🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Hỏi – Đáp Pháp Luật Về Bình Đẳng Giới Ebooks Nhóm Zalo Héi ®ång chØ ®¹o xuÊt b¶n Chñ tÞch Héi ®ång: TS. NguyÔn thÕ kû Phã Chñ tÞch Héi ®ång: TS. NguyÔn Duy Hïng Thμnh viªn: TS. nguyÔn tiÕn hoμng ts. nguyÔn an tiªm TS. Vò Träng L©m 2 4 Lêi nhμ xuÊt b¶n B×nh ®¼ng giíi lμ viÖc nam, n÷ cã vÞ trÝ, vai trß ngang nhau, ®−îc t¹o ®iÒu kiÖn vμ c¬ héi ph¸t huy n¨ng lùc cña m×nh cho sù ph¸t triÓn cña céng ®ång, cña gia ®×nh vμ thô h−ëng nh− nhau vÒ thμnh qu¶ cña sù ph¸t triÓn ®ã. Môc tiªu b×nh ®¼ng giíi lμ xãa bá ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi, t¹o c¬ héi nh− nhau cho nam vμ n÷ trong ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vμ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, tiÕn tíi b×nh ®¼ng giíi thùc chÊt gi÷a nam vμ n÷, thiÕt lËp, cñng cè quan hÖ hîp t¸c, hç trî gi÷a nam vμ n÷ trong mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi vμ gia ®×nh. ChÝnh s¸ch c¬ b¶n cña §¶ng, Nhμ n−íc vÒ b×nh ®¼ng giíi bao gåm: b¶o ®¶m b×nh ®¼ng giíi trong mäi lÜnh vùc chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi vμ gia ®×nh; hç trî vμ t¹o ®iÒu kiÖn cho nam, n÷ ph¸t huy kh¶ n¨ng, cã c¬ héi nh− nhau ®Ó tham gia qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vμ thô h−ëng thμnh qu¶ cña sù ph¸t triÓn; b¶o vÖ, hç trî ng−êi mÑ khi mang thai, sinh con vμ nu«i con nhá; t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nam, n÷ chia sÎ c«ng viÖc gia ®×nh; ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó xãa bá phong tôc, tËp qu¸n l¹c hËu c¶n trë thùc hiÖn môc tiªu b×nh ®¼ng giíi; khuyÕn khÝch c¬ quan, tæ chøc, gia ®×nh, c¸ nh©n tham gia c¸c ho¹t ®éng thóc ®Èy b×nh 5 ®¼ng giíi; hç trî ho¹t ®éng b×nh ®¼ng giíi t¹i vïng s©u, vïng xa, vïng ®ång bμo d©n téc thiÓu sè vμ vïng cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi ®Æc biÖt khã kh¨n; hç trî nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó n©ng chØ sè ph¸t triÓn giíi ®èi víi c¸c ngμnh, lÜnh vùc vμ ®Þa ph−¬ng mμ chØ sè ph¸t triÓn giíi thÊp h¬n møc trung b×nh cña c¶ n−íc. §Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn chÝnh s¸ch vÒ b×nh ®¼ng giíi, Nhμ n−íc ta ®· ban hμnh LuËt b×nh ®¼ng giíi vμ c¸c c¬ quan nhμ n−íc cã thÈm quyÒn ®· ban hμnh nh÷ng v¨n b¶n h−íng dÉn thi hμnh LuËt vÒ tõng vÊn ®Ò cô thÓ trong lÜnh vùc b×nh ®¼ng giíi. Nh»m gióp cho b¹n ®äc cã mét tμi liÖu tham kh¶o h÷u Ých vÒ nh÷ng néi dung nªu trªn, Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt xuÊt b¶n cuèn s¸ch Hái - §¸p ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi. Xin giíi thiÖu cuèn s¸ch cïng b¹n ®äc. Th¸ng 5 n¨m 2011 Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - sù thËt6 I. NH÷NG quy ®Þnh CHUNG C©u hái 1: ThÕ nμo lμ “b×nh ®¼ng giíi”? Môc tiªu cña b×nh ®¼ng giíi lμ g×? Tr¶ lêi: Ngμy 29 th¸ng 11 n¨m 2006, Quèc héi n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ XI, kú häp thø 10 ®· th«ng qua LuËt b×nh ®¼ng giíi. ViÖc ban hμnh LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 nh»m cô thÓ hãa nh÷ng quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p n¨m 1992 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2001 vÒ vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi, thÓ hiÖn quyÕt t©m m¹nh mÏ cña Nhμ n−íc ta trong viÖc thùc hiÖn c¸c ®iÒu −íc quèc tÕ vÒ quyÒn con ng−êi vμ b×nh ®¼ng giíi mμ n−íc ta lμ thμnh viªn. T¹i kho¶n 3 §iÒu 5 cña LuËt quy ®Þnh: b×nh ®¼ng giíi lμ viÖc nam, n÷ cã vÞ trÝ, vai trß ngang nhau, ®−îc t¹o ®iÒu kiÖn vμ c¬ héi ph¸t huy n¨ng lùc cña m×nh cho sù ph¸t triÓn cña céng ®ång, cña gia ®×nh vμ thô h−ëng nh− nhau vÒ thμnh qu¶ cña sù ph¸t triÓn ®ã. B×nh ®¼ng giíi lμ sù thõa nhËn vμ coi träng nh− nhau c¸c ®Æc ®iÓm gièng vμ kh¸c nhau gi÷a phô n÷ 7 vμ nam giíi. Nam giíi vμ phô n÷ cïng cã ®iÒu kiÖn b×nh ®¼ng ®Ó ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng vμ thùc hiÖn c¸c mong muèn cña m×nh, cã c¬ héi b×nh ®¼ng ®Ó tham gia, ®ãng gãp vμ thô h−ëng tõ c¸c nguån lùc cña x· héi vμ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn; ®−îc h−ëng tù do vμ chÊt l−îng cuéc sèng b×nh ®¼ng; ®−îc h−ëng thμnh qu¶ b×nh ®¼ng trong mäi lÜnh vùc cña x· héi. B×nh ®¼ng giíi kh«ng ph¶i lμ sù ho¸n ®æi vai trß cña nam, n÷ tõ th¸i cùc nμy sang th¸i cùc kh¸c vμ còng kh«ng ph¶i lμ sù tuyÖt ®èi hãa b»ng con sè hoÆc tØ lÖ 50/50 mμ lμ sù c«ng nhËn c¸c ®iÓm kh¸c biÖt vÒ giíi tÝnh trong c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt, t¸i s¶n xuÊt, trong chÝnh trÞ vμ céng ®ång, ®Ó chia sÎ gióp ®ì nhau trong c«ng viÖc gia ®×nh, ch¨m sãc c¸c thμnh viªn gia ®×nh, t¹o c¬ héi vμ ®iÒu kiÖn cho nam, n÷ ph¸t triÓn toμn diÖn vÒ mäi mÆt. §ång thêi, t¹o ®iÒu kiÖn vμ c¬ héi cho phô n÷ bï ®¾p nh÷ng kho¶ng trèng do viÖc mang thai, sinh con vμ g¸nh v¸c phÇn lín lao ®éng gia ®×nh ®em l¹i. Môc tiªu b×nh ®¼ng giíi lμ xo¸ bá ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi, t¹o c¬ héi nh− nhau cho nam vμ n÷ trong ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vμ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, tiÕn tíi b×nh ®¼ng giíi thùc chÊt gi÷a nam, n÷ vμ thiÕt lËp, cñng cè quan hÖ hîp t¸c, hç trî gi÷a nam, n÷ trong mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi vμ gia ®×nh. §Ó thùc hiÖn môc tiªu b×nh ®¼ng giíi nh»m thùc hiÖn LuËt b×nh ®¼ng giíi, ngoμi c¸c nghÞ ®Þnh 8 ®−îc ban hμnh nh»m cô thÓ hãa vμ h−íng dÉn thi hμnh mét sè ®iÒu cña LuËt mμ ChÝnh phñ ®· ban hμnh, ngμy 24-12-2010, Thñ t−íng ChÝnh phñ ®· ban hμnh QuyÕt ®Þnh sè 2351/Q§-TTg phª duyÖt ChiÕn l−îc quèc gia vÒ b×nh ®¼ng giíi giai ®o¹n 2011-2020 víi nhiÒu môc tiªu, gi¶i ph¸p, biÖn ph¸p cô thÓ. C©u hái 2: “Giíi”,“§Þnh kiÕn giíi”, “Ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi” nghÜa lμ g×? Tr¶ lêi: T¹i §iÒu 5 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006, c¸c tõ ng÷ trªn ®−îc gi¶i thÝch nh− sau: - Giíi chØ ®Æc ®iÓm, vÞ trÝ, vai trß cña nam vμ n÷ trong tÊt c¶ c¸c mèi quan hÖ x· héi (kh¸c víi tõ Giíi tÝnh chØ c¸c ®Æc ®iÓm sinh häc cña nam, n÷). - §Þnh kiÕn giíi lμ nhËn thøc, th¸i ®é vμ ®¸nh gi¸ thiªn lÖch, tiªu cùc vÒ ®Æc ®iÓm, vÞ trÝ, vai trß vμ n¨ng lùc cña nam hoÆc n÷. - Ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi lμ viÖc h¹n chÕ, lo¹i trõ, kh«ng c«ng nhËn hoÆc kh«ng coi träng vai trß, vÞ trÝ cña nam vμ n÷, g©y bÊt b×nh ®¼ng gi÷a nam vμ n÷ trong c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi vμ gia ®×nh. C©u hái 3: C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ b×nh ®¼ng giíi ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: §iÒu 6 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 quy ®Þnh s¸u nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ b×nh ®¼ng giíi nh− sau: 9 1. Nam, n÷ b×nh ®¼ng trong c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi vμ gia ®×nh. 2. Nam, n÷ kh«ng bÞ ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi. 3. BiÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi kh«ng bÞ coi lμ ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi. 4. ChÝnh s¸ch b¶o vÖ vμ hç trî ng−êi mÑ kh«ng bÞ coi lμ ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi. 5. B¶o ®¶m lång ghÐp vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi trong x©y dùng vμ thùc thi ph¸p luËt. 6. Thùc hiÖn b×nh ®¼ng giíi lμ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan, tæ chøc, gia ®×nh, c¸ nh©n. C©u hái 4: §Ó thùc hiÖn b×nh ®¼ng giíi, Nhμ n−íc ta ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch g×? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 7 cña LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006, ®Ó thùc hiÖn b×nh ®¼ng giíi, Nhμ n−íc ®· cã c¸c chÝnh s¸ch sau: - B¶o ®¶m b×nh ®¼ng giíi trong mäi lÜnh vùc chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi vμ gia ®×nh; hç trî vμ t¹o ®iÒu kiÖn cho nam, n÷ ph¸t huy kh¶ n¨ng, cã c¬ héi nh− nhau ®Ó tham gia vμo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vμ thô h−ëng thμnh qu¶ cña sù ph¸t triÓn. - B¶o vÖ, hç trî ng−êi mÑ khi mang thai, sinh con vμ nu«i con nhá; t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nam, n÷ chia sÎ c«ng viÖc gia ®×nh. - ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó xo¸ bá 10 phong tôc, tËp qu¸n l¹c hËu c¶n trë thùc hiÖn môc tiªu b×nh ®¼ng giíi. - KhuyÕn khÝch c¬ quan, tæ chøc, gia ®×nh, c¸ nh©n tham gia c¸c ho¹t ®éng thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi. - Hç trî ho¹t ®éng b×nh ®¼ng giíi t¹i vïng s©u, vïng xa, vïng ®ång bμo d©n téc thiÓu sè vμ vïng cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi ®Æc biÖt khã kh¨n; hç trî nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó n©ng chØ sè ph¸t triÓn giíi ®èi víi c¸c ngμnh, lÜnh vùc vμ ®Þa ph−¬ng mμ chØ sè ph¸t triÓn giíi thÊp h¬n møc trung b×nh cña c¶ n−íc. C©u hái 5: Qu¶n lý nhμ n−íc vÒ b×nh ®¼ng giíi bao gåm nh÷ng néi dung g×? Tr¶ lêi: Theo §iÒu 8 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006, qu¶n lý nhμ n−íc vÒ b×nh ®¼ng giíi bao gåm c¸c néi dung sau: - X©y dùng vμ tæ chøc thùc hiÖn chiÕn l−îc, chÝnh s¸ch, môc tiªu quèc gia vÒ b×nh ®¼ng giíi. - Ban hμnh vμ tæ chøc thùc hiÖn v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi. - Ban hμnh vμ tæ chøc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi. - Tuyªn truyÒn, phæ biÕn chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi. - X©y dùng, ®μo t¹o, båi d−ìng ®éi ngò c¸n bé ho¹t ®éng vÒ b×nh ®¼ng giíi. 11 - Thanh tra, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi; gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vμ xö lý vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi. - Thùc hiÖn c«ng t¸c thèng kª, th«ng tin, b¸o c¸o vÒ b×nh ®¼ng giíi. - Hîp t¸c quèc tÕ vÒ b×nh ®¼ng giíi. C©u hái 6: §Ó thùc hiÖn b×nh ®¼ng giíi, ph¸p luËt quy ®Þnh nghiªm cÊm thùc hiÖn c¸c hμnh vi nμo? Tr¶ lêi: §Ó thùc hiÖn b×nh ®¼ng giíi, §iÒu 10 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 quy ®Þnh c¸c hμnh vi bÞ nghiªm cÊm gåm: - C¶n trë nam, n÷ thùc hiÖn b×nh ®¼ng giíi. - Ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi d−íi mäi h×nh thøc. - B¹o lùc trªn c¬ së giíi. - C¸c hμnh vi kh¸c bÞ nghiªm cÊm theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. C©u hái 7: KhiÕu n¹i, tè c¸o vμ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi ®−îc quy ®Þnh trong LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: KhiÕu n¹i, tè c¸o vμ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 37 vμ §iÒu 38 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 nh− sau: 12 - C¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã quyÒn khiÕu n¹i quyÕt ®Þnh, hμnh vi cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c khi cã c¨n cø cho r»ng quyÕt ®Þnh, hμnh vi ®ã vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi, x©m ph¹m ®Õn quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh. - C¸ nh©n cã quyÒn tè c¸o hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi. ViÖc khiÕu n¹i, tè c¸o vμ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ khiÕu n¹i, tè c¸o. C©u hái 8: Hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi bÞ xö lý nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 42 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006, ng−êi nμo cã hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi th× tuú theo tÝnh chÊt, møc ®é vi ph¹m mμ bÞ xö lý kû luËt, xö lý hμnh chÝnh hoÆc bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. C¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi mμ g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi th−êng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP ngμy 10-6-2009 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh vÒ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh vÒ b×nh ®¼ng giíi ®· quy ®Þnh vÒ hμnh vi vi ph¹m hμnh chÝnh, h×nh thøc, møc xö ph¹t vμ thÈm quyÒn xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh vÒ b×nh 13 ®¼ng giíi. NghÞ ®Þnh nμy còng quy ®Þnh: vi ph¹m hμnh chÝnh vÒ b×nh ®¼ng giíi quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh nμy lμ c¸c hμnh vi cè ý hoÆc v« ý vi ph¹m c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi mμ kh«ng ph¶i lμ téi ph¹m vμ theo quy ®Þnh ph¸p luËt ph¶i xö ph¹t hμnh chÝnh; c¸c hμnh vi vi ph¹m hμnh chÝnh kh¸c vÒ b×nh ®¼ng giíi kh«ng quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh nμy th× ¸p dông theo c¸c quy ®Þnh vÒ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh trong lÜnh vùc qu¶n lý nhμ n−íc cã liªn quan. §iÒu 130 cña Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 söa ®æi, bæ sung n¨m 2009 quy ®Þnh vÒ téi x©m ph¹m quyÒn b×nh ®¼ng cña phô n÷ nh− sau: “Ng−êi nμo dïng vò lùc hoÆc cã hμnh vi nghiªm träng kh¸c c¶n trë phô n÷ tham gia ho¹t ®éng chÝnh trÞ, kinh tÕ, khoa häc, v¨n hãa, x· héi, th× bÞ ph¹t c¶nh c¸o, c¶i t¹o kh«ng giam gi÷ ®Õn mét n¨m hoÆc ph¹t tï tõ ba th¸ng ®Õn mét n¨m”. Ng−êi ph¹m téi x©m ph¹m quyÒn b×nh ®¼ng cña phô n÷ lμ ng−êi cã hμnh vi dïng vò lùc hoÆc cã hμnh vi nghiªm träng kh¸c nh»m c¶n trë phô n÷ tham gia ho¹t ®éng chÝnh trÞ, kinh tÕ, khoa häc, v¨n hãa, x· héi. Hμnh vi dïng vò lùc nh− ®¸nh ®Ëp, trãi tay ch©n, ®e däa bÞ trõng ph¹t nÕu ng−êi phô n÷ cè t×nh tham gia. Hμnh vi nghiªm träng kh¸c c¶n trë phô n÷ tham gia ho¹t ®éng chÝnh trÞ, kinh tÕ, khoa häc, v¨n hãa, x· héi nh−: 14 bè, mÑ b¾t con g¸i lμm qu¸ nhiÒu c«ng viÖc trong gia ®×nh kh«ng cã ®iÒu kiÖn tham gia c¸c ho¹t ®éng x· héi; chång th−êng xuyªn ®e däa, uy hiÕp vî kh«ng cho tham gia c¸c ho¹t ®éng x· héi, v.v.. Téi ph¹m ®−îc thùc hiÖn do lçi cè ý. Ng−êi ph¹m téi cã thÓ lμ bÊt cø ng−êi nμo tõ ®ñ 16 tuæi trë lªn, cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù. NÕu hμnh vi dïng vò lùc nh− ®¸nh ®Ëp mμ lμm cho ng−êi phô n÷ bÞ th−¬ng hoÆc bÞ tæn h¹i søc kháe tõ 11% trë lªn th× ng−êi ph¹m téi cßn bÞ truy tè vÒ téi cè ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y tæn h¹i cho søc kháe cña ng−êi kh¸c (§iÒu 104 Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2009). C©u hái 9: ThÈm quyÒn xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh vÒ b×nh ®¼ng giíi ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP ngμy 10-6-2009 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh vÒ b×nh ®¼ng giíi (sau ®©y gäi t¾t lμ NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP), nh÷ng ng−êi cã thÈm quyÒn xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh vÒ b×nh ®¼ng giíi bao gåm: Thanh tra Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi, Thanh tra chuyªn ngμnh kh¸c, Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n c¸c cÊp, C«ng an, Bé ®éi biªn phßng. Cô thÓ nh− sau: 15 1. ThÈm quyÒn xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh cña Thanh tra Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi (§iÒu 14 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP): 1.1. Thanh tra viªn Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi ®ang thi hμnh c«ng vô cã quyÒn: a) Ph¹t c¶nh c¸o; b) Ph¹t tiÒn ®Õn 500.000 ®ång; c) TÞch thu tang vËt, ph−¬ng tiÖn ®−îc sö dông ®Ó vi ph¹m hμnh chÝnh cã gi¸ trÞ ®Õn 2.000.000 ®ång; d) ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc hËu qu¶. 1.2. Ch¸nh Thanh tra Së Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi cã quyÒn: a) Ph¹t c¶nh c¸o; b) Ph¹t tiÒn ®Õn 30.000.000 ®ång; c) T−íc quyÒn sö dông giÊy phÐp, chøng chØ hμnh nghÒ thuéc thÈm quyÒn; d) TÞch thu tang vËt, ph−¬ng tiÖn ®−îc sö dông ®Ó vi ph¹m hμnh chÝnh; ®) ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc hËu qu¶ quy ®Þnh t¹i Ch−¬ng II NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP. 1.3. Ch¸nh Thanh tra Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi cã quyÒn: a) Ph¹t c¶nh c¸o; b) Ph¹t tiÒn ®Õn møc tèi ®a quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP; c) T−íc quyÒn sö dông giÊy phÐp, chøng chØ hμnh nghÒ thuéc thÈm quyÒn; 16 d) TÞch thu tang vËt, ph−¬ng tiÖn ®−îc sö dông ®Ó vi ph¹m hμnh chÝnh; ®) ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc hËu qu¶. 2. ThÈm quyÒn xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh cña Thanh tra chuyªn ngμnh kh¸c: Trong ph¹m vi qu¶n lý nhμ n−íc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, Thanh tra viªn ®ang thi hμnh c«ng vô, Ch¸nh Thanh tra cÊp Së, Ch¸nh Thanh tra cÊp Bé cña c¸c ngμnh kh¸c mμ ph¸t hiÖn hμnh vi vi ph¹m hμnh chÝnh vÒ b×nh ®¼ng giíi quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP thuéc lÜnh vùc hoÆc ®Þa bμn qu¶n lý cña m×nh th× còng cã quyÒn xö ph¹t nh− Thanh tra Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi. 3. ThÈm quyÒn xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh cña Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n c¸c cÊp: 3.1. Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp x· cã quyÒn: a) Ph¹t c¶nh c¸o; b) Ph¹t tiÒn ®Õn 2.000.000 ®ång; c) TÞch thu tang vËt, ph−¬ng tiÖn ®−îc sö dông ®Ó vi ph¹m hμnh chÝnh cã gi¸ trÞ ®Õn 2.000.000 ®ång; d) ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc hËu qu¶. 3.2. Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp huyÖn cã quyÒn: a) Ph¹t c¶nh c¸o; b) Ph¹t tiÒn ®Õn 30.000.000 ®ång; c) T−íc quyÒn sö dông giÊy phÐp, chøng chØ hμnh nghÒ thuéc thÈm quyÒn; 17 d) TÞch thu tang vËt, ph−¬ng tiÖn ®−îc sö dông ®Ó vi ph¹m hμnh chÝnh; ®) ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc hËu qu¶. 3.3. Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh cã quyÒn: a) Ph¹t c¶nh c¸o; b) Ph¹t tiÒn ®Õn møc tèi ®a quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP; c) T−íc quyÒn sö dông giÊy phÐp, chøng chØ hμnh nghÒ thuéc thÈm quyÒn; d) TÞch thu tang vËt, ph−¬ng tiÖn ®−îc sö dông ®Ó vi ph¹m hμnh chÝnh; ®) ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc hËu qu¶. 4. ThÈm quyÒn xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh cña C«ng an nh©n d©n, Bé ®éi biªn phßng: C«ng an nh©n d©n, Bé ®éi biªn phßng cã thÈm quyÒn xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 31, §iÒu 32 Ph¸p lÖnh xö lý vi ph¹m hμnh chÝnh n¨m 2002, söa ®æi, bæ sung n¨m 2007, 2008 ®èi víi c¸c hμnh vi vi ph¹m hμnh chÝnh vÒ b×nh ®¼ng giíi liªn quan trùc tiÕp ®Õn lÜnh vùc m×nh qu¶n lý. C©u hái 10: Tæ chøc, c¸ nh©n bÞ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh vÒ b×nh ®¼ng giíi ph¶i chÊp hμnh quyÕt ®Þnh xö ph¹t trong thêi h¹n bao l©u? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 22 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP, tæ chøc, c¸ nh©n bÞ xö ph¹t vi 18 ph¹m hμnh chÝnh ph¶i chÊp hμnh quyÕt ®Þnh xö ph¹t trong thêi h¹n m−êi ngμy, kÓ tõ ngμy ®−îc giao quyÕt ®Þnh xö ph¹t, trõ tr−êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c. Thêi h¹n nμy ®−îc ghi râ trong quyÕt ®Þnh xö ph¹t. Qu¸ thêi h¹n trªn, tæ chøc, c¸ nh©n bÞ xö ph¹t kh«ng tù nguyÖn chÊp hμnh quyÕt ®Þnh xö ph¹t th× bÞ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p c−ìng chÕ thi hμnh. II. B×NH §¼NG GIíI TRONG C¸C LÜNH VùC CñA §êI SèNG X· HéI Vμ GIA §×NH A. B×NH §¼NG GIíI TRONG LÜNH VùC CHÝNH TRÞ C©u hái 11: Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× nam, n÷ cã vai trß vÞ trÝ ngang nhau, ®−îc t¹o ®iÒu kiÖn nh− nhau trong tham gia qu¶n lý nhμ n−íc, tham gia ho¹t ®éng x· héi kh«ng? Khi bæ nhiÖm vÞ trÝ qu¶n lý, l·nh ®¹o cña c¬ quan, tæ chøc th× cã ®−îc −u tiªn vÒ tiªu chuÈn ®èi víi nam hoÆc n÷ kh«ng? Tr¶ lêi: §iÒu 63 HiÕn ph¸p n¨m 1992 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2001 quy ®Þnh: “C«ng d©n n÷ vμ nam cã quyÒn ngang nhau vÒ mäi mÆt chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi vμ gia ®×nh”. 19 Cô thÓ ho¸ quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p, LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 ®· quy ®Þnh mét trong nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña b×nh ®¼ng giíi lμ nam, n÷ b×nh ®¼ng trong c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi vμ gia ®×nh. Trong lÜnh vùc chÝnh trÞ, ®Ó ®¶m b¶o b×nh ®¼ng giíi, §iÒu 11 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 quy ®Þnh nh− sau: - Nam, n÷ b×nh ®¼ng trong tham gia qu¶n lý nhμ n−íc, tham gia ho¹t ®éng x· héi. - Nam, n÷ b×nh ®¼ng trong tham gia x©y dùng vμ thùc hiÖn h−¬ng −íc, quy −íc cña céng ®ång hoÆc quy ®Þnh, quy chÕ cña c¬ quan, tæ chøc. - Nam, n÷ b×nh ®¼ng trong viÖc tù øng cö vμ ®−îc giíi thiÖu øng cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n; tù øng cö vμ ®−îc giíi thiÖu øng cö vμo c¬ quan l·nh ®¹o cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp. - Nam, n÷ b×nh ®¼ng vÒ tiªu chuÈn chuyªn m«n, ®é tuæi khi ®−îc ®Ò b¹t, bæ nhiÖm vμo cïng vÞ trÝ qu¶n lý, l·nh ®¹o cña c¬ quan, tæ chøc. C©u hái 12: Nhμ n−íc ta ®· quy ®Þnh nh÷ng biÖn ph¸p g× ®Ó thóc ®Èy viÖc thùc hiÖn b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc chÝnh trÞ? Tr¶ lêi: §Ó thóc ®Èy viÖc thùc hiÖn b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc chÝnh trÞ, kho¶n 5 §iÒu 11 LuËt b×nh 20 ®¼ng giíi n¨m 2006 ®· quy ®Þnh c¸c biÖn ph¸p nh− sau: - B¶o ®¶m tû lÖ thÝch ®¸ng n÷ ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n phï hîp víi môc tiªu quèc gia vÒ b×nh ®¼ng giíi; - B¶o ®¶m tû lÖ n÷ thÝch ®¸ng trong bæ nhiÖm c¸c chøc danh trong c¬ quan nhμ n−íc phï hîp víi môc tiªu quèc gia vÒ b×nh ®¼ng giíi. C©u hái 13: Nh÷ng hμnh vi nμo bÞ coi lμ vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc chÝnh trÞ? Tr¶ lêi: Kho¶n 1 §iÒu 40 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 quy ®Þnh c¸c hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc chÝnh trÞ bao gåm: - C¶n trë viÖc nam hoÆc n÷ tù øng cö, ®−îc giíi thiÖu øng cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n, vμo c¬ quan l·nh ®¹o cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp v× ®Þnh kiÕn giíi; - Kh«ng thùc hiÖn hoÆc c¶n trë viÖc bæ nhiÖm nam, n÷ vμo c−¬ng vÞ qu¶n lý, l·nh ®¹o hoÆc c¸c chøc danh chuyªn m«n v× ®Þnh kiÕn giíi; - §Æt ra vμ thùc hiÖn quy ®Þnh cã sù ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi trong c¸c h−¬ng −íc, quy −íc cña céng ®ång hoÆc trong quy ®Þnh, quy chÕ cña c¬ quan, tæ chøc. 21 C©u hái 14: ChÞ A ®−îc giíi thiÖu øng cö ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n tØnh. ThÊy vËy, chång chÞ A th−êng xuyªn chöi bíi, xóc ph¹m chÞ A v× cho r»ng chÞ lμ phô n÷, bæn phËn quan träng nhÊt lμ ch¨m lo viÖc gia ®×nh chø kh«ng ph¶i lo viÖc x· héi. Hμnh vi cña chång chÞ A cã bÞ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh kh«ng? Tr¶ lêi: Hμnh vi cña chång chÞ A ®· vi ph¹m quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc chÝnh trÞ. Kho¶n 1 vμ ®iÓm a kho¶n 6 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP quy ®Þnh: Ph¹t c¶nh c¸o hoÆc ph¹t tiÒn tõ 200.000 ®ång ®Õn 500.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau ®©y: - Xóc ph¹m danh dù, nh©n phÈm cña nam hoÆc n÷ tù øng cö, ®−îc giíi thiÖu øng cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n, vμo c¬ quan l·nh ®¹o cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc xin lçi); - Xóc ph¹m danh dù, nh©n phÈm cña nam hoÆc n÷ nh»m c¶n trë viÖc bæ nhiÖm vμo c−¬ng vÞ qu¶n lý, l·nh ®¹o hoÆc c¸c chøc danh chuyªn m«n v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc xin lçi). 22 Nh− vËy, ®èi chiÕu víi quy ®Þnh trªn, chång chÞ A sÏ bÞ ph¹t c¶nh c¸o hoÆc ph¹t tiÒn tõ 200.000 ®ång ®Õn 500.000 ®ång vμ buéc ph¶i xin lçi chÞ A. C©u hái 15: ¤ng X cã hμnh vi xói giôc, l«i kÐo mäi ng−êi trong c¬ quan bá phiÕu cho anh M, kh«ng bá phiÕu cho chÞ T khi thùc hiÖn c¸c thñ tôc lÊy ý kiÕn vÒ hai ng−êi nμy ®Ó bæ nhiÖm vμo vÞ trÝ l·nh ®¹o c¬ quan. ¤ng X cho r»ng, chÞ T lμ n÷ giíi nªn kh«ng thÓ lμm viÖc tèt b»ng anh M, h¬n n÷a ë c¬ quan tû lÖ nam giíi chiÕm tíi 2/3 th× kh«ng thÓ ®Ó n÷ giíi lμm l·nh ®¹o ®−îc. Hμnh vi cña «ng X cã vi ph¹m ph¸p luËt kh«ng? NÕu vi ph¹m th× bÞ xö ph¹t nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Hμnh vi xói giôc, l«i kÐo ng−êi kh¸c chØ bá phiÕu cho nam hoÆc n÷ khi thùc hiÖn c¸c thñ tôc lÊy ý kiÕn vÒ øng cö viªn ®Ó bæ nhiÖm vμo c−¬ng vÞ qu¶n lý, l·nh ®¹o hoÆc c¸c chøc danh chuyªn m«n v× ®Þnh kiÕn giíi; chØ bá phiÕu cho nam hoÆc n÷ khi bÇu cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n, vμo c¬ quan l·nh ®¹o cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp v× ®Þnh kiÕn giíi lμ vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi. 23 Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP th× hμnh vi cña «ng X sÏ bÞ ph¹t tiÒn tõ 500.000 ®ång ®Õn 1.000.000 ®ång. C©u hái 16: Hμnh vi cè ý tuyªn truyÒn sai sù thËt ®Ó c¶n trë n÷ tù øng cö, ®−îc giíi thiÖu øng cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n hoÆc c¶n trë viÖc bæ nhiÖm n÷ vμo c−¬ng vÞ l·nh ®¹o, qu¶n lý v× cho r»ng n÷ giíi kh«ng lμm tèt b»ng nam giíi ë c¸c vÞ trÝ nμy cã bÞ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh kh«ng? Tr¶ lêi: C¸c hμnh vi nªu trªn sÏ bÞ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh theo ®iÓm c, d kho¶n 2 vμ ®iÓm a kho¶n 6 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP. Cô thÓ nh− sau: Ph¹t tiÒn tõ 500.000 ®ång ®Õn 1.000.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau ®©y: - Cè ý tuyªn truyÒn sai sù thËt ®Ó c¶n trë nam hoÆc n÷ tù øng cö, ®−îc giíi thiÖu øng cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n, vμo c¬ quan l·nh ®¹o cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc xin lçi, c¶i chÝnh c«ng khai); - Cè ý tuyªn truyÒn sai sù thËt ®Ó c¶n trë viÖc bæ nhiÖm nam hoÆc n÷ vμo c−¬ng vÞ qu¶n lý, l·nh 24 ®¹o hoÆc c¸c chøc danh chuyªn m«n v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc xin lçi, c¶i chÝnh c«ng khai). C©u hái 17: Hμnh vi xói giôc ng−êi kh¸c tr× ho·n hoÆc tr× ho·n, ®e däa dïng vò lùc hoÆc uy hiÕp tinh thÇn nh»m c¶n trë nam hoÆc n÷ tù øng cö, ®−îc giíi thiÖu øng cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n, c¶n trë viÖc bæ nhiÖm nam hoÆc n÷ vμo c−¬ng vÞ l·nh ®¹o v× ®Þnh kiÕn giíi bÞ xö ph¹t nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: C¸c hμnh vi nªu trªn bÞ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh theo kho¶n 3, ®iÓm b, c kho¶n 6 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP. Cô thÓ nh− sau: Ph¹t tiÒn tõ 1.000.000 ®ång ®Õn 3.000.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau ®©y: - Xói giôc ng−êi kh¸c tr× ho·n, kh«ng cung cÊp hoÆc tr× ho·n, kh«ng cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin, mÉu hå s¬, tμi liÖu nh»m c¶n trë nam hoÆc n÷ tù øng cö, ®−îc giíi thiÖu øng cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n, vμo c¬ quan l·nh ®¹o cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc kh«i phôc l¹i quyÒn lîi hîp ph¸p cña ng−êi tù øng cö, ®−îc giíi thiÖu øng cö); - Xói giôc ng−êi kh¸c tr× ho·n hoÆc tr× ho·n thùc hiÖn c¸c thñ tôc nh»m c¶n trë viÖc bæ nhiÖm 25 nam hoÆc n÷ vμo c−¬ng vÞ qu¶n lý, l·nh ®¹o hoÆc c¸c chøc danh chuyªn m«n v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc kh«i phôc l¹i quyÒn lîi hîp ph¸p cña ng−êi trong diÖn ®−îc bæ nhiÖm); - §e däa dïng vò lùc hoÆc uy hiÕp tinh thÇn nh»m c¶n trë nam hoÆc n÷ tù øng cö, ®−îc giíi thiÖu øng cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n, vμo c¬ quan l·nh ®¹o cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc chÞu mäi chi phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh hîp lý); - §e däa dïng vò lùc hoÆc uy hiÕp tinh thÇn nh»m c¶n trë viÖc bæ nhiÖm nam hoÆc n÷ vμo c−¬ng vÞ qu¶n lý, l·nh ®¹o hoÆc c¸c chøc danh chuyªn m«n v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc chÞu mäi chi phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh hîp lý). C©u hái 18: Hμnh vi kh«ng cho nam hoÆc n÷ tù øng cö, ®−îc giíi thiÖu øng cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n, kh«ng thùc hiÖn viÖc bæ nhiÖm nam hoÆc n÷ vμo c−¬ng vÞ qu¶n lý, l·nh ®¹o hoÆc c¸c chøc danh chuyªn m«n v× ®Þnh kiÕn giíi bÞ xö ph¹t nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 4, ®iÓm b, c kho¶n 6 26 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP th× c¸c hμnh vi nªu trªn bÞ xö ph¹t nh− sau: Ph¹t tiÒn tõ 3.000.000 ®ång ®Õn 5.000.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau ®©y: - Dïng vò lùc c¶n trë nam hoÆc n÷ tù øng cö, ®−îc giíi thiÖu øng cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n, vμo c¬ quan l·nh ®¹o cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc chÞu mäi chi phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh hîp lý); - Dïng vò lùc c¶n trë viÖc bæ nhiÖm nam hoÆc n÷ vμo c−¬ng vÞ qu¶n lý, l·nh ®¹o hoÆc c¸c chøc danh chuyªn m«n v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc chÞu mäi chi phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh hîp lý); - Söa ch÷a, lμm sai lÖch hå s¬ hoÆc Ðp buéc ng−êi kh¸c söa ch÷a, lμm sai lÖch hå s¬ nh»m c¶n trë nam hoÆc n÷ tù øng cö, ®−îc giíi thiÖu øng cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n, vμo c¬ quan l·nh ®¹o cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc kh«i phôc l¹i quyÒn lîi hîp ph¸p cña ng−êi tù øng cö, ®−îc giíi thiÖu øng cö); - Söa ch÷a, lμm sai lÖch hå s¬ hoÆc Ðp buéc ng−êi kh¸c söa ch÷a, lμm sai lÖch hå s¬ nh»m 27 c¶n trë viÖc bæ nhiÖm nam hoÆc n÷ vμo c−¬ng vÞ qu¶n lý, l·nh ®¹o hoÆc c¸c chøc danh chuyªn m«n v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc kh«i phôc l¹i quyÒn lîi hîp ph¸p cña ng−êi trong diÖn ®−îc bæ nhiÖm); - Kh«ng cho nam hoÆc n÷ tù øng cö, ®−îc giíi thiÖu øng cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n, vμo c¬ quan l·nh ®¹o cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc kh«i phôc l¹i quyÒn lîi hîp ph¸p cña ng−êi tù øng cö, ®−îc giíi thiÖu øng cö); - Kh«ng thùc hiÖn viÖc bæ nhiÖm nam hoÆc n÷ vμo c−¬ng vÞ qu¶n lý, l·nh ®¹o hoÆc c¸c chøc danh chuyªn m«n v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc kh«i phôc l¹i quyÒn lîi hîp ph¸p cña ng−êi trong diÖn ®−îc bæ nhiÖm). C©u hái 19: ¤ng A lμ gi¸m ®èc c«ng ty X. ¤ng ®· ®Æt ra vμ ®−a vμo thùc hiÖn quy chÕ lμm viÖc trong c«ng ty víi nhiÒu néi dung −u tiªn nam giíi vÒ chÕ ®é héi häp, chÕ ®é b¸o c¸o, chÕ ®é c«ng t¸c. Hμnh vi cña «ng A cã bÞ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh kh«ng? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 5 vμ ®iÓm d kho¶n 6 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP th× ®èi víi 28 hμnh vi ®Æt ra vμ thùc hiÖn quy chÕ lμm viÖc trong c«ng ty cã sù ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi cña «ng A sÏ bÞ ph¹t tiÒn tõ 20.000.000 ®ång ®Õn 40.000.000 ®ång (®ång thêi buéc söa ®æi, hñy bá hoÆc ®Ò nghÞ c¬ quan cã thÈm quyÒn hñy bá c¸c quy ®Þnh, quy chÕ cã sù ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi). B. B×NH §¼NG GIíI TRONG LÜNH VùC KINH TÕ C©u hái 20: B×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc kinh tÕ bao gåm nh÷ng néi dung g×? Tr¶ lêi: B×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc kinh tÕ theo §iÒu 12 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 bao gåm néi dung sau: 1. Nam, n÷ b×nh ®¼ng trong viÖc thμnh lËp doanh nghiÖp, tiÕn hμnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, qu¶n lý doanh nghiÖp, b×nh ®¼ng trong viÖc tiÕp cËn th«ng tin, nguån vèn, thÞ tr−êng vμ nguån lao ®éng. 2. C¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc kinh tÕ bao gåm: a) Doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng n÷ ®−îc −u ®·i vÒ thuÕ vμ tμi chÝnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; b) Lao ®éng n÷ khu vùc n«ng th«n ®−îc hç trî tÝn dông, khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m, khuyÕn ng− theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 29 C©u hái 21: §Ó gióp ®ì c¸c hé nghÌo ë n«ng th«n, Chi héi Phô n÷ x· N ®· ®øng ra tÝn chÊp víi ng©n hμng ®Ó chÞ em phô n÷ trong x· ®−îc vay tiÒn ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh. VËy, viÖc Chi héi Phô n÷ gióp chÞ em vay tiÒn lμm kinh tÕ cã t¹o ra bÊt b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc kinh tÕ kh«ng? B×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc kinh tÕ ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo §iÒu 12 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006, nam, n÷ b×nh ®¼ng trong viÖc thμnh lËp doanh nghiÖp, tiÕn hμnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, qu¶n lý doanh nghiÖp, b×nh ®¼ng trong viÖc tiÕp cËn th«ng tin, nguån vèn, thÞ tr−êng vμ nguån lao ®éng. Nhμ n−íc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc kinh tÕ bao gåm: Doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng n÷ ®−îc −u ®·i vÒ thuÕ vμ tμi chÝnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; Lao ®éng n÷ khu vùc n«ng th«n ®−îc hç trî tÝn dông, khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m, khuyÕn ng− theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §èi chiÕu víi quy ®Þnh trªn, viÖc Chi héi Phô n÷ x· N ®øng ra tÝn chÊp víi ng©n hμng ®Ó chÞ em phô n÷ vay tiÒn ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh lμ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi 30 mμ kh«ng t¹o ra bÊt b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc kinh tÕ. C©u hái 22: ChÞ H (22 tuæi) sèng cïng bè mÑ. Do ®−îc «ng bμ néi cho mét kho¶n tiÒn, l¹i cã Ýt kinh nghiÖm trong viÖc lμm hμng m©y tre ®an xuÊt khÈu nªn chÞ H cã ý ®Þnh thμnh lËp doanh nghiÖp t− nh©n s¶n xuÊt mÆt hμng trªn. Bè chÞ H kiªn quyÕt ph¶n ®èi viÖc nμy, th−êng xuyªn m¾ng chöi, xóc ph¹m chÞ v× cho r»ng chÞ H lμ n÷, viÖc quan träng cña chÞ lμ lÊy chång. Hμnh vi cña bè chÞ H cã vi ph¹m ph¸p luËt kh«ng? NÕu vi ph¹m th× bÞ xö lý nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: §iÒu 12 cña LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 quy ®Þnh: Nam, n÷ b×nh ®¼ng trong viÖc thμnh lËp doanh nghiÖp, tiÕn hμnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh, qu¶n lý doanh nghiÖp, b×nh ®¼ng trong viÖc tiÕp cËn th«ng tin, nguån vèn, thÞ tr−êng vμ nguån lao ®éng. Kho¶n 2 §iÒu 40 cña LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 quy ®Þnh c¸c hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc kinh tÕ bao gåm: - C¶n trë nam hoÆc n÷ thμnh lËp doanh nghiÖp, tiÕn hμnh ho¹t ®éng kinh doanh v× ®Þnh kiÕn giíi; - TiÕn hμnh qu¶ng c¸o th−¬ng m¹i g©y bÊt lîi cho c¸c chñ doanh nghiÖp, th−¬ng nh©n cña mét giíi nhÊt ®Þnh. 31 Nh− vËy, viÖc bè chÞ H c¶n trë con g¸i m×nh thμnh lËp doanh nghiÖp v× ®Þnh kiÕn giíi lμ vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc kinh tÕ. Hμnh vi cña bè chÞ H sÏ bÞ ph¹t c¶nh c¸o hoÆc ph¹t tiÒn tõ 200.000 ®ång ®Õn 500.000 ®ång (®ång thêi buéc xin lçi ®èi víi chÞ H) theo kho¶n 1 §iÒu 7 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP. Trong tr−êng hîp nμy, chÞ H nªn vËn ®éng, thuyÕt phôc, ph©n tÝch cho bè m×nh hiÓu, hoÆc nhê ng−êi th©n, c¸c tæ chøc ®oμn thÓ t¹i ®Þa ph−¬ng t¸c ®éng ®Ó thay ®æi quan niÖm cña bè m×nh ®èi víi con g¸i. C©u hái 23: Hμnh vi ®e däa dïng vò lùc hoÆc dïng vò lùc c¶n trë nam hoÆc n÷ thμnh lËp doanh nghiÖp, tiÕn hμnh ho¹t ®éng kinh doanh v× ®Þnh kiÕn giíi bÞ xö ph¹t nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm a kho¶n 2 vμ ®iÓm a kho¶n 3, ®iÓm a, c kho¶n 6 §iÒu 7 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP, c¸c hμnh vi nªu trªn bÞ xö ph¹t nh− sau: - Hμnh vi ®e däa dïng vò lùc hoÆc uy hiÕp tinh thÇn nh»m c¶n trë nam hoÆc n÷ thμnh lËp doanh nghiÖp, tiÕn hμnh ho¹t ®éng kinh doanh v× ®Þnh kiÕn giíi bÞ ph¹t tiÒn tõ 1.000.000 ®ång ®Õn 32 3.000.000 ®ång (®ång thêi buéc xin lçi, buéc chÞu mäi chi phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh hîp lý). - Hμnh vi dïng vò lùc c¶n trë nam hoÆc n÷ thμnh lËp doanh nghiÖp, tiÕn hμnh ho¹t ®éng kinh doanh v× ®Þnh kiÕn giíi bÞ ph¹t tiÒn tõ 3.000.000 ®ång ®Õn 5.000.000 ®ång (®ång thêi buéc chÞu mäi chi phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh hîp lý). C©u hái 24: Hμnh vi söa ch÷a, lμm sai lÖch hå s¬ hoÆc Ðp buéc ng−êi kh¸c söa ch÷a, lμm sai lÖch hå s¬ nh»m c¶n trë nam hoÆc n÷ thμnh lËp doanh nghiÖp, tiÕn hμnh ho¹t ®éng kinh doanh v× ®Þnh kiÕn giíi bÞ xö ph¹t nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm b, c kho¶n 3 vμ ®iÓm b kho¶n 6 §iÒu 7 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP th× ®èi víi mçi hμnh vi nªu trªn bÞ ph¹t tiÒn tõ 3.000.000 ®ång ®Õn 5.000.000 ®ång (®ång thêi buéc kh«i phôc l¹i quyÒn lîi hîp ph¸p cña nam hoÆc n÷). C©u hái 25: Hμnh vi qu¶ng c¸o th−¬ng m¹i g©y bÊt lîi vÒ uy tÝn, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c chñ doanh nghiÖp, th−¬ng nh©n cña mét giíi nhÊt ®Þnh bÞ xö ph¹t nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 4 vμ kho¶n 5, ®iÓm d kho¶n 6 §iÒu 7 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP, 33 hμnh vi nªu trªn bÞ ph¹t tiÒn tõ 20.000.000 ®ång ®Õn 40.000.000 ®ång (®ång thêi bÞ t−íc quyÒn sö dông giÊy phÐp tõ ba th¸ng ®Õn s¸u th¸ng, buéc th¸o dì hoÆc xãa bá s¶n phÈm qu¶ng c¸o ®ã). C. B×NH §¼NG GIíI TRONG LÜNH VùC LAO §éNG C©u hái 26: Trong lÜnh vùc lao ®éng, b×nh ®¼ng giíi ®−îc thùc hiÖn nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: §iÒu 55 HiÕn ph¸p n¨m 1992 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2001 quy ®Þnh: Lao ®éng lμ quyÒn vμ nghÜa vô cña c«ng d©n. §iÒu 63 HiÕn ph¸p n¨m 1992 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2001 quy ®Þnh: Lao ®éng n÷ vμ nam viÖc lμm nh− nhau th× tiÒn l−¬ng ngang nhau; Nhμ n−íc b¶o ®¶m quyÒn lμm viÖc cña phô n÷ b×nh ®¼ng vÒ mäi mÆt víi nam giíi. Theo quy ®Þnh t¹i Bé luËt lao ®éng n¨m 1994 ®−îc söa ®æi, bæ sung c¸c n¨m 2002, 2006, 2007 th× mäi ng−êi lao ®éng kh«ng ph©n biÖt nam, n÷ cã c¸c quyÒn sau ®©y: - Cã quyÒn lμm viÖc, tù do lùa chän viÖc lμm vμ nghÒ nghiÖp, häc nghÒ vμ n©ng cao tr×nh ®é nghÒ nghiÖp, kh«ng bÞ ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi tÝnh, d©n téc, thμnh phÇn x· héi, tÝn ng−ìng, t«n gi¸o. - Cã quyÒn thμnh lËp, gia nhËp, ho¹t ®éng c«ng ®oμn theo LuËt c«ng ®oμn ®Ó b¶o vÖ quyÒn vμ lîi 34 Ých hîp ph¸p cña m×nh; ®−îc h−ëng phóc lîi tËp thÓ, tham gia qu¶n lý doanh nghiÖp theo néi quy cña doanh nghiÖp vμ quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - Cã quyÒn ®×nh c«ng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - Cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt tranh chÊp lao ®éng. - Cã quyÒn lμm viÖc cho bÊt kú ng−êi sö dông lao ®éng nμo vμ ë bÊt kú n¬i nμo mμ ph¸p luËt kh«ng cÊm. Ng−êi cÇn t×m viÖc lμm cã quyÒn trùc tiÕp liªn hÖ ®Ó t×m viÖc hoÆc ®¨ng ký t¹i c¸c tæ chøc dÞch vô viÖc lμm ®Ó t×m viÖc tuú theo nguyÖn väng, kh¶ n¨ng, tr×nh ®é nghÒ nghiÖp vμ søc khoÎ cña m×nh. - Cã quyÒn tù do lùa chän nghÒ vμ n¬i häc nghÒ phï hîp víi nhu cÇu viÖc lμm cña m×nh. - Cã quyÒn ®−îc biÕt lý do mäi kho¶n khÊu trõ vμo tiÒn l−¬ng cña m×nh. - Cã quyÒn tõ chèi lμm c«ng viÖc hoÆc rêi bá n¬i lμm viÖc khi thÊy râ cã nguy c¬ x¶y ra tai n¹n lao ®éng ®e do¹ nghiªm träng tÝnh m¹ng hoÆc søc khoÎ cña m×nh vμ ph¶i b¸o ngay víi ng−êi phô tr¸ch trùc tiÕp. - Ng−êi lao ®éng ®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi cã quyÒn ®−îc biÕt c¸c quyÒn lîi vμ nghÜa vô cña m×nh, ®−îc c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn cña ViÖt Nam ë n−íc ngoμi b¶o hé vÒ mÆt l·nh sù vμ t− ph¸p, ®−îc quyÒn chuyÓn thu nhËp b»ng ngo¹i tÖ vμ tμi s¶n c¸ nh©n vÒ n−íc, ®−îc h−ëng chÕ ®é 35 b¶o hiÓm x· héi vμ c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é kh¸c theo quy ®Þnh ph¸p luËt cña ViÖt Nam vμ cña n−íc së t¹i. - §−îc h−ëng chÕ ®é h−u trÝ hμng th¸ng khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ tuæi ®êi vμ thêi gian ®· ®ãng b¶o hiÓm x· héi theo quy ®Þnh. - §−îc cÊp sæ lao ®éng, sæ l−¬ng vμ sæ b¶o hiÓm x· héi theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Bªn c¹nh quy ®Þnh chung cho c¶ lao ®éng nam, n÷ nh− trªn, ph¸p luËt cßn quy ®Þnh riªng ®èi víi lao ®éng n÷: cã quyÒn h−ëng chÕ ®é thai s¶n; phô n÷ lμ viªn chøc nhμ n−íc vμ ng−êi lμm c«ng ¨n l−¬ng cã quyÒn nghØ tr−íc vμ sau khi sinh ®Î mμ vÉn h−ëng l−¬ng, phô cÊp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. LuËt ng−êi lao ®éng ViÖt Nam ®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi theo hîp ®ång n¨m 2006 quy ®Þnh chÝnh s¸ch nhμ n−íc vÒ ng−êi lao ®éng ®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi, gåm: - T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c«ng d©n ViÖt Nam cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi. - B¶o hé quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng−êi lao ®éng ®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi vμ cña doanh nghiÖp, tæ chøc sù nghiÖp ®−a ng−êi lao ®éng ®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi. - Hç trî ®Çu t− më thÞ tr−êng lao ®éng míi, thÞ tr−êng cã thu nhËp cao, thÞ tr−êng tiÕp nhËn nhiÒu ng−êi lao ®éng; hç trî ®μo t¹o c¸n bé qu¶n lý, d¹y nghÒ, ngo¹i ng÷ cho ng−êi lao ®éng. 36 - Cã chÝnh s¸ch tÝn dông −u ®·i cho c¸c ®èi t−îng chÝnh s¸ch x· héi ®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi. - KhuyÕn khÝch ®−a nhiÒu ng−êi lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt ®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi, ®−a ng−êi lao ®éng ®i lμm viÖc ë thÞ tr−êng cã thu nhËp cao; khuyÕn khÝch ®−a ng−êi lao ®éng ®i lμm viÖc t¹i c«ng tr×nh, dù ¸n, c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh do doanh nghiÖp, tæ chøc, c¸ nh©n tróng thÇu, nhËn thÇu, ®Çu t− thμnh lËp ë n−íc ngoμi. LuËt ng−êi lao ®éng ViÖt Nam ®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi theo hîp ®ång n¨m 2006 cßn quy ®Þnh ng−êi lao ®éng (kh«ng ph©n biÖt nam, n÷) ®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi cã c¸c quyÒn sau: - Yªu cÇu doanh nghiÖp, tæ chøc sù nghiÖp, tæ chøc, c¸ nh©n ®Çu t− ra n−íc ngoμi cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña ViÖt Nam vÒ ng−êi lao ®éng ®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi; th«ng tin vÒ chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cã liªn quan vμ phong tôc, tËp qu¸n cña n−íc tiÕp nhËn ng−êi lao ®éng; quyÒn vμ nghÜa vô cña c¸c bªn khi ®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi; - H−ëng tiÒn l−¬ng, tiÒn c«ng, thu nhËp kh¸c, chÕ ®é kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh, b¶o hiÓm x· héi vμ c¸c quyÒn lîi kh¸c quy ®Þnh trong c¸c hîp ®ång vμ ®iÒu −íc quèc tÕ, tháa thuËn quèc tÕ; - §−îc doanh nghiÖp, tæ chøc sù nghiÖp, tæ chøc, c¸ nh©n ®Çu t− ra n−íc ngoμi, c¬ quan ®¹i 37 diÖn ngo¹i giao, l·nh sù ViÖt Nam ë n−íc ngoμi b¶o vÖ c¸c quyÒn vμ lîi Ých hîp ph¸p phï hîp víi ph¸p luËt ViÖt Nam, ph¸p luËt cña n−íc tiÕp nhËn ng−êi lao ®éng, ph¸p luËt vμ th«ng lÖ quèc tÕ trong thêi gian lμm viÖc ë n−íc ngoμi; ®−îc t− vÊn, hç trî ®Ó thùc hiÖn c¸c quyÒn vμ h−ëng c¸c lîi Ých trong hîp ®ång lao ®éng, hîp ®ång thùc tËp; - ChuyÓn vÒ n−íc tiÒn l−¬ng, tiÒn c«ng, thu nhËp vμ tμi s¶n kh¸c cña c¸ nh©n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam vμ ph¸p luËt cña n−íc tiÕp nhËn ng−êi lao ®éng; - H−ëng c¸c quyÒn lîi tõ Quü hç trî viÖc lμm ngoμi n−íc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; - KhiÕu n¹i, tè c¸o hoÆc khëi kiÖn vÒ nh÷ng hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt trong ho¹t ®éng ®−a ng−êi lao ®éng ®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi. Theo §iÒu 13 cña LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006, b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc lao ®éng ®−îc quy ®Þnh: - Nam, n÷ b×nh ®¼ng vÒ tiªu chuÈn, ®é tuæi khi tuyÓn dông, ®−îc ®èi xö b×nh ®¼ng t¹i n¬i lμm viÖc vÒ viÖc lμm, tiÒn c«ng, tiÒn th−ëng, b¶o hiÓm x· héi, ®iÒu kiÖn lao ®éng vμ c¸c ®iÒu kiÖn lμm viÖc kh¸c. - Nam, n÷ b×nh ®¼ng vÒ tiªu chuÈn, ®é tuæi khi ®−îc ®Ò b¹t, bæ nhiÖm gi÷ c¸c chøc danh trong c¸c ngμnh, nghÒ cã tiªu chuÈn chøc danh. 38 C©u hái 27: Ph¸p luËt quy ®Þnh c¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc lao ®éng nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu 13 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006, c¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc lao ®éng bao gåm: - Quy ®Þnh tû lÖ nam, n÷ ®−îc tuyÓn dông lao ®éng; - §μo t¹o, båi d−ìng n©ng cao n¨ng lùc cho lao ®éng n÷; - Ng−êi sö dông lao ®éng t¹o ®iÒu kiÖn vÖ sinh an toμn lao ®éng cho lao ®éng n÷ lμm viÖc trong mét sè ngμnh, nghÒ nÆng nhäc, nguy hiÓm hoÆc tiÕp xóc víi c¸c chÊt ®éc h¹i. C©u hái 28: §Ó bæ sung nguån nh©n lùc, Ng©n hμng X quyÕt ®Þnh tuyÓn dông thªm 10 nh©n viªn tÝn dông. Mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ tuyÓn dông ®−îc quy ®Þnh nh− sau: Cã kinh nghiÖm lμm viÖc trong lÜnh vùc tμi chÝnh - ng©n hμng, nam Ýt nhÊt lμ 1 n¨m, n÷ Ýt nhÊt lμ 2 n¨m... VËy, ®iÒu kiÖn vÒ kinh nghiÖm lμm viÖc nªu trªn cña Ng©n hμng X cã tr¸i víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt kh«ng? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× nam, n÷ b×nh ®¼ng vÒ tiªu chuÈn, ®é tuæi khi tuyÓn dông. ViÖc Ng©n hμng X ®· quyÕt ®Þnh ¸p dông c¸c ®iÒu kiÖn 39 vÒ kinh nghiÖm lμm viÖc kh¸c nhau (nam Ýt nhÊt lμ 1 n¨m, n÷ Ýt nhÊt lμ 2 n¨m) trong tuyÓn dông lao ®éng nam vμ lao ®éng n÷ ®èi víi cïng mét c«ng viÖc mμ nam, n÷ ®Òu cã tr×nh ®é vμ kh¶ n¨ng thùc hiÖn nh− nhau lμ vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc lao ®éng. Cô thÓ t¹i kho¶n 3 §iÒu 40 cña LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 quy ®Þnh mét trong c¸c hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc lao ®éng lμ ¸p dông c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau trong tuyÓn dông lao ®éng nam vμ lao ®éng n÷ ®èi víi cïng mét c«ng viÖc mμ nam, n÷ ®Òu cã tr×nh ®é vμ kh¶ n¨ng thùc hiÖn nh− nhau, trõ tr−êng hîp ¸p dông biÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi hoÆc ®èi víi c¸c nghÒ nghiÖp ®Æc thï theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 8 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP, hμnh vi trªn bÞ ph¹t tiÒn tõ 5.000.000 ®ång ®Õn 10.000.000 ®ång. C©u hái 29: Gi¸m ®èc C«ng ty Q thùc hiÖn ph©n c«ng c«ng viÖc quan träng, cã thu nhËp cao cho nam giíi v× cho r»ng, cïng n¨ng lùc, cïng tr×nh ®é nh−ng nam giíi bao giê còng hoμn thμnh c«ng viÖc tèt h¬n n÷ giíi. Hμnh vi cña Gi¸m ®èc C«ng ty Q cã vi ph¹m ph¸p luËt b×nh ®¼ng giíi hay kh«ng? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm c kho¶n 3 §iÒu 40 cña LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006, hμnh vi ph©n c«ng 40 c«ng viÖc mang tÝnh ph©n biÖt ®èi xö gi÷a nam vμ n÷ dÉn ®Õn chªnh lÖch vÒ thu nhËp hoÆc ¸p dông møc tr¶ l−¬ng kh¸c nhau cho nh÷ng ng−êi lao ®éng cã cïng tr×nh ®é, n¨ng lùc v× lý do giíi tÝnh cña Gi¸m ®èc C«ng ty Q lμ mét trong c¸c hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc lao ®éng. Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1, ®iÓm a kho¶n 4 §iÒu 8 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP th× hμnh vi nμy bÞ ph¹t tiÒn tõ 3.000.000 ®ång ®Õn 5.000.000 ®ång (®ång thêi buéc kh«i phôc l¹i quyÒn lîi hîp ph¸p ®· bÞ x©m h¹i). C©u hái 30: Hμnh vi tõ chèi tuyÓn dông hoÆc tuyÓn dông h¹n chÕ lao ®éng nam hoÆc lao ®éng n÷ v× lý do giíi tÝnh, trõ tr−êng hîp ¸p dông biÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi; sa th¶i hoÆc cho th«i viÖc ng−êi lao ®éng v× lý do giíi tÝnh hoÆc do viÖc mang thai, sinh con, nu«i con nhá cã vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi kh«ng? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu 40 cña LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 th× c¸c hμnh vi trªn lμ mét trong c¸c hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc lao ®éng vμ sÏ bÞ ph¹t tiÒn tõ 5.000.000 ®ång ®Õn 10.000.000 ®ång (kho¶n 2 §iÒu 8 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP). 41 C©u hái 31: Ph¸p luËt vÒ lao ®éng cã quy ®Þnh riªng ®èi víi lao ®éng n÷ kh«ng? Trong tr−êng hîp doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh ®ã th× cã vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi kh«ng? Tr¶ lêi: Ngoμi c¸c quy ®Þnh chung cho c¶ lao ®éng nam, n÷, Bé luËt lao ®éng n¨m 1994 ®−îc söa ®æi, bæ sung c¸c n¨m 2002, 2006, 2007 cßn cã quy ®Þnh riªng ®èi víi lao ®éng n÷ phï hîp víi ®Æc thï vÒ giíi, cô thÓ lμ: - Nghiªm cÊm ng−êi sö dông lao ®éng cã hμnh vi ph©n biÖt ®èi xö víi phô n÷, xóc ph¹m danh dù vμ nh©n phÈm phô n÷. - Ng−êi sö dông lao ®éng ph¶i thùc hiÖn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng nam n÷ vÒ tuyÓn dông, n©ng bËc l−¬ng vμ tr¶ c«ng lao ®éng. - Ng−êi sö dông lao ®éng ph¶i −u tiªn nhËn phô n÷ vμo lμm viÖc khi ng−êi ®ã cã ®ñ tiªu chuÈn tuyÓn chän lμm c«ng viÖc phï hîp víi c¶ nam vμ n÷ mμ doanh nghiÖp ®ang cÇn. - Ng−êi sö dông lao ®éng kh«ng ®−îc sa th¶i hoÆc ®¬n ph−¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng ®èi víi ng−êi lao ®éng n÷ v× lý do kÕt h«n, cã thai, nghØ thai s¶n, nu«i con d−íi 12 th¸ng tuæi, trõ tr−êng hîp doanh nghiÖp chÊm døt ho¹t ®éng. - Trong thêi gian cã thai, nghØ thai s¶n, nu«i con nhá d−íi 12 th¸ng tuæi, ng−êi lao ®éng n÷ 42 ®−îc t¹m ho·n viÖc ®¬n ph−¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng, kÐo dμi thêi hiÖu xem xÐt xö lý kû luËt lao ®éng, trõ tr−êng hîp doanh nghiÖp chÊm døt ho¹t ®éng. - Ng−êi lao ®éng n÷ cã thai cã quyÒn ®¬n ph−¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng mμ kh«ng ph¶i båi th−êng theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 41 cña Bé luËt lao ®éng n¨m 1994, ®−îc söa ®æi, bæ sung c¸c n¨m 2002, 2006, 2007, nÕu cã giÊy cña thÇy thuèc chøng nhËn tiÕp tôc lμm viÖc sÏ ¶nh h−ëng xÊu tíi thai nhi. Trong tr−êng hîp nμy, thêi h¹n mμ ng−êi lao ®éng n÷ ph¶i b¸o tr−íc cho ng−êi sö dông lao ®éng tïy thuéc vμo thêi h¹n do thÇy thuèc chØ ®Þnh. - Ng−êi sö dông lao ®éng kh«ng ®−îc sö dông ng−êi lao ®éng n÷ lμm nh÷ng c«ng viÖc nÆng nhäc, nguy hiÓm hoÆc tiÕp xóc víi c¸c hãa chÊt ®éc h¹i cã ¶nh h−ëng xÊu tíi chøc n¨ng sinh ®Î vμ nu«i con, theo danh môc do Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi vμ Bé Y tÕ ban hμnh. - Ng−êi sö dông lao ®éng kh«ng ®−îc sö dông ng−êi lao ®éng n÷ bÊt kú ®é tuæi nμo lμm viÖc th−êng xuyªn d−íi hÇm má hoÆc ng©m m×nh d−íi n−íc. - Ng−êi lao ®éng n÷ ®−îc nghØ tr−íc vμ sau khi sinh con, céng l¹i tõ bèn ®Õn s¸u th¸ng do ChÝnh phñ quy ®Þnh, tuú theo ®iÒu kiÖn lao ®éng, tÝnh chÊt c«ng viÖc nÆng nhäc, ®éc h¹i vμ n¬i xa x«i hÎo 43 l¸nh. NÕu sinh ®«i trë lªn th× tÝnh tõ con thø hai trë ®i, cø mçi con, ng−êi mÑ ®−îc nghØ thªm 30 ngμy. Trong thêi gian nghØ thai s¶n theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 114 cña Bé luËt lao ®éng n¨m 1994, ®−îc söa ®æi, bæ sung c¸c n¨m 2002, 2006, 2007, ng−êi lao ®éng n÷ ®· ®ãng b¶o hiÓm x· héi ®−îc trî cÊp b¶o hiÓm x· héi b»ng 100% tiÒn l−¬ng vμ ®−îc trî cÊp thªm mét th¸ng l−¬ng. - HÕt thêi gian nghØ thai s¶n quy ®Þnh trªn ®©y, nÕu cã nhu cÇu, ng−êi lao ®éng n÷ cã thÓ nghØ thªm mét thêi gian kh«ng h−ëng l−¬ng theo tho¶ thuËn víi ng−êi sö dông lao ®éng. Ng−êi lao ®éng n÷ cã thÓ ®i lμm viÖc tr−íc khi hÕt thêi gian nghØ thai s¶n, nÕu ®· nghØ Ýt nhÊt ®−îc hai th¸ng sau khi sinh vμ cã giÊy cña thÇy thuèc chøng nhËn viÖc trë l¹i lμm viÖc sím kh«ng cã h¹i cho søc khoÎ vμ ph¶i b¸o cho ng−êi sö dông lao ®éng biÕt tr−íc. Trong tr−êng hîp nμy, ng−êi lao ®éng n÷ vÉn tiÕp tôc ®−îc h−ëng trî cÊp thai s¶n, ngoμi tiÒn l−¬ng cña nh÷ng ngμy lμm viÖc. - Ng−êi sö dông lao ®éng kh«ng ®−îc sö dông ng−êi lao ®éng n÷ cã thai tõ th¸ng thø b¶y hoÆc ®ang nu«i con d−íi 12 th¸ng tuæi lμm thªm giê, lμm viÖc ban ®ªm vμ ®i c«ng t¸c xa. - Ng−êi lao ®éng n÷ lμm c«ng viÖc nÆng nhäc, khi cã thai ®Õn th¸ng thø b¶y, ®−îc chuyÓn lμm c«ng viÖc nhÑ h¬n hoÆc ®−îc gi¶m bít mét giê lμm viÖc hμng ngμy mμ vÉn h−ëng ®ñ l−¬ng. 44 - Ng−êi lao ®éng n÷ trong thêi gian hμnh kinh ®−îc nghØ mçi ngμy 30 phót; trong thêi gian nu«i con d−íi 12 th¸ng tuæi, ®−îc nghØ mçi ngμy 60 phót trong thêi gian lμm viÖc, mμ vÉn h−ëng ®ñ l−¬ng. - N¬i cã sö dông lao ®éng n÷, ph¶i cã chç thay quÇn ¸o, buång t¾m vμ buång vÖ sinh n÷. - ë nh÷ng n¬i sö dông nhiÒu lao ®éng n÷, ng−êi sö dông lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm gióp ®ì tæ chøc nhμ trÎ, líp mÉu gi¸o hoÆc hç trî mét phÇn chi phÝ cho lao ®éng n÷ cã con ë løa tuæi göi trÎ, mÉu gi¸o. - Trong thêi gian nghØ viÖc ®Ó ®i kh¸m thai, ®Ó thùc hiÖn biÖn ph¸p kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh hoÆc do s¶y thai; nghØ ®Ó ch¨m sãc con d−íi b¶y tuæi èm ®au, nhËn trÎ s¬ sinh lμm con nu«i, ng−êi lao ®éng n÷ ®−îc h−ëng trî cÊp b¶o hiÓm x· héi hoÆc ®−îc ng−êi sö dông lao ®éng tr¶ mét kho¶n tiÒn b»ng møc trî cÊp b¶o hiÓm x· héi. Thêi gian nghØ viÖc vμ chÕ ®é trî cÊp nãi trªn do ChÝnh phñ quy ®Þnh. Tr−êng hîp ng−êi kh¸c thay ng−êi mÑ ch¨m sãc con èm ®au, th× ng−êi mÑ vÉn ®−îc h−ëng trî cÊp b¶o hiÓm x· héi. HÕt thêi gian nghØ thai s¶n theo chÕ ®é vμ c¶ trong tr−êng hîp ®−îc phÐp nghØ thªm kh«ng h−ëng l−¬ng, khi trë l¹i lμm viÖc, ng−êi lao ®éng n÷ vÉn ®−îc b¶o ®¶m chç lμm viÖc. Trong tr−êng hîp c¬ quan, tæ chøc kh«ng thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt lao ®éng quy ®Þnh riªng ®èi víi lao ®éng n÷ lμ vi ph¹m ph¸p luËt vÒ 45 b×nh ®¼ng giíi (kho¶n 3 §iÒu 40 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006). D. B×NH §¼NG GIíI TRONG LÜNH VùC GI¸O DôC Vμ §μO T¹O C©u hái 32: Trong lÜnh vùc gi¸o dôc vμ ®μo t¹o, ®é tuæi ®−îc cö ®i häc, ®i ®μo t¹o, båi d−ìng cña nam vμ n÷ cã kh¸c nhau kh«ng? B×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc gi¸o dôc vμ ®μo t¹o ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 59 HiÕn ph¸p n¨m 1992 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2001: Häc tËp lμ quyÒn vμ nghÜa vô cña c«ng d©n. BËc tiÓu häc lμ b¾t buéc, kh«ng ph¶i tr¶ häc phÝ. C«ng d©n cã quyÒn häc v¨n hãa vμ häc nghÒ b»ng nhiÒu h×nh thøc. Häc sinh cã n¨ng khiÕu ®−îc Nhμ n−íc vμ x· héi t¹o ®iÒu kiÖn häc tËp ®Ó ph¸t triÓn tμi n¨ng. Nhμ n−íc cã chÝnh s¸ch häc phÝ, häc bæng. Nhμ n−íc vμ x· héi t¹o ®iÒu kiÖn cho trÎ em khuyÕt tËt, trÎ em cã hoμn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n kh¸c ®−îc häc v¨n hãa vμ häc nghÒ phï hîp. §iÒu 86 cña LuËt gi¸o dôc n¨m 2005 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2009 quy ®Þnh ng−êi häc cã nh÷ng quyÒn sau ®©y: - §−îc nhμ tr−êng, c¬ së gi¸o dôc kh¸c t«n träng vμ ®èi xö b×nh ®¼ng, ®−îc cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ viÖc häc tËp, rÌn luyÖn cña m×nh; 46 - §−îc häc tr−íc tuæi, v−ît líp, häc rót ng¾n thêi gian thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh, häc ë tuæi cao h¬n tuæi quy ®Þnh, häc kÐo dμi thêi gian, häc l−u ban; - §−îc cÊp v¨n b»ng, chøng chØ sau khi tèt nghiÖp cÊp häc, tr×nh ®é ®μo t¹o theo quy ®Þnh; - §−îc tham gia ho¹t ®éng cña c¸c ®oμn thÓ, tæ chøc x· héi trong nhμ tr−êng, c¬ së gi¸o dôc kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; - §−îc sö dông trang thiÕt bÞ, ph−¬ng tiÖn phôc vô c¸c ho¹t ®éng häc tËp, nhμ tr−êng, c¬ së gi¸o dôc kh¸c, c¸c gi¶i ph¸p gãp phÇn x©y dùng nhμ tr−êng, b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých chÝnh ®¸ng cña ng−êi häc; - §−îc h−ëng chÝnh s¸ch −u tiªn cña Nhμ n−íc trong tuyÓn dông vμo c¸c c¬ quan nhμ n−íc nÕu tèt nghiÖp lo¹i giái vμ cã ®¹o ®øc tèt. §iÒu 65 cña LuËt d¹y nghÒ n¨m 2006 quy ®Þnh chÝnh s¸ch ®èi víi ng−êi häc nghÒ nh− sau: - §−îc h−ëng chÝnh s¸ch häc bæng vμ trî cÊp x· héi, chÕ ®é cö tuyÓn, chÝnh s¸ch tÝn dông gi¸o dôc, chÝnh s¸ch miÔn, gi¶m phÝ dÞch vô c«ng céng cho häc sinh, sinh viªn theo quy ®Þnh cña LuËt gi¸o dôc. - Häc sinh tèt nghiÖp tr−êng trung häc c¬ së d©n téc néi tró, tr−êng trung häc phæ th«ng d©n téc néi tró, kÓ c¶ néi tró d©n nu«i ®−îc tuyÓn th¼ng vμo häc tr−êng trung cÊp nghÒ. - Häc sinh tr−êng phæ th«ng d©n téc néi tró khi chuyÓn sang häc nghÒ ®−îc h−ëng chÝnh s¸ch nh− häc sinh tr−êng phæ th«ng d©n téc néi tró. 47 - Trong qu¸ tr×nh häc nghÒ nÕu ng−êi häc nghÒ ®i lμm nghÜa vô qu©n sù hoÆc do èm ®au, tai n¹n, thai s¶n kh«ng ®ñ søc khoÎ hoÆc gia ®×nh cã khã kh¨n kh«ng thÓ tiÕp tôc häc nghÒ hoÆc ®i lμm th× ®−îc b¶o l−u kÕt qu¶ häc nghÒ vμ ®−îc trë l¹i tiÕp tôc häc tËp ®Ó hoμn thμnh khãa häc. Thêi gian ®−îc b¶o l−u kÕt qu¶ häc nghÒ kh«ng qu¸ bèn n¨m. §iÒu 66 LuËt d¹y nghÒ n¨m 2006 quy ®Þnh chÝnh s¸ch ®èi víi ng−êi häc nghÒ ®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi nh− sau: Nhμ n−íc cã chÝnh s¸ch tæ chøc d¹y nghÒ cho ng−êi lao ®éng ®Ó ®−a ®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi; tr−êng hîp ng−êi ®ang häc nghÒ mμ ®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi th× ®−îc b¶o l−u kÕt qu¶ häc nghÒ. Thêi gian ®−îc b¶o l−u kÕt qu¶ häc nghÒ kh«ng qu¸ bèn n¨m. §iÒu 71 LuËt d¹y nghÒ n¨m 2006 quy ®Þnh chÝnh s¸ch ®èi víi ng−êi tμn tËt, khuyÕt tËt häc nghÒ nh− sau: §−îc h−ëng häc bæng vμ trî cÊp x· héi, chÕ ®é cö tuyÓn, chÝnh s¸ch tÝn dông gi¸o dôc, chÝnh s¸ch miÔn, gi¶m phÝ dÞch vô c«ng céng cho häc sinh, sinh viªn theo quy ®Þnh cña LuËt gi¸o dôc; ®−îc t− vÊn häc nghÒ, t− vÊn viÖc lμm miÔn phÝ; ®−îc gi¶m hoÆc miÔn häc phÝ. Ng−êi tμn tËt, khuyÕt tËt häc nghÒ thuéc hé nghÌo ®−îc miÔn häc phÝ, ®−îc cÊp häc bæng vμ hç trî ¨n, ë, ®i l¹i theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §iÒu 14 cña LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 quy ®Þnh b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc gi¸o dôc vμ ®μo t¹o nh− sau: 48 - §é tuæi ®−îc ®i häc, ®i ®μo t¹o, båi d−ìng cña nam n÷ nh− nhau. - Nam, n÷ b×nh ®¼ng trong viÖc lùa chän ngμnh, nghÒ häc tËp, ®μo t¹o. - Nam, n÷ cã c¬ héi b×nh ®¼ng trong viÖc tiÕp cËn vμ h−ëng thô c¸c chÝnh s¸ch vÒ gi¸o dôc, ®μo t¹o, båi d−ìng chuyªn m«n, nghiÖp vô cña c¸c c¬ së gi¸o dôc vμ c¬ quan, tæ chøc. - Nam n÷ ch−a cã c¬ héi vμ ®iÒu kiÖn nh− nhau ®Ó tham gia ®μo t¹o - båi d−ìng ®−îc c¬ quan, tæ chøc t¨ng tû lÖ trong quy ho¹ch ®μo t¹o, båi d−ìng ®Ó t¹o nguån l·nh ®¹o, qu¶n lý. - N÷ c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc khi tham gia ®μo t¹o, båi d−ìng mang theo con nhá d−íi 36 th¸ng tuæi ®−îc hç trî theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ. Quy ®Þnh t¹i §iÒu 14 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 cho thÊy tuæi ®−îc cö ®i häc, ®i ®μo t¹o, båi d−ìng cña nam vμ n÷ lμ nh− nhau. C©u hái 33: Nhμ n−íc ta cã nh÷ng biÖn ph¸p g× ®Ó thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc gi¸o dôc vμ ®μo t¹o? Tr¶ lêi: C¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc gi¸o dôc vμ ®μo t¹o bao gåm (kho¶n 5 §iÒu 14 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006): - Quy ®Þnh tû lÖ nam, n÷ tham gia häc tËp, ®μo t¹o; 49 - Lao ®éng n÷ khu vùc n«ng th«n ®−îc hç trî d¹y nghÒ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. C©u hái 34: Th«ng b¸o tuyÓn sinh sau ®¹i häc cña Tr−êng ®¹i häc N cã quy ®Þnh mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn dù thi cao häc cña thÝ sinh lμ: “Nam kh«ng qu¸ 40 tuæi vμ n÷ kh«ng qu¸ 35 tuæi”. VËy, quy ®Þnh vÒ ®é tuæi dù thi cao häc cña Tr−êng ®¹i häc N nh− trªn cã vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi kh«ng vμ nÕu vi ph¹m th× bÞ xö lý nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi th× nam, n÷ b×nh ®¼ng vÒ ®é tuæi ®i häc, ®μo t¹o, båi d−ìng. Trong ®iÒu kiÖn dù thi cao häc cña Tr−êng ®¹i häc N cã quy ®Þnh tuæi tuyÓn sinh kh¸c nhau gi÷a nam vμ n÷ (nam kh«ng qu¸ 40 tuæi vμ n÷ kh«ng qu¸ 35 tuæi). Quy ®Þnh nμy cña Tr−êng ®¹i häc N ®· vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc gi¸o dôc vμ ®μo t¹o. Kho¶n 4 §iÒu 40 cña LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 quy ®Þnh vÒ c¸c hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc gi¸o dôc vμ ®μo t¹o bao gåm: - Quy ®Þnh tuæi ®μo t¹o, tuæi tuyÓn sinh kh¸c nhau gi÷a nam vμ n÷; - VËn ®éng hoÆc Ðp buéc ng−êi kh¸c nghØ häc v× lý do giíi tÝnh; 50 - Tõ chèi tuyÓn sinh nh÷ng ng−êi cã ®ñ ®iÒu kiÖn vμo c¸c khãa ®μo t¹o, båi d−ìng v× lý do giíi tÝnh hoÆc do viÖc mang thai, sinh con, nu«i con nhá; - Gi¸o dôc h−íng nghiÖp, biªn so¹n vμ phæ biÕn s¸ch gi¸o khoa cã ®Þnh kiÕn giíi. Víi hμnh vi vi ph¹m nªu trªn, theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm a kho¶n 3, ®iÓm b kho¶n 4 §iÒu 9 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP, Tr−êng ®¹i häc N sÏ bÞ ph¹t tiÒn tõ 10.000.000 ®ång ®Õn 20.000.000 ®ång (®ång thêi yªu cÇu söa ®æi, hñy bá quy ®Þnh vÒ tuæi tuyÓn sinh ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi nªu trªn). C©u hái 35: Hμnh vi cña bè mÑ Ðp buéc con nghØ häc v× lý do giíi tÝnh (vÝ dô cho r»ng con g¸i kh«ng cÇn ph¶i ®i häc) cã bÞ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh kh«ng? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1, ®iÓm a kho¶n 4 §iÒu 9 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP, hμnh vi Ðp buéc con nghØ häc v× lý do giíi tÝnh sÏ bÞ ph¹t c¶nh c¸o hoÆc ph¹t tiÒn tõ 200.000 ®ång ®Õn 500.000 ®ång (®ång thêi buéc ph¶i cho con ®i häc l¹i). C©u hái 36: Hμnh vi tæ chøc vËn ®éng nhiÒu ng−êi nghØ häc v× lý do giíi tÝnh th× bÞ xö ph¹t nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2, ®iÓm a kho¶n 4 §iÒu 9 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP, hμnh vi vËn 51 ®éng, Ðp buéc cã tæ chøc nhiÒu ng−êi nghØ häc v× lý do giíi tÝnh bÞ ph¹t tiÒn tõ 5.000.000 ®ång ®Õn 10.000.000 ®ång (®ång thêi buéc kh«i phôc quyÒn lîi hîp ph¸p ®· bÞ x©m h¹i). C©u hái 37: Hμnh vi tõ chèi tuyÓn sinh ®èi víi ng−êi cã ®ñ ®iÒu kiÖn vμo c¸c khãa ®μo t¹o, båi d−ìng v× lý do giíi tÝnh hoÆc do viÖc mang thai, sinh con, nu«i con nhá bÞ xö ph¹t nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm b kho¶n 2 vμ ®iÓm a kho¶n 4 §iÒu 9 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP, hμnh vi tõ chèi tuyÓn sinh ®èi víi ng−êi cã ®ñ ®iÒu kiÖn vμo c¸c khãa ®μo t¹o, båi d−ìng v× lý do giíi tÝnh hoÆc do viÖc mang thai, sinh con, nu«i con nhá bÞ ph¹t tiÒn tõ 5.000.000 ®ång ®Õn 10.000.000 ®ång (®ång thêi buéc kh«i phôc quyÒn lîi hîp ph¸p ®· bÞ x©m h¹i). C©u hái 38: Hμnh vi tæ chøc gi¸o dôc h−íng nghiÖp, biªn so¹n, phæ biÕn s¸ch gi¸o khoa, gi¸o tr×nh, ch−¬ng tr×nh gi¶ng d¹y cã néi dung ®Ò cao vai trß, vÞ trÝ cña mét giíi nhÊt ®Þnh vμ h¹ thÊp vai trß, vÞ trÝ cña giíi cßn l¹i cã bÞ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh kh«ng? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm b kho¶n 3 vμ ®iÓm c kho¶n 4 §iÒu 9 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP th× 52 c¸c hμnh vi nªu trªn sÏ bÞ ph¹t tiÒn tõ 10.000.000 ®ång ®Õn 20.000.000 ®ång (®ång thêi buéc söa ®æi, bæ sung, thay thÕ, ®Ýnh chÝnh hoÆc tiªu hñy c¸c s¸ch gi¸o khoa, gi¸o tr×nh, ch−¬ng tr×nh gi¶ng d¹y cã néi dung ®Þnh kiÕn giíi). §. B×NH §¼NG GIíI TRONG LÜNH VùC KHOA HäC Vμ C¤NG NGHÖ C©u hái 39: B×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc khoa häc vμ c«ng nghÖ ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: C¸c quyÒn c¬ b¶n cña c«ng d©n vÒ khoa häc vμ c«ng nghÖ ®· ®−îc quy ®Þnh trong HiÕn ph¸p n¨m 1992 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2001 nh− sau: - Nhμ n−íc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng d©n ph¸t triÓn toμn diÖn, gi¸o dôc ý thøc c«ng d©n, sèng vμ lμm viÖc theo HiÕn ph¸p vμ ph¸p luËt, gi÷ g×n thuÇn phong mü tôc, x©y dùng gia ®×nh cã v¨n hãa, h¹nh phóc, cã tinh thÇn yªu n−íc, yªu chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, cã tinh thÇn quèc tÕ ch©n chÝnh, h÷u nghÞ vμ hîp t¸c víi c¸c d©n téc trªn thÕ giíi (§iÒu 31). - C«ng d©n cã quyÒn nghiªn cøu khoa häc, kü thuËt, ph¸t minh, s¸ng chÕ, s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, hîp lý ho¸ s¶n xuÊt, s¸ng t¸c, phª b×nh v¨n häc, nghÖ thuËt vμ tham gia c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ kh¸c (§iÒu 60). 53 T¹i §iÒu 15 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 quy ®Þnh b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc khoa häc vμ c«ng nghÖ nh− sau: - Nam, n÷ b×nh ®¼ng trong viÖc tiÕp cËn, øng dông khoa häc vμ c«ng nghÖ. - Nam, n÷ b×nh ®¼ng trong viÖc tiÕp cËn c¸c kho¸ ®μo t¹o vÒ khoa häc vμ c«ng nghÖ, phæ biÕn kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc, c«ng nghÖ vμ ph¸t minh, s¸ng chÕ. C©u hái 40: ChÞ V lμ gi¶ng viªn Tr−êng ®¹i häc B. ChÞ võa hoμn thμnh ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o cao häc vμ ®ang tham gia nghiªn cøu mét ®Ò tμi khoa häc cÊp nhμ n−íc víi hy väng ®−îc tiÕp tôc b¶o vÖ luËn ¸n tiÕn sÜ vÒ chuyªn ngμnh cña m×nh. MÆc dï bËn rén chÞ vÉn thu xÕp viÖc nhμ chu ®¸o, nh−ng anh H chång chÞ c−¬ng quyÕt ph¶n ®èi viÖc tham gia nghiªn cøu ®Ò tμi khoa häc v× sî chÞ sÏ cã tr×nh ®é cao h¬n m×nh. Anh chöi bíi, däa ®¸nh chÞ nÕu chÞ V kh«ng tõ bá viÖc nμy. Hμnh vi trªn cña anh H cã vi ph¹m ph¸p luËt kh«ng? Tr¶ lêi: ViÖc c¶n trë vî m×nh tham gia nghiªn cøu khoa häc cña anh H lμ vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi. Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 5 §iÒu 40 cña LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006, c¸c hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc khoa häc vμ c«ng nghÖ bao gåm: 54 - C¶n trë nam, n÷ tham gia ho¹t ®éng khoa häc, c«ng nghÖ; - Tõ chèi viÖc tham gia cña mét giíi trong c¸c kho¸ ®μo t¹o vÒ khoa häc vμ c«ng nghÖ. Trong tr−êng hîp nμy, anh H ®· kh«ng khuyÕn khÝch vî, l¹i cã th¸i ®é kh«ng ®óng khi vî tham gia nghiªn cøu khoa häc ®Ó phôc vô cho c«ng viÖc cña m×nh mÆc dï chÞ V (vî anh) vÉn thu xÕp viÖc nhμ chu ®¸o. Hμnh vi cña anh H ®· vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi. Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vμ ®iÓm a kho¶n 2, ®iÓm a, c kho¶n 5 §iÒu 10 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP th× ®èi víi hμnh vi xóc ph¹m danh dù, nh©n phÈm nh»m c¶n trë nam hoÆc n÷ tham gia ho¹t ®éng khoa häc, c«ng nghÖ v× ®Þnh kiÕn giíi sÏ bÞ ph¹t c¶nh c¸o hoÆc ph¹t tiÒn tõ 200.000 ®ång ®Õn 500.000 ®ång vμ buéc xin lçi; ®èi víi hμnh vi ®e däa dïng vò lùc hoÆc uy hiÕp tinh thÇn nh»m c¶n trë nam hoÆc n÷ tham gia ho¹t ®éng khoa häc, c«ng nghÖ v× ®Þnh kiÕn giíi th× bÞ ph¹t tiÒn tõ 1.000.000 ®ång ®Õn 3.000.000 ®ång vμ buéc xin lçi, buéc chÞu mäi chi phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh hîp lý. C©u hái 41: Hμnh vi dïng vò lùc c¶n trë nam hoÆc n÷ tham gia ho¹t ®éng khoa häc, c«ng nghÖ v× ®Þnh kiÕn giíi bÞ xö ph¹t nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm a kho¶n 3, ®iÓm c 55 kho¶n 5 §iÒu 10 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP th× hμnh vi dïng vò lùc c¶n trë nam hoÆc n÷ tham gia ho¹t ®éng khoa häc, c«ng nghÖ v× ®Þnh kiÕn giíi bÞ ph¹t tiÒn 3.000.000 ®ång ®Õn 5.000.000 ®ång (®ång thêi buéc chÞu mäi chi phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh hîp lý). C©u hái 42: Thñ tr−ëng c¬ quan T kh«ng cho chÞ H tham gia ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc cña c¬ quan v× lý do chÞ H lμ n÷ kh«ng phï hîp víi ho¹t ®éng nμy. Hμnh vi nμy cña Thñ tr−ëng c¬ quan T cã bÞ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh kh«ng? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 3, ®iÓm b kho¶n 5 §iÒu 10 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP th× hμnh vi kh«ng cho nam hoÆc n÷ tham gia ho¹t ®éng khoa häc, c«ng nghÖ v× ®Þnh kiÕn giíi nh− trªn bÞ ph¹t tiÒn tõ 3.000.000 ®ång ®Õn 5.000.000 ®ång (®ång thêi buéc kh«i phôc quyÒn lîi hîp ph¸p ®· bÞ x©m h¹i). C©u hái 43: Gi¸m ®èc dù ¸n c«ng nghÖ X tõ chèi kh«ng cho n÷ giíi tham gia c¸c khãa ®μo t¹o cña dù ¸n v× cho r»ng, ho¹t ®éng vÒ c«ng nghÖ chØ phï hîp víi nam. Hμnh vi trªn cã bÞ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh kh«ng? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 4, ®iÓm b kho¶n 5 §iÒu 10 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP th× hμnh vi 56 hμnh vi tõ chèi viÖc tham gia cña mét giíi trong c¸c khãa ®μo t¹o hoÆc trong c¸c ho¹t ®éng khoa häc, c«ng nghÖ v× ®Þnh kiÕn giíi bÞ ph¹t tiÒn tõ 20.000.000 ®ång ®Õn 40.000.000 ®ång (®ång thêi buéc kh«i phôc quyÒn lîi hîp ph¸p ®· bÞ x©m h¹i). E. B×NH §¼NG GIíI TRONG LÜNH VùC V¡N HãA, TH¤NG TIN, THÓ THAO C©u hái 44: B×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc v¨n hãa, th«ng tin, thÓ thao ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: C¸c quyÒn c¬ b¶n cña c«ng d©n vÒ v¨n hãa, th«ng tin, thÓ dôc, thÓ thao ®· ®−îc quy ®Þnh trong HiÕn ph¸p n¨m 1992 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2001 nh− sau: - Nhμ n−íc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng d©n ph¸t triÓn toμn diÖn, gi¸o dôc ý thøc c«ng d©n, sèng vμ lμm viÖc theo HiÕn ph¸p vμ ph¸p luËt, gi÷ g×n thuÇn phong mü tôc, x©y dùng gia ®×nh cã v¨n hãa, h¹nh phóc, cã tinh thÇn yªu n−íc, yªu chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, cã tinh thÇn quèc tÕ ch©n chÝnh, h÷u nghÞ vμ hîp t¸c víi c¸c d©n téc trªn thÕ giíi (§iÒu 31). - V¨n häc, nghÖ thuËt gãp phÇn båi d−ìng nh©n c¸ch vμ t©m hån cao ®Ñp cña ng−êi ViÖt Nam. Nhμ n−íc ®Çu t− ph¸t triÓn v¨n ho¸, v¨n häc, 57 nghÖ thuËt, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nh©n d©n ®−îc th−ëng thøc nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt cã gi¸ trÞ; b¶o trî ®Ó ph¸t triÓn c¸c tμi n¨ng s¸ng t¹o v¨n hãa, nghÖ thuËt. Nhμ n−íc ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc ®a d¹ng cña ho¹t ®éng v¨n häc, nghÖ thuËt, khuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng v¨n häc, nghÖ thuËt quÇn chóng (§iÒu 32). - Nhμ n−íc vμ x· héi ph¸t triÓn nÒn thÓ dôc, thÓ thao d©n téc, khoa häc vμ nh©n d©n. Nhμ n−íc thèng nhÊt qu¶n lý sù nghiÖp ph¸t triÓn thÓ dôc, thÓ thao; quy ®Þnh chÕ ®é gi¸o dôc thÓ chÊt b¾t buéc trong tr−êng häc; khuyÕn khÝch vμ gióp ®ì ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc tæ chøc thÓ dôc, thÓ thao tù nguyÖn cña nh©n d©n, t¹o c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó kh«ng ngõng më réng c¸c ho¹t ®éng thÓ dôc, thÓ thao quÇn chóng, chó träng ho¹t ®éng thÓ thao chuyªn nghiÖp, båi d−ìng c¸c tμi n¨ng thÓ thao (§iÒu 41). - C«ng d©n cã quyÒn nghiªn cøu khoa häc, kü thuËt, ph¸t minh, s¸ng chÕ, s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, hîp lý ho¸ s¶n xuÊt, s¸ng t¸c, phª b×nh v¨n häc, nghÖ thuËt vμ tham gia c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ kh¸c (§iÒu 60). - C«ng d©n cã quyÒn tù do ng«n luËn, tù do b¸o chÝ; cã quyÒn ®−îc th«ng tin; cã quyÒn héi häp, lËp héi, biÓu t×nh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt (§iÒu 69). §iÒu 16 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 quy ®Þnh b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc v¨n hãa, th«ng tin, thÓ thao nh− sau: 58 - Nam, n÷ b×nh ®¼ng trong tham gia c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸, th«ng tin, thÓ dôc, thÓ thao. - Nam, n÷ b×nh ®¼ng trong h−ëng thô v¨n ho¸, tiÕp cËn vμ sö dông c¸c nguån th«ng tin. C©u hái 45: Nhμ v¨n H s¸ng t¸c mét sè truyÖn ng¾n cã néi dung ca ngîi, cæ vò cho t− t−ëng “träng nam khinh n÷” vμ ®¨ng t¶i trªn blog c¸ nh©n cña m×nh. Hμnh vi cña nhμ v¨n H cã vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi kh«ng? Tr¶ lêi: Kho¶n 6 §iÒu 40 cña LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 quy ®Þnh c¸c hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc v¨n hãa, th«ng tin, thÓ dôc, thÓ thao bao gåm: - C¶n trë nam, n÷ s¸ng t¸c, phª b×nh v¨n häc, nghÖ thuËt, biÓu diÔn vμ tham gia c¸c ho¹t ®éng v¨n hãa kh¸c v× ®Þnh kiÕn giíi; - S¸ng t¸c, l−u hμnh, cho phÐp xuÊt b¶n c¸c t¸c phÈm d−íi bÊt kú thÓ lo¹i vμ h×nh thøc nμo ®Ó cæ vò, tuyªn truyÒn bÊt b×nh ®¼ng giíi, ®Þnh kiÕn giíi; - TruyÒn b¸ t− t−ëng, tù m×nh thùc hiÖn hoÆc xói giôc ng−êi kh¸c thùc hiÖn phong tôc tËp qu¸n l¹c hËu mang tÝnh ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi d−íi mäi h×nh thøc. Nh− vËy, ®èi chiÕu víi quy ®Þnh trªn, mÆc dï viÖc s¸ng t¸c cña nhμ v¨n H ®¨ng t¶i trªn blog c¸ nh©n nh−ng ®ã còng lμ hμnh vi ®Ó cæ vò, tuyªn 59 truyÒn bÊt b×nh ®¼ng giíi, ®· vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc v¨n hãa, th«ng tin. C©u hái 46: H×nh thøc vμ møc xö ph¹t ®èi víi hμnh vi vi ph¹m vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc v¨n hãa, th«ng tin, thÓ dôc, thÓ thao ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: H×nh thøc vμ møc xö ph¹t ®èi víi hμnh vi vi ph¹m vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc v¨n hãa, th«ng tin, thÓ dôc, thÓ thao ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 11 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP, cô thÓ nh− sau: 1. Ph¹t c¶nh c¸o hoÆc ph¹t tiÒn tõ 200.000 ®ång ®Õn 500.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau ®©y: a) Xóc ph¹m danh dù, nh©n phÈm nh»m c¶n trë nam hoÆc n÷ s¸ng t¸c, phª b×nh v¨n häc, nghÖ thuËt, biÓu diÔn hoÆc c¸c ho¹t ®éng v¨n hãa kh¸c, tham gia ho¹t ®éng thÓ dôc, thÓ thao v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc xin lçi); b) Tù m×nh thùc hiÖn hoÆc xói giôc ng−êi kh¸c thùc hiÖn hñ tôc, phong tôc tËp qu¸n l¹c hËu mang tÝnh ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi d−íi mäi h×nh thøc. 2. Ph¹t tiÒn tõ 1.000.000 ®ång ®Õn 3.000.000 ®ång ®èi víi hμnh vi ®e däa dïng vò lùc hoÆc uy hiÕp tinh thÇn nh»m c¶n trë nam hoÆc n÷ s¸ng t¸c, phª b×nh v¨n häc, nghÖ thuËt, biÓu diÔn hoÆc c¸c ho¹t ®éng v¨n hãa kh¸c, tham gia ho¹t ®éng thÓ dôc, thÓ thao v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc 60 xin lçi, buéc chÞu mäi chi phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh hîp lý). 3. Ph¹t tiÒn tõ 3.000.000 ®ång ®Õn 5.000.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau ®©y: a) Dïng vò lùc c¶n trë nam hoÆc n÷ s¸ng t¸c, phª b×nh v¨n häc, nghÖ thuËt, biÓu diÔn hoÆc c¸c ho¹t ®éng v¨n hãa kh¸c, tham gia ho¹t ®éng thÓ dôc, thÓ thao v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc chÞu mäi chi phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh hîp lý); b) Kh«ng cho nam hoÆc n÷ s¸ng t¸c, phª b×nh v¨n hãa, nghÖ thuËt, biÓu diÔn hoÆc c¸c ho¹t ®éng v¨n hãa kh¸c, tham gia ho¹t ®éng thÓ dôc, thÓ thao v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc kh«i phôc quyÒn lîi hîp ph¸p cña nam hoÆc n÷ ®· bÞ x©m h¹i). 4. Ph¹t tiÒn tõ 10.000.000 ®ång ®Õn 20.000.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau ®©y: a) S¸ng t¸c, l−u hμnh, xuÊt b¶n hoÆc cho phÐp xuÊt b¶n c¸c t¸c phÈm cã néi dung cæ vò, tuyªn truyÒn bÊt b×nh ®¼ng giíi, ®Þnh kiÕn giíi d−íi bÊt kú thÓ lo¹i, h×nh thøc nμo (®ång thêi t−íc quyÒn sö dông giÊy phÐp tõ ba th¸ng ®Õn s¸u th¸ng ®èi víi hμnh vi s¸ng t¸c, l−u hμnh, xuÊt b¶n c¸c t¸c phÈm; buéc söa ®æi, thay thÕ, ®Ýnh chÝnh hoÆc tiªu hñy c¸c t¸c phÈm, vËt phÈm cã néi dung cæ vò, tuyªn truyÒn bÊt b×nh ®¼ng giíi, ®Þnh kiÕn giíi); b) TruyÒn b¸ t− t−ëng, hñ tôc, phong tôc tËp qu¸n l¹c hËu mang tÝnh ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi d−íi mäi h×nh thøc (®ång thêi buéc söa ®æi, thay 61 thÕ, ®Ýnh chÝnh hoÆc tiªu hñy c¸c t¸c phÈm, vËt phÈm cã néi dung cæ vò, tuyªn truyÒn bÊt b×nh ®¼ng giíi, ®Þnh kiÕn giíi); c) Thùc hiÖn qu¶ng c¸o vÒ c¸c dÞch vô x· héi, th«ng b¸o, nh¾n tin, rao vÆt cã néi dung cæ vò, tuyªn truyÒn bÊt b×nh ®¼ng giíi, ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc söa ®æi, thay thÕ, ®Ýnh chÝnh hoÆc tiªu hñy c¸c t¸c phÈm, vËt phÈm cã néi dung cæ vò, tuyªn truyÒn bÊt b×nh ®¼ng giíi, ®Þnh kiÕn giíi). G. B×NH §¼NG GIíI TRONG LÜNH VùC Y TÕ C©u hái 47: Ph¸p luËt cã quy ®Þnh nam n÷ b×nh ®¼ng trong viÖc sö dông c¸c dÞch vô y tÕ còng nh− viÖc lùa chän ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai hay kh«ng? B×nh ®¼ng trong lÜnh vùc y tÕ ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Thùc tÕ lμ tõ tr−íc ®Õn nay, chóng ta Ýt chó träng tuyªn truyÒn cho ®èi t−îng nam giíi vÒ søc khoÎ sinh s¶n, c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai còng nh− c¸c biÖn ph¸p an toμn t×nh dôc, trong khi ®©y lμ ®èi t−îng ®ãng vai trß quan träng ®Ó thùc hiÖn. §iÒu nμy còng xuÊt ph¸t tõ quan niÖm cña nhiÒu ng−êi cho r»ng ®ã lμ c«ng viÖc cña n÷ giíi. §Ó kh¾c phôc h¹n chÕ nμy, §iÒu 17 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 ®· cã quy ®Þnh b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc y tÕ nh− sau: 62 - Nam, n÷ b×nh ®¼ng trong tham gia c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc, truyÒn th«ng vÒ ch¨m sãc søc kháe, søc khoÎ sinh s¶n vμ sö dông c¸c dÞch vô y tÕ. - Nam, n÷ b×nh ®¼ng trong lùa chän, quyÕt ®Þnh sö dông biÖn ph¸p tr¸nh thai, biÖn ph¸p an toμn t×nh dôc, phßng, chèng l©y nhiÔm HIV/AIDS vμ c¸c bÖnh l©y truyÒn qua ®−êng t×nh dôc. - Phô n÷ nghÌo c− tró ë vïng s©u, vïng xa, lμ ®ång bμo d©n téc thiÓu sè, trõ c¸c ®èi t−îng tham gia b¶o hiÓm x· héi b¾t buéc, khi sinh con ®óng chÝnh s¸ch d©n sè ®−îc hç trî theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ, nh»m tõng b−íc gi¶m kho¶ng c¸ch vÒ giíi hiÖn cßn tån t¹i trong thùc tiÔn thi hμnh ph¸p luËt hiÖn nay. C©u hái 48: Anh T lμ con trai duy nhÊt cña «ng bμ B. Vî chång anh T ®· cã mét c« con g¸i. Khi chÞ K (vî anh T) mang thai ch¸u thø hai ®−îc ba th¸ng, bμ B ®i xem bãi th× «ng thÇy bãi kh¼ng ®Þnh lÇn nμy chÞ còng sinh con g¸i. V× mª tÝn, l¹i muèn cã ch¸u trai ®Ó nèi dâi t«ng ®−êng nªn «ng bμ B vμ anh T Ðp buéc chÞ K ph¸ thai, nÕu kh«ng sÏ ®¸nh vμ ®uæi chÞ ra khái nhμ. Hμnh vi trªn cña «ng bμ B cã vi ph¹m ph¸p luËt kh«ng? Tr¶ lêi: ¤ng bμ B ®· cã hμnh vi Ðp buéc ng−êi kh¸c ph¸ thai v× giíi tÝnh thai nhi. Hμnh vi nμy ®· vi ph¹m 63 ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc y tÕ. Kho¶n 7 §iÒu 40 cña LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 quy ®Þnh c¸c hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong lÜnh vùc y tÕ bao gåm: - C¶n trë, xói giôc hoÆc Ðp buéc ng−êi kh¸c kh«ng tham gia c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc søc kháe v× ®Þnh kiÕn giíi; - Lùa chän giíi tÝnh thai nhi d−íi mäi h×nh thøc hoÆc xói giôc, Ðp buéc ng−êi kh¸c ph¸ thai v× giíi tÝnh cña thai nhi. Hμnh vi cña «ng bμ B vμ anh T kh«ng chØ vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi mμ cßn lμ hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ d©n sè, vi ph¹m ph¸p luËt trong lÜnh vùc v¨n ho¸ - th«ng tin v× mª tÝn dÞ ®oan. D−íi khÝa c¹nh ®¹o ®øc, ®©y lμ hμnh vi thiÕu l−¬ng t©m, bÞ x· héi lªn ¸n. ¤ng bμ B vμ anh T bÞ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm a kho¶n 3, ®iÓm b kho¶n 4 §iÒu 9 NghÞ ®Þnh sè 114/2006/N§-CP ngμy 03-10-2006 quy ®Þnh xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh vÒ d©n sè vμ trÎ em. Cô thÓ kho¶n 3 §iÒu 9 NghÞ ®Þnh sè 114/2006/N§-CP quy ®Þnh: Hμnh vi dïng vò lùc, ®e do¹ dïng vò lùc ®Ó Ðp buéc ng−êi mang thai ph¶i lo¹i bá thai nhi v× lý do lùa chän giíi tÝnh bÞ ph¹t tiÒn tõ 7.000.000 ®ång ®Õn 15.000.000 ®ång (®ång thêi tÞch thu tang vËt, ph−¬ng tiÖn ®−îc sö dông ®Ó thùc hiÖn hμnh vi vi ph¹m). 64 C©u hái 49: ChÞ X cã mét c« con g¸i ®Çu lßng, nay chÞ ®ang mang thai ch¸u thø hai. ChÞ X ®i b¾t m¹ch th× thÇy thuèc chuÈn ®o¸n lμ con g¸i nªn bμ T - mÑ chÞ X xói giôc chÞ X ®i ph¸ thai, khi nμo mang thai con trai th× míi sinh ®Ó cã nÕp, cã tÎ. Hμnh vi xói giôc con g¸i m×nh ph¸ thai cña bμ T bÞ xö ph¹t nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm b kho¶n 3 §iÒu 12 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP th× hμnh vi xói giôc ng−êi kh¸c ph¸ thai v× giíi tÝnh cña thai nhi cña bμ T bÞ ph¹t tiÒn tõ 3.000.000 ®ång ®Õn 5.000.000 ®ång. C©u hái 50: V× lý do lùa chän giíi tÝnh, mét sè ng−êi ®· nhê b¸c sÜ ph¸ bá thai nhi. VËy, hμnh vi ®ã cña b¸c sÜ sÏ bÞ xö lý nh− thÕ nμo khi biÕt râ ng−êi ®ang mang thai muèn lo¹i bá thai nhi v× lý do giíi tÝnh? Tr¶ lêi: Con c¸i kh«ng ph©n biÖt lμ trai hay g¸i ®Òu lμ vèn quý, niÒm vui, h¹nh phóc cña mçi gia ®×nh. ThÕ nh−ng, mét sè bμ mÑ ®· ph¸ thai v× muèn cã con trai nh−ng l¹i mang thai lμ con g¸i hoÆc ng−îc l¹i. T×nh tr¹ng lùa chän giíi tÝnh thai nhi, mμ ®Æc biÖt lμ lùa chän giíi tÝnh nam, hiÖn ®ang cã chiÒu h−íng gia t¨ng ¶nh h−ëng nghiªm träng ®Õn c¬ 65 cÊu d©n sè vμ sù ph¸t triÓn lμnh m¹nh, bÒn v÷ng cña con ng−êi ViÖt Nam. Nh»m h¹n chÕ t×nh tr¹ng trªn, ph¸p luËt ®· cã nh÷ng quy ®Þnh xö ph¹t ®èi víi ng−êi ph¸ thai mμ biÕt râ ng−êi ®ang mang thai muèn lo¹i bá thai nhi v× lý do lùa chän giíi tÝnh. §iÓm b kho¶n 3 §iÒu 9 NghÞ ®Þnh sè 114/2006/N§-CP quy ®Þnh vÒ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh vÒ d©n sè vμ trÎ em ®· quy ®Þnh ph¹t tiÒn tõ 7.000.000 ®ång ®Õn 15.000.000 ®ång ®èi víi hμnh vi “Ph¸ thai mμ biÕt râ ng−êi ®ang mang thai muèn lo¹i bá thai nhi v× lý do lùa chän giíi tÝnh”. Nh− vËy, nh÷ng ng−êi ph¸ thai mμ biÕt râ ng−êi ®ang mang thai muèn lo¹i bá thai nhi v× lý do lùa chän giíi tÝnh sÏ bÞ ph¹t tiÒn tõ 7.000.000 ®ång ®Õn 15.000.000 ®ång. Ngoμi ra, ng−êi vi ph¹m cßn bÞ ¸p dông h×nh thøc xö ph¹t bæ sung lμ t−íc quyÒn sö dông giÊy phÐp, chøng chØ hμnh nghÒ tõ ba th¸ng ®Õn s¸u th¸ng. C©u hái 51: Hμnh vi c¶n trë ng−êi kh¸c tham gia c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc søc kháe v× ®Þnh kiÕn giíi bÞ xö ph¹t nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: §iÒu 12 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP quy ®Þnh xö ph¹t hμnh vi c¶n trë ng−êi kh¸c tham gia c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc søc kháe v× ®Þnh kiÕn giíi nh− sau: 66 1. Ph¹t c¶nh c¸o hoÆc ph¹t tiÒn tõ 200.000 ®ång ®Õn 500.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau ®©y: a) Xóc ph¹m danh dù, nh©n phÈm ng−êi tham gia c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc søc kháe v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc xin lçi); b) Xói giôc ng−êi kh¸c kh«ng tham gia c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc søc kháe v× ®Þnh kiÕn giíi; c) Tr× ho·n, kh«ng cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi c¸c tμi liÖu cho ng−êi tham gia c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc søc kháe v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc kh«i phôc quyÒn lîi hîp ph¸p ®· bÞ x©m h¹i). 2. Ph¹t tiÒn tõ 1.000.000 ®ång ®Õn 3.000.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau ®©y: a) Ng¨n c¶n, kh«ng cho ng−êi kh¸c tham gia c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc søc kháe v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc kh«i phôc quyÒn lîi hîp ph¸p ®· bÞ x©m h¹i); b) §e däa dïng vò lùc hoÆc uy hiÕp tinh thÇn ng−êi tham gia c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc søc kháe v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc xin lçi, buéc chÞu mäi chi phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh hîp lý). 3. Ph¹t tiÒn tõ 3.000.000 ®ång ®Õn 5.000.000 ®ång ®èi víi hμnh vi dïng vò lùc c¶n trë ng−êi kh¸c tham gia c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc søc kháe v× ®Þnh kiÕn giíi (®ång thêi buéc chÞu mäi chi phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh hîp lý). 67 H. B×NH §¼NG GIíI TRONG GIA §×NH C©u hái 52: Ph¸p luËt quy ®Þnh vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi trong gia ®×nh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: §iÒu 64 HiÕn ph¸p n¨m 1992 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2001 quy ®Þnh: Gia ®×nh lμ tÕ bμo cña x· héi. Nhμ n−íc b¶o hé h«n nh©n vμ gia ®×nh. H«n nh©n theo nguyªn t¾c tù nguyÖn, tiÕn bé, mét vî mét chång, vî chång b×nh ®¼ng. Cha mÑ cã tr¸ch nhiÖm nu«i d¹y con thμnh nh÷ng c«ng d©n tèt. Con ch¸u cã bæn phËn kÝnh träng vμ ch¨m sãc «ng bμ, cha mÑ. Nhμ n−íc vμ x· héi kh«ng thõa nhËn viÖc ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c con. Cô thÓ ho¸ nguyªn t¾c nμy, LuËt h«n nh©n vμ gia ®×nh n¨m 2000, ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2010 quy ®Þnh: - H«n nh©n tù nguyÖn, tiÕn bé, mét vî mét chång, vî chång b×nh ®¼ng; Nhμ n−íc vμ x· héi kh«ng thõa nhËn sù ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c con, gi÷a con trai vμ con g¸i... (§iÒu 2 LuËt h«n nh©n vμ gia ®×nh n¨m 2000, ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2010); - Trong quan hÖ vî chång, LuËt h«n nh©n vμ gia ®×nh n¨m 2000, ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2010 quy ®Þnh: Vî, chång b×nh ®¼ng víi nhau, cã nghÜa vô vμ quyÒn ngang nhau vÒ mäi mÆt trong gia ®×nh; n¬i c− tró cña vî, chång do vî chång lùa chän; vî, chång t«n träng vμ gi÷ g×n danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn cho nhau, t«n träng quyÒn tù 68 do tÝn ng−ìng, t«n gi¸o cña nhau, kh«ng ®−îc c−ìng Ðp, c¶n trë nhau theo hoÆc kh«ng theo mét t«n gi¸o nμo; vî, chång cïng bμn b¹c, gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn cho nhau chän nghÒ nghiÖp; häc tËp, n©ng cao tr×nh ®é v¨n hãa, chuyªn m«n, nghiÖp vô; tham gia ho¹t ®éng chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi theo nguyÖn väng vμ kh¶ n¨ng cña mçi ng−êi; vî, chång cã quyÒn vμ nghÜa vô ngang nhau trong viÖc chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tμi s¶n chung; vî, chång cã quyÒn thõa kÕ tμi s¶n cña nhau theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thõa kÕ; vî, chång cã quyÒn cã tμi s¶n riªng v.v.. - Trong quan hÖ cha mÑ vμ con, LuËt h«n nh©n vμ gia ®×nh n¨m 2000, ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2010 quy ®Þnh: Cha mÑ cã nghÜa vô vμ quyÒn th−¬ng yªu, tr«ng nom, nu«i d−ìng, ch¨m sãc, b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña con; kh«ng ®−îc ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c con, ng−îc ®·i, hμnh h¹, xóc ph¹m con... - Trong quan hÖ «ng bμ vμ ch¸u, LuËt h«n nh©n vμ gia ®×nh n¨m 2000, ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2010 quy ®Þnh: ¤ng bμ néi, «ng bμ ngo¹i cã nghÜa vô vμ quyÒn tr«ng nom, ch¨m sãc, gi¸o dôc ch¸u, sèng mÉu mùc vμ nªu g−¬ng tèt cho con ch¸u; ch¸u cã bæn phËn kÝnh träng, ch¨m sãc, phông d−ìng «ng bμ néi, «ng bμ ngo¹i v.v.. - Trong quan hÖ gi÷a anh vμ em, gi÷a c¸c thμnh viªn trong gia ®×nh, LuËt h«n nh©n vμ gia ®×nh 69 n¨m 2000, ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2010 quy ®Þnh: Anh, chÞ, em cã bæn phËn th−¬ng yªu, ch¨m sãc, gióp ®ì nhau; cã nghÜa vô vμ quyÒn ®ïm bäc, nu«i d−ìng nhau trong tr−êng hîp kh«ng cßn cha mÑ hoÆc cha mÑ kh«ng cã ®iÒu kiÖn tr«ng nom, nu«i d−ìng, ch¨m sãc, gi¸o dôc con; c¸c thμnh viªn cïng sèng chung trong gia ®×nh ®Òu cã nghÜa vô quan t©m, gióp ®ì nhau, cïng nhau ch¨m lo ®êi sèng chung cña gia ®×nh, ®ãng gãp c«ng søc, tiÒn vμ tμi s¶n kh¸c ®Ó duy tr× ®êi sèng chung phï hîp víi thu nhËp, kh¶ n¨ng thùc tÕ cña m×nh; cã quyÒn ®−îc h−ëng sù ch¨m sãc, gióp ®ì nhau. §ång thêi, §iÒu 18 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 còng quy ®Þnh: Vî, chång b×nh ®¼ng víi nhau trong quan hÖ d©n sù vμ c¸c quan hÖ kh¸c liªn quan ®Õn h«n nh©n vμ gia ®×nh. Vî, chång cã quyÒn, nghÜa vô ngang nhau trong së h÷u tμi s¶n chung, b×nh ®¼ng trong sö dông nguån thu nhËp chung cña vî chång vμ quyÕt ®Þnh c¸c nguån lùc trong gia ®×nh. Bªn c¹nh ®ã, vî, chång b×nh ®¼ng víi nhau trong viÖc bμn b¹c, quyÕt ®Þnh lùa chän vμ sö dông biÖn ph¸p kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh phï hîp; sö dông thêi gian nghØ ch¨m sãc con èm theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Con trai, con g¸i ®−îc gia ®×nh ch¨m sãc, gi¸o dôc vμ t¹o ®iÒu kiÖn nh− nhau ®Ó häc tËp, lao ®éng, vui ch¬i, gi¶i trÝ vμ ph¸t triÓn. 70 C¸c thμnh viªn nam, n÷ trong gia ®×nh cã tr¸ch nhiÖm chia sÎ c«ng viÖc gia ®×nh. C©u hái 53: Vî chång anh Q cã hai con, ch¸u lín ®· 15 tuæi lμ con g¸i. Sau ®ã nhiÒu n¨m, anh chÞ míi cã thªm mét cËu con trai nay 8 tuæi. Tõ khi ®øa con trai ra ®êi, mäi sù quan t©m cña anh Q dån hÕt vμo ®øa bÐ. §øa con g¸i lín ®ang tuæi ¨n tuæi lín, häc hμnh bÞ anh chÞ bá mÆc, h¾t hñi, th−êng xuyªn qu¸t m¾ng, anh chÞ cßn b¾t ch¸u bá häc, ë nhμ ®i lμm thuª kiÕm tiÒn cho bè mÑ. Trong khi ®ã, cËu con trai th× ®−îc bè nu«ng chiÒu, ®i häc vÒ cÊt s¸ch vë vμo nhμ lμ ®i ch¬i. Hμnh vi cña anh Q cã vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi kh«ng? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× con trai, con g¸i ®−îc gia ®×nh ch¨m sãc, gi¸o dôc vμ t¹o ®iÒu kiÖn nh− nhau ®Ó häc tËp, lao ®éng, vui ch¬i, gi¶i trÝ vμ ph¸t triÓn. Anh Q cã hμnh vi ®èi xö kh«ng c«ng b»ng gi÷a con trai vμ con g¸i, hμnh vi nμy ®· vi ph¹m §iÒu 41 cña LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006. Cô thÓ ®iÒu luËt quy ®Þnh c¸c hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b×nh ®¼ng giíi trong gia ®×nh nh− sau: - C¶n trë thμnh viªn trong gia ®×nh cã ®ñ ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt tham gia ®Þnh 71 ®o¹t tμi s¶n thuéc së h÷u chung cña hé gia ®×nh v× lý do giíi tÝnh. - Kh«ng cho phÐp hoÆc c¶n trë thμnh viªn trong gia ®×nh tham gia ý kiÕn vμo viÖc sö dông tμi s¶n chung cña gia ®×nh, thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng t¹o thu nhËp hoÆc ®¸p øng c¸c nhu cÇu kh¸c cña gia ®×nh v× ®Þnh kiÕn giíi. - §èi xö bÊt b×nh ®¼ng víi c¸c thμnh viªn trong gia ®×nh v× lý do giíi tÝnh. - H¹n chÕ viÖc ®i häc hoÆc Ðp buéc thμnh viªn trong gia ®×nh bá häc v× lý do giíi tÝnh. - ¸p ®Æt viÖc thùc hiÖn lao ®éng gia ®×nh, thùc hiÖn biÖn ph¸p tr¸nh thai, triÖt s¶n nh− lμ tr¸ch nhiÖm cña thμnh viªn thuéc mét giíi nhÊt ®Þnh. Hμnh vi kh«ng ch¨m sãc, gi¸o dôc, t¹o ®iÒu kiÖn nh− nhau gi÷a con trai vμ con g¸i trong gia ®×nh vÒ häc tËp, lao ®éng, vui ch¬i, gi¶i trÝ vμ ph¸t triÓn cña anh Q bÞ ph¹t c¶nh c¸o hoÆc ph¹t tiÒn tõ 200.000 ®ång ®Õn 500.000 ®ång, ®ång thêi buéc anh Q ph¶i ®èi xö c«ng b»ng víi con g¸i cña anh. C©u hái 54: Chång c¶n trë vî tham gia ®Þnh ®o¹t tμi s¶n chung v× cho r»ng vî kh«ng cã quyÒn lμm viÖc ®ã th× cã bÞ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh kh«ng? Tr¶ lêi: Hμnh vi trªn bÞ xö ph¹t theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 13 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP. Cô thÓ nh− sau: 72 - §èi víi hμnh vi xóc ph¹m danh dù, nh©n phÈm nh»m c¶n trë thμnh viªn trong gia ®×nh cã ®ñ ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt tham gia ®Þnh ®o¹t tμi s¶n thuéc së h÷u chung cña hé gia ®×nh v× lý do giíi tÝnh th× bÞ ph¹t c¶nh c¸o hoÆc ph¹t tiÒn tõ 200.000 ®ång ®Õn 500.000 ®ång (®ång thêi buéc xin lçi); - §èi víi hμnh vi kh«ng cho thμnh viªn trong gia ®×nh cã ®ñ ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt tham gia ®Þnh ®o¹t tμi s¶n thuéc së h÷u chung cña hé gia ®×nh v× lý do giíi tÝnh th× bÞ ph¹t tiÒn tõ 500.000 ®ång ®Õn 1.000.000 ®ång (®ång thêi buéc kh«i phôc quyÒn lîi hîp ph¸p ®· bÞ x©m h¹i); - §èi víi hμnh vi ®e däa dïng vò lùc hoÆc uy hiÕp tinh thÇn nh»m c¶n trë thμnh viªn trong gia ®×nh cã ®ñ ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt tham gia ®Þnh ®o¹t tμi s¶n thuéc së h÷u chung cña hé gia ®×nh v× lý do giíi tÝnh th× bÞ ph¹t tiÒn tõ 500.000 ®ång ®Õn 1.000.000 ®ång (®ång thêi buéc xin lçi, buéc chÞu mäi chi phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh hîp lý); - §èi víi hμnh vi dïng vò lùc nh»m c¶n trë thμnh viªn trong gia ®×nh cã ®ñ ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt tham gia ®Þnh ®o¹t tμi s¶n thuéc së h÷u chung cña hé gia ®×nh v× lý do giíi tÝnh th× bÞ ph¹t tiÒn tõ 1.000.000 ®ång ®Õn 3.000.000 ®ång (®ång thêi buéc chÞu mäi chi phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh hîp lý). 73 C©u hái 55: Chång cã hμnh vi kh«ng cho vî tham gia c«ng t¸c x· héi v× cho r»ng bæn phËn chÝnh cña ng−êi vî lμ ch¨m chång, ch¨m con. Hμnh vi nμy cã bÞ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh kh«ng? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2, ®iÓm c kho¶n 4 §iÒu 13 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP th× hμnh vi kh«ng cho nam hoÆc n÷ trong gia ®×nh tham gia c«ng t¸c x· héi v× ®Þnh kiÕn giíi bÞ ph¹t tiÒn tõ 500.000 ®ång ®Õn 1.000.000 ®ång (®ång thêi buéc kh«i phôc quyÒn lîi hîp ph¸p ®· bÞ x©m h¹i). C©u hái 56: Chång cã hμnh vi ¸p ®Æt viÖc thùc hiÖn lao ®éng gia ®×nh, sö dông biÖn ph¸p tr¸nh thai, triÖt s¶n nh− lμ tr¸ch nhiÖm cña ng−êi vî cã bÞ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh kh«ng? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm d kho¶n 2 §iÒu 13 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP th× hμnh vi nªu trªn bÞ xö ph¹t tõ 500.000 ®ång ®Õn 1.000.000 ®ång. C©u hái 57: Hμnh vi xóc ph¹m danh dù, nh©n phÈm, uy hiÕp tinh thÇn nh»m kh«ng cho phÐp thμnh viªn trong gia ®×nh tham gia sö dông tμi s¶n thuéc së h÷u chung cña hé gia ®×nh v× ®Þnh kiÕn giíi bÞ xö ph¹t nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm b kho¶n 1, ®iÓm a kho¶n 4 74 §iÒu 13 NghÞ ®Þnh sè 55/2009/N§-CP, hμnh vi xóc ph¹m danh dù, nh©n phÈm, uy hiÕp tinh thÇn nh»m kh«ng cho phÐp thμnh viªn trong gia ®×nh tham gia sö dông tμi s¶n thuéc së h÷u chung cña hé gia ®×nh, thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng t¹o thu nhËp hoÆc ®¸p øng c¸c nhu cÇu kh¸c cña gia ®×nh v× ®Þnh kiÕn giíi bÞ ph¹t c¶nh c¸o hoÆc ph¹t tiÒn tõ 200.000 ®ång ®Õn 500.000 ®ång (®ång thêi buéc xin lçi ng−êi bÞ vi ph¹m). III. C¸C BIÖN PH¸P B¶O §¶M B×NH §¼NG GIíI C©u hái 58: BiÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi lμ g×? Tr¶ lêi: BiÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi lμ biÖn ph¸p nh»m b¶o ®¶m b×nh ®¼ng giíi thùc chÊt, do c¬ quan nhμ n−íc cã thÈm quyÒn ban hμnh trong tr−êng hîp cã sù chªnh lÖch lín gi÷a nam vμ n÷ vÒ vÞ trÝ, vai trß, ®iÒu kiÖn, c¬ héi ph¸t huy n¨ng lùc vμ thô h−ëng thμnh qu¶ cña sù ph¸t triÓn mμ viÖc ¸p dông c¸c quy ®Þnh nh− nhau gi÷a nam vμ n÷ kh«ng lμm gi¶m ®−îc sù chªnh lÖch nμy. BiÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi ®−îc thùc hiÖn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh vμ chÊm døt khi môc ®Ých b×nh ®¼ng giíi ®· ®¹t ®−îc. 75 BiÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi kh«ng bÞ coi lμ ph©n biÖt ®èi xö. C¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi bao gåm (§iÒu 19 LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006): a) Quy ®Þnh tû lÖ nam, n÷ hoÆc b¶o ®¶m tû lÖ n÷ thÝch ®¸ng tham gia, thô h−ëng; b) §μo t¹o, båi d−ìng ®Ó n©ng cao tr×nh ®é n¨ng lùc cho n÷ hoÆc nam; c) Hç trî ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn, c¬ héi cho n÷ hoÆc nam; d) Quy ®Þnh tiªu chuÈn, ®iÒu kiÖn ®Æc thï cho n÷ hoÆc nam; ®) Quy ®Þnh n÷ ®−îc quyÒn lùa chän trong tr−êng hîp n÷ cã ®ñ ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn nh− nam; e) Quy ®Þnh viÖc −u tiªn n÷ trong tr−êng hîp n÷ cã ®ñ ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn nh− nam. Ngoμi ra, LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 còng quy ®Þnh cô thÓ mét sè biÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi trong c¸c lÜnh vùc nh−: chÝnh trÞ, kinh tÕ, lao ®éng, gi¸o dôc vμ ®μo t¹o t¹i kho¶n 5 §iÒu 11, kho¶n 2 §iÒu 12, kho¶n 3 §iÒu 13, kho¶n 5 §iÒu 14 cña LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006. Quèc héi, ñy ban th−êng vô Quèc héi, ChÝnh phñ cã thÈm quyÒn quy ®Þnh biÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi, cã tr¸ch nhiÖm xem xÐt viÖc thùc hiÖn biÖn ph¸p thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi vμ quyÕt ®Þnh chÊm døt thùc hiÖn khi môc ®Ých b×nh ®¼ng giíi ®· ®¹t ®−îc. 76 C©u hái 59: §Ó b¶o ®¶m b×nh ®¼ng giíi, trong x©y dùng, hoμn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam cÇn tu©n thñ c¸c quy ®Þnh nμo vÒ b×nh ®¼ng giíi? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh cña LuËt b×nh ®¼ng giíi n¨m 2006 vμ NghÞ ®Þnh sè 70/2008/N§-CP ngμy 04-6- 2008 quy ®Þnh chi tiÕt mét sè ®iÒu cña LuËt b×nh ®¼ng giíi (sau ®©y gäi t¾t lμ NghÞ ®Þnh sè 70/2008/N§-CP), viÖc hoμn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam cÇn b¶o ®¶m c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ b×nh ®¼ng giíi. ViÖc x©y dùng, söa ®æi, bæ sung v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ph¶i b¶o ®¶m c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ b×nh ®¼ng giíi. C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ b×nh ®¼ng giíi lμ mét c¨n cø quan träng cña viÖc rμ so¸t ®Ó söa ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. Lång ghÐp vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi trong x©y dùng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt bao gåm: - X¸c ®Þnh vÊn ®Ò giíi vμ c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt trong lÜnh vùc mμ v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh; - Dù b¸o t¸c ®éng cña c¸c quy ®Þnh trong v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt khi ®−îc ban hμnh ®èi víi n÷ vμ nam; - X¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm vμ nguån lùc ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò giíi trong ph¹m vi v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh. 77 C¬ quan chñ tr× so¹n th¶o v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cã tr¸ch nhiÖm lång ghÐp vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi, chuÈn bÞ b¸o c¸o viÖc lång ghÐp vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi vμo qu¸ tr×nh x©y dùng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt theo c¸c néi dung nªu trªn vμ phô lôc th«ng tin, sè liÖu vÒ giíi cã liªn quan ®Õn dù ¸n, dù th¶o v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. Bé T− ph¸p chñ tr×, phèi hîp víi Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi ®¸nh gi¸ viÖc lång ghÐp vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi trong x©y dùng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, bao gåm: dù ¸n, dù th¶o v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt do ChÝnh phñ tr×nh Quèc héi, ñy ban th−êng vô Quèc héi; dù ¸n, dù th¶o v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt do c¬ quan kh¸c, tæ chøc, ®¹i biÓu Quèc héi tr×nh Quèc héi, ñy ban th−êng vô Quèc héi mμ ChÝnh phñ cã tr¸ch nhiÖm tham gia ý kiÕn; dù th¶o v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt thuéc thÈm quyÒn ban hμnh cña ChÝnh phñ, Thñ t−íng ChÝnh phñ. Néi dung ®¸nh gi¸ bao gåm: - X¸c ®Þnh vÊn ®Ò giíi trong dù ¸n, dù th¶o; - ViÖc b¶o ®¶m c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ b×nh ®¼ng giíi trong dù ¸n, dù th¶o; - TÝnh kh¶ thi cña viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò giíi ®−îc ®iÒu chØnh trong dù ¸n, dù th¶o; - ViÖc thùc hiÖn lång ghÐp vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi trong x©y dùng dù ¸n, dù th¶o. 78