🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Hỏi – Đáp Pháp Luật Về Bảo Vệ, Chăm Sóc Và Giáo Dục Trẻ Em Ebooks Nhóm Zalo Héi ®ång chØ ®¹o xuÊt b¶n Chñ tÞch Héi ®ång: TS. NguyÔn thÕ kû Phã Chñ tÞch Héi ®ång: TS. NguyÔn Duy Hïng Thμnh viªn: TS. NguyÔn tiÕn hoμng ts. nguyÔn an tiªm TS. Vò Träng L©m 2 Chó dÉn cña nhμ xuÊt b¶n B¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em lμ tr¸ch nhiÖm cña gia ®×nh vμ toμn x· héi. §iÒu ®ã ®· ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 65 HiÕn ph¸p n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2001: "TrÎ em ®−îc gia ®×nh, Nhμ n−íc vμ x· héi b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc". Cô thÓ hãa quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p, ngμy 15-6-2004 Quèc héi khãa XI, kú häp thø 5 ®· ban hμnh LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em, cã hiÖu lùc thi hμnh tõ ngμy 01-01-2005. Ngoμi ra, viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®· ®−îc quy ®Þnh trong nhiÒu v¨n b¶n luËt kh¸c nh−: LuËt h«n nh©n vμ gia ®×nh n¨m 2000 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2010; LuËt gi¸o dôc n¨m 2005 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2009; Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2009; Bé luËt d©n sù n¨m 2005; LuËt nu«i con nu«i n¨m 2010 v.v.. §¸p øng nhu cÇu cña b¹n ®äc n¾m b¾t ®−îc c¸c néi dung c¬ b¶n cña ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em, Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia xuÊt b¶n cuèn s¸ch: Hái - ®¸p ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em (T¸i b¶n cã söa ch÷a, bæ sung). Xin giíi thiÖu cuèn s¸ch víi b¹n ®äc. Th¸ng 4 n¨m 2011 Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - sù thËt 5 6 MôC LôC Trang Chó dÉn cña Nhμ xuÊt b¶n 5 PHÇN I. NH÷NG QUY §ÞNH CHUNG 17 C©u hái 1: ThÕ nμo lμ trÎ em? 17 C©u hái 2: TrÎ em cã hoμn c¶nh ®Æc biÖt lμ g×? 20 C©u hái 3: Nhμ n−íc ViÖt Nam ®· ban hμnh nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt quan träng nμo ®Ó b¶o vÖ quyÒn trÎ em? 22 C©u hái 4: Néi dung c¸c v¨n b¶n ph¸p lý quan träng vÒ quyÒn trÎ em ®· kh¼ng ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò g× liªn quan ®Õn trÎ em? 28 C©u hái 5: TrÎ em ®−îc h−ëng c¸c quyÒn vμ ph¶i thùc hiÖn bæn phËn g× theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt? 29 C©u hái 6: TrÎ em cã nh÷ng quyÒn c¬ b¶n g×? 30 C©u hái 7: Bæn phËn cña trÎ em lμ g×? 31 C©u hái 8: Tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 32 C©u hái 9: Tr¸ch nhiÖm cña Nhμ n−íc trong ho¹t ®éng b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 32 C©u hái 10: Tr¸ch nhiÖm cña gia ®×nh, nhμ tr−êng vμ x· héi trong viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 34 C©u hái 11: Tr¸ch nhiÖm qu¶n lý nhμ n−íc vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 37 7 C©u hái 12: Tr¸ch nhiÖm cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vμ c¸c tæ chøc thμnh viªn cña MÆt trËn vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 38 C©u hái 13: Tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan th«ng tin tuyªn truyÒn vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 39 C©u hái 14: Tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 40 C©u hái 15: Nguån tμi chÝnh cho c«ng t¸c b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 40 C©u hái 16: Tæ chøc vμ ho¹t ®éng cña Quü B¶o trî trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 41 C©u hái 17: Nhμ n−íc ViÖt Nam cã nh÷ng chÝnh s¸ch hîp t¸c quèc tÕ g× trong viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em? 43 C©u hái 18: Nh÷ng hμnh vi nh− thÕ nμo th× bÞ ph¸p luËt nghiªm cÊm nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi vμ sù ph¸t triÓn b×nh th−êng cña trÎ em? 44 PHÇN II. C¸C QUYÒN C¥ B¶N Vμ BæN PHËN CñA TRÎ EM 47 Môc 1. QuyÒn ®−îc khai sinh vμ cã quèc tÞch cña trÎ em 47 C©u hái 19: QuyÒn ®−îc khai sinh vμ cã quèc tÞch cña trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 47 C©u hái 20: Quèc tÞch cña trÎ em ®−îc x¸c ®Þnh nh− thÕ nμo? 48 C©u hái 21: QuyÒn ®−îc khai sinh cña trÎ em ®−îc x¸c ®Þnh nh− thÕ nμo? 50 8 C©u hái 22: ViÖc khai sinh cña trÎ em ®−îc x¸c ®Þnh nh− thÕ nμo? 51 Môc 2. QuyÒn sèng chung víi cha mÑ vμ ®−îc ch¨m sãc, nu«i d−ìng 54 C©u hái 23: QuyÒn sèng chung víi cha mÑ cña trÎ em ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 54 C©u hái 24: QuyÒn ®−îc ch¨m sãc, nu«i d−ìng cña trÎ em ®−îc b¶o ®¶m nh− thÕ nμo? 55 C©u hái 25: Tr¸ch nhiÖm cña cha mÑ trong viÖc b¶o vÖ quyÒn trÎ em ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 57 C©u hái 26: Khi ph¶i sèng c¸ch ly cha mÑ th× viÖc ch¨m sãc, nu«i d−ìng cña trÎ em ®−îc b¶o ®¶m nh− thÕ nμo? 58 Môc 3. QuyÒn ®−îc t«n träng, b¶o vÖ tÝnh m¹ng, søc kháe, nh©n phÈm vμ danh dù 60 C©u hái 27: Ph¸p luËt h×nh sù quy ®Þnh nh÷ng téi danh nμo khi tÝnh m¹ng, th©n thÓ, nh©n phÈm vμ danh dù cña trÎ em bÞ x©m h¹i? 60 C©u hái 28: §èi víi c¸c hμnh vi x©m ph¹m quyÒn cña trÎ em mμ ch−a ®Õn møc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 62 Môc 4. Ch¨m sãc søc khoÎ trÎ em 73 C©u hái 29: QuyÒn ®−îc ch¨m sãc søc khoÎ cña trÎ em ®−îc x¸c ®Þnh nh− thÕ nμo? 73 C©u hái 30: ViÖc cÊp vμ qu¶n lý ThÎ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn t¹i c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 77 C©u hái 31: Thñ tôc cÊp, cÊp l¹i ThÎ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn t¹i c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 79 9 C©u hái 32: ViÖc kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi t¹i c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 82 C©u hái 33: Tr¸ch nhiÖm cña cha mÑ, ng−êi gi¸m hé vμ cña c¬ së kh¸m, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi t¹i c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 84 C©u hái 34: ViÖc qu¶n lý, sö dông, quyÕt to¸n kinh phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi t¹i c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp ®−îc x¸c ®Þnh nh− thÕ nμo? 87 Môc 5. QuyÒn häc tËp, vui ch¬i, gi¶i trÝ, vμ ph¸t triÓn n¨ng khiÕu cña trÎ em 94 C©u hái 35: QuyÒn ®−îc häc tËp cña trÎ em ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 94 C©u hái 36: Phæ cËp gi¸o dôc lμ g×? Tr¸ch nhiÖm cña Nhμ n−íc, gia ®×nh vμ x· héi trong viÖc b¶o ®¶m quyÒn häc tËp cña trÎ em ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 95 C©u hái 37: Gi¸o dôc phæ th«ng trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc g× cho trÎ em? 96 C©u hái 38: QuyÒn vui ch¬i, gi¶i trÝ cña trÎ em ®−îc b¶o ®¶m nh− thÕ nμo? 97 C©u hái 39: QuyÒn ®−îc ho¹t ®éng v¨n ho¸, nghÖ thuËt, thÓ dôc, thÓ thao, du lÞch cña trÎ em ®−îc b¶o ®¶m nh− thÕ nμo? 101 C©u hái 40: QuyÒn ®−îc ph¸t triÓn n¨ng khiÕu cña trÎ em ®−îc b¶o ®¶m nh− thÕ nμo? 102 Môc 6. QuyÒn cã tμi s¶n vμ quyÒn ®−îc tiÕp cËn th«ng tin, vμ tham gia ho¹t ®éng x· héi cña trÎ em 104 C©u hái 41: QuyÒn cã tμi s¶n cña trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 104 10 C©u hái 42: QuyÒn ®−îc tiÕp cËn th«ng tin, bμy tá ý kiÕn vμ tham gia ho¹t ®éng x· héi cña trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 106 PHÇN III. B¶O VÖ QUYÒN TRÎ EM TRONG LÜNH VùC LAO §éNG 109 C©u hái 43: ThÕ nμo lμ lao ®éng trÎ em? 109 C©u hái 44: §é tuæi lao ®éng cña trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 110 C©u hái 45: Khi ng−êi sö dông lao ®éng nhËn trÎ em vμo lμm viÖc ph¶i tu©n thñ nh÷ng quy ®Þnh nμo? 111 C©u hái 46: Thêi gian lμm viÖc cña ng−êi lao ®éng ch−a thμnh niªn ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 113 C©u hái 47: Nhμ n−íc qui ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn lao ®éng nμo vμ nh÷ng lo¹i c«ng viÖc nμo cÊm sö dông lao ®éng ch−a thμnh niªn? 114 C©u hái 48: ViÖc b¶o ®¶m an toμn lao ®éng, vÖ sinh lao ®éng ®èi víi lao ®éng ch−a thμnh niªn ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 116 PHÇN IV. B¶O VÖ QUYÒN TRÎ EM TRONG LÜNH VùC D¢N Sù, H¤N NH¢N Vμ GIA §×NH 118 C©u hái 49: TrÎ em ®−îc ph¸p luËt b¶o vÖ quyÒn nh©n th©n nh− thÕ nμo? 118 C©u hái 50: N¬i c− tró cña trÎ em ®−îc quy ®Þnh cô thÓ nh− thÕ nμo? 119 C©u hái 51: TrÎ em g©y thiÖt h¹i cã ph¶i båi th−êng kh«ng? 122 C©u hái 52: TrÎ em lμ con nu«i ®−îc ph¸p luËt b¶o vÖ nh− thÕ nμo? 123 11 C©u hái 53: ThÈm quyÒn ®¨ng ký viÖc nu«i con nu«i ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 130 C©u hái 54: C¸c tr−êng hîp nu«i con nu«i cã yÕu tè n−íc ngoμi ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 131 C©u hái 55: ThÕ nμo lμ trÎ em khuyÕt tËt, trÎ em m¾c bÖnh hiÓm nghÌo? Tr−êng hîp ®−îc nhËn lμm con nu«i ë n−íc ngoμi th× thñ tôc nh− thÕ nμo? 132 C©u hái 56: Tr×nh tù, thñ tôc ®Ó trÎ em lμm con nu«i trong n−íc ®−îc ph¸p luËt ViÖt Nam quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 133 C©u hái 57: Tr×nh tù, thñ tôc ®Ó trÎ em lμm con nu«i ng−êi n−íc ngoμi ®−îc ph¸p luËt ViÖt Nam quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 139 PHÇN V. B¶O VÖ, CH¡M SãC Vμ GI¸O DôC TRÎ EM Cã HOμN C¶NH §ÆC BIÖT 148 Môc 1. Tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan nhμ n−íc, gia ®×nh vμ x· héi trong viÖc b¶o vÖ trÎ em cã hoμn c¶nh ®Æc biÖt 148 C©u hái 58: TrÎ em cã hoμn c¶nh ®Æc biÖt ®−îc ph¸p luËt b¶o vÖ nh− thÕ nμo? 148 C©u hái 59: Tr¸ch nhiÖm cña Nhμ n−íc trong viÖc b¶o vÖ trÎ em cã hoμn c¶nh ®Æc biÖt ®−îc x¸c ®Þnh nh− thÕ nμo? 149 C©u hái 60: Ph¸p luËt x¸c ®Þnh c¸c h×nh thøc trî gióp nμo trong viÖc b¶o vÖ trÎ em cã hoμn c¶nh ®Æc biÖt? 151 C©u hái 61: §iÒu kiÖn ®Ó c¸c c¸ nh©n hoÆc c¸c cÆp vî chång cã thÓ nhËn trÎ em cã hoμn c¶nh ®Æc biÖt ®Ó ch¨m sãc thay thÕ? 152 C©u hái 62: Gia ®×nh vμ gia ®×nh thay thÕ cã vai trß nh− thÕ nμo trong viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc, gi¸o dôc trÎ em cã hoμn c¶nh ®Æc biÖt? 154 12 C©u hái 63: Tr¸ch nhiÖm cña cha mÑ vμ c¸c thμnh viªn kh¸c trong gia ®×nh ®èi víi trÎ em r¬i vμo hoμn c¶nh ®Æc biÖt? 155 Môc 2. B¶o vÖ ®èi víi trÎ em må c«i, kh«ng n¬i n−¬ng tùa vμ trÎ em bÞ bá r¬i 158 C©u hái 64: TrÎ em trong tr−êng hîp nμo th× ®−îc coi lμ må c«i, kh«ng n¬i n−¬ng tùa vμ bÞ bá r¬i? 158 C©u hái 65: Nhμ n−íc cã chÝnh s¸ch nh− thÕ nμo ®Ó khuyÕn khÝch c¸c c¸ nh©n, gia ®×nh, tæ chøc ch¨m sãc, nu«i d−ìng trÎ em må c«i, kh«ng n¬i n−¬ng tùa vμ trÎ em bÞ bá r¬i? 158 C©u hái 66: Nh÷ng gia ®×nh cã ®iÒu kiÖn nªn chia sÎ víi Nhμ n−íc vμ x· héi trong viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc, gi¸o dôc trÎ em må c«i, kh«ng n¬i n−¬ng tùa vμ trÎ em bÞ bá r¬i nh− thÕ nμo? 160 C©u hái 67: Khi gÆp trÎ em må c«i, kh«ng n¬i n−¬ng tùa, trÎ em bÞ bá r¬i th× c¸c c¸ nh©n, tæ chøc cÇn thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p g× ®Ó gióp ®ì c¸c em cã ®−îc sù ch¨m sãc, b¶o trî cña gia ®×nh thay thÕ hoÆc c¬ së trî gióp trÎ em cã hoμn c¶nh ®Æc biÖt? 161 C©u hái 68: Nh÷ng thñ tôc cÇn thiÕt trong viÖc gi¸m hé hoÆc nhËn lμm con nu«i ®èi víi trÎ em må c«i, kh«ng n¬i n−¬ng tùa, trÎ em bÞ bá r¬i? 162 Môc 3. B¶o vÖ trÎ em khuyÕt tËt, tμn tËt vμ trÎ em lμ n¹n nh©n cña chÊt ®éc ho¸ häc 166 C©u hái 69: Nhμ n−íc cã chÝnh s¸ch nh− thÕ nμo trong viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc, gi¸o dôc trÎ em khuyÕt tËt, tμn tËt vμ trÎ em lμ n¹n nh©n chÊt ®éc ho¸ häc? 166 13 C©u hái 70: Nh÷ng gia ®×nh cã ®iÒu kiÖn nªn chia sÎ víi Nhμ n−íc vμ x· héi trong viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc, gi¸o dôc trÎ em khuyÕt tËt, tμn tËt vμ trÎ em lμ n¹n nh©n chÊt ®éc ho¸ häc nh− thÕ nμo? 169 C©u hái 71: TrÎ em khuyÕt tËt, tμn tËt vμ trÎ em lμ n¹n nh©n cña chÊt ®éc ho¸ häc, khi kh¸m, ch÷a bÖnh, phôc håi chøc n¨ng ®−îc h−ëng nh÷ng chÕ ®é, chÝnh s¸ch g×? 170 Môc 4. B¶o vÖ trÎ em nhiÔm HIV/AIDS 171 C©u hái 72: ChÝnh s¸ch kh«ng ph©n biÖt ®èi xö, ch¨m sãc, b¶o vÖ trÎ em nhiÔm HIV/AIDS cña Nhμ n−íc ta ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Nh÷ng c¸ nh©n, gia ®×nh cã ®iÒu kiÖn nªn chia sÎ víi Nhμ n−íc vμ x· héi trong viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc, gi¸o dôc trÎ em nhiÔm HIV/AIDS nh− thÕ nμo? 171 C©u hái 73: Khi trÎ em bÞ nhiÔm HIV/AIDS th× cha mÑ vμ c¸c thμnh viªn kh¸c trong gia ®×nh cÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p g× ®Ó mang l¹i lîi Ých tèt nhÊt cho trÎ? 174 C©u hái 74: TrÎ em bÞ nhiÔm HIV/AIDS ®−îc h−ëng chÕ ®é, chÝnh s¸ch g×? 175 C©u hái 75: ViÖc kh¸m, ch÷a bÖnh cho c¸c em nhiÔm HIV/AIDS ®−îc thùc hiÖn nh− thÕ nμo? 176 C©u hái 76: Trong tr−êng hîp gia ®×nh kh«ng cã kh¶ n¨ng ch÷a bÖnh, nu«i d−ìng trÎ em nhiÔm HIV/AIDS th× cÇn liªn hÖ víi c¬ quan, tæ chøc nμo ®Ó ch÷a bÖnh, nu«i d−ìng c¸c em? 178 C©u hái 77: Nh÷ng ®Þa chØ cÇn thiÕt trong viÖc t− vÊn ch¨m sãc, nu«i d−ìng, gi¸o dôc trÎ em nhiÔm HIV/AIDS? 179 14 Môc 5. B¶o vÖ trÎ em ph¶i lμm viÖc nÆng nhäc, nguy hiÓm, tiÕp xóc víi c¸c chÊt ®éc h¹i vμ trÎ em ph¶i lμm viÖc xa gia ®×nh 180 C©u hái 78: ThÕ nμo lμ l¹m dông lao ®éng trÎ em, sö dông trÎ em lμm nh÷ng viÖc nÆng nhäc, nguy hiÓm, tiÕp xóc víi chÊt ®éc h¹i? 180 C©u hái 79: Ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo vÒ tr¸ch nhiÖm cña gia ®×nh, chÝnh quyÒn c¬ së trong viÖc phßng ngõa, ng¨n chÆn t×nh tr¹ng trÎ em ph¶i lμm viÖc nÆng nhäc, nguy hiÓm, tiÕp xóc víi c¸c chÊt ®éc h¹i? 182 Môc 6. B¶o vÖ trÎ em lang thang 183 C©u hái 80: Ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo vÒ tr¸ch nhiÖm cña gia ®×nh vμ chÝnh quyÒn c¸c cÊp trong viÖc phßng ngõa, ng¨n chÆn t×nh tr¹ng trÎ em lang thang? 183 C©u hái 81: Khi ph¸t hiÖn trÎ em trong gia ®×nh bá nhμ ®i lang thang, th× gia ®×nh cÇn thùc hiÖn c¸c thñ tôc khai b¸o nh− thÕ nμo víi chÝnh quyÒn së t¹i? 185 Môc 7. B¶o vÖ trÎ em bÞ x©m h¹i t×nh dôc 186 C©u hái 82: Nh÷ng hμnh vi nμo ®−îc coi lμ x©m h¹i t×nh dôc trÎ em? 186 C©u hái 83: Gia ®×nh, c¸c cÊp chÝnh quyÒn, ®oμn thÓ vμ céng ®ång cÇn lμm g× ®Ó phßng ngõa t×nh tr¹ng trÎ em bÞ x©m h¹i t×nh dôc? 188 Môc 8. B¶o vÖ trÎ em nghiÖn ma tuý 189 C©u hái 84: Khi ph¸t hiÖn trÎ em cã dÊu hiÖu nghi ngê liªn quan ®Õn ma tuý, gia ®×nh cÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p g×? 189 C©u hái 85: Ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo vÒ tr¸ch nhiÖm cña gia ®×nh trong viÖc phßng 15 ngõa, ng¨n chÆn trÎ em nghiÖn ma tuý vμ gióp ®ì trÎ em cai nghiÖn ma tuý? 190 C©u hái 86: Tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan, tæ chøc h÷u quan trong viÖc phßng ngõa, ng¨n chÆn trÎ em nghiÖn ma tuý vμ gióp ®ì trÎ em cai nghiÖn ma tuý? 192 C©u hái 87: Thñ tôc ®−a c¸c em vμo c¬ së cai nghiÖn ®−îc thùc hiÖn nh− thÕ nμo? 196 C©u hái 88: ChÕ ®é cai nghiÖn ma tuý tù nguyÖn t¹i c¸c c¬ së cai nghiÖn ma tuý ®èi víi trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 201 Môc 9. B¶o vÖ trÎ em vi ph¹m ph¸p luËt 202 C©u hái 89: Tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi trÎ em ph¹m téi ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 202 C©u hái 90: Tr¸ch nhiÖm hμnh chÝnh ®èi víi trÎ em vi ph¹m ph¸p luËt ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 204 C©u hái 91: Tr¸ch nhiÖm båi th−êng thiÖt h¹i ngoμi hîp ®ång ®èi víi trÎ em ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 207 C©u hái 92: Tr¸ch nhiÖm cña gia ®×nh, nhμ tr−êng, chÝnh quyÒn c¬ së vμ ®oμn thÓ trong viÖc gióp trÎ em vi ph¹m ph¸p luËt sím söa ch÷a sai lÇm, t¸i hoμ nhËp céng ®ång ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? 208 16 PhÇn I NH÷NG QUY §ÞNH CHUNG C©u hái 1: ThÕ nμo lμ trÎ em? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 1 C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ quyÒn trÎ em1 th× trÎ em ®−îc x¸c ®Þnh “trÎ em cã nghÜa lμ mäi ng−êi d−íi 18 tuæi, trõ tr−êng hîp luËt ph¸p ¸p dông víi trÎ em ®ã quy ®Þnh tuæi thμnh niªn sím h¬n”. Phï hîp víi C«ng −íc cña Liªn hîp quèc, theo quy ®Þnh t¹i LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc Quèc héi n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ XI, kú häp thø 5 th«ng qua ngμy 15 th¸ng 6 n¨m 2004 vμ cã hiÖu lùc thi hμnh tõ ngμy 01 th¸ng 01 n¨m 2005 th× trÎ em lμ c«ng d©n ViÖt Nam d−íi m−êi s¸u tuæi. TrÎ em theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt kh«ng ph©n biÖt g¸i, trai, con trong gi¸ thó, con ngoμi __________ 1. C«ng −íc ®· ®−îc Liªn hîp quèc th«ng qua ngμy 20- 11-1989, cã hiÖu lùc lμ luËt quèc tÕ tõ ngμy 2-9-1990. ViÖt Nam lμ n−íc thø hai trªn thÕ giíi ®· phª chuÈn C«ng −íc mμ kh«ng b¶o l−u ngμy 28-02-1990. 17 gi¸ thó, con ®Î, con nu«i, con riªng, con chung; kh«ng ph©n biÖt d©n téc, tÝn ng−ìng, t«n gi¸o, thμnh phÇn, ®Þa vÞ x· héi, chÝnh kiÕn cña cha mÑ hoÆc ng−êi gi¸m hé, ®Òu ®−îc b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc, ®−îc h−ëng c¸c quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §èi víi trÎ em - chñ thÓ ph¸p luËt ®Æc biÖt, ph¸p luËt ViÖt Nam quy ®Þnh mét c¸ch cô thÓ vÒ quyÒn, nghÜa vô vμ tr¸ch nhiÖm cña trÎ em ë tõng ®é tuæi nh»m thÓ hiÖn nhÊt qu¸n nguyªn t¾c b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc ng−êi ch−a thμnh niªn nãi chung vμ trÎ em nãi riªng. VÝ dô: 1- Theo Ph¸p lÖnh xö lý vi ph¹m hμnh chÝnh n¨m 2002 (söa ®æi, bæ sung n¨m 2007, 2008) th× ng−êi tõ ®ñ 14 tuæi ®Õn d−íi 16 tuæi bÞ xö ph¹t hμnh chÝnh vÒ vi ph¹m hμnh chÝnh do cè ý; ng−êi tõ ®ñ 16 tuæi trë lªn bÞ xö ph¹t hμnh chÝnh vÒ mäi vi ph¹m hμnh chÝnh do m×nh g©y ra. Ng−êi tõ ®ñ 14 tuæi ®Õn d−íi 16 tuæi vi ph¹m hμnh chÝnh th× bÞ ph¹t c¶nh c¸o. Ng−êi tõ ®ñ 16 tuæi ®Õn d−íi 18 tuæi vi ph¹m hμnh chÝnh th× cã thÓ bÞ ¸p dông h×nh thøc xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh quy ®Þnh t¹i §iÒu 12 cña Ph¸p lÖnh xö lý vi ph¹m hμnh chÝnh. Khi ph¹t tiÒn ®èi víi hä th× møc tiÒn ph¹t kh«ng ®−îc qu¸ mét phÇn hai møc ph¹t ®èi víi ng−êi thμnh niªn; trong tr−êng hîp hä kh«ng cã tiÒn nép ph¹t th× cha mÑ hoÆc ng−êi gi¸m hé ph¶i nép thay. 18 Ng−êi ch−a thμnh niªn cã hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt ®−îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 23, kho¶n 2 §iÒu 24, ®iÓm b kho¶n 2 §iÒu 26 cña Ph¸p lÖnh xö lý vi ph¹m hμnh chÝnh n¨m 2002 (®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2007, 2008) th× bÞ xö lý theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu kho¶n ®ã. Ng−êi ch−a thμnh niªn vi ph¹m hμnh chÝnh g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi th−êng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 2- Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2009 quy ®Þnh ng−êi tõ ®ñ 14 tuæi trë lªn b¾t ®Çu ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù, trong ®ã chia thμnh c¸c ®é tuæi: Ng−êi tõ ®ñ 14 tuæi ®Õn d−íi 16 tuæi chØ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vÒ téi ph¹m rÊt nghiªm träng do cè ý víi møc h×nh ph¹t cao nhÊt lμ 12 n¨m tï; Ng−êi tõ ®ñ 16 tuæi ®Õn d−íi 18 tuæi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi téi ph¹m víi møc h×nh ph¹t cao nhÊt lμ 18 n¨m tï. 3- Bé luËt d©n sù ViÖt Nam sè 33/2005/QH11 ®−îc Quèc héi n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ XI, kú häp thø 7 th«ng qua ngμy 14 th¸ng 6 n¨m 2005 vμ cã hiÖu lùc thi hμnh tõ ngμy 01 th¸ng 01 n¨m 2006 (sau ®©y gäi t¾t lμ Bé luËt d©n sù n¨m 2005) quy ®Þnh ng−êi ch−a thμnh niªn (lμ ng−êi tõ ®ñ 6 tuæi ®Õn d−íi 18 tuæi) chØ cã n¨ng lùc hμnh vi d©n sù h¹n chÕ, nghÜa lμ "khi x¸c lËp, thùc hiÖn c¸c giao dÞch d©n sù ph¶i ®−îc ng−êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt ®ång ý"; nh−ng l¹i 19 cho phÐp "ng−êi tõ ®ñ 15 tuæi ®Õn ch−a ®ñ 18 tuæi nÕu cã tμi s¶n riªng ®ñ ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn nghÜa vô, th× cã thÓ tù m×nh x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch d©n sù mμ kh«ng ®ßi hái ph¶i cã sù ®ång ý cña ng−êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt, trõ tr−êng hîp cã quy ®Þnh kh¸c". TrÎ em d−íi 15 tuæi, trong nh÷ng tr−êng hîp nhÊt ®Þnh, b¾t buéc ph¶i cã ng−êi gi¸m hé ®Ó ch¨m sãc, gi¸o dôc. 4- Bé luËt lao ®éng n¨m 1994 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2002, 2006, vμ n¨m 2007 (sau ®©y gäi t¾t lμ Bé luËt lao ®éng) quy ®Þnh ng−êi lao ®éng ch−a thμnh niªn lμ ng−êi ch−a ®ñ 18 tuæi (§iÒu 119) ®ång thêi x¸c ®Þnh râ ng−êi lao ®éng lμ ng−êi Ýt nhÊt ®ñ 15 tuæi (§iÒu 6) vμ nghiªm cÊm nhËn trÎ em ch−a ®ñ 15 tuæi vμo lμm viÖc trõ mét sè nghÒ, c«ng viÖc nhÊt ®Þnh víi sù ®ång ý vμ theo dâi cña cha mÑ hoÆc ng−êi ®ì ®Çu (§iÒu 120). 5- LuËt h«n nh©n vμ gia ®×nh n¨m 2000 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2010 quy ®Þnh ng−êi tõ 15 tuæi trë xuèng míi ®−îc nhËn lμm con nu«i (§iÒu 35)... C©u hái 2: TrÎ em cã hoμn c¶nh ®Æc biÖt lμ g×? Tr¶ lêi: TrÎ em theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 3 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004 th× trÎ em cã hoμn c¶nh ®Æc biÖt ®−îc hiÓu lμ cã hoμn c¶nh kh«ng b×nh th−êng vÒ thÓ chÊt hoÆc tinh 20 thÇn, kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn quyÒn c¬ b¶n vμ hoμ nhËp víi gia ®×nh, céng ®ång. Tõ ®Þnh nghÜa nμy, §iÒu 40 ®· quy ®Þnh: “TrÎ em cã hoμn c¶nh ®Æc biÖt bao gåm trÎ em må c«i kh«ng n¬i n−¬ng tùa, trÎ em bÞ bá r¬i; trÎ em khuyÕt tËt, tμn tËt; trÎ em lμ n¹n nh©n cña chÊt ®éc ho¸ häc; trÎ em nhiÔm HIV/AIDS; trÎ em ph¶i lμm viÖc nÆng nhäc, nguy hiÓm, tiÕp xóc víi chÊt ®éc h¹i; trÎ em ph¶i lμm viÖc xa gia ®×nh; trÎ em lang thang; trÎ em bÞ x©m h¹i t×nh dôc; trÎ em nghiÖn ma tuý; trÎ em vi ph¹m ph¸p luËt”. Theo ®ã: 1. TrÎ em lang thang lμ trÎ em rêi bá gia ®×nh, tù kiÕm sèng, n¬i kiÕm sèng vμ n¬i c− tró kh«ng æn ®Þnh; trÎ em cïng víi gia ®×nh ®i lang thang. 2. TrÎ em må c«i lμ trÎ em d−íi 16 tuæi må c«i c¶ cha lÉn mÑ hoÆc bÞ bá r¬i, bÞ mÊt nguån nu«i d−ìng vμ kh«ng cßn ng−êi th©n thÝch ruét thÞt («ng, bμ néi ngo¹i; bè mÑ nu«i hîp ph¸p, anh chÞ) ®Ó n−¬ng tùa. TrÎ em må c«i cßn ®−îc hiÓu bao gåm c¶ trÎ em d−íi 16 tuæi chØ må c«i cha hoÆc mÑ nh−ng ng−êi cßn l¹i (mÑ hoÆc cha) mÊt tÝch theo quy ®Þnh cña Bé luËt d©n sù n¨m 2005 hoÆc kh«ng ®ñ n¨ng lùc, kh¶ n¨ng ®Ó nu«i d−ìng (nh− tμn tËt nÆng, ®ang trong thêi gian chÊp hμnh ¸n ph¹t tï t¹i tr¹i), kh«ng cã nguån nu«i d−ìng vμ kh«ng cã ng−êi th©n thÝch ®Ó n−¬ng tùa. 3. TrÎ em khuyÕt tËt, tμn tËt lμ trÎ em bÞ khiÕm khuyÕt mét hay nhiÒu bé phËn c¬ thÓ hoÆc chøc n¨ng biÓu hiÖn d−íi nh÷ng d¹ng tËt kh¸c nhau, 21 lμm suy gi¶m kh¶ n¨ng ho¹t ®éng, khiÕn cho sinh ho¹t, häc tËp vμ lao ®éng gÆp nhiÒu khã kh¨n. 4. TrÎ em lμ n¹n nh©n cña chÊt ®éc ho¸ häc: Lμ trÎ em bÞ dÞ d¹ng, dÞ tËt do hËu qu¶ chÊt ®éc ho¸ häc. 5. TrÎ em nhiÔm HIV/AIDS: Lμ trÎ em ®· ®−îc c¬ quan y tÕ cã thÈm quyÒn kÕt luËn bÞ nhiÔm HIV/AIDS. C©u hái 3: Nhμ n−íc ViÖt Nam ®· ban hμnh nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt quan träng nμo ®Ó b¶o vÖ quyÒn trÎ em? Tr¶ lêi: Phï hîp víi C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ quyÒn trÎ em vμ tiÕp nèi truyÒn thèng “trång ng−êi”, Nhμ n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· ban hμnh nhiÒu v¨n b¶n ph¸p luËt quan träng ®Ó b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em. Trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn nh÷ng v¨n b¶n quan träng lμ: - HiÕn ph¸p n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992, ®· ®−îc söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu t¹i NghÞ quyÕt sè 51/2001/NQ-QHX ngμy 25-12-2001 (c¸c ®iÒu 35, 36, 40, 59, 63, 64, 65 vμ 67). - Bé luËt d©n sù n¨m 2005 ®· ®−îc Quèc héi n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam khãa XI kú häp thø 7 th«ng qua ngμy 14-6-2005 vμ cã hiÖu lùc thi hμnh tõ ngμy 01-01-2006 thay thÕ cho Bé luËt d©n sù n¨m 1995. 22 - LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc Quèc héi n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ XI, kú häp thø 5 th«ng qua ngμy 15 th¸ng 6 n¨m 2004 vμ cã hiÖu lùc thi hμnh tõ ngμy 01 th¸ng 01 n¨m 2005 thay thÕ cho LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 1991. - Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2009 thay thÕ cho Bé luËt h×nh sù n¨m 1985. - Bé luËt lao ®éng n¨m 1994 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2002, 2006, 2007. - LuËt h«n nh©n vμ gia ®×nh n¨m 2000 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2010. - LuËt quèc tÞch ViÖt Nam sè 24/2008/QH12 ®· ®−îc Quèc héi n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam khãa XII, kú häp thø 4 th«ng qua ngμy 13-11-2008 cã hiÖu lùc thi hμnh kÓ tõ ngμy 01 th¸ng 7 n¨m 2009 thay thÕ LuËt quèc tÞch n¨m 1998. - Bé luËt tè tông h×nh sù sè 19/2003/QH11 ®· ®−îc Quèc héi n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam khãa XI, kú häp thø 4 th«ng qua ngμy 26-11-2003 vμ cã hiÖu lùc tõ ngμy 01-7-2004 thay thÕ cho Bé luËt tè tông h×nh sù n¨m 1988. - LuËt b¶o vÖ søc khoÎ nh©n d©n ®· ®−îc Quèc héi th«ng qua ngμy 30-6-1989 vμ cã hiÖu lùc thi hμnh tõ ngμy 11-7-1989. 23 - LuËt gi¸o dôc n¨m 2005 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2009. - Ph¸p lÖnh xö lý vi ph¹m hμnh chÝnh n¨m 2002 (söa ®æi, bæ sung n¨m 2007, 2008) ngμy 02-7-2002 thay thÕ cho Ph¸p lÖnh xö lý vi ph¹m hμnh chÝnh n¨m 1995. - Ph¸p lÖnh thi hμnh ¸n ph¹t tï ®−îc Uû ban th−êng vô Quèc héi th«ng qua ngμy 8-3-1993 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2007. - NghÞ ®Þnh sè 60/CP ngμy 16-9-1993 cña ChÝnh phñ ban hμnh Quy chÕ tr¹i giam. - NghÞ ®Þnh sè 163/2003/N§-CP ngμy 19-12- 2003 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hμnh biÖn ph¸p gi¸o dôc t¹i x·, ph−êng, thÞ trÊn. - NghÞ ®Þnh sè 59/2000/N§-CP ngμy 30-10- 2000 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh viÖc thi hμnh biÖn ph¸p gi¸o dôc t¹i x·, ph−êng, thÞ trÊn ®èi víi ng−êi ch−a thμnh niªn ph¹m téi. - NghÞ ®Þnh sè 142/2003/N§-CP ngμy 24-11- 2003 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh viÖc ¸p dông biÖn ph¸p xö lý hμnh chÝnh ®−a vμo tr−êng gi¸o d−ìng. - NghÞ ®Þnh sè 52/2001/N§-CP ngμy 23-8-2001 cña ChÝnh phñ h−íng dÉn thi hμnh biÖn ph¸p t− ph¸p ®−a vμo tr−êng gi¸o d−ìng. - NghÞ ®Þnh sè 36/2005/N§-CP ngμy 17-3-2005 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hμnh mét sè ®iÒu cña LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em. - NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP ngμy 27-12- 24 2005 cña ChÝnh phñ vÒ ®¨ng ký vμ qu¶n lý hé tÞch (thay thÕ cho NghÞ ®Þnh sè 83/1998/N§-CP ngμy 10-10-1998 cña ChÝnh phñ vÒ ®¨ng ký hé tÞch). - QuyÕt ®Þnh sè 210/2004/Q§-TTg ngμy 14-12- 2004 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ viÖc ban hμnh Quy chÕ ho¹t ®éng cña Ban ChØ ®¹o Ch−¬ng tr×nh hμnh ®éng phßng, chèng téi ph¹m bu«n b¸n phô n÷, trÎ em. - QuyÕt ®Þnh sè 130/2004/Q§-TTg ngμy 14-7- 2004 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ phª duyÖt Ch−¬ng tr×nh hμnh ®éng phßng, chèng téi ph¹m bu«n b¸n phô n÷, trÎ em tõ n¨m 2004 ®Õn n¨m 2010. - QuyÕt ®Þnh sè 38/2004/Q§-TTg ngμy 17-3- 2004 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ chÝnh s¸ch trî gióp kinh phÝ cho gia ®×nh, c¸ nh©n nhËn nu«i d−ìng trÎ em må c«i vμ trÎ em bÞ bá r¬i. - QuyÕt ®Þnh sè 19/2004/Q§-TTg ngμy 12-02- 2004 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ viÖc phª duyÖt Ch−¬ng tr×nh ng¨n ngõa vμ gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng trÎ em lang thang, trÎ em bÞ x©m ph¹m t×nh dôc vμ trÎ em ph¶i lao ®éng nÆng nhäc, trong ®iÒu kiÖn ®éc h¹i, nguy hiÓm giai ®o¹n 2004 - 2010. - QuyÕt ®Þnh sè 135/2003/Q§-TTg ngμy 09-7- 2003 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ viÖc cñng cè vμ ph¸t triÓn Quü B¶o trî trÎ em ViÖt Nam. - QuyÕt ®Þnh sè 23/2001/Q§-TTg ngμy 26-02- 2001 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ viÖc phª duyÖt Ch−¬ng tr×nh Hμnh ®éng quèc gia v× trÎ em ViÖt Nam giai ®o¹n 2001 - 2010. 25 - ChØ thÞ sè 03/2000/CT-TTg ngμy 24-1-2000 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ viÖc ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng v¨n hãa, vui ch¬i, gi¶i trÝ cho trÎ em. - ChØ thÞ sè 17/2001/CT-TTg ngμy 20-7-2001 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ viÖc tæ chøc triÓn khai "ChiÕn dÞch quèc gia tiªm v¾c xin phßng bÖnh sëi mòi 2" cho trÎ em tõ 9 th¸ng ®Õn 10 tuæi trong 2 n¨m 2002 - 2003. - ChØ thÞ sè 06-TTg ngμy 23-01-1998 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ t¨ng c−êng c«ng t¸c b¶o vÖ trÎ em, ng¨n ngõa vμ gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng trÎ em lang thang, trÎ em bÞ l¹m dông søc lao ®éng. - Th«ng t− liªn tÞch sè 16/2005/TTLT/BTC UBDSG§TE-BL§TBXH ngμy 03-3-2005 cña Bé Tμi chÝnh, Uû ban D©n sè, Gia ®×nh vμ TrÎ em, Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi h−íng dÉn qu¶n lý vμ sö dông nguån kinh phÝ thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè 19/2004/Q§-TTg ngμy 12-02-2004 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ viÖc phª duyÖt Ch−¬ng tr×nh ng¨n ngõa vμ gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng trÎ em lang thang, trÎ em bÞ x©m ph¹m t×nh dôc vμ trÎ em ph¶i lao ®éng nÆng nhäc, trong ®iÒu kiÖn ®éc h¹i, nguy hiÓm giai ®o¹n 2004-2010. - Th«ng t− sè 02/2005/TT-DSG§TE ngμy 10-6- 2005 cña Uû ban D©n sè, Gia ®×nh vμ TrÎ em h−íng dÉn viÖc cÊp, qu¶n lý vμ sö dông ThÎ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn t¹i c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp. - Th«ng t− sè 14/2005/TT-BYT ngμy 10-5-2005 cña Bé Y tÕ h−íng dÉn thùc hiÖn kh¸m bÖnh, 26 ch÷a bÖnh vμ qu¶n lý, sö dông, quyÕt to¸n kinh phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi t¹i c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp. - Th«ng t− sè 26/2005/TT-BTC ngμy 06-4-2005 cña Bé Tμi chÝnh h−íng dÉn qu¶n lý, sö dông vμ quyÕt to¸n kinh phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn t¹i c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp. - Th«ng t− sè 112/2004/TT-BTC ngμy 24-11- 2004 cña Bé Tμi chÝnh h−íng dÉn qu¶n lý vμ sö dông Quü B¶o trî trÎ em ViÖt Nam. - Th«ng t− liªn tÞch sè 35/2004/TTLT/BTC BGD§T ngμy 26-4-2004 cña Bé Tμi chÝnh, Bé Gi¸o dôc vμ §μo t¹o h−íng dÉn c¬ chÕ qu¶n lý tμi chÝnh vμ møc chi cña Dù ¸n Gi¸o dôc tiÓu häc cho trÎ em cã hoμn c¶nh khã kh¨n. - Th«ng t− liªn tÞch sè 68/2007/TTLT/BTC BL§TBXH ngμy 20-6-2007 cña Bé Tμi chÝnh, Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi h−íng dÉn qu¶n lý kinh phÝ thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè 65/2005/Q§-TTg ngμy 25-3-2005 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ viÖc phª duyÖt §Ò ¸n “Ch¨m sãc trÎ em må c«i kh«ng n¬i n−¬ng tùa, trÎ em bÞ bá r¬i, trÎ em tμn tËt nÆng, trÎ em lμ n¹n nh©n cña chÊt ®éc ho¸ häc vμ trÎ em nhiÔm HIV/AIDS dùa vμo céng ®ång giai ®o¹n 2005 - 2010”. - QuyÕt ®Þnh sè 29/2004/Q§-BKHCN ngμy 27- 10-2004 cña Bé Khoa häc vμ C«ng nghÖ vÒ viÖc qu¶n lý chÊt l−îng mò b¶o hiÓm cho trÎ em khi tham gia giao th«ng trªn m«t« vμ xe m¸y. 27 - QuyÕt ®Þnh sè 1905/2003/Q§-BYT ngμy 04-6- 2003 cña Bé tr−ëng Bé Y tÕ vÒ viÖc ban hμnh h−íng dÉn chÈn ®o¸n vμ xö trÝ bÖnh viªm n·o cÊp ë trÎ em. ... C©u hái 4: Néi dung c¸c v¨n b¶n ph¸p lý quan träng vÒ quyÒn trÎ em ®· kh¼ng ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò g× liªn quan ®Õn trÎ em? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992, söa ®æi, bæ sung n¨m 2001, LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004 vμ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt quan träng kh¸c th×: - TrÎ em cã quyÒn ®−îc khai sinh vμ cã quèc tÞch; ®−îc ch¨m sãc, b¶o vÖ søc khoÎ vμ nu«i d¹y ®Ó ph¸t triÓn thÓ chÊt, trÝ tuÖ vμ ®¹o ®øc; ®−îc Nhμ n−íc vμ x· héi t«n träng, b¶o vÖ tÝnh m¹ng, th©n thÓ, nh©n phÈm vμ danh dù; ®−îc bμy tá ý kiÕn, nguyÖn väng cña m×nh vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan; ®−îc häc tËp vμ ®−îc Nhμ n−íc khuyÕn khÝch vμ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn n¨ng khiÕu vμ cã quyÒn vui ch¬i, gi¶i trÝ lμnh m¹nh, ®−îc ho¹t ®éng v¨n ho¸, v¨n nghÖ, thÓ thao, du lÞch phï hîp víi løa tuæi v.v.. - Nhμ n−íc khuyÕn khÝch vμ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c tæ chøc, c¸ nh©n ë trong vμ ngoμi n−íc gãp phÇn vμo sù nghiÖp b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ. 28 - C¸c quyÒn cña trÎ em ph¶i ®−îc t«n träng vμ thùc hiÖn. Mäi hμnh vi vi ph¹m quyÒn cña trÎ em, lμm tæn h¹i ®Õn sù ph¸t triÓn b×nh th−êng cña trÎ em, ®Òu bÞ nghiªm trÞ. - TrÎ em kh«ng n¬i n−¬ng tùa, ®−îc Nhμ n−íc vμ x· héi tæ chøc ch¨m sãc, nu«i d¹y. C©u hái 5: TrÎ em ®−îc h−ëng c¸c quyÒn vμ ph¶i thùc hiÖn bæn phËn g× theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh cña §iÒu 2 NghÞ ®Þnh sè 36/2005/N§-CP ngμy 17-3-2005 quy ®Þnh chi tiÕt thi hμnh mét sè ®iÒu cña LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em th× trÎ em ®−îc h−ëng c¸c quyÒn vμ thùc hiÖn c¸c bæn phËn sau: 1. TrÎ em lμ c«ng d©n ViÖt Nam ®−îc h−ëng c¸c quyÒn vμ thùc hiÖn bæn phËn theo quy ®Þnh cña LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em vμ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt cã liªn quan. 2. TrÎ em lμ c«ng d©n ViÖt Nam trong thêi gian sinh sèng ë n−íc ngoμi, ®−îc h−ëng c¸c quyÒn vμ ph¶i thùc hiÖn c¸c bæn phËn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam vμ ph¸p luËt cña n−íc n¬i trÎ em ®ang sinh sèng. Tr−êng hîp ph¸p luËt ViÖt Nam vμ ph¸p luËt cña n−íc n¬i trÎ em lμ c«ng d©n ViÖt Nam ®ang sinh sèng cã quy ®Þnh kh¸c nhau th× quyÒn vμ bæn phËn cña trÎ em ®−îc thùc hiÖn theo ®iÒu −íc quèc tÕ mμ hai n−íc cïng lμ thμnh viªn. 29 Tr−êng hîp kh«ng cã ®iÒu −íc quèc tÕ gi÷a ViÖt Nam vμ n−íc ngoμi liªn quan th× quyÒn vμ bæn phËn cña trÎ em lμ c«ng d©n ViÖt Nam ®−îc thùc hiÖn theo tËp qu¸n quèc tÕ hoÆc theo tháa thuËn gi÷a hai n−íc trong tõng tr−êng hîp cô thÓ. 3. TrÎ em lμ ng−êi n−íc ngoμi trong thêi gian c− tró t¹i ViÖt Nam ®−îc h−ëng c¸c quyÒn vμ thùc hiÖn c¸c bæn phËn theo quy ®Þnh cña ®iÒu −íc quèc tÕ mμ hai n−íc cïng lμ thμnh viªn. C©u hái 6: TrÎ em cã nh÷ng quyÒn c¬ b¶n g×? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992, söa ®æi, bæ sung n¨m 2001, LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004 vμ c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thi hμnh LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em th×: TrÎ em cã nh÷ng quyÒn c¬ b¶n sau: - §−îc khai sinh vμ cã quèc tÞch (§iÒu 11 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004); - QuyÒn ®−îc ch¨m sãc, nu«i d−ìng (§iÒu 12 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004); - QuyÒn sèng chung víi cha mÑ (§iÒu 13 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004); - QuyÒn ®−îc t«n träng, b¶o vÖ tÝnh m¹ng, th©n thÓ, nh©n phÈm vμ danh dù (§iÒu 14 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004); 30 - QuyÒn ®−îc ch¨m sãc søc khoÎ (§iÒu 15 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004); - QuyÒn ®−îc häc tËp (§iÒu 16 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004); - QuyÒn vui ch¬i, gi¶i trÝ, ho¹t ®éng v¨n ho¸, nghÖ thuËt, thÓ dôc, thÓ thao, du lÞch (§iÒu 17 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004); - QuyÒn ®−îc ph¸t triÓn n¨ng khiÕu (§iÒu 18 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004); - QuyÒn cã tμi s¶n (§iÒu 19 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004); - QuyÒn ®−îc tiÕp cËn th«ng tin, bμy tá ý kiÕn vμ tham gia ho¹t ®éng x· héi (§iÒu 20 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004); - §−îc b¶o vÖ ®Ó khái bÞ bãc lét trong c«ng viÖc; - §−îc nhËn lμm con nu«i v.v.. C©u hái 7: Bæn phËn cña trÎ em lμ g×? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 21 cña LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004 vμ c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thi hμnh th× trÎ em cã bæn phËn sau ®©y: - Yªu quý, kÝnh träng, hiÕu th¶o víi «ng bμ, cha mÑ; kÝnh träng thÇy gi¸o, c« gi¸o; lÔ phÐp víi ng−êi lín, th−¬ng yªu em nhá, ®oμn kÕt víi b¹n bÌ; gióp ®ì ng−êi giμ yÕu, ng−êi khuyÕt tËt, tμn tËt, ng−êi gÆp hoμn c¶nh khã kh¨n theo kh¶ n¨ng cña m×nh; 31 - Ch¨m chØ häc tËp, gi÷ g×n vÖ sinh, rÌn luyÖn th©n thÓ, thùc hiÖn trËt tù c«ng céng vμ an toμn giao th«ng, gi÷ g×n cña c«ng, t«n träng tμi s¶n cña ng−êi kh¸c, b¶o vÖ m«i tr−êng; - Yªu lao ®éng, gióp ®ì gia ®×nh lμm nh÷ng viÖc võa søc m×nh; - Sèng khiªm tèn, trung thùc vμ cã ®¹o ®øc; t«n träng ph¸p luËt; tu©n theo néi quy cña nhμ tr−êng; thùc hiÖn nÕp sèng v¨n minh, gia ®×nh v¨n ho¸; t«n träng, gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc; - Yªu quª h−¬ng, ®Êt n−íc, yªu ®ång bμo, cã ý thøc x©y dùng, b¶o vÖ Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa vμ ®oμn kÕt quèc tÕ. C©u hái 8: Tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: ViÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em lμ tr¸ch nhiÖm cña gia ®×nh, nhμ tr−êng, Nhμ n−íc, x· héi vμ c«ng d©n. Trong mäi ho¹t ®éng cña c¬ quan, tæ chøc, gia ®×nh, c¸ nh©n cã liªn quan ®Õn trÎ em th× lîi Ých cña trÎ em ph¶i ®−îc quan t©m hμng ®Çu. Nhμ n−íc khuyÕn khÝch vμ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¬ quan, tæ chøc, gia ®×nh, c¸ nh©n ë trong n−íc vμ n−íc ngoμi gãp phÇn vμo sù nghiÖp b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em. 32 C©u hái 9: Tr¸ch nhiÖm cña Nhμ n−íc trong ho¹t ®éng b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 65 HiÕn ph¸p n¨m 1992, söa ®æi, bæ sung n¨m 2001 th×: TrÎ em ®−îc gia ®×nh, Nhμ n−íc vμ x· héi b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc. Cô thÓ ho¸ quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p, LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004 ®· quy ®Þnh mét c¸ch cô thÓ tr¸ch nhiÖm cña Nhμ n−íc trong viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em. Tr¸ch nhiÖm cô thÓ nh− sau: - Nhμ n−íc cã chÝnh s¸ch ®Çu t−, thùc hiÖn x· héi hãa, më réng hîp t¸c quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn sù nghiÖp b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em. - Nhμ n−íc cã chÝnh s¸ch t¹o ®iÒu kiÖn cho trÎ em lμ con th−¬ng binh, liÖt sÜ, ng−êi cã c«ng, trÎ em d©n téc thiÓu sè, trÎ em cña hé nghÌo, trÎ em c− tró ë vïng cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi khã kh¨n vμ vïng cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi ®Æc biÖt khã kh¨n ®−îc h−ëng c¸c quyÒn cña trÎ em; cã chÝnh s¸ch hç trî gia ®×nh thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em. - Nhμ n−íc cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn sù nghiÖp y tÕ, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh; cã chÝnh s¸ch miÔn, gi¶m phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh vμ phôc håi chøc n¨ng cho trÎ em; b¶o ®¶m kinh phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi. 33 - Nhμ n−íc khuyÕn khÝch tæ chøc, c¸ nh©n ho¹t ®éng nh©n ®¹o, tõ thiÖn ñng hé kinh phÝ ch÷a bÖnh cho trÎ em m¾c bÖnh hiÓm nghÌo. - Nhμ n−íc cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch tæ chøc, c¸ nh©n ®Çu t−, x©y dùng c¬ së vËt chÊt phôc vô trÎ em vui ch¬i, gi¶i trÝ. - Nhμ n−íc khuyÕn khÝch tæ chøc, c¸ nh©n tham gia båi d−ìng, ph¸t triÓn n¨ng khiÕu cña trÎ em; t¹o ®iÒu kiÖn cho nhμ v¨n ho¸ thiÕu nhi, nhμ tr−êng vμ tæ chøc, c¸ nh©n thùc hiÖn viÖc båi d−ìng, ph¸t triÓn n¨ng khiÕu cña trÎ em. - Uû ban nh©n d©n c¸c cÊp cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc cho trÎ em cña c¸c gia ®×nh ch−a cã hé khÈu th−êng tró ®−îc ®¨ng ký khai sinh, häc tËp vμ ch¨m sãc søc khoÎ t¹i n¬i mμ cha mÑ ®ang lμm viÖc, sinh sèng. - Uû ban nh©n d©n c¸c cÊp cã tr¸ch nhiÖm ph¸t triÓn m¹ng l−íi tr−êng häc, c¬ së y tÕ, nhμ v¨n hãa, c¬ së thÓ thao, ®iÓm vui ch¬i, gi¶i trÝ cho trÎ em; khuyÕn khÝch tæ chøc, c¸ nh©n thμnh lËp c¬ së t− vÊn cho trÎ em, cha mÑ, ng−êi gi¸m hé vμ nh©n d©n vÒ viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em. C©u hái 10: Tr¸ch nhiÖm cña gia ®×nh, nhμ tr−êng vμ x· héi trong viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 64 HiÕn ph¸p n¨m 34 1992, söa ®æi, bæ sung n¨m 2001 th×: Cha mÑ cã tr¸ch nhiÖm nu«i d¹y con thμnh nh÷ng c«ng d©n tèt. Con ch¸u cã bæn phËn kÝnh träng vμ ch¨m sãc «ng bμ, cha mÑ. Cô thÓ ho¸ quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p n¨m 1992, LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004 vμ c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thi hμnh th× tr¸ch nhiÖm cña gia ®×nh, nhμ tr−êng vμ x· héi trong viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau: - Cha mÑ, ng−êi gi¸m hé cã tr¸ch nhiÖm khai sinh cho trÎ em ®óng thêi h¹n. - Cha mÑ, ng−êi gi¸m hé lμ ng−êi tr−íc tiªn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc ch¨m sãc, nu«i d−ìng trÎ em, dμnh ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho sù ph¸t triÓn cña trÎ em; khi gÆp khã kh¨n tù m×nh kh«ng gi¶i quyÕt ®−îc, cã thÓ yªu cÇu vμ ®−îc c¬ quan, tæ chøc h÷u quan gióp ®ì ®Ó thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong viÖc ch¨m sãc, nu«i d−ìng trÎ em. - Cha mÑ, ng−êi gi¸m hé, c¸c thμnh viªn lín tuæi kh¸c trong gia ®×nh ph¶i g−¬ng mÉu vÒ mäi mÆt cho trÎ em noi theo; cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng gia ®×nh no Êm, b×nh ®¼ng, tiÕn bé, h¹nh phóc, t¹o m«i tr−êng lμnh m¹nh cho sù ph¸t triÓn toμn diÖn cña trÎ em. - Cha mÑ, ng−êi gi¸m hé cã tr¸ch nhiÖm ch¨m lo chÕ ®é dinh d−ìng phï hîp víi sù ph¸t triÓn vÒ thÓ chÊt, tinh thÇn cña trÎ em theo tõng løa tuæi. - Cha mÑ cã tr¸ch nhiÖm b¶o ®¶m ®iÒu kiÖn ®Ó 35 trÎ em ®−îc sèng chung víi m×nh. - Gia ®×nh, Nhμ n−íc vμ x· héi cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ tÝnh m¹ng, th©n thÓ, nh©n phÈm, danh dù cña trÎ em; thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa tai n¹n cho trÎ em. - Cha mÑ, ng−êi gi¸m hé cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn nh÷ng quy ®Þnh vÒ kiÓm tra søc kháe, tiªm chñng, kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh cho trÎ em. - Gia ®×nh, Nhμ n−íc cã tr¸ch nhiÖm b¶o ®¶m cho trÎ em thùc hiÖn quyÒn häc tËp; häc hÕt ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ cËp; t¹o ®iÒu kiÖn cho trÎ em theo häc ë tr×nh ®é cao h¬n. - Nhμ tr−êng vμ c¸c c¬ së gi¸o dôc kh¸c cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn gi¸o dôc toμn diÖn vÒ ®¹o ®øc, tri thøc, thÈm mü, thÓ chÊt, gi¸o dôc lao ®éng h−íng nghiÖp cho trÎ em; chñ ®éng phèi hîp chÆt chÏ víi gia ®×nh vμ x· héi trong viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em. - C¬ së gi¸o dôc mÇm non vμ c¬ së gi¸o dôc phæ th«ng ph¶i cã ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt vÒ ®éi ngò gi¸o viªn, c¬ së vËt chÊt, thiÕt bÞ d¹y häc ®Ó b¶o ®¶m chÊt l−îng gi¸o dôc. - Gia ®×nh, nhμ tr−êng vμ x· héi cã tr¸ch nhiÖm t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó trÎ em ®−îc vui ch¬i, gi¶i trÝ, ho¹t ®éng v¨n ho¸, nghÖ thuËt, thÓ dôc, thÓ thao, du lÞch phï hîp víi løa tuæi. - Gia ®×nh, nhμ tr−êng vμ x· héi cã tr¸ch nhiÖm ph¸t hiÖn, khuyÕn khÝch, båi d−ìng, ph¸t triÓn n¨ng khiÕu cña trÎ em. 36 - Cha mÑ, ng−êi gi¸m hé cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña trÎ em; ®¹i diÖn cho trÎ em trong c¸c giao dÞch d©n sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - Cha mÑ, ng−êi gi¸m hé hoÆc c¬ quan, tæ chøc h÷u quan ph¶i gi÷ g×n, qu¶n lý tμi s¶n cña trÎ em vμ giao l¹i cho trÎ em theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - Gia ®×nh, Nhμ n−íc vμ x· héi cã tr¸ch nhiÖm t¹o ®iÒu kiÖn, gióp ®ì trÎ em ®−îc tiÕp cËn th«ng tin phï hîp, ®−îc ph¸t triÓn t− duy s¸ng t¹o vμ bμy tá nguyÖn väng; cã tr¸ch nhiÖm l¾ng nghe vμ gi¶i quyÕt nguyÖn väng chÝnh ®¸ng cña trÎ em. C©u hái 11: Tr¸ch nhiÖm qu¶n lý nhμ n−íc vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em - thÕ hÖ t−¬ng lai cña ®Êt n−íc - ®−îc x¸c ®Þnh lμ tr¸ch nhiÖm cña gia ®×nh, nhμ tr−êng, Nhμ n−íc, x· héi vμ mäi c«ng d©n. Trong ®ã: 1. ChÝnh phñ thèng nhÊt qu¶n lý nhμ n−íc vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em. 2. Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi1 lμ c¬ __________ 1. Tr−íc ®©y lμ ñy ban D©n sè, Gia ®×nh vμ TrÎ em, nay chøc n¨ng nμy chuyÓn sang Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi. 37 quan cña ChÝnh phñ, thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhμ n−íc vÒ c¸c lÜnh vùc, trong ®ã cã lÜnh vùc b¶o vÖ vμ ch¨m sãc trÎ em. Theo ®ã, Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi cã nhiÖm vô: a) H−íng dÉn thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ chÝnh s¸ch b¶o vÖ, ch¨m sãc trÎ em trong ph¹m vi quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña Bé; b) Quy ®Þnh ®iÒu kiÖn thμnh lËp, tæ chøc vμ ho¹t ®éng cña c¬ së trî gióp trÎ em; c) Quy ®Þnh thñ tôc tiÕp nhËn trÎ em cã hoμn c¶nh ®Æc biÖt vμo c¸c c¬ së trî gióp trÎ em vμ tõ c¬ së trî gióp trÎ em trë vÒ gia ®×nh; d) Chñ tr×, phèi hîp víi c¸c bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi vμ c¸c tæ chøc kh¸c thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh hμnh ®éng Quèc gia v× trÎ em; Ch−¬ng tr×nh b¶o vÖ trÎ em, ch¨m sãc, gi¸o dôc trÎ em cã hoμn c¶nh ®Æc biÖt vμ c¸c ch−¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch kh¸c vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc, gi¸o dôc trÎ em; ®) Qu¶n lý, sö dông Quü B¶o trî trÎ em ViÖt Nam. 3. Bé Gi¸o dôc vμ §μo t¹o, Bé Y tÕ, Bé V¨n ho¸, ThÓ thao vμ Du lÞch, Bé Th«ng tin vμ TruyÒn th«ng vμ c¸c bé, ngμnh cã liªn quan thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhμ n−íc vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em theo sù ph©n c«ng cña ChÝnh phñ. 4. Uû ban nh©n d©n c¸c cÊp thùc hiÖn qu¶n lý nhμ n−íc vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ë ®Þa ph−¬ng theo sù ph©n cÊp cña ChÝnh phñ. 38 C©u hái 12: Tr¸ch nhiÖm cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vμ c¸c tæ chøc thμnh viªn cña MÆt trËn vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 34 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004 th×: - MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vμ c¸c tæ chøc thμnh viªn cña MÆt trËn cã tr¸ch nhiÖm: a) Tuyªn truyÒn, gi¸o dôc ®oμn viªn, héi viªn vμ nh©n d©n chÊp hμnh tèt ph¸p luËt vÒ trÎ em; b) VËn ®éng gia ®×nh, x· héi thùc hiÖn tèt viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em; c) Ch¨m lo, b¶o vÖ quyÒn lîi cña trÎ em, gi¸m s¸t viÖc chÊp hμnh ph¸p luËt vÒ trÎ em, ®−a ra nh÷ng kiÕn nghÞ cÇn thiÕt ®èi víi c¸c c¬ quan nhμ n−íc h÷u quan ®Ó thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô ®ã; ng¨n ngõa hμnh vi x©m ph¹m quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña trÎ em. - Héi Liªn hiÖp phô n÷ ViÖt Nam, ngoμi viÖc thùc hiÖn quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 34 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004, cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp víi c¬ quan, tæ chøc h÷u quan ®Ó tæ chøc, h−íng dÉn viÖc nu«i con khoÎ, d¹y con ngoan. - §oμn Thanh niªn Céng s¶n Hå ChÝ Minh, ngoμi viÖc thùc hiÖn quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nμy, cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc, h−íng dÉn ho¹t ®éng cña 39 thiÕu niªn, nhi ®ång; phô tr¸ch §éi ThiÕu niªn tiÒn phong Hå ChÝ Minh. C©u hái 13: Tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan th«ng tin tuyªn truyÒn vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 35 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004 th× c¬ quan th«ng tin tuyªn truyÒn cã tr¸ch nhiÖm: - Tuyªn truyÒn, phæ biÕn ®−êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em. - Giíi thiÖu m« h×nh, ®iÓn h×nh tiªn tiÕn, ng−êi tèt, viÖc tèt trong c«ng t¸c b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em; ph¸t hiÖn, phª ph¸n hμnh vi vi ph¹m quyÒn cña trÎ em, trÎ em vi ph¹m nh÷ng viÖc kh«ng ®−îc lμm. C©u hái 14: Tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 36 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004 th× c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt cã tr¸ch nhiÖm: - Thùc hiÖn hoÆc phèi hîp víi c¬ quan, tæ chøc h÷u quan thùc hiÖn viÖc b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp 40 ph¸p cña trÎ em; chñ ®éng phßng ngõa, kÞp thêi ph¸t hiÖn, ng¨n chÆn vμ xö lý c¸c hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em. - Phèi hîp víi gia ®×nh, nhμ tr−êng vμ x· héi ®Ó gi¸o dôc ®èi víi nh÷ng trÎ em cã hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt. - ViÖc xö lý trÎ em cã hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt chñ yÕu nh»m gi¸o dôc, gióp ®ì ®Ó trÎ em nhËn thÊy sai lÇm, söa ch÷a sai lÇm vμ tiÕn bé. C©u hái 15: Nguån tμi chÝnh cho c«ng t¸c b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Nguån tμi chÝnh cho c«ng t¸c b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em bao gåm: ng©n s¸ch nhμ n−íc, viÖn trî quèc tÕ, ñng hé cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n ë trong n−íc, n−íc ngoμi vμ c¸c nguån thu hîp ph¸p kh¸c. Bao gåm: - Ng©n s¸ch nhμ n−íc dμnh cho c«ng t¸c b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ®−îc x¸c ®Þnh theo tû lÖ trªn tæng ng©n s¸ch nhμ n−íc hμng n¨m; - Quü B¶o trî trÎ em ®−îc h×nh thμnh tõ sù ®ãng gãp tù nguyÖn cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n ë trong n−íc vμ n−íc ngoμi, viÖn trî quèc tÕ vμ hç trî cña ng©n s¸ch nhμ n−íc cho sù nghiÖp b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em; - Nguån tμi chÝnh cña c¸c c¬ së trî gióp trÎ em v.v.. 41 C©u hái 16: Tæ chøc vμ ho¹t ®éng cña Quü B¶o trî trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Cô thÓ hãa quy ®Þnh nμy cña LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004, §iÒu 19 NghÞ ®Þnh sè 36/2005/N§-CP ngμy 17-3-2005 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hμnh mét sè ®iÒu cña LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em h−íng dÉn cô thÓ vÒ Quü B¶o trî trÎ em. Theo ®ã, Quü B¶o trî trÎ em ®−îc thμnh lËp nh»m môc ®Ých vËn ®éng sù ®ãng gãp cña c¸c c¬ quan, tæ chøc vμ c¸ nh©n ë trong n−íc vμ n−íc ngoμi, viÖn trî quèc tÕ vμ hç trî cña ng©n s¸ch nhμ n−íc cho sù nghiÖp b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em. Quü B¶o trî trÎ em ®−îc ng©n s¸ch nhμ n−íc hç trî lÇn ®Çu khi míi thμnh lËp. H»ng n¨m, c¨n cø vμo hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, Quü ®−îc ng©n s¸ch nhμ n−íc xem xÐt hç trî trong mét sè tr−êng hîp cô thÓ theo quy ®Þnh cña LuËt ng©n s¸ch nhμ n−íc n¨m 2002. Quü B¶o trî trÎ em ®−îc thμnh lËp ë cÊp nμo th× do c¬ quan b¶o vÖ, ch¨m sãc trÎ em cÊp ®ã qu¶n lý vμ sö dông vμo viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em, kh«ng ®−îc dïng vμo môc ®Ých kh¸c. Quü B¶o trî trÎ em ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c kh«ng v× môc ®Ých thu lîi nhuËn; t«n träng môc ®Ých ®ãng gãp; c«ng khai c¸c nguån thu vμ c¸c kho¶n chi; khai th¸c, tiÕp nhËn, ph¸t triÓn vμ sö 42 dông nguån vèn theo kÕ ho¹ch ho¹t ®éng ®−îc phª duyÖt, theo v¨n b¶n ký kÕt víi nhμ tμi trî hoÆc theo yªu cÇu cña nhμ tμi trî; kh«ng ®−îc sö dông Quü ®Ó ho¹t ®éng tr¸i ph¸p luËt. §èi t−îng trÎ em ®−îc Quü B¶o trî trÎ em hç trî bao gåm trÎ em må c«i kh«ng n¬i n−¬ng tùa, trÎ em bÞ bá r¬i; trÎ em khuyÕt tËt, tμn tËt; trÎ em lμ n¹n nh©n cña chÊt ®éc ho¸ häc; trÎ em nhiÔm HIV/AIDS; trÎ em ph¶i lμm viÖc nÆng nhäc, nguy hiÓm, tiÕp xóc víi chÊt ®éc h¹i; trÎ em ph¶i lμm viÖc xa gia ®×nh; trÎ em lang thang; trÎ em bÞ x©m h¹i t×nh dôc; trÎ em nghiÖn ma tuý; trÎ em vi ph¹m ph¸p luËt; trÎ em m¾c c¸c bÖnh nÆng, hiÓm nghÌo, chi phÝ ®iÒu trÞ cao; trÎ em miÒn nói, vïng s©u, vïng xa, vïng c¨n cø c¸ch m¹ng, vïng bÞ thiªn tai, dÞch bÖnh; trÎ em thuéc gia ®×nh nghÌo v−ît khã häc giái vμ c¸c ®èi t−îng ®ét xuÊt kh¸c cÇn hç trî theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Quü B¶o trî trÎ em ®−îc sö dông ®Ó chi hç trî cho trÎ em ph¶i tr¶ chi phÝ ®iÒu trÞ cao khi ch÷a bÖnh nÆng, hiÓm nghÌo, phôc håi chøc n¨ng; hç trî häc bæng, ®å dïng häc tËp; trî cÊp sinh ho¹t khi bÞ thiªn tai, dÞch bÖnh, tai n¹n rñi ro; x©y dùng c¸c líp mÉu gi¸o, ®iÓm vui ch¬i, gi¶i trÝ cho trÎ em c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n, miÒn nói, vïng s©u, vïng xa, vïng ®ång bμo d©n téc thiÓu sè, vïng c¨n cø c¸ch m¹ng; chi kh¸c phï hîp víi t«n chØ môc ®Ých cña Quü vμ chi cho c«ng t¸c qu¶n lý Quü. 43 C©u hái 17: Nhμ n−íc ViÖt Nam cã nh÷ng chÝnh s¸ch hîp t¸c quèc tÕ g× trong viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em? Tr¶ lêi: Nhμ n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam cã chÝnh s¸ch më réng hîp t¸c quèc tÕ vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em víi c¸c n−íc, tæ chøc quèc tÕ trªn c¬ së b×nh ®¼ng, t«n träng chñ quyÒn, phï hîp víi ph¸p luËt mçi n−íc vμ th«ng lÖ quèc tÕ. Néi dung hîp t¸c quèc tÕ bao gåm: - X©y dùng vμ thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n, ho¹t ®éng vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em; - Tham gia c¸c tæ chøc quèc tÕ; ký kÕt, gia nhËp c¸c ®iÒu −íc quèc tÕ vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em; - Nghiªn cøu, øng dông khoa häc vμ chuyÓn giao c«ng nghÖ hiÖn ®¹i phôc vô c«ng t¸c b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em; - §μo t¹o, båi d−ìng nguån nh©n lùc; trao ®æi th«ng tin vμ kinh nghiÖm vÒ b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em. Nhμ n−íc khuyÕn khÝch vμ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng−êi ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoμi, tæ chøc, c¸ nh©n n−íc ngoμi tham gia c«ng t¸c b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em. C¸c tæ chøc quèc tÕ liªn quan ®Õn b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em ë n−íc ngoμi ®−îc ho¹t 44 ®éng trªn l·nh thæ ViÖt Nam theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam. C©u hái 18: Nh÷ng hμnh vi nh− thÕ nμo th× bÞ ph¸p luËt nghiªm cÊm nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi vμ sù ph¸t triÓn b×nh th−êng cña trÎ em? Tr¶ lêi: §Ó b¶o vÖ quyÒn lîi vμ sù ph¸t triÓn b×nh th−êng cña trÎ em, ph¸p luËt nghiªm cÊm c¸c hμnh vi sau ®©y: 1. Cha mÑ bá r¬i con, ng−êi gi¸m hé bá r¬i trÎ em ®−îc m×nh gi¸m hé; 2. Dô dç, l«i kÐo trÎ em ®i lang thang; lîi dông trÎ em lang thang ®Ó trôc lîi; 3. Dô dç, lõa dèi, Ðp buéc trÎ em mua, b¸n, vËn chuyÓn, tμng tr÷, sö dông tr¸i phÐp chÊt ma tuý; l«i kÐo trÎ em ®¸nh b¹c; b¸n, cho trÎ em sö dông r−îu, bia, thuèc l¸, chÊt kÝch thÝch kh¸c cã h¹i cho søc khoÎ; 4. Dô dç, lõa dèi, dÉn d¾t, chøa chÊp, Ðp buéc trÎ em ho¹t ®éng m¹i d©m; x©m h¹i t×nh dôc trÎ em; 5. Lîi dông, dô dç, Ðp buéc trÎ em mua, b¸n, sö dông v¨n ho¸ phÈm kÝch ®éng b¹o lùc, ®åi trôy; lμm ra, sao chÐp, l−u hμnh, vËn chuyÓn, tμng tr÷ v¨n ho¸ phÈm khiªu d©m trÎ em; s¶n xuÊt, kinh doanh ®å ch¬i, trß ch¬i cã h¹i cho sù ph¸t triÓn lμnh m¹nh cña trÎ em; 6. Hμnh h¹, ng−îc ®·i, lμm nhôc, chiÕm ®o¹t, b¾t cãc, mua b¸n, ®¸nh tr¸o trÎ em; lîi dông trÎ 45 em v× môc ®Ých trôc lîi; xói giôc trÎ em thï ghÐt cha mÑ, ng−êi gi¸m hé hoÆc x©m ph¹m tÝnh m¹ng, th©n thÓ, nh©n phÈm, danh dù cña ng−êi kh¸c; 7. L¹m dông lao ®éng trÎ em, sö dông trÎ em lμm c«ng viÖc nÆng nhäc, nguy hiÓm hoÆc tiÕp xóc víi chÊt ®éc h¹i, lμm nh÷ng c«ng viÖc kh¸c tr¸i víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ lao ®éng; 8. C¶n trë viÖc häc tËp cña trÎ em; 9. ¸p dông biÖn ph¸p cã tÝnh chÊt xóc ph¹m, h¹ thÊp danh dù, nh©n phÈm hoÆc dïng nhôc h×nh ®èi víi trÎ em vi ph¹m ph¸p luËt; 10. §Æt c¬ së s¶n xuÊt, kho chøa thuèc trõ s©u, ho¸ chÊt ®éc h¹i, chÊt dÔ g©y ch¸y, næ gÇn c¬ së nu«i d−ìng trÎ em, c¬ së gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸, ®iÓm vui ch¬i, gi¶i trÝ cña trÎ em v.v.; 11. NhËn trÎ em ch−a ®ñ 15 tuæi vμo lμm viÖc, trõ mét sè nghÒ vμ c«ng viÖc do Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi quy ®Þnh; Ng−êi sö dông lao ®éng chØ ®−îc sö dông ng−êi lao ®éng ch−a thμnh niªn vμo nh÷ng c«ng viÖc phï hîp víi søc khoÎ ®Ó b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn thÓ lùc, trÝ lùc, nh©n c¸ch v.v.; 12. Sö dông lao ®éng ch−a thμnh niªn lμm nh÷ng c«ng viÖc nÆng nhäc, nguy hiÓm hoÆc tiÕp xóc víi c¸c chÊt ®éc h¹i v.v.. 46 PhÇn II C¸C QUYÒN C¥ B¶N Vμ BæN PHËN CñA TRÎ EM Môc 1 QUYÒN §¦îC KHAI SINH Vμ Cã QUèC TÞCH CñA TRÎ EM C©u hái 19: QuyÒn ®−îc khai sinh vμ cã quèc tÞch cña trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 11 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004, §iÒu 29 vμ §iÒu 45 Bé luËt d©n sù n¨m 2005 th×: TrÎ em cã quyÒn ®−îc khai sinh vμ cã quèc tÞch. §Ó b¶o ®¶m quyÒn ®−îc khai sinh vμ cã quèc tÞch cña c¸ nh©n, c«ng d©n, ph¸p luËt ®· quy ®Þnh mét c¸ch cô thÓ vÒ tr×nh tù, thñ tôc, thÈm quyÒn khai sinh vμ quèc tÞch cô thÓ t¹i: (i) LuËt quèc tÞch ViÖt Nam sè 24/2008/QH12 (LuËt nμy ®· ®−îc Quèc héi n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam khãa XII, kú häp thø 4 th«ng qua ngμy 13 th¸ng 11 n¨m 2008), (ii) NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP ngμy 27-12-2005 cña ChÝnh phñ vÒ ®¨ng ký hé tÞch. 47 C©u hái 20: Quèc tÞch cña trÎ em ®−îc x¸c ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 45 Bé luËt d©n sù n¨m 2005 th×: C¸ nh©n cã quyÒn cã quèc tÞch. Theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu tõ 15 ®Õn 19 LuËt quèc tÞch ViÖt Nam n¨m 2008 th× quèc tÞch cña trÎ em ®−îc x¸c ®Þnh dùa trªn c¸c c¨n cø sau: - TrÎ em khi sinh ra cã cha mÑ ®Òu lμ c«ng d©n ViÖt Nam th× cã quèc tÞch ViÖt Nam, kh«ng kÓ trÎ em ®ã sinh trong hoÆc ngoμi l·nh thæ ViÖt Nam. - TrÎ em khi sinh ra cã cha hoÆc mÑ lμ c«ng d©n ViÖt Nam, cßn ng−êi kia lμ ng−êi kh«ng quèc tÞch, hoÆc cã mÑ lμ c«ng d©n ViÖt Nam, cßn cha kh«ng râ lμ ai, th× cã quèc tÞch ViÖt Nam, kh«ng kÓ trÎ em ®ã sinh trong hoÆc ngoμi l·nh thæ ViÖt Nam. - TrÎ em khi sinh ra cã cha hoÆc mÑ lμ c«ng d©n ViÖt Nam, cßn ng−êi kia lμ c«ng d©n n−íc ngoμi, th× cã quèc tÞch ViÖt Nam, nÕu cã sù tho¶ thuËn b»ng v¨n b¶n cña cha mÑ vμo thêi ®iÓm ®¨ng ký khai sinh cho con. - TrÎ em ®−îc sinh ra trªn l·nh thæ ViÖt Nam mμ cha mÑ kh«ng tháa thuËn ®−îc viÖc lùa chän quèc tÞch cho con th× trÎ em ®ã cã quèc tÞch ViÖt Nam. - TrÎ em sinh ra trªn l·nh thæ ViÖt Nam mμ khi sinh cã cha mÑ ®Òu lμ ng−êi kh«ng quèc tÞch, nh−ng cã n¬i th−êng tró t¹i ViÖt Nam, th× cã quèc tÞch ViÖt Nam. 48 - TrÎ em sinh ra trªn l·nh thæ ViÖt Nam mμ khi sinh cã mÑ lμ ng−êi kh«ng quèc tÞch, nh−ng cã n¬i th−êng tró t¹i ViÖt Nam, cßn cha kh«ng râ lμ ai, th× cã quèc tÞch ViÖt Nam. - TrÎ s¬ sinh bÞ bá r¬i vμ trÎ em ®−îc t×m thÊy trªn l·nh thæ ViÖt Nam mμ kh«ng râ cha mÑ lμ ai, th× cã quèc tÞch ViÖt Nam. Trong tr−êng hîp trÎ em ®ã ch−a ®ñ 15 tuæi, mμ t×m thÊy cha hoÆc mÑ cã quèc tÞch n−íc ngoμi, ng−êi gi¸m hé cã quèc tÞch n−íc ngoμi, th× trÎ em ®ã kh«ng cßn quèc tÞch ViÖt Nam, tøc lμ trÎ em ®ã sÏ cã quèc tÞch n−íc ngoμi theo cña cha, mÑ hoÆc ng−êi ®ì ®Çu. §Ó t«n träng nguyÖn väng, ý chÝ, t×nh c¶m vμ sù lùa chän cña trÎ em khi ®· ®ñ 15 tuæi ®Õn d−íi 18 tuæi th× nhÊt thiÕt ph¶i cã sù ®ång ý b»ng v¨n b¶n cña ng−êi ®ã khi thay ®æi quèc tÞch. ViÖc quy ®Þnh chÆt chÏ nh− vËy nh»m thùc hiÖn nguyªn t¾c mét quèc tÞch ®−îc ghi nhËn ë §iÒu 4 LuËt quèc tÞch n¨m 2008. §ång thêi còng thÓ hiÖn nguyªn t¾c t«n träng ý chÝ, nguyÖn väng tù do tho¶ thuËn chän quèc tÞch ViÖt Nam cho con cña cha mÑ trÎ em lμ nh÷ng ng−êi cã quèc tÞch kh¸c nhau, tr¸nh nh÷ng xung ®ét kh«ng cÇn thiÕt cña c¸c hÖ thèng luËt quèc gia vÒ quèc tÞch khi x¸c ®Þnh quèc tÞch cho trÎ em míi sinh ra. Trong tr−êng hîp nμy quèc tÞch cña trÎ em sinh ra ®−îc ph¸p luËt x¸c ®Þnh dùa vμo c¬ së kÕt hîp c¸c nguyªn t¾c "quyÒn huyÕt thèng ViÖt Nam", nguyªn t¾c "quyÒn n¬i sinh ViÖt Nam" vμ nguyªn 49 t¾c "tù do tho¶ thuËn chän quèc tÞch ViÖt Nam cho con cña cha mÑ trÎ em". C©u hái 21: QuyÒn ®−îc khai sinh cña trÎ em ®−îc x¸c ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Mét trong nh÷ng quyÒn quan träng ®Çu tiªn cña trÎ em lμ quyÒn ®−îc khai sinh bëi v× quyÒn ®−îc khai sinh lμ c¬ së ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn c¸c quyÒn c¬ b¶n kh¸c cña trÎ em nh− quyÒn cã hä, tªn, cã quèc tÞch, cã b¶n s¾c riªng, quyÒn ®−îc biÕt cha mÑ m×nh lμ ai, v.v.. Cã thÓ nãi quyÒn ®−îc khai sinh lμ quyÒn ®Çu tiªn ®Ó kh¼ng ®Þnh mçi trÎ em lμ mét c¸ nh©n riªng biÖt, mét chñ thÓ ®éc lËp, mét c«ng d©n b×nh ®¼ng víi mäi c«ng d©n kh¸c. ChÝnh v× vËy, §iÒu 7 C«ng −íc vÒ quyÒn trÎ em ®· kh¼ng ®Þnh r»ng: "TrÎ em ph¶i ®−îc ®¨ng ký ngay lËp tøc sau khi sinh ra vμ cã quyÒn ngay tõ khi ra ®êi, cã hä tªn, cã quèc tÞch vμ trong chõng mùc cã thÓ, quyÒn biÕt cha mÑ m×nh vμ ®−îc cha mÑ m×nh ch¨m sãc". Phï hîp víi quy ®Þnh cña C«ng −íc, t¹i §iÒu 29 Bé luËt d©n sù n¨m 2005 quy ®Þnh: C¸ nh©n khi sinh ra cã quyÒn ®−îc khai sinh. Theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP ngμy 27-12-2005 cña ChÝnh phñ vÒ ®¨ng ký vμ qu¶n lý hé tÞch th×: ViÖc ®¨ng ký khai sinh cña trÎ em ®−îc thùc hiÖn t¹i Uû ban nh©n d©n cÊp x· n¬i c− tró cña ng−êi mÑ; nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc n¬i c− tró cña ng−êi mÑ, th× Uû ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i c− tró cña 50 ng−êi cha thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký khai sinh. Trong tr−êng hîp kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc n¬i c− tró cña ng−êi mÑ vμ ng−êi cha, th× Uû ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i trÎ em ®ang sinh sèng trªn thùc tÕ thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký khai sinh. ViÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em bÞ bá r¬i ®−îc thùc hiÖn t¹i Uû ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i c− tró cña ng−êi ®ang t¹m thêi nu«i d−ìng hoÆc n¬i cã trô së cña tæ chøc ®ang t¹m thêi nu«i d−ìng trÎ em ®ã. C©u hái 22: ViÖc khai sinh cña trÎ em ®−îc x¸c ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hμnh th× viÖc khai sinh cña trÎ em ®−îc quy ®Þnh cô thÓ nh− sau: 1. Ng−êi ®i ®¨ng ký khai sinh ph¶i nép GiÊy chøng sinh (theo mÉu quy ®Þnh) vμ xuÊt tr×nh GiÊy chøng nhËn kÕt h«n cña cha, mÑ trÎ em (nÕu cha, mÑ cña trÎ em cã ®¨ng ký kÕt h«n). GiÊy chøng sinh do c¬ së y tÕ, n¬i trÎ em sinh ra cÊp; nÕu trÎ em sinh ra ngoμi c¬ së y tÕ, th× GiÊy chøng sinh ®−îc thay b»ng v¨n b¶n x¸c nhËn cña ng−êi lμm chøng. Trong tr−êng hîp kh«ng cã ng−êi lμm chøng, th× ng−êi ®i khai sinh ph¶i lμm giÊy cam ®oan vÒ viÖc sinh lμ cã thùc. Trong tr−êng hîp c¸n bé T− ph¸p - Hé tÞch biÕt râ vÒ quan hÖ h«n nh©n cña cha mÑ trÎ em, th× kh«ng b¾t buéc ph¶i xuÊt tr×nh GiÊy chøng nhËn kÕt h«n. 51 2. Sau khi kiÓm tra c¸c giÊy tê hîp lÖ, c¸n bé T− ph¸p - Hé tÞch ghi vμo Sæ ®¨ng ký khai sinh vμ b¶n chÝnh GiÊy khai sinh, Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n cÊp x· ký vμ cÊp cho ng−êi ®i khai sinh mét b¶n chÝnh GiÊy khai sinh. B¶n sao GiÊy khai sinh ®−îc cÊp theo yªu cÇu cña ng−êi ®i khai sinh. 3. Trong tr−êng hîp khai sinh cho con ngoμi gi¸ thó, nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc ng−êi cha, th× phÇn ghi vÒ ng−êi cha trong Sæ ®¨ng ký khai sinh vμ GiÊy khai sinh ®Ó trèng. NÕu vμo thêi ®iÓm ®¨ng ký khai sinh cã ng−êi nhËn con, th× Uû ban nh©n d©n cÊp x· kÕt hîp gi¶i quyÕt viÖc nhËn con vμ ®¨ng ký khai sinh. §èi víi trÎ em bÞ bá r¬i th× ng−êi ph¸t hiÖn trÎ s¬ sinh bÞ bá r¬i cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ trÎ vμ b¸o ngay cho Uû ban nh©n d©n cÊp x· hoÆc C«ng an x·, ph−êng, thÞ trÊn, n¬i trÎ bÞ bá r¬i ®Ó lËp biªn b¶n vμ t×m ng−êi hoÆc tæ chøc t¹m thêi nu«i d−ìng trÎ em ®ã. Biªn b¶n ph¶i ghi râ ngμy, th¸ng, n¨m, ®Þa ®iÓm ph¸t hiÖn trÎ bÞ bá r¬i; giíi tÝnh; ®Æc ®iÓm nhËn d¹ng; tμi s¶n vμ c¸c ®å vËt kh¸c cña trÎ (nÕu cã); hä, tªn, ®Þa chØ cña ng−êi ph¸t hiÖn. Biªn b¶n ®−îc lËp thμnh hai b¶n, mét b¶n l−u t¹i Uû ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i lËp biªn b¶n, mét b¶n giao cho ng−êi hoÆc tæ chøc t¹m thêi nu«i d−ìng trÎ. Uû ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i lËp biªn b¶n cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o trªn §μi ph¸t thanh hoÆc §μi truyÒn h×nh ®Þa ph−¬ng ®Ó t×m cha, mÑ ®Î cña trÎ. §μi ph¸t thanh hoÆc §μi truyÒn h×nh cã tr¸ch 52 nhiÖm th«ng b¸o miÔn phÝ ba lÇn trong ba ngμy liªn tiÕp c¸c th«ng tin vÒ trÎ s¬ sinh bÞ bá r¬i. HÕt thêi h¹n 30 ngμy, kÓ tõ ngμy th«ng b¸o cuèi cïng, nÕu kh«ng t×m thÊy cha, mÑ ®Î, th× ng−êi hoÆc tæ chøc ®ang t¹m thêi nu«i d−ìng trÎ cã tr¸ch nhiÖm ®i ®¨ng ký khai sinh. Khi ®¨ng ký khai sinh cho trÎ s¬ sinh bÞ bá r¬i, hä, tªn cña trÎ ®−îc ghi theo ®Ò nghÞ cña ng−êi ®i khai sinh; nÕu kh«ng cã c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh ngμy sinh vμ n¬i sinh, th× ngμy ph¸t hiÖn trÎ bÞ bá r¬i lμ ngμy sinh; n¬i sinh lμ ®Þa ph−¬ng n¬i lËp biªn b¶n; quèc tÞch cña trÎ lμ quèc tÞch ViÖt Nam. PhÇn khai vÒ cha, mÑ vμ d©n téc cña trÎ trong GiÊy khai sinh vμ Sæ ®¨ng ký khai sinh ®−îc ®Ó trèng. Trong cét ghi chó cña Sæ ®¨ng ký khai sinh ph¶i ghi râ “trÎ bÞ bá r¬i”. Trong tr−êng hîp cã ng−êi nhËn trÎ lμm con nu«i, th× c¸n bé T− ph¸p - Hé tÞch c¨n cø vμo QuyÕt ®Þnh c«ng nhËn viÖc nu«i con nu«i ®Ó ghi tªn cha, mÑ nu«i vμo phÇn ghi vÒ cha, mÑ trong Sæ ®¨ng ký khai sinh vμ GiÊy khai sinh cña con nu«i; trong cét ghi chó cña Sæ ®¨ng ký khai sinh ph¶i ghi râ “cha, mÑ nu«i”; néi dung ghi chó nμy ph¶i ®−îc gi÷ bÝ mËt, chØ nh÷ng ng−êi cã thÈm quyÒn míi ®−îc t×m hiÓu. Tr−êng hîp trÎ em bÞ bá r¬i kh«ng ph¶i lμ trÎ s¬ sinh, th× viÖc lËp biªn b¶n vμ th«ng b¸o t×m cha, mÑ ®Î cña trÎ em còng ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vμ kho¶n 2 §iÒu 16 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP. Khi ®¨ng ký khai sinh, nh÷ng néi dung liªn quan ®Õn khai sinh ®−îc ghi 53 theo lêi khai cña trÎ; nÕu trÎ kh«ng nhí ®−îc, th× c¨n cø vμo thÓ tr¹ng cña trÎ ®Ó x¸c ®Þnh n¨m sinh, ngμy sinh lμ ngμy 01 th¸ng 01 cña n¨m ®ã; hä, tªn cña trÎ ®−îc ghi theo ®Ò nghÞ cña ng−êi ®i khai sinh; quèc tÞch cña trÎ lμ quèc tÞch ViÖt Nam; nh÷ng néi dung kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc th× ®Ó trèng. Trong cét ghi chó cña Sæ ®¨ng ký khai sinh ph¶i ghi râ "trÎ bÞ bá r¬i". Môc 2 QUYÒN SèNG CHUNG VíI CHA MÑ Vμ §¦îC CH¡M SãC, NU¤I D¦ìNG C©u hái 23: QuyÒn sèng chung víi cha mÑ cña trÎ em ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 13 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004 th× trÎ em cã quyÒn sèng chung víi cha mÑ. Kh«ng ai cã quyÒn buéc trÎ em ph¶i c¸ch ly cha mÑ, trõ tr−êng hîp v× lîi Ých cña trÎ em. C¸c tr−êng hîp trÎ em buéc ph¶i c¸ch ly cha mÑ ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh bao gåm: - Cha vμ mÑ ®ang bÞ t¹m gi÷, t¹m giam hoÆc ®ang ph¶i chÊp hμnh h×nh ph¹t tï; - Cha mÑ bÞ Toμ ¸n quyÕt ®Þnh h¹n chÕ quyÒn cña cha mÑ ®èi víi con ch−a thμnh niªn hoÆc quyÕt ®Þnh kh«ng cho cha mÑ ch¨m sãc, nu«i d−ìng, gi¸o dôc con; 54 - TrÎ em bÞ quyÕt ®Þnh ®−a vμo tr−êng gi¸o d−ìng, c¬ së gi¸o dôc v.v.. C©u hái 24: QuyÒn ®−îc ch¨m sãc, nu«i d−ìng cña trÎ em ®−îc b¶o ®¶m nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: §iÒu 12 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004 ®· kh¼ng ®Þnh: “TrÎ em cã quyÒn ®−îc ch¨m sãc, nu«i d−ìng ®Ó ph¸t triÓn thÓ chÊt, trÝ tuÖ, tinh thÇn vμ ®¹o ®øc”. §iÒu nμy còng ®· ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 34 LuËt h«n nh©n vμ gia ®×nh n¨m 2000 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2010. Theo ®ã, cha mÑ cã nghÜa vô vμ quyÒn th−¬ng yªu, tr«ng nom, nu«i d−ìng, ch¨m sãc, b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña con; t«n träng ý kiÕn cña con; ch¨m lo viÖc häc tËp vμ gi¸o dôc ®Ó con ph¸t triÓn lμnh m¹nh vÒ thÓ chÊt, trÝ tuÖ vμ ®¹o ®øc, trë thμnh ng−êi con hiÕu th¶o cña gia ®×nh, c«ng d©n cã Ých cho x· héi. Cha mÑ kh«ng ®−îc ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c con, ng−îc ®·i, hμnh h¹, xóc ph¹m con; kh«ng ®−îc l¹m dông søc lao ®éng cña con ch−a thμnh niªn; kh«ng ®−îc xói giôc, Ðp buéc con lμm nh÷ng viÖc tr¸i ph¸p luËt, tr¸i ®¹o ®øc x· héi. Quy ®Þnh cha mÑ cã nghÜa vô th−¬ng yªu, tr«ng nom, nu«i d−ìng, ch¨m sãc, b¶o vÖ quyÒn vμ lîi Ých hîp ph¸p cña con ®−îc hiÓu nh− sau: - Cha mÑ cã nghÜa vô vμ quyÒn cïng nhau ch¨m sãc, nu«i d−ìng con ch−a thμnh niªn hoÆc 55 con ®· thμnh niªn bÞ tμn tËt, mÊt n¨ng lùc hμnh vi d©n sù, kh«ng cã kh¶ n¨ng lao ®éng vμ kh«ng cã tμi s¶n ®Ó tù nu«i m×nh; - Cha mÑ t¹o ®iÒu kiÖn cho con ®−îc sèng trong m«i tr−êng gia ®×nh ®Çm Êm, hoμ thuËn; lμm g−¬ng tèt cho con vÒ mäi mÆt; phèi hîp chÆt chÏ víi nhμ tr−êng vμ c¸c tæ chøc x· héi trong viÖc gi¸o dôc con; - Cha mÑ h−íng dÉn con chän nghÒ; t«n träng quyÒn chän nghÒ, quyÒn tham gia ho¹t ®éng x· héi cña con; - Khi gÆp khã kh¨n kh«ng thÓ tù gi¶i quyÕt ®−îc, cha mÑ cã thÓ ®Ò nghÞ c¬ quan, tæ chøc h÷u quan gióp ®ì ®Ó thùc hiÖn viÖc gi¸o dôc con; - Cha mÑ lμ ng−êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt cña con ch−a thμnh niªn, con ®· thμnh niªn mÊt n¨ng lùc hμnh vi d©n sù; - Cha mÑ ph¶i båi th−êng thiÖt h¹i do con ch−a thμnh niªn, con ®· thμnh niªn mÊt n¨ng lùc hμnh vi d©n sù g©y ra. §èi víi hμnh vi trèn tr¸nh nghÜa vô ch¨m sãc, nu«i d−ìng con, l¹m dông søc lao ®éng cña con ch−a thμnh niªn hoÆc xói giôc, Ðp buéc con lμm nh÷ng viÖc tr¸i ph¸p luËt mμ ch−a ®Õn møc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù th× sÏ bÞ ph¹t tiÒn tõ 100.000 ®ång ®Õn 500.000 ®ång (§iÒu 10 NghÞ ®Þnh sè 87/2001/N§-CP ngμy 21-11-2001 cña ChÝnh phñ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh trong lÜnh vùc h«n nh©n vμ gia ®×nh). 56 C©u hái 25: Tr¸ch nhiÖm cña cha mÑ trong viÖc b¶o vÖ quyÒn trÎ em ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× cha mÑ cã nghÜa vô th−¬ng yªu, nu«i d−ìng gi¸o dôc con, ch¨m lo viÖc häc tËp vμ sù ph¸t triÓn lμnh m¹nh cña con vÒ thÓ chÊt, trÝ tuÖ vμ ®¹o ®øc. Cha mÑ kh«ng ®−îc ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c con. Cô thÓ, theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu 34, 36 vμ 37 cña LuËt h«n nh©n vμ gia ®×nh n¨m 2000 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2010 th×: - Cha mÑ cã nghÜa vô vμ quyÒn th−¬ng yªu, tr«ng nom, nu«i d−ìng, ch¨m sãc, b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña con; t«n träng ý kiÕn cña con; ch¨m lo viÖc häc tËp vμ gi¸o dôc ®Ó con ph¸t triÓn lμnh m¹nh vÒ thÓ chÊt, trÝ tuÖ vμ ®¹o ®øc, trë thμnh ng−êi con hiÕu th¶o cña gia ®×nh, c«ng d©n cã Ých cho x· héi. - Cha mÑ kh«ng ®−îc ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c con, ng−îc ®·i, hμnh h¹, xóc ph¹m con; kh«ng ®−îc l¹m dông søc lao ®éng cña con ch−a thμnh niªn; kh«ng ®−îc xói giôc, Ðp buéc con lμm nh÷ng viÖc tr¸i ph¸p luËt, tr¸i ®¹o ®øc x· héi. - Cha mÑ cã nghÜa vô vμ quyÒn cïng nhau ch¨m sãc, nu«i d−ìng con ch−a thμnh niªn hoÆc con ®· thμnh niªn bÞ tμn tËt, mÊt n¨ng lùc hμnh vi d©n sù, kh«ng cã kh¶ n¨ng lao ®éng vμ kh«ng cã tμi s¶n ®Ó tù nu«i m×nh. 57 - Cha mÑ cã nghÜa vô vμ quyÒn gi¸o dôc con, ch¨m lo vμ t¹o ®iÒu kiÖn cho con häc tËp. - Cha mÑ t¹o ®iÒu kiÖn cho con ®−îc sèng trong m«i tr−êng gia ®×nh ®Çm Êm, hßa thuËn; lμm g−¬ng tèt cho con vÒ mäi mÆt; phèi hîp chÆt chÏ víi nhμ tr−êng vμ c¸c tæ chøc x· héi trong viÖc gi¸o dôc con. - Cha mÑ h−íng dÉn con chän nghÒ; t«n träng quyÒn chän nghÒ, quyÒn tham gia ho¹t ®éng x· héi cña con v.v.. C©u hái 26: Khi ph¶i sèng c¸ch ly cha mÑ th× viÖc ch¨m sãc, nu«i d−ìng cña trÎ em ®−îc b¶o ®¶m nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Trong tr−êng hîp, cha vμ mÑ ®ang bÞ t¹m gi÷, t¹m giam hoÆc ®ang ph¶i chÊp hμnh h×nh ph¹t tï th× trÎ em ph¶i sèng c¸ch ly cha, mÑ vμ ®−îc c¸c c¬ quan nhμ n−íc cã thÈm quyÒn vμ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ch¨m sãc, nu«i d−ìng thay thÕ, trõ trÎ em d−íi ba m−¬i s¸u th¸ng tuæi. Trong tr−êng hîp bÞ Toμ ¸n quyÕt ®Þnh h¹n chÕ quyÒn cña cha mÑ ®èi víi con ch−a thμnh niªn th× trong thêi gian thi hμnh quyÕt ®Þnh cña Toμ ¸n, trÎ em ®−îc gióp ®ì, b¶o vÖ lîi Ých; tr−êng hîp Toμ ¸n quyÕt ®Þnh kh«ng cho cha mÑ ch¨m sãc, nu«i d−ìng, gi¸o dôc con th× trÎ em ph¶i sèng c¸ch ly cha mÑ vμ ®−îc ch¨m sãc, nu«i d−ìng thay thÕ. 58 Trong c¸c tr−êng hîp nμy, Uû ban nh©n d©n c¸c cÊp cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc viÖc ch¨m sãc, nu«i d−ìng thay thÕ cho trÎ em ph¶i sèng c¸ch ly cha mÑ theo c¸c h×nh thøc giao cho ng−êi th©n thÝch cña trÎ em, giao cho gia ®×nh thay thÕ hoÆc c¬ së trî gióp trÎ em t¹i ®Þa ph−¬ng ®Ó ch¨m sãc, nu«i d−ìng thay thÕ. C¬ quan cã chøc n¨ng b¶o vÖ vμ ch¨m sãc trÎ em c¸c cÊp cã tr¸ch nhiÖm x¸c minh ®iÒu kiÖn, hoμn c¶nh sèng, kh¶ n¨ng kinh tÕ cña ng−êi th©n thÝch, gia ®×nh thay thÕ, c¬ së trî gióp trÎ em ®Ó ®Ò xuÊt ng−êi ch¨m sãc, nu«i d−ìng thay thÕ ®èi víi trÎ em ph¶i sèng c¸ch ly cha mÑ; liªn hÖ vμ thùc hiÖn quyÕt ®Þnh cña Uû ban nh©n d©n cïng cÊp trong viÖc ch¨m sãc, nu«i d−ìng thay thÕ; th−êng xuyªn kiÓm tra ®iÒu kiÖn sèng cña trÎ em ph¶i sèng c¸ch ly cha mÑ sau khi giao cho ng−êi ch¨m sãc, nu«i d−ìng thay thÕ. Trong thêi gian trÎ em ë tr−êng gi¸o d−ìng hoÆc c¬ së cai nghiÖn, cha mÑ, ng−êi gi¸m hé cña trÎ em nμy cã tr¸ch nhiÖm th−êng xuyªn th¨m hái, ®éng viªn, gióp ®ì; tr−êng gi¸o d−ìng, c¬ së cai nghiÖn ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó trÎ em gi÷ mèi liªn hÖ víi gia ®×nh, gia ®×nh thay thÕ; Uû ban nh©n d©n, c¸c c¬ quan, ®oμn thÓ nh©n d©n, tæ chøc x· héi cÊp x·, n¬i cã trÎ em vμo tr−êng gi¸o d−ìng hoÆc c¬ së cai nghiÖn, cã biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó gióp ®ì trÎ em tiÕn bé vμ t¸i hoμ nhËp gia ®×nh, céng ®ång khi trë vÒ. 59 Môc 3 QUYÒN §¦îC T¤N TRäNG, B¶O VÖ TÝNH M¹NG, SøC KHáE, NH¢N PHÈM Vμ DANH Dù C©u hái 27: Ph¸p luËt h×nh sù quy ®Þnh nh÷ng téi danh nμo khi tÝnh m¹ng, th©n thÓ, nh©n phÈm vμ danh dù cña trÎ em bÞ x©m h¹i? Tr¶ lêi: Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2009 ®· quy ®Þnh trùc tiÕp mét sè téi x©m ph¹m ®Õn tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh dù, nh©n phÈm vμ sù ph¸t triÓn b×nh th−êng cña trÎ em, cô thÓ nh− sau: §iÒu 93. Téi giÕt ng−êi (®iÓm c kho¶n 1 §iÒu 93); §iÒu 94. Téi giÕt con míi ®Î; §iÒu 104. Téi cè ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y tæn h¹i søc khoÎ cña ng−êi kh¸c (®iÓm d kho¶n 1 §iÒu 104); §iÒu 110. Téi hμnh h¹ ng−êi kh¸c (®iÓm a kho¶n 2 §iÒu 110); §iÒu 112. Téi hiÕp d©m trÎ em; §iÒu 114. Téi c−ìng d©m trÎ em; §iÒu 115. Téi giao cÊu víi trÎ em; §iÒu 116. Téi d©m « víi trÎ em; §iÒu 120. Téi b¾t trém, mua b¸n hoÆc ®¸nh tr¸o trÎ em; §iÒu 134. Téi b¾t cãc nh»m chiÕm ®o¹t tμi s¶n (®iÓm ® kho¶n 2 §iÒu 134); 60 §iÒu 148. Téi tæ chøc t¶o h«n, téi t¶o h«n; §iÒu 151. Téi ng−îc ®·i nghiªm träng hoÆc hμnh h¹ «ng bμ, cha mÑ, vî, chång, con, ch¸u, ng−êi cã c«ng nu«i d−ìng m×nh; §iÒu 152. Téi tõ chèi hoÆc trèn tr¸nh nghÜa vô cÊp d−ìng; §iÒu 194. Téi tμng tr÷, vËn chuyÓn, mua b¸n tr¸i phÐp hoÆc chiÕm ®o¹t chÊt ma tuý (®iÓm e kho¶n 2 §iÒu 194); §iÒu 197. Téi tæ chøc sö dông tr¸i phÐp chÊt ma tuý (®iÓm c kho¶n 2 §iÒu 197); §iÒu 198. Téi chøa chÊp viÖc sö dông tr¸i phÐp chÊt ma tuý (®iÓm c kho¶n 2 §iÒu 198); §iÒu 200. Téi c−ìng bøc, l«i kÐo ng−êi kh¸c sö dông tr¸i phÐp chÊt ma tuý (®iÓm d kho¶n 2 §iÒu 200); §iÒu 228. Téi vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ sö dông lao ®éng trÎ em; §iÒu 252. Téi dô dç hoÆc chøa chÊp ng−êi ch−a thμnh niªn ph¹m ph¸p; §iÒu 253. Téi truyÒn b¸ v¨n ho¸ ®åi trôy; §iÒu 254. Téi chøa m¹i d©m (®iÓm d kho¶n 2 vμ ®iÓm a kho¶n 3 §iÒu 254); §iÒu 255. Téi m«i giíi m¹i d©m (®iÓm a kho¶n 2 vμ ®iÓm a kho¶n 3 §iÒu 255); §iÒu 256. Téi mua d©m ng−êi ch−a thμnh niªn. C¸c téi ph¹m nμy ®a sè ®Òu ®−îc x¸c ®Þnh lμ c¸c téi ph¹m nghiªm träng, téi ph¹m rÊt nghiªm träng vμ téi ph¹m ®Æc biÖt nghiªm träng. §©y lμ c¸c téi ph¹m g©y nguy h¹i lín cho x· héi mμ møc 61 cao nhÊt cña khung h×nh ph¹t ®èi víi téi Êy lμ ®Õn b¶y n¨m tï; téi ph¹m rÊt nghiªm träng lμ téi ph¹m g©y nguy h¹i rÊt lín cho x· héi mμ møc cao nhÊt cña khung h×nh ph¹t ®èi víi téi Êy lμ ®Õn m−êi l¨m n¨m tï; téi ph¹m ®Æc biÖt nghiªm träng lμ téi ph¹m g©y nguy h¹i ®Æc biÖt lín cho x· héi mμ møc cao nhÊt cña khung h×nh ph¹t ®èi víi téi Êy lμ trªn m−êi l¨m n¨m tï, tï chung th©n hoÆc tö h×nh. Nh÷ng ng−êi tõ ®ñ 16 tuæi trë lªn khi cã hμnh vi ph¹m téi kÓ trªn th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù trõ tr−êng hîp ng−êi ®ã cã hμnh vi ph¹m téi trong khi ®ang m¾c bÖnh t©m thÇn hoÆc mét bÖnh kh¸c lμm mÊt kh¶ n¨ng nhËn thøc hoÆc kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn hμnh vi cña m×nh. §èi víi ng−êi nμy, ph¶i ¸p dông biÖn ph¸p b¾t buéc ch÷a bÖnh. C©u hái 28: §èi víi c¸c hμnh vi x©m ph¹m quyÒn cña trÎ em mμ ch−a ®Õn møc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: §èi víi hμnh vi nªu trªn th«ng th−êng ph¸p luËt quy ®Þnh vÒ viÖc ¸p dông xö lý vÒ hμnh chÝnh, cã thÓ nªu ra mét sè néi dung ®· ®−îc quy ®Þnh t¹i c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt sau ®©y: - Theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh sè 150/2005/N§-CP ngμy 12-12-2005 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh vÒ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh 62 trong lÜnh vùc an ninh vμ trËt tù an toμn x· héi (thay thÕ NghÞ ®Þnh sè 49/CP n¨m 1996) t¹i §iÒu 26 vÒ hμnh vi vi ph¹m quy ®Þnh vÒ b¸n, sö dông r−îu, bia ®· nªu râ: 1. Ph¹t c¶nh c¸o hoÆc ph¹t tiÒn tõ 60.000 ®ång ®Õn 100.000 ®ång ®èi víi hμnh vi say r−îu, bia ë c«ng së, n¬i lμm viÖc, trong c¸c kh¸ch s¹n, nhμ hμng, qu¸n ¨n, trªn c¸c ph−¬ng tiÖn giao th«ng vμ nh÷ng n¬i c«ng céng. 2. Ph¹t tiÒn tõ 200.000 ®ång ®Õn 500.000 ®ång ®èi víi mét trong nh÷ng hμnh vi sau ®©y: a) Xói giôc, c−ìng Ðp, t¹o ®iÒu kiÖn cho trÎ em d−íi 16 tuæi uèng r−îu, bia; b) Chñ kh¸ch s¹n, nhμ hμng, qu¸n ¨n b¸n c¸c lo¹i r−îu, n−íc uèng hoÆc c¸c chÊt kÝch thÝch kh¸c cã nång ®é cån tõ 14 ®é trë lªn cho ng−êi ch−a thμnh niªn; b¸n r−îu, bia cho trÎ em d−íi 16 tuæi; c) B¸n r−îu, bia, c¸c chÊt kÝch thÝch kh¸c cã nång ®é cån tõ 14 ®é trë lªn t¹i c¸c tr−êng phæ th«ng; d) Uèng r−îu, bia trong c¸c tr−êng phæ th«ng. 3. Ngoμi viÖc bÞ ph¹t tiÒn, c¸ nh©n, tæ chøc vi ph¹m cßn bÞ ¸p dông h×nh thøc xö ph¹t bæ sung sau ®©y: vi ph¹m ®iÓm b, c, d kho¶n 2 §iÒu nμy th× bÞ tÞch thu tang vËt, ph−¬ng tiÖn vi ph¹m. - Theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 115/2004/N§-CP ngμy 16-4-2004 cña ChÝnh phñ vÒ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh vÒ hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt lao ®éng ®· ghi râ t¹i §iÒu 15 vÒ vi ph¹m nh÷ng quy ®Þnh vÒ lao ®éng ®Æc thï lμ: 63 1. Ph¹t tiÒn tõ 1.000.000 ®ång ®Õn 5.000.000 ®ång ®èi víi tæ chøc, c¸ nh©n cã mét trong nh÷ng hμnh vi sau ®©y: ... c) Sö dông lao ®éng n÷ cã thai tõ th¸ng thø 7 hoÆc ®ang nu«i con nhá d−íi 12 th¸ng tuæi lμm thªm giê; lμm viÖc ban ®ªm; ®i c«ng t¸c xa quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 115 cña Bé luËt lao ®éng n¨m 1994 (®· ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2002, 2006, 2007) vμ kh«ng chuyÓn lμm c«ng viÖc nhÑ h¬n hoÆc gi¶m bít mét giê ®èi víi lao ®éng n÷ lμm c«ng viÖc nÆng nhäc quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 115 cña Bé luËt lao ®éng n¨m 1994 (®· ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2002, 2006, 2007). d) Kh«ng cho lao ®éng n÷ nghØ 30 phót mçi ngμy trong thêi gian hμnh kinh hoÆc nghØ 60 phót mçi ngμy trong thêi gian nu«i con d−íi 12 th¸ng tuæi quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu 115 cña Bé luËt lao ®éng n¨m 1994 (®· ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2002, 2006, 2007). ... g) Kh«ng lËp sæ theo dâi; kiÓm tra søc kháe ®Þnh kú; l¹m dông søc lao ®éng cña ng−êi lao ®éng ch−a thμnh niªn quy ®Þnh t¹i §iÒu 119 cña Bé luËt lao ®éng n¨m 1994 (®· ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2002, 2006, 2007). h) Sö dông lao ®éng ch−a thμnh niªn vμ ng−êi tμn tËt lμm viÖc qu¸ b¶y giê mét ngμy hoÆc 42 giê mét tuÇn quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 122 vμ kho¶n 4 64 §iÒu 125 cña Bé luËt lao ®éng n¨m 1994 (®· ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2002, 2006, 2007). ... 2. Ph¹t tiÒn tõ 5.000.000 ®ång ®Õn 10.000.000 ®ång ®èi víi ng−êi sö dông lao ®éng cã mét trong nh÷ng hμnh vi sau ®©y: a) Sa th¶i hoÆc ®¬n ph−¬ng chÊm døt hîp ®ång lao ®éng ®èi víi lao ®éng n÷ v× lý do kÕt h«n; cã thai; nghØ thai s¶n; nu«i con d−íi 12 th¸ng tuæi quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu 111 cña Bé luËt lao ®éng n¨m 1994 (®· ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2002, 2006, 2007); b) Sö dông lao ®éng ch−a thμnh niªn lμm nh÷ng c«ng viÖc nÆng nhäc, nguy hiÓm hoÆc tiÕp xóc víi c¸c chÊt ®éc h¹i hoÆc chç lμm viÖc; c«ng viÖc ¶nh h−ëng xÊu tíi nh©n c¸ch cña ng−êi lao ®éng ch−a thμnh niªn theo danh môc do Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi vμ Bé Y tÕ ban hμnh ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 121 cña Bé luËt lao ®éng n¨m 1994 (®· ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2002, 2006, 2007). ... - Theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 56/2006/N§-CP ngμy 06-6-2006 cña ChÝnh phñ vÒ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh trong lÜnh vùc v¨n hãa - th«ng tin ®· ghi râ t¹i §iÒu 27 vÒ vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ chiÕu phim: 1. Ph¹t tiÒn tõ 300.000 ®ång ®Õn 1.000.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau: ... 65 b) Cho trÎ em d−íi 16 tuæi vμo r¹p chiÕu phim ®Ó xem lo¹i phim cÊm trÎ em d−íi 16 tuæi. ... 4. Ph¹t tiÒn tõ 5.000.000 ®ång ®Õn 10.000.000 ®ång ®èi víi hμnh vi chiÕu phim cã néi dung khiªu d©m, kÝch ®éng b¹o lùc t¹i n¬i c«ng céng. 5. Ph¹t tiÒn tõ 10.000.000 ®ång ®Õn 20.000.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau: a) ChiÕu phim ®· cã quyÕt ®Þnh thu håi, tÞch thu, cÊm l−u hμnh hoÆc tiªu huû t¹i n¬i c«ng céng; b) ChiÕu phim cã néi dung ®åi truþ t¹i n¬i c«ng céng. 6. H×nh thøc xö ph¹t bæ sung: a) TÞch thu tang vËt vi ph¹m ®èi víi hμnh vi quy ®Þnh t¹i c¸c kho¶n 3, 4 vμ 5 §iÒu nμy; b) TÞch thu ph−¬ng tiÖn vi ph¹m ®èi víi hμnh vi quy ®Þnh t¹i c¸c kho¶n 4 vμ 5 §iÒu 27 NghÞ ®Þnh sè 56/2006/N§-CP ngμy 06-6-2006 cña ChÝnh phñ vÒ vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn tæ chøc ho¹t ®éng v¨n hãa, kinh doanh dÞch vô v¨n hãa c«ng céng ®· nªu râ: 1. Ph¹t tiÒn tõ 300.000 ®ång ®Õn 1.000.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau: … b) Cho ng−êi d−íi 18 tuæi vμo khiªu vò t¹i n¬i kinh doanh ho¹t ®éng vò tr−êng. 2. Ph¹t tiÒn tõ 500.000 ®ång ®Õn 2.000.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau: a) Kinh doanh trß ch¬i ®iÖn tö ë ®Þa ®iÓm c¸ch 66 tr−êng häc d−íi 200m hoÆc qu¸ 11 giê ®ªm ®Õn 6 giê s¸ng. b) Kh«ng ®¶m b¶o ®ñ ¸nh s¸ng theo quy ®Þnh t¹i vò tr−êng, n¬i khiªu vò c«ng céng, phßng h¸t karaoke; … 3. Ph¹t tiÒn tõ 2.000.000 ®ång ®Õn 5.000.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau: … d) Tæ chøc ho¹t ®éng biÓu diÔn nghÖ thuËt, ho¹t ®éng vò tr−êng, chiÕu phim, ho¹t ®éng karaoke g©y ån qu¸ møc quy ®Þnh; ®) Sö dông ng−êi d−íi 18 tuæi lμm viÖc t¹i vò tr−êng, nhμ hμng karaoke. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 10 NghÞ ®Þnh sè 60/2009/N§-CP ngμy 23-7-2009 cña ChÝnh phñ vÒ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh trong lÜnh vùc t− ph¸p, ®èi víi hμnh vi vi ph¹m quy ®Þnh vÒ ®¨ng ký khai sinh sÏ bÞ xö ph¹t nh− sau: 1. Ph¹t c¶nh c¸o hoÆc ph¹t tiÒn tõ 50.000 ®ång ®Õn 100.000 ®ång ®èi víi ng−êi cã tr¸ch nhiÖm ph¶i ®i ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em kh«ng thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký trong thêi h¹n do ph¸p luËt quy ®Þnh. 2. Ph¹t tiÒn tõ 100.000 ®ång ®Õn 300.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau: a) Cè t×nh lμm chøng sai sù thËt trong ®¨ng ký khai sinh; ng−êi ®i khai sinh cam ®oan kh«ng ®óng sù thËt vÒ viÖc sinh; b) Tù ý söa ch÷a, tÈy xãa hoÆc cã hμnh vi kh¸c 67 lμm sai lÖch néi dung giÊy tê ®Ó lμm thñ tôc ®¨ng ký khai sinh. 3. Ph¹t tiÒn tõ 200.000 ®ång ®Õn 500.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau: a) Lμm gi¶ hoÆc sö dông giÊy tê gi¶ m¹o ®Ó lμm thñ tôc ®¨ng ký khai sinh; b) Thùc hiÖn hμnh vi gian dèi kh¸c ®Ó ®−îc ®¨ng ký khai sinh nh»m môc ®Ých trôc lîi; c) Lμm gi¶ hoÆc m−în giÊy khai sinh cña ng−êi kh¸c ®Ó thùc hiÖn hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt. 4. H×nh thøc xö ph¹t bæ sung: TÞch thu giÊy tê ®· bÞ söa ch÷a, tÈy xãa, bÞ lμm sai lÖch néi dung hoÆc giÊy tê gi¶ m¹o ®èi víi hμnh vi quy ®Þnh t¹i ®iÓm b kho¶n 2, kho¶n 3 §iÒu nμy. 5. BiÖn ph¸p kh¾c phôc hËu qu¶: §Ò nghÞ c¬ quan cã thÈm quyÒn hñy bá GiÊy khai sinh ®· cÊp vμ buéc ®¨ng ký khai sinh theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®èi víi hμnh vi quy ®Þnh t¹i ®iÓm a kho¶n 2 vμ ®iÓm a, b kho¶n 3 §iÒu nμy. Theo §iÒu 14 NghÞ ®Þnh sè 60/2009/N§-CP ngμy 23-7-2009 cña ChÝnh phñ vÒ xö ph¹t vi ph¹m hμnh chÝnh trong lÜnh vùc t− ph¸p quy ®Þnh viÖc xö ph¹t hμnh chÝnh khi vi ph¹m quy ®Þnh vÒ ®¨ng ký gi¸m hé; ®¨ng ký viÖc nhËn cha, mÑ, con; thay ®æi, c¶i chÝnh hé tÞch; x¸c ®Þnh l¹i d©n téc, giíi tÝnh; bæ sung hé tÞch; ®iÒu chØnh hé tÞch; cÊp giÊy x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n nh− sau: 68 1. Ph¹t tiÒn tõ 100.000 ®ång ®Õn 300.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau: a) Cè t×nh lμm chøng sai sù thËt; b) Tù ý söa ch÷a, tÈy xãa hoÆc cã hμnh vi kh¸c lμm sai lÖch néi dung giÊy tê ®Ó lμm thñ tôc theo quy ®Þnh. 2. Ph¹t tiÒn tõ 200.000 ®ång ®Õn 500.000 ®ång ®èi víi hμnh vi lμm gi¶ hoÆc sö dông giÊy tê gi¶ m¹o hoÆc thùc hiÖn hμnh vi gian dèi kh¸c ®Ó lμm thñ tôc theo quy ®Þnh nh»m môc ®Ých trôc lîi. 3. H×nh thøc xö ph¹t bæ sung: TÞch thu giÊy tê ®· bÞ söa ch÷a, tÈy xãa, bÞ lμm sai lÖch néi dung hoÆc giÊy tê gi¶ m¹o ®èi víi hμnh vi quy ®Þnh t¹i ®iÓm b kho¶n 1, kho¶n 2 §iÒu nμy. VÒ hμnh vi vi ph¹m hμnh chÝnh vμ h×nh thøc xö ph¹t trong ho¹t ®éng cho, nhËn, nu«i con nu«i, t¹i §iÒu 40 NghÞ ®Þnh sè 60/2009/N§-CP ngμy 23-7-2009 cña ChÝnh phñ vÒ hμnh vi vi ph¹m quy ®Þnh vÒ nu«i con nu«i cña c¸ nh©n bÞ xö lý nh− sau: 1. Ph¹t c¶nh c¸o hoÆc ph¹t tiÒn tõ 50.000 ®ång ®Õn 100.000 ®ång ®èi víi hμnh vi cho hoÆc nhËn con nu«i mμ kh«ng lμm thñ tôc ®¨ng ký theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 2. Ph¹t tiÒn tõ 200.000 ®ång ®Õn 500.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau: a) Thùc hiÖn viÖc cho, nhËn con nu«i khi c¬ quan nhμ n−íc cã thÈm quyÒn ®· cã v¨n b¶n kh«ng chÊp nhËn viÖc cho hoÆc nhËn con nu«i; 69 b) Tù ý söa ch÷a, tÈy xãa hoÆc cã hμnh vi kh¸c lμm sai lÖch néi dung giÊy tê ®Ó lμm thñ tôc ®¨ng ký cho, nhËn con nu«i. 3. Ph¹t tiÒn tõ 1.000.000 ®ång ®Õn 3.000.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau: a) Khai b¸o gian dèi ®Ó ®¨ng ký viÖc cho, nhËn con nu«i; b) Lμm gi¶ hoÆc sö dông c¸c giÊy tê gi¶ m¹o ®Ó lμm thñ tôc ®¨ng ký cho, nhËn con nu«i. 4. Ph¹t tiÒn tõ 5.000.000 ®ång ®Õn 10.000.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau: a) Dô dç, mua chuéc, Ðp buéc, ®e däa ®Ó cã ®−îc sù ®ång ý cña ng−êi cã quyÒn ®ång ý cho trÎ em lμm con nu«i; b) Lîi dông viÖc cho, nhËn hoÆc giíi thiÖu trÎ em lμm con nu«i nh»m môc ®Ých vô lîi; c) Lμm dÞch vô m«i giíi cho hoÆc nhËn con nu«i tr¸i ph¸p luËt. 5. H×nh thøc xö ph¹t bæ sung: a) TÞch thu giÊy tê ®· bÞ söa ch÷a, tÈy xãa, bÞ lμm sai lÖch néi dung hoÆc giÊy tê gi¶ m¹o ®èi víi hμnh vi quy ®Þnh t¹i ®iÓm b kho¶n 2, ®iÓm b kho¶n 3 §iÒu nμy; b) TÞch thu sè lîi bÊt hîp ph¸p thu ®−îc ®èi víi hμnh vi quy ®Þnh t¹i kho¶n 4 §iÒu nμy. 6. BiÖn ph¸p kh¾c phôc hËu qu¶: a) Hñy bá hoÆc ®Ò nghÞ c¬ quan cã thÈm quyÒn hñy bá quyÕt ®Þnh nu«i con nu«i ®èi víi hμnh vi quy ®Þnh t¹i ®iÓm a kho¶n 3, ®iÓm a, b kho¶n 4 §iÒu nμy; 70 b) Buéc thùc hiÖn theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®èi víi hμnh vi quy ®Þnh t¹i kho¶n 1, ®iÓm a kho¶n 2 §iÒu nμy. §iÒu 41 NghÞ ®Þnh sè 60/2009/N§-CP ngμy 23-7-2009 cña ChÝnh phñ vÒ hμnh vi vi ph¹m quy ®Þnh vÒ nu«i con nu«i cña V¨n phßng con nu«i n−íc ngoμi t¹i ViÖt Nam bÞ xö lý nh− sau: 1. Ph¹t tiÒn tõ 2.000.000 ®ång ®Õn 3.000.000 ®ång ®èi víi c¸c V¨n phßng con nu«i n−íc ngoμi thùc hiÖn mét trong c¸c hμnh vi sau: a) Kh«ng thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o; kh«ng lËp, qu¶n lý, sö dông c¸c lo¹i sæ s¸ch, biÓu mÉu theo quy ®Þnh; b) Tù ý söa ch÷a hoÆc tÈy xãa lμm sai lÖch néi dung trong hå s¬ ®Ò nghÞ cÊp GiÊy phÐp thμnh lËp; c) Kh«ng th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n cho c¬ quan nhμ n−íc cã thÈm quyÒn trong thêi h¹n quy ®Þnh vÒ viÖc chÊm døt hîp ®ång. 2. Ph¹t tiÒn tõ 5.000.000 ®ång ®Õn 10.000.000 ®ång ®èi víi c¸c V¨n phßng con nu«i n−íc ngoμi thùc hiÖn mét trong c¸c hμnh vi sau: a) Thay ®æi trô së, ng−êi ®øng ®Çu cña V¨n phßng nu«i con nu«i n−íc ngoμi t¹i ViÖt Nam mμ ch−a ®−îc phÐp cña c¬ quan cã thÈm quyÒn; b) Kh«ng tu©n thñ ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh vÒ thñ tôc cho hoÆc nhËn con nu«i. 3. Ph¹t tiÒn tõ 10.000.000 ®ång ®Õn 15.000.000 ®ång ®èi víi V¨n phßng con nu«i n−íc ngoμi thùc hiÖn mét trong c¸c hμnh vi sau: 71 a) Lμm gi¶ hoÆc sö dông c¸c giÊy tê gi¶ m¹o trong hå s¬ ®Ò nghÞ cÊp GiÊy phÐp thμnh lËp; b) Lμm gi¶ GiÊy phÐp ho¹t ®éng hoÆc sö dông GiÊy phÐp ho¹t ®éng gi¶; c) Ho¹t ®éng kh«ng ®óng ph¹m vi, néi dung vμ ®Þa bμn ho¹t ®éng ghi trong GiÊy phÐp; d) Trùc tiÕp giíi thiÖu trÎ em lμm con nu«i tr¸i ph¸p luËt; ®) Cho c¸ nh©n, tæ chøc kh¸c sö dông GiÊy phÐp thμnh lËp cña m×nh. 4. Ph¹t tiÒn tõ 15.000.000 ®ång ®Õn 20.000.000 ®ång ®èi víi mét trong c¸c hμnh vi sau: a) Thùc hiÖn ho¹t ®éng khi GiÊy phÐp ®· hÕt h¹n hoÆc ch−a ®−îc cÊp GiÊy phÐp ®· ho¹t ®éng; b) Kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nu«i con nu«i t¹i ViÖt Nam theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt mμ ho¹t ®éng d−íi bÊt kú h×nh thøc nμo. 5. Ph¹t tiÒn tõ 20.000.000 ®ång ®Õn 30.000.000 ®ång ®èi víi hμnh vi lîi dông ho¹t ®éng xin nhËn con nu«i nh»m bãc lét søc lao ®éng ®èi víi trÎ em hoÆc v× môc ®Ých trôc lîi kh¸c. 6. H×nh thøc xö ph¹t bæ sung: a) TÞch thu giÊy tê ®· bÞ söa ch÷a, tÈy xãa, bÞ lμm sai lÖch néi dung hoÆc giÊy tê gi¶ m¹o ®èi víi hμnh vi quy ®Þnh t¹i ®iÓm b kho¶n 1, ®iÓm a, b kho¶n 3 §iÒu nμy; b) T−íc quyÒn sö dông GiÊy phÐp thμnh lËp tõ 03 th¸ng ®Õn 06 th¸ng ®èi víi hμnh vi quy ®Þnh t¹i ®iÓm a kho¶n 2, ®iÓm c, d, ® kho¶n 3 §iÒu nμy. T−íc quyÒn sö dông GiÊy phÐp thμnh lËp kh«ng 72 thêi h¹n ®èi víi hμnh vi quy ®Þnh t¹i kho¶n 5 §iÒu nμy; c) TÞch thu sè lîi bÊt hîp ph¸p thu ®−îc ®èi víi hμnh vi quy ®Þnh t¹i kho¶n 5 §iÒu nμy. 7. BiÖn ph¸p kh¾c phôc hËu qu¶: Buéc thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®èi víi hμnh vi quy ®Þnh t¹i ®iÓm a, c kho¶n 1, ®iÓm b kho¶n 2 §iÒu nμy. Môc 4 CH¡M SãC SøC KHOÎ TRÎ EM C©u hái 29: QuyÒn ®−îc ch¨m sãc søc khoÎ cña trÎ em ®−îc x¸c ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: T¹i §iÒu 15 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004 quy ®Þnh “1. TrÎ em cã quyÒn ®−îc ch¨m sãc, b¶o vÖ søc khoÎ. 2. TrÎ em d−íi s¸u tuæi ®−îc ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu, ®−îc kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn ë c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp” vμ t¹i kho¶n 4 §iÒu 27 quy ®Þnh: “Nhμ n−íc cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn sù nghiÖp y tÕ, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh; cã chÝnh s¸ch miÔn gi¶m phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh vμ phôc håi chøc n¨ng cho trÎ em; b¶o ®¶m kinh phÝ kh¸m ch÷a bÖnh miÔn phÝ cho trÎ em d−íi s¸u tuæi. Trong c©n ®èi kÕ ho¹ch ng©n s¸ch hμng n¨m cña Bé Y tÕ vμ Uû ban nh©n d©n c¸c tØnh, thμnh phè trùc thuéc Trung −¬ng, ChÝnh phñ dμnh mét kho¶n ng©n 73 s¸ch ®Ó b¶o ®¶m cho viÖc kh¸m ch÷a bÖnh kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn cho trÎ em d−íi s¸u tuæi ë c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp Trung −¬ng vμ ®Þa ph−¬ng”. Nh− vËy, theo quy ®Þnh cña LuËt: TrÎ em d−íi s¸u tuæi ®−îc ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu, kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn t¹i c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp. TrÎ em tõ 6 ®Õn d−íi 16 tuæi ®−îc h−ëng chÝnh s¸ch gi¶m phÝ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh vμ phôc håi chøc n¨ng. Theo ®ã, Uû ban nh©n d©n c¸c tØnh, thμnh phè trùc thuéc Trung −¬ng cã tr¸ch nhiÖm: - Bè trÝ kinh phÝ trong dù to¸n ng©n s¸ch cña ®Þa ph−¬ng ®Ó thùc hiÖn kh¸m, ch÷a bÖnh miÔn phÝ cho trÎ em d−íi 6 tuæi. - ChØ ®¹o triÓn khai thùc hiÖn kh¸m ch÷a bÖnh miÔn phÝ cho trÎ em d−íi s¸u tuæi t¹i ®Þa ph−¬ng m×nh. Tr−íc m¾t, Uû ban nh©n d©n tØnh chØ ®¹o Së Y tÕ phèi hîp víi Së Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi, vμ c¸c c¬ quan cã liªn quan c¨n cø vμo t×nh h×nh thùc tÕ cña ®Þa ph−¬ng ®Ó x©y dùng ph−¬ng ¸n thùc hiÖn tr×nh Uû ban nh©n d©n tØnh phª duyÖt, thanh to¸n kÞp thêi chi phÝ kh¸m ch÷a bÖnh cho c¸c c¬ së y tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c c¬ së y tÕ cã kinh phÝ thùc hiÖn vμ cÇn ph¶i quy ®Þnh râ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó trÎ em ®−îc kh¸m ch÷a bÖnh mét c¸ch thuËn lîi. Theo quy ®Þnh t¹i Môc I Th«ng t− liªn tÞch sè 15/2008/TTLT-BTC-BYT ngμy 02-5-2008 cña Bé Tμi chÝnh, Bé Y tÕ nh− sau: 1. C¬ së y tÕ c«ng lËp thùc hiÖn chÝnh s¸ch kh¸m, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi gåm 74 c¸c c¬ së y tÕ thuéc Bé Y tÕ, c¸c Bé, c¬ quan, ®¬n vÞ ë Trung −¬ng vμ ®Þa ph−¬ng. 2. §èi t−îng ®−îc kh¸m, ch÷a bÖnh kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn t¹i c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp quy ®Þnh t¹i Th«ng t− nμy lμ trÎ em d−íi s¸u tuæi (trÎ em ch−a ®ñ b¶y m−¬i hai th¸ng tuæi). 3. Kinh phÝ kh¸m, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi ®−îc bè trÝ tõ ng©n s¸ch Trung −¬ng ®èi víi c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp thuéc c¸c Bé, c¬ quan, ®¬n vÞ ë Trung −¬ng; tõ ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng ®èi víi c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp ®Þa ph−¬ng theo ph©n cÊp qu¶n lý ng©n s¸ch nhμ n−íc hiÖn hμnh. 4. ViÖc lËp, ph©n bæ dù to¸n, qu¶n lý, sö dông vμ quyÕt to¸n kinh phÝ kh¸m, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña LuËt ng©n s¸ch nhμ n−íc, c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn LuËt ng©n s¸ch nhμ n−íc hiÖn hμnh vμ quy ®Þnh t¹i Th«ng t− nμy. 5. Ngoμi nguån kinh phÝ tõ ng©n s¸ch nhμ n−íc, c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp ®−îc vËn ®éng c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong n−íc vμ ngoμi n−íc ñng hé kinh phÝ ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi m¾c bÖnh hiÓm nghÌo. Nguån kinh phÝ nμy ®−îc qu¶n lý vμ sö dông theo quy ®Þnh hiÖn hμnh. Môc II Th«ng t− liªn tÞch sè 15/2008/TTLT BTC-BYT ngμy 02-5-2008 cña Bé Tμi chÝnh, Bé Y tÕ quy ®Þnh vÒ "Tr¸ch nhiÖm cña c¬ së y tÕ céng lËp": a) Tæ chøc c«ng t¸c ®ãn tiÕp; h−íng dÉn kh¸m, ch÷a bÖnh mét c¸ch thuËn lîi, t¹o ®iÒu kiÖn vμ 75 b¶o ®¶m ®Çy ®ñ quyÒn lîi cho trÎ em ®i kh¸m, ch÷a bÖnh. b) Tr−êng hîp cÊp cøu, c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp cã tr¸ch nhiÖm tiÕp nhËn vμ cøu ch÷a kÞp thêi (miÔn phÝ) cho trÎ em. Tuú theo t×nh tr¹ng bÖnh lý cña trÎ em, tr−êng hîp ph¶i gi÷ l¹i ®iÒu trÞ néi tró th× c¬ së y tÕ lμm thñ tôc ®Ó trÎ em vμo ®iÒu trÞ néi tró; tr−êng hîp xÐt thÊy kh«ng cÇn ®iÒu trÞ néi tró hoÆc thuéc chuyªn m«n cña tuyÕn d−íi th× lμm thñ tôc ®Ó gia ®×nh cho trÎ em vÒ ®iÒu trÞ ngo¹i tró hoÆc chuyÓn vÒ tuyÕn d−íi ®iÒu trÞ. c) Trong tr−êng hîp v−ît qu¸ kh¶ n¨ng chuyªn m«n, c¬ së y tÕ tuyÕn d−íi ph¶i kÞp thêi lμm c¸c thñ tôc chuyÓn viÖn theo quy ®Þnh ®Ó chuyÓn trÎ em lªn tuyÕn trªn ®iÒu trÞ, kh«ng ®−îc tr× ho·n. d) KiÓm tra thÎ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh; tr−êng hîp kh«ng cã thÎ th× kiÓm tra giÊy chøng sinh hoÆc giÊy khai sinh hoÆc giÊy chøng nhËn cña Uû ban nh©n d©n cÊp x· (trõ tr−êng hîp trÎ s¬ sinh), hå s¬ chuyÓn viÖn theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm b, ®iÓm c kho¶n 1 môc II Th«ng t− nμy (®èi víi nh÷ng tr−êng hîp chuyÓn tuyÕn chuyªn m«n kü thuËt) ngay khi trÎ em ®Õn kh¸m, ch÷a bÖnh. Tr−êng hîp ®Æc biÖt, trÎ em d−íi s¸u tuæi ph¶i cÊp cøu xa n¬i c− tró, ®i l¹i khã kh¨n vμ gia ®×nh trÎ em kh«ng mang theo mét trong c¸c lo¹i giÊy tê nªu trªn: Gi¸m ®èc c¬ së y tÕ c¨n cø vμo t×nh h×nh thùc tÕ ®Ó xem xÐt quyÕt ®Þnh trÎ em ®−îc kh¸m, ch÷a bÖnh kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn vμ ®−îc quyÕt to¸n vμo nguån kinh phÝ kh¸m, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi ®−îc giao. 76 ®) ChØ ®Þnh dïng thuèc, cÊp ph¸t thuèc, sö dông vËt t− y tÕ, lμm c¸c xÐt nghiÖm, chÈn ®o¸n h×nh ¶nh, th¨m dß chøc n¨ng, phôc håi chøc n¨ng vμ c¸c dÞch vô kü thuËt cÇn thiÕt theo ®óng t×nh tr¹ng bÖnh lý, b¶o ®¶m an toμn vμ hîp lý theo ®óng quy ®Þnh chuyªn m«n. Gi¸m ®èc c¬ së y tÕ c«ng lËp chÞu tr¸ch nhiÖm tæ chøc kiÓm tra vμ xö lý theo thÈm quyÒn c¸c sai ph¹m vÒ chuyªn m«n, g©y l·ng phÝ, thÊt tho¸t kinh phÝ. e) B¶o ®¶m cung øng ®ñ thuèc trong danh môc, m¸u, dÞch truyÒn, ho¸ chÊt xÐt nghiÖm, phim X quang, thuèc c¶n quang, vËt t− y tÕ theo quy ®Þnh cña Bé Y tÕ trong qu¸ tr×nh kh¸m, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi. g) C¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp cã tr¸ch nhiÖm c«ng khai c¸c dÞch vô kh¸m, ch÷a bÖnh theo yªu cÇu ®Ó ng−êi d©n biÕt, lùa chän. h) Theo dâi vμ tæng hîp c¸c ho¹t ®éng kh¸m, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi vμ b¸o c¸o víi c¬ quan chñ qu¶n theo ®Þnh kú hμng quý vμo ngμy 15 cña th¸ng ®Çu quý sau. C©u hái 30: ViÖc cÊp vμ qu¶n lý ThÎ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn t¹i c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nμo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i Th«ng t− sè 29/2008/TT BL§TBXH ngμy 28-11-2008 cña Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X· héi vÒ viÖc h−íng dÉn viÖc 77 cÊp, qu¶n lý vμ sö dông ThÎ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn t¹i c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp th×: 1. §èi t−îng trÎ em ®−îc Nhμ n−íc cÊp ThÎ kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn t¹i c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp (sau ®©y gäi t¾t lμ ThÎ kh¸m ch÷a bÖnh) lμ trÎ em d−íi s¸u tuæi (ch−a ®ñ b¶y m−¬i hai th¸ng tuæi tÝnh ®Õn ngμy cÊp ThÎ kh¸m ch÷a bÖnh), lμ c«ng d©n ViÖt Nam hiÖn c− tró trªn l·nh thæ ViÖt Nam. 2. ThÎ kh¸m ch÷a bÖnh ®−îc sö dông khi kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh t¹i c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp. ThÎ cã gi¸ trÞ sö dông kÓ tõ ngμy cÊp thÎ cho ®Õn ngμy trÎ ®ñ b¶y m−¬i hai th¸ng tuæi. 3. TrÎ em th−êng tró t¹i ®Þa ph−¬ng nμo th× ®−îc Uû ban nh©n d©n x·, ph−êng, thÞ trÊn n¬i ®ã (sau ®©y gäi chung lμ Uû ban nh©n d©n cÊp x·) cÊp ThÎ kh¸m ch÷a bÖnh. 4. Uû ban nh©n d©n cÊp x· cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn viÖc cÊp (lÇn ®Çu), cÊp l¹i, ®æi ThÎ kh¸m ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi s¸u tuæi ®óng ®èi t−îng vμ b¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn theo h−íng dÉn t¹i Th«ng t− nμy. 5. Cha, mÑ, ng−êi gi¸m hé cã tr¸ch nhiÖm gi÷ g×n, b¶o qu¶n ThÎ kh¸m ch÷a bÖnh; kh«ng ®Ó mÊt, kh«ng tÈy xo¸, viÕt lªn mÆt thÎ; chØ sö dông ThÎ ®Ó kh¸m ch÷a bÖnh cho trÎ em d−íi 6 tuæi t¹i c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp. 6. §èi víi trÎ em d−íi s¸u tuæi ®ang ®−îc h−ëng chÝnh s¸ch kh¸m ch÷a bÖnh kh«ng ph¶i 78