🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Hồ Chí Minh Toàn Tập - Tập 4
Ebooks
Nhóm Zalo
hå to(XuÊt
Nhμ xuÊt b¶
Héi ®ång xuÊt b¶n
Chñ tÞch Héi ®ång ®μo duy tïng
nguyÔn ®øc b×nhPhãChñ cÞchHéi®ång
Uû viªn Héi ®ång Hμ ®¨ng
"
®Æng xu©n kú
"
trÇn träng t©n
"
NguyÔn duy quý
"
®ç nguyªn ph−¬ng
"
Hoμng minh th¶o
"
TrÇn nh©m
Ban chØ ®¹o x©y dùng b¶n th¶o
®Æng xu©n kú
song thμnh
nhãm x©y dùng b¶n th¶o tËp 4
Lª v¨n tÝch (Chñ biªn)
Ng« v¨n tuyÓn
Lª trung kiªn
4
−ëng bao trïm c¸c bμi
tËp s¸ch nμy lμ ý chÝ ®Êu tranhquèc vμ tù do, h¹nh phóc cña muèn, ham muèn tét bËc, l
μ l
− t
T
μn tù do, μn to d©n ta ®−îc ho
μnh" (tr.161). ®−îc häc h
§èi víi Chñ tÞch Hå ChÝ
thèng nhÊt Tæ quèc. Thùc d©n Nam Bé ra khái n −íc ViÖt Na
−íc ViÖt Nam. d©n n
S«ng cã thÓ c¹n, nói cã th
®æi". (tr.246). Tuyªn bè víi quècthèng thiÕt: "Mét ng
μ Tæ q
μy m
μy t«i ¨n kh«ng ngon,lμ mét ng
bμo r»ng: Víi quyÕt t©m cña ®åNam Bé nhÊt ®Þnh trë l¹i cïng §éc lËp, thèng nhÊt cña Tæphóc cña nh©n d©n. Ng −êi nãi:
phóc tù do, th× ®éc lËp còng ch¼V× vËy, ngay trong phiªn ViÖt Nam míi, Ng −êi ®· ®Ò ra 6
−íc m¾t cøng nh÷ng ®ßi hái tr
vμ c¸c tÖ n¹n x· héi kh¸c; xo¸ bng
−¬ng gi¸o ®oμn k
§Ó thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖ
−ìng tù do; l
μo n
quèc ra søc cøu ®ãi, H« h
− cuéc chèng ngo¹®ãi còng nh
−êi khÈn thiÕt kªu gäi: "T¨nNg
μ c¸ch
gia s¶n xuÊt n÷a! ... §ã l
do, ®éc lËp" (tr.115).
−íc n¹n ®ãi ®ang trÇm tTr
−íc
®Ò nghÞ víi ®ång bμo c¶ n
μy nhÞn ¨n mét−íc: "Cø 10 ng tr
b÷a mét b¬) ®Ó cøu d©n nghÌo" (Nhê nh÷ng biÖn ph¸p tÝch
3
lêi giíi thiÖu tËp 4
μn tËp, xuÊt b¶n lÇn thø hai, bao TËp 4 cña bé s¸ch Hå ChÝ Minh To
− tõ, tuyªn bè, tr¶ lêi c¸c gåm nh÷ng t¸c phÈm, bμi viÕt, bμi nãi, ®iÖn v¨n, th
nhμ b¸o... cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh tõ ngμy 2-9-1945 ®Õn hÕt n¨m 1946.
Më ®Çu tËp s¸ch lμ b¶n Tuyªn ng«n ®éc lËp - ¸ng v¨n lËp quèc vÜ ®¹i, kiÖt
−ëng, lý luËn cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, b¶n tæng kÕt nh÷ng gi¸ − t
t¸c vÒ t
trÞ tinh thÇn cña cuéc ®Êu tranh giμnh ®éc lËp cña nh©n d©n ta; ®ång thêi
còng lμ lêi Tuyªn ng«n më ®Çu kû nguyªn ®éc lËp d©n téc vμ chñ nghÜa x·
héi cña ViÖt Nam. Nh÷ng bμi ë cuèi tËp s¸ch ®· tá râ ý chÝ cña nh©n d©n ta
quyÕt t©m chiÕn ®Êu ®Ó gi÷ v÷ng nÒn tù do ®éc lËp Êy.
−îc giíi thiÖu trong tËp s¸ch nμy ph¶n ¸nh C¸c t¸c phÈm, bμi viÕt ®
nh÷ng ho¹t ®éng s«i næi, phong phó, ®Çy s¸ng t¹o cña Chñ tÞch Hå ChÝ
−îc ®éc lËp, −íc ViÖt Nam míi võa giμnh ® Minh, vÞ Chñ tÞch ®Çu tiªn cña n
− "ngμn c©n treo sîi tãc". −ëng nh ®ang chÊt chång khã kh¨n, t×nh thÕ cã lóc t
ChÝnh ë thêi ®iÓm cùc kú quan träng vμ ®Çy thö th¸ch nμy, nghÞ lùc c¸ch
−îc
−êng cña d©n téc vμ thiªn tμi cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· ® m¹ng phi th
−êi ®· nh¹y bÐn vμ s¸ng suèt chän lùa nh÷ng béc lé vμ ph¸t huy rùc rì. Ng
®èi s¸ch ®óng ®¾n nh»m gi¶i quyÕt kÞp thêi, cã hiÖu qu¶ nh÷ng nhiÖm vô v«
cïng phøc t¹p, khã kh¨n; b×nh tÜnh chÌo l¸i con thuyÒn c¸ch m¹ng ViÖt Nam
−íc tiÕn lªn. −ît qua th¸c ghÒnh hiÓm nguy, tõng b v
−ëng, − t
−îc in trong TËp 4 nμy ®· ph¶n ¸nh s©u s¾c t Nh÷ng bμi viÕt ®
− n¨ng lùc tæ chøc thùc tiÔn vμ sù chØ −îc còng nh −îc, s¸ch l −êng lèi, chiÕn l ®
®¹o s¸ng suèt, tμi t×nh cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vμ §¶ng ta vÒ ®èi néi, ®èi
ngo¹i trong nh÷ng n¨m th¸ng lÞch sö cùc kú s«i ®éng vμ khã kh¨n ®ã.
6
−îng mét−êi ®· nh©n nh ta. Ng
®èi phã víi thùc d©n Ph¸p hiÕViÖt Nam Quèc d©n ®¶ng vμ Vihéi kh«ng th«ng qua bÇu cö; s1946), t¹m thêi nh©n nh −îng v
−a c¸c
ChÝnh ®èi s¸ch linh ho¹t, mÒm®· gãp phÇn quyÕt ®Þnh ®
giã hiÓm nguy trong thêi ®iÓm t§oμn kÕt, ®¹i ®oμn kÕt lμ Ng −êi kh«ng ngõng ch¨m lo m
−¬ng lËp "Héi liªn hiÖp quèc ng
−íc tron
−êi ViÖt Nam yªu n
tr
trªn c¬ së liªn minh c«ng n«ng, bμi viÕt in trong tËp s¸ch nμy c«ng th −¬ng, Lêi c¶m ¬n ®ång b
−íc cña c¸c giíi ®ång lßng yªu n
gia vμo sù nghiÖp b¶o vÖ nÒn ®éChñ tÞch Hå ChÝ Minh cònquèc tÕ nh»m tranh thñ sù ®åhÕt lμ cña giai cÊp c«ng nh©n vvμ thèng nhÊt cña ViÖt Nam. Liªn hîp quèc, ®Õn nh÷ng ng −ê
−ëng Ngo¹i giao Hoa vμ Bé tr
chÞ em Hoa kiÒu, ®Õn nh©n d©nTrong bèi c¶nh phøc t¹p cña tnh÷ng v¨n kiÖn ngo¹i giao ®ã kªu gäi thiÖn chÝ hoμ b×nh vμ sNam, chèng l¹i ©m m −u g©y c
−íc nμy mét lÇn n÷a. Cuéc ®i ®Õn cuèi th¸ng 10 n¨m 1946 c®Ých: gi
−¬ng cao ngän cê ®éc lËp
n
Do sù ph¸ ho¹i cña c¸c thÕ l
−êi ®· ký víi PhbÞ thÊt b¹i. Ng
nç lùc cuèi cïng nh»m cøu v·chiÕn tranh mμ c¸c thÕ lùc thùc
5
Tuyªn ng«n ®éc lËp
−îc hμng v¹n tÊn g¹o cøu ®ãi. Phong trμo −íc ®· quyªn gãp ® nh©n d©n c¶ n
−îc ®Èy m¹nh, diÖn tÝch trång lóa vμ hoa mμu t¨ng lªn, t¨ng gia s¶n xuÊt ®
−îc kh¾c phôc. nhê ®ã, n¹n ®ãi ®· sím ®
−îc Cïng víi chiÕn dÞch diÖt giÆc ®ãi, chiÕn dÞch diÖt giÆc dèt còng ®
−êi
ph¸t ®éng. Thùc hiÖn lêi kªu gäi cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh: "Nh÷ng ng
−a biÕt th× chång −a biÕt ch÷... Vî ch −êi ch
®· biÕt ch÷ h·y d¹y cho nh÷ng ng
b¶o, cha mÑ kh«ng biÕt th× con b¶o ..." (tr.36-37) , mét phong trμo thanh to¸n
−íc. ChØ trong mét thêi gian ng¾n, h¬n n¹n mï ch÷ ®· d©ng cao trong c¶ n
−êi ®· biÕt ®äc, biÕt viÕt. C«ng t¸c v¨n ho¸, gi¸o dôc, y tÕ, ... còng hai triÖu ng
−u viÖt cña chÕ ®é x· héi −îc chÝnh quyÒn míi quan t©m ®Èy m¹nh. TÝnh ®
−îc kh¼ng ®Þnh vμ ph¸t huy. míi ®· ®
−íc kiÓu míi cña nh©n d©n, Chñ §Ó thiÕt lËp c¬ së ph¸p lý cho nhμ n
tÞch Hå ChÝ Minh ®· ký S¾c lÖnh vÒ Tæng tuyÓn cö bÇu ra Quèc héi lËp hiÕn,
−íc vμ c¸c quyÒn tù th«ng qua HiÕn ph¸p, kh¼ng ®Þnh quyÒn lμm chñ ®Êt n
−êi còng b¾t tay ngay vμo viÖc do, d©n chñ kh¸c cña nh©n d©n. §ång thêi, Ng
−îc b¶n chÊt chÊn chØnh bé m¸y chÝnh quyÒn c¸c cÊp, lμm cho nã thÓ hiÖn ®
− göi Uû ban nh©n d©n c¸c kú, −êi viÕt Th tèt ®Ñp cña chÕ ®é x· héi míi. Ng
μn
μng, nh¾c nhë r»ng: "c¸c c¬ quan cña ChÝnh phñ tõ to μ l
tØnh, huyÖn v
μ ®Ó g¸nh viÖc chung μ c«ng béc cña d©n, nghÜa l μng, ®Òu l quèc cho ®Õn c¸c l
−íi quyÒn thèng − trong thêi kú d cho d©n , chø kh«ng ph¶i ®Ó ®Ì ®Çu d©n nh
trÞ cña Ph¸p, NhËt.
μm.
ViÖc g× lîi cho d©n, ta ph¶i hÕt søc l
ViÖc g× h¹i ®Õn d©n, ta ph¶i hÕt søc tr¸nh.
Chóng ta ph¶i yªu d©n, kÝnh d©n (tr.56-57) th× d©n míi yªu ta, kÝnh ta".
−êi ®· th¼ng th¾n v¹ch ra "nh÷ng lÇm lçi rÊt nÆng nÒ" trong mét sè Ng
− tóng, chia rÏ, − tr¸i phÐp, cËy thÕ, hñ ho¸, t c¸n bé, ®ã lμ c¸c c¨n bÖnh nh
−êi ®· tá th¸i ®é rÊt nghiªm kh¾c: "Ai ®· ph¹m kiªu ng¹o. Cuèi cïng, Ng
μy, th× ph¶i hÕt søc söa ch÷a; nÕu kh«ng tù söa ch÷a th×
ChÝnh phñ sÏ kh«ng khoan dung". (tr.58).
nh÷ng lÇm lçi trªn n
−êi tiÕp tôc viÕt mét lo¹t bμi ®¨ng trªn −íi bót danh ChiÕn th¾ng, Ng D
−êng xuyªn phª b×nh, nh¾c nhë c¸n bé ph¶i nhí r»ng m×nh
lμ ®μy tí d©n chø kh«ng ph¶i nh÷ng «ng "quan c¸ch m¹ng".
b¸o Cøu quèc, th
§øng v÷ng trªn nguyªn t¾c ®éc lËp, thèng nhÊt vμ toμn vÑn l·nh thæ
−îc ngo¹i giao mÒm dÎo, linh ho¹t phï hîp −êi ®Ò ra s¸ch l cña ViÖt Nam, Ng
−íc c¸c
víi tõng thêi ®iÓm cña lÞch sö, nh»m ph©n ho¸ kÎ thï, lo¹i trõ tõng b
−îng cña thÕ lùc thï ®Þch, tranh thñ thêi gian ®Ó cñng cè vμ ph¸t triÓn lùc l
8
vò khÝ lao vμo cuéc kh¸ng chiChÝ Minh ®· kh¼ng ®Þnh: "Dï pkiªn quyÕt hy sinh, th¾ng lîi nhSo víi lÇn xuÊt b¶n thø nhlÇn thø hai (tõ 2-9-1945 ®Õn hÕtmíi, ®
−u tÇm tõ nhiÒu ngu
−îc s
ký ChiÕn th¾ng, Q.T. Q.Th. cßnngo¹i giao cña Chñ tÞch Hå ChÝT
−ëng Giíi Th¹ch, víi chÝnh giíTËp "NhËt ký h
μnh tr×nh
−îc ®¨g trªn bbót danh D.H., ®
12-1946, sau khi x¸c minh ®èi ®Çu tiªn ®· ®
−
−îc chÝnh thøc ®
−a vμo PChóng t«i còng ®
−êi ký, mét sè hiÖp ®Þnh, t¹Ng
−êi kh¸c trong thêi víi nhiÒu ng
v¨n b¶n Êy ®· ph¶n ¸nh mét phTrong kho¶ng thêi gian hx¸c minh nhiÒu tμi liÖu míi ®Ó s¸ch nμy khã tr¸nh khái cã thiÕRÊt mong nhËn ® −îc sù gã
VIÖN NGHI£Vμ
7
Tuyªn ng«n ®éc lËp
−êi biÕt lμ kh«ng tr¸nh khái, §Ó ®èi phã víi mét cuéc chiÕn tranh mμ Ng
Chñ tÞch Hå ChÝ Minh võa chØ ®¹o cuéc kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n Nam Bé,
−íc vμo cuéc kh¸ng chiÕn toμn quèc l©u võa gÊp rót chuÈn bÞ mäi mÆt ®Ó b
−îng vò trang nh©n d©n, −êng vμ ph¸t triÓn c¸c lùc l −êi chØ ®¹o t¨ng c dμi. Ng
−êi cho c«ng −íi bót danh Q.T. vμ Q.Th. Ng x©y dùng c¨n cø ®Þa ViÖt B¾c. D
−îc, chiÕn thuËt qu©n sù; hμng lo¹t bμi viÕt vÒ chiÕn l bè trªn b¸o Cøu quèc
−êng lèi, vÒ c¸ch ®¸nh du kÝch, ... ®Ó trang bÞ tri thøc qu©n sù vμ x¸c ®Þnh ®
−êi c¶i tæ ChÝnh phñ, −íng c¬ b¶n cho cuéc kh¸ng chiÕn l©u dμi. Ng −¬ng h ph
lËp ChÝnh phñ liªn hiÖp kh¸ng chiÕn, mét ChÝnh phñ toμn quèc "cã ®ñ nh©n
tμi Trung, Nam, B¾c tham gia", ®ñ søc l·nh ®¹o toμn d©n tiÕn hμnh kh¸ng
−êi viÕt b¶n chØ thÞ chiÕn ®Õn th¾ng lîi hoμn toμn. §Çu th¸ng 11-1946, Ng
C«ng viÖc khÈn cÊp b©y giê, x¸c ®Þnh râ tÝnh chÊt vμ néi dung cña cuéc
kh¸ng chiÕn. §ã sÏ lμ cuéc kh¸ng chiÕn toμn diÖn, c¶ vÒ qu©n sù, kinh tÕ,
−êng kú vμ "rÊt gay go, cùc chÝnh trÞ, giao th«ng. §ã sÏ lμ cuéc kh¸ng chiÕn tr
−¬ng ®¸nh −îng cña ®Þch chØ cã h¹n nªn nã chñ tr −êi chØ râ lùc l khæ". Ng
"chíp nho¸ng", ta chèng l¹i b»ng c¸ch ®¸nh l©u dμi. "Ta kiªn quyÕt chèng
−êi
chäi qua giai ®o¹n "chíp nho¸ng" ®ã, th× ®Þch sÏ xÑp, ta sÏ th¾ng". Ng
®éng viªn toμn §¶ng, toμn d©n: "Cè r¸n søc qua khái mïa ®«ng l¹nh lÏo, th×
ta sÏ gÆp mïa xu©n". (tr.433-434). §ã chÝnh lμ sù thÓ hiÖn quan ®iÓm biÖn
−ëng qu©n sù Hå ChÝ Minh. − t
chøng trong t
−íc ta mét lÇn n÷a, thùc d©n Ph¸p mçi lóc −îc ®Êt n Víi d· t©m x©m l
mét ®iªn cuång lÊn tíi. Ngμy 20-11-1946, chóng næ sóng ®¸nh chiÕm H¶i
Phßng, L¹ng S¬n, ®æ bé hμng ngμn qu©n lªn §μ N½ng. Ngμy 18-12-1946,
−íc vò khÝ tù vÖ Thñ ®« vμ cù tuyÖt viÖc tiÕp xóc,
®μm ph¸n víi ®¹i diÖn ChÝnh phñ ta.
− ®ßi t
chóng göi tèi hËu th
Lμ hiÖn th©n cña ý chÝ hoμ b×nh ViÖt Nam, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®·
lμm hÕt søc m×nh ®Ó cè tr¸nh mét cuéc chiÕn tranh ®æ m¸u cho hai d©n téc
−ng khi kÎ thï ®· buéc chóng ta ph¶i cÇm sóng ®Ó b¶o vÖ Tæ ViÖt - Ph¸p. Nh
quèc th× chóng ta kh«ng sî hy sinh, gian khæ, kiªn quyÕt chiÕn ®Êu ®Ó b¶o vÖ
Tæ quèc. §ªm 19-12-1946, cuéc kh¸ng chiÕn toμn quèc bïng næ.
−íc vμ ý chÝ ®Êu tranh bÊt khuÊt cña d©n §¹i diÖn cho tinh thÇn yªu n
μn quèc kh¸ng chiÕn, thóc giôc téc, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· ra Lêi kªu gäi to
μ hy sinh tÊt c¶, chø nhÊt −íc: "Kh«ng! Chóng ta th toμn d©n ta ®øng lªn cøu n
μm n« lÖ"... "Ai cã sóng −íc, nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu l ®Þnh kh«ng chÞu mÊt n
−¬m th× dïng cuèc, thuæng, gËy −¬m, kh«ng cã g −¬m dïng g dïng sóng. Ai cã g
−íc". (tr480). géc, ai còng ph¶i ra søc chèng thùc d©n Ph¸p cøu n
−êi, c¶ d©n téc ta nhÊt tÒ cÇm §¸p lêi kªu gäi vang dËy nói s«ng cña Ng
10
tù do d©n chñ nμo.
Chóng thi hμnh nh÷ng
kh¸c nhau ë Trung, Nam, nhμ cña ta, ®Ó ng¨n c¶n d©nChóng lËp ra nhμ tï nchÐm giÕt nh÷ng ng−êi yªu cuéc khëi nghÜa cña ta tronChóng rμng buéc d− luChóng dïng thuèc phiÖnh−îc.
ta nghÌo nμn, thiÕu thèn, kh«ng ruéng ®Êt, hÇm má, Chóng gi÷ ®éc quyÒn inChóng ®Æt ra hμng tr¨lμ d©n cμy vμ d©n bu«n, trë Chóng kh«ng cho c¸c lét c«ng nh©n ta mét c¸ch vMïa thu n¨m 1940, ph®Ó më thªm c¨n cø ®¸nh §gèi ®Çu hμng, më cöa n−ítÇng xiÒng xÝch: Ph¸p vμ Nnμn. KÕt qu¶ lμ cuèi n¨m ®Õn B¾c Kú, h¬n hai triÖu ®Ngμy 9 th¸ng 3 n¨m Ph¸p. Bän thùc d©n Ph¸p hch¼ng nh÷ng chóng kh«ng chóng ®· b¸n n−íc ta hai lÇTr−íc ngμy 9 th¸ng 3, bVÒ kinh tÕ, chóng bãc l
9
Tuyªn ng«n ®éc lËp
TUY£N NG¤N §éC LËP1
Hìi ®ång bμo c¶ n−íc,
"TÊt c¶ mäi ng−êi ®Òu sinh ra cã quyÒn b×nh ®¼ng. T¹o ho¸ cho hä
nh÷ng quyÒn kh«ng ai cã thÓ x©m ph¹m ®−îc; trong nh÷ng quyÒn Êy,
cã quyÒn ®−îc sèng, quyÒn tù do vμ quyÒn m−u cÇu h¹nh phóc".
Lêi bÊt hñ Êy ë trong b¶n Tuyªn ng«n §éc lËp n¨m 1776 cña
n−íc Mü2. Suy réng ra, c©u Êy cã ý nghÜa lμ: tÊt c¶ c¸c d©n téc trªn
thÕ giíi ®Òu sinh ra b×nh ®¼ng, d©n téc nμo còng cã quyÒn sèng,
quyÒn sung s−íng vμ quyÒn tù do.
B¶n Tuyªn ng«n Nh©n quyÒn vμ D©n quyÒn cña C¸ch m¹ng
Ph¸p n¨m 17913 còng nãi:
"Ng−êi ta sinh ra tù do vμ b×nh ®¼ng vÒ quyÒn lîi; vμ ph¶i lu«n
lu«n ®−îc tù do vμ b×nh ®¼ng vÒ quyÒn lîi".
§ã lμ nh÷ng lÏ ph¶i kh«ng ai chèi c·i ®−îc.
ThÕ mμ h¬n 80 n¨m nay, bän thùc d©n Ph¸p lîi dông l¸ cê tù
do, b×nh ®¼ng, b¸c ¸i, ®Õn c−íp ®Êt n−íc ta, ¸p bøc ®ång bμo ta.
Hμnh ®éng cña chóng tr¸i h¼n víi nh©n ®¹o vμ chÝnh nghÜa.
VÒ chÝnh trÞ, chóng tuyÖt ®èi kh«ng cho nh©n d©n ta mét chót
12
Mét d©n téc ®· gan gãc
nay, mét d©n téc ®· gan gxÝt mÊy n¨m nay, d©n téc®−îc ®éc lËp!
V× nh÷ng lÏ trªn, chón
Nam D©n chñ Céng hoμ, trÞN−íc ViÖt Nam cã quyÒthμnh mét n−íc tù do ®éc ®em tÊt c¶ tinh thÇn vμ lv÷ng quyÒn tù do, ®éc lËp ÊB¶n sao b¨ng ghi ©m,
l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.
11
Tuyªn ng«n ®éc lËp
Ph¸p liªn minh ®Ó chèng NhËt. Bän thùc d©n Ph¸p ®· kh«ng ®¸p
øng, l¹i th¼ng tay khñng bè ViÖt Minh h¬n n÷a. ThËm chÝ ®Õn khi
thua ch¹y, chóng cßn nhÉn t©m giÕt nèt sè ®«ng tï chÝnh trÞ ë Yªn
B¸i vμ Cao B»ng.
Tuy vËy, ®èi víi ng−êi Ph¸p, ®ång bμo ta vÉn gi÷ mét th¸i ®é
khoan hång vμ nh©n ®¹o. Sau cuéc biÕn ®éng ngμy 9 th¸ng 3, ViÖt
Minh ®· gióp cho nhiÒu ng−êi Ph¸p ch¹y qua biªn thuú, l¹i cøu cho
nhiÒu ng−êi Ph¸p ra khái nhμ giam NhËt vμ b¶o vÖ tÝnh m¹ng vμ
tμi s¶n cho hä.
Sù thËt lμ tõ mïa thu n¨m 1940, n−íc ta ®· thμnh thuéc ®Þa
cña NhËt, chø kh«ng ph¶i thuéc ®Þa cña Ph¸p n÷a. Khi NhËt hμng
§ång minh th× nh©n d©n c¶ n−íc ta ®· næi dËy giμnh chÝnh quyÒn,
lËp nªn n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ.
Sù thËt lμ d©n ta ®· lÊy l¹i n−íc ViÖt Nam tõ tay NhËt, chø
kh«ng ph¶i tõ tay Ph¸p.
Ph¸p ch¹y, NhËt hμng, vua B¶o §¹i tho¸i vÞ. D©n ta ®· ®¸nh
®æ c¸c xiÒng xÝch thùc d©n gÇn 100 n¨m nay ®Ó g©y dùng nªn n−íc
ViÖt Nam ®éc lËp. D©n ta l¹i ®¸nh ®æ chÕ ®é qu©n chñ mÊy m−¬i
thÕ kû mμ lËp lªn chÕ ®é D©n chñ Céng hoμ.
Bëi thÕ cho nªn, chóng t«i, L©m thêi ChÝnh phñ6 cña n−íc ViÖt
Nam míi, ®¹i biÓu cho toμn d©n ViÖt Nam, tuyªn bè tho¸t ly h¼n
quan hÖ thùc d©n víi Ph¸p, xo¸ bá hÕt nh÷ng hiÖp −íc mμ Ph¸p ®·
ký vÒ n−íc ViÖt Nam, xo¸ bá tÊt c¶ mäi ®Æc quyÒn cña Ph¸p trªn
®Êt n−íc ViÖt Nam.
Toμn d©n ViÖt Nam, trªn d−íi mét lßng kiªn quyÕt chèng l¹i
©m m−u cña bän thùc d©n Ph¸p.
Chóng t«i tin r»ng c¸c n−íc §ång minh ®· c«ng nhËn nh÷ng
nguyªn t¾c d©n téc b×nh ®¼ng ë c¸c Héi nghÞ Tªhªr¨ng7 vμ Cùu
Kim S¬n8, quyÕt kh«ng thÓ kh«ng c«ng nhËn quyÒn ®éc lËp cña d©n
ViÖt Nam.
14
Hoa kiÒu cïng nh©n d©n VNam míi.
V× vËy, t«i xin thay m
Nam vμ toμn d©n ViÖt Naanh em Hoa kiÒu sinh sènhai n−íc chóng ta th©n mËnhau theo nguyªn t¾c hîpnh−êng nhÞn lÉn nhau, kh«cña c¸ nh©n mμ g©y ®iÒu Tr−íc ®©y nÕu cã chç hiÓu lvÒ sau mçi bªn ®Òu vøt bá tthiÖn víi nhau.
n¾m tay nhau chÆt chÏ h¬n D©n téc Trung Hoa gi¶iD©n téc ViÖt Nam ®éc lHai d©n téc Trung - ViÖS¸ch ViÖt Nam míi trong chiÕnNxb. ViÖt Nam míi, 1948, phÇn Phô lôc (b¶n ch÷ H¸n).
Trung Quèc - ViÖt Na
13
TH¦ GöI ANH EM HOA KIÒU
Hai d©n téc Trung - ViÖt chóng ta, mÊy ngμn n¨m nay, huyÕt
thèng t−¬ng th«ng, chung nÒn v¨n ho¸, trong lÞch sö vÉn ®−îc gäi
lμ hai n−íc anh em; h¬n n÷a, ®Êt n−íc liÒn kÒ, nói s«ng kÕ tiÕp,
cμng nh− m«i víi r¨ng che chë cho nhau. Ngãt tr¨m n¨m nay, ®Õ
quèc x©m l−îc ViÔn §«ng, giÆc Ph¸p c−ìng chiÕm n−íc ta, lÊy ®ã
lμm bμn ®¹p x©m l−îc Trung Quèc. Hai d©n téc anh em ph−¬ng
§«ng chóng ta l¹i chÞu chung nçi khæ cùc bÞ ¸p bøc vμ x©m l−îc.
Nay mõng v× cuéc kh¸ng chiÕn vÜ ®¹i cña d©n téc Trung Hoa
sau t¸m n¨m chiÕn ®Êu gian khæ ®· giμnh ®−îc th¾ng lîi cuèi cïng.
Cßn nh©n d©n ViÖt Nam ta ®−îc cïng §ång minh kÒ vai chiÕn ®Êu
còng ®· b¾t ®Çu s¸ng lËp n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ vμ
ChÝnh phñ nh©n d©n l©m thêi.
ChÝnh phñ nh©n d©n l©m thêi ViÖt Nam lμ ChÝnh phñ ®¹i diÖn
cho lîi Ých cña nh©n d©n, rÊt quan t©m ®Õn mÊy m−¬i v¹n anh em
Hoa kiÒu sinh sèng trªn ®Êt n−íc ta. V× tr−íc ®©y anh em Hoa kiÒu
cïng nh©n d©n ViÖt Nam chung sèng hoμ b×nh, kÕt th©n víi nhau,
®i l¹i bu«n b¸n, th©n thiÕt nh− ch©n víi tay. Trong thêi kú Ph¸p,
NhËt thèng trÞ, l¹i cïng chÞu chung nçi khæ ®au bÞ ¸p bøc bãc lét.
Cho nªn, ngay khi thμnh lËp, ChÝnh phñ nh©n d©n l©m thêi ViÖt
Nam ®· lËp tøc tuyªn bè xo¸ bá mäi luËt ph¸p hμ kh¾c cña Ph¸p
tr−íc ®©y ¸p ®Æt lªn Hoa kiÒu, x¸c ®Þnh chÝnh s¸ch c¬ b¶n lμ b¶o
®¶m tù do, an toμn tÝnh m¹ng vμ tμi s¶n cña Hoa kiÒu, hoan nghªnh
16
¸c nμy. Võa råi n¹n lôt ®§iÒu ®ã cμng lμm cho t×nh hchÕt ®ãi nay còng bÞ ®ãi. ChT«i ®Ò nghÞ víi ChÝnh ps¶n xuÊt.
Trong khi chê ®îi ng«,
kh¸c, ph¶i ba bèn th¸ng míM−êi ngμy mét lÇn, tÊt c¶ ®tiÕt kiÖm ®−îc sÏ gãp l¹i vμ VÊn ®Ò thø hai, n¹n d®éc ¸c mμ bän thùc d©n dïphÇn tr¨m ®ång bμo chóng Nh−ng chØ cÇn ba th¸ntheo vÇn quèc ng÷. Mét d©®Ò nghÞ më mét chiÕn dÞch ®VÊn ®Ò thø ba - Tr−íc chÕ cai trÞ, råi ®Õn chÕ ®é nªn n−íc ta kh«ng cã hiÕn quyÒn tù do d©n chñ. Chón®Ò nghÞ ChÝnh phñ tæ chøc Cö víi chÕ ®é phæ th«ng ®t¸m tuæi ®Òu cã quyÒn ønnghÌo, t«n gi¸o, dßng gièng,VÊn ®Ò thø t− - ChÕ ®é thuèc phiÖn. Nã ®· dïng mta b»ng nh÷ng thãi xÊu, l−êxÊu kh¸c. Chóng ta cã nhiÖd©n chóng ta. Chóng ta phd©n téc dòng c¶m, yªu n−ívíi n−íc ViÖt Nam ®éc lËp.
15
NH÷NG NHIÖM Vô CÊP B¸CH CñA NHμ N¦íC
VIÖT NAM D¢N CHñ CéNG HOμ9
Th−a c¸c cô vμ c¸c chó,
Sau t¸m m−¬i n¨m bÞ ¸p bøc, bÞ bãc lét, vμ d−íi chÝnh s¸ch ngu
d©n cña thùc d©n Ph¸p, c¸c b¹n vμ t«i, chóng ta ®Òu ch−a quen víi
kü thuËt hμnh chÝnh.
Nh−ng ®iÒu ®ã kh«ng lμm cho chóng ta lo ng¹i. Chóng ta võa
lμm võa häc, võa häc võa lμm. Ch¾c r»ng chóng ta sÏ ph¹m khuyÕt
®iÓm, nh−ng chóng ta sÏ söa ch÷a, chóng ta cã can ®¶m söa ch÷a
khuyÕt ®iÓm.
Víi lßng yªu n−íc vμ yªu nh©n d©n s©u s¾c, t«i ch¾c chóng ta
sÏ thμnh c«ng.
HiÖn nay nh÷ng vÊn ®Ò g× lμ vÊn ®Ò cÊp b¸ch h¬n c¶. Theo ý
t«i, cã s¸u vÊn ®Ò:
Mét lμ, nh©n d©n ®ang ®ãi - Ngoμi nh÷ng kho chøa thãc mμ
Ph¸p, NhËt v¬ vÐt cña nh©n d©n, bän NhËt, Ph¸p cßn b¾t ®ång bμo
chóng ta gi¶m bít diÖn tÝch cÊy lóa ®Ó trång thÇu dÇu, ®ay vμ
nh÷ng thø c©y kh¸c cÇn thiÕt cho cuéc chiÕn tranh cña chóng. H¬n
n÷a, chóng ta cßn t×m thÊy hai kÕ ho¹ch cña bän cÇm quyÒn Ph¸p
víi môc ®Ých g©y n¹n ®ãi, ®Ó ng¨n trë phong trμo yªu n−íc vμ b¾t
buéc ®ång bμo chóng ta ph¶i lμm viÖc nh− n« lÖ.
H¬n hai triÖu ®ång bμo chóng ta ®· chÕt ®ãi v× chÝnh s¸ch ®éc
VÒ VIÖ®¹i biÓ
18
Tõ n¨m nay, t«i sÏ rÊt
c¸c ®oμn thÓ, nh−:
C¸c b¸o ViÖt vμ Tμu, V¨n ho¸ giíi, C«ng gi¸o, C«ng héi, Th−¬ng giíi, Thanh niªn, v©n v©n. Xin chó ý:
1. Göi th¬ nãi tr−íc, ®
nh− vËy th× khái ph¶i chê ®2. Mçi ®oμn ®¹i biÓu, xi3. Mçi lÇn tiÕp chuyÖn, B¶n chôp bót tÝch, l−u t¹i
B¶o tμng C¸ch m¹ng ViÖt Nam
17
Nh÷ng nhiÖm vô cÊp b¸ch...
T«i ®Ò nghÞ më mét chiÕn dÞch gi¸o dôc l¹i tinh thÇn nh©n d©n
b»ng c¸ch thùc hiÖn: CÇN, KIÖM, LI£M, CHÝNH.
VÊn ®Ò thø n¨m - ThuÕ th©n, thuÕ chî, thuÕ ®ß, lμ mét lèi bãc
lét v« nh©n ®¹o. T«i ®Ò nghÞ bá ngay ba thø thuÕ Êy. Cuèi cïng t«i
®Ò nghÞ tuyÖt ®èi cÊm hót thuèc phiÖn.
VÊn ®Ò thø s¸u - Thùc d©n vμ phong kiÕn thi hμnh chÝnh s¸ch
chia rÏ ®ång bμo Gi¸o vμ ®ång bμo L−¬ng, ®Ó dÔ thèng trÞ. T«i ®Ò
nghÞ ChÝnh phñ ta tuyªn bè: TÝN NG¦ìNG Tù DO vμ L−¬ng Gi¸o
®oμn kÕt.
Nãi ngμy 3-9-1945.
S¸ch Nh÷ng mÈu chuyÖn vÒ
®êi ho¹t ®éng cña Hå Chñ tÞch,
Nxb. Sù thËt, Hμ Néi, 1976, tr. 121-123.
TH¤NG §IÖt−ën
20
19
Nh©n d©n ViÖt Nam hoan nghªnh qu©n §ång minh kÐo vμo
ViÖt Nam ®Ó t−íc khÝ giíi qu©n NhËt, nh−ng c−¬ng quyÕt ph¶n ®èi
KÝnh göi Tæng t− lÖnh Qu©n ®éi Trung Hoa tqu©n Ph¸p kÐo vμo ViÖt Nam, v× môc ®Ých cña hä chØ lμ h·m d©n
bän c−íp lÊy danh hiÖu cñchñ Céng hoμ ViÖt Nam ®·Trung Hoa vμ tiÔu trõ bän cXin kÝnh chóc Tæng t− lB¸o Cøu quèc, sè 39, HiÖn mét sè qu©n Ph¸p ®· lät vμo n−íc ta. §ång bμo h·y s½n
ngμy 10-9-1945.
LêI K£U GäI QUèC D¢N10
Quèc d©n ®ång bμo!
téc ViÖt Nam vμo vßng n« lÖ mét lÇn n÷a.
Hìi ®ång bμo!
Chñ tÞch
sμng ®îi lÖnh ChÝnh phñ ®Ó chiÕn ®Êu!
Hå CHÝ MINH
B¸o Cøu quèc, sè 36,
ngμy 5-9-1945.
22
c- C¶i tiÕn ®êi sèng cho 6) Mét Uû viªn phô tr¸ca- §èc suÊt tù vÖ gi÷ v÷b- Vâ trang v μ huÊn lu
−êng tranh ®Êu du kÝc7) Mét Uû viªn phô tr¸ca- Tæ chøc v
μ gi¸m ®èc
hñ tôc, v.v..
lªn tr
μ ®iÒu khiÓb- Tæ chøc v
ca kÞch, chiÕu bãng, héi hÌ, c- Tæ chøc v μ tr«ng coi
häc, chèng n¹n mï ch÷, më Chñ tÞch, Phã Chñ tÞchkinh tÕ, t
μi chÝnh, hoÆc tu
hoÆc x· héi.
Häp Chñ tÞch, Phã Ch
μy.
Nh÷ng uû viªn phô tr
chØ huy c«ng t¸c h»ng ng
μi Uû ban lËp ra c¸c Tingo
− ph¸p, TiÓu ban qu©nban t
−ëng baμm Tr phô tr¸ch sÏ l
μo còng cã qUû ban n
−ng ph−¬ng m×nh, nh ®Þa ph
Trong mét thêi h¹n (C
ph¶i chiªu tËp ®¹i héi ®Þa tr×nh b
−a ra th¶o l
μ ®
μy v
ban míi.
−êng vô ph¶i kBan th
thÓ Uû ban nöa th¸ng mékhai héi cña Uû ban, ai cã cø göi cho Chñ tÞch.
21
C¸ch tæ chøc c¸c uû ban nh©n d©n
μ h×nh thøc
μnh phè) l μng, huyÖn, tØnh, th Uû ban nh©n d©n (l
−¬ng, sau khi khëi nghÜa th¾ng lîi. ChÝnh phñ trong c¸c ®Þa ph
−íc c«ng μn thÓ nh©n d©n ViÖt Nam (trõ bän ViÖt gian bÞ t To
μu nghÌo, ViÖt quyÒn) tõ 18 tuæi trë lªn, kh«ng ph©n biÖt trai g¸i, gi
μi ViÖt Minh, ai còng cã quyÒn øng cö hay bÇu cö Minh hay ngo
μy. μo c¸c Uû ban n −êi v ng
−êi ph¶i cö ra: Uû ban cã tõ 5 ®Õn 7 ng
1) Mét Chñ tÞch, ®øng ®Çu Uû ban, cã nhiÖm vô ®èc suÊt, cñ
μ c¸c tæ chøc so¸t c¸c Uû viªn kh¸c, liªn l¹c víi c¸c cÊp bé trªn v
μ ®iÒu khiÓn c¸c cuéc häp. −¬ng, chiªu tËp v trong ®Þa ph
μy bËn μ thay Chñ tÞch khi anh n 2) Mét Phã Chñ tÞch, gióp ®ì v
hay ®i v¾ng.
μm biªn b¶n trong c¸c cuéc héi häp. − ký gi÷ sæ s¸ch, l 3) Mét Th
μ μnh lËp to 4) Mét Uû viªn phô tr¸ch chÝnh trÞ cã nhiÖm vô th
¸n d©n chóng trõng trÞ nh÷ng kÎ ph¹m téi, tr¸i luËt, do th¸m, tiÔu
trõ ViÖt gian. Tuyªn truyÒn hay huÊn luyÖn chÝnh trÞ cho nh©n
μn kÕt chÆt chÏ xung quanh ChÝnh phñ. μm cho hä ®o d©n, l
μi chÝnh, cã nhiÖm vô: 5) Mét Uû viªn phô tr¸ch kinh tÕ t
−¬ng, quyªn tiÒn, thu thuÕ lîi tøc luü μ dïng quü ®Þa ph a- Gi÷ v
tiÕn, v.v.;
−¬ng; n©ng cao tr×nh ®é −¬ng nÒn kinh tÕ ®Þa ph b- KhuyÕch tr
−¬ng nghiÖp; n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, th
24
23
C¸ch tæ chøc c¸c uû ban nh©n d©n
Xem nh− trªn, Uû ban nh©n d©n tæ chøc vμ lμm viÖc theo mét
tinh thÇn míi, mét chÕ ®é d©n chñ míi, kh¸c h¼n c¸c c¬ quan do
bän thèng trÞ cò ®Æt ra.
TÕT TRUNG T
ChiÕn th¾ng
B¸o Cøu quèc, sè 40,
Cïng c¸c trÎ em yªu quH«m nay lμ TÕt Trung tMÑ ®· s¾m cho c¸c em ngμy 11-9-1945.
vμ nhiÒu ®å ch¬i kh¸c. C¸c eC¸i c¶nh tr¨ng trßn gil¹i lμm cho c¸c em thªm vuiC¸c em vui c−êi hín hem. §è c¸c em biÕt v× sao? Hai lμ v× Trung thu n¨m ngbÇy n« lÖ trÎ con. Trung them ®· thμnh nh÷ng ng−êi tiH«m nay tha hå c¸c em em ra søc häc tËp, tÊt c¶ c¸cch−a biÕt th× ph¶i häc cho bi®−îc në nang. Vμ ra søc gió®· vμo Héi ®ã ch−a? Em nμo §Õn Trung thu n¨m sagiμ lÉn trÎ. C¸c em nghÜ thÕTrung thu nμy, Giμ HtÆng c¸c em mét tr¨m c¸i hB¸o Cøu quèc, sè 45, ngμy 17-9-1945.
26
Nh− thÕ TuÇn lÔ VμN
tμi chÝnh quèc phßng, nã cßV× vËy t«i mong r»ng tocã, hÕt søc v× n−íc hy sinh.
T«i tin r»ng, toμn quèc
sù quyªn gióp nμy, sÏ xøngchiÕn sÜ ¸i quèc trªn c¸c mÆMong toμn quèc ®ång bViÖt Nam ®éc lËp mu«nB¸o Cøu quèc, sè 45,
ngμy 17-9-1945.
25
TH¦ GöI §åNG bμo toμn quèc
nh©n dÞp "tuÇn lÔ vμng"
Cïng toμn quèc ®ång bμo,
Ban tæ chøc "TuÇn lÔ VμNG" ë Hμ Néi cã mêi t«i ®Õn dù cuéc lÔ
khai m¹c TuÇn lÔ VμNG11. V× bËn viÖc, t«i kh«ng ®Õn ®−îc, nh−ng
t«i cã bøc th− nμy ngá cïng toμn quèc ®ång bμo:
Nhê søc hy sinh phÊn ®Êu cña toμn quèc ®ång bμo ngãt 80 n¨m
nay, nhÊt lμ trong 5 n¨m nay, chóng ta ®· x©y ®¾p ®−îc nÒn tù do
®éc lËp cña chóng ta. Ngμy nay chóng ta cÇn cñng cè nÒn tù do ®éc
lËp Êy ®Ó chèng l¹i víi sù d· t©m x©m l¨ng cña bän ®Õ quèc Ph¸p.
Muèn cñng cè nÒn tù do ®éc lËp Êy, chóng ta cÇn søc hy sinh
phÊn ®Êu cña toμn quèc ®ång bμo; nh−ng chóng ta còng rÊt cÇn søc
quyªn gióp cña nh©n d©n, nhÊt lμ nh÷ng nhμ giμu cã.
ý nghÜa "TuÇn lÔ VμNG" lμ ë ®ã.
TuÇn lÔ VμNG sÏ thu gãp sè VμNG trong nh©n d©n vμ nhÊt lμ
cña c¸c nhμ giμu cã ®Ó cóng vμo viÖc cÇn cÊp vμ quan träng nhÊt
cña chóng ta lóc nμy lμ viÖc quèc phßng.
TuÇn lÔ VμNG sÏ tá cho toμn quèc ®ång bμo vμ cho toμn thÕ
giíi biÕt r»ng trong lóc chiÕn sÜ ViÖt Minh trªn c¸c mÆt trËn quyÕt
hy sinh giät m¸u cuèi cïng ®Ó gi÷ v÷ng nÒn tù do ®éc lËp cña n−íc
nhμ, th× ®ång bμo ë hËu ph−¬ng, nhÊt lμ nh÷ng nhμ giμu cã, còng
cã thÓ hy sinh ®−îc chót VμNG ®Ó phông sù Tæ quèc.
28
cÊp, c¸c ®Þa ph−¬ng, c¸c t«®Ó tranh l¹i quyÒn ®éc lËp cLùc l−îng toμn d©n lμ lth¾ng ®−îc lùc l−îng ®ã.
dÑp, s¾p ®Æt, gi÷ g×n, kiÕn viÖc ph¸ ho¹i chèng kÎ thï Trong viÖc kiÕn thiÕt th× khlîi riªng cña mét ®«i giai õng3F1) thμ thõa nhËn r»ng kinh ngcßn kÐm, mμ c«ng viÖc th× tμi chÝnh..., tr¨m ®Çu ngh×ta. L¹i thªm nguy hiÓm ngo4. Khã th× khã thËt, nhlμm võa häc, nhÊt lμ chóngChÝnh phñ, th× nhÊt ®Þnh ckh¨n ®ã. Nãi tãm t¾t, th× ch- Cñng cè sù ®oμn kÕt t- Söa ®æi nh÷ng khuyÕt5. ë c¸c ®Þa ph−¬ng, nha) Khuynh h−íng chËt ViÖt Minh lμm, kh«ng biÕt tμi c¸n ë ®Þa ph−¬ng vμo giób) L¹m dông h×nh ph¹trμng ph¶i trõng trÞ ®· ®μnnh÷ng chuyÖn cò ra lμm ¸hiÓm l¾m, th× nªn dïng chÝnb¾t bí lung tung, kh«ng nªn c) Kû luËt kh«ng ®ñ ng____________ 3. C«ng viÖc ph¸ ho¹i
1) TÇng líp, giai cÊp.
2) Sî h·i.
27
TH¦ GöI C¸C ®ång chÝ tØnh µ0F1)
Hμ Néi, ngμy 17 th¸ng 9 n¨m 1945
Cïng c¸c ®ång chÝ b¶n Ønh1F2),
(Xem råi, nhí chuyÓn cho c¸c b¹n h¹ Êp2F3))
C¸c ®ång chÝ,
Th¬ nμy, t«i kh«ng dïng danh nghÜa Chñ tÞch cña ChÝnh phñ,
nh−ng chØ lÊy danh nghÜa cña mét ng−êi ®ång chÝ giμ mμ viÕt ®Ó
san sÎ Ýt nhiÒu kinh nghiÖm víi c¸c ®ång chÝ.
1. Cuéc d©n téc c¸ch m¹ng thμnh c«ng nμy cã nh÷ng ý nghÜa
rÊt to t¸t mμ chóng ta cÇn ph¶i nhËn râ. ý nghÜa ®ã lμ: trong mét
thêi gian rÊt v¾n, chóng ta ®· ph¸ tan chÕ ®é qu©n chñ chuyªn chÕ
mÊy ngh×n n¨m nay. Chóng ta ®· ®¸nh ®æ c¸i nÒn thèng trÞ cña hai
®Õ quèc chñ nghÜa: Ph¸p vμ NhËt. Chóng ta ®· lËp nªn mét chÝnh
thÓ D©n chñ Céng hoμ. §ã lμ mét cuéc th¾ng lîi x−a nay ch−a tõng
thÊy trong lÞch sö n−íc ta.
2. V× sao cã cuéc th¾ng lîi ®ã ?
Mét phÇn lμ v× t×nh h×nh quèc tÕ thuËn tiÖn cho ta. NhÊt lμ v×
lùc l−îng cña cuéc toμn d©n ®oμn kÕt. TÊt c¶ c¸c d©n téc, c¸c giai
____________
1) NghÖ An.
2) TØnh nhμ.
3) CÊp d−íi.
30
ChÝnh phñ l
−íc ®Non hai th¸ng tr
−íp nguy hiÓm,
8-1945, nãi tíi hai ch÷ ChÝ®Çu ®¶ng c
phñ nh©n d©n hiÖn nay cònvíi mét t«n kÝnh s©u xa: Ctrong gia ®×nh, mét ®ång chng
μo t
−êi ®øng mòi chÞu s
−a nãi: q−êi x μo. Ng mÖnh v
μ c«ng béc nãi: ChÝnh phñ l
μo mét lμm ph¶i nh»m v
−êi. Cho nphóc cho mäi ng
ph¶i ®Æt quyÒn lîi d©n lªn lμm. ViÖc g× cã h¹i cho d©n tC¸c Uû ban nh©n d©n
−¬ng ph¶i chän trong nhph
μng tÝn nhiÖm. Kh«ng
s¾ng víi quyÒn lîi d©n chód©n l
μo lät c¸c Uû ban μ chui v m
μng Uû ban nh©n d©n l
μm nh÷ng viÖc cã lîi chsÏ l
do cña d©n chóng. Nã hÕt®o¸n, nh÷ng cuéc tÞch thud©n thËn träng hÕt søc tro
29
μ− göi C¸c ®ång chÝ tØnh nh Th
phñ hoÆc tªn ViÖt Minh øc hiÕp d©n, xo¸y tiÒn d©n, lÊy ®å ®¹c cña
μm cho d©n o¸n. d©n, l
−êi "cóc cung tËn tuþ", d) §Ò phßng hñ ho¸. C¸n bé ta nhiÒu ng
μnh víi nhiÖm vô, víi ChÝnh phñ, víi quèc d©n. hÕt søc trung th
μ μm quan c¸ch m¹ng, hoÆc l −êi hñ ho¸, lªn mÆt l −ng còng cã ng Nh
−5F1). ThËm chÝ dïng ph¸p μ dÜ c«ng dinh t μnh ®éc ®o¸n, hoÆc l ®éc h
μn thÓ. μ §o
μm cho d©n o¸n ®Õn ChÝnh phñ v −6F2), l c«ng ®Ó b¸o thï t
μm cho d©n chóng hoang ®) Nh÷ng khuyÕt ®iÓm trªn, nhá th× l
μn kÕt lay ®éng.
Chóng ta ph¶i lËp tøc söa ®æi ngay,
μm cho nÒn ®o
mang, lín th× l
Chóng ta kh«ng sî cã khuyÕt ®iÓm,
Chóng ta chØ sî kh«ng cã quyÕt t©m söa ®æi,
−".
Chóng ta ph¶i lÊy lßng "chÝ c«ng v« t
μ theo ®óng chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ Chóng ta ph¶i hiÓu râ v
μn
μn d©n ®o
μ sù to th× nh÷ng khuyÕt ®iÓm nãi trªn sÏ dÔ söa ®æi v
μng. μng v÷ng v kÕt sÏ c
Trong c«ng t¸c, cã vÊn ®Ò g× khã gi¶i quyÕt, c¸c ®ång chÝ cø viÕt
μng gióp ý kiÕn. − th¶o luËn víi t«i. T«i rÊt s½n s th
μo th©n ¸i Ch
Hå CHÝ MINH
−¬ng,
S¸ch Hå Chñ tÞch víi quª h
Ban nghiªn cøu lÞch sö §¶ng
tØnh NghÖ An xuÊt b¶n,
1970, tr.17-19.
____________
1) LÊy cña chung lμm cña riªng.
−íc ®Ó tr¶ thï riªng. 2) Dïng ph¸p luËt Nhμ n
Th− göi
32
Th−a c¸c cô,
cô. Tôc ng÷ cã c©u: "L·o lakh«ng lμm ®−îc g× n÷a. MμvËy. GÆp viÖc g×, c¸c cô ®Òyªn). Th«i m×nh tuæi h¹c nn÷a! ViÖc ®êi ®Ó cho con chtrêi råi, kh«ng cÇn ho¹t ®énT«i kh«ng t¸n thμnh ý kh«ng v× tuæi giμ mμ chÞu nLý Th−êng KiÖt, cμng giμ cμHiÖn nay, n−íc ta míi tph¶i qua nhiÒu b−íc khã kVËy nªn quèc d©n ta, bÊt kúCon ch¸u ta, thanh niªgiμ c¶, kh«ng lμm ®−îc c«ngkhuyÕn khÝch bän thanh nchóng ta cho hä. Chóng ta lkÕt1) tr−íc ®Ó lμm g−¬ng choë Hμ thμnh ra xung phong tphô l·o c¶ n−íc b¾t ch−íc vμ B¸o Cøu quèc, sè 48,
§©y t«i lÊy danh nghÜa
ngμy 21-9-1945.
31
ChÝnh phñ lμ c«ng béc cña d©n
tuú ý tiªu tiÒn vμo nh÷ng viÖc xa phÝ nh− ¨n uèng.
Nh÷ng nh©n viªn Uû ban sÏ kh«ng lîi dông danh nghÜa Uû
ban ®Ó g©y bÌ t×m c¸nh, ®−a ng−êi "trong nhμ trong hä" vμo lμm
viÖc víi m×nh.
Nãi tãm l¹i, bao nhiªu nh÷ng c¸i xÊu xa, thèi n¸t, bÊt c«ng, ¸p
bøc cña chÕ ®é cò, cña c¸c héi ®ång kú môc tr−íc sÏ kh«ng thÓ tån
t¹i trong c¸c Uû ban nh©n d©n b©y giê.
Uû ban nh©n d©n lμ Uû ban cã nhiÖm vô thùc hiÖn tù do d©n
chñ cho d©n chóng. Nã ph¶i hμnh ®éng ®óng tinh thÇn tù do d©n
chñ ®ã.
ChiÕn th¾ng
B¸o Cøu quèc, sè 46,
ngμy 19-9-1945.
Muèn th
34
ph¶i cã tin
cã kinh nghiÖm ®Çy ®ñ vÒ cthñ, chØ biÕt tíi ®©u hay ®ã,chØ trÝch ®Ó söa ®æi nh÷ng biÕt r»ng t×nh h×nh kh¸ch chñ tr−¬ng cña ta h«m nay ta kh«ng tØnh t¸o kiÓm ®iÓ®i nh÷ng c¸i qu¸ thêi, sai t×nh thÕ, ta sÏ bÞ bá r¬i, bÞ ®i tr−íc. Muèn ®−îc thÝch v−ît c¸c b¹n kh¸c ta cÇn ngõng, cÇn ph¶i cã sù thμnsai lÇm ®Ó båi bæ vμ söa ®æhay sau mçi ngμy lμm viÖc, nμo nhÇm lÉn, chç nμo ch−®−îc kinh nghiÖm g× quý ®th× th«i". Kh«ng chÞu tù phªtíi ®−îc.
Cã nhiÒu ®ång chÝ hoÆc
B¸o Cøu quèc, sè 51,
ngμy 26-9-1945.
33
TH¦ GöI THIÕU NHI VIÖT NAM
®ªm trung thu ®Çu tiªn cña N−íc
VIÖT NAM D¢N CHñ CéNG HOµ7F1)
C¸c em,
§©y lμ Hå ChÝ Minh nãi chuyÖn víi c¸c em. H«m nay c¸c em
vui ch¬i, vui ch¬i mét c¸ch cã ®oμn kÕt, cã tæ chøc. Nh− thÕ lμ tèt
l¾m. H«m nay TÕt Trung thu lμ cña c¸c em. Mμ còng lμ mét cuéc
biÓu t×nh cña c¸c em ®Ó tá lßng yªu n−íc vμ ®Ó ñng hé nÒn ®éc lËp.
C¸c em ph¶i ngoan, ë nhμ ph¶i nghe lêi bè mÑ, ®i häc ph¶i
siªng n¨ng; ®èi víi bÇu b¹n ph¶i yªu kÝnh. C¸c em ph¶i th−¬ng yªu
n−íc ta. Mong c¸c em mai sau lín lªn thμnh nh÷ng ng−êi d©n xøng
®¸ng víi n−íc ®éc lËp tù do.
C¸c em cã høa víi t«i nh− thÕ kh«ng ? T«i kh«ng cã g× biÕu c¸c
em, chØ cã thÓ ®em cho mçi ®oμn c¸c em mét c¸i ¶nh; c¸c ®¹i biÓu
sÏ ®−a cho c¸c em.
C¸m ¬n c¸c em! H«n c¸c em nhÐ!
Tr−íc khi c¸c em ®i ph¸ cç vui vÎ, chóng ta cïng nhau h« hai
khÈu hiÖu:
TrÎ em ViÖt Nam sung s−íng!
ViÖt Nam ®éc lËp mu«n n¨m!
Chμo c¸c em,
Hå CHÝ MINH
B¸o Cøu quèc, sè 49,
ngμy 22-9-1945.
____________
1) §Çu ®Ò lμ cña chóng t«i (BT).
giíi tr−íc hÕt lμ lμm cho dminh chÝnh ®¹i. Chóng ta ckh«ng v× t− thï t− o¸n, lμd©n téc v¨n minh, v¨n minhN−íc Nam ®éc lËp mu«§ång bμo Nam Bé mu«B¸o Cøu quèc, sè 54,
ngμy 29-9-1945.
36
35
GöI §åNG BμO NAM Bé12
Hìi ®ång bμo Nam Bé!
N−íc ta võa tranh quyÒn ®éc lËp, th× ®· gÆp n¹n ngo¹i x©m.
Khi cßn chiÕn tranh víi NhËt, th× bän thùc d©n Ph¸p hoÆc ®Çu
hμng hoÆc ch¹y trèn. Nay võa hÕt chiÕn tranh th× bän thùc d©n
Ph¸p hoÆc bÝ mËt hoÆc c«ng khai mß l¹i. Trong 4 n¨m, hä ®· b¸n
n−íc ta hai lÇn. Nay hä l¹i muèn thèng trÞ d©n ta lÇn n÷a.
T«i ch¾c vμ ®ång bμo c¶ n−íc ®Òu ch¾c vμo lßng kiªn quyÕt ¸i
quèc cña ®ång bμo Nam Bé. Chóng ta nªn nhí lêi nãi oanh liÖt cña
nhμ ®¹i c¸ch m¹ng Ph¸p: "Thμ chÕt tù do h¬n sèng n« lÖ".
T«i ch¾c vμ ®ång bμo Nam Bé còng ch¾c r»ng ChÝnh phñ vμ
toμn quèc ®ång bμo sÏ hÕt søc gióp nh÷ng chiÕn sÜ vμ nh©n d©n
hiÖn ®ang hy sinh tranh ®Êu ®Ó gi÷ v÷ng nÒn ®éc lËp cña n−íc nhμ.
T«i ch¾c vμ tÊt c¶ ®ång bμo ®Òu ch¾c r»ng nh÷ng ng−êi vμ
nh÷ng d©n téc yªu chuéng b×nh ®¼ng tù do trªn thÕ giíi ®Òu ®ång
t×nh víi chóng ta.
Chóng ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi v× chóng ta cã lùc l−îng ®oμn kÕt
cña c¶ quèc d©n.
Chóng ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi v× cuéc tranh ®Êu cña chóng ta
lμ chÝnh ®¸ng.
T«i chØ muèn dÆn ®ång bμo Nam Bé mét lêi: "§èi víi nh÷ng
ng−êi Ph¸p bÞ b¾t trong lóc chiÕn tranh, ta ph¶i canh phßng cÈn
thËn, nh−ng ph¶i ®èi ®·i víi hä cho khoan hång. Ph¶i lμm cho thÕ
riªng. B©y giê kh«ng ph©ntrong mét tæ chøc duy nhÊt.tÊt c¶ sù ho¹t ®éng riªng miÔn lμ nh÷ng ho¹t ®éng ®éng chung cña toμn thÓ. Snh÷ng c«ng viÖc vμ nhiÖm quÇn chóng ®Ó san sÎ nh÷nc«ng d©n; ñng hé ChÝnh phh« su«ng th«i, mμ cÇn ph¶nh÷ng nç lùc cña ChÝnh pgia ý kiÕn vμo c«ng viÖc cñlËp vμ tù luyÖn ngay tõ b©ymμ g¸nh v¸c viÖc träng ®¹i cho tæ chøc thanh niªn Hμkhu«n mÉu cho thanh niªn Nãi ngμy 27-9-1945. B¸o Cøu quèc, sè 53,
ngμy 28-9-1945.
38
37
PH¸T BIÓU T¹I §¹I HéI
éi8F1)
®¹i biÓu thanh niªn hμ
C¸c anh em nÕu ®Õn ®©y ®Ó ®îi nghe mét bμi diÔn v¨n bãng
b¶y, hoa mü th× c¸c anh em sÏ thÊt väng. Nh÷ng lêi t«i nãi víi anh
em sÏ chØ rÊt gi¶n dÞ, rÊt thiÕt thùc. T«i sÏ kh«ng khen ngîi anh
em, mμ chØ chó ý v¹ch ra nh÷ng khuyÕt ®iÓm cña anh em. Nh÷ng
khuyÕt ®iÓm Êy, cã mÊy ®iÒu lín nhÊt sau ®©y:
Mét lμ, thanh niªn nhÊt lμ thanh niªn Hμ thμnh vèn gi÷ tÝnh
kiªu c¨ng, biÖt ph¸i, bëi vËy nh÷ng tæ chøc ®Òu chia rÏ, c« lËp, ch−a
hîp thμnh ®−îc mét mÆt trËn thèng nhÊt.
Hai lμ, thanh niªn tuy cã h¨ng h¸i, s«i næi nh−ng kÐm s¸ng
kiÕn; viÖc g× còng ®îi ë Tæng bé hoÆc ChÝnh phñ ra cho mÖnh lÖnh,
chØ thÞ, gióp hé ý kiÕn hoÆc ®Þnh hé kÕ ho¹ch; l¹i kh«ng biÕt tù ý ®Ò
nghÞ víi ChÝnh phñ nh÷ng viÖc cÇn ph¶i lμm hay ph¶i söa ch÷a.
Ba lμ, c¸c ®ång chÝ phô tr¸ch thanh niªn kh«ng chÞu ®μo t¹o,
d×u d¾t thªm nh÷ng c¸n bé míi, tuy nh÷ng phÇn tö cã thÓ trë nªn
c¸n bé vÉn kh«ng thiÕu trong ®¸m thanh niªn.
B©y giê, cÇn ph¶i lμm sao cho mÊt nh÷ng khuyÕt ®iÓm Êy. ViÖc
cÇn tr−íc nhÊt lμ lμm thèng nhÊt c¸c tæ chøc thanh niªn. Mçi giíi
thanh niªn cã mét nguyÖn väng, quyÒn lîi, ®−êng lèi ph¸t triÓn
____________
1) §¹i héi khai m¹c s¸ng 27-9-1945. Cã h¬n 100 ®¹i biÓu tham dù gåm
Thanh niªn cøu quèc, Phô n÷ cøu quèc, H−íng ®¹o, Thanh niªn c«ng gi¸o, Tù
vÖ chiÕn ®Êu, c«ng nh©n, häc sinh, sinh viªn, c«ng chøc, ThiÕu niªn tiÒn phong.
TH¦ G
40
C¸c em häc sinh,
Ngμy h«m nay lμ ngμy
D©n chñ Céng hoμ. T«i ®·nhén nhÞp t−ng bõng cña nhÕt th¶y ®Òu vui vÎ v× sau cuéc chuyÓn biÕn kh¸c th−Nh−ng sung s−íng h¬n n÷a®−îc nhËn mét nÒn gi¸o danh c¸c em, vμ míi n¨m nmét nÒn häc vÊn n« lÖ, nghtay sai, lμm t«i tí cho mét em ®−îc c¸i may m¾n h¬n dôc cña mét n−íc ®éc lËp, nªn nh÷ng ng−êi c«ng d©ngi¸o dôc lμm ph¸t triÓn hoem. C¸c em ®−îc h−ëng sù
bao nhiªu ®ång bμo c¸c em.thÕ nμo ®Ó ®Òn bï l¹i c«ng vμ tiÕc cña ®Ó chiÕm l¹i nÒnC¸c em h·y nghe lêi t«i,©n cÇn mong mái cho c¸c ®©y, c¸c em h·y cè g¾ng, sthÇy, yªu b¹n. Sau 80 n¨m
39
SÎ C¥M NH¦êNG ¸o13
Hìi ®ång bμo yªu quý,
Tõ th¸ng giªng ®Õn th¸ng b¶y n¨m nay, ë B¾c Bé ta ®· cã hai
triÖu ng−êi chÕt ®ãi.
KÕ ®ã l¹i bÞ n−íc lôt, n¹n ®ãi cμng t¨ng thªm, nh©n d©n cμng
khèn khæ.
Lóc chóng ta n©ng b¸t c¬m mμ ¨n, nghÜ ®Õn kÎ ®ãi khæ, chóng
ta kh«ng khái ®éng lßng.
VËy t«i xin ®Ò nghÞ víi ®ång bμo c¶ n−íc, vμ t«i xin thùc hμnh
tr−íc:
Cø 10 ngμy nhÞn ¨n mét b÷a, mçi th¸ng nhÞn 3 b÷a. §em g¹o
®ã (mçi b÷a mét b¬) ®Ó cøu d©n nghÌo.
Nh− vËy, th× nh÷ng ng−êi nghÌo sÏ cã b÷a rau b÷a ch¸o ®Ó chê
mïa lóa n¨m sau, khái ®Õn nçi chÕt ®ãi.
T«i ch¾c r»ng ®ång bμo ta ai còng s½n lßng cøu khæ cøu n¹n,
mμ h¨ng h¸i h−ëng øng lêi ®Ò nghÞ nãi trªn.
T«i xin thay mÆt d©n nghÌo mμ c¶m ¬n c¸c ®ång bμo.
Hå CHÝ MINH
B¸o Cøu quèc, sè 53,
ngμy 28-9-1945.
LêI PH¸T BIÓU T¹ITHø T¦ TR¦êNV× hoμn c¶nh b¾t buéccña anh em ®· ph¶i ®Þnh lqu©n sù vμ chÝnh trÞ lμ hai®μo luyÖn míi gäi lμ hiÓu luyÖn nμy ch−a thÓ cung cvμ s©u réng vÒ hai m«n ®ã; ®iÒu c¨n b¶n øng dông ngaanh em mét ph−¬ng h−íng lßng ham muèn nghiªn cøuanh em sÏ ph¶i võa lμm vs¸ch vë mμ ngay trong nh÷C¸c anh em ë ®©y, ta s®Õn nh÷ng ®øc tÝnh mμ ®· l1) Kh«ng tù kiªu, kh«n2) Ph¶i siªng n¨ng: singhÜ, siªng nãi, siªng lμm.
3) CÇu tiÕn bé lu«n lu«
42
luyÖn, söa ch÷a nh÷ng khu4) Trung thμnh víi môc®éc lËp, nßi gièng ®−îc tù doNãi ngμy 1-10-1945.
B¸o Cøu quèc, sè 58,
ngμy 4-10-1945.
41
Th− göi c¸c häc sinh
ngμy nay chóng ta cÇn ph¶i x©y dùng l¹i c¬ ®å mμ tæ tiªn ®· ®Ó l¹i
cho chóng ta, lμm sao cho chóng ta theo kÞp c¸c n−íc kh¸c trªn
hoμn cÇu. Trong c«ng cuéc kiÕn thiÕt ®ã, n−íc nhμ tr«ng mong chê
®îi ë c¸c em rÊt nhiÒu. Non s«ng ViÖt Nam cã trë nªn t−¬i ®Ñp hay
kh«ng, d©n téc ViÖt Nam cã b−íc tíi ®μi vinh quang ®Ó s¸nh vai víi
c¸c c−êng quèc n¨m ch©u ®−îc hay kh«ng, chÝnh lμ nhê mét phÇn
lín ë c«ng häc tËp cña c¸c em.
§èi riªng víi c¸c em lín, t«i khuyªn thªm mét ®iÒu nμy: chóng
ta ®· ®¸nh ®uæi bän thùc d©n, chóng ta ®· giμnh ®−îc ®éc lËp.
Nh−ng giÆc Ph¸p cßn l¨m le quay l¹i. Chóng û vμo kÎ kh¸c m¹nh
h¬n mμ g©y sù víi ta. TÊt nhiªn chóng sÏ bÞ b¹i, v× tÊt c¶ quèc d©n
ta ®oμn kÕt chÆt chÏ vμ mét lßng chiÕn ®Êu cho giang s¬n Tæ quèc.
Ph¶i s½n sμng mμ chèng qu©n giÆc c−íp n−íc, ®Êy lμ bæn phËn cña
mçi c«ng d©n. C¸c em lín ch−a h¼n ®Õn tuæi ph¶i g¸nh c«ng viÖc
nÆng nhäc Êy, nh−ng c¸c em còng nªn, ngoμi giê häc ë tr−êng,
tham gia vμo c¸c Héi cøu quèc ®Ó tËp luyÖn thªm cho quen víi ®êi
sèng chiÕn sÜ vμ ®Ó gióp ®ì mét vμi viÖc nhÑ nhμng trong cuéc
phßng thñ ®Êt n−íc.
T«i ®· thμnh thùc khuyªn nhñ c¸c em. Mong r»ng nh÷ng lêi
cña t«i ®−îc c¸c em lu«n lu«n ghi nhí.
Ngμy h«m nay, nh©n buæi tùu tr−êng cña c¸c em, t«i chØ biÕt
chóc c¸c em mét n¨m ®Çy vui vÎ vμ ®Çy kÕt qu¶ tèt ®Ñp.
Chμo c¸c em th©n yªu
Hå CHÝ MINH
ViÕt kho¶ng th¸ng 9-1945.
Tμi liÖu l−u t¹i Phßng l−u tr÷
V¨n phßng Héi ®ång ChÝnh phñ.
44 43
CHèNG
Quèc d©n ViÖt Nam!
Khi x−a Ph¸p cai trÞ n
B¸o trÎ em ®· ra ®êi. B¸o ®ã lμ b¸o cña trÎ em, vËy c¸c em nªn
d©n. Chóng h¹n chÕ më tr−biÕt ch÷ ®Ó dÔ lõa dèi d©n tSè ng−êi ViÖt Nam thphÇn tr¨m, nghÜa lμ hÇu htiÕn bé lμm sao ®−îc? Nªn ®äc cho trÎ em ch−a biÕt ch÷ nghe. Nªn lμm cho b¸o ph¸t
Nay chóng ta ®· giμnh
c«ng viÖc ph¶i thùc hiÖn cÊpChÝnh phñ ®· ra h¹n Nam ®Òu ph¶i biÕt ch÷ quèd©n häc vô ®Ó tr«ng nom viÖQuèc d©n ViÖt Nam!
Muèn gi÷ v÷ng nÒn ®écMuèn lμm cho d©n m¹nMäi ng−êi ViÖt Nam p
phËn cña m×nh, ph¶i cã kiÕcuéc x©y dùng n−íc nhμ, vquèc ng÷.
Nh÷ng ng−êi ®· biÕt c
ch÷, h·y gãp søc vμo b×nh
TH¦ GöI B¸o THIÕU SINH
Göi b¸o ThiÕu Sinh,
gióp cho b¸o: Göi tin tøc, tranh vÏ vμ viÕt bμi cho b¸o.
triÓn.
Hå CHÝ MINH
B¸o ThiÕu Sinh, sè 1,
ngμy 1-10-1945.
ThiÕumét kh
46
trong c¸c
Nh−ng nhiÒu n¬i c¸ch lμm nãi: mét khuyÕt ®iÓm lín, d©n lμ bÖnh lén xén, thiÕu thó nhËn lμ thiÕu rÊt nhiÒ®Êu th× cã. Ng−êi ngåi bμn gmét Uû ban nh©n d©n, ng−viÖc xÕp ®Æt bμn giÊy: ®è aitμi chÝnh ngåi ®©u. NhiÒu «®Þnh nh÷ng c«ng viÖc chÝnhmμ th−êng chØ dïng th× giê «ng kh¸ch vu v¬, hay cÆm ccho ng−êi kh¸c lμm ®−îc. Trrçi r·i, c¶ ngμy chØ ch¹y ra ®Çu rèi ãc v× mét m×nh ph¶it− ph¸p, nμo tμi chÝnh. ChÝnh quyÒn nh©n d©
Chia c«ng viÖc kh«ng
th× sao lμm ®−îc ®Õn n¬i ®Õcã chõng.
Cã kÕ ho¹ch lμm viÖc n
45
Chèng n¹n thÊt häc
s¸u, b¶y n¨m nay ®· g©y phong trμo truyÒn b¸ quèc ng÷, gióp ®ång
bμo thÊt häc.
Nh÷ng ng−êi ch−a biÕt ch÷ h·y g¾ng søc mμ häc cho biÕt ®i. Vî
ch−a biÕt th× chång b¶o, em ch−a biÕt th× anh b¶o, cha mÑ kh«ng
biÕt th× con b¶o, ng−êi ¨n ng−êi lμm kh«ng biÕt th× chñ nhμ b¶o,
c¸c ng−êi giμu cã th× më líp häc ë t− gia d¹y cho nh÷ng ng−êi
kh«ng biÕt ch÷ ë hμng xãm l¸ng giÒng, c¸c chñ Êp, chñ ®ån ®iÒn,
chñ hÇm má, nhμ m¸y th× më líp häc cho nh÷ng t¸ ®iÒn, nh÷ng
ng−êi lμm cña m×nh.
Phô n÷ l¹i cμng cÇn ph¶i häc, ®· l©u chÞ em bÞ k×m h·m, ®©y lμ
lóc chÞ em ph¶i cè g¾ng ®Ó kÞp nam giíi, ®Ó xøng ®¸ng m×nh lμ mét
phÇn tö trong n−íc, cã quyÒn bÇu cö vμ øng cö.
C«ng viÖc nμy, mong anh chÞ em thanh niªn sèt s¾ng gióp søc.
Chñ tÞch
ChÝnh phñ nh©n d©n l©m thêi
Hå CHÝ MINH
B¸o Cøu quèc, sè 58,
ngμy 4-10-1945.
Tinh
48
trong u
Tù ®éng lμ kh«ng ph¶
xoay xë, tù m×nh biÕt thùc mÎ, phong phó.
NhiÒu Uû ban nh©n d©
cÊp trªn lμ chØ biÕt c¾m ®hμnh mét c¸ch m¸y mãc. Htuú t×nh thÕ tõng lóc mμ ckh¸c ®i Ýt nhiÒu cho ®−îc ttæ chøc "TuÇn lÔ vμng", Uûm×nh kh«ng ai cã ®−îc mét chñ tr−¬ng chØ l¹c quyªn ®ra? Sao kh«ng biÕt quyªn tthø Êy.
Khi cã c«ng t¸c th× ®e
xong viÖc l¹i chØ ngåi kh«ngú ra nh− xe bß lªn dèc, kh«nNhiÒu uû viªn trong c¸cnhËn phô tr¸ch mét viÖc nthùc hμnh c«ng t¸c m×nh còng chØ ®ßi hái chñ tÞch h®Þnh c¸i g×, nh− vËy lμm s
47
ThiÕu ãc tæ chøc...
c«ng kh«ng s¸ng suèt th× viÖc còng ®Õn háng. Ng−êi nãi giái l¹i cho
vμo viÖc chØ cÇn khÐo ch©n tay, ng−êi viÕt giái l¹i cho lμm viÖc vÒ
lao ®éng th× nhÊt ®Þnh kh«ng thÓ nμo thμnh c«ng ®−îc.
ViÖc dïng nh©n tμi, ta kh«ng nªn c¨n cø vμo nh÷ng ®iÒu kiÖn
qu¸ kh¾t khe. MiÔn lμ kh«ng ph¶n l¹i quyÒn lîi d©n chóng, kh«ng
lμ ViÖt gian, th©n Ph¸p, th©n NhËt, cã lßng trung thμnh víi Tæ
quèc lμ cã thÓ dïng ®−îc. Tμi to ta dïng lμm viÖc to, tμi nhá ta c¾t
lμm viÖc nhá, ai cã n¨ng lùc vÒ viÖc g×, ta ®Æt ngay vμo viÖc Êy.
BiÕt dïng ng−êi nh− vËy, ta sÏ kh«ng lo g× thiÕu c¸n bé.
Mét ®iÒu thiÕu sãt n÷a lμ trong khi lμm c«ng t¸c, kÕ ho¹ch ®·
s¬ sμi, ph©n c«ng ®· kh«ng s¸ng suèt, råi sau khi lμm l¹i kh«ng
chÞu kiÓm ®iÓm l¹i.
Ta th−êng cã tÝnh tíi ®©u hay ®ã, xong viÖc th× th«i kh«ng biÕt
−u ®iÓm hay khuyÕt ®iÓm cña m×nh, lμm nh− thÕ mong tiÕn sao
®−îc.
C¸n bé ch¨m chØ lμm viÖc ch−a ®ñ, cÇn ph¶i biÕt lμm viÖc cho
cã ph−¬ng ph¸p. Ph¶i cÇn mμ ph¶i cÈn n÷a.
ChiÕn th¾ng
B¸o Cøu quèc, sè 58,
ngμy 4-10-1945.
50
NãI CHUyÖn víVÒ NéI TRÞ, NTRONG NHVÒ VÊN §Ò NGO¹I GIAVíi Trung Quèc - hai b
tr−íc ®©y, t«i ®· gÆp Hμ nh÷ng yÕu nh©n Trung Ho®ai ViÖt Nam vμ hy väng ®ÓTæng tr−ëng Hμ øng Knãi vÒ chÝnh trÞ, nªn «ng chóng ta.
LÊy t×nh riªng mμ nãi,
nay ®èi víi t«i ch−a tõng qu«ng rÊt tö tÕ. §iÒu ®ã kh«ncòng mong chóng ta ®−îc ®Hai n−íc Trung Hoa vtÕ vμ chÝnh trÞ, th× hai d©t−¬ng th©n.
Víi Mü - nh÷ng ph¸i b
phñ l©m thêi mét c¶m t×nqu©n nh©n ph¸i bé Mü ®èiph¸i bé Mü vÉn chñ tr−¬nnãi chÝnh trÞ.
49
Tinh thÇn tù ®éng...
ph¶i tr«ng, cã ãc ta ph¶i nghÜ, cã tay ta ph¶i lμm chø.
Nh−ng tù ®éng kh«ng ph¶i lμ tù tiÖn. NhiÒu b¹n l¹i hiÓu nghÜa
tù ®éng sai l¹c h¼n ®i, kh«ng coi kû luËt chÝnh trÞ vμo ®©u, muèn
lμm g× lμ cø tù ý lμm bõa ®i, ch¼ng bμn hái th¶o luËn víi ai, kh«ng
theo ph¸p luËt ChÝnh phñ ban hμnh, kh«ng dùa vμo ý nguyÖn d©n
chóng. Nh÷ng ca b¾t bí, tÞch thu tμi s¶n bõa b·i th−êng x¶y ra ë
nhμ quª.
Hμnh ®éng nh− vËy, c¸c Uû ban ®ã v« t×nh g©y nªn nhiÒu
chuyÖn cã h¹i ®Õn uy tÝn cña ChÝnh phñ, lμm cho d©n chóng o¸n
th¸n kªu ca.
Nãi tãm l¹i, c¸c nh©n viªn trong c¸c Uû ban nh©n d©n ph¶i rÌn
cho cã mét tinh thÇn tù ®éng m¹nh mÏ, nh−ng ph¶i bá tÝnh c¸i g×
còng tù tiÖn...
ChiÕn th¾ng
B¸o Cøu quèc, sè 59,
ngμy 5-10-1945.
52
khèi, mu«n d©n ®oμn kÕt hoμn toμn ®éc lËp vμ chèngtham ¸c ra ngoμi bê câi.
Nãi ngμy 6-10-1945.
B¸o Cøu quèc, sè 61,
ngμy 8-10-1945.
51
Nãi chuyÖn víi ®¹i biÓu c¸c b¸o chÝ...
Víi Ph¸p - rÊt ®¬n gi¶n, lμ ChÝnh phñ buéc Ph¸p ph¶i c«ng
nhËn nÒn ®éc lËp cña n−íc ta. §−îc thÕ, vÒ vÊn ®Ò kh¸c còng cã thÓ
gi¶i quyÕt rÊt dÔ dμng.
§· cã t−íng AlÐcx¨ng®ri tíi ®©y xin yÕt kiÕn. Sau ®ã cã mét
nhμ b¸o h»ng ngμy. Råi h«m kia ®©y, l¹i cã hai ng−êi quan ba trong
ph¸i bé Ph¸p ®Õn.
VÒ VÊN §Ò NéI TRÞ:
- ChÝnh phñ D©n chñ Céng hoμ l©m thêi lμ c«ng béc cña d©n.
Anh em trong ChÝnh phñ, ai lμ ng−êi cã tμi n¨ng, cã ®øc h¹nh, gióp
®ì cho d©n, cho n−íc, tÊt nhiªn lμ ®−îc quèc d©n hoan nghªnh. Lμ
ng−êi nμy hay ng−êi kh¸c còng thÕ, ai lμ d©n ®Òu cã quyÒn gióp ®ì.
N−íc ta ®· lμ mét n−íc D©n chñ Céng hoμ, chÝnh quyÒn ®· ë
trong tay d©n, nh©n d©n hoan nghªnh ng−êi cã tμi, cã ®øc g¸nh v¸c
cho d©n ®−îc th× ng−êi ®ã ®¶m nhËn tr¸ch nhiÖm.
Lμm viÖc n−íc hay lμm viÖc g× kh¸c, ng−êi ta th−êng muèn cã
mét chót danh hay mét chót lîi vÒ phÇn m×nh. Nh−ng, anh em
trong ChÝnh phñ l©m thêi hiÖn nay, nh− quèc d©n ®· biÕt, ra g¸nh
v¸c viÖc n−íc, kh«ng ai mong danh hay chuéng lîi. Muèn cho danh
chÝnh, lîi chÝnh, th× Danh, lμm sao cho d©n téc m×nh cã danh víi
thÕ giíi, vμ Lîi, lμm thÕ nμo cho tranh ®−îc lîi víi thÕ giíi.
§ång bμo chóng ta ®· ®i gÇn vμo chç chÕt ®ãi. Vμ m¸u cña
®ång bμo chóng ta ®ang ®æ ra trong Nam Bé.
Lóc nμy, chóng ta ph¶i thùc hμnh cho réng viÖc quyªn g¹o.
Trong miÒn Trung, ®· thùc hμnh råi. Cßn ë B¾c Bé, còng s¾p thùc
hμnh nay mai.
Cã mét ®iÒu chóng ta ®¸ng mõng lμ c¸ch m¹ng ViÖt Nam ®· cã
mét −u ®iÓm so víi c¸ch m¹ng c¸c n−íc Nga, Tμu, Ph¸p. C¸ch m¹ng
ë ®©u thμnh c«ng còng ph¶i ®æ m¸u nhiÒu. Cã n−íc ph¶i chÆt ®Çu
vua. Cã n−íc ®ång bμo chia ®¶ng ph¸i, chÐm giÕt nhau liªn tiÕp
trong bao nhiªu n¨m. N−íc ta, vua tù tho¸i vÞ, c¸c ®¶ng ph¸i kh«ng
cã mÊy. Trong mét thêi gian ng¾n, c¸c giai cÊp ®oμn kÕt thμnh mét
54
Nh÷ng hμnh vi tr¸i ph
thÓ ®em l¹i tiÕng kh«ng hayC¸c Uû ban nh©n d©n kh«ng ®−îc tÞch thu cña c¶i Nh−ng nãi nh− vËy kh«b¾t bí ai, tuyÖt ®èi kh«ng tÞNh÷ng bän thùc d©n tμx©m ph¹m chñ quyÒn ViÖt Uû ban cÇn th¼ng tay phancho kÎ kh¸c.
Ph¶i khoan hång nh−n
biÕt phông sù quyÒn lîi quèB¸o Cøu quèc, sè 61,
ngμy 8-10-1945.
53
Khoan hång mμ kh«ng nhu nh−îc
Tr−íc kia, do nh÷ng lêi vu c¸o hÌn nh¸t cña bän thùc d©n
Ph¸p vμ bän ViÖt gian, ng−êi ngo¹i quèc vÉn ngê vùc ViÖt Minh lμ
céng s¶n, vμ håi chÝnh quyÒn võa thμnh lËp l¹i cã d− luËn cho r»ng
ChÝnh phñ lμ ChÝnh phñ riªng cña ViÖt Minh, nªn kh«ng nhËn sù
hîp t¸c cña ai. ChÝnh s¸ch réng r·i, mÒm dÎo cña ChÝnh phñ Hå
ChÝ Minh ®· c¶i chÝnh hïng hån nh÷ng d− luËn sai lÇm ®ã, ®· v¹ch
râ cho thÕ giíi biÕt ChÝnh phñ nμy lμ hoμn toμn nh©n d©n chø
kh«ng ph¶i thuéc riªng g× mét ®¶ng ph¸i nay mét ®oμn thÓ nμo.
ChÝnh phñ ®· tá ra mét th¸i ®é rÊt khoan hång, chÝnh ®¹i, chØ
coi bän thùc d©n Ph¸p lμ kÎ thï chÝnh cÇn tiªu diÖt, cßn ®èi víi d©n
chóng Ph¸p chÞu thõa nhËn quyÒn ®éc lËp ViÖt Nam th× nã vÉn
th©n thiÖn vμ s½n sμng b¶o vÖ cho sinh m¹ng vμ tμi s¶n.
§èi víi quan l¹i cò, trõ nh÷ng bän ®¹i gian, ®¹i ¸c, ChÝnh phñ
Céng hoμ ta còng tá mét ®é l−îng kh«ng ®Ó t©m moi ra nh÷ng téi
cò ®em lμm ¸n míi lμm g×.
Th¸i ®é ®ã cña ChÝnh phñ tá râ mét ý muèn duy nhÊt lμm sao
®em l¹i cho d©n chóng ®−îc tù do ®éc lËp hoμn toμn vμ ®Ó cho tÊt
c¶ mäi phÇn tö quèc d©n ®−îc h−ëng tù do ®éc lËp Êy nh− mu«n vËt
®−îc h−ëng ¸nh s¸ng mÆt trêi.
TiÕc r»ng, tr¸i víi chÝnh s¸ch khoan hång cña ChÝnh phñ, t¹i
th«n quª th−êng x¶y ra nh÷ng cuéc b¾t bí lung tung, nh÷ng cuéc
tÞch thu bõa b·i kh«ng ph¶i v× quyÒn lîi d©n chóng mμ chØ v× thï
riªng, v× t− lîi.
vÊn ®Ò quan hÖ tíi ®êi sèncho d©n mçi khi ng−êi ta nh©n cho chu ®¸o, ph¶i chóhÕt th¶y nh÷ng viÖc cã thÓ cña d©n ph¶i ®−îc ta ®Æc biNgoμi ra, ®èi víi tÊt chóng, ta ph¶i cã mét thnh−îng, biÕt träng nh©n c¸r»ng c«ng viÖc lμ c«ng viÖc cra, nÕu cã ng−êi thay, m×nnh−êng l¹i cho ai muèn lμmNãi tãm l¹i, muèn ®−îhÕt ph¶i yªu d©n, ph¶i ®Æt mét tinh thÇn chÝ c«ng v« t−B¸o Cøu quèc, sè 65,
ngμy 12-10-1945.
56
55
Sao cho ®−îc lßng d©n?
Ta nhËn thÊy xung quanh c¸c Uû ban nh©n d©n, mét vμi n¬i
tiÕng phμn nμn o¸n th¸n nhiÒu h¬n tiÕng ng−êi khen. D©n chóng
tÝn nhiÖm ë ChÝnh phñ trung −¬ng nhiÒu h¬n c¸c Uû ban ®Þa
ph−¬ng.
Nh÷ng Uû ban ®ã kh«ng nh÷ng kh«ng ®−îc d©n yªu, cßn bÞ
d©n khinh, d©n ghÐt lμ kh¸c n÷a.
Thø nhÊt d©n ghÐt c¸c «ng chñ tÞch, c¸c «ng uû viªn v× c¸i tËt
ng«ng nghªnh cËy thÕ cËy quyÒn. Nh÷ng «ng nμy kh«ng hiÓu
nhiÖm vô vμ chÝnh s¸ch cña ViÖt Minh, nªn khi n¾m ®−îc chót
quyÒn trong tay vÉn hay l¹m dông, cã ®−îc mÊy khÈu sóng lôc
trong tói lóc nμo còng l¨m le muèn b¾n, ®eo chiÕc kiÕm bªn m×nh
lóc nμo còng chØ chùc muèn chÆt ng−êi ta. Ng−êi ta cßn bÜu m«i nãi
®Õn bμ "phñ tr−ëng" nä bËn quÇn ¸o chÏn, tãc c¾t ng¾n c−ìi ngùa ®i
rong kh¾p chç mμ ch¼ng cã viÖc g×, ng−êi ta cßn th× thμo chØ chá
«ng tØnh tr−ëng kia v¸c « t« ®−a bμ "tØnh tr−ëng" ®i ch¬i m¸t mçi
buæi chiÒu.
Tõ chç ng«ng nghªnh xa phÝ ®ã rÊt dÔ ®i ®Õn chç û thÕ cËy
quyÒn, lμm nhiÒu ®iÒu qu¸ tÖ. ThËm chÝ cã «ng t− ph¸p khi xö kiÖn
b¾t téi nh©n quú tr−íc thÒm ®¸nh ®Ëp, chöi m¾ng téi nh©n, h¸ch
dÞch ®óng nh− nh÷ng "«ng quan", "«ng thanh tra" d−íi thêi Ph¸p
thuéc, NhËt thuéc!
Muèn cho d©n yªu, muèn ®−îc lßng d©n, viÖc g× cã lîi cho d©n
ph¶i hÕt søc lμm, viÖc g× cã h¹i cho d©n ph¶i hÕt søc tr¸nh. Ph¶i
chó ý gi¶i quyÕt hÕt c¸c vÊn ®Ò dÇu khã ®Õn ®©u mÆc lßng, nh÷ng
LêI C¶M ¥N
58
KÝnh göi c¸c gi¸m môc
Qu¶ng B×nh,
T«i thay mÆt ChÝnh p
chóng t«i. Trong th− nãi:
"Dï ph¶i hy sinh x−¬ng
h¹nh phóc hoμn toμn, th× chC©u nãi nhiÖt thμnh ®chÝnh yªu n−íc, ®ång thêi cGiªsu. §øc Giªsu hy sinh v×®ång bμo ta c¶ l−¬ng c¶ gi¸mμ hy sinh phÊn ®Êu.
Chóng t«i mong r»ng c
sμng h−ëng øng lêi kªu gäi tMét lÇn n÷a t«i c¶m ¬n B¸o Cøu quèc, sè 70,
ngμy 18-10-1945.
57
TH¦ GöI C¸C GiíI C¤NG TH¦¥NG VIÖT NAM
Cïng c¸c ngμi trong giíi C«ng - Th−¬ng,
§−îc tin giíi C«ng - Th−¬ng ®· ®oμn kÕt l¹i thμnh "C«ng -
Th−¬ng cøu quèc ®oμn" vμ gia nhËp vμo MÆt trËn ViÖt Minh, t«i rÊt
vui mõng. HiÖn nay "C«ng - Th−¬ng cøu quèc ®oμn" ®−¬ng ho¹t
®éng ®Ó lμm nhiÒu viÖc Ých quèc lîi d©n, t«i rÊt hoan nghªnh vμ
mong ®îi nhiÒu kÕt qu¶ tèt.
Trong lóc c¸c giíi kh¸c trong quèc d©n ra søc ho¹t ®éng ®Ó
giμnh lÊy nÒn hoμn toμn ®éc lËp cña n−íc nhμ, th× giíi C«ng -
Th−¬ng ph¶i ho¹t ®éng ®Ó x©y dùng mét nÒn kinh tÕ vμ tμi chÝnh
v÷ng vμng vμ thÞnh v−îng. ChÝnh phñ nh©n d©n vμ t«i sÏ tËn t©m
gióp giíi C«ng- Th−¬ng trong c«ng cuéc kiÕn thiÕt nμy.
ViÖc n−íc vμ viÖc nhμ bao giê còng ®i ®«i víi nhau. NÒn kinh tÕ
quèc d©n thÞnh v−îng nghÜa lμ c¸c sù kinh doanh cña c¸c nhμ c«ng
nghiÖp, th−¬ng nghiÖp thÞnh v−îng. VËy t«i mong giíi C«ng -
Th−¬ng nç lùc vμ khuyªn c¸c nhμ c«ng nghiÖp vμ th−¬ng nghiÖp
mau mau gia nhËp vμo "C«ng - Th−¬ng cøu quèc ®oμn" cïng ®em
vèn vμo lμm nh÷ng c«ng cuéc Ých quèc lîi d©n.
Hå CHÝ MINH
B¸o Cøu quèc, sè 66,
ngμy 13-10-1945.
Thø nhÊt, sù v¾ng mÆt
®IÖN V¡N GöI TæHμ Néi, qua Hå ChÝ ViÖt NaT¬rumaVÒ nguyªn t¾c, nh©n thμnh lËp Uû ban t− vÊn ®è®Õn tÇm quan träng vÒ chiÕlμ mong muèn tha thiÕt - chøng tá mét c¸ch nhÊt trÝkh¸c trong viÖc t¹o lËp vμ cthÕ giíi, chóng t«i mong r»®Õn nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y:
60
trong Uû ban t− vÊn dÉn tnh©n d©n ViÖt Nam t¹i Uph¸p lý hoÆc c¬ së thùc tÕ. Nam kh«ng cßn tån t¹i métc¸c HiÖp −íc 1884 vμ 1863. chÝnh quyÒn cho ChÝnh phñchÊp thuËn viÖc huû bá c¸c ngμy 9 th¸ng 3, viÖc Ph¸p t
59
TR¶ LêI th− CñA NHI §åNG CøU QUèC
PH¦íC DI£N (QU¶NG NINH)
Vμ CÈM GIμNG (H¶I H¦NG)9F1)
Hìi c¸c ch¸u yªu quý,
T«i nhËn ®−îc th− c¸c ch¸u cho biÕt r»ng c¸c ch¸u ®· nhÞn ¨n
quμ ®Ó gãp tiÒn vμo Quü ®éc lËp.
C¸c ch¸u nång nμn yªu n−íc lμm cho t«i rÊt ®éng lßng. T«i
thay mÆt cho tÊt c¶ ®ång bμo lín tuæi mμ c¶m ¬n c¸c ch¸u.
C¸c ch¸u ®· tá ra lμ nh÷ng ch¸u ch¾t rÊt xøng ®¸ng cña tæ
tiªn Hång - L¹c, vμ rÊt xøng ®¸ng lμ "tiÓu chñ «ng" cña n−íc nhμ
(nÕu c¸c ch¸u kh«ng hiÓu Hång - L¹c lμ g×, th× cha mÑ hoÆc thÇy
häc nãi cho biÕt).
C¸c ch¸u häc hμnh tiÕn bé thÕ nμo? Søc khoÎ ra sao? Héi nhi
®ång cøu quèc ®· lμm ®−îc nh÷ng viÖc g×? TrÎ em trong Héi thªm
®−îc bao nhiªu? L©u l©u c¸c ch¸u nhí viÕt th− cho t«i. ViÕt th− th×
c¸c ch¸u tù viÕt, nghÜ sao viÕt vËy, chí m−în ng−êi kh¸c viÕt.
Chóc c¸c ch¸u m¹nh khoÎ lu«n vμ h«n c¸c ch¸u râ kªu.
Hå CHÝ MINH
B¸o Cøu quèc, sè 67,
ngμy 15-10-1945.
____________
1) §Çu ®Ò lμ cña chóng t«i (BT).
Bá c¸ch
62
Mét «ng chñ tÞch Uû ba
t¹i mét th«n bªn c¹nh, nhtrong lμng m×nh l¹i khoe rb¸n thø vÞ nh− ch¸nh phã mãn tiÒn kh¸ lín!
ThËt lμ tr¸i ng−îc! Nãi
d©n b»ng c¸ch b¸n thø vÞ, cchøc theo mét tinh thÇn d©theo mét ph−¬ng ph¸p cò rÝcïng lμ kh¸c.
C¸c «ng nãi: miÔn sao cKh«ng ®−îc! TiÒn lμ m
thËt nh−ng kh«ng ph¶i v× cnh÷ng thñ ®o¹n kh«ng chÝnLμm tiÒn b»ng c¸ch b¸ãc hiÕu danh, trong khi cÇn cã ãc thiÕt thùc, gãp søc vn−íc.
Trong lóc xung quanh
ho¸, diÔn kÞch ®Ó lÊy tiÒn gquay l¹i lèi lμm tiÒn cò rÝcãc ®Æc sÖt. Nh÷ng cuéc "lμ
61
®iÖn v¨n göi tæng thèng mü h.t¬ruman...
toμn bé c¸c mèi liªn hÖ vÒ mÆt hμnh chÝnh víi ViÖt Nam, tõ ngμy
19-8-1945 ChÝnh phñ l©m thêi trªn thùc tÕ ®· lμ mét ChÝnh phñ
®éc lËp vÒ mäi ph−¬ng diÖn. Nh÷ng sù kiÖn x¶y ra míi ®©y ë Sμi
Gßn do sù xói giôc cña ng−êi Ph¸p ®· khuÊy ®éng sù ®ång lßng
ph¶n ®èi dÉn tíi cuéc ®Êu tranh v× nÒn ®éc lËp.
Thø hai, Ph¸p kh«ng cã quyÒn v× Ph¸p ®· b¸n §«ng D−¬ng cho
NhËt mét c¸ch ®ª tiÖn vμ ®· ph¶n béi l¹i c¸c n−íc §ång minh.
Thø ba, theo b¶n HiÕn ch−¬ng §¹i T©y D−¬ng vμ b¶n HiÖp −íc
Hoμ b×nh sau ®ã, vμ do thiÖn chÝ cïng víi lËp tr−êng kiªn ®Þnh vÒ
nÒn d©n chñ, ViÖt Nam cã ®ñ ®iÒu kiÖn cö ®¹i diÖn vμo Uû ban t−
vÊn. Chóng t«i tin ch¾c r»ng t¹i Uû ban nμy, ViÖt Nam cã thÓ
mang l¹i sù ®ãng gãp cã hiÖu qu¶ cho viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cßn
tån t¹i ë ViÔn §«ng; tr¸i l¹i, sù v¾ng mÆt cña ViÖt Nam sÏ g©y ra
t×nh tr¹ng bÊt æn ®Þnh vμ ®Æc tÝnh nhÊt thêi cho nh÷ng gi¶i ph¸p
®¹t ®−îc b»ng c¸ch kh¸c. V× thÕ chóng t«i bμy tá ®Ò nghÞ tha thiÕt
®−îc tham gia vμo Uû ban t− vÊn cña ViÔn §«ng. Chóng t«i sÏ v«
cïng biÕt ¬n Ngμi cïng Thñ t−íng Atli, Thñ t−íng Xtalin, Thèng
chÕ T−ëng Giíi Th¹ch vÒ sù truyÒn ®¹t l¹i nh÷ng nguyÖn väng cña
chóng t«i tíi Liªn hîp quèc.
KÝnh
Hå CHÝ MINH
United States - Vietnam Relations
1945 - 1967, U.S. government printing
office, Washington, 1971, p.73.
TH¦ GöI Uû BTØNH, H
64
Hìi c¸c b¹n!
A. N−íc ta bÞ T©y ¸p bø
¸p bøc.
D©n ta ®ãi rÐt, khæ së,
cßn rÊt ®au lßng.
mμ chóng ta bÎ gÉy xiÒng xÝcNÕu kh«ng cã nh©n dNÕu kh«ng cã ChÝnh phñ, tnªn ChÝnh phñ víi nh©n d©nay, chóng ta ®· x©y dùng Nh−ng nÕu n−íc ®éc lËp mμ®éc lËp còng ch¼ng cã nghÜaB. ChÝnh phñ ta ®· høacã phÇn h¹nh phóc. Trong viph¶i lμm dÇn dÇn, kh«ng thSong ngay tõ b−íc ®Çu, chónChóng ta ph¶i hiÓu r»quèc cho ®Õn c¸c lμng, ®Òu viÖc chung cho d©n, chø khkú d−íi quyÒn thèng trÞ cña ViÖc g× lîi cho d©n, ta pNhê d©n ta ®oμn kÕt mé
63
Bá c¸ch lμm tiÒn Êy ®i !
tuyªn truyÒn n÷a míi ®−îc. Sao cho ng−êi ta nhËn thÊy r»ng ®ång
tiÒn cña ng−êi ta bá ra lμ mét viªn g¹ch ®Ó gãp vμo viÖc x©y ®¾p
nÒn mãng quèc gia.
B¸n ng«i thø lμm cho ãc ng−êi ta ®en tèi thªm! TiÒn lÊy nh−
vËy còng lμ mét thø tiÒn phi nghÜa.
Lßng sèt s¾ng lμm tiÒn cho d©n cña «ng chñ tÞch nä ®¸ng hoan
nghªnh thËt, nh−ng c¸ch lμm tiÒn cña «ng cã h¹i cho sù tiÕn ho¸
cña d©n, cÇn ph¶i bá ngay ®i, còng nh− cÇn ph¶i phñi ®i hÕt nh÷ng
hñ tôc kh¸c: lμm r−îu ¨n mõng ®−îc bÇu vμo Uû ban, dïng ch÷
nho trong nh÷ng tê th«ng ®¹t, v.v..
ChiÕn th¾ng
B¸o Cøu quèc, sè 69,
ngμy 17-10-1945.
66
lμm mÊt lßng tin cËy cña d©D. Chóng ta kh«ng sî sph¶i ra søc söa ch÷a. VËy nμy, th× nªn chó ý tr¸nh ®ph¹m nh÷ng lÇm lçi trªn nμtù söa ch÷a th× ChÝnh phñ sV× h¹nh phóc cña d©n nãi. Chóng ta ph¶i ghi s©u lßng.
Mong c¸c b¹n tiÕn bé.
B¸o Cøu quèc, sè 69,
ngμy 17-10-1945.
65
Th− göi uû ban nh©n d©n c¸c kú, ...
ViÖc g× h¹i ®Õn d©n, ta ph¶i hÕt søc tr¸nh.
Chóng ta ph¶i yªu d©n, kÝnh d©n th× d©n míi yªu ta, kÝnh ta.
C. T«i vÉn biÕt trong c¸c b¹n cã nhiÒu ng−êi lμm theo ®óng
ch−¬ng tr×nh cña ChÝnh phñ, vμ rÊt ®−îc lßng nh©n d©n. Song còng cã
nhiÒu ng−êi ph¹m nh÷ng lÇm lçi rÊt nÆng nÒ. Nh÷ng lÇm lçi chÝnh lμ:
1. Tr¸i phÐp - Nh÷ng kÎ ViÖt gian ph¶n quèc, chøng cí râ rμng
th× ph¶i trõng trÞ ®· ®μnh, kh«ng ai tr¸ch ®−îc.
Nh−ng còng cã lóc v× t− thï t− o¸n mμ b¾t bí vμ tÞch thu lμm
cho d©n o¸n th¸n.
2. CËy thÕ - CËy thÕ m×nh ë trong ban nμy ban nä, råi ngang
tμng phãng tóng, muèn sao ®−îc vËy, coi khinh d− luËn, kh«ng
nghÜ ®Õn d©n. Quªn r»ng d©n bÇu m×nh ra lμ ®Ó lμm viÖc cho d©n,
chø kh«ng ph¶i ®Ó cËy thÕ víi d©n.
3. Hñ ho¸ - ¡n muèn cho ngon, mÆc muèn cho ®Ñp, cμng ngμy
cμng xa xØ, cμng ngμy cμng l·ng m¹n, thö hái tiÒn b¹c Êy ë ®©u ra?
ThËm chÝ lÊy cña c«ng dïng vμo viÖc t−, quªn c¶ thanh liªm,
®¹o ®øc. ¤ng uû viªn ®i xe h¬i, råi bμ uû viªn, cho ®Õn c¸c c« c¸c
cËu uû viªn, còng dïng xe h¬i cña c«ng. Thö hái nh÷ng hao phÝ ®ã
ai ph¶i chÞu?
4. T− tóng - KÐo bÌ, kÐo c¸nh, bμ con b¹n h÷u m×nh, kh«ng tμi
n¨ng g× còng kÐo vμo chøc nμy chøc nä. Ng−êi cã tμi cã ®øc, nh−ng
kh«ng võa lßng m×nh th× ®Èy ra ngoμi. Quªn r»ng viÖc lμ viÖc c«ng,
chø kh«ng ph¶i viÖc riªng g× dßng hä cña ai.
5. Chia rÏ - Bªnh vùc líp nμy, chèng l¹i líp kh¸c, kh«ng biÕt
lμm cho c¸c tõng líp nh©n nh−îng lÉn nhau, hoμ thuËn víi nhau.
ThËm chÝ cã ®«i n¬i ®Ó ®Êt ruéng bá hoang, n«ng gia ta th¸n. Quªn
r»ng lóc nμy ta ph¶i toμn d©n ®oμn kÕt, kh«ng chia giμ trÎ, giμu
nghÌo ®Ó gi÷ nÒn ®éc lËp, chèng kÎ thï chung.
6. Kiªu ng¹o - T−ëng m×nh ë trong c¬ quan ChÝnh phñ lμ thÇn
th¸nh råi. Coi khinh d©n gian, nãi ph«, cö chØ lóc nμo còng v¸c mÆt
"quan c¸ch m¹ng" lªn. Kh«ng biÕt r»ng, th¸i ®é kiªu ng¹o ®ã sÏ
68 67
nh−ng lßng t«i vÉn lu«n lu«Xin ®ång bμo h·y nhËnphñ.
TH¦ GöI §åNG Bμo TØNH LAO CAI
Hμ Néi, ngμy 18 th¸ng 10 n¨m 1945
B¸o Cøu quèc, sè 71,
ngμy 19-10-1945.
Hìi ®ång bμo yªu quý ë Lao Cai!
T«i biÕt nh÷ng ngμy gÇn ®©y, ®ång bμo nãng ruét l¾m! Mμ
nãng ruét lμ ph¶i. N−íc nhμ ®· ®éc lËp råi, l¸ quèc kú mμu ®á sao
vμng ®· bay phÊt phíi kh¾p n−íc ViÖt Nam. Êy thÕ mμ ®ång bμo
yªu quý ë biªn thuú, v× ®−êng s¸ xa x«i nªn kh«ng biÕt râ t×nh thÕ,
b¶o kh«ng nãng ruét lμm sao ®−îc?
T«i biÕt tÊm lßng yªu n−íc th−¬ng nßi cña ®ång bμo lóc nμy rÊt
s«i næi. §Êy lμ mét chøng cí rÊt tèt ®Ñp cho vËn mÖnh n−íc nhμ.
Ngμy 19 th¸ng 8 cuéc khëi nghÜa do MÆt trËn ViÖt Minh l·nh
®¹o ®· thμnh c«ng16. Ngμy 2 th¸ng 9 b¶n Tuyªn ng«n ViÖt Nam
§éc LËp ®· ban bè. Vua B¶o §¹i ®· tù nguyÖn tho¸i vÞ, chÝnh thÓ
D©n chñ Céng hoμ ®· thμnh lËp.
Tõ ®©y ®ång bμo chóng ta ph¶i ®oμn kÕt chÆt chÏ, ph¶i tranh
®Êu ®Õn kú cïng ®Ó m−u tù do h¹nh phóc cho d©n téc. T«i tin r»ng
®ång bμo Lao Cai sÏ nhiÖt liÖt h−ëng øng lêi kªu gäi cña ChÝnh
phñ. TÊt c¶ nh©n d©n Lao Cai, kh«ng ph©n biÖt trai g¸i, giμ trÎ,
giμu nghÌo, l−¬ng gi¸o, kh«ng ph©n biÖt M¸n, M−êng, MÌo, v.v.,
cïng nhau h¨ng h¸i ®øng lªn phÊn ®Êu ®Ó cñng cè nÒn ®éc lËp cña
n−íc nhμ vμ x©y dùng nÒn h¹nh phóc tù do cho d©n chóng.
Tuy r»ng trong lóc nμy chóng ta ch−a cã dÞp gÆp mÆt nhau,
70
§iÖn V¡N GöI CChÝnh phñ l©m thêi C
céng hoμ trong n−íc ®· thμNam tho¸i vÞ, cam kÕt b¶o l·nh thæ ViÖt Nam trong bnhau vμ ®èi xö b×nh ®¼ng. x©m nhËp l·nh thæ ViÖt thÝch ®¸ng víi ChÝnh phñ cÇn thiÕt cho lùc l−îng Ph¸tiÕc x¶y ra.
Bót tÝch tiÕng Ph¸p,
l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.
69
C¤NG §IÖN GöI t−íng §ê G¤N,
NG¦êI §øNG §ÇU CHÝNH PHñ PH¸P10F1)
Pari
Xin h©n h¹nh b¸o víi Ngμi, ChÝnh phñ l©m thêi Céng hoμ ViÖt
Nam ®· ®−îc thμnh lËp sau khi NhËt B¶n ®Çu hμng vμ Hoμng ®Õ
B¶o §¹i tho¸i vÞ. ChÝnh phñ chóng t«i gåm c¸c thμnh viªn céng hoμ
cña ba xø ViÖt Nam víi quyÕt t©m b¶o vÖ nÒn ®éc lËp ViÖt Nam
b»ng mäi biÖn ph¸p, cam kÕt b¶o ®¶m an ninh tÝnh m¹ng vμ tμi
s¶n cña ng−êi n−íc ngoμi ë toμn câi ViÖt Nam trªn c¬ së t«n träng
lÉn nhau vμ ®èi xö b×nh ®¼ng. Chóng t«i ph¶n ®èi viÖc qu©n ®éi
Ph¸p x©m nhËp l·nh thæ ViÖt Nam vμ ®Ò nghÞ Ngμi ban bè nh÷ng
chØ thÞ h÷u Ých cho c¸c lùc l−îng Ph¸p ë ViÔn §«ng ®Ó tr¸nh nh÷ng
sù x¶y ra ®¸ng tiÕc.
Chñ tÞch ChÝnh phñ l©m thêi
Céng hoμ ViÖt Nam
Hå CHÝ MINH
B¶n chôp bót tÝch tiÕng Ph¸p,
l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.
____________
1) Nguyªn v¨n: Chef du Gouvernement fraçais.
LêI C¡N TUY£N TR
72
®Þnh c«ng t¸c ë ®©u ph¶i ®Æ2) Ph¶i biÕt chÞu kham 3) Ph¶i biÕt nhÉn n¹i.kh«ng hiÓu th× nãi ®Õn hai theo nh÷ng ng−êi ®i truyÒn 4) Chí cã lªn mÆt "qutruyÒn ®©y lμ ®i d¹y ng−êi ®¹o ng−êi ta chø kh«ng chÞu5) Chó ý ®Õn c¸ch ph« s©u trong d©n chóng. LÊy tr−íc m¾t mμ nãi. Tr¸nh ®−îc 50 ng−êi hiÓu râ cßn hNãi ngμy 20-10- 1945.
1) Ph¶i biÕt râ môc ®Ýc
B¸o Cøu quèc, sè 73,
ngμy 22-10-1945.
71
®IÖN V¡N GöI HéI NGHÞ LI£N PH 1F1)
D©n téc ViÖt Nam ®−¬ng chiÕn ®Êu cho nÒn ®éc lËp rÊt lÊy lμm
c¶m ®éng tiÕp ®−îc quyÕt nghÞ ¸n cña Héi nghÞ liªn Phi ñng hé
cuéc tranh ®Êu cña d©n téc ViÖt Nam chèng víi bän thùc d©n Ph¸p.
Lêi quyÕt nghÞ cña Héi nghÞ liªn Phi tá râ tinh thÇn ®oμn kÕt
cña c¸c d©n téc nh−îc tiÓu ë §«ng D−¬ng, Nam D−¬ng quÇn ®¶12F2),
Ên §é vμ c¸c d©n téc Phi ch©u, trªn con ®−êng tranh ®Êu ®Ó gi÷
quyÒn ®éc lËp vμ tù do, ®· tèn biÕt bao nhiªu x−¬ng m¸u míi giμnh
l¹i ®−îc sau cuéc ®¹i Õn13F3).
Hå CHÝ MINH
B¸o Cøu quèc, sè 71,
ngμy 19-10-1945.
____________
1) Héi nghÞ c¸c n−íc ch©u Phi häp t¹i M¨ngsÐtxt¬ (Anh).
2) In®«nªxia.
3) ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai.
74
H·y thö hái chóng t«i khæ n
μ d©n chóng Ph
−íc Ph¸p v
μu cã h¬n bëi sù bãc lnªn gi
μ nghÌo khã h¬n. lét Êy m
μ g¸nh nÆng chÊt t®Þa cßn l
Cã ph¶i c¸c b¹n n«ng gi
−
−îc lîi kh«ng? Tr −¬ng ® D
μo ®Þa vÞ chóng t«i m®Æt v
−êi ngo¹i quμo nÕu cã ng n
μ ®au ®íμi nh÷ng tai ho¹ v d
chiÕn ®Êu ®Õn giät m¸u cuèth× t¹i sao c¸c b¹n l¹i munh»n sù thèng trÞ cña Ph¸p.
C¸c b¹n còng biÕt r»n
− cho d©n PhPh¸p, còng nh
μ b«i nhä danh tthuéc ®Þa m
−íc Ph¸p−êi nãi n Cã ng
−íc Mü ®·
−¬ng? LÇm biÕt bao! C¸c lËp cña Cao L 14F
). N
1
D
μ mÊt tμy cã v× vËy m −íc n n
C«ng nhËn nÒn ®éc lËp
−íc Ph¸p,gi¶m uy tÝn cña n
μy tμ lÞch sö. Cö chØ n giíi v
−íc Ph¸p ViÖt Nam r»ng n
−íc.
μy tr quèc chñ nghÜa ng
μ lßng mÕn yªu cd©n téc v
μ Tæ quèc ®éc lËp. h¬n l
−êi Ph¸p Hìi nh÷ng ng
m¸u nh©n lo¹i ®· ch¶y nhich©n chÝnh x©y trªn c«ng b____________
1) TriÒu Tiªn.
2) PhilÝppin.
73
−¬ng −êi ph¸p ë ®«ng d TH¦ GöI NH÷ng ng
μi lêi cïng c¸c b¹n, −êi Ph¸p! T«i muèn ngá v Hìi nh÷ng ng
μ lÊy μ ViÖt Nam, m −íc Céng ho kh«ng lÊy danh nghÜa Chñ tÞch n
−¬ng thiÖn. −êi Ph¸p l −êi b¹n ch©n thËt cña nh÷ng ng t×nh mét ng
μ muèn nã ®éc lËp. C¸c −íc Ph¸p cña c¸c b¹n v C¸c b¹n yªu n
−îc tù do. Lßng yªu μ muèn hä ® μo cña c¸c b¹n v b¹n yªu ®ång b
−ëng cao quý μ lý t μm vÎ vang c¸c b¹n v× nã l μy l −¬ng nßi n −íc th n
−êi. μi ng nhÊt cña lo
−íc cña chóng t«i −îc phÐp yªu n −ng chóng t«i còng ph¶i ® Nh
−îc phÐp yªu ®ång μ muèn nã ®éc lËp chø! Chóng t«i còng ph¶i ® v
μ lý μ c¸c b¹n coi l −îc tù do chø! C¸i m μ muèn hä ® μo chóng t«i v b
−ëng cña chóng t«i. μ lý t t−ëng còng ph¶i l
Chóng t«i kh«ng ghÐt kh«ng thï g× d©n téc Ph¸p. Tr¸i l¹i
μ kÎ ®Çu tiªn truyÒn chóng t«i kÝnh phôc c¸i d©n téc lín lao Êy ®· l
μ ®· cèng hiÕn μ b¸c ¸i, v −ëng réng r·i vÒ tù do, b×nh ®¼ng v b¸ lý t
μ cho v¨n minh.
rÊt nhiÒu cho v¨n hãa, cho khoa häc v
−íc Ph¸p, μo n
Sù chiÕn ®Êu cña chóng t«i kh«ng nh»m ®¸nh v
μ chØ −¬ng thiÖn, m −êi Ph¸p l μo nh÷ng ng còng kh«ng nh»m ®¸nh v
−¬ng cña chñ nghÜa thùc μn b¹o ë §«ng D chèng l¹i sù thèng trÞ t
μy ®· l¹m d©n Ph¸p. C¸c b¹n còng tù hiÓu c¸i chñ nghÜa thùc d©n n
−íc Ph¸p ®Ó b¾t chóng t«i chÞu nh÷ng tai dông danh tiÕng tèt cña n
−ìng b¸ch mua μo: phu sai, t¹p dÞch, thuÕ muèi, c − thÕ n ho¹ lín nh
−îu, thuÕ m¸ nÆng nÒ, kh«ng mét chót tù do, khñng μ r
thuèc phiÖn v
μn nhÉn... μ vËt chÊt, bãc lét t bè kh«ng ngít, khæ cùc tinh thÇn v
TH¦ GöI Bé tr−ChÝnh phñ l©Bé tr−ëng NgoOa sinh t¬n, D.Th−a Ngμi,
T×nh h×nh ë Nam ViÖt
76
hái cã sù can thiÖp ngay tøcqua l¸ th− nμy sÏ göi ®Õn tr−êng hîp ViÖt Nam mμ ttoμn thÕ giíi.
Tr−íc hÕt, t«i xin ®−îc
t− liÖu, trong ®ã cã b¶n Tc«ng bè cña cùu Hoμng ®Õ bè cña ChÝnh phñ chóng t«ibøc c«ng hμm nªu râ lËp trliªn quan tíi Nam ViÖt NaNh− c¸c t− liÖu nμy snh©n d©n ViÖt Nam ®· tr¶i nhiªn ®· ®−a d©n téc ViÖt Nsù ®« hé cña Ph¸p vμ sù kh¸
75 Th− göi nh÷ng ng−êi ph¸p ë ®«ng d−¬ng
chiÕn tranh, r»ng tù do, b×nh ®¼ng, b¸c ¸i ph¶i thùc hiÖn trªn kh¾p
c¸c n−íc kh«ng ph©n biÖt chñng téc vμ mμu da −?
Chóng t«i kh«ng sî chÕt chÝnh lμ v× chóng t«i muèn sèng.
Chóng t«i còng nh− c¸c b¹n, muèn sèng tù do, kh«ng cã ai ®Ì ®Çu
bãp cæ. Bëi vËy chóng t«i ®· ph©n biÖt ng−êi Ph¸p tèt víi ng−êi
Ph¸p xÊu.
T«i nh¾c l¹i, chóng t«i chiÕn ®Êu cho nÒn ®éc lËp cña chóng t«i,
chóng t«i chiÕn ®Êu chèng sù ®« hé Ph¸p mμ kh«ng chèng nh÷ng
ng−êi Ph¸p l−¬ng thiÖn.
Lóc nμy, bän thùc d©n Ph¸p ®· më ®Çu sù tÊn c«ng chóng t«i ë
Nam Bé. Chóng ®· b¾t ®Çu giÕt bao ®ång bμo chóng t«i, ®èt nhμ
c−íp cña cña chóng t«i. Chóng t«i b¾t buéc ph¶i kh¸ng cù l¹i lò
x©m l¨ng Êy ®Ó b¶o vÖ gia ®×nh, Tæ quèc chóng t«i.
MÆc dÇu nh− vËy, trªn kh¾p ®Êt n−íc ViÖt Nam, sinh mÖnh vμ
tμi s¶n cña ng−êi Ph¸p vÉn ®−îc che chë vμ tiÕp tôc ®−îc che chë
miÔn lμ c¸c ng−êi Êy chÞu sèng yªn æn vμ kh«ng t×m c¸ch g©y
chuyÖn.
T«i trÞnh träng cam ®oan r»ng nh÷ng ng−êi Ph¸p lμm ¨n l−¬ng
thiÖn vμ sèng yªn æn sÏ m·i m·i ®−îc chóng t«i träng ®·i nh− bÌ
b¹n, nh− anh em. Chóng t«i lμ mét d©n téc −a hoμ b×nh, träng
quyÒn lîi vμ tù do cña ng−êi kh¸c.
Nh÷ng ng−êi Ph¸p ë §«ng D−¬ng! B©y giê ®Õn l−ît c¸c b¹n
ph¶i tá ra r»ng c¸c b¹n xøng ®¸ng lμ con ch¸u nh÷ng vÞ anh hïng
vÎ vang x−a kia ®· tranh ®Êu cho tù do, b×nh ®¼ng vμ b¸c ¸i.
Chμo tÊt c¶ c¸c b¹n
Hå CHÝ MINH
B¸o Cøu quèc, sè 72 vμ 74,
ngμy 20 vμ 23-10-1945.
78
−¬ng tiÖn... H¬n n÷a, thu
b×nh, l¹i viÖn ®Õn mét cuéph
®ang hy väng sù trë l¹i cñahÕt l
− lÖnh Anh ë
μ tõ Bé t
−êi ta hiÓu r»ng
c«ng nhËn ngÇm ®èi víi chhä trong chõng mùc liªn qlμm cho ng
t¸i lËp sù cai trÞ cña Ph¸p,
sÏ gióp hä ®Èy nhanh tèc Nh
−ng c¸c sù kiÖn x¶y ra
μn th
μy. To cña lËp luËn n
− mét chèng l¹i cu−êi nh ng
−êng phè ®Çu tiªn dotrªn ®
μu chiÕn cßn
μ cã tæ chøc trong ®ã c¶ haqu©n tiÕp viÖn quan träng nhÊt trong sè t 9 ®· nhanh chãng ph¸t triv
μ cuéc ®chiÕn tranh. Khi m
μ h»nμ khi m In®«nªxia, v
−êi Ph¸®éng d· man cña ng
cña mét cuéc xung ®ét réng Nh − vËy, t×nh h×nh N
μnh lËp thêi. ë ®©y, viÖc th
μ c«ng lý, tr×nh b
nhËn mét c¸ch nång nhiÖt tíi mét gi¶i ph¸p c«ng b»nd©n ViÖt Nam chØ ®ßi hái nsù thùc v
®©y cña chóng t«i.
1. VÊn ®Ò liªn quan tíi
cuéc häp ®Çu tiªn cña Uû ba2. §o μn ®¹i biÓu ViÖt
nh÷ng quan ®iÓm cña ChÝn
77
−ëng ngo¹i giao hoa kú − göi bé tr Th
μnh c«ng cña ViÖt Nam, cuèi cïng chóng t«i ®· thÊy Ph¸p thÊt th
−íc §ång μ sù ph¶n béi cña hä ®èi víi c¸c n b¹i ë ch©u ¢u, sau ®ã l
−ît v× quyÒn lîi cña §øc, råi NhËt B¶n. MÆc dï lóc ®ã, minh lÇn l
−êi ViÖt Nam ®· g¸c sang −íc §ång minh ®ang ë thÕ bÊt lîi, ng c¸c n
mét bªn tÊt c¶ nh÷ng kh¸c biÖt trong quan ®iÓm chÝnh trÞ, thèng
μ b¾t ®Çu cuéc chiÕn ®Êu quyÕt nhÊt l¹i trong MÆt trËn ViÖt Minh v
−¬ng §¹i T©y liÖt chèng qu©n NhËt. Trong khi ®ã, b¶n HiÕn ch
−íc
−îc ký kÕt, x¸c ®Þnh môc tiªu chiÕn tranh cña c¸c n −¬ng ®· ® D
μ b×nh. Nh÷ng nguyªn μ ®Æt nÒn t¶ng cho sù nghiÖp ho §ång minh v
−îc
μ b×nh ®¼ng quèc tÕ vÒ ®Þa vÞ ® t¾c cao quý cña sù c«ng b»ng v
μy ®· l«i cuèn m¹nh mÏ d©n ViÖt −¬ng n nªu lªn trong b¶n HiÕn ch
μm cho cuéc kh¸ng chiÕn cña ViÖt Minh ë c¸c μ gãp phÇn l Nam, v
μo kh¸ng NhËt réng kh¾p μnh mét phong tr vïng cã chiÕn tranh th
quèc gia, cã tiÕng vang m¹nh mÏ trong nh÷ng kh¸t väng vÒ d©n
− nÒn −îc xem nh −¬ng ® −¬ng §¹i T©y D chñ cña d©n chóng. HiÕn ch
−¬ng lÜnh kiÕn quèc −¬ng lai. Mét c −íc ViÖt Nam trong t t¶ng cña n
−êi ta thÊy r»ng nã phï hîp víi HiÕn μ vÒ sau ng −îc dù th¶o m ®· ®
μn trong mÊy μn to −îc thùc hiÖn ho μ ®· ® −¬ng Xan Phranxixc«, v ch
−êi NhËt ®· ®em l¹i n¨m qua: cuéc ®Êu tranh liªn tôc chèng l¹i ng
μy 19 th¸ng 8, sù tù nguyÖn μo ng sù phôc håi nÒn ®éc lËp d©n téc v
−íc ViÖt Nam μnh lËp n μng ®Õ B¶o §¹i, viÖc th tho¸i vÞ cña cùu Ho
μ, sù gióp ®ì c¸c quèc gia §ång minh trong viÖc D©n chñ Céng ho
μ sø
−êi NhËt, viÖc chØ ®Þnh mét ChÝnh phñ l©m thêi m gi¶i gi¸p ng
μ Xan
−¬ng v −¬ng §¹i T©y D μ thùc hiÖn c¸c HiÕn ch mÖnh cña nã l
μm cho c¸c quèc gia kh¸c còng thùc hiÖn c¸c HiÕn μ l
Phranxixc«, v
−¬ng ®ã. ch
μ
−¬ng v −¬ng §¹i T©y D Trªn thùc tÕ, viÖc thùc hiÖn HiÕn ch
μm viÖc thñ tiªu chñ nghÜa ®Õ −¬ng Xan Phranxixc« bao h HiÕn ch
μ ®iÒu quèc cïng tÊt c¶ c¸c h×nh thøc ¸p bøc thùc d©n. §¸ng tiÕc l
−íc Ph¸p, μ n
−êi Ph¸p v −îc l¹i víi lîi Ých cña mét sè ng μy l¹i ®i ng n
μ víi nã, nh÷ng tªn thùc d©n ®· tõ l©u che ®Ëy sù thùc vÒ §«ng m
μ
μm ph¸n cã thÓ mang l¹i ho −¬ng, thay v× tham gia nh÷ng cuéc ® D
80
79
Th− göi bé tr−ëng ngo¹i giao hoa kú
3. Mét Uû ban ®iÒu tra ph¶i ®−îc cö tíi Nam ViÖt Nam.
4. NÒn ®éc lËp hoμn toμn cña ViÖt Nam ph¶i ®−îc Liªn hîp
TR¶ LêI C¸C NHμ CñA CHÝNH PHñ ho§èi víi Trung Hoa: TrmÊy ngμn n¨m víi nhau vkinh tÕ. C¸i quan hÖ Êy cμcμng ngμy cμng thªm mËt tN−íc ViÖt Nam ®−îc thÊy sÏ lμ mét ®iÒu lîi cho Tchung víi nhau mét biªn gikh«ng ph¶i lμ mét thuéc ®Þ®i mét lo ng¹i vÒ miÒn Nakh¸ch Ph¸p nh− P.§ume (Ph¸p vÉn ngÊm ngÇm ®Þnh Trung Hoa nh− V©n Nam, ViÖt Nam cã quan hÖ nh− rVÒ mét ph−¬ng diÖn khkhæ v× c¸c ®iÒu −íc bÊt b×cña mét d©n téc bÞ ¸p bøc. trong cuèn "Trung Quèc vËlËp ViÖt Nam, n−íc Trung N−íc Trung Hoa ®· giógióp g×, nh−ng vÒ phÇn tinhNh©n dÞp nμy t«i xin göi tíi Ngμi lêi chóc tèt ®Ñp nhÊt.
KÝnh th−
quèc c«ng nhËn.
United States - Vietnam Relations
1945-1967, U.S.government printing
office, Washington, 1971, p.80-81.
®Ó dung hoμ quyÒn lîi cña cng−êi Ph¸p ®· bá vèn ra g©cÇn thiÕt cho nÒn kinh tÕ qul¹i dÇn dÇn. Cã thÓ r»ng: chmuèn ®em t− b¶n vμo xø ch−a cã ai khai th¸c. Cã tchuyªn m«n Ph¸p, còng nhcho chóng ta trong cuéc kiÕnNh−ng, ph¶i nh¾c l¹i thõa nhËn nÒn ®éc lËp cña nãi chuyÖn g× ®−îc c¶.
B¸o Cøu quèc, sè 74,
ngμy 23-10-1945.
82
81
Tr¶ lêi c¸c nhμ b¸o...
kh¸ng chiÕn anh dòng cña d©n Trung Hoa trong 8, 9 n¨m trêi
chèng ph¸t xÝt NhËt ®· lμm cho chóng ta thªm tù tin ë m×nh, ë sù
th¾ng lîi cña cuéc chiÕn ®Êu cña ta b©y giê víi qu©n x©m l−îc Ph¸p
trong Nam Bé. NhËt gÇn Trung Hoa h¬n Ph¸p gÇn n−íc ta nhiÒu,
søc m¹nh qu©n sù cña NhËt l¹i h¬n h¼n qu©n Ph¸p bao nhiªu bùc.
VËy mμ cuèi cïng, d©n téc Trung Hoa ®· ®¸nh b¹i ®−îc NhËt. T¹i
sao chóng ta l¹i sÏ kh«ng ®¸nh b¹i ®−îc Ph¸p?
C¸i chÝnh s¸ch cña ViÖt Nam ®èi víi Trung Hoa, lóc nμy tãm
l¹i lμ ph¶i th©n thiÖn.
Cßn nh− trong buæi tiÕp xóc ®Çu tiªn nμy cã nh÷ng chuyÖn khã
kh¨n x¶y ra (nh− viÖc tiªu tiÒn quan 16F1), viÖc xung ®ét th−êng ngμy
v× kh«ng hiÓu ng«n ng÷ nhau, v.v.) th× ®ã lμ nh÷ng chuyÖn kh«ng
thÓ tr¸nh ®−îc. §Ó gi¶i quyÕt nh÷ng chuyÖn Êy kh«ng nh÷ng chØ
ChÝnh phñ mμ c¶ c¸c nhμ ®−¬ng chøc Trung Hoa ë ®©y còng tËn
t©m gi¶i quyÕt æn tho¶. D©n ta lóc nμy bÞ ®iªu ®øng vÒ nh÷ng
chuyÖn Êy, th× ph¶i nhí ®Õn c©u: muèn g¸nh ®−îc nÆng, ph¶i chÞu
®−îc khã nhäc.
§èi víi Ph¸p: §èi víi bän thùc d©n Ph¸p cè t©m dïng vâ lùc
lËp l¹i chñ quyÒn cña chóng ë ®©y, chóng ta nhÊt ®Þnh chèng l¹i
chóng kú cïng, vμ nhÊt ®Þnh chóng ta sÏ ph¶i th¾ng lîi. Sù hy sinh
cña ®ång bμo ta trong cuéc chiÕn ®Êu oanh liÖt trong Nam Bé b©y
giê, c¸i cö chØ phi th−êng cña mét chiÕn sÜ tù tÈm dÇu x¨ng vμo
m×nh ®Ó vμo ®èt mét kho dÇu cña bªn ®Þch, tá ra r»ng mét d©n téc
®· cã tinh thÇn cao ®Õn bùc Êy th× kh«ng søc m¹nh nμo cã thÓ ®Ì
bÑp ®−îc.
Nh−ng chóng ta kh«ng chèng tÊt c¶ n−íc Ph¸p, tÊt c¶ d©n chóng
Ph¸p. NÕu cã nh÷ng ng−êi Ph¸p muèn qua ®©y ®iÒu ®×nh mét c¸ch
hoμ b×nh (tõ tr−íc tíi nay ch−a cã mét cuéc ®iÒu ®×nh nh− vËy,
nh−ng gi¶ sö cã, lÏ tÊt nhiªn chóng ta sÏ hoan nghªnh) th× ®iÒu
kiÖn c¨n b¶n cña cuéc ®iÒu ®×nh Êy lμ ng−êi Ph¸p ph¶i thõa nhËn nÒn
®éc lËp cña ViÖt Nam. Cßn ngoμi ra cã thÓ cã nh÷ng sù th−¬ng l−îng
____________
1) Mét lo¹i tiÒn Trung Quèc lóc bÊy giê.
84
vÖ c¸c quyÒn chÝnh ®¸ng cHiÕn ch−¬ng §¹i T©y D−¬nThø hai, c«ng nhËn nÒViÖt Nam.
United States - Vietnam Relati1945-1967, U.S. government proffice, Washington, 1971, p.91.
83
®IÖN GöI thèng chÕ
t−ëng giíi th¹ch
Hμ Néi, ngμy 28 th¸ng 10 n¨m 1945
Hå ChÝ Minh, Chñ tÞch ChÝnh phñ l©m thêi Céng
hoμ ViÖt Nam göi Thèng chÕ T−ëng Giíi Th¹ch,
Céng hoμ Trung Hoa.
Nh©n danh ChÝnh phñ l©m thêi n−íc Céng hoμ ViÖt Nam,
chóng t«i kÞch liÖt ph¶n ®èi viÖc sö dông c¸c to¸n qu©n NhËt, do
qu©n ®éi Anh - Ên d−íi sù chØ huy cña t−íng Grax©y, vμ do qu©n
®éi Ph¸p d−íi sù chØ huy cña t−íng L¬clÐc trong viÖc ®μn ¸p phong
trμo gi¶i phãng d©n téc ViÖt Nam ë Nam §«ng D−¬ng.
M−în cí gi¶i gi¸p qu©n NhËt, c¸c t−íng Grax©y vμ L¬clÐc ®·
ph©n t¸n c¸c to¸n qu©n NhËt ra kh¾p c¸c tØnh Nam ViÖt Nam lμm
qu©n tiªn phong cho c¸c to¸n qu©n Anh - Ên vμ Ph¸p, víi ý ®å t¸i
lËp sù thèng trÞ cña ng−êi Ph¸p ®èi víi §«ng D−¬ng.
Nh©n d©n ViÖt Nam ®· chiÕn ®Êu quyÕt liÖt chèng l¹i chñ
nghÜa ph¸t xÝt NhËt, vμ võa míi lËp nªn chÕ ®é d©n chñ trªn toμn
®Êt n−íc, phÉn né tét bËc vÒ sù xuÊt hiÖn lèi xö sù kh«ng thÓ biÖn
hé ®−îc nh− vËy vÒ phÝa Anh vμ Ph¸p.
V× thÕ chóng t«i mong Ngμi l−u t©m vμ khÈn thiÕt yªu cÇu Ngμi:
Thø nhÊt, ban bè lÖnh chÊm døt tμn s¸t mét d©n téc ®ang b¶o
86 85
chõng nμo, t«i ch¾c r»ng tih¬n chõng Êy. Tr−íc n¹n ngchÆt chÏ thμnh mét khèi kimμ kh«ng ®éi x©m l¨ng nμo B¸o Cøu quèc, sè 77, LêI K£U GäI ®ång bμo nam bé
ngμy 29-10-1945.
Hìi ®ång bμo trong Nam!
Qu©n Ph¸p nÊp ®u«i bän qu©n ®éi Anh ®ang tμn s¸t ®ång bμo
ta trong xø. ë Mü Tho, ë T©n An, ë Biªn Hoμ, Nha Trang, qu©n
Ph¸p ®· x©m ph¹m ®Õn nÒn ®éc lËp cña chóng ta. T©m trÝ t«i lu«n
lu«n bªn c¹nh mÊy triÖu ®ång bμo quyÕt chiÕn ®Õn giät m¸u cuèi
cïng ®Ó b¶o vÖ cho nÒn ®éc lËp ViÖt Nam, ®Ó tá râ cho hoμn cÇu
biÕt r»ng d©n téc ViÖt Nam ®Çy ®ñ tinh thÇn hy sinh chiÕn ®Êu.
MÆc dÇu qu©n Ph¸p cã ®ñ khÝ giíi tèi t©n, t«i biÕt ch¾c kh«ng
bao giê chóng c−íp ®−îc n−íc ta ®©u. Tõ Nam chÝ B¾c ®ång bμo ta
lu«n lu«n s½n sμng. MÊy triÖu ng−êi nh− mét, quyÕt t©m ®¸nh tan
qu©n c−íp n−íc. Kh«ng qu©n ®éi nμo, kh«ng khÝ giíi nμo cã thÓ
®¸nh ng· ®−îc tinh thÇn hy sinh cña toμn thÓ mét d©n téc.
V× c«ng lý, cuéc kh¸ng chiÕn tù vÖ cña d©n téc ta ph¶i toμn
th¾ng. Qu©n Ph¸p ®i ®Õn ®©u sÏ gÆp c¶nh ®ång kh«ng nhμ v¾ng,
kh«ng ng−êi, kh«ng l−¬ng thùc. Chóng ta quyÕt kh«ng céng t¸c víi
chóng, kh«ng chÞu sèng chung víi lò thùc d©n Ph¸p.
§ång bμo trong Nam, trong mét th¸ng nay, ®· tá râ tinh thÇn
v÷ng ch¾c, hïng dòng, ®¸ng lμm g−¬ng cho lÞch sö thÕ giíi. Ngμy
nay, tr−íc t×nh tr¹ng khã kh¨n, toμn thÓ quèc d©n ViÖt Nam håi
hép theo cuéc chiÕn ®Êu ë Nam Bé. Nh−ng thêi cuéc cμng khã kh¨n
Th− göi bé tr−giChñ tÞchD©n chñ KÝnh göi giao Hîp Th−a Ngμi,
Nh©n danh Héi v¨n ho
88
väng cña Héi, ®−îc göi mniªn ViÖt Nam sang Mü víquan hÖ v¨n ho¸ th©n thiÕt tiÕn viÖc tiÕp tôc nghiªn cølÜnh vùc chuyªn m«n kh¸c.
NguyÖn väng mμ t«i ®a
tÊt c¶ c¸c kü s−, luËt s−, gbiÓu trÝ thøc kh¸c cña chónTrong suèt nhiÒu n¨m cña n−íc Mü vμ tha thiÕt mod©n Mü lμ nh÷ng ng−êi mμ l
87
LêI K£U GäI THANH NI£N NAM Bé
Hìi anh chÞ em thanh niªn Nam Bé!
§· h¬n mét th¸ng nay, anh chÞ em ®· phÊn ®Êu cùc kú anh
dòng. Toμn thÓ ®ång bμo ViÖt Nam ®Òu c¶m ®éng. Tuy m¸u ®· ®æ
nhiÒu, nh−ng t«i ch¾c vμ toμn thÓ ®ång bμo còng ch¾c r»ng anh chÞ
em thanh niªn Nam Bé quyÕt hy sinh kh¸ng chiÕn ®Ó gi÷ v÷ng nÒn
®éc lËp cña n−íc nhμ.
Trong cuéc chèng x©m l¨ng nμy, c¸c b¹n ®· lμ bøc V¹n Lý
Tr−êng Thμnh v÷ng ch¾c. C¸c b¹n ph¶i thèng nhÊt mÆt trËn thanh
niªn, ®oμn kÕt, nªu cao tinh thÇn tin t−ëng ë søc m¹nh cña d©n téc.
Nh÷ng g−¬ng hy sinh anh dòng cña c¸c b¹n ®· s¸ng däi kh¾p n−íc.
Nh÷ng chiÕn c«ng oanh liÖt cña c¸c b¹n ®· lμm cho toμn thÓ ®ång
bμo thªm kiªn quyÕt.
Hìi anh chÞ em thanh niªn Nam Bé!
T«i thÒ cïng c¸c b¹n gi÷ v÷ng nÒn ®éc lËp tù do cña n−íc ViÖt
Nam. DÉu cã ph¶i hy sinh ®Õn nöa sè d©n téc, ta còng quyÕt hy
sinh. Cuéc kh¸ng chiÕn tù vÖ chÝnh nghÜa cña d©n téc Viªt Nam
ph¶i toμn th¾ng.
Tinh thÇn kh¸ng chiÕn anh dòng cña thanh niªn Nam Bé
mu«n n¨m!
ViÖt Nam ®éc lËp mu«n n¨m!
Ngμy 30 th¸ng 10 n¨m 1945
Hå CHÝ MINH
B¶n chôp bót tÝch, l−u t¹i
B¶o tμng Hå ChÝ Minh.
90 89
cao th−îng vÒ c«ng lý vμ nh©n b¶n quèc tÕ, vμ nh÷ng thμnh tùu kü
thuËt hiÖn ®¹i cña hä ®· cã søc hÊp dÉn m¹nh mÏ ®èi víi giíi trÝ
T«i thμnh thùc hy väng kÕ ho¹ch nμy sÏ ®−îc thuËn lîi nhê sù
TR¶ LêI C¸C NHMíI §¢Y CñA TæCø xÐt 12 ®iÓm chÝnh schÊp thuËn vμ gióp ®ì cña Ngμi, vμ nh©n dÞp nμy t«i xin göi tíi
cã ý nghÜa c«ng minh chÝnh hÖ mËt thiÕt víi c¸c d©n téc §iÓm thø nhÊt: "Hoa Knμo v× nh÷ng môc ®Ých Ých téc ViÖt Nam ®· hiÓu râ c¸lμ tõ ngμy Mü thõa nhËn Pcμng tin t−ëng c¸i chÝnh s¸c§iÓm thø hai: "Hoa KúhÕt th¶y c¸c d©n téc ®· mÊtNam lμ mét trong nh÷ng ncña Ph¸p. Vμ d©n ViÖt Nanh÷ng ë tay Ph¸p mμ c¶ ë ®· thμnh mét sù thùc ë Vigióp cho c¸i sù thùc Êy thª§iÓm thø ba: "Hoa Kú knμo mμ kh«ng ®−îc chÝnh c¸nμy, d©n ViÖt Nam ®· ®oμnd©n Ph¸p trë l¹i. Trong Naquèc sÏ c−¬ng quyÕt kh¸ng Ph¸p trë l¹i. D©n chóng Ai
Th− göi bé tr−ëng ngo¹i giao hoa kú...
thøc ViÖt Nam.
Chñ tÞch
Ngμi nh÷ng lêi chóc tèt ®Ñp nhÊt.
Hå CHÝ MINH
United States - Vietnam Relations
1945 - 1967, U.S. government printing
office, Washington, 1971, p. 90.
TOμN D
92
th¸ng nay, ®ång bμo ta ë g×n gi÷ ®éc lËp. §èi víi qutrong ®ã ®· khÐo lîi dông ckÝch vμ chiÕn thuËt tr−êng Nh−ng muèn th¾ng qu©ph−¬ng ch−a ®ñ. T¹i sao? V×næ ë n¬i nμo, ¶nh h−ëng cña nh÷ng thÕ, nã cßn ¶nh h−ënkinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ ctranh kh«ng nh÷ng chØ phph−¬ng, mμ cßn ph¸t ®éng c¶V× vËy, muèn kh¸ng ccÇn ph¶i ®éng viªn hÕt th¶ycuèi cïng. CËu bÐ ch¨m ckh¸ng chiÕn. Anh d©n cμy ccôi trong nhμ m¸y, chÞ b¸n giá ®i c©u còng lμ kh¸ng cb¸o m¶i miÕt tr−íc bμn giÊyy sinh, kh¸n hé l¨n lén bªnnhμ giμu cã ®em hÕt tμi lù®Êt còng lμ kh¸ng chiÕn. §ãNãi tãm l¹i, muèn thùcHiÖn giê n¹n x©m l¨ng
91
Tr¶ lêi c¸c nhμ b¸o...
d©n téc §«ng D−¬ng ®Òu kÞch liÖt ph¶n ®èi thùc d©n Ph¸p.
§iÓm thø t−: "TÊt c¶ c¸c d©n téc ®−¬ng chuÈn bÞ tù trÞ ®−îc tù
chän lÊy chÝnh thÓ cña hä". D©n téc ViÖt Nam ch¼ng nh÷ng chuÈn
bÞ mμ ®· thùc hμnh tù trÞ, ®· cã chÝnh phñ theo chÕ ®é d©n chñ
céng hoμ vμ ®ang söa so¹n triÖu tËp toμn quèc ®¹i héi ®Ó th«ng qua
hiÕn ph¸p d©n chñ céng hoμ.
§iÓm thø n¨m: "Kh«ng mét chÝnh phñ nμo thμnh lËp b»ng sù
¸p bøc, b»ng vò lùc trªn mét d©n téc kh¸c, l¹i sÏ ®−îc Hoa Kú thõa
nhËn c¶".
HiÖn giê bän thùc d©n Ph¸p ®−¬ng ¸p bøc d©n téc ViÖt Nam
b»ng vâ lùc ®Ó m−u lËp l¹i c¸i chÕ ®é n« lÖ cña hä trªn ®Êt ViÖt
Nam. Bän thùc d©n Ph¸p l¹i cho vÊn ®Ò nμy lμ vÊn ®Ò néi bé cña
hä, kú thùc nã lμ mét vÊn ®Ò quèc tÕ, v× tõ n¨m 1940 Ph¸p ®·
thμnh tay sai cña NhËt vμ ®Õn th¸ng 3 n¨m 1945 Ph¸p ®· trao
hoμn toμn chñ quyÒn cho NhËt. Ch¼ng nh÷ng thÕ, bän thùc d©n
Ph¸p ®· gióp cho NhËt tÊn c«ng vμo Tr©n Ch©u C¶ng (Pearl
Habour)18, v× chÝnh ngμy h«m Êy, bän thùc d©n Ph¸p ë ViÖt Nam ®·
ký ®iÒu −íc bÝ mËt ®Ó cho NhËt ®ñ ®iÒu kiÖn g©y chiÕn víi Mü lμm
cho Mü tæn thiÖt rÊt nhiÒu.
V× nh÷ng lÏ ®ã, nh©n d©n ViÖt Nam ®èi víi lêi tuyªn bè cña
Tæng thèng T¬ruman rÊt hoan nghªnh vμ ch¾c r»ng n−íc Mü sÏ
lμm cho nh÷ng lêi tuyªn bè Êy thùc hiÖn ngay, nã ®Æt nÒn mãng cho
hoμ b×nh vμ h¹nh phóc cña nh©n lo¹i vμ tr−íc hÕt lμ cho c¸c d©n
téc nhá yÕu.
B¸o Cøu quèc, sè 81,
ngμy 2-11-1945.
94
μi chÝnh l¹i
μ khÝ cô giao th«ng bÞ ph¸ngõng trÖ. VÒ t v
−íb¹c bÞ giÆc Ph¸p, NhËt c
μy ®äa chóng ta. ë tiÒn ph ®
μo
−¬ng thùc, n μo l
chiÕn. N
−¬ng,
kh¸ng chiÕn. ë hËu ph
μy na) cña chóng ta ng cÊp ô18F1
c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, nhiªu trai tr¸ng ph¶i chÞu trËn. Cßn bao nhiªu ë l¹i còng nh
μ m¸y ®Ó s¶n
− ë nh
®å dïng gióp cho chiÕn sÜ ng
−¬ng. hËu ph
μu cã mau mμ gi C¸c nh
c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, t
tÝch cùc t¨ng gia sinh s¶n, l
C¸c thanh niªn nªn cè
μnh
nh÷ng tay chuyªn m«n nnghiÖp v μ c¸c c¬ quan h
kiÖm bá hÕt mäi xa xØ ®Ó lÊyNhiÒu søc, gi μu cña, m
−
μm sao gãp ® −¬ng l hËu ph
kh¸ng chiÕn, chø kh«ng ph¶Thùc hiÖn ®
μn
−îc to
còng vÒ ta.
B¸o Cøu quèc, sè 83,
ngμy 5-11-1945.
____________
1) NhiÖm vô cÊp b¸ch.
93
−ëng ngo¹i giao hoa kú... − göi bé tr Th
®éng viªn qu©n sù, chÝnh trÞ, ngo¹i giao, cßn ph¶i ®éng viªn c¶ tinh
thÇn lÉn kinh tÕ.
−îng tinh μ ph¶i tËp trung hÕt th¶y lùc l §éng viªn tinh thÇn l
μn quèc d©n ®Òu μ cña to −ëng cña tõng c¸ nh©n v − t
thÇn, ý chÝ, t
−
−íng vÒ mét chiÒu ®Ó cïng ®i tíi mét môc ®Ých kh¸ng chiÕn. Nh h
μ mét μn d©n v
) tinh thÇn kh¸ng chiÕn cña to vËy, mét mÆt ph¶i chÊn ëi17F1
μo còng th¾ng lîi. Trong giê phót −ëng ë chç thÕ n μm cho hä tin t mÆt l
nghiªm träng, mét mÊt mét cßn, quèc gia d©n téc ph¶i ®øng ë trªn hÕt
μ sù nghiÖp g× mäi sù. NÕu quyÒn lîi cña d©n téc kh«ng cßn, quyÒn lîi v
−êi Do Th¸i, μn kh«ng ? K×a xem ng −îc an to cña c¸ nh©n liÖu cã gi÷ ®
−íc, nªn bÞ l¨ng nhôc ®Õn cùc ®iÓm, thËm chÝ kh«ng chØ v× kh«ng cã n
μ
μi s¶n ®Òu bÞ ch μ t
−îc ë ®Êt §øc. Råi c¶ sinh mÖnh v sao göi ch©n ®
−¬ng, ®au ®ín. ®¹p mét c¸ch th¶m th
−íc, ph¶i hy μ d©n téc mÊt n −íc nguy c¬ d©n téc, l Cho nªn tr
sinh hÕt c¶ ý riªng, t©m tÝnh riªng, lîi Ých riªng cho ®Õn c¶ tÝnh
m¹ng còng kh«ng tiÕc.
μo cho tÊt c¶ c¸c tÇng líp nh©n μm thÕ n H¬n n÷a, cßn ph¶i l
μ phÊn ®Êu. Dï μo lîi Ých cña d©n téc m d©n ®Òu chung ®óc t©m trÝ v
μm hÕt μi n¨ng, l ®au khæ ®Õn ®©u mÆc lßng, ai còng ph¶i træ hÕt t
nhiÖm vô ®Ó s¸ng t¹o tÊt c¶ c¸i g× cã thÓ gióp Ých cho sù kh¸ng
−îc t¨ng tiÕn. μm cho mäi viÖc ®Òu ® chiÕn, ®Ó l
−íc
μm cho n
μ l
μ ®éng viªn tinh thÇn, cßn ®éng viªn kinh tÕ l §ã l
−îc ®éc −îc no Êm. Chóng ta tuy tranh thñ ® μu thªm, d©n ® −îc gi ®
− ®æ n¸t. Ruéng ®Êt, μi hÇu nh −ëng thô mét c¸i gia t −ng l¹i h lËp, nh
μnh n¹n ®ãi, nªn bÞ v× giÆc Ph¸p, NhËt v¬ vÐt hÕt thãc g¹o ®Ó g©y th
bá hoang rÊt nhiÒu. L¹i c¸i n¹n lôt gÇn ®©y ®· ng©m mÊy v¹n mÉu
μ cèc cã thÓ μy, phong ®¨ng ho μy mïa n −ëng ng −íc ®á. T μn n
−íi l
d
μy mïa ®· ®Õn, ®ång lóa s¹ch μo ngê ng μo chç thiÕu g¹o. N ®Òn bï v
kh«ng v× lôt, v× h¹n. GiÆc ®ãi s¾p theo gãt giÆc Ph¸p ®Ó ch«n vïi
μy −¬ng b −¬ng nghiÖp, mét tr¹ng th¸i ®iªu linh ® d©n ta. VÒ c«ng th
μm
μ m¸y, hÇm má v× chiÕn tranh l −ëng thî, nh −íc m¾t. X ra tr
−êng giao th«ng μ khÝ cô, nªn ph¶i ®×nh ®èn. § thiÕu nguyªn liÖu v
____________
1) Ph¸t ®éng.
−íc nh÷ng chøng cí hiÓn kh¸ng chiÕn anh dòng cña Muèn quay l¹i ¸p bøc nh÷ng ®
Ên, NhËt gi
μy nay ®Ó b
96
−¬ng lÞch võTh¸ng 8 d
μ sù tho¸i vÞ cña vuMinh v
μm cho
n¨ng lùc cña mét d©n téc m§ång b μo h·y l
Ph¸p nghe thÊy tiÕng nãi cph¸ tan nh÷ng sù ®iªu totruyÒn mét c¸ch bØ æi. Sau tr
μ, trÎ con trong
qu©n ®éi Anh -
μn b
μ tÇu chiÕn. Nh ®¹i ph¸o v
−íc th¸i ®é c
Chóng ®i qua ®©u, chó
−îc tr
trèng g× ®
μ cöa bÞ ®ètrèng kh«ng, nh
−íp ®
chØ chê c¬ héi ®Ó ®uæi chótuyªn truyÒn l μ giÆc c
bê bÕn cña m×nh.
−a
μ ch −íc nh LÞch sö n
− ng chÆt chÏ nh
μ s
téc thÝch chÕt tù do h¬n l
Chóng ta kh«ng hÒ t
μ h
r»ng: ®· tõng chiÕn ®Êu anthÇn trong giai ®o¹n tèi t¨hÕt nh÷ng sù ®ín ®au v
thiÖp víi chÝnh phñ ®Ó ngnh÷ng l −¬ng d©n v« téi.
NÕu chØ v× quyÒn lîi c
− b¶n th× d©n nh©n hay t
ph¹m nh÷ng sinh mÖnh Ph
95
μO VIÖT NAM ë PH¸P19F1
)
LêI K£U GäI KIÒU B
μo th©n mÕn, §ång b
D©n téc ViÖt Nam hÕt søc hoan nghªnh tê kh¸ng nghÞ do c¸c
Ên b¹n nam n÷ göi cho ChÝnh phñ Anh yªu cÇu rót qu©n ®éi Anh -
ë Nam Bé vÒ, tin tøc c¸c cuéc mÝt tinh cña c¸c b¹n tæ chøc ®Ó d©n
μ.
−íc nh
Ph¸p hiÓu râ t×nh thÕ hiÖn thêi cña n
§· n¨m n¨m nay c¸c b¹n bÞ gi¸n ®o¹n víi Tæ quèc. C¸c b¹n
μ ngo¹i quèc ®· lîi dông c¬ kh«ng khái bÞ thiÖt thßi v× c« ®¬n Êy, v
−êi sinh viªn hay μng. Nh÷ng ng héi ®Ó tuyªn truyÒn mét c¸ch dÔ d
−íc ch©n ra khái xø së, l¹i kh«ng thÇm kÝn μo, khi b c«ng nh©n n
μ
μy kia sèng l¹i trong vßng tù do v mong mái cho Tæ quèc mét ng
μ kÕt tinh cña ®éc lËp. V× cuéc chiÕn ®Êu hiÖn thêi cña chóng ta chØ l
μ «ng cha, anh em chóng ta ®· tiÕp tôc −êng kú ®Ò kh¸ng m cuéc tr
trong 80 n¨m Ph¸p thuéc.
μ ph¸t xÝt NhËt. Chóng ta ®· chiÕn ®Êu víi thùc d©n Ph¸p v
μ chãi läi gÇn ®©y, chóng ta ®· thÊy ChØ nh÷ng trang sö ®Ém m¸u v
μo bÞ thiÖt m¹ng v× bom ®¹n cña ®Õ bao nhiªu anh chÞ em ®ång b
quèc Ph¸p håi 1940 trong Nam Bé, n¨m 1941 ë NghÖ An, L¹ng
μ t¹i nhiÒu tØnh kh¸c ë B¾c Bé, tõ 1940. Cßn bao S¬n, Cao B»ng v
μ
μ giam C«n §¶o v nhiªu anh chÞ em n÷a ®· gôc chÕt trong nh
μ qu©n §øc trong nh÷ng tr¹i giam ghª gím h¬n c¶ nh÷ng n¬i m
μnh h¹ téi nh©n. dùng lªn ®Ó h
____________
1) §Çu ®Ò lμ cña chóng t«i. (B.T).
98
97
Lêi kªu gäi kiÒu bμo ViÖt Nam ë ph¸p
§ång bμo h·y tá ra lμ xøng ®¸ng víi nh÷ng anh em ®ang chiÕn
®Êu anh dòng ë Nam Bé ®Ó b¶o vÖ cho nÒn §éc lËp cña n−íc nhμ.
Ngμy 5 th¸ng 11 n¨m 1945
DIÔN V
Hå CHÝ MINH
"NGμY kh¸n
S¸ch Lêi Hå Chñ tÞch,
Nxb. TiÕn ho¸, Hμ Néi,
Hìi toμn quèc ®ång bμoTrong mÊy n¨m thÕ gi1946, tr.18-20.
hai lÇn b¸n rÎ n−íc ta cho ph¶n l¹i c¸c n−íc §ång mintæn h¹i rÊt nhiÒu.
§ång thêi chóng còng
vßng chiÕn tranh, bÞ bom ®ngoμi hμng ngò §ång minh,®· Ðp n−íc ta ký kÕt håi tr−MÆc dÇu bän thùc d©n kiªn quyÕt ®øng vÒ phe §khi qu©n NhËt ®Çu hμng, tthμnh mét n−íc D©n chñ Csöa so¹n cuéc toμn quèc ®¹iChóng ta lμm nh− thÕ, ch−¬ng §¹i T©y D−¬ng20, §ång minh ®· trÞnh träng ____________
1) §Ó biÓu thÞ sù ñng hé
Bé chèng Ph¸p x©m l−îc, c¶ n−vμo 5-11-1945. T¹i cuéc mÝt tibμi diÔn v¨n trªn (B.T).
100
®Ó gi÷ g×n quyÒn ®éc lËp cñkhái kiÕp n« lÖ, th× chóngchiÕn. V× d©n ViÖt Nam tin còng thμnh c«ng.
Toμn quèc kiªn quyÕt kViÖt Nam ®éc lËp mu«n
Nãi ngμy 5-11-1945.
B¸o Cøu quèc, sè 85,
ngμy 7-11-1945.
99
DiÔn v¨n ®äc trong "ngμy kh¸ng chiÕn toμn quèc"
cña c¸c d©n téc, ®ång thêi l¹i hoμn toμn hîp víi nh÷ng t«n chØ vÎ
vang mμ chÝnh d©n Ph¸p ®· phông thê, tøc lμ tù do, b×nh ®¼ng, b¸c
¸i.
ThÕ mμ bän thùc d©n Ph¸p, khi tr−íc ®· ph¶n §ång minh, ph¶n
n−íc ta vμ ®Çu hμng NhËt, nay l¹i len lái d−íi bãng cê cña qu©n ®éi
Anh vμ Èn nóp sau l−ng binh sÜ NhËt ®¸nh Nam Bé n−íc ta.
Chóng ph¸ ho¹i cuéc hoμ b×nh mμ c¸c n−íc Trung Hoa, Mü,
Anh, Nga ®· hy sinh mÊy m−¬i triÖu ng−êi míi tranh ®−îc. Chóng
chèng l¹i nh÷ng lêi høa hÑn vÒ d©n chñ, tù do mμ c¸c n−íc §ång
minh ®· tuyªn bè. Chóng tù xo¸ bá t«n chØ tù do, b×nh ®¼ng cña tæ
tiªn chóng.
Bëi vËy, v× chÝnh nghÜa, c«ng lý cña thÕ giíi, v× ®Êt n−íc gièng
nßi cña ViÖt Nam, mμ toμn quèc ®ång bμo ta næi lªn tranh ®Êu
quyÕt gi÷ v÷ng nÒn ®éc lËp cña ta. Chóng ta kh«ng ghen ghÐt g×
d©n Ph¸p, n−íc Ph¸p, chóng ta chØ kiªn quyÕt chèng chÕ ®é n« lÖ
vμ chÝnh s¸ch tμn nhÉn cña bän thùc d©n Ph¸p. Chóng ta kh«ng ®i
c−íp n−íc ai. Chóng ta chØ gi÷ g×n n−íc ta vμ chèng l¹i bän Ph¸p ®i
c−íp n−íc. V× vËy chóng ta kh«ng c« ®éc. Nh÷ng n−íc yªu chuéng
hoμ b×nh vμ d©n chñ, nh÷ng d©n téc nhá yÕu trong thÕ giíi ®Òu
®ång t×nh víi ta. V× toμn d©n ®oμn kÕt ë trong, v× nhiÒu b¹n ®ång
t×nh ë ngoμi, cho nªn chóng ta nhÊt ®Þnh th¾ng lîi.
GÇn th¸ng r−ìi nay, bän thùc d©n Ph¸p hoμnh hμnh trong
Nam Bé. §ång bμo Nam Bé ®ang hy sinh tranh ®Êu mét c¸ch oanh
liÖt v« cïng. D− luËn c¸c c−êng quèc Trung Hoa, Mü, Anh, Nga ®·
cÊt tiÕng duy tr× chÝnh nghÜa.
VËy toμn quèc ®ång bμo ta, Nam Bé th× ra søc kh¸ng chiÕn,
Trung Bé vμ B¾c Bé th× ra søc gióp ®ì ®ång bμo Nam Bé vμ ra søc
®Ò phßng.
Bän thùc d©n Ph¸p ph¶i biÕt r»ng: d©n ViÖt Nam kh«ng muèn
®æ m¸u, d©n ViÖt Nam yªu chuéng hoμ b×nh. Nh−ng nÕu cÇn ph¶i
hy sinh mÊy triÖu chiÕn sÜ, nÕu cÇn ph¶i kh¸ng chiÕn bao nhiªu n¨m
102
kiªn quyÕt, ph¶i phÊn ®Êu,nhÊt trÝ. VÝ dô: cÊm nÊu r−nh÷ng ng−êi cã nghÒ ®ã chbμo ®ã còng s½n lßng hy si®ång bμo kh¸c khái n¹n chÕ®ãi mμ nì lßng no Êm mét Cuéc chèng n¹n ®ãi cò®Þnh thμnh c«ng, v× ®ång bc¸c b¹n phô tr¸ch c¸c ®Þa pc¸ch gi¶i thÝch cho ai nÊy ®cã s¸ng kiÕn ®Ó t×m ra c¸chNhÊt lμ ®èi víi ch÷ CÇN, B»NG th× c¸c b¹n ph¶i thchóng theo.
C«ng viÖc chèng n¹n ®
B¸o Cøu quèc, sè 86,
ngμy 8-11-1945.
101
H¤ HμO NH¢N D¢N CHèNG N¹N §ãI
V× chÝnh s¸ch ®éc ¸c cña bän thùc d©n Ph¸p, nh− Ðp thu thãc,
b¾t trång ®ay, v.v., mμ trong mÊy th¸ng ®Çu n¨m nay h¬n hai triÖu
®ång bμo B¾c Bé ®· chÕt ®ãi. KÕ ®ã l¹i bÞ lôt, bÞ h¹n. L¹i v× bän
thùc d©n Ph¸p g©y viÖc chiÕn tranh ë Nam Bé lμm cho viÖc ®em
g¹o tõ Nam ra B¾c khã kh¨n.
N¹n ®ãi kÐm nguy hiÓm h¬n n¹n chiÕn tranh. ThÝ dô trong 6
n¨m chiÕn tranh, n−íc Ph¸p chØ chÕt 1 triÖu ng−êi, n−íc §øc chØ
chÕt chõng 3 triÖu. ThÕ mμ n¹n ®ãi nöa n¨m ë B¾c Bé, ta ®· chÕt
h¬n hai triÖu ng−êi. Mét kú n÷a thÕ nμo chóng ta còng kh«ng thÓ
®Ó ®ång bμo ta chÕt ®ãi m·i.
Khi cã chiÕn tranh th× ph¶i huy ®éng vμ tæ chøc tÊt c¶ lùc
l−îng trong n−íc ®Ó chèng giÆc. Muèn chèng n¹n ®ãi, còng ph¶i
huy ®éng vμ tæ chøc tÊt c¶ lùc l−îng cña toμn quèc ®ång bμo.
Nay n¹n ®ãi ®· ®Õn råi. NÕu chóng ta kh«ng lËp tøc t×m hÕt
mäi c¸ch ®Ó chèng nã, th× trong vμi th¸ng n÷a, n¹n ®ãi sÏ ®Ì trªn
®Çu d©n ta.
Nh÷ng c¸ch chèng n¹n ®ãi chia lμm mÊy h¹ng: nh− cÊm nÊu
r−îu g¹o hay b¾p, cÊm c¸c thø b¸nh ngät, v.v. ®Ó cho ®ì tèn ngò
cèc. Nh− vïng nμy san sÎ c¸c thøc ¨n ®−îc cho c¸c vïng kh¸c, ®ì
®Çn cho vïng kh¸c. Nh− ra søc t¨ng gia trång trät c¸c thø rau
khoai, v.v.. Nãi tãm l¹i bÊt cø c¸ch g×, hÔ lμm cho d©n ®ì ®ãi lóc
nμy vμ ng¨n ngõa n¹n ®ãi mïa sau, chóng ta ®Òu ph¶i lμm c¶.
Bμi nãi chuyÖn t¹i buæi
th©n ¸i vμ tinh µnh23F1) hîp t¸c víph¸p.
Anh em Hoa kiÒu víi ®
kÕt ®Ó lμm cho thùc hiÖn chxøng ®¸ng lμ tÝn ®å cña T¤B¸o Cøu quèc, sè 89,
ngμy 12-11-1945.
____________
1) Ch©n thμnh.
103
Hoa - viÖt th©n thiÖn
Nh©n dÞp ngμy kû niÖm c¸ch mÖnh ®¹o s−21F1) T«n Trung S¬n, t«i
muèn nh¾c l¹i chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ Céng
hoμ ®èi víi anh em Hoa kiÒu.
Trung Quèc víi ViÖt Nam lμ hai n−íc anh em. Mèi quan hÖ rÊt
lμ mËt thiÕt. V¨n ho¸, lÞch sö, chÝnh trÞ, kinh tÕ, hai d©n téc quan
hÖ víi nhau ®· mÊy ngh×n n¨m.
GÇn 50 v¹n anh em Hoa kiÒu, hoÆc sinh tr−ëng ë n−íc ViÖt
Nam, hoÆc ®Õn ®©y kinh doanh sinh ý2F2). Ch¼ng kh¸c g× anh em bμ
con mét hä, mét nhμ, ®ång cam céng khæ.
V× nghÜa v× t×nh, ®ång bμo ViÖt Nam ®èi víi anh em Hoa kiÒu
vμ anh em Hoa kiÒu ®èi víi ®ång bμo ViÖt Nam, ph¶i th−¬ng yªu
gióp ®ì nhau, nh− anh em cèt nhôc.
TiÕc v× c¸i thuèc ®éc ly gi¸n cña ®Õ quèc chñ nghÜa ngμy x−a
cßn l−u l¹i mét vμi dÊu vÕt, khiÕn cho mét ®«i n¬i Hoa kiÒu vμ d©n
ViÖt cßn cã ®«i khi xÝch mÝch. §ã lμ mét ®iÒu ®¸ng tiÕc. Chóng ta
ph¶i t×m hÕt c¸ch söa ch÷a l¹i.
VËy tõ ®©y vÒ sau, ®ång bμo ViÖt Nam ph¶i th©n ¸i, nhÊt lμ
ph¶i ra søc b¶o vÖ sinh mÖnh, tμi s¶n cña anh em Hoa kiÒu. NÕu ai
lμm tr¸i mÖnh lÖnh ®ã, th× sÏ bÞ nghiªm trÞ.
§ång thêi, chóng t«i khuyªn anh em Hoa kiÒu còng ph¶i tá t×nh
____________
1) Ng−êi thÇy c¸ch m¹ng.
2) Bu«n b¸n sinh lîi.
nhËn nÒn ®éc lËp cña ViÖt hoμ h¶o víi n−íc Ph¸p. Tr¸®Õn giät m¸u cuèi cïng ®Ó bXin c¸c ngμi l·nh tô cñl−u ý ®Õn nh÷ng ®iÒu trªn ®i vμo mét con ®−êng hîp b¸c ¸i, vμ träng quyÒn lîi t−Xin göi c¸c ngμi lêi c¸mNam.
B¸o Cøu quèc, sè 90,
ngμy 13-11-1945.
Hå chÝ minh toμn tËp 105
®iÖn v¨n göi c¸c «ng
gioãc bi®«n - l·nh tô gia t« gi¸o,
Lª«ng Blum - l·nh tô ®¶ng x· héi ph¸p,
t«rª - l·nh tô ®¶ng céng s¶n ph¸p
Nh©n danh ChÝnh phñ l©m thêi, t«i thμnh thùc göi lêi mõng
®¶ng c¸c ngμi ®· ®−îc ®¾c th¾ng trong cuéc tuyÓn cö.
N−íc ViÖt Nam bÞ ¸p bøc 80 n¨m d−íi chÕ ®é thùc d©n Ph¸p
tr¸i víi lý t−ëng tù do, b×nh ®¼ng vμ b¸c ¸i cña n−íc Ph¸p ®· nªu
lªn trªn thÕ giíi tõ 1789, ngμy nay ®· næi dËy. NÒn ®éc lËp cña
n−íc ViÖt Nam vμ chÝnh thÓ D©n chñ Céng hoμ ®· ®−îc trÞnh träng
tuyªn bè ngμy mång 2 th¸ng 9 võa råi, sau khi Hoμng ®Õ B¶o §¹i
tho¸i vÞ vμ ChÝnh phñ míi ®· thμnh lËp. Toμn thÓ d©n chóng n−íc
ViÖt Nam ®ång t©m quyÕt b¶o vÖ sù tù do vμ nÒn ®éc lËp.
T«i lÊy lμm tiÕc r»ng, trong t×nh thÕ nμy, ChÝnh phñ Ph¸p cßn
muèn khuyÕn khÝch bän thùc d©n nhê qu©n ®éi Anh gióp søc, g©y
nªn nh÷ng cuéc ®æ m¸u t¹i Nam Bé §«ng D−¬ng vμ tμn s¸t l−¬ng
d©n ®Ó m−u ®Æt l¹i sù ®« hé Ph¸p.
Nh©n danh cho nh÷ng lý t−ëng tù do, b×nh ®¼ng vμ b¸c ¸i,
khÈu hiÖu cña n−íc Ph¸p Céng hoμ vμ nh©n danh chÝnh s¸ch hoμ
b×nh cña Liªn hîp quèc22, t«i kªu gäi c¸c ngμi vμ xin c¸c ngμi xÐt
®o¸n ®Õn nh÷ng hμnh ®éng bÊt c«ng Êy.
T«i cã thÓ ®¶m b¶o víi c¸c ngμi r»ng nÕu n−íc Ph¸p chÞu thõa
−îc
cã thÓ chØ cho anh em ®
μ ®i, ®Õn t
nh÷ng hßn nói g×, anh em sph
μ tiÕn chø
−îc. μ ®
−êng huÊn luyÖn ®·
−μ ®i. Nh
T«i nh¾c l¹i: anh em häc bsau anh em cßn ph¶i häc n÷B©y giê ®©y n −íc m×n
ph¶i tuyªn truyÒn cæ ®éng v
μ ph¶i cøu ®ãi. Chóng ta pBé v
−a bÞ t
cuéc kh¸ng chiÕn Nam Bé. cña §o μn thÓ23 ph¶i g¾ng
s¸ng kiÕn, ph¶i nghÜ hÕt c¸cë B¾c Bé ta lóc n μy
μo tö trËn t¹i
th¸ng t¸m võa qua, d©n tabéi sè ®ång b
Ph¸p n÷a. NhiÖm vô cøu ®cøu ®ãi còng gÊp rót nh − c«
μi hai ®iÒu kÓ trªn
μ anh em l
nghe mÖnh lÖnh ChÝnh phñcña nh©n d©n m
hÕt søc thËn träng, ph¶i h®õng qu¸ h÷u.
μ anh em
− n μ chñ. D©n nh
μm cho d©n mÕn,
μm quan c¸c
em cø theo ®ã m
−¬ng Nam m
ho¸ ®i tíi B¾c Kinh l
Tr
nh¾m môc ®Ých m
μ B¾c Bé tuy ch
Ngo
− l §iÒu thø t
r»ng d©n l
lμ nhê ë d©n hÕt.
Ph¶i l
chí v¸c mÆt l
kh«ng ñng hé.
μn tËp Hå chÝ minh to
107
μI NãI CHUYÖN T¹I BUæI LÔ TèT NGHIÖP
KHO¸ V TR¦êNG HUÊN LUYÖN C¸N Bé
viÖt nam
B
C¸c ®ång chÝ tèt nghiÖp!
−êng ®Õn th¨m c¸c ®ång chÝ míi −êng th §¸ng lÏ t«i ph¶i th
−îc μnh thö t«i chØ ®Õn ® −ng c«ng viÖc cña t«i nhiÒu, th ph¶i, nh
μm lÔ tèt nghiÖp th«i. Trong μ b©y giê l h«m ®Çu khi khai gi¶ng v
μ
giÊy mêi tíi ®©y nãi 8 giê b¾t ®Çu, b©y giê 8 giê 10 phót råi m
μm viÖc ®óng giê. T«i khuyªn anh −a ®Õn. C¸ch t«i l −êi ch nhiÒu ng
μm viÖc ph¶i cho ®óng giê, v× thêi gian quý b¸u l¾m. T«i kh«ng em l
−îc, vËy t«i cã mÊy lêi μnh lÔ tèt nghiÖp ® cã thÓ ë l¹i l©u chê cö h
nãi chuyÖn víi c¸c anh em.
μ rÊt tiÕn bé, t«i T«i nghe nãi anh em häc tËp rÊt ch¨m chØ v
μ Ýt qu¸ ph¶i kh«ng? mõng. Mét th¸ng giêi häc tËp cña anh em l
μy häc thªm, −ng c¸i Ýt ®ã còng t¹m ®ñ ®Ó gióp cho anh em sau n Nh
μm viÖc. Khi kinh nghiÖm thªm. Anh em sÏ cßn häc m·i khi ra l
μnh c«ng ®Ó lÊy kinh μnh c«ng th× ph¶i nghiªn cøu v× sao th th
μ tr¸nh ®i.
nghiÖm, khi thÊt b¹i còng sÏ xÐt xem t¹i sao thÊt b¹i ®Ó m
−êng −êi chØ ® μi Gßn, ng T«i lÊy mét thÝ dô: c¸c anh em cÇn ®i S
μ ®i qua nh÷ng tØnh −¬ng Nam v cho anh em nãi ph¶i ®i vÒ ph
−êng chØ −êi chØ ® Thanh Ho¸, Vinh, HuÕ, Nha Trang ch¼ng h¹n. Ng
Bμi nãi chuy
c¸c d©n téc thiC¸c ®ång bμo M¸n, T æ24F1),
Tr−íc khi n−íc ta ®−îc
nhiÖt t©m yªu n−íc, yªu nßtrong cuéc vËn ®éng gi¶i pqua c¸c miÒn anh em ë, tíM¸n ai nÊy ®Òu mét lßng mx©m l¨ng. Tr−íc kia cßn th®μn bμ... ai còng tham gia hoÆc ë ®»ng sau giång giät nB©y giê, n−íc ta ®−îc ®¬n anh chÞ em.
Tuy ta ®−îc ®éc lËp, n
nçi khã kh¨n, cßn ph¶i hy sgiμu cho chÝ kÎ nghÌo cÇnchèng bän Ph¸p muèn trë Ph¸p kh«ng trë l¹i ®−îc ngióp ®ång bμo Thæ, M¸n n®ång bμo Thæ, M¸n nh− sÏ ®ñ ruéng lμm, ®ñ tr©u bß cμ____________
1) Nay gäi lμ d©n téc Dao
Hå chÝ minh toμn tËp 109
§iÒu thø n¨m lμ m×nh ph¶i lμm g−¬ng cho ®ång bμo, ph¶i
siªng n¨ng, h¨ng h¸i.
T«i lÊy thÝ dô nh− trong viÖc cøu n¹n ®ãi, m×nh b¶o ng−êi ta 10
ngμy nhÞn ¨n mét b÷a mμ chÝnh ®Õn ngμy nhÞn, m×nh l¹i cø chÐn tú
tú th× nghe sao ®−îc. §¸ng lý d©n nhÞn mét b÷a m×nh nhÞn hai b÷a
míi ph¶i. VÒ viÖc khuyÕn n«ng còng vËy, b¶o ng−êi ta ®μo ®Êt
trång ng«, trång khoai mμ lóc ng−êi ta lμm m×nh l¹i ngñ th× sao
®−îc?
MiÖng nãi tay ph¶i lμm míi ®−îc.
Nãi tãm l¹i, anh em ph¶i siªng n¨ng, tiÕt kiÖm, ph¶i cã th¸i ®é
khiªm nh−êng, chí kiªu ng¹o. NÕu anh em nhí ®−îc tÊt c¶ nh÷ng
®iÒu ®ã th× kh«ng lo g× kh«ng tiÕn bé ®−îc dÔ dμng vμ c¸c c«ng viÖc
cña ChÝnh phñ vμ §oμn thÓ giao cho anh em sÏ lμm thμnh c«ng
®−îc rùc rì. Mong anh em nhí lêi t«i dÆn lóc s¾p chia tay nμy.
B¸o Cøu quèc, sè 92,
ngμy 15-11-1945.
Hå chÝ minh toμn tËp
T«i nhê anh chÞ em vÒ nãi l¹i víi ®ång bμo trªn Êy biÕt r»ng
®ång bμo Kinh vμ ChÝnh phñ rÊt th−¬ng mÕn ®ång bμo M¸n, Thæ,
BμI NãI T¹I cøu
coi nh− anh chÞ em trong mét nhμ, vμ khuyªn anh chÞ em g¾ng søc
kú chiÕn tranh ®· ®ång t©mnay ph¸t xÝt ®· bÞ thua råi,Th¸i ®é Êy gäi n«m na lμ ai ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhiªn ®iÒu ®ã cã ¶nh h−ënn−íc Êy, chóng ta ph¶i lo pnh−ng tr−íc hÕt chóng ta mμ muèn cã lùc l−îng Êy cÇVÒ t×nh h×nh bªn trong:sù ®oμn kÕt cña toμn thÓ dlËp. Nh−ng nÒn tù do ®éc lcßn ph¶i kinh qua nhiÒu nkhã kh¨n lμ sù kh¸ng chiÕnTr−íc t×nh thÕ nμy, tha1) ChuÈn bÞ lu«n lu«n.anh em Nam Bé; mét mÆt ®Êu ë Trung vμ B¾c Bé. 2) Cøu n¹n ®ãi. Mang g
KhuyÕn n«ng, kh«ng ®Ó thõ
VÒ t×nh h×nh quèc tÕ:
111
®Ó ®i tíi th¸i b×nh ®Ó cïng h−ëng chung.
Nãi ngμy 23-11-1945.
B¸o Cøu quèc, sè 101,
ngμy 26-11-1945.
HOa VIÖt ti(Th− göi t
Hìi c¸c b¹n ®¹i biÓu thNgoμi c«ng viÖc ñng h
n¹n ®ãi ë B¾c, s¾p s½n cuéccã mét nhiÖm vô rÊt quan thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi víiChóng ta ph¶i nhí r»n§· mÊy ngμn n¨m, mèi qualμm ¨n bu«n b¸n ë ®©y, th× V× cã qu©n ®éi TÇu, choPh¸p ch−a d¸m x©m ph¹m.
ë Nam Bé, chóng ta
kiÒu còng b·i thÞ, b·i kho¸, ThÕ ®ñ tá r»ng t×nh nr¨ng. VËy nªn chÝnh s¸ch cPh¶i gióp ®ì Hoa qu©n, phtoμn thùc hiÖn chÝnh s¸ch nh÷ng ©m m−u ly gi¸n, nã d©n ta víi Hoa kiÒu, ph¸ ho
Hå chÝ minh toμn tËp 113
3) Söa so¹n cho cuéc Tæng tuyÓn cö. Tuyªn truyÒn cho d©n
chóng hiÓu c¸i bæn phËn cña mçi ng−êi trong cuéc tæng tuyÓn cö
thÕ nμo.
Vμi lêi phª b×nh thanh niªn: Trong tæ chøc thanh niªn vÉn cßn
gi÷ mét xu h−íng chËt hÑp, kh«ng bao bäc ®−îc nhiÒu giai tÇng,
kh«ng kÐo ®−îc ®¹i ®a sè thanh niªn. Ch¼ng h¹n nh− trong tæ chøc
cßn ph©n ra nam n÷, kh«ng gióp ®ì cho c¸c chÞ em n÷ thanh niªn
ph¸t triÓn, sè phô n÷ còng ngang b»ng sè ®μn «ng, vËy mμ g¹t c¸c
chÞ em ra ngoμi, tæ chøc thanh niªn cã kh¸c g× ®i cã mét ch©n.
Mét ®iÒu n÷a lμ thanh niªn cã h¨ng h¸i. Nh−ng h¨ng h¸i
kh«ng ch−a ®ñ, ph¶i cã kÕ ho¹ch, cã ph−¬ng h−íng. Tr−íc khi lμm
mét viÖc g× ph¶i cÈn thËn suy xÐt xem viÖc ®ã thμnh c«ng th× ¶nh
h−ëng thÕ nμo, thÊt b¹i th× ¶nh h−ëng thÕ nμo; cã khi viÖc th× thÊt
b¹i mμ ¶nh h−ëng l¹i tèt, vμ tr¸i l¹i.
NhiÖm vô chÝnh cña thanh niªn lμ xung phong trong ba viÖc
cÇn yÕu nãi trªn. Vμ khÈu hiÖu lμ: lμm, ph¶i cho th¾ng, nhÊt ®Þnh
kh«ng cho b¹i.
Nãi ngμy 25-11-1945.
B¸o Cøu quèc, sè 101,
ngμy 26-11-1945.
®iÖn GöI Bé tr−Hå ChÝ Céng hoNgo¹i giNh©n dÞp khai m¹c Héi lÊy lμm tiÕc vÒ sù v¾ng mÆt chóng t«i b¸c bá mäi quyÒnh©n d©n ViÖt Nam. D−íi sNhËt B¶n, Ph¸p ®· tiÕn hμhoμ ViÖt Nam nh»m ¸p ®Æt snguyªn t¾c ®−îc ®Ò ra tronch−¬ng Xan Phranxixc«. Nhth¸ng nay bÊt chÊp sù ®μn ¸Ph¸p vμ NhËt B¶n, ®· tuytrong tù do vμ ®éc lËp, trongViÖt Nam bμy tá niÒm hy vädo trªn thÕ giíi, ®ang thùc hvμ nh©n ®¹o thÓ hiÖn trongc«ng nhËn nÒn ®éc lËp cña nhÕt cho cuéc xung ®ét giÕt chUnited States - Vietnam Relati1945-1967, U.S. government proffice, Washington, 1971, p.92.
Hå chÝ minh toμn tËp 115
Chóng ta ph¶i t×m mäi ph−¬ng ph¸p ®Ó g©y nªn phong trμo
Hoa ViÖt tinh thμnh hîp t¸c.
T«i ch¾c c¸c b¹n sÏ lμm trän nhiÖm vô Êy.
Lêi chμo th©n ¸i,
Hμ Néi, ngμy 27 th¸ng 11 n¨m 1945
Chñ tÞch
ChÝnh phñ l©m thêi
Hå CHÝ MINH
B¸o Cøu quèc, sè 103,
ngμy 28-11-1945.
Lêi ph¸t biÓu t¹i héi ng
a) VÒ kinh tÕ, sÏ më m
h−ëng.
b) VÒ v¨n ho¸, ChÝnh
téc.
C¸c d©n téc ®−îc tù do
cïng giμnh cho b»ng ®−îc ®Nãi ngμy 3-12-1945.
B¸o Cøu quèc, sè 108,
ngμy 4-12-1945.
117
LêI PH¸T BIÓU T¹I HéI NGHÞ §¹I BIÓU
C¸C D¢N TéC THIÓU Sè VIÖT NAM
Nhê søc ®oμn kÕt tranh ®Êu chung cña tÊt c¶ c¸c d©n téc, n−íc
ViÖt Nam ngμy nay ®−îc ®éc lËp, c¸c d©n téc thiÓu sè ®−îc b×nh
®¼ng cïng d©n téc ViÖt Nam, tÊt c¶ ®Òu nh− anh chÞ em trong mét
nhμ, kh«ng cßn cã sù ph©n chia nßi gièng, tiÕng nãi g× n÷a. Tr−íc
kia c¸c d©n téc ®Ó giμnh ®éc lËp ph¶i ®oμn kÕt, b©y giê ®Ó gi÷ lÊy
nÒn ®éc lËp cμng cÇn ®oμn kÕt h¬n n÷a.
NhiÖm vô chÝnh cña c¸c d©n téc thiÓu sè hiÖn nay ph¶i thùc
hiÖn lμ:
1- §oμn kÕt h¬n n÷a ®Ó chèng x©m l¨ng.
2- HÕt søc t¨ng gia sinh s¶n.
3- Ra søc cøu gióp ®ång bμo d−íi xu«i vÒ n¹n ®ãi vμ ñng hé
ChÝnh phñ ®Ó kh¸ng chiÕn vμ cøu ®ãi.
4- G©y sù th©n thiÖn gi÷a ta vμ Trung Quèc, nhÊt lμ c¸c d©n
téc ë c¸c miÒn biªn giíi ViÖt Nam vμ Trung Quèc.
Anh em thiÓu sè chóng ta sÏ ®−îc:
1- D©n téc b×nh ®¼ng: ChÝnh phñ sÏ b·i bá hÕt nh÷ng ®iÒu hñ
tÖ cò, bao nhiªu bÊt b×25F1) tr−íc sÏ söa ch÷a ®i.
2- ChÝnh phñ sÏ g¾ng søc gióp cho c¸c d©n téc thiÓu sè vÒ mäi
mÆt:
____________
1) Sù kh«ng b×nh ®¼ng.
Th− göi nguyÔn h¶i thÇ
4) ChØ trong mÊy tuÇn
phñ míi; nÕu c¸c ®¶ng, c¸c phñ nh− c¸c «ng ®· ®Ò nghÞng¾n, ®· thay ®æi ChÝnh phoang mang, lμm cho quèc t5) V× lý do trªn, chóng ta) Xin mêi c¸c ®ång ctuyÓn cö ë c¸c n¬i.
b) Xin cho chóng t«i bi
øng cö ë n¬i nμo ®Ó cho tiÖnc) C¸c «ng Êy ®−îc hoμc¸c ®¶ng ph¸i kh¸c. Chóng «ng Êy.
d) Tõ ngμy nay cho ®Õ
t«n thñ b¶n ®iÒu kiÖn ®· cïlμ "kh«ng c«ng kÝch nhau bChóng t«i t−ëng r»ng ncòng rÊt d©n chñ, vμ tõ ®©th©n mËt tr−íc mÆt quèc d©Hy väng tr¶ lêi th− nμy.Chμo lÏ ®oμn kÕt.
B¸o ViÖt Nam, sè 19,
ngμy 6-12-1945.
119
TH¦ GöI NGUYÔN H¶I THÇN, Vò HåNG KHANH
NguyÔn H¶i ThÇn, Vò Hång Khanh hai tiªn sinh vμ tÊt c¶ c¸c vÞ,
1) T«i xin kÝnh chóc c¸c «ng m¹nh giái vμ t«i xin ®Ò nghÞ ra
mÊy ý kiÕn nh− d−íi ®©y:
Chóng ta, ai nÊy ®Òu v× quèc gia d©n téc, chí kh«ng ph¶i v× lîi
Ých c¸ nh©n. Nh− vËy, bÊt luËn thÕ nμo, chóng ta còng ph¶i ®oμn
kÕt. Chóng ta cã thÓ nãi ®−îc r»ng: §ång bμo trong n−íc hÇu hÕt
®· ®oμn kÕt råi; c¸c ®¶ng, c¸c ph¸i, c¸c ®oμn thÓ, c¸c tõng líp, c¸c
t«n gi¸o, c¸c d©n téc ®Òu ®· ®oμn kÕt råi. Nhê cã c¸i lùc l−îng Êy,
®· cã thÓ diÖt ®−îc chÕ ®é qu©n chñ phong kiÕn vμ sù trãi buéc cña
®Õ quèc thùc d©n, ®· cã thÓ dùng nªn quèc gia d©n chñ céng hoμ,
g©y nÒn tù do ®éc lËp.
2) Nhê ë sù hy sinh phÊn ®Êu cña toμn thÓ quèc d©n míi ®−îc
c¸i kÕt qu¶ nh− thÕ nμy, vμ b©y giê vÉn cßn ®−¬ng hy sinh chiÕn
®Êu ®Ó b¶o vÖ c¸i kÕt qu¶ Êy. Chóng ta, ng−êi c¸ch mÖnh ®Òu quyÕt
hy sinh c¸ nh©n t− ý, mμ t«n träng c«ng ý cña nh©n d©n vμ ®Æt lîi
Ých cña d©n téc lªn trªn lîi Ých cña c¸c ®¶ng ph¸i, thÕ th×, quyÕt
kh«ng cho chóng ta ®−îc lÇm vμ lμm lung lay tiÒn ®å cña quèc gia.
3) Cßn ba tuÇn lÔ n÷a, sÏ cã cuéc toμn quèc tæng tuyÓn cö, quèc
d©n sÏ kÐn chän nh÷ng ng−êi cã n¨ng lùc, cã ®¹o ®øc ra g¸nh v¸c
c«ng viÖc to t¸t cña quèc gia. Sau khi tuyÓn cö, lËp tøc chiªu khai
Quèc héi. Khi Êy, c¸i ChÝnh phñ l©m thêi b©y giê ph¶i giao quyÒn
l¹i cho nh©n d©n. Quèc héi tù chän lÊy ng−êi hiÒn n¨ng ®¶m nhiÖm
ChÝnh phñ míi.
Göi n«ng gia viÖt nam
khái ®ãi. Chóng ta thùc hiÖth¾ng lîi trong hai viÖc ®ã.
T¨ng gia s¶n xuÊt! T¨n
n÷a! §ã lμ khÈu hiÖu cña chóng ta ®Ó gi÷ v÷ng quyÒnHìi anh em nhμ n«ng, tB¸o TÊc ®Êt, sè 1,
ngμy 7-12-1945.
121
GöI N¤NG GIA VIÖT NAM26
C©u tôc ng÷: "TÊc ®Êt tÊc vμng" ngμy nay cã hai ý nghÜa:
1. B¸o "TÊc ®Êt"26F1) sÏ chØ b¶o cho anh chÞ em nhμ n«ng lμm thÕ
nμo cho n«ng nghiÖp mau chãng tiÕn bé. Sù chØ b¶o cña b¸o TÊc ®Êt
còng quý ho¸ nh− tÊc vμng.
2. Loμi ng−êi ai còng "dÜ thùc vi tiªn" (nghÜa lμ tr−íc cÇn ph¶i
¨n); n−íc ta th× "dÜ n«ng vi b¶n" (nghÜa lμ nghÒ n«ng lμm gèc). D©n
muèn ¨n no th× ph¶i giång giät cho nhiÒu. N−íc muèn giμu m¹nh
th× ph¶i ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. VËy chóng ta kh«ng nªn bá hoang
mét tÊc ®Êt nμo hÕt. Chóng ta ph¶i quý mçi tÊc ®Êt nh− mét tÊc
vμng.
V× cøu quèc, c¸c chiÕn sÜ ®Êu tranh ë ngoμi mÆt trËn, v× kiÕn
quèc, nhμ n«ng phÊn ®Êu ngoμi ®ång ruéng. ChiÕn sÜ ra søc gi÷ g×n
n−íc non. Nhμ n«ng ra søc gióp ®ì chiÕn sÜ. Hai bªn c«ng viÖc kh¸c
nhau, nh−ng thËt ra lμ hîp t¸c. Cho nªn hai bªn ®Òu cã c«ng víi
d©n téc, ®Òu lμ anh hïng.
HiÖn nay chóng ta cã hai viÖc quan träng nhÊt: cøu ®ãi ë B¾c
vμ kh¸ng chiÕn ë Nam. "Thùc tóc" th× "binh c−êng", cÊy nhiÒu th×
____________
1) B¸o TÊc ®Êt, c¬ quan cæ ®éng s¶n xuÊt, Bé Canh n«ng b¶o trî, lμ tê
b¸o ®−îc ph¸t hμnh trong chiÕn dÞch chèng n¹n ®ãi (1945-1946) nh»m cæ
®éng cho c«ng t¸c t¨ng gia s¶n xuÊt. Sè 1 vμ mét vμi sè kh¸c cña tê b¸o
hiÖn l−u ë B¶o tμng C¸ch m¹ng ViÖt Nam.
TH¦ GöI
KÝnh göi TrÇn T−íng qT«i xin nãi râ:
1- VÒ viÖc tæ chøc Tæng
ho·n l¹i 2 tuÇn.
2- ViÖt Nam ®éc lËp ®
lμ mét mÆt trËn toμn d©n, ph¸i x· héi), c¸c phÇn tö ®éng gi¶i t¸n) vμ c¸c ®oμn Thanh niªn cøu quèc, Héicøu quèc, v.v..
3- ChÝnh c−¬ng cña ViÖA- Liªn hiÖp lùc l−îng
dùng mét n−íc D©n chñ CéNh©n d©n cã c¸c quyÒn X©y dùng quèc phßng.
____________
1) Ngμy 18-12-1945, t−íng
T−ëng Giíi Th¹ch ë ViÖt Nam nghÞ: Bé T− lÖnh qu©n ®éi T−ë®×nh", th«ng qua hiÖp th−¬ng gliªn hiÖp l©m thêi cã ®¹i biÓu tuyÓn cö vμ yªu cÇu Chñ tÞch Ngay h«m sau (19-12), Chñ tÞHoμ bøc th− trªn (B.T).
123
Néi27F1)
GöI §åNG BμO NGO¹I THμNH Hμ
Cïng toμn thÓ ®ång bμo nam, phô, l·o, Êu khu vùc ngo¹i thμnh
Hμ Néi,
T«i rÊt c¶m ®éng thÊy toμn thÓ ®ång bμo ngo¹i thμnh Hμ Néi
®· cã lßng qu¸ yªu t«i, mμ quyÕt nghÞ t«i kh«ng ph¶i øng cö trong
kú Tæng tuyÓn cö s¾p tíi.
Nh−ng t«i lμ mét c«ng d©n n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ,
nªn kh«ng thÓ v−ît qua thÓ lÖ Tæng tuyÓn cö ®· ®Þnh. T«i ®· øng
cö ë thμnh phè Hμ Néi, nªn kh«ng thÓ ra øng cö ë n¬i nμo kh¸c
n÷a.
T«i xin thμnh thùc c¶m t¹ toμn thÓ ®ång bμo nam, phô, l·o, Êu
khu vùc ngo¹i thμnh Hμ Néi.
Hå CHÝ MINH
B¸o Cøu quèc, sè 118,
ngμy 15-12-1945.
____________
1) §Çu ®Ò lμ cña chóng t«i (B.T).
Th− Göi t−íng trÇn tu
Tuyªn truyÒn: TrÇn HuY tÕ: Ph¹m N5- Tæ chøc c¸c ®Þa ph−¬Mçi th«n, mçi huyÖn c
®Þa ph−¬ng bÇu ra. Héi ®åhμnh, phô tr¸ch c«ng viÖc c6. Sau Tæng tuyÓn cö ttËp Quèc héi (tõ lóc bÇu ckh«ng ®−îc qu¸ mét th¸ng).toμn thÓ, Quèc héi sÏ bÇu ®Þnh c¸c vÊn ®Ò nh− Quèc k7- Xin göi theo mét dac¸c n¬i kh¸c ch−a in ra).
Chóc søc khoÎ T−íng q
B¶n chôp bót tÝch ch÷ H¸n,
l−u t¹i ViÖn Hå ChÝ Minh.
Hå chÝ minh toμn tËp 224
B- VÒ kinh tÕ: Xo¸ bá mäi thø thuÕ m¸ nÆng nÒ do ng−êi Ph¸p,
ng−êi NhËt ®Æt ra, thi hμnh viÖc thu thuÕ c«ng b»ng vμ thÊp. Ph¸t
triÓn n«ng nghiÖp vμ thñ c«ng nghiÖp, thμnh lËp Ng©n hμng quèc
d©n, thùc hiÖn tù chñ vÒ quan thuÕ, v.v..
C- VÒ x· héi: ThiÕt lËp nhμ d−ìng l·o, nhμ trÎ, më nhiÒu nhμ
th−¬ng, cøu tÕ nh÷ng ng−êi thÊt nghiÖp, cÊm chØ b¸n d©m, lËp nhμ
hé sinh.
D- VÒ v¨n ho¸: Thùc hμnh chÕ ®é gi¸o dôc b¾t buéc, më nhiÒu
tr−êng häc, r¹p h¸t, tæ chøc c¸c líp b×nh d©n häc vô, gióp ®ì nh÷ng
ng−êi nghÌo mμ hiÕu häc. Ph¸t triÓn thÓ dôc, ®øc dôc, b·i bá häc
phÝ nhËp häc do ng−êi Ph¸p ®Æt ra.
E- VÒ ngo¹i giao: Tranh thñ sù gióp ®ì cña c¸c n−íc §ång
minh, tr−íc hÕt lμ Trung Quèc. Liªn l¹c vμ hç trî c¸c d©n téc bÞ ¸p
bøc.
F- KhÈu hiÖu cña ViÖt Minh: liªn Hoa, kh¸ng ®Þch, ®éc lËp.
4- Tæ chøc cña ChÝnh phñ l©m thêi ViÖt Nam:
Chñ tÞch: Hå ChÝ Minh.
Cè vÊn: NguyÔn VÜnh Thuþ (B¶o §¹i).
Ngo¹i giao: Hå ChÝ Minh (kiªm)
Gi¸o dôc: Vò §×nh HoÌ
N«ng l©m: Cï Huy CËn
T− ph¸p: Vò Träng Kh¸nh
Lao ®éng: Lª V¨n HiÕn
Giao th«ng: §μo Träng Kim
Néi vô: Vâ Nguyªn Gi¸p
Tμi chÝnh: Ph¹m V¨n §ång
Cøu tÕ: NguyÔn V¨n Tè
Qu©n huÊn: Tr−¬ng Trung Phông
Thanh niªn: D−¬ng §øc HiÒn
Kinh tÕ: NguyÔn M¹nh Hμ
Qu©n chÝnh: Chu V¨n TÊn
TH¦ GöI GöI C¸C CHIÕN SÜ MIÒN NAM29F1)
vμ ®ång bμo
ChÝnh phñ D©n chñ Céng hoμ rÊt khen ngîi chiÕn sÜ ë c¸c mÆt
trËn miÒn Nam, ®Æc biÖt lμ c¸c chiÕn sÜ ë Nha Trang vμ ë Trμ Vinh,
C¸c vÞ Linh môc ViÖt NC¸ch mét ngh×n chÝn t®· lμm g−¬ng anh dòng cho toμn quèc. Tæ quèc biÕt ¬n c¸c b¹n,
ngμy h«m nay, mét vÞ th¸nhSuèt ®êi Ngμi chØ hy sinTõ ngμy Ngμi gi¸ng sitinh thÇn th©n ¸i cña Ngμi ®· kh¾p, thÊm vμo ®· s©u. Hå CHÝ MINH
HiÖn nay toμn quèc ®å
®Òu ®oμn kÕt chÆt chÏ, nhÊtranh ®Êu ®Ó gi÷ g×n nÒn ®x−¬ng m¸u cña chiÕn sÜ c«mét bøc thμnh kiªn cè vÜ ®d©n T©y. ë kh¾p n−íc, th× ®−¬ng ®em c¶ lùc l−îng giTinh thÇn hy sinh phÊn ®Êcña ®øc Chóa Giªsu.
Trong lÞch sö ViÖt Na
c«ng gi¸o ta lμm lÔ N«en ____________
1) Táa.
127
toμn thÓ ®ång bμo noi g−¬ng c¸c b¹n.
B¸o Cøu quèc, sè 124,
ngμy 22-12-1945.
____________
1) §Çu ®Ò lμ cña chóng t«i. (B.T).
TH¦ C¶M ¥N c¸HOμNG GIA hoμng thÞTh−a c¸c ngμi vμ c¸c bμTrong sù sÎ ¸o nh−êng
gióp nhiÒu, ng−êi cã Ýt giópai còng s½n sμng gióp ®ì nhC¸c ngμi vμ c¸c bμ giólßng b¸c ¸i, sù gióp quyªn ckh¸c:
1) Lμ lμm g−¬ng cho c
®ua nhau lμm viÖc nghÜa.
2) Lμ tá râ r»ng c¸c ph
c©u: "Cøu mét ng−êi h¬n m3) Lμ chøng tá r»ng tos½n lßng gióp ChÝnh phñ; gióp d©n, c¸c ngμi, c¸c bμ giV× vËy, t«i xin thay mÆtc¶m t¹ tÊm lßng vμng ngäc B¸o Cøu quèc, sè 127,
ngμy 27-12-1945.
Hå chÝ minh toμn tËp 228
ViÖt Nam ®éc lËp tù do. T«i ch¾c r»ng d−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt
cña c¸c vÞ Gi¸m môc ViÖt Nam, ®ång bμo c«ng gi¸o quyÕt mét lßng
víi nh©n d©n toμn quèc ®Ó gi÷ v÷ng nÒn tù do ®éc lËp ®ã.
T«i xin thay mÆt ®ång bμo toμn quèc chóc c¸c vÞ Gi¸m môc
ViÖt Nam vμ toμn thÓ ®ång bμo c«ng gi¸o, ngμy lÔ N«en vui vÎ sung
s−íng.
Ngμy 25 th¸ng 12 n¨m 1945
Chñ tÞch ChÝnh phñ
D©n chñ Céng hoμ ViÖt Nam
Hå CHÝ MINH
B¸o Cøu quèc, sè 126,
ngμy 26-12-1945.
Tr¶ lêi pháng vÊn cña p
Tr¶ lêi: Cã cô NguyÔn
tr−ëng VÖ sinh (Y tÕ) vμ mM¹nh Hμ (ng−êi kh«ng ®¶tr−ëng ®Ó tá lßng thμnh thùHái: ChÝnh phñ liªn hitån t¹i ®Õn bao giê ?
Tr¶ lêi: Tõ mång 1 t
d−¬ng Þch32F1)
Hái: Sao hai Bé Quèc p
®¶ng ph¸i ?
Tr¶ lêi: Tr−íc bμn: NÕ
bªn Néi vô vμ trong hai Bélμm Thø tr−ëng. Sau thÊy "siªu nh©n" nªn ®Ó cho ng−Quèc d©n ®¶ng gi÷.
Hái: Sao b©y giê l¹i chØ Tr¶ lêi: V× n−íc m×nh nHái: T¹i sao cã 70 ghÕ ®Tr¶ lêi: V× anh em QuècHái: Sao l¹i tr¸i nguyªnTr¶ lêi: Muèn ®i tíi d©
dô, muèn ®i tíi hoμ b×nh cã Hái: CÇn lμm tr¸i d©n ra lμm Chñ tÞch ViÖt Nam, Tr¶ lêi: V× t«i kh«ng mHái: Quèc héi kh«ng nhTr¶ lêi: ChÝnh phñ sÏ h____________
1) N¨m 1946.
2) Louis XIV (1638-1715),
Vua MÆt trêi, mét «ng vua chu
230
TR¶ LêI pháng vÊn cña phãng viªn
c¸c b¸o vÒ vÊn ®Ò ®oμn Õt31F1)
Hái: Th−a Cô, 14 ®iÒu trong b¸o "ViÖt Nam" ®¨ng cã ®óng kh«ng?
Tr¶ lêi: §óng, nh−ng ph¶i thªm mét ®iÒu n÷a lμ ®«i bªn ®·
®ång ý víi nhau ch−a nªn c«ng bè, kh«ng hiÓu sao b¸o ViÖt Nam l¹i
®¨ng hÕt. Cã lÏ b¸o Êy quªn ch¨ng ?
Hái: Th−a Cô, b¸o "Liªn hiÖp" ®¨ng ChÝnh phñ ViÖt Minh tõ
chøc lμ nghÜa g× ?
Tr¶ lêi: Lμm g× cã ChÝnh phñ ViÖt Minh, mμ ®· kh«ng cã th× tõ
chøc lμm sao ?
Hái: Sao ch−a cho c¸c b¸o kh¸c ®¨ng 14 ®iÒu Êy ?
Tr¶ lêi: Ch−a ®Õn lóc ph¸t biÓu. VÒ chÝnh trÞ thêi gian còng
quan träng.
Hái: Cô cho biÕt ®iÒu thø 13 mμ b¸o ViÖt Nam kh«ng ®¨ng.
(Chñ tÞch Hå ChÝ Minh c−êi cã ý b¶o kh«ng nªn nãi ®Õn con sè 13).
Hái: ChÝnh phñ cò lÊy thªm nh÷ng vÞ nμo ®Ó thμnh lËp ChÝnh
phñ liªn hiÖp l©m thêi ?
____________
1) Ngμy 24-12-1945, ViÖt Minh, ViÖt Nam C¸ch m¹ng ®ång minh vμ
ViÖt Nam Quèc d©n ®¶ng ®· ký kÕt v¨n b¶n tho¶ thuËn hîp t¸c nh»m t¨ng
c−êng sù ®oμn kÕt, cñng cè mÆt trËn liªn hiÖp quèc d©n ®Ó tËp trung lùc
l−îng vμo cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p. Theo tho¶ thuËn chung,
v¨n b¶n nμy kh«ng c«ng bè. Nh−ng b¸o ViÖt Nam, c¬ quan ng«n luËn cña
ViÖt Nam Quèc d©n ®¶ng, ®· c«ng bè. (Xem phÇn Phô lôc).
ThÕ gi
søc cè g¾ng ®Ó mét mÆt yªx©m l¨ng vμ tranh thñ ngo¹®em l¹i cho chóng ta nh÷ngph¸i vμ tÊt c¶ c¸c tÇng líp tíi Quèc héi vμ quyÕt liÖt cuéc biÓu t×nh khæng lå vμ ré ë Trung, B¾c, víi nh÷ng ®· lμm s«i næi d− luËn hochóng ta biÕt r»ng nÕu chóngo¹i giao cña chóng ta sÏ ®−îc c¸c n−íc trªn thÕ giíi tTa thö kiÓm ®iÓm l¹i tminh ®èi víi c«ng cuéc vËn I -TRUNGTr−íc hÕt, ta xÐt ngay Hoa, thùc ra v× nh÷ng mèi qViÖt, nªn tõ tr−íc t«i nay, víi c«ng cuéc c¸ch m¹ng cñTù lóc giμnh quyÒn ®é
Hå chÝ minh toμn tËp 232
Hái: Th−a Chñ tÞch, c¸i khèi "Trung lËp" ra sao?
Tr¶ lêi: T«i cã gÆp c¸c «ng Êy vμi ba lÇn. C¸c «ng Êy tá ra h¨ng
h¸i muèn hoμ gi¶i l¾m.
Hái: Cã ph¶i ®oμn kÕt lμ c«ng cña khèi Êy kh«ng?
Tr¶ lêi: Sù ®· thμnh, t«i còng kh«ng biÕt c«ng cña ai, chØ biÕt
giê ®· ®i ®Õn kÕt qu¶.
Hái: Cô cho biÕt vÒ vÊn ®Ò ngo¹i giao?
Tr¶ lêi: Ph¶i tr«ng ë thùc lùc. Thùc lùc m¹nh, ngo¹i giao sÏ
th¾ng lîi. Thùc lùc lμ c¸i chiªng mμ ngo¹i giao lμ c¸i tiÕng. Chiªng
cã to tiÕng míi lín.
Hái: Sao c¸c n−íc ch−a c«ng nhËn m×nh.
Tr¶ lêi: Nh×n qua lÞch sö thÕ giíi th× râ. Muèn ®−îc c¸c n−íc
c«ng nhËn ph¶i qua mét thêi gian kh¸ l©u.
Hái: Mét vμi n¬i ViÖt Nam Quèc d©n ®¶ng chiÕm ®ãng th× thÕ
nμo?
Tr¶ lêi: SÏ gi¶i quyÕt dÇn.
Tr¶ lêi ngμy 26-12-1945.
B¸o Cøu quèc, sè 128,
ngμy 28-12-1945.
−î
−íc
®éc lËp. ViÖt Nam kh«ng pquèc liªn hiÖp h·y c«ng nhl¹i cho ViÖt Nam nh÷ng sù Xem thÕ ®ñ thÊy n
qu©n giíi cho chÝ d©n chóntrî nÒn ®éc lËp cña chóng t®ã sÏ mang l¹i cho chóng h¬n n÷a.
II- HOA
Thø n÷a, chóng ta kh«
−íc d©n chñ
cho c¸c d©n téc nhá yÕu. Thho
c¶nh c¸o b»ng lêi tuyªn bè c¶ c¸c d©n téc ®· bÞ vò lùc ®æi Êy thÝch hîp víi quyÒn tù trÞ lÊy xø së m×nh. Hä phViªn ph¸t ng«n Bé Ngo®éc lËp §«ng D −¬ng: "TÊt
−êi Ph¸p ë §«
μo th× ®
μng gióp søc x©y dùng D − luËn c¸c b¸o Mü vÒ
μy 2
nhiÒu lÇn næi dËy trong thê
ThÕ giíi víi viÖt nam
−îc n÷a. Cao Ly ® Nam ®
−íc Mü, mét n n
μnh ë miÒn Nam μnh h
chñ quyÒn ng
−¬ng thÕ n Nam D
s½n s
N÷u ¦íc thêi b¸o ra ng
μn tËp Hå chÝ minh to
234
μ qu©n sù Trung Hoa. μ chÝnh kh¸ch v lêi tuyªn bè cña c¸c nh
−ëng μo ViÖt Nam, vÞ Thèng lÜnh tèi cao T μu kÐo v Khi qu©n T
μ
Giíi Th¹ch ®· tuyªn bè râ: "NhiÖm vô cña nh÷ng qu©n ®éi Êy chØ l
μng cña NhËt, chø kh«ng hÒ cã d· t©m g× vÒ ®Ó thõa nhËn sù ®Çu h
−îc tiÓu th× vÉn t¸n lÜnh thæ. §èi víi sù ®éc lËp cña c¸c d©n téc nh
μnh theo lêi di chóc cña Tæng lý T«n Trung S¬n. RÊt hy väng ViÖt th
−îc tù trÞ ®Ó dÇn dÇn ®i tíi ®éc lËp". Nam sÏ ®
− H¸n qua − lÖnh L μ T
øng Kh©m v μ
− lÖnh H L¹i khi Tæng t
μy tá chÝnh kiÕn vÒ ViÖt Nam trong c¸c cuéc héi ViÖt Nam còng b
μ b¸o. μm víi c¸c nh ®
−ëng Chñ μo, T "Th¸i ®é cña Trung Quèc ®èi víi viÖt Nam thÕ n
μo m¸y truyÒn thanh trong håi th¸ng 8" - tÞch ®· tõng diÔn thuyÕt v
øng Kh©m. μ
− lÖnh H lêi cña Tæng t
−êi ViÖt Nam. Cø ý riªng t«i, μ cña ng −íc ViÖt Nam c¨n b¶n l "N
t«i rÊt biÓu ®ång t×nh víi sù ph¶n kh¸ng oanh liÖt cña nh©n d©n
− H¸n.
− lÖnh L ViÖt Nam trong Nam Bé" - lêi cña T
−ëng Tèng Tö V¨n còng tuyªn bè −íc ®©y Ngo¹i giao bé tr μ tr
V
μ b¸o ë Lu©n §«n r»ng: víi c¸c nh
μ Th¸i Lan, chóng t«i kh«ng cã d· t©m "§èi víi ViÖt Nam v
x©m chiÕm ®Êt ®ai".
−ëng B¹ch −u Tæng tr μ diÔn tõ cña Tham m §anh thÐp nhÊt l
μy 3- −íc häc sinh qu©n ViÖt Minh ë Qu¶ng T©y ng Sïng Hy ®äc tr
μi h¬n μu cã mét thiªn lÞch sö quan hÖ d μ T 11-1943: "ViÖt Nam v
3000 n¨m. LÏ tÊt nhiªn Trung Quèc vui lßng dïng hÕt søc m¹nh
μnh l¹i ®éc lËp, gi¶i phãng lín nhÊt gióp ®ì nh©n d©n ViÖt Nam gi
−íc". cho ®Êt n
μi v« tuyÕn ®iÖn C«n Minh lu«n lu«n kªu gäi d©n μi ra, ® Ngo
μu ñng hé nÒn ®éc lËp ViÖt Nam b»ng nh÷ng lêi lÏ rÊt chóng T
quyÕt liÖt sau ®©y: "Ph¸p kh«ng thÓ v× lý do g× cã thÓ trë l¹i ViÖt
ThÕ giíi víi viÖt nam
vμo ®Çu bän thùc d©n. Chóncña Nga X« viÕt.
IV - ANH C
D−¬ng vμ §«ng D−¬ng, nh−72 nghÞ viªn Lao ®éng AnhNam D−¬ng ra chÊt vÊn nggay g¾t vÒ nh÷ng vÊn ®Ò ®phñ rót ngay qu©n ë miÒn HiÕn ch−¬ng §¹i T©y D−¬ChÝnh phñ ph¶i thay ®æi chcuéc vËn ®éng lín cña c¸c ®§¶ng Lao ®éng Anh ñng nhËn nÒn ®éc lËp cña §«ng V- C¸C N¦íC Ngoμi ra, §¶ng quèc givμ nhiÒu d©n téc nhá yÕu ph¶n ®èi chÝnh s¸ch thùc cña §«ng D−¬ng vμ Nam DVI- HéI L¹i trong cuéc héi nghÞ vÊn ®Ò ViÔn §«ng lμ vÊn ®Ònhiªn vÊn ®Ò nμy ph¶i nãi tcuéc héi nghÞ nμy sÏ ®em l¹cho c¸c d©n téc nhá yÕu. Cßn n−íc Anh tuy vÉn
Hå chÝ minh toμn tËp 236
Êy kh«ng bao giê quan träng b»ng b©y giê. C¸c cuéc khëi nghÜa ë
Nam D−¬ng vμ §«ng D−¬ng lμ nh÷ng dÊu hiÖu tá lßng c«ng phÉn
ngμy mét t¨ng cña c¶ khu vùc hoμn cÇu Êy ®èi víi chÝnh s¸ch thùc
d©n cña Ph¸p vμ Hμ Lan. C¸c nhμ ¸i quèc ë nh÷ng n¬i nμy râ rμng
®ßi thiÕt lËp mét ChÝnh phñ ®éc lËp vμ kÕt liÔu chÝnh s¸ch thùc
d©n. Ng−êi ViÖt Nam nhÊt ®Þnh kh«ng trë l¹i d−íi quyÒn ng−êi
Ph¸p v× c¸i chÝnh s¸ch thuéc ®Þa cò rÝch cña Ph¸p vμ Hμ Lan lμ
mét sù ®e däa râ rμng cho hoμ b×nh kh«ng thÓ dung thø ®−îc".
Mét phãng viªn Mü Panlo Hop qua th¨m ViÖt Nam còng ®·
tuyªn bè r»ng d©n téc ViÖt Nam lμ mét d©n téc v¨n minh nh− c¸c
d©n téc kh¸c trªn thÕ giíi, rÊt xøng ®¸ng ®−îc hoμn cÇu c«ng nhËn
®éc lËp.
Nh÷ng chøng cí trªn nμy tá r»ng n−íc Mü ®· chó ý bªnh vùc
nÒn ®éc lËp cña xø së ta. Chóng ta cã thÓ göi mét hy väng lín vμo
n−íc b¹n giμu lßng nghÜa hiÖp Êy.
III - NGA X« VIÕT VíI VIÖT NAM
Ngoμi Trung Hoa vμ Mü, n−íc Nga võa råi ®· lªn tiÕng kÕt téi
bän thùc d©n vμ bªnh vùc nh÷ng n−íc nhá yÕu chóng ta. B¸o Thêi
míi ë Nga hÕt søc ca tông Hoa Kú ®Þnh diÖt h¼n mÇm ph¸t xÝt vμ
cho mäi d©n téc quyÒn tù do d©n chñ. Tr¸i l¹i, b¸o ®ã c«ng kÝch th¸i
®é Anh ®· n©ng ®ì bän thùc d©n Ph¸p vμ Hμ Lan trong cuéc x©m
l¨ng §«ng D−¬ng vμ Nam D−¬ng. Råi b¸o ®ã nh¾c thªm r»ng c¶m
t×nh cña tÊt c¶ lùc l−îng tiÕn bé trªn thÕ giíi ®· hoμn toμn thiªn vÒ
nh÷ng d©n téc hiÖn ®ang chiÕn ®Êu ®Ó giμnh tù do vμ rÊt xøng
®¸ng ®−îc h−ëng tù do. Nèi lêi b¸o Thêi míi, ChÝnh phñ M¹c T−
Khoa l¹i viÕt bμi b×nh luËn c«ng kÝch hμnh ®éng tμn ¸c cña c¸c
n−íc thùc d©n ®· ng¨n c¶n Nam D−¬ng trong phong trμo giμnh ®éc
lËp tù do. Mçi lêi c¶nh c¸o cña Nga lμ mét nh¸t bóa ®¸nh m¹nh
Hå chÝ minh toμn tËp
VII - KÕt luËn
Chóng ta cø bÒn gan, v÷ng chÝ x©y ®¾p thùc lùc ®Ó kiªn quyÕt
ý NGHÜA
chiÕn ®Êu, søc chiÕn ®Êu Êy sÏ lμm cho hoμn cÇu thõa nhËn nÒn ®éc
lËp hoμn toμn cña chóng ta.
Tæng tuyÓn cö lμ mét d
Q.Th.
nh÷ng ng−êi cã tμi, cã ®øc, Trong cuéc Tæng tuyÓn−íc th× ®Òu cã quyÒn ra ønbÇu cö. Kh«ng chia g¸i tracÊp, ®¶ng ph¸i, hÔ lμ c«ng dV× lÏ ®ã, cho nªn Tæng d©n chñ, ®oμn kÕt.
Do Tæng tuyÓn cö mμ t
ra ChÝnh phñ. ChÝnh phñ ®VËy nªn khÈu hiÖu cuéNam ta ph¶i lμ:
Kh¸ng chiÕn ®Õn cïng Ra søc phÊn ®Êu ®Ó x©yT«i mong r»ng toμn th
Tæng tuyÓn cö nμy.
B¸o Cøu quèc, sè 130,
ngμy 31-12-1945.
238
B¸o Cøu quèc, sè 130,
ngμy 31-12-1945.
LêI K£U Gä
Hìi ®ång bμo B¾c Bé!
ViÖc bÊt hîp t¸c s¸ng
lÖnh ChÝnh phñ mμ tr¸i víimét sè quèc d©n ch−a hiÓChÝnh phñ, lμm cho thÕ giíi ChÝnh phñ ta cã ®ñ oai quyÒphñ l©m thêi h¹ lÖnh cho nhîp t¸c, gi÷ th¸i ®é b×nh tÜn§ång bμo yªu mÕn t«i, S¸ch Lêi Hå Chñ tÞch,
Nxb TiÕn ho¸, Hμ Néi,
1946, tr. 45.
240
GöI C¸C CHIÕN SÜ NAM Bé
Vμ NAM PHÇN TRUNG Bé
Tõ ba th¸ng nay, c¸c anh chÞ em ®· ®em x−¬ng m¸u ra ®Ó gi÷
lÊy tõng tÊc ®Êt cña Tæ quèc.
T«i, vμ tÊt c¶ ®ång bμo ë B¾c Bé, vμ phÝa B¾c Trung Bé, ®· bao
nhiªu lÇn tøc giËn khi nghe bän thùc d©n Ph¸p ®¹p lªn l·nh thæ
cña «ng cha ta, giÕt h¹i nßi gièng ta.
§· bao nhiªu lÇn phÊn khëi khi nghe nh÷ng chiÕn c«ng oanh
liÖt do nh÷ng vÞ v« danh vμ h÷u danh anh hïng cña d©n téc t¹o
nªn, ®· bao nhiªu lÇn håi hép c¶m ®éng tr−íc nh÷ng g−¬ng hy sinh
v« cïng dòng c¶m cña nh÷ng ng−êi con yªu cña Tæ quèc.
Do ®ã, t«i cμng tin ch¾c r»ng: víi mét n−íc ®· cã nh÷ng ng−êi
con hy sinh nh− thÕ, anh hïng nh− thÕ, ®· cã mét khèi toμn d©n
®oμn kÕt nh− thÕ, n−íc ta nhÊt ®Þnh kh«ng bÞ mÊt l¹i mét lÇn n÷a.
§Ó b¶o vÖ Tæ quèc, chóng ta cßn ph¶i chiÕn ®Êu nhiÒu. ChØ cã
chiÕn ®Êu míi v−ît ®−îc nh÷ng trë lùc, khã kh¨n, chØ cã chiÕn ®Êu
míi ®−a l¹i vÎ vang cho Tæ quèc. C¸c b¹n ë tiÒn tuyÕn kh«ng bao
giê c« ®éc, v× ®· cã c¶ mét khèi toμn d©n ®oμn kÕt lμm hËu thuÉn
cho m×nh. Th¾ng lîi cuèi cïng nhÊt ®Þnh vÒ ta.
Th¸ng 12 n¨m 1945
Hå CHÝ MINH
S¸ch Nh÷ng lêi kªu gäi cña
Hå Chñ tÞch, Nxb Sù thËt,
Hμ Néi, 1958, t.1, tr. 62.
TH¦ GöI §ånh©n d
H«m nay, ngμy mång
®Çu n¨m, ®ång thêi lμ ngμchøc. T«i xin thay mÆt ChÝem thanh niªn vμ thiÕu niªT«i l¹i xin thay mÆt Chvμ lêi chμo sèt s¾ng cho c¸ctranh ®Êu ë c¸c mÆt trËn, nhμ.
Anh em Trung Quèc ®
Hoa kiÒu, ®Òu ®ång cam cénViÖt Nam chóc c¸c b¹n Trnay hai d©n téc ta ngμy cμnQua n¨m míi, chóng ta 1) Ph¶i h¨ng h¸i tham héi ®ñ tinh thÇn vμ lùc l−în2) Ra søc giång giät, tr¸nh n¹n sau nμy;
3) Ra søc gióp ®ì cuéc
cã søc gióp søc, ng−êi cã kh¸ng chiÕn ®−îc ®¾c th¾ng4) §oμn kÕt chÆt chÏ, ®____________
1) Cuéc kh¸ng chiÕn ë Na
242
LêI K£U GäI SAU VIÖC TμU BAY §ÞCH
TμN S¸T §åNG bμo NAM Bé
Hìi ®ång bμo!
V× viÖc tμu bay Ph¸p tμn s¸t ®ång bμo ta ë Ch©u §èc, vμ viÖc
treo cê Ph¸p ë Nhμ h¸t lín Hμ Néi, lßng c«ng phÉn cña ®ång bμo ta
lªn rÊt cao. Nh−ng chóng ta kh«ng nªn v× viÖc ®ã mμ ®i sai con
®−êng chÝnh trÞ cña chóng ta. §èi víi ng−êi Ph¸p ë ®©y chóng ta
ph¶i tá r»ng:
1. Chóng ta lμ mét d©n téc yªu chuéng hoμ b×nh, c«ng lý, nh©n
®¹o. Chóng ta ph¶i khoan hång vμ b¶o vÖ tÝnh mÖnh, tμi s¶n cho hä.
2. GÆp hoμn c¶nh nμo, chóng ta còng ph¶i b×nh tÜnh, gi÷ trËt
tù, gi÷ kû luËt.
3. VÒ c¸ch ®èi ®·i víi ng−êi Ph¸p - còng nh− vÒ c¸c viÖc kh¸c -
nh©n d©n ph¶i tuyÖt ®èi nghe theo mÖnh lÖnh cña ChÝnh phñ,
kh«ng ®−îc tù ý lμm bõa.
Víi kiÒu d©n Ph¸p ë ®©y, t«i còng cã mÊy lêi cÇn nãi: ng−êi
Ph¸p kh«ng nªn lμm ®iÒu g× cã thÓ g©y ra sù hiÓu lÇm cho ®Õn
xung ®ét. Ngoμi ra, tÊt c¶ ng−êi Ph¸p vμ ng−êi ViÖt ®Òu ph¶i ®Ò
phßng bän khiªu khÝch, chóng cã thÓ nh©n c¬ héi nμy mμ g©y nªn
sù hiÓu lÇm vμ xung ®ét gi÷a ng−êi Ph¸p vμ ng−êi ViÖt.
Hå CHÝ MINH
S¸ch Lêi Hå Chñ tÞch,
Nxb TiÕn ho¸, Hμ Néi,
1946, tr.45-46.
Hå chÝ minh toμn tËp
T«i ch¾c r»ng sang n¨m míi, ®ång bμo ta sÏ cã lßng tin míi,
Th− chóc t
quyÕt t©m míi, lùc l−îng míi, ®oμn kÕt míi, ®Ó cïng nhau g¸nh v¸c
Cïng kiÒu bμo yªu quý C¸c ®ång bμo tuy m×nh
Hå CHÝ MINH
lßng vÉn yªu mÕn cè h−¬ng Cßn Tæ quèc vμ ChÝnh pbμo, nh− bè mÑ th−¬ng nht©m thiªn lý, ®ã lμ t×nh nghÜNgμy nay, tuy nhê sù tranh l¹i quyÒn ®éc lËp, nkh¨n, h·y cßn ph¶i hy sinh,hoμn toμn. Muèn ®¹t môc ph¶i ®oμn kÕt n÷a.
§ång bμo ViÖt Nam ë LLμo vμ ViÖt lμ hai n−íc
rÊt lμ mËt thiÕt. §èi víi kiLμo th× Lμo l¹i nh− lμ mét bμ con xa, mua l¸ng giÒng gVËy nªn sù ®oμn kÕt cbao gåm c¶ ®ång bμo ViÖt vl−îng to. Lùc l−îng to th× q____________
1) Th¸i Lan.
244
quyÒn d©n chñ cho ®ång bμo;
c«ng viÖc míi vμ tranh cuéc thμnh c«ng míi.
ViÖt Nam ®éc lËp mu«n n¨m!
B¸o Cøu quèc, sè 131,
ngμy 2 - 1 -1946.
TUY£N
CñA CHÝNH PHV× muèn tranh thñ hoμ
chÆt chÏ gi÷a c¸c ®¶ng ph¸inªn nay ®æi thμnh ChÝnh pnμy, c¸c ®¶ng ph¸i ®oμn kÕc¬n sãng giã. HÕt th¶y quècphñ liªn hiÖp l©m thêi giChÝnh phñ liªn hiÖp chÝnh liªn hiÖp l©m thêi sÏ bμn ®ÕCH¦¥NG TR×NH §èI a) ChÝnh trÞ:
1. Lμm cho cuéc Tæng t2. Thèng nhÊt c¸c c¬
chñ.
b) Kinh tÕ:
1. Ra søc duy tr× n«ng n2. Ra søc khuyÕn khÝchc) Qu©n sù: Thèng nhÊt
cña ChÝnh phñ. C¸c ®¶ng pd) V¨n ho¸: Gióp ®ì c¸cNãi tãm l¹i, ®èi néi, CtrÞ, t¨ng gia s¶n xuÊt ®Ó ch
Hå chÝ minh toμn tËp 246
B©y giê, hai d©n téc ta tuy cßn ph¶i khã nhäc, nh−ng t−¬ng lai
cña chóng ta rÊt lμ vÎ vang. §Õn ngμy ViÖt - Lμo ®−îc quyÒn hoμn
toμn ®éc lËp, anh em ta sÏ cïng h−ëng phóc th¸i b×nh.
T«i thay mÆt ChÝnh phñ vμ ®ång bμo trong n−íc, göi lêi chμo
th©n ¸i cho toμn thÓ kiÒu bμo, chóc c¸c kiÒu bμo g¾ng søc vμ th¾ng
lîi.
§ång bμo ViÖt Nam ë Xiªm,
Trong nh÷ng n¨m qua, ë bªn n−íc l¸ng giÒng, ®ång bμo ®· cã
nh÷ng ho¹t ®éng cho c«ng cuéc gi¶i phãng n−íc nhμ, tuy bÞ sèng
trong nh÷ng hoμn c¶nh khã kh¨n.
Nay n−íc nhμ ®· giμnh ®−îc chÝnh quyÒn, ®ång bμo ë Xiªm
còng h¨ng h¸i ñng hé nÒn ®éc lËp vμ cuéc kh¸ng chiÕn ë Nam Bé.
N¨m 1946 tíi ®©y sÏ lμ n¨m mμ d©n téc ta ph¶i chiÕn ®Êu quyÕt
liÖt ®Ó giμnh ®éc lËp hoμn toμn.
T«i mong r»ng c¸c ®ång bμo ë Xiªm trong n¨m míi sÏ gãp vμo
c«ng cuéc cøu quèc mét c¸ch nhiÖt liÖt cïng víi toμn thÓ ®ång bμo
trong n−íc vμ ë h¶i ngo¹i. T«i chóc ®ång bμo ë Xiªm mét n¨m ®Çy
h¹nh phóc vμ v−ît ®−îc mäi khã kh¨n, gãp phÇn mét c¸ch cã hiÖu
qu¶ vμo viÖc gi÷ v÷ng nÒn ®éc lËp cña Tæ quèc.
Hå CHÝ MINH
B¸o Cøu quèc, sè 131,
ngμy 2-1-1946.
L
Th−a quý Héi36F1),
cho quü Cøu tÕ, quü Kh¸ng Cã ng−êi nãi: "Hå ChÝ ng−êi nμy, mai c¶m ¬n ngphª b×nh Êy! H¬n n÷a, t«i nhiÒu th− c¶m ¬n, v× nh− ts¾ng thùc hμnh c¸i khÈu hi"Ai cã tiÒn gióp tiÒn, ai Quèc d©n ta ®· hiÖp lkh¸ng chiÕn nhÊt ®Þnh th¾nSau ®©y, t«i nh¾c l¹i rvμ nhiÒu trÎ em c¸c n¬i ®·Kh¸ng chiÕn vμ quü §éc lËpTiÕc v× bËn qu¸, t«i kh®ång bμo tha lçi cho.
1) Héi cña mét sè quan l¹
T«i tr©n träng c¶m ¬n
Lêi chμo th©n ¸i.
B¸o Cøu quèc, sè 131,
ngμy 2-1-1946.
____________
nh»m ®éng viªn nh÷ng quan lchiÕn, kiÕn quèc (B.T).
Hå chÝ minh toμn tËp 248
CH¦¥NG TR×NH §èI NGO¹I:
Lμm sao cho c¸c n−íc c«ng nhËn nÒn ®éc lËp cña n−íc ViÖt
Nam. Th©n thiÖn víi c¸c kiÒu d©n ngo¹i quèc, nhÊt lμ Hoa kiÒu.
§èi víi Ph¸p, chØ ®¸nh bän thùc d©n, cßn ®èi víi nh÷ng kiÒu d©n
kh«ng lμm h¹i g× cho nÒn ®éc lËp cña ta, ta sÏ ph¶i b¶o vÖ tÝnh
mÖnh vμ tμi s¶n cña hä.
§ã lμ chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ liªn hiÖp l©m thêi cña n−íc
ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ. Mong toμn d©n ñng hé ®Ó ChÝnh phñ
cã thÓ ®i ®Õn thμnh c«ng.
ViÖt Nam ®éc lËp mu«n n¨m!
B¸o Sù thËt, sè 10,
ngμy 9-1-1946.
LêI K£U GäI Q
Ngμy mai mång 6 th¸nNgμy mai, lμ mét ngμy
mÎ.
Ngμy mai, lμ mét ngμy
lμ ngμy Tæng tuyÓn cö28, v×lÞch sö ViÖt Nam mμ nh©n chñ cña m×nh.
Ngμy mai, d©n ta sÏ tá
mÆt trËn qu©n sù, th× c¸c cthï. VÒ mÆt chÝnh trÞ, th× qu©n ®Þch. Mét l¸ phiÕu cònNgμy mai, quèc d©n tNam ta ®·:
Kiªn quyÕt
Kiªn quyÕt c
Kiªn quyÕt t
Ngμy mai, d©n ta sÏ t
xøng ®¸ng thay mÆt cho m×Ngμy mai, ng−êi ra øngtÊt nhiªn, cã ng−êi ®−îc cö, Nh÷ng ng−êi tróng cö, squèc, ra søc m−u sù h¹nh pthùc hμnh c©u: V× lîi n−íc, q
250
TH¤NG §¹T
Hμ Néi, ngμy 3 th¸ng 1 n¨m 1946
Chñ tÞch ChÝnh phñ l©m thêi ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ
Göi c¸c «ng Bé tr−ëng,
XÐt r»ng mét vμi c«ng së ®· tù tiÖn huû bá hay b¸n c¸c c«ng v¨n
vμ hå s¬ cò. Hμnh ®éng Êy cã tÝnh c¸ch ph¸ ho¹i, v× sÏ lμm mÊt nh÷ng
tμi liÖu cã gi¸ trÞ ®Æc biÖt vÒ ph−¬ng diÖn kiÕn thiÕt quèc gia.
VËy yªu cÇu c¸c «ng Bé tr−ëng ban chØ thÞ cho nh©n viªn c¸c së
ph¶i g×n gi÷ tÊt c¶ c¸c c«ng v¨n, tμi liÖu vμ cÊm kh«ng ®−îc huû
nh÷ng c«ng v¨n, tμi liÖu Êy nÕu kh«ng cã lÖnh trªn râ rÖt cho phÐp
huû bá.
Xin nh¾c r»ng nh÷ng hå s¬ hoÆc c«ng v¨n kh«ng cÇn dïng sau
nμy sÏ ph¶i göi vÒ nh÷ng së l−u tr÷ c«ng v¨n thuéc Bé Quèc gia
gi¸o dôc ®Ó tμng tr÷.
Nh÷ng viªn chøc kh«ng tu©n lÖnh nμy sÏ bÞ nghiªm trÞ.
Hå CHÝ MINH
Tμi liÖu l−u t¹i Trung t©m
l−u tr÷ Quèc gia I.
LêI
TRONG BUæI LTæ CHøC T¹Tõ x−a ®Õn nay, toμn
ch−a bao giê lμm chñ m×nhph¶i nghe thùc d©n Ph¸p, lËp. Mét sè Ýt ng−êi, chØ mét d©n chóng. Ta ®· ph¶i hy singμy nay ®ã. Cô Phan §×nnhäc vÒ c¸i quyÒn d©n chñ Ê®· ®eo c¸i tªn chÝnh trÞ ph¹§¶o, Ban Mª ThuËt... míi ®ßLμm viÖc n−íc b©y giê mμ nghÜ lîi chung. Nh÷ng ®Þnh kh«ng nªn bÇu. Ngμyd©n sÏ thùc hiÖn c¸i quyÒn Nãi ngμy 5-1-1946.
1) Nay lμ Tr−êng ®¹i häc
B¸o Cøu quèc, sè 135,
ngμy 7-1-1946.
____________
Hå chÝ minh toμn tËp 252
Ph¶i lμm cho xøng ®¸ng víi ®ång bμo, cho xøng ®¸ng víi Tæ
quèc.
Ng−êi kh«ng tróng cö, còng kh«ng nªn ng· lßng. M×nh ®· tá
lßng h¨ng h¸i víi n−íc, víi d©n, th× lu«n lu«n ph¶i gi÷ lßng h¨ng
trong Quèc héi hay ë ngoμi Quèc héi, m×nh còng cø ra søc h¸i ®ã. ë
gióp Ých n−íc nhμ. LÇn nμy kh«ng ®−îc cö, ta cø g¾ng lμm cho quèc
d©n nhËn râ tμi ®øc cña ta, th× lÇn sau quèc d©n nhÊt ®Þnh cö ta.
Ngμy mai, tÊt c¶ c¸c b¹n cö tri, ®Òu ph¶i nhí ®i bÇu cö. Ngμy
mai, mçi ng−êi ®Òu nªn vui vÎ h−ëng quyÒn lîi cña mét ng−êi d©n
®éc lËp, tù do.
Hå CHÝ MINH
B¸o Cøu quèc, sè 134,
ngμy 5-1-1946.
BμI NãI T¹I TH
nhiÒu. NÕu kh«ng bÞ uy hiÕvÖ lÊy m×nh, lÊy gia ®×nh m×nh. Ta ph¶i ng¨n ngõa ®¸nh vμo thμnh phè ta. VÒVÒ chÝnh trÞ, cã thÓ cã nhnh¶m ®Ó lμm n¸o ®éng lßng C¸c ®ång chÝ ®Õn ®©y tan vÒ vËt chÊt vμ tinh thÇchóng ta, cã thÓ tuyªn truChóng hñ ho¸ chóng ta vÒ trÞ. Bëi thÕ c¸c ®ång chÝ phb¶o vÖ: B¶o vÖ nÒn ®éc lËp ®ång chÝ cßn chØ huy nh÷ngph¶i häc cho biÕt kü thuËt, thÇn n÷a. §¹o ®øc, ngμy tr−íc t
Lóc nμy, chóng ta kh«
Ngμy nay, thêi ®¹i míi, ®n−íc. Ph¶i hiÕu víi toμn d©L·nh ®¹o vÒ kü thuËt cPh¶i lμ ng−êi tuyªn truyÒn.Cã phao ®ån g×, ph¶i gi¶i tphñ, ph¶i gi¶i thÝch cho d©mÖnh lÖnh ®ã.
254
LêI PH¸T BIÓU T¹I LÔ MõNG
LI£N HIÖP QUèC G 38F1)
N−íc P Ët39F2) ngμy x−a cã nh÷ng 4 ®¶ng ph¸i lμm ly t¸n lßng d©n vμ
h¹i Tæ quèc. Nh−ng n−íc ViÖt Nam ngμy nay chØ cã 1 ®¶ng ph¸i lμ
toμn d©n quyÕt t©m giμnh ®éc lËp. TÝn ®å PhËt gi¸o tin ë PhËt; tÝn
®å Giat« tin ë ®øc Chóa Trêi; còng nh− chóng ta tin ë ®¹o Khæng.
§ã lμ nh÷ng vÞ chÝ t«n nªn chóng ta tin t−ëng. Nh−ng ®èi víi d©n,
ta ®õng cã lμm g× tr¸i ý d©n. D©n muèn g×, ta ph¶i lμm nÊy.
Nãi hy sinh phÊn ®Êu th× dÔ, nh−ng lμm th× khã. Tr−íc PhËt
®μi t«n nghiªm, tr−íc quèc d©n ®ång bμo cã mÆt t¹i ®©y, t«i xin thÒ
hy sinh ®em th©n phÊn ®Êu ®Ó gi÷ v÷ng nÒn ®éc lËp cho Tæ quèc.
Hy sinh, nÕu cÇn ®Õn hy sinh c¶ tÝnh m¹ng, t«i còng kh«ng tõ.
Nãi ngμy 5-1-1946.
B¸o Cøu quèc, sè 136,
ngμy 8-1-1946.
____________
1) C¸c PhËt tö trong Héi PhËt gi¸o cøu quèc tæ chøc tuÇn "Mõng Liªn
hiÖp quèc gia" ®Ó hoan nghªnh sù ®oμn kÕt gi÷a c¸c ®¶ng ph¸i vμ MÆt trËn
ViÖt Minh vμ ®Ó cÇu nguyÖn cho nÒn ®éc lËp cña n−íc ViÖt Nam. LÔ khai
m¹c cö hμnh chiÒu 5-1-1946.
2) ChØ Ên §é.
LêI C¡N Bé T
Ng−êi ViÖt Nam cã ti
chóng ta nªn gi÷ mét th¸i Ph¸p thùc d©n vμ Ph¸p kichó ý ë chç Êy. C¶ víi bän ®õng nªn qu¸ khe kh¾t.
Tuyªn truyÒn, anh em
ta còng t«n träng sù thùc. m×nh míi cã nhiÒu ng−êi tuyªn truyÒn tin chiÕn tranNãi ngμy 8-1-1946.
B¸o Cøu quèc, sè 137,
ngμy 9-1-1946.
Hå chÝ minh toμn tËp 256
Nãi miÖng, ai còng nãi ®−îc. Ta cÇn ph¶i thùc hμnh. Kh¸ng
chiÕn, kiÕn quèc, ta ph¶i cÇn kiÖm. Nh−ng tù m×nh ph¶i cÇn vμ
kiÖm tr−íc ®·. Tr−íc hÕt, m×nh ph¶i lμm g−¬ng, g¾ng lμm g−¬ng
trong anh em, vμ khi ®i c«ng t¸c, g¾ng lμm g−¬ng cho d©n. Lμm
g−¬ng vÒ c¶ ba mÆt: tinh thÇn, vËt chÊt vμ v¨n ho¸. Kh«ng cã g× lμ
khã. Khã nh− c¸ch m¹ng mμ ta ®· lμm ®−îc vμ ®· thμnh c«ng.
Muèn lμm ®−îc, ta ph¶i: quyÕt t©m, tÝn t©m vμ ®ång t©m. Ta nhí
ba ch÷ Êy, thùc hμnh lμm g−¬ng nªu ba ch÷ Êy lªn, tÊt lμ c¸c ®ång
chÝ ph¶i thμnh c«ng.
Nãi ngμy 7-1-1946.
B¸o Cøu quèc, sè 136,
ngμy 8-1-1946.