🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Hiến Pháp Nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam Ebooks Nhóm Zalo Chịu trách nhiệm xuất bản: Q. GIÁM ĐỐC - TỔNG BIÊN TẬP PHẠM CHÍ THÀNH Chịu trách nhiệm nội dung: ỦY VIÊN HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP – XUẤT BẢN TS. VÕ VĂN BÉ Biên tập nội dung: Trình bày bìa: Chế bản vi tính: Đọc sách mẫu: VĂN THỊ THANH HƯƠNG NGUYỄN THỊ HẢI BÌNH NGUYỄN THỊ THẢO BÙI BỘI THU PHẠM DUY THÁI NGUYỄN THU THẢO NGUYỄN THỊ THẢO VIỆT HÀ Số đăng ký kế hoạch xuất bản: 892-2020/CXBIPH/21-295/CTQG. Số quyết định xuất bản: 4886-QĐ/NXBCTQG, ngày 16/04/2020. Nộp lưu chiểu: tháng 5 năm 2020. Mã ISBN: 978-604-57-5563-1. Biªn môc trªn xuÊt b¶n phÈm cña Th− viÖn Quèc gia ViÖt Nam ViÖt Nam (CHXHCN). LuËt lÖ vμ s¾c lÖnh HiÕn ph¸p n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. - T¸i b¶n. - H. : ChÝnh trÞ Quèc gia, 2019. - 92tr. ; 18cm 1. Ph¸p luËt 2. HiÕn ph¸p 3. V¨n b¶n ph¸p luËt 4. ViÖt Nam 342.597023 - dc23 CTK0189p-CIP chñ tÞch n−íc Sè: 18/2013/L-CTN céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc Hμ Néi, ngμy 08 th¸ng 12 n¨m 2013 lÖnh VÒ viÖc c«ng bè HiÕn ph¸p chñ tÞch n−íc céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam C¨n cø §iÒu 103 vμ §iÒu 106 cña HiÕn ph¸p n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992 ®· ®−îc söa ®æi, bæ sung theo NghÞ quyÕt sè 51/2001/QH10 ngμy 25 th¸ng 12 n¨m 2001 cña Quèc héi khãa X, kú häp thø 10; nay c«ng bè HiÕn ph¸p n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam §· ®−îc Quèc héi n−íc Céng hßa x· héi 5 chñ nghÜa ViÖt Nam khãa XIII, kú häp thø 6 th«ng qua ngμy 28 th¸ng 11 n¨m 2013. chñ tÞch n−íc céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam tr−¬ng tÊn sang 6 Quèc héi Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc HIÕN PH¸P N¦íC CéNG HßA X· HéI CHñ NGHÜA VIÖT NAM LêI NãI §ÇU Tr¶i qua mÊy ngh×n n¨m lÞch sö, Nh©n d©n ViÖt Nam lao ®éng cÇn cï, s¸ng t¹o, ®Êu tranh anh dòng ®Ó dùng n−íc vμ gi÷ n−íc, ®· hun ®óc nªn truyÒn thèng yªu n−íc, ®oμn kÕt, nh©n nghÜa, kiªn c−êng, bÊt khuÊt vμ x©y dùng nªn nÒn v¨n hiÕn ViÖt Nam. Tõ n¨m 1930, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh s¸ng lËp vμ rÌn luyÖn, Nh©n d©n ta tiÕn hμnh cuéc ®Êu tranh l©u dμi, ®Çy gian khæ, hy sinh v× ®éc lËp, tù do cña d©n téc, v× h¹nh phóc cña Nh©n d©n. C¸ch m¹ng th¸ng T¸m thμnh c«ng, ngμy 2 th¸ng 9 7 n¨m 1945, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®äc Tuyªn ng«n ®éc lËp, khai sinh ra n−íc ViÖt Nam d©n chñ céng hßa, nay lμ Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. B»ng ý chÝ vμ søc m¹nh cña toμn d©n téc, ®−îc sù gióp ®ì cña b¹n bÌ trªn thÕ giíi, Nh©n d©n ta ®· giμnh chiÕn th¾ng vÜ ®¹i trong c¸c cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc, thèng nhÊt ®Êt n−íc, b¶o vÖ Tæ quèc vμ lμm nghÜa vô quèc tÕ, ®¹t ®−îc nh÷ng thμnh tùu to lín, cã ý nghÜa lÞch sö trong c«ng cuéc ®æi míi, ®−a ®Êt n−íc ®i lªn chñ nghÜa x· héi. ThÓ chÕ hãa C−¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n−íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, kÕ thõa HiÕn ph¸p n¨m 1946, HiÕn ph¸p n¨m 1959, HiÕn ph¸p n¨m 1980 vμ HiÕn ph¸p n¨m 1992, Nh©n d©n ViÖt Nam x©y dùng, thi hμnh vμ b¶o vÖ HiÕn ph¸p nμy v× môc tiªu d©n giμu, n−íc m¹nh, d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n minh. CH¦¥NG I CHÕ §é CHÝNH TRÞ §iÒu 1 N−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam 8 lμ mét n−íc ®éc lËp, cã chñ quyÒn, thèng nhÊt vμ toμn vÑn l·nh thæ, bao gåm ®Êt liÒn, h¶i ®¶o, vïng biÓn vμ vïng trêi. §iÒu 2 1. Nhμ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lμ nhμ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña Nh©n d©n, do Nh©n d©n, v× Nh©n d©n. 2. N−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam do Nh©n d©n lμm chñ; tÊt c¶ quyÒn lùc nhμ n−íc thuéc vÒ Nh©n d©n mμ nÒn t¶ng lμ liªn minh gi÷a giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vμ ®éi ngò trÝ thøc. 3. QuyÒn lùc nhμ n−íc lμ thèng nhÊt, cã sù ph©n c«ng, phèi hîp, kiÓm so¸t gi÷a c¸c c¬ quan nhμ n−íc trong viÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn lËp ph¸p, hμnh ph¸p, t− ph¸p. §iÒu 3 Nhμ n−íc b¶o ®¶m vμ ph¸t huy quyÒn lμm chñ cña Nh©n d©n; c«ng nhËn, t«n träng, b¶o vÖ vμ b¶o ®¶m quyÒn con ng−êi, quyÒn c«ng d©n; thùc hiÖn môc tiªu d©n giμu, n−íc m¹nh, d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n minh, mäi ng−êi cã cuéc sèng 9 Êm no, tù do, h¹nh phóc, cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn toμn diÖn. §iÒu 4 1. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam - §éi tiªn phong cña giai cÊp c«ng nh©n, ®ång thêi lμ ®éi tiªn phong cña nh©n d©n lao ®éng vμ cña d©n téc ViÖt Nam, ®¹i biÓu trung thμnh lîi Ých cña giai cÊp c«ng nh©n, nh©n d©n lao ®éng vμ cña c¶ d©n téc, lÊy chñ nghÜa M¸c - Lªnin vμ t− t−ëng Hå ChÝ Minh lμm nÒn t¶ng t− t−ëng, lμ lùc l−îng l·nh ®¹o Nhμ n−íc vμ x· héi. 2. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam g¾n bã mËt thiÕt víi Nh©n d©n, phôc vô Nh©n d©n, chÞu sù gi¸m s¸t cña Nh©n d©n, chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc Nh©n d©n vÒ nh÷ng quyÕt ®Þnh cña m×nh. 3. C¸c tæ chøc cña §¶ng vμ ®¶ng viªn §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ho¹t ®éng trong khu«n khæ HiÕn ph¸p vμ ph¸p luËt. §iÒu 5 1. N−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lμ quèc gia thèng nhÊt cña c¸c d©n téc cïng sinh sèng trªn ®Êt n−íc ViÖt Nam. 10 2. C¸c d©n téc b×nh ®¼ng, ®oμn kÕt, t«n träng vμ gióp nhau cïng ph¸t triÓn; nghiªm cÊm mäi hμnh vi kú thÞ, chia rÏ d©n téc. 3. Ng«n ng÷ quèc gia lμ tiÕng ViÖt. C¸c d©n téc cã quyÒn dïng tiÕng nãi, ch÷ viÕt, gi÷ g×n b¶n s¾c d©n téc, ph¸t huy phong tôc, tËp qu¸n, truyÒn thèng vμ v¨n hãa tèt ®Ñp cña m×nh. 4. Nhμ n−íc thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph¸t triÓn toμn diÖn vμ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c d©n téc thiÓu sè ph¸t huy néi lùc, cïng ph¸t triÓn víi ®Êt n−íc. §iÒu 6 Nh©n d©n thùc hiÖn quyÒn lùc nhμ n−íc b»ng d©n chñ trùc tiÕp, b»ng d©n chñ ®¹i diÖn th«ng qua Quèc héi, Héi ®ång nh©n d©n vμ th«ng qua c¸c c¬ quan kh¸c cña Nhμ n−íc. §iÒu 7 1. ViÖc bÇu cö ®¹i biÓu Quèc héi vμ ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n ®−îc tiÕn hμnh theo nguyªn t¾c phæ th«ng, b×nh ®¼ng, trùc tiÕp vμ bá phiÕu kÝn. 2. §¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång 11 nh©n d©n bÞ cö tri hoÆc Quèc héi, Héi ®ång nh©n d©n b·i nhiÖm khi kh«ng cßn xøng ®¸ng víi sù tÝn nhiÖm cña Nh©n d©n. §iÒu 8 1. Nhμ n−íc ®−îc tæ chøc vμ ho¹t ®éng theo HiÕn ph¸p vμ ph¸p luËt, qu¶n lý x· héi b»ng HiÕn ph¸p vμ ph¸p luËt, thùc hiÖn nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ. 2. C¸c c¬ quan nhμ n−íc, c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc ph¶i t«n träng Nh©n d©n, tËn tôy phôc vô Nh©n d©n, liªn hÖ chÆt chÏ víi Nh©n d©n, l¾ng nghe ý kiÕn vμ chÞu sù gi¸m s¸t cña Nh©n d©n; kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng tham nhòng, l·ng phÝ vμ mäi biÓu hiÖn quan liªu, h¸ch dÞch, cöa quyÒn. §iÒu 9 1. MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam lμ tæ chøc liªn minh chÝnh trÞ, liªn hiÖp tù nguyÖn cña tæ chøc chÝnh trÞ, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc x· héi vμ c¸c c¸ nh©n tiªu biÓu trong c¸c giai cÊp, tÇng líp x· héi, d©n téc, t«n gi¸o, ng−êi ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoμi. 12 MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam lμ c¬ së chÝnh trÞ cña chÝnh quyÒn nh©n d©n; ®¹i diÖn, b¶o vÖ quyÒn vμ lîi Ých hîp ph¸p, chÝnh ®¸ng cña Nh©n d©n; tËp hîp, ph¸t huy søc m¹nh ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc, thùc hiÖn d©n chñ, t¨ng c−êng ®ång thuËn x· héi; gi¸m s¸t, ph¶n biÖn x· héi; tham gia x©y dùng §¶ng, Nhμ n−íc, ho¹t ®éng ®èi ngo¹i nh©n d©n gãp phÇn x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc. 2. C«ng ®oμn ViÖt Nam, Héi n«ng d©n ViÖt Nam, §oμn thanh niªn céng s¶n Hå ChÝ Minh, Héi liªn hiÖp phô n÷ ViÖt Nam, Héi cùu chiÕn binh ViÖt Nam lμ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ®−îc thμnh lËp trªn c¬ së tù nguyÖn, ®¹i diÖn vμ b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p, chÝnh ®¸ng cña thμnh viªn, héi viªn tæ chøc m×nh; cïng c¸c tæ chøc thμnh viªn kh¸c cña MÆt trËn phèi hîp vμ thèng nhÊt hμnh ®éng trong MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam. 3. MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam, c¸c tæ chøc thμnh viªn cña MÆt trËn vμ c¸c tæ chøc x· héi kh¸c ho¹t ®éng trong khu«n khæ HiÕn ph¸p vμ ph¸p luËt. Nhμ n−íc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam, 13 c¸c tæ chøc thμnh viªn cña MÆt trËn vμ c¸c tæ chøc x· héi kh¸c ho¹t ®éng. §iÒu 10 C«ng ®oμn ViÖt Nam lμ tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi cña giai cÊp c«ng nh©n vμ cña ng−êi lao ®éng ®−îc thμnh lËp trªn c¬ së tù nguyÖn, ®¹i diÖn cho ng−êi lao ®éng, ch¨m lo vμ b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p, chÝnh ®¸ng cña ng−êi lao ®éng; tham gia qu¶n lý nhμ n−íc, qu¶n lý kinh tÕ - x· héi; tham gia kiÓm tra, thanh tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¬ quan nhμ n−íc, tæ chøc, ®¬n vÞ, doanh nghiÖp vÒ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn quyÒn, nghÜa vô cña ng−êi lao ®éng; tuyªn truyÒn, vËn ®éng ng−êi lao ®éng häc tËp, n©ng cao tr×nh ®é, kü n¨ng nghÒ nghiÖp, chÊp hμnh ph¸p luËt, x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc. §iÒu 11 1. Tæ quèc ViÖt Nam lμ thiªng liªng, bÊt kh¶ x©m ph¹m. 2. Mäi hμnh vi chèng l¹i ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt vμ toμn vÑn l·nh thæ, 14 chèng l¹i sù nghiÖp x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc ®Òu bÞ nghiªm trÞ. §iÒu 12 N−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam thùc hiÖn nhÊt qu¸n ®−êng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp, tù chñ, hßa b×nh, h÷u nghÞ, hîp t¸c vμ ph¸t triÓn; ®a ph−¬ng hãa, ®a d¹ng hãa quan hÖ, chñ ®éng vμ tÝch cùc héi nhËp, hîp t¸c quèc tÕ trªn c¬ së t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn vμ toμn vÑn l·nh thæ, kh«ng can thiÖp vμo c«ng viÖc néi bé cña nhau, b×nh ®¼ng, cïng cã lîi; tu©n thñ HiÕn ch−¬ng Liªn hîp quèc vμ ®iÒu −íc quèc tÕ mμ Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lμ thμnh viªn; lμ b¹n, ®èi t¸c tin cËy vμ thμnh viªn cã tr¸ch nhiÖm trong céng ®ång quèc tÕ v× lîi Ých quèc gia, d©n téc, gãp phÇn vμo sù nghiÖp hßa b×nh, ®éc lËp d©n téc, d©n chñ vμ tiÕn bé x· héi trªn thÕ giíi. §iÒu 13 1. Quèc kú n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam h×nh ch÷ nhËt, chiÒu réng b»ng hai phÇn ba chiÒu dμi, nÒn ®á, ë gi÷a cã ng«i sao vμng n¨m c¸nh. 15 2. Quèc huy n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam h×nh trßn, nÒn ®á, ë gi÷a cã ng«i sao vμng n¨m c¸nh, xung quanh cã b«ng lóa, ë d−íi cã nöa b¸nh xe r¨ng vμ dßng ch÷ Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. 3. Quèc ca n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lμ nh¹c vμ lêi cña bμi TiÕn qu©n ca. 4. Quèc kh¸nh n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lμ ngμy Tuyªn ng«n ®éc lËp 2 th¸ng 9 n¨m 1945. 5. Thñ ®« n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lμ Hμ Néi. CH¦¥NG II QUYÒN CON NG¦êI, QUYÒN Vμ NGHÜA Vô C¥ B¶N CñA C¤NG D¢N §iÒu 14 1. ë n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, c¸c quyÒn con ng−êi, quyÒn c«ng d©n vÒ chÝnh trÞ, d©n sù, kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi ®−îc c«ng nhËn, t«n 16 träng, b¶o vÖ, b¶o ®¶m theo HiÕn ph¸p vμ ph¸p luËt. 2. QuyÒn con ng−êi, quyÒn c«ng d©n chØ cã thÓ bÞ h¹n chÕ theo quy ®Þnh cña luËt trong tr−êng hîp cÇn thiÕt v× lý do quèc phßng, an ninh quèc gia, trËt tù, an toμn x· héi, ®¹o ®øc x· héi, søc kháe cña céng ®ång. §iÒu 15 1. QuyÒn c«ng d©n kh«ng t¸ch rêi nghÜa vô c«ng d©n. 2. Mäi ng−êi cã nghÜa vô t«n träng quyÒn cña ng−êi kh¸c. 3. C«ng d©n cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi Nhμ n−íc vμ x· héi. 4. ViÖc thùc hiÖn quyÒn con ng−êi, quyÒn c«ng d©n kh«ng ®−îc x©m ph¹m lîi Ých quèc gia, d©n téc, quyÒn vμ lîi Ých hîp ph¸p cña ng−êi kh¸c. §iÒu 16 1. Mäi ng−êi ®Òu b×nh ®¼ng tr−íc ph¸p luËt. 2. Kh«ng ai bÞ ph©n biÖt ®èi xö trong ®êi sèng chÝnh trÞ, d©n sù, kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi. 17 §iÒu 17 1. C«ng d©n n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lμ ng−êi cã quèc tÞch ViÖt Nam. 2. C«ng d©n ViÖt Nam kh«ng thÓ bÞ trôc xuÊt, giao nép cho nhμ n−íc kh¸c. 3. C«ng d©n ViÖt Nam ë n−íc ngoμi ®−îc Nhμ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam b¶o hé. §iÒu 18 1. Ng−êi ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoμi lμ bé phËn kh«ng t¸ch rêi cña céng ®ång d©n téc ViÖt Nam. 2. Nhμ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam khuyÕn khÝch vμ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng−êi ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoμi gi÷ g×n vμ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc ViÖt Nam, gi÷ quan hÖ g¾n bã víi gia ®×nh vμ quª h−¬ng, gãp phÇn x©y dùng quª h−¬ng, ®Êt n−íc. §iÒu 19 Mäi ng−êi cã quyÒn sèng. TÝnh m¹ng con ng−êi ®−îc ph¸p luËt b¶o hé. Kh«ng ai bÞ t−íc ®o¹t tÝnh m¹ng tr¸i luËt. 18 §iÒu 20 1. Mäi ng−êi cã quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ th©n thÓ, ®−îc ph¸p luËt b¶o hé vÒ søc khoÎ, danh dù vμ nh©n phÈm; kh«ng bÞ tra tÊn, b¹o lùc, truy bøc, nhôc h×nh hay bÊt kú h×nh thøc ®èi xö nμo kh¸c x©m ph¹m th©n thÓ, søc kháe, xóc ph¹m danh dù, nh©n phÈm. 2. Kh«ng ai bÞ b¾t nÕu kh«ng cã quyÕt ®Þnh cña Toμ ¸n nh©n d©n, quyÕt ®Þnh hoÆc phª chuÈn cña ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n, trõ tr−êng hîp ph¹m téi qu¶ tang. ViÖc b¾t, giam, gi÷ ng−êi do luËt ®Þnh. 3. Mäi ng−êi cã quyÒn hiÕn m«, bé phËn c¬ thÓ ng−êi vμ hiÕn x¸c theo quy ®Þnh cña luËt. ViÖc thö nghiÖm y häc, d−îc häc, khoa häc hay bÊt kú h×nh thøc thö nghiÖm nμo kh¸c trªn c¬ thÓ ng−êi ph¶i cã sù ®ång ý cña ng−êi ®−îc thö nghiÖm. §iÒu 21 1. Mäi ng−êi cã quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ ®êi sèng riªng t−, bÝ mËt c¸ nh©n vμ bÝ mËt gia ®×nh; cã quyÒn b¶o vÖ danh dù, uy tÝn cña m×nh. 19 Th«ng tin vÒ ®êi sèng riªng t−, bÝ mËt c¸ nh©n, bÝ mËt gia ®×nh ®−îc ph¸p luËt b¶o ®¶m an toμn. 2. Mäi ng−êi cã quyÒn bÝ mËt th− tÝn, ®iÖn tho¹i, ®iÖn tÝn vμ c¸c h×nh thøc trao ®æi th«ng tin riªng t− kh¸c. Kh«ng ai ®−îc bãc më, kiÓm so¸t, thu gi÷ tr¸i luËt th− tÝn, ®iÖn tho¹i, ®iÖn tÝn vμ c¸c h×nh thøc trao ®æi th«ng tin riªng t− cña ng−êi kh¸c. §iÒu 22 1. C«ng d©n cã quyÒn cã n¬i ë hîp ph¸p. 2. Mäi ng−êi cã quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ chç ë. Kh«ng ai ®−îc tù ý vμo chç ë cña ng−êi kh¸c nÕu kh«ng ®−îc ng−êi ®ã ®ång ý. 3. ViÖc kh¸m xÐt chç ë do luËt ®Þnh. §iÒu 23 C«ng d©n cã quyÒn tù do ®i l¹i vμ c− tró ë trong n−íc, cã quyÒn ra n−íc ngoμi vμ tõ n−íc ngoμi vÒ n−íc. ViÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn nμy do ph¸p luËt quy ®Þnh. 20 §iÒu 24 1. Mäi ng−êi cã quyÒn tù do tÝn ng−ìng, t«n gi¸o, theo hoÆc kh«ng theo mét t«n gi¸o nμo. C¸c t«n gi¸o b×nh ®¼ng tr−íc ph¸p luËt. 2. Nhμ n−íc t«n träng vμ b¶o hé quyÒn tù do tÝn ng−ìng, t«n gi¸o. 3. Kh«ng ai ®−îc x©m ph¹m tù do tÝn ng−ìng, t«n gi¸o hoÆc lîi dông tÝn ng−ìng, t«n gi¸o ®Ó vi ph¹m ph¸p luËt. §iÒu 25 C«ng d©n cã quyÒn tù do ng«n luËn, tù do b¸o chÝ, tiÕp cËn th«ng tin, héi häp, lËp héi, biÓu t×nh. ViÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn nμy do ph¸p luËt quy ®Þnh. §iÒu 26 1. C«ng d©n nam, n÷ b×nh ®¼ng vÒ mäi mÆt. Nhμ n−íc cã chÝnh s¸ch b¶o ®¶m quyÒn vμ c¬ héi b×nh ®¼ng giíi. 2. Nhμ n−íc, x· héi vμ gia ®×nh t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó phô n÷ ph¸t triÓn toμn diÖn, ph¸t huy vai trß cña m×nh trong x· héi. 3. Nghiªm cÊm ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi. 21 §iÒu 27 C«ng d©n ®ñ m−êi t¸m tuæi trë lªn cã quyÒn bÇu cö vμ ®ñ hai m−¬i mèt tuæi trë lªn cã quyÒn øng cö vμo Quèc héi, Héi ®ång nh©n d©n. ViÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn nμy do luËt ®Þnh. §iÒu 28 1. C«ng d©n cã quyÒn tham gia qu¶n lý nhμ n−íc vμ x· héi, tham gia th¶o luËn vμ kiÕn nghÞ víi c¬ quan nhμ n−íc vÒ c¸c vÊn ®Ò cña c¬ së, ®Þa ph−¬ng vμ c¶ n−íc. 2. Nhμ n−íc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng d©n tham gia qu¶n lý nhμ n−íc vμ x· héi; c«ng khai, minh b¹ch trong viÖc tiÕp nhËn, ph¶n håi ý kiÕn, kiÕn nghÞ cña c«ng d©n. §iÒu 29 C«ng d©n ®ñ m−êi t¸m tuæi trë lªn cã quyÒn biÓu quyÕt khi Nhμ n−íc tæ chøc tr−ng cÇu ý d©n. §iÒu 30 1. Mäi ng−êi cã quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o 22 víi c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn vÒ nh÷ng viÖc lμm tr¸i ph¸p luËt cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n. 2. C¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn ph¶i tiÕp nhËn, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o. Ng−êi bÞ thiÖt h¹i cã quyÒn ®−îc båi th−êng vÒ vËt chÊt, tinh thÇn vμ phôc håi danh dù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 3. Nghiªm cÊm viÖc tr¶ thï ng−êi khiÕu n¹i, tè c¸o hoÆc lîi dông quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o ®Ó vu khèng, vu c¸o lμm h¹i ng−êi kh¸c. §iÒu 31 1. Ng−êi bÞ buéc téi ®−îc coi lμ kh«ng cã téi cho ®Õn khi ®−îc chøng minh theo tr×nh tù luËt ®Þnh vμ cã b¶n ¸n kÕt téi cña Tßa ¸n ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt. 2. Ng−êi bÞ buéc téi ph¶i ®−îc Tßa ¸n xÐt xö kÞp thêi trong thêi h¹n luËt ®Þnh, c«ng b»ng, c«ng khai. Tr−êng hîp xÐt xö kÝn theo quy ®Þnh cña luËt th× viÖc tuyªn ¸n ph¶i ®−îc c«ng khai. 3. Kh«ng ai bÞ kÕt ¸n hai lÇn v× mét téi ph¹m. 23 4. Ng−êi bÞ b¾t, t¹m gi÷, t¹m giam, khëi tè, ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö cã quyÒn tù bμo ch÷a, nhê luËt s− hoÆc ng−êi kh¸c bμo ch÷a. 5. Ng−êi bÞ b¾t, t¹m gi÷, t¹m giam, khëi tè, ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö, thi hμnh ¸n tr¸i ph¸p luËt cã quyÒn ®−îc båi th−êng thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt, tinh thÇn vμ phôc håi danh dù. Ng−êi vi ph¹m ph¸p luËt trong viÖc b¾t, giam, gi÷, khëi tè, ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö, thi hμnh ¸n g©y thiÖt h¹i cho ng−êi kh¸c ph¶i bÞ xö lý theo ph¸p luËt. §iÒu 32 1. Mäi ng−êi cã quyÒn së h÷u vÒ thu nhËp hîp ph¸p, cña c¶i ®Ó dμnh, nhμ ë, t− liÖu sinh ho¹t, t− liÖu s¶n xuÊt, phÇn vèn gãp trong doanh nghiÖp hoÆc trong c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c. 2. QuyÒn së h÷u t− nh©n vμ quyÒn thõa kÕ ®−îc ph¸p luËt b¶o hé. 3. Tr−êng hîp thËt cÇn thiÕt v× lý do quèc phßng, an ninh hoÆc v× lîi Ých quèc gia, t×nh tr¹ng khÈn cÊp, phßng, chèng thiªn tai, Nhμ n−íc tr−ng mua hoÆc 24 tr−ng dông cã båi th−êng tμi s¶n cña tæ chøc, c¸ nh©n theo gi¸ thÞ tr−êng. §iÒu 33 Mäi ng−êi cã quyÒn tù do kinh doanh trong nh÷ng ngμnh nghÒ mμ ph¸p luËt kh«ng cÊm. §iÒu 34 C«ng d©n cã quyÒn ®−îc b¶o ®¶m an sinh x· héi. §iÒu 35 1. C«ng d©n cã quyÒn lμm viÖc, lùa chän nghÒ nghiÖp, viÖc lμm vμ n¬i lμm viÖc. 2. Ng−êi lμm c«ng ¨n l−¬ng ®−îc b¶o ®¶m c¸c ®iÒu kiÖn lμm viÖc c«ng b»ng, an toμn; ®−îc h−ëng l−¬ng, chÕ ®é nghØ ng¬i. 3. Nghiªm cÊm ph©n biÖt ®èi xö, c−ìng bøc lao ®éng, sö dông nh©n c«ng d−íi ®é tuæi lao ®éng tèi thiÓu. §iÒu 36 1. Nam, n÷ cã quyÒn kÕt h«n, ly h«n. H«n nh©n theo nguyªn t¾c tù nguyÖn, 25 tiÕn bé, mét vî mét chång, vî chång b×nh ®¼ng, t«n träng lÉn nhau. 2. Nhμ n−íc b¶o hé h«n nh©n vμ gia ®×nh, b¶o hé quyÒn lîi cña ng−êi mÑ vμ trÎ em. §iÒu 37 1. TrÎ em ®−îc Nhμ n−íc, gia ®×nh vμ x· héi b¶o vÖ, ch¨m sãc vμ gi¸o dôc; ®−îc tham gia vμo c¸c vÊn ®Ò vÒ trÎ em. Nghiªm cÊm x©m h¹i, hμnh h¹, ng−îc ®·i, bá mÆc, l¹m dông, bãc lét søc lao ®éng vμ nh÷ng hμnh vi kh¸c vi ph¹m quyÒn trÎ em. 2. Thanh niªn ®−îc Nhμ n−íc, gia ®×nh vμ x· héi t¹o ®iÒu kiÖn häc tËp, lao ®éng, gi¶i trÝ, ph¸t triÓn thÓ lùc, trÝ tuÖ, båi d−ìng ®¹o ®øc, truyÒn thèng d©n téc, ý thøc c«ng d©n; ®i ®Çu trong c«ng cuéc lao ®éng s¸ng t¹o vμ b¶o vÖ Tæ quèc. 3. Ng−êi cao tuæi ®−îc Nhμ n−íc, gia ®×nh vμ x· héi t«n träng, ch¨m sãc vμ ph¸t huy vai trß trong sù nghiÖp x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc. §iÒu 38 1. Mäi ng−êi cã quyÒn ®−îc b¶o vÖ, 26 ch¨m sãc søc kháe, b×nh ®¼ng trong viÖc sö dông c¸c dÞch vô y tÕ vμ cã nghÜa vô thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ phßng bÖnh, kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh. 2. Nghiªm cÊm c¸c hμnh vi ®e däa cuéc sèng, søc kháe cña ng−êi kh¸c vμ céng ®ång. §iÒu 39 C«ng d©n cã quyÒn vμ nghÜa vô häc tËp. §iÒu 40 Mäi ng−êi cã quyÒn nghiªn cøu khoa häc vμ c«ng nghÖ, s¸ng t¹o v¨n häc, nghÖ thuËt vμ thô h−ëng lîi Ých tõ c¸c ho¹t ®éng ®ã. §iÒu 41 Mäi ng−êi cã quyÒn h−ëng thô vμ tiÕp cËn c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸, tham gia vμo ®êi sèng v¨n hãa, sö dông c¸c c¬ së v¨n hãa. §iÒu 42 C«ng d©n cã quyÒn x¸c ®Þnh d©n téc cña m×nh, sö dông ng«n ng÷ mÑ ®Î, lùa chän ng«n ng÷ giao tiÕp. 27 §iÒu 43 Mäi ng−êi cã quyÒn ®−îc sèng trong m«i tr−êng trong lμnh vμ cã nghÜa vô b¶o vÖ m«i tr−êng. §iÒu 44 C«ng d©n cã nghÜa vô trung thμnh víi Tæ quèc. Ph¶n béi Tæ quèc lμ téi nÆng nhÊt. §iÒu 45 1. B¶o vÖ Tæ quèc lμ nghÜa vô thiªng liªng vμ quyÒn cao quý cña c«ng d©n. 2. C«ng d©n ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô qu©n sù vμ tham gia x©y dùng nÒn quèc phßng toμn d©n. §iÒu 46 C«ng d©n cã nghÜa vô tu©n theo HiÕn ph¸p vμ ph¸p luËt; tham gia b¶o vÖ an ninh quèc gia, trËt tù, an toμn x· héi vμ chÊp hμnh nh÷ng quy t¾c sinh ho¹t c«ng céng. §iÒu 47 Mäi ng−êi cã nghÜa vô nép thuÕ theo luËt ®Þnh. 28 §iÒu 48 Ng−êi n−íc ngoμi c− tró ë ViÖt Nam ph¶i tu©n theo HiÕn ph¸p vμ ph¸p luËt ViÖt Nam; ®−îc b¶o hé tÝnh m¹ng, tμi s¶n vμ c¸c quyÒn, lîi Ých chÝnh ®¸ng theo ph¸p luËt ViÖt Nam. §iÒu 49 Ng−êi n−íc ngoμi ®Êu tranh v× tù do vμ ®éc lËp d©n téc, v× chñ nghÜa x· héi, d©n chñ vμ hßa b×nh hoÆc v× sù nghiÖp khoa häc mμ bÞ bøc h¹i th× ®−îc Nhμ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam xem xÐt cho c− tró. CH¦¥NG III KINH TÕ, X· HéI, V¡N HãA, GI¸O DôC, KHOA HäC, C¤NG NGHÖ Vμ M¤I TR¦êNG §iÒu 50 N−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ, ph¸t huy néi lùc, héi nhËp, hîp t¸c quèc tÕ, g¾n kÕt chÆt chÏ víi ph¸t triÓn v¨n 29 hãa, thùc hiÖn tiÕn bé vμ c«ng b»ng x· héi, b¶o vÖ m«i tr−êng, thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc. §iÒu 51 1. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam lμ nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa víi nhiÒu h×nh thøc së h÷u, nhiÒu thμnh phÇn kinh tÕ; kinh tÕ nhμ n−íc gi÷ vai trß chñ ®¹o. 2. C¸c thμnh phÇn kinh tÕ ®Òu lμ bé phËn cÊu thμnh quan träng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. C¸c chñ thÓ thuéc c¸c thμnh phÇn kinh tÕ b×nh ®¼ng, hîp t¸c vμ c¹nh tranh theo ph¸p luËt. 3. Nhμ n−íc khuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nh©n, doanh nghiÖp vμ c¸ nh©n, tæ chøc kh¸c ®Çu t−, s¶n xuÊt, kinh doanh; ph¸t triÓn bÒn v÷ng c¸c ngμnh kinh tÕ, gãp phÇn x©y dùng ®Êt n−íc. Tμi s¶n hîp ph¸p cña c¸ nh©n, tæ chøc ®Çu t−, s¶n xuÊt, kinh doanh ®−îc ph¸p luËt b¶o hé vμ kh«ng bÞ quèc h÷u hãa. §iÒu 52 Nhμ n−íc x©y dùng vμ hoμn thiÖn thÓ 30 chÕ kinh tÕ, ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ trªn c¬ së t«n träng c¸c quy luËt thÞ tr−êng; thùc hiÖn ph©n c«ng, ph©n cÊp, ph©n quyÒn trong qu¶n lý nhμ n−íc; thóc ®Èy liªn kÕt kinh tÕ vïng, b¶o ®¶m tÝnh thèng nhÊt cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. §iÒu 53 §Êt ®ai, tμi nguyªn n−íc, tμi nguyªn kho¸ng s¶n, nguån lîi ë vïng biÓn, vïng trêi, tμi nguyªn thiªn nhiªn kh¸c vμ c¸c tμi s¶n do Nhμ n−íc ®Çu t−, qu¶n lý lμ tμi s¶n c«ng thuéc së h÷u toμn d©n do Nhμ n−íc ®¹i diÖn chñ së h÷u vμ thèng nhÊt qu¶n lý. §iÒu 54 1. §Êt ®ai lμ tμi nguyªn ®Æc biÖt cña quèc gia, nguån lùc quan träng ph¸t triÓn ®Êt n−íc, ®−îc qu¶n lý theo ph¸p luËt. 2. Tæ chøc, c¸ nh©n ®−îc Nhμ n−íc giao ®Êt, cho thuª ®Êt, c«ng nhËn quyÒn sö dông ®Êt. Ng−êi sö dông ®Êt ®−îc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt, thùc hiÖn c¸c quyÒn vμ nghÜa vô theo quy ®Þnh cña luËt. QuyÒn sö dông ®Êt ®−îc ph¸p luËt b¶o hé. 31 3. Nhμ n−íc thu håi ®Êt do tæ chøc, c¸ nh©n ®ang sö dông trong tr−êng hîp thËt cÇn thiÕt do luËt ®Þnh v× môc ®Ých quèc phßng, an ninh; ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi v× lîi Ých quèc gia, c«ng céng. ViÖc thu håi ®Êt ph¶i c«ng khai, minh b¹ch vμ ®−îc båi th−êng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 4. Nhμ n−íc tr−ng dông ®Êt trong tr−êng hîp thËt cÇn thiÕt do luËt ®Þnh ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô quèc phßng, an ninh hoÆc trong t×nh tr¹ng chiÕn tranh, t×nh tr¹ng khÈn cÊp, phßng, chèng thiªn tai. §iÒu 55 1. Ng©n s¸ch nhμ n−íc, dù tr÷ quèc gia, quü tμi chÝnh nhμ n−íc vμ c¸c nguån tμi chÝnh c«ng kh¸c do Nhμ n−íc thèng nhÊt qu¶n lý vμ ph¶i ®−îc sö dông hiÖu qu¶, c«ng b»ng, c«ng khai, minh b¹ch, ®óng ph¸p luËt. 2. Ng©n s¸ch nhμ n−íc gåm ng©n s¸ch trung −¬ng vμ ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng, trong ®ã ng©n s¸ch trung −¬ng gi÷ vai trß chñ ®¹o, b¶o ®¶m nhiÖm vô chi cña quèc gia. C¸c kho¶n thu, chi ng©n s¸ch nhμ n−íc ph¶i ®−îc dù to¸n vμ do luËt ®Þnh. 32 3. §¬n vÞ tiÒn tÖ quèc gia lμ §ång ViÖt Nam. Nhμ n−íc b¶o ®¶m æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn quèc gia. §iÒu 56 C¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n ph¶i thùc hμnh tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ, phßng, chèng tham nhòng trong ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi vμ qu¶n lý nhμ n−íc. §iÒu 57 1. Nhμ n−íc khuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tæ chøc, c¸ nh©n t¹o viÖc lμm cho ng−êi lao ®éng. 2. Nhμ n−íc b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng−êi lao ®éng, ng−êi sö dông lao ®éng vμ t¹o ®iÒu kiÖn x©y dùng quan hÖ lao ®éng tiÕn bé, hμi hßa vμ æn ®Þnh. §iÒu 58 1. Nhμ n−íc, x· héi ®Çu t− ph¸t triÓn sù nghiÖp b¶o vÖ, ch¨m sãc søc kháe cña Nh©n d©n, thùc hiÖn b¶o hiÓm y tÕ toμn d©n, cã chÝnh s¸ch −u tiªn ch¨m sãc søc khoÎ cho ®ång bμo d©n téc thiÓu sè, ®ång bμo ë miÒn nói, h¶i ®¶o vμ vïng 33 cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi ®Æc biÖt khã kh¨n. 2. Nhμ n−íc, x· héi vμ gia ®×nh cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ, ch¨m sãc søc kháe ng−êi mÑ, trÎ em, thùc hiÖn kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh. §iÒu 59 1. Nhμ n−íc, x· héi t«n vinh, khen th−ëng, thùc hiÖn chÝnh s¸ch −u ®·i ®èi víi ng−êi cã c«ng víi n−íc. 2. Nhμ n−íc t¹o b×nh ®¼ng vÒ c¬ héi ®Ó c«ng d©n thô h−ëng phóc lîi x· héi, ph¸t triÓn hÖ thèng an sinh x· héi, cã chÝnh s¸ch trî gióp ng−êi cao tuæi, ng−êi khuyÕt tËt, ng−êi nghÌo vμ ng−êi cã hoμn c¶nh khã kh¨n kh¸c. 3. Nhμ n−íc cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nhμ ë, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó mäi ng−êi cã chç ë. §iÒu 60 1. Nhμ n−íc, x· héi ch¨m lo x©y dùng vμ ph¸t triÓn nÒn v¨n hãa ViÖt Nam tiªn tiÕn, ®Ëm ®μ b¶n s¾c d©n téc, tiÕp thu tinh hoa v¨n hãa nh©n lo¹i. 34 2. Nhμ n−íc, x· héi ph¸t triÓn v¨n häc, nghÖ thuËt nh»m ®¸p øng nhu cÇu tinh thÇn ®a d¹ng vμ lμnh m¹nh cña Nh©n d©n; ph¸t triÓn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh»m ®¸p øng nhu cÇu th«ng tin cña Nh©n d©n, phôc vô sù nghiÖp x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc. 3. Nhμ n−íc, x· héi t¹o m«i tr−êng x©y dùng gia ®×nh ViÖt Nam Êm no, tiÕn bé, h¹nh phóc; x©y dùng con ng−êi ViÖt Nam cã søc kháe, v¨n hãa, giμu lßng yªu n−íc, cã tinh thÇn ®oμn kÕt, ý thøc lμm chñ, tr¸ch nhiÖm c«ng d©n. §iÒu 61 1. Ph¸t triÓn gi¸o dôc lμ quèc s¸ch hμng ®Çu nh»m n©ng cao d©n trÝ, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, båi d−ìng nh©n tμi. 2. Nhμ n−íc −u tiªn ®Çu t− vμ thu hót c¸c nguån ®Çu t− kh¸c cho gi¸o dôc; ch¨m lo gi¸o dôc mÇm non; b¶o ®¶m gi¸o dôc tiÓu häc lμ b¾t buéc, Nhμ n−íc kh«ng thu häc phÝ; tõng b−íc phæ cËp gi¸o dôc trung häc; ph¸t triÓn gi¸o dôc ®¹i häc, gi¸o dôc nghÒ nghiÖp; thùc hiÖn chÝnh s¸ch häc bæng, häc phÝ hîp lý. 35 3. Nhμ n−íc −u tiªn ph¸t triÓn gi¸o dôc ë miÒn nói, h¶i ®¶o, vïng ®ång bμo d©n téc thiÓu sè vμ vïng cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi ®Æc biÖt khã kh¨n; −u tiªn sö dông, ph¸t triÓn nh©n tμi; t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng−êi khuyÕt tËt vμ ng−êi nghÌo ®−îc häc v¨n ho¸ vμ häc nghÒ. §iÒu 62 1. Ph¸t triÓn khoa häc vμ c«ng nghÖ lμ quèc s¸ch hμng ®Çu, gi÷ vai trß then chèt trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n−íc. 2. Nhμ n−íc −u tiªn ®Çu t− vμ khuyÕn khÝch tæ chøc, c¸ nh©n ®Çu t− nghiªn cøu, ph¸t triÓn, chuyÓn giao, øng dông cã hiÖu qu¶ thμnh tùu khoa häc vμ c«ng nghÖ; b¶o ®¶m quyÒn nghiªn cøu khoa häc vμ c«ng nghÖ; b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. 3. Nhμ n−íc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó mäi ng−êi tham gia vμ ®−îc thô h−ëng lîi Ých tõ c¸c ho¹t ®éng khoa häc vμ c«ng nghÖ. §iÒu 63 1. Nhμ n−íc cã chÝnh s¸ch b¶o vÖ m«i 36 tr−êng; qu¶n lý, sö dông hiÖu qu¶, bÒn v÷ng c¸c nguån tμi nguyªn thiªn nhiªn; b¶o tån thiªn nhiªn, ®a d¹ng sinh häc; chñ ®éng phßng, chèng thiªn tai, øng phã víi biÕn ®æi khÝ hËu. 2. Nhμ n−íc khuyÕn khÝch mäi ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i tr−êng, ph¸t triÓn, sö dông n¨ng l−îng míi, n¨ng l−îng t¸i t¹o. 3. Tæ chøc, c¸ nh©n g©y « nhiÔm m«i tr−êng, lμm suy kiÖt tμi nguyªn thiªn nhiªn vμ suy gi¶m ®a d¹ng sinh häc ph¶i bÞ xö lý nghiªm vμ cã tr¸ch nhiÖm kh¾c phôc, båi th−êng thiÖt h¹i. CH¦¥NG IV B¶O VÖ Tæ QUèC §iÒu 64 B¶o vÖ Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa lμ sù nghiÖp cña toμn d©n. Nhμ n−íc cñng cè vμ t¨ng c−êng nÒn quèc phßng toμn d©n vμ an ninh nh©n d©n mμ nßng cèt lμ lùc l−îng vò trang nh©n d©n; ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña ®Êt n−íc ®Ó b¶o vÖ v÷ng ch¾c Tæ quèc, 37 gãp phÇn b¶o vÖ hßa b×nh ë khu vùc vμ trªn thÕ giíi. C¬ quan, tæ chøc, c«ng d©n ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ nhiÖm vô quèc phßng vμ an ninh. §iÒu 65 Lùc l−îng vò trang nh©n d©n tuyÖt ®èi trung thμnh víi Tæ quèc, Nh©n d©n, víi §¶ng vμ Nhμ n−íc, cã nhiÖm vô b¶o vÖ ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt, toμn vÑn l·nh thæ cña Tæ quèc, an ninh quèc gia vμ trËt tù, an toμn x· héi; b¶o vÖ Nh©n d©n, §¶ng, Nhμ n−íc vμ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa; cïng toμn d©n x©y dùng ®Êt n−íc vμ thùc hiÖn nghÜa vô quèc tÕ. §iÒu 66 Nhμ n−íc x©y dùng Qu©n ®éi nh©n d©n c¸ch m¹ng, chÝnh quy, tinh nhuÖ, tõng b−íc hiÖn ®¹i, cã lùc l−îng th−êng trùc hîp lý, lùc l−îng dù bÞ ®éng viªn hïng hËu, lùc l−îng d©n qu©n tù vÖ v÷ng m¹nh vμ réng kh¾p, lμm nßng cèt trong thùc hiÖn nhiÖm vô quèc phßng. 38 §iÒu 67 Nhμ n−íc x©y dùng C«ng an nh©n d©n c¸ch m¹ng, chÝnh quy, tinh nhuÖ, tõng b−íc hiÖn ®¹i, lμm nßng cèt trong thùc hiÖn nhiÖm vô b¶o vÖ an ninh quèc gia vμ b¶o ®¶m trËt tù, an toμn x· héi, ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m. §iÒu 68 Nhμ n−íc ph¸t huy tinh thÇn yªu n−íc vμ chñ nghÜa anh hïng c¸ch m¹ng cña Nh©n d©n, gi¸o dôc quèc phßng vμ an ninh cho toμn d©n; x©y dùng c«ng nghiÖp quèc phßng, an ninh; b¶o ®¶m trang bÞ cho lùc l−îng vò trang nh©n d©n, kÕt hîp quèc phßng, an ninh víi kinh tÕ, kinh tÕ víi quèc phßng, an ninh; thùc hiÖn chÝnh s¸ch hËu ph−¬ng qu©n ®éi; b¶o ®¶m ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña c¸n bé, chiÕn sü, c«ng nh©n, viªn chøc phï hîp víi tÝnh chÊt ho¹t ®éng cña Qu©n ®éi nh©n d©n, C«ng an nh©n d©n; x©y dùng lùc l−îng vò trang nh©n d©n hïng m¹nh, kh«ng ngõng t¨ng c−êng kh¶ n¨ng b¶o vÖ Tæ quèc. 39 CH¦¥NG V QUèC HéI §iÒu 69 Quèc héi lμ c¬ quan ®¹i biÓu cao nhÊt cña Nh©n d©n, c¬ quan quyÒn lùc nhμ n−íc cao nhÊt cña n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Quèc héi thùc hiÖn quyÒn lËp hiÕn, quyÒn lËp ph¸p, quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò quan träng cña ®Êt n−íc vμ gi¸m s¸t tèi cao ®èi víi ho¹t ®éng cña Nhμ n−íc. §iÒu 70 Quèc héi cã nh÷ng nhiÖm vô vμ quyÒn h¹n sau ®©y: 1. Lμm HiÕn ph¸p vμ söa ®æi HiÕn ph¸p; lμm luËt vμ söa ®æi luËt; 2. Thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t tèi cao viÖc tu©n theo HiÕn ph¸p, luËt vμ nghÞ quyÕt cña Quèc héi; xÐt b¸o c¸o c«ng t¸c cña Chñ tÞch n−íc, ñy ban th−êng vô Quèc héi, ChÝnh phñ, Toμ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, Héi ®ång bÇu cö quèc gia, KiÓm to¸n 40 nhμ n−íc vμ c¬ quan kh¸c do Quèc héi thμnh lËp; 3. QuyÕt ®Þnh môc tiªu, chØ tiªu, chÝnh s¸ch, nhiÖm vô c¬ b¶n ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n−íc; 4. QuyÕt ®Þnh chÝnh s¸ch c¬ b¶n vÒ tμi chÝnh, tiÒn tÖ quèc gia; quy ®Þnh, söa ®æi hoÆc b·i bá c¸c thø thuÕ; quyÕt ®Þnh ph©n chia c¸c kho¶n thu vμ nhiÖm vô chi gi÷a ng©n s¸ch trung −¬ng vμ ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng; quyÕt ®Þnh møc giíi h¹n an toμn nî quèc gia, nî c«ng, nî chÝnh phñ; quyÕt ®Þnh dù to¸n ng©n s¸ch nhμ n−íc vμ ph©n bæ ng©n s¸ch trung −¬ng, phª chuÈn quyÕt to¸n ng©n s¸ch nhμ n−íc; 5. QuyÕt ®Þnh chÝnh s¸ch d©n téc, chÝnh s¸ch t«n gi¸o cña Nhμ n−íc; 6. Quy ®Þnh tæ chøc vμ ho¹t ®éng cña Quèc héi, Chñ tÞch n−íc, ChÝnh phñ, Toμ ¸n nh©n d©n, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n, Héi ®ång bÇu cö quèc gia, KiÓm to¸n nhμ n−íc, chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng vμ c¬ quan kh¸c do Quèc héi thμnh lËp; 7. BÇu, miÔn nhiÖm, b·i nhiÖm Chñ tÞch n−íc, Phã Chñ tÞch n−íc, Chñ tÞch Quèc héi, Phã Chñ tÞch Quèc héi, ñy viªn 41 ñy ban th−êng vô Quèc héi, Chñ tÞch Héi ®ång d©n téc, Chñ nhiÖm ñy ban cña Quèc héi, Thñ t−íng ChÝnh phñ, Ch¸nh ¸n Toμ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn tr−ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, Chñ tÞch Héi ®ång bÇu cö quèc gia, Tæng KiÓm to¸n nhμ n−íc, ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan kh¸c do Quèc héi thμnh lËp; phª chuÈn ®Ò nghÞ bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, c¸ch chøc Phã Thñ t−íng ChÝnh phñ, Bé tr−ëng vμ thμnh viªn kh¸c cña ChÝnh phñ, ThÈm ph¸n Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao; phª chuÈn danh s¸ch thμnh viªn Héi ®ång quèc phßng vμ an ninh, Héi ®ång bÇu cö quèc gia. Sau khi ®−îc bÇu, Chñ tÞch n−íc, Chñ tÞch Quèc héi, Thñ t−íng ChÝnh phñ, Ch¸nh ¸n Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao ph¶i tuyªn thÖ trung thμnh víi Tæ quèc, Nh©n d©n vμ HiÕn ph¸p; 8. Bá phiÕu tÝn nhiÖm ®èi víi ng−êi gi÷ chøc vô do Quèc héi bÇu hoÆc phª chuÈn; 9. QuyÕt ®Þnh thμnh lËp, b·i bá bé, c¬ quan ngang bé cña ChÝnh phñ; thμnh lËp, gi¶i thÓ, nhËp, chia, ®iÒu chØnh ®Þa giíi hμnh chÝnh tØnh, thμnh phè trùc thuéc trung −¬ng, ®¬n vÞ hμnh chÝnh - kinh tÕ 42 ®Æc biÖt; thμnh lËp, b·i bá c¬ quan kh¸c theo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p vμ luËt; 10. B·i bá v¨n b¶n cña Chñ tÞch n−íc, ñy ban th−êng vô Quèc héi, ChÝnh phñ, Thñ t−íng ChÝnh phñ, Toμ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao tr¸i víi HiÕn ph¸p, luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi; 11. QuyÕt ®Þnh ®¹i x¸; 12. Quy ®Þnh hμm, cÊp trong lùc l−îng vò trang nh©n d©n, hμm, cÊp ngo¹i giao vμ nh÷ng hμm, cÊp nhμ n−íc kh¸c; quy ®Þnh hu©n ch−¬ng, huy ch−¬ng vμ danh hiÖu vinh dù nhμ n−íc; 13. QuyÕt ®Þnh vÊn ®Ò chiÕn tranh vμ hoμ b×nh; quy ®Þnh vÒ t×nh tr¹ng khÈn cÊp, c¸c biÖn ph¸p ®Æc biÖt kh¸c b¶o ®¶m quèc phßng vμ an ninh quèc gia; 14. QuyÕt ®Þnh chÝnh s¸ch c¬ b¶n vÒ ®èi ngo¹i; phª chuÈn, quyÕt ®Þnh gia nhËp hoÆc chÊm døt hiÖu lùc cña ®iÒu −íc quèc tÕ liªn quan ®Õn chiÕn tranh, hßa b×nh, chñ quyÒn quèc gia, t− c¸ch thμnh viªn cña Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam t¹i c¸c tæ chøc quèc tÕ vμ khu vùc quan träng, ®iÒu −íc quèc tÕ vÒ quyÒn con 43 ng−êi, quyÒn vμ nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n vμ ®iÒu −íc quèc tÕ kh¸c tr¸i víi luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi; 15. QuyÕt ®Þnh tr−ng cÇu ý d©n. §iÒu 71 1. NhiÖm kú cña mçi kho¸ Quèc héi lμ n¨m n¨m. 2. S¸u m−¬i ngμy tr−íc khi Quèc héi hÕt nhiÖm kú, Quèc héi kho¸ míi ph¶i ®−îc bÇu xong. 3. Trong tr−êng hîp ®Æc biÖt, nÕu ®−îc Ýt nhÊt hai phÇn ba tæng sè ®¹i biÓu Quèc héi biÓu quyÕt t¸n thμnh th× Quèc héi quyÕt ®Þnh rót ng¾n hoÆc kÐo dμi nhiÖm kú cña m×nh theo ®Ò nghÞ cña ñy ban th−êng vô Quèc héi. ViÖc kÐo dμi nhiÖm kú cña mét khãa Quèc héi kh«ng ®−îc qu¸ m−êi hai th¸ng, trõ tr−êng hîp cã chiÕn tranh. §iÒu 72 Chñ tÞch Quèc héi chñ täa c¸c phiªn häp cña Quèc héi; ký chøng thùc HiÕn ph¸p, luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi; l·nh ®¹o c«ng t¸c cña ñy ban th−êng vô Quèc 44 héi; tæ chøc thùc hiÖn quan hÖ ®èi ngo¹i cña Quèc héi; gi÷ quan hÖ víi c¸c ®¹i biÓu Quèc héi. C¸c Phã Chñ tÞch Quèc héi gióp Chñ tÞch Quèc héi lμm nhiÖm vô theo sù ph©n c«ng cña Chñ tÞch Quèc héi. §iÒu 73 1. ñy ban th−êng vô Quèc héi lμ c¬ quan th−êng trùc cña Quèc héi. 2. ñy ban th−êng vô Quèc héi gåm Chñ tÞch Quèc héi, c¸c Phã Chñ tÞch Quèc héi vμ c¸c ñy viªn. 3. Sè thμnh viªn ñy ban th−êng vô Quèc héi do Quèc héi quyÕt ®Þnh. Thμnh viªn ñy ban th−êng vô Quèc héi kh«ng thÓ ®ång thêi lμ thμnh viªn ChÝnh phñ. 4. ñy ban th−êng vô Quèc héi cña mçi kho¸ Quèc héi thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh cho ®Õn khi Quèc héi kho¸ míi bÇu ra ñy ban th−êng vô Quèc héi. §iÒu 74 ñy ban th−êng vô Quèc héi cã nh÷ng nhiÖm vô vμ quyÒn h¹n sau ®©y: 45 1. Tæ chøc viÖc chuÈn bÞ, triÖu tËp vμ chñ tr× kú häp Quèc héi; 2. Ra ph¸p lÖnh vÒ nh÷ng vÊn ®Ò ®−îc Quèc héi giao; gi¶i thÝch HiÕn ph¸p, luËt, ph¸p lÖnh; 3. Gi¸m s¸t viÖc thi hμnh HiÕn ph¸p, luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi, ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt cña ñy ban th−êng vô Quèc héi; gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña ChÝnh phñ, Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, KiÓm to¸n nhμ n−íc vμ c¬ quan kh¸c do Quèc héi thμnh lËp; 4. §×nh chØ viÖc thi hμnh v¨n b¶n cña ChÝnh phñ, Thñ t−íng ChÝnh phñ, Toμ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao tr¸i víi HiÕn ph¸p, luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi vμ tr×nh Quèc héi quyÕt ®Þnh viÖc b·i bá v¨n b¶n ®ã t¹i kú häp gÇn nhÊt; b·i bá v¨n b¶n cña ChÝnh phñ, Thñ t−íng ChÝnh phñ, Toμ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao tr¸i víi ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt cña ñy ban th−êng vô Quèc héi; 5. ChØ ®¹o, ®iÒu hßa, phèi hîp ho¹t ®éng cña Héi ®ång d©n téc vμ c¸c ñy 46 ban cña Quèc héi; h−íng dÉn vμ b¶o ®¶m ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng cña ®¹i biÓu Quèc héi; 6. §Ò nghÞ Quèc héi bÇu, miÔn nhiÖm, b·i nhiÖm Chñ tÞch n−íc, Chñ tÞch Quèc héi, Phã Chñ tÞch Quèc héi, ñy viªn ñy ban th−êng vô Quèc héi, Chñ tÞch Héi ®ång d©n téc, Chñ nhiÖm ñy ban cña Quèc héi, Chñ tÞch Héi ®ång bÇu cö quèc gia, Tæng KiÓm to¸n nhμ n−íc; 7. Gi¸m s¸t vμ h−íng dÉn ho¹t ®éng cña Héi ®ång nh©n d©n; b·i bá nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n tØnh, thμnh phè trùc thuéc trung −¬ng tr¸i víi HiÕn ph¸p, luËt vμ v¨n b¶n cña c¬ quan nhμ n−íc cÊp trªn; gi¶i t¸n Héi ®ång nh©n d©n tØnh, thμnh phè trùc thuéc trung −¬ng trong tr−êng hîp Héi ®ång nh©n d©n ®ã lμm thiÖt h¹i nghiªm träng ®Õn lîi Ých cña Nh©n d©n; 8. QuyÕt ®Þnh thμnh lËp, gi¶i thÓ, nhËp, chia, ®iÒu chØnh ®Þa giíi ®¬n vÞ hμnh chÝnh d−íi tØnh, thμnh phè trùc thuéc trung −¬ng; 9. QuyÕt ®Þnh viÖc tuyªn bè t×nh tr¹ng 47 chiÕn tranh trong tr−êng hîp Quèc héi kh«ng thÓ häp ®−îc vμ b¸o c¸o Quèc héi quyÕt ®Þnh t¹i kú häp gÇn nhÊt; 10. QuyÕt ®Þnh tæng ®éng viªn hoÆc ®éng viªn côc bé; ban bè, b·i bá t×nh tr¹ng khÈn cÊp trong c¶ n−íc hoÆc ë tõng ®Þa ph−¬ng; 11. Thùc hiÖn quan hÖ ®èi ngo¹i cña Quèc héi; 12. Phª chuÈn ®Ò nghÞ bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm ®¹i sø ®Æc mÖnh toμn quyÒn cña Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam; 13. Tæ chøc tr−ng cÇu ý d©n theo quyÕt ®Þnh cña Quèc héi. §iÒu 75 1. Héi ®ång d©n téc gåm Chñ tÞch, c¸c Phã Chñ tÞch vμ c¸c ñy viªn. Chñ tÞch Héi ®ång d©n téc do Quèc héi bÇu; c¸c Phã Chñ tÞch vμ c¸c ñy viªn Héi ®ång d©n téc do ñy ban th−êng vô Quèc héi phª chuÈn. 2. Héi ®ång d©n téc nghiªn cøu vμ kiÕn nghÞ víi Quèc héi vÒ c«ng t¸c d©n téc; thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t viÖc thi hμnh chÝnh s¸ch d©n téc, ch−¬ng tr×nh, kÕ 48 ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi miÒn nói vμ vïng ®ång bμo d©n téc thiÓu sè. 3. Chñ tÞch Héi ®ång d©n téc ®−îc mêi tham dù phiªn häp cña ChÝnh phñ bμn vÒ viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch d©n téc. Khi ban hμnh quy ®Þnh thùc hiÖn chÝnh s¸ch d©n téc, ChÝnh phñ ph¶i lÊy ý kiÕn cña Héi ®ång d©n téc. 4. Héi ®ång d©n téc cã nh÷ng nhiÖm vô, quyÒn h¹n kh¸c nh− ñy ban cña Quèc héi quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 76. §iÒu 76 1. ñy ban cña Quèc héi gåm Chñ nhiÖm, c¸c Phã Chñ nhiÖm vμ c¸c ñy viªn. Chñ nhiÖm ñy ban do Quèc héi bÇu; c¸c Phã Chñ nhiÖm vμ c¸c ñy viªn ñy ban do ñy ban th−êng vô Quèc héi phª chuÈn. 2. ñy ban cña Quèc héi thÈm tra dù ¸n luËt, kiÕn nghÞ vÒ luËt, dù ¸n kh¸c vμ b¸o c¸o ®−îc Quèc héi hoÆc ñy ban th−êng vô Quèc héi giao; thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t trong ph¹m vi nhiÖm vô, quyÒn h¹n do luËt ®Þnh; kiÕn nghÞ nh÷ng vÊn ®Ò thuéc ph¹m vi ho¹t ®éng cña ñy ban. 49 3. ViÖc thμnh lËp, gi¶i thÓ ñy ban cña Quèc héi do Quèc héi quyÕt ®Þnh. §iÒu 77 1. Héi ®ång d©n téc, c¸c ñy ban cña Quèc héi cã quyÒn yªu cÇu thμnh viªn ChÝnh phñ, Ch¸nh ¸n Toμ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn tr−ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, Tæng KiÓm to¸n nhμ n−íc vμ c¸ nh©n h÷u quan b¸o c¸o, gi¶i tr×nh hoÆc cung cÊp tμi liÖu vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn thiÕt. Ng−êi ®−îc yªu cÇu cã tr¸ch nhiÖm ®¸p øng yªu cÇu ®ã. 2. C¸c c¬ quan nhμ n−íc cã tr¸ch nhiÖm nghiªn cøu vμ tr¶ lêi nh÷ng kiÕn nghÞ cña Héi ®ång d©n téc vμ c¸c ñy ban cña Quèc héi. §iÒu 78 Khi cÇn thiÕt, Quèc héi thμnh lËp ñy ban l©m thêi ®Ó nghiªn cøu, thÈm tra mét dù ¸n hoÆc ®iÒu tra vÒ mét vÊn ®Ò nhÊt ®Þnh. §iÒu 79 1. §¹i biÓu Quèc héi lμ ng−êi ®¹i diÖn 50 cho ý chÝ, nguyÖn väng cña Nh©n d©n ë ®¬n vÞ bÇu cö ra m×nh vμ cña Nh©n d©n c¶ n−íc. 2. §¹i biÓu Quèc héi liªn hÖ chÆt chÏ víi cö tri, chÞu sù gi¸m s¸t cña cö tri; thu thËp vμ ph¶n ¸nh trung thùc ý kiÕn, nguyÖn väng cña cö tri víi Quèc héi, c¸c c¬ quan, tæ chøc h÷u quan; thùc hiÖn chÕ ®é tiÕp xóc vμ b¸o c¸o víi cö tri vÒ ho¹t ®éng cña ®¹i biÓu vμ cña Quèc héi; tr¶ lêi yªu cÇu vμ kiÕn nghÞ cña cö tri; theo dâi, ®«n ®èc viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vμ h−íng dÉn, gióp ®ì viÖc thùc hiÖn quyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o. 3. §¹i biÓu Quèc héi phæ biÕn vμ vËn ®éng Nh©n d©n thùc hiÖn HiÕn ph¸p vμ ph¸p luËt. §iÒu 80 1. §¹i biÓu Quèc héi cã quyÒn chÊt vÊn Chñ tÞch n−íc, Chñ tÞch Quèc héi, Thñ t−íng ChÝnh phñ, Bé tr−ëng vμ c¸c thμnh viªn kh¸c cña ChÝnh phñ, Ch¸nh ¸n Toμ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn tr−ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, Tæng KiÓm to¸n nhμ n−íc. 51 2. Ng−êi bÞ chÊt vÊn ph¶i tr¶ lêi tr−íc Quèc héi t¹i kú häp hoÆc t¹i phiªn häp ñy ban th−êng vô Quèc héi trong thêi gian gi÷a hai kú häp Quèc héi; trong tr−êng hîp cÇn thiÕt, Quèc héi, ñy ban th−êng vô Quèc héi cho tr¶ lêi b»ng v¨n b¶n. 3. §¹i biÓu Quèc héi cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cung cÊp th«ng tin, tμi liÖu liªn quan ®Õn nhiÖm vô cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n ®ã. Ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, tæ chøc hoÆc c¸ nh©n cã tr¸ch nhiÖm tr¶ lêi nh÷ng vÊn ®Ò mμ ®¹i biÓu Quèc héi yªu cÇu trong thêi h¹n luËt ®Þnh. §iÒu 81 Kh«ng ®−îc b¾t, giam, gi÷, khëi tè ®¹i biÓu Quèc héi nÕu kh«ng cã sù ®ång ý cña Quèc héi hoÆc trong thêi gian Quèc héi kh«ng häp, kh«ng cã sù ®ång ý cña ñy ban th−êng vô Quèc héi; trong tr−êng hîp ®¹i biÓu Quèc héi ph¹m téi qu¶ tang mμ bÞ t¹m gi÷ th× c¬ quan t¹m gi÷ ph¶i lËp tøc b¸o c¸o ®Ó Quèc héi hoÆc ñy ban th−êng vô Quèc héi xem xÐt, quyÕt ®Þnh. 52 §iÒu 82 1. §¹i biÓu Quèc héi cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn ®Çy ®ñ nhiÖm vô ®¹i biÓu, cã quyÒn tham gia lμm thμnh viªn cña Héi ®ång d©n téc hoÆc ñy ban cña Quèc héi. 2. ñy ban th−êng vô Quèc héi, Thñ t−íng ChÝnh phñ, Phã Thñ t−íng ChÝnh phñ, Bé tr−ëng, Thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé vμ c¸c c¬ quan kh¸c cña Nhμ n−íc cã tr¸ch nhiÖm t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ®¹i biÓu Quèc héi lμm nhiÖm vô ®¹i biÓu. 3. Nhμ n−íc b¶o ®¶m kinh phÝ ho¹t ®éng cña ®¹i biÓu Quèc héi. §iÒu 83 1. Quèc héi häp c«ng khai. Trong tr−êng hîp cÇn thiÕt, theo ®Ò nghÞ cña Chñ tÞch n−íc, ñy ban th−êng vô Quèc héi, Thñ t−íng ChÝnh phñ hoÆc cña Ýt nhÊt mét phÇn ba tæng sè ®¹i biÓu Quèc héi, Quèc héi quyÕt ®Þnh häp kÝn. 2. Quèc héi häp mçi n¨m hai kú. Tr−êng hîp Chñ tÞch n−íc, ñy ban th−êng vô Quèc héi, Thñ t−íng ChÝnh phñ hoÆc Ýt nhÊt mét phÇn ba tæng sè ®¹i 53 biÓu Quèc héi yªu cÇu th× Quèc héi häp bÊt th−êng. ñy ban th−êng vô Quèc héi triÖu tËp kú häp Quèc héi. 3. Kú häp thø nhÊt cña Quèc héi kho¸ míi ®−îc triÖu tËp chËm nhÊt lμ s¸u m−¬i ngμy, kÓ tõ ngμy bÇu cö ®¹i biÓu Quèc héi, do Chñ tÞch Quèc héi kho¸ tr−íc khai m¹c vμ chñ täa cho ®Õn khi Quèc héi khãa míi bÇu ra Chñ tÞch Quèc héi. §iÒu 84 1. Chñ tÞch n−íc, ñy ban th−êng vô Quèc héi, Héi ®ång d©n téc, ñy ban cña Quèc héi, ChÝnh phñ, Toμ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, KiÓm to¸n nhμ n−íc, ñy ban trung −¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vμ c¬ quan trung −¬ng cña tæ chøc thμnh viªn cña MÆt trËn cã quyÒn tr×nh dù ¸n luËt tr−íc Quèc héi, tr×nh dù ¸n ph¸p lÖnh tr−íc ñy ban th−êng vô Quèc héi. 2. §¹i biÓu Quèc héi cã quyÒn tr×nh kiÕn nghÞ vÒ luËt, ph¸p lÖnh vμ dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh tr−íc Quèc héi, ñy ban th−êng vô Quèc héi. 54 §iÒu 85 1. LuËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi ph¶i ®−îc qu¸ nöa tæng sè ®¹i biÓu Quèc héi biÓu quyÕt t¸n thμnh; tr−êng hîp lμm HiÕn ph¸p, söa ®æi HiÕn ph¸p, quyÕt ®Þnh rót ng¾n hoÆc kÐo dμi nhiÖm kú cña Quèc héi, b·i nhiÖm ®¹i biÓu Quèc héi ph¶i ®−îc Ýt nhÊt hai phÇn ba tæng sè ®¹i biÓu Quèc héi biÓu quyÕt t¸n thμnh. Ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt cña ñy ban th−êng vô Quèc héi ph¶i ®−îc qu¸ nöa tæng sè thμnh viªn ñy ban th−êng vô Quèc héi biÓu quyÕt t¸n thμnh. 2. LuËt, ph¸p lÖnh ph¶i ®−îc c«ng bè chËm nhÊt lμ m−êi l¨m ngμy, kÓ tõ ngμy ®−îc th«ng qua, trõ tr−êng hîp Chñ tÞch n−íc ®Ò nghÞ xem xÐt l¹i ph¸p lÖnh. CH¦¥NG VI CHñ TÞCH N¦íC §iÒu 86 Chñ tÞch n−íc lμ ng−êi ®øng ®Çu Nhμ n−íc, thay mÆt n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vÒ ®èi néi vμ ®èi ngo¹i. 55 §iÒu 87 Chñ tÞch n−íc do Quèc héi bÇu trong sè ®¹i biÓu Quèc héi. Chñ tÞch n−íc chÞu tr¸ch nhiÖm vμ b¸o c¸o c«ng t¸c tr−íc Quèc héi. NhiÖm kú cña Chñ tÞch n−íc theo nhiÖm kú cña Quèc héi. Khi Quèc héi hÕt nhiÖm kú, Chñ tÞch n−íc tiÕp tôc lμm nhiÖm vô cho ®Õn khi Quèc héi kho¸ míi bÇu ra Chñ tÞch n−íc. §iÒu 88 Chñ tÞch n−íc cã nh÷ng nhiÖm vô vμ quyÒn h¹n sau ®©y: 1. C«ng bè HiÕn ph¸p, luËt, ph¸p lÖnh; ®Ò nghÞ ñy ban th−êng vô Quèc héi xem xÐt l¹i ph¸p lÖnh trong thêi h¹n m−êi ngμy, kÓ tõ ngμy ph¸p lÖnh ®−îc th«ng qua, nÕu ph¸p lÖnh ®ã vÉn ®−îc ñy ban th−êng vô Quèc héi biÓu quyÕt t¸n thμnh mμ Chñ tÞch n−íc vÉn kh«ng nhÊt trÝ th× Chñ tÞch n−íc tr×nh Quèc héi quyÕt ®Þnh t¹i kú häp gÇn nhÊt; 2. §Ò nghÞ Quèc héi bÇu, miÔn nhiÖm, b·i nhiÖm Phã Chñ tÞch n−íc, 56 Thñ t−íng ChÝnh phñ; c¨n cø vμo nghÞ quyÕt cña Quèc héi, bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, c¸ch chøc Phã Thñ t−íng ChÝnh phñ, Bé tr−ëng vμ thμnh viªn kh¸c cña ChÝnh phñ; 3. §Ò nghÞ Quèc héi bÇu, miÔn nhiÖm, b·i nhiÖm Ch¸nh ¸n Toμ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn tr−ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao; c¨n cø vμo nghÞ quyÕt cña Quèc héi, bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, c¸ch chøc ThÈm ph¸n Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao; bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, c¸ch chøc Phã Ch¸nh ¸n Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, ThÈm ph¸n c¸c Tßa ¸n kh¸c, Phã ViÖn tr−ëng, KiÓm s¸t viªn ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao; quyÕt ®Þnh ®Æc x¸; c¨n cø vμo nghÞ quyÕt cña Quèc héi, c«ng bè quyÕt ®Þnh ®¹i x¸; 4. QuyÕt ®Þnh tÆng th−ëng hu©n ch−¬ng, huy ch−¬ng, c¸c gi¶i th−ëng nhμ n−íc, danh hiÖu vinh dù nhμ n−íc; quyÕt ®Þnh cho nhËp quèc tÞch, th«i quèc tÞch, trë l¹i quèc tÞch hoÆc t−íc quèc tÞch ViÖt Nam; 5. Thèng lÜnh lùc l−îng vò trang nh©n d©n, gi÷ chøc Chñ tÞch Héi ®ång quèc phßng vμ an ninh; quyÕt ®Þnh phong, 57 th¨ng, gi¸ng, t−íc qu©n hμm cÊp t−íng, chuÈn ®« ®èc, phã ®« ®èc, ®« ®èc h¶i qu©n; bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, c¸ch chøc Tæng tham m−u tr−ëng, Chñ nhiÖm Tæng côc chÝnh trÞ Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam; c¨n cø vμo nghÞ quyÕt cña Quèc héi hoÆc cña ñy ban th−êng vô Quèc héi, c«ng bè, b·i bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè t×nh tr¹ng chiÕn tranh; c¨n cø vμo nghÞ quyÕt cña ñy ban th−êng vô Quèc héi, ra lÖnh tæng ®éng viªn hoÆc ®éng viªn côc bé, c«ng bè, b·i bá t×nh tr¹ng khÈn cÊp; trong tr−êng hîp ñy ban th−êng vô Quèc héi kh«ng thÓ häp ®−îc, c«ng bè, b·i bá t×nh tr¹ng khÈn cÊp trong c¶ n−íc hoÆc ë tõng ®Þa ph−¬ng; 6. TiÕp nhËn ®¹i sø ®Æc mÖnh toμn quyÒn cña n−íc ngoμi; c¨n cø vμo nghÞ quyÕt cña ñy ban th−êng vô Quèc héi, bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm; quyÕt ®Þnh cö, triÖu håi ®¹i sø ®Æc mÖnh toμn quyÒn cña Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam; phong hμm, cÊp ®¹i sø; quyÕt ®Þnh ®μm ph¸n, ký ®iÒu −íc quèc tÕ nh©n danh Nhμ n−íc; tr×nh Quèc héi phª chuÈn, quyÕt ®Þnh gia nhËp hoÆc chÊm døt hiÖu lùc ®iÒu −íc 58 quèc tÕ quy ®Þnh t¹i kho¶n 14 §iÒu 70; quyÕt ®Þnh phª chuÈn, gia nhËp hoÆc chÊm døt hiÖu lùc ®iÒu −íc quèc tÕ kh¸c nh©n danh Nhμ n−íc. §iÒu 89 1. Héi ®ång quèc phßng vμ an ninh gåm Chñ tÞch, Phã Chñ tÞch vμ c¸c ñy viªn. Danh s¸ch thμnh viªn Héi ®ång quèc phßng vμ an ninh do Chñ tÞch n−íc tr×nh Quèc héi phª chuÈn. Héi ®ång quèc phßng vμ an ninh lμm viÖc theo chÕ ®é tËp thÓ vμ quyÕt ®Þnh theo ®a sè. 2. Héi ®ång quèc phßng vμ an ninh tr×nh Quèc héi quyÕt ®Þnh t×nh tr¹ng chiÕn tranh, tr−êng hîp Quèc héi kh«ng thÓ häp ®−îc th× tr×nh ñy ban th−êng vô Quèc héi quyÕt ®Þnh; ®éng viªn mäi lùc l−îng vμ kh¶ n¨ng cña ®Êt n−íc ®Ó b¶o vÖ Tæ quèc; thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô, quyÒn h¹n ®Æc biÖt do Quèc héi giao trong tr−êng hîp cã chiÕn tranh; quyÕt ®Þnh viÖc lùc l−îng vò trang nh©n d©n tham gia ho¹t ®éng gãp phÇn b¶o vÖ hßa b×nh ë khu vùc vμ trªn thÕ giíi. 59 §iÒu 90 Chñ tÞch n−íc cã quyÒn tham dù phiªn häp cña ñy ban th−êng vô Quèc héi, phiªn häp cña ChÝnh phñ. Chñ tÞch n−íc cã quyÒn yªu cÇu ChÝnh phñ häp bμn vÒ vÊn ®Ò mμ Chñ tÞch n−íc xÐt thÊy cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña Chñ tÞch n−íc. §iÒu 91 Chñ tÞch n−íc ban hμnh lÖnh, quyÕt ®Þnh ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh. §iÒu 92 Phã Chñ tÞch n−íc do Quèc héi bÇu trong sè ®¹i biÓu Quèc héi. Phã Chñ tÞch n−íc gióp Chñ tÞch n−íc thùc hiÖn nhiÖm vô vμ cã thÓ ®−îc Chñ tÞch n−íc ñy nhiÖm thay Chñ tÞch n−íc thùc hiÖn mét sè nhiÖm vô. §iÒu 93 Khi Chñ tÞch n−íc kh«ng lμm viÖc ®−îc trong thêi gian dμi th× Phã Chñ tÞch n−íc gi÷ quyÒn Chñ tÞch n−íc. 60 Trong tr−êng hîp khuyÕt Chñ tÞch n−íc th× Phã Chñ tÞch n−íc gi÷ quyÒn Chñ tÞch n−íc cho ®Õn khi Quèc héi bÇu ra Chñ tÞch n−íc míi. CH¦¥NG VII CHÝNH PHñ §iÒu 94 ChÝnh phñ lμ c¬ quan hμnh chÝnh nhμ n−íc cao nhÊt cña n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, thùc hiÖn quyÒn hμnh ph¸p, lμ c¬ quan chÊp hμnh cña Quèc héi. ChÝnh phñ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc Quèc héi vμ b¸o c¸o c«ng t¸c tr−íc Quèc héi, ñy ban th−êng vô Quèc héi, Chñ tÞch n−íc. §iÒu 95 1. ChÝnh phñ gåm Thñ t−íng ChÝnh phñ, c¸c Phã Thñ t−íng ChÝnh phñ, c¸c Bé tr−ëng vμ Thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé. C¬ cÊu, sè l−îng thμnh viªn ChÝnh phñ do Quèc héi quyÕt ®Þnh. 61 ChÝnh phñ lμm viÖc theo chÕ ®é tËp thÓ, quyÕt ®Þnh theo ®a sè. 2. Thñ t−íng ChÝnh phñ lμ ng−êi ®øng ®Çu ChÝnh phñ, chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc Quèc héi vÒ ho¹t ®éng cña ChÝnh phñ vμ nh÷ng nhiÖm vô ®−îc giao; b¸o c¸o c«ng t¸c cña ChÝnh phñ, Thñ t−íng ChÝnh phñ tr−íc Quèc héi, ñy ban th−êng vô Quèc héi, Chñ tÞch n−íc. 3. Phã Thñ t−íng ChÝnh phñ gióp Thñ t−íng ChÝnh phñ lμm nhiÖm vô theo sù ph©n c«ng cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vμ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ nhiÖm vô ®−îc ph©n c«ng. Khi Thñ t−íng ChÝnh phñ v¾ng mÆt, mét Phã Thñ t−íng ChÝnh phñ ®−îc Thñ t−íng ChÝnh phñ ñy nhiÖm thay mÆt Thñ t−íng ChÝnh phñ l·nh ®¹o c«ng t¸c cña ChÝnh phñ. 4. Bé tr−ëng, Thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé chÞu tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n tr−íc Thñ t−íng ChÝnh phñ, ChÝnh phñ vμ Quèc héi vÒ ngμnh, lÜnh vùc ®−îc ph©n c«ng phô tr¸ch, cïng c¸c thμnh viªn kh¸c cña ChÝnh phñ chÞu tr¸ch nhiÖm tËp thÓ vÒ ho¹t ®éng cña ChÝnh phñ. 62 §iÒu 96 ChÝnh phñ cã nh÷ng nhiÖm vô vμ quyÒn h¹n sau ®©y: 1. Tæ chøc thi hμnh HiÕn ph¸p, luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi, ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt cña ñy ban th−êng vô Quèc héi, lÖnh, quyÕt ®Þnh cña Chñ tÞch n−íc; 2. §Ò xuÊt, x©y dùng chÝnh s¸ch tr×nh Quèc héi, ñy ban th−êng vô Quèc héi quyÕt ®Þnh hoÆc quyÕt ®Þnh theo thÈm quyÒn ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n quy ®Þnh t¹i §iÒu nμy; tr×nh dù ¸n luËt, dù ¸n ng©n s¸ch nhμ n−íc vμ c¸c dù ¸n kh¸c tr−íc Quèc héi; tr×nh dù ¸n ph¸p lÖnh tr−íc ñy ban th−êng vô Quèc héi; 3. Thèng nhÊt qu¶n lý vÒ kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi, gi¸o dôc, y tÕ, khoa häc, c«ng nghÖ, m«i tr−êng, th«ng tin, truyÒn th«ng, ®èi ngo¹i, quèc phßng, an ninh quèc gia, trËt tù, an toμn x· héi; thi hμnh lÖnh tæng ®éng viªn hoÆc ®éng viªn côc bé, lÖnh ban bè t×nh tr¹ng khÈn cÊp vμ c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt kh¸c ®Ó b¶o vÖ Tæ quèc, b¶o ®¶m tÝnh m¹ng, tμi s¶n cña Nh©n d©n; 63 4. Tr×nh Quèc héi quyÕt ®Þnh thμnh lËp, b·i bá bé, c¬ quan ngang bé; thμnh lËp, gi¶i thÓ, nhËp, chia, ®iÒu chØnh ®Þa giíi hμnh chÝnh tØnh, thμnh phè trùc thuéc trung −¬ng, ®¬n vÞ hμnh chÝnh - kinh tÕ ®Æc biÖt; tr×nh ñy ban th−êng vô Quèc héi quyÕt ®Þnh thμnh lËp, gi¶i thÓ, nhËp, chia, ®iÒu chØnh ®Þa giíi ®¬n vÞ hμnh chÝnh d−íi tØnh, thμnh phè trùc thuéc trung −¬ng; 5. Thèng nhÊt qu¶n lý nÒn hμnh chÝnh quèc gia; thùc hiÖn qu¶n lý vÒ c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc vμ c«ng vô trong c¸c c¬ quan nhμ n−íc; tæ chøc c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o, phßng, chèng quan liªu, tham nhòng trong bé m¸y nhμ n−íc; l·nh ®¹o c«ng t¸c cña c¸c bé, c¬ quan ngang bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, ñy ban nh©n d©n c¸c cÊp; h−íng dÉn, kiÓm tra Héi ®ång nh©n d©n trong viÖc thùc hiÖn v¨n b¶n cña c¬ quan nhμ n−íc cÊp trªn; t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó Héi ®ång nh©n d©n thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n do luËt ®Þnh; 6. B¶o vÖ quyÒn vμ lîi Ých cña Nhμ n−íc vμ x· héi, quyÒn con ng−êi, quyÒn c«ng d©n; b¶o ®¶m trËt tù, an toμn x· héi; 64 7. Tæ chøc ®μm ph¸n, ký ®iÒu −íc quèc tÕ nh©n danh Nhμ n−íc theo ñy quyÒn cña Chñ tÞch n−íc; quyÕt ®Þnh viÖc ký, gia nhËp, phª duyÖt hoÆc chÊm døt hiÖu lùc ®iÒu −íc quèc tÕ nh©n danh ChÝnh phñ, trõ ®iÒu −íc quèc tÕ tr×nh Quèc héi phª chuÈn quy ®Þnh t¹i kho¶n 14 §iÒu 70; b¶o vÖ lîi Ých cña Nhμ n−íc, lîi Ých chÝnh ®¸ng cña tæ chøc vμ c«ng d©n ViÖt Nam ë n−íc ngoμi; 8. Phèi hîp víi ñy ban trung −¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vμ c¬ quan trung −¬ng cña tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh. §iÒu 97 NhiÖm kú cña ChÝnh phñ theo nhiÖm kú cña Quèc héi. Khi Quèc héi hÕt nhiÖm kú, ChÝnh phñ tiÕp tôc lμm nhiÖm vô cho ®Õn khi Quèc héi kho¸ míi thμnh lËp ChÝnh phñ. §iÒu 98 Thñ t−íng ChÝnh phñ do Quèc héi bÇu trong sè ®¹i biÓu Quèc héi. 65 Thñ t−íng ChÝnh phñ cã nh÷ng nhiÖm vô vμ quyÒn h¹n sau ®©y: 1. L·nh ®¹o c«ng t¸c cña ChÝnh phñ; l·nh ®¹o viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch vμ tæ chøc thi hμnh ph¸p luËt; 2. L·nh ®¹o vμ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng cña hÖ thèng hμnh chÝnh nhμ n−íc tõ trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng, b¶o ®¶m tÝnh thèng nhÊt vμ th«ng suèt cña nÒn hμnh chÝnh quèc gia; 3. Tr×nh Quèc héi phª chuÈn ®Ò nghÞ bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, c¸ch chøc Phã Thñ t−íng ChÝnh phñ, Bé tr−ëng vμ thμnh viªn kh¸c cña ChÝnh phñ; bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, c¸ch chøc Thø tr−ëng, chøc vô t−¬ng ®−¬ng thuéc bé, c¬ quan ngang bé; phª chuÈn viÖc bÇu, miÔn nhiÖm vμ quyÕt ®Þnh ®iÒu ®éng, c¸ch chøc Chñ tÞch, Phã Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n tØnh, thμnh phè trùc thuéc trung −¬ng; 4. §×nh chØ viÖc thi hμnh hoÆc b·i bá v¨n b¶n cña Bé tr−ëng, Thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé, ñy ban nh©n d©n, Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n tØnh, thμnh phè trùc thuéc trung −¬ng tr¸i víi HiÕn ph¸p, 66 luËt vμ v¨n b¶n cña c¬ quan nhμ n−íc cÊp trªn; ®×nh chØ viÖc thi hμnh nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n tØnh, thμnh phè trùc thuéc trung −¬ng tr¸i víi HiÕn ph¸p, luËt vμ v¨n b¶n cña c¬ quan nhμ n−íc cÊp trªn, ®ång thêi ®Ò nghÞ ñy ban th−êng vô Quèc héi b·i bá; 5. QuyÕt ®Þnh vμ chØ ®¹o viÖc ®μm ph¸n, chØ ®¹o viÖc ký, gia nhËp ®iÒu −íc quèc tÕ thuéc nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña ChÝnh phñ; tæ chøc thùc hiÖn ®iÒu −íc quèc tÕ mμ Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lμ thμnh viªn; 6. Thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o tr−íc Nh©n d©n th«ng qua c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò quan träng thuéc thÈm quyÒn gi¶i quyÕt cña ChÝnh phñ vμ Thñ t−íng ChÝnh phñ. §iÒu 99 1. Bé tr−ëng, Thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé lμ thμnh viªn ChÝnh phñ vμ lμ ng−êi ®øng ®Çu bé, c¬ quan ngang bé, l·nh ®¹o c«ng t¸c cña bé, c¬ quan ngang bé; chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý nhμ n−íc vÒ ngμnh, lÜnh vùc ®−îc ph©n c«ng; tæ chøc thi hμnh 67 vμ theo dâi viÖc thi hμnh ph¸p luËt liªn quan ®Õn ngμnh, lÜnh vùc trong ph¹m vi toμn quèc. 2. Bé tr−ëng, Thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé b¸o c¸o c«ng t¸c tr−íc ChÝnh phñ, Thñ t−íng ChÝnh phñ; thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o tr−íc Nh©n d©n vÒ nh÷ng vÊn ®Ò quan träng thuéc tr¸ch nhiÖm qu¶n lý. §iÒu 100 ChÝnh phñ, Thñ t−íng ChÝnh phñ, Bé tr−ëng, Thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé ban hμnh v¨n b¶n ph¸p luËt ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh, kiÓm tra viÖc thi hμnh c¸c v¨n b¶n ®ã vμ xö lý c¸c v¨n b¶n tr¸i ph¸p luËt theo quy ®Þnh cña luËt. §iÒu 101 Chñ tÞch ñy ban trung −¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vμ ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan trung −¬ng cña tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ®−îc mêi tham dù phiªn häp cña ChÝnh phñ khi bμn c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan. 68 CH¦¥NG VIII TßA ¸N NH¢N D¢N, VIÖN KIÓM S¸T NH¢N D¢N §iÒu 102 1. Tßa ¸n nh©n d©n lμ c¬ quan xÐt xö cña n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, thùc hiÖn quyÒn t− ph¸p. 2. Tßa ¸n nh©n d©n gåm Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao vμ c¸c Tßa ¸n kh¸c do luËt ®Þnh. 3. Tßa ¸n nh©n d©n cã nhiÖm vô b¶o vÖ c«ng lý, b¶o vÖ quyÒn con ng−êi, quyÒn c«ng d©n, b¶o vÖ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ lîi Ých cña Nhμ n−íc, quyÒn vμ lîi Ých hîp ph¸p cña tæ chøc, c¸ nh©n. §iÒu 103 1. ViÖc xÐt xö s¬ thÈm cña Tßa ¸n nh©n d©n cã Héi thÈm tham gia, trõ tr−êng hîp xÐt xö theo thñ tôc rót gän. 2. ThÈm ph¸n, Héi thÈm xÐt xö ®éc lËp vμ chØ tu©n theo ph¸p luËt; nghiªm cÊm c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n can thiÖp vμo viÖc xÐt xö cña ThÈm ph¸n, Héi thÈm. 3. Tßa ¸n nh©n d©n xÐt xö c«ng khai. Trong tr−êng hîp ®Æc biÖt cÇn gi÷ bÝ mËt 69 nhμ n−íc, thuÇn phong, mü tôc cña d©n téc, b¶o vÖ ng−êi ch−a thμnh niªn hoÆc gi÷ bÝ mËt ®êi t− theo yªu cÇu chÝnh ®¸ng cña ®−¬ng sù, Tßa ¸n nh©n d©n cã thÓ xÐt xö kÝn. 4. Tßa ¸n nh©n d©n xÐt xö tËp thÓ vμ quyÕt ®Þnh theo ®a sè, trõ tr−êng hîp xÐt xö theo thñ tôc rót gän. 5. Nguyªn t¾c tranh tông trong xÐt xö ®−îc b¶o ®¶m. 6. ChÕ ®é xÐt xö s¬ thÈm, phóc thÈm ®−îc b¶o ®¶m. 7. QuyÒn bμo ch÷a cña bÞ can, bÞ c¸o, quyÒn b¶o vÖ lîi Ých hîp ph¸p cña ®−¬ng sù ®−îc b¶o ®¶m. §iÒu 104 1. Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao lμ c¬ quan xÐt xö cao nhÊt cña n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. 2. Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao gi¸m ®èc viÖc xÐt xö cña c¸c Tßa ¸n kh¸c, trõ tr−êng hîp do luËt ®Þnh. 3. Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao thùc hiÖn viÖc tæng kÕt thùc tiÔn xÐt xö, b¶o ®¶m ¸p dông thèng nhÊt ph¸p luËt trong xÐt xö. 70 §iÒu 105 1. NhiÖm kú cña Ch¸nh ¸n Toμ ¸n nh©n d©n tèi cao theo nhiÖm kú cña Quèc héi. ViÖc bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, c¸ch chøc vμ nhiÖm kú cña Ch¸nh ¸n Tßa ¸n kh¸c do luËt ®Þnh. 2. Ch¸nh ¸n Toμ ¸n nh©n d©n tèi cao chÞu tr¸ch nhiÖm vμ b¸o c¸o c«ng t¸c tr−íc Quèc héi; trong thêi gian Quèc héi kh«ng häp, chÞu tr¸ch nhiÖm vμ b¸o c¸o c«ng t¸c tr−íc ñy ban th−êng vô Quèc héi, Chñ tÞch n−íc. ChÕ ®é b¸o c¸o c«ng t¸c cña Ch¸nh ¸n c¸c Tßa ¸n kh¸c do luËt ®Þnh. 3. ViÖc bæ nhiÖm, phª chuÈn, miÔn nhiÖm, c¸ch chøc, nhiÖm kú cña ThÈm ph¸n vμ viÖc bÇu, nhiÖm kú cña Héi thÈm do luËt ®Þnh. §iÒu 106 B¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Toμ ¸n nh©n d©n cã hiÖu lùc ph¸p luËt ph¶i ®−îc c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n t«n träng; c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n h÷u quan ph¶i nghiªm chØnh chÊp hμnh. 71 §iÒu 107 1. ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n thùc hμnh quyÒn c«ng tè, kiÓm s¸t ho¹t ®éng t− ph¸p. 2. ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n gåm ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao vμ c¸c ViÖn kiÓm s¸t kh¸c do luËt ®Þnh. 3. ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n cã nhiÖm vô b¶o vÖ ph¸p luËt, b¶o vÖ quyÒn con ng−êi, quyÒn c«ng d©n, b¶o vÖ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ lîi Ých cña Nhμ n−íc, quyÒn vμ lîi Ých hîp ph¸p cña tæ chøc, c¸ nh©n, gãp phÇn b¶o ®¶m ph¸p luËt ®−îc chÊp hμnh nghiªm chØnh vμ thèng nhÊt. §iÒu 108 1. NhiÖm kú cña ViÖn tr−ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao theo nhiÖm kú cña Quèc héi. ViÖc bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, c¸ch chøc, nhiÖm kú cña ViÖn tr−ëng c¸c ViÖn kiÓm s¸t kh¸c vμ cña KiÓm s¸t viªn do luËt ®Þnh. 2. ViÖn tr−ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao chÞu tr¸ch nhiÖm vμ b¸o c¸o c«ng t¸c tr−íc Quèc héi; trong thêi gian Quèc héi kh«ng häp, chÞu tr¸ch nhiÖm vμ b¸o 72 c¸o c«ng t¸c tr−íc ñy ban th−êng vô Quèc héi, Chñ tÞch n−íc. ChÕ ®é b¸o c¸o c«ng t¸c cña ViÖn tr−ëng c¸c ViÖn kiÓm s¸t kh¸c do luËt ®Þnh. §iÒu 109 1. ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n do ViÖn tr−ëng l·nh ®¹o. ViÖn tr−ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n cÊp d−íi chÞu sù l·nh ®¹o cña ViÖn tr−ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n cÊp trªn. ViÖn tr−ëng c¸c ViÖn kiÓm s¸t cÊp d−íi chÞu sù l·nh ®¹o thèng nhÊt cña ViÖn tr−ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao. 2. Khi thùc hμnh quyÒn c«ng tè vμ kiÓm s¸t ho¹t ®éng t− ph¸p, KiÓm s¸t viªn tu©n theo ph¸p luËt vμ chÞu sù chØ ®¹o cña ViÖn tr−ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n. CH¦¥NG IX CHÝNH QUYÒN §ÞA PH¦¥NG §iÒu 110 1. C¸c ®¬n vÞ hμnh chÝnh cña n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®−îc ph©n ®Þnh nh− sau: 73 N−íc chia thμnh tØnh, thμnh phè trùc thuéc trung −¬ng; TØnh chia thμnh huyÖn, thÞ x· vμ thμnh phè thuéc tØnh; thμnh phè trùc thuéc trung −¬ng chia thμnh quËn, huyÖn, thÞ x· vμ ®¬n vÞ hμnh chÝnh t−¬ng ®−¬ng; HuyÖn chia thμnh x·, thÞ trÊn; thÞ x· vμ thμnh phè thuéc tØnh chia thμnh ph−êng vμ x·; quËn chia thμnh ph−êng. §¬n vÞ hμnh chÝnh - kinh tÕ ®Æc biÖt do Quèc héi thμnh lËp. 2. ViÖc thμnh lËp, gi¶i thÓ, nhËp, chia, ®iÒu chØnh ®Þa giíi ®¬n vÞ hμnh chÝnh ph¶i lÊy ý kiÕn Nh©n d©n ®Þa ph−¬ng vμ theo tr×nh tù, thñ tôc do luËt ®Þnh. §iÒu 111 1. ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ®−îc tæ chøc ë c¸c ®¬n vÞ hμnh chÝnh cña n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. 2. CÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng gåm cã Héi ®ång nh©n d©n vμ ñy ban nh©n d©n ®−îc tæ chøc phï hîp víi ®Æc ®iÓm n«ng th«n, ®« thÞ, h¶i ®¶o, ®¬n vÞ hμnh chÝnh - kinh tÕ ®Æc biÖt do luËt ®Þnh. 74 §iÒu 112 1. ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng tæ chøc vμ b¶o ®¶m viÖc thi hμnh HiÕn ph¸p vμ ph¸p luËt t¹i ®Þa ph−¬ng; quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò cña ®Þa ph−¬ng do luËt ®Þnh; chÞu sù kiÓm tra, gi¸m s¸t cña c¬ quan nhμ n−íc cÊp trªn. 2. NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ®−îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së ph©n ®Þnh thÈm quyÒn gi÷a c¸c c¬ quan nhμ n−íc ë trung −¬ng vμ ®Þa ph−¬ng vμ cña mçi cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng. 3. Trong tr−êng hîp cÇn thiÕt, chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ®−îc giao thùc hiÖn mét sè nhiÖm vô cña c¬ quan nhμ n−íc cÊp trªn víi c¸c ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m thùc hiÖn nhiÖm vô ®ã. §iÒu 113 1. Héi ®ång nh©n d©n lμ c¬ quan quyÒn lùc nhμ n−íc ë ®Þa ph−¬ng, ®¹i diÖn cho ý chÝ, nguyÖn väng vμ quyÒn lμm chñ cña Nh©n d©n, do Nh©n d©n ®Þa ph−¬ng bÇu ra, chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc Nh©n d©n ®Þa ph−¬ng vμ c¬ quan nhμ n−íc cÊp trªn. 75 2. Héi ®ång nh©n d©n quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò cña ®Þa ph−¬ng do luËt ®Þnh; gi¸m s¸t viÖc tu©n theo HiÕn ph¸p vμ ph¸p luËt ë ®Þa ph−¬ng vμ viÖc thùc hiÖn nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n. §iÒu 114 1. ñy ban nh©n d©n ë cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng do Héi ®ång nh©n d©n cïng cÊp bÇu lμ c¬ quan chÊp hμnh cña Héi ®ång nh©n d©n, c¬ quan hμnh chÝnh nhμ n−íc ë ®Þa ph−¬ng, chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc Héi ®ång nh©n d©n vμ c¬ quan hμnh chÝnh nhμ n−íc cÊp trªn. 2. ñy ban nh©n d©n tæ chøc viÖc thi hμnh HiÕn ph¸p vμ ph¸p luËt ë ®Þa ph−¬ng; tæ chøc thùc hiÖn nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n vμ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô do c¬ quan nhμ n−íc cÊp trªn giao. §iÒu 115 1. §¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n lμ ng−êi ®¹i diÖn cho ý chÝ, nguyÖn väng cña Nh©n d©n ®Þa ph−¬ng; liªn hÖ chÆt chÏ víi cö tri, chÞu sù gi¸m s¸t cña cö tri, thùc hiÖn chÕ ®é tiÕp xóc, b¸o c¸o víi cö 76 tri vÒ ho¹t ®éng cña m×nh vμ cña Héi ®ång nh©n d©n, tr¶ lêi nh÷ng yªu cÇu, kiÕn nghÞ cña cö tri; xem xÐt, ®«n ®èc viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o. §¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n cã nhiÖm vô vËn ®éng Nh©n d©n thùc hiÖn HiÕn ph¸p vμ ph¸p luËt, chÝnh s¸ch cña Nhμ n−íc, nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n, ®éng viªn Nh©n d©n tham gia qu¶n lý nhμ n−íc. 2. §¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n cã quyÒn chÊt vÊn Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n, c¸c thμnh viªn kh¸c cña ñy ban nh©n d©n, Ch¸nh ¸n Toμ ¸n nh©n d©n, ViÖn tr−ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n vμ Thñ tr−ëng c¬ quan thuéc ñy ban nh©n d©n. Ng−êi bÞ chÊt vÊn ph¶i tr¶ lêi tr−íc Héi ®ång nh©n d©n. §¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n cã quyÒn kiÕn nghÞ víi c¸c c¬ quan nhμ n−íc, tæ chøc, ®¬n vÞ ë ®Þa ph−¬ng. Ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ nμy cã tr¸ch nhiÖm tiÕp ®¹i biÓu, xem xÐt, gi¶i quyÕt kiÕn nghÞ cña ®¹i biÓu. §iÒu 116 1. Héi ®ång nh©n d©n, ñy ban nh©n d©n thùc hiÖn chÕ ®é th«ng b¸o t×nh h×nh 77 cña ®Þa ph−¬ng cho MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n, l¾ng nghe ý kiÕn, kiÕn nghÞ cña c¸c tæ chøc nμy vÒ x©y dùng chÝnh quyÒn vμ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë ®Þa ph−¬ng; phèi hîp víi MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n ®éng viªn Nh©n d©n cïng Nhμ n−íc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kinh tÕ - x· héi, quèc phßng, an ninh ë ®Þa ph−¬ng. 2. Chñ tÞch ñy ban MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vμ ng−êi ®øng ®Çu tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ë ®Þa ph−¬ng ®−îc mêi tham dù c¸c kú häp Héi ®ång nh©n d©n vμ ®−îc mêi tham dù héi nghÞ ñy ban nh©n d©n cïng cÊp khi bμn c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan. CH¦¥NG X HéI §åNG BÇU Cö QUèC GIA, KIÓM TO¸N NHμ N¦íC §iÒu 117 1. Héi ®ång bÇu cö quèc gia lμ c¬ quan do Quèc héi thμnh lËp, cã nhiÖm vô tæ 78