🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Hệ Miễn Dịch Tâm Hồn Ebooks Nhóm Zalo MIKE GEORGE HỆ MIỄN DỊCH TÂM HỒN FIRST NEWS Chịu trách nhiệm xuất bản: Giám đốc - Tổng biên tập NGUYỄN THỊ THANH HƯƠNG Biên tập: Chu Thị Kim Trang Trình bày: Bích Trâm Bìa: First News Sửa bản in: Trần Minh Thực hiện liên kết: First News – Trí Việt 11 H Nguyễn Thị Minh Khai, P. Bến Nghé, Q.1, TP.HCM NHÀ XUẤT BẢN TỔNG HỢP TP. HỒ CHÍ MINH 62 Nguyễn Thị Minh Khai - Q.1 - TP.HCM ĐT: 38225340 - 38296764 - 38247225 - Fax: 84.8.38222726 Email: [email protected] Website: www.nxbhcm.com.vn Sách điện tử: www.sachweb.vn NHÀ SÁCH TỔNG HỢP 1 62 Nguyễn Thị Minh Khai, Q.1, TP.HCM - ĐT: 38 256 804 NHÀ SÁCH TỔNG HỢP 2 86 - 88 Nguyễn Tất Thành, Q.4, TP.HCM - ĐT: 39 433 868 In 4.000 cuốn, khổ 14.5 x 20.5 cm tại Công ty TNHH Văn Hóa In SX-TM-DV Liên Tường (240/59 - 240/61 - 240/63 Nguyễn Văn Luông, P. 11, Q. 6, TP. HCM). Giấy đăng ký KHXB số 207- 2015/CXBIPH/02-18/THTPHCM ngày 26/01/2015-QĐXB số 97/QĐ - THTPHCM-2015 cấp ngày 30/01/2015. In xong và nộp lưu chiểu quý I/2015. YẾU ĐUỐI K hi tâm hồn yếu đuối, rất có thể bạn sẽ cảm thấy bị cô lập, khép kín, đôi khi cảm thấy buồn phiền, bị trù dập, có thể lo âu cùng sợ hãi, thường u sầu, chán nản, bực tức hoặc vô cùng căng thẳng! Nói cách khác, bạn tự tạo ra và thấy mình lạc vào muôn vàn sắc màu của khối rubic cảm xúc. “Bộ ba” cảm xúc buồn nản, giận dữ và sợ hãi là biểu trưng cho một tâm hồn yếu đuối. Thế giới sẽ hiện ra dưới dạng gớm ghiếc và là nơi không mấy thiện cảm. Con người thường xuyên phải chịu đựng lẫn nhau. Tuy nhiên, hầu hết mọi người lại xem tình trạng yếu đuối trong tâm hồn là bình thường. Cứ thử lắng nghe cuộc trò chuyện giữa mọi người với nhau, bạn sẽ nhận ra tình trạng yếu đuối trong tâm hồn dễ bị biến tướng thành sự thoải mái như thế nào! MẠNH MẼ K hi tâm hồn mạnh mẽ, bạn sẽ cởi mở và nồng hậu kết giao với bất cứ ai. Ở bạn luôn toát ra một niềm hăng say, vui sướng và những cử chỉ thân thiện mà chẳng cần nỗ lực, đến nỗi chúng hấp dẫn mọi người lạc vào vầng hào quang của bạn. Thậm chí khi phải đối mặt với những tình huống khó khăn, bạn vẫn không hề nao núng mà có khả năng xử lý dễ dàng và khẳng định quyền tự chủ đối với những suy nghĩ, cảm xúc của mình. Trái tim bạn sẵn sàng đón nhận người khác bằng tình yêu thương. Bạn dễ dàng quên đi những khó khăn, phiền muộn trước đó như thể bạn đang tung tăng tiến vào một ngày mai tươi sáng và mới mẻ. Tâm hồn mạnh mẽ có vẻ gì đó... không bình thường với một số người và chắc chắn gây khó chịu cho những ai yếu đuối! Do đó, một tâm hồn mạnh mẽ sống ở thế giới hiện đại đôi khi trở nên lạc lõng! T TÔI âm hồn yếu đuối. Đó là dấu hiệu cho thấy bạn đã mang niềm tin (do góp nhặt, tập nhiễm mà có) rằng mình là ai đó khác với con người thực của mình! Tình trạng này sẽ tồn tại dai dẳng cho đến khi bạn nhận biết mình không là gì khác ngoài bản thể Tôi thật sự. Bất cứ khi nào bạn đặt điều gì đó đằng sau “Tôi là...”, bạn sẽ không còn là chính mình nữa. Đó chỉ là sự hư cấu, phóng tác, bịa đặt, tưởng tượng của bạn! Hệ quả tất yếu sẽ là đau khổ. Thật không dễ nhận ra mối liên hệ nhân quả này. Khi bạn cho rằng mình là ai đó ngoài bản thể Tôi thật sự, bạn tự hạ thấp bản thân và hủy hoại bản chất bình an, yêu thương của mình! Bạn tin mình phải đi và ở đâu đó, đi và làm gì đó quan trọng hay đi và giành lấy điều gì đó ý nghĩa. Niềm tin này khiến bạn luôn cảm thấy thiếu thốn trong cuộc sống. Có câu nói rằng “Cố trở thành một người nào đó khác với bản thân nghĩa là chưa thật sự biết cách sống, chưa hiểu ra ý nghĩa của sự tồn tại!”. Tồn tại hay không tồn tại luôn là sự chọn lựa sai lầm! Vì bạn mãi... tồn tại! 1 BẠN LÀ MỘT TÂM HỒN MẠNH MẼ Bệnh cơ thể (Disease) T ình trạng bệnh bùng phát ở một số bộ phận, cơ quan hay khu vực nào đó, do nhiều nguyên nhân, như: nhiễm trùng, khiếm khuyết về gien hoặc căng thẳng. Bệnh có các biểu hiện hoặc triệu chứng dễ nhận ra. Bệnh tâm hồn (Dis-ease) Điều kiện phát sinh bệnh là do mất nhận thức về bản thân, gắn kết hoặc nhận dạng mình qua một hình ảnh/ý tưởng trong tâm trí. KHỎE MẠNH hay MẠNH MẼ? Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên mà con người hết mực quan tâm đến sức khỏe của mình. Bất kỳ ai cũng có thể trở thành “chuyên gia” về bất cứ bệnh tật nào chỉ sau vài cú nhấp chuột, nhưng không phải ai cũng biết vì sao mình không mạnh mẽ. Chỉ cần gõ vào thanh công cụ tìm kiếm lời mô tả sơ lược về một khối u, một cơn đau hay mẩn ngứa, bạn sẽ bị ngợp giữa biển thông tin về những chẩn đoán cao siêu, những kiến thức chuyên sâu – cả phương pháp điều trị chính thống và không chính thống. Nhưng làm sao mà người xưa vẫn sống được dù không có những thông tin ấy? Thực tế họ lại vô cùng khỏe mạnh! Sức khỏe thể chất là nỗi ám ảnh của nhiều người vào lúc này. Tuy vậy, câu hỏi thật sự cần có hiện nay không phải là bạn có khỏe về mặt thể chất không, mà bạn có mạnh mẽ từ trong tâm hồn không? Sức khỏe tốt liên quan đến hình dáng cơ thể, nhưng nội tâm mạnh mẽ liên quan đến sự bình ổn của tâm hồn! Bạn có thể sở hữu một cơ thể khỏe mạnh nhưng lại là một tâm hồn yếu đuối; theo thời gian, sức khỏe thể chất sẽ bị ảnh hưởng! Bạn có thể là một tâm hồn mạnh mẽ trong cơ thể đau bệnh. Nhưng chính sự mạnh mẽ trong tâm hồn sẽ có tác động tích cực đến cơ thể, thậm chí hỗ trợ chữa lành nhiều bệnh tật thể chất. Sức khỏe tâm hồn là điều quan trọng hàng đầu nhưng ta biết quá ít về cách duy trì tâm hồn mạnh mẽ, do vậy ta xem trọng sức khỏe thể chất và hầu như bỏ lơ sự mạnh mẽ trong tâm hồn. Sức mạnh sáng tạo của sự tĩnh tại trong tâm hồn Với sự tiến bộ của y học hiện nay, thật dễ dàng phát hiện, chẩn đoán tình trạng sức khỏe thể lý. Cơ thể con người có thể được sờ chạm và nhìn thấy nên dễ dàng chẩn đoán lý do tại sao hay điều gì đã làm nó không ổn. Nhưng một điều hiển nhiên là ta không dễ nhận ra và thấu hiểu tại sao ta không mạnh mẽ trong tâm hồn. Chúng ta có những cách thức khoa học để chẩn đoán và chữa trị hầu hết các căn bệnh thể chất, nhưng không dễ chẩn đoán sự mạnh mẽ trong tâm hồn đơn giản là vì chúng ta không thể lấy một tâm hồn mà bỏ vào ống nghiệm! Tâm hồn không thể được phẫu thuật bằng dao kéo. Theo đó thì khoa học không có gì để chứng minh hay nói về sự mạnh mẽ trong tâm hồn bởi khoa học không có cách thức chẩn đoán bệnh trạng của tâm hồn, cũng chẳng bao giờ màng tới việc tại sao và như thế nào mà ta – tâm hồn – lại trở nên yếu đuối như vậy. Có thể đây là lý do tại sao khoa học nói chung, và y học nói riêng, khước từ ý kiến cho rằng sự trụy lạc và yếu đuối trong tâm hồn chính là yếu tố lớn dẫn đến bệnh thể lý. Tuy nhiên, công nghệ hiện đại đang tạo điều kiện cho con người có thể dễ dàng chia sẻ những hiểu biết về sự mạnh mẽ trong tâm hồn. Hiểu biết hơn về tâm hồn, ta có thể phán đoán mức độ mạnh mẽ thật sự trong tâm hồn mình! Dần dần sẽ có nhiều người nhận ra mối liên hệ giữa sự mạnh mẽ trong tâm hồn và sự khỏe mạnh thể chất. Dù khoa học có hiện đại cỡ mấy thì nó vẫn không thể thay thế được công cụ hướng nội để tự kiểm tra, suy nghiệm về bản thân. Đủ chuẩn! Có nhiều cách để khơi dậy sự mạnh mẽ trong tâm hồn. Sự mạnh mẽ này không được xác định bằng số lượng, mà là bằng chất lượng của những suy nghĩ và thái độ, mức độ hạnh phúc và hài lòng, tính nhất quán ở khả năng liên hệ với người khác bằng tình yêu thương và lòng trắc ẩn, sự ổn định trong cảm xúc và mức độ tự chủ trong những lựa chọn của cá nhân. Về mặt này, bạn chính là nhà khoa học và phòng thí nghiệm là ý thức của bạn. Mọi thí nghiệm bạn thực hiện đều cần đến công cụ là sự nhận thức – quan sát và đo lường sự rõ ràng trong quan điểm, chất lượng trong suy nghĩ và cảm nhận, lòng nhân từ trong ý định của mình. Nhận ra nguyên nhân khiến cho tâm hồn yếu đuối và biết cách khôi phục lại sự mạnh mẽ cho tâm hồn là những khả năng cơ bản để lại được mạnh mẽ theo ý muốn, duy trì sự mạnh mẽ ở bất cứ nơi đâu và sống mạnh mẽ qua những thử thách mà cuộc đời trao cho ta mỗi ngày. Cuốn sách nhỏ này ra đời với mục đích giúp bạn tìm hiểu thêm một chút về bản chất tự nhiên của một tâm hồn mạnh mẽ và những điều khiến ta hủy hoại nó, một số biện pháp đo lường xem ta vững mạnh đến mức độ nào và sau cùng là cách tăng cường khả năng miễn dịch cho tâm hồn nhằm khôi phục và duy trì sự mạnh mẽ nội tâm. ĐAU ĐỚN & KHỔ ĐAU Người xưa nói rằng “Đau đớn là tất yếu, nhưng khổ đau lại là một sự lựa chọn”. Chắc chắn ta cảm nhận cơn đau khi có chuyện gì đó xảy ra với cơ thể của mình, nhưng khổ đau lại là điều ta tạo ra ở mức độ tinh thần và cảm xúc để hồi đáp với những gì xảy ra cho cơ thể; khổ đau cũng là cảm nhận về những gì đang xảy ra ở nội tâm đối với thế giới bên ngoài. Cơ thể ta có thể bị đau đớn, nhưng bản thân ta hoàn toàn có khả năng lựa chọn không đau khổ. Một số người đã chọn cách sống như thế. Họ chấp nhận cơn đau thể lý là tất yếu và không để mình phiền muộn, đổ lỗi cho người khác. Họ thừa nhận sự tồn tại của cơn đau, nhưng vẫn tiếp tục sống cuộc đời mình. Thực tế là sức khỏe thể chất của hầu hết mọi người đều ổn định, nhưng con người lại phí phạm cả đời mình trong đau khổ vì phán xét, đổ lỗi, chỉ trích và kết án người khác hay thậm chí nổi giận với cả những sự kiện trên thế giới. Những phản ứng ấy và nhiều hành vi khác đều có nguồn gốc từ cảm xúc đau khổ. Đau đớn thuộc về thể lý, còn khổ đau thì thuộc về cảm xúc/tinh thần. Đau đớn là tín hiệu từ cơ thể gửi đến bộ não để báo rằng bạn cần thay đổi điều gì đó bên trong năng lượng cấu thành nên hình hài vật chất, nghĩa là có điều gì đó cần được chữa lành. Trong khi đó, khổ đau lại là một bức thông điệp cảm xúc, mách bảo rằng bạn đã mất quyền kiểm soát nhận thức, suy nghĩ, cảm xúc. Nếu không muốn bị đau khổ nữa, bạn cần thay đổi cách nhìn nhận và suy nghĩ về những gì đang diễn ra quanh mình. Đau đớn có thể là hậu quả do người khác gây ra trên thân thể bạn, nhưng khổ đau luôn do bản thân tạo ra dựa trên những gì bạn tin tưởng – những điều định hình nên cách nhìn của bạn. Đây là lý do tại sao dù cùng nhìn ra ngoài qua khung cửa sổ xà lim, nhưng người này chỉ thấy song sắt trong khi người kia lại thấy toàn ánh sao! Khổ đau luôn là một lựa chọn. Bấy lâu nay, thế giới này vẫn vận hành dựa trên niềm tin rằng chúng ta “phải hứng chịu”,“bị khống chế” bởi các đấng sinh thành, các nhà quản lý và thậm chí cả thời tiết! Đấy là biểu hiện cho thấy ta đã quên rằng không ai khác chịu trách nhiệm cho những suy nghĩ, cảm xúc mà ta tạo ra và cảm nhận được. Nhận thức “Luôn là tôi, và không ai khác, có thể khiến tôi nghĩ và cảm nhận theo cách này” là một sự khai sáng, có thể giải phóng bạn khỏi mọi nỗi đau. Khổ đau là tự nhiên? Nhiều người tin rằng khổ đau là tự nhiên, là bản chất và là điều làm cho ta trở nên “người” hơn. Do vậy mà rất ít người chất vấn về điều đó. Ta đã thất bại trong việc nhìn ra sự thật rằng đấy chỉ là một niềm tin sai lệch! Nếu ta tin khổ đau là tự nhiên và bình thường, có vẻ như khổ đau hay bất hạnh sẽ dần gia tăng trong cuộc sống, và ta sẽ không nhận ra mình có thể làm gì đó để thay đổi tình trạng này. Nhưng nếu bạn có thể nhận ra mọi nỗi khổ đều do chính mình tạo ra, thì bạn sẽ thức tỉnh trước khả năng xóa bỏ niềm tin rằng bạn là một nạn nhân bất lực. Hãy nhận ra rằng bạn không bao giờ là nạn nhân. Nếu bạn lựa chọn như thế, hầu hết mọi thứ, từ cảm xúc hằng ngày đến chất lượng cuộc đời bạn, hoàn toàn có thể thay đổi! Tuy vậy, bạn cần phải kiểm tra, thách thức và thay đổi nhiều niềm tin bạn đã “kế thừa” từ thời thơ ấu,“hấp thu” từ thời học sinh và “tiêu hóa” trong suốt khoảng thời gian ở trong thế giới người lớn. Chính những niềm tin ấy giam hãm tâm hồn của hầu hết mọi người, biến chúng ta trở thành những con người hoàn toàn trái với tự nhiên và do vậy không mạnh mẽ. Những suy ngẫm trong quyển sách này sẽ vạch rõ những niềm tin thông thường nhất và nguy hại nhất đã khiến ta đau khổ. Từ đó bạn sẽ nhận ra những niềm tin ấy đã “tiêm nhiễm” và tàn phá tâm hồn bạn ra sao. Sau cùng, bạn sẽ nhận thức được những căng thẳng, buồn bã và khổ đau đều có gốc rễ từ những niềm tin mà bạn – chủ ý hay vô tình – cho là đúng. Cũng có những hiểu biết thấu suốt về cách bạn kết thúc khổ đau và đưa tâm hồn về trạng thái mạnh mẽ. Song, kỳ lạ là nhiều người thích ôm giữ mãi nỗi bất hạnh, thoải mái với hận thù và mãn nguyện với căng thẳng! Họ không muốn chấm dứt đau khổ. Họ không muốn trở nên mạnh mẽ. Thậm chí họ còn lấy nỗi đau cảm xúc của mình để làm nền tảng cho nhận thức Tôi là ai. Khi nỗi bất hạnh ngấm sâu vào ý thức về nhân dạng bản thân, sẽ rất khó giải phóng bản thân khỏi tâm bệnh mãn tính hay sự nhận dạng sai lầm. Đây chính là gốc rễ khiến tâm hồn ta phiền não và yếu đuối. Cuối cùng bạn sẽ tìm thấy được phương thuốc – một phương thuốc duy nhất – cho mọi hình thái khác nhau của nỗi đau. Có rất nhiều liệu pháp và phương thuốc cho những căn bệnh thể lý, nhưng duy chỉ một phương thuốc tối thượng cho mọi bệnh tật trong tâm hồn! Phương thuốc này có khi chỉ mất vài giây để nhận ra, nhưng thường thì cần có thời gian để nó trồi lên từ đáy sâu tâm hồn. Chỉ khi đó ta mới có thể phục hồi lại hoàn toàn khả năng “miễn dịch” cho mọi loại tâm bệnh. Và rồi ta mới có thể trở nên mạnh mẽ, duy trì trạng thái mạnh mẽ và sống mạnh mẽ một lần nữa. “HỆ MIỄN DỊCH” TÂM HỒN Bất cứ tế bào nào trên cơ thể bị xâm chiếm bởi một dạng năng lượng không thân thiện hay có tính xung khắc, thì những tế bào hỗ trợ của hệ miễn dịch – kháng thể và tế bào bạch cầu – gần như ngay lập tức nhận ra sự hiện diện của “kẻ xâm lăng”. Chúng nhanh chóng di chuyển đến địa điểm thích hợp để bảo vệ những vùng bị ảnh hưởng. Khi đến đó, chúng có khả năng phân định và nhận biết bản chất của sự xâm nhập hoặc tình trạng của tế bào. Nhiệm vụ của chúng là trục xuất hoặc cô lập, rồi kìm hãm những trục trặc, thường gọi là… bệnh tật! Những đau khổ về tinh thần là dấu hiệu cảnh báo rằng sự mạnh mẽ trong tâm hồn đang bị tổn thương. Đó có thể là cảm giác hơi khó chịu ban đầu, cuối cùng rơi xuống trạng thái căng thẳng tột độ và có thể bao gồm bất cứ điều gì từ trầm uất đến nổi cơn thịnh nộ. Hệ miễn dịch của cơ thể tồn tại là để truy tìm, phân định và bảo vệ cơ thể trước nhiều bệnh tật thể lý. Hệ miễn dịch của tâm hồn cũng hoạt động theo cách tương tự đối với nhiều loại bệnh tâm hồn (dis-ease). Triệu chứng đầu tiên của bệnh tâm hồn thường là cảm giác khó chịu trong tinh thần hay cảm xúc! Để nói về bệnh ý thức mà ta sắp cùng nhau khám phá sau đây, tôi sử dụng những từ như bản thân, linh hồn, ý thức và tâm hồn với cùng một ý nghĩa. Tất cả những từ này đều diễn tả bản thể Tôi tách biệt với cơ thể Tôi trú ngụ. Năng lượng của cơ thể là dạng năng lượng vật chất, còn năng lượng của linh hồn/bản thân là năng lượng tinh thần. Vật chất là thứ ta có thể nhìn thấy và chạm vào, trong khi linh hồn thì không. Bạn không có linh hồn, mà bạn chính là linh hồn. Bạn không có ý thức, mà bạn chính là ý thức. Bạn không có một tinh thần ẩn khuất đâu đó trong cơ thể. Nó cũng chẳng phải một thực thể bí ẩn trôi nổi nào đó. Bạn là một thực thể tâm linh có sinh khí và phát tỏa qua hình hài mà bạn trú ngụ. Trong khi hệ miễn dịch của cơ thể do những tế bào hỗ trợ hình thành, thì hệ miễn dịch của tâm hồn lại ở bên trong bạn, một tâm hồn! Nó không thể phân tách khỏi bạn! Tôi nhấn mạnh điều này nhằm phân biệt giữa tâm hồn với cơ thể! Hệ miễn dịch của tâm hồn là một khía cạnh tự nhiên và không thể thiếu trong tâm hồn; hay nói rõ hơn, đó là những dịch chuyển đặc thù trong ý thức. BA SỰ DỊCH CHUYỂN TRONG Ý THỨC Khi hệ miễn dịch trong tâm hồn hoạt động, sẽ xuất hiện ba sự dịch chuyển ý thức, đó là nhận biết, thấu hiểu và chuyển hóa. Để minh họa cho cách ý thức dịch chuyển và hoạt động, hãy hình dung bạn đang lái xe đến một nơi đã biết. Bạn biết hướng đi nhưng không chắc chắn về lộ trình. Trong khi lái, bạn có cảm giác khó chịu (nhận biết) mà không biết lý do vì sao. Rồi bạn ở trong có cảm giác ấy và tìm hiểu kỹ lưỡng. Bất chợt bạn phát hiện ánh mặt trời chiếu bên trái xe của bạn, trong khi đúng ra là nên ở bên phải. Bạn hiểu rõ (thấu hiểu) mình đã bị lạc đường và vì vậy bạn chuẩn bị đổi hướng (chuyển hóa). Sau đó cảm giác khó chịu tự động biến mất. Một ví dụ khác nữa, chẳng hạn như bạn tức giận với một ai đó. Không phải thỉnh thoảng, mà bạn thường xuyên giận dữ như thế trong suốt cuộc đời mình. Rồi một ngày nọ, bạn nổi điên đến mức phải khựng lại và tự hỏi “Nổi nóng như vậy có đáng không?”. Bạn biết tức giận cũng là một căn bệnh. Không chờ đợi cơn giận nguôi ngoai, mà bạn nhìn thẳng vào nó và hiểu ra: a) Bạn chính là người tạo ra nó b) Và lý do bạn tạo ra nó là bạn tin người khác nên làm theo những gì bạn nói (hiển nhiên là họ thường làm trái ý bạn!). Thực ra, bạn tưởng rằng: a) Bạn có thể kiểm soát người khác. b) Và người khác chịu trách nhiệm cho hạnh phúc của bạn. Bạn dành ra vài phút cố thách thức những niềm tin ấy và nhận ra chúng không hề đúng. Dĩ nhiên là không đúng rồi! Bạn không thể kiểm soát người khác, không bao giờ! Có vẻ như bạn đang kiểm soát người khác khi họ làm theo điều bạn muốn, nhưng thật sự tự thân họ vẫn quyết định họ sẽ làm gì. Hiển nhiên là người khác cũng không chịu trách nhiệm cho hạnh phúc của bạn. Bạn có thể nhìn ra một thực tế là bạn không thể kiểm soát được ai, mà chỉ có thể ảnh hưởng đến họ. Nhận ra thực tế này là bước khởi đầu để chuyển đổi trạng thái, từ đó dẫn đến thay đổi suy nghĩ và hành vi. Bạn chẳng còn cố kiểm soát người khác nữa. Bạn không còn giận dữ với bất kỳ ai, và theo đó căn bệnh nóng giận được chữa lành! Năng lượng của bạn giờ đây được sử dụng vào việc sáng tạo những cách thức khác nhau để tạo sự ảnh hưởng tích cực. Bạn đã nhận ra căn bệnh này, dám nhìn thẳng vào nó và hiểu rõ niềm tin nào đã gây ra tâm bệnh. Rồi bạn nhìn sâu hơn một chút, nhận ra sự thật, sử dụng sức mạnh của sự thật để chuyển đổi trạng thái tinh thần mình. VI-RÚT NIỀM TIN Lúc này, ta đã quá quen với khái niệm vi-rút. Chúng thường lây nhiễm và phá rối chức năng của máy móc hay cơ thể. Nhưng loại vi-rút nào mới đầu độc và tàn phá ý thức tâm hồn? Phải chăng đó là những con vi-rút niềm tin? Những niềm tin sai lệch gây ra xáo trộn trong ý thức. Dù chủ ý hay vô tình, phản ứng tiêu cực của ta đối với ngoại cảnh đều bắt nguồn từ một niềm tin lệch lạc nào đó. Niềm tin khống chế cách hành xử của ta. Tuy nhiên, niềm tin đã được hình thành từ những trải nghiệm cá nhân, truyền từ đời này sang đời khác, do vậy chúng không thật. Người xưa cho rằng “Sự thật làm bạn tự do”, trong khi phản ứng hấp tấp sẽ tước mất khả năng lựa chọn cách hồi đáp đúng của bạn. Chỉ khi ta hiểu ra chân tướng sự việc, thì sự thật mới giải phóng ta khỏi nỗi khổ đau. NGHỆ THUẬT (A.R.T) CHỮA LÀNH Nhận biết – Thấu hiểu – Chuyển hóa Giai đoạn 1 – Nhận biết (Awareness) triệu chứng Mọi sự bất an – dù là hơi khó chịu – gờn gợn trong suy nghĩ và cảm xúc của bạn đều là những biểu hiện ban đầu của tâm bệnh. Tự nhận biết mình đã bị bệnh dạng này quả là không dễ với hầu hết mọi người bởi ta đã được “lập trình” chỉ nhận biết những gì đang xảy ra ở thế giới bên ngoài (người khác, thời tiết, chương trình truyền hình, tin tức, công việc của ngày mai, ăn gì cho bữa tối, tiền bạc...). Chỉ duy nhất một thứ hiếm khi ta nhận biết, đó là những gì đang diễn ra bên trong ý thức. Ta thấy khó nhận diện những suy nghĩ và cảm xúc mà ta tạo ra qua cách hồi đáp của mình với thế giới. Ta mơ hồ nhận ra tác động của cảm xúc đối với cơ thể. Ta có khuynh hướng phớt lờ sự hiện diện của cảm xúc cho đến khi nó thật sự chạm vào dòng năng lượng thể chất và cảm nhận rõ điều gì đó. Ta để ý thấy bụng dạ mình không yên mỗi khi có lo lắng; mỗi khi ta sợ hãi, trái tim lại đập dồn dập; mỗi khi ta căng thẳng, cơ bắp căng cứng cả lên; mỗi khi ta tức giận, huyết áp sẽ tăng cao... Vì lẽ đó mà ta có xu hướng cho rằng cảm xúc chỉ liên quan đến cơ thể, chứ không biết rằng mọi cảm xúc đều bắt nguồn từ ý thức, tức từ tâm hồn. Hầu hết chúng ta có vẻ chưa nhận biết vì sao cảm xúc lại trỗi dậy trong ta. Do không có một ngôn ngữ chung để diễn tả, nên ta thấy khó gọi tên những gì đang diễn ra bên trong ý thức. Diễn đạt bằng lời những cảm nhận của mình là một trong những cách dễ dàng nhất để tìm hiểu và nâng cao nhận thức – lý tưởng là với một người mà ta hoàn toàn có thể cởi mở, thoải mái trao đổi mọi điều ta đang nghĩ và cảm nhận. Khi cởi mở, ta có thể cùng nhau sáng tạo một ngôn ngữ chung và bắt đầu nhận biết rõ hơn mối liên hệ giữa niềm tin và trải nghiệm, giữa quan điểm và cảm xúc, giữa thái độ và cảm nhận, giữa ký ức và hành vi của ta. Bên cạnh những cuộc trò chuyện như thế, nếu ta lồng ghép vào những khoảng thời gian tự suy ngẫm trong yên lặng, đôi khi sẽ ta bắt được hiểu biết thấu suốt nào đó qua những chia sẻ khôn ngoan ở người khác, từ đó ta nhận thức tốt hơn và thấu hiểu hơn những gì đang diễn ra trong ý thức mình. Ta bắt đầu nhìn ra cách thức và lý do vì sao ta lại tạo ra nhiều bệnh ý thức đến thế. Ta còn nhận ra cách chúng tàn phá sự mạnh mẽ trong tâm hồn ta như thế nào. Đây không phải thói xem mình là cái rốn của Vũ trụ mà là sự giáo dục nội tâm trong “ngôi trường - ý thức”, ngôi trường đích thực trong cuộc đời này. Không mất nhiều thời gian để ta có thể nhận diện và giải thoát bản thân khỏi những chứng bệnh của tâm hồn. Ta sẽ cùng khám phá chi tiết mọi loại tâm bệnh trong cuốn sách này, rồi qua đó bạn có thể nhận diện chính xác mình cần ngưng “học” những gì. Giai đoạn 2 – Thấu hiểu (Realization) nguyên nhân Thấu hiểu có nghĩa là “nhìn” thấu được bệnh và hiểu rõ niềm tin sai lệch đã đầu độc ý thức ta như thế nào. Ta chỉ có thể hiểu rõ khi không lảng tránh cảm xúc của mình, mà nhìn thẳng vào nó. Từ đó, ta có thể thấy chính xác niềm tin sai lạc nào đang thao túng cảm xúc và gây bệnh cho ta. Để làm được như vậy, ta cần chiêm nghiệm trong yên lặng và tìm ra manh mối, có thể từ một người nào đó từng trải qua tâm bệnh dạng này. Rồi khoảnh khắc Aha!(*) sẽ xuất hiện “Giờ tôi đã hiểu vì sao tôi cảm thấy như thế, vì sao tôi buồn, vì sao tôi tức giận và vì sao tôi sợ hãi! Tôi đã nhận ra niềm tin nào – định hình suy nghĩ và cảm xúc – gây nên căn bệnh ý thức này”. (*) Khoảnh khắc Aha!: là tiếng nói tỏ sự vui mừng khi hiểu ra điều sâu sắc ẩn chứa bên trong những vấn đề mà mình đang vật lộn để giải quyết. Bạn sẽ nhận ra mọi tâm bệnh đều có những triệu chứng ban đầu là cảm xúc. Mà cảm xúc lại là một dạng của đau khổ. Đây là điều có thể khó được nhiều người chấp nhận, thông thường là do họ chưa bao giờ nghiêm túc suy ngẫm và xác định cảm xúc là gì. Cần có sự chú ý và một khoảng thời gian nhất định để suy ngẫm về trải nghiệm nội tại này. Chỉ khi đó ta mới hiểu hơn về những cảm xúc do ta tạo ra và cảm nhận. Từ đó ta mới có thể nhận diện và gọi tên rõ ràng cho một cảm xúc, cũng như vì sao ta tạo ra nó. Quá trình này diễn tiến nhanh hay chậm tùy vào mức độ quan tâm của ta! Ngay từ bé, hầu hết chúng ta “được” nhồi cho niềm tin rằng đã là người thì phải có những lúc tích cực và những lúc tiêu cực – sợ hãi và yêu thương, giận dữ và vui vẻ, hận thù và trắc ẩn... Thật sự ta chưa bao giờ nghi ngờ gì về niềm tin ấy cho đến khi ta nhận ra mọi cảm xúc đều bắt nguồn từ ý thức. Và ý thức thì không có tính hai mặt, không có những thái cực đối lập, từ đó những niềm tin về cảm xúc bắt đầu tan biến. Không có cảm xúc tích cực hay tiêu cực nữa mà chỉ là có cảm xúc, hoặc không có cảm xúc, tùy theo tình huống! Ở thời đại này, nhiều người dường như không còn thích thú gì với việc khám phá và nhận thức bản thân nữa. Nó vừa bí ẩn, vừa phức tạp! Đâu cần phải phân tích chi tiết như thế, mà chỉ cần được sống là tốt lắm rồi! Và cuộc đời này sao lại không có những cảm xúc tích cực, lẫn tiêu cực cơ chứ? Đây chính là điểm mấu chốt để ta bắt đầu quy trình chữa lành mọi bệnh tật trong tâm hồn, mọi đau khổ, căng thẳng và bất hạnh. Đó là nơi ta có thể tái khám phá niềm hạnh phúc đích thực và trường tồn, niềm hạnh phúc không dựa trên bất cứ điều gì hay bất cứ ai. Tuy nhiên, ta cần phải nghiêm túc thách thức và gạt sang một bên nhiều niềm tin đã góp nhặt, bao gồm cả niềm tin rằng đã là người thì phải có những cảm xúc tích cực và tiêu cực. Chỉ có cảm xúc đơn thuần. Tình yêu không phải là một cảm xúc! Đấy là một trạng thái của tâm hồn. Hạnh phúc đích thực không phải là một cảm xúc! Đó là trạng thái của tâm hồn. Niềm vui thuần khiết cũng không phải là cảm xúc! Nó là một trạng thái của tâm hồn. Cảm xúc chỉ xuất hiện khi năng lượng ý thức bị bóp méo và bị mất đi sự rung động thanh cao nhất – và cũng là trạng thái tự nhiên. Ta gọi rung động thanh cao nhất ấy là tình yêu thương. Ở đây, thấu hiểu nghĩa là nhìn ra và thông hiểu niềm tin nào là tác nhân gây tâm bệnh (cảm xúc). Chẳng hạn như, niềm tin gây bệnh sợ hãi là “Sống là một quá trình đấu tranh sinh tồn”; niềm tin gây bệnh bất an là “Nhiều tiền thì mới gọi là giàu sang”; niềm tin gây bệnh cáu gắt là “Cái bàn phải được đặt đúng chỗ tôi muốn”. Thấu hiểu cũng có nghĩa là thức tỉnh trước sự thật sâu sắc rằng “Sống không phải là quá trình đấu tranh sinh tồn mà là cơ hội phục vụ mọi người”,“Nguồn tài nguyên ý thức nội tại (như đức hạnh) mới là của cải đích thực”, và “Hạnh phúc không phụ thuộc vào việc cái bàn được đặt ở đâu”. Khi ta hiểu rõ những sự thật này, tâm bệnh mới được chữa lành. Sự thật chính là chất xúc tác dẫn đến giai đoạn thứ ba, giai đoạn chữa lành cho tâm hồn, tức là giai đoạn chuyển hóa. Giai đoạn 3 – Chuyển hóa (Transformation) trạng thái của bản thân Sự chuyển hóa bắt đầu diễn ra khi ta nhận ra sự thật. Từ đó, ta có thể chế ngự và thay đổi niềm tin sai lạc – mầm mống gây bệnh. Chữa lành nghĩa là đưa năng lượng ý thức trở về trạng thái, hay tần số rung động đúng. Lúc này, cảm giác (tâm) bệnh được thay thế bằng cảm nhận bình yên và hài lòng, trắc ẩn và hợp tác, có những động cơ trong sáng như quan tâm và thấu hiểu. Từ đó, những mối liên hệ hài hòa và lành mạnh được xây dựng. Nhưng làm sao ta có thể nhận ra đấy là sự thật? Có gì khác biệt giữa niềm tin và sự thật? Ta từng tin Trái đất này là phẳng, rồi ta nhìn thấy bức ảnh chụp Trái đất từ không gian và nhận ra rằng Trái đất hình tròn. Một vài người tin rằng hạnh phúc đến từ bên ngoài. Bạn có thể xem đây là dạng niềm tin kiểu “Trái đất phẳng”! Nhưng nhiều người đã chiêm nghiệm và cho rằng hạnh phúc xuất phát từ bên trong ý thức. Mỗi người đều có thể tạo ra hạnh phúc từ bên trong và lan tỏa ra bên ngoài. Có lẽ bạn vẫn tin người khác khiến bạn tức giận. Nhưng thực tế chẳng ai làm bạn giận. Cảm xúc này là do bạn tạo ra! Đã tạo ra nó, vì vậy bạn phải có trách nhiệm đối với nó. Hiểu rõ sự thật này, bạn sẽ có thể chọn lựa cảm nhận cho riêng mình, từ đó thay đổi cách bạn tương giao với người khác và thay đổi cả cách sống của bạn. Hầu hết mọi người đều tin rằng tình yêu là thứ cần phải đạt được, do đó họ lao đi tìm kiếm nó. Nhưng yêu là trao đi vô điều kiện cơ mà. Nếu vậy, sao ta lại phải đi tìm? Nó đang ở ngay đây! Tìm kiếm là vô ích, vì chỉ gây thêm bệnh mà thôi! Sự thật giúp thay đổi nhận thức, từ đó dẫn đến thay đổi suy nghĩ và hành động. Mỗi lần thấu hiểu là một “liều” sức mạnh làm thay đổi trạng thái tinh thần. Sự thấu hiểu có sức mạnh chữa lành tâm hồn, nghĩa là loại bỏ nhiều căn bệnh được hình thành bên trong tâm hồn. Tưởng tượng cơ thể bạn đang nằm co quắp bên trong một cái thùng các-tông chỉ bằng nửa chiều cao của bạn, nằm lâu đến nỗi mất đi hình dáng/tầm vóc tự nhiên. Bạn cảm thấy rất khó chịu và đau nhức toàn thân. Điều tương tự đang xảy ra với ý thức. Trạng thái tự nhiên của tâm hồn là phát tỏa sóng rung động (bình an, yêu thương, vui tươi, trắc ẩn, nhẫn nại...). Bạn làm gì... bên trong tâm trí mình? Con người có khả năng tỏa sóng từ trạng thái tự nhiên của mình, tựa như những bông hoa. Nhưng họ đã mất đi khả năng bẩm sinh ấy, do đó mất luôn khả năng lan truyền sóng vào trong suy nghĩ và hành động của họ bởi họ đang co bản thân mình trong những cái bất thường và không còn giữ được bản chất thật của ý thức nữa. Bản thân ta đã bị tô vẽ bởi những điều xảy ra trong tâm trí – đó là hình ảnh, ý tưởng, ký ức và niềm tin. Đôi khi ta gọi đó là gắn kết. Ta nhận dạng mình qua những điều ta gắn kết. Đây là lúc cái tôi giả tạo ra đời. Vì lý do đó mà ta gọi cái tôi là nhận dạng sai. Khi ta đồng hóa mình với những gì đang diễn ra trong tâm trí, ý thức bị biến dạng. Ta bị lẫn vào một ý tưởng, một hình ảnh hay niềm tin nào đó. Ta chẳng còn là một tâm hồn tự do như vốn là, mà bị trói buộc vào khuôn khổ của một suy nghĩ. Và tự dưng ta thấy mình nhỏ bé, không tương xứng, có cảm giác bị đe dọa, sợ hãi, buồn rầu, căng thẳng, giận dữ và nhiều cảm xúc bệnh tật (tinh thần) khác! Đây là lý do vì sao cái tôi, nhận dạng sai, là mầm mống gây ra các loại bệnh trong tâm hồn, sau đó bộc phát thành bệnh thể chất. Sự chuyển hóa diễn ra khi ta giải phóng bản thân khỏi mọi khuôn khổ bất thường đã được ta tạo ra và tiếp nhận bên trong tâm trí mình. Có lẽ bạn đã nhận ra bản thân bạn không phải là tâm trí mà tâm trí chỉ là một chức năng, một thuộc tính hay cơ quan của ý thức. Ngay khi bạn có ý tranh cãi với một ai đấy, bạn đã bị lẫn vào một niềm tin nào đó bên trong tâm trí. Đương nhiên bạn chẳng thể nào nhận ra điều ấy bởi bạn đang quá bận bịu xây tường phòng thủ hoặc tìm kế sách phản bác lại niềm tin của người đối diện. Chính niềm tin đang khuôn đúc bạn, do đó bạn cảm thấy đối tượng kia là mối đe dọa. Điều này diễn ra thầm kín bên trong bạn, bạn tự mình tạo ra nó. Cho đến khi bạn nhận thức niềm tin chỉ bắt nguồn từ một ý niệm bạn là cái gì đó khác với bản thể đích thực, bạn mới có thể buông bỏ nó. Bạn mới có thể bước ra khỏi nó, đó là sự chuyển hóa. Bạn bắt đầu quay trở về bản thể đích thực, là một tâm hồn tự do. Khi đó, mầm mống gây bệnh – như sợ hãi, giận dữ – mới chịu tàn lụi. Transformation (chuyển hóa) = trans (vượt trên) + form (hình dạng) + ation (hành động) Hành động nào vượt trên cả ý tưởng hay hình ảnh của tâm trí thì đó là hành động trong sáng, xuất phát từ ý thức, nơi tỏa sáng những phẩm chất đích thực của bạn, do vậy nó mang ý định trao đi vô điều kiện. Hành động ấy được xem là tốt và có ích vào mọi lúc. Bạn đã chuyển hóa khi hồi đáp một cách sáng tạo mà không nhuốm màu cảm xúc trước mỗi tình huống. Bạn không ức chế, giả vờ mà là chủ động. Emotion (cảm xúc) – gồm energy (năng lượng) và motion (chuyển động) – là hệ quả của việc gắn kết với nhân dạng sai lầm. Cảm xúc chỉ xuất hiện khi ta gắn kết với điều gì đó diễn ra trong tâm trí. Chẳng hạn, bạn tức giận khi ai đó làm vỡ cái bình cổ của bạn bởi vì bạn đang đồng hóa mình với cái bình cổ ấy, nghĩa là gắn kết với hình ảnh “cái bình cổ”. Nếu bạn tách bạch, bạn đã không đánh mất bản thân mình để rơi vào cảm xúc giận dữ. Giận dữ là cảm xúc đau đớn, tiếc nuối và sợ hãi vì cái bình đã mất. Nhận ra cái bình ấy không phải là bạn, thì bạn sẽ xử trí bình tĩnh, vị tha, hướng tới giải pháp và khi đó bạn sẽ không dễ xúc động mà phát tỏa tình yêu thương (là chính bạn) cho người khác! Chọn lựa cảm nhận! Lựa chọn cũng là một khả năng được khôi phục khi có sự chuyển hóa. Hẳn bạn đã nhận ra mình không thể lựa chọn tốt khi đang xúc động! Đây là manh mối để bạn hiểu ra tình yêu thương không phải là cảm xúc. Bản thân tình yêu khi phát tỏa từ ý thức sẽ biết cách biểu lộ hợp lý, dù bằng sự quan tâm, trắc ẩn, chấp nhận, vị tha, tốt bụng hay thấu hiểu. Bạn sẽ nắm bắt được mình cần trao đi yêu thương dưới hình thức nào. Bạn không thể lựa chọn như thế khi rơi vào cảm xúc bực bội, sợ hãi hay buồn nản. Khi bạn lo lắng cho một ai đó và lầm tưởng nó là tình yêu hay sự quan tâm, bạn sẽ không nhận ra mình chẳng còn lựa chọn nào ngoài việc sợ hãi, trách móc... bởi vì lo lắng chính là nỗi sợ hay cảm giác bất an... Bạn đang bận rộn với những cảm xúc lo lắng ấy, và vì vậy chẳng còn thời giờ hay năng lượng nào để quan tâm đến họ. Lo lắng khiến bạn thêu dệt nên những hình ảnh hay ý tưởng về điều gì đó tiêu cực xảy ra đối với người ấy... Do vậy, ý nghĩa đích thực của tình yêu đã biến mất! Trí thông minh cảm xúc?! Bạn có để ý thấy mỗi khi bạn ham muốn một điều gì đó, bạn đã có nó dưới dạng một hình ảnh hay một suy nghĩ trong tâm trí mình không? Bạn gắn kết với hình ảnh ấy, rồi giận dữ nếu không đạt được hoặc lo sợ nếu làm mất nó. Trong khi tình yêu, như bạn đã biết, không phải là ham muốn, chiếm hữu, đạt được... hay đau khổ. Đây là lý do vì sao trí thông minh cảm xúc là một nghịch lý. Thực tế, lo sợ, giận dữ và đau khổ triệt tiêu khả năng trở nên thông minh, đưa ra những quyết định chính xác hay có những lời khuyên hữu ích! Xúc động mạnh còn là biểu hiện của bệnh bên trong ý thức. Thật khó nhận ra ta đang bị bệnh khi phản ứng thái quá với đầy cảm xúc... bởi niềm tin này đã được người khác “cài đặt” vào ta trong quá trình trưởng thành. Nhận ra mình bệnh là một chẩn đoán, còn cách điều trị hiệu quả vẫn là xem xét nội tâm để nhận ra nguyên nhân sâu xa của những niềm tin sai lệch và nhìn ra sự thật. Tách bản thân khỏi niềm tin sai lệch không có nghĩa là né tránh, thờ ơ hay khô khan... mà đứng ở tư thế là chính mình, cái Tôi nội tâm! Khi đó, bạn mới thật sự tự do để lan tỏa hơi ấm yêu thương từ con tim bạn đến mọi người. HỆ MIỄN DỊCH TÂM HỒN TÔI CÓ ĐANG HOẠT ĐỘNG? Khi hệ miễn dịch của tâm hồn suy yếu, ta không còn khả năng nhận thức điều gì diễn ra trong ý thức mình. Ta dễ bị tấn công bởi nhiều loại vi-rút niềm tin như “Làm người là phải đau khổ”, “Sống là quá trình đấu tranh để sinh tồn”,“Thành công là đạt được thứ hạng nhất”,“Tiền bạc sẽ thể hiện sự giàu có”... Niềm tin che khuất khả năng nhận ra những biểu hiện bệnh trong tâm hồn. Kích hoạt hệ miễn dịch tâm hồn cũng là việc làm quan trọng tựa như nhận thức bản thân vậy. Tiến trình tăng cường “sức đề kháng” bắt đầu khi ta nhận ra tâm trạng bức bối và cảm xúc khó chịu là điều không hề bình thường chút nào, đi cùng nhận thức rằng ta hoàn toàn chịu trách nhiệm đối với mọi cảm xúc – sự thiếu thoải mái, hay những khoảnh khắc đau (tâm) bệnh – của mình. Thiết bị cảm biến ánh sáng có chức năng bật sáng hoặc báo động khi trời tối. Tương tự như thế, ý thức của ta là ánh sáng – ánh sáng tâm hồn, hay trường năng lượng – tỏa ra từ bên trong. Khi tần số, độ sáng và trường năng lượng ý thức tỏa ra quá yếu, ta có một thiết bị cảm biến khác, chính là cảm nhận, báo động có điều gì đó không ổn đang diễn ra ở đây. Nhưng ta thường hay phớt lờ hệ cảm biến này hoặc thậm chí tắt nó đi. Hầu hết chúng ta không hiểu hệ cảm biến của ý thức hoạt động như thế nào. Chẳng ai đưa cho ta cuốn hướng dẫn hay dạy ta cách tự nhận thức. Ta mù mờ trong việc đọc và gọi tên những cảm nhận của mình. Ta không tài nào kích hoạt hệ thống cảm biến, nhận biết dấu hiệu của cảm xúc và nguyên nhân khơi dậy những cảm xúc ấy. Hệ thống cảm biến nội tâm là cửa ngõ đi vào hệ miễn dịch tâm hồn, cũng như ảnh hưởng đến chức năng chính yếu của hệ miễn dịch tâm hồn. Chỉ khi đã quá đau khổ và chẳng còn đường thoái lui hay né tránh, ta mới chịu chú ý đến hệ cảm biến nội tâm để nhận ra điều gì đó cần thay đổi ở bản thân. 2 12 CĂN BỆNH TRONG TÂM HỒN Niềm tin L à chấp nhận điều gì đó có tồn tại hay có thật, nhưng không đủ bằng chứng. Ta nghĩ nó là thật, nhưng không nhận biết được nó có thật hay không. Sự thật Là điều luôn đúng, chẳng gì có thể suy suyển và được xác minh qua trải nghiệm. Bệnh tâm hồn, bệnh cơ thể Mỗi một căn bệnh trong tâm hồn đều xuất phát từ một niềm tin sai lệch nào đó, với triệu chứng riêng – biểu hiện qua kiểu suy nghĩ và nỗi đau cảm xúc đặc trưng – gây ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn năng lượng thể chất. Nhiều nghiên cứu cho rằng bệnh thể chất và bệnh tâm hồn có mối liên hệ mật thiết với nhau. Bệnh thể chất bắt nguồn từ bệnh tâm hồn. Ở đây chúng ta chỉ chú trọng đến việc chẩn đoán các loại tâm bệnh khác nhau, qua đó khôi phục trạng thái lành mạnh cho tâm hồn. Ta sẽ cùng chẩn đoán từng căn bệnh một, tìm ra nguyên nhân và cách điều trị. Sau mỗi phần sẽ có những câu hỏi để bạn suy ngẫm. Thật tốt nếu bạn chuẩn bị cho riêng mình một cuốn sổ ghi chép những câu trả lời. Trong hành trình thức tỉnh và hòa điệu với những gì đang thật sự diễn ra trong nội tâm, bạn cần liên tục tự suy nghiệm để thấu hiểu thay vì lệ thuộc vào lời khuyên bảo của người khác. Cuốn sách này chỉ nói về những điều bạn đã biết, nhưng bạn chưa thấy rõ bởi nhận thức của bạn đang tạm thời bị che khuất. 1. “Tôi phải có nhiều hơn nữa” Chứng NGHIỆN NGẬP Không chỉ ảnh hưởng đến cơ thể và chi phối não bộ, mà nghiện cũng là bệnh thuộc về ý thức. Triệu chứng thường gặp của bệnh là ham muốn và thèm khát. Ẩn sau mọi ham muốn là niềm tin sai lệch về việc thu nhận và sở hữu với “công thức” suy nghĩ điển hình “Tôi cần...”,“Tôi muốn...”,“Tôi phải có...”. Cơ thể và trí não bị kích thích để ham đòi có được những thứ hữu thể mang lại sự khuây khỏa. Không chỉ có thế, ham muốn của tâm hồn cũng “vươn vòi” đến những thứ vô thể – từ hiểu biết đến cảm giác được công nhận, từ chấp nhận đến sự khẳng định chắc nịch, từ xác tín đến vị nể. Ta đều biết rằng khi ta không nhận được những gì mình muốn, cảm xúc thất vọng và phẫn nộ – “họ hàng” của buồn nản và giận dữ – sẽ bùng phát. Đây không phải là những khoảnh khắc hạnh phúc, mà là những khoảnh khắc thống khổ, bệnh tật! Chỉ có thấu hiểu sự thật mới có thể chuyển hóa/chữa lành căn bệnh ham muốn/thèm khát này. Chỉ có sự thật mới có thể tước đi độc lực và trừ khử những con vi-rút niềm tin. Niềm tin chưa hẳn là sự thật. Đấy chỉ là điều ta tạo ra khi ta mất đi nhận thức về sự thật. Xét ở khía cạnh nội tâm, niềm tin là sự thất lạc nhận thức đúng! Ta chỉ có thể khôi phục lại sự thật khi hiểu ra bản thân mình là ý thức, vốn không hình tướng và không cần tranh đoạt điều gì cả! Cơ thể ta cần thức ăn, quần áo và chỗ ở, nhưng ta thực sự không cần chiếm đoạt hay sở hữu bất cứ điều gì! Nếu có một nhu cầu, đó là nhu cầu chăm sóc cơ thể thật tốt. Tuy nhiên, điều ấy cũng không thực sự cần đến vì đó là một trách nhiệm hiển nhiên. Phụ thuộc vào người khác Hầu hết chúng ta được sinh ra, được nuôi dạy và được gieo cho niềm tin rằng ta cần ai đó chấp nhận, ghi nhận. Chỉ sau đó ta mới thấy mình xứng đáng và có giá trị đối với người khác, đặc biệt trước những người quan trọng quanh ta. Chỉ sau đó ta mới tin rằng mình đạt được thành công trong cuộc sống. Nhiều người cứ mải mê tìm cách xây dựng danh tiếng trong mắt người khác vì tin rằng đó là cửa ngõ bước đến một cuộc sống hạnh phúc, đủ đầy. Đây là những niềm tin sai lệch ẩn sau mọi cái cần, cái thèm muốn. Khi những lời thừa nhận/công nhận thưa dần, cơn thèm khát không được thỏa mãn nữa, ta bắt đầu cảm thấy mình không xứng đáng và kém giá trị hẳn! Ta sợ rằng thất bại này sẽ tiếp diễn. Vậy nên ta lắc lư giữa cảm giác sợ hãi và buồn nản. Đến khi ta nhận được điều ngược lại với những gì mình thèm khát, chẳng hạn như một lời phê bình nhẹ nhàng hay cái nhíu mày phản đối từ những người có thẩm quyền, những người quan trọng đối với ta, tâm hồn ta tan nát, dẫn đến giận dữ và lo lắng tình trạng này có thể lại xảy ra. Tuy nhiên, chừng nào ta còn tin mình chính là hình dạng thể lý, thì mọi sự cần, muốn đều được xem là chính đáng. Quả là cơ thể có một số nhu cầu nhất định, nhưng nếu ta tin mình là cái cơ thể này, rồi ta sẽ tin “Tôi có rất nhiều cái cần”. Ta sẽ không thể thấu hiểu sự thật “Tôi, thực thể tinh thần, không cần bất cứ điều gì”. Sẽ rất khó vượt qua chứng nghiện ngập nếu ta không chịu giải phóng mình khỏi nhu cầu được thừa nhận, ham muốn được khẳng định và được khen ngợi từ thế giới. Sẽ rất khó chấm dứt những đớn đau cảm xúc đồng hành cùng ham muốn, thèm khát. Bạn có thể tự giải phóng mình? Bạn vẫn ổn khi không được chấp nhận, khen ngợi? Bạn vẫn hài lòng và vui vẻ khi không được người khác đánh giá tốt? Bạn vẫn bình tĩnh, không hề suy suyển khi bị chê bai, chỉ trích? Bạn có thể quan hệ, tương giao với mọi người mà không kèm theo đòi hỏi hay điều kiện gì hết? Bạn khỏe mạnh trong tâm hồn và trường năng lượng vui vẻ, hạnh phúc từ ý thức luôn lan tỏa nếu câu trả lời của bạn là “Có”. Điều đó chỉ xảy ra khi bạn nhận thức BẠN thực sự khác với cái HÌNH HÀI CƠ THỂ kia. Cơ thể bạn chẳng bao giờ có thể giống hệt hay trẻ ra như cơ thể của ai đó khác, mà nó biến đổi không ngừng, sẽ đến lúc già cỗi, rồi mất đi. Hẳn đây sẽ là một kết cục đáng buồn nếu bạn lầm tưởng mình là một cơ thể. Cốt tủy của hầu hết mọi triết lý thông thái đều hiển lộ sự thật rằng bạn là một thực thể ý thức, phát tỏa ra trường năng lượng nuôi sống cơ thể hữu hình này. Tự thân bạn đã phát tỏa và không cần nhận lấy điều gì đó từ ai. Hiểu rõ bản thân giúp bạn luôn trao đi, nghĩa là tỏa ra từ bên trong. Bạn nhận thấy việc cố ý chiếm đoạt và sở hữu là không bình thường, không hợp với lẽ tự nhiên. Bạn sẽ bắt đầu cảm thấy khó chịu, lố bịch khi cố tìm kiếm sự ghi nhận, khẳng định từ người khác. Tuy nhiên, bạn chỉ có thể nhận ra mình có gì khi bạn biết cho đi. Chẳng hạn, tôn trọng người khác vô điều kiện sẽ làm cho nhu cầu cần được tôn trọng trở nên không còn cần thiết. Hạnh phúc trỗi dậy từ bên trong khi bạn biết trân quý mỗi khoảnh khắc của cuộc đời. Bạn có được sự cứng rắn và uyển chuyển khi dám đối mặt với những khó khăn, thách thức. Quan tâm làm bạn cảm nhận rõ tình yêu thương dành cho người khác. Cho đi là cách để bạn củng cố nhận thức về các giá trị nội tại. Bạn sẽ thật sự khỏi bệnh nếu như vẫn giữ được trạng thái bình tĩnh, vui vẻ khi bị chê bai, phớt lờ, thậm chí là quấy phiền. Thói quen chiếm hữu được chữa lành và bạn lại thấy mình khỏe mạnh. Suy ngẫm cá nhân Hãy dừng lại vài phút và suy ngẫm về 3 chuyển động của ý thức sau: Nhận biết: Viết ra 3 tình huống gần đây nhất mà bạn chủ ý tìm kiếm sự công nhận/ghi nhận từ người khác. Thấu hiểu: Lý do nào khiến bạn tìm kiếm sự công nhận/ghi nhận ấy? Chuyển hóa: Hãy tưởng tượng bạn không cần sự công nhận/ghi nhận ấy nữa. Bạn cảm thấy thế nào? Thái độ và hành vi của bạn sẽ khác đi ra sao? 2. “Của tôi!” Bệnh MÙ QUÁNG Ta có thể nhìn thấy mọi thứ xung quanh mình bằng đôi mắt thể lý, nhưng vẫn có thể bị “mù” trong ý thức. CẢM XÚC là triệu chứng chính của bệnh mù quáng. Giống như cát bụi bay vào đôi mắt thể lý, cảm xúc cũng là hạt cát mà ta tự ném vào con mắt tâm hồn, con mắt nội tâm. Mỗi khi xúc động, dường như bạn chẳng thể nào nhìn nhận rõ ràng, suy nghĩ thấu đáo, hoặc đưa ra những quyết định chính xác. Niềm tin lệch lạc – của tôi – là nguyên nhân tạo ra nỗi đau cảm xúc, từ đó nảy sinh suy nghĩ “Đó là của tôi”,“Nó thuộc về tôi”, “Tôi sở hữu nó”… Rồi gắn kết, người bạn cũ, của ta tái xuất hiện! Song, ta ít khi nhận ra mọi cảm xúc đều có nguồn gốc từ những gắn kết mà ta tạo ra bên trong ý thức mình. Chỉ khi ta hiểu sự thật rằng không một ai, không một điều gì từng thuộc về ta, thì ta mới có thể giải phóng mình khỏi căn bệnh mù quáng. Lạc mất tình yêu... tạm thời! Ham muốn sở hữu thường phát khởi những suy nghĩ cho rằng “Mình yêu thích những thứ này, yêu thích những người này”, “Mình muốn có thêm, muốn họ thuộc về mình”... Ý nghĩa thật sự của tình yêu dường như đã bị thất lạc. Tình yêu thương bị đồng hóa với ham muốn và gắn kết – đầy ích kỷ và luôn đòi hỏi điều kiện. Tình yêu thương bị trộn lẫn với cảm xúc hưng phấn khi đạt được và sợ hãi, buồn nản khi mất đi. Ta mất đi khả năng trở thành tình yêu và niềm vui khi ta cản trở dòng năng lượng ý thức bằng một loại gắn kết nào đó. Hãy để ý thử xem, khi bạn gắn kết với ai hay điều gì, nếu không phải lúc này thì sau đó nỗi sợ và sự buồn nản cũng sẽ xuất hiện. Vì lý do này mà ta nhanh chóng bất an với nhận thức đầy tiếc nuối “Nó từng là của tôi”. Từ đau bệnh (cảm xúc) đến khỏe mạnh “Nó là của tôi, vì thế tôi yêu thương nó” hoặc “Nó sẽ thuộc về tôi, cho nên tôi sẽ thích có nó”, tất cả đều là những dấu hiệu cho biết ta đang nhầm lẫn giữa tình yêu và nỗi sợ – bạn sẽ phân biệt rõ khi bạn chú ý hơn đến những cảm nhận của mình. Sợ hãi khiến ta vướng vào chuyện hơn thua, tranh giành, chiếm giữ, khoanh vùng và khép kín; trong khi yêu thương là trao đi và mở rộng. Bất cứ khi nào ta nói “Tôi yêu...” với đối tượng nào đó, thường có nghĩa là “Đó là của tôi” với ý chiếm đoạt và kiểm soát. Như vậy, sợ hãi là một trạng thái bệnh, trong khi yêu thương là trạng thái lành mạnh! Khi ta sụt sùi trong nước mắt “Tôi đã mất một người tôi yêu thương”, thực tế là “Tôi đã mất một người tôi gắn kết”. Mà buồn là một trạng thái (tâm) bệnh, còn vui vẻ là một trạng thái lành mạnh. Thế rồi ai đó phản biện “Người thân hay đồ vật quý giá mà mất đi, liệu có thể cười đắc ý được không?”. Nhưng đâu ai bắt bạn phải cười vui hể hả, mà hãy gợi lại những khoảnh khắc đã có với người ấy và gửi đi những lời chúc lành để họ tiếp tục hành trình của họ. Trân trọng và chúc phúc là biểu hiện của yêu thương qua hành động. Nhiều người không dễ nhận ra sự thật này bởi niềm tin sai lệch: a) Một số loại hình gắn kết là ổn b) Và sở hữu/chiếm hữu là quyền của ta Hãy dừng lại và chiêm nghiệm xem nỗi đau cảm xúc của bạn sinh ra từ gắn kết hay yêu thương? Chỉ khi bạn hiểu đúng về cảm xúc và hiểu rằng niềm vui, tình yêu chân thành không phụ thuộc vào điều gì đó hay ai đó, bạn mới khỏe mạnh thật sự. Bằng trực giác, ta thấu hiểu rằng ta chẳng thể mang theo gì khi bước ra khỏi cuộc đời này và đến rồi đi là chuyện thường tình ở đời. Thế mà ta vẫn ngủ mê và ngu ngơ trước “lẽ tự nhiên” này. Ảo tưởng về khả năng sở hữu vẫn chen vào. Ta vẫn nghĩ gắn kết là bình thường, do đó cứ cố bám víu và cảm xúc tràn vào hầu hết các mối quan hệ. Cảm xúc làm ta nghiện ngập và kiệt quệ. Chẳng lạ gì khi trạng thái mệt mỏi, căng thẳng thường xuyên xuất hiện, khiến ta cần có những khoảng dừng, những kỳ nghỉ, những lần điều trị... nhưng chỉ có tác dụng tạm thời. Sau đây là những dạng thức gắn kết thường gặp: Gắn kết với Ý TƯỞNG Ngay khi bạn gắn kết với một ý tưởng và khẳng định nó là của mình, rồi có người phê bình ý tưởng đó, hãy để ý xem lúc ấy bạn phòng vệ (bệnh sợ hãi) hoặc phản bác lại (bệnh phẫn nộ) như thế nào. Nếu như không gắn kết, bạn sẽ cởi mở đón nhận những ý tưởng mới và không đánh mất sự bình an khi ý tưởng bạn đưa ra không được chấp nhận. Bạn có thái độ học hỏi và sáng tạo trong việc kết hợp các ý tưởng lại với nhau. Gắn kết với HÌNH ẢNH Nếu bạn tạo ra hình ảnh về bản thân dựa trên bất cứ thứ gì hiện có trên thế giới, hãy để ý xem cảm giác bất an (sợ hãi) “xuất đầu lộ diện” như thế nào. Hẳn không dễ tách bản thân khỏi những hình ảnh đã được tạo ra trong tâm trí. Ngay từ nhỏ, cứ mỗi sáng, ta đã học cách xây dựng hình ảnh bản thân dựa trên hình ảnh hiển thị qua chiếc ti-vi HD mỏng lét mà nhà nào cũng có – chiếc gương phòng tắm! Khi ai đó nhận xét về ngoại hình ta hay hình ảnh ta đã mặc định mình là thế, trong ta trỗi dậy một cảm xúc, thường dưới dạng buồn nản, giận dữ hoặc xấu hổ. Những cảm xúc ấy tạm thời che khuất con người thật của ta. Ta đánh mất bình an và không còn khả năng cởi tỏa chính mình, nói cách khác là trải rộng yêu thương đến tất cả. Chỉ khi ta nhận ra “Tôi không phải là cái hình ảnh được vẽ ra trong tâm trí tôi”, ta mới có thể quay về trạng thái vốn có của mình. Gắn kết với KÝ ỨC Nếu có ai thách thức hay cố hiệu chỉnh lại một ký ức nào đó của bạn, hãy để ý bạn bắt đầu bảo vệ cho những luận chứng, những mô tả chi tiết về sự kiện đã xảy ra (bệnh sợ hãi) và/hoặc trút sự khinh bỉ lên những lập luận của người khác (bệnh tức giận) ra sao. Bạn cũng có thể nhận diện sự gắn kết của bạn qua trạng thái của mình. Bạn cảm thấy buồn khi nhớ lại mặc dù nó đã là quá khứ. Gắn kết với NIỀM TIN Chẳng hay ho gì khi tin vào một lời mách bảo nào đó qua phương tiện truyền thông, sách báo bởi vì đấy cũng chỉ là một kinh nghiệm đến từ bên ngoài. Bạn hãy tự chứng nghiệm thông qua thiền định và những chiêm nghiệm trong cuộc sống. Khi ta nói “Ý tưởng của tôi, hình ảnh của tôi, ký ức của tôi, niềm tin của tôi”, như thể ta đang muốn công bố “chủ quyền” bất khả xâm phạm của mình. Niềm tin “của tôi” là mầm mống nảy sinh những cảm xúc tạm thời che khuất tầm nhìn khoáng đạt. Với một số người, căn bệnh ấy không phải chỉ tạm thời bùng phát, mà nó đã trở nên mãn tính, đeo đẳng mỗi ngày trong suốt cuộc đời họ! Bệnh... đa sầu đa cảm! Hẳn đây sẽ là lời tuyên bố táo bạo, gây bất đồng quan điểm ở nhiều người. Nhưng trước khi phản đối, bạn hãy dừng lại và kiểm tra xem cảm xúc có nghĩa là gì. Hầu hết mọi người tôi đã gặp ở các buổi hội thảo đều không có một khái niệm rõ ràng nào về cảm xúc. Tôi không nói rằng họ sai, mà dường như chúng ta không thể định nghĩa cảm xúc một cách rõ ràng. Vậy, cảm xúc là gì? Vì sao ta lại quá mơ hồ đối với khái niệm cảm xúc? Bởi 3 lý do: a) Thiếu nhận thức rõ ràng về điều ta đang cảm thấy bởi vì không ai thật sự dạy ta cách nhận diện những cảm xúc của mình. b) Mê mờ với sự thật rằng ta mới là người hoàn toàn chịu trách nhiệm cho điều ta cảm thấy ở mọi lúc, mọi nơi. c) Niềm tin rằng ta chỉ đơn thuần là cái hình hài cơ thể này, rồi xem cảm xúc là do não bộ sinh ra và do đó ta có rất ít khả năng chỉnh đốn nó. Thực tế là cảm xúc bắt nguồn từ ý thức, chứ không phải từ bộ não, và tác động đến bộ não. Chúng ta không phải là “nạn nhân” của chức năng não bộ. Bạn có thể biết được điều này ngay từ khoảnh khắc bạn bắt đầu chú ý đến thời điểm, nơi chốn và cách thức bạn tạo ra những cảm xúc, chẳng hạn như buồn nản, tức giận, sợ hãi... Nếu ta thật sự hiểu ra rằng ta hoàn toàn chịu trách nhiệm cho những cảm xúc và cảm nhận của mình, ta sẽ trở nên thận trọng hơn và nhanh chóng học cách lựa chọn, chủ động tạo ra những cảm nhận như mong muốn (Bạn có thể tham khảo thêm về tiến trình này trong quyển 7 Ảo tưởng Tình yêu). Xin đừng hiểu sai, tôi KHÔNG nói rằng cảm xúc là sai hay tồi tệ. Tôi KHÔNG nói rằng ta đừng bao giờ xúc động. Cảm xúc là dấu hiệu cho biết ta đang đau khổ, và nguyên nhân luôn là do gắn kết với một niềm tin/hình ảnh/ý tưởng nào đó. Cảm xúc là một bức thông điệp sống động, báo rằng ta đang mắc sai lầm về mặt ý thức. Bạn có nhận ra không? Hãy tìm đến một nơi yên tĩnh và gợi nhớ lại lần gần đây nhất mà bạn đã bồn chồn lo lắng (cảm xúc trỗi dậy). Ai đã tạo ra sự bồn chồn ấy? Bạn đã gắn kết vào hình ảnh/ý tưởng/niềm tin nào trong tâm trí mình? Chính xác là bạn đã tạo ra cảm xúc nào – hãy gọi tên nó? Nhận ra và gọi tên chính xác cảm xúc trong ý thức quả là không dễ dàng. Hãy nhớ rằng cảm xúc không phải là xấu hoặc đừng bao giờ vướng vào cảm xúc. Chính sự gắn kết đã ngăn cản bạn nhìn ra cách thức và lý do bạn tạo ra cảm xúc. Chỉ khi nhận ra thì bạn mới có thể dừng lại một cách tự nhiên. Tóm lại, cảm xúc là biểu hiện chính yếu của bệnh mù quáng. Tất cả mọi thứ, kể cả suy nghĩ và cảm xúc, đều đến rồi đi; chỉ duy nhất bản thể Tôi thật sự là luôn hiện hữu. Thấu hiểu làm bạn tự do. Bạn sẽ không còn bị khống chế bởi ảo tưởng về sự chiếm hữu! Chuyển hóa sẽ trở nên rõ ràng khi không còn sự hiện diện của cảm xúc. Bạn không còn khóc ròng khi ai hay điều gì đó xa rời bạn. Bạn không còn sợ hãi vì ai đó đã rời bỏ bạn. Bạn không còn giận dữ vì thực tế bạn có gì để mà mất! Bây giờ bạn có thể chào đón và ôm chầm lấy mọi người, mọi vật mà không cần phải đeo bám họ dưới bất kỳ hình thức nào – đôi khi ta gọi đó là tình yêu! Song, trong trạng thái yêu thương thật sự, trạng thái tồn tại thật sự của bạn, hoàn toàn vắng bóng cảm xúc! Nhận biết: Liệt kê 10 thứ quý giá nhất mà bạn nghĩ thuộc về mình. Thấu hiểu: Những thứ nào mới thật sự là của bạn? Chuyển hóa: Nếu từng thứ một bị lấy đi, ngay lập tức bạn cảm thấy thế nào? Cuối cùng... bạn cảm thấy thế nào? 3. “Tôi đã mất đi thứ rất quý giá” Bệnh TIM BUỒN là triệu chứng chính của bệnh tim trong tâm hồn và mầm mống gây bệnh bắt nguồn từ niềm tin sai lệch “Tôi đã mất đi người tôi yêu thương”,“Tôi đã mất đi một vật quý giá”... Tựa như bệnh cúm lây lan từ người này sang người kia, nỗi buồn cũng lan rộng theo các cuộc trò chuyện khi ta đồng hóa bản thân với người khác, rồi cảm thấy đau khổ theo họ. Nỗi buồn và đớn đau len lỏi vào các mối quan hệ, và cũng được tin là bình thường. Thật khó mà nhận ra rằng đó là một hình thái biểu hiện của đau khổ, là điều hoàn toàn không tự nhiên. Trở về thực tại! Hai hiện thực của cuộc sống đang bày ra trước mắt mỗi người, đó là thế giới vật chất luôn thay đổi và thế giới nội tâm, chỉ có suy nghĩ và cảm nhận thay đổi, còn không gian nội tâm thì không đổi. Khi bước vào khoảng lặng nội tâm, bạn sẽ gặp lại bản thân, tâm điểm của cuộc đời bạn. Tâm điểm ấy vững yên như trục bánh xe, còn mọi thứ xung quanh đều biến đổi. Dừng lại một lúc để đi vào tâm điểm, suy ngẫm và làm lắng đọng suy nghĩ của bạn. Nhận thức bạn chính là... sự tĩnh tại và tĩnh lặng! Cái tĩnh tại, bất biến, bất di bất dịch ấy… là bạn. Hai hiện thực này còn có tên gọi là ý thức (lõi) và hành động (từ nội tâm biểu hiện ra bên ngoài), với ranh giới là tâm trí. Mặc dù tâm trí nằm trong ý thức, tức là bạn, nhưng bạn không phải là tâm trí! Tâm trí giống như ô cửa sổ để bạn mang thế giới ngoài kia vào thế giới trong này. Đồng thời, bạn còn sử dụng tâm trí như là tấm vải bạt/màn hình để phóng chiếu hình ảnh, ý tưởng, quan niệm... từ trong này ra ngoài kia. Hầu hết chúng ta đã mất hẳn nhận thức về hiện thực bên trong, cho phép hiện thực ngoài kia tràn vào và dần lấp hẳn hiện thực trong này, đến mức mà chỉ hiện thực ngoài kia có trong hành động và trong các mối tương giao giữa ta với xung quanh. Như một hệ quả tất yếu, nhiều người sẽ chẳng bao giờ thật sự biết, và sẽ chẳng thật sự hiểu hiện thực chính yếu vẫn là bản thân ta. Do vậy, ta thường xuyên cảm thấy mình ở thế yếu trước tình huống và con người. Có câu nói rằng “Đối với người chỉ có búa trong tay, thì mọi chuyện đều biến thành cây đinh”, niềm tin “Tôi là cái hình hài cơ thể này” khiến ta nghĩ mọi thứ liên quan đến cơ thể mới là chính yếu, ta có xu hướng coi trọng và mong muốn những thứ vật chất ngồn ngộn trước mắt ta. Chỉ khi ta tỉnh thức và nhận ra bản thân mình là ý thức, ta sẽ chạm đến và nếm trải được trạng thái tĩnh tại bên trong. Đó là khoảnh khắc ta chỉnh sửa lại quan niệm của mình về hiện thực và khôi phục nhận thức về hiện thực chính yếu ở trong này. Bên trong & bên ngoài Khi bạn chú ý hơn đến những gì đang diễn ra trong ý thức, bạn đang phân tách giữa hiện thực bên trong và bên ngoài. Đó là lúc bạn nhìn thấy mối liên hệ giữa trong và ngoài, giữa ý thức và hình tướng, giữa quyết định của ngày hôm nay và số phận của bạn vào ngày mai, giữa bạn và cơ thể. Đây là khoảnh khắc để bạn chữa lành mọi căn bệnh trong tâm hồn. Bạn hiểu rằng hiện thực chính yếu (bạn ở trong này) không thể chiếm hữu bất cứ thứ gì thuộc hiện thực thứ yếu (thế giới ngoài kia), do vậy bạn cũng không thể mất gì. Không mất mát nghĩa là không đau khổ. Nhìn kỹ mà xem! Ta tin rằng làm người thì phải có lúc buồn nản và cho phép mình gặm nhấm nó đến mức thành thói tật. Buồn nản tích tụ lâu ngày trong ký ức sẽ trở thành lớp mây mù xám xịt, dễ dàng đưa ta vào trạng thái trầm cảm. Nhận ra sự tồn tại của nỗi buồn trong ý thức là bước đầu chữa lành cho cõi lòng nặng trĩu. Rồi bạn sẽ thấu rõ mầm mống gây bệnh – niềm tin sai lệch rằng bạn vừa mất thứ gì đó, người nào đó hoặc cơ hội nào đó... Hãy kiểm tra nội tâm mình cho đến khi bạn hiểu rằng thực tế bạn chưa từng sở hữu gì. Đây là lúc bạn thật sự cất bỏ gánh nặng, bạn trở nên nhẹ nhàng và sự chuyển hóa mới thực sự diễn ra! Cận cảnh Hãy ngồi xuống, thư giãn và quan sát mọi chuyển động của thế giới quanh bạn. Nhận thức rằng nếu không có bạn trong đó, mọi thứ vẫn trôi qua một cách dễ dàng! Bạn thấy mình thật tĩnh tại và để ý xem bạn có thể bình yên thế nào ở tâm điểm... chỉ quan sát và là chính mình. Thường xuyên thực hành bước vào tâm điểm và bạn sẽ phục hồi nhận thức rằng hiện thực chính yếu của cuộc đời là điều đang diễn ra trong ý thức, tức bên trong bạn, ngay lúc này. Bạn sẽ dần nhận ra mọi chuyển động ở ngoài kia thực tế đang diễn ra ở trong này, trên màn hình tâm trí. Lúc này, bạn đừng bước vào tâm trí, mà chỉ quan sát điều đang diễn ra trong tâm trí. Cả bộ phim mang tên Cuộc đời ở thế giới ngoài kia đang được trình chiếu trên màn hình tâm trí trong này, trong phòng chiếu ý thức và bạn là đạo diễn. Chỉ khi quan sát, bạn mới cảm thấy thật sự bình yên. Chú ý đến sự vắng mặt của cảm xúc và sự hiện hữu của niềm vui, sự trân trọng và biết ơn sâu sắc ở trong này đang ôm gọn mọi thứ ngoài kia! Nhận thức mọi người và mọi sự vật, sự việc đang lướt qua ý thức bạn như thế nào. Bạn nhận ra bạn chẳng bao giờ lướt qua như họ, mà bạn luôn…ở đây! Những gì trước đó bạn tin là ở ngoài kia thực ra đang ở trong này! Ngồi xuống… thư giãn… quan sát… nhìn… hiểu… thấu… là hiện thân. Suy ngẫm cá nhân Nhận biết: Làm thế nào để giúp người khác nhận ra rằng buồn nản và đau khổ là điều không tự nhiên? Thấu hiểu: Dựa trên sự thật nào mà bạn có thể giúp họ hiểu ra rằng chẳng có gì mất mát để rồi phải đau khổ? Chuyển hóa: Bạn có thể minh họa như thế nào để họ hiểu rằng họ có quyền lựa chọn không đau khổ khi điều gì đó hay ai đó ra đi? 4. “Một điều gì đó khủng khiếp sắp xảy ra” Bệnh TÊ LIỆT Sợ hãi là triệu chứng chính của bệnh tê liệt. Ta run rẩy như một chú thỏ trước ánh đèn xe chói lóa. Sợ hãi cũng có nhiều cấp độ – từ băn khoăn đến hoảng hốt, từ căng thẳng đến lo lắng, từ bất an đến co rúm người lại! Nỗi sợ dường như đã gắn bó thân thiết với ta từ thuở nào, đến mức ta xem nó như là một phần của cuộc đời mình. Rồi một ngày nọ, nó trở nên mạnh mẽ, thao túng, thống trị và gây khốn khổ cho ta qua vài dấu hiệu của bệnh thể chất. Mỗi lần lo sợ, cơ thể lại tiết ra hợp chất adrenaline, vốn có thể gây nghiện. Ta bắt đầu tìm đến những trò tiêu khiển để thỏa mãn cơn nghiện cảm xúc của mình, thậm chí mất tiền để được hù dọa từ bộ phim kinh dị trong rạp chiếu bóng. Ta để mình ngập chìm trong căng thẳng, lo âu và lại tìm đến những “thiên đường giải trí” đang mọc lên như nấm ở khắp nơi. Trớ trêu thay, những giải pháp đó chỉ mang tính tạm thời. Tuy nhiên, ta vẫn tin rằng căng thẳng là bình thường, như vậy chẳng khác gì ta thừa nhận “Tôi đã nghiện mất rồi, nên chẳng muốn thay đổi nữa”. Mọi nỗi sợ đều xuất phát từ niềm tin “Tôi sắp mất đi một cái gì đó”. Ý niệm này được phóng chiếu vào tương lai... hoang tưởng. Nó có thể là những thứ vô thể (như danh tiếng, sự công nhận, cơ hội...) hoặc hữu thể (như vật chất, con người...). Không những thế, ta còn sợ thay cho những người khác. Ta hình dung họ sắp mất đi một điều gì đó và trở nên hãi hùng, thậm chí còn cảm thấy buồn khổ hơn cả họ. Điều ấu trĩ vẫn là niềm tin rằng lo lắng cho người khác là cách để thể hiện sự quan tâm! Thật dễ thuyết phục bạn hiểu ra sự thật muôn đời rằng chẳng gì thuộc về tôi, do đó tôi cũng chẳng mất gì, nhưng không dễ sống với sự thật ấy. Cảm giác an toàn giả tạo Có lẽ ta cần tự hỏi vì sao ta lại muốn sở hữu một điều gì đó? Thông thường bởi ta tin rằng sở hữu sẽ mang lại cảm giác an toàn, ổn định và uy tín. Ta cảm thấy mình kiểm soát được cái thế giới muôn màu muôn vẻ này. Song, ta đã không nhận ra sự an toàn, ổn định và tín nhiệm ấy chẳng dính dáng gì đến những thứ thuộc bên ngoài. Hãy hình dung hiện bạn không sở hữu điều gì hết... kể cả nhà cửa, xe cộ, công việc, quần áo, trang sức, hình ảnh, người bạn đời và thậm chí là con cái. Họ xuất hiện trong cuộc đời bạn vì một lý do nào đó, như một bài học, một cơ hội, một sự tiện lợi hoặc một sự sáng tạo chung... Dù đến với lý do nào, thì rốt cuộc họ vẫn không phải là của tôi. Đứng lùi khỏi những điều ấy, chỉ vài giây thôi, rồi bạn sẽ hiểu ra sự thật rằng mọi thứ ngoài kia đều chỉ là những gói năng lượng đi vào và ra khỏi sự tồn tại, bởi năng lượng luôn thay đổi dạng thức biểu hiện của nó! Đồng hành hay kiểm soát? Ngay cả con cái cũng không thuộc quyền sở hữu của cha mẹ! Chúng có hành trình cuộc đời riêng. Cha mẹ có đặc quyền và niềm vinh hạnh hỗ trợ con trên chặng đường đời của chúng – với vai trò là người chỉ đường, bạn đồng hành, cố vấn, giáo viên... Nhờ vào vai trò đa dạng như vậy, cha mẹ có được cơ hội khám phá, nhận thức rõ mọi điều thuộc về bản chất con người. Hiển nhiên, cũng nhờ con mà cha mẹ trở nên thông thái, học hỏi và phát triển bản thân. Ấy vậy mà các bậc cha mẹ lại không nhận ra ý nghĩa của thiên chức này. Họ trở nên chuyên quyền, độc đoán và thực dụng, đôi lúc xem mình như là tòa phán quan tối cao. Họ nghĩ mình cần phải “uốn nắn”,“bảo bọc” con vì niềm tin “Con là CỦA TÔI” và cũng biện minh rằng “Tôi làm như thế cũng bởi vì muốn tốt cho con”! Bạn có thể đánh mất sự sống? Sự thật hiển nhiên “Không điều gì thuộc về ta, do vậy ta chẳng có gì để mất” sẽ đánh tan nỗi sợ mất mát từng đè nặng trái tim mình. Có thể bạn đang nghĩ “Nhỡ tôi đánh mất sự sống của mình (chết) thì sao?”. Bạn sẽ không lo lắng như thế khi nhận thức rằng sự sống chính là bạn, và bạn có cơ thể cùng với các mối quan hệ thuộc cơ thể. Bạn truyền sức sống cho cơ thể và vì vậy bạn mang nó vào cuộc sống. Cơ thể này đến lúc cũng sẽ phải ra đi, nhưng bạn là vĩnh cửu! Câu chuyện cuộc đời bạn bao gồm những tình tiết do chính bạn tạo nên, xoay quanh nhận thức về cái cơ thể này. Nhưng đó chỉ là câu chuyện về những gì diễn ra trong sự sống, chứ nó không phải là sự sống, do vậy nó có thể đi đến hồi kết. Câu chuyện là chuỗi những ký ức được góp nhặt và kết lại với nhau trên suốt chặng đường đời, và bạn không phải là chuỗi ký ức đó! Bạn là sự sống vĩnh hằng, và bạn chưa bao giờ chấm dứt sự sống ấy. Có thể bạn đang cho rằng “Tôi chẳng phải là sự sống nào hết”, nhưng ai đang nói câu ấy. Phải chăng là một người khác, ngoài bạn? Đó là Tôi. Nhận thức được thắp sáng khi bạn nhận ra bạn chính là sự sống, thường được gọi là linh hồn, tâm hồn hay ý thức. Bạn có thể bắt lấy sự sống như bàn tay bắt lấy đồ vật không? Không! Do đó bạn không thể đánh mất sự sống! Khi ta nói về cái chết (sự sống mất đi), thực tế ta đang ngụ ý rằng sự mất mát ấy chỉ liên quan đến những điều kiện sống, bao gồm những thứ ta tạo ra, những thứ ta biết và trở nên gắn bó. Do ta đã gắn kết với những ký ức thêu dệt nên câu chuyện của tôi, với những hình ảnh, đồ vật và con người trong đó, nên ta đồng dạng mình với nó. Câu chuyện và những yếu tố khác ở trong câu chuyện đều có hồi kết, vì vậy ta sợ mất. Nhưng bạn chẳng có một ý tưởng nào về việc bạn, người sáng tạo câu chuyện, có kết thúc hay không! Giả sử như CÓ một cái kết dành cho bạn, thì điều xảy ra vào lúc kết thúc ấy vẫn là một ẩn số. Thật là phi lý nếu bạn sợ mất đi những thứ mà bạn không hề biết. Mọi nỗi sợ đều dựa trên niềm tin rằng bạn sẽ mất đi thứ bạn đã biết hoặc đã có. Nhưng bạn chỉ có những thứ thuộc về ký ức và bạn không phải là một ký ức! Chết là để... sống Khi gắn kết với một ai đó, một điều gì đó hay một câu chuyện nào đó, bạn không sống một cách trọn vẹn. Thực tế đó là một dạng đè nén năng lượng sống, tâm hồn. Vướng vào những ý tưởng hay hình ảnh trong tâm trí chỉ khiến bạn trở nên nhỏ bé và có giới hạn. Đứng bên bạn, thậm chí những ý tưởng lớn cũng là nhỏ bé! Không những thế, gắn kết còn gây ra bệnh buồn nản và sợ hãi. Để sống và căng tràn năng lượng sống, bạn cần được tự do hoàn toàn; thế nên tiêu diệt sự gắn kết – tách rời hay buông rời – là việc làm vô cùng cần thiết mỗi ngày. Nhưng mỗi lần ta có ý định buông rời đối với điều gì đó, ta lại cảm thấy đau đớn như thể chính ta đang bị hủy hoại bởi ta đã đồng hóa mình quá mức với những điều ấy! Ngay khi bạn đồng dạng với những thứ không phải là mình, bạn đang tự đánh mất chính bản thân. Bạn trở nên căng thẳng, lo âu – những dấu hiệu đầu tiên của tâm bệnh. Từ đó dẫn đến sợ hãi, giận dữ. Qua thời gian, điều này tác động không nhỏ đến sức khỏe thể chất. Do đó, nguồn gốc của bệnh trong tâm hồn và bệnh thể chất đều do gắn kết với những niềm tin sai lệch, rằng: a) Tôi có thể bị mất b) Và tôi có thể sở hữu Thế nhưng ít bác sĩ nào chẩn đoán bệnh thể chất là do những niềm tin ấy góp phần sinh ra. Sống là chết & chết là sống! Cơ thể ta là một tạo vật tinh tế và đa năng, cho phép ta sáng tạo cuộc sống, kết nối và cùng sáng tạo với những người khác. Qua cơ thể, ta có cơ hội thể hiện những thuộc tính và vẻ đẹp của tâm hồn. Quan tâm đến cơ thể cũng có nghĩa là tạo mối quan hệ tốt với nó. Cơ thể bạn tuy đang sống nhưng thực tế nó đang chết dần mỗi ngày. Ta gọi tiến trình này là lão hóa. Khi gắn kết và đồng hóa mình với cơ thể, ta tin mình đang già đi mỗi ngày và mình sẽ chết. Vì lẽ đó mà ta luôn sống trong tâm trạng lo âu! Có thật là bạn sẽ chết không? Bạn vẫn tin như thế bởi các nhà khoa học chưa thể chứng minh bạn đích thực là một sự sống có ý thức, một tâm hồn khác với cơ thể. Tuy nhiên, đã có những bằng chứng chưa “chính thống” về trải nghiệm cận tử hay chết lâm sàng. Nhiều nhân chứng cho biết họ thật sự nhớ lại những cuộc đời trước kia của mình thông qua thuật thôi miên. Hàng triệu người cho rằng họ đã tiếp tục hành trình, không phải bằng “cỗ xe” này mà bằng linh cảm. Họ khẳng định chết chỉ là “cánh cửa” để đến với một kiếp đời khác. Tuy vậy, chỉ có bạn mới tự quyết định cho riêng mình. Sống trọn vẹn Thiền là công cụ hỗ trợ bạn tự đưa ra quyết định cho chính mình, đặc biệt khi bạn đang rơi vào vòng xoáy của sự hoài nghi. Hãy quan sát, cảm nhận và hiểu về bản thân – không dựa trên bất cứ câu chuyện, vật thể, niềm tin hay hình ảnh nào. Hãy buông rời, bỏ lại những “hành lý - ký ức” và bước vào tâm điểm, nơi bạn trở lại là chính mình. Bạn là bạn, không phải là điều gì đó hay ai đó khác. Đây là lúc bạn thật sự cảm thấy tự do và vui thích. Trạng thái ý thức thuần khiết nhất Chỉ khi lên đỉnh núi, bạn mới có thể nhìn bao quát toàn cảnh bên dưới và cảm nhận bản thân mình như là chủ nhân của mọi thứ trải dài trước mắt. Theo cách tương tự, bạn chỉ có thể biết và chạm vào trạng thái ý thức thuần khiết, sâu sắc nhất khi bạn không gắn mình vào bất cứ thứ gì hay lệ thuộc vào bất cứ ai. Là một tâm hồn tự do, bạn có thể nhìn rõ mọi đối tượng gắn kết ở những tầng thấp của ý thức, đó là những thứ gây ra sợ hãi và tê liệt nội tâm. Khi nếm trải mùi vị tự do ấy, bạn không chỉ có được cái nhìn mới về bản thân mà còn phục hồi lại sức mạnh nội tâm để không bị ảnh hưởng bởi những cái chóng đến, mau đi nữa. Tóm lại, bạn hãy nhận diện mọi nỗi sợ nhen nhúm trong ý thức. Nhìn vào và nhận ra niềm tin sai lệch nào ẩn đằng sau – chính là “Tôi sắp sửa mất đi điều gì đó”. Trí tưởng tượng của bạn đang bị sử dụng phung phí cho việc tạo ra những bộ phim “diệt vong, tai ương”. Yên lặng quan sát để nhận ra sự thật rằng bạn không sở hữu bất cứ điều gì! Tất cả đều chỉ là những đạo cụ phụ họa cho câu chuyện cuộc đời thêm sống động. Bạn không thể chiếm hữu chúng và do đó cũng chẳng mất đi thứ gì. Suy ngẫm cá nhân Nhận biết: Liệt kê tất cả những thứ mà bạn tin rằng có thể bị mất. Bạn cảm thấy thế nào khi chúng ra đi? Phải mất bao lâu để vượt qua những cảm giác ấy? Thấu hiểu: Làm thế nào để tránh đau khổ khi những thứ ấy ra đi? Chuyển hóa: Nếu bạn hiểu một thực tế rằng bạn chẳng mất gì, bạn sẽ cảm thấy ra sao và sẽ làm khác đi như thế nào? 5. “Họ nên thực hiện điều tôi muốn” Bệnh ĐIÊN RỒ Triệu chứng chính của bệnh điên rồ trong tâm hồn là cảm xúc giận dữ với nhiều cấp độ, từ tinh tế đến thô bạo. Ngọn lửa giận dữ bén lên cả tầm nhìn lẫn suy nghĩ. Niềm tin sai lệch nhóm lên ngọn lửa này là “Tôi có thể kiểm soát/thay đổi người khác và quá khứ”. Bệnh thường kèm theo chứng mẩn ngứa, dưới dạng những suy nghĩ như “Họ không làm theo điều tôi muốn”,“Tôi không thể có được điều mình muốn”,“Tôi cần kiểm soát họ nhiều hơn”... Ba nguyên nhân gây bệnh: 1) Mất tự chủ do “cơn bão” cảm xúc giận dữ. 2) Mất khả năng suy nghĩ và ra quyết định đúng đắn. 3) Cố thay đổi hoặc kiểm soát những điều không thể – người khác và quá khứ. Ăn mừng trong bất hạnh Khốn khổ thay cho những người nóng giận bởi vì bản thân họ không hề nhận ra họ đang chịu đựng bất hạnh. Nó được mọi người tán thành dựa trên niềm tin “Giận dữ là bình thường và cần thiết”. Bố mẹ có quyền tức giận với đứa con hư hỏng, hoặc chúng ta cảm thấy thỏa mãn, vui vẻ sau khi được phục thù – dù là trong phim ảnh hay ngoài đời thực. Đại dịch cảm xúc Bảy niềm tin sai lệch xoay quanh cơn nóng giận đã gây ra đại dịch cảm xúc trên thế giới, đó là: 1. Giận dữ là bình thường. 2. Phải giận mới có thể làm cho tình hình ở đây khả quan hơn. 3. Nén giận sẽ không tốt cho sức khỏe. 4. Giận để người khác hiểu rõ tôi đang cảm thấy thế nào. 5. Chính họ khiến tôi giận. 6. Giận dữ thúc đẩy tôi hành động. 7. Giận dữ mới được việc, mới thúc ép họ được (kiểu nói của những nhà quản lý lười biếng!). Giải phẫu... niềm tin! Hãy khám phá sự thật ẩn sau “đại dịch” cảm xúc giận dữ. 1. Giận dữ là bình thường. Sự thật: Không hề bình thường chút nào khi bạn tức giận. Đó là triệu chứng của bệnh từ trong tâm hồn. Bạn không nhận ra bản chất vốn có của mình là bình an và yêu thương. 2. Phải giận mới có thể làm cho tình hình ở đây khả quan hơn. Sự thật: Ở đây... là ở đâu?! Mọi sự phải bắt đầu từ ý thức, từ chính bạn. Niềm tin này khiến bạn không nhận ra tác hại của nó đối với ý thức. Tự thân bạn có thể trải nghiệm được điều này. 3. Nén giận sẽ không tốt cho sức khỏe. Sự thật: Nổi giận cũng là một dạng bạo lực, vì đây là tác nhân cảm xúc gây mâu thuẫn và chiến tranh. 4. Giận để người khác hiểu rõ tôi đang cảm thấy thế nào. Sự thật: Nếu người khác nhận thấy bạn là người hay nổi nóng, họ sẽ tìm cách chiều lòng bạn để được yên thân. Bạn đang khiến họ phải sợ bạn, rồi né tránh bạn hoặc kiểm soát bạn với ý nghĩ “Phải làm gì đó để hắn tức điên lên mới được”. 5. Chính họ khiến tôi giận. Sự thật: Thực tế là không một ai có thể làm bạn bực tức. Bạn phải chịu trách nhiệm cho trạng thái cảm xúc của mình. 6. Giận dữ thúc đẩy tôi hành động. Sự thật: Giận dữ không phải là nhu cầu, mà là sự thất lạc nhận thức, dẫn đến tình trạng mất quyền kiểm soát bản thân. Nếu có nhu cầu, đó là nhu cầu giữ bình tĩnh. Chỉ khi đó bạn mới có thể kết nối, thấu hiểu nhu cầu của người khác và chủ động hồi đáp. Lấy giận dữ để thôi thúc bản thân, bạn sẽ a) phụ thuộc/nghiện cảm xúc, b) bắt đầu tìm kiếm lý do để bị gây hấn và c) liên tục bất hạnh. 7. Giận dữ mới được việc, mới thúc ép họ được. Sự thật: Tức giận để khơi dậy nỗi sợ ở người khác, bạn có thể đạt được điều bạn muốn, nhưng lại hủy hoại niềm hạnh phúc của chính mình và sự hài hòa của các mối quan hệ trong khi điều cần thiết để có được cả hai điều này là thời gian và năng lượng. Sự sáng suốt được phục hồi khi bạn nhận ra bệnh điên rồ đang dần giết chết niềm vui sống và hủy hoại các mối quan hệ. Bạn sẽ lành bệnh khi thấu hiểu rằng con người và sự việc không xuất hiện để làm bạn hạnh phúc hay bất hạnh mà đấy là lựa chọn của bạn. Chỉ khi đã hiểu thì bạn chỉ có quyền chi phối thế giới nội tâm mình, bạn mới có thể giải phóng bản thân khỏi nỗ lực kiểm soát những gì không thể kiểm soát, bạn mới khôi phục được sức mạnh nội tại để khơi nguồn hạnh phúc, niềm vui sướng và sự nhẹ nhàng từ bên trong. Suy cho cùng, hạnh phúc là một “công việc” nội tại! Sự chuyển hóa bắt đầu khi bạn hiểu rằng không một ai và không một điều gì có thể làm bạn giận dữ. Suy ngẫm cá nhân Nhận biết: Liệt kê ba trường hợp mà bạn đã phản ứng đầy nóng giận do ảnh hưởng của bệnh điên rồ? Thấu hiểu: Điều gì không thể thay đổi, nhưng bạn đã cố thay đổi để rồi đâm ra cáu gắt, bực bội? Chuyển hóa: Hình dung bạn đang đối mặt lại với tình huống đó, nhưng lần này bạn không giận dữ mà hồi đáp một cách điềm tĩnh và hợp tình hợp lý. Điều khác biệt nào giúp bạn hành xử như thế? 6. “Tôi không đáng được đối xử tốt như thế” Bệnh TIỂU ĐƯỜNG Đôi khi trong cuộc sống, ai đó từng nói hay làm một điều gì đó tốt lành với ta, và ta đã đáp lại “Bạn thật ngọt ngào, cảm ơn bạn”. Đấy là khoảnh khắc biết ơn, điểm thêm chút lịch sự. Rung cảm ngọt ngào – đường glucose tinh thần – từ bạn tỏa ra tiếp thêm sinh lực cho bạn, và bạn trở nên nhã nhặn, đáng yêu, ngọt ngào hơn với mọi người xung quanh! Khi ta đáp lại cử chỉ ân cần của người khác bằng sự ngọt ngào, nhẹ nhàng, ta cảm thấy mình có thể trở nên tử tế hơn nữa. Nhưng khi ta có suy nghĩ “Sao giờ mình không còn cảm thấy ngọt ngào như trước nữa?”, đó là lúc bệnh tiểu đường trong tâm hồn xuất hiện. Bệnh tiểu đường xuất hiện khi cơ thể mất khả năng sản sinh một loại hóa chất giúp phân nhỏ thức ăn (phần lớn là đường), sau đó chuyển dạng năng lượng này vào các tế bào. Bệnh tiểu đường trong tâm hồn cũng diễn ra theo cách như vậy. Triệu chứng chính của bệnh là cảm giác thu mình lại, đôi khi là bực tức hoặc hoài nghi trước sự ngọt ngào, tử tế của người nào đó. Điều này cho thấy ta đã mất khả năng cởi mở để đón nhận sự tử tế, rộng lượng và ngọt ngào từ người khác. Có vẻ ta không thể chấp nhận và hấp thu năng lượng tích cực từ họ. Tâm hồn ta mất đi khả năng tỏa ra lòng biết ơn – một biểu hiện của sự ngọt ngào – trước sự tử tế ấy. Không phải cử chỉ tử tế hay ngọt ngào từ họ tiếp năng lượng cho ta mà chính cử chỉ ân cần đáp lại mới làm ta tươi mới, và đó là liều thuốc bổ cho tâm hồn ta. Không chấp nhận sự tử tế là do ta bắt đầu cho rằng bản thân mình không xứng đáng với lòng tốt hay tình cảm của người khác. Niềm tin sai lệch ở đây là “Tôi không đáng nhận được sự rộng lượng và trân trọng như thế, ắt hẳn họ muốn điều gì đó từ mình nên mới tử tế như vậy”. Ta đã tạo ra và vác theo hình ảnh xám xịt và/hoặc méo mó về bản thân, hoặc đã vướng vào thói quen hoài nghi vô căn cứ đối với ý định của người khác. Đây là thứ hủy hoại khả năng tiếp nhận và đáp lại sự tử tế, hào phóng, ngọt ngào cùng tình yêu của họ. Suy kiệt tinh thần Bệnh tiểu đường trong tâm hồn khi ở giai đoạn trầm trọng sẽ không thể chấp nhận tình yêu của người khác, cũng có nghĩa là bản thân không thể trao đi những thứ thuộc về mình một cách yêu thương. Chấp nhận là một trong những biểu hiện của yêu thương. “Bệnh nhân” đang tạm thời không có khả năng sản sinh vị ngọt của tình yêu đích thực, như thể bản thân đã mất đi khả năng quay về trạng thái cao nhất – là tình yêu. Năng lượng, hay rung cảm của tình yêu thương, không còn sẵn có. Kết quả là cảm giác tuyệt vọng, bất lực lớn dần, và hoàn toàn mất hết lòng nhiệt tình, hăng hái. Khi ta mất khả năng trở về với trạng thái yêu thương, ta thấy thật khó tỏa ra năng lượng yêu thương để đáp lại. Sẽ là vô ích khi ta bắt đầu tập... yêu bản thân. “Tôi yêu bản thân” hàm ý cả chủ thể (ta) và khách thể (cái ta nào đó), lại là một dạng bệnh tâm hồn khác: phân mảnh! Tình yêu thương chỉ được cảm nhận ở bên trong khi ta có ý định trao đi, mở lòng và kết nối với mọi người, với thế giới tự nhiên. Tình yêu chính là năng lượng lan tỏa tự nhiên từ tâm hồn. Cố yêu bản thân không chỉ bất khả thi mà còn đầy tính vị kỷ! “Tôi cần yêu bản thân” thật sự hàm ý rằng “Tôi cần chiếm đoạt tình yêu từ chính tôi để cho tôi”. Tuy vậy, cũng chẳng có hại gì vì chí ít bạn cũng đang hướng vào tình yêu và trở nên đáng yêu! Sóng & Đại dương Yêu chỉ là một từ mà ta sử dụng để mô tả sóng rung cảm cao nhất của năng lượng trong tâm hồn. Hệt như đại dương đón đầu những cơn sóng biển, ta cũng mở lòng đón nhận từng đợt sóng năng lượng yêu thương từ mọi người. Sóng đến rồi đi, nhưng đại dương vẫn còn đó, vẫn vô tận. Trái tim tâm hồn là cả đại dương yêu thương bao la, và ta chính là tình yêu ấy. Nhưng bạn chỉ có thể nhận biết Tôi là tình yêu khi bạn thôi kỳ vọng đón đầu những con sóng yêu thương từ người khác. Ý định là chìa khóa mở ra nguồn lực nội tại. Chỉ khi bạn có ý định khơi dòng yêu thương trong tâm hồn, bạn mới có thể trao đi vô điều kiện và cảm thấy mình luôn tràn trề năng lượng yêu thương như đại dương. Khi dòng chảy yêu thương được khơi thông, nó tải theo cả niềm hân hoan, hạnh phúc. Vì vậy, định nghĩa đơn giản nhất về cuộc sống đó là: bình an là trạng thái tồn tại… tình yêu thương dẫn dắt hành động… hạnh phúc là sự tận hưởng! Nhận là cho đi Đây là điều thật chẳng dễ dàng gì đối với thế giới ngày nay vì ta đã tin rằng mình cần tìm kiếm tình yêu, đạt được tình yêu, chinh phục tình yêu và được yêu. Tất cả đều là những niềm tin sai lệch gây ra bệnh tiểu đường trong tâm hồn, một sự bất lực trong việc hiểu những cử chỉ yêu thương từ người khác là biểu hiện của sự ngọt ngào, để rồi khích lệ ta đáp lại bằng vị ngọt của tình yêu trong ta. Bản thân việc chấp nhận tình cảm từ người khác đã là một hành động yêu thương, bởi vì bạn đang cho họ cơ hội để rót tình yêu vào. Đó cũng là lúc họ nếm trải được vị ngọt của bản thân. Tất nhiên, chỉ khi bạn yêu thương từ tâm hồn thì hành động của bạn mới là trao đi thực sự. Từ cái Đầu đến trái Tim Chế độ dinh dưỡng đặc biệt và những loại thuốc đặc trị sẽ giúp bệnh nhân tiểu đường kiểm soát được bệnh tình của mình. Còn bầu bạn tốt và cai nghiện cho ý thức khỏi những chất gây nghiện vô hình có thể hỗ trợ chữa trị bệnh tiểu đường tâm hồn. Trước tình yêu thương vô điều kiện, bệnh nhân tiểu đường (tâm hồn) từ từ học lại cách chấp nhận tình yêu thương từ người khác, đồng thời trở thành suối nguồn yêu thương một lần nữa. Đến một lúc nào đó, họ có thể khôi phục khả năng đáp lại từ trái tim chứ không phải từ cái đầu, tức là trao yêu thương và trở nên đáng yêu. Chất gây nghiện mà bạn lạm dụng để thay thế cho tình yêu phải được loại bỏ. Mọi thứ thay thế đều tạm thời khóa chặn khả năng yêu thương và trở nên đáng yêu. Hãy viết ra tất cả những thứ mà bạn đang lệ thuộc vào, cả ở cấp độ tinh thần lẫn thể chất. Đâu là điều bạn nghĩ mình không thể thiếu trong cuộc đời này? Bây giờ, hình dung bạn không dựa cậy vào bất cứ điều gì để tồn tại. Nghĩ xem bạn trở nên tự do như thế nào? Điều gì khiến bạn tin rằng mình không thể sống nếu thiếu chúng? Cách để quay về trạng thái tự nhiên là lan tỏa tình yêu thuần khiết từ nội tâm. Tựa như ngọn đèn tỏa sáng khắp căn phòng tối, tình yêu thương ở bạn cũng lan tỏa tự nhiên ra bên ngoài. Cho đến khi bạn thấu hiểu bạn chính là tình yêu thì cuộc tìm kiếm tình yêu mới kết thúc, nghĩa là bạn đã khỏi bệnh. Trái tim được chữa lành và sự chuyển hóa gần như hoàn tất. Cử chỉ yêu thương chỉ thật khi tự phát và tự nhiên. Nếu không, đấy cũng chỉ là một hành động mang tính ngoại giao. Suy ngẫm cá nhân Nhận biết: Viết xuống tên 2 người mà bạn thấy khó đón nhận tình yêu thương – dưới bất kỳ hình thức nào, chẳng hạn như tử tế, ngọt ngào, quan tâm... – từ họ. Thấu hiểu: Vì sao bạn cho rằng mình không thể đón nhận và đáp lại tình yêu thương của họ? Chuyển hóa: Hình dung bạn đang thật lòng trao đi tình yêu thương, có thể dưới dạng là lòng tốt và không mong muốn được đền đáp. Nếu bất chợt trong tâm trí bạn manh nha một suy nghĩ “Làm vậy có ích gì?”, hãy nhận ra bạn đang ngăn dòng năng lượng tuôn chảy bên trong bản thân. Sau đó, hãy tự tạo cơ hội để biến tầm nhìn thành hành động thực tế. 7. “Tôi đã sai, tôi là người xấu” Bệnh TÀN PHẾ Tàn phế cũng là một loại bệnh trong tâm hồn, khiến ta cảm thấy mình như bị “khuyết tật/què quặt” cả về tinh thần lẫn cảm giác với triệu chứng chính là mặc cảm tội lỗi. Niềm tin sai lệch đeo bám ta suốt cuộc đời đó là “Tôi đã sai, cho nên tôi là người xấu”. Bất cứ khi nào bạn cảm thấy mình có lỗi, hãy nhìn thẳng vào điều bạn đang cảm nhận và bạn sẽ nhận ra sự tồn tại của “ma trận” cảm xúc – buồn, giận và sợ. Ba trong một! Những suy nghĩ khởi phát đó là “Tôi lại làm mọi thứ rối tung lên rồi”,“Họ sẽ không tha thứ cho tôi nữa đâu”,“Sao mình có thể làm điều tồi tệ như thế”... Dù vẫn có thể giao tiếp nhưng ta thấy khó có thể nhìn vào mắt người đối diện, mặt cúi gằm lảng tránh và cảm thấy cạn kiệt lòng nhiệt tình – cứ như bị tàn phế tạm thời. Vào những lúc như thế, ta không hiểu nổi vì sao và bằng cách nào mà cảm giác này xuất hiện. Nhận ra sự thật về mặc cảm tội lỗi là một trong những cách chữa lành hiệu nghiệm và triệt để nhất. Lương tâm lên tiếng Nhìn chung mỗi người, bất kể thuộc tầng lớp hay địa vị xã hội nào, đều có một lương tâm dẫn đường. Nhưng chỉ một số người có khả năng lắng nghe và được lương tâm hướng dẫn. Lương tâm là khả năng thiên bẩm, cho phép ta phán đoán, cảm nhận và biết làm điều chuẩn xác, tránh điều lệch lạc. Tôi sử dụng từ chuẩn xác - lệch lạc để tránh vướng vào khái niệm đúng - sai. Điều này sẽ được lý giải sau. Lương tâm được nhắc đến trong hầu hết các triết lý tôn giáo và những bài giảng giáo huấn. Đây là một khía cạnh thuộc về ý thức, cội nguồn của lòng tốt, những ý định tốt và những nguyên tắc chỉ đạo nội tại. Lương tâm giữ ta bước đi trên con đường thẳng và chuẩn xác, còn được hiểu là sống thật với bản thân hay chính xác hơn đó là hãy là chính bản thân. Sự chuẩn xác ở đây không mang ý nghĩa cứng nhắc, chuyên chế mà là sống từng khoảnh khắc với nhận thức chính xác về bản thân, một thực thể tinh thần. Khi được lương tâm dẫn đường, ta đồng bộ với bản chất thật của mình. Ta mở lòng,“trong suốt” và đáng yêu, chẳng gắn kết với điều gì cho nên quyết định ta đưa ra không còn bị bóp méo bởi sự buồn rầu, sợ hãi hay giận dữ. Tuy nhiên, giờ đây ta chẳng biết rõ về bản thân bởi vì ta đã nhận dạng mình qua những gì không phải là mình, theo đó cái thật trong ta đã bị tổn thương. Gắn kết và nhận dạng sai lầm tạo ra “tiếng ồn” cảm xúc, do vậy ta khó mà nghe và đi theo lương tâm mình. Nguồn gốc của mặc cảm tội lỗi “ĐÚNG!”........“ĐÚNG!” Chúng ta gọi tên lương tâm trong nhiều ngữ cảnh, nhưng phổ quát vẫn là để phán xét đúng - sai. Khi lắng nghe và làm theo chỉ dẫn của lương tâm, ta nói rằng mình đang làm điều đúng. Do đó, điều sai được xem là hành động hay quyết định trái ngược với lương tâm. Ta cũng thường bảo người có lối sống chính trực là người sống có lương tâm. Lương tâm bị cắn rứt cũng là cách nói thường dùng nhất khi nhắc đến lương tâm. Tất cả chúng ta từng trải nghiệm khoảnh khắc bứt rứt trong lòng khi làm điều ta cảm nhận là sai. Thực tế là lương tâm không thể bị... cắn và chắc chắn cũng không tạo ra cảm giác có lỗi! Chính cái tôi là thủ phạm gây ra cảm giác ấy. Cái tôi đang thích chí kích động trò phán xét đúng - sai. Cái tôi giành quyền điều khiển lương tâm hầu như mỗi ngày trong cuộc sống, nuôi dưỡng ảo tưởng về đúng - sai, tốt - xấu. Mặc cảm tội lỗi... chớm nở Khi ta còn nhỏ và ngây ngô, ta từng được chỉ dạy để trở nên lệ thuộc vào sự công nhận/ghi nhận từ người khác. Làm điều gì đó đúng trong nhãn quan của họ, ta được khen ngợi “Con ngoan/giỏi lắm!”, cảm thấy ấm áp và lầm tưởng đó là tình yêu thương. Rồi chỉ ngay sau đó, khi làm điều nghịch ý họ, ta bị dán nhãn “Con hư/tệ quá!”. Sự công nhận/ghi nhận bị cắt và ta cảm thấy khó chịu, không còn cảm giác ấm áp nữa. Ta đã tin vào lời xác nhận đúng - sai trong suốt thời thơ ấu của mình, do đó dễ dàng dán nhãn giỏi - tệ, tốt - xấu, ngoan - hư, đẹp - xấu... cho bản thân. Dĩ nhiên ta luôn cố trở thành người tốt và vì thế cảm thấy bứt rứt khi làm điều gì đó sai. Cảm giác này giống như là bị trừng phạt, một thước đo cho sự chuẩn xác. Mặc cảm tội lỗi Yếu tố dẫn đến cảm giác có lỗi đang dần được hé lộ. Nhìn vào cảm giác có lỗi, bạn sẽ nhận ra sự tồn tại của bộ ba cảm xúc buồn, giận và sợ. Giống như mọi cảm xúc khác, bộ ba này không do người khác tạo ra cho ta mà do chính ta. Như bạn đã biết, nỗi buồn luôn khởi phát từ cảm giác mất mát; giận là sự phóng chiếu của nỗi đau khổ, dưới hình thức đổ thừa; còn cảm giác sợ liên quan đến việc phỏng đoán có thể sẽ bị phát hiện (mất thể diện hoặc không còn được chấp nhận nữa) và lo lắng về khả năng tái phạm. “Bộ ba” cảm xúc này luôn gắn với hình ảnh/ý tưởng đúng - sai. Khi còn nhỏ, ta từng học cách đánh đu giữa hình ảnh tốt - xấu về bản thân dựa vào lời đánh giá, phán xét từ người lớn, những người mà ta tuyệt đối tin cậy. Không những thế, ta còn khắc ghi hình ảnh/ý tưởng Thế nào là tốt trong tâm trí. Ngược lại, lúc họ nói không tốt về ta, ta cũng tạo ra hình ảnh Thế nào là xấu trong tâm trí mình. Rồi ai đó phán xét tiêu cực về ta, ngay cả chính ta cũng phán xét tiêu cực về mình, ta có khuynh hướng duy trì, nuôi dưỡng cái hình ảnh/ý tưởng “Tôi là người xấu”. Đương nhiên là ta thích hình ảnh “Tôi là người tốt” hơn bởi nó phát khởi từ tình yêu thương. “Mũi dùi” giận dữ thường được chĩa vào người khác, còn yếu tố giận trong cảm giác có lỗi lại đặc biệt hướng vào bản thân khi ta đánh mất hình ảnh “Tôi tài giỏi”. Yếu tố sợ phần lớn xuất phát từ việc khả năng người khác phát hiện ra “Tôi không giỏi”, sẽ không còn “đẹp” trong mắt người khác hay mất đi sự công nhận của họ! Chung quy vẫn chỉ là trò chơi của cái tôi, dựa trên nhận dạng sai lầm rằng “Tôi là người tốt”; và khi ta có hành vi nào mâu thuẫn với hình mẫu đó, ta cảm thấy có lỗi – một đợt tổng tấn công của “bộ ba” cảm xúc buồn - giận - sợ. Cảm giác có lỗi khiến ta kiệt sức, do vậy thể hiện thấp hơn so với khả năng của mình. Khi ai đó nhận ra điểm yếu này ở ta, họ đã tìm đúng cái nút khơi trào cảm giác đó ở trong ta. Rồi khi ta phản ứng đầy mặc cảm tội lỗi, ta đã rơi vào vòng kiểm soát của họ. Sự thật giải phóng cho ta! Tốt hay xấu đều không phải hình ảnh/ý tưởng đích thực về bản thân, bởi bản thể nội tâm chẳng phải là hình ảnh/ý tưởng! Còn sự tốt đẹp – lương tâm hay bản chất thật của mỗi người – thì không có sự đối lập, chỉ có chuẩn xác hay không chuẩn xác so với sự thật vốn có trong ta. Trên thực tế, bản thể thật sự có trước bất kỳ hình ảnh nào trong tâm trí, do đó hiện hữu trước cả những ý tưởng/hình ảnh tốt - xấu, phán xét đúng - sai. Bản thể đích thực không có hình ảnh và cũng không phải là ý tưởng, nó không có thái cực đối lập. Trong thế giới của ý thức không tồn tại ý niệm đúng và sai! Thật khó để nhìn ra điều này bởi ta đã quá tin vào sự đúng - sai. Như thể ta đã được lập trình sẵn để phán xét người khác và cả những hành động của chính mình. Đúng - sai là trạng thái biểu hiện của thế giới vật chất bên ngoài, còn ý thức thì tồn tại trước sự đối ngẫu này. Không có sự đối lập bên trong ý thức. Và ý thức ấy chính là ta. “Cú huých” của lương tâm Lương tâm là chiếc la bàn cho ta biết khi nào ta đã tạo ra suy nghĩ và hành động chệch khỏi sự thật, nghĩa là bản chất thật của ta – bình an, yêu thương và tràn đầy niềm vui. Nhưng không may là những niềm tin sai lệch đã khống chế ta, khiến ta phớt lờ, thậm chí đàn áp những “cú huých” nhắc nhở của lương tâm. Theo quan điểm tâm linh, lương tâm là vĩnh hằng, bất biến và là trạng thái đích thực của năng lượng tâm hồn. Nó là “cái lõi tĩnh tại” không điều gì có thể chạm vào. Ngay khi ta sử dụng năng lượng theo cách trái ngược hoặc gây nhiễu sóng rung cảm thật sự đó, lương tâm lập tức gửi đến ta một bức thông điệp tinh tế. Sau đó, hoặc ta lắng nghe và cho phép nó đưa mình quay lại sự thật, hoặc ta phớt lờ và trấn áp nó. Giống như người thợ mộc bào ngược thớ gỗ, ngay lập tức anh ta nhận thấy khó khăn và sản phẩm làm ra dĩ nhiên sẽ không mịn màng, sắc sảo. Tương tự như thế, khi ta làm điều gì đó trái với lương tâm, phớt lờ tiếng nói thì thầm của nó, ta sẽ cảm thấy hơi khó chịu – đấy như là một dấu hiệu cảnh báo. Lời cảnh báo từ đáy sâu tâm hồn Sự thật nội tại, rung động tỏa ra từ tâm hồn, thì không có thái cực đối lập, chỉ có những mức độ chưa chuẩn xác, những “bóng mờ - ham muốn” che phủ khả năng nhận ra hướng chỉ của la bàn lương tâm. Do ham muốn mà ta phớt lờ những “cú huých” dẫn đường ấy. Tận sâu bên trong tâm hồn sẽ trỗi dậy một linh cảm báo hiệu ta hãy cân nhắc lại quyết định của mình. Khi vướng vào cảm xúc, ta sẽ trở nên mù mờ trước những dấu hiệu cảnh báo của lương tâm. Chẳng hạn, khi ta tìm kiếm sự phấn khích và tin rằng đấy là hạnh phúc, ta sẽ không thể sử dụng thời gian một cách khôn ngoan và sáng tạo bởi vì lúc đó ta đang chìm đắm trong cảm giác mạnh. Từ trong ý thức, lương tâm sẽ hướng ta chú ý đến tính nóng vội, có lẽ cả tính ích kỷ đang phừng phực cháy để chỉ rõ ta đang đi chệch khỏi bản chất thật sự của mình – đó là yêu thương, vị tha và kiên nhẫn. Nếu tiếp tục tìm hiểu những “cú huých” lương tâm đang hướng ta về đâu, ta có thể dễ dàng nhận ra sai lầm cơ bản. Ta đang lầm tưởng niềm phấn khích chính là hạnh phúc. Nhưng thực tế đấy chỉ là sự kích thích. Ta phớt lờ lương tâm như thế nào?