🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Giáo trình Kinh tế Việt Nam
Ebooks
Nhóm Zalo
ị\HH Tf
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TÊ QUỐC DÂN
KHOA KINH TẾ HỌCm
Đống chủ biên:
GS.TS. NGUYỄN VĂN THƯỜNG -TS.TRẦN KHÁNH HƯNG
GIÁO TRÌNH
KỊNH TE VIÊT NA1V (Tái bản lần thứ 3)
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
KHOA KINH TẾ HỌC
so m Gí
Đổng chủ biên: GS.TS. NGUYỄN VĂN THƯỜNG - TS. TRẨN KHÁNH HƯNG
Giáo trình
KINH TẾ VIỆT NAM (Tái bản lần thứ 3)
NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC KINH TẾQUỐC DÂN 2014
MỤC LỤC
LỜI MỞ Đ À U ............................................................................................................ 7 CHƯƠNG 1: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu MÔN kinh t ế v iệ t nam .................................................................................9
I. VỊ TRÍ CUA MÔN KINH TẾ VỆTN A M ............................................................9 II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI'NGHIÊN c ứ u CỦA MÔN KINH TẾ VIỆT N A M .............................................................................................................10 m. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN c ứ u CỦA MÔN HỌC......................................11 IV. TÁC DỤNG CỦA MÔN HỌC.............................................................. 13
CHƯƠNG 2: CÁC NGUỒN Lực PHÁT TRIEN k in h t ế ..................14 I. KHÁI NIỆM VÀ VAI TRổ CỦA CÁC NGUỒN L ự c PHÁT TRIỂN KINH T Ế ................................................................................................................14 n. THỰC TRẠNG CÁC NGUỒN L ự c PHÁT TRÊN KINH TẾ.......................17 m. QUAN ĐÊM VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM HUY ĐỘNG, SỬDỤNG CÓ H Ệ U QUẢ CÁC NGUỒN Lực PHÁT TRIỂN KINH TẾ ỞNƯỚC TA...... 31
CHƯ Ơ N G 3: THỂ C H Ế KINH T Ế ....................................................................35 I. KHÁI NIỆM THẺ CHẾ, THỂ CHẾ KINH TẾ.....................................................35 n. NHỮNG NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG VÀ CHỨC NĂNG CỦA THỂ CHẾ KINH T Ế .............................................. ..................................................................37 ra. THỰC TRẠNG THỂ CHẾ KINH TẾ................................................................39
CHƯƠNG 4: TĂNG TRƯỞNG KINH T Ế .............................................54 I. KHÁI NIỆM VÀ CÁC NHÂN T ố TÁC ĐỘNG ĐẾN TĂNG TRƯỞNG KINH T Ế .................................. ..............................................................................54 n. THỰC TRẠNG TẢNG TRƯỞNG VÀ CHẤT LƯỢNG TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ V ỆT NAM.............................................................................................. 57
CHƯƠNG 5: CÔ N G NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI H O Á.............................. 79 " I. b ả n c h ấ t v à n ộ i d u n g c ủ a q u á t r ìn h c ô n g n g h iệ p h o á , h iệ n ĐẠIHOÁ..................................................................... .............. ............................ 79 n QUÁ TRÌNH HOÀN THẸN CHỦ TRƯƠNG, ĐƯỜNG LỐI CÔNG NGHIỆP HOA, H ỆN ĐẠI HOÁ Ở N ư ớ c TA.................................................................... ..87
1
m. BỐI CẢNH MỚI CỦA THỜI ĐẠI VÀ NHIỆM v ụ ĐÀY NHANH CÔNG CUỘC CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ ĐẤT Nước...........................99
CHƯƠNG 6: CHÍNH SÁCH TÀI K H O Á.................................................. 104 I. KHÁI NIỆM VÀ VAI TRÒ CỦA CHÍNH SÁCH TÀI KHOÁ...................... 104 n. NGÂN SÁCH NHÀ N ư ớ c VỆT NAM TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI 108 m. ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TÀI KHOÁ Ở VIỆT NAM............................123
CHƯƠNG 7: CHÍNH SÁCH TIỀN T Ệ .......................................................137 I. TỎNG QUAN VỀ HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM.........................137 n. NGÂN HÀNG NHÀ N ư ớ c VỆT NAM VÀ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ. 139 ra. ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TIÈN TỆ QUA CÁC GIAI ĐOẠN................144
CHƯƠNG 8: GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO, LAO ĐỘNG - VIỆC LÀM VÀ AN SINH XÃ H Ộ I....................................................................................................158 I. KHÁT QUÁT HỆ THỐNG CÁC CHÍNH SÁCH XÃ HỘI Ở VIỆT NAM 158 n. CHÍNH SÁCH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO.................................................. 161 m. CHÍNH SÁCH LAO ĐỘNG VÀ VỆC LÀM.............................................. 176 IV. CHÍNH SÁCH AN SINH XÃ HỘI...............................................................192 V. ĐỊNH HƯỚNG CÁC CHÍNH SÁCH XÃ HỘI TRONG GIAI ĐOẠN TỚI 203 CHƯƠNG 9: HỘI NHẬP KINH T Ế QUỐC T Ế .......................................209 I. KHÁI NĨỆM VỀ HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ........................................209 0. Cơ SỞ HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ...................................................... 209 m. NHŨNG Cơ HỘI VÀ THÁCH THỨC CỦA HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẺ ĐỐI VỚI VỆT NAM.........................................................................................219 IV. QUÁ TRÌNH HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ CỦA V ỆT NAM.........226 V. CÁC TỒ CHỨC VÀ D ẺN ĐÀN KINH TẾ QUỐC TẾ V ỆT NAM GIA 234 CHƯƠNG 10: NÔNG N G H IỆ P.................................................................. 251 1. VAI TRÒ CỦA NÔNG NGHIỆP TRONG NỀN KINH TẾ........................... 251 E N HỮNG ĐẶC ĐÊM c ơ BẢN CỦA NÔNG NGHIỆP............................... 254 m. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NÒNG NGHỆP V ỆT NAM THỜI KỲ ĐỔI MỚI (1986-NAY)............................................... .............................................. 257 IV. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIÉN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM.....................278 V. CÁC BỆN PHÁP CHÙ YẾU PHÁTTRIỂNNÔNG NGHIỆP TRONG NHỮNG NĂM TỚI............................................................................................................281
2
CHƯƠNG 11: CÔNG N G H IỆ P...................................................... .......... 286 I. VAI TRÒ CỦA CÔNG NGHIỆP TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA V ỆT NAM..........................................................................286 n. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP VIỆT NAM THỜI KỲ ĐỔI MỚI............................................................................................................ 292 m . ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP VIỆT NAM ...........307
CHƯƠNG 12: DỊCH v ụ ....................................................................313 I. KHÁI NỆM VÀ CÁC LOẠI HÌNH DỊCH VỤ................................................ 313 n. VAI TRÒ CỦA KHU v ự c KINH TẾ DỊCH v ụ ............................................ 320 III. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH v ụ VIỆT NAM THỜI KỲ
ĐỔI M Ớ I...........................................................................................................322 IV. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRẼN KHU v ự c DỊCH v ụ ở VỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI........................................................................ 336
CHƯƠNG 13: THƯƠNG MẠI........................................................................ 341 • I. KHÁI NIỆM VÀ VAI TRÒ THƯƠNG MẠI TRONG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG..................................................................................................341 n. THƯƠNG MẠI "VIỆT NAM THỜI KỲ 1975-1986........................................346 m. THƯƠNG MẠI VỆT NAM THỜI KỲ ĐỔI MỚI......................................... 351 IV. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI VỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI.............................................................................................................370 CHƯƠNG 14: ĐẦU T ư NƯỚC NGOÀỈ..................................................... 372 I. KHÁI NỆM VỀ ĐÀU T ư NƯỚC NGOÀI VÀ CÁC NHÂN TỐ ANH HƯỞNG ĐẾN THU HÚT ĐẦU TƯNƯỚC NGOÀI......................................... 372 u. THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN VÀ CHÙ TRƯƠNG CUA NHÀ NƯỚC VÈ THU HÚT ĐẦU T ư NƯỚC NGOÀI...........................................................................379 m. THỤC TRẠNG VỐN ĐÂU TƯNƯỚCNGOÀI........................................... 382 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO CHÍNH...................................... 395
3
DANH MỤC BIỂU
Biểu 2.1: Cơ cấu lao động đang làm việc tại thời điểm 1/7 hàng năm phân theo thành phần kinh tế............................................................................................................ -20 Biểu 2.2: Tỷ lệ thất nghiệp và tỳ lệ thiếu việc làm cùa lực tượng lao động trong độ tuổi năm 2008 phân theo vùng..........................................................................................22 Biểu 2.3: Tổng mức và cơ cấu vốn đầu tư phát triển của cả nuớc giai đoạn 1991-2000 (Giá so sánh năm 1994)............................................................................................. 23 Biểu 2.4: Tỷ trọng vốn đầu tư phân theo thành phần kinh tế........................................ 24 Biểu3.1: Các yếu tố cơ bản cấu thành thể chế kinh tể..................................................36 Biểu4.1:Tốcđộ tăng trưởng GDP cùa các nhóm ngành kinh tế Việt Nam, 1991-2010 ..............................I .........1 ........................................ ................................. ..........60 Biểu 42: Cơ cấu kmh tế Việt Nam (1990-2010).......................................................61 Biểu 4.3: Cơ cấu thành phần kinh tế trong GDP cùa Việt Nam, 1991-2008 ................64 Biểu 4.4: Tỷ lệ nghèo chung ờ Việt Nam phân theo một số tiêu chí (*)....................... 65 Biều 4.5: Tỷ lệ hộ nghèo ở Việt Nam phân theo một số tiêu chí (*)............................ 66 Biểu 4.6: Một số chi tiêu về hệ thống y tế tại Việt Nam, 1995 - 2008...........................67 Biểu 4.7: So sánh khoảng cách GDP/nguừi cùa Việt Nam và một số nước trong khu vực............................................................................................................................69 Biểu 4.8: Nàng suất lao động xã hội cùa Việt Nam.....................................................70 Biểu 4.9: Năng lục cạnh tranh của Việt Nam, 1999-2007 ...........................................75 Biểu 6.1: Thu chi ngân sách nhà nuớc năm 2008......................................................120 Biểu 6.2: Thu chi ngân sách nhà nước giai đoạn 1986-1990......................................125 Biểu 6.3: Cơ cấu nguồn bù đip thâm hụt ngân sách nhà nước................................... 125 Biểu 6.4: Thu chi ngân sách nhà nước giai đoạn 1991-2000..................................... 127 Biểu 6.5: Thu chi ngân sách nhà nước so với GDP giai đoạn 1991-2000..................129 Biểu 7.1: Tốc độ tăng trường tiền tệ, tì lệ lạm phát và tăng trưởng kinh tế giai đoạn 1991-1998.............1.........1 .................................................................. . 147 Biểu 72: Tốc độ tăng trưởng tiền tệ, ti lệ lạm phát và tăng trưòng kinh tế giai đoạn 1999-2003...........I .......................... 1 . ... 1.............1................................. . 150 Biêu 7.3: Tôc độ tăng trường tiền tệ, tì lệ lạm phát và tăng trường kinh tế giai đoạn 2004- 2009............... .................I ..............I ................................................1 ’..........................Biểu 8.1: Ngân sách Nhà nước cho giáo đục và đào tạo, 2000-2007......................... 175
4
Biêu 10.1: vốn đầu tư phát triển dành cho nông lâm thủy sản...................................264 Biêu 10.2: vốn đầu tư xây đựng cơ bản toong Bhh vực nông nghiệp, nòng thôn giai đoạn 2007 - 2009......... ............................................. .............. ...........1 ..... 1 ...... 265 Biêu 10.3: Diện tích và sản lượng nông nghiệp.........................................................269 Biểu 10.4: Giá trị sản xuất thủy sản theo giá thực tế................................................... 271 Biểu 11.1: Vốn đầu tư cho phát triển công nghiệp theo giá so sánh 1994.................. 296 Biểu 112: Giá trị sản xuất công nghiệp theo giá so sánh 1994.................................. 298 Biểu 113: Sản luợng một số sản phẩm công nghiệp................................................ 298 Biểu 11.4: Chỉ số phát triển giá trị sản xuất công nghiệp (theo giá so sánh 1994).......300 Biểu 11.5. Cơ cấu ngành công nghiệp...................................................................... 302 Biểu 11.6. Giá trị sản xuất công nghiệp phân theo vùng............................................ 304 Biểu 11.7. Cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế (%)......................................305 Biếu 11.8. Tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu hàng công nghiệp trong tổng kim ngạch xuất