🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Franken-Stein Ở Baghdad Ebooks Nhóm Zalo Ahmed Saadawi Tất An dịch — — FrankensteinỞ Baghdad • Frankenstein in Baghdad • Nhã Nam & NXB Hội Nhà Văn ebook©vctvegroup | 13-10-2021 Tác giả AHMED SAADAWI (sinh 1973) là nhà văn, tác gi k ch b n và nhà làm phim tài li u người Iraq. Ông đo t Gi i thưởng qu c t Văn chương R p năm 2014 cho ti u thuy t Frankenstein in Baghdad. Ông hi n sinh s ng và làm vi c Baghdad. “Cu n sách tôi không th nào quên? Là cu n đ y ám nh, tàn b o và cười nôn ru t có tên Frankenstein Baghdad.” - JOHN SCHWARTZ, The New York Times Book Review BÁO CÁO CUỐI CÙNG I. Liên quan đ n các ho t đ ng c a C c Theo d u và Truy nã, c quan tr c thu c m t ph n chính quy n dân s c a các l c lượng liên minh qu c t Iraq, y ban đi u tra đ c bi t được thành l p dưới s ch trì c a tôi, v i đ i di n c a các c quan an ninh và tình báo Iraq cùng các quan sát viên t tình báo quân s M , đã đ a ra k t lu n sau: a. Vào ngày 25/9/2005, dưới áp l c chính tr tr c ti p t phía Iraq, các ho t đ ng c a C c Theo d u và Truy nã đã b đình ch m t ph n vì m c đích đi u tra, và y ban đã tri u t p c c trưởng, chu n tướng Sorour Mohamed Majid, cùng các tr lý c a ông đ làm ch ng. H tóm lược cho y ban v b n ch t công vi c mà h đã tham gia k t khi thành l p Chính quy n Lâm th i Liên minh vào tháng 4/2003 cho đ n th i đi m đi u tra. Rõ ràng là c c đã ho t đ ng ngoài lĩnh v c chuyên môn c a mình, l ra ph i gi i h n nh ng v n đ hành chính nh l u tr thông tin và b o qu n h s , tài li u. Dưới s qu n lý tr c ti p c a chu n tướng Majid, nó đã tuy n d ng m t s nhà chiêm tinh và th y bói, v i múc lương cao được tài tr b i kho b c Iraq ch không ph i chính quy n M . Theo l i khai c a chu n tướng Majid, m c đích duy nh t c a h là đ a ra d đoán v các s c an ninh nghiêm tr ng có th x y ra Baghdad và các khu v c lân c n. y ban không rõ nh ng d đoán này giúp ngăn ch n các s c an ninh t i m c đ nào ho c li u chúng có mang l i l i ích thi t th c nào không. b. y ban xác đ nh r ng m t s h s được b o qu n trong c c đã b rò r t bên trong. T t c nh ng người làm vi c trong c c sau đó đã b giam gi đ th m v n. c. Qua ki m tra các máy tính được s d ng trong c c, người ta phát hi n ra r ng các tài li u đã được g i qua e-mail cho m t người được g i là “tác gi ”. Sau khi đi u tra thêm, người này đã được xác đ nh và b b t t i n i c trú khách s n Fanar trên ph Abu Nuwas. Không tìm th y tài li u nào liên quan đ n C c Theo d u và Truy nã trong s tài s n c a anh ta. Phát hi n được r ng “tác gi ” s h u văn b n c a m t câu chuy n mà anh ta đã vi t d a trên t li u có trong các tài li u c a C c Theo d u và Truy nã. d. Truy n dài kho ng 250 trang, chia thành 17 chương. Các chuyên gia t y ban đã ki m tra văn b n và k t lu n r ng nó không vi ph m b t kỳ quy đ nh nào c a pháp lu t, nh ng vì lý do phòng ng a, h khuy n cáo r ng thông tin trong đó không nên được công b trong b t kỳ trường h p nào và không nên vi t l i câu chuy n. II. KHUY N NGH a. y ban khuy n ngh r ng chu n tướng Sorour Mohamed Majid cùng các tr lý nên được đi u chuy n kh i C c Theo d u và Truy nã và nên hoàn nguyên c c này v công vi c l u tr và cung c p tài li u nh ban đ u. Nh ng người được tuy n d ng làm nhà chiêm tinh và th y bói nên b sa th i. Câu h i v nh ng sai l m mà c c đã ph m trong vài năm qua ph i được xem xét l i, và các tài li u liên quan đ n ho t đ ng c a c c ph i được l u gi . b. y ban phát hi n ra r ng thông tin cá nhân trong gi y t tùy thân c a “tác gi ” là không chính xác. Do đó, y ban đ xu t b t gi l i “tác gi ” và th m v n đ tìm hi u danh tính th c c a anh ta cùng b t kỳ thông tin nào khác liên quan đ n công vi c c a C c Theo d u và Truy nã, và cũng đ xác đ nh nh ng đ i tượng trong c c h p tác v i anh ta, nh m đánh giá v n đ này gây nguy h i đ n m c đ nào đ i v i an ninh qu c gia. Ký tên: Ch t ch y ban Chương một BÀ ĐIÊN 1 V n x y ra sau khi Elishva, bà lão mà m i người thường g i là Umm Daniel, hay m c a Daniel, lên xe buýt được hai phút. Ai n y trên xe đ u quay l i xem chuy n gì x y ra. H s ng s ch ng ki n cu n khói b c lên bên trên đám đông, s ng s ng đen đ c, t bãi đ xe g n qu ng trường Tayaran trung tâm Baghdad. Đám thanh niên đ xô t i hi n trường v n , xe c lao vào nhau hay vào d i phân cách. Cánh tài x s hãi và r i lo n: còi xe inh i và ti ng người la hét nã vào đ u h . Hàng xóm c a Elishva đường 7 sau đó k l i r ng bà đã r i kh i qu n Bataween đ c u nguy n t i nhà th Thánh Odisho, g n trường Đ i h c Công ngh , Ch nh t nào bà cũng đi nh v y, th nên v n m i x y ra - nhi u người dân đ a phương tin r ng, v i năng l c tâm linh c a mình, Elishva có th ngăn ch n chuy n x u x y ra khi bà cùng h . Ng i trên xe buýt, không màng m i s trên đ i, tu ng nh k đi c hay th m chí không có m t đó, Elishva không nghe th y v n l n đ ng sau bà kho ng hai trăm mét. C th g y gu c c a bà co qu p bên c a s , và bà nhìn vô đ nh ra ngoài, nghĩ v v đ ng trong mi ng và c m giác u ám mà bà không th rũ b su t m y ngày nay. V đ ng có l s bi n m t sau khi bà d Thánh l . Nghe th y gi ng con cháu trên đi n tho i, n i s u mu n c a bà s nguôi ngoai được ph n nào, và ánh sáng s tr l i trong đôi m t m đ c c a bà. Cha Josiah v n thường đ i đi n tho i di đ ng reo r i b o Elishva r ng Matilda g i đ y, ho c n u Matilda không g i đúng gi , Elishva v n đ i thêm m t ti ng n a r i nh v linh m c g i cho Matilda. Vi c này l p đi l p l i m i Ch nh t ít nh t đã hai năm nay. Trước đó, các con gái c a Elishva có g i lúc này lúc kia đ n đi n tho i bàn c a nhà th . Nh ng t khi người M xâm lược Baghdad, tên l a đã phá h y đường liên l c qua đi n tho i, và đi n tho i b c t hàng tháng tr i. Th n ch t l n v n quanh thành ph nh d ch h ch, và các con gái c a Elishva c m th y tu n nào cũng c n ph i ki m tra xem bà m già có n không. Ban đ u, sau vài tháng khó khăn, h nói chuy n qua đi n tho i v tinh Thuraya mà m t qu t thi n c a Nh t B n trao cho v linh m c tr người Assyria* nhà th . Khi m ng không dây được đ a vào s d ng, cha Josiah mua đi n tho i di đ ng, t đ y Elishva nói chuy n v i các con qua đó. Các thành viên c a giáo đoàn s đ ng x p hàng sau Thánh l đ nghe gi ng con trai con gái mình đang t n mát t phương. Thường thì nh ng người t vùng ph c n Karaj al-Amana - giáo dân Công giáo các dòng khác và c người H i giáo n a - đ u đ n nhà th đ g i đi n tho i mi n phí cho người thân nước ngoài. Khi đi n tho i di đ ng tr nên ph bi n, h d n d n b t ph i dùng nh đi n tho i c a cha Josiah, nh ng Elishva v n b ng lòng duy trì nghi th c g i đi n ngày Ch nh t t nhà th . V i bàn tay nhăn nheo n i đ y gân, Elishva s áp chi c đi n tho i Nokia lên tai. Ngay khi nghe th y gi ng con, tâm tr ng n ng n tan bi n và bà li n c m th y nh nhõm. N u có quay th ng tr l i qu ng trường Tayaran, bà cũng s th y m i th v n yên bình, nh khi bà đi h i sáng. V a hè s ch s , đám xe c b c cháy đã được kéo đi. Người ch t được đ a đi giám đ nh pháp y còn người b thương thì được đ a t i b nh vi n Kindi. R i rác kính v , m t cây c t đen sì vì ám khói, m t cái h trên m t đường nh a, dù bà ch ng th hình dung nó to ch ng nào vì đôi m t nhòa m . Khi Thánh l k t thúc, bà nán l i thêm m t ti ng n a. Bà ng i trong h i trường k bên nhà th , và sau khi cánh ph n bày bi n xong ch đ ăn mang theo, bà t i ăn cùng m i người, ch đ có vi c mà làm. Cha Josiah c g i cho Matilda thêm l n n a, nh ng không liên l c được. Có l Matilda đã làm m t đi n tho i, ho c gi đi n tho i c a con bé b móc trên ph hay trong m t khu ch Melbourne, n i nó đang s ng. Có l nó quên ghi l i s c a cha Josiah ho c vì cái c nào đó khác. V linh m c không rõ, nh ng v n c an i Elishva, và khi m i người r c r ch ra v , Nader Shamouni, người tr t , đ ngh đ a Elishva v nhà trên chi c Volga cũ. Đây đã là tu n th hai không có ai g i đi n. Th c ra Elishva không c n nghe gi ng con đ n th . Đó ph n nào ch là thói quen mà thôi, nh ng có l có đi u quan tr ng h n: r ng khi trò chuy n v i các cô con gái, bà có th nói v Daniel. Không ai th c s l ng nghe bà khi bà nói v c u con trai m t tích hai mươi năm trước, ngoài các con gái và Thánh George T đ o, v thánh mà bà thường c u nguy n cho linh h n ngài và bà xem nh th n h m nh c a mình. Có th k đ n con mèo già c a bà n a, Nabu, con mèo c r ng lông d n và ng h u nh c ngày. Ngay c các bà các cô nhà th cũng d n l ng đi khi bà m mi ng nói v th ng con trai - vì bà c nói đi nói l i m i chuy n y. M y bà già hàng xóm cũng v y. Có nh ng người còn ch ng nh Daniel nom ra sao. Hon n a, nó ch là m t trong s quá nhi u người ch t nh ng năm qua. Elishva đang d n m t đi nh ng người t ng ng h ni m tin kỳ l c a bà, r ng con bà v n còn s ng, cho d u nó đã có m t ngôi m v i m t chi c quan tài r ng không nghĩa trang Giáo h i phương Đông Assyria. Elishva không còn tâm s v i ai r ng bà tin Daniel v n còn s ng n a. Bà ch ch nghe gi ng Matilda ho c Hilda vì chúng nó s ch u đ ng bà, cho d u suy nghĩ c a bà có kỳ l th nào chăng n a. Các cô con gái bi t m mình b u víu l y ký c v c u con trai quá c là đ có th ti p t c s ng. Chi u lòng bà m t chút cũng đâu h i gì. Nader Shamouni, người tr t , th Elishva xu ng đường 7 Bataween, ch cách nhà bà vài bước chân. Con ph tĩnh l ng. Cu c tàn sát đã k t thúc vài gi trước, nh ng m t s d u v t h y ho i v n còn th y rõ. Có l đây là v n l n nh t trong khu dân c này. Người tr t già d t; ông không nói l y m t l i v i Elishva khi đ xe c nh m t c t đi n. Trên c t dính máu và tóc, ch cách mũi và m ria dày b c tr ng c a ông có vài phân. Ông rùng mình s hãi. Elishva ra kh i xe c a người tr t và v y tay t m bi t. Men theo con ph , bà có th nghe ti ng bước chân thong th c a mình trên đường r i s i. Bà đang tính xem s đáp gì khi m c a ra và Nabu ngước lên nh h i, “Th nào? Đã có chuy n gì?” Quan tr ng h n, bà đang tính s trách Thánh George. Đêm hôm trước Người đã h a bà s nh n được tin t t lành ho c không thì tâm tr ng bà s an yên và th thách dành cho bà s k t thúc. 2 M Salim là hàng xóm c a Elishva, cái người tin r ng Elishva có s c m nh đ c bi t và bàn tay c a Chúa luôn đ t trên vai bà cho d u bà đâu. M có th k ra hàng đ ng s v làm b ng ch ng. Dù đôi khi m cũng có ch trích hay nghĩ x u v bà lão, nh ng sau đó m l i nhanh chóng dành s tôn tr ng và ngưỡng m cho bà. Khi Elishva sang ch i và ng i cùng m y người hàng xóm trong bóng râm c a kho nh sân cũ nhà M Salim, M Salim l i tr i chi u cho bà, đ t g i t a bên tay ph i và tay trái bà, r i rót trà cho bà dùng. Có nh ng lúc m cũng cường đi u và nói t ng t c trước m t Elishva r ng n u không nh có nh ng người dân y, nh ng người có baraka - s c m nh tâm linh - thì khu dân c này s b nguy n r a và b trái đ t nu t ch ng theo m nh l nh c a Chúa. Nh ng ni m tin y c a M Salim th c gi ng nh làn khói ph ra t ng shisha trong nh ng cu c chuy n phi m bu i chi u: nó b c lên t ng làn, cu n l i thành nh ng đám mây tr ng u n lượn r i tan bi n vào không khí, ch a bao gi vượt quá kho nh sân nhà. Nhi u người cho r ng Elishva ch là m t bà già điên khùng lú l n, b ng ch ng là bà không nh n i tên m i người - k c nh ng người bà đã bi t c n a th k . Đôi khi bà đ đ n nhìn h , nh th h thình lình hi n ra t ch n kh ho cò gáy nào đó. M Salim và m y người hàng xóm t t b ng khác xót xa khi Elishva b t đ u k nh ng câu chuy n kỳ l t ng x y đ n v i bà - nh ng câu chuy n mà không người có lý trí nào l i tin. Người khác thì gi u c t, nói r ng M Salim và m y bà kia ch bu n vì m t người trong s h đã đi v phía b bi n tăm t i hoang vu, t c là c nhóm b n h cũng hướng v cùng m t phương. 3 Có hai người tin ch c r ng Elishva không có năng l c đ c bi t gì h t mà ch là m t bà lão d điên d khùng mà thôi. Người đ u tiên là tay Faraj môi gi i nhà đ t, ch đ i lý b t đ ng s n Rasoul trên con ph buôn bán chính Bataween. Người th hai là Hadi gã buôn đ cũ, s ng trong căn nhà t m sát vách nhà Elishva. Su t m y năm qua Faraj h t l n này đ n l n khác tìm cách thuy t ph c Elishva bán ngôi nhà cũ, nh ng Elishva đ u th ng th ng t ch i, không m t l i gi i thích. Faraj th t không hi u t i sao m t bà già nh th l i mu n s ng m t thân m t mình trong ngôi nhà b y phòng ch v i m t con mèo. Y t h i, t i sao bà ta l i không bán nhà và chuy n đ n s ng m t ngôi nhà nh h n, thoáng đãng sáng s a h n, và dùng s ti n d đ s ng tho i mái cho đ n h t đ i? Faraj ch a bao gi nh n được câu tr l i th a đáng. Còn Hadi, tay hàng xóm, là m t gã đ ngũ tu n nh ch nhác, ch ng m y thân thi n, lúc nào cũng b c mùi rượu. Có l n gã t ng ng l i đ ngh Elishva bán cho mình nh ng món đ c đ y kh p nhà bà: hai cái đ ng h treo tường l n, nh ng chi c bàn g t ch đ kích c , th m và đ đ c, tượng Đ c M Đ ng trinh và Chúa Hài đ ng b ng ngà và th ch cao. Có h n hai mươi b c tượng nh v y, bày kh p nhà, cùng nhi u món đ khác mà Hadi ch a có th i gian thăm dò. Trong m đ c đó, có nh ng món có niên đ i t nh ng năm 1940, Hadi t ng h i Elishva, “Sao bà không bán đi, đ ph i ph i b i cho c c thân?”, m t nh mu n lòi ra kh i tròng khi nhìn th y c đ ng đ đó. Nh ng bà già ch ti n gã ra c a và đ y gã ra đường, đóng c a l i sau l ng gã. Đó là l n duy nh t Hadi nhìn th y bên trong nhà bà, và n tượng đ l i trong gã là n tượng v m t b o tàng kỳ l . Hai gã đàn ông quy t không b cu c, nh ng vì tay buôn đ cũ không ph i lúc nào cũng t ch nh, nên hàng xóm c a Elishva không c m thông cho được. Faraj tay cò nhà đ t thì đã m y l n tìm cách đi c a sau v i hàng xóm c a Elishva đ có được cái g t đ u c a bà; có người còn bu c t i Veronica Munib, người hàng xóm Armenia, là đã nh n ti n c a Faraj đ thuy t ph c Elishva chuy n đ n s ng cùng M Salim và ch ng m . Faraj ch a t ng m t hy v ng. Hadi, ngược l i, bám Elishva nh đ a đ xin x cho đ n khi cu i cùng gã cũng m t h ng và ch ném nh ng cái nhìn h n h c v phía bà h khi nào bà đi qua gã trên đường. Elishva không ch t ch i l i đ ngh c a hai gã đàn ông này, bà còn đ c bi t căm ghét h , ch mu n t ng kh c hai xu ng đ a ng c vĩnh vi n. Trên khuôn m t h , bà th y hai k tham lam v i tâm h n v y b n, nh nh ng t m th m r ti n b dây m c không th nào gi t s ch v y. B Zaidoun c t tóc cũng được cho vào danh sách nh ng k Elishva căm ghét và nguy n r a. Elishva đã m t Daniel vì lão: lão là thành viên đ ng Ba’ath, k đã túm c áo con trai bà và lôi nó vào cõi vô đ nh. Nh ng nhi u năm r i người ta không còn trông th y B Zaidoun. Elishva không còn ch m m t lão, và không ai nh c đ n lão trước m t bà n a. T khi r i kh i đ ng Ba’ath, lão ph i ch u s giày vò c a đ lo i b nh t t và không có th i gian đâu đ tâm đ n b t c vi c gì x y ra trong khu dân c . 4 Faraj đang nhà khi v n kinh thiên đ ng đ a x y ra qu ng trường Tayaran. Ba ti ng sau, kho ng mười gi sáng, y m c a văn phòng thì phát hi n th y nh ng v t n t trên t m kính c a s trước c l n. Y nguy n r a v n đen c a mình, dù đã th y nh ng c a s kính v v n c a nhi u c a hàng khác cùng khu. Nói đâu xa, y th y B Anmar, ch khách s n Orouba bên kia đường, đ ng b i r i trên v a hè, trong chi c áo chùng dài, nh ng m nh kính t khung c a s cao vương vãi quanh chân. Faraj th y rõ B Anmar đang bàng hoàng, nh ng y ch ng quan tâm: y không có thi n c m v i ông ta. H là hai c c đ i l p, th m chí là nh ng đ i th ng m ng m. B Anmar, nh nhi u ch khách s n khác Bataween, ki m s ng nh vào dân lao đ ng, sinh viên và nh ng người dân t nh lên Baghdad khám b nh ho c mua s m. Trong su t th p k qua, do nhi u lao đ ng nh p c người Ai C p và Sudan ra đi, các khách s n đâm ra ph thu c vào s khách hàng ít i trú t i đây g n nh thường xuyên - cánh lái xe buýt đường dài, sinh viên không thích ký túc xá, nh ng người làm vi c trong các nhà hàng Bab-al Sharqi và ph Saadoun, trong các nhà máy s n xu t giày và nh ng th khác, và ch tr i Harj. Tuy nhiên, ph n l n nh ng người này đ u bi n m t sau tháng T năm 2003, và nhi u khách s n gi g n nh tr ng không. Đã th Faraj còn xu t hi n t i đây, tìm cách giành gi t khách, nh ng v khách mà l ra đã t i khách s n c a B Anmar hay m t khách s n khác nào đó trong khu. L i d ng tình tr ng h n lo n và vô pháp c a thành ph , Faraj đã thâu tóm được m t s nhà vô ch . Y bi n chúng thành nhà tr , cho thuê phòng v i đ i tượng là dân lao đ ng t nh l hay nh ng gia đình m t nhà c a khu v c lân c n vì lý do xung đ t ho c b i nh ng m i thù cũ bùng lên tr l i v i s s p đ c a ch đ . B Anmar ch bi t c n nh n và than tr i. Ông ta t mi n Nam chuy n đ n Baghdad h i nh ng năm 70 và không có h hàng hay b n bè th đô giúp đ . Trước kia ông ta d a d m vào quy n l c c a ch đ . Faraj, ngược l i, có nhi u h hàng và người quen, và khi ch đ s p đ , h tr thành phương ti n giúp y áp đ t quy n l c, giành l y s kính n c a m i người và h p pháp hóa vi c chi m đo t nh ng ngôi nhà hoang, dù cho ai cũng bi t y không có gi y t ch ng minh mình s h u chúng ho c đã t ng thuê l i t chính ph . Faraj có th s d ng quy n l c đang lên c a mình đ đ u l i Elishva. Y m i ng m nhà bà t bên trong hai l n nh ng đã mê nó ngay l p t c. Có l nó do người Do Thái Iraq xây nên, vì mang đúng phong cách h a thích: sân trong được bao quanh b i m y căn phòng trên hai t ng l u, t ng h m bên dưới m t trong các phòng đó thông ra đường. Có nh ng cây c t g được t o hình rãnh khía ch ng đ ban công t ng trên, và v i lan can b ng kim lo i, dát g , nó t o nên m t hi u ng th m m đ c bi t. Ngôi nhà còn có c a g đôi v i ch t và khóa kim lo i, c a s g được gia c b ng nh ng thanh kim lo i và l p kính màu. Sân được lát g ch ph ng phiu còn phòng lát đá đen tr ng nh bàn c . Kho nh sân h ng tr n n ng tr i và t ng được ph b t tr ng, được d ra trong su t mùa hè nh ng gi t m b t không còn đó n a. Ngôi nhà không còn được nh cũ, nh ng v n v ng chãi và ch b ng m nước chút ít, không nh nh ng ngôi nhà tương t trên ph . T ng h m đã t ng được trát l i, nh ng cũng không ph i v n đ gì to tát l m. Đi m tr ch y u v i Faraj là m t trong các phòng t ng trên đã s p hoàn toàn, và nhi u viên g ch đã long ra bên phía tường giáp v i nhà k bên, đ ng đ nát hoang tàn n i gã buôn đ cũ Hadi c trú. Bu ng t m t ng trên cũng b h h i. Faraj s c n rót ít ti n đ s a sang và khôi ph c l i, nh ng cũng đáng làm. Faraj nghĩ s ch m t n a ti ng đ ng h đ t ng c m t bà già Công giáo vô phương t v , nh ng m t gi ng nói trong đ u c nh báo y r ng y đang li u lĩnh phá lu t và xúc ph m m i người, vì th có l t t h n là thăm dò tình c m c a người ta dành cho bà già trước đã. T t nh t là đ i đ n khi bà ta ch t, r i thì s không có ai ngo i tr y dám chi m l y ngôi nhà, vì ai cũng bi t y mê nó ra sao và th a nh n y là ch nhân tương lai c a nó, cho dù Elishva s ng đ n bao lâu chăng n a. “L c quan lên,” Faraj hét v i sang ch B Anmar lúc này đang xo n v n tay v suy s p trước đ ng tài s n b h h i. B Anmar gi tay lên tr i đ ng tình v i s l c quan c a Faraj, ho c có l ông ta đang nói “C u Chúa mang anh đi” v i tay cò nhà đ t tham lam, k mà s ph n đã đem ra đ trêu ngươi ông ta ngày này qua ngày khác. 5 Elishva đ y con mèo kh i xô pha và ph i nh ng s i lông mèo r ng đi. Th c ra bà ch ng nhìn th y s i lông nào, nh ng vu t ve con mèo là bà bi t lông nó r ng kh p n i. Đáng l bà đã không nhìn ra s i lông n u nó không ng ngay ch đ c bi t trên xô pha đ i di n v i b c tranh Thánh George T đ o kh l n treo gi a nh ng b c nh màu xám nh h n ch p con trai và ch ng bà, l ng trong khung g kh c. Có hai b c tranh cùng c khác, m t là B a t i cu i cùng, b c còn l i là c nh Chúa Jesus được h xu ng kh i th p giá, cùng ba b c ti u h a sao l i t nh ng tượng thánh th i trung c , v b ng m c đ m song đã b ch đi, mô t nh ng v thánh khác nhau, có nh ng v mà bà còn ch ng bi t tên vì ch ng bà v n là người treo tranh lên nhi u năm trước. Chúng v n đó nh thu ban đ u, b c trong phòng khách, b c trong phòng ng c a bà, b c trong phòng Daniel gi đóng kín, và m t s b c trong nh ng căn phòng b không khác. H u nh t i nào bà cũng ng i đó, l i ti p t c cu c đàm tho i vô v v i v thánh có khuôn m t thiên th n. V thánh không ăn v n theo ki u giáo h i: ngài m c m t t m giáp dày sáng loáng bao b c toàn thân và đ i mũ tr b ng lông vũ, thòi ra mái tóc vàng lượn sóng b ng b nh. Ngài c m cây giáo dài nh n và cưỡi trên con ng a tr ng v m v đang ch m lên đ tránh hàm răng c a m t con r ng kinh khi p đang t góc b c tranh ti n đ n g n, đ nh nu t g n con ng a, v thánh và t t c quân trang c a ngài. Elishva b qua nh ng chi ti t cường đi u đó. Bà đeo c p kính dày c p l ng l ng trên s i dây quanh c lên và ng m nhìn khuôn m t thiên th n bình th n không đ l chút c m xúc y. Ngài không gi n d , tuy t v ng, m màng, hay h nh phúc. Ngài ch đang làm vi c ph ng s Chúa. Elishva không tìm th y s i an nào trong suy đoán tr u tượng. Bà xem v thánh b o h nh người thân c a mình, m t thành viên c a m t gia đình b chia c t và ly tán. Ngài là người duy nh t bà còn l i, ngoài chú mèo Nabu và bóng ma c a đ a con trai, Daniel, mà m t ngày nào đó nh t đ nh s tr v . Người khác nhìn vào nghĩ bà s ng m t mình, nh ng bà tin r ng mình s ng chung v i ba th c th , ho c ba bóng ma, v i r t nhi u s c m nh và s hi n h u khi n bà không c m th y cô đ n. Bà c m th y gi n d vì v thánh b o h không đáp ng m t đi u ước nào trong ba đi u ước mà bà đã xin t ngài sau bi t bao đêm kh n c u, nài n , khóc than. Bà không còn nhi u th i gian trên cõi đ i này, và bà mu n m t d u hi u c a Daniel t Chúa - li u th ng bé có còn s ng và quay v không, hay n m m th t ho c ph n còn l i c a nó đâu. Bà mu n đ i ba đi u ước mà v thánh b o h đã cho bà, nh ng bà đ i màn đêm buông xu ng vì lúc ban ngày b c tranh ch là b c tranh, vô tri vô giác, hoàn toàn tĩnh l ng, nh ng đ n đêm m t cánh c ng s m ra gi a th gi i c a bà và m t th gi i khác, và Chúa s giáng th , hi n thân trong hình nh v thánh, thông qua v này nói v i Elishva, con chiên t i nghi p b đàn b r i và suýt n a r i xu ng v c sâu c a ki p tr m luân vô đ o. Đêm đó, bên ánh đèn d u, Elishva có th th y nh ng g n lăn tăn trên b c tranh cũ sau l p kính m , nh ng bà cũng th y c đôi m t v thánh và khuôn m t m m m i, tu n tú c a ngài. Nabu kêu meo meo cáu k nh khi r i kh i phòng. Cánh tay dài c a v thánh v n c m cây giáo, nh ng gi m t ngài nhìn Elishva. “Ngươi quá nóng v i, Elishva,” ngài nói. “Ta đã nói v i ngươi là Chúa s ch m d t n i kh h nh c a ngươi và mang đ n cho ngươi s bình yên, ho c ngươi s nh n được tin vui. Nh ng không ai có th b t Chúa hành đ ng vào m t lúc nh t đ nh nào c .” Elishva tranh cãi v i v thánh su t n a gi , đ n khi khuôn m t đ p đ c a ngài tr l i tr ng thái v n có, ánh nhìn m màng kiên đ nh và b t đ ng, d u hi u cho th y ngài đã m t m i v i cu c nói chuy n vô ích. Trước khi lên giường, bà nói l i c u nguy n quen thu c trước cây thánh giá g l n trong phòng ng và ki m tra xem Nabu đã ng n i góc t m th m nh b ng da h hay ch a. Ngày hôm sau, sau khi ăn sáng và r a bát đĩa xong, bà ng c nhiên nghe th y ti ng m m khó ch u c a nh ng chi c tr c thăng Apache c a M bay trên đ u. Bà ngước lên th y con trai, Daniel, ho c tưởng tượng là nhìn th y. Đó là Danny, nh bà v n g i nó h i bé - cu i cùng l i tiên tri c a v thánh b o h đã tr thành s th t. Bà g i nó, và nó li n đ n ch bà. “L i đây nào, con trai. L i đây nào, Danny.” Chương hai THẰNG BA XẠO 1 Đ nh ng câu chuy n mình k thêm ph n thú v , Hadi c n th n thêm vào nh ng chi ti t th c t . Gã nh h t chân t k tóc nh ng chuy n t ng x y đ n v i mình và đ a ch ng vào m i l n k l i nh ng tr i nghi m c a mình. M t hôm gã quán cà phê c a tay người Ai C p, Aziz, ng i trên băng gh trong góc bên c a s trước, gãi gãi hàm ria và b râu ch . Gã b n ch n di chi c thìa nh quanh đáy c c trà r i nh p hai ng m trước khi b t đ u k chuy n, l n này là đ ph c v nh ng khách quen mà Aziz khuy n khích nghe chuy n c a Hadi. H bao g m m t nhà báo Đ c tóc vàng m nh mai v i đôi môi m ng và c p kính dày c p v t v o trên cái mũi nh , thông d ch viên tr tu i người Iraq c a bà, m t nhi p nh gia người Palestine, và m t nhà báo tr da ngăm đen tên là Mahmoud al-Sawadi đ n t th tr n Amara mi n Nam Iraq và đang trú t i khách s n Orouba c a B Anmar. Nhà báo Đ c đang làm m t b phim tài li u v nh ng đ ng nghi p Baghdad, đi cùng Mahmoud al-Sawadi trong m t ngày làm vi c bình thường. Bà không đ nh nghe m t câu chuy n dài ph c t p được k b i m t tay buôn đ cũ m t l i, người n ng n c mùi rượu còn qu n áo t t i l ch v t thu c lá cháy. Bà đang li u mình ra đường ph Baghdad m t cách l li u, th nên bà không b t máy quay lên mà ch v a u ng trà v a nghe chuy n. Thi tho ng bà l i quay sang người thông d ch Iraq, nghe m t tràng gi i thích v nh ng gì Hadi đang nói. Hadi thì lan man đ th . Đó là m t ngày xuân m áp, nên nhà báo Đ c mu n dành th i gian còn l i bên ngoài h n. Đ n m t lúc, bà ph i quay v trung tâm báo chí khách s n Sheraton đ chép l i n i dung cu n băng bà đã ghi l i cùng Mahmoud al-Sawadi. “Tay này đang k l i n i dung m t b phim,” bà nói v i Mahmoud khi anh đ a bà ra kh i quán cà phê. “Gã ăn c p câu chuy n t m t b phim c a Rober De Niro.” “Ph i, gã có v xem nhi u phim. Gã n i ti ng vùng này l m đ y.” “Th thì gã nên đ n Hollywood m i ph i ch ,” bà cười nói khi lên xe c a người thông d ch. 2 Hadi ch bu n đ tâm. M t s người b đi lúc gi a phim. Âu cũng là chuy n bình thường. “Chúng ta d ng đâu nh ?” Hadi h i khi Mahmoud quay tr l i ng i trên gh băng đ i di n gã. Aziz đ ng đó, tay c m nh ng c c trà c n và cười ngoác mi ng, đ i Hadi k ti p. “Đ n ch v n r i,” Aziz nói. “V th nh t hay th hai?” Hadi h i l i. “V th nh t… qu ng trường Tayaran y,” Mahmoud nói, đ i Hadi câu sau phang câu trước b ng cách thay đ i m t vài chi ti t. Đó là lý do duy nh t Mahmoud mu n nghe câu chuy n này l n th hai ho c ba - đ xem Hadi có câu sau phang câu trước hay không. V n th t kinh kh ng - đ n đây Hadi ngước lên nhìn Aziz đ ch xác nh n. Khi đó Hadi đã ch y ra kh i quán cà phê. Gã đã ăn m t ít đ u mà Ali al-Sayed n u c a hàng bên c nh, sáng nào Hadi cũng ăn món đó. Trên đường ra kh i c a hàng, gã va ph i nh ng người ch y kh i v n . Th mùi đó b ng x c vào l mũi gã - khói, nh a và đ m ng i cháy, da th t người b nướng cháy. Đó là th mùi không gi ng b t c mùi nào ta t ng ng i th y trong đ i và s không bao gi quên được. B u tr i trĩu mây d a d m m t c n m a l n. Dân lao đ ng x p hàng đông ngh t đ i di n nhà th Armenia l n màu tr ng v i nh ng ng n tháp d ng kim t tháp bát giác, đ nh c m cây th p giá. Hút thu c, trò chuy n, u ng trà, ăn bánh c a nh ng người bán hàng rong trên v a hè r ng rãi ho c ăn c c i mu i và đ u t nh ng xe đ y g n đó, h đ i xem trong dòng xe kia có ai s d ng l i thuê h đ xây, s a ho c tháo d gì đó theo d ng tr lương công nh t hay không. D c theo cùng m t bên l đường là nh ng xe buýt g i khách đi Karrada hay t i Đ i h c Công ngh , còn bên l đường đ i di n c nh tượng cũng y chang: ô tô xen gi a nh ng qu y bán thu c lá, bánh k o, đ lót và ti t th khác. M t chi c xe hai c u màu xám d ng l i, và ph n l n cánh th thuy n đang ng i trên l đường bèn đ ng d y. Khi m y người trong s h ti n l i, chi c xe li n phát n thành m t qu c u l a. Không ai k p th y chuy n x y đ n nh th nào; t t c di n ra ch trong tích t c. Nh ng người không b thương - vì h quá xa, ho c được che ch n b i các xác ch t ho c đám ô tô d ng đ , ho c b i h đi theo nh ng làn đường ph và ch a đ n được đường chính n i v n x y ra - t t c b n h và nh ng người khác - nh người trong các văn phòng k bên nhà th Armenia và m t vài tài x taxi đường dài - đã ch ng ki n v n khi nó nu t ch ng đám xe c và xác người xung quanh. Làm đ t đường dây đi n và gi t ch t lũ chim. C a s v v n còn c a ra vào b cu n phăng. Nh ng v t n t xu t hi n trên tường các nhà g n đó, m t s tr n nhà cũ k đ s p. Có c nh ng thi t h i không nhìn th y n a, t t c đ u b h ng ch u trong đúng m t kho nh kh c. Hadi nhìn c nh tượng đó sau khi ch n đ ng đã d t và đám khói kh ng l tan đi. Nh ng v t khói đen v n b c lên t đám ô tô, và l a li m g n nh ng v t nh b cháy n m r i rác trên v a hè. C nh sát nhanh chóng đ n hi n trường và l p hàng rào. Nh ng người b thương rên r còn xác người ch t đ ng trên l p nh a đường, ph đ y máu me và b cháy sém vì s c nóng c a v n . Hadi k r ng khi đ n n i, gã đ ng trong góc bên c a hàng ngũ kim, đi m tĩnh theo dõi hi n trường. Trong dòng h i tưởng câu chuy n, gã châm m t đi u thu c và b t đ u hút, nh th c xua đi mùi c a v n . Gã thích cái ý tưởng xu t hi n t i hi n trường nh m t nhân v t ph n di n khách quan, và gã đ i nhìn nét m t nh ng người đang l ng nghe xem h có b n tượng tương t nh v y hay không. Xe c u thương đ n đ a người ch t và người b thương đi, xe c u h a d p l a cho đám ô tô còn xe kéo lôi chúng đi đ n n i nào ch a rõ. Vòi phun nước r a trôi máu và tro b i. Hadi nhìn c nh tượng y v i c p m t đ i bàng, tìm ki m th gì đó c th gi a ng n ngang xác ch t và đ nát. Khi ch c ch n đã nhìn th y r i, gã v t đi u thu c xu ng đ t r i v i vàng ch p l y th đó trước khi m t lu ng nước m nh cu n phăng nó xu ng c ng. Gã gói nó trong bao b , g p l i dưới nách, đo n r i kh i hi n trường. 3 Hadi v nhà trước khi c n m a trút xu ng. Gã băng qua nh ng viên đá lát sân l ng l o, đi v phòng, đ t cái bao b g p g n lên giường. Gã th m nh đ n n i nghe th y c ti ng phì phò trong mũi và khò khè trong l ng ng c. Gã v i l y cái bao b g p g n, r i đ i ý và quy t đ nh đ i. Gã thích nghe ti ng m a r i h n, ban đ u còn đ t quãng, sau l p đ p đ u đ n h n. Trong ch c lát, m a đã ào ào trút xu ng, g t r a kho nh sân, đường ph , qu ng trường Tayaran, và nh ng gì còn l i c a t t th y n i kinh hoàng trong ngày. Cái c a Hadi mà g i là nhà thì th t h i quá. Nhi u người ch ng l gì ch n này, nh t là tay người Ai C p Aziz trước khi anh ta l y v và t b l i s ng phóng đãng. Anh ta và Hadi t ng ng i quanh chi c bàn trong nhà Hadi mà u ng t i khuya, ho c có khi Aziz th y Hadi v i m t hai cô gái bán hoa t đường 5. Ch i v i Hadi lúc nào cũng vui vì gã không bao gi ki m ch b n thân trong trò khoái l c. Nhà c a Hadi không h n là c a gã và cũng không h n là m t ngôi nhà. Ph n l n nh ng gì bên trong đ u đ nát. Ch có m t phòng duy nh t, ngay cu i; có m y cái l trên mái, ba năm trước Hadi và m t tay cùng phường buôn bán tên là Nahem Abdaki đã bi n n i này thành căn c . Người khu này đã bi t đ n Hadi và Nahem nhi u năm r i. H đánh chi c xe ng a kéo đi đây đó, mua nh ng món đ gia d ng b đi - n i niêu xoong ch o và nh ng món không xài được n a. Sáng sáng h ghé qua quán cà phê c a Aziz ăn sáng u ng trà trước khi làm m t chuy n đi dài kh p Bataween và khu Abu Nuwas bên kia đường Saadoun. H r i đi trên chi c xe kéo c a Nahem, t i nh ng khu khác c a thành ph , xa v phía Nam nh Karrada, n i h l n vào nh ng ngõ h m. Sau cu c xâm lược c a người M , ai cũng nh n th y gi a c nh h n lo n r ng Hadi và Nahem đang d ng l i nh ng gì h g i là “đ ng đ nát Do Thái”, dù r ng ch ng có gì Do Thái t ng t n t i đó - không chúc đài, không ngôi sao David* hay nh ng câu kh c b ng ti ng Do Thái c . Hadi xây l i b c tường bao ngoài c a đ ng đ nát b ng b t c th gì r i vãi xung quanh và l p vào đó m t cánh c a g l n t ng b vùi dưới đ t cát và hàng ch ng g ch. Gã và Nahem d n d p ch g ch v trong sân, s a l i căn phòng còn t t duy nh t c a đ ng đ nát, và đ nh ng b c tường đ cùng tr n nhà s p nguyên nh cũ. Căn phòng phía trên phòng c a Hadi ch còn l i m t b c tường, v i m t c a s . B c tường có nguy c đ s p và chôn s ng b t kỳ ai tình c dưới sân, nh ng mãi nó ch a đ . Người dân đ a phương cu i cùng cũng nh n ra Hadi và b n gã đã tr thành m t ph n c a khu dân c . Ngay c Faraj, cái tay có ti ng x u là chi m đo t nhà vô ch , cũng ch ng t v quan tâm v i nh ng gì gã buôn đ cũ nh n là c a mình. V i Faraj ch này v n là đ ng đ nát Do Thái, nh v n th . Hai gã đàn ông này r t cu c t đâu đ n? Không ai quan tâm l m đ n câu h i này vì su t hàng th p k qua, khu này có c đ ng người ngoài kéo đ n s ng trên đ u nhau; không ai dám nh n là người c trú đ u tiên. M t hai năm sau đó Nahem l y v , thuê nhà Bataween, và chuy n kh i ch c a Hadi, dù c u ta và Hadi v n rong ru i cùng nhau trên chi c xe ng a kéo. Nahem tr h n Hadi - kho ng ba lăm đ n ngót b n mươi tu i - nom b n h nh hai cha con, dù ch ng có nét gì gi ng nhau. Nahem có đôi tai to ng trên cái đ u nh , tóc dày d n, th ng dài nh ng gi ng nh m dây nh xù xì, cùng hàng mày r m g n nh giao nhau. Hadi t ng đùa r ng k c Nahem có s ng đ n m t trăm hai mươi tu i thì c u ta cũng ch ng bao gi r ng tóc. Hadi thì đã ngoài năm mươi, dù th t khó đoán tu i gã. Gã lúc nào cũng bù xù nh ch nhác, v i hàm râu ch ch bu n c t t a, thân hình nh con nh ng săn ch c và năng đ ng, cùng khuôn m t xương x u v i gò má hõm sâu. Hadi g i tay b n cùng phường buôn là Ông già Đau kh . Khác v i Hadi, Nahem không hút thu c u ng rượu, r t t m v các v n đ tôn giáo, và không ch m vào m t ph n nào cho đ n ngày cưới. Vì cái tính th n tr ng trong tôn giáo y c u ta chính là người “r a t i” cho ngôi nhà khi h chuy n đ n, g n lên b c tường trong phòng chính m t b n được l ng khung câu th th 255 chương 2 kinh Qur’an. C u ta dán nó lên tường đ đ m b o nó không d ch chuy n, ít nh t là cho đ n khi nó long ra. Hadi ch quan tâm gì đ n tôn giáo, nh ng gã không mu n ra v đ i đ ch, th nên gã đành ch p nh n vi c câu th đó là th đ u tiên mình nhìn th y m i ngày. Nahem không s ng đ lâu đ xem li u đ u mình có còn đ y tóc nh Hadi v n đoán hay không. Lúc Hadi ng i trong quán cà phê c a Aziz v i Mahmoud al-Sawadi và m y người đàn ông khác, k thêm v câu chuy n c a mình, thì Nahem đã ch t được vài tháng - trong m t v bom xe x y ra trước văn phòng m t t ch c tôn giáo Karrada, trúng c m t người đi đường khác và con ng a c a Nahem. Khó mà tách th t c a Nahem kh i th t con ng a. Cú s c trước cái ch t c a Nahem đã làm Hadi thay đ i. Gã tr nên hung hãn. Gã ch i th , nguy n r a và ném đá sau khi nh ng chi c Hummer c a M hay xe c a c nh sát và V binh Qu c gia đi qua. Gã lao vào cãi nhau v i b t kỳ ai nh c đ n Nahem và chuy n x y đ n v i c u ta. Gã thu mình l i m t th i gian, r i sau đó tr l i con người cũ, cười nói và k nh ng câu chuy n cường đi u, nh ng gi dường nh gã có hai m t, ho c hai chi c m t n - ngay khi ch có m t mình, gã tr nên d t và suy s p theo cách ch a t ng th y trước đây. Gã cũng b t đ u u ng rượu lúc ban ngày và luôn th hàng chai rượu arak ho c whisky trong túi, h i th thì n ng n c mùi c n. Gã tr nên nh ch nhác, đ râu m c dài thượt, và hi m khi gi t qu n áo. Không ai còn nh c v Nahem Abdaki n a, k o r i Hadi l i n i điên và hét nh ng l i t c tĩu. Vì th mãi sau này Mahmoud al-Sawadi m i được nghe k v Nahem, trong phiên b n câu chuy n được k b i tay người Ai C p, Aziz. 4 “Chúng ta d ng đâu nh ?” Hadi h i sau khi tr ra t toilet k bên quán cà phê. “ đo n cái mũi to trong chi c bao b ,” Mahmoud al-Sawadi u o i đáp. “ đúng r i, cái mũi.” Hadi v a kéo khóa qu n v a bước đ n ch gh băng bên c a s phía trước quán cà phê. Gã ng i xu ng ti p t c câu chuy n, còn Mahmoud, k đang hy v ng l t t y gã, thì th t v ng vì gã ch ng thay đ i b t c chi ti t nào. Trước khi đi toilet, gã d ng câu chuy n đo n m a t nh và gã bèn mang cái bao b ra ngoài sân. Ngước lên nhìn tr i, gã th y nh ng đám mây t n ra t a nh ng s i len bông, nh th chúng đã b t ch t trút h t nước và gi thì t n đi. M y món đ g cũ b ng m nước m a r i s h ng m t thôi, nh ng Hadi ch ng bu n quan tâm. Gã đi t i căn nhà kho v n được gã l p ghép t nh ng m nh đ g đ u th a đuôi th o, nh ng thanh s t và nh ng ph n c a khu b p mà gã cho d a vào m t đo n tường còn tr l i, đo n gã ng i x m xu ng m t đ u. Ph n còn l i c a nhà kho b m t cái xác kh ng l chi m m t - c th c a m t người đàn ông tr n tru ng, v i th ch t l ng nh n nh t, sáng màu túa ra t các b ph n. Ch còn l i duy nh t chút máu - m y v t nho nh đã khô trên chân tay, m y v t tr y xước và tím b m quanh vai và c . Th t khó nói v l p da - nó không có màu đ ng nh t. Hadi ti n thêm vài bước quanh cái xác trong kho ng không gian h p r i ng i xu ng g n cái đ u. Ch đã t ng là mũi b bi n d ng kinh kh ng, nh th thú hoang đã ngo m m t m t m ng. Hadi m bao b , l y th đó ra. D o g n đây gã m t hàng gi đ ng h tìm ki m th gi ng nh th này, th nh ng gã v n x lý lóng ngóng. Chi c mũi còn tươi, v n b c trong l p máu đ th m đã đông l i. Tay run r y, gã đ t nó vào cái h đen trên m t cái xác. Nó v a khít, nh th cái xác đã l y l i mũi c a chính mình v y. Hadi r t tay l i, chùi đ u ngón tay vào qu n áo, đo n ngước lên nhìn khuôn m t kia v i v h i thi u hài lòng, nh ng nhi m v c a gã gi đã xong. Th c ra, cũng ch a h n là xong: gã ph i khâu cái mũi l i đã. Cái xác ch c n có m i chi c mũi đ tr nên hoàn thi n, v y nên Hadi làm n t công vi c. Đó là m t vi c kinh kh ng, gã ph i làm mà không có s giúp đ c a b t kỳ ai, và có v nh ch ng có chút ý nghĩa nào b t ch p nh ng lý l gã dùng khi c g ng gi i thích cho người nghe. “Tôi mu n giao anh ta cho bên pháp y, vì đó là m t thi th tr n v n b b l i trên đường nh rác rưởi v y. Đó là m t con người mà, các anh, m t con người,” gã nói v i h . “Nh ng đó không ph i m t thi th tr n v n. Anh đã làm nó tr nên tr n v n mà,” ai đó ph n đ i. “Tôi làm nó tr nên tr n v n đ nó không b đ i x nh rác rưởi, đ nó được tôn tr ng nh nh ng người đã ch t khác và được chôn c t t t ,” Hadi gi i thích. “Th sau đó thì sao?” “V i tôi, hay v i Vô Danh?” “V i c hai.” Người nghe c a Hadi hoàn toàn chú tâm vào câu chuy n. Nh ng người nghe m i có th không may đ l m t s thú v c a câu chuy n n u nh h c khăng khăng c t v n nó ngay t đ u. Thường người ta đ i đ n cu i m i nêu ra nh ng ph n đ i v tính h p lý c a câu chuy n, và không ai xen vào cách Hadi k hay nh ng tuy n chuy n ph mà Hadi r vào. Hadi có h n v i m t người đàn ông Karrada. Đã m y ngày li n gã không mua bán gì c , và ti n b t đ u c n d n. Gã đã bám l y người đàn ông này m t th i gian vì có th đào được chút ti n t người đó. Đó cũng là m t người già c s ng m t mình trong căn nhà riêng, r t gi ng Elishva, nh ng ông già này có m t bà b n gái Nga, v n c thuy t ph c ông bán nhà c a đ đ c r i di c đ h có th s ng quãng th i gian ngh h u bên nhau. Chuy n đó thì ch ng có v n đ gì; chúc cho h s ng h nh phúc mãi v sau. Ch có đi u b t c khi nào Hadi nghĩ mình và ông già có th đ t được th a thu n, thì ông ta l i ho ng c lên v chuy n m t đ m t đ c, nh t là m đèn chùm, đèn đ c sách, và cái đài dùng đèn chân không. Ông ta bám l y chúng nh th s ch t chìm n u không có chúng v y. Hadi không mu n ép hay làm ông ta s mà thôi không bán n a, th nên gã b đi, đ nh b ng quay l i sau đó thì th y ông ta tươi cười và hào h ng v i vi c ký giao kèo. Hadi r a tay sau khi x lý cái xác. Gã thay qu n áo s ch r i đ n g p ông già mi n cưỡng kia, lo r ng ai đó có th thuy t ph c ông ta bán đ ng đ giá tr c a mình ho c thuê l i căn nhà v i đ y đ đ đ c, cho phép ông già v a gi l i quy n s h u v a có ti n thuê nhà trong khi k thuê nhà nuôi hy v ng chi m h u nó khi ông ta ch t. Nhà ông già không xa l m - Hadi có th nh y lên xe buýt năm phút là đ n. Khi đường đông, gã s đi b , d c đường đi nh t nh ng lon bia và chai nước ng t r ng b vào bao b . Sau đó gã có th bán cho nh ng người bán hàng rong chuyên mua m y th đó ho c gi l i trong hàng đ ng bao b nhà r i thuê xe bán t i ch đ n nhà máy tái ch nhôm Hafez al-Qadi g n ph Rashid. “Còn cái xác, vì Chúa, chuy n gì x y ra v i nó?” “Gượm đã nào.” Hadi đ n nhà ông già và gõ c a, nh ng không ai ra m . Có l ông ta đang ng ho c đã ra ngoài. Ho c có l ông ta đã ch t th t: th i kh c c a ông ta đã đ n trước khi ông ta k p g p l i bà b n gái người Nga và ch m vào đôi bàn tay g y gu c nhăn nheo c a bà. Hadi gõ c a liên h i đ n khi hàng xóm ph i chú ý, r i gã quay tr l i ph Saadoun và vào m t quán ăn g n b nh vi n Rahma. Gã ăn bánh k p kebab r i g i thêm hai xiên kebab mang v . Mây đã t n h t, nh ng gió v n th i nh ng lu ng khó đoán đ nh t nhi u hướng khác nhau. Chi c ô c a người bán thu c lá d o b l t ch ng ngược, c c xi măng trong cái lon thi c l n c m cán ô ch n nó kh i bay đi m t. B gió t t, người đi đường ph i khó khăn l m m i đi n i. Có người trông nh th b m t bàn tay n gi u phát m nh ho c lôi x nh x ch t phía sau. Người ng i ngoài quán cà phê nhanh chóng di chuy n vào trong, cánh tài x đang đ hé c a s li n đóng kín l i. Nh ng người bán báo và t p chí gi i tán, k bán thu c lá bánh k o c t đèn giao thông nhét hàng vào túi đeo vai đ kh i b th i bay đi m t. Người đ i mũ thì n ch t mũ xu ng k o b gió cu n. khách s n Sadeer Novotel, nhìn xu ng qu ng trường Andalus, nh ng cây c đang nghiêng ng , còn người b o v n i sân trước cài ch t cúc chi c áo khoác quân đ i. Anh ta không ph i đ ng ngoài tr i, nh ng b t canh gác b ng g không th b o v anh ta trước cái nóng hay l nh. N u anh ta là m t người lính hay c nh sát m t trong các đ n v được b trí kh p đường ph Baghdad, thì h n anh ta đã đ t l a trong m t thùng d u m n p đ gi m, khi n qu n áo bám đ y b hóng, nh ng ban qu n lý khách s n c m nh ng vi c nh v y. “Gi thì anh l i thao thao v tay b o v khách s n!” “Kiên nh n nào, anh b n. Anh ta s có m t trong ph n câu chuy n anh đang nghe này.” Hadi ăn xong chi c kebab, u ng c n lon Pepsi r i bóp nát cái lon b ng tay và qu ng vào bao b bên c nh. Gã không mu n ra ngoài lúc gió to th này, th nên gã gi t th i gian b ng cách l c x i ch rác trong quán ăn và d n s ch t t c các lon nước ng t. Khi bão tan, gã ra ngoài thì th y m t tr i đã m t d ng còn b u tr i thì chuy n sang xám x t và t i d n t ng phút m t. Gã không th nghĩ ngay ra đi u gì. Th r i gã nh đ n cái xác b b nhà, li n c m th y choáng váng. Không nghĩ ng i gì, gã bước v phía giao l qu ng trường Andalus. Đó là m t ngày l kỳ. Gã nghe th y ti vi trong nhà hàng đ a tin v nh ng v n x y ra trong ngày Kadhimiya, Sadr City, qu n Mansour và Bab al-Sharqi. Có c nh người b thương b nh vi n Kindi và hình nh qu ng trường Tayaran khi lính c u h a dùng vòi phun d p l a. Hadi đã nghĩ s b t g p chính mình trên ti vi, trong cái xó bên c a hàng ngũ kim, th n nhiên hút thu c nh m t tên t i ph m quan sát hi n trường v án. Phát ngôn viên c a chính ph xu t hi n, m m cười tr l i các câu h i c a cánh phóng viên. Ông ta tr n an r ng chính ph đã phá k ho ch c a b n kh ng b vì, theo tình báo, al-Qaeda và tàn d c a ch đ cũ đã lên k ho ch ti n hành m t trăm v đánh bom xe, nh ng l c lượng liên minh và an ninh Iraq đã tri t phá t t c ch còn l i mười lăm v . Ông ch quán ăn béo bĩu môi dài thượt v b t mãn khi nghe nh ng l i phát ngôn viên nói. Th c ra là có mười sáu v n , nh ng v cu i cùng không được nh c đ n vì lúc đó phát ngôn viên đã v nhà m t r i. Hadi đi men theo đường v i chi c bao đ ng lon r ng v t v o trên vai. Khi t i khách s n Sadeer Novotel, thường thì gã đi sang phía bên kia đường đ tránh b b o v quát, nh ng l n này, gã quên béng, tâm trí còn m i nghĩ v cái xác trong kho nhà. Gã đ nh làm gì ch ? Gã đã hoàn thành nhi m v gã đ t ra cho mình r i. Gã có nên thuê xe ch cái xác đ n ch pháp y? Hay gã nên mang nó ra đường m t đêm nào đó và b nó l i n i qu ng trường ho c trên ph đ c nh sát đ n hoàn thành công vi c c a mình? Khi đi qua trước cánh c ng kim lo i l n c a gara khách s n, gã nh n ra mình đã r i vào th khó x . Cách d gi i quy t duy nh t là v nhà, d cái xác ra, tr nó v hi n tr ng ban đ u - ch là d các b ph n ra thôi. R i đem m y b ph n đó v t r i rác kh p đường ph , n i gã đã tìm th y chúng. Trong khi đó, run r y vì cái l nh, tay b o v nghĩ xem có nên du i chân du i c ng ra không. Anh ta bước ra ngoài b t canh gác, v phía c ng, r i bám l y nh ng thanh ch n giá l nh c a cánh c ng mà nhìn sinh v t v i chi c bao kh nghi đi qua. Anh ta nghĩ không c n ph i xua gã đi làm gì. “Chính m t anh đã th y t t c ph i không?” Hadi quay sang h i Mahmoud. “Ph i, khi y tôi đang đ ng cùng m y người b n bên kia đường thì th y cái xe rác đi v phía c ng khách s n.” “Anh nhìn th y? Đ y, ch ng t tôi đâu có b a ra. Anh chàng này chính là nhân ch ng.” Khi đi qua cánh c ng được kho ng hai mươi thước, Hadi th y chi c xe rác lao qua gã v phía c ng, suýt n a húc gã xu ng đường. Giây lát sau nó phát n . Hadi, cùng chi c bao b và b a t i, b h t tung lên kh i m t đ t. V i b i đ t và s c công phá c a v n , gã ch i v i trong không trung, l n nhào r i đ p m nh xu ng l p nh a đường. Có l ph i m t c phút gã m i nh n th c được chuy n gì v a x y ra. Gã th y m y người tr tu i ch y v phía mình. Phóng viên Mahmoud al Sawadi là m t trong s h và đã đ Hadi d y. Khói b i bao trùm kh p n i. S th t đ m, Hadi d m bước đi. Nh ng người đ gã trước đó hét v i theo, cho r ng có l gã đã b thương mà v n ch a c m th y, nh ng gã b t đ u ch y. Rõ ràng gã đang b choáng. Bóng t i buông xu ng. Xa xa Hadi nghe th y ti ng xe c nh sát, c u thương và c u h a. Đám khói b i t n ra thành làn sương m ng sáng lên dưới ánh đèn pha xe c . Mahmoud và nh ng nhân ch ng khác, choáng váng và ho ng lo n, đi men theo đường, nghi n nát dưới chân nh ng m nh kính v không nhìn th y, nh ng m u kim lo i nh và nh ng v n v khác mà v n gây ra. 5 Hadi g ng mình nh c bước. Hai cánh tay và xương ch u gã đau d d i, trán và gò má b rách do ngã xu ng l p nh a đường. Gã t p t nh đi, lê bước khó nh c. N u suy nghĩ sáng su t, gã đã b t taxi v Bab al Sharqi. Nh ng th c ra, gã ch ng nghĩ gì s t. Nh th ai đó đã n m t cái nút và th là gã b t đ u bước đi, không h n, và có l khi h t năng lượng gã s đ s m xu ng. Hadi liên t c nói mình s không ch t - gã đã s ng sót qua vài v n r i. Đi u quan tr ng nh t v i gã là c th gã ch a b trúng đ n pháo. T t c v t thương đ u do va đ p xu ng đ t, và không nghiêm tr ng. V đ n nhà - không có cái bao b ho c b a t i mua trong quán; gã đã b l i hi n trường v n - gã đ y cánh c a g n ng n ra nh ng quên không đóng l i sau l ng. Khi nhìn ra xa v phía cánh c a d n vào phòng mình, gã c m th y nó còn xa h n bình thường. Gã bước qua nh ng viên đá lát mít v trên kho nh sân, s r ng mình s ngã xu ng ch t ho c ng t đi. Gã mu n đ n bên chi c giường c a mình. Khi vào phòng, gã quăng mình xu ng l p n m và nhanh chóng thi p vào gi c ng sâu, ho c có l là m t c n hôn mê mà gã đã c trì hoãn. Hôm sau ti ng tin t c trên đài đánh th c Hadi d y. Có l là t nhà hàng xóm v ng sang, ho c M Salim đang ng i trên hiên đ i di n c a trước nhà gã, ôm chi c đài nhìn người ta đi qua đi l i, nh m ta thi tho ng v n làm. Khi Hadi nh c đ u d y, gã th y chi c g i b dây đ y nước b t và nh ng v t máu khô. Ban đ u gã nghĩ ch c mình say quá, nh ng r i gã nh ra v n . Và cái xác trong kho. Hôm nay ch c là nó th i r a h n r i. Có l người đi qua nhà s ng i th y mùi đó. Hadi ng i d y, nhìn ánh sáng thì gã đoán đã g n tr a. Gã r a m t; c n đau d d i h n khi gã c đ ng t chi. Quay m t vòng, gã th y h u qu mà c n bão đã gây ra v i kho nh sân lúc gã đi v ng. M y mi ng l p ghép b p và phòng làm vi c b l t úp. Nh ng m nh g l p mái b th i bay. Tr n nhà không còn. Nhìn g n h n, gã phát hi n nhi u th khác cũng đã bi n m t. Cái xác, cũng bi n m t. Gã l c tung m i th lên, r i quay v phòng tìm trong đó xem sao. Tim gã đ p càng lúc càng nhanh, và gã quên m t c c n đau đang g m nh m xương t y gã. Cái xác có th đi ch quái nào được nh ? Gã d ng l i gi a sân, hoang mang s hãi. Gã ngước lên b u tr i xanh trong, nhìn nh ng b c tường cao c a m y nhà hàng xóm, r i nhìn cái mái th p tè còn l i c a căn phòng đã đ s p trong nhà Elishva. M t con mèo già x xác ch m ch m nhìn gã. Nó meo m t ti ng tr m sâu. R i nó ch m ch m quay đi và bi n m t sau b c tường đ . “R i sao n a?” “Th thôi. H t chuy n r i.” “Ý anh là th thôi? Th cái xác đi đâu h Hadi?” “Tôi không bi t.” “Chuy n ch ng hay gì c , Hadi. K cho chúng tôi nghe chuy n khác đi.” “N u anh không tin thì tùy anh. Thôi, tôi xong r i. Các anh dùng trà đi.” Chương ba LINH HỒN LẠC LỐI 1 Hasib Mohamed Jaafar hai m t tu i, da ngăm đen, m nh kh nh, và đã k t hôn v i Dua Jabbar. Anh s ng cùng Dua và đ a con gái nh , Zahraa, t i khu 44 thành ph Sadr, trong căn phòng c a m t ngôi nhà mà c đ i gia đình anh cùng c trú. Hasib, làm b o v cho khách s n Sadeer Novotel được b y tháng, đã ch t trong m t v n gây ra b i m t k đánh bom t sát người Sudan lái chi c xe rác ch t đ y thu c n ăn c p t m t khu t qu n Baghdad. K đánh bom đ nh lao qua c ng ngoài c a khách s n, lái xe vào s nh, r i kích ho t ch t n , đánh s p toàn b tòa nhà. H n th t b i vì người b o v đã dũng c m x hàng lo t đ n vào k lái xe, khi n v n di n ra s m h n d tính. Đ đ c c a người b o v được g i l i cho gia đình: thường ph c, m t đôi t t m i, m t chai nước hoa, và t p đ u tiên c a tuy n th al-Sayyab. Người ta đ t đôi giày cháy đen c a anh vào quan tài; cùng b qu n áo v y máu t t i và nh ng m nh c th b cháy thành than. Thi th c a Hasib Mohamed Jaafar ch còn l i m t nhúm; c quan tài đ a t i nghĩa trang Najaf trông gi ng m t v t tượng tr ng h n. Người v tr c a Hasib ôm l y quan tài mà n c n , than vãn h i lâu. M , các anh ch em và hàng xóm c a Hasib cũng v y, còn cô con gái nh ng ngác, được chuy n t tay người n sang tay người kia b t c khi nào người đang b nó b n i đau xâm chi m. Ki t s c, m i thành viên trong gia đình đ u đi ng mà m th y Hasib v nhà v i chi c túi v i v t v o trên vai. T t c đ u m th y gì đó v Hasib. Nh ng ph n c a gi c m này bù đ p cho ph n b thi u gi c m khác. M t gi c m nh l p đ y kho ng tr ng trong m t gi c m l n, và nh ng s i ch c khâu vào nhau tái t o nên c th trong m cho Hasib, đ đi cùng v i linh h n anh v n đang l l ng trên đ u h , ki m tìm ph n còn l i mà nó không th th y. Ch n nào có cái c th mà nó nên quay l i đ chi m ch c a mình gi a nh ng người đang s ng trong cõi lâm bô? 2 Khi Hasib nhìn th y chi c xe rác, đ cách lý gi i hi n ra trong đ u anh. R ng đó ch là m t chi c xe rác thôi. Người lái xe đã ph m sai l m - anh ta m t ki m soát và b lái v phía c ng khách s n. Đó là m t v tai n n giao thông, lái xe tăng t c và vô tình lao vào c ng. Không, đó là m t v đánh bom t sát. D ng l i? D ng l i! M t phát, r i thêm phát n a. Anh không có ý đ nh gi t lái xe. Anh không dám gi t b t kỳ ai, nh ng đó là nghĩa v c a anh. Anh nh n th c rõ nh ng quy đ nh nghiêm ng t v vi c b o v khách s n. Có nh ng công ty an ninh, nh ng người quan tr ng, và có th người M trong đó n a. Anh được phép gi t người, nh h nói. Nh ng suy nghĩ đó lướt nhanh qua đ u anh trong giây kh c ng n ng i trước khi anh bóp cò súng, có l th m chí trước c khi anh quy t đ nh cách gi i quy t t t nh t là gì. Chi c xe n tung, và Hasib th y chính mình đang quan sát v n , nh ng không ph i t v trí gi a b t canh gác b ng g và c ng ngoài c a đ i khách s n. Anh đang nhìn ng n l a, làn khói và nh ng m nh kim lo i bay tan tác t tít trên không trung. Anh c m th y bình th n l kỳ. Anh th y m t người đàn ông vác chi c bao b tr ng b h t lên cao r i r i xu ng cách khá xa v n . Anh th y nh ng m nh kính t c a s khách s n và ti n s nh bay tung tóe ra sân trước. Vài kh c sau đám khói d u d n, n a ti ng sau thì tan đi trước khi xe c u thương và c u h a đ n. Anh nhìn bóng t i nu t ch ng thành ph . Anh th y ánh đèn xa xa c a các tòa cao c, nhà dân, xe c . Anh th y m y chi c c u vượt g n đó. Anh th y nh ng ng n đèn chi u sáng sân v n đ ng và m y tòa tháp giáo đường phía xa ng p tràn trong ánh sáng r c r . Anh có th th y c dòng sông n a, sâu, đen th m trong bóng t i. Anh mu n ch m vào nó. Anh ch a bao gi ch m vào dòng sông. Anh đã s ng c cu c đ i cách xa nó. Anh đã lái xe qua, nhìn nó t xa, và th y nh trên ti vi. Nh ng anh ch a bao gi c m nh n cái l nh c a dòng nước hay n m th nó. Anh th y m t người đàn ông m c gi lê tr ng và qu n soóc đ ng màu n m ng a trên m t nước. H nh phúc làm sao! Ông ch c h n đang ng m nhìn nh ng vì sao sáng rõ trên b u tr i đêm. Ông đang trôi ch m ch m cùng dòng nước. Hasib ti n v phía ông và nhìn th ng vào m t ông. “Sao c u l i nhìn tôi, con trai?” người đàn ông nói. “Đi tìm hi u xem chuy n gì x y đ n v i c th c u đi. Đ ng l i đây.” Anh th y m t xác ch t khác, n m úp m t xu ng nước. Nó không nói gì c . Nó ch trôi ch m ch m, trong câm l ng. 3 Hasib quay tr l i ch c ng khách s n và nhìn cái h to mà k đánh bom t sát đã gây ra b ng qu bom xe c a h n. Anh nh n ra đôi ng cháy đen c a mình nh ng không th y c th mình đâu c . Anh tìm kh p các con ph qu ng trường Firdaus, r i đ n qu ng trường Tahrir và th y lũ chim v t v o trên nh ng hình hài b ng đ ng t o nên Tượng đài T do. R i anh tình c đ n nghĩa đ a. đó, trong Thung lũng Bình yên Najaf, anh xem xét m i n m m . Anh ch ng tìm th y gì mang l i cho anh chút ch c ch n nào, nh ng cu i cùng anh th y m t th ng nhóc đ thi u niên m c áo phông đ , đeo vòng b c c tay và dây đeo c b ng v i đen. Nó đang ng i khoanh chân trên m t ngôi m được đ p cao. “Sao anh l i đây?” th ng nhóc h i. “Anh nên g n v i c th c a mình ch ?” “Nó bi n m t r i.” “Sao l i bi n m t được? Anh ph i tìm ra nó đi, ho c m t c th khác, n u không k t c c c a anh s r t t đ y.” “Ý em là gì?” “Em không bi t, nh ng k t c c luôn t nh th .” “Sao em l i đây?” “Đây là m c a em. C th em n m bên dưới. Vài ngày n a em s không th ra ngoài nh th này. C th em th i r a và em s b c m tù trong m cho đ n t n cùng th i gian.” Hasib ng i xu ng c nh nó, b i r i. Anh nên làm gì đây. Ch a ai nói v i anh nh ng đi u này. Tai h a nào có th giáng xu ng đ u anh đây? “Có l anh ch a ch t h n và ch đang m thôi. Ho c linh h n anh đã r i b c th mà đi lang thang r i sau này s tr v ,” th ng nhóc nói. “C u Chúa là em đúng. Anh không quen v i vi c này. Anh v n còn tr , anh có m t đ a con gái, và…” “Tr ! Anh đâu có tr b ng em!” Hasib ti p t c nói chuy n v i th ng nhóc đeo vòng b c. Th nh tho ng th ng nhóc l i nh c anh ph i quay l i v i c th mình, vì có l Chúa có ý đ nh cho anh m t cu c s ng m i. “Đôi khi linh h n r i kh i th xác và anh ch t đi, nh ng r i T th n đ i ý ho c s a ch a sai l m mình đã m c ph i, và linh h n quay tr v thân xác c a nó. R i Chúa ra l nh cho c th h i sinh t cái ch t. Nói cách khác, linh h n gi ng nh nhiên li u trong ô tô v y. C n có m t tia l a đ kh i đ ng nó.” H im l ng m t lúc, r i Hasib nghe ti ng n c n văng v ng đâu đây và th y m y con chó đen nh m c u đ v i m t con khác. Th ng nhóc đeo vòng b c nhìn anh lo l ng. “T t h n là anh nên tìm hi u c th c a mình đã bi n đ ng nào đi,” nó nói, “n u không k t c c s r t t h i đ y.” 4 Hasib tr l i khách s n và tìm ki m kh p các con ph xung quanh. Sau nhi u gi đó, anh v nhà thì th y m i người đ u đã ng : v anh, con gái nh c a anh và nh ng người còn l i trong gia đình. R i ngay trước bình minh, anh quay l i n i mình đã ch t. Anh c m th y m c k t trong cái vòng lu n qu n. Anh th y m t người đàn ông tr n tru ng đang ng trong m t ngôi nhà Bataween. Anh l i g n xem anh ta có ch t hay không. Đó không ph i là m t người c th nào c ; người đàn ông nom kỳ d và đáng s . Th y b u tr i đ i s c, Hasib c m th y ch c ch n r ng m t tr i ló d ng cũng là lúc tai h a giáng xu ng đ u mình. Anh s không còn s c đ lang thang kh p các con ph hay quay l i hi n trường v n . V i bàn tay c a mình, được t o nên t ch t li u nguyên s , anh ch m vào cái xác tr n tru ng, nh t nh t và th y linh h n mình hòa vào đó. C cánh tay c a anh nh p vào, r i đ n đ u và ph n còn l i c a c th . B s c n ng và con u o i xâm chi m, anh n m yên bên trong cái xác, l p đ y nó t đ u đ n ngón chân, b i vì, nh sau đó anh nh n ra, có th nó không có linh h n, còn anh thì có linh h n nh ng không có th xác. 5 Ch ng có gì x y ra vô c ph i không? Hai người b n h là dành cho nhau. Gi anh ch ph i đ i gia đình người đàn ông tr n tru ng này đ n đ a cái xác ra nghĩa đ a, chôn nó dưới m t n m m , và ph đ t lên. Anh ch ng quan tâm cái tên nào được kh c trên t m bia. Chương bốn PHÓNG VIÊN 1 Mahmoud al-Sawadi b v n qu ng trường Tayaran đánh th c vào 7h10’ sáng, nh ng anh ch a ra kh i giường ngay. Anh b đau đ u d d i và v n còn ngái ng . Mãi đ n 10h anh m i d y l n n a, khi đi n tho i di đ ng reo. Đó là t ng biên t p c a al-Haqiqa, t t p chí n i anh làm vi c. “Sao gi này mà v n còn ng ?” “Tôi… tôi…” Mahmoud l p b p. “Mahmoud, d y ngay mà t i b nh vi n Kindi ch p nh nh ng người b thương và nói chuy n v i bác sĩ, c nh sát, vân vân. Hi u ch a?” “Vâng, tôi t i đó ngay đây.” “Ngay, ngay, không ph i mai, nh Fairuz hát y. Được ch , Mahmoud?” R i kh i căn phòng khách s n Orouba, Mahmoud th y B Anmar, ch khách s n, đang đ ng xo n v n tay trên ph , xung quanh là nh ng m nh kính v . trung tâm Bataween, anh băng qua đường chính và ghé qua quán cà phê c a Aziz làm m t c c trà nh ng không mu n l i quá lâu. Anh đã có đ m i trang thi t b bên mình - máy nh, máy ghi âm k thu t s , s tay, bút - trong cái túi da màu đen l ng l ng trên vai và kh ch m vào mông khi anh bước đi. T i qu ng trường Tayaran, Mahmoud th y nh ng qu y s p và xe đ y hàng cháy đen cùng m t h nông có đường kính kho ng hai mét. Qu ng trường v ng tanh, và anh mường tượng v n l n đ n th nào, khi n bao nhiêu người ch t và s c h y ho i mà nó gây ra kinh kh ng ra sao. Mahmoud d ng l i d i phân cách gi a đường, hít m t h i th t sâu, r i l y máy quay k thu t s gi lên ngang mi ng, và nh anh thường th y trong nh ng b phim M , anh nh n nút Record. “Kh gió nhà c u, Hazem Abboud,” anh nói. “Kh gió nhà c u ngay lúc này và mãi mãi.” Hazem là m t nhi p nh gia t do được xem là dùng chung căn phòng t ng hai khách s n Orouba v i Mahmoud, nh ng anh ta hi m khi đó - anh ta thường s d ng nó nh m t tr m ngh chân hay ch n nương náu khi c n kíp. B Anmar, ông ch b ng ph c a khách s n, là b n cũ c a Hazem và không xem anh ta là khách hàng. Có l ông bi t n Hazem vì đã mang Mahmoud t i s ng cái khách s n t i tàn này, khi n anh tr thành v khách th ba ho c th t gì đó cái ch n mà vào th i hoàng kim t ng đón h n b y mươi khách m t lúc. Bu i chi u hôm trước, Hazem Abboud c khăng khăng đòi ăn m ng, dù ch ng có lý do gì làm v y, và anh ta tóm c áo người b n t i nghi p lôi x nh x ch đ n ngôi nhà đường 5 t i Bataween. Mahmoud m t rũ người nh ng v n đi cùng. H n c bia su t hai ti ng đ ng h , và dù bên ngoài tr i rét, hai cô gái tóc vàng ng i k bên h v n m c đ mùa hè thi u v i. Tim Mahmoud l m t nh p b t c khi nào m t trong hai cô kh ch m vào anh, khi c m c c bia lên hay l y h t t cái bát. Mahmoud ch a bao gi d ti c tùng ki u này và cũng ch a bao gi g n gũi v i ph n đ n th . Hazem thì c thúc anh u ng thêm đi. “N u đây c u th y không tho i mái, thì đi,” th nh tho ng Hazem l i nói. Nh ng Mahmoud không mu n đi. Cu i cùng, các cô đ ng lên và kéo tay Mahmoud, đ a anh vào phòng ng trên t ng hai. M t trong hai cô lăn ra cười rũ rượi n a ti ng sau đó r i ng i xu ng n c h t bia. Cô kia l i thêm m t ti ng n a. “Sao c u không đi cùng b n h ?” Mahmoud h i Hazem khi b n h ra ngoài tr i l nh. “Tôi á? L n khác tôi s quay l i g p h . Quan tr ng là c u được th giãn.” “Ph i r i, c u đúng là b n t t,” Mahmoud nói v i n cười b t an. Đ u anh h i quay cu ng vì u ng quá nhi u còn toàn thân tê d i. Đó là m t s k t h p c m xúc l kỳ. V t i khách s n Orouba, Hazem d ng l i châm m t đi u thu c. Anh ta ph khói qua l mũi; r i quay sang gã b n tr , chĩa ngón tay đang k p đi u thu c vào anh. “Dù sao thì,” anh ta nói, “đ ng có bao gi nh c đ n cái cô Nawal al-Wazir đ y trước m t tôi n a, nghe ch a? Kh gió cái nhà cô Nawal al-Wazir.” “Được r i, tôi h a. Kh gió cái nhà cô Nawal al-Wazir,” Mahmoud đ ng ý. 2 Nawal al-Wazir là đ o di n phim, ho c đ y là cô t nh n nh v y. Cô kho ng b n mươi tu i, da sáng, tóc đen tuy n, đ y đà, chi c c m hai ng n mang l i cho cô v đ p đ m ch t phương Đông, v n luôn được ph lên m t l p trang đi m có ph n lòe lo t. Cô thích son đ th m, m t đường chì k m t dày, và m t l p chì k mày màu đen làm n i b t hình vòng cung, quàng h chi c khăn trên đ u, h p v i áo váy, cùng đám ph ki n nh a màu mè lúc l c. N u có ai đó h i Mahmoud al-Sawadi v cô, anh có th tuôn ra m t tràng dài nh ng chi ti t được xem là thú v ch v i nh ng ai cùng chung n i ám nh v i cô nh anh. Có c m t chi ti t khó ch u mà Mahmoud c l đi: cái th c t r ng cô là b n thân c a t ng biên t p c a Mahmoud, Ali Baher al-Saidi, m t cây vi t n i ti ng, k ch ng đ i ch đ cũ, và là c ng s c a nhi u chính tr gia thường hay xu t hi n trên truy n hình. Có nh ng chi u Nawal al-Wazir t i tòa so n Karrada, l i n a ti ng ho c h n r i r i kh i đó, đi chung xe v i t ng biên t p. Trong su t n a ti ng đ ng h đó, Mahmoud không th không nhìn cô m i l n anh vào phòng t ng biên t p. Khi cô đó, t ng biên t p s m i anh ng i xu ng, nói chuy n n chuy n kia, và Mahmoud luôn đ ng tình v i ý ki n và yêu c u c a ông ta mà không th o lu n gì thêm vì anh th y không tho i mái và b i r i trước s có m t c a Nawal. “Cô ta là b n tình c a s p đ y,” Farid Shawwaf, đ ng nghi p c a anh tòa so n, có l n nói v y. Mahmoud cãi nhau v i c u ta vì c u ta nói mà ch ng có căn c . R i sau l i ph i ch p nh n đánh giá đó c a Farid, vì còn gì có th mang người ph n này v i Ali Baher al-Saidi l i v i nhau ngoài tình d c? Thi tho ng, khi Saidi đi v ng ho c ch a đ n tòa so n, Mahmoud l i có c h i m t mình v i Nawal trong phòng c a t ng biên t p. Qua nh ng cu c nói chuy n, Mahmoud bi t được r ng cô đang làm m t b phim chuyên v nh ng t i ác c a ch đ Saddam Hussein. Cô mô t nó là m t trong nh ng b phim v Iraq quan tr ng nh t đang được ti n hành và nói r ng Saidi đang giúp cô lo m t s th t c, ki u nh xin gi y phép, nh quan h c a ông ta v i gi i chính tr , các b ngành và c quan khác. Đi u này cho anh lý do đ c m th y tho i mái h n và xóa b cái gi thuy t kinh kh ng mà tay Farid Shawwaf x u xa đã c y vào đ u anh. Đã nh trí r i, anh ti p t c lén nhìn Nawal, ng m cô th t k và chú ý t i nh ng thay đ i h ng ngày n i v ngoài c a cô. Anh cũng ti p t c nói v cô trước m t gã b n thân Hazem Abboud. Th còn ch a đ , Mahmoud còn tr thành phóng viên được t ng biên t p thích nh t. Khi Saidi nói, “Đ n đó đi,” “Làm cu c ph ng v n này đi,” “Tham d h i ngh này” ho c “Tìm hi u cái này cho tôi,” Mahmoud thường trong t th b t bu c ph i làm. R t cu c Mahmoud đâm ra ph i m t thân m t mình gánh lượng công vi c b ng t t c các phóng viên khác c ng l i. 3 Mahmoud b t đ u đ i phóng viên h i tháng T năm 2003 t i tu n san Sada al-Ahwar thành ph Amara, n i anh s ng. Vì m t s lý do mà t i gi anh v n gi bí m t, anh đ t ng t chuy n t i Baghdad. Anh đ n th đô vào th i đi m nh ng người khác đang ra đi. “C nguyên ch c u cho đ n khi m i chuy n th đô d u d u l i đã, r i h ng đ n,” Hazem Abboud đã nói th v i anh. Nh ng m i chuy n không d u đi. Nó tr nên t h n nhi u. Còn Mahmoud không nghe theo l i khuyên c a gã b n. Anh c n chuy n t i Baghdad g p, hay, nói đúng h n, c n thoát kh i Amara. Gã b n Hazem mãi sau này m i bi t lý do. Mahmoud làm vi c m t t báo nh t i Baghdad tên là al-Hadaf được vài tháng thì Ali Baher al-Saidi b o anh v tòa so n c a ông ta làm. Ông ta liên l c v i Mahmoud qua gã b n anh, Farid Shawwaf, khi đó đang làm trong tòa so n r i. T l n đ u tiên g p Saidi, Mahmoud đã b cu n hút b i người đàn ông này, cái người h n anh ít nh t hai mươi tu i, dù th t khó đoán tu i ông ta. Saidi c c kỳ phong cách, m t hi n thân c a s thanh l ch. Sau nhi u tháng quan sát, ch a m t l n Mahmoud phát hi n th y s su t v ngoài c a ông. Ông ta cũng r t năng đ ng và nhi t huy t, c đi su t, v i n cười thường tr c và cái tài dàn x p n th a m i kh ng ho ng, dù nghiêm tr ng đ n m c nào, và x lý chúng nh nh ng v t c n nho nh mà ông ta có th vượt qua v i m t cú nh y l làng. Trên h t, ông ta t o c m h ng cho nh ng người xung quanh, khi n h cũng tr nên năng đ ng và nhi t huy t nh v y. Có l đó là lý do t i sao Mahmoud h u nh không kháng l nh Saidi. Ch a t ng có công vi c nào Mahmoud làm trong hai năm qua mà khi n anh ph i căng s c nh công vi c này. Anh luôn r i vào tình tr ng ki t s c, nh ng anh tin tưởng Saidi và t t n đáy lòng anh bi t ông ta đang đ y mình đi đúng hướng. 4 “Kh gió nhà c u, Hazem Abboud, ngay lúc này và mãi mãi.” Mahmoud nh c l i nh ng l i đó vào máy ghi âm k thu t s , l n này v i tông gi ng c a k thu t l i nh ng câu chuy n bi th m v cái ch t c a Hussein trong h i trường c a người Shiite. Con đau đ u v n váng v t khi anh t i c ng b nh vi n Kindi, có l vì anh ch a ăn gì, ho c có l b i t t c ch rượu mà anh đã n c đêm qua đ xoa d u n i căng th ng sau nh ng gì anh đã tr i qua nhà th . Gi anh đã bàn ti p tân c a b nh vi n, mà v n th y kích thích. Anh nhìn mông c a t t c nh ng nhân viên n và các ch quét d n; anh mu n cùng m t lúc t t c ph n trên th gi i này. Anh hình dung ra t ng cô t th dâm đãng, còn anh trên. M t m i, anh xoa m t r i vân vê l p râu m m. Saidi s r t nghiêm kh c n u nhìn th y anh trong b d ng này. Ông ta s nói, “C u không được phép làm nh ng người nhìn c u th y tuy t v ng. Lúc nào cũng ph i l c quan. Hãy l c quan đi r i c u s s ng sót. C o râu đi, thay áo, ch i tóc. T n d ng m i c h i ng m mình trong gương, b t kỳ cái gương nào, k c c a kính c a m y cái ô tô đang đ . C nh tranh v i ph n trong kho n này, và đ ng Đông phương quá.” “Ý ông nói ‘Đông phương’ quá là nh th nào?” “Đông phương có th tóm t t trong m t câu th c a Antara ibn Shaddad: ‘Có ng c nhiên không, Abla, r ng tôi không t m r a hay x c mình b ng d u su t hai năm r i?’” Mahmoud ch a t ng nghe câu th này bao gi . Nh ng nó có tác đ ng l n t i anh. Anh ghi nh nó và thường nh c l i v i chính mình. Và anh đã nh n ra vào ngày hôm đó, bu i sáng hôm đó, r ng anh chính là môn đ đích th c c a nhà th Antara. Mahmoud g p khó khăn trong vi c ti p c n các n n nhân c a v n x y ra qu ng trường Tayaran sáng hôm đó. Anh th y các phóng viên khác cùng cánh quay phim và phóng viên thường trú c a các kênh v tinh. Anh c đi theo h và vào các căn phòng h bước vào. H đang c tóm t t nh ng câu chuy n ngay t i ch , trong khi anh c n ph ng v n chi ti t h n và ch p nh đ c quy n cho t p chí. Anh hoàn thành công vi c mà không th c s th a mãn, r i r i đi. Anh c m th y càng ki t s c h n. Sau khi mua m t cái dao c o râu dùng m t l n, anh t i m t nhà hàng ph Saadoun, ăn tr a, r a tay súc mi ng bên b n, r i l y dao ra c o râu nhanh gi a cái nhìn t c m ch c a đám nhân viên nhà hàng và th c khách. Anh ch i mái tóc xù xì ra sau b ng nh ng ngón tay ướt sũng, r i ra ngoài ph , đ y anh l y máy ghi âm k thu t s ra và nói vào đó: “ m, Riyadh al-Sawadi, b , mong b yên ngh . Vì b mà con đây. Vì b mà con t i ch n này. Nh ng con m t quá. Xương kh p c n đau nh , và con thi u ng . T t c nh ng chuy n này ph i k t thúc trước khi con bước sang tu i hai ba.” Th c t thì cái k t đã đ n r t g n, hay ít nh t là m t kho nh kh c then ch t. Khi Mahmoud v đ n tòa so n, anh đ nh gõ vào máy các ghi chú và b n thu âm c a mình, và t i đ ng nh đã ch p vào máy tính. Anh đang tán g u v i Farid Shawwaf và m y đ ng nghi p khác thì m t người đ a tin già đ n báo là t ng biên t p mu n g p anh. Mahmoud vào phòng t ng biên t p thì th y Saidi m t mình, đang c m đi u khi n t xa lướt qua các kênh trên màn hình ti vi c l n đ i di n v i bàn làm vi c kh ng l c a ông ta, trong khi tay kia k p đi u xì gà nom nh cây bút dày cui. Saidi h i thăm Mahmoud v tình hình ngày hôm nay c a anh và anh đã làm được nh ng gì, r i h i anh các phóng s đã được duy t vi t trong vài ngày t i hi n đ n đâu r i. Có m t t p h s l n trên bàn. Saidi vươn tay l y, l t lên, xem xét r i b o, “Đây là các phóng s đ ng nghi p c a c u vi t tháng trước. Không m t cái nào phù h p đ xu t b n c .” Saidi châm xì gà r i rít th t sâu, ph ra làn khói dày. Ông ta l đãng nh khói vào không khí, r i quay l i nói chuy n v i Mahmoud nom có v b t an. “Tôi đ nh sa th i Zaid Murshid, Adnan al-Anwar, và cái cô g y nhom đó, Maysa, còn c u thì đi nói v i cái gã Farid Shawwaf b n c u là đ ng có lười n a. C u ta là m t tay vi t c , nh ng l i không tin tưởng vào công vi c đây,” Saidi nói. “Tôi bi t làm th nào v i c u y? Tôi tưởng quan h gi a ông v i c u y t t mà,” Mahmoud đáp. “Tôi không mu n cãi nhau v i c u ta. C u ta cãi nhau thì gi i r i. Giá mà cái s c đó d n vào vi c vi t có ph i t t không, r i c u ta s có v trí t t h n. G i ý cho c u ta xem. C u là b n kia mà. Nói sao cho khéo khéo vào.” Mahmoud c nghĩ xem có cách nào khéo khéo đ g i thông đi p đi không nh ng không nghĩ ra được gì. Anh không nói gì mà nhìn Saidi m t lúc, r i hướng v phía ti vi. “Còn n a, anh b n,” Saidi nói. “C u làm vi c r t chăm ch .” Mahmoud quá đ i ng c nhiên. L i nh n xét làm anh th t s nh nhõm. Đi u xì gà đã cháy h t, Saidi bèn đ t nó lên mép chi c g t tàn l n b ng g m. Ông ta ti p t c nhìn đ ng h đeo tay: s p đ n gi Nawal al Wazir đ n r i, Mahmoud đoán v y. Anh không đ ý r ng Saidi ch a nói h t câu - người đàn ông này thích ng t nh ng câu v n được c u thành t m c a mình đ t o k ch tính. Saidi nhìn Mahmoud m t thoáng r i nói ti p: “C u là k có quy t tâm. Th nên, t mai, c u là trưởng ban biên t p c a al-Haqiqa.” 5 Ba đ ng nghi p ng i trước m t Mahmoud bên chi c bàn g tr i v i đ ph t m nh a dày. M i người có m t lon Heineken, m t c c th y tinh và m t bát đ u lu c. Mahmoud g i m t chai soda, nh ng người khác không th d anh u ng dù ch m t lon bia. B ng anh v n nh n nh o sau cu c phiêu l u hôm qua. Mahmoud nhìn khuôn m t h đang cười: Zaid Murshid, Adnan al-Anwar, Farid Shawwaf. Saidi đã quy t đ nh hai người đ u tiên nên b sa th i còn người th ba có nguy c m t vi c, trong khi Mahmoud được thăng c p lên v trí quan tr ng th hai tòa so n. Làm th nào anh có th ti t l tin này mà không khi n h l t bàn vào anh? Anh nên nói ngay bây gi , trước khi h say? Hay nên đ i đ n khi ph n x c a h b t nh y và có th ti p nh n cú s c d dàng h n? Có th n u anh cũng u ng thì s đ h n? C m giác nh m t th thách l n v y, và anh quy t đ nh s hoãn l i đ n ngày mai. H phá lên cười. Farid Shawwaf đang hào h ng nói v m t th c u ta đang làm - h p tuy n m t trăm câu chuy n kỳ l nh t v Iraq. Sao trước tiên c u không c g ng làm nh ng gì c u được tr lương đ làm, Mahmoud nghĩ khi nghe gã b n gi i thích t i sao nh ng câu chuy n kỳ l nh ng chân th c đó nên được l u gi đ không b lãng quên. “Sao c u không vi t thành bài chuyên đ cho t p chí y? Chúng ta c n nh ng câu chuy n nh th ,” Mahmoud nói. “Cho t p chí á?” Farid m a mai đáp. “Nh ng nó có ph i báo chí gì đâu. Hôm nay nó được xu t b n nh ng hôm sau nó có th bi n m t. Đó ch là cách ki m s ng thôi. Tôi đang nói v m t cu n sách kìa.” “Được r i. Th thì cho t p chí xu t b n trước đi, r i in thành sách sau,” Mahmoud nói. “Không. C u ph i nghĩ đ n vi c vi t thành sách ngay t đ u y.” “Vi t thành sách ngay t đ u, r i vi t dài kỳ cho t p chí v y.” Zaid Murshid và Adnan al-Anwar lăn ra cười. Farid Shawwaf nhìn b n h r i hét tướng lên, “Th ng cha này đang hi n dâng c thân mình cho t p chí. Kh gió cái t p chí y.” Mahmoud không còn h ng thú tranh cãi n a. N i này t i om và m m t khói, đ y nh ng gã thanh niên và đàn ông trung tu i b ng ph , ria mép x m xoàm và nh ng m ng hói nh n bóng. Vài người trong s h không ph i người Baghdad, có l là dân t các th tr n và t nh xa nào đó, sau này Mahmoud m i bi t. Cách không xa qu ng trường Andalus, n i này mang l i c m giác nh m t quán rượu bí m t, không có gi y phép; ch có th t i đây qua m t nhà hàng nh . Dù t i tàn là th , đây v n là ch n a thích c a Farid Shawwaf và đám b n c a c u ta. B n người b n h r i quán mà không say h n. H ghét cái vi c Mahmoud ch u ng m i soda. H u o i đi v phía qu ng trường vì t đó Farid Shawwaf có th b t xe buýt v căn h Karrada, còn Zaid Murshid và Adnan al-Anwar có th b t xe v Bab al-Sharqi. B u tr i màu xám nhanh chóng chuy n t i. H đ ng qu ng trường Andalus, đ i di n v i khách s n Sadeer Novotel. Farid Shawwaf v n tán chuy n v cu n sách gi tưởng c a mình. N u c u ta mà sang bên kia đường vào đúng kho nh kh c đó, c u ta t s th y m t cái ch t rõ rành: m t chi c xe rác màu cam ch t hàng ch c cân thu c n đã b lái kh i đường chính và đâm s m vào cánh c ng kim lo i c a khách s n, làm bùng lên m t v n mà không m t ai trong b n phóng viên t ng ch ng ki n trong đ i. Ti ng n l n làm ai n y ngã ng a. H b c n m a b i và s i vùi d p t t i. M t m t phút h m i nh n ra mình không b thương. Không nghĩ ng i gì, h ch y sang bên kia đường. Trên l p nh a đường sau d i phân cách h th y m t cái xác. H t i bên, và Mahmoud ch m tay vào nó. Cái xác đ t ng t c đ ng. H đ người đàn ông đ ng lên, và Mahmoud nh n ra gã ngay l p t c. Đó là tay buôn đ cũ Hadi, hay Hadi ba x o, nh nh ng khách hàng quán cà phê c a Aziz v n g i. Hadi th t th n nhìn vào m t h , g t tay h kh i người mình, r i lao đi, t ng l ti ng kêu b o gã d ng l i vì có th gã đã b thương n ng. H không nhìn th y gì khác. Có v không có b t kỳ n n nhân nào c a v n . K đánh bom lái chi c xe rác ch c đã b c h i r i. Đó là nh ng gì h t nh khi nhìn th y nhân viên khách s n đ ra sân trước và nghe ti ng còi xe c nh sát. H mu n đi kh i đây v Bab al-Sharqi h n. Khi h t i qu ng trường Nasr, Zaid Murshid và Adnan al-Anwar b t xe buýt v Bab al-Sharqi. Farid nói c u ta mu n đi taxi h n. C u ta trông b i r i và hoang mang lo l ng, cái v liêng biêng khi r i quán bar bí m t đã hoàn toàn bi n m t. “L ra gi c u đã ch t r i. C u c nói thao thao b t tuy t. Nh ng câu chuy n tuy t v i c a c u đã c u c u đ y, anh b n,” Mahmoud nói, l p b p và có chút ng p ng ng gi a các câu cho thêm ph n k ch tính, có ph n gi ng cách nói c a Saidi. Farid m to m t s ng s , có l b i nh ng gì Mahmoud nói là s th t. Farid đi kh i đó, còn Mahmoud c m th y mình v n còn đ s c đ đi b c quãng đường v khách s n Orouba. Anh l y đi u thu c ra, đ t lên môi nh ng không châm l a. Anh c m th y th thái kỳ l dù th m h a v a x y ra trước m t mình, nh ng cũng ch ng bu n đ tâm đ n s th có v nh mâu thu n này. Anh nh đ n m t câu duy nh t và nh c l i v i chính mình. Câu đó thu hút trí tưởng tượng c a anh. Anh l y máy ghi âm k thu t s ra. “Hãy l c quan. Hãy l c quan đi r i c u s s ng sót. Hãy l c quan. Hãy l c quan đi r i c u s s ng sót.” Anh l p nh ng l i đó vài l n nh m t k b ám nh, cho đ n khi nh n ra pin trong máy ghi âm đã ch t. Chương năm CÁI XÁC 1 “D y đi Daniel,” Elishva g i to. “D y đi Daniel. L i đây nào, con trai.” H n đ ng th ng lên ngay l p t c. Vì đây là m nh l nh mà th ng nhóc đeo vòng b c đã ch t nghĩa đ a Najaf t ng nói đêm hôm trước. B ng l i l c a mình, bà già đã th i h n vào đ ng h l n khác thường này - t o nên t nh ng b ph n c th t p nham và linh h n c a người b o v khách s n đã ch t. Bà già đã đ a h n thoát kh i tình tr ng vô danh b ng cái tên mà bà đ t: Daniel. Daniel nhìn bà già đ ng trong căn phòng trên gác đã đ s p. Nh ng l n tóc mu i tiêu x ra kh i chi c khăn bu c đ u màu đen bà th t h quanh cái đ u nh . Thân bà b c kín trong cái áo khoác len s m màu s n rách c tay, dưới chân là m t con mèo xám r ng lông nhìn Daniel b ng đôi m t m to s hãi, kh kêu meo meo nh t nói v i chính mình. Lúc này là g n sáu gi sáng, không khí r t l nh. Nh ng âm thanh v ng t bên ngoài nghe văng v ng; s nh n nh p ban ngày v n ch a b t đ u. Tay buôn đ cũ Hadi, ng trong phòng gã trong c n đau đ n, ph i đ n tr a m i th c d y. Daniel trèo qua nh ng ch ng g ch c a th t ng là sàn nhà c a căn phòng trước khi b s p. H n đi theo bà già và con mèo xu ng nhà. Elishva đ t cái máy sưởi g n Daniel trong phòng khách, r i đi đâu đó vài phút và quay tr l i v i chi c s mi tr ng nhàu nhĩ, áo len xanh l c cũ k và qu n bò, t t c đ u n ng mùi băng phi n. Bà đã l y qu n áo t ngăn kéo c a Daniel, n i chúng được c t su t bao năm qua. Bà ném qu n áo v phía h n, đo n b o h n m c vào. Trước khi đ l i h n m t mình, bà li c h n m t cái cu i cùng. Bà không h i gì h n - bà đã h a v i v thánh b o h là s không h i quá nhi u. Su t lúc đó bà đ c p kính dày c p l ng l ng trên c , nh ng v n bi t người đàn ông này ch ng gi ng Daniel l m. Ch ng sao c . Không ph i ai tr v cũng gi ng h t nh khi h ra đi. Nh ng câu chuy n nh m gi i thích cho nh ng khác bi t nh ng đ i thay, bà nghe đ l m r i - nh ng câu chuy n được k b i bi t bao ph n b th i gian tàn phá, b ng cách nh n ra r ng h s không bao gi g p l i nh ng khuôn m t m t tích mà h nh r t rõ n a. Đi u x y ra là m t phép m u, bà tin nh v y, và th t khó đoán chuy n này s d n t i đâu. Bà đã tính g b c tranh l n v v thánh trên tường xu ng đem gi u k vào góc nào đó trong nhà. Có l bà s c t nó m t trong nh ng căn phòng b i b m trên gác. V i c p m t đ p và con ng a tr ng, Thánh George có th ng m nhìn nh ng h t b i l t vào qua v t mít c a ô c a s nhìn xu ng đường. Ngài s h i ti c vì đã t ng l bà su t bao năm qua và không th nh n ra r ng, v i chi u sâu n i th t v ng c a bà, đã đ n lúc Chúa và nh ng hình nh th n thánh c a Người ph i l ng nghe ti ng be be c a con c u đi l c. Elishva đ l i người đàn ông tr n tru ng kỳ d đang nhìn ch m ch m vào nh ng b c tường và đ đ c trong nhà. Daniel đ ng lên nhìn nh ng b c nh - m t trong s đó ch p m t người đàn ông ngũ tu n có hàng ria đen m ng v n b com lê ki u Tây, b c khác ch p m t thanh niên mày râu nh n nh i v i mái tóc dày và m ng tóc mai l n. C p m t u hoài ngái ng nhìn xa kh i ng kính. Daniel l i g n b c nh h n. t h n nó ph i được ch p t hai mươi năm trước. H n chú ý đ n hình ph n chi u c a khuôn m t chính mình qua l p kính. Nó có ph n làm h n ng c nhiên - đây là l n đ u tiên h n nhìn th y chính mình. H n lướt ngón tay qua nh ng v t khâu trên m t và c . Nom h n x u t . Làm th nào mà bà già l i không có v gì là gi t mình trước v ngoài đáng s c a h n nh ? H n chuy n sang xem m t b c khác. Đó là m t v thánh chi n binh cưỡi ng a tr ng, đâm cây giáo vào c h ng m t con r ng th n tho i. H n xem k nó. Khuôn m t c a v thánh m m m i nh nhàng và đi n trai, nh các v thánh trong m i b c tượng thánh. Bà già đang phía trong n u b a sáng. H n có th nghe th y ti ng xoong n i lo ng xo ng khi bà làm công vi c c a mình. Ch m rãi, h n m c ba món đ vào. Chúng v a người h n nh in. H n quay l i nhìn ph n chi u c a mình trong b c nh Daniel Tadros Moshe và đ ý th y, dù đó ch là m t b c nh đen tr ng, r ng Daniel m c đúng b qu n áo này: s mi tr ng v i c áo r ng h i d ng bên dưới áo len c ch V. Ngo i tr nh ng v t khâu thô k ch trên m t và c , thì trông h n cũng g n gi ng c u ta. Bà già đã nghĩ nh th . V i đôi m t ch c ch n đã m , khi tr l i phòng khách, bà s ch th y nh ng gì mình mu n th y. Daniel chuy n s chú ý sang b c tranh v thánh t đ o, nhìn k nó dưới ánh ngày tràn vào qua c a s . H n chú ý k năng người ngh sĩ đã dùng đ th hi n nh ng n p g p trên cái áo choàng đ r c ph p ph i sau v thánh chi n binh v m v . Đó là m t b c tranh kỳ di u v m t v thánh đi n trai v i đôi môi m ng, và gi đôi môi đó đang m p máy. “Ngươi ph i c n th n,” ti ng nói c t lên. Đôi môi c a v thánh th c s đang m p máy. “Đó là m t bà già không may. N u ngươi làm h i bà y hay làm bà y bu n, ta th là s đâm xuyên cây giáo này vào c h ng ngươi.” 2 Phiên b n m i c a Daniel ng trên xô pha trong phòng khách. Elishva đ p cho h n t m chăn dày r i đ h n n m đ y đ ti p t c công vi c h ng ngày, thường có nghĩa là d n d p nh ng th bà đã d n d p, ph i b i đ đ c, nh ng b c tượng thánh, tranh nh, và quét sân - nh ng vi c ng n c a bà n a ngày. Có l n con mèo tr n lên mái nhà nhìn quanh, dòm xu ng kho nh sân ngôi nhà p p c a Hadi. Hadi vò đ u b t tai không hi u và tìm kh p ch n xem cái xác gã t o ra đâu. Gã tưởng tượng s tìm th y nó treo trên tường ho c l l ng trên b u tr i trong xanh bu i sáng hôm y. Dù kh p xương và đ u đau nh c, Hadi v n ra ngoài nhìn ngược xuôi con đường ki m tìm d u hi u v m t chuy n kỳ l đã x y ra, nh ng gã không s n lòng ch n b t kỳ người hàng xóm nào đ h i, “Xin h i, có ai th y m t cái xác tr n tru ng xu ng ph không ?” Hadi là k ba x o, ai cũng bi t đi u đó. Gã s c n đ n nhân ch ng đ ch ng th c cho l i tuyên b r ng gã đã rán tr ng cho b a sáng, nói gì đ n câu chuy n v m t cái xác tr n tru ng được t o nên t b ph n c th c a nh ng người đã ch t trong các v n . Hadi ngước lên mái nhà c a Elishva và các nhà hàng xóm xung quanh, nghĩ r ng có l ai đó đã lôi cái xác lên đó, nh ng gã ch ng nhìn th y gì. Gã m t t c t qu n áo và ch n b p trong sân nhà. R i gã đi ngược đi xuôi nh ng con đường lân c n. Gã d ng l i khi đ n ch B Zaidoun, lão th c t tóc, đang ng i thõng thượt trên cái gh vườn tr ng bên ngoài c a ti m, nh ng Hadi không ch c lão nhìn th y b t c th gì cho dù cái xác có đi th ng t i trước m t. Ch ti m gi t là Akhawain k v i gã là c nh sát đã l c soát các ngôi nhà su t bu i sáng đ tìm ki m các băng đ ng có vũ trang buôn bán ph n ra kh i Iraq. M t nhân viên làm hi u bánh nói có nh ng “k kh ng b ” t t nh lên trú trong m t khách s n đ a phương và r ng c nh sát và người M đang l c soát các khách s n t ng cái m t. Hadi còn nghe được r ng hai gái m i dâm tr mà gã t ng vui v đã chuy n đ n Syria ngày hôm đó đ hành ngh trong các câu l c b đêm - có v nh Baghdad không còn sinh l i n a. Gã nghe được c đ ng tin t c khác. Th c t thì gã đã dành n a ngày đ nghe, nh ng gã không nghe được tin gì v cái xác đã bi n m t bí n. 3 M Salim xem đó là đi m lành khi g p Elishva hàng th t. Elishva mua kho ng hai l ng th t bò và n a cân lòng c u đã làm s ch, r i sang hàng rau bên c nh. B chi c khăn bu c đ u đ tang c a góa ph ra, bà chít cái khăn choàng đ u màu đ đi m nh ng bông hoa tr ng, nom nh thi u n v y. M Salim t h i chuy n gì đã x y ra v i bà. Hai người ph n đi ch cùng nhau r i ch m rãi đi ngược tr l i con đường. M Salim nói v chuy n x y ra sáng hôm qua, k r ng v n kinh khi p đã khi n tường m y nhà b mít ra sao. M bi t được lúc y Elishva đang nhà th . Elishva nói bà có nghe th y ti ng n nh ng lúc v thì không nhìn th y gì h t. L i có thêm b ng ch ng cho M Salim r ng Elishva có s c m nh đ c bi t. Khi M Salim h i v t m khăn choàng đ u màu đ n i b t c a bà, Elishva nhìn xu ng đường kh nói, “Th i gian đau bu n đã qua r i. Cu i cùng Chúa đã nghe th y l i c u nguy n c a tôi.” “Nghe v y tôi vui l m. Qu là tin t t lành.” Elishva không th kìm được vi c ti t l bí m t đ ng tr i, bà nói to t ra v i M Salim r ng con trai bà đã v nhà. M Salim ch bước đi trong im l ng th n th . Bà già này đang nói gì v y, m t h i. Khi Elishva t i trước c a nhà mình, M Salim, mà nhà ch cách vài mét phía kia đường, d ng l i. “Gi c u ta có nhà không?” m h i. “Có, nó đang ng . Nó m t l m.” M Salim cong môi l i nh đang suy nghĩ lung l m, nh ng m không đi th ng vào nhà ki m tra, m t sai l m l n mà sau này m đâm h i h n. M còn m i nghĩ v b a tr a ph i chu n b cho ch ng, cái k ng i trên ban công c ngày li n trong im l ng, đ c nh ng t báo cũ. M không coi nh ng gì Elishva nói là nghiêm túc - cái tin quá choáng khó mà ch p nh n n i sau m t l i thông báo qua loa đ n v y. M Salim t nh s ghé nhà Elishva sau, có l bu i chi u, đ tìm hi u thêm. Nh ng hóa ra m không tìm hi u thêm được gì. Bu i chi u m cũng b n sau khi th ng con gi a đ t ng t thông báo tên c a cô gái nó s p cưới, khi n m không còn th i gian đâu mà g p con trai c a bà già, k tr v t cu c chi n đã k t thúc hai mươi năm trước ho c h n. D n dà, M Salim b hàng ngũ mà nh p vào cái nhóm v n cho r ng bà già đã l m c m, và Elishva s m t đi nh ng đ ng minh trung thành cu i cùng. 4 Hadi tr v nhà. Gã mò m m trên m t sân xem có máu hay nh ng m u b ph n c th mà gã bi t mình đã c m trong tay khi c t chúng ra hay khâu l i v i nhau đ cái xác có m t tình tr ng tương đ i hoàn thi n hay không. Gã ch ng tìm th y gì: tr n m a l n hôm qua đã quét s ch m i th . Gã dành bu i sáng mu n n m dài trên giường, ngước lên tr n nhà ng m nước. R i gã nhìn b c tường phía xa n i người b n quá c Nahem Abdaki treo câu th th 255 c a chương th 2 trong kinh Qur’an. M t mép bìa đã bong ra và cu n xu ng vì m. N u ai đó kéo ra, h có th bóc c câu th kh i b c tường. Xét cho cùng, gã nghĩ chuy n x y ra bi t đâu l i hay: gã ch mu n thoát kh i cái xác còn gì, và nó bi n m t th t, gi i thoát gã kh i m t nhi m v h c p khác - c t nó ra và tháo ch , r i v t các b ph n vào các thùng rác khác nhau trong khu dân c . Bu i chi u, Hadi t i quán cà phê c a Aziz, nh ng quán quá đông và tay b n Ai C p không có th i gian tán g u v i gã, th nên gã đ n nhà lão già quê Amirli, c thuy t ph c lão bán đ ng đ cũ thêm l n n a. Nh thường l , gã l i quay v đi m xu t phát trong cu c thương lượng. L n th mười gã nghe l ch s chi c máy hát cũ được ch tác ra sao, lão mua nó đâu và nh ng câu chuy n v b t kỳ món đ ho c v t d ng nào đ ng trước m t h . N u nh lão già ăn v n ch n chu, mày râu nh n nh i này bi t mình đang đ ng c nh m t tên t i ph m mó máy vào nh ng b ph n c th người thì sao nh ? Có l lão s đá gã văng qua l i đi lát xi măng ra t n ngoài c ng, nói l i t m bi t gã ngay l p t c, r i c m c a gã vĩnh vi n. Sau này Hadi s d n l i nh ng chi ti t đó vài l n, vì gã yêu thích nh ng chi ti t mang l i cho câu chuy n c a gã tính chân th c và khi n nó sinh đ ng h n. Gã s k m i người nghe r ng gã đã ph i làm vi c v t v ra sao, nh ng h s l ng nghe nh th đó là câu chuy n ng ngôn hay nh t mà Hadi ba x o t ng k . Ng i trong quán cà phê, gã s k câu chuy n t đ u, không bao gi m t m i v i vi c k đi k l i. Gã đ m mình trong câu chuy n và cu n theo nó, có l đ mang l i ni m vui thú cho người nghe ho c đ thuy t ph c chính mình r ng đó ch là câu chuy n sinh ra t trí tưởng tượng phong phú c a gã và ch a bao gi th c s x y ra. 5 Elishva đang b n n u cháo ki u m ch kashka. Bà lu c t m lúa mì và cho thêm đ u gà, gia v , th t thái mi ng vuông vào. Bà r t gi i n u món truy n th ng nh ng l i hi m khi có d p n u - bà n u làm gì n u ch cho con mèo không thôi. Nh ng ngày hôm đó thì khác. Bà trân tr ng v khách đ c bi t này và đang hoàn thành l i th cũ c a mình. Bà già v a qu y món kashka v a t l p l i v i chính mình, “C u xin phúc lành và bình an t Đ c Chúa tr i - Cha c a chúng con và Chúa Jesus Christ, người yêu thương chúng con trước c yêu chính Người.” Đã h c nhi u t p t c c a người dân trong khu, Elishva xem đó là l i th mà gi mình đang hoàn thành, dù cha Josiah luôn s a cho bà. “Chúng ta không ra đi u ki n cho Chúa nh người H i giáo,” ông nói. “Chúng ta không nói, ‘N u Người làm vi c này thì con s làm vi c kia.’ “ Elishva hi u ý ông, t t nhiên, nh ng bà th y vi c ra đi u ki n cho Chúa cũng ch ng h i gì, nh M Salim và nh ng hàng xóm H i giáo khác c a bà v n làm. Bà không nhìn Chúa nh cách c a cha Josiah. Chúa không ph i “ v trí t i thượng”, bà không xem Người nh m t th l c áp ch hay đ c tài. Người ch là m t người b n cũ, và th t khó lòng b r i tình b n đó. V khách đ c bi t c a Elishva không ăn b t c món nào bà đ t trước m t h n. Bà ăn m t ít, còn Nabu thì chén h t s ch nh ng m u th t th a và li m láp cái bát. Bà ch ng b n lòng đ n vi c con trai bà, hay bóng ma c a nó, ch ng c n l y m t mi ng. Có l h n gi ng nh ng v khách c a Abraham trong phiên b n kinh Qur’an, ho c gi h n không mu n ăn. Bà không h i d n h n, s h n b đi m t. T đó cho t i t i mu n Elishva l m b m t ng h i v i v khách l m lì c a mình. Không có gì đáng chú ý x y ra trong kho ng th i gian đó. Người bán bình ga đ n, và Elishva đ i cái bình r ng l y bình m i; anh ta bê bình đ n cu i hành lang giúp bà già. M y chi c tr c thăng M bay m ĩ trên mái nhà khi n nó rung lên và làm b y chim c a Abdel Razzaq, th ng bé ngôi nhà đ ng sau, ho ng lo n đ p cánh, làm r ng m y s i lông vũ ph t ph gi a không trung. M Salim không ghé qua, cũng ch ng có hàng xóm nào khác - c Diana cũng không, cái cô bé xinh x n người Armenia con đường k bên, m c a cô là Veronica Munib thi tho ng l i khuy n khích con qua thăm Elishva đ xem bà có thi u th gì hay c n làm cho xong vi c gì không. Trong khi nói chuy n v i v khách, Elishva đ trên lòng mình nh ng chi c h p đóng kín b y lâu, m h p và d c s ch m i th trong đó ra. Bà gà g t trên xô pha đ i di n ch người đàn ông kỳ l , l ng l đang ng i. Khi t nh d y, bà th y h n đang nhìn chăm chăm vào ánh sáng y u t l t qua c a s trông xu ng con đường. Elishva d c b u tâm s v i Daniel v chuy n cãi nhau v i ch ng bà, Tadros, người đã chôn chi c quan tài r ng cho Danny dù bà không mu n. Tadros, m t tùy phái văn phòng b giao thông công chính, đã đi cùng m y người h hàng, b n bè và người quen đ n nghĩa trang Giáo h i phương Đông Assyria Đông Baghdad đ chôn m t chi c quan tài có đ c vài b qu n áo c a Daniel và nh ng m nh đàn guitar gãy c a nó. H c u nguy n cho nó, r i đ t t m bia m có dòng ch b ng ti ng Syria và R p, “N i yên ngh c a Daniel.” Elishva không đ ng ý đi cùng h vì trái tim mách b o bà r ng con trai bà ch a ch t. Bà không ngó ngàng t i ngôi m cho t i khi Tadros qua đ i và được chôn k bên m con trai bà. Trái tim bà tan nát khi bà đ c th y tên con trai mình trên t m bia đá vôi, nh ng k c khi y bà cũng không ch p nh n vi c nó đã ch t, d u cho bao nhiêu năm trôi qua. Trong th i gian đó, gia đình Ninous Malko chuy n t i m t trong nh ng căn phòng t ng trên c a nhà bà lão. H đã b l i ngôi nhà cho thuê Bataween. Cu i cùng, Matilda, con gái th hai c a Elishva, l y con trai th nhà Ninous, và m t m i b ng h u b n ch t đã phát tri n gi a Elishva và v ch ng Ninous Malko. H g n nh đã bù đ p cho chu i m t mát mà Elishva ph i ch u đ ng, b i vì ngoài chuy n Elishva đã m t Daniel và cha th ng bé, hai con gái c a bà cũng có ý đ nh ra đi. Không khó đ nh ng người h hàng m i tin r ng m t ngày nào đó Daniel s tr v . Có nhi u người m t tích, và m t trong s h bi t đâu s tr v . Chuy n đó v n c x y ra đ y thôi. M t người anh em c a Ninous đã tr v sau nhi u năm b c m tù Iran, và vào th i đi m đó nhi u người đã kháo nhau v cú s c khi bi t được r ng ông ta đã t b tôn giáo g c c a mình và tr thành m t người H i giáo dòng Shiite nhánh Mười hai Imam. Ông v n theo Shiite vài năm r i d n d n c i đ o v Thiên Chúa giáo, hay ít nh t ông làm cho gia đình mình tin nh v y nh m ch m d t m i b t hòa gây ra t vi c ông c i đ o. Nhi u tù nhân tr v nhà sau chi n tranh v i Kuwait vào gi a nh ng năm 90. Vì s kh c nghi t c a l nh tr ng ph t kinh t áp lên Iraq, ch ng c a Hilda và Matilda quy t đ nh di c . Hai cô con gái s không đi n u không có m đi cùng. Nh ng nh m t con dê núi c ng đ u, Elishva t ch i. M i b t đ ng kéo dài su t c năm, nh ng bà lão không lùi bước. Cu i cùng bà thuy t ph c các con r ng bà s đ n cùng khi h n đ nh cu c s ng và bà hoàn toàn t b hy v ng r ng Daniel s tr v . Nh ng bà không bao gi t b hy v ng, và s hi n di n c a gia đình Ninous Malko là ni m an i cho vi c xa các cô con gái. Nh ng vào đêm người ta tuyên b cu c chi n cu i cùng, v c a Ninous bu c t i Elishva dùng ma thu t đen v i hai đ a con trai nh nhà h làm cho m t trong hai đ a không nói được dù đã sáu tu i. Bà ta s bà lão, nh t là sau khi phát hi n ra bà lão nói chuy n v i m y b c tranh hay v i c đ ng mèo lang thang quanh nhà. Có l n bà ta nói v i ch ng r ng m t con mèo đã đáp l i l i bà lão và nói chuy n cùng bà. Bà ta th m chí còn nghi ng lũ mèo đó th c ra là người đã b Elishva dùng th ma thu t đ c đ a bi n thành mèo. Ninous ch ng tin vào m y th mê tín d đoan, nh ng ông không th ch u được nh ng l i phàn nàn c a bà v v ngôi nhà, th nên sau khi M xâm lược Baghdad, ông đ a gia đình nh c a mình t i Ankawa Erbill. Ông không nói v i Hilda hay Matilda, mà Elishva cũng ch ng ph n đ i - bà có v ng h , ho c là th . Các con gái c a bà r t s c khi phát hi n ra m s ng m t mình trong căn nhà l n gi a m t thành ph lo n l c n i lũ ma qu ào ra kh i ng c và cùng lúc tr i lên m t đ t - ít nh t đó là nh ng gì h tưởng tượng ra. Th i gian đó, h g i cho Elishva vào m i Ch nh t qua đi n tho i v tinh nhà th Thánh Odisho, và n u Elishva không đ n vì lý do nào đó, đích thân cha Josiah s g i đ tr n an h . Cu c đi n tho i kéo dài không quá m t phút - cha x mu n công b ng v i t t c nh ng người có nhu c u s d ng đi n tho i, mà s đó nhi u l m. Đôi khi Elishva và m t trong hai cô con gái nói được n a ch ng thì b t đ u cãi nhau, và m t phút đã h t ngay khi cu c tranh cãi nóng lên, bu c cha Josiah ph i gi ng đi n tho i kh i tay Elishva. Các cô con gái nói mu n quay tr l i Baghdad và đ a m đi b ng được, nh ng h ch nói c ng v y thôi. N u cu c tranh cãi b gián đo n, Elishva s t đ u tranh v i chính mình thay vì túm l y m t ph n nào đó nhà th đ thuy t m t bài hùng h n v vi c bà không ch u b nhà đ chuy n đ n m t n i bà ch ng bi t gì. Cha Josiah khuy n khích bà l i, vì ông xem đó là b n ph n tôn giáo. Ai cũng b nước ra đi thì th t không hay. Người Assyria cũng đã g p nh ng chuy n t i t tương t trong nh ng th k trước, nh ng h đã l i Iraq và s ng sót. Cũng ch nghĩ đ n b n thân mình thì th t không nên. Đó là nh ng đi u thi tho ng ông v n nói trong bài gi ng đ o. Đ u năm đó, cha Josiah h i Elishva xem có cho nhà Sankhiro nh được không, nhà y tr n ch y kh i m t cu c phân bi t giáo phái Dora, qu n phía Nam Baghdad. H căn phòng nhà Malko t ng s ng, nh ng ch vài tu n sau h r i đ n Syria, d đ nh di c đ n châu Âu. Ch ng bao lâu sau, ba con mèo c a Elishva bi n m t, và r i Elishva tìm th y con th t ch t trên mái nhà, c th trương ph nh. Bà đinh ninh r ng m t m nh đ n pháo đã văng trúng nó ho c nó ăn ph i th t b đánh b . Elishva huyên thuyên n a ti ng đ ng h v lũ mèo, r ng Nabu là con duy nh t còn l i. R i bà ch t nh đ n B Zaidoun, tay thành viên đ ng Ba’ath ch u trách nhi m v vi c đ a con trai bà ra tr n. B Zaidoun t ng săn lùng nh ng k tr n nghĩa v quân s , còn Daniel thì sau khi nh n gi y g i l i mãi không ra trình di n. Nó không mu n ghi danh nh p ngũ và t i tr i hu n luy n, thay vào đó mu n h c nh c cho xong. Nó thích ch i guitar và gi m t chi c trong t qu n áo, dù ch i ch ng hay l m. B Zaidoun đã lôi c Danny đi. T tr i hu n luy n, Daniel ra th ng m t tr n và không bao gi quay v n a. K t đó, B Zaidoun là k thù không đ i tr i chung c a Elishva. Khi đám người Ba’ath mang đ n m t chi c quan tài r ng cho Daniel, cùng vài b qu n áo và đ cá nhân c a nó, lão Tadros đã đau đ n đ p nát chi c guitar c a th ng con trai. M y m nh đàn v được cho vào chi c quan tài l n b ng g t ch đ mà Tadros đã mang đ n và h xu ng m . V y là có m t cây guitar v trong m t c quan tài r ng, m t ngôi nhà đã m t bóng ma đ a con trai duy nh t c a bà, và m t k thù say s a chè chén trong khu dân c , áp đ t quy n l c c a mình lên m i người mà ch vài k dám đ ng lên ch ng l i. Nh ng Elishva đã đ ng lên ch ng l i lão. Bà nguy n r a lão trong nh ng l i c u nguy n và b t c khi nào ch m m t lão trên đường. B Zaidoun không còn bén m ng đ n đường 7 n a phòng khi Elishva có thình lình xông ra kh i nhà đ nguy n r a lão. M y người ph n còn th r ng n u lão già qu quy t đó mà ch t, h s gi t m t con c u đ t Thượng đ . Elishva cũng l p l i th , nh ng bà không bao gi nói v i cha Josiah v đi u đó. Gi thì bà đang ti t l nó, v i v khách im l ng c a mình, l n đ u tiên trong đ i. Khi đêm buông xu ng, Elishva m i xong ph n đ u tiên c a màn đ c tho i dông dài. Bà nh c đi nh c l i v i h n r ng bà bi t h n s tr v . Antoinette, m t người h hàng c a bà đã không tin bà, hay Martha, hay v c a Youresh anh trai bà, cũng v y. Gi thì h đ u đã ch t ho c di c h t c r i. Bà l y m t cu n album cũ ra ch cho h n. Dưới ánh đèn bà cho h n xem nh ng b c nh h n h i nh , đ ng cùng dàn h p xướng nhà th trong y ph c l sinh. R i nh ng b c nh h n ch p cùng b n trường. quán bar hay nhà hàng. M c đ ng ph c bóng đá, chân đ trên qu bóng gi ng c u th n i ti ng Ali Kadhim. B n con trai đ a nào mu n ch p ki u nh nh v y đ u s đ t chân ph i lên qu bóng, ch ng tay ph i lên hông, và m m cười. B c nh s không hoàn h o n u chúng không t o dáng y nh v y. Có m t b c khác th ng bé ch p cùng đ i bóng, bá c chúng khoác vai nhau. nh đã m và . Khi Daniel l t xem h t ch nh, h n đ ng ph t lên, b ng d ng hi u kỳ, bèn đi l c l i nh ng phòng khác. Elishva v n ng i t i ch , nhìn b c tranh v thánh b o h bên ánh đèn. Có v nh đêm y b c tranh s không di chuy n hay lên ti ng. T b p v ng ra ti ng xoong n i r i x ng xo ng. Ch c h n v p ph i th gì đó trong bóng t i. Elishva nghe ti ng h n đi lên mái nhà. H n đi được vài phút thì quay l i, tay c m theo gì đó. H n gi u nhanh vào túi qu n. R i h n m m m nói l n đ u tiên. Cu i cùng Elishva cũng nghe th y gi ng h n. Nó khàn khàn, nh th h n ch a nói l i nào t khi được sinh ra. Phát âm đ y khó khăn, h n b o bà r ng h n ph i ra ngoài. Bà mu n nói, “Con đ nh đi đâu? Con m i quay v mà. Sao l i b m ? H khi nào có ai đi ra kh i cánh c a đó là không bao gi quay v n a. Nó gi ng nh cánh c a d n đ n m t cái h y.” C m giác nh th hét lên, bà kh níu l y tay áo len màu xanh l c c a h n. Bà có th c m th y cánh tay h n r n ch c th nào, t a m t cành cây. Bà ngước lên nhìn khuôn m t h n, nh ng quá t i nên ch ng th y gì. H n quay đi. Con mèo quanh qu n đi l i gi a b n h , c mình vào ng qu n h n và kh kêu r r . “Con s quay l i. Đ ng lo,” h n c t gi ng khàn khàn. H n d t kh i tay bà và đi th ng ra c a. Bà nghe ti ng bước chân h n đi qua kho nh sân r i d c đường d n ra c a. Bà nghe th y h n m c a r i nh nhàng đóng l i. B u im l ng l i trùm xu ng căn nhà thênh thang đ n chi c. Bà c m th y khát khô c h ng và m t m i h n bao gi h t. Ng i rũ rượi trên xô pha trước b c tranh Thánh George T đ o, bà nh ng mu n h i v thánh b o h vài câu ho c nói chuy n v i Ngài nh ng không l y đâu ra s c. Bà đ ý th y t m khiên kim lo i c a v thánh ánh lên v bóng láng m i, nh th ai đó trong b c tranh đã s n lên nó v y. R i ánh sáng m đi, và bà ch ng có gì đ nói. Bà đã nói m i đi u mu n nói r i. Bà s không nh c l i trong vài ngày t i. Ch p ch p m t, bà nhìn nh ng m ng đèn vàng trên b m t g n lăn tăn c a b c tranh cũ, trong khi con mèo già cu n tròn gi a hai chán bà tìm h i m. Chương sáu NHỮNG SỰ KIỆN KỲ LẠ 1 Hai xe thùng c nh sát đ n, ch n l i vào đường 1. Năm c nh sát Iraq có vũ trang và m t quân c nh M bước ra. H d n người đ ng xem ra sau hai xe thùng. Con đường đã tr ng tr i t sáng, và nhi u người dân ghé c p m t m t m i, câm l ng nhòm qua nh ng c a s m t cáo b ng g c a l i ki n trúc mashrabiya* cũ k p p nhìn xu ng đường. T t th y tĩnh l ng khi m t c nh sát ch p nh. Vài phút sau tay cò nhà đ t Faraj h n h n đ n n i, hàm râu dày đung đ a theo t ng bước đi. Dưới tay y là m t chi c c p táp nh bên trong c t m tài li u và gi y t hành chính cho nh ng chuy n thăm t i các văn phòng chính ph . Tay người M l p t c xáp đ n Faraj và h i y v m t trong nh ng căn nhà - ai s ng đó và li u y có bi t gì v m t v vi c x y ra bên ngoài hay không. M t người Iraq m c đ ng ph c c nh sát phiên d ch nh ng câu h i c a tay người M sang ti ng R p và nhìn Faraj lúc này trông khá đ đ n v i ánh m t bu c t i. Dù cũng thu c d ng có máu m t trong khu, y v n khi p vía trước người M . Y bi t h ho t đ ng v i tính đ c l p đáng k và không ai có th b t h ch u trách nhi m v nh ng gì đã làm. Đ t ng t nh gió đ i chi u, h có th ném anh xu ng h đen. Faraj m p máy đôi môi khô gi i thích r ng y s h u căn nhà đó, hay nói đúng h n là y thuê t chính ph trong vòng mười lăm năm, và y tr ti n thuê đ u đ n cho lu t s C c Tài s n Đóng băng. V a nói y v a l y vài văn b n ra kh i c p và, v i bàn tay run r y, đ a cho c nh sát. Tay người M đ m c y nói. G n đó là thi th c a b n người ăn xin được phát hi n trong t th ng i th ng đ trên đường. Gã này quay l i Faraj h i y có bi t h không. Faraj g t đ u. Y c m th y máu trong huy t qu n ch y l nh toát. Th t là m t kh i đ u ngày m i t i t . Ai đã gi t nh ng người ăn xin t i nghi p này? Có ph i tai ương t trên tr i giáng xu ng đã khi n h ch t ngay t c kh c trong khi đang ng i trong t th này hay không? M i người ăn xin đ u túm c người đ i di n. Nom nh m t c nh tượng hay ho t c nh sân kh u kỳ d nào đó. Qu n áo c a h nh ch nhác t t i, đ u chúi v phía trước. N u Hazem Abboud nhìn th y c nh này và ch p nh, anh ta nh t đ nh s giành gi i thưởng qu c t . Càng lúc càng nhi u người xem t t p hai đ u đường, và nh ng cái đ u e dè b t đ u th n tr ng ngó ra t sau nh ng b c mành mashrabiya. Tay người M không thích có quá nhi u người xem. Gã v y tay thúc gi c đám c nh sát Iraq kh n trương lên. H l y s đi n tho i c a Faraj và b o y ghé qua s c nh sát Saadoun n u có thông tin v v án hay tìm ra nhân ch ng nào. Faraj th phào nh nhõm, đo n gãi m râu dày. Y l y chu i tràng h t ra, thu h t can đ m ti n g n h n đ n ch thi th m y người ăn xin, nhìn h v khinh mi t. M y người c nh sát đeo găng tay cao su tr ng vào và b t đ u g nh ng bàn tay đang túm c nhau ra. H nhanh chóng mang các thi th t i xe, và t t c r i đi. M i người b ng ào ra đường vây quanh Faraj h i v v vi c. Y v y tay xua h đi, qu t chu i tràng h t dài màu đen vào m y th ng bé, r i đi th ng. Phía trên, t c a s g c a m t căn nhà cũ b hoang đ i di n v i n i nh ng người ăn xin ng i x m, có m t k ăn xin khác lén lút theo dõi chuy n đang di n ra. Gã cũng chính n i này vào đêm hôm trước khi t i ác x y ra, u ng m t mình, đã n c n a chai arak Asriya thì nghe th y ti ng cãi nhau n i con đường t i. Ban đ u gã l đi b i ch c đây ch là m t cu c cãi vã quen thu c trong c n say khướt c a đám ăn xin quay v nh ng căn phòng t i tàn vào cu i đêm mà thôi. H đã thóa m l n nhau và ch t nh ra tình c nh t i t mình đang lâm vào, và h hi u ra r ng v n đ n m sinh v t tình c xu t hi n trước m t h , k v n thường cùng h i ăn xin v i mình. Cu c cãi vã ti p t c và ti ng ch i r a càng lúc càng to, hòa l n cùng ti ng th h n h n, rên r và la hét vì đau. Gã ăn xin say x n thò đ u ra ngoài c a s , nh ng ch ng trông th y gì. R i, trong ánh đèn pha c a m t chi c ô tô r tít đ u đường, gã th y năm dáng hình n m tay nhau di chuy n theo vòng tròn. Vào bu i t i cùng cái hôm xác m y người ăn xin được phát hi n, k ăn xin say khướt được đ a t i văn phòng c a Faraj. Gã b t đ u bép xép, và l i đã nhanh chóng đ n tai Faraj, k coi gã là c h i ti m năng đ tăng thêm quy n th c a y. Gã đàn ông v n ch a hoàn toàn d t kh i c n say. Th c ra, lúc nào gã cũng say và ch ng có l nào l i tin nh ng gì gã nói, nh ng t n d ng m t chút cũng ch ng h i gì. Y tuôn m t tràng ch i r a vào m t gã ăn xin, m t sát gã và t t th y đám đ t l u linh trên đ i. Y c u Chúa quét s ch chúng cùng hành vi ghê t m c a chúng kh i đ t nước này. Y ch trích chính ph , nói r ng chính ph s người M và đã không áp d ng lu t sharia* đ c u người dân kh i tai ương này. Khi Faraj tuôn ra tràng ch i r a kh ng khi p y, gã ăn xin say khướt nom nh m t con chu t b v , s hãi. Faraj h i gã ăn xin đã nhìn th y gì, và gã nh c l i r ng, m t ti ng sau khi c nh sát kéo đi, gã đã loan tin v i người dân trong khu: r ng m t trong năm người đàn ông là m t gã đáng s v i cái mi ng r ng. “Nh ng ch có b n người thôi mà!” “Không, năm. C b n người đ u mu n túm c người th năm, nh ng cu i cùng l i thành ra túm c l n nhau.” “Cái quái gì mà vô lý th ?” Faraj ch m rãi nh p m t ng m trà và nhìn gã ăn xin v mi t th . Cùng lúc đó m t người khác cũng đang u ng trà - chu n tướng Sorour Mohamed Majid, Trưởng C c Theo d u và Truy nã. M t tr lý c a chu n tướng bước vào phòng ông và đ t h s “b n người ăn xin” lên bàn. Chu n tướng đ t c c trà đen xu ng đĩa lót, c m h s lên, l t ra ki m tra xem v này có thu c trách nhi m c a c quan ông hay không. Đó là b n tóm t t m t báo cáo c a c nh sát trình bày r ng b n người ăn xin ch t vì si t c l n nhau. 2 Mahmoud và Ali Baher al-Saidi r i kh i tòa so n trên chi c Mercedes đen c a Saidi. Thi tho ng Saidi r Mahmoud ra ngoài, và Mahmoud thì ch ng có nhi u l a ch n v chuy n đi hay không. Saidi s g i Mahmoud, v a nghe ti ng đã th y ông đ ng ngay ngoài c a, c m chi c c p da đen chu n b lên đường. “Chúng ta ph i đi làm m y vi c v t, và tôi mu n c u đi cùng tôi,” Saidi thường nói v y, và Mahmoud s tò mò mu n tìm hi u xem ý ông là gì qua cách di n đ t bí n y. Saidi nghi n l i di n đ t nh v y, nh ng câu nói v i cái lưỡi câu lôi kéo nh ng k khác đi theo mình. Ông không bao gi cho ta bi t toàn b câu chuy n ch trong m t câu: ông s hé l t ng chút t ng chút m t. Khi đi cùng Saidi, Mahmoud có th s đi vào Vùng Xanh và b l c soát k lưỡng. Ho c h s đi thang máy v i nh ng quan ch c c p cao quen m t. Có l n anh g p b trưởng B K ho ch trong thang máy và th y ngài b trưởng cùng cười v i Saidi ra sao. , h là b n! Nhi u ph n b t tay Saidi - phiên d ch viên, công ch c, nhà báo, người làm vi c trong qu c h i. Mahmoud nhìn mình trong nh ng t m gương kh p m i n i, nh ng cái anh th y ch ng có nghĩa lý gì. T t c nh ng gì anh th y là Saidi và m ng lưới quan h c a ông. “Chúng ta đi đâu đây ?” Mahmoud h i khi h lên xe c a Saidi. Ánh ngày đang nh t d n, b u tr i d n chuy n s c đen. Mahmoud đã ph i h y cu c h n v i gã b n Hazem Abboud. H i sáng Hazem có m i anh t i m t bu i tri n lãm nh c a m y người b n làm trong các hãng thông t n. Có l hôm sau c u ta s đi, anh t nh . “Chúng ta s t i g p m t người b n cũ. C u có th l y được chút thông tin h u ích t ông y đ y.” “Thông tin v cái gì ?” “Tôi đã thuy t ph c ông y m t th i gian. Có nh ng th x y ra lù lù mà chúng ta ch ng bi t gì c . Cái gì đ ng sau t t c s b t n này? Chúng ta c n khai thác b t kỳ m u thông tin nào đ làm b m t người M và chính ph ,” Saidi nói. Mahmoud rõ ràng ch ng hi u gì. Anh v n hình dung Saidi là b n v i người M và chính ph ; v y t i sao ông l i mu n làm b m t h ? Anh không dám h i. Anh s tìm hi u khi h g p người b n cũ này, nh Saidi miêu t ông ta. H đi vào Karrada và g p ph i c nh t c đường gây ra b i m t đoàn xe Hummer c a M . Đám binh lính đ ng trên thùng xe chĩa vũ khí vào các xe đ ng sau, v n gi kho ng cách ít nh t hai mươi mét. Saidi b t đài, và ca khúc c a Whitney Houston c t lên. Saidi có v không khó ch u l m v i c nh tượng trước m t. Th c ra, ông hi m khi t v khó ch u v i b t c th gì. Ông tin vào tương lai, nh Farid Shawwaf nói. Nh ng gi ng Farid nhu m v m a mai, ý là Saidi bi t b n thân ông s v trí t t h n trong tương lai. Ch ng liên quan đ n đ t nước hay nh ng gì x y ra bên trong nó. Mahmoud hoang mang v nh ng đi u Farid nói. Anh không mu n nghĩ quá nhi u v quan đi m riêng c a c u ta đ i v i Saidi hay quan đi m c a Saidi v tình hình nói chung. Nh ng vi c đó đòi h i m t m c đ n l c, t p trung và kho ng cách tâm lý mà ngay lúc này Mahmoud không có, ho c gi anh ch đang c l a b n thân nghĩ r ng mình không có. Anh bi t Farid Shawwaf là k h n h c, khó b ng lòng và luôn tìm cách gieo đi u ti ng cho người khác. C u ta th m chí còn không bi t n đ ng r c r i mà Mahmoud ph i h ng l y đ c u ta được ti p t c l i tòa so n và tránh kh i vi c b sa th i cùng v i Zaid Murshid, Adnan al-Anwar và Maysa, cô gái g y gò, k đã khóc nh m a khi b thông báo cho ngh vi c. Xe c a Saidi ti n vào m t cánh c ng đ s hai bên là nh ng b c tường xi măng kh ng l theo ki u Mahmoud ch a t ng th y trên đường ph Baghdad. Đêm đã buông, Saidi đã làm m t lo t cú r Jadriya đ tránh t c đường, vì th Mahmoud không còn bi t h đang đâu n a. C ng m , và h lái xe d c theo m t con đường dài heo hút v i hàng cây b ch đàn hai bên. H càng đi xa, không gian càng tr nên tĩnh l ng. Ti ng xe c đi l i và còi c nh sát c b t d n. Đ n cu i đường h r vào m t đường nhánh, Mahmoud th y xe c nh sát đ c nh m t chi c Hummer c a M và m y xe dân s . M t người m c đ ng ph c v y h vào ch đ . Mahmoud và Saidi ra kh i xe và được m t người m c trang ph c dân s h t ng vào m t tòa nhà hai t ng. Saidi quay sang Mahmoud. “ m, c u không có cu c h n nào hay gì ph i không?” ông nói v i n cười quen thu c. “Hôm nay chúng ta s ăn tr a cùng nhau.” H đi vào m t văn phòng l n, và ngay khi bước vào, Mahmoud đã ng i th y mùi x t phòng hương táo. M t người đàn ông da sáng th p lùn v i m t m ng hói nh n bóng, v n đ dân s và nhai gì đó, đ ng lên sau bàn làm vi c. Ông và Saidi cười thành ti ng và ôm nhau; r i ông b t tay Mahmoud, sau đó t t c cùng ng i xu ng chi c xô pha b ng v i lông trước bàn làm vi c c a người đàn ông. Mahmoud bi t được r ng ông này là chu n tướng Sorour Mohamed Majid, Trưởng C c Theo d u và Truy nã. Nh ng truy nã cái gì, Mahmoud t h i. Anh nghĩ có l mình s tìm ra trong cu c g p g này. Saidi đã nói cu c g p s ng n thôi, nh ng cu i cùng l i kéo dài t i h n hai ti ng đ ng h . Ch đ nói chuy n r t r ng, và th nh tho ng h l i cười đ n ch y c nước m t. Mahmoud cũng cười theo; anh không h l y đó làm phi n. Anh ch ng có k ho ch gì khác; anh t quy t được vi c c a mình. T t c nh ng gì anh ph i làm sau đó ch là tr v căn phòng khách s n th m h i Bataween. Nh ng anh thèm m t đi u thu c ghê g m, mà người đàn ông ch n chu v i căn phòng th m mùi táo này không có v gì là hoan nghênh người hút thu c c . B n thân Saidi cũng không châm l y m t đi u. Mahmoud bi t được t cu c g p r ng chu n tướng Majid là b n cũ c a Saidi. H h c trung h c cùng nhau, nh ng năm tháng đã chia tách h . Gi h g p l i, có l là m t ph n c a nhi m v chung: ph c v m t Iraq m i. Chu n tướng Majid t ng là thượng tá trong c quan tình báo c a quân đ i Iraq cũ, và vì vai trò m i này, ông được mi n kh i lu t lo i tr người đ ng Ba’ath cũng nh được thăng c p t i m t v trí nh y c m hi m khi được nh c đ n công khai. Ông ch u trách nhi m v m t đ n v thông tin đ c bi t do người M thành l p và đ n gi v n n m ch y u dưới s giám sát c a h . Nhi m v c a đ n v này là theo dõi nh ng hành vi ph m t i khác thường, các truy n thuy t đô th và l i đ n mê tín d đoan n y sinh quanh nh ng v vi c nh t đ nh, r i tìm xem chuy n gì th c s x y ra, và quan tr ng h n, là d đoán nh ng t i ác trong tương lai: đánh bom xe, hay ám sát các quan ch c và các y u nhân. C quan này đã ph ng s t t trong lĩnh v c này h n hai năm qua. H ho t đ ng bí m t, và thông tin h có được trong tay được s d ng m t cách gián ti p. C c Theo d u và Truy nã ch a bao gi được nh c đ n công khai, đ gi vai trò bí m t c a nó và b o v nh ng người làm vi c bên trong t ch c. Mahmoud không hi u t i sao Saidi l i s p x p cho anh thu th p t t c nh ng thông tin này. T i sao Saidi l i tin tưởng anh đ n m c đ a anh đi cùng trong nh ng nhi m v bí n này? Đây không ph i l n đ u tiên, và cũng ch ng có v là l n cu i cùng. Anh đã dành hai tháng qua rong ru i cùng Saidi trên chi c Mercedes đen c a ông, đi t n i này đ n n i khác. Anh bi t, và anh nghĩ Saidi cũng bi t, r ng nh ng v ám sát g n đây nh m đ n không ch nh ng nhân v t quan tr ng mà là b t kỳ ai nh Saidi, nh ng người ăn v n b nh bao và lái m t chi c xe bóng b y. Có k s ám sát ông m t ngày nào đó. B t c ai cùng ông vào th i đi m y có th s ch t cùng. Câu chuy n v Mahmoud al-Sawadi và nh ng gi c m thăng ti n trong s nghi p s đ t ng t ch m h t. Saidi có th là k ng c ho c người hùng, k mù m v i nh ng gì x y ra quanh mình ho c m t người phiêu l u gan d . Mahmoud thì thích nhìn nh n mình nh m t k ng c h n, ít nh t là trong m i quan h v i b n thân n u không ph i v i nh ng người khác, b i nh ng bước ngo t trong đ i anh đ n vì nh ng th ng ng n, ch không ph i nh lên k ho ch hay s thông minh sáng su t. Vi c anh đ n Baghdad, ch ng h n th , là do m t sai l m l n mà anh đã gây nên h i còn Amara. M t thanh niên l c lưỡng đ t m t cái khay cùng m y c c trà b u b u lên chi c bàn k bên h . Mahmoud thoát kh i c n m màng. Chu n tướng Majid v n ti p t c t ch i hé l cho Saidi b t c thông tin nào có th công b . “Chúng tôi có các nhà phân tích trong lĩnh v c c n tâm lý, chiêm tinh h c, nh ng người chuyên giao ti p v i linh h n và djinn*, cùng các nhà tiên tri,” chu n tướng nói. “Anh có th c s tin vào m y th đó không?” “Có ích đ y. Anh không bi t là chúng tôi ph i gi i quy t bao nhiêu chuy n kỳ bí đâu. M c đích là đ có thêm s ki m soát, cung c p thông tin v nh ng ngu n b o l c và kích đ ng thù h n, và đ ngăn ch n m t cu c n i chi n.” “N i chi n?” “Chúng ta đang gi a m t cu c chi n thông tin. M t cu c n i chi n thông tin. Và m t s nhà tiên tri c a tôi đang nói r ng trong vòng năm ho c sáu tháng t i s có m t cu c chi n th c s .” Tim Mahmoud đ p lo n khi nghe nh ng gì Majid nói. Đ u anh quay cu ng nh đ ng c ph n l c. Anh c tiêu hóa c n lũ khái ni m kỳ l này nh ng không th . Anh l ng ng t, n m ch t quai c c trà nh ng không u ng. Anh c m giác nh th mình ch là m t đôi tai không h n. “Tôi có nên mua cái máy in ép mà tôi đã nói v i anh không? Li u tôi nên hay không nên m r ng ho t đ ng c a mình?” Saidi h i. Chu n tướng Majid đ ng lên t t h t đi n tho i di đ ng v a m i b t đ u đ chuông c lo t. Ông nhìn Saidi đ ng xa qua mép c p kính. “Tôi nghĩ là không nên,” ông đáp. “Hi n gi tôi s g t vi c đó qua m t bên.” Saidi không g ng h i thêm. Ông quay l i vi c c thu th p thông tin đ đ a lên báo. Chu n tướng Majid c m m t t p h s trên bàn lên ve v y. “Đây là h s v b n người ăn xin b bóp c ch t m y ngày trước Bataween. H bóp c l n nhau. Hành đ ng này g i đ n m t thông đi p. Có nh ng người đang c truy n t i gì đó. Chúng tôi ch a có nhi u thông tin, nh ng anh có th theo v này b ng cách gi liên l c v i đ n c nh sát Saadoun.” Saidi nhìn Mahmoud nh th mu n nói anh hãy nh n nhi m v này đi. R i ông quay l i nhìn chu n tướng v n đang đ ng bên bàn. T ch xô pha, Saidi h i ông v nh ng câu chuy n tương t , nh ng chu n tướng nói ông không th ti t l thêm gì. Ng ng m t lúc, chu n tướng l i quay tr v đ ng gi a phòng. “Có nh ng báo cáo v nh ng tên t i ph m b b n nh ng không ch t,” ông lên ti ng. “M t s báo cáo t nhi u n i khác nhau Baghdad. Đ n xuyên vào đ u hay người c a t i ph m, nh ng h n v n c bước đi mà không h ch y máu. Chúng tôi đang c đ i chi u nh ng báo cáo này vì tôi không nghĩ đó ch là l i phóng đ i hay thêu d t.” Ông t i bên mép bàn nh n chuông. Trước khi tay thanh niên l c lưỡng có th i gian ph n ng, chu n tướng Majid nhìn người b n cũ và m m cười. “Anh đ n vì cái máy in, không ph i sao?” ông nói. Và r i, nh th nh n ra nh ng thông tin m t c a mình có th d n t i r c r i, ông nói thêm: “N u anh đ nh vi t bài cho t p chí, ai mà tin anh ch ?” Hai ông già phá lên cười, và Mahmoud nh n th y mình cũng cười cùng h . 3 Bu i t i, n m trên giường trong căn phòng khách s n Orouba, Mahmoud b t máy ghi âm lên và nói vào đó: “L th t… Saidi gi u c t nh ng trách nhi m kỳ quái c a b n ông y. Ông gi u c t djinn và trò bói toán, nh ng r i l i xin l i khuyên v vi c mua m t cái máy in. Ông y ch c h n đã có được chút thông tin d a trên các ph ng đoán. Ông y không tranh lu n. Mà ch m c nhiên th a nh n nh ng gì người kia nói. Ch c h n ông y thường nh n được thông tin tương t , vì th ông y c m th y an toàn khi di chuy n quanh Baghdad. Ông y không s đi ra ngoài công khai, ch ng ph i vì dũng c m mà b i ông y bi t mình s không ch t. “Ông y nói v n i chi n nh th đó là m t b phim người ta ch đ i xem r p. H phá lên cười. Vì th ch c h n m i chuy n s không quá t i t . N u g n Saidi, mình có th ch c ch n r ng m i chuy n s không t đi, ít nh t là v i mình. “Saidi là người H i giáo, còn b n ông y là người đ ng Ba’ath. Nh ng Saidi là m t người H i giáo ly khai. Quan đi m c a ông y đã thay đ i trong th i gian ra nước ngoài sinh s ng. Còn người b n chu n tướng c a ông y là m t người đ ng Ba’ath ly khai. Ông có m i thâm tình v i Saidi và là b n cũ, nom b n h có v thân nhau. Nh ng t i sao Saidi l i gi u c t Majid? Ông y gi u c t mùi táo mà chi c máy kh mùi trên tường c kho ng m i phút l i phun ra chút xíu, nói r ng người đ ng Ba’ath a mùi táo. ‘Vũ khí hóa h c mà h th xu ng Halab a có mùi táo,’ ông v a cười v a nói. “Nghe mà phát bu n nôn. Chúa i. Nh ng t i sao ông y l i đ mình ch ng ki n t t c ? Mình đã h i B Anmar v b n người ăn xin, và ông ta đã xác nh n chuy n đó. Ai n y trong vùng đ u đã nghe chuy n, người dân đ a phương s hãi và c nh giác, vì k sát nhân đã gi t m y người ăn xin, nh ng k khi s ng thì vô danh song ch t r i thì tr nên n i ti ng. H n đã bóp c h , và r i, b ng m t thao tác kỳ d và ph c t p nào đó, h n đ t tay h vòng quanh c nhau.” Mahmoud t t máy ghi âm đi. Anh nh l i l i gi i thích c a Saidi: “Có m t s đi m nh t đ nh trên vai, l ng và c t s ng, mà n u ta châm c u vào, t t c c b p trong c th s căng lên và c ng d l i. Có l đó là nh ng gì đã x y ra v i b n gã điên đó.” “… b n người ăn xin,” Mahmoud s a l i. Sau đó anh h i Saidi li u có nên theo đu i v này hay không. “Còn nh ng v khác đáng giá h n nhi u. Thôi b đi,” ông đáp. Mahmoud c nghĩ đi nghĩ l i mãi nh ng cu c trò chuy n thú v anh đã nghe, nh t là trong b a tr a. Đó là m t b a tr a cao c p mà chu n tướng Majid chu n b đ chào đón nh ng nhà báo ghé thăm. Bàn ng n ng n đ ăn th c u ng, th gì cũng có tr rượu. Mahmoud bi t được r ng chu n tướng mu n gi hình nh v n nguyên trong m t các đ ng phái c a liên minh c m quy n. Ông m t v trí nh y c m. Ngay lúc ông giám sát nh ng người bình thường, thì cũng có nh ng k khác giám sát và báo cáo v ông v i các đ ng phái trong chính ph , v n không có cái nhìn thi n c m v i ông vì quá kh c a ông cũng nh vì ông t ng ph c v ch đ cũ. Nh ng h ph i ch p nh n ông vì năng l c c a ông được th a nh n và b i người M ng h và b o v ông trước nh ng hành vi b o l c b c đ ng li u lĩnh t các đ i tác Iraq c a h . Saidi và chu n tướng đã nói qua t t c nh ng v n đ c a đ t nước, và không nh nh ng người có quy n l c, h có v bi t gi i pháp là gì. Có s ngu d t và t m nhìn thi n c n trong s nh ng k c m quy n m i. Gi i pháp luôn s n đó. M i v n đ đ u có th gi i quy t trong n a gi đ ng h , ít nh t là trên lý thuy t, n u người ta th c s quy t tâm gi i quy t chúng. Nh ng gi có hai th l c đ i đ u, Mahmoud ng m nghĩ - m t bên là người M và chính ph , bên kia là nh ng k kh ng b và dân quân ch ng chính ph đ lo i. Th c t thì “kh ng b ” là thu t ng dùng đ ch t t c nh ng ai ch ng chính ph và người M . Mahmoud b t l i máy ghi âm và đua sát lên môi. “Ch ng ph i c hai người đó, theo cách này theo cách khác, đ u làm vi c v i người M sao?” anh nói. “T i sao h l i mu n gây n tượng v i mình r ng h là nh ng người yêu nước đ n v y? Cái m bòng bong này là gì? Ôi! L n sau Saidi r mình đi cùng thì mình ph i t ch i m i được, l n nào chuy n đó cũng làm mình quay cu ng. Công vi c c a mình tòa so n k t thúc lúc ba ho c b n gi chi u. Đó cũng là lúc m i quan h c a mình v i Saidi k t thúc. Mình có công vi c t p chí c a ông y, ch không ph i trong đ i ông y.” Bu i sáng, Mahmoud khoác lên mình hai món qu n áo s ch cu i cùng và nhét qu n áo b n vào m t cái túi to đ mang t i ti m gi t là Akhawain k bên khách s n khi anh ra ngoài. Anh xu ng s nh và ng c nhiên th y Hazem Abboud ng i cùng B Anmar và Luqman, người Algeria duy nh t gi a c đ ng người Iraq và là người tr lâu năm trong khách s n Orouba. R t khó phát hi n Luqman là người Algeria vì ông ta nói gi ng Iraq quá chu n. T t c quây qu n quanh bàn, tán g u bên món kem đ c, bánh ng t và trà đ c. Veronica, người ph c v phòng đ y đà, cùng c u con trai tu i thi u niên đang thoăn tho t đi t phòng này sang phòng khác v i cây ch i lau sàn và cái xô, làm công vi c d n d p h ng tu n. Có ph i Hazem đã qua đêm khách s n này không? Mahmoud chào anh ta, Luqman và B Anmar, và h m i anh cùng ăn sáng v i h . Anh ng i xu ng v i m t c c trà nóng, nh l i vài trao đ i bí n t i hôm trước. Anh u ng m t ng m trà l n, nh th mu n xóa đi nh ng ký c khó ch u đó. Mahmoud quay sang Hazem h i anh ta qua đêm đâu, anh ta đ n khách s n khi nào, và cu c tri n lãm nh ra sao. Nh ng B Anmar đã ng t l i anh. “Th a ông Sawadi,” anh ta nói, “tôi s c n th n khi ra ngoài - c nh sát kh p n i đ y. M t người đàn ông m i b gi t sáng nay.” 4 Người đàn ông y không ai khác mà chính B Zaidoun, lão th c t tóc già ch toàn da b c xương. H tìm th y lão g c xu ng trên chi c gh nh a tr ng trước ti m c t tóc t ng thu c v lão - lão đã giao l i cho th ng con trai út nhi u năm trước khi lão không còn t đ ng v ng được n a. Trông lão có v nh đang ng , ít nh t là v i nh ng ai nhìn th y lão t xa, nh ng chuôi chi c kéo b ng thép không g lòi ra t đ u xương ng c lão, n i hõm c . K nào đó đã l n vào ti m khi th ng con trai ra ngoài u ng trà ch chi c xe đ y góc ph , n i đường nh giao v i đường chính, và c m kéo đâm lão già b y gi đã chìm đ m vào th gi i tưởng tượng do b nh m t trí giai đo n cu i. Có nh ng người t lâu đã mong đ i lão g p k t c c nh v y. B Zaidoun s không ch t yên n trên giường: công lý thiêng liêng không cho phép đi u đó. Báo cáo pháp y cho bi t lão ch t vì đau tim. Có l k th ác đã gi t m t người đã ch t. Lũ con trai c a lão già ch p nh n l i gi i thích đó, không còn h i s c đâu mà theo đu i m i thù. Khi tay cò nhà đ t Faraj nghe tin B Zaidoun b gi t, y th t lên, “T i nghi p! Xém chút n a đã được g p Đ ng chí T i cao r i.” Y nói v i v m a mai, kéo dài t “đ ng chí” v i n cười nhăn nhó. Nh ng người khác nh l i s nghi p dài h i c a lão già, nh l i r ng lão ph i ch u trách nhi m cho vi c đ a quá nhi u thanh niên ra tr n. Lão đã ho t đ ng trong các t ch c c a đ ng Ba’ath, kiên trì bám theo t t c nh ng k đào ngũ ho c tìm cách tr n tránh hu n luy n quân s . Lão h n đã tham gia b ráp vài ngôi nhà, và lão ch ng thi u k thù, nh ng không ai bi t k nào đã gi t lão. Rõ ràng đó không ph i ng u nhiên. T i l truy đi u, m i người c h t s c tôn vinh nh ng ph m ch t c a B Zaidoun - r ng lão đã giúp đ người khác và dang tay h tr nh ng người đang g p khó khăn và r i, xét cho cùng, cái ti ng đ ng viên nhi t huy t, tàn nh n ch được áp d ng trong nh ng năm đ u Chi n tranh Iran-Iraq mà thôi. Đó là cách m i người mu n nh v lão; cái ch t mang l i ph m giá cho người ch t, có l v y, và đ khi n người s ng c m th y day d t đ n đ bu c ph i tha th cho người đã khu t. Có ít nh t m t người không có ý đ nh lượng th cho B Zaidoun. Công lý đ n mu n không có ích gì. Nó ph i x y ra ngay bây gi . Sau này là th i kh c cho s tr thù, cho n i th ng kh tri n miên giáng xu ng b i m t v th n công b ng, th ng kh b t t n, b i tr thù là ph i nh th . Nh ng công lý ph i th c hi n t i đây trên trái đ t này, v i s có m t c a các nhân ch ng. Elishva đã có c m giác m h v đi u này khi M Salim b n c a bà bàng hoàng k bà nghe chuy n lão già đ c ác đó b ngã nh th nào. B n thân M Salim cũng t ng th s ngã m t con c u trước c a nhà n u Chúa giáng s tr thù xu ng B Zaidoun, nh ng gi m đã quên ti t. Đã h n hai mươi năm k t khi Salim, con trai c c a m , t tr n n i sa trường. Nh ng Elishva thì không quên. M Salim còn có ba đ a con khác và m t ngôi nhà r n ràng s s ng, trong khi Elishva già nua ch có m t con mèo x xác, vài b c nh và đ ng đ đ c cũ. Khi nghe chuy n B Zaidoun b gi t, bà đã t n Chúa và nh l i m t trong nh ng l i th trang nghiêm c a mình - r ng bà s th p hai mươi cây n n h ng trên bàn th Đ c M Đ ng trinh nhà th Armenia, và bà s ch r i kh i bàn th khi n n đã cháy h t và hai muôi s i b c chìm xu ng l p sáp nóng ch y. Th r i n i đau lòng vì m t con s ch m d t: bà s th y s công b ng c a Chúa, và Người s x ng đáng v i nh ng l i t n c a bà. N u bà h i cha Josiah, cha s b o bà c u xin s tha th cho B Zaidoun - đi u bà s không bao gi làm. N u bà h i Chúa hay Thánh George T đ o ho c bóng ma con trai bà, h s b o bà không c n ph i c u xin s tha th cho B Zaidoun. Bà được toàn quy n tìm ki m s tr thù b i nó s làm m nh m thêm lòng tin c a bà và cho tinh th n m i m t c a bà ngu n năng lượng c n có đ ti p t c s ng. 5 Hai người đàn ông tr tu i ng i đ i di n Hadi trên chi c gh băng gã hay ng i quán cà phê c a tay người Ai C p Aziz. Trông m p m p, ria mép m ng, c hai đ u v n s mi h ng và qu n đũi đen, nh thành viên c a m t đ i hay câu l c b th thao nào đó. H c t tóc ng n và đ tóc mai ngang tai, cười liên t c và k chuy n ti u lâm. Sáng hôm đó k t lúc đ n ng i trước m t Hadi, h đã u ng b n tách trà. M t trong hai người đ t m t máy ghi âm k thu t s nh lên gi a chi c bàn g . C hai nhìn Hadi. “K b n tôi nghe chuy n cái xác đi,” h đ ng thanh. “Ý các anh là chuy n v Vô Danh.” Hadi nh t quy t s a l i, dùng cái tên mà gã đ t cho tác ph m c a mình. Đó không h n là m t các xác, vì “xác” thì ám ch m t người hay sinh v t c th , mà nó thì không th áp d ng trong trường h p c a Vô Danh. Hadi có th k chuy n dông dài, gã cũng thường làm th , nh ng nhìn th y cái máy ghi âm k thu t s là gã đâm căng th ng, còn tâm tr ng khu dân c lúc này thì b t n và hoang mang. Aziz mang đ n m t c c trà tươi đ t trước m t Hadi. Anh ta nháy m t hai l n v i gã, m t c ch mà Hadi hi u ngay l p t c. Aziz c m th y b t an v i hai thanh niên này. H đ n t Mukhabarat, ho c tình báo quân s , ho c m t c quan an ninh nào đó, và không nghi ng gì là cu c g p này s k t thúc b ng vi c Hadi b b t. “Vô Danh đã ch t, tôi r t ti c ph i nói nh th ,” Hadi nói. “Ch t nh th nào?” m t người h i. “Không, k cho b n tôi nghe t đ u đi - anh t o nên cái xác nh th nào?” “Tôi nói v i các anh r i. H n ch t r i.” Đo n Hadi đ ng lên g i Aziz đ n l y c c trà tươi đ l i vào trong m. Gã bước ra kh i quán cà phê, đ l i hai người đàn ông tr tu i b i r i. H c thuy t ph c Aziz nói, nh ng môi anh ta đã b dán keo. H l i thêm n a ti ng n a, thì th m to nh v i nhau. N cười tươi c a h đã bi n m t. H cho Aziz năm nghìn dinar, h i nhi u so v i giá c t t c các lo i trà đây, r i đi. Đ n tr a, Hadi quay l i quán cà phê. Gã ng i vào ch quen thu c, v i m t khay com đ u mua t quán c a Ali al-Sayed bên c nh. Hadi ng i đó ăn, còn Aziz sau khi r a xong m y cái c c và đĩa sau qu y thì đ n ng i đ i di n Hadi, nét m t nghiêm tr ng. “Sao th ông anh?” anh ta h i. “Ông nên quên câu chuy n v v n c a ông đi.” “T i sao? Có chuy n gì?” “Có chuy n gì! H đang tìm ki m cái gã đã gi t b n người ăn xin và B Zaidoun v i c cái tay sĩ quan được phát hi n b bóp c trong căn phòng c a gái m i dâm nhà M Raghad đ y.” “Th m y chuy n đó thì can gì t i tôi?” “Nh ng câu chuy n c a ông s đ y ông vào r c r i đ y. Khi người M tóm ông, ông không bi t h s đ a ông đi đâu đâu. Ch có Chúa m i bi t h s đ nh t i gì cho ông.” Tim Hadi đ p thình th ch, nh ng gã v n ăn cho h t b a tr a. Không thông báo v i Aziz, gã t đ a ra quy t đ nh riêng là không nh c