Truyện Cổ Dân Gian Ba Lan - Khuyết Danh full prc pdf epub azw3 [Thiếu Nhi]

"Truyện Cổ Dân Gian Ba Lan - Khuyết Danh full prc pdf epub azw3 [Thiếu Nhi] 🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Truyện Cổ Dân Gian Ba Lan - Khuyết Danh full prc pdf epub azw3 [Thiếu Nhi] Ebooks Nhóm Zalo TRUYỆN CỔ DÂN GIAN BA LAN Tác giả: Khuyết danh Nhà xuất bản Cửu Long 1985 —★— THƯ VIỆN EBOOK (TVE-4U) 24/11/2019 NHÂN SỰ: Nguồn hình sách: @Giangle1989 (Thư Viện tỉnh Khánh Hòa) Bìa: @@@ Đánh máy: @Trúc Quỳnh Đặng, @anhquynhvule, @nguyenz9900, @kimtrongnew, @nhat1395, @silence00, @lemontree123, @ vqsvietnam, @soloshevcento Soát tổng & Đóng gói: @Trúc Quỳnh Đặng LỜI GIỚI THIỆU Tập truyӾn cԌ dân gian Ba Lan này gồm 32 truyӾn đưԚc chԄn dԂch, rút từ kho tàng truyӾn dân gian phong phú cԞa dân tԐc Ba Lan anh em. So với bԐ sưu tầm văn hԄc dân gian Ba Lan đồ sԐ gồm 35 tập cԞa O. Kôn-bêe (1814 ― 1889) thì tập truyӾn này quả là quá mỏng. Tuy nhiên, qua mԐt tập sách mỏng này, ta cũng có thӺ hình dung đưԚc phần nào đời sống tinh thần cԞa nhân dân Ba Lan nhԦng thӶ kԬ xa xưa, hiӺu đưԚc quan niӾm vӸ cái thiӾn, cái ác, cùng nhԦng khát khao hạnh phúc, công bằng cԞa hԄ. Người dân Ba Lan đặc biӾt thích hài hước. Số truyӾn vӸ quԬ dԦ và tăng lԦ có khá nhiӸu. M. Gooc-ki, văn hào cԞa giai cấp vô sản, có nói « Không thӺ hiӺu đưԚc lԂch sԤ thԨc sԨ cԞa nhân dân lao đԐng mԐt khi không hiӺu sáng tác dân gian cԞa nhân dân… Từ thời thưԚng cԌ, văn hԄc dân gian đã gắn bó xoắn xuýt đặc biӾt với lԂch sԤ » [1]. Nhân dԂp kԬ niӾm lần thứ 40 Quốc khánh CԐng hòa Nhân dân Ba Lan, giới thiӾu tập truyӾn này, chúng tôi mong muốn góp phần tăng cường sԨ hiӺu biӶt và tinh thần hԦu nghԂ giԦa nhân dân ta và nhân dân Ba Lan anh em, nhất là trong hoàn cảnh hiӾn nay, khi nhân dân Ba Lan đang đẩy mạnh công cuԐc xây dԨng chԞ nghĩa xã hԐi và đấu tranh chống các thӶ lԨc phản đԐng, dưới sԨ lãnh đạo cԞa Đảng Công nhân thống nhất Ba Lan. KỀN KỀN VÀ CÚ Trời cho phép kӸn kӸn đưԚc bắt nhԦng con chim nhỏ ăn thԂt. Tin ấy đӶn tai cú. Cú sԚ quá : kӸn kӸn mà bắt đưԚc bầy cú con thì chӶt cả nút. Cú bèn mời kӸn kӸn vào quán rưԚu, khoản đãi mԐt bԦa ra trò rồi xin kӸn kӸn đừng đԐng đӶn bầy cú con. — Con cԞa ngươi hình dong thӶ nào ? — KӸn kӸn hỏi. — Con tôi ấy à ? Đó là nhԦng con chim cԨc kỳ xinh đẹp — Cú đáp. — Đó là theo ý ngươi thôi ! Hôm sau, kӸn kӸn đi kiӶm mồi. Nó nhìn thấy mԐt bầy chim non rất xinh. Đó là nhԦng con cú con. — Hừm! MԐt lũ quái thai ! Thật không thấy ở đâu có giống nào gớm ghiӶc hơn. — KӸn kӸn kêu lên, rồi nhào vô ăn thԂt lũ chim con, không chừa con nào. NhԦng con chim khác biӶt chuyӾn giԦa cú và kӸn kӸn thảy đӸu chê cười cú. Từ đấy trở đi, ban ngày cú thường trốn biӾt vào mԐt chԎ nào đó, không dám lԐ mặt ra. Nó đành chԂu ôm mối hận và mối nhԜc. TẠI SAO THỎ KHÔNG ĂN THỊT Có mԐt thời kỳ, không phải chԀ có thỏ mà cả cáo cũng không ăn thԂt. Chúng chԀ sống bằng cỏ cây, nhành lá mà thôi. MԐt hôm, sói đӶn gặp cáo. Nó bảo cáo : ― Sống thӶ này cԨc quá, cha nԐi ơi ! Tôi thấy cha nԐi tối ngày chԀ chúi mũi gặm cỏ với lại ngước mắt ngó cành cây. Thôi, đӶn làm đӾ tԤ tớ, tớ sẽ huấn luyӾn cậu trở thành kẻ ăn thԂt. Hằng ngày cậu sẽ đưԚc ăn thԂt, ăn gan. ― Nhưng tôi phải làm gì mới đưԚc chứ ? ― Cáo hỏi. ― Mới đầu thì chԀ cần tớ bảo gì cậu làm nấy. Sau đó thì tԨ cậu sẽ biӶt thôi. Cáo miӼn cưԘng đồng ý đi theo sói. Chúng đi, đi mãi, cuối cùng đӶn mԐt bãi cỏ nhỏ trong rừng, có mԐt con ngԨa đang ăn cỏ ở đó. Sói kéo cáo nấp vào sau bԜi cây. Nó bảo : ― Mày vòng lên trước, nhìn xem mắt tao đã nẩy lԤa lên chưa ? ― Đỏ như hai hòn than đang cháy ấy. ― Cáo đáp. Sói lại hỏi : ― Bờm tao dԨng lên chưa ? ― DԨng ngưԚc lên đӶn khiӶp ! Sói lại hỏi : ― Còn đuôi tao quật qua quật lại chưa ? Cáo đáp : ― ChԀ nghe thấy tiӶng kêu vun vút thôi ! ― ThӶ thì, tấn công ! ― Sói la lớn, nhảy phốc mԐt cái đӶn ngay chԎ con ngԨa, phanh luôn bԜng ngԨa ra. Cáo cũng xông đӶn kԂp thời. Sau đó, hai con chia nhau chén sạch con mồi. Khi ngót bԜng, chúng lại kéo nhau đi « trừng trԂ » thoạt đầu là mԐt con cừu, sau đó là mԐt con bò. ThӶ rồi, cho rằng đã hiӺu biӶt đầy đԞ vӸ nghӸ kiӶm thԂt, có thӺ làm ăn đԐc lập đưԚc rồi, cáo bèn bỏ sói, ra đi. Cáo đi, đi mãi. BԎng nó thấy mԐt chú thỏ non đang bứt lá trong mԐt bԜi cây. ― Mày đúng là mԐt thằng ngốc, chԀ biӶt có ăn lá cây ― Cáo bảo thỏ ― ThԂt không nhԦng ngon hơn mà lại còn bԌ hơn. NӶu mày ăn thԂt thì mày sẽ mạnh hơn cả con chó to nhất. Đi theo làm đӾ tԤ tao, tao sẽ huấn luyӾn cho mày trở thành kẻ ăn thԂt. ― Nhưng tôi phải làm gì mới đưԚc chứ ? ― Thỏ hỏi. ― Ban đầu chԀ cần tao bảo gì mày làm nấy thôi. Chú thỏ con thấy cũng thích, liӸn đi theo cáo. Chẳng mấy chốc chúng đi đӶn mԐt bãi cỏ nhỏ có mԐt con ngԨa đang ăn. Cáo nấp vào bԜi cây, bảo thỏ : ― Mày nhìn xem mắt tao nẩy lԤa chưa ? ― Như hai cԜc than hồng ấy, ― Thỏ đáp. ― Bờm tao dԨng lên chưa ? ― DԨng lên đӶn khiӶp. ― Bây giờ coi xem đuôi tao quật qua quật lại chưa ? ― Ôi, nó đung đưa như cành cây trước gió ấy ― Thỏ kêu lên the thé. ― Nào, xông lên nào ! Cáo la lớn rồi nhảy đӶn chԎ con ngԨa. Vô phúc, ngԨa đã kԂp nhận ra cáo. Nó liӸn cho cáo mԐt cú đá hậu vào giԦa trán. Cáo lăn ra chӶt luôn. Thấy vậy, thỏ sԚ run, bԜng bảo dạ : « Thôi, thà rằng ăn cỏ, ăn rӼ còn hơn ăn mԐt móng giò vào giԦa trán thӶ kia ». Từ đó trở đi, thỏ không bao giờ màng đӶn cao lương mԮ vԂ, thậm chí thԂt thà, nó cũng không bao giờ đԐng đӶn. CON CHÓ CÁI NGHĨ GÌ LÚC MÙA ĐÔNG VÀ MÙA HÈ Mùa đông, rét cắt da cắt thԂt, chó nằm cuԐn tròn, cԜp đuôi lại, run bần bật, nghĩ bԜng : « Mong sao cho chóng đӶn hè. Khi ấy thì tốt, xấu, nhỏ, to, thӶ nào cũng phải làm bằng đưԚc lấy mԐt cái Ԍ đӺ sang đông mà nằm ». Rồi hè đӶn. Nóng nԨc quá, chó nằm dài đuôi, duԎi bốn cẳng, thở phì phò. Nó nhìn đi nhìn lại rồi nói : ― Cần quái gì Ԍ cơ chứ ! Cứ vẽ chuyӾn cho mӾt. Sống thӶ này tốt chán rồi ! A-NUT-SCA TÓC VÀNG MԐt gia đình nԄ đã có tới mười mԐt người con ; lần ấy lại sanh thêm đứa thứ mười hai là mԐt bé gái. Bà con trong làng, ai cũng là cha, mẹ đԘ đầu cho anh em nhà ấy cả rồi nên bây giờ không biӶt kiӶm ai làm người đԘ đầu cho cô út đây. Ông bố nói : ― Thôi, đӺ tôi ra ngoài đường, gặp ai đi qua thì nhờ người ấy đԘ đầu cho con bé vậy. Ông đi ra đường. Chẳng may, người ông gặp đầu tiên lại là mԐt mԜ phù thԞy. Nhìn thấy mԜ, ông vԐi tránh sang bên. ThӶ rồi ông thấy mԐt cặp vԚ chồng già đang ngồi trên mԐt chiӶc ghӶ băng. Ông tiӶn lại, xin ông cԜ, bà cԜ bớt chút thời giờ chԞ nhật này tới dԨ lӼ rԤa tԐi cho con gái ông. MԜ phù thԞy bảo ông : ― Ái chà ! Không mời ta làm mẹ đԘ đầu hả ? Con gái mi rồi sẽ không có hạnh phúc đâu. HiӺu chưa ? Nhưng, hai ông bà già lại nói khác : ― Cô bé rồi sẽ vô cùng hạnh phúc. Chính hoàng tԤ sẽ ngồi xe thắng sáu con ngԨa bạch đӶn đón cô. Hai ông bà tên là Joan-khim và A-na bảo mang bé gái vào nhà thờ, làm dấu thánh giá ban phước cho bé rồi đặt cho cái tên là A nut-sca. Mẹ đԘ đầu tặng bé cái kéo. Cha đԘ đầu tặng bé mái tóc vàng. A-nut-sca lớn lên, mái tóc vàng cԞa cô cũng ngày mԐt dài ra. Không mԐt ai, trừ ông bố, biӶt đưԚc nguồn gốc mái tóc ấy. Khi a nut-sca đã thành mԐt thiӶu nԦ, đã biӶt se sԚi, dӾt vải, cô liӸn lấy kéo cắt tóc, se thành các bó sԚi. Bà mẹ đem sԚi đó vào cung cho vua và hoàng hậu. Cứ thӶ nhiӸu năm trôi qua. MԐt hôm, hoàng tԤ trong cung bԂ bӾnh. Các thầy thuốc chԦa bӾnh thӶ nào, bӾnh tình cũng không giảm. Có người khuyên hoàng tԤ lấy nhԦng bó sԚi kia dӾt vải, may áo mặc. Áo may xong rồi, hoàng tԤ mặc vào thấy người khỏe ra, mặc dù bӾnh chưa khỏi hẳn. MԐt hôm, hoàng tԤ vào rừng dạo chơi. MԜ phù thԞy đón đường, gặp chàng, mԜ hỏi : ― Hoàng tԤ trẻ ơi, người đi đâu vậy ? Tôi xem chừng bӾnh tật đang hành hạ người thì phải ? Người có muốn tôi dâng người ít thuốc không ? Dùng nhԦng thứ ấy, người sẽ thấy khỏe ngay thôi. MԜ cắt cỏ, gom lại thành đống rồi nԌi lԤa đốt. MԜ bảo : ― Khói bay hướng nào, người cứ hướng ấy mà đi. Hoàng tԤ nhԞ thầm : « Quả là có dӼ chԂu thật ». Chàng cám ơn mԜ, cho mԜ ít vàng rồi đi theo hướng khói bay. MԜ phù thԞy nhìn theo chàng, cười khẩy : ― Hì, hì... TiӸn mất, tật mang. ThӶ mà không biӶt. Theo hướng khói bay, hoàng tԤ ra đӶn cԤa rừng. Dừng chân sau mԐt bԜi cây, chàng nhìn thấy mԐt cô giá đang ngồi quay xa. Chàng nhìn mԐt hồi lâu mà cô gái không hӸ hay biӶt, cứ chăm chú làm. Cạnh cô, mԐt con bò sԦa đang gặm cỏ. Con bò ấy đưԚc mua bằng tiӸn bán sԚi. Từ khi có con bò, cả nhà đã có đԞ cơm ăn. Hoàng tԤ bước ra, tiӶn vӸ phía nhà cô gái. Cô gái hốt hoảng, cầm xa chạy thẳng vӸ nhà. Nhưng rồi hoàng tԤ cũng tìm đưԚc đường đӶn là cô. Cô gái thấy khách vào nhà thì sԚ quá, đi trốn. Hoàng tԤ thưa với ông bà già là muốn gặp cô gái tóc vàng. Bà mẹ đáp rằng, ở đây không có cô gái nào như vậy. Hoàng tԤ quả quyӶt là cô gái đó ở đây. Chàng còn ngỏ ý muốn cầu hôn, vì bây giờ chàng đã biӶt chính nàng đã se nhԦng bó sԚi mà người ta lấy sԚi đó dӾt vải may áo, chԦa đưԚc bӾnh cho chàng. Ông bố, bà mẹ mới đầu từ chối, viӾn cớ con gái hԄ là hạng nghèo hèn, không dám gả cho người giàu sang. Nhưng hoàng tԤ cứ mԐt mԨc nài xin, cuối cùng hai ông bà cũng đồng ý. HԄ đԂnh sau ba tuần lӼ nԦa sẽ làm đám cưới, nhưng chuyӾn này phải giԦ kín, không cho mԜ phù thԞy biӶt. ThӶ rồi hoàng tԤ quay vӸ cung chuẩn bԂ lӼ cưới. Chuông trống nhԐn nhԂp ngày đêm. Người kéo đi nườm nưԚp ngoài đường. MԜ phù thԞy thấy vậy, liӸn hỏi : ― Hôm nay là ngày gì mà các người cứ chạy như vԂt, thӶ hả ? ― Thôi đi, thời giờ đâu mà nói chuyӾn với bà. Người ta bỏ mặc mԜ đấy, kéo nhau đӶn nhà thờ. MԐt chiӶc xe thắng sáu con ngԨa bạch chở hoàng tԤ và A-nut-sca ra nhà thờ. MԜ phù thԞy chạy theo đám đông đӶn nơi, thấy cớ sԨ như vậy, mԜ đԂnh bԜng sẽ phá đám. MԜ cố tình vấp vào mԐt cái gốc cây làm cho chân bԂ thương. Đúng lúc ấy, cái chuông lớn trên tháp chuông nhà thờ đԌ hồi, báo tin buԌi lӼ bắt đầu. MԜ phù thԞy la lớn : « Ối trời ơi ! cứu tôi với ! » Nhưng lúc ấy có ma nào thèm đӺ ý đӶn mԜ phù thԞy nԦa. Ai cũng vԐi đӶn nhà thờ cho kԂp buԌi lӼ. LӼ cưới cԞa hoàng tԤ là lӼ cưới lớn nhất xưa nay, nên ai cũng mong đưԚc xem mới thỏa. Hôm ấy, tôi cũng có đӶn. Tôi mặc áo giấy, đi giầy thԞy tinh và đԐi mũ kem. Vừa vào đӶn nhà thờ, nóng quá, thӶ là cái mũ tan mất. Đi ra đường thì đường đá, giầy vԘ mất. Rồi lại trúng mưa, áo ướt hӶt và mԞn ra rồi còn đâu. COI BÓI Trong mԐt làng nԄ, có mԐt viên cố đạo và mԐt nhạc sĩ chơi đàn oԄc-gan ở nhà thờ. Hai người uống rưԚu rất dԦ, có tiӸn là hԄ rԞ nhau uống rưԚu. ĐӶn mԐt hôm, cả hai không còn gì đӺ uống nԦa. Hôm ấy, cố đạo mới tìm đӶn nhạc sĩ, bảo : ― ThӶ nào ngài nhạc sĩ, có nghĩ ra cách nào kiӶm đưԚc tiӸn uống rưԚu không ? Nhạc sĩ đáp : ― Tôi mới nghĩ ra mԐt kӶ có thӺ kiӶm đưԚc năm chԜc quan. Tôi sẽ đi ăn trԐm đӺ rồi ngài coi bói tìm ra vԜ mất trԐm ấy. Ở đằng kia có mԐt gã có mԐt cặp bò thiӶn rất hay. Tôi sẽ dắt trԐm cặp bò, đem vào buԐc trong rừng. ChԞ nó thӶ nào cũng đӶn nhờ ngài xem hԐ. Tìm thấy bò, thӶ nào y cũng sẽ lấy làm sung sướng biӶu ta năm chԜc quan cho mà xem. ThӶ rồi tối hôm ấy nhạc sĩ dắt cặp bò cԞa người ta vào rừng. Sáng ra, thấy mất bò, chԞ nhân ôm đầu than : Cặp bò cԞa người ta đáng giá hơn hai trăm quan, thӶ mà nó dắt mất ! KhԌ chԞ chạy khắp làng tìm bò. Cố đạo nhìn thấy ông ta, liӸn gԄi lại nhà thờ, hỏi xem trong làng dạo này có tin gì mới không. KhԌ chԞ than : ― Tin với chả tức, mới hay là sao chứ. Đêm qua kẻ trԐm dắt mất đôi bò cԞa tôi rồi ! Cố đạo nói : ― TiӶc thật ! Cặp bò tốt thӶ mà mất. Nhưng mà thôi, đừng lo. Ta có mԐt cuốn sách hay. Coi sách đó, ngay lập tức, có thӺ biӶt đưԚc bò cԞa người ở đâu ? Cố đạo lấy sách ra, lật lật mấy trang, rồi bảo : ― Ngươi hãy vào khu rừng kia. Bò cԞa ngươi đang buԐc ở đó. Chạy nhanh nhanh lên, không có, thằng khác nó dắt đi mất đấy ! ChԞ nhân chạy vào rừng. Quả là cặp bò đang đưԚc buԐc ở đó thật. Ông ta mừng quá ! Sau đó, vԐi mang biӶu cố đạo nằm chԜc quan đӺ tạ ơn. Từ đó trở đi, cố đạo và nhạc sĩ cứ có tiӸn uống rưԚu dài dài. Cạn tiӸn mԐt cái là nhạc sĩ lại đi cuԎm mԐt cái gì đó cԞa người ta đӺ rồi cố đạo lại coi bói tìm ra ngay. Cả hai không còn biӶt thiӶu thốn là gì nԦa. Gần làng hԄ ở có mԐt vԂ bá tước. MԐt hôm, bԄn cướp làm cho bá tước mԐt vố khá đau rồi chuồn vào khu rừng bên cạnh. Bá tước tìm cố đạo và nhạc sĩ đӶn rồi bảo hai người : ― Người ta nói rằng các anh giỏi coi bói lắm. Vậy, hãy cố tìm cho ta số tiӸn bԂ mất vừa rồi. NӶu tìm không ra thì đừng có trách. Ngay ngày hôm sau, đӶn ở hẳn đây. Muốn ở phòng nào thì ở, trên lầu, dưới trӾt đӸu đưԚc. Ta sẽ cho rưԚu uống tùy thích, nhưng hẹn đӶn mai phải tìm bằng đưԚc tiӸn cho ta, nghe không ? Thật là tiӶn thoái lưԘng nan. Cố đạo chԄn mԐt cái phòng ở tầng dưới. Nhưng chẳng may, cԤa sԌ phòng ấy lại có chấn song sắt, không có cách gì ra đưԚc. Bá tước đem rưԚu vào rồi khóa cԤa lại : ― Uống đi, rồi mà coi bói cho tốt nhé ! Cố đạo lúc ấy đâu còn thiӶt gì đӶn rưԚu với chè, cứ ngồi khoanh tay trên bàn, tính nước thoát thân. Ngồi mãi, tính mãi, thӶ rồi mӾt quá, ngԞ đi lúc nào không biӶt nԦa. VӸ phía bԄn cướp, đưԚc tin báo cho gԄi cố đạo và nhạc sĩ tới đӺ truy tìm thì cũng sԚ. HԄ mà tìm ra thì chӶt cả nút ! MԐt tên trong bԄn hiӶn kӶ : ― Phải mò đӶn thám thính xem bԄn chúng đang làm gì mới đưԚc. ThӶ rồi, hắn mon men đӶn gần ngôi nhà cԞa bá tước, lắng tai nghe ngóng. Nhạc sĩ lúc ấy vừa uống xong mԐt ly rưԚu đầy. Ông ta dằn mạnh cái ly xuống bàn, nói : ― ĐưԚc rồi, thằng thứ nhất nhé ! Tên cướp nghe thấy thӶ chԐt dạ : « Ối cha, hắn biӶt mình đang ở đây rồi còn gì ». Hắn ba chân bốn cẳng chạy vӸ bảo với đồng bԄn : ― Nguy to rồi ! Tôi vừa đӶn nơi thì thằng cha nhạc sĩ nói liӸn : « ĐưԚc rồi, thằng thứ nhất ». ĐӶn lưԚt tên thứ hai đi thám thính. Nhạc sĩ lúc đó vừa uống xong ly thứ hai, lại nói : ― Thằng thứ hai, xong. BԄn cướp có cả thảy mười ba tên. Lần lưԚt mười hai tên đi nghe, lần nào cũng nghe thấy ông nhạc sĩ đӶm đúng lúc, không trật mԐt tí nào. Cuối cùng, tên chԞ tướng Prô-spăc quyӶt đԂnh thân hành đi xem sao. Nhạc sĩ khi ấy vừa rót xong ly rưԚu thứ mười ba. Thấy rưԚu trong chai cũng vừa hӶt, ông nói : ― Nào, thì thằng thứ mười ba, thằng chốt đây. Prô-spăc thất kinh, nghĩ bԜng : « ThӶ này thì mình nằm trong tay nó rồi còn gì nԦa ». Y vԐi đứng ngoài cԤa sԌ nói vào : ― Xin ông nhạc sĩ hãy nghe tôi, đừng chԀ mặt chúng tôi ra. NhԦng gì lấy đi, chúng tôi xin mang trả lại hӶt. Và cũng xin biӶu các ông mԐt món. ChԀ xin các ông đừng bán đứng chúng tôi. Nhạc sĩ đáp : ― ĐưԚc thôi. Mang tất cả đӶn đây. NhiӸu nhiӸu mԐt chút, nghe. NӶu không thì liӾu hồn. Prô-spăc chạy vӸ bảo lâu la : ― Mang tất cả tiӸn bạc lấy đưԚc đӶn trả chúng nó. Vứt qua cԤa sԌ ấy. BԄn cướp y lời chԞ tướng. Nhạc sĩ thu nhập tiӸn bạc lại rồi đánh thức cố đạo dậy : ― Dậy nào ! Dậy mà xem tôi bói toán đây này ! Lấy lại đưԚc tiӸn rồi đây này. Cố đạo thấy vậy, mừng rơn. Sáng hôm sau, hԄ mang tiӸn trả bá tước, lấy tiӸn công rồi ra vӸ. DԄc đường vӸ, cố đạo bảo nhạc sĩ : ― Mai mốt tính sao đây ? Thiên hạ người ta sẽ đồn ầm lên là chúng mình coi bói hay lắm. Vừa rồi, may ra thoát đưԚc chứ vấp phải lần nԦa chắc chӶt quá ! Nhạc sĩ đáp : ― Chí phải ! Chi bằng chúng ta đốt quách cái nhà thờ đi, rồi phao rằng : Cuốn sách coi bói ở trong ấy ra tro rồi ! ThӶ là thoát nԚ chứ gì ? HԄ làm thӶ thật và chuyӾn đӶn đây thì hӶt. CHIẾC MŨ TANG ĐÁNG GIÁ BA TRĂM MԐt bác nông dân, bԦa nԄ tính chuyӾn chia gia tài cho con. Bác bảo anh con trai rằng, sẽ cho anh ba đồng vàng. Người con muốn đi chu du thiên hạ nên thưa với cha : ― Thưa cha, xin cha cho con số tiӸn ấy bây giờ. Con muốn đi chu du mԐt chuyӶn. Bác nông dân đưa tiӸn cho con. ThӶ là chàng trai lên đường, hành trang chԀ có mԎi cái mũ tang trên đầu. Đi đưԚc chừng hai dặm, anh rẽ vào mԐt cái quán bên đường, gԄi hai đồng bạc rưԚu. Lúc trả tiӸn, anh đưa cho chԞ quán cả mԐt đồng vàng, bảo : ― ChԎ tiӸn thừa, bà cứ giԦ đấy. Khi nào tôi quay vӸ thì bà dԄn cho tôi ăn. Rồi anh lên đường đi tiӶp. Đi mԐt hồi, đói bԜng, anh lại tìm đӶn mԐt quán rưԚu. Anh vào gԄi hai đồng bạc bánh, hai đồng bạc rưԚu, nhưng cũng vẫn đưa cả mԐt đồng vàng rồi bảo bà chԞ quán : ― TiӸn thừa bà cứ giԦ đấy. Khi nào tôi quay lại, bà dԄn cho tôi ăn hӶt chԎ đó thì thôi. Ăn xong anh lại lên đường. Đi mԐt hồi khá lâu, bԜng đã thấy đói, gặp quán rưԚu bên đường, anh lại rẽ vào. Ăn uống no nê cũng chԀ hӶt mԐt phần tư đồng vàng, nhưng còn mԐt đồng trong túi, anh đưa cho chԞ quán cả, rồi cũng bảo : ― Khi nào tôi quay lại, bà dԄn cho tôi ăn hӶt chԎ tiӸn còn dư nhé ! Rồi anh lại cất bước, túi đã rԎng không. Anh đi hoài, dần dần bԜng đã đói. Thấy bên đường có quán rưԚu, anh rẽ vào. Trong quán có ba tên du đãng đang ngồi nhậu. Thấy anh, chúng gԄi lại, mời ăn. Ăn xong, anh bảo cả bԄn : ― Các bạn hãy đi theo tôi. Bây giờ đӶn lưԚt tôi mời các bạn. Các bạn cứ mặc sức mà ăn, không phải lo chi hӶt. Anh dẫn cả bԄn quay lại cái quán khi nãy, lớn tiӶng gԄi : ― Bà chԞ, có gì nhậu đưԚc thì dԄn ra đây. Tuy nhiên, anh nhẩm tính chԀ lấy vừa đԞ số tiӸn còn lại lúc trước mà thôi. Đồ ăn, thức uống bày ra rồi, anh quay quay cái mũ trên đầu ngón tay, bảo : ― Chúng ta thanh toán rồi, bà chԂ nhé ! ― Vâng ― Bà chԞ đáp. Ba tên du đãng thấy vậy rất ngạc nhiên, thì thầm to nhỏ với nhau. Chàng trai đứng dậy, bước ra ngoài, nấp sau cánh cԤa xem chúng nói gì. Tên lớn nhất trong bԄn bảo hai tên kia : ― Chúng mày có thấy nó quay quay cái mũ không ? Bí quyӶt là ở đấy. Phải mua cái mũ có thằng cha này mới đưԚc. ― Nhưng mua với giá bao nhiêu ? ― Hai tên kia hỏi. Tên lớn đáp : ― MԐt vật như thӶ. Ít ra cũng phải ba trăm đồng vàng. Chàng trai nghe thấy vậy, mừng lắm ! Ba trăm đồng vàng, chứ ít đâu. Anh bước ra đường ung dung đi, làm như không có chuyӾn gì bận tâm cả. Ba tên du đãng vԐi chạy đuԌi theo. ― Anh bạn ơi, bán cho con tớ cái mũ đi. Chàng trai đáp : ― ĐưԚc thôi, nhưng ba trăm đồng vàng cơ đấy, các cậu chԂu không ? ― Hai trăm thôi ― Tên lớn nói. ― Ừ, đӺ tính lại coi. ― Chàng trai đáp ― Thôi vào trong quán này nghԀ cái đã nào. Chàng trai dẫn cả bԄn vào cái quán mà anh đã đưa đồng vàng thứ hai. Anh lại gԄi rưԚu, gԄi thԂt rồi tay quay quay cái mũ, bảo : ― Bà chԞ, chúng ta thanh toán rồi nhé ! Tên lớn thấy vậy, vԐi bảo nhỏ hai tên đàn em : ― Phải mua ngay thôi, không có hỏng mất. Ăn xong, bốn người bước ra. Ba tên du đãng lại năn nԀ. ― Bán cho chúng tớ đi. Chàng trai cương quyӶt : « Đưa ba trăm đây, không có thì thôi ». Chúng đưa cho anh ba trăm rồi bảo : ― Cậu thԤ quay cho chúng tớ mԐt lần nԦa, xem thӶ nào ? Chàng trai dẫn cả bԄn trở lại cái quán đầu tiên mà anh đã uống rưԚu lúc mới lên đường. Cả bԄn ăn uống mԐt hồi, chàng trai lại bảo chԞ quán : ― Thanh toán rồi, bà chԞ nhé. Bà chԞ quán gật đầu : « Dạ, đúng ! » Tên lớn khoái quá, bảo đàn em : ― ThӶ nào chúng mày ? Tao nói có sai đâu. Bây giờ thì cứ mặc sức mà nhậu, không phải lo gì nԦa nhé. Cả bԄn kéo nhau ra. Chàng trai đưa chúng cái mũ rồi a lê hấp, chuồn thẳng. BԄn du đãng đi tới mԐt quán rưԚu khác. Chúng kéo nhau vào, gԄi hӶt món nԄ đӶn món kia. Ăn uống chán chê rồi, tên lớn quay quay cái mũ trên đầu ngón tay, bảo chԞ quán : ― Bà chԞ, thanh toán rồi nhé ! Nhưng bà chԞ đáp : ― Đâu có. Các ông trả tiӸn đi chứ ! Tên du đãng đàn em nói thầm vào tai tên lớn : ― Anh hai quay ngưԚc rồi. Y cầm lấy cái mũ trên tay tên lớn, quay theo chiӸu ngưԚc lại, rồi cũng nói : ― Bà chԞ, thanh toán rồi, còn gì nԦa ? ― TiӸn chưa trả mà thanh toán cái nԎi gì, hả ? Thấy ồn ào, ông chԞ ở trong nhà bước ra. Tên thứ ba trong bԄn lúc ấy giằng lấy cái mũ, lên giԄng khoác lác : ― Chúng mày ngu lắm. Quay thӶ này cơ mà. Y quay cái mũ theo kiӺu cԞa y rồi cũng hỏi : ― Bà chԞ, bây giờ thì thanh toán rồi, phải không nào ? Ông chԞ đáp : ― ĐưԚc, đӺ đấy rồi thanh toán. Ông ta khóa trái cԤa lại, vớ gậy phang cho cả bԄn mԐt trận, te tua cả quần áo. Từ đó trở đi, áo quần bԄn du đãng bao giờ cũng như mớ giẻ rách. Túi thì không bao giờ có tiӸn. Chúng không khi nào dám vào trong quán, chԀ đứng ở ngoài cԤa ăn xin. Chắc chúng còn nhớ đời cái trận đòn nԄ. CHUYỆN CHÚA JÊ-SU VÀ THÁNH PI-E HÔM ĂN CƯỚI MԐt hôm, chúa Jê-su và thánh Pi-e đi chu du thiên hạ, gặp mԐt nhà có đám cưới. ChԞ nhà đón tiӶp hai thầy trò rất nồng hậu, tiӾc rưԚu dԄn ra ê hӸ. Tối đӶn, người ta dԄn chԎ ngԞ cho hai thầy trò trong nhà chứa cỏ khô. Chúa Jê-su nằm trong, còn thánh Pi-e thì nằm ngoài. Cánh trai làng đêm ấy quá chén, thấy ngứa ngáy chân tay, bèn kéo nhau vào nhà chứa cỏ khô. Thấy thánh Pi-e nằm đấy, chúng hè nhau quấy nhiӼu ngài. Chúng mời ngài xơi mԐt chầu cẳng chân cẳng tay ra trò. Trong khi ấy, Chúa nằm bên chẳng hӸ hay biӶt gì, cứ ngáy pho pho. Đánh đấm đã chán tay, cánh trai làng bỏ ra sân. LԚi dԜng thời cơ ấy, thánh mới nhẹ nhàng bò qua mình Chúa, len vào nằm sát vách. Lát sau, bԄn kia quay trở lại. Chúng bảo nhau : ― Thằng nằm ngoài đã lãnh đԞ rồi. Tóm thằng nằm trong ấy. ThӶ là, tai hԄa lại giáng lên đầu thánh mԐt lần nԦa ! BÁC THỢ RÈN LÊN THIÊN ĐƯỜNG NHƯ THẾ NÀO ? Ngày nԄ, có mԐt bác thԚ rèn sống rất vui vẻ, chẳng hӸ bận tâm gì đӶn Chúa trời với quԬ sứ. Cho đӶn mԐt hôm, cảm thấy rằng, cái chӶt đã đӶn gần, bác bèn gԄi hԄc trò lại dặn : ― Con hãy nhớ, khi nào ta chӶt, bỏ vô áo quan cho ta mԐt cây búa với mԐt cặp đinh tốt, thật bén. Nghe không ? Khi bác thԚ rèn chӶt, hԄc trò làm y lời thầy dặn, rồi đem chôn. Bác thԚ rèn đi đӶn cԌng thiên đường, xin vào. Thánh Pi-e bảo bác : ― Ngươi là kẻ tԐi lԎi. Ta không thӺ cho ngươi vào đưԚc. Ngươi hãy đi nԦa đi. Bác thԚ rèn đi tiӶp, và thӶ là bác tới đԂa ngԜc. CԌng đԂa ngԜc đóng im Ԁm, quân canh thì chẳng thấy đâu. Bác thԚ bèn lấy búa ra đập vào cánh cԌng. Lũ quԬ ở trong choàng thức dậy. Chúng cԤ mԐt con ra xem có chuyӾn gì. Con quԬ đưԚc cԤ đi, vừa mới he hé cánh cԌng ngó ra thì bác thԚ rèn đã tóm ngay lấy tai, đóng nghiӶn vào cái cԐt bên phải. QuԬ đau quá, la thất thanh. NhԦng con ở trong thấy thӶ, vԐi sai tiӶp con nԦa ra xem thӶ nào ? Con thứ hai vừa ló cԌ ra thì bác thԚ rèn lại tóm ngay đưԚc, đóng luôn vào cԐt bên trái. Hai con quԬ nԄ kêu thét dԦ quá, khiӶn trùm quԬ nghe mà sốt ruԐt. Y đứng dậy bảo cả bầy : ― ĐӺ tao đích thân ra xem sao nào. Trùm quԬ vừa thò đầu ra, bác thԚ đã tính túm lấy tai. May sao, y đã kԂp nhảy lui, đóng sập ngay cԤa lại. ThӶ rồi, theo lối cԤa hậu, trùm quԬ tức tốc lên tâu với Chúa trời : ― Có mԐt tên thԚ rèn đang đứng trước cԌng cԞa tôi. Y đã đóng đinh hai tên lính cԞa tôi vào cԤa. Bản thân tôi cũng suýt chӶt. Ngài muốn hay không, cũng phải đưa y lên thiên đường. ĐӺ y vào đԂa ngԜc thì tôi chԂu chӶt, không cai quản đưԚc đâu. Chúa trời không thích đӺ bác thԚ rèn lên thiên đường mԐt tí nào. QuԬ thấy thӶ bèn hăm : ― Ngài mà không cho y lên thiên đường thì tôi cứ ở đây, không đi đâu hӶt. ĐӶn Chúa trời cũng không dám đӺ quԬ ở trên thưԚng giới. ThӶ là ngài đành phải cho phép bác thԚ rèn lên ở thiên đường. CON CHIM VÀNG Ngày xưa, ông vua nԄ có mԐt vườn thưԚng uyӺn lớn. Trong vườn ấy có mԐt cây táo vàng, đơm nhԦng trái cũng bằng vàng. BԎng sau mԐt đêm nԄ, trái trên cây tԨ dưng mất hӶt, chԀ còn sót lại có ba trái mà thôi. Nhà vua khi ấy bèn ra lӾnh canh giԦ. Vua có ba hoàng tԤ. Hai hoàng tԤ đầu rất khôn ngoan, còn hoàng tԤ út thì dại. Vua cho gԄi các hoàng tԤ lại bảo : ― Các con yêu quý cԞa cha, các con hãy thay nhau canh giԦ cây táo ấy. Đêm đầu, hoàng tԤ lớn đi canh. Hoàng tԤ mang theo mԐt cây đàn vào vườn rồi trèo lên cây ngồi gẩy . Hoàng tԤ gẩy đàn khá lâu. Nhưng khi có mԐt làn sương mù buông xuống thì hoàng tԤ đánh rớt cây đàn, ngԞ thiӶp đi mất. Hoàng tԤ chԀ thiӶp đi có mԐt lúc rồi choàng tԀnh dậy ngay, thӶ mà nhìn lên cây thì mԐt trái táo đã biӶn mất từ lúc nào. Hoàng tԤ buồn rầu trở vӸ tâu với vua cha sԨ viӾc ấy. Đêm hôm sau, đӶn lưԚt hoàng tԤ thứ hai vào vườn canh. Hoàng tԤ ráng sức thԌi kèn thật to trong vườn, cốt đӺ đánh đԐng cho kẻ trԐm sԚ. ThӶ nhưng, cũng giống như hoàng tԤ lớn, chàng cũng ngԞ thiӶp đi mất mԐt lúc, đӶn khi tԀnh dậy thì thấy trên cây còn mԎi mԐt trái táo mà thôi. Hoàng tԤ đành vӸ thú thԨc với cha. Đêm thứ ba, đӶn phiên hoàng tԤ út ― tức hoàng tԤ dại. Hoàng tԤ chuẩn bԂ mԐt cái píp lớn, nhồi đầy thuốc. Tối hôm ấy, chàng vào vườn canh, mồi thuốc hút. ĐӺ đӸ phòng ngԞ quên, chàng còn buԐc cành gai vào thân cây táo, hӼ ngԞ gật là gai đâm vào đầu liӸn. Đêm ấy, mԐt làn sương mù cũng buông xuống như hai đêm trước, khiӶn chàng hơi thiu thiu. BԎng chàng giật mình : Kìa có mԐt con chim ! Chàng nhanh tay chԐp mԐt cái, bắt đưԚc. Nhưng con chim lại vùng vẫy, thoát ra mất, chàng chԀ còn nắm đưԚc mԎi cái lông. Cái lông ấy bằng vàng. Hoàng tԤ mang vӸ cho vua cha xem. Nhà vua ngắm cái lông mãi, nghĩ bԜng : « Cái lông vàng, vậy thì con chim cũng phải là chim vàng ». Ý nghĩ ấy cứ ám ảnh nhà vua hoài đӶn nԎi, cuối cùng vua mang bӾnh. Các ngԨ y chạy chԦa thӶ nào, bӾnh tình cũng không giảm. Cuối cùng, nhà vua hiӺu rằng nӶu không đưԚc nhìn thấy con chim ấy, ngài không thӺ nào khỏi đưԚc. Vua cho gԄi các hoàng tԤ lại, bảo : « Các con hãy lên đường đi chu du, tìm con chim có cái lông vàng nԄ cho cha ». Hai hoàng tԤ khôn ngoan lấy rất nhiӸu tiӸn, thắng hai con ngԨa đẹp, lên đường. Hai người đi đӶn mԐt thành phố. HԄ dừng tại đó, ăn uống, đàn hát, nhảy múa cԨc kỳ vui vẻ. Còn hoàng tԤ dại thì lấy mԐt con ngԨa cái thԄt, mԐt ít tiӸn, mԐt mẩu bánh mì nhỏ với mԐt miӶng mԘ rồi khăn gói lên đường, đi theo mԐt hướng khác hai anh. Đang đi, bԎng chàng thấy trước mặt có mԐt cánh rừng, trước cánh rừng là mԐt đồng cỏ xanh, trên đồng cỏ xanh có mԐt gốc cây cԜt lớn. Chàng bèn xuống ngԨa, thả cho con ngԨa gặm cỏ, còn mình thì ngồi lên gốc cây cԜt, mở khăn gói lấy bánh ăn. MԐt con sói từ trong rừng đi ra, trông rõ ràng là con sói đói. Chắc nó đánh hơi thấy người, ngԨa và mùi thức ăn nên mới mò ra. Nó dừng lại ở xa xa nhìn vào, như thӺ chờ người ta cho ăn vậy. Hoàng tԤ thấy con sói thì cũng sԚ, nghĩ thầm : « Phen này mình với con ngԨa chắc chӶt cả đây ». Tuy thӶ, chàng vẫn cắt bánh, ném cho con sói mԐt mẩu. Con sói ăn hӶt mẩu bánh, tiӶn lại gần hơn chút nԦa. Chàng cắt tiӶp mԐt mẩu bánh khác cho nó, nó lại tiӶn tới gần hơn. Cứ thӶ, khi ăn hӶt cả bánh lẫn thԂt cԞa hoàng tԤ cho thì con sói đã đӶn bên chàng. Sói nói : ― Hoàng tԤ thân mӶn ơi, chàng đi tìm con chim thӶ này thì gian nan lắm. Chàng hãy bỏ con ngԨa lại đây, ngồi lên lưng tôi, quay lưng vӸ đằng trước cho khỏi bԂ bạt hơi vì tôi chạy nhanh lắm, tôi sẽ đưa chàng đi. Hoàng tԤ chưa kԂp chớp mắt thì cả hai đã bay đӶn mԐt đԀnh núi cao. Hoàng tԤ nhìn thấy đằng xa kia có mԐt cung điӾn vừa lớn vừa đẹp. Sói chԀ cung điӾn, bảo : ― Con ơi, con hãy nhìn kia ! Con chim vàng cԞa con ở trong cung điӾn đó. Con hãy đӶn đấy bắt vӸ. Nhưng phải nhớ làm theo lời ta dặn đây : Con chim đậu trong mԐt cái lồng tròn cũ kԮ. Nó thӶ nào thì con cứ xách vӸ thôi. Hoàng tԤ hứa sẽ làm đúng như vậy, rồi xuống núi. Nhưng khi chàng vào đӶn cung điӾn, thấy con chim đẹp tuyӾt mà cái lồng lại xấu xí, chàng mới nghĩ rằng : « Chẳng lẽ ta lại đem con chim đẹp đẽ nhường kia đӺ trong cái lồng xấu xí vӸ cho vua cha hay sao ? » Nhìn thấy trên tường có treo nhԦng cái lồng rất đẹp, chàng mới nhԞ thầm : « Tốt hơn hӶt là ta bắt con chim này sang cái lồng khác ». Chàng vừa đԐng tay vào con chim, nó đã kêu lên ầm ĩ. Quân canh nghe đԐng, đԌ đӶn, bắt đưԚc quả tang hoàng tԤ đang bắt chim. HԄ quát : ― Mi làm cái gì đây ? Dám lấy trԐm mԐt vật quý giá như thӶ này cԞa chԞ ta ư ? HԄ dẫn chàng đӶn chԎ ông chԞ và kӺ lại sԨ viӾc. Ông chԞ hỏi hoàng tԤ sao dám cả gan làm mԐt viӾc như vậy. Hoàng tԤ bèn kӺ lại câu chuyӾn cây táo, rồi vua cha vì con chim mà phát bӾnh ra sao và nӶu như chàng không bắt đưԚc con chim thì có lẽ phԜ thân chàng sẽ chӶt mất vì đau khԌ. Chàng lại còn xin ông chԞ rԐng lòng cho xin con chim vàng ấy. ChԞ nhân bảo chàng : ― Cho không mԐt vật quý giá như thӶ này thì không đưԚc. Gần đây, có mԐt người có mԐt con ngԨa vàng. NӶu anh dắt đưԚc con ngԨa đó cho ta thì ta sẽ cho anh con chim. Hoàng tԤ buồn rầu, lԤng thԤng trở lên núi. Sói hỏi : ― ThӶ con chim đâu ? Hoàng tԤ thở dài, đáp : ― NӶu tôi nghe lời ông thì đã bắt đưԚc con chim rồi. Quân hầu đã bắt tôi, dẫn đӶn ông chԞ. ChԞ nhân bảo rằng, gần đây có mԐt con ngԨa vàng. NӶu tôi dắt đưԚc con ngԨa đó cho ông ta thì ông ta sẽ cho con chim. Ông khuyên tôi nên làm thӶ nào ? Sói bảo : ― Ngoài kia, ở vӸ phía bên trái, có mԐt cánh rừng lá bản. Sau rừng lá bản là mԐt lâu đài. Trong lâu đài có mԐt con ngԨa vàng. Con hãy đӶn đấy. Con ngԨa thӶ nào thì cứ thӶ dắt vӸ đây. Hoàng tԤ đi đӶn lâu đài. Chàng nhìn thấy mԐt con ngԨa tuyӾt đẹp, từ đầu đӶn móng chân đӸu bằng vàng, đứng bên máng cỏ. HiӸm mԐt nԎi con ngԨa lại mang mԐt bԐ dây cương cũ kԮ, xấu xí quá. Hoàng tԤ không thӺ nào ưng bԐ dây cương ấy đưԚc. Thấy bên cạnh có treo mԐt bԐ dây cương đẹp, chàng bèn lấy xuống, thắng cho con ngԨa. Nhưng chàng vừa đԐng đӶn con ngԨa, nó đã hí vang và đá hậu ầm ĩ. NhԦng người hầu thức giấc, kéo nhau chạy đӶn chuồng ngԨa xem có chuyӾn gì. Tóm đưԚc hoàng tԤ, hԄ đánh cho mԐt trận. ― « Quân ăn trԐm mà lại » ― Rồi điӾu chàng đӶn cho ông chԞ trẻ tuԌi. Ông chԞ hỏi : ― Anh bắt con ngԨa đӺ làm gì ? Hoàng tԤ nói rằng chàng muốn có con ngԨa đӺ đԌi lấy con chim vàng. ChԞ nhân bảo : ― NӶu anh làm theo lời ta thì sẽ có ngԨa. Anh có nhìn thấy cái thành phố đằng kia không ? Ở đó có mԐt người con gái tuyӾt thӶ giai nhân. Đem đưԚc nàng lại đây, ta sẽ cho anh con ngԨa vàng. Hoàng tԤ quay lên núi cao gặp sói, kӺ lại sԨ viӾc : ― Tôi ham bԐ dây cương đẹp, muốn thắng vào con ngԨa dắt vӸ cho ông. Nhưng nhԦng người hầu bắt đưԚc tôi. HԄ đánh tôi mԐt trận, đӶn giờ đầu vẫn còn đau ê ẩm, sau đó điӾu tôi đӶn trước mặt chԞ nhân. ChԞ nhân đặt cho tôi mԐt điӸu kiӾn như thӶ này : Trong cái thành phố đằng kia có mԐt người con gái tuyӾt đẹp. NӶu tôi đưa đưԚc nàng vӸ cho y thì y sẽ cho tôi con ngԨa. Sói bảo : ― Con ở lại đây. ViӾc ấy sức con không làm nԌi đâu. Con mà đi thì hỏng bét. ThӶ rồi, sói biӶn thành mԐt chàng trẻ tuԌi, dung mạo khôi ngô đi vào thành phố, đӶn đứng cạnh giӶng nước. Người con gái đẹp ra giӶng lấy nước. Chàng trẻ tuԌi hỏi xin nàng nước uống. Cô gái hai tay bưng gầu nước đưa cho chàng. Ngay lúc đó, chàng trẻ tuԌi hiӾn nguyên hình con sói. Sói tha cô gái lên lưng, chạy lên núi cao. Nhìn thấy cô gái, hoàng tԤ nói : ― Trời ! MԐt cô gái xinh đẹp như thӶ này, đời nào ta đem đԌi lấy con ngԨa. Cô gái òa khóc. Nàng đâu có muốn lấy người đàn ông kia. ― Tốt lắm ! ― Sói nói ― Nàng cứ ở đây chờ ta với hoàng tԤ đi lấy con ngԨa vӸ. Sói biӶn thành mԐt cô gái giống hӾt nàng. Hoàng tԤ dẫn cô gái giả đӶn gặp ông chԞ trẻ, xin đԌi lấy con ngԨa. ChԞ nhân rất đԎi hài lòng. Y cho hoàng tԤ con ngԨa. Hoàng tԤ cưԘi ngԨa chạy lên núi. Sói lúc ấy cũng đã trở lại thành sói, chạy lên núi trước cả hoàng tԤ. Sói bảo : ― Cô gái hãy giԦ ngԨa cẩn thận, chờ chúng ta trở vӸ. Còn hoàng tԤ ngồi lên lưng ta. Chúng ta đi bắt con chim. Sói biӶn thành con ngԨa vàng, đưa hoàng tԤ đӶn chԎ chԞ nhân con chim nԄ. Vừa nhìn thấy con ngԨa, chԞ nhân sẵn sàng đԌi bất cứ cái gì người ta muốn. Nhưng hoàng tԤ chԀ lấy con chim trước đây mà thôi. Khi chàng vừa quay lên núi đã thấy sói ở đó. Sói bảo : ― Hoàng tԤ, con đã có đưԚc cái mà con tìm và cả cái mà con không hӸ mơ ước nԦa. Bây giờ, ta cho con mԐt ít tiӸn đӺ ăn đường. Từ giờ trở đi, con phải giԦ gìn cẩn thận cô gái với con chim. Con hãy cưԘi ngԨa cùng nàng trở vӸ gặp vua cha thân yêu. Nhưng ta dặn, con phải nhớ không đưԚc vào chԚ đấy. Nói rồi, sói biӶn mất. Hoàng tԤ với cô gái lên đường trở vӸ. DԄc đường, hԄ đi đӶn mԐt thành phố sầm uất. Hoàng tԤ đi ra chԚ, hỏi : ― Ở chԎ bà con hiӾn nay có tin gì mới không ? Người ta kӺ cho chàng hay rằng, cách đây hai tuần có hai người trẻ tuԌi từ phương xa lại. Hai người ấy mắc nԚ ở đây nhiӸu quá nên trưa nay người ta sẽ đưa đi xԤ giảo. Hoàng tԤ bảo cô gái : ― Chúng ta đi coi thԤ mԐt tí xem, sao hai người trẻ tuԌi kia phạm tԐi lớn thӶ ? ĐӶn trưa, quân lính kéo đӶn và mԐt đám đông tràn ra đường. GiԦa vòng người là hai chàng thanh niên. Hoàng tԤ nhìn vào, bảo cô gái. ― Chính là hai anh tôi, chứ ai ? Chàng lách qua đám đông đӶn chԎ đao phԞ, xin tha tԐi cho hai phạm nhân, món nԚ bao nhiêu, chàng xin trả hӶt. Đao phԞ chấp thuận tha cho hԄ. Cứu hai anh ra rồi, hoàng tԤ lại mua cho hԄ ngԨa và các đồ vật dԜng khác. Sau đó, mấy anh em lên đường trở vӸ. Chẳng bao lâu, hԄ đi đӶn cánh đồng cỏ có con ngԨa thԄt cԞa hoàng tԤ, gặm cỏ. Hoàng tԤ bảo hai anh : ― Chính trên đồng cỏ này, cạnh cái gốc cây này, em đã gặp may. MԐt con sói đi đӶn, em đã cho nó bánh mì và thԂt. Nhờ thӶ, em đã có đưԚc, như các anh thấy đấy, nào là người con gái này, nào là con ngԨa này, nào là con chim này. Hai người anh ghen với em, bàn nhau : ― Chúng mình giӶt quách nó ở đây đi, băm nó ra từng mảnh rồi cướp lấy cô gái này, con ngԨa và con chim này, đưa vӸ cho vua cha. Người con gái nghe đưԚc câu chuyӾn, nhưng sԚ, không dám nói cho hoàng tԤ biӶt. Hai người anh túm lấy em trai giӶt chӶt, rồi băm ra thành từng mảnh. Người con gái thì chúng dԄa cho sԚ, phải im. Chúng bảo nàng : « Mi phải thӸ rằng, vӸ đӶn nhà cũng không đưԚc khai với cha cԞa chúng ta. Bằng không, chúng ta cũng sẽ băm mi ra như thӶ kia ». Cô gái phải thӸ. Rồi sau đó, cả bԄn vӸ đӶn kinh. Vừa nhìn thấy nhԦng báu vật ấy, bӾnh tật cԞa nhà vua lập tức bay đi đâu mất cả. NhԦng người hầu dắt con ngԨa vào chuồng, đưa nàng công chúa vào mԐt cung đẹp nhất, còn con chim ở trong lồng thì đem vào cung vua. Con ngԨa vàng nhớ chԞ cứ buồn bã lắc đầu trên máng cỏ, không ăn. Người con gái cũng buồn. Nàng cứ tha thẩn hӶt cԤa sԌ này sang cԤa sԌ khác trong cung, như thӺ đang đԚi hoàng tԤ trở vӸ. Con chim cũng nhớ hoàng tԤ, bỏ ăn. Còn hoàng tԤ thì lúc đó đang nằm trên cỏ, thân thӺ nát tan. ThӶ rồi, sói ở đâu bước lại. ― Ôi, anh chàng trai trẻ ― Sói nói ― Anh lại không nghe lời ta khuyên rồi. Sói đi nhặt từng mẩu xương thԂt vương vãi cԞa hoàng tԤ, đem chắp lại rồi dԨng chàng dậy... Hoàng tԤ hồi sinh, ngồi lên gốc cây cԜt thở dài, than. ― Ôi các anh, tôi đã cứu các anh thoát chӶt mà các anh trả ơn tôi thӶ đấy. Nhưng, lạy chúa, tôi vẫn còn sống và nӶu vua cha chưa chӶt vì bӾnh thì thӶ nào người cũng sẽ trừng phạt các anh thôi. Hoàng tԤ cưԘi lên con ngԨa cái thԄt bấy lâu nay vẫn ăn cỏ trên cánh đồng. Sói làm dấu thánh giá cho hoàng tԤ trước lúc từ biӾt. Khi ngԨa đã chạy rồi, sói còn chạy theo, nói : ― Hoàng tԤ, khoan đã nào. Ta dặn cái này. Khi nào con cưới vԚ, đừng có quên ta đấy. ThӶ nào ta cũng chạy tới dԨ cưới cԞa con đấy. Hoàng tԤ lên đường. Chàng vӸ tới nhà. Hai người anh ở trong vườn nhìn ra thấy người em út cưԘi con ngԨa cái thԄt đang đi. Cả hai lúc ấy vô cùng hoảng sԚ, chӶt điӶng cả người, không còn hiӺu ra làm sao nԦa. Hoàng tԤ út tiӶn vӸ phía hoàng cung. Người con gái thoáng thấy bóng hoàng tԤ, liӸn nhảy qua cԤa sԌ, chạy ùa ra đón : ― Ôi hoàng tԤ yêu quý cԞa em. ThӶ là chàng sống lại rồi. Nàng cười, khiӶn hoàng tԤ cԞa nàng cũng vui lây. Con ngԨa vàng nghe thấy tiӶng hoàng tԤ, liӸn đạp tung máng cỏ, phóng thẳng ra đón chԞ. Con chim bấy lâu nay không hót, lúc ấy bԎng hót vang trong lồng. Nhà vua thấy vậy rất đԎi ngạc nhiên : « Cái gì thӶ nhԀ ? » Vua nhìn qua cԤa sԌ ra đường thì thấy hoàng tԤ dại, người con gái và con ngԨa đang đứng đó. ― Các ngươi làm gì thӶ ? ― Vua hỏi. Người con gái thưa ngay : ― Thưa vua cha, đây chính là hoàng tԤ đã tìm đưԚc chúng tôi. Còn các hoàng tԤ lớn, chắc ngài không tin đưԚc, đã giӶt chàng trên cái gốc cây cԜt trong rừng. Vua cho gԄi hai hoàng tԤ lớn lại hỏi : ― Sao các ngươi lại giӶt em? Nó là đứa tốt, kiӶm đưԚc tất cả nhԦng thứ này. Hoàng tԤ út yêu quý cԞa cha, lại gần cha đây. Hoàng tԤ út chԀ cho vua cha nhԦng vӶt sẹo dԄc ngang trên người đӺ vua cha thấy chàng đã bԂ chém, bԂ đâm như thӶ nào. Vua tức giận sai dắt bốn con ngԨa đӶn, buԐc chân hai hoàng tԤ lớn vào rồi cho ngԨa kéo chạy ra ngoài đồng cỏ. ― Cho chúng nó chӶt như thӶ mới đáng đời. Còn cô gái yêu quý, hãy lấy con ta làm chồng. Nó sẽ là mԐt người chồng tốt cԞa con. Ta sẽ cho nó toàn bԐ vương quốc. Và, thӶ là hôn lӼ đưԚc tԌ chức. Các vua chúa từ khắp nơi đӶn dԨ. Trên đường đi đӶn nhà thờ, hoàng tԤ nhìn vào rừng, thấy con sói hôm nԄ. Hoàng tԤ chạy vӸ cung, lấy mԐt cốc rưԚu và mԐt cái bánh ca-lat mang ra. Nhưng sói bảo : ― Ta đӶn đây không phải vì nhԦng thứ ấy. NhԦng gì có thӺ giúp con, ta đã làm. Giờ con hãy giúp ta mԐt viӾc ta cần. Con hãy dùng gươm lấy đầu ta đi. Đó chính là các con giúp ta vậy. Hoàng tԤ đáp : ― Tôi không thӺ đӸn ơn người như vậy đưԚc. Tôi thà chӶt còn hơn phạm đӶn đầu người. ― Nhưng viӾc đó rất cần ― Sói bảo ― Con còn ít tuԌi, còn ta thì đã già rồi. Hãy nghe lời ta. Con không lấy đầu ta đi thì bao nhiêu tԐi lԎi cԞa chúng ta đӸu không đưԚc tha thứ. Cầm lấy gươm đi nào. Hoàng tԤ rất đԎi hoang mang nhưng cũng đành cầm gươm chém đầu sói. Đầu vừa rԜng xuống thì mԐt con chim câu từ đó bay vԜt lên. Con chim nói: ― Cám ơn cháu nԐi yêu quý cԞa ta. Ta là ông cԞa cháu đây. Ta đã gây nên nhiӸu tԐi lԎi. Nhưng giờ đây, bao tԐi lԎi đã đưԚc xóa sạch rồi. ThӶ rồi, con chim câu bay đi. Và, chuyӾn đӶn đây thì hӶt. TÌNH YÊU Trong mԐt làng nԄ, có gia đình mԐt bác mԜc phu. Bác có ba người con trai và mԐt mảnh đất nhỏ. ĐӶn mùa gieo hạt, cả nhà bàn tính xem nên gieo loại lúa gì. Hai người anh muốn gieo lúc mạch, nhưng người em lại muốn cha gieo lúc mì. Lúa mì gieo xuống, mԄc lên rất tốt rồi trԌ bông óng ả. Nhìn kԮ thì các bông lúa bằng vàng ròng cả. Mùa thu hoạch đӶn, cả nhà ra đồng gặt lúa bó thành nhԦng bó nhỏ. Bác mԜc phu sai các con canh lúa trong ba đêm: đêm đầu ― người con lớn, đêm sau ― người con thứ, đêm cuối ― người con út. ĐӶn phiên người con út canh thì đúng vào lúc nԤa đêm, mԐt con chim lớn bԎng từ đâu bay lại. Con chim ngó quanh rồi sà xuống tha bó lúa bay đi. Mất lúa, người con út sԚ cha rầy la, bèn đuԌi theo chim. Chàng hy vԄng con chim đӶn mԐt lúc nào đó sẽ vất bó lúa xuống. Nhưng hy vԄng ấy cԞa chàng đã tan thành mây khói. Chàng cứ đuԌi theo con chim mãi, thӶ rồi lạc vào mԐt cánh rừng sâu, không biӶt đường nào mà ra nԦa. Không nản chí, chàng cứ lần mò tìm lối. BԎng chàng thấy xa xa trong rừng có ánh lԤa le lói. Chàng mừng thầm, nghĩ bԜng chắc ở đó có nhà ai cũng nên. Mò đưԚc đӶn nơi chàng thấy mԐt đống lԤa đang cháy bập bùng trên cỏ. Cạnh đống lԤa, mԐt ông già đang nằm, đầu gối lên bó lúa cԞa chàng. Chàng trai bối rối không biӶt nên làm thӶ nào bây giờ. Lấy bó lúa ra, thӶ nào ông già cũng tԀnh dậy, không khéo thì tai vạ chẳng chơi. Nhưng rồi chàng quả quyӶt : dù thӶ nào cũng lấy lại bó lúa, chứ không chԂu. NӶu ông già có thức dậy hỏi thì trả lời là đӶn xin làm con nuôi ông cԜ. Nghĩ thӶ, chàng liӸn đӶn lôi bó lúa. Ông già nhảy bật ngay dậy, nét mặt tức giận. Nhưng khi chàng trai nói chàng muốn làm con nuôi ông thì ông vui vẻ ngay. Ông cầm tay chàng dẫn vӸ nhà ở trong rừng, ở đó ông sống cung bà vԚ bԂ mù lòa. Ông già đưa chàng trai đӶn trước mặt bà vԚ, nói : ― Ôi, bà ơi, nӶu bà không bԂ mù lòa thì sung sướng biӶt ngần nào. Tôi dẫn vӸ cho bà đứa con vàng con ngԄc đây này. Bà già bảo dẫn chàng trai đӶn gần bà hơn. Bà vuốt ve, âu yӶm chàng, gԄi chàng là con. Bà hỏi chuyӾn chàng hồi lâu. KӺ từ ngày ấy cuԐc đời chàng trai thay đԌi theo mԐt hướng khác. Ông già, chính là mԐt vԂ đạo sĩ lớn, cầm tay người con nuôi bảo : ― Bởi vì con đã là con cԞa ta nên từ nay ta bảo gì, con phải nghe. ThԨc ra, ta cũng không đòi hỏi gì nhiӸu ở con đâu. Con chԀ có mԐt viӾc là chăn đàn cừu cԞa nhà ta thôi. Có điӸu, con phải đӺ ý, đừng đӺ cừu chạy xuống cái đầm cạn. NӶu con đӺ cừu xuống đấy là chúng ta mất không đàn cừu ngay. Lúc ấy, con yêu núi sẽ xuất hiӾn, lùa đàn cừu đi. Phải coi chừng con yêu đó. Nó có nhԦng ngón tay cong và bԐ vuốt dài. ĐӺ cho con giải khuây, ta sẽ cho con cây đàn. Người con nuôi lùa đàn cừu đi chăn. Chàng ham chơi đàn, quên không đӺ ý gì đӶn đàn cừu. Chàng gẩy đàn mԐt hồi lâu. Trong lúc ấy, đàn cừu không ai đӺ ý, kéo nhau xuống cái đầm cạn. Chàng trai bԎng nghe thấy có tiӶng rít ghê rԚn rồi con yêu núi xuất hiӾn, lùa đàn cừu đi. Chàng chạy tới, xin nó trả lại đàn cừu. Con yêu núi bảo chàng : ― Ta sẽ trả lại ngươi đàn cừu với điӸu kiӾn : ngươi phải dạy ta cách chơi đàn và cho ta cây đàn. Chàng trai đồng ý, đưa luôn cây đàn cho y. Con yêu cầm đàn, gẩy thԤ mԐt cái, mԐt sԚi dây đàn đứt tung. Chàng trai bảo y : ― Ê, người anh em, làm thӶ không đưԚc đâu. Tôi sẽ dạy anh chơi, nhưng anh phải nghe tôi bảo mới đưԚc. Con yêu đồng ý ngay, cốt sao hԄc đưԚc cách chơi đàn. Chàng trai nói : ― Trước tiên, phải làm cho các ngón tay, móng tay thẳng ra đã. ― Ừ, làm thì làm. Chàng trai chạy vӸ nhà, vớ lấy cái rìu mang đi. Chàng bԌ rìu vào mԐt khúc gԎ, tách ra mԐt kẽ nứt khá sâu, rồi bảo con yêu núi đưa nhԦng ngón tay cong vào đó. Con yêu vừa đưa tay vào, chàng liӸn lấy cây rìu ra. Các ngón tay cԞa con yêu thӶ là bԂ kẹp lại. Đau quá, con yêu kêu cha kêu mẹ xin tha : Thôi chả đàn đԂch thì đừng chứ thӶ này đau quá, chԂu hӶt nԌi rồi. Chàng trai bảo y : ― Mi phải hứa không đưԚc đԐng đӶn bầy cừu cԞa ta, dù chúng ăn chԎ nào cũng mặc. Con yêu vԐi vàng hứa ngay. Chàng trai còn hỏi con yêu cách làm cho mắt bà mẹ sáng lại. ― Đi đӶn gốc cây sồi mԄc trên bờ giӶng ― Con yêu la lên ― ở đó có mԐt thứ cỏ trԌ hoa màu đỏ. Ngắt lấy cỏ ấy đắp lên mắt, mắt sẽ sáng lại. Thôi, nhanh nhanh lên, ta không chԂu đưԚc nԦa rồi. Người con nuôi lấy cỏ đắp mắt cho bà mẹ. Mắt bà sáng lại, bà nói : ― Ôi, con ơi, ông ấy vừa là đạo sĩ vừa là thầy phù thԞy tiӶng tăm, thӶ mà còn không cứu đưԚc đôi mắt cԞa ta. Ta biӶt lấy gì trả ơn con đây ? Chàng trai trở lại, thả con yêu núi ra. Con yêu núi chạy mất, từ đó không còn dám đԐng đӶn bầy cừu nԦa. Hai ông bà già từ đó càng yêu quý người con nuôi gấp bԐi. Ít lâu sau, chàng trai bước vào cái tuԌi nhớ nhung. Đạo sĩ bảo chàng : ― Ta thấy con có vẻ buồn bã nhớ nhung cái gì ? Ta rất hiӺu điӸu đó. Mặc dù chúng ta sống tách biӾt thӶ này, nhưng cha sẽ tìm cho con mԐt thiӶu nԦ xinh đẹp. Con sẽ sống tâm đầu ý hԚp với nàng. Ngày mai, chúng ta sẽ bắt đầu lo chuyӾn đó. Sáng hôm sau, đạo sĩ bảo người con nuôi : ― Con hãy theo cha vào rừng. Con sẽ thấy trong rừng có mԐt con dê. CưԘi lên lưng dê, nó sẽ đưa con ra bờ biӺn. ĐӶn đó, con hãy nấp vào chԎ kín đáo, chờ ba con thiên nga từ xa bay lại. Ba con thiên nga ấy sẽ rũ mình biӶn thành ba thiӶu nԦ xinh đẹp. Con hãy lén nhìn cho kԮ, xem nàng nào hԚp với con hơn cả. Khi ba nàng bỏ xiêm y trên bờ, xuống biӺn tắm, con hãy chạy ra, cầm lấy xiêm y cԞa người mà con thích. Con phải nhớ rằng, nhất thiӶt không đưԚc trả xiêm y cho nàng, khi nàng xin lại. Con mà rời bԐ xiêm y ra là không bao giờ còn đưԚc gặp nàng nԦa đâu. Con sẽ hối tiӶc mãi, vì đấy chính là ba nàng công chúa. Người con hứa sẽ giԦ chặt bԐ xiêm y, mang vӸ nhà trao tận tay cha. ― ĐưԚc rồi, con cứ thӶ mà làm. Con sẽ có hạnh phúc. Hai cha con đi vào rừng, tới chԎ có con dê. Chàng trai cưԘi lên lưng dê, phóng vút lên không trung, phi ra biӺn. ĐӶn đó, chàng nấp vào sau bԜi cây, chờ ba con thiên nga bay đӶn. Chàng đԚi mãi, có lúc tưởng đã mất hy vԄng thì bԎng có ba con chim từ xa bay lại. Nhìn kԮ thì là ba con thiên nga. Ba con thiên nga đԎ xuống bờ biӺn, cách chԎ chàng trai chừng ba bước chân. Chúng rũ cánh, biӶn thành ba thiӶu nԦ xinh đẹp. Ngắm ba thiӶu nԦ mԐt hồi, chàng trai thấy ưng nhất nàng út. Ba thiӶu nԦ không biӶt có người đang nhìn mình, bèn cởi hӶt xiêm y, xuống biӺn tắm. Chàng trai đã đӺ ý biӶt nàng út đӺ xiêm y chԎ nào. Khi ba thiӶu nԦ vừa lԐi xuống biӺn vùng vẫy thì chàng nhảy ra, chԐp lấy xiêm y cԞa nàng út, chạy thẳng, nhanh hơn cả lúc cưԘi dê phi. Ba thiӶu nԦ kêu trời. Nàng út nước mắt ngắn nước mắt dài chạy theo chàng trai xin lại xiêm áo. Chàng trai mԐt mԨc từ chối : tôi phải mang vӸ nhà cha mẹ. ThiӶu nԦ hứa sẽ theo chàng vӸ nhà, nhưng cứ thӶ này mà đi thì nàng xấu hԌ lắm, xin chàng đừng bắt nàng phải chԂu mԐt cái nhԜc như thӶ. Chàng trai thấy tԐi nghiӾp cho nàng quá, bèn trả lại xiêm áo. ThiӶu nԦ mặc xiêm áo vào, lắc mình mԐt cái, biӶn thành con thiên nga, bay đi mất. Chàng trai ôm đầu đau khԌ lԤng thԤng vӸ nhà. Đạo sĩ thấy con trở vӸ thiӺu não như vậy, mới hỏi vì sao? Người con đáp : ― KhԌ quá cha ơi, con không nghe lời cha, trả lại nàng bԐ xiêm áo rồi ! ― Ôi, con tôi đã làm chuyӾn ngu ngốc quá chừng. ThӶ là con chẳng bao giờ đưԚc gặp nàng nԦa rồi. Chàng trai khóc. Bà mẹ chạy đӶn nói với đạo sĩ : ― Ông ơi, ông hãy thương đứa con mԐt tԐi nghiӾp cԞa chúng mình mԐt tí. Tôi biӶt, nӶu ông muốn, ông vẫn có thӺ cho nó gặp lại nàng lần nԦa. Tôi xin ông hãy vì tôi mà thương thằng bé. ĐӺ nó sầu não thӶ này thì nó chẳng sống đưԚc mấy đâu. Đạo sĩ đáp : ― Thôi đưԚc, đӺ ta xem. Nói rồi, ông đi vào nhà kho, làm gì ở đó mԐt hồi lâu. Lúc quay ra, mình ông ướt đẫm mồ hôi. Ông thở hԌn hӺn, nói : ― Này, con ơi, nӶu ta không rất thương con thì viӾc coi như đã hỏng rồi. Bây giờ cũng có hy vԄng đấy, nhưng con phải chờ mԐt năm nԦa, không thӺ nào sớm hơn đưԚc đâu. MԐt năm trời đằng đẳng trôi đi. Cho đӶn mԐt hôm đạo sĩ bảo con : ― Con ơi, ngày mai là vừa tròn mԐt năm. Thời hạn đau khԌ cԞa con đã hӶt, con hãy cưԘi dê đi ra biӺn. Nhưng lần này con phải đi xa hơn lần trước đấy. Ta dặn con mԐt lần nԦa là đừng có dại dԐt. NӶu không, con sẽ vĩnh viӼn mất hy vԄng. Chàng trai hứa sẽ cứng rắn. Hai cha con lại đi vào rừng. Chàng trai cưԘi lên lưng dê, bay như gió, nhanh hơn cả lần trước. ĐӶn bờ biӺn, chàng nấp vào sau bԜi cây. Ba con thiên nga lại bay đӶn. Chàng lại nhìn thấy người con gái cԞa chàng trong số ba người ấy. Chàng đӺ ý xem các nàng đӺ xiêm áo chԎ nào. Ba cô gái rԞ nhau xuống tắm, vừa tắm vừa nói chuyӾn với nhau vӸ cái viӾc xảy ra năm trước. Hai chԂ nói : ― Năm ngoái, chúng mình gặp ngày xui xẻo quá. Nhưng năm nay, anh chàng không thӺ tìm thấy chúng mình ở chԎ này đưԚc đâu. Nàng út đáp : ― Chưa chắc đã phải là xui xẻo. Chàng trai ấy cũng tốt bԜng lắm. Hai chԂ bảo em : ― Cô chưa cảm anh chàng đấy chứ ? Nàng út lặng thinh không đáp, nét mặt rầu rầu. Chàng trai hiӺu rằng, chàng đã làm trái tim nàng rung đԐng. Mừng quá, không nhìn ngó lâu la gì nԦa, chàng nhảy ra vớ lấy bԐ xiêm y, chạy. Ba thiӶu nԦ kêu thét ầm lên : ― Chao ơi, vừa mới nói xong. Người ta tìm thấy chúng mình rồi ! Nàng út đâm bԌ theo chàng trai, vừa gԄi vừa nói : ― Chàng ơi, đừng sԚ. Tôi không làm như lần trước nԦa đâu. Suốt năm qua, tôi chԀ mong đưԚc thấy chàng, dù chԀ trong phút giây. Nhưng, xin chàng đừng làm nhԜc tôi, đừng dẫn tôi vӸ gặp bố mẹ trong hoàn cảnh như thӶ này. Tôi xấu hԌ đӶn chӶt mất. Nàng xin mãi, xin hoài, nhưng chàng trai đã có kinh nghiӾm lần trước, kiên quyӶt không nhưԚng bԐ. VӸ gần đӶn nhà, thiӶu nԦ lại quỳ xuống van xin. Chàng trai vẫn cԨ tuyӾt. Tới cԌng, người con gái xấu hԌ không dám mở mắt ra, giԄng thì khản đặc. Thương hại nàng quá không dừng đưԚc, vào đӶn sân rồi, chàng trao lại cho nàng xiêm áo. Mặc xiêm áo vào xong, thiӶu nԦ vẫy tay mԐt cái, biӶn thành con thiên nga, bay đi luôn. Chàng trai đau khԌ quá, thét lên mԐt tiӶng, ngã vật ra chӶt. Nghe thấy tiӶng kêu, đạo sĩ bảo vԚ : ― Hỏng bét rồi ! Con mình lại đưa trả xiêm áo rồi ! Hai ông bà chạy ra thì thấy người con nuôi đã nằm chӶt. Đạo sĩ cứu con sống lại. Vừa mở mắt ra người con đã hỏi: « Cô ấy đâu rồi? Cô ấy đâu rồi ? » Bà mẹ bảo con: ― Con ơi, con đừng quẫn trí. Còn có thӺ cứu vãn đưԚc con ạ. ― Ồ, bây giờ thì muԐn rồi! Tất cả hỏng bét rồi con đâu. ― Đạo sĩ nói. Người con khóc than rất đau khԌ. Bà mẹ lại xin đạo sĩ rԞ lòng thương. Bà nhắc ông nhớ lại nԎi khԌ cԞa bà lúc bԂ mù lòa, bao nước mắt bà đã chảy trong nhԦng ngày đó và ai đã làm mắt bà sáng lại. ― Vậy mà lại không giúp nó trong lúc đau khԌ ư ? Ông nԘ lòng nào làm thӶ ? Dù vất vả, ông cũng đừng có nӸ nà. Hãy làm sao cứu lấy đứa con duy nhất cԞa mình. ― Bà mẹ van xin. Đạo sĩ lắc đầu không đáp, bỏ vào nhà. Bà mẹ chạy ra an Ԟi con rằng vẫn còn hy vԄng. Bà cũng khuyên con nӶu đưԚc đi lần nԦa thì phải nhớ, đừng có mԞi lòng với nhԦng lời van xin, hay nhԦng giԄt nước mắt. Rồi bà bảo con đӶn gặp ông già. Hai mẹ con lại xin mԐt lần nԦa. Đạp sĩ ấy lại đi vào nhà kho ! Có tiӶng ầm ầm từ trong đó vԄng ra, rung chuyӺn cả mặt đất. Rồi đạo sĩ bước ra, run rẩy, kiӾt sức, nói : ― Con ơi, con đặt trước ta mԐt viӾc khó khăn biӶt bao. Ta đã cố gắng giúp con, nhưng lần này đúng là lần chót rồi. Bầy thiên nga không đưԚc phép đi tắm nԦa, trừ mԐt lần cuối cùng vào sang năm. Suốt mԐt năm trời, người con khắc khoải đԚi. Khi ngày cuối cùng đӶn, đạo sĩ bảo con : ― Này con, hãy nhớ đây là lần chót. Sau đây, không ai trên thӶ gian có thӺ giúp con đưԚc nԦa. Mặc quần áo vào rồi đi đi. Đạo sĩ dẫn con đӶn chԎ con dê. Chàng trai cưԘi lên lưng dê. Con dê đưa chàng đi theo mԐt hướng khác hẳn nhԦng lần trước. Chàng bay qua châu Á, đӶn tận biӺn. Chàng nhảy trên mình dê xuống. Con dê bảo chàng : ― Con có biӶt ai đưa con đӶn đây không ? ― Chính là ta ― Cha cԞa con đây. Đạo sĩ hiӾn trở lại hình dạng thường ngày, con dê thì biӶn mất như chưa từng có vậy. Đạo sĩ lấy trong túi ra mԐt quả cầu nhỏ, bảo con há miӾng ra rồi đặt nó vào dưới lưԘi. Ông dặn chàng nhất thiӶt không đưԚc nhԌ ra. Sau đó, ông biӶn mất. Chàng trai nấp vào chԎ kín đáo, nóng lòng chờ đԚi. Chàng chờ rất lâu, bԜng bồn chồn lo lắng. Khi bầy chim xuất hiӾn, chàng suýt ngất đi vì sung sướng. Bầy thiên nga lại biӶn thành ba cô gái. HԄ nói chuyӾn với nhau vӸ chàng. ChԂ lớn nói : ― ChԂ thấy cô út cԞa chúng ta rất thương anh chàng gặp năm rồi. ChԂ thứ hai thốt lên : ― Chàng trai bất hạnh đó, chắc người ta đã đem chôn từ lâu rồi còn gì. Cô út chẳng nói chẳng rằng, khi cô biӶn thành thiên nga bay đi, chàng ngã vật ra chӶt hay sao. Nàng út không nói không rằng, chԀ lấy ta che mặt khóc. Hai chԂ bảo em : ― Thôi nào em, đừng khóc nԦa. BiӶt làm sao cơ chứ ? Nàng út đáp : ― Đó là lԎi cԞa chúng ta, các chԂ ạ. Nói rồi, nàng cởi xiêm áo, xuống biӺn tắm. Hai chԂ cùng làm theo em. Chàng trai không đӺ mất thời giờ vô ích, nhảy ra chԐp bԐ xiêm y, phóng thẳng. Hai người chԂ la lên, bảo em chạy theo lấy lại. Nàng út đuԌi theo chàng trai, nhưng không còn biӶt làm thӶ nào bây giờ. HӶt van lại xin cũng chẳng ăn thua. Nàng nói rằng hai lần trước nàng chԀ muốn thԤ xem chàng có đáng tin không mà thôi. Giờ thì nàng đã rõ tình yêu và trái tim trung thԨc cԞa chàng. ChԀ xin chàng đừng bắt nàng phải chԂu mԐt sԨ ô nhԜc vô ích như lần trước. Bởi rất yêu chàng nên nàng mới xin lại xiêm áo. Nàng không bao giờ tính đӶn chuyӾn lừa chàng. Làm sao nàng có thӺ theo chàng vӸ nhà trong khi lõa lồ như thӶ này. Nàng sẽ chӶt ngay ngoài ngưԘng cԤa vì nhԜc mất thôi !... Người con gái nói thӶ nào, chàng trai cũng mԐt mԨc không nghe. Chàng nói rằng chàng hoàn toàn tin nàng nhưng không thӺ đưa xiêm áo đưԚc, thӶ thôi. HԄ đã vӸ gần đӶn nhà. Đạo sĩ bước ra đón. Ông cúi chào thiӶu nԦ rất thấp, như cúi chào mԐt công chúa rồi đưa cho nàng mԐt cái áo gối. Nàng vừa khóc vừa quấn tấm vải lên người. Đạo sĩ bảo nàng : ― Cha chào mừng con, con gái yêu quý cԞa cha. Con đừng sԚ, ở đây không ai làm điӸu gì xấu cho con đâu. Ở đây con sẽ sung sướng hơn ở trong cung rất nhiӸu. Ta sẽ làm tất cả cho con. Nói rồi, ông đưa nàng vào nhà. Bà mẹ ôm hôn nàng. Sáng hôm sau, xiêm y, mũ miӾn cho nàng, tất cả đӸu đã đầy đԞ, toàn loại quý giá nhất, đúng như phԜc sức cԞa mԐt công chúa. ThӶ rồi, khách khứa các nơi kéo đӶn, toàn là nhԦng người sang trԄng. HԄ chúc cho đôi trẻ đưԚc hạnh phúc, khỏe mạnh và hòa thuận. Đối với nàng, ai cũng kính cẩn như đối với mԐt công chúa. YӶn tiӾc vừa mới bắt đầu thì tín sứ phi ngԨa đӶn báo tin, chính đức giáo chԞ đang đԚi hԄ ở nhà thờ đӺ làm lӼ cưới. ThӶ là mԄi người liӸn bước lên nhԦng cԎ xe sang trԄng nạm vàng nạm bạc, kéo nhau ra nhà thờ. Ở nhà nhờ vӸ ai cũng hӶt sức vui vẻ. Duy chԀ có công chúa là vẫn không vui. MԐt năm sau, trời cho nàng mԐt đứa con gái. Công chúa vui mừng lắm, cả người con nuôi cԞa đạo sĩ cũng vậy. Tuy nhiên, có mԐt điӸu cứ canh cánh bên lòng chàng, đó là ý muốn vӸ thăm cha mẹ đẻ, thăm quê hương, nơi chôn rau cắt rốn. Chàng đӶn xin với đạo sĩ. Đạo sĩ bảo : ― Con cԞa ta ơi, có điӸu chi làm con không vừa lòng mà con muốn bỏ chúng ta đi vậy ? ― Thưa cha ― Người con đáp ― Không khi nào con bỏ cha mẹ. Nhưng con rất khԌ tâm vì bố mẹ đẻ cԞa con đã lâu không biӶt tin con. Chắc các cԜ băn khoăn không hiӺu con còn sống hay đã chӶt. NӶu cha cho phép, con sẽ vӸ an Ԟi song thân rồi trở lại ngay đây. ― Này con ― Đạo sĩ nói ― Con đi chuyӶn này sẽ gặp chuyӾn chẳng lành đó. Chàng trai cứ cương quyӶt xin đi. Cuối cùng, đạo sĩ phải đồng ý. HԄ thắng hai chiӶc xe ngԨa có mui sang trԄng. Trong xe chất đầy quà cáp quý giá. Xong rồi, hai vԚ chồng lên đường. Nhũ mẫu với đứa trẻ đi mԐt xe. Hai vԚ chồng đi mԐt xe. HԄ hỏi đường vӸ làng xưa. VӸ đӶn làng, hԄ hỏi thăm bác mԜc phu ngày trước có còn sống không ? Người ta trả lời : ― Chúng tôi không biӶt trả lời ngài thӶ nào. Ngài hỏi thăm bác mԜc phu, nhưng bây giờ bác đã là đại công tước rồi ! Chàng trai ngạc nhiên : ― Có thật thӶ chăng ? Người ta mới kӺ lại rằng : cái đám ruԐng ngày ấy cԞa bác mԜc phu mԄc lên toàn lúa vàng. Vì vậy, nhà vua đã phong cho bác làm công tước. Chàng trai hỏi : Công tước bây giờ ở đâu ? Người ta cho chàng đԂa chԀ. Chàng viӶt cho công tước mԐt bức thư, trong đó kӺ tԀ mԀ rằng, người con đẻ cԞa ông tên là thӶ ấy, thӶ nԄ, đã dẫn vԚ vӸ chào bố mẹ. Công tước và phu nhân hӶt sức vui mừng, ngồi xe ra đón con. Khỏi phải nói, cha con gặp nhau mừng đӶn thӶ nào. YӶn tiӾc bày ra, mời cả bàn dân thiên hạ. Công tước, tức là bác mԜc phu ngày trước, rất đԎi hân hoan. Nhưng, nàng dâu cԞa ông không hiӺu vì sao vẫn ngồi Ԟ rũ. Công tước thấy vậy, bèn hỏi : ― Công chúa đáng yêu ơi, con gái cԞa ta ơi, sao trông con rầu rĩ vậy ? ― Con đang giận nhà con đây. ― Nàng dâu đáp ― Con đã xin nhà con cho mặc bԐ đồ khác, nhưng nhà con lại không cho. Anh ấy cất bԐ đồ đẹp nhất cԞa con vào cái rương này, khóa lại rồi. ― ThӶ, chìa khóa nó mang theo người hay đӺ lại nhà ? ― Mang theo người, đấy ạ. ― ThӶ thì con chờ mԐt chút, cha sẽ lấy cho. Công tước bước sang phòng bên, nơi con ông đang ngԞ say trên giường. Ông tìm thấy chìa khóa rồi mang lại cho công chúa. Cầm lấy chìa khóa, trước tiên công chúa mở rԐng cánh cԤa sԌ lớn... Sau đó, nàng lԜc tung tất cả quần áo trong rương lên, tìm bԐ xiêm y ngày trước. Nàng mặc bԐ xiêm y đó vào, bӶ đứa con gái nhỏ lên tay, trèo lên thành cԤa sԌ đứng, rồi mới bảo người đi gԄi chồng đӶn. Người chồng chạy đӶn, thấy nàng đứng đấy, vԐi hỏi : ― Mình ơi, sao mình lại trèo lên đấy ? Ngay lúc ấy, công chúa vẫy tay, biӶn thành mԐt con thiên nga lớn, mang con thiên nga nhỏ ― tức đứa con nàng ― bay đi. Người con trai công tước không còn tԨ chԞ đưԚc nԦa, phát điên lên. Chàng rứt tóc, kêu gào : ― Cha mẹ ơi, sao khốn khԌ thân tôi thӶ này ! Sao mẹ sinh ra con khԌ thӶ này ! Cả nhà thất kinh, nhưng không ai có thӺ an Ԟi đưԚc chàng. Còn chàng thì từ trên giường lăn xuống thӶ nào cứ thӶ chạy thẳng đӶn chԎ đạo sĩ, không xe không ngԨa gì hӶt. Chàng phԞ phԜc xuống trước mặt đạo sĩ, nước mắt ròng ròng, xin đạo sĩ tha lԎi cho và giúp chàng gặp lại người vԚ với đứa con yêu quý. Đạo sĩ đáp rằng : ― Không con ạ. Dù có cố gắng giúp con thӶ nào thì con cũng không thӺ tìm đưԚc nàng đâu. Người con nuôi vẫn không đứng dậy, mԐt mԨc nài xin : ― Cha ơi, con biӶt cha có thӺ giúp con đưԚc. Bà mẹ cũng xin cho con. Đạo sĩ bèn đi vào nhà kho. Ông ở trong đó ba giờ liӸn rồi quay ra nói nhԦng lời đáng sԚ : ― Con trai cԞa ta, hãy nói cho ta hay, con muốn thӶ nào ? Hoặc là con còn sống nhưng không đưԚc thấy nàng nԦa, hoặc là con tìm thấy nàng, nhưng sẽ chӶt. Người con đáp : ― Con không sԚ chӶt, chԀ mong sao đưԚc nhìn thấy vԚ và con gái, dù chԀ mԐt lần thôi. ― ThӶ thì nghe ta nói đây. Con phải đi rất lâu mới tới đưԚc cung điӾn cԞa nàng. ViӾc này con có thӺ phải trả giá bằng chính sinh mạng cԞa mình. Con hãy bôi cao này lên ba chԎ khác nhau trên người (đạo sĩ chԀ cho con). Khi đó, con sẽ biӶn thành thỏ. Con không cần phải hỏi đường, vì bản năng loài thỏ sẽ mách cho con đường đi tới biӺn. Đây là miӶng cao thứ hai, khi ra đӶn bờ biӺn, con bôi cao này lên mõm, con sẽ biӶn thành cá. Thành cá rồi, con hãy bơi qua biӺn. Nhưng nhớ rằng, không đưԚc nhìn sang trái mԐt khi chưa bơi đӶn ngԄn núi thԞy tinh cao nhất. ĐӶn đấy, con bôi miӶng cao thứ ba lên cԌ và biӶn thành ruồi. Sau đó con hãy bay lên đԀnh núi. NӶu không làm thӶ, con không thӺ nào lên đưԚc đấy. Trên đԀnh núi, con sẽ thấy mԐt cái vườn tuyӾt đẹp. Con hãy đԚi ở đây cho đӶn lúc các công chúa mang áo ra phơi. Con hãy nấp trong áo đӺ hԄ mang con cùng với áo vào trong cung. ĐӶn đấy, con bay ra, trốn vào trong góc nhà và lắng nghe. NӶu các công chúa nói tốt và thì khấn thầm: « Amen! ». Con sẽ trở lại thành người và ra gặp hԄ. Còn nӶu như hԄ nói điӸu ác cho con thì con cố gắng mà quay vӸ bằng đường cũ. Đạo sĩ bảo con như vậy. Đầu tiên, chàng biӶn thành thỏ. Đạo sĩ buԐc vào cԌ cho thỏ hai miӶng cao còn lại. Ông huơ cái gậy làm phép trên đầu thỏ ba lần rồi thả nó đi. Thỏ chạy ra đӶn biӺn. ĐӶn đấy, nó biӶn thành cá, cứ nhằm bên phải bơi đi. Nó rất sԚ bԂ nhԦng con cá lớn ăn thԂt, nhưng rồi cũng đӶn đưԚc ngԄn núi thԞy tinh. Cá nhảy lên mԐt phiӶn đá rồi biӶn thành ruồi. Ruồi bay lên đԀnh núi. Vất vả lắm, gần như là kiӾt sức, nó mới vào đưԚc vườn thưԚng uyӺn. Trong vườn, quả là có nhԦng bԐ áo cánh đang phơi. Ruồi bay vào nấp trong ống tay mԐt chiӶc áo, chờ nàng công chúa út ra lấy mang vào. Công chúa mang áo vào cung, than vãn hồi lâu rằng sao hôm nay ngoài trời lạnh thӶ và áo xống sao mà nặng chԂch như đá đeo vậy. Nàng ném áo lên giường. Ruồi bay ra, nấp vào sau bӶp lò, đԚi nghe các công chúa nói chuyӾn. Lúc ấy, công chúa út, vԚ chàng bồng con trên tay, thԞ thԀ : ― Con yêu quý cԞa mẹ ơi, con chẳng bao giờ đưԚc thấy mặt cha nԦa rồi ! Chính người mẹ đáng thương cԞa con đã gây nên nông nԎi này. Cả đời mẹ cho đӶn chӶt, mẹ vẫn còn ân hận. Mẹ cũng chẳng bao giờ còn đưԚc thấy mặt cha con nԦa ! Nói rồi, nàng òa lên khóc ! Hai người chԂ cũng khóc theo. Tim chàng trai đau nhói, tưởng như sắp vԘ ra. Chàng trở lại thành người, chạy đӶn nàng công chúa yêu dấu cԞa mình : ― Mình yêu quý ơi, chúng ta hӶt xa cách rồi ! Hãy nhìn tôi đây và cho tôi nhìn mình chút nào ! Chàng bồng con lên tay, áp nó vào ngԨc, khóc lên vì sung sướng. Hai người chԂ cԞa nàng lúc đó bắt đầu đԄc kinh tạ ơn. HԄ ôm hôn nhau, chúc mừng nhau. BiӺn cả xung quanh bԎng biӶn thành mԐt đô thԂ lớn, còn ngԄn núi thԞy tinh thì là lâu đài ở giԦa. Người cha cԞa các công chúa ― quốc vương vĩ đại cԞa toàn bԐ vương quốc mà có đạo sĩ lẫn bác mԜc phu đӸu là thần dân cԞa ngài ― lúc đó bước vào. Rồi hoàng hậu cũng bước vào. Thấy vua cha và hoàng hậu, các công chúa sԜp lạy. Công chúa út thì cúi xin hoàng hậu tha tԐi vì đã đi lấy chồng trái ý người, nhưng bây giờ, theo lời nguyӸn, toàn bԐ vương quốc sẽ thuԐc vӸ nàng. Chồng nàng nghe vậy rất ngạc nhiên ! MԄi người bèn kӺ cho chàng hay rằng : Ngày trước, có mԐt mԜ phù thԞy phán là toàn bԐ vương quốc sẽ thuԐc vӸ mԐt trong số ba nàng công chúa, người sẽ lấy con trai người chăn cừu làm chồng. NӶu không thӶ, toàn bԐ vương quốc sẽ phải chԂu nhԦng tai hԄa khԞng khiӶp. Hoàng hậu khi ấy nghe nói vậy, giận lắm, sai người làm phép đem ba nàng công chúa lên ngԄn núi thԞy tinh, bao giờ có mԐt dũng sĩ tài ba tìm đӶn thì mới đưԚc giải thoát. Toàn bԐ thành phố xung quanh ngԄn núi bԂ biӶn thành biӺn cả đӺ đời đời không mԐt ai biӶt đӶn ngԄn núi ấy. Vua và hoàng hậu ngạc nhiên thấy chàng trai đã vưԚt qua tất cả và đã giải đưԚc lời nguyӸn xưa, bèn nhận chàng làm phò mã. ThӶ rồi, người ta bắn đại bác, duyӾt binh. Vua và hoàng hậu đem toàn bԐ vương quốc trao cho con trai bác mԜc phu. Con trai bác mԜc phu trở thành quốc vương vĩ đại. Quốc vương cho đặt hai sứ quán, mԐt ở chԎ người cha đẻ, mԐt ở chԎ người cha nuôi. Vua cùng cho vời hai bên cha mẹ nuôi và cha mẹ đẻ cԞa chàng vào kinh đô ở. Rồi vua còn cԤ bác mԜc phu làm bԐ trưởng thứ nhất, đạo sĩ làm bԐ trưởng thứ hai. Đạo sĩ từ đó bỏ hẳn pháp thuật. HԄ sống trong yên Ԍn và hòa thuận đӶn hӶt đời. NGƯỜI ĂN XIN LÀM VUA Ngày ấy, có mԐt người sống bằng nghӸ ăn xin từ thuở nhỏ, ở bậc thӸm nhà thờ. Thấy y trai tráng mà không chԂu làm ăn, ít người bố thí cho. MԐt hôm, trời nóng nԨc, y bỏ ra đi. Băng qua rừng, y muốn tìm mԐt chԎ nghԀ ngơi, nhưng rừng u tԂch quá, chẳng có lấy mԐt nӶp nhà. Ai sống trong chốn hoang vu này làm gì. Có chăng thì chԀ bԄn lԜc lâm, thảo khấu mà thôi. Người ăn xin mӾt lả, nghĩ bԜng : « Bây giờ đӶn quԬ cho nghԀ nhờ cũng tốt ». Trời sập tối. Rồi trăng bắt đầu mԄc. Ánh trăng le lói, ẩn hiӾn sau nhԦng đám mây. Trong rừng, ánh sáng lờ mờ. Người ăn xin tiӶp tԜc bước. ChԚt y thấy có bóng gì đó đen đen sau hàng cây. TiӶn lại gần hơn, y nhận thấy đó là mԐt căn nhà. Trong nhà vắng vẻ và tối om. Thò tay vào trong cái giỏ đԨng trăm thứ cԞa dân ăn xin, y lấy ra mԐt cây đèn cầy với mԐt hԐp quẹt. Đốt đèn lên, y nhận ra mình đang ở trong mԐt căn nhà gԎ khá lớn. Trong góc nhà, nơi vẫn dành đӺ thờ cúng thấy có treo mԐt bức tranh thánh, dưới bức tranh là mԐt cái ghӶ dài. Bức tranh lớn dӼ sԚ, buông từ trần nhà xuống gần chấm đất, khung mạ vàng, nhưng vẽ gì thì không nhận ra đưԚc, vì trời tối quá. Người ăn xin ngồi bӾt xuống nӸn nhà, đặt cây đèn lên ghӶ dài, chuẩn bԂ nghԀ ngơi. Cây đèn cháy mԎi lúc mԐt sáng. Tình cờ, liӶc nhìn bức tranh, người ăn xin thảng thốt : Trời, nào có phải tranh thánh tranh chúa gì đâu. MԐt con quԬ dԦ lù lù đây mà ! Tuy nhiên, vốn không phải là đứa trẻ lên ba lên bốn nhút nhát nên người ăn xin cũng chăm chú xem xét bức tranh, xem thӶ nào. Cây đèn cầy vẫn cháy trên ghӶ dài, nó lách tách. BԎng cánh cԤa ra vào kêu ken két và có tiӶng chân người bước vào. Quay lại, y thấy mԐt ông lớn ăn mặc bảnh bao đã đứng đó. Ông lớn hỏi : ― Ngươi làm gì ở đây vậy ? ― Tôi đi lang thang không cԤa không nhà, mӾt quá, muốn vào đây nghԀ nhờ mԐt chút, xin ngài đừng giận. ― ĐưԚc, cứ nghԀ đi cho khỏe. Ta thấy ngươi có vẻ thành thật nên muốn ban cho ngươi mԐt cái gì đó mà ngươi muốn. Hãy nói xem, ngươi muốn gì ? Người ăn xin ngạc nhiên : ― Tôi đã làm gì đáng đӺ ngài ban ơn ? ― Ta quý nhà ngươi vì nhà ngươi đã thắp đèn cầy trước bức tranh ta. Đây là nhà cԞa ta, còn đó là bức chân dung ta. Nhưng mà ngươi đừng có sԚ. Người ăn xin thất đảm ! Nhìn đi nhìn lại thì đúng là tranh và người giống nhau như hai giԄt nước : cũng cặp sừng trên đầu, móng dưới chân, còn đuôi thì dấu vào vạt áo dài. Người ăn xin tháo mồ hôi hԐt. Nhưng quԬ nói : ― Con người thường có thói quen cúi lạy thần và khinh bԀ ta. ThӶ nhưng nhà ngươi lại dành cho ta mԐt vinh dԨ ngang thần thánh. Ta sẽ không quên tấm lòng đó cԞa ngươi. Hãy nói ta nghe, ngươi muốn gì, ta sẽ ban cho ngay. Người ăn xin muốn đưԚc ăn, đưԚc uống. Trong nháy mắt, đồ ăn thức uống đã hiӾn ra trên bàn. Khi người ăn xin ăn uống no say, quԬ bảo : ― Nói xem, người còn cần gì nԦa ? Người ăn xin ấp úng : ― À… Ờ... Thưa ngài quԬ sứ, tôi là mԐt kẻ nghèo hèn nên chԀ dám xin ngài mԐt điӸu là ngài cho tôi xin ít tiӸn ăn đường. Sau đó, tôi xin đi ngay. QuԬ cho tiӸn nhưng lại bảo : ― TiӸn bạc là cái quái gì chớ. Nay còn, mai hӶt. Thôi ta sẽ cho ngươi làm vua. Nói xong, quԬ thấy khoái cái trò cԞa mình quá, nhảy tâng tâng trong nhà. ― Ôi chao, tôi mà làm vua cái nԎi gì ? Xin ngài đừng giԘn. ― Ta đâu có giԘn ! Gần đây, có mԐt ông vua có mԐt nàng công chúa xinh đẹp. Ta sẽ cưới nàng cho ngươi. ThӶ nào, đưԚc chứ ? ― MԐt người lang thang như tôi, đời nào công chúa thèm đӺ mắt tới. ― Đó là viӾc cԞa ta. Ta sẽ có cách làm công chúa say nhà ngươi như điӶu đԌ. Thôi, đồng ý chứ hả ? ― Tùy ngài. Trong bԜng tuy hồ nghi nhưng người ăn xin cũng thấy thích. QuԬ lấy nước tắm cho người ăn xin, cắt tóc, chải đầu cho y. Phút chốc y cũng trở nên dӼ coi. QuԬ bảo y khoác lên người cái mớ giẻ rách cԞa y, nhưng tay thì cầm mԐt hԐp thuốc bằng vàng. Bản thân quԬ thì đóng vai người hầu ăn mặc sang trԄng. Đâu vào đấy rồi, quԬ bảo : ― Bấy giờ, ta sẽ đi đӶn nhà thờ dԨ lӼ mi-sa. Ngươi cứ thӶ này len đӶn hàng đầu, sát bàn thờ, đứng cạnh công chúa. Người ta có lườm nguýt, ngươi cũng cứ mặc kӾ. Còn ta, ta sẽ đóng vai người hầu cԞa ngươi, cầm quyӺn kinh đi đằng sau. NӶu ngươi nhận thấy công chúa không khinh thì hãy lấy thuốc mời công chúa hút. Như thӶ, công chúa sẽ có thiӾn cảm ngay. ThӶ rồi, hai người lên đường đi đӶn nhà thờ. Người ăn xin đi trước, quԬ sứ theo sau, điӾu bԐ đúng như người hầu. Vào đӶn nhà thờ, người ăn xin len đӶn hàng đầu, đứng cạnh công chúa. Công chúa nhăn mặt khó chԂu, khốn nԎi, đang lúc trang nghiêm, không tiӾn làm ồn, nàng chԀ dám gắt nhỏ : ― Tên khố rách áo ôm này, sao liӸu lĩnh thӶ ? Dám đứng trước bàn thờ cùng với ta hả ? Người ăn xin đánh bạo trả lời : ― Nàng có nhìn thấy người hầu đi theo ta chăng ? Ta đâu có phải hạng nghèo hèn. Vì chԂu tԐi hôm nay, ta mới ăn mặc như thӶ này. Đừng rầy la làm chi. Nàng muốn ta thay đԌi dung mạo khác chăng ? Người hầu đưa cho y quyӺn kinh. Ngay lúc đó, buԌi lӼ bắt đầu. Công chúa tò mò muốn hỏi chuyӾn người ăn xin, nhưng y không vԐi trả lời, chԀ mời nàng hút thuốc thơm trong cái hԐp vàng. Công chúa hút thuốc, và thӶ là nàng cảm anh chàng ngay. Khi buԌi lӼ chấm dứt, ra đӶn cԤa nhà thờ, công chúa mời người bạn mới quen, sáng mai đӶn chơi trong lâu đài. Anh ăn xin đáp : ― Vâng, ngày mai thӶ nào tôi cũng đӶn, thưa công chúa xinh đẹp. Còn nàng, tôi cũng xin nàng thưa trước với phԜ thân rằng tôi muốn hỏi nàng làm vԚ. ― Người bạn thân yêu, thӶ nào cũng đӶn đấy nhé. Thôi, bây giờ thì tạm biӾt chàng. ― Công chúa thì thào, đỏ mặt trước đoàn tùy tùng rồi chạy ùa vào cung. Các bạn gái cԞa công chúa và nhԦng người dân lương thiӾn có mặt lúc ấy không ai biӶt công chúa nói thầm cái gì với người ăn xin kia. Hôm sau, quԬ sứ phԜc sức cho người ăn xin thật lԐng lẫy, trông cứ như mԐt hoàng đӶ Đức : huân chương mới tinh lóng lánh trên ngԨc, các ngón tay thì đeo đԞ các loại nhẫn. MԐt chiӶc xe ngԨa ở đâu hiӾn ra. Người ăn xin ngồi vào xe. QuԬ sứ trong vai thằng hầu đứng ở sau. Đánh xe thì có mԐt bầy quԬ khác. Sáu con ngԨa ô phi như tên bắn, vó tóe lԤa. Chẳng mấy chốc, cả bԄn đã đӶn cung vua. Vua ngԨ trên ngai, có tả hԦu hai bên đứng chầu. Các quan ngơ ngác không hiӺu cái người quý tԐc sang trԄng mới đӶn kia là ai. Vừa lúc đó, công chúa ra. Nàng phԞ phԜc dưới chân vua cha xin phép đưԚc lấy người khách kia làm chồng. Người khách cũng xin vua đưԚc lấy công chúa. Y nói rằng y vốn là mԐt người giàu sang danh giá, nhưng đӶn nay vẫn sống khiêm nhường chẳng qua là do muốn hԄc hỏi nhԦng lẽ huyӸn bí cԞa cuԐc đời mà thôi. Vua thấy con gái yêu người khách nԄ nên cũng đồng ý. Đám cưới đưԚc tԌ chức linh đình, tiӾc tùng kéo dài đӶn tận đêm khuya. Nhưng rồi cuối cùng, phò mã cũng đưԚc nghԀ ngơi và đԐng phòng. Vừa vào đӶn cԤa phòng ngԞ, y đã thấy quԬ sứ đứng lù lù ở đó rồi. QuԬ hỏi : ― ThӶ nào, người anh em, có hài lòng không ? ― Còn ước gì nԦa ! Làm vua tất nhiên tốt hơn làm thằng ăn mày rồi. Ăn uống thì thả sức mà giường đӾm lại êm ái... ― Nghe đây! Hãy nhớ lời ta đây : Mi sẽ đưԚc làm vua với điӸu kiӾn hàng ngày ngươi phải thắp đèn cầy trước ảnh ta như lần trước ngươi đã làm. Mà không phải là thắp mԐt cây đèn mԘ rẻ tiӸn đâu, nghe ! Phải thắp nguyên cặp đèn sáp, loại thưԚng hạng như cԞa công chúa vẫn dùng đó. NӶu quên nhԦng điӸu ta nói thì không nhԦng ngai vàng mà cả đầu ngươi cũng sẽ mất. Người ăn mày hứa với quԬ là tối tối y sẽ đặt trước tranh thờ mԐt cặp đèn sáp. Sau đó, quả là y không quên lời hứa. Công Chúa mԐ đạo, tối nào cũng thắp đèn cầy trước tưԚng thánh. Nàng có ngờ đâu rằng trong khi ấy, chồng nàng thắp đèn cầy trước quԬ sứ. MԎi người thờ mԐt thứ : Nàng thờ chúa, chồng nàng thờ quԬ. Mà thiên hạ đâu phải chԀ có vԚ chồng nàng như thӶ. Có nhiӸu cặp khác cũng vậy. CỰC HÌNH ĐÁNG SỢ NHẤT MԐt ông chԞ giàu có nԄ có mԐt người con trai không muốn lấy vԚ. Anh con trai cho rằng, lấy vԚ sớm quá thường ít khi có hạnh phúc. Nhưng ông bố cứ khuyên lơn : lấy vԚ đi con. MԐt ông chԞ mà không có vԚ, nó chẳng ra làm sao cả. Mà người ta chẳng nói : nhà bốn góc thì vԚ ba, chồng chԀ có mԐt, đó sao ? Vả lại, lấy vԚ thì nên lấy lúc trẻ, đӺ già mới lấy, người ta lại bảo là chơi trống bỏi[2]. Ông bố cứ dԎ dành mãi, cuối cùng anh con trai bằng lòng. Anh dẫn vӸ nhà mԐt cô vԚ. Nhưng thật là vô phước, cô vԚ vừa đanh đá, vừa thô lԎ, lại vừa đԐc ác. Đúng là con quԬ cái, chứ không phải vừa. Chồng vừa đưa xe vào trong nhà, vԚ đã kiӶm cớ đưa ra ngoài sân. Từ sáng đӶn tối, cứ ông chẳng bà chuԐc, cãi lԐn nhau hoài vì nhԦng chuyӾn không đâu. Nhà ở chẳng khác chi cái đԂa ngԜc. CԨc quá, anh chồng cứ sáng sớm là cầm nón đi biӾt, tối mԂt mới lần vӸ. MԐt hôm, vào mùa cầy xuân, hai cha con cùng đi cầy mԐt đám đất ở trong rừng. MԎi người dắt đi mԐt con bò thiӶn rồi thắng chung thành cặp đӺ cầy cho khỏe. ĐӶn trưa, cha con cԐt bò vào mԐt gốc cây, ném cho ít cỏ khô rồi đi vӸ nhà ăn cơm. MԐt con sói đi kiӶm ăn, đánh hơi thấy mồi liӸn mò đӶn. Ăn trưa xong, cha con quay lại thì chẳng thấy bò đâu. Lùng kiӶm mãi mới thấy chԎ này cái đầu, chԎ kia cái đuôi, chԎ khác cái móng và mԐt đống phèo phԌi, ruԐt gan. HԄ đoán là chԀ có chó sói ăn thôi. Lần theo dấu vӶt, cha con tìm thấy sói ở trong rừng sâu. Nó ăn no quá không còn cԜc cԨa chi đưԚc nԦa. Cha con trói gô con sói vào rồi tính xem nên trừng trԂ thӶ nào cho đích đáng. Suy nghĩ giây lát, ông bố nói : ― CԐt đuôi nó vào khúc gԎ cho chӶt đói. Anh con trai phản đối ngay : ― Vậy sao gԄi là trừng trԂ đưԚc ? Lấy vԚ cho nó. Đó mới là cԨc hình đáng sԚ nhất. CHUYỆN BÁC THỢ RÈN DẮT MŨI QUỶ SỨ VÀ THẦN CHẾT Bác thԚ rèn nԄ đã trở vӸ già. Bác cảm thấy không còn thích sống nԦa, bèn than : ― Thần chӶt đi đâu rồi không biӶt ? Sao không đӶn bắt ta đi cho rồi ? Nói vừa dứt lời, thần chӶt ở đâu đã hiӾn ra ngay. MԜ bảo : ― Đi nào, bác phó ! Ngươi làm bận mắt người ta thӶ đԞ rồi. Bác phó lúc đó vừa mới ngồi vào bàn ăn, đang lấy bơ trong thùng ra phӶt lên bánh mì. ― Đồng ý ― Bác đáp ― đi thì đi ! Nhưng hãy ngồi vào thùng này, đԚi tôi chạy đi dặn dò anh em mԐt chút đã nào. Nói rồi, bác chạy ra lò rèn, rèn vԐi mԐt cái đai sắt. Quay trở vӸ, bác đai luôn cái thùng gԎ lại rồi quăng lên giá. Mấy năm trôi qua. MԐt hôm, bác lại cảm thấy chán đời, lại thốt lên : ― Thần chӶt chạy đâu rồi không biӶt ? Sao không đӶn bắt ta đi cho rồi ? SԨc nhớ lại chuyӾn mấy năm trước, bác phó lôi cả thùng gԎ ở trên giá xuống, thả thần chӶt ra. MԜ lao vԐi ra, chạy mԐt quãng dài rồi mới ngoái cԌ lại nói : ― Tao không thèm đӶn chԎ mày nԦa. Nhưng bác phó cứ thԀnh thoảng lại gԄi thần chӶt. MԐt hôm, thần chӶt lấy hӶt can đảm đӶn nhà bác mԐt lần nԦa. MԜ nói : ― Nào, đi nào! Ngươi rèn sắt mãi rồi. Bây giờ đӶn lúc ta rèn ngươi đây. ― Tôi đi đây. ― Bác phó đáp ― Nhưng xin đԚi mԐt chút, tôi mang cái áo quan ra đã nào. Bác phó mang cái áo quan đã chuẩn bԂ sẵn từ lâu rồi bảo với thần chӶt : ― ChԀ cho tôi cách nằm vào áo quan thӶ nào với ! Thần chӶt vừa mới nằm vào làm mẫu, thì, hấp! Bác phó đã đậy ngay ván thiên lại, đóng đinh luôn. ThӶ rồi bác phó kéo cái áo quan ra sông, quẳng xuống nước. Cái áo quan cứ thӶ trôi xuôi. Bà con hai bên sông lúc đầu cứ tưởng cái khúc gԎ. ĐӶn khi biӶt là cái áo quan, ai cũng sԚ, nhưng thԤ cậy ván thiên ra xem thӶ nào. Thần chӶt thoát ra đưԚc. MԜ cảm ơn mԄi người và hứa sẽ tha chӶt cho nhԦng người kéo mԜ lên, mԎi người mười năm so với hạn đԂnh. MԐt hôm, Bác phó lại thấy chán đời. Bác than : ― QuԬ sa-tăng bắt ta đi cho rồi ! Vừa dứt lời, quԬ đã hiӾn ra. Chúng bảo bác : ― Chúng ta đi nào, bác thԚ ! BԄn này không đӶn nԎi ngốc nghӶch như mԜ thần chӶt đâu nhé ! Bác phó đáp : ― Xin ngồi ghӶ chờ tôi mԐt tí ti. Tôi chạy đi dặn dò anh em mԐt chút rồi vӸ ngay thôi. Cái ghӶ cԞa Bác phó là cái ghӶ oái ăm : ngồi xuống là bԂ dính chặt vào đó ngay, chừng nào bác phó cho đứng dậy thì mới đứng dậy đưԚc. Bác phó bỏ ra lò rèn suốt bốn ngày liӸn. Bốn ngày ấy, bầy quԬ, không sao dứt ra khỏi ghӶ đưԚc, cứ chԂu ngồi im đấy. Sang ngày thứ năm, bác phó mới vӸ. Bầy quԬ hỏi : ― Ngươi làm gì ở đó mà lâu thӶ ? BԄn ta chờ sốt cả ruԐt rồi đây. ― Ai bảo các vԂ chờ ? Không thấy tôi thì các vԂ vӸ đi, chứ ở đây làm gì ? ― Không đứng lên đưԚc thì làm sao mà vӸ ? Bác phó quay lưng lại, thԞng thԀnh đáp : ― Tôi có giԦ các vԂ đâu nào ? Muốn ngồi thì cứ ngồi. Không muốn ngồi thì trải chiӶu ra giường. Bác cứ đӺ bầy quԬ suốt mười lăm ngày. Bầy quԬ đói ăn gầy rạc đi như que cԞi. Chán chê, bác mới thả chúng ra. Lũ quԬ thӸ sẽ không bao giờ thèm đӶn đây nԦa. Bác phó sống vui vẻ đưԚc mấy năm. Rồi bác lại cảm thấy chán đời. Bác lẩm bẩm : « Ước gì quԬ sứ đӶn bắt mình đi cho xong. Hay là quԬ cũng không thèm bắt mình nԦa rồi ?». Nói vừa xong, ngay lập tức mười hai con quԬ đã xuất hiӾn. Trong vườn nhà bác phó có mԐt cây táo lạ. Ai hái táo mà chạm tay vào thân cây là tay bԂ dính chặt vào đó liӸn, không sao gԘ ra đưԚc. Bác phó bảo bầy quԬ : ― Các vԂ vô vườn hái táo mà ăn ! Bầy quԬ chạy vô vườn hái táo. Tay chúng bԂ dính chặt vào đó luôn. Bác phó nhìn ra, thấy mԎi con quԬ đã dính vào mԐt trái táo, đứng đặc xung quanh thân cây rồi thì liӸn bỏ đi. Ngang qua cây táo, bác bảo : ― Thôi, ngồi xuống gốc cây mà ăn cho đã đi nào. Tôi đi đây có chút viӾc, xong rồi sẽ đi với quý vԂ. Bầy quԬ khẩn khoản xin : ― Bác thԚ ơi, gԘ chúng tôi ra với. Chúng tôi sẽ không bao giờ đӶn đây nԦa. Bác phó đӶn gốc táo, vԎ vào thân cây ba cái. Bầy quԬ đưԚc tha, vԐi chuồn thẳng, không con nào còn muốn dây vào với bác phó làm gì. Chúng bảo nhau có chӶt cũng đӶch thèm lại cái chԎ này nԦa. ĐưԚc mԐt thời gian sau, bác phó lại thấy chán đời. Bác lại kêu quԬ đӶn bắt bác đi. Lần này bԄn quԬ kéo nhԦng hai mươi lăm tên đӶn. ― Bác thԚ, chuẩn bԂ theo chúng ta mau ! ― Chà, đông quá là đông. NhԦng hai mươi lăm vԂ cơ đấy. DԄa cho tôi sԚ phải đi đây. Nhưng xin các vԂ mԐt điӸu cuối cùng nhé ? ― Không đưԚc! Mi đừng tưởng bԄn ta cũng như nhԦng đứa bԂ mi lừa vào cái vườn thԌ tả cԞa mi đâu. Chúng ta sẽ đứng đây đԚi, chừng nào mi chԂu đi mới thôi. ― Tôi đã bảo đi là nhất đԂnh sẽ đi. Nhưng xin các vԂ vào đây, ngó qua cái lò rèn cԞa tôi mԐt cái đã nào. Bầy quԬ vào lò rèn hỏi : ― Có gì mới nào ? ― Tôi muốn hỏi tại sao lại phải rồng rắn nhԦng ngần này vԂ chԀ đӺ điӾu tôi đi qua thành phố ? Quá đông đấy. Các vԂ có thấy cái ống bӼ cũ này không ? Chui cả vào đây, tôi vác đi qua phố cho. Bầy quԬ nghe theo lời bác phó, chui cả vào ống bӼ. Bác phó lấy mấy cái đai sắt đã chuẩn bԂ sẵn, đai ngay miӾng ống lại rồi vác đi. Bác đi qua thành phố, đӶn chԎ sân đập lúa cԞa nông dân. Bác nghĩ bԜng : « Phải đập cho sạch bԜi trong ống đi mới đưԚc ». Ở sân thứ nhất, chԀ thấy có hai người đập, bác cho là hơi ít nên đi qua. Sang sân thứ hai, thấy có ba người, vẫn ít. Đi tiӶp, thấy sân thứ ba có nhԦng bốn người, bác liӸn rẽ vào, bảo với hԄ : ― Các bác chԞ ơi, làm ơn đập hԐ tôi ít chầy vào cái ống bӼ này với. BԜi bặm bám đầy trong ống mất rồi. Mấy người nông dân vừa đập năm chầy vào ống bӼ, bầy quԬ ở trong đã rống lên inh ỏi. May thay, cái ống bӼ cũ rách ra mԐt lԎ nhỏ, thӶ là con nԄ nối đuôi con kia, phóng ra đưԚc. Còn bác phó thì ung dung đi vӸ nhà. Bác sống lâu thật là lâu. Nhưng rồi đӶn mԐt lúc, bác lại cảm thấy chán đời. Bác nghĩ : « Thôi, lần này thì không cần ma nào đӶn đón mình nԦa. Mình sẽ tԨ đi ». Nói sao làm vậy. Bác phó đi ròng rã mất đúng hai mươi mốt ngày mới tới đԂa ngԜc. Bác mang theo mԐt cái roi, mԐt bình nước với mԐt viên phấn. Tất cả đӸu đã đưԚc làm phép ba lần. ĐӶn cԤa đԂa ngԜc, bác gԄi : ― Ê, mở cԤa ra mau. Nặng quá rồi đây. QuԬ gác cԌng nghĩ rằng, chắc con nào mang linh hồn bắt đưԚc vӸ đây, nên vԐi vàng chạy ra mở cԌng. Lẻn đưԚc vào đԂa ngԜc rồi, bác phó lấy phấn vẽ ngay mԐt vòng tròn xung quanh mình. QuԬ sԚ chạy dạt vào mԐt góc. Bác phó lấy roi ra, trԂ cho cả lũ mԐt trận. Con nào mon men đӶn gần, bác cho ngay mԐt roi, lԐt da ra chứ chẳng chơi. Lũ quԬ, cԨc chẳng đã, đành phải hỏi xem bác phó muốn gì. Bác phó bảo rằng, bác muốn nhúng cái áo bông tàng cԞa bác vào vạc dầu ba lần. Lũ quԬ đồng ý. Duy chԀ có mԐt con đứng cạnh vạc dầu là phản đối. Bác phó liӸn tưới cho con này mԐt ít nước thánh. Con quԬ đau đớn cùng mình. Đành phải van xin rối rít : ― Tha cho tôi ! Tha cho tôi ! Cứ nhúng đi. Trăm lần cũng đưԚc. Bác phó nhúng cái áo bông vào vạc dầu ba lần. Linh hồn các con chiên bám vào nhiӸu vô kӺ, mԎi sԚi vải có đӶn bốn năm con. Trong vạc gần như đã hӶt, chԀ còn lại mԐt con ở sâu dưới đáy, quờ mãi không bám đưԚc vào áo. Bác phó nhúng cái áo xuống sâu hơn, cái linh hồn ấy thӶ là cũng ra đưԚc nốt. Bác phó mang tất tần tật ra khỏi đԂa ngԜc. Bác đi, đi mãi. ThӶ rồi bác thấy trước mặt có mԐt cánh đồng cỏ. Bác rũ áo mԐt cái. Các linh hồn trở thành các con chiên chạy ra. Bác phó ngồi trên mԐt gốc cây cԜt chăn bầy chiên ấy. Ở dưới đԂa ngԜc khi đó, con quԬ thԄt đứng cạnh vạc dầu bảo mԐt tên đồng bԄn : ― Mầy chạy lên trên ấy lùa bầy chiên vӸ đi. Tao bảo cho mԐt mẹo mà lừa lão thԚ rèn : chԎ ấy có mԐt ngԄn núi lớn. Mày thách lão thi chạy. Ai chạy lên đԀnh núi rồi quay vӸ đích trước thì người đó thắng cuԐc, đưԚc bầy chiên. Chân mày nhanh hơn, lão thԚ rèn không đԂch nԌi đâu. Con kia nghe lời, đi đӶn chԎ bác phó, hỏi : ― Bầy chiên này cԞa ai không biӶt ? Bác phó đáp : ― CԞa tôi. ― ThӶ ai chăn chiên ? ― Tôi chăn. QuԬ nói : ― Tôi với bác, ta chạy thi từ đây lên đԀnh núi rồi quay lại xem sao, ai thắng thì người đó đưԚc bầy chiên. Bác phó đáp : ― ViӾc gì ta phải chạy cho mӾt. Thằng em út ta đây cũng thừa sức thắng anh. Trước đó, bác phó đã bắt đưԚc hai con thỏ, đang đӺ cả trong bao. ― Ừ, mà ta cũng chạy đưԚc. Ta sẽ bám gót chú em ta. ― Nhưng mà em bác đâu ? ― Đây! ― Bác phó lôi ra hai cái tai thỏ ở trong bao ra. QuԬ đồng ý : Thôi đӺ chú em chạy cũng đưԚc. Bác phó thả con thỏ ra. Trong khi quԬ chạy như bay lên núi, thì chú thỏ con dông tuốt vào rừng. Quay vӸ đӶn nơi, quԬ hỏi : ― Chú em bác đâu rồi ? ― Hà, hà, chú ấy đã vӸ đích cách đây nԤa giờ rồi cơ đấy. Bác phó chԀ con thỏ trong bao cho quԬ xem. Thua cuԐc, quԬ chạy vӸ đԂa ngԜc bảo với đồng bԄn : ― Sao mà tao lùa đưԚc bầy chiên cԞa lão cơ chứ ? Tao chạy muốn chӶt, còn lão không thèm chạy, chԀ cho thằng em út thi với tao. ĐӶn thằng này tao còn thua nԦa là. MԐt con nghe vậy, bảo : ― Mày đúng là mԐt thằng ngốc. ĐӺ tao đi cho xem. Con này đi đӶn chԎ bác phó, hỏi : ― Đàn chiên cԞa ai đây không biӶt ? ― CԞa tôi. ― ThӶ, ai chăn chiên ? ― Tôi chăn. ― NӶu bác huýt gió to bằng tôi thì đàn chiên hoàn toàn thuԐc vӸ bác. ― ĐưԚc, anh làm trước đi. Sau đó đӶn tôi. QuԬ rít lên. TiӶng rít cԞa nó mạnh đӶn nԎi lá trên cây bay hӶt. Trong khi ấy, bác phó ngồi chăm chú làm mԐt cái đai. ― Bác làm cái ấy đӺ làm chi vậy ? ― QuԬ hỏi. ― Anh rít làm bay lá cây, còn ta mà rít thì người khác vԘ cả đầu. Vì thӶ ta phải làm sẵn cái đai này cho anh đấy. QuԬ sԚ quá, vԐi hỏi : ― ThӶ, tôi phải làm thӶ nào ? ― Cái đó tùy anh. QuԬ đào vԐi đào vàng lấy mԐt cái hố. Xong rồi nó nói : ― Tôi đào cái hố này đӺ đưa đầu xuống cho khỏi vԘ đây. QuԬ vừa đưa đầu xuống hố, bác phó sẵn cây gậy bên mình liӸn phang cho y mԐt trận vào mông. QuԬ nhảy phốc mԐt cái, bay ngay xuống đԂa ngԜc. Y nói với đồng bԄn : ― Chúng mình làm thӶ nào bây giờ nhԀ ? Lão cứ lừa chúng mình hӶt cú này đӶn cú khác thôi. MԐt con lên tiӶng : ― Chúng mày toàn quân ngu cả nên mới thӶ. ĐӺ đấy, tao lùa bầy chiên với cả lão vӸ đây cho coi. Nói rồi, y vớ cái then cԤa đԂa ngԜc mang đi. Tìm thấy bác phó, y đӶn gần hỏi : ― Ê, bầy chiên này cԞa ai đây ? ― CԞa tôi. ― ThӶ ai chăn chiên ? ― Tôi chăn. ― NӶu bác ném cái then cԤa này lên cao hơn tôi thì đàn chiên này thuԐc vӸ bác. ― Anh cứ ném trước đi. QuԬ ném cái then cԤa lên cao. Bốn ngày bốn đêm, cái then mới rơi xuống, cắm phập vào trong đất. Xong rồi quԬ bảo : ― Bây giờ đӶn lưԚt bác. ― Tôi ném làm sao đưԚc, mԐt khi nó còn nằm trong lòng đất thӶ kia ? ― Bác kéo lên mà ném. ― Ai cắm xuống thì người đó phải lấy lên. QuԬ lấy hӶt sức kéo cái then cԤa lên rồi đưa cho bác phó. Cái then cԤa nặng quá làm bác phó liêu xiêu, suýt ngã. Bác lấy hӶt gân sức đứng cho vԦng, mắt ngước lên trời. QuԬ chờ mãi, không thấy bác phó ném mà cứ nhìn lên trời hoài. Nó hỏi : ― Sao bác cứ nhìn cái gì vậy ? ― BiӶt nhiӸu chóng già đấy. QuԬ lại chờ. Lâu quá phát bԨc, nó lại hỏi. Bác phó đáp : ― Anh có thấy gì trên mặt trăng không ? ― Cái gì ? ― Mấy người anh em tôi ở trên đó đang thԌi bӼ, quai búa. Tôi phải chờ hԄ xong viӾc mới ném cái thanh sắt này lên cho hԄ làm. QuԬ thất kinh, giật vԐi cái then cԤa trong tay bác phó, nhảy lԐn mԐt vòng, xuống thẳng đԂa ngԜc. Y nói với cả bԄn : ― Lão chăn chiên mà chơi khăm, ném cái then cԤa này lên mặt trăng thì chԀ có chӶt. Chúng mình lấy gì mà gài cԤa, giԦ các linh hồn lại ? Không, tao không dại gì mà đӶn chԎ lão nԦa đâu. Mặc lão chăn các linh hồn ở đó. Khi nào lão chán, lão sẽ phải xuống đây, xin chúng mình cho vào. Khốn nԎi, các con chiên chẳng hӸ làm bác phó chán. Bầy chiên ăn cỏ khá lâu. Sau đó, tất cả biӶn thành mԐt đàn chim câu, bay lên trời. ÔNG LÃO IA-SEN VÀ CON QUỶ Đã lâu lắm rồi, vào hồi mà cây sồi cԌ thԜ mԄc trên đường đi Uxt ca mới chԀ lớn hơn cây bông cúc mԐt chút, có mԐt ông lão đánh cá tên là Ia-sen. Người ta gԄi ông là Ia-sen vì mắt ông rất sáng. Ông là người rất khôn ngoan và rất tốt bԜng, thường giúp đԘ mԄi người. Ai ai cũng kính trԄng ông, yêu mӶn ông và thường lấy ông ra làm gương. Mặc dù tuԌi đã cao, ông lão Ia-sen vẫn không muốn bỏ chài lưới. Cánh tay cԞa ông vẫn còn cứng cáp, có phần còn cứng hơn cả cánh tay thanh niên nԦa. MԐt mình ông lão đánh cá bằng hai người thường. Người ta bảo nhau : « Lương tâm ông cԜ không có mԐt chút tԐi lԎi nào. Ông cԜ như là mԐt bậc thánh vậy. Ông cԜ không bao giờ tức giận, không bao giờ xúc phạm đӶn ai, cũng không bao giờ chԤi ai ». MԐt con quԬ náu mình dưới nhԦng doi cát gần đấy nghe đưԚc câu chuyӾn. Y rắp tâm chiӶm đoạt bằng đưԚc linh hồn ông cԜ. Y không muốn bԂ đԂa ngԜc quở trách, gԄi là đồ vô tích sԨ. Từ lúc đó, ông lão không còn gặp may như trước nԦa. Đi đánh cá, ông lão thấy toàn nhԦng thứ vô dԜng mắc vào lưới : dăm con cua, mấy cái vỏ sò, và nhԦng thứ rác rưởi khác. MԐt lần, ông lão đang từ chԎ đánh cá quay trở vӸ thì có mԐt người lạ mặt bơi thuyӸn đӶn gần, chào ông rồi hỏi thăm cá mú hôm nay ra sao. Ông lão đáp : ― Mấy hôm rày chài lưới kém quá, ông ạ. Mắc lưới có mԎi chút cá con. Tôi đã thả xuống biӺn cho nó lớn rồi. Người lạ mặt nghe vậy cười nhạo : ― Xem chừng ông tuy lớn tuԌi mà còn dốt nghӸ lắm. Lưới cԞa ông, gì mà kỳ vậy ? Mắt lưới nhỏ thӶ kia, hèn chi mấy con tép chả mắc vào. Ông thԤ nghĩ coi, nӶu cԤa nhà ông chԀ cao đԐ gan tay thì khác nào vào đưԚc, chԀ có chó với mèo vào thôi. Ông nhìn lưới cԞa tôi đây này. Mắt lưới có to không nào ? Mà cá cԞa tôi đánh đưԚc có nhiӸu không nào ? Ông lão Ia-sen rất ngạc nhiên : ― Hay quá ! Cả làng tôi, ai cũng dùng mԐt loại lưới như cԞa tôi. ThӶ, ông người ở đâu vậy ? ― Tôi ấy à ? Ở xa lắm. ― Tôi tuy có tuԌi thật nhưng không bảo thԞ đâu. Nói phải thì ai, tôi cũng nghe. Ông nói cho tôi hay xem, nên làm thӶ nào ? Người lạ mặt suy nghĩ mԐt chút, rồi bảo : ― Tháo cái lưới đang dùng ra, đan lấy mԐt cái như cԞa tôi đây này. Sau đó, ông sẽ thấy ai đúng. ChԀ sԚ lúc ấy há miӾng mắc quai thôi. Ông lão Ia-sen cám ơn người lạ mặt rồi chèo thuyӸn vô bờ. Ông nghĩ bԜng: « Có lẽ mình phải nói cho bà con hay vӸ kiӺu lưới mới này. Ấy, nhưng mà chưa chắc người ta đã tin ngay đưԚc. Chi bằng mình làm thԤ trước lấy mԐt cái đã. NӶu mà tốt thật thì không cần phải bảo ». Hôm sau, ông lão ngồi nhà tháo tấm lưới cũ ra đan tấm khác như người nԄ khuyên. Công viӾc chưa làm bao giờ nên cứ lúng túng mãi, ròng rã ba ngày liӸn tấm lưới mới đan xong. Hôm sau, ông lão đem lưới lên thuyӸn, chèo ra khơi. Làm dấu thánh giá xong, ông buông lưới. ― Xem nào ! Nhưng tấm lưới mới chẳng thấy công dԜng gì cả. Không có lấy mԐt con cá nào mắc lưới. Ông lão thở dài ngán ngẩm quay thuyӸn vӸ. BԎng cái người hôm trước lại đӶn hỏi : ― Công viӾc thӶ nào, hả ông Ia-sen ? ― Hỏng bét cả. Hôm nay đӶn con cua cũng không đưԚc nԦa, ông ạ. ― ThӶ ông dùng lưới nào ? ― Lưới mới đan. ― Cho tôi xem nào. Ông lão nhắc tấm lưới dưới lòng thuyӸn lên. Người lạ mặt phá ra cười. ― Ông không biӶt đan lưới rồi. Hãy thԤ nhìn tôi xem. Ngần này cá cơ mà. Ông vӸ không cũng phải thôi, đӶn mạt kiӶp cũng không có con cá nào trên biӺn Ban-tích này vào lưới cԞa ông đâu. Đan mắt lưới to nԦa vào. Cứ thԤ mà xem. Ông lão Ia-sen vӸ nhà, lại bắt tay vào đan tấm lưới khác. « Vất vả mԐt tí cũng không sao ― Ông lão nghĩ ― Mình gắng làm lấy mԐt tấm lưới như cԞa người nԄ. Âu cũng là tìm tòi giúp bà con mԐt cách kiӶm sống ». Nhưng tấm lưới đan xong vẫn không bắt đưԚc cá. Ông lão tức lắm. Đúng là từ cha sinh mẹ đẻ đӶn giờ, ông lão không kìm đưԚc nԦa. Vất tấm lưới xuống đáy thuyӸn, ông cԜ chԤi : ― QuԬ tha ma bắt cái cԞa nԚ này đi cho rồi ! Ngay lúc ấy, cái người lần trước bơi thuyӸn đӶn. Ông lão lúc này mới nhìn kԮ thì thấy dưới cái mũ trùm đầu cԞa y nhô lên mԐt cặp sừng. Người nԄ cười vang : ― Ông Ia-sen bӸ trên ơi, ông đã phạm hai tԐi rồi nhé. Tức giận là mԐt này. Cầu khẩn đӶn tôi là hay này. Bất hạnh cho ông rồi đấy. Linh hồn ông, bԄn ta sẽ đem xuống đԂa ngԜc thôi. Ông nhớ đấy nhé. ― Thằng xảo quyӾt. Mi đánh lừa ta lần này thì đưԚc, chớ lần khác thì liӾu hồn đó. Cút ngay, nӶu không tao... ― Ấy đừng nóng thӶ, ông già. Tốt hơn hӶt là chúng ta thԤ thảo luận với nhau mԐt tí xem sao đã nào. NӶu ông cho tôi linh hồn cԞa ông, tôi sẽ cho ông cái lưới tԨ bắt cá. ChԀ cần quăng cái lưới ấy xuống biӺn là trong nháy mắt, ông sẽ có đầy cá. ĐưԚc không ? NӶu ông mà không nghe, tôi sẽ không đӺ cho ông yên đâu. Ông sẽ phải sống trong đói rách đӶn hӶt đời. ChԤi rԞa, phạm tԐi rồi, trước sau ông cũng phải xuống đԂa ngԜc cơ mà. Ông hãy suy nghĩ xem thӶ nào lԚi hơn. ― Tao nghĩ thӶ này này : Mày mà không cút đi, tao sẽ cho mԐt mái chèo vào cԌ. HiӺu không ? ― Ông già này bướng bԀnh quá ― QuԬ càu nhàu ― Ông cứ vӸ nghĩ cho kԮ đi. Bao giờ nghĩ kԮ rồi thì đập vào cái gốc thông già trên bờ ba cái, tôi sẽ đӶn liӸn. Ông già Ia-sen đi vӸ nhà. Ông bật cười thấy mình ngây thơ quá. Sáng hôm sau, ông lão vơ lấy bó chão rồi đi đӶn chԎ gốc cây thông già. ĐӶn nơi, ông lão làm dấu thánh giá rồi đập vào gốc cây thông ba cái. Trong chớp mắt, quԬ đã hiӾn ra. Y cười cười : ― Tôi biӶt mà. Ông đâu phải người tốt. ThӶ nào ông cũng đồng ý với tôi thôi. ― Tôi đồng ý với anh. Nhưng trước hӶt, anh phải thԨc hiӾn cho ta ba điӸu đã. ― Nói nhanh đi. Trên đời này, viӾc gì ta cũng làm đưԚc hӶt. Ông lão chԀ các doi cát bảo : ― Ta muốn ở đây có mԐt cái vԂnh lặng sóng đӺ người dân có thӺ neo thuyӸn. Anh hãy chuyӺn các doi cát kia vào gần bờ đӺ cho chԎ này có đưԚc cái vԂnh. QuԬ hít mԐt hơi dài rồi bắt đầu thԌi. Nó thԌi ba ngày ba đêm liӸn. Cuối cùng thì các doi cát đã dԂch lại gần bờ. QuԬ tháo cả mồ hôi hԐt. Nó hỏi : ― Bây giờ tôi phải làm gì nԦa đây ? ― Anh hãy trồng lên nhԦng doi cát ấy mԐt rừng thông đầy đӺ gió khỏi thԌi cát bay đi. Lại ba ngày ba đêm nԦa, quԬ tất bật đi lấy thông ở Đu-ni-nốp, Khra-brốp và Rút-vian và trồng trên các doi cát. ― ĐiӸu cuối cùng ông muốn gì ? ― QuԬ hỏi, trong bԜng y đã mừng thầm sắp bắt đưԚc linh hồn lão. ― Ta sẽ vԎ tay hai cái. Trong khoảng thời gian đó anh phải gԘ cuԐn dây này ra và quấn chặt nó vào người từ đầu đӶn chân. QuԬ nghe vậy, cười khanh khách, khoái lắm : ― Đúng là trò vặt. Thôi làm đi nào. Ông lão Ia-sen vừa vԎ tay mԐt cái đã thấy quԬ quấn dây chão suốt từ đầu đӶn chân rồi. Ông lão đè y xuống đất, thắt đầu dây lại, vác lên vai, đem ném xuống biӺn. ― HӶt đường dԜ dԎ người ta bằng cái lưới bắt cá nhé. Nằm xuống đáy biӺn cho cua nó quắp. Ông lão Ia-sen sau đó còn sống rất lâu. Khi ông lão chӶt, toàn thӺ bà con trong làng đӸu đi đứa đám ông. Và đӶn bây giờ, nhԦng người dân chài vùng Uxt-ca vẫn còn phải thận trԄng khi đi gần cái chԎ mà ông lão Ia-sen đã ném quԬ xuống biӺn. Con quԬ vẫn còn làm nước xoáy chԎ ấy đԜc ngầu lên và nước cứ xoáy thành mԐt xoáy sâu, hút xuống tận đáy biӺn. KU-BA VÀ QUỶ CHƠI BÀI Có mԐt anh chàng trẻ tuԌi rất ham chơi bài. Tên anh là Ku-ba. Anh ta ghiӸn chơi bài đӶn nԎi, nӶu có thắng ách vào cԌ, bắt kéo cầy trên ruԐng thì anh cũng cầm bài trên tay, tay nԄ chơi với tay kia. MԐt hôm, Ku-ba đang tìm người chơi bài, trên đường bԎng anh gặp mԐt người gặp. Người nԄ chận anh lại hỏi : ― Ngó bԐ anh ham chơi bài dԦ. Chúng ta làm mԐt ván chăng ? Ku-ba khoái quá : ― ĐưԚc ngay. Ngồi xuống đấy. Chơi ăn gì nào ? ― Chơi ăn linh hồn ― Người khách qua đường đáp ― Anh hãy đặt cԄc linh hồn anh. Còn tôi, tôi sẽ đặt nhԦng linh hồn dưới quyӸn tôi. Ku-ba chấp thận. Khách qua đường nԄ chính là quԬ Rô-kit-ta. Nhưng Ku-ba nào có đӺm xԀa đӶn chuyӾn đó, miӼn có người chơi là tốt rồi. QuԬ bay xuống đԂa ngԜc, mang mԐt linh hồn tԐi lԎi lên, cho ngồi dưới gốc cây ven đường. Hai người bắt đầu vào cuԐc. Chơi mԐt hồi, Ku-ba thắng. Rô-kit-ta buԐc phải thả linh hồn nԄ cho tԨ do. Rô-kit-ta bĩu môi, bảo Ku-ba : ― Nào, làm ván nԦa. ― ĐưԚc thôi. Nhưng tớ không chơi chԂu. Đặt cԄc ra đây. QuԬ lại phải bay xuống đԂa ngԜc, lấy mԐt linh hồn khác. Chưa kԂp nói câu « amen » quԬ đã lên đӶn nơi. Ván bài bắt đầu ngay lập tức. Chơi mԐt hồi, Rô-kit-ta vã cả mồ hôi, mình ướt đẫm như chuԐt lԐt. ThӶ mà lại thua nԦa. QuԬ tức lắm, hăng máu lên. ― Chơi mԐt ván nԦa. NӶu không đừng hòng tao đӺ mày yên. Ku-ba đáp : ― Xin làm ơn đặt cԄc cho. NӶu không thì đừng chơi nԦa. QuԬ ngẫm nghĩ : ― ĐưԚc rồi. Tao sẽ đặt mԐt linh hồn nԦa. Lần này tao mà thua thì thôi, không chơi nԦa. QuԬ lại phải quay vӸ đԂa ngԜc, chԀ thấy đánh mԐt vèo mԐt cái, bԜi bốc lên mù mԂt. Nhưng lần này y không lên đưԚc ngay. Không ai muốn trao cho y mԐt linh hồn nào nԦa. Con quԬ già nhất bảo y : ― Rô-kit-ta, mày là đứa ngu xuẩn. HӶt người chơi bài rồi sao ? Trên thӶ gian có mấy ai đưԚc như thằng Ku-ba đâu. Mày cứ thua lần lần mất cả đԂa ngԜc mất thôi. Rô-kit-ta thanh minh, biӾn hԐ mԐt hồi, cuối cùng y nói : ― Ông đừng có bới chuyӾn đã qua ra làm gì. NӶu tôi thua ván này, tôi sẽ trả bù gấp ba. BԄn quԬ cho y mԐt linh hồn nԦa. Rô-kit-ta lại quay lên chơi. Nhưng rồi y lại thua. BiӶt không phá đưԚc Ku-ba, quԬ buồn rầu ngẫm nghĩ. Y nói : ― ĐԂa ngԜc thӶ nào cũng quở trách tôi vӸ vԜ thua bài này đây. Nhưng biӶt làm sao đưԚc. Anh thắng rất công bằng. Chà, thắng cả quԬ sứ chứ có vừa đâu. Anh rất đáng đưԚc thưởng. Anh có muốn tôi lấy cho anh mԐt cô gái xinh đẹp không ? Ku-ba cười mԀa : ― Có chứ, sao không. NӶu anh nhắm đưԚc cô nào đã xinh lại giầu thì đưa đӶn đây, tôi sẽ cưới ngay. ― Lẹ quá vậy. Người anh em ạ, viӾc gì cũng phải từ từ. Tôi sẽ cưới cho anh mԐt cô vԚ với mԐt điӸu kiӾn là, trước hӶt anh không đưԚc tắm, không đưԚc cạo râu, không đưԚc hớt tóc, không đưԚc chải đầu, không đưԚc cắt móng chân, móng tay trong vòng bảy tháng liӸn. HӶt bảy tháng đó, tôi sẽ đӶn đón anh, ta đӶn gặp cô gái. Ku-ba đồng ý. QuԬ đưa cho anh mԐt ít tiӸn rồi bảo đi đӶn mԐt quán trԄ, thuê mԐt căn phòng, sống ở đây hoàn toàn cách biӾt với mԄi người. Anh có thӺ ăn uống, giải trí, muốn làm gì thì làm, có điӸu không đưԚc cạo râu, cắt tóc, tắm rԤa, không đưԚc cắt móng tay, móng chân và đԚi quԬ ở đó. Ku-ba làm như điӸu quԬ muốn. ThӶ là anh biӶn thành mԐt người hình dong trông rất gớm ghiӶc: tóc tai lởm chởm như lông nhím, móng tay móng chân dài như quԬ, trông không còn ra người nԦa. Tướng mạo ấy, tốt nhất là đừng có gặp ai làm gì. Bởi vậy, Ku-ba không hӸ bước chân ra khỏi phòng, kiên trì chờ quԬ Rô-kit-ta quay lại. Bảy tháng trôi qua, tên quԬ xảo quyӾt xuất hiӾn. Y ngồi xe tứ mã đi đӶn quán trԄ trông đúng như mԐt ông chԞ giàu sang. Y bảo Ku ba : ― Chuẩn bԂ đi gặp vԂ hôn thê nào ! Cả hai lên xe đi đӶn mԐt vương quốc xa lạ. Vua nước ấy đang có """