"
Sanshirō - Natsume Soseki full mobi pdf epub azw3 [Tiểu Thuyết]
🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Sanshirō - Natsume Soseki full mobi pdf epub azw3 [Tiểu Thuyết]
Ebooks
Nhóm Zalo
Sanshirō
Natsume Sōseki
Đỗ Hương Giang dịch Nhà xuất bản Văn học Tao Đàn phát hành —★—
ebook©vctvegroup
Chương 1
S
anshirō ngủ thiếp đi, khi anh choàng tỉnh, cô gái vẫn còn ở đó và đang trò chuyện cùng ông lão ngồi cạnh. Ông lão này vốn đã để lại ấn tượng trong trí nhớ của Sanshirō ngay từ khi ông bước lên tàu. Một ông lão nhà quê, chắc hẳn đến đây từ những ga rất xa. Khi chỉ còn vài tích tắc nữa là tàu rời ga, ông lão vừa hét toáng lên vừa chạy hớt hải cho kịp chuyến. Rồi bất ngờ cởi phăng thân áo trên để lộ trên lưng chi chít những vết cao dán, ông lão lau mồ hôi, mặc lại áo và ngồi xuống ghế cạnh cô gái.
Sanshirō đã để ý ông lão ngay từ giây phút đó.
Còn Sanshirō và cô gái, hai người bắt đầu trở thành đồng hành từ chuyến tàu xuất phát tại Kyoto. Sanshirō cũng để ý nhiều đến cô gái ngay từ khi cô lên tàu. Đầu tiên là nước da ngăm đen của cô. Và trong suốt cuộc hành trình từ Kyushu đến Hiroshima, rồi tiến về hướng Osaka, Kyoto, trong cảm nhận của Sanshirō, nước da của phụ nữ mỗi vùng mà anh đi qua lại trắng dần, trắng dần lên, nên bất giác tự khi nào, anh chìm vào nỗi buồn ly hương giờ đã quá xa xôi.
Có phải vì vậy mà từ khi cô gái bước vào toa tàu, dù không thể lý giải vì sao, nhưng rõ ràng Sanshirō đã linh cảm đó là một đồng minh khác giới. Cô ấy là một phụ nữ mang làn da thực thụ của vùng Kyushu. Bởi nước da cô giống hệt nước da cô nàng Miwata Omitsu. Ngay trước khi Sanshirō dứt áo ra đi, Omitsu vẫn là một cô gái lắm chuyện. Cái cảm giác khi không còn phải nhìn thấy cô gái phiền nhiễu đó, đối với Sanshirō mới tuyệt vời làm sao. Song giờ đây, Sanshirō lại thấy việc gặp một người con gái khác gợi nhắc hình ảnh của Omitsu trên chuyến tàu đang xa dần Kyushu cũng không đến nỗi quá tệ. So về ngoại hình cô gái này có những đường nét xinh đẹp hơn nhiều, khuôn miệng vừa vặn, đôi mắt tươi sáng, trán không dô như Omitsu, thoáng nhìn cũng khiến người ta thấy dễ chịu. Vì vậy, cứ năm phút, anh lại đưa mắt nhìn cô gái. Thỉnh thoảng ánh mắt hai người vô tình gặp nhau. Và khi ông lão ngồi xuống bên cạnh cô gái, Sanshirō càng chú ý đến họ nhiều hơn, càng không muốn rời mắt khỏi cô gái, hết mức có thể, càng lâu càng tốt.
Lúc đó, cô gái mỉm cười nói rằng ông ngồi đi ạ, và xích ra nhường chỗ cho ông lão. Lát sau, Sanshirō trở nên buồn ngủ, rồi thiếp đi lúc nào không biết. Trong giấc ngủ chập chờn, Sanshirō loáng thoáng nghe câu chuyện của cô, khi tỉnh dậy, anh lắng tai nghe cô dốc bầu tâm sự cùng ông lão.
Câu chuyện như thế này.
“Đồ chơi cho trẻ em, quả là ở Kyoto có nhiều đồ rẻ và tốt hơn ở Hiroshima. Nhân có chút việc đến Kyoto, cháu đã ghé vào, và mua được một ít đồ chơi ở cạnh chùa Yakushi[1]. Lâu lắm rồi cháu mới có dịp về thăm quê, cứ nghĩ đến việc được gặp lại con, thật vui ông ạ.
Nhưng trợ cấp từ chồng cháu từ lâu đã gián đoạn, cháu đang rất lo lắng, có lẽ không còn cách nào khác là phải trở về quê mẹ. Chồng cháu từng làm một thời gian dài cho Hải quân Nhật Bản đóng ở Kure[2], gần Hiroshima, sau đó, khi chiến tranh nổ ra[3] anh ấy đi Lữ Thuận ở Trung Quốc. Chiến tranh kết thúc, chồng cháu có trở về nhà một lần. Anh ấy nói với cháu rằng ở Trung Quốc, chỉ một thời gian ngắn thôi, anh kiếm được bội tiền. Thế là anh ấy lại tiếp tục đi Đại Liên với mục đích làm việc và kiếm tiền. Thời gian đầu, cháu vẫn được anh ấy gửi tiền và thư từ đều đặn hàng tháng nên cũng ổn, nhưng đã nửa năm nay, cháu hoàn toàn không nhận được cả thư lẫn tiền. Anh ấy vốn là người chồng đáng tin cậy nên cháu tự nhủ chắc sẽ ổn cả thôi, nhưng vì cháu không thể sống một thân một mình, không công ăn việc làm ở Hiroshima được, nên chừng nào còn chưa rõ ràng mọi chuyện, cháu chẳng còn cách nào khác là trở về quê mẹ và ráng chờ.”
Ông lão vốn chẳng có khái niệm gì về ngôi chùa Yakushi, cũng chẳng mảy may quan tâm đến đồ chơi, nên ban đầu chỉ phản ứng bằng những cái gật đầu, nhưng sau khi cô gái kể đến chi tiết đi Lữ Thuận thì ông đột nhiên bày tỏ sự đồng cảm, và thốt lên rằng:
“Lão thấu hiểu điều này con gái ạ. Con trai lão cũng bị bắt đi lính trong thời gian chiến tranh, kết cục là nó đã bỏ mạng ở nơi đất khách quê người. Lão không hiểu chiến tranh mang lại cái chết tiệt gì? Cứ cho là mang lại sự thịnh vượng sau đó đi, nhưng bao ông bố bà mẹ mất đứa con yêu dấu, vật giá thì leo thang, nói chung, chiến tranh là thứ điên rồ nhất trên đời. Khi cuộc sống vẫn bình yên tốt đẹp, thì không bao giờ có chuyện những người đàn ông phải tha phương cầu thực. Tất cả là tại chiến tranh. Tuy nhiên, cần phải có
lòng tin con gái ạ. Chồng cháu chắc chắn vẫn đang sống và làm việc. Hãy kiên tâm chờ thêm chút nữa, nhất định cậu ấy sẽ trở về.”
Ông lão vừa nói chuyện vừa liên tục an ủi cô gái.
Chỉ chốc lát sau, tàu vào ga và tạm dừng, ông lão chào từ biệt, chúc cô gái vui khỏe rồi xuống tàu.
Theo sau ông có thêm chừng bốn người nữa cũng rời tàu, đổi lại, lên tàu chỉ vẻn vẹn một hành khách. Toa tàu vốn đã thưa khách, nay càng thêm quạnh vắng. Cũng có thể do hoàng hôn đã buông màn. Nhân viên nhà ga lại bắt đầu công việc thường nhật, trên trần mỗi toa tàu, chiếc đèn dầu được thắp lên hắt ánh sáng từ trên cao xuống. Sanshirō sực nhớ ra suất cơm hộp đã mua ở ga trước, anh bắt đầu dùng bữa tối.
Chuyến tàu lại hú còi khởi hành, chừng hai phút sau đó thì cô gái đứng lên, rời khỏi ghế, đi ngang qua Sanshirō để bước tới cửa toa tàu. Lúc này, Sanshirō mới để ý đến màu sắc chiếc obi[4] của cô. Vừa cắn ngập răng cái đầu cá luộc, vừa liếc mắt theo bóng dáng cô gái, và thoáng nghĩ chắc cô ấy đi vệ sinh. Sanshirō lại tiếp tục ăn.
Một lát sau cô gái quay lại. Giờ là lúc có thể nhìn cô một cách chính diện. Suất cơm hộp của Sanshirō cũng đã gần hết. Anh vội cúi xuống, xúc liên tục hai, ba thìa, vừa thầm đoán hình như cô không có ý định về lại chỗ ngồi ban đầu. Cô đang đứng giữa lối đi chăng? Đang mông lung như thế, Sanshirō bất ngờ ngước mắt nhìn lên thì quả nhiên cô đang đứng ngay trước mặt. Cô lại bước ngang qua chỗ Sanshirō, tưởng cô về chỗ cũ, nhưng không, cô đi quá về phía trước, nhoài người thò đầu qua cửa sổ, trầm ngâm ngắm quang
cảnh bên ngoài. Sanshirō nhìn lọn tóc mai của cô tung bay theo chiều gió mạnh. Cũng đúng lúc này, từ cửa sổ của mình, Sanshirō cố ném hộp cơm vừa ăn xong ra thật xa hết mức có thể. Khoảng cách giữa cửa sổ phía dãy ghế cô gái ngồi và cửa sổ phía dãy ghế Sanshirō ngồi cách nhau chỉ tày gang nên ngay khi nhận ra cái hộp cơm đang bay lấp lóa chấp chới kia sẽ bị gió hất ngược về phía cô gái, anh kịp hiểu mình đã lỡ làm một việc thật đáng xấu hổ. Anh lén nhìn cô, nhưng đáng tiếc là khuôn mặt cô bị che khuất do cô đang hướng ra ngoài cửa sổ. Tuy nhiên, cô chỉ bình tĩnh rụt đầu vào, dùng chiếc khăn mùi xoa lụa cẩn thận lau trán. Sanshirō nghĩ, dù gì thì giải pháp an toàn nhất vẫn là xin lỗi. Anh cất lời: “Cho tôi xin lỗi cô nhé!”
Cô gái đáp: “Không sao ạ.”
Và lại lau mặt. Sanshirō không biết phải làm gì hơn nên đành im lặng. Cô gái cũng im lặng, rồi lại hướng mặt ra ngoài cửa sổ. Khoang tàu chỉ có ba, bốn khách. Dưới ánh đèn mờ tối, tất cả đều ngủ gà ngủ gật. Không ai buồn nói nửa lời. Chỉ còn tiếng con tàu chuyển động xinh xịch xinh xịch.
Sanshirō nhắm mắt ngủ. Vừa thiu thiu được một lúc thì anh nghe thấy giọng cô gái: “Sắp đến Nagoya chưa nhỉ?”
Sanshirō hé mắt nhìn. Hóa ra cô gái đã xoay người ngồi xuống ghế từ lúc nào, và hướng mặt gần về phía Sanshirō để hỏi. Chàng trai lần đầu tiên đi Tokyo nên cũng chẳng rành hơn cô gái là mấy, đành ậm ừ: “Chắc cũng sắp.”
- Liệu chúng ta có đang bị trễ không?
- Cũng có lẽ sẽ trễ đấy.
- Anh cũng xuống Nagoya à? - Cô gái lại hỏi.
- Vâng, tôi cũng xuống Nagoya.
Trên chuyến tàu sẽ dừng ở ga cuối Nagoya này, cuộc nói chuyện của hai người chỉ nhàn nhạt như vậy. Cô gái giờ ngồi chênh chếch ở hàng ghế phía đối diện với Sanshirō. Thời gian lại như chìm xuống khi chỉ còn nghe thấy duy nhất âm thanh của đoàn tàu đang chạy.
Khi tàu dừng ở ga tiếp theo, cô gái, dù biết là sẽ làm phiền Sanshirō, nhưng vẫn cất lời nhờ anh tìm nhà trọ sau khi tàu cập ga Nagoya. Cô lấy lý do là vì đang rất bất an khi thân gái dặm trường nên đành phải nhờ cậy Sanshirō. Sanshirō quá hiểu nỗi lòng của cô gái. Tuy nhiên anh chẳng hề cảm thấy sốt sắng muốn giúp đỡ cô - một người phụ nữ xa lạ. Nhưng dù sao, anh vẫn cảm thấy vô cùng khó xử, và không nỡ từ chối một cách thẳng thừng nên cứ ậm ừ cho xong chuyện.
Tàu đã vào ga Nagoya.
Sanshirō không phải lo lắng về việc vận chuyển những hành lý cồng kềnh vì tất cả sẽ được dịch vụ gửi đến tận Shinbashi, Tokyo. Tay cầm ô và chiếc túi vải gọn nhẹ, đầu đội chiếc mũ mùa hè của học sinh trung học, Sanshirō bước ra khỏi khu soát vé. Trên chiếc mũ đã sờn cũ, lộ ra một phần vải chỗ gắn biểu tượng của ngôi trường nơi anh từng học - mà anh đã xé ra để tránh bị hiểu nhầm rằng mình còn ngồi ghế nhà trường, dưới ánh sáng ban ngày thì chỉ duy nhất chỗ đó là còn giữ được màu tươi mới. Từ phía sau cô gái
đang tiến lại gần. Sanshirō cảm thấy có chút ngượng ngùng vì đội chiếc mũ như vậy. Nhưng cũng chẳng kịp làm gì hơn vì cô ấy đã đến sát bên. Trong mắt phụ nữ, chiếc mũ này cũng đơn giản chỉ là một chiếc mũ cáu bẩn mà thôi.
Chuyến tàu lẽ ra phải đến nơi vào lúc chín rưỡi nhưng do bị trễ khoảng bốn mươi phút nên lúc này đã hơn mười giờ. Nhưng vì đang mùa hè nên phố phường vẫn còn náo nhiệt. Có khoảng hai, ba nhà trọ trước mặt. Tuy nhiên những nhà trọ này có vẻ xa xỉ đối với Sanshirō. Anh bỏ qua mấy căn nhà ba tầng sáng điện đó và đưa bước chân lang thang vô định. Tất nhiên, vì anh chẳng biết đi đâu về đâu giữa chốn hoàn toàn xa lạ này. Cứ thế anh tiến về phía con đường tối, còn cô gái, như cái bóng lặng lẽ theo sau. Đột nhiên, anh nhìn thấy trong góc con hẻm buồn hun hút, căn nhà thứ hai có treo biển “Nhà Trọ”, đó là tấm biển tồi tàn, bẩn thỉu, nhưng xem ra phù hợp cho cả Sanshirō và cô gái, anh bèn quay lại, trao đổi với cô rằng chỗ này được không. Cô gái gật đầu chấp nhận và theo Sanshirō đang bước thẳng vào trong. Ở ngay cửa, không để cho hai người kịp phân trần rằng họ không phải một đôi đi cùng nhau, nhân viên nhà trọ đã chào đón rất đon đả và dẫn họ về căn phòng có tên Hoa mai số bốn. Hai người buộc phải bấm bụng im lặng để nhân viên nhà trọ đưa về phòng.
Trong lúc chờ phục vụ trà, hai người ngồi đối diện nhau, mắt nhìn ra xa xăm. Khi cô phục vụ mang trà tới và nói rằng phòng tắm đã chuẩn bị xong, Sanshirō vẫn không đủ mạnh dạn để giải thích rằng người phụ nữ đi cùng này không phải cặp đôi với mình. Thế là anh lấy khăn tắm, xin phép cô gái đi tắm trước. Nhà tắm nằm ở tít cuối hành lang, sát cạnh nhà vệ sinh. Tối tăm và bẩn thỉu. Sanshirō
cởi đồ nhảy ùm vào bồn và suy ngẫm một chặp. Anh vung tay đập nước bắn tung tóe, tự hỏi không hiểu từ khi nào lại dấn thân vào tình huống trớ trêu này. Đúng lúc đó anh nghe thấy tiếng bước chân ở hành lang, như có ai vào nhà vệ sinh, một lát thì đi ra. Rồi lại nghe thấy tiếng rửa tay. Bỗng cửa phòng tắm cọt kẹt và hé mở. Cô gái đang đứng ngay ở cửa và hỏi:
- Anh có cần tôi kỳ lưng cho không?
Sanshirō sẵng giọng:
- Không, cảm ơn cô.
Nhưng cô gái không rời đi mà bước luôn vào phòng tắm, cởi chiếc obi, và thể hiện rõ ý đồ muốn tắm chung với Sanshirō. Cô gái thậm chí còn không hề tỏ ra xấu hổ. Sanshirō lập tức nhảy vọt ra khỏi bồn, vội vã lau người qua loa rồi quay về phòng. Đang ngồi thẫn thờ trên tấm đệm thì nhân viên nhà trọ xuất hiện cùng bản đăng ký tạm trú.
Sanshirō cầm bản đăng ký và điền trung thực phần thông tin cá nhân của mình. Họ tên: Ogawa Sanshirō, 23 tuổi, sinh viên. Địa chỉ: làng Masaki, thị trấn Miyako, tỉnh Fukuoka. Tuy nhiên, đến phần thông tin của cô gái thì Sanshirō hoàn toàn mù tịt. Anh thầm nghĩ giá người phục vụ có thể nán chờ cho đến khi cô ấy tắm xong. Nhưng đã khuya lắm rồi. Người phục vụ vẫn nhẫn nại chờ. Không còn cách nào khác, anh đành điền bừa vào bản đăng ký. Cùng tỉnh, thị trấn, làng, cùng họ, tên: Hana, 23 tuổi. Và đưa cho người nhân viên. Xong việc, anh vớ chiếc quạt quạt liên hồi.
Một lúc sau, cô gái về phòng. Cô nói:
- Rất xin lỗi anh nếu có gì không phải.
Sanshirō trả lời:
- Không có gì.
Anh lôi từ trong túi ra một cuốn sổ và định bụng viết nhật kí. Nhưng chẳng biết viết gì. Anh tự nhủ, có lẽ sẽ viết được nhiều lắm nếu không có cô gái kia ở đây. Cô gái bỗng cất lời:
- Xin lỗi, tôi ra ngoài một chút!
Rồi rời khỏi phòng. Giờ thì Sanshirō cũng chẳng còn tâm trí nào viết nhật kí. Anh thắc mắc không hiểu cô ấy ra ngoài đi đâu.
Phục vụ phòng đến để trải đệm ngủ trên sàn. Vì thấy cô chỉ mang đến duy nhất một tấm đệm to nên Sanshirō đề nghị rằng mình cần hai đệm ngủ. Nhưng cô xua tay không nghe, lấy lý do nào là phòng hẹp, nào là màn nhỏ, kê hai đệm ngủ sẽ rất phiền phức. Cuối cùng, cô hầu phòng bảo rằng tạm thời người quản lý nhà trọ đang đi ra ngoài một chút, khi nào ông ấy trở về, sẽ trao đổi và mang thêm đệm đến, nói rồi vẫn cố tình trải một tấm đệm, và căng một cái màn.
Xong xuôi, người phục vụ bước ra khỏi phòng. Một lát sau cô gái quay về. Cô nói xin lỗi vì đã về hơi muộn. Ngồi trong bóng tối phía sau màn, cô gái đang sửa soạn cái gì đó. Sanshirō nghe thấy những tiếng va đập, có lẽ đó là âm thanh phát ra từ đống đồ chơi trẻ con. Cô gái hình như đang cẩn thận gói ghém lại đống đồ chơi đó bằng một tấm vải. Từ phía bên kia màn, cô cất tiếng:
- Xin phép anh, tôi đi ngủ trước.
Sanshirō thậm chí còn chẳng buồn trả lời, anh vẫn ngồi tựa cửa phòng phe phẩy quạt, nhủ thầm có lẽ phải ngồi như thế này đến hết đêm mất. Tuy nhiên, bầy muỗi mỗi lúc một ùn ùn kéo đến. Không thể ngồi lỳ bên ngoài mãi được, Sanshirō bất giác đứng dậy, lôi từ trong cặp ra chiếc quần đùi và áo ngủ bằng vải mỏng. Thay bộ đồ ngủ, thắt vải đai bụng màu xanh đậm, vắt trên tay hai tấm khăn tắm to, Sanshirō chui vào trong màn. Ở phía bên kia đệm cô gái vẫn không ngừng quạt.
- Xin lỗi, tôi vốn không dễ thích nghi, rất khó ngủ khi lạ giường, vì vậy phiền cô để tôi kiểm tra kỹ xem có rận rệp hay không.
Sanshirō nói vậy, rồi bắt đầu cuộn tròn phần mép còn dư của tấm ga đệm vốn đã được trải rộng sẵn, anh cuộn dần từ phía mình hướng về phía cô gái đang nằm, chỉnh trang lại dải phân cách màu trắng vừa được thiết lập ở chính giữa đệm đó. Cô gái trở mình xoay lưng về phía Sanshirō. Anh trải hai cái khăn tắm liền nhau lên khu phận riêng của mình, sau đó anh ngả người duỗi thẳng trên hai tấm khăn và ngủ. Đêm đó, Sanshirō nằm gọn lỏn, không thò cả chân và tay ra ngoài phạm vi hai tấm khăn hẹp đó. Cô gái cũng không mở miệng nói một câu nào, chỉ nằm quay mặt vào tường không hề cựa quậy.
Rồi đêm dài cũng qua. Rửa mặt xong, cô gái tủm tỉm cười và hỏi: “Đêm qua anh không bị rận cắn chứ?” Sanshirō thật thà đáp: “Không, cảm ơn cô.” Và cúi xuống chọc chọc những hạt đậu trong chiếc cốc nhỏ.
Hai người thanh toán tiền phòng rồi rời khỏi nhà trọ. Khi tới trạm chờ xe, cô gái lần đầu tiên thổ lộ với Sanshirō rằng cô sẽ đi đến thành phố Yokkaichi bằng tuyến Kansai. Chuyến tàu mà Sanshirō đang chờ đã đến gần. Còn cô gái sẽ phải chờ chuyến của mình thêm một lúc nữa. Cô tiễn Sanshirō đến tận cửa soát vé và nói:
- Xin lỗi anh nhiều vì đã làm phiền. Tạm biệt anh, chúc anh đi may mắn.
Cô gái cảm tạ vô cùng lễ phép. Sanshirō vẫn một tay cắp túi và ô, tay kia cầm chiếc mũ cũ rích, đáp cụt lủn:
- Tạm biệt!
Cô gái chăm chú dõi theo Sanshirō rồi nói với vẻ thật thản nhiên: “Anh đúng là một gã nhát gái” và cô mỉm cười.
Sanshirō có cảm giác như vừa bị ném thẳng từ trên cao xuống đất. Chui lên khoang rồi mà vẫn thấy hai tai nóng bừng bừng. Anh ngồi thu mình, bất động hồi lâu. Cuối cùng, tiếng còi báo hiệu khởi hành cũng vang lên. Đoàn tàu bắt đầu chuyển bánh. Sanshirō kín đáo nhoài người nhìn qua cửa sổ, nhưng cô gái ấy đã đi rồi. Chỗ đó chỉ còn trơ lại một chiếc đồng hồ lớn. Sanshirō khẽ khàng trở về chỗ ngồi. Hành khách khá đông. Dù vậy, hình như chẳng ai buồn để ý đến động thái của Sanshirō. Chỉ có một người đàn ông ngồi ở phía đối diện chênh chếch với Sanshirō là liếc nhìn một chút khi anh trở về ghế ngồi.
Bị ông ta chú ý, Sanshirō không hiểu sao cảm thấy chờn chợn. Nghĩ rằng việc đọc sách có thể làm dịu lại tâm trạng đang bấn loạn,
Sanshirō mở túi, hai tấm khăn tắm đêm qua được ấn nhét ngay trên cùng, gạt chúng sang một bên, bàn tay anh tình cờ lục được ở đáy túi bộ tiểu luận của Bacon mà vốn khó đến mức đọc mấy cũng không hiểu. Bộ tiểu luận được đóng gáy tạm bợ xộc xệch trông đến tội nghiệp. Anh không có ý định đọc bộ tiểu luận này trên tàu vì vốn dĩ đã định gửi chúng đi trước cùng đống hành lý cồng kềnh. Rồi trong lúc thu dọn đồ đạc còn sót lại, anh phát hiện ra chúng nên tiện tay ném luôn vào túi xách cùng vài ba cuốn khác nữa. Đó chỉ là một sự lựa chọn hú họa. Sanshirō mở trang hai mươi ba của cuốn tiểu luận Bacon. Mà cũng chẳng có hứng thú để đọc. Dù là Bacon hay bất kỳ một cuốn nào khác. Tuy nhiên anh vẫn cẩn trọng mở đến trang hai mươi ba, dừng mắt ở đó, không đọc, anh lại hồi tưởng chuyện đêm trước. Cô gái ấy là thế nào nhỉ? Trên đời này liệu có ai như cô ấy không? Nên nghĩ là cô ấy bình tĩnh tự tại hay vô giáo dục? Là dạn dĩ hay vô tư? Nhưng nói tóm lại anh sẽ không bao giờ có được câu trả lời vì bản thân anh cũng không có ý định tiến xa hơn với cô ấy. Nhưng giá như anh cứ mạnh dạn thử để mọi chuyện tiến triển thêm một chút thôi, thì biết đâu đấy. Tuy nhiên anh đã không đủ dũng khí. Ngay trước lúc chia tay, Sanshirō quá sốc khi bị cô gái bảo rằng, anh đúng là đồ nhát gái. Anh cảm thấy như điểm yếu của suốt hai mươi ba năm cuộc đời bỗng chốc bị bóc trần. Không một ai, kể cả mẹ anh, có thể phán xét anh chuẩn như thế.
Nghĩ đến đây, Sanshirō thêm phần buồn nản. Anh có cảm giác như vừa bị giáng một đòn rất đau bởi một kẻ quá đỗi giời ơi đất hỡi, đau đến mức không thể ngẩng đầu lên được. Anh thấy mình thật không phải đối với trang hai mươi ba của tập tiểu luận Bacon.
Quả thật, ồ, không được cuống lên như vậy. Anh chẳng phải là một sinh viên có học vấn sao? Thật tổn hại đến tư cách. Lẽ ra anh nên có bài ứng phó tốt hơn. Nhưng một khi phụ nữ đã hành xử như vậy, thì Sanshirō, bản thân vốn là người có học, sẽ không còn cách phản ứng nào khác ngoài việc tránh xa đối phương. Song sống vậy thì quá khiên cưỡng, thiếu nhuệ khí, khiến anh thấy mình bỗng chốc giống như một kẻ bẩm sinh đã tàn phế.
Sanshirō đột ngột thay đổi tâm trạng khi anh sực nhớ đến một thế giới khác. Giờ đây anh đang đến Tokyo. Sẽ vào Đại học. Sẽ tiếp xúc với những học giả nổi tiếng, kết giao với nhiều sinh viên xuất thân từ mọi giai tầng, nghiên cứu ở thư viện, viết sách. Rồi anh sẽ được cả thế giới ca tụng. Mẹ anh hẳn sung sướng lắm. Sanshirō đã xốc lại tinh thần bằng cách tưởng tượng ra tương lai huy hoàng này, thế là anh thấy không cần thiết phải cắm mặt vào trang hai mươi ba nữa. Anh khẽ ngẩng lên. Chênh chếch từ phía đối diện, anh bắt gặp ánh mắt người đàn ông khi nãy lại đang nhìn mình. Lần này Sanshirō cũng nhìn lại. Một người đàn ông để râu rậm. Trên khuôn mặt dài và gầy hóp có nét gì đó gợi tưởng đến người theo đạo Shinto[5]. Nói chung, chỉ có sống mũi thẳng tắp là mang vẻ phương Tây. Sanshirō vẫn đang nhìn cuộc đời qua lăng kính của một học sinh, nên khi bắt gặp người đàn ông này, mặc nhiên anh áp ông ta vào hình ảnh một thầy giáo. Người đàn ông khoác tấm áo kimono mùa hè có nhiều họa tiết bắt mắt màu trắng và xanh da trời, bên trong mặc áo lót trang nhã cũng màu trắng, chân đi tất xỏ ngón màu xanh hải quân. Nhìn bộ dạng ấy, Sanshirō nhận định chắc đây là một ông thầy dạy trường trung học. Bằng nhãn quan của một người trẻ tuổi đang chờ đón tương lai rộng mở, Sanshirō cảm thấy có điều gì đó thật tiếc nuối. Người đàn ông chắc đã tứ tuần, một cái mốc cho
thấy mọi thứ dường như sắp hết thời. Ông liên tục rít thuốc lá. Với dáng ngồi khoanh tay, cùng làn khói dài phả ra từ lỗ mũi, nhìn ông ta dường như rất thảnh thơi. Chốc chốc ông ta lại đứng lên để làm gì đó, hoặc đi vệ sinh. Mỗi lần đứng dậy, ông ta vươn vai, có vẻ đang rất chán chường, thậm chí còn không thiết mượn tờ báo của một hành khách khác đang đọc dở để ngay bên cạnh. Sanshirō tự nhiên thấy tò mò. Anh gấp tập luận văn của Bacon lại, định bụng sẽ lục tìm một cuốn tiểu thuyết khác và đọc một cách tử tế, nhưng rồi lại thôi vì nghĩ rằng lục tìm sách lúc này khá phiền phức. Anh muốn mượn tờ báo của người ngồi đối diện để đọc. Tiếc thay người đó lại đang ngáy khò khò. Sanshirō vươn mình với tay lấy tờ báo, chủ ý hỏi người đàn ông rậm râu:
- Không ai đọc đúng không ạ?
Người đàn ông trả lời với vẻ mặt bình thản:
- Chắc chẳng ai đọc đâu. Cậu cứ đọc đi.
Sanshirō dù tay đã cầm tờ báo, nhưng sao vẫn thấy trong lòng ngổn ngang trăm mối. Anh mở tờ báo ra, mất một đến hai phút lướt qua mà chẳng tìm được tin tức đặc biệt nào đáng đọc. Sanshirō gấp tờ báo ngay ngắn, vừa trả về chỗ cũ, vừa khẽ gật đầu đáp lễ. Ở phía đối diện, người đàn ông cũng hơi gật đầu chào và hỏi:
- Cậu là học sinh trung học à?
Sanshirō cảm thấy khoái chí vì người đàn ông nhận ra cậu đã lột bỏ biểu tượng trường trung học trên chiếc mũ mình đang đội. Anh trả lời:
- Vâng ạ.
- Cậu ở Tokyo à?
- Không ạ, em đến từ Kumamoto[6], nhưng...
Nói đến đây thì anh im bặt. Dù rất muốn kể rằng mình đã là sinh viên Đại học. Nhưng rồi Sanshirō lưỡng lự và quyết định không cần thiết phải chia sẻ gì thêm. Người đàn ông gật gù:
- Ồ, ra vậy.
Và lại tiếp tục nhả khói. Ông ta cũng không thèm hỏi Sanshirō rằng vì sao học sinh Kumamoto lại đi Tokyo vào thời điểm này trong năm. Dường như ông ta không quan tâm đến học sinh Kumamoto thì phải. Lúc này, anh chàng đang ngủ phía đối diện Sanshirō cũng lẩm bẩm:
- Ồ, tất nhiên.
Và lại tiếp tục ngủ. Chẳng có gì lạ cả, anh chàng đang nói mơ thôi. Ông rậm râu nhìn Sanshirō tủm tỉm cười. Sanshirō nhân tiện hỏi:
- Còn anh đi đâu vậy?
- Tokyo.
Ông ta trả lời chậm rãi gọn lỏn, phút chốc không thấy hơi hướng của thầy giáo cấp hai đâu nữa. Tuy nhiên, một khi đã đến mức phải lựa chọn chuyến tàu hạng ba này, thì rõ ràng ông ta đâu phải thành phần đáng nể. Sanshirō vì vậy cũng dừng cuộc trò chuyện. Ông rậm
râu vẫn ngồi khoanh tay, thỉnh thoảng lại dùng mũi guốc gõ nhịp âm thanh xuống sàn, đầy vẻ chán chường, một vẻ chán chường sâu kín không dễ gì giãi bày.
Khi tàu đến ga Toyohashi, anh chàng đang ngủ choàng tỉnh, vừa dụi mắt vừa xuống tàu. Sanshirō thầm nghĩ, hay thật, trong bối cảnh này, làm thế nào mà anh ta lại kịp tỉnh giấc đúng thời điểm nhỉ. Cảm thấy lo lắng vì sợ anh chàng vẫn đang nửa tỉnh nửa mơ đó lú lẫn đi nhầm cửa ga, nên Sanshirō dõi mắt nhìn theo từ cửa sổ. Nhưng anh ta tuyệt nhiên không nhầm mà bình an vô sự qua cửa soát vé, rồi bước đi như một người hoàn toàn tỉnh táo. Sanshirō yên tâm và đổi chỗ ngồi sang phía đối diện. Vì vậy lúc này anh ngồi cạnh ông rậm râu. Ông rậm râu lại di chuyển sang chỗ cũ của Sanshirō, thò cổ ra ngoài cửa sổ để mua một ít đào. Sau đó ông ta lại ngồi xuống cạnh Sanshirō và bày hoa quả ở giữa.
- Cậu ăn đi. - Ông ta nói.
Sanshirō cảm ơn và ăn một quả. Ông rậm râu có vẻ khoái khẩu nên ăn liên tục và mời Sanshirō ăn tiếp. Sanshirō lại ăn thêm một quả. Họ cùng nhau ăn đào, và từ lúc nào câu chuyện của hai người trở nên thân mật cởi mở hơn.
Theo lý luận của ông rậm râu này thì đào là thứ quả đậm nét thần tiên nhất trong các loại quả, và ẩn chứa một hương vị mê hoặc khó tả. Ông ta còn bảo, thứ nhất, hạt đào có hình dáng xấu xí, vô tích sự, thứ hai, hạt đào chi chít lỗ, nhưng tất cả những đặc điểm đó lại là những điều quá đỗi thú vị.
Lần đầu tiên nghe một lý luận như vậy, Sanshirō đã nghĩ ông rậm râu này luyên thuyên toàn điều thật ngớ ngẩn.
Sau đó ông ta lại bắt đầu một câu chuyện nữa:
- Đại thi hào Shiki[7] rất thích hoa quả. Ông ta là người lúc nào cũng thèm ăn. Shiki đã từng chén liền tù tì một lúc mười sáu quả hồng to. Nhưng vẫn chẳng thấm vào đâu. Dạng như tôi thì không thể địch nổi Shiki. - Ông rậm râu kết luận.
Sanshirō nghe và cười. Tuy nhiên, chính câu chuyện về đại thi hào Shiki này lại khiến anh cảm thấy có hứng thú.
Đang đoán rằng ông rậm râu sẽ tiếp tục đề tài Shiki, nhưng không, ông ta lại tủm tỉm cười và bảo:
- Cậu thấy đó. Những thứ mà ta khao khát, ta sẽ vươn tay với lấy theo một phản xạ tự nhiên phải không? Và chẳng có cách nào ngăn cản được. Loài lợn, thay vì không vươn tay lấy được, nó sẽ vươn mũi. Tôi từng nghe câu chuyện như thế này. Nếu bạn trói chặt một con lợn khiến nó không thể nhúc nhích được, rồi bày thức ăn ngay trước mũi nó, do không thể di chuyển nên chóp mũi con lợn sẽ dần dần vươn dài ra. Dài mãi dài mãi cho đến khi nào với tới thức ăn. Chiêm nghiệm, tham vọng là một thứ khủng khiếp nhất không gì sánh nổi.
Với Sanshirō, đó là một cách nói chuyện thật lấp lửng và khó đoán định, không biết là đùa cợt hay nghiêm túc.
- Này chàng trai, dù sao tôi và cậu cũng thật hạnh phúc vì sinh ra không phải làm kiếp lợn. Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta cứ mãi
vươn mũi theo những gì chúng ta khao khát? Chắc hẳn giờ đây chúng ta đang rất khốn đốn vì một cái mũi dài đến mức không thể ngồi vừa trên khoang tàu này.
Sanshirō phì cười. Tuy nhiên ông rậm râu lại im lặng khác thường.
- Cậu hẳn biết, cuộc sống vốn đầy rẫy nguy hiểm. Có một người tên là Leonardo da Vinci từng thử nghiệm tiêm chất thạch tín vào thân cây đào, để xem chất độc sẽ thấm nhiễm vào quả ra sao. Và có người đã chết sau khi ăn phải thứ quả nhiễm độc đó. Cậu thấy đó, cuộc sống đầy nguy hiểm khiến chúng ta luôn phải canh chừng.
Ông rậm râu vừa nói vừa dùng giấy báo gói gọn đống vỏ đào cùng hạt đào đã được gặm sạch, rồi ném thẳng ra ngoài cửa sổ. Lần này thì Sanshirō cảm thấy không cười nổi nữa. Nghe đến cái tên Leonardo da Vinci, Sanshirō không những thấy ngán ngẩm mà còn bất giác chợt nghĩ đến cô gái đêm qua. Anh lại rơi vào tâm trạng bồn chồn khó tả. Anh cố nín nhịn. Nhưng người đối thoại dường như không nhận thấy những biểu hiện tâm trạng này của Sanshirō, nên vẫn cất tiếng hỏi:
- Đến Tokyo, cậu sẽ đi đâu?
- Lần đầu đến Tokyo nên thực sự em cũng chưa biết sẽ thu xếp như thế nào. Em đang định sẽ ở ký túc xá sinh viên của Fukuoka.
- Vậy hóa ra cậu đã học xong trung học ở Kumamoto? - Vâng ạ. Em vừa tốt nghiệp.
- Ô, vậy à? - Ông rậm râu nói, cũng chẳng tỏ rõ là chúc mừng hay khen ngợi. - Vậy sắp tới cậu sẽ vào Đại học nhỉ? - Ông ta nói thêm với thái độ như thể vào Đại học là một điều hết sức tự nhiên bình thường.
Sanshirō cảm thấy hơi chút phật lòng. Anh đáp lời, chỉ bằng hai từ:
- Đúng vậy.
- Cậu học khoa gì? Khoa Luật à? - Người đàn ông lại hỏi. - Không, khoa Văn ạ.
- Ồ, vậy à? Ông ta nói.
Mỗi lần nghe cái điệp khúc “ồ, vậy à” đó là Sanshirō lại cảm thấy rối bời.
Nhân vật này phải là một người cực kỳ đẳng cấp, hay cực kỳ hạ lưu? Mà nếu cả hai đều không phải thì hẳn là với ông ta, trường Đại học chẳng có một chút duyên nợ hay mối đồng cảm nào. Nhưng Sanshirō không thể tìm được câu trả lời cho những băn khoăn đó. Nên anh thấy vô cùng khó xử trong việc tìm một thái độ ứng xử phù hợp dành cho người đàn ông này.
Đến Hamamatsu, như đã hẹn trước, cả hai cùng ăn cơm hộp. Ăn xong đã lâu, nhưng đoàn tàu vẫn chưa có dấu hiệu khởi hành. Nhìn ra ngoài, Sanshirō thấy có khoảng bốn đến năm hành khách châu Âu đang đi đi lại lại phía dưới, trước cửa sổ các toa tàu. Có một đôi trong số đó, chắc là vợ chồng, bất chấp thời tiết nóng bức, họ vẫn
nắm tay nhau. Người phụ nữ mặc kimono trắng tinh từ trên xuống dưới, đẹp mê hồn. Sanshirō từ thuở cha sinh mẹ đẻ tới giờ, chỉ từng gặp chừng năm đến sáu người châu Âu, trong đó có hai người là giáo viên trường trung học ở Kumamoto. Một trong hai giáo viên đó thật không may lại bị gù. Còn một người phụ nữ châu Âu nữa mà Sanshirō biết. Đó là người truyền giáo có khuôn mặt rất nhọn, giống hệt con cá đối hoặc con cá nhồng. Vì vậy người phụ nữ châu Âu đẹp lộng lẫy này không đơn giản chỉ là hiếm gặp mà phải nói là thuộc giới thượng lưu. Sanshirō nhìn như dán mắt vào họ, mê mẩn. Anh nghĩ, ở những người như vậy, sự ngạo mạn là điều dễ hiểu. Anh mường tượng đến cảnh mình đi dưới trời châu Âu, nếu lọt thỏm vào giữa đám người này, hẳn sẽ hèn mọn như con rùa rụt cổ. Khi hai người đi qua cửa sổ chỗ Sanshirō ngồi, anh cố gắng lắng tai nghe câu chuyện của họ, nhưng hoàn toàn chẳng hiểu gì.
Phát âm có vẻ hoàn toàn khác với cô giáo ở Kumamoto.
Đúng lúc đó ông rậm râu từ phía sau vai Sanshirō cũng vươn người thò cổ ra ngoài cửa sổ.
- Kiểu này chắc còn lâu chúng ta mới có thể khởi hành. Vừa nói ông ta vừa liếc nhìn cặp đôi người châu Âu vừa đi qua. - Đẹp thật!
Người đàn ông thì thầm, rồi ngáp dài. Sanshirō nhìn lại mình, đúng là một gã nhà quê chính hiệu, anh nhanh chóng rụt cổ vào và về chỗ ngồi. Tiếp theo, ông rậm râu cũng về chỗ.
- Người Âu châu đẹp thật, phải vậy không?
Ông ta nói. Sanshirō cũng chẳng biết phải trả lời thế nào nên anh chỉ gật đầu ậm ừ và cười. Lập tức ông rậm râu thốt lên:
- Đáng thương thay cho người Nhật chúng ta. Dù chúng ta có giành thắng lợi trong cuộc chiến Nga-Nhật, dù chúng ta có trở thành cường quốc hạng nhất, thì chúng ta vẫn chỉ một bộ mặt như thế này, một thể trạng yếu ớt như thế này, nghĩa là chúng ta vẫn chả làm nên được điều gì khác biệt. Chỉ cần nhìn vào những căn nhà nơi chúng ta đang sống và những khu vườn xung quanh, sẽ thấy mọi thứ đều phảng phất đường nét của một khuôn mặt ấy. Thế này nhé, nếu đây là lần đầu cậu đến Tokyo thì chắc hẳn cậu chưa từng nhìn thấy núi Phú Sĩ, đúng không? Vậy sắp tới cậu có thể nhìn thấy núi Phú Sĩ từ cửa sổ toa tàu, hãy chiêm ngưỡng nhé. Đó là biểu trưng đẹp nhất của Nhật Bản. Không có gì đáng tự hào hơn đỉnh Phú Sĩ. Nhưng đó lại là tạo phẩm của thiên nhiên, đã tồn tại từ ngàn xưa. Phải thừa nhận, Phú Sĩ không phải do chúng ta xây dựng nên.
Ông rậm râu nói và lại tủm tỉm cười. Sanshirō không thể tưởng tượng được rằng sau cuộc chiến Nga-Nhật vẫn tồn tại những người như thế này. Ông ta như không phải người Nhật vậy.
- Nhưng mà, từ bây giờ Nhật Bản sẽ dần dần mạnh lên, phải vậy không? - Sanshirō lý luận.
- Nhật Bản sẽ suy vong. - Người đàn ông trả lời lạnh lùng.
Bất kỳ ai ở Kumamoto nếu phát ngôn như vậy sẽ lập tức bị ăn đòn. Tồi tệ hơn, có thể bị bắt giam vì tội xâm hại lợi ích quốc gia.
Sanshirō được sinh ra và lớn lên giữa một bầu không khí mà dường như nơi đó đã tác động đến từng ngóc ngách trong não bộ của anh khiến không còn một chỗ trống để nhồi nhét những tư tưởng kiểu này. Vì vậy Sanshirō nghĩ có thể ông ta lợi dụng mình còn non dại mà đùa bỡn chăng. Ông rậm râu vẫn cười tủm tỉm. Song âm điệu thì lại thờ ơ, lãnh đạm. Sanshirō không biết đâu mà lường. Anh quyết định im lặng, dừng tiếp chuyện đối phương.
Nhưng ông rậm râu lại lên tiếng:
- Tokyo lớn hơn Kumamoto. Và Nhật Bản lại lớn hơn Tokyo. Và có nơi lại lớn hơn Nhật Bản.
Người đàn ông ngừng nói một lát, còn Sanshirō vẫn đang lắng tai nghe.
- Thậm chí những gì trong đầu cậu sẽ lại vượt tầm hơn Nhật Bản, phải vậy không?
Người đàn ông tiếp tục.
- Đừng để mình bị khuất phục, dù đó là Nhật Bản, hay bất cứ điều gì khác. Cậu có thể ngây thơ tin tưởng rằng cậu đang cống hiến cho Tổ quốc, vì Tổ quốc, nhưng để bản thân bị điều khiển như vậy, tất cả những gì cậu đang làm chỉ khiến đất nước lụn bại mà thôi.
Khi nghe những điều này, Sanshirō thấy mình đã thực sự rời xa khỏi Kumamoto. Đồng thời anh ngộ ra rằng bản thân mình ngày còn ở quê đã rất hèn nhát.
Đêm đó, Sanshirō tới Tokyo. Lúc chia tay, ông rậm râu không cho Sanshirō biết tên. Anh cũng chẳng có ý định hỏi vì anh tin rằng Tokyo, khác với Kumamoto quê anh, những người phát ngôn như ông ta chắc rất nhiều, ở đâu cũng có.
Chương 2
T
okyo có quá nhiều điều mới mẻ đối với Sanshirō. Đầu tiên, anh ngạc nhiên với những hồi chuông leng keng của tàu điện. Tiếp theo, anh bất ngờ trước một biển người khổng lồ lên xuống không ngừng giữa mỗi hồi chuông leng keng đó. Còn nữa, khu phố sầm uất Marunouchi cũng làm anh choáng ngợp. Nhưng điều khiến anh ngỡ ngàng nhất là Tokyo rộng lớn vô biên. Chưa hết, khắp nơi ngổn ngang những tấm gỗ, chất ngất những đống đá. Những ngôi nhà mới xây lùi sâu hai, ba mét so với mặt đường, khu nhà kho cũ đang phá dở chừng, chỉ còn lại một phần mặt tiền lẻ loi trơ trọi. Đập vào mắt Sanshirō là cảnh vạn vật đang bị phá hủy đồng thời cũng đang được tái thiết. Một chu trình vận động cật lực. Sanshirō ngạc nhiên tột cùng. Nói cách khác, cú sốc của anh có mức độ và tính chất giống hệt trường hợp một gã nhà quê chân đất mắt toét lần đầu mon men ra chốn thị thành. Mớ kiến thức sách vở của anh không đủ để phát huy hiệu quả giúp anh chống đỡ cơn khủng hoảng này. Sự tự tin của Sanshirō đã tiêu tan phân nửa sau hàng loạt những cú sốc như vậy. Lúc này trông anh bối rối, khổ sở vô cùng.
Nếu những vần xoay không ngừng nghỉ này chính là hiện thân của thế giới hiện thực, thì cũng có nghĩa cuộc sống của Sanshirō từ trước tới giờ coi như chưa hề va chạm với cái gọi là thế giới hiện thực đó dù chỉ mảy may trong đường tơ kẽ tóc. Sanshirō giống y chang một kẻ nằm ngủ trưa trên con đèo Horagatoge[8], xa rời trần thế, không biết sự đời, không rành thế cuộc. Được rồi, vậy thì từ hôm nay, liệu anh có thể từ bỏ lý tưởng học thuật mình đang theo đuổi để góp sức cống hiến vào thế cuộc đang biến động một cách khốc liệt kia không? Điều đó thật không hề dễ dàng. Giờ đây Sanshirō đang đứng giữa những dòng chảy cuộc sống, tuy nhiên, cho đến thời điểm được đặt trong vị trí mới này và buộc phải quan sát mọi hoạt động đang diễn ra xưng quanh, thì cuộc sống của Sanshirō vẫn tuyệt nhiên không hề thay đổi, vẫn theo phương cách của một sinh viên. Thế giới vận động không ngừng. Sanshirō nhìn sự vần xoay đó, nhưng không biết bằng cách nào để có thể hòa mình góp sức cống hiến. Thế giới riêng của Sanshirō và thế giới hiện thực tuy ở cùng một bình diện nhưng lại không có bất kỳ một điểm chung nào. Như vậy, thế giới hiện thực đang vận động theo vòng quay của nó, và bỏ lại Sanshirō trơ trọi phía sau, cùng vô vàn nỗi bất an.
Sanshirō đứng giữa Tokyo, ngắm dòng chảy của tàu điện, xe lửa, người mặc kimono đen, người mặc kimono trắng, trong lòng ngổn ngang trăm mối. Anh đã không mảy may để ý đến sự hoạt động của một đường lối tư tưởng vốn bị vùi quên phía sau cuộc đời học sinh - đường lối tư tưởng của Meiji[9] đang tái thực hiện chu trình hoạt động suốt ba trăm năm của lịch sử phương Tây, gói gọn trong vòng bốn mươi năm của Nhật Bản.
Đúng lúc Sanshirō đang bị nhốt ngạt giữa Tokyo đầy náo động, đang cô đơn và u uất, thì có thư của mẹ từ quê nhà. Đó là thứ đầu tiên anh nhận được từ khi đặt chân đến Tokyo. Bức thư mở đầu bằng câu chuyện mẹ kể về một vụ mùa bội thu. Sau đó là lời nhắc nhở Sanshirō phải chú ý chăm sóc bản thân và căn dặn rằng người Tokyo rất gian xảo, cần chú tâm cảnh giác, không để bị lừa. Thư mẹ còn nhắn nhủ Sanshirō không phải lo lắng gì về chuyện tiền bạc, vì khoản học phí của anh sẽ được thu xếp để kịp gửi lên vào cuối tháng, ngoài ra, mẹ còn lưu ý rằng anh họ Katsuta Masa có một người bà con nghe nói đã tốt nghiệp Đại học và đang làm việc tại khoa Vật lý của trường, Sanshirō nên đến chơi, có thể nhờ anh ấy giúp đỡ từ nay về sau. Sanshirō đoán rằng quan trọng nhất là cái tên để liên lạc thì mẹ lại quên viết trong thư, nên mẹ đã ghi thêm ở bên lề thư tên của người đó là Nonomiya Sohachi. Bên lề, mẹ còn kể lể thêm một vài chuyện nữa. Nào là con ngựa xám nhà Saku đã chết vì đột ngột đổ bệnh, còn Saku đang rất suy sụp, nào là cô nàng Omitsu có gửi cho Sanshirō một ít cá, nhưng vì nguy cơ bị ôi thiu trên quãng đường từ quê xa lên Tokyo, nên ở nhà mọi người đã ăn hết, vân vân... Sanshirō đọc bức thư mà như thấy phảng phất tư vị của một miền viễn ức quá đỗi xa xôi. Biết rằng như thế là thật có lỗi với mẹ, nhưng anh vẫn nghĩ mình chẳng đến mức thừa thời gian để đọc những thứ như thế này. Tuy nhiên anh vẫn lật giở bức thư của mẹ một lần nữa. Dù sao thì điểm giao thoa duy nhất giữa Kumamoto xa xôi và thế giới thực anh vừa chân ướt chân ráo bước vào chính là mẹ anh, một phụ nữ quê mùa và lỗi thời. Ngoài ra, còn phải kể đến cô gái đã cùng chung chuyến tàu. Cô ấy chính là tia chớp rạch ngang thế giới hiện thực, trong một cuộc chạm trán quá ngắn ngủi nhưng không kém phần dữ dội.
Sanshirō quyết định sẽ tới tìm Nonomiya Sohachi theo lời mẹ dặn trong thư.
Ngày hôm sau nắng nóng hơn nhiều so với bình thường. Vì đang là kỳ nghỉ nên dù đến khoa Vật lý của trường Đại học thì cũng không chắc gặp được Nonomiya Sohachi. Sanshirō đoán vậy, nhưng vì trong thư mẹ không cho biết địa chỉ nhà Nonomiya Sohachi, nên anh định cứ đi đến trường trước, rồi nhân tiện hỏi địa chỉ luôn. Khoảng bốn giờ chiều, anh đi ngang qua trường Cao đẳng, rồi bước vào cánh cổng Yayoichou của trường Đại học. Lối vào bụi đường đóng dày đến hai tấc, in đậm dấu ấn của gót giày, dép, guốc gỗ cùng vô số vết lăn của bánh xe kéo, xe đạp. Một con đường kinh khủng đến mức cảm thấy ngạt thở. Nhưng sau khi bước vào bên trong khuôn viên của trường Đại học, tại nơi bạt ngàn cây xanh này, tâm khí bỗng như được hồi sinh.
Sanshirō thử mở cánh cửa đầu tiên, nhưng đã bị khóa, anh vòng ra phía sau nhưng cũng không tìm được lối vào. Cuối cùng anh đi sang phía bên hông. Định bụng thử thêm một lần nữa, anh đẩy cửa. Lần này thì thành công. Ở trong góc nơi bốn phía hành lang giao nhau, bác gác cổng đang ngủ trưa. Sau khi biết mục đích tìm đến đây của Sanshirō, bác gác cổng nhìn xa xăm về phía rừng Ueno một hồi lâu, như để cố lục tìm trong trí nhớ, rồi đột nhiên nói:
- Có đấy, người mà cậu đang tìm có khả năng ở đây.
Nói rồi ông mất hút vào bên trong. Im lặng như tờ, không một bóng người. Một lúc sau người gác cổng xuất hiện và nói với Sanshirō một cách rất thân thiện:
- Thấy rồi, người cậu tìm có ở đây, đi theo tôi.
Sanshirō theo gót người gác cổng, rẽ ở một khúc quanh rồi men theo con dốc đổ bê tông. Trời đất bỗng tối sầm. Giống như khoảnh khắc mắt bị lóa mờ bởi ánh mặt trời chói lòa. Nhưng một lúc sau mắt anh ổn định trở lại và bắt đầu nhìn rõ xung quanh. Sanshirō đang ở dưới hầm nên không khí khá mát mẻ. Bên trái là cánh cửa đã mở sẵn. Từ phía trong ló ra một khuôn mặt mang tướng mạo nhà Phật với vầng trán rộng và đôi mắt to. Nonomiya khoác áo vest lấm tấm vết ố, bên trong mặc áo cộc. Anh cao ráo, mảnh khảnh, một vóc dáng rất tương thích với tiết trời nóng bức. Nonomiya cúi chào, gập thẳng lưng về phía trước.
- Cậu vào đi! - Nonomiya vừa nói vừa quay vào trong phòng.
Sanshirō bước đến trước cửa và nhòm vào trong. Nonomiya đã yên vị trên ghế và nhắc lại:
- Cậu vào đi.
Nơi đó kê sẵn một cái bục, một tấm phản kê trên bốn chân chống vuông. Sanshirō ngồi lên bục, tự giới thiệu mình với người đối diện, và nhấn mạnh thêm rằng từ nay về sau rất cần Nonomiya giúp đỡ chỉ bảo. Nonomiya chỉ nghe và ậm ừ. Cách ậm ừ đó sao giống hệt ông ăn đào ở trên tàu. Sau khi trình bày sơ qua tình hình, Sanshirō cũng thấy hết sạch chuyện để nói. Nonomiya cũng thôi ậm ừ nữa.
Sanshirō đảo mắt nhìn quanh căn phòng. Một cái bàn dài và to bằng gỗ sồi được kê ở chính giữa căn phòng. Trên bàn ngập các loại đồ nghề cùng một cỗ máy cuốn chằng chịt dây điện to bản, bên
cạnh là một bát thủy tinh to đựng đầy nước. Ngoài ra còn giấy tờ, dao, và một cái cà vạt vứt chỏng chơ. Cuối cùng, anh nhìn vào góc phòng phía trước, nơi đó kê một bục đá hoa cương cao khoảng một mét, trên bệ đặt một thứ máy móc phức tạp có kích thước gần bằng chiếc lon thiếc. Sanshirō phát hiện có hai cái lỗ ở trên thân lon. Cái lỗ lóe lên như mắt rắn.
Nonomiya vừa cười vừa nói:
- Chỗ đó đang sáng lấp lánh đúng không?
Và Nonomiya giải thích với Sanshirō như sau:
- Tranh thủ vào ban ngày, tôi chuẩn bị sẵn sàng mọi thứ. Đêm về, khi giao thông cùng tất cả các hoạt động khác lắng xuống, trong căn hầm tối om và tĩnh lặng này, tôi ngắm vạn vật giống như qua con mắt của kính viễn vọng. Đó là một thí nghiệm về áp lực của tia sáng. Tôi đã bắt tay vào thí nghiệm này từ Tết vừa rồi, nhưng do gặp trục trặc về khâu trang thiết bị nên mãi vẫn chưa có được kết quả như mong đợi. Mùa hè thì tạm chịu đựng được, nhưng những đêm đông trở lạnh thì thật khó vượt qua nổi. Tôi hầu như không chịu được rét, cho dù đã mặc áo khoác dày và quàng khăn.
Sanshirō rất đỗi ngạc nhiên. Cùng với sự ngạc nhiên đó, anh cố vắt óc để nắm bắt xem ánh sáng có áp lực như thế nào, áp lực đó có vai trò như thế nào. Nonomiya đề nghị:
- Cậu xem thử đi này.
Sanshirō cũng chỉ định xem cho vui, anh bước đến gần kính viễn vọng đặt cách bàn đá hoa cương khoảng hơn hai mét, dùng mắt
phải để nhìn nhưng chẳng thấy gì cả. Nonomiya hỏi: - Thế nào, có thấy gì không?
- Chẳng thấy gì khác cả. - Sanshirō trả lời
- À, quên, nắp ống kính chưa mở.
Nonomiya nói và rời khỏi ghế, anh tháo chiếc nắp đang che chắn phần đầu ống kính. Sanshirō nhìn vào đó, thấy một quầng sáng tỏa ra ánh mờ ảo, lại có nhiều thước đo được chia độ sẵn. Dưới đáy xuất hiện con số 2.
- Nhìn thấy gì không? - Nonomiya lại hỏi.
- Tôi thấy xuất hiện số 2. - Sanshirō nói.
- Ngay bây giờ cậu sẽ thấy nó chuyển động.
Nonomiya vừa nói vừa đi về phía sau máy và tẩn mẩn làm gì đó. Một lúc sau thước đo bắt đầu chuyển động trong vùng sáng, số 2 biến mất, thay vào đó số 3 xuất hiện. Cứ thế, lại đến số 4 xuất hiện. Rồi số 5. Lần lượt đến tận số 10. Rồi bỗng nhiên thước đo đó lại chuyển động theo chiều ngược lại. Số 10 biến mất, thay vào đó số 9 xuất hiện. Cứ thế lại biến mất và xuất hiện tạo thành dãy số lùi 8, 7, 6, cho đến số 1 thì dừng lại. Nonomiya lại hỏi:
- Thế nào?
Sanshirō rất ngạc nhiên, rời mắt khỏi ống kính viễn vọng. Nhưng anh cũng chẳng muốn tìm hiểu thêm về ý nghĩa của thước đo đó. Anh lễ phép cảm ơn, rồi rời khỏi căn hầm. Bước tới chốn có bóng
người qua lại, anh bắt gặp một vùng trời vẫn đang rừng rực đỏ. Thời tiết rất nóng, Sanshirō hít thở thật sâu. Mặt trời dần chìm về phía tây đang rọi nắng nghiêng nghiêng trên con dốc thênh thang. Những khung cửa sổ bằng kính của quần thể kiến trúc thuộc khoa Kỹ thuật tọa lạc ở hai bên đường trên đầu dốc đang tỏa sáng như thiêu đốt dưới ánh dương. Trên bầu trời trong vắt, xa đến thăm thẳm, từ chân trời phía tây, những ngọn lửa đang bùng cháy hắt ngược lại một quầng đỏ nhạt khiến Sanshirō cảm thấy bỏng rát tận đỉnh đầu. Một nửa tấm lưng hứng trọn ánh mặt trời rọi chiếu, Sanshirō rẽ vào khu rừng phía bên trái. Ráng chiều cũng đang nhuộm nắng hết nửa khu rừng. Lá xanh xen lẫn bóng tối như bị nhuộm thành sắc đỏ. Trên thân cây keyaki[10] to lớn, chú ve sầu đang hát nỉ non. Sanshirō đi về phía ao[11], và ngồi xuống.
Im lặng như tờ. Tiếng tàu điện cũng không thể vọng tới. Các chuyến tàu điện lẽ ra được phép chạy qua trước cổng Đỏ[12], nhưng do gặp phải sự phản đối của trường Đại học nên được điều chỉnh chạy vòng qua Koishikawa. Sanshirō đã từng đọc tin này trên một số tài liệu từ hồi còn ở Kumamoto. Ngồi cạnh ao, Sanshirō bất giác hồi tưởng lại sự kiện đó. Trường Đại học không có tuyến tàu điện chạy qua đang gần như bị cách ly với xã hội.
Ngẫu nhiên bước vào trường Đại học một lần, và gặp Nonomiya, một người dành hơn nửa năm sống dưới lòng đất để thực hiện các cuộc thí nghiệm về áp lực của ánh sáng.
Một Nonomiya trong bộ quần áo quá đỗi tuềnh toàng. Nếu gặp anh trên đường, mọi người sẽ nghĩ anh làm nghề thợ điện. Tuy nhiên, Sanshirō rất khâm phục Nonomiya. Cuộc sống của Nonomiya
gắn liền với lòng đất nơi anh đang miệt mài theo đuổi nghiên cứu của mình. Tuy nhiên, rõ ràng là vùng sáng trong kính viễn vọng đó dù có chuyển động thế nào đi chăng nữa, cũng không liên quan với thế giới hiện thực.
Có lẽ Nonomiya không định tâm tiếp xúc với thế giới hiện thực nơi chính anh đang sống. Nói đúng hơn, anh đang hít thở bầu không khí yên tĩnh nơi đây, có phải anh đã quen với trạng thái đó một cách rất tự nhiên? Và bản thân Sanshirō cũng vậy, anh tự hỏi, nên chăng mình cũng thử trải qua một cuộc đời như thế, không phân tâm, không dính dáng với thế giới đầy náo động.
Sanshirō nhìn chằm chằm vào mặt ao, đáy nước in bóng những thân cây to lớn thấy cả bầu trời xanh dưới lòng ao sâu. Với Sanshirō lúc này, vượt hẳn những ám ảnh về tàu điện, vượt Tokyo hay Nhật Bản, là một cảm giác hoang hoải muôn trùng. Anh cứ chìm vào cảm giác đó, mặc cho nỗi cô đơn như một màn mây mỏng bắt đầu lan tỏa bao trùm khắp chốn. Và anh thấy u tịch đến mức như thể đang bước chân xuống căn hầm của Nonomiya và ngồi lẻ loi ở đó.
Nhớ lại thời học cao trung ở Kumamoto, Sanshirō thường trèo lên đỉnh núi Tatsuta cô tịch gấp vạn lần, hoặc nằm ngủ ở sân vận động với thảm cỏ ngập tràn ánh trăng, để tận hưởng cảm giác lãng quên mọi sự trên đời, nhưng cảm thức về nỗi cô độc như bây giờ thì đây là lần đầu tiên anh nếm trải.
Phải chăng vì anh đã tận mắt chứng kiến một Tokyo cực kỳ sống động? Hay là... anh bỗng đỏ mặt hổ thẹn vì nhớ đến cô gái đã cùng chung chuyến tàu.
Đối với Sanshirō, thế giới hiện thực là không thể trốn chạy. Nhưng anh lại dự cảm thế giới đó đầy rẫy nguy hiểm và không thể tiếp cận. Anh định bụng sẽ quay về phòng trọ sớm và viết thư cho mẹ.
o0o
Sanshirō bất giác đưa mắt nhìn lên cao. Anh thấy hai người phụ nữ đang đứng trên ngọn đồi phía tay trái. Ngay dưới chân đồi nơi họ đứng là ao, phía trước là những bụi cây cao, phía sau là tòa nhà theo phong cách Gothic xây bằng gạch đỏ rực rỡ. Ánh tà dương cuối ngày từ phía xa hắt lại. Người phụ nữ đang đứng đối diện với ánh tà dương. Sanshirō ngồi trong bóng râm, từ vị trí thấp nhìn lên trên đỉnh đồi, anh thấy cả bầu trời trong sáng.
Một trong hai người phụ nữ, dường như bị chói mắt, phải che chiếc quạt trên trán nên Sanshirō không thể nhìn rõ mặt cô. Nhưng anh thấy rõ sắc màu rực rỡ của áo kimono và obi cô đang mặc. Màu trắng của đôi tabi[13] cũng nổi bật. Anh không nhận ra màu sắc của hanao[14] do khoảng cách khá xa, còn đôi zori[15] cô ấy đang đi thì lại nhìn rất rõ.
Người phụ nữ còn lại mặc một thân áo trắng. Cô không cầm quạt, hay bất cứ thứ gì cả, hơi cau mày như đang tập trung suy nghĩ điều gì. Từ vị trí cao trên đồi, cô khom người, hai tay khum lại trước mắt để soi nhìn những thân cây cổ thụ đang chìa cành in bóng dưới lòng ao sâu. Người phụ nữ cầm quạt tiến tới trước một chút. Người phụ nữ mặc đồ trắng lùi khỏi bờ ao một bước chân. Hai người tạo thành đôi bóng đổ dài nghiêng nghiêng. Lúc này, Sanshirō không có ấn tượng đặc biệt gì về họ ngoài những sắc màu đẹp mắt. Tuy
nhiên, đối với một anh nhà quê ra tỉnh, những sắc màu này mới thật mê hoặc làm sao, không lời nào tả xiết, không bút nào viết nổi. Anh chỉ có thể đoán cô áo trắng là y tá. Sanshirō nhìn kỹ lại một lần nữa. Cô áo trắng bắt đầu dạo bước với dáng đi không hề vội vã. Đôi chân cứ thong dong như thể đang tản bộ. Cô gái cầm quạt cũng vậy, bước khoan thai. Hai người cùng nhau xuống dốc, phong thái thảnh thơi như trong một cuộc hẹn dạo chơi. Dưới chân dốc có một cây cầu đá, nếu hai cô gái không qua cầu, hẳn họ sẽ đi thẳng về phía tòa nhà khoa Khoa học. Nhưng nếu qua cầu, họ sẽ tiến về phía sát bờ ao, tới vị trí Sanshirō đang ngồi.
Và đúng là họ đã qua cầu. Cô gái khi nãy giờ không che quạt nữa. Tay trái cô cầm bông hoa nhỏ màu trắng, nâng lên sát mũi để hít thở mùi hương. Vừa dạo bước vừa tận hưởng hương thơm, nên đôi mắt cô cứ chăm chăm nhìn xuống bông hoa. Cô đột nhiên dừng lại khi chỉ cách chỗ Sanshirō đang đứng vài bước chân.
- Cây gì đây nhỉ? - Cô ngửa mặt và nói.
Một cây sồi lớn đang xòe những tán lá dày trên cao đến độ che khuất cả mặt trời và tỏa bóng tròn vươn ra tận mép nước.
- Đây là một cây sồi. - Cô y tá nói. Giống như đang giảng giải cho một đứa trẻ.
- Ồ, chưa hề đơm trái nhỉ.
Cô vừa nói vừa rời mắt khỏi tán cây và liếc nhanh Sanshirō. Sanshirō chắc chắn kịp nhận ra khoảnh khắc đôi mắt đen huyền của cô gái chiếu sang anh. Ấn tượng ban đầu về màu sắc tan biến hoàn
toàn, thay vào đó là những gì thật khó nói bằng lời. Sao giống y cảm giác lúc bị cô gái chung chuyến tàu bảo: “Anh đúng là đồ nhát gái”, Sanshirō trở nên sợ hãi. Hai cô gái đi ngang qua trước mặt anh. Cô trẻ hơn thả rơi bông hoa màu trắng ở phía Sanshirō. Anh nhìn họ bước đi. Cô y tá đi trước, cô trẻ hơn đi sau. Lúc này, Sanshirō nhìn rõ chiếc obi của cô nhuộm một màu sắc tươi sáng, ngoại trừ những họa tiết lá mùa thu in trên nền vải trắng.
Cô gái cài bông hồng bạch tinh khôi lên mái tóc huyền. Bông hồng rực rỡ nổi bật trên nền đen của mái tóc, trong bóng râm của tán cây.
Sanshirō thẫn thờ. Một lúc sau anh nói bằng một giọng rất nhỏ: “Thật mâu thuẫn”. Đó là mâu thuẫn giữa không khí của trường Đại học và cô gái trẻ kia? Là mâu thuẫn giữa khối sắc màu đó và ánh mắt cô ấy nhìn anh? Là mâu thuẫn nảy sinh khi anh nhìn thấy cô gái đồng thời chợt nhớ tới người phụ nữ đã chung chuyến tàu? Hay định hướng cho tương lai của chính bản thân anh đang đứng trước hai ngã rẽ đầy mâu thuẫn? Hay mâu thuẫn nằm ở chỗ anh đang ôm một nỗi sợ hãi đối với những gì đáng lẽ phải là niềm vui lớn? Một thanh niên xuất thân nông thôn như Sanshirō không thể nắm bắt được tất cả. Anh chỉ biết rằng có tồn tại mâu thuẫn. Nhưng mâu thuẫn nằm ở đâu? Sanshirō nhặt bông hoa cô gái vừa thả rơi và thử ngửi mùi hương. Tuy nhiên chẳng có mùi hương đặc biệt nào. Anh ném bông hoa xuống ao, những cánh hoa dập dềnh trên mặt nước. Đột nhiên từ phía trước có người cất tiếng gọi tên anh.
o0o
Sanshirō rời mắt khỏi bông hoa. Nhìn lên, anh thấy cái dáng cao lênh khênh của Nonomiya phía bên kia cây cầu.
- Cậu vẫn còn ở đây à? - Nonomiya nói.
Sanshirō chẳng trả lời, anh đứng dậy và bước từng bước như vô hồn về phía Nonomiya.
- Vâng.
Cuối cùng anh lên tiếng sau khi đã đặt chân lên cây cầu đá. Không hiểu sao anh bỗng như mất trí. Tuy nhiên Nonomiya chẳng chút ngạc nhiên trước bộ dạng thất thường này của Sanshirō.
- Cậu dạo mát à? - Nonomiya hỏi.
- Vâng, dạo mát. - Sanshirō lại nói.
Nonomiya nhìn mặt nước ao một hồi lâu, sau đó cho tay phải vào túi quần và lục tìm cái gì đó. Một phần của chiếc phong bì nhô ra khỏi túi, chữ viết trên đó rõ ràng là bút tích của một người phụ nữ. Nonomiya hình như không tìm thấy thứ mình đang cần tìm nên lại rút tay ra.
- Hôm nay do máy móc thiết bị hơi có vấn đề nên sẽ không có cuộc thí nghiệm đêm. Giờ tôi định đi bộ sang Hongo[16] sau đó về nhà, cậu có muốn đi cùng không?
Sanshirō vui vẻ nhận lời. Họ leo lên đỉnh dốc, hướng về phía ngọn đồi. Nonomiya dừng lại một chút nơi lúc nãy hai cô gái đã
đứng, anh phóng tầm mắt ngắm toàn cảnh tòa nhà màu đỏ hiện lên giữa hàng cây xanh và ao nước dưới chân những tảng đá cao.
- Phong cảnh thật tuyệt phải không? Chỉ có một chút phần góc của tòa nhà kia nhô ra từ những tán cây. Ô, chẳng phải là rất tuyệt ư? Một khối kiến trúc thật hoàn hảo. Tòa nhà của khoa Kỹ thuật cũng rất tốt nhưng tôi thấy tòa nhà kia còn hoàn hảo hơn.
Sanshirō khá ngạc nhiên vì năng lực thưởng thức kiến trúc của Nonomiya. Nói một cách thực lòng, bản thân anh cũng không biết cái nào đẹp hơn. Bởi vậy, lúc này anh lại trở thành người đáp chuyện ậm ừ.
- Và tôi phải nói thêm rằng, hiệu ứng tạo bởi nước và cây xanh, chúng không hẳn là điều gì đó quá đặc biệt. Nhưng nói gì thì nói, vì đây là giữa trung tâm Tokyo, nên sự tĩnh lặng này thật quý. Môi trường học thuật cần một nơi như thế này. Đáng buồn là Tokyo thời gian gần đây đang trở nên quá xô bồ nhộn nhạo.
Vừa rảo bước, Nonomiya vừa chỉ về phía tòa nhà bên tay trái và bảo: “Đó là Manshon[17], là nơi diễn ra các cuộc họp khoa. Bằng cách nào đó, họ vẫn đang vận hành công việc mà không cần đến sự có mặt của tôi. Tất cả những gì tôi phải làm bây giờ là tiếp tục cuộc sống ở căn hầm. Việc nghiên cứu gần đây đang diễn ra với một tốc độ điên cuồng nên chỉ cần hơi chủ quan một chút thôi là lập tức sẽ bị tụt hậu. Người khác nhìn vào, có lẽ sẽ nghĩ những nghiên cứu trong hầm của tôi giống như một trò đùa, nhưng người đảm trách như tôi thì có thể nhìn thấy rõ bản chất công việc, và tôi biết trí óc của tôi đang làm việc cực kỳ cật lực. Thậm chí có lẽ còn đang làm
việc vất vả hơn rất nhiều so với các tuyến tàu điện. Đó là lý do tại sao tôi không đi du lịch dù đang là mùa hè. Tôi rất tiếc thời gian.”
Vừa nói, Nonomiya vừa ngước nhìn lên bầu trời cao rộng. Chỉ còn sót lại chút tà dương cuối ngày le lói. Dải mây trắng mỏng manh lửng lơ trôi trên nền trời xanh yên bình, trông tựa như dấu vết của một đường bút lông phết qua.
- Cậu có biết kia là gì không? - Nonomiya hỏi.
Sanshirō nhìn lên chùm mây mờ mờ ảo ảo.
- Đó là những bông tuyết. Thấy chưa, nếu nhìn từ dưới này, thì chúng hầu như không chuyển động, nhưng thực ra chúng đang chuyển động với tốc lực lớn hơn cả một trận cuồng phong tràn qua mặt đất. À mà cậu đã đọc Ruskin chưa?
Sanshirō lầm bầm trả lời rằng chưa đọc. Nonomiya cũng chỉ nói: - Ô, vậy à?
Một lúc sau, Nonomiya gợi chuyện:
- Bầu trời vẽ nên một bức họa thật kỳ thú phải không? Tôi phải kể cho Haraguchi nghe mới được. Cậu biết đấy, anh ấy là một họa sĩ.
Sanshirō còn chả biết gì về anh họa sĩ mang tên Haraguchi. o0o
Họ bước xuống đồi và dừng lại trước một bức tượng bán thân bằng đồng của Balz. Khi Nonomiya hỏi Sanshirō nghĩ gì về nó, một lần nữa anh không biết trả lời thế nào. Họ dạo bước qua ngôi chùa Karatachi rồi đi về phía đại lộ ồn ào xe cộ. Những chuyến tàu điện vẫn luân chuyển không ngừng.
- Cậu thấy khó chịu vì chúng không? Chẳng phải là rất ồn ào ư?
Nonomiya lại hỏi. Sanshirō không chỉ khó chịu vì sự ồn ào đó, mà hơn thế, anh hoảng sợ. Nhưng anh cũng chỉ trả lời cầm chừng “Vâng”. Nonomiya thì nói: “Tôi nghĩ chúng quá ồn ào”, tuy nhiên không thấy Nonomiya có chút gì buồn phiền vì điều đó.
- Nếu không hỏi các nhân viên nhà ga thì tôi không thể thành thạo cách chuyển tàu. Trong vòng hai, ba năm trở lại đây, số lượng các tuyến tăng vô tội vạ. Thuận tiện chưa thấy đâu, chỉ thấy rõ khổ. Cũng giống như công trình nghiên cứu của tôi vậy.
Nonomiya nói và mỉm cười.
Vì đang là thời điểm trước thềm năm học mới, nên trên đường có nhiều học sinh đội mũ trung học hẵng còn mới. Nonomiya nhìn dòng người với niềm vui hiển hiện.
- Toàn là lứa học sinh mới.
Anh nói.
- Giới trẻ đầy hoạt khí, thật tuyệt! Mà này, cậu bao nhiêu tuổi rồi? Sanshirō trả lời đúng như số tuổi đã ghi ở sổ đăng ký nhà trọ.
- Vậy là cậu trẻ hơn tôi bảy tuổi. Bảy năm, quãng thời gian đủ để một người làm được gì đó đáng kể. Nhưng cậu biết đấy, thời gian nhanh như cánh chim bay. Và bảy năm đôi khi lại trôi qua vô nghĩa. - Nonomiya nói.
Đâu là sự thật giữa hai điều trên, Sanshirō cũng không hiểu nổi.
Họ đến gần ngã tư, ở hai bên lề đường có nhiều nhà sách và cửa hàng tạp chí. Một vài cửa hàng trong số đó ken đặc người đứng đọc tạp chí. Toàn đến rồi đi, chẳng mua thứ gì.
- Toàn những kẻ láu cá nhỉ?
Nonomiya cười, rồi dừng lại bên một quầy tạp chí, tự mình lật giở một cuốn Thái Dương tạp chí.
Họ ra đến ngã tư, con phố bên trái có một cửa hàng bán đồ lưu niệm của châu Âu, ở đằng xa bên lề đường đối diện là cửa hàng bán đồ lưu niệm của Nhật Bản. Tàu điện bẻ cua chạy ầm ầm giữa các dãy cửa hàng. Chuông kêu leng keng leng keng. Mật độ giao thông dày đặc đến mức khó mà qua đường được. Nonomiya chỉ cửa hàng quà tặng phía trước, bảo:
- Tôi đi tới kia một chút để mua ít đồ.
Nonomiya chạy ào qua đường chen giữa những hồi chuông vang khắp con phố, Sanshirō cũng bám sát theo sau. Nonomiya lập tức vào cửa hàng, Sanshirō đứng chờ phía ngoài. Lược và phụ kiện cài tóc được bày biện trên những giá kính trưng bày của cửa hàng khiến anh tò mò.
Sanshirō thấy kỳ cục. Không hiểu Nonomiya mua cái gì ở đây nhỉ, tò mò, anh bước vào cửa hàng, thấy Nonomiya đang cầm một dải ruy băng trong suốt như cánh ve và hỏi: “Cái này được không?”. Lúc này Sanshirō cũng nghĩ là nên chăng mua một cái gì đó và gửi về quê cho cô nàng Omitsu thay lời cảm ơn vì món cá của cô. Tuy nhiên cô nàng Omitsu đó khi nhận được quà, lại chẳng nghĩ đó là để cảm ơn vì món cá, mà chắc chắn sẽ tự huyễn hoặc mình rằng Sanshirō không đơn giản chỉ bày tỏ lòng cảm kích mà là hơn thế, anh gửi gắm rất nhiều nỗi niềm. Nghĩ vậy, Sanshirō quyết định thôi.
Sau đó Nonomiya mời Sanshirō dùng bữa tối tại một nhà hàng Tây tại phố Masago-cho. Theo lời của Nonomiya thì đây là nhà hàng bán đồ ăn ngon nhất ở Hongo. Còn đối với Sanshirō, nói chung nó cũng chỉ đơn giản là mang phong vị châu Âu, tuy nhiên anh đã ăn hết các món được gọi. Sanshirō chia tay Nonomiya trước cửa nhà hàng. Anh cẩn trọng trở lại con đường dẫn về nhà trọ ở Oiwake. Ra đến ngã tư quen thuộc, anh rẽ trái. Định bụng mua một đôi guốc gỗ, anh ngó vào cửa hàng bán guốc, thấy có một cô gái trang điểm trắng bệch đang ngồi dưới ngọn đèn khí. Nhìn dáng cô ngồi giống như một pho tượng được tạc bằng thạch cao, vì vậy Sanshirō bỗng dưng mất hứng. Anh từ bỏ ý định mua guốc và đi thẳng về nhà. Dọc đường, anh cứ nghĩ mãi về nước da của cô gái trẻ đã gặp bên bờ ao ở trường Đại học. Làn da ấy mang sắc nâu sáng, tựa như một chiếc bánh gạo được nướng hơi quá lửa. Làn da khỏe mạnh. Và Sanshirō khẳng định rằng da phụ nữ là phải như vậy.
Chương 3
N
ăm học mới bắt đầu vào ngày 11 tháng Chín.
Sanshirō nghiêm chỉnh đi đến khoa vào đúng mười giờ rưỡi sáng. Anh tìm thấy bảng thông báo về thời khóa biểu được niêm yết trước cổng, ngoài ra tịnh không có một bóng sinh viên nào. Anh chép lịch học của mình vào sổ tay, sau đó ghé vào phòng hành chính, ít ra thì nhân viên văn phòng đã có mặt ở đó.
Khi được hỏi khóa học bắt đầu khi nào, người đó chỉ đáp ngày 11 tháng Chín. Nhưng khi anh hỏi vì sao các phòng học đều trống hết thì người đó trả lời do không có giáo viên.
Hóa ra vậy. Sanshirō thầm nghĩ và rời khỏi phòng hành chính. Anh đi vòng ra phía sau. Đứng dưới tán cây keyaki sum suê, anh ngước nhìn bầu trời cao vợi, không một gọn mây, trong xanh lồng lộng hơn mọi ngày. Anh bước xuống đồi, đi qua những bụi tre la đà, tiến về phía bờ ao, và lại ngồi dưới bóng cây sồi ấy. Anh hướng tầm mắt lên đỉnh đồi, thầm ước giá như lại thấy bóng dáng cô gái trẻ ngày hôm trước. Nhưng trên đồi cũng tịnh không một bóng người.
Sanshirō hiểu rằng điều mình thầm ước là không thể, tuy nhiên anh vẫn ngồi nguyên nơi đó. Bỗng anh giật thót vì tiếng ngọ pháo[18] vang rền. Anh trở về phòng trọ.
Ngày hôm sau, đúng tám giờ, Sanshirō đến trường. Bước qua cổng chính, anh lập tức thấy ấn tượng với những hàng cây bạch quả được trồng song song hai bên đường lớn. Hàng cây bạch quả vươn mình ra phía trước, chìa cành tỏa bóng khắp con đường. Từ chỗ Sanshirō đứng chỉ có thể trông thấy thấp thoáng tầng hai của tòa nhà khoa Khoa học. Phía sau mái nhà ấy, rừng Ueno ngập trong nắng ban mai, nổi bật trên nền ánh hào quang đang tỏa rộng. Mặt trời đã lên ngang đỉnh đầu. Sanshirō cảm thấy ngây ngất trước phong cảnh tuyệt vời, khoáng đạt này.
Bên phải con đường, nơi hàng cây bạch quả bắt đầu tỏa bóng là tòa nhà của khoa Luật. Xa xa kia, phía bên trái là khu phòng học của khoa Lịch sử tự nhiên. Hai tòa nhà có kiến trúc giống hệt nhau, những ô cửa sổ cao, vòm cong nằm dưới những đầu hồi hình tam giác nổi bật. Chạy xen giữa hàng gạch đỏ ốp tường và mái nhà màu đen là một đường viền đá thanh mảnh. Viền đá khoác sắc xanh phơn phớt đó là một bổ khuyết làm dịu lại tòa nhà có phần quá rực rỡ. Cứ cách một khoảng tường lại bắt gặp một ô cửa sổ và đầu hồi hình tam giác cao, thoáng đạt.
Từ khi nghe Nonomiya thuyết giáo về kiến trúc, giờ đây Sanshirō mới thấy thật thấm về những công trình ở nơi này, tuy nhiên, anh bỗng nhận ra những quan sát và thưởng thức đó không hẳn là của Nonomiya, mà là của anh ngay từ đầu. Đặc biệt, anh nhận thấy một điểm kỳ lạ là khu giảng đường của khoa Lịch sử tự nhiên không nằm
đối diện, trên cùng một trục đường thẳng với khoa Luật mà lại phá cách ẩn sâu vào phía bên trong. Hôm tới, nếu gặp Nonomiya, nhất định phải bày tỏ quan điểm mang tính phát kiến này. Sanshirō nghĩ vậy.
Thư viện củng rất ấn tượng đối với anh. Được dựng lên ngay bên phải của khoa Luật, mặt chính của thư viện trải dài gần năm mươi mét về phía cổng. Anh không dám chắc nhưng vẫn đinh ninh rằng các tòa nhà ở đây đều có kiến trúc giống nhau. Dưới chân bức tường màu đỏ người ta trồng một hàng khoảng năm đến sáu cây cọ lớn, nhìn vô cùng tuyệt mỹ.
Khoa Kỹ thuật nằm sâu tít phía bên trái, như được dựng lên từ một tòa thành châu Âu thời Trung cổ. Một khối tứ giác đều thật hoàn hảo. Cửa sổ cũng hình vuông. Bốn góc và lối vào hình tròn, các kiến trúc phụ nom như những tòa tháp pháo. Không giống công trình kiến trúc của khoa Luật, trông như sắp sửa đổ nhào, khoa Kỹ thuật mang hình dáng của ngọn tháp, khối kiến trúc này đứng sừng sững vững chãi với thần thái vốn có của một tòa lâu đài. Giống hệt vóc dáng một võ sĩ sumo thấp đậm.
Sanshirō phóng tầm mắt ra thật xa, thật rộng, như muốn thưởng ngoạn tất cả những tòa nhà khác còn đang nằm ngoài tầm nhìn của mình. Trong lòng anh trào dâng một xúc cảm mạnh mẽ, hào hùng khi đứng trước những điều kỳ vĩ. “Trung tâm của tri thức phải như thế này. Đây đích thị là môi trường tuyệt vời giúp mình có thể học hành và nghiên cứu. Một chốn nguy nga!” Trong thoáng chốc, Sanshirō ngỡ như mình là một học giả danh tiếng nào đó.
Tuy nhiên, Sanshirō vào lớp và ngồi chờ trong vô vọng, giáo viên không đến, thậm chí sau khi chuông đã reo. Sinh viên cũng vậy, chẳng có một ai xuất hiện. Giờ học tiếp theo cũng trôi qua như thế. Sanshirō hậm hực rời khỏi giảng đường. Anh cố dạo thêm hai vòng quanh bờ ao rồi mới đành trở về phòng trọ.
o0o
Cuối cùng, khóa học cũng bắt đầu sau đó khoảng mười ngày. Tôn kính là tâm trạng thực sự của Sanshirō khi cùng các sinh viên khác chờ đợi sự xuất hiện của thầy giáo với bài giảng đầu tiên. Chắc chắn rồi, anh tưởng tượng mình đang trong dáng dấp một thần chủ Shinto với tâm trạng của thời khắc khoác áo choàng chuẩn bị thực hiện một nghi lễ thiêng liêng. Quả thực ấy là ấn tượng mà sự uy nghi của học vấn đã tạo ra. Đây mới chỉ là sự khởi đầu. Chuông reo, và mười lăm phút đã trôi qua, nhưng thầy giáo vẫn chưa đến. Cùng sự chờ đợi hồi hộp, không khí tôn nghiêm càng thêm phần tăng cao. Một lúc sau, cánh cửa mở ra, một thầy giáo già bước vào. Đó là một người nước ngoài lịch lãm đạo mạo. Ông bắt đầu bài giảng bằng tiếng Anh rất trôi chảy. Điều đầu tiên Sanshirō học được là từ “answer” vốn có nguồn gốc từ từ “and-swaru” trong ngôn ngữ Anglo-Saxon. Sau đó anh ghi nhớ được tên của ngôi làng nơi ngài Walter Scott[19] đã sống thời học tiểu học. Anh cẩn thận ghi chép cả hai dữ kiện vào sổ tay cá nhân của mình. Giờ học tiếp theo là giờ lý luận văn học. Giảng viên bước vào lớp, thoáng nhìn bảng và đọc những dòng chữ “Nachbild” và “Geschehen”, được viết trên bảng. “Hừm, đây là tiếng Đức à?” Ông nói, rồi vừa cười vừa nhanh tay xóa sạch. Sanshirō cảm thấy vì hành động này mà sự kính trọng đối với tiếng Đức của anh bị hao hụt đi phần nào. Ông thầy liệt kê một danh
sách gần hai mươi định nghĩa về văn học do nhiều thế hệ nhà văn đã tạo lập. Tất cả những điều này, Sanshirō cũng ghi chép cẩn thận vào sổ tay.
Sau giờ nghỉ trưa, Sanshirō đi đến giảng đường lớn. Ở đó đã có khoảng bảy mươi, tám mươi sinh viên. Giảng viên đang diễn thuyết rất hùng hồn.
- Một vụ nổ đạn pháo đã phá tan giấc mộng Uraga[20].
Màn mở đầu này của ông đã khơi dậy sự hứng thú trong Sanshirō khiến anh chăm chú nghe. Tuy nhiên, cuối cùng, những cái tên của các triết gia người Đức xuất hiện quá nhiều làm đầu óc anh rối loạn. Anh nhìn vào mặt bàn, một dòng chữ được khắc khéo léo: “Thi trượt”. Hẳn là ai đó đã dành kha khá thời gian cho việc khắc chữ này. Kỹ năng tác nghiệp lên tấm gỗ sồi cứng như vậy không thể là của một tay mơ. Cực kỳ khéo léo dứt khoát. Cậu sinh viên ngồi bên cạnh vẫn miệt mài ghi chép. Thật đáng ngưỡng mộ. Sanshirō nhòm trộm, hóa ra không phải cậu ta đang chép bài mà là đang biếm họa một khuôn mặt giống hệt khuôn mặt ông thầy trên bục giảng phía xa kia. Thấy Sanshirō liếc bức biếm họa của mình, lập tức cậu sinh viên chìa quyển vở cho Sanshirō xem. Cậu ta vẽ rất giỏi, nhưng Sanshirō không hiểu ý dòng chữ bên dưới phần minh họa: Chú chim cúc cu giữa tầng mây trời xa xăm.
Sanshirō cảm thấy mệt mỏi sau buổi học. Từ cửa sổ tầng hai, anh chống cằm nhìn xuống khoảng sân trường bên trong cổng chính. Giữa hai cây thông và cây anh đào to lớn là con đường trải sỏi thênh thang. Chỉ vậy thôi, không có gì hơn, nhưng đủ để cảm thấy tâm hồn thư thái. Theo lời Nonomiya thì nơi này ngày xưa
không đẹp như vậy. Chuyện xảy ra từ nhiều năm về trước, khi một thầy giáo của Nonomiya, lúc ấy ông thầy giáo vẫn còn là sinh viên, đang cưỡi ngựa dạo quanh sân trường, con ngựa bất kham bỗng dở chứng lồng lên dưới những vòm cây khiến mũ của ông bị mắc vào cành thông, còn gót guốc thì bị kẹt cứng vào bàn đạp ở yên ngựa. Nghe nói trong khi ông đang loay hoay khổ sở thì nhiều nhân viên của cửa hàng thời trang tóc Kitadoko ở hai bên đường nhào ra xem và cười khoái chí. Sau sự kiện đó, một số người quan tâm đã góp quỹ để xây chuồng nuôi ngựa ngay trong khuôn viên trường. Họ đã tậu về ba con ngựa và thuê một huấn luyện viên. Khốn thay, vị huấn luyện viên này lại là một tay bợm rượu, hắn ta bán mất con ngựa trắng tốt nhất trong đàn để lấy tiền nhậu nhẹt. Đó là con ngựa do Hoàng đế Napoleon III gửi tới Nhật Bản. Napoleon III ư? Làm gì có chuyện đó. Song Sanshirō nhủ thầm đúng là đã từng tồn tại đế chế Napoleon III cùng thời đó. Sanshirō đang nghĩ vậy thì cậu sinh viên vẽ tranh biếm họa khi nãy xuất hiện. Cậu ta nói:
- Những bài giảng chết tiệt ở Đại học thật vô vị.
Sanshirō cũng chỉ đáp lấy lệ cho xong vì thực ra anh cũng chẳng nhận định được thế nào là thú vị hay nhàm chán. Tuy nhiên cũng từ lúc này anh bắt đầu chuyện trò thoải mái hơn với cậu ta.
o0o
Ngày hôm đó tâm trạng của Sanshirō rất u uất, chán nản, vì vậy anh thậm chí còn chẳng thiết tản bộ vài vòng quanh bờ ao mà đi thẳng về phòng. Sau bữa tối, anh xem lại bài giảng, nhưng thấy vô cảm, chẳng vui vẻ, cũng chẳng buồn bực. Anh viết cho mẹ một bức thư lộn xộn không đầu không đuôi, kể đủ thứ chuyện. Năm học mới
đã bắt đầu. Từ hôm nay ngày nào anh cũng đến trường. Trường Đại học thật rộng lớn và tuyệt vời. Những tòa nhà vô cùng tráng lệ. Ở trong khuôn viên trường có ao nước. Anh rất thích đi dạo vòng quanh bờ ao. Cuối cùng thì anh cũng sắp biết cách đi tàu điện. Anh muốn mua một món đồ tặng mẹ nhưng không biết nên mua cái gì. Mẹ thích gì thì cứ bảo anh mua. Giá gạo năm nay có thể sẽ tăng nên mẹ hãy tạm om hàng một thời gian. Mẹ cũng không nên quá thân thiết với cô nàng Miwata Omitsu. Nếu mẹ đến Tokyo, mẹ sẽ thấy ở đây không thiếu gì người. Đàn ông cũng nhiều, đàn bà cũng vô khối. Sanshirō đã viết xong bức thư với trật tự nội dung chả đâu vào đâu. Sau đó anh bắt đầu đọc một cuốn sách tiếng Anh, nhưng chỉ đọc được sáu, bảy trang đã phát chán. Anh chợt nghĩ đọc cuốn sách này chẳng được tích sự gì. Sanshirō quyết định sửa soạn chăn đệm đi ngủ, nhưng anh trằn trọc mãi không thể ngon giấc. Sanshirō đang nghĩ miên man rằng mình nên đi bệnh viện để thăm khám căn bệnh mất ngủ thì thiếp đi lúc nào không hay.
Ngày hôm sau, Sanshirō đi đến trường vào giờ như thường lệ, và ngồi nghe giảng. Trong giờ học, anh nghe thấy mọi người bàn luận về chuyện nào là một số sinh viên mới tốt nghiệp đã đi làm ở đâu đó, với mức lương là bao nhiêu. Nào là còn hai người khác vẫn đang tìm việc, lại còn đang dấy lên tin đồn rằng họ phải cạnh tranh lẫn nhau để giành một vị trí trong trường công lập. Sanshirō đột nhiên cảm thấy một áp lực nặng nề, tưởng như tương lai còn ở rất xa kia đã vội đóng sập trước mắt mình, tuy nhiên anh đã sớm giải thoát mình khỏi suy nghĩ đó. Thú vị hơn cả là những câu chuyện xoay quanh Shonosuke. Sau đó, khi bắt gặp tại hành lang một cậu bạn đồng khóa cấp ba ở Kumamoto, Sanshirō liền hỏi về Shonosuke. Cậu bạn giải thích rằng Shonosuke là một nữ nghệ sĩ
Gidayu biểu diễn ở các nhà hát. Gidayu hay còn gọi là Gidayu bushi là một môn nghệ thuật truyền thống của Nhật Bản. Nghệ sĩ Gidayu vừa chơi đàn ba dây shamisen vừa hát trong các vở kịch, vở rối. Sau đó cậu ta mô tả bảng hiệu của nhà hát và nói rằng nhà hát nằm ở đâu đó ở Hongo. Cuối cùng, Sanshirō được cậu bạn này rủ cùng đi xem vào thứ Bảy tới. Nghe nói cậu bạn này đêm qua đã lần đầu tiên đên nhà hát. Sanshirō cũng háo hức muốn đi và xem Shonosuke biểu diễn.
Sanshirō đang định trở về phòng để ăn trưa thì cậu bạn vẽ tranh biếm họa hôm qua xuất hiện. Cậu ta vừa gọi toáng lên vừa lôi xềnh xệch Sanshirō qua những con phố của Hongo, đến một nơi có tên là Yodomiken, và gọi món cơm cà ri. Yodomiken có mặt tiền là quầy trái cây và khu phía sau là nhà hàng. Tòa nhà còn khá mới. Cậu bạn chỉ vào mặt tiền của tòa nhà và giải thích rằng đó là phong cách Nouveau. Trong tiếng Pháp có nghĩa là mới. Sanshirō rất ngạc nhiên khi lần đầu tiên được nghe nói về một phong cách Nouveau trong nghệ thuật kiến trúc. Trên đường trở về, cậu bạn lại chỉ cho Sanshirō quán Aokido, một quán cà phê mà nghe nói rất đông khách là sinh viên thường xuyên lui tới. Họ bước vào cổng Akamon, cùng đi dạo quanh bờ ao. Cậu bạn kể rằng cố Giáo sư Koizumi Yakumo do rất ghét vào văn phòng khoa nên sau mỗi giờ giảng ông thường đi dạo loanh quanh bờ ao. Cậu ta nói chuyện như thể chính cậu ta đã từng được học Giáo sư Koizumi Yakumo vậy. Sanshirō hỏi rằng tại sao Giáo sư không bao giờ vào văn phòng khoa cùng các giảng viên khác.
- Đã quá rõ ràng. Cậu từng nghe họ giảng bài và cậu chả hiểu gì đúng không? Chẳng ai trong số họ biết cách nói chuyện cả.
Sanshirō hết sức ngỡ ngàng khi cậu bạn bình thản tuôn những lời chỉ trích thẳng thừng, gay gắt đến vậy. Cậu ta tên là Sasaki Yojiro. Yojiro cho biết năm nay mới bắt đầu học tại trường với tư cách một sinh viên đặc biệt sau khi tốt nghiệp trường đào tạo nghề. Yojiro hiện đang sống tại ngôi nhà có gắn biển tên Hirota. Ngôi nhà thuộc cụm dân cư số năm ở khu Higashikatamachi. Cậu ta mời Sanshirō đến nhà chơi. Sanshirō hỏi đó có phải là ngôi nhà gồm nhiều phòng như ký túc xá không. Yojiro trả lời rằng, hoàn toàn không như chỗ Sanshirō đang sống, đó là nhà riêng của Giáo sư Hirota dạy ở trường Cao đẳng Quốc gia.
Một thời gian khá dài sau hôm đó, Sanshirō vẫn hàng ngày chăm chỉ đến trường và một lòng một dạ nghe giảng. Thỉnh thoảng anh còn tham gia vào các tiết học tự chọn không bắt buộc. Tuy nhiên Sanshirō vẫn cảm thấy thiếu hụt. Anh đang bữa đực bữa cái có mặt tại một khóa học mà ở đó chờ mãi chờ mãi vẫn không thấy có bất kỳ một điều gì gắn kết với lĩnh vực chuyên môn của mình. Anh đi được hai hoặc ba buổi gì đó rồi bỏ hẳn. Chẳng mấy khi duy trì được đến một tháng. Tuy vậy, bình quân một tuần anh học khoảng bốn mươi tiếng. Ngay cả với Sanshirō, một sinh viên chuyên cần, thì bốn mươi tiếng một tuần cũng là quá nặng. Anh cảm thấy mình bị áp lực triền miên, đồng thời cũng lại luôn thấy thiêu thiếu điều gì đó. Niềm vui đã lụi tàn.
Một hôm, Sanshirō gặp Yojiro và trải lòng về những trăn trở của mình. Khi nghe Sanshirō kể về việc bốn mươi tiếng một tuần, Yojiro trợn tròn mắt bảo:
- Ngu ngốc! Cậu thử nghĩ xem, liệu cậu có thỏa mãn nổi không nếu trong một ngày người ta phục vụ cậu đến tận mười lần món cơm dở ẹc của nhà ăn ký túc xá?
Yojiro bỗng nhiên nổi đóa với Sanshirō bằng những lời lẽ hết sức ngoa ngoắt. Sanshirō khẩn khoản hỏi:
- Vậy tôi nên làm gì bây giờ?
- Tốt nhất là hãy đi tàu điện.
Yojiro nói. Sanshirō cố suy ngẫm để hiểu ẩn ý trong câu trả lời của bạn mình nhưng anh vẫn không sao hiểu nổi.
- Phải đi tàu điện thật á?
Sanshirō hỏi lại một lần nữa. Yojiro cười phá lên:
- Lên tàu điện, để nó đưa cậu đi mươi mười lăm vòng quanh Tokyo, lúc đó tự khắc cậu sẽ trở nên vui vẻ.
- Tại sao?
- Tại sao ư? Cái đầu của cậu còn sống, cậu không được cầm tù giam hãm nó trong những giờ học chết, khác gì cậu bức tử nó. Hãy đi ra ngoài đón gió. Có vô vàn phương thức kỳ công để đạt được sự vui vẻ. Tàu điện không phải là cách duy nhất nhưng lại là bước khởi đầu dễ dàng nhất.
Chiều tối hôm đó Yojiro lôi bằng được Sanshirō lên tàu điện, họ xuất phát từ ga Yonchome, và đi về phía Shinbashi. Rồi từ
Shinbashi, họ lại quay ngược trở về, sau đó di chuyển xa hơn, đến tận Nihonbashi. Họ xuống xe ở đây, Yojiro hỏi:
- Cậu thấy thế nào?
Tiếp theo, hai người ra khỏi đại lộ, rẽ sang một con phố nhỏ và bước vào quán ăn treo biển “Hiranoya”, cùng ăn tối, uống rượu sake. Những cô phục vụ của quán sử dụng phương ngữ Kyoto. Một bầu không khí đậm đặc ngột ngạt. Yojiro mặt đỏ tưng bừng bước ra khỏi quán và lại hỏi:
- Cậu thấy thế nào?
Sau đó, Yojiro bảo rằng sẽ đưa Sanshirō tới một nhà hát chuyên nghiệp. Họ lại rẽ sang một con phố nhỏ, bước vào nhà hát mang tên Kiharadana, ngồi nghe một nghệ sĩ Rakugo[21] tên là Kosan kể chuyện. Hơn mười giờ đêm, họ mới rời nhà hát và đi ra đại lộ. - Yojiro lại hỏi:
- Cậu thấy thế nào?
Sanshirō không thể trả lời rằng mình thấy mãn nguyện. Tuy nhiên, anh cũng không đến mức hoàn toàn thất vọng. Yojiro bắt đầu thao thao bất tuyệt về Kosan. Rằng Kosan là một thiên tài. Nghệ sĩ tầm cỡ như ông rất hiếm. Cậu có thể xem ông diễn bất kỳ lúc nào, vì vậy cậu sẽ có cảm giác ông kém giá trị, nhưng nghĩ vậy là quá sai lầm. Thực ra chúng ta vô cùng may mắn vì được sống cùng thời với ông ấy. Chúng ta sẽ chẳng có cơ hội được xem Kosan trình diễn nếu chúng ta được sinh ra sớm hơn hoặc muộn hơn một chút. Enyu cũng khá tuyệt đấy, song phong cách của ông ta thì khác hẳn. Cậu
thích xem Enyu diễn hề bởi Enyu chính là một anh hề. Còn Kosan thì có khả năng diễn những vai tách biệt với chính bản thân ông. Nếu cậu gạt đi “phần Enyu” trong những vai diễn của ông ta, nhân vật cũng sẽ biến mất theo, song điều tương tự không xảy ra với Kosan, nhân vật của ông vẫn tồn tại một cách sống động, chân thực. Thế mới bảo Kosan là một thiên tài!
Nói đến đây, Yojiro lại hỏi:
- Cậu thấy thế nào?
Sanshirō thực ra không hiểu hết phong cách của Kosan. Hơn nữa, cho đến trước thời điểm này, anh chưa từng một lần nghe nói đến cái tên Enyu. Chính vì vậy anh không thể có chính kiến gì dù là đồng tình hay phản đối quan điểm của Yojiro. Dù vậy, anh vẫn cảm phục trước những so sánh đạt đến độ sắc sảo và đậm chất văn học mà Yojiro đã đưa ra.
Khi chia tay nhau trước trường Cao đẳng, Sanshirō nói: - Cảm ơn cậu. Tôi đã rất hài lòng.
Yojiro đáp:
- Chỉ có duy nhất một thứ khiến cậu hài lòng từ giờ trở đi, đó là thư viện.
Nói rồi cậu ta rẽ sang phố Katamachi. Nhận định cuối cùng này khiến Sanshirō lần đầu tiên nhận ra rằng mình cần phải đến thư viện.
o0o
Những ngày sau đó Sanshirō cắt giảm gần một nửa trong quỹ thời gian bốn mươi tiếng lên lớp của mình để dành cho việc đến thư viện. Thư viện là một tòa nhà dài, rộng, trần cao, hai bên tường có rất nhiều cửa sổ. Kho lưu trữ là một phòng kín với độc một cánh cửa ra vào. Từ bên ngoài dòm vào, có cảm giác bên trong đang cất giữ đủ mọi đầu sách. Sanshirō đứng quan sát và thấy một người tay ôm hai, ba quyển sách dày cộp lại xuất hiện ở cửa kho và rẽ trái vào phòng đọc của giáo viên. Một người khác thì vừa lấy sách từ trên giá xuống, mở trước mặt và chăm chú tra cứu. Sanshirō thấy ghen tị với họ. Anh muốn đi sâu vào trong thư viện, muốn lên tầng hai, rồi lên tiếp tầng ba, ở một nơi cao hơn cả Hongo, anh sẽ vừa đọc vừa tận hưởng mùi hương của giấy, xa cách hẳn những gì thuộc về cuộc sống. Tuy nhiên khi phải đối mặt với câu hỏi đọc cái gì bây giờ thì anh lại chẳng có ý tưởng rõ ràng. Nhưng anh cũng nghĩ dường như bên trong có rất nhiều thứ mà mình muốn đọc.
Sanshirō là sinh viên năm thứ nhất nên không được phép vào trong kho lưu trữ. Không có cách nào khác, anh phải lom khom tìm kiếm từng tấm thẻ danh mục được đặt sẵn trong cái hộp lớn, sau một hồi lật đi lật lại, anh thấy tựa sách nào cũng mới mẻ, xa lạ. Vai anh bắt đầu đau. Sanshirō đứng thẳng lưng, thư giãn một chút và nhìn xung quanh. Đúng là thư viện có khác, im lặng như tờ, dù đang rất đông người. Anh nhìn thấy những chỏm đầu đen đen của mọi người ở phía xa. Không nhận rõ nét mặt. Cây xanh và khoảng trời hiển hiện phía ngoài khung cửa sổ cao cao. Âm thanh của đường phố từ xa vọng về. Sanshirō đứng đó và suy ngẫm rằng cuộc sống
học thuật quả là trầm lắng và sâu sắc, uyên thâm. Sau đó anh trở về phòng của mình.
Ngày hôm sau, Sanshirō thôi mơ mộng, anh mượn luôn một cuốn sách ngay sau khi vào thư viện. Tuy nhiên đó không phải là lựa chọn tốt nhất vì anh đã gần như ngay lập tức trả nó lại. Anh mượn một cuốn khác, nhưng vì quá khó, không thể hiểu nổi, nên anh lại đem trả. Sanshirō ngày nào cũng luẩn quẩn như thế, cứ mượn rồi trả đến tám, chín cuốn. Hoa hoằn mới có cuốn anh đọc được một chút. Nhưng anh rất ngạc nhiên khi phát hiện ra một thực tế là tất cả những cuốn sách anh mượn đều đã có ai đó từng đọc qua một lần, vì họ để lại trên trang sách những vết dấu của bút chì. Một bận, vẫn nung nấu ý định tìm một cuốn sách chưa có ai đọc, Sanshirō mượn bộ tiểu thuyết của tác giả có tên Aphra Behn. Trước khi đọc, anh đã chắc mẩm rằng chưa một ai từng chạm vào cuốn sách này. Sanshirō mở cuốn tiểu thuyết. Một lần nữa anh phát hiện những nét bút chì được viết rất cẩn thận. Đến giờ phút này thì Sanshirō hết kiên nhẫn. Vừa lúc đó bên ngoài cửa sổ có một ban nhạc diễu hành ngang qua. Bất giác, Sanshirō cảm thấy muốn đi dạo. Anh bước ra phố và đến quán Aokido.
Trong quán có hai nhóm sinh viên và một người đàn ông ngồi đơn độc uống trà ở góc xa. Thoáng qua trong trí nhớ, khuôn mặt người đàn ông đó nhìn nghiêng rất giống ông ăn đào trên chuyến tàu đi Tokyo. Ông ta không nhận ra Sanshirō, cứ nhấp một ngụm trà, rồi lại rít một hơi thuốc, phong thái vô cùng thư thả. Hôm nay ông ta không mặc yukata sáng màu nữa mà mặc comple. Một bộ trang phục chẳng gây chút ấn tượng nào. Chỉ có chiếc sơ mi trắng là thứ trông có vẻ khả dĩ hơn so với anh chàng “áp lực ánh sáng”
Nonomiya. Càng nhìn kỹ, Sanshirō càng chắc chắn những đặc điểm nhận dạng kia không thể là của ai khác ngoài ông “ăn đào”. Từ khi nghe giảng ở trường Đại học, Sanshirō ngộ ra rằng những điều người đàn ông này nói trên tàu dường như rất có ý nghĩa. Sanshirō muốn đến gần và chào hỏi. Tuy nhiên người đàn ông vẫn nhìn thẳng phía trước. Nhấp một ngụm trà, rồi lại rít một hơi thuốc. Rít một hơi thuốc, rồi lại nhấp một ngụm trà. Sanshirō không biết tiếp cận bằng cách nào. Đang nhìn chăm chú dõi theo khuôn mặt nhìn nghiêng của người đàn ông thì đột nhiên Sanshirō làm một hơi cạn ly rượu, rồi phi như bay ra khỏi quán. Anh quay lại thư viện.
Ngày hôm ấy, nhờ men rượu cùng một tác động gây hưng phấn tinh thần nào đó mà Sanshirō đã đọc một cách hứng thú hơn bao giờ hết. Điều này làm anh cảm thấy vô cùng hạnh phúc. Anh mê mải đọc sách trong suốt hai tiếng đồng hồ cho đến khi sực nhận ra đã đến lúc phải về. Trong lúc thu dọn lại đống sách đã mượn, anh tình cờ lật trang bìa của cuốn cuối cùng chưa kịp đọc ngày hôm đó và lại thấy chi chít những nét bút chì nguệch ngoạc.
“Khi Hegel giảng về triết học tại Đại học Berlin, ông không mảy may có ý định bán triết lý của mình. Giờ giảng của ông, không đơn thuần là giờ giảng thông thường, diễn giải chân lý mà là giờ giảng của một con người là hiện thân chân lý, không đơn thuần là giờ giảng được diễn thuyết bằng miệng mà là giờ giảng được truyền đạt bằng tâm. Một khi chân lý và con người đã kết hợp với nhau thành một liên minh thuần khiết, thì con người phát ngôn, con người giải thích, không còn là giảng bài nhằm đạt được mục đích truyền đạt kiến thức của một tiết học nữa, mà là giảng bài nhằm đạt được mục đích khai sáng, hướng đạo. Chỉ khi đạt đến mốc này thì một giờ
giảng về triết học mới có giá trị. Người nào đem chân lý ra làm trò đùa nơi chót lưỡi đầu môi thì không khác gì để lại một bài viết rỗng tuếch trên trang giấy vô hồn với nét mực chết. Không có ý nghĩa gì cả. Còn bây giờ, vì các kỳ thi, tức là vì miếng cơm manh áo thường nhật, tôi sẽ nuốt hận, nuốt nước mắt để đọc cuốn sách này. Bạn đừng quên rằng tôi đang phải ôm cái đầu muốn nổ tung của mình và nguyền rủa muôn đời việc học hành thi cử.”
Tác giả đoạn viết còn không thèm ký tên. Sanshirō chỉ mỉm cười khi đọc đến đoạn cuối. Tuy nhiên, anh cũng cảm thấy ngộ ra một điều gì đó. Không riêng gì triết học, mà văn học cũng vậy thôi. Vừa nghĩ, Sanshirō vừa thử lật thêm trang nữa. vẫn chưa hết.
“Bài giảng của Hegel...” Rõ ràng đây là một fan hâm mộ Hegel. “...Những sinh viên từ khắp nơi đổ xô đến Berlin, mà không phải là một nơi nào khác, để nghe Hegel giảng bài. Họ đổ xô về đây không nuôi tham vọng khai thác những bài giảng của ông nhằm mục đích trang bị cho mình một nền tảng để có thể dựa vào đó tự kiếm sống, tự trang trải các khoản cơm áo gạo tiền. Họ đến với tấm lòng cầu học, với những hoài nghi chất chứa mong cầu được giải đáp, đem lại sự thanh thản cho bản thân. Vì vậy sau khi nghe Hegel giảng, họ sẽ xác định tương lai cho mình và thay đổi vận mệnh bản thân. Quả là thói tự phụ ngông cuồng của một học sinh Nhật Bản như ngươi, ngươi và những kẻ đồng môn, lại cho rằng mình ngang hàng với bọn họ. Các ngươi hàng ngày đến giảng đường với cái đầu rỗng tuếch, rồi tốt nghiệp, ra trường cũng với cái đầu rỗng tuếch. Ngươi là ai? Chẳng qua chỉ là một gã đánh máy, không những thế, là một gã đánh máy tham lam. Dù ngươi có làm trời làm bể, nghĩ trăng nghĩ sao, rốt cuộc thì chúng cũng chẳng can hệ hay tích sự gì tới sự xoay
vần của thời thế, những bước chuyển mình của đại cục. Ngươi vẫn mãi mãi là cái đầu rỗng tuếch cho đến lúc chết. Rỗng tuếch cho đến lúc chết!”
Câu cuối cùng với cụm từ “rỗng tuếch” được lặp lại những hai lần. Sanshirō chìm sâu vào dòng nghĩ suy trầm mặc cho đến khi có ai đó từ phía sau vỗ nhẹ vào vai anh. Hóa ra là cậu bạn Yojiro. Cậu ta là người phản đối các giờ học nhưng lại chủ trương đề cao tầm quan trọng của thư viện. Tuy vậy, hiếm khi cậu ta thực hiện theo chủ trương đó. Việc Yojiro đến thư viện quả là chuyện lạ.
- Ôi, Sanshirō, anh Nonomiya đang tìm cậu đấy.
Sanshirō chưa bao giờ nghĩ là Yojiro quen biết Nonomiya. Khi anh hỏi lại một lần nữa cho chắc rằng có phải Nonomiya ở khoa Khoa học không, thì Yojiro trả lời rằng đúng là Nonomiya đó. Sanshirō vội vã đặt quyển sách xuống và đi đến khu đọc báo ở lối vào nhưng không tìm thấy Nonomiya. Anh ra cổng tìm cũng không có. Sanshirō xuống cầu thang bằng đá, đi khắp mọi nẻo, tìm kiếm xung quanh, nhưng không thấy bóng dáng Nonomiya. Anh đành phải quay lại chỗ cũ. Yojiro đang đứng đó, chỉ vào những lý luận của Hegel và khẽ nói:
- Cái này vẫn thường gặp. Hẳn là tác phẩm của những gã sinh viên thời xưa. Những gã ấy khá nổi loạn, nhưng cũng không kém phần thú vị.
Nói rồi Yojiro mỉm cười, ra chiều thích thú.
- Tôi không tìm thấy anh Nonomiya. - Sanshirō nói.
- Lạ nhỉ, tôi thấy anh ấy ngoài cửa chỉ mấy phút trước đây thôi. - Cậu có nghĩ là anh ấy tìm tôi vì có chuyện gì cần thiết không? - Có thể.
Sau đó hai người cùng nhau rời khỏi thu viện. Yojiro bắt đầu kể rằng vì sao mình biết Nonomiya. Nonomiya vốn là học trò của Giáo sư Hirota. Anh rất năng lui tới thăm Giáo sư tại chính ngôi nhà nơi Yojiro đang được Giáo sư cho ở trọ. Anh là một người rất hiếu học và có khá nhiều công trình nghiên cứu đã được công bố. Những người cùng lĩnh vực, kể cả người châu Âu, đều biết đến cái tên Nonomiya.
Sanshirō nhớ ra câu chuyện Nonomiya kể về ông thầy ngày xưa bị con ngựa bất kham làm phản và phân vân không biết người đó có phải chính là Giáo sư Hirota này không. Yojiro cười và trả lời rằng rất có thể chính Giáo sư là nhân vật đã gây ra vụ việc.
o0o
Ngày hôm sau là Chủ nhật. Đồng nghĩa với việc Sanshirō không thể tìm gặp Nonomiya ở trường. Tuy nhiên anh vẫn băn khoăn về việc đột nhiên Nonomiya tìm kiếm mình hôm qua. Có cách rồi. Anh vẫn chưa có dịp ghé chơi nhà mới của Nonomiya, vậy đây sẽ là cái cớ thật hoàn hảo để anh mò đến và hỏi chuyện.
Sanshirō có kế hoạch đến nhà Nonomiya vào buổi sáng nhưng anh đủng đỉnh đọc báo mặc cho ngày đã sang trưa. Anh định sau bữa trưa sẽ đi thì người bạn đồng hương Kumamoto lâu lắm không gặp lại xuất hiện. Loanh quanh đến khi người bạn về thì cũng đã
hơn bốn giờ chiều. Dù không còn sớm, nhưng Sanshirō vẫn quyết định ra khỏi nhà.
Nhà Nonomiya rất xa. Anh đã chuyển đến Okubo vài ngày trước. Nhưng nếu sử dụng tàu điện thì di chuyển khá dễ dàng. Việc tìm nhà cũng không quá khó vì anh nghe nói căn nhà nằm ở gần ga. Nhưng Sanshirō đã thất bại trên chính tuyến tàu điện mà anh từng cùng Yojiro du ngoạn trước đó. Một lần, dự định đến trường Cao đẳng Thương mại ở Kanda, anh lên xe ở Hongo Yochōme nhưng bị quá bến đến tận Kudan, rồi anh đi tiếp đến lidabashi. Chuyến tàu cuối dừng tại ga Iidabashi, nên anh chuyển tàu và đi Sotoborisen, từ Ochanomizu anh đến Kandabashi. Không biết mình bị quá bến một lần nữa, anh xuống tàu ở Kamakuragashi và vội vã đi về phía Sukiyabashi. Sau lần đó, anh cảm thấy tàu điện là một thứ quá tinh quái. Sanshirō đã từng nghe nhiều lần về tuyến đường sắt Kobusen, rằng đó chỉ là một đoạn thẳng duy nhất, vì vậy mà anh đã yên tâm lên tàu.
Anh xuống ở Okubo, không tiến về phía trường Toyama mà đi dọc theo con phố Nakahyakunin, rồi băng qua đường ray và rẽ vào một con đường hẹp. Sanshirō nhẩn nha leo đoạn dốc thoai thoải nằm giữa một rừng tre thưa, dẫn đến nhà của Nonomiya. Có một ngôi nhà nữa nằm xa hơn về phía cuối cánh rừng. Cánh cổng nhỏ nằm khuất nẻo. Ngôi nhà tọa lạc tại một nơi hoàn toàn ngoài sức tưởng tượng. Cổng và lối vào chắc chắn mới được xây thêm về sau. Ở phía cuối căn nhà, gian bếp có hàng rào bao bọc, ngược lại, ngoài sân vườn không được che chắn. Chỉ thấy một bụi cây hồ chi lớn cao quá đầu người, che một phần hiên. Nonomiya đang ngồi
trên ghế ngoài hiên và đọc tạp chí nước ngoài. Nhìn thấy Sanshirō, anh nói:
- Cậu lại đây.
Câu chào y như lúc gặp nhau lần đầu ở dưới căn hầm. Sanshirō ngập ngừng không biết nên đi thẳng xuyên qua khu vườn hay vòng qua cánh cổng.
- Đi lối này.
Nonomiya giục. Sanshirō quyết định băng qua vườn. Sau lưng Nonomiya là phòng nghiên cứu, một căn phòng rộng chừng tám chiếu tatami[22], nhưng chất đầy tài liệu nước ngoài. Nonomiya rời khỏi ghế và ngồi bệt xuống sàn cùng Sanshirō, họ bắt đầu lan man những câu chuyện phiếm, nào là Sanshirō bảo nơi đây thật yên tĩnh, nào là Sanshirō đã đến được Ochanomizu từ rất sớm, nào là Sanshirō hỏi thăm kết quả thí nghiệm về kính viễn vọng, vân vân. Cuối cùng anh hỏi:
- Em nghe nói hôm qua anh đã tìm em, có việc gì không ạ? - À, cũng không có gì quan trọng đâu.
Nonomỉya trả lời với vẻ mặt hơi hối lỗi. Sanshirō đành nói: - Vậy à, thế thôi.
- Vì thế mà hôm nay cậu phải cất công lặn lội tới đây à? - Cũng không hẳn vậy đâu ạ.
- Thực ra là thế này, tôi nhận được một món quà từ mẹ cậu, mẹ cậu cảm ơn vì tôi đã chăm sóc cậu. Đó là món quà thật tuyệt nên tôi muốn gặp cậu để cảm ơn.
- A ra vậy, thế mẹ em gửi gì ạ?
- Món cá đỏ ngâm hèm rượu.
- Chắc là món cá himeichi?
Sanshirō nghĩ bụng mẹ đã gửi một món quà dở ẹc. Nonomiya hỏi rất nhiều về himeichi. Sanshirō trả lời tập trung vào việc giải thích cách chế biến món himeichi. cần phải nướng cá với bã rượu[23], khi lấy cá ra đĩa, phải gỡ bỏ bã rượu nếu không cá sẽ mất hết hương vị.
Mặt trời lặn từ lúc nào trong lúc hai người vẫn mải mê hỏi đáp về món himeichi. Đã đến lúc Sanshirō phải từ biệt Nonomiya để trở về. Đúng lúc đó Nonomiya nhận được một bức điện. Anh xé phong bì, mở ra đọc và lẩm bẩm: “Ồ không, gay rồi.”
Sanshirō không muốn tỏ ra vô tâm, tuy nhiên anh cũng không muốn tò mò tọc mạch việc riêng của Nonomiya nên chỉ dám hỏi:
- Có chuyện gì đột xuất ạ?
- Cũng không có gì nghiêm trọng đâu.
Nonomiya nói rồi đưa cho Sanshirō xem bức điện. Bức điện viết: “Hãy đến ngay lập tức.”
- Vậy anh sẽ đi đâu bây giờ à?
- Ừ, em gái tôi bị ốm, đang ở trong bệnh viện trường Đại học, nó bảo tôi phải đến ngay với nó.
Nonomiya rất bình tình, trái ngược với Sanshirō đang hốt hoảng. Em gái của Nonomiya, bệnh tình của cô ấy, bệnh viện trường Đại học, người con gái đã gặp ở ven bờ ao..., anh xâu chuỗi các sự kiện, và chột dạ.
- Vậy... có nghiêm trọng không?
- Chắc không có gì đáng lo ngại đâu. Thực ra đã có mẹ tôi ở đó chăm sóc nó. Nếu nó ốm thực sự, thì cách báo tin nhanh nhất là mẹ tôi lên tàu điện và đến thẳng đây. Con bé lại nghịch ngợm thôi mà. Đúng là khùng. Nó rất hay giở trò như vậy. Tôi đã không gặp con bé từ khi chuyển nhà đến đây. Có lẽ nó mong tôi đến với nó ngày hôm nay vì là Chủ nhật. Đó, chỉ có thế thôi.
Nonomiya nói và nghiêng đầu trầm ngâm.
- Nhưng dù gì thì anh cũng nên đi. Nhỡ có gì nghiêm trọng thì sao?
- Tôi không tưởng tượng được lại có gì nghiêm trọng xảy ra đột ngột trong vòng bốn, năm ngày qua. Nhưng có lẽ cậu nói đúng, tôi nên đi xem sao.
- Tôi nghĩ nên vậy.
Nonomiya quyết định đến chỗ em gái. Anh nói rằng có một số việc muốn nhờ Sanshirō trước khi đi. Trong trường hợp em gái anh bị ốm thật sự như nội dung trong bức điện thì có nghĩa là anh không
thể trở về nội trong đêm nay. Nếu anh vắng nhà thì người giúp việc sẽ phải ở nhà một mình. Cô ta rất nhát, khu vực xung quanh nhà lại không an ninh.
May mắn vừa đúng hôm Sanshirō đến chơi. Nếu không ảnh hưởng đến các buổi học ngày mai thì Nonomiya muốn Sanshirō nghỉ đêm ở nhà mình. Còn nếu tình hình em gái ổn thì anh sẽ về ngay. Nếu biết trước, Nonomiya đã nhờ Yojiro từ đầu, nhưng bây giờ thì không kịp nữa. Chỉ một đêm thôi, hơn nữa Nonomiya có ở lại bệnh viện hay không thì còn chưa biết, vì vậy có thể nói việc làm phiền một người mới quen biết như Sanshirō là quá ích kỷ và cưỡng ép. Nhưng mà...
Sanshirō lập tức nhận ra rằng Nonomiya lẽ ra không cần thiết phải vòng vo dài dòng như vậy, vì anh cũng không bao giờ đòi hỏi những lời giải thích trơn tru khéo léo.
Nonomiya dặn người giúp việc rằng mình sẽ không ăn tối, và bảo Sanshirō: “Xin lỗi, cậu ăn tối một mình nhé!”. Sau đó anh ra khỏi nhà trước giờ cơm tối. Sanshirō tưởng Nonomiya đã đi khuất rồi, bỗng từ trong vòm cây hồ chi tối om, tiếng anh vọng lại sang sảng.
- Cậu có thể đọc bất cứ cuốn sách nào cậu thích trong phòng của tôi, cũng chẳng có gì hay đâu nhưng cứ xem đi, có cả tiểu thuyết đấy!
Rồi anh biến mất. Sanshirō từ trong hiên nhà nói với theo câu cảm ơn. Anh vẫn nhìn rõ từng thân cây tre trong bụi tre thưa thớt.
Giờ thì Sanshirō đang ngồi khoanh chân bên chiếc bàn nhỏ đặt giữa thư phòng có diện tích tám chiếu tatami và dùng bữa tối. Anh nhìn lên mặt bàn, quả đúng như lời kể của chủ nhân, ở đó có bày món cá himeichi. Anh thấy phấn chấn vì lâu lăm rồi mới ngửi thấy hương vị quê nhà, những món còn lại không có gì đặc sắc. Anh ngó chừng vẻ mặt của người giúp việc đang phục vụ bên cạnh, Nonomiya nói không sai, điệu bộ của một kẻ vô cùng nhút nhát.
o0o
Sanshirō đã ăn xong và người giúp việc quay xuống bếp. Anh thấy thoải mái khi được ở một mình. Anh bắt đầu lo lắng về chuyện cô em gái của Nonomiya. Một linh cảm không lành ùa đến, dường như Nonomiya về bên cô ấy khi đã quá muộn. Sanshirō không thể thoát khỏi ám ảnh rằng đó chính là cô gái trẻ anh đã gặp bên bờ ao dạo nọ. Sanshirō hồi tưởng lại thời khắc gặp cô gái, vẻ mặt của cô ấy, ánh mắt của cô ấy, trang phục của cô ấy... Sanshirō tưởng tượng ra cô gái trẻ nằm trên giường bệnh, người anh Nonomiya đứng bên cạnh, hai người trao đổi với nhau đôi lời. Song chỉ như vậy là chưa đủ. Bất giác, Sanshirō cũng trở thành một người anh để tận tình chăm sóc cô em gái. Đúng lúc đó có tiếng đoàn tàu chạy ầm ầm vọng qua những bụi tre. Có thể do tình trạng của sàn nhà hoặc do thổ chất mà có cảm giác căn phòng hơi rung lắc.
Sanshirō dừng dòng suy nghĩ về cô gái đang ốm, anh nhìn quanh căn phòng. Đây là một căn nhà cổ rất đẹp, trên cột lưu giữ những vết dấu thời gian. Các tấm giấy dán cửa đã thủng lỗ chỗ, trần nhà đen đúa như bồ hóng. Chỉ có ngọn đèn đang tỏa sáng, một thứ ánh sáng của thế giới hiện đại. Cũng giống như việc một học giả tân
tiến như Nonomiya lại chọn thuê một căn nhà cổ để sống, để đắm mình trong không gian của một rừng tre trúc như thời phong kiến. Lẽ dĩ nhiên, anh có quyền sống ở nơi mà anh thích, nhưng sẽ thật là đáng buồn nếu như điều kiện tài chính buộc anh phải lựa chọn chốn lưu trú ở tận ngoại ô. Trình độ học thuật nổi tiếng mà nghe nói hàng tháng anh chỉ nhận được từ trường Đại học số tiền vẻn vẹn là năm mươi lăm yên. Chính vì thế mà có lẽ anh buộc phải dạy học ở một trường tư thục, và không đủ khả năng cho em gái nằm viện. Cũng có thể vì vậy mà anh chuyển nhà đến Okubo.
Đêm xuống, bầu không khí tĩnh lặng bao trùm khắp vùng ngoại ô. Tiếng côn trùng nỉ non ngoài vườn. Sanshirō ngồi một mình giữa tiết thu đầu mùa buồn se sắt, bỗng anh nghe có tiếng người từ xa vọng lại: “Ôi, ôi, không bao lâu nữa đâu.” Anh không chắc lắm vì khoảng cách khá xa, hơn nữa lại rất nhanh gọn, nhưng giọng nói dường như phát ra từ phía sau ngôi nhà. Tuy nhiên, câu độc thoại thấu tận tai Sanshirō này nghe sao lạc lõng đến vậy, như của một người đã bị tất cả bỏ rơi và không hy vọng có ai hồi đáp. Sanshirō bỗng thấy tâm trạng sao quá đỗi nặng nề.
Lại có tiếng xe lửa từ xa vọng về, âm thanh mỗi lúc một gần hơn, và khi đoàn tàu đi qua dưới bụi tre thì tiếng gầm rú của nó ồn ã gấp nhiều lần trước đó, sau đó, lại tắt dần tắt dần. Sanshirō ngồi bần thần trong phòng chờ cơn rung lắc đi qua, trong phút chốc, anh kết nối được tiếng kêu lúc nãy và sự gầm rú của đoàn tàu. Như có luồng điện khiến anh giật bắn người sau sự kết nối về một hệ quả kinh hoàng đó.
Anh nhận thấy mình cực kỳ bấn loạn, không thể bình tĩnh ngồi yên. Nỗi ám ảnh ghê rợn rần rật chạy từ sống lưng đến gan bàn chân. Sanshirō đứng lên và đi vào nhà vệ sinh, quang cảnh bên ngoài cửa sổ là một bầu trời đêm đầy trăng sao, đường tàu phía dưới chân kè nằm im lìm như đã chết. Anh cứ nhìn chằm chằm vào bóng tối, mũi chạm vào hàng rào mắt cáo bằng tre. Vài người đàn ông cầm đèn lồng từ nhà ga bước tới phía đường ray. Qua giọng nói mà đoán thì có khoảng ba, bốn người. Họ băng qua các đường ray giao nhau, và ánh sáng đèn lồng cũng biến mất phía chân kè đường tàu, chỉ rớt lại đôi lời đàm thoại khi họ đi qua bụi tre, tuy nhiên Sanshirō cũng kịp nghe được: “Đi thêm chút nữa đi.” Tiếng bước chân của họ xa dần. Chân vẫn xỏ đôi guốc gỗ, Sanshirō vòng ra vườn, đến bụi tre, rồi từ đó anh trườn xuống kè đường tàu và bám sát những chiếc đèn lồng.
Anh đi được một đoạn thì thấy thêm một người nữa nhảy xuống kè đường tàu. “Anh có nghĩ là đã xảy ra tai nạn chết người không?” Sanshirō cố nói điều gì đó nhưng anh không thốt nên lời. Bóng đen của người đàn ông đi qua. Đó hình như là người hàng xóm của Nonomiya sống ở sâu bên kia rặng tre. Sanshirō quyết định bám theo bóng anh ta. Đi được khoảng năm mươi thước thì Sanshirō dừng lại nơi có những chiếc đèn lồng và những người đàn ông. Họ đang im lặng rọi đèn. Sanshirō nhìn xuống không nói một lời nào. Dưới ánh sáng đèn lồng soi rọi, là cái xác người chỉ còn nửa thân. Đoàn tàu đã nghiến đứt từ vai phải xuống bầu ngực, đến ngang hông trái, rồi tiếp tục cuộc hành trình của nó sau khi để lại tấm thân người bị xẻ chéo làm đôi. Khuôn mặt không bị thương tổn, nên vẫn có thể nhận ra đó là một phụ nữ trẻ.
Sanshirō vẫn nhớ mãi cảm xúc của mình lúc đó. Anh định quay gót trở về ngay lập tức nhưng đôi chân như bị chôn cứng không thể nhúc nhích nổi. Sau đó anh bò lên khỏi kè đường tàu và trở về phòng, tim vẫn đập thình thịch. Anh gọi người giúp việc để xin nước uống, may mắn thay, hình như cô ấy không hề biết chuyện gì đã xảy ra. Một lúc sau, có tiếng ồn ào phát ra từ căn nhà hàng xóm phía bên kia. Sanshirō đoán chắc người hàng xóm đã từ hiện trường vụ tai nạn trở về. Vẫn có tiếng xôn xao phía dưới kè đường tàu. Một lúc sau, tất cả lại chìm vào im lặng. Một sự im lặng đáng sợ.
Trước mắt Sanshirō hiện lên rõ mồn một gương mặt của cô gái. Bên tai anh cũng văng vẳng tiếng kêu bất lực của cô ấy. Sanshirō thử chắp nối, và anh suy nghĩ, số phận bi thảm hẳn là đã được định đoạt từ lâu trong gương mặt ấy và tiếng kêu ấy. Cội rễ của sự sống mà chúng ta đang gọi là cuộc đời đó, tưởng chừng như vững chắc, nhưng thực chất lại rất mong manh, bất kỳ lúc nào cũng có thể chấm hết và trôi vào bóng tối, thậm chí không cho ta kịp nhận biết. Sanshirō sợ hãi đến mức tê dại. Sự việc chỉ diễn ra trong nháy mắt khi con tàu ầm ầm lao qua. Trước đó, rõ ràng cô gái vẫn đang được sống trên cõi đời.
Sanshirō phút chốc nhớ đến người đàn ông mời anh ăn đào trên tàu, nhớ đến câu nói của ông ta rằng cuộc sống đầy rẫy nguy hiểm, không thể không cẩn thận. Luôn miệng nói là cuộc sống đầy rẫy nguy hiểm nhưng bản thân ông ta lại bình thản như không. Nói cách khác, có lẽ ông ta bình tâm được như vậy vì bản thân ông ta đang đứng ở một vị trí an toàn, ông ta đủ tư cách để cảnh báo hiểm họa cho người khác. Đây cũng có thể là một trò tiêu khiển thú vị của những ai đang tồn tại trên đời và đứng từ xa bàng quan quan sát sự
đời. Rõ ràng, cách ông ta ăn đào, rồi cách ông ta, với dáng ngồi hướng thẳng về phía trước, vừa nhâm nhi từng ngụm trà vừa nhả khói thuốc trong quán cà phê Aokido, cho thấy ông ta đúng là một nhân vật thuộc tuýp người này. Ông ta là nhà phê bình. Sanshirō thử sử dụng cụm từ “nhà phê bình” với một nghĩa hiếm gặp và anh cảm thấy rất hài lòng với chính mình. Thậm chí, anh còn thử hình dung cuộc sống sau này của mình trong tư cách một “nhà phê bình”. Khuôn mặt của người phụ nữ chết thảm đã khơi dậy trong anh những cảm nghĩ như vậy.
Sanshirō nhìn quanh. Bàn kê ở góc phòng, ghế kê trước bàn, kệ sách kê cạnh bàn, những cuốn sách châu Âu sắp xếp ngay ngắn trên kệ. Anh nghĩ chủ nhân của thư phòng yên tĩnh này hẳn cũng hạnh phúc và bình yên như “nhà phê bình” kia. Để phục vụ nghiên cứu áp lực của ánh sáng, anh ấy chắc chắn không phải khiến một phụ nữ chết chẹt dưới bánh con tàu. Em gái của anh ấy ốm, tuy nhiên đó cũng không phải do Nonomiya gây ra. Tự bản thân cô ấy mắc bệnh. Tâm trí của Sanshirō cứ suy tưởng triền miên hết việc nọ đến việc kia như vậy cho đến khi đồng hồ điểm mười một giờ đêm. Không còn chuyến tàu điện nào chạy qua ngoại ô nữa. Sanshirō lại lo lắng về bệnh tình của cô em gái Nonomiya. Có thể cô ấy bệnh nặng nên anh ấy không thể trở về. Vừa lúc đó có điện từ Nonomiya. Bức điện viết rằng em gái ổn cả, sáng ngày mai tôi sẽ về.
Sanshirō an tâm đi ngủ nhưng giấc ngủ của anh đầy ác mộng kinh hoàng. Người phụ nữ lao vào đoàn tàu tự sát đó có quan hệ với Nonomiya. Nonomiya không về nhà vì anh đã biết vụ việc đó. Bức điện được gửi đến đơn giản chỉ là để Sanshirō an tâm. Thông tin em gái ổn cả là nói dối. Cô ấy cũng đã chết đêm nay vào đúng thời khắc
người phụ nữ bị tàu nghiền nát. Và em gái của Nonomiya, không thể là ai khác ngoài cô gái mà Sanshirō đã gặp ở bờ ao.
Sáng hôm sau Sanshirō dậy sớm hơn thường lệ.
o0o
Anh đốt một điếu thuốc và nhìn trân trối vào bộ ga đệm nhàu nát, nơi đó là chốn xa lạ mà anh đã phải ngủ lại. Chuyện đêm qua như một cơn mộng. Anh bước ra hiên nhà, ngửa mặt nhìn bầu trời phía ngoài vòm mái thấp, một ngày thời tiết đẹp. Đất trời xanh trong, tươi sáng. Sanshirō nhâm nhi tách trà sau bữa sáng, rồi anh mang ghế ra hiên nhà ngồi đọc báo. Nonomiya đã trở về đúng hẹn.
- Tôi nghe nói đã có một vụ tự tử ở đường tàu đêm qua? - Anh nói. - Người ta đã bàn tán xôn xao ở nhà ga.
Sanshirō kể lại một cách chi tiết sự kiện mà mình đã chứng kiến.
- Việc này hiếm khi xảy ra. Tuyệt nhiên tôi chưa từng chứng kiến chuyện tương tự bao giờ. Giá mà tôi ở nhà khi đó. Thi thể chắc hẳn đã được chuyển đi. Giờ có đến đó xem cũng chẳng còn gì đâu nhỉ?
- Chắc vậy.
Sanshirō trả lời cụt lủn. Anh thấy sốc trước vẻ bình thản của Nonomiya. Anh quy kết thói vô cảm này là thứ được sinh ra từ sự khác biệt giữa ngày và đêm. Anh không hề biết rằng một người đang thực hiện các thí nghiệm về áp lực ánh sáng sẽ luôn thể hiện một thái độ đặc trưng tương tự kể cả trong tình huống như thế này. Sanshirō chuyển đề tài, hỏi thăm sức khỏe của cô em gái. Đúng như
dự đoán của Sanshirō, Nonomiya trả lời rằng cô em gái chả có gì nghiêm trọng cả. Chỉ vì thất vọng do gần một tuần rồi Nonomiya không thèm ghé thăm, cô nàng thấy buồn chán và muốn anh đến nên đã bịa chuyện để lừa anh. Nghe nói cô đã rất tức giận và bảo rằng Nonomiya thật quá đáng khi ngày Chủ nhật được nghỉ mà cũng không thèm đến thăm em. Nonomiya gọi em gái mình là đồ ngốc. Anh nói chừng như cô em gái quả là ngốc thật, bởi việc cô ấy đã làm lãng phí quỹ thời gian quý giá của một người bận rộn như anh là một điều điên rồ. Tuy nhiên Sanshirō lại hầu như không nhìn nhận sự việc dưới khía cạnh như vậy. Nếu cô ấy muốn gặp anh trai đến mức phải cố tình gửi điện báo thì Nonomiya nhất định không nên tiếc cho dù anh có phải hy sinh một, thậm chí hai tối Chủ nhật. Thời gian để gặp gỡ mọi người mới là thời gian thực sự, còn bao ngày tháng giam mình trong căn hầm để tiến hành những thí nghiệm về ánh sáng nên được coi là thời gian nhàn rỗi xa rời nhân thế. Giả sử Sanshirō là Nonomiya, thì ngược lại, nếu vì em gái mình, anh sẽ vẫn vui vẻ kể cả phải gián đoạn việc học hành. Mải suy nghĩ về vấn đề này, Sanshirō đã quên hẳn vụ tự tử đêm trước.
Nonomiya nói rằng đêm qua anh không ngủ được nên đầu óc đang rất lơ mơ. May mà hôm nay là ngày nghỉ nên anh không đến trường Đại học, thay vào đó đến chiều anh mới phải đi dạy ở trường Waseda. Giờ anh sẽ phải ngủ một giấc đã. Sanshirō hỏi:
- Anh đã thức rất khuya phải không?
Nonomiya trả lời rằng thực ra, tình cờ hôm đó vị Giáo sư đã dạy anh thời Đại học tên là Hirota cũng đến bệnh viện để thăm em gái anh, mọi người mải nói chuyện và để lỡ chuyến tàu điện cuối cùng,
nên đành quyết định ở lại đêm. Lẽ ra anh có thể nghỉ đêm tại nhà Giáo sư nhưng cô em cứ nằng nặc không chịu, và yêu cầu anh ngủ tại bệnh viện. Không còn cách nào khác, anh đành nghỉ lại một nơi chật chội nên không thể ngủ thoải mái. “Đúng là đồ ngốc!” Nonomiya lại công kích em mình. Sanshirō thấy thật kỳ cục. Anh muốn biện hộ bênh vực em gái Nonomiya nhưng rồi lại thôi vì không biết phải mở lời thế nào.
Anh chuyển sang đề tài Giáo sư Hirota. Hirota là cái tên mà Sanshirō đã nghe vài ba lần, trong tâm trí của anh đang có sự liên tưởng thầm kín giữa cái tên này với ông thầy ở quán cà phê Aokido và ông ăn đào trên tàu. Sau đó anh lại đoán ông thầy bị con ngựa bất kham làm phản trong khuôn viên trường Đại học và bị nhân viên hiệu làm đầu Kitadoko ở bên đường cười nhạo dạo nọ cũng chính là vị Giáo sư Hirota này. Nonomiya thừa nhận rằng người đàn ông trong vụ phi ngựa đó quả thực là Giáo sư Hirota. Đến lúc này, Sanshirō kết luận ông ăn đào và Giáo sư Hirota nhất định chỉ là một, dù nghe có vẻ hơi miễn cưỡng.
Trước khi Sanshirō ra về, Nonomiya nói rằng tiện thể muôn nhờ Sanshirō chuyển đến bệnh viện cho em gái mình một bộ awase[24] trước buổi trưa. Sanshirō vô cùng hào hứng.
o0o
Đội chiếc mũ mới của trường Đại học, Sanshirō vừa đi vừa ngẫm nghĩ, anh còn thấy chút tự hào nếu có người ở bệnh viện nhìn thấy anh đội nó. Anh rời nhà Nonomiya, khuôn mặt rạng rỡ.
Xuống tàu điện ở Ochanomizu, Sanshirō thuê một chiếc xe kéo, việc này thông thường anh không bao giờ làm. Khi người phu xe cố sức kéo xe lọt qua cổng Akamon thì tiếng chuông của khoa Luật vang lên. Nếu như thường lệ, thì đây là lúc anh cầm vở và lọ mực bước vào phòng học số tám. Nhưng lúc này anh lại cảm thấy bỏ lỡ một hoặc hai giờ giảng cũng chẳng hề hấn gì, thế là chiếc xe kéo cứ chạy thẳng đưa anh đến cổng bệnh viện Aoyama.
Sanshirō đi theo chỉ dẫn, bước qua cánh cửa, rẽ phải lối rẽ thứ hai, rồi lại rẽ trái, đi sâu vào trong cùng nơi có một căn phòng hướng đông, ngoài cửa treo tấm biển đề tên Nonomiya Yoshiko bằng chữ katakana được viết bằng mực đen. Sanshirō đứng lặng trước cửa nhìn bảng tên một hồi lâu. Anh chàng nhà quê nhát gan không đủ dũng khí để gõ cửa. Vả lại, ở quê nhà, anh đã quen với lối đập cửa rồi tự tiện xông vào, giờ đứng trước cửa phòng, còn là cửa phòng của một cô gái trẻ, anh bỗng thấy chùn bước, bẽn lẽn.
“Người ở trong phòng là Yoshiko, em gái Nonomiya.” Sanshirō tự trấn an. Anh háo hức mong được nhìn thấy gương mặt phía sau cánh cửa, nhưng anh lại sợ sau khi nhìn thấy sẽ thất vọng. Anh lo rằng gương mặt anh đang mường tượng sẽ không có nét nào giống với Nonomiya.
Có tiếng guốc lộc cộc của y tá từ phía sau tiến lại gần. Sanshirō đánh liều mở hé cánh cửa. Tay vẫn nắm chặt nắm đấm cửa, anh đối mặt với cô gái ở bên trong.
Cô có đôi mắt to, sống mũi thanh mảnh, khuôn miệng mỏng. Vầng trán rộng và chiếc cằm nhọn của cô khiến anh liên tưởng đến một cái bát tô rộng miệng. Đó là tất cả những gì anh quan sát được
ở dung mạo của cô. Tuy nhiên, thời điểm này cũng là lần đầu tiên trong đời Sanshirō bắt gặp những biểu hiện nội tâm toát lên từ gương mặt đó, trong một khoảnh khắc vụt qua đó. Mái tóc đen buông xuống từ vầng trán xanh xao và thả dài tự nhiên tới ngang vai. Từ phía sau cô gái, ánh nắng mặt trời buổi sớm tràn qua khung cửa sổ phía đông rọi lên mái tóc. Nơi ánh nắng phủ lên mái tóc, lúc cháy lên như màu hoa violet tím sẫm, lúc sáng lòa như hào quang bao bọc quanh vầng trăng đầy sống động. Nhưng cả gương mặt và vầng trán đều chìm trong bóng tối. Nhợt nhạt và xanh xao. Đôi mắt ẩn chứa những nỗi niềm sâu thẳm. Một áng mây xa tạm ngừng trôi trên nền trời cao vợi, song mây sẽ vẫn phải bay, và tan vào dĩ vãng. Cô gái đã nhìn Sanshirō với ánh mắt như vậy.
Sanshirō bắt gặp ở thần thái đó một khối u sầu đến tiều tụy và vẻ mệt mỏi không thể che giấu. Đối với Sanshirō, những cảm nhận đó đã trở thành một mảnh ghép quý giá về cuộc sống con người, trở thành một khám phá với tầm ý nghĩa không hề nhỏ.
Vẫn nắm chặt tay nắm cửa, trong khoảnh khắc, Sanshirō đánh bạo ghé hẳn đầu vào trong phòng.
- Xin mời.
Cô gái nói như thể đã chờ đợi Sanshirō từ trước đó. Âm sắc của cô bình tĩnh đến lạ thường, không thể là của một người con gái lần đầu tiếp xúc với một người đàn ông. Cô sẽ không thể thu hút được Sanshirō bằng cách này trừ khi cô là một đứa trẻ tinh khôi thuần khiết hoặc là một thiếu phụ dạn dày. Không quá mức thân thiện, ngay từ đầu, họ chỉ xem nhau như những người quen cũ. Cô gái khẽ mỉm cười, nụ cười khiến đôi má thêm hóp lại gầy guộc. Và trong
vẻ xanh xao đó tỏa ra sự ấm áp ôn nhu. Chẳng nghĩ suy gì nữa, Sanshirō bước hẳn vào phòng. Lúc đó, trong tâm trí của chàng thanh niên trẻ tuổi bỗng hiện về hình bóng người mẹ ở quê nhà xa xôi.
Cánh cửa sau lưng đã khép lại, từ phía đối diện, một người phụ nữ ở độ tuổi gần ngũ tuần chào đón Sanshirō. Bà dường như đã rời khỏi chỗ của mình và đứng chờ sự xuất hiện của Sanshirō từ khi anh còn ngập ngừng núp ngoài cánh cửa.
- Cậu là Ogawa Sanshirō phải không? - Bà cất tiếng hỏi. Gương mặt bà khá giống Nonomiya, và cũng khá giống cô con gái. Nhưng nói chung Sanshirō cũng không để ý nhiều. Anh đưa cho cô bọc quà mà Nonomiya đã gửi. Cô gái nhận quà, vừa cảm ơn Sanshirō vừa kéo ghế mời Sanshirō ngồi, còn cô đi vòng ra phía đầu giường.
Nệm giường được phủ một màu trắng tinh khiết. Phía đầu giường là tấm chăn cùng màu được gấp đôi. Quay lưng về phía cửa sổ, cô gái ngồi nép ở mép giường để tránh cuộn chăn dày, đôi chân không chạm tới sàn nhà. Tay cô cầm đôi kim đan. Một cuộn len lăn xuống dưới gầm giường, nối với đôi tay cô bởi một sợi dài màu đỏ. Sanshirō định cúi nhặt cuộn len cho cô, nhưng rồi anh lại thôi vì nhận ra cô có vẻ không quan tâm đến nó.
Từ phía đối diện, người mẹ rối rít cảm ơn Sanshirō vì chuyện đêm trước. Bà bảo biết anh vốn rất bận rộn. Sanshirō nói rằng bà đừng ngại, đằng nào cũng tiện lúc anh đến chơi. Trong khi hai người nói chuyện với nhau thì Yoshiko im lặng. Khi câu chuyện tạm dừng, cô gái đột nhiên hỏi rằng anh có nghe thông tin về vụ tự tử tối qua không? Sanshirō nhìn thấy tờ báo ở góc phòng, anh trả lời: “Tôi có
biết.” “Thật đáng sợ phải không?” Cô vừa nói vừa hơi nghiêng đầu nhìn Sanshirō. Cô có cái cổ dài rất giống người anh trai. Sanshirō nhìn chằm chằm vào cái cổ đang uốn cong cong của cô gái, sợ hay không sợ, anh cũng chẳng trả lời gì cả. Phần vì câu hỏi quá đỗi đơn giản, nên anh chẳng biết nên trả lời như thế nào, phần vì anh cũng chẳng bận tâm trả lời. Cô gái dường như nhận ra thái độ của Sanshirō, lập tức cô ngồi thẳng lại, đôi má xanh xao bỗng ửng đỏ. Nghĩ rằng đã đến lúc phải về, Sanshirō chào tạm biệt và rời khỏi phòng.
Bước về phía cổng, hướng tầm mắt ra xa, anh lại đi qua góc cuối của dãy hành lang dài, ở ngay lối vào, mở ra trước mắt anh là bât tận một màu xanh tươi sáng. Cô gái bên bờ ao dạo nọ đang đứng đó. Sanshirō giật mình và đôi chân bỗng trở nên luống cuống. Bóng cô gái in hằn trên nền tấm voan không khí trong suốt, đang từng bước di chuyển về phía trước. Như bị cái bóng dẫn dụ, Sanshirō cũng đưa chân về phía trước. Hai người cùng tiến về phía nhau bằng một ma lực định mệnh xui khiến rằng họ sẽ phải đối mặt ở một điểm nào đó tại dãy hành lang hẹp. Đột nhiên cô gái ngoảnh đầu nhìn về phía sau. Trong khoảng không bừng sáng cuối hành lang, chỉ thấy sắc lá đầu thu xanh ngời ngoài cửa, không có gì xuất hiện, không có gì để chờ đợi. Sanshirō lúc này mới kịp định thần lại trong khoảnh khắc ngắn ngủi để ghi nhớ dáng điệu và trang phục của cô gái.
Anh không thể gọi tên màu sắc bộ kimono mà cô mặc. Nó nhuốm xanh na ná như màu bóng cây cổ thụ soi mờ dưới đáy ao ở trường Đại học. Những đường kẻ sọc tươi tắn chạy dọc từ trên xuống dưới. Đan xen giữa những đường kẻ sọc đó là những đường
lượn sóng, lúc ly lúc hợp, lúc chồng lên nhau tạo thành dải rộng, lúc tách nhánh phân đôi. Một bố cục bất quy tắc nhưng không hề hỗn tạp. Obi màu vàng ấm áp thắt ngang eo, dừng ở khoảng một phần ba chiều dài tấm áo kimono tính từ trên xuống.
Bờ vai phải nhẹ nhàng xoay khi cô ngoảnh đầu lại. Cánh tay trái nãy giờ buông bên mình khẽ đưa về phía trước. Cô cầm một chiếc khăn mùi soa trong tay, làn vải lụa buông dịu nhẹ dưới những ngón dài. Phần thân dưới của cô vẫn giữ nguyên tư thế đoan chính.
o0o
Cô gái đột nhiên lại đổi hướng quay về trực diện với Sanshirō, mắt vẫn nhìn xuống dưới, chỉ có đôi chân đang từng bước di chuyển về phía Sanshirō, bất chợt cô ngẩng đầu và nhìn thẳng vào anh bằng đôi mắt bình thản hình lá răm khẽ nheo nheo. Đôi mắt tràn sinh khí nằm dưới hàng lông mày đen đậm. Sanshirō cũng nhìn rõ hàm răng rất đẹp của cô khi cười. Đối với anh, sự tương phản giữa hàm răng và nước da của cô gái đã trở thành một ấn tượng không thể nào quên.
Hôm nay cô dặm một lớp phấn mỏng lên mặt. Nhưng không che giấu được làn da mong manh bên dưới. Da thịt mịn màng tỏa sắc dịu nhẹ, phảng phất lớp bụi phấn, dường như sẽ không thể bị tổn hại bởi ánh sáng mặt trời rực cháy.
Một bộ mặt không rạng rỡ. Tất cả các thớ thịt ở hàm và bầu má cùng tạo nên một khuôn hình rõ nét, vừa đủ hài hòa, không thừa không thiếu. Song tổng thể dung nhan thật mềm mại. Không phải là sự mềm mại của phần da thịt nữa, mà là sự mềm mại từ chính
khung xương. Đó là khuôn mặt gợi tưởng người nhìn về chiều sâu của một nội tâm kín kẽ. Cô cúi gập người chào. Cảm giác của Sanshirō, trên cả sự kinh ngạc khi được một người không quen nghiêng mình cúi chào, là nỗi sững sờ bởi sự cầu kỳ và duyên dáng trong cách thi lễ của cô. Rồi nửa người trên của cô cúi về phía trước, nhẹ nhàng như một trang giấy cuốn theo chiều gió, trở nên lụi mờ trong nháy mắt. Gập người xuống tạo thành một góc nhất định, cô dừng lại, tự nhiên và chuẩn xác. Đây hẳn là khí chất bẩm sinh, không phải những cử chỉ được rèn luyện.
- Xin cho hỏi một chút ạ.
Cô cất giọng để lộ hai hàm răng trắng. Giọng nói sắc gọn nhưng mang âm hưởng quý phái thanh thoát, gợi nhớ lúc cô hỏi ai đó rằng sồi có kết trái vào giữa mùa hè không, tuy nhiên Sanshirō đã không đủ bình tĩnh để nhận ra điều đó.
- Có chuyện gì vậy?
Sanshirō đứng lại và nói.
- Anh có biết phòng số 15 ở đâu không ạ?
Căn phòng mà Sanshirō vừa rời khỏi chính là phòng số 15. - Là phòng của cô Nonomiya Yoshiko?
- Vâng, đúng vậy.
Lần này thì cô gái lên tiếng.
"""