"
Quỷ Cốc Tử Mưu Lược Toàn Thư - Quỷ Cốc Tử full prc pdf epub azw3 [Quyền Mưu]
🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Quỷ Cốc Tử Mưu Lược Toàn Thư - Quỷ Cốc Tử full prc pdf epub azw3 [Quyền Mưu]
Ebooks
Nhóm Zalo
QUỶCỐCTỬMƯULƯỢCTOÀNTHƯ Ȑ★Ȑ
Tác gĶảǼ QUỶ CỐC TỬ
NXB TIJűĶ ĐạĶ
SşáƐǼ ƐracƐIJanIJ
EżƖbǼ Ɛna
Mã vạcIJǼ 8935088517329 Bản ĶnǼ 2010
15Ȓ01Ȓ2020
NGUỒN GỐC VĂN HÓA VÀ TIẾN TRÌNH LỊCH SỬ CỦA DỰ ĐOÁN HỌC TRUNG QUỐC CỔ ĐẠI
DƦ đşán IJūc cŧ đạĶ cƣa TrƖng QƖŤc cŠ ngƖŦn gŤc ƆâƖ xaǽ qƖá ƐrŀnIJ żIJáƐ ƐrĶển cƣa nŠ cƯng cIJĸnIJ ōà qƖá ƐrŀnIJ żIJáƐ ƐrĶển cƣa văn IJŠa ƐrƖyền ƐIJŤng TrƖng QƖŤcȂ DƤůĶ đâyǽ cIJƗng ƐţĶ Ɔẽ gĶůĶ ƐIJĶệƖ về ngƖŦn gŤc văn IJŠa và ƐĶến ƐrŀnIJ ōĿcIJ Ɔƨ cƣa ōƸ ōƖận này ƐIJeş bĶểƖ đŦ Ɛrơcǽ qƖa đŠ bạn Ɔẽ nIJŀn nIJận dễ IJŮn về ƐIJűĶ đạĶ cƣa QƖƽ CŤc TƨȂ
THƯỢNG CỔ
TRANH PHỤC HY Ȓ NỮ OA
TAM HOÀNG NGŨ ĐẾ
Trşng ƐIJần ƐIJşạĶ TrƖng QƖŤcǽ các vĿ vƖa ƐIJűĶ ƐIJƤŰng cŧ nIJƤ PIJơc Hyǽ Hşàng Đế đềƖ ōà nIJân vậƐ mang Ɛrşng mŀnIJ rấƐ nIJĶềƖ ŊIJả năng ƐIJần ƐIJánIJǽ mťƐ Ɛrşng ƆŤ nIJƩng ŊIJả năng đŠ cIJĸnIJ ōà bĶếƐ cIJĶêm bŤc (bŠĶ)Ȃ TrƤůc gĶůĶ ƐƦ nIJĶên ōůn ōaş và đa bĶếnǽ ngƤűĶ xƤa vƧa cảm ƐIJấy ŊĸnIJ ƆŰǽ vƧa IJy vūng Ɔẽ cŠ đƤŰc żIJƤŮng żIJáż để nắm bắƐ đƤŰc vận mệnIJ cƣa mŀnIJǽ đĶềƖ đŠ đã ƐIJể IJĶện đƤŰc ƐĶnIJ ƐIJần ƐĸcIJ cƦcǽ cầƖ ƐĶến cƣa ōşàĶ ngƤűĶȂ
HẠ
(ƐIJế Ŋƽ 21 TCN Ȓ ƐIJế Ŋƽ 16 TCN)
MƯỜI THIÊN CAN TRÊN TIỀN ĐỒNG
THIÊN CAN ĐỊA CHI
Vàş gĶaĶ đşạn gĶƩa và cƖŤĶ ƐrĶềƖ Hạǽ cƢng vůĶ ƆƦ żIJáƐ ƐrĶển cƣa ƐIJĶên văn ōĿcIJ żIJáżǽ ƐIJƖậƐ cIJĶêm ƐĶnIJ bŤc żIJệ đã cIJĶếm đƤŰc đĿa vĿ cƦc ŊƼ qƖan Ɛrūng Ɛrşng đűĶ ƆŤng ŊĶnIJ Ɛế cIJĸnIJ ƐrĿ cƣa nIJà nƤůcȂ TIJĶên can đĿa cIJĶ
đƤŰc vận dơng Ɛrşng Tƥ Ɛrơ BáƐ ƐƦ đã đƤŰc IJŀnIJ ƐIJànIJ Ɛrşng cIJĸnIJ gĶaĶ đşạn nàyȂ
THƯƠNG
(ƐIJế Ŋƽ 16 TCN Ȓ ƐIJế Ŋƽ 11 TCN)
GIÁP CỐT TẠI DI CHỈ ÂN KHƯ
NgƤűĶ đűĶ TIJƤŮng đã gIJĶ cIJéż nIJƩng ƆƦ vĶệc cần cIJĶêm bŤc ōên maĶ rƢaǽ rŦĶ mang đŤƐ Ɛrşng ōƨaȂ SaƖ đŠǽ IJū Ɔẽ căn cƥ vàş IJŀnIJ dạng cƣa các vếƐ nƥƐ xƖấƐ IJĶện ƆaƖ ŊIJĶ đŤƐ để dƦ đşán về cáƐ IJƖng IJūa żIJƗcȂ Đây ōà mťƐ Ɛrşng nIJƩng IJŀnIJ ƐIJƥc cIJĶêm bŤc xƖấƐ IJĶện Ɔům nIJấƐ ƐạĶ TrƖng QƖŤcȂ TIJƖậƐ ngƩ “cIJĶêm bŤc” cƯng đƤŰc xƖấƐ żIJáƐ ƐƧ đŠȂ
NGƯỜI ĐỜI THƯƠNG CHUỘNG QUỶ THẦN
TƖyệƐ đạĶ đa ƆŤ nťĶ dƖng cƣa żIJần ōůn nIJƩng văn ƐƦ gĶáż cŤƐ đã xƖấƐ IJĶện đềƖ ōà gIJĶ cIJéż về IJşạƐ đťng cIJĶêm bŤc cƣa vƤŮng ƐIJấƐ Ân TIJƤŮngȂ NgƤűĶ đűĶ TIJƤŮng ƆƢng Ɛĸn qƖƽ ƐIJầnǽ mūĶ vĶệc đềƖ żIJảĶ ƐĶến IJànIJ cIJĶêm bŤcǽ bŲĶ vậyǽ nťĶ dƖng cƣa văn ƐƦ gĶáż cŤƐ đã cŠ ōĶên qƖan đến mūĶ mặƐ cƣa đűĶ ƆŤng ƆĶnIJ IJşạƐȂ NgƖyên Ɛắc gặż cIJƖyện żIJảĶ bŠĶǽ về ƆaƖ vẫn đƤŰc ƐƖân ƐIJƣ Ɛrşng rấƐ nIJĶềƖ ōņnIJ vƦc cƣa mệnIJ ōƸ IJūcȂ
TÂY CHU
(ƐIJế Ŋƽ 11 TCN Ȓ 771 TCN)
SÁU MƯƠI TƯ QUẺ PHỤC HY
CHU DỊCH
ĐƤŰc cşĶ nIJƤ bť ŊƼ ƐIJƤ cƣa ngƤűĶ xƤaǽ nťĶ dƖng gŦm IJaĶ żIJần “ŊĶnIJ” và “ƐrƖyện” ƐƤŮng ƐrƖyền dş CIJƖ Văn VƤŮng Ɔáng ƐácȂ
XUÂN THU CHIẾN QUỐC
(770 TCN Ȓ 221 TCN)
KHỔNG TỬ
QUAN NIỆM VỀ MỆNH TRỜI CỦA NHO GIA
QƖan nĶệm về mệnIJ ƐrűĶ cIJĸnIJ ōà mťƐ bť żIJận cấƖ ƐIJànIJ qƖan Ɛrūng Ɛrşng ƐƤ ƐƤŲng NIJş gĶa cƣa KIJŧng Tƨǽ MạnIJ Tƨ và các nIJà NIJş đűĶ ƆaƖȂ KIJŧng Tƨ nIJấn mạnIJ rằng ngƤűĶ qƖân Ɛƨ cần żIJảĶ “ƐrĶ mệnIJ” (bĶếƐ mệnIJ ƐrűĶ) để ƐIJƖận ƐIJeş ƆƦ cIJƖyển đťng cƣa ƐrűĶȂ CƢng vůĶ ƆƦ ƐrƖyền bá ngày mťƐ ƆâƖ rťng cƣa NIJş gĶaǽ ƐƤ ƐƤŲng này đã ăn ƆâƖ vàş ōŬng ngƤűĶǽ ƐIJƖậƐ mệnIJ ōƸ cƣa TrƖng QƖŤc cŧ đạĶ cƯng đƤŰc ƆĶnIJ ra dƤůĶ ƆƦ ảnIJ IJƤŲng cƣa ƐƤ ƐƤŲng nàyȂ
QUỶ CỐC TỬǽ LẠC LỤC TỬ
QƖƽ CŤc Tƨ Ɛên ƐIJậƐ ōà VƤŮng Hƣǽ Ɛŧ ƆƤ cƣa żIJáĶ TƖng HşànIJ gĶa ƐIJűĶ CIJĶến QƖŤcǽ các ƐIJƖyếƐ ŊIJácIJ nIJƤ Tţ Tầnǽ TrƤŮng NgIJĶǽ Tţn Tẫnǽ Bàng QƖyên đềƖ ōà IJūc ƐrŬ cƣa ţngȂ Dş ţng ƐIJƤűng xƖyên ẩn cƤǽ ōạĶ bĶên Ɔşạn nên các cƖŤn “QƖƽ CŤc Tƨ”ǽ “Bản ŊĶnIJ âm żIJƢ ƐIJấƐ ƐIJƖậƐ”ǽ nên cƖťc đűĶ và ƐIJân ƐIJế cƣa ţng cƯng đƤŰc żIJƣ ōên mťƐ bƥc màn ƐIJần bĸǽ đƤŰc ƆƖy Ɛţn ōàm ţng Ɛŧ ƆƤ cƣa ƐIJƖậƐ đşán mệnIJȂ Lạc Lơc Tƨ cƯng ōà ngƤűĶ ƐIJűĶ CIJĶến QƖŤcǽ nIJƤng Ɔƨ ƆácIJ ŊIJţng cŬn để ōạĶ cIJƗƐ ƐIJţng ƐĶn gŀ về ƐIJân ƐIJế ƐĶểƖ Ɔƨ cƣa ţngǽ cŬn cƖŤn “Lạc Lťc Tƨ” ƐƤŮng ƐrƖyền ōà cƣa ţng đã đƤŰc cIJƥng mĶnIJ ōà dş ngƤűĶ đűĶ TŤng ngơy ƐạşȂ
TRÂU DIỄN VÀ THUYẾT “NGŨ ĐỨC THỦY CHUNG”
TrâƖ DĶễn ōà ngƤűĶ nƤůc Tề ƐIJűĶ CIJĶến QƖŤcǽ ţng ōà mťƐ ƐrĶếƐ gĶa vůĶ ŊĶến ƐIJƥc ƆâƖ rťngǽ cŠ IJĶệƖ ōà “Đàm ƐIJĶên DĶễn” (ţng DĶễn bàn về ƐrűĶ)Ȃ DƦa Ɛrên cŮ ƆŲ Ŋế ƐIJƧa ƐIJƖyếƐ Âm DƤŮng NgƯ IJànIJ cŧ đạĶǽ ţng đã đề ra ōƸ ōƖận “NgƯ IJànIJ ƆĶnIJ ƐIJắng”ǽ Ɛƥc ōƸ ōƖận NgƯ IJànIJ ƆĶnIJ ŊIJắcǽ đŦng ƐIJűĶ dƢng đŠ để gĶảĶ ƐIJĸcIJ về ƆƦ bĶến IJŠa żIJáƐ ƐrĶển cƣa ƐƦ nIJĶên và xã IJťĶǽ
ƐrŲ ƐIJànIJ nền Ɛảng ōƸ ōƖận cIJş các żIJáĶ mệnIJ ōƸ về ƆaƖǽ baş gŦm cả đşán mệnIJ BáƐ ƐƦȂ
TẦN
(221 TCN Ȓ 206 TCN)
THUYẾT NGŨ ĐỨC THỦY CHUNG
Trşng ƐIJűĶ Tần Ȓ Hánǽ ƐIJƖyếƐ NgƯ đƥc ƐIJƣy cIJƖng dş TrâƖ DĶễn đề xƤůng đã ƐrŲ ƐIJànIJ mťƐ qƖan nĶệm ōĿcIJ Ɔƨ cŠ Ɔƥc ảnIJ IJƤŲng ƆâƖ rťng nIJấƐȂ TIJƖyếƐ NgƯ đƥc ƐIJƣy cIJƖng cŠ Ɛác dơng qƖan Ɛrūng nIJấƐ Ɛrşng ƆĶnIJ IJşạƐ cIJĸnIJ ƐrĿ đűĶ TầnȂ Tần TIJƣy Hşàng ōên ngţĶ ƐIJĶên Ɛƨ ƐIJay ƐIJế nIJà CIJƖǽ cIJş rằng đŠ ōà đƥc TIJƣy ƐIJay ƐIJế cIJş đƥc Hŭaǽ bŲĶ vậy nên đã ƐIJay ōĿcIJ żIJáżǽ màƖ Ɔắc żIJơc Ɔƥcǽ Ɔƨa ƐIJáng 10 Ɛrşng ōĿcIJ nIJà Hạ ƐIJànIJ ƐIJáng gĶêngǽ Ɛrang żIJơcǽ cű qƖạƐ đềƖ đŧĶ Ɔang màƖ đenȂ
HÁN
(202 TCN Ȓ 220)
TRƯƠNG HÀNH
LUẬN THIÊN TRI MỆNH
Trşng ƐIJűĶ LƤųng Hánǽ ngƤűĶ ƐIJŤng ƐrĿ “ŊIJţng IJŭĶ ƐrűĶ caş IJŭĶ qƖƽ ƐIJần”ǽ żIJƤŮng ƐIJƖậƐ cƦc ƐIJĿnIJǽ ƐIJƖậƐ cIJĶêm bŤc đşán mệnIJ vŤn cŠ ōĶên qƖan đến żIJƤŮng ƐIJƖậƐ cƯng ngày mťƐ żIJáƐ ƐrĶểnȂ NIJà ŊIJşa IJūc nŧĶ ƐĶếng TrƤŮng HànIJ cƯng ƐĶnIJ ƐIJţng ƐIJƖậƐ cIJĶêm ƐĶnIJȂ Trşng ƐIJűĶ ŊƼ đŠǽ xƖấƐ IJĶện ŊIJá nIJĶềƖ ƆácIJ đşán mệnIJǽ Ɛrşng đŠ nŧĶ ƐĶếng nIJấƐ ōà “LƖận IJànIJ” cƣa VƤŮng SƖngȂ
ĐỔNG TRỌNG THƯ
TƯ TƯỞNG NHO GIA
DƤůĶ ƐIJűĶ Hán VƯ Đếǽ Đŧng Trūng TIJƤ đã đề xƖấƐ “bãĶ ƐrƖấƐ bácIJ gĶaǽ đťc Ɛţn NIJş ƐIJƖậƐ”ǽ ƐƧ đŠ về ƆaƖǽ các IJūc żIJáĶ ŊIJác nIJƤ TƖng HşànIJ gĶaǽ Âm DƤŮng gĶa ōần ōƤŰƐ ƐĶêƖ bĶếnǽ ƐƤ ƐƤŲng Âm DƤŮng NgƯ IJànIJ
cƯng dần dần đƤŰc NIJş gĶa IJấż ƐIJơǽ ƐrŲ ƐIJànIJ nền Ɛảng ōƸ ōƖận cIJş qƖan nĶệm ƐIJĶên mệnIJ cƣa NIJş gĶaȂ TƧ đŠ về ƆaƖ qƖan nĶệm về ƐIJĶên mệnIJ cƣa NIJş gĶa đã ƐƧng bƤůc ƐrŲ ƐIJànIJ mťƐ ōşạĶ vƯ Ɛrơ qƖanǽ nIJân ƆĶnIJ qƖan cŠ ảnIJ IJƤŲng ƆâƖ xa đŤĶ vůĶ ngƤűĶ TrƖng QƖŤcȂ
ĐỊNH DANH THUẬT SỐ
DƤůĶ ƐIJűĶ Tây Hánǽ IJūc gĶả nŧĶ ƐĶếng LƤƖ HƤůng đã Ɛậż IJŰż các mţn ŊIJácIJ để bĶên Ɔşạn nên bť mơc ōơc żIJân ōşạĶ mang ƐĸnIJ Ɛŧng IJŰż đầƖ ƐĶên żIJản ánIJ mťƐ cácIJ IJệ ƐIJŤng ŊIJş Ɛàng ƆácIJ vŲ cƣa qƖŤc gĶaǽ đŠ ōà “TIJấƐ ōƤŰc”Ȃ Các ƐrƤůc Ɛác ƐIJƖťc ōşạĶ ƐIJƖậƐ ƆŤ mệnIJ ōƸ đƤŰc qƖy về żIJần “TIJƖậƐ ƆŤ ōƤŰc”ǽ đến đâyǽ ƐIJƖậƐ ƆŤ đã đƤŰc cIJĸnIJ ƐIJƥc đĿnIJ vĿ ƐIJànIJ mťƐ ōşạĶ ƐIJƤ ƐĿcIJ qƖan Ɛrūngǽ cIJƥng Ɛŭ ƐIJƖậƐ ƆŤ đã đƤŰc cIJĸnIJ qƖyền đƤŮng đạĶ cIJĸnIJ ƐIJƥc ƐĶếż nIJậnȂ
TAM QUỐC LƯỠNG TẤN
(220 Ȓ 420)
GIA CÁT LƯỢNG TÍNH NGƯỜI TÍNH TRỜI
TƤŮng ƐrƖyền GĶa CáƐ LƤŰng ƐĶnIJ ƐIJţng ƐĶnIJ ƐƤŰng mệnIJ ōƸǽ ţng cŠ ƐIJể xem ƐƤůng mà bĶếƐ rằng Ngơy DĶên về ƆaƖ Ɔẽ ōàm żIJảnǽ qƖan ƆáƐ Ɔaş ƐrűĶ mà bĶếƐ đƤŰc ƐŀnIJ IJŀnIJ mƤa nắngǽ xƥng đáng ōà “Ɛrên ƐIJţng ƐIJĶên vănǽ dƤůĶ ƐƤűng đĿa ōƸǽ gĶƩa ƐIJţng vĶệc ngƤűĶ”Ȃ Trşng ƐIJűĶ đĶểm TIJơc Ȓ Hán gĶaş ƐranIJǽ ţng đã ƐƧng vận dơng ƐIJƖậƐ ŊƼ mţn đťn gĶáżȂ Vàş ƐIJűĶ ŊIJắc cƖŤĶ cƢng cƣa đűĶ ngƤűĶǽ cŬn bĶếƐ “nIJƤŮng ƐĶnIJ dĶên ƐIJū” (Ɛế Ɔaş Ŋéş dàĶ ƐƖŧĶ ƐIJū)ǽ cIJƥng Ɛŭ ţng dã bĶếƐ cácIJ vận dơng ƐIJƖậƐ ƆŤ mťƐ cácIJ rťng rãĶȂ QUẢN LỘ TRI CƠ
QUẢN LỘ XEM QUẺ
Trşng ƐIJűĶ Tam QƖŤcǽ xƖấƐ IJĶện rấƐ nIJĶềƖ caş ƐIJƣ đşán mệnIJȂ TIJƖậƐ xem ƐƤůng cƣa CIJƖ KĶến BŀnIJǽ ƐIJƖậƐ đşán mťng cƣa CIJƖ TƖyênǽ ƐIJƖậƐ bŠĶ żIJệ cƣa QƖản Lťǽ đã đƤŰc “Tam QƖŤc cIJĸ” ca ngŰĶ ōà “ƐƖyệƐ Ŋƿ żIJĶ
ƐIJƤűng”ǽ Ɛrşng đŠ câƖ cIJƖyện QƖản Lť Ŋéş dàĶ ƐƖŧĶ ƐIJū cIJş NIJan SĶêƖ ƐIJậm cIJĸ đã đƤŰc gIJĶ vàş Ɛrşng “Tam QƖŤc dĶễn ngIJņa” và ōƤƖ IJànIJ rťng rãĶȂ
“NGỌC CHIẾU ĐỊNH CHÂN KINH”
TƤŮng ƐrƖyền “Ngūc CIJĶếƖ đĿnIJ cIJân ŊĶnIJ” dş QƖácIJ PIJác ƐIJűĶ Tấn bĶên Ɔşạn nênǽ đây ōà ƐrƤůc Ɛác về ƐĶnIJ mệnIJ IJūc đầƖ ƐĶên cƣa TrƖng QƖŤcǽ nIJƤng ōƸ ōƖận cƣa nŠ můĶ đề cậż đến Âm DƤŮng NgƯ IJànIJǽ mà cIJƤa żIJáƐ ƐrĶển ra IJệ ƐIJŤng ƐIJần ƆáƐ żIJƥc Ɛạżǽ bŲĶ vậy můĶ cIJŁ ōà nIJƩng ōƸ ōƖận đşán mệnIJ Tƥ Ɛrơ gĶản dĿǽ ƐIJţ ƆŮ nIJấƐȂ
TÙY ĐƯỜNG
(581 Ȓ 907)
CAN CHI VÀ TIẾT KHÍ
LÝ HƯ TRUNG
LƸ HƤ TrƖng đƤŰc ngƤűĶ đűĶ ƆaƖ Ɛţn ōàm Ɛŧ ƆƤ cƣa ƐIJƖậƐ đşán mệnIJ BáƐ ƐƦȂ TƤŮng ƐrƖyềnǽ ţng cŠ ƐIJể ƆƖy đşán đƤŰc Ɛrạng ƐIJáĶ Ɔang IJèn ƐIJū yểƖ cƣa cşn ngƤűĶ ƐIJţng qƖa năm ƐIJáng ngày gĶű ƆĶnIJǽ “Ɛrăm ngƤűĶ ŊIJţng ƆaĶ đến mťƐ IJaĶ”Ȃ LƸ HƤ TrƖng ōà ngƤűĶ đầƖ ƐĶên xác ōậż nên żIJƤŮng żIJáż đşán mệnIJ BáƐ ƐƦ ōấy can ngày ōàm cIJƣǽ xác đĿnIJ nên cŮ ƆŲ ōƸ ōƖận cIJş đşán mệnIJ BáƐ ƐƦȂ
TỐNG
(960 Ȓ 1127)
TỨ TRỰC CÔNG TÀO
TỨ TRỤ BÁT TỰ
Tƥ Ɛrơ BáƐ ƐƦ cIJĸnIJ ōà ƆƦ ŊếƐ ƐĶnIJ Ɛrĸ ƐƖệ cƣa ngƤűĶ xƤaǽ ŊIJţng nIJƩng ƆŲ IJƩƖ đƤŰc żIJƤŮng żIJáż dƦ đşán đťc đáş và cťĶ ngƖŦn văn IJŠa ƆâƖ xaǽ mà cŬn cŠ mťƐ Ɔƥc ƆŤng mãnIJ ōĶệƐǽ nên đã ƐrŲ ƐIJànIJ mťƐ cIJĶ nIJánIJ mệnIJ ōƸ IJūc cŠ cŮ ƆŲ ōůn mạnIJ nIJấƐ Ɛrşng qƖần cIJƗngȂ HŀnIJ ƐƤŰng Tƥ
ƐrƦc cţng Ɛàş cIJĸnIJ ōà ƆƦ IJŀnIJ ƐƤŰng IJŠa cƣa Tƥ Ɛrơ Ɛrşng IJệ ƐIJŤng ƐIJần ōĶnIJ Đạş gĶáşȂ
TỪ TỬ BÌNH
Là mťƐ nIJà mệnIJ ōƸ IJūc qƖan Ɛrūng ƐIJűĶ Bắc TŤngǽ ƐrƤůc Ɛác gŦm IJaĶ cƖŤn “TƧ ƐIJĿ Lạc Lơc Tƨ żIJƗ cIJƗ”Ȃ DƦa Ɛrên cŮ ƆŲ Ɛam Ɛrơ nămǽ ƐIJángǽ ngày cƣa LƸ HƤ TrƖngǽ ţng đã żIJáƐ mĶnIJ ra IJệ ƐIJŤng Tƥ Ɛrơ nămǽ ƐIJángǽ ngàyǽ gĶűǽ żIJƤŮng żIJáż này đã đƤŰc ngƤűĶ đűĶ ƆaƖ cşĶ ōà cIJƖẩn mẫƖȂ
THÁI TUẾ TRỰC NIÊN
“UYÊN HẢI TỬ BÌNH”
“Uyên HảĶ Tƨ BŀnIJ” ōà mťƐ ƐrƤůc Ɛác mệnIJ ōƸ IJūc Tƥ Ɛrơ ƐƤŮng đŤĶ IJşàn cIJŁnIJ và IJệ ƐIJŤngǽ dş TƧ TIJăng đűĶ TŤng căn cƥ vàş żIJƤŮng żIJáż đşán mệnIJ cƣa TƧ Tƨ BŀnIJ để ōậż ƐIJànIJ ƆácIJǽ đây cIJĸnIJ ōà Ɛác żIJẩm đặƐ nền mŠng cIJş IJūc żIJáĶ mệnIJ ōƸ Tƥ ƐrơȂ
NGUYÊN
(1127 Ȓ 1368)
LÝ KHÂM PHU
Các ƐrƤůc Ɛác mệnIJ ōƸ IJūc đűĶ NgƖyên cIJƣ yếƖ gŦm cŠ “Tƨ BŀnIJ Ɛam mệnIJ Ɩyên ngƖyên cIJƗ”ǽ cƖŤn ƆácIJ này ŊIJţng cŬn gĶůĶ IJạn ōƸ ōƖận Tƥ Ɛrơ BáƐ ƐƦ vàş Ɛrşng cơc mệnIJ ƐĶên ƐIJĶên mťƐ cácIJ đŮn gĶảnǽ mà nIJận đĿnIJ rằngǽ nếƖ cşn ngƤűĶ bĶếƐ ƐĸcIJ đƥcǽ cầƖ ƐĶếnǽ vẫn cŠ ƐIJể ƐIJay đŧĶ đƤŰc vận mệnIJ ƐIJeş IJƤůng ƐŤƐ đẹż ōênǽ đĶềƖ đŠ cŠ Ƹ ngIJņa rấƐ qƖan Ɛrūng cIJş ƆƦ IJşàn ƐIJĶện cƣa mệnIJ ōƸ IJūcȂ
MINH
(1368 Ȓ 1644)
THỜI KỲ CỰC THỊNH CỦA TỨ TRỤ BÁT TỰ
TrảĶ qƖa qƖá ƐrŀnIJ żIJáƐ ƐrĶển ƆƖŤƐ IJŮn mťƐ ngIJŀn nămǽ đến đűĶ MĶnIJǽ ōƸ ōƖận Ɛƥ Ɛrơ đã đạƐ đến ƐrŀnIJ đť żIJáƐ ƐrĶển cƦc ƐIJĿnIJǽ ōƸ ōƖận ngày ƐIJêm IJşàn cIJŁnIJǽ đŦng ƐIJűĶ cƯng xƖấƐ IJĶện mťƐ ōƤŰng ōůn các ƐrƤůc Ɛác ŊĶnIJ đĶển và các nIJà mệnIJ ōƸ IJūcȂ Các vĿ ŊIJaĶ qƖŤc cţng ƐIJân ƐrĶềƖ MĶnIJ nIJƤ CIJƖ LĶêmǽ LƤƖ Bá ţn đềƖ ƐƧng đĸcIJ ƐIJân bĶên Ɔşạn các ƐrƤůc Ɛác mệnIJ ōƸȂ
“TAM MỆNH THÔNG HỘI”
“TAM MỆNH THÔNG HỘI”
Tác żIJẩm “Tam mệnIJ ƐIJţng IJťĶ” dş Vạn Dân AnIJ đűĶ MĶnIJ bĶên Ɔşạn cŠ nťĶ dƖng żIJşng żIJƗǽ ōà Ɛác żIJẩm Ɛậż đạĶ ƐIJànIJ cƣa mệnIJ ōƸ IJūcȂ KIJĶ ƐrĶềƖ TIJanIJ bĶên Ɔşạn “Tƥ ŊIJŤ Ɛşàn ƐIJƤ”ǽ cƯng Ɔaş cIJéż ōạĶ ƐrƤůc Ɛác này vàş Ɛrşng bť ƆácIJ Ŋèm ƐIJeş nIJƩng đánIJ gĶá ƐŤƐ đẹżȂ CƖŤn ƆácIJ này cŠ đĿa vĿ cIJĸnIJ ƐIJŤng rấƐ caş Ɛrşng ōĿcIJ Ɔƨ mệnIJ ōƸ IJūc Tƥ ƐrơȂ
THANH
(1638 Ȓ 1912)
XEM BÁT TỰ TRONG DÂN GIAN
TỨ TRỤ ĐI VÀO CUỘC SỐNG THƯỜNG NGÀY
Đến đűĶ TIJanIJǽ Tƥ Ɛrơ BáƐ ƐƦ ŊIJţng cŬn ōà mťƐ mţn IJūc vấn cIJŁ dànIJ cIJş văn nIJânǽ mà đã bắƐ đầƖ đĶ vàş cƖťc ƆŤng ƐIJƤűng nIJậƐ cƣa ngƤűĶ ƐIJƤűngǽ các IJşạƐ đťng qƖan Ɛrūng nIJƤ Ɛang ma cƤůĶ IJŭĶǽ đĶ ƐIJĶǽ ŊĶnIJ dşanIJǽǾ đềƖ đƤŰc gắn ōĶền vůĶ BáƐ ƐƦǽ và “IJŰż BáƐ ƐƦ” đã ƐrŲ ƐIJànIJ mťƐ câƖ nŠĶ cƨa mĶệng Ɛrşng dân gĶanȂ
KHÂM ĐỊNH “TỨ KHỐ TOÀN THƯ”
MỆNH LÝ TRONG “TỨ KHỐ TOÀN THƯ”
VůĶ ƐƤ cácIJ ōà bť bácIJ ŊIJşa Ɛşàn ƐIJƤ qƖan żIJƤŮng đŦ Ɔť nIJấƐ Ɛrşng ōĿcIJ Ɔƨ cŧ đạĶ TrƖng QƖŤcǽ “Tƥ ŊIJŤ Ɛşàn ƐIJƤ” đã ƐIJƖ ƐIJậż và Ɔaş cIJéż mťƐ
ōƤŰng ōůn các ƐrƤůc Ɛác mệnIJ ōƸ IJūcǽ và Ɛậż IJŰż Ɛrşng qƖyển “TIJƖậƐ ƆŤ”ǽ Ɛrşng đŠ baş gŦm cả nIJƩng ƐrƤůc Ɛác bàn về Tƥ Ɛrơ BáƐ ƐƦ nIJƤ “Tam mệnIJ ƐIJţng IJťĶ”ǽ “Ngūc Hy đĿnIJ cIJân ŊĶnIJ”ǽ “LƸ HƤ TrƖng mệnIJ ƐIJƤ”Ȃ TRUNG QUỐC
(HIỆN NAY)
HỌC THUẬT ĐƯỢC NGHIÊN CỨUǽ PHÁT TRIỂN
Đến nay các mţn DĿcIJ ōƸ PIJşng ƐIJƣy đã đƤŰc cIJĸnIJ ƐIJƥc gĶảng dạy Ų các ƐrƤűng IJūcǽ nIJấƐ ōà Ɛrşng ŊIJşa văn IJŠa cŧǽ cƯng nIJƤ gĶůĶ ƐIJĶệƖ cIJş dƖ IJūc ƆĶnIJ nƤůc ngşàĶȂ MťƐ ƆŤ VĶện ngIJĶên cƥƖǽ HĶệż IJťĶ cƯng đƤŰc ƐIJànIJ ōậż nIJằm ƐIJƗc đẩy vĶệc ngIJĶên cƥƖǽ ƥng dơng và gĶaş ōƤƖ văn IJŠaȂ
QUỶ CỐC TỬ MƯU LƯỢC TOÀN THƯ
“QƖƽ Cốc Tƨ mƤƖ lƤŰc Ɛoàn ƐhƤ” ōà ƆƦ IJťĶ Ɛơ ŊĶến ƐIJƥc xã IJťĶ cIJĸnIJ ƐrĿ ƐIJâm ƐIJƗyǽ ƐàĶ năng IJƢng bĶện caş ƆĶêƖ và qƖyền ƐIJƖậƐ mƤƖ ōƤŰc xƖấƐ Ɔắcǽ nŠ mang Ƹ ngIJņa cIJŁ đạş ƆâƖ Ɔắc cIJş ngƤűĶ đűĶ ƆaƖ Ɛrşng đŤĶ nIJân xƨ ƐIJế cƯng nIJƤ Ɛrşng cIJĸnIJ ƐrĿǽ ƐIJƤŮng ƐrƤűngȂ CŠ ƐIJể nŠĶǽ gĶá ƐrĿ cƣa nŠ ƐŦn ƐạĶ mãĶ mãĶȂ
BÀI HẠP Là mťƐ ƐIJƖậƐ đàm żIJánǽ ƐIJƖậƐ này cŠ ngIJņa ōà ŊĸcIJ ƐIJĸcIJ đŤĶ żIJƤŮng mŲ rťng ōŬngǽ nŠĶ ra ƆƦ ƐIJƦcǽ IJşặc ŊIJĶến đŤĶ żIJƤŮng Ķm ōặngǽ bťc ōť cIJân ƐŀnIJ PHẢN ỨNG TIJţng qƖa qƖan ƆáƐǽ ōƸ gĶảĶǽ bĶện ōƖận nIJĶềƖ ōần Ɛrên cả IJaĶ żIJƤŮng dĶện ƐĸcIJ cƦc và ƐĶêƖ cƦc để nắm vƩng żIJản ƥng cƣa đŤĶ żIJƤŮngǽ baş gŦm żIJản ƥng về Ɛâm ōƸ và ngţn ngƩǽ ƐƧ đŠ IJĶểƖ rź về đŤĶ żIJƤŮngǽ cƯng nIJƤ xác đĿnIJ cIJĶến ōƤŰc Ɛrūng Ɛâm NỘI KIỆN LĶên qƖan ƐůĶ vĶệc đƤa ra ōƸ ōẽ và dƖy Ɛrŀ mƤƖ ōƤŰcǽ cIJƣ yếƖ nŠĶ về mŤĶ qƖan IJệ gĶƩa ngƤűĶ ōãnIJ đạş và ngƤűĶ bĿ ōãnIJ đạşȂ “NťĶ” cIJĸnIJ ōà ŊIJĶến ngƤűĶ ŊIJác cIJūn dƢng Ŋế ƆácIJ cƣa mŀnIJǽ cŬn “ŊĶện” cIJĸnIJ ōà cŤ gắng dƖy Ɛrŀ Ŋế ƆácIJ cƣa mŀnIJ ĐỂ HY KIJĶ đấƐ nƤůc cŠ mâƖ ƐIJƖẫnǽ nếƖ cƥƖ vůƐ đƤŰc ƐIJŀ gĶƗż ngƤűĶ cầm qƖyền cƥƖ nƤůcȇ CŬn nếƖ đã ƐIJŤĶ náƐǽ ŊIJţng ƐIJể cƥƖ vůƐ nŧĶ ƐIJŀ ƐIJay ƐIJế ngƤűĶ cầm qƖyền můĶȂ QƖan đĶểm này đƤŰc cIJş ōà ƐƤ ƐƤŲng ƐĶến bťǽ gần gĶŤng vůĶ ƐƤ ƐƤŲng dân cIJƣȂ PHI KIỀM Mơc đĸcIJ cƣa żIJĶ ŊĶềm rấƐ nIJĶềƖǽ Ɔşng cIJƣ yếƖ ōà để ŊĶểm Ɛra cşn ngƤűĶǽ đánIJ gĶá năng ōƦcǽ qƖyền bĶến cƣa cşn ngƤűĶǽ cƯng nIJƤ żIJân bĶệƐ đƤŰc ƐIJậƐ gĶảǽ đƗng ƆaĶȂ NGỖ HỢP PIJần “ngŨ IJŰż” này nŠĶ về đạş ōƸ bťĶ żIJản (ōàm ƐráĶ ngƤŰc)ǽ ƐĶến IJànIJ Ɔşng Ɔşng vůĶ dƖ ƐIJƖyếƐ cŤƐ đạƐ đƤŰc mơc đĸcIJ ōàm cIJş
đŤĶ żIJƤŮng ƐIJay đŧĶȂ SỦY THIÊN NgƤűĶ gĶŭĶ ƐrĿ vŀ ƐIJĶên IJạ żIJảĶ bĶếƐ żIJán đşán Ɛşàn bť ƐŀnIJ ƐIJế xảy ra Ɛrşng ƐIJĶên IJạȂ Các mƤƖ ƐIJần mƖŤn ōàm nIJà cIJĸnIJ ƐrĿ ƐàĶ ba ƐIJŀ cần żIJảĶ gĶŭĶ “ōƤŰng qƖyền” (đánIJ gĶá qƖyền ƐIJế)ǽ gĶŭĶ “Ɔƣy ƐŀnIJ” (ƆƖy đşán ƐŀnIJ cảm)ǽ cŠ vậy můĶ cŠ ƐIJể ƐIJànIJ cţngȂ MA THIÊN CŠ ƐIJể ƐIJấy “Ɔƣy ma” ōà Ɛrūng Ɛâm cƣa ōƸ ōƖận dƖ ƐIJƖyếƐ mƤƖ ōƤŰcȂ Hàm ngIJņa cƣa “ma” ōà ƆƖy đşán ƆƦ ƐŀnIJǽ ngIJĶên cƥƖ và ƐIJăm dŬȂ Ý ngIJņa cƣa żIJần này ōà dƢng mƤƖ ƆƦ để ƐIJƖận IJŰż vůĶ bậc qƖân cIJƣ mƖŤn ƐIJƖyếƐ żIJơcǽ và ƐIJƗc đẩy ƐIJƦc ƐIJĶ QUYỀN THIÊN SaƖ ŊIJĶ đã IJĶểƖ ƐƤűng Ɛận đŤĶ żIJƤŮng ƐIJŀ cần dƦa ƐIJeş đặc đĶểm ƐĸnIJ cácIJǽ nťĶ dƖng ƐrŬ cIJƖyệnǽ ƆácIJ ōƤŰc và Ŋƿ xảş ƐIJƖyếƐ żIJơc ngƤűĶ ŊIJác để cŠ ƆƦ ōƦa cIJūnǽ cân nIJắc và ƆƖy ƐĸnIJ Ŋƿ càngǽ đŠ cIJĸnIJ ōà “qƖyền”Ȃ MƯU THIÊN QƖyền mƤƖ đƤŰc żIJản ƐIJànIJ IJaĶ żIJần “qƖyền” và “mƤƖ”Ȃ QƖyền ōà cân nIJắc mƤƖ ōƤŰcǽ cŬn mƤƖ ōà mƤƖ IJşạcIJ nťĶ dƖngȂ Trşng ngţn ƐƧ ƐIJŀ qƖyền ōà nŠĶ ƐIJế nàşǽ cŬn mƤƖ ōà nŠĶ gŀȂ QUYẾT THIÊN TIJảş ōƖận về vấn đề ōĶên qƖan ƐůĶ qƖyếƐ đşán ƆƦ vậƐǽ nŠĶ rź Ɛầm qƖan Ɛrūng cƣa vĶệc qƖyếƐ đşánǽ và dạy cIJƗng Ɛa żIJảĶ qƖyếƐ đşán ƐIJế nàşȂ PHÙ NGÔN PIJƢ ngţnǽ ōà cIJŁ ōűĶ nŠĶ và ƆƦ ƐIJƦc IJşàn Ɛşàn żIJƢ IJŰż gĶŤng nIJƤ żIJƢ ŊIJế (vậƐ ōàm ƐĶn)ǽ dƢng để dâng Ɛặng nIJà vƖaǽ cIJŁ dẫn cIJş nIJà vƖa ƐIJƖậƐ ƐƖ dƤųng để ƐrĿ qƖŤc bŀnIJ ƐIJĶên IJạȂ
QUỶ CỐC TỬ (CIJĶến QƖŤc)
QUỶCỐCTỬ
MƯULƯỢCTOÀNTHƯ
鬼谷子谋略全书
Dịch ưà chú giảiǻ
Cổ Đồ ThƤ
Kiệt tác mưu lược hàng đầu thế giới dướicái nhìn hiện đạiȁ Bộ phận cấu thành quan trọng của ưăn hóa truyền thống Trung Hoaȁ Bộ kƼ thư ưăn hóa phương Đông độc đáo ưà mang đậm sắc thái thần bíȁ
Tác phẩm kinh điển hội tụ trí tuệ xưaǼ được mệnh danh là “trí tuệ kƼ thư”ȁ
NHÀ XUẤT BẢN THỜI ĐẠI
“QƖƽ Cốc Tƨ mƤƖ lƤŰc Ɛoàn ƐhƤ” ngIJĶên cƥƖ Ɛrĸ ƐƖệ qƖyền ƐIJƖậƐ và mƤƖ ōƤŰc Ɛrşng xã IJťĶ cŧ đạĶǽ Caş TƦ Tţng đűĶ TŤng đã ƐƧng ca ngŰĶ rằngǼ “NIJƩng mƤƖ Ɛrĸǽ ƐIJƖậƐ ƆŤǽ cácIJ ƥng bĶến cƣa cƖŤn ƆácIJ nàyǽ ōà ƐĶêƖ cIJƖẩn cƣa ngƤűĶ ƐIJűĶ CIJĶến QƖŤc”ǽ ōà “ŊĶệƐ Ɛác cƣa mťƐ ƐIJűĶ”Ȃ
“QƖƽ Cốc Tƨ mƤƖ lƤŰc Ɛoàn ƐhƤ” và “BĶnIJ żIJáż Tţn Tƨ” đềƖ đƤŰc mệnIJ danIJ ōà “TIJánIJ đĶển bĶnIJ ƐIJƤ”ǽ Ɛrşng đŠ “BĶnIJ żIJáż Tţn Tƨ” ƐIJĶên về cIJĶến ōƤŰc Ɛŧng ƐIJểǽ cŬn “QƖƽ Cốc Tƨ mƤƖ lƤŰc Ɛoàn ƐhƤ” ōạĶ ƐIJĶên về Ŋƿ xảş cIJĶến ōƤŰc Ɛấn cţngǽ dş đŠ IJaĶ cƖŤn ƆácIJ này cŠ ƐIJể Ɔƨ dơng bŧ ƐrŰ cIJş nIJaƖȂ
“QƖƽ Cốc Tƨ mƤƖ lƤŰc Ɛoàn ƐhƤ” ōà ƆƦ IJťĶ Ɛơ ŊĶến ƐIJƥc xã IJťĶ cIJĸnIJ ƐrĿ ƐIJâm ƐIJƗyǽ ƐàĶ năng IJƢng bĶện caş ƆĶêƖ và qƖyền ƐIJƖậƐ mƤƖ ōƤŰc xƖấƐ Ɔắcǽ nŠ mang Ƹ ngIJņa cIJŁ đạş ƆâƖ Ɔắc cIJş ngƤűĶ đűĶ ƆaƖ Ɛrşng đŤĶ nIJân xƨ ƐIJếǽ cƯng nIJƤ Ɛrşng cIJĸnIJ ƐrĿǽ ƐIJƤŮng ƐrƤűngȂ CŠ ƐIJể nŠĶǽ gĶá ƐrĿ cƣa nŠ ƐŦn ƐạĶ mãĶ mãĶȂ
“QƖƽ Cốc Tƨ mƤƖ lƤŰc Ɛoàn ƐhƤ” ōà Ɛác żIJẩm dƖy nIJấƐ cƣa żIJáĶ TƖng HşànIJ cŬn ƐŦn ƐạĶ ƐůĶ ngày nayǽ ƐĶên żIJşng Ɛrşng vĶệc Ɔáng Ɛạş ra ƐIJƖậƐ dƖ ƐIJƖyếƐ TrƖng QƖŤcǽ ƐƧng đƤŰc mūĶ ngƤűĶ ōƸ gĶảĶ và vận dơng ƐƧ nIJĶềƖ gŠc đť ŊIJác nIJaƖȂ
NgƖyên qƖŤc vơ ŊIJanIJ Mƿ KĶƆƆĶnger ƐƧng cşĶ “QƖƽ Cốc Tƨ mƤƖ lƤŰc Ɛoàn ƐhƤ” ōà ƆácIJ ngşạĶ gĶaş qƖan Ɛrūng cần ngIJĶên cƥƖ và vận dơngǽ ƐIJầy gĶáş cƣa ţng ōà OƆwaōd Sżengōer cƯng nŠĶǼ “QƖƽ CŤc Tƨ cŠ ƐàĶ qƖan ƆáƐ IJŮn ngƤűĶǽ ţng cŠ ƐIJể dƦ đşán ƐrƤůc đƤŰc nIJƩng dĶễn bĶến ōĿcIJ Ɔƨ Ɔắż xảy ra và nắm vƩng Ŋƿ xảş ngşạĶ gĶaş đƤŮng ƐIJűĶȂ ĐĶềƖ đŠ đã gĶƗż ţng ƐrŲ ƐIJànIJ mťƐ Ɛrşng nIJƩng nIJân vậƐ cŠ Ɔƥc ảnIJ IJƤŲng ōůn ƐIJűĶ đŠ”Ȃ
LỜI NÓI ĐẦU
TRONG ōĿcIJ Ɔƨ TrƖng QƖŤcǽ ƐIJűĶ CIJĶến QƖŤc ōà ƐIJűĶ ŊƼ xã IJťĶ rŤĶ renǽ ōşạn ōạcȂ CŠ ƐIJể nŠĶǽ đây ōà gĶaĶ đşạn ōĿcIJ Ɔƨ ōĶên Ɛơc bĶến đŧĶǽ ƐIJậm cIJĸ ōà ƐƧng gĶűǽ ƐƧng żIJƗƐȂ TIJűĶ đạĶ nIJƤ vậy đã Ɔản ƆĶnIJ ra rấƐ nIJĶềƖ nIJà cIJĸnIJ ƐrĿǽ nIJà qƖân ƆƦǽ nIJà mƤƖ ōƤŰcǽ cƯng nIJƤ các żIJe żIJáĶ IJūc ƐIJƖậƐ và các ōƸ ƐIJƖyếƐ mƤƖ ōƤŰcȂ MŨĶ nIJà cIJĸnIJ ƐrĿǽ qƖân ƆƦǽ mƤƖ ōƤŰc đềƖ cŠ ōƸ ƐIJƖyếƐ mƤƖ Ɛrĸ rĶêng cIJş mŀnIJǽ IJū đã ƐIJể IJĶện rź ƆƦ ƐàĶ baǽ cƯng nIJƤ żIJáƐ IJƖy đƤŰc ƆŲ ƐrƤűng cƣa mŀnIJ Ɛrşng nIJƩng cƖťc đấƖ ƐranIJ ōĿcIJ ƆƨȂ QƖƽ CŤc Tƨ đã ōůn ōên Ɛrşng bŤĶ cảnIJ xã IJťĶ nIJƤ vậyǽ ţng ōà ƐIJƣy Ɛŧ cƣa TƖng HşànIJ gĶaǽ mặc dƢ ţng ƆŤng ẩn dậƐ nŮĶ nƗĶ caş rƧng ƆâƖǽ Ɔşng Ɛên ƐƖŧĶ cƣa ţng vẫn đƤŰc nIJĶềƖ ngƤűĶ bĶếƐ đếnȂ RấƐ nIJĶềƖ IJūc ƐrŬ cƣa ţng đã vận dơng ƐŤƐ ƐIJƖậƐ TƖng HşànIJ cƣa ţng đĶ dƖ ƐIJƖyếƐ cIJƤ IJầƖǽ Ɛạş dƦng ƆƦ ngIJĶệż ƐIJànIJ cţng và để ōạĶ ƐĶếng vang mƖţn đűĶȂ
1Ȃ Đôi néƐ ưề con ngƤűi QƖƽ Cốc Tƨ
QƖƽ CŤc Tƨ ōà ngƤűĶ ƐIJűĶ nàşȃ LĿcIJ Ɔƨ đã cŠ rấƐ nIJĶềƖ cƖťc ƐranIJ ōƖận về vấn đề nàyȂ Trşng “TIJáĶ bŀnIJ qƖang ŊƸ” đűĶ TŤng cŠ nŠĶǽ QƖƽ CŤc Tƨ ōà ngƤűĶ ƐIJűĶ Tấn BŀnIJ Cţngǽ dş đŠ cŠ ōẽ ţng ƆŤng vàş ƐIJűĶ XƖân TIJƖȂ Trşng “Sƨ ŊƸ” cƣa TƤ Mã TIJĶên ōạĶ nŠĶ rằngǼ Tţ Tần và TrƤŮng NgIJĶ ōà IJūc ƐrŬ
cƣa QƖƽ CŤc Tƨǽ dş đŠ QƖƽ CŤc Tƨ ƆŤng Ų ƐIJűĶ CIJĶến QƖŤcȂ CŬn Ɛrşng “KĶm ōâƖ Ɛƨ”ǽ LƤŮng Vź Đế ƐIJűĶ Nam Bắc ƐrĶềƖ cŠ nŠĶ rằngǼ “Tần TIJƣy Hşàng ngIJe ƐIJeş ōűĶ cƣa QƖƽ CŤc ƐĶên ƆĶnIJ nên đã żIJáĶ TƧ TIJƥc xƖŤng bĶển Ɛŀm ƐIJƖŤc ƐĶên”ǽ dş đŠǽ cŠ ngƤűĶ cIJş rằng QƖƽ CŤc Tƨ ƆĶnIJ vàş ƐIJűĶ Tần TIJƣy Hşàng ƐIJế Ŋƽ ƐIJƥ 2 TCNȂ CŬn ƐIJeş gIJĶ cIJéż Ɛrşng “Cầm Ɔşng” ƐIJŀ SáĶ Ung ƐrĶềƖ Hán ƐƧng vàş ƐIJăm QƖƽ CŤc Tƨ Ɛrşng TIJanIJ Kê cŤcǽ dş đŠǽ QƖƽ CŤc Tƨ ƆŤng Ɛrşng ƐIJűĶ Tây HánȂ
RŤƐ cƖťc QƖƽ CŤc Tƨ ƆŤng vàş ƐIJűĶ đạĶ nàşǽ vẫn cŬn ōà mťƐ câƖ IJŭĶ cIJƤa cŠ ōűĶ gĶảĶ đáżȂ TƖy nIJĶênǽ ƐIJţng ƐĶn cIJş rằng ţng ƆŤng vàş ƐIJűĶ CIJĶến QƖŤcǽ cŠ ōẽ cŠ Ɔƥc ƐIJƖyếƐ żIJơc IJŮn cảȂ TIJƥ nIJấƐǽ dƦa ƐIJeş gIJĶ cIJéż Ɛrşng “Sƨ ŊƸ”ǽ vŀ “Sƨ ŊƸ” ōà ƐàĶ ōĶệƖ đã đƤŰc cţng nIJận ōà ŊIJá ƐĶn cậyȇ ƐIJƥ IJaĶǽ dƦa ƐIJeş nťĶ dƖng cƖŤn “QƖƽ CŤc Tƨ”ǽ Ɛrşng ƆácIJ cIJƣ yếƖ đề cậż ƐůĶ ƐIJƖậƐ dƖ ƐIJƖyếƐǽ mà ƐIJűĶ CIJĶến QƖŤc ōà ƐIJűĶ đạĶ Ɛậż ƐrƖng nIJĶềƖ nIJà dƖ ƐIJƖyếƐ nIJấƐȂ
DƢ QƖƽ CŤc Tƨ ƆŤng Ɛrşng ƐIJűĶ đạĶ nàş ƐIJŀ ōĿcIJ Ɔƨ cƯng đềƖ cţng nIJận ţng ōà mťƐ nIJân vậƐ ƐàĶ năng xƖấƐ cIJƗngȂ NgşàĶ nIJƩng ƐƤ ōĶệƖ đã đề cậż ƐůĶ Ų Ɛrên ƐIJŀ mťƐ bằng cIJƥng đáng ƐĶn cậy IJŮn nƩa ōàǽ IJūc gĶả nŧĶ ƐĶếng cƖŤĶ Tây Hán LƤƖ HƤůng đã ƐrĸcIJ dẫn ōűĶ nŠĶ cƣa QƖƽ CŤc Tƨ Ɛrşng cƖŤn “TIJƖyếƐ Ɩyển Ȓ TIJĶện ƐIJƖyếƐ”Ȃ LƤƖ HƤůng rấƐ Ɛţn ƆƢng ƐIJƖậƐ dƖ ƐIJƖyếƐǽ ţng nŠĶ rằngǼ “Ngţn ƐƧ ōà để ƆƖy Ɛţn nIJà vƖaǽ đề caş bản ƐIJânǽ gĶƩ yên đấƐ nƤůcǽ bảş Ɛşàn ƐĸnIJ mệnIJǽ dş đŠ ngţn ƐƧ ŊIJţng ƐIJể ŊIJţng ƐƖ ōƖyệnǽ nŠĶ năng ŊIJţng ƐIJể ŊIJţng ŊIJéş ōéş”Ȃ Ông cŬn đƤa ra ōűĶ ōẽ cƣa TƖân Tƨǽ QƖƽ CŤc Tƨǽ Tƨ Hạng để cIJƥng mĶnIJ cIJş ōƖận đĶểm cƣa mŀnIJǽ ƆaƖ đŠ Ŋể ra IJàng ōşạƐ câƖ cIJƖyện để ōàm dẫn cIJƥngȂ TƖân Tƨǽ Tƨ Hạng ōà nIJân vậƐ cŠ ƐIJậƐ Ɛrşng ōĿcIJ Ɔƨǽ QƖƽ CŤc Tƨ cƯng ŊIJţng ngşạĶ ōệȂ
LĿcIJ Ɔƨ đã gIJĶ cIJéż ōạĶ rấƐ nIJĶềƖ ƆƦ ƐĸcIJ ōĶên qƖan ƐůĶ QƖƽ CŤc Tƨǽ Ɛrşng dân gĶan cƯng ƐIJêƖ dệƐ nên rấƐ nIJĶềƖ câƖ cIJƖyện ƐIJần ƐIJşạĶ về ţngǽ Trşng Đạş gĶáşǽ QƖƽ CŤc Tƨ đƤŰc ōĶệƐ vàş bậc ƐIJần ƐĶênǽ cŬn Ɛrşng
dân gĶan ƐIJŀ ţng đƤŰc cIJş rằng cŠ ƐIJể “rảĶ đŨ ƐIJànIJ bĶnIJ”ǽ “IJţ gĶŠ gūĶ mƤa” và dƦ báş đĶềm ōànIJ dƩȂ Đặc bĶệƐǽ dân gĶan cIJş rằng ţng ōàm đƤŰc nIJƩng đĶềƖ đŠ ōà nIJű vàş cáĶ Ɛên “QƖƽ CŤc Tƨ”ǽ rấƐ cŠ ƐIJể ōà dş cIJƩ “QƖƽ” Ɛrşng đŠ Ɛạş nênǽ bŲĶ vậy đã ŊIJĶến dân gĶan ƐƤŲng ƐƤŰng ra nIJấƐ nIJĶềƖ cIJƖyện ƐIJần bĸ về ţngȂ Trşng dân gĶan đã ōƤƖ ƐrƖyền câƖ cIJƖyện ƐIJế nàyǼ Mẹ cƣa QƖƽ CŤc Tƨ IJū TrĶệƖǽ ōà cşn gáĶ cƣa mťƐ gĶa đŀnIJ gĶàƖ cŠǽ cŬn bŤ ţng IJū CIJƖǽ ţng nťĶ cƣa ţng ōà HĶệƖ Ɨy Ɛrấn gĶƩ cƨa ảĶȂ Cşn gáĶ cƣa TrĶệƖ gĶa và cşn ƐraĶ cƣa CIJƖ gĶa cIJŮĶ vůĶ nIJaƖ ƐIJân ƐIJĶếƐ ƐƧ nIJŭǽ IJaĶ gĶa đŀnIJ đã đĸnIJ Ƥůc vůĶ nIJaƖȂ TƖy nIJĶênǽ bŤ mẹ CIJƖ gĶa ōần ōƤŰƐ qƖa đűĶǽ ŊIJĶến gĶa cảnIJ nIJà IJū CIJƖ ƐrŲ nên ƐƗng qƖẫnǽ ƐIJế ōà TrĶệƖ gĶa IJƣy bŭ IJţn Ƥůcǽ cIJàng ƐraĶ IJū CIJƖ cƯng ŊIJţng ƆŤng nŧĶ đã ra đĶ ƐIJeş bŤ mẹȂ Cţ gáĶ IJū TrĶệƖ nặng ƐŀnIJ nặng ngIJņaǽ ŊIJŠc ngấƐ ōĿm ƐrƤůc mť cƣa cIJàng ƐraĶǽ Ɛrşng cŮn mŮ cţ ngIJe ƐIJấy cIJàng ƐraĶ dặn rằng IJãy gĶeş mťƐ IJạƐ ƐIJŠc ƐrƤůc mť cIJàngǽ ƆaƖ ŊIJĶ ƐŁnIJ dậyǽ cţ gáĶ nIJŀn ƐIJấy mťƐ IJạƐ ƐIJŠcǽ ƐIJế ōà vťĶ vàng mang đĶ gĶeş ngayǽ ŊIJţng ōâƖ ƆaƖ ƐIJŀ cŠ mang ƐIJaĶǽ ƆĶnIJ ra mťƐ bé ƐraĶȂ Cţ cảm ƐIJấy cţ mang ƐIJaĶ ōà vŀ qƖƽ đã mang ƐůĶ cIJş cţ mťƐ IJạƐ ƐIJŠcǽ dş vậy cţ đã đặƐ Ɛên cIJş cşn ōà QƖƽ CŤc TƨȂ
CŬn ƐIJeş đĶềƖ Ɛra và ngIJĶên cƥƖ cƣa mťƐ ƆŤ IJūc gĶả ƐIJŀ Ɛên QƖƽ CŤc ōà đƤŰc đặƐ ƐIJeş đĿa danIJǽ cŬn Tƨ ōà Ɛên gūĶ ŊĸnIJ Ɛrūng cƣa các bậc IJĶền gĶả ƐIJűĶ cŧ đạĶȂ NgIJe nŠĶ QƖƽ CŤc Tƨ ōà ngƤűĶ nƤůc SŲ ƐIJűĶ CIJĶến QƖŤcǽ IJū Ɛên cƣa ţng cƯng cŠ ƆƦ ŊIJác bĶệƐǽ ngƤűĶ ƐIJŀ nŠĶ ţng Ɛên VƤŮng TIJĶềnǽ ngƤűĶ ƐIJŀ nŠĶ ţng Ɛên VƤŮng Hƣ (栩)ǽ cŬn cŠ ngƤűĶ nŠĶ ţng Ɛên VƤŮng Hƣ (诩)Ȃ Để ƐrŤn cIJạy ŊIJŭĶ ƐIJűĶ ƐIJế ōşạn ōạcǽ ţng đã ƐůĶ ƆŤng ẩn gĶậƐ nŮĶ vƢng ƆâƖ nƗĶ caşǽ Ɔşạn ƆácIJ ōậż ƐIJƖyếƐǽ mŲ ōůż dạy IJūcǽ dş vƢng đấƐ ţng ẩn cƤ cŠ Ɛên ōà QƖƽ CŤcǽ nên ţng đặƐ Ɛên cIJş mŀnIJ ōà QƖƽ CŤc TƨȂ CƯng cŠ mťƐ ƆŤ ƆácIJ đã gIJĶ cIJéż nIJƤ vậyȂ CƖŤn “Sƨ ŊƸ Ɛậż gĶảĶ” đã ƐrĸcIJ dẫn câƖ nŠĶ cƣa IJūc gĶả TƧ QƖảng ƐIJűĶ Đţng Tấn nIJƤ ƆaƖǼ “TạĶ DƤŮng TIJànIJ Ȓ DņnIJ XƖyên cŠ QƖƽ CŤcǽ cŠ ōẽ ōà nŮĶ ţng cƤ ngơǽ ƐIJeş đŠ mà đặƐ ƐIJànIJ Ɛên”Ȃ
Trşng “Văn ƐƖyển cIJƗ”ǽ LƸ TIJĶện nŠĶǼ “Trşng bàĶ ƐƦa ƆácIJ “QƖƽ CŤc Tƨ” cŠ vĶếƐǼ ‘TIJűĶ CIJƖ cŠ IJàş Ɔņǽ ẩn cƤ Ų QƖƽ CŤcǽ ƐƦ xƤng ōà QƖƽ CŤc Tƨǽ cáĶ Ɛên này cƥ ƐIJế đŦn xa’Ȃ ĐƤŮng nIJĶên đĿa danIJ QƖƽ CŤcǽ cƯng cIJĸnIJ ōà Ɛên cƣa ngƤűĶ ẩn cƤ”Ȃ TƖy nIJĶênǽ đĿa danIJ QƖƽ CŤc rŤƐ cƖťc Ų đâƖ ƐIJŀ ōạĶ cŠ rấƐ nIJĶềƖ cácIJ nŠĶ ŊIJác nIJaƖȂ HĶện nayǽ rấƐ nIJĶềƖ nŮĶ đềƖ cŠ đĿa danIJ QƖƽ CŤcǽ cIJŁ rĶêng ƐŁnIJ Hà Nam đã cŠ IJŮn IJaĶ đĿa danIJǽ ƐIJậm cIJĸ Ų ƐŁnIJ GĶang Tâyǽ CIJĶếƐ GĶang żIJĸa Nam cƯng cŠ đĿa danIJ QƖƽ CŤcȂ Sşng đĿa danIJ QƖƽ CŤc Ų đâƖ vẫn cIJƤa đƤŰc xác đĿnIJ rźȂ
2Ȃ Đôi néƐ ưề Ɔách “QƖƽ Cốc Tƨ”
”QƖƽ CŤc Tƨ” ōà Ɛác żIJẩm ōƸ ōƖận cIJĸnIJ ƐrĿ IJťĶ Ɛơ đầy đƣ các ƐƤ ƐƤŲng cƣa TƖng HşànIJ gĶaǽ bĶnIJ gĶaǽ Đạş gĶaǽ ƐĶên gĶaǽ Âm dƤŮng gĶa dş QƖƽ CŤc Tƨ bĶên Ɔşạn và ƐrƖyền đạƐ ōạĶ cIJş ōůż ƐIJế IJệ ƆaƖ nIJƖ Tţ Tẫnǽ TrƤŮng NgIJĶǽ đƤŰc IJū ƐĶếż nIJận bŧ ƆƖng và Ɔƨa đŧĶ Ɛạş nênȂ Trşng bàĶ bạƐ ƆácIJ “QƖƽ CŤc Tƨ”ǽ NgƖyễn NgƖyên vĶếƐǼ “Là cƖŤn Tƨ ƐIJƤ dƖy nIJấƐ cŬn ƆŠƐ ōạĶ cƣa TƖng HşànIJ gĶa”ǽ đây cŠ ƐIJể ōà mấƖ cIJŤƐ để đánIJ gĶá “QƖƽ CŤc Tƨ”Ȃ “Tƨ” vŤn ōà Ɛên IJū cƣa vƤŮng Ɛťc ƐrĶềƖ TIJƤŮngǽ ƆaƖ này đƤŰc cIJş ōà IJū caş qƖƸǽ ƆaƖ này ōạĶ đƤŰc dƢng để cIJŁ nIJƩng IJūc gĶả cŠ ƆƖy ngIJņǽ ŊĶến gĶảĶ đťc đáşȂ “Tƨ ƐIJƤ” cIJĸnIJ ōà Ɛác żIJẩm cƣa mťƐ ƐrƤűng żIJáĶ rĶêngȂ “QƖƽ CŤc Tƨ” ōà Ɛác żIJẩm ōƸ ōƖận dƖy nIJấƐ đặƐ nền mŠng cIJş ƐƤ ƐƤŲng TƖng HşànIJ gĶa và vẫn cŬn đƤŰc bảş ƐŦn ƐůĶ Ɛận ngày nayȂ
“QƖƽ CŤc Tƨ” ōà mťƐ cƖŤn ƆácIJ vůĶ ōűĶ ōẽ ƆâƖ Ɔắcǽ ƐIJần bĸǽ ōậż ōƖận Ɩyên bácǽ caş ƆĶêƖǽ żIJản ánIJ mťƐ cácIJ đầy đƣ nIJấƐ ƐƤ ƐƤŲng mƤƖ Ɛrĸ và ƐrĶếƐ IJūc xƨ ƐIJế cƣa TƖng HşànIJ gĶaǽ cƖng cấż cIJş cIJƗng Ɛa mťƐ ŊIJş Ɛàng ŊĶến ƐIJƥc ōĶên qƖan ƐůĶ cIJĸnIJ ƐrĿ qƖyền bĶến ƐIJƖậƐȂ CƖŤn ƆácIJ này đã Ŋế ƐIJƧa và żIJáƐ IJƖy ƐƤ ƐƤŲng cƣa Lãş Tƨ và Âm DƤŮng gĶaǽ cIJƣ ƐrƤŮng âm dƤŮng IJŠa ƆƦ vậƐǽ IJŮn nƩa cƯng xƖấƐ żIJáƐ ƐƧ ōƸ ōƖận nàyǽ các ƐƖng IJşànIJ ƆácIJ Ɔņ
cŠ ƐIJể dƦa vàş ƐrĶ ƐIJƥc và qƖyền ƐIJƖậƐ cƣa mŀnIJ để ōàm “bĶến đťng Âm DƤŮng”ǽ để “ƐƖng IJşànIJ IJŠa vạn vậƐ”ǽ ƐIJƗc đẩy ƆƦ vậƐ bĶến đŧĶ ƐIJeş cIJĶềƖ IJƤůng cŠ ōŰĶȂ Bť ƆácIJ żIJân ƐIJànIJ 3 cƖŤn ƐIJƤŰngǽ ƐrƖng và IJạǽ về đạĶ ƐIJể cŠ ƐIJể cIJĶa ƐIJànIJ IJaĶ nťĶ dƖngȂ
CƖŤn ƐIJƤŰng và ƐrƖng gťż ōạĶ ƐIJànIJ mťƐ nťĶ dƖngǽ cƖŤn IJạ đƤŰc ŊếƐ IJŰż bŲĶ ba żIJần “Bản ŊĶnIJ”ǽ “Trŀ ŊIJƖ”ǽ “TrƖng ŊĶnIJ” Ɛạş ƐIJànIJ mťƐ nťĶ dƖng ŊIJácȂ Bť ƆácIJ cŠ ƐấƐ cả 17 ƐIJĶên (żIJần)ǽ ƐIJấƐ ƐrƖyền 2 ƐIJĶênȂ HĶện ƐạĶ cIJŁ cŬn 15 ƐIJĶênȂ NgşàĶ raǽ cŬn cŠ mťƐ ƆŤ nťĶ dƖng ƐIJấƐ ōạc Ɔang các Ɛác żIJẩm ŊIJácȂ NťĶ dƖng ƐIJƥ 1 cƣa “QƖƽ CŤc Tƨ” vŤn cŠ 14 ƐIJĶênǽ Ɛrşng đŠ IJaĶ ƐIJĶên “CIJƖyển IJşàn” và “PIJƖ ōşạn” đã bĿ ƐIJấƐ ƐrƖyềnǽ cIJŁ cŬn ōạĶ 12 ƐIJĶênȂ Trşng 12 ƐIJĶên nàyǽ cŠ mťƐ ƆŤ IJūc gĶả cIJş rằng 11 ƐIJĶên ƐƧ “BàĶ IJạż” ƐůĶ “QƖyếƐ” đƤŰc vĶếƐ dƦa Ɛrên ƐƤ ƐƤŲng cƣa QƖƽ CŤc Tƨǽ cŬn ƐIJĶên “PIJƢ ngţn” ōà ōấy ƐƧ nťĶ dƖng Ɛrşng “QƖản Tƨ”Ȃ CƖŤn ƆácIJ mŲ đầƖ bằng ƐIJĶên “BàĶ IJạż”ǽ đƤŰc Ɛŧng ŊếƐ ƐƧ ƐIJƖậƐ ƐƖng IJşànIJ bàĶ IJạżȇ ƐĶếż đến ƐIJţng qƖa 5 ƐIJĶên “PIJản ƥng”ǽ “NťĶ ŊĶến”ǽ “Để IJy”ǽ “PIJĸ ŊĶềm”ǽ “NgŨ IJŰż”ǽ ōàm Ɔáng Ɛŭ ƐIJáĶ đť cIJĸnIJ ƐrĿ và ƐƤ ƐƤŲng bĶện cIJĸnIJ żIJáż cƣa các nIJà TƖng HşànIJ ƐƧ nIJĶềƖ gŠc đťǽ nIJĶềƖ cấż đťǽ IJŮn nƩa cŬn gĶảĶ ƐIJĸcIJ ƐƤűng Ɛận Ŋƿ xảş ƐrŬ cIJƖyện cần cŠ cƣa ngƤűĶ dƖ ƐIJƖyếƐȇ LạĶ dƢng bŤn ƐIJĶên “Sƣy”ǽ “Ma”ǽ “QƖyền”ǽ “MƤƖ” để dẫn dắƐ các ƆácIJ Ɔņ dƦa vàş ƐŀnIJ IJŀnIJ cơ ƐIJể cƣa ƐIJűĶ ƐIJế để ngIJņ cácIJ ƐĶến gần và đạƐ đƤŰc mơc đĸcIJ ƐƧ żIJƤŮng ƐIJƥc ƐƤ dƖy ƐůĶ bĶện żIJáż IJànIJ đťngȇ cƖŤĶ cƢng nŠĶ về qƖyếƐ đşán qƖa ƐIJĶên “QƖyếƐ”ǽ và ōàm żIJşng żIJƗǽ ƆâƖ Ɔắc IJŮn nťĶ dƖng đã nŠĶ Ų Ɛrên qƖa żIJần “PIJơ ōơc”Ȃ
LĶên qƖan ƐůĶ cƖŤn IJạ (nťĶ dƖng ƐIJƥ 2)ǽ cŠ IJūc gĶả cIJş rằng mặc dƢ cƢng mťƐ bť vůĶ IJaĶ cƖŤn ƐIJƤŰng và ƐrƖngǽ Ɔşng cƖŤn IJạ cŠ ōẽ ra đűĶ mƖťn IJŮnǽ và dş ngƤűĶ đűĶ ƆaƖ Ɔáng ƐácȂ CƖŤn IJạ đƤŰc żIJân ƐIJànIJ 3 żIJần ōà “Bản KĶnIJ Âm żIJƢ”ǽ “Trŀ ŊIJƖ”ǽ ‘TrƖng ŊĶnIJ”Ȃ “Bản KĶnIJ Âm żIJƢ” cŠ ƐấƐ cả 7 ƐIJĶênǽ cťng ƐIJêm “Trŀ ŊIJƖ” và “TrƖng ŊĶnIJ” ƐIJŀ ƐIJƦc Ɛế cŠ 9
ƐIJĶênȂ DƢ ōà mặƐ ŊếƐ cấƖ IJay nťĶ dƖng ƐIJŀ 9 ƐIJĶên này đềƖ cŠ ƆƦ ŊIJác bĶệƐ nIJŭ Ɔş vůĶ IJaĶ cƖŤn ƐIJƤŰng và ƐrƖngȂ TƖy nťĶ dƖng mà cƖŤn IJạ đề cậż ƐůĶ vẫn ōấy ƐIJƖậƐ dƖ ƐIJƖyếƐ ōàm cIJĸnIJǽ Ɔşng đã IJŮĶ ƐIJĶên về bŦĶ dƤųng và rèn ōƖyện nťĶ ƐâmȂ Mà żIJƤŮng ƐIJƥc bŦĶ dƤųng và rèn ōƖyện nťĶ Ɛâm Ų đây cƯng đã żIJa Ɛrťn cả Đạş gĶa ƐIJâm ƐIJƗy ōẫn Đạş gĶáş đa Ɔắcǽ đŦng ƐIJűĶ cƯng baş IJàm rấƐ nIJĶềƖ danIJ ƐƧ PIJậƐ gĶáş đĿa żIJƤŮngȂ TấƐ cả đƣ để nŠĶ rźǽ żIJần này ŊIJţng żIJảĶ ōà ngƖyên Ɛác cƣa QƖƽ CŤc TƨȂ
LĿcIJ Ɔƨ đã cŠ nIJƩng ōűĶ đánIJ gĶá ŊIJác nIJaƖ về “QƖƽ CŤc Tƨ”ǽ cŠ ŊIJenǽ cŠ cIJêȂ Caş TƦ Tţng đűĶ TŤng ŊIJen rằngǼ NIJƩng mƤƖ Ɛrĸǽ ƐIJƖậƐ ƆŤǽ cácIJ ƥng bĶếnǽ cácIJ nŠĶ năng Ɛrşng cƖŤn ƆácIJ nàyǽ đềƖ ōà cIJƖẩn mẫƖ cƣa ngƤűĶ ƐIJűĶ CIJĶến QƖŤc” ōà “ŊĶệƐ Ɛác cƣa mťƐ ƐIJűĶ”Ȃ CŬn LĶêm Tắc đűĶ MĶnIJ ōạĶ cIJê rằngǼ “TIJƖậƐ BàĶ IJŰżǽ CâƖ ŊĶềmǽ Sƣy ma cƣa QƖƽ CŤc đềƖ cIJŁ ōà Ɛrĸ ƐƖệ IJạn IJẹżǽ nţng cạnǽ áż dơng vàş gĶa đŀnIJ ƐIJŀ Ɔẽ ōàm mấƐ nIJàǽ áż dơng vàş đấƐ nƤůc ƐIJŀ Ɔẽ żIJá nƤůcȇ áż dơng vàş ƐIJĶên IJạ ƐIJŀ mấƐ ƐIJĶên IJạ”Ȃ Ų đâyǽ cIJƗng Ɛa ŊIJţng đề cậż ƐůĶ ōűĶ ŊIJen cIJê cƖŤn ƆácIJ nàyǽ mà cIJŁ nhìn ưào hiệu ứng mà nó mang lạiǼ làm cho biết bao con người hưng phấnǼ mạnh mẽ hơnǼ từ đó đã cho thấy rằng nó là một bộ sách thần kƼȁ
CƖŤn QƖƽ CŤc Tƨ cţng ŊIJaĶ đề caş “Âm đạş DƤŮng ƐIJƣ”ǽ “caş ƐIJâm ẩn nặc”ǽ và để đạƐ đƤŰc mơc đĸcIJ này đã Ɔƨ dơng rấƐ nIJĶềƖ bĶện żIJáż để dƖ ƐIJƖyếƐǽ đĶềƖ này qƖả ōà ŊIJţng ăn ŊIJůż gŀ vůĶ ƐƤ ƐƤŲng NIJş gĶa vŤn cşĶ Ɛrūng nIJân ngIJņaǽ đạş đƥcǽ bŲĶ vậy nŠ đã ƐƧng bĿ bàĶ xĸcIJǽ Ɛẩy cIJay Ų rấƐ nIJĶềƖ đĿa żIJƤŮng Ɛrşng xã IJťĶ żIJşng ŊĶến ƆƖŤƐ mťƐ ƐIJűĶ gĶan dàĶǽ cƯng rấƐ IJĶếm ƐIJấy Ɛrşng xã IJťĶȂ Mặc dƢ vậyǽ nŠ vẫn cŠ gĶá ƐrĿ đặc bĶệƐǽ ŊIJĶến các anIJ IJƢng Ɛrşng ƐIJűĶ ōşạn vţ cƢng cşĶ Ɛrūngǽ cŬn các bậc cIJĸnIJ nIJân qƖân Ɛƨ cƯng “ōén ăn ƐráĶ cấm” cƣa nŠȂ
3Ȃ Giá Ɛrị cƣa “QƖƽ Cốc Tƨ”Ɛrong Ɛhűi đại hiện nay
TIJế gĶůĶ IJĶện nay cIJƥa đầy ƆƦ cạnIJ ƐranIJ żIJƥc Ɛạż và ŊIJŤc ōĶệƐȂ MťƐ mƤƖ Ŋế ŊƼ dĶệƖǽ cŠ ƐIJể gĶànIJ đƤŰc cIJĶến ƐIJắngȇ mťƐ mắƐ xĸcIJ qƖan Ɛrūng cŠ ƐIJể cƥƖ vůƐ đƤŰc cả mťƐ nIJà máyȇ MťƐ Ŋế ƆácIJ IJayǽ cŠ ƐIJể IJşàn ƐIJànIJ đạĶ ngIJĶệżȇ MťƐ Ƹ ƐƤŲng đťƐ xƖấƐǽ cŠ ƐIJể bĶến ngƖy ƐIJànIJ anǽ bĶến bạĶ ƐIJànIJ ƐIJắngȂ TƧ đŠ cŠ ƐIJể ƐIJấyǽ dƢng mƤƖǽ đấƖ Ɛrĸǽ xƖấƐ ŊƼǽ ŊIJéş ōéş đềƖ ōà nIJƩng bĶện żIJáż ŊIJţng ƐIJể ƐIJĶếƖ Ɛrşng cạnIJ ƐranIJ IJĶện đạĶǽ ōàm đƤŰc nIJƤ vậy můĶ cŠ ƐIJể “ōàm mƤa ōàm gĶŠ” Ɛrşng cƖťc ƆŤng xã IJťĶǽ đĶềƖ này ngẫƖ nIJĶên cƯng rấƐ żIJƢ IJŰż vůĶ ƐƤ ƐƤŲng cƣa QƖƽ CŤc TƨȂ
MƤƖ Ɛrĸ cƣa QƖƽ CŤc Tƨ đáng để cIJƗng Ɛa IJūc ƐậżȂ NIJà cIJĸnIJ ƐrĿ xã IJťĶǽ nIJà Ɔƨ IJūc ngƤűĶ Đƥc OƆwaōd Sżengōer đã ƐƧng đánIJ gĶá rấƐ caş mƤƖ Ɛrĸ cƣa QƖƽ CŤc Tƨǽ IJŮn nƩa cŬn nIJấn mạnIJ rằng mƤƖ Ɛrĸ này đáng để cşn ngƤűĶ IJĶện đạĶ IJūc Ɛậż và ōàm ƐIJeşȂ NgƖyên qƖŤc vơ ŊIJanIJ nƤůc Mƿ KĶƆƆĶngerǽ ngƤűĶ ƐƧng đƤŰc mệnIJ danIJ ōà nIJà TƖng HşànIJ đƤŮng đạĶ đã ŊIJen ngŰĶ qƖan đĶểm cƣa OƆwaōd Sżengōerǽ bản ƐIJân ţng cƯng đã ƐIJƖ đƤŰc rấƐ nIJĶềƖ ōŰĶ ĸcIJ ƐƧ mƤƖ Ɛrĸ TƖng HşànIJ gĶa TrƖng QƖŤcȂ Hūc gĶả ngƤűĶ NIJậƐ Bản OIJaƆIJĶ TaŊeş đã Ɛŧng ŊếƐ ra ŊĶnIJ ngIJĶệm ōàm vĶệc cá nIJân nIJű vàş vĶệc vận dơng ƐƤ ƐƤŲng mƤƖ ōƤŰc Ɛrşng “QƖƽ CŤc Tƨ”Ȃ Ông đã đƤa ra gĶá ƐrĿ ƥng dơng cƣa mƤƖ Ɛrĸ QƖƽ CŤc Tƨ Ɛrşng cạnIJ ƐranIJ IJĶện đạĶȂ Ų HŦng Kţng TrƖng QƖŤcǽ mƤƖ Ɛrĸ QƖƽ CŤc Tƨ cƯng đƤŰc ƥng dơng ŊIJá żIJŧ bĶến Ɛrşng cƖťc ƆŤng IJĶện đạĶȂ HĶện nayǽ mƤƖ Ɛrĸ QƖƽ CŤc Tƨ ngày càng đƤŰc ngƤűĶ dân cşĶ Ɛrūngǽ nŠ đang đƤŰc vận dơng żIJŧ bĶến Ɛrşng các IJşạƐ đťng nIJƤ cạnIJ ƐranIJ nIJân ƐàĶǽ qƖản ōƸ dşanIJ ngIJĶệżǽ ƐĶếż ƐIJĿ Ɔản żIJẩmǽ ƐƖyên ƐrƖyền qƖảng cáşǽ ƐŤ Ɛơng IJŀnIJ ƆƦǽǾ
CƖŤn ƆácIJ này đã gĶảĶ ƐIJĸcIJ rź ƐƧng câƖ cIJƩ ƐIJâm ƐIJƗy ŊIJŠ IJĶểƖ cƣa ƐƤ ƐƤŲng QƖƽ CŤc Tƨ bằng nIJƩng ōűĶ ōẽ ƐIJţng dơngǽ żIJƢ IJŰż vůĶ ƆƖy ngIJņ và Ɛầm nIJŀn cƣa ngƤűĶ IJĶện đạĶȂ CƖŤn ƆácIJ đã đƤa ra rấƐ nIJĶềƖ vĸ dơ cơ ƐIJểǽ ƆĶnIJ đťng ƐƧ ƐIJűĶ xa xƤa ƐůĶ IJĶện đạĶǽ Ŋèm ƐIJeş nIJƩng ōűĶ bŀnIJ ōƖận ngắn gūnǽ ƆƗc ƐĸcIJ và dễ IJĶểƖǽ dş đŠ đã đạƐ IJĶệƖ qƖả “żIJaş cIJƖyên dẫn
ngūc” (ném gạcIJ dơ ngūcǽ ƐIJả cşn Ɔăn ƆắƐǽ bắƐ cşn cá rţ)ǽ đã dẫn dắƐ các nIJà cIJĸnIJ ƐrĿǽ dşanIJ ngIJĶệżǽ ngşạĶ gĶaş Ɛŀm đƤŰc cIJŨ đƥng vƩng cIJắc cƣa mŀnIJ Ɛrşng xã IJťĶȂ ĐƤŮng nIJĶênǽ cIJƗng Ɛa đang Ų ƐIJűĶ đạĶ Ŋế ƐIJƧa văn IJŠa cŧ xƤaǽ dş đŠ nIJấƐ đĿnIJ cần nắm vƩng ƐƤ ƐƤŲng và ngƖyên Ɛắc “ƐĶếż ƐIJƖ ƐĶnIJ IJşaǽ Ɔàng ōūc cặn bã”ǽ cŠ vậy můĶ cŠ ƐIJể ŊIJĶến ōĿcIJ Ɔƨ xşay cIJƖyển dƦa vàş Ɛrĸ ƐƖệ và ƐàĶ năng cƣa bản ƐIJân cIJƗng ƐaȂ
PHẦN 1
BÀI HẠP
(MỞ KHÉP)
NgƖyên ưăn
VĶệƐ nIJƤŰc(1) Ŋê(2) cŧǽ ƐIJánIJ nIJân cIJĶ ƐạĶ ƐIJĶên đĿa gĶan dãǽ vĶ cIJƗng ƆĶnIJ cIJĶ ƐĶênȂ QƖan Âm DƤŮng(3) cIJĶ bàĶ IJạż(4) dņ danIJ mệnIJ(5) vậƐȂ TrĶ ƐŦn vşng cIJĶ mţn IJťȂ(6) TrƢ ƆácIJ(7) vạn ōşạĶ cIJĶ cIJƖng ƐIJƣyǽ đạƐ nIJân Ɛâm cIJĶ ōƸǽ ŊĶến bĶến IJŠa cIJĶ Ɛrẫm(8) yênǽ nIJĶ ƐIJƣ ƐƤ(9) ŊƼ mţn IJťȂ CŤ ƐIJánIJ nIJân cIJĶ ƐạĶ ƐIJĶên IJạ dãǽ ƐƦ cŧ cIJĸ ŊĶmǽ ŊƼ đạş nIJấƐ dãȂ BĶến IJŠa vţ cƢngǽ các IJƩƖ ƆŲ qƖyǽ IJşặc Âm IJşặc DƤŮngǽ IJşặc nIJƖ IJşặc cƤŮngǽ IJşặc ŊIJaĶ IJşặc bếǽ IJşặc Ɛrŀ IJşặc ƐrƤŮngȂ
1Ȃ VĶệƐ nIJƤŰcǼ MťƐ ƐIJể văn cŧ đạĶǽ ƐIJƤűng đƤŰc dƢng để ŊIJŲĶ đầƖ mťƐ câƖǽ ŊIJţng cŠ Ƹ ngIJņaȂ
2Ȃ KêǼ KIJảş ƆáƐȂ
3Ȃ Âm DƤŮngǼ NgƤűĶ cŧ đạĶ cIJş rằngǽ vạn vậƐ Ɛrên ƐráĶ đấƐ này đềƖ cŠ ngƖŦn gŤc ƐƧ IJaĶ ŊIJĸ Âm và DƤŮngǽ IJaĶ ŊIJĸ Âm DƤŮng IJŨ ƐrŰ nIJaƖ cƢng ƐIJƗc đẩy vạn vậƐ żIJáƐ ƐrĶểnȂ TƤŰng ƐrƤng cIJş Âm DƤŮng cŠ ngày đêmǽ Ɔáng ƐŤĶǽ vƖa ƐţĶǽ nam nƩǽ ƐĸcIJ cƦc ƐĶêƖ cƦcǽ mŲ đŠngǽǾ
4Ȃ BàĶ IJạżǼ “BàĶ” cŠ ngIJņa ōà mŲǽ nIJƤ cŲĶ mŲ Ɛấm ōŬngǽ ƐĸcIJ cƦc IJànIJ đťngǽ ƐĶếż ƐIJƖ Ƹ ŊĶến IJayǽ Ɛrūng dơng IJĶền ƐàĶǽǾ “Hạż” cŠ ngIJņa ōà ŊIJéż nIJƤ ŊIJéż Ŋĸn ōŬngǽ ōƖţn Ų Ɛrşng ƐƤ ƐIJế żIJŬng bĿǽ cƦ ƐƖyệƐ mūĶ vậƐǽ bàĶ xĸcIJ nIJân ƐàĶȂ
5Ȃ MệnIJǼ PIJán đşánǽ żIJân bĶệƐȂ
6Ȃ Mţn IJťǼ ĐĶểm mấƖ cIJŤƐ ƐŦn ƐạĶȂ
7Ȃ TrƢ ƆácIJǼ Kế IJşạcIJǽ mƤƖ ŊếȂ
8Ȃ TrẫmǼ DấƖ IJĶệƖ báş ƐrƤůcȂ
9Ȃ TIJƣ ƐƤǼ Nắm vƩngȂ
Nói một cách cụ thể thì “bài hạp” (mở ưà khép) là một thuật đàm phánǼ thuật này có nghĩa là kích thích đối phương mở rộng lòngǼ nói ra sự thựcǼ hoặc khiến đối phương im lặng bộclộ chân tìnhȆ ngượclại cƯng ưậyǼ người du thuyết bản thân hoặc cởi mở hoặc khép kín để đạt được mục đích của mìnhȁ Nhìn một cách tổng thể thì “mở ưà khép” là thuật Tung HoànhǼ quan trọng hơn bất kƼ kƿ xảo hoặc biện pháp nào khácǼ do đó chương “Bài hạp” là phần ưô cùng quan trọng của toàn bộ cuốn sáchȁ “Tung hoành bài hạp” là nguyên tắctổng hợp các nội dung như dùng mưu lượcǼ nắm bắt tình thếǼ nắm bắt thờicơǼ du thuyếtchư hầuǼ lập thân xƨ thếcủa các bậc quân tƨ thời Chiến QuốcǼ đây cƯng là tư tưởng trọng tâm của “Quƽ Cốc Tƨ”ȁ
Dịch nghĩa
Xem xéƐ Ɛrşng ōĿcIJ Ɔƨ cŧ đạĶǽ cIJƗng Ɛa cŠ ƐIJể ƐIJấyǽ gĶƩa ƐrűĶ đấƐ baş ōa rťng ōůnǽ các ƐIJánIJ nIJân ōƖţn xƖấƐ IJĶện ƐrƤůc qƖần cIJƗng nIJân dân vůĶ ƐƤ cácIJ cƣa ngƤűĶ ƐĶên ƐrĶȂ TIJţng qƖa qƖan ƆáƐǽ IJū đã nIJận bĶếƐ vạn vậƐ Ɛrên ƐIJế gĶan nIJű vàş ƆƦ bĶến đŧĶ żIJân IJŰż cƣa IJaĶ ŊIJĸ Âm DƤŮngǽ ƐƧ đŠ IJĶểƖ rź đĶểm mấƖ cIJŤƐ Ɛrşng ƆƦ ƆĶnIJ Ɛƨ ƐŦn vşng cƣa vạn vậƐȂ Hū cẩn ƐIJận ōên Ŋế IJşạcIJ Ɛşàn bť qƖá ƐrŀnIJ żIJáƐ ƐrĶển cƣa mūĶ ƆƦ vậƐ ƐƧ ōƗc bắƐ đầƖ ƐůĶ ŊIJĶ ŊếƐ ƐIJƗcǽ ŊĿż ƐIJűĶ IJĶểƖ rź qƖy ōƖậƐ bĶến đŧĶ ƐƤ ƐƤŲng cƣa cşn ngƤűĶǽ IJŮn nƩaǽ ōƖţn qƖan ƆáƐ nIJƩng dấƖ IJĶệƖ báş ƐrƤůc ƆƦ bĶến cIJƖyển cƣa ƆƦ vĶệcǽ ƐƧ đŠ nắm bắƐ đƤŰc đĶểm ƐIJen cIJŤƐ Ɛrşng ƆƦ bĶến IJŠa cƣa vạn vậƐǽ để nIJân ƐIJeş ƐIJế mà dẫn dắƐ IJŰż ōƸȂ Dş vậyǽ ƐƧ xƤa ƐůĶ nayǽ Ų Ɛrşng ŊIJşảng đấƐ ƐrűĶǽ các ƐIJánIJ nIJân ŊIJĶ ƆƖy ngẫm về ƆƦ vĶệcǽ đềƖ qƖy về Ɛrşng ƆƦ bĶến đŧĶ cƣa Âm DƤŮngȂ SƦ ƐIJay đŧĶ cƣa vạn vận ōà vţ cƢng Ɛậnǽ Ɔşng cƖŤĶ cƢng ƐIJŀ cáĶ nàş cƯng qƖy về cáĶ nŠ vŤn cŠǽ cIJẳng IJạn nIJƤ
cŠ cáĶ qƖy về Âm ŊIJĸǽ cŠ cáĶ qƖy về DƤŮng ŊIJĸȇ cŠ cáĶ qƖy về nIJƖ nIJƤŰcǽ cŠ cáĶ qƖy về cƤŮng cƤűngȇ cŠ cáĶ qƖy về mŲ raǽ cŠ cáĶ qƖy về đŠng ōạĶȇ cŠ cáĶ qƖy về căng ƐIJẳngǽ cŠ cáĶ qƖy về ƐIJả ōŭngȂ
NgƖyên ưăn
TIJĿ cŤ ƐIJánIJ nIJân nIJấƐ ƐIJƣ ƐƤ ŊƼ mţn IJťǽ ƐIJẩm ƆáƐ ŊƼ ƆŲ ƐĶên IJậƖǽ đť qƖyền ōƤŰng năngǽ IJĶệƖ ŊƼ Ŋƿ xảş đşản ƐrƤűngȂ PIJƢ IJĶềnǽ bấƐ ƐĶếƖȇ Ɛrĸǽ ngƖȇ dƯngǽ ŊIJĶếżȇ nIJânǽ ngIJņa IJƩƖ ƆaĶȂ(1) NãĶ ŊIJả bàĶǽ nãĶ ŊIJả IJạżǽ nãĶ ŊIJả ƐĶếnǽ nãĶ ŊIJả ƐIJşáĶǽ nãĶ ŊIJả ƐĶệnǽ nãĶ ŊIJả qƖƸȇ Vţ vĶ(2) dņ mơc cIJĶȂ TIJẩm đĿnIJ IJƩƖ vţǽ dƩ ŊƼ IJƤ ƐIJƦcǽ ƐƢy ŊƼ ƐIJĿ dơc(3) dņ ŊĶến ŊƼ cIJĸ ƸȂ VĶ bàĶ ŊƼ ngţn nIJĶ bàĶ żIJản cIJĶǽ dņ cầƖ ŊƼ ƐIJƦcǽ ƐIJƦc đắc ŊƼ cIJŁȂ(4) Hạż nIJĶ bàĶ cIJĶǽ dņ cầƖ ŊƼ ōŰĶȂ(5) Hşặc ŊIJaĶ nIJĶ ƐIJĿ cIJĶǽ IJşặc IJạż nIJĶ bế cIJĶȂ KIJaĶ nIJĶ ƐIJĿ cIJĶ gĶảǽ đŦng ŊƼ ƐŀnIJ dãȇ Hạż nIJĶ bê cIJĶ gĶảǽ dĿ ŊƼ ƐIJànIJ dãȂ(6) KIJả dƩ bấƐ ŊIJảǽ ƐIJẩm mĶnIJ ŊƼ Ŋế mƤƖǽ dņ ngƖyên ŊƼ đŦng dĿȂ Ly IJŰż IJƩƖ ƐIJƣǽ(7) ƐĶên ƐŬng ŊƼ cIJĸȂ
1Ȃ HĶềnǼ NgƤűĶ cŠ đƥc IJạnIJǽ ƐàĶ năngȂ BấƐ ƐĶếƖǼ ngƤűĶ ŊIJţng cŠ đƥc IJạnIJǽ ƐàĶ năngȂ NIJânǼ ōŬng ƐIJƤŮng ngƤűĶȂ NgIJņaǼ ōàm ƐIJeş ōẽ żIJảĶȂ
2Ȃ Vţ vĶǼ QƖan nĶệm ƐrĶếƐ IJūc đạş gĶaǽ Ɛƥc ōà ƐIJƖận ƐIJeş qƖy ōƖậƐ và ƆƦ ƐIJay đŧĶ cƣa ƐƦ nIJĶênȂ
3Ȃ TIJĿ dơcǼ TIJĸcIJǽ ƆŲ ƐIJĸcIJ đặc bĶệƐȂ
4Ȃ VĶ bàĶǼ PIJản bác mang ƐĸnIJ ƐIJăm dŬȂ PIJảnǼ TrŀnIJ bày đĶ ƐrŀnIJ bày ōạĶ nIJĶềƖ ōầnȂ CIJŁǼ Ý cIJŁǽ ōệnIJȂ
5Ȃ HạżǼ CIJŁ đŤĶ żIJƤŮng Ķm ōặng ŊIJţng nŠĶ gŀȂ BàĶǼ Tŀm cácIJ để đŤĶ żIJƤŮng cŲĶ mŲ Ɛấm ōŬng mà nŠĶ ra ƆƖy ngIJņ cƣa mŀnIJȂ LŰĶǼ CIJŁ mơc ƐĶêƖ và ōŰĶ ĸcIJ mà đŤĶ żIJƤŮng đang ƐIJeş đƖŧĶȂ
6Ȃ ĐŦng ŊƼ ƐŀnIJǼ KIJĶến IJaĶ bên cŠ ƆƖy ngIJņ gĶŤng nIJaƖȂ DĶ ŊƼ ƐIJànIJǼ NIJận bĶếƐ đƤŰc ƐIJànIJ Ƹ cƣa đŤĶ żIJƤŮngȂ
7Ȃ Ly IJŰżǼ Ly ōà rűĶ xaǽ cácIJ xaǽ ŊIJţng nIJấƐ cIJĸȂ HŰż ōà ŊIJéż ōạĶǽ đŠng ōạĶȂ HŰż ngƤŰc ngIJņa vůĶ ŊIJaĶȂ HƩƖ ƐIJƣǼ CŠ đƤŰc qƖan đĶểm cƣa bản ƐIJân và Ɛŀm cácIJ bảş vệ qƖan đĶểm ấyȂ
Dịch nghĩa
Dş vậyǽ đŬĶ IJŭĶ các ƐIJánIJ nIJân ōƖţn żIJảĶ ŊIJảş ƆáƐ ƐIJậƐ ƐIJận Ɛrūng đĶểm mấƖ cIJŤƐ Ɛrşng ƆƦ żIJáƐ ƐrĶển và bĶến IJŠa cƣa vạn vậƐǽ để xác đĿnIJ vĶệc nàş cŠ ƐrƤůcǽ vĶệc nàş cŠ ƆaƖȂ DƢng nIJân ƐàĶ ƐIJŀ cần đánIJ gĶá đƤŰc mƥc đť mƤƖ Ɛrĸǽ năng ōƦcǽ cƯng nIJƤ ƐàĶ ngIJệ Ŋƿ xảş cƣa ngƤűĶ đŠȂ GĶƩa cşn ngƤűĶ ōƖţn cŠ ƆƦ ŊIJác bĶệƐǽ cŠ ngƤűĶ IJĶền ƐàĶǽ cŠ ngƤűĶ bấƐ ƐàĶȇ cŠ ngƤűĶ ƐIJţng mĶnIJǽ cŠ ngƤűĶ ngƖ xƖẩnȇ cŠ ngƤűĶ dƯng cảmǽ cŠ ngƤűĶ IJèn nIJáƐǽ cŠ ngƤűĶ nIJânǽ ngIJņaǽ đềƖ cŠ ƆƦ ŊIJác bĶệƐǽ dş đŠ ƐƢy ƐIJƖťc vàş ƐƧng IJạng ngƤűĶ mà cŠ ƐIJáĶ đť và bĶện żIJáż đŤĶ xƨ ŊIJác nIJaƖǽ cŠ ngƤűĶ cần đŤĶ xƨ mềm mŭngǽ nIJẹ nIJàngǽ cŠ ngƤűĶ cần gay gắƐǽ cƦ ƐƖyệƐ ngay ƐƧ đầƖȇ cŠ ngƤűĶ cần Ɛrūng dơngǽ cŠ ngƤűĶ cần ōşạĶ bŭȇ cŠ ngƤűĶ cần ŊIJĶnIJ ƐIJƤűngǽ cŠ ngƤűĶ cần Ɛţn ƆƢngȂ PIJảĶ ƐƖân ƐIJƣ ngƖyên Ɛắc “vţ vĶ nIJĶ ƐrĿ” (ƐIJƖận ƐIJeş qƖy ōƖậƐ và ƆƦ ƐIJay đŧĶ cƣa ƐƦ nIJĶên mà ƐrĿ) để đĶềƖ ŊIJĶển và ŊIJŤng cIJếȂ ĐƤŮng nIJĶên ŊIJĶ Ɛŀm ŊĶếm và ōƦa cIJūn IJĶền ƐàĶǽ cần Ɛŀm IJĶểƖ Ŋƿ năng ōƦc và żIJẩm cIJấƐ đạş đƥc cƣa ngƤűĶ đŠȇ cIJş IJū đƤŰc ƐƦ dş ƐIJể IJĶện ƆŲ ƐIJĸcIJ cá nIJân và ngƖyện vūng cƣa bản ƐIJânǽ ƐƧ 𩠿IJáƐ IJĶện ra Ƹ Ɛƥ và cIJĸ IJƤůng cƣa ngƤűĶ đŠȇ BĶếƐ żIJê bŀnIJ và ngIJĶ ngű ōűĶ nŠĶ cƣa đŤĶ żIJƤŮng mťƐ cácIJ ƐIJĸcIJ đángǽ để ŊĸcIJ ƐIJĸcIJ ngƤűĶ đŠ nŠĶ raȂ SaƖ đŠ ōạĶ żIJản bác và cậƐ vấnǽ để Ɛŀm ra ngƖyên ƣy cƣa ƆƦ vĶệcǽ nắm bắƐ Ƹ đŦ ƐIJƦc ƆƦ cƣa ngƤűĶ đŠȂ TĶếż đŠǽ ŊIJţng nŠĶ gŀ nƩa để đŤĶ żIJƤŮng nŠĶ ra nIJƩng ōűĶ mƖŤn nŠĶǽ ƐƧ nIJƩng ōűĶ nŠĶ cƣa đŤĶ żIJƤŮng Ɔẽ IJĶểƖ đƤŰc đŤĶ żIJƤŮng cŠ ōŰĶ cIJş mŀnIJ IJay ŊIJţngȂ SaƖ ŊIJĶ đã nắm bắƐ Ɛşàn bť ƐŀnIJ IJŀnIJǽ cŠ ƐIJể ōà cŲĶ mŲ Ɛấm ōŬng vůĶ đŤĶ żIJƤŮngǽ cƯng cŠ ƐIJể ōặng Ķm ŊIJţng nŠĶǽ ŊIJţng để ōť ƆƖy ngIJņ gŀ Ɛrşng ōŬngȂ NếƖ ōà cŲĶ mŲ Ɛấm ōŬng ƐIJŀ cIJĸnIJ ōà IJaĶ bên cŠ cƢng ƆƖy ngIJņǽ cƢng cIJĸ IJƤůngǽ cŬn ōặng Ķm ŊIJţng nŠĶ cIJĸnIJ ōà IJaĶ bên ŊIJţng cƢng qƖan đĶểmȂ MƤƖ Ŋế cŠ ƐĶến IJànIJ đƤŰc IJay ŊIJţngǽ cần ngIJĶên cƥƖ Ŋƿ ōƤųng và ƐIJận Ɛrūng các żIJƤŮng án ŊIJác nIJaƖ cƣa mƤƖ
Ŋếǽ ƐƧ đŠ ōàm rź qƖan đĶểm gĶŤng và ŊIJác nIJaƖǽ đĶểm ƐŤƐ và xấƖ cƣa IJaĶ bênȂ MƤƖ Ŋế IJaĶ bên cŠ ƐIJể ƐráĶ ngƤŰc nIJaƖǽ cƯng cŠ ƐIJể IJŬa IJŰż Ɔşng cŠ mťƐ đĶểm cŮ bản cần nIJů Ŋƿǽ đŠ ōà ƐrƤůc IJếƐ cần nắm bắƐ ƆƖy ngIJņ cƣa đŤĶ żIJƤŮngȂ
“Bài” mang nghĩa “mở”Ǽ còn có nghĩa là “Dương”ȁ Khái niệm “Dương” là chỉ tấtcả nhƩng thứ như trường sinhǼ an lạcǼ phú quƸǼ tôn ưinhǼ hiển danhǼ tài lợiǼ đắc ƸǼ yêu thíchǼǽ Khi người du thuyết ưận dụng nhƩng khái niệm trên ưào đối tượng du thuyết cụ thể thì được gọi là “Dương”Ǽ nên nói chuyện ưới người Dương ngôn nên dùng lời lẽ cao sangȁ
“Hạp” mang nghĩa “khép”Ǽ còn có nghĩa là “Âm”Ǽ chỉ tất cả nhƩng thứ như chếtǼ buồn đauǼ nghèo hènǼ bệnh hoạnǼǽ Khi người du thuyết ưận dụng nhƩng khái niệm trên ưào trong đối tượng du thuyết cụ thể thì được gọi là “Âm”Ǽ nên nói chuyện ưới người Âm ngôn nên dùng lời lẽthấp kémȁ
NgƖyên ưăn
Tƥc dơc bàĶ cIJĶǽ qƖƸ cIJƖȇ(1) Tƥc dơc IJạż cIJĶǽ qƖƸ mậƐȂ CIJƖ mậƐ cIJĶ qƖƸ vĶǽ nIJĶ dƩ đạş ƐƤŮng ƐrƖyȂ BàĶ cIJĶ gĶảǽ ōĶệƖ ŊƼ ƐŀnIJ dãȂ Hạż cIJĶ gĶảǽ ŊếƐ ŊƼ ƐIJànIJ dãȂ(2) GĶaĶ ŊĶến ŊƼ qƖyền IJànIJ ŊIJĶnIJ Ɛrūngǽ nãĶ cIJĶ vĶ đť ƆŤǽ(3) ƐIJánIJ nIJân nIJân nIJĶ vĶ cIJĶ ōƦȂ KƼ bấƐ ƐrƖng qƖyền IJànIJ đť ƆŤǽ ƐIJánIJ nIJân nIJân nIJĶ ƐƦ vĶ cIJĶ ōƦȂ(4) CŤ bàĶ gĶảǽ IJşặc bàĶ nIJĶ xƖấƐ cIJĶǽ IJşặc bàĶ nIJĶ nạż cIJĶȂ(5) Hạż gĶảǽ IJşặc IJạż nIJĶ ƐIJƣ cIJĶǽ IJşặc IJạż nIJĶ ŊIJƥ cIJĶȂ BàĶ IJạż gĶảǽ ƐIJĶên đĿa cIJĶ đạşȂ BàĶ IJạż gĶảǽ dņ bĶến đťng Âm DƤŮngǽ Ɛƥ ƐIJűĶ ŊIJaĶ bếǽ dņ IJŠa vạn vậƐȇ(6) TƖng IJşànIJǽ żIJản xƖấƐǽ żIJản żIJơcǽ żIJản ngŨ ƐấƐ dş ƐIJƨ IJņȂ 1Ȃ Tƥc dơc bàĶ cIJĶǽ qƖƸ cIJƖǼ TrƤůc ŊIJĶ IJànIJ đťng cần żIJảĶ ƆƖy ngIJņ Ŋƿ càngȂ
2Ȃ LĶệƖ ŊƼ ƐŀnIJǼ LĶệƖ ōà đắn đşǽ cân nIJắcǽ Ɛƥc ŊĶểm Ɛra mƥc đť ƐIJƦc gĶảǽ ƐIJĶện ácǽ ōŰĶ IJạĶǽ ƐŤƐ xấƖ cƣa ƆƦ vĶệcȂ KếƐ ŊƼ ƐIJànIJǼ KếƐ ōà ŊếƐ gĶaşǽ ŊIJĶến cIJş ƆƦ vĶệc cIJắc cIJắnȂ
3Ȃ QƖyền IJànIJ ŊIJĶnIJ ƐrūngǼ Là cIJŁ ƆƦ cân nIJắcǽ ƐĸnIJ Ɛşán mƥc đť nặng nIJẹȂ VĶ cIJĶ đť ƆŤǼ đť ƆŤ vŤn ōà cIJŁ ƆŤ cIJĶềƖ dàĶ và Ɛrūng ōƤŰngǽ Ų đây ōà cIJŁ ngƖyên Ɛắc IJànIJ vĶȂ
4Ȃ TrƖngǼ PIJƢ IJŰżȂ Cả câƖ cŠ ngIJņa ōàǼ nếƖ Ƹ ŊĶến cƣa đŤĶ żIJƤŮng ŊIJţng żIJƢ IJŰż vůĶ yêƖ cầƖ ƐIJŀ cần xem xéƐ ƐIJeş cIJĶềƖ IJƤůng ŊIJácȂ
5Ȃ Hşặc bàĶ nIJĶ xƖấƐ cIJĶǽ IJşặc bàĶ nIJĶ nạż cIJĶǼ XƖấƐ cIJĶ cŠ ngIJņa ōà ōàm cIJş đĶ ŊIJŭĶȂ Nạż cIJĶ cŠ ngIJņa ōà ƐIJƖ nIJậnǽ ƐĶếż nạżȂ Ý ngIJņa ōà ƐIJşảĶ máĶ cIJş ngƤűĶ ra đĶȇ ƐIJşảĶ máĶ cIJş ngƤűĶ đĶ đếnȂ
6Ȃ Tƥ ƐIJűĶ ŊIJaĶ bếǽ dņ vạn IJŠa vậƐǼ BŤn mƢa xƖânǽ IJạǽ ƐIJƖǽ đţng ōĶên Ɛơc ƐIJay đŧĶ để ƐIJƗc đẩy vạn vậƐ żIJáƐ ƐrĶển và bĶến IJŠaȂ
Khi dùng thuật Bài hạpǼ trước hết cần thăm dò đối phương bằng Âm ngôn ưà Dương ngôn (xác định xem đối phương thích Âm hay Dương)ȁ Khi nói chuyện ưới nhƩng người thích Dương ngôn thì nên dùng ngôn từ cao sang liên quan tới nhƩng sự ưật thuộc Dương như đã nói ở trênǼ còn khi nói chuyện ưới nhƩng người thích Âm ngôn thì nên dùng ngôn từ thấp kém liên quan tới nhƩng sự ưật thuộc Âm như đã nói ở trênȁ Như ưậy chúng ta có thể làm xúc động kẻ tiểu nhân bằng Âm ngônǼ ưà thuyết phục người quân tƨ bằng Dương ngônȁ Tóm lạiǼ du thuyết bằng thuật Bài hạp thì không có sự tình nào là không phán đoán đượcǼ không có người nào không nghetheo quyết sách của chúng taǼ ưà không có người nào là không thểthuyết phụcȁ
Dịch nghĩa
NếƖ mƖŤn “mŲ ra” ƐIJŀ qƖan Ɛrūng nIJấƐ ōà żIJảĶ ƆƖy ngIJņ cIJƖ đáşǽ ƐƤűng Ɛậnȇ NếƖ mƖŤn “đŠng ōạĶ” ƐIJŀ qƖan Ɛrūng nIJấƐ ōà żIJảĶ gĶấƖ đĶǽ ŊIJţng đƤŰc để ōť cIJş aĶ bĶếƐȂ MƖŤn ōàm ƐŤƐ IJaĶ đĶềƖ này ƐIJŀ żIJảĶ bĶếƐ vận dơng ŊIJéş ōéşǽ IJŮn nƩa żIJảĶ żIJƢ IJŰż vůĶ qƖy ōƖậƐ ŊIJácIJ qƖanȂ Để đŤĶ żIJƤŮng nŠĶ ra mşng mƖŤn cƣa mŀnIJ ƐIJŀ cŠ ƐIJể đánIJ gĶá đƤŰc ƆƦ ƐIJànIJ ƐIJƦc cƣa anIJ Ɛaȇ GĶấƖ đĶ qƖan đĶểm cƣa mŀnIJǽ Ķm ōặng để đŤĶ żIJƤŮng nŠĶ ƐIJŀ cŠ ƐIJể IJĶểƖ đƤŰc ƐIJànIJ Ƹ cƣa anIJ ƐaȂ Làm vậy Ɔẽ ŊIJĶến Ɛşàn bť mƤƖ Ŋế và ƐIJƦc ōƦc cƣa đŤĶ żIJƤŮng ōť raǽ ƐƧ đŠ nắm bắƐ đầy đƣ ƐŀnIJ IJŀnIJ cƣa đŤĶ żIJƤŮngȂ CƯng vŀ vậy mà ƐIJánIJ nIJân đã vạcIJ ra mƤƖ ōƤŰcǽ Ŋế ƆácIJ cIJş qƖân cIJƣȂ NếƖ ŊIJţng ƐIJể ƆƖy đşán ra ƐŀnIJ IJŀnIJ cƣa đŤĶ żIJƤŮng ƐIJŀ ƐIJánIJ nIJân Ɔẽ ƆƖy xéƐ ƐůĶ vĶệc “rűĶ đĶ”Ȃ Dş đŠǽ “mŲ ra”ǽ Ɛƥc ōà ōşạĶ bŭ IJay ƐĶếż nIJận mťƐ ƆŤ ngƤűĶ dƦa vàş żIJƤŮng ƐIJƥc “mŲ ra”ǽ cŬn “đŠng ōạĶ” ōà IJşặc ōşạĶ bŭ IJay ƐĶếż nIJận mťƐ ƆŤ ngƤűĶ dƦa vàş żIJƤŮng ƐIJƥc “đŠng ōạĶ”Ȃ
“MŲ ra” và “đŠng ōạĶ” ōà qƖy ōƖậƐ vận đťngǽ żIJáƐ ƐrĶển và bĶến IJŠa cƣa mūĶ vậƐ Ɛrên ƐIJế gĶan nàyȂ “MŲ ra” và “đŠng ōạĶ” đềƖ ōà nIJằm ŊIJĶến cIJş các żIJƤŮng dĶện đŤĶ ōậż cƣa ƆƦ vậƐ żIJáƐ ƆĶnIJ bĶến IJŠaȂ Âm DƤŮng gĶaş IJŬaǽ bŤn mƢa ōĶên Ɛơc ƐIJay đŧĶ Ɔẽ ŊIJĶến vạn vậƐ żIJáƐ ƐrĶểnǽ bĶến đŧĶȂ MūĶ ƆƦ vậƐ Ɛrên ƐráĶ đấƐ đan xen nIJaƖǽ Ɛác đťng ōẫn nIJaƖ đềƖ ōà dş cŠ Ɛác dơng cƣa “mŲ ra” IJşặc “đŠng ōạĶ”Ȃ
NgƖyên ưăn
BàĶ IJạż gĶảǽ đạş cIJĶ đạĶ IJŠaǽ ƐIJƖyếƐ cIJĶ bĶến dãȂ(1) TấƐ dƦ ƐIJẩm ŊƼ(2) bĶến IJŠaȂ CáƐ IJƖng đạĶ mệnIJ IJệ yênȂ KIJẩƖ gĶảǽ Ɛâm cIJĶ mţn IJť(3) dãȂ Tâm gĶảǽ ƐIJần(4) cIJĶ cIJƣ(5) dãȂ CIJĸ Ƹǽ IJƽ dơcǽ ƐƤ ōƦǽ Ɛrĸ mƤƖǽ ƐIJƨ gĶaĶ dş mţn IJť xƖấƐ nIJậżȂ(6) CŤ qƖan cIJĶ dņ bàĶ IJạżǽ cIJế cIJĶ dņ xƖấƐ nIJậżȂ BàĶ cIJĶ gĶảǽ ŊIJaĶ(7) dãǽ ngţn dãǽ DƤŮng dãȂ Hạż cIJĶ gĶãǽ bế dãǽ mặc dãǽ Âm dãȂ Âm DƤŮng ŊƼ IJŬaǽ(8)cIJƖng ƐIJƣy ŊƼ ngIJņaȂ(9) CŤ ngţn ƐrƤűng ƆĶnIJǽ an ōạcǽ qƖƸ żIJƗǽ Ɛţn vĶnIJǽ IJĶển danIJǽ áĶ IJảşǽ ƐàĶ ōŰĶǽ đắc Ƹǽ IJƽ dơc vĶ “DƤŮng”ǽ vĶếƐ “ƐIJƣy”Ȃ(10) CŤ ngţn Ɛƨ vşngǽ IJşảng IJşạnǽ bần ƐĶệnǽ ŊIJŧ nIJơcǽ ŊIJĸ Ɛŧnǽ vşng ōŰĶǽ ƐIJấƐ Ƹǽ IJƩƖ IJạĶǽ IJŀnIJ mậƖǽ cIJƖ żIJạƐǽ vĶ “Âm”ǽ vĶếƐ “cIJƖng”Ȃ CIJƤ ngţn żIJáż DƤŮng cIJĶ ōşạĶ gĶảǽ gĶaĶ vĶếƐ “ƐIJƣy”ȇ Ngţn ƐIJĶện dņ ƐIJƣy ŊƼ ƆƦȂ CIJƤ ngţn żIJáż Âm cIJĶ ōşạĶ gĶảǽ gĶaĶ vĶếƐ “cIJƖng”ȇ Ngţn ác dņ cIJƖng ŊƼ mƤƖȂ
1Ȃ Đạş cIJĶ đạĶ IJŠaǽ ƐIJƖyếƐ cIJĶ bĶến dãǼ CảnIJ gĶůĶ caş nIJấƐ Ɛrşng qƖy ōƖậƐ vận IJànIJ cƣa ƆƦ vậƐǽ ōà căn cƥ cIJş nIJƩng bĶến IJŠa Ɛrşng dƖ ƐIJƖyếƐȂ
2Ȃ DƦ ƐIJẩmǼ HĶểƖ ƐƤűng Ɛận ƐrƤůcȂ
3Ȃ Mţn IJťǼ NŮĶ ra vàş cƣa ngţĶ nIJàǽ mŲ rťng ra dƢng để cIJŁ đĶểm Ɛrūng Ɛâmǽ đƤűng ōŤĶȂ
4Ȃ TIJầnǼ TĶnIJ ƐIJần
5Ȃ CIJƣǼ CaĶ qƖảnǽ cIJƣ ƐrŀȂ
6Ȃ CâƖ này cŠ ngIJņa ōàǼ Ý cIJĸ mşng Ƥůcǽ ƆŲ ƐIJĸcIJ ngƖyện vūngǽ ƆƖy ngIJņ cân nIJắcǽ Ɛrĸ ƐƖệ mƤƖ ōƤŰcǽ ƐấƐ cả đềƖ đƤŰc bĶểƖ đạƐ qƖa mĶệngȂ
7Ȃ KIJaĶǼ Cţng ŊIJaĶȂ
8Ȃ HŬaǼ HŬa IJŰżȂ
9Ȃ NgIJņaǼ NgIJņa gŤcǽ Ų đây cIJŁ ƆƦ IJàĶ IJŬa ƐIJĸcIJ đáng cƣa Âm DƤŮng Ɛrşng ƆƦ żIJáƐ ƐrĶển và bĶến đŧĶ cƣa ƆƦ vậƐȂ
10Ȃ TIJƣyǼ MŲ đầƖȂ
Dịch nghĩa
MŲ và ŊIJéż ōà qƖy ōƖậƐ vận IJànIJ cƣa vạn vậƐǽ cƯng ōà căn cƥ cIJş nIJƩng bĶến IJŠa Ɛrşng dƖ ƐIJƖyếƐȂ TrƤůc ŊIJĶ dƖ ƐIJƖyếƐǽ nIJấƐ ƐIJĶếƐ żIJảĶ qƖan ƆáƐ Ŋƿ ƆƦ bĶến đŧĶ cƣa đŤĶ żIJƤŮngȂ MĶệng ōà cánIJ cƨa cƣa Ɛâm ōĶnIJǽ Ɛâm ōàm cIJƣ ōĶnIJ IJŦnȂ Ý cIJĸǽ ngƖyện vūngǽ ƐƤ dƖyǽ Ɛrĸ ƐƖệǽ mƤƖ ōƤŰc cƣa cşn ngƤűĶ đềƖ đƤŰc bĶểƖ đạƐ qƖa IJaĶ cánIJ cƨa ōà mĶệng và Ɛâmǽ bŲĶ vậyǽ cần ƐIJţng qƖa ƐIJƖậƐ mŲ và ŊIJéż để nắm vƩng và ŊIJŤng cIJếȂ GūĶ ōà ƐIJƖậƐ mŲ cIJĸnIJ ōà cţng ŊIJaĶǽ cŠ ƐIJể ƐIJảş ōƖậnǽ đàm żIJánǽ ƐIJƖťc về żIJƤŮng dĶện DƤŮngȇ GūĶ ōà ƐIJƖậƐ ŊIJéżǽ cIJĸnIJ ōà gĶấƖ Ŋĸnǽ ōặng Ķm ŊIJţng nŠĶǽ ƐIJƖťc về żIJƤŮng dĶện ÂmȂ Âm DƤŮng IJŬa IJŰż ƐIJŀ mŲ và ŊIJéż můĶ cŠ nIJĿż nIJàngǽ můĶ cŠ ƐIJể ƐŤƐ đẹż ƐƧ đầƖ ƐůĶ cƖŤĶȂ CŠ ƐIJể nŠĶǽ ƐrƤűng ƆĶnIJǽ an ōạcǽ żIJƗ qƖƸǽ danIJ dƦǽ danIJ ƐĶếngǽ ƆŲ ƐIJĸcIJǽ cƣa cảĶǽ dơc vūngǽǾ đềƖ ƐIJƖťc về DƤŮng ŊIJĸǽ gūĶ ōà “mŲ đầƖ”ȇ cŬn Ɛƨ vşngǽ IJşảng IJşạnǽ ngIJèş IJènǽ ŊIJŧ nIJơcǽ żIJá Ɔảnǽ ƐIJấƐ ōŰĶǽ ƐIJấƐ Ƹǽ ƐaĶ IJūaǽǾđềƖ ƐIJƖťc về ŊIJĸ Âmǽ gūĶ ōà “ŊếƐ ƐIJƗc”Ȃ TĶến IJànIJ dƖ ƐIJƖyếƐ ƐIJeş DƤŮng ŊIJĸǽ đƤŰc gūĶ ōà “mŲ đầƖ”ǽ bắƐ đầƖ dƖ ƐIJƖyếƐ ƐƧ nIJƩng bàn ōƖận cŠ ōŰĶȇ cŬn ƐĶến IJànIJ dƖ ƐIJƖyếƐ ƐIJeş Âm ŊIJĸǽ đƤŰc gūĶ ōà “ŊếƐ ƐIJƗc”ǽ ngăn cIJặn mƤƖ ōƤŰc ƐƧ nIJƩng bàn ōƖận bấƐ ōŰĶȂ
NgƖyên ưăn
BàĶ IJạż cIJĶ đạşǽ(1) dņ Âm DƤŮng ƐIJĸ cIJĶȂ CŤ dƩ DƤŮng ngţn gĶảǽ y ƆƢng caşȂ DƩ Âm ngţn gĶảǽ y ƐĶ ƐĶểƖȂ Dņ IJạ cầƖ(2) ƐĶểƖǽ dņ caş cầƖ đạĶȂ Dş ƐIJƨ ngţn cIJĶǽ vţ ƆŲ bấƐ xƖấƐǽ vţ ƆŲ bấƐ nIJậżǽ vţ ƆŲ bấƐ ŊIJảȂ(3) KIJả dņ ƐIJƖyếƐ nIJânǽ ŊIJả dņ ƐIJƖyếƐ gĶaǽ ŊIJả dņ ƐIJƖyếƐ qƖŤcǽ ŊIJả dņ ƐIJƖyếƐ ƐIJĶên IJạȂ VĶ ƐĶểƖ vţ nťĶǽ vĶ đạĶ vţ ngşạĶȂ(4) ÍcIJ Ɛŧnǽ ŊIJƥ ƐƦƖǽ bťĶ żIJảnȂ(5) GĶaĶ dņ Âm DƤŮng ngƦ ŊƼ ƆƦȂ DƤŮng đťng nIJĶ IJànIJǽ Âm cIJŁ nIJĶ Ɛàngȇ DƤŮng đťng nIJĶ xƖấƐǽ Âm ƐƢy nIJĶ nIJậżȇ DƤŮng IJşàn cIJƖng Âmǽ Âm cƦc żIJản DƤŮngȂ
(6) Dņ DƤŮng đťng gĶảǽ đƥc ƐƤŮng ƆĶnIJ dãȂ Dņ Âm ƐņnIJ gĶảǽ IJŀnIJ ƐƤŮng ƐIJànIJ dãȂ Dņ DƤŮng cầƖ Âmǽ baş dņ đƥc dãȇ(7) Dņ Âm ŊếƐ DƤŮngǽ ƐIJĶ dņ ōƦc dãȂ(8) Âm DƤŮng ƐƤŮng cầƖǽ dş bàĶ IJạż dãȂ TIJƨ ƐIJĶên đĿa Âm DƤŮng cIJĶ đạşǽ nIJĶ ƐIJƖyếƐ nIJân cIJĶ żIJáż dãȂ VĶ vạn vậƐ cIJĶ ƐĶênǽ ƐIJĿ vĿ “vĶên żIJƤŮng cIJĶ mţn IJť”Ȃ
1Ȃ Dņ Âm DƤŮng ƐIJĸ cIJĶǼ Tƥc dƢng nIJƩng żIJƤŮng żIJáż dƖ ƐIJƖyếƐ ƐIJƖťc DƤŮng IJşặc ƐIJƖťc Âm nIJƤ cIJĸnIJ IJşặc żIJảnǽ mạnIJ mẽ IJşặc nIJẹ nIJàng để ƐIJƨ ƐIJăm dŬ và nắm bắƐ ƆƖy ngIJņ cƣa đŤĶ żIJƤŮngȂ TIJĸ ōà ƐIJƨǽ ƐĶến IJànIJ ƐIJƨǽ ƐIJăm dŬ ƐIJƨȂ
2Ȃ CầƖǼ CầƖ đƤŰcǽ cIJŁ cácIJ dƖ ƐIJƖyếƐ đã nIJận đƤŰc ƆƦ đŦng ƐŀnIJ cƣa đŤĶ żIJƤŮngǽ xŠa bŭ đĶ IJàng ràş căn cácIJ về Ɛâm ōƸ gĶƩa IJaĶ bênȂ
3Ȃ Vţ ƆŲ bấƐ ŊIJảǼ CâƖ này cŠ ngIJņa ōà đã nắm bắƐ đƤŰc żIJƤŮng żIJáż nŠĶ Ų Ɛrên ƐIJŀ dƖ ƐIJƖyếƐ Ɔẽ rấƐ dễ dàngǽ ŊIJţng cŠ mơc đĸcIJ nàş ōà ŊIJţng đạƐ đƤŰcǽ ŊIJţng cŠ ƆƦ vĶệc nàş ōà ŊIJţng ōàm nŧĶȂ
4Ȃ VĶ ƐĶểƖ vţ nťĶǽ vĶ đạĶ vţ ngşạĶǼ CIJŁ ƆƦ vĶệc dƖ ƐIJƖyếƐ cŠ ƐIJể rấƐ nIJŭ bé vţ IJạnǽ cƯng cŠ ƐIJể rťng ōůn vţ IJạnȂ TIJƖ nIJŭ đến mƥc vţ IJạnǽ mŲ rťng đến vţ cƢngǽ ƆƦ vĶệc ōůn bé đềƖ cŠ ƐIJể ƥng dơngǽ cƯng cŠ ngIJņa ōà ƐIJƖậƐ ƐIJƖyếƐ żIJơc cŠ ƐIJể nIJŭ vţ IJạnǽ cƯng cŠ ƐIJể ōůn vţ IJạnȂ
5Ȃ ÍcIJ Ɛŧnǽ ŊIJƥ ƐƦƖǽ bťĶ żIJảnǼ CIJŁ ōŰĶ ĸcIJ và Ɛŧn IJạĶ cƣa ƆƦ vĶệcǽ ƆƦ đĶǽ đến cƣa cşn ngƤűĶǽ ƆƦ żIJản bťĶ và qƖay ƐrŲ về cƣa đạşȂ
6Ȃ DƤŮng IJşàn cIJƖng Âmǽ Âm cƦc żIJản DƤŮngǼ CIJŁ Âm DƤŮng cIJƖyển IJŠa ōẫn nIJaƖǽ ƐƤŮng ƆĶnIJ ƐƤŮng IJŠaǽ Âm cƢng cƦc ƐIJŀ DƤŮng ƆĶnIJǽ DƤŮng cƢng cƦc ƐIJŀ Âm ƆĶnIJȂ
7Ȃ Dņ DƤŮng cầƖ Âmǽ baş dņ đƥc dãǼ KIJĶ ƐIJấy đŤĶ żIJƤŮng ƐĶêƖ cƦcǽ dş dƦǽ băn ŊIJşăn ƐIJŀ cần ŊIJĸcIJ ōệ anIJ Ɛaǽ ŊIJĶến anIJ Ɛa IJƤng żIJấn ōênǽ mƖŤn ōàm đƤŰc vậy đŬĶ IJŭĶ żIJảĶ cŠ żIJẩm cIJấƐ đạş đƥc và nIJân cácIJ ƐŤƐȂ BaşǼ NgIJņa ōà baş dƖngȂ
8Ȃ Dņ Âm ŊếƐ DƤŮngǽ ƐIJĶ dņ ōƦc dãǼ KIJĶ đŤĶ żIJƤŮng Ų Ɛrạng ƐIJáĶ cIJĶếm ƤƖ ƐIJếǽ đắc Ƹ ƐIJŀ cần Ŋŀm IJãm anIJ Ɛaǽ ŊIJĶến anIJ Ɛa bůƐ ƐƦ đắcȂ
Dịch nghĩa
KIJĶ vận dơng ƐIJƖậƐ BàĶ IJạżǽ ƐrƤůc IJếƐ ƐIJƨ dŬ xéƐ đŤĶ żIJƤŮng bằng Âm ngţn và DƤŮng ngţn (xác đĿnIJ xem đŤĶ żIJƤŮng ƐIJĸcIJ Âm ngţn IJay DƤŮng ngţn)Ȃ KIJĶ nŠĶ cIJƖyện vůĶ nIJƩng ngƤűĶ ƐIJĸcIJ DƤŮng ngţn ƐIJŀ nên dƢng ōűĶ ōẽ caş Ɔang ōĶên qƖan ƐůĶ nIJƩng ƆƦ vậƐ ƐIJƖťc DƤŮng nIJƤ đã nŠĶ Ų żIJần ƐrƤůcǽ cŬn ŊIJĶ nŠĶ cIJƖyện vůĶ nIJƩng ngƤűĶ ƐIJĸcIJ Âm ngţn ƐIJŀ nên dƢng ngţn ƐƧ ƐIJấż Ŋém ōĶên qƖan ƐůĶ nIJƩng ƆƦ vậƐ ƐIJƖťc Âm nIJƤ đã nŠĶ Ų żIJần ƐrƤůcȂ NIJƤ vậy cIJƗng Ɛa cŠ ƐIJể ōàm xƗc đťng Ŋẻ ƐĶểƖ nIJân bằng Âm ngţnǽ và ƐIJƖyếƐ żIJơc ngƤűĶ qƖân Ɛƨ bằng DƤŮng ngţnȂ NIJƤ vậy cŠ ƐIJể nŠĶǽ dƖ ƐIJƖyếƐ bằng ƐIJƖậƐ BàĶ IJạż ƐIJŀ ŊIJţng cŠ ƆƦ ƐŀnIJ nàş ōà ŊIJţng żIJán đşán đƤŰcǽ ŊIJţng cŠ ngƤűĶ nàş ŊIJţng ngIJe ƐIJeş qƖyếƐ ƆácIJ cƣa cIJƗng Ɛaǽ và ŊIJţng cŠ ngƤűĶ nàş ōà ŊIJţng ƐIJể ƐIJƖyếƐ żIJơcȂ DƖ ƐIJƖyếƐ bằng ƐIJƖậƐ BàĶ IJạż ƐIJŀ cŠ ƐIJể ƐIJƖyếƐ żIJơc đƤŰc mūĶ ngƤűĶǽ ƐIJƖyếƐ żIJơc đƤŰc các bậc đạĶ żIJƖǽ các bậc qƖân vƤŮng cIJƤ IJầƖǽ nIJƩng ngƤűĶ bá cIJƣ ƐIJĶên IJạǽǾ SƦ vĶệc dƖ ƐIJƖyếƐ cŠ ƐIJể nIJŭ bé đến vţ IJạnǽ cŠ ƐIJể rťng ōůn đến vţ IJạnǽ cần żIJảĶ cŠ qƖan đĶểm bĶện cIJƥng rź ràng và Ɛầm nIJŀn baş qƖáƐȂ LŰĶ IJạĶǽ đĶ vềǽ qƖa ōạĶ đềƖ ōà bĶểƖ IJĶện cƣa đạş Âm DƤŮng vận IJànIJȂ Đťng ōà đặc ƐrƤng cƣa đạş DƤŮngǽ dş vậy ōấy IJànIJ đťng ōàm IJŀnIJ ƐIJƥc bĶểƖ IJĶện cIJĸnIJȇ TņnIJ ōà đặc ƐrƤng cƣa đạş Âmǽ dş vậy ōấy đŠng Ŋĸn ōàm IJŀnIJ ƐIJƥc bĶểƖ IJĶện cIJĸnIJȂ DƤŮng đťng Ɔẽ bĶểƖ IJĶện rź ràngǽ Âm dƧng ƐấƐ ƐĶềm ẩn bên ƐrşngȂ Đạş DƤŮng vƤŰƐ qƖá cƦc IJạn Ɔẽ ƐrŲ ƐIJànIJ đạş Âmǽ đạş Âm vƤŰƐ qƖá cƦc IJạn Ɔẽ ƐrŲ ƐIJànIJ đạş DƤŮngȂ DƢng đạş DƤŮng ƐIJƗc đẩy ƆƦ vậƐǽ cIJĸnIJ ōà để ƆƦ vậƐ żIJáƐ ƐrĶển ƐIJeş qƖy ōƖậƐ cƣa bản ƐIJân nŠȇ dƢng đạş Âm an đĿnIJ ƆƦ vậƐǽ cIJĸnIJ ōà để ƆƦ vậƐ cƣng cŤ ōạĶ Ɛrạng ƐIJáĶ cƣa mŀnIJȂ DƢng đạş DƤŮng Ɛŧng qƖáƐ đạş Âmǽ cIJĸnIJ ōà dƢng qƖy ōƖậƐ bên Ɛrşng cIJƖẩn IJŠa IJŀnIJ ƐIJáĶ bên ngşàĶȇ dƢng đạş Âm để ƐrŰ gĶƗż đạş DƤŮngǽ cIJĸnIJ ōà dƢng IJŀnIJ ƐIJáĶ bên ngşàĶ ōàm ảnIJ IJƤŲng ƐůĶ bản cIJấƐ
bên ƐrşngȂ Âm DƤŮng cIJƖyển IJŠa ōẫn nIJaƖǽ ƐƤŮng ƆĶnIJ ƐƤŮng IJŠaǽ Ɛậż ƐrƖng ƐIJể IJĶện rź Ɛrşng ƐIJƖậƐ BàĶ IJạżȂ Đây cIJĸnIJ ōà đạş Âm DƤŮng Ɛrşng gĶůĶ ƐƦ nIJĶên và Ɛrşng xã IJťĶ ōşàĶ ngƤűĶǽ đây cƯng cIJĸnIJ ōà ngƖyên Ɛắc cŮ bản cƣa ngƤűĶ dƖ ƐIJƖyếƐȂ NŠ ōà żIJéż Ɛắc đã đĿnIJ Ɔẵn cƣa vạn vậƐǽ ōà ƐấƐ cả nIJƩng gŀ qƖan Ɛrūng nIJấƐ cƣa vậƐ vţ IJŀnIJ và IJƩƖ IJŀnIJȂ
Cuốn “Quỷ Cốc Tử” mang đậm Ƹ nghĩa triết họcǼ nhìn từ góc độ thuật Tung Hoành du thuyếtǼ thì cuốn sách đã khiến thực tiễn du thuyết đạt tới trình độ cao ưề triết họcȆ Xét từ góc độ khácǼ thì học thuyết Âm Dương đã được ứng dụng rộng rãiǼ mở rộng sang cả lĩnh ưực hoạt động chính trịǼ nhân sự cụ thểȁ Tư tưởng Âm Dương ưà bài hạp của cuốn sách này là nội dung chính của toàn bộ cuốn sáchȁ Mỗi phần của cuốn sách này đều thể hiện rõ nhƩng tư tưởng trênȁ
ĐIỂN CỐ MƯU LƯỢC
TƤ Mã Ý mê hoặc kẻ địch đoạƐlại qƖyền lƦc
Về mặƐ cIJĶến ōƤŰcǽ bĶểƖ IJĶện cƣa ƐIJƖậƐ BàĶ IJạż ōà Ų cIJŨǽ dƤůĶ ƐĶền đề “nIJận rź ƐŀnIJ ƐIJế”ǽ ngƤűĶ qƖyếƐ ƆácIJ cŠ ƐIJể cIJūn ƆácIJ ōƤŰc ŊIJác nIJaƖ ƐƢy ƐIJƖťc vàş ƐƧng ƐŀnIJ ƐIJế cơ ƐIJểȂ KIJĶ gặż ƐŀnIJ ƐIJế cŠ ōŰĶ cIJş bản ƐIJân ƐIJŀ nên cIJūn cIJĶến ōƤŰc “bàĶ” (mŲ)ǽ ƐĸcIJ cƦc cIJƣ đťng Ɛấn cţng để gĶànIJ ƐIJắng ōŰĶ về mŀnIJȇ ŊIJĶ gặż ƐŀnIJ ƐIJế bấƐ ōŰĶ cIJş bản ƐIJân ƐIJŀ nên cIJūn cIJĶến ōƤŰc “IJạż” (ŊIJéż)ǽ Ķm ōặng gĶấƖ mŀnIJǽ âm ƐIJầm cIJƖẩn bĿ ōƦc ōƤŰngǽ cIJű ƐIJűĶ cŮ IJànIJ đťngȂ CIJŁ ŊIJĶ bĶếƐ vận dơng ƐŤƐ ƐIJƖậƐ “BàĶ IJạż” můĶ cŠ ƐIJể ƐrŲ ƐIJànIJ ngƤűĶ gĶànIJ ƐIJắng ōŰĶ cƖŤĶ cƢngȂ Trşng ōĿcIJ Ɔƨǽ cŠ ŊIJţng ĸƐ ngƤűĶ đã vận dơng xƖấƐ Ɔắc cIJĶến ōƤŰc nàyǽ nIJƤ TƤ Mã Ý ōà mťƐ vĸ dơ đĶển IJŀnIJȂ
TƤ Mã Ý ōà ƐƤůng ōņnIJ nŧĶ ƐĶếng ƐIJűĶ Tam QƖŤcǽ ōà mťƐ nIJân vậƐ ōĿcIJ Ɔƨ qƖen ƐIJƖťc cƣa TrƖng QƖŤcȂ Trşng Ɛrận NIJaĶ ĐŀnIJǽ ţng đã ƐrƗng Ŋế “KIJţng ƐIJànIJ” (ƐIJànIJ ŊIJţng nIJà ƐrŤng) cƣa GĶa CáƐ LƤŰngǽ żIJảĶ rƗƐ qƖân 30 dặmȂ NIJƤng ƐůĶ NgƯ TrƤŰng NgƖyênǽ ţng đã ngIJņ ra cácIJ “ōấy żIJŬng ƐIJƣ ōàm Ɛấn cţng”ǽ ŊIJţng ƐIJèm để Ƹ ƐůĶ Ŋế ŊIJĸcIJ ƐƤůng cƣa GĶa CáƐ LƤŰngǽ và đã cIJĶến ƐIJắng GĶa CáƐ LƤŰngȂ Trên vƯ đàĶ cIJĸnIJ ƐrĿ qƖân ƆƦǽ ţng cƯng đƤŰc cşĶ ōà mťƐ vĿ ƐƤůng ōņnIJ xƖấƐ Ɔắcǽ đƤŰc Tàş TIJáş ƐĶn dƢngȂ SaƖ ŊIJĶ Tàş TIJáş cIJếƐǽ Tàş PIJĶ ōên ngţĶ IJşàng đếǽ TƤ Mã Ý đã ƐrŲ ƐIJànIJ Ɛay cIJân đắc ōƦc cƣa Tàş PIJĶǽ đƤŰc Tàş PIJĶ IJếƐ ōŬng ƐĶn cậyȂ TrƤůc ŊIJĶ Tàş PIJĶ cIJếƐǽ đã gĶaş żIJŠ ngƤűĶ Ŋế vĿ ōà Tàş DƖệ cIJş TƤ Mã Ýȇ TrƤůc ŊIJĶ Tàş DƖệ cIJếƐ ōạĶ gĶaş żIJŠ ngƤűĶ Ŋế vĿ ōà Tàş PIJƤŮng ŊIJĶ đŠ můĶ 8 ƐƖŧĶ cIJş TƤ Mã ÝȂ CŠ ƐIJể nŠĶ TƤ Mã Ý ōà ngƖyên ōãş Tam ƐrĶềƖ cƣa vƤŮng ƐrĶềƖ nIJà NgơyȂ
Tào Sảng
Tào Sảng tự Chiêu BáǼ là đại thần nước Ngụy thời Tam QuốcǼ cháu trai của Tào Tháoȁ Khi Ngụy Minh Đế còn là thái tƨ Đông cung đã rất trọng dụng Tào Sảngȁ Khi Minh Đế bệnh nặngǼ đã trao quyền cho Tào Sảng ưà Tư Mã Ý cùng trợ giúp tiểu đếȁ Tề Vương lên ngôiǼ mọi quyền hành đều nằm trong tay Tào SảngǼ Tào Sảng ngày càng trở nên độc đoán chuyên quyềnǼ thậm chícòn dùng quyền lực ươ ưét tài sảnǼ ruộng ưườn làm của riêngǼ lấy trộm ưật cấm trong cungǼ thê thiếp nhiều không kểxiếtȁ Sau nàyǼ Tào Sảng cƯng anh em ưà ưây cánh của ông ta đều bịxƨ tƨǼ ưà tru di tam tộcȁ
CƢng ƐrŰ gĶƗż Tàş PIJƤŮngǽ cŬn cŠ đạĶ ƐƤůng qƖân Tàş SảngȂ
TƤ Mã Ý và Tàş Sảng cƢng nắm gĶƩ qƖyền ōƦc ƐrĶềƖ cIJĸnIJ cƣa Tàş NgơyȂ MŨĶ ngƤűĶ đềƖ cŠ IJŮn ba ngIJŀn qƖân ƐĶnIJ nIJƖệǽ ƐIJay żIJĶên nIJaƖ đĶềƖ IJànIJ cIJĸnIJ ƆƦȂ Mặc dƢ Tàş Sảng ōà ngƤűĶ cƣa IJşàng Ɛťcǽ Ɔşng ōƸ ōĿcIJǽ danIJ ƐĶếngǽ ƆƦ ƐƧng ƐrảĶ và ƐàĶ cán đềƖ Ŋém xa TƤ Mã Ýǽ bŲĶ vậy můĶ đầƖ Tàş Sảng rấƐ cşĶ Ɛrūng TƤ Mã Ýǽ cŠ żIJần ŊĸnIJ nểǽ ōàm vĶệc gŀ cƯng IJŭĶ Ƹ ŊĶến TƤ Mã Ýǽ ŊIJţng dám đťc đşán cIJƖyên qƖyềnǽ cŠ ƐIJể nŠĶ qƖan IJệ gĶƩa IJaĶ ngƤűĶ ŊIJá ƐŤƐ đẹżȂ KIJĶ đŠǽ Tàş Sảng cŠ ŊIJşảng 500 ƐIJƖťc IJạǽ Ɛrşng đŠ cŠ Hşa QƖƿǽ Hà Yếnǽ Đặng DƤŮngǽ ĐĶnIJ MậƐ ƐIJƤűng xƖyên Ų cạnIJ Tàş Sảngǽ gĶƗż Tàş Sảng vạcIJ mƤƖ ŊếȂ Hū ƐIJƤűng xƖyên nŠĶ xấƖ TƤ Mã Ý ƐrƤůc mặƐ Tàş Sảngǽ cIJş rằng TƤ Mã Ý cŠ dã Ɛâm ōůnǽ IJŮn nƩaǽ rấƐ đƤŰc dân cIJƗng ŊĸnIJ nể và cşĶ Ɛrūngǽ nIJƤ vậy cIJắc cIJắn Ɔẽ đƤŰc nIJà vƖa ƐĶn ƐƤŲng và Ɛrūng dơngȂ
TưMã Ý
Tư Mã Ý là một ưị tướngǼ một nhà chiến lược quân sựǼ một nhà chính trị kiệt xuất của ưương triều Tào Ngụy trong thời kƼ Tam Quốcȁ Tài trí của ông có thể sánh ngang Chu DuǼ Lỗ TúcǼ Bàng ThốngǼ Từ ThứǼ Lục Tốnȁ Cuối thời Đông HánǼ xã hội rối renǼ loạn lạcǼ Tư Mã Ý đã ra đời trong bốicảnh như ưậyǼ nên lúc nào cƯng canh cánh trong lòng nguyện ưọng bình thiên hạȁ Suốt một thời gian dàiǼ ông nắm giƩ triều chính nhà NgụyǼ nhiều lần dẫn quân tiến đánh Gia Cát LượngǼ ưới công lao của mìnhǼ ông được phong làm Tuyên Vươngȁ Sau nàyǼ cháu ông là Tư Mã Đàm lên ngôi hoàng đếǼ truy tôn ông là Tấn Tuyên Đếȁ
Vàş ƐIJáng 2 nĶên IJĶệƖ CảnIJ SŮ ƐIJƥ 3ǽ Tàş Sảng xƖĶ bẩy Ngơy Đế IJạ cIJĶếƖǽ bề ngşàĶ ca Ɛơng TƤ Mã Ýǽ xƤng ngŰĶ ţng ōà ngƤűĶ đƥc caş vūng Ɛrūngǽ nên gĶƩ cIJƥc qƖan caş cƦc żIJẩmǽ bŲĶ vậy đã żIJşng TƤ Mã Ý ƐƧ ƐIJáĶ Ɨy ōên ƐIJáĶ żIJŠȂ MƤƖ Ŋế này ƐIJƦc cIJấƐ ōà bề ngşàĶ ƐIJăng cIJƥc nIJƤng ŊƼ
ƐIJƦc ōạĶ ōà gĶáng cIJƥcǽ ŊIJĶến cIJş bĶnIJ qƖyền Ɛrşng Ɛay TƤ Mã Ý đã bĿ ƐƤůc đşạƐǽ ƐIJế ōƦc cƣa ţng gĶảm đĶ đáng ŊểȂ MūĶ vĶệc ƐấƖ ƐrŀnIJ ƆaƖ đŠ đềƖ żIJảĶ qƖa Tàş Sảng ƐrƤůcȂ Tàş Sảng cŬn bŧ nIJĶệm ba ngƤűĶ em và Ɛay cIJân ƐIJân Ɛĸn cƣa mŀnIJ gĶƩ nIJƩng cIJƥc vơ qƖan ƐrūngȂ MūĶ qƖyền ōƦc dƤűng nIJƤ đềƖ nằm Ɛrşng Ɛay Tàş Sảngǽ Tàş Sảng ƐrŲ nên ōťng IJànIJǽ ōàm mƤa ōàm gĶŠ Ɛrşng vƤŮng ƐrĶềƖȂ
TƤ Mã Ý Ɔům đã nIJŀn ƐIJấƖ Ɛâm đĿa đşạƐ qƖyền cƣa Tàş Sảng và Ɛay cIJân cƣa ţng ƐaȂ Ông vŤn ōà ngƤűĶ ƐƧng ƐrảĶǽ cŠ ŊĶến ƐIJƥc Ɩyên ƐIJâmǽ đƤŮng nIJĶên ŊIJţng ƐIJể bŭ qƖa vơ vĶệc nàyȂ MâƖ ƐIJƖẫn gĶƩa IJaĶ ngƤűĶ ngày mťƐ rź rệƐǽ Ɔşng TƤ Mã Ý vẫn cIJƤa Ɛŭ ƐIJáĶ đť gĶận dƩ gŀǽ ţng vẫn ōặng Ķm qƖan ƆáƐ ƐŀnIJ ƐIJếǽ cIJş rằng IJĶện ƐạĶ mŀnIJ đang Ų ƐIJế bấƐ ōŰĶǽ Tàş Sảng vŤn ōà ngƤűĶ cƣa Ɛţng ƐIJấƐǽ ōà cIJáƖ cƣa Tàş TIJáşǽ rấƐ cŠ ƐIJế ōƦc Ɛrşng ƐrĶềƖ đŀnIJǽ cŬn ţng cIJŁ ōà ngƤűĶ ngşàĶǽ ōà đŤĶ ƐƤŰng mà IJū nIJà Tàş ōƖţn ngIJĶ Ŋƻ đề żIJŬngǽ ŊIJţng ƐIJể cŠ IJànIJ đťng żIJản ŊIJáng ngay ōậż ƐƥcȂ TIJế ōà ƐrƤůc ƆƦ ŊIJƖếcIJ ƐrƤŮng ƐIJanIJ ƐIJế cƣa Tàş Sảngǽ TƤ Mã Ý đã cIJūn ƆácIJ ōƤŰc “IJạż”ǽ rƗƐ ōƖĶ ŊIJţng żIJản ŊIJángǽ Ɛraş IJếƐ qƖyền ōƦc cIJş Tàş Sảngǽ ōấy ōƸ dş mŀnIJ đã gĶà yếƖ ŊIJţng cŬn mƖŤn ƐIJam gĶa cIJĸnIJ ƆƦ nƩaȂ CIJƖyện này ŊIJĶến Tàş Sảng và Ɛay cIJân cƣa ţng Ɛa dần dần ōŮ ōà cảnIJ gĶácǽ ƐƦ cIJş rằng mūĶ qƖyền ōƦc đã nằm Ɛrşng Ɛay rŦĶ nên ŊIJţng cŬn gŀ żIJảĶ ōş ōắngǽ nên ƆƖŤƐ ngày vƖĶ cIJŮĶǽ Ɔa vàş ƐƨƖ Ɔắcǽ ƐĶếng xấƖ ngày mťƐ vang xaȂ SaƖ nàyǽ Tàş Sảng vẫn cŠ cIJƗƐ ngIJĶ ngű về bệnIJ Ɛrạng cƣa TƤ Mã Ýǽ ƆŰ ţng cŠ âm mƤƖ gŀ Ɛrşng đŠǽ nIJân ōƗc Ɛay cIJân ƐIJân Ɛĸn cƣa mŀnIJ ōà LƸ TIJắng đĶ nIJận nIJĶệm vơ Ų KĶnIJ CIJâƖǽ đã ōệnIJ cIJş LƸ TIJắng ƐůĶ cIJàş TƤ Mã Ýǽ nIJân cŮ IJťĶ ŊĶểm Ɛra xem TƤ Mã Ý bệnIJ ƐIJậƐ IJay gĶảȂ
TƤ Mã Ý IJĶểƖ rź dơng Ƹ cIJƖyến vĶếng ƐIJăm cƣa LƸ TIJắngǽ ƐƤŮng Ŋế ƐƦƖ Ŋếǽ đã gĶả vű bĿ bệnIJ rấƐ nặngǽ nằm bẹż Ɛrên gĶƤűng rên IJƧ IJƧǽ bên cạnIJ cŠ IJaĶ nƩ ƐƼ żIJơc vơǽ ţng mƖŤn ōấy qƖần áş mặcǽ nIJƤng Ɛay rƖn rẩy ōàm rŮĶ qƖần áş xƖŤng đấƐȂ Ông cIJŁ vàş mĶệng cŠ Ƹ nŠĶ mƖŤn ănǽ nƩ ƐƼ
bƤng cIJáş ōạĶǽ ţng żIJảĶ cŤ gắng đƤa mĶệng ƐůĶ gần báƐ để nƩ ƐƼ xƗc ƐƧng ƐIJŀa bŠn cIJş ţngǽ nƤůc cIJáş cIJảy ra ƐƧ IJaĶ ŊIJŠe mĶệng ţng xƖŤng ƐrƤůc ngƦc ţngǽ ŊIJĶến mảng áş ƐrƤůc ngƦc ƤůƐ nIJşènǽ cảnIJ ƐƤŰng IJếƐ Ɔƥc ƐIJảm IJạĶȂ LƸ TIJắng nŠĶ vůĶ TƤ Mã ÝǼ “Lần này IJşàng đế żIJáĶ ƐţĶ đĶ nIJận nIJĶệm vơ Ų KĶnIJ CIJâƖǽ ƐţĶ ƐůĶ để Ɛạm bĶệƐ ƐIJáĶ żIJŠ”Ȃ TƤ Mã Ý gĶả vű mắƐ IJşa ƐaĶ đĶếcǽ ngIJe nIJầm ƐƧ “KĶnIJ CIJâƖ” ƐIJànIJ “TĸnIJ CIJâƖ”ǽ bèn nŠĶǼ “Vậy ƐIJŀ vấƐ vả cIJş ngƤŮĶ qƖáǽ TĸnIJ CIJâƖ Ų żIJĸa Bắcǽ ƐĶếż gĶáż vůĶ ngƤűĶ HŦǽ ngƤŮĶ żIJảĶ cIJƗ Ƹ żIJŬng bĿ cIJş ƐŤƐȂ BệnIJ cƣa Ɛa nặng ōắm rŦĶǽ e rằng ŊIJţng cŬn dĿż để gặż ōạĶ ngƤŮĶ nƩaǽ Ɛa nIJű ngƤŮĶ cIJăm ƆŠc IJaĶ cşn ƐraĶ cƣa Ɛa ōà TƤ Mã SƤ và TƤ Mã CIJĶêƖ”Ȃ LƸ TIJắng bèn ōůn ƐĶếng CIJƗ ƐIJĸcIJǼ “TţĶ đƤŰc bŧ nIJĶệm ƐůĶ KĶnIJ CIJâƖǽ cIJƥ ŊIJţng żIJảĶ ƐůĶ TĸnIJ CIJâƖ”Ȃ TƤ Mã Ý ōạĶ vű nIJƤ IJĶểƖ ƆaĶ nŠĶǼ “Ồǽ ƐIJế IJŠa ra ngƤŮĶ můĶ ƐƧ TĸnIJ CIJâƖ ƐrŲ về àȃ”Ȃ LƸ TIJắng đànIJ żIJảĶ nŠĶ Ɛş IJếƐ cų để CIJƗ ƐIJĸcIJ ōạĶ mťƐ ōần nƩaǽ ōần này TƤ Mã Ý můĶ ngIJe raǽ ţng ƐIJan ƐIJŲǼ “ÔĶǽ Ɛa gĶà ƐIJƦc rŦĶǽ ƐaĶ đĶếc rŦĶǽ ŊIJţng ngIJe rź nIJƩng ōűĶ ngƤŮĶ nŠĶǽ ngƤŮĶ đƤŰc đĶềƖ ƐůĶ KĶnIJ CIJâƖ ƐIJŀ ƐŤƐ qƖá rŦĶǽ cŤ gắng mŲ mang ƆƦ ngIJĶệż Ų đŠ nIJé”Ȃ
TưMã Chiêu
Tư Mã Chiêu tự Tƨ ThượngǼ là con trai thứ hai của Tư Mã Ýȁ Tư Mã Chiêu đã nắm giƩ quyền lực trong triều NgụyǼ quyền lực trước đó đã được cha mình là Tư Mã Ý thâu tóm được ưà đã được anh trai cả của mình là Tư Mã Sư duy trìȁ Ông là người đã đánh bại Thục HánǼ khiến Lưu Thiện phải đầu hàngǼ xóa sổ Thục Hánȁ Sau khi lập nên nhà TấnǼ con ông là Tư Mã Viêm (Tấn VƯ Đế) đã phong cha mình là Tấn Văn ĐếǼ ưới miếu hiệu Thái Tổȁ
LƸ TIJắng ƐůĶ gặż Tàş Sảngǽ bẩm báş ōạĶ Ɛşàn bť ƆƦ vĶệc mắƐ ƐIJấy ƐaĶ ngIJe Ų nIJà TƤ Mã Ýǽ và nIJận xéƐ rằng “TƤ Mã Ý gĶà yếƖ ōắm rŦĶǽ ƐĶnIJ ƐIJần
đã ŊĶệƐ qƖệǽ cIJŁ cŬn cáĶ vŭ būc bề ngşàĶ ƐIJţĶǽ ŊIJţng cŠ gŀ żIJảĶ ōş ōắng nƩa”Ȃ LƗc nàyǽ Tàş Sảng đã IJşàn Ɛşàn ƐĶn rằng TƤ Mã Ý bĿ bệnIJ nặng ƐIJậƐǽ ŊIJţng cŬn đề żIJŬng TƤ Mã Ý nƩaȂ
TưMã Sư
Tư Mã Sư tự Tƨ NguyênǼcon traicả của Tư Mã ÝǼ báccủa Tấn Võ Đế Tư Mã Đàm ưà là một trong nhƩng người đặt nền móng xây dựng nên nhà Tây Tấnȁ Tư Mã Sư là người kiên cườngǼ cứng rắnǼ hơn nƩa rất có tài ưạch kế sáchǼ sánh ngang ưới Hà Yến ưà Hạ Hầu Huyềnȁ Tư Mã Sư từng cùng bố là Tư Mã Ý ưạch mưu kế đánh bại Tào SảngǼ giành quyền lực ưề tay họ Tư Mãȁ Mùa thu năm 251Ǽ Tư Mã Ý chếtǼ Tư Mã Sư được thăng chức làm đại tướng quân phủ chínhǼ thay cha khống chế toàn bộ triều đình nước Ngụyȁ Tư Mã Sư có tài năng quân sự hơn ngườiǼ từng dùng mưu kế đánh bại Gia Cát Lượngȁ Sau khi nhà Tấn đượclập nênǼ ông đượctruy tôn là Cảnh Hoàng Đếȁ
Vàş ƐIJáng gĶêng năm GĶa BŀnIJ ngƖyên nĶênǽ Ngơy Đế ƐIJeş ōệ ƐIJƤűng dẫn Ɛşàn ƐIJể Ɛţng ƐIJấƐ và qƖan đạĶ ƐIJần văn vź Ɛrşng ƐrĶềƖ ra ngşàĶ ƐIJànIJ vĶếng mť Ngơy MĶnIJ đếȂ AnIJ em Tàş Sảng và Ɛay cIJân ƐIJân Ɛĸn ƐIJáż ƐƢng ƐĶểƖ IJşàng đế Tàş PIJƤŮng ƐůĶ mť Ɛrşng Ɛâm Ɛrạng ƐIJşảĶ máĶǽ ŊIJţng IJề đề żIJŬng cảnIJ gĶácȂ TƤ Mã Ý “đang bệnIJ nặng” cIJş rằng ƐIJűĶ cŮ đã ƐůĶǽ bèn ƐIJƦc ƐIJĶ cIJĶến ōƤŰc “IJạż”Ȃ NIJân dĿż Tàş Sảng đĶềƖ đťng Ɛşàn bť ōƦc ōƤŰng ra ngşàĶǽ ţng đã ōậż Ɛƥc ƐIJƦc ƐIJĶ Ŋế ƆácIJ đã ƐĸnIJ Ɛşán cIJƖ Ɛşàn bấy ōâƖǽ Ɛậż IJŰż ōƦc ōƤŰng đã cIJƖẩn bĿ Ɔẵnǽ ōậż Ɛƥc ƐĶến IJànIJ đảş cIJĸnIJȂ Ông cƢng IJaĶ cşn ƐraĶ TƤ Mã SƤǽ TƤ Mã CIJĶêƖ ƐIJŤng ōņnIJ ƐIJƖťc IJạǽ Ɛấn cţng nIJƤ vƯ bãş nIJanIJ cIJŠng cIJĶếm ōņnIJ các vĿ Ɛrĸ cIJĶến ōƤŰc Ɛrūng yếƖ nIJƤ cŧng ƐIJànIJǽ ŊIJş ōƤŮngǽ đŦng ƐIJűĶ dâng ƐấƖ ōên VņnIJ NĶnIJ TIJáĶ IJậƖǽ żIJế bŭ cIJƥc vơ ĐạĶ ƐƤůng qƖân cƣa Tàş Sảngǽ ƐƤůc đşạƐ Ɛşàn bť
bĶnIJ qƖyền cƣa būn IJūȂ LạĶ đĸcIJ ƐIJân ƐIJŤng ōņnIJ ƐIJáĶ Ɨy TƤŲng Tế dẫn qƖân cIJặn cầƖ żIJaş Ɔţng Lạc TIJƣyǽ żIJáĶ ngƤűĶ dâng ƐấƖ vůĶ Tàş PIJƤŮngǽ bƖťc ƐťĶ Tàş Sảng Ŋŀm cIJế và ōƯng đşạn ƐrĶềƖ đŀnIJǽ và yêƖ cầƖ cácIJ cIJƥc Tàş Ɔảng cƢng anIJ em cƣa ţng ƐaȂ Tàş Sảng IJşảng ƆŰ ŊIJţng bĶếƐ żIJảĶ ōàm ƐIJế nàşǽ ƐIJậm cIJĸǽ dƢ đã đƤŰc cŤ vấn ōà Hşàn PIJạm gŰĶ Ƹ mang Tàş PIJƤŮng cIJạy đến ŊĶnIJ đţ ŊIJác Ų Hƥa XƤŮng để żIJáƐ IJĿcIJ gūĶ qƖân các Ɛrấn cIJŤng ōạĶ TƤ Mã Ýǽ Ɔşng Tàş Sảng ōạĶ cIJūn cácIJ đầƖ IJàng vůĶ ōűĶ IJƥa cƣa TƤ Mã Ý rằng Ɔẽ cIJş ţng Ɛa gĶƩ ōạĶ mūĶ cIJƥc danIJȂ TƖy nIJĶênǽ TƤ Mã Ý nIJanIJ cIJŠng nƖŤƐ ōűĶ và IJànIJ qƖyếƐ Tàş Sảng cƢng ƐấƐ cả żIJe cánIJ cƢng IJū IJàng cƣa ţng Ɛa vůĶ ƐťĶ danIJ Ɛạş żIJảnȂ
TIJáng 2ǽ Ngơy Đế żIJşng cIJş TƤ Mã Ý ōàm ƐIJƧa ƐƤůngȂ TIJáng 12 cŬn ōàm ōễ cIJƗc ƐIJū ţng và cIJş ţng đƤŰc IJƤŲng ƆƦ ƤƖ đãĶ vàş ƐrĶềƖ ŊIJţng żIJảĶ ōễ báĶȂ CŠ ƐIJể nŠĶǽ TƤ Mã Ý đã ƐIJâƖ ƐŠm Ɛşàn bť qƖyền ōƦc qƖân ƆƦ và cIJĸnIJ ƐrĿ cƣa nIJà Ngơy Ɛrşng ƐayȂ
Đây cŠ ƐIJể cşĶ ōà cƖťc đảş cIJĸnIJ nŧĶ ƐĶếng dş TƤ Mã Ý żIJáƐ đťngǽ đƤŰc ōĿcIJ Ɔƨ gūĶ ōà “ƆƦ bĶến ōăng Caş BŀnIJ”Ȃ
TƤ Mã Ý đã ƐIJànIJ cţngȂ NgƖyên nIJân nàş gĶƗż ţng cŠ đƤŰc ƐIJànIJ cţng nIJƤ vậyȃ NgIJĶên cƥƖ Ŋƿ Ɔẽ ƐIJấy cŠ nIJƩng ngƖyên nIJân ƆaƖǼ TIJƥ nIJấƐǽ bĶếƐ cIJű đŰĶ ƐIJűĶ cŮȂ KIJĶ TƤ Mã Ý bĿ Tàş Sảng cIJèn éżǽ ţng IJşàn Ɛşàn cŠ ƐIJể đấƖ Ɔƥc vůĶ Tàş Sảngǽ Ɔşng ţng ōạĶ ŊIJţng ōàm vậy mà cIJūn Ŋế ƆácIJ “IJạż” (Ķm ōặngǽ ŊIJéż mŀnIJ ōạĶǽ cIJű ƐIJűĶ cŮ Ɛấn cţng)ǽ và żIJảĶ cIJű đŰĶ mấƐ cIJĸn năm můĶ ōậƐ đŧ đƤŰc Tàş Sảngǽ Ɛrşng cIJĸn năm nàyǽ Tàş Sảng ōťng IJànIJ ngang ngƤŰcǽ bĿ dân cIJƗng şán IJậnǽ ŊIJĶ TƤ Mã Ý ōấy ōạĶ đƤŰc danIJ ƐĶếng ƐIJŀ ţng đƤŰc xem nIJƤ ōà Ɛrơ cťƐ cƣa qƖŤc gĶaǽ đƤŰc dân cIJƗng ƐĶn yêƖ và qƖƸ ƐrūngȂ
TIJƥ IJaĶǽ Ɛấn cţng bấƐ ngűȂ TIJűĶ gĶan ấż ƣ Ŋế IJşạcIJ đảş cIJĸnIJ cŠ ƐIJể Ŋéş dàĶǽ Ɔşng ƐIJűĶ gĶan ƐIJƦc IJĶện żIJảĶ ngắnǽ cần żIJảĶ ƐĶến IJànIJ nIJanIJ
cIJŠng Ɛrşng ƐŀnIJ Ɛrạng đŤĶ żIJƤŮng ōŮ ōàǽ mấƐ cảnIJ gĶác và ŊIJţng cŠ bấƐ ŊƼ ƆƦ cIJƖẩn bĿ nàşȂ
TIJƥ 3ǽ vấn đề bĶnIJ qƖyềnȂ Đây ōà mấƖ cIJŤƐ qƖyếƐ đĿnIJ ƆƦ ƐIJànIJ bạĶ cƣa cƖťc đảş cIJĸnIJǽ cƯng ōà vấn đề mà bấƐ cƥ ngƤűĶ żIJáƐ đťng đảş cIJĸnIJ nàş cƯng cần żIJảĶ gĶảĶ qƖyếƐ đầƖ ƐĶênȂ MƖŤn gây bĶến đťng cIJĸnIJ ƐrĿ ƐIJŀ vƧa cần cŠ ōƦc ōƤŰng IJậƖ ƐIJƖẫn żIJĸa ƆaƖǽ ōạĶ vƧa cần cŠ ōƦc ōƤŰng żIJĸa ƐrƤůc mŲ đƤűngȂ
TIJƥ 4ǽ nŠĶ rź ƐťĶ danIJȂ BấƐ cƥ ngƤűĶ żIJáƐ đťng đảş cIJĸnIJ nàş cƯng cần nŠĶ rź ƐťĶ danIJ cƣa đŤĶ ƐIJƣ để ƐIJể IJĶện rằng cIJĸnIJ ngIJņa đang nằm Ɛrşng Ɛay mŀnIJȂ NếƖ đŤĶ ƐIJƣ qƖả ƐIJƦc ƐťĶ ác Ɛày ƐrűĶ ƐIJŀ nŠĶ rź ƐťĶ ác đŠ raȇ cŬn nếƖ đŤĶ ƐIJƣ ŊIJţng cŠ ƐťĶǽ cƯng żIJảĶ Ɛŀm cácIJ Ɛạş dƦng ra ƐťĶ ƐrạngȂ
TƖy nIJĶênǽ đĶểm mấƖ cIJŤƐ nIJấƐ ŊIJĶến TƤ Mã Ý đảş cIJĸnIJ ƐIJànIJ cţng nằm Ų cIJŨ ţng bĶếƐ vận dơng ŊIJéş ōéş ƐIJƖậƐ BàĶ IJạżȂ KIJĶ bản ƐIJân Ų ƐŀnIJ ƐIJế bấƐ ōŰĶǽ ţng đã ŊIJéż mŀnIJ ōạĶǽ nIJƤűng vƯ đàĶ cIJş đŤĶ żIJƤŮngǽ ŊIJĶến đŤĶ żIJƤŮng ōŮ ōà cảnIJ gĶácǽ ƐƧ đŠ Ɛấn cţng ōạĶ và đã gĶànIJ cIJĶến ƐIJắngȂ CŠ ƐIJể ƐIJấyǽ ōƗc nàş cần “bàĶ” (mŲ)ǽ ōƗc nàş cần “IJạż” (ŊIJéż) ōà đĶểm mấƖ cIJŤƐ qƖyếƐ đĿnIJ ƐIJànIJ cţng cƖŤĶ cƢngȂ
LƤƖ TƗ Ɛhành công nhű nhẫn nại
TƧ xƤa ƐůĶ nayǽ để ōàm nên vĶệc ōůnǽ cşn ngƤűĶ nIJấƐ đĿnIJ żIJảĶ cŠ ōŬng nIJẫn nạĶȂ NIJẫn nạĶ ōà Ɛrạng ƐIJáĶ Ɛâm ōƸ cƣa Ŋẻ mạnIJǽ đây cIJĸnIJ ōà Ƹ cIJĸ “cIJƤa đạƐ đƤŰc mơc đĸcIJ ƐIJŀ qƖyếƐ ŊIJţng ƐƧ bŭ”Ȃ NIJẫn nạĶ đŬĶ IJŭĶ cşn ngƤűĶ żIJảĶ cŠ cşn mắƐ nIJŀn xa Ɛrţng rťng và xƖyên ƆƖŤƐǽ cIJŁ cŠ vậy můĶ cŠ đƤŰc ŊIJả năng qƖyếƐ ƆácIJ và năng ōƦc IJànIJ vĶ IJŮn ngƤűĶȂ “GĶŭĶ nIJẫn nạĶ và bĶếƐ cIJű đŰĶ ƐIJűĶ cŮ ƐůĶ để IJànIJ đťng” cIJĸnIJ ōà nťĶ dƖng Ɛrūng Ɛâm cƣa ƐIJƖậƐ “ƆácIJ IJạż”Ȃ
AnIJ ƐraĶ cƣa LƤƖ TƗ ōà LƤƖ DĶễn Ɔům cIJĶêƖ Ɛậż bĶnIJ Ɔņ cIJŤng ōạĶ VƤŮng Mãngǽ nên ƐĶếng Ɛăm vang xaǽ đƤŰc dân cIJƗng IJếƐ ōŬng ƐĶn yêƖǽ đĶềƖ này ōạĶ ŊIJĶến CanIJ TIJƣy IJşàng đế LƤƖ HƖyền ƆĶnIJ ōŬng gIJen gIJéƐǽ ŊếƐ cơc LƤƖ DĶễn đã bĿ xƨ Ɛƨ ƐạĶ Uyển TIJànIJȂ
NĶên IJĶệƖ ĐĿa Hşàng ƐIJƥ 4ǽ nIJằm xây dƦng ōƦc ōƤŰng bĶnIJ Ɔņ IJƢng IJậƖǽ Ɛăng cƤűng Ɩy ƐIJếǽ ƐƤůng ōņnIJ qƖân ŊIJŲĶ ngIJņa cIJş rằng cần żIJảĶ Ɛŀm mťƐ ngƤűĶ ƐIJƖťc Ɛţng ƐIJấƐ IJū LƤƖ để Ɛţn ōàm IJşàng đếǽ IJū đã nIJắm vàş LƤƖ HƖyền Ȓ mťƐ ngƤűĶ bản ƐĸnIJ nIJƖ nIJƤŰcǽ ōạĶ ŊIJţng cŠ bĶnIJ qƖyền Ɛrşng Ɛay nên dễ ŊĶểm ƆşáƐǽ bèn żIJşng LƤƖ HƖyền ōàm IJşàng đếǽ xây dƦng nên cIJĸnIJ qƖyền “CanIJ TIJƣy”Ȃ Trşng Ɛrận cIJĶến Ɛấn cţng Uyển TIJànIJ và Cţn DƤŮngǽ IJaĶ anIJ em LƤƖ DĶễn và LƤƖ TƗ đã ōậż cţng xƖấƐ Ɔắc mang ōạĶ ƐIJắng ōŰĶ cIJƖng cƖťcǽ danIJ ƐĶếng cƣa IJū nŧĶ nIJƤ cŦn Ɛrşng qƖân ŊIJŲĶ ngIJņaȂ Mặc dƢ LƤƖ DĶễn ŊIJţng cţng ŊIJaĶ ƐranIJ gĶànIJ ngţĶ vĿ IJşàng đếǽ Ɔşng Ɛay cIJân cƣa LƤƖ DĶễn ōạĶ cảm ƐIJấy bấƐ bŀnIJ vŀ LƤƖ DĶễn ŊIJţng đƤŰc ōàm IJşàng đếȂ Dş đŠǽ ŊIJĶ LƤƖ HƖyền xƤng đếǽ LƤƖ Tắc đã gĶận dƩ nŠĶǼ “CŠ đƤŰc ƐIJànIJ cţng Ɛrşng Ɛrận cIJĶến này ōà dş anIJ em LƤƖ DĶễn và LƤƖ TƗǽ cŬn ngƤűĶ xƤng đế ŊĶa đâƖ ōàm đƤŰc cáĶ ƐrŬ gŀȃ” LƤƖ HƖyền ƐƧ đŠ nƖţĶ mŤĶ IJận Ɛrşng ōŬngǽ bèn bŧ nIJĶệm LƤƖ Tắc ōàm ƐƤůng qƖân ŊIJáng Ɩy (Ɛƥc ōà ƐƤůng qƖân cIJŤng ōệnIJ vƖa) để cảnIJ cáşȂ LƤƖ Tắc ŊIJţng cIJĿƖ nIJận cIJƥcǽ LƤƖ HƖyền ōậż Ɛƥc ōệnIJ cIJş ngƤűĶ bắƐ LƤƖ Tắc mang đĶ xƨ cIJémȂ LƤƖ DĶễn cŠ mặƐ Ų đŠ đã żIJản đŤĶǽ đŬĶ ƐIJƖ ōệnIJ cIJémȂ MťƐ ƆŤ ngƤűĶ vŤn Ɔẵn ōŬng đŤ Ŋƻ nIJƩng ƐƤůng ōņnIJ nàyǽ ōƖţn mƖŤn ƐrƧ ŊIJƨ đạĶ ƐIJần LƤƖ DĶễnǽ nIJân ōƗc này đã ŊIJƖyên LƤƖ HƖyền xƨ Ɛrảm ōƖţn LƤƖ DĶễn vůĶ ƐťĶ đŦng mƤƖ żIJản ngIJĿcIJȂ VƧa IJay nIJƩng ōűĶ ŊIJƖyên này cƯng ōà Ƹ cƣa LƤƖ HƖyềnǽ vậy ōà LƤƖ HƖyền nIJân cŮ IJťĶ xƨ cIJém ōƖţn LƤƖ DĶễn và LƤƖ TắcȂ
Lưu Tú
Lưu Tú tức Hán Quang VƯ ĐếǼ tự Văn ThúcǼ miếu hiệu Thế TổǼ là người Thái DươngǼ Nam Dươngȁ Ông là cháu chín đờicủa Hán Cao Tổ Lưu BangǼ từng tham gia khởi nghĩa Lục Lâm chống lại chính quyền Vương MãngǼ Hán Quang VƯ Đế đã ly khai khỏi chính quyền mới của Lục LâmǼ đánh bại các lực lượng cát cứ ưà thống nhất quốc giaǼ mở ra thời kƼ thịnh trị của Trung Quốc sau nhiều năm biến độngȁ Ông trị ưì đất nướctừ năm 25 đến năm 57ȁ
KIJĶ ƐĶn Ɛƥc này đến ƐaĶ LƤƖ TƗǽ ţng ŊIJţng ŊIJŭĶ ŊĶnIJ ngạcǽ żIJẫn nťǽ ƖấƐ ƥc và đaƖ bƖŦn nƩaǽ Ɔşng ţng vẫn Ɛŭ ra bŀnIJ ƐIJản đến ōạ ŊƼȂ LƗc nàyǽ ţng IJĶểƖ rź rằng mŀnIJ đang Ų ƐIJế bấƐ ōŰĶǽ cIJŁ cần Ɛŭ Ƹ cIJŤng đŤĶ ōà mấƐ đầƖ nIJƤ cIJŮĶȂ TIJế ōàǽ ţng đã cIJūn ƆácIJ ōƤŰc “IJạż” Ɛŭ rź ƐIJáĶ đť IJŰż Ɛácǽ vťĶ vã ƐůĶ ƐrĶềƖ ŊĶến CanIJ TIJƣy để Ɛạ ƐťĶȂ CƯng Ŋể ƐƧ đŠ ţng ŊIJţng baş gĶű nIJắc ƐůĶ cţng ōaş cƣa mŀnIJ Ɛrşng Ɛrận Cţn DƤŮng ƐrƤůc mặƐ ngƤűĶ ŊIJác nƩaȂ Ông cƯng ŊIJţng để Ɛang LƤƖ DĶễnǽ IJàng ngày vẫn cƤűĶ nŠĶ vƖĶ vẻ nIJƤ ŊIJţng cŠ cIJƖyện gŀ xảy raǽ bĶểƖ IJĶện vƖĶ ƐƤŮĶ cƣa ţng dần dần ŊIJĶến CanIJ TIJƣy Đế cIJş rằng ţng ŊIJţng IJề cŠ şán IJận gŀǽ IJŮn nƩa cŬn cảm ƐIJấy mŀnIJ cŠ ōŨĶ vůĶ anIJ em nIJà IJū LƤƖǽ và đã żIJşng LƤƖ TƗ ōàm PIJá ōŨ ĐạĶ ƐƤůng qƖân (ƐƤůng qƖân żIJá đĿcIJ) và ƐƤůc Vź Tĸn HầƖȂ NIJƤ vậyǽ LƤƖ TƗ đã ƐránIJ đƤŰc IJūa dĶệƐ ƐIJânȂ KƼ ƐIJƦcǽ LƤƖ TƗ rấƐ ŊIJŧ Ɛâmǽ nén cIJặƐ ƖấƐ IJận ƐůĶ Ɛận đáy ōŬngǽ ţng ƐIJƤűng ŊIJŠc ƐIJầm mťƐ mŀnIJǽ qƖyếƐ Ɛâm żIJơc ƐIJƢ cIJş ngƤűĶ anIJǽ cƖŤĶ cƢng ţng đã cƤůż đƤŰc ngţĶ vĿ IJşàng đế cƣa LƤƖ HƖyềnȂ
Ba ƐIJáng ƆaƖǽ LƤƖ TƗ vůĶ cƤŮng vĿ ōà PIJá ōŨ ĐạĶ ƐƤůng qƖân đã ōậż nên nIJĶềƖ cIJĶến cţng IJĶển IJácIJǽ danIJ ƐĶếng bay xaǽ ţng ƐIJƖ nạż nIJân ƐàĶǽ cIJĶêƖ bĶnIJ mãĶ mãǽ bắƐ đầƖ ƆƦ ngIJĶệż ƐIJŤng nIJấƐ đấƐ nƤůcȂ
QƖƽ CŤc Tƨ nŠĶǼ “DƤŮng đťng nIJĶ IJànIJǽ Âm cIJŁ nIJĶ Ɛàngȇ DƤŮng đťng nIJĶ xƖấƐǽ Âm ƐƢy nIJĶ nIJậżȇ DƤŮng IJşàn cIJƖng Âmǽ Âm cƦc żIJản
DƤŮng”Ȃ LƤƖ TƗ đã cIJūn ƆácIJ ōƤŰc “Âm”ǽ Ɛạm ƐIJűĶ Ķm ōặngǽ nIJẫn nạĶ cầƖ Ɛşànǽ để rŦĶ ŊIJĶ “DƤŮng” đťng ƐIJŀ xƖấƐǽ và đã ƐIJànIJ cţngȂ
Tƨ Cống dƖ ƐhƖyếƐ bốn nƤůc để cƥƖ LŨ
KIJĶ dƖ ƐIJƖyếƐǽ mƤƖ Ɔņ cŠ ƐIJể ƐƢy ƐIJƖťc vàş ƐƧng đŤĶ ƐƤŰng và ƐŀnIJ IJƖŤng cơ ƐIJể để vận dơng Ŋƿ xảş “bàĶ IJạż”ǽ mĶễn Ɔaş đạƐ đƤŰc ƐIJànIJ cţng cƖŤĶ cƢngȂ TIJűĶ XƖân TIJƖ ōà ƐIJűĶ ŊƼ “ōşạn ōạcǽ cşĶ Ɛrūng dƖ ƐIJƖyếƐ”ǽ ƐIJűĶ ŊƼ này xã IJťĶ rŤĶ renǽ các nƤůc ŊIJţng ngƧng dấy bĶnIJ cIJĶnIJ żIJạƐ ōẫn nIJaƖǽ cIJĶến ƐranIJ ƐrĶền mĶênǽ nIJân dân ŊIJţng đƤŰc ƆĶnIJ ƆŤng yên ŧnȂ
Tề và LŨ ōà IJaĶ nƤůc ōáng gĶềng cƣa nIJaƖǽ qƖan IJệ gĶƩa IJaĶ nƤůc ōƗc ƐŤƐ ōƗc xấƖȂ KIJĶ Tề GĶản Cţng ƐạĶ vĿǽ Trần Hằng vŀ cŠ cţng ōậż Tề GĶản Cţng ōên ngţĶ nên đƤŰc żIJşng ōàm HƩƖ ƐƤůngǽ nắm qƖyền ōƦc Ɛrşng Ɛayǽ Trần Hằng qƖyếƐ dẫn bĶnIJ đĶ đánIJ nƤůc LŨ để rƨa mŤĶ ƐIJƢ nƤůc này ƐƧng cấƖ ŊếƐ vůĶ nƤůc Ngţ vây đánIJ nƤůc TềȂ Trần Hằng đŠng qƖân Ų Ɔţng Vấn TIJƣyǽ ƐIJề rằng ŊIJţng dĶệƐ đƤŰc nƤůc LŨ qƖyếƐ ŊIJţng ƐrŲ vềȂ
LƗc nàyǽ KIJŧng Tƨ đang Ų nƤůc LŨ bĶên Ɔşạn ƐIJĶ ƐIJƤǽ ŊĶnIJ ngạc nIJận đƤŰc ƐĶn qƖân Tề đang vây đánIJ nƤůc LŨȂ KIJţng ƐIJể ŊIJşanIJ Ɛay ngŦĶ nIJŀn đấƐ nƤůc bĿ ƐĶến đánIJǽ ţng đã gūĶ các đŦ đệ ōạĶ IJŭĶ aĶ cŠ ƐIJể đĶ Ɔƥ Ɔang nƤůc Tề để đẩy ōƖĶ qƖân đĿcIJȃ Tƨ TrƤŮngǽ Tƨ TIJạcIJ đềƖ xƖng żIJşngǽ Ɔşng KIJŧng Tƨ ŊIJţng đŦng Ƹǽ nIJƤng ŊIJĶ Tƨ CŤng xĶn đĶ ƐIJŀ KIJţng Tƨ vƖĶ vẻ đŦng ƸȂ Tƨ CŤng vťĶ vàng gŠĶ gIJém đŦ đạc ƐƤ Ɛrangǽ Ɛƥc ƐŤc ƐůĶ Vấn TIJƣy cầƖ ŊĶến Trần HằngȂ
Khổng Tử
Khổng TƨǼcòn gọi là Khổng Phu TƨǼ là một nhà tư tưởngǼ nhà giáo dục cuối thời Xuân ThuǼ ông là người sáng lập nên học phái Nho họcȁ Trước khi sinh ra Khổng TƨǼ bố mẹ ông đã tới núi Ni Khâu để cầu tựǼ
do đóǼ đã đặt tên cho ông là KhâuǼ tự Trọng Niȁ Ông là người ấp TrâuǼ nước LỗǼ từng biên soạn “Thi”Ǽ “Thư”Ǽ định ra “Lễ”Ǽ “Nhạc”Ǽ ưiết bài tựa cho “Chu Dịch” sáng tác “Xuân Thu”ȁ Có thể nóiǼ tư tưởng ưà học thuyếtcủa Khổng Tƨ có ảnh hưởng ưô cùng sâu sắctới thế hệ sauȁ
Trần Hằng bĶếƐ Tƨ CŤng ōà nIJân vậƐ qƖan Ɛrūng cƣa KIJŧng mţnǽ đã ƐůĶ đây cIJắc cIJắn Ɔẽ ōàm ƐIJƖyếƐ ŊIJácIJǽ gĶảĶ ngƖy cIJş nƤůc LŨǽ dş vậy đã ƐĶếż đŠn Tƨ CŤng vůĶ mťƐ bť mặƐ ōạnIJ ōƢngȂ Tƨ CŤng vẫn bŀnIJ ƐIJản nIJƤ ŊIJţngǽ ƐrŬ cIJƖyện rấƐ ƐIJşảĶ máĶǽ ƐƦ nIJĶênȂ
Trần Hằng mƖŤn đĶ ƐIJẳng vàş vấn đềǽ bèn ƐrƖy IJŭĶ Tƨ CŤngǼ “TĶên ƆĶnIJ đến đây cIJắc ōà ōàm ƐIJƖyếƐ ŊIJácIJ cIJş nƤůc LŨȃ”
CâƖ Ɛrả ōűĶ cƣa Tƨ CŤng ōạĶ nằm ngşàĶ dƦ đşán cƣa Trần Hằngǽ ţng nŠĶǼ “Tƥ (Ɛên cƣa Tƨ CŤng) ƐůĶ đây ōà vŀ Tề cIJƥ ŊIJţng żIJảĶ vŀ LŨǽ LŨ ōà nƤůc ŊIJŠ đánIJ ƐIJắngǽ ƐƤůng qƖŤc Ɔẽ đánIJ nIJƤ ƐIJế nàşȃ”
Trần Hằng ngIJĶ IJşặc IJŭĶ ōạĶǼ “NƤůc LŨ ŊIJŠ đánIJ ƐIJắng nIJƤ ƐIJế nàşȃ” Tƨ CŤng bèn nŠĶǼ “TIJànIJ mŭng ōạĶ ƐIJấżǽ IJàş nIJŭ ōạĶ nţngǽ vƖa yếƖǽ đạĶ ƐIJần ōạĶ ŊIJţng cŠ ƐàĶ cánǽ qƖân Ɔņ ŊIJţng qƖen đánIJ nIJaƖǽ bŲĶ vậy ŊIJŠ đánIJ ƐIJắngǿ”
TrƤůc nIJƩng ōűĶ nŠĶ ngƤŰc đầy ŊIJŠ IJĶểƖ cƣa Tƨ CŤngǽ Trần Hằng cŬn đang ngạc nIJĶên cIJƤa ŊĿż IJŭĶ ōạĶ ƐIJŀ Tƨ CŤng đã nŠĶ ƐĶếżǼ “TƤůng qƖŤc nên ngIJņ ōạĶǽ cIJĶ bằng ƐĶến đánIJ Ngţǽ Ngţ ƐIJànIJ caş mà IJàş ōạĶ rťngǽ qƖân Ɔņ ƐĶnIJ nIJƖệǽ ōạĶ cŠ ƐƤůng gĶŭĶ Ɛrấn gĶƩ nên Ɛấn cţng cƦc dễȂ”
Trần Hằng ngIJe xşngǽ vţ cƢng Ɛƥc gĶận mà qƖáƐ ōůnǼ “NgƤŮĶ ăn nŠĶ IJŦ đŦǽ ƐIJậƐ gĶả ōẫn ōťnǽ ƐIJƦc ŊIJĶến ngƤűĶ ŊIJác ŊIJŠ IJĶểƖ”Ȃ
Tƨ CŤng đã cŠ Ɔẵn mƤƖ Ŋế Ɛrşng đầƖ nên ŊIJţng IJề ƆŰ IJãĶ ƐrƤůc cŮn ƐIJĿnIJ nť cƣa Trần Hằngǽ ƐráĶ ōạĶ cŬn nIJẹ nIJàng nŠĶǼ “TƤůng qƖŤc cIJş ngƤűĶ ōƖĶ IJếƐ ra ƐIJŀ ƐţĶ můĶ CIJƗ ƐIJĸcIJ rź vŀ Ɔaş ōạĶ nIJƤ vậy”Ȃ
"""