Phát Triển Tài Năng Và Trí Lực Con Trẻ - Shichida Makoto full mobi pdf epub azw3 [Tham Khảo]

" Phát Triển Tài Năng Và Trí Lực Con Trẻ - Shichida Makoto full mobi pdf epub azw3 [Tham Khảo] 🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Phát Triển Tài Năng Và Trí Lực Con Trẻ - Shichida Makoto full mobi pdf epub azw3 [Tham Khảo] Ebooks Nhóm Zalo LCri nha xuat ban MUCLUC • • ChU'ong 1. Nuoi d(ly thien tai tre SCY sinh b�ng tinh cam cua cha m� ChU'ong 2. Li;> trinh gii\o dvc tre giai do(ln tir o den 4 tu6i ChU'ong 3. Nhfrng kh6 khan khi d(ly I� nghi phep til.c cho tre ChU'ong 4. Nuoi dU'&ng nen tang nang ll,l'C tU' duy cho tre N6i chuy�n gi v&i em be trong bvng? 19 each tang cll'irng h6ng thu h<;>c t�p cho tre nh6 6 kha nang cua tre em ma phll'ong phi\p Shichida phi\t trign LO'i nha xuit ban B(ln dQc than me'n, Giai do(ln o - 6 tu6i la thiri digm quan trQng nha't trong cu(\c diri dg giup tre phat trign tfem nang tri tu�. Nhfrng bi).c lam cha lam m� higu dtrQ'C tam quan trQng cua giai do(ln nay va c6 y thfrc nu6i d(ly con dung dill se giup tre ra't nhfeu trong ttremg lai. Ne'u kh6ng bie't ti).n dvng ma b6 bling di vi�c giao dvc s&m, sau 6 tu6i vi�c tie'p thu cua tre kem dan di, thi xem ra chung ta dli !ling phi ra't nhfeu trong vi�c khcri di).y til cha't thien tai & con minh. Phtremg phap Shichida la phtremg phap giao dvc s&m n6i tie'ng & Nhi).t va the' gi6i, dtrQ'C sang li).p b6i tie'n si Shichida Makoto. Phtremg phap nay dli dtrQ'C frng dvng trong cac tru<'mg hQc h� thiJng Shichida va nhfeu ntr&c tren the' gi6i. Digm di).c bi�t cua phtremg phap nay la thay vi nhoi nhet kie'n thfrc, tie'n si Shichida chu trQng de'n si,r phat trign nlio b(l. Ong n6i rdng ne'u chung ta cil gll.ng nhoi nhet nhfeu kie'n thfrc, thi se kh6 khan hem trong vi�c kich ho(lt cac kha nang m(lnh me cua nao phai. Theo ly lui).n cua Shichida, nao phai phat trign m(lnh me nha't VaO giai do(ln con ngtriri Ct dQ tubi 0 - 6 tubi, t1'r 6 tubi trf:t di nao trai Se phat trign hem. Trong cuiln sach Phat triln tai nang vii tri lire con tre theo phtremg phap Shichida ma chung t6i han h(lnh dtrQ'C gi6i thi�u t6i h(ln dQc, h(lll se tha'y tie'n si Shichida dtra ra nhfrng htr&ng d�n ra't chi tie't, cv thg rung each thfrc nu6i na'ng va giao dvc con, sao cho c6 thg khcri di).y tiem nang & con nhieu nha't. Phtremg phap nay kh6ng quan tam xem con h(ln thi).t si,r bie't gi ve chfr/ siJ/ hinh d(lng/ mau site/ d(\ng vi).t/ ... hoi).c nhfrng kie'n thfrc C1,l thg nhtr ngtriri sang tac bfrc hQa d6 la ai ... Nhfrng kie'n thfrc thi,rc te' dtrQ'C su dvng cilt nhdm luy�n ti).p nao b(\. Tie'n si Shichida n6i rfug: "Chung t6i kh6ng nhdm cung cilp cho tre em kie'n thfrc dem thuan ma Cung cilp Cho CaC em sfrc m(lnh CUa S\f ti).p trung, dg trong nhfrng nam SaU nay, tre CO thg ti,r tim higU mQi thfr d� dang hem." Vl the', vi�C ren ]uy�n S\f ti,r chu, ren luy�n tri thong minh cfing nhtr tinh each cua tre dtrQ'C ke't hQ"P hai hoa. Chung t6i ra't tam dll.c v6i quan ni�m giao dvc nhtr the', vi thay vi cho dfra tre m(\t con ca (tfrc cho tre hQc cac kie'n thfrc dem thuan), phtremg phap nay l(li d(ly tre bil.t ca (tfrc hQc each ttr duy). Cho dfra tre m(\t con ca chi nu6i silng chung dtrQ'C m(\t ngay. D(ly tre each bll.t ca m6i nu6i silng chung m(\t diri. B6i vi).y, dieu cilt ye'u & mbi bi).c lam cha lam m� chung ta la giup tre bie't each ttr - duy chu d(lng. D6 cfing la cai dich m6i chung ta htr&ng t6i khi giao dvc con. Tran trQng gi6i thi�u t6i h(ln dQC b(\ sach thie't thi,rc va hfru ich nay. Ha N{)i, thang 04 nam 2014 CONG TY CP sAcH ALPHA Chuong I. Nuoi d�y thien tai tre so' sinh ' bang tlnh cam cua cha m� I. Moi dua tre Sd sinh la mot thien tai � • Giai do�n so sinh tri nao cua tre ho�t d9ng tot nha'.t , B(ln c6 biet khong? M6i sinh ra la luc tri niio tre ho(lt cl(lng tot nhilt. N6 c6 nang 11,l'C hilp th\l m(lllh me den mfrc clang kinh ng(lc. Ba Montessori, nha giao d\lc tre em n6i tieng eta kh�ng clinh: "Nang 11,l'C ct6 VO cung kY di�u, c6 thg sanh ngang v6i nang 11,l'C sang t(IO cua cac ctilng thanh than. Tu khi sinh ra, tre tiep nh�n cac kich thich tir moi tnremg xung quanh, cO' thg tim each thich nghi v6i hoan canh va roi kha nang ct6 cling mau ch6ng bien milt." Nang 11,l'C hilp thu nay se m(lnh me nhilt khi tre vira cltrQ'C sinh ra. V�y nen, se la clang tiec neu giai clo(ln thien tai nay cua tre khong cltrQ'C cha m� quan tam, kich thich. Tri niio cua tre khong thg phat trign t6i mfrc toi trU va ti ch C\fC nhtr von c6. Du sau nay cha m� c6 SU d1,lng nhfrng phrrong phap giao d\lc U'U tu de'n dau ciing khi\ng thi kich thich giao - d\IC mc)t each de dang. Chung khi\ng chi c6 kha nang ghi nh&, IU'U gifr nhfrng tri thfrc don gian, hon the' nfra, tll' chilt cua tre con VU'gt qua ca nhfrng chie'c may tinh toi tan nhilt. Nhfrng thong tin, tri thfrc drrgc thu n'!-p vao niio tre giong nhrr each ma chie'c may tinh n'!-p dfr li�u, chinh xac va ti mi, tir d6 khoi d�y nang l\fC suy doan va tU' duy dc)c l�p & tre. Tre c6 kha nang ghi nh& tir ngfr va cau n6i drrgc nghe tir xung quanh, khi chung b�t ra thanh !Oi, thi d6 khi\ng chi la ke't qua cua nang 11,1'C ghi nh& tirng tir. Kha nang tuy�t vOi nay dii giup tre nh6 d� dang ni1m vfrng ngi\n ngfr du c6 phfrc t'!-P de'n dau. Nao b9 cua tre duqc hoan thi�n trong vong sau thang sau khi sinh Trong 6 thang dau, tri niio cua tre c6 mc)t vi tri d(ic bi�t chuyen linh hc)i ngi\n ngfr mc)t each t1,r nhien ma khi\ng tht tr9i cua tre c6 thc kh�ng djnh rdng, cilu true niio b9 ca ban cua tre drrc;rc hoan thi�n trong sau thang sau sinh, de'n khi 3 tu6i, cac kh&p noi te'bao niio drrc;rc hoan thi�n khoang 60%. Trong thOi Icy nay, cha m'i' can chu dc)ng kich ho'!-t nhfrng to chilt U'U vi�t thien bii'.m trong tri niio tre, c6 nhrr v�y, tre m6i phat huy va bc)c 19 drrc;rc nhfrng nang 11,1'C n6i trc)i cua minh. ''Quy tic khic ln'' va tac h:;ii khong ngd tdi cua vi�c xem ti Vl • Theo Lozen, mc)t chuyen gia nghien cfru ve v� d(lng ngrrOi Australia dii n6i rdng: "Vi�c hc;>c t�p cua dc)ng v�t (khi\ng chi gi6i h'!-n & con ngrrOi) nhilt la vi�c hc;>c t�p ngay sau khi chao dOi, c6 thi la hi�n tU'gng khi1c an." Cac loai nhir vjt trCri, ngi'ing, vjt, ga vira chui ra kh6i v6 da c6 b(l long day du va ch, v�n d(lng lien wc khong ngitng nghl. • Thich xem nhiing chiremg trinh quang cao tren ti vi va hat theo nhiing bai hat trong chuyen m\Jc quang cao. • Kha nang tv l�p mu(ln. Khong thg tv minh lam dirgc nhiing cong vi�c !(it v(it. • Khong biet nguy higm la gi. • C6 kha nang ghi nh& rat nhanh thao tac tren nhiing may m6c do v�t ma tre thich. • Bigu hi�n m(it iru vi�t n6i tr(\i v'e tri tu�. Qua trinh khiic an di�n ra ro r�t trong giai dO\lll tre vlra chao d(ri den khoang 2 tu6i. Neu tre hem 2 tu6i mi'ii ngay xem ti vi nam, sau tieng, thi nhiing dau hi�u bat thiremg kg tren v�n c6 thg xay ra. Vi�c cam tre xem ti vi da dirgc d'e c�p den nhi'eu Ian, vi tre chi tiep nh�n ma khong dirgc giao tiep, doi thoi CO" hc)i dg thuc ddy S\f phat trign tri giac 6- tre cang s&rn cang tot va t(IO nhi'eu kich thich trong mc)t khoang th(ri gian hfru h(ln. Ban dau, tre phai sU- dvng va tinh thong ho1.1t dc)ng cua ngii quan la miit nhin, tai nghe, tay ser, miii ngUi, ltrOi nem. Neu co do choi bay ra xung quanh, tre se cilng phat trign nhanh hO"ll. HO"ll nfra, neu hang ngay tre dtrQ'C tiep xuc v6i ngtrCri 16-n day d(ln kinh nghi�m, co tri thii-c phong phu thi kha nang tri giac cua tre se boi diip va day them dang kg. 2. Vi�c h<;>c cua tre nho hoan toan khic vi�c h<;>c cua nguC1i l&n ? H9c kieu nh& y nguyen Tre nh6 khong cam nh� milu site xanh, do tl'r nhfrng di€m khac bi�t mang tinh trl'ru tll'Q'llg ma Se cam th1,1 S\l' ph(rc t(lp CUa mau site m(\t each toan di�n Va nguyen xi nhrr ghi nh(r khuon mi).t cua mi;\t ngll'Cri v�y. Ki€u nh�n biet cua tre & giai do(ln nay khong phai la nh�n biet t1'r dcm gian den ph(rc t(lp, mil nh�n th(rc y nguyen thong tin drrgc kich thich. Vl the, trong thCri kY nay, cilng kich thich tre nh6 bdng nhfrng thfr ph(rc t(lp bao nhieu thi cilng tot bily nhieu. Nhfrng kich thich ph(rc t(lp vii. m(lnh me c6 th€ hinh thilnh nen cac nep nhan phtrc t(lp trong nao. Ngll'Q'C l(li, neu kich thich khong du m(lnh vii. khong drrgc li).p l(li nhfeu Ian, cac ranh nep nhan hdn sau tren b'e mi).t nao bi;\ ciing kh6 long drrgc t(lo thilnh. Nang 11,l'C ghi nh(r y nguyen nay ton t(li trong ccr th€ tre, mil khong con & ngll'Cri l<'rn. Nher vilo nang 11,l'C nay mil mc;ii thong tin drrgc ghi nh<'r, IU'U gifr l(li trong tebilo nao cua tre. Nhfrng thong tin d6 drrgc ghi chep l(li vii. khong drrgc th€ hi�n trc;in v�n ra ben ngoili, mil an sau vilo vo th1'.rc, khi tre khong c6 chut nh�n th(rc ly tinh nilo. Vi�c I= gifr tl'rng chi tiet ti mi, k5' cilng giong nhrr film cua b(rc anh khong h'e thl'ra b6 chi tiet nilo. Nhfrng gi tre hc;ic drrgc bitt dau drrgc th€ hi�n ra ben ngoili vCri trr each la tili nang hoi).c tinh each cua tre nh6. ThCri kY tre 3 tu6i la thCri kY phat tri€n nang 11,l'C ru duy cua tre. Vi d1,1 nhrr v'e ngon ngfr, lrrQ'llg t1'r V1,l'Ilg cua tre di;\t nhien tang cao, tre giao tiep t\l' nhien, thoai mru vii. su d1,1ng ca nhfrng t1'r kh6 mil gan nhrr khong gi).p phai Vll'<'rng mite vii. nham l�n nilo. Khong con nghi nger gi nfra, d6 chinh la nhfrng thilnh qua c6 drrgc nher each th(rc hc;ic t�p y nguyen trong thCri kY vo th(rc tm<'rc kia. Ki€u ghi nh(r nay khong chi t(IO nen di).c tmng ngon ngfr CUa tre, ma con ca nhfrng di).c tmng v'e ngon ngfr cua dan t(\c mil tre drrgc sinh ra vii. l<'rn !en. Trong thCri kY mfu cam t1'r o - 3 tu6i, tre giong nhrr chiec may phat ra am thanh trrcmg 6-ng vCri phat am tieng nrr<'rc ngoili mil tre nghe drrgc. Mi\i ngon ngfr c6 nhfrng each phat am di).c tmng rieng, di'eu ru&ng nhrr kh6 khan v(ri ngrrCri tm&ng thilnh nhll'Ilg v(ri tre nh6 l(li dcm gian hem rilt nhi'eu. Trong giai do(ln t1'r o - 1 tu6i, cha m� hay cho tre nghe bang cassette tieng Anh d€ tre c6 th€ tiep nh�n vii. thdm thilu nhfrng thfr ph(rc t(lp nhilt vilo vitng ti'em th1'.rc. H9c each nh& tung cai m9t Ngoai vi�c nh�n th(rc S\fV�t xung quanh bdng each ghi nh&ynguyen, tre con nh&theo ki€u tirng cru rieng le mc)t. Cha mt thang sau khi sinh, thi giac cua tre dii d(lt de"n mfrc t�p trung nhin m9t dii!m bAng hai miit ro1. �· Tuy nhien, trong khoang thCri gian nay, miit tre ho(lt d\>ng vlln chtra hoan thi�n, tre vlln chtra th€ nh�n bie"t dtrQ'C ngay dC\ v�t ma tre nhin tha'y. De"n khoang ba b6n thang sau sinh, khi phan CO" trong miit hoan thi�n, nhiin cau CO th/! di chuy/!n m\>t each nhjp nhang thi do m6i la thCri dii!m mlin cam nha't cua thi giac. Biit aau tir thCri di/!m do, S\f v� hanh cua quy tiic tai nang giam dan ciing gi6ng v6i truimg h<;rp cua thinh giac. Vi the", biit dau tir thCri dii!m nay, cac b�c cha m"' nen cho tre quan sat nhfrng ki�t tac h9i hQa. Cam giac tie"p xuc bAng da (Xue giac) dtrimg nhtrtC>n t(li khiip co-th€ tre tir khi m6i sinh ra, nhtrng cam giac a'y ch(ly de"n khiip tfr chi (hai chan hai tay), va giup tirng ng6n tay nh6 be ho(lt d\>ng thi phai de"n khoang thang thfr nam m6i c6 th€ tha'y dtrgc. Khfru giac va vi giac dtrimg nhtr dtrQ'C phat tril!n ngay tir khi tre m6i chao dCri, nhtrng ciing tir khoang nam thang sau sinh m6i dtrQ'C cho la btr&c vao thCri kY mlin cam. De"n khoang 3 thang tu6i, tre dii c6 th€ ctrCri mlm khi nghe tha'y tie"ng cua mng. Te"bao niio cua thi giac va thinh giac nAm d6i xfrng song song trong niio b\>, vi the" can tie"n hanh kich thich tir ca hai ben. Thay vi cho tre nghe bai hat, rC\i d�t tre ngu, ngtrCri mng thinh giac. Vi�c kich thich ph6i h<;rp cac giac quan khong chi lam tang S\f kich thich cho tre, ma nhfrng ne"p nhan phfrc t(lp trong niio tre ciing dtrQ'C kich ho(lt m(lnh me. Tre ke"t thuc dQ"I: hQc t�p dau tien sau khoang 3, 4 thang sau sinh, khi tre dii nh& dtrQ'C khuon m�t cua nhfrng ngtrCri than xung quanh nhtrng sau d6 tre !fen bi b6 roi trong tinh tr(lng d6i khat kie"n thfrc tram trQng. Tre biit aau c6 nhfrng hanh d\>ng ti.ran ui minh nhtr mut ng6n tay. Mut ng6n tay dtrQ'C xem nhtr hanh d\>ng bu diip cho tam tr(lng co d=, thie"u th6n, buC\n te cua tre. '· - ··-- . :::::: • • .,.,_ -- . .. - • � .. . - � . . . __ .,. --- - - • --- - Vl the, cha m� hay ti!-ng cho tre nhfrng cuon sach b1ing tranh, nhfrng cau hat li!-p di li!-p l(li, nhfrng bai thO' co nhjp di�u, ... Ban dau tre se khong co phan (mg gi, nhimg li!-p l(li nhfrng hanh d(\ng nay trong vong 7 - 10 ngay, diremg riinh phan (mg trong nao b(\ cua tre se dirQ'C hinh thanh va tre se b:it dau co h(mg thu v6i nhfrng thfr do. Nang 11,l'C tiep nh� cua cam giac phat tri€n m(lllh me nhilt trong khoang thOi gian 6 thang k€ tir sau khi sinh. Neu dirQ'C ren luy�n, giac quan cua tre se tr& nen s:ic sao va nh(ly ben h= nhfeu. Day ciing la giai do(ln t(lo n'en tang cho S\I' phat tri€n nil.Ilg l\fC ngon ngfr 6- tre. Cac b�c cha m� hay luy�n t�p cho tre nghe nhfrng bai hat hay, cho tre xem nhfrng bfrc tranh cua cac hoa si n6i tieng. Cho tre nghe nh(lc thi den 80% cac ba m� da th1,l'C hi�n dirQ'C nhimg kha nhi'eu ba m� vftn chira chu tr0ng t6i vi�c cho tre xem nhfrng bfrc danh h0a n6i •K t1eng. Khi mitt tre c6 thg nhin thay dtrQ'C ciing Ia Jue tre bitt d'au chin anh htr&ng tir mau site d�p vao mitt m\)t each VO thfrc. MQi do d(lc trong phong d'eu c6 mau site, khi anh sang mi).t tr<'ri chieu vao, mau site cua khong khi trong can phong se thay d6i. Ngtr<'ri l&n thtrimg khong b�n tam t6i nhfrng luong anh sang phan chieu d6, nhtrng tre nh6 va cac hQa sI n6i tieng l(li c6 nang 11,l'C sieu vi�t dg thu nh�n dtrQ'C chung. Tre c6 S\f mfin cam tiep nh�n v6i ca nhfrng mau site trong khong khi. Vi the, cha m� nen quan tam hOTI t6i vi�c Ji,ra ChQn hinh dang va mau site CUa cac do V�t trong gia dinh. Hay treo nhfrng bfrc tranh dtrQ'C chep lng v�t hiem thay. Khi tre ve, cha m� c6 thg dU"a tre hai ho�c ba lo(li but mau va giay kh6 A.3 dg tre t1,r do thoai mai viet ve !en d6. Dg tre t\l" pha tr{>n hi\n hQP mau khac nhau, du mau c6 vay b�n !en quan ao cling khong van d"e gi. Mi\i khi tre ve xong m{>t bfrc, cha m� hay h6i tre ve gi v�y, roi m6i khen ngQi. Cha m� cfr dg tre ve dive lt chu de, roi d'an dan tre se quen tay, ve d�p hem. Tuy�t doi khong dU"Q"C chi d(lo tre: "Ve nhrr the nay m6i phai chfr!", vi lam v�y ]a b(l.Il dang be di cai mam manh nha S\l" sang t(l.O t\l" do CUa tre va ]am cho nhfrng bfrc tranh cua tre tr& nen nham chan hem. Cho tre ve tranh m{>t tuan m{>t Ian, cang v"e sau cang m& r{>ng chu d"e ve hem, tre se tien b{> nhanh ch6ng chi sau 2 - 3 thang. Tru&c 3 tu6i, tre thrrO"llg ve ngrriri khong giong ngrriri binh thrrO"llg nhrr khong c6 toe, tay chan mQc tren dau, ... Nhll"Ilg dirng bil.t tre phAf ve the nay thekia, sau nhi°eu Ian l�p l rat nhanh va bll.t dau c6 kY thu�t. Tre da c6 thg ve dU"Q"C hinh ngrriri c6 aay du dau, c6, nmc, hai tay va hai chan. Nang ]\fC sang t(lo, sil.p xep, ket cau se dem 1(1.i nhfrng y trr&ng d{>c dao cho cac bfrc tranh cua tre. ? ThC1i ky thu ba: Phat trien nang lgc tu' duy (Ky nang) Nhfrng nang l\fC cam nh�n nhU" thj giac, thinh giac, cam giac da thjt, vj giac, kY frc, y chi, sang t(lo, ... do cac tebao nao a nhfrng vj tri khac nhau di°eu khign. Cha m� can phai nh& m{>t di"eu quan trQng la khong dU"Q"C phep phat trign thien !�ch phan nao cua nao. Cau t(lo cua nao ngrriri gom hai phan l&n d6 la ban cau nao tru&c va ban cau nao sau, ban cau nao sau thong qua cac CO" quan cam giac nhU" mitt, m(ii, tai dg tiep nh�n nhfrng kich thich tir ben ngoai vao, con ban cau nao tru&c bigu hi�n nhfrng hanh vi d6 ra ben ngoai thong qua ho(lt d{>ng CUa cac CO" thjt va gan cot. Phan ban cau nao sau chi phoi chfrc nang va xll-ly thong tin cua tri giac nhrr la thj giac. Ban cau nao sau se phat trign m(lnh vao giai do(ln 3 tu6i v6i cac chfrc nang nhU" phan doan, ly giai. Neu giao dl,lC thien v°e tri thfrc thi chi ban cau nao sau dU"Q"C chu trQng ma thoi. Ban cau nao tru&c dam nh�n chfrc nang la tll" duy, sang t(lo, y do va th\l"C hanh. Vung nao nay con dam nh�n m{>t vai tro chi c6 & con ngrriri, d6 chinh la cam xuc du cung b�c nhrr ht, ... Ban cau nao tnr&c dam nhi�m nang 11,l'C sang t(IO quan trc;ing nhat cua con ngrrOi. Nhfrng drremg ranh tren ban cau nao trrr&c cilng phfrc t(lp roi riim, thi tre cang c6 kha nang ghi nh& drrgc !au nhfrng van d'e phfrc t(lp. Cac nghien c(ru v'e qua trinh phat tri€n cua nao tre cho biet giai do(ln tir o - 3 tu6i la giai do(lll phat tri€n phan ban cau nao sau. Do d6, trong thOi ey nay, cha m� nen d(ly tre each lam ngll'Oi, nhi'eu tri thfrc va each ghi nh&. Qua 3 tu6i, ban cau nao tnr&c biit dau phat tri€n. Neu thOi ey nay chi d(ly tre ghi nh& cung khong th€ lam nang cao tri thfrc va tri thong minh cua tre drrgc. Vi�c boi drri'ing cho tre phrrOTig phap m duy m&i la di'eu quan trc;ing. Cha m� nen cho chung chcri nhfrng tro phai sU-d1,1ng aau 6c d€ trr duy nhrr ghep tranh puzzle, ghep hinh block, ... Th d� den kh6. D€ tre tham gia vao nhfrng tro nang cao ey thu�t va Sl,I' ti mi, kheo ]eo CUa tay nhrr gap giay, cdt ·� g1ay, ... ThOi ey nay, cha m� cho tre t�p piano va violin se co tac d1,1ng Cl,l'C ey tot. Ngoili ra co th€ cho tre chcri nhfrng bai test IQ danh cho tre 2 - 3 tu6i. Hi�n nay c6 rat nhi'eu tai li�u test IQ dilnh cho tre em, cha m� can 11,l'a chc;in va sU-d1,1ng n6 sao cho th�t hi�u qua. Nhrmg tuy�t doi khong drrgc ch(ly theo thanh tich test IQ. Hay luy�n t�p cho tre d'eu di).n d€ hinh thanh cac drremg ranh ccr ban tren nao, song song v&i cac bai hc;ic khac d€ tre co th€ phat tri€n toan di�n. Chuong 2. L9 trlnh giao d\lc tre giai do�n , ., tu o den 4 tuoi • - - .• - - ... <' 0 Khi vira chilo dOi, tre giong nhi.r m(it tir gii\y trling. Trach nhi�m cua cha m� kh6ng chi la boi di.r6ng vii. tich liiy tri thfrc cho tre mil con can phat huy tili nang vii. to chilt cua tre trong ti.rong lai. Hau he't tili nang cua tre em aeu di.rQ"C tfem �n t1'r khi vira chilo dOi, nen ne'u tre di.rQ"C d(ly tir giai do(ln o tu6i, thi nhfrng to chilt vii. tili nang se di.rQ"C phat huy r5 r�t. Higu di.rQ"C dfeu nay, cha m� se thily vi�c nu6i d(ly con ngoan se chfutg c6 gi kh6 khan nfra. Dfeu quan trQng nhilt khi biit aau d(ly tre chinh la phai phat trign nang 11,l"C ng6n ngfr khi tre vira chilo dOi. Cha m� can n6i chuy�n v6i tre b�ng ng6n ngfr m� de, kg nhfrng cau chuy�n v6i lrrQTig ti'r Vl,l'Ilg phong phu. Khoang thOi gian nay se la quy gia ne"u cha m� bie"t t� dvng va c6 ph1rOTig phap giao dvc dung dful. Bo qua giai do ngu�y nhlrllg viin chrra liiy d1rgc. • Na'c thang th fr hai: Ti'r thang thfr trr sau sinh de"n thang th fr sau sau sinh. • ThOi kY tre ndm sa'p, tre viin chrra th€ bo, chrra th€ don tr<;>ng 11rQTig cua co- th€ vao tay va chan. • Na'c thang thfr ba: Ti'r thang thfr bay de"n thang thfr m1r0i sau sinh. • ThOi kY tre da bie"t bo bfulg tfr chi. • Na'c thang th fr m: Tu thang thfr 11 de"n thang th fr 12 sau sinh. ThOi kY tre t�p di. Nie thang d�u tien: Tu khi vua chao dC1i den thing thu tu , sau sinh Nang 11,l"C tie"p thu cua tre trong giai do(ln nay la m(lnh me nha't. Cha m� hay nghI each d€ kich thich nang 11,l"C d6 thong qua vi�c kich thich 5 giac quan: Thi giac, thinh giac, xuc giac, vi giac va khfru giac. Thjgiac Treo nhfrng b(rc danh hQa n6i tieng the gi&i xung quanh gii.rimg be, bao bQc tre trong m\it khong gian ng�p triln milu site. Nen bay bi�n nhfrng th(r do v�t nhi.r cay canh, do choi nhfeu milu site n.rc r& vii. ti.roi sang tren gia. Trong khoang m\it thang ctau sau sinh, hay cho mitt tre tiep xlic v&i nhfrng tam ke ca ro den tritng, ba phut mi'\i ngily vii. lien t\IC l(ip l(li trong m\)t tuan. Nang li.rc t�p trung cua tre se tang tir m(rc s giay Jen 60 - 90 giay. Nang li.rc t�p trung phat trign se lien quan nhfeu t&i nang 11,l"C hQC t�p sau nay. Mau tre thich khong phai la milu hong hay milu xanh da triri mil la hai milu den - tritng ti.r=g phan. Sau 6 thang, neu tre c6 bigu hi�n chan nhin nhfrng hinh ke sQc vfu den tritng vii. ke ca ro, cha m� c6 thg thfr sfr dvng nhfrng tam hinh nho hO"ll (6x6 xuong 2x2). Neu tre vftn khong hfrng thu, b(ln nen t(lm dl'rng m\it thiri gian. Den khoang thang th(r 9 sau sinh, than kinh thj giac cua tre vftn chi.ra thg phan bi�t di.r<;rc milu site do, xanh, vilng. Ngoili ra, cha m� co thg dan bang chfr cru ABC di.r<;rc viet biing milu do ngay gan gii.rimg ngu cua tre. Tiep xuc s&m v&i chfr cru se khien tre thich thu VO cung. Hang ngily, be tre l(li gan bang chfr cru, mi'\i ngily chi m\it ch fr vii. dQc di dQc l(li trong khoang hai ba giay ch fr d6. Thinhgiac Hang ngay, cha m� hay cho tre nghe nhfrng ca khuc n6i tieng. Mi'\i Ian nghe khoang 15 phut, mi'\i ngay khoang 30 phut v&i am IU"Q"Ilg vira phai, giai di�u nh� nhang, du dU"OTig. Can chu y rdng neu chi cho tre nghe tieng bang clia, CD trong mc)t khoang thOi gian dai, tre se quen dan v&i tieng dai, ma khong con phan frng v&i tieng noi thi).t cua ngU"Oi m� nfra. Luc cho tre nghe nh(lc, m� hay d€ tre ngoi tren dui minh, thll-dong dU"a tre Jen tru&c ra sau theo di�u nh(lc. Hai tay m� gifr & dU"&i hai nach tre, hcri nha'c tre Jen khoi goi m� va nang !en xuong theo di�u nh(lc. Cho tre nghe nh(lc mua ba le ciing kha tot. Di'eu quan trQng nha't la can thU"emg xuyen noi chuy�n v&i tre. Luc cho tre bu, Jue thay ta lot, Jue tiim cho tre, hay tro chuy�n nhfrng cau dOTI gian va nh� nhang v&i tre. Vira thay ta lot, m� co th€ khe nang tay chan tre Jen roi tro chuy�n: "Day la tay nay, tay, tay", cho tre xem bup be roi noi v&i tre: "Day la bup be nay con, bup be", ... Day ciing la nc)i dung co-ban trong phU"OTig phap giao dvc Karl Witte. PhU"OTig phap nay dU"Q"C chfrng minh la thilnh cong khi co dU"Q"C nhfrng sinh vien khoa Y cua truemg D(li hQc Cambridge tu6i 15, Tien sl trU"emg D(li hQc Harvard tu6i 18, ... Tir khi tre dU"Q"C khoang 2 tuan tu6i sau khi sinh, hang ngay hay dU"a tre den cong vien gan nha, roi cho tre niim bong hoa va chiec la, roi d(ly tre ngon ngfr bdng each noi "Day la hoa da'y, hoa, hoa." ... Neu lam nhU" vi).y, den khi tre dU"Q"C khoang 8 thang tu6i, tre co th€ noi dU"Q"C chinh xac tir "hoa" va sau do kha nang ngon ngfr cua tre co th€ tuon ra nhU" dong nU"&c chay. Nhfrng dfra tre do, sau nay co th€ d(lt dU"Q"C thanh tich n6i trc)i khi hQc mii:u giao va ti€u hQC. Ngoai ra, m� hay dQc cho con nghe nhfrng bai tho-hay, hat cho tre nghe nhfrng bai hat n6i tieng bdng giQng thl,l"C cua minh. Tuy�t doi khong dU"Q"C cho tre xem ti vi neu tre chU"a du ,. 3 tuo1. Xuc giac Bu sfra m� chinh la bai hQc cfau tien bdng xuc giac cua tre. Luc cfau, tre co th€ bi ch(IID mui ho(lc va cdm vao dau v6 vi chU"a tim dung vi tri, m� co th€ dung tay giup con, nhll"Ilg nhfrng Ian sau, nhfrng dc)ng tac tim kiem bau v6, ngi).m mi�ng vao v6, bu sfra tre cfeu lam ra't nhanh. M� hay d€ dau v6 cua minh ch(lm Jen nhfrng be) phi).n khac cua tre nhU" ma trai, ma phai, cdm, moi tren, moi dU"&i. Lam nhU" the tre se nhanh chong hQC dU"Q"C each di'eu chinh khong gian phu hQ"P va cam nhi).n cac vi tri tren - dU"&i, trai - phai ro r�t hOTI. Dfra tre nao Jue vira sinh ra ciing co th€ cam niim nhfrng vi).t xung quanh nhll"Ilg nang 11,l"C do se nhanh chong bien ma't neu cha m� khong d(ly tre tir khi m&i !Qt long. Hay cho tre niim ngon tay cua m� ho(lc mc)t chiec que nh6. Tuy nhien, can phai d(lc bi�t chu y la & thOi di€m nay, tay cua tre thU"emg khua khoiing, nang Jen h(I xuong, can IU"emg tnr&c tinh huilng tre ti.r gay thU'OTig tich cho ccr th€ va aau. Vfgiac SU-d1,1ng khan sfra nha'p m{>t chut n\l'&c a'm, n\l'&c 1(1.nh, n\l'&c ngQt, n\l'&c m(in, n\l'&c vj chua r'oi hay cho tre ne"m titng vj m{>t. D6 la each ra't tilt d€ kich thich vj giac cua tre phat . ,, tr1en. Khirugiac Hay cho tre ngm hll'OTig therm cua cac loai hoa. Tre se quay dau v'e hll'&ng phat ra mui hll'OTig tuy�t viri d6. Cho tre ngUi nhi'eu lo(li mui hll'OTig khac nhau se ci.rc kY c6 !Qi cho vi�c phat tri€n khU-U giac. ' ' Nie thang thu hai: Tre tu hon thing den siu thing sau sinh. Tre trong khoang thiri gian nay da c6 th€ nhin xa dll'Q'C ba met, da c6 th€ nil.m dll'Q'C do v�t bdng tay m{>t each c6 y thfrc. Hay d€ tre thll'emg xuyen gan giii ben m�, ho(ic cho tre ngoi tren chie"c ghe" danh rieng cho tre, thay vi d€ tre m{>t minh nhin Jen tran nha. Tre dll'Q'C nghe m� k€ chuy�n thll'emg xuyen khi con & trong b1,1ng thi chi khoang ba thang sau sinh da c6 th€ b�t ra tie"ng, de"n 1 tu6i da th€ hi�n kha nang Vll'Q1 tr{>i hOTI h�n nhfrng dfra tre khac. Thfgiac Hay d= tre de"n tnr&c nhfrng bfrc danh hQa, cung tro chuy�n v&i tre v'e bfrc tranh d6. D= tre ra ngoili d(lo b{>, gi&i thi�u nhfrng thfr xung quanh va n6i chuy�n d€ tre c6 th€ ghi nh& va hQC tir vi.mg tilt hOTI. Be" tre de"n tnr&c bang chfr cai roi d(ly tre l(ip di l(ip 1(1.i titng chfr. Bdng phll'OTig phap nay, c6 dfra tre ngll'iri My da nh& toan b{> bang chfr cru Alphabet. Khi b�t den sang, hay d€ y xem tre c6 tim kie"m v'e phia d6 hay khong, sau d6, thU- tang giam ill'Q"Ilg anh sang, dll'a den ra xa 1(1.i gan d€ xem phan frng cua tre the" nao. D6 la each d€ ki€m tra xem thi Ii.re cua tre, s&m phat hi�n nhfrng khuye"t t�t v'e mil.t ne"u khong may mil.c phai. Ne"u c6 va'n d'e gi, can phai c6 hll'&ng di'eu tri ren luy�n thi giac cho tre. Thinhgiac Hay d= tre de"n nhfrng noi nhll' cong vien, d€ tre c6 th€ nghe dll'Q'C nhfrng am thanh cua thien nhien bao la. Cho tre nghe nhfrng am thanh nho nh6 va ca tie"ng trilng thu}'nh thu}'nh. Tro chuy�n v&i tre khi m� til.m cho tre, l(ip di l(ip 1(1.i tir ngfr d€ tre tranh bi Jang quen. C6 hai di€m sau day cha m� can chu y khi tro chuy�n v&i con tre: 1. Tro chuy�n bdng gic;ing di�u vui ve, tram b6ng du dU"ong va ch�m rai. Khong dU"<;rc dung gic;ing tram thilp va gifr mai m(lt ngfr di�u. 2. SU-d1,1ng ca di�u b(l cua tay chan va co-th€ d€ bi€u hi�n khi n6i: Con d6i roi phai khong? Con muon te phai khong? Con te roi phai khong?, ... Ngfr di�u sinh d(lng se thu hut Sl,I" chu y cua tre va tre se dan nh6-la phAf co Sl,I" dap l(li nhfrng cau hoi ily. Cau tra liri nhU" tieng 11" 11" trong c6 hc;ing se la bU"6-c d'au tien cua cu(lc tro chuy�n. Tro chuy�n b:it dau tir tai phai cua tre, vi v6i tre trong khoang 3 thang tu6i, phia tai phai se mii:n cam v6i am thanh hon. Tu 4 thang tu6i tr& di, khong tro chuy�n tir tai phai cung dU"Q"C. Khi tro chuy�n hay cham chu nhin vao m:it tre. Hay m& d'au cau chuy�n bdng nhfrng liri nl,l"Ilg nju: "Milo a, m� day. M� yeu con I:im. Milo cua m� thong minh I:im." D6 la m(lt each d€ nuoi d11"0ng kY frc cua tre. Cha m� nen vira tro chuy�n vira tung hfuig v6i tre, cher dgi cau tra liri cua tre bdng each nhin vao m:it tre. Tre n6i bilt cfr dieu gi hay b:it chU"6-c l(li y h�t. Mi\i ngay, hay dU"a m(lt do chcri den tru&c mi).t tre roi thU-b:it aau cau chuy�n m6i: "Con yeu cri, blip be nay. Con nhin thily khong, m� dang cam con blip be nay." Du tre chU"a c6 hfuig thu gi hay to ra chan ngan thi cha m� cfr li).p di li).p l(li nhieu tan nhU" the. Xuc giac Cha m� nen kich thich si,r phat tri€n nang li,rc cam nrun bdng tay cua tre. Hay cho tre c'am n�m nhi'eu dO v�t nhtr: Iva, len, g6 mtn, vAi sa tanh, mie'ng xO'p m'em, gia'y Iva, ... H5.y di).t do chcri vira v6i tam tay cua tre d€ tre phat huy kha nang chu d(lng cam n:im. Cha m� nen thay d6i cho tay tre Ilic ch(lm vao nU"6-c n6ng, Ilic ch(llll vao nU"6-c l(lnh ( & mfrc vira phai), roi d€ tay tre xoe nihn Cr ngay trong n\1"6-c. ThU"Crng thi tre khoang 5, 6 thang tu6i b:it dau phat tri€n nang li,rc cam n:im do v�t, nhrmg neu cho tre ren luy�n s&m thi chi khoang 3 thang tu6i la tre da c6 th€ n:im cam thanh th(lo. V(lndi)ng Cho tre ndm silp tren b1,1ng cua cha m�, roi cho tre ngong dau d�y cang !au cang tot. ' Nie thang thu ha: Tu thing thu bay den thing thu muO'i sau sinh Thjgiac Hay m& ell-a sci, di! tre co th€ nhin thay cay coi dung dll'll theo Ian gio va phat ra am thanh xao x(lc, cho tre nghe tieng chuong gio keu Ieng keng mi\i khi co cOTI gio th6i t&i. Thinh thoang nen be tre ra cong vien di! nhin nhfrng dfra tre chcri dua, m0i ngU"Oi di !(Ii trong cong vien. Nen be tre hOTI la di! tre ngoi vao xe d�y vi nhU" v�y tre se thay dU"Q"C che ch& va cam nh� dU"Q"C tirng bU"&c di cua cha m�. Thinhgiac , - Hay cho tre nghe nhfrng ca khuc co giai di�u dOTI gian. a giai do(ln nay, tre van ch= th€ cam nh�n dU"Q"C nhfrng ca khuc v&i am IU"Q"llg m(lnh va mang tinh kich thich 16n nhU" nh(lc rock. Hay cho tre nghe am thanh cua chuong gio. Ch:ic ch:in tre co th€ ghi nh& dU"Q"C am di�u cua no. Hay quan sat xem tre phan frng nhU" the nao v&i am thanh ma tre dU"Q"C nghe, nhU" bat nger b�t radio Jen. Do la each di! boi dU"Cing nang li.rc phan bi�t nhieu lo(li am thanh cho tre. Hay thU"erng xuyen cho tre nghe nhfrng bai hat ru cua cac nU"&c tren the gi&i. Dieu quan tr9ng nhat doi v&i tre trong thOi ey nay la can boi dU"Cing nang li.rc ngon ngfr. Cha m� hay la ngU"Oi b(ln than thiet thU"erng xuyen tro chuy�n v&i tre. Khi tre dU"Q"C 8 thang tu6i, m� hay b:it aau cho con cai sfra. Cai sfra mu(ln chinh la nguyen nhan khien tre ch�m phat tril!n kha nang ngon ngfr, ch� noi. Xuc giac Cho tre c'iim, ch(lm vao ngon tay cua cha m�. C(r di! tre ti,r do thoai mai xe giay b!ing chinh doi tay cua minh. Hay di! nhfrng lo(li do chcri phat tri/!n v�n d(lng tren giU"erng, di! tre thi.rc hi�n tat ca cac d(lng tac nhU" go, an, xoay, keo, l:ic, ... Nhieu cha m� cam tre mut tay. Thi.rc ra, mut tay la bil!u thi vi�c tre b:it d'iiu bU"&c vao giai do(lll phat tri/!n m&i, tre da co kha nang dll'll m(lt do v�t vao mi�ng. Neu cha m� nhat djnh cam vi�c do se lam mat di long ti,r tin cua tre. Tir khoang 6 thang tu6i, m� co th€ chcri bong v&i con, cho con chcri tro xep h(lp nh6 vao h(lp to va dong n:ip h(lp. • - - •• • - • <) \l. 0 V(lndi)ng Dg do chcri mil tre thich & tnr&c m�t tre, roi dg tre bo t&i lay. Hay dg chan tre dtrQ'C thoai mai, cha m� c6 VU. chcri dua dg tre hilo hfrng v�n dl)ng, bo tnrCm.. Khong nen biit tre ngoi vilo chiec xe t�p suot ngily. Dg tre ti,r do bo se c6 tac d\lng rat l&n trong vi�c phat trign toiln di�n gan cot vii. khien chfrc nang di'eu tiet v�n dl)ng ell.a tre se dn the co hinh cua loai d()ng vi).t do. H6i nhfrng cau nhir "Mil.t con dau?" "Tai con dau?" roi dt mon d(\ chcri nho dir&i ba mon d(\ chcri khac. Cfr d€ tre nhin thay sau do m&i up chie'c bat xuong, r(\i phu khan giay !en, r(\i tie'p t\IC phu chie'c t(lp d'e cua m� !en. Tre vii:n co th€ tim ra mon d(\ do vi tre da bie't lay dir<;rc mon d(\ dir&i hai mon d(\ khac, thi dir&i ba mon d(\ tr& !en vii:n co th€ lay dir<;rc. V(lndi)ng Hay cho tre du xa siit. Cho tre ra ngoai thong tha di d cao. Cho tre di nh(it nhfrng qua bong to ho(ic nem nhfrng qua bong nh6. NgonngU Vi�c lam quan trQng nhat trong th<'ri kY nay do la c'an phat tri€n nang 11,l"C ngon ngfr cho tre. Hay hir6ng dii:n tre noi qua nhfrng !Oi noi cua m�. Khi tre co th€ nh(r dir<;rc m{>t chfr r(\i, hay khuye'n khich tre tim kie'm cac chfr giong nhir v�y & nhfrng ncri khac nhau. Nen sU-d\lng cac tam the chfr cai d€ giup tre ghi nh<'r !au hem. Mi'ii ngay hay tang d'an so tam the ma tre co th€ dQc dir<;rc. Cha m� chu y khong chi giup tre nh(r dir<;rc m(it chfr ma con phai ke't hQ"P v&i nghe phat am. Sau nhi'eu !'an luy�n t�p, ne'u tre vii:n chira th€ nh(r dir<;rc chfr cru, cha m� khong c'an phai lo Iiing, sot ru{>t. BCri vi v&i nhi'eu tre, vi�c nh(r dir<;rc m{>t chfr co khi phai mat de'n hang nil-a nam trOi. Cha m� nen tin tir<'rng vao Sl,I" phat tri€n tfrng bir(rc cua tre va Sl,I" tru<'rng thanh d(ic bi�t cua tre. Cfr tie'p t\IC !(Ip !(ti luy�n t�p, hi�u qua se xuat hi�n, khi ay Sl,I" tru&ng thanh cua tre se rat nhanh chong va VlfQ1: tr{>i. 2. Phudng phap giao dvc tre tu 1 den 2 tuoi ' ? Ba nang 11,l"C c'an dir<;rc chu y Trong giai do(ln nay co ba nang 11,l"C cha m� c'an chu y d€ phat tri€n (r tre la: • Nang 11,l"C ngon ngfr • Ky nang c'am niim d(\ v�t dcm gian Ban nghien cfru giao d\IC tre scr sinh thu{>c Dt so to chat cua tre: • S6ng trong mi)t moi tnremg c6 nhieu yeu t6 kich thich, thuc ddy, tre c6 th€ ho(lt dl)ng ti.r do thoai mai (Phat tri€n giac quan va v�n di)ng). • Cha m.,, can t(IO moi tnremg thich hQ"P d€ tre SU d\)ng nhfrng ngon tir don gian (Phat tri€n ngon ngfr). Day dU"Q'C xem la hai di€m khac bi�t r6 r�t nhilt gifra nhfrng d(ra tre c6 nang Ii.re phat tri€n thilp va nhfrng d(ra tre U"U vi�t. Nhfrng d(ra tre c6 nang Ii.re phat tri€n thilp thU"emg bi b6 hng nhilt la phai t(lo di'eu ki�n cho tre tie'p nh�n nhi'eu kich thich hOTI la cilm doan d(li lo(li nhir "Khong dirge lam the'!" Nhfrng !Oi nhirv�y se lam thui ch(\t to chilt cua tre nhanh hOTI bilt err di'eu gi khac. Chi nen n6i "Khong dirge lam the'' trong truemg h<;rp tre dang gan k'e S\f nguy hi€m ho�C trong nhfrng truemg h<;rp Se gay anh hir&ng xilu de'n vi�c hinh thanh tinh each cua tre. D€ tre khong tie'p t\IC lam m(\t vi�c gi d6 khong tot, cha m� nen rU re tre chcri m(\t tro chcri khac v6i thai d(\ khong cir&ng ep d€ tre c6 th€ ngoan ngoan tie'p nh�n. ? Nhung tro chdi giup phat trien ky nang cua tre Khi tre tron 1 tu6i, cac m6n do chcri se tr& nen rilt c6 y nghia. Khi li.ra ch<;>n do chcri, cha m� can chu y de'n vi�c m6n do chcri d6 se mang l(li tac dvng giao dvc gi cho tre. Dir6i day la vai di'eu can d�c bi�t chu y khi li.ra ch<;>n do chcri cho tre: • Thfr nhilt: Nhfrng m6n do chcri d6 phai giup tre h<;>c dirge di'eu gi d6, thu dirge l<;ri ich nao d6 tir vi�c chcri v6i chung. • Thfr hai: Khong nen mua qua nhfeu do choi cho tre. Neu mua qua nhfeu, tre se khong th€ t�p trung choi m{>t m6n do choi, thich thay deli va hay nghi den m{>t m6n do choi - khac. Nhtr v�y se khong c6 !Qi cho vi�c d(ly do tre. • Thfr ba: Cha m� nen choi cung v&i con. Neu cfr d€ m(ic tre choi m{>t minh ho(ic khong htr&ng dfin each choi, tri tu� cua tre ciing khong th€ phat tri€n m(lnh me dtrQ"C. Khi choi, cha m� nen (y ben con, dtra do choi cho con roi quan sat phan frng cua con. Hay d€ tre nem, ddy, Ian, vfrt do choi, lam du chuy�n ma tre thich. Cho tre nem do choi b1ing hai tay, roi Ian ltrQt nem b1ing tirng tay m{>t. Dtra cho tre th�t nhfeu m6n do choi v&i du cac chat li�u khac nhau, m'em, cfrng, tron, vuong, ... Cho tre thu nghi�m nem ca nhfrng m6n do nhtr khan giay, long vii d€ tre thay si,r khac nhau v'e trc;ing ltrc;ing gifra chung. Nhfrng luc choi cung be, cha m� ciing dirng quen d(ly tre n6i. Dtra do choi cho tre, hay n6i: "M� cho con do choi nay", roi d(ly tre dtra tay ra, khi tre dtra tay ra nh�n m� hay d(ly tre n6i: ''C:im 011." Lan sau thi diio ngtrQ'C l�i, m� nh� dO tir tre va n6i ''Con dtra m� nito'', ''Cfun OTI con nhi'eu." Trong phong t:im, hay cho tre choi dua trong ntr&c cung v&i cac m6n do choi nhtr trai bong, mieng gf,, vien soi, mieng xop, ... Ch:ic ch:in tre se thi,rc nghi�m dtrQ"C rat nhi'eu di'eu va tru&ng thanh nhanh hem. Khoang th6i gian nay, cha m� nen d(ly tre choi tro xep do vao h{>p. Cho tre xep do choi theo th fr ti,r tir l&n den be vao trong h{>p giay, ket hc;rp v&i d(ly tre nhfrng tir ngfr nhtr trong, ngoai, day, tren, l&n, be. Cho tre choi nhfrng m6n do choi rat tot d€ boi dtr&ng nang li,rc xii giao nhtr bup be, thu nhoi bong. Choi tro choi kiem tlm chau bau se thuc day Slf phat trien , . . cua tr1 tue o ' A • Kiem tim chau bau la tro giau do v�t diva d€ tre ti,r tim kiem. Tro choi nay se giup tre hi€u r1ing do v�t ton t(li & mc;ii noi, ngay ca & nhfrng noi ma m:it chung ta khong nhin thay dtrQ"C. Hay thud€ tre tim kiem xem do an dtrQ"C giau trong chiec bat nao trong ba chiec bat c6 siin tren ban. Tren mf>i chiec bat c6 trum m{>t chiec khan, rut chiec khan ra kh6i mi�ng bat trong khoang mtr6i giay, roi l(li d�y l(li va cho tre doan xem do an & trong chiec bat nao. Neu tre c6 th€ doan dtrQ"C ngay tfrc la tri tu� cua tre da phat tri€n rat cao roi. Cha m� c6 th€ lam m{>t vai hanh d{>ng nhtr bit m:it, che miii, che mi�ng hay cam but chi d€ tre b:it chtr&c theo. Neu tre ciing c6 th€ cam but chi giong nhtr cha m�, c6 nghia la nang li,rc tri tu� cua tre dang d(lt (y mfrc rat cao roi day. Cha m� ciing nen co g:ing dfin tre ra ngoai choi nhi'eu hem. Day la phtremg phap tot nha't dg phat trign tri tu� cua tre nho. Biing each quan sat nhfrng ngtriri b(ln cung trang ](ra xung quanh, tre se dtrQ'C boi dtr&ng nang 11,l"C xii giao dan dan. Hay t;_i.o m9t moi trtiC1ng giau ngon tu cho tre Tre thiri ey nay da c6 nang 11,l"C t�p trung va higu dtrQ'C ngon tir. Si.r dieu chinh cua cac bQ ph�n lien quan de'n khi quan, khoang mi�ng t(lo dieu ki�n cho vi�c phat ra am thanh, tre c6 thg phan bi�t va dung dg phat am chinh xac. Tre cling c6 thg bi1t dau n6i dtrQ'C nhfrng tir ghep hai am tie't. Ne'u trong thiri ey nay tre vfui con bu ti gia thi vi�c dieu tie't am thanh trong khoang mi�ng chtra dtrQ'C hoan thi�n. Dieu nay phai di).c bi�t chu y vi c6 thg d6 la bigu hi�n cua tre ch�m bie't n6i. Khong nen cho tre bu ti, ng�m ti nfra trong khoang tir thang thir 8 de'n 1 nam sau sinh. N(ra cuoi thiri ey nay tre se c6 xu htr&ng hoan thi�n nang 11,l"C bi1t chtr&c vi�c n6i nang. Khoang mQt tu6i rrr6i, tre chi c6 thg n6i dtrQ'C 40 de'n 50 tir nhtrng de'n khoang 2 tu6i tre da c6 thg n6i dtrQ'C khoang 300 tir. Cung v&i d6, kha nang higu dtrQ'C nhfrng liri m� n6i cling phat trign VtrQ1: trQi ne'u tre dtrQ'C thrr(mg xuyen tro chuy�n cung cha m�. Cha m� nen tich C\fC tro chuy�n v&i con, nhrr Jue mi).c do cho con, Jue cho con an, Jue di d(lo cung con, ... Vi dv khi ti1m, m� hay co gi1ng d(ly con ten g0i cua nhfrng bQ ph�n tren cO" thg nhrr mi1t, mlii, tai, tay, chan, dau goi, ... Khi v�n dQng trong phong, c6 thg d(ly cho tre ten g0i cua nhfrng do v�t trong gia dinh. DtrQ'C khoang 5 - 6 thang sau sinh, tre co thg bi1t aau doc sach tranh (v&i S\f dii:n di1t cua ngrriri l&n) va hay cir duy tri nhrr v�y mQt thiri gian dai sau d6. Hay lam cho con mQt gia sach rieng, slip xe'p bay bi�n nhiing cuon sach da mua Jen do. Tre c6 thg lily cuon sach ma minh thich ra roi bao m� doc cho nghe. Chi1c chi1n se c6 nhfrng cuon ma cha m� phai doc di doc l(li th�t nhieu Ian nhtrng tuy�t doi khong dtrQ'C to ra chan ngan trtr&c mi).t con. Doc cho tre nghe nhieu cuon sach trong giai do(ln nay la bi quye't C\fC kY tot giup tre c6 long dam me doc sach. Theo d6, tri th ire va ltrQTig tir vi.mg ma tre thu nh�n dtrQ'C ciing ngay mQt phong phu. C6 nhieu cha m� vii:n lam trr&ng rfug khong d(ly tre tir ngfr thi tre vfui c6 thg b�t n6i dtrQ'C, n6 giong nhtr ban nang ti.r nhien ch(r khong phai la th(r c6 thg hoc va nh(r dtrQ'C. Tir d6 l(li xua't hi�n quan ni�m sai lam riing vi�c d(ly chfr khong phai Ia vi�c cua ngrriri thay, d6 Ia si.r phat trign ti.r nhien cua con ngrriri. Nhtrng S\f th�t )a nhfrng d(ra tre binh thtrCrng chi hoc dtrQ'C mQt VOn tir ngfr it Oi thi nhfrng d(ra tre song trong moi truCrng c6 tinh van h6a cao l(li dtrQ'C hoc va sti-dvng chinh xac nhfrng tir kh6. Moi trrr(mg mang tinh van h6a chinh la moi tru(mg phong phu ve mi).t ngon ngrr. ' - Cac b�c cha m� ciing nen higu riing, dg tre c6 thg nh�p vao dau mQt ltrQTig I&n tir vi.mg nhtr the' doi h6i nang l\l'C ttr duy cua tre ciing phai dtrQ'C m& r{>ng. C6 nhtr the' tre m6i b�t n6i dtrQ'C thanh tie'ng. Tie'n sy Chomsky cho r�ng: "Tre ghi nh& tir vi,rng ciing giilng nhtr ngtrc'ri l&n hQc tir m6i ngo(li ngfr v�y. Tre khong chi ghi nh& b�ng nang 11,l'C cua ey frc. Tir ngfr !Qt vao tai tre dtrQ'C phan tich, t6ng hqp nhtr m{>t chie'c may tinh sieu tile." Tre c6 kha nang thu nh�n ngon ngfr, nhat la nhfrng tir ngfr kh6, mang tinh thien b�m ma ngtrc'ri l&n khong c6 dtrQ'C. D6 la vi kha nang thu nh� va quan ly & tre ho(lt d{>ng gan d(lt mfrc 100%, trong khi ngtrc'ri l&n chi con khoang 5% ma th6i. Vl the', cha m� d(ly cho tre cang nhfeu ch fr thi tre cang ghi nh& nhfeu va thong minh hon. c6 glng dung d� tre ma'.t di slj hung thu trong giai do�n hlnh thanh chi hu&ng MQi ngtrc'ri thtrimg n6i trong giai do(ln tir 1 tu6i 8 thang de'n 2 tu6i, giai do(ln chuy€n tie'p tir tre scr sinh thanh tre nh6, la thc'ri kY tre hinh thanh chi htr&ng. D((c trung cua tre trong thc'ri kY nay la tre tach khoi cha m�, bll.t aau ti,r l�p, hanh d{>ng ti,r phat. Ne'u dtrQ'C boi dtr&ng thi tre se s&m phat tri€n kha nang ti,r l�p. Nhtrng each thfrc trtr&ng thanh cua tre thc'ri kY nay ciing rat phfrc t(lp. Cha m� nen t(lo moi truimg hQc t�p thu�n IQ"i cho tre, d€ tre ti,r ho(lt d{>ng he't tan suat cua minh. Thc'ri kY nay, tre viin chtra dieu khi€n dtrQ'C ve m(it tile d{> nhtr tile d{> suy nghi, tile d{> ch(ly, tile d{> an. C6 th€ tre da c6 th€ ch(ly dtrQ'C thanh th(lo, nhtrng vi�c qu�o trai, re phAf viin chtra dtrQ'C tilt lll.m. Cha m� nen tranh d€ tre mat di si,r hfrng thu. C6 nhieu vi�c tre nghi r�ng minh c6 th€ thl,l'C hi�n dtrQ'C nhtrng 1(1.i khong th€ thl,l'C hi�n dtrQ'C tilt nen d� gay nan long, buon chan. Vi�c mll.ng mo va thai d{> khong ung h{>, khong dong tinh can dtrQ'C giam thi€u tili da. Cha m� viin nen dong hanh cung con d€ con vfrng tin hon. Hay chu tam !ling nghe tre n6i, hay quan sat ey hanh d{>ng, phan frng cua tre va nf> 11,l'C tim hi€u xem tre muiln dieu gi. ' • ' • Nhfrng m6n do chcri v�n khong th€ thieu, gom c6 nam lo;:ti: • Thu bong: Tre rilt thich om ilp chung, t;:to cho tre cam giac hfrng thu, k€ ca khi m� tll.t di�n di ra kh6i phong. D€ chung ben c;:tnh tre se khien tre an tfun hOTI. • Do chcri phat tri€n tri tlr&ng tirc;mg cua tre: Bup be, nha cua bup be, mieng gi\, con rili - go d= gian. • Do chcri mo ph6ng cu(lc silng cua con ngirCri: b(l d1,1ng c1,1 nha bep, xe tai, o to do chcri, ... • D1,1ng C\l v�n d(lng: xe ba banh, xich du, cau truQ'I:, cau thang, b;:tt lo XO lo;:ti nho, qua bong. • Do chcri phat tri€n tri tu�: B(l do xep hinh, b(l do chcri lll.p ghep xe tai, kinh !up va nam ch am. Khong nen chi cho tre nghe am thanh phat ra tu may m6c, hay tro chuy�n v6i tre Cai g9i la am thanh may m6c la nhfrng am thanh dirge phat ra tir ti vi, radio, bang cat set, loa, dan may am thanh, ... Neu tre nghe nhfrng am thanh nay nam, sau tieng mi\i ngay, tre se thich frng v&i am thanh may m6c ma khong con phan frng chinh xac v&i nhfrng tieng n6i cua cha m� nfra. DI nhien khong phai la cam tre tuy�t dili khong dirge nghe nhlfllg nghe ca ngay se gay nen nhiing anh htr6ng rilt 16n trong vi�c giao tie'p cua tre nhtr tre khong thg giao tie'p dtrQ'C v6i ngtrOi khac hoi).c thtrimg xuyen tl,I' l�m b�m n6i m(\t minh. Cha mng thi).t d€ tro chuy�n v6i tre, k€ chuy�n cho tre nghe, thtrimg xuyen va day du. Nhtr vi).y tre ciing se cam nhi).n dtrQ'C tinh yeu thtremg cua mng nao cua tre chtra dtrQ'C d(ly chfr. Cha mc ch fr cai bdng vi�c ke't hqp gifra vi�c choi, dc;>c chfr va ve tranh. Dan d'an tre se ghi nh& dtrQ'C toan b(\ bang chfr cai, dan da c6 th€ danh van nhiing tir dem gian. Vi�c d(ly db nay chi d(lt ke't qua cao nhilt khi dtrQ'C thl,l'C hi�n lien tl,lc, hang ngay. ThOi gian ap dvng cho mbi Ian khong nen qua dai. Ban aau chi khoang hai, ba phut sau d6 tang dan Jen nam phut mbi tan. Ne'u tre thich thu v6i cac con chfr thi c6 th€ keo dai them thOi gian, dan dan, tirng chut m(lt. Nhilt dinh khong dtrQ'C t(lo cho tre phan (mg tieu C\l'C doi v6i con chfr. Nhtr vi).y, & d(l tu6i 1 - 2 tu6i, cha mi th(r. Tre se khong chiu ngoi yen m(\t giay nao. Ngay ca khi ngoi an com hay khi ndm ngli, tre cung vii:n vi).n d(lng khong bie't m�t m6i. Nang 11,l'C vi).n d(lng cua tre thi).t S\I' manh li�t va la nang 11,l'C sinh ton chinh dang. Cha mc ti).p nay & tre, thi).m chi con nen phat trign hem nfra. Nuoi d(ly tre hai tu6i can chu y ba dieu Cl,l'C ey quan trc;>ng la vi).n d(\ng, ngon ngfr, nhiing k5' nang dem gian can thie't. Di b9 th�t nhieu la mon hc;>c hang ngay ' Vi).n d(lng la ho(lt d(lng khong th€ thie'u v6i S\I' phat tri€n cua tre. Ngay tir khi sinh ra, ne'u khong d€ cho tre phat tri€n nhiing k5' nang vi).n d(\ng cua chan va tay, tre se khong phat tri€n dirc;rc tinh tich C\fC, se chfrng 1(1.i ho(ic phat tri€n theo hir6ng tieu C\fC. Ngay tir khi tre m6i dirc;rc 1,5 tu6i, hiiy cho tre di quiing diremg dai nhilt co th€. Neu cir cong tre ho(ic cho tre ngoi tren xe d�y, tre se milt d'an nang 11,l'C di b('>. Di b('> hang ngay chinh la bir<'rc d'au tien d€ tri niio tre phat tri€n thong minh, ngo(li hinh can doi. Dirc;rc sfr d1,1ng CO" th€ minh d€ v�n d(\ng th�t nhieu dem 1(1.i tinh th'an khoe khoiin cho d(ra tre hai tu6i. Neu cha m� kim nen nhu c'au do thi S\f phat tri€n toan di�n iY tre cUng se bi kimhiim. Khi cho tre di b(\, khong chi d(ly tre di tren diremg bdng ph�ng ma con nen thfr thach tre tren ca diremg doc, c'au g1\, c'au thang, nhay bdng hai chan, nhay Jen nhay xuong b�c th'em, ... M� co th€ choi tro nem bong d€ tre ch(ly theo nh(it bong. Ban d'au tre se ch(ly theo diremg bong Ian nhirng sau viii !'an, tre se biet quan sat va chQn ra do(lll diremg ngll.n nhilt. Vi�c di 1(1.i, ch(ly nhay cUng c'an co keho(lch ro rang. Khoang each ban d'au chi khoang 3 met, sau do C\f Ii xa d'an, !en 10 met roi 15 met. Den 2 tu6i, bll.t d'au cho tre doc toan b(\ sfrc 11,l'C d€ ch(ly. Co th€ cho tre ch(ly nhay, di 1(1.i tren tilm b�t lo xo d€ tre hQc each lily thang bfug m(\t each kheo leo. ThC1i ky min cam v&i ngon ngu nh�t cua tre CUng nhir v�n d(\ng, nhu c'au ngon ngfr cua tre cUng c'an ho(lt d(\ng het cong suilt. 2 tu6i la thCri kY d(\t pha ve m(it ngon ngfr iY tre nhirng den khoang 2 tu6i rum, kha nang d(\t pha nay 1(1.i d'an bien milt. Do do, thCri kY tir 2 tu6i den 2 tu6i 6 thang dirQ"C xem la VO cung quan trQng. Th(ri ey nay, tre khong con tiep nh�n ngon ngfr CUa tre SO" sinh nfra vi ngon ngfr CUa tre SO" sinh chinh ]a nguyen nhan can tr& S\f tiep nh�n ve m(it ngon ngfr CUa tre. Khi tre con nho, cha m� v�n thiremg n\fllg tre bdng each noi d� thir=g nhir "Ton (Con) yeu ng\I d�y roi a?'', "Con co doi hong (khong)?", "M� yeu ton nhll.m!", "Yeu con che (the')!", - ... Nhirng chinh each noi nay dii t(lo cho tre thoi quen phat am khong chinh xac. Cac Joi nhir nh'am Ifin 3.m ''c'' vit "t'', ''kh'' va ''h", ''th" va ''ch'', "I" vit ''nh'' it dlra tre nito tranh kh6i nhUTig cha m� nen co S\f uon nll.n, sfra chfra ngay tir khi tre bll.t d'au b�p b�. Cha m� nhilt djnh phai tro chuy�n v6i tre bdng ngon ngfr chinh xac nhilt. Tro choi tot nhilt ve ngon ngfr la tro gQi ten cac b(\ ph�n tren CO" th€ ngirCri, cac do dung trong nha, ... Cha m� co th€ dan d\l"Ilg tro choi theo nhfrng each khac nhau. Hom nay m� co th€ hoi tre xem "Do v�t nao trong phong co mau do?" va d€ con gQi ten cua nhfrng do v�t mau do Jen. Ngay mai, m� c6 thg hoi: "Cai gi bil.t dau bdng chfr "t" con nhi?", r'oi dg cho tre tra !bi nhfrng dcip an nhtr: ''tti", ''tl.l'Cmg", ''tay'', "t6c'' , ... TrO choi nity c6 thg choi khi tre di tren dtr<'mg, di d1.10 bi;\, Jue dc;>n d�p nha ell-a, ... each choi nay c6 thg ket hc;rp vira cho tre hc;>c tir vi.mg vira hc;>c mau site, hinh d(lllg, kich thtr6-c 16-n nho. Mua sach cho con vfin la ho(lt d(\ng tich C\l"C can dtrc;rc duy tri. Khi tre 2 tu6i, khong chi cho con dc;>c sach tranh ma m� ciing nen dc;>c sach cho con nghe. Neu tre muon thi m(\t ngay du 5 hay 10 cuon, cha m� ciing vfin nen dc;>c cho tre nghe nhtrng vfin can c6 chc;>n lc;>c. Dc;>c di dc;>c l1.1i nhfeu Ian m(\t cuon sach ma tre thich ciing la m(\t phtrcmg phap hfru ich. Cha m� ciing nen nghi den vi�c t�g tre nhirng m6n qua cao quy hem nhtr nhirng t�p thcr ch�ng h(ln. Nghe thcr la each dg tre cam nh�n dtrc;rc S\l" thu vi ey di�u cua ngon ngfr. Khong nen di).t ni).ng van ae phan tich tirng cau tirng chfr, giai thich tirng chut m(\t n(\i dung va cai thu vi cua cau chfr, ma hay dc;>c di dc;>c l1.1i nhfeu Ian, t1,1" nhien tre se ghi nh6-dtrc;rc. Vi dv cha m� c6 thg mua tuygn t�p dong dao cho tre, nhfrng bai thcr danh cho thieu nhi cua Tran Dang Khoa hoi).c Ph(IID H6. Tuy tirng hoan canh, cha m� c6 thg lga chc;>n nhirng bai hay roi dc;>c cho tre nghe. Chil.c chil.n tre se rat thich thu v6i van di�u trong thcr ca day. Ngoai ra, nhfrng cau chuy�n c6 tich dan gian ciing se boi dtr&ng tam hon tre. Tru6-c khi di ngu ciing dirng quen dc;>c sach tranh cho tre. Thfr ma tre 2 tu6i muon biet nhat do la nhfrng S\l" V�t trong CUQC song hang ngay va moi quan h� nhan qua gifra Chung. Moi quan h� nhan qua nghe c6 ve cao sieu va khong phu hc;rp v6i tre nhtrng th\l"C tel1.1i C\l"C kY dcm gian nhtr ch(IID vao lo str6i va bi bong. Neu tre ch1.1m tay vao lo str6i, cha m� hay n6i v6i tre rdng: "Con khong dtrc;rc s<'r vao lo str6i khi n6 dang chay. Con se bi bong day!" -- Co bil m� khi gi).p canh trrQ'llg ay l(li noi: "LO srr6i nay hrr qua! Lilm bong tay con yeu r'oi." Cung co bil m� khi tay con bi thrrOTig vi k�p vilo ell-a thi miing cai ell-a: "Chira nay, cai ell-a lilm dau tay con yeu." each noi do se khie"n tre khong nh�n ra dU'Q'C chinh xac moi quan h� nhan qua Va khong CO dU'Q'C each suy nghi dung diin ve S\f V�t. M(\t tinh huong Cl,l thg drr&i day se giup cac b�c cha m� higu hOTI ve n(\i dung nay: - M(\t d(ra tre dang choi bong bong khoc toang Jen vi qua bong Ian vilo g�m girr(mg mil khong lay ra drr<;rc. NgrrOi m� dang b�n r(\n thay v�y m&i quat con: "Khoc cai gi mil khoc. Co nin ngay khong thi baa". D(ra tre rui than cilng khoc to hOTI. Tinh huong nay chiic h�n da xay ra khong it nhll'Ilg do l(li lil sai lam, lil lieu thuoc d(\c klm ham tili nang vil tinh each cua tre. Thay vi miing m6 con, ngll'Oi m� nen h6i xem t(li sao con khoc roi noi nhfrng IOi dong cam v&i tam tr(lng cua con nhrr "Qua bong Ian vilo g�m girr(mg con khong lay ra drr<;rc phai khong? V�y lay no ra lil drr<;rc roi" vil giup con lay ra. Do lil each tot nhat. Lan sau, tre se bie"t each bigu hi�n tam tr(lng cua minh bii.ng IOi noi, ch(r khong phai Iil khoc nhrr "Qua bong Ian vilo g�m girr(mg roi, m� lay ra cha con." Vl the", cha m� nen d(ly cha tre th�t nhieu tir ngfr bigu thi moi quan h� nhan qua trong thOi ey 2 tu6i nay. Chung rat can thie"t cha tre phat trign nang lvc trr duy, suy m chinh xac ve Juan thrr(mg d(IO Jy. Th(ri gian nay cha m� cling nen cho tre ]am quen v6i ch fr viet, va khcri d�y S\f quan tam, thich thu cua tre v6i ch fr viet. Vi�c tre dc;ic drrgc chfr tir khi 2 tu6i la di'eu tuy�t vOi. Ngay ca khi 1 tu6i hay m6i chao dOi, tre cling c6 thg nh& drrgc chfr. C6 nha nghien cfru cho rdng tre thich thu v6i each nh& ch fr hOTI la nh& vi�c tro chuy�n. Tre chrra thg b�t n6i drrgc vii:n c6 thg dc;ic drrgc chfr. M� hay thU-dc;ic chfr roi bao tre lily tilm the c6 viet chfr d6. Neu tre nh�n ra drrgc chfr d6, tre c6 thg lily chinh xac tilm the va c6 thg dc;ic chfr roi. Vi�c nh& chfr c6 thg lam thay d6i cilu t(lo b(\ nao cua tre, nhilt la thay d6i rilt nhi'eu v'e chilt & nao b(\. Du tre c6 bi t6n thrrOTig v'e nao b(\ thi cling nen bll.t aau tir khoang thOi gian nay, hay d(ly tre dc;ic va nh& chfr, trr duy cua tre chil.c chil.n se sang sua hOTI. Cac ket qua di'eu tra, nghien cfru da chi ra rdng nao b(\ cua nhirng d(ra tre nh& chfr tot se hOTI h�n nhirng d(ra tre chrra nh& drrgc chfr gilp 3 - 4 Ian. Khong it trrrimg hqp nhirng tre bi t6n thrrOTig nao b(\ CO thg dc;>c dU'Q'C trOTI tru ca CUOn sach va dfrng dau l&p tigu hc;>c nh(r dU'Q'C hc;>c chfr s&m. Di'eu nay se kh6ng thg d(lt drrgc neu tre khuyet t�t nao hc;ic chfr sau sau tu6i. Neu cha m� kh6ng biet t�n d1.1ng thOi kY mii:n cam v6i ng6n ngfr nay, thi vi�c thay d6i v'e chilt cua nao b(\ tre se tr& nen kh6 khan hOTI. Dg tre thich thu v6i cac con chfr hOTI, hay dan !en trrimg nhirng t<'r giily c6 ghi ten tre, roi dc;ic di dc;ic l(li nhi'eu Ian cho tre nghe. Hang ngay, cha m� nen d(ly tre chu y den chfr cai tren cac nhan san ph�m va tieu de cua cuon sach, roi d(ly tre each dc;ic chfr d6. Thinh thoang cling nen lrrQ'Ill nhi).t nhirng tir trong sach, bao, va h6i tre. Vira di drrimg vira chi cho tre cac chfr tren bign hi�u va dc;ic cho tre nghe. Cfr nhrr the hay d(ly tre each SU d1.1ng nhirng tir ngfr dOTI gian ma tre thrrimg hay nhin thily, d6 chinh la phrrOTig phap d(ly tre dc;ic chfr tot nhilt. ' Cho tre cd h9i lam th�t tot nhung vi�c xung quanh mlnh Ba di'eu drr6i day lien quan t6i vi�c d(ly cho tre nhirng kY nang dOTI gian dg phat trign tai nang cho tre. Tre 2 - 3,5 tu6i thrrimg c6 mong muon lam tot nhilt nhirng vi�c xung quanh minh. Neu higu drrgc di'eu nay, cha m� se nu6i d(ly tre thanh con ngrrOi xuilt site. Nhirng vi�c nhrr ma tay, bu(\c day, dong cue, du tre lam c6 !au la thi cha m� cling hay cfr dg tre ti.r lam. Hang ngay, nen gianh thOi gian d(ly tre each lam m(\t so vi�c, chll.c chll.n sau nay cha m� se nh�n l(li nhirng ni'em vui. Neu tre ham hc;ic h6i va c6 thg lam tot m(\t vi�c, thi y muon cua tre drrgc th6a man va se c6 them ni'em tin. Tirng ngay, tirng ngay, tre se tru&ng thanh them rilt nhi'eu. Ngrrgc l(li, neu luc nao cha m� cling quen tay lam mc;ii vi�c cho tre thi S\f tru&ng thanh cua tre se ch�m l(li. M� nh�n ma tay giup con se khien con kh6ng drrgc luy�n t�p tinh nhii:n n(li, sau nay, tre se kh6ng cho m� ma tay nfra hoi).c c6 nhirng hanh d(\ng phan khang. Hay cho tre cO" h(li giup cha m� lam cac c6ng vi�c nha nhrr !au ban, lily do v�t theo yeu cau, ma bat nhi.ra (v�t kh6 v&), ... Cho tre t�p lam th�t nhi'eu vi�c, cang nhi'eu cang tot. Khi tre hoiln thilnh m9t cong vi�c nilo d6, nen khen ngQ'i tre th�t nhfeu vii. truy'en cho tre si,r ti,r tin - day la di'eu VO cung quan tr9ng. Ki! ca vi�c tre lam chU'a tot thi cha ffi'i' cung can khen ngQ'i, c6 nhi.r v�y tre m&i ti,r tin vilo vi�c minh lam vii. Ian sau co gil.ng hon. M.,, lam hilnh d(>ng srra sai cho tre ngay tru&c m(it tre la phi.rong phap d(ly con ilu tri nhilt. Du tre hilnh d\>ng nhi.r the' nilo cung tuy�t doi khong di.rQ'C che trach tre. Nhi'eu bil m"' viin thi.rimg lam di'eu d6 nh1im triln ap si,r phan khang cua con tre nhi.rng l(li khie'n tre thily khong con hfrng thu lilm gi. Hay khen ngQ'i tre du d6 chi la m9t vi�c nh6 nhoi. Diing chi vi m9t each lam ch= dung cua tre mil thieu dot si,r ti,r tin trong tre. Bi quye't nuoi d(ly tre thilnh cong chi g6i g9n trong m9t chfr la "KHEN". Ngi.rQ'C l(li, each nuoi d(ly tre thilt b(li cung chi c6 m9t chfr "CHE" mil thoi. CJ dQ 2 tu6i, cha ffi'i' hay d(ly cho tre thoi quen srra SO(ln, slip xe'p do d(IC xung quanh. Hay di,rng m9t gia gi'\ cilt do d(lc gan tam v&i cua tre vii. quy djnh vi tri cilt tiing m6n do choi. Ban dau, dan bang dinh cac milu do, xanh da trCri, vilng, xanh l1,1c !en vi tri d6 vii. dan bang dinh cung milu !en do choi di! tre ghi nh& dan dan. Sau m9t thCri gian, tre se hinh thilnh th6i quen slip xe'p do choi g9n gang sau khi choi. Vi�c cilt d9n do choi se tr& thilnh ni'em thich thu VO cung cua tre. Cha ffi'i' nen d(ly tre each srr d1,1ng thilnh th(lo doi tay. B6i vi ne'u tre khong srr d1,1ng thanh th(IO doi tay thi nang ]i,rc CUa tre Se CO khuynh hi.r@g phat trii!n ch�m. Phai d(ly cho tre dung dua t1'r khi 2 tu6i. Hay cho tre choi tro n(ln dilt theo hinh thu v�t miiu nilo d6 nhi.r qua tao, qua dau, ... Cha m"' nen hi.r&ng diin tre n(ln nhfrng chi\ loi the' nilo, n(ln chi\ lorn ra sao. C6 nhi.r the' m&i boi di.r&ng dtrQ'C tri ti.rang ti.rQ'Ilg vii. quan sat cua tre vii. di! tre srr d1,1ng doi tay kheo leo. Mon do choi tot cho tre trong giai do(lll nay la nhfrng m6n do giup phat trii!n nang li,rc ti.r duy vii. kY nang cua tre nhi.r tro xe'p nhil, !lip ghep xe tai, ghep tranh, ... Nhfrng m6n do choi c6 may m6c ti,r d(>ng chi lilm th6a man si,r hilo hfrng nhilt thCri cua tre mil khong boi di.r&ng dtrQ'C nang li,rc ti.r duy cung nhi.r phat tri€n kY nang cho tre. Thay vi b6 ra m9t m6n ti'en 16-n mua nhfrng m6n do choi dlit ti'en, m'i' hay choi tro phan lo(li h(lt di\. M'i' lily bon lo(li h(lt di\ v&i kich thi.r&c 16-n nh6, milu slic khac nhau, h(lt to, h(lt be, h(lt milu den, h(lt milu xanh, ... mi'\i lo(li 10 h(lt roi cho chung vilo m9t bat vii. cho tre nh(it nhfrng h(lt db cung lo(li cho vilo cung m9t bat. Khi tre phan lo(li dtrQ'C cac h(lt di\, hay di! tre k.,,p nhfrng h(lt db be xiu d6 vilo gifra hai ng6n tay cai vii. ng6n tr6, sau d6 m&i di.ra vilo coc. Vi�c boi di.r&ng nang li,rc cam nlim do v�t b1ing ng6n cai vii. ng6n tr6 cung can dtrQ'C ren luy�n trong - thCri kY man cam nay. ? ? Tre 2 tuoi th�t dang sq! Lam sao de vling va cha m� phai giup dfr con trong giai do1.1n 50% tv l�p nay. Tre 3 tu6i se muon t\l" lam hilt cfr vi�c gi ma kh6ng muon nher den m� vi muon th€ hi�n y chi cua minh. Nhi'eu cha m� kh6ng biet ma vc)i cho rAng tre kh6ng nghe !Cri va c6 y chong doi. Can nhin nh�n d6 la giai do1.1n tre c6 chu kien rieng, muon th€ hi�n cai t6i 1\1" l�p cua minh va c6 th€ tach ra kh6i m�. Khi tach kh6i m� ciing la khi tre c6 th€ tich liiy dtrQ"C nhi'eu kinh nghi�m phong phu hOTI. Cha m� hay vui mfrng vi di'eu d6 va giup dfr, t1.10 di'eu ki�n tich C\l"C cho con trong qua trinh tach m� d6. Di'eu quan tr<;>ng nhilt la cha m� phai truy'en tinh yeu thtrOTig sau d� cua minh den con. Chinh nhfrng tinh cam d6 se cho tre c6 them long tin va m(lllh me hOTI. D€ lam dtrQ"C vi�c d6, kh6ng phai la cha m� d€ con choi mc)t minh, ma la choi cung con. Tru6'c khi d€ con choi vm nhfrng dfra tre khac, cha m� phai trao cho con th�t nhi'eu kinh nghi�m qua nhfrng Ian choi & nha. Nang l\fC xa giao ciing dtrQ"C gay d\l"Ilg qua moi quan h� gifra hai m� con. Cha m� nen dtra con ra ngoai tiep xuc vm m6i tru(rng xung quanh th�t nhi'eu d€ tre tich liiy them nhi'eu kinh nghi�m th\l"C te. Di nhien, tre 3 tu6i chtra th€ 1\1" tich liiy dtrQ"C kinh nghi�m neu kh6ng c6 sv djnh htr6ng cua cha m�. Vi dv nhtr khi dtra tre den VU"Crn thu, thuy cung, di bi€n, !en nui, tm nha ga, sieu thi, crra hang rau, hi�u sach, th tr vi�n, ... hay ket hqp n6i cho tre nhfrng khai ni�m dung, nhfrng djnh htr6ng phan ti ch va t6ng hqp sv v�t sv vi�c d€ t1.10 ti'en d'e cho qua trinh ttr duy. Cung vm vi�c d€ tre trai nghi�m th�t nhi'eu, cha m� ciing can phai nghi tm vi�c t(lo di'eu ki�n cho con thu ho1.1ch dtrQ"C von tir V\l"Ilg phong phu. C6 nhtr v�y tre mm c6 th€ trinh bay l1.1i nhfrng di'eu tre da trai nghi�m dtrQ"C. Khi c6 th€ hi€u, bi et va suy nghi v'e sv v�t sv vi�c nao d6 la khi tre c6 th€ bi€u hi�n n6 bfug ng6n tir tn'ru ttrc;mg, va ngtrQ"C l1.1i, tre c6 th€ mtrCrng ttrc;mg bAng hinh anh v'e th€ nghi�m do tU-ngon tU-. M1,1C dich cua vi�c trai nghi�m CUQC song chinh la d€ phat tri€n nang 11,l'C tll' duy. Khi nang 11,l'C tll' duy nang cao, nang 11,l'C nhi).n thfrc va cac khai ni�m & tre ciing dU'Q"C hinh thanh. C6 th€ coi day chinh la phrrong phap chinh yeu d€ phat tri€n nang 11,l'C ru duy. , ' Giai quyet '' co'n khit'' ngon tu bang vi�c tro chuy�n va d<;>c sich tranh cling tre Th(ri ey 3 tui\i, tre mang m\)t "con khat" miinh li�t ve ngon ngfrv&i Sl,l"tru&ng thanh Vll'Q1: tr\)i ve nang 11,l'C ngon ngfr ke thl'ra tir thOi ey 2 tu6i. Day la thOi ey tre c6 nang 11,l'C ghi nh(r ngon ngfr sieu vi�t nha't trong dOi, vi the, cac bi).c lam cha lam m� phai nghl den vi�c d(ly con nhieu tir ngfr nha't c6 th€. Vi).y lam each nao d€ c6 th€ phat tri€n nang 11,l'C ngon ngfr & tre? Quan trc;>ng nha't la hang ngay, cha m� phai tro chuy�n v&i tre thi).t nhieu. Cha m� phai sU- d1,lng thfr ngon ngfr chu�n xac va cau chuy�n dU'Q"C n6i phai CO cot truy�n lien ffi(l.Ch, d€ tre CO th€ tll' duy mang tinh ly lui).n drrgc. Cha m� khong drrgc phep miing con: "Con yen li).ng di nao." Thay vao d6, hay n6i: "Con yen li).ng di nao. Vi m� dang nghe di�n tho(li'', d€ tre hi€u drrgc ly do phai gifr yen li).ng. Cha m� nen thrrimg xuyen sU-d1,lng each n6i c6 chu de, c6 quan h� nhan qua nhrr: "Hay cam theo 6 di con, vi horn nay d\l" bao thOi tiet la c6 mll'a da'y." Ngay ca v&i nhfrng tir kh6 hi€u m\)t chut, neu cha m� thrrimg xuyen n6i, tre cling c6 th€ nh(r dU'Q"C va den m\)t ngay nao do, cha m� Se phAf ba't ng(r kinh ng(IC khi tre SU d1,lng thanh th(lo nhfrng tir kh6 d6 trong m\)t hoan canh thich h<;rp. Tre thi).m chi c6 th€ hc;>c drrgc ra't nhieu tir ngfr tir cha m� khi cha m� khong d€ y den. Nen neu cha m� thrrimg xuyen sU-d1,lng nhfeu tir ngfr chu�n xac, nang ll)'C ngon ngfr cua tre se ra't phat trign, ngirQ'C I:i.i, ne'u sIT d1.1ng ngon tir khong dung ml)'C, cl)'C doan, ho�c SIT d1.1ng ngon tir don di�u, ngheo nan, si,r phat tri€n tri tu� cua tre se ch�m l(li. Ngoai each tro chuy�n v&i con ra, cha m� hay dQc cho con nghe th�t nhfeu sach tranh. Tre ra't thich nghe cha m� dQC sach tranh da'y, mi'ii ngay cha m� hay dQC tir 5 de'n 10 cuon sach tranh cho tre nghe. Khi tre 3 tu6i, hay t(lo th6i quen d= tre de'n thrr vi�n, cho tre drrQ'C li,ra chQn nhfrng cuon sach chung thich va mrrQ'Il v'e. Tre c6 th€ higu drrQ'C n\)i dung cua ra't nhi'eu tir ngfr bfug vi�c dQC sach. Cung v&i d6, cha m� hay khcri d�y ni'em quan tam dam me ngon ngfr & tre. Khi c6 si,r quan tam manh li�t v&i ngon ngfr d6, tre c6 thg ghi nh& bang chfr cai ra't nhanh va dQc drrQ'C sach m\it each I= !oat. Hi�n nay, & Nh�t Ban, tim kie'm m\it dfra tre 3 tu6i c6 thg dQc I= !oat dU'Q'C sach la vi�c ch�ng c6 gi kh6 khan ca. Giao Sil' Friedrich Ruckert cua D(li hQc Munchen, la cO- d'au cua n'en giao dt.1c s&m & Dfrc chu trrrong r�ng: Can cfr tren ca s& so li�u mang tinh tam ly hQc chfrng thl,l'C, bll.t d'au tir khoang 2, 3 tu6i tre da bie't dQC bie't vie't, va nen d(ly tre trong th(ri ey nay ]a tot. Them nfra, ong cling c6 y kie'n v'e th<'ri gian hQc toan cua tre. Theo ong, th<'ri kY tot nha't cho vi�c hQC khong phai la 5, 6 tu6i, ma la 2, 3 tu6i. Ne'u trong th<'ri kY nay, tre khong hQC t�p ma chi chcri thi CO' h\)i phat tri€n Se kem di. Hay ren cho tre th6i quen dQc sach tranh hang ngay cung cha m� ngay tir khi 6 thang tu6i, de'n khi drrQ'C s tu6i, tre se ti,r khll.c c6 hfrng thu v&i chfr vie't. Ne'u cha m� n6i v&i tre: "Cuon sach nay c6 ra't nhi'eu cau chuy�n thu vj. Nhll'llg giO- m� dang b�n qua, khong thg dQc cho con nghe drrQ'C. Ne'u con c6 th€ ti,r dQc drrQ'C thi tot qua." Chll.c h�n tre se c6 y muon ti,r minh dQc. D6 la each tot nha't d€ khcri d�y ni'em dam me v&i chfr vie't siin c6 trong d'au tre. NhO- d6, tre se ghi nh& drrQ'C nhi'eu ch fr cai hon. Nang 11,l'C dQc va vie't da phat trign ngay tir nho nhrr v�y se giup nang cao nang 11,l'C ill duy cua tre, d6 la canh CITa brr&c ra the' gi&i r\)ng 16-n hon. Cha m� hay boi drr&ng niing 11,l'C ly giai nhfrng hi�n tll'Q'Ilg tren the' gi&i ma tre chrra thg ti,r minh trai nghi�m thong qua nhfrng cau chuy�n k€. Tie'n si ngir<'ri My Johnson O'connor tirng n6i: "Nang 11,l'C SIT d1.1ng tie'ng m� de se cho bie't si,r cao tha'p cua dja vj xii h\)i, va it nhi'eu thg hi�n mfrc thu nh�p. N6 cling th€ hi�n ca thanh tich hQc t�p & tru6-ng." Cha m� hay xem vi�c d(ly con nang 11,l'C dQc sach giong nhrr t�g cho con m\it bao v�t vo gia. Bll.t aau boi drr5ng th6i quen dQC sach nay khi tre tron 6 tu6i la m\)t vi�c qua kh6, bll.t aau tir 3 tu6i thi mQi thfr Se don gian Va d� dang hon ra't nhi°eu. Lo(li sach nao phi't hQ'P v6i tre 3 tu6i? Nhfrng cuon sach c6 n(>i dung lien quan cle'n ma quai la khong clrrgc. Nhfrng cuon sach CO chu at\ gan glii v6i tre, nhfrng cau chuy�n CO lien quan ae'n CUQC song sinh ho(lt hang ngay la 11,l'a chon hang clau. Thl,l'C te', cha m"' c6 th€ cho tre t1,I' chon nhfrng cuon sach ma tre thich & thrr vi�n. Khong phai qua lo ling v� t�t n6i lip cua tre Vao cl\> tu6i 2,5 - 3,5 tu6i, tre thrr<'mg xua't hi�n hi�n trrQ'llg n6i Iiip nhll"Ilg cha m'i' khong can phai qua lo Iiing vi d:i'eu cl6. Nghien cfru cho tha'y clay la hi�n trrQ'llg t\I' nhien khi trung khu ngon ngfr clrrgc co clinh & vj tri nao cl6 trong ban cau niio tre. Vao khoang thOi gian xac clinh tay thu� cua tre, vi�c n6i Iiip se tl,I' nhien bie'n milt. Ne'u qua a€ y t6i cli'eu nay va co tinh sll-a ti'tng tir ti'tng ch fr cho tre, thi vi�c n6i Iiip cang tr& nen nghiem tr0ng hem vi n6 clii tr& thanh y thfrc cua tre. Vi the', tot nha't la cha m"' nen coi cl6 la chuy�n binh thrr<'mg, nhrr khong h'e c6 chuy�n gi xay ra. Trong thOi ey nay biit clau d(ly ngo(li ngfr cho tre la tot nha't Tir 3 - 6 tu6i, tre c6 nang 11,l'C ghi nh& ngon ngfr m(lllh me va tuy�t vOi nha't trong clOi. Day chinh la thOi kY ly ru&ng a€ biit cl'au d(ly ngo(li ngfr cho tre. ve vi�c d(ly ngo(li ngfr cho tre trong thOi kY nay, h0c gia Stern cho rli.ng: "M9t !Qi ich khi h0c ngo(li ngfr trong giai clo(ln nay la n6 tie'n hanh song song v6i vi�c h0c tie'ng m"' de, do cl6 each h0c tie'ng nrr<'rc ngoai cling giong nhrr tie'ng m"' de thoi." Ngoai ra h0c gia v'e sinh ly niio b9 Leopold cho rli.ng: "Hoc ngo(li ngfr biit clau tir 10 tu6i khong phai la vi�c khong th€, nhll"Ilg ra't kh6 a€ a(lt clrrgc thanh tich tot vi n6 la hanh cl(>ng phan sinh ly." D(ly ngo(li ngfr trong thOi kY tir 3 - 6 tu6i - thOi kY tre thanh thvc v'e m(lt ngon ngfr - la hQ'P ly va khoa h0c nha't. ThOi kY nay, khi nghe ngo(li ngfr, tre c6 th€ nh�p tam clrrgc m9t each chinh xac v'e tir Vl,l'Ilg va ngfr phap giong nhrr ban nang sinh ly. Chung clrrgc ca't gifr vao vi'tng y thfrc ti'em fu, sau nay du khong h0c ngo(li ngfr nfra, thi vai nam sau, tre viin c6 th€ phat am chinh xac. Hiiy thU- trai nghi�m, cac b�c phv huynh se tha'y tre hoc ngo(li ngfr clcm gian nhrr the' nao. M\>t Ian tren tau cli�n, toi c6 n6i chuy�n v6i m9t ngU"Oi phv nfr va clrrgc k€ l(li cau chuy�n the' nay: "Hoi toi h0c cilp ba, c6 m9t ngU"Oi b(lll phat am tie'ng Anh ra't chu�n, thanh tich tie'ng Anh cling ra't tot. NgU"Oi b(ln a'y clii ci'tng cha m'i' song & My tir khoang 3 - 5 tu6i roi. Trong l&p toi c6 m9t b(ln quoc tich Han Quoc nhll"Ilg n6i tie'ng Nh�t C\l'C kY troi chay, nghe err nhrr ngU"Oi Nh�t n6i. Luc cle'n nha b(ln a'y choi, toi ra't ng(lc nhien khi m"' b(lll a'y phat am tie'ng Nh�t khong tilt I.im, hay ng.ic ngfr, trong khi ba m� & Nh�t !au hon. Di�u d6 chfrng to khong phai cfr & Nh�t !au thi c6 thg n6i gi6i dtr<;rc tie'ng Nh�t nhi!" Tir hai vi d1,1 tren toi cang tin ru&ng vao tam quan tr9ng cua vi�c d(ly tre hQC ngo(li ngfr trong giai do(lll nay. Neu chi cho tre ch di thl se khong tot cho qua trlnh trubng , , thanh Khong it ngtrOi n6i riing d(ly tre hQc chfr, toan hQc, tie'ng anh ngay tir khi con nh6 la lam kh6 tre, chi cha tre choi thoi se tilt hon. Nh=g toi ch:ic ch.in riing chi cha tre choi nhtr the' se t(lo anh hu&ng xilu de'n S\l" phat trign cua nao tre va qua trinh hQC t�p sau nay. De'n 3 tu6i, nao cua tre da phat trign hoan thi�n khoang 60%, de'n 6 tu6i la da hoan thi�n khoang 80% roi. B:it aau hQC khi 6 tu6i, khi nao b9 cua tre da hoan thi�n, chilt ltrQTig nao b9 ciing da djnh hinh, nhfrng ne'p nhan tren b� m�t nao da 6n djnh, thi vi�c thay d6i va nang cao chilt ltrQTig nao b9 la di�u khong thg. Con b:it dau & quang 2 - 3 tu6i, nao b9 cua tre dang hinh thanh nhfrng ne'p nhan VU"Q1: tr\>i, nao se phan (mg tilt v&i vi�c hQc, chilt ltrQTig te'bao than kinh ciing dtrQ'C nang cao. Vi�c hQc t�p trong khoang thOi gian nay, khong chi don thuan la thu n(lp tri th(rc ma con la nang cao chilt ltrQTig te'bao than kinh CUa nao bQ dg vi�c hQC sau nay tr& nen d� dang hon. Toi nghi cac b�c cha m� can bie't riing, thOi ey tilt nhilt dg d(ly tre la khoang o tu6i. Nao b9 tre trong giai do(ln tir o - 3 tu6i, ne'u dtr<;rc giao d1,1c dung bai ban thi tre se phat trign dtrQ'C til chilt mang tinh thien tai. ThOi kY tir 3 - 6 tu6i la thOi kY tie'p theo, ne'u dtrQ'C giao d1,1c thich h<;rp thi til chilt cua tre ciing dtrQ'C phat trign rilt m(lnh me. Con de'n khi tre hon 6 tu6i, du vi�c ren luy�n c6 tilt de'n dau ciing khong thg khoi d�y nhfrng til chilt thien tai da danh milt tru&c d6. Trang thOi kY nay, cha m� da c6 thg d(ly tre choi cO- tu&ng, tre se c6 ntr&c cO- khong thua kem gi nguOi l&n ca. Nhi�m V\l dau tien trong qua trinh giao d1,1c la hay d(ly cho tre nhfrng kY nang thien b�m, nhfrng nang 11,l'C tiem fu nhu nang 11,l'C ghi nh&, nang 11,l'C tu duy, nang 11,l'C vi).n d\>ng, nang 11,l'C h\>i hQa, ... va t(IO m\>t moi truemg tot nhilt cho tre phat trign nhfrng ey nang do. Diiu bie't dieu d6 nhung nhieu cha m"' 1(1.i phng gi se khie'n nang 11,l'C cua tre cfr li).ng le bi thui ch9t m9t each Jang phi. Cung c6 ngum Jen tie'ng cho rdng: "Vito thm kY tre 2 - 3 tuili, dl'rng d(ly tre qua nhieu nhu the'. De'n khi vao 16-p m\>t, tre ciing se giong nhu nhfrng dfra tre binh thuemg khac thoi." Thl,l'C te' dung la nhu v�y va ciing d� dang higu dugc ly do t(li sao. Ne'u xet tir quy til.c giam clan deu ve tai nang va ho(lt d\>ng cua nao tre thi c6 thg higu dtrQ'C thl,l'C te' nay. Nhung dieu nay chi dung khi tre khong dtrQ'C d(ly db lien t1,1c ma thoi. Ne'u hang ngay, cha m"' danh ra tir 20 - 30 phut kien tri d(ly tre, thi to chilt cua tre se clan dtrQ'C nang cao. Cha mi giup dcr cha mng vien, xac nh�n nhfrng vi�c con lam va bie't each khen ngQ"i dung Jue. Neu tre xua'.t hi�n nhung sb thich ba'.t thuC1ng thl cln boi , ' duong tri ltjc va nang ltjc t�p trung cua tre. Dieu can chu y la m1\i dfra tre c6 m\>t ca tinh khac nhau. Dieu cha mng cua tri nli.ng cling mt h� qua khong c6 Jc;ri cho S\f truang thanh CUa tre. Nha giao dvc nhan tai n6i tie'ng Fushimi Takeya, nh�n ra trong khoang 2 - 3 tu6i, con minh ra't hfrng thu v&i tau di�n, tau h6a. Ong lien mua cho con nhfrng m6n do choi lien quan de'n phiremg ti�n giao thong, dan dan t�p trung phat trign khuynh hir6ng d6 cua con. Ke't qua la con ong c6 nli.ng 11,l"C t�p trung cao, nli.ng 11,l"C quan sat s:ic ben va kha nli.ng ve tranh xa gan ve tau hoa ma m\>t hQC sinh gan CUOi ca'p m\>t m&i dirQ"C hQC ngay tir khi 3 tu6i. C6 dfra tre ra't hfrng thu trong vi�c siru t�p cac loai bir&m. Sau nay, chinh dfra tre d6 c6 thg phat hi�n ra m9t loili bir&m m&i ma chira tl'rng xua't hi�n & Nh�t Ban - d6 qua la m9t thanh tich tuy�t vOi. Vi v�y, khi cha m.,, nhin tha'y s& thich cua tre, hay xac nh� va khen ngc;ri tre, nhir the' tre se tr& nen ra't thong minh, nhanh nhc Chicago, ngirOi tirng dirc;rc nh�n giai Nobel n6i rAng: "Cac thg che" giao d1,1c hi�n nay se lam milt di ccr h(li phat trign cua tre. ThOi dc t�p dung dll.n cho tre. NgirOi l&n qua b� r(\n t6i mfrc khong con !ling nghe tre n6i nfra. D6 la nhfrng vi�c can phAf siht d6i." ? Tre 4 tuoi co nang lgc sing t:;io cgc ky phong phu. Nhung dua tre co nang lgc sing t:;io l:;ii r�t ham chdi Ong Kako Satoshi, ngirOi chuyen sang tac sach tranh, tling vie"t trong cuon "Nhfrng tro chcri tre yeu thich" the" nay: "Trong cac cuon sach giao d1,1c tre em tru&<: day toi luon nha'n m(lnh rAng: 'Vui chcri la CUQC song cua tre', 'Tre la thien tai chcri'. Nhrmg tre em Nh�t Ban ngay nay khong con dirc;rc chng mang tinh ti,r phat, khie'n tre khong con nhi�t tam de'n dfeu gi, suy nghl, hanh d('>ng, phan doan khong ti,r chu. Vi khong th€ ti,r chu di.r<;rc nen ke't qua, thanh tich hQc t�p ciing khong cao." Vi�c nuoi d(ly tre tr& nen xuilt siic thong minh khong hfu la mvc dich cua vi�c giao dvc. Vi�c tre d(lt di€m so tuy�t doi, dfrng d'au tri.rc'mg ciing ch&ng c6 gi quan trQng. Vi�c quan trQng hang d'au la tre c6 cai gi ma ngi.riri khac khong c6, va d6 m(ri la cai sau nay giup tre cong hie'n cha xa h(\i. Thanh tich & truc'mg cao hay thilp khong con quan trQng, dfeu thi,rc si.r quan trQng la phat tri€n hO'Il nfra ca tinh rieng, suy nghl rieng va nang li,rc ti.r duy sang t(lo, d(\c dao 6-tre. 4 tu6i la thiri ey phat tri€n nang li,rc sang t(lo m(lnh me nhilt. Mvc tieu cua vi�c nuoi d(ly con khong gi khac la boi di.r5ng nang li,rc sang t(lo cha tre. Nen giao dvc Nh�t Ban tir xi.ra t6i nay chi m6i chu y t6i vi�c phat tri€n nang Ii.re ghi nh& tot ma thoi. Du di.r<;rc xem la quoc gia giao dvc, nhi.rng giao dvc Nh�t Ban chi mang m('>t mau siic la hQc d€ thi va mo hinh hQc t�p xem vi�c ghi nh& lam trung tam. Vi�c hQc chu ye'u nhiim mvc dich vao truc'mg danh tie'ng, phi.r=g phap hQc t�p nh(lt nheo, thie'u tinh ti,r chu, chu ye'u la hQc thu(\c long, ... Ke't qua la khi ra ngoai xa h(\i, ngi.riri Nh�t gioi mo phong biit chi.r&c ngi.riri khac nhi.rng vi�c nay ra y ti.r&ng m6i thi l(li ci,rc kY kem c6i. Nhiing ngi.riri nh�n giro Nobel c6 quoc tjch Nh�t Ban rilt hie'm, d'eu la do n'en giao dvc cua Nh�t Ban ca. V�y thi lam the' nao d€ c6 th€ nuoi di.r5ng tre c6 nang Ii.re ti.r duy d(\c dao sang t(lo ma khong c'an phai mo phong biit chi.r&c mQi ngi.riri? Di'eu nay c'an phai di.r<;rc quan tam ngay tl'r khi tre con nh6. Theo tie'n sl E. P. Torrance nha tam ly hQc giao dvc ngi.riri My tl'rng n6i riing: "Nang Ii.re sang t(IO c'iJ.n biit d'iJ.u phat tri€n khi tre di.r<;rc 3 tu6i, phat tri€n C\fC m(lnh vao giai do(ln tl'r 4 - 4,5 tu6i, de'n 5 tu6i thi biit aau giam cfan." Dl'rng quen phat tri€n nang li,rc sang t(lo cha tre trong giai do(ln 4 tu6i nay. V�y C\l th€ la lam the' nao d€ co th€ nang cao di.r<;rc nang li,rc sang t(lo 6- tre day? Nang Ive tu' duy sang t�o la nang Ive nhu the nao? , MQi dfra tre sinh ra trong the'ey XXI d'eu mong muon minh c6 nang Ii.re sang t(lo hO'Il hilt cfr di'eu gi. V�y thi,rc chilt d6 la nang Ii.re nhi.r the' nao? D€ boi di.r6ng di.r<;rc tre c6 nang li,rc sang t(lo, tru&c he't cac b�c ph\l huynh c'an phai bie't di.r<;rc di'eu nay. Nang Ii.re sang t(lo la nang Ii.re i.ru vi�t cua tri tu�, nher n6 ma con ngi.riri c6 th€ phat kie'n ra m(\t y ti.r&ng m6i, m(\t san phfun m6i trong the' gi6i ma chung ta dang song. Tinh sang t(lo la m(\t to chilt mang tinh quye't djnh c6 th€ hay khong th€ thi,rc hi�n di.r<;rc phat kie'n tren. Nang l\fC sang t(lo khong nhilt thiet gi1n ch(lt v6i chi so thong minh cao hay thilp. Goe cua sang t(IO la phai c6 each suy nghi m6i me va dU'a ra nhfrng y tll'ang m6i. Boi dU'&ng nang ]1,fC sang t(IO tll'ang nhU' mer ho va kh6 khan nhll'Ilg th1,l'C ra khong h'e kh6 chut nao. Nang 11,l'C sang t(lo U'U vi�t siin c6 tir khi tre chao d<'ri ma kh6i dau la ho(lt d\)ng cua nam . ' g1ac quan. BU'&c dau tien cua ho(lt d\)ng sang t(IO cua tre la tre dung mi1t dg nhin, tai dg nghe, mi�ng dg xac djnh mui vj, mui dg ngUi va tay dg cam ni1m do v�t. Tre 3 - 4 tu6i se thU-lam m<;>i hanh d\)ng v6i do V�t nao ]a cam, ni1m, nem, xoay, v(ln, ho(lc ]a dU'a vao mi�ng bilt Ctr th(r gi dg thU- mui vi cua n6. Cha mc t�p sau nay cua tre. Tre c6 y muon h<;>c t�p cao, c6 nang 11,l'C sang t(IO, hay ngll'<;YC ](Ii, tre khong CO y muon h<;>c t�p, khong CO nang ]1,fC sang t(IO, d'eu CO xuilt phat digm vao dung giai do(ln nay. Cha mc t�p va nang 11,l'C sang t(lo manh nha & tre la m\it phll'crng phap sai lam. Cac tinh huong rilt nh6 nhll' tre vira nhet vao mi�ng v�t gila cha mc hoi cung nhanh ch6ng bien milt. Do v�y, trong th<'ri ey nay, cha m 11,l'C boi dU'&ng dg d(lt dU'gc ket qua tot. DU'6i day la tam bigu hi�n d(lc trll'Ilg cua tre c6 nang 11,l'C sang t(lo: • C\fC ey to mo v6i m<;>i th(r. • Ritt thich th\fC nghi�m. • C6 rilt nhi'eu cau hoi. Nhfrng cau hoi ma nhfrng tre binh thll'erng khong hoi. • Khong bdng long v6i nhfrng cau tra l<'ri qua Joa d(li khai. Mong muon m\)t cau tra l<'ri thoa dang m6i thoi. • Lien t\IC dU'a ra nhfrng suy nghi m6i me. • Du thU-nghi�m Ian dau cung chfug sc;r s�t. • Hay c6 nhfrng hanh dl)ng, vi�c lam trai v&i each suy nghi cua b(ln be, cha m� va thay co. Luon to ra ph6t ler khong b�n tam den anh m:it cua giao vien. • Tinh ti.r l�p ra't cao, lien t1,1c phan khang. Theo E. P. Torrance, d6 la nhfrng til cha't xua't hi�n & tre c6 nang li.rc sang t(lo. Thlferng thi hau het cac b�c cha m� chi mong muiln mi)t dfra tre ly tlf&ng nhlf biet nghe lCri, ph1,1c tung lCri n6i cua ngll'Cri l&n, c6 nang li.rc giao tiep xii hi)i, giup di'Y va khong danh nhau v&i b(ln be, khong VlfQ1: qua nhfeu di'eu cho phep. Nhlfllg cac b�c cha m� ciing can biet rdng dfra tre ly tlf@g va dfra tre CO nang li.rc sang t(IO khac nhau ra't 16'11. ' Phuong phap boi duong tre c6 nang lgc sang t:;io V�y phAf d(ly nhlf the nao v&i nhfrng tre c6 nang li.rc sang t(lo? Nhfrng vi�c can phai lam dili v&i tre tir 0 den 4 tu6i dii dU'Q'C chung toi trinh bay & phan tru&c. Vi d1,1 vao thCri ey tre SO' sinh {tir khi sinh den 6 thang tui\i), can kich thich giac quan cho tre. ThCri kY tir 9 thang sau sinh den 1,5 tu6i, tre can ho(lt dl)ng miinh li�t, cha m� khong nen ngan tre tham gia nhfrng tro m(IO hi€m, va t(IO di'eu ki�n d€ nang li.rc do ngay m/)t phat tri€n. Khong nen go ep tre trong m/)t khong gian be nho CUa cau 1(1.C bi) th€ thao, hay cho tre ho(lt di)ng bet sfrc & nhfrng khu vi.rc khong gay nguy hi€m. Cha m� hay luon om ilp, au yem con, trao cho con tinh yeu thlfO'Ilg va ni'em tin. Tir khi tre chao dCri cha m� hay tro chuy�n, vira h6i vira dap cho tre l:ing nghe tieng n6i cua cha m�, nhdm khcri d�y y muiln tra lCri cua tre, khuyen khich tre nhanh biet n6i h=. Nhfrng di€m quan trQng trong phll'O'Ilg phap giao d1,1c tre tir 4 tu6i: Neu tre th:ic m:ic di'eu gi, cha m� hay nghiem rue l:ing nghe cau h6i cua tre. Hay cung tre suy nghi va tim ra dap an cho cac cau hoi d6. Di'eu nay C\fC ey quan trQng trong vi�c kich thich tlf duy cua tre phat tri€n VlfQ1: tri)i. V&i tre 4 tu6i, hay d= ra th�t nhi'eu cau dil cho tre suy nghi. Nhfrng cau dil doi h6i ill duy se c6 tac d1,1ng ra't l&n dili v&i vi�c boi dlfi'Yng nang li.rc ill duy cua tre. can phat tri€n nang li.rc t�p trung cho tre. D€ lam dlfQ'C vi�c nay, tranh vi�c gQi tre lam c:it ngang m(lch ill duy khi tre dang chu tam lam gi d6. Cang khong nen theo y cua cha m� ma dirng vi�c tre dang cham chu lam. Hay li.ra chQn cho tre nhiing con bup be tilt cho ho(lt dl)ng phat tri€n tri tu� cua tre. lru tien chQn nhiing m6n do chcri t(lo hinh m&i me ho(lc c6 th€ t(lo nhi'eu hinh thu khac nhau tir mi)t m6n do chcri. - - . - -·· Khong nen dg mi).c tre chcri lui thui m()t minh. Cha m� hay cling chcri v6i tre, mang den cho con m()t cu()c song th�t vui ve. Hay cong nh�n va khen ngc;ri nhfrng vi�c ma tre da lam va each suy nghl m6i me cua tre. Hay mang den cho con th�t nhfeu trai nghi�m nhi.r cac trai nghi�m cong vi�c che tac ngh� thu�t, t(lo hinh, ... Nen tang dg tre c6 di.rgc nhfrng y ti.r&ng, suy nghl m6i me la von tri th(rc phong phu. Muon tre tich liiy di.rgc th�t nhfeu tri thfrc, hay cho tre dc;>c th�t nhfeu sach. Hay cho tre dc;>c sach v'e khoa hc;>c. Khong chi dl'rng l(li & nhfrng tri thfrc sach v&, hay cho tre c6 nhfrng trai nghi�m th\fC ti�n v'e n6. Cha m� hay d(ly tre each bigu 1() cam rue cua minh. Du c6 co gdng nhi.rng tre vli:n khong thg n6i het va n6i dung suy nghl cua minh. Vi v�y, cha m� hay khuyen khich tre dg tre cam thily suy nghl cua minh la d()c dao va yen tam khi n6i ra suy nghl cua minh. Hay xem tre nhi.r m()t thanh vien tich C\fC, nang n6 trong gia dinh. Dl'rng xem tre la con nit khong biet lam gi ca, nhi.r these klm nen nang 11,l"C cua tre. Hay cho tre quy'en di.rgc quyet djnh nhfrng vi�c lien quan den tre. Vi d1,1 nhfrng vi�c nhi.r an uong, quan ao mi).c, di dau va d<1y tre higu rAng vi�c ti.r minh quyet dinh va ti.r chiu trach nhi�m v'e ket qua la rilt quan trc;>ng. Cfr dg tre hanh d()ng theo quyet djnh cua cha m� se khien tre tr& nen th1,1 d(}ng. Neu boi di.r&ng di.rgc cho tre tinh d(}c l�p, thi XU hi.r6ng phan khang ciing ti.r khiic bien milt. Hay cho tre th�t nhi'eu cO" h()i ti.r trai nghi�m m()t minh, tfrc la m()t minh ti.r lam m()t vi�c gi do t1'r dau den CUtJi bitng nang ]\fC CUa chinh minh ma khong CO S\1' giup dcr CUa cha m.,,. Neu nhir cha m"' ma con c6 thg gianh dU"Q"C phan thU"6ng & tnrirng thi d6 khong phai la each boi dU"irng nang ]\fC sang t<10 ttJt (y tre. Hay c(r dg tre t1,1' xoay s& lam mQi vi�c bfug chinh Slrc ]\fC va ey nang CUa minh. Dlt"Ilg t<10 cho tre cam giac sg that bng nha't can d(ly cho tre. Khi nuoi d(ly tre, mong muon dau tien cua cha m� la nuoi d(ly con th�t m(lnh kh6e. Tiep d6 la d(ly con tri thfrc, sau nfra la d(ly con v'e nang 11,l"C xii giao vii. song c6 d(lo dfrc. Phat tri€n tri thfrc cho tre dfrng 6-vi tri thu hai vi n6 bi1t dau cling Jue v6i thCri di€m tre chilo dCri, no phat tri€n tru&c ca nang 11,l"C xii giao Va Joi song d(IO dfrc CUa tre. • M(lnh kh6e (Ca v'e ca th€ vii. tam hC\n). • Tri d\IC. • Nang 11,l'C xa giao va d(lo dfrc Juan ly. Trong ba yeu to, thieu di yeu to nao thi tre ciing khong thg phat trign toan di�n dtrQ'C. Muon tre phat trign virQ1: tr(\i, quan trc;>ng nha't cha mng, trCrc mer). C6 tam nhin ro rang, nghia la nhfrng kY vc;>ng con minh tr& thanh ngtrCri the nao, thi cha mng gi vao nhfrng d(ra tre sinh ra va song trong theey XXI nay? Chiic hfu mbi b�c lam cha lam mng ban than minh ma con biet quan tam, chia se v6i nhfrng ngtrCri xung quanh. • D(ly tre c6 nfem tin vao nhfrng vi�c minh lam va nhfrng sir m�nh 16'11 lao cua minh trong cu(\c dCri. • Nuoi d(ly tre c6 nang 11,l'C sang t(lo phi thtremg. • Boi dtr6ng cho tre nang 11,l'C liinh d(lo. • Boi dtr6ng cho tre nang 11,l'C xii giao tot, kha nang lam vi�c nh6m hi�u qua, boa dong , . . ' . vcn m91 ngtrcn. Neu tre dtrQ'C cha mi tam cua tre, m9t hanh d(>ng tre li).p l(li nhi'eu Ian cha m� ciing ph6t !er di. Theo d6, tre ciing se milt dan di phirOTig phap phat tin hi�u chufu xac. De'n thOi kY cai sfra, c6 dfra tre xuilt hi�n hanh vi mut tay. Thl,l'C ra, hanh d(>ng d6 th€ hi�n tre muiln tlm kie'm cai gl d6 d€ thay the' cam giac hilt an khi tach kh6i m�, hanh d(>ng mang tinh v6 thfrc. Tre muiln tlm kie'm m6n do gl d6 d€ thay the' cam giac 6m ilp, tie'p xuc tir m�, thay the' cam giac hilt an khi tach m�, cho nen nhilt thOi c6 hanh d(>ng nhir v�y. Neu m� d6n nh�n thCri kY nay biing thru d9 khoan dung, phan frng thich hQ'P v&i nhfrng tin hi�u d6 thi se khong c6 nhfrng d(ra tre khi vilo ti€u hoc, roi Jen trung hoc mil v� khong rCri dU"Q'C mieng vai, tilm chill da ngu cung v&i m� d6. Neu m� nghiem cilm vi�c mut tay & tre thi aan dan, tre Jue nilo cling l(ip di l(ip l(li thilnh quen mil khong th€ b6 dU"Q'C t�t d6. Luc sinh them em trai hay em gai, cha mt; cling dung quen danh tlnh yeu cho con. Khi m� sinh them em trai ho(ic em gai, c6 d(ra tre coi d6 lil di'eu rilt dang vui ml'rng, nhrmg l(li c6 d(ra tre to ra bU"6ng binh, khong chiu nghe !Cri vii. chi khang khang lam theo y minh. B&i tre cam giac nhU" em trai, em gai da Cll"fyp milt m� cua minh, nen co song co chet giilnh l(li tinh yeu thU"emg d6 t1'r m�. Tre se nghi riing neu minh be l(li thi m� c6 th€ se cham s6c minh, nen du hi�n t<1i tre da c6 th€ t1,r di te dU"Q'C nhrmg !(Ii khong di dU"Q'C, bil.t dau mil.c chfrng te dam vilo ban dem, b&i trong aau tre chi muon tr& thilnh em be mil thoi. Hem nfra, c6 tre con vung tay danh em th�t dau cho em kh6c toang Jen chi d€ chiem do(lt tinh yeu tir m�, th� chi khong dl'rng l(li mil con danh em dau hem du m� da mil.ng. Lam the nilo d€ uon nil.n m9t dtra tre da tr& nen qua ich ey chi nghi cho minh nhU" the? PhU"emg phap chi c6 m9t. M� hay dilnh tinh yeu thU"emg cho con nhi'eu hem. Cham s6c tre nhi'eu hem, om ilp tre nhi'eu hem, phai th€ hi�n riing tinh yeu vo ber ben mil m� dilnh cho tre la khong h'e thay d6i. Khong chi cho d(ra em ngu, mil con cho ca anh chi cua n6 ngii cung nfra. Neu tre c6 th€ cam nh�n dU"Q'C tinh yeu thU"emg mil m� dilnh cho minh, thi thai dQ cua tre se than thi�n vii. biet nghe ]Qi hem. NgU"Cri m� c6 th€ n6i v&i dl'.ra be m&i chilo dCri riiug: "Anh/chi cua con biet lam bao nhieu vi�c roi nay. Con vfin con chU"a biet lam gi, m� vfin phai cho bu, v� phai thay ta cho con nay." Neu khong dung phU"emg phap nay mil chi phu dau tre biiug each n6i: "Vi con la anh, con la chi roi mil." NhU" these khien tre khong th€ chilp nh� dU"Q'C. Cilng mil.ng tre ich kY khi tre lilm nhfrng hilnh d9ng khien bo m� thilt v0ng se chi cilng khien tre phat tri€n theo hU"6ng sai !�ch mil thoi. Cha m� hay nil.m bil.t chinh xac tin hi�u t1'r trai tim con tre nhe. 2. Giao dvc l� nghi phep tic cd ban trong giai do�n 1 - 3 tubi quyet dinh slj thanh cong hay th3'.t b�i cua tre , G6c r� cua l� nghi phep tic la giao d9c y chi Trong cuon sach Tre tr& nen nhu: the nay la do ai? cua thay Sugita c6 do(ln: "Trong nhfrng nam dau d(ri (khoang 1 nam tu6i sau sinh), ruy vao nhu cau CUa CO' thg ma tre Se dtrQ'C boi dtrcrng phu hQ'P va tre ciing biit dau xuat hi�n nfem tin CO' ban v'@ ngtr(ri khac, v'@ chinh ban than minh. Yeu to ca ban dg tre c6 thg phat trign tr& thanh m(it ngtrCri kh6e m(lnh la can phai hoan thi�n dtrQ'C nhfrng I� nghi phep tiic CO' ban dtrQ'C tien hanh di,ra tren ni'em tin nay." Vi�c aau tien phai nghI den trong vi�c d(ly I� nghi phep tiic la phai giao d1,1c y chi cho tre, c6 nghia la, phai boi dtr&ng dg tre c6 y chi th�t m(lnh me. Y chi m(l.Ilh me rue la trong long tre khong c6 y nghl kieu cang, ng(lo m(ln, ma ngtrQ'C ](Ii, phai m(lnh me dg thiing dtrQ'C nhfrng tinh cam Va d1,IC Vong CUa ban than. Muon tre tr& thanh ngtrCri c6 to chat sang t(IO phong phu, phat trign dtrQ'C ca tinh rieng cua tre thi aau tien phai d(ly tre VtrQ"l qua S\f bat man, nhKn n(li tru&c dau kh6 va suy xet thau dao. v 6i nhfrng tre c6 y chi yeu &t thi khong thg phat trign ca tinh rieng dtrgc. Y chi m(l.Ilh me va th6i quen nhfu n(li, den ba tu6i la hau nhtr da c6 sli:n & tre roi. Neu qua ba tu6i, cha m.,, m&i biit aau d(ly tre phep tiic biet nghe ](Yi la qua mu(in. Vi luc nay tinh each cua tre da dtrQ'C hoan thi�n, rat kh6 thay d6i dtrQ'C. Trong khoang thCri gian ba tu6i khi tre chtra higu biet nhi'eu, khi y chi chtra m(lnh me, hay nghI den vi�c d(ly tre nhfrng di'eu cam ky, nhfrng vi�c khong nen lam, d6 la btr&c kh&i aau. Khi tre l&n dan, nguyen nhan dau tien dtra tre vao con dtrimg ph(lm phap la vi tre thieu kha nang ki'em che. Dtrgc nuong chi'eu tir be, khong dtrgc d(ly v'e y chi, khong thg ki'em che - dtrQ'C cam XUC CUa minh ]a nguyen nhan CO' ban dan nhfrng vi�c ]am ph(IID phap. NgtrCri ntr&c ngoili khi den Nh�t Ban, nhin thay tre em Nh�t Ban, ho thtrimg n6i: "Tre em va ngtrCri gia Nh�t Ban c6 quy'en ti,r do thoai mai thg hi�n si,r ich ey cua minh m(l.Ilh me nhat tren the gi&i. Th�t ra Nh�t Ban la quoc gia thien dtrimg cua tre em." Di).c bi�t la ngtrCri My, tre em My dtrQ'C d(ly I� nghi phep tiic rat nghiem khiic, cho nen khi thay cac ba mn tre bie't each kim nen s& thich, d\IC V<;>ng CUa ban than, do do khong CO S\f bilt man ve vi�c khong dU"Q"C thoa man nhu cau. Nguyen nhan thfr hai dU"a tre vao con duemg ph(lm phap Ia tre du<;rc nuoi d(ly trong moi truemg cha m'i' luon ngan cilm, khong cho tre lam gi ca. Nguyen nhan nay l(li ngU"Q"C l(li v&i nguyen nhan tren, d6 Ia each d(ly qua nghiem khiic, cha m"' khong xac nh�n nhfrng vi�c con da lam, Iuon cdn nhfu che trach tre. Th�t hilt ng<'r vi nhfrng b�c cha m'i' kigu nay l(li chie'm sil dong. Trong m(it ngay, de'n 80 - 90% nhfrng IOi ma tre nghe du<;rc Ia nhfrng IOi cdn nhdn. Cha m"' dau higu rdng, hanh d(ing d6 cua minh khie'n tai nang va til chilt b�m sinh cua tre da bi t6n thuong va bie'n milt ro1. �· Ngay ngay, ne'u cfr phai Iiing nghe nhfrng IOi cdn nhdn miing mo cua cha m'i', tinh cam cua tre se bi thien I�ch theo chieu hu6ng xilu. Cha m"' cfr gifr each nuoi d(ly d6 nghia Ia cha m'i' dang muiln con minh tr& thanh m(it ten t(ii ph(lm. Nguyen nhan thfr ba dU"a tre vao con duemg ph(lm phap do la S\f ey v<;>ng thai qua cua cha m"'. Cha m"' phai thily du<;rc dung nang lvc cua con va nuoi d(ly con dung theo nang lvc d6. Dieu nay du<;rc xem Ia quan tr<;>ng hon hilt cfr dieu gi khi d(ly con tir o tu6i. Tre o tu6i Ia thien tai Ia dieu toi da nhiln m(lnh tir dau cuiln sach. Dieu "hign nhien, ai cung bie't" d6 doi khi du<;rc higu rilt mu m<'r, ho(lc chi Ia IOi n6i suong ma thoi. Nhieu cha m"' nghi rfug tre c6 thg higu va tie'p thu m<;>i chuy�n mi;it each d� dang nen d(it qua nhieu ey v<;>ng vao con minh. Thvc ra, vi�c b'Oi du&ng tre can dva theo til chilt U11 vi�t cua tre, dg tre bigu hi�n dU"Q"C ra ben ngoai thi cha m"' can phAf kien tri va c6 phuong phap kY thu�t nuoi d(ly thich h<;rp. Cha m"' khong nen gm giim nhieu kY v<;>ng qua 16n vao con, vi v&i sfrc n(lng cua sv kY v<;>ng, tre se cam thily m�t moi, khong con sfrc lvc dg ganh vac va om ilp cam giac minh th�t hen kem. Ho(lc c6 thg c6 nhfrng bigu hi�n thai qua nhdm phan dili cha m"'. Khong chu y phat trign til chilt VU"<;rl: tri;ii cua con, ma chi d(lt kY v<;>ng qua 16n vao chung nhu the', tre se c6 cam giac dau kh6 nhu phai silng trong dia ngvc v�y. Tir d6, dg ch(ly triln khoi kY v<;>ng ily, tre c6 thg bi ilm, chan h<;>c, khong muiln de'n truemg, hon the' nfra, tre con muiln tv sat. M<;>i tre em aeu la thien tai. Ne'u khong bie't each nuoi d(ly cac thien tai, d6 la 11\i cua cha Cha m"' hay tin rdng con minh Ia thien tai, giao d\lc tir tir, phai th�t kien tri, nh�n n(li, cho tre ke't h<;rp h<;>c ma choi, choi ma h<;>c, cho tre lam nhfrng vi�c ma tre c6 thg lam dU"Q"C, tin ru&ng vao tre. Ne'u cfr dan nan phat trign theo hu6ng d6, tre se phat trign tr& nen xuilt sac. , Nguyen nhan thfrru khien tre di vilo con diremg ph(lm phap d6 Iil cha m"' qua bao b<;>c con, "ra tay" lam bat cfr vi�c gi mil tre dii djnh ti.r minh lam. Tre dir<;rc nuoi d(ly trong moi truemg nhir these ch�m cai sfra, tinh each Jue nilo ciing hon nhien ngay thcr nhir con nit, iY nhil thi la het ra l�nh om som nhirng ra ngoili thi im thin thit, ich Jng cua vi�c d(ly con tir o tu6i nhirng chi t�p trung vilo d(ly tri tu� mil khong d(ly I@ nghi phep til.c, nhirthehoiln toiln sai lam. Vi dv dign hinh nhir tre 3 tu6i khi iY nhil tre c6 thg d<;>c dir<;rc chfr giong nhir bao dfra tre khac, nhirng l(li khong biet each mi).c vii. c6i quan ao. Nhfrng Jue khong lam dir<;rc nhir the, tre se chi biet kh6c 16c mi;lt minh. Tre rcri vilo tinh tr(lng nhir thelil do cha m'i' dii ra tay Iilm d& con tre qua nhfeu, khien tre khong biet lilm gi. Lilm nhir v�y se danh mat nang 11,l"C t1,r giac cua tre, ket qua la tre khong lam dir<;rc gi, tai h(li hem la trong VO thfrc nhu cau cua chung khong dir<;rc th6a man vii. d6 tr& thilnh nguyen nhan khien tre di vilo con diremg ph(lm phap. 3. Ba c9t tr9 quan tr9ng cua vi�c d:;iy l� nghi phep tic dung din V�y thi I@ nghi phep til.c dung dil.n Ia I@ nghi phep til.c nhir the nilo day? Chung toi dira ra ba c{lt trv quan tr<;>ng sau day: • L@ nghi phep til.c ccr ban • L@ nghi phep til.c tinh than • L@ nghi phep til.c v"e d(lo dfrc vii. xii giao Dir&i day, chung toi se trinh bay m{lt each dcrn gian, d@ higu v°e ba CQt tr\! cua I@ nghi phep til.c. Nhfrng I@ nghi phep til.c ccr ban can dir<;rc thl,l"C hi�n nghiem rue trong sinh ho(lt hang ngily • L@ nghi phep til.c ccr ban l(li dir<;rc chia thilnh nam lo(li dir&i day. • L@ nghi phep til.c lien quan den vi�c an uong • L@ nghi phep til.c lien quan den vi�c div� sinh • L@ nghi phep til.c lien quan den mi).c, c6i do • L@ nghi phep til.c lien quan den vi�c v� sinh ca nhan • L@ nghi phep til.c lien quan den S\l" an toiln • L� nghi phep til.c lien quan den vi�c an uong Tre 1 tu6i da c6 thg sU- dl,lng thia giong nhir m<;>i ngirOi roi. Luc nay, c6 thg tre se lam vung viii cam va do an, nh=g khong sao, cfr cho tre sU-dl,lng thia va d(ly tre each tl,l' minh xuc cam an. Tre lam rcri vai cam ra ngoai nhfeu Ian, thi sau nay se nh& each dira cam vao mi�ng ma khong lam rcri ra ngoili nfra. D6 la Jue bil.t dau tinh t1,l' giac cua tre. Nh=g neu chi vi tre lam rcri vai cam nhfeu ma m� cilm chi, khong cho con sU- dl,lng thia nfra thi nang 11,l'C va tinh t1,l' giac cua tre se ch�m phat trign, th�m chi la khong thg phat trign dirc;rc. Hem nfra, cilng kiem che nhfrng vi�c tre muon lam, djnh lam se khien tre ch&ng con y muon lam gi nfra. Cho tre dirc;rc lam theo y muon cua minh giup tre phat trign tinh tl,l' giac giai do(ln 1 tu6i, day chinh la bi quyet nuoi d(ly tinh tich C\l'C cho tre. Khoang thOi gian 1 - 3 tu6i la giai do(ln boi dir&ng tinh tl,l' giac va tich Cl,l'C cua tre. Vi�c qua bao b<;>c tre trong thOi ey nay se diin den h�u qua kim ham nang 11,l'C von c6 cua tre. Li ng hi p hep t&c lien quan de'n vi�c di v� sinh Nhfrng b�c lam cha lam m� luon c6 mong muon rdng, t1,l' ban than con c6 thg n6i dirc;rc nhfrng cau nhir "buon te," "buon i" tir s&m, nhlfllg d6 la dieu khong thg xay ra s&m dirc;rc. Tre 1,5 tu6i se khong thg lam dirc;rc chuy�n d6, c6 thg khi tre den 2 tu6i thi dirc;rc. Nhlfllg ciing khong nen qua lo lfug ve chuy�n d6. Luc d6, cha m� khong nen cho tre mi).c quan hoi).c dong bim bi ir&t !au, nen thir6ng xuyen thay do m6i cho tre, gift cho tre luon s(lch se. Qua nhfrng Jue nhir the, tre se nh& dirc;rc tam tr(lng kh6 chju khi phai chju canh mi).c do dcr bfu. Ne"u mi).c do b�n thanh th6i quen roi, tre se khong con cam giac v&i cai b�n nfra va khOng cho rAng ''phffil'', ''nU'&c tigu" Ia th fr dO' bfin nfra. Li ng hi p hep tdc lien quan de'n vi�c mij.c cm d'O Khi tre dtrQ"C 3 tu6i, hay cho tre ti.r mi).c quan ao du chan tay tre c6 V\lng v'e de"n dau. Hay cho tre ti.r dong cue ao khoac, cue ao scr mi. D6 la each dg boi dtr&ng tinh ti.r giac cua tre. Ne"u tre da dtrQ"C 3 tu6i ma cha m� Jue nao cUng qua bao b0c con de"n mfrc mi).c quan ao giup con, cai CUC ao cho con, thi nang Ii.re cua tre se khong thg phat trign dtrQ"C hoi).c phat trign ci.rc kY h(ln che". Cha m� hay cfr li).ng yen quan sat tre mi).c quan, du tre c6 nhet ca hai chan vao m9t ong quan di chang nfra. B&i sau m9t viii tan mi).c sai nhtr the" tre se rut ra kinh nghi�m va khong m�c sai nfra. Li ng hi p hep t&c lien quan de'n vi�c v� sinh ca nhan Nhfrng th6i quen sinh ho(lt thtr6ng ngay nhtr ma mi).t, danh rang, ma tay sau khi di v� sinh, dtr6ng nhtr khong dtrQ"C bo m� quan tam d(ly con nhi'eu liim. C6 m9t tru6ng tigu h0c n0, trong phong h0c cua h0c sinh l&p hai, khi dtrQ"C h6i: Sang nay nhfrng ai da ma mi).t roi thi gicrtay Jen nao! Va chi c6 duy nha't m9t em sang nay di h0c la da rU-a mi).t. Di).c bi�t con c6 nhfrng em ba ngay li'en khong ma mi).t. Khong d(ly tre nhfrng kY nang nay ngay t1'r nh6 thi dan dan n6 se tr& thanh th6i quen ra't kh6 thay d6i. Li ng hi p hep t&c lien quan de'n vi�c an toan Ngay nay, nhfrng nguy higm de"n t1'r tinh tr(lng giao thong ngay cang nhi'eu, do d6 vi�c gifr gin an toan la di'eu ci.rc kY quan tr0ng. Hay d(ly tre luon di b9 ben phan dtr6ng ben phai. Muon sang dtr6ng thi phai tha'y den tin hi�u giao thong cho phep sang m&i dtrQ"C sang. Khong ch(ly nhay choi dtr&i long dtr6ng, khong ba't ng<'r ch(ly ra dtr6ng. Nha't djnh phAf d(ly cho tre rung d6 thfr. Ngoai ra, nhiic tre khong dtrQ"C dfrng truCrc: va sau htr&ng xich du di chuygn. Hay d(ly tre nh(ly ben v&i nhfrng thfr ti ch C\l"C va khong tie°p xuc v&i nhfrng th fr tieu C\fC. Nang Ii.re ti.r bao v� minh khi gi).p nguy higm nhtr v�y la ra't quan tr0ng. Ming tre dung luc khi ti�n hanh d;_iy le nghi phep tic tinh thin Khong thua kem gi I� nghi phep tiic ccr ban, thfr ci.rc kY quan tr0ng nhtrng i(li ci.rc d� quen chinh la I� nghi phep tiic tinh th'an. L� nghi phep tiic tinh th'an dtrgc chia thanh nam lo(li nhtr sau: • Nhfin nhin (ich ey) • Than thi�n, tot bvng c& c hiep) • Chinh tn.rc (Doi tra) • Tuan thu (Phan khang) • Long biet 011 N hiinnhin D(ly tre trc'r thanh m9t ngtr<'ri c6 long nhfin nhin la vi�c lam quan trQng nhilt. M6i tru<'mg tot cho tre la m9t m6i trtr<'mg ma tre c6 ccr h(>i ren luy�n, la m6i tru<'mg ma tre phai biet ki"em che, kh6ng dtrgc qua bu6ng tha tinh each ban than. Vilt va m6i ren nen ngtr<'ri. Hay d(ly tre rdng m6i tru<'mg nhan nha la ke thu cua tre. Tift b1J.ng, t han t hi�n Hay d(ly tre than thi�n v6i ngtr<'ri khac b:it d'au tir vi�c cho tre g'an giii v6i nhfrng dfra tre m6i sinh dang yeu khac. Hay d(ly tre biet than thi�n, tot bvng v6i anh em va cha m�. Tru6'c tien, hay t(lo ni"em tin cho tre, c6 thg sU-dvng each: "(Ten con) ... hay lily (m6n do gi d6) cho m� nao." Neu tre lam xong m� phai n6i "cam 011 con yeu". Hay n6i nhiing !Oi vui ve than thi�n nhtr v�y dg boi ddp Sl,I" than thi�n va long tot b1,lng cho tre. Tre se hQc dtrgc ni"em vui khi giup di'Y ngtr<'ri khac nhtr the. Cha m� nhilt dinh kh6ng dtrgc ra l�nh, b:it tre phai lam. Hay nher tre trg giup minh va to long biet 011 va thg hi�n thai d9 vui mirng sau khi tre hoan thanh. C hinh h"IJ.'C Khi tre n6i doi ciing giong nhtr tre dang ttrc'rng ttrQ"Ug minh la nhan v�t nao d6, cha m� dirng vi the ma m:ing nhiec con. The nhtrng, neu tre lam vi�c xilu l(li di d6 I6i cho ngtr<'ri khac thi cha m� phai !en tieng d(ly bao con. Cha m� hay d(ly tre kh6ng lily do v�t cua ngtr<'ri khac, kh6ng lily do v�t c'r trong cfra ti�m, khi nh(lt dtrQ"C ti"en roi phai mang den n(>p cho c6ng an. C6 tru<'mg hgp dfra tre kh6ng dtrgc d(ly v"e di"eu d6 nen kh6ng biet d6 la hanh d(>ng sai. Khi tre nhi).t drrQ'C vi ti'en, tre ctr than nhien lay ti'en di mua do mil khong bie't phai dem de'n n\ip cho cong an. Tuant hu Tre nh6 vii:n ch= bie't phan bi�t m\it each chinh xac v'e thi�n - ac, dung - sai. Do d6, trong th<'ri ey nay, cha mc & nhfrng 16-p 16-n trong cap ti€u h<;>c la khoang 1.000 chfr, nhtmg bil.t dau vao ti€u h<;>c m6i h<;>c chfr Han, thi vi�c ghi nh& 500 chfr Han la m(\t dfeu C\l'C kY kh6 khan dOi v6i tre. Neu bil.t dau d(ly tre tir khi 3 tu6i, thi chi khoang ba nam la tre c6 th€ ghi nh& di.rgc khoang 1.000 chfr d6, b6i vi th<'ri kY ba tu6i chinh la th<'ri di€m chin muoi tot nhat d€ tiep nh�n ngon ngfr. Dfeu quan tr<;>ng hon nfra la tre ghi nh& di.rgc nhfeu ch fr viet chinh la dfeu ki�n toi can thiet d€ nao tre CO S\f bien d6i v'@ chat. V6i nhfrng tre c6 tinh than yeu duoi, th€ tr(lng yeu &t, den th<'ri di€m d(ly cho tre di.rgc khoang 100 chfr Han, S\f nhanh nh(ly cua mil.t co S\f thay d6i, mil.t tr& nen sang hon. Chfr viet chinh la yeu to giup thay d6i cau t(IO niio b(\ CUa tre. ' Thgc nghi�m cua vq chong giao SU Steinberg Vg chong giao si.r Steinberg dii tien hanh thl,l'C nghi�m d(ly tre d<;>c chfr tru&c khi tre biet n6i. H<;> hoili nghi v'e suy nghi thong thi.remg tru&c day: "Tre bil.t dau h<;>c n6i la n6i tirng am tiet", cho nen "Vi�c d(ly tre d<;>c di.rgc bil.t dau tir khi tre c6 th€ tro chuy�n v6i m<;>i ngi.r<'ri xung quanh." Ye ban chat cua vi�c d<;>c, V(/ chong giao SU" cho rfug: "D<;>c CO hai nghia la CO th€ giai thich di.rgc y nghia cua nhfrng thfr ma tac gia viet ra va c6 th€ phat am di.rgc ra thanh tieng cai ngtrCri ta vie't ra. '' Hai vg chong 6ng cho r�ng ngay ca khi chi.ra biet n6i thi tre vii:n c6 th€ hi€u di.rgc y nghia cua nhfrng tir ma tre nghe di.rgc trong luc tro chuy�n. Thl,l'C te ro rang cho thay du tre chi.ra biet n6i, nhtmg neu hi€u di.rgc y nghia cua nhfrng tir ma tre nghe thay thi phai chang vii:n c6 th€ d(ly tre d<;>c di.rgc sao? Tru&c day, hau nhi.r chi.ra tirng c6 thl,l'C nghi�m nao nghien cfru v'e vi�c d(ly chfr cho tre chi.ra biet n6i ca. Nam 1964, hai V(/ chong ong bil.t dau tien hanh thl,l'C nghi�m nay, v6i doi ti.r(/Ilg la c�u con trai ca ten K vira m6i chao d<'ri. Sau khi di.ra con trai tir b�nh vi�n tr& v'e nha, luc di.ra con vao ciii n�m ngu, vg chong giao si.r dii dan rat nhi'eu nhfrng bfrc tranh ve ngva con, de con xung quanh gii.remg cua con trai va con nghi xem dan & vi tri nao thi con minh c6 th€ nhin thay di.rgc ro nhat. ' ' ', ' ,, , Vg chong ong nghi rdng tre tirtrong b\lng m� toi tam chui ra, nhin thay rat nhfeu nhfrng bfrc tranh d(ing v�t v&i du mc;>i hinh dang, siic mau, chiic se khong nghi rdng nhfrng th(r d6 d� thi.rcmg, dang yeu, Nhi.rng neu hang ngay, mc;>i ngi.rOi xung quanh aeu be va cho tre nhin ngiim nhfrng bfrc tranh ay va lien t\IC d(ly tre: "Chu de con dang yeu chi.ra nay!'', li�u tre c6 cho rdng nhfrng th(r d6 dang yeu khong nhi, Ngoai ra, neu khong phai la tranh anh, ma la chfr cai thi c6 nhi.r v�y khong? Khi C�U con trai dtrQ'C 6 thang tu6i, VQ' Chong i\ng da dan nhfrng manh giay nho dai CO viet bang chfr cai Alphabet (Dai 5ocm, ri;ing 5-7cm) c6 viet chfr mau do s(ic s& iY phia ben phai va phia dau gii.remg, Luc thay ta ho(ic choi v&i con, ong ba i(li dung tay chi vao tirng chfr, tirng chfr m(it roi dc;>c cho tre nghe. Mbi ngay lam bon den nam tan, va mbi ngay bo ra khoang viii phut. Ho(ic khi dii:n tre ra ngoai, nhin thay chfr cai nao, ong ba d'eu dc;>c cho con nghe "Day la chfr K day!" "Day la chfr S day!", Khi tre di.rgc khoang hem 2 thang tu6i, chuy€n tir giai do(ln th(r nhat dc;>c cho tre nghe tirng chfr sang giai do(ln th(r hai la cho tre nhin va phan bi�t chfr, "Ch fr K iY dau con nhi?" "Chfr K iY day day." V Q' ong c(r hoi con roi i(li ti.r tra !Oi nhi.r the. Khi tre di.rgc mi.rm thang tu6i, nhfrng Jue m� hoi "Cha dau roi con yeu?'', dfra tre se l�p tfrc nhin v'e phia giao si.r Steinberg, tfrc la Jue nay tre da c6 kha nang phan doan va hi€u dtrQ'C each n6i: "Ai/cai gi/ ... iY dau," Neu thay con th€ hi�n si.r quan tam m(lnh me den ch fr viet, hai vg chong ong thi.remg dung chiec thia vira chi vira go vao ch fr tren nhan san ph�m dtrQ'C dan tren VO h(ip cac tong, vi'ra n6i vira cho tre nhin: "Chfr M & day ne con yeu'', vi�c d6 se khie'n tre ra't vui mirng. Va khi nhin tha'y chfr cai, con giao su ra't hung pha'n, chan d(lp d(lp, tay qucr qucr. Con m(\t so ch fr VQ' chong ong cling chfutg bie't con minh da nh& hay chua nhung viin bu-6-c vao giai do(ln thfr ba (giai do(lll dQC tir dcrn, cau, do(ln van ngil.n). Vie't nhfrng tir dcrn BABY, BOY, GIRL, CAR ... vao m(\t mie'ng gia'y roi dan Jen tuc'mg, sau d6 dQc cho tre nghe th�t nhfeu tan. Lan sau hay vie't nhfrng tir dcrn d6 Jen ta'm the, roi xe'p hai ta'm the BOY, GIRL !fen nhau, sau d6 VQ' ong h6i con, "BOY la cru the nao con yeu?'', chll.c chll.n la tre se khong ngan ng(li gi ma chi ngay vao the c6 ghi tir "BOY". Khi con ong sinh nh�t 1 tu6i, ong dg bon ta'm the ghi BABY, BOY, GIRL, CAR ra, chll.c chll.n tre se chi du-Q'C hoan toan chinh xac ca bon ta'm the d6. Nhfrng Jue tre vira kh6c xong ma nghe tha'y tie'ng may bay am i bay qua nha, ngay l�p tfrc du-a tre ra ngoai dg tre nhin tha'y may bay, sau d6 mc sach tll'OTig dll'OTig hc;>c sinh cuili cilp 3. V6i nhfrng cuiln ti€u thuye"t 200 trang, ci).u dc;>c xong trong khoang 2 tie"ng, tile di) dc;>c sach cua ci).u nhanh hOTI h�n so v6i vg chong giao s\l'. Qua vi d\l thi,rc nghi�m t1'r ci).u con trai dau long, vg chong giao Sil' da xac nhi).n hi�u qua cua vi�c d(ly ch fr t1'r s61n. Sau nay, Vfl chong giao SU' viin tie"p t\IC hU'&ng diin cac bit m.,, each d(ly chfr cho con t1'r khi con con nh6. Tre dll'gc khoang 1,5 tu iii, ne"u dll'gc hc;>c ch fr thi chi khoang 2 thang la c6 th€ dc;>c dll'gc 8 chfr. Ngay ca v6i nhfrng tre dll'gc ch�n doan la mll.c chfrng down, bll.t dau d(ly chfr tir 3 tuili thi trong khoang 2 nam c6 th€ dc;>c dll'gc khoang 50 chfr, d6 la nhfrng vi d\l rilt di€n hinh. Giao Sil' Steinberg phat huy ly lui).n va thi,rc ti�n d(ly ng6n ngfr thong qua vi�c d(ly con trai minh gianh dll'gc thanh ti ch VU'flt tri)i. Sau d6, v6i ru each la giao Sil' thinh giang, 6ng de"n D(li hc;>c Hiroshima va hll'&ng diin d(ly ng6n ngfr cho nam em nh6 silng cung gia dinh t(li thanh phil Hiroshima. Ke"t qua la, truemg hgp be A, bll.t dau d(ly chfr tir mi)t tuili rum, chi khoang hai tuan tinh t1'r thOi di€m bll.t dau da phan bi�t dll'gc 5 chfr Han. Ch= day mi)t thang tre da c6 th€ nh(r dll'gc cac chfr cai a, i, u, e, o. Khoang 14 tuan thi c6 th€ dc;>c dll'gc nhfrng cau ngll.n nhll' ''Be A chCJ,.y'', ''BO ng�m sao'', ''Con ga'u dang dfrng." Truemg hgp ci).u be B, bll.t dau d(ly chfr Jue 1 tuili 10 thang, sang de"n tuan thfr 18 k€ t1'r khi bll.t dau (2 tuili 3 thang), ci).u da c6 th€ phan bi�t dU'gc 143 chfr Han va hOTI 33 cau van. So v6i nhfrng dfra tre cung tuili, thi c6 th€ thily til chilt cua tre dll'gc hc;>c chfr se phat tri€n cao hOTI hfu. Hau nhll' ngay nao cung danh ra nam de"n mll'Oi phut chcri tro hc;>c chfr thi se mang 1(1.i hi�u qua rilt tilt. Nhll' vi).y, vi�c d(ly ng6n ngfr cho tre t1'r nh6 dung la phll'OTig phap hfru hi�u d€ phat tri€n tai nang cho tre. 9 dieu cln luu tam trong vi�c giao dvc ngon ngu cho tre ' nho Day la nhfrng di'llu do chinh giao Sil' Steinberg d= ra: Tre 2, 3 tu6i tie'p t hu va hpc nhanh h07t tre 6 tu6i Cang nh6 tre cang thily hao hfrng hc;>c chfr, cang l&n thi ngll'gc 1(1.i, tre se cang chan hc;>c chfr hOTI. Nen d€ nhfrng dll'emg ranh cung ne°p nhan ng6n ngfr cua tre phat tri€n hoan thi�n tir s61n la vi�c lam tilt nhilt. Vifc tre n6i ra duvc va vifc tre hiiu duvc dfeu d6 la hoan toan k hac nhau Hi€u rue lil co th€ chi can nghe thoi lil hi€u. Cilng 16n tre nghe dtrQ'C cilng nhieu, do do sv hi€u bie't cilng tang nhi.rng nang lvc do thi.r<'mg cao hOTI h&n so v6i vi�c hi€u nhfrng gi minh vie't ra. Ngi.r<;rc 1\1.i, chung ta chi bie't !(Ip di !(Ip 1\1.i h�t nhi.r m()t con V<;'t d€ tre nh&. The' nhi.rng V<;'t thi ch&ng hi€u gi nhi.rng vfin co th€ noi dtrQ'C. Vifc d9c vu vifc n6i cung k hac nhau DQc rue lil co th€ hi€u di.r<;rc y nghia khi nhin vilo kY tv ho(lc ch fr vie't bdng thi giac. Do chinh lil ban chilt cua vi�c dQc. Vi dv, cho du tre chi.ra bie't noi chuy�n nhi.rng tre cling co kha nang thilu hi€u ngon t1'r rilt tuy�t v<'ri. Vifc d9c vu vifc vii't cung hoan toan k hac nhau DQC vil vie't aeu dtrQ'C thvc hi�n khi nang 11,fC cua thj giac phat tri€n m()t each toiln di�n, the' nhi.rng d€ vie't dtrQ'C thi con phai SU dvng them ca S\f mem deo vil sire lvc cua doi tay nfra. Phai dQi de'n 4, 5 tu6i, tre m6i phat tri€n hoiln thi�n doi tay. Khong th€ d\l.Y tre vie't s&m hOTI th<'ri di€m do di.r<;rc, nhi.rng kha nang nhin vil quan sat thi de'n m()t tu6i dii co th€ phat tri€n m()t each toiln di�n roi. Rieng vi�c dQC thi du tre vl'ra chilo d<'ri cling d\l.Y dtrQ'C. Khi dq.y tre d9c k hong p hai la dq.y tre c hil-vii't Tre phai co sv th€ nghi�m rilt nhieu vil miinh li�t v6i nhfrng t1'r dii bie't vil chi.ra bie't. Do do cung v6i vi�c d\l.Y thi th€ nghi�m cling cvc kY quan tr9ng. Ne'u tre bie't xe d\l.p vil each phat am chie'c xe d\l.p, cha mp VifC h9c ma c hcri, c hcri ma h9c Choi game chfr khoang 2, 3 phut mi\i Ian, t6ng c()ng khoang 10 phut m()t ngily lil tot nhilt. Nhi.rng dieu quan tr9ng lil phai chia ra choi lam nhieu fan trong m()t ngily, khong nen chcri Ifen trong mi;it khoang thOi gian Iau. Hi�n nay & Nh�t m& nhfeu l&p hQC chuyen clao t """