"
Một Góc Thế Giới, Bốn Bề Đại Dương PDF EPUB
🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Một Góc Thế Giới, Bốn Bề Đại Dương PDF EPUB
Ebooks
Nhóm Zalo
a
Mục lục
1. Lời nói đầu
2. Chương 1 - Đôi nét về Australia
3. Chương 2 - Thông tin về du học Australia 4. Chương 3 - Tìm kiếm học bổng
5. Chương 4 - Chuẩn bị cho cuộc sống ở xứ người 6. Chương 5 - Việc học tập tại Australia 7. Chương 6 - Làm việc và định cư tại Australia 8. Chương 7 - Một Australia khác trong mắt tôi 9. Lời kết
10. Phụ lục
Lời nói đầu
D
u học trước đây vốn dành cho một bộ phận nhỏ con em của những nhà có điều kiện tài chính hay những ai có kết quả học tập xuất sắc. Bước sang thế kỷ XXI, du học đã trở nên gần gũi hơn và trở thành cụm từ không còn mấy xa lạ với học sinh, sinh viên Việt Nam. Trong nền kinh tế đất nước đang trên đà phát triển, lựa chọn mở mang kiến thức tại các nước tiên tiến đã trở thành hướng đi của nhiều người Việt trẻ.
Tuy nhiên, khi một cánh cửa mới mở ra đồng nghĩa với việc sẽ có nhiều thử thách, chông gai trên hành trình đó. Nhiều du học sinh, do thiếu hiểu biết hoặc ôm nhiều mộng tưởng về việc theo học tại một xứ sở mới lạ, đã nhanh chóng cảm thấy hối tiếc khi chưa chuẩn bị đầy đủ về kiến thức cũng như tinh thần. Du học cần cả một quá trình chuẩn bị công phu, bền bỉ. Một học sinh, sinh viên nếu biết tận dụng cơ hội khi đi du học, ngoài việc tăng cường kiến thức còn có thể trau dồi thêm hiểu biết về phong tục tập quán ở nước sở tại. Khi được tiếp xúc, nhìn thấy sự khác biệt giữa Việt Nam và nơi mình theo học, các bạn sẽ có một cái nhìn khách quan về các vấn đề đồng thời đưa ra quyết định phù hợp cho tương lai.
Cuốn sách này ra đời nhằm giúp các bạn hiểu rõ hơn về những yêu cầu tối thiểu và thông tin về du học Australia như các bậc học, học bổng, việc làm và chỗ ở. Thêm nữa, phần sau cuốn sách là danh sách địa chỉ, số điện thoại và website thiết yếu hỗ trợ các bạn xuyên suốt quá trình chuẩn bị và theo học tại Australia.
Với cuốn sách này, tôi hy vọng các bạn sẽ có thêm tự tin với lựa chọn của bản thân và giảm thiểu tối đa những thắc mắc khi du học. Cuốn sách cũng sẽ phân tích những lý do vì sao Australia là điểm đến đầy hứa hẹn dành cho học sinh, sinh viên.
VƯƠNG THỤC NHI
Chương 1Đôi nét về Australia
Tri thức là sức mạnh.
- FRANCIS BACON -
THÔNG TIN CHUNG
Bản đồ các tiểu bang và thủ phủ của Australia1
LÝ DO CHỌN AUSTRALIA LÀM ĐIỂM ĐẾN
K
Khi được hỏi quốc gia nào có số lượng du học sinh lớn nhất trên thế giới, nhiều người sẽ nghĩ ngay tới hai nước Mỹ và Anh. Tuy nhiên, khoảng 10 năm trở lại đây Australia dần trở thành điểm đến của nhiều học sinh, sinh viên nước ngoài, với số lượng đăng ký theo học tăng mỗi năm khoảng 470.000 người, tính từ năm 1995.
Khí hậu
Tuy nằm ở nam bán cầu nhưng khí hậu tại Australia có nhiều điểm tương đồng với khí hậu Việt Nam. Khu vực phía bắc như Darwin có rất nhiều điểm tương đồng với khí hậu miền nam Việt Nam – với hai
mùa chính là mùa mưa (từ tháng Mười một tới tháng Tư năm sau) và mùa khô (từ tháng Năm tới tháng Mười). Nhiệt độ ở đây thường dao động ở mức 25-32 độ C với độ ẩm lên tới 80%.
Các thành phố ở miền trung và miền nam Australia (Sydney, Canberra, Perth, Adelaide, Melbourne và Hobart) có khí hậu ôn hòa và cũng được chia thành bốn mùa rõ rệt. Tuy nhiên, do vị trí địa lý
của mỗi vùng mà khí hậu của các thành phố trên có nhiều điểm khác biệt. Do ở miền trung Australia mà khí hậu ở Sydney và Perth có nắng ấm quanh năm và ít khắc nghiệt hơn bốn thành phố còn lại. Độ ẩm tại hai thành phố này cũng cao hơn, lên tới 65%, so với các thành phố ở phía nam. Nhiệt độ trung bình vào mùa hè dao động ở khoảng 19-26 độ C tại Sydney và cận kề 30 độ C tại Perth, nhiệt độ mùa đông xuống tới 9-18 độ C. Nhiệt độ vào mùa đông ở thành phố phía nam (từ Canberra trở xuống) dao động ở khoảng 5-11 độ C, với ngoại lệ là thành phố Canberra có nhiệt độ ban đêm âm độ C do nằm ở vùng đất trũng trong lòng Australia và không nhận được gió biển Thái Bình Dương. Nhiệt độ trung bình vào hạ ở các thành phố này chỉ xấp xỉ 27 độ C. Tuy vậy, do đón nhận nhiều gió và nắng nóng từ sa mạc ở bang Northern Territory mà nhiệt độ tối đa ở các thành phố Brisbane, Sydney và Melbourne có thể lên tới 42 độ C vào ban ngày. Thời tiết nóng khô cùng với gió lớn (đặc biệt là tại tiểu bang Victoria) làm Australia trở thành khu vực thường xảy ra cháy rừng, người dân dễ bị mất nước, nguy hiểm tới tính mạng vào mùa hạ. Các thành phố tại Australia đều hiếm khi có tuyết. Dù vậy, người dân nơi đây thường ưa thích trượt tuyết tại các vùng núi cao, đặc biệt vào khoảng tháng Bảy, tháng Tám hằng năm.
Nền kinh tế vững mạnh
Australia có một nền kinh tế tương đối ổn định. Theo thống kê của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (International Monetary Fund), tỷ lệ nợ ngoại tệ với GDP đầu người là khoảng 17% sau cơn khủng hoảng kinh tế năm 2008, thấp hơn phần lớn các nước phát triển khác trên thế giới. Tuy nhiên, con số này đã tăng đáng kể trong gần 10 năm trở lại đây, với thống kê mới nhất ước tính tỷ lệ nợ này ở mức 41,1% vào năm 2016 và dự kiến sẽ giảm xuống còn 36,5% vào năm 2020, thấp hơn so với các nước phát triển khác như Anh (89,3%), Mỹ (106,1%), khối EU (83,5%) và Nhật Bản (250,4%). Con số này với Việt Nam là 62,4%2. Nguồn thu nhập chính của Australia dựa vào việc xuất khẩu khoáng sản như uranium, than đá… Hai thành phố quan trọng là Sydney và Melbourne đóng vai trò không nhỏ trong tài chính thế giới. Các tập đoàn lớn như Wesfarmers, Woolworths, BHP, ANZ, KPMG đều có trụ sở tại hai thành phố này. Nhiều công ty
dược như CSL, Merck, Norvatis chú trọng vào nghiên cứu sản xuất dụng cụ và sản phẩm y khoa. Chính phủ Australia chú trọng khuyến khích sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân nhỏ. Năm 2015, Australia có khoảng 2,1 triệu doanh nghiệp nhỏ, góp phần tạo công ăn việc làm cho khoảng 45% tổng nhân lực trên cả nước3.
Điều kiện học tập
Học phí tại Australia tương đối thấp hơn so với hai điểm đến Mỹ và Anh. Dù vậy, không ít trường đại học tại Australia được xếp vào top đầu trên thế giới. Theo thống kê của Cục Thống kê Australia (Australian Bureau of Statistics), 9 trong tổng số 33 trường đại học tại Australia nằm trong top 200 trường đại học của thế giới.
Nhiều trường đại học ở Australia liên kết với các trường đại học tại Việt Nam. Điển hình là RMIT tại Việt Nam, rất nhiều học sinh theo học tại RMIT ở Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội qua Australia theo dạng trao đổi trong học kỳ cuối của chương trình cử nhân và tiếp tục theo học thạc sĩ. Ngoài ra, Đại học Ngoại thương Hà Nội cũng có chương trình liên kết với Đại học Monash và La Trobe tại Melbourne cùng Đại học South Australia tại Adelaide.
Khoảng hai năm gần đây, Chính phủ Australia có nhiều chương trình khuyến khích học sinh nước ngoài ở mọi lứa tuổi kèm theo các chính sách kiểm tra tài chính nới lỏng nhằm thu hút đầu vào ở các trường. Hiện tại, tổng số du học sinh ở các cấp tại Australia là gần 650.000. Ngoài ra, Chính phủ Australia cũng cấp học bổng lên tới 200 triệu4 mỗi năm cho du học sinh nhằm thu hút nhân tài nhiều nước khác nhau trên thế giới. Ngoài hai thành phố quan trọng là Melbourne và Sydney, mỗi bang của Australia đều có chủ trương và ưu đãi dành riêng cho du học sinh. Điều này phản ánh qua yêu cầu về tài chính, điểm số, chi phí sinh hoạt cũng như cơ hội tìm việc làm sau khi hoàn thành chương trình học.
Một số điểm đến chính của du học sinh tại Australia Sydney
Là thành phố nổi tiếng nhất của Australia, Sydney nằm ở bang New South Wales với khí hậu ôn hòa. Dân số tại Sydney khoảng 6 triệu với nhiều cộng đồng quốc gia khác như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Hy Lạp... Thành phố có sáu trường đại học chính, nổi bật là Đại học Sydney lâu đời nhất Australia. Đây cũng là lựa chọn hàng đầu của các du học sinh, ước tính có khoảng 21.000 du học sinh đến Sydney vào năm 20155.
Đại học Sydney đã từng được tờ Daily Telegraph của Anh và Huffington Post của Mỹ bình chọn là một trong những đại học đẹp nhất trên thế giới, sánh vai cùng hai ngôi trường lâu đời khác của Anh là Đại học Oxford và Đại học Cambridge. Thế mạnh của trường là chuyên ngành Bác sĩ thú y (xếp hạng 9 thế giới) và Luật (xếp hạng 11 thế giới). Ngoài ra, Đại học New South Wales (University of New South Wales – UNSW) cũng được coi là một trong những trường đại học hàng đầu Sydney, lĩnh vực nổi bật là Kỹ sư xây dựng (xếp hạng 16 thế giới). Cả hai trường đại học này đều trực thuộc nhóm tám trường đại học liên kết nghiên cứu tại Australia (Group of Eight), riêng Đại học New South Wales nằm trong hệ thống Universitas 216 cùng các trường đại học lớn ở các châu lục khác.
Theo thống kê của Cơ quan Nghiên cứu Kinh tế Toàn cầu (Economist Intelligence Unit), Sydney đã nhiều năm nằm trong top 10 thành phố đáng sống nhất thế giới. Sydney là nơi tập trung nhiều trường đại học và cao đẳng, đồng thời nhiều trụ sở của các tập đoàn lớn. Nếu ở New York có Phố Wall thì Sydney có Phố Bond – một trong hai trung tâm tài chính lớn của Australia. Cộng đồng người Việt tại Sydney tập trung dày đặc ở các quận như Cabramatta và Little Saigon Plaza tại Bankstown. Một số điểm du lịch nổi tiếng của Sydney bao gồm: Nhà hát Opera, Cầu cảng Sydney và Sân vận động Olympic 2000.
Phương tiện giao thông chủ yếu tại Sydney là tàu hỏa, xe buýt. Điểm đặc biệt của Sydney là có nhiều cảng biển, do đó tàu biển đóng vai trò không nhỏ trong việc di chuyển trong nội thành. Người dân ở đây sử dụng thẻ Opal (vé điện tử thông minh) cho toàn bộ
phương tiện công cộng và giá vé được tính theo độ dài chặng đường, phương tiện sử dụng.
Sinh hoạt phí ở Sydney vô cùng đắt đỏ. Sydney được xếp hạng là thành phố đắt đỏ thứ 20 trên thế giới theo thống kê năm 2016 của Cơ quan Nghiên cứu Kinh tế Toàn cầu. Giá thuê nhà cho mỗi mét vuông ở thành phố này được đánh giá là cao nhất Australia, cộng với chi phí đi lại và thực phẩm khiến nhiều du học sinh đắn đo khi lựa chọn Sydney làm điểm đến. Trong vòng nhiều năm trở lại đây, số lượng tội phạm tại Sydney cũng tăng lên đáng kể khiến Sydney
tụt xuống thứ 11 trong danh sách các thành phố đáng sống nhất năm 2016.
Melbourne
Melbourne là thủ phủ của bang Victoria phía nam Australia, nơi đây có nhiều trường đại học lớn như Đại học Melbourne (The University of Melbourne), Đại học Monash (Monash University) và RMIT. Vì thế, bang Victoria thường được mệnh danh là cái nôi của nền giáo dục Australia. Melbourne được Cơ quan Nghiên cứu Kinh tế Toàn cầu bầu chọn là thành phố đáng sống nhất thế giới trong sáu năm liên tiếp (2010-2016).
Khí hậu tại Melbourne có đôi chút khắc nghiệt hơn, người dân mô tả thời tiết nơi đây là “bốn mùa trong một ngày”. Nhiệt độ mùa hè có thể lên tới 45 độ C và mùa đông khoảng 9 độ C. Melbourne có độ ẩm thấp và thường có nhiều gió mạnh, đặc biệt vào cuối mùa đông, gió có thể giật trên cấp 10.
Tuy không phải là trung tâm tài chính của Australia nhưng Melbourne lại được mệnh danh là thành phố y khoa với nhiều phòng nghiên cứu y học và bệnh viện tập trung tại Parkville, cách trung tâm thành phố hai cây số về phía bắc. Hai trường đại học lớn của Melbourne là Đại học Melbourne và Đại học Monash nổi danh về các ngành khoa học và y dược. Khoa Dược tại Đại học Monash xếp hạng 4 trên thế giới và khoa Y của Đại học Melbourne xếp hạng 16 thế giới7. Một số trường đại học khác như Đại học Công nghệ Thông tin Swinburne (Swinburne University of Technology), Đại học
La Trobe (La Trobe University) cũng nằm trong top 360 của thế giới. Đặc biệt, Đại học La Trobe từng được bầu chọn là đại học hàng đầu được thành lập trong 50 năm vừa qua. Đại học RMIT cũng nằm tại thành phố này khiến Melbourne là điểm đến của nhiều du học sinh Việt Nam.
Cộng đồng người Việt tại Melbourne khá lớn, tập trung tại các quận Footscray, Richmond và Springvale hoặc tại các căn hộ cho thuê ở St. Albans hay Sunshine. Ngoài ra, Melbourne cũng là nơi tập trung nhiều cư dân gốc Ý và Hy Lạp.
Phương tiện di chuyển chủ yếu tại Melbourne là tàu hỏa, xe buýt và tàu điện (trong bán kính 20 cây số từ trung tâm thành phố). Năm 2015, nhằm khuyến khích cư dân di chuyển trong trung tâm thành phố bằng tàu điện, thành phố Melbourne đã đưa ra quyết định miễn phí toàn bộ các chuyến đi trong nội thành. Điều này khá có lợi cho sinh viên theo học tại các trường như RMIT, Đại học Melbourne và Đại học Monash do các điểm này nằm trong khu vực di chuyển miễn phí. Giống như hệ thống phương tiện công cộng của Sydney, Melbourne sử dụng thẻ Myki (vé điện tử dùng cho phương tiện công cộng) và tính theo độ dài chặng đường, thời gian di chuyển của mỗi hành khách. Chi phí sinh hoạt tại Melbourne gần tương đương với Sydney (xếp thứ hai trong nước và thứ 21 trên thế giới theo Cơ quan Nghiên cứu Kinh tế Toàn cầu).
Canberra
Là thủ đô của Australia, Canberra là nơi tập trung các trụ sở hành chính quan trọng và đại sứ quán các nước. Được thành lập vào năm 1908, là biểu tượng thỏa hiệp cho sự tranh chấp thủ đô giữa hai thành phố Sydney và Melbourne, Canberra thuộc một tiểu bang riêng là Australian Capital Territory (ACT). Tuy chỉ đứng thứ tám về mặt diện tích và chỉ có hai trường đại học là Đại học Quốc gia Australia (Australia National University) và Đại học Canberra (University of Canberra), Canberra cũng là một điểm đến không kém phần hấp dẫn cho các du học sinh do môi trường học tập yên tĩnh. Đặc biệt là Đại học Quốc gia Australia – một trong những trường có yêu cầu điểm đầu vào cao nhất, luôn cạnh tranh với Đại học
Melbourne để giành vị trí đứng đầu Australia. Đại học Quốc gia Australia nổi bật với các ngành khoa học xã hội và nhân văn. Vốn là trường duy nhất của Australia trong Liên minh Quốc tế các đại học nghiên cứu (International Alliance of Research Universities), Đại học Quốc gia Australia có nhiều chương trình trao đổi với đại học nổi tiếng khác trên thế giới như Đại học Oxford, Đại học Cambridge ở Anh; Đại học California-Berkeley và Đại học Yale ở Mỹ.
Brisbane
Là thủ phủ của tiểu bang Queensland, Brisbane nằm ở phía bắc Australia, có hai mùa chủ đạo là mùa mưa và mùa khô. Ngoài bãi biển nổi tiếng Gold Coast và dải san hô tại Cairns ở phía bắc thành phố, Brisbane là điểm đến đầy hứa hẹn cho các du học sinh theo học ngành quản trị kinh doanh. Khóa học thạc sĩ Quản trị Kinh doanh tại Đại học Queensland (University of Queensland) được xếp hạng 14 trên thế giới theo Cơ quan Nghiên cứu Kinh tế Toàn cầu, trên một số đại học danh giá như Học viện Massachusetts và Đại học Yale8.
Adelaide
Là thủ phủ của bang South Australia, Adelaide là một thành phố nhỏ, có phần kém hấp dẫn so với các thủ phủ ở tiểu bang khác. Tuy nhiên, trong năm 2016, chính quyền bang South Australia đã đưa ra chính sách nới lỏng điều kiện làm việc và sinh sống cho du học sinh, bao gồm các điều khoản hỗ trợ sinh viên đại học có thành tích xuất sắc ở lại Australia9. Hiện tại chính sách được áp dụng với sinh viên tại ba trường đại học chủ chốt của Adelaide là Đại học Flinders (Flinders University), Đại học Adelaide (University of Adelaide) và Đại học Nam Úc (University of South Australia). Ngoài ra, chính sách này cũng bao gồm các chi phí đi lại và phương tiện công cộng, du học sinh tại đây cũng nhận được đầy đủ các ưu đãi như học sinh nước sở tại, bao gồm giá vé đi lại giảm từ 40-50%.
1. http://www.kids-world-travel
guide.com/images/xaustralia_map_shutterstock_src70.jpg.pagespe ed.ic.pOhRDiiEE3.jpg
2. https://tradingeconomics.com/country-list/government-debt-to gdp?continent=asia
3.
http://www.treasury.gov.au/~/media/Treasury/Publications%20and% 20Media/Publications/2012/
4. https://www.studiesinaustralia.com/studying-in-australia/why study-in-australia/international-students-in-australia
5. https://internationaleducation.gov.au/research/Research Snapshots/Documents/Student%20Numbers%202015.pdf
6. Universitas 21 là hệ thống được thành lập vào năm 1997 nhằm liên kết các trường đại học lớn trên toàn thế giới và tạo dựng một mạng lưới hỗ trợ nghiên cứu toàn cầu. Hiện tổ chức có 26 thành viên ở 17 quốc gia và lãnh thổ khác nhau.
7. Theo xếp hạng của QS World University Subject Rankings 2016- 2017.
8. http://www.economist.com/whichmba/full-time-mba-ranking
9.
http://www.sbs.com.au/yourlanguage/vietnamese/vi/article/2016/03/ 03/nam-uc-mien-tieng-anh-cho-sinh-vien-gioi-muon-xin-thuong-tru? language=vi
Chương 2Thông tin về du học Australia
Điều đáng giá nhất của mọi nền giáo dục là khả năng khiến bản thân bạn hoàn thành công việc mình cần, vào thời điểm chúng cần được hoàn thành, cho dù bạn có muốn hay không.
- THOMAS HENRY HUXLEY
Một trong những bất cập của các bạn trước khi đi du học là thiếu thông tin cần thiết để chuẩn bị cho hành tranh của mình. Những bước đi đầu tiên đóng vai trò quan trọng và trong nhiều trường hợp sẽ quyết định tương lai du học của bạn. Chương này, tôi sẽ cung cấp một số thông tin cơ bản cần biết và những giấy tờ cần thiết cho việc du học tại Australia.
NỀN GIÁO DỤC AUSTRALIA
Sơ lược về hệ thống giáo dục tại Australia
Trước khi quyết định theo học tại một nước nào đó, bạn cần nắm chắc kiến thức cơ bản về nền giáo dục tại nước sở tại, bao gồm những khác biệt nhằm giúp bạn có sự chuẩn bị vững chắc lẫn điểm tương đồng để bạn không cảm thấy quá lo lắng. Bằng cách nắm chắc cấu trúc hệ thống giáo dục và chương trình đào tạo mỗi bậc học, các bạn sẽ dễ dàng lựa chọn được ngành học và cấp học phù hợp nhất, đồng thời có cái nhìn thực tiễn về quá trình du học.
Theo thống kê của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (Organisation for Economic Co-operation and Development – OECD) năm 2015, Việt Nam được xếp hạng trên trung bình cho cả hai lĩnh vực quan trọng là Toán và Khoa học. Trong số 540.000 học sinh 15 tuổi tại 72 nước được khảo sát, Việt Nam đứng thứ 22 về
Toán và thứ 8 về Khoa học10. Dẫn đầu bảng xếp hạng là các nước châu Á khác như Hàn Quốc, Trung Quốc, Singapore và Nhật Bản.
Câu hỏi đặt ra là: Tại sao chúng ta lại bỏ ra một khoản tiền không hề nhỏ để ra nước ngoài du học trong khi nước ta được đánh giá khá cao trên thế giới? Đó là vì giáo dục tại các nước phương Tây chú trọng vào việc truyền đạt những kiến thức thực tiễn và phát triển tính sáng tạo cá nhân. Họ dựa vào thế mạnh của mỗi người để định hướng tương lai. Điều này được phản ánh qua cách đánh giá khả năng của mỗi học sinh. Tại các nước châu Á, thành quả của mỗi học sinh được đánh giá theo chuẩn mực được đặt ra cho mỗi cấp bậc (proficiency). Trong khi đó, các nước phương Tây lại chú trọng hơn vào sự tiến bộ của mỗi cá thể và do đó ở bậc trung học, điểm tổng kết của học sinh được đánh giá theo mức phát triển của bản thân. Xung quanh cả hai phương thức đánh giá đều có nhiều tranh cãi và đó cũng là một chủ đề nóng hổi trong nền giáo dục phương Tây. Tại Mỹ, trong buổi thẩm tra ứng viên Betsy DeVos cho vị trí Bộ trưởng Giáo dục vào giữa tháng Một năm 2017, câu hỏi về vấn đề này cũng được đặt ra.
Giáo trình tại Việt Nam thống nhất trên toàn quốc gồm 13 môn bắt buộc ở bậc trung học và 10 môn tại bậc phổ thông, với sách giáo khoa chính quy và một số sách nâng cao theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Điều này đồng nghĩa với việc học sinh dù có dự định thi đại học khối nào vẫn phải phân bổ thời gian hợp lý cho các môn học ít liên quan để đạt được điểm trung bình tốt. Giáo trình tại Australia lại thay đổi theo thời gian, học sinh có thể chọn lựa theo sở thích và nhu cầu của bản thân. Các môn học cũng đa dạng và phong phú hơn nhằm giúp các bạn phát triển kỹ năng đời sống hoặc đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp. Mỗi tiểu bang tại Australia có một số quy định và luật giáo dục khác nhau dành cho bậc đại học, cách duy nhất để nắm bắt được thông tin cụ thể và chính xác nhất là bạn hãy truy cập vào trang web của bộ giáo dục mỗi tiểu bang.
Năm học mới tại Australia bắt đầu vào khoảng cuối tháng Một và kết thúc vào giữa tháng Mười hai. Lịch học này là do Australia nằm ở nam bán cầu, thành ra mùa trái ngược với các nước bắc bán cầu.
Mỗi năm học gồm bốn học kỳ nhỏ (mỗi học kỳ khoảng 9-12 tuần), xen kẽ là ba kỳ nghỉ phụ, mỗi kỳ nghỉ khoảng hai tuần.
Đây là thời khóa biểu các kỳ học trong ba năm từ 2017-2019 ở một số bang nhất định tại Australia. Chi tiết ngày nhập học có thể thay đổi tùy vào các trường cũng như một số hoạt động ngoại khóa phát sinh trong thời gian này. Để nắm rõ thời khóa biểu của trường bạn quan tâm, hãy trực tiếp liên lạc với giáo viên phụ trách du học sinh hoặc tìm kiếm thông tin trên trang web của trường.
Tại Australia, bậc phổ thông bắt đầu vào khoảng cuối tháng Một, còn bậc đại học là cuối tháng Hai. Do đó, nếu hoàn tất năm học theo chương trình chính quy tại Việt Nam, các bạn học sinh khi qua đây có thể nhập học muộn. Tuy vậy, nếu bạn du học từ bậc trung học, khoảng thời gian sau khi kết thúc năm học tại Việt Nam đến năm học mới tại Australia hoàn toàn có thể tận dụng. Phần lớn sau khi kết thúc năm học vào tháng Sáu, các bạn học sinh ở Việt Nam sẽ rút học bạ và chuẩn bị visa để sang Australia vào đầu tháng Bảy, khi mà học kỳ 3 ở đây bắt đầu. Vì các trường phổ thông ở Australia thường yêu cầu du học sinh theo học khóa tiếng Anh từ 3-6 tháng, nên từ tháng Bảy tới tháng Mười hai là thời điểm vô cùng hoàn hảo cho hai học kỳ tiếng Anh này. Đây là cách để bạn không phải bỏ lỡ một năm học vì chênh lịch học khi từ nước ở bắc bán cầu sang xứ sở ở nam bán cầu.
Nếu không kịp làm giấy tờ nhập học vào tháng Bảy, thì đầu vào tháng Mười cũng là một thời điểm đầy hứa hẹn. Tuy vậy, bạn sẽ phải học cấp tốc khóa tiếng Anh từ khoảng tháng Mười cho tới cuối tháng Một năm sau để kịp vào năm học mới. Trường hợp trường không mở khóa học trong kỳ hè, bạn sẽ phải chuyển sang khóa học tăng cường ở trường khác.
Trong trường hợp các bạn chuẩn bị theo học lớp dự bị đại học tại Australia, thông thường thời điểm bắt đầu khóa học là khoảng giữa tháng Hai. Các bạn đạt điểm IELTS hoặc TOEFL vừa đủ chuẩn có thể sẽ được yêu cầu theo học khóa tiếng Anh trong quãng thời gian
học dự bị đại học. Chương trình dự bị kéo dài một năm và có hai kỳ nghỉ chính giống như chương trình đại học. Mỗi trường đại học đều có một chương trình dự bị kèm theo, tuy vậy điều đó không có nghĩa là sinh viên dự bị bắt buộc phải theo học tại trường chính. Để biết rõ
phương thức chuyển trường, các sinh viên nên tìm đến giáo viên quản lý du học sinh tại mỗi trường để được tư vấn và chỉ dẫn.
Các trường công lập tại Australia được chính phủ hỗ trợ hoàn toàn, do đó học sinh nước sở tại được theo học hoàn toàn miễn phí. Tuy nhiên, nhiều gia đình có điều kiện đã cho con em mình theo học tại
các trường dân lập hoặc trường Công giáo, và học phí tại các trường này ít nhiều phụ thuộc vào trình độ, chất lượng giáo dục cũng như danh tiếng của trường. Hai trường công lập đặc biệt nổi tiếng ở Australia là Trung học Phổ thông Melbourne (Melbourne High School) và Trung học Phổ thông dành cho nữ sinh McRobertson (McRobertson Girl’s High School). Để vào được những trường này, các bạn phải trải qua quy trình xét điểm đầu vào và bài kiểm tra trình độ logic trước năm lớp 9 được đánh giá là khắt khe. Những trường danh giá này cũng chỉ nhận học sinh bản xứ. Tuy nhiên, cũng có các trường dân lập danh giá khác như Haileybury đón nhận cả du học sinh với mức học phí khá cao.
Phần lớn các trường tại Australia bắt đầu giờ học vào lúc 9 giờ sáng và kết thúc vào lúc 3 giờ chiều cùng ngày. Một ngày học từ 4-6 tiết, mỗi tiết kéo dài từ 50 phút tới 1 tiếng 15 phút, giữa các tiết có khoảng nghỉ giải lao ngắn. Học sinh sẽ tự mang đồ ăn tới trường cùng với hoa quả hay đồ ăn vặt nếu cần giữa mỗi tiết. Mỗi trường đều có một căng tin nhỏ. Vào giờ giải lao, học sinh được khuyến khích tham gia những hoạt động ngoài trời – điều này được phản ánh qua cách nhà trường quản lý phòng học trong những giờ nghỉ như khóa cửa lớp học và hành lang trong giờ ăn trưa. Học sinh chỉ được phép ở lại lớp khi thời tiết xấu, mưa to hoặc gió bão. Sau mỗi tiết, các bạn học sinh sẽ học ở phòng khác, vì thế giờ giải lao thường được yêu cầu sử dụng hiệu quả vào việc chuẩn bị sách vở hay dụng cụ cần thiết cho tiết học tiếp theo.
Hầu hết các trường tại Australia đều có quy định khá nghiêm ngặt về đồng phục bao gồm quần áo, giày, tất, mũ hay thậm chí là cặp sách. Đồng phục cũng có đồng phục thu-đông và xuân-hè, ngoài ra còn có đồng phục thể thao.
Chi phí học tập
Học phí bậc trung học phổ thông tại các trường công lập ở Australia dao động trong khoảng 13.500-14.000 AUD/năm (khoảng 230 triệu VND) và được chia thành hai kỳ đóng tiền học (vào tháng Một và tháng Bảy hằng năm). Học phí tại các trường dân lập có thể lên tới 40.000 AUD/năm tùy theo trường và danh tiếng của trường.
Học phí đại học sẽ trong khoảng 20.000-40.000 AUD/năm (340-680 triệu VND/năm) và học phí Thạc sĩ theo khóa học cũng tương tự như vậy. Đối với những ai theo học Thạc sĩ Y học, học phí sẽ dao động từ 50.000-80.000 AUD/năm (1,05-1,36 tỷ VND/năm) và Luật trong khoảng 40.000 AUD/năm (680 triệu VND/năm). Học phí sẽ được hỗ trợ toàn phần cho bậc thạc sĩ nghiên cứu và tiến sĩ.
Ngoài tiền học, nếu bạn sống tại các thành phố lớn như Sydney và Melbourne, chi phí sinh hoạt ước tính khoảng 18.000 AUD/năm (khoảng 306 triệu VND/năm). Chi phí này bao gồm tiền nhà (khoảng 8.000-12.000 AUD/năm – khoảng 136-204 triệu VND/năm – tùy thuộc vào vị trí địa lý và diện tích nhà), tiền ăn uống (khoảng 5.000 AUD/năm – khoảng 85 triệu VND/năm) và di chuyển trong thành phố (khoảng 500 AUD/năm – khoảng 8,5 triệu VND/năm). Những khoản chi phí khác như du lịch, giải trí, mua sắm... hoàn toàn phụ thuộc vào thói quen sinh hoạt của mỗi cá nhân. Chi phí nói chung sẽ thấp hơn nếu bạn ở các thành phố nhỏ hơn như Adelaide hoặc Perth, chủ yếu do tiền nhà ở đây thấp hơn so với các thành phố đông dân cư.
Khóa học tiếng Anh và chứng chỉ IELTS/TOEFL
Các du học sinh theo học bậc trung học phổ thông sẽ được yêu cầu tham dự một khóa học tiếng Anh từ 3-6 tháng trước khi chính thức nhập học. Khóa học này được thiết kế để tăng cường vốn tiếng Anh
của du học sinh, là nền tảng vững chắc giúp các bạn làm quen với môi trường và phương thức học tập tại Australia. Khoảng 80% thời gian khóa học sẽ được phân bổ vào chương trình tiếng Anh (bao gồm ngữ pháp, đọc hiểu, từ vựng, viết văn...), ngoài ra các bạn cũng được học Toán bằng tiếng Anh ở mức độ phù hợp với mình và một số môn học tự chọn khác như Âm nhạc, Mỹ thuật, Tin học và Khoa học, qua đó các bạn sẽ có thêm vốn từ chuyên môn cần thiết cho phần lớn các môn mà mình sẽ chính thức học.
Với các sinh viên đại học, yêu cầu tối thiểu để xin vào một trường đại học là điểm IELTS phải đạt ở mức 6.0 – 7.0 hoặc điểm TOEFL từ khoảng 550 trở lên với bài thi giấy và tối thiểu 80 với bài thi trên máy tính (yêu cầu này còn tùy thuộc vào trường các bạn đăng ký).
Nhiều trường đại học có yêu cầu chi tiết về số điểm mỗi phần thi. Các sinh viên có điểm thi IELTS dưới 7.0 hoặc điểm TOEFL dưới 95 có thể sẽ phải tham gia vào giờ phụ đạo tiếng Anh tại đại học.
CẤU TRÚC BẬC HỌC
Bậc trung học
Chương trình học
Bậc trung học tại Australia bắt đầu từ lớp 7 đến lớp 12 và được chia thành hai giai đoạn: Trung học cơ sở (từ lớp 7 đến lớp 9) và Trung học phổ thông (từ lớp 10 đến lớp 12).
Trong hai năm gần đây (2015-2016), để đảm bảo sự thống nhất giữa các chương trình học ở mỗi bang, Bộ Giáo dục Australia đã đưa ra giáo trình mới, cải cách lại sách giáo khoa bậc trung học ở các tiểu bang cho đồng nhất. Tuy vậy, giáo trình ở mỗi tiểu bang đều có một tên gọi khác nhau.
Danh sách các giáo trình trung học phổ thông của mỗi bang11.
Về cơ bản, giáo trình trung học khá giống nhau: Học sinh theo học từ 7-9 môn, gồm các môn chính như Anh ngữ, Toán học, Khoa học (gồm Sinh học, Hóa học và Vật lý), Xã hội nhân văn (gồm Lịch sử,
Địa lý và Kinh tế), Hoạt động ngoại khóa, Sức khỏe và Phát triển con người (Health and Human Development) cùng một số môn tự chọn như Thực phẩm và Dịch vụ, Lắp ráp, Hội họa... Tương tự như bậc tiểu học, các du học sinh được phép chọn tiếng Anh là ngôn ngữ bổ sung thay vì ngôn ngữ chính quy. Với một số trường, môn học này sẽ có số tiết gấp đôi so với các môn học khác nhằm tăng cường trình độ tiếng Anh cho các du học sinh mới tới. Dựa trên kết quả học tập những năm trước của học sinh mà giáo viên bộ môn (đặc biệt là Toán và Khoa học) có thể cho phép học sinh được “nhảy lớp” bộ môn mình quản lý. Trong số các môn học kể trên, chỉ duy nhất tiếng Anh là môn bắt buộc (và do vậy, là môn học quan trọng nhất khi tốt nghiệp đại học) trong chương trình phổ thông. Phần lớn các trường đại học danh tiếng đều yêu cầu học sinh đạt điểm tiếng Anh tối thiểu (thường là từ 30 điểm trở lên tương đương với top 50%) cho tất cả các ngành học. Cách tính điểm này sẽ được đề cập chi tiết hơn ở phần Cách tính điểm tốt nghiệp.
Ngoài ra, tất cả các môn học còn lại (bao gồm cả Toán) đều là môn “tự chọn”. Phần lớn các du học sinh Việt Nam sẽ chọn học Toán và Khoa học do đã có nền tảng vững chắc tại Việt Nam, ngoài ra cũng vì ở môn này thuật ngữ chuyên môn không quá nặng so với các
môn nhân văn. Tuy vậy, các bạn cần phải làm quen với cách phân chia cấp bậc toán tại Australia. Môn Toán trong chương trình học tại Australia sẽ được phân thành ba cấp bậc khác nhau dựa vào độ khó của chúng là toán phổ thông, toán nâng cao và toán chuyên. Phần lớn du học sinh đều đăng ký học toán phổ thông (bao gồm toán cơ bản thường được áp dụng trong cuộc sống như tính toán số liệu hoặc tài chính kinh tế – tính toán lãi suất). Dù vậy, với những bạn có nguyện vọng thi vào các ngành khoa học tự nhiên hoặc các ngành đào tạo kỹ sư, các trường đại học đều yêu cầu tối thiểu phải hoàn thành (và đạt được điểm tốt nghiệp khá) hai môn toán nâng cao và toán chuyên. Môn Toán ở bậc đại học của các ngành học này thường được dựa trên những nền tảng được dạy trong chương trình toán chuyên lớp 12. Vì vậy, không chỉ Toán mà việc lựa chọn
môn học khác đều có ảnh hưởng lớn tới khả năng tốt nghiệp đại học và lựa chọn ngành nghề ưa thích của bạn. Các du học sinh Việt Nam cũng thường đăng ký học thêm tiếng Việt vào sáng thứ Bảy để được tính là một môn thi tốt nghiệp.
Bên cạnh đó, các bạn cũng thường có hoạt động thưởng thức nghệ thuật như tham dự hòa nhạc hoặc tham quan các triển lãm nghệ thuật đặc sắc sau mỗi năm học. Các bạn cũng được tham gia vào các hoạt động ngoại khóa như tham quan Viện bảo tàng Khoa học Melbourne (Scienceworks Melbourne)12 hoặc Khu thể thao Olympic tại Sydney13. Mục đích của các buổi dã ngoại này là nhằm mở mang kiến thức cũng như khơi gợi trí tò mò của học sinh về thành phố nơi mình đang sống.
Mỗi lớp học thường có khoảng 15-20 học sinh, thay vì học cùng một lớp suốt năm như ở Việt Nam.Các học sinh ở Australia sẽ được học ở nhiều lớp khác nhau nên có nhiều cơ hội giao lưu với các bạn khác trong khối. Mỗi khối đều có một giáo viên quản lý (Year level Co-ordinator) sắp xếp lớp và môn học của các học sinh dựa trên những đánh giá từ giáo viên mỗi bộ môn. Đồng thời, vị giáo viên quản lý này sẽ phụ trách kiểm tra đồng phục và kỷ luật của học sinh, sắp xếp lịch thi và đưa ra quyết định cuối cùng về quá trình học tập của các bạn.
Lớp 11 và 12 là hai năm cuối cấp quan trọng nhất đối với học sinh. Theo quy định của Bộ Giáo dục Australia thì các du học sinh khi qua đây vào học kỳ 2 lớp 11 sẽ không được nhận vào học mà thay vào đó, các bạn phải chờ thêm sáu tháng khi năm học mới bắt đầu. Do đó, điều vô cùng quan trọng khi chuẩn bị du học Australia là bạn cần phải sắp xếp thời gian hợp lý, đặc biệt khi học kỳ 1 tại Australia bắt đầu vào khoảng tháng Hai.
Khác với các bang khác chỉ có một chương trình phổ thông trung học, bang Victoria cho phép học sinh lựa chọn một trong hai hướng sau năm lớp 10, đó là học lên đại học và đi làm. Đối với những bạn có hướng học đại học hoặc cao đẳng sau khi tốt nghiệp, Chứng chỉ tốt nghiệp lớp 12 của bang Victoria (Victorian Certificate of
Education – VCE) là yêu cầu tối thiểu. Trường hợp thứ hai, các bạn cần phải có Chứng chỉ tốt nghiệp thực hành của bang Victoria (Victorian Certificate of Applied Learning – VCAL). Đây là chứng chỉ đào tạo học sinh lớp 11 và 12 có kỹ năng lao động thực tiễn, có kiến thức Ngữ văn và Toán học cơ bản để làm việc. Học sinh theo học VCAL được phép làm bán thời gian trong tuần ở một số lĩnh vực nghề nghiệp như buôn bán hoặc xây dựng suốt hai năm cuối cấp. Học sinh tốt nghiệp VCAL có thể làm việc tại công ty thực tập trong hai năm học vừa qua hoặc tiếp tục học lên cao đẳng nghề. Năm 2012, chính phủ bang Victoria đã giảm nhiều chi phí hỗ trợ cho các trường cao đẳng nghề, khiến số trường cung cấp chương trình VCAL giảm đi đáng kể.
Các môn học được chia thành bốn tín chỉ: hai tín chỉ đầu được học trong năm lớp 11, và hai tín chỉ sau sẽ học trong năm lớp 12 (mỗi tín chỉ kéo dài khoảng năm tháng). Học sinh được phép chọn tối đa sáu môn học trong năm lớp 11 (12 tín chỉ) và năm môn trong năm lớp 12 (10 tín chỉ) với yêu cầu đỗ ít nhất 16/22 tín chỉ, bao gồm ít nhất một tín chỉ cho bộ môn Anh ngữ lớp 11 và cả hai tín chỉ Anh ngữ trong năm lớp 12. Anh ngữ là môn học duy nhất mà học sinh bắt buộc phải theo học, các môn còn lại thì học sinh được lựa chọn sao cho phù hợp với ngành học mong muốn trong tương lai. Để được “nhảy lớp” một số bộ môn, học sinh phải theo học trước bộ môn đó trong năm lớp 10 và có thư giới thiệu từ giáo viên phụ trách bộ môn. Tuy nhiên, chỉ có điểm các môn học lớp 12 mới được tính vào điểm tốt nghiệp (kể cả các môn của lớp 12 mà học sinh theo học trước vào năm lớp 11) và có tối đa sáu môn lớp 12 được tính vào điểm tổng kết. Với các bạn học Toán đặc biệt xuất sắc, các bạn có thể đăng ký học Toán bậc đại học ở một số trường nổi tiếng trong tiểu bang sau khi nhận được giấy mời và thư chấp thuận từ giáo viên cũng như phía đại học liên kết.
Rất nhiều ngành học trên đại học và cao học yêu cầu học viên phải theo học Toán ít nhất ở cấp độ khó 2 hoặc một trong các môn khoa học và đạt điểm khá cho bộ môn Anh ngữ. Do đó, để định hướng chính xác những môn cần học, các bạn cần vạch rõ thế mạnh và điểm hạn chế cũng như mong muốn, sở trường của mình muộn
nhất từ đầu năm lớp 11 để đáp ứng yêu cầu ở bậc đại học. Vì thầy cô chủ nhiệm là người hiểu rõ học lực của học sinh nên các bạn cần trao đổi với họ để nhận được những phân tích và chỉ dẫn chính xác.
Cách tính điểm tốt nghiệp
Mỗi học sinh lớp 12 thường học từ 5-7 môn khác nhau và được yêu cầu thi tốt nghiệp cho tất cả các môn mình lựa chọn. Tuy vậy, tối đa số môn học được tính vào điểm tốt nghiệp chỉ dừng ở sáu môn. Do
đó, với các học sinh theo học bảy môn, môn có điểm số thấp nhất (môn thứ bảy) sẽ không tính vào điểm tốt nghiệp của các bạn. Dù vậy, phần lớn các học sinh chỉ có đủ thời gian để theo học một cách hiệu quả tối đa sáu môn học khác nhau. Những học sinh chỉ theo học năm môn sẽ phải chịu chút thiệt thòi khi tính điểm tốt nghiệp.
Cách tính điểm tốt nghiệp của mỗi bang cũng có một vài điểm khác biệt, nhưng tại hai bang lớn là Victoria và New South Wales, điểm số mỗi môn được tính trên tổng điểm tối đa là 50. Đây là số điểm được tính dựa trên xếp hạng của tổng điểm thi và điểm kiểm tra của bạn so với các bạn theo học cùng bộ môn tại bang đó. Điểm số này sẽ được nâng lên (đối với các môn học khó như Toán ở cấp độ 2, 3 hoặc Khoa học) hoặc hạ xuống (thường với các môn học dễ hơn như Hội họa hay Sức khỏe). Điểm cộng thêm cho mỗi bộ môn (scaled score) khác với điểm gốc là điểm các bạn đạt được trước khi xem xét nâng lên hoặc hạ xuống, dao động từ 1-11 điểm và điểm trừ từ 1-3 điểm.
Điểm tổng kết sẽ được tính theo công thức sau: Điểm tiếng Anh + điểm của ba môn học có điểm cao nhất + 10% điểm môn thứ 5 + 10% điểm môn thứ 6 (nếu có), với tổng điểm tối đa là 210 điểm14.
Để hiểu rõ hơn về công thức này, tôi sẽ đưa ra một ví dụ như sau. Giả sử bạn đạt được số điểm như dưới đây:
Tổng điểm này sẽ được tính bằng cách cộng số điểm (sau khi đã được chỉnh sửa) của môn tiếng Anh (31) và ba môn cao nhất (Toán
nâng cao: 37, Toán chuyên: 37 và Hóa học: 37), với 10% của hai môn còn lại (Kế toán tài chính – 3,6 và Vật lý – 3,1). Do vậy, tổng điểm mà bạn đạt được sẽ là 148,70 trên tổng điểm tối đa là 210.
Tổng điểm (study score) này sẽ được dùng để xếp hạng so với tổng điểm của tất cả các học sinh thi cùng năm trong bang (ước tính khoảng 50.000 học sinh mỗi năm tại bang Victoria và khoảng 73.000 học sinh tại bang New South Wales trong năm 2016) và đó sẽ là điểm tốt nghiệp (điểm ATAR) của mỗi học sinh. Số điểm ATAR này sẽ từ 0 tới 99,95 biểu thị thứ hạng của một học sinh so với các học sinh khác. Một học sinh khi tính ra điểm ATAR là 99,95 (thường tương đương với tổng điểm tối đa là 210) sẽ được xếp hạng nằm trong top 0,05% tổng số học sinh của bang (khoảng 25-30 học sinh đứng đầu bang), và tương tự nếu điểm ATAR 50,00 thì học sinh đó sẽ đứng trong top 50% (tương đương học sinh đó sẽ nhằm ở vị trí thứ 25.000 tại bang Victoria, hoặc 36.500 ở bang New South Wales). Hầu hết các trường đại học sẽ sử dụng số điểm này để làm tiêu chí chọn đầu vào cùng một số yêu cầu khác về điểm tiếng Anh hoặc Toán năm lớp 12. Phần lớn các trường đại học đều có yêu cầu học sinh phải đạt tối thiểu 25 hoặc 30 điểm cho bộ môn tiếng Anh. Những ngành kinh tế hoặc khoa học tự nhiên sẽ có yêu cầu thêm về điểm sàn cho bộ môn Toán học. Học sinh cần lưu ý các yêu cầu (được gọi là prerequisites) cho những ngành học mình theo đuổi để chọn đúng môn học cho năm lớp 12, đặc biệt khi những yêu cầu này có vài điểm khác biệt tuỳ theo các trường đại học. Điểm tốt nghiệp thường được công bố vào giữa tháng Mười hai, khoảng ba tuần sau khi tất cả các học sinh lớp 12 thi xong.
Ước tính xếp hạng dựa vào điểm gốc (trên tổng điểm 50) cho mỗi bộ môn15.
Tóm tắt cách tính điểm tốt nghiệp cấp 3 theo Bộ Giáo dục Australia.
Sau khi thi tốt nghiệp, các bạn được phép chọn từ 1 tới 12 nguyện vọng vào đại học và trong vòng hai tuần kể từ khi có điểm, các bạn sẽ có cơ hội sửa đổi nguyện vọng cho phù hợp với thông tin mới. Bạn có thể chọn nhiều ngành học khác nhau ở cùng một trường hoặc một ngành học duy nhất nhưng ở nhiều trường khác nhau.
Điều đặc biệt bạn cần lưu ý là tất cả các trường bạn đăng ký nguyện vọng sẽ không gửi giấy mời nhập học – chỉ có trường đại học mà bạn đề nguyện vọng cao nhất mới gửi giấy mời khi bạn đạt đủ điểm. Có hai mốc thời gian mà trường sẽ gửi giấy mời nhập học. Mốc thứ nhất thường vào nửa đầu tháng Một, nhà trường sẽ gửi giấy cho các học sinh đã đủ điểm. Mốc thứ hai vào cuối tháng Một, các trường đại học sẽ gửi giấy đợt hai cho những người đạt điểm yêu cầu sau khi điểm sàn đã được chỉnh sửa. Sở dĩ vòng hai này tồn tại là do nhiều sinh viên quyết định không nhận lời mời từ trường đại học họ lựa chọn – một số có thể quyết định theo học đại học ở một nước khác, hoặc đơn giản là thay đổi nguyện vọng sau khi nhận được điểm số. Do vậy, những các sinh viên có điểm số thấp hơn điểm sàn ban đầu khoảng 1-2 điểm có thêm cơ hội. Tuy vậy, chỉ một số trường đại học mới được gửi giấy mời nhập học cho bạn và điều này hoàn toàn phụ thuộc vào cách bạn sắp xếp nguyện vọng của mình. Để giúp các bạn dễ hình dung hơn vấn đề này, dưới đây là một ví dụ về học sinh A và học sinh B.
Sau khi nhận được nhiều lời khuyên và tư vấn từ thầy cô trong trường, vào tháng Chín học sinh A đã quyết định chọn ngành Kế toán Tài chính. Vốn là một học sinh chăm chỉ, thầy cô dự đoán điểm số của A sẽ dao động ở khoảng 87 điểm. A định hướng bản thân sẽ theo học tại Đại học Monash, nơi mà điểm sàn cho ngành Kế toán Tài chính trước đây là 85,10 điểm. Ngoài ra, A cũng để nguyện vọng hai và ba tại Đại học La Trobe (điểm sàn 65,35) và Swinburne (60,35). Điểm thi tốt nghiệp của A cuối cùng là 82,45 điểm, thấp hơn so với điểm sàn nguyện vọng một ở trường Monash. Do vậy A nhận được thư mời nhập học từ trường nguyện vọng hai của mình là La Trobe, khoa Kế toán Tài chính. Tuy vậy, do điểm số của A gần với điểm sàn của vòng một, A cuối cùng cũng nhận được lời mời nhập
học tại trường Monash trong đợt mời nhập học vòng hai vào cuối tháng Một.
Trong trường hợp này, do A đạt đủ điểm chuẩn cho nguyện vọng hai của mình, Đại học Swinburne (nguyện vọng ba) của A sẽ không gửi giấy mời nhập học tới A. Thay vào đó, chỉ có Đại học Monash (nguyện vọng một của A) được phép gửi lời mời nhập học trong vòng hai.
Bạn B thi tốt nghiệp trong cùng năm nhưng có hoàn cảnh thuận lợi hơn. Vốn là học sinh xuất sắc, thường xuyên đứng đầu lớp nên B không mấy khó khăn trong việc lựa chọn nguyện vọng cho bản thân. Nguyện vọng một của B là khoa Luật danh giá của Đại học quốc gia Australia với điểm sàn 98,00. B cũng lựa chọn khoa Luật tại Đại học Canberra (87 điểm) làm nguyện vọng hai của mình. Sau khi tốt nghiệp với điểm số 98,25, B nhận được giấy mời nhập học từ Đại học quốc gia Australia ngay tại vòng một. Trong trường hợp này, học sinh thường chấp nhận ngay giấy mời nhập học từ trường mình theo đuổi và cho dù từ chối kết quả nguyện vọng này, B cũng sẽ không nhận được thêm giấy mời nhập học nào trong vòng hai.
Do vậy, phần lớn các sinh viên không đạt được nguyện vọng một thường chờ tới vòng hai để quyết định tương lai học đại học của mình. Số lượng học sinh được gửi giấy mời ở vòng hai khá hạn chế, tùy thuộc vào số lượng học sinh chấp nhận lời mời ở vòng một và điểm sàn mỗi năm. Tuy vậy, phần lớn các bạn học sinh đều nhận được giấy mời nhập học từ ba nguyện vọng đầu của mình.
Bậc đại học
Dự bị đại học
Các du học sinh sau khi tốt nghiệp lớp 12 ở Việt Nam rồi qua Australia thường chọn học dự bị đại học. Việc học dự bị nhằm giúp các bạn làm quen thêm với môi trường học tập đại học ở Australia. Nhiều trường đại học tại Australia không công nhận chứng chỉ tốt nghiệp của Việt Nam, do đó, học dự bị đại học là một việc thiết yếu trước khi chính thức học đại học. Phương thức giảng dạy ở dự bị
đại học cũng tương tự như ở đại học chính quy, sinh viên cũng có thể lựa chọn các môn học sao cho phù hợp với ngành học mình mong muốn trên đại học. Một năm dự bị gồm hai học kỳ tương tự như đại học và điểm tốt nghiệp dự bị hoàn toàn dựa vào điểm kiểm tra cùng điểm thi tốt nghiệp. Các sinh viên đạt kết quả dự bị xuất sắc sẽ được trao tặng học bổng và có những quyền lợi như các học sinh tốt nghiệp lớp 12 xuất sắc. Mỗi trường đại học đều có chương trình dự bị riêng và phần lớn học sinh theo học dự bị sẽ tốt nghiệp và đăng ký vào trường đại học đó. Tuy nhiên, các bạn hoàn toàn được phép đăng ký theo học tại các trường đại học khác nhưng phương thức chuyển trường trong khoảng thời gian này khá phức tạp và bạn sẽ cần trao đổi nhiều với giáo viên phụ trách.
Phần lớn các giáo trình dự bị đại học tương đương với giáo trình lớp 12. Học sinh tại một số trường trung học phổ thông tại Việt Nam được đặc cách không cần theo học khóa dự bị đại học nếu đạt điểm trung bình năm và tốt nghiệp loại giỏi từ các trường như THPT chuyên Hà Nội-Amsterdam hoặc THPT chuyên Ngoại ngữ Hà Nội.
Các dạng lớp trên đại học
Chương trình học đại học tại Australia thường kéo dài trong ba năm, mỗi năm có khoảng hai hoặc ba học kỳ. Do yêu cầu khắt khe về visa nên du học sinh không được phép học ít hơn số tín chỉ được yêu cầu trong một năm, trừ khi các bạn có lý do chính đáng như sức khỏe yếu. Phần lớn mỗi học kỳ, bạn sẽ học bốn môn học kéo dài 12 tuần với hai kỳ nghỉ chính là kỳ nghỉ hè (từ cuối tháng Mười một tới cuối tháng Hai) và kỳ nghỉ đông (khoảng 6-8 tuần trong tháng Sáu và Bảy). Với những du học sinh có mong muốn giảm thiểu số tín chỉ trong một học kỳ hoặc trượt một tín chỉ cần thiết để lên lớp, nhiều trường đại học có mở các lớp học trong hai kỳ nghỉ này giúp các bạn bắt kịp với chương trình học của mình.
Các trường đại học lớn thường yêu cầu sinh viên tối thiểu phải đạt được IELTS 7.0 hoặc 30 điểm tốt nghiệp tiếng Anh. Tuy nhiên với sinh viên vừa đạt đủ số điểm trên, nhà trường có thể sẽ gửi thư khuyến khích các bạn đăng ký học thêm khóa tiếng Anh tại trường, như khóa học thêm vào mùa hè trước khi chính thức nhập học.
Trung bình sinh viên được yêu cầu dành ra khoảng 4 tiếng học tại nhà cho mỗi tiếng diễn thuyết tại trường nếu muốn đạt được kết quả tốt nhất.
Phần lớn các bộ môn ở bậc đại học có bốn dạng lớp khác nhau:
• Diễn thuyết (Lecture): Kéo dài 1-3 tiếng và thường có 1-4 tiết/tuần. Trong giờ này, giáo sư sẽ giảng bài mới. Một số tiết, nếu dư thời gian cuối giờ các giáo sư sẽ có phần giải đáp các thắc mắc của sinh viên hoặc sinh viên có thể trực tiếp lên gặp giáo sư sau giờ giảng. Một lớp có thể có khoảng từ 150-400 sinh viên và thường không điểm danh. Một số trường đại học thu âm bài giảng để sinh viên, trong trường hợp bị trùng tiết hoặc muốn nghe lại bài, có thể nghe trực tuyến hoặc tải về máy tính.
• Phụ đạo (Tutorial): Kéo dài 1-2 tiếng và trung bình 1-2 tiết/tuần. Giờ phụ đạo được giảng dạy theo hình thức như một lớp học phổ thông, gồm một giáo sư hoặc tiến sĩ trong ngành và khoảng 15-20 sinh viên. Các sinh viên tới dự lớp để thảo luận về chương nào đó trong sách giáo khoa, cùng nhau giải bài tập (tự giải hoặc giải theo nhóm), hỏi đáp về các bài giảng trong tuần. Phần lớn các tiết phụ đạo đều có điểm danh, một số bộ môn thì việc tham gia vào thảo luận sẽ được đánh dấu và tính vào điểm tổng kết môn học.
• Thực hành (Workshop): Thường kéo dài 2-3 tiếng, dùng để thực hành một số lý thuyết vào bài tập và thí nghiệm thiết kế. Thường mỗi bộ môn sẽ có khoảng 1 buổi thực hành/tuần. Thông thường, giáo sư sẽ dành khoảng 15 phút đầu tiên trong buổi thực hành để phổ biến, sau đó các sinh viên sẽ hoạt động theo cặp hoặc nhóm để cùng nhau hoàn thành đề tài được giao. Cuối mỗi buổi, các sinh viên sẽ có thời gian để trao đổi, chỉ ra điểm mạnh hoặc yếu của bài làm và có thể được yêu cầu viết báo cáo tại nhà. Một số buổi thực hành cũng bao gồm bài giảng thêm về một số kỹ năng ngoài lề không được đề cập tới trong giờ diễn thuyết.
• Thí nghiệm (Practial): Thường kéo dài 3-5 tiếng và chỉ các ngành Sinh, Hóa và Y Dược mới có. Thông thường, mỗi bộ môn sẽ phải thí nghiệm ít nhất 1 tiết/tuần, với một số ngành như Hóa sinh và Hóa
học có thể có tới 2 tiết/tuần. Các sinh viên được yêu cầu đọc trước hướng dẫn thí nghiệm và tính trước một số dữ liệu pha loãng dung dịch tại nhà. Sinh viên được yêu cầu làm theo chỉ dẫn sơ bộ trong cuốn sổ tay hướng dẫn và viết báo cáo về quy trình, kết quả bạn đạt được trong giờ thí nghiệm. Ngoài ra, sinh viên cũng được yêu cầu viết báo cáo về kết quả thảo luận mỗi buổi tại nhà và nộp trong tuần. Một số môn chỉ có giờ thực hành và thí nghiệm nhằm nâng cao tối đa kỹ năng thực hành của sinh viên.
Cách xét điểm của mỗi môn thường dựa vào điểm assignment16 hoặc điểm kiểm tra giữa năm (hoặc cả hai) và điểm thi cuối học kỳ. Một số ngành học yêu cầu tất cả các bài làm và bài thi của sinh viên phải đạt trên trung bình – trên 50%, nghĩa là dù tổng điểm của sinh viên trên 50% nhưng một trong những bài làm không trên 50% thì cũng không được tính là qua môn (ở Australia, cách tính này được gọi là hurdle). Với các ngành Nghệ thuật Nhân văn, sinh viên sẽ nhận đề tài cần làm khoảng hai tuần tới một tháng trước hạn nộp và được phép hoàn thành bài luận của mình tại nhà trong khoảng thời gian đó.
Kỳ thi cho ngành Y và Luật
Đối với những người có mong muốn học Y và Luật, các bạn phải trải qua một kỳ thi khắt khe như GAMSAT hoặc GMAT cho Y và LSAT cho Luật. GAMSAT – viết tắt của Graduate Medical School Admission Test) và UMAT – viết tắt của Undergraduate Medicine and Health Sciences Admission Test là hai kỳ thi lớn cho các đối
tượng có nguyện vọng thi vào trường Y. UMAT thì chỉ được công nhận ở một số trường như Đại học Monash, trong khi hầu hết các trường đại học đều công nhận GAMSAT. Hai kỳ thi này cũng có rất nhiều điểm khác biệt: UMAT dành cho các học sinh cấp ba (lớp 11 và 12) có nguyện vọng thi vào trường Y ngay sau khi tốt nghiệp, và GAMSAT dành cho các sinh viên đại học có nguyện vọng theo học ngành Y sau khi đã tốt nghiệp bằng cử nhân liên quan (như Dược hoặc Khoa học Y sinh). Thông thường, các học sinh sau khi thi đỗ UMAT sẽ theo học Y trong vòng sáu năm, còn với sinh viên thi đỗ GAMSAT sẽ nhận được chứng chỉ Y học sau ba năm học cử nhân
và bốn năm học Y (tổng cộng bảy năm). Hai bằng tốt nghiệp Y này đều được công nhận trên toàn Australia. Cấu trúc của bài thi UMAT bao gồm ba kỹ năng khác nhau: Khả năng đọc hiểu phân tích, Khả năng đồng cảm và Suy luận logic. GAMSAT thì được chia thành ba
phần: Lý luận trong Khoa học nhân văn, Giao tiếp viết và Lý luận trong khoa học tự nhiên (bao gồm kiến thức Sinh, Lý và Hoá tương đương năm nhất đại học). Do những kiến thức trong GAMSAT được coi ở bậc cao hơn (bậc đại học) so với UMAT, đồng thời GAMSAT còn có hai vòng thi (vòng thi vấn đáp sau khi đã đạt được điểm yêu cầu ở vòng thi viết) trong khi UMAT chỉ có vòng thi viết nên bài thi GAMSAT nổi tiếng là hóc búa hơn. Ngoài ra, GAMSAT cũng được công nhận ở hai nước khác là Anh và Ireland. Kỳ thi UMAT diễn ra vào giữa năm (cuối tháng Bảy), còn GAMSAT có hai kỳ thi vào tháng Ba và Chín hằng năm. Sinh viên sẽ nhận được kết quả thi từ khoảng 1,5-2 tháng sau khi kỳ thi kết thúc.
LSAT – viết tắt của Law School Admission Test, vốn là kỳ thi luật lớn tại Mỹ và Anh, tuy nhiên một số khoa Luật tại Australia cũng chọn kỳ thi này để tuyển sinh. Các sinh viên có thể đăng ký thi LSAT trong thời gian theo học bằng cử nhân. LSAT có bốn kỳ thi hằng năm vào tháng Hai, Sáu, Chín và Mười hai. Bài thi gồm ba phần: Đọc hiểu, Kỹ năng phân tích và Lý luận logic.
Ba kỳ thi trên diễn ra khoảng sáu tiếng, với một khoảng nghỉ ở giữa. Sinh viên thường phải dành tối thiểu 3-4 tháng trước đó để chuẩn bị. Khác với UMAT vốn chỉ dành cho học sinh cấp ba, GAMSAT và LSAT dành cho sinh viên, kể cả những người đã tốt nghiệp đai học và ra trường vài năm, do vậy trên lý thuyết, các bạn có thể thi cho tới khi mình đỗ. Lệ phí cho mỗi kỳ thi dao động ở khoảng 500 AUD (tương đương với 9 triệu VND) cho GAMSAT và UMAT, và khoảng 250 AUD (4,5 triệu VND) cho mỗi kỳ thi LSAT.
Sau khi được nhận vào học, các bạn sẽ dành từ 3-4 năm học chuyên sâu kiến thức liên quan tới các ngành này. Thời gian nghỉ hè và đông thường được các bạn dành ra để tìm kiếm chỗ thực tập trong các bệnh viện hoặc công ty luật, nhiều trường đại học yêu cầu sinh viên phải đi thực tập trong kỳ nghỉ này rồi mới được học năm
tiếp theo. Cấu trúc của khóa học Y và Luật cũng tương tự như những ngành khác trên đại học, sinh viên có thể dành tới 40 giờ/tuần (từ 9 giờ sáng tới 5 giờ chiều) trên lớp và thường có ít nhất 3 buổi thực hành/tuần cho bộ môn Y.
Năm Honours
Ở Australia, năm thứ tư đại học còn gọi là năm Honours, nhiều trường bắt buộc sinh viên phải theo học chương trình này, một số trường khác thì không yêu cầu sinh viên theo học năm này để được cấp bằng cử nhân. Năm thứ tư của đại học được thiết kế để sinh viên có thêm kỹ năng nghiên cứu và thực hành liên quan tới ngành nghề mình lựa chọn, do đó các ngành học như Kinh tế, Luật và Nhân văn thường không có năm Honours. Các sinh viên theo học năm này sẽ phải làm một bài project17 hoặc nghiên cứu mà các bạn yêu thích18, dưới sự chỉ đạo của giáo sư đầu ngành. Sinh viên thường phải gặp trực tiếp và trao đổi với giáo sư về bài nghiên cứu và chỉ khi giáo sư chấp thuận thì đề tài mới được thông qua. Điểm đầu vào năm Honours hoàn toàn dựa trên điểm tổng kết ba năm học đại học và điểm môn học phù hợp. Để hoàn thành năm Honours, sinh viên thường được yêu cầu viết luận án khoảng 10.000 từ về đề tài nghiên cứu. Với sinh viên theo học những trường không yêu cầu học năm thứ tư, các bạn sẽ được nhận bằng cử nhân ba năm sau năm ba. Và với sinh viên đăng ký theo học năm Honours, trên bằng cử nhân sẽ có một dòng chữ kèm theo xác nhận bạn đã hoàn tất chương trình này.
Sau đại học
Chương trình thạc sĩ tại Australia thường kéo dài trong hai năm và có hai loại: Thạc sĩ theo khóa học (Courseworks) và Thạc sĩ nghiên cứu (Philosophy). Chương trình Thạc sĩ theo khóa học có cấu trúc
tương tự như ở bậc đại học, nhưng có thêm nhiều kỹ năng làm việc và nhiều project với các công ty lớn liên kết với ngành nghề mà học viên theo học. Sinh viên vẫn có bài thi cho mỗi môn học và đề tài cho project. Bằng Thạc sĩ nghiên cứu thì được công nhận trên toàn thế giới và chương trình có nhiều điểm tương đồng với chương
trình năm Honours. Học viên sẽ dành toàn thời gian nghiên cứu về một chủ đề họ quan tâm dưới sự hướng dẫn trực tiếp của giáo sư đầu ngành. Tất cả học viên theo học chương trình Thạc sĩ nghiên
cứu sẽ được nhận hỗ trợ toàn phần trong suốt thời gian theo học, do đó mức cạnh tranh học bổng đầu vào vô cùng cao.
Chương trình tiến sĩ thường kéo dài từ 3,5-4 năm, các nghiên cứu sinh sẽ dành trọn thời gian để nghiên cứu. Họ cũng thường được tuyển dụng để giảng dạy các sinh viên ở bậc cử nhân trong lớp phụ đạo (tutorial), qua đó trau dồi thêm kiến thức và kinh nghiệm làm việc ở môi trường đại học. Trong quãng thời gian này, các nghiên cứu sinh cần có một số bài nghiên cứu đăng trên các tạp chí nghiên cứu khoa học hoặc nhân văn và luận án có độ dài khoảng 100.000 từ.
Cao đẳng nghề (TAFE)
Một số ngành như đầu bếp, điện máy hoặc y tá viện dưỡng lão sẽ được đào tạo tại trường cao đẳng nghề với chương trình kéo dài khoảng 2-3 năm. Sinh viên sẽ có nhiều cơ hội thực tập tại các nhà hàng, trường học hoặc bệnh viện với môi trường giảng dạy mang tính tương tác là chủ yếu. Phần lớn các tiết học được dạy theo dạng workshop thực tiễn, số giờ diễn thuyết ít hơn so với đại học. Một trong những điều kiện để tốt nghiệp là bạn phải hoàn thành khóa thực tập năm cuối. Nhiều học sinh được nhận vào làm chính thức ngay sau khi tốt nghiệp, do đó các trường cao đẳng nghề tại Australia là một điểm đến đầy hứa hẹn cho các sinh viên có ước muốn theo đuổi các ngành lao động chân tay.
LỰA CHỌN KHÓA HỌC PHÙ HỢP
Các du học sinh khi qua Australia sẽ cảm thấy rất băn khoăn trong việc lựa chọn chương trình học. Đó là điểm mốc định hướng tương lai. Trước hết, bạn cần tích cực trao đổi để nhận được sự ủng hộ từ phía phụ huynh, đồng thời xem xét khả năng kinh tế và hoàn cảnh gia đình để có lựa chọn hợp lý. Dưới đây là một số trường hợp để các bạn cân nhắc thêm.
Lớp 12 hay Dự bị đại học?
Đại học ở Việt Nam không có khóa dự bị nên học sinh sau khi tốt nghiệp lớp 12 thường chỉ có lựa chọn thi lên đại học hoặc cao đẳng. Trong khi đó, tại Australia, sau khi học xong lớp 11, học sinh có quyền lựa chọn giữa học tiếp lớp 12 hoặc dự bị đại học. Tuy nhiên, phần lớn đều lựa chọn học tiếp lớp 12, vì như vậy các bạn sẽ nhận được chứng chỉ tốt nghiệp cấp ba và có nhiều sự lựa chọn ngành học mong muốn hơn. Một học sinh có thể đăng ký tối đa 12 nguyện vọng. Do chương trình dự bị đại học được thiết kế cho phù hợp với một trường đại học nhất định nên khả năng sinh viên chuyển trường sau khi tốt nghiệp lớp dự bị là khá thấp. Thay vào đó, với điểm ATAR cao, bạn sẽ có chìa khóa cho tất cả các cánh cửa mà bạn lựa chọn. Điểm ATAR xuất sắc cũng giúp các bạn nhận được sự ưu tiên khi xét đầu vào chương trình thạc sĩ và tiến sĩ, còn điểm dự bị đại học thì ít được xét đến do nhà trường thường chú trọng vào điểm tốt nghiệp đại học.
Điều này không có nghĩa là việc học dự bị đại học không có ưu thế hơn so với lớp 12. Do phương thức giảng dạy dự bị theo phương thức đại học, các sinh viên dự bị sẽ sớm được làm quen với môi trường và tác phong trên đại học. Đây sẽ là một lợi thế khi các bạn bắt đầu học đại học, vì so với phần lớn các bạn đồng trang lứa, các bạn đã biết cách hoạt động và làm việc trong môi trường đại học sao cho hiệu quả, có khả năng nghiên cứu bài và tính tự giác cao hơn.
Đại học hay Cao đẳng nghề?
Đại học là lựa chọn hàng đầu cho những du học sinh có ý định học các ngành thiên về lý thuyết và chuyên sâu như Y, Kinh tế và các ngành nhân văn. Thay vào đó, các ngành đào tạo trong trường cao đẳng nghề (TAFE) thường bao gồm các ngành thiết kế (không kể kiến trúc hoặc mỹ thuật công nghiệp), một số ngành hội họa và trông trẻ. Bằng tốt nghiệp cao đẳng nghề có thể giúp các sinh viên chuyển tiếp lên đại học, các bạn có thể học thêm từ 1-2 năm để nhận được bằng cử nhân. Đây cũng là hướng đi cho một số bạn tốt nghiệp phổ thông với số điểm ATAR kém khả quan nhưng vẫn có ý
định học đại học. Bằng cách này, các sinh viên sẽ có nhiều kinh nghiệm thực tiễn trong ngành hơn. Dù vậy, để được chuyển tiếp lên đại học, các bạn phải có điểm số xuất sắc, thậm chí phải có giấy giới thiệu từ giáo sư.
Năm Honours hay Sau đại học?
Tại một số trường đại học, các học sinh có điểm số học tập trong ba năm và năm Honours xuất sắc được phép xin học bổng để học thẳng lên tiến sĩ. Điểm này trở thành lợi thế cho các du học sinh có thành tích xuất sắc trong ba năm học cử nhân có nguyện vọng theo học tiến sĩ tại Australia, hơn nữa thời gian hoàn thành khóa học Honours chỉ trong một năm (khoảng tám tháng từ khi bắt đầu tới lúc nộp luận án). Một số sinh viên dù chưa quyết định được mình có muốn theo đuổi lĩnh vực nghiên cứu này tiếp không cũng đăng ký theo học chương trình Honours do thời lượng ngắn hạn hơn chương trình thạc sĩ. Với các sinh viên không đạt đủ số điểm yêu cầu học tiến sĩ sau năm Honours, một số trường đại học vẫn cho phép các bạn xin học bổng để tiếp tục học lên thạc sĩ (cả nghiên cứu lẫn khóa học, tùy vào điểm tổng kết trong bốn năm học). Chương trình này thường áp dụng vào những ngành nghiên cứu Y học như Hóa sinh, Sinh lý học và Dược lý học, một số ngành khác như Kỹ thuật hoặc Kinh tế không có chế độ này. Nếu sinh viên muốn học tiến sĩ sẽ phải qua hai năm thạc sĩ thông thường.
Tuy vậy, với các sinh viên có ý định theo học tiến sĩ tại các nước ở châu Âu, các bạn không nên theo học năm Honours, do các nước này không chấp nhận đó như một dạng bằng thay thế cho hai năm
học thạc sĩ. Một số nước châu Âu chấp nhận bằng cử nhân ba năm tại Australia (thay vì bốn năm như ở Mỹ). Vì vậy để tiết kiệm tối đa thời gian học cao học tại nước ngoài, các bạn nên cân nhắc việc theo học thạc sĩ khóa học tại Australia. Bằng thạc sĩ Australia được công nhận trên toàn thế giới và cũng là tiền đề giúp bạn có sự chuẩn bị tốt hơn cho lĩnh vực nghiên cứu. Điểm số trong hai năm thạc sĩ là yếu tố để xét tuyển tiến sĩ. Đối với các du học sinh có ý định học thêm hoặc tìm kiếm việc làm tại các nước khác sau khi tốt nghiệp, nếu theo học thạc sĩ sẽ có nhiều lợi thế hơn.
Các bạn nên lưu ý rằng một số trường đại học tại Australia sẽ yêu cầu bạn phải theo học năm Honours (như ngành Kỹ sư xây dựng tại Đại học Swinburne). Với các trường hợp này, các bạn có thể ngay lập tức được xét tuyển lên làm nghiên cứu sinh nếu đạt được tổng điểm yêu cầu (và giành được học bổng nghiên cứu) tại Australia.
Thạc sĩ khóa học hay Thạc sĩ nghiên cứu?
Chương trình Thạc sĩ theo khóa học khá giống với đại học, có thể 100% khóa học bạn sẽ học các môn học, cũng có thể ngoài các phân môn phải học, khoảng từ 30-50% khóa học bạn sẽ làm bài nghiên cứu. Chương trình Thạc sĩ theo khóa học được thiết kế để giúp học viên có thêm kinh nghiệm thực tiễn về cách làm việc hoặc kiến thức chuyên sâu hơn về ngành mình lựa chọn. Đồng thời nếu học viên có mong muốn tiếp tục nghiên cứu thì khóa học này mở ra con đường triển vọng cho việc học tiếp lên tiến sĩ. Cách tính điểm ở bậc thạc sĩ sẽ được tính theo tỷ lệ của các môn học – luận án. Điểm đầu vào chương trình Thạc sĩ theo khóa học thấp hơn Thạc sĩ nghiên cứu và bạn có thể được đăng ký theo học sau ba năm đại học. Sinh viên theo học chương trình Thạc sĩ khóa học không cần phải trải qua vòng phỏng vấn cấp học bổng hoặc nộp đề tài luận án.
Ngược lại, chương trình Thạc sĩ nghiên cứu hoàn toàn đặt trọng tâm vào luận án trong hai năm học và điểm số tốt nghiệp hoàn toàn dựa vào bài luận này. Sinh viên có thể theo học chương trình này sau khi đã tốt nghiệp bốn năm đại học (kèm theo năm Honours), hoặc sau khi hoàn thành Thạc sĩ khóa học và có mong muốn tiếp tục nghiên cứu. Điểm đầu vào Thạc sĩ nghiên cứu cũng cao tương đương chương trình Tiến sĩ, với yêu cầu khắt khe như sinh viên phải nộp đề tài luận án, tới phỏng vấn giáo sư hướng dẫn cũng như xin học bổng tại đại học hoặc các công ty, tổ chức trong ngành. Quy trình xin học bổng có thể kéo dài từ 1-3 tháng, do đó các du học sinh có ý định xin học Thạc sĩ nghiên cứu cần phải chuẩn bị kỹ lưỡng trước để tránh bỏ lỡ kỳ cấp học bổng.
MỘT SỐ VẤN ĐỀ VÀ THỦ TỤC CẦN BIẾT TRƯỚC KHI TỚI AUSTRALIA
Giấy chứng nhận nhập học (CoE)
Giấy chứng nhận nhập học (Confirmation of Enrolment – CoE) sẽ được nhà trường gửi tới khi bạn đã nhận được lời mời và làm theo mọi chỉ dẫn. CoE được gửi tới cho tất cả các du học sinh từ bậc tiểu học tới tiến sĩ, bạn chỉ có thể nhận được visa du học sau khi đã nhận và nộp CoE lên Đại sứ quán theo đơn xin visa của bạn. Trên CoE là mã số và thông tin ngành học cũng như thời gian dự kiến hoàn thành khóa học của bạn. Đại sứ quán Australia sẽ dựa trên thời gian được ghi chú trong CoE để cấp visa cho bạn, do đó khi bạn không hoàn thành khóa học đúng thời hạn mà không có lý do chính đáng, bạn có thể bị hủy CoE và visa.
CoE của mỗi sinh viên cũng bao gồm bảo hiểm du học sinh OSHC – viết tắt của Overseas Students Health Cover trị giá khoảng 560 AUD/năm (hơn 10 triệu VND/năm). Bảo hiểm này bao gồm chi phí khám chữa bệnh (có khi lên tới 100% miễn phí), tiền cấp cứu và một số điều khoản khác tùy theo công ty bảo hiểm19.
Visa du học (Subclass 500)
Từ tháng Một năm 2016, Cục Quản lý Di trú Australia đã thay đổi chủ trương nộp hồ sơ xin visa cho tất cả các du học sinh nhằm giảm tải rắc rối nảy sinh từ chính sách cũ. Thay vì phân chia visa du học dựa theo cấp bậc học (visa 571 cho học sinh từ bậc tiểu học tới trung học phổ thông, 573 cho các sinh viên đại học và 574 cho các nghiên cứu sinh), visa du học nay được tổng hợp thành visa 500 (subclass 500). Các học sinh và sinh viên chỉ có thể nộp hồ sơ xin visa khi đã nhận được giấy chứng nhận nhập học từ nhà trường (CoE).
Nếu bạn trên 18 tuổi trước khi nộp hồ sơ xin visa, bạn cần lưu ý những giấy tờ sau đây:
Danh sách các giấy tờ cần thiết để nộp hồ sơ xin visa học sinh/sinh viên (visa 500).
Trên chỉ là bản thống kê chung và tùy theo trường hợp đặc biệt, các du học sinh có thể được yêu cầu nộp thêm các giấy tờ khác. Do đó, các du học sinh nên chuẩn bị giấy tờ tối thiểu trước từ 3-6 tháng để có thời gian bổ sung khi cần.
Ngoài các mẫu đơn trên để xin visa, nếu dưới 18 tuổi, bạn cần nộp thêm các giấy tờ sau để chứng minh điều kiện sinh hoạt và nhà ở:
• Đơn 157N: Đề cử người giám hộ ở Australia. Trong trường hợp người giám hộ là người thân, gia đình, bạn cần cung cấp giấy tờ chứng minh quan hệ huyết thống giữa cha mẹ và người giám hộ (như gia phả) và đã được địa phương xác nhận. Người giám hộ cũng được yêu cầu nộp đơn kiểm tra tiền án với Cục cảnh sát tại Australia.
• Chứng nhận cung cấp từ phía nhà trường (trong trường hợp này, nhà trường sẽ là người giám hộ chính thức và chịu trách nhiệm trong thời gian học sinh theo học tại trường).
• Giấy chấp thuận chương trình trao đổi từ phía nhà trường (dành cho du học sinh đi theo dạng trao đổi).
• Giấy chứng nhận chi tiết từ Bộ Ngoại giao và Thương mại hoặc Quốc phòng rằng du học sinh sẽ được nhận hỗ trợ sinh sống tại Australia.
Một số du học sinh có thể sẽ được Cục cảnh sát yêu cầu tới phỏng vấn, cung cấp thêm thông tin hoặc giấy tờ kiểm tra. Bạn phải bổ sung thông tin trong vòng 30 ngày kể từ ngày nộp đơn, nếu thiếu giấy tờ cần thiết để xác nhận, đơn xin visa có thể sẽ bị hủy bỏ). Chi phí hiện tại để nộp đơn xin visa là 550 AUD20, chi phí này không bao gồm tiền khám sức khỏe. Chương trình khám sức khỏe bao gồm khám tổng quát, xét nghiệm nước tiểu và chụp X-quang lồng ngực để kiểm tra các bệnh lao phổi. Nếu du học sinh khám sức khỏe sau khi đã nộp đơn xin visa, các bạn cần phải cung cấp ID của trụ sở khám sức khỏe (HAP ID).
Du học sinh theo visa 500 được phép làm việc tối đa 40 giờ trong hai tuần và sẽ không nhận được một số phúc lợi đặc biệt như được giảm 40-50% giá vé sử dụng phương tiện công cộng nếu từ 18 tuổi trở lên. Dù có thể trong kỳ nghỉ bạn có nhiều thời gian để làm việc, nhưng Chính phủ Australia có rất nhiều yêu cầu về điểm số và thời gian đến lớp dành cho học sinh/sinh viên, cũng như thời hạn visa khắt khe để tránh việc các du học sinh lạm dụng thời gian tại Australia để kiếm tiền thay vì trau dồi kiến thức. Vì vậy, những bạn nghĩ rằng mình có thể qua nước ngoài vừa học tập vừa làm việc để kiếm tiền trả sinh hoạt phí, phần nhiều sẽ khiến sức khỏe nhanh chóng giảm sút, tinh thần không ổn định và dễ dẫn đến những kết quả ngoài ý muốn. Do đó, để đạt được mục tiêu và ước mơ, điều đầu tiên các bạn cần là thảo luận kỹ lưỡng với gia đình hoặc người thân – những người sẽ, không ít thì nhiều, hỗ trợ phần lớn tài chính khi bạn theo học ở nơi đất khách quê người.
Sau khi hoàn thành khóa học, các du học sinh có ý định tiếp tục học tập có thể xin gia hạn visa. Thủ tục xin gia hạn visa cũng tương tự như thủ tục xin visa lần đầu, tuy vậy thời gian visa được xét và chấp thuận sẽ nhanh hơn rất nhiều so với lần đầu. Hơn nữa, bạn có thể xin gia hạn visa trực tuyến tại Australia (thay vì ở Việt Nam, bạn phải nộp mọi giấy tờ lên Đại sứ quán). Thời gian cấp visa tại Australia cũng nhanh hơn ở Việt Nam (tối đa hai tuần) và bạn cũng không cần phải nộp nhiều giấy tờ, chẳng hạn như bạn không cần phải chứng minh tài chính lần nữa, không cần khám sức khỏe nếu bạn đã khám trong vòng 12 tháng trước khi nộp đơn.
Thay vào đó, các bạn phải chuẩn bị các giấy tờ đã được dịch sang tiếng Anh (sao y bản chính) và có công chứng tại Việt Nam. Chính phủ Australia hoàn toàn không chấp thuận bản gốc, do vậy bạn cần scan những bản sao giấy tờ này để gia hạn theo đường link của Cục Di trú. Một khi bạn đã chính thức nộp và đóng tiền gia hạn visa, bạn sẽ nhận được bridging visa cho phép bạn ở Australia cho tới khi nhận được visa chính thức. Visa này sẽ giúp các bạn không phải quay trở về nước khi visa cũ hết hạn. Các bạn có 30 ngày để bổ sung các giấy tờ cần thiết và khám sức khỏe từ ngày nộp đơn, bạn
có thể bị từ chối visa nếu không đáp ứng các yêu cầu từ phía Cục Di trú.
10. http://www.businessinsider.com.au/pisa-worldwide-ranking-of math-science-reading-skills-2016-12?r=US&IR=T
11. http://www.australiancurriculum.edu.au
12. https://museumvictoria.com.au/scienceworks/learning/school visit-information/
13.
http://www.sydneyolympicpark.com.au/education_and_learning/prim ary_school_programs_2016
14. Trong số ba môn chính còn lại, tối đa chỉ có hai môn được phép trực thuộc cùng một bộ môn. Điều này đặc biệt được áp dụng vào ba cấp lớp của môn toán: phổ thông, nâng cao và chuyên. Nếu học sinh thi tốt nghiệp lớp 12 học cả ba lớp toán thì điểm bốn môn chính của bạn sẽ bao gồm tiếng Anh, hai môn toán (với điểm số cao nhất) và môn thứ tư (không phải toán). Môn toán có điểm thấp nhất sẽ bị đẩy xuống làm môn thứ năm và chỉ đóng góp 10% vào tổng điểm tốt nghiệp.
15.
http://www.vcaa.vic.edu.au/Pages/faqs/vcecurrentstudents.aspx# H3N10088
16. Trong một số trường hợp còn được biết tới là tiểu luận, là các bài làm được giao trong kỳ học. Sinh viên được yêu cầu hoàn thành chúng trước thời hạn, và mỗi bài đều đóng góp một phần vào tổng điểm môn học sau mỗi kỳ. Tuy vậy, dạng bài assignment khá đa dạng, bao gồm từ các bài tiểu luận (cho các môn khoa học nhân văn) tới các bài hỏi-đáp (khoa học tự nhiên và toán học). Một số assignment còn có thể bao gồm các bài áp dụng lý thuyết trên lớp vào bối cảnh thực tế (luật, kỹ sư, kiến trúc hoặc các ngành thực hành khác).
17. Project cũng được coi là một dạng assignment, tuy nhiên project thường là một bài làm việc nhóm (đặc biệt là trong ba năm đại học đầu tiên). Điểm khác biệt lớn nhất giữa một project và assignment đơn giản là project đặt ra mục tiêu rõ ràng, thường yêu cầu người thực hành học hỏi các kỹ năng mới và kết thúc với một bản tường trình phân tích báo cáo các thành quả nghiên cứu của nhóm trong suốt thời gian làm việc. Với năm Honours (năm thứ tư), bài project chính là công trình nghiên cứu của các sinh viên về một đề tài đã chọn, dưới sự giám sát chặt chẽ từ giáo sư chuyên ngành. Các sinh viên được yêu cầu viết luận án cũng như thuyết trình bảo vệ luận án của mình vào cuối năm học. Tất cả các bài project đều có mục tiêu thực tiễn, nhằm đóng góp thêm các ý tưởng mới cho ngành nghề, cũng như giúp các sinh viên biết cách áp dụng lý thuyết vào thực tế.
18. Điều này có thể khác với ngành kỹ sư xây dựng, khi năm Honours chỉ bao gồm thêm các môn học liên kết với các năm học trước và một bài project nhóm cho mỗi môn học. Thay vì nộp luận án, các sinh viên sẽ chỉ dự kỳ thi cuối kỳ như ba năm trước đó.
19.
https://www.oshcallianzassistance.com.au/skins/oshc2/pdf/f110_Abo ut_OSHC%20-Vietnamese.pdf
20. Thể theo thông tin trên trang web của Cục Di trú vào tháng Hai năm 2017.
Chương 3Tìm kiếm học bổng
Chúng ta là những gì chúng ta thường xuyên làm. Vì thế, sự xuất sắc không phải một hành động nhất thời mà là một thói quen.
– ARISTOTLE –
Người thực tiễn không bao giờ bị đe dọa bởi công trình nghiên cứu của mình.
– FYODOR DOSTOYEVSKY –
Một trong những vấn đề nan giải nhất đối với du học sinh là tài chính – làm sao để giành được học bổng trong môi trường cạnh tranh cao khi số lượng học bổng có hạn. Và dù bạn may mắn giành được một trong rất ít các học bổng được trao mỗi năm, liệu số tiền này có đủ để chu cấp cho bạn trong hành trình du học hay không? Học bổng có bao gồm các khoản sinh hoạt cá nhân như chỗ ở, ăn uống và di chuyển? Chương này, tôi sẽ đề cập chi tiết các dạng học bổng hiện đang được các đại học tại Australia hay chính phủ hai bên Australia-Việt Nam cung cấp.
Hiện tại gần như không có học bổng toàn phần cho các du học sinh cấp trung học phổ thông, ngoại trừ trường hợp bạn có cha mẹ làm trong Đại sứ quán và phải theo cha mẹ tới Australia. Do vậy, với những du học sinh có ý định đi du học từ năm lớp 11 hoặc 12, bạn và gia đình cần chuẩn bị chi phí học tập và sinh hoạt tại Australia. Ước tính tiền học hằng năm tại một trường công lập ở Australia là khoảng 13.000-14.000 AUD (khoảng 220-250 triệu VND), và tùy vào thành phố cũng như nơi ở của bạn, sinh hoạt phí phát sinh có thể lên tới gần 20.000 AUD/năm (khoảng 350 triệu VND/năm). Phần lớn các bạn du học ở bậc trung học phổ thông sẽ bị ràng buộc nhiều về điều kiện sinh sống, như phải phụ thuộc vào phía nhà trường để cung cấp chỗ ở (nhà người bản xứ) với lệ phí từ 250-300 AUD/tuần (khoảng từ 4,5-6 triệu VND/tuần). Một số du học sinh may mắn có
người thân tại Australia làm người giám hộ và chu cấp nhà ở thì phụ phí này sẽ tùy vào mức chi tiêu và thỏa thuận riêng trong gia đình bạn. Các phát sinh nhỏ lẻ khác như thuê bao điện thoại, di chuyển, trang phục... khi cộng lại cũng không hề thấp. Tuy vậy, nếu bạn là học sinh có thành tích xuất sắc thì các trường đại học ở Australia cũng có một số học bổng dành riêng cho bạn. Các học bổng này thường không yêu cầu bạn phải là người bản xứ, nhà trường cũng dành nhiều khóa học nâng cao giúp các bạn cải thiện điểm số và được ưu tiên khi vào đại học. Chi tiết về các dạng học bổng này sẽ được đề cập trong chương này.
CÁC DẠNG HỌC BỔNG
Học bổng cấp bởi nhà trường
Học bổng dành cho bậc đại học
Đây thường là nguồn học bổng đầu tiên mà các du học sinh tìm tới khi quyết định du học, không chỉ ở Australia mà với tất cả các nước bạn muốn đến du học. Tất cả các trường đại học ở Australia đều cung cấp học bổng cho sinh viên có thành tích học tập và hoạt động ngoại khóa xuất sắc, học bổng sẽ từ 20% tới 100%. Nhiều trường đại học tại Australia không trao học bổng 100% cho du học sinh, và dù có trường trao học bổng toàn phần thì học bổng đó cũng không bao gồm các phụ phí như sinh hoạt hay đi lại. Tiêu chí hàng đầu lựa chọn ứng viên để trao học bổng hoàn toàn dựa vào điểm số, các hoạt động ngoại khóa hoặc thành tích thể thao chỉ tô điểm hoặc đánh bóng hồ sơ của bạn. Do vậy, các du học sinh từng đoạt giải thể thao trong nước và quốc tế cũng không nhận được thêm nhiều ưu đãi khi nộp hồ sơ theo học tại Australia, đặc biệt là với những môn thể thao còn kém phát triển tại nước sở tại.
Mỗi ngành học thường có một vài học bổng cho du học sinh, và những loại học bổng đó không có tính cạnh tranh cao như các dạng học bổng chung – đơn giản vì số lượng sinh viên theo học trong ngành sẽ ít hơn tổng số sinh viên tại một trường đại học. Những ngành khoa học tự nhiên hoặc Y dược, Kiến trúc thường có nhiều
học bổng hơn do nhu cầu việc làm cao và nhu cầu thu hút nhiều nhân tài nơi khác đến.
Phần lớn các trường đại học đều có một số loại học bổng bán phần dành cho các chương trình đào tạo cử nhân, chỉ một số ít trường cung cấp học bổng toàn phần. Để được nhận học bổng, các sinh viên phải đáp ứng yêu cầu khắt khe về điểm số – với du học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông tại Australia, các bạn sẽ được xét học bổng dựa trên điểm tốt nghiệp và các giải thưởng được trao trong thời gian học cấp ba. Đối với du học sinh tốt nghiệp cấp ba tại nước ngoài, các bạn sẽ được xét học bổng khi nộp hồ sơ xin nhập học tại trường hoặc thông qua kết quả dự bị tại Australia hay học bạ cấp ba. Ngoài ra, các du học sinh khi xin xét học bổng ở Việt Nam sẽ được ưu tiên nếu đạt điểm IELTS hoặc TOEFL khả quan (từ 8.0 trở lên và không có kỹ năng nào dưới 7.0).
Để giúp các bạn có ý định du học có thêm kiến thức về các loại học bổng tại Australia, tôi sẽ liệt kê một số loại học bổng tiêu biểu thường được trao cho các du học sinh (bao gồm du học sinh Việt Nam) ở các trường đại học công lập tại Australia. Cách thức xét học bổng của các trường có thể thay đổi trong những năm tới, bao gồm thay đổi số lượng học bổng hay trao các loại học bổng mới.
Một trong những cách tìm học bổng hiệu quả nhất là bạn hãy tìm hiểu kỹ về trường đại học bạn quan tâm, sau đó truy cập vào trang học bổng (scholarships) dành cho du học sinh của trường. Phần lớn các trường đại học có thế mạnh về một ngành nhất định sẽ trao nhiều học bổng cho ngành đó hơn, điều này đồng nghĩa tính cạnh tranh của loại học bổng đó cũng cao hơn. Các bạn cần lưu ý thời hạn nộp đơn xin học bổng – do điểm tốt nghiệp trung học phổ thông tại Australia được công bố vào khoảng giữa tháng Mười hai và thời gian nhập học ở đại học rơi vào cuối tháng Hai, phần lớn các trường đại học sẽ không nhận đơn xét học bổng sau tháng Một. Với các bạn hiện đang theo học phổ thông tại Việt Nam và có ý định nộp đơn xin học bổng sau khi tốt nghiệp, các bạn phải hoàn tất giấy tờ và học bạ vào trước tháng Mười hai để nhà trường có thời gian xem xét. Thời hạn nộp đơn chính xác sẽ được thông báo trên trang web
của mỗi trường đại học. Trong trường hợp không thể hoàn thành đủ giấy tờ trước thời hạn, các bạn nên liên lạc sớm với ban quản lý du học sinh tại đại học bạn muốn vào học để nhận được chỉ dẫn phù hợp. Một số trường đại học tại Australia chấp nhận xét đơn xin nhập học chưa được hoàn tất và cho phép bạn bổ sung giấy tờ trong vòng 4-6 tuần. Do vậy, các bạn nên lên lịch nộp đơn xin học bổng thật chi tiết để tránh lỡ hạn chót.
Thống kê một số dạng học bổng tiêu biểu ở các trường trong khu vực21.
22
Học bổng dành cho bậc sau đại học
Số lượng học bổng dành cho những ai theo học Thạc sĩ khóa học ở mỗi trường khá thấp, tuy nhiên một số trường như Đại học Macquarie có chương trình liên kết hỗ trợ các sinh viên ở một số trường đại học danh giá Việt Nam như đề cập ở bảng trên. Nhiều trường đại học khác như Đại học La Trobe hoặc Đại học Swinburne tại bang Victoria cũng có các chương trình liên kết nhằm khuyến khích sinh viên nước ngoài theo học tại Australia. Tuy vậy, phần lớn sinh viên theo học Thạc sĩ khóa học ở dạng tự túc, hoặc nhận được sự hỗ trợ từ chính phủ hai bên, hoặc từ tổ chức thứ ba.
Tất cả các khóa nghiên cứu tại Australia đều bao gồm hỗ trợ học phí toàn phần, do đó tất cả các trường đại học đều có học bổng toàn phần dành cho các nghiên cứu sinh. Đại đa số các nghiên cứu sinh nhận được 100% học bổng và tiền chu cấp ăn ở/di chuyển hằng năm. Trong trường hợp nhà trường chỉ cấp một phần học bổng, nghiên cứu sinh sẽ phải tìm kiếm nguồn hỗ trợ học phí ở các nơi khác như từ các tổ chức trong và ngoài nước, hoặc từ chính phủ hai bên.
Để được nhận học bổng, học viên phải đạt được tối thiểu 75% điểm tổng kết thạc sĩ và điểm IELTS phải đạt yêu cầu (phần lớn các
trường đại học yêu cầu trên 7.0). Một số trường đại học chỉ chấp thuận học viên có làm đề tài nghiên cứu trong thời gian học thạc sĩ (chiếm tối thiểu 25% tổng số tín chỉ). Các nghiên cứu sinh cũng cần nộp bài viết về đề tài nghiên cứu dự kiến và tham dự phỏng vấn (trực tiếp hoặc trực tuyến) với giáo sư giám sát và có thư giới thiệu từ giáo sư cấp cử nhân/thạc sĩ trước đó. Tiêu chí lựa chọn, ngoài những yêu cầu trên, còn bao gồm số bài xuất bản trên các tạp chí nghiên cứu hoặc kinh nghiệm làm việc trong môi trường nghiên cứu trước đó của học viên. Đây chỉ là những điều kiện tối thiểu để học viên được xét nhập học (và cấp học bổng), chứ không đảm bảo những ai đáp ứng tiêu chuẩn trên đều được nhận vào học.
Các chương trình nghiên cứu không có thời gian nhập học chính xác, tuy nhiên học viên thường sẽ bắt đầu nhập học vào đầu tháng Ba hoặc cuối tháng Bảy. Do đó, vòng tuyển chọn sẽ diễn ra khoảng 2-3 tháng trước thời điểm này. Để tối đa hóa khả năng nhận học bổng, các học viên nên liên lạc với giáo sư trong ngành sớm nhất có thể đồng thời nộp đơn xét tuyển càng sớm càng tốt, do nhiều trường đại học có thể mất khoảng hai tháng để xét học bổng và gửi giấy mời nhập học chính thức.
Học bổng dành cho đối tượng theo học nghề
Số học bổng được cấp bởi các trường cao đẳng nghề khá thấp (từ khoảng 1.000-5.000 AUD) và thường chỉ bán phần (từ 10%-50% tổng chi phí mỗi năm). Tuy nhiên các sinh viên học nghề lại có cơ hội làm việc và được trả lương theo yêu cầu của chính phủ trong suốt khoảng thời gian theo học. Tuy đó là yêu cầu của khóa học, nhưng quy định làm việc dưới 40 giờ/2 tuần vẫn được áp dụng cho các du học sinh trong kỳ học. Một số trường đại học, cao đẳng có thể sẽ yêu cầu các bạn hoàn thành khóa thực tập với các nhà tuyển dụng dưới dạng môn học (nên sẽ không vi phạm điều khoản visa làm việc của visa du học), với một số công việc thực tập không được trả lương. Nhiều sinh viên cao đẳng nghề nhận được lời mời làm việc từ các công ty trong thời gian thực tập, và phía nhà trường cũng thường xuyên hỗ trợ các bạn tìm kiếm công việc thực tập với các công ty liên kết, hoặc tổ chức các buổi giao lưu gặp gỡ nhiều
nhà tuyển dụng từ các ngành nghề đa dạng. Do vậy, dù các trường cao đẳng ít trao học bổng cho các sinh viên trong và ngoài nước nhưng lại có những hỗ trợ lâu dài trong và sau quá trình học tập.
Học bổng cấp bởi chính phủ
Australia Awards
Hiện tại Chính phủ Australia có chính sách hỗ trợ cho sinh viên các nước đang phát triển bằng học bổng Australia Awards. Theo thông tin chính thức trên website australiaawardsvietnam, các ứng viên sẽ được Hội đồng tuyển chọn (bao gồm đại diện Đại sứ quán Australia
và Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam) xét duyệt nghiêm ngặt. Các ứng viên nhận được học bổng được gọi là các ứng viên “có điều kiện” cho tới khi các bạn đáp ứng đủ yêu cầu học thuật và tiếng Anh của trường bạn lựa chọn. Ứng viên được yêu cầu tham gia khóa đào tạo tiếng Anh tiền du học tại Việt Nam (tối đa 12 tháng) trong trường hợp không đạt đủ trình độ tiếng Anh theo yêu cầu23. Chương trình này được chia ra thành ba hạng mục chính:
Australia Awards Fellowships
Dành cho các tổ chức của Australia có liên kết với các nước đang phát triển (trong đó có Việt Nam). Học bổng này nhằm hỗ trợ chuyên viên tại các nước đang phát triển có cơ hội theo học và đào tạo chuyên môn tại Australia. Chính phủ Australia sẽ chọn đề tài đào tạo hằng năm (năm 2016 là về Thay đổi khí hậu môi trường; năm 2017 là về Các phương thức phòng chống nạn "lờn" thuốc tại các nước thuộc khu vực sông Mekong) và học bổng sẽ là 30.000 AUD cho mỗi thành viên. Học bổng này không dành cho các sinh viên theo học bậc đại học ở Australia. Đơn xin học bổng cần được nộp cho các tổ chức ở Australia trên mạng trực tuyến. Các ứng viên sẽ được nhận vào khóa đào tạo học tập hoặc làm việc ngắn hạn, được đào tạo phát triển kỹ năng, gây dựng mối quan hệ chuyên nghiệp, nghiên cứu và dẫn dắt đội ngũ chuyên viên tại Australia. Trong trường hợp bạn hoặc tổ chức của bạn không nộp đơn trực tiếp được, bạn có thể gửi thư tới các tổ chức liên kết ở Australia để nhận được sự trợ giúp.
Australia Awards Scholarships
Đây là học bổng do Bộ Ngoại giao và Thương Mại Australia (DFAT) quản lý, được trao tặng cho các sinh viên theo học đại học hoặc nghiên cứu sinh tại các trường đại học và cao đẳng trên toàn Australia. Học bổng này chi trả học phí cho toàn bộ khóa học, bao gồm các chương trình học tập chuẩn bị trước đó (như khóa học tăng cường tiếng Anh), một vé máy bay khứ hồi từ Australia tới Việt Nam, một khoản tiền chi tiêu trị giá 5.000 AUD, một khoản tiền ăn ở trị giá 30.000 AUD/năm, tiền bảo hiểm học sinh trong suốt thời gian tại Australia (OSHC) và các khoản hỗ trợ học tập khác để đảm bảo sự thành công của sinh viên. Các sinh viên sau khi hoàn thành khóa học được yêu cầu rời khỏi Australia trong vòng tối thiểu hai năm và nếu không đáp ứng điều kiện này, sinh viên phải hoàn trả toàn bộ số tiền học bổng đã được chu cấp.
Endeavour Scholarships and Fellowships
Đây là học bổng dành cho những ai theo học thạc sĩ, tiến sĩ và cao đẳng nghề. Ứng viên sẽ được chu cấp toàn bộ học phí xuyên suốt khóa học, 3.000 AUD tiền du lịch về nước, 2.000-4.000 AUD cho chi phí học tập và 3.000 AUD/tháng cho chi phí sinh hoạt. Sinh viên cũng được cấp tiền bảo hiểm trong suốt thời gian tại Australia.
Các học viên qua Australia theo dạng nghiên cứu trao đổi từ 4-6 tháng cũng có cơ hội nhận được học bổng Endeavour Research Fellowship. Học viên theo dạng này cũng sẽ nhận được tất cả các hỗ trợ trên và tối đa 24.500 AUD tiền học phí. Với các sinh viên cao đẳng nghề, tiền chu cấp học phí tối đa là 131.000 AUD trong suốt thời gian khóa học.
Học bổng Fellowships cũng bao gồm chương trình phát triển kỹ năng làm việc chuyên nghiệp tại Australia qua một khóa học ngắn hạn từ 1-4 tháng tương tự như học bổng Australia Awards Fellowship. Các ứng viên được trao học bổng sẽ nhận được khoản tiền hỗ trợ tối đa là 18.500 AUD trong khoảng thời gian theo học tại Australia.
International Postgraduate Research Scholarships
Học bổng Nghiên cứu Quốc tế International Postgraduate Research Scholarships do Bộ Giáo dục Australia cấp cho du học sinh trên toàn thế giới nhằm thu hút nhân tài tới Australia học tập và nghiên cứu. Các sinh viên được nhận học bổng này sẽ được miễn phí toàn bộ tiền học và bảo hiểm cũng như tiền bảo hiểm dành cho các thành viên đi kèm. Hiện tại Bộ Giáo dục Australia không có quy định chính xác về mẫu đơn nộp để xin học bổng. Thay vào đó, sinh viên cần nộp đơn xin học bổng trực tiếp tại các trường đại học liên kết với chương trình này và tuân thủ quy tắc xin học bổng tại trường.
Australia – APEC Women in Research Fellowships
Đây là học bổng đặc biệt dành cho các ứng viên là nghiên cứu sinh nữ trong khối APEC. Học bổng này được thành lập để khuyến khích các nghiên cứu sinh gặp khó khăn trong việc nghiên cứu xuyên quốc gia. Các ứng viên có thể được trao tặng học bổng nghiên cứu từ 1-4 tháng tại Australia, với sự đồng ý từ trường đại học hoặc tổ chức tại Australia.
Hồ sơ xin học bổng bao gồm:
• Bảng điểm và kinh nghiệm nghiên cứu liên quan tới đề tài nghiên cứu của ứng viên (30%).
• Một chương trình nghiên cứu chi tiết và kết quả ước tính (40%).
• Bài viết nêu lên tầm ảnh hưởng của nghiên cứu này tới nghề nghiệp tương lai của ứng viên (15%).
• Bài viết về tầm ảnh hưởng của công trình nghiên cứu này tới sự phát triển của Australia, cũng như cách mà ứng viên dự định đóng góp cho hợp tác giữa Australia và nước nhà (15%).
Các ứng viên được trao học bổng sẽ nhận được 3.000 AUD cho việc di chuyển quốc tế, 2.000 AUD cho dụng cụ nghiên cứu và học
tập, 3.000 AUD hỗ trợ hằng tháng và 1.200 AUD hỗ trợ gia đình hằng tháng nếu có.
Học bổng liên kết hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam và các trường đại học tại Australia
Cục Đào tạo với nước ngoài (Vietnam International Education Development – VIED) và các trường đại học Australia bao gồm RMIT, Đại học Melbourne, Đại học Canberra và Đại học Macquarie đã liên kết để chủ trì, tuyển chọn và phê duyệt danh sách các công dân Việt Nam trúng tuyển học tập tại nước ngoài bằng ngân sách nhà nước và theo diện hiệp định, phối hợp với các đơn vị liên quan để quản lý lưu học sinh. Với danh sách các sinh viên được cấp học bổng, nhà trường đại diện bên Australia sẽ chi trả tối đa 50% tiền học phí, phần còn lại được trợ cấp từ Cục Đào tạo với nước ngoài. Học bổng thuộc Đề án 911 (bậc tiến sĩ) và 599 (bậc đại học và thạc sĩ) sẽ được trao cho những ứng viên đáp ứng tiêu chuẩn đề ra từ phía nhà trường và nhận được thư mời từ phía nước ngoài. Sinh viên để xin được học bổng phải theo học các ngành hiện đang được ưu tiên tại Việt Nam như Khoa học Kỹ thuật, Y Dược, Khoa học Nông lâm, Xã hội Nhân văn... ở bậc thạc sĩ, và các nhóm ngành đã đoạt giải Olympic quốc tế hoặc giải Văn hóa – Nghệ thuật, Thể dục thể thao. Chi tiết thời gian và lịch trình nộp hồ sơ bạn có thể tham khảo tại website của Cục Đào tạo với Nước ngoài24. Tất cả các thủ tục nộp đơn xin học bổng, xử lý hồ sơ và xét tuyển đều qua hệ thống phần mềm online để đảm bảo tính minh bạch. Trên website của những trường đại học liên kết tại Australia cũng có mục thông tin về VIED, đề rõ số tiền sinh viên sẽ được tài trợ và các phúc lợi khác nếu có.
Học bổng cấp bởi các tổ chức tư nhân
Phần lớn các học bổng này sẽ cấp cho nghiên cứu sinh và tùy thuộc vào các ngành học. Một số tổ chức lớn thường trao học bổng nghiên cứu tại Australia là Australia Research Council (ARC – cấp tiền nghiên cứu cho tất cả các ngành) và National Health and Medical Research Council (NHMRC – cấp tiền hỗ trợ cho các ngành
Y Dược). Ngoài ra, các công ty lớn/nhỏ tại Australia và Việt Nam cũng có chương trình hỗ trợ đào tạo sinh viên hoặc nhân viên trong công ty để trau dồi kỹ năng làm việc chuyên môn trong thời gian theo học tại Australia. Để biết rõ thêm về các cơ hội học tập tại Australia, các bạn nên trao đổi với chuyên gia quản lý tại trường mình đang theo học hoặc công ty liên kết để nhận được những thông tin cụ thể nhất.
HỒ SƠ XIN HỌC BỔNG
Điểm số và hoạt động ngoại khóa
Phần lớn học bổng dành cho du học sinh đều dựa vào điểm tốt nghiệp ngay trước kỳ nộp hồ sơ, một số trường hợp ưu tiên dành cho du học sinh ở các trường điểm hoặc đại học trong khối liên kết. Các ứng viên với thành tích tốt nghiệp xuất sắc và đạt được các giải thưởng lớn trong nước hoặc quốc tế sẽ luôn đứng đầu danh sách dễ trúng tuyển. Tuy nhiên với tính cạnh tranh cao trên thế giới như hiện nay, việc du học sinh các nước khác cũng có điểm số và bằng khen tương đương như bạn không còn hiếm. Như ở chương 1 tôi đã đề cập, vì giáo trình châu Á thường thiên về các môn khoa học tự nhiên nên sinh viên Việt Nam khi nộp hồ sơ xin học bổng tại các ngành này sẽ gặp nhiều cạnh tranh với sinh viên nước khác trong khối Đông Á như Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Do đó, để trở nên khác biệt với các sinh viên cùng nộp hồ sơ xin học bổng, các bạn nên thường xuyên tham gia các hoạt động ngoại khóa trong trường hoặc cộng đồng để trau dồi thêm các kỹ năng mềm. Tại nước ngoài, những project lớn/nhỏ trong và ngoài trường đại học đều yêu cầu bạn có khả năng hoạt động nhóm hiệu quả, không ít trường hợp yêu cầu bạn phải dẫn dắt một đội ngũ có các kỹ năng và tính cách khác nhau. Yêu cầu tối thiểu dành cho mỗi thành viên trong nhóm là hoàn thành tốt phần việc được giao, tuy nhiên các thành viên cũng cần nâng cao khả năng giao tiếp và phối hợp để cùng nhau đạt được mục đích chung. Điều này đồng nghĩa với việc bạn phải đặt ra kế hoạch và mục tiêu mà mọi người đồng thuận – đặc biệt khi mỗi cá nhân đều có thế mạnh riêng và tiêu chuẩn khác nhau. Để trau dồi kỹ năng này, các bạn nên tham gia hoạt
động ngoại khóa, thậm chí là đăng ký vào đội ngũ dẫn dắt các câu lạc bộ ở trường, hoạt động tình nguyện hoặc làm việc cho các tổ chức từ thiện trong nước. Việc tham gia vào các bối cảnh làm việc khác nhau không chỉ giúp bạn đánh bóng hồ sơ của mình mà còn tìm ra công việc yêu thích hoặc các dự định trong tương lai.
Nhiều bạn rất ngại trau dồi kiến thức ngoài ngành học của mình và mang định kiến rằng nếu bạn làm trái ngành thì bạn đã uổng phí thời gian theo học ở trường đại học. Tuy nhiên, để bắt kịp với thời đại liên tục thay đổi này, các sinh viên cần có sự linh động trong lối suy nghĩ và đặt ra các kế hoạch dự trù trong tương lai. Đây là một thói quen vô cùng quan trọng quyết định khả năng thành công của bạn. Do vậy, hãy dành thời gian rỗi để trau dồi các kiến thức mà bạn cho là sẽ giúp ích cho mình trong tương lai như học thêm một ngôn ngữ khác, học cách sử dụng các chương trình đồ họa hoặc lập trình tin học, đọc thêm tiểu thuyết kinh điển – việc này không những giúp bạn trau dồi văn phong tiếng Anh mà còn giúp bạn làm quen với lối suy nghĩ của các đại văn hào đi trước. Các bạn cũng có thể đăng ký các lớp học căn bản, hoặc tra cứu các sách tham khảo ở hiệu sách hoặc trên mạng để xây dựng một nền tảng cơ bản, sau đó tự trau dồi thêm trong thời gian rỗi. Hãy tự tin tham gia vào một câu lạc bộ trái ngành trong trường, điều này không chỉ giúp bạn xây dựng mạng lưới mối quan hệ mà còn gia tăng kỹ năng mềm thiết yếu. Nếu là người rụt rè, hãy rủ bạn thân cùng tham gia với bạn. Bước đi đầu tiên cũng là bước đi quan trọng nhất, và một khi bạn bước qua được ngưỡng cửa đó, thế giới của bạn sẽ trở nên phong phú hơn rất nhiều.
Hướng dẫn viết bài luận xin học bổng
Rất nhiều học bổng yêu cầu bạn phải viết một đoạn văn ngắn giải thích vì sao bạn xứng đáng nhận được học bổng. Đoạn văn này thường dài từ 500 – 1.000 từ, bao gồm những thành tích mà bạn đạt được và những mong ước trong tương lai cũng như lý do vì sao bạn chọn theo học tại trường này. Đoạn văn này không chỉ giúp người xét tuyển đánh giá khả năng tiếng Anh của bạn mà còn để họ
hiểu rõ hơn về bạn. Do đó, đoạn văn của bạn không thể mắc lỗi sai ngữ pháp hay chính tả và cũng cần rành mạch, đi thẳng vào vấn đề.
Một trong những điểm khác biệt giữa hai lối hành văn ở Việt Nam và nước ngoài là cách diễn đạt ý. Các sinh viên Việt Nam thường dùng lối ẩn dụ và so sánh để miêu tả một vấn đề. Lối hành văn này không được khuyến khích tại nước ngoài – các sinh viên tại Australia dùng lối viết theo một cấu trúc mạch lạc để trả lời câu hỏi trong đề tài
được giao, đồng nghĩa với việc bạn phải hạn chế sử dụng các câu văn dài và lủng củng, đặc biệt là các câu có dấu chấm phẩy. Một trong những quy tắc vàng khi viết văn là nếu bạn chia hai vế của câu mà nghĩa của mỗi vế không thay đổi, hãy đặt dấu chấm câu ở giữa hai vế đó. Hội đồng xét tuyển hoặc người chấm thi sẽ đọc bài viết của bạn trên máy tính, do đó việc viết câu quá dài sẽ gây khó khăn cho người đọc, vì họ không phải chỉ đọc mỗi bài của bạn.
Thay vào đó, hãy lập một dàn ý chi tiết cho bài viết của bạn. Liệt kê các vấn đề mình muốn đề cập và thứ tự đề cập. Như đã nói ở trên, thành tích học tập của bạn là điều kiện quan trọng nhất để xét học bổng, do đó bạn nên đặt chúng lên đầu.
Việc lập dàn ý sẽ giúp bạn phân bổ bài viết cho phù hợp với mục đích và học bổng bạn mong muốn. Ngoài ra, điều quan trọng nhất khi viết một bài văn xin học bổng là bạn phải giải đáp được các tiêu chí mà hội đồng xét tuyển đưa ra. Sau đây là một số vấn đề khi viết bài luận mà bạn cần lưu ý:
➢ Hãy chia tỷ lệ các phần một cách logic nhất
Nếu đạt được nhiều giải thưởng cao, bạn cũng không nên tập trung hoàn toàn vào thành tích của mình. Hãy chọn lọc các thành tích cao nhất – phần lớn các thành tích nhỏ lẻ đã được đề cập trong học bạ
của bạn. Quy tắc tương tự cũng được áp dụng với các mục khác như hoạt động ngoại khóa hoặc kiến thức khác. Viết ngắn gọn và chỉ đề cập đến các mục quan trọng là một trong những kỹ năng cơ bản giúp bạn truyền tải thông tin hiệu quả.
➢ Hãy dành thời gian tìm hiểu về ngôi trường bạn đang theo đuổi và cho thấy bạn có hiểu biết về lịch sử và thành tích của trường.
Hãy tìm hiểu và tham khảo chương trình bạn muốn theo học. Hội đồng xét duyệt học bổng muốn các sinh viên đạt được thành công sau khi theo học tại trường, do đó họ muốn tuyển chọn những người cho thấy lòng quý mến với ngôi trường mà họ sẽ theo học. Chỉ chi tiết nhỏ về lịch sử hoặc cấu trúc khóa học cũng cho thấy khả năng và lòng tận tâm tìm kiếm thông tin của bạn, một điều mà các nhà tuyển dụng rất coi trọng.
➢ Hãy đề cập tới các dự định trong tương lai của bạn và khóa học này giúp bạn đạt được mục đích đó như thế nào.
Đây là yêu cầu tối thiểu cho phần lớn các bài luận xin học bổng, tuy nhiên thông tin này còn cho thấy bạn đã tìm hiểu kỹ lưỡng môi trường làm việc trong tương lai. Nếu bạn có dự định học cao học, hãy đề cập chúng trong bài. Nhiều trường đại học rất chú trọng các ứng viên có mong muốn nghiên cứu đề tài, đó thường là những sinh viên chăm chỉ và có nhiều tình yêu với nghề. Với những bạn chưa xác định được dự định trong tương lai, bạn có thể thay vào đó đề cập những kỹ năng mình muốn học được trong khóa học này. Hội đồng xét hồ sơ đều những người có bề dày kinh nghiệm trong việc đọc và xét tuyển các bài viết, do đó họ dễ dàng nhận ra các bài viết thiếu trung thực. Thành thật là một trong những đức tính được đánh giá cao tại nước ngoài, vì thế hãy cố gắng bộc lộ tính trung thực của mình qua bài viết.
➢ Bài luận dành cho các trường khác nhau cũng cần khác nhau
Một trong những điều cấm kỵ khi làm hồ sơ xin học bổng là bạn sẽ viết một bài luận cơ bản về bản thân, rồi sau đó thêm một vài chi tiết cho phù hợp với các trường đại học khác nhau để tiết kiệm thời gian. Nếu ứng viên không có đủ quyết tâm dành thời gian để viết vài nghìn từ, không hội đồng xét tuyển nào sẽ dành ra vài tiếng để thảo luận và xem xét hồ sơ của ứng viên đó. Mỗi trường đại học đều có yêu cầu riêng dành cho bài viết của sinh viên, do đó bạn cũng cần
phải làm quen với các yêu cầu đó và chỉnh sửa ý tưởng trong dàn ý cho phù hợp với mỗi trường.
➢ Từ vựng không phải là tất cả
Nhiều sinh viên được dạy phải có vốn từ vựng phong phú thì bài viết mới được đánh giá cao. Điều này không hoàn toàn chính xác, thay vào đó, bạn phải biết cách sử dụng từ ngữ hiệu quả, phù hợp với ngữ cảnh của bài viết. Đối với các ngành khoa học tự nhiên, một bài viết xin học bổng không cần phải có văn phong bay bổng, thay vào đó các bạn nên sử dụng các thuật ngữ kỹ thuật trong ngành, cùng các câu ở thể chủ động (theo thứ tự chủ ngữ – vị ngữ). Đối với các ngành Xã hội Nhân văn, các bạn có thể dùng lối hành văn và từ vựng đa dạng hơn. Nhưng nên nhớ rằng các từ đồng nghĩa có thể làm thay đổi âm điệu bài văn nếu bạn sử dụng không chính xác, ví dụ như hai từ laconic và taciturn đều có nghĩa giống nhau (kiệm lời). Tuy nhiên, laconic mang sắc thái trung lập, trong khi taciturn có thể ám chỉ sự cứng đầu, thiếu thân thiện của nhân vật được mô tả.
➢ Giữ một “style sheet”
Trong tiếng Anh, style sheet là bản tóm tắt các thói quen viết văn của một sinh viên, bao gồm cách đánh vần từ (theo Anh-Anh hoặc Anh-Mỹ), thói quen sử dụng số hoặc chữ (10 hoặc ten) và gạch nối (cooperate hoặc co-operate). Tóm tắt này giúp lối viết của bạn trở nên thống nhất và không rời rạc. Hãy lập một style sheet trước khi viết bài và so sánh bài viết của bạn với các quy ước đặt ra trong bản tóm tắt sau khi hoàn thành.
Sau khi hoàn thành bản nháp, các bạn nên chia sẻ bài viết của mình với các thầy cô dạy bộ môn tiếng Anh và bạn cùng trang lứa để nhận được lời nhận xét khách quan hơn về bài viết. Một số phương thức khác để tự sửa bài của mình như in ra và đọc to trong phòng hoặc cho bạn bè nghe cũng vô cùng hiệu quả, việc này cũng phần nào giúp bạn tập luyện cách phát âm của mình.
Cấu trúc TEEL (topic sentence – explanation – evidence – link) của một đoạn văn tiêu biểu. Tuy phần lớn các sinh viên áp dụng cấu trúc này trong văn nghị luận, lối hành văn này cũng có thể được áp dụng cho một bài viết xin học bổng – khi bạn đang cố gắng “thuyết phục” hội đồng rằng bạn là người xứng đáng nhận được học bổng này.
Hướng dẫn cách viết e-mail cho giáo sư
Nếu bạn mong muốn trở thành một nghiên cứu sinh trong tương lai, hẳn bạn cũng đã có mục tiêu và ý tưởng về đề tài nghiên cứu. Thời gian nghiên cứu thường kéo dài từ hai năm (đối với bậc thạc sĩ) tới bốn năm (đối với bậc tiến sĩ), đây không chỉ là một vấn đề gây hao
tổn công sức ở phía bạn mà cả ở phía giáo sư và nhà trường. Do vậy, các vòng xét tuyển học bổng dành cho nghiên cứu sinh cũng nghiêm ngặt và mất nhiều thời gian hơn. Ứng viên sẽ được yêu cầu gửi học bạ và sơ yếu lý lịch (bao gồm kinh nghiệm làm việc nếu có) trực tiếp tới giáo sư cùng với đề tài mà bạn quan tâm. Phần lớn địa chỉ và e-mail của các giáo sư bạn đều có thể tìm thấy trên website của nhà trường. Ngoài ra, bạn cũng cần đọc qua một số bài nghiên cứu của giáo sư, đặc biệt chú ý đến các kỹ năng và thói quen nghiên cứu của họ. Thời gian là vàng bạc, nhiều giáo sư có vài sinh viên ở mọi cấp bậc hiện đang theo học dưới sự quản lý của họ, do đó việc liên lạc với họ sớm nhất có thể là điều vô cùng quan trọng.
Cách viết e-mail lần đầu tiên đến cho giáo sư (hay còn gọi là cold e mail) cũng là một kỹ năng bạn cần lưu ý.
➢ Ghi rõ chủ đề trong e-mail
Các giáo sư thường nhận được từ vài chục tới hơn 100 e-mail mỗi ngày, do vậy họ sẵn sàng xóa những e-mail không có chủ đề rõ ràng. Các bạn nên ghi chú rõ những ý quan trọng trong chủ đề, đồng thời hãy ghi thật ngắn gọn và không nên quá 10 từ. Một trong những mẫu tôi dùng để đặt tên chủ đề cho e-mail của mình là: Đơn: tên khóa học, như Application: Doctor of Philosophy. Cách đặt tên này cũng sẽ giúp bạn dễ dàng tìm lại các e-mail trao đổi với giáo sư sau này.
➢ Cách chào hỏi phù hợp
Hãy mở đầu với cụm “Dear”, kèm theo danh hiệu (Dr. cho Doctor, A/Prof. cho Associate Professor và Prof. cho Professor) và họ của giáo sư. Sau đó, bạn nên giới thiệu bản thân với các thông tin cơ
bản như trường, ngành và cấp bậc đại học bạn đã hoặc đang hoàn thành và mốc thời gian bạn muốn bắt đầu vào học. Bạn không nên viết e-mail giới thiệu chi tiết về bản thân dài quá 200 từ (những chi tiết này, thay vào đó, nên nằm trong sơ yếu lý lịch bạn đính kèm). Với e-mail đầu tiên, dòng Regards hoặc Yours sincerely cuối thư là phép lịch sự tối thiểu.
Từ e-mail thứ hai trở đi, bạn có thể chào bằng “Hello,”. Các bạn nên tránh sử dụng cách chào buổi sáng hoặc chiều do sự khác biệt múi thời gian ở Việt Nam và Australia. Tùy vào cách ký tên của giáo sư mà bạn có thể thay đổi cách xưng hô. Nếu vị giáo sư bạn liên lạc ký đầy đủ danh hiệu và họ tên, hãy tiếp tục gọi họ như e-mail đầu tiên. Phần lớn các giáo sư sẽ ký với duy nhất tên của họ, và đây cũng là
tín hiệu cho phép bạn gọi họ bằng tên ở đầu trong những e-mail tiếp theo.
➢ Cụm từ “please find attached”
Đây là một cụm từ thường gặp trong các e-mail có văn bản kèm theo. Hãy sử dụng chúng nếu bạn kèm theo các văn bản quan trọng như sơ yếu lý lịch, bảng điểm hoặc các thông tin về hồ sơ nhập học sau này.
Sau khi giáo sư chấp thuận e-mail của bạn và yêu cầu phỏng vấn trực tiếp hoặc qua mạng, bạn cần chuẩn bị một số câu hỏi thường gặp trong buổi phỏng vấn. Buổi phỏng vấn này không nhằm kiểm tra kiến thức cơ bản của bạn, thay vào đó nhằm giúp bạn và giáo sư hiểu rõ hơn về mục đích cũng như mong muốn của cả hai phía, đồng thời quyết định liệu cả hai bên có thể cùng hợp tác làm việc trong những năm tới. Vì vậy, một buổi phỏng vấn sẽ bắt đầu bằng các câu hỏi thông thường như vì sao bạn muốn học tập ở khoa, một số đề tài mà bạn quan tâm hoặc có ý định nghiên cứu, các kinh
nghiệm làm việc hay học tập trước đó và dự định tương lai của bạn. Đây giống như một buổi phỏng vấn cho một vị trí mới. Vì vậy, bạn cũng cần phải chuẩn bị kỹ lưỡng trước ngày phỏng vấn. Ngoài việc tìm hiểu về đề tài mà bạn quan tâm, hãy đọc một số nghiên cứu của giáo sư trong ba năm trở lại đây (và nhắc tới chúng trong buổi phỏng vấn). Hãy thể hiện thái độ chuyên nghiệp.
Trong trường hợp bạn không nhận được hồi âm từ giáo sư sau một tuần, hãy một lần nữa gửi e-mail thăm hỏi tình hình. Một số giáo sư có thể quá bận rộn mà quên đơn bạn gửi và thường sẽ ngay lập tức
trả lời khi đọc được thư nhắc nhở của bạn. Nếu không được chấp thuận, các giáo sư sẽ hồi âm lý do bạn không được nhận, do đó các bạn không nên cho rằng việc mình không nhận được hồi âm từ giáo sư đồng nghĩa với việc mình đã trượt vòng phỏng vấn. Dù nhận được thư thông báo bạn không qua vòng phỏng vấn, các bạn cũng nên gửi lại một bức thư cảm ơn họ đã dành thời gian cho bạn. Không phải chỉ là phép lịch sự, mà việc này có thể giúp bạn trong tương lai nếu bạn có cơ hội làm việc cùng ngành với họ.
Ngoài ra, nghiên cứu sinh cũng thường được hội đồng xét đơn yêu cầu viết một bài văn về đề tài nghiên cứu các bạn lựa chọn và ảnh hưởng của công trình nghiên cứu này tới những kiến thức hiện tại trong ngành. Các bạn cần phải vạch rõ mục tiêu và định hướng sau khi hoàn thành công trình nghiên cứu. Bài viết nhằm giúp hội đồng hiểu rõ hơn tầm hiểu biết của bạn về đề tài và cũng là cách giúp họ đánh giá khả năng chuyên môn của bạn. Hãy dành nhiều thời gian đọc và tìm hiểu về đề tài mình lựa chọn, bao gồm cách chú thích nghiên cứu theo đúng tiêu chuẩn nước ngoài như chú thích dạng Harvard, Chicago hoặc APA cho phù hợp với ngành bạn theo học. Phần lớn chú thích dạng Chicago được sử dụng cho các đề tài nghiên cứu xã hội nhân văn, còn Harvard và APA được sử dụng rộng rãi hơn trong các ngành khoa học. Một số trường đại học yêu cầu sử dụng Vancouver cho Y và Dược khoa. Tuy vậy, các trường đại học lớn đều có yêu cầu kiểu chú thích riêng cho mỗi ngành nên các sinh viên cần tham khảo các chỉ dẫn này trước khi viết bài luận.
21. Phần lớn các trường này cũng bao gồm học bổng cho riêng mỗi ngành học, cũng như học sinh đang theo học tại trường. Để biết thêm chi tiết về các dạng học bổng của trường các bạn hãy tìm kiếm trên trang web của trường mình quan tâm.
22. Danh sách các trường được công nhận tại đây
http://www.studyat.uwa.edu.au/vietnam
23. Chi tiết các trường hợp và điều kiện đề ra cho các ứng viên học bổng ở website
http://www.australiaawardsvietnam.org/index.php/vi/awardees-2 24. http://vied.vn/vi/component/k2/364.html?Itemid=128.
Chương 4Chuẩn bị cho cuộc sống ở xứ người
Bạn không thể tạo dựng được kinh nghiệm mà phải trải qua nó. – ALBERT CAMUS –
Một khi nhận được giấy mời và visa qua Australia, bạn chỉ có ít thời gian ở Việt Nam để chuẩn bị cho hành trình tại một đất nước xa lạ. Điều này đồng nghĩa với việc bạn phải tìm kiếm chỗ ở, ăn uống, tự
quản lý chi tiêu cũng như hòa nhập với một nền văn hóa khác. Chương này, tôi sẽ chia sẻ một số thông tin về nhà ở, ký túc xá, phương tiện di chuyển ở Australia để bạn không cảm thấy bỡ ngỡ khi đến.
CHỖ Ở
Dưới 18 tuổi
Độ tuổi trưởng thành (legal age) của mỗi công dân tại Australia là sau ngày sinh nhật lần 18. Chính phủ Australia yêu cầu các thanh thiếu niên dưới 18 tuổi phải có người giám hộ (guardian) đóng vai trò chăm sóc và thay mặt bạn đưa ra quyết định. Thông thường,
người giám hộ (nhà trường hoặc người thân) cũng là người có trách nhiệm cung cấp chỗ ở và liên lạc với cha mẹ của các bạn trong trường hợp cấp bách. Quy định này được ban hành nhằm đảm bảo các du học sinh tại Australia nhận được quyền lợi cá nhân tương đương với các thanh thiếu niên tại Australia.
Các du học sinh dưới 18 tuổi thường đến Australia để theo học cấp ba hoặc chương trình dự bị đại học. Các bạn sẽ nhận được các thông tin liên quan tới điều kiện sinh hoạt từ phía nhà trường trước khi qua Australia. Việc bạn cần làm là điền đầy đủ thông tin (bao gồm các yêu cầu từ phía bản thân về chỗ ở) với sự chấp thuận của cha mẹ. Những thông tin về người giám hộ và nhà ở cần được
chuẩn bị trước khi bạn được cấp visa. Các du học sinh dưới 18 tuổi theo luật của Chính phủ Australia không được tự đứng tên thuê nhà riêng cho tới khi đủ
18 tuổi.
Với các du học sinh theo học cấp ba, một khi nhà trường đồng ý nhận, bạn sẽ có những lựa chọn về nhà ở như ở nhà người bản xứ hay ở nội trú. Phương thức chủ yếu là ở nhà người bản xứ (nhằm giúp bạn nâng cao tiếng Anh và làm quen với môi trường nước sở tại), đôi khi bạn sẽ được sắp xếp ở cùng với gia đình của một giáo viên trong trường. Một số trường cấp ba có chương trình nội trú cho tất cả các học sinh, do đó các du học sinh khi chọn trường này sẽ phải thực hiện chương trình nội trú. Du học sinh nên cân nhắc, lựa chọn kỹ trường học và chỗ ở sao cho thoải mái, phù hợp với bản thân nhất. Trong trường hợp này, nhà trường, thường là giáo viên phụ trách du học sinh hoặc hiệu trưởng, là người giám hộ chính thức của bạn. Họ sẽ có nghĩa vụ ký giấy tờ dưới tư cách là người bảo hộ của bạn và trung gian liên lạc trao đổi với quý phụ huynh của bạn tại Việt Nam cho tới khi bạn đủ 18 tuổi.
Với các du học sinh theo học chương trình dự bị đại học, các bạn sẽ phải đăng ký ở ký túc xá của trường hoặc thuê nhà tư nhân với những địa chỉ đã được trường đại học chấp thuận. Điều này nhằm đảm bảo sự an toàn cho bạn trong thời gian theo học tại Australia. Thông thường, ký túc xá chỉ dành cho những du học sinh dưới 18 có cùng độ tuổi và sau khi tốt nghiệp khóa dự bị, bạn sẽ phải chuyển ra khỏi ký túc xá. Ký túc xá thường ở trong khuôn viên hoặc gần trường đại học để các bạn thuận tiện trong việc di chuyển. Một số ký túc xá tư nhân có luật đóng cửa sau 10 giờ tối để khuyến khích các bạn không trở về muộn. Một số trường đại học hiện nay cũng có phương thức cho sinh viên ở nhà người bản xứ.
Tuy trường đại học sẽ là giám hộ chính thức và cũng là phía có trách nhiệm liên lạc với phụ huynh tại Việt Nam trong suốt thời gian bạn theo học, nhưng bạn sẽ phải ký phần lớn các giấy tờ quyết định thay vì người giám hộ (như giấy cho phép đi tham quan với nhà
trường). Do đó các du học sinh theo học dự bị đại học có nhiều tự do hơn so với theo học cấp ba.
Các du học sinh có trách nhiệm chi trả đầy đủ tiền thuê nhà trước thời hạn đề ra. Khoản tiền này bao gồm tiền điện, gas, nước và internet. Phụ huynh tại Việt Nam có thể trả trực tiếp tiền nhà hằng tháng, tuy nhiên sẽ phải chịu khoản phụ phí chuyển tiền nước ngoài. Tiền nhà tại Australia khá đắt đỏ, đặc biệt tại hai thành phố lớn là Melbourne và Sydney. Tiền ở ký túc xá trường (bao gồm tiền ăn) có thể lên tới 500 AUD/tuần. Lệ phí ở ký túc xá tư nhân dao động từ khoảng 200-400 AUD/tuần, còn ở người bản xứ thì khoảng 250-350 AUD/tuần.
Trên 18 tuổi
Tại Australia, từ 18 tuổi trở lên các bạn được chính thức công nhận là trưởng thành. Các bạn được quyền tự đứng tên thuê nhà, có nghĩa vụ nộp thuế đầy đủ và tự có trách nhiệm với bản thân. Khi nộp đơn xin visa với tư cách là sinh viên 18 tuổi trở lên, các bạn không cần nộp trước thông tin nhà ở cho Chính phủ Australia. Thay vào đó, Chính phủ Australia yêu cầu bạn phải có khả năng tự chu cấp cho bản thân trong suốt khoảng thời gian ở nước sở tại. Dưới đây là thông tin về một số dạng nhà ở để bạn tham khảo.
Ký túc xá của trường
Các trường đại học lớn đều có ký túc xá riêng. Các ký túc xá này thường có khu vực nhà ăn, nhà vệ sinh chung và phòng ngủ riêng, bao gồm điện, nước và internet. Một số ký túc xá có thư viện riêng nhằm phục vụ sinh viên tự học và cung cấp các chương trình phụ đạo hỗ trợ các môn học tại trường. Phần lớn ký túc xá là lựa chọn rất phổ biến của sinh viên. Do đó tính cạnh tranh để vào ở là khá cao. Ngoài ra, trường đại học còn có một số ký túc xá dành riêng cho các sinh viên có thành tích cao để khuyến khích học tập. Sinh viên cần nộp đơn sớm nhất có thể và chuẩn bị cho vòng phỏng vấn (nếu có).
Ký túc xá tư nhân (student housing)
Ký túc xá tư nhân được thành lập không chỉ dành cho sinh viên ở một trường đại học nhất định mà tất cả các trường đại học và bậc học khác nhau. Qua đó các bạn có nhiều cơ hội giao lưu và trao đổi với nhau. Do vị trí gần các trường đại học trong khu vực cũng như gần các khu vực ăn uống và siêu thị mua sắm, các ký túc xá này đã trở thành lựa chọn ưa thích của một số du học sinh theo học tại Australia.
Ký túc xá tư nhân bao gồm nhiều dạng phòng để bạn lựa chọn, như dạng một phòng riêng với bếp và nhà vệ sinh; dạng hai phòng ngủ với bếp và nhà vệ sinh chung; dạng phòng dành cho ba người trở lên. Các phòng cho thuê được chia thành hai dạng: studio và x bedroom apartment. Điểm khác biệt giữa hai dạng phòng này là studio không có tường ngăn cách phòng ngủ với phòng khách và bếp, còn x-bedroom apartment có tường ngăn cách riêng. Do vậy, các studio thường có diện tích nhỏ và giá thấp hơn nhưng vẫn đầy đủ các nội thất cơ bản.
Phần lớn các phòng trong ký túc xá đều được trang bị đầy đủ các nội thất cơ bản như bàn học, tủ, ti vi và kệ sách cần thiết cho một sinh viên. Ngoài ra, một số nơi còn trang bị sẵn các dụng cụ nhà bếp như dao kéo, chảo, nồi và giá phơi quần áo. Tùy vào mức tiền thuê nhà mà các ký túc xá sẽ bao gồm tiền điện, nước và gas. Sinh viên thường được yêu cầu tự chi trả tiền internet, một số ký túc xá cũng cung cấp gói internet khuyến mãi với phương thức cài đặt dễ dàng.
Các ký túc xá tư nhân này thường có phòng giải trí với ti vi màn hình rộng, máy chơi game để sinh viên thư giãn sau giờ học căng thẳng và giao lưu với bạn bè. Một số ký túc xá còn có chương trình tham quan hoặc xem phim hằng tháng miễn phí dành cho các thành viên trong tòa nhà. Ngoài ra, ký túc xá cũng có khu vực giặt và sấy đồ riêng (không miễn phí).
Sinh viên thường phải ký hợp đồng thuê nhà khoảng 6 hoặc 12 tháng, và sau khi hợp đồng hết hạn mà bạn vẫn chưa tốt nghiệp, bạn có thể gia hạn. Để được xét đơn thuê nhà, sinh viên phải cung cấp giấy chứng nhận nhập học từ phía nhà trường (CoE hoặc thẻ
sinh viên nếu có). Khi ký hợp đồng chính thức, sinh viên phải đóng tiền thế chân là tiền nhà từ 2 tuần đến tối đa 1 tháng. Số tiền này được Cơ quan quản lý tiền thế chân thuê nhà (Residential Tenancies Bond Authority) trực thuộc Hiệp hội Người tiêu dùng Australia (Consumer Affairs Australia) nắm giữ. Tiền thế chân sẽ được hoàn trả sau khi hết thời hạn hợp đồng và phía chủ nhà khảo sát hiện trạng phòng của bạn. Tại Australia, chủ nhà không có quyền giữ tiền đặt cọc của bạn vô thời hạn, do vậy bạn có thể đưa đơn khiếu nại tới Hiệp hội Người tiêu dùng nếu gặp khó khăn về khoản tiền này sau khi đã hoàn trả nhà theo đúng thời hạn. Chủ nhà là người có trách nhiệm kê khai khoản tiền đặt cọc cho cơ quan quản lý và cơ quan sẽ xác nhận lại với bạn.
Một số đơn vị cung cấp ký túc xá tư nhân phổ biến tại Australia là Unilodge, Urbanest, Student Housing Australia
Unilodge
Số ký túc xá của Unilodge trên toàn quốc là khoảng 50 cơ sở khắp xung quanh các trường đại học lớn. Unilodge là nhà cung cấp ký túc xá phổ biến nhất tại Australia. Unilodge đưa ra nhiều lựa chọn đa dạng cho bạn như dạng căn hộ riêng với đầy đủ tiện nghi cơ bản hoặc dạng chỉ có phòng ngủ riêng còn bếp và phòng tắm dùng chung. Tất cả cơ sở tại Unilodge đều được trang bị đầy đủ nội thất, cả điện, gas, nước và thậm chí là internet. Phần lớn các du học sinh khi mới qua đều lựa chọn sống tại đây do dịch vụ đăng ký dễ dàng và có nhiều chương trình hoạt động tập thể. Tuy nhiên, tiền thuê tại Unilodge thường rất đắt đỏ, có thể cao hơn chỗ khác trong khu vực từ 120-150%.
Một căn phòng đơn tại Unilodge Bundoora đối diện RMIT.25 Urbanest
Được thành lập và xây dựng vào khoảng năm 2014, Urbanest giờ đã trở thành một trong những điểm tìm kiếm thuê phòng hàng đầu
cho các du học sinh. Hiện Urbanest mới chỉ có tại Adelaide, Brisbane, Melbourne và Sydney. Đặc điểm phòng phổ biến tại Urbanest là phòng đôi có một nhà vệ sinh chung. Cứ 3-4 phòng sẽ tạo thành một quần thể có khu vực bếp dùng chung. Tuy vậy, giá cả tại Urbanest cũng tương đương với giá tại Unilodge, thậm chí dạng phòng đơn còn đắt đỏ hơn.
Phòng đôi (twin share) tại Urbanest Sydney26.
Sơ đồ quần thể bốn phòng ngủ với một khu vực bếp và phòng khách chung27.
Student Housing Australia (SHA)
Tương tự như Unilodge, SHA cũng trang bị đầy đủ các nội thất cơ bản như giường, tủ, bàn học và đôi khi là dụng cụ nhà bếp cho các du học sinh theo học tại thành phố Melbourne. Các phòng tại SHA
thường lâu đời hơn Unilodge, nội thất cũng thiết kế đơn giản hơn, một số phòng chỉ có hệ thống sưởi. Do đó, với cùng diện tích hoặc rộng hơn, chi phí thuê phòng tại SHA thấp hơn Unilodge. Do có nhiều cơ sở khác nhau trong cùng một khu vực nên việc tìm phòng tại SHA không quá khó khăn. Giá phòng tại SHA thường không bao gồm tiền điện và internet.
Nhà tư nhân (private housing)
Nhiều du học sinh chọn phương thức thuê chung cư hoặc nhà tư nhân và chia nhà ở chung với bạn bè để giảm thiểu chi phí nhà ở tại Australia. Các sinh viên Việt Nam thường thuê nhà tại các khu vực đông người Việt trong thành phố. Một số vùng đông người Việt thường là điểm đến cho các du học sinh Việt Nam là Footscray, Springvale và Sunshine tại Melbourne; Cabramatta tại Sydney. Lợi thế ở các vùng này là có nhiều đồ ăn và siêu thị châu Á, giá cả đôi khi cũng rẻ hơn các siêu thị lớn của Australia. Tuy vậy, nếu muốn
giảm thiểu thời gian di chuyển từ nhà tới trường, các bạn nên tham khảo nhà ở tại các vùng lân cận thay vì chỉ tập trung vào tìm nhà ở những khu vực trên.
Các trường đại học lớn đều có diễn đàn cho các sinh viên trao đổi, tìm kiếm chỗ ở. Đây cũng là không gian để các sinh viên trong trường làm quen với nhau và các du học sinh rèn luyện kỹ năng tiếng Anh. Một số trang web khác được các sinh viên sử dụng rộng rãi tại Australia như gumtree.com.au hoặc flatmates.com.au, cũng là công cụ tiện ích giúp các bạn tìm chỗ ở. Đặc biệt, các bạn nên tham khảo nhiều địa điểm khác nhau để hiểu thêm về giá cả của mỗi quận, như tại Melbourne các quận phía tây bắc (Footscray, Coburg, Preston và Brunswick) thường có giá rẻ hơn rất nhiều so với các quận phía đông nam (South Yarra, Toorak), đồng thời ở đây có nhiều phương tiện công cộng nên việc di chuyển thuận lợi hơn rất nhiều. Nếu bạn muốn tiết kiệm thời gian di chuyển, lựa chọn tốt nhất là tìm nhà trong khoảng bán kính dưới 15 kilômét tính từ trường và gần các trạm tàu điện hoặc tàu hỏa.
Nhà tư nhân có thể không trang bị bất cứ nội thất nào và yêu cầu bạn tự trả các phí điện, nước và internet. Bạn có thể dễ dàng tìm mua đồ nội thất ở IKEA và tự lắp ghép tại nhà theo hướng dẫn. Do đó để đưa ra quyết định thuê chỗ ở phù hợp nhất, bạn nên cân nhắc về chi phí thuê nhà, sinh hoạt và các trang thiết bị khác.
PHƯƠNG TIỆN DI CHUYỂN
Phương tiện công cộng
Như đã nói ở trên, độ tuổi trưởng thành ở Australia tính từ lúc các bạn tròn tuổi 18. Vì thế, những ai dưới 18 tuổi sẽ thuộc diện được giảm khoảng 50% tiền vé di chuyển bằng phương tiện công cộng. Tại Australia, chẳng hạn như ở Sydney, vé xe dùng chung cho tất cả
các phương tiện như tàu hỏa, tàu điện, xe buýt, thậm chí là tàu thủy.
Những ai từ 18 tuổi trở lên (kể từ ngày sinh nhật) phải mua trọn vé. Phí di chuyển các phương tiện công cộng được tính trong 2 tiếng (đối với các chuyến khứ hồi ngắn) hoặc 24 tiếng (đối với các chuyến
trong ngày) dưới dạng pay as you go (nạp tiền theo mức sử dụng của bạn). Đối với những người thường xuyên sử dụng, các thẻ trên sẽ bao gồm các dạng vé tuần, vé tháng và vé năm, đặc biệt nếu mua vé năm, hành khách ở mọi lứa tuổi sẽ được giảm 50% giá gốc.
Các dạng vé tại Australia (từ trái qua phải, dưới lên trên): thẻ Smart Rider tại Perth, thẻ Metro tại Adelaide, thẻ Myki tại Melbourne, My Way tại Canberra, thẻ Green của Hobart, thẻ Opal tại Sydney và thẻ Go của Brisbane28.
Phương tiện công cộng chính tại các thành phố lớn là tàu hỏa, với tần suất khoảng 10-15 phút/chuyến trong tuần và 20 phút/chuyến vào hai ngày cuối tuần. Mỗi thành phố có hệ thống đường tàu khác nhau, ga trung chuyển thường ở gần trung tâm thành phố. Melbourne là một trong những thành phố hiếm hoi còn sử dụng tàu điện nội thành. Tàu điện có tần suất 5-10 phút/chuyến và chỉ di chuyển trong khoảng bán kính 15-20 kilômét từ trung tâm thành phố.
Xe buýt là phương tiện chủ chốt trong khu vực các quận, với tần suất khoảng 20-60 phút/chuyến trong tuần và cuối tuần thường không chạy. Do số lượng xe buýt ít và nhu cầu hành khách thấp, phần lớn các sinh viên sống ở ngoại thành thường sử dụng tàu hoặc tự lái xe.
Xe riêng
Nếu có điều kiện muốn tự lái xe, bạn cần phải học và lấy bằng lái ở Australia. Australia chia bằng lái xe thành các dạng: bằng Learner (bằng L), bằng Probationary 1 (bằng P1 – màu đỏ), bằng Probationary 2 (bằng P2 – màu xanh) và bằng chính thức. Khi đủ 16 tuổi, bạn có thể bắt đầu học và thi luật để lấy bằng Learner (bằng L). Sau khi nhận được bằng L, các bạn có thể nhờ người thân (đã có bằng lái chính thức) hoặc thầy cô dạy lái xe kèm cặp tối thiểu 120 giờ (trong hai năm) trên đường trước khi thi bằng thực hành. Sau khi vượt qua kỳ thi thực hành đầu tiên, bạn sẽ được cấp bằng P1
trong năm đầu tiên và P2 trong ba năm tiếp theo. Một số điều luật dành cho các bằng như sau:
Xe máy29
Hiện tại, xe máy không phải là phương tiện chủ yếu tại Australia. Phần lớn xe máy được dùng ở Australia là xe phân khối cao. Xe máy như tại Việt Nam chỉ được sử dụng làm xe chở đồ giao hàng trong trung tâm thành phố. Để lấy bằng xe máy các bạn cũng phải trải qua ba dạng bằng lái như ô tô (bằng L, P1 và P2). Không như lấy bằng lái ô tô, để lấy bằng xe máy bạn cần trải qua một kỳ huấn luyện hai ngày (3,5 tiếng/ngày) tại trung tâm dạy lái xe, và chỉ nhận được bằng L sau khi đã đỗ kỳ huấn luyện này.
30
Xe đạp
Xe đạp giờ đây cũng trở nên khá phổ biến tại Australia, đặc biệt với các học sinh sống gần trường học. Trung tâm thành phố có làn riêng cho xe đạp nhưng phần lớn các con đường ngoại thành không có thiết kế dành cho xe đạp, do vậy các du học sinh có thể đạp xe trên vỉa hè (nếu bạn dưới 18) hoặc phải đi sát vào phía tay trái trên đường. Xe đạp tại Australia được yêu cầu trang bị đèn báo hiệu phía sau xe và người đạp xe được khuyến khích mặc áo phát quang vào ban đêm để dễ nhận diện. Một số công cụ khác như chuông xe, đèn trước xe gắn trên mũ bảo hiểm hoặc thân xe, đèn phát sáng sau xe... cũng được khuyến khích sử dụng để tăng độ an toàn cho người đạp.
HÀNH TRANG DU HỌC
Những điều cần nhớ khi đi máy bay
Vé máy bay
Giá vé khứ hồi từ Việt Nam – Australia trong khoảng từ 1.000-1.500 AUD/chuyến, thời điểm đắt đỏ nhất là tháng Mười hai, đặc biệt dịp Giáng Sinh, vì đây là kỳ nghỉ lớn ở Australia và các nước phương Tây. Các bạn có thể nhận được ưu đãi giảm giá 10% qua một số trang web đặt vé máy bay giá rẻ cho sinh viên. Vé khứ hồi thường xuống thấp vào mùa giảm giá (thường khoảng từ tháng Sáu đến tháng Tám). Bạn nên đặt vé máy bay tối thiểu trước ba tháng nếu có dự định về vào mùa cao điểm (cuối năm).
Hiện tại thì Vietnam Airlines đã có đường bay thẳng từ Thành phố Hồ Chí Minh tới Melbourne và Sydney, và đường bay thẳng từ Hà Nội đến Sydney được chính thức mở vào tháng Tư năm 2017. Nếu đi những hãng hàng không nước ngoài như Thái Lan, Singapore hay Malaysia, bạn sẽ phải chờ trung chuyển tại các nước trên. Thời điểm tôi sang Australia, khi đó Hà Nội vẫn chưa có đường bay thẳng đến Melbourne nên việc trung chuyển tại nước thứ ba đã trở thành điều thiết yếu. Giá cả một số hãng có thể thấp hơn Vietnam Airlines, do vậy bạn nên so sánh mức giá của mỗi hãng hàng không trước khi đặt mua vé. Ngoài ra, các hãng khác như Cathay Pacific và China Airlines cũng có đường bay chuyển tiếp về Việt Nam, nhưng vì các điểm trung chuyển tại Hong Kong và Trung Quốc ở phía Bắc nước ta nên thời gian bay thường bị kéo dài và không ổn định như ba hãng trên. Hiện tại, các chuyến bay của bốn hãng thông dụng như Vietnam Airlines, Singapore Airlines, Thai Airways và Malaysia Airlines đều chỉ cho phép bạn mang tối đa 30 kilôgam hành lý ký gửi và 7 kilôgam hành lý xách tay.
Chú ý về hành lý
Hải quan Australia quản lý rất chặt chẽ về các vật dụng và thực phẩm bạn mang theo trong hành lý xách tay và ký gửi khi nhập cảnh. Nếu bạn có ý định mang theo mì tôm, nước sốt, ruốc hay nhiều món khoái khẩu khác thì tôi xin chia buồn với bạn, bạn sẽ phải
chia tay với những món này.
Tách biệt với các châu lục khác, Australia có rất nhiều động thực vật quý hiếm cần được bảo tồn và những loại thực phẩm từ các nước khác có thể mang lại dịch bệnh cho chúng. Vì vậy, Chính phủ Australia có chính sách cấm nhập cảnh phần lớn các loại thực phẩm thịt, rau củ quả và các loại hạt khô.
Trước khi nhập cảnh Australia, bạn sẽ phải kê khai các vật dụng, thực phẩm mình mang theo. Sau khi kê khai, bạn sẽ được yêu cầu kiểm tra hành lý khi nhận hành lý ký gửi ở băng chuyền và hải quan sẽ tịch thu những thực phẩm cấm trước khi bạn vào Australia. Bạn sẽ không phải nộp phí phạt vì đã trung thực kê khai. Nhưng nếu không trung thực, khi bị phát hiện, bạn sẽ phải nộp phạt (với một số tiền không nhỏ, có thể lên tới vài nghìn đô) và có tên trong danh sách đen của Chính phủ Australia). Sân bay Australia luôn có chó đặc vụ tuần tra đánh hơi các hành lý ký gửi trước và sau khi bạn xếp hàng ra cửa. Là du học sinh, bạn không nên gây ấn tượng xấu với Chính phủ Australia, đặc biệt nếu bạn có dự định tìm việc làm hoặc xin ở lại Australia sau khi hoàn thành khóa học.
Dụng cụ khác
Nếu bạn có ý định mang quà từ Việt Nam sang cho người thân ở Australia, bạn nên lựa chọn và kiểm tra kỹ hàng hóa để đảm bảo hàng không có tì vết. Một số đồ gỗ cũng bị cấm mang vào Australia nếu có dấu hiệu mối mọt. Ngoài ra, vật dụng thú vị nhất bị cấm mang vào Australia là vợt hoặc đèn điện bắt muỗi. Bạn chỉ được phép mang vào Australia nếu chúng có song chấn bảo vệ quanh cây vợt và pin dưới 6 vôn. Phần lớn các vợt điện ở Việt Nam không đạt tiêu chuẩn này. Luật này được ban hành hoàn toàn nhằm bảo vệ an toàn cho người dân không bị giật điện (đặc biệt là người già và trẻ em). Nếu sang Australia vào mùa hè, bạn sẽ nhìn thấy khá nhiều côn trùng (lạ và quen) như những con ruồi to hơn hạt gạo cứ bay theo bạn. Côn trùng ở Australia khá đa dạng và “cứng đầu” – dù bạn cố sức xua đuổi chúng cũng không chịu di chuyển. Nhưng dù vậy hãy nhớ bạn không được phép mang bất kỳ dụng cụ bắt côn trùng bằng điện nào vào Australia, thay vào đó, bạn cần dần học cách “hòa mình với thiên nhiên”.
Những vật dụng cần thiết
Chắc hẳn các bạn cũng biết đồ dùng tại nước ngoài đa phần có giá cao hơn rất nhiều so với ở Việt Nam và đôi lúc các bạn sẽ có mong muốn mang hết đồ đạc tại nhà sang Australia trong chuyến đi đầu tiên. Với mức hành lý gửi tối đa 30 kilôgam cùng 7 kilôgam hành lý xách tay thì điều này là hoàn toàn không thể. Thay vào đó, bạn nên ưu tiên mang theo một số vật dụng sau đây khi lần đầu qua Australia.
Quần áo bốn mùa
Do thời tiết tại Australia trải dài và khá đa dạng, các bạn cần chú ý lựa chọn quần áo sao cho phù hợp với điểm đến của mình. Nhờ khoảng nhiệt độ có phần tương đồng với khí hậu Việt Nam mà phần lớn quần áo bạn mua và mặc tại Việt Nam đều phù hợp khi mang sang Australia. Quần áo tại Australia có giá khá đắt đỏ31, mẫu mã chưa chắc đã phù hợp với vóc dáng của người châu Á (cho dù nhiều năm trở lại đây, một số hãng thời trang lớn của Nhật như Uniqlo đã tràn vào thị trường thời trang Australia, cũng như nhiều cửa hàng nhỏ lẻ chuyên nhập quần áo Hàn Quốc và Trung Quốc, nhưng hãng thời trang lớn của Australia và châu Âu vẫn chiếm đại đa số các mẫu hàng tại đây). Nhiều du học sinh coi đây là cơ hội lớn để thay đổi phong cách.
Dụng cụ nhà bếp
Với các du học sinh từ 18 tuổi trở lên có ý định sống riêng (các bạn dưới 18 tuổi thường sẽ sống cùng gia đình người bản xứ, do vậy sẽ được chu cấp đầy đủ các dụng cụ bếp và thực phẩm), các bạn nên
mang theo một bộ bát đĩa, một chiếc nồi nhỏ và vài đôi đũa trong chuyến đi đầu tiên qua nước sở tại. Dụng cụ nhà bếp tại Australia tuy chất lượng cao nhưng thường có giá khá đắt và làm bằng sứ
nặng như nồi nấu ăn chỉ với chất lượng trung bình khá đã có giá khoảng 200-400 AUD (khoảng 3,5-7 triệu VND). Để tiết kiệm, bạn có thể mua bát đĩa bằng nhựa hoặc sứ tại cửa hàng Daiso đồng giá 2,80 AUD (khoảng 50.000 VND). Cửa hàng này có nhiều ở các thành phố lớn như Melbourne và Sydney.
Văn phòng phẩm
Văn phòng phẩm tại Australia không đa dạng và có giá vô cùng đắt đỏ so với Việt Nam. Thông thường, một cây bút bi tại Australia có giá khoảng 2-3,50 AUD (khoảng 35.000-60.000 VND) và một quyển vở 120 trang có giá 5 AUD (khoảng 90.000 VND) với chất lượng giấy mỏng và vô cùng dễ rách. Vì vậy, vở và bút bi thường là vật dụng phổ biến được các du học sinh mang theo khi qua Australia, ngoài ra còn có bút chì và tẩy. Nhưng những vật dụng cồng kềnh hơn như dập ghim hoặc kẹp giấy nếu không quá cần thiết, bạn có thể mua tại Australia khi cần. Dụng cụ văn phòng phẩm thường được bày bán tại chuỗi cửa hàng Officeworks, phổ biến ở các quận ngoại ô và cạnh các trung tâm thương mại lớn tại Australia. Ngoài ra, các cửa hàng này cũng bày bán bàn ghế và tủ cá nhân.
Ổ cắm nối
Ổ cắm tại Australia có chân cắm chéo khác với ổ cắm ở Việt Nam, do đó bạn nên lựa mua ổ cắm với các thiết bị điện tử sao cho phù hợp. Ngoài ra, bạn cũng nên mua một bộ ổ cắm nối dài để tránh phải mua nhiều đầu cắm nối khác nhau. Đầu cắm nối cũng có thể được tìm thấy trong Officeworks với giá thành không hề thấp và đôi khi khan hiếm hàng nếu bạn tìm mua vào đúng dịp các du học sinh sang Australia để học tập và làm việc.
Ổ cắm điện tại Australia32.
Chuẩn bị cho việc học tập tại Australia
Giấy tờ cơ bản và thẻ học sinh
Nếu sang Australia học ở bậc phổ thông, ngày đầu tiên đi học bạn sẽ giải quyết khá nhiều giấy tờ bảo hộ cũng như điền chi tiết thông tin liên lạc với gia đình và người thân. Nhiều bạn khi sang sẽ bắt đầu với khóa học tiếng Anh sáu tháng, điều này đồng nghĩa bạn sẽ phải làm một bài kiểm tra trình độ tiếng Anh ngắn để trường phân
bổ lớp học cho phù hợp. Ngày đầu tiên đi học bạn sẽ được yêu cầu mang theo hộ chiếu và mã số visa, cung cấp các thông tin cơ bản như địa chỉ của bạn tại Australia, số điện thoại của người giám hộ (hoặc người nhà bản xứ) cũng như thông tin về địa chỉ và số điện thoại liên lạc của cha mẹ bạn tại Việt Nam. Ngoài ra, một trong những thủ tục quan trọng đầu tiên trong ngày đầu tới trường là xác nhận bạn đã tới Australia và nhập học đúng ngày (để nhà trường có thể thông báo với Bộ Giáo dục Australia). Do vậy, nếu gặp khúc mắc hoặc tình huống bất ngờ khiến bạn không thể nhập học đúng ngày, bạn cần liên lạc với phía nhà trường ngay lập tức để tránh bị hủy visa.
Ngoài ra, nhà trường sẽ cung cấp địa chỉ mua đồng phục và thường cho bạn một tuần để mua đồng phục theo yêu cầu. Một số cửa hàng bán đồng phục tại Australia không mở cửa vào cuối tuần, do đó bạn cần kiểm tra trước lịch làm việc và sắp xếp thời gian mua đồng phục để tránh bị kỷ luật. Bên cạnh đó, bạn cũng sẽ nhận được danh sách sách giáo khoa cần mua trong thời gian này. Một khi đã được xác
nhận là học sinh trong trường, bạn sẽ nhận được thẻ học sinh khoảng từ 5-10 ngày tại phòng giáo vụ ở trường hoặc theo chỉ dẫn của các thầy cô. Ngoài việc xác nhận là học sinh của trường, thẻ học sinh này còn giúp bạn chứng minh mình dưới 18 tuổi và như vậy bạn sẽ nhận được ưu đãi khi di chuyển bằng phương tiện công cộng hay đi xem phim.
Đối với bậc đại học và cao học, bạn thường không phải điền thông tin giấy tờ – đơn giản là vì các trường đại học đều yêu cầu bạn điền đầy đủ các thông tin trên mạng từ trước. Thay vào đó, ngày đầu tiên nhập học, bạn cần mang theo hộ chiếu để lấy thẻ sinh viên. Một số trường có quy định yêu cầu bạn cập nhật ảnh thẻ học sinh 24 tiếng trước khi nhận được thẻ, và bạn nên làm theo yêu cầu này để tránh mất thời gian xếp hàng lấy thẻ học sinh trong ngày đầu tiên. Bạn có thể tới phòng quản lý sinh viên để lấy thẻ bất cứ lúc nào trong năm học, vì phần lớn các lớp trên đại học không yêu cầu bạn trình thẻ sinh viên. Do đó để đỡ mất thời gian xếp hàng, bạn có thể lấy thẻ muộn hơn trong ngày. Thẻ học sinh cũng là “chìa khóa” để bạn vào các tòa nhà và thư viện của trường sau giờ hoạt động. Các tòa nhà
trong trường đại học lớn thường mở cửa từ 7 giờ sáng cho tới 7 giờ tối, tuy nhiên một số tòa nhà có thư viện và phòng làm việc riêng của khoa có thể mở cửa 24/7 cho sinh viên33. Bảo vệ trong trường có quyền kiểm tra đột xuất thẻ sinh viên các bạn sau giờ hành chính để đảm bảo trật tự và an toàn. Trường đại học tại Australia không yêu cầu mặc đồng phục, thay vào đó họ bày bán quần áo với phù hiệu trường cùng một số vật dụng khác như văn phòng phẩm, sổ tay và thú nhồi bông mang hình linh vật trường trong hiệu sách riêng của trường.
Sách giáo khoa
Khi nhập học, giáo viên sẽ yêu cầu học sinh, sinh viên tìm mua một số sách giáo khoa nhất định phù hợp theo giáo trình được dạy của trường. Có thể nói sách giáo khoa tại Australia có giá vô cùng đắt đỏ, như với cấp ba giá sách từ khoảng 20 AUD cho sách tiếng Anh (khoảng 340.000 VND) đến 150 AUD cho sách Khoa học (khoảng 2,5 triệu VND). Sách tham khảo trên bậc đại học có thể lên tới 200 AUD (khoảng 3,4 triệu VND). Tuy sách mới có giá khá cao, bạn có thể dễ dàng tìm mua sách giá rẻ ngay trong trường.
Ở bậc trung học phổ thông, vì số học sinh mỗi lớp không quá lớn nên các thầy cô hầu như nắm rõ học sinh của mình. Vì thế, họ có thể là những kênh giúp bạn rao bán hoặc trao đổi sách hằng năm. Bạn nên tìm hỏi các giáo viên chủ nhiệm bộ môn để mua lại sách của các học sinh khóa trên, hoặc tìm kiếm thông tin trên các bảng tin trong hành lang trường. Nếu chỉ còn cách phải mua sách mới,
bạn sẽ nhận được một tờ phiếu đăng ký mua sách và sách sẽ được gửi tới trường trong khoảng 3-5 ngày. Một số thư viện trường cũng có sách giáo khoa, tuy nhiên số lượng thường khá ít và thời hạn mượn cũng khá ngắn do trường muốn đảm bảo mọi học sinh đều có thể mượn và đọc chúng.
Ở bậc đại học và cao học, các sinh viên thường có nhiều lựa chọn hơn trong việc mua sách, đơn giản là vì nhiều sách giáo khoa được liệt kê dưới dạng “sách tham khảo” và phần lớn các kiến thức cần biết đều được giảng viên trình bày trong bài giảng. Điều này không
có nghĩa bạn không cần phải xem sách giáo khoa nữa. Ngược lại, để đạt được điểm số xuất sắc bạn cần tự tìm kiếm và đọc thêm các thông tin trong sách cũng như những bài nghiên cứu mới nhất. Vì số lượng sinh viên ở trường đại học khá nhiều, bạn sẽ phải tự tìm kiếm sách cũ tại các bảng thông tin trường, qua bạn bè hoặc thậm chí ở hiệu sách cũ trong trường. Thông thường, mỗi trường đều có một hội sinh viên mở và quản lý cửa hàng trao đổi sách riêng. Ở Đại học Melbourne thì cửa hàng này được gọi là Book Co-op, nằm ở tầng 1 trong tòa căng tin trường. Ngoài ra, trang web studentvip.com.au cũng là lựa chọn hoàn hảo cho các sinh viên muốn mua sách cũ, bạn có thể tra cứu sách theo môn học, số ISBN hoặc bản tái bản34. Đặc biệt, khi đăng nhập tên trường bạn đang theo học, trang web này sẽ ngay lập tức đưa ra kết quả của các sinh viên cùng trường (nếu có) qua đó giúp bạn trao đổi sách một cách dễ dàng nhất.
Thư viện của mỗi ngành đều có khu vực để giáo trình riêng, sách giáo khoa riêng, tuy nhiên thường các sinh viên chỉ được phép mượn sách trong vài tiếng, qua đêm hoặc tối đa là bảy ngày. Điều này là do nhu cầu mượn sách cao và số lượng sách có hạn, đặc biệt trong khoảng thời gian ôn tập kiểm tra và thi cử. Lời khuyên của tôi là bạn nên chọn mua những sách giáo khoa cơ bản liên quan tới ngành bạn đang theo học, còn lại các sách khác bạn có thể bán lại sau khi đã sử dụng, hoặc nếu muốn tiết kiệm bạn nên chăm chỉ tới thư viện mượn hằng ngày.
Bảo hiểm y tế
Mỗi du học sinh đến Australia đều được yêu cầu đóng phí bảo hiểm trong suốt quãng thời gian học tập tại nước sở tại. Các sinh viên thường được trợ cấp tối thiểu 75% tổng chi phí khám chữa bệnh, bao gồm các trường hợp cấp cứu. Mỗi công ty bảo hiểm có thể cung cấp một số chi phí khác như khám mắt hằng năm. Tuy vậy, phần lớn các chi phí nha khoa hoặc chỉnh hình không được tính trong bảo hiểm vì chúng có mục đích là cải thiện thẩm mỹ35. Bảo hiểm y tế của du học sinh cũng không bao gồm chi phí khám bệnh trước khi xin hoặc gia hạn visa. Tại Australia, bệnh nhân tới khám
thường phải đặt hẹn trước, đặc biệt khi bạn ở ngoại ô và xa các bệnh viện lớn. Do vậy, các bạn nên tra cứu giờ làm việc của các phòng khám tư nhân trong khu vực và cố gắng đặt lịch hẹn sớm nhất có thể.
Trong quá trình học, một khi cảm thấy sức khỏe không tốt, thể theo quy định của nhà trường và Bộ Giáo dục, các bạn phải tới gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác bệnh tình của mình. Giấy khám bác sĩ này đặc biệt quan trọng giúp bạn có thể gia hạn bài nộp hoặc được làm bài kiểm tra bù. Với bậc phổ thông, các bạn chỉ được phép dự dưới 90% số tiết học nếu có đơn xác nhận từ bác sĩ để không bị đánh trượt môn. Nếu dự dưới 80% số tiết thì Bộ Giáo dục có thể gửi trả các bạn về nước với lý do sức khỏe không tốt. Vì vậy, các du học sinh cần biết tự chăm lo cho sức khỏe của bản thân khi ở Australia.
25. https://unilodge.com.au/wp-content/uploads/2015/05/@-RMIT Bundoora-Studio-Standard-Website.jpg
26. http://urbanest.com.au/wp
content/uploads/2015/12/SC_Twin_Ensuite_8pp_Apartment_V2_30 0dpi-1024x683.jpg
27. http://urbanest.com.au/wp
content/uploads/2015/12/SYD_CENTRAL_Twin_Ensuite_8_person 1024x441.jpg
28. https://s-media-cache
ak0.pinimg.com/736x/e8/a8/7f/e8a87f9863bcf4d98cb604b124baeb7 5.jpg
29. Nếu vi phạm luật giao thông như vượt quá tốc độ cho phép, vượt đèn đỏ… thì ngoại trừ việc bị phạt tiền, các bạn cũng sẽ bị trừ điểm trên bằng. Mức độ phạt tùy thuộc vào độ nghiêm trọng của lỗi vi phạm. Mỗi bằng lái xe chính thức tại Australia có tổng điểm được phép bị trừ tối đa là 11. Bạn sẽ bị tước bằng nếu bị trừ 12 điểm. Tuy nhiên, trong trường hợp bằng lái chưa chính thức (như các bằng L,
P1 và P2 dành cho người vẫn đang học lái) thì sau khi bị phạt 5 điểm, các bạn sẽ bị tước bằng lái và chỉ được phép thi lấy lại bằng sau 2-3 năm từ khi bạn bị phạt.
30. http://www.rms.nsw.gov.au/documents/roads/licence/approved motorcycles-for-novice-riders.pdf.
31. Giá quần áo đắt đỏ không chỉ so với giá tại Việt Nam mà còn cao hơn so với giá tại Mỹ và thậm chí là một số hãng ở Anh.
32.https://ae01.alicdn.com/kf/HTB1b6tZJFXXXXcQXpXXq6xXFXXX u/-font-b-Australia-b-font-Power-font-b-Socket-b-font-Outlet-16A 250V-Wall.jpg
33. Một số khoa còn trang thiết bị cả phòng tắm và phòng thay đồ để các bạn có thể “cắm trại” tại trường.
34. Thông thường các sách giáo khoa tại Australia sẽ được tái bản và sửa đổi sau ba năm. Một số sách thì được sửa đổi hằng năm để liên tục cập nhật thông tin mới. Khi tra cứu sách trên các trang web, bạn nên lưu ý bản sửa đổi và tham khảo thêm thông tin từ các giáo sư.
35. Trường hợp bạn phải phẫu thuật chỉnh hình do tai nạn, bảo hiểm sẽ chi trả phí phẫu thuật cho bạn.
Chương 5Việc học tập tại Australia
Kinh nghiệm đơn thuần là tên chúng ta gọi các lỗi sai mình mắc phải.
– OSCAR WILDE –
Mục đích của giáo dục là hiểu biết về những giá trị chứ không phải sự kiện.
– WILLIAM S. BURROUGHS –
C
on đường du học không trải đầy hoa hồng, do vậy để giúp các du học sinh hình dung thêm về chặng đường tương lai, tôi đã tổng hợp và chia sẻ một vài trải nghiệm từ chính bản thân trong nhiều năm tại Australia. Dù là du học sinh tại đây được hơn bảy năm nhưng mỗi ngày trôi qua, xứ sở kangaroo này vẫn mang đến cho tôi thêm nhiều điều mới lạ. Tuy trường hợp của mỗi người mỗi khác, nhưng phần lớn các du học sinh đều chia sẻ không ít điểm tương đồng. Giống như một ván cờ vua – người chơi cần nhắm tới cái đích cuối cùng là “checkmate” (chiếu tướng), rồi sau đó từng bước tính toán các nước cờ phù hợp với khả năng của bản thân. Hy vọng với những lời chia sẻ này, các bạn sẽ phần nào hiểu rõ hơn về môi trường học tập tại Australia cũng như đưa ra những lựa chọn hợp lý cho tương lai du học của bản thân.
NHỮNG THÁCH THỨC TRONG HỌC TẬP
Thoát khỏi vỏ ốc của bản thân
Vượt qua nỗi nhớ nhà
Trước khi đề cập đến bất kỳ chi tiết nào về sinh hoạt và học tập tại Australia, tôi nghĩ vấn đề mà bất cứ bạn nào đã hoặc đang đi du học đều trải qua và cũng là điều nhiều bạn trước khi đi du học lo lắng quan tâm, đó là chuyện nhớ nhà. Nhớ nhà sẽ là chuyện đầu tiên mà rất nhiều bạn gặp phải khi mới sang Australia, đặc biệt những bạn chưa từng xa cha mẹ trước đây. Ở một góc độ nào đó, các bạn cũng nên dần làm quen với việc không có cha mẹ ở bên đốc thúc, chỉ bảo từng giây từng phút. Bạn nên gọi điện kể lại những hoạt động của mình trong tuần cho cha mẹ thay vì chỉ than nhớ nhà. Điều này sẽ giúp cha mẹ bạn đỡ lo lắng hơn cũng như giúp họ phần nào hiểu thêm những vướng mắc bạn gặp phải và những tiến bộ bạn đã đạt được trong khoảng thời gian tại Australia. Còn đối với những bạn đã được rèn luyện thói quen tự lập từ nhỏ, thì cũng đừng nên cho rằng mình không cần liên lạc nhiều với cha mẹ. Dù các bậc phụ huynh có hiểu rõ con mình thế nào thì họ cũng không khỏi lo lắng khi phải rời xa con trong một khoảng thời gian dài. Chắc chắn cha mẹ bạn sẽ cảm thấy an tâm hơn rất nhiều khi bạn chủ động liên lạc, trả lời thư hoặc tin nhắn của họ.
Vượt qua rào cản về ngôn ngữ
Ngoài việc phải rời xa gia đình thì ngôn ngữ có lẽ là rào cản lớn nhất mà hầu hết các du học sinh Việt Nam đều gặp phải khi theo học tại Australia. Hành trình du học của tôi bắt đầu vào năm tôi 15 tuổi. Đó là lần đầu tôi đặt chân tới Melbourne. Khác với nhiều du học sinh khác, tôi may mắn sống với gia đình của cô ruột tại một quận ở ngoại ô Melbourne. Trường học của tôi cũng chỉ cách nhà khoảng 2,5 kilômét và tôi thường dành khoảng 40 phút mỗi sáng đi bộ tới trường. Vốn là học sinh chuyên Anh khi còn ở Việt Nam, tôi không gặp quá nhiều khó khăn về ngôn ngữ khi mới sang Australia, và trong khoảng một năm sau khi nhập học, nhiều người đã lầm tưởng tôi là học sinh bản địa. Nhưng nói rằng việc hòa nhập với môi trường học tập xứ người của tôi dễ dàng là không hoàn toàn chính xác. Bản thân tôi sau nhiều năm theo học tại Australia thỉnh thoảng vẫn mắc các lỗi sai khi nói và viết tiếng Anh. Điều này dường như khó có thể tránh khỏi và bạn chỉ có thể khắc phục theo thời gian, qua học tập trau dồi từ từ.
Thường các học sinh Việt Nam ít có cơ hội tiếp xúc và giao tiếp với người nước ngoài trước khi đi du học, do vậy mà nhiều bạn còn ngần ngại không dám lên tiếng khi ở một môi trường hoàn toàn mới lạ. Giờ đây, bất kỳ sinh hoạt lớn nhỏ gì ở nước sở tại bạn đều phải sử dụng tiếng Anh. Bạn lo lắng người khác sẽ đánh giá mình khi nói sai. Điều này khiến nhiều bạn rất ngần ngại tiếp xúc với người bản địa. Thế nhưng, tôi có thể khẳng định với các bạn rằng tôi chưa bao giờ bị trêu chọc khi nói sai mà ngược lại, bạn bè lẫn thầy cô đều giúp tôi sửa những lỗi sai trong văn phạm thường ngày của mình. Một trong những mục đích chính của việc du học là trau dồi vốn tiếng Anh của bản thân, do đó bạn cần mạnh dạn giao tiếp trong mọi tình huống thường ngày hơn. Thường xuyên giao tiếp với bạn bè, giáo viên trong lớp và gia đình tại nước sở tại đồng thời thường xuyên nhờ họ sửa các lỗi sai trong giao tiếp sẽ giúp bạn cải thiện đáng kể các kỹ năng ngoại ngữ của mình.
Du học sinh ở bậc phổ thông khi mới qua Australia đều được yêu cầu học khóa tiếng Anh trong vòng sáu tháng, và các bạn sẽ được phân lớp theo trình độ tiếng Anh của mình, mỗi cấp học sẽ có giáo trình riêng dùng để hỗ trợ nâng cao tối đa kỹ năng ngôn ngữ của từng cá nhân. Các thầy cô sẽ khuyên bạn nên dành tối đa thời gian để cải thiện khả năng tiếng Anh, đặc biệt khi bạn còn trẻ, bạn sẽ tiếp thu một ngôn ngữ mới dễ dàng hơn. Chỉ với những hoạt động nhỏ nhặt như nghe nhạc, xem thời sự buổi tối, đọc sách hoặc thậm chí xem phim bằng phụ đề tiếng Anh cũng sẽ giúp bạn cải thiện đáng kể khả năng tiếng Anh của bản thân. Với tôi, ngoài việc dành phần lớn thời gian để hoàn thành các bài tập trong khóa học này, tôi thường dành những ngày cuối tuần tới thư viện trong khu vực để mượn sách đọc. Có lẽ sở thích và niềm vui đọc sách của tôi đã đóng góp ít nhiều vào tiến bộ về ngôn ngữ của mình trong suốt thời gian theo học tại Australia.
Việc giao tiếp với người nước ngoài không phải là chuyện đơn giản. Dù bạn đã có nền tảng ngữ pháp vững chắc thì vẫn có thể gặp rất nhiều khó khăn. Vì thế, một trong những lời khuyên bổ ích để nâng cao khả năng tiếng Anh là khi giao tiếp, hãy nói thật chậm rãi. Du học sinh khi mới qua Australia thường sẽ rất lúng túng, cố gắng nói
nhanh như người bản địa và hay nối từ với nhau. Dù điều này không sai, đặc biệt là khi bạn đang cố gắng bắt chước theo phát âm và âm điệu của người bản địa nhưng trong vài tháng đầu tiên, các bạn nên từ tốn trong giao tiếp. Việc giảm tốc độ nói sẽ giúp bạn có thời gian suy nghĩ và dùng từ hợp lý để truyền đạt hiệu quả ý bạn muốn nêu. Ngoài ra, bạn cũng cần mạnh dạn hỏi người đối diện những từ ngữ hoặc câu chữ bạn nghe chưa kịp hoặc chưa rõ. Một số du học sinh thường mang theo bên mình cuốn sổ tay từ vựng thường ngày, phần để ghi nhớ những từ thông dụng, phần khác để tiện học từ mới. Nhiều bạn có thói quen tra từ điển ngay khi gặp từ khó – theo tôi nghĩ thì đây không phải là cách hay. Thay vào đó, bạn cần “đoán” trước nghĩa của từ đó dựa vào bối cảnh từ đó được sử dụng, sau đó ghi chép lại nghĩa trong từ điển và tự mình đặt ra một câu nói phù hợp với ngữ cảnh của từ ấy. Bất kỳ ai cũng có thể tra nghĩa của từ, đặc biệt khi hiện nay chúng ta có nhiều ứng dụng công nghệ thông tin thuận tiện. Dù vậy, nếu chỉ tra từ mà không bao giờ sử dụng chúng, không sớm thì muộn bạn cũng sẽ quên đi sự tồn tại của từ ấy.
Xây dựng mối quan hệ với bạn học
Khi đặt chân tới một đất nước đa chủng tộc như Australia, các du học sinh không chỉ có cơ hội giao tiếp và học tập bằng tiếng Anh đồng thời còn có dịp tiếp xúc với nhiều truyền thống, văn hóa khác nhau. Đây vừa là cơ hội vừa là thách thức trong việc hòa nhập của các du học sinh.
Tùy vào vị trí địa lý của trường mà bạn sẽ có dịp tiếp xúc với nhóm bạn học khác nhau trên thế giới. Ở bậc trung học phổ thông, nếu các bạn theo học tại trường trong khu vực đông dân cư Việt Nam (như Footscray tại Melbourne hay Cabramatta tại Sydney), đại đa số các học sinh trong trường sẽ có gốc Việt Nam. Các du học sinh có người thân tại Australia khả năng cao sẽ theo học tại những trường trong khu vực đông dân cư Việt Nam. Như vậy, các bạn ít phải tiếp xúc với các học sinh bản xứ và vẫn có thể dùng tiếng Việt để giao tiếp. Điều này có thể rất có lợi cho những bạn mới qua Australia còn bỡ ngỡ với môi trường học tập mới này.
"""