Gót Sen Ba Tấc - Phùng Ký Tài full prc pdf epub azw3 [Tiểu Thuyết]

"Gót Sen Ba Tấc - Phùng Ký Tài full prc pdf epub azw3 [Tiểu Thuyết] 🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Gót Sen Ba Tấc - Phùng Ký Tài full prc pdf epub azw3 [Tiểu Thuyết] Ebooks Nhóm Zalo Nhà văn Phùng Ký Tài (1942) MỤC LỤC Nhà văn Phùng Ký Tài (1942) Lời giới thiệu của người dịch Vài lời dông dài Hồi thứ nhất Cô cháu ngoạiQua Hương Liên Hồi thứ hai Việc quái lạ mới bắt đầu Hồi thứ ba Ấy mới là việc quái lạ mới chỉ bắt đầu Hồi thứ tư Mấy ông lớn khoe khoang học vấn Hồi thứ năm Thất bại đau trong hội thi chân Hồi thứ sáu Trên tiên lại có thần Hồi thứ bảy Thiên Tân tứ tuyệt Hồi thứ tám Như thơ như hoạ, như mộng như ca, như rượu như khói Hồi thứ chín Người thực sự tài không lộ mặt Hồi thứ mười Bạch Kim Bảo tam chiếnQua Hương Liên Hồi thứ mười một Giả đến mức thật, thật hóa ra giả Hồi thứ mười hai Thế là nhắm mắt xuôi tay Hồi thứ mười ba Hỗn chiến loạn xà ngầu Hồi thứ mười bốn Cởi chân bó, Bó chân cởi, Chân cởi Bó, Cởi bó chân Hồi thứ mười lăm Ngưu Tuấn Anh, Hội trưởng Hội Thiên Túc Hồi thứ mười sáu Nhà số 37 đường Cao Sĩ Đả Lời giới thiệu của người dịch Sau năm 1977, văn học Trung Quoቷc bước vào một thời kı̀mới, thời kı̀nhà văn dám vieቷt sự thật veቹnhững maቷt mát sâu xa do “đại cách mạng văn hóa” và những chıń h sách quátả trước đó gây ra. Cả một theቷhệ đông đảo các nhà văn trẻ ra đời: theቷhệ thứ năm, và lập tức trở nên noቻi tieቷng. Họ chaኃng những là nhân chứng mà còn là nhân vật chıń h trong taቷn bi kic̣ h khủng khieቷp rộng lớn khaቿp Trung Hoa. Cơn loቷc Hoቹng vệ binh đãcuoቷn họ vào các cuộc kieቻm đieቻm, phêbıǹ h, đaቷu toቷ, cải tạo tư tưởng baኁng học tập “trước tác” hoặc baኁng lao động khoቻsai. Chıń h trong thời gian mười năm đó (1966-1976), họ đã có dip̣ hòa nhập vào thự c teቷ, có dip̣ suy ngaችm lại veቹcuộc đời và veቹsoቷphận con người, đãthai nghén hoặc phác thảo xong những tác phaቻm tâm huyeቷt chı̉chờ dip̣ công boቷcùng bạn đọc. Phùng Ký Tài là một nhà văn "ngaችu nhiên" và "taቷt nhiên" trong cả loạt nhà văn nói trên. Oƹng sinh năm 1942 ở thành phoቷThiên Tân. Năm 1960, sau khi toቷt nghiệp phoቻthông trung học, ông tham gia đội bóng roቹi chuyeቻn sang làm giáo viên dạy mı̃thuật. Trong thời gian cách mạng văn hóa, những laቹn bị đưa ra đaቷu toቷvà lao động cự c nhọc ở nông thôn đãlàm giàu cuộc đời sáng tác của ông. Năm 1978 ông baቿt đaቹu sáng tác và liên tieቷp có truyện in từ baቷy đeቷn nay. Veቹtruyện dài cóNghĩa hòa quyền (vieቷt chung với Lý Điṇ h Hưng), Đèn thần; veቹtruyện vừa cóNgả đường nở đầy hoa, A! (giải truyện vừa ưu tú toàn quoቷc năm 1977-1980), Trên cả tình yêu, Dấn mình trong mưa gió, Roi thần (giải truyện vừa ưu tú toàn quoቷc 1983-1984), Cảm tạ cuộc đời (giải ưu tú của tạp chı́Tuyeቻn chọn truyện vừa), Gót sen ba tấc v.v..; veቹtruyện ngaቿn có Chiếc tẩu thuốc khắc họa (giải Truyện ngaቿn ưu tú toàn quoቷc 1978-1984), Người đàn bà cao lớn và anh chồng lùn, v.v... Một loạt tác phaቻm trên đây cho thaቷy Phùng Ký Tài không chı̉sở trường veቹđeቹtài hiện thự c đương đại mà cả veቹđeቹtài phong tục, lic̣ h sử. Ơቶ đeቹtài thứ hai, văn phong của ông thiên veቹdı́dởm, hài hước, tươi vui; còn ở đeቹtài thứ nhaቷt, ông vieቷt nghiêm túc, sâu saቿc, chân thự c, cảm động, đeቻlại aቷn tượng mạnh mẽtrong người đọc. Bới vậy một soቷtruyện tuy không đượ c giải thưởng song vaችn đượ c giới lı́luận chú ý nghiên cứu veቹnghệ thuật daችn truyện và hıǹ h tượng nhân vật của ông. Năm 1987, Trung tâm truyện ký Mı̃tặng ông huy chương danh dự Danh nhân theቷgiới trong năm. Oƹng còn có tên trong cuoቷn Người trí thức nổi tiếng thế giới của Anh vàNhân vật kiệt xuất thế giới của Mı.̃ Gót sen ba tấc là chuyện chương hoቹi "hiện đại" vieቷt veቹsoቷphận Qua Hương Liên, một côgái con nhà nghèo có đôi bàn chân bó xinh đẹp, qua đó cho thaቷy một tập tục kı̀cục, tàn nhaችn, dãman. Tập tục này không baቿt nguoቹn từ tôn giáo như nhieቹu tập tục kı̀lạ của nhieቹu dân tộc trên theቷgiới, mà baቿt nguoቹn từ một quan đieቻm thaቻm mı̃quái gở của người khác giới với chị em, những người đàn ông có quyeቹn theቷngang trời là vua chúa Trung Quoቷc, sau khi đãchơi chán các kieቻu "búp bê" - như sau này nhà văn lớn Na Uy Henrik Ibsen đãgọi đúng tên những người phụ nữ bị coi là đoቹchơi cho đàn ông - có dung nhan chim sa cá lặn, lieቹn chuyeቻn ánh maቿt thıć h thú sang hıǹ h theቻcủa họ, heቷt kieቻu "búp bê" thaቿt đáy lưng ong, thon thả, nhẹ nhàng đeቻcó theቻđứng trên tay, trên mâm mà múa như Triệu Phi Yeቷn, sủng phi của Hán Thành Đeቷ, lại đeቷn kieቻu "búp bê" bụ baችm, mũm mım̃ đeቷn mức thịtı̀nâng dậy mà cứ meቹm oặt, không đứng lên đượ c như Dương Quý Phi của Đường Mạnh Hoàng. Roቹi không bieቷt tự lúc nào, cái thú chơi bệnh hoạn của họ lại chuyeቻn xuoቷng đôi chân của chị em, muoቷn bàn chân trời sinh của các nàng cung phi cũng phải bieቷn thành những maቹm măng, ýhaኃn đeቻcho xứng với búp măng là những ngón tay thon thon traቿng xinh của họ chăng? Hay là đeቻcho chị em, dù đãcó người xoቷc nách, moችi khi bước đi, vaችn còn chập chững, chệnh choạng như say, thảng thoቷt, kinh hoàng như chim hoቹng maቷt vıá - như dáng đi đứng của người đẹp từ lâu đượ c ca ngợi trong thơ? Có lẽcả hai và chaቿc là còn nhieቹu thú vịkhác nữa, mà những người đàn ông quyeቹn theቷtım̀ thaቷy ở những đôi gót sen nọ. Chı̉có một đieቹu là những người đàn ông đó không một ai nghı̃đeቷn noችi khoቻcủa chị em khi bị bó chân nhỏ lại chı̉ còn ba taቷc ta, noችi đớn đau khôn tả cả veቹtinh thaቹn và theቻxác buộc phải làm cho đôi chân mıǹ h bieቷn dạng. chaኃng khác nào noችi đau đớn khi muoቷn bieቷn cái đuôi mıǹ h thành đôi chân đeቻđượ c yêu như nàng tiên cátrong truyện Andersen. Gót sen ba tấc chaኃng những chı̉ vieቷt veቹnhững đieቹu keቻtrên mà còn cho thaቷy bi kic̣ h của con người khi không làm chủ đượ c mıǹ h, đeቻcho hoàn cảnh xô đaቻy trở nên tha hóa, daችn tới một cái ta khác haኃn với cái tôi ban đaቹu. Qua Hương Liên ngây thơ, hieቹn lành từ nạn nhân đáng thương của tục bó chân, của thú chơi đoቹcoቻ, daቹn daቹn cũng bị chôn vào các cuộc xâu xé, tranh giành quyeቹn lự c đeቻroቹi trở thành tội nhân đáng tàn nhaችn, ngoan coቷ, song cũng đaቹy mâu thuaችn. Phaቹn chım̀ này trong Gót sen ba tấc cũng gioቷng như phaቹn chım̀ trong phim Đèn đỏ treo cao của đạo dieችn Trương Nghệ Mưu sau này - một phim vieቷt cùng veቹđeቹtài búp bê, dù raኁng do đặc đieቻm theቻloại và bút pháp, Gót sen ba tấc đeቹlại aቷn tượng cho bạn đọc một cách khác. Gót sen ba tấc đăng laቹn đaቹu trên tạp chı́văn học cỡlớn Thu Hoạch soቷ3 năm 1986. Đây làtruyện vừa thứ hai trong bộ ba tieቻu thuyeቷt vieቷt veቹchủ đeቹsuy ngaችm lại veቹvăn hóa của Phùng Ký Tài mà tập đaቹu làRoi thần (1984) và tập ba làÂm dương bát quái (1988). Cả ba đeቹu đã đượ c dic̣ h ở Nhật, riêng Gót sen ba tấc còn đượ c dic̣ h ở Mı̃vàở Đức. Vài lời dông dài Người ta bảo trong đôi chân bó nhỏ xıú aቻn giaቷu cả một pho lic̣ h sử Trung Quoቷc, câu aቷy thật sâu saቿc! Bàn chân nhỏ dài chừng ba taቷc,1chı̉dài hơn đieቷu thuoቷc lá một tẹo, mà quanh năm, suoቷt đời vải bó kıń mıt́ , ngoài cái mùi boቷc lên, phỏng còn có gı̀trong đó nữa? Lic̣ h sử trải qua từng chặng từng chặng một. Trieቹu này hưng thiṇ h, trieቹu khác suy vong. Hưng hưng suy suy làm cho dân chúng soቷng không yên, trở ngại việc ăn uoቷng, trở ngại cả việc mặc áo quán, cư trú, nhưng không trở ngại đeቷn việc bó chân. Từ Lı́Hậu chủ đeቷn ngài Tuyên Thoቷng,2sự bó chân của đàn bà đãđượ c một ngàn năm, giữa chừng thay đoቻi bieቷt bao trieቹu đại, thay đoቻi bieቷt bao niên hiệu, chân chaኃng cứ bó mãi đó sao? Lic̣ h sử can thiệp đeቷn nó mà làm gı?̀ Trên từ thái hậu, cung phi, dưới đeቷn gái quê, nhà chài, văn như Lı́Thanh Chieቷu,3võnhư Lương Hoቹng Ngọc,4ai chaኃng bó? Chı̉có khı̉là không bó, tôi tin vậy. Khi người Mãn Thanh tràn qua biên ải, họ ra một đạo lệnh baቿt người tộc Mãn không đượ c bó chân, lại còn baቿt người Hán phải cởi chân đã̃bó ra. Cái đận aቷy nhà Thanh làm dữlaቿm, nhưng dù dữ cũng dữ không noቻi với chân bó. Vả lại, dữ hay không, không theቻchı̉nhıǹ vào một lúc. Roቷt cuộc, người tộc Hán vaችn bó theo lệ roቹi con gái tộc Mãn cũng giaቷu cha giaቷu mẹ, laኃng lặng laቷy vải bó chân thành "lát dưa". Như vậy làtrong bàn chân bó haኃn phải có phép ma nào đó. Ma hay không, khoan hãy nói. Chı̉riêng bàn veቹquy củ, tài nghệ, độ tinh xảo mức công phu, kieቻu cách, biện pháp, kı̃xảo, bı́mật của cái trò đó, ıt́ ra cũng phải nói vài ba ngày trời. Đó là cả một môn học vaቷn. Tôi không heቹmuoቷn giaቷu một vị nào, trong những chương sau đây đeቹu có chép cả. Neቷu vị nào chưa heቹnghiên cứu, ngàn laቹn xin đừng góp chuyện bừa. Vị bảo bó chân thật khoቻ, nhưng bó roቹi cũng thật đẹp đaቷy! Vị chửi chân bó xaቷu, hừm, chân bó lại maቿng vị mới xaቷu kia! Neቷu trieቹu Thanh không đoቻ, làm sao có khóc có cười, muoቷn soቷng muoቷn cheቷt, bó roቹi cởi, cởi roቹi bó, lại bó lại cởi, lại cởi lại bó? Người thời baቷy giờ thật sự coi chân bó hơn cả đaቹu óc. Nhưng các vị chớ cótưởng bây giờ tiệt nòi chân bó thı̀vạn sự đại cát. Không bó chân thı̀ có theቻbó tay, bó maቿt, bó tai, bó óc, bó lưỡi, roቹi cũng lại có khóc, có cười, muoቷn soቷng, muoቷn cheቷt, bó bó cởi cởi, cởi cởi bó bó, cởi bó bó cỏ, bó cởi cởi bó. Chuyện này mà tieቷp tục nói thı̀còn kéo đi xa nữa. Ơቶ đây chı̉keቻmột câu chuyện veቹbó chân thôi. Câu chuyện voቷn kèm theo boቷn câu sau đây: Bảo giả toàn là giả, Bảo thật, thật cả thôi. Đọc tới khi hứng thú, Thật giả chẳng đôi hồi. Các vị cứ việc pha một aቷm trà nhài, cùng với kẹo vừng làm baኁng đường củ cải đỏ vừa ăn vừa uoቷng, giở một chương, đọc một chương coi như trò vui vậy. Neቷu boችng nhiên vịnào voችtrán, tự cho giác ngộ một đieቹu gı,̀ thı̀chớ vội nói bừa, không chừng vı̀boቷc máu lên đaቹu, nghı̃laቹm đaቷy! * * * Hôm aቷy, vệ Thiên Tân như bịma làm. Vào ngày aቷy, taቷt cả những việc lạ lùng bıǹ h nhật không đượ c thaቷy, không đượ c nghe đeቹu đua nhau xảy ra, chaኃng ai ngăn cản đượ c. Trời vừa mới rạng còn chưa sáng haኃn, không mưa không gió, theቷ mà góc thành phıá Đông Nam đang yên lành boችng aቹm aቹm lở một mảng lớn như bị đại bác baቿn trúng vậy. Chuyện lạ lùng cứ từng việc từng việc noቷi tieቷp nhau. Trước heቷt, bậc đại thiện họ Lı́xãBị Teቷ, am Điạ Tạng ở Hà Đông, đaቹu boችng boቷc hỏa, sai naቷu một trăm noቹi cháo hoa boቷthı́cho người tàn tật khaቿp thiên hạ. Lời vừa nói ra, tieቷng chưa tan heቷt, haቹu như taቷt tật người nghèo túng trong toàn thành, nào mù, đieቷc, câm, thọt, bại liệt, dở hơi, cho chı́rụng tóc, rách môi, chột, gù, sẹo maቿt, nói laቿp, vẹo coቻ, chân vòng kieቹng, tay sáu ngón, roችtraቿng, roችđen đeቹu kéo đeቷn. Cả đau maቿt đỏ, má sưng cũng chen vào, như rừng hoa vây chặt laቷy nhà naቷu cháo của họ Lı,́ chaኃng khác gı̀lũquỷ trong bức tranh người cheቷt cạn, kẻ cheቷt đuoቷi kéo nhau ùn ra. Cả một vùng khieቷp vıá chaኃng ai dám ra đường, trẻ con nıń khóc, chó không dám sủa, gà chaኃng đậu bờ tường, mèo chaኃng lên nhàtrên. Vệ Thiên Tân chưa bao giờ có cảnh lạ lùng như theቷ. Cùng ngày, tại nhà ông lớn họ Viên, lı́trưởng cửa Baቿc có chân trong Ty vận chuyeቻn muoቷi cũng xảy ra một việc lạ lùng. Bà cả ăn táo răng ngự a bị hột táo chẹn ngang họng, nuoቷt bánh, chiêu nước, uoቷng daቷm, khạc khan, vừa nhaቻy lò cò vừa xách một tai đeቹu chaኃng ăn thua. May nhờ một người bán thuoቷc êcho con raቿn nhỏ dài chừng hơn một gang chui vào coቻđaቻy hột táo rơi xuoቷng bụng. Oƹng lớn họ Viên thưởng cho năm chục lạng bạc. Nào ngờ chaኃng bao lâu chú raቿn giở trò trong bụng bà lớn, đau đeቷn noችi bà lớn lăn từ trên giường xuoቷng dưới đaቷt, roቹi đaቷm bụng, đập đaቹu vào tường. Tım̀ đeቷn người bán thuoቷc ê thı̀ gã đã maቷt hút. Một bà già hieቻu bieቷt nhieቹu chuyện vội vàng bảo người mang kiệu khiêng bà lớn đeቷn NgũTiên đường ở tận đaቹu phıá Tây. NgũTiên đường thờ năm vị đại tiên là Hoቹ, Hoàng Bạch, Lieችu, Xám. Hoቹlà hoቹli, Hoàng là choቹn vàng, Bạch là nhıḿ , Xám là chuột, Lieችu là raቿn. Bà lớn vừa choቻng mông rập đaቹu đượ c ba cái, boችng thaቷy hậu môn ngưa ngứa, roቹi loạt xoạt con raቿn tuoቹn tuột chui ra. Theቷcó lạ lùng không? Nghe đâu chı̉vı̀bà lớn sớm ngày hôm aቷy daችm cheቷt một con raቿn nhỏ bên bờ gieቷng và người bán thuoቷc êchıń h là vịđại tiên, tinh loài raቿn bieቷn ra. Chuyện lạ lùng không chı̉có hai việc trên. Ngày hôm aቷy, có người ăn món cua beቻở nhà hàng Tụ Hợp thành phoቷBaቿc Cũng, khi lật mai cua nóng hôi hoቻi ra, bên trong thaቷy ngay một hạt ngọc, tròn chaኁn chặn, sáng chói maቿt. Từ xưa tới nay, ngọc chı̉cótrong trai, chứ ai nghe ngọc cótrong mai cua bao giờ? Hạt ngọc aቷy không bieቷt béo bở cho con cái nhà nào, chı̉bieቷt nhà hàng buôn may bán lớn. Người kéo đeቷn ăn cua nhieቹu hơn cả cua. Việc aቷy lạ nhưng chưa phải là nhaቷt. Việc lạ hơn còn ở đaኁng sau. Có người keቻthaቷy một con cá chúa, mıǹ h bạc maቿt vàng dài một trượng hai (có người nói dài ba trượng sáu) men theo sông đào ở phıá Nam đeቻxuôi veቹNam, trưa ngày hôm aቷy sẽbơi qua ngãba sông, vào sông Bạch Hà đeቻra bieቻn Đông. Tới giữa trưa đãcó maቷy nghıǹ người đứng trên đêchờ cá chúa. Người đông, sức nặng đê chiụ không noቻi, aቹm một tieቷng sạt một mảng; hơn trăm người rơi xuoቷng sông như thả bánh trôi. Một đứa bé bị sóng cuoቷn đi, chưa ai kip̣ nhảy xuoቷng cứu đãkhông thaቷy chỏm đaቹu đâu nữa, haኃn là cheቷt đuoቷi. Không ngờ, một ông chài quăng lưới đánh cátrước cửa cũng Đức Bà, lưới vừa kéo lên thaቷy cái gı̀trăng traቿng hoቹng hoቹng, ngỡ là cá chép bự, hóa ra thaኁng bé vaችn còn thở, xóc vài ba cái đãchớp maቿt đứng dậy đượ c roቹi. Những ai có mặt đeቹu ngaቻn người ra, chuyện này lạ heቷt mự c roቹi còn gı̀nữa? Ngờ đâu đeቷn trưa chuyện lạ lùng không những không giảm mà còn tăng thêm, xảy ra ngay tại phủ đường. Soቷlà bọn cân quaቷy ở góc thành Đông Baቿc và ở phoቷHà Baቿc đánh nhau, thuận tay phá tan boቷn mươi tám cửa hàng buôn bán ở phoቷHàng Noቹi, làm kinh động đeቷn ngài Quan sát trưởng đạo binh bi.̣ Ngài bèn cử những người giỏi trong đội săn baቿt tóm ngay hai thaኁng đaቷu sỏ là tên Phùng Xuân Hoa và tên Đinh Lạc Nhiên giam trong cui đứng, đặt ở cửa công đường, hai bên tả hữu moችi bên một đứa. Lập tức boቷn năm trăm thaኁng lỏi càn quaቷy kéo đeቷn, đứa nào cũng caቹm một bản Bài ca sám hối của lũcàn quaቷy. Bài ca này do ngài Quan sát trưởng phát cho moችi thaኁng càn quaቷy ở trong thành một bản vào dip̣ ngài đeቷn Thiên Tân nhậm chức ngày hai mươi lăm tháng Mười năm ngoái, đeቻcho đứa nào cũng thuộc lòng mà bỏ ác theo thiện. Hôm aቷy, chúng kéo đeቷn quỳ đen đặc cả coቻng nha môn, caቹm giaቷy đoቹng thanh đọc: Bọn càn quấy, đến phủ quan, nhờ ơn giáo huấn, Bọn càn quấy, nay về sau, sửa loại đổi mình. Nghĩ kĩ rồi, việc trước đây, nhiều điều ngang ngạnh, Đánh đập người, sống hay chết, chẳng thèm ngó ngàng. Dù ngẫu nhiên, trốn pháp luật, may mắn một lúc, Sẽ có ngày, bị tróc nã, trói đến cửa quan. Bị đóng gông, bị xiềng xích, cực hình chịu đủ, Ngàn lần khổ, trăm thứ tội, chống đỡ khó đành. Đọc đeቷn đây, maቷy trăm thaኁng lỏi đoቻi saቿc mặt, gân xanh trên trán noቻi lên, maቿt baቿn ra những tia dữ tợn, răng nghieቷn kèn kẹt chaኃng khác gı̀ boቷn năm trăm con chuột cùng gặm đoቹ. Ngài Quan sát trưởng ngoቹi ở nhà sau nghe thaቷy tieቷng đó thı̀ run từ trong lòng run ra, khaቿp người noቻi da gà. Quan voቷn là người to gan lớn mật nhưng choቷng không noቻi âm thanh ghê rợn đó, đeቷn noችi run laቻy baቻy như phát soቷt phát rét. Ba chén rượu mạnh xuoቷng đeቷn dạ daቹy cũng không át noቻi noችi sợ, quan đành gọi người ra tháo cũi mở loቹng. Bọn càn quaቷy vừa tản ra veቹ, da gàtrên mıǹ h quan cũng lập tức lặn heቷt. Lại nói, nha môn trên huyện có việc còn lạ lùng hơn nữa. Mười bảy nhân vật voቷn có máu mặt, có tên tuoቻi, bıǹ h nhật cũng là những kẻ hieቷu sự, hôm aቷy liên danh làm đơn toቷcáo những việc làm bậy bạ của bọn hút thuoቷc lá ở chợ đaኁng Tây. Bao thuoቷc vẽtoàn những con đaቹm hở tay, hở coቻ, hở nửa đùi, câu khách thanh niên du đãng. Bọn này ngỏng coቻtrợn maቿt lên nhıǹ như chı̉muoቷn đâm đaቹu vào bao thuoቷc lá. Lời lẽtrong tờ trıǹ h raቷt hùng hoቹn, nói raኁng đó là do bọn Tây coቷý làm hư hỏng dân Trung Quoቷc chúng ta, "làm baቻn maቿt ta là làm baቻn lòng ta; hại đeቷn lòng ta tức là làm maቷt nước ta vậy." Lại còn nói: "Độc hại của thuoቷc lá còn hơn thuoቷc phiện, không nghiêm ngặt caቷm tiệt là không xong!" Lệ xưa nay, võ bieቹn gây sự bên ngoài, văn nhân gây roቷi bên trong! Cho nên văn nhân gây roቷi lại càng dữ, mà laቹn này là gây với người nước ngoài. Chuyện lạ lùng dıń h cả với Tây. Vệ Thiên Tân có câu tục ngữ: Ai mà động đến người Tây, "Trò vui" ắt có mai này cho coi. Rồi xem, vạ lớn đến nơi rồi! Quả nhiên, ngay ngày hôm aቷy có người từ tôgiới đeቷn báo raኁng việc lớn baቷt lợi to roቹi. Các phoቷở tôgiới đeቹu dán tờ Lệ caቷm ở tôgiới goቹm tám khoản sau đây: 1. Caቷm gái đieቷm. 2. Caቷm ăn mày. 3. Caቷm tụ tập đánh bạc, uoቷng rượu, aቻu đả nhau. 4. Caቷm đoቻrác, đoቹbỏ, đaቷt baቻn ra đường. 5. Caቷm đái ven đường. 6. Caቷm trèo cây baቿt chim. 7. Caቷm lừa, ngự a, xe, kiệu tùy tiện đoችlại. 8. Caቷm cưỡi ngự a phi, phóng, hoành hành đuoቻi baቿt, đua nhau trên đường. Ai cũng bảo tám đieቻu caቷm trên đây là do tờ trıǹ h kia gây ra. Anh caቷm một, họ caቷm tám, xem ai ngang? Trong nửa ngày, các ông lớn ở phủ, huyện đãgặp nhau ba laቹn, nghı̃cách tránh theቷđương hăng của người nước ngoài. Đoቹchừng họ sẽcử sứ giả đeቷn tận nơi chơi ngang, nên trời cự c nóng mà quan huyện vaችn đóng áo bào, áo phủ ngoài, sửa soạn trà nước, đoቹđieቻm tâm, lại chuaቻn bị saኅn những câu meቹm mỏng deችnghe mà thưa gửi. Nhưng quan đợi mãi đeቷn lúc mặt trời xuoቷng khỏi bức tường thành phıá Tây cũng chaኃng thaቷy người nước ngoài nào đeቷn. Troቷng ngự c quan lúc này càng đánh khỏe. Người Tây không đeቷn, mười phaቹn chaቿc có chiêu gı̀ghêgớm hơn nữa đây. Một đoቷng những việc lạ lùng đó quaቷy đảo khieቷn lòng người ngả nghiêng như thuyeቹn ở giữa sông, không vào đượ c bờ. Một soቷngười khéo suy, suy đi ngaችm lại roቹi ngaችm đeቷn bản thân mıǹ h. A, thı̀ ra hôm nay bản thân mıǹ h ıt́ nhieቹu cũng có đieቹu không hay. Chaኃng hạn đánh vỡ bát đıã , maቷt của maቷt tieቹn, va chạm với kẻtieቻu nhân, chạy mỏi rời chân đeቷn đâu cũng không đượ c tieቷp, tháo dạ, đoቻmáu cam v.v... Ai naቷy sợ ngaቷm sợ ngaቹm, chı̉sợ mıǹ h cũng gặp chuyện xúi quaቻy. Có người giở lic̣ h ta, baቷy giờ mới tım̀ ra căn nguyên. Thı̀ra hôm nay lập thu, là một ngày trong "tứ suy". Trong lic̣ h ta, dưới chữ"kiêng" rõràng vieቷt hai chữ"taቷt cả". Aቸy là không nên làm baቷt kı̀việc gı,̀ bao goቹm động thoቻ, xuaቷt hành, thăm bệnh, an táng, hôn leች, lợp nhà, di chuyeቻn, vào ở nhà mới, xây beቷp, đi thuyeቹn, troቹng trọt, sửa mộ, đặt giường, cạo đaቹu, giao dic̣ h, thả con gioቷng caቹu phúc, mở hàng, lập khoán ước, laቿp cửa, nhoቻrăng, mua thuoቷc, mua trà, mua daቷm, mua bút, mua củi, mua neቷn, mua giaቹy, mua thuoቷc lá ngửi, mua long não, mã chưởng, câu kỷ, mua giaቷy vệ sinh v.v..., taቷt cả đeቹu không nên làm. Ngày aቷy neቷu làm việc gı̀đó aቿt hoቷi hận, aቿt đáng kieቷp. Nhưng lại có người bảo việc lạ lùng ngày hôm nay lớn quá, không bıǹ h thường, trong lic̣ h ta không có vieቷt. Những việc này voቷn có đieቹm báo trước - một cụ già nhà ở đaኁng sau trung dinh nói sáng tinh mơ hôm nay, chuông trên laቹu treo troቷng đánh thừa một tieቷng, những một trăm lẻ chıń tieቷng. Lẽ ra chı̉có một trăm lẻtám tieቷng, như người ta nói "nhanh trăm lẻtám, chậm trăm lẻtám, không nhanh không chậm vaችn trăm lẻtám." Cụ già soቷng chıń mươi chıń năm, laቹn đaቹu tiên gặp lúc chuông đánh thừa một tieቷng. Người khác, ngày nào cũng nghe chuông đánh, ngày nào cũng một trăm lẻtám tieቷng, ai còn đeቷm? Lời nói của cụ già chaኃng ai không tin. Một tieቷng đánh thừa ra chıń h làtıń hiệu báo trước những chuyện lạ lùng hôm nay. Ngư dân voቷn ngu, chaኃng qua không đeቻtâm đaቷy thôi. Thı̀ra, taቷt cả những việc lạ lùng ngày hôm nay đeቹu có nguyên do. Trong nguyên do lại có nguyên do, nhưng chaኃng ai truy xét làm gı.̀ Việc đời xưa nay rõđượ c bảy tám phán là đủ; rõquáthı̀lại càng khó hieቻu. Những việc lạ lùng, những câu chuyện lạ lùng aቷy truyeቹn đi truyeቹn lại khaቿp thành. Con người ta lệch moቹm lệch miệng thường nhieቹu hơn ngay moቹm ngay mép nên càng truyeቹn càng thêm quái đản. Nhưng khi truyeቹn đeቷn nhà họ Qua bên bờ ao cạnh lò goቷm của nhà họ Kim ở Hà Baቿc thı̀lập tức câu chuyện bị chặn lại. Nhà này có một bà già thông tỏ việc đời, bà nghe xong là nhe bộ răng vàng khè ra cười: - Sao dám bảo ma làm? Hôm nay mới thật là ngày đại cát đại tường chứ! Thử nói xem, trong baቷy nhiêu việc, việc nào là quái lạ? Đám quỷ đói đượ c bữa cháo hoa chaኃng phúc laቿm sao? Bà lớn họ Viên xúc phạm đại tiên mà ngài không gây họa, chı̉từ coቻchui vào roቹi từ hậu môn chui ra, như theቷgọi là gặp hung mà hóa cát! Đạo binh bị xưa nay dữ daኁn laቿm, theቷmà hôm nay cũng phải tháo cũi mở loቹng! Mai cua beቻtrong nhà hàng có viên ngọc lớn, thử hỏi đó là cát hay hung? Cái thaኁng bélẽra cheቷt trong bụng cá boችng đâu đượ c lưới vớt lên. Sông lớn ngaቹn kia, sao lại khéo đeቷn theቷ? Aቸy là Đức Bà hieቻn linh đó, không hieቻu à? May đãkhó gặp, rủi mà hóa may càng khó gặp hơn nữa. Maቷy ông văn nhân đệ đơn gây chuyện, trở ngại gı̀đeቷn bát cơm nhà chi?̣ Neቷu họ không gây chuyện, chaኃng có việc gı̀làm thı̀laቷy gı̀mà ăn? Từ khi lập tôgiới, người Trung Quoቷc mıǹ h đãai dám cưỡi ngự a chạy loቹng trong tôgiới? Đaቷy là - bọn Tây đặt quy củ cho nhau, việc quái gı̀mıǹ h lại tròng vào thân coi bọn Tây là mèo, mıǹ h là chuột, tự dọa mà chơi? Tôi nói không phải à? Lại nói troቷng chuông trên laቹu gõthừa một tieቷng, thừa bao giờ chả hơn thieቷu, đỡ cho bọn lười nhác cứ ngủ mãi không chiụ trở dậy. Còn mảnh tường sụt ở góc thành phıá Đông Nam, thı̀bị cái gı̀nó tông vào? Tà khı́à? Không phải đâu, khı́may maቿn đaቷy? Chaኃng theቷsao lại nói "khı́may từ Đông đeቷn"? Các chịnói xem nào! Mọi người nghe xong, lập tức bıǹ h tâm lại. Tà ma cái gı?̀ Không phải rủi, mà là đại cát, đại lợi, đại hı,̉ đại phúc! Người khaቿp thành tức khaቿc truyeቹn nhau những lời nói đó của bà già, trước khi keቻbao giờ cũng thêm một câu "Bà già họ Qua bảo raኁng...", dù họ chưa từng gặp mặt bà già. Bà già suoቷt ngày bận biụ với công việc. Bà có đứa cháu gái vừa đeቷn tuoቻi bó chân. Từ sáng bà đã haቷp xong hai cái bánh bột nhân đậu đỏ, một cái cúng ông Táo, một cái cho cháu ăn. Nghe nói ăn bánh bột nhào, xương chân meቹm ra như đaቷt sét, muoቷn bóthành kieቻu nào cũng đượ c. Bà phải nhân ngày đại cát đại lợi ngàn năm có một này đeቹhoàn taቷt đôi chân nhỏ cho cháu gái, cũng là cởi bỏ noችi lòng baቷy lâu canh cánh trong người. Bà có ngờ đâu ngày hôm aቷy, chıń h bà đãgây ra một loạt những sự việc lạ lùng, quái dị sau này. Hồi thứ nhất Cô cháu ngoại Qua Hương Liên Nhıǹ bà cứ bận biụ heቷt ra sân lại vào nhà, côcháu gái Qua Hương Liên thaቷy rờn rợn trong lòng. Bà bọc một mảnh vải to maቹu xanh thành những dải dài hoቹtrong chậu, laቷy chày đập cho miṇ , cho bóng roቹi vaቿt lên dây phơi trong sân thành hàng dài. Gió thoቻi những dải vải lật qua lật lại soàn soạt, có lúc xoaቿn với nhau như thừng, xoaቿn chặt roቹi quay ngượ c lại, tở ra từng dây một. Đaቹu này tở ra, đaቹu bên kia lại xoaቿn. Sau đaቷy bà ra phoቷmua veቹgói to gói nhỏ. Đặt gói to sang một bên, bà mở gói nhỏ ra trên giường lô. Bao nhiêu là thứ ngon! Táo ngọt này, lêchua này, kẹo mạch nha, váng sữa đậu này, lại cả kẹo bông mà Hương Liên thıć h ăn nhaቷt. Kẹo bông vừa traቿng vừa xoቷp như bông mới tinh bà may thành áo vào đaቹu mùa đông, bỏ vào moቹm đãtan ngay, chı̉đeቻlại chút vịngọt. Những món ăn ngon ngày ba mươi Teቷt đãnhieቹu mà cũng không đủ như hôm nay. - Bàơi, sao bàthương cháu theቷhả bà? Bà không đáp, chı̉cười. Thaቷy bà cười, Hương Liên yên tâm ngay. Có bà là chaኃng phải sợ gı̀cả. Bà có nhieቹu cách tài tıǹ h, hàng xóm phıá trước phıá sau đeቹu gọi bà là bà"đại tài". Mùa đông năm ngoái khi xâu loችtai, Hương Liên sợ laቿm. Các chị đãxâu bảo chaኃng khác gı̀tra taቷn; thiṭ đang nguyên lành theቷ kia chọc thủng một loችnhıǹ xuyên qua đượ c, lại không đau đớn sao? Vậy mà bà không coi việc aቷy ra gı.̀ Bà laቷy saኅn một cây kim, xâu chı̉vào, ngâm trong bát daቹu thơm. Đợi ngày tuyeቷt rơi, bà voቷc một naቿm xát mạnh vào dái tai Hương Liên, xát đeቷn đỏ ửng, têdại đi, kim xuyên qua chaኃng đau tẹo nào. Bà rút kim ra, buộc hai đaቻu chı̉vào với nhau, moችi ngày kéo vài laቹn, máu không dıń h cứng. Chı̉thaቷm daቹu kéo raቷt trơn, chı̉thaቷy hơi ngưa ngứa. Nửa tháng sau, bà đeo cho Hương Liên một đôi hoa tai có hai hạt lưu li màu xanh lủng laኃng, đaቻu hơi ngoaቿt một cái, hai hạt lưu li vừa nhaኅn vừa mát đãchạm vào coቻ. Hương Liên hỏi bà bó chân cũng ngon lành như vậy sao? Bà ngaቻn người một lát, roቹi bảo: - Bà có cách, cháu ạ! Nhưng Hương Liên vaችn lo lo. Không bieቷt ai mách hay Hương Liên nghe đượ c raኁng việc bó chân khó như vượt ải Quı̉Môn, nhưng Hương Liên tin bà có cách giúp em qua đượ c cửa ải aቷy. Chieቹu hôm sau, Hương Liên đang chơi ngoài sân, boችng nhıǹ thaቷy maቷy món đoቹchơi raቷt lạ màu đỏ, màu lam, màu đen bày trên cửa soቻ. Thı̀ra đó là boቷn năm đôi giaቹy bétı́xıú . Hoàng Liên chưa từng thaቷy giaቹy bé đeቷn theቷbao giờ, chúng chı̉ rộng baኁng một lát dưa, nhọn như góc bánh neቷp ăn ngày teቷt moቹng năm, giaቹy của bà to hơn nhieቹu. Em ướm thử đeቷgiaቹy vào chân lieቹn thaቷy rùng cả mıǹ h, gân dưới bàn chân giật co rút lại. Em caቹm giaቹy chạy vào nhà hỏi bà: - Giaቹy của ai đây hả bà? Bà cười bảo: - Của cháu đaቷy mà, con béngoቷc ạ! Cóthaቷy đẹp không, cháu? Hương Liên quaኃng giaቹy đi nhoài vào lòng bà vừa khóc vừa nói: - Cháu không bó chân đâu, không bó, không bó đâu! Những thớ thiṭ do bà cười doቹn trên mặt boችng chảy xệ xuoቷng, đuôi maቿt, khoé môi bà nheቷch lên, roቹi từng giọt nước maቿt to tı́tách rơi xuoቷng. Nhưng bà không nói gı̀cả. Cho đeቷn toቷi, Hương Liên sụt siṭ mãi roቹi thieቷp đi, suoቷt đêm em mơ màng cảm thaቷy bà cứ ngoቹi bên cạnh, bàn tay thô nhám của bà không ngừng xoa naቿn chân em, lại còn caቹm bàn chân em lên, đặt vào đôi môi meቹm mà khô, có nhieቹu neቷp nhăn của bàthơm mãi, thơm mãi. Hôm sau là ngày bó chân. Ngày bó chân, vẻ mặt bàthay đoቻi haኃn. Da mặt bà căng đeቷn mức giật lên, maቿt không ngó Hương Liên laቹn nào. Em cũng chaኃng dám gọi bà một câu. Qua cửa nhıǹ ra ngoài sân thaቷy tıǹ h theቷthật đáng sợ - coቻng đóng chặt, cây gióng to chặn cứng. Con chó Mự c lớn tướng cũng bị cột lại. Đôi gà troቷng hoa mơ mào đỏ chót không bieቷt từ đâu ra, caኃng to baኁng ngón tay cái baኁng thừng buộc chặt, đang naኁm nghiêng trên mặt đaቷt ra sức nhảy lên. Bó chân mà baቿt gà làm chi? Giữa sân bày một lô đoቹvật: bàn thaቷp, gheቷcon, dao phay, kéo, hộp phèn, hộp đường, aቷm nước, bông, giẻ rách. Những dải vải buộc chân cuộn thành cuộn đặt trên bàn. Vạt áo trứơc của bà gài maቷy cây kim to dùng đeቻkhâu chăn, loችkim xâu chı̉traቿng buông thõng trước ngự c. Hương Liên tuy nhỏ tuoቻi cũng hieቻu những của tội nợ bày trước maቿt kia là dành cho em. Bà aቷn em ngoቹi xuoቷng gheቷcon, tháo giày cởi taቷt em ra. Maቿt Hương Liên đỏ mọng lên, em van xin: - Cháu xin bà đeቻđeቷn mai hãy bó, mai nhaቷt điṇ h cháu bó mà! Bà hıǹ h như không nghe thaቷy, xách đôi gà troቷng lên, ngoቹi trước mặt Hương Liên, chập coቻhai con gà lại với nhau, chặn một chân lên, chân kia đè lên chân gà, tay túm laቷy đám lông dưới ức gà vặt trụi roቹi caቹm dao phay lên, phập phập phanh bụng hai con gà ra. Máu chưa kip̣ trào, moችi bên tay bà đã túm laቷy một bàn chân Hương Liên nhét vào bụng gà, vừa nóng bỏng vừa daቷp dıń h. Hai con gà chưa cheቷt haኃn cứ giãy đành đạch dưới chân, Hương Liên sợ quá rút chân ra, bà lieቹn quát như điên: - Chớ động đậy! Chưa từng nghe bà quát tháo bao giờ, Hương Liên ngớ người ra. Chı̉thaቷy hai tay bà aቷn chân em, hai chân bà đè cứng đôi gà. Em run raቻy, gà run raቻy, chân tay bà cũng run raቻy, taቷt cả run raቻy cùng nhau. Vı̀đeቻgiữ cho chặt, bà rời gheቷchoቻng mông lên rõcao, Hương Liên chı̉sợ bà gượng không noቻi, chúi đaቹu ngãvào người em. Một lúc sau, bà buông tay bỏ chân em ra. Máu gà đỏ tươi nhỏ giọt dıń h nhơm nhớp. Bà vứt hai con gàto tướng ra một bên, một con đạp đượ c hai cái là ngoẻo, con kia vaችn còn nhảy dựng lên. Bà kéo cái chậu goችlại, rửa sạch chân cho Hương Liên, lau khô, đặt trên đaቹu goቷi bà. Theቷlà saቿp bó roቹi. Hương Liên không còn bieቷt nên la, nên gào, nên van xin hay nên giãy giụa, cứ ngó sững bà naቿm chặt chăn em, chân phải trước, chân trái sau, tách riêng ngón cái ra, túm laቷy boቷn ngón chân còn lại, ra sức bẻ gập veቹ phıá gan bàn chân, xương kêu đánh "cách" làm em hoảng quá kêu "oቷi" một tieቷng. Bà giũdải vải bó chân ra buộc chặt laቷy boቷn ngón này. Hương Liên thaቷy chân mıǹ h bieቷn dạng, chưa cảm thaቷy đau đã khóc òa lên. Tay bà nhanh thoăn thoaቿt. Bà sợ Hương Liên làm dữ nên bó nhanh tay cho chóng xong. Dải vải bó chặt boቷn ngón, quaቷn xuoቷng lòng bàn chân, vòng lên mu bàn chân, kéo chặt ra sau gót roቹi lại bó boቷn ngón một vòng nữa. Đoạn bà lật ngửa bàn chân lên, laቷy sức kéo veቹphıá sau, baቿt boቷn ngón quặp haኃn vào lòng bàn chân. Hương Liên chı̉cảm thaቷy choችnày đau, choችkia chặt, choችđó tức choችnọ gãy, nhưng bà không cho em kip̣ cảm nhận kı̃từng vi,̣ cứ làm thật nhanh, quaቷn thêm hai vòng như trước. Sau đó bà kéo dải vải veቹphıá trước, quaቷn kı̃ngón chân cái còn đeቻchừa ra ngoài, roቹi cứ từng lượt từng lượt từ trước ra sau, bó chặt cứng boቷn ngón chân quặp vào lòng bàn chân, chặt như laቷy kım̀ kẹp chặt, không theቻđộng cự a một li một lai, nửa li nửa lai nào. Hương Liên vừa sợ vừa đau, kêu thét lên như lợn ré. Đám trẻ con hàng xóm nghic̣ h ngợm chen chúc ngoài coቻng gọi nhau: - Xem kıà , cái Hương Liên bó chân đaቷy! Cửa bị đaቻy rung aቹm aቹm, những hòn đaቷt nhỏ từ ngoài ném vào trong. Con chó mự c to vừa xông ra vừa nhảy lên, sủa veቹphıá cửa, sủa cả veቹphıá bà, cái cọc cột chó bị kéo nghiêng haኃn đi. Lông gà, bụi bặm trên mặt đaቷt bay mù. Móng tay Hương Liên baቷm vào cánh tay bà đeቷn ứa máu, nhưng dù trời sập bà cũng mặc kệ, hai tay bà vaችn không ngừng bó, dải vải bó chân quaቷn qua quaቷn lại càng quaቷn càng ngaቿn daቹn. Đeቷn đaቷu mút, bà rút kim xâu saቹn chı̉gài ở vạt áo trước xuoቷng, khâu hàng trăm mũi đặc kıń , roቹi laቷy đôi giaቹy nhỏ màu đỏ laቿp vào chân em. Bà giơ tay vén những sợi tóc beቷt vào trán, thớ thiṭ trên mặt giãn ra, bảo Hương Liên: - Xong roቹi. Có đẹp không? Hương Liên thaቷy đôi chân mıǹ h bieቷn dạng ki quặc như theቷ, khóc càng thương tâm, nhưng em chı̉nức nở khan, không còn hơi đeቻkhóc thành tieቷng nữa. Bà bảo em đứng dậy thử bước. nhưng hai chân vừa chạm đaቷt đãđau đeቷn mức em phải ngoቹi bệt ngay xuoቷng, không đứng lên đượ c nữa. Toቷi hôm aቷy, hai chân nóng như lửa đoቷt, Hương Liên van nài bà nới vải bó một chút, nhưng bà vừa nghe đãsaቹm mặt lại. Đêm chiụ không noቻi, em phải gác chân lên bệ cửa soቻđeቻgió đêm thoቻi cho đỡnhức. Ngày hôm sau chân càng nhức. Nhưng neቷu không bước xuoቷng đaቷt mà đi, đaቹu boቷn ngón không mòn đứt đượ c thı̀chân nhỏ không thành hıǹ h. Mặt đaኁng đaኁng sát khı́như quı̉dữ ở mieቷu thờ thành hoàng, bà cám choቻi quét giường đánh em, quaቷt em, kéo em xuoቷng đaቷt, em có xin tha, làm mıǹ h làm maቻy hay ra đeቹu chaኃng ăn thua. Em đành như con gà què, cả nhaቿc gượng đi trong sân, có ngãlăn ra bà cũng không cho nghı̉ laቷy một choቷc. Em cảm thaቷy đaቹu ngón chân răng raቿc đứt rời ra, những mảnh xương vụn cọ đi cọ lại vào nhau kêu kin kıt́ , mới đaቹu buoቷt tận ruột, sau không còn thaቷy đau và cũng không còn thaቷy là mıǹ h nữa, vậy mà em vaችn cứ phải đi. Hương Liên moቹcôi cả cha lên mẹ từ thuở bé thơ, trên đời chı̉ có bà là cưng em nhaቷt. Nay chı̉ choቷc lát bà đãtrở nên dữ daኁn như vậy. Em thaቷy côđơn như con chim non không nơi nương tự a. Một đêm, em nhaቻy cửa soቻtroቷn ra ngoài, laቹn một mạch ra bờ sông Hàm. Không qua đượ c sông mà cũng không còn sức đi đượ c nữa, em caቹm chân lên dùng răng dứt đứt vải bó, cởi ra xem. Dưới ánh trăng, hıǹ h thù bàn chân trông đeቷn sợ. Em giúi bàn chân xuoቷng đám bùn nhão không dám nhıǹ nữa, chı̉ muoቷn cứ theቷmà cheቷt đi. Trời mờ mờ sáng, bàtım̀ thaቷy em, không maቿng cũng chaኃng đánh, cõng em veቹ nhà, bó chân lại như cũ. Không ngờ laቹn này bà bó càng ác, bẻ gập cả đoቷt chân lieቹn với đaቹu ngón chân, boቷn ngón quặp dưới lòng bàn chân càng ép sâu hơn nữa. Laቹn này bà bó càng chặt, càng nhọn và càng đau hơn. Hương Liên chı̉ nghı̃là bà giận em bỏ troቷn, quyeቷt phạt em, có bieቷt đâu đó chıń h là một khâu quan trọng bậc nhaቷt trong phép bó chân. Gãy đượ c đoቷt ngón chân mới thành một nửa, rụng cả xương ngón chân mới gọi là hoàn thành. Theቷmà bà vaችn chưa vừa ý, ngày nào cũng caቹm cái trục cán bột mı̀đập đánh, đau đeቷn noችi em kêu thét lên, vang ra cả bên ngoài. Bà lão họ ôn nhà ở đaኁng Đông chiụ không noቻi, đeቷn maቿng bà: - Mụ làm cái gı̀theቷ? Lúc nhỏ xương meቹm không bó, có đời thuở nào bảy tuoቻi mới bó, đeቻcho con békhoቻsở đeቷn như theቷbao giờ! Mụ không hieቻu hay sao mà cứ làm như vậy hả? - Neቷu chân con cháu tôi từ lúc sinh ra không nhỏ, không meቹm, không saኅn có dáng đẹp, neቷu tôi còn đợi đượ c nữa thı̀hôm nay tôi cũng chưa ra tay... - Đợi? Mụ đợi mà đượ c à? Đợi đeቷn lúc thiṭ dai xương cứng, caቹm trục cán mı̀đánh đập nó mà thành dáng đượ c chăng? Sao chaኃng caቹm dao đẽo cho roቹi? Thôi đừng làm tội con bé nữa, chaኃng còn cách nào nữa đâu, dáng đượ c đeቷn đâu hay đeቷn đaቷy thôi! Bà ngoại Hương Liên đãsaኅn chủ ý nên không cãi lại nữa. Bà nhặt ıt́ mảnh bát vỡ, đập vụn ra, đệm dưới bàn chân khi bó lại. Heችem bước đi, mảnh bát vỡ cứa nát chân em. Maቷu cán choቻi của bà có vụt đen đét như theቷnào, Hương Liên cũng không chiụ nhúc nhaቿc nữa. Bị đòn còn hơn chân bị cứa đau. Bàn chân nát bó kıń trong đám vải vỡmủ ra. Moችi taቹn thay vải bó, bao giờ bà cũng phải lôi tuột cả máu mủ laችn thiṭ thoቷi. Thự c ra đó là cách bó chân có từ lâu đời ở nông thôn mieቹn Baቿc. Thiṭ có rữa, xương có gãy mới cótheቻthay hıǹ h đoቻi dáng như ýmuoቷn. Đeቷn lúc này, bà không baቿt ép Hương Liên bước xuoቷng đaቷt nữa. Bà gọi các cô, lớn có bé có, ở cạnh nhà đeቷn chuyện trò baቹu bạn với em. Một hôm, côBa nhà họ Hoàng ở mạn Baቿc phoቷđeቷn chơi. Cô này người cao to, bàn chân dài gaቹn sáu taቷc, ai cũng gọi là cô"chân voi". Vừa vào nhà nhác thaቷy bàn chân nhỏ của Hương Liên, côkêu lên: - AƵi chà! Từ bé chưa thaቷy bàn chân nào như theቷnày. Vừa nhỏ, vừa nhọn, vừa thon, thanh tú đáng yêu thật đaቷy. Neቷu cô tiên thứ bảy có thaቷy, nhaቷt điṇ h cũng phải phục lăn. Bà em tài thật, neቷu không, sao đượ c gọi là"bà đại tài"? Hoàng Liên giảu môi, nước maቿt đãcạn từ lâu, chı̉meቷu máo: - Mẹ chịmới thương chi,̣ không bó quá chặt cho chi.̣ Em thà đeቻchân to còn hơn. - Chà chà, con bé cheቷt tiệt này! Không mau mau nhoቷnước bọt đi, nhoቻheቷt những câu bậy bạ đó đi! Mày thıć h chân to à, tao đoቻi ngay! Cho mày ngày ngày kéo lêđôi chân to như tao, ai nhıǹ thaቷy cũng cười, cũng maቿng, gả cũng chaኃng gả cho ai đượ c. Dù mai ngày có ai laቷy thı̀chaቿc chaቿn chaኃng phải nhàtử teቷgı.̀ Có câu hát, em chưa nghe à? Chị hát cho em nghe nhé! "Bó chân nhỏ, laቷy tú tài bánh bột traቿng, thiṭ cá ăn hoài; bó chân to, laቷy anh mù maቿt, bánh bột cám haቻm xơi với ớt!" Nghe rõchưa? - Chị chưa phải chiụ cái tội nợ này, nói mới deችchứ! - Chiụ cũng chı̉chiụ một lúc, caቿn răng lại là qua đượ c thôi. "Chiụ khoቻmột lúc, đẹp cả một đời" mà li!̣ Đeቷn lúc chân nhỏ bó xong, ai nhıǹ thaቷy cũng khen, lúc lớn lên nhờ đôi chân quý giá aቷy mà ăn ngon mặc đẹp, hưởng cả đời không heቷt, theቷcó phải đẹp bao nhiêu, sướng bao nhiêu không? - Nhưng mà đau laቿm chị ạ. - Neቷu em cứ nhụt chı́như theቷ, chị không đeቷn thăm em nữa đâu! Muoቷn đẹp, muoቷn hơn người thı̀ đừng sợ đau, đãsợ đau thı̀đừng mong đẹp, muoቷn cả hai theቷnào đượ c? Cô"chân voi" không ngờ nói khıć h Hương Liên baኁng câu đó đãgiúp cô bé có sức mạnh. Em không kêu đau nữa, chı̉hỏi: - Từ nay em còn chạy đượ c không hả chi?̣ - Ngoቷc ơi là ngoቷc! Con gái chúng mıǹ h bó chân coቷt đeቻkhông chạy đượ c. Em có thaቷy con gái lớn nhà ai suoቷt ngày xoạc caኃng chạy lung tung ngoài đường chưa? Trẻ con chưa bó chân, chưa phân biệt trai gái, bó roቹi mới keቻlà con gái. Keቻtừ nay em không còn như trước nữa, baቿt đaቹu có danh có giá roቹi đaቷy. Đôi maቿt nhỏ của cô"'chân voi" nhıú thành hıǹ h trăng non, ánh maቿt đaቹy vẻthán phục. Từ hôm aቷy Hương Liên thay đoቻi haኃn. Hàng ngày em tự xuoቷng giường, hai tay viṇ choቷng vào mép giường, cạnh bàn, lưng gheቷ, khung cửa, mép vại, tường, thân cây, cán choቻi đeቻtập đi, nuoቷt noችi đau lớn như trời đaቷt vào bụng, miệng không bao giờ hé nửa câu meቹm lòng thoቷi chı.́ Lúc phải thay vải quaቷn chân, em cứ ngaኃng đaቹu nhıǹ trời, tay phải caቷu tay trái, răng caቿn chặt laቷy môi, mặc cho bà dứt đứt từng mieቷng da thiṭ dıń h máu mủ, không heቹnhăn mặt nhıú mày. Thaቷy bộ dạng đó bà cũng ngaቻn người ra, kinh ngạc không hieቻu côcháu gái do đâu mà gan lı̀đeቷn vậy. Nhưng bà vaችn nghiêm nét mặt, kı̀cho đeቷn khi chân em heቷt máu mủ, đóng sẹo và bong vaቻy. Ngày hôm aቷy, bà mở rộng coቻng, bà cháu moችi người một cái cheቷđaቻu ngoቹi ngay ngoài coቻng. Người trên phoቷraቷt đông, quaቹn xanh áo đỏ rự c rỡ, các cô gái thoa son đánh phaቷn, rıú rıt́ vào thành. Thı̀ ra hôm nay là teቷt Trùng Dương, moቹng chıń tháng Chıń âm lic̣ h là ngày mọi người lên trên cao, qua bờ sông bên kia vieቷng laቹu Ngọc Hoàng. Sau khi bó chân, hôm nay là ngày đaቹu tiên Hương Liên ra khỏi coቻng. Trước kia em chaኃng bao giờ đeቻý đeቷn chân người khác, nay chân mıǹ h có chuyện mới ngaቿm nghıá chân người. Boችng em nhận ra, người không cùng nét mặt thı̀chân bó cũng moችi người moችi khác. Nét mặt có xaቷu, có đẹp có thô, có tinh teቷ, traቿng, đen, sáng sủa, đôn hậu, ngờ nghệch, thông minh, thı̀ chân bó cũng có to, có nhỏ, có bụ, có gaቹy, có ngay, có vẹo, phaኃng, nhọn, thô kệch, khéo léo, nặng neቹ, nhẹ nhõm. Có một côbétuoቻi xaቷp xı̉em, đi đôi giaቹy baኁng đoạn đỏ nhỏ như hai củ aቷu, raቷt linh hoạt má giaቹy thêu hoa kim tuyeቷn, mũi giaቹy đıń h hai quả caቹu nhung xanh bieቷc, lại gaቿn hai cái nhạc baኁng bạc, bước đi nhún nhaቻy quả caቹu nhung laቿc qua laቿc lại, nhạc loong coong vang lên. Em caቹm chân mıǹ h lên so, đâu có baኁng đượ c. Em đứng ngay dậy trở vào nhà, caቹm mớ vải bó chân ra đưa cho bà, nói: - Bà cứ bó đi, bó chặt nữa cũng đượ c, cháu muoቷn như bạn kia kıà ! Em chı̉côbé đi đãxa. Không thaቷy vẻ mặt em, ai tin đượ c một côbé con lại quyeቷt tâm đeቷn theቷ. Đôi maቿt già nua của bà đaችm nước maቿt. Vẻ mặt hung dữvài ba tháng nay lập tức bieቷn maቷt đeቻtrở veቹvới bộ mặt hieቹn từ như xưa. Khuôn mặt nhăn nheo của bà quay qua quay lại, chợt bà ôm chaቹm laቷy Hương Liên khóc hu hu: - Neቷu bà meቹm lòng thı̀lúc lớn con sẽoán bàthôi! Hồi thứ hai Việc quái lạ mới bắt đầu Trong đời này, những việc đi từng cặp với nhau như xaቷu toቷt, thành bại, thật giả, vinh nhục, ân oán, cong thaኃng, thuận nghic̣ h, yêu ghét v.v... xem ra đoቷi đaቹu quyeቷt liệt với nhau, như không toቷt tức là xaቷu, không thật tức là giả, không đượ c tức là maቷt, không thành tức là bại. Có bieቷt đâu giữa những cái xaቷu toቷt, thaኃng cong, ân oán, thật giả aቷy còn tieቹm aቻn bieቷt bao quanh co, bieቷt bao kieቻu cách, bieቷt bao tri thức, neቷu không, làm sao lại có laቿm việc roቷi raቿm quện chặt cứng lại thành cục không phân giải ra đượ c đeቷn theቷ? Làm sao lại có laቿm người bịlừa, trúng keቷ, vào tròng, xong việc roቹi lại vaችn có laቿm người bịlừa, trúng keቷ, vào tròng laቹn nữa đeቷn theቷ? Chı̉đơn cử hai chữ thật giả, trong đó đãcó bieቷt bao đieቻu sâu saቿc, kı̀bı́mà neቷu có mời thánh nhân nói mỏi moቹm, chưa chaቿc đãnói đượ c rành. Có thật taቷt có giả, có giả aቿt có thật; thật càng nhieቹu, giả càng ıt́ , mà giả càng nhieቹu, thật càng ıt́ . Ngay ở sự thật thật giả giả này, từ xưa tới nay đãcó bieቷt bao nhiêu trò vè, đãdieችn bieቷt bao nhiêu màn kic̣ h lớn nhỏ? Kic̣ h tieቷp theo kic̣ h, kic̣ h loቹng trong kic̣ h, chưa bao giờ thôi. Thay thật baኁng giả là thủ đoạn cao của con người; dùng giả nhieችu thật là tài năng của con người; tưởng giả là thật, aቷy là đaቹu óc anh mù mờ, maቿt anh kém cỏi. Xin bạn đừng giận, đừng soቷt ruột, bieቷt bao người cả đời tưởng giả làthật, đeቷn lúc cheቷt vaችn chưa nhận ra sự thật, theቷchaኃng phải giả chıń h là thật hay sao? Giữa hai chữ thật giả này, người thật thà chı̉bieቷt đó là hai cự c, người tinh ranh bieቷt lộn sòng ở quãng giữa, còn có người nhờ vào chúng mà kieቷm cơm nữa kia. Oƹng họ Đoቹng, chủ hiệu đoቹcoቻDưỡng coቻtrai trên phoቷlớn Baቿc Cũng là một người như theቷ. Con người này ngón ngheቹnhư theቷnào khoan hãy bàn. Oƹng còn là một quái nhân. Theቷnào gọi là quái? Người vieቷt truyện không theቻnói traቿng ra đượ c, chı̉cótheቻkeቻsự việc đeቻcác bạn nghe lời lẽông ta, xem hành động ông ta, đo noችi lòng ông ta, daቹn daቹn suy ra màthôi. Một sáng nọ, Đoቹng Nhaችn An từ nhà đi ra, vào đeቷn cửa hiệu lieቹn cho taቷt cả người làm công lớn nhỏ ra ngoài, cài chặt cửa, chı̉đeቻcậu chủ Đoቹng Thiệu Hoa và thaኁng bé coi kho tên là Hoạt Thụ ở lại. Không đợi hai người cóthı̀giờ nghı̉ngơi, ông chủ vội bảo: - Mau đem maቷy bức tranh aቷy treo lên coi! Khi nào cửa hiệu mua đượ c món hàng toቷt, mời ông chủ xem qua đeቹu làm như theቷ. Đoቹcoቻthật hay giả là đieቹu tuyệt mật, không đượ c đeቻlọt tăm hơi ra ngoài. Đoቹng Thiệu Hoa là con trai, taቷt nhiên không caቹn giaቷu. Còn thaኁng Hoạt Thụ coi kho không phải là đứa tin đượ c mà chı̉ vı̀nó là thaኁng nửa ngây dại nửa tàn pheቷ. Gaቹn hai chục tuoቻi đaቹu mà bộ dạng chı̉baኁng dứa trẻ mười ba, mười boቷn, người không sao lớn lên đượ c, lại còn vẹo ngự c lệch vai, chaኃng khác gı̀cái hộp giaቷy bẹp dúm dó. Nói thı̀cứ như miệng ngậm hột thi,̣ không bieቷt là lưỡi đaቹy hay lưỡi ngaቿn, hai con maቿt từ nhỏ không mở to đượ c con ngươi bétı́thụt trong kẽmaቿt như là không có con ngươi vậy. Haቿn lại có bệnh suyeችn, một năm ba trăm sáu lăm ngày, hơi thở cứ maቿc trong coቻhọng kêu khò khè, ngoቹi không màthở cũng đứt hơi, từ lúc đẻ ra đãcó cái đức đó roቹi, thuở nhỏ gọi là Hoạt Thụ lúc lớn vaችn gọi Hoạt Thụ, cha mẹ liệu chừng haቿn không soቷng đượ c lâu, đặt tên haኃn hoi cho là rách việc. Đoቹng Nhaችn An lại ưng ý cái bộ dạng không maቿt, không moቹm, hụt hơi, ngây dại của haቿn, thuêhaቿn coi kho, đem người cheቷt dùng như người soቷng mà cũng là đem người soቷng dùng như người đãcheቷt. Hoạt Thụ mở kho, ôm bótranh mua hôm qua ra, caቹm cây gậy kheቹu từng bức một treo lên. Đoቹng Nhaችn An hémaቿt lieቷc qua mặt tranh, roቹi nói: - Thiệu Hoa, con hãy nói chaቷt lượng maቷy bức tranh này cho cha nghe! - Nói xong, lão chủ ngoቹi xuoቷng uoቷng trà. Đoቹng Thiệu Hoa coቷnén khoe tài trước mặt cha từ nãy, bây giờ cha vừa khép miệng haቿn lieቹn mở moቹm: - Theo maቿt con, bức tranh sơn thủy có trục cuoቷn của Đại Đic̣ h Tử này cũthı̀cũthật đaቷy nhưng nhıǹ kı̃thı̀không phải, chữ đeቹnét yeቷu ớt, con ngờ chı̉là món đoቹchơi hù dọa người đúng không ạ? Bức Mây phủ trăng treo này taቷt nhiên không phải giả, nhưng trong soቷtranh của Kim Giới Chu, nhieቹu nhaቷt cũng chı̉vào loại trung bıǹ h. Còn boቷn bức vẽcảnh sı̃nữ của Tiêu Bın̉ h Trinh và bức Vượn traቿng hái đào của Lang TheቷNinh này lại là của hieቷm. Cha nhıǹ kıà , lụa boቹi tranh toàn thứ lụa hoàng lăng. Người bán nói đây là bức laቷy đượ c từ một nhà giàu có hoቹi kinh thành bị đánh phá năm xưa. Câu aቷy đúrg thôi, nhàtaቹm thường quyeቷt không theቻcó đoቹvật cỡđó đượ c... - Người bán có phải con cháu nhàTrương Lâm ở Vaቷn Tân viên không? - Cha có cách gı̀ nhận ra đượ c theቷ? Trên tranh có đeቹlạc khoản đâu? - Đoቹng Thiệu Hoa giật mıǹ h. Đoቹng Nhan An có ánh maቿt hút hoቹn người, laቹn nào duyệt tranh cũng làm Thiệu Hoa giật mıǹ h kinh ngạc như theቷ. Đoቹng Nhaችn An không trả lời, giơ tay chı̉một bức tranh lụa khoቻrộng treo trên bức tường phıá Đông, bảo: - Lại nói veቹbức kia xem... Trước kia, khi duyệt tranh, Thiệu Hoa heችmở miệng là cha haቿn đãlaቿc đaቹu. Hôm nay cha haቿn không laቿc cũng không gật, haቿn chaቿc maቻm đoán đúng đeቷn tám phaቹn, bèn đaቿc ý cười: - Cha còn điṇ h thử con à? Ai mà chaኃng thaቷy đó là tranh TôChâu chıń h coቷng, loại hàng chợ ? Bút pháp thı̀đúng bút pháp người đời Toቷng, tieቷc raኁng già dặn một chút nên đeቻlộ ra là giả. Việc làm giả này thua kém bản lıñ h ông Năm Ngưu, tức ông Ngưu Phượng Chương aቷy. Cha xem, họ coቷý không đeቻ lạc khoản, là vı̀sợ lộ chân tướng, hoặc giả muoቷn làm mêhoቹn trận... Sao theቷ? Cha nhıǹ thaቷy gı̀đó? Thiệu Hoa thaቷy cha đứng lên, maቿt sáng quaቿc nhıǹ đăm đăm vào bức tranh lớn đang treo. Haቿn bieቷt moችi khi cha nhận ra vật báu, maቿt cứ tóe lửa ra như theቷ. Lẽnào đó là hàng thật sao? Đoቹng Nhaችn An kêu lên: - Anh lại đaቷy xem xem trên cành cây khôở góc dưới kia có vieቷt gı̀không? - Bàn tay chı̉bức họa của Nhaችn An run baቿn. Đoቹng Thiệu Hoa bước tới, thoạt nhıǹ haቿn đãkêu "oái" lên một tieቷng như con viṭ bị ai daችm phải, đoạn nói: - Trên đó vieቷt "Beቹtôi là Phạm Khoan làm", thı̀ra tranh đời Toቷng. Cha thánh thật đaቷy? Hôm mua con đãxem đi xem lại đeቷn ba ngày cũng không nhıǹ ra trên choችnày có chữ! Cha, cha... - Haቿn không hieቻu vı̀sao Đoቹng Nhaችn An đứng cách tranh đeቷn một trượng mà nhận ra có chữtrên tranh. Chaኃng ai bieቷt Đoቹng Nhaችn An maቿt vieችn thi,̣ chı̉có một mıǹ h lão bieቷt. Lão tránh câu trả lời, chı̉nói: - Làm rộn cái gı?̀ Kêu aቹm cái gı?̀ Ta đãdạy từ lâu raኁng người đời Toቷng không thiṇ h đeቹchữtrên tranh. Lạc khoản không vieቷt trên đá thı̀cũng đeቻxen vào đám cây. Như theቷgọi là "tàng khoản". Maቷy đieቹu đóta đeቹu nói cả roቹi, anh chaኃng đeቻýnghe lại còn kinh ngạc hỏi lại... - Theቷthı̀ nhà ta vớ đượ c bức tranh quý roቹi. Cha bieቷt không, toቻng cộng mıǹ h chı̉ maቷt có maቷy đoቹng... - Tranh quý cái gı?̀ Ta còn chưa xem kı,̃ ai dám chaቿc đúng là tranh đời Toቷng? - Đoቹng Nhaችn An chặn ngang, mặt saቹm xuoቷng, ngoảnh đaቹu lieቷc xéo. Hoạt Thụ đứng đaኁng sau, bảo haቿn: - Đem bức tranh khoቻlớn, tranh sơn thủy có trục cuoቷn và bức Mây phủ trăng treo của Kim Giới Chu cuộn lại nhập kho! - Coòng... lai... mı.́.. bứ... treng... a! - Hoạt Thụ rụt rèhỏi. - Laቿp ba laቿp baቿp cái gı,̀ đi! - Lão chủ soቷt ruột nói. Hoạt Thụ rướn đaቹu lưỡi, coቷnói rành rọt câu vừa roቹi: - Còn - lại - maቷy - bức - tranh - này - thı̀- sao - ạ? - Haቿn chı̉vào maቷy bức của Tiêu Bın̉ h Trinh và Lang TheቷNinh. - Giữlại quaቹy đeቹgiá bán! - Đoቹng Nhaችn An ngoảnh lại bảo Thiệu Hoa. - Người nước ngoài hỏi thı̀ đòi giá cao vào! - Chà, chaኃng lẽmaቷy bức tranh này không phải là... Đoቹng Nhaችn An lộ rõ vẻ khinh thường. Lão thở một hơi rõdài, hơi thở lạnh giá, baቷt giác laቻm nhaቻm boቷn câu vèlưu truyeቹn ở vệ Thiên Tân: Nước biển về Đông chảy, Đất này khó bền lâu. Giầu sang ba đời hiếm, Thanh liêm chẳng đến đầu. Roቹi lão lại laቻm baቻm nói một mıǹ h: - Người làm nên thı̀làm nên, kẻ sa sút thı̀sa sút. Hoa nở roቹi lại tàn, nước đaቹy roቹi tự cạn, chaኃng ai thoát ra khỏi cái vòng này. Oƹi chao... Lão traቹm ngâm một lát, tıń h nén cơn giận trong lòng song không đượ c. Lão toan lên tieቷng, chợt lieቷc thaቷy Hoạt Thụ đang nghiêng vai lệch coቻnhư đợi nghe lão nói tieቷp, bèn giục haቿn ôm đoቷng tranh xuoቷng kho. Hoạt Thụ vừa bước khỏi, lão đãxông tới trước mặt con trai gaቿt lên: - Hừ, hỏi này hỏi nọ mãi! Thật giả mày nhıǹ ngượ c heቷt cả, lại còn muoቷn tao chın̉ h cho mày một trận trước mặt kẻ dưới hay sao? Vả lại, có mặt người ngoài, nói chuyện thật giả đượ c không? Tao hỏi mày, ta kieቷm cơm baኁng cái gı?̀ - Baኁng thật giả. - Câu này đúng. Nhưng màthật giảở choችnào? - Ở trên tranh. - Taቹm bậy! Sao lại ở tranh? Ơቶ maቿt mày aቷy! Mày nhıǹ không ra thı̀tranh thật hay giả có ıć h gı?̀ Của quý dưới maቿt mày thành tờ giaቷy lộn, tờ giaቷy lộn dưới maቿt mày trở nên của quý! Maቷy bức Lang TheቷNinh, Tiêu Bın̉ h Trinh rõràng phơi bày "đường coቻng sau", vậy mà mày lại cho là của toቷt, ngượ c lại coi tranh thật đời Toቷng là tranh chợ TôChâu. Bức tranh đời Toቷng aቷy đủ cho mày xài nửa đời, vậy mà mày có maቿt như mù, caቹm vàng bạc quý giá vứt ra đường như vứt cứt chó! Còn bức tranh có trục cuoቷn aቷy cũng là giả à? Mày không bieቷt từ năm thứ hai mươi chıń đeቷn năm ba mươi moቷt niên hiệu Khang Hy, nhà vua đeቷn làm khách ở Thiên Tân, ở ngay nhà họ Trương trong Vaቷn Tân viên hay sao? Tranh rõràng ghi năm Tân Mùi niên hiệu Khang Hy, chıń h là đượ c vẽhoቹi ngài ngự ở nhà họ Trương niên hiệu Khang Hy năm thứ ba mươi. Dự a vào ngón ngheቹlặt vặt beቹngoài cũng kieቷm đượ c cái điṇ h kieቷm, theቷmà mày không naቿm vững, lại còn điṇ h làm ngheቹbuôn đoቹcoቻ. Tao đeቻcửa hiệu cho mày chaኃng baኁng cho một moቹi lửa còn hơn! Vài ba năm nữa, không chừng mày gán cả xương coቷt cái thân già này. Nghe đây, từ ngày mai, mày cuoቷn chăn đệm dọn đeቷn đây ở, tao chưa bảo, không đượ c phép veቹnhà. Bảo thaኁng Hoạt Thụ lục đoቹtrong kho ra, từng thứ một, xem, xem, xem, xem, xem... - Nói đeቷn đây, miệng Đoቹng Nhaችn An cứ loanh quanh với tieቷng "xem", y hệt âm này ngáng ngang miệng lão. Đoቹng Thiệu Hoa thaቷy cha haቿn nhıǹ ra phıá ngoài cửa soቻmà maቿt cứ sáng quaቿc thı̀tưởng lão lại nhıǹ thaቷy cái gı̀quý báu hieቷm có trên đời. Dõi theo ánh maቿt của cha qua chaቷn song cửa hıǹ h ôvuông, haቿn thaቷy có maቷy người đang làm việc ở sân sau. Sân sau này, người ngoài không ai bieቷt, là nơi bı́mật làm giả đoቹcoቻcủa hiệu Dưỡng coቻtrai. Thı̀ ra lão Đoቹng Nhaችn An này không gioቷng người khác: lão làm ngheቹbuôn đoቹcoቻnhưng không bán của thật, chı̉bán của giả. Taቷt cả các hàng đoቻcoቻkhác đeቹu bán cả của giả laችn của thật. Phàm những ai đeቷn cửa hiệu đoቹcoቹđeቻu muoቷn kieቷm đoቹthật, nhưng cũng có người chuyên kieቷm đoቹdởm. Đoቹng Nhaችn An nhận thaቷy đieቹu đó. Cửa hiệu của lão tuyệt không bày đoቹthật, toàn một mãđoቹgiả, khác nào Gia Cát Lượng bày keቷthành bỏ troቷng, không có laቷy một lıń h, moቷt toቷt nào. Trong ngheቹđoቹcoቻ, cách đó gọi là dùng giả làm nhieችu thật; chiêu này thự c sự đãvận dụng bı́quyeቷt của ngheቹbuôn đoቹcoቻđeቷn choችhuyeቹn diệu. Chı̉ caቹn xıả tieቹn ra là theቷnào cũng vào baችy, đừng hòng đượ c lợi tẹo nào. Lão Nhaችn An còn có ngón ngheቹkı̀lạ, aቷy là làm đoቹgiả. Dưới quyeቹn lão có những người chuyên làm tranh giả cho lão. Còn ở sân sau, lão đóng chặt cửa làm đoቹcoቻgiả. Đoቹngọc, đoቹđoቹng, tieቹn coቻ, quạt xưa, lò Tuyên Đức, đoቹngà, nghiên mự c, đoቹsứ, đoቹmạ, thảm, mự c Huy Châu v.v... không thứ nào lão không hieቻu, không bieቷt, không theቻlàm. Làm phỏng theo đoቹcoቻkhông khó, làm nhieችu đượ c đoቹthật mới khó. Kieቻu dáng, chaቷt liệu, hoa văn của đoቹcoቻ, moችi trieቹu đại một dạng, thậm chı́một trieቹu đại có maቷy trăm dạng, ngư long bieቷn hóa vô cùng tận, thieቷu chút tay ngheቹthı̀chớ nói sờ đeቷn cửa ngheቹ, ngay bức tường vây quanh "nơi làm ngheቹ" cũng chưa mó́ đeቷn đượ c. Khó hơn nữa là cái vóc, cái khı,́ cái vi,̣ cái thaቹn của đoቹcoቻ. Chaኃng hạn như cách nói của ngheቹđoቹcoቻ, có loại coቻ"truyeቹn theቷ" và loại coቻ"xuaቷt thoቻ". Coቻtruyeቹn theቷlà những đoቹtruyeቹn từ đời này sang đời khác, tay người sờ đi mó lại, lâu daቹn đoቹcoቻnhaኅn bóng, không thật rõvận. Coቻxuaቷt thoቻlà những thứ đượ c chôn dưới đaቷt từ lâu, khi đào lên dıń h nhieቹu mạt đaቷt và sét gı,̉ có một vẻ coቻ riêng. Nói chi tieቷt hơn, những đoቹngọc xuaቷt thoቻnhư trâm cài tóc, sáo, chụp ngón tay, vòng đeo tay, chuoችi hạt, oቷng đieቷu vùi trong đaቷt hàng trăm hàng ngàn năm, đeቻcạnh những đoቹđoቹng tủy tảng, lâu ngày gı̉đoቹng ngaቷm vào nên có những chaቷm xanh, gọi là"taቻm đoቹng"; máu người cheቷt ngaቷm vào sinh ra những chaቷm đỏ, gọi là"taቻm huyeቷt". Làm đoቹgiả làm theቷnào có đượ c "taቻm đoቹng" và"taቻm huyeቷt"? Lại nói đoቹvật đeቻlâu ngày, không va chạm cũng sinh ra những veቷt rạn, lâu hơn nữa có một taቹng veቷt rạn trùm lên trên heቷt, taቹng này đeቷn taቹng khác, tự nhiên như theቷ, làm laቷy đượ c thı̀ rõngay là giả, người tinh đời chı̉ra đượ c lieቹn. Riêng Đoቹng Nhaችn An có phép làm đượ c taቷt. Phép đó, một nhờ từng trải, hai nhờ maቿt tinh, ba nhờ ngón ngheቹ. Ba thứ đó gọi là cao thủ, cao nhãn, cao chiêu, thieቷu một là không xong. Hàng giả cũng có hạ phaቻm, trung phaቻm, thượng phaቻm, tuyệt phaቻm. Hàng giả tuyệt đın̉ h là thứ phải nhờ "con mọt" trong ngheቹngaቿm đủ một trăm lẻ tám ngày mà trong lòng không do dự thı̀mới gọi là đượ c. Đông Nhaችn An chı̉làm thứ hàng đó. Người giúp việc do lão thuêcũng khác với các hàng đoቹcoቻnói chung. Lão không dạy ngheቹ, chı̉sai việc vặt. Những người đượ c thuêlàm đoቹgiả đeቻu là người nghèo không bieቷt tı́gı̀veቹ đoቹcoቻ, chaኃng khác gı̀trứng viṭ muoቷi, than qua lửa, bảo làm sao thı̀làm vậy. Khaቿp sân chaቷt đaቹy vại chưa nung, gộc củi, hộp bột màu, sọt, than đá, đaቷt sét, saቿt đỏ, đoቹng xanh, người ngoài có nhıǹ vào cũng không theቻbieቷt làm cái gı.̀ Lúc aቷy, nơi thu hút ánh maቿt của Đoቹng Nhaችn An có hai cô gái đang kéo một taቷm thảm đeቻlàm thành thảm coቻtheo phương pháp của lão. Lão mua thảm sản xuaቷt ở Trương Gia Khaቻu, toàn thảm hoa xanh vieቹn đen kieቻu đời Minh. Lão queቷt phaቻm vàng, vaቿt ngang sợi chão lớn, sai hai người kéo đi kéo lại cho thảm mòn tuyeቷt. Xong, laቷy bàn chải saቿt chải heቷt tuyeቷt rụng, roቹi dùng vải thaቷm nước chùi sạch laቹn nữa, theቷlà thành cũ. Kéo thảm không đượ c kéo nhanh, phải mài từ từ mới thành vẻ xưa cũ. Đoቹng Nhaችn An coቷýthuêđàn bà đeቻkéo; đàn bà sức yeቷu taቷt nhiên kéo chậm. Hai người con gái aቷy moችi người naቿm một góc thảm, kéo qua kéo lại, người này rướn lên, người kia thụp xuoቷng. Côgái đứng bên này taቷm thảm quay lưng lại phıá lão, côđứng phıá bên kia khuôn mặt laቷp sau taቷm thảm, chı̉cótheቻnhıǹ thaቷy đôi chân xinh xinh, xỏ trong đôi giày vải đỏ trơn thông thường, bıǹ h di.̣ Moችi khi côđaቻy taቷm thảm lên, gót giaቹy kieችng cao, moችi khi kéo veቹ, gót dận xuoቷng lùi lại, trông sinh động chaኃng khác gı̀đôi cá lội... - Thiệu Hoa! - Đoቹng Nhaችn An gọi to. - Con đây, có việc gı̀theቷ? - Con békia ở đâu đeቷn vậy? - Đứa nào? Đứa xây lưng lại aቷy à? - Không, con béđi giày đỏ kia! - Con không bieቷt. Con nhàHàn thuêhộ, đeቻcon đi hỏi. - Khỏi, khỏi caቹn, anh ra daችn nó vào đây, ta muoቷn hỏi nó vài câu. Đoቹng Thiệu Hoa chạy ra daችn côgái vào. Côgái laቹn đaቹu tiên lên nhàtrên, laቹn đaቹu tiên gặp cụ chủ nên rụt rè xaቷu hoቻ, maቿt không bieቷt nhıǹ vào đâu, luoቷng cuoቷng theቷnào lại nhıǹ vào chıń h lão. Nhưng lão không nhıǹ mặt cômà cứ nhıǹ chăm chăm vào đôi chân nhỏ của cô ánh maቿt daቷp dıń h như dán chặt vào chân cô, cô càng hoảng, không bieቷt daቷu chân vào choችnào. Khi ngước maቿt lên, con ngươi lão tự a dát vàng lóe lên những tia sững sờ cứ như gặp ma không baኁng. Cô gái sợ sệt, troቷng ngự c đánh liên hoቹi. Thiệu Hoa đứng cạnh ngaቹm đoán ra, bèn bảo côgái: - Bước thử một bước xem sao. Côgái không bieቷt ýtứ ra sao, càng sợ, bước lùi lại nửa bước. Hai chân rụt veቹphıá sau, như đôi chim sẻ đỏ tinh nhanh, sợ hãi, run raቻy chui vào toቻ, chı̉còn lại hai mũi giaቹy thò ra dưới gaቷu quaቹn như hai cái đaቹu chim. Đoቹng Nhaችn An mặt mày hớn hở hỏi côgái: - Cháu bao nhiêu tuoቻi? - Thưa mười bảy. - Họ gı̀tên gı?̀ - Dạ họ Qua, tên Hương Liên. Đoቹng Nhaችn An hơi giật mıǹ h, sau đó kêu lên: - Tên hay đaቷy! Ai đặt cho cháu? Qua Hương Liên xaቷu hoቻkhông dám nói nữa, thaቹm laቷy làm lạ. Tên Hương Liên có gı̀là hay? Nghe cụ chủ hỏi, nhıǹ nét mặt cụ chủ, cônhư rơi vào đám sương mù. Đoቹng Nhaችn An lập tức bảo Đoቹng Thiệu Hoa trả công cho côđủ ba tháng, không giao việc cho cô nữa, bảo cô cứ ở nhà. Hương Liên boቷi roቷi. Côlàm việc chăm chı,̉ chaኃng nói nửa câu gı,̀ sao lại bị thải veቹ? Nhưng xem ra không phải bịthải mà như muoቷn trọng dụng cô. Không bieቷt cụ chủ toan tıń h cái gı?̀ Roቹi đây là việc toቷt hay xaቷu, côchưa bieቷt, chı̉bieቷt lúc này là một việc lạ. Neቷu nói đeቷn việc quái lạ, lúc này chaኃng qua mới chı̉baቿt đaቹu. Hồi thứ ba Ấy mới là việc quái lạ mới chỉ bắt đầu Chưa đeቷn nửa tháng sau, vào một ngày đại cát nên laቷy vợ và cũng nên gả choቹng, Qua Hương Liên sửa soạn veቹlàm dâu trưởng nhà họ Đoቹng. Maቷy gia đıǹ h quanh bờ ao, ai cũng nghe tin, ai cũng bieቷt, ai cũng không chiụ tin roቹi ai cũng tin cả. Chieቷc kiệu hoa lớn đãđoችtrước coቻng nhà họ Qua. Ơቶቶ vệ Thiên Tân này, nhờ danh tieቷng, nhà họ Đoቹng cưới nàng dâu deችdàng hơn mua mớ cá. Tuy Hương Liên da traቿng, mặt xinh, mi thanh mục tú, eo lưng cũng đẹp nhưng còn lâu mới đẹp baኁng tiên. Vậy thı̀tại sao nhà họ Đoቹng cứ đòi cưới con gái nhà nghèo, lại muoቷn cưới hỏi đàng hoàng, bỏ tieቹn mời bà moቷi noቻi tieቷng khaቿp thành là bà Ba họ Hoaቿc đeቷn tận nhà du thuyeቷt? Con gái nhà nghèo như vậy mà cũng caቹn du thuyeቷt sao? Baቿn một cái tin lại chả vội vàng đưa con gái đeቷn? Nghe nói khi hai nhà trao đoቻi thieቷp cho nhau, thoạt so, năm sinh tháng đẻ đãxung khaቿc. Cậu cả nhà họ Đoቹng tuoቻi Gà, Hương Liên tuoቻi Khı.̉ "Bạch Mãphạm vào Thanh Ngưu, Gà Khı̉ chaኃng đượ c bạch đaቹu," aቷy là hai tuoቻi raቷt kỵ nhau, nhưng nhà họ Đoቹng vaችn cho là đượ c. Đeቷn ngày "điṇ h hôn", nhà họ Đoቹng theo đúng lệ cử người đưa tám khoản đoቹvàng là hoa tai, nhaችn, vòng, trâm, dây chuyeቹn, mặt dây chuyeቹn, cặp tóc, móc quaቹn; ngoài ra còn thêm năm trăm cân bánh daችn leችbaኁng bột traቿng. Ngay như môn đăng hộ đoቷi muoቷn daችn leች cho sang, nhà có danh có giá chaኃng qua cũng chı̉đeቷn theቷlà cùng. Vậy vı̀lẽgı?̀ Hay uoቷng nhaቹm thuoቷc? Người ta bảo chaቿc haኃn vı̀cậu cả nhà họ Đoቹng dở người, con gái nhà giaቹu chaኃng cônào muoቷn cặp kè với anh choቹng dở ngây dở dại aቷy cả đời. Đaቷy cũng chı̉là cách xıả tieቹn ra mua nàng dâu. Song ngaችm lại, cũng không haኃn theቷ. Nhà họ Đoቹng không có con gái, có boቷn người con trai, như thường nói là"tứ hoቻ giữ nhà". Xaቷp này laቷy chữ Thiệu làm tên đệm, chữ cuoቷi cùng của tên thı̀trưởng là Vinh, thứ là Hoa, thứ nữa là Phú, út là Quý, vừa đủ "vinh hoa phú quý". Ai cũng bảo mụ vợ Đoቹng Nhaችn An khéo đẻ, góp đủ mặt "vinh hoa phú quý" roቹi mới đi xuoቷng âm phủ. Nhưng boቷn người con trai này, một nửa không trọn vẹn. Cậu cả Đoቹng Thiệu Vinh là đứa dở người, cậu út Đoቹng Thiệu Quýtừ nhỏ đãcó bệnh tim, laቷy vợ đượ c ba năm thı̀Diêm Vương sai lũtieቻu quỷ lôi veቹ. Nhưng nàng dâu út Đoቻng Thu Dung lại là viên ngọc quý nâng niu trên tay của Đoቻng Đıǹ h Bạch, chủ hãng muoቷi Chaቷn Hoa, theቷmà dù bieቷt cậu út nhà họ Đoቹng đãbị Diêm Vương chaቷm tên từ lâu, vaችn chaኃng đưa con gái đeቷn là gı?̀ Aቸy là đeቻgiải vận soቷ, nhaኁm vào cái gia tài đeቻlại của nhà họ Đoቹng. Đoቹng Nhaችn An mua nàng dâu không khi nào mua của giả. Lão mua Hương Liên thı̀theቷnào? Bà già họ Qua cứ cười luôn miệng, cười hở cả răng lợi bảo raኁng cụ chủ mua là mua đôi chân của cháu gái bà. Câu aቷy không theቻbảo là sai. Đôi chân xinh của Hương Liên ai cũng khen, ai cũng thıć h. Hoቹi baቷy giờ laቷy vợ, người ta xem chân trước, xem mặt sau. Mặt là baቻm sinh, chân do người bó, kı̃xảo công phu taቷt cả ở đôi chân. Nhưng con gái trong toàn thành ai chaኃng bó chân? Boቷmẹ dụng tâm, các cô lưu ý, chân đãbó đẹp, đôi nào chaኃng như đôi nào? Tại sao cụ chủ vừa thaቷy đãchọn ngay Hương Liên? Bà già họ Qua chaኃng thèm đeቷm xıả đeቷn những lời đoán mò, bàn tán aቷy, dù raኁng bà còn mù mờ nhieቹu veቹcuộc hôn nhân kı̀lạ này. Mù mờ thı̀cứ việc mù mờ, dù sao Hương Liên cũng gả bán roቹi, lại vớ đượ c món hời, nhà họ Đoቹng chaኃng quản của hoቹi môn là bao nhiêu. Chı̉có hai bọc quaቹn áo, hai taቷm chăn lụa, một đôi goቷi thêu uyên ương, hai cái bôsơn kim nhu, hai người làm nhà họ Đoቹng quơ một cái là mang gọn veቹ. Trước lúc lên kiệu, Hương Liên không khỏi ôm laቷy bà khóc như mưa như gió. Bà cũng nước maቿt đaቹm đıà bảo cháu: - Bà nghèo hèn, không theቻtheo cháu sang bên đó đượ c, cháu đi cho may maቿn nhé! Thôi cũng keቻ cháu vào đượ c nhà người ta như lên thiên đường, bà như trút đượ c cục đá đè nặng bên lòng. Cháu ở với bà ngaቹn aቷy năm trời, bà bieቷt cháu raቷt thương bà. Chı̉một laቹn, cái đận bó chân aቷy, cháu giận bà. Cháu đừng ngăn bà nói. Việc aቷy bà nén trong lòng mười năm trời, hôm nay không nói không xong. aቷy là khi mẹ cháu saቿp maቷt cótroቷi lại với bà, bảo neቷu bà bó không đẹp thı̀vong hoቹn mẹ cháu sẽtrở lại tım̀ bà... Hương Liên đưa tay biṭ miệng bà, nước maቿt lãchã: - Cháu hieቻu chứ, lúc aቷy bà càng dữ daኁn là càng thương cháu. Không có ngày aቷy, làm gı̀có hôm nay! Baቷy giờ bà mới cười, lau nước maቿt, rút dưới goቷi ra một gói vải đỏ; mở ra, là ba đôi giaቹy nhỏ, đôi nào cũng tinh xảo. Một đôi lụa tıḿ đeቷtraቿng, một đôi đeቷmeቹm thêu chı̉năm maቹu, còn một đôi raቷt lạ, không thaቷy đường chı,̉ như một mảnh vải màu hoàng hạnh gaቷp lại vậy, không bieቷt bà kieቷm ở đâu và đem ra làm gı.̀ Đôi môi nhăn nheo của bà ghé sát vào tai cô: - Ba đôi giaቹy cưới này là bà nhờ mẹ thaኁng cu Đen ở phoቷtrước làm gaቷp cho cháu. Nhàtrước ngõ sau, chı̉mıǹ h bà aቷy là hợp nhaቷt. Nghe cho rõbà dặn cháu cách đi ba đôi giaቹy cưới này nhé. Lát nữa cháu thay đôi giaቹy tıḿ đeቷtraቿng này trước - tıḿ (tử) vàtraቿng (bạch), đảo lại là"bách tử" sau này cháu có đàn con béo tròn. Đôi giaቹy vàng này trước lúc lên kiệu thı̀loቹng ra ngoài đôi giày tıḿ . Như theቷgọi là "giaቹy hoàng đạo". Nhớ laቷy, loቹng vào roቹi thı̀"hai chân rời đaቷt nhà mẹ đẻ", bà phải beቷcháu lên kiệu. Lại còn, khi đeቷn nhà choቹng, nhaቷt thieቷt phải bước lên thảm đỏ, không đượ c đeቻdıń h tı́đaቷt cát nào. Đi đôi giày này vào leችnhàthờ, leችxong thı̀gọi là"giaቹy lên nhàtrên". Khi nào vào đeቷn phòng côdâu thı̀cởi đôi vàng ra, caቷt vào choችthật kıń , chớ đeቻngười khác nhıǹ thaቷy. Tục ngữ có câu, "thu một đời thı̀phát một đời, ngày hoàng đạo đi giaቹy hoàng đạo". Có nó caቷt kı̃bên mıǹ h, dù tà ma gı̀cũng không hại đượ c tới cháu... Hương Liên nghe một thôi một hoቹi thaቷy ngộ quá, đôi maቿt ngaቷn lệ cười nhıǹ bà, thuận tay lơ đãng caቹm đôi đeቷmeቹm lên, lật má giaቹy toan xem đeቷn đeቷ. Bà giật ngay laቷy, vẻmặt thaቹn bı:́ - Chớ vội xem lung tung! Đây là đôi giaቹy ngủ... Vào động phòng thı̀cởi đôi lên nhà trên ra, thay đôi giaቹy này vào. Nhớ kı̃nhé, trước khi lên giường, đôi này phải do tự tay chú reቻcởi ra. Xaቷu hoቻà? Ai laቷy choቹng chaኃng phải theቷ! Giỏng tai nghe cho kı,̃ còn câu này caቹn ghi nhớ, aቷy là bên trong má giaቹy có bức vẽ, con với chú reቻphải cùng xem... - Nói đeቷn đây, bà cười tủm tım̉ . Hương Liên chùa thaቷy bà cưới kieቻu đó bao giờ, càng tò mò hỏi: - Tranh gı̀mà không đượ c xem trước vậy bà? - Nói roቹi thòtay caቷm laቷy giaቷy. Bà đập đánh đét vào tay cô, bảo: - Chưa veቹnhà choቹng chưa xem đượ c! Giaቿt vào trong lưng aቷy, khi nào động phòng thı̀xem! - Nói roቹi bà giaቿt vào lưng cho cô. Đàn sáo, troቷng, kèn đãvang lên nhộn nhip̣ ngoài coቻng. Bà vội bảo Hương Liên thay đôi giaቹy tıḿ , ngoài loቹng đôi màu vàng. môi thoa chút son, trán thêm chút phaቷn, đội mũphượng, phủ ngoài baኁng vuông vải đỏ cho đỡ xaቷu hoቻ. Bà còn gài thêm hai đóa hoa baኁng nhung vào hai bên mái tóc bạc traቿng của mıǹ h roቹi vặn lưng cúi xuoቷng beቷboቻng Hương Liên đi ra coቻng. Việc này voቷn do cha, anh côdâu đảm đương, nhưng Hương Liên không còn cha, chaኃng có anh nên bà đành gánh laቷy. Hương Liên giaቷu khuôn mặt sau mảnh vải daቹy, kıń như bưng, tai ù lên vı̀tieቷng người aቹm ı,̃tieቷng kèn troቷng vàtieቷng pháo noቻvang. Côchợt thaቷy buoቹn, nıú laቷy đôi vai xương xaቻu của bà, khẽnói: - Hương Liên không nỡxa bà đâu, bàơi! Bà già roቹi lại phải beቷcô cháu gái khỏe mạnh, đãheቷt hơi heቷt sức, chợt nghe cháu thủ thı,̉ xót xa trong lòng, chân nhũn ra, lưng không ưỡn lên đượ c, theቷlà "huỵch" một cái, hai bà cháu ngãvoቹvào nhau. Người đứng hai bên vội vàng kéo họ lên. Trán bà vập vào đòn kiệu, u lên một naቿm, hai đaቹu goቷi dıń h beቷt đaቷt nhưng bà chaኃng đeቻý, cứ cuoቷng cuoቹng kêu to: - Tôi không sao đâu! Caቹn nhaቷt đừng đeቻchân Hương Liên chaቷm đaቷt. Mau beቷvào kiệu, mau beቷ vào kiệu! Hương Liên bị ngãbaቷt ngờ, chưa kip̣ hé vải che mặt ra nhıǹ thı̀người đãở trong kiệu. Roቹi kiệu laቿc la laቿc lư đi trong oቹn ào huyên náo, côcảm thaቷy mıǹ h như cái cây bị nhoቻbật cả reች, không còn gı̀đeቻ nhờ, đeቻtự a, đeቻnương, đeቻbám nữa, lieቹn bật khóc, khóc mãi, khóc hoài. Chợt nhớ nước maቿt làm nhoè má phaቷn, cô vội laቷy khăn tay, hay đâu rút ra đôi giaቹy ngủ thêu hoa đeቷmeቹm. Nghı̃tới lời bà dặn vừa nãy, côtò mò vạch má giaቹy laቷy mảnh lụa vàng ra xem. Thı̀ra có nhieቹu hıǹ h người bé xıú thêu baኁng chı̉ đen và chı̉ đỏ đang đùa bỡn nhau như trẻ con; nhıǹ kı,̃ toàn là đàn ông đàn bà traቹn truoቹng ôm aቷp nhau, đàn ông thêu chı̉đen, đàn bàthêu chı̉đỏ. Họ làm gı̀Hương Liên tuy không thaቷy rõ, nhưng côđã từng thaቷy gà, mèo, chó làm cái chuyện aቷy. Theቷlà đỏ bừng mặt, tim đập thıǹ h thıǹ h, côgào lên: - Đưa tôi veቹnhà, đưa tôi veቹnhà với bà! Mặc kệ Trong tieቷng troቷng tieቷng nhạc, kiệu cứ đi thaኃng. Khi kiệu dừng cô cảm thaቷy có boቷn cánh tay nâng hai khuỷu tay cô, roቹi chân cô vừa ra khỏi kiệu là daችm lên taቷm thảm meቹm. Cô bước đi, taቷm khăn che mặt đung đưa, chı̉thaቷy một maቹu đỏ chói thaቷp thoáng dưới chân. Trên đường đi phải bước qua một cái cửa, một cái cửa nữa roቹi lại một cái nữa. Moችi laቹn nhaቷc chân qua bậc cửa, cô đeቹu nghe tieቷng người nóto: - Mau nhıǹ chân kıà ! - Tôi thaቷy đôi chân nhỏ roቹi! - Nhỏ chừng nào? - Nhıǹ không đượ c hay sao? Hương Liên nhớ lời bà dặn, ở nhà người giaቹu, khi bước, nhieቹu nhaቷt chı̉đeቻlộ mũi giaቹy. Lúc này tuy hoang mang boቷi roቷi nhưng moችi khi bước qua cửa, côvaችn đeቻý rụt chân, mũi giaቹy vừa chaቷm tới gaቷu váy, không đeቻlộ ra, làm cho người xung quanh cuoቷng quıt́ khom lưng, cúi coቻ, ghé maቿt nhưng chaኃng ai nhıǹ rõ. Cuoቷi cùng hıǹ h như tới một căn phòng lớn. Mùi thuoቷc lá, mùi phaቷn son và hương hoa quyện laችn nhau. Boችng soạt một cái, ánh sáng xanh đỏ tıḿ vàng chói lòa trước mặt. Một anh chàng to béo, áo bào hoa, mũđội lệch, giật mảnh vải đỏ che mặt Hương Liên, đôi môi nung núc nheቷch lên: - Anh muoቷn xem đôi chân nhỏ của em! Xung quanh cười aቹm ı.̃ Chaቿc haኃn đaቷy là chú reቻ. Hương Liên điṇ h thaቹn nhıǹ boቷn phıá . Khaቿp phòng là đàn ông đàn bà áo xanh áo đỏ, đeo đaቹy vàng bạc, cảnh giaቹu sang không caቹn phải nói. Maቷy chục cây neቷn đại hoቹng to như những cây gậy chieቷu sáng lòa khieቷn cả gian phòng như ở giữa naቿng. Từ nhỏ đeቷn giờ Hương Liên chưa từng thaቷy cảnh này nên mụ cả người. May sao cô gái đỡ cô đaቻy anh chàng béo kia ra bảo: - Cậu cảơi, leችtrời đaቷt đãroቹi mới xem đượ c. Hương Liên thaቷy côgái này thanh tú xinh đẹp như người trong tranh. Đieቹu khác lạ là coቻcôđeo một cái túi thêu hoa, caቿm raቷt nhieቹu kim khâu, chı̉các maቹu xâu ở loችkim rủ lòng thòng trước ngự c. Chú reቻkêu lên: - Con Đào Nhi này hay chửa, cho mày haቹu hạ vợ choቹng tao, mày chı̉bênh mợ mày không bênh tao, vậy tao hãy xem chân nhỏ của mày trước vậy. - Nói roቹi bước tới naቿm laቷy oቷng quaቹn Đào Nhi, làm Đào Nhi sợ quá vừa nhảy vừa kêu, những sợi chı̉trước ngự c tung bay. Maቷy người khác vội bước tới vừa doችdành vừa ngăn cậu cả. Baቷy giờ Hương Liên mới nhıǹ thaቷy ông chủ boቷchoቹng mặc áo bào mới cứng ngoቹi trên gheቷthái sư ngay trước mặt. Maቷy người aቷn cậu cả quỳ xuoቷng cùng Hương Liên leችtrời đaቷt. Leችxong, chưa kip̣ đứng lên, côđãnghe một giọng đàn bà lanh lảnh nói: - Cậu cả ngoቷc theቷ, sao không vén gaቷu váy lên mà coi! Hương Liên đang sững sờ thı̀cậu cả đãlật gaቷu váy côlên, đôi chân nhỏ̉ không còn gı̀che đậy, phơi bày ra. Người trong phòng maቿt to maቿt nhỏ nhaቷt teቹnhıǹ ngaቿm chân cô, người sửng sờ, người ngây dại, người kinh ngạc, người ngaቻn ngơ, không còn nghe một tieቷng động nào nữa. Đào Nhi đứng bên cạnh cũng cúi nhıǹ chân cô. Boችng giữa đám đông lách vào một bà già mặt vàng như nghệ. Bà ta vươn dài coቻngaቿm chân cô, con ngươi loቹi ra như saቿp bật khỏi tròng, sau đó quay ngoaቿt chen ra. Boቷn xung quanh vang lên tieቷng traቻm troቹúi cha, ái dà, ı́ da, cha chả! Hương Liên như bị lột traቹn ra cho người ta xem, khaቿp người ớn lạnh, cứ quỳnguyên choችcũ. Đoቹng Nhaችn An lên tieቷng: - Thiệu Vinh, thôi không phá quaቷy nữa! Đào Nhi, mày ngaቻn người ra làm gı̀theቷ, không mau đỡ mợ cả vào phòng sao? Đào Nhi vội vàng đỡHương Liên đứng dậy đi vào phòng côdâu, cậu cả đi đàng sau vừa lôi vừa kéo, cứ đòi xem chân nhỏ. Mọi người cũng vây laቷy cười đùa bỡn cợt, mãi đeቷn toቷi khuya mới tan. Cậu cả đuoቻi Đào Nhi ra ngoài, Hoàng Liên chưa kip̣ thay giaቹy ngủ như lời bà dặn thı̀cậu ta đãđaቻy côngã lăn xuoቷng giường, lột phaቿt giaቹy ra, dứt đứt vải quaቷn, roቹi naቿm laቷy đôi chân xinh xinh của cômà kêu mà gọi, mà cả cười mãi không thôi. Gãđàn ông này khỏe như vâm, Hương Liên voቷn yeቷu đuoቷi, làm sao đic̣ h đượ c haቿn? Cônétránh, trı̀lại, đánh trả, gạt ra, xé ra, boችng chợt nghı̃mıǹ h đãthuộc veቹngười ta thı̀đôi chân nhỏ cũng của người ta, nhà chủ dù ngu ngoቷc cũng vaችn là nhà chủ. Nghı̃đeቷn đây, Hương Liên không còn bieቷt làtức, là bự c, là hận hay là đau khoቻnữa. Cônhaቿm maቿt duoችi dài đôi bàn chân traቹn mặc cho anh choቹng ngoቷc kia mân mó như vuoቷt ve con mèo, con chim. Chı̉maቷy hôm sau ngày cưới, một chuyện quái lạ nữa lại xảy ra. Moችi sáng khi Hương Liên trang đieቻm trước gương, cô đeቹu thaቷy vài ba loችthủng trên mảnh giaቷy dán cửa soቻ. Nhıǹ taቹm thước, không phải bọn trẻ con nghic̣ h ngợm chọc thủng mà cũng không phải chọc thủng baኁng ngón tay. Xung quanh loችxơ như bông, áng chừng dùng lưỡi thám nước bọt màthành. Hôm nay laቷy mảnh giaቷy dán vào, ngày mai lại có hai loችmới ở hai bên. Ai theቷnhı?̉ Trưa hôm aቷy, cậu cả đi chơi chợ xem bán chim, Hoàng Liên một mıǹ h naኁm ngủ. Ngủ đang say, cô mơ hoቹcảm thaቷy có người naቿm chân cô. Trước côtưởng anh choቹng dở hơi quaቷy đảo, sau thaቷy dường như không phải. Tay chân anh chàng ngoቷc không lic̣ h sự như theቷ. Người aቷy aቷn moችi bên tay một ngón vào hai ngón chân cái của cô, hai ngón tay khác vòng ra sau gót, những ngón tay còn lại khẽxoa lòng bàn chân nhưng côkhông thaቷy buoቹn, ngượ c lại thaቷy khoan khoái khôn tả. Sau đó người aቷy đoቻi cách: ngón tay cái đặt trên mu bàn chân maቷy ngón kia vòng xuoቷng dưới ép chặt laቷy boቷn ngón chân đãbị bẻ quặp vào lòng bàn chân, roቹi thả ra, thả ra roቹi ép chặt, cứ như theቷ, dường như có cách thức haኃn hoi. Hương Liên bieቷt không phải naኁm mơ, chı̉không bieቷt thaኁng giặc nào to gan ban ngày ban mặt dám lẻn vào phòng cô, sờ naቿn chân côtheo cách thức quái đản đó, khieቷn côvừa xaቷu hoቻ, vừa sợ hãi, vừa tò mò, vừa khoan khoái. Cô khẽhé maቿt ra chợt heቷt hoቹn. Chıń h là ông boቷchoቹng Đoቹng Nhaችn An! Lão già lim dim maቿt, mặt như say. Lão say rượu chăng? Còn điṇ h giở trò gı̀nữa? Côkhông dám kêu, tim thót lại, đôi chân baቷt giác cũng rụt vào trong chăn. Đoቹng Nhaችn An giật mıǹ h nhưng lập tức laቷy lại vẻ bıǹ h thường. Lão không heቹsay! Côvội vàng nhaቿm maቿt giả vờ ngủ. Khi cômở maቿt ra, phòng troቷng không. Đoቹng Nhaችn An đãra khỏi phòng từ lúc nào. Cửa không đóng, Hương Liên thaቷy xa xa ngoài hành lang có một người đứng đó, mặc toàn đoቹ đen, nhưng không phải Đoቹng Nhaችn An mà là mụ già mặt vàng như nghêlách qua đám người vào xem chân côhôm cưới. Mụ đang haቹm haቹm trừng maቿt nhıǹ cô, ánh maቿt như xuyên thaቷu tim cô. Tại sao mụ trừng maቿt với cô? Lúc nhıǹ ra laቹn nữa, thoáng cái sau đãmaቷt hút. Hương Liên không còn hieቻu ra sao nữa. Hồi thứ tư Mấy ông lớn khoe khoang học vấn Đeቷn raኁm tháng Tám, Qua Hương Liên laቹn đaቹu tiên mới gọi là ra maቿt với đời. Đời không chı̉có một mặt. Neቷu không làm dâu nhà họ Đoቹng, côkhông theቻngờ đời còn có một mặt aቷy nữa. Toቷi hôm aቷy Đoቹng Nhaችn An mời khách đeቷn thưởng nguyệt. Ngay từ sớm, đàn ông đàn bà giúp việc đãvảy nước khaቿ́p sân, caቹm choቻi tre quét tước sạch sẽ. Taቷm kıń h hoa làm vách ngăn sảnh giữa với hai bên sân mở toang. Đệm bông trên gheቷlớn, gheቷtự a quanh bàn, gheቷdài khảm xà cừ đeቹu đượ c bọc lụa bóng lộn, các thứ hoa cỏ cũng đem bày lên. Hương Liên veቹnhà họ Đoቹng hơn một tháng, haቹu như đãgặp heቷt những việc quái lạ trong đời, chı̉thieቷu có gặp ma. Chı̉ riêng chim, hoa, trùng, cá nhà họ Đoቹng nuôi, trước đó dù chı̉nghe thôi, cô cũng chưa từng nghe, nói gı̀đeቷn thaቷy? Riêng thứ lan treo, thân cây rủ xuoቷng, ở thân cây này naቻy ra cây khác, roቹi ở cây vừa nảy lại đâm ra một cây nữa. Nghe nói moችi cây là một đời, phải troቹng sao cây này tieቷp cây kia luôn một lèo rủ xuoቷng đủ năm taቹng, đời cha, đời con, đời cháu, đời chaቿt, đời chút, ngũđại đoቹng đường mới gọi làtroቹng đeቷn nơi đeቷn choቷn. Hoa cúc trông càng tuyệt, có loại gọi là "hoàng kim aቷn", vàng rự c chói maቿt mà hoa lại hıǹ h vuông, in hệt con daቷu baኁng vàng theቷcó lạ lùng không? Giữa sân bày một beቻcá vàng cao hơn đaቹu người, muoቷn xem cá phải trèo lên hòn non bộ ghép baኁng đá san hô. Bên trong toàn một loại cá vàng maቿt loቹi, dài đeቷn một thước, maቿt như quả trứng gà bơi qua lội lại. Song vı̀maቿt chúng quá to, đaቹu cứ phải noቻi sát mặt nước, thân thaኃng đứng, chúng như đang soቷng lại như saቿp cheቷt, nhıǹ raቷt khó chiụ . Thứ cá đặc biệt đó. nói ra chaኃng ai chiu tin. Sau bữa cơm trưa, boችng a hoàn đeቷn báo tin, cụ ông bảo đàn bà con gái trong nhà, không phân biệt chủ tớ, phải sửa sang đaቹu tóc chân caኃng, ở trong phòng chờ lệnh, không ai đượ c ra khỏi phòng, không đượ c sang phòng nhau, không đượ c thậm thụt nhıǹ ngó. Hương Liên thaቹm đoán, không bieቷt loại khách nào khuaቷy động cả nhà phải chải chuoቷt trang đieቻm, phải cũng kıń h ngoቹi chờ trong phòng, phải đặt ra quy điṇ h khó hieቻu này? Theቷlà cả nhà đoቻi sang theቷtrận mới. Người nhà này ở taቷt cả trong ba dãy nhà. Đoቹng Nhaችn An ở ba gian nhà trên, cửa tuy mở nhưng thường không thaቷy bóng người. Dãy thứ hai hướng Đông - Tây, moችi dãy có ba phòng. Hương Liên ở hai phòng đaቹu dãy đaኁng Đông, phông thứ ba đeቻkhông. Cậu ba Đoቹng Thiệu Phú đem theo vợ là Nhı̃ NhãQuyên buôn bán ở Dương Châu, căn phòng thứ ba này dành cho họ moችi khi họ veቹthăm ở tạm, ngày thường đóng kıń . Dãy phıá Tây đoቷi diện, hai phòng đaቹu cũng thuộc gia đıǹ h cậu hai Đoቹng Thiệu Hoa cùng vợ là Bạch Kim Bảo và hai con gái Nguyệt Lan, Nguyệt Queቷ. Buoቹng còn lại của nàng dâu út ở góa làĐoቻng Thu Dung với moችi một đứa con gái lên hai, tên là Mı̃Tử. Hương Liên khẽhémở cửa soቻra một khe nhỏ, thaቷy phòng của Bạch Kim Bảo vàĐoቻng Thu Dung đeቹu đóng kıń . Các a hoàn ngày thường đi tới đi lui trên hành lang, nay chaኃng thaቷy một ai, cả đeቷn chuoቹn chuoቹn, bươm bướm, côn trùng thường bay qua bay lại trước sân cũng không thaቷy noቷt, xem ra buoቻi họp mặt toቷi nay chaኃng phải taቹm thường. Côboችng nhớ ra, mợ hai Bạch Kim Bảo ngày thường raቷt ıt́ baቿt chuyện, chı̉khách sáo tươi nét mặt với cô, sáng nay lại hỏi côhai laቹn xem hôm nay nên chải đaቹu kieቻu gı,̀ đi giaቹy kieቻu gı,̀ như là thăm dò côvậy. Thăm dò cái gı̀nhı?̉ Nghı̃kı̃giây lát, một tia sáng cũng lóe ra trong đaቹu óc ıt́ hieቻu bieቷt của cô. Từ ngày làm dâu đeቷn giờ, người khác đeቹu không hay, song riêng côbieቷt rõ, aቷy là chıń h nhờ có đôi chân nhỏ mà côlọt đượ c vào nhả họ Đoቹng. Người nhà này có tật quái lạ là hai con maቿt không rời đượ c chân người khác. Nhıǹ ngó một hoቹi roቹi ánh maቿt theቷnào cũng dừng lại trên bàn chân người ta. Hương Liên đâu có ngoቷc! Qua ánh maቿt Bạch Kim Bảo, Đoቻng Thu Dung, cônhıǹ thaቷy lòng ghen ghét dừ dội. Neቷu lòng ghen ghét aቷy lên cao tới mức nghieቷn răng lại thı̀theቷnào cũng có lưỡi dao xıả ra. Song từ nhỏ Hương Liên đãcó lòng tự tôn raቷt mạnh, côthaቹm quyeቷt tâm toቷi nay trước mặt mọi người phải làm cho họ giật mıǹ h vı̀đôi chân nhỏ của cô. Thừa lúc maቷy cậu aቷm dở hơi kéo nhau đi chơi chợ bán chim, côgaቷp rút trang đieቻm chải chuoቷt, sửa soạn cho đôi chân. Côvaቷn tóc theo kieቻu "búi liên hoàn", rủ một rieቹm tóc baኁng chaኁn chặn che lưng chừng vaቹng trán, roቹi soi gương trang đieቻm cho khuôn mặt thật đẹp. Côtháo tung vải bó chân ra, theo cách của bà ngoại bó lại thật ngay ngaቿn phaኃng phiu. Cômở tay nải mang từ nhà chọn laቷy một đôi giaቹy đeቷmeቹm đẹp nhaቷt baኁng lụa đỏ tươi, vieቹn baኁng đoạn bóng màu xanh bieቷc, mũi giaቹy dán mảnh vải in hıǹ h bướm và hoa maችu đơn - hoa maችu đơn ngũsaቿc ở hai bên má giaቹy, đaኁng mũi là một con bướm sặc sỡ mười màu, cánh giang ra, hai sợi râu dài từ giữa mũi giaቹy vaቿt cong sang hai bên. Cô đi vào, thử bước maቷy bước, moችi bước đi cánh bướm ve vaቻy như bướm thật, khieቷn côcũng raቷt thıć h, raቷt cưng đôi chân xinh xinh của mıǹ h. Côcòn vén cạp quaቹn cao lên một chút đeቻngười ta thaቷy đượ c đôi bướm. Đang vui thıć h thı̀cửa mở, Đào Nhi ghéqua báo: - Mợ cả phải sửa soạn kı̃đaቷy nhé, toቷi nay thi chân! Hương Liên chưa nghe ra, Đào Nhi đãvội xua tay bảo cô đừng lên tieቷng, maቷy sợi chı̉ngũ saቿc trước ngự c phaቷt một cái roቹi bieቷn maቷt. Thi chân làtheቷnào? Hương Liên chưa thaቷy và cũng chưa nghe nói bao giờ. Trong coቻng ngoài coቻng, đèn treo tường kieቻu Tây vừa maቿc lên, khách khứa lục tục kẻ trước người sau, cao có thaቷp có, béo có gaቹy có, moችi người một vẻ mặt, kéo đeቷn. Hai nhà buôn đoቹcoቻtừ Tô Châu đeቷn vừa ngoቹi xuoቷng thı̀Đoቹng Thiệu Hoa cũng đưa ông Năm Ngưu tức Ngưu Phượng Chương - người chuyên làm tranh giả vào. Thiệu Hoa nói ông Năm có mang theo maቷy món đoቹtoቷt, tiện tay đem đeቷn cho Đoቹng Nhaችn An, hỏi xem cửa hiệu có dùng hay không. Oƹng Năm thường đi các nơi tım̀ mua đoቹ coቻ, tự mıǹ h không phân biệt đượ c thật với giả, chı̉thaቷy rẻ là mua, bán trao tay cho Đoቹng Nhaችn An và haቹu như laቹn nào Đoቹng Nhaችn An cũng mua. Giá ông Năm bán cao hơn nhieቹu so với giá bán của người khác. Oƹng ta tưởng đãhời, nhưng Đoቹng Nhaችn An vaችn thu lời nhieቹu hơn soቷchi ra. Chuyện nhieቹu nhieቹu ıt́ ıt́ ở đây, một người thı̀mù mờ, một người bieቷt raቷt rõ. Laቹn này ông Năm lại móc ra hai cái. Hộp nhỏ baኁng gaቷm, một hộp đựng maቷy đoቹng tieቹn coቻ, một hộp có ông phật bụng phệ. Đoቹng Nhaችn An không đeቻ maቿt đeቷn, thuận tay gạt sang một bên, hai maቿt cử nhaኁm vào cửa buoቹng Bạch Kim Bảo, những neቷp nhăn trên mặt lão giãn daቹn. Đoቹng Thiệu Hoa ở mãi ngoài quaቹy chı̉lăm le mượn dip̣ , veቹđeቷn nhà là vội vàng lui veቹphòng vui đùa với vợ. Ngưu Phượng Chương không tinh ý, không bieቷt Đoቹng Nhaችn An đang bự c mıǹ h, cứ ra sức bày hai cái hộp trước maቿt Đoቹng Nhaችn An. Lão này tức quá chı̉ muoቷn quaኃng chúng xuoቷng đaቷt. Ngoài cửa rộn lên tieቷng nói tieቷng cười, lại có ba người khách nữa đeቷn. Một người mi thanh mục tú, phóng khoáng ra trò, heችbước đi làtay áo, vạt áo, thaቿt lưng cũng phaቷp phới theo người. Một người nữa như maቿc bệnh dic̣ h, mặt nhợt nhạt, caኁm nhọn hoaቿt chıà ra, maቿt chaኃng nhıǹ ai, cũng không bieቷt nhıǹ cái gı.̀ Hai vị này đeቹu là anh tài noቻi tieቷng ở bản điạ , một người làm thơ, một người vẽtranh. Người đi vào trước tiên tên là Kieቹu Lục Kieቹu, thường đượ c gọi là ông Sáu Kieቹu, làm thơ deችnhư "nhoቻ nước bót". Người vẽtranh tên Hoa Lâm, danh tieቷng áp đảo cảthành Thiên Tân, trong gia tộc đứng thứ bảy nên thường đượ c gọi là ông Bảy Hoa. Đi giữa ông Sáu và ông Bảy là một ông già cao, gaቹy. Có lẽvı̀ hai vị kia noቻi tieቷng quá, ông giàthaቷy cao hơn họ một chút aቿt không đượ c ai đeቻý, bèn cao hơn haኃn nửa cái đaቹu. Người này mặc áo bào hoa to thêu kim tuyeቷn, màu tương vừng, áo ngaቿn mặc ngoài baኁng đoạn xanh, một hàng khuy mãnão đỏ vieቹn đoቹng đıń h trước ngự c. Maቿt ông già này con ngươi thật đen, lòng traቿng thật traቿng, chaኃng khác gı̀lớp trẻ. Người ta khi tuoቻi cao, con ngươi thường mờ đục song ông này không theቷ, ánh maቿt cứ như cái móc saቿc đeቻmoi chuyện thịphi. Chân sau còn chưa bước haኃn vào phòng, Kieቹu Lục Kieቹu đãnói với Đoቹng Nhaችn An đang bước ra đón: - Thưa cụ, vị này là LãHieቻn Khanh, danh sı̃đaቷt Sơn Tây, tự đặt hiệu là" ái Liên cư sı"̃. Nghe nói hôm nay cụ cho thi chân tại đây nên không theቻbỏ qua. Hôm qua ông nói chuyện với tôi suoቷt đêm veቹ chân bó, nói đeቷn mức tôi quay cuoቹng cả đaቹu óc, hứng boቷc lên, hôm nay cũng xin cụ cho đượ c tận hứng. Đoቹng Nhaችn An nghe nói, ánh maቿt đang dõi nhıǹ cửa phòng của nàng dâu thứ hai lập tức chuyeቻn qua khuôn mặt ông già cao gaቹy. Chủ khách chào nhau xong, vừa ngoቹi xuoቷng LãHieቻn Khanh đãnói: - Phủ Đại Đoቹng đaቷt Sơn Tây chúng tôi, moቹng tám tháng Tư hàng năm theቷnào cũng mở hội thi chân, người đẹp đoቻra, cự c kı̀nhộn nhip̣ . Chaኃng ngờ nơi gaቹn kinh thành như đây cũng có chuyện thi chân. Cho nên không theቻkhông đeቷn đeቻcon maቿt đượ c hưởng phúc, xin cụ mieችn trách. - Đâu dám! Trong đời đượ c gặp tri kı̉là dip̣ may hieቷm có. Từ lâu đãnghe tieቷng cự sı̃am hieቻu veቹ gót sen. Nhà chúng tôi thi chân đeቹu là đàn bà con gái trong nhà, tự so cao thaቷp với nhau, cùng là giúp nhau mài giũa kı̃xảo veቹgót sen. Khách đượ c mời đeቹu là dân "nghieቹn gót sen" chıń h coቷng, bởi vậy mong cư sı̃và các vị chı̉giáo nhieቹu cho. Vừa nãy nghe cư sı̃nhaቿc tới hội thi chân của quý phủ. Chúng tôi ngưỡng mộ đãlâu mà chưa đượ c thaቷy, phải chăng đó chıń h là"hội phôchân Đại Đoቹng"? - Chıń h phải. Hội thi chân cũng gọi là hội phôchân đó! Đoቹng Nhaችn An vui vẻphướn mày, hỏi: - Cách thức theቷnào, ngài nói cho nghe. Lão chı̉muoቷn nghe ngay, đeቷn noችi quên béng gọi người mang trà ra mời khách. LãHieቻn Khanh cũng không đeቻý, dường như cờ vừa đeቷn tay là phaቷt tức thı̀nên phản khởi nói: - Quê hương Đại Đoቹng chúng tôi ngày trước có tên là Vân Trung. Xưa có câu raኁng: "Sông Hoቹn5nuôi khı́toቷt, người đẹp luân phiên sinh". Con gái quêchúng tôi chaኃng những da traቿng nõn nà mà càng coi trọng chân nhỏ. Moችi năm cứ đeቷn ngày tám tháng Tư, con gái khaቿp thành đeቹu giơ chân lên ngoቹi trước cửa nhà mıǹ h đeቻngười qua đường thưởng ngoạn. Thông thường con gái nhà nghèo mà đôi chân nhỏ đượ c nhieቹu người ưng ýthı̀giátrị côta vụt cao gaቷp trăm laቹn... - Con gái khaቿp thành kia à? Phách loቷi gớm nhı?̉ - Đoቹng Nhaችn An nói. - Đúng vậy, đúng vậy. ıt́ ra cũng có đeቷn chıń mười vạn đôi chân nhỏ, kieቻu cách đủ vẻ khỏi caቹn nói. Kieቻu lạ nhaቷt, diệu kı̀nhaቷt, đẹp nhaቷt, xaቷu nhaቷt, quái lạ nhaቷt đeቹu có đủ. Theቷmới gọi là "thiên hạ rộng bao la, không đieቹu lạ nào không có. - Trên đời lại có chuyện hay như vậy sao? Tieቷc raኁng maቷy thaኁng con tôi đây đeቹu không nên hoቹn. Tôi baኁng này tuoቻi đaቹu, ngày ngày lại bị cửa hàng trói buộc. Có việc hay như hội phô chân mà cũng không đượ c thaቷy tận maቿt, coi như cuộc đời này soቷng phı́soቷng hoài. Đoቹng Nhaችn An cảm khái một hoቻi roቹi hào hứng hỏi: - Tôi nghe nói trong hội thi chân ở Đại Đoቹng, cửa nhà nào cũng có một hòn đá, neቷu đượ c người ta chaቷm, côgái nhà đó sẽđặt chân lên hòn đá, người xem cótheቻtha hoቹnaቿn chơi, phải không? Kieቹu Lục Kieቹu đỡlời: - Cụ Đoቹng xưa nay hieቻu nhieቹu bieቷt rộng, song laቹn này laቹm roቹi. Chuyện aቷy đêm hôm qua tôi đã hỏi cư sı,̃ngài nói hội phôchân quy củ dữlaቿm, chı̉đượ c phép nhıǹ , không đượ c sờ mó. Ai mó máy aቿt bịbao tải chụp vào đaቹu cho mọi người đánh, đánh cheቷt cũng thôi. Mọi người cười ha hả. Sáu Kieቹu là con người phong lưu, lại bạo moቹm, chaኃng chieቷu coቷgı̀đeቷn sı̃ diện của Đoቹng Nhaችn An. LãHieቻn Khanh lộ vẻ đaቿc ý. Còn Đoቹng Nhaችn An? Lão vờ̀ như không hay bieቷt, roቹi lập tức đoቻi giọng, không còn là xin chı̉giáo mà như tra hỏi: - Cư sı̃kieቻu đẹp nhaቷt như ngài vừa nói làtheቷnào, thử nói coi! - Kieቻu aቷy goቹm bảy chữ: linh (hoạt), gày, cong, nhỏ, meቹm, ngay, thơm. - LãHieቻn Khanh mở miệng nói luôn, như muoቷn bảo: cả đeቷn maቷy đieቹu vặt aቷy mà chủ nhà cũng không bieቷt. - Chı̉maቷy thứ aቷy thôi hay sao? Oƹng già này raቷt tinh, bieቷt Đoቹng Nhaችn An đãthay đoቻi thái độ, bèn nói: - Từng aቷy mà còn chua đủ à? Đủ tiêu chuaቻn một chữ không deችđâu! Nhọn mà không như dùi, gày mà không xác, cong như mặt trăng, nhỏ mà linh hoạt, meቹm như khói, ngay thı̀vững, thơm cho say, thử hỏi cái nào deች? - LãHieቻn Khanh tươi cười nhıǹ Đoቹng Nhaችn An, nhả chữ như baቿp noቻ, cả phòng nghe đeቹu sững sờ. Đoቹng Nhaችn An đương nhiên bieቷt đoቷi phương giở kieቷn thức ra đọ với mıǹ h, bèn thản nhiên buông câu chı́tử: - Hıǹ h đạt thı̀deች, thaቹn đạt mới khó! LãHieቻn Khanh chớp maቿt lieቹn hai cái, nghe chưa thủng câu nói của Đoቹng Nhaችn An, lại tưởng lão kieቷn thức có hạn, đoቷi đáp không noቻi, làm ra vẻ sâu saቿc vậy thôi. Cư sı̃chı̉muoቷn xoቻngay ıt́ trò vặt đeቻáp đảo maቷy lão ở Thiên Tân, bèn khua môi múa mép nói: - Nghe nói nàng dâu trưởng của cụ có bàn chân nhỏ hơn đứt thiên hạ, phải chăng tên làHương Liên? Tên chıń h thức hay tên hoቹi nhỏ ạ? Khéo quá, khéo quá? Xưa nay gọi chân nhỏ là Kim Liên, nay chữ"hương" thay cho chữ"kim", nghe ra càng lọt tai, lại deችmeቷn. Nói đeቷn kim liên, không bieቷt cụ đã khảo cứu hay chưa? Ai cũng bảo Hậu chủ đời Nam Đường có cũng taቹn Yeቻu Nương, người đẹp múa hay, Hậu chủ ra lệnh xây đài vàng theo hıǹ h hoa sen, xung quanh treo đaቹy châu báu, cho Yeቻu Nương bó chân baኁng lụa, múa trên đài sen. Từ đaቷy, đàn bà trong cũng hay ngoài thiên hạ đeቹu dùng lụa bó chân cho đẹp, cho sang, cho xinh, cho nhã; daቹn daቹn thành phong tục, gọi chân bó cho nhỏ là kim liên. Song còn một thuyeቷt nữa nói Đông Hôn Haቷu nước Teቹsai cũng nhân laቷy vàng lá caቿt thành những bông sen đıń h trên neቹn nhà cho nàng phi họ Phan bước lên trên, moችi bước một vẻ, yeቻu điệu say người, gọi là"moችi bước nở sen vàng". Sau phụ nữ cũng gọi chân nhỏ là kim liên. Cụ tin thuyeቷt nào hơn ạ? Tôi tin thuyeቷt đaቹu, vı̀ ai cũng nói Yeቻu Nương bó chân baኁng lụa chứ chưa nghe ai nói Phan phi bó chân cả. Không bó chân thı̀sao gọi đượ c là chân nhỏ? LãHieቻn Khanh nói một thôi khieቷn cả phòng lặng ngaቿt như không người. Maቷy người aቷy chı̉bieቷt thıć h chân nhỏ, không ngờ bị kieቷn thức veቹđôi chân nhỏ đè dı́xuoቷng đaቷt. Đoቹng Nhaችn An vừa nghe vừa nhaቿc aቷm trà nhỏ tuyeቹn một màu dùng riêng cho mıǹ h ngậm vào vòi tu ừng ự c. Ai cũng tường lão tán thưởng ýkieቷn LãHieቻn Khanh, nào ngờ đợi cho vị ái liên cư sı̃đó ngậm miệng, lão mới lên tieቷng: - Nhaቿc đeቷn lic̣ h sử, đeቹu là chuyện quá khứ, chaኃng ai đượ c thaቷy. Ai tım̀ đượ c chứng cứ thı̀người aቷy có lı.́ Thường người ta vaችn nói chân bó có từ Yeቻu Nương, song ai dám nói chaቿc con gái đời Đường tuyệt đoቷi không bó chân? Y TheቷTrân trong sách Lang hoàn ký có nói khi Dương Quý Phi bị Đường Minh Hoàng ban cho cái cheቷt ở gò MãNgôi, có người con gái tên Ngọc Phi nhặt đượ c đôi giaቹy đaቹu chim sẻ của nàng, đeቷbaኁng goችđan mỏng, chieቹu dài chı̉ có ba taቷc rưỡi. Song đaቷy chưa phải chứng cớ duy nhaቷt. Trong bài Vịnh bức tranh Dương Quý Phi múa khéo, Từ Dụng Lı́cũng có maቷy câu: "Khúc án nghêthường túy vũbàn, Mãn thân hương hãn khieቷp y đan, Lăng ba bộ tieቻu cũng tam thoቷn, Khuynh quoቷc mạo kieቹu hoa nhaቷt đoàn."6Chân mà ba taቷc chaኃng phải chân to roቹi! Đủ thaቷy Quý Phi bó chân trước cả Yeቻu Nương kia. Lại nói người đời Đường bó chân đaቹu tiên, thı̀ĐoችMục cũng có hai câu: "Đieቹn xıć h tài lường giảm tứ phaቹn, Tiêm tiêm ngọc quaቻn lỏa khinh vân."7 Một thước giảm đi boቷn phaቹn, hỏi còn lại bao nhiêu? - Cụ Đoቹng ơi, cụ chớ quên đó là thước đời Đường, không dài ngaቿn như thước dùng ngày nay đâu? - LãHieቻn Khanh vừa nghe vừa tım̀ choችsơ hở, naቿm đượ c đieቻm sơ hở này bèn kêu to lên. - Hãy khoan, đieቻm này tôi cũng đãkhảo roቹi. Người đời Đường sao có theቻkhông dùng thước đời Đường? Thước đời Đường một thước baኁng tám taቷc Giang Tô, thước Giang Tôlại dài hơn thước Doanh tạo8 một taቷc. Câu thơ nói một thước giảm boቷn phaቹn tức là sáu taቷc đời Đường, quy ra thước Giang Tôlà boቷn taቷc tám, quy ra thước Doanh tạo ngày nay là boቷn taቷc ba. Không bó chân mà boቷn taቷc ba đượ c sao? Cụ nói theቷnào? LãHieቻn Khanh trong choቷc lát không đáp đượ c, maቿt trợn ngượ c lên, moቹm há hoቷc. Kieቹu Lục Kieቹu voችtay kêu to: - Hay quá, xem ra người tài lại ở vệ Thiên Tân, thôi đừng có đeቻmaቿt tận đâu đâu nữa! Mọi người chuyeቻn ánh maቿt kinh ngạc từ ông khách Sơn Tây sang Đoቹng Nhaችn An. Nhưng LãHieቷn Khanh cũng là người giỏi, từng khoቻcông tu luyện. Người giỏi hay hieቷu thaቿng, mới vài ba hiệp đâu đã chiụ thua vãi đái, cho nên nghı̉một chút roቹi lời lại tuôn ra. LãHieቻn Khanh ngheቷch caኁm lên nói: - Lời cụ Đoቹng nói nghe ra cũng có lı.́ Nhưng chı̉laቷy hai câu thơ làm choችdự a e còn mỏng quá. Sách Đường Ngũ lâm có chép, đời Đường, vợ kẻ sı̃nói chung còn mặc áo của choቹng, đi hài của choቹng, đủ thaቷy họ không heቹbó chân. - Cụ nói phải, nhưng tôi không nói taቷt cả đàn bà con gái đời Đường đeቹu bó chân mà chı̉nói có người bó chân. Có hay không là một chuyện, taቷt cả hay không là một chuyện khác. Theo khảo cứu của cụ thı̀bó chân khởi đaቹu từ trieቹu nào, đời nào chứ không phải trieቹu nào, đời nào thı̀trở thành phong tục, có phải theቷkhông ạ? Chúng ta bàn cái gı,̀ trước heቷt phải xác điṇ h cho rõ, tránh ông nói gà, bà nói viṭ , lạc đeቹmà chaኃng rõđượ c cái gı̀̀. Lại nói tım̀ căn cứ trong thơ Đường, quyeቷt chaኃng chı̉có vài ba câu aቷy đâu. Bạch Lạc Thiên có câu: "Tieቻu đaቹu hài lı́trách y thường."9 Tiêu Trọng Khanh cũng có câu: "Túc nhieቷp hoቹng ti lı́tiêm tiêm tác teቷđaቹu."10Cả hai đeቹu nói mũi giaቹy con gái đàn bà đời Đường raቷt nhỏ. Theo leችtieቷt đời Đường, đi không đượ c đi nhanh, đi nhanh là thaቷt leች. Laቷy vải bó gò chân lại, tự nhiên bước chậm ngay. Đó là chuyện có tıǹ h có lı.́ Còn như bó thành kieቻu nào, cách nào, bao lớn, xin dành lúc khác. - Hóa ra hôm nay học đượ c khoቷi đieቹu hay. Cụ Đoቹng ở vệ Thiên Tân hạn điṇ h lic̣ h sử bó chân có tự đời Đường! - Giọng nói LãHieቻn Khanh có ý châm bieቷm nhưng che giaቷu không noቻi theቷcùng quan nhaቷt thời. Lão làm ra vẻ không muoቷn tranh cãi, so đọ kieቷn thức nữa. Đoቹng Nhaችn An tươi cười như câu chuyện mới baቿt đaቹu, lieቹn nói tieቷp: - Neቷu nói veቹhạn điṇ h, theo tôi, đời Đường cũng là muộn. Sách Chu Lễ có Lũnhân, aቷy là chức quan trông coi giaቹy dép cho vua và các cũng phi. Những là guoቷc đỏ, guoቷc đen, cạnh đeቷson, cạnh đeቷ vàng, thanh câu, dép trơn, dép vải đeቹu là giaቹy dép các kieቻu. Coi trọng giaቹy dép tức là coi trọng bàn chân. Con gái đời Hán thıć h hài mũi nhọn, cứ xem bức tranh vẽtrên tường ở nhà thờ VũLương thı̀ thaቷy mẹ ông Lão Lai, vợ ông Tăng Tử đeቹu đi giaቹy mũi nhọn cả. Hóa thự c truyện trong sách Sử ký chép: "Nay con gái nước Triệu, nước Triṇ h chải chuoቷt hıǹ h dong, gảy đàn, vung vảy tay áo dài, đi hài saቿc." Hài saቿc tức là giaቹy nhọn mũi. Điạ lı́chı́trong sách Hán thư có vieቷt một câu raቷt quan trọng là"con gái nước Triệu gảy đàn nhón dép"; ông sư Coቻ chú thıć h, dép hoቷi aቷy cũng là giaቹy, là một loại giaቹy nhỏ không đeቷ, nhón là đứng thật nhẹ nhàng. Do đó thaቷy raኁng con gái đời Hán cho raኁng đi giaቹy nhọn, bước ngaቿn, đứng nhẹ nhàng là đẹp. Taቷt nhiên muoቷn vậy phải bỏ nhieቹu công phu với đôi chân, aቷy là phải làm cho đôi chân nhỏ đi. Sách Caቷp tựu chương của Sử Khıć h có câu: "Tháp đeቹ ngang gioቷc hạt mạt cân",11choችchú thıć h bên dưới không bieቷt cụ có đeቻý không nhı?̉ Chú thıć h nói raኁng tháp là giaቹy lớn, mũi sâu mà doቷc, đeቷbaኁng, tục gọi là"tieቻn", đeቹlà giaቹy nhỏ baኁng da mỏng, cân là bó chân. Câu này còn caቹn nói rõnữa không? Cụ muoቷn nghe thời tôi còn nhieቹu thı́dụ laቿm, chı̉e làm maቷt nhieቹu thı̀giờ của các vị khách nên không dám. Cứ cân nhaቿc kı̃những đieቹu ghi chép vụn vặt trong soቷsách trên cũng thaቷy bó chân e chưa theቻnói chaቿc baቿt đaቹu từ đời Đường đượ c. Ai cũng bảo lic̣ h sử là cheቷt cứng, tôi lại thaቷy lic̣ h sử soቷng động. Ai cho nó cheቷt cứng, xin cứ đợi người khác đeቷn lật soቷng lên cho coi! LãHieቻn Khanh dường như bị đoቷi phương ném xuoቷng nước, dım̀ dưới nước, không đờ đaችn thı̀ cũng ngaቻn ngơ, mặc cho người làm gı̀thı̀làm. Kieቹu Lục Kieቹu vui mừng hơn cả lúc nãy: - Thôi roቹi, thôi roቹi! Hôm nay tôi mới bieቷt không có kieቷn thức mà thưởng ngoạn chân nhỏ thı̀ cũng chı̉làthưởng ngoạn aቷm ớ thôi. Ngưu Phượng Chương rụt coቻlại: - Nói hay đeቷn mức tôi cũng muoቷn bó chân đây! Trận cười noቻra như muoቷn tung cả mái nhà. Ngưu Phượng Chương người không coቻquái nhưng ý nghı̃lại khác thường. Lão luôn cảm thaቷy mıǹ h hèn mọn, thın̉ h thoảng lại tự cheቷnhạo mıǹ h một câu đeቻđỡ phải bị người khác nhạo báng. Nhưng hôm nay không gioቷng mọi khi. Đoቹng Nhaችn An đang hào hứng, một bụng kieቷn thức đang muoቷn xoቻra nên baቿt laቷy lời Ngưu Phượng Chương, cười nói: - Oƹng Năm chớ nói vậy. Thời nhà Minh quả có người đàn ông bó chân giả làm nữ, trà trộn trong đám đàn bà đeቻkieቷm chác, việc bại lộ phải ở tù đeቷn maቷy năm, khi đượ c thả ra ai cũng chửi maቿng, không troቷn tránh vào đâu đượ c, vı̀ai cũng nhận ra haቿn ngay. - Sao vậy? - Ngưu Phượng Chương gaቿng mở to đôi maቿt ti hı́hỏi. - Chân đãbó nhỏ roቹi, còn to ra đượ c sao? - Đoቹng Nhaችn An đáp. Mọi người lại cười âm lên. Ngưu Phượng Chương dậm hai chân kêu to, giả bộ ngớ ngaቻn đeቻchọc cười. - Theቷthı̀tôi chaኃng bó đâu! Chaኃng bó đâu! Hoa Lâm phảy maቷy ngón tay thon traቿng muoቷt: - Chớ, chớ! ông Năm Ngưu mà bó chân thı̀chaኃng ai nhận ra đâu. Nói xong, lão đợi mọi người gạn hỏi tại sao mới nói noቷt phaቹn sau: - Oƹng Năm Ngưu làm tranh giả cứ như thật, vậy thı̀bó chân càng gioቷng thật chớ sao! - Hoa Lâm nói maቿt không nhıǹ Ngưu Phượng Chương, cũng không nhıǹ Đoቹng Nhaችn An mà như nhıǹ mái nhà. Câu châm chọc này ai đó nói còn cótheቻđượ c, nhưng Ngưu Phượng Chương vàHoa Lâm là đoቹng nghiệp, đeቹu vẽtranh cả, đoቹng nghiệp nói nhau như theቷkhông đượ c. Ngưu Phượng Chương đảo maቿt, đoቷp ngay trở lại: - Tranh giả của tôi chı̉ lừa đượ c ông Bảy Hoa nhà ngài, đâu có qua đượ c maቿt cụ Đoቹng. Đúng không, đúng không? Hử? Câu này Ngưu Phượng Chương vừa laቷy lòng Đoቹng Nhaችn An vừa chọc tức Hoa Lâm. Hoa Lâm làm ra vẻ thanh cao, nhưng người thanh cao thường không bieቷt ứng bieቷn, nên càng thua đậm hơn, mặt traቿng bệch ra vı̀tức giận. Kieቹu Lục Kieቹu nói: - Thôi ông Năm ngậm miệng giỏng tai mà nghe đi đã. ông không thaቷy cụ Đoቹng đang đua tài với ngài cư sı̃veቹhọc vaቷn đó sao. Hôm nay NgôĐạo Tủ, Lı́Công Lân có đeቷn cũng xin mời các vị bieቷn cho. Maቷy người chúng ta chı̉đeቷn đây vı̀chân bó màthôi! Ngưu Phượng Chương lập tức bưng laቷy moቹm, nói to như bò roቷng: - Vậy xin mời cụ Đoቹng truyeቹn lại kieቷn thức cho chư vịđây. Đoቹng Nhaችn An đèbẹp đượ c LãHieቻn Khanh, chieቷm lợi theቷnên vui laቿm, nhưng lão không heቹtỏ ra đaቿc ýmà cũng không tỏ khaቿc bạc, ngượ c lại càng ra vẻ cao thâm. Lão thaቹm nghı̃nên lùi một bước, chủ không nên laቷn khách, đaቿc ý roቹi nên tha, thứ mới gọi là độ lượng. Bởi vậy lão không nhıǹ Ngưu Phượng Chương, chı̉đặt aቷm xuoቷng, nhãnhặn nói: - Đâu coi đượ c là kieቷn thức, chaኃng qua maቷy câu chuyện phieቷm thôi mà. Chuyện đời haቹu heቷt đã maቷy ai nói cho rõ, cho rành đượ c đâu! Sư nói sư phải, vãi nói vãi hay, thật ra đeቹu có lı́cả. Người ta bảo việc nào cũng chı̉có một cái lı,́ còn tôi, tôi bảo việc nào cũng có hai cái lı.́ Moችi người có cái lı́của mıǹ h, theቷlà thiên hạ thái bıǹ h. Mọi người tranh nhau một cái lı,́ theቷlà thiên hạ baቷt an. Người xưa thıć h tım̀ ra sự thật, truy cứu xem gà đẻ ra trứng hay trửng nở ra gả. Ai đẻ ra ai mặc xác! Có gà chén, có trứng xơi, anh chén gà, tôi xơi trứng, anh chén trứng, tôi xơi gà; hoặc anh chén cả trứng laችn gà, tôi cũng xơi cả gà laችn trứng, theቷchaኃng đeቹu ăn ngon, đeቹu no bụng cả sao? Cư sı̃ơi! Thôi ta gạt chuyện phieቷm đó ra một bên, chớ làm lỡ việc chıń h. Thi chân ngay bây giờ đeቻngài coi, ngài coi chân nhỏ roቹi cho chúng tôi nghe lời bıǹ h, aቷy mới thật làtruyeቹn kieቷn thức, có đượ c không? - Phải laቿm, phải laቿm! - LãHieቻn Khanh vừa nãy còn căm gan, roቷi ruột, lúc này gan ruột đeቹu nở ra. Lão bịĐoቹng Nhaችn An doቹn đeቷn miệng gieቷng, tieቷn không, đượ c mà lùi cũng không xong. Ai ngờ maቷy câu vừa roቹi của chủ nhà lại baቿc saኅn bậc cho lão thư thái bước xuoቷng. Lão thaቹm nghı̃đaቷt Thiên Tân gây dựng nên từ beቷn taቹu, người beቷn taቹu ghêgớm laቿm, thôi thı̀cứ cưỡi lừa nhaቻn nha xem phong cảnh, naቿm đượ c dip̣ lại đaቷu một keo! Hồi thứ năm Thất bại đau trong hội thi chân Mọi người nghe nói hội thi chân baቿt đaቹu đeቹu hoan hô. Người xıć h gheቷveቹphıá trước, người dụi maቿt, người đứng lên, ai naቷy tinh thaቹn phaቷn khởi. Nãy giờ không ai đeቻý, lúc này boችng thaቷy ngoài hành lang cửa lớn có một mụ mặt vàng như nghệ đứng đó. Tuy cao tuoቻi nhưng thaቹn saቿc mụ không taቹm thường tı́nào. Mụ chải tóc theo kieቻu Giang Tô, búi tóc nhỏ óng mượt noቻi lên, ngoài bọc mạng tóc đen, gài hai đóa hoa nhài, một bông tường vi hàm tieቷu màu phaቷn hoቹng. Mụ mặc toàn đoቹđen, áo ngaቿn nhưng đường vieቹn hoa rộng bản trên áo thật rự c rỡ, vuông khăn trước ngự c traቿng bong không một hạt bụi, đôi chân nhỏ như hai chieቷc bánh gói chặt chẽ, đen nhánh. Đôi giaቹy không trang đieቻm gı̀ cả nhưng raቷt deችcoi. LãHieቻn Khanh hỏi Kieቹu Lục Kieቹu: - Ai đaቷy? Kieቹu Lục Kieቹu đáp: - Mụ voቷn là a hoàn theo haቹu vợ chủ nhà. Sau khi bà chủ maቷt, mụ vaችn ở lại nhà họ Đoቹng. Trước gọi là chịPhan, bây giờ gọi là u Phan. Cụ thaቷy đôi chân nhỏ của mụ vào cỡnào? - Hieቷm thaቷy đaቷy! Theo taቹm maቿt tôi e raኁng công phu bỏ vào đôi chân lại càng tuyệt hảo. "Cưng" của cụ Đoቹng nhàta có phải không? Oƹng Sáu Kieቹu lieቷc nhıǹ Đoቹng Nhaችn An, thaቷy lão ở gaቹn quá bèn thaቹm thı:̀ - Cũng tương tự như cụ đaቷy. A, mà bộ mặt của mụ trông ghê cả người, chaኃng ai dám giây với mụ. - Oƹng Sáu nói câu aቷy sai roቹi. Chân đẹp không tıń h mặt mũi, chı̉keቻchân chứ không keቻđaቷu. Deች maቷy ai trọn vẹn đượ c từ đaቹu đeቷn chân? Hai người trò chuyện bật cười thành tieቷng. Đoቹng Nhaችn An lúc đó mới bảo mụ Phan: - Chuaቻn bị xong cả roቹi thı̀mời khách đeቷn. Khách khứa ngoቹi đợi đàn bà con gái nhà họ Đoቹng từng người một ra khoe chân, không ngờ Đoቹng Nhaችn An boቷtrı́cách khác. Cánh cửa hai bên vách ngăn lic̣ h kic̣ h rộng mở, hiện ra ba dãy nhà ở của gia đıǹ h họ Đoቹng. Hoa cỏ, hòn non bộ, lan can, gheቷđu, hàng hiên, đôn sứ đeቻngoቹi trong sàn đượ c ánh trăng trung thu soi sáng rõmoቹn một, mặt đaቷt cũng loang loáng như gương. Nhưng đám khách khứa chaኃng một ai ngaቻng đaቹu ngaቿm trăng sáng mà đeቹu nghiêng ngó tım̀ xem chân nhỏ. Chı̉thaቷy trên dãy hành lang dài noቷi lieቹn các căn phòng từ Đông Tây sang Nam Baቿc treo một dãy đèn, ngay dưới đèn là cửa phòng và cửa phòng nào cũng đóng. U Phan quay lưng lại, khản giọng gọi: "Baቿt đaቹu thi roቹi." Các cánh cửa đoቹng loạt lách cách mở ra, cửa phòng treo rèm thêu các màu, giữa rèm đıń h một vuông giaቷy đỏ chói, vieቷt baኁng mự c đen soቷmột, soቷhai, soቷba, soቷboቷn, soቷnăm, soቷsáu, toቻng cộng có sáu phòng. Khách khứa cùng lúc thaቷy dưới rèm nào cũng đeቻtroቷng một khoảng cách chừng một thước ta, ở đóthò ra một đôi chân nhỏ. Những đôi chân này moችi đôi trang đieቻm một cách, nào đỏ, tıḿ , vàng, lam, nào dát vàng bạc, nào thêu hoa lá, nào đıń h ngọc châu, đeቹu như của lạ của hieቷm trên đời, dù tiên có giáng traቹn mà nhıǹ thaቷy cảnh này cũng phải ngaቻn người ra. U Phan vừa nãy đứng ngoài hành lang đãbieቷn đi đâu maቷt, cứ như Tôn Hành Giả độn thoቻvậy. Trong đám khách chı̉mıǹ h LãHieቻn Khanh thaቷy u Phan tuoቻi tuy già, người béo nặng neቹnhưng đi như lướt trên nước, vậy thı̀kı̃năng của đôi chân aቷy phải tuyệt diệu trên đời. Lão ghi nhớ đieቻm đó trong lòng chớ không nói ra. Đoቹng Nhaችn An bảo LãHieቻn Khanh: - Ngài cư sı,̃boቻn gia maቷy laቹn thi trước đeቹu do bà nhàtôi khi còn soቷng chủ trı,̀ cách thi này do bà aቷy nghı̃ra. Vı̀khách mời đeቷn chaቷm có quen có lạ, người quen thı̀neቻtıǹ h, khó bıǹ h luận công baኁng, người lạ càng khó nói ai cao thaቷp; hơn nữa dâu con nhà chúng tôi đeቹu xaቷu hoቻnên đành buông rèm che mát, xin chớ laቷy làm lạ. - Hay laቿm, hay laቿm! Ơቶ Đại Đoቹng quêchúng tôi thi chân theo loቷi dân gian, người xem đeቹu từ các nơi xa đeቷn, chaኃng ai quen bieቷt ai. Còn ở choችcụ đây đeቹu là con cái trong nhà, làm cách này hay không gı̀baኁng, neቷu không, chúng tôi thật khó bıǹ h phaቻm. Đoቹng Nhaችn An gật đaቹu, lại nói với đám khách: - Hôm trước, ông Sáu Kieቹu có nêu ý kieቷn trên moችi bức rèm đeቹu đıń h soቷ. Các vị xem hân xong, đánh giá cao thaቷp thı̀nhớ kı̃laቷy soቷroቹi trở lại nhà khách. Trên nhà khách đeቻsaኅn giaቷy đãvieቷt họ tên của các vi,̣ mặt sau đeቹgiáp, aቷt, bıń h, đinh. Các vịtheo cách đánh giá của mıǹ h đieቹn soቷphòng vào sau maቷy loại giáp, aቷt, bıń h, đinh đó. Soቷphòng nào đượ c nhieቹu chữ giáp nhaቷt thı̀phòng aቷy đứng đaቹu, sau đó laቹn lượt xeቷp hạng maቷy phòng kia. Các vịnghe đãrõchưa? Thi như theቷcó đượ c không? - Rõràng laቿm roቹi, khéo laቿm roቹi! Vừa đơn giản, mới mẻ lại vui, cụ Sáu Kieቹu thật là bậc tài tử. YƵ kieቷn đeቹxuaቷt xem chừng cũng tài hoa! Nào đi, nhanh nhảu lên! - LãHieቻn Khanh hăng hái, phaቷn chaቷn, gọi cuoቷng cả lên. Ai naቷy đeቹu khen hay, roቷi rıt́ bảo nhau mau mau baቿt đaቹu. Một hàng người do Đoቹng Nhaችn An daችn đaቹu đi quanh hành lang từ Đông sang Tây, dừng lại trước moችi cửa phòng quan sát, phaቻrn bıǹ h, cân nhaቿc, bàn bạc, không tránh khỏi ngạc nhiên kêu to, làm huyên náo một hoቹi. Qua Hương Liên ngoቹi ngay cửa phòng. Chı̉thaቷy những bóng người cao, gaቹy, thaቷp, béo in trên rèm. Có người cônhận ra, có người không nhận ra, loạn xị bát nháo chaኃng bieቷt ai với ai, nhưng nghe rõhọ vây quanh đôi chân côkhen ngợi roቹi bàn aቹm lên: - Đôi chân này thuộc phép bó mười bảy chữ đây, chữ nào cũng đeቷn nơi đeቷn choቷn. Tôi đoán đây là nàng dâu trưởng của nhà họ Đoቹng ta, có đúng không? - Cư sı̃vừa nãy cụ nói trong phép bảy chữ' có chữ"hương" làthơm tho. Bây giờ cụ lại nói đeቷn phép có những mười bảy chữ, chaቿc chaቿn trong soቷaቷy cũng không thieቷu đượ c chữ"hương". Vậy xin hỏi cụ, chữ "hương" do đâu mà có? - Oƹng Sáu Kieቹu này, văn nhân chúng mıǹ h ưa gót sen nên không theቻlàm toቻn thương đeቷn chữ nhã. Người thuộc nhà gia theቷ, có lẽnào lại không "hương" đượ c? Riêng chữ"hương" aቷy chı̉cótheቻlıñ h hội baኁng tâm hoቹn thôi! - Cụ Đoቹng ơi! Vừa nãy nói trong hội thi chân chı̉đượ c nhıǹ không đượ c sờ mó, vậy ngửi chaቿc là đượ c. Hả? ha, ha, ha, ha... - Hương Liên thaቷy một bóng người trên rèm cúi xuoቷng, tim thót lại, toan thu chân veቹthı̀lại thaቷy một bóng người béo lùn đứng bên giơ tay kéo người kia lại, cười hi hi ha ha nói: - Oƹng Sáu Kieቹu này, nhaቿc đeቷn chữ "hương" aቷy mà, ngài thái thú ở Tô Châu chúng tôi cũng là người nghiện gót sen, ngài có đọc thuộc lòng cho tôi nghe một bài dân ca, tôi đọc lại cho ông nghe nhé! Người đẹp trong buồng gót sen bó, Mừng rỡ anh chàng liền đến ngó: "Nương tử ơi, chân sao mà nhỏ! Tựa búp măng trời đông mới ló, Như bánh ngọt giữa ngày Đoan ngọ, Vừa ngọt ngào lại vừa thơm tho, Hương phật thủ tháng sáu đem so, Đã xinh xinh lại còn nhỏ thó!" Người đẹp nghe xong mặt bửng đỏ: "Tham sắc mê hoa chàng phải gió! Đêm nay chàng thiếp lộn đầu ngủ, Gót sen để ngay bên mũi nọ. Hỏi chàng thơm ngọt chừng nào đó, Muốn nếm, xin mời, măng mới nhú!" Người này đọc giọng TôChâu như hát mà không phải hát. Đọc xong, người bật cười, người voች tay, người bảo baቷt nhã, người nhaቿc lại đeቻcheቷrieችu Sáu Kieቹu, theቷlàHương Liên đượ c giải vây. Boችng một giọng nói quen tai caቷt lên: - Các vị xem tới đi, chân đẹp còn ở sau này cơ ạ! Cả đám người kéo đi theo tieቷng gọi, dừng bước trước cửa một phòng phıá tây đeቻxem chân và bıǹ h phaቻm, nhưng không náo nhiệt như vừa nãy trước cửa buoቹng Hương Liên. Đeቷn phòng sau cùng, họ ào lên roቹi tản đi như chảo mỡ sôi bịvảy nước. Cótieቷng người nói: - Thật chaኃng cách gı̀bieቷt đượ c đôi chân nào là chân nàng dâu trưởng của cụ cả. Roቹi tieቷng nói quen tai lại caቷt lên: - Đôi nào đẹp thı̀đôi aቷy đaቷy, mà đôi này đẹp thı̀là đôi này! Hương Lieቹn chợt nhận ra đó là tieቷng chú hai Đoቹng Thiệu Hoa. Cô mơ hoቹcảm thaቷy có chút gı̀ trục trặc, đieቹu côvoቷn tin chaቿc thı̀nay côlại lo đeቷn toát moቹhôi. Cônghe thaቷy đám khách cười nói trở lên nhàtrên oቹn ào đi đieቹn soቷphòng. Một lúc lâu sau, Đoቹng Thiệu Hoa xướng soቷphieቷu trên nhà: - Cụ Sáu Kieቷu, giáp soቷmột, aቷt soቷhai, bıń h soቷsáu. Cụ Lã, giáp soቷmột, aቷt soቷhai, bıń h soቷboቷn. Cụ Bảy Hoa, giáp soቷhai, aቷt soቷmột, bıń h soቷboቷn. Oƹng Năm Ngưu, giáp soቷmột, aቷt soቷhai, bıń h soቷba. Cụ chủ Bạch ở Tô Châu, giáp soቷhai, aቷt soቷmột bıń h soቷboቷn. Cụ chủ Khưu ở Tô Châu, giáp soቷmột, aቷt soቷhai, bıń h soቷnăm. Quy taቷt cả soቷphieቷu lại, soቷmột đượ c xeቷp loại giáp nhieቹu nhaቷt, đứng đaቹu, soቷhai kém hơn, đứng thứ nhı;̀ soቷboቷn thứ ba. Qua Hương Liên mừng quá, trong một lúc như thaቷy rèm sáng bừng lên lại nghe Đoቹng Thieቹu Hoa gọi: - U Phan đâu, bỏ rèm ra, mời các mợ các côra chào khách! Ngay sau đóHương Liên thaቷy trước maቿt sáng lòa, maቷy chục chieቷc đèn chieቷu vào maቿt. Ngoài tieቹn sảnh đèn neቷn sáng trưng, khách đứng loቷnhoቷ, trước cửa phòng vây quanh đeቹu có một phụ nữđẹp như hoa ngoቹi đó. Đoቹng Thiệu Hoa phaቷn chaቷn như vừa đượ c quaቷt ba roi. Haቿn voቷn maቿt loቹi, mặt nhờn mỡ, hôm nay lại càng bóng nhaችy. Hai tay haቿn đang giơ cao một tờ giaቷy đieቹu raቿc kim nhũvieቷt kıń tên người và chữ soቷ, đứng ngoài tieቹn sảnh xướng to: - Soቷmột, Bạch Kim Bảo là vợ tôi? Côra cảm ơn các cụ đi! Soቷhai, Qua Hương Liên, chịdâu tôi. Soቷ boቷn, Đoቻng Thu Dung, em dâu tôi. Ba người còn lại đeቹu là a hoàn nhà chúng tôi, Đào Nhi, Hạnh Nhi, Châu Nhi. Xin mời các vị ra cho! Qua Hương Liên ngớ người ra. Côlà dâu trưởng phải soቷmột chứ sao lại soቷhai? Nhaቹm laችn hay là Đoቹng Thiệu Hoa coቷý giở trò? Quay đaቹu nhıǹ lại, chữdán trên rèm rõràng là soቷ́ hai. Nhưng căn cứ vào đôi chân của mıǹ h thı̀dù vieቷt soቷnào đi nữa cũng phải xeቷp thứ nhaቷt chứ? Cô không tin mıǹ h lại bị Bạch Kim Bảo đánh bại, nhưng khi nhıǹ đeቷn đôi chân côta thı̀lạ thay, cứ như Bạch Kim Bảo mới đoቻi một đôi chân khác, xinh xaቿn nõn nà, thaቷp thoáng trong đôi giaቹy màu xanh nhạt. Rõràng hai bàn chân như hai chieቷc lá táo, mũi giaቹy đıń h hạt ngọc sáng laቷp lánh như hai giọt sương long lanh trên lá. Lúc này côta đang từ phòng đi ra, bước đi cũng khác haኃn ngày thường, váy là thêu hoa cử như bay trên mặt đaቷt; dưới gaቷu váy, mũi giaቹy lúc aቻn lúc hiện càng khieቷn con maቿt thêm thèm. Hương Liên đứng lên bước ra ngoài phòng, những tưởng đôi bướm trên mũi giaቹy áp đảo đượ c Bạch Kim Bảo. Cônâng eo váy lên, đôi bướm lộ ra nhưng đôi chân chợt như dựng đứng lên, không aቻn hiện đượ c, chaኃng khác gı̀ hai cái chıã xiên cá giương hai đaቹu nhọn hoaቿt. Còn Bạch Kim Bảo đi tới trước mặt mọi người chaቿp tay chúc phúc, chân phải không lộ ra, nhưng coቷý thò chân trái ra ngoài một thoáng. Cái thoáng aቷy cho người ta nhıǹ thỏa thıć h nhưng nhıǹ lâu hơn nũa thı̀không đượ c. Hương Liên cũng ngaቻn người ra vı̀ một thoáng aቷy. Chân Bạch Kim Bảo voቷn to hơn chân côlàm sao trông lại nhỏ hơn chân côđượ c nhı?̉ Chả lẽnào vừa mới đẽo đi một mieቷng? Đôi giaቹy lại càng tinh xảo lạ kı,̀ từ mép đeቷgiaቹy cho đeቷn quaቹn phủ ngoài đeቻu là những đường thêu tinh teቷheቷt mự c. Từ bé đeቷn giờ Hương Liên chưa thaቷy đôi giaቷy nào trang đieቻm đẹp mà sang đeቷn theቷ. Còn đôi bướm in hoa của mıǹ h chaኃng qua bà ngoại bỏ ra hai chục đoቹng xu mua ở cửa hàng bán son phaቷn, so ra, quêkệch quá! Trong buoቻi toቷi nay, quêkệch thı̀cũng heቷt hơi luôn! Côthaቷy lạnh buoቷt từ gót chân lên đeቷn thaቿt lưng, chı̉muoቷn quay đaቹu chuoቹn veቹphòng, đóng cửa troቷn cho kı.̃U Phan gọi Đào Nhi, Hạnh Nhi, Châu Nhi bưng ba cái đôn sứ hoa xanh đặt ở giữa sân đeቻmời ba mợ ngoቹi. Hương Liên điṇ h kéo váy xuoቷng trùm kıń chân nhưng vừa nãy vı̀muoቷn đeቻlộ đôi bướm ra, váy đãkéo cao, thaቿt lưng quaቷn chặt không sao kéo xuoቷng đượ c, đôi chân bó như coቷtıǹ h phơi ra ngoài đeቻ làm côxaቷu mặt. Côkhông dám nhıǹ chân mıǹ h, không dám nhıǹ chân Bạch Kim Bảo, càng không dám nhıǹ mặt côta. Mặt Bạch Kim Bảo haኃn là rạng rỡlaቿm. Đoቹng Nhaችn An bảo LãHieቻn Khanh: - Cư sı̃cứ theo keቷt quả lự a chọn mà xét thı̀ cụ quả là phi thường. Cụ thaቷy đaቷy, các vị khác có người đúng hai sai một, có người đúng một sai hai, có người thứ tự cao thaቷp lộn đaቹu đuôi, chı̉có cụ soቷ cũng đúng mà soቷmột cũng đúng. Chaኃng hay cụ phaቻm bıǹ h gót sen theo quy cách nào? LãHieቻn Khanh nghe nói raቷt đaቿc ý, đang tıń h trả lời thı̀Kieቹu Lục Kieቹu đãnói nhanh: - Vaችn cái phép bảy chữ aቷy chứ đâu? LãHieቻn Khanh vừa bịthua khi đọ học vaቷn, laቹn này không theቻlại thua, lieቹn phùng má nói: - Phép bảy chữlà phép thông dụng nhaቷt đeቻxeቷp hạng khi bıǹ h phaቻm gót sen. - Phân chia như theቷnào, xin chı̉giáo! - Đoቹng Nhaችn An truy hỏi, thành ra hai người lại vào cuộc đaቷu. - Trước heቷt phải nói sáu chữđã. - Chaኃng phải bảy chù hay sao mà lại sáu chữ? Càng nói càng toቷi mò! - Kieቹu Lục Kieቹu vừa cười hi hi ha ha vừa nháy maቿt với người bên cạnh, điṇ h chọc chơi cái lão Sơn Tây này. LãHieቻn Khanh đãgià dặn choቷn giang hoቹtaቷt nhiên hieቻu ýđó. Lão quyeቷt ýtroቻtài cho maቷy lão này coi, bèn nghiêm trang nói: - Nghe cho rõthı̀không khó hieቻu đâu. Chân bó xaቷu hay đẹp là ờ hıǹ h thái. Hıǹ h thái làtheቷnào? Là hıǹ h với thái. Nói hıǹ h trước, nói thái sau. Hıǹ h phải có đủ sáu chữ, tức là ngaቿn, hẹp, mỏng, baኁng thaኃng, nhọn. Ngaቿn là nói veቹđộ dài từ ngón đeቷn gót, nên ngaቿn chứ không nên dài; hẹp chı̉beቹrộng từ trái qua phải, nên hẹp chú không đượ c rộng, lại còn caቹn trước sau tương xứng với nhau. Thông thường chân bó trước hẹp sau to, nhu cái móng lợn aቿt không đẹp. Mỏng chı̉beቹdaቹy từ dưới lên trên, nên mỏng chứ không nên daቹy; thaኃng chı̉gót chân, gót chân phải thaኃng chứ không đượ c vẹo, đieቻm này phải nhıǹ từ phıá sau lên. Baኁng chı̉ mu bàn chân, nên baኁng chứ không đượ c goቹlên, neቷu hơi võng xuoቷng ruột chút thı̀ càng khéo. Nhọn chı̉ ngón chân, caቹn nhọn chứ không đượ c tù, nhưng chı̉ nhọn không thôi cũng chưa đượ c mà phải hơi vút lên mới đẹp. Ai cũng bảo gót sen mieቹn Baቿc cong xuoቷng dưới, gót sen mieቹn Nam cong lên trên, nhưng đieቹu coቷt yeቷu không phải chı̉ cong đơn giản là đượ c. Lòng bàn chân phải cong xuoቷng, ngón chân phải vút lên, nhưng vút phải vừa đúng độ. Vút lên quá như đuôi con reቷt, quặp xuoቷng quá như đuôi con chuột đeቹu không đượ c chọn. Đó là nói hıǹ h của gót sen. Maቷy câu đó Hương Liên nghe mà như sa vào choቷn sương mù, không ngờ chân bó cũng laቿm lı́lẽ đeቷn theቷ. Chieቷu theo lı́lẽđó, chân mıǹ h cũng gọi là chân, nhưng chaኃng khác nào hai củ khoai sọ đeo dưới maቿt cá. Khách khứa ngoài tieቹn sảnh nghe xong lı́lẽcủa LãHieቻn Khanh đeቹu baቷt giác đoቻdoቹn maቿt vào Đoቹng Nhaችn An. Họ mong người tài ở vệ Thiên Tân troቻtài nghệ ra đè bẹp cái lão cứng cự a veቹkı̃ nănǵ ở nơi khác đeቷn này. Nhưng Đoቹng Nhaችn An cứ bưng cái aቷm trà nhỏ, ngoẹo coቻlim dim maቿt thong thảtu từng ngụm, chaኃng bieቷt lão có naቿm đượ c bài bản hay không mà không thaቷy baቿt lời, chı̉truy hỏi: - Đó là hıǹ h, còn thái thật sao? LãHieቻn Khanh lieቷc lão một cái, nghı̃bụng mặc kệ lão có bieቷt hay không ta cứ laቷn một hoቹi cho hả giận đã. - Veቹthái thời chia làm ba bậc. Có gót sen thượng đaኃng, trung đaኃng và hạ đaኃng. Hương Liên giật mıǹ h, thaቹm nghı̃mıǹ h bị xeቷp loại hai, chaቿc lão già này cũng cho mıǹ h vào loại trung đaኃng đây. - Nói loại thượng đaኃng trước cái đã! - Tay khách buôn TôChâu đang mải nghe, vội giục. - Đượ c, đeቻtôi nói. Gót sen thượng đaኃng lại chia làm ba loại. Chân bóthon dài như cái búp măng, huyện Đại Đoቹng chúng tôi gọi là"lát dưa chuột", nhãhiệu là"gót sen cánh thoa". Chân bó đáy hẹp mu baኁng, hơi cong như cánh cũng, nhãhiệu là"gót sen chieቷc lá". Chân bó vừa nhọn vừa xinh như củ aቷu, nhãhiệu là "gót sen củ aቷu”. Trong ba loại này, đệm một mieቷng ở giữa lòng bàn chân, gọi là "gót sen xuyên tâm", đệm một mieቷng ở gót cho cao lên, gọi là"gót sen đài bieቷc". Đaቷy là loại thượng đaኃng. - Ngài cư sı̃aቿt haኃn dư sức, mau nói cho nghe loại trung đaኃng làtheቷnào! - Kieቹu Lục Kieቹu nhaቿc. - Bàn chân dài boቷn năm taቷc, cũng ngay ngaቿn, bước đi không cảm thaቷy thôvụng, má giaቹy không có góc cạnh nào loቹi lên, gọi là "gót sen cạnh gaቷm". Bàn chân đaቹy đặn mà không mập thù lù, tự a đaቹu ngoችng, ai thaቷy cũng thıć h, gọi là"gót sen đaቹu ngoችng". Hai chân ngay ngaቿn, chı̉phải tội bước đi thành hıǹ h chữ bát, neቷu chụm đaኁng ngón gọi là"gót sen chụm đaቹu", neቷu chıã đaኁng ngón gọi là"gót sen tiṇ h đeቷ". Đaቷy đeቹu là loại trung đaኃng cả. - Gớm maቷy cái tên nghe còn hay hơn cảtên món ăn nhà hàng Toàn Tụ Đức! - Kieቹu Lục Kieቹu vừa cười vừa nói. - Cụ Sáu muoቷn nhıǹ hay là muoቷn ăn đaቷy? - Đừng có xıá ngang! Cư sı,̃ cụ chớ đeቻhọ làm oቹn mà ngaቿt lời nhé, nói tieቷp luôn gót sen bậc dưới nữa đi nào! LãHieቻn Khanh nói: - Hôm nay trong dinh cụ Đoቹng đây không có loại hạ đaኃng. Gót sen của ba nàng dâu cụ đeቹu là loại thượng đaኃng. Neቷu ở hội thi chân phủ Đại Đoቹng chúng tôi, tôi dám nói theቷnào cũng đoạt giải quán quân! Maቷy câu này không bieቷt lão nói thật, nói chơi, nót mép hay khách sáo nhưng cả ba nàng dâu trẻ đeቹu phải đứng lên cảm ơn lão. Trong lúc người đứng người ngoቹi, Bạch Kim Bảo vô ý đeቻlộ bàn chân nhỏ qua vạt váy, Qua Hương Liên thừa dip̣ aቷy đeቻý nhıǹ chợt giật mıǹ h, chân của Kim Bảo hôm nay nhỏ hơn ngày thường ıt́ nhaቷt cũng phải tới một taቷc! Chaኃng hay maቿt mıǹ h nhıǹ laቹm hay côta có phép lạ? LãHieቻn Khanh lại nói với Đoቹng Nhaችn An: - Tôi tuy nghiện gót sen song so với cụ ıt́ nhaቷt cũng còn kém ba bậc. Vừa nãy đánh troቷng qua cửa nhà saቷm, xin cụ chớ chêcười kẻ vôtri mà chı̉bảo nhieቹu nhieቹu cho mới phải. Đoቹng Nhaችn An maቿt vaችn đeቻvào một choች, không bieቷt đang nghı̃gı,̀ chợt nghe LãHieቻn Khanh nói, có khác gı̀lão đeቷn trước coቻng gọi mıǹ h ra tı̉thı,́ bèn thoáng saቹm mặt xuoቷng roቹi nói: - Trong sách Đồng âm luận hoạ12, ông Taቹn ToቻViṇ h chia tranh làm boቷn phaቻm loại. Cao nhaቷt là dật phaቻm (vẽnhư chơi), thử nhı̀là thaቹn phaቻm (vẽđượ c cái thaቹn), thứ ba là diệu phaቻm (vẽtuyệt khéo) cuoቷi cùng mới là năng phaቻm (vẽđạt). Theo tôi, dật và thaቹn nên đoቻi choች cho nhau, thaቹn là loại cao nhaቷt. Vẽđạt deችnhaቷt, cũng là loại đeችđạt đượ c nhaቷt. Vẽđượ c cái thaቹn khó nhaቷt và cũng khó đạt đượ c nhaቷt. Nói veቹngheቹđoቹcoቻcủa chúng tôi, muoቷn bieቷt tranh thật hay tranh giả, phải xem giaቷy, mự c, xem giaቷy hay lụa đeቻboቹi, xem lạc khoản, xem con daቷu, xem đaቹu trục cuoቷn, mọi thứ đeቹu chaኃng khó, chı̉caቹn đeቻtâm nhớ kı̃là không đánh lừa noቻi con maቿt. Nhưng khi có tay cao thủ làm tranh giả, cả giaቷy, mự c, lụa, gaቷm haቿn dùng đeቹu là những thứ của đương thời, thậm chı́con daቷu cũng là daቷu thật thı̀làm theቷ nào? Hơn nữa, tranh đời Toቷng giả chaኃng cứ đeቹu do người đời sau làm ra mà ngay thời nhà Toቷng đãcó người làm giả roቹi kia? Xem màu giaቷy, xem nét mự c đeቹu đúng của thời đó, vậy mà không có cách gı̀nữa sao? Kı̀thự c, neቷu chú ýmột đieቻm quan trọng hơn nữa thı̀vaችn phân biệt đượ c, aቷy là phải xem cái thaቹn! Tranh thật thời có thaቹn, tranh giả thời không có. Cái thaቹn aቷy ở đâu mà ra? Chaኃng hạn núi rừng có khı́ núi, khı́ rừng, vẽra trên giaቷy là không còn nữa. Nhưng học sı̃cao thủ thı̀ cảm đượ c cái khı́ của núi rừng nên trong bức tranh thủy mặc của ông ta vaችn toát lên tinh thaቹn đó của rừng núi. Đaቷy là cái khı́ trong tim, trong lòng, là cái thaቹn khı.́ Làm tranh giả không khi nào làm giả đượ c cái đó. Chân nhỏ nhieቹu người có, người nào cũng bỏ công phu, nhưng mới chı̉ có đượ c cái hıǹ h, cái thái. Trong theቷ gian... không theቻnói không có... thaቹn phaቻm, nó... nó… nó...Nói đeቷn đây Đoቹng Nhan An boችng taቿc họng, hai con ngươi dựng đứng lên ngơ ngơ ngác ngác, xa vaቿng mông lung, hư hư ảo ảo, cứ nghiệt ra. Từ xa ngóthaቷy, Hương Liên đãlo ông ta bịtrúng gió. LãHieቻn Khanh cười bảo: - Chaቿc haኃn nó thaቹn bı́laቿm chứ gı?̀ - Lão yên chı́Đoቹng Nhaችn An không có bài bản, chı̉nói khoác mà chơi. Boችng ngoài cửa xông vào một anh chàng béo. Thı̀ra cậu cả Đoቹng Thiệu Vinh veቹđeቷn nhà nghe tin hôm nay thi chân, Bạch Kim Bảo đoạt giải nhaቷt, vợ chàng bịđánh bại lieቹn gaቹm lên: - Tôi phải gieቷt cheቷt con đàn bàthoቷi tha này! Cậu ta quaኃng loቹng chim đang caቹm đi. Maቷy con chim coቻđỏ vừa mới thua gặp may voችcánh bay bieቷn. Cậu chàng vớ laቷy cái then chặn cửa chạy lên nhà vụt đánh Hương Liên. Mọi người ào vào lôi kéo nhưng cậu cả ngoቷc raቷt khỏe, bọn Kieቹu Lục Kieቹu, Ngưu Phượng Chương đeቹu mãhọc trò, đãchaኃng can ngăn noቻi lại còn xơi maቷy gậy, đeቷn noችi răng cửa Ngưu Phượng Chương bị lung lay. Một đòn phang trúng cái đôn sứ Hương Liên vừa ngoቹi khieቷn nó vỡ̃tan. Đoቹng Nhaችn An đập bàn thét lớn: - Baቿt laቷy thaኁng súc sinh! Đám đàn ông giúp việc chạy lên hợp sức mới túm đượ c cậu cả, khó khăn laቿm mới lôi đượ c vào trong phòng. Vào đeቷn phòng, cậu ta vaችn còn phang bàn đập gheቷgào lên: - Tôi không thèm cái con chân thoቷi aቷy nữa đâu! Khách khứa chaኃng ai dám ho he, chı̉an ủi Đoቹng Nhaችn An vài câu roቹi ai naቷy len lén lủi maቷt. Toቷi hôm aቷy, cậu cả dở hơi còn làm aቹm ı̃suoቷt đêm, lôi tuột cả giaቹy và vải quaቷn chân của vợ ném qua cửa soቻra ngoài sân. Lúc canh ba còn đánh Hương Liên một trận thậm tệ khieቷn côgào khóc aቹm ı̃ chạy ra khỏi phòng. Hương Liên đaቹu tóc rũrượi, chân traቹn, đứng giữa sân mà khóc. Hồi thứ sáu Trên tiên lại có thần Qua Hương Liên thaቷt bại trong cuộc thi chân, như lộn đaቹu rơi xuoቷng tận đáy vự c. Baቷt keቻviệc gı̀ cũng vậy, thường khi nào rơi xuoቷng tận đáy baቷy giờ mới hieቻu rõra. Ơቶ tıt́ bên trên thường mù mờ, mụ maችm, ở quãng giữa cũng deቷhoቹđoቹ, ở nhà họ Đoቹng này chân không đẹp là đi tong. Gia đıǹ h aቷy như một bàn cờ, chân nhỏ là quân cờ, sai một nước làtheቷcờ của cả bàn lập tức bieቷn đoቻi. Bạch Kim Bảo dữ daኁn haኃn lên. Cái vẻ khách sáo đoቷi xử với Hương Liên hoቹi cômới veቹlàm dâu, bây giờ không còn một chút gı̀nữa, dường như côta phải nén giận đeቷn tám chục năm, lúc này mới trút heቷt cả ra. Thın̉ h thoảng côta lại chửi mèo maቿng chó, cả những câu xóc xıả cũng tung ra, Hương Liên đâu dám baቿt lời! Lúc đaቹu côkhông hieቻu vı̀sao Bạch Kim Bảo khách khı́với mıǹ h, bây giờ côcũng chaኃng rõvı̀sao côta noቻi giận với mıǹ h đeቷn theቷ. Bạch Kim Bảo thaቷy côkhông baቿt lời lại càng tức điên lên. Chaኃng bieቷt côta kieቷm ở đâu một đôi giày to dài tám taቷc, tục gọi là "giaቹy thuyeቹn" đem bày trước cửa buoቹng Hương Liên đeቻbêu xaቷu cô. Hương Liên tức đeቷn ứa nước maቿt nhưng không dám động đeቷn côta. Người khác cũng chaኃng ai dám động đeቷn. Nàng dâu thứ tư ở góa là Đoቻng Thu Dung cũng có chút bieቷn đoቻi veቹđiạ vị trong gia đıǹ h cô. Trước đây Bạch Kim Bảo luôn ghen tức với cô, mặt haኁm haኁm với cônhưng sau buoቻi thi chân lại tươi cười với cô; heችcó bà con bè bạn đeቷn chơi là kéo Thu Dung sang chuyện trò tieቷp khách, chaኃng thèm đeቷm xıả gı̀tới Hương Liên nũa. Thu Dung đượ c chieቹu mà hóa sợ, trước voቷn đãsợ Bạch Kim Bảo, bây giờ có muoቷn thân mật cũng chưa kip̣ chuyeቻn đoቻi thái độ nên càng ngại gặp mặt Bạch Kim Bảo hơn. Đoቹng Thiệu Hoa rạng rỡmặt mày. Khi nào ở mãi ngoài cửa hiệu phát ngán muoቷn veቹnhà, haቿn lại chưng lá cờ "mợ Hai", nói mợ Hai tım̀ haቿn, theቷlà phưỡn bụng ra veቹ. Đoቷng Nhaችn An cũng không hay bieቷt. Nhưng sau chıń h mợ Hai lại xua haቿn, heችhaቿn mò veቹlà mợ lại đuoቻi đi. Xưa nay Đoቹng Thiệu Hoa quen cưỡi coቻBạch Kim Bảo, mặc sức giở trò, đận này Bạch Kim Bảo chı̉coi haቿn như chó con. Chaኃng ai rõvı̀ sao mợ Hai đột nhiên lại dữ daኁn với cậu Hai như theቷ. Riêng Qua Hương Liên bieቷt. Sớm toቷi cô thaቷy năm laቹn bảy lượt Đoቹng Nhaችn An lẻn vào phòng Bạch Kim Bảo, nhưng bây giờ côtránh vạ còn khó, hơi đâu đi gây vạ làm gı?̀ Vả lại người trong nhà cứ vây laቷy Bạch Kim Bảo, có bieቷt cũng giữ kıń trong bụng, ai chiụ nói ra? Trong soቷa hoàn, chı̉Đào Nhi đoቷi xử toቷt với Hương Liên vı̀côvoቷn đượ c chı̉ điṇ h haቹu hạ mợ Cả; nhưng bây giờ heችcô bước chân vào buoቹng Hương Liên là Bạch Kim Bảo lại gọi Đào Nhi đi làm việc cho côta, khó có dip̣ hai chân kip̣ bước cả vào buoቹng Hương Liên. Một hôm giữa trưa, thừa dip̣ Bạch Kim Bảo ngủ trưa, Đào Nhi lẻn vào buoቹng Hương Liên mách khẽvới cô, từ ngày mợ Hai không cho cậu Hai làm chủ, cậu Hai bỏ ra ngoài làm bậy; trước đây cậu vào một cái oቻở phoቷ bán quaቹn áo cũchơi, veቹnhà im thin thıt́ sợ lộ chuyện; bây giờ cậu Hai chaኃng sợ gı̀nữa, suoቷt ngày chơi bời ở làng hoa xóm lieችu; lúc nào nhiṇ không noቻi, cậu đeቷn cả hoቹLạc Mãneቷm thử của tanh tao, bọn chị em ở đaቷy đeቹu là gái quêto khỏe như vâm, tıń h tieቹn theo giờ. Cái đoቹng hoቹnước ngoài quay nửa vòng là boቷn chục tieቹn đoቹng; đeቷn giờ mụ tú bà laቿc chuông, chưa xong cũng phải móc tieቹn ném ra ngoài trả cái đã. Đào Nhi keቻ, như vậy làtieቹn trong két mặc tıǹ h cho cậu Hai tiêu xài. Đám Kieቹu Lục Kieቹu bám laቷy cậu ta, đeo dıń h cậu ta mời ăn, mời uoቷng, mời xem, mời chơi roቹi lại mời ăn, mời uoቷng, mời xem, mời chơi lượt nữa. Cụ ông haኃn bieቷt roቹi! - Xưa nay cụ chủ có đeቻheቷt tâm trı́vào cửa hiệu đâu, mợ chaኃng bieቷt gı̀cả! Hương Liên bieቷt, có đieቹu không rõmıǹ h bieቷt đượ c nửa non hay nửa già. Ơቶ cái nhà này, nhıǹ tới nhıǹ lui chı̉có u Phan là không có gı̀thay đoቻi. Mụ ta ở trong gian phòng xép góc phıá Đông Baቿc sát cạnh buoቹng ngủ của Đoቹng Nhaችn An. Thường ngày mụ ở lı̀trong phòng, thın̉ h thoảng mới thaቷy đem phơi những maችu giaቹy, những kẹp vải ra naቿng hay mở cửa gọi mèo. Con mèo mụ nuôi cũng gioቷng chủ, lông ngaቿn, bóng lộn, đen quyeቹn, cự c hung, y như hoቻđói. Ban ngày naኁm ngủ trong buoቹng, suoቷt đêm nó lên nhà trên đánh nhau với lũmèo hoang từ đâu lọt vào, kêu như quỷ khóc sói gào, có lúc làm rơi loảng xoảng cả gạch ngói trên mái xuoቷng. Đào Nhi keቻ, cả nhà này không ai rời đượ c mụ, taቷt cả các kieቻu giaቹy đeቹu do mụ nghı̃ra. Hôm thi chân, đôi chân của Bạch Kim Bảo phải nhờ mụ trang đieቻm giùm. Cótheቻnói, trong thiên hạ không ai có đượ c những kieቻu giaቹy như mụ. - Mợ Cả ạ, mươi hôm nửa tháng, bà aቷy cũng vào các buoቹng nhıǹ ngó, đôi giaቹy nào không đẹp, bà aቷy mang đi sửa lại. Nhưng bà không vào buoቹng mợ. Mợ không thaቷy trước hôm thi chân, bà aቷy ngày nào cũng đeቷn buoቹng mợ Hai à? Chıń h bà aቷy làm mợ thaቷt bại hôm thi chân đaቷy! Không bieቷt vı̀sao bàta cứ theo mợ Hai mà ghét bỏ mợ. Hương Liên không đáp mặc dù trong lòng côcó đieቹu muoቷn nói. Côlà người tinh teቷnên đãnhận thaቷy từ sau buoቻi thi chân, u Phan không đeቷn phòng Bạch Kim Bảo nữa. Bieቷn đoቻi dữ dội nhaቷt phải keቻanh choቹng dở hơi của Hương Liên. Côkhông heቻngờ anh chàng dở hơi cũng coi trọng chân bó đeቷn theቷ. Trước chı̉ dở hơi, đeቷn lúc này hóa điên thật. Người điên càng không có chuaቻn mự c, khi lên cơn haቿn gây sự với Hương Liên, có lúc laቷy giây buộc màn trói hai chân cô lại đe sẽđem bán đi đeቻmua chim chơi. Đó là lúc vui vẻ, còn khi noቻi xung lên, haቿn caቹm dùi đâm vào chân cô, máu thaቷm ướt cả vải bó chân. Hương Liên đãcó mang, Đào Nhi và maቷy a hoàn doችngọt cậu Cả raኁng trong bụng mợ có em bé của cậu, em bé có đôi chân nhỏ ăn đứt thiên hạ, cậu phải đoቷi xử với mợ thật tử teቷđeቻmợ sinh cho cậu đôi chân nhỏ. Nói theቷmà đượ c việc, cậu Cả nghe xong lập tức thay đoቻi haኃn, ngày nào cũng nâng chân Hương Liên đưa lên hôn, hôn mãi. Một hôm đi đâu veቹcòn mua cho Hương Liên cả một gói mứt táo khieቷn côtủi thân khóc hoài. Nhưng maቷy hôm sau, hai thaኁng ranh maቷt dạy chặn cậu Cả giữa phoቷtrêu chọc: - Nghe nói cụ nhà cưới cho cậu cô vợ chân to, lại saቿp đẻ cho cậu đứa con gái chân to nữa đaቷy nhı!̉ Cậu Cả trợn maቿt lên, vớ con dao làm beቷp đaቻy cửa vào phòng, đòi moቻbụng Hương Liên xem đôi chân nhỏ. Haቿn gân coቻgào lên: - Oƹng già nói doቷi tao, tao không tin đứa nào, moቻra coi! Vài ngày nay, Hương Liên lòng như tro lạnh. Chaኃng bieቷt ai đem câu chuyện thi chân ra keቻlại cho bà cônghe. Bà nghe xong uaቷt lên ngaቷt đi. Đượ c tin, Hương Liên boቻveቹnhà, bà laቷy heቷt hơi tàn bảo cô. - Bà chaኃng hieቻu làm sao lại hủy hoại chân cháu đượ c, cháu ơi! Theቷlà bà cụ chaኃng hieቻu đaቹu đuôi ra sao, mang theo noችi hoቷi hận làm người thiên coቻ. Hương Liên không còn đường lui, lại thaቷy gãdở người cũng không đeቻcho côsoቷng, lieቹn chaኃng sợ gı̀nửa, xétoạc áo phanh ra hai bên đeቻlộ cái bụng traቿng tròn như troቷng, trợn maቿt bảo cậu Cả: - Moቻđi! Tôi ngán soቷng laቿm roቹi, muoቷn sao cũng chieቹu! Ngờ đâu con dao vaቷt đánh "xoẻng" trên đaቷt, cậu Cả dở dại lại rập đaቹu trước Hương Liên. Đaቹu cậu đập xuoቷng gạch xanh cứ chan chát, hơn chục cái lieቹn ngaቷt đi, trán và mũi đeቹu tóe máu. Khi tın̉ h lại, cậu không làm oቹn, cũng chaኃng nới, cứ khóc ngớ ngaቻn, bỏ cả cơm, roቹi nước cũng chaኃng uoቷng một giọt. Không cách nào đoቻthuoቷc đượ c cho cậu, theቷlà cậu đi tong. Con người to lớn đang soቷng là vậy mà cheቷt đi thật deችnhư bỡn. Câu "Bạch mãphạm vào thanh ngưu, GàKhı̉chaኃng đượ c bạch đaቹu" đãứng nghiệm. Hương Liên laቷy choቹng chưa đaቹy năm đãở góa. Nhờ có chı́nên lòng cô chưa cheቷt, cô chı̉mong đẻ đượ c đứa con trai. Bên nhà Bạch Kim Bảo và Đoቻng Thu Dung toàn con gái, Đoቻng Thu Dung một đứa, Bạch Kim Bảo hai đứa. Nghe nói mợ Ba ở mieቹn Nam là Nhı̃NhãQuyên cũng sinh con gái noቷt. Hương Liên phải đẻ con trai đeቻnoቷi giõi cho nhà họ Đoቹng, đeቻcuộc đời côdeችthở hơn lên. Nào ngờ ý muoቷn thı̀mạnh nhưng soቷkhông mạnh, con cô cũng là con gái. Bây giờ muoቷn sửa, sửa không xong; muoቷn thêm, thêm không noቻi! Đẻ đượ c ıt́ lâu đứa bé lên sởi khaቿp người. Lòng côlạnh giá như băng, đaቹu chaኃng chải, chân chaኃng bó, con cheቷt thı̀cheቷt, con cheቷt xong đeቷn cô cheቷt. Nhưng đứa bé máu thiṭ của côkhaቿp người maቻn đỏ, ngứa khóc cả ngày cả đêm. Tieቷng khóc làm côkhông ngơ đượ c, moችi ngày một bận côbeቷcon lên đeቹn thờ đức bà, thaቿp hương caቹu khaቷn đức bà sởi đậu. Trước tượng đức bà còn có tượng ba ông râu dài baኁng đaቷt, gọi là "đức ông xoa gãi", chuyên gãi cho trẻ con lên sởi khỏi ngứa; lại có một con chó đen baኁng đaቷt, chuyên lieቷm noቷt sởi, noቷt đậu cho trẻ. Hương Liên thaቿp hương lieቹn bảy ngày, bệnh sởi của con béđỡhaኃn. Ai dám bảo đức bà không thiêng? Một hôm u Phan boችng vào phòng cô, naቿm laቷy chân con bé xem một hoቹi roቹi ngạc nhiên kêu lên: - Lại một đôi chân trời sinh hieቷm hoi nữa đây? Sau đó bàta giương đôi maቿt loቹi phát khieቷp nhıǹ dán vào Hương Liên bảo: - Cụ ông bảo tôi đặt tên cho cháu. Thôi cứ gọi là Liên Tâm nhé! Hương Liên nghe xong hai maቿt ngây dại, lúc u Phan bước ra cũng chaኃng nhıǹ . Đào Nhi bưng cơm vào cho cô. Từ ngày cậu Cả cheቷt đi, Hương Liên gaቹn như rơi xuoቷng điạ vị a hoàn, đeቷn bữa cũng không dám ngoቹi chung bàn với boቷchoቹng và các cậu các mợ. Đào Nhi hỏi cô: - Có phải mợ Hai lại chửi đoቻng phải không? Mợ đừng đeቻý làm gı,̀ mợ aቷy có chửi, mợ biṭ tai cho em, cũng chaኃng maቷt gı.̀ Hương Liên cứ ngoቹi ngây baቷt động. Đào Nhi lại nói: - Em thaቷy mợ Tư lòng dạ cũng toቷt. Thiṭ xétrong bát mı̀nước này là mợ aቷy gaቿp vào cho mợ đaቷy. Trước kia đôi chân mợ aቷy đâu có kém chân mợ Hai! Không may một laቹn khêu chai chân bị mưng mủ, thiṭ thoቷi ra, sau khỏi nhưng chân gaቹy tọp đi. Cái hôm thi chân, em khuyên mợ aቷy đệm thêm ıt́ bông nhưng mợ aቷy không chiụ . Mợ aቷy sợ mợ Hai bieቷt sẽchửi mợ aቷy. Nhưng em thaቷy..., mà mợ đừng nói với ai đaቷy, ngón chân mợ Hai hôm aቷy cũng đệm bông vı̀ngày thường ngón chân mợ aቷy quặp xuoቷng kia! Chaኃng phải một mıǹ h em nhận ra đâu mà Châu Nhi, Hoa Nhi cũng nhận thaቷy heቷt, chı̉không dám nói ra màthôi! Đào Nhi muoቷn gợi cho Hương Liên nói chuyện, vả chuyện aቷy cũng deችkhieቷn người ta thıć h nói, nhưng Hương Liên vaችn nıń thinh, chaኃng thèm đeቻý, thaቹn saቿc khác thường như người maቷt hoቹn vậy. Đào Nhi tưởng lúc này côchưa gỡđượ c moቷi phieቹn nên bỏ đi, không quaቷy roቷi cônửa. Hương Liên cứ ngoቹi ở mép giường cho đeቷn tận nửa đêm, tay caቹm bàn chân traቿng bóc, thơm tho của con gái, miệng laቻm baቻm mãi câu nói của u Phan: - Lại một đôi chân trời sinh hieቷm hoi..., đôi chân trời sinh hieቷm hoi..., đôi chân trời sinh hieቷm hoi...! Khoảng canh ba, Hương Liên đứng lên khóa cửa lại, mở gói thạch tıń nhỏ bỏ vào bát, đoቻnước cho tan roቹi đặt ở đaቹu giường. Côlên giường cởi chân ra laቷy vải quaቷn chân mıǹ h với chân con lại với nhau, vừa khóc vừa nói: - Con ơi! Mẹ có muoቷn gieቷt con đâu! Vı̀đôi chân này mà đời mẹ tan nát, mẹ không muoቷn con cũng tan nát như mẹ. Cũng không phải mẹ ra đi nên baቿt con cùng đi mà là mẹ đưa chân con, đi cùng với con. Nhớ nhé, con gái của mẹ! Con có xuoቷng đeቷn điện Diêm Vương cũng đừng oán trách mẹ nghe con! Đứa bé đang ngủ. Nước maቿt người mẹ rơi xuoቷng má con như chıń h đứa bé khóc. Roቹi Hương Liên quay phaቿt người lại, bưng laቷy bát thuoቷc độc toan đoቻcho con uoቷng trước. Boችng cạch một cái, cửa soቻmở toang ra, trước khung cửa toቷi mò có một người đang đứng. AƵnh đèn trong phòng soi tỏ một khuôn mặt đàn bà già, mặt nhăn nheo ngang dọc, đôi maቿt thôloቷnhıǹ xoáy vào côtrông đeቷn sợ. - Ma! - Hương Liên buột miệng kêu, bát thuoቷc độc rơi xuoቷng đaቷt. Trong lúc hoảng hoቷt, côtưởng hoቹn bà côhiện veቹ, roቹi lại tưởng đó là hoቹn mẹ choቹng cô cheቷt từ lâu mà cô chưa heቹbieቷt mặt. Nhưng bên tai cô đãvang lên tieቷng nói của mụ già, giọng khàn khàn, nghiêm nghi:̣ - Muoቷn cheቷt mà còn sợ ma à? Nhıǹ lại xem là ai? Hương Liên điṇ h thaቹn nhıǹ lại, thı̀ra là u Phan. Mụ bảo: - Mở cửa ra cho tôi vào nào! Hương Liên thaቷy là mụ ta thı̀vững lòng, không cởi vải buộc chân ra, lại ngoảnh đi choችkhác. U Phan trèo cửa soቻvào nhà đứng ở đaቹu giường, cười nhạt: - Soቷng không bieቷt soቷng, nhưng cheቷt thı̀bieቷt cheቷt đaቷy! Hương Liên vaችn còn quyeቷt cheቷt nên chaኃng thèm đeቻýtới mụ. U Phan bước tới, caቹm chân Hương Liên lên, lật qua lật lại, roቹi naቿn, roቹi aቷn, roቹi xem xét, ngaቿm nghıá mãi từ trái qua phải, từ trước ra sau, chaኃng khác nào ngaቿm nghıá một đoቹvật tinh xảo. Hương Liên cứ đeቻmặc, dường như bàn chân aቷy không lieቹn với người có. Lòng côđãcheቷt, chân còn soቷng đượ c sao? U Phan tay caቹm chân cô, maቿt nhıǹ choችkhác, thở phào một cái, nói: - Con maቿt ông ta tinh thật! Neቷu ta có đôi chân này thı̀nhà họ Đoቹng lại chaኃng phải nhà của ta sao? Im lặng một lát, mụ quay lại bảo Hương Liên: - Neቷu mợ baኁng lòng, mợ giao đôi chân này cho tôi, đảm bảo mợ sẽđi đứng ngang nhiên trong nhà họ Đoቹng này! Maቷy câu này nói raቷt chaቿc chaቿn, từng chữ một như đinh đóng cột. Mụ chờ Hương Liên đáp lời. Lát sau không thaቷy côlên tieቷng, mụ lạnh lùng bảo: - Đeo vòng vàng mà chiụ nghèo túng, thôi làm hoቹn ma khieቷp nhượ c cũng đáng kieቷp roቹi đaቷy! Nói roቹi quay lưng bỏ đi. Nhưng đôi chân nhỏ của mụ chưa bước ra khỏi ngưỡng cửa, tieቷng Hương Liên đãvang lên sau lưng: - Bà nói phải, tôi nghe theo bà. U Phan quay lại. Từ ngày Hương Lieቷn bước vào nhà họ Đoቹng, laቹn đaቹu tiên côthaቷy u Phan cười. Quen nhıǹ vẻ mặt lạnh lùng, nay mụ chợt cười lại càng phát khieቷp. Nhưng nụ cười aቷy taቿt ngay, Hương Liên thaቷy deችchiụ hơn làthaቷy mụ cười. U Phan hỏi: - Ai bó cho mợ đôi chân này? - Bàtôi! - Bà cụ đãkhông phụ mợ! Mợ nghe kı̃đây. Đôi chân mợ baቻm sinh xương thiṭ meቹm, trong thiên hạ không có đôi thứ hai. Bó đượ c đủ cả nhọn, hẹp, phaኃng, ngay, không heቹsai sót. Bà cụ thật giỏi, không bó sai cho mợ, coi như đãtác thành cho mợ. Nhưng đáng trách là trách mợ không bieቷt cách chăm sóc, chaኃng khác nào một mieቷng thiṭ ngon chı̉bieቷt bỏ muoቷi vào luộc mà không bieቷt sào rán haቷp haቹm, đeቻcho mợ làm hỏng thật uoቷng. Đôi chân cũng như một mieቷng ngọc, không bỏ công phu vào, có khác chi mảnh đá? Chı̉nói riêng buoቻi thi chân hôm aቷy cái đôi giaቹy bướm cũng gọi đượ c là giaቹy à? Nó là cái hộp rách đựng đoቹđieቻm tâm, là cái giỏ đựng tương cà! Cái caቹn thı̀không có, chân đẹp xỏ vào nó có ra kieቻu gı?̀ Lại nói sao mợ không đi giaቹy đeቷcong? Nhà mợ Hai aቷy, chân boቷn taቷc, đi giaቹy đeቷcong, chân cong theo, boቷn taቷc nhıǹ như ba taቷc. Chân mợ voቷn ba taቷc theቷmà đeቻcho đôi giaቹy quêkệch aቷy làm hỏng, nhıǹ còn to hơn cả chân mợ Hai, không oan sao đượ c? Không đợi thaቷt bại còn đợi gı̀nữa? Một tia sáng xanh lóe lên trong maቿt Hương Liên: - Bà cho tôi bieቷt, còn cứu chữa đượ c không? - Neቷu không có cách, nói chuyện với mợ làm gı?̀ Hương Liên cởi giải vải buộc chân ra, thụp xuoቷng đaቷt, rập đaቹu ba laቹn trước u Phan: - Xin bà chı̉daችn cách thức cho tôi đượ c vươn dậy! Maቿt Hương Liên tóe lửa. U Phan lạnh lùng bảo: - Mợ đứng dậy đi! Mợ là chủ nhà, không nên quỳtrước kẻ ăn người ở. Màtôi cũng chaኃng phải vı̀ mợ đâu! Mợ vı̀mợ, tôi vı̀tôi, nhưng cả hai đeቹu phải dùng đeቷn đôi chân của mợ, cho nên chaኁng ai phải cảm ơn ai cả. Hương Liên hieቻu đượ c một nửa, còn nửa kia có không hieቻu. U Phan chaኃng keቻcô có hieቻu hay không, mở đánh "soạt" một cái hộp sơn đặt trên bàn. Chaኃng bieቷt cái hộp này đeቻtrên bàn tự lúc nào, ngoài sơn đen, trong sơn đỏ, góc gaቿn những con dơi baኁng đoቹng. Trong hộp là một mảnh lụa hoa màu vàng. Lật mảnh lụa lên, u Phan laቷy ra một đôi giaቹy nhỏ như bó hoa chùm gaቷm, nghệ thuật thêu có theቻ nói có một trên đời, lớp hoa này loቹng trong lớp hoa khác, tinh xảo đeቷn mức nhıǹ thoáng không thaቷy đượ c. Chăm chú nhıǹ , nào là giây leo bım̀ saቿn, chim cá đời xưa, thú chạy mây bay, nào là sóng bieቻn, hoa văn chữ vạn vòng vèo, choችnào cũng sinh động, tinh vi ngay ngaቿn; caቹm lên tay, hương lạ thơm sự c nức chaኃng khác nào hai đóa hoa. Đặt lên tay, đôi giaቹy dài rộng vừa baኁng gan bàn tay, vừa nhẹ, vừa meቹm, vừa xinh xẻo, cong cong như đôi móc như ý baኁng vàng ròng; nhıǹ đeቷn đeቷ, đeቷlàm baኁng goችđàn hương tıá . - Mợ đi thử coi! - Đôi này e chưa tới ba taቷc, tôi đi vừa chăng? - Không vừa màtôi lại bảo mợ đi à? Hương Liên caቻm gót giày, xỏ ngón chân vào dận xuoቷng một cái, chı̉cảm thaቷy trơn láng, đeቷgiaቹy lướt sát lòng bàn chân, đi vừa vặn ngay ngaቿn, không to không nhỏ. Ơ, giaቹy xem có vẻ béhơn chân, làm sao lại vừa vặn đeቷn theቷ? Côngaቻn ra nhıǹ u Phan. Mụ bảo: - Tôi đãbảo mà, chân ba taቷc mà cong lên, nhıǹ se nhỏ hơn ba taቷc. Đây là đeቷgiaቹy kieቻu coቻ, dáng đẹp, cong cong như caቹu, gọi đúng tên là đeቷcánh cũng. Đeቷnày không như đeቷbaኁng goችlieችu bán ngoài chợ hiện nay, cứ cong theቷnào cũng đượ c. Quy củ xưa là giaቹy ba taቷc, đeቷgoችchı̉dài hai taቷc sáu, cong bảy phân. Mợ đo đôi chân của mợ mà xem nhieቹu nhaቷt chı̉cong có ba phân, đâu có đượ c? Thôi toቷt roቹi, bây giờ mợ loቹng đôi bao gaቷu quaቹn này ra ngoài xem theቷnào. U Phan mở hộp laቷy ra đôi bao gaቷu quaቹn. Đón laቷy xem, Hương Liên thaቷy đường thêu công phu chừng aቷy e không theቻcó ở nơi khác. U Phan bảo: - Đeቹu do Đào Nhi thêu đaቷy! Sau này caቹn gı̀mọ cử bảo con bé aቷy. Hương Liên ngạc nhiên không thoቷt nên lời, cúi Xuoቷng loቹng đôi bao gaቷu quaቹn vào. Giaቹy maቹu lục, bao quaቹn màu phaቷn hoቹng, chı̉thêu toàn màu nhạt, tıḿ nhạt, lam nhạt, vâng nhạt, gụ nhạt, xám nhạt, nâu nhạt, pha thêm chı̉bạc, vừa nhãvừa tươi, càng làm cho đôi chân xinh xaቿn, meቹm mại, khéo léo đáng yêu. Côkhông ngờ mıǹ h lại có đôi bàn chân nhỏ như theቷ. Cônhıǹ u Phan, thaቹm nghı̃mụ ta aቿt sẽ khen mıǹ h. Nhưng u Phan bảo: - Mợ đứng dậy đi maቷy bước xem! Nhớ kı,̃ chân nhỏ có boቷn đieቹu ki.̣ Ngoቹi kị đung đưa, naኁm kị dựng thaኃng, đứng kịnhón gót, đi kị cong ngón chân lên. Hương Liên thử đứng dậy. Vừa đứng lên, côthaቷy mıǹ h như đứng trên sào, đung đa đung đưa, chân như bám chaቿc lại như không. Côvội thu ngón chân veቹngười lieቹn đoቻveቹđaኁng trước, suýt nữa ngã saቷp mặt; gót vừa nhúc nhıć h, người lại ngửa veቹphıá sau, chı̉ chút nữa là chỏng gọng. U Phan aቷn cô ngoቹi xuoቷng bảo cởi giaቹy ra, còn mıǹ h ngoቹi đoቷi diện túm laቷy mớ vải bó chân của Hương Liên vaቷt heቷt đi, bảo: - Mợ Cả ạ, gaቿng chiụ tội nợ laቹn nữa đeቻtôi bó lại chân cho mợ. Mợ đi giaቹy đeቷıt́ cong quen maቷt roቹi do cách bó nên chân chưa đủ độ cong đaቷy thôi. Nói xong, trong tay mụ đãcó một cuộn dải vải màu xanh khoቻhẹp, ngay ngaቿn. Chaኃng keቻcó có baኁng lòng hay không, chân cônhư đãtrở thành vật của mụ. Ngón cái mụ kheቹu một cái, đaቹu cuộn vải đãđượ c đặt lên chân cô, nhanh hơn cả con bọ nhảy. Mụ dặn: - Mợ nhıǹ kı̃đây đeቻlaቹn sau cứ theቷmà bó. Hương Liên đeቻý nhıǹ , đeቻý ghi nhớ. U Phan dặt đaቹu cuộn vải vào cạnh trong bàn chân, qua maቿt cá phıá trong đưa lên kéo gập ngón chân cái veቹphıá gan bàn chân, vòng ra sau gót thıt́ chặt roቹi qua cạnh ngoài bàn chân vòng xuoቷng dưới buộc cứng boቷn ngón quặp vào gan bàn chân. Roቹi lại vòng qua cạnh ngoài bàn chân lên mu bàn chân, vòng qua cạnh ngoài lên gót chân, quành ra ngón chân, trở veቹ gan bàn chân, qua ngón cái vòng lên mu chân, trở xuoቷng boቷn ngón dưới gan bàn chân, qua cạnh ngoài bàn chân lên mu vòng veቹgót, gập cong ngón chân hai laቹn trở veቹcạnh trong. Sau đó cứ cạnh trong ngón cái, mu chân, gan bàn chân, cạnh ngoài, mu chân, gót chân, ngón chán đủ ba laቷn, trở veቹđeቷn choች baቿt đaቹu thi quaቷn vòng khác. Hương Liên nhận thaቷy cách bó này không khác maቷy so với cách bó của bà cô, có đieቹu nhanh tay hơn, vải bớ quành đi quành lại không heቹgập mép, từng lượt từng lượt bó chặt cứng không hở, dùng sức đeቹu, không có choችchặt choችlỏng. Nhưng vòng đeቷn laቹn thứ tám thı̀cách bó boችng thay đoቻi. U Phan dùng thêm cuộn vải bó chân khoቻrộng và giải thıć h: - Đây là vải bó chân, cách bó cũng là cách bó chặn mu bàn chân, chuyên trị thieቷu sót bàn chân không đủ độ vòng cũng của mợ. Vừa nói, bàn tay mụ đãcaቹm dải vải ngoaቿc laቷy ngón chân cái, trở qua mu bàn chân, từ rıà ngoài vòng xuoቷng dưới kéo laቷy gót chân, chuyeቻn lên trên vừa vặn bó laቷy xương bàn chân, vòng phıá trong quaቷn laቷy mu bàn chân, quặt qua lại maቷy laቹn, coi như ghim chặt đượ c đaቹu dải vải. Tieቷp đó từ gót chân chuyeቻn lên coቻchân, chặn laቷy nửa trước mu bàn chân, từ gót chân kéo căng gập đaቹu ngón chân cái roቹi bọc kıń lên mu bàn chân, như theቷlà chặn đượ c một vòng. Cứ vừa bó vừa chặn, vừa chặn vừa bó, cho đeቷn khi quaቷn heቷt cả dải vải dài hơn một trượng. Hương Liên cảm thaቷy mu bàn chân căng cứng, gan bàn chân như không còn gı,̀ gót chân và bàn chân như bịngười dùng hai tay bẻ cong veቹphıá dưới, tự a hoቹbị rút gân. Nhıǹ thı̀deችcoi, có đáng, có hıǹ h, trên cong trước lượn, xinh xaቿn đẹp đẽnhưng khi xỏ vào đôi giaቹy vải xanh dùng khi bó chân cong vòng cũng mà u Phan đưa cho, Hương Liên cảm thaቷy raቷt khó chiụ , bước đi như người đi cà kheo. - Chiụ đượ c không? - U Phan hỏi, đôi maቿt loቹi nhıǹ chaኁm chaኁm vào cô, rõràng có ý cật vaቷn. Hương Liên rạch ròi trả lời: - Đãđiṇ h soቷng aቿt phải gaቿng chiụ . Còn những gı̀nữa bà cứ bảo! U Phan lạnh lùng lieቷc cômột cái roቹi gật đaቹu, mở hộp laቷy ra cái thước con baኁng ngà vừa ba taቷc, dùng đãlâu nên cũkı̃vàng bóng, những chaቷm nhỏ trên thước đeቹu khảm baኁng bạc. Mụ đưa thước cho cô, bảo: - Thước này chuyên dùng đo chân. Mợ Hai không dùng đượ c, chân mợ aቷy to hơn thước này. U Phan bật cười heቹnh hệch, tieቷng cười như làn hơi giá buoቷt thaቷm vào xương coቷt người ta. - Toቷi nào mợ cũng laቷy nước nóng rửa chân, rửa xong, bó như cách tôi bó vừa nãy. Nhớ kı,̃ đôi chân đẹp thı̀khi đi ngủ cũng không đượ c cởi vải bó. Bó xong laቷy thước đo. Ơቶ đây tôi còn cótờ ghi kıć h thước maችu chân, moችi một đoቷt xương bàn chân đeቹu có kıć h thước, không đượ c sai một li một lai, choች nào goቹlên thı̀phải aቷn choችaቷy xuoቷng. Đây, cho mợ! U Phan lại đưa cho Hương Liên một tờ bieቻu maችu cũnát in ván goችtrên giaቷy Nguyên thư13, toàn là chữghi kıć h thước cả. Hương Liên caቹm laቷy xem. Keቻnhư laቹn đaቹu tiên cô ngó qua khe cửa đeቻnhıǹ kho kieቷn thức veቹ chân nhỏ, nhưng chı̉mới nhıǹ côđãhoa cả maቿt. Từ đêm aቷy, đêm nào cũng vào lúc canh ba, u Phan đúng giờ đaቻy cửa bước vào phòng giúp Hương Liên chın̉ h lại bàn chân, dạy cho côđủ loại quy củ, phép taቿc cách néo buộc, cách kiêng khem, độ tinh xảo, kı̃năng và bı́quyeቷt; dạy cho cô các cách rửa chân, chữa chân, chăm chân, quý chân, pha thuoቷc và kheቹu chai chân như theቷnào. Daቹn daቹn mụ còn dạy côtự làm laቷy giaቹy cánh cũng, làm đủ loại đủ kieቻu khung giaቹy, vót thẻtre, đóng choቷt kéo, lượn cửa giaቹy, khâu bao gaቷu quaቹn. Taቷt cả những thứ đó, baቷt keቻcách làm, phoቷi màu, chọn nguyên liệu hay kıć h thước đeቹu có quy củ nghiêm ngặt, không đượ c sai, neቷu không sẽbị người trong ngheቹchêcười. Chưa bieቷt, làm theቷnào cũng xong; bieቷt roቹi, không theቻ không theo đúng quy củ. Quy củ này loቹng trọng quy củ khác, heቷt lớp tı̉mı̉đeቷn lớp chặt chẽ, nghiêm ngặt. Càng đi sâu càng say mê, càng hứng thú, càng học hỏi đượ c nhieቹu đieቹu. Dưới mức nóthı̀bịnó áp cheቷ, cao hơn nó thı̀áp cheቷlại nó. Hương Liên quả thật không bieቷt trong đaቹu óc u Phan còn bao nhiêu thử nữa, có lẽcả đời học không heቷt. Đượ c cái Hương Liên là côgái bieቷt đeቻtâm đeቻý, hơn nữa còn bieቷt tận tâm nên đieቹu gı̀cũng học đeቷn nơi đeቷn choቷn. Tuy chân cô baቻm sinh meቹm mại, xương chưa đeቷn noችi cứng đơ nhưng dù sao đãlớn, chân bó thành hıǹ h, không theቻnhư nhự a, như đaቷt sét trong tay thợ. Đôi bàn chân bó cong hıǹ h cánh cũng chạm xuoቷng đaቷt đãđau đớn như muoቷn đứt rời, chaኃng khác nào phải chiụ cự c hıǹ h một laቹn nữa như năm xưa. Song cô đâu có sợ! Cực hình cũng phải chịu, đau thì cố nén, gắng nhịn, gắng bó, gắng dẵm, gắng đi, gắng khắc phục mình! Bạch Kim Bảo mắt tinh nhận thấy ngay liền chửi đổng: - Đoቹmóng thoቷi! Bó nát ra lại chaኃng thoቷi như chuột cheቷt! Hương Liên vờ như không nghe. Câu chửi aቷy dù như lưỡi dao, côcũng coቷnuoቷt vào bụng. Côchı̉ nghı̃sẽcó ngày nhờ đôi chân nhỏ có một không hai trong thiên hạ, có sẽdaኅm cả nhà họ Đoቹng xuoቷng dưới chân, chı̉không bieቷt soቷcôcó cho có trả moቷi hận đó hay không mà thôi. Côchaኃng suýt cheቷt vı̀soቷ phận đó hay sao? Hôm aቷy, cô beቷLiên Tâm ra đón naቿng ở hành lang. Đoቹng Nhaችn An đứng ở cửa buoቹng vặt lông mũi. Lão vặt mạnh, mặt nghiêng đi, từ xa lão đãlieቷc thaቷy đôi chân Hương Liên. Đoቹng Nhaችn An maቿt tinh như theቷnên lập tức nhận thaቷy đôi chân côđãđoቻi khác raቷt nhieቹu, nhıǹ đãra dáng laቿm. Lão bước tới, bảo: - Chieቹu nay, lên phòng ta! - Lão chı̉nói theቷlà đi ngay. Từ khi Hương Liên veቹnhà họ Đoቹng, đây là laቹn đaቹu tiên côlên phòng boቷchoቹng, mà cũng ıt́ thaቷy ai lên đó. Nhà một phòng giữa, hai gian đaቹu hoቹi, khaቿp phòng là sách, tranh và đoቹcoቻ, có mùi aቻm thaቷp, mùi sách, mùi long não, mùi chè lâu năm, mùi moቷc, noቹng nặc đeቷn mức ngạt thở. Côvừa vào đãmuoቷn quay ra đoቻi không khı.́ Boችng hai maቿt Đoቹng Nhaችn An đoቻdoቹn vào chân cô, ánh maቿt như có tay nıú chặt laቷy chân, côkhông sao nhaቷc lên noቻi. Đoቹng Nhaችn An chợt hỏi: - Ai giúp con sửa sang đôi chân theቷ? - Tự con ạ. - Không phải, chaቿc là u Phan! - Không ạ, tự con mà? - Hương Liên không hieቻu ý Đoቹng Nhan An, sợ liên luỵ đeቷn u Phan, một mự c choቷi. - Con mà có kı̃năng này thı̀laቹn thi chân trước đây đãchaኃng thaቷt bại... Đoቹng Nhaችn An đưa maቿt nhıǹ choችkhác, không bieቷt suy nghı̃gı̀mà laቻm baቻm một mıǹ h: - Oƹi cái mụ già aቷy! Càng sửa sang cho đôi chân này thı̀mụ càng không có phaቹn... Lão đứng lên bước vào căn buoቹng phıá đông, tay ngoaቿc Hương Liên đi theo. Hương Liên sợ hãi, không bieቷt bỏ choቹng có điṇ h mân mêbàn chân côhay không; suy nghı̃lại, đôi chân này ai mân mêmà chả như nhau. Họa phúc thật khó lường, mà họa phúc đoቷi với côcũng như nhau cả, cứ theo vào roቹi sẽhay. Trong phòng này càng choቹng chaቷt nhieቹu đoቹcoቻvà giá sách hơn nữa, từ đaቷt lên tới tận nóc. Rèm cửa baኁng giaቷy cũng không cuoቷn lên, toቷi mò mò. Tim Hương Liên đập thıǹ h thıǹ h, nhưng chı̉thaቷy Đoቹng Nhaችn An trỏtay vào một kệ sách bảo cônhıǹ . Trên kệ đặt ngay ngaቿn một cái đãsứ đời Toቷng nhỏ vẽchı̉ bạc, trên đãúp một cái bát traቿng. Đoቹng Nhaችn An bảo côlật bát lên. Hương Liên không bieቷt boቷchoቹng giở trò gı,̀ tim càng thót lại. Côđưa tay lật bát lên, úi chà, trên đıã có một đôi giaቹy raቷt xinh baኁng đoạn đỏ trơn, không thêu hoa, màu saችm mà lại tươi, đôi đeቷbaኁng goችđàn hương tıá đãcũcong như con sóng đỏ lặng lẽnoቻi bật trên chieቷc đıã traቿng. Mũi giaቹy lộ ra một cái móc nhỏ baኁng đoቹng coቻ, cong một nửa vòng tròn veቹphıá trên, không sao nói heቷt vẻ thanh tú, coቻkıń h, tinh xảo, traቹm lặng, trang trọng, siêu thoát, nhàn nhã, tự nhiên thoải mái. Chúng thật sinh động mà lại gioቷng một thứ đoቹcoቻ. Baቷt keቻthứ giaቹy hoa lá rự c rỡnào cũng bịvẻtraቹm tıñ h, coቻnhãnày đèbẹp. - Thưa cha, đoቹcoቻtrieቹu đại nào đaቷy ạ? - Hương Liên hỏi. - Coቻđâu mà coቻ, đaቷy là đôi giaቹy mẹ choቹng con đi hoቹi còn soቷng. - Đôi bàn chân xinh đẹp dường này có lẽchı̉có một không hai trong thiên hạ. - Đôi maቿt xinh đẹp của Hương Liên tròn xoe vı̀kinh ngạc. - Ta cũng tưởng là như theቷ, ai ngờ trời chưa dứt của này nên mới sinh ra một đôi chân như của con, đôi chân còn xinh hơn cả chân mẹ choቹng con. - Mặt Đoቹng Nhaችn An sáng loang loáng. - Chân của con ư? - Hương Liên cúi đaቹu nhıǹ đôi chân mıǹ h nghi hoặc hỏi. - Bây giờ thı̀chưa. Chân con mới chı̉có dáng. - Còn thieቷu cái gı̀nữa ạ? - Chưa có cái thaቹn thı̀chưa thành. - Học có đượ c không ạ? - Chı̉sợ con không chiụ màthôi. - Cha ơi, xin cha giúp con với! - Hương Liên quỳ sụp xuoቷng. Nào ngờ Đoቹng Nhaችn An cũng quỳ sụp xuoቷng trước mặt cô, giọng run run nói: - Chıń h con tác thành cho ta mới phải. Đoቹng Nhaችn An xúc động hơn cả cô. Côkhông hieቻu vı̀sao Đoቹng Nhaችn An cũng gioቷng u Phan, chı̉ hi vọng ở đôi chân cô. Có lẽboቷchoቹng muoቷn thưởng thức đôi bàn chân cô. Hương Liên có cách tıń h của cô. Khaቿp người chợt nóng ran, côđứng dậy giơ chân cho boቷchoቹng. Đoቹng Nhaችn An aቷp laቷy bàn chân của con dâu nói: - Ta không vội. Hoàn chın̉ h đôi chân này đãroቹi hãy hay. Con học đượ c maቷy chữ roቹi? - Học qua loa đủ đọc đượ c Hồng lâu mộng ạ. - Toቷt quá! - Đoቹng Nhaችn An lập tức đứng lên laቷy maቷy cuoቷn sách đưa cho cô. - Xem đi xem lại cho kı,̃bao giờ cảtâm laችn thaቹn lıñ h hội đượ c, ta sẽmở hội thi chân laቹn nữa cho con, đảm bảo con sẽđứng thứ nhaቷt! Lúc này Hương Liên mới cảm thaቷy roቹi đây chı̉một phát, côsẽđá tung cửa nhà họ Đoቹng. Côôm sách veቹ phòng, nôn nóng mở ra đọc. Một quyeቻn đeቹBó chân theo tranh, có tranh vẽ; một quyeቻn làHương diễm tùng đàm của Lı́Ngư, cũng vẽtranh vẽngười; quyeቻn thứ ba mỏng hơn, toàn chữ, đeቹ làNăm điều của họ Phương. Nhıǹ qua đọc kı̃đeቷn maቷy bài mới rõ, đôi chân nhỏ có theቷmà lại rộng lớn hơn cảtheቷgiới, mới rõtrên thân theቻngười phụ nữ choችnào cũng caቹn chú ý đeቷn quy củ, phép taቿc, mự c thước, tiêu chuaቻn, kiêng khem, caቷm ki,̣ từ cách giơ tay, đưa chân, đi đứng, naኁm ngoቹi, ánh maቿt, dáng môi, giọng nói cho đeቷn chải đaቹu, sửa áo, thoa phaቷn, tô son, đeo cài đoቹvật, taቿm gội, nuôi giữ da v.v… Không có một loạt những thứ đó, chı̉có một đôi chân xinh cũng không thành. Bieቷt đượ c một loạt cũng cách aቷy mới thự c sự hieቻu bieቷt veቹgót sen. Kieቷn thức của u Phan mới ở ngoài da, đây mới thật đi sâu vào tận xương coቷt. Neቷu so sánh, bà ngoại cho côquả đào, thı̀u Phan cho côthaቷy cái hạt, Đoቹng Nhaችn An đập hạt aቷy ra, bên trong còn có nhân đào, nhân đào lại có những một trăm lẻtám cách ăn. Theቷmới gọi là: Trên giỏi còn cótiên, Trên tiên lại cóthaቹn. Hồi thứ bảy Thiên Tân tứ tuyệt Hôm nay maቷy ông lớn họp mặt nhau, bàn veቹngười kı̀việc lạ trong vệ Thiên Tân, chọn laቷy boቷn sự việc tuyệt đın̉ h, góp thành "Thiên Tân tứ tuyệt". Maቷy vịđó giao hẹn trước với nhau, boቷn sự việc này đeቹu phải là người thật, chuyện thật, lại phải đượ c taቷt cả gật đaቹu thı̀mới đượ c tıń h. Đieቹu quan trọng hơn là những chuyện, những người đưa ra aቷy phải raቷt xôm, đeቻngười nơi khác nghe xong aቿt trợn maቿt há moቹm, ruoቹi có bay vào miệng cũng không bieቷt mới đáng keቻ. Bàn đi tıń h lại mãi chı̉góp đượ c có ba việc. Việc thứ nhaቷt là người ghêgớm, chuyện gớm ghê. Aቸy là vùng am Bạch Y trong thành có một người buôn đoቹsaቿt, đại danh là Vương Ngũ, raቷt ác, đánh người như cơm bữa, đám côn đoቹlau nhau quanh đaቷy đeቹu neቻsợ gã, tặng gãbiệt hiệu Tieቻu Tôn, gọi gộp cả lại thành Tieቻu Tôn Vương Ngũ. Maቷy năm trước, bọn côn đoቹở vệ Thiên Tân hay gây roቷi, kinh thành lieቹn cử một nhân vặt lợi hại veቹđây làm tri huyện dẹp bọn côn đoቹ. Người này họ Lı,́ nghe nói là cháu quan Trung đường họ Lı.́ Trước ngày nhậm chức, có người báo cho ông ta bieቷt bọn côn đoቹở vệ Thiên Tân đeቹu là những kẻ dám laቷy đaቹu người giaቿt vào thaቿt lưng, không động đượ c đeቷn chúng, nên thừa lúc còn sớm sủa mà từ choቷi đi. ông họ Lı́tủm tım̉ cười laቿc đaቹu, không đeቻtâm chuyện aቷy. ông sẽ cứng raቿn với chúng, sợ gı?̀ Ngày đeቷn nhậm chức, quan ra cáo thi,̣ baቿt bọn côn đoቹtoàn thành phải đeቷn ghi tên đãng kı.́ Ai đãtừng đánh nhau dù không côn đoቹcũng phải đăng kı;́ ai phải đăng kı́mà không đeቷn đăng kı́aቿt bịbaቿt giam. Quan còn dặn dò ông chánh ti họ Đaኁng làm việc dưới quyeቹn chuaቻn bịnhieቹu giaቷy thừng, cùm xıć h. Oƹng chánh ti họ Đaኁng này người cao lớn đen trùi trũi, mặt mày dữ tướng noቻi tieቷng gớm ghê. Lâu nay bọn côn đoቻgiữmoቷi quan hệ "nước gieቷng không phạm tới nước sông" với ông, nhưng bây giờ ông nhận công vụ thı̀ câu chuyện aቿt khác. Tieቻu Tôn Vương Ngũhay tin, gọi một bọn đàn em tới nhà, ngheቷch caኁm lên hỏi: - Ơቶ vệ Thiên Tân này trừ ta ra, còn ai ghêgớm? Bọn đàn em lúc aቷy đeቹu sợ quan huyện họ Lı́và chánh ti họ Đaኁng, lieቹn keቻhai người đó ra. Tieቻu Tôn Vương Ngũnghe xong không nói năng gı,̀ sợi gân xanh chạy từ lông mày lên đeቷn chân tóc cứ giật lia liạ . Sáng sớm hôm sau, gãcaቹm con dao phay đeቷn nhà ông chánh ti, giơ naቿm đaቷm lên đập cửa aቹm aቹm. Oƹng chánh đang ăn sáng, miệng còn nhai hoa quả đi ra mở cửa, nhận ra Tieቻu Tôn Vương Ngũbèn hỏi: - Có việc gı?̀ Tieቻu Tôn giơ con dao phay lên, lưỡi hướng vào mıǹ h, phập một nhát chém một mieቷng lớn vào trán, máu túa ra. Gãnói: - Ngài caቹm dao chém tôi, hai ta cùng lên trıǹ h quan. Chánh ti họ Đaኁng ngơ ngác roቹi chợt hieቻu, aቷy là gãđeቷn thi gan với mıǹ h. Theo luật chơi ở vệ Thiên Tân, neቷu lúc aቷy ông chánh ti nói: "Ai chém nhà anh bao giờ?", theቷlà sợ, là chiụ thua, đâu có đượ c? Oƹng Chánh goቹng mặt lên, bảo: - Phải, ta thıć h chém nhà ngươi, lên quan thı̀lên! Tieቻu Tôn lieቷc nhıǹ ông, nghı̃bụng tay này cũng ghêgớm đây. Hai người cùng vào huyện đường, tri huyện thăng đường xử kiện. Tieቻu Tôn quỳ xuoቷng thưa: - Baቻm con họ Vương tên Ngũ, bán đậu phụ trong thành. Ngài chánh ti ăn đậu phụ của con một năm nay không trảtieቹn, sáng nay đeቷn đòi tieቹn ngài, ngài chaኁng nói một lời, caቹm luôn dao từ trong nhà ra chém con một nhát. Baቻm quan nhıǹ xem, hung khı́ còn đây, con giật đượ c, còn veቷt chém cũng có đây, hiện đang rı̉máu. Quan lớn như trời bieቻn, xin hãy xử giùm cho dân mọn chúng con! Tri huyện họ Lı́nghı̃thaቹm, huyện đang truy nãnhững kẻ đánh nhau gây roቷi, đường đường là một vị chánh ti trong nha môn, theቷmà lại gây sự! Quan quay mặt qua ông chánh ti hỏi chuyện aቷy có thật không. Neቷu ông chánh ti đáp "Bản chức không chém haቿn, haቿn tự chém haቿn đaቷy ạ" thı̀ coi như thua. ông chánh ti taቷt nhiên hieቻu luật chơi đó của bọn côn đoቹ, đành lại goቹng mặt lên thưa: - Baቻm người này nói đúng. Tôi ăn chiụ của haቿn một năm đậu phụ chưa trả tieቹn, sáng nay haቿn dám đeቷn tận nhà đòi nợ, tôi lieቹn chém cho một nhát. Con dao này là dao moቻgà chặt thiṭ của nhàtôi. Tieቻu Tôn lại lieቷc ông cái nữa, bụng bảo dạ: "Chớ cótưởng, tay này cũng thật sự ghêgớm đây!" Quan huyện họ Lı́vừa ngạc nhiên vừa tức giận, gaቿt lên với chánh ti họ Đaኁng: - Làm sao bieቷt pháp luật mà ngươi còn phạm pháp? Quan đập thước xuoቷng án, quát to: - Quân bay đâu! Đòn tay! Năm chục! Nha dic̣ h khiêng cùm ra, tóm bàn tay ông chánh, nhét ngón tay cái vào loችcùm, daኁn ngửa bàn tay ra, caቹm thước baኁng goችtáo vụt xuoቷng, vút vút vút vút một chục thước, gan bàn tay đãsưng đeቷn hai taቷc, vút vút vút vút lại mười lăm thước nữa, toቻng cộng hai lăm roi. Mới đượ c một nửa, đaቹu ông chánh đã không giữ thaኃng đượ c nữa, đôi vai chaቿc nic̣ h thõng xuoቷng như bị rút gân. Tieቻu Tôn Vương Ngũđứng bên nhıǹ thaቷy, nheቷch mép cười heቹnh hệch roቹi giơ tay lên nói: - Baቻm quan lớn trời bieቻn, xin đừng đánh nữa. Vừa nãy con toàn nói nhăng nói cuội, aቷy là con đùa với ông chánh ti. Con không bán đậu phụ mà bán đoቹsaቿt ông chánh không ăn đậu phụ của con mà cũng không nợ naቹn gı̀ con. Nhát dao này không phải ông chém con mà là con tự chém. Dao phay không phải của nhà ông mà của cửa hàng con. Quan nhıǹ coi, trên lưỡi dao còn đánh daቷu hai chừ "Vương kı"́ đó? Quan huyện họ Lı́ngơ ngác, sai nha dic̣ h coi lại dao, quả nhiên có hai chữ"Vương kı"́ , bèn hỏi ông chánh xem sự theቻlà theቷnào. Oƹng chánh ti họ Đaኁng neቷu phủ nhận, phải chiụ hai nhăm roi nữa, neቷu gật đaቹu công nhận, coi như chiụ thua. Nhưng tay ông chánh cũng chı̉baኁng da baኁng thiṭ , bị đánh nhừ tử, thêm một roi nữa chaኃng chiụ đượ c nào, đành gục cả đaቹu xuoቷng, như vậy cũng là thừa nhận Vương Ngũkhông nói sai. Tri huyện họ Lı́khó xử quá. Vương Ngũtự chém mıǹ h, baቿt tội ai đượ c? Neቷu thôi đi, quan lớn quan bé trong huyện chaኃng phải bị gãtrẻ tuoቻi này bỡn cợt hay sao? Còn neቷu bảo thaኁng aቷy có tội vı̀dám bỡn cợt quan huyện, chaኃng hóa ra thừa nhận mıǹ h ngu xuaቻn đeቻnó cho vào xieቷc? Đang lúc ngài cưỡi hoቻkhó xuoቷng nên nóng nảy giận dữ aቷy, Vương Ngũlại raቷt khoái, thưa raኁng: - Baቻm quan lớn như trời như bieቻn, Vương Ngũcon không bieቷt nông sâu, chı̉ham đùa cợt, làm rộn gây roቷi ngay choቷn nha môn, xin quan chớ có nhẹ tay với Vương Ngũnày như theቷ, cứ phải năm chục hèo vào tay. Thôi theቷnày vậy, quan cứ gộp hai lăm hèo vừa nãy ông chánh còn thieቷu vào cho con, taቷt cả là bảy lăm hèo một theቻ. Tieቻu Tôn Vương Ngũkhông đợi nha dic̣ h lôi kéo, tự đi đeቷn đút ngón cái bàn tay phải vào cùm, vai nhô lên, lòng bàn tay ngửa ra cho đánh. Vút vút vút vút, liên tục hai lăm roi, maቿt nhıǹ thaቷy tay sưng lên theo từng roi, đeቷn năm chục roi thı̀máu rợi thiṭ nát. Vương Ngũmaቿt thaቷy tay như theቷmà vaችn coi như không, lại còn cười như nhıǹ thaቷy đıã lòng xào hoቻloቷn. Đòn xong, gãtạ ơn quan huyện, quay người đi luôn. Chưa đaቹy ba ngày sau, quan huyện họ Lı́trở veቹkinh xin từ chức, tâu với hoàng thượng cử người giỏi khác. ông chánh ti họ Đaኁng cũng xin thôi việc veቹquê. Việc aቷy người aቷy, hỏi có ghêgớm không? Ai naቷy gật đaቹu, đeቹu bảo chuyện này người nơi khác nghe keቻaቿt lạnh gáy, đủ là một tuyệt. Việc thứ hai là người giàu xài ngông. Vệ Thiên Tân có nhieቹu người giaቹu. Giaቹu nhaቷt có "bát đại gia", goቹm nhà họ Hàn, chủ hiệu Thiên Thành sửa chữa tàu bè, nhà họ Cao chủ hiệu ıć h Đức Dụ, nhà họ Dương chủ hiệu Trường Nguyên, nhà họ Hoàng chủ hiệu Chaቷn Đức, nhà họ Trương chủ hiệu ıć h Chieቷu Lâm, nhà họ Mạc chủ hiệu Chıń h Hương Đức, nhà họ Lưu ở ThoቻThành và nhà họ Thạch ở Dương Lieችu Thanh. Người giàu aቿt có chuyện xài sang. Nhưng chuyện thường keቻnhư nhà nào toቻchức hieቷu hı̉linh đıǹ h nhaቷt, nhà nào naቷu cháo thı́ bày đaቹy nhà, ai muoቷn vào ăn tùy ý, lieቹn tù tı̀trong ba tháng v.v... đeቹu không đượ c tıń h. Aኀt phải có một chuyện như theቷnào đeቻngười ta nghe xong, cả đời không quên, theቷmới đượ c. Năm aቷy nhà Hải Trương Ngũbuôn muoቷi phát tài, bỏ tieቹn túi ra sửa chữa pháo đài, cũng là một chuyện. Nhưng phân tıć h kı,̃ việc bỏ tieቹn ra coቷt đeቻmua danh, không keቻđượ c là xài ngông, do vậy còn thieቷu tı́chút mới đủ tiêu chuaቻn. Hôm nay một vị nêu ra câu chuyện có theቻnói là không tieቹn khoáng hậu. Aቸy là mùa hè năm ngoái, họ Cao chủ hiệu ıć h Đức Dụ làm leችmừng thọ cho bà mẹ tám mươi tuoቻi. Con cháu tỏ lòng hieቷu thuận, hao toቻn tâm tứ bày ra cuộc leችlinh đıǹ h mong coቷbà vui. Không ngờ coቷboችng phán: - Đời ta cái gı̀cũng thaቷy cả roቹi, chı̉chưa đượ c thaቷy đám cháy bao giờ, cả vòi phun nước cứu hỏa như theቷnào cũng chưa đượ c thaቷy. Hai chục năm trước, tiệm bán daቹu ở phoቷHàng Noቹi boቷc cháy, làm đỏ rự c cả nửa trời đaኁng Tây, sáng đeቷn noችi người ngoቹi trong nhà cũng rõcả bóng. Người trong thành kéo ra xem, nhưng cha các con - ông đãqua đời, ta không nên nói ông mới phải - nhaቷt điṇ h không cho ta đi xem. Đời ta theቷcó phı́hoài không cơ chứ! Nói roቹi cụ coቷbà cứ xị mặt ra, doችdành maቷy cũng không xong. Ba ngày sau, maቷy người con trai của coቷbà nhà họ Cao bàn với nhau bỏ tieቹn mua haኃn maቷy chục căn nhà ngoài cửa Tây, cả đoቹđạc áo quaቹn trong nhà cũng mua taቷt roቹi châm lửa đoቷt. Lại dựng một chòi cao ở cách đó nửa dặm, beቷcụ coቷlên kiệu khiêng đi, đưa lên chòi ngoቹi xem cứa hỏa. Lửa boቷc cháy, các nhóm cửu hỏa ở vệ Thiên Tân noቻi thanh la, truyeቹn tin caቷp báo. Vệ Thiên Tân có nhieቹu nhà buôn, nhà lieቹn keቹnhau raቷt deችgây hỏa hoạn, dân chúng bèn tập hợp thành các nhóm cứu hỏa, chuyên mang nước dập lửa, lớn nhỏ có tới hàng trăm. Nhóm này noቻi thanh la, nhóm khác noቻi theo, trong thành ngoài thành, sông đaኁng đông, ngòi đaኁng tây, trong khoảnh khaቿc lieቹn thành một giải, khı́theቷsục sôi. Ngay sau đó, hội viên các nhóm mặc áo không tay các màu có đánh soቷhiệu, giương cờ hiệu, khiêng nước và vòi phun nước, noቷi đuôi nhau như roቹng raቿn kéo ra ngoài cửa thành phıá tây đeቷn nơi có đám cháy, oai phong hơn cả ngày hội thaቹn phật ngày hai mươi ba tháng ba. Giữa đám cháy có người vaችy lá cờ nhỏ chı̉huy, anh đaኁng đông tôi đaኁng tây, anh phıá nam tôi phıá baቿc, anh trước tôi sau, anh tieቷn tôi lùi, không hoችn loạn một chút nào. oቷng phun nước có đòn ngang đeቻaቷn xuoቷng, hai người hai đaቹu như trẻ con chơi bập bênh, bên này lên bên kia xuoቷng, nước trong thùng qua vòi phun ra. Từng luoቹng khói xanh cuoቷn vào bieቻn lửa miṭ mù làm tóe lên những đoቷm lửa to phùn phụt bay lên trời, tưng bừng hơn ngàn vạn laቹn so với pháo hoa ngày ba mươi teቷt. Cụ coቷbà nhà họ Cao xem đeቷn đứng tròng maቿt. Dập xong đám cháy, các nhóm cửu hỏa gõnhẹ thanh la báo hiệu rút lui, từng đội một laቹn lượt ra veቹ. Người họ Cao đứng chờ ở coቻng cửa Tây, có saኅn hai chục chieቷc xe ngự a lớn chở đaቹy hộp chè gói bánh thù lao cho các nhóm ra sức bieቻu dieችn. Laቹn aቷy cụ coቷbà nhà họ Cao laቷy làm thỏa mãn, coi như đãđượ c tận maቿt thaቷy đám cháy, theቷlà chuyện gı̀trong thiên hạ cũng thaቷy cả roቹi. Chuyện aቷy hỏi đãđủ ngông hay chưa? Mọi người bảo lệ thường xưa nay nhà giàu làm gı̀ cũng thıć h làm đeቷn cùng tột. Laቹn ra tay aቷy chaኃng những khieቷn người nghèo xem đeቷn ngaቻn người mà người giaቹu, thậm chı́ cả bản thân người trong cuộc, cũng xem đeቷn ngaቻn người. Đeቷn theቷmà không tuyệt thı̀theቷnào mới là tuyệt. Taቷt nhiên keቻ là một tuyệt vàtheቷlà gom đượ c hai tuyệt. Việc thứ ba là người lạ chuyện kı.̀ Người lạ aቷy làHoa Lâm, maቿt chaኃng thèm đeቻý đeቷn ai, có tên nửa là Mộng Thạch, tên hiệu làHậu Sơn Nhân, nhà ở phoቷPhủ Thự phıá Baቿc thành. Cụ toቻgiàu có, ông cha ưa nhàn, thıć h gom góp những đá lạ trong thiên hạ. Trong soቷnhững họa sı̃ở vệ Thiên Tân, Hoa Lâm là người kı̀lạ bậc nhaቷt. Lão thıć h vẽsơn thủy, tên tuoቻi ở trên cả danh họa Triệu Chı̉Tiên, hàng ngày đóng cửa vẽtranh, không bao giờ tieቷp khách, càng không có học trò. Lão nói: "Vẽở taቷm lòng chứ không ở thaቷy". Có người xin tranh, lão lập tức từ choቷi: - Thaቹn chưa đeቷn chưa vẽđượ c. - Theቷkhi nào thaቹn đeቷn? - Người kia hỏi. - Không bieቷt. Đeቷn không báo trước, phaቹn nhieቹu trong mộng thôi. - Trong mộng vẽtheቷnào đượ c? - Người kia lại hỏi. - Mộng càng deችvẽ. - Sao gọi là deችvẽ? - Vẽnúi không thaቷy núi, vẽsông không thaቷy sông. - Theቷnào thı̀mới thaቷy đượ c? - Người kia hỏi tieቷp. - Laቷy lòng mıǹ h ứng chieቷu chứ không theቻnói rõra đượ c. - Ai trong soቷngười xưa vẽtranh vào bậc nhaቷt? - Chı̉một mıǹ h Lı́Thành. Sau Lı́Thành, thiên hạ không còn ai nữa. Song từ xưa đeቷn nay, chaኃng ai thaቷy đượ c bút tıć h thự c sự của Lı́Thành. Sách xưa từ lâu đãnêu ra thuyeቷt "không có nhân vật nào là Lı́ Thành". Lão Hoa Lâm chı̉thừa nhận Lı́ Thành giỏi cũng có nghıã lão không thừa nhận một ai giỏi trong thiên hạ từ xưa tới nay. Đaቷy là ý kieቷn kı̀lạ của lão ta. Một đieቹu kı̀lạ nữa là chưa một ai nhıǹ thaቷy tranh của lão. Nghe nói moችi khi vẽxong, đem treo lên nhieቹu nhaቷt ba ngày là lão giật xuoቷng đem đoቷt. Một hôm, mụ hàng xóm đuoቻi gà, gà bay lên tường nhaቻy xuoቷng sân nhà lão. Mụ này sang baቿt gà, thaቷy coቻng nhà lão không khóa, đaቻy cửa bước vào, baቿt đượ c gà; lại thaቷy lão không cài cửa soቻ, trong nhà không có ai, trên bàn có bức tranh lieቹn thuận tay thò qua cửa soቻ thó tranh của lão, đem đeቷn hàng tranh bán. Lão bieቷt chuyện lập tức trả gaቷp boቷn laቹn tieቹn mua lại bức tranh, đem veቹxé ra đoቷt. Maቷy người rảnh việc đeቷn hỏi dò mụ hàng xóm và hiệu bán tranh xem tranh lão vẽtheቷnào, nhưng hai người này đeቹu gà mờ, chaኃng nói đượ c đieቹu gı̀ rõ ràng, đành thôi. Có đieቹu chaኃng ai hieቻu tại sao lão không có tranh mà tên tuoቻi lại noቻi lên như coቹn đeቷn theቷ? Có theቻcho là người lạ chuyện kı̀đượ c không? Và cótuyệt lạ kı̀hay không? Mọi người đeቹu cho làtuyệt, riêng Ngưu Phượng Chương laቿc đaቹu bảo lão là đoቹbip̣ bợm. Những người khác không vẽtranh. Không cùng ngheቹnhư cách núi, không cùng ngheቹcaቹn gı̀chặt chẽvới nhau, do vậy thái độ cũng hòa hoãn hơn. Kieቹu Lục Kieቹu cười bảo: -Chaኃng ai nhıǹ thaቷy tranh, chı̉nhờ bip̣ mà noቻi đượ c tieቷng tâm đeቷn theቷcũng gọi làtuyệt roቹi. Ngưu Phượng Chương lúc này mới gật đaቹu. Theቷlà thêm đượ c một tuyệt nữa, cộng thêm vào thành ba tuyệt. Hôm nay là ngày mười tư tháng Chạp. Kieቹu Lục Kieቹu, Ngưu Phượng Chương, Lục Đạt Phu và maቷy người nữa roችi rãi không có công việc gı,̀ bèn kéo nhau đeቷn nhà hàng Nghıã Thăng Thành ở trong ngõQuy Coቻkieቷm một bàn họp mặt. Lục Đạt Phu là một danh sı̃thường góp mặt chơi bời, lại cũng là một người nghiện gót sen, có một bụng kieቷn thức linh hoạt đủ loại, lic̣ h duyệt văn chương hơn bọn Kieቹu Lục Kieቹu nhieቹu. Lão nhỏ con, mặt tròn như quả táo, áo ngoài chı̉dài boቷn thước rưỡi, nhưng tinh anh ở cả cái đaቹu to, bước đi hai cánh tay vung vảy rõcao. Kieቹu Lục Kieቹu sau khi đãnoቷc ba chung rượu, bảo chı̉ăn uoቷng không thôi cũng chán, lieቹn nảy ra ý đeቹnghị cả bọn keቻra nhũng người lạ chuyện kı̀ở Thiên Tân, góp cho đủ "Thiên Tân tứ tuyệt". YƵ aቷy thật hay. Heቷt con cà đeቷn con kê, chuyện thêm hứng rượu, rượu boቷc nên lời, hi hi ha ha, ai naቷy uoቷng đeቷn say khướt, mặt đỏ tưng bừng. Nhưng cái tuyệt thứ tư vaችn chưa góp nên đượ c. Ngưu Phượng Chương nói: - Cái tuyệt thứ tư aቷy mà, theo tôi nên baቹu béng cho ông Đoቹng, chủ hiệu Dưỡng CoቻTrai. Chưa keቻ kı̃năng xem đoቹcoቻ, kieቷn thức veቹđôi chân bó của ông thật chaኃng ai bı,̀ cao đeቷn tận trời! Kieቹu Lục Kieቹu cười bảo: - Đúng là há miệng maቿc quai! ông aቷy mua tranh giả của bác, còn bác nói hay cho ông aቷy chứ gı?̀ Nói đeቷn chân bó, theo tôi nhà ông aቷy đủ thành cái lò luyện gót sen, đôi nào cũng cứ muoቷn naቿn một cái! - Lão có phaቹn quá chén, nói mà cả đaቹu, vai, coቻcho chı́cái đuôi sam nhỏ cứ đảo đoቹng lên. Ngưu Phượng Chương cãi: - Bác nới mới đúng một nửa. Chân bó ở nhà ông ta đôi nào cũng tuyệt nhưng maቷy đôi đó ở đâu ra, chaኃng phải do ông ta nhıǹ ra hay sao? Dùng con maቿt đánh giá đoቹcoቻđeቻchọn chân bó, còn sai đượ c à? Chaኃng phải tôi niṇ h khéo ông aቷy - ông aቷy có mặt ở đây đâu mà bảo niṇ h khéo - đôi maቿt của ông ta xứng đáng là maቿt thaቹn. Năm ngoái có một bức tranh đời Toቷng, chaኃng ai nhận ra, cửa hiệu mua như giá tranh giả, như giaቷy lộn, theቷmà đứng cách đeቷn ngoài mười bước chân, ông ta lieቷc một cái đãthaቷy ngay dòng lạc khoản daቷu ở ngách cây, gọi làtàng khoản đaቷy! - Thaኁng cha giỏi quá nhı?̉ Nhà lão cótranh đời Toቷng, bác đãthaቷy roቹi à? - Kieቹu Lục Kieቻu hỏi. - Aቸy không, không! - Ngưu Phượng Chương lỡ moቹm, xua hai tay nói. - Đâu có thaቷy! Bóng dáng cũng chaኃng thaቷy, chı̉nghe nói lại, ai bieቷt đúng hay không? Bác chaኃng caቹn phải hỏi ông aቷy, mà có hỏi ông aቷy cũng không bảo bác đâu! Cứ nói chuyện chân bó ở nhà ông aቷy còn thú hơn. - Không ngờ bác Năm Ngưu nghieቹn chân bó còn hơn cảtôi. Hay laቿm, bác gaቹn gũi với nhà aቷy, vậy tôi hỏi bác, roቷt cuộc lão họ Đoቹng thıć h đôi chân của ai nhaቷt? - Tôi mà không nói thời bác cũng chaኃng đoán ra đâu! - Ngưu Phượng Chương nheo maቿt cười ra bộ không chiụ nói. Kieቹu Lục Kieቹu kêu lên: - Giỏi! Bác không nói, đoቻcho say aቿt phải nói! Bác Tư Lục đâu, lại đây, đoቻrượu cho tay này! - Sáu Kieቹu một tay xách tai Năm Ngưu, tay kia vơ hoቹrượu. Thật ra đoቻrượu phải vạch moቹm chứ sao lại véo tai? Thı̀ra chưa đoቻrượu đượ c cho người khác, tự mıǹ h đãsay trước roቹi! Bàn tay xách tai Năm Ngưu khieቷn Năm Ngưu kêu aቹm ı,̃ còn bàn tay caቹm hoቹrượu thı̀caቹm nghiêng, rượu tràn qua miệng hoቹ, chảy lách tách đaቹy cả đıã thức ăn. Lục Đạt Phu ngửa coቻcười saኁng sặc: - Nói hay không chưa bieቷt, nhưng rượu thı̀cứ phải đoቻ! Ngưu Phượng Chương kêu oai oái: - Tai chaኃng đáng tieቹn nhưng lieቹn với đaቹu, dứt đứt ra laቷy gı̀mà nghe? AƵi, ái, đeቻtôi nói, đeቻtôi nói, bỏtay ra sẽnói! Kieቹu Lục Kieቹu vừa kêu, vừa cười, vừa kéo, aቹm ı̃cả lên: - Nói xong đãroቹi mới buông tay! - Bác phải giữlời đaቷy nhé! Trước đây lão họ Đoቹng thıć h nhaቷt đôi chân của vợ lão nghe nói là đôi song tiên cơ mà! Lúc aቷy tôi chưa quen bieቷt nhà aቷy nên chưa đượ c thaቷy đôi chân đó bao giờ. Sau khi vợ lão cheቷt, lão... lão... - Theቷnào, hay lại há miệng maቿc quai? Nói mau, chân con dâu cả hay chân con dâu thứ? - Bác Sáu Kieቹu thật rách việc, mèo baቿt chuột thı̀kệ nó chứ! Nhà người ta hai nàng dâu ở góa, một nàng nữa caቷm cửa choቹng không cho veቹ, vậy thı̀chaኃng tùy ông ta nay nàng này mai nàng khác hay sao? Hı̀hı!̀ - Cút ông đi! Lão họ Đoቹng kieቷn thức như theቷnào chứ, đâu có như ông? Không hieቻu rõchân bó là không hieቻu rõlão, không hieቻu rõlão thı̀ cũng không hieቻu rõđượ c chân bó. Bác Năm Ngưu, bác mà không nói thı̀véo mạnh nữa đây này! - Chớ, chớ, đeቻtôi nói. Lão chı̉thıć h... thıć h... đôi chân u già! - Sao? Sao? Nói sao? - Taቷt cả ngạc nhiên kêu lên. - U Phan à? Cái mụ béo aቷy à? Không tin đượ c! Bảo maቷy đứa ở gái còn deችnghe hơn. - Tôi mà doቷi bác thı̀tôi làm con cho bác! - Oቺ, theቷthı̀thật không ngờ! - Kieቹu Lục Kieቹu buông tay, bỏ tai Ngưu Phượng Chương ra. - Đôi móng heo aቷy đẹp ở choችnào? Hay là lão họ Đoቹng quý chân nhỏ đeቷn mức lú laችn roቹi? - Chú Sáu Kieቹu ơi, kieቷn thức của chú còn kém laቿm! Chân nhỏ xaቷu đẹp là ở công phu của chân aቷy chứ! A, chú đãthưởng thức chúng bao giờ đâu mà bieቷt cơ chứ? - Lục Đạt Phu vừa nói vùa cười vui vẻ, một tay soàn soạt cởi heቷt hàng cúc con reቷt trên cái áo không tay mặc ngoài. Kieቹu Lục Kieቹu vaችn nhıǹ chaኁm chaኁm vào Ngưu Phượng Chương hỏi: - Neቷu câu aቷy do thaኁng con thứ nhà lão Đoቹng bảo với bác thı̀không đáng tin đâu. Sau cái hôm thi chân, con vợ caቷm cửa nó cho nên nótoàn keቻxaቷu cha nó với người ngoài. Ngưu Phượng Chương đáp: - Tôi keቻvới bác nhưng bác không đượ c truyeቹn đi. Neቷu bát cơm của tôi vỡ, tôi đeቷn nhà bác ăn đaቷy! Câu chuyện này đúng là cậu hai mách với tôi nhưng từ hai năm trước kia. Bác tin đượ c chưa? Kieቹu Lục Kieቹu thoạt nghe ngaቻn người ra, sau đó nói: - Tôi xưa nay không tin nhà họ Đoቹng. Lão boቷbán của dởm thay của thật, lũcon thı̀chı̉toàn nói láo. Câu này còn chưa dứt, sau lưng đãcó người lớn tieቷng nói: - Cái gı̀dởm với thật theቷ? Tôi không có xài của dởm đâu! Cả bọn giật nảy mıǹ h, tưởng Đoቹng Nhaችn An đột ngột xuaቷt hiện. Ngưu Phượng Chương hoảng hoቹn, thieቷu chút nữa thı̀lỏn xuoቷng gaቹm bàn. Lão điṇ h thaቹn nhıǹ lại, hóa ra một lão già cao gaቹy, áo bào baኁng đoạn bóng màu xanh nước hoቹ, bên ngoài loቹng chieቷc áo ngaቿn baኁng da dêbọc gaቷm đen hoa mờ, choችvạt áo đeቻlộ đường vieቹn lông dêmàu traቿng, cúc áo baኁng san hôđỏ biṭ đoቹng như những trái anh đào tươi rói, đaቹu đội chieቷc mũthật aቷm, tinh thaቹn bộ điệu phaቷn chaቷn. Thı̀ra đaቷy là ông khách Sơn Tây LãHieቻn Khanh, đaኁng sau còn có một người beo béo ăn mặc cũng raቷt diện. - Chúc mừng ngài phát tài, ngài cư sı!̃ Hôm trước có nghe nói ngài đãtới, aቿt là đeቻkip̣ dự hội thi chân của nhà họ Đoቹng vào ngày mai chăng? Ngài thật là người nghiện ghêgớm! - Kieቹu Lục Kieቹu nói vui. - Đâu có! Tôi đeቷn đeቻlaቷy... - LãHieቻn Khanh lieቷc maቿt thaቷy cánh tay Ngưu Phượng Chương buông thõng xuoቷng bàn bèn đeቷn lay thật mạnh, roቹi chuyeቻn sang giọng đùa - đeቻxin cụ Đoቹng sách vieቷt veቹchân nhỏ. Chuyện gı̀mà các ông nói vui vẻtheቷ? Hai bên khách sáo với nhau một hoቹi roቹi cùng ngoቹi xuoቷng. LãHieቻn Khanh không heቹgiới thiệu người beo béo cùng đi. Maቷy người kia đeቹu là bọn phong lưu tài tử phaቹn nhieቹu đãsay, chaኃng ai đeቻý. Kieቻu Lục Kieቹu vội vàng đem câu chuyện bàn luận veቹ"Thiên Tân tứ tuyệt" nói lại, roቹi hỏi: - Ngài cư sı,̃theo ýngài, cụ Đoቹng choችchúng tôi đãđủ là một tuyệt chưa? LãHieቻn Khanh suy nghı̃một lát, đáp: - Bıǹ h tâm mà nói, con người aቷy coቻquái thật nhưng đãđeቷn tuyệt đın̉ h chưa thı̀còn khó nói. Tôi mới gặp ông aቷy một laቹn, chưa theቻbieቷt rõđượ c. Theቷnày nhé, ngày mai nhà ông ta mở hội thi chân, chúng ta cùng đeቷn. Tôi đoቹraኁng ông ta gửi thieቷp mời ba boቷn laቹn như theቷ, taቷt theቷtrận có đieቹu làm mọi người baቷt ngờ. Laቹn trước tôi đeቷn với ông ta, không thaቿng không bại, hoà một một, laቹn này haኃn ông ta muoቷn Lãmoችnày phải phục. Ơቶ Đại Đoቹng, tôi đãghi tên đaቹu cho ông ta roቹi, còn ở Thiên Tân đây, đương nhiên ông ta đáng keቻlà một tuyệt! - Hay laቿm, tuyệt hay không đeቻngười ngoài đánh giá cho! - Kieቹu Lục Kieቹu kêu lên. Theቷroቹi lại gọi một bàn gà viṭ , cá thiṭ nữa, roቹi món mặn, món chay, món mỡ, rượu, canh, cả bọn ra sức nhoቹi đaቹy một bụng, chuaቻn bị cho cuộc tận hứng ngày mai. Hồi thứ tám Như thơ như hoạ, như mộng như ca, như rượu như khói Sáng bảnh vừa mở maቿt ra, hoa tuyeቷt rơi mãi không thôi, sau bữa trưa, đãdaቹy đeቷn hai taቷc. Mặt đaቷt, ven tường, cạnh chum, gheቷđá, lan can đeቹu phủ một lớp tuyeቷt xoቷp. Chạc cây to nhỏ đeቹu như những cái móc traቿng, chạc to móc to, chạc nhỏ móc nhỏ. Moችi đóa hoa mai vàng tươi rói đeቹu như ngậm một mieቷng đường bông. Hôm nay là ngày hội hoa đăng, hai cánh coቻng nhà họ Đoቹng đóng chặt như lieቹn một cánh. Khách đeቷn thăm đập vòng cửa. Nghe đứa nhỏ chờ saቿn dưới vòm cửa gào thật to sau cánh coቻng: - Đi xem đèn heቷt roቹi, không có ai ở nhà! Thật ra họ ở cả trong nhà, các nàng dâu ở trong phòng chải đaቹu chuoቷt tóc, trang đieቻm đôi chân, các a hoàn đi lại taቷt bật ngoài hành lang, mang nước nóng, thức dùng, đoቹăn, tin tức cho các phòng. Ai naቷy ăn mặc trang đieቻm thật đẹp, nét mặt trang trọng giữ gıǹ in hệt chuaቻn bị cúng taቷt niên vào toቷi ba mươi teቷt. Lúc này Đoቹng Nhaችn An đang ở trên tieቹn sảnh tieቷp nước và chuyện trò cùng Kieቹu Lục Kieቹu, Hoa Lâm, Ngưu Phượng Chương, Lục Đạt Phu và ái Liên cư sı̃LãHieቻn Khanh từ Sơn Tây đeቷn. Cả khách laችn chủ đeቹu mặc áo quaቹn mới tinh, Năm Ngưu không đội mũthı̀đaቹu cũng mới cạo, nhaቻn nhụi như cái gáo baቹu. Sáu Kieቹu cũng không teቹnh toàng như mọi ngày, mặc áo vạt không xeቷp lên nhau, cúc gài thaኃng hàng như saቿp ra sân khaቷu. Laቹn này không như laቹn trước, cửa thông gió vào mùa đông đeቹu đóng kıń , choችkhách ngoቹi đặt một cái chậu đoቻng lớn, than trong chậu từ chieቹu hôm qua đãquạt đỏ đeቻqua đêm không caቹn ủ, bây giờ đang rự c hoቹng. Hơi lạnh bám lên các ôcửa kıń h boቷc hơi đọng thành nước nhỏ giọt. Trên chieቷc án dài baኁng goችhoቹng saቿc trước mặt, bày một bó hoa mà theo lệ ở đây phải có khi đón năm mới, đượ c gọi là "phú quý ngọc đường", goቹm một cành hải đường đỏ chót, một cành bạch đào một cành bıć h đào, boቷn cành maችu đơn, boቷn đóa thủy tiên, thêm vào một vài màu hoa nữa caቿm trong một cái chậu goች. Đỏ phải thật đỏ, traቿng phải thật traቿng, vàng ra vàng, xanh ra xanh, cao thật cao, thaቷp thật thaቷp, to ra to, nhỏ ra nhỏ, không có gió mà hương thơm thay phiên nhau tỏa ra. Hương thơm từ mũi người này bay ra lại chui vào mũi người khác, thật là vui sướng, khoan khoái! Sáu Kieቹu chiêu một ngụm trà, miệng chép chép ngon lành nói: - Trà hôm nay thơm thật, cụ Đoቹng mua của nhàChıń h Hưng Đức đaቷy à? Đoቹng Nhaችn An đáp: - Chıń h Hưng Đức làm gı̀có thứ trà ngon theቷnày? Đây là tôi ghi tên lùng mua tận An Huy đaቷy! Tràthường uoቷng đeቷn nước thứ hai mới ngaቷm, nhưng thử trà này vừa cheቷnước sôi vào là saቿc vịtan ra ngay. Không tin các vị cứ nhıǹ mà xem, saቿc xanh mươn mướt chaኃng khác gı̀ngoቹi xoቻm trên bờ hoቹsen. Trà này chaኃng những uoቷng thơm mà sau ba nước, bỏ lá chè vào moቹm nhaቷm, cứ non như lá ba lăng. Sáu Kieቹu nhıǹ mặt mọi người chợt kêu lên: - Ơ đúng thật này! Các vị mau nhıǹ saቿc mặt ông Năm Ngưu, cứ xanh lè như mặt quỷ đaቹu trâu dưới âm phủ vậy. Mọi người ha hả cười aቹm cả lên. Lục Đạt Phu cười đeቷn noችi đaቹu ngật ra phıá sau, yeቷt haቹu trên coቻ cứ rung lên mãi. Ngưu Phượng Chương nguaቻy đaቹu nói: - Thiṭ trâu bò là một trong năm thứ thiṭ hôi, lừa, ngự a, chó, la, trâu bò. Các vị không ngán cứ việc xẻtôi ra mà chén. Lự c Đạt Phu bảo: - Cóthiṭ thı̀thiṭ luôn đi! Đeቻsau teቷt lập xuân mới gieቷt, aቿt bịphạt trăm trượng, đaቹy đi Urumxi.14 Mọi người lại cười phá lên. Đoቹng Nhaችn An quay qua LãHieቻn Khanh hỏi: - Thứ trà ngài uoቷng đây gọi là"Thái Bıǹ h haቹu khôi", vậy ngài có bieቷt lai lic̣ h ra sao không? LãHieቻn Khanh laቿc đaቹu không đáp. Lão và Đoቹng Nhaችn An vaችn luôn ngaቹm đọ sức với nhau, ai laቿc đaቹu là người aቷy bı́ri.̣ Sáu Kieቹu lên tieቷng: - Tên trà quái lạ thật, chaቿc đeቷn tám phaቹn có chuyện thú vị gı̀đây. Đoቹng Nhaችn An chı̉còn chờ câu khơi gợi đó. Lão vội nói: - Oƹng Sáu Kieቹu nói trúng maቷt roቹi. Đây làthứ trà đặc sản của huyện Thái Bıǹ h tın̉ h An Huy. Nghe nói huyện này có quả núi cao hàng trăm trượng, trà mọc tận đın̉ h núi, người không lên hái đượ c phải nuôi dạy một baቹy khı,̉ cho chúng đội nón, đeo gùi leo lên hái, cho nên mới có tên là trà"khı̉đaቹu đàn huyện Thái Bıǹ h". Trà này cũng là của hieቷm. Vả chăng trà mọc trên đın̉ h núi, quanh năm ướp mây mù, vịtràtaቷt thanh nhãmà siêu thoát. - Boቷn chữ thanh nhãsiêu thoát này dùng xác đáng laቿm! - Hóa Lâm boችng lên tieቷng. Tay lão chı̉ chén trà nhưng maቿt lão không nhıǹ chén trà. - Traቹn gian có đượ c thứ trà này quýthay, chı̉tieቷc không có bức tranh nào cũng quýnhư theቷ! Đoቹng Nhaችn An đáp lời: - Hôm nay tôi không có ýđiṇ h phoቷi trà với tranh mà muoቷn phoቷi trà với gót sen kia. LãHieቻn Khanh naቿm ngay laቷy câu đó, tieቷp lời: - Cụ Đoቹng này, laቹn trước heችmở miệng là cụ nói đeቷn thaቹn phaቻm. Trăm nghe không baኁng một thaቷy. Nói veቹtrà, thứ trà này keቻlà thaቹn vi,̣ còn thaቹn phaቻm của gót sen vaችn chưa đượ c thaቷy. Chúng tôi đợi cuộc thi chân hôm nay đeቻđượ c thaቷy đaቷy. Neቷu không đượ c thaቷy, chớ trách chúng tôi cho nhà họ Đoቹng đây chı̉bieቷt khoác lác suông thôi đaቷy nhé. - Nói dứt lời lão cười heቹheቹ, như nói đùa lại như kieቷm cớ gây goቻ. Đoቹng Nhaችn An nghe nói không heቹđoቻi saቿc mặt. Lão nhaቷc aቷm trà nhỏ lên, nhè nhẹ gõđaቹu ngón tay vào bụng aቷm ba cái. Ngay sau tieቷng gõ, một loạt tieቷng lách cách vang lên, những taቷm vách ngăn baኁng kıń h thông sang ba daችy nhà sau mở heቷt cỡ, hơi lạnh ập ngay vào. Đang aቷm áp gặp lạnh, nhieቹu người haቿt hơi aቹm ı,̃ nhưng haቿt hơi maቷy cái lại hóa ra sảng khoái haኃn. Ngoài sân là quang cảnh tuyeቷt traቿng xóa như bạc, vừa yên tıñ h vừa thanh nhã. LãHieቻn Khanh nhaቷp nhoቻrn toan bước ra ngoài xem. Đoቹng Nhaችn An nói: - Ngài cư sı̃cứ yên tâm, đừng soቷt ruột. Laቹn này cách thức đoቻi lại, các vịkhông caቹn ra khỏi nhà cứ ngoቹi nguyên choችlà đượ c. Các vị caቹn giữ aቷm, chớ đeቻbịlạnh đaቹu. Khách khứa đứng cả dậy, người laቷy mũto trùm ngoài chụp vào, người caቹm mũtừ trên giá đội lên đaቹu. Trong lúc lặng như tờ, đãthaቷy u Phan đứng ngoài hành lang. Trên người vaችn mặc bộ quaቹn áo đen, chı̉ở mạng tóc, vạt áo, cửa giaቹy chạy thêm ba đường vieቹn màu vàng khá chói maቿt. Xà cạp baኁng đoạn đen bó chặt chẽtheo hıǹ h chữV từ coቻchân chớm tới đaቹu goቷi càng làm noቻi bật đôi bàn chân nhỏ, chaኃng khác nào hai cái đinh caቿm trên mặt đaቷt. Kieቹu Lục Kieቹu chợt nhớ tới lời Năm Ngưu keቻhôm qua ở nhà hàng Nghıã Thăng Thành, bèn điṇ h bụng từ đôi chân này phát hiện ta đieቹu bı́aቻn nào đó, nhưng càng nhıǹ càng chaኃng thaቷy đượ c cái gı.̀ Lão quay lại toan hỏi Lục Đạt Phu thı̀thaቷy Đoቹng Nhaችn An ngoảnh ra cửa gật đaቹu với u Phan, thoaቿt cái mụ bieቷn đi ngay như một làn gió. Ngay sau đó, maቷy côgái từ hành lang phıá Tây đi lên. Đeቷn trước cửa, người dừng chân đứng lại giây lát, người hai chân đoቻi cho nhau quành đi quành lại vài vòng, lại có người lướt qua như mây bay nước chảy không dừng laቷy nửa bước, nhưng ai naቷy đeቹu thoáng đeቻlộ đôi chân xinh xinh cho nhıǹ sơ sơ hoặc nhıǹ rõ. Maቷy cônàng aቷy Năm Ngưu đeቹu quen bieቷt, đó là Đào Nhi, Phượng Nhi, Châu Nhi và một a hoàn nhỏ mới vào làm là Thảo Nhi; mợ Tư là người đi cuoቷi cùng. Đôi chân của các cônhư những chieቷc bánh lá quaቷn chı̉ngũsaቿc ngày Teቷt Đoan ngọ, xanh xanh đỏ đỏ, rự c rỡ nhieቹu maቹu thành một chuoችi dieችu qua, đủ làm các vị nghieቹn gót sen hoa cả maቿt. Lục Đạt Phu cười nói: - Quang cảnh này hơn haኃn hội hoa đăng năm nay ở phoቷlớn Baቿc Cũng roቹi! - Theo tôi, đây là đèn kéo quân, maቿt theo chaኃng kip̣ , saቿp bật tròng cả đây này! - Kieቹu Lục Kieቻu kêu lên. Trong đám khách chı̉ có LãHieቻn Khanh và Hoa Lâm không lên tieቷng. Ai bieቷt khaቻu vị của họ sành hay là ngoቹi im đeቻtỏ ra khaቻu vị của mıǹ h cao? Boችng u Phan bước lên thưa: - Thưa mợ Cả chóng mặt, e không thi đượ c. Khách khứa sững người, Đoቹng Nhaችn An càng ngây ra ngó sững u Phan như theቻkhông tin, nhưng khuôn mặt như tạc băng đá của mụ không tỏ một vẻ gı̀ngoài maቷy neቷp nhăn thaኃng đứng. Đoቹng Nhaችn An cuoቷng lên bảo: - Các vịkhách đang chờ cả đây, đeቻngười ta maቷt hứng à? U Phan nói: - Mợ Cả nói xin mời mợ Hai lên trước. Đoቹng Nhaችn An caቹm chieቷc aቷm nhỏ thong thảtu maቷy ngụm, maቿt đảo lia liạ . Chợt maቿt lóe sáng, lão gật đaቹu với u Phan: - Đượ c, mời mợ Hai lên thi chân trước vậy. U Phan thoáng cái đãmaቷt hút. Đợi giây lát, mé phòng phıá Tây xuaቷt hiện boቷn côgái mặc váy áo boቷn maቹu xanh da trời, xanh nước hoቹ, hoቹng đào và vàng trăng, chıń h là Đào Nhiệm Phượng Nhi, Châu Nhi và Thảo Nhi. Moችi cô caቹm một cái choቻi cán dài, đứng thành hai hàng đeቹu tay vung choቻi lên. Bụi tuyeቷt tung bay daቹn daቹn mở một con đường lát gạch vuông đen đen dưới lớp tuyeቷt, kéo dài tới tận theቹm nhà tieቹn sảnh. Roቹi các a hoàn rút lui, rèm cửa phòng phıá tây đượ c vén lên, những chieቷc nhạc baኁng bạc buộc trên rèm tinh tang vang khẽ, Bạch Kim Bảo như bó đuoቷc cháy rự c đứng trước cửa buoቹng. Cô ta mặc bộ váy áo đỏ chót thêu kıń hoa óng vàng lượn lờ như mây, ngoài trùm áo khoác baኁng đoạn đỏ tươi có mũlót baኁng lông cừu traቿng toát, làm noቻi bật taቷm thân vừa meቹm mại dẻo dai, vừa xinh tươi khêu gợi. Quang cảnh này chaኃng khác nào tướng soái xuaቷt hiện trên sân khaቷu với khı́ theቷđoạt giải nhaቷt. Tóc côta búi thành búi cao theo kieቻu "măng ngọc chaቹu trời", chóp búi cài một cái trâm vàng, đaቹu trâm lủng laኃng một con phượng lớn baኁng nhung đỏ do nhà Ngọc Phong Thái cheቷtạo tinh vi, mỏ phượng ngậm một chuoችi hạt trai. Moችi một hạt trai đeቹu là một viên ngọc lớn quý hieቷm, lúc laቿc đung đưa rủ xuoቷng, và đaኁng sau những viên ngọc trai óng ánh đó là khuôn mặt xinh đẹp, choችnào đỏ thật đỏ, choችnào traቿng thật tráng, rự c sáng trước maቿt mọi người. Nhưng côta đứng trong bậc cửa cao, chaኃng trông thaቷy chân đâu. Kieቹu Lục Kieቹu, Ngưu Phượng Chương, Lục Đạt Phu và cả LãHieቻn Khanh đeቹu nhoቻm đıt́ , ngỏng coቻ, chaኃng quản ngượng ngùng ngó veቹphıá buoቹng the. Nhıǹ mãi, nhıǹ mãi, cuoቷi cùng họ cũng thaቷy một bàn chân xinh xinh vàng óng bước qua bậc cửa in hệt một chú gà con baኁng vàng nhảy ra. Lập tức Kieቹu Lục Kieቻu kêu ré lên, lạc cả giọng. Từ xưa tới nay, chưa ai nhıǹ thaቷy đôi giaቹy xinh baኁng vàng, thêu baኁng chı̉vàng, dát baኁng lá vàng, đánh baኁng vàng ròng, cũng chưa ai đoán đượ c có đôi giaቹy như theቷ. Tieቷp theo, bàn chân còn lại cũng bước noቷt ra ngoài bậc cửa, chân trái sát bên chân phải, chân phải keቹlieቹn chân trái, roቹi hai chân mũi gót baኁng nhau đứng lại như chưng bày hai vật báu baኁng vàng. Đợi mọi người vừa kip̣ nhıǹ rõ, đôi chân lieቹn uyeቻn chuyeቻn bước tới, moችi bước đeቻlại trên neቹn gạch xanh đen một veቷt giaቹy traቿng. Loቷi đi làm gı̀còn tuyeቷt, ở đâu ra cái veቷt traቿng aቷy? Bạch Kim Bảo bước thaኃng lên trên theቹm. Mọi người đeቻmaቿt nhıǹ kı̃theo gót chân cô ta, thı̀ra trên mặt đaቷt là những hıǹ h hoa sen in baኁng phaቷn traቿng, lại có mùi hương lạ thơm nức mũi. Trong một lúc, mọi người nhıǹ ngây ra. LãHieቻn Khanh đıć h thân đứng lên cũng kıń h nói: - Thưa mợ Hai, ái Liên cư sı̃tôi đây tự cho là đãthaቷy heቷt chân xinh, giaቹy xinh trong thiên hạ, ngờ đâu đứng trước mợ, tôi mới đượ c mở maቿt. aቿt haኃn mợ sẽcho tôi bieቷt bông sen bạc kia in trên đaቷt như theቷnào. Neቷu mợ không muoቷn tôi nói lộ với người ngoài, tôi đảm bảo sẽkhông nói. Khi nào nói lộ ra, khi aቷy aቿt tôi phải vieቷt ngượ c họ của mıǹ h. Kieቹu Lục Kieቹu kêu lên: - Chớ có nghe lời ông ta? ChữLãcó vieቷt ngượ c cũng vaችn là Lã!15 LãHieቻn Khanh vội vàng xua tay: - Chớ có nghe ông Sáu! ông ta có học, laቿm kieቷn thức, còn chúng tôi là người buôn bán, đâu có nhieቹu mưu mẹo như vậy? Neቷu mợ không tin, cho tôi bieቷt, tôi xin caቿt lưỡi ngay! Lục Đạt Phu nói đùa: - Caቿt lưỡi thı̀ông còn cótheቻcaቹm bút vieቷt cho người ta xem! - Neቷu vậy, nói cho nghe xong là đem chôn soቷng ngay! - Kieቻu Lục Kieቹu bàn. Mọi người cười oቹ. LãHieቻn Khanh boቷi roቷi nhưng vaችn đòi bieቷt cho kı̀đượ c. Bạch Kim Bảo thaቷy Qua Hương Liên không ló mặt, nghı̃bụng baቷt keቻcôta oቷm thật hay sợ hãi bỏ chạy trước khi lâm trận, mıǹ h đang đượ c nước, vậy phải làm sao cho vang dội đeቷn cùng. Côta chaቿc maቻm chıń phaቹn đoạt giải nhaቷt, thaቹm laቷy làm vui, nói: - Đâu dám đeቻcư sı̃caቿt lười, tùy ý ngài nói tung ra cũng chaኃng heቹgı.̀ Bạch Kim Bảo này có chıń mươi chıń tuyệt chiêu, mới dùng có một chiêu thôi. Mời ngài coi! Bạch Kim Bảo ngoቹi trên gheቷđaቻu, gác một chân lên đùi chân kia, khẽvén gaቷu váy lên đeቻlộ một bàn chân nhỏ cong cong vàng óng như vaቹng trăng non. Khách khứa đứng cả dậy nhıǹ chaኁm chaኁm. Bạch Kim Bảo vạch má giaቹy, đeቻđeቷngửa lên trên, thı̀ra đeቷgiaቹy baኁng goችkhaቿc hıǹ h một đóa hoa sen, những choችlõm đeቹu đục roችng thông với bên trên. Côta lại kéo ở taቹng dưới đeቷra một cái ngăn kéo làm raቷt tinh xảo, má baኁng goች, đáy baኁng lưới lụa đựng đaቹy phaቷn thơm. Chờ mọi người nhıǹ rõcả, côta đaቻy ngăn kéo vào, bỏ chân xuoቷng dậm một cái roቹi nhaቷc chân lên, phaቷn lọt xuoቷng dưới đeቷgiaቹy in rõhıǹ h một đóa hoa sen trên neቹn nhà. Ai naቷy đeቹu khen làtuyệt diệu. LãHieቻn Khanh không kieቷm cheቷnoቻi cũng kêu lên: - Theቷmới gọi là"moችi bước nảy đóa sen", vận dụng ý người xưa khéo tuyệt! Xuaቷt quı̉nhập thaቹn, nhập thaቹn xuaቷt quı!̉ Cụ Đoቹng này, hôm nay tôi mới gọi là hieቻu hai chữthaቹn phaቻm như cự nói là... Nói đeቷn đây LãHieቻn Khanh baቷt giác im bặt. Chı̉thaቷy Đoቹng Nhaችn An nhıǹ thaኃng vào sân trên, hai con ngươi long lanh phát sáng, dường như không heቹnghe thaቷy LãHieቻn Khanh nói gı.̀ Roቹi lão ngoảnh lại laቿc đaቹu nói: - Đôi mà ngài nhıǹ thaቷy, cùng laቿm cũng chaኃng qua là diệu phaቻm thôi! Câu này làm mọi người trong phòng, keቻcả Bạch Kim Bảo đeቹu ngaቻn người ra. LãHieቻn Khanh toan hỏi rõxem theቷnào, chợt Kieቹu Lục Kieቹu chı̉tay veቹphıá hòn non bộ trong sân, kêu luôn miệng: - Nhıǹ , nhıǹ kıà , choችkia phải không? Lão này tinh maቿt, còn Ngưu Phượng Chương maቿt nhaቿm mở đeቷn maቷy laቹn cũng chaኃng nhıǹ thaቷy gı.̀ Chaኃng bao lâu, trước sau một chút roቹi mọi người đeቹu nhıǹ thaቷy dưới chân hòn non bộ có hai đoቷm màu xanh như hai ngọn măng non vừa nhú troቹi lên mặt đaቷt. Măng non ở đâu ra giữa trời đông tháng giá này? Nhưng rõràng trên neቹn tuyeቷt traቿng, giữa những chaቷm hoa mai hoቹng, màu xanh lá cây aቷy vừa non tươi meቹm mại, vừa chói maቿt, chướng maቿt lại vừa thıć h maቿt. Cái gı̀theቷnhı?̉ Không đợi lên tieቷng cũng không đợi hỏi, hai chaቷm xanh aቷy rung rinh, laቿc lư, chuyeቻn động, chaኃng khác nào hai chieቷc lá trôi trên mặt nước, đỡlaቷy một người con gái quành qua góc hòn non bộ tieቷn đeቷn roቹi đứng sững như một cây trúc. Chieቷc áo choàng màu xám, phủ kıń thân côtrông như một bóng người baኁng đá, đaቹu cúi thaቷp nhıǹ không rõmặt. Cônhẹ bước qua lại vài laቹn, hai chaቷm màu xanh thaቷp thoáng dưới gaቷu váy, baቷy giờ mới bieቷt là đôi giaቹy màu xanh, khieቷn ai naቷy baቷt giác doቹn cả maቿt lại. Trời băng đaቷt giá, mai hoቹng lưa thưa rụng, màu xanh lá cây này lập tức khieቷn cảnh vật khaቿp sân soቷng động haኃn lên. LãHieቻn Khanh như mê, không nhận ra cách thức này ngụ ý gı.̀ Kieቹu Lục Kieቹu voቷn là tài tử, raቷt nhạy bén, chợt tın̉ h ngộ kêu lên: - Đây là cách vận dụng ngượ c câu thơ "một chaቷm hoቹng giữa vạn cây xanh" thành ra "một chaቷm xanh giữa vạn bụi hoቹng" đaቷy! Câu nói này chuyeቻn ánh maቿt của mọi người lên trên bậc theቹm. Nhưng thoáng một cái chaቷm xanh lại bieቷn maቷt, bóng người cũng bieቷn maቷt, khoảng sân lập tức trở lại vaቿng vẻ, tuyeቷt không còn sáng, mai cũng nhạt màu. Mọi người vaችn chưa điṇ h thaቹn, càng không rõcôgái aቷy là ai, cả Bạch Kim Bảo cũng nhận không ra, thı̀chợt cửa buoቹng daችy đaኁng Đông mở tung, người con gái mặc áo choàng bước ra, chıń h là Qua Hương Lieቹn. Hai tay cô quặt ngửa veቹphıá sau phảy một cái, áo choàng rơi xuoቷng đeቻlộ ra một kieቻu trang đieቻm chưa có trên đời, cũng chưa có trong tranh. Lại nhıǹ đeቷn phong độ, khı́saቿc, tư theቷ, thaቹn thái, Hương Liên hôm nay nào phải cùng một người với Hương Liên thi chân hôm nào? Bạch Kim Bảo giật nảy mıǹ h, tưởng đâu Hương Liên giở trò mượn một người khác theቷchân. Trước heቷt nói veቹcách ăn mặc. Bên trên là chieቷc áo lụa màu nguyệt bạch meቹm mại, góc bên phải vạt trước thêu một cành đào phai, dưới rậm trên thưa, laቷm chaቷm lên đeቷn tận vai; lúc men theo hai tay, chı̉ còn là những cánh hoa rơi lả tả đeቷn tận coቻtay. Chı̉ riêng cành đào rậm thưa trên áo đãtượng trưng cho hai mùa, thật không gı̀tuyệt baኁng. Coቻtay, coቻáo vieቹn baኁng đoạn màu tıḿ hoa cà, trên đó thêu bướm các kieቻu, toàn một màu ánh bạc. Bên dưới là chieቷc váy lụa xeቷp nhieቹu neቷp màu ngà trơn không hoa, các neቷp gập đeቹu chaኁn chặn như gaቷp quạt. Chieቷc thaቿt lưng to màu thiên thanh ôm một vòng quanh lưng roቹi buông lơi xuoቷng, khác nào gió thoቻi bay một nhánh lieችu đıń h trên eo. Sau nói đeቷn cách trang đieቻm. Thoa phaቷn son mà như không thoa, vẽlông mày mà như chaኃng vẽ, mày tônhạt đeቷn mức như một thoáng mơ màng trên đôi maቿt. Tóc càng như tiện tay quaቷn thành búi to như quả dưa bở trên đaቹu, bên ngoài loቹng cái mạng tóc maቹu đen, không hoa không hột, không vàng bạc, càng không có châu ngọc gı̀heቷt. Từ đaቹu đeቷn chân, màu saቿc không phai thı̀cũng nhạt, heቷt thảy saቿc màu đeቹu như tiêu tan trên người cô. Cái vẻ sơ sài, treችnải, tự tại, phóng khoáng này vừa hay đoቷi chọi và noቻi bật trước cái vẻ đieቻm tô, chuyên chú, ăn thua và căng thaኃng của Bạch Kim Bảo. Cái vẻ aቷy cùng với ý không ganh đua với đời khieቷn người khác xem trọng. Trên đời này, neቷu gaቿng sức thường nên đeቻcho người khác găng, mıǹ h găng thı̀ mệt mıǹ h mà lại tạo thuận lợi cho người khác. Hơn nữa, lúc này Qua Hương Liên nghiêng nghiêng khuôn mặt, maቿt nhıǹ xuoቷng, bảy phaቹn thoải mái còn ba phaቹn là thẹn thùng, thật khieቷn cho ai naቷy maቿt nhıǹ mà trong bụng như có con gı̀bò, cứ ngứa ngáy ngứa ngáy, muoቷn gãi mà không sao gãi đượ c. Ai cũng muoቷn xem đôi chân xinh của cô, vậy mà đôi chân lại bị chieቷc váy xeቷp neቷp che kıń . Côđi nhẹ như lướt, một tay đeቻchéo trước bụng, tay kia quặt ra sau lưng, moችi bước đi lưng lại uoቷn lượn vừa trẻtrung vừa yêu kieቹu, chieቷc váy xeቷp neቷp cũng chuyeቻn động theo, nhưng dù chuyeቻn, dù động đeቷn theቷnào, mũi giaቹy cũng không heቹlộ ra. Côđi thaኃng đeቷn trước theቹm thı̀đứng lại, đưa cánh tay đặt sau lưng veቹtrước ngự c, giơ lên và xòe ra, lòng bàn tay như có bông hoa màu đen đang nở, nhıǹ kı̃ hóa ra quả caቹu lông màu đen. Lục Đạt Phu dường như ngaቹm lıñ h hội đượ c, kêu to lên: - Hay quá! Chiêu này haኃn làm khoቷi người cheቷt đây! Hương Liên tung quả caቹu lên trên không, sau đó nhaቷc cao váy lên, dưới gaቷu váy như có con chim sẻ đỏ bay ra baቿt laቷy quả caቹu kia. Quả caቹu cũng như một sinh vật, chạm một cái là nhảy vọt lên. Moችi khi quả caቹu bay vọt lên, Hương Liên ngửa đaቹu đeቻlộ chieቷc coቻtraቿng ngaቹn, maቿt long lanh nhıǹ chăm chú quả caቹu thaቹn saቿc khác haኃn loቷi nghiêng nghiêng ghé maቿt vừa nãy. Quả caቹu rơi xuoቷng, lập tức con chim sẻ đỏ dưới gaቷu váy lại bay vút ra, không còn là cái vẻ đi đứng nhẹ nhàng lúc trước. Chı̉còn thaቷy chieቷc váy lụa xeቷp neቷp tung bay qua lại, quả caቹu lông màu đen vút lên rơi xuoቷng, hai con chim sẻ đỏ bên trái bên phải, con ra toቻcon vào toቻ, heቷt sức đẹp maቿt. Thı̀ra quı̉thaቹn cũng chaኃng bieቷt đôi giaቹy màu xanh lục khi nãy đượ c thay baኁng đôi giaቹy đỏ từ lúc nào, cho nên mọi người mới laቹm. Không hieቻu sao côlại nghı̃ra đượ c cách phoቷi hợp váy áo traቿng với đôi giaቹy đỏ, lại thêm quả caቹu màu đen, trông thật sướng maቿt. Đôi giaቹy đỏ nhảy qua nhảy lại, nhıǹ không rõ, thaቷy không rành nhưng nhận ra đượ c là raቷt xinh. Nhọn, xinh xaቿn, linh hoạt, moችi bàn chân như đeቹu có hoቹn. Chợt Hương Liên quá đà, đá quả caቹu vọt khỏi caቹu rơi veቹphıá sau. Mọi người kêu aቹm lên, tưởng sẽrơi xuoቷng đaቷt. Bạch Kim Bảo sung sướng kêu ré lên: "Hỏng roቹi!". Trái lại Hương Liên không hoang mang, chaኃng vội vàng, côxoay lưng, tà váy lụa vung tròn theo theቷchim caቿt chao mıǹ h, chân móc lên, đeቷgiaቹy lật ngừa. Kieቻu đá này gọi là "móc vàng treo ngượ c", dùng đeቷgiaቹy đá caቹu, quả caቹu đen nhánh vọt lên khỏi đaቹu, rơi lại veቹđaኁng trước mặt, chân kia giơ ra, cho mọi người nhıǹ thỏa con maቿt. Bàn chân thật nhỏ, thật mỏng, thật nhọn, thật xinh, chaኃng khác nào một lát dưa thơm tho, nhưng món ăn ngon aቷy chı̉có theቻđeቻcho mà ngaቿm nghıá . Roቹi Hương Liên khéo léo haቷt nhẹ chân, quả caቹu tung lên rơi trở lại bàn tay, bàn chân nhỏ lại laቷp trong tà váy lụa. Hương Liên xinh đẹp đứng đó, maቿt không nhıǹ ai màthẹn thò nhıǹ xuoቷng. Sau một hoቹi nhảy tới nhảy lui vừa nãy, lúc này ngự c côphập phoቹng thở nhẹ càng thêm yêu kieቹu khả ái. Trong sảnh, ngoài sảnh, im lặng như tờ một lúc lâu, chợt ào lên những tieቷng khen ngợi. Đám nghieቹn gót sen như say như cuoቹng, Sáu Kieቹu sướng quá hoa chân múa tay khieቷn người ta tưởng lão giả vờ bị ma ám đeቻgiở trò làm rộn. Lục Đạt Phu không cười, chı̉nghệt mặt ra. Ngưu Phượng Chương ánh maቿt ngơ ngác, cứ như đoቻdoቹn hai maቿt lại nhıǹ , roቹi con ngươi không trở đượ c veቹchoችcũ. Vẻ ngạo mạn của Hoa Lâm cũng giảm haኃn đi. Sau khi làm oቹn ào một trận, Sáu Kieቹu lặng daቹn, thở dài nói: - Thật là như thơ như họa, như ca như mộng, như rượu, như khói, khieቷn cho người ta như mê, như say, như ngơ ngaቻn, cheቷt cũng đáng. Chân nhỏ mà điệu nghệ đeቷn mức này thı̀trên đời cótheቻchaኃng caቹn gı̀nữa heቷt! Đám nghieቹn gót sen nghe xong đeቹu vôcùng cảm khái. LãHieቻn Khanh bảo Đoቹng Nhaችn An: - Hôm qua bọn ông Sáu Kieቹu bàn veቹ"Thiên Tân nhaቷt tuyệt", có đưa cụ vào soቷđó, xin thú thật là tôi không phục. Hôm nay tôi dám nói raኁng cụ không những là"Thiên Tân nhaቷt tuyệt" mà còn là tuyệt đın̉ h trong thiên hạ. Gót sen này xuaቷt ngoại sang đaቷt Tây dương, đảm bảo cũng tuyệt đın̉ h. Chân của đàn bàTây dương mà đọ thı̀cứ như là con thuyeቹn tây! - Cư sı,̃người nội điạ các ông kieቷn thức có hạn thật. Ai lại gọi làthuyeቹn tây, gọi làtaቹu máy chứ? - Lục Đạt Phu kêu lên. Đoቹng Nhaችn An mặt mày hớn hở, gọi người dọn rượu, thức nhaቿm, lại gọi Qua Hương Liên, Bạch Kim Bảo vàĐoቻng Thu Dung ra tieቷp chuyện khách. Nhưng khi nhıǹ đeቷn, Bạch Kim Bảo đãkhông còn ở đaቷy nữa. Đào Nhi toan đi mời thı̀Đoቹng Nhaችn An ngăn lại bảo: - Chaቿc làThiệu Hoa trở veቹ, thôi cứ kệ mợ aቷy! Nói roቹi Đoቹng Nhaችn An đi tới nói cười cùng khách. Chaኃng maቷy choቷc rượu thiṭ , món ăn, cơm, bánh, hoa quả lục tục bày lên. Lúc này là giữa đông, đúng lúc chén "tám món quýở Thiên Tân". Cá bạc, cua beቻtıá , chim sẻ, tôm nõn, giá đoች, hẹ vàng, củ cải non, quả áp lê, toàn những thứ chọn lự a kı̃càng, mua veቹpha cheቷtinh xảo. Bạc, vàng, tıá , traቿng, đỏ, hoቹng, bieቷc, xanh, đıã gác lên đıã , bát sát vào bát, la liệt đaቹy một bàn. Rượu rót ra vừa mới uoቷng, Lục Đạt Phu nảy ý hay đeቹnghị Hương Liên tháo một chieቷc giaቹy đặt cách choችngoቹi ba bước, mọi người ném đũa cho trúng vào giaቹy, baቿt chước trò chơi "đaቹu hoቹ"16ngày xưa. Ném trúng thı̀thaቿng ném chệch thi thua, phải phạt một coቷc vại. Đám nghieቹn gót sen lập tức hưởng ứng, đeቹu nói riêng ý hay này đãđáng giá ba trăm lạng bạc, chı̉ sợ Hương Liên không hứng. Nhưng Hương Liên raቷt thoải mái, ưng lieቹn. Khách khứa đoቻdoቹn maቿt lại nhıǹ nàng tháo giaቹy, chaኃng ngờ Hương Liên nheቷch mép cười mım̉ , không vén gaቷu váy lên, chı̉đưa hai tay xuoቷng như vớt mặt trăng đáy bieቻn, laቷy từ dưới gaቷu váy ra một chieቷc hài xinh xinh maቹu đỏ tươi baኁng đoạn trơn, không thêu không hoa, đeቷhài baኁng goች. đàn hương, mũi hài cong như lưỡi câu baኁng đoቹng, kieቻu raቷt lạ. LãHieቻn Khanh nói: - Đeቷcong gót cao, mặt trước thaኃng vát, mũi hài uoቷn lưỡi câu, giản dị xinh xaቿn, đó là hài phụ nữ kieቻu xưa ở đaቷt Yên, Triệu. Ngày nay raቷt ıt́ thaቷy, cũng coi như đoቹcoቻ. Phải chăng là đoቹgia truyeቹn của mợ Cả? Hương Liên không đáp. Đoቹng Nhaችn An cưới heቹheቹhai tieቷng, cũng không nói gı.̀ U Phan đứng cạnh vừa chợt thaቷy, lập tức bieቷn saቿc mặt, những neቷp nhăn trên mặt chảy xệ xuoቷng, ngoaቿt người đi luôn, thoaቿt cái không thaቷy đâu nữa. Mọi người đang roቷi tinh, chaኃng ai đeቻýđeቷn mụ. Chieቷc hài nhỏ đặt trên đaቷt, từng người một caቹm đũa ném vào. Ai naቷy chưa bị phạt đãsay trước cả roቹi, riêng Kieቹu Lục Kieቹu như mèo mù đụng trúng chuột cheቷt, ném đượ c một laቹn. Ngưu Phượng Chương hai laቹn đeቹu trượt, bịphạt hai coቷc rượu. Đoቹng Nhaችn An một chieቷc đũa ném chưa tới, một chieቷc khác trúng cái oቷng nhoቻbaኁng đoቹng đặt ở xa, bị phạt hai coቷc. LãHieቻn Khanh ngaቿm chieቷc hài từ xa như người maቷt hoቹn, tay run run caቹm đũa không chaቿc, lieቹn tıǹ h nguyện chiụ phạt hai chén mặc dù chưa ném. Qua maቷy lượt, đũa rơi đaቹy nhà, chieቷc hài nhỏ côđơn đặt ở giữa. Đoቹng Nhaችn An nói: - Chơi cách này khó quá, tay ai cũng đeቹu không sai khieቷn noቻi, chaኃng maቷy choቷc bị phạt mà say, maቷt cả hứng thú. Oƹng Tư Lục ơi, đoቻi cách chơi khác đượ c không? Lục Đạt Phu lập tức nghı̃ra cách khác. Ai naቷy đãlà dân ghieቹn gót sen, vậy thı̀moችi người đeቹu phải nêu đượ c những nét đẹp công phu của gót sen, không nói đượ c mới bị phạt. Đám khách khen cách chơi này hay, vừa phong nhãvừa tăng thêm kieቷn thức, theቷlà oቹn lên bảo Ngưu Phượng Chương nói trước. - Sao theቷ? Tưởng moችđây kieቷn thức không baኁng các ông haኃn? - Ngưu Phượng Chương đứng dậy, mở miệng nói luôn: - Mập, meቹm, xinh! Kieቹu Lự c Kieቹu hỏi: - Heቷt chưa? - Lại còn chưa à? Đeቷn lượt ông đó! - Ba chữ ranh đãđiṇ h qua cửa ải? Không qua đượ c đâu nhé, phạt rượu! - Oƹba chữ của tôi có sách haኃn hoi đaቷy. Mập, meቹm, xinh là"kim liên tam quý", câu của Lạp ông Lı́ Ngư. Oƹng cứ hỏi cụ Đoቹng xem có đúng không. Học vaቷn nông sâu đâu ở soቷchữ nhieቹu hay ıt́ , neቷu không ông daችn nhieቹu chữ ra xem nào! - Đượ c laቿm, ông cứ giỏng tai lên, còn miệng thı̀đeቷm theo. Trước heቷt xin nói "kim liên nhị thập mı"̃ goቹm hai mươi chữ, là"gày nhỏ thơm meቹm nhọn, nhẹ khéo ngay neቷp cong, cứng gaቷp thon phaኃng aቷm, vững gọn đẹp đeቹu khô". Còn soቷchữ nhieቹu hơn nữa là "hương liên tam thập lục phaቻm" goቹm ba mươi sáu chữ, là baኁng, ngay, tròn, thaኃng, quanh, hẹp, thon nhọn, vững xứng, nhẹ mỏng, an nhàn, đẹp đẽ, xinh xaቿn, gaቹy yeቷu, mập láng, đẹp, chın̉ h, meቹm, mạnh, văn, vũ, thoáng nhã, siêu dật, tinh khieቷt, khéo léo. Đaቷy đeቹu là chữ trong sách, không keቻđượ c là giỏi giang. Bây giờ mới nói cho ông nghe. Sáu Kieቹu tôi đây tự sáng tạo ra, gọi là"kim liên nhịthập tứ cách". Hai mươi boቷn cách này chia thành boቷn loại, là hıǹ h, chaቷt, dáng, thaቹn, moችi loại sáu chữ, boቷn laቹn sáu vừa tròn hai mươi boቷn. Hıǹ h goቹm thon, nhọn, ngaቿn, mập, cong, xứng; chaቷt goቹm nhẹ, đeቹu, sạch, láng, mỏng, thơm; dáng goቹm xinh, khéo, đẹp, nhanh, vững, thanh; thaቹn goቹm nhàn, nhã, siêu, văn, vận, đạm. LãHieቻn Khanh nói: - Có kieቷn thức đaቷy, nhaቷt là sáu chữthuộc loại thaቹn. Neቷu hôm nay không đượ c thaቷy chân mợ Cả, e raኁng có laቷy heቷt sức từ khi bú mớm ra vị taቷt đãhieቻu. Nhưng trong maቷy chữ đó, duy chữ"đạm" còn cảm thaቷy lơ mơ theቷnào aቷy. Kieቹu Lục Kieቹu bảo: - Lơ mơ gı̀đâu nào! Cái đoạn mợ Cả ở đaኁng sau hòn non bộ vừa nãy, ông còn chưa nhận ra vị "đạm"' à? Đạm nhã, đạm vieችn, đạm bạc, đạm mạc, sơ đạm, thanh đạm, khoáng đạm, đạm đạm, như theቷ chaኃng phải vận dụng chữ"đạm" đeቷn tuyệt đın̉ h roቹi sao? Oƹng khách Sơn Tây nghe đeቷn phát ngây, vòng tay giơ lên nói: - Oƹng Sáu Kieቹu quả không thẹn là bậc tài tử lớn ở vệ Thiên Tân, mở miệng ra là đeቷn đaቹu đeቷn đũa. Đượ c laቿm, tôi đây cũng xin góp một chút, aቷy là "kim liên tứ cảnh", không bieቷt cụ Đoቹng đãnghe thaቷy bao giờ chưa? - LãHieቻn Khanh né tránh tay Sáu Kieቹu bụng đaቹy chữ nghıã , quay qua hỏi Đoቹng Nhaችn An. Lão vaችn chưa quên đoቷi thủ già đời này. - Cứ nói coi, tôi nghe đây! - Đoቹng Nhaችn An đáp. - Bó chân, rửa chân, tạo giaቹy, thử giaቹy. Boቷn cảnh aቷy theቷnào? Ha ha! LãHieቻn Khanh ngoác miệng cười đeቻlộ hàm răng vàng khè. Maቷy người có mặt thaቷy lão ra tay chaኃng cao siêu gı̀nên chaኃng ai đón lời. Chı̉riêng tay làm tranh giảNgưu Phòng Chương gật đaቹu lia liạ nói: - Khớ đaቷy, khớ đaቷy! Đoቹng Nhaችn An chaኃng thèm cười đãi bôi laቷy một cái mà lieቷc nhıǹ Hương Liên. Hương Liên cũng tỏ vẻ không coi ông khách Sơn Tây ra gı.̀ Hoa Lâm thı̀ngước maቿt mãi lên, chaኃng còn tròng đen, càng coi thường hơn nữa. Ngưu Phượng Chương thaቷy vậy, chọc chơi lão: - Oƹng Bảy Hoa ơi, đừng toቷn sức suy nghı̃nửa. Hãy nói cái gı̀tuyệt đın̉ h làm ù tai chúng tôi xem nào! Hoa Lâm cười ruoቹi, lieቷc maቿt nói: - Gót sen tuyệt đın̉ h chı̉goቹm một chữthôi, aቷy là"không"! Đám nghieቹn gót sen nghe xong maቿt lớn ngó maቿt nhỏ, không bieቷt bıǹ h luận câu aቷy đúng sai ra sao. Ngưu Phượng Chương nhoቻphaቿt mieቷng xương chim đang nhai trong moቹm xuoቷng đaቷt, xua tay nói: - Không hieቻu, không theቻhieቻu đượ c! Oƹng chuyên đem những gı̀người khác không hieቻu đượ c ra dọa người. Không có một vật gı̀cả mà là gót sen ư? Không cả chân nữa sao? Đáng phạt, phạt đi! Không ngờ Hương Liên chợt lên tieቷng: - Tôi raቷt thıć h cái chữ"không" này! Nghe xong, đám nghieቹn gót sen càng nghệt mặt ra. Thật khó hieቻu, coቷgaቿng hieቻu mà không hieቻu, không cách gı̀hieቻu noቻi. Đoቹng Nhaችn An ngoቹi đó cũng ngaቻn người cũng như trong chữ aቷy aቻn daቷu một tri thức nào đó cự c sâu saቿc chaኃng ai dám lên tieቷng nhận là hieቻu. Lục Đạt Phu cười ha hả: - Tôi thı̀lại chaኃng "không", những đieቹu nói ra đeቹu có cả, gọi là"Kim liên tam thượng tam trung tam hạ tam đeቻ". Các ông nghe cho kı̃nhé. Tam thượng làtrên bàn tay, trên vai, trên bàn đu; tam trung làtrong lúc say, trong khi ngủ, trong tuyeቷt; tam hạ là dưới rèm, dưới bıǹ h phong, dưới giậu; tam đeቻlà đáy xiêm, đáy chăn, đáy thân... Kieቹu Lục Kieቹu aቻy vai Lục Đạt Phu một cái, cười hı̀hı̀nói: - Oƹng Tư Lục ơi, ông bip̣ ai chứ bip̣ không noቻi tôi đâu. Ba cái tam trên - tam thượng, tam trung, tam hạ aቷy mà, là lời của Phương Huyeቷn, cớ sách đeቻkieቻm tra. Còn cái "tam đeቻ" cuoቷi cùng nhaቷt điṇ h là ông thêm vào. Vı̀sao? Vı̀ngài Tư Lục xưa nay toàn ăn mặn, có ăn chay bao giờ đâu! Lục Đạt Phu cười như điên, cười đeቷn noችi đaቹu lão ngật ngửa veቹđaኁng sau lưng gheቷ. Đeቷn lượt Đoቹng Nhaችn An. Voቷn dı̃lão đãđiṇ h nói, không hieቻu tại sao lại không nói đượ c. Việc xong roቹi mới bieቷt thı̀ra lão bị chữ"không" của Hoa Lâm đèdı́xuoቷng, đaቷy là câu chuyện veቹsau. Lúc aቷy Đoቹng Nhaችn An chı̉ nói: - Tôi chaኃng nghı̃ra gı̀đeቻnói cả xin chiụ phạt! Lão ngửa coቻdoቷc tuột coቷc rượu đeቻtrước mặt vào bụng, roቹi nói: - Nên đoቻi trò chơi khác cho hứng thú đượ c nhieቹu vẻ. Đám khách bieቷt Đoቹng Nhaችn An thừa tri thức veቹgót sen, không khi nào chiụ bı,́ chı̉ cho là lão không muoቷn nói nhăng cuội taቹm phào nên không ai ép lão. Kieቹu Lục Kieቹu nói: - Thôi lại đeቻSáu Kieቹu tôi ra một bài từ vậy. Chúng ta chơi trò tửu lệnh, đượ c không? Phép chơi là ai naቷy đeቹu phải xoay quanh gót sen mà nói, không đượ c nói sang cái khác. Ta mượn điệu Giang Nam đẹp, đoቻi tên thành Kim liên đẹp, moችi người một khúc, cao thaቷp không tıń h, hiệp vaቹn đúng baኁng traቿc là đượ c. Theቷnày nhé, trước heቷt baቿt đaቹu từ tôi roቹi truyeቹn vòng theo bàn veቹphıá trái, heቷt người này đeቷn người khác, ai không nói đượ c thı̀bịphạt. Theቷlà hứng thú lại boቷc lên đaቹu đám nghieቹn gót sen, ai naቷy đeቹu khen chủ ý aቷy của Kieቻu Lục Kieቹu càng hay, câng phong nhã, càng tận hứng hơn nữa. Ngưu Phượng Chương vội vàng gaቿp maቷy mieቷng thiṭ trong laቻu bỏ vào miệng đeቻlót dạ, kẻo lúc bịphạt không caቹm cự đượ c với rượu. Kieቹu Lục Kieቹu quả là bậc tài tử, mở miệng ra làthành câu: Kim liên đẹp, Gấu xiêm rỡn xuân phong, Thước vàng đem đo vừa ba tấc, Yểu điệu thon thon đi trong tuyết, Thong thả thử hài hồng. - Hay! Hay laቿm! Đám khách cùng lên tieቷng khen ngợi. Kieቹu Lục Kieቹu búng "tách" một cái vào đaቹu Ngưu Phượng Chương bảo: - Đừng tọng nữa, đeቷn lượt ông roቹi! - Tôi học theo cụ Đoቹng lúc nãy, uoቷng một coቷc rượu phạt là xong, - Ngưu Phượng Chương đáp. - Không đượ c! ông bı̀ sao đượ c với cụ Đoቹng? Cụ Đoቹng là bậc đệ nhaቷt tuyệt ở Thiên Tân. Loại ngưu mãnhư ông đâu cóthieቷu. ông muoቷn chiụ phạt thı̀phải uoቷng cả baቹu! - Kieቹu Lục Kieቹu nói. Mọi người cùng oቹlên: - Phải đaቷy! Ngưu Phượng Chương bị ép buộc doቹn nén đeቷn noችi cứ bẹo tai vặt má, roቹi đột nhiên không ngờ lão bật ra đượ c maቷy câu: Kim liên đẹp, ấy là chân mợ Cả, Cầu đá tám trượng ngước trông theo Ai còn bảo chân ấy không đẹp, Đáng uống nước đái mèo! Lão vừa nói dứt, khách khứa bò ra cười như điên, cười đeቷn noችi ôm laቷy bụng, chảy nước maቿt, gập người veቹtrước, ngả người ra sau làm đoቻgheቷ. Hoa Lâm cười phun baቿn cả một ngụm nước chè. - Chớ có đánh giá là thieቷu hơi văn, câu của ông Năm Ngưu làm mợ Cả vui laቿm đaቷy. -LãHieቻn Khanh nói. Câu nói đó khieቷn Hương Liên che miệng cười khanh khách, cười đeቷn noችi phát ho lên. Ngưu Phượng Chương đaቿc ý khác thường, một tay naቿm laቷy Lục Đạt Phu đang gặm càng cua kéo đứng lên, baቿt Lục phải nói ngay, không đượ c đánh troቷng lảng kéo dài thời gian, một tay vớ laቷy hoቹrượu chuaቻn bịphạt. Ai ngờ Lục Đạt Phu hıǹ h như không caቹn nghı̃ngợi, chı̉mở miệng là nói luôn: Kim liên đẹp Đêm xuống mới mê hồn. Nhô khỏi nước hai cánh sen non, Đôi chân ngọc không hề nhiễm bụi, Cảng nhỏ càng thỏa lòng Hương Liên nghe xong xaቷu hoቻquá phải quay mặt đi. Kieቹu Lục Kieቹu nói: - Baቷt nhã, baቷt nhãquá! Phải phạt, phải phạt! Cả đám khách xúm lại đoቻrượu cho Lục Đạt Phu. Lão này luôn moቹm kêu oan: - Theቷmới gọi là nhãtục cùng thưởng thức chứ! Nhã không trở ngại đeቷn tục, tục không toቻn thương đeቷn nhã. Maቷy câu này tôi dám đưa lên báo đaቷy! - Lục Đạt Phu gạt tay mọi người ra, vừa cười vừa biṭ moቹm không đeቻcho phạt. Kieቻu Lục Kieቹu cứ baቿt phạt cho baኁng đượ c. Lúc này, ai naቷy vừa đùa vừa uoቷng, rượu từ bụng boቷc lên đaቹu, cả đám đeቹu muoቷn nôrỡn. Lục Đạt Phu boችng đứng dậy nói lớn: - Muoቷn tôi uoቷng cũng không khó, chı̉một đieቹu kiện, baኁng lòng thı̀baቿt uoቷng maቷy cũng xong! - Theቷnào, cứ nói coi? - Kieቹu Lục Kieቹu bảo lão mà như gào với lão. - Xin mợ Cả cho tôi mượn chieቷc hài dùng đeቻchơi "đaቹu hoቹ" lúc nãy. Lục Đạt Phu chıà tay veቹphıá Hương Liên. Hương Liên cởi hài đưa cho lão, không hieቻu lão sẽdùng đeቻlàm gı.̀ Chợt thaቷy Lục đặt coቷc rượu vào trong hài, coቷc thı̀to, hài thı̀nhỏ, coቷmãi mới nhét vào đượ c Lục cười lớn vừa kêu to: - Tôi caቹm theቷnày mà uoቷng đây! - Theቷkhông phải là bậy à? - Ngưu Phượng Chương hỏi, roቹi ngoảnh mặt nhıǹ Đoቹng Nhan An. Đoቹng Nhaችn An không laቷy theቷlàm đieቹu, trái lại vui vẻnói: - Người xưa cũng làm như theቷ, gọi là "thuyeቹn hái sen', truyeቹn rượu cho nhau uoቷng baኁng coቷc đựng trong hài, như theቷmới thật tận hứng? - Câu này vừa nói ra, đám nghieቹn gót sen không còn ai muoቷn chơi tròtửu lệnh nửa, chı̉đòi đượ c phạt. Họ maቿng mỏ Lục Đạt Phu là kẻ gian xảo bậc nhaቷt, mọi việc trên đời đúng là"sợ với người nhỏ mật, vui với kẻ to gan", càng leቷu láo càng chaኃng việc gı,̀ càng caቻn thận lại càng sinh chuyện. Trong lục phủ ngũtạng, chı̉cái mật là hữu dụng nhaቷt. Theቷlà cả đám giật laቷy cái coቷc đeቻtrong hài từ tay Lục Đạt Phu, ai naቷy truyeቹn cho nhau, giật của nhau, tranh giành nhau, giữ chặt laቷy, roቹi lại giữ chặt laቷy, tranh giành nhau, giật của nhau, đoạt của nhau, đoቻđaቹy rượu mà uoቷng, kẻ bảo là ngon, kẻ nói là say, kẻ nói không say, còn uoቷng nữa. Kieቹu Lục Kieቹu giật laቷy chieቷc hài bưng lên miệng uoቷng. Khi buông hai tay ra, chieቷc hài không bieቷt rơi đâu maቷt, ai naቷy nhıǹ xuoቷng đaቷt, tım̀ trên đaቷt. Boችng Lục Đạt Phu chı̉tay vào Sáu Kieቹu cười lớn. Thı̀ra chieቷc hài đeo trên miệng lão, răng lão caቿn laቷy mũi hài như caቿn laቷy một quả ớt thật to, đỏ chót. Hồi thứ chín Người thực sự tài không lộ mặt Con người bénhỏ méo mó vẹo vọ đó đội mũquả dưa hai laቹn vải có hai tai may baኁng lông thỏ đã cũ, trông chaኃng khác nào hai con chuột cheቷt đeo hai bên má, nách kẹp một bọc dài dài baኁng vải. Rét căm căm làm haቿn so vai rụt coቻ, co ro tay chân, choቷc choቷc lạt laቷy tay áo quệt nước mũi. Chân haቿn lıú rıú nhưng đi raቷt nhanh, cứ như có con chó dữ đuoቻi đaኁng sau. Haቿn quay người chạy tọt vào đám nhà bên con sông đào ở trong cửa Nam môn, ngoặt ba lán veቹphıá tay trái, ngoặt hai laቷn veቹtay phải roቹi đi xuyên chéo vào một ngõnhỏ. Người vẹo vọ đi đường đường ngay thı̀thành vẹo, đường vẹo lại thành ngay, cho nên con người vẹo vọ đó vào đeቷn cái ngõxiên xẹo này thaቷy thaኃng thớm haኃn lên. Haቿn dừng lại trước một cảnh cửa goችđãhư nát gõba tieቷng gaቷp, một tieቷng khoan, ba laቹn như theቷ, cửa lieቹn mở ra. Người mở cửa làNgưu Phượng Chương. Thaቷy haቿn, lão nói: - Oƹ, Hoạt Thụ đaቷy à! Sao bây giờ mày mới đeቷn, tao tưởng mày lộn coቻxuoቷng sông đào roቹi kia! Cụ Ba Đaኁng chờ mày đeቷn nửa ngày roቹi đaቷy! Hoạt Thụ thở hào heቻn, coቻhọng khẽrıt́ lên, miệng mở ra mà chaኃng thoቷt nên lời. Ngưu Phượng Chương bảo: - Đừng đứng đây màthở mãi theቷ, caቻn thận kẻo người ta lại trông thaቷy. Nói roቹi lão daችn Hoạt Thụ vào nhà. Trong nhà, trên beቷp lò đặt một chảo gang lớn đang haቷp tranh. Hơi nước boቷc lên khieቷn Ngưu Phượng Chương mặt mũi đỏ bừng, cứ y như món sỏ bò ở hàng lão Trương Quan Nhi dưới laቹu treo troቷng vậy. Bên chieቷc bàn bát tiên có một người beo béo đang ngoቹi, thoạt trông bieቷt ngay là đượ c ăn uoቷng toቷt. Maቿt, miệng, ngón tay, móng tay, choችnào cũng vừa múp mıṕ vừa bóng nhaችy. ăn mặc cũng lic̣ h sự, giải dây tơ buộc túi đựng đieቷu hıt́ thêu hoa ở thaቿt lưng bỏ thõng, trên bàn đặt cải đieቷu hıt́ chạm hoa màu lam to tướng, naቿp ngọc vieቹn vàng, lại một cái đıã đựng thuoቷc lá baኁng sứ, trên đãcó nhúm thuoቷc lá đeቻngửi. Hoạt Thụ hé maቿt nhıǹ thaቷy ngay cái đãaቷy làm baኁng mảnh sứ đời Toቷng, không phải đoቹtoቷt. Oƹng Ba Đaኁng thaቷy Hoạt Thụ, tỏ vẻ không baኁng lòng. Hoạt Thụ moቹm miệng ngọng nghiụ nhưng nói cứ lieቷn thoaቿng: - Cửa hên (hiệu) có quây (quy) điṇ h, thớ (thật) giả không đượ c nó(nói). Bi (bây) giờ mı́nó thớ (mới nói thật), mı́(maቷy) laቹn mua trước đeቹu là đoቹgiả... - Nói đeቷn đây haቿn noቻi hen, vừa thở vừa nói tieቷp. - ông chaኃng oán aቷy (ai) đượ c, thớ (thật) giả phải do mớ (maቿt) mıǹ h, heችgiao tieቹn đem hàng ra khỏi cớ (cửa), dù có maቷt đaቹu cũng đành phải chiụ . Hôm nay neቻmı́(mặt) ông Năm Ngưu, ông bỏ hây (hai) trăm lạng nữa ra đây, caቹm cuộn tranh này veቹ, bảo đảm hàng loại một... Nói roቹi haቿn mở bọc vải, lại giở cuộn tranh ra, chıń h là bức tranh của Trương Thạch Đào vẽmà hiệu Dưỡng CoቻTrai mua vào cách đây hai năm. Hai con maቿt ông Ba Đaኁng cứ ngó xuôi ngó ngượ c mãi trên bức tranh, chı̉sợ lại mua phải của giả. Oƹng ta bèn lieቷc Ngưu Phượng Chương, ra ý nài lão đoán điṇ h giúp thật giả. Ngưu Phượng Chương chı̉ thạo làm tranh giả, không hieቻu bieቷt maቷy veቹtranh thật nên hỏi lại Hoạt Thụ: - Bức này quả cụ Đoቹng bảo là thật à? Thôi đừng hại ông Ba Đaኁng nữa đi! Oƹng Ba có tieቹn nhưng không theቻcứ làm kẻ bị bip̣ mãi. Từ khi ông khách Sơn Tây LãHieቻn Khanh giới thiệu ông Ba đeቷn cửa hiệu nhà mày mua đoቹcoቻđem veቹđưa cho người trong ngheቹxem, ai thoạt thaቷy cũng laቿc đaቹu. Như theቷ chaኃng phải coቷý làm người ta khuynh gia bại sản là gı?̀ Hoạt Thụ này, tục ngữ có câu "hại người một laቹn, hao mười tuoቻi thọ" đaቷy! - Coi ông nó (nói) kıà ... Neቷu là giả, đã, chaኃng bá (bán) từ lâu roቹi sao? Bức này caቷt ở trong co (kho), tôi coi dứ (giữ) nó vừa đúng hây (hai) năm rưỡi roቹi... - Mày laቷy trộm bức tranh aቷy đem đeቷn đây, không sợ cụ Đoቹng nhà mày bieቷt à? - ông Ba Đaኁng hỏi. - Việc aቷy thu xeቷp deቷ(deች) laቿm... Tôi nghı̃kı̃roቹi, nhờ ông Năm làm bı́(bức) tranh giả, thay vào choች tranh thớ (thật) này... Ngưu Phượng Chương cười nhạt: - Tıń h toán deችnghe nhı!̉ Tieቹn hai ông con nhà mày đút túi, vạ thı̀vạ mıǹ h tao. Đãai thoát khỏi hai con maቿt cụ Đoቹng? Oƹng aቷy không những thaቷy ngay là giả mà còn bieቷt do tao làm giả nữa kia! - Lão xua tay. - Lớn bé ba đời nhà tao đeቹu soቷng nhờ cậy vào tao, mày chớ có hại xong ông Ba Đaኁng quay lại hại tao nữa! - Việc aቷy deቷ(deች) laቿm! Tôi có... cá(cách)... - Mặt Hoạt Thụ ánh lên vẻtươi cười. - Cách gı?̀ - Ngưu Phượng Chương vội hỏi. Lão nhıǹ chaኁm chaኁm vào maቿt Hoạt Thụ, nhưng không cách nào thaቷy đượ c hai con ngươi của haቿn. Hoạt Thụ không đáp. Ngưu Phượng Chương chı̉vào Ba Đaኁng bảo haቿn: - Người ta maቷt tieቹn, mày phải cho người ta bieቷt rõràng, vı́dù có cheቷt cũng khỏi cheቷt oan chứ! Hoạt Thụ ngaቻn ra giây lát, vaችn chı̉đáp: - Công việc của ngheቹđoቹcoቻ, có nói (nói) chưa chaቿc ông aቷy đãhieቻu. Chaኃng bieቷt cửa hiệu nhà họ Đoቹng có hại khách hàng hay không, còn Hoạt Thụ này bảo đảm không hại ông Ba Đaኁng là đượ c roቹi... Nghe nói Ngưu Phượng Chương bieቷt haቿn muoቷn giaቷu Ba Đaኁng đieቹu gı̀ đó, bèn chuyeቻn câu chuyện: - Bức tranh này muoቷn làm giả, ıt́ nhaቷt cũng phải đeቻở choችtôi cả tháng, neቷu cậu chủ tım̀ không thaቷy ở nhà, lại chaኃng hỏng việc hay sao? Hoại Thụ lại cười, đôi maቿt nhỏ không còn trông thaቷy đâu nữa: - Cậu chủ đâu cò lò(còn lòng) dạ nào trông nom đeቷn tranh nữa. - Làm sao? - Ba Đaኁng là người ngoài, không bieቷt chuyện. - Cụ cứ hỏi ông Năm Ngưu, ông aቷy bieቷt heቷ(heቷt) chuyện nhà họ Đoቹng. Từ cái bữa thi chân ngày hội hoa đăng aቷy, mợ Cả đượ c nước, mợ Hai heቷthờ (heቷt thời). Nhà họ Đoቹng bi (bây) giờ làthiên hạ của mợ Cả. Chaኃng những bọn haቹu gái đoቻxôveቹphòng mợ Cả mà cả cụ Đoቹng cũng chạy đeቷn phòng mớ Cả nữa cơ, hı̀hı.̀.. Cậu Hai không đượ c thơm lây, chân beቷ(beቷt) những cứ (cứt). Vợ choቹng cậu Hai mợ Hai ngày nào cũng cá(cãi) nhau, naቿm tó(tóc) nhau, đánh gỡ(gaቷy) cả răng nhau... - Nghe cư sı̃họ Lãnói, mợ Cả nhà aቷy voቷn là con gái nhà nghèo, vậy mà đảm đương đượ c một nhà đại gia như vậy sao? - Ba Đaኁng hỏi. Ngưu Phượng Chương đáp: - Oƹng Ba nói như theቷe chưa oቻn. Tài năng con người có chia theo giàu nghèo đâu? Theo tôi, cái cônàng aቷy neቷu là nam giới; có theቻlàm tới quan đại thaቹn Baቿc dương aቷy chứ! Vả lại... còn có cụ Đoቹng nâng đỡ cho nữa chứ, ai dám không vâng lời, không phục? - Chuyện nhà họ Đoቹng kı̀quặc thật, chı̉nhờ đôi chân mà cũng xưng vương đượ c! Ba Đaኁng nghe đang say sưa, luôn tay đưa thuoቷc lá lên mũi ngửi. Ngưu Phượng Chương cười: - Oƹng đãbieቷt gı̀veቹchuyện đôi chân bó? Neቷu ông muoቷn mở rộng taቹm maቿt, hôm nào đótôi sẽdaችn ông đi xem sự đời. Đôi chân bó aቷy thật làtuyệt theቷvôsong, cứ nhọn như mũi thương của Thường Sơn Triệu Tử Long aቷy chứ li!̣ AƱ mà này, cái hôm cư sı̃họ Lãlaቹn đaቹu tiên đưa ông đeቷn Thiên Tân, câu chuyện bọn chúng nói với nhau ở nhà hàng Nghıã Hợp Thăng, ông chaኃng đãnghe cả roቹi còn gı?̀ Cư sı̃ họ Lãcũng phục lăn, thừa nhận chân bó nhà họ Đoቹng làThiên Tân nhaቷt tuyệt đaቷy! Ai ngờ Ba Đaኁng vừa nghe đãgiaቻu moቹm ra, lémaቿt nói: - Oƹng cư sı̃họ Lãphục từ trong lòng ra tới ngoài miệng, chứ tôi không khi nào như theቷcả. Nói thật với ông nhá, cư sı̃họ Lãmà bàn veቹđôi chân bó với tôi aቷy à, tôi như ở trong nhà, còn ông aቷy ở ngoài cửa. Neቷu không theቷthı̀dù cái hôm thi chân aቷy, các ông có mời, tôi cũng chaኃng đi. Tôi dám nói, tôi đánh đoቻđượ c mợ Cả nhà các ông đaቷy! - Sao! ông á? Chân của ông to baኁng hòn gạch, baኁng cả con viṭ , cả cái thuyeቹn! Thôi đừng đem thân ra làm trò cười nửa. - Ngưu Phượng Chương ngoác miệng cười lớn. - Ai đùa với ông? Tôi nói thật đaቷy! Hôm nay ông hẹn trước với nhà họ Đoቹng, ngày mai tôi đưa con gái tôi đeቷn! - Ba Đaኁng nghiêm mặt nói. - Sao, sao, con gái ông à? ở đâu đaቷy? Sao tôi chaኃng nghe nói? - Cháu ở nhà trọ, tôi đưa cháu đeቷn Thiên Tân chơi mà! Oƹng cứ lên Kinh hỏi thăm xem, hai taቷc hai nhé! Ơቶ Kinh, con gái tôi đứng thứ nhaቷt đaቷy! - Hai taቷc hai, là kıć h thước của bàn chân? Baኁng chứng nào? - Ngưu Phượng Chương tròn xoe maቿt. Ba Đaኁng laቷy ngón tay chọc đoቻcái đieቷu hıt́ , đáp: - Baኁng chừng này này? Chân mợ Cả nhà các ông đọ đượ c chăng? - AƵi chà chà! Trong thiên hạ lại còn có bàn chân baኁng chừng aቷy? Chưa từng nghe nói bao giờ. Lát nữa tôi phải xin xem trước mới đượ c. Hay dở gı̀tôi cũng keቻđượ c là dân nghieቹn gót sen. Oƹng muoቷn tôi mở rộng taቹm rnaቿt, tôi cũng muoቷn ông đượ c như vậy. Tôi cótrữđượ c một vài đoቹcoቻthật đây! Ngưu Phượng Chương nói xong đứng dậy mở tủ, laቷy ra một taቷm gương baኁng đoቹng có chạm thú bieቻn, chim lành và nho, một lò hương baኁng goቷm đen, một cái nghiên mự c Haቷp Khêhıǹ h quả baቹu, nửa bộ tượng bát tiên baኁng ngọc, chı̉còn lại có boቷn vịtiên là LãĐộng Tân, Lâm Thái Hòa, Hán Chung Li và Tào Quoቷc Cữu, cùng một kieቻu chân troቻ, người nào cũng mặt mày tay chân quaቹn áo sinh động như thật. Oƹng Ba Đaኁng vừa trông thaቷy đãhoa cả maቿt, mừng rỡ cứ xát hai lòng bàn tay vào với nhau. Hoạt Thụ đứng bên cạnh không lên tieቷng nhưng thaቷy ngay trong maቷy thứ đó chı̉có taቷm gương đoቹng là gương đời Đường, còn lò với nghiên đeቹu là của dởm. Boቷn vịtiên baኁng ngọc kia cũng chı̉làthứ đoቹchơi, không gọi đượ c là coቻ. Roቹi haቿn nói: - Oƹng Ba ạ, neቷu thớ (thật) ông đưa ra đượ c đôi chân hây (hai) taቷc hây (hai), chèn đượ c mợ Cả nhà chúng tôi xớ (xuoቷng), tôi đảm bảo cậu chủ tôi theቷnào cũng bieቷu ông cái đı̉(đın̉ h) nhà Chu đeቻtạ ơn. - Việc aቷy deችợt. Mày veቹnói trước đi, ngày mai tao sẽđeቷn tận nhà bái kieቷn. - Ba Đaኁng nói. Hoạt Thụ mừng rỡ đứng dậy cáo từ. Ngưu Phượng Chương đưa chân haቿn ra ngoài cửa, khép cửa lại, hỏi: - Vừa nãy chú em bảo có cách gı?̀ Làm tranh giả loại aቷy tớ ngán laቿm, sợ không gioቷng, coቷlaቿm cũng chı̉gioቷng đượ c năm phaቹn... Mà chớ có nói năm phaቹn, chı̉ba phaቹn thôi cũng khá laቿm roቹi! Hoạt Thụ đeቷn sát bên, nhón gót đứng baኁng maቷy đaቹu ngón chân, miệng chõvào cái tai to như tai voi của Ngưu Phượng Chương thı̀thào một hoቹi, khieቷn miệng lão chành ra như muoቷn rách, kinh ngạc thoቷt lên: Tay ngheቹcủa chú em còn giỏi hơn cảtớ! Lão ngơ ngaቻn ngaቿm Hoạt Thụ, bộ dạng lão chaኃng bieቷt gioቷng người gặp ma hay gặp thaቹn. Lão không hieቻu cái thaኁng dở soቷng dở cheቷt này làm sao lại bieቷt đượ c tuyệt kı̃làm tranh giả. Theቷmới gọi là người thự c sự tài không lộ mặt. Quả là người tài thự c sự không lộ mặt. Hoạt Thụ nói: - Sau này chá (cháu) với ông cùng cộ (cộng) tác, ông chı̉bieቷt làm giả thôi hay sao? Kieቻu cháu làm là nửa giả nửa thớ (thật), cóthớ (thật) có giả, muoቷn nhợ (nhận) cũng nhợ (nhận) chaኃng ra. - Tuyệt thı̀tuyệt thật đaቷy, nhưng troቷng ngự c tớ cứ đánh thıǹ h thıǹ h, tớ sợ cụ Đoቹng laቿm! - Sợ gı̀cụ aቷy! Cụ Đoቹng đặt heቷt tâm trı́vào chân bó, chaኃng còn ai ngó ngà (ngàng) đeቷn cửa hêu (hiệu). ông thử gaቻy bàn tı́(tıń h) mà xem, chı̉một tờ tranh kieቻu này ăn đứt tra (trăm) tờ của ông trước kia chứ chaኃng chơi... Đôi maቿt như maቿt trâu của Ngưu Phượng Chương lóe sáng. Lão đãcó gan làm, chı̉dặn: - Đeቷn lúc aቷy chú mày chớ có caቿn lại tao đaቷy nhé! - Lão lại thı̉thào. - Chú em phải đeቻý, cái tranh to như theቷnày mang ra mang vào deችgây chú ýlaቿm đaቷy! Khuôn mặt nhỏ vừa bệch vừa méo vừa bóng vừa lạnh của Hoạt Thụ nở một nụ cười khinh thường. Haቿn không tieቷp lời, chı̉nói: - Oƹng đeቻmaቿt đeቷn ông Ba Đaኁng nhé! Ngày mai theቷnà(nào) cũng bảo ông aቷy đưa con gái đeቷn. Chı̉ caቹn đôi chân hây taቷc aቷy đè bẹ (bẹp) đượ c mợ Cả, thı̀nhà họ Đoቹng lại lộn tùng phèo laቹn nửa, ông có dọn cả cửa heቷu (hiệu) veቹđây cũng chaኃng ai ngó ngà(ngàng) đeቷn đâu... Ngưu Phượng Chương dựng đứng hai maቿt lên, thı̀thào: - Còn cái việc làm tranh giả đeቻtráo tranh thật aቷy, tớ vaችn chưa naቿm thật vững đâu đaቷy! Nhưng Hoạt Thụ đãquay lưng đi roቹi. Hồi thứ mười Bạch Kim Bảo tam chiến Qua Hương Liên Maቷy mợ nàng dâu sửa soạn từ đaቹu đeቷn chân xong xuôi, đang đợi ông Ba Đaኁng daችn con gái đeቷn chơi. Nói đeቷn chơi là nói cho deችnghe thự c ra là đeቷn đaቷu với nhau. Bạch Kim Bảo hôm nay raቷt phaቷn khởi, người nhẹ nhõm haኃn. Côta bieቷt tieቻu thư nhà họ Đaኁng đeቷn không có hại gı̀cho mıǹ h, ngượ c lại là giúp cho mıǹ h. Côta thaቷy mıǹ h chaኃng caቹn gaቿng heቷt sức, chı̉ coi như một màn trò hay mà thôi. Côngoảnh mật ghé vào mợ ba Nhı̃NhãQuyên đang ngoቹi bên cạnh bảo: - Nghe nói bàn chân côbé aቷy nhieቹu nhaቷt mới có hai taቷc hai. Mıǹ h chaኃng tin. Neቷu quả thật như theቷthı̀chân nhà họ Đoቹng chúng ta vứt đi đâu? Có đúng không? Tieቷng côta không to cũng chaኃng nhỏ, vừa đủ đeቻcho Qua Hương Liên ngoቹi phıá bên kia nghe thaቷy. Nhı̃NhãQuyên cụp maቿt xuoቷng ngó Qua Hương Liên, không dám lên tieቷng. Hương Liên mặt cứ tın̉ h khôkhieቷn người khác không có cách gı̀bieቷt đượ c côcó vững vàng trước cuộc chieቷn hôm nay hay không, thaቿng bại như theቷnào. Nhı̃NhãQuyên hôm kia mới từ mieቹn Nam trở veቹ. Voቷn điṇ h cùng cậu Ba Triệu Phú veቹsớm roቹi ăn Teቷt, nào ngờ lúc saቿp lên đường, cậu Ba bị con rùa đoቹng từ trên giá rơi xuoቷng đập gaችy xương mu bàn chân nên không chuyeቻn dic̣ h đượ c laቷy một bước. Nhı̃NhãQuyên đành nhờ một bàthıḿ họ xa làm bạn cùng veቹThiên Tân thăm nhà choቹng, thăm người quen, vả cũng muoቷn thăm người chị dâu choቹng chưa heቹgặp mặt là Qua Hương Liên. Lâu nay có nghe nói đôi chân chị dâu đẹp hơn cả đôi chân bà mẹ choቹng khi trước. Tai nghe không baኁng maቿt thaቷy, thâm tâm côcòn muoቷn thử so đọ xem theቷnào. Veቹđeቷn nhà, Bạch Kim Bảo lieቹn kéo luôn côvào phòng mıǹ h keቻleቻnọ kia, trước heቷt keቻQua Hương Liên ở nhà một tay che kıń trời như theቷnào, sau đó xúi Nhı̃NhãQuyên thi chân cùng Hương Liên. Gót sen Dương Châu cũng noቻi tieቷng trong thiên hạ, Nhı̃NhãQuyên lại là người vừa maቿt Đoቹng Nhan An khi ông đeቷn Dương Châu mua thieቷp vieቷt chữ, cho nên càng là"vạn người chọn đượ c một". Lệ cũở Dương Châu cũng raቷt noቻi tieቷng, người tài giỏi đeቹu kiêu ngạo, lại thêrn bịBạch Kim Bạo nói khıć h, noችi kiêu ngaቹm trong lòng nhı̃NhãQuyên lộ haኃn ra mặt. Cô lập tức xỏ chân vào đôi giaቹy baኁng đoቹng traቿng đeቻđi gặp bà chị dâu choቹng. Bạch Kim Bảo theo sát đaኁng sau. Côta tıń h kı̃roቹi, chı̉caቹn Nhı̃Nhã Quyên laቹn này thaቿng, côta sẽcho Hương Liên neቷm mùi "troቷng thủng mặc người đánh loạn xạ" là theቷ nào. Hương Liên thaቷy Nhı̃NhãQuyên đeቷn thı̀hỏi heቷt chuyện này sang chuyện khác, như cười mà chaኃng cười, không lạnh lùng cũng chaኃng voቹn vã, không nhạt nhẽo cũng chaኃng mặn mà. Đôi maቿt côchı̉ ngaቿm khuôn mặt xinh xinh như một đóa hoa nguyệt quý của NhãQuyên mà chaኃng heቻnhıǹ đôi chân của côta. Còn cô, váy trùm kıń chân đeቻNhãQuyên không có cách nào so đọ đượ c với cô. Roቹi Hương Liên đang nói cười, boችng chı̉tay vào chân NhãQuyên hỏi: - Đôi giaቹy baኁng đoቹng traቿng này, thıḿ nhờ người đánh cho đaቷy à? Nhı̃NhãQuyên chộp đượ c cơ hội, lập tức trả lời: - Đôi này do một khách buôn ở HoቹNam tặng em. ông aቷy thaቷy một người con gái làm xieቷc ở Sương Tây đı̀dôi hài này làm trò leo dây và đá ván. Taቷm ván daቹy một taቷc theቷmà moችi chân đá thủng một loች. ông khách buôn aቷy bỏ ra maቷy trăm lạng đeቻmua đôi này roቹi cứ đòi tặng cho em. Giaቹy thường không so với giaቹy này đượ c vı̀mặt giaቹy, đeቷgiaቹy, má giaቹy đeቹu cứng không một choችnào meቹm. Chân mập một chút, vẹo một chút, dai một chút thôi cũng không đi vừa. Giaቹy không neቻnang chủ, mà chủ có muoቷn chieቹu ýnó cũng không đượ c. Nào ngờ em vừa xỏthử đãvừa như in. Nói đeቷn đây, Nhı̃NhãQuyên nhoẻn một nụ cười tươi như hoa nở, lại lieቷc maቿt nhıǹ Bạch Kim Bảo. Bạch Kim Bảo nhân đó nói: - Cũng tùy loại chân, thật đaቷy! Móng lừa, chân gà đương nhiên đâu có đi đượ c? Hương Liên làm như không nghe tieቷng, mım̉ cười bảo Nhı̃NhãQuyên: - Thıḿ cho chịmượn đi thử đượ c không? Nhı̃NhãQuyên ngaቻn ra. Côđang muoቷn cho Hương Liên đi thử đeቻbà chị bẽmặt. Đôi giaቹy đoቹng này cứng ngaቿc, mười đôi chân có đeቷn chıń đôi rưỡi đi không vừa. Chaቿc bà chị không rõmưu keቷcủa mıǹ h nên chưa cân nhaቿc đãđâm đaቹu vào. Càng hay! Nhı̃NhãQuyên không chút do dự, tháo ngay giaቹy ra đưa cho Hương Liên. Nào ngờ Hương Liên vừa xỏ chân vào đãlọt thỏm như bỏ một vật vào trong túi. Côngoảnh mặt bảo côhaቹu Đào Nhi đứng sau lưng: - Đi laቷy ıt́ bông đem lại đây, đôi giaቹy này to quá! Câu nói aቷy khác nào một nhát búa boቻxuoቷng Nhı̃NhãQuyên. Côta chưa từng thaቷy đôi chân nào vừa xinh, vừa meቹm, vừa thon, vừa đẹp như theቷ. Giaቹy baኁng đoቹng dù có cứng hơn nữa cũng keቹm không chặt đôi chân aቷy. Hương Liên chúm chıḿ cười, lại bảo với Bạch Kim Bảo: - Thıḿ Hai, thıḿ cũng thử chơi một cái xem nào! Câu này lại là một nhát búa nữa boቻxuoቷng Bạch Kim Bảo. Bạch Kim Bảo tự bieቷt có xỏ thử cũng xỏ không vừa nên laቿc đaቹu, mặt bẽn lẽn. Hương Liên đứng lên, không nói một lời, daችn Đào Nhi trở veቹ phòng. Từ lúc aቷy trở đi, Nhı̃NhãQuyên sợ cô. Bạch Kim Bảo lại càng sợ cô, maቷy ngày sau cũng không dám nhıǹ thaኃng vào maቿt Hương Liên, còn cảm thaቷy Hương Liên coi chừng cô đeቻtrả thù. Thật ra Hương Liên nào có đeቻý, chı̉coi như chaኃng có việc gı̀xảy ra. Hôm nay Bạch Kim Bảo lại hoạt bát haኃn lên. Chân có hai taቷc hai, riêng kıć h thước nhỏ aቷy đãđủ làm Hương Liên hoảng roቹi. Troቷng ngự c cóta không đánh thıǹ h thıǹ h thı̀mới lạ! Trong khi boቷn mợ nàng dâu chờ côtieቻu thư nhà họ Đaኁng thı̀Kieቹu Lục Kieቹu, Lục Đạt Phu và maቷy người nữa đeቷn mời Đoቹng Nhaችn An tới hı́viện Khánh Lai Khôn đường Hải Đại xem vở Chiếc vòng ngọc đánh rơi. Đoቹng Nhaችn An điṇ h ở nhà chờ xem đôi chân hai taቷc hai. Kieቹu Lục Kieቹu bảo: - Ơቶ đaኁng aቷy cũng có một đôi chân nữa, còn hơn mười laቹn đôi hai taቷc hai kia? Tôi nói sai, cụ cứ xẻo mũi! Đoቹng Nhaችn An nghi hoặc nhaቻm tıń h: - Hơn mười laቹn đôi hai taቷc hai thı̀là hai phân hai, chı̉lớn baኁng con kieቷn hay sao? Roቹi lão ra cửa lên xe, suoቷt dọc đường nói cười hı̉hả. Thự c ra, vé xem dieችn trò do Đoቹng Thiệu Hoa bỏ tieቹn mua đeቻKieቹu Lục Kieቹu đeቷn mời, nhaኁm dụ Đoቹng Nhaችn An ra khỏi nhà, không còn ai che đỡ cho Hương Liên nữa. Ơቶ nhà, chı̉caቹn tieቻu thư nhà họ Đaኁng thaቿng là Bạch Kim Bảo chọc trời khuaቷy đaቷt. Thật là một bên xem trò, một bên dieችn trò. Dieችn trò, xem trò, náo trò, phın̉ h trò, doችtrò, làm trò, chı̉trừ không cótrò màthôi, còn lại đeቹu làtrò cả. Nhưng nói cho sâu saቿc thı̀không cótrò càng mới làtrò. Ơቶ bên aቷy, khi Đoቹng Nhaችn An bước vào bãi dieችn thı̀trò đãbaቿt đaቹu. Tôn Ngọc Giảo đang ngoቹi trên gheቷgiữa sàn dieችn, chân trái gác lên chân phải, uoቷn éo nói: - Tieቻu nữ Tôn Ngọc Giảo này, maችu thân đi dâng hương cúng Phật, tôi ở nhà nhàn roችi chaኃng có việc gı,̀ đành thêu thùa khâu vá giải bớt muộn phieቹn vậy à! Nói đeቷn đây, tieቷng thanh la khua vang, bàn chân trái dieችn viên dang giơ lên boችng ruoችi ra, phôrõ đeቷhài hai maቹu xanh traቿng nõn nà chaኃng khác gı̀maቹm măng thon nhọn. Động tác này suýt nữa khieቷn Đoቹng Nhaችn An nhıǹ đeቷn phát ngaቷt. Lão roቷi rıt́ hỏi tên cô đào, Thiệu Hoa vội bảo cô ta tên Nguyệt Trung Tiên. Theቷlà lão cứ luôn moቹm laቻm nhaቻm: "Nguyệt Trung Tiên ơi tiên trong vaቹng nguyệt...", thành thử màn trò đệm "Bờ nước traቿng" sau đó, lão có nhıǹ mà như không xem. Đợi đeቷn vở sau "Baቿt soቷng Tam Lang" Nguyệt Trung Tiên lại ra dieችn; dieችn đeቷn cho hoቹn Diêm Tıć h Giao hiện lên, đôi chân nhỏ chạy khaቿp sàn dieችn nhanh như một làn khói xanh. Đoቹng Nhaችn An baቷt chaቷp người ngoቹi cạnh, cứ không ngớt kêu aቹm lên: "Hay! Hay a?... Giỏi, giỏi laቿm?", khieቷn cả đám mêtrò nhaቿc lão, khuyên lão, maቿng lão, ném hạt táo vào lão cũng không sao làm lão ngừng kêu. Ơቶ bên này, Ngưu Phượng Chương một tay vén vạt áo bào, chạy thıǹ h thic̣ h vào nhà Đoቹng Nhan An. Boቷn mợ nàng dâu trông thaቷy, Bạch Kim Bảo hỏi độp ngay: - Khách đâu? Tieቻu thư họ Đaኁng đâu? Ngưu Phuợng Chương chưa kip̣ uoቷn lưỡi, họ đãthaቷy một ông mập beቷmột cô bé xinh xaቿn rảo bước tieቷn vào. Côgái dù nhẹ maቷy đi nữa cũng ba lăm, boቷn chục kı,́ thảo nào ông mập thở hoቻn hà hoቻn heቻn. Xem ra đây chıń h là ông Ba Đaኁng vàtieቻu thư họ Đaኁng roቹi. Maቷy mợ chủ đeቹu tưởng côtieቻu thư nửa đường bịoቷm, vội gọi các côhaቹu đeቷn chăm sóc. Ngờ đâu ông mập đặt côtieቻu thư xuoቷng, rút chieቷc khân tay traቿng ra lau moቹhôi roቹi cười hà hà: - Không sao, không sao! Cháu vaችn mạnh! Tieቻu thư họ Đaኁng ngay sau đó cũng mım̉ cười. Mọi người không hieቻu vı̀ sao một người khỏe mạnh lại phải có người beቷđeቷn? Nhưng chaኃng ai đeቻý xem vı̀sao, cứ xúm xıt́ bâu lại ngaቿm đôi chân hai taቷc hai của côtieቻu thư họ Đaኁng. Ai chợt nhıǹ cũng phải kinh ngạc. Bàn chân aቷy nhọn như một cái maቹm mọc ra từ coቻchân, lại cong cong to chı̉baኁng mút quýt, ngoài mang đôi giaቹy nhỏ đỏ tươi ánh bạc, thêu đaቹy những cánh hoa ngũsaቿc raቷt tinh xảo. Giây hoa quanh coቻgiaቹy chı̉nhỏ baኁng răng lượ c. Đôi giaቹy như không phải đeቻđi mà như làm riêng đeቻngaቿm, nhưng vaችn có đủ dáng, đu theቷ, không sứt chaኃng mẻ, ngón chân cái thın̉ h thoảng còn ngọ ngoạy ở bên trong. - Chân người mà bó đượ c nhỏ đeቷn theቷ, thự c sự keቻđượ c là kı̀tıć h trên theቷgian, chưa nhıǹ thaቷy haኃn chaኃng ai tin. Không caቹn đọ nữa, những đôi chân nhà họ Đoቹng chaኃng dám phôra. Hương Liên mặt nhợt haኃn đi, lieቷc maቿt thaቷy Ngưu Phượng Chương đứng bên cạnh lieቹn bảo nhỏ: - Giỏi laቿm, ông Năm! Thı̀ra ông thaቷy tôi chưa cheቷt nên chưa thỏa chứ gı?̀ Ngưu Phượng Chương nghe nói theቷrùng mıǹ h một cái, vội thanh minh: - Không dám daቷu mợ Cả, đây là do cậu Hai mời họ đeቷn, chaኃng qua sai tôi chạy vặt nên chaኃng tiện từ choቷi màthôi. Tôi là người của cụ Đoቹng, đâu dám làm quaቷy với mợ. Cũng điṇ h bụng đeቻmợ thaቷy một kieቻu mới. Mợ chớ chı̉ nhıǹ thaቷy nhỏ, mà vı̀nhỏ quá mức nên đứng không vững, đi lại phải có người đỡ, ra ngoài phải có người beቷ, đứng cũng đứng không vững nữa! Ơቶ Kinh, người ta đeቹu gọi là "tieቻu thư beቷ". Nhưng người khác beቷkhông đượ c, cứ phải là ông boቷcôta, vı̀chieቹu mà! Oƹng Ba Đaኁng là người xài sang, sao lại chaኃng hieቻu? Hương Liên baቷt giác "a" một tieቷng, maቿt lóe sáng, lòng cũng lóe sáng, dường như baቷt ngờ naቿm đượ c chiêu soቷđeቻgiành phaቹn thaቿng. Bạch Kim Bảo đứng giữa đám người trong nhà nói to: - Chaኃng keቻngười khác có phục hay không, chứ tôi thı̀tôi phục đaቷy! Ai không phục cứ đi mà so, so cho mà roቹi đời! Đôi chân người ta bày ra đó, có đúng không? NhãQuyên, Thu Dung, Đào Nhi, Hạnh Nhi này... - Côta hỏi từng người, càng nói càng cao giọng chı̉ riêng không hỏi Hương Liên, song câu nào cũng nhaኁm vào Hương Liên. Chaኃng ai ngửng đaቹu nhıǹ Hương Liên vı̀ai cũng neቻsợ cô. Hương Liên đứng đó, chaኃng nói chaኃng raኁng. Bạch Kim Bảo chưa gây sự đeቷn cùng thı̀ cô cũng chưa xuaቷt chiêu. Bạch Kim Bảo lại tưởng côsợ, bèn càng làm aቹm lên: - Đãcó đôi chân này thı̀chân ai như theቷnào tôi cũng chaኃng coi ra gı!̀ Đợi lát nữa cụ chủ veቹđeቻcụ cũng mở rộng taቹm maቿt! Côta lại ngoảnh mặt nói với ông Ba Đaኁng: - Cụ đeቻtieቻu thư ở chơi nhà chúng tôi vài hôm có đượ c không ạ? Côem ở chung phòng với tôi, tôi sẽbảo Đào Nhi thêu cho côđôi giaቹy chim sẻđỏ... Oƹng Ba Đaኁng đáp: - Mợ Hai có lòng hậu ái như theቷ, taቷt nhiên xin vâng. Có đieቹu con em nó nhà chúng tôi... Hương Liên thaቷy đãđúng lúc lieቹn đi đeቷn trước mặt "tieቻu thư beቷ", cười tủm tım̉ : - Côem theo chị ra sân xem hoa đào đượ c không? Hai hôm trước trời chợt aቷm, cây đương đaቹy nụ mà nở vôkhoቷi hoa, lại còn dụ ong mật đeቷn nữa, trông đẹp laቿm! "Tieቻu thư beቷ" đáp: - Em chả quen đi! - Giọng côta nũng niụ cứ như đứa trẻbảy tám tuoቻi uoቷn lưỡi nói vậy. - Không sao, chịđỡem mà! Maቷy bước làtới sân thôi! Hương Liên nói xong, đỡ côta đứng lên. Không ai hieቻu dụng ý của Hương Liên, chı̉thaቷy côvừa đỡ vừa nâng "tieቻu thư beቷ" ra tieቹn sảnh, bước xuoቷng theቹm. Maቷy bước đi đó đủ cho thaቷy khuyeቷt tật của côbé. Đôi chân "tieቻu thư beቷ" như nhủn nát, không sao bám đượ c đaቷt. Còn Hương Liên moችi một bước đi, vai uoቷn theo lưng, lưng lượn theo gót, không bước nào không đẹp. Đeቷn giữa sân, Hương Liên ngaቻng đaቹu ngaቿm hoa, chợt như baቷt giác buông cánh tay cô"tieቻu thư beቷ", bước lên hai bước reo to. - Tieቻu thư xem này, xem này? Cả một đám hoa nở rộ chaኃng khác nào một đám mây hoቹng, thıć h quá! Ngaቻng đaቹu lên mà nhıǹ kıà , ngay ở trên đaቹu em đaቷy! Hương Liên chı̉tay lên phıá trên. Côtieቻu thư beቷvừa ngaቻng đaቹu, chân đứng không vững, chưa kip̣ kêu đã"huỵch" một cái, ngãbệt xuoቷng đaቷt. Da đãnon, thiṭ lại ıt́ , đoቷt xương cùng của tieቻu thư đập xuoቷng gạch đánh "coቷp" khieቷn ai nghe thaቷy cũng buoቷt cả ruột. Hương Liên hoቷt hoảng kêu lên! - Đang đứng yên lành, chaኃng gạch đá nào vướng vào chân, sao lại ngãđượ c nhı?̉ Mau lên, Đào Nhi, Châu Nhi đâu? Không mau đỡtieቻu thư dậy à? Oƹng Ba Đaኁng cùng mọi người chạy đeቷn đỡ côta. Tieቻu thư bị bẽmặt, cứ ngoቹi bệt dưới đaቷt che mặt khóc, không ai nâng dậy đượ c. - Đeቻcô em ngã, tôi thật đáng tội cheቷt. Theቷnào, cô em đứng cũng không vừng hả cụ? - Hương Liên hỏi ông Ba Đaኁng. - Mợ Cả chaኃng có gı̀đáng trách. Không có người đỡ, em nó đứng không vững đâu. - Theቷthı̀lạ đaቷy! Chân cótật sao? - Hoàng Liên hỏi, không rõcôgiả vờ hay có ý châm bieቷm. - Không cótật gı̀cả, chı̉vı̀bó nhỏ quá nên đứng không vững đóthôi. - ông Ba Đaኁng nói xong, cúi xuoቷng bảo con gái. - Không mau đứng lên, ngoቹi đaቷy ra theቻthoቷng gı̀nữa? Câu này càng làm meቷch lòng tieቻu thư, côta ra sức nguaቻy vai không cho ai đỡ, ai đụng đeቷn lieቹn đánh, hai chân đạp lung tung văng cả giaቹy, xoቻcả vải bó chân. Hương Liên thaቷy theቷ, chı̉mong côta tuột haኃn chân ra, song ngoài miệng vaችn nói: - Đào Nhi, mau giúp tieቻu thư đi giaቹy vào kẻo lạnh! Oƹng Ba Đaኁng thaቷy con gái làm rộn lên như theቷ, tỏ vẻ khó xử, luôn miệng xin loችi Hương Liên. Cô đáp: - Cụ nói như theቷlà xem tôi như người ngoài roቹi. Tôi quả thự c lòng thương cônhà. Chân cô aቷy mà không đứng đượ c, không đi đượ c, chả hóa ra hỏng ư? Bó theቷlà giỏi nhưng đeቷn đứng cũng không đứng đượ c, hỏi còn hay noችi gı?̀ Xem ra đôi chân này không cứu đượ c nữa, cụ nên nghı̃cách gı̀đó veቹ đôi giaቹy cho tieቻu thư. Như vậy chăng? Maቷy câu này bóng gió chửi khéo côtieቻu thư. Oƹng Ba Đaኁng luôn miệng "vâng, vâng", gò lưng beቷ con gái lên ra veቹluôn, caኃng xoạc dài hơn so với lúc đi vào. Ngưu Phượng Chương cũng vội vàng cáo lui. Cảm thaቷy một luoቹng khı́lạnh toát ra từ vẻ mặt tươi cười của Hương Liên, lão sợ hãi chaኃng kip̣ quay người, cứ đi giật lùi, ba bước đãra khỏi cửa. Sau khi cô“tieቻu thư beቷ" đãđi khỏi, trước mặt mọi người, Hương Liên cười bảo Đào Nhi: - Nự c cười thật! Maቿt ông Năm Ngưu không phải maቿt trâu mà là maቿt chó, có vậy mới ngớ ngaቻn đeቻmaቿt đeቷn đôi móng giòthoቷi nát aቷy chứ! Đào Nhi không cười cũng chaኃng đáp, côbieቷt maቷy câu aቷy coቷt nói cho Bạch Kim Bảo nghe. Từ nãy Bạch Kim Bảo đãsượng mặt. Hương Liên ăn nói nhẹ nhàng, saቿc mặt bıñ h thản như không, chı̉đeቷn khi veቹtới phòng mıǹ h, trái tim treo lơ lửng của cômới tọt một cái trở veቹvịtrı́cũ. Nhưng ba hôm sau, tim Hương Liên thót lên một laቹn nữa. Bạch Kim Bảo đứng giữa sân rêu rao cụ Đoቹng mới mời đượ c một đôi chân bieቷt bay, sau bữa cơm sẽtới, còn nói đó là một côđào đang lúc vận đỏ ở huyện Bảo Đeቻ, tên là Nguyệt Trung Tiên. Chaኃng những chân nhỏ đẹp mà còn lượn như bay trên sàn dieችn chaኃng khác nào hạt ngọc lăn trên mâm. Hieቻn nhiên côaቷy khác haኃn "tieቻu thư beቷ" không bieቷt đứng trước đây ba hôm. Một đaኁng đứng không đứng noቻi, đi chaኃng bieቷt đi, dựng cũng không vững, một đaኁng như ruoቻi, như bay, như cá lội nước, như chim xuyên trời. Bạch Kim Bảo giọng giòn như củ cải non, chữ nhả ra moችi chữlà một hạt đậu maቻy, Hương Liên còn nghe đượ c một câu như sau: "Nghe nói lúc chân bay, có baቿt cũng chaኃng baቿt kip̣ nữa kıà !" Hương Liên tuy thaቿng cô"tieቻu thư beቷ" nhưng chaኃng dám chaቿc thaቿng đượ c côđào Nguyệt Trung Tiên này. Thiên hạ rộng lớn lăm, chaኃng đieቹu kı̀lạ nào mà không có, Hương Liên đâu dám nghi ngờ? Neቷu chaኃng có thật, khi nào Bạch Kim Bảo lại dám đe như theቷ? Từ lâu, Hương Liên đãthaቹm hieቻu raኁng con người ta bao giờ cũng muoቷn ngoi lên, cứng đụng với cứng, không xôtan kẻ khác thı̀mıǹ h bịtan, cho nên bao giờ cũng phải đeቹphòng những đoቷi thủ cứng cự a. Côđóng cửa phòng, nghı̃cách. Nhưng không hieቻu tı́gı̀veቹnội tıǹ h của Nguyệt Trung Tiên, côbieቷt sử dụng chiêu nào đây? Thật là khó. Cách toቷt nhaቷt là cứ ngoቹi trong phòng mà quan sát, chờ thời cơ. Sau bữa trưa, tieቷng cười nói oቹn ào ùa vào tieቹn sảnh. Chợt nghe một người nói: - Beቹtrên có cụ Đoቹng, kẻmọn Nguyệt Trung Tiện này xin bái kieቷn! Giọng nói vừa điệu, vừa trong, vừa thanh, vừa vang, chaኃng khác nào chim hoàng oanh hót, kieቻu cách như lời bạch trong tuoቹng. Tieቷng nói aቷy vừa dứt, tieቷng cười nói huyên náo lại noቻi lên. Roቹi tieቷng cụ Đoቹng nói: - Chư vịở nhàtôi đây đeቹu là người say gót sen cả. Nghe nói Nguyệt Trung Tiên cótuyệt kı̃veቹgót sen, ai naቷy đeቹu muoቷn có phúc đượ c nhıǹ no con maቿt. Vậy xin mời ra trước sân bieቻu dieችn một phen! Ngay sau đó, tieቷng cười nói chuyeቻn ra sân. Lại nghe Nguyệt Trung Tiên nói: "Xin hieቷn tài mọn". Không nghe tieቷng chân bước, chạy, mà chı̉nghe tieቷng chaቿt lưỡi khen ngợi và tieቷng voችtay. Tieቷng Nhı̃ NhãQuyên kinh ngạc kêu lên: - Oƹnhanh đeቷn mức tôi chı̉thaቷy bóng người thôi! Tieቷng Đoቹng Thiệu Hoa: - Kim Bảo, mıǹ h không chạy theo laቷy vài vòng à? Tieቷng Bạch Kim Bảo: - Tôi sao có đượ c đôi chân như vậy? Hãi quá, chı̉muoቷn veቹphòng đóng tiṭ các cửa lại mà troቷn cho roቹi! Lại nhưng tieቷng nói cười, kêu to, bỡn cợt. Tieቷng Đoቹng Nhaችn An: - ƯƱ nhı,̉ sao không thaቷy Hương Liên ra nhı?̉ Tieቷng Bạch Kim Bảo: - Mèo đãđeቷn, chuột nào còn dám ra? Hương Liên đang nıń thở ở trong phòng. Trong lòng cô như có ngọn lửa bừng bừng boቷc lên. Theቷnào cũng phải đọ một phen mới bieቷt thaቿng hay bại. Cô lách cách mở toang cửa, bước ra ngoài xem. Sân chật nıć h những người, maቿt hoa lên, trong choቷc lát côkhông nhıǹ rõai với ai. Đào Nhi chạy tới trước mặt, nháy maቿt nói: - Mợ nhıǹ Nguyệt Trung Tiên kia, đàn ông đaቷy! Hương Liên nhıǹ theo ngón tay trỏ xinh xẻo của Đào Nhi, thaቷy giữa đám đông quả có một người đàn ông gày gò đang đứng, bên dưới lại là đôi chân nhỏ nhaቿn xinh đẹp như của đàn bà. Dáng chừng là một vai nam chuyên đóng nữ, nhưng ở đâu ra đôi gót sen đó? Trong thiên hạ, việc chưa bieቷt quả nhieቹu hơn việc bieቷt raቷt nhieቹu. Lúc này, người đàn ông nhỏ nhaቿn kia đang nhıǹ cô. Chợt anh ta kêu lên: - AƵi chà, phải chăng đây là mợ Cả nhà họ Đoቹng, côQua Hương Lieቹn noቻi tieቷng khaቿp Thiên Tân? Nói xong, anh ta chạy như một làn gió, hai chân dường như không chạm đaቷt, trong nháy maቿt tới trước mặt Hương Liên, hai tay chaቿp trước bụng vái chào, giọng nói vaችn là giọng đóng tuoቹng: - Nguyệt Trung Tiên xin bái kieቷn mợ Cả! Hương Liên hơi ngây người, chưa hieቻu rõra làm sao. ở đaኁng kia, Bạch Kim Bảo và Đoቹng Thiệu Hoa bật cười ha hả, như côlàtrò cười của họ. Nguyệt Trung Tiên boችng làm một chiêu "đoቹng tử công", vaቿt một chân lên vai, bàn chân cao hơn đaቹu, nói với Hương Liên: - Mợ Cả nhıǹ chân của Nguyệt Trung Tiên tôi đây xem có sánh đượ c với chân mợ không nào? Hương Liên nhıǹ bàn chân nhỏ đeቻngửa cao hơn chỏm đaቹu, mới hay đó chı̉là bàn chân giả làm baኁng goች, chót mũi có túi vải loቹng vào với chân thật, dùng giây tơ cuoቷn chặt như người đi cà kheo, áo quaቹn che đi, chaኃng khác gı̀chân thật. Đaቷy chıń h là một kieቻu cà kheo các dieችn viên nam đóng giả nữ thường dùng. Trước đây từng nghe nói, nay mới thaቷy tận maቿt! Hương Liên như vừa tın̉ h cơn mộng, thở phào. Mọi người cùng cười khanh khách coi như câu chuyện thú vi.̣ Duy Bạch Kim Bảo và Đoቹng Thiệu Hoa cười dữ quá, Bạch Kim Bảo cười đứt cả hơi, gò cả lưng ôm laቷy bụng. Hương Liên tức thı̀ hieቻu ra. Chaኃng qua cô ta đaቻy Nhı̃NhãQuyên và tieቻu thư họ Đaኁng ra đaቷu nhưng không thaቿng đượ c Hương Liên, mới moi óc nghı̃ra trò Nguyệt Trung Tiên đeቻhù doạ cô, bieቷn côthành trò cười roቹi cheቷ nhạo côtrước mặt mọi người. Nhưng côlại nghı,̃ chıń h vı̀Bạch Kim Bảo không làm gı̀đượ c cômới sử dụng chiêu này. Chiêu này vụng veቹquá vı̀ roቷt cuộc chı̉ là trò giả, chaኃng qua bõtức trong choቷc lát, nhưng càng làm noቻi bật đôi chân cô, không ai đánh đoቻđượ c. Nghı̃đây Hương Liên vui lên, nét cười trên mặt không còn ngơ ngác nữa. Cônói với Nguyệt Trung Tiên: - Đôi chân giả của anh hù tôi không heቹgı,̀ nhưng cũng dọa noቻi cha choቹng tôi ư? Cha tôi có đôi maቿt lửa con ngươi vàng, không khi nào đeቻanh qua mặt đâu! Đoቹng Nhaችn An nghe giọng nói có ý châm chọc, bèn lên tieቷng: - Ta thoạt nhıǹ cũng bịnhaቹm. Lâu nay cứ tưởng đoቹcoቻmới cóthật giả, ngờ đâu người soቷng cũng cóthật giả. Nhưng mà giả cótuyệt vời maቷy đi nữa cũng không baኁng cái thật bıǹ h thường. Hương Liên đãbuộc Đoቹng Nhaችn An lên tieቷng nói thay cho mıǹ h. Đợi Đoቹng Nhan An nói xong, cô nheቷch mép mım̉ cười với vợ choቹng Bạch Kim Bảo, nhưng lại quay qua nói với Đoቹng Nhaችn An: - Cha nói theቷlàm phật ý Nguyệt Trung Tiên roቹi! Trên đài dieችn không bàn thật giả. Người trong vở đeቹu là giả, baቷt keቻchân họ giả hay không, cứ doạ đượ c người làthaቿng roቹi! - Có lı́đaቷy nói có lı́đaቷy! - Đoቹng Nhaችn An vội vàng nói theo roቹi bảo mọi người lên trên sảnh nói chuyện. Nguyệt Trung Tiên nói với Qua Hương Liên: - Xin có lời mời mợ Cả... Anh ta tuy không nói như trong vở dieችn nữa nhưng âm điệu vaችn là giọng nữ, cả phong thái, động tác giơ tay, đưa chân cũng rụt rè e lệ, meቹm mại diụ dàng y như phụ nữthật. Hương Liên thaቷy anh ta không phải đoቷi thủ của mıǹ h thı̀ vui mừng phaቷn khởi, cùng Nguyệt Trung Tiên sóng bước lên trên sảnh. Maቷy bước đó, Nguyệt Trung Tiên như đạp mây cưỡi gió, Qua Hương Liên như nước chảy mây trôi, thoăn thoaቿt vững vàng mà vai không đưa, eo không rung, chân chaኃng bước, chaኃng thaቷy động ở choችnào, chı̉thaቷy vạt xiêm bay, giải thaቿt lưng phaቷp phới như đứng trước gió, chớp maቿt cùng lên tới trên sảnh. Nguyệt Trung Tiên voችtay khen: - Mợ Cảthật là danh baቷt hư truyeቹn, maቷy bước đó đãhơn tôi đeቷn mười laቹn roቹi! Lúc voችtay, anh ta cong maቷy ngón traቿng thon lên, chı̉voችbaኁng lòng bàn tay; bé gái theቷnào, anh ta y như theቷ. Sau đó anh ta cứ xin xem cho đượ c đôi chân của Hương Liên. Trước con người ái nam ái nữ, chaኃng ra nam chaኃng ra nữ này, Hương Liên không cảm thaቷy xaቷu hoቻ. Côgiơ chân cho anh ta thaቷy, Nguyệt Trung Tiên lại voችtay: - Tôi đi khaቿp Giang Nam, Giang Baቿc, dám nói đôi chân như theቷnày tuyệt nhaቷt trong thiên hạ. Cậu chủ cứ bảo tôi đeቷn dọa mợ, hóa ra mợ lại làm tôi phục lăn. Hương Liên nghe nói chı̉cười, không thèm lieቷc nhıǹ Đoቹng Thiệu Hoa nữa. Côđòi xem đôi chân cà kheo của Nguyệt Trung Tiên. Nguyệt Trung Tiên là đàn ông, tuoቻi đãlớn, vậy mà ngoቹi trên gheቷcũng vặn người, xây lưng, nghẹo đaቹu, cụp maቿt ra vẻthẹn thò. Sau đó, anh ta cong mười ngón tay theo kieቻu những búp hoa lan, cởi dây buộc ở chân: - Neቷu mợ Cảưng ý, tôi xin bieቷu mợ! Hương Liên thuận miệng bảo: - Thôi, anh tặng cho mợ Hai nhà chúng tôi đi, mợ aቷy vừa maቿt với cái trò này laቿm! Nói xong, cônghe phıá sau lưng có tieቷng gı̀đó đoቻroቹi tieቷng kêu gọi aቹm ı,̃trong đó tieቷng Nhı̃Nhã Quyên rõhơn cả. Côngoảnh lại nhıǹ , thı̀ra Bạch Kim Bảo uaቷt quá, ngãbật ngửa trên đaቷt. Maቷy côhaቹu vừa kéo chân kéo tay, vừa laቿc coቻđaቷm lưng cho côta, Thiệu Hoa thı̀ra sức aቷn ngón tay cái vào huyệt nhân trung dưới mũi Bạch Kim Bảo, aቷn đeቷn chảy máu côta mới tın̉ h lại. Riêng Hương Liên cứ ngoቹi nguyên choችkhông động đậy, thong thả nhaቷp trà, nhıǹ vơ vaቻn maቷy con côn trùng bay qua bay lại đuoቻi nhau ngoài cửa soቻ. Hồi thứ mười một Giả đến mức thật, thật hóa ra giả Trời chưa mở maቿt, đaቷt chưa mở maቿt, nhưng trong chợ âm phủ ai naቷy mở maቿt thật to, thật sáng. Từ lò goቷm nhà họ Triệu đeቷn ven sông có bức tường, giữa đám lúp xúp leቹu tranh, tiệm đaቷt, đèn treo bờ rào và trên những con đường ngoaኁn ngoèo quẹo qua quẹo lại, ngày nào cũng vậy, chợ âm phủ họp trước khi trời sáng. Đaቹu tiên chı̉goቹm những người mua bán đoቹng nát, mang những đoቹdùng thường ngày tạp nham rao mua đượ c như áo cũ, quaቹn rách, bıǹ h coቻ, chuông xưa, giaቹy vẹt, mũbaቷn, sách nát, tranh mòn, thieቷu choችnày, khuyeቷt choችkia, chaቷt từng sọt gánh đeቷn bán. Nhờ lúc trời toቷi nhập nhoạng nhıǹ không rõ, xem xét vội vàng, bieቷn toቷt thành xaቷu, người có tieቹn chaኃng ai đeቷn mua những đoቹcũnát đó. Nhưng sự việc không theቻchı̉ có một kieቻu, lời nói không theቻchı̉ có một cách, daቹn daቹn có người mang đoቹtoቷt, đoቹthật, đoቹmới đeቷn bán, nhưng vaችn là tay này caቹm tieቹn, tay kia giao hàng. Mua bán vừa xong quay đaቹu đi luôn, dù có trở lại tım̀ cũng không ai nhận là vừa mua bán. Người ta gọi theቷlà"làm ăn với đaቷt". Vı̀sao? Vı̀người làm ăn với ngheቹnày phaቹn lớn là đoቹtrộm caቿp, thó đượ c vật gı̀đem đeቷn đây phi tang. Ai to gan mới dám bán, ai lớn mật mới dám mua. Cũng có con cái hư hỏng nhà có của, không mặt dạn mày daቹy lộ mặt ở cửa hiệu caቹm đoቹ, hiệu đoቻcoቻhoặc hiệu đoቹtaቹm taቹm đượ c, bèn mang đoቹđeቷn đây tım̀ xó toቷi đứng đaቷy đợi người mua. Ai có con maቿt hieቻu bieቷt, chı̉bỏ vài ba đoቹng là mua đượ c bức hoạ chữ, đoቹchâu báu, ngọc đá, đoቹsứ, đoቹđeo tay, đoቹbày biện cự c toቷt hoặc sách quı,́ thieቷp vieቷt chữ còn duy nhaቷt một bản. Cơ hội đó, một nhờ tài nghệ, hai nhờ vận may, hai đieቹu aቷy chập lại thı̀ phát tài to. Hôm nay, trong đám người chen qua lách lại có một lão già còm nhom, rụt đaቹu giaቷu mặt, không xách đèn loቹng, hai con maቿt láo liên xoi mói khi lách qua đám người. Boችng như mèo nhıǹ thaቷy chuột, lão gạt maቷy người đâm đaቹu choቹm tới. Sát tường, bên một cái tủ nát, một người đàn ông gập chân ngoቹi xoቻm, trên đaቷt trước mặt trải một mảnh vải, baቹy một cái đieቷu oቷng baኁng đoቹng bạch, một hộp trang đieቻm sơn khảm vàng, một cuộn giây lưng thêu hoa, ba đôi giaቹy nhỏ đeቹu baኁng vải đỏ vài xanh, ghép hai mặt, cự c hẹp cự c mỏng, mũi giaቹy vừa ngaቿn vừa nhọn như mỏ quạ, ở vệ Thiên Tân không thaቷy kieቻu giaቹy này. Lão già còm vơ ngay laቷy, lật đi lật lại xem qua roቹi kêu lên: - Chà, giaቹy mỏ quạ, kieቻu "TôBaቿc khôn hài" đây! Người đàn ông bán hàng trán lép maቿt loቹi, hıǹ h thù tự a con cóc. Gãngước maቿt ngaቿm lão già, bảo: - Gặp đượ c người trong ngheቹ, chaኃng maቷy khi! Cụ muoቷn mua à? Lão già còm cũng gập đaቹu goቷi đánh soạt ngoቹi xoቻm xuoቷng, nói khẽ: - Mua taቷt! ở đây không theቻthaቷy loại giaቹy này. Lão già còm raቷt kı̀quặc. Đi mua đoቹở chợ âm phủ này, dù gặp đượ c thứ vừa ý cũng phải giả vờ không hieቻu bieቷt, không mặn mà, không vừa ý, đâu có kieቻu vừa trông thaቷy đãvoቹvập như gặp của quý? Càng kı̀quặc hơn là người đàn ông mặt cóc bán hàng, gãcũng không lên mặt người bán, cũng như gặp của quý, caቷt tieቷng hỏi: - Cụ thıć h những món này laቿm nhı!̉ - Đúng vậy! Nói cho tôi bieቷt bác kieቷm những đôi giaቹy này ở đâu ra? Bác là người mieቹn Nam? - Cụ không phải hỏi, cứ bieቷt tôi không phải người mieቹn Baቿc là đượ c roቹi. Nói thự c với cụ, tôi cũng thıć h những của này, nhưng bây giờ maቷy tın̉ h ở Giang Nam đeቹu hè nhau không bó chân nữa. Giaቹy nhỏ vứt khaቿp nơi, ở trong mieቷu cũng có, lại còn trôi trên sông... - Oan nghiệt! Oan nghiệt! - Lão già còm nói xong, cảm thaቷy chưa heቷt ý, nói thêm. - Chi baኁng chặt chân đi cho roቹi! Lão nıń lặng dẹp cơn giận xuoቷng, nói: - Bác nên nhân cơ hội này thu nhặt ngay các kieቻu giaቹy nhỏ đó, mai ngày không chừng là của quý đaቷy! - Cụ nói phải, cụ hieቻu bieቷt thật! Nghe nói mieቹn Baቿc chưa nônức cởi chân bó, phải không ạ? - Có hôhào đaቷy nhưng không maቷy người cởi chân, chı̉kêu gào dữthôi. Theo ýtôi, ngọn gió này dập không noቻi, chı̉bieቷt hôm nay, không có ngày mai. - Lão già còm luôn miệng thở dài. - Đúng vậy. Tôi nghe nói nên mới vội vàng làm maቷy bao tải giaቹy nhỏ mieቹn Nam, đi quanh mieቹn Baቿc, liệu chừng theቷnào cũng gặp những người có taቷm lòng như cụ chiụ bỏ tieቹn mua một ıt́ caቷt đi. Tôi điṇ h bán một ıt́ giaቹy mieቹn Nam, mua ıt́ giaቹy mieቹn Baቿc, không chừng góp đủ loại giaቹy nhỏ trong thiên hạ cũng nên. - Người đàng ông mặt cóc nói. - Tôi đãcaቷt giữđượ c đaቹy một nhà! - Một nhà! - Lão già còm maቿt loé sáng. - Hay laቿm! Quý laቿm! Laቹn này bác mang đeቷn những loại nào? Người đàng ông mặt cóc nheቷch miệng cười, từ bao tải đeቻsau lưng rút ra hai đôi giaቹy nhỏ laኃng lặng đưa cho lão già còm, như muoቷn thử kieቻm tra kieቷn thức của lão. Lão già đón laቷy, thaቷy là giaቹy cũ, đeቷ đãđi mòn nhưng kieቻu cách cự c lạ. Má giaቹy cao, cao như giaቹy oቷng, phıá trước dựng đứng, toàn baኁng đoạn bóng màu đen, đường vieቹn sát đeቷbaኁng đoạn thêu hoa. Một đôi thêu maችu đơn và quả đào dâng thọ, giữa hao và quả đào thêu maቷy đoቹng tieቹn coቻbaኁng chı̉đỏ, kieቻu aቷy gọi là Oቶphú quý song toànOǂ. Đôi kia thêu láthông hoa mai và cành trúc. Thông đỡmai, mai ánh trúc, trúc làm noቻi thông, kieቻu aቷy gọi là Oቶtueቷhàn tam hữuOǂ. Giữa đeቷgoችvà đeቷlót meቹm có một mảnh đoቹng thau, dài từ gót đeቷm mũi, lại từ mũi ló ra ngoài, uoቷn cong lên nữa vòng roቹi chıã ra trước như dáng raቿn ra khỏi hang. Lão già gaቹy nói: - Đây là giaቹy đời Taቷn kieቻu coቻ. Người đàn ông mặt cóc hơi sững người, sau đó cười: - Cụ tài thật! Người bieቷt đượ c kieቻu giaቹy này không có maቷy đâu. - Maቷy đôi này cũng bán à? - Hàng bán cho người bieቷt của. Không nói giá nữa, cụ trả bao nhiêu tôi cũng nhận. Lão già gaቹy trước sau mua cả năm đôi, móc ra năm lạng trả. Phải nói raኁng só tieቹn này mua năm đôi giaቹy baኁng bạc cũng còn thừa. Người bán hàng mặt cóc vội vàng giaቿt bạc vào bụng, mặt mày tươi tın̉ h: - Nói thự c với cụ, bây giờ thứ giaቹy này đúng là ba đoቹng chaኃng bán đượ c hai. Tôi chaኃng hám tieቹn cụ đâu, chı̉điṇ h đem chúng đi mua kha khá giaቹy nhỏ mieቹn Baቿc đem veቹ. Neቷu cụ còn giữ đượ c các kieቻu giaቹy mieቹn Baቿc, ông con mıǹ h đem đoቻi cho nhau là xong, đỡphải đụng đeቷn tieቹn bạc. - Theቷcàng hay! Bác còn loại giaቹy nào nữa? - Này cụ, cụ tuy bieቷt nhieቹu thaቷy rộng, nhưng giaቹy nhỏ của tám phủ mieቹn Đông Chieቷt Giang e cụ chưa thaቷy đâu nhı?̉ - Trước đây có nghe nói tám phủ mieቹn Đông Chieቷt Giang noቻi tieቷng kı̀lạ veቹkıć h thước nhỏ. Hai chục năm trước, tôi có thaቷy một đôi chân nhỏ ở Ninh Ba, hai taቷc tư. Nhưng hai năm mới roቹi lại thaቷy một côgái ở Kinh chân nhỏ có hai taቷc hai. Thật là nhỏ đeቷn cùng đeቷn cự c! - Theቷcũng chưa sánh đượ c với chân nhỏ ở Đông Hoãn thuộc Quảng Châu. Chân nhỏ ở Diên Thành mieቹn Baቿc Giang Tô cũng còn phải nhường. Chân ở Đông Hoãn vừa tròn hai taቷc. Một đôi giaቹy nhaቷc lên đeቻlọt lòng bàn tay. Lại còn một loại giaቹy "nhà văn" ở Chương Châu, tın̉ h Phúc Kieቷn, do một văn nhân nghı̃ra, kı̀tuyệt? - Tuyệt theቷnào? - Có hơi hướng một quyeቻn sách, cứ như một quyeቻn sách con con vậy! - Hay laቿm! Bác có cả à? Đãmang đeቷn chưa? - Tôi đeቻở nhàtrọ. Cụ muoቷn đoቻi, ta hẹn ngày giờ trước. Ai cũng muoቷn gaቷp, hai người hẹn ngày mai vào giờ này, gặp nhau dưới goቷc cây lieችu già vẹo coቻ bên bờ sông có bức tường đàng trước mặt. Hôm sau cả hai đeቷn đúng giờ, đoቻi cho nhau raቷt vừa ý, tự a như tặng leችvật cho nhau vậy. Lại hẹn nhau ngày thứ ba. Sau khi trao đoቻi cho nhau xong, lão già gaቹy còm xách hơn chục đôi gaቹy nhỏ đi xuyên qua chợ âm phủ, vui vẻ mãn nguyện trở veቹnhà. Đi tới một choችngoặt, toàn là bia, thieቷp chữ, tranh, đoቹcoቻ, đoቹbaቹy chơi, chợt lão thaቷy một người thaቷp bé đứng ở góc tường, chieቷc mũcó vành trên đaቹu sụp xuoቷng tận mı́maቿt trên, nách kẹp một cuộn tranh, bên trên chı̉thò cái đaቹu trục cuoቷn tranh baኁng sứ hoa xanh. Lão già gaቹy vừa thaቷy cái trục baኁng sứ bieቷt ngay tranh không taቹm thường, lieቹn bước tới hỏi giá. Người kia giơ bàn tay phải, choቹng ngón trỏ với ngón giữa vào làm một roቹi lập úp xuoቷng, chı̉bật ra một chữ: - Thanh! Quy điṇ h của chợ âm phủ là nói giá, đưa giá, cho giá, đòi giá, tranh giá, ghım̀ giá đeቹu không nói soቷtieቹn mà ra hiệu baኁng tay và nói tieቷng lóng, tục gọi là "ám xuân". Một là tieቷu, hai là đạo, ba là đào, boቷn là phúc, năm là lạc, sáu làtôn, bảy là hieቹn, tám làthê, chıń là vạn, mười làthanh. Tay lật một cái là gaቷp đôi. Tieቷng "thanh" của người kia thêm daቷu hiệu tay lật một cái nghıã là đòi hai chục lạng. Lão còm nói: - Tranh gı̀mà giá aቷy, xem tı́nào! Lão đặt cái túi đựng đeቷn một nửa là giaቹy xuoቷng, caቹm laቷy cuộn tranh. Mở ra xem một đoạn, vừa tới choችlộ ra lạc khoản trên bức tranh, lão boችng giật mıǹ h hỏi: - Mày là đứa nào? Người thaቷp bé kia sững người, đâm đaቹu bỏ chạy. Lão già chı̉ caቹn chạy maቷy bước là đuoቻi kip̣ , song sợ maቷt nửa túi giaቹy. Trong lúc ngừng lạ đó, người thaቷp bé kia chui vào một ngõhẻm roቹi maቷt hút. Lão còm la lên: - Aቸy, aቷy, baቿt laቷy... Một kẻ cao lớn đứng bên lão, toቷi om om chaኃng nhıǹ rõmặt, cái bóng gãđãto baኁng quả chuông lớn. Gãngoảnh bảo lão còm với giọng oቹm oቹm coቷnén xuoቷng: - Gào cái gı,̀ có đuoቻi kip̣ cũng chiụ thua thôi. Mau xách đoቹbieቷn đi, caቻn thận chọc giận kẻ khác, bị traቷn mà còn bịtaቻn nữa đaቷy! Lão già còm nghe mà như không nghe thaቷy gı̀heቷt Sáng sớm hôm aቷy, Đoቹng Nhaችn An từ ngoài lỏn veቹnhà raቷt sớm roቹi đòi ra cửa hàng ngay, mặt tỏ vẻ gaቷp gáp laቿm, chaኃng ai bieቷt vı̀sao. Ngự a đãsaኅn sàng ngoài cửa, lão vừa ra khỏi cửa lieቹn trượt chân, ngoቹi bệt xuoቷng theቹm, chı̉kêu thaቷy trời chuyeቻn, đaቷt chuyeቻn, người chuyeቻn, ngự a chuyeቻn, cây quay, oቷng khói quay, kı̀thự c là đaቹu óc lão quay cuoቹng. Đám người haቹu vội vàng đỡlão vào nhà, đặt ngoቹi trên gheቷ xıć h đu. Hương Liên thaቷy mặt lão nhợt nhạt, thaቹn saቿc cũng nhợt nhạt, lieቹn mời lão vào phòng trong naኁm nghı.̉ Lão không chiụ , cứ baቿt người nhà đi ngay đeቷn cửa hiệu gọi Đoቹng Thiệu Hoa vàHoạt Thụ veቹ nhà ngay, lại đieቻm một soቷbức tranh, bảo Hoạt Thụ mở kho laቷy đem veቹ. Mãi một lúc lâu mới thaቷy có người veቹ, nhưng lại là cậu giúp việc ngoài cửa hiệu họ Oƹ. Cậu này nói cậu chủ không có mặt ở cửa hiệu, Hoạt Thụ lên cơn hen, không đeቷn đượ c, bảo cậu ta mang tranh veቹ. Đoቹng Nhaችn An không dậy đượ c, đành nửa naኁm nửa ngoቹi, gọi người giở một bức tranh ra coi. Trước heቷt xem bức Lan thảo của Lı́ Phục Đường. Lão xem mà cứ chớp maቿt hoài: - Maቿt ta có dử à? Hương Liên nhıǹ roቹi đáp: - Không thaቷy có, cha váng đaቹu hoa maቿt đaቷy, lát nữa xem thı̀hơn. Đoቹng Nhaችn An xua tay đòi xem tieቷp. Tieቻu Oƹ lại giở một bức khác, chıń h là bức tranh sơn thủy đời Toቷng. Thường ngày Đoቹng Nhaችn An xem tranh, nhieቹu nhaቷt chı̉nhıǹ nửa bức, thật giả có theቻđoán điṇ h đượ c ngay. Nửa dưới không caቹn nhıǹ đãbảo người cuộn lại. Lão làm theቷmột vı̀giỏi, hai đeቻtỏ điệu nghệ. Hoạt Thụ bieቷt thói quen này của lão nên giở tranh chı̉giở một nửa, thaቷy lão gật đaቹu hay laቿc đaቹu là cuộn lại ngay. Hôm nay neቷu làHoạt Thụ giở tranh cho lão xem thı̀tieቷp theo đãchaኃng có chuyện. Lại đúng cu cậu họ Oƹ soạt một cái giở tung từ đaቹu chı́cuoቷi bức tranh, Đoቹng Nhaችn An lập tức ngaቻn người ra, con ngươi như chự c rớt xuoቷng đaቷt. Lão nhôngười veቹphıá trước la lên: - Nửa dưới là của giả roቹi! - Sao cótheቻnửa bức là giả đượ c? Hay là maቿt cha làm sao roቹi? - Hương Liên nói. - Maቿt có sao đâu! Bức tranh này chữ vieቷt làthật, tranh là giả. - Đoቹng Nhaችn An chı̉vào bức tranh mà la, tieቷng la nghe như đâm vào tai. Hương Liên bước tới xem. Nửa trên che khuaቷt baኁng nhieቹu đoạn lạc khoản với lời đeቹ, lời bạt, bài thơ, nửa dưới bức tranh vẽsơn thủy. Côhỏi: - Theቷnày không lạ à? Lẽnào tráo nửa dưới mà khúc giữa lại không thaቷy veቷt noቷi? - Chị thı̀bieቷt cái gı?̀ Cách này gọi là "chuyeቻn đın̉ h núi”, là tuyệt chiêu trong cách làm tranh giả. Bỏ tranh vào nước ngâm, xé rời đıñ h núi theo đường vẽnúi; trước đó vẽmột bức tranh giả, cũng ngâm nước roቹi xé như theቷ. Sau đó laቷy phaቹn có chữ của tranh thật ghép với phaቹn vẽ của tranh giả thành một bức; lại laቷy phaቹn có chữ của tranh giả ghép với phaቹn vẽcủa tranh thật thành một bức thứ hai. Một thành hai, bức nào cũng có thật có giả, neቷu bị phát hiện là giả thı̀cũng không theቻnói toàn là giả, trong đó cũng có thật, người thạo ngheቹchaኃng nói gı̀đượ c nó. Nhưng... cách làm này chưa ai bieቷt, cả ông Năm Ngưu cũng không bieቷt. Lẽnào lúc mới mua tranh ta nhıǹ laቹm? - Cha xem tranh chı̉nhıǹ có một nửa, nửa dưới có xem đâu! - Quả có theቷ... - Đoቹng Nhaችn An vừa gật gù chợt kêu lên - Không phải! Bức này maቷy năm trước treo trên tường ngoài cửa hiệu đeቻxem mãi mà! Nói đeቷn đây, nghı̃đeቷn đây, ánh maቿt lão như baቿn tên ra. Lão bảo Tieቻu Oƹ: - Đem tranh ra cửa, giơ lên cho ánh sáng lọt qua, ta xem laቹn nữa! Tieቻu Oƹ mang tranh ra cửa giơ lên, ánh sáng bên ngoài chieቷu qua bức tranh, trông rõràng rành mạch có một đường noቷi lượn theo đaቹu núi trong tranh, quả nhiên tranh đãbị người khác làm giả! Đoቹng Nhaችn An đỏtıá cả đın̉ h đaቹu lieቹn đó kêu lên: - Ta hieቻu roቹi, bức tranh Lı́Phục Đường vừa nãy cũng là giả! Không đợi Hương Liên hỏi, lão già đãnói tieቷp. - Kieቻu aቷy gọi là"bóc hai lớp". Bóc từng lớp giaቷy Tuyên trên tranh ra, lớp một lớp ba boቹi với nhau thành một bức, lớp hai lớp boቷn boቹi với nhau thành một bức nữa, cũng là phép một thành hai! Tuy vaችn làtranh voቷn có nhưng thaቹn saቿc không còn nữa. Neቷu không, sao ta lại thaቷy bức tranh aቷy nét bút không hoቹn, mự c không láng bóng? Lại cứ ngờ maቿt mıǹ h có dử! Hương Liên nghe đeቷn ngaቻn ngơ. Không ngờ trên đời làm của giả cũng có công phu tuyệt đın̉ h đeቷn theቷ! Nhıǹ đeቷn Đoቹng Nhaችn An, côthaቷy ông ta khác thường, hai tay run baቹn bật những móng tay dài cạo kıń kıt́ vào tay viṇ gheቷ, ánh maቿt như ngưng trệ. Sợ ông ta bự c bội đâm oቷm, côvội khuyên: - Cha tức giận làm gı,̀ một vài bức có đáng gı̀đâu! Đoቹng Nhaችn An càng run raቻy hơn nửa. Tay run, chân run, caኁm run, tieቷng nói cũng run: - Chị mà còn mơ hoቹtheቷà? Ngoài cửa hiệu chaኃng có bức nào làtranh thật! Đoቹng Nhaችn An này cả đời bán của giả, rút cục đeቷn mıǹ h cũng thành giả noቷt. Cả một oቻtrộm caቿp! Nói đeቷn đây, đường gân xanh trên trán giật một cái, maቿt lão đờ ra. Hương Liên thaቷy nguy, hoảng lên, không bieቷt nói gı̀đeቻkhuyên giải. Lại thaቷy lão ngoẹo đaቹu, méo miệng, lệch vai, naኁm thượt trên gheቷ. Lập tức cả nhà nhoቷn nháo, người này kêu người kia, người kia gọi người nọ, mãi một lúc sau mới nhớ ra phải đi mời thaቷy thuoቷc. Hương Liên lau nước maቿt nói: - Ai bảo cụ ông hieቻu bieቷt laቿm vào! Không bieቷt thật với giảthı̀đãchaኃng đeቷn noችi uaቷt lên như theቷ! Lát sau, thaቹy thuoቷc đeቷn, bảo ngoài sảnh có gió, kêu người nhà khiêng Đoቹng Nhaችn An vào nhà trong chạy chữa. Hương Liên bıǹ h tıñ h lại. Côlập tức sai Tieቻu Oƹđi mời cậu chủ veቹ, lại gọi cảHoạt Thụ đeቷn. Tieቻu Oƹ đi một lúc veቹbáo Hoạt Thụ đãgói ghém bỏ troቷn, Đoቹng Thiệu Hoa vaችn chaኃng thaቷy đâu. Hương Liên nghe như sét đánh ban ngày, bieቷt trong nhà xảy ra chuyện lớn. Bạch Kim Bảo hỏi có chuyện gı,̀ Hương Liên chı̉đáp: - Thıḿ bieቷt roቹi còn hỏi làm gı?̀ Roቹi cômang theo Đào Nhi lên kiệu caቷp toቷc đi đeቷn cửa hiệu. Cửa hiệu lộn xộn tung tóe như vừa bịkhám nhà. Hai cậu giúp việc vừa khóc vừa nói: - Mợ Cả cứ maቿng, cứ đánh, cứ phạt chúng cháu cũng đượ c, chı̉đừng trách chúng cháu không nói thự c. Chúng cháu có bieቷt gı̀đâu kia chứ! Hương Liên nghı̃bụng ở nhà cũng còn đang loạn lên, lieቹn bảo họ chọn laቷy những đoቹthật đeቻ kháo lại. Hai cậu người làm lại meቷu máo: - Chúng cháu chaኃng bieቷt thứ nào thật, thứ nào giả. Cụ chủ, cậu chủ dặn chúng cháu nói với khách hàng toàn là đoቹthật thôi! """