Đừng Khởi Sự Khi Còn Do Dự - Pat Flynn full prc pdf epub azw3 [Best Seller]

" Đừng Khởi Sự Khi Còn Do Dự - Pat Flynn full prc pdf epub azw3 [Best Seller] 🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Đừng Khởi Sự Khi Còn Do Dự - Pat Flynn full prc pdf epub azw3 [Best Seller] Ebooks Nhóm Zalo Dung-khoi-su-khi-con-do-du Mục lục 1. Những lời khen ngợi dành cho "Đừng khởi sự khi còn do dự" 2. Lời tựa 3. Tiếp đất 4. PHẦN 1: THIẾT KẾ NHIỆM VỤ 5. 1. Trước khi bắt đầu chuyến hành trình của bạn 6. 2. Bài kiểm tra sân bay 7. 3. Bài kiểm tra lịch sử 8. 4. Bài kiểm tra mồi cá mập 9. 5. Gấp cánh máy bay 10. Bài tập tặng thêm 11. PHẦN 2: PHÒNG THÍ NGHIỆM PHÁT TRIỂN 12. 6. Trước khi bạn in danh thiếp 13. 7. Hạt giống nảy mầm 14. 8. Một câu 15. 9. Trò chuyện và quan sát 16. PHẦN 3: CHUẨN BỊ CHO CHUYẾN BAY 17. 10. Chẩn đoán 18. 11. 1.000 khách hàng trung thành của bạn 19. 12. Bản đồ thị trường 20. 13. Kế hoạch khách hàng 21. 14. Thần dược 22. PHẦN 4: THIẾT BỊ MÔ PHỎNG CHUYẾN BAY 23. 15. Người hùng thầm lặng 24. 16. Những nguyên tắc đánh giá 25. 17. Phương pháp đánh giá 26. 18. Áp dụng đánh giá ý tưởng vào thực tiễn 27. PHẦN 5: SẴN SÀNG XUẤT KÍCH 28. 19. Đếm ngược 29. Bây giờ bạn sẽ đi về đâu? 30. Khóa học đồng hành bay đến thành công 31. Lời cảm ơn 32. Về Smart Passive Income 33. Đôi lời về tác giả NHỮNG LỜI KHEN NGỢI DÀNH CHO "ĐỪNG KHỞI SỰ KHI CÒN DO DỰ" “Làm doanh nhân là công việc đáng sợ. Đặc biệt là trong những ngày đầu khi bạn cảm thấy cô đơn, lạc lối, rồi tự hỏi: Nếu ý tưởng của mình thất bại thì sao? Trong Đừng khởi sự khi còn do dự, Pat Flynn sẽ hướng dẫn bạn từng bước để xác định xem liệu ý tưởng mới có thành công hay không trước khi dốc hết tâm sức thực hiện. Bất kỳ doanh nhân nào đang muốn xây dựng doanh nghiệp mới, bước vào thị trường mới hay ra mắt sản phẩm mới đều bắt buộc phải đọc cuốn sách này. Tôi thật lòng khuyên bạn nên đọc đi đọc lại cuốn sách này.” — RYAN LEVESQUE, Tác giả cuốn Ask (Tạm dịch: Hỏi) “Đừng khởi sự khi còn do dự loại bỏ nỗi sợ lớn nhất của mọi doanh nhân mới: Liệu ý tưởng kinh doanh của mình có thành công không? Giờ đây, bạn đã có Pat Flynn, một phi công phụ lão luyện, đáng tin cậy, giúp bạn trả lời câu hỏi đó. Đừng khởi sự khi còn do dự độc đáo, chân thực nhưng đầy thú vị, mọi doanh nhân tập sự đều nên đọc cuốn sách này. Đây có lẽ là cuốn sách quan trọng nhất trong tủ sách kinh doanh của bạn.” — RAY EDWARDS, Nhà sáng lập kiêm CEO của Ray Edwards International “Thất nghiệp có thể là một trong những điều tốt nhất xảy ra với bạn. Trong một thời gian ngắn, Pat Flynn, từ người làm công trở thành ông chủ, đã tìm ra bí quyết mang lại doanh thu liên tục và bền vững. Cuốn sách mới của Pat Flynn tạo cảm hứng mạnh mẽ – nhưng quan trọng hơn hết – thay vì chỉ cổ vũ, nó sẽ cầm tay chỉ từng việc bạn cần làm trước khi trình làng ý tưởng kinh doanh của mình.” — CHRIS GUILLEBEAU, Tác giả sách bán chạy của New York Times bầu chọn cho cuốn Born for this (Đo đam mê – Tìm sự nghiệp) và The $100 startup (Khởi nghiệp với 100$) “Con người thường thích mơ mộng, tưởng tượng và hy vọng. Thế nhưng, nếu không hành động thì những ý tưởng dù vĩ đại đến đâu cũng sẽ chẳng bao giờ thành hiện thực – chúng không thể thay đổi thế giới này hay tài khoản ngân hàng của bạn. Cuốn sách này sẽ giúp xác định MỘT ý kiến, “lợi thế độc quyền” và một kế hoạch hành động để ý tưởng của bạn cất cánh tung bay. Là người đứng ngoài quan sát hay người cầm lái – bạn phải tự chọn.” — DAN MILLER, Tác giả sách bán chạy do New York Times bầu chọn cho cuốn 48 days to the work you love (Tạm dịch: 48 ngày cho công việc bạn yêu thích) “Pat đã hoàn thành xuất sắc vai trò truyền cảm hứng, giảng giải, thúc đẩy và hướng dẫn những doanh nhân mới vượt qua giai đoạn quan trọng nhất của quá trình xây dựng doanh nghiệp giai đoạn nền tảng. Tuy nhiên, không dừng ở đó, anh còn dẫn dắt chúng ta vào hành trình khám phá, xây dựng sự tự tin và nguồn hậu thuẫn – với những điều thực tiễn nhất! Nếu muốn khởi nghiệp kinh doanh trực tuyến một cách thông minh, bạn phải đọc cuốn sách này.” — CHRIS DUCKER, Tác giả sách bán chạy Virtual freedom (Tạm dịch: Tự do ảo) “Pat là một trong những nguồn tham khảo đáng tin cậy nhất của tôi về đào tạo kinh doanh trên Internet. Tất cả những điều anh giảng dạy đều được kiểm nghiệm và chứng thực. Đừng khởi sự khi còn do dự cũng không ngoại lệ. Nếu bạn muốn khởi nghiệp kinh doanh trực tuyến thì chẳng cần tìm đâu xa, cuốn sách này sẽ hướng dẫn bạn từng bước vượt qua quá trình đánh giá ý tưởng để tăng cao khả năng thành công. Không một doanh nhân thông thái nào muốn khởi nghiệp kinh doanh trực tuyến khi chưa đọc Đừng khởi sự khi còn do dự.” — TODD TRESIDDER, Nhà sáng lập và Huấn luyện viên Tài chính tại financialmentor.com “Các doanh nghiệp rất dễ sa chân vào việc ngẫu nhiên xây dựng sản phẩm và dịch vụ rồi HY VỌNG khách hàng mua nó. Tuy nhiên, hy vọng KHÔNG phải là chiến lược. Trong Đừng khởi sự khi còn do dự, Pat Flynn cung cấp quy trình kiểm nghiệm ý tưởng nhằm thu thập bằng chứng cần thiết để tự tin trình làng ý tưởng của bạn hoặc cất nó vào tủ trước khi bạn lãng phí hết thời gian, tiền bạc và nước mắt. Đây chính là một ngôi trường dạy kinh doanh qua sách.” — JOSH SHIPP, Nằm trong danh sách 30 Doanh nhân dưới 30 tuổi của Inc. Magazine “Tôi không chắc liệu Đừng khởi sự khi còn do dự có phải là cuốn sách duy nhất thuộc thể loại này không, nhưng tôi biết mình chưa từng đọc cuốn sách nào như thế. Dù bạn là doanh nhân đang muốn lần ra mắt sản phẩm tiếp theo trở thành thành công lớn nhất trong sự nghiệp, hay người muốn-trở-thành-doanh-nhân đang ấp ủ một ý tưởng, cuốn sách này sẽ cung cấp chính xác điều bạn cần.” — HAL ELROD, Tác giả sách bán chạy The miracle morning (Buổi sáng diệu kỳ)* * Cuốn sách đã được Alpha Books mua bản quyền và xuất bản năm 2017. (Các chú thích trong cuốn sách này đều của biên tập viên). “Thời gian là tài nguyên quan trọng nhất của chúng ta. Đừng khởi sự khi còn do dự sẽ rút ngắn vài năm thử và sai xuống còn vài ngày bằng cách giúp bạn tập trung cao độ vào doanh nghiệp và những quyết định quan trọng nhằm sớm mang lại cuộc sống lý tưởng. Bạn có thể tự mò mẫm trong đêm tìm diêm châm đèn, hoặc làm theo những hướng dẫn phi thường từ Pat Flynn và bắt đầu xây dựng cuộc sống mong ước ngay lập tức.” — SHAWN STEVENSON, Tác giả sách bán chạy và Người dẫn chương trình The Model Health Show, Podcast về Dinh dưỡng và Thể hình số 1 trên iTunes “Tôi ước mình được đọc cuốn sách này trước khi bắt đầu sự nghiệp viết lách. Nó đã có thể giúp tôi tránh được rất nhiều sai sót. Nếu có ý tưởng muốn chia sẻ với thế giới, bạn nhất định phải đọc cuốn sách này. Đừng bỏ lỡ nó nhé!” —JEFF GOINS, Tác giả sách bán chạy The art of work (Tạm dịch: Nghệ thuật làm việc) ““Là doanh nhân, tất cả những gì chúng ta có là THỜI GIAN. Dành toàn bộ nguồn lực hữu hạn của mình vào một dự án chỉ mới nhen nhóm trong đầu là công thức dẫn đến thất bại. Trong Đừng khởi sự khi còn do dự, Pat đã chia sẻ công thức THÀNH CÔNG. Hãy xây dựng cơ sở khách hàng một cách ĐÚNG ĐẮN bằng cách tìm hiểu khó khăn của họ, thiết lập giải pháp dưới dạng sản phẩm/dịch vụ/cộng đồng và CHỈ phát triển khi họ cam kết bằng ví tiền. Pat đã đưa cho bạn nguyên liệu; giờ là lúc HÀNH ĐỘNG!” —JOHN LEE DUMAS, Nhà sáng lập và Người dẫn chương trình eofire.com DÀNH TẶNG Bố mẹ, vì đã chắp cánh cho con… Vợ, vì đã cho anh khoảng trời rộng mở… Các con, vì đã cho bố lẽ sống cuộc đời… Và dành tặng Bạn, vì đã chọn cuốn sách này. LỜI TỰA (KIỂM TRA TRƯỚC CHUYẾN BAY) Không chỉ là từ bị viết sai chính tả nhiều nhất, “lời tựa” (foreword) còn vinh dự trở thành một trong những phần bị bỏ qua nhiều nhất trong văn học. Vậy tại sao bạn lại đọc trang này? Hoặc bạn là độc giả cẩn trọng đáng khen ngợi, hoặc vẫn đang canh cánh trong lòng – Cuốn sách này có xứng đáng với thời gian mình bỏ ra không? Tại sao mình phải quan tâm đến nó? Và liệu Đừng khởi sự khi còn do dự có thực sự giúp trình làng ý tưởng kinh doanh không? Hãy xem xét từng câu hỏi này và tôi hứa sẽ không sử dụng quá nhiều ẩn dụ về ngành hàng không khi chúng ta vẫn còn trên đường băng. Cuốn sách này có xứng đáng với thời gian bạn bỏ ra không? Trước hết, mỗi người chúng ta đều có 168 giờ đồng hồ mỗi tuần. Trừ thời gian làm việc và ngủ, chúng ta còn khoảng 72 giờ để đầu tư. Bạn có con nhỏ ư? Bạn chỉ còn phân nửa khoảng thai gian ấy – những dịp cuối tuần và những giờ quý giá sau khi dỗ con ngủ và trước khi say giấc nồng. Đây là phép tính nghiêm túc. Tôi là mọt sách chính hiệu, mỗi tuần ngấu nghiến gần một cuốn sách, tôi cũng kén chọn các tựa sách để đọc. Tôi cược rằng bạn cũng vậy. Phần lớn mọi người đọc khoảng 200 từ/phút, với tốc độ ấy, Đừng khởi sự khi còn do dự sẽ chiếm khoảng ba tiếng rưỡi trong tuần của bạn. Chỉ nhỉnh hơn vài phút so với một trận NFL1 trung bình và ngắn hơn nhiều so với một buổi “luyện phim” trên Netflix. 1 NFL – National Football League: Giải Bóng bầu dục Quốc gia dành cho nam tại Mỹ. Vì thế, tối nay, bạn hãy tạm gác bộ phim House of Cards (Sóng gió chính trường) lại, hay thu hình trận đấu bóng đi. Tôi sẽ giải thích trong phần trả lời câu hỏi số 2 và số 3, cuốn sách này sẽ tác động nhiều hơn đến tương lai tài chính của bạn (và có thể giảm bớt việc ăn quà vặt nữa đấy). ĐÔI CÁNH Tại sao bạn nên quan tâm? Như nhiều người trong số các bạn, tôi biết đến Pat nhờ nghe chương trình podcast của anh ấy. Tôi được giới thiệu về Smart Passive Income (Thu nhập thụ động thông minh) đúng lúc gia đình tôi vừa nhận nuôi chú cún Taco. Mỗi buổi sáng sớm và chiều muộn, tôi đeo tai nghe, đưa một tập của chương trình Smart Passive Income vào danh sách phát của máy nghe nhạc rồi dắt chú cún xuống đường và háo hức đón chờ bài học tiếp theo. Thông thường, tôi sẽ đi quãng đường xa để có thể thưởng thức trọn vẹn một tập podcast. Tôi đã lăn lộn trong ngành kinh doanh nội dung gần 20 năm, khởi sự với vị trí biên tập viên tại New York, hiện là tác giả viết bài ở Austin. Với tôi, Pat thực sự nổi bật. Phong cách giảng dạy đi sâu vào thực tiễn với những lời chia sẻ chân tình về thành công cũng như thất bại và khát khao giúp đỡ mọi người cùng thái độ chân thành của Pat đã mang về cho anh số lượng người theo dõi trung thành khổng lồ (tôi là một trong số đó). Anh ấy không chỉ xây dựng những doanh nghiệp thành công cho riêng mình, mà còn giúp vô số người kinh doanh phát đạt, rất nhiều người đã được dẫn chứng trong chương trình. Tôi bắt đầu đọc Đừng khởi sự khi còn do dự vì tin Pat sẽ truyền đạt những bài học quý báu cùng mong muốn giúp các doanh nghiệp chuẩn bị tại thời điểm quan trọng nhất trước khi cất cánh. Trái với trực giác của mọi người, trong kinh doanh và trong cuộc sống, ít hơn sẽ đem lại nhiều hơn. Pat đã lĩnh hội được điều này. Và cũng hiếm có ai tài năng hơn anh ấy trong việc cung cấp bài kiểm tra trước chuyến bay vừa chính xác vừa dễ sử dụng cho cuộc hành trình của bạn. Liệu Đừng khởi sự khi còn do dự có thực sự giúp bạn ra mắt thành công ý tưởng kinh doanh không? Có đấy. Pat không bắt đầu bằng việc nghiên cứu kỹ lưỡng ý tưởng của bạn, thay vào đó, anh ấy tìm hiểu xem liệu ý tưởng đó có phù hợp với bạn hay không và ngược lại. Bước này thường bị các doanh nhân mới bỏ qua. Nếu bạn và ý tưởng không hợp nhau, ý tưởng đó cũng không được xem là thành công, dù nó khả thi về mặt tài chính. Một lầm tưởng phổ biến về khởi nghiệp là chỉ cần có ý tưởng rồi thực hiện ý tưởng đó: Ý TƯỞNG + THỰC HIỆN = THÀNH CÔNG. Trên thực tế, nhân tố còn thiếu chính là bản thân bạn (và cộng sự của bạn): BẠN + Ý TƯỞNG + THỰC HIỆN = THÀNH CÔNG. Sau bài kiểm tra tính cách ban đầu, Pat sẽ hướng dẫn bạn thực hiện các bước nhằm kiểm tra ý tưởng của bạn, nghiên cứu thị trường, lập chiến lược marketing và xem xét tính khả thi về tài chính. “Cứ làm đi, rồi họ sẽ đến”2 là câu thoại đã làm nên bộ phim tuyệt vời, nhưng lại là lời khuyên kinh doanh tệ hại. Những bài tập kiểm nghiệm ý tưởng của bạn trên thị trường sẽ giúp loại bỏ công đoạn đoán mò và đặt việc kinh doanh dựa trên nền tảng dữ liệu thay vì lần mò theo trực giác. 2 Nguyên văn là “If you build it, they will come” – lời thoại kinh điển trong phim Field of Dreams (tạm dịch: Khoảng trời ước mơ) của Mỹ năm 1989. Đừng khởi sự khi còn do dự rất thực tế và đơn giản. Tôi tin rằng – sau gần 8 năm nghiên cứu cuốn The ONE Thing (Điều ý nghĩa nhất trong từng khoảnh khắc cuộc đời)3 và huấn luyện những nguyên tắc đó cho các cá nhân và doanh nghiệp – đây là ưu tiên số một của bạn. Kinh doanh không đi kèm với chiếc dù cứu hộ. Hãy dùng vài giờ đồng hồ đọc cuốn sách này làm bước đầu tư đầu tiên vào ý tưởng lớn của bạn. Hoàn thành các bài tập. Suy xét kỹ lưỡng. Cách tốt nhất để bảo đảm thành công đang nằm ngay trong tay bạn đó! 3 Cuốn sách đã được Alpha Books mua bản quyền và xuất bản năm 2014. Vì thế, xin mời bạn dựng thẳng lưng ghế… đã đến lúc xem ý tưởng lớn của bạn có thể giúp bạn khởi nghiệp mà không sạt nghiệp hay không. JAY PAPASAN Đồng tác giả cuốn Điều ý nghĩa nhất trong từng khoảnh khắc cuộc đời, sách bán chạy nhất của New York Times TIẾP ĐẤT Khi con trai tôi, Keoni, lên 3 tuổi, tôi chẳng thể đợi lâu hơn được nữa. Đã đến lúc tôi phải dạy cho thằng bé những điều bố tôi từng truyền lại cho tôi khi tôi còn là một đứa trẻ – một kỹ năng tôi đã mang theo mình từng ấy năm với lòng biết ơn. Cũng như đi xe đạp, đó là kỹ năng một khi đã học thì sẽ chẳng bao giờ quên. Tôi cầm lấy một tờ giấy in, quay sang con trai và nói: “Con có muốn gấp máy bay giấy không?” Tôi nhớ hồi còn bé, tôi và bố vẫn thường phóng máy bay giấy khắp nhà. Trong “lịch sử” chế tạo máy bay giấy của riêng tôi, dễ có hơn 1.000 chiếc máy bay đã được phóng ra. Đủ loại: Máy bay mũi nhọn, máy bay cánh rộng, máy bay khổng lồ, máy bay tí hon, máy bay bay thẳng và máy bay lượn vòng trong không trung. Lúc này, tôi đang chuẩn bị truyền lại cho con trai cảm nhận huy hoàng đầu tiên về khí động học từ máy bay giấy. Keoni có vẻ bối rối trước đề nghị của tôi. Thằng bé hỏi: “Bố ơi, làm sao một mảnh giấy có thể bay được ạ?” “Này nhóc,” tôi đáp, “con chỉ cần gấp nó theo một cách nhất định. Xem này…” Tôi miết một đường gấp chính giữa tờ giấy, gấp hai mép trên vào giữa sao cho chúng chạm khít nhau, rồi gấp hai cánh. Cầm chiếc máy bay hoàn thiện trên tay phải, tôi thấy ánh mắt con trai sáng ngời háo hức. Tôi đưa tay về phía sau để chuẩn bị phóng và hỏi: “Con sẵn sàng chưa!?” “Sẵn sàng!” “Được rồi, đi thôi! Máy bay cất cánh trong 10…9…8…” Tôi đã học được cách kéo dài những khoảnh khắc như thế theo cách nhân đạo nhất có thể. Bố tôi cũng đã dạy tôi điều đó. “7…6…5…” Keoni run lên. Thằng bé không thể chờ nổi nữa! “4…3…2…1¾…1½…1…0! Cất cánh!” Tôi phóng chiếc máy bay ngang qua phòng khách, sau đó, bố con tôi đứng nhìn nó chao liệng phía trên “đại dương” thảm lót sàn cho đến khi đâm vào ô cửa sổ bên kia căn phòng rồi đáp xuống bệ cửa phía sau sofa. Một chuyến bay khá ngoạn mục, chính tôi phải thừa nhận điều đó. “Ôiiiiii!” Keoni reo lên. “Con muốn gấp một chiếc! Con muốn gấp một chiếc!” Đó chính là phản ứng tôi trông đợi. Tôi đưa một tờ giấy in khác cho Keoni. Không chờ tôi hướng dẫn, thằng bé đã vội vàng gấp gấp, vuốt vuốt như thể cuộc sống của thằng bé phụ thuộc vào điều này vậy. Sau khoảng 30 giây, thằng bé đã gấp xong và tự hào phô diễn thành quả mới, thằng bé cầm bằng cả hai tay, đưa thẳng về phía tôi. Tôi phải cúi người để xem cho rõ vì thứ tôi đang nhìn đây không giống một chiếc máy bay chút nào. Nó trông như mẩu giấy nhàu nhĩ bị bỏ quên dưới đáy ba lô thì đúng hơn. Tôi lấy làm ngạc nhiên khi thằng bé chỉ ra đâu là đầu máy bay, nhưng chẳng có gì bất ngờ khi sau cú phóng, chiếc máy kỳ quái kia không bay được. Nó rơi xuống chỉ cách chân thằng bé vài tấc. Keoni nhặt nó lên, thử lại và cố gắng ném mạnh hơn. Kết quả vẫn như cũ: Bổ nhào xuống đất. Mất kiên nhẫn, thằng bé quay sang tôi và nói: “Con chẳng thích máy bay giấy”, rồi đi thẳng vào phòng chơi tiếp mô hình Người dơi mới toanh. ĐÔI CÁNH Theo bạn, tại sao con trai tôi lại bỏ cuộc sớm như vậy? Lẽ dĩ nhiên, thằng bé chỉ mới 3 tuổi và rất nhiều đứa trẻ ở độ tuổi đó không đủ kiên nhẫn hay phản ứng nhanh chóng với những tình huống như vậy. Khi thử một điều mới mẻ và vấp phải thất bại, hoạt động ấy trở thành một kiểu đe dọa đối với trẻ con, đó là lý do tại sao chúng thường ngay lập tức quay lại với điều quen thuộc khiến chúng cảm thấy thoải mái. Đó là lý do cho sự tồn tại của những chiếc chăn an toàn cùng núm ti và Người dơi sẽ chẳng bao giờ cô đơn trong nhà chúng tôi cả. Vậy một người bố phải làm gì đây? Tôi không thể đứng nhìn “sự nghiệp” máy bay giấy của con trai tan thành mây khói! Thế là tôi lại rủ rê Keoni như tôi vẫn luôn làm mỗi khi thằng bé gặp thử thách, tôi cố giúp thằng bé tự nghĩ ra câu trả lời bằng cách đặt thật nhiều câu hỏi. “Keoni,” tôi nói, “con nghĩ tại sao máy bay của con không thể bay như chiếc của bố?” “Máy bay của bố tốt hơn,” thằng bé đáp. “Sao máy bay của bố lại tốt hơn nhỉ?” “Con không biết.” Tôi nhặt chiếc máy bay của mình từ đằng sau ghế sofa rồi giơ trước mặt thằng bé. “Con nghĩ phần nào trên máy bay của bố giúp nó bay lên nào?” Thằng bé nhìn lướt qua chiếc máy bay. “Cánh ạ?” “Cánh! Đúng vậy!” Tôi đưa chiếc máy bay đến gần thằng bé hơn. “Con đếm xem có mấy chiếc cánh nào?” Thằng bé chỉ tay và đếm: “Một... Hai.” “Hai chiếc cánh. Lại đúng nữa rồi! Thế trước đây con đã gấp cánh chưa nào?” Tôi hỏi. “Chưa ạ.” “Thế thì dĩ nhiên máy bay của con không bay được rồi, con chưa học gấp cánh cơ mà! Bố dạy con gấp cánh để máy bay bay lên nhé?” Thằng bé gật đầu. Tôi lấy thêm hai tờ giấy in mới và đặt chúng lên bàn. “Con làm theo bố nhé!” tôi bảo. Từng bước một, bố con tôi đã cùng nhau gấp chiếc máy bay, và sau vài phút (với sự giúp sức của tôi ở một số nếp gấp phức tạp), máy bay của chúng tôi đã sẵn sàng cất cánh. Chiếc máy bay của thằng bé vẫn còn thô ở phần rìa nhưng đã tiến bộ rất nhiều so với phiên bản 1.0. Tôi hỏi thằng bé: “Con sẵn sàng chưa?” Keoni nhìn tôi với chút nghi ngại: “Nó có bay được thật không ạ?” Tôi khá tự tin rằng nó sẽ bay. Ý tôi là, trên lý thuyết, thiết kế mũi tên đơn giản này gần như lúc nào cũng thành công, nhưng dựa theo kinh nghiệm của tôi thì đôi khi cũng xảy ra sự cố, làm sao tôi có thể hoàn toàn chắc chắn? Ngộ nhỡ tôi bảo có rồi nó không bay được thì sao? Đó là thời khắc quyết định, vì thế tôi đã cẩn thận lựa chọn từ ngữ. “Con đã cố hết sức tạo ra mọi thứ nó cần để bay rồi. Con đã trao cho nó cơ hội, còn bây giờ tất cả những gì chúng ta có thể làm là phóng nó và xem chuyện gì xảy ra.” Keoni đưa tay ra sau, sẵn sàng phóng. “Nhẹ nhàng và từ từ nào,” tôi nói. “Cao lên một chút.” Với dáng vẻ quan trọng, thằng bé ngừng vài giây để thực hiện những thao tác điều chỉnh cuối cùng, rồi đột nhiên, chẳng cần tôi đếm ngược, thằng bé vụt mạnh tay về phía trước. Chiếc máy bay lao vào không trung. Nó lướt ngang căn phòng rồi đâm sầm vào trước ghế sofa sau vài giây. Nó đã bay! Chúng tôi reo hò ầm ĩ! Bố con tôi đập tay nhau đôm đốp khi Keoni hét khản cả giọng rồi nhảy tưng tưng như vừa trúng số. “Bố ơi, bố có TIN được nó vừa bay không ạ?” Tôi mỉm cười nhìn thằng bé ăn mừng chiến thắng. Tôi biết đó không phải là may mắn. Đó là bởi cuối cùng thằng bé đã chậm lại và dành chút thời gian tạo cho tờ giấy những nếp gấp cần thiết để bay. CHUYẾN BAY SẮP TỚI CỦA BẠN Nếu đang đọc cuốn sách này, hẳn bạn sắp sửa trình làng dự án riêng của mình và không muốn bị sạt nghiệp khi khởi nghiệp. Tôi rất mừng cho bạn vì bạn không chỉ gấp máy bay giấy, mà còn ấp ủ một điều lớn lao hơn có thể thay đổi cuộc sống chính bạn và của cả những người khác. Tôi ở đây để giúp bạn chắp cánh cho ước mơ đó. Tôi đã từng ra mắt nhiều dự án kinh doanh thành công trong quá khứ, bắt đầu từ năm 2008 với một trang web giúp mọi người luyện thi LEED – kỳ thi trong ngành kiến trúc về thực hành xây dựng công trình xanh và thân thiện với môi trường. Có lẽ bạn cũng không hứng thú với trang web này, nhưng nguồn tham khảo tôi tạo ra đã giúp hàng nghìn người vượt qua kỳ thi và đã vĩnh viễn thay đổi cuộc đời tôi. Tôi từng là một kiến trúc sư đầy nhiệt huyết. Tôi tốt nghiệp trường UC Berkeley năm 2005 với bằng Cử nhân Kiến trúc sư và nhận được công việc như mơ ngay sau khi tốt nghiệp, với vai trò Chuyên viên vẽ đồ án trong một công ty kiến trúc danh tiếng ở khu vực vịnh San Francisco. Tôi đã sẵn sàng cống hiến phần còn lại của cuộc đời cho sự nghiệp kiến trúc và làm tất cả mọi việc để chứng minh điều đó. Tôi trở thành người trẻ nhất trong công ty được thăng chức Tổ trưởng và mọi việc diễn ra theo kế hoạch – cho đến ngày kế hoạch tan thành mây khói. Tháng 6 năm 2008, tôi bị sa thải. Sau cơn trầm cảm nhẹ rồi dọn về sống chung với bố mẹ, tôi quyết định biến kiến thức của tôi về kỳ thi LEED cam go thành công việc kinh doanh trực tuyến chuyên cung cấp tài liệu nghiên cứu, khóa học và bài thi thử. Trong vòng một năm, GREENEXAMACADEMY.COM đã thu về hơn 200.000 đô-la. Từ đó, tôi đã phát triển thêm một số việc kinh doanh khác và kiếm tổng cộng hơn 3,5 triệu đô-la từ Internet. Đến hôm nay, tôi không thể tưởng tượng cuộc đời mình sẽ ra sao nếu ngày ấy không bị sa thải và bắt đầu tự lập cơ nghiệp. Sự tự do khi trở thành chủ của chính mình và nắm toàn quyền kiểm soát tương lai thật tuyệt vời, nhưng với tôi, nó chẳng phải vì tiền bạc hay những chiếc xe bóng bẩy (chúng tôi có một chiếc Toyota Sienna, thường được gọi là xe tải của những bà mẹ cầu thủ bóng đá). Chẳng phải để ngồi ở bờ biển cả ngày và nhấm nháp ly piña colada. Tôi làm việc và làm việc một cách thông minh, nhưng có một điều trong đời đã mang lại cho tôi động lực lớn hơn bất kỳ điều gì khác – gia đình tôi. Tôi có một người vợ xinh đẹp – April, và hai đứa con tuyệt vời – Keoni và Kailani, mỗi ngày ở bên họ, tôi đều cảm thấy hạnh phúc ngập tràn. Tôi cùng April đưa đón Keoni đến trường mỗi ngày. Tôi đến lớp học khiêu vũ của Kai. Tôi và April cùng ăn trưa ở nhà. Tôi yêu tất cả những điều này và tôi sẽ không thể tận hưởng cuộc sống với họ nếu vẫn làm công việc cũ. Vì bạn đang đọc cuốn sách này, tôi biết bạn cũng ấp ủ những ước mơ và hoài bão. Bạn có động lực thôi thúc bản thân tìm cách biến tất cả thành hiện thực. Bạn có thể mường tượng cảm giác khi đứng trên đỉnh vinh quang, nhưng đường băng không phải lúc nào cũng quang đãng. Có lẽ bạn đang choáng ngợp trước những thông tin ngoài kia và không biết bước tiếp theo nên làm gì, hoặc bạn sợ phí phạm thời gian cũng như tiền bạc để xây dựng một thứ chưa hẳn phù hợp với bản thân. Có lẽ là cả hai. Dù bạn đang trong tình huống nào đi nữa, đừng đưa ra giả định rồi vội vã lao vào như con trai tôi đã hấp tấp trong lần đầu tiên gấp máy bay giấy. “Dục tốc bất đạt” mà. Như Joel Barker cũng đã nói: “Tốc độ chỉ hữu dụng khi bạn đang chạy đúng hướng.” Đó là lý do tôi viết cuốn sách này – để giúp bạn xây dựng đôi cánh và hình dung đường bay. Tôi muốn đảm bảo rằng bạn phải quan sát thật kỹ trước khi cất cánh. Liệu ý tưởng của bạn có xuất sắc không? Liệu nó có thành công trong thị trường bạn muốn phục vụ, hay nó chỉ làm lãng phí thời gian và tài nguyên khiến bạn xôi hỏng bỏng không? Liệu nó có thực sự là ý tưởng tốt cho bạn và cuộc sống bạn hằng mong muốn? Hay nói cách khác, liệu nó có giúp bạn không bị sạt nghiệp khi khởi nghiệp không? Cuốn sách này sẽ giúp bạn tìm ra câu trả lời đó. CHƯƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNHYÊU THÍCH CỦA CON TRAI TÔI VÀNHỮNG ĐIỀU NÓ DẠY TÔIVỀ LÒNG TỰ TIN Từ sau lần phóng máy bay thành công đầu tiên, Keoni đã gấp ít nhất 100 chiếc máy bay giấy. Tôi tự hào khi chứng kiến thằng bé thử những thiết kế mới mà không còn sợ thất bại. Những chiếc đầu tiên không bay tốt như dự tính, nhưng thằng bé đã học được rằng thất bại là một phần của quá trình làm nên những điều tuyệt diệu, tôi đã chuyển đổi tư duy của thằng bé từ “con không thể” thành “con chưa nghĩ ra.” Tuổi Keoni giờ đã gấp đôi, vợ chồng tôi thấy rõ thằng bé đã hoàn toàn tiếp thu tư duy của một kỹ sư. Thằng bé luôn cố gắng tìm hiểu cách thức hoạt động của mọi vật và nếu được phép, thằng bé sẽ liên tục hỏi từ ngày này sang ngày khác về điều chưa biết cho đến khi hiểu mới thôi. Trên thực tế, chương trình truyền hình yêu thích của Keoni là How It’s Made và MythBusters. Tôi đặc biệt thích xem MythBusters cùng thằng bé. Đó là chương trình được phát sóng trên kênh Discovery trong hơn một thập kỷ và sử dụng phương pháp khoa học để kiểm tra những truyền thuyết nhằm chứng thực chúng hoặc bác bỏ hoàn toàn. Chẳng hạn, một tập phát sóng năm 2004 đã kiểm chứng chuyện cho rằng trí nhớ của cá vàng chỉ tồn tại trong vòng ba giây. Thông tin này đã bị bác bỏ khi hai người dẫn chương trình Jamie Hyneman và Adam Savage có thể huấn luyện một chú cá vàng nhận biết màu sắc và hoàn thành một khóa học vượt chướng ngại vật dưới nước, thậm chí chỉ cần một tháng sau khi được dạy. Những thử nghiệm khác lại có quy mô lớn hơn nhiều, chẳng hạn như chuyện một người có thể giảm nguy cơ bị cá mập tấn công xuống một nửa bằng cách giả chết (đã được chứng thực), hoặc khi máy nước nóng bị lắp đặt sai thì nó có thể phát nổ và bắn xuyên qua nóc nhà như một quả tên lửa (cũng đã được chứng thực). Cũng có những thử nghiệm rất thực tế, ví dụ như việc cho rằng nói chuyện điện thoại với người lái xe “không cầm điện thoại” thì an toàn hơn khi người lái cầm điện thoại trên tay (đã bị bác bỏ hoàn toàn), hay chứng say sóng có thể được chữa khỏi bằng kẹo gừng (đã được chứng thực). Tôi biết mình đang sa đà hơi nhiều vào MythBusters, và tôi biết một số bạn đang thắc mắc: Những điều này có liên quan gì? Vấn đề là gì? Tôi muốn nói ý tưởng của chúng ta cũng giống như những lời đồn đoán ấy. Chúng ta có thể giả định kết quả theo cách này hoặc cách khác, nhưng chỉ khi nào đưa ra phương pháp và dữ liệu để kiểm chứng những giả định đó, chúng ta mới tránh khỏi nguy cơ bị lún sâu vào một điều tưởng chừng đúng đắn, nhưng trên thực tế lại hoàn toàn sai lầm. Thực nghiệm sẽ làm sáng tỏ chân lý. Cũng như điều họ đã làm trong chương trình truyền hình này, bạn sẽ mang ý tưởng lớn của mình và áp dụng nó vào môi trường nhỏ hơn, được kiểm soát để có thể hiểu chính xác điều gì đang diễn ra và tự tin để quyết định đi theo hướng này hoặc hướng khác. HÃY NÓI VỀ Ý TƯỞNG CỦA BẠN Bạn có một ý tưởng, hoặc thậm chí 1.000 ý tưởng. Chúng có thể mới toanh hoặc đã được bạn ấp ủ suốt bao năm. Chúng có thể chỉ là vài chữ nguệch ngoạc ở mặt sau của chiếc khăn giấy, hoặc đã được bạn mô tả chi tiết hình dạng và cách thức hoạt động trên hàng chục quyển sổ. Khi nảy ra ý tưởng, chúng ta bị chúng ám ảnh. Chúng choán hết tâm trí ta và dù chúng ta đang làm gì đi nữa – đang tắm, lái xe hay thậm chí đang ngủ – các ý tưởng sẽ bất thình lình kích thích chúng ta như một tia sét. Mặt khác, rất dễ để ý tưởng vẫn mãi là ý tưởng, vì tưởng tượng chẳng mất tiền mua. Kiến trúc sư lừng danh Frank Lloyd Wright đã nói: “Ý tưởng là sự cứu rỗi của trí tưởng tượng.” Ý tưởng có ở khắp nơi, nhưng những người sẵn lòng hành động và thực hiện những ý tưởng đó lại ít hơn nhiều. Sau đây là một vài lý do khiến người ta chỉ mãi nghĩ về ý tưởng mà không hành động. Hãy xem liệu bạn có đang ở trong hoàn cảnh nào không: Bạn không biết nên bắt đầu từ đâu và cần thực hiện những bước nào để biến ý tưởng thành hiện thực. Bạn có quá nhiều ý tưởng để lựa chọn và không muốn chọn sai. Nỗi sợ thất bại lớn hơn nỗi sợ không bắt đầu. Bạn lo ngại không đủ năng lực. Bạn không muốn làm mọi người thất vọng. Bạn phát hiện ra người khác đã thực hiện ý tưởng tương tự. Bạn không có nguồn lực cần thiết để bắt đầu. Bạn không chắc liệu nó có thành công hay không. Dù có bao nhiêu lý do đi chăng nữa, từ giờ phút này trở đi, bạn phải cam kết hành động. Tôi không thể dự đoán mọi điều xảy ra trong tương lai, nhưng như John F. Kennedy từng nói: “Hành động sẽ mang lại rủi ro và mất mát. Nhưng chúng chẳng thấm vào đâu so với những rủi ro khi ta không hành động.” Nói cách khác, cách chắc chắn để dự đoán tương lai là không làm gì cả. Khi bạn không làm gì cả, bạn không có gì cả. Những trang tiếp theo của cuốn sách này sẽ giúp bạn học cách nhận biết liệu ý tưởng của bạn có xứng đáng để đấu tranh hay không. Bạn sẽ mất nhiều thời gian và công sức vào bất kỳ điều gì bạn lựa chọn thực hiện, vì thế trước tiên, bạn nên đầu tư thời gian để kiểm chứng ý tưởng thông qua loạt phép thử và thực nghiệm tư duy nhằm đem lại cơ hội thành công cao nhất, hoặc để nhanh chóng từ bỏ khi nó không vượt qua được cuộc khảo nghiệm. Cuốn sách này gồm một loạt các bài kiểm tra. Không phải dạng bài kiểm tra đáng sợ trong trường học, nơi tâm trạng của bạn phụ thuộc vào kết quả điểm số ngày hôm đó: Bạn sẽ tươi cười hay xấu hổ cúi đầu. Không. Với bài kiểm tra này, bạn không thể trượt, vì bạn không phải đối tượng được kiểm tra, mà chính là ý tưởng của bạn. Dù kết quả có ra sao, bạn đều chiến thắng. Hoặc là bạn thấy rõ bước đi tiếp theo: Tiến lên và chinh phục, hoặc là lùi bước và tái thiết để thử lại cách khác. Nếu đọc xong cuốn sách này và nhận ra ý tưởng của mình không đáng để theo đuổi, bạn sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian và tiền bạc. Nếu đến cuối cuốn sách, bạn quả quyết mình đã tìm được ý tưởng hiệu quả, bạn sẽ có động lực mạnh mẽ để tiến lên, vì bạn đã tăng cường lòng tự tin và đập tan những lời biện minh. Dĩ nhiên, để kinh doanh thành công, có ý tưởng đúng vẫn chưa đủ. Ngoài ra, còn cần tới quá trình thực hiện, thiết kế, tiếp thị, viết quảng cáo, chào hàng,… nhưng tất cả những điều này sẽ chẳng giúp ích gì nếu bản thân ý tưởng không hiệu quả. Đó là lý do tôi cảm thấy thật vô lý khi hầu hết những người giảng dạy kinh doanh và tinh thần làm chủ doanh nghiệp đều bỏ qua phần này. Mặc dù viết cuốn sách này cho bạn, nhưng trong thâm tâm, tôi cũng dành nó cho chính mình thời trẻ nữa. Dù đã xây dựng một vài doanh nghiệp thành công qua nhiều năm, nhưng tôi cũng từng đôi lần nếm mùi thất bại thảm hại. Khi tôi nhìn lại và cẩn thận xem xét từng thất bại này, sai lầm chí mạng luôn rơi vào một trong hai điều sau: 1. Tôi xem việc kiếm tiền quan trọng hơn phục vụ khách hàng. 2. Tôi quá nóng vội. Điều thứ nhất là lẽ tất nhiên. Bạn không thể kiếm được tiền nếu không quan tâm đến con người trước. Đặt tiền bạc lên trên trách nhiệm chăm lo khách hàng chưa bao giờ mang lại kết quả tốt cho tôi, từ đó tôi học được rằng thu nhập là sản phẩm phụ của chất lượng phục vụ khách hàng. Còn điều thứ hai? À thì, không chỉ trẻ nhỏ mới có hành vi háo hức và lăn xả vào điều mới lạ. Đó là hành động phổ biến ở mọi độ tuổi, đặc biệt đối với những người mang tinh thần doanh nhân như chúng ta. Tiếc thay, đặc trưng này không tự biến mất khi chúng ta lớn lên. Chúng ta phải học cách vượt qua nó. Tôi từng lao đầu vào thứ này, thứ kia vì không muốn mất thời gian, nhưng sự nóng vội khiến tôi tốn nhiều thời gian hơn (và nhiều tiền hơn). Năm 2010, tôi đã mất trắng 15.000 đô-la để xây dựng một phần mềm không bao giờ được tung ra thị trường. Tôi đã thuê một lập trình viên trước khi ý tưởng thành hình trọn vẹn, như vậy là quá sớm. Hậu quả là ông nói gà bà nói vịt, tiền bạc đội nón ra đi, tinh thần căng thẳng sa sút còn phần mềm thì thậm chí chẳng đáng “để thử”. Đây là bài học đắt giá của tôi, nhưng cũng không sao cả. Tôi đã học được rằng thất bại là một phần của quá trình trở thành doanh nhân thành công. Đúng là chúng ta phải “kéo cò” hay “cứ giong buồm ra khơi” như người ta thường nói, nhưng đồng thời óc suy xét lại mách bảo chúng ta dành ra đôi chút thời gian để đánh giá trước ý tưởng có thể tạo ra một sự khác biệt trên thế giới này. Bạn có thể tưởng tượng sẽ ra sao nếu chọn ra một ý tưởng và thực hiện trong ròng rã nhiều năm, để rồi nhận ra nó sẽ chẳng bao giờ cất cánh? Bạn sẽ nản lòng và tuyệt vọng đến nhường nào? Cuốn sách này sẽ giúp bạn tránh phải nói câu: “Giá như ngày ấy tôi biết rằng...” trong tương lai. KẾ HOẠCH BAY CỦA BẠN Cuốn sách này được chia làm 5 phần, mỗi phần sẽ hướng dẫn bạn thực hiện quá trình đánh giá ý tưởng kinh doanh sắp tới. Đây chính là kế hoạch bay của bạn và là nơi chúng ta sẽ bảo đảm những điều kiện lý tưởng cho một lần cất cánh thành công. Phần I là Thiết kế nhiệm vụ, cũng là phần quan trọng nhất của cuốn sách. Thông qua một loạt thực nghiệm tư duy, chúng ta sẽ bảo đảm ý tưởng mục tiêu phù hợp và bổ trợ cho những mục tiêu cuộc đời của bạn. NASA chưa bao giờ thực hiện một nhiệm vụ nào chỉ vì “nghe có vẻ hay”, bạn cũng nên như vậy. Mỗi lần phóng tàu vũ trụ vào không gian luôn chứa đựng một mục tiêu cụ thể, họ dành nhiều thời gian để lên kế hoạch và xem xét mức độ phù hợp của từng ý tưởng mới đề xuất so với kế hoạch, mục tiêu và nhiệm vụ tổng thể. Dù không bay lên Mặt trăng hay sao Hỏa, nhưng bạn vẫn sẽ tốn nhiều thời gian, công sức thậm chí tiền bạc vào điều sắp làm, nếu phát hiện ra ý tưởng kinh doanh không phù hợp với sứ mệnh tổng thể của mình, bạn rất dễ đưa ra quyết định từ bỏ. Doanh nhân thành công là người thành công cả trong công việc lẫn cuộc sống. Tôi thường gặp những chủ doanh nghiệp thành đạt nhưng không hạnh phúc, vì những quyết định kinh doanh của họ không vun đắp cho cuộc sống họ mong muốn. Bài tập tự đánh giá bạn thực hiện trong phần này sẽ giúp bạn nhận ra những dấu hiệu cảnh báo sớm nhằm ngăn ngừa điều này xảy ra. Trong Phần II, chúng ta sẽ bước vào Phòng thí nghiệm phát triển để khám phá những chi tiết quan trọng về ý tưởng mục tiêu bạn chưa từng nghĩ đến. Dù bạn đã phác thảo ý tưởng đến đâu, chúng ta vẫn cần nghiên cứu những suy nghĩ trong đầu bạn và sắp xếp chúng thành khái niệm hoàn chỉnh và dễ chia sẻ. Chúng ta cần định nghĩa ý tưởng của bạn. Thông qua những bài tập trong phần này, bạn sẽ bắt đầu mường tượng được ý tưởng trông như thế nào, cảm giác ra sao và điều gì khiến nó trở nên độc nhất vô nhị. Sau đó, bạn sẽ biết rõ hơn điều gì khiến bạn đam mê, từ đó xác định được hướng đi đúng đắn. Phần III là giai đoạn Chuẩn bị cho chuyến bay. Đây là lúc tiếp cận với hiện trạng của thị trường mà bạn sắp thâm nhập để có cái nhìn về sản phẩm (hay đối thủ)cạnh tranh. Có lẽ bạn lo “trâu chậm uống nước đục”, nhưng thực ra bạn đang có lợi thế vượt trội so với những người đi trước. Bạn sẽ có một cái nhìn tổng thể về cung cách phục vụ trong thị trường mục tiêu, điều gì còn thiếu sót hay cơ hội nào còn để ngỏ. Từ đó, bạn có thể khéo léo định vị bản thân để giành phần thắng. Chúng ta sẽ điều tra một vài địa điểm khách hàng mục tiêu của bạn thường tập hợp, khám phá những đối thủ hàng đầu trong thị trường ngách, đồng thời khảo sát các sản phẩm và dịch vụ đang có mặt trên thị trường. Chúng ta cũng sẽ thực hành một số bài tập nhằm tìm ra trở ngại và khó khăn thực sự khách hàng đang gặp phải, để bạn có thể thâm nhập và phục vụ họ tốt hơn những gì đang có. Nhiều người đã bỏ qua phần này trong quá trình thực hiện và cố thâm nhập vào một lãnh địa họ không hề biết gì. Lập kế hoạch bay sẽ giúp bạn có được lợi thế to lớn, thậm chí ngay từ ngày đầu tiên, có thể tự tin dấn thân. Trong Phần IV, bạn sẽ bước vào Thiết bị mô phỏng chuyến bay, nơi bạn phải tổng hợp tất cả thông tin tìm hiểu được thông qua nghiên cứu để chính thức đánh giá và kiểm nghiệm ý tưởng trong một phân khúc nhỏ của thị trường mục tiêu. Sai lầm mà nhiều công ty khởi nghiệp và doanh nhân thường mắc phải, dù đã nghiên cứu kỹ lưỡng, là không đánh giá kết quả nghiên cứu bằng kiểm nghiệm thực tế với khách hàng thật sự. Để biết ý tưởng có thực sự hiệu quả hay không, sự quan tâm của khách hàng vẫn chưa đủ, bạn cần một giao dịch và trong nhiều mô hình kinh doanh, điều này có nghĩa là nhận thanh toán trước hoặc đặt hàng trước từ khách hàng tương lai của bạn, ngay cả khi bạn chưa xây dựng sản phẩm hay bắt đầu dịch vụ. Nghe thì có vẻ điên rồ khi bạn có thể được trả tiền cho thứ bạn còn chưa tạo ra, nhưng khi bạn thấu hiểu thị trường mục tiêu, mô tả chính xác vấn đề khách hàng trải qua và trở thành đầu mối cung cấp giải pháp cho họ, nó sẽ là một cơ hội thực sự. Cuối cùng, trong Phần V – Sẵn sàng xuất kích, chúng ta sẽ thực hiện những phân tích cuối cùng để bảo đảm bạn đã sẵn sàng theo đuổi ý tưởng của mình. Ngoài ra, bạn sẽ thu được kiến giải hữu ích về giai đoạn tiếp theo và cách đưa những thông tin nghiên cứu được vào hành trang kinh doanh tương lai để xác định bước đi kế tiếp. Trước khi bắt đầu, tôi muốn gửi lời cảm ơn đến bạn. Không chỉ vì đã đọc cuốn sách này, mà còn vì bạn đã tiếp cận kinh doanh một cách khôn ngoan. Thế giới này cần bạn, cần nguồn năng lượng và sự đóng góp của bạn. Vì thế, chúng ta hãy cùng nhau làm việc để bảo đảm bạn sẽ cống hiến thời gian, năng lượng cho điều thực sự xứng đáng – cho thế giới này và cho cả bạn. Phần 1THIẾT KẾ NHIỆM VỤ “Vẽ ra viễn cảnh mà không hành động là mơ mộng. Hành động mà không có tầm nhìn là ác mộng.” – Ngạn ngữ Nhật Bản 1 TRƯỚC KHI BẮT ĐẦU CHUYẾN HÀNH TRÌNH CỦA BẠN Cách đây vài năm, tôi nhận được e-mail từ James, một người hâm mộ và thính giả lâu năm theo dõi chương trình podcast của tôi. Tôi nhận được rất nhiều e-mail từ người hâm mộ, nhưng bức thư này có tiêu đề thật ấn tượng: Tiêu đề: Kiếm 20.000 đô-la mỗi tháng nhưng tôi chẳng hề hạnh phúc Chào Pat, xin lỗi vì đã mạo muội gửi thư cho anh như thế này, nhưng tôi chẳng biết tâm sự với ai. Tôi cảm thấy như đã quen biết anh vì mỗi ngày đều lắng nghe chương trình của anh. Anh như một người bạn, mặc dù chúng ta chưa từng gặp nhau. Xin thứ lỗi nếu điều này nghe có vẻ kỳ lạ. Dù sao tôi cũng muốn gửi lời cảm ơn tới anh. Có lẽ anh không biết, nhưng anh đã dạy tôi rất nhiều điều về cách xây dựng doanh nghiệp trực tuyến thành công. Hiện tại tôi thu về trên 20.000 đô-la mỗi tháng, nhưng vấn đề là… tôi chưa cảm thấy viên mãn. Tôi không hạnh phúc như mình đã tưởng. Cách đây vài năm, trước khi thành lập công ty, với tôi, việc kiếm ra chừng này tiền giống như giấc mộng viển vông. Giờ đây, khi “giấc mơ” thành hiện thực, tôi cảm thấy mình đã không suy nghĩ thấu đáo về ước mơ và trên đời này có nhiều thứ quý giá hơn chuyện kiếm tiền. Tôi thậm chí không biết tại sao mình lại gửi bức thư này cho anh, Pat ạ. Có lẽ để trút bầu tâm sự và chia sẻ với ai đó có thể hiểu, vì dường như anh là người có thể hiểu tất cả. Tôi chẳng biết nữa. Tôi chỉ mở hộp thư lên rồi bắt đầu gõ chữ, giờ đây nghĩ về nó tôi lại thấy buồn cười vì đã hành động không có kế hoạch, cũng hệt như khi tôi bắt đầu kinh doanh. Rõ ràng tôi cần phải khắc phục tật xấu này. Dù sao đi nữa, tôi cũng không mong chờ hồi âm vì biết anh rất bận. Cảm ơn Pat, vì tất cả những gì anh đã làm. – JAMES Tôi hay đi đây đi đó để thuyết trình tại các hội thảo, khi bài trình bày kết thúc và những ly rượu cuối cùng trong buổi tiệc giao lưu có tài trợ được mang ra, tôi thường tụ tập với một nhóm doanh nhân tại quầy bar khách sạn và nói chuyện kinh doanh thâu đêm. Rồi từ luận bàn kinh doanh chuyển sang tâm sự cuộc đời, qua nhiều năm, tôi đã nhận ra tình cảnh của James, một chủ doanh nghiệp thành đạt nhưng không cảm thấy hạnh phúc, không phải là hiếm. Cuối cùng, sẽ có người hỏi: “Cuộc sống của anh thế nào?”, nếu câu trả lời không thuộc dạng “Tuyệt vời ông mặt trời!” thì tôi luôn cảm thấy cần phải tìm hiểu sâu hơn. Tôi dò hỏi không vì khiếm nhã hay bất kính, mà bởi tôi tò mò và thực lòng quan tâm đến họ. Khi chọn sống đời doanh nhân, bạn đã chọn con đường của tự do. Bạn chọn cuộc sống với những tiêu chuẩn riêng và định hình nó theo ý thích. Thực ra, ai cũng có khả năng đạt được sự tự do này, nhưng đây là doanh nhân, người đã quyết tâm tắt chế độ lái tự động và nắm quyền kiểm soát tương lai của chính mình. Đó là lý do tại sao khi nghe kể về một doanh nhân sầu muộn, tôi liền tự hỏi lúc đầu họ đã làm thế nào để thành công. Tuy nhiên, có sự khác biệt giữa chuyện cảm thấy cuộc đời bất hạnh và trạng thái bất mãn tạm thời đối với việc kinh doanh. Xây dựng doanh nghiệp thành công là chuyến hành trình gập-ghềnh-chín xuống-mười-lên đầy rẫy thử nghiệm, thách thức, sai lầm và thất bại. Chính nhờ những thất bại này mà chúng ta mới học hỏi, trưởng thành rồi điều chỉnh hướng đi để xây dựng điều gì đó thành công và đầy ý nghĩa. Thất bại nghĩa là ta đã nhắm trượt mục tiêu, nhưng không có nghĩa đời ta chấm hết. Nó chỉ có nghĩa là chúng ta đã đến một điểm khởi đầu mới. Mặc dù thất bại là điều nên tránh, nhưng thực tế chúng luôn xảy ra. Xây dựng doanh nghiệp không phải lúc nào cũng đầy nắng ấm và cầu vồng. Sẽ có cả những ngày tối tăm dông bão, nhưng vì biết đó chỉ là một phần của cuộc hành trình, chúng ta sẽ tận hưởng được quá trình và dung hòa những nhọc nhằn của việc kinh doanh với cuộc sống mà ta có thể tận hưởng. Tuy nhiên, xây dựng một doanh nghiệp thành công không đồng nghĩa với việc xây dựng một cuộc đời thành công. Khi tinh thần khởi nghiệp ngày càng phổ biến và được xem như một xu hướng “thời thượng”, nhiều người đã từ bỏ công việc hiện tại để bắt đầu cuộc sống tốt hơn mà không suy nghĩ thấu đáo “cuộc sống tốt hơn” thực chất là như thế nào. Không phải mọi doanh nghiệp đều bình đẳng và không phải tất cả ý tưởng đều nên được thực hiện bởi chính những người nghĩ ra chúng. Chỉ khi nào ý tưởng đồng điệu với mục tiêu lối sống của bạn thì nó mới xứng đáng để phát triển tiếp. Mục tiêu của Thiết kế nhiệm vụ là giúp bạn tìm hiểu những mục tiêu trong tất cả lĩnh vực của đời sống và giúp bạn quyết định liệu ý tưởng mục tiêu của bạn có dung hòa với chúng hay không. Sự thành công của ý tưởng mục tiêu trong thị trường sẽ là vô nghĩa nếu bạn không thể đánh giá xem trước tiên nó hỗ trợ bạn như thế nào. Bỏ qua phần này chính là lý do khiến những người như James luôn trăn trở ngay cả khi đã thành công. Xây dựng một doanh nghiệp thành công tốn rất nhiều thời gian, vậy tại sao phải lãng phí thời gian vào điều có thể khiến bạn hối tiếc về sau, cho dù nó có thành công? Có lẽ bạn cho rằng đây là cách xây dựng doanh nghiệp hoàn toàn ích kỷ. Xét cho cùng, chẳng phải doanh nghiệp là giải pháp cho trở ngại hoặc vấn đề của một ai đó sao? Nếu cuối cùng chúng ta từ bỏ ý tưởng vì “không phù hợp với mục tiêu sống của chúng ta”, liệu đó có phải là tham lam và tự mãn không? Nhưng sự thật là, nếu không đam mê điều đang làm, sẽ đến lúc năng lượng của bạn lụi tàn. Luôn luôn là như thế. Khi hiểu rõ mục tiêu và động lực của bản thân, biết chắc ý tưởng mục tiêu đồng điệu với lẽ sống, bạn sẽ hăng hái hơn và quan trọng nhất là nó sẽ giúp bạn vững vàng trước phong ba bão táp trên hành trình kinh doanh. Chúng ta sẽ chưa vội đi sâu vào những tiểu tiết của ý tưởng kinh doanh. Lúc này đây, có lẽ bạn không biết rõ mọi thứ liên quan đến nó, không sao cả, vì tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu. Chúng ta đang tìm kiếm những lá cờ đỏ, những điểm gián đoạn rõ ràng giữa ý tưởng của bạn và hình mẫu lý tưởng bạn muốn trở thành. Thiết kế nhiệm vụ bao gồm một số bài thực nghiệm tư duy và bài tập giúp bạn nghĩ về tương lai và kiểm tra xem liệu ý tưởng của bạn sẽ hỗ trợ hay cản trở cuộc sống mong ước. Sau khi làm những bài kiểm tra này, có lẽ bạn sẽ nhận ra ý tưởng hoàn toàn đồng điệu với hình mẫu tương lai mong ước và bạn có thể chuyển sang phần tiếp theo của cuốn sách để tìm hiểu thêm. Hoặc nếu phát hiện ý tưởng không phù hợp với tương lai mong ước, bạn sẽ thấy nhẹ nhõm khi nhận ra điều đó ngay lúc này, thay vì sau vài năm nữa. Nếu vậy, hãy bắt đầu lại với ý tưởng khác và tiến hành như bạn đã làm trước đây. Mỗi bài kiểm tra đều ngắn gọn và đi thẳng vào vấn đề để tránh lãng phí thời gian, bạn có thể dễ dàng thực hiện từng bài. Một số bài tập trong cuốn sách này sẽ yêu cầu bạn viết ra giấy. Để hỗ trợ bạn, tôi đã thiết kế Khóa học đồng hành Bay đến thành công, bạn có thể tải xuống các bảng biểu, khung mẫu và sử dụng trong suốt cuốn sách này. Tôi cũng tặng kèm một số đoạn phim giúp ích cho bạn trong tương lai xa hơn. Để đến với Khóa học đồng hành miễn phí, tôi thực lòng mong bạn sử dụng chúng khi đọc cuốn sách này, hãy vào trang: WILLITFLYBOOK.COM/COURSE Hy vọng bạn đã sẵn sàng nhập cuộc, vì thực nghiệm đầu tiên của chúng ta sẽ bắt đầu ở ngay trang tiếp theo. 2 BÀI KIỂM TRA SÂN BAY Chào mừng bạn đến với bài kiểm tra đầu tiên, bài thực nghiệm tư duy mà tôi thích gọi là “Kiểm tra sân bay”. Bạn không cần lo lắng về tất cả các bài kiểm tra trong cuốn sách này, vì không có câu trả lời nào là sai và bạn sẽ không bị đánh trượt. Dù trả lời như thế nào, bạn cũng đều giành chiến thắng vì bạn sẽ hiểu rõ hơn về động lực thôi thúc bản thân cũng như cách dung hòa ý tưởng kinh doanh với cuộc sống của bạn. Vì mục đích của những bài thực nghiệm tư duy này là lồng ghép bài học cụ thể vào ngữ cảnh nên để đạt được kết quả tốt nhất, tôi cần bạn suy nghĩ cởi mở. Nào, hãy bắt đầu… ----------------------------- Giả sử bạn vừa trèo lên cỗ máy thời gian DeLorean và bay đến 5 năm sau. Bạn phát hiện ra mình đang đứng giữa phi trường. Ngồi đợi chuyến bay ở sân ga, bạn cảm thấy có ai đó vỗ vai mình. Bạn quay sang và nở nụ cười rạng rỡ khi nhận ra người bạn học cũ. Người bạn reo lên: “Tớ đoán là cậu! Đã lâu chúng ta không liên lạc rồi đấy!” “Đúng vậy,” bạn gật gù, “tớ nghĩ đến cậu suốt!” Vì còn nhiều thời gian trước khi lên máy bay, cả hai quyết định tâm tình bên ly cà phê. Khi bạn ngồi xuống, người bạn bèn hỏi: “Thế nào? Dạo này cuộc sống của cậu ra sao?” Bạn đáp: “TUYỆT VỜI! Tốt hết chỗ chê.” Và bạn thật lòng nghĩ như thế. Bây giờ là câu hỏi mấu chốt: 5 năm nữa, điều gì sẽ đang diễn ra trong cuộc sống của bạn mà khiến bạn trả lời như vậy? Bạn đừng bận tâm đến ý tưởng kinh doanh ngay lúc này. Bạn chỉ cần bay vào tương lai và tập trung nghĩ về điều sẽ khiến cuộc sống cùng tất cả những điều quan trọng nhất với bạn trở nên tuyệt vời ở thời điểm đó. Tôi sẽ giúp bạn suy ngẫm về điều đó, nhưng trước tiên hãy nói về nguồn gốc bài tập này và tầm quan trọng của nó. ----------------------------- Bài thực nghiệm tư duy này, cũng như bài tập trong chương tiếp theo, được phỏng theo một phần của quy trình tuyển dụng tại Keller Williams Realty Inc – Công ty bất động sản nhượng quyền số một thế giới. Nhà sáng lập công ty – Gary Keller và Phó Chủ tịch Xuất bản của ông – Jay Papasan, đã cùng chấp bút cho cuốn sách yêu thích nhất của tôi: Điều ý nghĩa nhất trong từng khoảnh khắc cuộc đời. Nhờ một cuộc trò chuyện với Jay, tôi đã hiểu được ý nghĩa của bài tập này và tại sao nó lại quan trọng như vậy đối với quy trình tuyển dụng ở Keller Williams Inc. Khi áp dụng bài tập này với ứng viên tiềm năng, công ty thực sự đang tự phỏng vấn chính họ thay vì người được phỏng vấn. Hay nói cách khác, đó là cách để bảo đảm Keller Williams có thể hỗ trợ tầm nhìn và mục tiêu của nhân viên tương lai. Nếu ứng viên hình dung một tương lai lý tưởng mà công ty lại không tương thích hay có thể hỗ trợ, họ sẽ từ chối. Đôi bên đều có lợi, vì họ đã phát hiện ra điểm khác biệt tiềm tàng ngay từ thời điểm ban đầu. Khi mô tả quy trình với tôi, Jay nói: “Nếu bạn kể ra điều gì đó khiến cuộc đời bạn trở nên hoàn mỹ nhưng không thể đạt được với công việc này, tôi phải có nhiệm vụ nói ‘Không’ với bạn ngay bây giờ.” Đó là nước cờ độc đáo và đi ngược lẽ thường trong quy trình tuyển dụng. Thông thường, các công ty tuyển dụng ứng viên vì những kỹ năng họ có thể đóng góp vào vị trí còn trống. Tuy nhiên, khi ứng viên tiết lộ tương lai lý tưởng của mình, công ty sẽ dễ dàng nhận ra liệu đây có phải một cuộc “hôn nhân” tốt hay không. Nếu gặp duyên lành, đôi bên sẽ vững tin, ngày càng hạnh phúc để phục vụ và hỗ trợ nhau hướng đến một tương lai chung. Nếu không hợp nhau, hai bên có thể tự tin bước trên những con đường riêng đồng thời tránh lãng phí thời gian và tiền bạc khi “ly hôn”. Tôi sử dụng bài tập này để khám phá xem liệu ý tưởng mục tiêu có phù hợp với tương lai lý tưởng của bạn hay không. Hãy xem nó như buổi phỏng vấn với phiên bản tương lai của bạn để chắc chắn bạn đang đưa ra quyết định đúng đắn ngay bây giờ, dù có theo đuổi nó hay không. Doanh nhân thường bị mang tiếng là những “cỗ máy khuấy ý tưởng” – bắt đầu một ý tưởng mới, rồi lại từ bỏ nó để chạy theo ý tưởng khác. Đôi khi máy khuấy nhanh, có lúc lại khuấy chậm, nhưng mục tiêu của chúng tôi ở đây là nhằm giảm thiểu khả năng xảy ra khuấy đổi. TẠI SAO LÀ 5 NĂM? Chúng ta cũng cần xem xét lý do tại sao lại chọn mốc thời gian 5 năm trong tương lai, mà không phải 1 năm hay 10 năm hoặc hơn nữa. 5 năm là khoảng thời gian khá dài, nhưng không quá dài. Nó đủ dài để một người có thể tiên đoán hợp lý về tương lai cùng với kế hoạch hành động nhằm đạt được những cột mốc và mục tiêu cụ thể, nhưng không quá xa vời đến nỗi các ý tưởng vượt khỏi khả năng hành động trong hiện tại. Chẳng hạn, hồi học lớp 11 hay lớp 12, có lẽ bạn đã bắt đầu nghĩ về cuộc sống khi lên đại học sẽ như thế nào. Là học sinh trung học, bạn có thể hình dung mình muốn theo học trường đại học nào, đăng ký chuyên ngành gì và tham gia hoạt động nào. Dù cổng trường đại học vẫn còn cách vài năm, nhưng bạn vẫn có thể theo đó lập kế hoạch và thực hiện những hành động cần thiết để đạt được mục tiêu. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, bạn khó có thể mường tượng chính xác cuộc sống sau đại học vì nó quá xa vời và rất nhiều biến cố có thể xảy ra trong thời gian đó. Mặt khác, việc nghĩ về cuộc sống chỉ sau 1 năm trong tương lai có mặt hạn chế riêng. Đối với một số mục tiêu, tiên liệu trước 1 năm là chiến lược hoàn hảo vì chúng ta có thể dễ dàng chia 365 ngày thành kết quả hằng tháng và hằng tuần. Tuy nhiên, chiến lược này có thể tạo ra nguy cơ đối với viễn cảnh lớn, khi chúng ta thu hẹp suy nghĩ về các mục tiêu ngắn hạn và những thành tựu trong 1 năm. Đây là lý do vì sao kế hoạch 5 năm rất phổ biến và tại sao bài tập đặc biệt này lại cực kỳ quan trọng với bạn ngay lúc này. Chúng ta sẽ tìm hiểu kế hoạch 5 năm của bạn là gì và liệu ý tưởng mục tiêu có phù hợp với nó hay không. Nếu không, đừng thay đổi kế hoạch của bạn, hãy thay đổi ý tưởng. Dĩ nhiên, tôi có thể yêu cầu bạn làm theo cách truyền thống và viết ra những điều bạn muốn đạt được sau 5 năm kể từ bây giờ, nhưng a) thế thì thật buồn chán, và b) đưa vào ngữ cảnh cuộc sống thực sẽ khiến nó trở nên ý nghĩa hơn. Khi cảm xúc thực được hòa quyện vào hành trình đi tìm đáp án của bạn, kết quả là, bạn sẽ suy ngẫm sâu sắc hơn và chân thành hơn về câu trả lời. Giờ đây, bạn đã biết tầm quan trọng của việc làm này, hãy quay lại bài thực nghiệm tư duy nhỏ của chúng ta, trong câu chuyện dang dở ngay tiệm cà phê ở nhà ga sân bay, tương lai 5 năm sau: “TUYỆT VỜI! Tốt hết chỗ chê.” Và dĩ nhiên, như bất kỳ người bạn tốt nào, họ sẽ cười thật tươi và nói: “Quá tốt, tớ mừng cho cậu! Nào, kể thêm đi! Có gì vui thế?” Để giúp bạn suy nghĩ về điều này, tôi có bài tập nhỏ sau dành cho bạn, chúng ta sẽ cùng nhau làm nó. --------------- Bài tập -------------- Trước khi đi sâu vào những chi tiết kỹ thuật của ý tưởng và mức độ phù hợp của nó với thị trường mục tiêu mà bạn muốn thâm nhập, đầu tiên chúng ta sẽ tìm hiểu xem ý tưởng tiềm năng này phù hợp như thế nào với bản thân bạn. Bạn là ai và bạn muốn gì? Mục tiêu và hoài bão của bạn là gì? Điều gì quan trọng đối với bạn? Cần phải xác định tất cả những điều này ngay bây giờ trước khi bạn tiếp tục, vì những điều bạn tìm hiểu về bản thân sẽ định hướng tất cả quyết định tương lai của bạn. Đầu tư thời gian, năng lượng và tiền bạc vào ý tưởng mà không biết những điều này cũng như lái máy bay mà không biết đích đến. Hoặc bạn sẽ không bao giờ cất cánh, hoặc bạn sẽ bay vòng vòng trong vô định cho đến khi hết xăng rồi lại trở về mặt đất, có lẽ ở một chỗ cách rất xa nơi bạn muốn đến. Nào, chúng ta hãy bắt đầu. BƯỚC 1: Chuẩn bị giấy In giấy bài tập cho Chương 2: Bài kiểm tra sân bay trong phần tài liệu tặng kèm cuốn sách Đừng khởi sự khi còn do dự miễn phí tại trang web: WILLITFLYBOOK.COM/COURSE Nếu bạn không thể tiếp cận tài liệu tặng kèm ngay lúc này thì cũng đừng lo lắng. Chỉ cần lấy một tờ giấy, gấp đôi theo cả hai chiều để khi mở ra bạn có một tờ giấy chia làm bốn phần. Quan trọng là dùng một tờ giấy, vì lát nữa chúng ta sẽ có việc để làm với nó. BƯỚC 2: Xác định 4 phạm trù quan trọng nhất trong đời bạn Mỗi góc phần tư trên tờ giấy tượng trưng cho một phạm trù cuộc đời mà bạn cảm thấy quan trọng nhất đối với bản thân mình. Ở đây, bạn hoàn toàn tự do và có thể chọn bất cứ điều gì bạn thích. Như tôi đã nói ở trên, chúng ta sẽ cùng nhau làm bài tập này, vì thế sau đây là 4 phạm trù quan trọng nhất trong đời tôi: Gia đình Công việc Tài chính Sức khỏe Bạn có thể chọn giống tôi, hoặc chọn những phạm trù hoàn toàn khác. Biết đâu với bạn, du lịch là phạm trù quan trọng, hay thể thao hoặc âm nhạc. Xin nhắc lại, đây là những phạm trù của riêng bạn, vì thế hãy suy nghĩ xem điều gì đại diện tốt nhất cho bạn và phiên bản tương lai của bạn. Sau khi nghĩ ra 4 phạm trù này, hãy viết vào đầu mỗi góc phần tư. BƯỚC 3: Xác định lý do cuộc sống sẽ thật tuyệt vời sau 5 năm nữa Đến phần thú vị rồi đây! Trong mỗi phạm trù cuộc sống, hãy viết ra thật nhiều ví dụ về điều diễn ra sau 5 năm nữa khiến bạn cho rằng cuộc sống thật tuyệt vời. Đừng xem những mục này là “danh sách điều ước” hay giấc mơ. Cũng đừng lo lắng về cách thức đạt được chúng. Trong bài thực nghiệm tư duy này, cái bạn viết chính là hiện thực của bạn sau 5 năm nữa. Nếu bí ý tưởng, hãy tưởng tượng người bạn học cũ đang hỏi: “Còn điều gì khác liên quan nữa không?” rồi tiếp tục đưa vào danh sách cho đến khi không thể viết thêm. Không cần lo lắng về thứ tự, bạn chỉ cần viết ra những điều khiến cuộc sống tương lai của bạn trở nên xán lạn. Khi bạn làm bài tập này, mỗi lần chỉ tập trung vào một phạm trù duy nhất. Vì đang làm bài cùng bạn, tôi đã viết những điều sau cho góc phần tư thứ nhất, GIA ĐÌNH: April và tôi đã kết hôn 11 năm và chúng tôi vẫn yêu nhau say đắm. Tôi cùng April đưa đón các con đi học mỗi ngày. Bọn trẻ nhà tôi khỏe mạnh, hạnh phúc và chủ động học hành. Tôi nấu ăn và hầu như mỗi tối cả nhà đều quây quần bên mâm cơm. Cứ vài tháng, chúng tôi lại đi nghỉ mát, giữa năm học thì đôi ba ngày, hè sang thì vài tuần. Chúng tôi đều mở lòng và chân thành với nhau, kể cả những lúc buồn phiền. April và tôi tin tưởng bọn trẻ sẽ đưa ra những quyết định khôn ngoan để có được cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc. Tôi toàn tâm nghĩ về gia đình khi ở bên họ. Bọn trẻ rất thích thú với công việc kinh doanh và học cách tự khởi nghiệp. Được rồi, giờ đến phiên bạn. Trong góc phần tư thứ nhất, hãy viết càng nhiều càng tốt. Bạn có thể viết cụ thể hoặc chung chung. Xin nhắc lại, điều này hoàn toàn tùy thuộc vào bạn, nhưng xin nhớ đây không phải “danh sách mục tiêu”. Đây là hình ảnh cuộc sống lý tưởng của bạn sau 5 năm nữa trong những phạm trù này. Sau khi hoàn thành góc phần tư thứ nhất, hãy chuyển sang các góc phần tư tiếp theo và lặp lại bài tập với những phạm trù cuộc sống khác cho đến khi trang giấy không còn chỗ để viết. Tôi sẽ tiếp tục làm phần của mình dưới đây. SỰ NGHIỆP Tôi tiếp tục công việc diễn giả chủ lực. Mỗi tháng, tôi đi đến những vùng đất khác nhau trên thế giới để thuyết trình với đông đảo khán giả về kinh doanh và tinh thần làm chủ doanh nghiệp. Tôi viết vài cuốn sách, có một cuốn lọt vào danh sách bán chạy nhất của The New York Times. Tôi là cố vấn cho hơn 10 công ty, tổ chức – nơi cung cấp những sản phẩm và dịch vụ tôi tin dùng. Tôi thành lập một tổ chức phi lợi nhuận nhằm giảng dạy kinh doanh cho trẻ em, đồng thời giúp thắt chặt tình thân giữa những đứa trẻ này với bố mẹ chúng. Tôi vẫn yêu thích và tận hưởng mỗi phút giây làm việc, ngay cả những lúc khó khăn hay thử thách ập đến. Tôi tổ chức hoạt động họp mặt hàng tháng ở trung tâm San Diego nơi mọi người có thể đến và cùng ăn trưa với tôi. Chúng tôi cùng thảo luận về tinh thần làm chủ doanh nghiệp và tôi sẽ cố trả lời nhiều câu hỏi nhất có thể. Lịch trình của tôi vẫn vô cùng linh động, tôi có thể nghỉ bất cứ lúc nào để dành thời gian cho gia đình hoặc đi nghỉ mát. Mỗi khi kiểm tra hộp thư, tôi nhận được rất nhiều thư cảm ơn từ những người tôi đã giúp đỡ. Tôi tiếp tục thực hành đạo đức tiếp thị, không sa chân vào “tà đạo”. TÀI CHÍNH Căn nhà chính của chúng tôi đã được trả dứt điểm và chúng tôi không còn khoản nợ nào. Chúng tôi có ba bất động sản đầu tư khác dùng để cho thuê và được quản lý chặt chẽ. Chúng tôi đã chuẩn bị chu toàn quỹ học Đại học cho các con. Phần đóng góp vào tài khoản hưu trí hàng năm của chúng tôi đều đạt mức tối đa. Mỗi năm, chúng tôi quyên góp và đóng góp khoản tiền ít nhất 6 con số cho những tổ chức và hội từ thiện mà chúng tôi ủng hộ. Vợ chồng chúng tôi không bao giờ tranh cãi về chuyện tiền nong. Bọn trẻ không có tiền tiêu vặt, nhưng được nhận tiền công khi phụ giúp việc nhà và cư xử tốt. Bọn trẻ hiểu chúng sẽ phải nộp phạt vào quỹ than thở mỗi khi càm ràm về một việc gì đó trước khi tìm cách giải quyết vấn đề. Chúng tôi có quỹ khẩn cấp tương đối vững chắc và dễ dàng tiếp cận, quỹ này có thể bảo đảm chi phí sinh hoạt trong 2 năm. Chúng tôi đưa ra những quyết định tài chính thông minh và không bao giờ tiêu tiền chỉ vì có thể. Tuy nhiên, chúng tôi không bao giờ lo lắng “bóp bụng” chi tiêu với những thứ chúng tôi thích làm và tận hưởng, đặc biệt là việc đi du lịch cùng gia đình. SỨC KHỎE Tôi tràn trề sức sống hơn bao giờ hết! Tôi cảm thấy khỏe mạnh và theo kịp bọn trẻ, đặc biệt là lúc chơi thể thao. Tôi tiếp tục hoàn thành ba môn phối hợp và bắt đầu luyện tập cho giải Ironman4 đầu tiên của mình. Tôi hoàn thành cuộc chạy việt dã toàn cự ly đầu tiên. Tôi cũng tham gia một đội bóng đá thi đấu mỗi tuần gần nhà. Tôi có cơ bụng 6 múi (mà không cần phải hóp và gập bụng). Tôi lựa chọn chế độ ăn uống lành mạnh và là tấm gương cho các con noi theo. Tôi thiền mỗi sáng và mỗi ngày đều mang tâm thái sáng suốt, tự tin. Vợ chồng tôi đều là tấm gương cho các con, khuyến khích chúng theo đuổi lối sống lành mạnh. Tôi đã quẳng gánh lo âu đi và sống hạnh phúc! 4 Giải Ironman: Cuộc thi thể thao khắc nghiệt nhất thế giới, ở đó, các vận động viên tham gia 3 phần thi kết hợp bơi, đạp xe và chạy bộ. Sau khi hoàn thành bài tập, tờ giấy của tôi trông như thế này. Bạn không cần thi vở sạch chữ đẹp – chỉ viết đúng về bản thân là được. Sau khi hoàn thành bốn góc phần tư, hãy ngẫm nghĩ những điều bạn vừa viết. Tờ giấy này mô tả hình mẫu bạn muốn trở thành và sẽ là nền tảng cho một số quyết định của bạn từ giây phút này. Lần đầu tiên khi làm bài tập này, nó đã giúp tôi nhìn rõ những điều tôi vẫn chưa thực hiện để đi đến nơi tôi muốn đến, do vậy, tôi chắc chắn phải thay đổi trong một số phần nhất định của cuộc sống (đặc biệt là trong góc phần tư về sức khỏe) để tôi có thể nhận ra phiên bản tương lai của mình. Mặt khác, bài tập này cũng thể hiện rõ giá trị của những điều tôi đang làm và con đường tôi muốn đi, đặc biệt là về gia đình. Khi tôi chia sẻ bài tập này với mọi người, nhiều người thậm chí đã khóc, đặc biệt là những ai nhận ra họ đang không sống cuộc đời họ mong muốn sau khi nhìn rõ trên giấy trắng mực đen. Điều tốt là sự giác ngộ đang xảy ra ngay lúc này, thay vì sau nhiều năm nữa, đôi khi đã quá muộn. Đó là vẻ đẹp của việc dự đoán tương lai sau 5 năm. Bạn có thời gian thực hiện những thay đổi trọng yếu. Với tất cả lòng quyết tâm, giờ đây bạn có thể lập kế hoạch bay phù hợp để tiến vào tương lai. Dù bạn phản ứng như thế nào trước bài tập này, tôi hy vọng bạn sẽ giữ lại tờ giấy, ít nhất cho đến hết phần này vì tôi còn một điều đặc biệt để bạn làm với nó. 3 QUAY VỀ TƯƠNG LAI CỦA BẠN Hãy xem câu hỏi sau: Giờ đây bạn đã biết về phiên bản tương lai của mình. Bạn đã xác định những phạm trù quan trọng nhất trong cuộc sống. Và bạn biết chính xác bạn muốn đạt được những gì trong mỗi phạm trù đó. Vậy thì, nếu có thể, ý tưởng kinh doanh trong đầu bạn bây giờ sẽ dung hợp như thế nào với phiên bản tương lai của bạn? Tiếc thay, chúng ta không thể nhảy cóc đến tương lai để xem chính xác điều gì sẽ xảy ra khi bạn lựa chọn theo đuổi ý tưởng hiện tại trong đầu. Tuy nhiên, tôi sẵn sàng đánh cược rằng bạn sẽ hình dung đôi chút về điều sẽ xảy ra nếu ý tưởng đó thành công. Mục đích của câu hỏi này, và mục tiêu thứ hai của bài tập là tìm kiếm những lá cờ đỏ. Bây giờ chúng ta sẽ tìm xem liệu ý tưởng trong đầu bạn có thực sự phù hợp với bạn và phiên bản tương lai của bạn hay không. Hầu hết mọi người chưa có đủ thông tin, đó là lý do tồn tại những phần tiếp theo của cuốn sách này. Chúng ta sẽ làm tiếp một số bài tập và sau phần này, toàn bộ ¾ cuốn sách được dành riêng cho việc trau chuốt ý tưởng, nghiên cứu thị trường và đánh giá ý tưởng trong thị trường mục tiêu bạn lựa chọn. Nhưng với một số người, bài thực nghiệm tư duy này chính là điều họ cần làm ngay lúc này. Bao gồm cả tôi. Bạn thấy đó, nhờ làm ăn phát đạt qua nhiều năm, càng có nhiều người biết đến tôi là ai, tôi làm gì, tôi dạy gì, tôi càng có thêm nhiều cơ hội hấp dẫn. Có những cơ hội tưởng như nghìn năm có một, nhưng tôi vẫn dễ dàng nói lời từ chối khi chúng không phù hợp với tầm nhìn về phiên bản tương lai của tôi. Nếu ý tưởng triệu đô của tôi buộc tôi rời xa các con khi chúng còn thơ dại, tôi sẵn sàng từ bỏ ý tưởng đó. Lúc này đây, bạn cần một quyết định. Bạn có thể tiếp tục theo đuổi ý tưởng hiện hữu và đọc tiếp phần sau của cuốn sách, hoặc nếu ý tưởng này rõ ràng không phù hợp với hình mẫu mong ước, bạn nên bắt đầu lại với một ý tưởng khác. Chỉ cần nhớ, chọn lựa nào cũng là chiến thắng của bạn. Thậm chí khi từ bỏ ý tưởng, từ lúc này trở đi, bạn sẽ chẳng bao giờ bắt đầu từ con số 0 vì đã tìm ra bốn góc phần tư của mình. Nếu bạn muốn chuyển qua bài tập kế tiếp, hãy lật sang chương sau và tiếp tục. Bạn đang làm rất tốt đấy! 3 BÀI KIỂM TRA LỊCH SỬ Ởbài tập trước, chúng ta đã du hành đến tương lai 5 năm sau để khám phá xem ý tưởng mục tiêu dung hòa như thế nào với lối sống lý tưởng của bạn. Trong thực nghiệm thứ hai, chúng ta sẽ trở lại cỗ máy thời gian DeLorean, nhưng thay vì bay đến tương lai, chúng ta sẽ chỉnh thời gian lùi về quá khứ. Chúng ta sẽ quay về bao xa? Điều đó còn tùy. Công việc đầu tiên của bạn là khi nào? ----------------------------- Đây là bài kiểm tra lịch sử. Mừng thay, đó không phải kiểu bài kiểm tra lịch sử hỏi bạn Cuộc chiến tranh 1812 diễn ra vào ngày tháng nào. Không ai bắt bạn viết tiểu luận hay học thuộc bài diễn văn nổi tiếng nào cả. Tuy nhiên, điều bạn sẽ làm ở đây là đánh giá và học hỏi từ quá khứ của chính mình để kiến tạo một tương lai tươi sáng hơn. Đó chẳng phải là lý do chúng ta học môn lịch sử ngay từ đầu hay sao? Xét cho cùng, như nhà văn Mỹ Robert Penn Warren đã nói: “Lịch sử không thể giúp chúng ta lập trình tương lai, nhưng có thể khiến chúng ta thấu hiểu hơn về bản thân và lòng nhân ái, nhờ đó, chúng ta có thể đương đầu với tương lai một cách vững vàng hơn.” Trong bài kiểm tra lịch sử, bạn sẽ lần theo mọi công việc, vị trí và hoạt động tình nguyện bạn từng làm. Bằng cách lập bản đồ thời gian về kinh nghiệm làm việc trong quá khứ, bạn có thể phát hiện ra những khuôn mẫu thú vị về con người bạn và công việc nào phù hợp nhất với bạn. Hãy liệt kê những việc đã làm trong quá khứ giống như khi viết sơ yếu lý lịch, tuy nhiên sơ yếu lý lịch truyền thống thật nhàm chán và chẳng khác nào “cưỡi ngựa xem hoa” trong việc giúp chúng ta hiểu mình thực sự là ai, vốn dĩ là mục tiêu chính ở đây. Trong bài tập đặc biệt này, bạn sẽ đào sâu hơn và tìm hiểu ưu, nhược điểm của bản thân. Bạn sẽ đi tìm thứ mình thích và không thích cùng những điều cuốn hút bạn. Cuối cùng, bạn sẽ xem ý tưởng mục tiêu dung hòa như thế nào với tính cách cá nhân và mức độ phù hợp của nó với quỹ đạo tương lai mà bạn vừa vạch ra. Tôi vẫn sẽ song hành và cùng làm bài tập này với bạn như trước. Sau đó, tôi sẽ đặt một số câu hỏi giúp bạn phân tích điều vừa viết để bạn có thể thấy ý tưởng mục tiêu dung hòa như thế nào với cuộc sống của bạn. Tuy nhiên, nếu ngay từ ban đầu, bạn nhận thấy ý tưởng mục tiêu dường như không ăn nhập với quá khứ của mình, không có nghĩa là bạn nên từ bỏ nó. Tại sao? Vì có lẽ đã đến lúc bạn cần thay đổi và trong hầu hết trường hợp, đó chính là điều bạn đang tìm kiếm – một sự khác biệt. Chẳng hạn, nếu cả đời bạn đã làm việc trong ngành bán lẻ, không có nghĩa là bạn phải tiếp tục làm việc trong ngành bán lẻ. Tôi muốn bạn sử dụng bài tập này để tìm hiểu xem trong quá khứ điều gì đã giúp bạn phát triển rực rỡ, rồi lấy đó làm hành trang mang theo và kết hợp vào ý tưởng mục tiêu. Có lẽ bạn sẽ thấy những kỹ năng học hỏi từ các công việc trước đây hoàn toàn phù hợp với ý tưởng. Quá khứ của bạn cũng có thể giúp xác định xem ý tưởng mục tiêu thật sự nên như thế nào. Xin nhắc lại, ở đây không có câu trả lời sai. Bạn đang tìm hiểu về bản thân và tìm xem liệu có lá cờ đỏ nào không. Dù có tiếp tục theo đuổi ý tưởng mục tiêu hay không, điều bạn học được trong phần đầu cuốn sách sẽ mãi ở lại với bạn, do đó lần tới, bạn có thể kiểm tra những ý tưởng mới nhanh hơn rất nhiều. --------------- Bài tập -------------- Cũng như bài thực nghiệm trước, chúng ta sẽ viết ra giấy vài điều. Bạn hãy in bảng tính cho Chương 3: Bài kiểm tra lịch sử trong Khóa học đồng hành Bay đến thành công tại trang WILLITFLYBOOK.COM/COURSE. Nếu hiện tại bạn không thể truy cập thì hãy lấy một tờ giấy trắng, tôi sẽ hướng dẫn bạn cách làm. Giống như bài tập trước, tôi sẽ cùng làm với bạn. BƯỚC 1: Công việc Để hoàn thành bài kiểm tra này, chúng ta sẽ nhìn lại những kinh nghiệm khác nhau trong quá khứ, bắt đầu từ công việc đầu tiên của bạn. Nếu bạn vẫn chưa có việc làm, hãy bắt đầu với bất kỳ hoạt động nào bạn từng thực hiện, đòi hỏi bạn phải liên tục tham gia và đóng góp. Ví dụ, nếu bạn vẫn là sinh viên, đó có thể là câu lạc bộ chuyên môn hay đội tuyển thể thao bạn từng hoạt động. Bất kỳ điều gì bạn từng tham gia đều được, kể cả hoạt động hiện tại. Đây là công việc đầu tiên của tôi: CÔNG VIỆC: Nhân viên tại Picnic People, San Diego (Picnic People là đơn vị chuyên tổ chức dã ngoại cho các công ty trong vùng San Diego.) BƯỚC 2: Thời gian Bên dưới công việc đầu tiên, hãy viết mốc thời gian làm việc, chẳng hạn: THỜI GIAN: 1998 – 2000 BƯỚC 3: Ưu điểm Đến phần thú vị rồi đây! Hãy đưa ra 3 câu trả lời cho câu hỏi sau. Nếu bạn không sử dụng bảng có sẵn, hãy viết câu hỏi ra trước, rồi đến câu trả lời. Ở BẠN THÍCH ĐIỀU GÌ Ở CÔNG VIỆC NÀY? 1. Được làm việc với bạn bè 2. Lịch công tác linh hoạt và có thể tự chọn ngày làm việc 3. Có cơ hội làm cho mọi người tươi cười và vui vẻ BƯỚC 4: Kỷ niệm yêu thích Tiếp theo, hãy viết ra một kỷ niệm yêu thích gắn liền với công việc này. Bạn viết dài hay ngắn đều được, miễn là đủ để nhớ về trải nghiệm đó. KỶ NIỆM YÊU THÍCH: Một lần, trong buổi dã ngoại lớn với hơn 1.000 người tham dự, tôi đang phụ trách khu nhà phao thì một bé gái đến chỗ tôi và khóc. Cháu bị lạc bố mẹ. Tôi đã nhờ đồng nghiệp trông chừng giúp bọn trẻ đang chơi trong nhà phao để dẫn cô bé đi tìm bố mẹ. Khoảng 20 phút sau, tôi tìm thấy mẹ cô bé, chị cảm ơn tôi rối rít vì đang rất lo lắng. Khi buổi dã ngoại kết thúc, người quản lý ngày hôm đó gọi tôi ra và cảm ơn tôi vì đã phụ trách tình huống đó. Vấn đề là, tôi chưa bao giờ kể với quản lý về điều này, chính người mẹ đã tìm ông và nói chị rất biết ơn về điều tôi đã làm. BƯỚC 5: Khuyết điểm Tiếp theo, hãy nghĩ về điều bạn không thích trong công việc. Tương tự như trên, hãy liệt kê 3 câu trả lời cho câu hỏi sau: BẠN KHÔNG THÍCH ĐIỀU GÌ Ở CÔNG VIỆC NÀY? Phải đứng mãi một chỗ Phải mặc bộ đồng phục xấu xí – áo vàng chóe và quần đùi xanh lá cây siêu ngắn Phải dọn dẹp sau khi sự kiện kết thúc BƯỚC 6: Chấm điểm Cuối cùng, dựa vào thang điểm bên dưới, hãy chấm điểm công việc cụ thể này dựa trên mức độ yêu thích của chính bạn: 1. Mọi thứ về công việc này thật hoàn hảo! 2. Nhìn chung, đó là công việc thú vị. 3. Tạm được. 4. Thực sự không thích nó lắm. 5. Tồi tệ. CHẤM ĐIỂM: C Tôi rất thích chia sẻ bài tập này với người khác. Khi thực hành trực tiếp, tất cả những người tôi trò chuyện đều mỉm cười và họ luôn hiểu thêm về bản thân trong quá trình này, thậm chí chỉ sau khi nhìn lại một trải nghiệm. Thật ngộ nghĩnh khi chúng ta quên mất nhiều điều mình từng làm và thật thú vị vì thi thoảng chúng ta không tự hỏi tại sao mình lại thích cái này hay ghét cái kia. Đó là lý do bài tập này có tác động mạnh như vậy. Khi nhìn về quá khứ, chúng ta bắt đầu trông thấy những màu sắc tạo nên bức tranh tổng thể về con người thực của chúng ta. Hãy lặp lại quá trình này với ít nhất 2 trải nghiệm nữa. Có thể là những công việc, tổ chức khác bạn từng tham gia, hay một thành tích bạn đã phấn đấu đạt được, hoặc bất kỳ điều gì khác bạn muốn tìm hiểu sâu hơn. Tôi sẽ viết ra 2 trải nghiệm của mình, sau đó đến phiên bạn. CÔNG VIỆC: Sinh viên Quản lý ban nhạc diễu hành của Đại học California THỜI GIAN: 2004 – 2005 BẠN THÍCH ĐIỀU GÌ Ở CÔNG VIỆC NÀY? 1. Tôi thực sự tự hào với vai trò lãnh đạo của mình vì đã tác động nhiều đến hoạt động cũng như phong cách biểu diễn của ban nhạc. 2. Tôi đã kết thân với những nhân vật quan trọng trong trường đại học như Hiệu trưởng và Quản lý đội thể thao. Thậm chí, một trong những mối quan hệ này đã giúp tôi có được công việc như mơ sau khi tốt nghiệp. 3. Tôi yêu công việc biểu diễn. Nào là chuẩn bị cho buổi biểu diễn ngoài trời, rồi trình diễn trước 70.000 người vào ngày thứ Bảy… quả thật cập rập vô cùng. BẠN KHÔNG THÍCH ĐIỀU GÌ Ở CÔNG VIỆC NÀY? 1. Tôi phải cùng lúc tham gia ban nhạc diễu hành và xưởng kiến trúc trong một học kỳ. Tôi chẳng còn thời gian để làm việc gì khác. 2. Tôi không thích việc mọi người cảm thấy e dè hay sợ hãi khi nói chuyện với tôi ở cương vị quản lý, đặc biệt khi mọi việc không đúng theo kế hoạch. 3. Tôi không thích bị các tổ chức khác đối xử thiếu tôn trọng vì chúng tôi là ban nhạc sinh viên, họ nghĩ chúng tôi không chuyên nghiệp. KỶ NIỆM YÊU THÍCH: Đó là lần đầu tiên chúng tôi tham gia diễu hành trong một trận bóng bầu dục đại học. Trường Cal thi đấu với đội khách Fighting Illini từ Đại học Illinois. Dù chúng tôi thua thảm hại (17 trên 44), tôi vẫn nhớ khoảnh khắc ban nhạc diễu hành qua sân cỏ sau buổi trình diễn khai mạc và nghe thấy toàn bộ khu sinh viên – khoảng 10.000 người – đồng thanh reo: “Ban nhạc trường Cal quá đỉnh!” Tôi đã rơi nước mắt vì quá hạnh phúc. Trước đây, tôi chưa từng được cảm ơn và đánh giá cao vì hoạt động biểu diễn trên sân bóng như thế. CHẤM ĐIỂM: B CÔNG VIỆC: Nhân viên tại công ty kiến trúc THỜI GIAN: 2005 – 2008 BẠN THÍCH ĐIỀU GÌ Ở CÔNG VIỆC NÀY? 1. Tôi đã học hỏi được rất nhiều. Mỗi ngày tôi đều khám phá những điều mới mẻ trong thế giới kiến trúc, không chỉ về thiết kế, mà còn về quản lý dự án và làm việc nhóm. 2. Tôi thích quy trình kiến trúc – dồn hết tâm sức vào một dự án và nhìn thấy thành quả trong hiện thực. Thật sự bước đi bên trên và bên trong nó. 3. Tôi thích tụ tập cùng đồng nghiệp. Thật vui khi ghé qua vách ngăn bàn làm việc rồi tán ngẫu đôi câu về thể thao, hay cùng nhau ăn trưa, đi chơi sau giờ làm việc, hoặc nghỉ ngơi thư giãn với một người bạn. BẠN KHÔNG THÍCH ĐIỀU GÌ Ở CÔNG VIỆC NÀY? 1. Tôi cảm thấy tiền công chưa xứng đáng với công sức mình đóng góp cho công ty. 2. Tôi không thích bị đánh giá thấp hay ít chú ý đến đóng góp của tôi so với người chỉ làm một nửa công việc với một nửa nhiệt tình của tôi. 3. Tôi không có tiếng nói hay sức ảnh hưởng nào. Tôi có ý tưởng tốt, đặc biệt về cách cải thiện quy trình và năng suất làm việc, nhưng chẳng có ai lắng nghe tôi. KỶ NIỆM YÊU THÍCH: Tôi đi công tác đến Florida để gặp Giám đốc khu vực của chuỗi khách sạn Hilton, chúng tôi đang thiết kế cho họ một tháp khách sạn 48 tầng tại Las Vegas. Một số thành viên cấp cao khác trong nhóm của tôi cũng có mặt. Đây là khách hàng lớn và tôi ở đó chủ yếu để ghi chép. Trong cuộc họp, vị lãnh đạo của Hilton yêu cầu xem hình mẫu ba chiều “như thật” (photorealistic) về các phòng khách sạn đang thiết kế, một việc mà công ty chúng tôi không có kinh nghiệm. Sau một lúc im lặng, tôi giơ tay xung phong đảm nhận nhiệm vụ tạo hình mẫu này và nói mình có một số kinh nghiệm trong việc tạo mẫu ba chiều. Sau khi hỏi xem tôi là ai, vị giám đốc vùng nói với mọi người trong phòng rằng ông ấy thích sáng kiến của tôi và chờ xem mô hình sau vài tuần nữa. Vấn đề là, trước đây tôi chưa từng tạo hình mẫu như thế, nhưng sau khi xung phong nhận việc, tôi đã có động lực học hỏi hơn bao giờ hết. Sau một chuyến đi dạo ở hiệu sách và những buổi làm việc thâu đêm tại văn phòng, tôi đã sử dụng khá thành thạo chương trình VRay và hình mẫu được bàn giao đúng hẹn cho khách hàng. Rất nhanh sau đó, cùng với việc đỗ kỳ thi LEED, tôi được thăng chức. CHẤM ĐIỂM: B Nếu bạn vẫn chưa viết xong 3 trải nghiệm, hãy viết ngay đi nào. Nếu bạn thích viết nhiều hơn, xin cứ tự nhiên, trên thực tế nhiều người đã làm như thế. Nếu đọc qua kinh nghiệm làm việc của tôi, có lẽ bạn đã bắt đầu hình dung được kiểu công việc yêu thích của tôi và quan trọng hơn là động lực đằng sau đó. Trong trải nghiệm ban nhạc diễu hành và công ty kiến trúc, khả năng tạo ảnh hưởng để cải tiến rất quan trọng với tôi. Con người cũng quan trọng với tôi, trong cả 3 ví dụ, tôi đều chia sẻ những câu chuyện về ý nghĩa khi được nhìn nhận công sức đóng góp. Khi so sánh giữa điều tôi thích từ những trải nghiệm này với điều tôi đang làm ở hiện tại, chúng hòa hợp một cách hoàn hảo. Là doanh nhân, tôi nắm toàn quyền kiểm soát quá trình hoạt động. Một trong những việc yêu thích của tôi là phân tích cách làm việc, tìm giải pháp tối ưu hóa kết quả và quá trình hoạt động. Ngoài ra, tôi luôn trò chuyện với mọi người thông qua mối liên kết với những người tôi phỏng vấn trong chương trình podcast của mình, cũng như với các khán thính giả thông qua e-mail và mạng xã hội. Mỗi khi diễn thuyết trên sân khấu, tôi được trình diễn như lúc còn trong ban nhạc diễu hành và quan trọng hơn, thông qua dịch vụ tôi cung cấp cho mọi người, tôi được công nhận vì sự đóng góp của mình. Hãy trình bày các trải nghiệm của bạn theo thứ tự thời gian để có thể nhìn rõ tất cả cùng một lúc. Bạn có nhận ra khuôn mẫu chung nào giữa chúng không? Theo thời gian, điểm tổng thể tăng lên hay giảm đi? Nếu chia sẻ điều này với người yêu hoặc vợ/chồng hay bạn bè, bạn nghĩ ấn tượng đầu tiên của họ là gì? Dưới đây là 3 câu hỏi dành cho bản thân bạn về điều bạn thấy. Lần này, bạn không cần viết ra giấy, nhưng hãy suy nghĩ thấu đáo trước khi đưa ra câu trả lời cho những câu hỏi cụ thể này: 1. Một hoặc hai điều tạo cho bạn nhiều động lực nhất trong công việc? 2. Câu trả lời cho câu hỏi số 1 được thể hiện như thế nào trong công việc hiện tại của bạn? 3. Làm thế nào để doanh nghiệp tương lai của bạn cho phép bạn vừa tận hưởng công việc vừa duy trì động lực? Dĩ nhiên câu hỏi số 3 là mục tiêu chúng ta hướng đến trong bài tập này. Nếu có thể, ý tưởng kinh doanh của bạn sẽ dung hòa như thế nào với loại công việc bạn yêu thích? Bài tập này sẽ bắt đầu giúp bạn nghĩ về loại công việc thực sự phù hợp với định hướng của bạn, hơn thế nữa, nó giúp bạn chuẩn bị trước tâm lý để sẵn sàng cho thành công. Như tôi đã đề cập bên trên, xây dựng doanh nghiệp không hề dễ dàng và nó chẳng bao giờ diễn ra suôn sẻ. Có vô vàn thăng trầm biến động, nhiều lúc, ngay sau vực thẳm chính là đỉnh vinh quang. Nó sẽ kiểm tra sức chịu đựng của bạn. Việc hiểu rõ động lực có thể tạo nên sự khác biệt giữa từ bỏ và tiếp tục đi đến bước ngoặt tới nơi mọi việc bắt đầu cất cánh. Như chương trước, bạn hãy xác định xem có lá cờ đỏ nào không – những mâu thuẫn cực độ giữa tính cách bản thân và loại hình kinh doanh bạn muốn dấn thân vào. Dù là tình huống nào, hãy sử dụng những thông tin tìm hiểu về chính bản thân bạn để tiến lên. Những hướng dẫn của tôi có thể bảo đảm dù bạn chọn phát triển loại hình kinh doanh nào thì nó cũng luôn phù hợp với tính cách của bạn. Tôi biết bạn đang háo hức (thậm chí xen lẫn hồi hộp) bước vào những thử nghiệm đặc biệt liên quan đến ý tưởng của bạn và tôi hứa chúng ta sẽ đến đó. Ở phần sau của cuốn sách này, bạn sẽ tìm hiểu cách thức cải tiến ý tưởng, cách trò chuyện với mọi người và phương thức kiếm tiền ngay cả khi chưa xây dựng ý tưởng. Tuy nhiên, trước khi bước vào phần đó, vẫn còn một bài thực nghiệm tư duy về bản thân bạn và ý tưởng của bạn mà chúng ta cần nghiên cứu, nơi bạn sẽ tung tăng bơi cùng cá mập. 4 BÀI KIỂM TRA MỒI CÁ MẬP Bài tập thứ ba và cuối cùng của phần Thiết kế nhiệm vụ có thể được xem là quan trọng nhất trong phần này. Xét theo dòng thời gian, chúng ta sẽ trở lại hiện tại. Ý tưởng mục tiêu của bạn vẫn chỉ là ý tưởng, mặc dù nó có thể đã bắt đầu thay đổi nhờ vào một số thử nghiệm trước đó. Trên thực tế, nó sẽ thay hình đổi dạng trong suốt cuốn sách này, nếu điều đó xảy ra, hãy cứ để như thế. Cuốn sách hướng dẫn bạn nhào nặn ý tưởng thành bất cứ hình dạng nào cần thiết để mang đến cho bạn cơ hội thành công lớn nhất và trong một số trường hợp, nó đồng nghĩa với việc từ bỏ ý tưởng này. Trong thực nghiệm tư duy cuối cùng này, bạn nhận ra mình đang rảo bước trên một hành lang sáng rực. Tiếng bước chân vang vọng khắp hành lang khi bạn băng ngang qua sàn gỗ bóng loáng. Xa xa, phía cuối đoạn đường là hai cánh cửa gỗ lớn. Khi đến gần, bạn thấy dọc theo hai bên tường là những bể cá màu xanh, sáng rực, bạn nhác thấy một chú cá mập nhỏ đang bơi tung tăng, như muốn nói “Xin chào” (mặc dù nó cũng có nghĩa là “Tạm biệt”). Khi bạn bước đến gần hai cánh cửa, chúng đột nhiên mở tung, dẫn bạn vào một căn phòng rộng hơn với thiết kế trang nhã nhưng không mấy sáng sủa, ngoại trừ nơi có đèn sân khấu chiếu vào ngay giữa căn phòng – một ban hội thẩm ăn vận bảnh bao đang kiên nhẫn chờ đợi sự xuất hiện của bạn. Từ trái sang phải, bạn nhận ra Mark Cuban, Daymond John, Barbara Corcoran, Kevin O’Leary, Lori Greiner và Robert Herjavec. Bạn đang có mặt tại chương trình truyền hình ăn khách Shark Tank (tạm dịch: Thương vụ bạc tỷ). -------------------------- Shark Tank là một trong những chương trình truyền hình yêu thích nhất của tôi, bạn sẽ chứng kiến những chủ doanh nghiệp trình bày ý tưởng kinh doanh trước một Ban đầu tư, được gọi là “Hội đồng Cá mập” (The Sharks) – những người có quyền lựa chọn đầu tư vốn để đổi lấy một tỷ lệ cổ phần của công ty đó. Một số người tham gia chương trình Shark Tank, trình bày ý tưởng thuyết phục, rồi ra về với tiền đầu tư và một cộng sự mới giúp họ phát triển doanh nghiệp. Trong khi với một số khác, bài thuyết trình nhanh chóng trở thành chiến trường đẫm máu, xem mà ái ngại thay cho họ. Dù sao đi nữa, đó vẫn là chương trình truyền hình tuyệt vời, sau nhiều năm xem hàng trăm bài trình bày khác nhau, tôi học hỏi rất nhiều về bí quyết thuyết trình thành công cũng như những điều còn thiếu sót – chí ít là trong khuôn khổ của một chương trình truyền hình kiểu này. Lúc này đây, bạn vẫn chưa thật sẵn sàng để trình bày ý tưởng. Trong phần sau của cuốn sách, tôi sẽ giúp ý tưởng của bạn “sẵn sàng lên sàn”. Còn bây giờ, tôi sẽ thay mặt bạn nhờ Hội đồng Cá mập hỗ trợ. Họ sẵn sàng dành vài phút trong giờ giải lao khi ghi hình cho mùa tiếp theo để giúp đỡ bạn. (Thực ra, tôi chưa có vinh dự kết bạn với bất kỳ ai trong Hội đồng Cá mập. Nhưng vì đây là một thực nghiệm tư duy, mà thực nghiệm tư duy là những kịch bản hư cấu do chúng ta tạo ra để tìm kiếm những điều quan trọng và hữu ích trong cuộc sống; vì vậy, để tiến hành bài thực nghiệm tư duy này, xin bạn hãy xem Hội đồng Cá mập chính là những người bạn của tôi.) Nhiều năm qua, với tư cách là khán giả của chương trình này đồng thời là một doanh nhân, tôi đã nhận ra nghề kinh doanh không chỉ gói gọn trong sản phẩm hay dịch vụ và những lợi ích của chúng. Tôi đã chứng kiến nhiều doanh nhân với sản phẩm tốt bị phá sản, cả trên truyền hình lẫn trong đời thực. Mặt khác, tôi cũng thấy nhiều sản phẩm tầm tầm bậc trung vẫn “sống khỏe” vì một lý do nào đó. Sản phẩm không quan trọng bằng người đứng đằng sau nó. Đó là lý do tại sao mặc dù phần đầu của cuốn sách đặt trọng tâm vào ý tưởng mục tiêu của bạn, nhưng các bài kiểm tra đều tập trung vào bản thân bạn. Và thế là, khi đứng bất động nhưng đầy cảnh giác, như chú cá tuế tí hon trước Hội đồng Cá mập, bạn trông thấy quý ông ngồi giữa phòng, doanh nhân tỷ phú kiêm nhà đầu tư Kevin O’Leary chụm các đầu ngón tay vào nhau thành hình quả trám, nhìn thẳng vào mắt bạn rồi nói: “Bạn biết đấy, tôi có thể lập tức thuê một ai đó để làm điều bạn đang định làm. Vậy tại sao tôi nên cân nhắc hợp tác với bạn? Điều gì khiến bạn đặc biệt đến vậy?” “Tôi cũng rất vui được gặp ông, Kevin.” Đây là câu hỏi mở đầu hóc búa, nhưng bạn phải trả lời nó, vì nếu không, bạn sẽ bị bỏ lại; như một tình huống tôi từng gặp phải và suýt gặp thất bại. -------------------------- Tháng 1 năm 2009, doanh nghiệp luyện thi LEED của tôi phát triển như vũ bão, nguyên nhân chủ yếu vì tôi là một trong số rất ít người cung cấp thông tin về nó trên mạng Internet. Tháng đó, tôi bán được 563 tài liệu ôn thi với giá mỗi bản là 29,99 đô-la. Chúng ở dạng kỹ thuật số, nên tôi không phải lo lắng về chuyện in ấn, đóng gói hay giao hàng. Một tài liệu ôn thi định dạng PDF được tự động gửi đến khách hàng ngay sau khi họ mua hàng. Bằng cách này, hầu hết thu nhập của tôi được tạo ra một cách thụ động. Lợi nhuận biên của tôi đạt trên 95% và tôi có nhiều thời gian để tạo ra sản phẩm mới cũng như tập trung vào tiếp thị. Không tồi đối với công ty chỉ có một người! Tính thêm quảng cáo trên trang web, tháng đó tôi kiếm được tổng cộng 19.430,37 đô-la. Tháng sau, doanh thu của tôi vọt lên 23.106,16 đô-la. Rồi chuyện chẳng ai ngờ, Hội đồng Công trình xanh Hoa Kỳ (USGBC), tổ chức lập ra Hệ thống Chấm điểm Công trình xanh LEED kiêm đơn vị tổ chức kỳ thi chuyên môn này, đã xuất bản tài liệu ôn thi của riêng họ. Đời tôi xem như chấm hết. Ai lại muốn mua tài liệu ôn thi của tôi khi họ có thể mua từ chính tổ chức ra đề? Tôi không đạt điểm tối đa trong kỳ thi và cũng chẳng phải giáo viên thực thụ. Tôi thậm chí còn không phải là chuyên gia. Tất cả những gì tôi có là kinh nghiệm ôn tập và đi thi của bản thân. Tôi đã chuẩn bị sẵn tinh thần chờ đón sự sụt giảm trầm trọng về lượng truy cập và doanh số, thế nhưng thực tế hoàn toàn trái ngược. Sau khi USGBC tung ra bộ tài liệu ôn thi của họ, lượng truy cập trang web của tôi tăng vọt và tháng đó tôi đạt kỷ lục về doanh thu. Nhưng tại sao? Tôi không hiểu, thế là tôi gửi e-mail cho những khách hàng mới để tìm hiểu nguyên nhân: Tôi là Pat, tác giả của bộ Cẩm nang Ôn thi LEED AP. Một lần nữa xin cảm ơn bạn đã đặt mua bộ tài liệu ôn thi của tôi. Hy vọng nó thực sự giúp ích cho bạn. Xin nhắc lại, nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hay thắc mắc nào, xin hãy liên lạc với tôi. Tôi viết e-mail này vì muốn hỏi bạn một câu đơn giản: Bạn biết về bộ tài liệu ôn thi của tôi từ đâu? Sẽ rất tuyệt nếu bạn có thể hồi âm trong vài ngày. Cảm ơn rất nhiều! PAT FLYNN, LEED AP Tôi đã định hỏi: “Tại sao bạn đặt mua tài liệu của tôi thay vì bộ tài liệu do USGBC xuất bản?” Nhưng tôi e rằng họ chưa biết đến nó, mà tôi lại không muốn khách trả lại hàng sau khi nói với họ. Khi thư hồi âm bắt đầu đổ về, tôi lấy làm ngạc nhiên: Hầu hết họ đều biết về bộ tài liệu kia. Đây là bức thư hồi âm tôi nhận được từ một khách hàng: Chào Pat! Một lần nữa, cảm ơn anh về cuốn sách. Vài tuần nữa tôi sẽ tham gia kỳ thi, cuốn sách của anh và những đề thi thử vô cùng hữu ích. Tôi tin mình sẽ vượt qua kỳ thi một cách tốt đẹp. Để trả lời câu hỏi của anh, thật ra là tuần trước tôi biết đến anh sau khi tìm kiếm thông tin về tài liệu ôn thi LEED trên Google. Tôi đã định mua tài liệu của USGBC nhưng nó khá đắt, thế là tôi xem thêm những lựa chọn khác và tìm thấy bộ tài liệu của anh. Tôi thích nó và giá cả cũng hợp lý, nhưng trên hết tôi hài lòng với nó bởi anh là người thật việc thật. Anh chỉ là một người từng đi thi cách đây không lâu, cũng như tôi bây giờ. Tôi nghĩ anh sẽ có những thông tin nội bộ với tư cách thí sinh. Tiếp tục làm tốt nhé! Tôi sẽ báo với anh kết quả thi của tôi. JP Đây thực sự là phát hiện đáng kinh ngạc đối với tôi. Trên thực tế, tài liệu của USGBC đã giúp tôi, mà không phải hại tôi. Nó mở ra con đường tìm đến sản phẩm của tôi, đồng thời trở thành điểm tham khảo để so sánh với hai tiêu chí có lợi cho tôi: 1. Giá cả 2. Sự thật về một sản phẩm được cung cấp bởi một người có thể đồng cảm với khách hàng. Vấn đề giá cả hoàn toàn hợp lý. Tôi có khả năng đưa ra mức giá thấp hơn USGBC vì tôi hầu như không phải lo lắng về phí tổn hay nhân viên, nhưng sau đó tôi nhận ra rẻ hơn không phải lúc nào cũng tốt hơn. Trên thực tế, tôi đã nâng giá sản phẩm, nhờ đó tôi thậm chí còn bán được nhiều hơn vì giá cả không thay đổi nhận thức về giá trị của sản phẩm. Nếu định giá quá thấp, người ta có thể nghĩ sản phẩm có gì đó không ổn. Nếu bạn thấy một chiếc Mercedes được rao bán với giá 500 đô-la, chắc chắn bạn sẽ tự hỏi có việc gì xảy ra với chiếc xe. Điều thứ hai thậm chí còn quan trọng hơn. Khi xem xét ngôn ngữ khách hàng sử dụng trong các bức thư hồi âm, tôi thấy rõ ở đây có một sự gắn kết giữa người với người. Thư hồi âm của họ giống như thư từ một người bạn. Tất cả đều gọi tên tôi và như trong ví dụ trên, nhiều người nói sẽ cập nhật kết quả cho tôi, hầu hết họ đều làm thật. Bạn sẽ không làm điều này với những công ty không mang lại cảm giác có một người bằng xương bằng thịt ở đầu bên kia và đó là khi tôi nhận ra lợi thế của bản thân. Tôi cũng từng như họ, cũng trực tiếp tham gia kỳ thi. Đó là điều USGBC và những đơn vị đào tạo LEED khác không thể cạnh tranh, nó trở thành điểm khác biệt số một của tôi. Không lâu sau, tôi bắt đầu bổ sung nhiều kinh nghiệm cá nhân về kỳ thi trên trang web, kết quả là doanh thu của tôi tiếp tục tăng lên. Tất cả đều liên quan đến việc ôn thi LEED, một thị trường ngách tưởng chừng tẻ nhạt và vô cảm – nhưng khi nhân tố con người được thêm vào, bạn sẽ có thứ mà mọi người đều có thể kết nối. Tôi nghĩ không ai mô tả điều này tốt hơn người bạn thân đồng thời là cộng sự đáng tin cậy của tôi, Chris Ducker, tác giả cuốn Virtual Freedom (Tạm dịch: Tự do ảo) kiêm chủ sở hữu trang YOUPRENEUR.COM: “Xây dựng một doanh nghiệp thành công không còn là chuyện B2B5 hay B2C6. Mà là P2P7, những mối quan hệ giữa người và người.” 5 B2B – Business to Business: Mô hình kinh doanh thương mại điện tử trong đó giao dịch xảy ra trực tiếp giữa các doanh nghiệp với nhau. 6 B2C – Business to Customer: Mô hình kinh doanh thương mại điện tử gồm các giao dịch trên Internet giữa doanh nghiệp với khách hàng-cá nhân. 7 P2P – Peer to Peer: Mô hình kinh doanh ngang hàng, liên kết những người sử dụng với nhau. Việc tôi có thể (và thường xuyên) xây dựng mối quan hệ với khách hàng chính là lợi thế độc quyền của tôi so với những đối thủ lớn nhất. Đó là lý do tại sao trước khi đi sâu vào tiến hành nghiên cứu thị trường và đánh giá ý tưởng mục tiêu của bạn, chúng ta cần đánh giá bạn và sự kết nối của bạn với khách hàng mục tiêu. Dù bạn có dự định trở thành gương mặt đại diện cho công ty hay không, chúng ta vẫn phải tìm hiểu xem điều gì về chính bạn mà bạn có thể đóng góp và kết hợp vào công việc kinh doanh trong tương lai. --------------------------- Trở lại với Kevin O’Leary, người vẫn đang đợi câu trả lời của bạn. “Bạn biết đấy, tôi có thể lập tức thuê một ai đó để làm điều bạn đang định làm. Vậy tại sao tôi nên cân nhắc hợp tác với bạn? Điều gì khiến bạn đặc biệt đến vậy?” Bạn sẽ trả lời câu hỏi của Kevin như thế nào? Nó rất trực tiếp, nhưng là câu hỏi mà bạn phải biết cách trả lời. Tiếc thay, không phải ai tham gia chương trình cũng đều biết cách trả lời và họ nhanh chóng để lộ điều đó. Một số người bắt đầu nói về quy mô to lớn của thị trường mà họ đang cố thâm nhập, điều này thường chỉ khiến cho Hội đồng Cá mập lắc đầu. Họ biết người chơi đang né tránh câu hỏi. Một số khác nói về tính độc đáo của sản phẩm, rằng nó có một không hai, nhưng cũng vẫn chưa đủ tốt. Đối thủ cạnh tranh có thể nhảy vào bất cứ lúc nào và tạo ra sản phẩm tương tự. Khi trực tiếp chia sẻ bài thực nghiệm tư duy này với những người khác, tôi nhận thấy những người không biết cách trả lời thường trở nên ủ rũ. Sau khi trình bày tình huống này với một người bạn, cậu ấy nhìn tôi chán nản đáp: “Trời ạ, bây giờ tôi chỉ muốn chui vào xó nào đó rồi lặng lẽ chết đi trong xấu hổ vì đã nghĩ ra ý tưởng này. Trò chơi hay thật đấy, Pat!” Nếu cũng rơi vào trường hợp này, bạn không cô đơn đâu. Nhiều người ấp ủ ý tưởng vĩ đại đã chui vào xó rồi chẳng bao giờ đi ra nữa. Nếu muốn thành công, bạn phải vượt qua những cảm xúc này. Sự kháng cự bạn đang cảm nhận, nỗi nghi ngờ trong tâm trí bạn, thực ra chính là dấu hiệu cho thấy bạn cần tiến lên phía trước, rằng đây chính là điều bạn phải làm. Như Steven Pressfield, tác giả cuốn The War of Art (Tạm dịch: Chiến tranh nghệ thuật) mô tả: “Sợ hãi là điều tốt. Cũng như sự tự ti, nỗi sợ là một dấu hiệu. Nỗi sợ nói cho chúng ta biết điều phải làm. Kinh nghiệm mách bảo chúng ta: Càng sợ một công việc hay một trách nhiệm nào đó, chúng ta càng phải thực hiện nó.” Nhiều khoảnh khắc tuyệt vời nhất trong đời đều bắt nguồn từ nỗi sợ hãi hay sự tự ti và cảm xúc hiện tại của bạn trên hành trình trở thành doanh nhân cũng không ngoại lệ, chỉ là bạn chưa đến được bờ bên kia. Nhưng rồi chúng ta sẽ đi đến đích, bạn đã có Hội đồng Cá mập giúp sức. Quay lại tình huống ban nãy, điều Kevin thực sự muốn hỏi bạn là: Bạn có thể đóng góp điều gì trong khi người khác không thể? Lợi thế độc quyền của bạn là gì? NHỮNG KIỂU LỢI THẾ ĐỘC QUYỀN Lần đầu tiên tôi biết đến thuật ngữ “lợi thế độc quyền” là nhờ Lain Ehmann, một khách mời đặc biệt ở tập 37 trong chương trình podcast SPI của tôi: Cách kiếm tiền từ sở thích. Cho đến ngày nay, tập của bà vẫn luôn là một trong những câu chuyện thành công nổi tiếng nhất của chương trình vì Lain đã tận tình chia sẻ cách thức để đạt doanh thu trực tuyến ở mức 6 con số mỗi năm từ thị trường ngách về làm sổ lưu niệm thủ công của bà. Đúng vậy. Làm sổ lưu niệm thủ công. Bà định nghĩa “lợi thế độc quyền” là kỹ năng hay tài sản của bạn mà không ai khác hoặc rất hiếm người sở hữu trong một thị trường ngách cụ thể. Đó là lợi thế cạnh tranh của bạn, dù lợi thế đó là gì đi nữa, nhiệm vụ của bạn là tận dụng triệt để lợi thế này khi định hình và xây dựng doanh nghiệp. Nó khác với “lợi điểm bán hàng độc nhất”, hay USP mà chúng ta thường nghe khi bắt đầu kinh doanh. USP dành riêng cho doanh nghiệp và tạo ra định vị khác biệt với những công ty khác. Tuy nhiên, lợi thế độc quyền là về chính bản thân bạn. Đó là tài sản của riêng bạn. Nó là siêu năng lực của bạn, cần phải được kết hợp vào bất kỳ công việc kinh doanh nào bạn tham gia. Lợi thế độc quyền của Lain là những người bà quen biết trong thị trường ngách về sổ lưu niệm. Kinh nghiệm viết bài tự do cho những tạp chí về sổ lưu niệm giúp kết nối bà với những người giỏi nhất trong ngành. Và đúng chất doanh nhân “thực thụ”, bà đã bắt đầu một sự kiện trực tuyến với tên gọi True Scrap, quy tụ tất cả những người này để trực tiếp giảng dạy các học viên trả phí tham gia lớp học ảo. Hàng nghìn người đã tham gia những sự kiện này và hưởng lợi từ khả năng kết nối với đúng người của bà. Quả là một người làm sổ lưu niệm tài ba! Một nhân vật nữa tôi nghĩ đến là Gary Vaynerchuk, CEO của VaynerMedia, ông nắm trong tay lợi thế độc quyền vượt trội so với những người khác, một siêu năng lực tự thân luôn được kết hợp vào mọi việc ông làm. Ông có tài làm việc quần quật như thể ngày mai không bao giờ đến và đá bật tất cả những ai ngáng đường. Ông ấy chăm chỉ hơn bất kỳ ai tôi biết và ông yêu mỗi phút giây làm việc. Nói đến lợi thế độc quyền doanh nghiệp, StillMotion là cái tên hiện lên trong tâm trí tôi. Họ là công ty sản xuất phim từng đoạt giải Emmy đến từ Portland, Oregon, vài năm trước tôi từng có vinh dự được cộng tác với họ trong một bộ phim tài liệu. Họ thành công vì sở hữu tài năng độc nhất vô nhị trong việc kể những câu chuyện tuyệt vời. Như lời họ viết trong phần Về công ty trên trang web: “Chúng tôi không làm phim quảng cáo. Chúng tôi không bán sản phẩm của bạn. Chúng tôi kể những câu chuyện khiến khán giả mục tiêu đem lòng yêu mến bạn.” Chúng ta hãy quay lại với bạn và Hội đồng Cá mập. Kevin vẫn kiên nhẫn ngồi đợi bạn (bình thường ông ấy chẳng thế đâu, nhưng chúng tôi là bạn tốt, ông ấy đã hứa giúp tôi) và hồi hộp chờ nghe điều bạn sắp nói. HỎI: “Điều gì khiến bạn đặc biệt đến vậy?” Lúc này đây, bạn sẽ trả lời câu hỏi ấy như thế nào? Nếu bạn đã có một câu trả lời rõ ràng trong đầu, xin chúc mừng! Bạn đã vượt xa rất nhiều người ở thời điểm này vì xác định lợi thế độc quyền của bản thân không phải là chuyện một sớm một chiều. Còn nếu bạn vẫn đang vò đầu bứt tai trước một danh sách khả năng nhưng lại không có điều gì thực sự nổi trội thì cũng đừng lo, điều đó hoàn toàn tự nhiên. Đôi khi tự nghĩ ra lợi thế độc quyền của bản thân cũng khá lạ. Phải mất 6 tháng tôi mới xác định được lợi thế của bản thân khi bắt đầu kinh doanh dịch vụ ôn thi LEED – và chính khách hàng mới là người đã cho tôi biết câu trả lời. Dần dà, tôi biết thêm nhiều hơn về những khả năng độc nhất của bản thân và mỗi khám phá đều nhờ lắng nghe người khác. Cách tốt nhất để biết điều gì khiến bạn trở nên độc nhất là lắng nghe nó từ người khác, đó là lý do tại sao tôi đề nghị chúng ta kết thúc Phần I với bài tập cuối cùng này, ngay cả khi bạn đã có ý tưởng về lợi thế độc quyền của mình. --------------- Bài tập -------------- Bạn sẽ gửi e-mail cho 10 người bạn và đồng nghiệp rồi nhờ họ xác định siêu năng lực của bạn. Điều này nghe có vẻ điên rồ, nhưng đây là bài tập tôi đã nghe Gary Vaynerchuk và một số doanh nhân khác đề xuất, vì nếu không biết ưu điểm của mình là gì, bạn sẽ không bao giờ khai thác được nó. Đôi khi kiểu bài tập này sẽ trở nên khá nặng nề, đặc biệt khi bạn bắt đầu hỏi về khuyết điểm hay nhớ lại những lần khiến người khác thất vọng. Biết được những thông tin đó cũng hữu ích, tuy nhiên trong bài tập này, chúng ta chỉ tập trung vào những điều tích cực và tôi có một thứ giúp bạn dễ dàng có được câu trả lời bạn đang tìm kiếm. Dưới đây là e-mail mẫu mà bạn có thể thoải mái sao chép và gửi đến 10 người đó. Tôi đề nghị bạn nhập thông tin liên lạc vào trường BCC trong khung soạn thư để chỉ phải gửi một lần và chỉ mình bạn đọc được câu trả lời khi mọi người hồi âm. Điều này chuyển gánh nặng trên vai bạn sang vai tôi, giúp bạn dễ dàng giải thích chân thành xuất phát điểm của ý tưởng này. Phần [Tên] là chỗ bạn điền tên mình vào và ở phần [anh ấy/cô ấy], hãy chọn đại từ thích hợp với bạn. Chủ đề: Từ Pat Flynn, thay mặt cho [Tên] Chào bạn! Tôi là Pat Flynn, tác giả của Đừng khởi sự khi còn do dự, một cuốn sách kinh doanh mà [Tên] đang đọc. Xin đừng lo, tôi không cố gắng bán sách cho bạn và không có một đường dẫn nào về cuốn sách trong e-mail này cả. Tôi đã nhờ [Tên] gửi bức thư này đến bạn vì [anh ấy/cô ấy] cần sự giúp đỡ của bạn và tin bạn sẽ cho [anh ấy/cô ấy] lời nhận xét chân thành. Sẽ chẳng tốn nhiều thời gian của bạn đâu. Tôi đã thách thức [Tên] tìm ra đặc trưng hay kỹ năng độc nhất mà [anh ấy/cô ấy] thông thạo – một dạng “siêu năng lực” mà [anh ấy/cô ấy] sở hữu có thể tận dụng làm lợi thế của [anh ấy/cô ấy] khi xây dựng doanh nghiệp. Cách tốt nhất để có được thông tin này là lắng nghe từ người khác, đó là lý do tôi giao cho [anh ấy/cô ấy] nhiệm vụ viết e-mail gửi tới một số ít người được chọn. Nếu bạn có thể hồi âm bức thư này kèm theo điều bạn tin là “siêu năng lực” hay đặc trưng hoặc tính cách độc nhất của [Tên], nó sẽ giúp [anh ấy/cô ấy] rất nhiều. Chỉ mình [Tên] mới đọc được hồi âm của bạn. Tôi hoặc bất kỳ ai khác không thể đọc được điều bạn viết. Nếu bạn còn nghi ngại và muốn kiểm chứng thực hư, cứ thoải mái gửi e-mail cho tôi ở địa chỉ pat@willitflybook.com. Tôi ở đây để giúp [Tên], và tôi rất cảm kích khi có bạn cùng hỗ trợ! Chào tạm biệt và chúc bạn mọi sự tốt lành! PAT FLYNN Nếu bạn muốn gửi từng e-mail và thêm lời nhắn riêng cho mỗi người, hoặc gửi các thông điệp hoàn toàn khác nhau cho mỗi người, xin cứ tự nhiên. Điều quan trọng là gửi e-mail và nhận hồi âm để giúp tìm ra điều gì khiến bạn là… chính bạn. Những câu trả lời khác lạ sẽ rất thú vị, song chính điểm tương đồng giữa các e-mail mới thực sự tiết lộ điểm đặc biệt của bạn. Lần đầu tiên tôi biết về bài tập này là từ anh bạn Greg Hickman đến từ System.ly, anh đã gửi e-mail cho tôi và hỏi câu này. Tôi biết câu trả lời của tôi cùng với hồi âm từ những người nhận e-mail khác sẽ vô cùng hữu ích cho anh, thế là ngay sau khi trả lời anh, tôi liền gửi e-mail tương tự cho vài người bạn thân nhất. Những câu trả lời thật sự rất gần với điều tôi hình dung trong đầu: Duyên dáng, hòa đồng và khả năng đơn giản hóa những điều phức tạp. Để bạn không phải lo lắng và để tôi tiếp tục tham gia vào bài tập này với bạn, khi đang viết phần này của cuốn sách, tôi đã đặt câu hỏi này ở chế độ công khai trên Facebook. Sau đây là những bình luận hàng đầu: 4 Chưa chắc bạn sẽ nhận được một câu trả lời súc tích, chính xác về lợi thế độc quyền mà bạn đang tìm kiếm, nhưng ít nhất bài tập này sẽ mang lại một khởi đầu tốt đẹp khi bạn tiếp tục đi vào phần sau của cuốn sách. Xin hãy nhớ rằng chính những khả năng độc nhất quyết định sự khác biệt giữa chúng ta và những người khác, đồng thời tạo ra một mối liên kết bền chặt hơn với những người mà chúng ta phục vụ. Còn Hội đồng Cá mập thì sao? Họ sẽ luôn luôn ở đó lắng nghe bạn, và họ trông chờ được nghe nhiều hơn về tiến trình triển khai ý tưởng của bạn từ lúc này trở đi. Biết đâu một ngày nào đó, bạn sẽ thực sự đứng trước mặt họ và trực tiếp trình bày ý tưởng. Cho đến lúc đó, hãy ghi nhớ bài thực nghiệm tư duy này khi bạn tiếp tục cải tiến lợi thế độc quyền và tận dụng chúng để phục vụ những người khác trên thế giới. Trước khi bước vào phần tiếp theo của cuốn sách và bắt đầu triển khai ý tưởng trong đầu bạn thành hiện thực, chúng ta còn một chương nữa trong phần Thiết kế nhiệm vụ, một bài tập vui mà tôi nghĩ bạn sẽ rất thích. Bạn không cần viết gì đâu, nhưng phải xin một vé đi về tuổi thơ đấy! 5 GẤP CÁNH MÁY BAY Khi bạn nghiên cứu những phần tiếp theo của cuốn sách này và ngay cả khi tiếp tục tiến bước trên con đường kinh doanh, đôi lúc bạn sẽ quên mất lý do mình làm tất cả những việc này. Đó là một phần tự nhiên của quá trình. Nhưng nếu bạn dằn vặt bản thân tại sao lại phải thức khuya dậy sớm, tại sao chọn đi con đường này, nhiệt huyết sẽ nhanh chóng lụi tàn. Bạn phải thường xuyên tự nhắc nhở về mục tiêu và lý tưởng chiến đấu của bản thân. Tuy nhiên, nó rất khó, vì để thành công trong kinh doanh, chúng ta cần tập trung cao độ vào nhiệm vụ tiếp theo, nhưng khi làm vậy, thỉnh thoảng chúng ta đánh mất tầm nhìn về bức tranh toàn cảnh. Tôi rất may mắn vì mỗi lần bước ra khỏi văn phòng tại gia, luôn có hai thiên thần nhỏ ở đó nhắc nhở tôi lý do. Mỗi khoảnh khắc ở bên các con khiến tôi ý thức được rằng lần sau khi trở lại văn phòng, tôi cần phải cố gắng hơn nữa và tôi không thể “ngồi đồng” xem YouTube hàng tiếng đồng hồ hay lo lắng về nỗi sợ đang cố ngăn cản tôi khi muốn bứt phá và thử điều gì đó mới. Nhiều người hỏi tại sao tôi có thể hoàn thành nhiều việc như thế. Câu trả lời là vì nhiệm vụ của tôi rất rõ ràng. Tại sao tôi lại không làm những việc đóng góp cho nhiệm vụ của tôi? Nhiệm vụ của bạn là gì không quan trọng, điều quan trọng là nhiệm vụ của bạn và bạn phải có cách nhắc nhở bản thân. May thay, bạn đã có sẵn một thứ trong tay để làm nhiệm vụ nhắc nhở – bài tập “Bốn góc phần tư” của bạn từ Bài kiểm tra sân bay ở Chương 2. Mảnh giấy mà bạn viết câu trả lời trong bài tập đó tượng trưng cho tương lai của bạn và tất cả mục tiêu bạn muốn hướng đến. Thay vì dán nó lên bức tường cạnh bàn làm việc hay gấp đôi và bỏ vào hộc tủ, tôi muốn bạn gấp nó thành một chiếc máy bay và lưu giữ như một biểu tượng cho động lực của bạn. Máy bay là biểu tượng của chuyến bay, của chuyển động và của cách tân. Nó cũng tượng trưng cho Tự do. Tự tại giữa không trung, không ràng buộc bởi đường sá và địa hình, bạn có thể tùy ý chọn mọi hướng đi. Hơn nữa, máy bay giấy rất “ngầu” và là vật trang trí văn phòng tuyệt vời! Trong Chương 5: Gấp cánh máy bay của Khóa học đồng hành Bay đến thành công, tôi đã ghi hình một đoạn phim ngắn hướng dẫn cách gấp máy bay giấy với thiết kế mũi tên đơn giản, giống kiểu tôi đã dạy nhóc Keoni vào sinh nhật lần thứ ba của thằng bé. Nó rất hiệu quả và chắc chắn sẽ bay. Bạn có thể gấp kiểu khác tùy thích. Nếu có con nhỏ, vợ/chồng hoặc người yêu ở bên cạnh, bạn hãy chia sẻ trải nghiệm này với họ. Khi họ hỏi chữ viết trên máy bay là gì, hãy kể với họ ý nghĩa của chúng. Điều này sẽ khơi gợi trí tò mò của họ đồng thời tạo thêm nhiều động lực cho bạn. Nếu bạn tham gia Twitter hay Instagram, tôi nóng lòng được xem đoạn phim hoặc hình ảnh về chiếc máy bay của bạn, thậm chí cả chuyến bay đầu tiên nữa! Dĩ nhiên, chỉ khi bạn cảm thấy thoải mái chia sẻ. Hãy sử dụng hashtag #WillitFly và nếu bạn muốn chắc chắn tôi xem được, hãy thêm tên tôi, @patflynn, vào đâu đó trong thông điệp. Tôi chờ mong được xem bạn cất cánh và xin cứ tự nhiên nhấp vào hashtag đó để xem những người khác trong cộng đồng cùng cất cánh! BÀI TẬP TẶNG THÊM Nếu bạn tham gia Twitter hay Instagram, tôi nóng lòng được xem đoạn phim hoặc hình ảnh về chiếc máy bay của bạn, thậm chí cả chuyến bay đầu tiên nữa! Dĩ nhiên, chỉ khi bạn cảm thấy thoải mái chia sẻ. Hãy sử dụng hashtag #WillitFly và nếu bạn muốn chắc chắn tôi xem được, hãy thêm tên tôi, @patflynn, vào đâu đó trong thông điệp. Tôi chờ mong được xem bạn cất cánh và xin cứ tự nhiên nhấp vào hashtag đó để xem những người khác trong cộng đồng cùng cất cánh! Phần 2PHÒNG THÍ NGHIỆM PHÁT TRIỂN “Tôi có thể tặng bạn một công thức thành công với sáu chữ: Nghĩ cho sâu – Làm cho tới.” – Ngài Walter Scott 6 TRƯỚC KHI BẠN IN DANH THIẾP Một buổi chiều năm lớp 11, tôi đang ngồi trong lớp Sinh học AP8, đôi mắt bắt đầu mơ màng khi giáo viên nói về biểu hiện gen ở cây đậu, bỗng một đứa bạn thân vỗ vai tôi. Giáo viên vừa quay lên bảng, tôi liền đưa tay ra sau, nó dúi thứ gì đó vào tay tôi. Một tấm danh thiếp. Tôi lấy làm ngạc nhiên vì trước giờ tôi chưa từng nhận danh thiếp, huống chi từ một đứa bạn cùng tuổi. Khi xem kỹ tấm danh thiếp, tôi còn kinh ngạc hơn. Tôi phải dí sát vào mắt để đọc cho rõ, để chắc chắn mình không bị hoa mắt. Dĩ nhiên, trên đó có in tên bạn tôi. 8 AP – Advanced Placement hay Chương trình xếp lớp nâng cao: Chương trình giáo dục dành cho học sinh trung học phổ thông, gồm các khóa học tương ứng với nội dung đào tạo năm đầu của Đại học, cho phép học sinh làm quen, nhập môn và có cơ hội lấy được tín chỉ Đại học. Kiểu gen với kiểu hình bỗng chốc trở nên mờ ảo. Vụ này quan trọng hơn nhiều! Hai suy nghĩ chợt hiện lên trong đầu tôi: 1. Thằng này lấy danh thiếp làm quái gì thế nhỉ? 2. Mình có thể kiếm danh thiếp ở đâu đây? Một tuần sau, tôi nhận thấy nhiều đứa bạn cũng bắt đầu khoe khoang danh thiếp. Thường là những tấm danh thiếp màu trắng với hình trang trí bắt mắt ở góc cạnh tên người. Bên dưới là một loạt sở thích hay tài năng của chủ danh thiếp, số điện thoại, nếu là dân chơi thứ thiệt, còn có cả số máy nhắn tin. Không đùa đâu, máy nhắn tin là một biểu tượng đẳng cấp hồi tôi còn học trung học và chắc chắn những tấm danh thiếp cũng vậy. Dĩ nhiên, vì đua đòi cho bằng bạn bằng bè, tôi cũng nhanh chóng làm cho mình danh thiếp riêng – đủ cả số máy nhắn tin. Cũng như những đứa khác, tôi trốn làm bài tập về nhà mấy tiếng đồng hồ chỉ để thiết kế tấm danh thiếp hoàn hảo bằng Microsoft Word rồi in tại nhà, sử dụng giấy in danh thiếp mua ở cửa hàng thủ công địa phương. Sau những đường cắt xiên xẹo bằng kéo, tôi quyết định mang những tờ danh thiếp mới cứng chưa cắt đến trường và dùng bàn cắt trong văn phòng. Tôi thấy mình như dân chuyên nghiệp. Mới 16 tuổi mà đã có danh thiếp riêng! Tôi nhìn lại và ngẫm nghĩ về hiện tượng “danh thiếp” thời trung học. Dù rất hào hứng, nhưng cũng như những trào lưu khác ở trường trung học, nó chỉ tồn tại trong 6 tuần, rồi tôi chẳng bao giờ nghe đến danh thiếp gì nữa. Với một lý do chính đáng – học sinh thì cần quái gì đến danh thiếp! Những tấm danh thiếp này không có tác dụng gì cả vì không ai phát cho người lạ, mà chỉ phát cho bạn thân (những đứa chắc chắn đã có số của nhau). Rồi những danh thiếp đó đại diện cho doanh nghiệp nào đây? Bạn có biết câu “You have no business doing that”9 không? Chúng tôi thực sự không có doanh nghiệp nào cả, chấm hết. Những tấm danh thiếp này chỉ là một cách để chúng tôi tin và mang lại cảm giác chúng tôi có thứ gì đó giống như doanh nghiệp, mặc dù không kinh doanh gì cả. 9 Câu này có nghĩa là “Bạn không có quyền làm như vậy”, nhưng tác giả chơi chữ “business” – vừa có nghĩa “việc/quyền”, vừa có nghĩa “doanh nghiệp”. Ở đây, câu này có thể hiểu là: “Bạn không có doanh nghiệp nào để làm vậy (tức việc làm danh thiếp).” Tới đây, tôi đã phải lục tung kho để đồ của mình xem có tìm được tấm danh thiếp ngày xưa hay không. Đáng tiếc, tôi không tìm được. Nhưng khi April, ngày xưa học cùng trường với tôi, biết tôi đang tìm danh thiếp, cô ấy liền tìm và đưa cho tôi một vài tấm sưu tầm từ nhóm bạn thân. Tôi cười lớn tận mấy phút, chủ yếu là vì cô ấy tìm thấy chúng chỉ trong chưa đầy một phút. Khá lố bịch phải không? Hồi đó, tôi học trung học và bọn choai choai đôi khi lại bày ra những trò kỳ lạ. Tiếc thay, ngày nay nhiều người cũng khởi nghiệp y như vậy. Dù chưa thực sự kinh doanh, họ đã lập trang web, thiết kế logo và in danh thiếp. Nhưng thay vì số điện thoại và số máy nhắn tin, họ in địa chỉ e-mail và tên đăng ký trên mạng xã hội. Logo, trang web và tài khoản mạng xã hội đúng là quan trọng, nhưng chưa cần thiết cho đến khi ý tưởng kinh doanh của bạn thực sự phát triển. Chỉ khi nào thấu hiểu tường tận ý tưởng mục tiêu của mình là gì, dành cho ai, có khác gì so với những giải pháp tương tự hay không, thì bạn mới nên đầu tư thời gian vào yếu tố thương hiệu của ý tưởng này. Nguyên nhân khiến phần lớn mọi người thường bắt đầu với những thứ này thay vì một ý tưởng phát triển hoàn chỉnh là vì việc thiết kế logo và xây dựng trang web rất vui. Bạn bỏ công sức và sau một khoảng thời gian ngắn đã trông thấy thành quả. Nuôi dưỡng một ý tưởng hạt giống trở thành mô hình kinh doanh hoàn thiện không phải lúc nào cũng vui vẻ và chắc chắn chẳng hề dễ dàng hay nhanh chóng, vì thế khi gặp khó khăn hoặc trắc trở, chúng ta luôn luôn quay về những việc mang lại kết quả ngay lập tức. Ngoài những thiết kế sặc sỡ và tài khoản mạng xã hội, tôi còn chứng kiến vô số người phí phạm thời gian trong giai đoạn đầu của sự nghiệp kinh doanh vào một thứ khác – tên doanh nghiệp. Tôi đã gặp một số người có ý tưởng kinh doanh phi thường nhưng chẳng bao giờ bắt tay xây dựng vì không thể đặt một cái tên hoàn hảo. Tôi có thể hiểu được điều này, vì doanh nghiệp cũng như con cái chúng ta. Mang nặng đẻ đau, nâng niu bú mớm, thức đủ năm canh. Chẳng bao giờ bạn không đặt tên cho con, cũng như sẽ chẳng bao giờ không đặt tên cho doanh nghiệp của mình, thế nhưng, bạn phải hiểu rằng đắn đo càng lâu, bạn càng chậm xây dựng doanh nghiệp để thực hiện nhiệm vụ vốn dĩ của nó. Tuy nhiên, tôi đồng ý rằng đặt tên cho dự án là chuyện vô cùng quan trọng. Như Seth Godin đã nói trong cuốn Purple Cow (Con bò tía10): 10 Cuốn sách đã được Alpha Books mua bản quyền và xuất bản năm 2017. “Đặt tên cho một sự vật khiến nó trở nên chân thực hơn.” Bạn cần ý tưởng của mình hiện lên chân thực và sống động trong đầu để có động lực tiến lên, vì thế hãy đặt cho nó một cái tên, nhưng đừng đắn đo quá lâu. Nó luôn luôn có thể thay đổi, và nó có khả năng sẽ thay đổi, đặc biệt sau khi bạn hiểu hơn về ý tưởng này, cuối cùng nó sẽ trông ra sao, khách hàng mà nó phục vụ là ai và nó sẽ được đánh giá như thế nào. Rất có thể, bạn đã có sẵn một cái tên trong đầu – thật tuyệt vời – hãy gọi dự án của bạn bằng cái tên đó vào lúc này, nhưng đừng quá say mê nó. Như tôi đã nói, cái tên này có thể thay đổi sau khi bạn khuếch trương ý tưởng, vốn dĩ là mục tiêu chính trong Phần II của cuốn sách. ------------------------ Trong Phòng thí nghiệm phát triển, ý tưởng mục tiêu của bạn sẽ trải qua một loạt bài tập để bạn hiểu chính xác nó là gì. Trước tiên, chúng ta sẽ sắp xếp những âm thanh nhiễu loạn xoay quanh ý tưởng trong đầu bạn để có thể nhìn thấy mọi thứ bạn đang suy nghĩ. Sau đó, cũng như nghệ thuật điêu khắc đất sét, chúng ta sẽ nhào nặn cho nó nên vóc nên hình. Chúng ta sẽ dịch chuyển các bộ phận và loại bỏ phần thừa, bắt đầu từ hình dạng tổng thể rồi đi sâu vào chi tiết cho đến khi có một tác phẩm đáng để chia sẻ với mọi người. Đến cuối phần này, bạn có thể trình bày ý tưởng một cách rõ ràng để bắt đầu thu nhận phản hồi chân thành về nó và chuyển qua phần kế tiếp của cuốn sách. Hãy đeo kính bảo vệ vào, vì chúng ta sắp bắt đầu đây! 7 HẠT GIỐNG NẢY MẦM Đây là bài tập đầu tiên giúp bạn hiểu rõ ý tưởng mục tiêu của bạn thực sự là gì, tất cả đều khởi đầu từ cái nhìn. Thực ra, từ ý tưởng (idea) bắt nguồn từ từ idein trong tiếng Hy Lạp, nghĩa là “nhìn thấy”, do đó chúng ta sẽ lấy tất cả suy nghĩ trong đầu bạn, từng khoảnh khắc xuất thần của bạn và biến chúng thành một thứ hữu hình. Khi ý tưởng được nhìn thấy, bạn có thể hành động. Để vượt qua phần này, chúng ta sẽ lập bản đồ tư duy. BẢN ĐỒ TƯ DUY LÀ GÌ? Bộ não của chúng ta hoạt động liên tục, nhưng khả năng bộ não cũng bị giới hạn ở việc mỗi thời khắc chỉ suy nghĩ có ý thức về một điều duy nhất. Và không phải lúc nào chúng ta cũng suy nghĩ theo trình tự mong muốn. Nếu không ghi lại những suy nghĩ của mình, chúng ta hoàn toàn có thể quên rất nhiều điều. Bản đồ tư duy là một giải pháp cho vấn đề này, mọi doanh nhân đều nên học kỹ năng quý giá này. Bản đồ tư duy đơn giản là sự trình bày mang tính hình ảnh về suy nghĩ của chúng ta, là phương pháp vô cùng thông minh và hữu ích để tổ chức những suy nghĩ đó, đồng thời tìm ra những mô thức và mối liên hệ quan trọng. Có thể gộp các đề mục thành nhóm, phân chia thứ bậc và sau khi hoàn thành bài tập này, bạn sẽ thấu hiểu tất cả những âm thanh ồn ào trong đầu. 5 Tôi đã sử dụng bản đồ tư duy từ những ngày đầu khởi nghiệp. Tôi lập một bản đồ để phát triển sản phẩm trực tuyến đầu tiên của mình (bộ tài liệu luyện thi tại trang GREENEXAMACADEMY.COM), về sau tôi bắt đầu áp dụng bản đồ tư duy vào mọi việc tôi làm. 6 Tôi lập bản đồ tư duy từ những việc nhỏ như mỗi bài viết trên blog, mỗi tập của chương trình podcast, đến việc lớn như xây dựng doanh nghiệp mới từ con số 0. Và sẽ thật thiếu sót nếu không nhắc tới việc tôi cũng sử dụng bản đồ tư duy để sắp xếp ý tưởng và viết cuốn sách này. Thậm chí tôi còn sử dụng bản đồ tư duy để thiết kế văn phòng tại nhà. Để lập bản đồ tư duy hiệu quả, bạn cần viết tay hoặc đánh máy các suy nghĩ của bạn sao cho các ý tưởng có thể dễ dàng di chuyển. Một biểu đồ phân tán hay một danh sách liệt kê trên giấy sẽ không hiệu quả, gõ chữ trên tập tin Word cũng chẳng giúp ích gì hơn. Tôi đề xuất 2 cách sau: Một dành cho những người yêu giấy bút và một dành cho những người thích sử dụng phiên bản điện tử. PHƯƠNG PHÁP 1: Giấy ghi chú Mặc dù ban đầu tôi lập bản đồ tư duy trên máy vi tính, nhưng lâu dần tôi lại thích dùng giấy ghi chú để nắm bắt và sắp xếp những suy nghĩ của mình. Mỗi mẩu giấy ghi chú đại diện cho một suy nghĩ riêng lẻ, chúng dễ dàng di chuyển, gộp thành nhóm hoặc bỏ đi. Chúng có màu sắc và kích cỡ rất đa dạng, khiến công việc càng sinh động hơn. Tôi cũng thích nghe tiếng đầu bút sột soạt trên mặt giấy, đến lúc cần hành động cho mục nào đó, tôi có thể dễ dàng tháo một mẩu giấy ghi chú trên bản đồ tư duy rồi dán lên máy tính và tập trung duy nhất vào nó. Chỉ có hai vấn đề với giấy ghi chú. Thứ nhất, bản đồ tư duy bằng giấy ghi chú ngốn khá nhiều diện tích và đến một lúc nào đó bạn phải tháo gỡ nó. Thứ hai, bọn trẻ cực kỳ thích giấy ghi chú. Với chúng, giấy ghi chú chẳng khác nào miếng dán trang trí. Để giải quyết hai vấn đề này đồng thời đảm bảo bạn không đánh mất kết quả làm việc, hãy nhớ chụp ảnh lại bản đồ tư duy, thế là mọi việc đều êm đẹp. PHƯƠNG PHÁP 2: Phần mềm lập bản đồ tư duy Nếu bút và giấy ghi chú không phải gu của bạn (hoặc bạn lo ngại về những tên trộm giấy ghi chú bé nhỏ thích cười khúc khích), bạn có thể sử dụng công cụ lập bản đồ tư duy trên nền tảng web sẵn có. Tôi thích dùng chương trình MindMeister trên trang MINDMEISTER.COM. Bạn có thể lập một vài bản đồ tư duy miễn phí trước khi bắt đầu trả phí, giao diện bắt mắt nên rất dễ dùng. Bạn cũng có thể kết nối các bản đồ vào thiết bị di dộng với ứng dụng di dộng của họ, tính năng này từng rất hữu ích với tôi. Bạn cần mày mò làm quen đôi chút trước khi dùng MindMeister, nhưng sẽ mất không quá 5 phút để hiểu cách sử dụng. Khả năng rê và thả chính là ưu điểm vượt trội, cho phép bạn dễ dàng di chuyển từng ý tưởng khắp màn hình, hoặc thậm chí gộp chúng thành nhóm rồi khởi tạo những cấp độ và thứ bậc khác nhau. Ngoài ra, bạn có thể dễ dàng lưu trữ bản đồ tư duy để truy cập về sau. Tôi hy vọng bạn đang cảm thấy hào hứng, vì trong phần tiếp theo, bạn sẽ lập bản đồ tư duy cho ý tưởng mục tiêu của mình. Tuy nhiên, trước hết, tôi phải đưa ra nguyên tắc quan trọng nhất mà bạn cần biết để bản đồ tư duy thực sự hiệu quả đối với bạn. Đừng suy nghĩ Khoan đã… chẳng phải bản đồ tư duy dùng để nắm bắt những suy nghĩ hay sao? Làm sao bạn có thể nắm bắt suy nghĩ nếu không suy nghĩ? Đó là câu hỏi hay, tuy nhiên câu trả lời thậm chí còn thú vị hơn nhiều. Ở đây tôi không đi quá sâu vào kiến thức tâm lý học, nhưng khi bạn kiến tạo một điều gì đó, bộ não của bạn sẽ ở một trong hai trạng thái: trạng thái kiến tạo hoặc trạng thái hiệu chỉnh. Hiển nhiên, cũng có những trạng thái khác, như chán chường, bực dọc, hay trạng thái thời trang, nhưng xét trong trường hợp này, hoặc bạn kiến tạo, hoặc bạn hiệu chỉnh. Trạng thái kiến tạo là khi bạn bay bổng cùng trí tưởng tượng, thỏa sức sáng tạo và mở cửa đón ý tưởng mới. Trạng thái hiệu chỉnh là khi bạn nhìn sự vật qua lăng kính lý trí, điều chỉnh và phân tích. Hầu hết chúng ta đều liên tục dịch chuyển qua lại giữa hai trạng thái này khi xử lý công việc, như viết e-mail chẳng hạn. Bạn viết một đoạn ngắn, đọc và chỉnh sửa, rồi lại viết tiếp. Vấn đề quan trọng là bộ não hiệu chỉnh của bạn sẽ cản trở bộ não kiến tạo. Nó ngăn dòng chảy tư duy, điều này có thể khiến những ý tưởng tiềm năng tuyệt vời trôi đi mất trước khi bạn kịp biết đến sự tồn tại của chúng. Trong bài thực nghiệm này, bạn cần những suy nghĩ đó trồi lên bề mặt, tuy nhiên, bộ não hiệu chỉnh có thể trở thành chướng ngại vật vì chỉ chăm chăm làm cho mọi thứ trở nên đúng đắn hay hoàn hảo. Nếu bạn suy nghĩ, bộ não hiệu chỉnh sẽ chiếm lấy ghế tài xế và kiểm soát bạn. Trong giai đoạn đầu tiên của bài tập bản đồ tư duy, bạn phải chìm đắm hoàn toàn trong trạng thái kiến tạo. Nói cách khác, hãy mở rộng tâm trí để các ý tưởng cùng những suy nghĩ tuôn trào và chảy vào những mẩu giấy ghi chú, hay chảy qua bàn phím vào trong màn hình. Điều cốt lõi là nắm bắt tất cả mọi suy nghĩ. Không có giới hạn và không có ý tưởng nào là ngu ngốc. Đừng suy nghĩ Trong giai đoạn thứ hai, bạn sẽ bước vào trạng thái hiệu chỉnh, nhóm gộp các ý tưởng, loại bỏ những thứ không hiệu quả và tìm ra trật tự. Trong giai đoạn đầu, hãy cứ để tất cả tuôn trào. Điều này rất giống với việc viết bản thảo đầu tiên của một cuốn sách. Bản thảo đầu tiên được phép lộn xộn; tác giả sách bán chạy do The New York Times bình chọn – Shannon Hale – người viết hơn 20 tựa sách, đã ví von: “Khi viết bản thảo đầu tiên, tôi luôn tâm niệm mình chỉ đang xúc cát vào hộp để có thể xây những tòa lâu đài về sau.” Chúng ta hãy bắt đầu xúc cát nào! --------------- *** -------------- Ả BẢN ĐỒ TƯ DUY, GIAI ĐOẠN 1: Rút cạn ý tưởng BẠN CẦN: Công cụ lập bản đồ tư duy có sẵn (giấy ghi chú hoặc phần mềm). Một không gian làm việc liên tục không bị gián đoạn trong 10 phút. Một đồng hồ đếm ngược (giống với ứng dụng trên điện thoại) đặt trong 10 phút. Bất kỳ thứ gì giúp bạn suy nghĩ tốt nhất (ví dụ: Cà phê, âm nhạc, chiếc ghế yêu thích) Và cuối cùng, một tư duy rộng mở không bận tâm đến thứ tự, cấu trúc hay chỉnh sửa. CÁCH LÀM (HÃY ĐỌC PHẦN HƯỚNG DẪN TRƯỚC) Khi bạn đã sẵn sàng, hãy khởi động đồng hồ đếm ngược rồi bắt đầu viết ra hoặc đánh máy thật nhanh những suy nghĩ hay ý tưởng liên quan đến ý tưởng mục tiêu của bạn, càng nhiều càng tốt. Tất tần tật, không sót một ý. Đừng chỉnh sửa, xóa bỏ hay di chuyển bất kỳ thứ gì cả. Nếu bạn sử dụng giấy ghi chú, đừng vội bận tâm đến việc dán những ghi chú đó ở đâu trên bàn, trên bảng hay trên tường. Chỉ cần đặt xuống rồi viết điều tiếp theo. Nếu bạn sử dụng phần mềm, chỉ cần tạo một nhánh mới cho mỗi suy nghĩ. Chúng sẽ loạn cả lên, thế là tốt. Chúng ta sẽ dọn dẹp trong giai đoạn kế tiếp. Trong quá trình này, bạn sẽ trải nghiệm những đợt tuôn trào cảm hứng khi đôi tay của bạn không thể theo kịp bộ não, cũng có lúc bạn sẽ khựng lại rồi nhìn vào chúng như đang nhìn vào hư không. Không sao cả. Dù sao đi nữa, cứ tiếp tục đến khi hết thời gian. Giờ thì bạn đã được trang bị đầy đủ và sẵn sàng lên đường, hãy vui chơi hết mình, như những lời vàng ngọc của Grand Moff Tarkin: “Hãy nổ súng khi bạn sẵn sàng.” Cũng như bài tập trước, tôi sẽ tham gia cùng bạn trong quá trình này để bạn có thể hình dung nó ra sao. Bên dưới bạn sẽ trông thấy giai đoạn đầu tiên của bản đồ tư duy về một tài nguyên trực tuyến tôi xây dựng nhằm giúp những người đang và sắp trở thành chủ xe tải thức ăn, tôi gọi nó là FoodTruckr. BẢN ĐỒ TƯ DUY, GIAI ĐOẠN 2: Dọn dẹp Sau khi kết thúc 10 phút làm bài tập, có lẽ bạn đang nhìn vào một biển giấy ghi chú, hay một số lượng tương đương trong phiên bản kỹ thuật số. Rất tốt! Trong Phần II này, chúng ta sẽ khởi động phần bên kia của bộ não và bắt đầu sắp xếp những thứ mà chúng ta thấy. Nhiệm vụ chính là sắp xếp mọi thứ bạn đã viết bằng cách gộp những suy nghĩ có liên quan thành các nhóm. Khi sắp xếp, để nhớ nội dung của mỗi nhóm, bạn nên sử dụng giấy ghi chú khác màu hoặc bút dạ màu để phân vùng. Hoặc nếu sử dụng phần mềm bản đồ tư duy, bạn có thể bắt đầu đặt tên cho những nhóm này bằng cách tạo nhánh mới trên cây, rồi kéo-thả những ý tưởng liên quan vào đó. Đến lúc này, có lẽ bạn đã nhận ra một vài thứ bậc và cấp độ của các suy nghĩ mà thậm chí chưa cần cố gắng. Thật tuyệt! Bạn cũng có thể bắt đầu sắp xếp. Cũng như trước đây, chẳng có cách làm nào là tiêu chuẩn. Hãy thoải mái phân tích theo ý bạn. Càng nghĩ nhiều về lý do tại sao bạn làm điều bạn đang làm, bạn càng thấu hiểu hơn về ý tưởng mục tiêu của mình. Do đó, nếu bạn cảm thấy cần phải thêm một hoặc hai ghi chú vào cây phân nhóm, hãy làm như thế. Khi làm bài tập này, việc lấp đầy các khoảng trống trở nên tự nhiên và bạn có thể vừa làm vừa lấp đầy chúng. Khi hoàn tất, bạn sẽ nhận thấy có một vài ý tưởng lạc lõng không thuộc về bất kỳ nhóm nào đã thiết lập. Điều này hoàn toàn bình thường và chúng không phải những ý tưởng kém, chỉ cần tạo cho chúng một nhóm riêng để dễ hình dung. Đến cuối bài tập này, ý tưởng hạt giống của bạn sẽ nảy mầm và lớn thành một thân cây căng tràn nhựa sống, tán xòe rộng khắp, mỗi nhánh cây lại có nhiều hàng lá nhỏ. Ý tưởng mục tiêu của bạn đã có cấu trúc riêng; nó đã trở nên chân thực. Hãy chiêm ngưỡng tấm bản đồ tư duy của bạn. Đó là tất cả mọi thứ liên quan đến ý tưởng hạt giống nảy ra trong đầu bạn. Quả là một công việc tuyệt vời! Nhưng chúng ta vẫn chưa xong đâu nhé, vì nếu gom tất cả những điều bạn vừa viết vào việc kinh doanh cùng một lúc, bạn sẽ gặp rắc rối đấy. Những doanh nhân khôn ngoan luôn bắt đầu từ việc tập trung vào những điều cốt lõi trước tiên. Vậy nếu bạn có một cái cây quá rậm rạp thì sao? Hãy cắt tỉa nó! BẢN ĐỒ TƯ DUY, GIAI ĐOẠN 3: Tỉa cây Nhiều hơn không phải lúc nào cũng tốt hơn, trong kinh doanh, nhiều hơn đôi khi trở thành thảm họa. Chẳng hạn, phần mềm thường bị mang tiếng vì “quá tải chức năng”, nghĩa là nó thường xuyên bổ sung chức năng và tính năng mới. Quá tải chức năng làm giảm sức mạnh tổng thể của sản phẩm, kết quả là, trải nghiệm người dùng bị hạn chế. Cắt tỉa không phải là nhiệm vụ dễ dàng. Bạn vừa dành một khoảng thời gian đáng kể để thiết lập bản đồ tư duy, giờ đây bạn phải loại bỏ vài ý tưởng trong số đó – và một số nhánh cây có thể rất khó cắt bỏ. Xin hãy nhớ, tất cả những gì bạn vừa làm mới chỉ là xúc cát. Giờ là lúc bắt đầu xây dựng lâu đài. Hãy bắt đầu từ việc loại bỏ những mục tiêu dễ dàng – những ý tưởng thật sự không phù hợp. Vì bạn chưa kích hoạt trạng thái hiệu chỉnh trong giai đoạn động não ban đầu, chắc chắn bạn sẽ có vài ý """