🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Công Tác Tư Tưởng Trong Điều Kiện Hiện Nay: Thực Trạng, Vấn Đề Đặt Ra Và Giải Pháp Ebooks Nhóm Zalo Chịu trách nhiệm xuất bản: GIÁM ĐỐC - TỔNG BIÊN TẬP PGS.TS. PHẠM MINH TUẤN Chịu trách nhiệm nội dung: PHÓ GIÁM ĐỐC - PHÓ TỔNG BIÊN TẬP ThS. PHẠM THỊ THINH Biên tập nội dung: ThS. CÙ THỊ THÚY LAN ThS. NGUYỄN THỊ HẢI BÌNH ThS. LÊ THANH HUYỀN ThS. VŨ THỊ MAI LIÊN ThS. NGUYỄN VIỆT HÀ Trình bày bìa: NGUYỄN MẠNH HÙNG Chế bản vi tính: BÙI THỊ TÁM Đọc sách mẫu: PHÒNG BIÊN TẬP KỸ THUẬT BÍCH LIỄU Số đăng ký kế hoạch xuất bản: …-2021/CXBIPH/..-…/CTQG. Số quyết định xuất bản: …-QĐ/NXBCTQG, ngày ../../2021. Nộp lưu chiểu: tháng .. năm 2021. Mã ISBN: 978-604-57-….-... LỜI NHÀ XUẤT BẢN Hội thảo lý luận lần thứ sáu giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân cách mạng Lào được tổ chức tại Viêng Chăn (tháng 7/2018) với chủ đề “Công tác tư tưởng trong điều kiện hiện nay: Thực trạng, vấn đề đặt ra và giải pháp” nằm trong khuôn khổ chương trình hợp tác nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn đổi mới giữa hai Đảng, hai nước Việt Nam và Lào, theo thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân cách mạng Lào. Tại Hội thảo lần này, các nhà lý luận, nhà khoa học và đại biểu của hai nước đã trình bày, trao đổi và thảo luận về những vấn đề cốt yếu, quan trọng nhất của công tác tư tưởng, lý luận trong điều kiện hiện nay; tập trung làm rõ các yếu tố quyết định đối với công tác này ở mỗi quốc gia và đi sâu phân tích thực trạng, giải pháp của mỗi nước. Nội dung Hội thảo làm sáng tỏ thêm một số vấn đề lý luận cấp thiết mà hai nước cùng quan tâm như: tăng cường đổi mới công tác tư tưởng, lý luận trong điều kiện hiện nay; nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên; tăng cường bồi dưỡng lý luận chính trị cho cán bộ lãnh đạo, quản lý; đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng 5 chính trị trong Đảng,... Mặt khác chỉ rõ và nhấn mạnh vai trò then chốt của Đảng trong lãnh đạo đất nước; nêu bật tính tiên phong của Đảng trong quá trình lãnh đạo công tác tư tưởng, lý luận ở Việt Nam và Lào; đồng thời nêu lên những vấn đề thực tiễn đang đòi hỏi hai Đảng, hai Nhà nước tiếp tục nghiên cứu, bổ sung và hoàn thiện về lý luận làm nền tảng bảo đảm củng cố, tăng cường công tác tư tưởng trong điều kiện hiện nay. Với mong muốn cung cấp thêm tài liệu nghiên cứu, tham khảo cho các nhà nghiên cứu cùng đông đảo bạn đọc quan tâm, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Hội đồng Lý luận Trung ương xuất bản cuốn sách Công tác tư tưởng trong điều kiện hiện nay: Thực trạng, vấn đề đặt ra và giải pháp. Cuốn sách gồm những bài tham luận có nội dung thiết thực, sâu sắc về công tác tư tưởng, giúp các cơ quan nghiên cứu lý luận của Việt Nam và Lào nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tham mưu hoạch định đường lối, chủ trương, chính sách cũng như trong chỉ đạo thực tiễn về vấn đề công tác tư tưởng, góp phần thực hiện thắng lợi nghị quyết Đại hội của mỗi Đảng và thành công trong công cuộc đổi mới ở mỗi nước. Cuốn sách sẽ là tài liệu tham khảo bổ ích cho các nhà lý luận và độc giả quan tâm đến vấn đề này. Xin trân trọng giới thiệu cuốn sách cùng bạn đọc. Tháng 11 năm 2018 NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA SỰ THẬT 6 MỤC LỤC Trang Lời Nhà xuất bản 5 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG TRONG ĐIỀU KIỆN MỚI LÀ NHIỆM VỤ CHIẾN LƯỢC VÀ CẤP BÁCH CỦA ĐẢNG NHÂN DÂN CÁCH MẠNG LÀO Kikẹo Khảykhămphịthun 9 CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG, LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH MỚI Võ Văn Thưởng 25 CỦNG CỐ CÔNG TÁC GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CHO ĐẢNG VIÊN TRONG ĐIỀU KIỆN HIỆN NAY Xỏnthạnu Thămmạvông 37 ĐỔI MỚI CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH MỚI Phạm Văn Linh 62 NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG TRONG ĐIỀU KIỆN HIỆN NAY Khămmặn Chănthạlăngxỉ 76 7 TĂNG CƯỜNG BỒI DƯỠNG LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ, CẬP NHẬT KIẾN THỨC CHO CÁN BỘ LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ TRONG TÌNH HÌNH MỚI Nguyễn Viết Thảo 95 CÔNG TÁC GIÁO DỤC NÂNG CAO TRÌNH ĐỘ LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH CHO CÁN BỘ LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ HIỆN NAY Xạmútthoong Xổmphanít 107 NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG, HIỆU QUẢ CÔNG TÁC LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG TRONG ĐIỀU KIỆN MỚI Tạ Ngọc Tấn 128 NÂNG CAO NĂNG LỰC NGHIÊN CỨU LÝ LUẬN VÀ TỔNG KẾT THỰC TIỄN, PHỤC VỤ SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG Bunthi Khưamixay 143 ĐẤU TRANH NGĂN CHẶN, ĐẨY LÙI SUY THOÁI VỀ TƯ TƯỞNG CHÍNH TRỊ TRONG ĐẢNG Nguyễn Viết Thông 177 TĂNG CƯỜNG SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG ĐỐI VỚI CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG, LÝ LUẬN TRONG ĐIỀU KIỆN MỚI Phuthắc Thípthạnuxỏn 191 BẢO VỆ CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN, TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH - NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG TRONG BỐI CẢNH MỚI Nguyễn Quang Thuấn 215 8 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG TRONG ĐIỀU KIỆN MỚI LÀ NHIỆM VỤ CHIẾN LƯỢC VÀ CẤP BÁCH CỦA ĐẢNG NHÂN DÂN CÁCH MẠNG LÀO (Báo cáo đề dẫn của đồng chí Kikẹo Khảykhămphịthun, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên huấn Trung ương, Trưởng Đoàn đại biểu Đảng Nhân dân cách mạng Lào tại Hội thảo lý luận lần thứ sáu giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân cách mạng Lào) Kính thưa đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Trưởng Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam, Thưa các đồng chí, các nhà khoa học, đại biểu Việt Nam và Lào, Thưa các vị khách quý tham dự Hội thảo, Thực hiện kế hoạch hợp tác giữa Đảng Nhân dân cách mạng Lào và Đảng Cộng sản Việt Nam năm 2018, hôm nay, Hội thảo lý luận lần thứ sáu giữa hai Đảng chính thức khai mạc tại thành phố Viêng Chăn, Thủ đô nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Trước hết, tôi xin thay mặt Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào và với tư cách 9 cá nhân, xin nhiệt liệt chào mừng Hội thảo lý luận lần thứ sáu giữa hai Đảng. Tôi xin nhiệt liệt chào mừng Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam do đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, làm Trưởng Đoàn; xin gửi lời chào nồng nhiệt tới các đồng chí tham dự Hội thảo lần này. Hội thảo lý luận - thực tiễn lần thứ sáu giữa hai Đảng Lào - Việt Nam được tổ chức trong bầu không khí hai Đảng chúng ta đang tổ chức triển khai Nghị quyết Đại hội lần thứ X của Đảng Nhân dân cách mạng Lào và Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng Cộng sản Việt Nam, hai Đảng cũng thu được kết quả tốt đẹp trong công tác chỉnh đốn Đảng. Đặc biệt là sau thành công của chuyến thăm và làm việc giữa Tổng Bí thư Đảng Nhân dân cách mạng Lào Bunnhăng Volachít và Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Thủ đô Hà Nội tươi đẹp trong đầu tháng 7 vừa qua góp phần vun đắp tình cảm nồng ấm, tình hữu nghị sâu sắc. Hội thảo lý luận giữa hai Đảng Lào - Việt Nam lần thứ sáu được tổ chức với chủ đề “Công tác tư tưởng trong điều kiện hiện nay: Thực trạng, vấn đề đặt ra và giải pháp” có ý nghĩa quan trọng đối với hoạt động lãnh đạo và công tác xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Tôi hy vọng giữa hai Đảng chúng ta có thêm nhiều nhận thức phong phú, quan điểm lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về công tác tư tưởng tương đồng. Tôi tin rằng Hội thảo 10 lý luận giữa hai Đảng lần này sẽ tiếp tục là diễn đàn thảo luận, trao đổi bài học kinh nghiệm, vấn đề lý luận bổ ích, góp phần củng cố năng lực lãnh đạo, cầm quyền của hai Đảng chúng ta. Thay mặt Đoàn đại biểu Đảng Nhân dân cách mạng Lào, tôi xin trình bày Báo cáo đề dẫn: “Tăng cường công tác tư tưởng trong điều kiện mới là nhiệm vụ chiến lược và cấp bách của Đảng Nhân dân cách mạng Lào”. 1. Đảng Nhân dân cách mạng Lào coi công tác tư tưởng là công tác chiến lược và nhiệm vụ cấp bách 1.1. Công tác tư tưởng là công tác chiến lược của Đảng Nhân dân cách mạng Lào Tính chất chiến lược của công tác tư tưởng thể hiện qua nội dung sau: Một là, từ khi thành lập Đảng Nhân dân cách mạng Lào đến nay, công tác tư tưởng là một trong những nội dung thiết yếu của công tác lãnh đạo trong Đảng, là bộ phận cấu thành quan trọng trong việc củng cố, xây dựng Đảng vững mạnh để Đảng luôn là đại diện cho trí tuệ, ý chí cách mạng và danh dự của giai cấp công nhân. Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Cayxỏn Phômvihản và truyền thống tốt đẹp của Đảng là nền tảng tư tưởng, lý luận, là kim chỉ nam cho việc tiếp thu những thành tựu khoa học, sự văn minh tiến bộ của loài người, vận dụng kinh nghiệm nước ngoài phù hợp với thực tiễn và điều kiện lịch sử cụ thể của đất nước Lào. 11 Hai là, công tác tư tưởng là bộ phận cấu thành quan trọng trong hoạt động lãnh đạo của Đảng, là công việc gốc, công việc hàng đầu phải thực hiện thường xuyên và xuyên suốt mọi lĩnh vực công tác của Đảng, Nhà nước và các tổ chức quần chúng các cấp, các ngành. Để xây dựng và củng cố vững chắc cơ sở chính trị của chế độ dân chủ nhân dân, công tác tư tưởng phải làm tốt vai trò giáo dục, vận động và tập hợp quần chúng tham gia vào sự nghiệp cách mạng của Đảng, phải giáo dục cho cán bộ, đảng viên gương mẫu về chính trị, tư tưởng, đạo đức, vững vàng về quan điểm, lý luận, thể hiện trí tuệ, văn hóa trong sự nghiệp xây dựng Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ, làm tròn nhiệm vụ xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ vững chắc Tổ quốc. Ba là, công tác tư tưởng có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và phát huy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Cayxỏn Phômvihản, quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, làm cho hệ tư tưởng, lập trường của Đảng, các giá trị văn hóa tốt đẹp của đất nước và tinh hoa văn hóa nhân loại trở thành nền tảng tư tưởng lý luận và định hướng hành động của quần chúng, trở thành xu hướng chủ yếu và bám rễ trong đời sống nhân dân và toàn xã hội. Bốn là, công tác tư tưởng góp phần tạo sự thống nhất trong Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, đảng viên, các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh và vững chắc; góp phần vào việc phòng, chống và đẩy lùi các biểu hiện 12 tiêu cực trong bộ máy Đảng, Nhà nước và trong xã hội; đẩy lùi sự thoái hóa, biến chất về phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, nếp sống và âm mưu “diễn biến hòa bình”; “tự diễn biến” và “tự chuyển hóa”; kiên quyết bảo vệ và phát huy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Cayxỏn Phômvihản, bảo vệ Đảng, Nhà nước, chế độ dân chủ nhân dân và lập trường xã hội chủ nghĩa; kiên quyết đấu tranh chống tuyên truyền xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; xây dựng tư duy khoa học, chống chủ nghĩa giáo điều, kinh nghiệm, bảo thủ, chủ nghĩa tư bản dưới mọi hình thức, chống lại tư tưởng đa nguyên, đa đảng và cứng nhắc, máy móc. Năm là, công tác tư tưởng là nhiệm vụ của toàn Đảng, của đảng ủy các cấp, nhất là các đồng chí bí thư cấp ủy các cấp, các thủ trưởng cơ quan các cấp, trong đó lực lượng nòng cốt là đội ngũ cán bộ làm công tác chính trị, tư tưởng. Do vậy, phải nâng cao tinh thần trách nhiệm và phát huy tính sáng tạo của toàn Đảng; phát huy dân chủ, khai thác tiềm lực của toàn Đảng và toàn xã hội một cách rộng rãi trong công tác tư tưởng. 1.2. Công tác tư tưởng là nhiệm vụ cấp bách của Đảng Nhân dân cách mạng Lào Tính chất cấp bách trong công tác tư tưởng bắt đầu từ yêu cầu khách quan của sự nghiệp đổi mới, với một số nội dung như sau: 13 Một là, việc tổ chức thực hiện đường lối đổi mới cũng như sự nghiệp bảo vệ và phát triển đất nước nảy sinh nhiều vấn đề mới, phức tạp cần phải giải thích rõ, tạo sự thống nhất về mặt tư tưởng và hành động trong toàn Đảng và toàn dân. Trước hết là quá trình thực hiện cơ chế kinh tế thị trường đã làm nảy sinh nhiều vấn đề tiêu cực, tác động tới tư tưởng của đội ngũ cán bộ và nhân dân, nhất là sự phân hóa giàu nghèo nhanh chóng đã nảy sinh bất bình đẳng xã hội, phân hóa xã hội, đời sống và khoảng cách trình độ phát triển giữa thành thị và nông thôn ngày càng gia tăng, nảy sinh tư tưởng tiêu cực chạy theo lợi ích cá nhân, lối sống không lành mạnh, dẫn tới tình trạng suy thoái đạo đức, sa sút về lập trường cách mạng, thoái hóa biến chất,... đòi hỏi công tác tư tưởng phải làm rõ, giải thích và giải quyết kịp thời. Hai là, trong điều kiện mở rộng quan hệ hợp tác và hội nhập quốc tế luôn đan xen cả cơ hội và thách thức đối với việc phát triển đất nước một cách bền vững, do đó cần có hướng đi đúng để làm sao vừa nâng cao năng lực hội nhập quốc tế, vừa giữ vững được độc lập dân tộc, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và kiên định mục tiêu chủ nghĩa xã hội,... Ngoài ra, sự biến đổi nhanh chóng, phức tạp và khó lường của tình hình khu vực và quốc tế, cùng với sự biến đổi khí hậu, thiên tai và dịch bệnh,... đã tác động tới tinh thần của nhân dân, tiềm ẩn nhiều rủi ro, gây áp lực nhiều mặt cho công tác tư tưởng. Vì vậy, yêu cầu Đảng phải có chất đề kháng vững mạnh để 14 khống chế những luồng tư tưởng đối lập với xã hội chủ nghĩa và lãnh đạo tư tưởng đúng hướng. Ba là, các thế lực thù địch tiếp tục thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình” ngày càng tinh vi, lợi dụng công nghệ thông tin truyền thông hiện đại để làm công cụ gây bất ổn xã hội, chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ. Vì vậy, đòi hỏi công tác tư tưởng phải chủ động trong phòng, chống, đấu tranh và có phương hướng chỉ đạo đúng đắn, kịp thời. Bốn là, trong Đảng cũng có nhiều biểu hiện tiêu cực làm mất uy tín của Đảng, nhất là về phẩm chất đạo đức, tư tưởng chính trị, sự gương mẫu tiên phong đấu tranh của một bộ phận đảng viên, cán bộ chưa xứng tầm với nhu cầu của nhiệm vụ chính trị trong điều kiện và hoàn cảnh mới. Trong xã hội nảy sinh các biểu hiện tiêu cực như tham ô, tham nhũng, lợi dụng chức quyền vì lợi ích cá nhân,... nhưng việc đấu tranh, giải quyết chưa quyết liệt, chưa nghiêm khắc. Hiện tượng “tự diễn biến” hoặc “diễn biến hòa hình” với nhiều hình thức đã ảnh hưởng nặng nề đến danh dự và uy tín của Đảng. Vì vậy, Đảng Nhân dân cách mạng Lào coi công tác tư tưởng là nhiệm vụ cấp bách của mình, nhằm củng cố niềm tin của nhân dân đối với chế độ và vai trò lãnh đạo của Đảng hiện nay. 2. Thực tiễn và kinh nghiệm hoạt động của công tác tư tưởng trong thời gian qua Một là, Đảng Nhân dân cách mạng Lào luôn coi trọng công tác tư tưởng, coi đây là công việc gốc, gắn chặt và 15 xuyên suốt mọi lĩnh vực của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội; quan tâm chỉ đạo, chủ động phối hợp với đảng ủy và ban tuyên huấn các cấp trong việc tổ chức nghiên cứu, quán triệt và tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước, thường xuyên giáo dục tư tưởng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân, góp phần ổn định chính trị - xã hội, phát triển kinh tế liên tục, vững chắc và đúng hướng, từng bước cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Hai là, hoạt động công tác tư tưởng đã được thực hiện xuyên suốt và gắn chặt với công tác xây dựng Đảng, đào tạo cán bộ, công tác xây dựng và thực hiện các chính sách, công tác kiểm tra, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh và công tác đối ngoại. Nội dung và giải pháp tiến hành công tác tư tưởng đã được đổi mới gắn với nhiệm vụ chính trị và tình hình nổi bật, đồng thời gắn với việc tuyên truyền, giải thích, vận động quần chúng nhận biết và tham gia tổ chức thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, nâng cao tính gương mẫu của đảng viên, cán bộ, kiên quyết đẩy lùi âm mưu của các thế lực thù địch và những kẻ xấu có ý định phá hoại Đảng, Nhà nước và chế độ dân chủ nhân dân Lào. Ba là, đặc biệt coi trọng việc hoàn thiện giáo trình học tập, công tác giảng dạy lý luận chính trị - hành chính và phương pháp giảng dạy các môn chính trị - xã hội cho cán bộ, đảng viên tại hệ thống trường Đảng và các trường đào tạo các cấp, gồm cả công lập và dân lập, bảo đảm chất lượng hơn; 16 quan tâm công tác bồi dưỡng, nâng cao trình độ lý luận, hiểu biết về chủ trương của Đảng và nâng cao trình độ nghiệp vụ, năng lực giảng dạy cho đội ngũ giảng viên các môn chính trị - xã hội, nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học. Giảng dạy lý luận phải kết hợp với thực tiễn đã trở thành nguyên tắc phổ biến trong toàn hệ thống các cấp học. Bốn là, quan tâm bồi dưỡng, nâng cao trình độ lý luận Mác - Lênin, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng cả trong nước và nước ngoài; tài liệu, phương pháp và hình thức làm công tác tư tưởng được củng cố phù hợp với từng đối tượng, có nhiều hình thức, nhiều cấp độ, nhiều quy mô nhằm đáp ứng đầy đủ và kịp thời nhiệm vụ chính trị của Đảng, Nhà nước trong từng giai đoạn. Năm là, coi trọng việc tổng kết thực tiễn nhằm tăng cường, bổ sung, phát huy lý luận của Đảng, góp phần vào việc xây dựng các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Đổi mới nội dung, hình thức và phương pháp làm công tác tư tưởng, lý luận nhằm đáp ứng nhiệm vụ chính trị của Đảng trong giai đoạn mới. Sáu là, trang bị công cụ, máy móc, cơ chế phối hợp, ngân sách phục vụ công tác tư tưởng nhằm hiện đại hóa các mặt, bảo đảm hoạt động công tác tư tưởng đạt hiệu quả, chất lượng và sinh động hơn. Đồng thời, quan tâm đến việc củng cố bộ máy công tác tư tưởng theo hướng gọn nhẹ và tương xứng với nhiệm vụ chính trị. 17 Bên cạnh những thành tựu nêu trên còn phải quan tâm củng cố, giải quyết một số mặt sau: Một là, sự quan tâm trong thực tế đối với lĩnh vực công tác chính trị, tư tưởng chưa tương xứng với tầm quan trọng là “gốc”, “hàng đầu” trong mọi công việc. Cấp ủy, cán bộ lãnh đạo, các cơ quan nhà nước nhiều nơi còn coi nhẹ công tác tư tưởng, nhất là coi nhẹ việc xây dựng nhân lực, cung cấp ngân sách, tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng; phần lớn việc tuyên truyền, học tập vẫn mang tính hình thức, chưa sâu sắc, chưa phổ biến rộng rãi đến cơ sở và nhân dân. Hai là, hoạt động tư tưởng chưa đi vào hệ thống đồng bộ, còn nặng về học tập một cách chung chung, tài liệu cũng chung chung, chưa hướng về việc tổ chức thực hiện trong thực tế, chưa sát với việc giải quyết các vấn đề của cuộc sống, chưa sát với điều kiện mới, từ đó không sắc bén, tính đấu tranh và phê phán còn non kém. Ba là, nội dung, hình thức, giải pháp chưa đổi mới, chưa đáp ứng kịp thời tình hình mới, chưa tạo được sự đột phá về mặt tư duy lý luận và giáo dục, tuyên truyền vận động; việc đấu tranh với xu hướng sai trái về tư tưởng cũng như các tiêu cực trong xã hội còn chưa mạnh mẽ, thiếu tính tiên phong và tính sắc bén. Bốn là, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong lĩnh vực tư tưởng còn hạn chế. Cán bộ trong lĩnh vực này chất lượng chưa cao, chưa đáp ứng được yêu cầu của nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn mới; nội dung giảng dạy chưa được 18 hoàn thiện, việc hiện đại hóa cơ sở vật chất phục vụ việc giảng dạy còn hạn chế, sự lãnh đạo, chỉ đạo trong lĩnh vực văn hóa, truyền thông chưa hệ thống, liên tục; việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc chưa mạnh mẽ và kịp thời. Năm là, hoạt động của các cơ quan truyền thông, thông tin, báo chí, công tác xuất bản chưa đáp ứng được sự đòi hỏi của việc bảo vệ và phát triển đất nước; tính chủ động, kịp thời trong giải quyết các vấn đề nhằm lãnh đạo tư tưởng còn hạn chế. 3. Tiếp tục quan tâm phát triển công tác tư tưởng thực sự vững chắc và vững mạnh là chiến lược quan trọng của Đảng Phương hướng là tập trung giáo dục và phát huy tư tưởng yêu nước gắn với việc giữ gìn chế độ dân chủ nhân dân, kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Cayxỏn Phômvihản và mục tiêu chủ nghĩa xã hội; kiên định sự lãnh đạo và nguyên tắc hoạt động của Đảng, nắm vững chủ trương, đường lối đổi mới và hoàn thiện chế độ dân chủ nhân dân theo con đường xã hội chủ nghĩa, chủ trương công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Khai thác và phát huy sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại vào công tác chính trị, tư tưởng; tăng cường tình đoàn kết hòa hợp giữa các bộ tộc gắn với việc phòng, chống âm mưu “diễn biến hòa bình”, xây dựng văn minh và đạo đức cách mạng, khuyến khích văn hóa mang tính dân tộc, tiến bộ và quần chúng. 19 Để bảo đảm thực hiện phương hướng chung cần tập trung thực hiện các nhiệm vụ chủ yếu và cấp bách như sau: Một là, tăng cường củng cố chất lượng, nâng cao hiệu quả của công tác tư tưởng, nhất là về nội dung tài liệu, hình thức và giải pháp tiến hành đào tạo và bồi dưỡng, nâng cao trình độ lý luận, chuyên môn cho cán bộ; củng cố và nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại phục vụ cho công tác tư tưởng ngày càng hiệu quả hơn, có thể đáp ứng nhu cầu của nhiệm vụ chính trị trong điều kiện mới - quá trình toàn cầu hóa, xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, quan hệ hợp tác, hội nhập quốc tế và phương tiện truyền thông hiện đại (mạng online),... Hai là, tiếp tục củng cố và tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, phong cách sống trong sạch, đúng đắn cho cán bộ, đảng viên. Giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, phong cách sống của Đảng là sự kế thừa lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Cayxỏn Phômvihản, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; kế thừa, phát huy bản sắc văn hóa, truyền thống tốt đẹp của dân tộc, của Đảng và các kiến thức khoa học tiến bộ của thế giới cho đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đội ngũ này, nhất là cán bộ cốt cán, cần phải quán triệt, nắm vững đường lối, có lập trường vững vàng, phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng và tinh thần trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ công tác; có quan niệm và thế giới quan khoa học, nhân sinh quan của người lao động, biết phân biệt bạn và thù, cái đúng, cái sai, trên cơ sở đó bảo vệ chủ trương và lập trường 20 của Đảng. Đẩy lùi những tiêu cực, suy thoái trong nội bộ Đảng và xã hội. Vì vậy, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức và phong cách sống trong sạch trong điều kiện mới thực sự là vấn đề cấp bách của Đảng. Ba là, củng cố, nâng cao chất lượng các tổ chức làm công tác tư tưởng và nghiên cứu lý luận xứng tầm với yêu cầu trong điều kiện mới, nhất là việc củng cố bộ máy tổ chức, nhân sự, cơ chế phối hợp và thể chế phù hợp. Đào tạo và bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên truyền, báo cáo viên, nghiên cứu khoa học xã hội, chính trị, nghệ sĩ, nhà văn, ca sĩ, người phát ngôn, biên tập viên,... để có đủ năng lực tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và các công việc trọng tâm về công tác tư tưởng, lý luận gắn với việc bảo vệ và phát triển đất nước trong giai đoạn mới một cách hiệu quả. Bốn là, công tác tư tưởng là mặt trận hàng đầu trong việc tạo môi trường chính trị ổn định, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Chính vì vậy, phải nắm vững tình hình tư tưởng của cán bộ, đảng viên và nhân dân, song song với việc giải quyết nghiêm túc và kịp thời các tiêu cực xã hội. Chủ động giải quyết các vấn đề và lãnh đạo tư tưởng kịp thời, nâng cao tính tự giác trước tình hình “diễn biến nội bộ, tự diễn biến”, tăng cường tính chủ động trên mặt trận tư tưởng và đẩy lùi mọi âm mưu “diễn biến hòa hình” của các thế lực thù địch, thường xuyên giáo dục và vận động sự đóng góp của toàn xã hội trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng - an ninh. 21 Năm là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo công tác thông tin, truyền thông và xuất bản; quản lý chặt chẽ các hoạt động văn hóa nghệ thuật nhằm khuyến khích tính sáng tạo và tài năng của cá nhân, tập thể. Đồng thời, hạn chế tính tự do, chủ nghĩa cá nhân và thương mại hóa, loại bỏ “văn hóa nhái” và “văn hóa ngoại lai”; chỉ đạo quản lý mạng, việc nhập khẩu những ấn phẩm xuất bản từ nước ngoài, đồng thời phải có các biện pháp thích hợp, kiên quyết đối với việc tuyên truyền, phổ biến, phân phối sách, tờ rơi và các ấn phẩm có nội dung xuyên tạc, nói xấu, chống phá Đảng và chế độ dân chủ nhân dân. Sáu là, tăng cường sự quan tâm, nâng cao năng lực nghiên cứu tổng kết lý luận và thực tiễn; kết hợp bài học thực tiễn của Lào với lý luận, thực tiễn của các nước xã hội chủ nghĩa và các nước khác trên thế giới; tổng kết, đánh giá công tác tư tưởng, lý luận trong điều kiện mới và nghiên cứu ban hành nghị quyết của Bộ Chính trị về công tác tư tưởng làm căn cứ cho việc tiếp tục tăng cường công tác tư tưởng trong điều kiện mới trong toàn Đảng và toàn xã hội. Kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Cayxỏn Phômvihản và truyền thống tốt đẹp của Đảng để làm nền tảng tư tưởng và lý luận của Đảng, góp phần vun đắp kho tàng lý luận của Đảng, phát triển lý luận về xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Lào ngày càng phong phú. Giám sát, khuyến khích việc tổ chức thực hiện các đề án nghiên cứu cấp quốc gia hoàn thành đúng thời hạn nhằm kỷ niệm 65 năm ngày thành lập Đảng Nhân dân cách mạng Lào và chuẩn bị tiến tới Đại hội lần thứ XI của Đảng. 22 Bảy là, tăng cường sự chỉ đạo, lãnh đạo đối với việc xây dựng văn minh tinh thần, trước hết là giáo dục, tuyên truyền, vận động để nảy sinh tinh thần yêu sự bình đẳng, đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau, lịch sự, trung thành, cần cù và tiết kiệm, làm giàu đúng đắn theo pháp luật. Tóm lại, công tác tư tưởng là nhiệm vụ chiến lược, cấp bách của toàn Đảng và là mặt trận quan trọng mà các cán bộ, đảng viên và nhân dân phải tham gia thực hiện. Cấp ủy, chính quyền các cấp, các ban, ngành, tổ chức quần chúng, đơn vị cơ sở phải coi công tác tư tưởng là công việc hàng đầu, làm một cách thường xuyên, chủ động, kết hợp chặt chẽ với việc tổ chức, chính sách và công tác kiểm tra. Có tư tưởng đúng đắn mới có hành động đúng đắn, có hành động đúng đắn sẽ giúp cho việc củng cố tư tưởng vững chắc hơn. Việc củng cố công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng là một công việc quan trọng, cấp bách, lâu dài, bao gồm nhiều nội dung quan trọng, quyết định sự bền vững của Đảng, Nhà nước và chế độ. Vì vậy, phải tăng cường công tác xây dựng Đảng về tư tưởng, chính trị, phòng, chống sự suy thoái, phai nhạt về lập trường cách mạng, sự thoái hóa, biến chất và những tiêu cực trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và trong xã hội. Các đồng chí thân mến, Việc tăng cường công tác tư tưởng cũng như công tác xây dựng Đảng, công tác cán bộ là một vấn đề rộng và sâu sắc. Trong phạm vi bài phát biểu của tôi không thể 23 trình bày hết những vấn đề cụ thể, trên mọi khía cạnh của công tác tư tưởng. Chúng ta sẽ được nghe các bài báo cáo đi sâu vào từng vấn đề của các nhà khoa học của Lào. Các đồng chí sẽ thấy được các vấn đề cụ thể, làm cho nội dung các vấn đề phong phú và sâu sắc hơn. Kính chúc các đồng chí trong Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam, Đoàn đại biểu Đảng Nhân dân cách mạng Lào và các đồng chí tham dự Hội thảo sức khỏe, hạnh phúc và tiến bộ trong công tác. Chúc mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, tình đoàn kết đặc biệt, sự hợp tác toàn diện giữa Lào và Việt Nam mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững. Chúc Hội thảo thành công tốt đẹp. Xin cảm ơn! 24 CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG, LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH MỚI (Báo cáo đề dẫn của đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Trưởng Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam tại Hội thảo lý luận lần thứ sáu giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân cách mạng Lào) Kính thưa đồng chí Kikẹo Khảykhămphịthun, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên huấn Trung ương, Trưởng Đoàn đại biểu Đảng Nhân dân cách mạng Lào, Thưa các quý vị đại biểu, khách quý tham dự Hội thảo lý luận lần thứ sáu giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân cách mạng Lào, Thưa các đồng chí và các bạn, Hôm nay, tại Thủ đô Viêng Chăn của đất nước Lào thanh bình và đổi mới, chúng ta lại gặp gỡ, cùng nhau trao đổi về những vấn đề lý luận và thực tiễn trong công tác tư tưởng, lý luận của hai Đảng trong bối cảnh mới. Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam tham gia 25 Hội thảo chân thành cảm ơn sự đón tiếp nồng nhiệt, thắm đượm tình đồng chí, anh em của các bạn Lào. Xin gửi lời chào trân trọng, lời chúc tốt đẹp nhất đến đồng chí Kikẹo Khảykhămphịthun, Trưởng Đoàn đại biểu Đảng Nhân dân cách mạng Lào, các đồng chí lãnh đạo, các nhà khoa học và các bạn Lào có mặt tại Hội thảo. Chúc các đồng chí và các bạn sức khỏe, hạnh phúc. Chúc Hội thảo lý luận lần thứ sáu của hai Đảng chúng ta thành công tốt đẹp! Kính thưa các quý vị đại biểu và các đồng chí, 1. Đảng Cộng sản Việt Nam luôn luôn xác định công tác tư tưởng, lý luận là một trong những hoạt động quan trọng hàng đầu của Đảng, là một trong những nội dung quan trọng của công tác lãnh đạo và là phương thức lãnh đạo chủ yếu của Đảng trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của từng giai đoạn cách mạng. Mục tiêu của công tác tư tưởng, lý luận là vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào điều kiện cụ thể hiện nay của Việt Nam để xây dựng cơ sở lý luận cho đường lối cách mạng của Đảng; phổ biến, truyền bá tư tưởng, lý luận, quan điểm, đường lối của Đảng đối với cán bộ, đảng viên và nhân dân; cổ vũ, động viên các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia vào công cuộc đổi mới, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc do Đảng lãnh đạo. Trong lĩnh vực xây dựng Đảng, công tác tư tưởng, lý luận là một nội dung trọng yếu, nhân tố quan trọng hàng đầu tạo nên sự thống nhất, đoàn kết trong Đảng. Công tác tư tưởng, lý luận góp phần nâng cao 26 năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh; góp phần ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Đảng Cộng sản Việt Nam xác định công tác tư tưởng, lý luận là một bộ phận cấu thành đặc biệt quan trọng trong toàn bộ hoạt động của Đảng, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ, phát triển và củng cố niềm tin khoa học vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng; làm cho hệ tư tưởng của Đảng, lý tưởng xã hội chủ nghĩa giữ vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần xã hội; gìn giữ, kế thừa và phát huy những giá trị tốt đẹp trong truyền thống văn hóa dân tộc, tiếp thu những tinh hoa văn hóa thế giới. Công tác tư tưởng, lý luận giúp bồi đắp nền tảng chính trị của chế độ, tuyên truyền, giáo dục, động viên các lực lượng và tổ chức nhân dân thực hiện các nhiệm vụ cách mạng, nâng cao vai trò tiên phong của Đảng về chính trị, lý luận, tư tưởng, trí tuệ, văn hóa và đạo đức. Công tác tư tưởng, lý luận có vai trò đi trước, mở đường trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Công tác tư tưởng, lý luận phải góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, phê phán các quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá, nhất là âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, củng cố và phát huy sự đoàn kết, 27 thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội; góp phần giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định cho sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển bền vững đất nước. Trong công cuộc đổi mới toàn diện đất nước, công tác tư tưởng, lý luận đã được coi trọng và tăng cường, góp phần tạo sự thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội. Sau hơn 30 năm đổi mới, nhận thức về mô hình, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam đã ngày càng rõ hơn, góp phần quan trọng vào việc giữ vững ổn định chính trị - xã hội, phát triển kinh tế, cải thiện đời sống nhân dân, nâng cao uy tín và vị thế quốc tế của đất nước,... Qua thực tiễn, Đảng Cộng sản Việt Nam đã đúc kết một số kinh nghiệm trong công tác tư tưởng, lý luận như sau: Một là, phải luôn kiên định, vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đề ra đường lối, chủ trương, chính sách đúng đắn, phù hợp với điều kiện thực tế của đất nước, khu vực và thế giới trong từng giai đoạn lịch sử cụ thể. Hai là, Đảng cần có định hướng tư tưởng đúng, kịp thời, kiên quyết phòng ngừa, góp phần ngăn chặn, khắc phục các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; kiên quyết chống chủ nghĩa giáo điều, cơ hội, xét lại. 28 Ba là, công tác tư tưởng, lý luận phải gắn bó chặt chẽ với công tác tổ chức, cán bộ và phong trào cách mạng của quần chúng nhân dân; phải tiến hành đồng thời với việc thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng; nói đi đôi với làm. Bốn là, cần hết sức coi trọng tổng kết thực tiễn, nghiên cứu để bổ sung và phát triển lý luận, góp phần xây dựng, hoàn thiện đường lối, chính sách. Thường xuyên đổi mới nội dung, phương thức tiến hành công tác tư tưởng, lý luận đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Năm là, công tác tư tưởng, lý luận là nhiệm vụ của toàn Đảng, của tất cả đảng viên, trước hết là cấp ủy, bí thư cấp ủy các cấp; của cả hệ thống chính trị với sự tham gia tích cực của nhân dân, trong đó lực lượng nòng cốt là đội ngũ chuyên trách làm công tác tư tưởng, lý luận của Đảng; phát huy dân chủ, khai thác mọi tiềm năng sáng tạo của toàn Đảng và toàn xã hội. Sáu là, công tác tư tưởng, lý luận của Đảng là công tác đối với con người, đòi hỏi phải nắm vững những quy luật riêng của tư tưởng, có thái độ, phương pháp khoa học, phù hợp, kết hợp chặt chẽ giữa yêu cầu định hướng tư tưởng với sự tự nguyện, giữa lý trí và tình cảm, giữa lời nói và việc làm, giữa “xây” và “chống”, lấy “xây” làm chính, lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực. 2. Tình hình mới đã và đang đặt ra những yêu cầu mới đối với công tác tư tưởng, lý luận. 29 Tình hình quốc tế đang thay đổi nhanh chóng với nhiều diễn biến phức tạp, khó lường. Chủ nghĩa cường quyền áp đặt, chủ nghĩa dân tộc cực đoan, chủ nghĩa thực dụng và chủ nghĩa dân túy với mức độ khác nhau đang chi phối nền chính trị của nhiều nước, trong đó có những nước lớn, tác động mạnh đến quan hệ quốc tế. Tranh chấp lãnh thổ, biển, đảo, khủng bố, an ninh mạng, chiến tranh thương mại, chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch, những xung đột văn hóa, môi trường và nhiều vấn đề an ninh phi truyền thống khác đang nổi lên, có nơi đã trở thành những điểm nóng. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin đã thúc đẩy nhanh chóng và làm sâu sắc hơn quá trình toàn cầu hóa, làm thay đổi nhanh chóng, toàn diện về lối sống, các mối quan hệ xã hội của mỗi dân tộc, mỗi địa phương, không phụ thuộc vào không gian địa lý hay các biên giới quốc gia truyền thống. Đối với khu vực Đông Nam Á, bên cạnh sự tiếp tục phát triển năng động và tăng cường vai trò trên trường quốc tế cũng đang đứng trước những thách thức mới, yêu cầu mới trên con đường xây dựng cộng đồng hòa bình, ổn định, phát triển thịnh vượng. Đối với Việt Nam, sau hơn 30 năm thực hiện đường lối đổi mới, thế và lực, sức mạnh tổng hợp của đất nước đã tăng lên rõ rệt; vị thế, uy tín quốc tế được nâng cao. Kết cấu hạ tầng kinh tế - kỹ thuật của đất nước được tăng cường. Đời sống của các tầng lớp nhân dân trong cả nước được cải thiện một bước cơ bản và quan trọng. Cuộc đấu tranh 30 phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đạt được kết quả quan trọng, từng bước ngăn chặn được sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ Đảng và xã hội. Niềm tin của nhân dân đối với Đảng và chế độ đã tăng lên. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đứng trước những khó khăn, thách thức mới, tác động trực tiếp đến công tác tư tưởng, lý luận của Đảng. Các nguy cơ đã được dự báo trong quá trình thực hiện đường lối đổi mới, như chệch hướng xã hội chủ nghĩa, tụt hậu xa hơn về kinh tế, “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; đặc biệt là tệ tham nhũng, lãng phí, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên. Những vấn đề phức tạp nảy sinh trong quá trình phát triển, hội nhập, như nguy cơ lệ thuộc về kinh tế, phân hóa giàu nghèo, ô nhiễm môi trường sinh thái và sự xâm lăng văn hóa,... đang tác động tiêu cực đến chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng, lý luận của Đảng, đến niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng và lý tưởng xã hội chủ nghĩa. Các thế lực thù địch trong và ngoài nước tăng cường chống phá, xuyên tạc đường lối, chính sách hòng làm lung lạc niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Trong bối cảnh đó, Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định cần tiếp tục tăng cường và thực hiện có hiệu quả công tác tư tưởng, lý luận, trong đó tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm sau đây: 31 Một là, tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, đề cao trách nhiệm của toàn Đảng và cả hệ thống chính trị, của từng cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, trước hết là người đứng đầu đối với công tác tư tưởng, lý luận; đổi mới nội dung, phương pháp công tác tư tưởng, lý luận, giáo dục lý luận chính trị trong Đảng và xã hội. Các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền từ Trung ương đến cơ sở và cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu phải chú trọng làm tốt công tác tư tưởng. Bí thư cấp ủy, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị phải có kế hoạch lãnh đạo, chỉ đạo và thường xuyên quan tâm đến công tác tư tưởng, lý luận. Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng. Đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục lý luận chính trị theo hướng hiện đại, gắn với thực tiễn, phù hợp với từng đối tượng, chú trọng nâng cao trình độ, rèn luyện phong cách, trau dồi bản lĩnh chính trị của đội ngũ giảng viên lý luận chính trị. Tiếp tục đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục lý luận chính trị, công tác nghiên cứu, quán triệt các nghị quyết, kết luận của Đảng theo hướng thiết thực, hiệu quả. Hai là, tiếp tục nghiên cứu, vận dụng sáng tạo, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới, phù hợp với thực tiễn Việt Nam, gắn nghiên cứu thực tiễn Việt Nam với tham khảo kinh nghiệm, tiếp thu có chọn lọc thành tựu, giá trị tiến bộ của nhân loại. Coi trọng và tăng cường tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, 32 phát triển lý luận, tiếp tục làm sáng tỏ lý luận về chủ nghĩa xã hội, về mô hình và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; giải quyết thật tốt, đúng đắn các mối quan hệ lớn được nêu trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011). Quán triệt, triển khai nghiêm túc các quy định, quy chế, hướng dẫn của Đảng trong hoạt động tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận. Phát huy dân chủ, khai thác tiềm năng sáng tạo trong nghiên cứu khoa học, nghiên cứu lý luận; chú trọng khâu đánh giá, nghiệm thu, ứng dụng, bảo đảm chất lượng, hiệu quả nghiên cứu. Ba là, công tác tư tưởng, lý luận phải là một bộ phận quan trọng nhất của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; tăng cường giáo dục lý luận chính trị trong toàn Đảng, thực hiện có hiệu quả xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Công tác tư tưởng, lý luận phải góp phần quan trọng vào việc giáo dục ý thức trách nhiệm công dân, lý tưởng cách mạng, góp phần trực tiếp, có hiệu quả vào việc ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Bốn là, công tác tư tưởng, lý luận phải bám sát và phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, đối ngoại; góp phần giải quyết những khó khăn, vướng mắc, giải quyết những vấn đề bức xúc trong đời sống kinh tế - xã hội, tạo sự thống nhất trong Đảng 33 và sự đồng thuận trong nhân dân. Công tác tư tưởng, lý luận phải thực sự coi trọng và hướng mạnh về cơ sở; nêu cao vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong công tác tư tưởng, lý luận. Tăng cường dự báo tình hình, chủ động phát hiện, nắm bắt những vấn đề bức xúc trong cuộc sống để định hướng tư tưởng chính trị, dư luận xã hội. Năm là, tích cực đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; phê phán, phản bác có hiệu quả các luận điệu sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch, đối tượng phản động, cơ hội chính trị. Đa dạng hóa các hình thức đấu tranh trên cơ sở giữ vững quan điểm và nguyên tắc; mềm dẻo, linh hoạt trong phương pháp; công khai, minh bạch, dân chủ, góp phần tạo dư luận xã hội lành mạnh, đồng thuận. Đối thoại, trao đổi với những người có ý kiến khác trên tinh thần khoa học, dân chủ, xây dựng và thuyết phục. Phát huy vai trò và trách nhiệm của các phương tiện truyền thông đại chúng, các diễn đàn khoa học vì sự phát triển ổn định, bền vững của đất nước, vì lợi ích của nhân dân và sự vững mạnh của chế độ. Sáu là, phát huy vai trò và tăng cường quản lý các hoạt động báo chí, xuất bản; thông tin trên internet và mạng xã hội. Nêu cao trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan chủ quản, lãnh đạo cơ quan báo chí trong công tác tư tưởng, lý luận, tham gia đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong Đảng và xã hội. Chủ động định hướng, cung cấp thông tin thường xuyên, 34 đột xuất cho báo chí. Khen thưởng kịp thời những tập thể, cá nhân có thành tích; xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân vi phạm quy định về thông tin, báo chí, tuyên truyền,... trên internet và mạng xã hội. Bảy là, tập trung đầu tư cho công tác tư tưởng, lý luận trong tình hình mới; phát triển đội ngũ cán bộ chuyên trách làm công tác tư tưởng, lý luận đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, phương tiện, kỹ thuật, ứng dụng công nghệ theo hướng hiện đại, đáp ứng yêu cầu của hoạt động tư tưởng trước những đòi hỏi của tình hình mới. Quan tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng, lý luận từ Trung ương đến cơ sở, cán bộ cấp chiến lược, các chuyên gia đầu ngành, đội ngũ kế cận và cán bộ trẻ. Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng, có chế độ, chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ những người làm công tác tư tưởng, lý luận. Kính thưa quý vị đại biểu và các đồng chí, Trong bối cảnh mới, Đảng Cộng sản Việt Nam mong muốn tăng cường hơn nữa quan hệ hợp tác trong lĩnh vực tư tưởng, lý luận giữa Đảng Nhân dân cách mạng Lào và Đảng Cộng sản Việt Nam, góp phần không ngừng nâng cao chất lượng công tác tư tưởng, lý luận của mỗi Đảng. Việc tổ chức hội thảo về công tác tư tưởng, lý luận giữa hai Đảng chúng ta có ý nghĩa rất quan trọng. Chúng tôi hy vọng sẽ tiếp thu được nhiều kinh nghiệm của các đồng chí trong công tác tư tưởng, lý luận. 35 Chúc cho hoạt động hợp tác về lý luận giữa hai Đảng ngày càng phát triển, đạt kết quả thiết thực, phục vụ cho công tác xây dựng Đảng, công cuộc xây dựng, phát triển của mỗi nước, góp phần tăng cường quan hệ đặc biệt, hợp tác gắn bó giữa hai Đảng, hai nước và nhân dân hai dân tộc Việt Nam - Lào. Xin trân trọng cảm ơn quý vị đại biểu và các đồng chí! 36 CỦNG CỐ CÔNG TÁC GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CHO ĐẢNG VIÊN TRONG ĐIỀU KIỆN HIỆN NAY TS. Xỏnthạnu Thămmạvông Ủy viên Trung ương Đảng Chủ tịch Viện Khoa học xã hội quốc gia Lào Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Khoa học xã hội quốc gia Lào 1. Tầm quan trọng của công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống cho đảng viên Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống cho đội ngũ cán bộ, đảng viên là một bộ phận quan trọng của công tác tư tưởng, lý luận của Đảng và công tác xây dựng Đảng; là công việc trọng tâm phải được tiến hành thường xuyên nhằm xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng; là công tác có ý nghĩa quyết định đối với việc bảo đảm sự ổn định chính trị; là cơ sở để nâng cao chất lượng lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống của Đảng là việc tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin, 37 tư tưởng khoa học của Chủ tịch Cayxỏn Phômvihản, chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, truyền thống tốt đẹp của dân tộc, lịch sử cách mạng của Đảng và những kiến thức về khoa học tiên tiến của thế giới,... Mục tiêu của công tác này là bồi dưỡng cho đảng viên về mặt hiểu biết, nhận thức đúng đắn, tạo quan điểm thống nhất về mặt chính trị, tư tưởng trong toàn Đảng, toàn xã hội như Đại hội lần thứ X của Đảng đã chỉ ra: công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống là “làm cho công tác giáo dục chính trị tư tưởng gắn chặt và xuyên suốt mọi công tác của Đảng và Nhà nước, làm cho cán bộ, nhất là những cán bộ chủ chốt nắm vững đường lối, chính sách, có lập trường quan điểm và phẩm chất chính trị vững vàng, đồng thời có đạo đức cách mạng trong sáng và ý thức trách nhiệm cao trong việc thực hiện nghĩa vụ, có thế giới quan khoa học, biết phân biệt đúng - sai và chủ động bảo vệ đường lối, lý tưởng của Đảng, đẩy lùi và chống lại những tiêu cực, suy thoái ở trong nội bộ Đảng và xã hội”1. Tóm lại, bản chất của công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống là xây dựng thế giới quan, nhân sinh quan, phương pháp luận khoa học, bồi dưỡng quan điểm, lập trường giai cấp công nhân, nâng cao nhận thức, bản chất chính trị, đạo đức cách mạng, lối sống trong sạch, ___________ 1. Văn kiện Đại hội lần thứ X của Đảng Nhân dân cách mạng Lào năm 2016, tr. 63. 38 ý thức tôn trọng và tuân thủ pháp luật, Điều lệ Đảng, tạo tinh thần và ý thức tự giác cho cán bộ, đảng viên, đào tạo cho đảng viên có phẩm chất chính trị vững vàng, đáp ứng yêu cầu của Đảng trong từng giai đoạn cách mạng. Ngay từ khi thành lập, Đảng Nhân dân cách mạng Lào đã nêu rõ quan điểm coi công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống là công cụ sắc bén, là một bộ phận quan trọng của công tác xây dựng Đảng, đào tạo cán bộ; là nhiệm vụ quan trọng, là công tác gốc, phải được tiến hành thường xuyên và xuyên suốt trong mọi công việc. Thực hiện bất cứ công việc nào cũng cần có sự lãnh đạo về công tác chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống; đồng thời chỉ rõ để nhận thức đúng và đưa vào vận dụng. Trên cơ sở đó, Đảng Nhân dân cách mạng Lào đã đề ra nghị quyết về công tác giáo dục chính trị tư tưởng trong từng giai đoạn cách mạng nhằm giáo dục, lãnh đạo tư tưởng trong toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, nhất là Nghị quyết Trung ương 8 khóa IV “về công tác chính trị tư tưởng trong thời kỳ mới”; Nghị quyết số 13/BCT và Nghị quyết số 60/BCT của Bộ Chính trị Trung ương Đảng “về nhiệm vụ chủ yếu và giải pháp cơ bản của công tác chính trị tư tưởng trong thời đại mới”; Nghị quyết Trung ương 4, Nghị quyết Trung ương 5 khóa X, Chỉ thị số 01/BCT của Bộ Chính trị Trung ương Đảng “về việc tiến hành sinh hoạt chính trị chỉnh đốn trong toàn Đảng”. Trong thời kỳ đấu tranh chống thực dân xâm lược, Đảng Nhân dân cách mạng Lào có số lượng đảng viên 39 không nhiều, vật chất rất thiếu thốn, đời sống cán bộ, đảng viên và nhân dân gặp nhiều khó khăn, gian khổ. Bước vào thời kỳ chiến tranh đặc biệt và chiến tranh đặc biệt tăng cường, địch đã dùng lực lượng lục quân và không quân để phá hủy nặng nề khu căn cứ giải phóng, cách mạng đứng trước nguy cơ sống còn, nhưng Đảng Nhân dân cách mạng Lào đã giáo dục, tuyên truyền thực hiện công tác chính trị tư tưởng, làm cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, chiến sĩ và nhân dân các dân tộc có ý thức tự giác cách mạng, có phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, dũng cảm, dám chiến đấu, sẵn sàng hy sinh vì lợi ích chung của dân tộc, của nhân dân và từng bước đánh bại được bọn thực dân và bè lũ tay sai, giải phóng đất nước thoát khỏi ách thống trị và thành lập chế độ Cộng hòa dân chủ nhân dân. Sau khi đất nước được giải phóng, Lào lại đứng trước vô vàn khó khăn, thử thách, cộng với sự lạc hậu của nền kinh tế và hậu quả của mấy chục năm chiến tranh tàn phá. Trước tình hình đó, Đảng Nhân dân cách mạng Lào đã tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên, chiến sĩ quân đội, công an và nhân dân, phát huy tinh thần chịu khó chịu khổ, vượt qua khó khăn, kiên quyết đấu tranh bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, Đảng Nhân dân cách mạng Lào do Chủ tịch Cayxỏn Phômvihản đứng đầu đã chủ động đề ra đường lối đổi mới toàn diện và mang tính nguyên tắc, xác định con đường đi lên của đất nước thông qua việc thay đổi từ con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội một cách trực tiếp sang tiếp tục 40 xây dựng và củng cố chế độ dân chủ nhân dân, tạo những tiền đề để từng bước tiến lên chủ nghĩa xã hội. Để đạt được mục tiêu đó, Đảng Nhân dân cách mạng Lào đã vận dụng công tác chính trị tư tưởng nói chung và công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức và lối sống nói riêng để đấu tranh giải quyết sự lạc hậu trong tư duy cũ xuất phát từ nhận thức và tính bảo thủ, tạo sự hiểu biết và nhận thức mới: sự đổi mới là mang tính sống còn, là đòi hỏi cấp bách của sự nghiệp cách mạng, phù hợp với xu thế chung của thời đại, đáp ứng nhu cầu và nguyện vọng của nhân dân Lào. Trong những năm 1990, tình hình khu vực và thế giới diễn biến phức tạp, chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và các nước Đông Âu sụp đổ, sự kiện đó đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến tư tưởng, tinh thần và niềm tin của đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân, một bộ phận cũng hoài nghi về tương lai của chủ nghĩa xã hội và sự lãnh đạo của Đảng. Trước tình hình đó, Đảng Nhân dân cách mạng Lào đã phát huy tính giai cấp, tính tiên phong, tính chiến đấu, nâng cao năng lực và vai trò lãnh đạo của Đảng, nhất là trong công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức cách mạng, lối sống trong sáng để chống lại các luồng suy nghĩ đa nguyên, đa đảng, tư tưởng phi dân chủ, thực dụng, nghi ngờ, dao động, không tin tưởng vào con đường tiến lên của đất nước. Bước sang thế kỷ XXI, Đảng Nhân dân cách mạng Lào đã tiến hành Đại hội lần thứ VII vào đầu năm 2001, Đại hội lần thứ VIII vào năm 2006, Đại hội lần thứ IX vào năm 2011 41 và Đại hội lần thứ X vào năm 2016. Đảng đã xác định quan điểm và thông qua mục tiêu phát triển, phấn đấu đưa đất nước thoát khỏi đói nghèo, lạc hậu, kém phát triển vào năm 2020, đòi hỏi Lào phải có nền tảng kinh tế thị trường đầy đủ, tăng trưởng cao, có sự ổn định và phát triển bền vững. Để đạt được những mục tiêu đã xác định, một trong những yếu tố quyết định là phải phát huy yếu tố con người. Muốn vậy, chúng ta phải thực hiện công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức và lối sống cho cán bộ, đảng viên. Mặt khác, phải xây dựng nền kinh tế nhiều thành phần, làm cho kinh tế tăng trưởng cao, đời sống vật chất của nhân dân được cải thiện, làm cho đất nước có bộ mặt mới, vị trí và vai trò của Đảng, Nhà nước được nâng cao. Bên cạnh những ưu điểm trên, việc vận dụng cơ cấu kinh tế kiểu mới cũng dẫn tới nhiều hạn chế, tiêu cực, một trong những tiêu cực đó là tình trạng suy thoái về chính trị tư tưởng, đạo đức và lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên; hiện tượng tham nhũng, lãng phí không những chưa được ngăn chặn, đẩy lùi mà còn khó khăn và phức tạp hơn; các chuẩn mực đạo đức trong gia đình, cơ quan, tổ chức, trường học, xã hội bị coi nhẹ; hiện tượng xâm hại thân thể, tính mạng, tinh thần, tài sản của nhân dân diễn biến phức tạp; lối sống thực dụng, đề cao vật chất và vi phạm pháp luật ở tuổi vị thành niên ngày càng gia tăng. Những tình hình trên không chỉ làm cho hình ảnh người Lào trở nên xấu đi trong con mắt người nước ngoài, mà còn tạo nên tâm lý bất an và lo ngại trong nhân dân, ảnh hưởng đến sự phát triển của đất nước. Đại hội lần thứ VIII 42 của Đảng đã đánh giá rằng: “Chúng ta đã nhấn mạnh và coi công tác củng cố, xây dựng Đảng là công việc mang ý nghĩa quyết định, nhưng trong thực tế chưa được thực hiện đầy đủ, sâu sắc, năng lực lãnh đạo của đảng ủy ở nhiều nơi chưa xứng tầm với nhiệm vụ chính trị; tình trạng suy thoái về phẩm chất chính trị và đạo đức cách mạng của đội ngũ đảng viên và cán bộ ở một số nơi có xu thế gia tăng, gây ảnh hưởng đến quyền lực, vai trò của Đảng và Nhà nước ta, đảng ủy của một số bộ, cơ quan Trung ương và địa phương thực hiện lãnh đạo về xây dựng Đảng và nguyên tắc lãnh đạo của Đảng chưa nghiêm túc, việc chú trọng công tác đảng chưa cao, làm cho tổ chức đảng ở một số nơi không mạnh mẽ, việc xây dựng chi bộ vững mạnh biết lãnh đạo toàn diện không đạt mục tiêu đề ra”1; và Đại hội Đảng lần thứ X tiếp tục đánh giá rằng: “phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, phương thức làm việc, tinh thần phục vụ nhân dân và hy sinh vì lợi ích chung của không ít cán bộ, đảng viên bị suy thoái; bệnh quan liêu, xa rời dân, lợi dụng chức vụ vì lợi ích cá nhân của cán bộ còn diễn ra nhiều, hiện tượng tham nhũng còn mang tính tràn lan và chưa được xử lý nghiêm, dứt khoát. Những điều đó đang là vấn đề thách thức đối với vai trò và quyền lực của Đảng Nhân dân cách mạng Lào”2. ___________ 1. Viện Khoa học xã hội quốc gia Lào: Tài liệu tổng kết các nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ I - IX, 2016, tr. 156-157. 2. Văn kiện Đại hội lần thứ X của Đảng Nhân dân cách mạng Lào năm 2016, tr. 28. 43 Bên cạnh đó, các thế lực thù địch đang không ngừng lợi dụng những hạn chế, tiêu cực đã nêu trên để đẩy mạnh chiến lược “diễn biến hòa bình”, tạo “tự diễn biến” trong nội bộ Đảng cũng như trong xã hội. Hoạt động tuyên truyền các giá trị phi vô sản, nhận hối lộ, lôi kéo, làm tha hóa cán bộ, đảng viên; truyền bá lối sống thực dụng trong giới trẻ; bôi nhọ đường lối, chính sách và nói xấu cán bộ lãnh đạo của Đảng, Nhà nước; chia rẽ nhân dân với Đảng, quân đội với Đảng, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân; kích động gây mất an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội đang là những thủ đoạn thâm độc của “diễn biến hòa bình” đối với cách mạng Lào hiện nay. Để làm thất bại các âm mưu, thủ đoạn trên, điều hết sức quan trọng là phải nâng cao công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức cách mạng, lối sống trong sáng, gương mẫu cho cán bộ, đảng viên và toàn xã hội. 2. Tổng kết công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống cho đảng viên trong thời gian qua 2.1. Thực trạng tình hình Qua hơn 30 năm đổi mới, đất nước Lào đã đạt được nhiều thành tựu có ý nghĩa lịch sử to lớn. Việc tiến hành công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống làm cho phần lớn cán bộ, đảng viên phát huy được vai trò tiên phong, gương mẫu, hăng hái và sáng tạo trong công tác, trong rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, có năng lực và vai trò then chốt trong sự nghiệp đổi mới của 44 đất nước. Sự nỗ lực của Đảng, Nhà nước và mọi tầng lớp nhân dân cùng với sự ủng hộ của bạn bè quốc tế đã làm cho đất nước Lào đạt được nhiều thành tựu, chính trị ổn định vững chắc, trật tự, an ninh xã hội được bảo đảm trên phạm vi toàn quốc, kinh tế tiếp tục phát triển. Thành tựu cơ bản của công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức và lối sống được tiến hành thông qua việc nghiên cứu, quán triệt, triển khai và tổ chức thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ X của Đảng, Điều lệ Đảng, Nghị quyết Trung ương 4, Nghị quyết Trung ương 5 khóa X, Nghị quyết về giải quyết bệnh quan liêu, ngăn chặn và chống tham nhũng, Chỉ thị số 01/BCT của Bộ Chính trị “về việc tiến hành sinh hoạt chính trị chỉnh đốn trong toàn Đảng”. Các chỉ thị của Đảng và các nghị quyết đại hội của đảng ủy các cấp cho thấy rằng phần lớn đảng ủy, đảng viên có phẩm chất chính trị vững vàng, có đạo đức cách mạng, có trách nhiệm đối với nhiệm vụ chính trị được giao, có phương thức lãnh đạo và phương thức làm việc đúng đắn, có lối sống tốt đẹp, có ý thức đối với tổ chức, kỷ luật, kỷ cương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, góp phần ngăn chặn, xử lý bệnh quan liêu, tham nhũng và các hiện tượng tiêu cực khác xảy ra trong nội bộ Đảng. Công tác xây dựng Đảng về mặt tổ chức cũng được củng cố, cải thiện cả về mặt số lượng và chất lượng: toàn quốc có 312.796 đảng viên, trong đó có 76.864 đồng chí nữ (so với năm 2012 tăng 100.656 đồng chí, so với năm 2015 tăng 33.394 đồng chí); có tất cả 19.049 chi bộ (so với năm 2012 45 tăng 3.931 chi bộ, so với năm 2015 tăng 1.289 chi bộ), trong đó chi bộ đảng vững mạnh, biết lãnh đạo toàn diện có 8.508 chi bộ (danh hiệu này năm 2012 có 6.249 chi bộ và năm 2015 có 9.064 chi bộ); chi bộ đảng vững mạnh có 4.385 chi bộ (danh hiệu này năm 2012 có 3.691 chi bộ đảng và năm 2015 có 4.312 chi bộ); đảng viên vững mạnh có 209.166 đồng chí (năm 2012 có 56.388 đảng viên vững mạnh, biết lãnh đạo toàn diện, 73.918 đảng viên vững mạnh; năm 2015 có 175.826 đảng viên vững mạnh)1. Tuy nhiên, công tác chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống vẫn còn tồn tại một số hạn chế như: chưa kịp thời, thiếu tính sâu sắc, còn mang tính hình thức; việc nắm tình hình và quyết định phương hướng về mặt tư tưởng cho cán bộ, đảng viên, công chức và người lao động còn chậm, thiếu chủ động; hiện tượng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và hiện tượng “tự diễn biến” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa được đẩy lùi, diễn ra tình trạng quan liêu, thiếu tính gương mẫu. Cụ thể: ở đợt sinh hoạt chính trị chỉnh đốn Đảng theo Chỉ thị số 01/BCT, có 999 chi bộ đảng trung bình, 29 chi bộ đảng kém và tới 5.128 chi bộ đảng không được đánh giá; có 31.479 đảng viên trung bình, 1.576 đảng viên kém, 93 đảng viên biến chất và tới ___________ 1. Xem Báo cáo công tác kiểm tra năm 2012 và Kế hoạch công tác kiểm tra năm 2013, số 42/KTTU; Báo cáo công tác kiểm tra năm 2015 và Kế hoạch công tác kiểm tra năm 2016, số 21/KTTU; Báo cáo công tác kiểm tra năm 2017 và Kế hoạch công tác kiểm tra năm 2018, số 27/KTTU. 46 70.480 đảng viên không được đánh giá (so với năm 2012 có 1.672 chi bộ đảng trung bình, 109 chi bộ đảng kém và 3.391 chi bộ đảng không được đánh giá; có 31.827 đảng viên trung bình, 1.776 đảng viên kém, 106 đảng viên biến chất và 48.125 đảng viên không được đánh giá và năm 2015 có 1.038 chi bộ đảng trung bình, 32 chi bộ đảng kém và 3.314 chi bộ đảng không được đánh giá; có 24.725 đảng viên trung bình, 1.114 đảng viên kém, 79 đảng viên biến chất và 77.660 đảng viên không được đánh giá1. Hơn thế, còn diễn ra bệnh cá nhân và tham nhũng, vi phạm Điều lệ Đảng, pháp luật của Nhà nước, có 576 đảng viên bị kỷ luật, trong đó có 46 đồng chí nữ, cảnh cáo 106 đồng chí, cách chức 35 đồng chí, tạm hoãn sinh hoạt Đảng 126 đồng chí và bị khai trừ ra khỏi Đảng 309 đồng chí. So với năm 2012 có 334 đồng chí đảng viên bị kỷ luật, trong đó bị khiển trách 21 đồng chí, cảnh cáo 49 đồng chí, cách chức 23 đồng chí, tạm hoãn sinh hoạt Đảng 30 đồng chí và bị khai trừ khỏi Đảng 203 đồng chí. Năm 2015 có một số tổ chức đảng bị khiển trách (7 huyện ủy, 4 chi bộ đảng), cảnh cáo 1 tỉnh ủy viên, giải thể 1 chi bộ; có 314 đảng viên bị kỷ luật, trong đó có 33 đồng chí nữ, 26 đồng chí bị khiển trách, 15 đồng chí bị cảnh cáo, 69 đồng chí ___________ 1. Xem Báo cáo công tác kiểm tra năm 2012 và Kế hoạch công tác kiểm tra năm 2013, số 42/KTTU; Báo cáo công tác kiểm tra năm 2015 và Kế hoạch công tác kiểm tra năm 2016, số 21/KTTU; Báo cáo công tác kiểm tra năm 2017 và Kế hoạch công tác kiểm tra năm 2018, số 27/KTTU. 47 bị tạm hoãn sinh hoạt Đảng, 195 đồng chí bị khai trừ ra khỏi Đảng. Điều này thể hiện sự gia tăng cả về mặt số lượng và mức độ của sự suy thoái về phẩm chất chính trị, đạo đức và lối sống của cán bộ, đảng viên. Thực tiễn của tình hình tư tưởng đang đặt ra những yêu cầu rất cao đối với toàn bộ các hoạt động tư tưởng. Trước hết là sự suy thoái về chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa được khắc phục. Bên cạnh đó, các thế lực đối kháng và thù địch đã phối hợp chặt chẽ và sâu sắc hơn nhằm vu khống, bôi nhọ và chống lại Đảng, Nhà nước thông qua việc vận dụng tư tưởng, lý luận. 2.2. Những thành tựu đã đạt được Qua thực tiễn nêu trên, có thể tổng kết một số thành tựu của công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức và lối sống như sau: - Đảng Nhân dân cách mạng Lào coi trọng công tác chính trị tư tưởng và lãnh đạo sâu sát công tác này, đảng ủy và ban tuyên huấn các cấp đã chủ động phối hợp tổ chức nghiên cứu quán triệt và triển khai chủ trương, đường lối của Đảng, thường xuyên quan tâm giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, góp phần giữ gìn trật tự an toàn xã hội, ổn định chính trị, phát triển kinh tế. - Công tác chính trị tư tưởng cũng như công tác giáo dục đạo đức, lối sống được thực hiện xuyên suốt và gắn liền 48 với công tác xây dựng Đảng, đào tạo cán bộ, phong trào bảo vệ và phát triển đất nước; nội dung và phương thức tiến hành công tác giáo dục chính trị tư tưởng của Đảng Nhân dân cách mạng Lào được củng cố gắn với nhiệm vụ chính trị và các tình hình nổi bật, nhất là nhấn mạnh về tuyên truyền, giải thích, chỉ rõ và vận động quần chúng tham gia tổ chức thực hiện đường lối của Đảng đạt được kết quả, đề cao tính tiên phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên, chống các hiện tượng tiêu cực cũng như suy thoái về phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng và lối sống trong đội ngũ cán bộ, đảng viên; đẩy lùi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch chống phá Đảng và chế độ mới của Lào. - Giáo trình giảng dạy và học tập lý luận chính trị - hành chính và phương thức giảng dạy chính trị đối với cán bộ, đảng viên ở hệ thống các trường Đảng và các cơ sở đào tạo cả công lập và dân lập được củng cố; công tác đào tạo, bồi dưỡng giảng viên chính trị cả về mặt chuyên môn và đạo đức được tiến hành có hệ thống; công tác giảng dạy thông qua việc kết hợp giữa lý luận với thực tiễn đã trở thành nguyên tắc. - Học viện Chính trị và Hành chính quốc gia đã mở thêm nhiều khóa học và khóa bồi dưỡng lý luận chính trị cho cán bộ lãnh đạo và cán bộ nói chung, trường chính trị của các tỉnh cũng được khôi phục và có thể mở nhiều khóa học, nhiều hệ đào tạo hơn. 49 - Đội ngũ cán bộ làm công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống được nâng cao về mặt lý luận, đường lối và chuyên môn ở trong nước và nước ngoài. - Tài liệu, phương thức tiến hành công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống được củng cố phù hợp với từng đối tượng và đáp ứng nhiệm vụ chính trị tốt hơn. - Công cụ và thiết bị phục vụ cho công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống được nâng cao phù hợp với tình hình. - Cơ chế phối hợp để theo dõi nắm vững tình hình tư tưởng, dư luận xã hội được tiến hành thường xuyên và đạt kết quả tốt đẹp, việc giải quyết vấn đề dư luận quan tâm cùng những luận điệu không tốt cũng được tiến hành nhanh chóng, kịp thời và đúng với đối tượng hơn. 2.3. Những hạn chế, bất cập và nguyên nhân Bên cạnh những thành tựu đạt được cũng còn không ít hạn chế, bất cập, diễn ra trong nội bộ Đảng và xã hội. Hiện nay, công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống chưa được tốt và là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng suy thoái phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống,... của một bộ phận cán bộ, đảng viên ở mọi lĩnh vực. Những hạn chế này đang là vấn đề thách thức đối với quyền lực của Đảng. Cụ thể như sau: - Việc tiến hành công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức và lối sống chưa thành hệ thống đồng bộ, mới chỉ 50 chú trọng học kiến thức chung chung, mang nặng tính lý luận, chưa chỉ ra được phương hướng cụ thể tổ chức thực hiện; chưa gắn với giải quyết, xử lý vấn đề bức thiết và nhu cầu cụ thể, từ đó làm cho học viên không quan tâm hoặc không muốn tham gia các lớp bồi dưỡng chính trị. - Nội dung, hình thức và phương thức tiến hành công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống chưa gắn với điều kiện của tình hình mới và từng đối tượng; còn thiếu tài liệu, nội dung cứng nhắc, chưa phong phú, nhất là tính giáo dục, tính chiến đấu, tính phê bình còn yếu kém. - Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ về mặt lý luận chính trị còn hạn chế, chưa đáp ứng kịp thời nhiệm vụ chính trị, nội dung giảng dạy chưa theo kịp phương hướng, nhiệm vụ đề ra trong giai đoạn mới; trường chính trị - hành chính của tỉnh hoạt động không thường xuyên và chưa đồng bộ, thiếu giảng viên, thiết bị vật chất và tư liệu. Ở cấp huyện chưa có trung tâm giáo dục tập huấn chính trị để nâng cao trình độ nhận thức về mặt chính trị, hành chính cho cán bộ cơ sở, nhất là bí thư chi bộ, trưởng bản (trưởng thôn) và người dân có uy tín. - Một số cán bộ, đảng viên chưa tích cực rèn luyện phẩm chất chính trị và đạo đức cách mạng, thiếu tính gương mẫu, còn cơ hội, tham nhũng, lợi dụng chức vụ, coi lợi ích cá nhân hơn lợi ích của đất nước, lợi ích của nhân dân, vi phạm pháp luật và dân chủ nhân dân, lãng phí 51 thời gian, vật chất, tác động xấu đến quyền lực của Đảng và Nhà nước. - Việc củng cố bộ máy tổ chức, nhân sự trong lĩnh vực công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, nhất là ban lãnh đạo các cấp chưa tương xứng với tầm quan trọng. - Lào đã đi nghiên cứu, trao đổi kinh nghiệm với một số đảng anh em nhưng việc tổng kết rút kinh nghiệm để củng cố và nâng cao trình độ, năng lực còn hạn chế; việc phối hợp để thực hiện công tác phổ biến tuyên truyền ở nước ngoài, kể cả việc đấu tranh với những luận điệu xuyên tạc của nước ngoài chưa được tốt và chưa sâu sắc. Những hạn chế nêu trên bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, có nguyên nhân bên trong và nguyên nhân bên ngoài mà Đảng Nhân dân cách mạng Lào cần phải nỗ lực giải quyết như: - Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống cho đảng viên là công tác tư tưởng, lý luận của Đảng, công tác xây dựng Đảng, nhưng Lào còn hạn chế về mặt lý luận như: chưa giải đáp một cách sâu sắc, khoa học về những vấn đề cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Cayxỏn Phômvihản trong điều kiện tổ chức thực hiện cơ chế kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, cũng như trong việc giải quyết những vấn đề đặt ra từ thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng Đảng, đào tạo cán bộ,... Những hạn chế về mặt lý luận đó là nguyên nhân khiến cho các cơ quan, tổ chức, cán bộ làm công tác tuyên truyền, giáo dục, tập huấn thiếu thông tin 52 đầy đủ để chỉ rõ, giải thích với các đối tượng cần giáo dục một cách kịp thời và phù hợp. - Tình hình khu vực và quốc tế diễn biến phức tạp; hệ thống thông tin, mạng xã hội internet phát triển nhanh chóng (kéo theo những tác động tích cực và tiêu cực); các thế lực thù địch không ngừng gia tăng âm mưu, thủ đoạn phá hoại đất nước Lào dưới mọi hình thức; trong nước vẫn tồn tại các hiện tượng tiêu cực chưa được giải quyết triệt để như: bệnh tham nhũng, quan liêu, phi dân chủ, chủ nghĩa cá nhân hẹp hòi, băng nhóm, nhóm lợi ích, không tôn trọng pháp luật, trong nội bộ Đảng đôi khi thiếu sự thống nhất một số vấn đề cơ bản liên quan đến đường lối, chủ trương, chính sách. Một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân, kể cả các lực lượng quan trọng, gắn liền với Đảng và chế độ, còn có tư tưởng hoài nghi. Từ đó ảnh hưởng lớn đến tư tưởng, tinh thần của cán bộ, đảng viên và tác động trực tiếp đến hiệu quả của việc tiến hành công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên. - Sự quan tâm trên thực tế đối với công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống chưa tương xứng với tầm quan trọng; đảng ủy, cán bộ lãnh đạo ở nhiều nơi còn coi nhẹ công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối và nghị quyết của Đảng, thực hiện một cách qua loa, hình thức không thiết thực, chưa rộng rãi, toàn diện trong nhân dân. Nghị quyết Đại hội lần thứ X của Đảng đã khẳng định: “Công tác giáo dục chính trị tư tưởng 53 mặc dù đã quan tâm và chú trọng thực hiện bằng nhiều hình thức và nhiều cấp độ, nhưng nhận thức và hiểu biết về các chủ trương, đường lối đổi mới của Đảng chưa thực sự sâu sắc, nhất là chưa có bước đột phá để thay đổi về mặt tư duy một cách sâu sắc và đầy đủ; việc đưa nội dung Nghị quyết Đại hội lần thứ IX của Đảng cũng như các nghị quyết khác trở thành kế hoạch, chương trình, phù hợp với năng lực và tiềm lực để đem lại lợi ích thực tế cho nhân dân còn chậm”. - Cán bộ làm công tác chính trị tư tưởng còn thiếu về mặt chất lượng và số lượng, không ít cán bộ chưa thực sự là sức mạnh cho Đảng, sự chịu đựng, tinh thần hy sinh đối với công tác trên chưa cao; đồng thời việc đáp ứng ngân sách, phương tiện, công cụ để thực hiện công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức và lối sống còn chưa xứng tầm và tích cực làm cho kết quả đạt được chưa cao, việc quản lý hoạt động về mặt văn hóa - văn nghệ chưa bền vững và chưa thành hệ thống. 3. Một số cách thức nhằm củng cố, tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống cho đảng viên trong điều kiện hiện nay Đại hội lần thứ IX của Đảng đã xác định phương hướng để củng cố và nâng cao chất lượng của công tác chính trị tư tưởng cũng như công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, đó là: “... cần phải nâng cao chất lượng của công tác chính trị tư tưởng theo hướng củng cố nội dung và phương thức tiến hành, gắn liền với việc giải thích 54 và giải quyết vấn đề nảy sinh trong quá trình hoạt động lãnh đạo của Đảng và tình hình thực tế để có thể lãnh đạo tư tưởng của xã hội kịp thời và thiết thực, tích cực điều tiết, giải quyết tính hình thức, khô cứng, qua loa trong quá trình thực hiện công tác chính trị tư tưởng”. Đại hội lần thứ X đã khẳng định thêm rằng: “Việc củng cố và nâng cao chất lượng công tác tư tưởng, lý luận là vấn đề quan trọng mang tính chiến lược và là nhiệm vụ cấp bách trong thời gian tới, mà trước hết là xây dựng nội bộ Đảng vững mạnh về mặt chính trị, tư tưởng, bảo đảm cho toàn Đảng lúc nào cũng là đại diện cho trí tuệ, ý chí cách mạng và danh dự. Bên cạnh đó cũng có bước tiến làm cho chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Cayxỏn Phômvihản trở thành nền tảng của tư tưởng và hành động của người dân lao động trong toàn xã hội; làm cho xã hội có nhận thức và hiểu biết, tin tưởng, ủng hộ và giác ngộ cách mạng một cách tích cực đối với quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước”1. Phương hướng, nhiệm vụ chính của công tác tư tưởng, lý luận trong những năm tới là tiếp tục nâng cao năng lực nghiên cứu lý luận và thực tiễn của Đảng để tiếp tục thực hiện công cuộc đột phá về mặt tư duy lý luận, tạo cơ sở cho việc nâng cao tri thức, năng lực lãnh đạo của Đảng và năng lực đưa lý luận trở thành chủ trương, đường lối ___________ 1. Văn kiện Đại hội lần thứ X của Đảng Nhân dân cách mạng Lào năm 2016, tr. 61. 55 của Đảng phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện thực tế của đất nước, đẩy lùi chủ nghĩa giáo điều, máy móc; tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân. Để củng cố và nâng cao công tác chính trị tư tưởng cũng như công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức và lối sống cho cán bộ, đảng viên, Đảng cần phải quan tâm một số vấn đề như sau: Một là, tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác nghiên cứu, quán triệt, triển khai và tổ chức thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ X của Đảng, Điều lệ Đảng, Nghị quyết Trung ương 4, Nghị quyết Trung ương 5 khóa X, Nghị quyết về việc giải quyết bệnh quan liêu, ngăn chặn và chống tham nhũng, Chỉ thị số 01/BCT “về việc tiến hành sinh hoạt chính trị chỉnh đốn trong toàn Đảng”, các chỉ thị khác của Đảng và các nghị quyết đại hội của đảng ủy các cấp. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến các kế hoạch, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước cho cán bộ, đảng viên thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, hội nghị tuyên truyền; tiếp tục giới thiệu, phổ biến, quán triệt với các tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên về đối tượng, ý nghĩa của việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức, lối sống của Chủ tịch Cayxỏn Phômvihản và các vị lãnh tụ khác, coi đây là phương thức giải quyết quan trọng hàng đầu để nâng cao trình độ hiểu biết, kiến thức, nhận thức về mặt phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, từ đó phát huy năng lực, sức mạnh để chống lại lối sống thực dụng một mặt, không lâm vào tình trạng 56 suy thoái về tư tưởng chính trị, chủ nghĩa cá nhân, đạo đức giả, lối sống chạy theo vật chất. Đây là cơ sở, nền tảng để xây dựng cơ sở đạo đức, tinh thần, văn hóa, tạo môi trường tốt để ngăn chặn, đẩy lùi hiện tượng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức và lối sống của một số cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân. Mỗi cán bộ, đảng viên cần phải đăng ký thực hiện theo đạo đức và lối sống của các vị lãnh tụ trên từng mặt, phấn đấu thực hiện nghiêm túc ở cấp đảng ủy của mình, từ đó cuối năm lấy kết quả phấn đấu đó làm tiêu chuẩn để phê bình, khen thưởng và đánh giá việc rèn luyện của mình. Hai là, thực hiện nguyên tắc, phương châm xây dựng Đảng và củng cố Đảng một cách nghiêm túc, nhất là thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tự phê bình và phê bình. Công cuộc phê bình và tự phê bình đòi hỏi phải có trình độ nhận thức, hiểu biết và quyết tâm cao, dám nhìn thẳng vào sự thật, dám đánh giá đúng thực tế, không làm sai trái, tránh vấn đề nhạy cảm về mặt đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Đây là công việc không dễ, vì nó tác động trực tiếp đến sự tin tưởng, danh dự và nhân phẩm của cá nhân. Nhưng nếu sợ mất lòng sẽ không phát huy được tính tích cực của công tác phê bình và tự phê bình, đồng thời làm mất thời gian, tốn kém ngân sách và không đạt được hiệu quả. Phê bình và tự phê bình là phương thức hiệu quả nhất trong việc phát huy mặt tích cực, ưu điểm, củng cố, 57 sửa chữa mặt sai sót, yếu kém và ngăn chặn hiện tượng tự diễn biến trong nội bộ Đảng; chống lại bệnh quan liêu, tham nhũng, lãng phí, chủ nghĩa cá nhân, lối sống thực dụng, cơ hội, ích kỷ, bè phái, lợi ích nhóm,... Khi tiến hành công tác phê bình và tự phê bình cần phải chấn chỉnh tình trạng “phê bình sếp thì phải xách túi ra đi”, đánh giá một cách chủ quan, chung chung, không thực chất. Cần phải nhận thức đúng đắn, đầy đủ đối với hiện tượng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; chỉ rõ rằng bộ phận nào, đối tượng nào suy thoái, suy thoái về mặt nào, ở mức độ nào để có cách thức củng cố hiệu quả; sửa chữa tư duy chủ quan cho rằng đảng ủy nào được đánh giá, công nhận từ đảng ủy cấp trên là trong sạch vững mạnh thì không suy thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất chính trị, đạo đức và lối sống. Khi tiến hành công tác phê bình và tự phê bình, đảng ủy và tổ chức đảng phải chuẩn bị chặt chẽ, bảo đảm về mặt quy chế, nguyên tắc và có thể hoạt động liên thông, mềm dẻo về mặt phương thức, bảo đảm dân chủ, nghiêm túc, thẳng thắn trên cơ sở xây dựng bằng tình yêu thương đồng chí; đảng ủy và thủ trưởng cơ quan phải chỉ đạo trực tiếp, tổ chức thực hiện tiến hành phê bình và tự phê bình. Ba là, duy trì và thực hiện một cách nghiêm túc chế độ tiến hành sinh hoạt Đảng theo quy chế, quy định của Điều lệ Đảng. Củng cố nội dung và nâng cao chất lượng tiến hành sinh hoạt Đảng, tăng cường công tác kiểm tra. Khi phát hiện cán bộ, đảng viên vi phạm, làm sai về mặt 58 đạo đức, lối sống phải giải quyết kịp thời, nghiêm túc theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Bốn là, tăng cường công tác chỉ đạo, lãnh đạo, phát huy sức mạnh tổng hợp để tiến hành giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức và lối sống. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức và lối sống là nhiệm vụ quyết định để nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, lối sống trong sạch cho cán bộ, đảng viên; là nền tảng để tổ chức của Đảng, Nhà nước vững chắc về mặt chính trị, nâng cao chất lượng lãnh đạo và sức chiến đấu. Tập trung nắm bắt tình hình tư tưởng của cán bộ, đảng viên; củng cố và giải quyết kịp thời những yếu kém, tồn tại. Nội dung chỉ đạo, lãnh đạo công tác giáo dục chính trị tư tưởng phải được hiện thực hóa, gắn với thực tế; giải quyết những vấn đề trọng tâm, quan trọng và yếu kém. Quán triệt quan điểm công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức và lối sống là nhiệm vụ của tổ chức chính trị, cán bộ, đảng viên. Phát huy hiệu quả vai trò tham mưu của các tổ chức chính trị, cán bộ chính trị, nâng cao trách nhiệm của đội ngũ cán bộ làm công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức và lối sống ở từng cấp. Năm là, tập trung củng cố nội dung, hình thức và phương thức giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức và lối sống. Trong tình hình hiện nay, cần tăng cường công tác giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; tư tưởng, lối sống của các nhà lãnh đạo ưu tú, tình hình, nhiệm vụ 59 cách mạng, công tác quốc phòng - an ninh; giáo dục, tuyên truyền và phổ biến âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch; giáo dục chủ nghĩa yêu nước, yêu chế độ mới; giáo dục về lịch sử, truyền thống, bản sắc văn hóa của dân tộc, của Đảng, của giai cấp công nhân; giáo dục về tiêu chuẩn của phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống của người cách mạng; đấu tranh chống lại những quan điểm, tư tưởng sai trái, đối kháng, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, hiện tượng “tự diễn biến” trong nội bộ Đảng. Củng cố, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị tư tưởng như học tập chính trị, sinh hoạt chính trị, tự học tập, tự rèn luyện thông qua việc tuyên truyền, phổ biến của các phương tiện thông tin đại chúng, các cuộc thi đua, vận động, các ngày lễ quan trọng,... tập trung chỉ đạo, lãnh đạo xây dựng và nâng cao chất lượng cán bộ giảng dạy chính trị; mở lớp tập huấn, bồi dưỡng thông qua các đợt học tập lý luận chính trị dưới các hình thức phù hợp và theo quy định; tổ chức các cuộc thi, rút kinh nghiệm trong công tác quản lý, giảng dạy chính trị,... để nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống. Sáu là, nâng cao chất lượng, hiệu quả trong việc nắm bắt tình hình tư tưởng, đánh giá, phân biệt thực chất và giải quyết tâm tư của cán bộ, đảng viên trong chi bộ cơ sở. Các cơ quan, tổ chức phải tập trung chỉ đạo, lãnh đạo việc quán triệt và thực hiện nội dung theo đòi hỏi trong từng khâu và từng giai đoạn của công tác quản lý tư tưởng tại đơn vị cơ sở, bảo đảm cho việc nắm bắt tình hình tư tưởng, 60 đánh giá, phân biệt, giải quyết đúng, kịp thời, thực chất và hiệu quả đối với các vấn đề nảy sinh, tạo sự thống nhất, đồng thuận cao để phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của tổ chức, cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao. Bảy là, quan tâm hơn đến đời sống vật chất và tinh thần của cán bộ, đảng viên, lắng nghe ý kiến của cán bộ, đảng viên. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên là một trong những nội dung chính của công tác xây dựng Đảng, do vậy phải được tiến hành thường xuyên nhằm góp phần nâng cao nhận thức về Đảng cũng như tạo sự đoàn kết, thống nhất trong nội bộ để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị được giao. 61 ĐỔI MỚI CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH MỚI PGS.TS. Phạm Văn Linh Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam là một bộ phận cấu thành rất quan trọng trong hoạt động lãnh đạo của Đảng, nhằm bổ sung, phát triển và tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, xây dựng thế giới quan khoa học, nhân sinh quan cộng sản, giá trị đạo đức tốt đẹp trong xã hội. Qua đó, tạo sự thống nhất trong Đảng, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy tính chủ động, sáng tạo của các tầng lớp nhân dân, thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. I. TÌNH HÌNH CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG TRONG THỜI GIAN QUA Đại hội lần thứ XII của Đảng Cộng sản Việt Nam đã khẳng định: “Chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng, 62 lý luận có bước được nâng lên. Công tác tư tưởng được coi trọng và tăng cường, góp phần tạo sự thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội. Tích cực đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; chủ động phòng ngừa, đấu tranh phê phán, ngăn chặn những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận được đẩy mạnh hơn”1. 1. Những kết quả đạt được Thứ nhất, công tác giáo dục lý luận chính trị được coi trọng. Công tác giáo dục lý luận chính trị đã có nhiều đổi mới, từng bước nâng cao chất lượng. Việc lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện các quy định của Đảng về đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị được chú trọng và có tác dụng thiết thực. Quy định của Đảng về chế độ học tập lý luận chính trị, cập nhật kiến thức, tiêu chuẩn hóa cán bộ đã đi vào nền nếp; các chương trình đào tạo lý luận chính trị trong hệ thống Đảng, đoàn thể, hệ thống giáo dục quốc dân đã có bước đổi mới. Chất lượng đào tạo, đội ngũ giảng viên từng bước được nâng lên. Cơ sở vật chất cho công tác giáo dục lý luận chính trị được quan tâm hơn. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo việc học tập, quán triệt các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng được tổ chức nghiêm túc, thường xuyên có sự đổi mới về hình thức, ___________ 1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2016, tr. 186. 63 phương pháp, tận dụng sự phát triển của công nghệ hiện đại; chú trọng xây dựng chương trình hành động và coi trọng công tác kiểm tra, tổ chức thực hiện đưa nghị quyết vào cuộc sống. Thứ hai, công tác tuyên truyền được quan tâm đổi mới về nội dung, hình thức, coi trọng tính hiệu quả, thuyết phục. Công tác tuyên truyền hướng mạnh về cơ sở, “lấy cái đẹp, dẹp cái xấu”, lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực, bám sát thực tiễn phát triển của đất nước, chủ động thông tin, chiếm lĩnh trận địa tư tưởng, lực lượng làm công tác tuyên truyền có bước phát triển mạnh mẽ, đa dạng, như hệ thống báo cáo viên, tuyên truyền viên, các cơ quan báo viết, báo hình, báo nói, báo điện tử,... Nhiều cuộc thi tìm hiểu về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng,... dưới nhiều hình thức, cho các đối tượng khác nhau, nhất là thế hệ trẻ, đã đem lại hiệu quả thiết thực. Nội dung tuyên truyền đã chú ý phân loại tính chất thường xuyên, thời điểm căn cứ vào nội dung và đối tượng khác nhau trên các lĩnh vực; đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền các sự kiện chính trị, các sự kiện lớn của đất nước, đặc biệt là vào các thời điểm năm tròn, năm chẵn. Quan tâm đúng mức tuyên truyền các sự kiện quốc tế, những kinh nghiệm hay, mô hình sáng tạo trong khoa học, công nghệ, phát triển kinh tế,... Bên cạnh đó, những vấn đề “nóng” về khủng bố, xung đột sắc tộc, tôn giáo, tranh chấp lãnh thổ, biển đảo, những sự kiện chính trị, thời sự 64 ở một số khu vực trên thế giới cũng được cập nhật, phù hợp với từng đối tượng. Coi trọng tuyên truyền đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, các nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh và đối ngoại hằng năm và cả nhiệm kỳ, những nỗ lực đổi mới sáng tạo, xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo, phòng, chống tham nhũng,... Những gương điển hình về phát triển sản xuất, bảo vệ Tổ quốc ngày càng nhiều và được cổ vũ kịp thời, tạo nên sức sống mới ở nhiều địa phương, cơ sở. Quan tâm tuyên truyền, giáo dục đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, những gương người tốt, việc tốt đã được đẩy mạnh, đi vào chiều sâu, tạo ra những đợt sinh hoạt chính trị rộng lớn, có tác động tới nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Thứ ba, coi trọng việc nắm diễn biến tư tưởng, tâm trạng xã hội, xử lý kịp thời những vấn đề phát sinh trong quá trình phát triển. Nắm diễn biến tư tưởng, tâm trạng xã hội là một hoạt động thường xuyên trong công tác tư tưởng của Đảng cầm quyền. Ở Việt Nam, việc nắm tư tưởng, tâm trạng xã hội được thực hiện dưới nhiều hình thức, thông qua các cơ quan đại diện của quần chúng các cấp, như Mặt trận Tổ quốc, công đoàn, nông dân, phụ nữ, thanh niên, cựu chiến binh,... hoặc dưới các hình thức điều tra dư luận của các cơ quan chức năng, các tổ chức chuyên môn, nghiệp vụ. 65 Các vấn đề cần quan tâm về tư tưởng, tâm trạng xã hội thường bám sát những chủ trương, chính sách trong quá trình thực hiện; hiệu quả hoạt động của các tổ chức đảng, chính quyền các cấp; các sự kiện lớn trong nước và thế giới. Qua đó, giúp các cơ quan có trách nhiệm hoàn thiện cơ chế, chính sách, biện pháp cần thiết để đáp ứng những yêu cầu chính đáng của người dân, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; chính quyền liêm chính, phục vụ nhân dân. Những vấn đề phát sinh trong quá trình phát triển cũng được quan tâm giải quyết, thông qua nắm diễn biến tư tưởng, tâm trạng xã hội, đặc biệt là các vấn đề về đất đai, môi trường, lao động, việc làm; sai phạm của tổ chức, cá nhân thực thi công vụ, gây bức xúc dư luận xã hội; những vấn đề trong nước và quốc tế,... Qua đó, giúp các cơ quan có trách nhiệm giải quyết nhiều vấn đề một cách hiệu quả, coi sự hài lòng của người dân là một tiêu chí đánh giá, đổi mới hoạt động, thúc đẩy đất nước phát triển. Thứ tư, thường xuyên quan tâm công tác xây dựng Đảng, kiên quyết đấu tranh với thông tin, quan điểm sai trái, thù địch. Đảng Cộng sản Việt Nam coi phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, quan tâm xây dựng Đảng cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức bộ máy, cán bộ và đạo đức. Ban hành và chỉ đạo thực hiện nhiều chủ trương, biện pháp, quy định nhằm 66 nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, đấu tranh chống suy thoái chính trị tư tưởng, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Coi trọng công tác bổ sung, phát triển lý luận, đấu tranh, phê phán các quan điểm cơ hội, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đổi mới phương thức lãnh đạo, phương thức cầm quyền của Đảng. Đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí; Đảng trực tiếp lãnh đạo, quản lý công tác cán bộ, xử lý nghiêm những vụ việc, cá nhân sai phạm. Tăng cường sự giám sát của nhân dân, các phương tiện thông tin đại chúng, nhân dân tham gia đóng góp xây dựng Đảng vững mạnh. Cấp ủy các cấp đã nâng cao nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng và trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch. Một số địa phương, đơn vị đã có những sáng kiến trong tổ chức lực lượng, tổ chức tin, bài đấu tranh, từng bước đổi mới nội dung và phương pháp. 2. Hạn chế, yếu kém Công tác giáo dục chính trị tư tưởng tuy đã có nhiều đổi mới và đạt được những kết quả nhất định, nhưng còn nhiều hạn chế cả về nội dung, phương pháp và hình thức. Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ còn chồng chéo, trùng lắp, hiệu quả chưa cao. 67 Công tác tuyên truyền còn nhiều bất cập, đặc biệt là trong điều kiện công nghệ thông tin, mạng xã hội phát triển mạnh mẽ; nội dung tuyên truyền về kinh tế còn chưa đáp ứng được yêu cầu trong bối cảnh Việt Nam hội nhập sâu rộng hiện nay. Trong công tác đấu tranh chống âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ chưa thực sự chú trọng tuyên truyền theo chiều sâu, chưa tăng cường các hình thức giám sát và đề cao vai trò nêu gương. 3. Nguyên nhân Những khó khăn hiện nay của tình hình quốc tế, mặt trái của kinh tế thị trường, toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, vấn đề mới phức tạp phát sinh từ thực tiễn nhưng chưa được lý giải và xử lý kịp thời, hiệu quả. Sự chống phá ngày càng tinh vi của các thế lực cơ hội, thù địch, đặc biệt là trong điều kiện cách mạng công nghệ, internet, mạng xã hội phát triển mạnh mẽ như hiện nay. Nhận thức của một số cấp ủy, người đứng đầu đơn vị, đảng viên chưa đầy đủ về tầm quan trọng của công tác chính trị tư tưởng. Tình trạng suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống ở một bộ phận cán bộ, đảng viên tuy đã thu được những kết quả nhất định, nhưng còn nhiều bất cập, hạn chế. 68 II. ĐỊNH HƯỚNG GIẢI PHÁP VỀ CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI 1. Dự báo tình hình thế giới và trong nước Những năm cuối thập niên thứ hai của thế kỷ XXI và thời gian tới, xu hướng hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, hợp tác và phát triển vẫn tiếp tục được đẩy mạnh. Tình hình thế giới, khu vực xuất hiện những diễn biến mới, nhanh hơn, phức tạp hơn. Toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và cách mạng khoa học công nghệ, đặc biệt là cách mạng công nghiệp lần thứ tư phát triển mạnh mẽ, làm biến đổi sâu sắc mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Tình hình trên tác động trực tiếp đến nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Sự xâm lăng về văn hóa và sức mạnh mềm quốc gia, tốc độ gia tăng mạnh mẽ của internet, mạng xã hội, facebook đã dẫn đến nhiều thay đổi trên lĩnh vực thông tin, kết nối toàn cầu, tạo nên sự bùng nổ về thông tin, ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng, đạo đức, văn hóa của các quốc gia, nhất là các nước đang phát triển. Các thế lực thù địch vẫn tiếp tục thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình” với nhiều phương thức mới, trực tiếp thông qua việc chống phá, xuyên tạc, bịa đặt, nhằm thúc đẩy quá trình “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, lợi dụng các xung đột, mâu thuẫn trong xã hội để kích động chống phá chế độ. Sau hơn 30 năm đổi mới, Việt Nam đã có nhiều thay đổi tích cực, thế và lực của đất nước lớn mạnh hơn bao giờ hết. 69 Thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử đã giúp cho Việt Nam vững bước trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Sức mạnh tổng hợp của đất nước được nâng lên, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Kinh tế tuy đã có bước phát triển nhưng chưa thật sự vững chắc, nhiều hạn chế, yếu kém tồn tại lâu nhưng chưa khắc phục triệt để, trong đó có cả những vấn đề về lý luận, thực tiễn, như tác động của mặt trái cơ chế thị trường, sự phân hóa giàu nghèo, phân tầng xã hội; những vấn đề về môi trường, tệ nạn xã hội,... Quá trình hội nhập, phát triển của Việt Nam cũng đặt ra nhiều vấn đề về xây dựng văn hóa, con người mới, giữ gìn bản sắc dân tộc. Tác động của các trào lưu tư tưởng, văn hóa từ bên ngoài, của cách mạng khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin, mạng xã hội, đã ảnh hưởng không nhỏ tới tư tưởng, tâm trạng xã hội. Công tác xây dựng Đảng về chính trị tư tưởng, tổ chức và đạo đức đòi hỏi tiếp tục phải đi vào chiều sâu, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, phát huy tính tiền phong, gương mẫu đi đôi với đề cao tính nghiêm minh, kỷ luật, kỷ cương trong Đảng. 2. Định hướng giải pháp Một là, đổi mới mạnh mẽ, sâu sắc và vững chắc nội dung, phương thức công tác tư tưởng. Đổi mới phương thức công tác tư tưởng của Đảng theo định hướng cơ bản là tăng cường tính thuyết phục, hiệu quả, 70 nâng cao tính chủ động và tính chiến đấu, tạo bằng được sự gắn bó với nhân dân và thực tiễn đất nước. Rà soát lại nội dung, nhiệm vụ theo yêu cầu đổi mới công tác tư tưởng, xây dựng lộ trình thực hiện đổi mới cho từng nội dung, từng lĩnh vực để đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 tạo bằng được diện mạo mới, chất lượng và hiệu quả mới của công tác tư tưởng. Phát huy mạnh mẽ tính tích cực, vai trò phản biện và giám sát của báo chí, các phương tiện truyền thông đại chúng. Tiếp tục phát triển sự nghiệp báo chí, xuất bản đi đôi với tăng cường công tác lãnh đạo và quản lý. Tổ chức nghiên cứu, đổi mới sâu sắc việc lãnh đạo, quản lý công tác báo chí, xuất bản, điều tra dư luận xã hội, nắm diễn biến tư tưởng, tâm trạng xã hội. Nâng cao chất lượng các binh chủng làm công tác tư tưởng theo hướng tinh gọn, tiếp cận thành tựu khoa học, công nghệ mới. Đổi mới căn bản hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn, sự kiện chính trị lớn của đất nước theo hướng thiết thực, gắn với nhu cầu văn hóa, nguyện vọng của nhân dân, từng bước hoàn thiện mô hình tổ chức các lễ hội lớn, lễ hội truyền thống do nhân dân làm chủ, tự quản, bảo đảm văn minh, hiệu quả. Coi trọng tuyên truyền về đổi mới mô hình tăng trưởng, hội nhập kinh tế, yêu cầu của các hiệp định tự do thế hệ mới, nhiệm vụ phát triển giáo dục, đào tạo, khoa học, công nghệ, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, năng suất lao động; những nỗ lực trong xây dựng Chính phủ 71 kiến tạo, cải cách thể chế, khởi nghiệp. Nâng cao hiệu quả cải cách hành chính, chất lượng nền công vụ, sự hài lòng của người dân, về kỷ luật, kỷ cương trong triển khai nhiệm vụ kinh tế. Nâng cao tính chiến đấu, tính thuyết phục, tính hiệu quả của công tác tư tưởng. Thường xuyên bám sát thực tiễn, tăng cường tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với nhân dân; chủ động dự báo, kịp thời giải quyết những diễn biến tư tưởng, tâm trạng của nhân dân. Tập trung xử lý các kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của nhân dân, nhất là những vấn đề liên quan đến nạn tham nhũng, lãng phí, quan liêu, mất dân chủ, thiếu kỷ cương, ức hiếp nhân dân của một bộ phận cán bộ, đảng viên. Đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước; cổ vũ mọi tầng lớp nhân dân phát huy tính tự lực, tự cường, nỗ lực vượt qua mọi thử thách, phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế - xã hội do Đại hội lần thứ XII của Đảng đề ra, phấn đấu đưa Việt Nam trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2030. Tích cực tuyên truyền, cổ vũ việc thực hiện phong trào xóa đói, giảm nghèo. Hai là, tổng kết, xây dựng và truyền bá rộng rãi những giá trị mới của con người Việt Nam, nâng cao hiệu quả tuyên truyền lĩnh vực khoa giáo. Nghiên cứu, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, truyền thống tốt đẹp của dân tộc, làm rõ xu hướng thay đổi, tác động của mặt trái cơ chế thị trường, hội nhập quốc tế tới văn hóa, đạo đức xã hội; xây dựng hệ thống cơ chế, 72 chính sách và giải pháp khắc phục. Tăng cường tuyên truyền, thông tin những giá trị về văn hóa, chuẩn mực đạo đức trong gia đình, xã hội, đặc biệt là trong nhà trường, thế hệ trẻ. Củng cố, phát triển các thiết chế văn hóa cơ sở trong các khu công nghiệp, vùng sâu, vùng xa; phát triển hệ thống thông tin đại chúng phù hợp với yêu cầu phát triển văn hóa, nâng cao đời sống tinh thần xã hội. Xây dựng và thực hiện hệ giá trị của nhân cách con người Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, các chuẩn mực đạo đức, văn hóa phù hợp với từng đối tượng, triển khai sâu rộng nhiệm vụ xây dựng chuẩn mực đạo đức đối với các tầng lớp xã hội; thực hiện tốt chiến lược phát triển thể dục, thể thao, văn hóa, văn học, nghệ thuật. Tuyên truyền các nhiệm vụ trọng tâm trên lĩnh vực khoa giáo được nêu ra trong các Nghị quyết Trung ương 6, 7 khóa XII về chăm sóc sức khỏe nhân dân, dân số và phát triển; lao động, việc làm, chính sách tiền lương, y tế, bảo hiểm xã hội; các chủ trương của Đảng, Nhà nước về trí thức, khoa học công nghệ, giáo dục, đào tạo. Tăng cường thông tin các mô hình hay, thành tựu khoa học, công nghệ, tinh hoa văn hóa trên thế giới vào trong nước. Ba là, tăng cường công tác xây dựng Đảng, triển khai đồng bộ, chủ động đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, phản bác các luận điệu của các thế lực thù địch. Công tác xây dựng Đảng được tiến hành trên tất cả các lĩnh vực về chính trị, tư tưởng, văn hóa và đạo đức, 73 gắn chặt nhiệm vụ chỉnh đốn Đảng với cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, chống suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Công tác tư tưởng tập trung đồng thời cả bốn nội dung: chính trị, tư tưởng, đạo đức và văn hóa, thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, khóa XII về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, kết hợp với việc “Học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, đưa việc học tập ngày càng đi vào chiều sâu. Cán bộ lãnh đạo phải là những tấm gương, lời nói đi đôi với việc làm, “học tập” phải gắn liền với “làm theo”. Xây dựng kế hoạch, lộ trình cụ thể làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch nhằm thực hiện đa nguyên chính trị, bạo loạn, lật đổ; phòng, chống nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trên lĩnh vực tư tưởng trước tác động phức tạp của tình hình thế giới, khu vực. Chú trọng nghiên cứu các khuynh hướng tư tưởng, lý luận; dự báo những âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch làm cơ sở chủ động tiến công, phản bác; tổ chức lại lực lượng tham gia cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận; tạo diễn đàn tranh luận những vấn đề lý luận đang có nhiều ý kiến khác nhau. Thường xuyên bám sát thực tiễn, tăng cường tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với nhân dân; chủ động dự báo, kịp thời giải quyết những diễn biến tư tưởng, tâm trạng của 74 nhân dân. Tập trung xử lý các kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của nhân dân, nhất là những vấn đề liên quan đến tham nhũng, lãng phí, quan liêu, mất dân chủ, thiếu kỷ cương, ức hiếp nhân dân của một bộ phận cán bộ, đảng viên. Bốn là, xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng. Xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên trách công tác tư tưởng một cách đồng bộ trên tất cả các lĩnh vực: tư tưởng, lý luận, tuyên truyền, giáo dục và đào tạo dạy nghề, thông tin đại chúng, văn hóa, văn nghệ, điều tra dư luận xã hội,... Quy hoạch đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng: lãnh đạo, quản lý, chuyên gia đầu ngành, đội ngũ kế cận và đội ngũ trẻ để tạo nguồn. Tổ chức đánh giá toàn diện thực trạng đội ngũ cán bộ, dự kiến nhu cầu, khả năng tạo nguồn và phát triển, chủ động xây dựng và thực hiện nghiêm túc mô hình tổ chức, bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Đổi mới căn bản, xây dựng mới chương trình, nội dung đào tạo cán bộ ngành tư tưởng theo hướng nâng cao trình độ và kiến thức tổng hợp, gắn chặt với các yêu cầu nghề nghiệp, kết hợp giữa học lý luận và thực hành nghiệp vụ. Khẩn trương xây dựng kế hoạch, chương trình, nội dung đào tạo, luân chuyển cán bộ bảo đảm sau năm 2020 có mô hình tương đối ổn định cán bộ làm công tác tư tưởng các cấp. 75 NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG TRONG ĐIỀU KIỆN HIỆN NAY TS. Khămmặn Chănthạlăngxỉ Phó Trưởng Ban Tuyên huấn Trung ương Đảng Thành viên Hội đồng Khoa học xã hội quốc gia Lào Đại hội lần thứ X của Đảng Nhân dân cách mạng Lào (năm 2016) đã đưa ra khẩu hiệu: “Nâng cao khả năng lãnh đạo và tính tiên phong của Đảng, tăng cường sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân, kiên định đường lối đổi mới toàn diện có nguyên tắc, bảo vệ và phát triển đất nước bền vững theo mục tiêu xã hội chủ nghĩa”. Để đạt được sự nghiệp và mục tiêu đề ra, Đảng phải nâng cao chất lượng công tác tư tưởng, đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn mới của cuộc cách mạng. 1. Vai trò quan trọng của công tác tư tưởng Công tác tư tưởng là công việc quan trọng trong sự nghiệp lãnh đạo của Đảng. Vì vậy, đã từ lâu, Đảng Nhân dân cách mạng Lào luôn coi công tác tư tưởng là công việc hàng đầu, là công việc gốc, phải làm thường xuyên và 76 xuyên suốt trên mọi lĩnh vực. Đảng cho rằng: “Nếu không có tư tưởng lý luận cách mạng, thì không thể có phong trào cách mạng”1. Do vậy, đối với bất cứ nhiệm vụ gì, ở đâu và có tầm quan trọng như thế nào, Đảng luôn luôn quan tâm tới công tác giáo dục tư tưởng. Công tác tư tưởng phải đi trước, đồng hành trong quá trình thực hiện và cả sau khi đã hoàn thành nhiệm vụ. Công tác tư tưởng bảo đảm cho việc thực hiện nhiệm vụ thành công, bảo đảm thắng lợi của sự nghiệp cách mạng trong từng giai đoạn, nhất là trước những bước ngoặt. Thực tế đã khẳng định rằng, nơi nào coi nhẹ hay bỏ qua công tác tư tưởng, thì nơi đó, công việc đạt chất lượng thấp, hiệu quả không cao; ngược lại, nơi nào coi trọng và tổ chức thực hiện công tác tư tưởng tốt, thì nơi đó mặc dù có phức tạp, khó khăn đến mấy, nhưng nhiệm vụ cũng được thực hiện tốt, công việc bảo đảm chất lượng và đạt hiệu quả cao. Như cựu lãnh tụ Liên Xô trước đây Leonid Brezhnev đã từng viết: “Công tác tư tưởng - lý luận đã trở thành một nhiệm vụ quan trọng của Đảng Cộng sản... Sẽ rất nguy hiểm nếu một lúc nào đó hoặc lĩnh vực nào đó coi thường cơ sở về mặt tư tưởng... Trên thế giới này, không có không gian trống không, nơi nào mà chúng ta coi nhẹ, nơi đó sẽ có kẻ thù về mặt tư tưởng của chúng ta hoạt động”2. ___________ 1. Văn kiện Hội nghị công tác tư tưởng Ban Tuyên huấn Trung ương Đảng toàn quốc lần thứ III, tr. 33. 2. Leonid Brezhnev: Cuốn sách kỷ niệm, Mátxcơva, 1981, tr. 42. 77 Công tác tư tưởng luôn có vai trò quan trọng trong công tác xây dựng Đảng về mặt tư tưởng, như: trong việc xây dựng và cụ thể đường lối của Đảng thành các chính sách, tổ chức lực lượng, chỉ đạo quần chúng thực hiện các chính sách. Chủ tịch Khămtày Xiphănđon đã cho rằng: “Lúc nào công tác tư tưởng cũng là nền tảng, là công việc hàng đầu và là yếu tố chủ yếu quan trọng, bảo đảm thành công và thắng lợi trong lãnh đạo sự nghiệp cách mạng”. Đồng thời, công tác tư tưởng còn đóng góp vào việc giáo dục trong nội bộ Đảng, nội bộ quần chúng. Có thể nói, công tác tư tưởng là một yếu tố bảo đảm mọi thắng lợi của cuộc cách mạng. Vì vậy, trong công tác xây dựng Đảng, cũng như việc phát triển đảng viên mới, trước hết phải coi phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng là gốc, là vấn đề quyết định, nếu vấn đề này không đạt được, vấn đề khác cũng sẽ không thực hiện được. Điều đó cũng đặt ra yêu cầu đối với mỗi cán bộ, đảng viên phải vững vàng về tư tưởng trong hoạt động của mình, có khả năng lãnh đạo và thực hiện mọi đường lối, nghị quyết, chỉ thị và văn bản, pháp luật nhằm đạt được mục tiêu mà Đảng và Nhà nước đề ra. Công tác tư tưởng còn có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Cayxỏn Phômvihản, quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, làm cho tư tưởng, lý tưởng của Đảng, những giá trị văn hóa tốt đẹp của đất nước và giá trị văn hóa thế giới trở thành cơ sở tư tưởng cho 78