🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Chắt Lọc Tinh Túy Trong Chuỗi Đề Thi Thử THPT Quốc Gia – Môn Tiếng Anh
Ebooks
Nhóm Zalo
{;:\ ti!'; f /
� ti I
. l I
' h
� ;:. Le Thi Phuong Nga �: @@@@@@@@@@@@@@@@@ •
Lam b9n voi con, t9i sao kh6ng? � NHA XUATBAN PHI) ND
Muc luc
. .
Loin6iaau
ME; yeu cac con cua mlnh nhat Trang hon mE;, vang hon ba Con tre can g1 6 cha mE;? Lam b9n v6i con
Visa di T1nh bc;in v6i con "Cua cho kh6ng bang each cho" To chat a�c bi�t cua con
Phc;it con
Uy cua bo
Con hu tc;ii. .. Troi! Con ft chia se v6i cha mE;, vi sao? Dinh duong v6 hlnh
Con va "nhCJng niem rieng ... " Bf m�t cua con
Con giCJa ngan cc;im bay
Cho con m¢t c6i troi rieng Loi n6i gi6 bay?
"Hng tac vien chuyen mt,Jc Giao dt,Jc cua cac bao va dai truyen hinh HTV9, Tp.Ho Chi Minh
Chi.fang trinh Bt Y£U Bt GIOI: Chuyen giao ky thu�t - kinh nghi�m trj li�u tai gia danh cho phu huynh tre ch�m phat trien cac dang t\I ky, thieu nang trl tu�. dt;lng kinh, kem v�n dt;lng ...
Chi.fang trinh ti.I v�n: HAY LA NGlfOI £>1£U DlfCNG T6T NHAT CHO CON hi.long dan each cham soc phu hqp tre ch�m phat trien tai gia c1inh.
Chi.fang trinh KY NANG PHl,J HUYNH CO BAN: H1.1ang dan ky nang giao d1.1ii'ng tre t6ng quat, danh cho m<;>i doi tll<;rng ph\J huynh.
CACTACPHAM
• £>I.la con tr(l lai thien di.long (de tai tre ti! ky) • Ke mai giau. Va cham pho th!
• Ch6ng ti,t ky ·Cai tui van minh
• Gillu • V� vai 16i xi.la
• Nh6m l6i thoi ·Bil n¢i l�y ch6ng
Loi gioi thi$u
Cu6n s;kh cua m¢t nguoi m� c6 con mac b$nh tu ky rat nang, l�n IQi di hQC phuOng phap
th�t chfnh thong va nghiem tuc de ve cuu con, r6i tro thanh tac gia - chi Le th! Phuong Nga - da g6p cho the gioi sach m¢t the lo<;ii hiem thay. Ti..J truy$n BUA CON TRO LAI THIEN 8U0NG xuat ban nam 2008 khien sau d6 chj noi tieng, tat nhien khong nhu m¢t nha van, ma chj duoc rat
dong dao phv huynh "thQ ky"tro thanh chuyen gia tu van, thanh nha giao. Phv huynh t1m den hQc chj nhieu kien thlic w cham s6c chCla trj cho con mac cac ch ling ch�m phat trien va each d;;iy do cham soc dua con kh6e. Vi a chj, c6 cai nh1n sat sao cua nguoi m� thong minh, c6 kien thuc hi$n dai do tlj di hQC 0 CaC chuyen gia, vi$n
nghien cuu nuoc ngoai, l;;ii c6 nhieu cau chuy$n h6m hlnh cua cac "ba Tam" ve chuy$n con cai, hi$n tuc;mg xa hoi. Lan nay chj ra them b¢ sach
Chat ve "nghe" lam cha m(? ma cac b;;in dang cam tren tay .
5
Cac bai viet se lam ta ngac nhien, nr1ieu
chuyen ta cu tuong biet r6i, nhung h6a ra lai
chang biet gl Ve ban chat khoa hQC, tam ly, khien ta gap rac r6i trong nu6i dciy con hang ngay Chi da ma ra each nh�n thuc moi voi nhieu giai phap khong bf &n nhung hieu qua bat ngo. TU chuyen biet giCf bi m�t cua con, each "ky lu�t kh6ng bao h,tc'; each ban "ra cac chinh sach va lu�t le trong
gia dinh'; cho den cac hien tuong chac chan se
xay ra trong nha ma b<;in lung tung kh6ng biet each go. Thi dt,J, b<;in se biet tuoi nao thi con ban
biet rau, con dang can gi 0 VQ Chong ban, l9i con phai day con biet yeu ... tu soml Banse biet each
lam nhCfng dieu xua nay nghe n6i nhan nhan khap noi nhung chua biet each nao de thljc hien,
se thay trong s;kh each de lam dUQC nhCfng "loi khuyen to" bang nhCfng chuyen ct,J the nhu day
con tlj l�p, xay dl,lng nhan each, phat hien va giup
con phat hien to chat d�c biet ... Ngay trong Ling XU va ly giai voi cac hien tUQng "quai chieu" ma nhieu nguoi than b6 tay, tac gia cCmg cho ta each nhln th�t"de b�t cuoi, bat ngo ma chinh xac''.
fl�c biet, chi viet voi phong each 19, kh6ng
len gi9ng d9y do, cOng chang khuyen bao, ma nhu dang "tam" ve chuyen con cai trong nha, d6i khi tlJ nhien nhu gi9ng Facebook nhung l(li la
6
"ba Tam" c6 hoc, hieu nhung khai ni¢m ca ban cho den each giai quyet cac tinh hu6ng. N9i dung mang nhieu kien th lie hi¢n 09i v6'i each tro chuy¢n dung dj, c6 le 06 la St/ gi6i giang aieu luy¢n cua m9t chuyen gia thoi hi¢n Clai.
Chan dung cha m� ngay nay ta thuong thay auoc "ve" nhu sau: khong c6 thoi gian cho con cai, cho chfnh ban than minh va luon ... thieu tienl Trong khi 06 Cilia tre hi�n Clai lai c6 chan dung: Luc nao cung them cha me, n6 co don, phu thu(>c vao cac thiet bi di�n tu va an thllc an nhanh ... Bae cha m� l;;ii con mac "b¢nh" rat ph6
bien nCla: ho�c la sap ngua kiem song cha c6 kien thllc gi, ho�c la cam thay cai gi minh cung biet r6i, cung nghe n6i r6i, nao la phai yeu thuong, lam guong, hieu biet tam ly, khoa hoc nay no ... vi truyen thong phat trien, cai gi cung toan n6i ca. Nhung thl/c ra ho l;;ii d6i "ra ru(>t"ve thong tin thljc SLf c6 chat luong. Hy v9ng cu6n "Chat ve
"nghe" lam cha m�" cua chi Le Thi Phuong Nga se bu clap nhUQC diem d6. Ban OQC se nh�n aLfQC nhieu hC!u fch sau nhClng mim cuoi ngac nhien, c6 khi la bu6n cuoi chfnh minh vi nh�n ra nhClng "loi" qua don gian ma minh li;!i rat hay mac phai. Nha bao - nha van NGUY�N TH! NGOC HAI
7
Loin6iaau
Lam cha m� la m¢t "nghe" 11? Sao lgi the? f)6 fa ban ming ma?
Xin mur;m lai cua Mc si Do Hong Ng9c - m¢t trong nhCtng chuyen gia xu6t sac cua nganh nhi khoa ca nllac - bang kien thUc va trai nghi¢m cua Mn th6n, dii ly giai thQt ro rang trong quyen sach Viet cho cac ba m� sinh con dau long r6t n6i tieng cua 6ng: 0Nu6i tre la m¢t Mn nang, m¢t ngh¢ thu¢t hay m¢t khoa h9c? Ca ba, c6 le the. La Mn nang, Mi kh6ng can hQC hOi a dau, ngllai m� cang c6 the nu6i con tai ngay kh6n Ian. Neu kh6ng bi /¢ch k;ic, Mn nang c6 the la m¢t h11ang dan vien tot. La m¢t ngh¢ rhuqt, Mi hon b6t c(J m¢t ngh¢ si nao khdc, ngllai m� dii tqo nen m¢t tac ph6m song: duo con, m¢t con nguai, m¢t ca nh6n. La m¢t khoa h9c, Mi luc Mn nang ngan ngqi, ngh¢ thu¢t ph6n van, thi chfnh kien thUc khoa h9c se soi sang con d11ang phai ch9n /1,10 .. .°
Vqy h6a ra, Mn nang van c6 the bi /¢ch Igel Le Thi Phuong Nga
9
Tir hon 1 Z nim qua, ch!U Th! Phuong Nga aa lien tl,IC Iii Hhu6ng din viiin" cua ph1,1 huynh c6 con ch�m philt trilin c'c d�ng ve phuong philp tr! U(!u tfi gia c!lnh. o•c bl't. tir zoos m!n nay, chi con xuft hi� v6i ttr dch la thuyen gia tl,I' do ve tam ly giio m.ic. each �c nghl(!p cua chi lu&l song hilnh theo 10. "hlliu gl n6i cJ6" cung v6i Hh6i aiu aap a6H rft thiet th1,1t. Chat ve "nghe" 1:.m cha m� xin dUQt mo aliu blng bill h6i aiu aap a6 trong lo�t ph6ng v(n dUQt ch9n l9c do ph6ng vien cac bao ailhh1,1t hl(!n •..
10
� w �� tk,.h'£
M�yeu
cac con cua mlnh nhat +
Ly do nilo chi tim den vai lfnh vlfc nghien ctl'u tam ly tre em - tlgc bi�t tre chqm phdt trien?
Toi c6 ba con, trong 06 c6 be Ut bi W ky rat nang va dang song t.;ii Vi�t Nam, noi nhung aieu
ki�n phuc h6i va phat trien cha tre khuyet tat
hau nhu kh6ng c6, nen khoi ngu6n tu a¢ng co ca nhan la phili c6 day au nhung kien thlic can thiet de cuu con minh, t6i tu sang My hoc ca hai
nganh: PHl,IC H61 CHUC NANG cha tre Cham phat trien (b.;ii naa cac d.;ing) va TAM LY GIAO Dl,IC cha tre kh6e. Trang chuong trinh, may man la t6i OLiQC tiep can v6i nhung kien thlic rat nhan ban: phuc hoi rat hieu qua cha tre benh va giup tre kh6e phat trien tot hon.
11
"'
01
z
01
c:
c
"'
.i::
CL
·-·
.i::
r-
""
_;
Ban than t6i tllng la mot dua tre du<;1c nh�n
each giao due truyen thong nhu nhieu tre em khac, nen cam nh�n rat r6 nhO'ng diem tfch Cl/C cOng nhU han che tll each giao due nay .
Ude mong cua t6i la g ;;in due khai trong each d;;iy con truyen thong di/a tren nhO'ng kien thuc khoa hoc ma t6i may man dU<;IC tiep c�n, de giup
nhO'ng the h � k e tiep c6 c o h 6 i tro nen kh6e hon
- ngoan hon - gi6i hon nl10 phuc:ng phap giao due Uu vi�t cua ca Vi�t Nam Ian the g16'i.
Theo chi, ngay nay eek bi;ic cha m? aa c6 nhung pht1ang ph6p dqy con khoa hc;>c va phU hqp cht1a?
Cac b$c phu huynh hi�n nay giao due con theo nhung phuong phap rat da d;;ing vl IU<;1ng thong tin rat nhieu, tuy nhien nhung thong tin d6 phan 16'n chua du<;1c sang IQc dl,la tren kien
thuc vO'ng vang nen c6 cai dUQc nhung cCmg c6 cai kh6ng phu h<;lp. Va nguy hiem la phu huynh chi nh$n ra su kh6ng phu hap khi h$u qua xay
den ma th6i, vl hQ kh6ng duac trang bi ky nang
ca ban, ma chi nu6i d;;iy con theo cam tfnh va kinh nghi�m truyen khau nen ket qua rat that thuong.
Nhifng sai lam trong vi�c dqy con cua ccic b¢c cha m� hi�n nay la gi?
Neu h6i "phv huynh da mac nhung sai lam gl?" Se rat khien cuong, vl xua gio chung ta day
con theo 16i bat chuoc: 6ng ba cha mE;> di:iy mlnh the nao thi mlnh dc:iy con mlnh nhu the, nen kh6ng the qui ket dung - soi.
Hay nhln theo each nay: CUQC song lu6n v�n d(lng va bien doi, con tre cOng the, nhung phu
huynh l9i kh6ng thay doi kip cung con nen sinh ra ... tr�t nhjp. sv tr�t nhjp d6 the hi�n 6 nhieu mat, OUQC qui ve ba moi chfnh: CO Cho con khoe thl con kh6ng chju kh6e, c6 d9y con ngoan thl con chang du ngoan, c6 thuc d&y cho con gi6i thl con cu tang tang, c6 khi con do b�nh vl hoc! C6 phv huynh lam duQc cai nay thl mat cai kia, c6 khi mat lu6n ca ba khfa qnh. Phv huynh dc:it di1QC ca ba dieu nay tuang d6i hiem, va neu c6 dc:it duac thl cOng . .. th6 phao vl thay mlnh may
qua! Chu kh6ng 6trong tam the "t6i lao d(lng t6t va dung thl tat nhien ket qua tot se den''.
H¢u qua cua nhifng each dqy con sai lam a6?
H�u qua cua slJ 16i nhjp giua cha mE;> va con cai la chung ta giao duong con trong lo au hoi h(lp. Con con tre thl phat trien theo ... s6 ph�n djnh do;;it! N6i m¢t each thang than, ky nang lam
cha me cua da s6 phu huynh tre cWi(>t Nam hien
gio gi6ng y nhu chiec cau khl vay: tho so va v6 cling kem an toan. Khi ho giao dLicS'ng con voi nhung ky nang tho so va kem an toan nhli the, thi cu(lc doi nhung dlia con se dive dau7
Chi c6 the gi&i thieu m6t chut ve· n(>i dung nhifng kh6a hoc do chi trt,lc tiep giang day va mljc dich cua nhifng kh6a h9c d6?
Mvc dich cua chuong trinh KY NANG CO BAN CUA PHU HUYNH la de dieu chinh l9i sli
loi nhip ma phu huynh va con cai g�p phai. N(li dung g6m ba khia c9nh chinh la: Phuong phap giup con co the chat va h$ than kinh kh6e m9nh - Phuong phap xay dung nhan each tot cho con
- Phuong phap thuc day con phat huy toi da tiem nang v6n c6.
Theo ch;, vi sao cac b(ic cha m� can tham gia nhifng kh6a h9c nhuv(iy?
Bat ky cha m� nao cOng muon con minh philt trien 6 mlic dQ t6i LIU, va hQ San sang lam het SUC minh de dat dliQ'C dieu d6. Tuy nhien, neu tLi may m6 thi se rat ton thoi gian, d9 may rui cao va doi h6i phu huynh phai c6 nhCing ky nang nhat dinh de sang l9c - tham djnh ve phuong phap giao
due, day la nhCJng dieu kh6ng phai phu huynh
naa cOng lam ctuqc m6t each chu d6ng va w tin. Vay khi tham gia chucrng trinh KY NANG CO BAN
CUA PHI,! HUYNH, O\li da s6 h9 se giai quyet OLiC/C nhClng van de tren m6t each hqp ly.
Nhllng phttong phap ma chi r:ltta ra trong qua trlnh giang dqy cho cdc bt
Ian ca hai cung di chua le Ph?t, va n6 ra doi m(>t nam sau ngay ba m� cu6'i nhau. Hai tuoi, n6 dUQC ba day OQC tieng Anh va me dc;iy d9c tieng
Viet; mot nam sau n6 d9c ra nh hai thu tieng. N6 dang hoc a mot trong nhC!ng trvong quoc te Ion tc;ii thanh ph6 ml nh, h9c ky nao n6 cung dVQc thvong va nh�n giay khen la h9c sinh g i6i va guong mau nhat trvong; toi nao ba cOng dc;iy n6
hoc hoac bay cho ca nha choi m(>t tro gl d6 th�t
vui. Khi nao ba di cong tac thl m� thay ba dam dao voi n6. Cuoi tuan, ba hay dat ca nha di picnic.
(6 nhieu horn lc;ii dva n6 sang nha may bac hang x6m, ba n6 uong bia va n6i chuy�n voi cac bac, con n6 thl choi voi may thang b9n. N6 dQt them
tieng Anh cho may b9n va tui b;,m thl chia cho
n6 nhung m6n qua v�t ma tre rat hao.
N6 con duoc ba me day them v6 so dieu,
ti nhv ba bao: "Con c6 den hai la ca de yeu thuong, de bao v�· Chua day ba tuoi, n6 biet hat hai bai quoc ca. Hom d(>i tuyen bong da My bi loc:ii kh6i vong ban ket World Cup, n6 kh6c nhu mua, sung hup ca mat, ba phai do mai, du nh1n m�t ba n6 cOng bi xj. Bera d(li tuyen Vi�t nam that thu tru6'c Thai Ian a Sea Game, n6 b6 bua lam m� cuong Jen.
18
N6 c6 hai dlla em. Dlla em ke thua m(lt tuoi thl di nhien tro thanh b;;in tam giao cua n6; nhung dlla em ut kh6ng may bi b;;ii nao. Khong he gl, n6 thay dlla em b;;ii nao cung de thuong chang kem dlla em kia, hay may em nh6 kh6e m;;inh ben hang x6m. Vi n6 hieu lc':Ji m� d�n: "gia dlnh mlnh giong nhv ban tay nam ng6n, c6
ng6n ngan ng6n dai. Em xinh xan v�y ma bi thi�t thoi phai lam ng6n ngan. Nhung neu thieu di mc?t ng6n thl ban tay se khong con nguyen v�n nO'a, se thanh tay Ct,Jt mat". Tat nhien n6 kh6ng bao gi6' muon gia dlnh n6 giong nhl.1 ban tay bi Ct,Jt, nen n6 CO gang giup ba m� d<;iy cho be Ut tat ca nhO'ng thll c6 the. N6 chi muon em tot hon len de khong phai lam ng6n tay ngan hoai.
DUA THU HAI,
Da n6 cung kh6ng trang bang ba va cung kh6ng vang nhv m�. N6 l;;ii mong gia n6 trang dl.1<;1C nhV ba thl ba n6 CO the da thl.10ng n6 nhieu hon r6i. N6 them du<;1c ba cham s6c giong nhu nhO'ng dlla b;;in cung trl.16'ng, nhung kh6ng hieu sao chi c6 m� au yem n6 th6i. Hang x6m hay goi
ba n6 la "6ng tay say nJQu''. Chang la moi Jan ba n6 ham ham buoc ra kh6i nha, s�p cl.la danh am m¢t cai, m� n6 l;;ii phai phan bua voi hang x6m:
19
"Cam phien gium t6i nha, tc;ii 6ng Clang say''.
Ba n6 la chu m(lt xf nghi�p banh ki;-o. Mi;
aieu hanh c6ng nhan trong xi nghi�p cua ba. Nghe ke rang ba clfoi mi;- sau rat nhieu nam lam vi�c chung, mi;- n6 eta giup ba n6 VLfCJ't qua rat
nhieu rac r6i khi moi chan Lfot chan rao toi Vi�t Nam kinh doa nh.
N6 ra doi trong niem han hoan cua mi;- cung
noi h�m hl)c cua ba. N6, va ca mi;> n6 nCla, kh6ng the nao hieu noi vi sao ba n6 kh6ng he m uon c6 n6. TU nho, n6 chi dlfQc mi;- dc;iy, mi;- cham, me am bong. Roi mi;- phai tro lc;ii lam vi�c trong
xf nghi�p nen n6 o nha voi chj giCI em. Cu6i tuan, hai mi;> con hay ai bien voi nhau; Lau lau
lc;ii di nghf he o Thai Lan, Singapore hoac Hong
k6ng. N6 muon ba di cung, nhlfng kh6ng alfQc.
N6 cCmg hQC trong m6t trlfOng qu6c te Ion nen
no gioi tieng Anh hon tieng Viet, va n6 chi thfch
n6i tieng Anh th6i. N6 am uc vi gia mi;- aung n6i tieng Vi�t voi n6 khi c6 m�t ba o nha thl c6 the ba n6 eta yeu thuong n6 hon r6i, n6 nghi the. N hClng luc c6 ca ba va mi;- o nha la n6 lc;ii bat aau hy VQng: Se CO khoang thOi gian VUi Ve Cung ba mi;' nhl1 b<;in be no Van CO, nhVng hy VQng 00 chua bao gio thanh sl) that; ma cu moi Ian c6
au hai nguoi la lc;ii bM aau nghe nhClng Joi Clay
20
nghi en thl tham, gan gi9ng li;lnh leo, va thliong ket thuc bang tieng s�p cua cua ba n6.
R6i ba n6 dQn di noi khac MQi vi�c bat ngo thay doi. M6i Ian tai xe dLJa n6 m¢t mlnh den tham ba, ba n6 bong nhien rat sieng 6m n6 vao long, cho n6 bat ky s6 tien nao n6 muon xin. Ke tu d6, ba n6 hay bao voi n6: rang ba moi la ngLJoi thuong n6 nhat, r�ng mE;> n6 bat n6 co gang hQc de mai nay c6 vi�c lam tot la kh6ng he thuong n6 vl kh6ng vi�c gl phai the, rang tai san cua ba n6 nhieu lam va tat ca se la cua n6, rang n6 ch�ng can phai lam gl cCmg dLJ tien song thoai mai, muon xin gl ma mE;> kh6ng cho th) cu toi ba se cho.
N6 ngo ngang kh6ng hieu ai la nguoi thl,!c Sli thLJOng m)nh nhat, khi loi n6i hai ben luc nao
cOng trai ngLJQ'c nhau. Nhling n6 tllc thl phat hi�n ra la c6 toi hai khan gia thfch xem n6 "dien" nen n6 nhap vai th�t nhanh: kh6ng thfch hQc
hay can tien de di svu tam nha hang moi, de doi di �n thoi;li, laptop, camera hay I pad doi moi nhat chua dua ban nao c6, n6 se chi;ly sang ba. Muon
di choi xa, dau 6m hay c6 gi bl)c b¢i n6 chi;Jy ve mE;>. N6 mong mQi Sl,1 se mai nhLJ the nay de n6 kh6ng can phai lam gl nhli ba n6 bao. Du cho d6i Ian mE;> n6 canh bao rang ba n6 kh6ng alJQ'C .. ,,
21
kh6e nen kh6ng chac da thljc hien dlfOC loi Ma
voi n6. Ba kh6ng kh6e Lf? N6 ch�ng quan tam lam. Ma hlnh nhlf ba n6 c6 benh va qua doi thl n6 moi duc;1c thua ke thl phai, n6 nghe phong phanh la the.
DOA THO BA,
Da n6 cu ng v�y: trang hon mf;' va vang hon ba, them t6c xoan tit voi mat xanh. B<;in chung lop kh6ng them gQi ten th�t ma cu keu n6 la "tay lai ''. n6 ghet lam nhung kh6ng biet lam sao. Hang x6m thl lai hay gQi ba n6 la "tay bt,ii dot
Chae tc;ii ba n6 hay m�c qua n so9c ao ba 16 ra dung truoc nha. Viec cua ba la gl n6 kh6ng biet ch ac, chi thay khi nao dien thoc;ii reo la ba xach xe di r6i lc;ii ve. 86i Ian thay ba ng6i vi tfnh, n6 djn h
toi nho ba dc;iy cho biet, nhlfng vua nghe tieng n6 la ba n6 l�p tuc xoay man hl nh ch6 khac va ra hieu cho n6 tranh ra.
Viec cua mf;' n6 la . .. bao ba dlfa tien di shopping, di spa. Nghe loang thoang rang ba mf;' n6 gap nhau trong m;.;;;.�.
Badua no'
choi, n�Vng,la,i
nang, kien h cih . ······· ... . . ·. �· .. xuc. · Va chac chan so pn�n dU� chungcung se kh6ng the tvon a6ng.Ji u¢c ctic:hung ···� hau nhLJ kh6ng c6 oief'f1 ch�.m� n�'ok�ac, ngoai vi�c ca ba aua olu tran� hon m;va vang hon ba.
24
Con tre can gl
a cha m�?
86 la cau h6i ma tat ca ph1,1 huynh deu muon biet cau tra loi, vl khi aa sinh con ra, hau nhu tat ca chung ta deu thuang con v6 bo ben. Cha m� muon biet con can gl de c6 the nhanh ch6ng cho con ngay dieu con can c6. Va vl qua n6ng long muon biet cap toe, nen each hay du9c ph1,1 huynh ch9n la ... doan lu6n cho nhanh! V�y d6 ma sinh ra kh6ng biet bao nhieu rac roi: rat nhieu phl,I huynh cho rang"T6i sao thl con t6i v�y, t6i biet n6 can gl vi toi sinh ra n6, toi phai hieu n6 chU".
T� hon - nhung l;;ii dien ra rat nhieu, nhieu kinh khung! - la XU hUong "Con t6i can nghe loi toi chl bao, vi toi luon huong dan n6 lam dieu c6 l9i chu c6 xui d;;ii n6 bao gio!� Nhung thl,ic te xay ra l;;ii la: "Khong bat n6 lam vii;.c nha, de danh
25
"' "'
z
"'
c
0
':J
L
0..
L
,_
i den "TRLll" thl tlnh hlnh c6 le da toi hoi gay can
lam r6L Ma aau phai chi rieng pht,J huynh muon biet con can gl, chfnh con tre moi la ngLJoi tha thiet nhat muon cha me hieu: mlnh can gl!
Th6ngtht.1ong phl,J huynh hayt�ptrung hLJong Con VaO nhCing XU hlfong song nhlf: hoc gi6i de mai sau thanh d;;it, cho mat m�t me cha. Con phai la m¢t dua tre bao gl nghe n�y th1 moi la ngoan. NhClng gl cha me Chlfa a.;it alfc;IC thl ky vqng 0 con phai c6 ma a.;it duc;1c!?! C6 len de thay cha m� tiep quan ca ngoi da duc;1c t.;io dt,tng v.v ... T�t ca deu duc;1c Cl¥ duoi bang hi�u vi CON'.
(6 gl sai khi cha m� mong mu6n nhlf v�y khong? T�t nhien la khong! Nhlfng d6 la nhClng dieu cha m� muon chu khong phai nhClng dieu con muon. Hay n6i chinh xac la con chua du trai
26
nghiem de hieu vl sao nhung dieu a6 t6t cho mlnh, vi vay con kh6ng muon lam theo, chLI kh6ng phai vi con kh6ng thuong cha mi;-!
Va da so ph!J huynh da lam gl de giup con hieu?
Con kh6ng muon hc;>c? (vl each dilY va chuong trlnh hc;>c chan ngM, chiu kh6ng noi) thl ep hc;>c, kh6ng hc;>c la bi ch1 chiet, bi ph(lt, bi don:
"Khong hc;>c thl c6 nuoc hot rac ma an''. "Nhln xem c6 ban phai w kiem tien de di h9c, con con
dUQC Cling dUQC chieu nhu the, c6 moi chuy�n hc;>c ma cOng kh6ng nen than""H9c gl ma toan d(>i so the kh6ng biet nhl,JC ar Nhieu quf vi khi
gian len la kh6ng kiem che noi, toan may - tao - mi - to voi con rat "an tuQng"! C6 ngubi con: "H9c gl ma c6 h9c sinh tien tien th6i v,3y, phai la h9c sinh gi6i chLI. Trong nha toan ky su tien si, c6 ai tiec gl voi con dau, Ian 16c kiem tien cho di h9c ma h9c the thl lam sao thanh cai gl aUQc?"v.v ... Nhung tren dbi nay, c6 ai yeu noi cai dieu ma chfnh vi n6 khien mlnh bi nh1,JC mil hay kh6ng? The la con tiep tl,JC ghet hQC hon nua, va khi c6 co h6i - du nh6 nhoi!- thl ngu gl ma kh6ng t6t di choi. Bi don nhieu th1...xuat gia ra dubng!
Chua het, cha mi;- muon con phai la dLla"bao gi nghe nay� kh6ng nghe lbi la bj danh mang
n
::r
"'
<
""
.,.
3
3
.,,,
27
du kieu: neu sinh ra chi can nghe va lam t heo nhCtng gl nguoi khac bao la tot roi du roi, thl can chi b¢ nao p hai n�ng t6'i 1,Skg? Chi can n6 n�ng vai tram ga m nhu chu cun a nha la du! L�p We b¢ nao 1,Skg cua con lam vi�c ngay: "nhCtng gl
.r:::
1-
toi c6 the suy nghi ra doi vai ba m� la k hong c6 <(IJ
_.J
gia tr!. V�y thl toi se phai sl'.t d1,1ng kha nang s uy nghi cua mlnh a cho khac th6i ".
T he nhung ding c6 nhCt ng luc con phai nghe rang: "C6 nhieu d6 ma con nghi k h6 ng ra, sao da qua v�y. c6 cai dau thl phai biet s uy nghi chur Riet roi con roi mu, chang biet luc nao mlnh can d¢c l�p s uy nghi, luc nao mlnh kh6ng duqc phep suy nghi nCta ma phai cui dau ram rap "d;;i, vang''. Nen thai d¢ "tu bi" n hat c ua con la ca m nln, gan nhu kh6ng n6i ch uy�n v6'i c ha m�. vi n6i cai gl ra l�p tllc bi p han bac cai ay t hl .. ba m� n6i lu6n di cho roi!
Nhung vl con van c6 nhu ca u rat cao ve tu duy, ve bay t6 cam xuc nen danh tlm den b;;in be, the la "Cha m� n6i toan dieu hay le p hai thl kh6ng them nghe c ha b;;in n6 xui gl n6 n ghe d6, coi c6 ngu kho ng"!?! Cao trao hem la c ha m� bao gl, thl con co lam nguqc l;;ii cho bang d uqc, de 1
chung minh •toi la nguoi c6 k ha nang s uy n ghi, khong can ai nghi h¢!� dlnh diem la b6 nha di
28
hay tlm den cai chet de thoat kh6i "vong kim c6" cha me.
N6i toi day chac chu ng ta moi tham thfa het y nghTa cau 6ng ba va n dc;iy "cua cho kh6 ng bang each cho": nhung dieu pht,J huynh muon tr uyen cho con ml nh lu6n l u6n la nhung dieu tot, nhung vl ky nang truyen trao chua phu hQp, chua du, th�m chi d6i luc chua dung, ne n cha me co cho rat nhieu ma con lai ch� ng nh� n
dLJQ c bao n hie u, bu6n hem la d6i khi con nhan
lay nhung dieu nguoc lai!
Con XU h uo ng muon con phai thanh c6ng a n hung dieu ml nh da tung that b.;ii, hoac muo n
con c6 du ky x a o d e tiep n h�n w ngoi ml nh da t;;io ra; day la hai xu huo ng ... mien bani Bai nhu ng b� c ph1,1 h uynh nay t hl/c chat da xem con nhu m9t c6ng c1,1 de ... p h1,1c thu, ho�c de bao luu c6ng
sue lao dong cua mlnh, chu kh6ng ai c6 the n6i
dLJQC d6 la Vi con! Moi nglfoi la m¢t ca the hoan chlnh, c6 tlf duy, the chat va thie n hl16'ng doc
l�p, k h6ng the bat nglfoi nay suy nghl va hanh d9ng giong nhu nguoi khac.
Ma ph1,1 huy nh t hl thuong boi r6i "N6 la con t6i, chi muon tot cho n6 th6i, sao n6 kh6ng chju hieu t6i nhf?'. 0 hai XU hl16'ng SaU, van de da r6 nhu ban ngay, mau thua n nam o cha: Cha me co
29
ro
bat con phai nhan nhung dieu con hoan toan
°'
z
kh6ng thay can, d6 la ly do con tu ch6i kh6ng CJ)
c
nhan. Khi cha me chinh la nguai kh6ng ch!u
0
::i
..c.
hieu con, thl tai sao con lai phai hieu cha m�? Bai
Q_
·-·
"Nu6c mat chay xu6i" ca ma! Chat qua chat lc;ii
.r::
f-
mot hoi th1 cau hoi van con nguyen d6:
•QJ
_J
Con tre can gi a cha mt;?
Cau tra loi c6 ve m6ng lung nhung cOng kh6ng den noi bf an lam dau: cha m� can gl cho mlnh - cho ban than cha m� - th1 tre cOng can y
nhu vay1 The nhung aieu ca ban nhat ma mQt
ngUOi lu6n muon CO dLiQC de cam thay yeu men gan b6 v6i nai m1nh dang song la g17
- T6n trc;mg: chac chan roil Khong ai muon bi coi
thuong, con cOng vay.
- Cong bang: duang nhien! 8ieu nay th1 toan xa hQi mong muon chu chang rieng ca nhan nao.
- Yeu thuang: chu sao nua! 8ay la thlfc pham tinh than cua con nglioi ma.
- Vui ve: con phai n6i! Song a nai thieu vui ve thL. ngan ngliQC toi dlnh aau lu6n! Va SL) ngan ngam 06 se nhu m9t d9ng ca phan ll,lc thuc day con mau mau di tlm ch6 khac vui hon.
Cau hoi ke tiep phat sinh ngay t9i day: Cha
30
m� phai lam gl de con c6 the cam nh�n ovQc
day OU Sl,f ton trQng - Cong bang - yeu thVOng - vui ve? Nhvng aieu ma con tre xung dang OVQc nMn tu lau lam r6i.
31
Lam b9n v6i con
"Lam b;;m v6'i con ha? Be n6 tlfong minh ngang hang phai ICla v6'i n6 roi n6 ... coi minh khOng ra gi thl lam sao d9yr Y nghi ay dUQC rat nhieu ph1,1 huynh "ghim" trong dau! TLI d6 ma sinh s1,1: n6i nang v6'i con rat chi la " m�nh l�nh� su6t ngay cha m �"huan th!" con du cac dieu hay le phai, nhung l<:ii bang thCI ng6n ngu ... kh6ng phai cua con, d9i lo;;ii kieu 'ra dang kia choi, pha chju kh6ng noi!", 'the la d9i con (l, kh6n la phai the nay""dung choi v6'i thang ay, n ha n6 chang ra gi"v.v .. .Nhung kh6, "cai thang nha c hang ra gi" kia doi vai con l;;ii cl,fc ky hap dan. Con thay cha m� giong nhu dang n6i .. tieng ngo;;ii q u6c v6'i m inh, cho n�n con chi n hin theo, chCI hiem khi lam theo!
Trong tac ph�m kha thu vi Toi la Be to, nha
van noi tieng Nguy�n N h�t Anh da Viet rang:32
"M¢t dua b1;m Mp dan la m¢t aua b1;m luc nao cimg xui ta lam nhilng aieu kh6ng nen lam va kh6ng lam nhilng dieu le ra phdi lam ... M¢t aua b1;m xau la m¢t dua bgn Mp dan, nhung m¢t dua bgn thong thdi ciing Mp dan khong kem''. Khong dam n6i ra, nhvng hau nhv ai cOng ngam ngam cam thay nh�n xet nay ... dung' it ra la trong cai thoi chung ta van con tre con.
V�y cau h6i 6 day la: dieu gl khien nhCJng at.Ia bc;in - th�m chi la b0n xau - hap dan hon cha mE;, du cha m� cung cap cho con m0i thll tu A den Z7 T0i sao "b0n" lai c6 anh hvong den con nhieu va de dang nhv vay? Va neu cho rang con dang choi v6i mot nguoi b0n chva du tot, thi t0i sao cha me khong chiu dam nh�n vai tro la ngvoi b0n thong thai cua con? Vi ban thong thai cOng
hap dan co ma!
Chiu kh6 Jui ra xa de quan sat each ma m¢t
nh6m tre tuong tac v6i nhau, se thay ngay trong <
bat CU CUQC chOi nao cOng noi Jen bon yeu to
"'
th�t tich cl,fc: ton trqng -c6ng bang- thich nhau - vui ve, day chfnh la nhCJng nguyen tac rat co ban de ket b9n, thieu di bat ky m¢t yeu t6 nao, nguy ...
3
co"bo xl'nhau se hi�n ra ngay. Thong thvong khi ay, dam tre se tl,f dieu chfnh ban than, l�p l9i "an ninh tr�t tlf de tiep t1,Jc choi.
3
·
35
"'
Trong chtJong trlnh "Ngon NgCI Tre Thd' cua
"'
z
kenh truyen hlnh HTV9 (nam 2009), khi ph6ng "'
c:
vien ph6ng van cac chau a tuoi moi Ion rang:
0
"'
.c
"Con mong muon gl a cha me mlnh?': thl hau
0..
nhti toan bQ cac ban nh6 deu tra /oi rat tha thiet
rang: "Con chi muon ba mt;> hieu mlnh hon� Ma muon hieu, thl vi�c dau tien la phai long nghe m¢t each vo ttl, ailng phdn xet. Vf d1r Con gai ve nha n6i voi mt;>: "Mt;> oi, b.;in Trang voi ban Hung lop con horn nay ru nhau di xem kjch". Me: "Troi Oi, moi 14, 15 tuoi ma bay d�t di choi rieng nhtJ v�y la qua sue ttlong ttJQng r6i..:'. Khi mt;> phan xet nhtJ the, thong diep con gai nhan dtiQC se la:
"Mai mot mlnh c6 chuy�n gl thl cu lang lang, n6i
ra ... troi s�p lienl"
Sau d6, BAN kh6ng bao gio dtla ra nhClng loi trjch thtJQng kieu "Ai cho phep b6 lam the?""B6 khong phan biet noi chuy�n gl tot chuy�n gl xau a?" ... NhClng "ac ngct' ay hau nhtJ chi xuat hi�n . . .a nha thoi! Thuong thl lang nghe xong, BAN hay
thu thi voi ta rat chi tlnh nghia: "Gio b6 tfnh sao, c6 can mlnh giup gi thi cu n6i hen''. Troi! M¢t tam long day thong cam, hap dan qua xa! M�c du tren thl,lc te, c6 khi n6i xong cau d6 r6i la b.;in ve nha voi mE;' b.;in, chu chang giup dtJOC g1 may. Va
Bf\N /.;ii cang khong bao gio phung phung m¢t
each ha he ra ng: "Tui da dc.iy roi ma bo kh6ng ch ju n ghe, bi m(>t Ian cho ton"!?!
C6 n hCfng luc ta cam nh?n duqc a BAN m(>t tinh thlfong ma ta can - du kh6ng biet nhieu hay ft, kh6ng biet dung hay sai. vr d1,1: cho ta copy bai, nhac ta khi len tra bai. .. Chu BAN chua bao gio ra dieu ki¢n "Bo phai thu(>c bai thi minh moi choi voi bo� "Bo ma kh6ng de.it h9C sinh gi6i thi li¢u hon": day la kha nang trao tt;1ng y�u thllcmg VO aieu ki�n.
8a thlfong ma ra dieu ki¢n "con phai the nay, the n9 th1 ba m� m oi thuong� ho�c"con ma nhlf the th1 m� kh6ng thuong nCta� .chao 6i on lam, cha them dau. Khong ai muon lor;ii yeu thlfong "tien trao chao muc" d6 het, n6 khien ta c6 cam giac doi chac, nen dau CO dl1<;1C yeu thlfOng th] van thay trTu n�ng d6i vai.
Kh i ta lo kh6ng thu(lc bai, BAN chi bao rang "Lan sau hai dua minh h9C chung cho vui nha, < ...
minh c6 each cho bo mau thu(>c ne" ho�c 'f)ua nao kh6ng thu(>c bai la thua chau che 06 nha� "Giang ho" lam cong chi co: "Bua nao khong ...
thu(>c bai lam ... con t6i d6" (chieu nay tac gia c6 3
chc.im tran roi nen tlfong d6i ranh). V�y th6i, ma Ian sau ta thu(>c lau lau cho biet m�t bau cua: 3
thua rn¢t m uong che la tuc r6i cha n6i chi thua ...
"' Ol
z
Ol
c: 0
'::>
.<::
o,_
.<::
1-
. .,
__,
nguyen chau che ho�c phai "lam con" cua b;;in - We chju sao noil V�y la BAN con c6 khd niJng bien nhUng bai h<;>c, nhilng vi�c chdn ngat thanh ra vi�c Mp don, b!lng each khfch tl16'ng, d¢ng vien, ho trq chu kh6ng ep ta bao gio .
Khi ta kh6ng hieu bai, b;;in s�n sang giang /;;ii bai theo kieu cua b9n cho toi khi nao ta hieu thl th6i, V�Y moi khoai, moi hQC chu. B9n chlla khi nao quat: "(6 moi vi�c hQC th6i ma cCmg chang nen than, hQc gl ngu nhv ... !� Neu bi quat kieu d6 ma ai Van con tinh than de tiep tl,JC hQC, thl qua la ... bat blnh thtJong v6 ke!
Roi voi BAN, ta chang bao gio nghe cau "B9n la cua t6i, t6i lo cho b9n kh6ng thieu thu gl thl b9n phai biet thuong t6i"!? Ben BAN, ta lu6n duqc hllong tlnh cam rat v6 tli, kh6ng he nhuom mau "so huu chu" nhu 6 nha, nen ta thfch b9n v6 cung, nen su6t ngay ta di tim b9n.
f)e lam chi?
f)e duqc chia se b�ng each l�ng nghe, de dvqc cam thong ma kh6ng bi ai phan xet, de dtJQc d(>ng vien, de dtJQc cung suy nghi ra giai phap m(>t each hon nhien - ma quf phl,J mau hay 'd\ch' ra la "xui nhau lam b�y"!
86 chfnh la nhung'la bua" khien cho BAN n6i
38
gl la con nghe nay.The thl,Lam Bi;m VaiConxem ra la con auong an toan nen au1;1c nhung b�c phu huynh yeu con ch9n lt,Ja, de c6 the dong
hanh cung con. Chi c6 dieu: di tren con duong ay each nao? f)i bang gl? Ai cap visa cho di, v�y - th6i.
Visa di
Tlnh b9n voi con
Hi¢n gio, trong cac q u6c gia ma chung ta c6 the di toi, visa di Bae Trieu Tien c6 le thu¢c lo9i kh6 xin nhat. Khong hieu t9i sao sv vi¢c nay l9i khien tac gia l ien tuc'mg den tlnh tr9ng con cai cang Ion th! cang it gan gui chia se voi cha m�. kh6ng muon "duy¢t cap visa" cho cha m� buoc vao the gioi n¢i tam cua mlnh nhll ngay be nua. Ma Ion g1 cho cam, moi chin, muoi tuoi la c9y mi¢ng cung kh6ng n6i roi, du "voi b9n be th! n6
n6i llu lo". Nhung ai cung c6ng nMn la hoi nh6 cai gl con cung ke cCmg n6i voi m�. V�y nguyen nhan nao lam mat dan Sl,J coi mo ma con da Wng rat him ph6ng danh cho cha m�?
Thong ke cua cac bac si My cho biet: o Iva ba, b6n tuoi, trung b1nh con giao tiep khoang 3000
40
toi 4000 lan/ngay. Luc a6, cha me giao luu "met
nghl"; n hieu khi m�t qua moi gat len: "H6i g1 ma con h6i lam the, h6i nay cau nay mE; tra loi r6i con hoi gl n Cla!''.
0 tuoi nay, con muon biet mQi thu, va toe a¢ tiep nh?n thong tin cua con la VO h.;in - n6i de hieu la hQC nhanh - nen con moi h6i nhieu. Do khong ghi chep duoc nen c6 khi quen con moi h6i l.;ii. Doi luc con hoi /ai chi vl muon OUQC giao /uu voi cha me, chu cau h6i d6 da duqc giai Clap r6i . Khi hay bi gat "n6i r6i h6i hoai': con tlt tlt se "ng(l" ra: "cha me khong muon giao luu voi mlnh n hieu aau, du ml nh rat muon''. Den khoang bay, tam tuoi, y thuc ve vi�c "cha mE; kh6ng muon giao !Liu" aa hlnh thanh tl.Jong aoi vClng chac trong con . Va trong thoi gian toi truong m6i ngay, con lai auqc n6i tfa lia voi b.;in. Trong con
CO ngay SI,( SO sanh va OUa ra ket Ju?n kh6ng he h6 06: " b.;i n be moi la ngLloi ch ju nghe mlnh n6i, khong phai ba me"!
Thinh thoang, con moi nghe cha mE; h6i "C6 chuy�n gl ke mE; nghe voi?� "Con c6 h6i gi khong?" Roi th i�t! Nhung cai gl cCmg v?y, phai ""
3
duqc lam nhieu moi q uen: den Jue nay th6i quen h6i va ke chuyen cho cha me nghe da nh.;it bat,
biet h6i gl bay gio? Va th�t tlnh, noi cho b9n be 3 ·'1>
"'
nghe an toan hon, lo co sai cling kh6ng bi tl)i no
"'
z
mang. f)ay la g6c gac cua hien tLJQng con cu im "'
c:
dan, ma neu kh6ng phan tich ky thl cha me se
0
�
..c:
kh6ng the truy nguyen, vl thay mlnh co bao gio Q.
·-·
lam gl qua dang de con phai sq dau.
.J::
I
..,
_,
f)ung, nhieu cha me chLJa du qua dang
de khien con sQ khiep via, nhung da du thUa slf qua dang khien con ton thLJong n�ng ne va am tham!
Trang cu¢c s6ng tat b�t, kh6ng phai luc nao cha me cung co san thoi gian cho con ngay l�p We. Co bao nhieu viec kh6ng lam kh6ng dLJQc, du van biet rang con la quan trQng nhat, nhllng ... phai lam the nao bay gio? Khong kh6 lam dau: khi con h6i ma me b�n thl hay ghi nhanh cau h6i ay l�i va cho con m¢t cai hen nhLJ d6i tac. Vi d1,1: "Bay gio me b�n, me hen con tam gio t6i nay chung ta se noi ve chuyen nay con nhe. Me da ghi cau h6i cua con roi day, me se kh6ng quen dau·. Ch�ng co cam giac nao vinh dlf hon la mlnh chi dung toi b1,mg me th6i nhLJng dLJQc •h¢i nghj" voi me\
G�p cau h6i kho, vui long dung noi ILJOt hay ... "che d9i" cau tra loi cha qua, ma hay thanh th�t bay t6: "Cai nay me chLJa biet con 9, de me tlm
42
sach d9c r6i n6i cho con nghe nhe''. Gi6ng nhu khi con choi voi b.;in v�y d6, 10 c6 khong biet thi se rat ben len n6i n h6: "Tui hong biet. B.;in biet hong? ... V�y ha?''. .. de thuong vo cl.Ing'
Duoc "h(Ji ngh( voi cha rn� con thfch lam,
nen luon muon duy tri vinh dl,1 d6 th�t lau. Muon khong bi "chay " thoi g ian bieu cho nhung vi �c khac, tot n hat la phlJ huynh cho con biet truoc thoi IVQ'ng "Minh se ban ve vi �c nay trong 15 phut nha con. Khi nao dong ho reo thi hai rn� con minh se lam vi �c khac''. Nhll v�y vua tranh
dlJQ'C m(Jt CUOC "con Ca con ke''. VUa ren cho con
y thuc "thoi gian c6 han, hay tap trung vao vi �c
chfnh truoc khi h et gia'.
Khi con c6 cau h6i "l.;i" hoac mot y kien sai,
quan tr9ng b�c nhat la dung th6t ra ngay cha SAi ! Cau ma con c6 the chap nh�n la "The a, m� con minh hay xem the nao nhe''. Vi con dang h9c ma, se c6 dung c6 sai . Nhllng neu cu lien tvc
quang cha SA/ vao m�t con, th1 li�u sv nhi�t tlnh bay t6 cua con se keo dai dllQ'c bao lau?TUO tuoi den sau tuoi, neu cha m� ·ranh" phan nay la coi nhli kha on.
Nhung lo chua kjp"nhuyen"thl sao? Thi luy�n l.;ii cho "ngon" de tiep toi giai do.;in sau chU sao!
.,.
3
3
·II>
43
"'
"'
z
"'
c
0
"
.c
Q_
Tu sau tu6i den m uai tu6i: con dLiQC tham gia rat nhieu ho;;it dong xa h(li nen nhu cau ve
H61 van con rat rat ca o, va ve m�t nao b(l thl mQi ca che da ho;;it dong hoan hao, san sa ng de
tiep nhan bat ell thong tin nao, vi v�y con muon
biet tat ca: d6 la nhu cau chlnh dang. VI d1,1: "M�
""
_,
ai, con a dau ra ?" M� giai thlch ra ng: "Ba c6 m(lt nlla cua con, m� c6 m(lt nlla nCla, hai nguoi g6p chung lc;ii than h ra con, m� de gium cho ca hai
nguoi gi6ng nhli chi bep nau cam gium cho ca
nha an chung day''. Ho�c "M� ai, sao muoi nhln gi6ng duong ma m(lt cai m�n m(lt cai ng9t ha
me?''. Neu luc d6 m� bao "Con be, h6i chuyen
d6 lam gl" hay "Khi nao Ion, h9c h6a h9c se bi et" th1 coi nhu ... xong phiml Ly do: vi sao con kh6ng OLiQC quyen biet mlnh O dau ra m(lt each trung
thuc, kh6ng duoc q uyen biet do dau muoi thl
m�n ma auong th1 ngot a /Lia tu6i sau, bay tuoi?
Tu m uoi tu6i tro di - du bc;in c6 muon c6ng nh�n hay kh6ng - th1 con da la nguoi Ion r6i nen con can dLiQC doi xll nhv nguoi Ion t rong to chl'.rc nh6 la Gia Dinh: c6 lu�t - chlnh sach - trach nhiem rc;ich roi, c6 hop giao ban moi ngay de con w nh�n xet va dua ra hlnh thuc khen thvong - ky lu�t phan minh, c6 len phvong hvong hanh d(lng cho tuan ke tiep v.v ...
44
Va can n hat la c6 nhung ho9t dc)ng Giao luu bqn be thuong xuyen giva cha m� va con: choi game chung, luot web chung, lam vuon chu ng, choi b6ng n uoc cau long chung, di uong cafe tan gau chung, "tam" ve phim anh, truy¢n, th?m chi. .. dua xe, nhung dua xem ai c6 the di ch�m nhat! V.v va v.v ... Hai bi vui! Con se thay cha m� mlnh cOng thu¢c dc;ing... choi duQc, lc;ii la nguoi cung cap nhu yeu pham cho mlnh, t¢i gl khong ket bc;in, t¢i g1 khong choi!
Con duong tro thanh Bc;in CUa Con - nguoi b9n vong nien day thong thai - coi v?y cha cOng khong "khoc l i¢t" lam dau.
C6 chut nay - tf teo th6i, nhung quan tr9ng
de so: khi duqc con bay to, vui long giu bf m?t
nhu bac si giCI bf m?t cho b¢nh nhan v?y. Yeu to Biet Giu Bf M?t khien bc;in be cua con hap dan va da ng tin c?y v6 cung, v?y ma cha m� l9i hiem ai h9c du9c due tfnh ''vang" nay moi lc;i chO. Nhung, hay can th?n! Khi "ch ia d¢ng tu" Giu Bf MQt, xin cha "chia" nham ra tha nh "che giau, dung tung sai lam" la an zero lien! Vf d1,.1: "M� ai, neu con n6i voi m� con di an che voi Hung thl m� c6 la con kh6ng?""Bc;i n thl phai c6 ca trai ca gai moi vui con n
:T
9. The b9n c6 de thuang khong ha con? Hom
ll>
nao m� to chuc cho con voi cac bc;in di picnic 45
"' "'
z
"'
c:
tl
"
.,;;
c._
"'
_,
nha'. Chu neu vlla th6 1¢ vai m� xong, moi vai tieng d6ng h6 sau da bi ca 'dong ho" khung b6 la 'vlla nur mM ma da 19n x¢n: thl nguy co con bf m�t phat trien ... 'kho vo khf hc;it n han' la r�t cao!
' : t�t)'?,-- '
Khi nao cha m� dap ung day �tac dieu ki¢n dn thiet la Ton Tr9ng 7 Cong . bang - Y�u Thuong - Vui ve, thl du kh'oat se • dtJqc con 'duy�t cap Visa' de c6 the dUClng hoang bvoc vao the gioi n¢1•.Jam mu6n • mau cua con. Vao dlfc;'JC noi ay, chUng .ta moi c6 the u6n n�n. djnh hvong va b�o boc con trong su6t ch�ng dong hanh
"Cua cho
khong ba ng each cho"
Day la cau ng;;m ngCJ Vi�t ma chung ta hau nhu ai cCmg biet. Biet n6i ra lau lau day, nhung c6 Ling dt,1ng dlic;1c hay kh6ng l9i la chuy�n khac!
Chuy�n khdc nhu sau: ngay con di h9c trung cap, c6 b9n than cua t6i yeu m¢t nguoi. Ga ay c6 vc;1 r6i nhung chi sinh con gai nen han mu6n kiem con trai. each day gan ba muoi nam, yeu nguoi c6 vc;J la chuy�n d¢ng trail V�y ma ai can <
""
cling kh6ng auc;Jc. Rat nhieu Ian b;:in t6i bi ma ::>
danh toi ta va nh6t a nha, kh6ng cha ra dlic':lng. tO ::T
""
Den truong thi bi chi doan kiem diem, bi lop .,.
khien trach lien tl,IC ve chuy�n ... yeu. T6i la nguoi 3
duy n hat kh6ng tham gia VaO nhCJng CUQC 'tra n ::T
.,
tan"tinh than n9. B6n nam nhu the.
3
·11>
"'
Cl z
Cl
c:
0
�
.i;;:
0..
f)en m9t ngay, khi d6 ca hai chung toi da ngoai hai mllO'i tuoi, chac vl khong chju noi nCla, b9n den nha toi voi cai bt,mg bau da hon ba thang (du khong Clloi hoi), b9n om toi va n6i
rang: "Bo biet khong, toi van biet rang mlnh sa i Vil toi muon Cham dUt, nhllng tat ca mQi nglloi c'ieu don vao da nh toi het ca. Trong khi chi c6 m¢t mlnh ngu'oi d6 luon an ui toi thoi, v�y thi toi phai chQn ai, phai theo ai bay gio?''.
(au h6i cua b9 n da am anh toi su6t may ch1,1c nam da i , mai cho den khi toi dvc;:sc hQc mon tam ly hanh vi voi bac si - tien si tam ly Vincent Ca rbone, thl loi giai moi he mo.
(j cau chuy�n nay da hi�n r6 hai the h,tc c9nh tra nh khoc li�t voi nhau: m¢t ben la ba m� va nhC!ng nguoi than quen cung b9 n be, m ¢t ben la anh chang nguoi yeu chang ra gi, ben nao cCmg doc stic keo co b9n toi ve phfa mi nh. D¢ng ca cua ga ngu'oi yeu rat xau, n hllng hanh vi thl cl,l'c ky hap dan: nho nh�. diu dang, luon trlu men, c6 m�t dung luc can c6, an ui "tren Wng cay so" khi doi tuc;:sng can an ui va luon chting minh c'iuc;:sc rang "Toi la nguoi yeu em nhat vl t6i lu6n che cho chti ch�mg bao gio xuc ph9m em nhu nhC!ng ngUoi ac OQC kia".
48
Trang khi d6, nguoi me va ban be quen biet,
du muc dfch va d6ng co la rat tot, nhung each thuc de d.;it muc dfch l.;ii qua tieu cue: kh6ng c6
phut giay nao mQi ngUoi oe cho c6 b9n t6i oUQ'C yen tu the xac den ti nh tha n. Khong luc nao - nhang nguoi du th�t long yeu thuong b.;in - tao
cho b.;in t6i chut co h6i so sanh rang "hai ben oeu de thuong, v�y nghe ben nao c6 IQ'i hon?". B.;in t6i lu6n bj d�t vao tlnh the "ngoai nguoi ay ra, kh6ng c6 ai khac muon giup minh duong th Uong. Chl c6 anh ay bao v� m1nh th6i, v�y thi kh6ng the xa anh ay oUQc''. Xet ve m�t tam ly thong thlfong cua mot con ngUoi, oUong nhien c6 b.;in t6i du ng: chang ai d9i gi ch.;iy theo nhClng nguoi hay tan c6ng minh, du la tan c6ng voi bat cu ly do chfnh dang nao oi naa, cho oen khi nao nhQng hanh dong tan c6ng kia OUQ'C cham dUt.
Bi kich la a cha: chung ta yeu thuong con
ca i, nhung hiem khi yeu m()t each v6 oieu ki�n. 0 truong hQp cu the cua b.;in t6i, mQi ngUoi than < ...
quen r6 ra ng da dua ra oieu ki�n - thong qua nhQng hanh vi tan c6ng ban t6i lien tl)C - rang: neu CO kh6ng muon tiep tl)C bj tra tan, neu CO .,.
muon dLJQ'C yen than, oUQ'C yeu thuong, th1 c6
3
pha i cham dUt quan h� voi cai thuchang ra g1 kia. Trong khi anh chang nguoi yeu l.;ii lu6n la nguoi 3
·rt>
"tfch cl,.(c" giai t6a ap 11,.(c tam ly cho c6 bang each 49
"'
CJ)
z
·-· .<=
f
<(lJ
.....J
"khi nao em buon thl c6 anh day" va chang he dua ra m¢t dieu ki�n nao de gay ap h /c ng LIQ'c li;li .
V�y la bi;ln t6i, voi dien bien ta m ly rat bl nh thuang, duoc c¢ng h uong them boi s ue h Ut giai tfnh, da quyet djnh: ch9n nglloi c6 hanh vi tfch eve va ch6i b6 nhCtng ng lloi c6 hanh vi tieu clfc vai mlnh, ma kh6ng ca n chu y den d¢ng co hay mt,Jc dfch n Cta. N hln tu g6c d¢ ta m ly h 9c, day la quyet djnh hQp ly. Tfn h hQ'p ly nam a c ho: Sl/ tfch
cljc luc nao cOng hap dan nen lu6n c6 co h¢i Cao de chien thang Ca i tieu Cl/c!
Thllong bc;in toi VO cung khi phai q uyet dj n h nhu the! Ca i ga ngt.Joi yeu xau xa nhung khon kheo cua co ay da biet SU dt,Jng nhCtng hanh vi tfch CljC de Chien thang, du hanh Vi ay xuat phat tll dQng CO xau, th] n6 van CU OL1Q'C ngt.Joi trong cu¢c nhln nh�n la tfch eve!
· .. ·· ·� .
Vi hanh vi luonJa th'd drn � ,; "
mang tf nh trvc tiep va c6 ta.d -.:·
len doi tt.JQ'ng. Mt,Jc dfch V� d()ng co tq( .. 6 . nh�n biet hon, mang tfnh gian ti:p va i�c:
d¢ng den a6i tt.JQ'ng ch�m hon. .
Xin mo ngo�c them m¢t chUt a day ve sU'c hUt gi(!i tinh: day la ILJc hut am - dvong tl/ nhien
50
ma tc;io h6a ban cha muon loai, trong 06 c6 con nguoi. V�y ma xua gio, neu con gai va ng loi lay nguoi cha m� Ling y, thl sue hut ay OLJQC d�t ten rat my mieu la vgn <16 duyen may. Con neu con trai y m� cha yeu ngvoi gia dl nh kh6ng thfch, thl
cung chfnh sue hUt tl,f nhien ay, lc;ii bi phi bang bang nhCJ'ng Cl,Jm tu rat chi ru ng rc;m: CQt tlm trau, me tra i, gai mat net, an phai bua me thuoc lu ... , khien bat cu co gai nao phai nghe qua cCmg ta h6a, lo bi nghe m¢t Ian la kh6ng bao gio muon g�p l<;ii ngvoi da phat ng6n ra nhCJ'ng cau ay nCJ'a!
8a pha n nhO'ng ph t,J huynh nhu m� cua bc;in t6i lu6n nghT ra ng: "Mlnh thuong con, kh6ng muon con kho nen moi phai the"!?!
Thvong th�t day, nhung c6 ca n pha i the hay kh6ng ?
Nho mai buoi chieu horn ay, b<;i n n6i voi toi trong n voc mat: "Gia ma n6i voi t6i Con ai sao con /qi kho the? Md thay con kho nen ma buon ma kho ma lo thl toi nghT toi se du sue cat dU't voi ngvoi ta, n h vn g ma ma chi ch U'i r6i da n h
t6i th6i".
-
"''
Gia ma b<;in toi dLJQ'C mQi nguoi chia xe bang
3
n
niem ca m thong; gia nhll CO ay n h�n OLJQC each
�
"'
a6i XU ngQt ngao tu nhO'ng nguoi than quen 3
·ID
51
nhieu gap muoi Ian mo ng9t ngao ma ga nguoi yeu kia aa aua ra lam moi nhil; gia nhu c6 c6
52
To chat
a�c bi�t cua con
Lam th€ nao ae cha m(? phdt hi�n kip tMi nhilng kha nang, nang khieu rieng bi�t cua con minh?
De phat hien nhcrng nang khieu thien phu
- nghia la kh6ng phai be nao cOng c6, thi chi c6 each la quan sat con th¢t ky va th(it khdch quan. Yeu to quan sat ky thi cha me thvong th\lc hien rat tot, nhllng yeu to khcich quan thi l<;ii hay bi vi ph9m.
Vi d1r m(lt ba me thay con minh suot ngay ve, voi nhcrng hinh ve tllong a6i on a lua tuoi cua be, ben ket lu�n rang con t6i c6 thien hvong h(li hoa, the la ova con vao lop ve. Nhvng be ch�ng bao gio vvon len vi tri dan aau ca, va cOng kh6ng man ma trong nhcrng gio hoc a lop nang
53
"'
01
z
01
c:
0
';:)
.c
0..
·-·
.c
f-
""
__J
khieu ve. Vo t1nh m(lt horn c6 nguoi thfch nhung y tliong trong buc ve - khong lay gl lam xuat sac ve duong net cua be - xin duqc lay y tliong de lam pa no thl sac m�t be moi bung len tlio'i r6i! Te ra be c6 thien khieu ve thiet ke chu khong phai h(li h9a. Va doi voi rieng chau be d6, ve la con duong duy nhat de be the hi�n ra nhung dieu mlnh muon n6i, nhling vl m(lt chut thieu khach quan ma ph1,1 huynh lai be di l�ch hliong. May la trong truong hqp nay d(l l�ch kh6ng Ion lam nen kh6ng gay ra h�u qua nghiem tr9ng, nhling cOng kh6 thuc day duqc het kha nang tiem an Vliqt tr(li CUa be.
Khi phdt hi�n con minh c6 ming khieu ve m9t /inh Vl/C nao a6, cha m� /am SQO ae giup con phdt trien niing khieu <16 m9t each ti/ nhien?
Khi da phat hi�n ra nang khieu cua con, th1 vi�c tgo moi trtlang cha be the hi�n ban than la vi�c ci,rc ky quan trQng de thuc day nang khieu barn sinh ay phat huy 0 muc tot nhat va tl,1 nhien nhat.
Chung ta ai cOng biet nh�ic si thien tai nguoi Ao Mozart. Hay tliong tuqng, neu ngay nh6, cha cua Mozart khong cha 6ng ng6i ke ben nghe mlnh dan va tiep xuc voi cay dan tC! khi chua tron hai tuoi, v1 nguy co sq con lam h6ng
54
chiec Clan oat g ia, thi nhan loc:ii c6 le aa kh6ng c6 m(lt Moza rt h uyen thoc:ii khong nguoi thay the. Ma neu co, thl huyen thoc:ii ay cung se xuat hien m u(ln hem, thoi gian c6ng hien cho xa h(li se ngan hon, va chat lu9ng c6ng hien cung c6 the khong bang nhu nhCtng gl chung ta da du9c chung kifo
M(lt ph 1,1 huynh, khi phat hien con mlnh c6 khieu ve t hiet ke - to chuc, chi da mc:inh dc:in yeu cau con thiet ke ao cho mlnh m�c - du be moi tam tuoi. Sau ao chj giao cho be thiet ke trang trf
va to chuc n hCt ng buoi sinh nh�t. nhCfng event nh6 trong gia alnh. Toan b(l thieP moi, thiep mung v.v ... aeu do be thiet ke va thlfc hien. Voi nhCtng nguoi quen va than, chi deu gioi thieu
ve kha nang cua con va g<;ii y mQi nguoi neu c6 viec phu hc;ip th] dung ngc:ii ma cu nho be lam. Do the, be luon "oat hang� du chi la lam gium, nhung nho do ma "tay nghe" cua be c6 nhCtng
buoc tien th�t dai . Cho den m(lt ngay, c6 nguoi < ...
xem duc;ic n hClng thiet ke cua be tren mc:ing, da d�t hang nghiem tuc, yeu cau be thiet ke thieP woi cho ml n h voi gia 1 so USD/gio.
Qj•
3
Trong gan nhutat ca cac linh Vl,IC, thi COHO/ " "'
luon la nae thong thuqn l hay don s ue "cham ga da" cho con
f-
""
�
0 linh Vl,IC d6, dieu nay hoan toa n dung, nhat ngh$ ti nh nhat than vinh mal Nhung each ph1,1 huynh hay lam la bat con kho luy�n. dieu nay thi lai chua dung lam.
Tat nhien muon gi6i thl phai cham chi luyen tap, nhung l uyen den kh6 than be hoac bat
luy$n trong ... dau kh6 thi t ro thanh phan tam sinh ly mat r6i. Vf du hay gap n hat la "con phai
dan nhuan nhuyen bai nay m6i dLJQ'c di choi''. T6i da rung g�p nhClng chau be ng6i trll6c cay dan piano v6i hai hang nu6c mat chay dai, tr6ng dut ru¢t! Luy$n trong canh nhu the thl dau chau c6 dan nhuyen den dau cung chi la m¢t cai may dang dan, con gi la cam xuc!
Chang he hiem g�p kha nhieu nguoi da rat thanh oat, nhllng cu nhac den thoi tho au bj cha
mr;> bat kho luy$n la hQ va n con rung minh 6n lanh, h;;inh phuc tU SI) thanh d;;it ay qua la kh6ng
tr<;>n vr;>n. Chi bang, de con c6 the luyen nhieu ma
van kh6ng anh hllong den tam ly, hay khuyen khich con m¢t each tfch cljc, cho con m¢t d¢ng
56
ca th?t m;;mh de be w giac ha ng say luyen t�p ma khong can m(>t Sl/ go ep nao, nhU ba mt;! 0 vf dl,l tren ch�ng h9n. Biet rang dieu gl cOng phai luyen nhieu moi gi6i, nhung giCla hai tr9ng thai vui /uy�n va kh6 luy�n, theo bc;i n, 0 trang thai nao con se luyen tot hon? Hieu qua hon? H;;inh phuc hon?
V?y chla kh6a vang la vui. Chi c6 niem vui moi ti;]O ra d(>ng ll/C tu than, ma d¢ng h,lc W than
moi la quan tr9ng nhat. C6 gang de be vui luy�n thl be moi hanh phuc chu khong phai kh6 luyen!
Nhieu b¢c ph1,1 huynh ng¢ nh¢n ve nang khieu cua con va ep bu¢c con minh ph nhan ve nang khieu cua con la m¢t dieu
khong nhClng tai hc;ii ma con nguy hiem. Moi dua tre sinh ra tren doi nay luon la m¢t ca the d¢c l�p, khong ai gi6ng ai , tc;io h6a phan djnh nhu the va 51,1 phan djnh ay la t6i thLJQ'ng. Va xin cOng dung
< ""
Ian l(ln giO'a hai khai niem Di Truyen - la nhung yeu to truyen tu doi cha me toi doi con, thong
qua cau true cua nhClng chuoi AON, voi khai
...
3
niem Mm Sinh - la slf phan d!nh w nhien cua tc;io h6a d6i voi tung ca the rieng biet. Vi dt,J: M(lt 3
trong nhClng cay dc;ii thi,J cua san khau cai luong ·(\)
57
"'
mien Nam - NSND Bay Nam - c6 m (lt nguoi con
"'
z
cCmg ct,1c kl ta i g i6i la ky nu Kim cuong - tai nang "'
c:
cua NSND Kim Cllong la do thien h lldng barn
0
'.:>
.J::
sinh chu kh6ng phai di truyen st,1 gi6i giang tu
a.
cha me;>, vl nhung nglloi con khac cua NSND Bay
.J::
!--
Nam kh6ng ai VL!Qt tr(li xuat sac nhLI ngh$ si Kim
""
_,
Cuong ca
Yeu t6 Di Truye'n thong thuong the hi$n a m(lt vai m�t nhLI nhan defog ho�c b¢nh tgt V,V .. , chu kh6ng phai a khfa c9nh tai nang. V�y nen, nhClng thien h llong cua tre deu khoi ngu6n tu Sl/ phan o[nh cua t\)O h6a, Va pht,J huynh tot n hat
la nen t6n tr9ng n6, neu kh6ng muon tc;io h6a n6i gi�n vai ml nh! M(lt gia dlnh toan bac si, tien Si, bong CO m(lt oua con la... ngh$ Si, hQ cho rang 06 la ova con ngo ngh[ch va tlm m9i each ngan can, cam doan: Con ngo ngh[ch vai hQ hay chfnh hQ ngo ngh[ch voi tc:io h6a?
Bao Pht,J NCI Thanh ph6, c6 Ian ph6ng van dc:io dien - nghe si kich n6i n6i tieng Ai NhLI, dQC tam Sl/ CUa chi ma muon roi nL!CTC mat, rang: "Mong llOC duy n hat cua t6i la dllQC m(lt Ian olla me di xem kjch t6i viet t6i dung va t6i dien, de
me;> hieu t6i h<;mh phuc vi kh6ng ch9n sai nghe". Troi sinh ra Ai Nhu c6 nang khieu thien barn cua m(lt ngh$ Si, chj tl,I ren luyen thanh Cong va
58
h9nh phuc voi nghe, nhung h;;inh phuc cua chi
khong bao gio tr9n v�n vi mang tieng dam cai loi m�. Neu chi tuan lenh m� di lam nghe m� chi
thfch - chu kh6ng phai nghe chi yeu - thi su6t doi chi se chang bao gio h;;inh phuc, ma nguoi h9nh phuc se la m� chj. Theo huong ay, chj se tro tha nh Cl,lC dat set cua m� chlr khong Con la
chfnh ban than minh nO'a. Ma mot ba m� sinh
ra dua con la sinh ra m9t con nguoi d¢c lap hay
m¢t c6ng c1,1? Ch ieu theo qui luat nLl6'c matchay xu6i th1 nhu the nao moi hQp ly?
C6 nhO'ng nguoi con chap nhan nghe theo de cha m� vui long, van thanh cong day, nhung ca doi hQ chang bao gio hieu cam giac h;;inh phuc trQn v�n la gi, ma trong sau tham cu nu6i tiec, am uc. Cha m� hQ c6 ha he khong khi khien cho tam tu cua con vinh vien khong baa gio
dUQC tron day h;;inh phuc nhu vay7 Biet hoan hy ton trQng thien huong barn sinh cua con la each duy nhat ae ca d6i ben cung h;;inh phuc. < '"
Con nhO'ng ai c6 ep con oat dUQC nhClng ky VQng ma mi nh chUa lam OUOC, ho�C phai CO gang au ta i nang de "tiep quan" ca ngoi ma minh
...
3
da t;;io d l,lng nen, th1 c6 le hQ aa sll dl,1ng con nhu mQt phuong tien ae ... tra thu doi, ho�c nhu m¢t thu kho! Do d6 ngoai doi ta thay c6 nhung
3
·11>
59
"'
ngUoi da b6 het ca san nghiep cha me cho m1nh, CY>
z
chap nh�n ra di tay kh6ng va ti) phan dau. Khong CY>
c
phai hQ kh6ng hieu dUOC SU ca n thiet cua tien
0
b<;ic trong qua trlnh ti) gay dl)ng de l�p nghi�p, nhung quan trong la ho hoan toan kh6ng the chap nhan OUOC SU ap oat cua cha mt;, kh6ng muon tro thanh mot CIJC oat set trong tay Cha mt;, du la m(Jt CIJC oat set dUc;1C yeu thUO'ng het
mlfc Va SU ap O�t O:ing het SUC ngQt ngao!
60
Ph;;it con
Bao chi nam 201 1 dang bai - c6 kem theo ca
hlnh anh: mot 6ng bo da phi;lt hai c?u con trai bang each bat bo le ngoai avong cho m9i nglioi nhln thay. Ly do la v1 hai c?u be ·me choi game, ph;;it the cho n6 n huc, kh6ng dam tai ph;;im�
Vo van y kien, nhvng chung qui avgc chia
lam hai chieu hvong:
1. Phan aoi: d6 la each d;;iy tre cl,fc ky phi nhan ban, dang len an.
2. Ung ho: "thuoc dang da t?t': "thvong cho roi Cho VQt''. di;!y the con mai nen nglJOiJ
Sinh con ra, ai cung muon con minh ngoan.
.,.
3
Muon con ngoan th1 dvong nhien phai uon nan nghiem tuc. Khi con c6 nhCfng hanh vi chua 3
dung ml,fc ho�c vvong vao nhCfng th6i hli t?t ...
61
.. "'
z
"'
c
tl
,,
.c:
a_
.c:
>
..,
-'
62
xau, duang nhien cha mi;> phai c6 each XU ly de con h ieu. NhtJng quan sat CUQC song, ta thay c6 nhCtng gia dinh cha mi;> rat mem m6ng ma con van nghe ram r�p; va ngl1c;1C l;;ii, cOng c6 nhCJng dua tre bi danh tham tfm mlnh may, th�m chi bi tr6i bi xfch l;;ii, ma chi dl1c;1C vai ngay r6i dau l;;ii hoan day, nhung cha mi;- chung l;;ii bao ·khOng nhtJ the thl n6 pha nat nha mat�
Phai chang ph;;it Vi;! la phi nhan ban? Phai chang c6 trllng ph;;it m;;inh tay con mai nen ng uai? Roi th i�t!
La phv huynh, ta nen nhln van de nhuthe nao?
Trong m¢t c¢ng d6ng, muon c6 sl,1 6n dinh b1nh an thl nhClng thanh vien trong c¢ng d6ng d6 can tuan theo nhClng qui t�c nhat dinh. Be cOng la m¢t thanh vien trong c¢ng d6ng gia dinh, nen khi be c6 hanh vi khong dung m1,1c, nhat djnh phai bi xu ly - tuy theo muc d9 tu nh� tai n�ng.
Hlnh ph;;it doi vai hanh vi xau nhu m¢t l ieu thuoc tn,1 sinh doi voi can b�nh nhiem trung: uong du lieu - dung each thl het �nh; uong it hon th1 vi trung se Ion thuoc, len doi, khong the chCla trj dl1c;1C nOa; uong qua lieu th1 chet vi trung nhung b�nh nhlln cung ... chet luon!
Khi con tai phc;im loi cO, hlnh phc;it la dieu can thiet, van de n�m o cho du lieu va dung each. Ke kh6ng xue nhOng cau chuy�n ve cac kieu ph9t con "kh6ng 01,mg hang" cua ph1,1 huynh. Va cung con 06 v6 van ky uc cay dang - th�m chf h�n thu - cua nhOng aua con, khi hoi tuang l9i hinh ph9t cua cha m� d6i vai mlnh thoi au tho.
Moi d:ua con moi khac, kh6ng dua nao gi6ng dua nao: chung khac nhau tu khf chat, tam tfnh, each tu duy, den the trc;ing, cam xuc. .. nen khi dung hinh ph.;it de dua con vao ne nep, cOng phai tuy theo sl,I khac nhau d6 ma "ke don" cho phu hQp. Kh6ng bao giC1 c6 chuy�n ap dt,mg m¢t kieu dgy nhl.I nhau cho ca dim con, r6i mong chc'J mgi daa con deu ngoan y nhl.I nhau! Vf d1,1: Be A hieu d(>ng luon chan lu6n tay thi khi bi phi;lt up m�t v6 tUong, be cam thay VO cung bllt rllt, kh6 chiu, nen y thuc du9c loi lam, kh6ng tai ph9m ()
loi co de khong bi phi;lt. Nhung be B nhu hba, ft
J
"
chc;iy nhciy thl hlnh phc;it up m�t vao tUong li;li lam <
"'
be vo cl.Ing sung svang: be c6 the ngoi nhln vao !Uong va ... tha hon theo may gi6, tUang tll<;lng ra du thU chuy�n trong dau cho den het thai gian bi ...
ph9t, th�m chf ngu g1,1c v6 cung thll gian! Nghia
3
n
la hlnh phi;lt ay hoan toan kh6ng phU h<;lp: phi;lt J
"'
ma be cam thay sung svang thll gian thl Ian sau 3
"'
be se tlm each ph9m loi de du9c ph9t nOa! 63
ro
Khi ap dung hlnh ph(lt, c(jng gi6ng nhlf cho
"'
z
u6ng thu6c, bat bu6c phai dung dung lieu! Ph<:tt
"'
con cung the, neu khong dung lieu thl h�u qua c 0 "
.c
tuy tham l�ng nhung vo cling khung khiep .
"-
Thong thuong phu huynh hay ph(lm Joi la phQt qua lieu: "m6t Ian cho n6 ton toi gia"! C6 "ton tdi gia" hay kh6ng, hay quan sat la thay ngay: c6 nhC!ng dLia con khi da Ion la quay l<:ti doi xll that tan te voi cha m� mlnh, va tuyen bo thAng la "Hoi nh6 tui bf 6ng ba danh toi bOi dau c6 sao"!?!
8ay la qui luat tam ly, ma khi phQt con, hiem ai ch ju de y: "tuc nuac vo bd'.
Hlnh ph(lt qua sue chju di)ng, ve tam ly,
se Jam nay sinh trohg Jong COh noi han th(l. Khi ay dLia tre khong con blnh tinh nhln l<)i loi lam cua mlnh nC!a, ma lai mQi suy nghi - cam xuc theo hlfdng lam each nao ae tra aaa song phdng !Qi nguoi 1'16 !am cho t6i kh6 so qua m(fc chju a\(ng.
Con mot diem tinh vi kho thay nua: khi con ph<:tm Joi, cam xuc th6ng thuong cua cha m� la We gian, va d<:ti da s6 phu huynh da de cho can gian cua mlnh "lam chu tran dja" khi ph<:tt con. N6i n6m na de hieu la ph(lt cho ha gian, khi da bi 'con qul"Gian DC! dan dat di lung tung r6i, thl cha
64
me dau con du tlnh tao de suy nghi thiet hon, M can nhac xem minh nen phat con each nao la phu hc;ip, phat bao nhieu la du? Ong ba n6i
r6i: "gi;ln mat kh6n"! Khi day con ma lai lun vao trang thai mat kh6n thi trong Wong lai kh6ng xa, cha me se la nglloi lanh tr0n ven hau qua tu s1,1
m6tkh6n cua chfnh minh.
<
"'
3
·•
65
Uy cua b6
C6 ph1,1 huynh tam sv: ngay be, m6i khi c�u ph;;im Joi 'tay dinh' la m� vac don ganh 'phang· tui b1,1i. Kh6ng sao! qu chi vi�c. .. ch;;iy vong vong quanh x6m, vua ch;;iy vlla cuoi hi hi ch9c que m�. cho toi khi m� ... m�t du du, ru<;11: theo het n6i la
em! RuQt v�y. nhung toi toi m� l;;ii 6m vao long, m6c tien ra cho vi da "JO" ruQt danh con!?! Nen voi �u. may cai phang don ganh chi giong nhu ... duqc massage! Nhung c�u l;;ii sq 6ng bo b(> d(>i m¢t phep, ma tu nh6, bo chua tung danh c�u cai nao. Moi Ian c�u ph;;im 16i thl bo chi ke tai bao nh6: "an com xong con vao g�p rieng bo n he� qu cho biet: "cu nghe hai tu g(lp ri�ng la t6c gay em dl,lng dung, nglioi n6i gai het ca� the moi l;;i.
Chang biet tV bao gio, khi con ph;;im loi ho�c qu�y pha, thl cau ran de cua mi�ng cua rat n hieu
66
ba mt; la "b6 ve r6i biet nhe� "mt; milch b6 bay giif; "lieu day, b6 sap ve r6( .. Nghe la thay hien
len ngay h1nh anh m(lt... "6ng kt;" B6! M!;> muon dung "uy" cua b6 de tran ap con, v1 con Chang chiu nghe loi.
Nhung cai "uy" ay la g1 ma "rung n;rn"the?
Thuong la roi: b6 danh dau hon ml;', vl danh ma kh6ng he nuong nhe. Ke tiep, b6 ph9t ha
khac hon m� ph9t; khi hai nguoi cung quat thl tieng cua b6 "hung trang" hon, v�y nen con co rum nguoi l<;ii ho�c ch9y mat, ca bo Ian m� !Uong rang d6 la "uy q uyen� d6 la "biet srf, ma neu biet si;r tuc la se ng he loi .
Lam chet! Con chl ngung pha trong giay lat khi "01,mg Cl(> nguy hi em" la roi, trung ph9t va het ra Ilia th6i, chu kh6ng he y thlic dUQc loi cua ban than va tiep tuc l�p l9i loi co.
He qua tat yeu la be di Ling nhClng "nguy hiem"tu b6 - ho�c mt;. Ma tu di Ling t6'i thu ghet th1 ranh gi6'i v6 cung mong manh. Nen nhvng dl!a tre hay bi la mang don roi thuong rat ghet, th�m chf cam thu cha mt;. Thu g het trong l�ng le th6i, vl be van con y thuc duQc "than phan tam
goi" cua m1nh. Den mt hanh vi xau nay
de tri�t di m(>t hanh vi xau khac! Chuong bc;io l l,fc, nu6i h�n thu, tham h iem, II IQm, tl,1 ti la nhCJng dieu ma cac 6ng b6 " het ra I va" c6 the aem lc;ii cha con mlnh.
Nhung, "kh6ng c6 uy thl lam sao dc;'Y?"
Ong b6 a cau ch uy�n tren aa "ra uy" kieu gl khien c�u con "mat hon" nhu the? Khong he aao to bua Ian, b6 chi n h� nhang h6i "Con ng hi
68
xem con cu xu c6 da ng m�t m¢t thang dan ong hay kh6ng ?" Het! Chi c6 v�y th6i ma c� u con sQ chet khiep. Uy h,rc cua sl) nghiem khac, cua nhan each chlnh chu mau m l)c noi nguoi cha, cua tl nh thuong phl,J tu menh m6ng da kh ien cho ova co n phl,JC sat oat.
86 m6'i chf nh la Uy - Uy Cua 86!
QI
rl
('[)> .
-
QI'
3
3
.(!)
69
C h on Lf t� . 1 . .. T, ro.1 .,
To tien due ket tu bao doi rang Nhan chi so - tfnh Mn thi�n: khi moi sinh ra ai cCing ngoan! V�y ma kh6ng hiem nhClng dua tre chi m oi buoc vao teen la da qu�y "cap tha nh ph6''. khien cha mt;
danh phai an ui nhau "Th6i thl, troi sinh tfnh, chu mlnh biet lam sao"!
Trong vo kjch dan gian Ban Tay CUa Trai, NSND Doan Hoang Giang da dua ra loi ly giai kha ... dung! Thong qua cau chuy�n ve hai dua tre: m(lt dua la con thay d6 song rat m l,ic thl16c, dua kia la con cua trum wop g i�t. Ten an wop thiet tha mong m uon con mlnh se thanh con ngoan de c6 tuong lai sang sua hon cha, nhung l9i kh6ng biet phai d9y con kieu gl de n6 ngoan, nen da danh trao con mlnh voi con thay d6. Qua th�t, c�u be tuy mang dong mau luu manh cua
70
trum giang ho, nhvng tu scJ sinh aa nh�n OLIQC S\f giao dVOng day yeu thVcJng va nghiem khac cua 6ng thay giao, Ion len e�u ao trcing nguyen. Con cilia con thay 06 mang dong mau nho sinh hien h�u, nhvng b[ nu6i nang trong m6i trllong
v6 giao d t,JC, n6 tro thanh m9t ten e6ng tli luu manh t(>t eung.
R6 rang, nen - hu kh6ng phai do di
truyen, ma do giao dve, aieu nay aa OVQC khoa h9c ehung minh W lau. Ong ba ran de r6i: "Con hv t9i mi;:, ehau hv t\li ba''. Mf - ba: nen dVQC hieu theo nghia b6ng, We la nguai tnfc tiep giao duang, xin dung
hieu theo nghia den, mech long laml
Tre hay b[ la mang don roi VO t9i Vi/, se bat chv6c rat nhanh nhung hanh vi b90 11,(c. Nhun,: nguy hiem hon la be se trai nghiem dvqc lo9i y thlic den t6i: m;;inh an hiep yeu, b90 11,(c se giai quyet dVQe van de, tren doi nay yeu thVOng la gia d6i vl ba mE; su6t ngay n6i "thvong con nhat" � "'
nhvng c6 the da nh kh6ng nvong tay bat ell luc ;;:
nao ma kh6ng can nghe ly giai v.v ... f)6 la m6i
�·
3
trVong ly tVong de bien con thanh mQt ke lay n 7
b90 11,(e lam le song. Kha nhieu be, a nha thl b[ ba
�
mi;: gay SVC ep "phai dVQC the nay phai dVqc the
3 ·11>
71
"'
kia: hoac m iet thi "Hoc nhll the thl c6 n lloc di hot "'
z
rac ma an� .. f)en trllong thl bi bat hQC them du "'
c
be hoc kh6ng t6i, bi giao vien h.;i nht,ic, tru dap
"
"
LC
du kieu ...
CL
Khi nhan each cua tre bi nhO'ng nglloi tn/c tiep Giao va Dl16'ng buc tu nhll the, tre trai nghiem nhO'ng gl?
Tre bat chl16'c dl10C each gay ap h/c vai nglloi khac, "ngam" dlJCiC cam xuc bi ap buc, bi h.;i nht,ic,
bi Iva doi. Tre se "tll duy": "Khong thllong t6i th1
t6i se t1m nglloi khac biet thllong t6i''. "Nhiem vv c6 t6'i lop la de d.;iy t6i, dau phai de danh phat
t6i? Co lam sai nhiem vv, th1 t6i cCmg kh6ng lam nhiem vu HOC dau� Va nguoi khcic ma tre tlm t6'i
dllong nhien la nhO'ng doi tl1Qng c6 cung m6t lo.;ii y thuc "bao h/c chinh la giai phap''.
Con m¢t ng6 nhan ClJC ky nguy hiem van
dang ton t.;ii kha sau dam trong xa h 6i ta, d6 la thuong cho roi cho vot: chO' ROI nen dl1Qc hieu
theo nghia r¢ng la SI/ nghiem khac uon nan, kh6ng dllQC nu6ng chieu tre. Con neu ap dt,ing chO' ROI theo nghia hep: lay roi quat vao nglloi tre den barn tlm, beu rieu, vui dap con ... th1 hau
qua nhan tien: tlnh trang b;;io 11/c hQc dllong
ngay cang tang la minh chung dau long.
72
Lai c6 kha nhieu pht,J huynh than rang: 'T6i
daY cac con nhu nhau, sao anh chi n6 thl ngoan
the, ma n6 thl lc;ii chang ra lam sao, kh6ng phai Trai sinh tfnh la gl?": moi dua tre la m(>t ca the OQC l�p, kh6ng be nao giong be nao, nen can nhClng each dc;iy do rieng. Muon dan con cling
ngoan, thl cha mi; phai c6 ca ... "b<) suu tW nhieu each giao dt,JC, Va biet ung dt,Jng tUng kieu giao d\K phu hQp voi moi dua con. Khong the d9y tat ca cac con chung m¢t kieu, r6i mong cho tat ca aeu Ling xv giong h�t nhu nhau!
Vi dt,J: khi dat con qua duong, vai be A thl chi can n6i "Con oi, nam tay mi; nhe, xe dong nguy hiem lam" la auac. Con voi be B lai phai bao "Gia
ma con nam tay dat h¢ mi; qua duong thl m� cam on con nhieu lam�
Tro lc;ii voi cau Nhan chi SC1 - tfnh ban thi¢n, 6ng Troi rat nhan h�u: t�ng cho chung ta nhung n
::;;
aua con ngoan tu thuo lot long. Nhung dua tre ay c6 ngoan den cuoi doi hay kh6ng, nhan each
< "'
cua con t ro thanh vang hay thanh rac, dieu d6 lai den tu qua trlnh lao d¢ng dung cam va ben
bi cua m6i pht,J h uynh. Xin dung gay ra tham
...
3
canh Con hlf t<;ii m�, chtiu hll t<;ii bO, xong l9i "
::;;
trang trQn do thua la 'troi sinh tlnh", oan uc cho
"
ong Troi lam 06!
73
aw��fh,'4,
Con ft chia se voi
cha m�, vi sao?
Thl/C te hi�n nay cho thdy trong eek gia dinh, con ccii du'Clng nhu' ft chia si! v{Ji cha m� hem. EJtiu la nhilng nguyen nhan chinh?
CJ xa h()i ta, kh6ng phai bay giO con Cai m{Ji it chia se voi cha mi;>, dieu nay xay ra eta tC/ bao the he r6i. Nhung cha m� ngay xua ·m�c dinh" trong dau r�ng mlnh la nguoi n6i, con con ch! duQc phep nghe, n�n at.la con nao kh6ng "xeo xat tra treo, kh6ng ly sl/' moi la ... con ngoan! Khi dn biet dieu gl, ho chi can ... tra g<;in la xong, tra g<;in kh6ng duQc th! trl!ng ph<;it th�ng tay. Cu thll h6i nhCtng the he gan nhat, "tan thOi" nhat la 4x, Sx, 6x ma xem: c6 may ai nhCI n6i mlnh da tam tlnh vCli cha mi;> nhv the nao, vi c6 dau ma nhCI! Nhetng ai c6 di�m phuc nay la n hetng trvong 74
hqp ... ca bi.;>t, n6i gl den nhCtng the he tn16c nua1
Don giiln, cha m(' ngay xua hau nhu kh6ng c6 n hu du la ng nghe con nen khong cam thay thieu. Nhung, CUQC song luon thay d6i, nen ngay nay cha m(:' da bat dau y thuc duoc rang phai ton
trQng thau hieu con. Nhu cau muon duqc nghe con chia se tang len, ma con thi "cam nhu hen': nhung lai kh6ng the tra gan hay trung phat nhll
xua duqc ncra, tam tu ctla con nhu mot "vung cam bay'; kh6ng each gi tiep can OUQc, khien cha m(' thay buc xuc.
C6 v6 s6 n guyen nhan, n hllng nguyen nhan chinh thuong la:
- Con kh6ng auqc ton trQng: khi lam gi hiem khi ban b<;ic vdi con. Xin nhan manh viec ban bac
v6i con can duqc thvc hien tl1 khi be ba tuoil Qui trinh dan dat con thuong mang tinh ap oat. Vi du: "Khong duqc nghich nhe, khong auqc pha a6 cua me cua ba, khong .. kh6ng .. va kh6ng"
ma chang he giai thich, tre khong the biet vi sao cha m('"dt,mg"vao duqc, con minh thi khong.
Khi kh6ng ilu'ng ngtic'ii khac a bi "dim ap" a so hai sinh ra . "'
z
m�m m6ng han thu. Biet bao cau chuy�n trong
"'
doi song v� nhcrng dua con han thu cha m�, ma c 0 �
.c
cha me chil ng kh6ng hl nh dung n6i n6i thu h�n
0.
ay b�t ngu6n !Lr dau.
- Cha m� d6i xll voi con thi�u blnh d�ng: toan huan th! va chi thi. Cai cau ng he th�t mat da "con oi, chuy�n nay con nghi sao?" duong nhll chi c6 trong ... bang dia! Con nh6 thl thuong bi ng6i an rieng vi "n6 hay nghich mam com, nguoi Ion an kh6ng y�n voi n6''. be vCra an vCra ng6 ... chu Cun trong nha, vua tui than.
Lon hon mot chut, c6 chuy�n gi la nguoi Ion
cu xi xa xi xam vai nhau that bi an, be kh6ng the biet dtJqc "chien tranh lanh" hay "chien tranh hat nhan"se xay ra Ille nao, sq khong the ta! Khi so thi phai giai t6a: nghe len, theo ban di choi hoac tan gau de tam quen n61 bat an.
Va khi tan gau voi b9n, con n han ra m9t dieu vo cung hap dan: ban n6i voi minh m0i thll chuyen tren doi, ban ton tr0ng m'1nh va m0i thanh vien trong nh6m ban deu binh dang, chang ai hon ai, qua hap dan! Mam m6ng "cam nhu hen" voi cha me da ben re w day, w luc con b6n, nam tu6i!
76
- each n6i chuyen cua cha me rat chi la ke ca, len mat day doi: "Con n6i the la sai r6i. Sao lai the? Khong c6 cai dau ha conl Ai cha phep con w tien the ha? Thang ay tot lanh gi, b6 khong dong y con choi voi n6 nCla nghe chual" vv. .
- Cha m� kh6ng biet giCI bl mat cha con: c6 liii lam gi, c6 chuyen gi ngay ngo thi chi vai tieng sau thoi la "ca the gioi" biet het va thi nhau cham choc khlch bac be. Day la dieu t� hai khong tucmg
tll!;mg dt1<;1c, c6 nhClng be qua nhay cam da t\i tu do bi treu ch0c khich bac vi nhClng chuyen chang clang gi! Nguoi Ion chi nghT don gian rang: n6i cha n6 mac co de khong tai pham. Nhung 11 dia
vi cua be, hanh vi d6 la sv beu xau, si nhuc Nguoi
phuong Tay c6 cau "Hay x6 chan vao cl6i giay ctla con": hay dat minh 11 dja vi cua con de hieu con
cla ng nghl gi va cam thay the nao.
Thong tin da chieu va phong phu tren m�ng la mot thuan /oi cho ca cha m� Ian con cai, <
nhllng mat trai cua n6 la lam giam nhu cau hoc
0•
h6i tu con d6i voi cha m�. Tuy nhien, mang la m¢t. . . ch9 trai l Thong tin tren mang g6m cltl ca "rhuong vang" Ian "ha cam'. chli chua cluoc chat
•.
3
lac ky ca ng, ch Lia dLIQC dinh hL16ng r6 rel. Vai tr6 ctla cha m� la giup con chat 10c, ch0n l\fa thong 3
tin hClu lch, biet lo�i b6 nhClng thong tin rac. "
Va, du con c6 du kha nang tljtiep can voi ca "rl!ng"
"' "'
z
thong tin di ncra. thl d6 cOng va n la nhung thong "'
c:
tin vo cam I Se hanh phuc biet bao neu con nh�n
t>
"'
.s;;
dLJOC nhCing dieu ml nh can biet tu cha me, VOi
Q_
each trao truyen day yeu thLJOng, Sli quan tam
an can chinh la dieu ma con khao khat.
- Trong khong it gia dlnh ngay nay, rn(>t so b�c cha me van con ton tai suy nghT: chi bao
som cho con chinh la "ve duong cho huou ch;;iy''. con se "b6 ta dung ben doi kia": Au trT thay cho nhcrng phu huynh nao va n suy nghT nhli the; va cOng bac phuoc thay cho nhcrng dlla con nao c6 cha m(;' con ton t;;ii kieu suy ng hT ay! Tac gia cua quyen w truyen day ray rllt Thanh Ph6 Kh6ng
Lr;ic Looi - m¢t narn thanh nien ch9n loi song dong tinh, da tra loi ph6ng van tren VTV2 rang: "khi t6i bi thay giao lam dung tlnh d l,lc 6 tuoi 1 3,
toi da rat can SI/ giup do CUa gia dlnh, nhung v\ la con trai nen chang ai quan tarn ca . Toi khong biet neu m\nh dLJQC trQ giup ki p thoi th] CUOC doi
t6i c6 re sang loi nay hay khong"!
Chia se - tarn tlnh la m(>t hanh vi. Muon hanh vi ben vung thl can tuan thu qui trlnh:
Xay dljng -+L�p di l�p l9i ... Th6i quen-.Nhu cau.
Khi oat toi c6ng ooan "chia se voi cha mt; la
nhu cau"thl ban c6 the yen tam ve con dLIOC r6i.
H giam dan theo thoi gian, vi trong mat con, cha mE; la nhClng "ke dan ap k1m kE;p dan ta"!
TU nguyen nhan tren, vi�c trao truyen ky nang song cho con tro nen m(lt nhi�m Vu kha la bat kha thi. Ma khi thieu ky nang song la con da lam vao the ki;'t!
Khi cha mE; kh6ng the cung cap cho con day du ky nang song, kh6ng bat kip voi nhu cau phat trien cua con, th1 con se cam thay c6 don, dan Qr
den de ket ba n thieu chQn IQc. Kh i g�p nhClng 3
kh6 khan trong sinh hoat, hQc tap ho�c trong n hClng moi ti.Jong quan xa h(li, con se c6 nhClng 3
each giai quyet non not, dai d(lt, ho d6.
·�
"' "'
z
"'
c: D
"
.c
"-
Vi du: C6 be nam tuoi ngay nao cCmg dem
theo rat nhieu banh trai k�o sCla di h9c. M� h6i, be bao "Dem theo chia cho b;;m cung an''. H6i dau me rat phan kh6'i vi ngo con minh ... thao an1
Sau m6i te ra la con dem chi de "cong nap" cho
m¢t "dai bang con''. neu kh6ng se bi bat n�lt. M� h6i t6i "lam the nao de cham dut tinh trii ng d67''. L6'i dap: ve mat hanh chinh thl qua de - chi trong
vong na m phut, nha truong c6 the cham dLlt ngay tinh trc;mg bat n;;it no.
Nhung van de C\!C ky nghiem tr9ng tiem §n phia sau hi�n tu(Jng d6 la: ta i sao be chi m6i c6
nam tuoi dau, ma khi di hQC bj b9n bat n9t, lai kh6ng dam he rang ke v6i m�? Be da chon giai phap n6i d6i thay vi trlnh bay cho nguoi Ion biet: day la tri�u chung rat r6 rang cua vit;'c be mat long tin vao gia dlnh.
V�y cau h6i ke tiep la: gia dlnh da doi XU voi be the nao de long tin trong be kh6ng con nCla? Thu h6i, neu be ga p r:ic r6i Ion hon thl be se phai
l\1 xoay so ra sao?
Khong ai dam nghi tiep!
Khi g�p chuy�n buc xuc voi nhvng thanh vien trong gia dlnh, con de b6 nha ra di, ma kh6ng c6 gang dan xep vi ky nang dan xep kem,
80
th�m chi con c6 the t1,1 tl! khi gap be tac vi khOng tin c�y ai du de tham khao y kien. Chuy�n ba chau gai a m¢t truong PTCS phia BAc nl nhau ti,/ tl! nam 20 1 1 ma kh6ng c6 nguyen nhan c1,1 the nao, la m ¢t minh chung: phai c6 nguyen nhan chu! Nguyen nhan sau xa la: a tuoi d�y thl, khi tam ly dang a trong trc;mg thai mat can d6i
nghiem trc,mg - "b�nh" duong nhien cua lua tuoi nay - thl cac chau lc;ii kh6ng nh�n dLiqc bat ky Sl,I nang do tinh than dung muc nao. Cha mf; cu 1L!Ong cho an cho h9c ao quan day du la xong, doi g1 nua! Con nam xuong m¢ r6i ma ho van kh6ng hieu v1 sao!
Con ngUoi kh6ng the song ma kh6ng c6 m1,1c tieu r6 rang. M1,1c tieu nay can duqc cha me
dinh huong va phai la m1,1c tieu chinh dang, phu hqp voi ban than con. N6i de hieu, chung suy dinh duang tinh th6n cong c6 the gian tiep giet
chet con trel
<
Thieu ky nang song c6n dan den nhung hien
"'
tuqng quai go khac nhu thich quan he dong tinh, Si me than tllQ'ng la nghe Si, ngl!oi noi tieng hoac th�m chi ca nhung ten giet nguoi man rq. "'
3
Hien tl!Ong ten Cllop cua sat nhan tan bao Le
Van Luyen lai c6 mot 11,i'c luqng fan nu dang ke 3
trong ngay ra toa lam chung ta phai gi�t mlnh, ·�
01
va di.lt khoat phai d�t ra cau hoi "NhO'ng quai
"' 01
z
tha i tinh than ay nay n6i ra W dau?": Xin thua, 01
c
n6 nay n6i ra tu cai goc tuong chung v6 hi;!i : con
t>
"'
.s:::
kh6ng the chia se voi cha m� cua ml n h w thuo
Cl.
be! Khong chia se thl lam sao con biet duqc dau la gia tri th�t va dau la gia tri ao. Ma ca i ao th1 hk nao cung lung linh 16ng lanh, v�y la con cu vi�c lay d6 lam mvc tieu cua doi mlnh.
Dung truac thljc te ay, cha m� can lam gi ae con cdi chia se vai mlnh c&i ma va thdn mqt hon?
Phai c6 kien thuc ve NHONG KY NANG CO BAN cua phv huynh.
Ben G;mh d6, c6 va i dieu th�t don gian, de lam:
- Om ap au yem con - ca gai Ian trai w n h6 Cho toi. .. ngay CUOi Cung CUa CUQC OOi bi;in! Chung ta cung 6m ap au yem, nhung t6'i tu6i vao lop m¢t la cac be trai bi "cat tieu chuan"!? Len
toi het cap m¢t thi be gai cung bi "ra rla" lu6n! Thi�t la hvt hang. Phv h uynh bi�n h¢ la "sq con yeu du6i, thieu dung cam": neu n6i v�y t h1 dan 6ng o cac nuoc Au My chac chan se toan nhO'ng nguoi yeu du6i thieu dung cam? V1 6m ilp au yem con toi Ion la t�p quan cua cac dan t¢c Au My! Xin khang djnh: t�p quan nay C\,IC ky tot, va chung ta nen hqc h6i.
82