🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Cẩm Nang Nuôi Dạy Con Theo Phương Pháp Montessori
Ebooks
Nhóm Zalo
PIH,. l
Voi ffi\}C dich giup cac b�c phv huynh "dQc hieu", chung toi cimg voi cac chuyen gia giao dvc tre em, din cu tren nhung nguyen Ii giao dvc phuc t�p trong cac tac pham cua Montessori tien hanh ch nh Ii co h� thong, chat lQc nhung tinh hoa, co gang dung each ngan gQn nhat, nhfing cau chu
• dat nhat, nhfing Vl d\l C\l the nhat, nhung phuong phap hi�u qua nhat de the hi�n chan Ii cua phu'.o'ng phap giao dvc Montessori, giup cac b�c ph\l huynh hieu Va nam du'.c I , I song kho khan, cha m� khong quan tam cham soc). Von v�n trong vong 1 nam, m9i nguoi I da nMn ra r5ng, nhung dlta tre o "Children's House" deu het sue!€ phep, g9n gang, s�ch I se, tre 4 - 5 tu6i da co the d9c sach, viet van, th�m chf biet lam tfnh. Trang m9t l�n kiem ! tra, thanh tfch cua chUng con tuong duong voi thanh tfch cua m9t h9c sinh lop 3.
! Thanh tfch dang ne cua nhung dua tre nay da tro thanh m(>t Sl,l ki�n thoi b�y gio, ngay I cang co nhieu nguoi chU y den thanh qua gifo dl,IC phi thuong cua "Children's House". i Montessori tro thanh m9t nhan v�t gay ch�n dong trong gioi gifo dl,lc thoi do. Nhung I phuong phap ba ap dl,lng trong "Children's House" ding tU do ma dUQC truyen ba r(>ng rai I o phuong Tay.
I Nhung nam thang sau nay, ba nMn du<;ic r�t nhieu Joi moi tu cac t6 chuc _gifo dl,IC I tren khip th� gioi, ha da ti�n hanh giang �y, vi�t bai va dao ti,IO (J ca chau Au, An 89 va I My, khOng ngl!ng mo ra nhung ngoi truong Montessori tren kh�p Italy va cac nuoc khac. I D6ng thoi, nhung tac ph�m nghien cuu cua ba dUQC dich sang 37 thu ticfog, phuang phap ! gifo dl,IC cua ba da duQc ph6 c�p tren 1 10 qu6c gia, va cung nho nhung dong g6p c6ng I hien Ion lao cua ba cha Sl,l nghi�p gifo dl,IC m�m non, ba da 3 l�n duQc de Clt giai Nobel.
l I
! I I
I
Q
0
DQC HIEU NHUNG PHUONG PHAP KINH DIEN
L?-' "PHUI DI LOP Bl)I TREN BAU V � T" �
Nhung nam 90 cua the ky 20, phuong phap gifo d\fc Montessori b�t d�u du nh�p vao m(h sb nuoc Phuong Dong, trong m('>t thoi gian ng�n da tr6 nen phcS bien va du<;ic nhi�u nguoi don nMn.
The nhung, do nhfrng cubn sach gioi thi�u v� phuong phap gifo d\fc Montessori tren thi tntong d�u la nhfrng ban dich tac ph�m va tai li�u giang d�y cua ba, SI,!' khac bi�t trong phuong thuc di�n d�t, c('>ng them nang 11,tc dich thu�t yeu da anh hu6ng Ion den cac b�c ph\l huynh trong vi�c n�m b�t c6 hi�u qua tinh th�n th1,tc s1,t cua phuong phap nay. R§t nhieu b�c ph\f huynh sau khi d<;>c xong ban dich deu phan nan r�ng kh6 hieu.
V Oi m\{C dfch giup cac b�c ph\l huynh 11d9c hieu'', chung toi Cung VOi cac chuyen gia gifo d\fC tre em, can CU tren nhfrng nguyen If gifo d\!C phuc t�p trong cac tac ph�m Cua Montessori tien hanh chlnh If c6 h� thbng, ch�t l9c nhfrng tinh hoa, cb g�ng dung each ng�n gc:m nh§t, nhfrng du chfr d�t nh§t, nhfrng vf d1,1 c1,1 the nh§t, nhfrng phuong phap hi�u qua nh§t de the hi�n chan ly cua phuong phap gifo d1,1c Montessori, rir d6, giup cac b�c ph1,1 huynh hieu va n�m du<;ic phuong phap gifo d1,1c nay trong thoi gian ng�n nhk
Chung toi nguy�n lam nhung nguoi di tlm qu�ng, tl m�n !au chui, phui di lop b"l:li tren bfo V�t cua Jich Slr, khien cho bfo V�t toa ra foh hao quang sang ch6i; hy V<;>ng cufJn sach nay se c6 fch cho nhfrng b�c ph\l huynh tre, Ge ngay cang c6 them nhi�u tre em du<;ic hu6ng nhfrng di�u tbt d�p hon.
��O�========================================================�g
CMUOMGI
, - 1 , .... , ,,,,
PHAT Hl�N CUA MONTESSORI· Bl Mf\T CUA TUOI THO .................................................... 1 Th�t ra con r�t nhi€u di€u v€ tre nho ma loai nguoi chung ta chua bi€t, trong long chUng c6 r�t nhi€u di€u chUng ta khong hieu, nhung chung ta nh�t djnh phai tlm hi€u, nh�t c!inh phai dung t1nh yeu thuang va tinh th�n hy sinh M kham pha linh vvc con chua bih h€t nay, gi6ng nhu om �p ma uoc di tlm kho bau 6 ngoai khai v�y.
f>6N CHAO M¢T EM BE MOI CHAO f>Ol... ...................................................................................... 2 TRE MOI SINH DAY AP NOi so HAI .................................................................................................................. � ............ 2 TAO MOI TRUONG CAN CO CHO TRE SO SINH .......................................................................................................... .4 COi TRONG "BIEU Hl�N· CUA TRE ............................................................... .................................................................. 6 GIAI MA Bi AN co TH� TRE ............................................................................................................. 9 HAI H� THONG QUAN TRONG NGANG VOi NAO ...... ............................................................................................ .... 9 KHONG THE SO SANH NAO NGUOI LON VOi NAO TRE CON .................................................... .. ............................. 11 BAN TAY DAY TRi TU� ................................................................................................................................................... 14 f>QC Hl�U THE GIOI TAM H6N CUA TRE .......................... ............................................................ 16 THAI NGHEN TAM HON - DAC THU CUA CON NGUOl. .......... ............................................................ ...................... 16 TAM HON GIONG NHU MQT TH61 NAM CHAM ... ..... ............................................................................................... 18 cAM GIAC BiNH THUONG, TAM LY SE lANH MANH . ................................................................ ............................... 21 VAN DQNG KiCH THiCH Sl,J PHATTRIEN TAM LY ...................................................................................................... 24
CMUOMG II
- d , ,
NGUYEN TAC GIAO Dl)C CUA MONTESSORl ........................................................................ 27 Trong qua trlnh tru6ng thanh, tre chua h�n day thuc duqc nhu du n(>i t�i cua ban than, nguoi Ion ding khong bi€t each giai thfch cho chung th€ nao, do d6, CUQC s6ng cua tre CJ nha va CJ tfUOng r�t CO kha nfog Se nay sinh nhfrng truong hqp nh�m lfo, ngfo trd St,! phat tri€n cua tre nh6.
Qua qua trlnh nghien cuu tri�t M nhfrng nhu du ben trong nh�t, sau nh�t 6 giai do�n d�u tien cua tre nh6, chUng ta moi bi€t r�ng: mu6n lo�i b6 tlnh hu6ng neu tren, thoa man duqc nhu du cua tre thl dn phai giai ph6ng tre.
PHAT Hl�N VA TAN Dl,JNG TIEM Ll,JC CUA TRE ...... , ........................................................ ......................................... 28 CHA M� CAN TRO THANH NHA GIAO Dl,JC THONG THAI ................... ...................................... .............................. 30 TON TRONG TiNH cAcH cuA TRE ...................................................... .................................. ..................................... 32 TAO CHO TRE MQT MOI TRUONG THlCH HOP .................................................................. ... .................................... 34 HOC CACH QUAN SAT TRE ....................................................... ........................................ .......................................... 31 TRAN TRQNG TiNH NHAY cAM CUA TRE ..... ........................................................................................................... 39 KHONG C6 DQC LAP SE KHONG CO Tl,! DO ....................................................................................................... ..... 42 TIN TUONG VAO Vl�C Tl,! GIAO Dl,JC 0 TRE .............................................................................................................. 44 THANH THl,JC TRA LOI NHONG cAU H61 CUA TRE .............................. .................................................................... 46
0
0
KHONG NEN SQ TRONG LAP ....... ........ ........................... ............................ ..................................................... ........... 48 THAN TRQNG KHI KHEN THLJONG VA TRUNG PHAT... ............................................................................................. 51 GIAO Dl,JC LA KHONG CHO DOI .................................... ................................................... . ................... .................... . 53 I I
CMUONG Ill
Tl,1 NHIEN T�O NEN KY TICH .................................................................................................. 57
Chung ta nen cb g�ng het sue c1e tv nhien nuoi duong tre, boi tre cang tv do phat trien I se cang c6 OUQC co the can c16i va de nang h.;c hoan hao. ! T v nhien c1a giup chUng ta s�p xep t�t ca, chung ta chi dn cte cho tre tv do nua ma I thoi, hay tc:io cho tre mc>t moi trvong khoa h9c, tv do, va vi�c cua chung ta chi ta ngtii I quan sat tre trvong thanh a6ng thoi tro thanh mc>t nhan chung chung kien nhung k:Y t1ch ! ��g. I
QUAN SAT Sl) sONG, LINH NGQ TV NHIEN ........................................................ . ........ ............................................. 58 BOI DLJONG Sl) NHAN NAI VA Tl) TIN TRONG LAO DQNG . . . . .... . ........ ................................... .. .................... 60 GIAO Dl,JC TV NHIEN. DE TRE BLJOC vAo CON DLJONG PHAT TRIEN CUA NHAN LOAI ....................................... 62 YEU THIEN NHIEN .... ..... ........................................................................................................................................... ... 64 LUY�N TAP VA UNG Dl,JNG - HAI Y NGHiA QUAN TRQNG CUA LAO DQNG ............................................ ............. 61
iCMUONGIV
: CUQC SONG NE NEP GIUP CAI THl�N NHAN CACH BEN TRONG ..................................... 71
Gil! co the s;:ich se, duy tr! nhung hanh vi, ctr chi dung mvc se khien cho tre cang tv I tr9ng va tv tin hon; khong nhung the, trong qua trlnh d;:iy tre, nguoi Ion ciing se c6 OUi chuy�n tr6 nen nghiem tr9ng, nhung tht,tc t€ da chung minh: Slf nh�n bi€t cua nhan lo<;1i v€ tam If cua m('>t em be moi chao doi chf nh la diem t6i trong tri thuc v€ sinh m�nh loai nguoi.
Chung ta thuong cho r�ng: tre con sinh ra la m('>t qua trlnh W nhien, hon nua tre moi chao doi ding khong c6 y thuc gl d, chung ta khong dn thi€t phai qua M tam. Th€ nhUng, vao khoanh khic chao OOi �y, tU mQt thai nhi trd thanh mQt Olra tre r6t CUQC Oa xay ra di€u gl? Do tre moi sinh ra khong co kha nang bieu d<;1t ngon ngfr, cho nen, di€u d6 vfo Juan la bf �n .
• PHAT Hl�N CUA MONTESSORI - EM BE DEN THE GIOI NAY VOi DAV AP NOi SQ' HAI Thai nhi trong bi,mg m� tu khi du(Jc 1 thfog da c6 ho<;1t d()ng tam ly r6i. Khoanh khic chao doi dang d€n g�n, sinh m�nh nho be y€u du6i nay phai thay d6i tu m('>t moi truong quen thu('>c sang m('>t moi truong moi hoan toan xa 1<;1, chung b�t die di phai v�t l('>n m('>t each gian kh6 nhk D�u cho chung v�n chua h€ y thuc OUQC nhung gl da xay ra va khong the di�n a<;1t h€t n6i dau don khi ra doi, nhung n6i dau nay da M l<;1i m<'.'>t d�u �n sau sic trong ti€m thuc cua tre, d6 chfnh la "n6i SQ ra doi" cua tre nho. Tre c6 the cam nMn OU<;jc di€u nay, va kh6c chfnh la each ma tre dung M xoa diu n6i SQ hai va dau don d6.
Sinh non ho�c phuong phap sinh khong thfch ht em be so sinh, de tu6ng tuc;1ng ra dnh truoc va sau khi sinh, di€u nay se giup chung ta d� dang hieu r6 hon nhung kh6 khan ma sinh m�nh nho be nay phai d6i m�t.
c.>-- ------ -+ ------ -<..J
GLA.Y PHUT CHAO DOI
Giay phut chao doi s�p den g�n, IUQ'ng nuac 6i quen thu(>c bao quanh thai nhi a(>t nhien giam di, tl! cung chugn bi ti�n vi khach nh6 be ra doi , tre bi m(>t h,rc VO hlnh dgy vaa m(>t moi truong I� l�m chua d�y khong khf, tre cu6ng quyt tlm duong ra, co the nh6 be bi de ch�t ... Cu6i cling, tre mang vet thuong (l) den vai the gioi nay, nhung chung ta chaa don be the nao day? Trang qua trlnh chuyen d�, m9i nguoi thuong d6n s1,t chU y vao nguoi m�, b6i day la giay phut nguy hiem nh�t, kh6 khan nh�t trang CUQC OOi m�, con em be th1 se duc;1c h If dem di kiem tra, sau khi chk ch�n em be khoe m�nh th1 cu(>c vu<;1t qn dUQ'C coi nhu thanh cong Ion, nhung khong ai nghi r�ng, di�u nay cGng la m(>t cl.ta ai kh6 khan cha em be.
Tri sd sinh pMi rCti xa bljng mft de den v(Ji mpt the gM lfi tam, at se phtii trai qua mpt cupc dau tranh kho khan. Cac mft hay chit y den dieu nay, sau khi tri ra d{fi, hay danh th{fi gian Om ap tre, t{lo cho tri cam giac an toan.
SO SANH M6I TRUONG TRUOC VA SAU KHI SINH
Y�u t6 thay d6i Tn.toc khi sinh Nhi�t d(> I 37oc
D gm Mai truong ch�t long
Sau khi sinh
Trang phong: khaang 25oc Mai truong khong khf
Am thanh
Anh sang
Dinh duong Ho h�p
Tu the
Da
Tieng tim m� d�p, tieng d� day m� co bop ...
T6i
T 1,t d(>ng lien t1,1c b6 sung
Khong dn
Troi n6i
0 tr�n
Tieng nguoi, tieng may m6c
Anh sang kha m�nh/anh sang m�t troi
Gian da�n
Ph6i b�t d�u lam vi�c Du6i th�ng, n�m th�ng DuQ'c baa b9c
4------------ ��_:g- � ---------�
�
� c CHUONG �
I � �
Tu bang tren c6 th� thh, tre sau khi duQc sinh ra phai d6i m�t voi sv thay d6i Ion cua moi truong, chung ta nen c6 g�ng het sue c6 the de tc;io cho tre moi truong g�n gifJng trong b1,mg m�, d�n d�n giup tre thfch nghi duqc voi moi truong moi. Chu thfch:
(t) Sinh thuong la qua trlnh d m� va be deu phai n<'i lvc h�t sue. Nguoi m� dung Ive nho con co tv nhien cua tl! cung, tre cling khong ngling dieu chlnh tu th� va phuong huong M tlm lbi ra. Luc ra doi, thai nhi ep dm duoi vao nguc, co th� cu(>n l�i M di xubng xuong ch�u. V1 di qua m(>t duong dai va hm ph�n d�u cua thai nhi se din cu theo hlnh dang xuong ch�u cua m� M nhanh ch6ng thay d6i, va n<'i Ive chui ra qua duong am d�o cua m�. Hi�n tuc;mg th�n kl nay duqc g9i la "sv d6i ngoi thai".
Co m(>t sb em be moi sinh vling d�u c6 nhung v�t t1,1 mau, do la v�t thuong do trong qua trlnh chuy�n d� d�u em be va phai khung xuong ch�u cua m�.
T �o M61 TRUONG CAN c6 CMO TRE so SINM
Cach chung ta cham tre nho chu yeu dva vao nhftng kinh nghi�m cua cac b�c ph1,1 huynh, 116 cii'' chf nh la m<)t phuong phap truy€n th6ng tren kh�p m<;>i vilng mi€n cua nuoc ta. Chung ta luon bao v� ba m� va tre so·sinh mi nguoi, danh thoi gian nghl ngoi
d�y du. Cac loai d<)ng v�t c6 vu d€u c6
ban nang gi�u con sau khi sinh, tach con
chUng ra khoi b�y dan mot thoi gian.
Moi truong la di€u quan tr9ng nh�t
d6i voi m<)t dua tre moi duqc sinh ra.
Thai kl so sinh chf nh la khoang thoi gian
chu�n bi M tre co th� thfch ung duqc voi
the gioi moi lc;i. Tu trong man dem yen ttnh cua moi truong nuoc den voi the gioi d�y anh sang, dh �P tieng cuoi noi, cac nang Ive phat trien so bo cua tre d€u se tc;im thoi ngli yen, r6i d�n d�n b�t d�u nay n6 trong moi truong moi nay. Do v�y, ph�n Ion thoi gian tre so sinh d€u ngli, day chf nh Ia mot phuong thuc mang tfnh ch�t bao v�, M tranh nhftng kfch thfch mc;inh tu ben ngoai.
------ -P6- --------zJ
-·-------� ffi@NT€SSERR1 �
' ------ � �� . 0 St)'TH�T
�
Tre mai chao doi va m� cua be v�n la m<'.'>t the th6ng nh�t, chi khac a ch6 tre so sinh da la m9t ph�n co th� ben ngoai cua m�, thay d6i vi trf so vai truac day ma th6i. Nhung phvong di�n khac deu kh6ng c6 b�t cu thay d6i nao, giera hai m� con v�n la s<;)i day lien ket ben ch�t. Cung co the n6i, d6i vai m9t dua tre, chi moi truong an toan va yen tinh thoi Ia chva du. De baa v� cha m het sue giup be hoa nh�p vai the giai ben ngoai.
9 LOP H<;IC DANH CHO CHA M�
M6I TRUONG CAN YEN TiNH
1. T re so sinh t6t nh�t nen n�m trong m9t can phong yen tinh, khong anh hv6ng boi t�p am tu dvong ph6, m9i ngvoi trong phong cling nen cf> ging gier yen l�ng. 2. Anh sang va nhi�t OQ trong phong deu phai dieu chinh kip thoi. Ngoai nherng Jue dn b�t den th! anh sang trong phong c6 the de hoi t6i mQt chUt.
3. Dieu chinh nhi�t de? va de? im trong phong cha g�n vai m6i truong truac khi tre chao doi .
4. Gier v� sinh moi truong va khong khf trong phong s�ch se, thong thoang. KH6NG NEN B6 CH;\T TRE 1. Qu�n fo cua tre nen mem m�i , r9ng rai, neu nhv nhi�t de? cha phep, t6t nh�t nen d�t tre 6 tr�n tren mi tam.
M(>t nh�m l�n khac ma chung ta cGng hay mk phai c.16 la, chi coi co b�p nhv m9t co quan phvc v9 cho SI! m;:inh khoe, chung ta ti€n hanh t�p luy�n cGng chi la Ge hft th6, an u6ng va ngu nghl t6t hon. Tht!c ra, nh�n dinh nay la sai l�m, n6 gifJng nhu b�t m9t hoang tt'.r cao quy phai di chan de v�y.
• PHAT Hl�N CUA MONTESSORI · CO QUAN cAH GIAC VA CO SAP QUAN TRQ G NGANG VOJ NAO
Montessori cho r�ng, trong co the nguoi c6 ba b9 ph�n h€t sue quan tr9ng, c.16 la nao, co quan cam giac va co b�p. Chung c6 nhi�m Vl:l ti€p xuc voi moi trvong hen ngoai, abng thoi bi�u d;:it nhfrng y nguy�n cua con nguoi , duy tr! m6i lien l;:ic giG'a con nguoi voi moi trvong hen ngoai . Do a6, c6 th� gQi chung la "h� th6ng quan h�", chung nh�t dinh phai phfJi h9p ho;:it OQng voi nhau th! con nguoi moi thi€t l�p Olit d;:ing s6ng cao dp hon.
N6i m9t each tvong a6i, nhung b9 ph�n khac cua con ngvoi c6 ph�n hoi "fch kl", do tac dt,mg cua chung chi n�m trong gioi h;:in co the nguoi, chung c6 nhi�m v9 duy tr! Slf tbn t;:ii va phat trien Cua CO the, do 06 c6 the gQi chung Ja "h� thfJng trtt6ng thanh" . • Sl!TH�T
Chung ta mu6n phat huy vai tro cua nao th! nh�t dinh phai lam cho cac b9 ph�n khac ho;:it a(>ng. Co the chung ta phai la m9t the th6ng nh�t, th! moi c6 the hoan thanh Oli'e'" . �
�CHUN TRQNG NHUNG HOAT DC)NG CUA TRE
T re em v6n thfch ho<:it dong, b6i day la nhu du phat trien nang lt,rc cua chf nh ban than tre. Neu nhu chung ta bi€t ton tr9ng tu d�u den cufJi nhfrng ho<:it dong tt,t phat cua tre, khong h<:in che va dm doan tre, th! dieu d6 se mang l<:ii cho tre mot moi truong t6t de phat trien nang lt,rc v�n dong.
Chung ta dn quan sat xem tre thfch ho�c dn nhung lo<:ii ho<:it dong gl, tu d6 t<:io dieu ki�n tren m9i phuong di�n cho tre phat huy nhfrng ho<:it d()ng d6, nhu v�y la chung ta da tht,rc st,r
tro thanh mot nha gifo dl,lc chu�n mt,rc.
_________
---------� , ..
• CHIA SE KINH NGHl�M
Toi la m<'.h gifo vien, mon d<:iy chfnh la du9c li�u h9c, ngoai chuyen nganh ve thao du9c ra th! nhung ki€n thuc khac toi bi€t du9c r�t ft. Khi cling con choi dua trong cong vien, toi chl c6 the d<;1y con lam th€ nao de phan bi�t du9c de lo<:ii co d<:ii, rau d<:ii tren m�t d�t, ngoai ra thl d€n m9t tro choi toi cGng khong the nghi ra.
Toi da tung d.m thh hbi ti€c vi dieu d6, nhung con toi thl hoan toan khong nghl nhu v�y. Con be vui ve n�m tren co, cu m9t luc l<:ii ngit m9t dbng cac lo<:ii co d<:ii bay truce m�t de so sanh, m9t luc l<:ii quan sat IG ki€n chuyen nha, va khi d6 ch�ng bao gio thh n6 bu6n phien gl d.. Sau nay khi di h9c m�u giao, con be con tr6 thanh chuyen gia cua dam tre, i ben C<;1nh )�ng im quan sat, dua ra nhung giup da khi dn thi€t la du khi€n cho tre hai long rbi.
A _2 IT - ', • - ,
KMO'NG TME SO SAHM NAO NGUOI LON VOi NAO TRE CON
Khi du9c hon t tu6i, tre nho thuong bit d�u e a h9c n6i, nhung du dap ngin g9n cua be thuong khi€n chung ta d.m th�y ng<;1c nhien.
Vf dl:l nhu khi chung ta n6i voi tre: "M� ve nha de n�u m6n ngon cho con an". Dua tre lien l�p tuc If giai du n6i d6 thanh : "M� ve nha". N€u nhu chung ta n6i: "Con xem, bao nhieu la ph�n cCrng va ph�n mem deu da dv9c Hip d�t xong, may tf nh moi c6 the ho(;lt d(>ng Va hoan thanh nhfrng nhi�m Vl,I CUa no.
Do d6, tu luc sinh ra d€n khi dv9c 3 tu6i chf nh la khoang thoi gian quan tr9ng nh�t trong CUQC doi tre. Vi�c nao ti€p nh�n thong tin gl se anh hv6ng d€n ca CUQC doi tre, cling gibng nhv ch�t lv9ng cua ph�n mem anh hv6ng d€n chCrc nang cua may tfnh v�y. Dieu quan tr9ng nh�t la, qua trlnh nay kh6ng the dao ngv9c, m<;>t khi da de la th! kh6ng th� nao lh l(;li dv9c nfra.
Do d6, dn hieu ro nhung nhu du cua tre, dem li;Ii cho tre sv giao d1,1c va giup da dn thi€t.
86 chf nh la sv gifo d1,1c b�t d�u tu thu6 \9t long.
9 LOP HQC DANH-CHO CHA M�
NGUYEN T Ac c1.A.o ovc TRE TU o - 3 Tu61
Thang d�u tien ngay sau khi m6i chao doi la khoang thoi gian t�t ca m9i cam giac cua tre dv9c ph1,1c h6i, do d6, tre dn phai dv9c yen t!nh nghi ngoi va dv9c nh�n d�y du dinh dvang cling nhv sv yeu thvong.
Tu o - 8 thang, tre phat trien de cam giac co ban, d6ng thoi hlnh thanh nen cam giac an toan dbi v6i m6i trvong xung quanh, tbt nh�t m� nen danh thoi gian 6 ben tre ca ngay, kip thoi dap Crng nhfrng nhu du cua tre.
Tu 9 - 18 thang, tre b�t d�u h9c di, h9c each tt,t an va h9c n6i. Vi�c dva ra nhfrng SI,( tr9 giup Jue dn thi€t va c6 vu ve tinh th�n c6 the giup tre hlnh thanh nen th6i quen chu d<;>ng trong vi�c h9c t�p nhfrng di m6i; ngv9c l(;li, n€u nhv qua go b6 ho�c giup da qua nhieu se lam tre m�t di tfnh chu d<;>ng. Ngvoi cha nen kip thoi tham gia vao qua trlnh cham s6c tre, giup tre cam nh�n dv9c sue m(;lnh va each there hanh d('mg nam tfnh.
Tu 18 thang - 3 tu6i, tre b�t d�u c6 nhfrng giao ti�p voi xa h9i , c6 �n tuqng voi nhung m6i truong ben ngoai m6i trvong gia c1tnh. Ngvoi m� dn khbng ch€ m6i trvong giao ti€p thfch h<;1p cho tre, kh6ng cho tre ti€p xuc v6i nhfrng ngvoi tfnh tlnh kl qu�c, ng6n ngii hanh vi t1,1c tlu, giup tre hlnh thanh nen nhfrng th6i quen giao ti€p tbt, d6ng thoi chu tr9ng cho tre ti€p xuc v6i nhfrng st,t v�t kh6ng gibng nhau, d�c bi�t la de lo(;li sinh v�t va m6i trvong tv nhien,khi€n tre tfch lliy du nhung tu li�u tht,tc t€ ban d�u lam co s6 cho st,t phat tri�n tf nh tudng tv9ng va sang ti;lO cua chung.
9 LOI KHUYEN CUA MONTESSORI
Ciao d1,1c nen tuan theo quy lu�t cua tt,t nhien, a6ng thoi nen tr9 giup cho SI,( phat tri�n cua sinh m�nh. C�n c6 m<;>t SI,( hi�u bih toan di�n obi v6i SI,( phat trien cua tre, ova ra sv giup eta phu hQp can Clr vao nhu du khac nhau trong nhung giai OO(;ln khac nhau. � � � �
r----..\ � � · - ---� ffi@NTfSS@RI ..,.,_ _____ � ���
----� �
... c CHUONG I ----- �
BAM TAY DAY TRI TU�
���
Cung nhu vi�c khong chut cam demg truck SI,! phat tri�n ban nang cua tre sa sinh, thong thuong chung ta coi ban tay Ia mc)t thu h€t sue blnh thuong, hoan toan khong cam thh chung c6 gl kl di�u. Chung ta khong th� yeu thuang ban tay nhieu han, cling khong th� dem !;,ti cho n6 m9t ch€ de) dinh duang nao d�c bi�t, th�m chf, tay con tr6 thanh d6i tuc;mg M mc)t s6 nguoi trut gi�n mc)t each tan nh�n gicSng nhu nhung dnh tu<;1ng ta hay thh trong de tac ph�m van h9c: dn tay viet huy€t thu, dt tay an the ...
Th€ nhung, c6 mc)t vi�c c6 th� nhk nh6 cho chung ta y nghla d�c bi�t cua doi tay: nhung nam g�n day, gia trj cua d6 c6 khong ngung du<;1c nang cao, m6i nam, 6 hc)i ch<;1 ban d�u gia deu xu�t hi�n nhung m6n d6 voi gia tren troi ma ai cling mu6n mua b�ng du<;1c. Dieu nay thu hut SI,! chu y cua de t�ng lop trong xa hc)i, m9i nguoi tranh nhau mua d6 c6, hi v9ng se mua du9c mc)t m6n d6 tuy�t th€, tr6 nen giau c6. V�y d6 c6 r6t cuc)c la cai gl? T ;,ti sao chung l;,ti tr6 thanh v�t bau?
• PHAT Hl�N CUA MONTESSORI - TRI TU� CUA DOI TAY C6 GIA TR! VTNH HANG Chung ta c6 th� nhln ra mc)t quy lu�t tu nhung d6 du9c gioi san d6 c6 quan tam nhu: d6 su, buc h9a, v�t dt,mg trong nha; d6 la 6 chung c6 m9t di�m chung deu do ban tay thu cong t;,to nen. Nhung nguoi ngoai gioi khong hi�u bi€t c6 th� cho r�ng, he cu la d6 c6 th! deu dang gia, nhung de chuyen gia thl n6i th€ nay: gia tr! cua d6 c6 n�m 6 ch6, thu nh�t la n6 c6, thu hai ban than n6 th� hi�n nang Ive cua ngh� thu�t sang t;,to ho�c kl thu�t gia cong cua con nguoi thoi b�y gio. Ma nang 11,tc ngh� thu�t sang t;,to hay gia cong deu la cong vi�c thu cong, chf nh vi d6 c6 la chung nhan ghi chep !;,ti nang 11,tc doi tay con nguoi thoi b�y gio ma n6 tr6 nen c6 gia tr!. Tu d6 c6 th� th�y r�ng: lich Slr phat tri�n nang 11,tc doi ban tay ngUoi Ja cl;,ti di�n cho )jch Slr phat tri�n ca nhan )o;,ti, con nguoi nho vao doi ban tay ma c6 th� di t;,to th€ gioi.
Toan bp CO' the ngt1ifi CO tang
cpng 206 chide xt10'ng thi rieng mpt
ban tay co cfen 21 chiec, chfem I /8
trong tong so xt10'ng ctia cO' thi trong
khi the tich ctia tay !{Ii chi bang
1;120 toan bp the tich cO' thi. co
the thciy rang. ket cciu ctia tay pht/c
t{lp hO'n rcit nhidu so vt dua tre so sinh, r6i Ii.ii quan sat con cai cua loai d�mg v�t khac, trong d�u bi.in c6 th€ se nay ra du hoi : con nguoi c6 th�t sl;[ la do con v�t ti€n h6a '])a thanh khong? So voi con cai cua d�mg v�t, con cua loai nguoi m�t di nang ltJc hanh d nao lam th� nao d� thu n(;lp m9t luqng thong tin Ion nhu v�y chi trong m9t vai nam? Chung ta dn bi�t r5ng, nhung dieu tre h9c OUQC va nhung nang Ive tre co duqc khi con nho la nhung thu ma nguoi Ion phai mat muoi may nam, co khi la may chl.,lc nam ma cung chua hoan toan n�m b�t duqc.
� - � - -<___)
--- c ���
m@NTtSS@RI ,...__ ____ _ �
Khi cfa hliu ro cfll{!C qua trinh tham
thJu cita bao thai tam hdn, chitng ta
cang nen chit y thai cf p viii tre. Khi cf Ji
d�en viii mpt cfita tre vita mong manh
vita dang yeu nhll thi nay, chitng ta cdn
cfem !{Ii cho tre tinh yeu nhfeu ht, ve toi dau th! ghi nho toi c16; con qua trlnh h9c t�p trong giai c10<;1n thai nghen tam h6n cua tre th! 1<;1i gi6ng nhu vi�c chl,lp anh, hoan thanh trong nhay mk ghi nh6 li;ii toan b9 SI! v�t bat ke to nh6; hon nua bat ki la n9i dung h9c nhi�u hay It thl ding c1€u hoan thanh cung Jue.
Nang It.re thim th�u cua tam If tre het sue quan tr9ng, n6 thUc aiy qua trlnh truong thanh cua m9t con nguoi, hon nfra con git.Ip cho tre thfch ung OU<;1C voi nhfrng aieu ki�n duong thoi nhu tr�t tt,r xa h('>i, khf Mu, truy€n th6ng va t�p tl,IC . . . Moi truong xung quanh aem J<;1i cho tre nhfrng �n tU<;1ng h€t sue sau s�c, afJng thoi khi€n cho tre thay a6i ve tam If ho�c sinh If, cu6i cung la khi€n nao va moi truong phat tri�n theo chi€u huong th6ng nh�t - tre thu9c ve manh d�t nay, va da tro thanh m9t ph�n cua manh d�t nay, cho du a
�
��� c
CHUONG I �..--------
�
��
b�t cu noi dau tre cling deu khong the tlm th�y w vui ve va b'lnh yen nhv khi 6 day. Sv thfch ung ban nang nay cling chf nh la ngufln CQi Cua tl! tl!dng yeu nl!OC.
Ngoai ra, nhung dieu da h9c dvc;ic trong giai doi;ln ti€p nh�n cling se mai tro thanh mQt ph�n trong ca tf nh cua tre, ti;lO d�u �n sau d�m trong tre. B�t ke chung ta con nho hay eta quen, nhvng thong qua tiem thuc, nhung kinh nghi�m tu thoi �u tho v�n luon c6 anh hvong d€n SI,! hung thu, phan doan, Iva ch9n hay quan ni�m ve hi;tnh phuc cua chUng ta.
e LOP HQC DANH CHO CHA M�
D6I XU CHAN THANH VOi M6I TRUONG CUA CON t. Kha nang ti€p nh�n cua tam h6n giup m�m m6ng tinh th�n phat trien nhanh ch6ng, nhvng n6 cling dflng thoi ti€p nh�n nhung nhan t6 khong c6 lc;ii trong moi trl!dng, CO anh huong khong t6t aen SI,! phat trien tam If ho�c ti;lO thanh rao can cho SI,! phat trien. Nhung nhan t6 nay phat trien nhanh ch6ng va cling tro thanh m<;>t ph�n cua tam h6n. T re nh6 thvong het sue m�n cam, chi m<;>t chUt hanh vi 16 mang thoi cling du anh hvong d€n tam If cua tre, th�m chf la anh huong den ca CUQC doi chung.
Moi trtlitng thitc clay Sf/ mo phong rJ tre, aong tht each blnh thuong, moi c6 the hlnh thanh nen m(>t tam If lanh m"1nh.
• vi Dl) THVC TE
Da tung c6 m9t dua tre mic chung b�nh m�t cam giac dau (cam giac dau c6 the khoi d�y SI,! canh giac cua con nguoi, c6 tac d1,mg bao v� cha co the). Truoc nam 3 tu6i, cam giac dau cua c�u be phat trien r�t cMm, trong khi nhung dua tre khac sc;i tiem th! c�u 1"1i khong h€ cam giac dU<;JC chut nao v€ SI,! aau OOn, khong h€ CO b�t CU phan Lrng khong VUi ve nao. Nguoi nha ban d�u r�t vui, cu nga la c�u be gan d� dung cam, Ia m9t dua tre hi�u chuy�n, nhung sau m(>t l�n bi tai n"1n giao thong, chan cua c�u be bi banh xe chen qua, mau chay lenh Jang, v�y ma c�u be cling chi kh6c thut thft vi sc;i, d€n khi duc;ic ill<:! om vao long la nfn ngay. D€n Jue nay m9i nguoi moi phat hi�n ra c�u c6 v�n d€, k€t qua giam dinh cua b�nh vi�n cho th�y, c�u mk phai chung thi€u h1,1t cam giac dau.
Qua vai nam di€u tri, tfUOC khi vao hQC, C�U be da bit d�u ti€p C�n dU<;JC VOi SI,! dau don thong thuong, nhung c�u vfo c6 doi chut khong thfch ung, nhfrng con dau phat tac khi€n c�u cam thh sc;i hai, va chUng cling khong the ngay l�p tuc thay d6i th6i quen cua
------ � ------ -<._]
----
��� c CHUONG I � ��
�
c�u be. Khi choi danh tr�n cung d.c b<;ln, c�u khong bi�t each trbn nen thuong bi thuong; ma nhung c19ng tac va Ive danh cua c�u thuong m�nh nen khi�n cac b<;ln bi dau. Cubi Cung, do khong th� hoa nh�p vao CUQC sbng t�p th�, C�U b�t buQC phai nghi hQC CJ nha. e LOP HQC DANH CHO CHA M�
PHAT TRI�N TRI Ll)C CHO TRE BAT DAU TU CAM GIAC
1. Chung ta nen t�n d1,mg du lo<:li db V�t Va moi truong trong CUQC s6ng M t<;\O ra nhfrng kfch thfch phong phu Jen cam giac cua tre, giup tre thu duc;ic nhi�u kinh nghi�m hon; dbng thoi, chUng ta ding nen c6 h€t sue M kh6ng ch€ nhfrng kfch thfch trong ph<;lm vi thfch hc;ip, tranh nhfrng kfch thfch qua Ian, qua n�ng, khong thfch hc;ip vai tre.
2. Thong qua vi�c b6 trf va Iva ch9n moi truong, c6 th� giup cho thj giac, thf nh giac, xuc giac cua tre duc;ic phat tri�n blnh thuong, con khuu giac va vj giac th! l<;li dn phai ti€n hanh t�p luy�n. Vj giac duc;ic hlnh thanh truac khi tre 4 tu6i, do d6, vi�c cho tre thi'r n€m cac vi khac nhau cang sam th! se cang c6 nhi�u co h9i ngan ngita duc;ic chung ken an (J tre.
3. Chung ta nen duy trl sv mfo cam, thuong xuyen phat hi�n ra nhfrng ao giac ho�c nhfrng th� nghi�m cam giac vuc;it ngoai muc blnh thuong 6 tre M c6 nhfrng huang dfo kip thoi . Nhung b�c cha m� b�n r9n thuong ng6 lo cam giac tinh t€ cua tre, bo la co h9i t6t nh�t M d<;ly tre nhfrng ki€n thuc thong thuong.
I
Kinh ngh�em cam giac rat quan trpng cfoi vtfi tre nho, tre thllng, tam
h6n se chlm d�m trong qua trlnh ti@p xuc voi th@ gioi
ben ngoai, thfch thu tMp k1 Iuong nhung an tuc;mg
cam quan tu moi truong va tu xung quanh, tranh xa
tat ca nhung di€u khong vui, do d6 v�n d<)ng cung la
m9t each huu hi�u de duy tr! m9t tam If lanh mC;lnh.
e LOP HQC DANH CHO CHA M�
TRE MUON VAN D<)NG HAY CHO CHUNG VAN D<)NG
Giai doi;ln Sd sinh: Khong nen b6 ch�t tay chan
tre, hay de cho tre duQc ti! do hoi;lt d<)ng trong moi
truong an toan va am ap.
o - 8 thang tuck Hay danh cho tre m9t noi du r<)ng de tre t�p l�t, t�p bo, nhi�m Vl,l cua de b�c phl,l huynh la dam baa cho tre duQc an toan.
8 - 18 thang tu6i: Giup cho tre t�p di, t�p di t�p l�i Cl nhieu noi, chl dn ·tre th�y c6 hung thu thl c6 th� de tre di a€n bat cu ndi nao an toan.
t 8 thang - 3 tu6i: T �o di€u ki�n, thoa man ho�t
Tat ca cac ho9t cfpng cua con ngt1if/ cfeu kh0ng the xa ro'/ kho/ Ci dung luy�n t�p, d�n d�t tre luy�n t�p nhung ki nang
Cd ban
de sinh tfin nhU: boi, Jeo nui, treo cay, nuoi trfing, xay d�p, n�n dat ..
----------
-� 25 �"-----------
NGUY�N T Ac G1Ao ouc cuA .
MONTESSORI
T rong qua trinh truifng thanh, tre chua hin di y thuc duqc nhu ciu nqi t,i cua ban than, nguoi IO'n ciing khong bi�t c'ach giai thich cho chu�g th� nao, do do, cuqc sAng cua tre if nha va if truong rit co kha ning se nay sinh nhii'ng truong hqp. nhim Jin, ngin trd St! phat tri�n CUa tre nho.
Qua qua trinh nghien cll'u tri�t d� nhii'ng nhu ciu hen trong nhit, sau nhit c1 giai do,n diu tien cua tre nho, chung ta moi bi�t � /..
rang: muon I · b ' 0,1 o t' rn h h uong /.. neu " t " ren, th ' - d h " ' t ' th' " h ' oa ma . n uqc n u cau cua re 1 can p a1 giai.ph6ng tre.
� c---------� (?0 CHUONG II G\\ ..-------- � ��� Qd)
• A ' A � , ,
PMAT Hll?M VA T �M Dl:JMG TIEM L\JC CUA TRE
0 MONTESSORI KE CHUY�N
Toi da tung g�p m()t dua tre vua m6i d�y thang, sau khi sinh ra v�n chua roi khoi phong m()t bu6c. Trang thoi gian nay, dua be chi g�p hai nguoi dan ong, m()t la b6 cua be va nguoi kia la chu cua be, hai nguoi nay tru6c nay d�u chua cling xu�t hi�n m()t Jue bao gio. M9t ngay, dua be nhln th�y cling luc ca b6 va chu, c�u be ng�c nhien nhln m()t trong hai nguoi, d()t nhien quay d�u sang nhln nguoi con l�i, cu nhln nhu v�y trong m()t thoi gian dai. C6 th� n6i , c�u be 1 thang tu6i nay da xac dinh OUI Ll,IC cuA TRE
Chung ta da quen v6i vi�c om �P m()t kl v9ng nh�t dinh nao c16 c16i v6i tre, c16ng thoi l�y nhftng tieu chu�n cua ban than d� xay dt,tng nen nhftng each thuc nuoi d�y tre. Do ct6, chUng ta chi c6 th� ch�p nh�n nhftng so thfch cua tre phli h<:J �
___./' _y.:r.:,0 b �
� � c m@NTfSS@RI � � � M9t khi bi thu Mt b6i m9t dieu gl do, ngay J�p tuc tre se dung m9i hoc,tt d(>ng dang lam khac. Khi dang tan b9, tre co th€ bo tren d�t xem IG kien; khi dang boi, tre co th€ m6 to mit nhln phong canh dvoi nvoc; th�m chf khi an com tre ding co th€ bbc gia d6 Jen ngim nghfa m9t Jue !au.
T re thuong hay l�p lc,ti nhung SI,! vi�c chung cam th�y co hung thu, h€ la SI,! vi�c hay d(>ng tac do tre t1,t l�p lc,ti th! deu la thu ma tre th�y thfch va co sue h�p dfo. 'D� CHO TRE Tl.1 LAM CHU
Tre thuong khong th€ t�p trung lau vao m9t SI,! vi�c nao do, chUng thuong chuy€n tu hoc,tt d(>ng nay sang hoc,tt d(>ng khac m9t each khong co m1,1c dfch, day la hi�n tuc;mg ph6 bien, cha m� cung dung nen qua lo ling, chi dn chu y quan sat se phat hi�n th�y tre tlm ra nhftng SI,! vi�C yeu thfch cua ban than trong ca mo hoc,tt d(>ng h6n Joc,tn va cham chu "nghien cuu'' no. Luc nay, cha m� co th€ d1,ta vao nhung s6 thfch cua tre 0€ dua ra nhung chi dc,to thfch hc;ip, d6ng thoi giup do khi dn thiet.
Tre la chU nhan cua hoc,tt d(>ng cua chfnh mlnh, cha m� nen ton tr9ng W do cua tre, xay d1,tng cho tre SI,! ti,! tin .
• CHIA SE KINH NGHl�M
T rong nhung thang ngay cham soc con, dieu mai mai in sau trong trf nho cua toi co le la Jue di tan b9 cung con trong anh ning �m ap. Bc,tn co th€ se cam th�y luu luy�n b6i nhftng khom hoa m�u don, dong nuoc xanh roe rach, tieng chim rfu rft trong rung thong, nhung bc,tn se khong bao gio bi€t duc;ic con bc,tn dang bi thu hut b6i dieu gl.
Co m9t l�n vao mua hoa n6, canh sic tuoi d�p, toi dit con mlnh la Khai Tam cung m� be My Lan di ngim hoa m�u don n6. Mai d�u hai dua tre con nhay chan sfo di sau chung toi, ngim hoa Vang, hoa tring theo SI,! gioi thi�U cua hai ba m�, nhung sau khi toi va m� My Lan bit d�u noi chuy�n voi nhau th! b9n chUng da chc,ty di m�t, hon nua con treo qua hang rao, chui t9t vao trong cac khom hoa. Khi h nguoi di ngim hoa r�t dong, toi v(>i vang g9i to: "Khai Tam, con lam gl the?", Khai Tam chui ra tl! b1,1i hoa, cuoi vui ve, chla ng6n tay cai cho toi xem va n6i: "M� xem, con be sen th�t la to!" Qua nhien, m9t con be sen Ion dang ch�m chc,tp bo tren ngon tay cua con toi .
Khi �y, toi khong qu6 trach Khai Tam ma hao hung ng6i quan sat be sen voi hai dua tre, b6i Vt toi bi€t, gift gin SI,! hi€u kt CUa tre dbi voi vc,tn v�t trong the gioi )a dieu tbi quan tr9ng, bdi r�t CO th€ no Se anh hUdng den ca CUQC doi cua tre.
• MACH NH6
Trong con mat ctia ngt1Cli /Ctn, mpt so himh clpng ctia tre cO the bi col ta VO dl/ng, th?m chi ngJc nghich, nht1ng chung ta hay thit no ltjc nhln nh?n vJn
� � c CHUONG �
II -----
CHA M� CAN TRO THANH NHA GIAO ovc THONG THAI e MONTESSORI KE CHUY�N
"Toi da tung g�p mT NHA CIAO Dl,IC THONG THAI
1. Kh6ng ch€ n6ng nay cua ban than, k� d khi tuc gi�n cling khong dU<;1C bi�u hi�n ra truck m�t tre.
2. Ph�n d�u di thi�n nhung khuy€t di�m da bi€t cua ban than, khong ngung hoan thi�n chf nh mlnh.
3. Ton tn;mg nhfrng hanh vi cua tre. Di€u nay khong chi dU<;1C bi�u hi�n 0 thai d(> ma quan trc,rng hon la bi�u hi�n 0 m6i hanh d(>ng, m6i Sl,! vi�c trong CUQC s6ng. Giai do�n khi tre dU<;1C hai tu6i ruoi den khi b6n tu6i, d�i da s6 cha m� d€u khong lam ,dU<;1C di€u nay. Trong giai do�n nay, tre "c6 d�u ma khong co tai", tµ lam mc;>i vi�c theo � mlnh va thfch lam trai y cha m�. Vf d1,1 nhu b�n n6i : "Khong duc;1c d1,1ng vao 6 di�n, nguy hi�m Jim!", th! chi ba phut sau tre se ngay l�p tuc tho tay vao 6 di�n. Lam the nao bay gio? Lon ti€ng quat u? Dc;>a d�m tre u? Bit 6 dm vao chang? Ching b�ng chung ta hay tht'.t !h m(>t 6 din da hong dua cho tre, d6ng thoi cling choi VOi tre tro choi mo phong Vi�c Slt d1,1ng 6 dm d� mo thi€t bi di�n (trong khi choi d�y cho tre kien thuc v€ Vi�C Slt d1,1ng 6 dm va di�n), c6 khi chi€c 6 dm cu nay l�i tro thanh v�t ma tre thfch nh�t trong m(>t thoi gian ngfo.
0 CHIA SE KINH NGHl�M
Con nho nam d6, sau khi sinh con gai, toi n�m vi�n dung 3 ngay r6i v€ nha. Tam tr�ng kfch d(>ng, cang thing sau sinh cua toi keo dai mai khong dut, nhung ching c6 ai n6i chuy�n hay chia se voi toi d. Mc;>i nguoi trong nha d€u b�n di chc;1, n�u com, gi�t ta, khong co ai nh�n ra r�ng toi cung co nhu du n6i chuy�n va tam tlnh. Sv cang thing cua toi nhanh ch6ng chuy�n h6a thanh si,r phfo n(> va u�t uc, cu6i cling d€n m(>t t6i nc;>, toi cam th�y dau long VO cling, nuoc mit d�y m�t, toi om con gai ng6i tren ban cong nuc no. Toi nho r�t r6, con gai n�m gc;>n trong long toi, d�u tl,ta tren vai trai, m(>t tay tum ch�t fo ngli cua toi, con tay kia tom ch�t ng6n tay tro cua toi, trong doi mit moi mo to dU<;1C vai ngay kia anh !en ve bu6n ba. Con gai nhin toi cham chU, khong h� gay ra ti€ng c1c)ng nao, duong nhu dang cling toi chia se rn5i s§u mw)n v�y. D�u cho sau d6 toi c6 kh6c nk Jen thanh ti€ng th! con be cling khong h€ c6 chut bi�u hi�n sc;1 hai nao, vfo nhln thing vao m�t m�. Luc h toi moi bi€t r�ng, trai tim cua con n6i li�n voi trai tim cua toi.
Tu khoanh khic c16 tro di, toi khong coi con don thu�n chi la m(>t dua tre nfra, toi coi con nhU ngUoi b�n tinh th�n Clea mtnh, Sl,! quan tam va ung h(> khong thanh Joi Clea con c1a khi€n toi cam th�y tl,( h6 th�n, tu horn d6, toi da quy€t c1inh phai thay c16i, phai tro thanh t�m guong cho con, than nhien d6i m�t voi t�t d kh6 khan. Hi�n, con gai toi da dU<;1C 4 tu6i, tf nh tlnh r�t vui ve, d6ng thoi, cling nho anh huong cua con ma toi da tro nen ngay m(>t coi mo hon.
------ -------�
���
__ .. --------. c
CHUONG II J ��
�
TON TRQNG TiNM CACM CUA TRE
e MONTESSORI K� CHUY�N
Toi da tung chung ki€n hai nguoi cha
vua M g�n vua dang ton kfnh nhu th€ nay:
M<'.h nguoi cha dit c�u con trai hai tu6i cua
mlnh di tan b, con trai anh dt nha gifo dl;lc dn lam du9c.
M(>t nguoi cha khac dung d(;lng hai chan
. '
''
T0n trpng tre, yeu tre, tam Mn tre si kh0ng ton [?I bJt cit rao can nao a61 vng khong ton trcrng .tre. Khi chung ta dang an t6i, tre l<;ii dang kh6c 16c 6 m(>t gian phong khac, d6 c6 th� la do tre bi each Ii, co l�p m(>t ch6. Ro rang la, n€u a6i xu v6i nguoi 16n, chung ta tuy�t nhien se khong su dl,lng phuong thuc thi€u ton trc;mg d6.
Chung ta nen d6i xlt' voi tre gi6ng nhu d6i xlt' voi b�t kl nguoi nao khac, cte cho tre ng6i giC'ta chung ta, hon nua chung ta con nen earn th�y d6 la dieu vinh h(;lnh cua mlnh. ChUng ta nen vui ve khi nhln th�y tre, d6ng thoi cho phep tre 6 g�n mlnh. e LOP HQC DANH CHO CHA M�
T6N TRQNG TfNH CACH CUA TRE
D6i v6i nhung b�c phl;l huynh da tung c6 m(>t tu6i tho h<;inh phuc, thl khi h6i tu6ng l<;ii thoi tho �u cua mlnh, hQ se c6 th� tlm ra each d6i Xlr v6i tre dung din nhk Nhung b�t h(;lnh thay, Oa s6 nguoi J6n aeu cho r�ng each gifo dl,!C CUa cha m� mlnh ngay XUa khong h<;Jp v6i mlnh. V�y thl, d�u tien hay h9c each ton tr9ng tre, va m(>t each c6 hi�u
qua d6
la "tro choi a6i ch6".
--------
e:::___ .:!fl 32 __::;,_ --·------·� r.;-0 r�
D6i ch6, tuc Ia hoan c16i vi trf than ph�n voi tre. Buoc ct�u tien dn lam la dung trf tu6ng tw;mg, nhln nMn l(,li van ct@ wa xay ra b�ng g6c nhln cua m9t ctua tre, ct6ng thai c1anh gia xem each lam cua mlnh voi tre wa nay c6 c1uqc chap nh�n khong, c6 hi�u qua khong; buoc thu hai, tham do suy nghi thl,(c SI,( cua tre, c6 the b5t ct�u the nay: "M� c1oan wa nay con nhat c1inh nghi the nay ... II 51,l sai khac giua SI,( tu6ng tuqng cua b;:in va each nghi thl,lc SI,( cua tre chf nh la thuoc .cto muc OQ th�u hieu cua b;:in voi tre. Buoc thu ba, khi thay c16i than ph�n voi tre, b;:in c6 the giai quyet !;:ii v�n ct@ tu ct�u, c6 the b5t ct�u nhu sau: "Sau nay khi con lam cha (lam m�), g�p phai m(>t c1ua tre the nay con se giai quyet ra sao?". Qua mieu ta cua tre, chCmg ta c6 the nhln th�y c1uqc hlnh m�u cha m� If tu6ng trong m5t tre la nhu the nao.
56 di hlnh thuc tu duy nay ctuqc gc;>i la tro choi, la do c6 r�t nhi�u b�c ph1,1 huynh coi hlnh thuc luy�n t�p nay nhu tro c1ua tre con, chi khi nao vui ve moi choi cung tre, con khi g�p mau thufo se ngay l�p tuc Joi quy€n uy cua m9t b�c ph1,1 huynh ra va vut b6 het n9i dung luy�n t�p sang m9t hen. Lam nhu v�y, v€ can ban se khong the nang cao ctuqc nang 11,(c d;:iy con cua mlnh. Mubn thl,(c SI,( c6 the ton trc;>ng con, nh�t ajnh dn phai n5m ro ctuqc thl,lc ch�t tinh th�n cua tro choi ctcli ch6: nhln nh�n !;:ii tu ct�u v�n ct€ duoi con m5t cua m9t c1ua tre .
• CHIA SE KINH NGHl�M
C6 nhi€u hk toi r�t n6ng nay, ct�c bi�t la khi con trai khong hieu ctuqc y t6t cua toi ma cu c6 tlnh lam nhung c1i€u sai trai . C6 m9t l�n khi con buong blnh khong chiu n'.ra tay, toi eta c1anh n6, con kh6c nhung v�n kien quyet khong n'.ra tay. Nuoc m5t cua con khien toi khoi ph1,1c l;:ii If trf, toi hieu r&ng nen dung each khac M giai quyet v�n ct€.
V�y la toi blnh tinh l;:ii, om con cten ngbi tren ghe sofa, giai thfch cho con hieu each nghi wa r6i cua mlnh. Cu6i cung toi n6i: "Con xem, m� dung biet bao nhieu la each nhu v�y ma con vfo khong chiu nghe Joi, m� qua thl,lc khong biet nen lam the nao nua. Neu nhu con Ion !en, con c6 m9t c1ua con nhu v�y, c1ua con c16 khong tai nao hieu c1uqc y t6t ' h' - I' hf.. ' II
cua con, t 1 con se am t e nao?
Con trai qua nhien blnh tinh l;:ii, nghi m9t Jue r6i n6i : "B�t ke the nao thi con cling se khong c1anh n6".
"N6i th! d�, chu con c6 thl,lc sl,( lam ncli khong?''
"Con nh�t c1inh se lam c1uqc".
Toi khong con gl M n6i, chi c6 the hc;>c t�p con, bao dam voi con r&ng: "M� cling se khong c1anh con nua, m� bao dam ct�y".
------- � ________ ""K__)
---- c �
CHUONG II � � . ..,.__ ___ _ �
• MACHNH6
Ton tr9ng tf nh each cua tre thl de, ton
tr9ng hanh vi cua tre moi la vi�c kh6. C6
nhi€u b�c pht,I huynh chi ton tr9ng va khong
ngling c6 vU nhfrng hanh d gia dt,Ing bit mk tu bep CO Clta, ban tron CO hoa van S�C SO, ban dai, ghe d�u, ghe banh voi d cao vlia phai, cua s6 treo nhfrng t�m rem rl,(C ro. Nhung d6 dao, thla, Ota va khan an, th�m chf den d khan m�t va xa phong ma b9n tre SU dt,Ing cling duc;1c lam theo kfch thuoc to nho khac nhau cho phu hc;1p voi ban tay cua lu tre. � ��� � � -
� � c ffi@NT€SSElilPJ � � � T ren tvong treo rit nhi€u tranh anh, b6n b€ phong hQc la nhiing )9 hoa dv9c dm d�y hoa tvoi . "Children's House" n�m a trong khuon vien cua m(h tu vi�n, noi co nhiing khu vvon n;mg, dvong di b�ng ph�ng, nhiing vvon hoa xinh d�p va h6 nvoc voi nhiing chu ca vang tung tang boi loi. T rong moi truong nay, cac nu tu si an m�c trang nghiem l�ng le di lc,ti kh�p noi .
Nhiing nii tu si nay ci1ng giup dc,ty d6 JG tre an noi, hanh XU sao cho dung ml,(c, hanh vi cua IG tre nho do ngay cang dv9c di thi�n. Sau vai thang, nhiing dua tre nay da hQc dv9c each dung biia nhv nhiing vvong tu, con hQC dv9c each bay bi�n ban an gi6ng nhv mot ngh� thu�t gia. M�c du khong vi the ma chUng an dv9c nhieu Jen, nhvng bu lc,ti, chUng b�t d�u cam nh�n dv9c ni€m vui khi dv9c chlm d�m trong nhiing kien thuc moi lc,t, d6ng thoi cling tlm dv9c SI,( hung phin khi ung d1,1ng dv9c nhiing kien thuc moi do trong VO s6 cac hoc,tt dong. D�n da, kha nang an u6ng cua chung dv9c h6i ph1,1c, chUng cling da co the chlm vao gik ngt'i nhanh hon. Nhiing thay d6i nay a lu tre khien ngvoi ta co mot in tvQng rit sau sk. Chung v�n dong a kh�p mQi noi, chuyen dit trong vvon hoa ho�c di chuyen d6 dc,tc trong nha, ch�ng co ai lam hc,ti chung, cling ch�ng co bit cu mau thu�n xung dot nao xay ra giiia chung. Khuon m�t cua bQn tre g�n nhv ca ngay d€u anh !en net vui ve, hc,tnh phuc.
Khi do, mot tac gia n6i tieng da blnh lu�n nhv sau: Nhung dua tre nay khien toi nho den nhiing ngvoi quy y. Nhvng ch�ng co loc,ti quy y nao th�n kl hon the nay, no co the chinh ph1,1c dv9c nhiing dau kh6 va chan nan, khien con ngvoi ta dc,tt den dv9c mot dnh gioi cuoc s6ng cao hon.
9 KINH NGHl�M CUA MONTESSORI
Tre chi co the truong thanh trong mot moi truong khong go bo, thfch h9p voi do tu6i cua chung; co nhv v�y, tam If tre moi co the phat trien dv9c mot each ti! nhien va thanh th1,1c. Moi truong nay co d�y w im ap cua tlnh yeu, co dinh dvong phong phU, tit ca nhung gl thuoc v€ moi truong nay d€u la M dung nc,tp, chu khong phai lam hc,ti tre. • LOP HQC DANH CHO CHA M�
Ml>I TRUONG TH{ CH HQP CHO TRE
PHONG RI£NG CHO TRE
Hay chu�n bi mot can phong rieng thuoc v€ tre, day se la noi tre th1,tc hi�n cac hoc,tt dong cua nao bo, tit d d6 dc,tc trong phong d€u dv9c bai trf, s�p xep theo yeu du cua tre. Neu nhv di€u ki�n gia dlnh khong cho phep danh cho tre mot phong rieng doc l�p, th! chf ft cling nen d�t trong phong mot vai d6 dung dn thiet tc,ti noi ma tre thvong sinh hoc,tt.
---- � c CHllONG II � ��
DO DAC VA TRANG TRI
�
Gia ciinh nen su dl,lng m(>t chi�c tu c6 d9 cao phu hqp voi tre, trong tu do se M db choi va db dung h9c t�p cua tre; hon nua, cha m� cling nen danh cho tre quyen d9c l�p va ti,! do SU dl,lng tu db nay.
Bang tr�ng, tham va danh ra m(>t khong gian tr6ng trong phong cling r�t huu dl,lng. T rong phong nen treo nhung buc anh ma tre thfch, t6t nh�t la nen c6 dan duong dm ho�C nh<_lC Cl,! gt do, SI,! bf> trf thfch hQp nay se giup fch cho vi�c tl,t do ho<_lt d(>ng va phat huy tf nh sang t(_lO CUa tre.
QUAN TAM DtN NHQNG TI�U Tth
N�u c6 dieu ki�n, chung ta c6 th� d�t ban gh� an va tu bep phu hqp voi d9 cao cua tre, nhu v�y tre se kh6ng g�p b�t cu tr6 ng<_li nao khi giup m� lam m9t s6 vi�c nha;
Phong dm cCi cho tre nho;
ng nen thi�t k� db dung chuyen dl,lng
Tam 1u3n '� th 'u t&t cua tre si tiep nbjn .mpi . ,. � � . .
Hay b6 trf m9t thuoc do chieu cao, can n�ng t<_li vi trf thfch hqp trong nha, n6 se kh6ng chi giup chung ta de dang ghi nho tlnh hlnh phat tri�n cua tre ma con giup tre ti,! quan tam den SI,! phat trien CUa mtnh.
M(>T VUON HOA NH6
trttitng-trong $,pclz, (!jp �· tliieh � , 4 • ,.. 11 ' , "" �hff P.f dq clo, cha. mp .nirl 't!!&ii ·nhJt hanh vi_ wa lian ihan -vd/ m0i-tnt!Yng xung/uapn_ � i ,._,; ',J llP-- • .,,.. ' . ... 'J ... -;... I
La noi tre c6 the vui choi, nghi ngoi, trbng nhung lo<_li cay ma mlnh yeu thfch. T re c6 th� ngbi ca ngay 6 d6, va anh m�t troi ciing la yeu t6 VO cung quan tr9ng cho SI,! phat trien cua tre. N�u nhu dieu ki�n khong cho phep, chf ft ding nen cho tre m9t cMu hoa, nhu v�y, du 6 b�t cu g6c nao tre ding deu c6 th� lam c6ng vi�c trbng trQt va thu ho<_lch. e LOI KHUYEN CUA MONTESSORI
S1,t thanh thl,IC trong tam ly cua tre chi c6 the c6 du9c thong qua nhung kinh nghi�m tlr moi truong, SI,! phat tri�n CUa tre Se trO nen X�U di ho�C ch�m )(_ii do SI,! thi�u hl,lt nhftng kinh nghi�m d6.
Tam hbn voi sue th�m th�u t6t cua tre se tiep nh�n m9t m6i truong trong S<_lch, d�p de, thfch hqp, do d6, cha m� nen th6ng nh�t hanh vi cua ban than voi m6i truong xung quanh.
---- � C
m@NTtss@RJ � ------
�
HQC CACH QUAN SAT TRE • MONTESSORI KE CHUY�N
��
Toi thuong b�t g�p dnh tuc;mg nay: mi b�n be tl,l t�p thanh vong tron xung quanh mlnh r6i b�t d�u dung gifra vtra, ke chuy�n vua khua chan mua tay. Toi quan sat ki m, c�u be h�t sue dn th�n khi b�t d�u di chuyen chi€c ban. Mng .
• KINH NGHl�M CUA MONTESSORI
S6 thfch, kl vc;>ng ho�c h�n ch€ cua nguoi Ion d€u c6 the xam nh�p vao tam trf tre con, khi€n nng khi bieu d�t s6 thfch va kl VQng cua mlnh, tuy�t dfli khong du(,1c d� dang ra l�nh dm.
D�u cho eac b�c ph1,1 huynh
c6 kl vc;>ng tre tr6 nen th€ nay hay
th€ kia th! ding dung nen n6ng
VQi, chi dn quan Sat th�t ki, huong
dfo b�ng Joi n6i va hanh di la "hi�u ung kl VQng". Do d6,
vi�c cha m� kl vc;>ng vao tre 6 muc
d hi VOi Sl,C V�t - m(lt d�c tf nh chi CO 0
tre nh6, nhung di€u tre h9c duc;1c nho m6i
kha nang d€u c6 nhung giai doc;in m�n cam
nh§t dinh. Chi dn moi truong cua tre c6
the dap ung dU<;1C h€t nhfrng nhu du cua
Tre cO the hpc hoi mpt each tt/ nhien th0ng qua tinh nh{ly cam VOf Sf/ V#t - mpt tf�c tinh chi cO dtre nho.
chung, thl t§t ca se d€u xay ra tU tU, khong dn nguoi Ion phai chu y qua ki cang.
� c�� � � �� i T rong giai do(;ln mfo cam, tre c6 th� hoc du9c each tlJ mlnh di�u tiet va linh hoi du9c
SI,! vi�c. f)j�u nay ding gibng nhu anh sang khien noi tam toa sang, gibng nhu mot qrc pin tiep them cho tre nang lm;mg. Chfnh nho tf nh nh(;ly cam nay ma tre co du9c nhung each hanh Xlt voi the gioi hen ngoai mot each doc l�p va m(;lnh me. T re c6 d�y �p sue sbng va Slf nhi�t tlnh dbi voi t�t thay, c6 th� d€ dang h9c du9c moi vi�c. Neu nhu trong thoi gian nay, tre khong dUQC hanh dong theo SI,( cht huy cua tfnh nh(;ly cam, tre Se Vinh vi€n m�t di sue m(;lnh troi phu nay.
9 LOP HQC DANH CHO CHA M�
LOI Dl,ING TfNH NH� Y CW CUA TRE
1. Khong phai cai gl ding hoc cang som cang tbt, ma dn phai can cu vao SI,( phat tri�n cua tf nh nh(;ly cam 6 tre M ti en hanh s�p xep gifo dl,IC th! moi c6 th� dem l(;li ket qua to Ion. Vf dl,l nhu truoc khi tre du9c 2 tuck dn gift vftng quy lu�t cuoc sbng va moi truong gQn gang S(;lCh se, Se CO th€ b6i duong tfit cam giac ve tr�t ti,( Cua tre; tfUOC khi tre du9c 5 tu6i nen dem l<;li cho tre nhi€u ca hoi quan sat va th€ nghi�m, di€u d6 se giup phat tri€n dm giac cua tre, giup tre thfch nghi tbt hon voi moi truong sbng.
2. M�c du v€ ca ban, khoang thoi gian nh(;ly dm cua tre la tuang dbi gibng nhau, nhung dbi voi m6i dua tre Cl,! th€ th! thordi�m b�t d�u buoc vao giai OO(;lrl nay la khac nhau. Do do, chung ta dn chU y quan sat cac bi€u hi�n cua tre, kip thoi phat hi�n ra nhung yeu t6 nh(;ly cam cua chUng. '
3. Chung ta thuong th�y doi Jue tre VO duyen VO co n6i cau, trong giai do(;ln nh(;ly cam, vi�c tre n6i n6ng la mot bi€u hi�n hen ngoai cua vi�c mot yeu du nao d6 khong du9c thoa man, n6 th€ hi�n SI,! dnh giac cua tre voi mot di€u nguy hi€m nao do, ho�c SI,! phan dm dbi voi SI,( Ion xon.
DO Tu61
0 - 2 tu6i
1 ,5 - 3 tu6i 1 ,5 - 4 tu6i 2 - 4 tu6i
2.5 - 6 tu6i 3 - 6 tu6i
3,5 - 4,5 tu6i 4-4,5 tu6i
Bitu HI�N cuA TfNH NH� v cA.M
Nh<;ly cam voi tf nh tr�t t\f; tiep thu b�ng ti€m thuc Phat tri�n kinh nghi�m dm quan va ngon ngft
Hung thu voi nhung d6 v�t nho
T r!nh t\f v€ khong gian va thoi gian
Sang l9c dm quan
Sv dm thl,l c6 tf nh nh(;ly dm voi nhung di€u nguoi Ion d<;ly baa Viet chu
Phat tri€n xuc giac
---------
� � --------
---- � ··c rn@NT€SS@�
RI �· .------
• CHIA SE KINH NGHl�M
Con trai toi eta 4 tu6i ruai, g�n day chau c1�c bi�t ham me hoc chu, phai n6i Ia dam me m9t each cubng nhi�t. B�t ke la toi c6 vi�c g�p hay khong, hay b�t ke la toi dang di b9 hay lai xe, chi dn tren ctuong c6 n;ip c6ng la con l<,1i b;it toi dung l<,1i doc cha chau nghe. M6i cf§u, khi con baa toi doc tung chu tren n;ip c6ng 6 I� ctuong, toi cfmg hieu kl vl!a di vua doc tung chu cung con. Khi �Y toi m6i phat hi�n ra r�ng, h6a ra tren n;ip c6ng l<,1i c6 nhi�u thOng tin cten v�y, c6 khi de n;ip c6ng c6 cung m(>t tac dt_.mg nhung l<,1i aUQ'C ctanh d�u khac nhau; hon nfra v6i de thoi O(,li khac nhau, cton vi khac nhau, th�m chf tren nhung I� ctuong khac nhau th! de chu danh d�u tren n;ip c6ng ding se c6 nhung ct�c diem khac nhau.
Cong CUQC hoc chu tu day b;it ct§u di vao giai c10<,1n khong the ngl!ng l<,1i . Cong vi�c nay khong phai chi keo dai m(>t hai ngay, ma hai thang g§n day h§u nhu ngay nao toi va con cung di het m(>t luQ't m6i con ph6 va doc! T�t nhien thanh qua cung khi€n toi va con cam th�y t\!' hao, chau aa nh�n biet aUQ'C g§n h€t nhfrng chfr aanh d�u tren n;ip cfing, ke d tu va con s6. M(>t chiec n;ip c6ng nh6 be thl c6 aUQ'C baa nhieu chu M doc day? Th6ng ke so so cung khong ft, khoang hon t 50 tU.
Sau khi doc aUQ'C het nhiing chu vi€t tren n;ip c6ng, con trai l<,1i h6 hoi chuyen m1,1c tieu sang de bien quang do. Cac bien quang cfo v6n eta aUQ'C thiet ke r�t b;it m;it, boi neu khong se ch�ng ai chU y den n6 d. Tai Jue c16 toi mai phat hi�n ra ngoai cong d1,1ng gQ'i mo cha tre ra, n6 con c6 m9t tac d1,1ng khong ngo t6i khac; tren dong chu Ion ct§u tien 6 bien ·quang do thuong la m(>t cau n6i quen thu(>c tren tivi, m9t khi tre phat hi�n ra hang chu to tru6c m;it chf nh la 'cau n6i ma tre eta nghe quen, tre se hao hung t6i muc gi6ng nhu phat hi�n ra m9t bf m�t c1(>ng troi v�y.
Con trai toi c1a tv hoc nhu v�y, toi eta phat hi�n ra quy lu�t la, chi dn toi kip thoi c1ap ung de yeu du cua con, doc cha con nghe, ke cha con hay, d;it con cten nhung noi ma con thfch, nhu v�y la ctu.
r
c_.,,,,,_
1�� � � ----------
\..._...../
----------
� ��� c CHl/ONG �
II ,.___ _____ _
KH0MG C6 D6C L1P S� KH6MG C6 TU DO
. . .
e MONTESSORI K� CHUV�N
M9t ngay n<;>, m9t dam tre wa n6i vua cuoi quay thanh m9t vong tron, 6 gifta vong tron la m9t ch�u nuoc, trong ch�u la m9t vai m6n db choi n6i Ienh benh. M9t c�u be· chung m9t hai tu6i dung m9t mlnh ngoai vong tron, m�t d�y ve hieu kl. D�u tien, c�u be tien l<:ii g�n dam tre kia, thu chen vao trong, nhung c�u be khong du khoe nen chi c6 the dung ngoai nhln xung quanh, net m�t het sue hao hue. C�u be nhln th�y m9t chiec ghe nh6, c�u nghi ra each dem chiec ghe ra d�ng sau hi tre rbi dung !en tren. The la c�u be tien l<:ii g�n chiec ghe, khuon m�t ngoi Jen ni€m hi v9ng. Dung vao Jue �y, co giao l<:ii c6 m(>t hanh d(>ng sai l�m, co dung hai tay om l�y c�u be, nang c�u Jen cao cho c�u nhln th�y r6 ch�u nuoc rbi n6i: "Nao, c�u be t(>i nghi�p, con c6 the nhln th�y r6 rbi chu!"
Th�t dang tiec, c�u be tuy da nhln th�y nhfrng m6n db choi trong ch�u nuoc nhung l<:ii khong cam nMn dl!QC ni€m vui khi ti! dung sue cua ban than M chinh phl,!C nhfrng kh6 khan .
• KINH NGHl�M CUA MONTESSORI
Ca tfnh cua tre nh�t djnh phai c6 dl!QC bieu hi�n tl,!
do va tfch Cl,!C, khien tre c6 dl!QC SlJ d(>c l�p thong qua
n6 ltJc ban than.
The nhung, chung ta, theo thoi quen, l<:ii thuong
cham soc tre tl:rng Ii tung tf. Ai cfmg deu biet r�ng, d<:iy
m(>t dua tre tl,! an, tl,! m�c, tl,! gi�t qu�n fo la m(>t vi�c
het sue don di�u ma l<:ii kho khan. Vi�c nay doi hoi
nguoi Ion phai nhfo n<:ii hon nhi€u so voi vi�c bon cho
tre an, gi�t qu�n fo va m�c qu�n fo h9 tre, nhung vi�c
do moi la giao d1,1c, vi�c con l�i chl don thusn la cham
soc ma thoi .
D6i voi nguoi m� cong vi�c cham soc tre co th� noi
la m9t vi�c qua d� dang, nhung d6i voi tre th! do la m()t
vi�c r�t khong co IQi, do chung ta da dong ch�t canh
cua giup tre tl,( mlnh h<;>c hoi, dbng thoi d�t them rao can tren con duong tru6ng thanh cua tre. Cung gi6ng nhv m()t nguoi quy t9c so hfru r�t nhieu no b()c, ong ta ngay cang y l<:ii vao vi�c co nguoi khac phl,!C Vl,l, d�n cu6i cling, tren thl;(c t� l<:ii tro thanh no I� cua ke khac; hon nfra, dQi den khi ong ta nh�n thuc ra dl!QC muc d9 nghiem tr9ng cua v�n de va mu6n co SlJ d(>c l�p th! da khong con kha nang d9c l�p nfra r6i.
----- � -----
� ���
m@NT€SS@RJ � ----- �
•
0 LOP HQC DANH CHO CHA M�
DEM D�N CHO TRE Sl,I Tl)' DO
D6I VGI MOT DUA TRE DUGI 6 ru6I, THl T[J DO LA NHCING VIEC CU THg DUGI DA.Y:
1. D� cho tre tv an cam. R�t nhi€u b�c ph1,1 huynh c6 thoi quen gi1,1c tre an cam, chf nh di€u nay da CU6p di St,! tt,t do phan ung tt,t nhien d6i v6i nhu du cua co th€ a tre. T re khong mu6n an la do co th€ khong c6 ·nhu du, vi�c 0ma chung ta dn lam khong phai la ep tre an, ma la xem xet t;;ii sao tre khong an, la do chuc nang tieu h6a kem hay la do v�n d(mg khong du dfo d€n luc;mg tieu h6a ft?
2. Dem d€n cho tre m(>t noi v�n d(>ng an toan khong c6 tro ng;;ii. Co r�t nhi€u truong hQp chung ta da h;;in ch€ SlJ V�n d(>ng Cua con, do chling ta da chi€m m�t khong gian v�n d(>ng cua con, ho�c can ban la do chling ta da quen m�t vi�c phai cho con m(>t khong gian. Vf d1,1, blnh nu6c n6ng thuong du9c d�t a g�n ban tra, nhung n€u nhu ban tra nay !;;ii n�m a trong phong tre ho�c la noi tre thuong xuyen qua
Trong qua trinh trt1ffng thanh, tre can phtii clllf!C ho{lt cfpng clay cfti, neu nhll ho{lt cfpng cfti, tre se fl/ cam thay can phtii ngh! ngcYi.
!;;ii, th! nhung d6 v�t khong nen xu�t hi�n xung quanh ban tra la: blnh nu6c n6ng, c6c thuy tinh, nhung d6 su quy gia, b(> dao, b�t llra, thu6c, kim khau, dia, tai li�u quan tr9ng, linh ki�n di�n (bao g6m d 6 dm), kfnh ... . N€u nhu khong bay nhung thu nhu v�y a xung quanh tre th! c6 le tre se c6 them nhi€u ho;;it d(>ng tt,t do.
3. De cho tre tv mlnh quy€t dinh thoi gian di ngli. T re khong mu6n ngu la do khong bu6n ngU, Jang phf thoi gian truong thanh dang quy cua tre, c6 ep tre n�m tren giuong nhim mit ding khong c6 y nghl gl d. Mu6n tre di ngli theo m(>t gio nh�t dinh, chung ta phai sip x€p b6 trf cac n(>i dung ho;;it d(>ng va thoi gian ho;;it d(>ng hQp If cho tre, muc c19 ho<:1t c19ng ct'.ia co th� se quy�t djnh tre c6 mu6n ngt'.i hay khong.
0 LOI KHUYEN CUA MONTESSORI
Sv giup da khong dn thi€t tht,tc t€ se tro thanh nhung tro ng;;ii ngan can SlJ phat tri�n tv nhien cua tre .
• CHIA SE KINH NGHl�M
R�t nhi€u gia cilnh c6 suy nghl trai ngu9c v6i toi, gia cilnh h9 tu gia d€n tre d€u c6 quan ni�m v€ thoi gian h€t sue cung nhic, lam vi�c gl ding phai chu�n gio. Sv nghiem tuc th! qua tht,tc nen khen ngQi, nhung vi nghiem rue qua ma lam m�t di ni€m vui th! l;;ii toi tho dai. ����� � ����� �
� �
· 'l;,,.c �CHUONG II � � �� Thai gian tre tim nh�t djnh la phai trong 15 phut u? N€u nhu b(;ln da tung nhln th�y con ngam mlnh trong nuoc, nhln ve m�t con vlta hi€u kl vua thfch thU khi th�y tay mlnh chlm n6i trong nuoc, nhln con lien t1,1c vling v�y, dang di�u khoai chf khi tung dong nuoc khong ngung bin vao da thit, b(;ln no nhfo tam Joi con ra khoi Ian nuoc �m ap d6 sao? Nh�t djnh bu6i sang phai thuc d�y vao Jue th sao? N€u '!hu ngoai troi gi6 l<;1nh gao thet, may den mu mjt b<;1n cGng no gQi con chui ra khoi chan am hay sao? Nh�t dinh phai an sang dung th30 a? N�u nhu tfli qua con c6 an hoi nhi€u m9t chUt, th! M m9t Jue sau moi an khong duqc sao?
Nh�t dinh 9h tfli phai Jen giuong di ngli u?
Con wa moi g�p nguoi b<;1n t6t nh�t cua mlnh, vui oi la vui, le nao khong the M con choi them m9t Jue r6i moi v€ nha duqc sao?
TIM TUONG V AO Vl$C Tl! GIAO D\JC 0 TRE
0 MONTESSORI KE CHUY�N
M<;>t l�n trong gio h9c ve, m9t dua tre dung but sap mau do to mau cho than cay, giao vien di ngang qua djnh ngan c�u be l<;1i nhu mufln n6i r�ng "Em cho r�ng than cay mau do u?" nhung toi da kip ngan co giao do l<;1i, M m�c cho c�u be to than cay mau do. Th�t ra, chung ta nen bi€t tran tr9ng hanh d<;>ng nhu tren, boi n6 n6i cho chung ta bi�t r�ng tre v�n con chua biet quan sat moi truong m9t each tV phat. VI th€, toi da khuyen khfch dua tre nay tham gia vao cac tro choi v€ mau sk, vi�c luy�n t�p nhu v�y se giup tre tv giac chu y hon den mau sic. Chung toi tin r�ng, trong VO sf> Un tre choi dua 6 trong vuon, t�t se c6 m9t thoi khic nao d6 tre nh�n ra than cay khong phai la mau do, giflng nhu nhung dua tre khac da phat hi�n ra b�u troi c6 ma� xanh v�y. '
0 KINH NGHl�M CUA MONTESSORI
Luy�n t�p cam giac baa g8m d vi�c tl,l gifo dl;IC, di€u nay c6 y nghla ra.t 16n obi v6i vi�c phat trien trf Ive. Neu nhu duqc luy�n t�p l�p l<;1i nhi€u l�n th! vi�c tv gifo d1,1c se giup cho qua trlnh cam giac tam If cua tre ngay cang hoan thi�n hon, giup tre bien cam giac v€ SV V�t thanh quan ni�m dfli VOi V�t thl
v oi vai tro la nguoi d�n ging het sue giam thieu vi�c can thi�p, giup do tre n6 Ive huong d€n nhung m1,1c tieu dung din trong qua trlnh tv giao d1.,1c. Cong vi�c cua chung ta chl la d<;1y dung tre phat am va gQi ten m9t each chf nh xac la duqc r6i - chUng ta khong lam them b�t cu Vi�C gt ngoai Vi�c dQC to ten gQi Cua SV V�t - phat am to, TO rang, de cho tre nghe duqc tung am tiet.
------��� ------ �
• LOP HQC DANH CHO CHA M� PHUONG PHAP Tl) CIAO Dl,IC
ei gitlp tre ti/ giao d'!c tot hem, cac b�c phi/ huynh can phtii chuan bi tot nh{tng cfo dung ma tri can.
Nhung tro choi duoi day c6 tac d1,1ng r§t t6t cho vi�c phat tri�n trf 11,tc ma chUng ta c6 th� cho tre choi trong cu9c s6ng thuang ngay:
SO M6: Dung m9t chiec khan bit m�t tre, cho tre ti,! do ho�t d9ng trong can phong quen thu9c, an tgan, so m6 cac d6 v�t d6ng thai n6i to ten g<;>i cua d6 v�t d6, ph1,1 huynh ng6i ben c�nh lam nhi�m VI,! bao v� va chi d�n tre, nhung khong duQc nh�c. Khi n6i sai hay M tre w mlnh xem xet. T ro choi nay giup thuc dgy cam giac th1,tc cua tre d6i voi hlnh dang, kfch thuoc, tr<;>ng IUQng cua v�t th�, d6ng thai luy�n t�p cho tre kf UC thi giac va kf UC khong gian.
NAN DAT HOAC VE Tl) DO: Day la ho�t dc)ng giup tre th� hi�n r6 kha nang tudng tuQng va sue sang t�o m9t each dh du nhk M9t m�t, SI,( v�n dc)ng cua tre giup thuc dgy SI,( phat tri�n cua trf !1,tc, m�t khac, trf !1,tc cCmg xu�t hi�n Jam nhi�m VI,! chi d�o cho sue sang t�o cua tre.
LUYtN TAP CAM GIAC MAU SAC: Vi�c tre to mau cho m9t buc tranh con tdng se giup tre gia tang kha nang quan sat va tUdng tUQng df>i voi SI,( v�t, gia tang my quan df>i voi SI,( k�t h<;1p mau de ... Vi�e Slr d(fng mau ve ding se giup nang eao nang Ive ho;:tt dong ti ml va sue m�nh doi ban tay cua tre.
0 CHi DAN NGOAI LE CUA MONTESSORI
Hay tin tudng tre, tre se ti,( ap d1,1ngnhfrng quan ni�m 'da h9c dUQC vao CUQC sling ma khong dn b�n phai d�y tung tf, vi�c chung ta dn lam chi la cha dQi SI,( quan sat ti,( phat voi moi truang d6 cua tre. Voi m6i m9t phat hi�n moi, tre se d�u c6 them ni�m vui. Chung se cam nh�n dUQC SI! thieng lieng va cam giac tho a man, r6i chf nh SI! thoa man d6 se c6 vG tre d� tre tlm kiem nhi�u cam giac kfch thfch hon trong moi truang sling xung quanh, dua vi�c ti,r gifo d1,1c !en muc de? hoan thi�n hon.
----- -------�
c..>c- �
• .._ ______ � CHUONG �
�
• CHIA SE KINH NGHl�M
Sl;! tru6ng thanh ve y thuc cGng nhu nang ll;(c cua tre trong cu(>c s6ng se khien b�n phai kinh ng�c, bi€u hi�n ro nh§t chf nh la 6 phuang di�n ngon ngfr, muc de) chf nh xac khi SU d1,mg tu Vl;(ng cua tre c6 th€ se khien b�n hoan toan b�t ngo.
Co mc)t l�n, khi con trai 5 tu6i cua toi di tan be) v6i b6 v€, toi dang 6 trong bep nen n6 tuong toi khong c6 nha. Khi con trai treo !en giuong di ngli, toi m6i nh� nhang bu6c den dip chan cho con, c�u be c6 ging mi�n cuong mo mit ra va Jgm bgm v6i toi: "M� nay, cu thoit gn thoit hi�n". Toi va ch6ng deu het sue ng�c nhien, ong xa c6 chut kham ph1,1c hoi toi: "Em d�y con thanh ngu d6 a?" Toi cu nghi mai, ma chua th€ nghi ra mlnh da d�y hay chua.
II �--------.•�
Moi phat h�en mi dua tre khac, la do m� sinh ra r6i1" • KINH NGHl�M CUA MONTESSORI
Tre em thuong thfch hoi du thu tren doi, cai gl ding mu6n biet ro chan tu6ng. Nguoi l6n nen coi d6 la mc)t vi�c thu vi, dung nen cam th§y phi€n phuc, boi chu.ng ta dan"g du9c d6i m�t v6i mc)t tinh th�n ham hc;>c hoii nhung d6ng thoi cGng nen chu y, tre khong th€ tiep thu du9c nhung Joi giai thfch qua dai dong, chi dn dua cho tre mc)t cau tra Joi dan gian va nen c6 ging dung nhung Sl;( v�t Cl,! th€ M giai thfch v§n de. R6t CUQC phai giai thfch Sl;( vi�c den muc de) nao tre m6i cam th�y hai long? Dieu d6 dn Sl;( t6ng ket va quan sat ti mi cua cac b�c ph1,1 huynh.
� ��� c ��� � � Con m9t sv th�t nfra phai thua nh�n, d6 la tre c6 the khong ngt1ng d�t du hoi b�ng mQi each chi M thu hut sv chu <; cua cha m�, tu do ma nay inh ra hlnh thuc y lc;ii vao vi�c d�t du hoi. Day khOng phai la hlnh thuc giao !vu lanh mc;inh, chi Ia do tre dang dung du hoi de cha m� bu(>c phai a hen mlnh su6t ma thoi. D6i voi tlnh hu6ng nay, nhung du hoi cua tre se c6 hlnh thuc r�t ro rang: thieu di <; moi ma toan la sv trung l�p. Vf dt,I: Tc;ii sao troi lc;ii c6 mau xanh? Neu chung ta dua ra du tra Joi, tre se lc;i� tiep t1:1c hoi: T ;;ii sao cay c6 mau xanh? T ;;ii sao d�t lc;ii mau nau? T 6c tc;ii sao lc;ii c6 mau den?
• LOP HQC DANH CHO CHA M�
NGHitM TUC TRUOC NHQNG CAU H6I CUA TRE
Giai quyet t6t dUCJC nhftng du hoi cua tre
ding chf nh Ia da hoan thanh vi�c uom m�m cho
Cong CUQC gifo dt,IC tre, boi tre cht d�t ra cac du
hoi khi dm th�y hung thu ma thoi. Tham khao
nhung each duoi day se giup bc;in giai quyet v�n
de nay t6t hon:
1. Dung m(>t cu6n s6 rieng ghi lc;ii nhung du
hoi cua tre, neu nhu c6 thoi gian bc;in cling nen
ghi lc;ii d du tra Joi cua bc;in, day se la m(>t cu6n
bach khoa toan thu, cho du dap an khong hoan
ml va cling ch�ng khoa hQc, nhung n6 dem lc;ii
ni�m vui cho d bc;in va con.
2. T6t nh�t nen tra Joi ngay eac cau hoi cua
tre, neu nhu du hoi VUt cau hoi don gian nh�t toi cung khong tra Joi du<;c: 116c sen trong tieng anh la gl?''
Ba n(>i th�y toi vit 6c nho l�i nhung kien thuc ve d(>ng v�t h9c de tlm cho ra cau tra Joi cua lu tre, lien hoi : "Vi�c tra Joi cau hoi cua b9n tre quan tr9ng the u?'' Toi dap: "Bung v�y, cung nhu thuc an r�t quan tr9ng d6i voi co the nguoi v�y". T rua horn d6, toi khong ve th�ng nha ma di vao hi�u sach, toi mu6n tlm mua m(>t cu6n sach n6i ve 6c sen danh cho thieu nhi ma khong c6, v�y la toi danh mua m(>t cu6n sach toan chfr la chfr: "Nhung d(>ng v�t kinh t@ nuoi duong trong gia dinh", cu6n sach nay c6 giai thfch ti ml kl luong h@t toan b(> nhfrng cau hoi ve 6c sen cua b9n tre. Tu d6, ban cong nha chUng toi tr6 thanh noi nuoi duong 6c sen, sau m6i tr�n mua, 6c sen deu treo Jen barn kf n vao cl:ra kf nh ban cong, gio den ban lam vi�c ben cl:ra s6 cung th�y c6 6c sen dang n�m ngu r6i.
0 LOI KHUYEN CUA MONTESSORI
Con nguoi khi sinh ra da c6 nhfrng hung thU nao d6, nhung hung thU �y se can cu theo quy lu�t tl;t nhien, thUc d�y SlJ phat trien va tru6ng thanh cua chUng ta.
KMOMG MGM SQ T�UMG L�P
0 MONTESSORI KE CHUY�N
Toi da tl!ng nhln th�y m(>t be gai 4 tu6i dang cham chu thl:r dem nhfrng kh6i g6 xep hlnh tn,i c6 d(> nho to khac nhau nhet vao trong m(>t cai h6. Co be het sue dn th�n nhet tung kh6i vao m(>t, dqi sau khi toan b(> kh6i xep hlnh deu duqc nhet vao 16, co be l�i Joi het ra ngoai, bit d�u choi l�i tu d�u, duong nhu khong he thh nham chan. M�c du 6 ben qnh, toi dang bit d�u d9c truy�n cho Ju tre nghe, ho�c dfoh dan va d�y lu tre hat th! co be v�n cu tiep t1,1c mai me ng6i choi voi nhfrng kh6i tn,i tron, khong bu6n ng�ng d�u Jen.
Mai m(>t Jue lau sau, co be moi ngung tay, mlm cuoi dung Jen, dang ve r�t man nguy�n, cinh mit sang l�p lanh nhu khi vila tlnh d�y bit g�p anh m�t troi �m ap v�y.
------ -----------"'�
� � c
m@NTfSS@Rl ...------ � ��
�
Khi tre the h�en Sf/ thich thu tpt clp vi thu.
Di€u nay khong chi la phan choi" nay b�t d�u tu m9t Khi tre danh toan bp tam tr! ch�! cfila vtfi s6 nhan clan tren bao bl thl,!c phim, khi mpt mon 06 nao cfo, tam ty cua tre se r�i vao d6 ,M dua cho con vui , toi da Ih nhung tr�ng thai man nguy,en, hoa h?fp, ngt1c, toi nhln th�y em hc;>c sinh thong minh nh�t )op Gang Geo tren c6 mQt S<;J'i day mau tr�ng CO J6ng huy hi�U chfr th�p mau b�c, m9t em hc;>c sinh khac thl dang ng6i tren gh€ c6 tay vin a vi trf trung tam cua lop. Ro rang la m9t em dang OU<;J'C khen thuong, con m9t em dang bi ph�t.
T ruoc nay toi khong baa gio c6 chu
truong thuong phgt obi voi hanh vi cua de
em, nhung xem ra nguoi gifo vien nay v�n
chua hc;>c c1uqc h€t de nguyen t�c gifo dl,lc
cua toi thl phai. Co c1i€u khi toi co m�t a c16,
th�y gifo �y khong can dv vao b�t cu vi�c
gl cua hc;>c sinh nua, toi cling khong phat ra
ti€ng c19ng nao, l�ng le quan sat ti€p.
Dua tre c1uqc khen thuong dang b�t
c1�u b�n r9n khong ngirng, c�u be b�n r9n
chuy�n c16 c1�c. Khi di di l�i l�i, c�u c1€u phai
di chuy�n ngang qua truoc m�t c�u be dang
bi ph�t kia. Trang m9t l�n khi di ngang qua,
t�rn huy hi�u tren c6 c�u be roi xubng c1�t,
c�u be bi ph�t li€n nh�t n6 Jen, dm l�y sqi day Jue l�c va n6i voi b�n mlnh: "C�u co bi€t c�u roi m�t di gl khong?''
Co vti vao thirl diem thlch hp'p ta Sf/ khlch �e tJt nhcit c1J; virl tre.
C�u be b�n r9n kia n6i : ''To ching c6 cam giac gl voi n6".
C�u be bi ph�t blnh tinh n6i: "C6 th�t la khong c6 gl khong? V�y M cha to c1eo n6 m9t Jue nhe!"
C�u be tra loi : "Duqc, c�u deo di!"
V�y la c�u be bi ph�t kia dn th�n c1i€u chinh S<;J'i day, c1eo chi€c huy hi�u vao truoc ngt,tc, sau c16 thoai mai ng6i xubng gh€, tinh th�n nh� nhom vui ve hin Jen . • KINH NGHl�M CUA MONTESSORI
MC DANH CHO (HA M�
KHEN THU ONG VA Xlr PH� T THiCH HQP
t. Dung h�u qua trvc quan cua hanh vi lam hlnh phc:it danh cho tre, hc:in che dung nhung yeu t6 v�t ch�t khong lien quan den vi�c thuong phc:it. Vf d1,1 nhu tre lam hong d6 chai thl khong nen mua d6 chai moi cho tre, vi�c thieu d6 chai se khien tre hieu duc;1c h�u qua
cua vi�c lam hong d6.
---------
-� 2 � ---------e �
�·"J'Z..::> C
rn@NT€SS�PJ J ;,---------. ��
�
2. Hay thu6ng b�ng each bieu duang va khen ngqi ve m�t tinh th�n va, c6 g5ng het sue hi;ln ch€ vi�c dung v�t ch�t lam ph�n thu6ng, cang khong duqc dung tien lam ph�n thu6ng.
3. Kheri thu6ng ho�c XU pht:it deu phai lien quan ch�t che voi nhau giCra thoi gian va n<'.'>i dung hanh vi cua tre, thoi gian M cang !au th! hi�u qua cang giam. M9t s6 ba m� co th6i quen khi g�p nhfrng SlJ vi�C nghiem trQng deu "dqi den t6i b6 v€ giai quyet", nhung den t6i, tre lt:ii quen m�t da tung xay ra vi�c gl, SlJ gi�n du cua b6 cung chl khien cho tre cam thh sq hai va hoang mang ma thoi.
• vi Dl) THVC TE
David duqc mua m<'.'>t man d6 chai moi, khong no M cho eac bt:in chai cung nen c�u be thuong om khu khu n6 trong long, tranh xa khoi bt:in be. M� cua David th�y v�y th! m5ng c�u fch ky, b5t c�u den chai cung m9i nguoi . Nhung c�u be khong nghe khien m� n6i gi�n. Sau khi m5ng c�u la d6 fch kl ma vfo khong c6 ket qua, ba li€n nem m6n d6 chai cua c�u ra xa r6i n6i: "Neu da khong mu6n chai cung mQi nguoi th! dung nen chai nua".
David �m UC kh6c Ion !en, eac bt:in khac cung sq qua, chi dam aung hen Ct:inh khong dam n6i nang gl.
Day v6n khong phai la ket Cl,IC ma m� David mu6n xay ra. V�n de n�m 6 ch6 thai d(> cua nguoi m�, co �y cam th�y con mlnh r�t "ki bo", sq bi m�t m�t, nhung tren thl;lc te, tre thuong fch kl truoc r6i moi c6 th� VO tu, di€u nay doi hoi ca m(>t qua trlnh chuy�n bien. Le ra, m� David nen khuyen con cung trao d6i chai voi bt:in ho�c huong d�n con "dt:iy" eac bt:in each chai m6n d6 chai m6i cua mlnh.
GIAO Dl}C LA KHONG CHO DQI
9 MONTESSORI KE CHUY�N
M6i l�n den tham quan "Children's House", b5t g�p nhung dua tre khoang 4 tu6i da c6 th� d9c, viet thanh tht:io, m9i nguoi thuong cam th�y h�t sue kinh ngt:ic. HQ thuong hoi b9n tre: "La ai da dt:iy chau v�y?" 89n tre se r�t ttJ hao nhln th�ng vao nguoi hoi ma dap: "Dt:iy? Ch�ng ai dt:iy chung chau ca, la chung chau ttJ h9c".
V�y la sau d6, tren baa se b5t d�u xu�t hi�n d�y r�y nhung bai viet c6 tieu de dt:ii lot:ii nhu: "Van h6a ttJ h9c", eac nha tam If h9c th! lt:ii tin r�ng, b9n tre nh�t dinh la c6 nang ltJC thien b�m d�c bi�t. Cung tung c6 m(>t thoi gian toi da tin each n6i d6 la dung, nhung sau d6 th! toi da tinh ng(>, ph�n Ian khoang thoi gian quy bau cua tre da troi qua th�t Jang phf, SlJ phat tri�n CUa tre ding Vl the ma bi ngfo trd nghiem trQng, Vt quan ni�m truyen th6ng da pht:im phai m(>t sai l�m: vi�c gifo d1,1c b5t bu(>c phai dqi den khi tre duqc 6 tu6i. --� 3,_ -�
r \,.___./
�r,;- �
� �
CHlldNG ll � � ��
•
�
e KINH NGHl�M CUA MONTESSORI -GIAO Ol)C BAT DAU NGAY TUTHUO LQT LONG Tam h6n tre c6 kha nang h9c t�p va ti€p thu VU<;lt xa nhfrng gl chung ta tudng tu<;1ng, nang Ive nay la b�m sinh. K€ nr khi dt ti€ng kh6c chao doi, tre b�t d�u ti€p thu d�y du nhfrng thong tin cua moi truong hen ngoai, den khi tre phat tri€n toi giai dof,ln ti,( y thuc (khoang 3 tu6i), tre da CO th€ ti€n hanh sang )9c thong tin, SI,{ ti€p thu Jue nay moi trd nen c6 tf nh phuong huong.
Nhu v�y, chung ta deu da y thuc duc;1c dieu nay: gifo d1,1c nen b�t c!�u ngay tu khi tre moi duc;1c sinh ra, gifo d1,1c cang som, hi�u qua cang cao.
M(h v�n de khac nfra dn quan tam la: chung ta rbt cu{>c nen gifo d1,1c cho tre nhu th€ nao day?
Hay M cho sinh linh nay w do phat tri€n, day chf nh la nhi�m Vl,l d�u tien cua m9t nha giao d1,1c. Khi di,iy cho tre duoi 6 tu6i, nguyen tk d�u tien la hay M cho tre tham dv vao CUQC sbng cua chung ta. T rong qua trlnh trudng thanh, tre nh�t c!jnh phai mo phong theo r�t nhieu Clt chi, hanh d{>ng cua nguoi Ion. Neu nhu khong duc;1c quan sat each lam nhu the nao, tre se khong th€ h9c duc;1c tbt, ding gibng nhu m9t nguoi bi di€c se khong th€ h9c each n6i v�y. Khi chUng toi yeu du nguoi Ion danh nhieu thoi gian cho tre 6 hen qnh, cho phep tre tham dv vao CUQC s6ng cua hQ, hQ thuong cam th�y r�t kh6 khan. Tren thvc t€, vi�c lam nay ching tbn m9t d6ng nao d, n6 hoan toan c6 th€ dieu chinh dva tren tam tri,ing cua nguoi Ion. M(>t dua tre khong bi€t mo phong hanh d(>ng cua nguoi Ion, m(>t dua tre khong bi€t md mi�ng neu du hoi la m(>t dua tre sbng ma khong c6 linh h6n.
9 LOP Hc;>C DANH CHO CHA M�
CON MINH THI Tl)' MINH CHAM s6c
R�t nhi€u nguoi trong sb chung ta, cho den Jue sau khi tre ra c!oi v�n khong y thuc duc;1c r&ng, chung ta r6t cu(>c phai c6 trach nhi�m gl voi tre. Chung ta chi bi€t r&ng m(>t dua tre mubn phat tri€n thu�n lc;1i th! dn phai c6 ti€n, the la chung ta ngay dem lao vao lam vi�c, hi v9ng c6 th€ ki€m duc;1c nhi€u ti€n, c6 th€ thue duqc nhfrng giup viec tbt, c6 th� cho con vao h9c 6 m(>t truong m�u giao tbt, vao h9c trong m(>t truong ti€u h9c, trung h9c th�m chf di,ii h9c t6t, c6 m(>t s6 nguoi con mu6n tfch )Gy du s6 ti€n dn cho tre dung d doi .
Chfnh vi b�n r(>n ki€m ti€n, nen chung ta da giao ph6 nhi�m v1,1 cham s6c, gifo d1,1c con cho giup vi�c ho�c nha tre, cho nha truong. "Ching phai chung toi tra ti€n M hQ lam vi�c d6 hay sao?" Th�m chf c6 d nhfrng b�c ph1,1 huynh bj tfnh bu6ng bfnh c6 ch�p cua tre lam cho phat bvc, chi mu6n nhanh ch6ng toi sang d� dem tre den truong, duong nhu sau khi gl!i tre vao truong h9c th! trach nhi�m cua ban than cGng k€t thuc, c6 th€ quay li,ii thang ngay "m(>t mlnh vo lo vo nghi".
------- --------
... . ------__,�
�
m@NTESS@RI
�
GIAO Dl)C DAU C6 DON GIAN NHU TH�
��
Con cua mlnh th! tv mlnh phai cham s6c, chung ta nen dung cam dam nh�n tr9ng trach giao d1,1c tre. Huy d<)ng sv giup do, tlm hi�u r6 tfnh tlnh cua tre dbng thoi dp x€p moi truong va ho�t d<)ng cho tre, t�t d nhung di€u d6 d€u la trach nhi�m cua chung ta. Nguoi giup vi�c ho�c nha tre d€u chi giup chung ta cham s6c tre trong m<)t giai do�n ma thoi, chung ta moi chfnh la nhung nguoi c6 trach nhi�m duy nh�t va vlnh vi€'n voi tre.
1. Cac b�c ph1,1 huynh nen c6 k€ ho�ch cham s6c va giao d1,1c tre, b�t d�u nr khi tre moi sinh ra. M<)t k€ ho�ch hqp If r�t c6 th€ se b6i duong nen m<)t dua tre c6 ly tuong. 2. Can cu vao di€u ki�n gia Oinh va k€ ho�ch gifo d1,1c ma s�p x€p CUQC sbng cho tre, d�c bi�t nen chu y: khong phai dua tre nao cling thfch hQp di nha tre; n€u nhu c6 th€, tbt nh�t b�n hay M tre 0 ben qnh, cho tre tham gia vao CUQC sbng thvc SlJ cua chung ta. 3. Lien t1,1c quan sat nhung ti€n b<) va d nhung bi€u hi�n khong lanh m�nh 0 tre, d6ng thoi chu d<)ng ap d1,1ng cac bi�n phap giai quy€t thfch hqp, khong nen trong cho vao vi�c nguoi khac (giup vi�c, nha tre) se chu y den v�n d€ nay h<) b�n.
Chilng ta nhat c/fnh phJi no ltfc cfe hilu tre, chi cO nhll v�y chung ta miti cO the cO cflf{!C nh{tng bf#n phap cham SOC tJt nhJt Va phttdng phap gfao dl/C th/ch hffp nhat.
---....,..--- *--------
-
-
TU NHI�N TAO N�N KI Tf CH
• •
Chung ta neo cA glog h�t sue d� h!
nhien nuoi duong tre, bbi tre cang tr,t do
phat triEn se cang co duqc ca th� can dAi va cac ning lr,tc hoan hio.
TY. nhien di giup chung ta sip x�p t�t
ca, chung ta chi cln d� cho tre tr,t do nua ma
thoi, hiy tfO cho tre mqt moi trttflng khoa
h9c, tr,t do, va vitc cua chung ta chi la ngAi
quan sat tre trtrilng thanh, dang tbai tra
thanh mqt nhin chltng chltng ki�n nhii'ng kl
tich cua chung.
��
CHVC1NG lll
. ���
QUAM SAT Sl/ s6MG, LiMH MGQ Tl! MHltM
MONTESSORI K�CHUY�N
T <,1i "Children's House" 6 Milan, chung toi nuoi m<;>t s6 d<;>ng v�t, trong s6 do co m<;>t dan ga nho long tring, chung s6ng trong m<;>t chi�c chu6ng nh6 nhin, xinh d�p h�t nhu m<;>t toa thap. Phfa truck chu6ng ga la m<;>t khoang d§t tr6ng co hang rao luoi bao quanh de cho IG tre choi dua. H�ng ngay vao bu6i tfJi, IG tre se thay phien nhau khoa dra chu6ng, d�n sang ra l<,1i vui ve ch<,1y d�n m6 dra chu6ng, cho ga an, ca ngay ti ml cham soc JG ga, cha d�n t6i khi d�m du khong sot m<;>t con ga nao moi yen tam khoa chu6ng.
Th�y gifo noi voi toi , trong t§t ca cac chuong trlnh d<,1y h9c thl ho<,1t d<;>ng nay du9c JG tre yeu thfch nh§t, xem ra cling la quan tr9ng nh§t, b6i le sau khi JG tre hoan thanh nhi�m Vl_l cua mlnh va du9c ho<,1t d<;>ng ti,( do, m<;>t, hai dua tre ho�c nhi€u hon se nh� nhang dung !en, ch<,1y ngay di xem con v�t ma mlnh nuoi co bi doi khong. Th�y gifo co Jue con phat hi�n ra co m<;>t em nho ra khoi lop kha !au, cu6i cung th�t kinh ng<,1c khi th§y c�u be dang ng6i say sua 6 ben h6 nuoc, hoa ra c�u bi dan ca boi l<;>i tung tang duoi anh m�t troi J§p lanh trong h6 nuoc lam cho me m�n.
• KINH NGHl�M CUA MONTESSORI
Quan h� gifra tre nho va nhfrng con v�t ma tre
nuoi cling gifJng nhu quan h� gilra cha m� va con cai,
cung v6i hung thU quan sat ti ml, d�n d�n st,r quan
tam nhi�t tlnh cling theo do ma tang !en. Nhu v�y,
tre se ti,( nhien cam nh�n du9c sv quan tam cham
soc cua cha m� danh cho mlnh va se th§y cam kfch.
• LOI KHUYEN CUA MONTESSORI
Con nguoi thu<;>c v€ tt,r nhien, d�c bi�t Ia lua
tu6i thi�u nien. Con nguoi nh�t dinh phai huy d<;>ng
du9c sue m<,1nh dn phai co tu gioi tt,r nhien de thuc
d�y sv phat trien ban than. Chung ta co m6i lien h�
dt y�u voi gioi w nhien, tt,r nhien co anh hu6ng ro
r�t d�n sv phat trien cua co the chung ta. Khong chi
T If nhien, sinh m!nh se khidn cho tam hon tre tran ng�p anh sang.
co the cua tre dn sue m<,1nh cua ti,( nhien de phat trien, ma tinh th�n cua tre cling dn du9c giao hoa VOi thien nhien V(,ln V�t, tu do mOi CO the tr!,(C ti�p h§p thu du9c dinh duang V(,ln v�t cua t<,10 hoa.
------- lb�ni� -------
� C->'C'�� · � �
• LOP HQC DANH CHO CHA M� D�N VOi THIEN NHIEN
m@NT€SS@RI JP....------- ��
Chfnh vi tam h6n tre va gioi tlf nhien c6 m6i lien h� m�t thiet voi nhau, nen du mot dua tre tf nh tlnh c6 n6ng nay the nao th! khi du9c den mot ndi c6 phong dnh thien nhien d�p cfing deu se blnh ttnh va tam h6n dju l(;li. Biet bao Slf s6ng trong gioi tl_.( nhien dang moi gQi tre, tre se bi chung thu hut, tam h6n se gi6ng nhu tlm du9c mot khu vuon de nghl ngoi thu gian v�y.
THIEN NHIEN TRONG D6 THI
Chung ta - nhung con nguoi b�n ron voi hang d6ng cong vi�c ch6n do thi lam sao c6 the thuong xuyen dfo tre den voi thien nhien du9c day? Chung ta khong c6 dieu ki�n de Jue nao cung tlm den voi thien nhien, nhung de loai thl_1c v�t ho�c dong v�t l(;li c6 the mang thien nhien den voi chung ta. Ke d khi gia dlnh khong c6 san ho�c vuon rong, th! cung nen c6 mot vai met d�t tr6ng cay hay tlm mot khoang tr6ng nho cho chim b6 du Jam t6 ho�c trf>ng m(>t ch�u hoa ben Clea s6, chi nhu v�y cling du de khien tre thl,(c Slf cam nh�n du9c thien nhien.
• vf ov THVC re:
M� cua Nh�t Anh tU nho da Ion len 6 Ba Lan, ba n6i, nguoi Ba Lan cho r�ng khong khf, anh sang va am thanh trong thien nhien deu c6 the giup cho tre tr6 nen cung cap va khoe m(;lnh hon, d6ng thoi con c6 the b6i d�p cho tam h6n tre ngay cang hai hoa, tlnh l�ng hon. Do d6, cac b�c cha m� 6 Ba Lan thuong de cho con tiep xuc voi the gioi tl.1 nhien som, th�m chf b�t d�u ngay tu Jue tre sinh ra con chua d�y thang.
Do d6, khi Nh�t Anh moi d�y thang, m� cua c�u da cho con ngli trong xe noi, t�n hu6ng anh m�t troi rvc ro va mau xanh nglit m�t 6 the gioi ben ngoai. T�t nhien la phai ch9n nhfrng horn troi d�p, c6 n�ng va gi6. 86ng thoi, de ngan anh m�t troi qua gay g�t c6 the lam hi:li cho Ian da cua be, m� c�u be cGng da phU them mot lop khan mong va trong subt Jen tren xe.
ram hJn tre va gM ttf nhien co quan
h# m�t thidt v c___?C�� � \'<,,o CHUONG Ill
� J . ..-------- -11 ��
Khi Nh�t Anh du9c 2 - 3 thang tu6i, m� thuong dua c�u di dc;io vuon hoa ho�c vao rung, ling nghe tieng chim h6t rfu rf t. M� c�u n6i: eac b�c cha m� 6 Ba Lan cho r�ng, d� cho tre nghe tieng chim h6t se c6 l9i cho Sl,I' phat tri�n ca quan thf nh giac cua tre. Khong chi the, r�t nhi€u cha m� Ba Lan ci€u dua con di chdi, n�m tren nhfrng bai co xanh muot, hft th�t sau hudng thorn cua cay co, d� IG tre ngim nhln the gioi lc;i l�m xung quanh m9t each hieu kl va vui ve.
Khi NMt Anh du9c m9t tu6i va bit ci�u t�p di, cung bit d�u h9c ciu9c each n6i m9t vai du don gian, m� lc;ii dua nhfrng d(>ng v�t nho vao the gioi cua c�u, vf dl,I nhu ngim nhln dan buom s�c so tung eanh bay lu9n, ngim nhfrng chu b9 rua do rvc dang ch�m chc;ip bo tren la co, hay ling nghe tieng hat khong biet moi met cua nhfrng chu de va ve s�u.
801 DUONG Sl/ MMAM M�I VA Tl/ TIM TROMG LAO l>QMG • MONTESSORI KE CHUY�N
(6 hai anh em ru nhau cung tr6ng m(>t loc;ii
hoa ma chung yeu thfch. Khi hc;it gi6ng cua nguoi
em da nay m�m, tlnh hlnh r�t kha quan, thl nguoi
anh bit d�u mat blnh tinh. Khi nguoi anh dinh ciao
hc;it gi6ng cua mlnh ten M vut di thl phat hien ra
m9t m�m non 19 ra duoi lop dk M�m non nay tuy
xuat hien sau nhung t6c de? Ion nhanh nhu th6i,
con no ra nhfrng bong hoa mau h6ng phan som hdn
cay cua em trai nhung m9t tu�n. Cac bc;in khac vay
quanh anh em h9 khong ngot Joi khen ngQi, chung
con lien tl,IC treu ngUoi anh v€ y djnh Vlrt cay hoa di,
su viec ay da tr6 thanh mot kl UC sau d�m cua lu tre. • KINH NGHl�M CUA MONTESSORI
Khi tre bit d�u gieo m9t hc;it gibng, cho den khi hc;it gibng d6 ra qua, tre se du9c chung kien d m(>t qua trlnh, d�u tien la m�m non chua thanh hlnh, r6i khai hoa, ket qua; CO nhfrng cay mQC m�m r�t Som, c6 mn hdn m9t chUt; c6 nhfrng loai
/_
Stf thay aoi lien t11c ctia thlfc v�t trong suot bon mila se ta thang bao tn;c quan cho tre vi d�en m90 thtfc SI/ ctia cupc song, d9Y cho tre biJt itng pho vi cung cung se c6 ciu9c sl,( can b�ng trong tam hf>n, trong tam h6n non not cua chUng, hc;it gibng trf tu� bit d�u nay m�m, gibng nhu nguoi nong clan bi€t canh tac dung thoi Vl,I v�y.
c__;;r
��� 8 rn@NTfSSE!ilRJ � � ...-------
e LOP HQC DANH CHO CHA M�
TfCH LUY KINH NGHI�M CHO TRE
Dfo cho trong cu9c sling chung ta chi c6 th�
tr6ng va cham s6c du9c m9t sli loai sinh v�t nh§t dinh,
nhung chung ta c6 th� t�o ra co h9i cho tre nh�n biet
va hi�u du9c v@ cac loai d9ng thvc v�t khac. Vf d1,1, ta
c6 th� b�t d�u ngay tu nhung ng9n co d�i ven duong,
tu nhung bong hoa tuoi m9c trong dam la xanh ho�c
c6 th� la nhung con ca du lo�i ban trong chQ, va cac
lo�i cay clii c6 th� th§y 6 b§t cu dau. Vi�c biet du9c
cac loai khac nhau la di@u khong kh6, nhung cha mf;
dn phai m§t cong sue M d�t tre di quan sat trong sulit
m9t thoi gian dai, d6ng thoi nh�c nho cho tre chu y
den nhung di�m giling va khac nhau gifra chUng.
Cha mf; c6 th� giai thfch cho tre sv khac nhau gifra
nguoi VOi nguoi thong qua Sl,I' khac nhau Cua cac Sinh
v�t trong gioi ti! nhien, giup cho tre h9c du9c each ti! tin tuong mlnh va ton tr9ng nguoi khac.
Sau khi tre nh�n biet du9c nhi@u loai d9ng thvc v�t, giling nhu ket them du9c nhi@u b�n moi, tre se hi�u du9c mlii quan h� khac bi�t gifra nguoi voi nguoi m9t each d€ dang hon. Khi nhung y kien, hanh d9ng cua tre neu c6 mau thufo voi nguoi khac th! tre se biet khoan dung hon nhung vfo biet gill vung l�p truong cua mlnh. T rong dieu ki�n cac gia dlnh chi thfch sinh tu m9t den hai con nhu hi�n gio, th! vi�c tre bi�t khoan dung va thiu hiiu nguoi khac la c:1i�u het sue quan trQng.
Dau cho kh0ng glan ca hpn, cac b�c phf! huynh ciing nen cho tre tr/ trJng mpt ch�u cay, cO nhtt v�y tam hJn tre m(!I tim cltl{!c bpn cfJng hanh, m(// cam thJy cftf{!C an ti!. £JJng th(!/, trong qua trinh cham soc cay cO, tre cung se dJn hliu ra rjng: sf/ trttc!ng thanh kh0ng phal mpt s(/m mpt chlk, can cham soc cho cay mo/ ngay, Iden tri ben bi th/ site sJng m&I cltl{!c tau ben.
Cung c6 the n6i, nho SI! giup do cua ti! nhien, tre se h9c du9c each yeu thuong. e LOI KHUYEN CUA MONTESSORI:
B§t cu m9t sinh m�nh nao cung d�u la nhung dua con cua tv nhien, deu c6 quy lu�t phat trien rieng cua mlnh. H9c c1uqc each chung sling hoa h9p voi nguoi khac, voi SI! sling khac khong chi la SU m�nh cua tre, ma c16 cling la vi�c nguoi Ion chung ta phai
khong
nglrng tang cuong gifo d1,1c tre.
c--------
--------
���
• � CHIJONG lll � ·� � GIAO Dl}C T'/ NHIEN, DE TRE BUOC v AO CON DUONG PHAT TRIEN , ,.
CUA NHAM LO�I
e MONTESSORI KE CHUY�N
T �i "Children's House" 6 Rome, chung toi c6 m9t khu vuon kha l6n. 0 ct6, ngoai vi�c c6 th€ tt,r do tham gia cac ho�t ct<)ng ngoai troi, Ju tre con c6 th€ trbng cay. Chung toi trbng cay tren m9t manh ct�t hlnh vuong va chia cho m6i em m9t khoanh ct�t rieng nho nho, M b<;m tre vun trbng va "lam chu" khoanh ct�t �y, giua cac khoanh ct�t la m9t J6i di nho ngan each.
Khi nhfrng em nho ch�y nhay ho�c ngbi du6i bong cay nghl ngoi, th! nhfrng anh chi 16n - "chU nhan" cua khoanh ct�t (tu 4 tueJi tr6 len) l�i mi�t mai gieo h�t, r�y co, tu6i nu6c, ho�c quan sat ct�t dai, ngim nghfa cay non nay m�m.
e KINH NGHl�M CUA MONTESSORI
Vi�c lao ct<)ng trbng tr9t tuy don gian nhung c6 h� th6ng se giup cho st,r phat tri€n cua ca nhan va Sl,l phat tri�n t6ng th€ cua loai nguoi hai hoa th6ng nh�t v6i nhau. Con ngUoi CO th€ tu CUQC sfing tl,l nhien ti€n Jen CUQC sfing xa hQi eJn Ojnh Ja nho CO nong nghi�p; gifo dl,lc tt,r nhien cling se la co h9i cho tre trai nghi�m qua trlnh nhu v�y.
Cach M ct�t ctu9c ml,IC afch ct6 la d�y cho tre hi€u v€ lao ct<)ng nong nghi�p, nh�n bi€t ctu9c t�m quan tr9ng cua ket du xa h<)i va co sd san xu�t, tu ct6 tre c6 th€ hi€u va suy ng�m v€ xa h9i .
Vi�c trbng m9t ch�u hoa tren ban cong khong th€ giup cho tre tht,rc Sl,l hi€u ctu9c lao ct<)ng nong nghi�p. Vi�c nh�n thuc ctu9c lao ct<)ng nong nghi�p la co sd cua Sl,l phat tri€n va tf>n t�i CUa ca xa hQi, nguoi )6n dn bit O�U tu nhfrng Sl,{ vi�c nho, cac ti€u ti€t cua CUQC sfing nhU Vi�C an, m�c, d, Oi )�i, Oi tlm )�i can nguyen nguf>n gfic nhfrng tU Ji�u CUQC sfing. 86i v6i nhfrng ctua tre tru6c nay chua bao gio nhln th�y cong vi�c ctbng ang th! ai€u nay th�t mo h8 va xa voi, do v�y, chung ta nen ngh'f each M tre c6 du9c fo tUQng tn,rc quan hon, thong qua vi�c ai du lich ho�c tranh thu cac k:Y nghl M tre tham gia vao ho�t ctI
�
t. Khi tre con nho, co the dung nhung tro choi M ke cha tre nghe con nguoi phat trien va sinh s6ng th€ nao. Vua ke chuy�n, wa bieu di�n minh h<;>a se �fch thfch tre cung tham gia m<)t each hao hung.
2. T?n dt,mg m<;>i co h<)i c6 the
M tre t?n m5t chung ki€n ho�c tham
gia vao cac hoc;it d<)ng san xu�t nong
nghi�p tht,tc st,t. Hieu v€ cu<)c s6ng
cua nha nong se giup tre hieu v€ din
nguyen t6n tc;ii cua xa h<)i, d6ng thoi
cling giup tre bi€t r�ng, lam ra hc;it
gc;io Ia di€u khong d� dang, tu d6 hlnh
thanh nen th6i quen t6t Ia tran tr9ng
Iuong tht,tc. N€u nhu noi a cua bc;in each Xa khu VlJC nong than th! chi ti€n cha tre tham gia m<)t doan du ljch trai nghi�m CUQC s6ng nong than cling Ja di€u r�t dn thi�t.
CHIA SE KINH NGHI�M
Cupe song tran ng�p mau xanh va anh m#t trill ta diiu ma tre yeu th/ch nhJt. Hay cho tre mpt khoanh c/Jt rfeng cfe trong trpt, tre Si hfiu c/tl{fC con c/ttifng phat tJien ti/ nhien cita V{Jn v�t
Ben ban an a nha toi co treo hue tranh "Nhung ph\l nu mot lua". Day la m<)t hue tranh ncSi ti€ng cua danh h<;>a Millet, tai hi�n chan tht,tc dnh sau mua g�t, nhung nguoi ph\l nu di gom nhung hc;it lua roi con sot lc;ii.
Toi c6 tlnh mua hue tranh nay la M cha con co du9c st,t hieu bi�t trt,tc quan v€ vi�c g�t hai. Toi da tung noi voi con me"' �
3. Hay dem thien nhien vao vi�c giao d1,1c, each t6t nh�t M tre phat tri�n khoe mi;inh la d� cho tre OU'QC aim mlnh trong thien nhien.
Chung ta nen ti;IO ra cac aieu ki�n M tre GU'QC hoi;it GQng ngoai troi ho�c trong cong vien, m6i ngay nen ti,! do phoi ning vai ti€ng.
• CHIA SE KINH NGHl�M
Len mQt tu6i, be Na nha toi da bi€t ti,! dm sach Jen xem, M thu hut SI! chu y cua con hon, toi mua cha con vai hue tranh mau sic s�c so, trong tranh c6 ve r�t nhieu a()ng tht,tc V�t, cclC af> V�t trong CUQC sbng, CaC phuong ti�n giao thong ... , COn CO ca ten gQi b�ng ti€ng Vi�t va ti€ng Anh nua. ChUng toi cling nhau xem tranh, con toi ghi nh6 nhung a6 v�t �Y r�t nhanh.
MQNG . . • MONTESSORI KE CHUY�N
Ngoai vi�c trbng cay thl 6 "Children's House" con c6 m(>t cong vi�c khac nfra la lam gi:ich. D�t set sau khi du<:K nung trong lo suoi se du9c dung M xay nen nhung hue tuong nho. Sau d6, JG tre se du9c trai nghi�m nhfrng cam giac thtJc SIJ cua qua trlnh xay dtJng: d�u tien dung cu6c va xeng dao m(>t 16 Ion duoi d�t, lam m6ng th�t t6t rbi xay nhung vien gi:ich, ti:io thanh m(>t can phong. T rong qua trlnh nay, tre cGng gifJng nhu du9c tr6 thanh m(>t nguoi th9 xay thtJc th1,1 v�y, cu xay m(>t vien rbi li:ii m(>t vien, m(>t dng rbi li:ii t�ng nfra. Nhung can phong nho nay gi6ng h�t nhfrng ngoi nha thtJc SIJ, c6 the mo cl.ta s6, tren tuong con fJp nhfrng vien g6m dh mau s�c do IG tre t1J nung.
Ngoai ra, chUng toi con cho
de em lam g6m. StJ xuh hi�n va
phat trien cua db g6m di cung
VOi SIJ tien bQ van minh Cua nhan
loi:ii , ngM thu�t thu cong �y cho
th§y SIJ van minh CUa con ngl!Oi
aa 6 muc d(> nao. M(>t khi da
h9c du9c each lam g6m, bh cu
ai cGng d€u c6 the ttJ lam cho
mlnh m(>t m6n db dtJa tren khieu
thgm mi cGng nhu nhfrng linh
cam ngh� thu�t rieng, di€u nay
the hi�n tfnh ngh� thu�t va ca
tf nh trong cong vi�c. Ngoai ra,
trong truong h9c a London, giao
vien con di:iy de em SU d1,1ng dia
quay de ti:io ra blnh hoa, ch�u
t�m, nung g6m va nhfrng cong
vi�c doi hoi sue lao d(>ng khac
M hoan thi�n san phgm.
Nho vi�c luy�n t�p thu cong ma tre 5 - 6 tu6i da c6 the SU d1,1ng dia quay de lam vi�c, th@ nhung IG tre v�n thfch cong vi�c dung gi:ich xay tuong nh�t, de rbi ttJ chiem nguong thanh qua lao d(>ng cua mlnh: mot can phong nho dung sung sung tren m�t d�t, xung quanh la nhfrng loai cay tlJ tay mlnh cham s6c.
N -------- · \\,,,,'.) CHUONG Ill :...<
�
e KINH NGHl�M CUA MONTESSORI
��
Thong qua nhfrng ho<:it d()ng nhu v�y, tu nho tre da c6 the hieu OU<;IC nhfrng cong vi�c lao d()ng chU y€u ma loai nguoi phai trai nghi�m M chuyen tu CUQC s6ng du ml,IC sang CUQC s6ng djnh canh djnh CU: canh tac, xay dvng va lam g6m. Nhung cong vi�c nay khong chi giup tre ren luy�n sue khoe ma con giup cho doi tay them linh ho<:it, n6 con giup tre y thuc OU<;IC r�ng, chf nh nho c6 lao d()ng ma xa h()i loai nguoi moi khong ngung phat trien. Vi�c n�m vftng nhfrng ky nang lao d()ng ding t<:io m()t n€n m6ng huu fch cho tre khi ti€n vao xa h()i sau nay.
e LOP HQC DANH CHO CHA M�
NHQNG HO� T DQNG THU C6NG THICH HOP
VOI TRE
1. N�n d�t la m()t phuong phap luy�n t�p
thu cong don gian ma d@ lam, chung ta c6 the
mua s�n d�t set ho�c ding c6 the tl,!' lam.
Vung d�t �m ven song c6 rh nhi€u nhfrng
tang d�t Ion mau do, ch�t d�t m€m mjn, c6 ct()
df nh cao. Nhung mi€ng d�t nay sau khi duc;1c n�n
ho�c d�p nhi€u l�n se tro thanh thu nguyen li�u
ma dan gian vfo hay g9i la d�t set. Day chfnh la
thu nguyen li�u t6t nh�t dung cho tre luy�n t�p
n�n ctk N6 r�t re, ma cling r�t d@ n�n, hon nfra
l<:ii khong h€ df nh tay.
N€u nhu vi�c tlm nguyen li�u c6 doi chut
kh6 khan, chung ta c6 the dung b()t ml M lam d�t n�n. T ruoc tien dung bot cao gluten ho�c lo<:ii b()t ml h6n hqp ph6 thong k€t hqp voi mu6i tinh va nuoc tr()n l<:ii voi nhau r6i nhao, cho them chut d�u an, rf>i )<:ii ti€p tl,IC nhao; O�p b(}t cho den khi b()t c6 hlnh dang gi6ng chi€c banh,
---
Tay c0 linh ho9t thi dau oc m(Ji nhanh nhfn, chitng ta kh0ng the xem nhf Slf tr.ct giitp cita ho9t dpng thit c0ng adi v(Ji Slf phat trien tri life rJ tre.
dem h�p tren khay cho den khi g�n chf n th! dem ra phoi; r6i dt thanh tung clJc b()t nh6, them nuoc trai cay ho�c mau rau co vao M t<:io mau va nhao thanh ct�t n�n. Lo<:ii ct�t n�n nay r�t d@ n�n, tuy nhien, nhfrng thanh ph�m sau khi n�n xong l<:ii khong M duqc !au, hon nua l<:ii khong the phoi kho ho�c nung trong lo cho cung M t<:io ra san ph�m thvc sv nhu nhfrng lo<:ii d�t set khac.
.,__ ______ 3-0 -------�
�
• � rDffiNT€SS©Rl � � • � �� D<:li da s6 tre em d�u thfch nghich d�t set, nhung chi c6 r�t ft tre c6 duqc nang khi�u b�m sinh v� phuong di�n nay, do d6, chUng ta nen coi nhfrng ho(,lt dong nay chi nhu choi mot tro choi, khong nen t<,lO cho tre b�t CU nhi�m Vl,l nao ho�C dua ra b�t CU b'inh lu�n nao v� tac ph�m cua tre.
2. 1:-10� T D(>NG TRANG TRf VOi CHU TH� LA H(>I HOA
T rong cuoc s6ng, vi�c phai trarig trf trong moi truong nao d6 ho�c cho mot v�t ph�m nao d6 la nhi�m Vl,l thuong xuyen g�p phai. N€u nhu khong phai trong nhfrng truong hqp doi hoi Sl,! nghiem tuc, th! M tre cung lam cung la mot cong vi�c h€t sue c6 y nghia. Xu�t phat tu viec chi em nguang nhfrng tac ph�m cua chf nh ban than mlnh, tre se cang them yeu nhfrng buc ti.long do chfnh tay mlnh son ve, se chU dong lau dc:m nhfrng gian hoa mlnh trang trf. ..
Chung ta ding co th� t�n dl,lng nhung hop bao bl b�ng gi�y con tring M luyen t�p vi�c trang trf phong: d� hop gi�y dl,!ng tren d�t rbi lam dra chfnh, lam cua s6, sip x€p db d(,lc, lam hoa van ... cung d�u la nhfrng ho(,lt dong ma tre Ua thfch, chUng Se lam mot each h€t sue hung khoi.
9 LOI KHUYEN CUA MONTESSORI
Ho(,lt dong thu cong khong chi la viec luyen t�p kl nang ma n6 con giup tre trl,!c ti€p tham gia vao vi�c lao dong trong nha, di�u quan tr9ng nh�t la khi tre c6 th� W mlnh lam ra mot m6n db nao d6, n6 se mang l(,li cho tre ni�m vui khon xi€t.
,
cuOc s6NG N� NtP GIUP CAI
.
THI�N NHAN CACH B�N TRONG . .
Giii ca th� SfCh se, duy tri obiing hanh
vi, Clt chi dung my'C se khi�n cho tre cang ti}'
tr9ng va t\t tin hon, khong nhi'tng th�. trong qua trinh d,y tre, ngttoi Ion ciing se co dttf1C
obiing anh httO'ng nh�t djnh trong vi�c nang
cao y thuc cua minh v� v� sinh va phep tic.