🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Cẩm Nang Công Tác Dân Vận Ebooks Nhóm Zalo CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn ChØ ®¹o néi dung biªn so¹n: TS. TrÞnh Xu©n Giíi Nguyªn Phã tr−ëng Ban D©n vËn Trung −¬ng Ban biªn so¹n TS. NguyÔn V¨n Hïng (Chñ biªn) ThS. Hoμng TiÕn C¸t Cö nh©n Bïi V¨n Thu Cö nh©n NguyÔn V¨n Th¶nh Cö nh©n Vò ThÞ Hiªn Cö nh©n NguyÔn ThÞ Tè Nga PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... ¶nh B¸c Hå “D©n vËn kÐm th× viÖc g× còng kÐm D©n vËn khÐo th× viÖc g× còng thμnh c«ng” Hå ChÝ Minh CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 7 Lêi nhμ xuÊt b¶n C¸ch m¹ng lμ sù nghiÖp cña quÇn chóng. Sù nghiÖp c¸ch m¹ng muèn th¾ng lîi, th× ph¶i vËn ®éng ®−îc tÊt c¶ lùc l−îng cña mçi mét ng−êi d©n gãp thμnh lùc l−îng toμn d©n. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· viÕt: “ViÖc d©n vËn rÊt quan träng. D©n vËn kÐm th× viÖc g× còng kÐm. D©n vËn khÐo th× viÖc g× còng thμnh c«ng”; “C¸n bé ®−îc d©n tin, d©n phôc, d©n yªu, th× viÖc g× còng thμnh c«ng”. V× vËy, c«ng t¸c vËn ®éng vμ tæ chøc quÇn chóng lμ vÊn ®Ò chiÕn l−îc trong mäi thêi kú c¸ch m¹ng; lμ viÖc lμm th−êng xuyªn cña tÊt c¶ c¸c cÊp, c¸c ngμnh, cña mäi c¸n bé, ®¶ng viªn. Trong giai ®o¹n c¸ch m¹ng hiÖn nay, c«ng t¸c d©n vËn l¹i cμng quan träng vμ ngμy cμng ph¶i lμm tèt h¬n n÷a ®Ó thùc hiÖn môc tiªu “D©n giμu, n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh”. Nh©n kû niÖm 75 n¨m Ngμy truyÒn thèng c«ng t¸c d©n vËn cña §¶ng (15-10-1930 – 15-10-2005), Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia xuÊt b¶n cuèn CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn do tËp thÓ c¸n bé Trung t©m Nghiªn cøu khoa häc d©n vËn, Ban D©n vËn Trung −¬ng biªn so¹n; nh»m gióp b¹n ®äc, nhÊt lμ nh÷ng ng−êi lμm c«ng t¸c d©n vËn cã thªm tμi liÖu, ph−¬ng ph¸p vÒ c«ng t¸c d©n vËn phôc vô tèt cho c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng trong giai ®o¹n c¸ch m¹ng míi. Trªn tinh thÇn NghÞ quyÕt §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø X cña §¶ng, c¸c t¸c gi¶ ®· tæ chøc 8 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn söa ch÷a, bæ sung cho phï hîp víi t×nh h×nh c«ng t¸c d©n vËn hiÖn nay. Néi dung cuèn s¸ch gåm n¨m phÇn chÝnh sau: PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn, MÆt trËn, ®oμn thÓ. PhÇn thø hai: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n téc. PhÇn thø ba: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c t«n gi¸o. PhÇn thø t−: Quy chÕ d©n chñ ë c¬ së. PhÇn thø n¨m: NghiÖp vô c«ng t¸c d©n vËn. PhÇn thø s¸u: §Þa chØ hÖ thèng d©n vËn toμn quèc. Xin tr©n träng giíi thiÖu cuèn s¸ch víi b¹n ®äc vμ hy väng nhËn ®−îc sù ®ãng gãp ý kiÕn x©y dùng ®Ó lÇn t¸i b¶n sau cuèn s¸ch cã chÊt l−îng cao h¬n. Th¸ng 4 n¨m 2007 Nhμ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 9 Lêi giíi thiÖu VËn ®éng quÇn chóng lμ mét khoa häc vμ còng lμ mét nghÖ thuËt. Ng−êi lμm c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng cÇn hiÓu biÕt, kÕ thõa cã chän läc c¸ch nh×n nhËn vμ c¸ch lμm tèt cña c¸c thÕ hÖ ®i tr−íc ®· vËn ®éng, ®oμn kÕt lùc l−îng quÇn chóng ®Ó lμm c¸ch m¹ng. §ång thêi, ng−êi lμm c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng ph¶i n¾m v÷ng chñ nghÜa M¸c Lªnin vμ t− t−ëng Hå ChÝ Minh; quan ®iÓm, ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam vÒ c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng ®Ó thùc hiÖn cho ®óng, cho phï hîp víi nhiÖm vô chÝnh trÞ cña §¶ng trong tõng giai ®o¹n c¸ch m¹ng; ph¶i cã c¸i t©m, sù nhiÖt t×nh, hiÓu râ ®èi t−îng cÇn vËn ®éng vμ cã nghiÖp vô, kü n¨ng c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng. §Ó gióp cho c¸n bé d©n vËn n¾m v÷ng vμ vËn dông nh÷ng néi dung c«ng t¸c d©n vËn, Trung t©m Nghiªn cøu khoa häc dËn vËn, Ban D©n vËn Trung −¬ng biªn so¹n cuèn CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn nh»m cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n, mang tÝnh thêi sù, gãp phÇn phôc vô cho c«ng viÖc hμng ngμy cña c¸n bé d©n vËn. Cuèn s¸ch gåm nh÷ng t− liÖu ®−îc chän läc phôc vô cho c«ng t¸c d©n vËn trong thêi kú míi, lμ nh÷ng néi dung 10 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn bæ Ých, thiÕt thùc cho c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng ®èi víi c¸n bé lμm c«ng t¸c d©n vËn trong hÖ thèng chÝnh trÞ hiÖn nay. Hy väng cuèn CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn gióp Ých cho nh÷ng ng−êi lμm c«ng t¸c d©n vËn hoμn thμnh tèt h¬n nhiÖm vô cña m×nh. Nh©n dÞp kû niÖm 75 n¨m Ngμy thμnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (3-2-1930 – 3-2-2005); 115 n¨m Ngμy sinh cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh (19-5-1890 – 19-5-2005); 60 n¨m Ngμy thμnh lËp n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam (2-9-1945 – 2-9-2005); 75 n¨m Ngμy truyÒn thèng c«ng t¸c d©n vËn cña §¶ng (15-10-1930 – 15-10-2005), Ban D©n vËn Trung −¬ng kÝnh chóc c¸c ®ång chÝ vμ c¸c b¹n søc khoÎ, h¹nh phóc vμ thμnh c«ng, ®ãng gãp nhiÒu h¬n n÷a søc lùc, trÝ tuÖ cho sù nghiÖp d©n vËn cña §¶ng. Tßng ThÞ Phãng BÝ th− Trung −¬ng §¶ng Tr−ëng Ban D©n vËn Trung −¬ng PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 11 PhÇn thø nhÊt Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn, mÆt trËn, ®oμn thÓ 12 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 13 D©n vËn VÊn ®Ò d©n vËn nãi ®· nhiÒu, bμn ®· kü nh−ng v× nhiÒu ®Þa ph−¬ng, nhiÒu c¸n bé ch−a hiÓu thÊu, lμm ch−a ®óng, cho nªn cÇn ph¶i nh¾c l¹i. I- N−íc ta lμ n−íc d©n chñ Bao nhiªu lîi Ých ®Òu v× d©n Bao nhiªu quyÒn h¹n ®Òu cña d©n C«ng viÖc ®æi míi, x©y dùng lμ tr¸ch nhiÖm cña d©n. Sù nghiÖp kh¸ng chiÕn, kiÕn quèc lμ c«ng viÖc cña d©n. ChÝnh quyÒn tõ x· ®Õn ChÝnh phñ Trung −¬ng do d©n cö ra. §oμn thÓ tõ Trung −¬ng ®Õn x· do d©n tæ chøc nªn. Nãi tãm l¹i, quyÒn hμnh vμ lùc l−îng ®Òu ë n¬i d©n. II- D©n vËn lμ g× D©n vËn lμ vËn ®éng tÊt c¶ lùc l−îng cña mçi mét ng−êi d©n kh«ng ®Ó sãt mét ng−êi d©n nμo, gãp thμnh lùc l−îng toμn d©n, ®Ó thùc hμnh nh÷ng c«ng viÖc nªn lμm, 14 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn nh÷ng c«ng viÖc ChÝnh phñ vμ ®oμn thÓ ®· giao cho. D©n vËn kh«ng thÓ chØ dïng b¸o ch−¬ng, s¸ch vë, mÝt tinh, khÈu hiÖu, truyÒn ®¬n, chØ thÞ mμ ®ñ. Tr−íc nhÊt lμ ph¶i t×m mäi c¸ch gi¶i thÝch cho mçi mét ng−êi d©n hiÓu râ rμng: ViÖc ®ã lμ lîi Ých cho hä vμ nhiÖm vô cña hä, hä ph¶i h¨ng h¸i lμm cho kú ®−îc. §iÓm thø hai lμ bÊt cø viÖc g× ®Òu ph¶i bμn b¹c víi d©n, hái ý kiÕn vμ kinh nghiÖm cña d©n, cïng víi d©n ®Æt kÕ ho¹ch cho thiÕt thùc víi hoμn c¶nh ®Þa ph−¬ng, råi ®éng viªn vμ tæ chøc toμn d©n ra thi hμnh. Trong lóc thi hμnh ph¶i theo dâi, gióp ®ì, ®«n ®èc, khuyÕn khÝch d©n. Khi thi hμnh xong ph¶i cïng víi d©n kiÓm th¶o l¹i c«ng viÖc, rót kinh nghiÖm, phª b×nh, khen th−ëng. III- Ai phô tr¸ch d©n vËn? TÊt c¶ c¸n bé chÝnh quyÒn, tÊt c¶ c¸n bé ®oμn thÓ vμ tÊt c¶ héi viªn cña c¸c tæ chøc nh©n d©n ( Liªn ViÖt, ViÖt Minh, v.v.) ®Òu ph¶i phô tr¸ch d©n vËn. ThÝ dô trong phong trμo thi ®ua cho ®ñ ¨n, ®ñ mÆc. - C¸n bé chÝnh quyÒn vμ c¸n bé ®oμn thÓ ®Þa ph−¬ng ph¶i cïng nhau bμn tÝnh kü cμng, cïng nhau chia c«ng râ rÖt, råi cïng nhau ®i gi¶i thÝch cho d©n hiÓu, cæ ®éng d©n, gióp d©n ®Æt kÕ ho¹ch, tæ chøc nh©n c«ng, s¾p xÕp viÖc lμm, khuyÕn khÝch, ®«n ®èc, theo dâi, gióp ®ì d©n gi¶i quyÕt nh÷ng ®iÒu khã kh¨n… PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 15 - C¸n bé canh n«ng th× hîp t¸c mËt thiÕt víi c¸n bé ®Þa ph−¬ng, ®i s¸t víi d©n, thiÕt thùc bμy vÏ cho d©n c¸ch trång trät, ch¨n nu«i, c¸ch chän gièng, ñ ph©n, lμm cá, v.v.. Nh÷ng héi viªn c¸c ®oμn thÓ th× ph¶i xung phong thi ®ua lμm, ®Ó lμm kiÓu mÉu cho d©n, gióp d©n lμm. IV- D©n vËn ph¶i nh− thÕ nμo? Nh÷ng ng−êi phô tr¸ch d©n vËn cÇn ph¶i ãc nghÜ, m¾t tr«ng, tai nghe, ch©n ®i, miÖng nãi, tay lμm. Chø kh«ng ph¶i chØ nãi su«ng, chØ ngåi viÕt mÖnh lÖnh. Hä ph¶i thËt thμ nhóng tay vμo viÖc. KhuyÕt ®iÓm to ë nhiÒu n¬i lμ xem khinh viÖc d©n vËn. Cö ra mét ban hoÆc mét vμi ng−êi, mμ th−êng cö nh÷ng c¸n bé kÐm råi bá mÆc hä. VËn ®−îc th× tèt, vËn kh«ng ®−îc còng mÆc. Nh÷ng c¸n bé kh¸c kh«ng tr«ng nom, gióp ®ì, tù cho m×nh kh«ng cã tr¸ch nhiÖm d©n vËn. §ã lμ sai lÇm rÊt to, rÊt cã h¹i. Lùc l−îng cña d©n rÊt to. ViÖc d©n vËn rÊt quan träng. D©n vËn kÐm th× viÖc g× còng kÐm. D©n vËn khÐo th× viÖc g× còng thμnh c«ng. X.Y.Z B¸o Sù thËt, sè 120, ngμy 15-10-1949. Hå ChÝ Minh: Toμn tËp, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hμ Néi, 2000, t.5, tr.698-700. 16 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn C«ng t¸c d©n vËn thùc sù ®· gãp phÇn lμm cho mèi quan hÖ gi÷a ®¶ng, nhμ n−íc vμ nh©n d©n ®−îc cñng cè vμ ph¸t triÓn ngμy cμng v÷ng ch¾c (Ph¸t biÓu cña ®ång chÝ Tæng BÝ th− N«ng §øc M¹nh t¹i Ban D©n vËn Trung −¬ng, ngμy 6 th¸ng 10 n¨m 2003) Th−a c¸c ®ång chÝ, H«m nay, t«i rÊt vui mõng ®−îc ®Õn th¨m vμ lμm viÖc víi Ban D©n vËn Trung −¬ng vμo ®óng dÞp kû niÖm 73 n¨m ngμy truyÒn thèng c«ng t¸c d©n vËn cña §¶ng, 54 n¨m ngμy B¸c Hå viÕt bμi b¸o “D©n vËn” vμ 5 n¨m “Ngμy d©n vËn" cña c¶ n−íc. Thay mÆt Bé ChÝnh trÞ vμ Ban BÝ th−, t«i nhiÖt liÖt chóc mõng ®¹i diÖn c¸c thÕ hÖ c¸c ®ång chÝ l·nh ®¹o ban, c¸c §¶ng ®oμn cña MÆt trËn Tæ quèc, c¸c Liªn hiÖp Héi, c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n. Nh©n dÞp nμy t«i xin göi lêi chμo mõng vμ th¨m hái th©n thiÕt tíi c¸c ®ång chÝ c¸n bé, c«ng nh©n viªn chøc trong hÖ thèng D©n vËn c¶ n−íc, mét ®éi ngò ®· ph¸t huy truyÒn thèng c¸ch m¹ng suèt 73 n¨m PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 17 qua, phÊn ®Êu bÒn bØ ®Ó gãp phÇn t¨ng c−êng mèi quan hÖ g¾n bã gi÷a §¶ng vμ nh©n d©n, ®−a sù nghiÖp c¸ch m¹ng ®Õn th¾ng lîi. Th−a c¸c ®ång chÝ, Nãi ®Õn c«ng t¸c d©n vËn, ®Õn vÞ trÝ cña c«ng t¸c d©n vËn trong sù nghiÖp c¸ch m¹ng do §¶ng ta l·nh ®¹o, chóng ta kh¾c ghi lêi d¹y cña B¸c Hå: “D©n vËn kÐm th× viÖc g× còng kÐm. D©n vËn khÐo th× viÖc g× còng thμnh c«ng”. Trong t− t−ëng cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, vÊn ®Ò næi lªn hμng ®Çu lμ Ng−êi lu«n lu«n nhÊn m¹nh vai trß quyÕt ®Þnh thμnh c«ng cña sù nghiÖp c¸ch m¹ng lμ ë nh©n d©n, lu«n thÓ hiÖn lßng quý träng vμ yªu th−¬ng nh©n d©n, t«n träng quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n, hÕt lßng phôc vô nh©n d©n. Ng−êi lu«n nhÊn m¹nh “ViÖc d©n vËn rÊt quan träng”. Qu¸n triÖt s©u s¾c lêi d¹y cña B¸c Hå, ngay khi b−íc vμo sù nghiÖp ®æi míi, khi mμ ®Êt n−íc cßn ®ang l©m vμo khñng ho¶ng kinh tÕ – x· héi kÐo dμi, quan hÖ quèc tÕ diÔn biÕn phøc t¹p, §¶ng ta mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh m¹nh mÏ “lÊy d©n lμm gèc”, x¸c ®Þnh môc tiªu hμnh ®éng cña §¶ng, Nhμ n−íc ta vμ ®éng lùc to lín cña x· héi trong sù nghiÖp x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc lμ ph¸t huy søc m¹nh to lín cña nh©n d©n. Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng ®· ban hμnh NghÞ quyÕt 8B (kho¸ VI) vÒ ®æi míi c«ng t¸c quÇn chóng cña §¶ng, t¨ng c−êng mèi quan hÖ gi÷a §¶ng víi nh©n d©n. NghÞ quyÕt kh¼ng ®Þnh: “Quan hÖ mËt thiÕt gi÷a §¶ng víi nh©n d©n ®· trë thμnh nguån søc m¹nh vμ truyÒn thèng v« cïng quý b¸u cña c¸ch m¹ng 18 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn ViÖt Nam”. C¸c nghÞ quyÕt tiÕp theo cña Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng, Bé ChÝnh trÞ, Ban BÝ th−, gÇn ®©y lμ NghÞ quyÕt §¹i héi IX tiÕp tôc x¸c ®Þnh vÞ trÝ quan träng cña c«ng t¸c d©n vËn, nh»m ph¸t huy søc m¹nh ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc, ®−a sù nghiÖp ®æi míi ®Õn th¾ng lîi. Thùc hiÖn ®−êng lèi cña §¶ng, trong nhiÒu n¨m qua, c«ng t¸c d©n vËn cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ ®−îc triÓn khai víi nhiÒu néi dung phong phó, ®¹t ®−îc nhiÒu thμnh tùu quan träng. Nh÷ng phong trμo “Uèng n−íc nhí nguån” “§Òn ¬n ®¸p nghÜa”, “Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo”, “Toμn d©n ®oμn kÕt x©y dùng ®êi sèng v¨n ho¸ ë khu d©n c−”, “Thi ®ua lμm kinh tÕ giái, lμm giμu cho gia ®×nh, cho tËp thÓ vμ cho Nhμ n−íc…”… ®· gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi, ®em l¹i lîi Ých thiÕt thùc cho nh©n d©n, ch¨m lo cuéc sèng cña ®ång bμo vïng ®Æc biÖt khã kh¨n, c¸c gia ®×nh cã c«ng víi n−íc, gióp ng−êi khã kh¨n. Do cã néi dung ho¹t ®éng thiÕt thùc nªn viÖc tËp hîp quÇn chóng vμo c¸c tæ chøc ngμy cμng ®«ng h¬n. Tæ chøc ho¹t ®éng cña hÖ thèng MÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ tõ trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng ®· cã b−íc ®æi míi thiÕt thùc h¬n, gÇn d©n h¬n, gãp phÇn tÝch cùc vμo viÖc cñng cè, x©y dùng mèi quan hÖ gi÷a §¶ng, Nhμ n−íc vμ nh©n d©n chÆt chÏ h¬n. NhiÒu chñ tr−¬ng cña §¶ng ®· sím ®−îc thÓ chÕ ho¸ trë thμnh chÝnh s¸ch cña Nhμ n−íc, cña MÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n. ChÝnh quyÒn ngμy cμng quan t©m cô thÓ h¬n nh÷ng c«ng viÖc vÒ d©n vËn. Râ nhÊt lμ sau gÇn 5 n¨m thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ ë c¬ së, quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n ®−îc PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 19 ph¸t huy, ®ãng gãp thiÕt thùc cho ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ë ®Þa ph−¬ng, c¬ së. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, sù phèi hîp cña chÝnh quyÒn c¸c cÊp víi MÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ trong c«ng t¸c d©n vËn ngμy cμng râ h¬n, hiÖu qu¶ h¬n. Lùc l−îng vò trang còng cã nhiÒu cè g¾ng, ®ãng gãp tÝch cùc vμo c«ng t¸c d©n vËn, ngμy cμng ®−îc d©n tin yªu h¬n. C«ng t¸c d©n vËn thùc sù ®· gãp phÇn lμm cho mèi quan hÖ gi÷a §¶ng, Nhμ n−íc víi nh©n d©n ®−îc cñng cè vμ ph¸t triÓn ngμy cμng v÷ng ch¾c. Th−a c¸c ®ång chÝ, Tõ §¹i héi IX ®Õn nay, Ban D©n vËn Trung −¬ng cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc tham m−u víi Trung −¬ng ban hμnh mét sè chñ tr−¬ng c«ng t¸c d©n vËn theo tinh thÇn NghÞ quyÕt Trung −¬ng b¶y (kho¸ IX). Næi bËt nhÊt lμ viÖc chuÈn bÞ dù th¶o NghÞ quyÕt Trung −¬ng b¶y (kho¸ IX) ®Ó Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng th¶o luËn vμ ra nghÞ quyÕt vÒ ph¸t huy søc m¹nh ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc, vÒ c«ng t¸c d©n téc vμ vÒ c«ng t¸c t«n gi¸o. Ban D©n vËn Trung −¬ng cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc phèi hîp víi ChÝnh phñ, c¸c bé, ngμnh chØ ®¹o triÓn khai thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ ë c¬ së, thùc hiÖn chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch vÒ c«ng t¸c d©n téc, t«n gi¸o theo sù chØ ®¹o cña Trung −¬ng, Bé ChÝnh trÞ, Ban BÝ th−. Phèi hîp víi §¶ng uû khèi c¸c c¬ quan d©n vËn Trung −¬ng vμ c¸c §¶ng ®oμn trong khèi d©n vËn trong c«ng t¸c c¸n bé theo chøc n¨ng ®−îc quyÕt ®Þnh. Thay mÆt Bé ChÝnh trÞ, Ban BÝ th−, t«i nhiÖt liÖt biÓu 20 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn d−¬ng tËp thÓ c¸n bé, c«ng nh©n viªn chøc Ban D©n vËn Trung −¬ng vμ ®éi ngò c¸n bé lμm c«ng t¸c quÇn chóng cña §¶ng trong c¶ n−íc vÒ nh÷ng thμnh tÝch vμ nh÷ng cè g¾ng trong thêi gian qua. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng tiÕn bé nãi trªn, c«ng t¸c d©n vËn vÉn cßn nh÷ng mÆt yÕu kÐm, khuyÕt ®iÓm cÇn kh¾c phôc. ë kh«ng Ýt n¬i, c¸n bé d©n vËn ch−a kÞp thêi n¾m b¾t nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc n¶y sinh trong c¸c tÇng líp nh©n d©n, ch−a chñ ®éng nghiªn cøu vμ dù b¸o ®−îc t×nh h×nh míi vμ nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p cã liªn quan, nhÊt lμ ë c¸c khu vùc míi ph¸t triÓn, c¸c khu c«ng nghiÖp, vïng tËp trung ®«ng ®ång bμo c¸c d©n téc thiÓu sè, c¸c vÊn ®Ò vÒ t«n gi¸o. Néi dung, ph−¬ng thøc vËn ®éng quÇn chóng ch−a thùc sù ®æi míi, ch−a thËt gÇn d©n, s¸t c¬ së, cßn mang phong c¸ch hμnh chÝnh. Lμ c¬ quan tham m−u cho §¶ng vÒ c«ng t¸c d©n vËn, nh−ng Ban D©n vËn Trung −¬ng cßn ch−a ®i s©u nghiªn cøu, ®Ò xuÊt nh÷ng vÊn ®Ò mang tÇm chiÕn l−îc vÒ c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng. Cßn kh«ng Ýt c¬ së mÆt trËn, ®oμn thÓ ho¹t ®éng yÕu kÐm, ch−a tËp hîp ®−îc ®«ng ®¶o ®oμn viªn, héi viªn. Ch−a lμm thËt tèt chøc n¨ng kiÓm tra c¸c cÊp, c¸c ngμnh thùc hiÖn chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ Nhμ n−íc vÒ c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng vμ nh÷ng chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn ®êi sèng nh©n d©n. Mét sè cÊp uû §¶ng, chÝnh quyÒn ch−a quan t©m ®Çy ®ñ ®Õn c«ng t¸c d©n vËn, ch−a cö ®−îc nh÷ng c¸n bé tèt lμm c«ng t¸c quÇn chóng; cßn thiÕu nh÷ng chÝnh PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 21 s¸ch t¹o ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng cho hÖ thèng d©n vËn, nhÊt lμ ë c¬ së. Th−a c¸c ®ång chÝ, HiÖn nay, chóng ta ®ang tiÕn hμnh s¬ kÕt c«ng t¸c gi÷a nhiÖm kú, trªn c¬ së kiÓm ®iÓm, ®¸nh gi¸ c¸c mÆt lμm ®−îc, nh×n thËt râ nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i vμ yÕu kÐm, kÞp thêi ®Ò ra gi¶i ph¸p tèt nhÊt ®Ó toμn §¶ng, toμn d©n vμ toμn qu©n ta phÊn ®Êu thùc hiÖn th¾ng lîi NghÞ quyÕt §¹i héi IX cña §¶ng. §©y lμ c«ng viÖc hÕt søc cÊp b¸ch, träng ®¹i, ®ßi hái ph¶i ph¸t huy h¬n n÷a søc m¹nh cña toμn d©n téc ®ãng gãp vμo sù nghiÖp ®æi míi ®Êt n−íc. Lμ c¬ quan tham m−u cho §¶ng vÒ c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng, Ban D©n vËn Trung −¬ng ph¶i tiÕp tôc v−¬n lªn, tiÕp nèi xøng ®¸ng truyÒn thèng 73 n¨m c«ng t¸c d©n vËn cña §¶ng, gãp phÇn tÝch cùc vμo viÖc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ NghÞ quyÕt §¹i héi IX cña §¶ng. C«ng t¸c d©n vËn ph¶i tiÕp tôc qu¸n triÖt s©u s¾c c¸c quan ®iÓm trong C−¬ng lÜnh vμ nghÞ quyÕt cña §¹i héi §¶ng, NghÞ quyÕt Trung −¬ng 8B (kho¸ VI), NghÞ quyÕt Trung −¬ng b¶y (kho¸ IX) trong triÓn khai c«ng viÖc cña m×nh. §Ó t¨ng c−êng h¬n n÷a mèi quan hÖ mËt thiÕt gi÷a §¶ng vμ nh©n d©n, c«ng t¸c d©n vËn cÇn tËp trung vμo viÖc kiÓm tra, ®«n ®èc, s¬ kÕt viÖc thi hμnh c¸c chñ tr−¬ng ®· ®Ò ra cña §¹i héi IX, cña Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng, cña Bé ChÝnh trÞ, Ban BÝ th− vÒ c«ng t¸c d©n vËn. Tham m−u cho §¶ng, Nhμ n−íc cô thÓ ho¸ c¸c chñ tr−¬ng nh»m ph¸t huy søc m¹nh cña c¸c tÇng líp nh©n d©n, ®Èy m¹nh c¸c phong 22 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn trμo thi ®ua yªu n−íc, hoμn thμnh c¸c môc tiªu, nhiÖm vô mμ §¹i héi IX ®Ò ra. §éi ngò c¸n bé lμm c«ng t¸c d©n vËn ph¶i chñ ®éng tham gia tÝch cùc, cã hiÖu qu¶ trong tæng kÕt thùc tiÔn, trªn c¬ së ®ã ®óc kÕt thμnh lý luËn, gãp phÇn lμm s¸ng tá nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh tõ thùc tiÔn. §Êu tranh cã hiÖu qu¶, cã søc thuyÕt phôc ®Ó v¹ch trÇn nh÷ng luËn ®iÖu sai tr¸i cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch nh»m l«i kÐo vμ chia rÏ quÇn chóng. Toμn bé ho¹t ®éng d©n vËn ph¶i tËp trung h−íng vÒ c¬ së, gãp phÇn thiÕt thùc vμo viÖc gi¶i quyÕt ®óng ®¾n, kÞp thêi nh÷ng vÊn ®Ò cÊp thiÕt ®ang ®Æt ra ë c¬ së, ®Æc biÖt ë nh÷ng vïng träng ®iÓm vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi, vïng s©u, vïng xa, vïng ®Æc biÖt khã kh¨n, biªn giíi, h¶i ®¶o, vïng ®ång bμo c¸c d©n téc thiÓu sè. C¸n bé chñ chèt cña cÊp uû §¶ng, chÝnh quyÒn c¸c cÊp, nhÊt lμ c¸n bé d©n vËn, cÇn t¨ng c−êng ®èi tho¹i trùc tiÕp víi d©n ®Ó nghe ®−îc nh÷ng ph¶n ¸nh, ®Ò xuÊt cña d©n, n¾m ®−îc t©m t−, nguyÖn väng cña d©n. Trªn c¬ së ®ã gãp phÇn quyÕt ®Þnh nh÷ng chñ tr−¬ng ®óng, thóc ®Èy ph¸t triÓn toμn bé c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi. Tæ chøc vμ c¸n bé lu«n lu«n lμ vÊn ®Ò cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô chÝnh trÞ. B¸c Hå chØ râ: “TÊt c¶ c¸n bé chÝnh quyÒn, tÊt c¶ c¸n bé ®oμn thÓ… ®Òu ph¶i phô tr¸ch d©n vËn”. §iÒu ®ã cã nghÜa lμ c«ng t¸c d©n vËn kh«ng chØ lμ viÖc riªng cña c¸n bé chuyªn tr¸ch vÒ d©n vËn mμ lμ c«ng viÖc chung cña §¶ng, Nhμ n−íc vμ c¸c ®oμn thÓ. TÊt nhiªn, mçi lo¹i c¸n bé §¶ng, chÝnh quyÒn vμ ®oμn thÓ, tuú theo chøc n¨ng, PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 23 nhiÖm vô cña tæ chøc m×nh mμ cã néi dung cô thÓ vÒ c«ng t¸c d©n vËn cho m×nh, song yªu cÇu chung nhÊt cña c«ng t¸c d©n vËn lμ lμm sao ®Ó thÊu hiÓu ®−îc t©m t−, nguyÖn väng cña d©n, ®Ó d©n hiÓu, d©n tin vμ d©n lμm ®óng c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ Nhμ n−íc, h¬n thÕ n÷a, cßn ®ãng gãp ý kiÕn cña m×nh vμo viÖc x©y dùng chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ Nhμ n−íc, biÕn c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch Êy thμnh hμnh ®éng cña chÝnh nh©n d©n vμ v× lîi Ých cña nh©n d©n. Ban D©n vËn lμ c¬ quan tham m−u cho §¶ng vÒ c«ng t¸c d©n vËn, cÇn thiÕt ph¶i ®−îc kiÖn toμn, x©y dùng cho cã ®−îc mét ®éi ngò c¸n bé cã ®ñ n¨ng lùc, phÈm chÊt ®Ó lμm trßn nhiÖm vô ®−îc giao. Trong c¶ hÖ thèng d©n vËn cÇn ®−îc t¨ng c−êng nh÷ng c¸n bé cã n¨ng lùc, phÈm chÊt, cã uy tÝn víi d©n ®Ó phô tr¸ch c«ng viÖc nμy. C¸c cÊp uû, chÝnh quyÒn ph¶i ®Æc biÖt quan t©m bé m¸y vμ ®éi ngò c¸n bé lμm c«ng t¸c d©n vËn. Chóng ta ph¶i kiªn quyÕt ®Êu tranh, kh¾c phôc tÖ tham nhòng, quan liªu, xa d©n, h×nh thøc vμ xa hoa, l·ng phÝ, thæi phång thμnh tÝch, nãi kh«ng ®i ®«i víi lμm trong mét bé phËn c¸n bé, ®¶ng viªn ®ang lμm suy gi¶m uy tÝn cña §¶ng, kh«ng ®óng víi môc ®Ých d©n vËn cao ®Ñp cña §¶ng, cña B¸c Hå vμ b¶n chÊt cña chÕ ®é ta, lμm mÊt lßng tin cña nh©n d©n. C«ng t¸c d©n vËn cña §¶ng cã tr¸ch nhiÖm rÊt lín cho sù æn ®Þnh vμ ph¸t triÓn ®Êt n−íc. T«i ®Ò nghÞ c¸c ®ång chÝ ®Ò xuÊt quy ho¹ch tæng thÓ ch¨m lo båi d−ìng ®éi ngò nh÷ng ng−êi lμm c«ng t¸c d©n vËn cña §¶ng, rÌn luyÖn 24 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn b¶n lÜnh chÝnh trÞ, n¨ng lùc vËn ®éng quÇn chóng cña ®éi ngò c¸n bé tr−ëng thμnh tõ phong trμo quÇn chóng ®Ó nh÷ng n¨m tíi §¶ng ta cã ®−îc mét lùc l−îng kÕ cËn cã ®ñ n¨ng lùc, phÈm chÊt g¸nh v¸c tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ trªn lÜnh vùc c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng. Trªn ®©y lμ mét sè vÊn ®Ò chÝnh, t«i muèn trao ®æi víi c¸c ®ång chÝ nh»m gãp phÇn t¨ng c−êng c«ng t¸c d©n vËn trong t×nh h×nh míi, ph¶i nhËn thøc ®óng vμ gi¶i quyÕt tèt nh÷ng vÊn ®Ò nªu trªn ®Ó mang l¹i hiÖu qu¶ mμ mçi chóng ta ®ang mong muèn: §¶ng ®−îc d©n tin, d©n yªu h¬n, mèi quan hÖ gi÷a §¶ng vμ d©n sÏ bÒn chÆt h¬n, trë thμnh ®éng lùc ®−a sù nghiÖp ®æi míi ®Õn thμnh c«ng. Xin chóc c¸c ®ång chÝ m¹nh khoÎ, hoμn thμnh xuÊt s¾c tr¸ch nhiÖm to lín, nÆng nÒ trªn mÆt trËn vËn ®éng quÇn chóng cña §¶ng, cña c¸ch m¹ng n−íc ta. Xin c¶m ¬n! PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 25 75 N¡M LÞCH Sö Vμ TRUYÒN THèNG C¤NG T¸C D¢N VËN CñA §¶NG NH÷NG Sù KIÖN CHÝNH C¤NG T¸C D¢N VËN TRONG THêI Kú §ÊU TRANH GIμNH CHÝNH QUYÒN (1930 - 1945) - Tõ ngμy 3 ®Õn 7 th¸ng 2 n¨m 1930, t¹i H−¬ng C¶ng (Trung Quèc) d−íi sù chñ tr× cña ®ång chÝ NguyÔn ¸i Quèc, Héi nghÞ hîp nhÊt thμnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· thμnh c«ng tèt ®Ñp. Héi nghÞ th«ng qua ChÝnh c−¬ng, S¸ch l−îc, §iÒu lÖ v¾n t¾t cña §¶ng; th«ng qua c¸c ®iÒu lÖ tãm t¾t cña C«ng héi, N«ng héi, §oμn Thanh niªn Céng s¶n, Héi Phô n÷ gi¶i phãng, Héi Cøu tÕ ®á, Héi Ph¶n ®Õ (MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt chèng ®Õ quèc). - Tõ ngμy 14 ®Õn 31-10-1930, Héi nghÞ Trung −¬ng §¶ng lÇn thø nhÊt ®−îc tiÕn hμnh t¹i H−¬ng C¶ng (Trung Quèc) do ®ång chÝ TrÇn Phó chñ tr×. Héi nghÞ ®· th«ng qua LuËn c−¬ng chÝnh trÞ, §iÒu lÖ §¶ng, c¸c nghÞ quyÕt vÒ t×nh h×nh §«ng D−¬ng vμ nhiÖm vô cÇn kÝp cña §¶ng, c¸c nghÞ quyÕt vÒ c«ng nh©n vËn ®éng, n«ng d©n vËn ®éng, qu©n ®éi vËn ®éng, vÊn ®Ò cøu tÕ. 26 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn - Th¸ng 10-1930, HÖ thèng Ban chuyªn m«n vÒ c¸c giíi vËn cña §¶ng ®−îc x¸c ®Þnh bao gåm: C«ng vËn, N«ng vËn, Thanh vËn, Phô vËn, Qu©n ®éi vËn, MÆt trËn ph¶n ®Õ. - Võa ra ®êi, §¶ng ®· l·nh ®¹o phong trμo c¸ch m¹ng 1930-1931 vμ X«viÕt NghÖ TÜnh. §©y lμ cuéc tæng diÔn tËp ®Çu tiªn, kh¼ng ®Þnh vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng. Qua ®ã, rót ra ®−îc bμi häc quý b¸u vÒ thùc hiÖn liªn minh c«ng n«ng, vÒ x©y dùng lùc l−îng chÝnh trÞ quÇn chóng, vÒ nghÖ thuËt khëi nghÜa vμ x©y dùng chÝnh quyÒn; vÒ x©y dùng §¶ng vμ c¸c ®oμn thÓ quÇn chóng. - Th¸ng 3-1935, §¹i héi ®¹i biÓu lÇn thø nhÊt cña §¶ng häp ë Ma Cao (Trung Quèc). §¹i héi ®Ò ra ba nhiÖm vô chñ yÕu tr−íc m¾t cña §¶ng lμ cñng cè vμ ph¸t triÓn §¶ng, tranh thñ réng r·i quÇn chóng vμ chèng chiÕn tranh ®Õ quèc. - Th¸ng 5-1941, Héi nghÞ Trung −¬ng §¶ng lÇn thø t¸m häp d−íi sù chñ tr× cña ®ång chÝ NguyÔn ¸i Quèc. Héi nghÞ quyÕt ®Þnh thμnh lËp MÆt trËn D©n téc thèng nhÊt chèng ph¸t xÝt NhËt, thùc d©n Ph¸p, lÊy tªn lμ MÆt trËn ViÖt Nam ®éc lËp ®ång minh, gäi t¾t lμ ViÖt Minh. Gi−¬ng cao ngän cê ViÖt Minh víi nßng cèt lμ c¸c ®oμn thÓ c¸ch m¹ng, c¸c ®éi vò trang, du kÝch, c¸c ®éi tuyªn truyÒn xung phong, nh©n d©n ta tõ B¾c ®Õn Nam ®· nhÊt tÒ vïng dËy tiÕn hμnh Tæng khëi nghÜa vμo th¸ng 8-1945, giμnh ®éc lËp tù do cho ®Êt n−íc. - Ngμy 3-9-1945, t¹i phiªn häp ®Çu tiªn cña Héi ®ång PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 27 ChÝnh phñ, Hå Chñ tÞch ®· nªu s¸u nhiÖm vô cÇn kÝp tr−íc m¾t ®Ó cñng cè chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng: chèng giÆc ®ãi, giÆc dèt; tæng tuyÓn cö; x©y dùng nÕp sèng míi; xãa bá thuÕ th©n, thuÕ chî, thuÕ ®ß; tù do tÝn ng−ìng vμ ®oμn kÕt l−¬ng-gi¸o. Trong 15 n¨m, kÓ tõ khi §¶ng ra ®êi ®Õn C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m n¨m 1945, trong ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng bÝ mËt, bÞ ®μn ¸p, khñng bè, song §¶ng ®· l·nh ®¹o toμn d©n tr¶i qua ba cao trμo c¸ch m¹ng: 1930-1931, 1936-1939, 1939- 1945, tiÕn tíi Tæng khëi nghÜa thμnh c«ng, giμnh ®éc lËp, tù do cho ®Êt n−íc. Th¾ng lîi cña C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m ®· minh chøng ®−êng lèi ®Êu tranh giμnh ®éc lËp d©n téc, chiÕn l−îc ®oμn kÕt toμn d©n téc trong C−¬ng lÜnh ®Çu tiªn cña §¶ng lμ hÕt søc ®óng ®¾n. §©y kh«ng chØ lμ th¾ng lîi cña ®−êng lèi c¸ch m¹ng, chiÕn l−îc ®¹i ®oμn kÕt d©n téc, mμ cßn lμ th¾ng lîi cña khoa häc vμ nghÖ thuËt vËn ®éng nh©n d©n: tin vμo d©n, g¾n bã víi nh©n d©n, dùa vμo søc m¹nh cña nh©n d©n; tuyªn truyÒn gi¸c ngé nh©n d©n hiÓu râ con ®−êng giμnh ®éc lËp tù do, giμnh quyÒn sèng; tæ chøc tËp hîp lùc l−îng chÝnh trÞ quÇn chóng trong MÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ chÝnh trÞ, cho ®Õn c¸c tæ chøc réng r·i kh¸c mét c¸ch hÕt søc linh ho¹t; ph¸t ®éng quÇn chóng ®Êu tranh tõ c¸c h×nh thøc thÊp ®Õn h×nh thøc cao, tõ ®Êu tranh ®ßi d©n sinh, d©n chñ b»ng c¸c h×nh thøc b·i c«ng, b·i khãa, b·i thÞ ®Õn mÝt tinh, biÓu t×nh vμ cao h¬n lμ næi dËy khëi nghÜa tõng phÇn, ®Õn khëi nghÜa toμn d©n. 28 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn C¤NG T¸C D¢N VËN TRONG THêI Kú KH¸NG CHIÕN CHèNG THùC D¢N PH¸P (1946-1954) - Ngμy 19-12-1946, Ban Th−êng vô Trung −¬ng §¶ng häp, quyÕt ®Þnh ph¸t ®éng cuéc kh¸ng chiÕn trong c¶ n−íc. - Ngμy 3-4-1947, Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø ba häp, bμn vÒ chñ tr−¬ng c«ng t¸c d©n vËn trong kh¸ng chiÕn. Héi nghÞ ®Ò ra nhiÖm vô cñng cè, më réng MÆt trËn D©n téc thèng nhÊt: V× d©n, ®−îc lßng d©n ®Ó thùc hiÖn toμn d©n ®oμn kÕt, kh¸ng chiÕn l©u dμi. - Ngμy 1-9-1947, Th−êng vô Trung −¬ng §¶ng ra ChØ thÞ vÒ c«ng t¸c d©n vËn. ChØ thÞ nªu c¸c chñ tr−¬ng vËn ®éng c¸c giíi, tæ chøc, ®oμn thÓ vμ chÊn chØnh ho¹t ®éng cña ban d©n vËn ë c¸c cÊp, c¸ch tæ chøc tiÓu ban vËn ®éng giíi. - Ngμy 20-5-1948, Héi nghÞ c¸n bé Trung −¬ng lÇn thø t− häp, x¸c ®Þnh: C¸c cÊp ph¶i cã c¸c ban chuyªn m«n, ë Trung −¬ng vμ khu, tØnh tæ chøc thμnh lËp 7 ban chÝnh, trong ®ã cã Ban D©n vËn. Ban D©n vËn cã c¸c tiÓu ban: C«ng vËn, N«ng vËn, Thanh vËn, Phô vËn… - Tõ ngμy 10 ®Õn 15-2-1949, Héi nghÞ c¸n bé d©n vËn trung −¬ng lÇn thø nhÊt häp. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· ®Õn dù. Héi nghÞ ®Ò ra chñ tr−¬ng: tÝch cùc chÊn chØnh PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 29 c«ng t¸c d©n vËn cña §¶ng, thèng nhÊt MÆt trËn ViÖt Minh vμ Héi Liªn ViÖt; chÝnh s¸ch vμ ph−¬ng ch©m vËn ®éng c«ng nh©n, n«ng d©n, thanh niªn, phô n÷, trÝ thøc, t− s¶n, ®Þa chñ, t«n gi¸o, d©n téc thiÓu sè, Hoa kiÒu, c«ng t¸c d©n vËn trong vïng t¹m chiÕm. - Ngμy 15-10-1949, chñ tÞch Hå ChÝ Minh viÕt bμi b¸o “D©n vËn” ®¨ng trªn b¸o Sù thËt. Cã thÓ nãi, ®©y lμ C−¬ng lÜnh vÒ c«ng t¸c d©n vËn. - Héi nghÞ toμn quèc lÇn thø ba cña §¶ng häp tõ ngμy 21 th¸ng 1 ®Õn ngμy 3-2-1950. Héi nghÞ ®· nªu râ ph−¬ng h−íng c«ng t¸c d©n vËn lμ: c¸c tæ chøc quÇn chóng ph¶i tæ chøc vËn ®éng nh©n d©n thùc sù tham gia x©y dùng chÝnh quyÒn; x©y dùng c¸c tæ chøc C«ng, N«ng, Thanh niªn, Phô n÷ cã hÖ thèng chÆt chÏ. - §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø hai cña §¶ng häp vμo th¸ng 2-1951. B¸o c¸o Cñng cè khèi ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n ®Ó chiÕn th¾ng do ®ång chÝ Hoμng Quèc ViÖt tr×nh bμy t¹i §¹i héi lμ mét v¨n kiÖn tæng kÕt sóc tÝch vÒ c«ng t¸c d©n vËn vμ MÆt trËn: Môc ®Ých d©n vËn lμ lμm cho §¶ng ®i s¸t quÇn chóng nh©n d©n, chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ ChÝnh phñ ¨n s©u vμo quÇn chóng nh©n d©n, ®éng viªn nh©n d©n thi hμnh chÝnh s¸ch ®ã ®Ó m−u lîi Ých cho nh©n d©n. §¹i héi ®Ò ra chñ tr−¬ng ph¸t triÓn phong trμo thi ®ua yªu n−íc, thùc hiÖn c¶i c¸ch ruéng ®Êt, ®−a sù nghiÖp kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p ®Õn th¾ng lîi quyÕt ®Þnh. - Tõ ngμy 3 ®Õn 7-3-1951, MÆt trËn D©n téc thèng nhÊt tiÕn hμnh §¹i héi thèng nhÊt MÆt trËn ViÖt Minh vμ 30 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn Liªn ViÖt lÊy tªn lμ MÆt trËn Liªn hiÖp Quèc d©n ViÖt Nam (gäi t¾t lμ MÆt trËn Liªn ViÖt). - Ngμy 2-9-1951, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh viÕt bμi “CÇn tÈy s¹ch bÖnh quan liªu, mÖnh lÖnh” ®¨ng trªn b¸o Nh©n d©n. Ng−êi chØ râ, bÖnh quan liªu, mÖnh lÖnh nguy hiÓm; nhiÒu c¸n bé cßn m¾c bÖnh nμy. C¸ch ch÷a lμ ph¶i “theo ®óng ®−êng lèi nh©n d©n vμ 6 ®iÒu c¬ b¶n: 1- §Æt lîi Ých nh©n d©n lªn trªn hÕt; 2- Liªn hÖ chÆt chÏ víi nh©n d©n; 3- ViÖc g× còng bμn víi nh©n d©n, gi¶i thÝch cho nh©n d©n hiÓu râ; 4- Cã khuyÕt ®iÓm th× thËt thμ phª b×nh tr−íc nh©n d©n vμ hoan nghªnh nh©n d©n phª b×nh m×nh; 5- S½n sμng häc hái nh©n d©n; 6- Tù m×nh lμm g−¬ng mÉu cÇn kiÖm liªm chÝnh, ®Ó nh©n d©n noi theo”. - Héi nghÞ Trung −¬ng §¶ng lÇn thø ba häp th¸ng 4- 1952, Héi nghÞ nhÊn m¹nh: trong viÖc chØnh ®èn c«ng t¸c quÇn chóng, tr−íc hÕt ph¶i chØnh ®èn c«ng t¸c n«ng vËn, v× ®¹i ®a sè d©n ta lμ n«ng d©n vμ nÒn t¶ng kinh tÕ cña ta lμ n«ng nghiÖp. - Héi nghÞ lÇn thø n¨m cña Trung −¬ng §¶ng häp th¸ng 11-1953, th«ng qua C−¬ng lÜnh ruéng ®Êt. Quèc héi ®· th«ng qua LuËt C¶i c¸ch ruéng ®Êt. §©y lμ chñ tr−¬ng phï hîp víi nguyÖn väng cña n«ng d©n vμ toμn thÓ nh©n d©n. - Th¸ng 9-1953, Bé ChÝnh trÞ th«ng qua kÕ ho¹ch t¸c chiÕn §«ng-Xu©n 1953-1954. ChiÕn dÞch §«ng-Xu©n 1953- PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 31 1954 vμ chiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ lμ mét sù tæng ®éng viªn toμn qu©n, toμn d©n dèc toμn lùc ®Ó chiÕn th¾ng. Tõ 23-9-1945 ®Õn 20-7-1954, nh©n d©n ta ®· tiÕn hμnh cuéc kh¸ng chiÕn rßng r· 3.223 ngμy ®ªm ®Çy gian khæ, hy sinh, nh−ng v« cïng anh dòng, tù hμo vμ th¾ng lîi vÎ vang. §©y lμ cuéc kh¸ng chiÕn toμn d©n, toμn diÖn, tr−êng kú; võa kh¸ng chiÕn, võa kiÕn quèc; võa kh¸ng chiÕn giμnh ®Êt, giμnh d©n, võa x©y dùng vμ b¶o vÖ chÝnh quyÒn nh©n d©n. Vμ cuèi cïng thùc d©n Ph¸p ®· buéc ph¶i thõa nhËn ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt, toμn vÑn l·nh thæ cña ViÖt Nam, Lμo, Campuchia, ph¶i rót khái miÒn B¾c, vμ bÞ ®Õ quèc Mü thay ch©n ë miÒn Nam. 32 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn C¤NG T¸C D¢N VËN TRONG THêI Kú CHèNG Mü, CøU N¦íC (1954-1975) - Ngμy 5-9-1954, Bé ChÝnh trÞ ra NghÞ quyÕt lËp MÆt trËn réng r·i c¸c tÇng líp nh©n d©n ®Ó chèng ®Õ quèc, tay sai Mü. - Ngμy 20-12-1960, §¹i héi ®¹i biÓu quèc d©n miÒn Nam häp, quyÕt ®Þnh thμnh lËp MÆt trËn D©n téc Gi¶i phãng miÒn Nam ViÖt Nam. - Ngμy 5 ®Õn 10-9-1960, §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø III cña §¶ng häp. B¸o c¸o ChÝnh trÞ cña §¹i héi nªu râ: C¸ch m¹ng lμ sù nghiÖp cña quÇn chóng do §¶ng l·nh ®¹o. Nguån søc m¹nh v« h¹n cña §¶ng lμ ë chç §¶ng liªn hÖ chÆt chÏ víi quÇn chóng nh©n d©n lao ®éng. §¹i héi x¸c ®Þnh nhiÖm vô, ph−¬ng h−íng cña kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt (1961-1965). - Héi nghÞ lÇn thø 12 Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng häp ngμy 27-12-1965 xem xÐt ®¸nh gi¸ t×nh h×nh, ®Ò ra chñ tr−¬ng, nhiÖm vô giai ®o¹n míi: §éng viªn nh©n d©n võa s¶n xuÊt, võa chiÕn ®Êu. - Th¸ng 1 n¨m 1968, Héi nghÞ lÇn thø 14 Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng ra NghÞ quyÕt vÒ Tæng c«ng kÝch PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 33 vμ Tæng khëi nghÜa. Trong n¨m 1968, ta tiÕn hμnh liªn tiÕp ba ®ît tæng c«ng kÝch. Tuy ta kh«ng ®ñ lùc l−îng ®Ó giμnh th¾ng lîi quyÕt ®Þnh, song c¸c ®ît c«ng kÝch ®· giμnh th¾ng lîi to lín, lμm lung lay ý chÝ x©m l−îc, lμ mét ®ßn quyÕt ®Þnh lμm ph¸ s¶n chiÕn l−îc “ChiÕn tranh côc bé” cña ®Õ quèc Mü. - §Çu n¨m 1972, Héi nghÞ lÇn thø 20 Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng häp. Héi nghÞ ®Ò ra nhiÖm vô cÇn thiÕt cña toμn §¶ng, toμn qu©n, toμn d©n lμ ph¶i ®éng viªn toμn lùc, cè g¾ng v−ît bËc, anh dòng tiÕn lªn, ®Èy m¹nh cuéc kh¸ng chiÕn, ®oμn kÕt víi qu©n vμ d©n Lμo vμ Campuchia anh em ®¸nh b¹i chÝnh s¸ch “ViÖt Nam hãa chiÕn tranh” cña Mü. - Th¸ng 7 n¨m 1973, Héi nghÞ lÇn thø 21 Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng häp. Héi nghÞ kh¼ng ®Þnh: nhiÖm vô c¬ b¶n cña c¸ch m¹ng miÒn Nam ViÖt Nam lóc nμy lμ tiÕp tôc thùc hiÖn chiÕn l−îc c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n, ®¸nh ®æ ngôy quyÒn, lμm thÊt b¹i hoμn toμn chñ nghÜa thùc d©n míi cña Mü. NhiÖm vô hμng ®Çu lóc nμy lμ giμnh d©n vμ giμnh quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n. - §Çu th¸ng 10 n¨m 1974, Bé ChÝnh trÞ häp bμn vÒ chñ tr−¬ng gi¶i phãng hoμn toμn miÒn Nam. §éng viªn nh÷ng nç lùc lín nhÊt cña toμn §¶ng, toμn qu©n, toμn d©n ë c¶ hai miÒn, më cuéc tæng tiÕn c«ng vμ næi dËy, ®−a chiÕn tranh c¸ch m¹ng ph¸t triÓn ®Õn møc cao nhÊt, ®¸nh ®æ ngôy quyÒn c¸c cÊp, gi¶i phãng hoμn toμn miÒn Nam, 34 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn tiÕn tíi thèng nhÊt n−íc nhμ. Cuéc tæng tiÕn c«ng vμ næi dËy mïa Xu©n n¨m 1975 b¾t ®Çu tõ ngμy 04 th¸ng 3 ®Õn ngμy 30 th¸ng 4 n¨m 1975. D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, phong trμo quÇn chóng ph¸t triÓn hÕt søc m¹nh mÏ, s©u réng ë c¶ n−íc, gãp phÇn quan träng vμo viÖc “§¸nh cho Mü cót, ®¸nh cho ngôy nhμo”, gi¶i phãng hoμn toμn miÒn Nam, thèng nhÊt ®Êt n−íc. Râ rμng c«ng t¸c d©n vËn cña §¶ng ta ë c¶ hai miÒn Nam - B¾c trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü, cøu n−íc kh«ng nh÷ng ®· kÕ thõa, mμ cßn ph¸t triÓn lªn tr×nh ®é míi, ®· ®éng viªn ®Õn møc cao nhÊt lùc l−îng cña toμn d©n, hoμn thμnh sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc, thèng nhÊt n−íc nhμ. PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 35 C¤NG T¸C D¢N VËN TRONG THêI Kú C¶ N¦íC THèNG NHÊT §I L£N Chñ nghÜa x· héi (1975-1985) - Ngμy 29-3-1976, Bé ChÝnh trÞ ra NghÞ quyÕt sè 249 thμnh lËp Ban D©n vËn vμ MÆt trËn Trung −¬ng. - Ngμy 8-3-1977, Ban BÝ th− Trung −¬ng §¶ng ra ChØ thÞ sè 05 vÒ t¨ng c−êng c«ng t¸c d©n vËn vμ mÆt trËn. - Ngμy 17-3-1981, Ban BÝ th− Trung −¬ng §¶ng ra quyÕt ®Þnh thμnh lËp Ban D©n vËn Trung −¬ng vμ §¶ng ®oμn MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam. - Ngμy 18-4-1983, Ban BÝ th− Trung −¬ng §¶ng ra ChØ thÞ sè 53 vÒ t¨ng c−êng c«ng t¸c quÇn chóng cña §¶ng. Giai ®o¹n 1981 - 1985, §¶ng ta x¸c ®Þnh nhiÖm vô c¬ b¶n cña c«ng t¸c d©n vËn trong giai ®o¹n míi lμ thùc hiÖn vμ ph¸t huy quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n lao ®éng, thùc hiÖn th¾ng lîi “hai nhiÖm vô chiÕn l−îc”, “ba cuéc c¸ch m¹ng”. Song, trong thùc tÕ ch−a lμm s¸ng tá lý luËn vμ thùc tiÔn. QuyÒn lμm chñ cña nh©n d©n ch−a ®−îc t«n träng. NÆng vÒ huy ®éng søc d©n, nhÑ båi d−ìng søc d©n; nhÊn m¹nh qu¸ møc ®éng viªn chÝnh trÞ, tinh thÇn; thiÕu quan t©m mÆt lîi Ých vËt chÊt. C¬ chÕ quan liªu, bao cÊp, lμm ¶nh h−ëng ®Õn tÝnh tÝch cùc, n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña ng−êi d©n. 36 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn C¤NG T¸C D¢N VËN TRONG THêI Kú THùC HIÖN Sù NGHIÖP §æI MíI (1986-2005) - TËp hîp trÝ tuÖ cña toμn §¶ng, toμn d©n, §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø VI cña §¶ng (tõ ngμy 15 ®Õn 18-12- 1986) víi th¸i ®é nh×n th¼ng vμo sù thËt, §¶ng ta ®· nghiªm kh¾c kiÓm ®iÓm nh÷ng sai lÇm, khuyÕt ®iÓm, v¹ch râ nguyªn nh©n cña t×nh h×nh khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi tõ nhiÒu n¨m tr−íc, ®Ò ra ®−êng lèi ®æi míi toμn diÖn trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi. §¹i héi ®· rót ra bμi häc kinh nghiÖm lín lμ: “Trong toμn bé ho¹t ®éng cña m×nh, §¶ng ph¶i qu¸n triÖt t− t−ëng “lÊy d©n lμm gèc”, x©y dùng vμ ph¸t huy quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n lao ®éng”. - Ngμy 27-11-1989, Bé ChÝnh trÞ ban hμnh NghÞ quyÕt sè 22/NQ-TW vÒ “Chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch lín ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi miÒn nói”. - Ngμy 20-3-1990, Héi nghÞ Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng lÇn thø t¸m bμn vÒ c«ng t¸c d©n vËn. Héi nghÞ ban hμnh NghÞ quyÕt vÒ “§æi míi c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng cña §¶ng, t¨ng c−êng mèi quan hÖ gi÷a §¶ng vμ PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 37 nh©n d©n” (gäi t¾t lμ NghÞ quyÕt 8B). Héi nghÞ ®Ò ra bèn quan ®iÓm chØ ®¹o ®æi míi c«ng t¸c d©n vËn, t¨ng c−êng mèi quan hÖ gi÷a §¶ng vμ nh©n d©n, ®ã lμ: Mét lμ, “C¸ch m¹ng lμ sù nghiÖp cña d©n, do d©n, v× d©n”. Hai lμ, “§éng lùc thóc ®Èy phong trμo quÇn chóng lμ ®¸p øng lîi Ých thiÕt thùc cña nh©n d©n vμ kÕt hîp hμi hßa c¸c lîi Ých, thèng nhÊt quyÒn lîi vμ nghÜa vô c«ng d©n”. Ba lμ, “C¸c h×nh thøc tËp hîp nh©n d©n ph¶i ®a d¹ng”. Bèn lμ, “C«ng t¸c quÇn chóng lμ tr¸ch nhiÖm cña §¶ng, Nhμ n−íc vμ c¸c ®oμn thÓ”. Sau tæng kÕt 5 n¨m NghÞ quyÕt 8B, ngμy 20-6-1996 Ban BÝ th− Trung −¬ng §¶ng ban hμnh ChØ thÞ sè 69/CT TW vÒ tiÕp tôc ®Èy m¹nh thùc hiÖn NghÞ quyÕt 8B (khãa VI). ChØ thÞ kh¼ng ®Þnh tÝnh ®óng ®¾n cña nh÷ng quan ®iÓm chØ ®¹o ®æi míi c«ng t¸c d©n vËn trong NghÞ quyÕt 8B (khãa VI), cÇn tiÕp tôc qu¸n triÖt s¸u ph−¬ng h−íng c«ng t¸c d©n vËn trong thêi kú c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc. - Tõ ngμy 28 th¸ng 6 ®Õn ngμy 1-7-1996, §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø VIII cña §¶ng ®· häp. B¸o c¸o chÝnh trÞ t¹i §¹i héi nªu râ: “Mäi c¸n bé, ®¶ng viªn ®Òu ph¶i lμm c«ng t¸c d©n vËn theo chøc tr¸ch cña m×nh. Mäi cÊp bé ®¶ng ch¨m lo c«ng t¸c d©n vËn, ®æi míi ph−¬ng thøc l·nh ®¹o ®èi víi MÆt trËn Tæ quèc, c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n, c¸c héi quÇn chóng”. - Ngμy 18-2-1998, Bé ChÝnh trÞ Trung −¬ng §¶ng ®· ban hμnh ChØ thÞ sè 30 vÒ x©y dùng vμ thùc hiÖn Quy chÕ 38 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn d©n chñ ë c¬ së. Thùc hiÖn ChØ thÞ cña Bé ChÝnh trÞ, ñy ban Th−êng vô Quèc héi ®· ra NghÞ quyÕt sè 45/1998/NQ UBTVQH10 vÒ ban hμnh Quy chÕ thùc hiÖn d©n chñ ë c¬ së. ChÊp hμnh ChØ thÞ cña Bé ChÝnh trÞ vμ NghÞ quyÕt cña Uû ban Th−êng vô Quèc héi, ChÝnh phñ ®· ban hμnh c¸c nghÞ ®Þnh: 29/N§-CP (N¨m 2003 ®· ban hμnh NghÞ ®Þnh sè 79/N§-CP thay thÕ), 71/N§-CP vμ 07/N§-CP vÒ ban hμnh vμ thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ ë c¸c lo¹i h×nh c¬ së. - Ngμy 2-7-1998, Bé ChÝnh trÞ ra NghÞ quyÕt sè 37/NQ TW vÒ c«ng t¸c t«n gi¸o trong thêi kú ®æi míi. - Ngμy 14 th¸ng 10 n¨m 1999, Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng ra Th«ng b¸o sè 293/CV-TW vÒ viÖc Bé ChÝnh trÞ quyÕt ®Þnh lÊy ngμy 15 th¸ng 10 hμng n¨m lμm ngμy “D©n vËn” cña c¶ n−íc. - Tõ ngμy 10 ®Õn 24-4-2001, §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø IX cña §¶ng ®· häp. §¹i héi ®· rót ra bèn bμi häc chñ yÕu trong 15 n¨m ®æi míi (1986-2000): Mét lμ, trong qu¸ tr×nh ®æi míi ph¶i kiªn tr× môc tiªu ®éc lËp d©n téc vμ chñ nghÜa x· héi trªn nÒn t¶ng chñ nghÜa M¸c - Lªnin vμ t− t−ëng Hå ChÝ Minh. Hai lμ, ®æi míi ph¶i dùa vμo nh©n d©n, v× lîi Ých cña nh©n d©n, phï hîp víi thùc tiÔn, lu«n lu«n s¸ng t¹o. Ba lμ, ®æi míi ph¶i kÕt hîp søc m¹nh d©n téc víi søc m¹nh thêi ®¹i. Bèn lμ, ®−êng lèi ®óng ®¾n cña §¶ng lμ nh©n tè quyÕt ®Þnh thμnh c«ng cña sù nghiÖp ®æi míi. PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 39 - Ngμy 28-3-2002, Ban BÝ th− Trung −¬ng §¶ng ®· ban hμnh ChØ thÞ sè 10 vÒ tiÕp tôc ®Èy m¹nh viÖc x©y dùng vμ thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ ë c¬ së. - Ngμy 9-8-2002, Chñ tÞch n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· ký QuyÕt ®Þnh sè 480/2002/Q§-CTN tÆng th−ëng Hu©n ch−¬ng Sao vμng cho Ban D©n vËn Trung −¬ng, ®· cã c«ng lao to lín ®ãng gãp vμo sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña §¶ng vμ d©n téc. - Tõ ngμy 13 ®Õn 21-1-2003, Héi nghÞ lÇn thø b¶y (phÇn 2) Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng khãa IX ®· häp, ban hμnh nhiÒu nghÞ quyÕt quan träng, trong ®ã cã: + NghÞ quyÕt vÒ “Ph¸t huy søc m¹nh ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc v× d©n giμu, n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh”; + NghÞ quyÕt vÒ c«ng t¸c d©n téc; + NghÞ quyÕt vÒ c«ng t¸c t«n gi¸o. 40 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn 75 N¡M C¤NG T¸C D¢N VËN CñA §¶NG §· §Ó L¹I NH÷NG BμI HäC KINH NGHIÖM V¤ CïNG QUý B¸U, §ã Lμ: 1. §¶ng lu«n lu«n tin vμo lùc l−îng vμ søc m¹nh cña nh©n d©n, g¾n bã m¸u thÞt víi nh©n d©n, mét lßng mét d¹ phôc vô nh©n d©n. 2. Thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc, ph¸t huy vai trß cña MÆt trËn Tæ quèc vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n trong tæ chøc tËp hîp, ho¹t ®éng phï hîp víi tõng giai ®o¹n cña nhiÖm vô c¸ch m¹ng. 3. Tæ chøc tËp hîp nh©n d©n vμo c¸c h×nh thøc ho¹t ®éng thÝch hîp trong tõng giai ®o¹n c¸ch m¹ng. 4. C«ng t¸c d©n vËn ph¶i b¸m chÆt ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, g¾n ch¨m lo vμ b¶o vÖ lîi Ých cña nh©n d©n, ®éng viªn nh©n d©n x©y dùng vμ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô chÝnh trÞ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, ®¶m b¶o an ninh, quèc phßng vμ ®èi ngo¹i, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, t¹o ®iÒu kiÖn cho ®Êt n−íc ph¸t triÓn bÒn v÷ng. 5. C«ng t¸c d©n vËn lu«n g¾n chÆt víi c«ng t¸c x©y dùng §¶ng vμ x©y dùng chÝnh quyÒn Nhμ n−íc trong s¹ch, v÷ng m¹nh cña d©n, do d©n, v× d©n. PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 41 6. Th−êng xuyªn ch¨m lo x©y dùng tæ chøc bé m¸y vμ ®éi ngò c¸n bé lμm c«ng t¸c d©n vËn “Träng d©n, gÇn d©n, hiÓu d©n, häc d©n vμ cã tr¸ch nhiÖm víi d©n”; “Nghe d©n nãi, nãi d©n hiÓu, lμm d©n tin”. 42 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn DANH S¸CH C¸C §åNG CHÝ L·NH §¹O CHñ CHèT CñA §¶NG VÒ C¤NG T¸C D¢N VËN QUA C¸C THêI Kú Chñ tÞch Hå ChÝ Minh: (NguyÔn ¸i Quèc) Chñ tÞch T«n §øc Th¾ng: §ång chÝ Hoμng Quèc ViÖt: §ång chÝ Xu©n Thñy: §ång chÝ NguyÔn V¨n Linh: Ng−êi s¸ng lËp §¶ng ta; MÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ. Héi tr−ëng danh dù Héi Liªn ViÖt (5-1946); Chñ tÞch danh dù MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam (9-1955). Phô tr¸ch Ban D©n vËn, Ban MÆt trËn Trung −¬ng tõ n¨m 1946. Uû viªn Th−êng vô Trung −¬ng §¶ng, phô tr¸ch c«ng t¸c d©n vËn vμ MÆt trËn tõ n¨m 1941. BÝ th− Trung −¬ng §¶ng, Tr−ëng Ban D©n vËn - MÆt trËn tõ n¨m 1976-1978; 1980-1981 Uû viªn Bé ChÝnh trÞ, Tr−ëng Ban D©n vËn - MÆt trËn Trung −¬ng tõ n¨m 1978-1980. §ång chÝ Vò Quang: Uû viªn Trung −¬ng §¶ng, Tr−ëng Ban D©n vËn Trung −¬ng tõ n¨m 1980-1982 PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 43 §ång chÝ TrÇn Quèc Hoμn: §ång chÝ Lª Quang §¹o: §ång chÝ Ph¹m ThÕ DuyÖt: §ång chÝ Tr−¬ng Mü Hoa: Uû viªn Bé ChÝnh trÞ, BÝ th− Trung −¬ng §¶ng, phô tr¸ch c«ng t¸c d©n vËn tõ th¸ng 3- 1981, Tr−ëng Ban D©n vËn Trung −¬ng tõ n¨m 1982-1985. BÝ th− Trung −¬ng §¶ng, phô tr¸ch c«ng t¸c d©n vËn tõ n¨m 1982-1986. BÝ th− Trung −¬ng §¶ng, phô tr¸ch c«ng t¸c d©n vËn tõ n¨m 1987-1988; Uû viªn Bé ChÝnh trÞ, Tr−ëng Ban D©n vËn Trung −¬ng tõ n¨m 1996-1998. BÝ th− Trung −¬ng §¶ng, phô tr¸ch c«ng t¸c d©n vËn vμ ®oμn thÓ tõ n¨m 1991-1996 §ång chÝ Vò Oanh: BÝ th− Trung −¬ng §¶ng vμ sau ®ã lμ uû viªn Bé ChÝnh trÞ, phô tr¸ch c«ng t¸c d©n vËn tõ n¨m 1989-1996. §ång chÝ Phan Minh T¸nh: §ång chÝ NguyÔn Minh TriÕt: Uû viªn Trung −¬ng §¶ng, Tr−ëng Ban D©n vËn Trung −¬ng tõ n¨m 1986-1996. Uû viªn Bé ChÝnh trÞ, Tr−ëng Ban D©n vËn Trung −¬ng tõ n¨m 1998-1999. 44 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn §ång chÝ Tr−¬ng Quang §−îc: §ång chÝ Tßng ThÞ Phãng: Uû viªn Trung −¬ng §¶ng vμ sau ®ã lμ Uû viªn Bé ChÝnh trÞ (4-2001); Tr−ëng Ban D©n vËn Trung −¬ng tõ n¨m 1999-2002. BÝ th− Trung −¬ng §¶ng, Tr−ëng Ban D©n vËn Trung −¬ng tõ th¸ng 9-2002 ®Õn nay. PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 45 nghÞ quyÕt héi nghÞ lÇn thø b¶y ban chÊp hμnh trung −¬ng kho¸ IX VÒ ph¸t huy søc m¹nh ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc v× “d©n giμu, n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh (Sè 23/NQ-TW, ngμy 12-3-2003) (TrÝch) I- Môc tiªu, quan ®iÓm 1. Môc tiªu Cñng cè vμ t¨ng c−êng khèi ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc nh»m ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña toμn d©n téc, gi÷ v÷ng ®éc lËp, thèng nhÊt cña Tæ quèc, thùc hiÖn th¾ng lîi sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc v× môc tiªu d©n giμu, n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh, v÷ng b−íc ®i lªn chñ nghÜa x· héi. 2. Quan ®iÓm - §¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc trªn nÒn t¶ng liªn minh giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vμ ®éi ngò trÝ thøc d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng lμ ®−êng lèi chiÕn l−îc 46 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam; lμ nguån søc m¹nh, ®éng lùc chñ yÕu vμ lμ nh©n tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh b¶o ®¶m th¾ng lîi bÒn v÷ng cña sù nghiÖp x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc. - §¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc lÊy môc tiªu gi÷ v÷ng ®éc lËp, thèng nhÊt cña Tæ quèc, v× d©n giμu, n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh lμm ®iÓm t−¬ng ®ång, xãa bá mÆc c¶m, ®Þnh kiÕn, ph©n biÖt ®èi xö vÒ qu¸ khø, thμnh phÇn, giai cÊp, x©y dùng tinh thÇn cëi më, tin cËy lÉn nhau, cïng h−íng tíi t−¬ng lai. - B¶o ®¶m c«ng b»ng vμ b×nh ®¼ng x· héi, ch¨m lo lîi Ých thiÕt thùc, chÝnh ®¸ng, hîp ph¸p cña c¸c giai cÊp, c¸c tÇng líp nh©n d©n; kÕt hîp hμi hßa lîi Ých c¸ nh©n, lîi Ých tËp thÓ vμ lîi Ých toμn x· héi; thùc hiÖn d©n chñ g¾n liÒn víi gi÷ g×n kû c−¬ng, chèng quan liªu, tham nhòng, l·ng phÝ; kh«ng ngõng båi d−ìng, n©ng cao tinh thÇn yªu n−íc, ý thøc ®éc lËp d©n téc, thèng nhÊt Tæ quèc, tinh thÇn tù lùc, tù c−êng x©y dùng ®Êt n−íc; xem ®ã lμ nh÷ng yÕu tè quan träng ®Ó cñng cè vμ ph¸t triÓn khèi ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc. - §¹i ®oμn kÕt lμ sù nghiÖp cña toμn d©n téc, cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ mμ h¹t nh©n l·nh ®¹o lμ c¸c tæ chøc ®¶ng, ®−îc thùc hiÖn b»ng nhiÒu biÖn ph¸p, h×nh thøc, trong ®ã c¸c chñ tr−¬ng cña §¶ng vμ chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc cã ý nghÜa quan träng hμng ®Çu. PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 47 II- NH÷NG CHñ TR¦¥NG Vμ GI¶I PH¸P CHñ YÕU 1. X©y dùng nh÷ng ®Þnh h−íng chÝnh s¸ch nh»m t¨ng c−êng khèi §¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc Ph¸t triÓn m¹nh mÏ nÒn kinh tÕ nhiÒu thμnh phÇn, lÊy ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n lμ nhiÖm vô trung t©m; g¾n t¨ng tr−ëng kinh tÕ víi tiÕn bé, c«ng b»ng x· héi vμ b¶o vÖ m«i tr−êng sinh th¸i trong tõng b−íc ph¸t triÓn; ®Èy m¹nh xãa ®ãi, gi¶m nghÌo, khuyÕn khÝch lμm giμu chÝnh ®¸ng. Tæ chøc viÖc kÕt nghÜa, gióp ®ì nhau gi÷a c¸c vïng, c¸c ®Þa ph−¬ng cã kinh tÕ ph¸t triÓn víi vïng nghÌo, miÒn nói, vïng ®ång bμo d©n téc thiÓu sè. Ph¸t triÓn v¨n hãa, y tÕ, gi¸o dôc - ®μo t¹o vμ khoa häc - c«ng nghÖ, phÊn ®Êu n©ng dÇn ®é ®ång ®Òu vÒ tr×nh ®é d©n trÝ, v¨n hãa vμ møc ®é h−ëng thô, ch¨m sãc søc kháe cña nh©n d©n c¸c vïng trong n−íc; g×n gi÷ vμ ph¸t huy v¨n hãa truyÒn thèng tèt ®Ñp cña tõng d©n téc; x©y dùng nÒn v¨n hãa tiªn tiÕn, ®Ëm ®μ b¶n s¾c d©n téc cña céng ®ång c¸c d©n téc ViÖt Nam. Ph¸t huy d©n chñ, gi÷ g×n kû c−¬ng; ®Èy m¹nh ®Êu tranh chèng quan liªu, tham nhòng, l·ng phÝ, ®Æc quyÒn, ®Æc lîi; thùc hiÖn ph−¬ng ch©m" d©n biÕt, d©n bμn, d©n lμm, d©n kiÓm tra", coi träng vai trß cña nh©n d©n trong ®Êu tranh chèng quan liªu, tham nhòng, l·ng phÝ, tiªu cùc. 48 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn §Þnh h−íng chÝnh s¸ch ®èi víi c¸c giai cÊp, tÇng líp x· héi: Giai cÊp c«ng nh©n: n©ng cao gi¸c ngé vμ b¶n lÜnh chÝnh trÞ, tr×nh ®é häc vÊn vμ nghÒ nghiÖp, båi d−ìng t¸c phong c«ng nghiÖp, thùc hiÖn "trÝ thøc hãa c«ng nh©n". Gi¶i quyÕt viÖc lμm, gi¶m tèi ®a tØ lÖ c«ng nh©n thiÕu viÖc lμm vμ thÊt nghiÖp. Thùc hiÖn tèt ph¸p luËt lao ®éng, b¶o hé lao ®éng vμ viÖc ch¨m sãc, phôc håi søc kháe cho c«ng nh©n. Sím tæ chøc thùc hiÖn Quü trî cÊp thÊt nghiÖp. X©y dùng, hoμn thiÖn vμ tæ chøc thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ ®èi víi c«ng nh©n, viªn chøc, lao ®éng; chÝnh s¸ch −u ®·i nhμ ë ®èi víi c«ng nh©n bËc cao. T¨ng c−êng ®μo t¹o c¸n bé l·nh ®¹o, c¸n bé qu¶n lý vμ ph¸t triÓn ®¶ng trong c«ng nh©n. Nghiªn cøu viÖc giao cho tæ chøc c«ng ®oμn giíi thiÖu nh÷ng c«ng nh©n −u tó ®Ó kÕt n¹p vμo §¶ng. Giai cÊp n«ng d©n: Nhμ n−íc cã chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt, hç trî, tæ chøc tèt viÖc tiªu thô n«ng s¶n cho n«ng d©n; ®−a c«ng nghÖ s¶n xuÊt tiªn tiÕn vμo n«ng nghiÖp, n«ng th«n; cã chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh hîp lý viÖc sö dông quü ®Êt, võa b¶o ®¶m an ninh l−¬ng thùc, võa thóc ®Èy chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ®Êt; cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch n«ng d©n chuyÓn sang c¸c nghÒ phi n«ng nghiÖp; thóc ®Èy kh«i phôc lμng nghÒ, ph¸t triÓn ngμnh nghÒ míi ë n«ng th«n; më réng thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¶o hiÓm x· héi ®èi víi PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 49 n«ng d©n hÕt tuæi lao ®éng... Më réng c¸c lo¹i h×nh ®μo t¹o nghÒ, chuyÓn giao khoa häc - kü thuËt vμ c«ng nghÖ th«ng qua c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m, khuyÕn ng−, c¸c trung t©m häc tËp céng ®ång vμ c¸c ®iÓn h×nh n«ng d©n s¶n xuÊt giái. Héi N«ng d©n lμ trung t©m vμ nßng cèt cho phong trμo n«ng d©n vμ c«ng cuéc x©y dùng n«ng th«n míi. §éi ngò trÝ thøc: Cã c¬ chÕ cô thÓ ph¸t hiÖn, ®μo t¹o, båi d−ìng, sö dông vμ ®·i ngé xøng ®¸ng c¸c tμi n¨ng; më réng d©n chñ, khuyÕn khÝch s¸ng t¹o, ph¸t minh, s¸ng kiÕn vμ b¶o vÖ së h÷u trÝ tuÖ; më réng vai trß t− vÊn, ph¶n biÖn cña c¸c héi khoa häc kü thuËt, khoa häc x· héi vμ nh©n v¨n vμ v¨n häc nghÖ thuËt chuyªn ngμnh ®èi víi c¸c ®Ò ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ - v¨n hãa - x· héi. Cã chÝnh s¸ch ®éng viªn c¸c nhμ khoa häc, kÓ c¶ nh÷ng ng−êi ®· nghØ h−u vμ nh÷ng ng−êi ®ang sinh sèng ë n−íc ngoμi tham gia c¸c ch−¬ng tr×nh kinh tÕ-x· héi cña quèc gia vμ x©y dùng ®−êng lèi, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt. §Èy m¹nh ph¸t triÓn ®¶ng vμ n©ng cao chÊt l−îng c«ng t¸c chÝnh trÞ t− t−ëng ®èi víi trÝ thøc vμ sinh viªn. Thanh niªn: ®Èy m¹nh gi¸o dôc nhËn thøc chÝnh trÞ, gi¸o dôc truyÒn thèng vμ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, n©ng cao gi¸c ngé lý t−ëng vμ hoμi b·o cho thanh niªn, ®éng viªn thanh niªn xung kÝch trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa, x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc. TÝch cùc t¹o viÖc lμm cho thanh niªn. KhuyÕn khÝch thanh niªn tù häc, tù n©ng cao tay nghÒ, tù t¹o viÖc lμm. T¹o ®iÒu kiÖn, c¬ 50 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn héi cho thanh niªn cã tμi n¨ng ®i häc ë n−íc ngoμi ®Ó trë vÒ phôc vô ®Êt n−íc. Chó träng båi d−ìng t¹o nguån c¸n bé, d¹y nghÒ cho thanh niªn trong lùc l−îng vò trang khi hÕt thêi gian lμm nghÜa vô qu©n sù. T¨ng c−êng tuyªn truyÒn vÒ §¶ng vμ c«ng t¸c ph¸t triÓn §¶ng trong thanh niªn. Thu hót réng r·i thanh, thiÕu niªn vμ nhi ®ång vμo c¸c tæ chøc do §oμn Thanh niªn Céng s¶n Hå ChÝ Minh lμm nßng cèt. Phô n÷: tiÕp tôc n©ng cao nhËn thøc cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ vμ trong toμn x· héi vÒ c«ng t¸c phô n÷ vμ vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi. KhÈn tr−¬ng thÓ chÕ hãa c¸c quan ®iÓm, chñ tr−¬ng cña §¶ng vÒ c«ng t¸c phô n÷ vμ c«ng t¸c c¸n bé n÷ trong t×nh h×nh míi; lång ghÐp vÊn ®Ò giíi trong qu¸ tr×nh x©y dùng vμ thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch chung. Coi träng c¸c chÝnh s¸ch x· héi, c¸c chÝnh s¸ch vÒ giíi ®Ó gi¶m nhÑ lao ®éng nÆng nhäc cho phô n÷. N©ng cao tr×nh ®é häc vÊn vμ kü n¨ng nghÒ nghiÖp cho phô n÷. Ch¨m sãc søc kháe bμ mÑ vμ trÎ em. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó phô n÷ tham gia ngμy cμng nhiÒu vμo c¸c ho¹t ®éng x· héi, c¸c c¬ quan l·nh ®¹o vμ qu¶n lý c¸c cÊp. Cùu chiÕn binh: ph¸t huy b¶n chÊt, truyÒn thèng "Bé ®éi Cô Hå", tÝch cùc tham gia x©y dùng vμ b¶o vÖ §¶ng, chÝnh quyÒn, chÕ ®é x· héi chñ nghÜa; gióp nhau c¶i thiÖn ®êi sèng; xãa ®ãi, gi¶m nghÌo; gãp phÇn gi¸o dôc truyÒn thèng vμ chñ nghÜa anh hïng c¸ch m¹ng cho thÕ hÖ trÎ; lμ chç dùa tin cËy cña §¶ng vμ chÝnh quyÒn ë c¬ së. Ng−êi cao tuæi: x©y dùng chÝnh s¸ch ch¨m sãc søc PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 51 kháe, quan t©m h¬n ®Õn ng−êi cao tuæi vÒ y tÕ, h−ëng thô v¨n hãa, nhu cÇu ®−îc th«ng tin, ph¸t huy kh¶ n¨ng tham gia ®êi sèng chÝnh trÞ cña ®Êt n−íc vμ c¸c ho¹t ®éng x· héi, nªu g−¬ng tèt, gi¸o dôc lý t−ëng vμ truyÒn thèng c¸ch m¹ng cho thÕ hÖ trÎ. Thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch ®Òn ¬n ®¸p nghÜa, ch¨m sãc ng−êi cã c«ng víi n−íc. X©y dùng Ch−¬ng tr×nh hμnh ®éng quèc gia vÒ ng−êi cao tuæi. Ph¸t huy vai trß Héi Ng−êi cao tuæi ViÖt Nam. C¸c nhμ doanh nghiÖp: coi träng vai trß cña c¸c doanh nh©n trong ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Hoμn thiÖn khung ph¸p lý chung ®Ó c¸c nhμ doanh nghiÖp yªn t©m ph¸t triÓn s¶n xuÊt-kinh doanh. T¨ng c−êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi c¸c tæ chøc hiÖp héi c¸c nhμ doanh nghiÖp. C¸c d©n téc thiÓu sè: thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch b×nh ®¼ng, ®oμn kÕt, t−¬ng trî, gióp nhau cïng ph¸t triÓn trong céng ®ång c¸c d©n téc ViÖt Nam; chèng kú thÞ, hÑp hßi, chia rÏ d©n téc. TËp trung ph¸t triÓn kinh tÕ, ch¨m lo ®êi sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn, xãa ®ãi, gi¶m nghÌo, n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ, gi÷ g×n vμ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n hãa, tiÕng nãi, ch÷ viÕt vμ truyÒn thèng tèt ®Ñp cña c¸c d©n téc. Nªu cao ý thøc tù lùc tù c−êng cña ®ång bμo c¸c d©n téc thiÓu sè, ®ång thêi t¨ng c−êng sù hç trî, gióp ®ì cña Nhμ n−íc vμ céng ®ång. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch −u tiªn trong ®μo t¹o, båi d−ìng c¸n bé, nh©n sÜ, trÝ thøc d©n téc thiÓu sè. §éng viªn, ph¸t huy vai trß cña mäi tÇng líp nh©n d©n trong viÖc b¶o ®¶m an ninh chÝnh trÞ vμ trËt tù x· héi §ång bμo c¸c t«n gi¸o: b¶o ®¶m quyÒn tù do tÝn 52 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn ng−ìng, theo hoÆc kh«ng theo t«n gi¸o, quyÒn sinh ho¹t t«n gi¸o b×nh th−êng theo ph¸p luËt. §oμn kÕt ®ång bμo theo c¸c t«n gi¸o kh¸c nhau, ®ång bμo theo t«n gi¸o vμ ®ång bμo kh«ng theo t«n gi¸o. Gi÷ g×n vμ ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ tÝch cùc cña ®¹o lý vμ truyÒn thèng thê cóng tæ tiªn, t«n vinh vμ nhí ¬n nh÷ng ng−êi cã c«ng víi n−íc, ®Êu tranh ng¨n chÆn c¸c ho¹t ®éng mª tÝn dÞ ®oan. §ång bμo theo ®¹o vμ c¸c chøc s¾c t«n gi¸o cã tr¸ch nhiÖm sèng "tèt ®êi, ®Ñp ®¹o", ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa, ®¹o ®øc tèt ®Ñp cña t«n gi¸o. C¸c tæ chøc t«n gi¸o hîp ph¸p ho¹t ®éng theo luËt ph¸p vμ ®−îc luËt ph¸p b¶o hé. T¨ng c−êng c«ng t¸c ®μo t¹o, båi d−ìng c¸n bé lμm c«ng t¸c t«n gi¸o. Nghiªm cÊm lîi dông c¸c vÊn ®Ò d©n téc, tÝn ng−ìng, t«n gi¸o ®Ó ho¹t ®éng tr¸i ph¸p luËt, kÝch ®éng g©y chia rÏ khèi ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc, lμm tæn h¹i ®Õn an ninh quèc gia. Céng ®ång ng−êi ViÖt Nam ë n−íc ngoμi: cã chÝnh s¸ch ®éng viªn vμ t¹o ®iÒu kiÖn cho ng−êi ViÖt Nam ë n−íc ngoμi h−íng vÒ quª h−¬ng tham gia x©y dùng ®Êt n−íc. KhuyÕn khÝch ®ång bμo ®Çu t− vÒ trong n−íc, cã chÝnh s¸ch thu hót, ph¸t huy sù ®ãng gãp cña trÝ thøc ViÖt kiÒu. VËn ®éng ®ång bμo chÊp hμnh tèt ph¸p luËt ë c¸c n−íc së t¹i, ®ång thêi cã biÖn ph¸p tÝch cùc b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p cña ®ång bμo. Lμm tèt c«ng t¸c th«ng tin, tuyªn truyÒn vÒ t×nh h×nh trong n−íc vμ c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña nhμ n−íc ta trong céng ®ång ng−êi ViÖt Nam ë n−íc ngoμi. Cã chÝnh s¸ch khen th−ëng ng−êi ViÖt Nam ë PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 53 n−íc ngoμi cã nhiÒu thμnh tÝch ®ãng gãp cho Tæ quèc. 2. Ph¸t huy m¹nh mÏ vai trß cña chÝnh quyÒn Nhμ n−íc trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc - Kh«ng ngõng hoμn thiÖn c¸c c¬ chÕ d©n chñ trùc tiÕp vμ d©n chñ ®¹i diÖn. TiÕp tôc hoμn thiÖn vμ thùc hiÖn tèt Quy chÕ d©n chñ ë c¬ së, cô thÓ hãa ®Ó thùc hiÖn ph−¬ng ch©m "D©n biÕt, d©n bμn, d©n lμm, d©n kiÓm tra" trong tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh tæ chøc vμ ®¬n vÞ c¬ së thuéc c¸c cÊp, c¸c ngμnh, kÓ c¶ trong c¸c c¬ quan §¶ng, Nhμ n−íc, MÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n. Kh¾c phôc mäi biÓu hiÖn vi ph¹m d©n chñ, coi nhÑ d©n chñ hoÆc d©n chñ h×nh thøc. Ph¸t huy d©n chñ ®ång thêi ®Ò cao ph¸p luËt, kû luËt, kû c−¬ng trong toμn x· héi. - Ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nhμ n−íc ph¶i ®Æt nhiÖm vô phôc vô nh©n d©n lªn trªn hÕt, gi¶i quyÕt ®óng ®¾n vμ nhanh chãng c¸c c«ng viÖc cã quan hÖ trùc tiÕp ®Õn ®êi sèng nh©n d©n; thùc hiÖn ®óng ®¾n chÝnh s¸ch ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc cña §¶ng. Nhμ n−íc cã c¬ chÕ phèi hîp vμ b¶o ®¶m c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó MÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n ph¶n ¸nh trung thùc t©m t−, nguyÖn väng cña c¸c tÇng líp nh©n d©n; tÝch cùc tham gia x©y dùng chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt; tËp hîp, ®éng viªn nh©n d©n ®ång t©m, hiÖp lùc thùc hiÖn th¾ng lîi nh÷ng chñ tr−¬ng, nhiÖm vô cña Nhμ n−íc; ®ång thêi, lμm tèt vai trß gi¸m 54 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn s¸t ®èi víi c¸c c¬ quan nhμ n−íc, ®¹i biÓu d©n cö, c¸n bé, c«ng chøc, gãp phÇn x©y dùng vμ b¶o vÖ chÝnh quyÒn trong s¹ch, v÷ng m¹nh. §èi víi nh÷ng vÊn ®Ò lín vμ ®Æc biÖt quan träng cña ®Êt n−íc, cÇn cã nh÷ng h×nh thøc thÝch hîp ®Ó nh©n d©n tham gia ý kiÕn. Tr−íc khi ban hμnh nh÷ng chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch quan träng, cÇn tæ chøc chu ®¸o, thiÕt thùc viÖc lÊy ý kiÕn c¸c tÇng líp nh©n d©n cã liªn quan, b¶o ®¶m ®Ó nh©n d©n cã thÓ th¼ng th¾n bμy tá ®−îc ý kiÕn ®ãng gãp. KhuyÕn khÝch trao ®æi, tranh luËn víi tinh thÇn x©y dùng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã ý kiÕn kh¸c nhau, tr¸nh chôp mò, ¸p ®Æt. - Nhμ n−íc ch¨m lo ®μo t¹o, båi d−ìng chÝnh trÞ, nghiÖp vô, gi¸o dôc ®¹o ®øc cho c¸n bé chÝnh quyÒn c¸c cÊp. X©y dùng phong c¸ch vμ ph−¬ng thøc c«ng t¸c cña c¸n bé, c«ng chøc phï hîp víi ®¹o ®øc c¸ch m¹ng vμ ®¸p øng yªu cÇu t¨ng c−êng khèi ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc. Gi¸o dôc c¸n bé, c«ng chøc x©y dùng vμ thùc hμnh phong c¸ch "träng d©n, gÇn d©n, hiÓu d©n, häc d©n vμ cã tr¸ch nhiÖm víi d©n", "nghe d©n nãi, nãi d©n hiÓu, lμm d©n tin". C¸n bé, c«ng chøc ph¶i cã th¸i ®é ch©n thμnh, t«n träng d©n, h−íng dÉn vμ gióp ®ì nh©n d©n; kh«ng thμnh kiÕn, ph©n biÖt ®èi xö khi lμm viÖc víi d©n. Bæ sung, hoμn chØnh Ph¸p lÖnh c¸n bé, c«ng chøc, chó ý ph¸t huy vai trß gi¸m s¸t cña nh©n d©n ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸n bé, c«ng chøc. Thùc hiÖn ph−¬ng thøc d©n chñ trong l·nh ®¹o vμ PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 55 qu¶n lý ®iÒu hμnh, kh¾c phôc lèi lμm viÖc mÖnh lÖnh, hμnh chÝnh ®¬n thuÇn. 3. Më réng vμ ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc tËp hîp nh©n d©n, n©ng cao vÞ trÝ, vai trß cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n trong viÖc thùc hiÖn ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc - Më réng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam. ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc tËp hîp nh©n d©n. §Èy m¹nh vμ n©ng cao chÊt l−îng ho¹t ®éng cña c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n, c¸c tæ chøc x· héi nghÒ nghiÖp, c¸c tæ chøc x· héi vμ c¸c tæ chøc nh©n d©n. Sím ban hμnh luËt vÒ héi quÇn chóng. X©y dùng c¸c v¨n b¶n d−íi luËt ®Ó cô thÓ hãa nh÷ng néi dung nãi trªn vμ ®Ó LuËt MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam ph¸t huy hiÖu lùc tèt h¬n trong ®êi sèng x· héi. X©y dùng c¸c céng ®ång d©n c− tù qu¶n ë c¸c th«n, lμng, b¶n, Êp, tæ d©n phè, ho¹t ®éng trªn c¬ së h−¬ng −íc, quy −íc kh«ng tr¸i ph¸p luËt. Chó träng båi d−ìng vμ h−íng dÉn nh÷ng ng−êi cã uy tÝn trong céng ®ång tham gia ®ãng gãp cho phong trμo chung. Ph¸t huy nh÷ng mÆt tèt cña c¸c h×nh thøc céng ®ång truyÒn thèng nh− lμng, b¶n, dßng hä, gia ®×nh; ®ång thêi, kÞp thêi uèn n¾n nh÷ng biÓu hiÖn côc bé, lÖch l¹c. - MÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n phèi hîp víi c¸c c¬ quan nhμ n−íc h−íng ho¹t ®éng nhiÒu h¬n vÒ c¬ së, ®Õn tõng hé d©n, nhÊt lμ vïng s©u, vïng xa, vïng ®Æc biÖt khã kh¨n, vËn ®éng vμ gióp nh©n d©n xãa ®ãi, gi¶m nghÌo, 56 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn v−¬n lªn lμm giμu chÝnh ®¸ng, hîp ph¸p, x©y dùng ®êi sèng Êm no, h¹nh phóc ë tõng céng ®ång d©n c−. §i s¸t ®Ó hiÓu t©m t−, nguyÖn väng nh©n d©n, ph¸t huy, nh©n réng nh÷ng s¸ng kiÕn tÝch cùc; võa lμm tèt chøc n¨ng tuyªn truyÒn, gi¸o dôc, võa quan t©m b¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng, hîp ph¸p cña nh©n d©n. Cö ®¹i diÖn cña MÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n tham gia c¸c ñy ban, héi ®ång, ban ®iÒu hμnh mét sè dù ¸n, ch−¬ng tr×nh kinh tÕ - x· héi cã quan hÖ trùc tiÕp ®Õn quyÒn lîi vμ tr¸ch nhiÖm cña c¸c tÇng líp nh©n d©n ë c¬ së. Nghiªn cøu viÖc ®¹i diÖn c«ng ®oμn tham gia héi ®ång qu¶n trÞ trong c¸c doanh nghiÖp nhμ n−íc, c¸c doanh nghiÖp nhμ n−íc cæ phÇn hãa mμ Nhμ n−íc n¾m gi÷ cæ phÇn chi phèi vμ viÖc c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thμnh phÇn kinh tÕ trÝch quü l−¬ng ®Ó t¹o kinh phÝ cho c«ng ®oμn ho¹t ®éng. 4. T¨ng c−êng c«ng t¸c chÝnh trÞ, t− t−ëng, n©ng cao tr¸ch nhiÖm c«ng d©n, x©y dùng sù ®ång thuËn x· héi, ®Èy m¹nh c¸c phong trμo thi ®ua yªu n−íc - §a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc tuyªn truyÒn, më réng vμ n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc truyÒn thèng yªu n−íc; tr¸ch nhiÖm c«ng d©n; ®¹o ®øc x· héi, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp trong nh©n d©n. Gi¸o dôc ý thøc ch¨m lo x©y dùng khèi ®oμn kÕt thèng nhÊt trong ®¶ng vμ trong nh©n d©n, x©y dùng sù ®ång thuËn x· héi vμ ®Ò cao ý thøc céng ®ång tr¸ch nhiÖm. PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 57 Cñng cè vμ t¨ng c−êng c¸c tæ chøc lμm c«ng t¸c chÝnh trÞ - t− t−ëng. Ph¸t huy vai trß tÝch cùc cña c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, c¸c lo¹i h×nh v¨n hãa, nghÖ thuËt, coi träng x©y dùng vμ t¹o ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng cÇn thiÕt cho lùc l−îng tuyªn truyÒn miÖng, nhÊt lμ ë c¸c vïng d©n téc thiÓu sè vμ vïng ®ång bμo cã ®¹o, c¸c trung t©m d©n c− lín, vïng s©u, vïng xa. MÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n cÇn cã kÕ ho¹ch vËn ®éng, gi¸o dôc, båi d−ìng ý thøc gi¸c ngé chÝnh trÞ cho ®oμn viªn, héi viªn vμ nh©n d©n. - Ph¸t ®éng s©u réng c¸c phong trμo thi ®ua yªu n−íc. Thùc hiÖn tèt c¸c cuéc vËn ®éng vÒ tõng lÜnh vùc cô thÓ vμ cuéc vËn ®éng chung: "Toμn d©n ®oμn kÕt phÊn ®Êu v× d©n giμu, n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh", tËp trung vμo c¸c vÊn ®Ò: + X©y dùng phong trμo toμn d©n thi ®ua lμm kinh tÕ giái, lμm giμu hîp ph¸p, tõng gia ®×nh lμm giμu cho m×nh, cho céng ®ång, cho ®Êt n−íc; xãa ®ãi, gi¶m nghÌo, phÊn ®Êu h»ng n¨m cã thªm nhiÒu ®¬n vÞ, ®Þa ph−¬ng kh«ng cßn hé nghÌo. + TiÕp tôc thùc hiÖn tèt phong trμo "Toμn d©n x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa" vμ c¸c cuéc vËn ®éng ng¨n chÆn, ®Èy lïi c¸c hiÖn t−îng tiªu cùc, tÖ n¹n x· héi vμ "v¨n hãa phÈm" ®éc h¹i. + X©y dùng phong trμo "C¶ n−íc trë thμnh mét x· héi häc tËp", "häc tËp suèt ®êi", tr−íc hÕt trong c¸n bé, ®¶ng viªn vμ thÕ hÖ trÎ. 58 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn + T«n vinh ng−êi tèt, biÓu d−¬ng viÖc tèt; båi d−ìng vμ nh©n réng c¸c ®iÓn h×nh tiªn tiÕn; lªn ¸n, phª ph¸n, ®Êu tranh chèng tÖ quan liªu, mÊt d©n chñ, tham nhòng, l·ng phÝ, tiªu cùc, nh÷ng hμnh ®éng coi th−êng kû luËt, d©n chñ cùc ®oan, lîi dông d©n chñ ®Ó vi ph¹m ph¸t luËt. 5. X©y dùng tæ chøc ®¶ng trong s¹ch, v÷ng m¹nh vμ ®æi míi ph−¬ng thøc l·nh ®¹o cña §¶ng ®Ó §¶ng thËt sù lμ h¹t nh©n l·nh ®¹o khèi ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc - Kiªn tr× thùc hiÖn tèt cuéc vËn ®éng x©y dùng vμ chØnh ®èn §¶ng. Cñng cè sù ®oμn kÕt thèng nhÊt trong toμn §¶ng vμ trong tõng tæ chøc ®¶ng. §¶ng viªn g−¬ng mÉu tham gia sinh ho¹t vμ lμm nßng cèt trong c¸c tæ chøc nh©n d©n. Cã c¬ chÕ cô thÓ ®Ó ®éng viªn nh©n d©n tham gia x©y dùng ®¶ng. - §æi míi ph−¬ng thøc l·nh ®¹o cña §¶ng ®Ó ph¸t huy h¬n n÷a vai trß cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n. KÕt hîp thùc hiÖn chÕ ®é tËp trung, d©n chñ trong §¶ng vμ chÕ ®é hiÖp th−¬ng d©n chñ trong tæ chøc MÆt trËn ®Ó lμm phong phó thªm nÒn d©n chñ ë n−íc ta. Khi §¶ng cã c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch lín, ®¹i diÖn cña cÊp ñy ®¶ng cÇn chñ ®éng tr×nh bμy tr−íc héi nghÞ MÆt trËn ®Ó mäi thμnh viªn cïng bμn b¹c, ®ãng gãp ý kiÕn trªn tinh thÇn d©n chñ, x©y dùng. TiÕp tôc cô thÓ hãa viÖc ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c bé phËn trong hÖ thèng chÝnh trÞ trªn lÜnh vùc kinh PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 59 tÕ - x· héi cho phï hîp víi thêi kú míi. Giao cho MÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n ®¶m nhiÖm mét sè mÆt c«ng viÖc cã liªn quan ®Õn ®êi sèng nh©n d©n. Ch¨m lo ®μo t¹o båi d−ìng, x©y dùng ®éi ngò c¸n bé MÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ. S¾p xÕp, tæ chøc l¹i vμ hiÖn ®¹i hãa tõng b−íc hÖ thèng c¸c tr−êng ®oμn thÓ ë Trung −¬ng. Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh vμ c¸c tr−êng chÝnh trÞ tØnh, thμnh phè cÇn cã Khoa D©n vËn. Cö nh÷ng c¸n bé ®ñ tiªu chuÈn sang c«ng t¸c MÆt trËn vμ ®oμn thÓ theo chñ tr−¬ng lu©n chuyÓn c¸n bé, qua ®ã ph¸t hiÖn nh÷ng c¸n bé tèt ®Ó båi d−ìng, ®Ò b¹t vμo nh÷ng c−¬ng vÞ l·nh ®¹o, qu¶n lý cña §¶ng vμ Nhμ n−íc. 60 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn CH¦¥NG TR×NH HμNH §éNG Thùc hiÖn NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng toμn quèc lÇn thø X vÒ c«ng t¸c d©n vËn (Sè 199/CT-BDVTW, ngμy 10-7-2006) NghÞ quyÕt §¹i héi toμn quèc lÇn thø X cña §¶ng cã ý nghÜa to lín, thÓ hiÖn ý chÝ, nguyÖn väng cña toμn §¶ng, toμn d©n, toμn qu©n ta lμ: N©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o vμ søc chiÕn ®Êu cña §¶ng, ph¸t huy søc m¹nh khèi ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc, ®Èy m¹nh c«ng cuéc ®æi míi, sím ®−a n−íc ta ra khái t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn, thùc hiÖn môc tiªu “d©n giμu, n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh”. §Ó sím ®−a NghÞ quyÕt §¹i héi X vμo cuéc sèng, Ban D©n vËn Trung −¬ng ®Ò ra Ch−¬ng tr×nh hμnh ®éng vÒ c«ng t¸c d©n vËn thùc hiÖn NghÞ quyÕt §¹i héi X cña §¶ng nh− sau: I- T×NH H×NH NH¢N D¢N Thùc hiÖn NghÞ quyÕt §¹i héi IX cña §¶ng, n¨m n¨m qua bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n, ®Êt n−íc ta vÉn ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu khã kh¨n, th¸ch thøc lín nh−: thêi tiÕt diÔn biÕn kh«ng b×nh th−êng, t×nh h×nh gi¸ c¶ PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 61 biÕn ®éng phøc t¹p ¶nh h−ëng kh«ng tèt ®Õn s¶n xuÊt vμ ®êi sèng cña nh©n d©n, n¹n dÞch bÖnh míi xuÊt hiÖn nh− dÞch SARS vμ dÞch bÖnh gia cÇm, gia sóc bïng ph¸t ë diÖn réng. Bªn c¹nh ®ã nh÷ng diÔn biÕn cña t×nh h×nh chÝnh trÞ vμ an ninh quèc tÕ cã nhiÒu phøc t¹p, c¸c thÕ lùc thï ®Þch t×m mäi ©m m−u, thñ ®o¹n chèng ph¸ sù nghiÖp ®æi míi cña ®Êt n−íc ta b»ng “diÔn biÕn hßa b×nh” hßng g©y b¹o lo¹n, lËt ®æ, lîi dông vÊn ®Ò d©n téc, t«n gi¸o, nh©n quyÒn g©y chia rÏ trong néi bé nh©n d©n, gi÷a nh©n d©n víi §¶ng, Nhμ n−íc nh»m ph¸ ho¹i khèi ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc. Tr−íc t×nh h×nh trªn, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, toμn d©n, toμn qu©n ta, ®· ®oμn kÕt, n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, v−ît qua mäi khã kh¨n, th¸ch thøc, ®−a NghÞ quyÕt §¹i héi lÇn thø IX cña §¶ng thμnh hiÖn thùc, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, kinh tÕ - x· héi ph¸t triÓn, ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña nh©n d©n ®−îc c¶i thiÖn râ rÖt, nhÊt lμ vïng s©u, vïng xa, vïng cã ®«ng ®ång bμo d©n téc thiÓu sè. §éc lËp chñ quyÒn toμn vÑn l·nh thæ vμ an ninh quèc gia ®−îc gi÷ v÷ng, thÕ vμ lùc cña ®Êt n−íc v÷ng m¹nh thªm, vÞ thÕ cña n−íc ta ngμy cμng ®−îc n©ng cao trªn tr−êng quèc tÕ, ®· t¹o m«i tr−êng thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nhanh vμ bÒn v÷ng h¬n; nhiÒu vô tiªu cùc, tham nhòng ®−îc kiªn quyÕt xö lý gãp phÇn c¶nh b¸o, r¨n ®e, ng¨n ngõa, gi÷ v÷ng kû c−¬ng, ph¸p luËt, ®−îc nh©n d©n ®ång t×nh ñng hé. Nh÷ng thμnh tùu ®ã ®· gãp phÇn cñng cè lßng tin cña nh©n d©n vμo sù nghiÖp ®æi míi ®Êt 62 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn n−íc do ®¶ng khëi x−íng vμ l·nh ®¹o. §Æc biÖt trong dÞp §¹i héi §¶ng toμn quèc lÇn thø X, nh©n d©n c¶ n−íc ta ®· ®Èy m¹nh c¸c phong trμo thi ®ua yªu n−íc. §ã thùc sù lμ ®ît sinh ho¹t chÝnh trÞ réng lín trong toμn quèc h−íng vÒ §¶ng, nh©n d©n ®· ®ãng gãp hμng v¹n ý kiÕn vμo v¨n kiÖn §¹i héi §¶ng c¸c cÊp, bμy tá lßng tin vμo ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch ®æi míi cña §¶ng. C«ng t¸c d©n vËn cña hÖ thèng chÝnh trÞ ®−îc cñng cè vμ t¨ng c−êng; nhËn thøc vÒ vÞ trÝ, vai trß c«ng t¸c d©n vËn cña c¸c cÊp ñy ®−îc n©ng lªn, thÓ hiÖn sù quan t©m, l·nh ®¹o, ch¨m lo cña §¶ng; lμm tèt c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng c¸c tÇng líp nh©n d©n chÊp hμnh nghiªm ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc. Néi dung, ph−¬ng thøc ho¹t ®éng cña hÖ thèng d©n vËn ®−îc ®æi míi, h−íng vÒ c¬ së ®Ó “nghe d©n nãi, nãi d©n hiÓu, lμm d©n tin”, ®· gãp phÇn gi¶i quyÕt tèt nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh trong d©n, x©y dùng khèi ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n, mèi quan hÖ g¾n bã mËt thiÕt gi÷a §¶ng, Nhμ n−íc vμ nh©n d©n ngμy cμng v÷ng ch¾c. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thμnh tùu ®· ®¹t ®−îc, chóng ta vÉn cßn nh÷ng yÕu kÐm nh−: Tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ vÉn cßn thÊp vμ ch−a v÷ng ch¾c so víi tiÒm n¨ng cña ®Êt n−íc, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cßn chËm vμ ch−a ®ång ®Òu, ch−a ph¸t huy hÕt thÕ m¹nh tõng vïng, tõng ngμnh; c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ v¨n hãa gi¸o dôc, x· héi chËm ®æi míi, nhiÒu vÊn ®Ò PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 63 bøc xóc x· héi chËm ®−îc gi¶i quyÕt, tû lÖ t¸i nghÌo cßn cao. T×nh h×nh gi¸ c¶ nhiÒu mÆt hμng tiªu dïng t¨ng ®ét biÕn, ®êi sèng mét bé phËn c¸n bé vμ nh©n d©n cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n, g©y t©m lý bøc xóc trong nh©n d©n. Kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng ch−a ®−îc thu hÑp dÉn ®Õn chªnh lÖch vÒ møc sèng gi÷a c¸c céng ®ång d©n c− cã xu h−íng gia t¨ng; ®Æc biÖt lμ ®èi víi c¸c tØnh miÒn nói, vïng s©u, vïng xa, biªn giíi, h¶i ®¶o, vïng ®ång bμo d©n téc thiÓu sè; gi¶i quyÕt viÖc lμm cßn nhiÒu vÊn ®Ò bÊt cËp nhÊt lμ ë mét sè n¬i n«ng d©n bÞ thu håi ®Êt. HiÖn nay, trong c¸c doanh nghiÖp nhÊt lμ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoμi, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch thiÕu ®ång bé, ®êi sèng c«ng nh©n cßn gÆp khã kh¨n nªn t×nh tr¹ng c«ng nh©n ®×nh c«ng ®· diÔn ra ë mét sè n¬i. Bé m¸y qu¶n lý nhμ n−íc c¸c cÊp cßn nh÷ng yÕu kÐm, ch−a ngang tÇm víi yªu cÇu nhiÖm vô míi cña ®Êt n−íc nªn ch−a ng¨n chÆn, ®Èy lïi ®−îc n¹n tham nhòng, cöa quyÒn, thiÕu tr¸ch nhiÖm ë mét bé phËn c«ng chøc, nhÊt lμ ë nh÷ng c¬ quan trùc tiÕp gi¶i quyÕt c«ng viÖc víi d©n. Ho¹t ®éng d©n vËn, MÆt TrËn Tæ quèc vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n ë mét sè n¬i cã néi dung mang tÝnh gi¶n ®¬n, cã viÖc lμm cßn h×nh thøc, ch−a s©u, ch−a s¸t, thiÕu kiÓm tra ®«n ®èc trong tæ chøc thùc hiÖn. Do vËy, ë mét sè ®Þa bμn chóng ta ch−a n¾m b¾t kÞp thêi nh÷ng bøc xóc n¶y sinh trong nh©n d©n. 64 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn II- QUAN §IÓM CHØ §¹O VÒ X¢Y DùNG CH¦¥NG TR×NH HμNH §éNG 1. Qu¸n triÖt s©u s¾c quan ®iÓm cña §¶ng, cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÒ c«ng t¸c d©n vËn, nh»m ®−a NghÞ quyÕt cña §¶ng sím ®i vμo cuéc sèng. C«ng t¸c d©n vËn lμ vÊn ®Ò cèt tö cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam. NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng toμn quèc lÇn thø X ®· chØ râ “§¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc trªn nÒn t¶ng liªn minh giai cÊp c«ng nh©n, n«ng d©n vμ ®éi ngò trÝ thøc d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng lμ ®−êng lèi chiÕn l−îc nhÊt qu¸n cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam; lμ nguån søc m¹nh, ®éng lùc chñ yÕu vμ lμ nh©n tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®¶m b¶o th¾ng lîi bÒn v÷ng cña sù nghiÖp x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc”. 2. N¾m v÷ng ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc trong thêi kú ®æi míi, chó träng h¬n n÷a ph¸t huy quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n, lμm tèt c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng x©y dùng Nhμ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña d©n, do d©n, v× d©n. 3. C«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng lμ nhiÖm vô quan träng, th−êng xuyªn cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ, trong ®ã vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng lμ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn mäi th¾ng lîi. C¸c cÊp ñy §¶ng ph¶i kh«ng ngõng ®æi míi ph−¬ng thøc l·nh ®¹o vÒ c«ng t¸c d©n vËn. III- MôC TI£U CH¦¥NG TR×NH HμNH §éNG 1. VËn ®éng c¸c tÇng líp nh©n d©n n©ng cao nhËn PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 65 thøc chÝnh trÞ, thèng nhÊt t− t−ëng vμ hμnh ®éng vÒ t¨ng c−êng x©y dùng vμ ph¸t huy søc m¹nh ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc. N¾m b¾t c¬ héi, v−ît qua th¸ch thøc, tiÕp tôc ®æi míi m¹nh mÏ, toμn diÖn vμ ®ång bé, ®−a ®Êt n−íc ph¸t triÓn nhanh vμ bÒn v÷ng. 2. §Èy m¹nh phong trμo thi ®ua yªu n−íc cña c¸c tÇng líp nh©n d©n, phÊn ®Êu hoμn thμnh v−ît møc c¸c môc tiªu mμ NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng toμn quèc lÇn thø X ®· ®Ò ra. 3. KiÖn toμn Ban D©n vËn c¸c cÊp v÷ng m¹nh ®Ó lμm tèt c«ng t¸c tham m−u, h−íng dÉn, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc. Cñng cè, x©y dùng MÆt TrËn Tæ quèc, c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n vμ c¸c tæ chøc quÇn chóng v÷ng m¹nh, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, kh«ng ngõng t¨ng c−êng mèi quan hÖ g¾n bã mËt thiÕt gi÷a §¶ng, Nhμ n−íc vμ nh©n d©n. IV- NéI DUNG Vμ BIÖN PH¸P CHñ YÕU 1. Ph¶i tËp trung qu¸n triÖt n©ng cao nhËn thøc; thèng nhÊt quan ®iÓm; vÞ trÝ, vai trß, tr¸ch nhiÖm cña hÖ thèng chÝnh trÞ “vÒ ph¸t huy søc m¹nh ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc”. §Èy m¹nh c¸c phong trμo thi ®ua yªu n−íc, thùc hiÖn th¾ng lîi NghÞ quyÕt §¹i héi X cña §¶ng - Tæ chøc ®ît häc tËp, qu¸n triÖt NghÞ quyÕt §¹i héi X cña §¶ng nh»m n©ng cao nhËn thøc vÒ c«ng t¸c vËn ®éng 66 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn quÇn chóng cña §¶ng trong giai ®o¹n c¸ch m¹ng míi mét c¸ch thËt s©u réng, cã hiÖu qu¶ trong c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ tíi c¸c tÇng líp nh©n d©n. - §Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn gi¸o dôc lý t−ëng c¸ch m¹ng cho ®oμn viªn, héi viªn vμ c¸c tÇng líp nh©n d©n. Më cuéc vËn ®éng häc tËp vμ lμm theo tÊm g−¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh, nªu cao tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n ®èi víi nhiÖm vô x©y dùng vμ b¶o vÖ ®Êt n−íc. - TiÕp tôc ®Èy m¹nh thùc hiÖn NghÞ quyÕt Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø 7 (Khãa IX) vÒ ph¸t huy søc m¹nh ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc; vÒ c«ng t¸c d©n téc; vÒ c«ng t¸c t«n gi¸o trong giai ®o¹n c¸ch m¹ng míi. - VËn ®éng c¸c tÇng líp nh©n d©n tham gia cuéc bÇu cö Quèc héi khãa XII, nhiÖm kú (2007 - 2012) víi tinh thÇn d©n chñ, tr¸ch nhiÖm, lùa chän nh÷ng ®¹i biÓu xøng ®¸ng víi sù tÝn nhiÖm cña nh©n d©n. - Ph¸t ®éng phong trμo thi ®ua yªu n−íc s©u réng trong c¸c cÊp, c¸c ngμnh víi néi dung thiÕt thùc, h−íng vÒ c¬ së nh»m ®éng viªn nh©n d©n thùc hiÖn th¾ng lîi c¸c nhiÖm vô, vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, tr−íc m¾t phÊn ®Êu hoμn thμnh v−ît møc kÕ ho¹ch Nhμ n−íc n¨m 2006 vμ kÕ ho¹ch 5 n¨m (2006 - 2010). 2. TriÓn khai thùc hiÖn NghÞ quyÕt §¹i héi X, tham m−u x©y dùng chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch, ChØ thÞ, NghÞ quyÕt cô thÓ cña §¶ng ®èi víi c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng, phï hîp víi yªu cÇu vÒ c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc - Tham m−u cho Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng, PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 67 Bé ChÝnh trÞ, Ban BÝ th− x©y dùng NghÞ quyÕt vÒ ph¸t huy vai trß cña giai cÊp c«ng nh©n, giai cÊp n«ng d©n; ®æi míi néi dung, ph−¬ng thøc l·nh ®¹o c¸c tæ chøc chÝnh trÞ x· héi, x· héi nghÒ nghiÖp… - Tham m−u, ®Ò xuÊt víi Bé ChÝnh trÞ, Ban BÝ th− cñng cè vμ t¨ng c−êng Héi ®ång c«ng t¸c quÇn chóng Trung −¬ng ®Ó n©ng cao chÊt l−îng ho¹t ®éng; tõng b−íc thÝ ®iÓm rót kinh nghiÖm viÖc thμnh lËp Héi ®ång c«ng t¸c quÇn chóng cÊp tØnh, ®Ó gãp phÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c d©n vËn cña hÖ thèng chÝnh trÞ. - Tham m−u, ®Ò xuÊt Bé ChÝnh trÞ, Ban BÝ th− x©y dùng quy chÕ ®Ó l·nh ®¹o MÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n, cã v¨n b¶n chØ ®¹o c¸c cÊp ñy §¶ng x©y dùng ch−¬ng tr×nh c«ng t¸c cô thÓ vÒ c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng cho phï hîp víi thùc tiÔn ®Þa ph−¬ng, c¬ së; ph©n c«ng §¶ng viªn cã phÈm chÊt, n¨ng lùc, cã uy tÝn lμm c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng. - §Èy m¹nh nghiªn cøu khoa häc, tæng kÕt thùc tiÔn vÒ c«ng t¸c d©n vËn cña §¶ng qua c¸c thêi kú c¸ch m¹ng, biªn tËp tμi liÖu häc tËp, tuyªn truyÒn s©u réng trong c¸n bé, nh©n d©n gãp phÇn n©ng cao nhËn thøc vÒ c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng trong thêi kú míi. - Ph¸t huy søc m¹nh ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc ®Ó ®−a NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng toμn quèc lÇn thø X sím ®i vμo cuéc sèng; võa ph¶i ch¨m lo vμ b¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng, võa ph¶i n©ng cao gi¸c ngé tr¸ch nhiÖm cña quÇn chóng nh©n d©n víi Tæ quèc. 68 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn + §èi víi giai cÊp c«ng nh©n: X¸c ®Þnh râ vai trß nßng cèt trong nÒn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, n©ng cao gi¸c ngé vμ b¶n lÜnh chÝnh trÞ; ch¨m lo gi¶i quyÕt viÖc lμm, thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch ph¸p luËt vÒ lao ®éng, chÕ ®é tiÒn l−¬ng, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm thÊt nghiÖp, b¶o hé lao ®éng, thùc hiÖn chÝnh s¸ch vÒ nhμ ë cho c«ng nh©n; gi¶i quyÕt viÖc lμm, thùc hiÖn tèt theo ph¸p luËt viÖc ®−a lao ®éng ra n−íc ngoμi lμm viÖc, ch¨m lo ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn, n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn, nghÒ nghiÖp cho c«ng nh©n. Gi¸o dôc, rÌn luyÖn ý thøc tæ chøc kû luËt, t¸c phong c«ng nghiÖp, hiÓu biÕt ph¸p luËt vμ ý thøc lμm chñ cña c«ng nh©n, t¨ng c−êng, ph¸t triÓn ®oμn viªn, héi viªn, x©y dùng C«ng ®oμn v÷ng m¹nh trong c¸c thμnh phÇn kinh tÕ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ nh»m thu hót, tËp hîp ®−îc ®«ng ®¶o c«ng nh©n, lao ®éng; thùc sù lμ tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi réng lín, b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p chÝnh ®¸ng cña c«ng nh©n vμ ng−êi lao ®éng. + §èi víi giai cÊp n«ng d©n: CÇn nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ sù biÕn ®æi vÒ c¬ cÊu x· héi cña giai cÊp n«ng d©n; t×nh h×nh n«ng nghiÖp, n«ng d©n, n«ng th«n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa. N¾m ch¾c sè hé cßn nghÌo, t¸i nghÌo, sè hé kh«ng cã ®Êt s¶n xuÊt, thiÕu vèn, thiÕu kiÕn thøc lμm ¨n. Thùc hiÖn liªn kÕt “4 nhμ”, phèi hîp kiÓm tra vμ nghiªm chØnh thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÒ ruéng ®Êt, nhÊt lμ nh÷ng n¬i bÞ thu håi ®Êt n«ng nghiÖp, cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch chuyÓn giao tiÕn bé khoa häc kü thuËt, chuyÓn dÞch m¹nh c¬ cÊu kinh PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 69 tÕ, më réng ngμnh nghÒ, gi¶i quyÕt viÖc lμm ë n«ng th«n; b¶o tån ph¸t huy lμng nghÒ truyÒn thèng, gióp nhau xãa ®ãi gi¶m nghÌo, c¶i thiÖn ®êi sèng. KhuyÕn khÝch n«ng d©n hîp t¸c víi c¸c doanh nghiÖp, hîp t¸c x·, chñ trang tr¹i ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt. X©y dùng tæ chøc Héi N«ng d©n v÷ng m¹nh vÒ sè l−îng vμ chÊt l−îng, xøng ®¸ng lμ lùc l−îng nßng cèt trong phong trμo x©y dùng n«ng th«n míi, ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp hμng hãa. + §èi víi ®éi ngò trÝ thøc: Ph¸t huy trÝ tuÖ vμ n¨ng lùc, tr¸ch nhiÖm cña ®éi ngò trÝ thøc trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa, t¨ng c−êng ®oμn kÕt, tËp hîp ®éi ngò trÝ thøc, ch¨m lo ®μo t¹o ®éi ngò trÝ thøc trÎ, cã chÝnh s¸ch t«n vinh träng dông nh©n tμi, khuyÕn khÝch trÝ thøc, c¸n bé khoa häc kü thuËt h−íng vÒ c¬ së nhÊt lμ vïng s©u, vïng xa. B¶o vÖ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, cã chÕ ®é ®·i ngé tháa ®¸ng, khuyÕn khÝch c¸c nhμ khoa häc ph¸t minh, s¸ng kiÕn; coi träng vai trß t− vÊn, ph¶n biÖn x· héi cña c¸c Héi khoa häc kü thuËt, v¨n häc - nghÖ thuËt ®èi víi c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi. + §èi víi c¸c doanh nh©n: Båi d−ìng lßng tù hμo, tù t«n d©n téc, tá râ b¶n lÜnh trong c¹nh tranh kinh tÕ khu vùc vμ trªn thÕ giíi. Ph¸t huy tμi n¨ng trong ph¸t triÓn kinh doanh, s¶n xuÊt, ch¨m lo gi¶i quyÕt viÖc lμm, ®êi sèng cho ng−êi lao ®éng; n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm, t¹o dùng vμ gi÷ g×n th−¬ng hiÖu hμng hãa ViÖt Nam; tham gia c«ng t¸c x· héi, tõ thiÖn nh©n ®¹o; tÝch cùc ®ãng gãp nghÜa vô víi Nhμ n−íc… 70 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn + §èi víi thÕ hÖ trÎ: Ch¨m lo n©ng cao gi¸c ngé lý t−ëng c¸ch m¹ng, chó träng gi¸o dôc chÝnh trÞ, gi¸o dôc truyÒn thèng yªu n−íc, ®¹o ®øc vμ lèi sèng cho thÕ hÖ trÎ. Ph¸t triÓn tμi n¨ng trÎ, khuyÕn khÝch thanh niªn tù häc tËp, tù n©ng cao tay nghÒ, tù t¹o viÖc lμm. §Èy m¹nh phong trμo “thanh niªn lËp nghiÖp, tuæi trÎ gi÷ n−íc, x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc” g¾n víi viÖc n©ng cao ý thøc häc tËp v−¬n lªn trong ®oμn viªn, thanh niªn; coi träng båi d−ìng nguån c¸n bé, ®μo t¹o thanh niªn trong lùc l−îng vò trang cã nghÒ nghiÖp khi hÕt thêi h¹n phôc vô trong qu©n ®éi; tÝch cùc tham gia phßng chèng c¸c tÖ n¹n x· héi cã hiÖu qu¶. §Çu t− x©y dùng c¬ së vËt chÊt ®¸p øng nhu cÇu vui ch¬i, gi¶i trÝ cña thanh niªn, thiÕu niªn. Më réng mÆt trËn ®oμn kÕt, tËp hîp thanh niªn th«ng qua c¸c tæ chøc héi vμ ch¨m sãc thiÕu niªn, nhi ®ång; x©y dùng §oμn Thanh niªn Céng s¶n Hå ChÝ Minh v÷ng m¹nh. + §èi víi Phô n÷: Cã chñ tr−¬ng, gi¶i ph¸p hiÖu qu¶ tiÕp tôc thùc hiÖn c¸c môc tiªu quèc gia “v× sù tiÕn bé cña phô n÷”, thùc hiÖn b×nh ®¼ng giíi, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó phô n÷ n©ng cao tr×nh ®é mäi mÆt, båi d−ìng, ®μo t¹o phô n÷ tham gia ngμy cμng nhiÒu vμo c¸c ho¹t ®éng x· héi, cèng hiÕn ngμy cμng nhiÒu cho ®Êt n−íc. Ph¸t huy truyÒn thèng yªu n−íc cña phô n÷ ViÖt Nam trong thêi kú míi gãp phÇn x©y dùng gia ®×nh v¨n hãa. Thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch x· héi, chÝnh s¸ch ®éng viªn lao ®éng n÷, ch¨m sãc, b¶o vÖ søc kháe bμ mÑ, trÎ em, phßng chèng c¸c tÖ n¹n x· héi; x©y dùng gia ®×nh b×nh ®¼ng Êm no, h¹nh phóc. PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 71 + §èi víi Cùu chiÕn binh: Ph¸t huy b¶n chÊt vμ truyÒn thèng “Bé ®éi Cô Hå”, tÝch cùc tham gia x©y dùng vμ b¶o vÖ §¶ng, chÝnh quyÒn vμ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa. Tham gia x©y dùng tæ chøc héi v÷ng m¹nh vμ gãp phÇn x©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së v÷ng m¹nh, gióp nhau c¶i thiÖn ®êi sèng, xãa ®ãi gi¶m nghÌo, ®Êu tranh cã hiÖu qu¶ tÖ quan liªu, tham nhòng, l·ng phÝ vμ c¸c tÖ n¹n x· héi… + §èi víi Ng−êi cao tuæi: Quan t©m ch¨m sãc b¶o vÖ søc kháe, ®−îc h−ëng thô ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn; ph¸t huy trÝ tuÖ, kinh nghiÖm c«ng t¸c, tiÕp tôc cèng hiÕn cho ®Êt n−íc. Ph¸t huy truyÒn thèng “Tuæi cao chÝ cμng cao nªu g−¬ng s¸ng trong sù nghiÖp x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc”, x©y dùng gia ®×nh «ng bμ, cha mÑ mÉu mùc, con ch¸u th¶o hiÒn. X©y dùng nÕp sèng v¨n hãa ë khu d©n c−; quan t©m gióp ®ì ng−êi cao tuæi nghÌo, c« ®¬n, kh«ng n¬i n−¬ng tùa, gióp ®ì hä v−ît qua khã kh¨n trong cuéc sèng. + §ång bμo c¸c d©n téc thiÓu sè: Thùc hiÖn chÝnh s¸ch nhÊt qu¸n cña §¶ng vμ Nhμ n−íc ta lμ: b×nh ®¼ng, ®oμn kÕt, t«n träng vμ gióp nhau cïng tiÕn bé; cã chÕ ®é, chÝnh s¸ch −u tiªn vÒ häc tËp, kh¸m ch÷a bÖnh, xãa ®ãi gi¶m nghÌo, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn, n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ, gi÷ g×n vμ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc vμ truyÒn thèng ®oμn kÕt tèt ®Ñp cña c¸c d©n téc thiÓu sè. Cñng cè vμ n©ng cao chÊt l−îng hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së vμ vïng ®ång bμo d©n téc thiÓu sè; quy ho¹ch d©n c− g¾n víi ph¸t triÓn kinh tÕ vμ gi÷ v÷ng an ninh 72 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn chÝnh trÞ. TÝch cùc thùc hiÖn chÝnh s¸ch −u tiªn ®μo t¹o, båi d−ìng sö dông c¸n bé lμ ng−êi d©n téc thiÓu sè; c¸n bé c«ng t¸c ë vïng d©n téc thiÓu sè vμ miÒn nói ph¶i gÇn gòi, hiÓu phong tôc tËp qu¸n, tiÕng nãi cña ®ång bμo, cñng cè lùc l−îng cèt c¸n, ng−êi cã uy tÝn ë th«n, bu«n, lμng, Êp, b¶n, phum, sãc, vïng ®ång bμo d©n téc thiÓu sè, vïng khã kh¨n... + §ång bμo c¸c t«n gi¸o: Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ Nhμ n−íc ta lμ “t«n träng vμ b¶o ®¶m quyÒn tù do tÝn ng−ìng, theo hoÆc kh«ng theo t«n gi¸o cña c«ng d©n, quyÒn sinh ho¹t t«n gi¸o b×nh th−êng theo ph¸p luËt, thùc hiÖn tèt ph¸p luËt vÒ tÝn ng−ìng t«n gi¸o vμ c¸c quy ®Þnh cña Nhμ n−íc vÒ t«n gi¸o”. §oμn kÕt ®ång bμo theo c¸c t«n gi¸o kh¸c nhau. §ång bμo theo t«n gi¸o ph¸t huy vμ thùc hiÖn tèt lÏ sèng “tèt ®êi, ®Ñp ®¹o”. §æi míi h×nh thøc c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng ®ång bμo, tÝn ®å, quan t©m ®μo t¹o, sö dông c¸n bé lμm c«ng t¸c t«n gi¸o, cã chÝnh s¸ch víi c¸n bé lμm c«ng t¸c t«n gi¸o. §Êu tranh ng¨n chÆn c¸c ho¹t ®éng mª tÝn, dÞ ®oan, c¸c hμnh vi ho¹t ®éng lîi dông t«n gi¸o ®Ó g©y chia rÏ c¸c d©n téc, ph¸ ho¹i khèi ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc. + §ång bμo ®Þnh c− ë n−íc ngoμi: §¶ng, Nhμ n−íc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ®ång bμo æn ®Þnh cuéc sèng, xãa bá mäi mÆc c¶m, ®Þnh kiÕn ph©n biÖt ®èi xö vÒ qu¸ khø, thμnh phÇn giai cÊp, ®Ò cao truyÒn thèng nh©n nghÜa, khoan dung, x©y dùng tinh thÇn cëi më, tin cËy lÉn nhau v× sù æn ®Þnh, phån vinh cña ®Êt n−íc. Cã chÝnh s¸ch PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 73 khuyÕn khÝch ng−êi ViÖt Nam, trÝ thøc ViÖt Nam ë n−íc ngoμi ®ãng gãp c«ng søc, trÝ tuÖ, cña c¶i, h−íng vÒ quª h−¬ng, ®Êt n−íc; quan t©m gi¸o dôc truyÒn thèng d©n téc, cã chÝnh s¸ch khen th−ëng kÞp thêi nh÷ng ng−êi cã nhiÒu thμnh tÝch ®ãng gãp cho ®Êt n−íc. Lμm tèt c«ng t¸c tuyªn truyÒn, cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn ®Êt n−íc, ®Ó ®ång bμo hiÓu ®−îc, chèng l¹i nh÷ng ©m m−u kÝch ®éng, lõa g¹t cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch, gióp ®ång bμo hiÓu biÕt ®óng ®¾n vÒ sù nghiÖp ®æi míi ®Êt n−íc. 3. §èi víi c«ng t¸c d©n vËn cña c¸c c¬ quan nhμ n−íc - §Èy m¹nh c¶i c¸ch hμnh chÝnh, thùc hiÖn tèt quy chÕ d©n chñ ë cë së; rμ so¸t kÞp thêi, lo¹i bá c¸c thñ tôc hμnh chÝnh g©y phiÒn hμ cho nh©n d©n vμ c¸c tæ chøc. KiÖn toμn tæ chøc, bé m¸y c¸c c¬ quan nhμ n−íc theo h−íng tinh gän, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, x¸c ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña tõng c¬ quan, ®¬n vÞ, c¸ nh©n; gi÷ nghiªm kû c−¬ng, kû luËt, n©ng cao phÈm chÊt, ®¹o ®øc, ý thøc phôc vô nh©n d©n cña ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc, tr−íc hÕt lμ ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, ®¬n vÞ. KÞp thêi ph¸t hiÖn, xö lý nghiªm c¸n bé c«ng chøc vi ph¹m ph¸p luËt, tho¸i hãa, biÕn chÊt, h¸ch dÞch, quan liªu, cöa quyÒn, tham nhòng. - TËp trung x©y dùng mét sè chÝnh s¸ch, ch−¬ng tr×nh kinh tÕ - x· héi nh−: x©y dùng giai cÊp c«ng nh©n, chÝnh s¸ch ®μo t¹o, n©ng cao tay nghÒ vμ trî gióp ng−êi mÊt 74 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn viÖc, chÝnh s¸ch nhμ ë cho ng−êi cã thu nhËp thÊp; chÝnh s¸ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong n«ng nghiÖp, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thñy s¶n t¹i ®Þa bμn khu d©n c−. Cô thÓ hãa kÞp thêi c¸c quyÕt nghÞ cña Quèc héi vÒ ®Êt ®ai, vÒ nhμ ë, vÒ chÕ ®é tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé c«ng chøc nhμ n−íc, v.v.. - Tuyªn truyÒn, tæ chøc thùc hiÖn tèt LuËt MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam, LuËt C«ng ®oμn, LuËt Thanh niªn, Ph¸p lÖnh vÒ tÝn ng−ìng t«n gi¸o; tiÕp tôc hoμn thiÖn x©y dùng LuËt vÒ Héi, LuËt b×nh ®¼ng giíi, LuËt N«ng d©n… - TËp trung x©y dùng c¬ chÕ lÊy ý kiÕn cña nh©n d©n vÒ c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch lín, quan träng liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®êi sèng nh©n d©n tr−íc khi quyÕt ®Þnh. Ph¸t huy vai trß t− vÊn, ph¶n biÖn x· héi vμ gi¸m s¸t cña MÆt trËn Tæ quèc, c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n, c¸c héi quÇn chóng, ®èi víi c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña chÝnh quyÒn vμ c¸c c¬ quan nhμ n−íc trªn c¸c lÜnh vùc. TiÕn hμnh s¬ kÕt viÖc MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam phèi hîp lÊy phiÕu tÝn nhiÖm c¸n bé d©n cö cÊp x·, ph−êng, thÞ trÊn. - Phèi hîp víi MÆt trËn Tæ quèc, c¸c ®oμn thÓ chÝnh trÞ ®Èy m¹nh phong trμo thi ®ua yªu n−íc, tuyªn truyÒn phæ biÕn ph¸p luËt, gi¶i quyÕt kÞp thêi nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc cña nh©n d©n, kh«ng ®Ó ph¸t sinh ®iÓm nãng. - ChÝnh quyÒn vμ c¸c c¬ quan Nhμ n−íc tËp trung tiÕn hμnh s¬ kÕt ChØ thÞ sè 18/2000/CT-TTg, cña Thñ t−íng ChÝnh phñ “VÒ t¨ng c−êng c«ng t¸c d©n vËn’’. - Tæ chøc båi d−ìng tËp huÊn, n©ng cao nhËn thøc vÒ PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 75 c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng cho c¸n bé chÝnh quyÒn c¸c cÊp; lμm tèt c«ng t¸c d©n vËn theo phong c¸ch “träng d©n, gÇn d©n, hiÓu d©n, häc d©n vμ cã tr¸ch nhiÖm víi d©n”, “nghe d©n nãi, nãi d©n hiÓu, lμm d©n tin”. 4. §æi míi ph−¬ng thøc ho¹t ®éng cña MÆt trËn Tæ quèc vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n trong viÖc thùc hiÖn ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc, më réng vμ ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc tËp hîp; ph¸t huy vai trß trong c«ng t¸c vËn ®éng nh©n d©n thùc hiÖn th¾ng lîi NghÞ quyÕt §¹i héi X cña §¶ng - MÆt trËn Tæ quèc vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n tiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng héi viªn, ®oμn viªn vμ c¸c tÇng líp nh©n d©n tham gia vμo c¸c phong trμo thi ®ua yªu n−íc, thùc hiÖn tèt c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc. Thùc hiÖn tèt quy chÕ d©n chñ ë c¬ së, thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ nghÞ quyÕt cña ñy Ban Trung −¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vÒ thùc hiÖn LuËt Phßng chèng tham nhòng. Tham gia gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan c«ng quyÒn, cña c¸n bé, ®¶ng viªn trªn ®Þa bμn khu d©n c−. - §æi míi vμ n©ng cao chÊt l−îng ho¹t ®éng, kh¾c phôc t×nh tr¹ng gi¶n ®¬n, hμnh chÝnh hãa, ph« tr−¬ng h×nh thøc, t¨ng c−êng cñng cè, kiÖn toμn tæ chøc, bé m¸y, giíi thiÖu ®oμn viªn, héi viªn −u tó ®Ó §¶ng xem xÐt kÕt n¹p; båi d−ìng, lùa chän c¸n bé −u tó trong c¸c ®oμn thÓ ®Ó bæ sung, bæ nhiÖm vμo c¸c chøc danh xøng ®¸ng, 76 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn c¸c vÞ trÝ träng tr¸ch ë ®Þa ph−¬ng vμ c¬ quan, ®¬n vÞ. - H−íng c¸c ho¹t ®éng vÒ c¬ së, gióp ®ì nh©n d©n chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, æn ®Þnh ®êi sèng, gióp nhau xãa ®ãi gi¶m nghÌo. N¾m b¾t t©m t−, nguyÖn väng chÝnh ®¸ng cña ®oμn viªn, héi viªn vμ quÇn chóng nh©n d©n, kÞp thêi ph¶n ¸nh, ®Ò xuÊt víi cÊp ñy, chÝnh quyÒn gi¶i quyÕt kÞp thêi; h¹n chÕ viÖc khiÕu kiÖn v−ît cÊp, khiÕu kiÖn ®«ng ng−êi; ®ång thêi lμm tèt viÖc gi¸m s¸t c¸n bé c«ng chøc n¬i c− tró vμ lÊy phiÕu tÝn nhiÖm víi c¸c chøc danh c¸n bé qu¶n lý ë c¬ së. - Më réng tËp hîp, ®oμn kÕt c¸c c¸ nh©n tiªu biÓu trong c¸c giíi trÝ thøc, doanh nh©n, t«n gi¸o, d©n téc, c¸c tæ chøc thμnh viªn. N©ng tû lÖ ng−êi ngoμi §¶ng trong hÖ thèng MÆt trËn Tæ quèc c¸c cÊp. - MÆt trËn Tæ quèc vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc tËp hîp quÇn chóng, ph¸t huy søc m¹nh khèi ®¹i ®oμn kÕt trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc, t¨ng c−êng h¬n n÷a c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng trong ®ång bμo c¸c t«n gi¸o, c¸c d©n téc thiÓu sè. §ång thêi t¨ng nhanh tû lÖ tËp hîp quÇn chóng vμo c¸c tæ chøc ®oμn thÓ, b¶o ®¶m c¶ vÒ sè l−îng vμ chÊt l−îng, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, thiÕt thùc, n©ng cao chÊt l−îng tæ chøc, thu hÑp c¬ së yÕu kÐm, xãa c¬ së tr¾ng ë c¸c th«n, b¶n. Coi träng vai trß tËp hîp ng−êi cã uy tÝn cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam. - TiÕp tôc cñng cè, kiÖn toμn tæ chøc bé m¸y cña MÆt trËn Tæ quèc, c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n vμ c¸c héi quÇn PhÇn thø nhÊt: Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c d©n vËn,... 77 chóng; cö c¸n bé cã tr×nh ®é, n¨ng lùc, cã uy tÝn, cã t©m huyÕt lμm c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng. MÆt trËn, ®oμn thÓ ph¶i lμm nßng cèt trong ho¹t ®éng cña c¸c héi quÇn chóng theo h−íng Ých n−íc, lîi d©n, ®¶m b¶o ®óng ph¸p luËt. 5. TiÕp tôc x©y dùng vμ thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ ë c¬ së - TiÕp tôc x©y dùng vμ thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ ë 3 lo¹i h×nh c¬ së (x·, ph−êng, thÞ trÊn; c¬ quan hμnh chÝnh sù nghiÖp vμ c¸c doanh nghiÖp nhμ n−íc) mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Më réng viÖc x©y dùng vμ thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ ra c¸c lo¹i h×nh c¬ së kh¸c, gãp phÇn c¶i c¸ch thñ tôc hμnh chÝnh, n©ng cao hiÖu lùc vμ hiÖu qu¶ qu¶n lý cña Nhμ n−íc. - G¾n thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ ë c¬ së víi viÖc thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh kinh tÕ - x· héi, dù ¸n x©y dùng c¬ së h¹ tÇng; t¹o ®iÒu kiÖn cho nh©n d©n tham gia kiÓm tra, gi¸m s¸t chÊt l−îng vμ hiÖu qu¶; tÝch cùc ®Êu tranh chèng tham nhòng, l·ng phÝ vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm. Tr−íc m¾t xö lý nghiªm c¸c vô ¸n tham nhòng nghiªm träng ®· ph¸t hiÖn. - X¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña ng−êi ®øng ®Çu (cÊp ñy vμ thñ tr−ëng ®¬n vÞ) trong viÖc l·nh ®¹o, chØ ®¹o thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ ë c¬ së. Ban chØ ®¹o thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ c¸c cÊp cÇn ®−îc cñng cè, kiÖn toμn vμ cã ch−¬ng tr×nh ho¹t ®éng chØ ®¹o, gi¸m s¸t, kiÓm tra viÖc 78 CÈm nang c«ng t¸c d©n vËn x©y dùng thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ cña c¸c ®¬n vÞ thuéc ph¹m vi m×nh phô tr¸ch. Coi träng viÖc tæng kÕt, rót kinh nghiÖm, khen th−ëng nh÷ng ®¬n vÞ thùc hiÖn tèt Quy chÕ d©n chñ ë c¬ së; ®ång thêi phª b×nh vμ xö ph¹t nghiªm minh nh÷ng tæ chøc, c¸ nh©n kh«ng thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ ë c¬ së. - T¨ng c−êng l·nh ®¹o cña c¸c cÊp ñy §¶ng, sù qu¶n lý cña chÝnh quyÒn vμ ph¸t huy vai trß cña MÆt trËn Tæ quèc, c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n, c¸c tæ chøc quÇn chóng trong viÖc x©y dùng vμ thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ ë c¬ së, ph¸t huy quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n trong c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n−íc. 6. T¨ng c−êng c«ng t¸c d©n vËn cña c¸c lùc l−îng vò trang - §æi míi vμ n©ng cao chÊt l−îng c«ng t¸c gi¸o dôc, båi d−ìng kiÕn thøc quèc phßng - an ninh cho c¸n bé, c«ng chøc vμ cho toμn d©n. N¾m v÷ng ®−êng lèi cña §¶ng vÒ yªu cÇu nhiÖm vô b¶o vÖ Tæ quèc trong t×nh h×nh míi. N©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm vμ tinh thÇn c¶nh gi¸c c¸ch m¹ng trong viÖc thùc hiÖn hai nhiÖm vô chiÕn l−îc cña §¶ng, x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc. T¨ng c−êng c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn (nhÊt lμ ng−êi d©n téc thiÓu sè) trong lùc l−îng vò trang; quan t©m ®μo t¹o nghÒ cho qu©n nh©n tr−íc khi xuÊt ngò, t¹o ®iÒu kiÖn cho ®éi ngò nμy mét c¸ch v÷ng ch¾c khi vÒ ®Þa ph−¬ng lμ nh÷ng cèt c¸n tèt trong phong trμo x©y dùng quª h−¬ng.