🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Cảm hứng sống theo 7 thói quen thành đạt Ebooks Nhóm Zalo www.toitaigioi.com http:// sach.tgm.vn Xin chào bạn, Trước hết, xin được chúc mừng bạn có thể tải về ngay và sở hữu phiên bản ebook hoàn toàn miễn phí và nhất là hoàn toàn hợp pháp (có bản quyền) của quyển sách Cảm Hứng Sống Theo 7 Thói Quen Thành Đạt, được cung cấp chính thức bởi TGM Corporation. Hiện nay, mặc dù sách Cảm Hứng Sống Theo 7 Thói Quen Thành Đạt vẫn đang được bán rộng rãi tại khắp các nhà sách lớn nhỏ trên toàn quốc và các đại lý (xem chi tiết), chúng tôi vẫn quyết định chia sẻ cho các bạn độc giả gần xa phiên bản ebook đầy đủ hoàn toàn miễn phí và hợp pháp này vì những lý do sau đây: ∙ Mong mỏi đóng góp chút ít sức mình vào sự nghiệp giáo dục của nước nhà, hiện thực hóa ước mơ mang tri thức đến cho tất cả người Việt trên khắp mọi miền đất nước, nhất là những bạn chưa có điều kiện ủng hộ sách in ngay bây giờ. ∙ Mong muốn sách sẽ đến được với cả những độc giả Việt Nam ở nước ngoài, nhất là những bạn du học sinh. Bên cạnh đó, việc mua bản quyền và viết lại (chứ không chỉ đơn giản là dịch) một quyển sách từ tiếng Anh sang tiếng Việt như Cảm Hứng Sống Theo 7 Thói Quen Thành Đạt đòi hỏi chúng tôi phải đầu tư rất nhiều tiền bạc, thời gian và công sức. Cho nên, nếu có điều kiện, chúng tôi rất mong bạn có thể mua ủng hộ sách in, để cùng chung tay góp sức với chúng tôi vì ước mơ mang kiến thức của thế giới về Việt Nam và chia sẻ cho tất cả cộng đồng. Khi bạn sở hữu ebook này trong tay, bạn sẽ được hưởng những lợi ích sau đây: ∙ Sở hữu phiên bản ebook chính thức có bản quyền với nội dung đầy đủ của một quyển sách chất lượng cao hoàn toàn miễn phí. ∙ Nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình từ dịch giả và các thành viên khác của CLB Vươn Tới Thành Công. Bên cạnh đó, khi bạn sở hữu ebook này trong tay, bạn cũng sẽ có được những quyền hợp pháp sau đây: ∙ Quyền được chia sẻ không giới hạn cho người thân và bạn bè. ∙ Quyền được chia sẻ không giới hạn thông qua mạng Internet dưới bất kì hình thức nào bạn thích (trên diễn đàn, trên blog,…) ∙ Tuy nhiên, việc chia sẻ ebook lậu - nếu có (không phải phiên bản hiện đang được chia sẻ miễn phí bởi TGM Corporation) vẫn bị xem là bất hợp pháp, vì ebook lậu chất lượng kém làm ảnh hưởng nặng nề đến uy tín của chúng tôi. Tuy nhiên, bạn KHÔNG có những quyền sau đây: ∙ Thay đổi, thêm hay bớt bất kì nội dung nào của ebook này. ∙ Sử dụng ebook này vào mục đích thu lợi bất chính (bán lại ebook, in trái phép,…). ∙ Trích dẫn nội dung của ebook này mà không ghi lại nguồn từ TGM Corporation. Chúng tôi tin rằng, với tư cách một độc giả có trách nhiệm, bạn sẽ biết cách sử dụng và chia sẻ ebook này vì những mục đích cao đẹp mà tất cả chúng ta cùng hướng đến. Chúc bạn tìm thấy nhiều điều hay và mới lạ từ quyển sách này. TGM Corporation Bạn có thể tìm mua bản in đẹp Cảm Hứng Sống Theo 7 Thói Quen Thành Đạt ở: ∙ Đa số các nhà sách lớn gần nơi bạn ở ∙ hoặc các nhà sách trực thuộc FAHASA trên toàn quốc (http://www.fahasasg.com.vn/intro/?uid=4) ∙ hoặc mua trực tiếp tại văn phòng TGM ∙ hoặc thông qua Vinabook Ghi chú: ∙ Sách được in trên giấy chất lượng cao, đẹp và sắc nét hơn ebook. ∙ Thông tin trong ebook và chữ nền mờ không có trong sách in (chỉ có trong ebook để tránh việc phiên bản ebook này bị in thành sách lậu) http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7THÓI QUEN http://sach.tgm.vn THÀNH ĐẠT Stephen R. Covey Dõch giaã: Höî trúå dõch thuêåt: Trêìn Àùng Khoa Nguyïîn Höìng Vên NHAÂ XUÊËT BAÃN PHUÅ NÛÄ www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com LIVING THE 7 HABITS Stories of Hope and Inspiration By Stephen R. Covey Copyright © 1999 by Franklin Covey Company Franklin Covey and the FC logo and trademarks of Franklin Covey Co., and their use is by permission. Right Management Singapore is the exclusive licensee for Franklin Covey Co. http://sach.tgm.vn 10 Hoe Chiang Road Keppel Towers #21-06 Singapore 089315 Tel: (65) 6532 4100 - Fax: (65) 6532 4600 Vietnamese Edition © 2009 by TGM Corporation Published by arrangement with Franklin Covey Co., USA. All rights reserved. CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT Nhûäng cêu chuyïån cuãa niïìm tin vaâ hy voång Dõch giaã: Trêìn Àùng Khoa Höî trúå dõch thuêåt: Nguyïîn Höìng Vên TGM Corporation giûä baãn quyïìn xuêët baãn vaâ phaát haânh êën baãn tiïëng Viïåt trïn toaân thïë giúái theo húåp àöìng chuyïín giao baãn quyïìn vúái Franklin Covey Co., Hoa Kyâ. Bêët cûá sûå sao cheáp, trñch dêîn naâo khöng àûúåc sûå àöìng yá cuãa TGM vaâ Franklin Covey àïìu laâ bêët húåp phaáp vaâ vi phaåm Luêåt Xuêët Baãn Viïåt Nam, Luêåt Baãn Quyïìn Quöëc Tïë vaâ Cöng Ûúác Baão Höå Baãn Quyïìn Súã Hûäu Trñ Tuïå Berne. TGM CORPORATION Têìng 4, Toâa nhaâ Mirae Business Centre 268 Tö Hiïën Thaânh, Phûúâng 15, Quêån 10 Thaânh phöë Höì Chñ Minh Tel: (08) 6264 7902 – Fax: (08) 6264 7906 Website: www.tgm.vn www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com Mục lục Số trang CÁ NHÂN 1 DŨNG CẢM ĐỂ THAY ĐỔI 3 http://sach.tgm.vn TÌM KIẾM SỰ QUÂN BÌNH TRONG CUỘC SỐNG 41 GIA ĐÌNH 67 NUÔI DẠY TRẺ NHỎ 68 NUÔI DẠY TRẺ VỊ THÀNH NIÊN (hay là được trẻ em nuôi dạy?) 103 HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH: COI TRỌNG SỰ KHÁC BIỆT 151 CỘNG ĐỒNG VÀ GIÁO DỤC 175 XÂY DỰNG CỘNG ĐỒNG 176 TRƯỜNG HỌC 226 CÔNG SỞ 268 TĂNG CƯỜNG ẢNH HƯỞNG CỦA BẠN 269 TƯ DUY CÙNG THẮNG TRONG QUẢN TRỊ 286 LÃNH ĐẠO CÁC TỔ CHỨC DOANH NGHIỆP 330 www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com Thoái quen 1: Luön chuã àöång Chuã àöång khöng chó coá nghôa laâ ài bûúác àêìu tiïn. Àoá laâ nhêån laänh traách nhiïåm vïì haânh vi cuãa mònh (trong quaá khûá, hiïån taåi vaâ tûúng lai) vaâ coá sûå lûåa choån dûåa trïn nhûäng nguyïn tùæc vaâ giaá trõ hún laâ caãm xuác vaâ hoaân caãnh nhêët thúâi. Ngûúâi chuã àöång àaåi diïån cho sûå thay àöíi, hoå coá sûå lûåa choån khöng trúã thaânh naån nhên, hoùåc úã vaâo thïë thuå àöång hoùåc àöí löîi cho ngûúâi khaác. Hoå laâm àiïìu àoá bùçng caách phaát triïín vaâ sûã duång böën khaã nùng thiïn phuá cuãa con ngûúâi, àoá laâ: tûå nhêån thûác, lûúng têm, trñ tûúãng tûúång vaâ yá chñ àöåc lêåp, theo caách tiïëp cêån tûâ trong ra ngoaâi àïí taåo ra möåt sûå thay àöíi. Hoå quyïët àõnh trúã thaânh möåt nguöìn lûåc saáng taåo trong cuöåc àúâi mònh, àoá laâ quyïët àõnh quan troång nhêët maâ http://sach.tgm.vn möåt ngûúâi coá thïí àûa ra. Thoái quen 2: Bùæt àêìu tûâ muåc tiïu xaác àõnh Têët caã moåi thûá àïìu àûúåc saáng taåo hai lêìn – lêìn àêìu tiïn bùçng tinh thêìn vaâ lêìn thûá hai bùçng vêåt chêët. Caác caá nhên, gia àònh, têåp thïí vaâ töí chûác xaác àõnh tûúng lai cuãa mònh bùçng caách taåo ra möåt hònh aãnh roä raâng trong àêìu vaâ möåt muåc tiïu cho möîi dûå aán. Hoå khöng söëng ngaây naây qua ngaây khaác maâ khöng hïì coá muåc tiïu xaác àõnh. Hoå coá sûå xaác nhêån vïì mùåt tinh thêìn vaâ cam kïët tuên thuã caác nguyïn tùæc, giaá trõ, quan hïå, vaâ nhûäng muåc tiïu quan troång nhêët àöëi vúái hoå. Tuyïn ngön sûá mïånh caá nhên laâ hònh thûác cao nhêët cuãa lêìn saáng taåo thûá nhêët vïì tinh thêìn àöëi vúái caá nhên, gia àònh hoùåc töí chûác. Àoá laâ quyïët àõnh quan troång nhêët vò noá chi phöëi têët caã nhûäng quyïët àõnh khaác. Taåo ra möåt vùn hoáa àùçng sau möåt sûá mïånh, möåt têìm nhòn vaâ nhûäng giaá trõ chung chñnh laâ baãn chêët cuãa sûå laänh àaåo. Thoái quen 3: Ûu tiïn cho àiïìu quan troång nhêët Ûu tiïn cho àiïìu quan troång nhêët laâ lêìn saáng taåo thûá hai hoùåc saáng taåo vïì mùåt vêåt chêët. Noá àûúåc töí chûác vaâ thûåc hiïån xung quanh saáng taåo tinh thêìn (muåc àñch, têìm nhòn, giaá trõ vaâ nhûäng ûu tiïn quan troång nhêët cuãa baån). Nhûäng caái thûá hai khöng ài trûúác nhûäng caái thûá nhêët. Nhûäng caái thûá nhêët khöng àïën sau caái thûá hai. Caác caá nhên vaâ töí chûác têåp trung cho caái quan troång nhêët, bêët kïí noá coá khêín cêëp hay khöng. Àiïìu quan troång nhêët laâ giûä cho caái quan troång úã àuáng võ trñ cuãa noá. Thoái quen 4: Tû duy cuâng thùæng Tû duy cuâng thùæng laâ khi têm trñ cuãa chuáng ta tòm kiïëm lúåi ñch chung dûåa trïn sûå tön troång lêîn nhau trong moåi sûå tûúng taác. Noá dûåa trïn mö thûác suy nghô vïì sûå döìi daâo, nghôa laâ coá cú höåi àöìng àïìu, cuãa caãi vaâ www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com nguöìn lûåc cho têët caã moåi ngûúâi, khöng phaãi laâ sûå khan hiïëm vaâ caånh tranh möåt mêët möåt coân. Noá khöng phaãi laâ mö thûác suy nghô ñch kyã (thùæng - thua) hoùåc möåt sûå nhûúång böå (thua - thùæng). Trong cöng viïåc vaâ cuöåc söëng gia àònh, caác thaânh viïn suy nghô möåt caách tûúng thuöåc – theo nghôa “caái ta” chûá khöng phaãi “caái töi”. Tû duy cuâng thùæng khuyïën khñch viïåc giaãi quyïët caác mêu thuêîn vaâ giuáp caác caá nhên tòm kiïëm giaãi phaáp àem laåi lúåi ñch chung. Àoá laâ sûå chia seã thöng tin, quyïìn lûåc, danh hiïåu vaâ phêìn thûúãng. Thoái quen 5: Lùæng nghe àïí hiïíu biïët lêîn nhau Khi chuáng ta lùæng nghe vúái yá àõnh àïí hiïíu roä chûá khöng phaãi àïí àöëi àaáp, chuáng ta bùæt àêìu möåt cuöåc giao tiïëp thêåt sûå vaâ caác möëi quan hïå àûúåc gêy dûång. http://sach.tgm.vn Khi ngûúâi khaác thêëy mònh àûúåc hiïíu roä, hoå seä caãm thêëy tûå tin vaâ àûúåc tön troång, thaái àöå àöëi phoá seä biïën mêët, cú höåi cho cuöåc noái chuyïån cúãi múã vaâ hiïíu biïët lêîn nhau seä àïën möåt caách tûå nhiïn vaâ dïî daâng hún. Muöën hiïíu thêëu ngûúâi khaác cêìn àïën sûå tûã tïë, àïí àûúåc ngûúâi khaác hiïíu roä mònh cêìn àïën loâng can àaãm. Thaânh cöng nùçm trong sûå cên bùçng giûäa hai vïë àoá. Thoái quen 6: Àöìng têm hiïåp lûåc Àöìng têm hiïåp lûåc coá nghôa laâ taåo ra giaãi phaáp thûá ba – khöng phaãi caách cuãa töi, khöng phaãi caách cuãa baån, maâ laâ caách thûá ba töët hún caách maâ möîi ngûúâi coá thïí nghô ra. Àoá laâ kïët quaã cuãa sûå tön troång lêîn nhau, cuãa sûå hiïíu biïët vaâ thêåm chñ tön troång nhûäng àiïím khaác biïåt cuãa ngûúâi khaác trong giaãi quyïët vêën àïì, vaâ nùæm bùæt caác cú höåi. Nhûäng têåp thïí vaâ gia àònh coá sûå àöìng têm hiïåp lûåc phaát triïín dûåa trïn sûác maånh cuãa tûâng caá nhên, laâm cho sûác maånh töíng thïí maånh hún tûâng phêìn cöång laåi. Nhûäng têåp thïí vaâ quan hïå nhû thïë tûâ chöëi sûå caånh tranh thuâ àõch (1+1= ½), khöng chêëp nhêån möåt sûå thoãa hiïåp (1+1 =1 ½) hoùåc thêåm chñ cöång taác thuêìn tuáy (1+1=2). Hoå ài àïën möåt sûå húåp taác saáng taåo (1+1=3, hoùåc hún). Thoái quen 7: Tu dûúäng baãn thên Tu dûúäng baãn thên chñnh laâ viïåc liïn tuåc àöíi múái baãn thên trïn böën lônh vûåc cú baãn cuãa àúâi söëng, àoá laâ: thïí chêët, quan hïå xaä höåi/tònh caãm, tinh thêìn vaâ trñ tuïå. Àoá chñnh laâ thoái quen giuáp chuáng ta hoåc vaâ reân giuäa caác thoái quen àïí thaânh àaåt. Àöëi vúái möåt töí chûác, Thoái quen 7 nêng cao têìm nhòn, tûå àöíi múái, sûå caãi thiïån liïn tuåc, sûå an toaân traánh tònh traång quaá taãi, kiïåt quïå vaâ àùåt doanh nghiïåp vaâo möåt löå trònh phaát triïín múái. Àöëi vúái gia àònh, noá tùng cûúâng tñnh hiïåu quaã trong nhûäng hoaåt àöång thûúâng xuyïn giûäa caác caá nhên trong gia àònh vaâ thiïët lêåp truyïìn thöëng nuöi dûúäng tinh thêìn àöíi múái trong gia àònh. www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com Taâi khoaãn tònh caãm Taâi khoaãn tònh caãm laâ löëi noái êín duå vïì loâng tin trong caác möëi quan hïå. Giöëng nhû taâi khoaãn trong ngên haâng, noá laâ möåt khoaãn chuáng ta coá thïí gûãi vaâo vaâ ruát ra. Nhûäng haânh àöång nhû tòm kiïëm sûå hiïíu biïët, biïíu hiïån sûå quan têm, àûa ra cam kïët vaâ thûåc hiïån àuáng cam kïët, trung thaânh vúái ngûúâi vùæng mùåt laâ nhûäng haânh àöång laâm gia tùng àöå tin tûúãng trong caác möëi quan hïå àûúåc goåi laâ kyá gûãi vaâo taâi khoaãn tònh caãm. Trong khi àoá, biïíu hiïån thiïëu thiïån chñ, khöng giûä lúâi, noái xêëu ngûúâi vùæng mùåt laâ nhûäng haânh àöång laâm giaãm loâng tin trong caác möëi quan hïå, àûúåc coi laâ möåt khoaãn thêëu chi (chi quaá söë dû trïn taâi khoaãn). Mö thûác http://sach.tgm.vn Mö thûác laâ caách thûác trong àoá möîi ngûúâi nhòn nhêån vïì thïë giúái, khöng nhêët thiïët phaãi àuáng nhû trong thûåc tïë. Noá laâ têëm baãn àöì khöng phaãi laâ möåt vuâng àêët cuå thïí. Noá laâ lùng kñnh cuãa chuáng ta, qua àoá chuáng ta nhòn nhêån moåi thûá, àûúåc hònh thaânh trong quaá trònh chuáng ta lúán lïn cuâng vúái nhûäng kinh nghiïåm tñch luäy theo nùm thaáng vaâ nhûäng lûåa choån cuãa chuáng ta. TƯƠNG THUỘC Lắng nghe để hiểu Đồng tâm biết lẫn nhau 5 THÀNH QUẢ TẬP THỂ hiệp lực 6 7 Tu dưỡng bản thân Tư duy cùng thắng 4 ĐỘC LẬP 3 Ưu tiên cho điều quan trọng nhất THÀNH QUẢ 2 1 Luôn chủ động CÁ NHÂN Bắt đầu từ mục tiêu xác định PHỤ THUỘC www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com ÀÏÍ CUÖËN SAÁCH NAÂY MANG LAÅI NHIÏÌU LÚÅI ÑCH CHO BAÅN NHÊËT http://sach.tgm.vn Cuöën saách baån àang cêìm trïn tay laâ têåp húåp nhûäng cêu chuyïån coá thêåt – chuyïån vïì nhûäng con ngûúâi, tûâ moåi têìng lúáp khaác nhau trong xaä höåi, àaä phaãi àöëi mùåt vúái nhûäng thaách thûác to lúán trong cöng viïåc, trong cöång àöìng, trong hoåc têåp, trong gia àònh, cuäng nhû nhûäng thaách thûác khaác trong chñnh baãn thên hoå. Nhûäng cêu chuyïån cho biïët hoå àaä vêån duång vaâ thïí hiïån nhûäng nguyïn tùæc trong 7 Thoái Quen àïí giaãi quyïët nhûäng khoá khùn thaách thûác naây nhû thïë naâo vaâ àaä àaåt àûúåc nhûäng kïët quaã töët àeåp ra sao. Vêåy nhûäng cêu chuyïån naây coá ñch gò àöëi vúái baån? Nïëu baån àaä àoåc hoùåc laâm quen vúái 7 Thoái Quen, chuáng seä giuáp laâm múái nhûäng hiïíu biïët vaâ cam kïët thûåc hiïån 7 Thoái Quen cuãa baån, coá leä quan troång hún, noá seä gúåi ra nhûäng yá tûúãng múái, bùçng nhûäng caách thûác saáng taåo trong viïåc aáp duång caác nguyïn tùæc àïí vûúåt qua nhûäng khoá khùn thaách thûác möåt caách töët nhêët. Nïëu baån chûa àoåc cuöën 7 thoái quen cuãa ngûúâi thaânh àaåt (The 7 Habits of Highly Effective People) thò nhûäng cêu chuyïån naây cuäng coá taác duång laâm baån tin tûúãng hún vaâo khaã nùng bêím sinh vaâ sûå thöng tuïå cuãa mònh. Töi tin rùçng chuáng coá sûác mï hoùåc vaâ khaã nùng truyïìn caãm hûáng cho baån, nhû chuáng àaä coá nùng lûåc êëy àöëi vúái töi, baån seä haâo hûáng nhêån ra sûå tûå do, tiïìm nùng vaâ sûác maånh cuãa mònh. www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com Nhûng trûúác khi ài xa hún, coá leä töi cêìn àûa ra möåt lúâi thuá nhêån. Thûåc ra töi khöng phaãi laâ ngûúâi biïët àaánh giaá cao caác cêu chuyïån. Töi cûá súå rùçng ngûúâi àoåc hay ngûúâi nghe coá thïí nghô rùçng töi miïu taã thoái quen trong cêu chuyïån maâ khöng thêëy rùçng thoái quen chó laâ vñ duå minh hoåa cho caác nguyïn tùæc. Nhûng trong hún 40 nùm qua, vúå töi laâ Sandra àaä nghe haâng trùm baâi noái chuyïån cuãa töi vaâ vúái sûå xaác tñn, cö àïì nghõ töi haäy nïu ra nhiïìu vñ duå minh hoåa hún nûäa cho nhûäng nguyïn tùæc vaâ lyá thuyïët maâ töi giaãng daåy. Cö khuyïn töi möåt caách giaãn dõ nhû thïë naây, “Anh àûâng duâng nhûäng lúâi leä khö khan http://sach.tgm.vn quaá, maâ haäy duâng nhûäng cêu chuyïån ngûúâi thêåt viïåc thêåt.” Sandra coá trûåc giaác nhaåy beán àöëi vúái nhûäng chuyïån nhû vêåy vaâ may thay cö khöng hïì ngêìn ngaåi khi noái ra àiïìu àoá. Kinh nghiïåm daåy töi rùçng Sandra àuáng coân töi thò sai. Töi àaä ài àïën chöî nhêån ra rùçng möåt bûác tranh khöng chó giaá trõ hún möåt ngaân lúâi noái nhû ngûúâi Viïîn Àöng tûâng noái, maâ möåt bûác tranh gúåi lïn qua möåt cêu chuyïån coân mang àïën möåt thöng àiïåp coá giaá trõ gêëp 10 ngaân lêìn trong con tim khöëi oác ngûúâi ta. Töi khöng thïí diïîn taã àêìy àuã loâng kñnh troång vaâ biïët ún cuãa töi àöëi vúái nhûäng ngûúâi àaä gûãi àïën chuáng töi cêu chuyïån cuãa hoå, trûúác nhiïåt tònh cuãa hoå muöën chia seã vïì nhûäng cuöåc àêëu tranh nöåi têm trong khi thûåc haânh theo nhûäng nguyïn tùæc phöí biïën vaâ hiïín nhiïn. Coá thïí noái, nhûäng ngûúâi àûáng ra kïí caác cêu chuyïån naây àïìu laâ nhûäng con ngûúâi rêët nhên vùn, àaáng àûúåc kñnh troång búãi nhûäng gò maâ hoå laâ àaåi diïån, búãi nhûäng gò maâ hoå cöë gùæng àaåt àûúåc vaâ búãi nhûäng sûá mïånh maâ hoå àaä hoaân thaânh. Cêu chuyïån cuãa hoå laâ minh chûáng tuyïåt vúâi vaâ xaác thûåc cho nhûäng thay àöíi lúán lao. Töi caãm thêëy mònh beá nhoã trûúác tñnh nhên vùn cuãa hoå vaâ àem loâng biïët ún sêu sùæc trûúác nhûäng chia seã chên thaânh êëy. Nhûng cuöën saách naây khöng chó laâ nhûäng cêu chuyïån kïí, búãi vò löì löå trong têët caã nhûäng chuyïån àúâi muön mùåt êëy laâ nhûäng tû tûúãng www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com giöëng nhû súåi chó höìng xuyïn suöët têët caã nhûäng cêu chuyïån. Súåi chó höìng êëy dûåa trïn caái sûúân cuãa 7 Thoái Quen vöën laâ nhûäng nguyïn tùæc mang tñnh phöí quaát, hiïín nhiïn vaâ bêët biïën. Vúái tûâ phöí quaát, töi muöën noái rùçng nhûäng nguyïn tùæc naây coá thïí àûúåc aáp duång trong bêët cûá hoaân caãnh naâo, trong têët caã nhûäng nïìn vùn hoáa thuöåc vïì saáu chêu luåc vaâ vuâng laänh thöí lúán trïn thïë giúái, rùçng chuáng àûúåc tòm thêëy trong têët caã caác xaä höåi vaâ thïí chïë àaä thaânh cöng trong möåt thúâi gian daâi. Vúái tûâ bêët biïën töi muöën noái rùçng chuáng khöng bao giúâ thay àöíi. Àoá laâ nhûäng quy luêåt tûå nhiïn, vônh hùçng http://sach.tgm.vn giöëng nhû luêåt vaån vêåt hêëp dêîn. Vúái tûâ hiïín nhiïn töi muöën noái baån khöng thïí baân caäi vïì noá, cuäng giöëng nhû ngûúâi ta khöng thïí lyá luêån vúái baån rùçng coá thïí gêy dûång loâng tin maâ khöng cêìn àïën sûå tin tûúãng. (Sú àöì vaâ toám lûúåc ngùæn goån vïì 7 Thoái Quen in úã àêìu saách giuáp baån tra cûáu nhanh.) Nghe coá veã tûå tin quaá, nhûng töi tin rùçng têët caã nhûäng ngûúâi thaânh àaåt àïìu söëng vúái nhûäng nguyïn tùæc cú baãn trong 7 Thoái Quen. Thûåc ra, töi tin rùçng nhûäng thoái quen naây àang phaát triïín song song vúái sûå thay àöíi àang diïîn ra trong möåt thïë giúái àêìy xaáo tröån, nhiïìu vêën àïì vaâ phûác taåp nhû thïë giúái cuãa chuáng ta ngaây nay. Àïí söëng chung vúái sûå thay àöíi vaâ töëi ûu hoáa sûå thay àöíi, baån cêìn nhûäng nguyïn tùæc khöng thay àöíi. Cho pheáp töi nïu ra vaâi luêån àiïím. Thûá nhêët, ta haäy àõnh nghôa tñnh hiïåu quaã laâ khi àaåt àûúåc nhûäng kïët quaã mong muöën theo möåt caách khuyïën khñch baån coá àûúåc nhûäng kïët quaã töët hún trong tûúng lai. Noái caách khaác, thaânh cöng êëy phaãi keáo daâi möåt caách bïìn vûäng vaâ cên bùçng. Thûá hai, 7 Thoái Quen tûúång trûng cho caác nguyïn tùæc, caác nguyïn tùæc naây àûúåc aáp duång, cho àïën khi chuáng trúã thaânh thoái quen, gêìn nhû laâ baãn chêët thûá hai. Nhûäng nguyïn tùæc àoá àún giaãn laâ nhûäng quy luêåt tûå nhiïn chi phöëi cuöåc àúâi baån, bêët kïí baån coá biïët àïën noá hay khöng, coá thñch noá hay khöng hoùåc coá àöìng yá vúái noá www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com hay khöng, tûúng tûå nhû vaån vêåt trïn àúâi àïìu chõu lûåc huát cuãa traái àêët vêåy. Töi khöng phaãi laâ ngûúâi saáng chïë ra caác nguyïn tùæc àoá, töi chó laâ ngûúâi sùæp xïëp chuáng vaâ duâng ngön ngûä àïí miïu taã nhûäng nguyïn tùæc àoá maâ thöi. Töi thûúâng nhêån àûúåc yïu cêìu, phêìn lúán laâ tûâ giúái truyïìn thöng, àûa ra nhûäng vñ duå vaâ bùçng chûáng vïì 7 Thoái Quen. Vaâ töi vui loâng chia seã caã bùçng chûáng lêîn vñ duå úã khùæp moåi núi. Nhûng töi nghô, vñ duå töët nhêët vaâ bùçng chûáng thuyïët phuåc nhêët chñnh laâ àiïìu maâ baån têån mùæt thêëy; vò vêåy, töi àïì nghõ – àöi khi nghe nhû möåt lúâi thaách http://sach.tgm.vn thûác – vúái ngûúâi àùåt cêu hoãi: “Caác baån haäy nghô vïì bêët cûá möåt caá nhên, möåt gia àònh, möåt dûå aán hoùåc möåt töí chûác naâo thaânh cöng lêu daâi maâ baån àem loâng ngûúäng möå, àoá chñnh laâ vñ duå vaâ minh chûáng töët nhêët àöëi vúái baån.” Duâ nhûäng ngûúâi maâ baån ngûúäng möå coá yá thûác àûúåc 7 Thoái Quen hay khöng cuäng khöng quan troång. Chñnh hoå àang söëng theo nhûäng nguyïn tùæc àaä àûúåc chûáng minh. Töi chûa gùåp bêët cûá ai nghiïm tuác phaãn baác möåt nguyïn tùæc naâo trong söë nhûäng nguyïn tùæc cú baãn àoá. Hoå coá thïí khöng thñch caách noái hoùåc caách miïu taã caác thoái quen vaâ àiïìu naây khöng coá gò sai traái caã. Hoå coá thïí chùèng coá möëi liïn hïå gò àïën nhûäng cêu chuyïån. Trïn thûåc tïë, trong hoaân caãnh cuãa mònh, hoå coá thïí nghô ra möåt vñ duå traái ngûúåc vïì cuâng möåt nguyïn tùæc. Nhûng nguyïn tùæc chõu traách nhiïåm [Thoái quen 1] laâ hiïín nhiïn. Cuäng nhû thïë vúái nguyïn tùæc söëng coá muåc àñch vaâ giaá trõ [Thoái quen 2] vaâ söëng cho nhûäng àiïìu quan troång nhêët [Thoái quen 3]. Tûúng tûå nhû thïë laâ sûå tön troång lêîn nhau vaâ vò lúåi ñch cuãa nhau [Thoái quen 4], sûå hiïíu biïët lêîn nhau [Thoái quen 5], sûå húåp taác saáng taåo giûäa caác bïn [Thoái quen 6] vaâ nhu cêìu cho möåt sûå àöíi múái vaâ caãi thiïån liïn tuåc [Thoái quen 7]. Nhûäng nguyïn tùæc naây giöëng nhû caác vitamin vaâ khoaáng chêët coá trong têët caã caác loaåi thûác ùn. Chuáng coá thïí àûúåc cö www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com àùåc, kïët húåp, sùæp xïëp laåi theo thúâi gian vaâ àoáng goái laåi thaânh thûåc phêím böí sung. Àiïìu tûúng tûå cuäng diïîn ra vúái 7 Thoái Quen. Nhûäng yïëu töë cú baãn goåi laâ nguyïn tùæc àûúåc tòm thêëy trong tûå nhiïn coá thïí àûúåc diïîn àaåt dûúái nhiïìu hònh thûác khaác nhau. Haâng triïåu ngûúâi úã khùæp núi trïn thïë giúái àaä nhêån ra sûå hûäu ñch cuãa têåp húåp nhûäng nguyïn tùæc trong 7 Thoái Quen. Cêu traã lúâi cho nhûäng cêu hoãi “taåi sao” vaâ “nhû thïë naâo” àûúåc tòm thêëy trong nhûäng cêu chuyïån naây. Xin caãm ún Thûúång Àïë hoùåc Tûå Nhiïn àaä ban cho chuáng ta nguöìn dûúäng chêët àoá. http://sach.tgm.vn HAI VAI TROÂ CUÃA TÖI Töi seä cöë gùæng àoáng hai vai troâ trong cuöën saách naây, ngûúâi dêîn àûúâng vaâ ngûúâi thêìy. Àêìu tiïn laâ vai troâ ngûúâi dêîn àûúâng: nïëu baån laâ möåt khaách du lõch, giaã sûã baån muöën àïën söng Nile, chùæc chùæn baån cêìn möåt ngûúâi dêîn àûúâng gúåi yá cho baån nïn ài thùm thuá nhûäng àêu vaâ noái cho baån biïët yá nghôa cuãa nhûäng danh lam thùæng caãnh àoá. Tuy vêåy, coá thïí baån àaä àïën àoá vaâi lêìn hoùåc àaä chuêín bõ thêåt kyä cho chuyïën ài nïn baån khöng cêìn möåt ngûúâi nhû vêåy maâ thñch tûå mònh thaám hiïím. Vúái nhûäng cêu chuyïån naây cuäng vêåy. Baån laâ ngûúâi quyïët àõnh sûå hûúáng dêîn êëy coá cêìn thiïët vúái mònh hay khöng. Nïëu khöng, haäy boã qua lúâi giúái thiïåu trûúác möîi cêu chuyïån. Thûá hai, vai troâ ngûúâi thêìy: cuöëi möîi chuyïån laâ möåt lúâi bònh ngùæn, nhêën maånh möåt àiïím àùåc biïåt naâo àoá hoùåc trònh baây möåt quan àiïím hoùåc àûa ra möåt caách nghô hoaân toaân múái coá thïí tùng cûúâng sûå hiïíu biïët vaâ/hoùåc àöång lûåc haânh àöång cuãa baån theo möåt caách naâo àoá. Möåt lêìn nûäa, quyïët àõnh laâ úã baån. Baån coá sûå lûåa choån: tûå mònh àûa ra kïët luêån hay baâi hoåc vaâ boã qua lúâi bònh. www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com Töi ài àïën chöî tin rùçng hoåc têåp chñnh laâ sûå lùåp laåi, rùçng nïëu baån thêåt sûå muöën giuáp ngûúâi khaác trúã nïn gioãi giang möåt caách coá yá thûác, baån cêìn lùåp ài lùåp laåi nhûäng thuêåt ngûä vaâ khaái niïåm, nhûng vúái möåt caách thûác múái meã vaâ soi chiïëu chuáng dûúái nhûäng goác àöå khaác nhau. Àoá chñnh laâ àiïìu maâ cuöën saách naây muöën hûúáng túái. Búãi vò àêy laâ möåt cuöën saách vïì nhûäng ngûúâi cöë gùæng söëng theo 7 Thoái Quen nïn nhûäng thuêåt ngûä trong 7 Thoái Quen seä àûúåc lùåp laåi trong suöët cuöën saách. Thöng thûúâng, ngûúâi kïí chuyïån àïì cêåp thùèng àïën thoái quen àûúåc aáp duång trong trûúâng http://sach.tgm.vn húåp cuå thïí. Nhûng nïëu hoå khöng noái roä, vaâ nïëu töi khöng nïu ra trong lúâi giúái thiïåu hoùåc lúâi bònh, töi seä chuá thñch trong ngoùåc vuöng úã ngay bïn caånh, vñ duå [Thoái quen 1: Luön chuã àöång]. Nïëu vò möåt lyá do gò àoá àiïìu naây laâm phiïìn baån, haäy quïn noá ài vaâ àoåc tiïëp, nhûng töi coá bùçng chûáng rùçng àiïìu naây coá ñch cho baån àoåc, caã vúái nhûäng ngûúâi quen vúái 7 Thoái Quen lêîn nhûäng ngûúâi biïët àïën chuáng lêìn àêìu, noá giuáp hoå nhêån ra möåt caách coá yá thûác nguyïn tùæc àang àûúåc noái túái. Trong lúâi bònh, töi thûúâng àïì cêåp àïën caác thoái quen, thûúâng thò vúái möåt mûác àöå hoùåc goác àöå vaâ kinh nghiïåm khaác. Xin nhúá rùçng, muåc àñch cuãa cuöën saách laâ giuáp baån àoåc hiïíu sêu hún vaâ coá quyïët têm hún trong viïåc thûåc hiïån nhûäng nguyïn tùæc thïí hiïån trong 7 Thoái Quen. Àûâng àïí cho ngön tûâ laâm baån röëi trñ. Àiïìu quan troång nhêët, nhûäng nguyïn tùæc naây töìn taåi trong tûå nhiïn vaâ chi phöëi kïët quaã cuãa têët caã nhûäng haânh àöång cuãa chuáng ta. Xin baån nhúá roä rùçng, àêy laâ nhûäng nguyïn tùæc hiïín nhiïn. Töi chó sûã duång ngön ngûä àïí nhêån daång möåt söë sûå thêåt maâ sêu thùèm trong loâng baån cuäng àaä biïët. Töi cöë gùæng laâm cho chuáng trúã nïn roä raâng xaác thûåc àïí chuáng coá thïí taác àöång àïën caách baån suy nghô, ra quyïët àõnh vaâ haânh àöång maâ thöi. Vò vêåy, tûâ ngûä trong 7 Thoái Quen chó www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com laâ nhûäng kyá hiïåu trong thïë giúái cuãa caác nguyïn tùæc. Chuáng cuäng giöëng nhû chiïëc chòa khoáa múã ra caánh cûãa yá nghôa. Àêy laâ nhûäng cêu chuyïån coá thêåt, trong nhiïìu trûúâng húåp chñnh laâ nhûäng ngön tûâ do ngûúâi kïí chuyïån duâng. Möåt söë trûúâng húåp cêìn àïën ngoâi buát cuãa ngûúâi biïn têåp, nhûng chuáng töi cöë gùæng giûä laåi nguyïn veån yá nghôa vaâ yá àõnh cuãa ngûúâi kïí, caã gioång kïí lêîn tinh thêìn cuãa cêu chuyïån nûäa. Hêìu hïët tïn ngûúâi trong nhûäng cêu chuyïån naây àaä àûúåc thay àöíi àïí àaãm baão sûå riïng tû. Möåt söë trûúâng húåp ngoaåi lïå, tïn ngûúâi kïí àûúåc àûa lïn ngay http://sach.tgm.vn trong tûåa àïì. CUÖÅC ÀÊËU TRANH BÙÆT ÀÊÌU TÛÂ BÏN TRONG Khi baån àoåc nhûäng cêu chuyïån naây, haäy nhúá rùçng nhûäng ngûúâi kïí chuyïån thûúâng coá caách tiïëp cêån tûâ trong ra ngoaâi, vöën àoâi hoãi phaãi àêëu tranh vúái chñnh baãn thên mònh, phaãi hy sinh niïìm tûå haâo vaâ caái töi caá nhên àïí sau àoá coá möåt sûå tûå àöíi múái àêìy yá nghôa trong cuöåc söëng vaâ phong caách laâm viïåc. Möåt sûå thay cuä àöíi múái gêìn nhû bao giúâ cuäng àoâi hoãi nöî lûåc to lúán cuâng vúái loâng kiïn trò vaâ quyïët têm trûúác sau nhû möåt. Böën khaã nùng thiïn phuá cuãa con ngûúâi laâ khaã nùng tûå nhêån thûác, tûúãng tûúång, lûúng têm vaâ yá chñ àöåc lêåp thûúâng àûúåc sûã duång vaâ coi troång. Gêìn nhû bao giúâ cuäng coá möåt têìm nhòn khaã thi vaâ àaáng mong muöën. Vaâ gêìn nhû bao giúâ àiïìu àoá cuäng keáo theo kïët quaã tuyïåt vúâi. Loâng tin àûúåc höìi phuåc. Nhûäng möëi quan hïå àöí vúä àûúåc haân gùæn. Àaåo àûác nhên caách tiïëp tuåc àûúåc nêng cao vúái möåt nöî lûåc roä rïåt cho möåt sûå thay àöíi. Baån seä bùæt gùåp baãn thên mònh trong möåt söë cêu chuyïån naây hún laâ möåt söë chuyïån khaác. Àêy laâ têåp húåp nhûäng cêu chuyïån àaä àûúåc tuyïín lûåa möåt caách kyä caâng, phaãn aánh tñnh àöåc àaáo cuãa chuáng. www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com Khi àaánh giaá cao möåt cêu chuyïån vaâ nhêån ra nhûäng nguyïn tùæc phöí quaát cú baãn coá liïn quan àïën mònh trong chuyïån, baån seä tin tûúãng hún vaâo khaã nùng thñch ûáng vaâ aáp duång nhûäng àiïìu cùn baãn trong 7 Thoái Quen vaâo bêët cûá hoaân caãnh khoá khùn naâo, hoùåc bêët cûá thûã thaách naâo baån phaãi àöëi mùåt trong hiïån taåi hoùåc tûúng lai. Baån cuäng bùæt àêìu nhòn thêëy cú höåi trong nhûäng vêën àïì cuãa mònh àïí giaãi phoáng nùng lûåc saáng taåo bïn trong baån. Khi chuáng ta giaãi quyïët xong möåt vêën àïì, chuáng ta dûát boã àûúåc möåt caái gò àoá. Khi chuáng ta saáng taåo, chuáng ta mang möåt caái gò àoá àïën vúái http://sach.tgm.vn àúâi. Thêåt trúá trïu, tñnh saáng taåo giaãi quyïët vêën àïì töët hún phûúng phaáp giaãi quyïët vêën àïì. Baån seä thêëy àiïìu àoá lùåp ài lùåp laåi trong nhûäng cêu chuyïån naây. Haäy àoán nhêån chuáng, hoåc hoãi tûâ chuáng vaâ suy nghô vïì chuáng. Chuáng seä mang àïën cho baån niïìm hy voång vaâ niïìm tin vaâo baãn thên, cuâng nùng lûåc saáng taåo bïn trong baån. www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com Phêìn möåt: CAÁ NHÊN “BÊËT CÛÁ ÀIÏÌU GÒ BAÅN COÁ THÏÍ LAÂM HOÙÅC MÚ ÛÚÁC LAÂM, HAÄY BÙÆT ÀÊÌU NGAY LÊÅP TÛÁC! SÛÅ CAN ÀAÃM MANG TRONG NOÁ CAÃ SÛÁC MAÅNH, PHEÁP MAÂU LÊÎN TRÑ THÖNG MINH VÛÚÅT BÊÅC.” GOETHE http://sach.tgm.vnTƯƠNG THUỘC Lắng nghe để hiểu Đồng tâm biết lẫn nhau 5 THÀNH QUẢ TẬP THỂ hiệp lực 6 7 Tu dưỡng bản thân Tư duy cùng thắng 4 ĐỘC LẬP 3 Ưu tiên cho điều quan trọng nhất THÀNH QUẢ 2 1 Luôn chủ động CÁ NHÂN Bắt đầu từ mục tiêu xác định PHỤ THUỘC www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com DUÄNG CAÃM ÀÏÍ THAY ÀÖÍI http://sach.tgm.vn nSAO TÖI COÁ THÏÍ SÖËNG HOAÂI SÖËNG PHÑ? nRÚÂI BOÃ NÚI AN CÛ LAÅC NGHIÏÅP nKHÖNG BAO GIÚÂ LAÂ QUAÁ TRÏÎ CHO MÖÅT SÛÅ THAY ÀÖÍI nSÖËNG CHO HÖM NAY nCÛÃA HAÂNG BAÁN HOA CUÃA TÖI nCÚN AÁC MÖÅNG GIÛÄA BAN NGAÂY nBAÅN THAÂNH CÖNG... NHÛNG LIÏÅU BAÅN COÁ HAÅNH PHUÁC? nCÊU CHUYÏÅN CUÃA MÖÅT NGÛÚÂI TUÂ www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Sao töi coá thïí söëng hoaâi söëng phñ? Ngûúâi phuå nûä bêët haånh naây àaä sûã duång àïën caã böën khaã nùng thiïn phuá àïí laâm laåi cuöåc àúâi theo àuáng nghôa àen. Haäy chuá yá àïën sûå trûúãng thaânh cuãa chõ trong tûå nhêån thûác, caách chõ phaát huy trñ tûúãng tûúång vaâ tûå vêën lûúng têm vaâ caách maâ chõ thûåc haânh vúái möåt yá chñ àöåc lêåp àïí khaám phaá vaâ thay àöíi cuöåc àúâi. Àoáng goáp cuãa chõ thêåt lúán lao, vaâ kïët quaã nhêån àûúåc laâ sûå thanh thaãn trong têm höìn. http://sach.tgm.vn Nùm töi 46 tuöíi thò cuäng laâ luác chöìng töi, Gordon, bõ chêín àoaán mùæc bïånh ung thû. Khöng hïì do dûå töi xin nghó hûu non àïí súám töëi bïn anh. Mùåc duâ anh coân söëng thïm 18 thaáng nûäa so vúái thúâi haån dûå àoaán, nöîi àau cuãa töi vêîn laâ caái gò khöng thïí chõu àûång nöíi. Giaáng sinh àêìu tiïn khöng coá anh trong àúâi, töi chaã bêån têm àïën viïåc trang hoaâng nhaâ cûãa nûäa. Töi àau àúán khi nghô àïën nhûäng ûúác mú khöng thaânh cuãa vúå chöìng töi, nhûäng àûáa chaáu nöåi chaáu ngoaåi maâ anh khöng coá cú höåi öm chuáng vaâo loâng hay xoa àêìu chuáng. Töi thûúâng hay lêím bêím möåt mònh noái chuyïån vúái anh, nhûng viïåc àoá chó nhùæc töi nhúá rùçng anh àaä khöng coân coá mùåt trïn àúâi naây nûäa. Nöîi àau ngêëm vaâo moåi ngoác ngaách trong têm höìn töi. Möåt ngûúâi àaân baâ 48 tuöíi nhû töi àaä khöng coân lyá do gò àïí söëng tiïëp nûäa. Trong töi luön nhoái lïn möåt cêu hoãi nhûác nhöëi khöng yïn: “Taåi sao Chuáa Trúâi laåi mang Gordon cuãa töi ài chûá khöng phaãi laâ töi?” Töi nghô Gordon coá thïí laâm àûúåc nhiïìu viïåc cho àúâi hún laâ töi. Vaâo thúâi àiïím töìi tïå nhêët trong àúâi, khi caã thïí xaác, têm höìn lêîn tinh thêìn cuãa töi àïìu rïåu raä, baåc nhûúåc àïën mûác khöng thïí ào lûúâng àûúåc, tònh cúâ töi àïën vúái 7 Thoái Quen. Töi nhû àûúåc dêîn dùæt àïí tûå àùåt ra cêu hoãi cho mònh: “Nïëu töi coá mùåt trïn àúâi vò möåt lyá do naâo àoá, thò noá coá thïí laâ caái gò?” Vúái cêu hoãi nhû thïë, töi coá àöång lûåc ài tòm möåt yá nghôa múái meã trong cuöåc àúâi mònh. Thoái quen “Bùæt àêìu tûâ muåc àñch xaác àõnh” gúåi yá baån tòm hiïíu vïì nhûäng vai troâ cuãa mònh trong cuöåc söëng. Thïë laâ töi lïn biïíu àöì cho 4 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn nhûäng vai troâ trûúác àêy cuãa mònh trong giai àoaån Gordon vêîn coân söëng. Trong biïíu àöì thûá hai, töi thêëy möåt khoaãng tröëng lúán trong phêìn sûå nghiïåp vaâ vai troâ ngûúâi vúå. Khoaãng tröëng to àuâng naây khiïën töi nhêån ra sûå thay àöíi ghï gúám trong àúâi mònh. Töi àùåt möåt dêëu chêëm hoãi to tûúáng úã àoá: “Vêåy nhûäng vai troâ sùæp túái cuãa mònh laâ gò àêy?” Töi àoán nhêån yá nghô rùçng, têët caã moåi thûá trïn àúâi àïìu àûúåc saáng taåo hai lêìn – lêìn àêìu tiïn vïì mùåt tinh thêìn vaâ lêìn thûá hai laâ vïì mùåt 5 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com vêåt chêët. Töi seä phaãi viïët möåt kõch baãn múái cho àúâi mònh. Töi tûå hoãi, “Mònh coá àûúåc taâi nùng gò naâo?” Thïë laâ töi thûåc hiïån pheáp thûã vïì khaã nùng cuãa mònh, nhúâ thïë töi coá caái nhòn khaá roä raâng vïì ba viïåc maâ töi laâm gioãi nhêët. Àïí coá àûúåc sûå quên bònh trong cuöåc söëng, töi têåp trung vaâo böën khña caånh chñnh: vïì mùåt trñ tuïå, töi nhêån ra rùçng töi yïu thñch cöng viïåc giaãng daåy; vïì tinh thêìn vaâ àúâi söëng xaä höåi, töi muöën tiïëp tuåc cöí vuä cho sûå hoâa húåp sùæc töåc maâ chuáng töi àaä coá àûúåc trong cuöåc hön nhên dõ töåc cuãa chuáng töi; vïì àúâi söëng tònh caãm, töi biïët töi muöën mang tònh yïu thûúng àïën cho nhûäng ngûúâi http://sach.tgm.vn khaác. Khi meå töi coân söëng, baâ thûúâng chùm soác nhûäng bïånh nhi trong bïånh viïån, töi cuäng muöën àem àïën cho nhûäng àûáa treã bïånh têåt niïìm an uãi vaâ sûå nêng àúä nhû baâ àaä tûâng laâm vaâ tiïëp tuåc di saãn baâ àïí laåi, àoá laâ möåt tònh yïu vö àiïìu kiïån. Töi súå mònh seä thêët baåi. Töi chûa bao giúâ laâm bêët cûá viïåc gò nhû thïë trong àúâi, trûâ cöng viïåc cho Höåi Cûåu Chiïën Binh. Nhûng töi tûå nhuã, têët caã röìi seä öín, haäy thûã laâm nhûäng àiïìu múái meã nhû caách ta thûã àöåi nhûäng chiïëc muä múái. Sau möåt hoåc kyâ, nïëu khöng thñch cöng viïåc daåy hoåc thò töi coá thïí àöíi viïåc khaác, cuäng chùèng mêët gò. Nïëu viïåc nuöi dûúäng möëi quan hïå hoâa húåp giûäa caác chuãng töåc khöng phuâ húåp vúái töi thò cuäng chùèng hïì gò, töi coá thïí coá möåt lûåa choån khaác. Töi ghi danh hoåc cao hoåc àïí coá thïí giaãng daåy úã caác trûúâng àaåi hoåc. Chûúng trònh hoåc thaåc sô khöng dïî chuát naâo vaâ noá àùåc biïåt khoá khi ngûúâi ta àaä 48 tuöíi. Töi àaä tûâng quen vúái viïåc phoá thaác cöng viïåc vùn thû giêëy túâ cho thû kyá cuãa mònh laâm, nay khi bùæt àêìu ài hoåc laåi, töi phaãi tûå hoåc àaánh maáy baâi vúã cuãa mònh trïn maáy vi tñnh. Sûác têåp trung chuá yá cuãa töi bõ suy giaãm khaá nhiïìu sau caái chïët cuãa Gordon. Töi caãm thêëy khoá maâ bùæt mònh àoåc nhûäng cuöën saách maâ töi phaãi àoåc trong chûúng trònh cao hoåc. Cêìn phaãi vêån duång àïën yá chñ àïí tùæt tivi hoùåc thoaát khoãi möåt chûúng trònh ûa thñch. Nhûng töi biïët mònh cêìn phaãi tûâ boã nhûäng viïåc laâm naây nïëu muöën àïën àûúåc núi töi muöën àïën [Thoái quen 3: Ûu tiïn cho àiïìu quan troång nhêët]. 6 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Töi hoaân thaânh chûúng trònh cao hoåc vúái söë àiïím tuyïåt àöëi vaâ bùæt àêìu giaãng daåy mön lõch sûã taåi möåt trûúâng àaåi hoåc daânh cho ngûúâi da àen úã Little Rock. Töi àûúåc thöëng àöëc bang böí nhiïåm laâm viïåc trong UÃy ban Martin Luther King (Martin Luther King Commission) àïí caãi thiïån möëi quan hïå sùæc töåc úã bang Arkansas. Töi chùm soác nhûäng àûáa treã naån nhên cuãa cùn bïånh AIDS, vûâa múái chaâo àúâi àaä bõ meå chöëi boã, bõ vûát vaâo möåt caái cöëng naâo àoá. Tuy töi khöng coá nhiïìu thúâi gian úã bïn chuáng, töi biïët mònh àaä àem laåi cho chuáng chuát húi êëm tònh thûúng, vaâ vïì phêìn mònh töi cuäng nhêån àûúåc tònh yïu cuãa http://sach.tgm.vn nhûäng sinh linh beá boãng naây. Noá mang àïën cho töi caãm thûác sêu xa vïì sûå yïn bònh trong nöåi têm. Cuöåc söëng hiïån nay cuãa töi coá thïí noái laâ rêët töët àeåp. Töi coá thïí caãm thêëy Gordon cuãa töi àang móm cûúâi vúái mònh. Trûúác khi tûâ giaä coäi àúâi, anh êëy àaä nhiïìu lêìn baão töi rùçng, anh mong muöën töi coá möåt cuöåc söëng troån veån, àêìy ùæp tiïëng cûúâi, nhûäng kyá ûác haånh phuác vaâ nhûäng àiïìu töët àeåp. Sao töi coá thïí söëng hoaâi söëng phñ, ài ngûúåc laåi sûå dêîn dùæt nhû thïë cuãa ngûúâi chöìng quaá cöë? Khöng coá chuyïån àoá. Töi coá böín phêån phaãi söëng töët àeåp cho baãn thên vaâ cho nhûäng ngûúâi maâ töi yïu thûúng nhêët – duâ hoå coân söëng úã trïn àúâi naây hay àaä sang thïë giúái bïn kia. Ngûúâi phuå nûä àaáng khêm phuåc naây khöng nhûäng chõu traách nhiïåm vïì cuöåc àúâi mònh, chõ coân khön ngoan taåo ra möåt yá nghôa tinh thêìn múái meã cho cuöåc söëng cuãa mònh (Thoái quen 2: Bùæt àêìu tûâ muåc tiïu xaác àõnh). Cêu chuyïån àêìy caãm hûáng cuãa chõ laâ möåt minh chûáng cho têìm quan troång cuãa sûå cên bùçng giûäa böën khña caånh trong cuöåc söëng àûúåc thïí hiïån trong Thoái quen 7: Tu dûúäng baãn thên vïì mùåt thïí chêët, tònh caãm, àúâi söëng xaä höåi vaâ àúâi söëng tinh thêìn. Chõ àöëi mùåt trûåc diïån vúái nöîi súå haäi vaâ rúâi boã vuâng an toaân cuãa nöîi súå thêët baåi. Thêåt khöng phaãi laâ möåt viïåc dïî daâng chuát naâo. Chõ nhêîn naåi, kiïn têm vaâ cuöëi cuâng àaä àûúåc tûúãng thûúãng. 7 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Rúâi boã núi an cû laåc nghiïåp Nhiïìu ngûúâi trong chuáng ta coá caãm giaác mònh bõ mùæc keåt trong hoaân caãnh hiïån taåi. Hoå khöng tòm thêëy löëi thoaát, nhûng thêåm chñ cuäng chùèng àùåt ra cêu hoãi, “Mònh coá thïí laâm viïåc gò khaác khöng?” Àêy laâ cêu chuyïån vïì möåt cùåp vúå chöìng coá can àaãm laâm bêët cûá viïåc gò cêìn àïí thûåc hiïån cam kïët cuãa mònh, vaâ nhúâ thïë hoå khöng chó giûä àûúåc maái êëm gia àònh maâ coân tòm thêëy sûå thoãa maän trong cöng viïåc. http://sach.tgm.vn Töi tûâng coá möåt cöng viïåc rêët töët, töi laâm viïåc cho chñnh phuã liïn bang úã thuã àö Washington. Töi vêîn tûúãng gia àònh mònh haånh phuác vaâ sung sûúáng vúái hoaân caãnh hiïån taåi. Töi àaä nhêìm, nhûng do quaá bêån bõu vúái nhûäng viïåc quan troång khêín cêëp nïn töi àaä khöng nhêån ra àiïìu àoá. Vúå con töi phaãi theo töi ài khùæp núi trïn thïë giúái, cuöåc söëng cuãa chuáng töi laâ möåt sûå thuyïn chuyïín bêët têån hïët núi naây àïën núi khaác. Cuöëi cuâng vúå töi noái, “Lêìn naây anh coá thïí chuyïín àïën möåt núi naâo àoá àïí gia àònh ta coá thïí söëng haånh phuác khöng?” Töi yïu thñch cöng viïåc àang laâm, nhûng khu vûåc nöåi ö trong thuã àö Washington khöng phaãi laâ núi töët nhêët cho gia àònh chuáng töi. Nïëu laâ trûúác àêy, töi seä tùåc lûúäi noái, “Thöi maâ em yïu, em phaãi coá lyá möåt chuát chûá. Anh khöng thïí choån núi mònh muöën àïën. Em cuäng biïët laâ anh laâm viïåc theo chó thõ cuãa cêëp trïn maâ. Hoå baão ài laâ ài, baão àïën laâ àïën, thïë thöi.” Nhûng lêìn naây, khi nhòn vaâo mùæt cö êëy, töi nhêån ra àoá khöng phaãi laâ yá muöën nhêët thúâi. ÚÃ möåt khña caånh naâo àoá, noá laâ cuöåc söëng hay caái chïët. Töi hiïíu rùçng coá leä laâ quaá àuã àöëi vúái sûác chõu àûång cuãa cö êëy. Duâng Tuyïn Ngön Sûá Mïånh cuãa mònh nhû möåt lúâi nhùæc nhúã vïì àiïìu maâ töi coi troång nhêët [Thoái quen 2: Bùæt àêìu tûâ muåc tiïu xaác àõnh], töi baão vúå, “Àûúåc röìi, àïí anh thûã xem coá thïí laâm àûúåc gò.” 8 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Ngaây höm sau töi àïën gùåp sïëp vaâ noái, “Thûa sïëp, töi rêët yïu thñch viïåc mònh laâm úã àêy. Töi tòm thêëy niïìm vui trong cöng viïåc, nhûng töi coân coá gia àònh vaâ phaãi cên bùçng giûäa hai vïë. Vúå töi khöng muöën söëng úã àêy nûäa. Töi nghô cö êëy muöën àïën möåt núi naâo khaác, bêët kïí töi coá thñch thïë hay khöng. Nïëu khöng coá ngûúâi thên úã àêy töi seä khöng yïn têm cöng taác. Coá leä, töi seä khöng coá khaã nùng hoaân thaânh cöng viïåc töët nhû sïëp mong muöën, búãi vò töi seä luön lo lùæng cho vúå con úã nhaâ.” Sïëp khöng muöën mêët töi, vaâ öng biïët laâ töi hoaân toaân nghiïm tuác. http://sach.tgm.vn Trong nhûäng cuöåc trao àöíi tiïëp theo vïì àïì taâi naây, öng noái àïën viïåc seä múã vùn phoâng àaåi diïån úã möåt núi naâo àoá vaâ töi xûáng àaáng àaãm nhêån traách nhiïåm naây. Öng giuáp töi coá àûúåc cöng viïåc àoá. Khi àöìng nghiïåp hay tin töi ruát khoãi cuöåc söëng tiïån nghi úã thuã àö, ai nêëy àïìu toã ra nghi ngaåi. Hoå noái, “Stan aâ, anh coá àiïn khöng àêëy? Anh àaä vûát ài cú höåi àûúåc thùng chûác àoá. Anh àang laâm caái gò vêåy?” Hoå thûåc sûå lo rùçng töi seä phaãi höëi hêån vò sûå àiïn röì nhêët thúâi cuãa mònh. “Töi khöng nghô laâ mònh quùng ài bêët cûá thûá gò,” töi àaáp, “töi chó choån möåt núi úã khaác töët hún maâ thöi.” Moåi ngûúâi lùæc àêìu, röìi vöî lïn vai töi mêëy caái ra chiïìu thûúng haåi möåt keã khöng thûác thúâi. Töi chuyïín gia àònh tûâ thuã àö Washington àïën möåt thaânh phöë nhoã. Töi laâ àaåi diïån vùn phoâng vaâ laåi àûúåc tiïëp tuåc laâm cöng viïåc maâ töi yïu thñch. Töi vêîn gùåp àöìng nghiïåp cuä vaâ thi thoaãng cuäng àûúåc ài cöng taác. Caác con töi rêët vui, chuáng theo hoåc úã möåt ngöi trûúâng núi chuáng phaát huy àûúåc nùng lûåc cuãa mònh vaâ nhêån àûúåc sûå quan têm cuãa thêìy cö, baån beâ. Vúå töi thò vui mûâng quaá àöîi vúái ngöi nhaâ àêìu tiïn cuãa chuáng töi. Möîi tuêìn chuáng töi daânh ra hai buöíi töëi goåi laâ “töëi gia àònh”. Àoá laâ khoaãng thúâi gian vúå chöìng con caái chuáng töi quêy quêìn bïn nhau, chuáng töi thñch cuâng nhau laâm vûúân, tröìng cêy. Trûúác túái giúâ töi chûa bao giúâ nhêån ra rùçng cöng viïåc queát sên, nhöí coã ngoaâi vûúân laåi thuá võ àïën nhû vêåy. 9 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn “Coi naây, töi yïu thñch viïåc àang laâm. töi tòm thêëy niïìm vui trong cöng viïåc. Nhûng töi cêìn cên bùçng giûäa sûå nghiïåp vaâ gia àònh.” Coá möåt àiïìu chùæc chùæn, chuáng ta trûåc tiïëp kiïím soaát haânh vi cuãa mònh. Coân vúái nhûäng haânh vi cuãa ngûúâi khaác, chuáng ta chó kiïím soaát giaán tiïëp dûåa trïn nhûäng caách thûác taác àöång maâ chuáng ta duâng. Trïn àúâi coân coá nhiïìu thûá chuáng ta khöng thïí taác àöång àûúåc, àoá laâ nhûäng thûá nhû thúâi tiïët, nïìn kinh tïë, gia àònh thöng gia vaâ gen di truyïìn. Àiïím mêëu chöët cuãa ba thaách thûác naây (taác àöång trûåc tiïëp, taác àöång giaán tiïëp vaâ khöng thïí taác àöång) bao giúâ cuäng thïë: baån phaãi bùæt àêìu bùçng caách àöíi múái baãn thên mònh: thoái quen, caác phûúng phaáp taác àöång hoùåc thaái àöå cuãa baån. Cùåp vúå chöìng trong cêu chuyïån naây àaä choån lûåa vaâ thay àöíi hoaân caãnh cuãa mònh. Kïët quaã, cuöåc söëng cuãa hoå àaåt àïën àöå haâi hoâa, yïn bònh, haånh phuác trong caã àúâi söëng cuãa möîi thaânh viïn lêîn caã gia àònh. Hoå thay àöíi phûúng phaáp taác àöång àïën ngûúâi khaác bùçng Thoái quen 5: Lùæng nghe àïí hiïíu biïët lêîn nhau. Hoå thay àöíi phûúng phaáp taác àöång àïën sïëp cuãa ngûúâi chöìng bùçng caách tòm kiïëm sûå thöng caãm (nûãa cuöëi cuãa Thoái quen 5). Vaâ ài àïën möåt thoãa thuêån hai bïn cuâng coá lúåi (Thoái quen 4 vaâ 6: Tû duy cuâng thùæng vaâ Àöìng têm hiïåp lûåc). Thêåt tuyïåt vúâi khi thêëy nhûäng con ngûúâi tûå do thûåc sûå àaåt àûúåc àiïìu gò khi hoå àûáng ra chõu traách nhiïåm vïì cuöåc àúâi mònh vaâ coá tinh thêìn chuã àöång. 10 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Khöng bao giúâ laâ quaá trïî cho möåt sûå thay àöíi Cêu chuyïån thïí hiïån nhûäng yïëu töë cú baãn cuãa tiïën trònh thay àöíi: tûå nhêån thûác, chõu traách nhiïåm, nhûäng biïíu hiïån àaáng tin cêåy, sûå höî trúå trong nhoám vaâ thûåc thi traách nhiïåm. Töi laâ möåt giaáo viïn daåy hoåc cho ngûúâi lúán. Trong nhûäng buöíi giúái thiïåu caác khoáa hoåc do töi àûáng lúáp, thûúâng coá nöåi dung: moåi ngûúâi cho biïët lyá do taåi sao hoå coá mùåt úã àêy. Möåt lêìn, coá möåt ngûúâi àaân http://sach.tgm.vn öng àûáng dêåy vaâ noái, “Tïn töi laâ Harry. Nùm nay töi 76 tuöíi vaâ súã dô töi coá mùåt úã àêy laâ vò baâ xaä muöën töi ài hoåc.” Caã lúáp cûúâi röå lïn, nhûng caái öng Harry êëy vêîn toã ra rêët nghiïm tuác. Öng tiïëp tuåc, “Vúå töi baão rùçng àêy laâ cú höåi cuöëi cuâng cuãa töi. Nïëu töi khöng söëng cho ra höìn thò töi chó coá nûúác cuöën goái ra khoãi nhaâ. Thêìy biïët àêëy, töi suöët àúâi laâ möåt keã chaã ra gò. Thêìy coá nghô laâ moåi chuyïån àaä quaá trïî àöëi vúái töi khöng?” Töi traã lúâi, “Seä laâ quaá trïî nïëu öng khöng bùæt àêìu ngay bêy giúâ.” Trong khi khoáa hoåc diïîn ra, möåt nhoám lêëy öng laâm àïì taâi nghiïn cûáu vïì caá nhên. Harry laâ möåt ngûúâi maâ baån seä khöng muöën yïu quyá àêu, nhûng röët cuöåc baån seä vêîn yïu quyá öng nhû thûúâng. Harry khaá dñ doãm vaâ húi coá phêìn tinh quaái. Baån coá thïí thêëy lyá do vúå öng coá thïí ài àïën quyïët àõnh chêëm dûát moåi raâng buöåc vúái öng. Taâi khoaãn tònh caãm cuãa öng àöëi vúái baâ vúå lêm vaâo tònh traång thêëu chi (chi quaá söë dû trïn taâi khoaãn). Öng kyá gûãi vaâo taâi khoaãn tònh caãm quaá ñt maâ laåi ruát ra quaá nhiïìu trong nhûäng nùm qua. Trong thûåc tïë, baâ khöng coân tònh caãm quyïën luyïën gò vúái ngûúâi chöìng. Thöng qua nhûäng baâi thûåc haânh, tû vêën vaâ giaãng giaãi, Harry bùæt àêìu thûúâng xuyïn böí sung taâi khoaãn tònh caãm cuãa mònh, bùçng nhûäng viïåc trûúác kia öng chûa tûâng laâm. Àêìu tiïn, baâ vúå khöng tin laâ öng thaânh thêåt vaâ àiïìu naây khiïën öng naãn loâng. Öng buöìn vò baâ khöng thïí noái rùçng, “Coi kòa, öng xaä mònh thay àöíi ghï chûa!” Harry muöën boã cuöåc, nhûng 11 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com caã nhoám khöng cho pheáp öng laâm nhû thïë. Hoå noái, “Taâi khoaãn tònh caãm giûäa öng vaâ baâ nhaâ àaä bõ ruát hïët röìi, öng phaãi buâ àùæp laåi nhûäng khoaãn àoá chûá.” Thïë laâ Harry bùæt àêìu phuå viïåc nhaâ, laâm nhûäng viïåc maâ öng chûa moá tay bao giúâ. Öng àöí raác, tûå tay doån deåp nhaâ cûãa, rûãa cheán baát vaâ bùæt àêìu coá àöång thaái àúä àêìn baâ xaä viïåc naây viïåc kia. Àêëy laâ bûúác chuyïín biïën àêìu tiïn cuãa öng. Tuy vêåy, vúå öng vêîn chûa caãm thêëy tin tûúãng, baâ vêîn giêån dûä nghô rùçng, “Öi daâo cûá laâm böå thïë thöi, chùèng àûúåc mêëy naã àêu.” Thïë laâ öng tiïëp tuåc laâm nhûäng viïåc nho http://sach.tgm.vn nhoã, chùèng haån möåt höm baâ laái xe ra khoãi nhaâ xe thò thêëy xe àaä àûúåc coå saåch boáng, vúái bònh xùng àêìy àïën têån ngoån. Nïëu vïì nhaâ maâ thêëy vúå àang bêån röån, Harry seä ên cêìn hoãi, “Töi chaåy ra cûãa haâng mua àöì cho mònh nheá? Coá viïåc gò töi coá thïí giuáp mònh khöng?” vaâ tiïëp tuåc laâm nhûäng viïåc nhû thïë. Öng cuäng bùæt àêìu àûa vúå ài ùn trûa vaâ laâm têët caã nhûäng viïåc àaåi loaåi nhû vêåy. Baån thêëy àêëy, tònh yïu cuäng nhû ngoån lûãa àaä taân nhûng vêîn coá thïí thöíi buâng lïn. 12 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Lúáp chuáng töi sinh hoaåt hai giúâ möåt tuêìn trong suöët 11 tuêìn lïî, vò thïë chuáng töi coá thïí theo doäi diïîn biïën trong tûâng tuêìn möåt. Nhiïìu tuêìn lïî tröi qua, baâ vúå bùæt àêìu tin tûúãng vaâo öng chöìng giaâ vaâ caãm thêëy hònh nhû chöìng mònh coá thay àöíi thêåt. Ngaây kïët thuác khoáa hoåc, Harry àïën lúáp vúái nuå cûúâi raång rúä. Öng bûúác lïn trïn buåc, öm töi möåt caái thêåt thùåt. Töi cuäng thêåt tònh öm öng nöìng nhiïåt vaâ noái, “Naây Harry, xem ra àêy khöng phaãi laâ viïåc laâm tinh quaái cuãa öng chûá?” Coân öng thò àaáp, “ÖÌ khöng, voâng öm naây laâ cuãa baâ nhaâ töi àêëy vaâ baâ êëy àaä laâm baánh cho caã lúáp. Baâ êëy muöën töi noái vúái caã lúáp http://sach.tgm.vn rùçng, töi coá thïí úã laåi nhaâ – tûác laâ töi khöng phaãi cuöën goái ra khoãi nhaâ nûäa!” Sûå höî trúå thêåt sûå trong möåt nhoám, vúái nhûäng möëi quan têm chên thêåt vaâ yá thûác traách nhiïåm, khöng chó khiïën cho möåt öng giaâ 76 tuöíi coá sûác maånh laâm laåi tûâ àêìu maâ coân laâ nhûäng yïëu töë cú baãn thöng thûúâng cho nhûäng nöî lûåc tûå àöíi múái möåt caách thaânh cöng. Nhûäng sûå cöë àún nhêët coá thïí bùæt àêìu cho möåt tiïën trònh thay àöíi, nhûng thûúâng laâ chûa àuã àïí phaát huy taác duång. Caã tiïën trònh thay àöíi lêîn nhûäng nhûäng yïëu töë höî trúå coá tñnh hïå thöëng àïìu dûåa trïn nhûäng nguyïn tùæc phöí quaát, hiïín nhiïn vaâ bêët biïën. Nhiïìu nùm vïì trûúác, khi hoaân thaânh möåt khoáa hoåc cuãa töi úã trûúâng àaåi hoåc, töi nhúá àaä hoãi võ giaáo sû coá baâi thuyïët trònh rùçng, “Nïëu thêìy coá thïí bùæt àêìu sûå nghiïåp cuãa mònh möåt lêìn nûäa, thò thêìy coá laâm khaác ài khöng?” Ngoaâi viïåc giaãng daåy, öng cuäng coân laâ möåt diïîn giaã nöíi tiïëng thïë giúái. Cêu traã lúâi cuãa öng vûâa thuá võ vûâa coá tñnh hûúáng àaåo, vaâ töi tin rùçng cuâng vúái nhiïìu àiïìu khaác, noá coá möåt taác àöång rêët lúán trong cuöåc àúâi töi. Öng noái, “Töi muöën lêåp nïn möåt doanh nghiïåp”. Khi töi hoãi àïí laâm gò thò öng noái, “Nhû vêåy noá seä taåo ra möåt aãnh hûúãng vúái lûåc àêíy lúán vaâ keáo daâi nhû möåt quaá trònh chûá khöng phaãi laâ möåt sûå kiïån.” Chñnh nguyïn tùæc naây àaä khiïën töi rúâi khoãi trûúâng àaåi hoåc maâ töi tham gia giaãng daåy nhiïìu nùm àïí bùæt àêìu thaânh lêåp doanh nghiïåp cuãa mònh. 13 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Söëng cho ngaây höm nay Töi thêåt sûå khêm phuåc sûå phaát triïín yá thûác chuã àöång cuãa cö gaái treã trong cêu chuyïån, thöng qua viïåc cö sûã duång caã böën khaã nùng thiïn phuá cuãa con ngûúâi (tûå nhêån thûác, tûúãng tûúång, lûúng têm vaâ yá chñ àöåc lêåp). Baån haäy chuá yá àïën chuyïín biïën trong tû tûúãng cuãa cö: tûâ möåt naån nhên trúã thaânh möåt ngûúâi saáng taåo cuöåc söëng cho chñnh mònh. Haäy suy nghô vïì cêu noái: “Viïåc lïn kïë hoaåch laâ vö giaá, coân caác baãn kïë hoaåch thò vö giaá trõ”. http://sach.tgm.vn Ngöìi trong phoâng chùm soác àùåc biïåt theo doäi anh trai Byron cuãa töi àang trong cún hön mï, töi luön miïång tûå hoãi: “Taåi sao? Taåi sao mònh coá thïí thoaát khoãi cuäng caái tai naån êëy maâ khöng hïì hêën gò?” Àêìu anh töi bõ bùng kñn mñt sau vuå chêën thûúng soå naäo nghiïm troång, àöi mùæt nhùæm nghiïìn cuãa anh sûng huáp khöng thïí múã ra àûúåc. Caác baác sô cho chuáng töi biïët, anh coá thïí khöng söëng nöíi àïën saáng höm sau. Sau àoá hoå noái rùçng, caái tai naån maâ töi thoaát khoãi möåt caách kyâ diïåu coá thïí àïí laåi möåt di chûáng kinh khuãng trong àúâi töi, vúái hïå quaã cuãa chûáng bïånh viïm nhiïîm kinh niïn rêët nghiïm troång, coá thïí taác àöång rêët xêëu àïën nhiïìu cú quan nöåi taång. Sau naây, cùn bïånh àoá coá thïí mang àïën nhiïìu khoá khùn thûã thaách ghï gúám trong àúâi töi. Tai naån xaãy ra vaâo nùm töi 9 tuöíi, khi êëy töi mú trúã thaânh ngûúâi kïë tuåc Mary Lou Retton1. Töi söëng soát sau tai naån, nhûng ûúác mú thò tan thaânh mêy khoái khi möåt nùm sau àoá töi bùæt àêìu caãm thêëy àau úã cöí tay vaâ àêìu göëi. Baác sô chuêín àoaán töi bõ chûáng viïm khúáp cuãa treã võ thaânh niïn, lúán lïn cùn bïånh coá thïí seä thuyïn giaãm. Nhûng hoå cuäng khuyïn töi haäy noái “khöng” vúái thïí thao búãi vò noá seä aãnh hûúãng khöng töët àïën cú thïí töi. Nûúác mùæt tuön traâo, thïë laâ tûâ nay töi phaãi tûâ boã nhûäng hoaåt àöång, nhûäng ûúác mú vaâ 1. Mary Lou Retton (sinh nùm 1968) vêån àöång viïn thïí duåc duång cuå nöíi tiïëng ngûúâi Myä. 14 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com muåc tiïu cuãa mònh sao? Vêåy maâ kiïën thûác cuãa nhên loaåi, boáng röí, búi löåi, tennis, trûúåt tuyïët, lûúát vaán àaä trúã thaânh niïìm àam mï múái meã trong àúâi töi. Vaâo nùm lúáp 10, töi bùæt àêìu caãm thêëy caái àau úã khúáp nay lan ra khùæp ngûúâi. Chó cêìn möåt cûã àöång nhoã hay nhuác nhñch ngûúâi möåt chuát cuäng khiïën töi àau àïën têån xûúng têån tuãy. Trúã mònh trïn giûúâng, ngöìi dêåy ài vaâo nhaâ tùæm, cöåt dêy giaây hay chaãi rùng û, têët caã nhûäng àöång taác nhoã nhêët naây àïìu àoâi hoãi möåt nöî lûåc ghï gúám. Cêu hoãi, “Khöng biïët coá bao giúâ mònh coá thïí ài laåi hoùåc chaåy nhaãy http://sach.tgm.vn bònh thûúâng khöng?” àaä vaâi lêìn hiïån lïn trong àêìu töi. Töi vêîn coân nhúá möëi lo lùæng thaânh thûåc cuãa àûáa em gaái khi noá hoãi nhoã meå töi, “Meå úi coá phaãi Elisa sùæp chïët khöng?” Nhiïìu xeát nghiïåm nûäa àûúåc thûåc hiïån chó àïí minh xaác möåt àiïìu: töi mùæc bïånh ban àoã lupus khöng thïí chûäa trõ. Lupus laâ cùn bïånh tûå miïîn dõch têën cöng vaâo caác mö trïn cú thïí. Töi thuyïët phuåc baãn thên rùçng àoá laâ bñ mêåt cuãa töi. Bêët chêëp cùn bïånh cuãa mònh, töi cuäng giöëng nhû bêët cûá ai khaác vaâ lúâi chuêín àoaán vïì bïånh têåt seä khöng thïí ngùn caãn töi laâm nhûäng viïåc maâ töi hùçng mong ûúác vaâ hy voång. Töi hoåc àûúåc caách giûä nuå cûúâi maäi núã trïn möi vaâ möåt quyïët têm son sùæt trong tim; àoá chñnh laâ àiïìu àaä giuáp töi giûä vûäng tinh thêìn, cho töi sûác maånh àïí tiïëp tuåc ài túái [Thoái quen 1: Luön chuã àöång]. Töi töët nghiïåp trûúâng phöí thöng cuäng laâ nhúâ vaâo sûå giuáp àúä cuãa rêët nhiïìu caác biïån phaáp chûäa trõ. Töi biïët mònh seä söëng vúái cùn bïånh naây suöët àúâi vaâ luön thûúâng trûåc yá nghô caái caãnh maâ töi àaä traãi qua úã trung hoåc laâ thûã thaách cuöëi cuâng, töi seä söëng töët, bêët chêëp nhûäng gò xaãy ra. Hoåc àaåi hoåc laâ muåc tiïu tiïëp theo trong àúâi töi [Thoái quen 2: Bùæt àêìu tûâ muåc tiïu xaác àõnh]. Töi nön noáng chúâ àúåi luác mònh coá thïí tûå ài laåi àûúåc, tûå nêëu bûäa ùn cho mònh, trúã nïn àöåc lêåp vaâ söëng cuöåc àúâi sinh viïn. Hoåc kyâ àêìu tiïn quaã thêåt rêët khoá khùn khi phaãi tûå àiïìu chónh vaâ thay àöíi cho phuâ húåp vúái hoaân caãnh múái, nhûng töi thñch 15 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn “Töi thuyïët phuåc baãn thên rùçng àoá laâ bñ mêåt cuãa töi. Bêët chêëp hoaân caãnh cuãa mònh, töi cuäng giöëng nhû bêët cûá ai khaác vaâ cùn bïånh seä khöng thïí ngùn caãn töi laâm nhûäng viïåc maâ töi hùçng mú ûúác, hy voång.” àöëi mùåt vúái thaách thûác vaâ kyá ûác laâ caái do chñnh töi taåo ra. Giaáng sinh töi trúã vïì nhaâ sum hoåp vúái gia àònh, àoá cuäng laâ luác töi bùæt àêìu traãi qua nhûäng triïåu chûáng maâ töi chûa tûâng biïët àïën bao giúâ. Cú thïí töi bùæt àêìu trûä nûúác vaâ chùèng bao lêu tröng töi nhû baâ bêìu sùæp àeã àïën núi. Chuyïån gò àaä xaãy ra vêåy? Möåt lêìn nûäa töi laåi quay laåi phoâng khaám cuãa baác sô, vaâ phaát hiïån cùn bïånh lupus têën cöng vaâo hai quaã thêån. Trong khi àoá, möåt tuêìn sau töi phaãi quay laåi trûúâng, vò thïë töi cêìn àïën nhûäng biïån phaáp chûäa trõ 16 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com cêëp töëc. Nhûng caác baác sô caãnh baáo rùçng, nhaâ trûúâng seä khöng phaãi laâ möåt choån lûåa cuãa töi trong hoåc kyâ túái. Töi phaãi quay laåi bïånh viïån àiïìu trõ möåt tuêìn vúái nhûäng phûúng phaáp àùåc biïåt vaâ sau àoá laâ böën thaáng nùçm viïån vúái nhûäng muäi tiïm thuöëc vaâo tônh maåch. Töi 19 tuöíi, àang nöî lûåc hïët sûác mònh àïí coá àûúåc têëm bùçng àaåi hoåc thöng qua cuöåc söëng sinh viïn nùng àöång nhû bêët cûá ai, nhûng tònh traång bïånh têåt àaä khöng cho pheáp töi laâm àiïìu àoá. Sau mêëy thaáng chûäa trõ úã bïånh viïån, vúái nhûäng kim chñch, siïu êm, scan vaâ caác xeát nghiïåm bêët têån, cú thïí töi tûâ tûâ thaáo búát lûúång nûúác http://sach.tgm.vn tñch trûä. Mùåc dêìu möåt quaã thêån cuãa töi àaä bõ hoãng khöng bao giúâ coân àaãm nhêån àûúåc chûác nùng bònh thûúâng nûäa, vúái nhûäng loaåi thuöëc àùåc trõ töi àaä coá thïí trúã vïì vúái nhûäng hoaåt àöång haâng ngaây vaâ quay laåi trûúâng hoåc laâm möåt sûå khúãi àêìu lêìn nûäa. Töi bõ lúä mêët möåt hoåc kyâ, nhûng àaä bùæt kõp hoåc kyâ muâa xuên vaâ muâa heâ. Töi hoåc ngaânh truyïìn thöng, möåt ngaânh àoâi hoãi têët caã sinh viïn phaãi traãi qua möåt thúâi gian thûåc têåp trûúác khi ra trûúâng. Khoáa hoåc muâa thu cuãa töi seä laâ khoaãng thúâi gian thûåc têåp vaâ lïî töët nghiïåp àaåi hoåc seä diïîn ra vaâo thaáng Taám. Töi thêåt may mùæn khi coá thïí thûåc têåp vúái bao hoaâi baäo vaâ àûúåc laâm viïåc vúái nhûäng con ngûúâi taâi nùng nhêët trong lônh vûåc naây. Kyâ thûåc têåp tröi qua àûúåc hai tuêìn thò töi laåi thêëy nhûäng biïíu hiïån nhû trûúác, cú thïí töi bùæt àêìu trûä nûúác vaâ bõ phuâ. Khöng, möåt àiïìu nhû vêåy khöng thïí xaãy ra! Khöng thïí xaãy ra vaâo luác naây, àuáng vaâo kyâ thûåc têåp maâ töi hùçng mong àúåi. Töi biïët roä àiïìu gò seä xaãy ra vaâ caái maâ töi phaãi àöëi mùåt trong voâng 3 hoùåc 4 thaáng sùæp túái. Chó coá àiïìu lêìn naây töi seä khöng nghó hoåc. Trong têm tûúãng töi luön nhùæc nhúã mònh rùçng, töi seä khöng tûâ boã nhaâ trûúâng, khoáa thûåc têåp, hoùåc bêët cûá àiïìu gò trong àúâi. Möåt lêìn nûäa tröng töi laåi giöëng nhû ngûúâi mang thai 9 thaáng vaâ töi khöng thïí tûå mùåc quêìn aáo. Hai chên töi sûng phuâ nhû chên voi vúái nhiïìu vïët seåo. Trïn mùåt töi caác mao maåch bõ vúä àïí laåi nhûäng vïët tñm bêìm mêìu mêån chñn vaâ sûng phöìng lïn haâng thaáng trúâi. Baån beâ vaâ baån hoåc cuâng lúáp, trûúác àêy àöëi xûã vúái töi nhû möåt ngûúâi bònh thûúâng, 17 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com nay yïn lùång möåt caách khaác thûúâng vaâ giûúng mùæt nhòn töi khi töi nöî lûåc hïët sûác àïí tiïëp tuåc thûåc hiïån nhûäng hoaåt àöång haâng ngaây cuãa mònh nhû khöng coá chuyïån gò xaãy ra. Khöng biïët bao nhiïu lêìn töi chó muöën àaâo löî chui xuöëng àêët, chúâ cho àiïìu töìi tïå tröi qua. Nuå cûúâi maâ töi àaä hoåc àûúåc caách daán lïn möi mònh tûâ nùm lúáp 10 àaä giuáp töi tiïëp tuåc ài túái. Töi tin rùçng chuyïån naây röìi seä kïët thuác, chó khöng biïët laâ vaâo luác naâo thöi. Biïíu hiïån cuãa cùn bïånh lupus thay àöíi trong möîi lêìn phaát bïånh vaâ töi coá thïí tiïëp tuåc chiïën àêëu maâ khöng phuå thuöåc quaá nhiïìu vaâo bïånh viïån. Thïë laâ töi àaä coá thïí – möåt caách àau àúán vaâ http://sach.tgm.vn khoá nhoåc – tiïëp tuåc söëng theo caách maâ töi muöën. Möîi ngaây töi möåt khaá hún vaâ möåt thúâi gian sau töi àaä khoãe maånh laåi nhû thûúâng. Muåc tiïu cuãa töi laâ töët nghiïåp chuyïn ngaânh maâ töi àaä choån trong voâng 4 nùm, bêët chêëp tònh traång sûác khoãe cuãa mònh nhû thïë naâo. Nghïì nghiïåp laâ ûu tiïn thûá hai trong danh saách nhûäng viïåc cêìn laâm cuãa töi. Töi noáng loâng hoaân thaânh viïåc hoåc vaâ ài laâm. Töi àaä tòm àûúåc möåt cöng viïåc töët vaâ dêìn dêìn thñch ûáng vúái cuöåc söëng múái. Nhûäng thûã thaách maâ töi traãi qua thïë laâ quaá àuã röìi. Thïë nhûng múái laâm viïåc àûúåc hai thaáng vaâ trong khi cöë hïët sûác mònh àïí gêy êën tûúång töët thò töi laåi phaát bïånh lêìn nûäa. Taåi sao? Taåi sao? Taåi sao? Laåi vaâo bïånh viïån. Laåi tiïëp tuåc nhûäng phaác àöì àiïìu trõ. Möîi lêìn nhû vêåy, quaã thêån laåi yïëu hún vaâ caác liïìu thuöëc laåi maånh hún, vúái nhûäng taác duång phuå ghï gúám hún. Töi chiïën àêëu vúái nhûäng cún buöìn nön, ngêët xóu, ruång toác, röîng xûúng, nhûäng vïët thûúng ngoaâi da, chûáng nhaåy caãm vúái aánh saáng mùåt trúâi... nhû laâ hïå quaã cuãa viïåc cú thïí töi haâng ngaây phaãi lïå thuöåc quaá nhiïìu vaâo thuöëc men vaâ nhûäng biïån phaáp chûäa trõ. Nguy cú phaãi thay thêån chó laâ vêën àïì thúâi gian, khöng ai coá thïí biïët trûúác àûúåc. Söëng chung vúái bïånh lupus nhû söëng chung vúái luä, khöng bao giúâ biïët àûúåc khi naâo noá seä têën cöng töi, nöîi àau àúán naâo töi seä phaãi traãi qua, mêët bao lêu àïí höìi phuåc vaâ phaãi traã bao nhiïu tiïìn cho nhûäng lêìn trõ liïåu. Sinh con laâ àiïìu khöng thïí xaãy ra, vaâ yá nghô khöng biïët coá ai àoá trïn àúâi chêëp nhêån töi cuâng vúái cùn bïånh cuãa töi khöng, bao 18 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com giúâ cuäng laâ möåt möëi lo lùæng. Töi àaä hoåc àûúåc möåt àiïìu, khöng àùåt ra nhûäng cêu hoãi taåi sao maâ thay vaâo àoá haäy tûå hoãi mònh, “Maâ naây, mònh coá thïí hoåc àûúåc àiïìu gò tûâ kinh nghiïåm naây?” Nhûäng muåc tiïu maâ töi àïì ra laâ nhûäng àiïìu maâ töi coá thïí thûåc hiïån àûúåc, nhûng trúã ngaåi luön xuêët hiïån trïn con àûúâng töi ài. Nhûng töi xaác àõnh söëng cho hiïån taåi vaâ caái maâ töi coá thïí laâm àûúåc trong ngaây höm nay, khöng phaãi laâ quaá khûá maâ cuäng chùèng phaãi trong tûúng lai. Búãi vò vúái töi, tûúng lai laâ caái maâ töi khöng thïí lïn kïë hoaåch trûúác àûúåc. Thêåt laâ möåt cö gaái coá nghõ lûåc phi thûúâng! Töi xin pheáp àûúåc nïu http://sach.tgm.vn ra böën àiïím sau: Thûá nhêët, ngûúâi ta nghiïn cûáu nhûäng àùåc tñnh cuãa nhûäng caá nhên chõu sûác eáp lúán chuã yïëu dûåa trïn ba thaái àöå, vaâ caã ba àïìu biïíu löå roä trong cö gaái treã naây, àoá laâ: chêëp nhêån thaách thûác, laâm chuã tònh thïë vaâ cam kïët. Thaái àöå chêëp nhêån thaách thûác giuáp baån hoåc hoãi tûâ nhûäng àiïìu mònh àaä traãi qua, duâ àoá laâ kinh nghiïåm tñch cûåc hay tiïu cûåc, hún laâ mong muöën möåt cuöåc söëng yïn öín, dïî daâng. Laâm chuã tònh thïë, vïì cú baãn, giuáp baån têåp trung vaâo möåt chuöîi sûå viïåc baån coá thïí laâm àûúåc, duâ àoá chó laâ nhûäng viïåc nhoã nhùåt; nhûng nhúâ vêåy baån seä khöng trúã thaânh naån nhên, hay úã thïë bõ àöång, hoang mang khöng biïët phaãi laâm gò. Sûå cam kïët coá sûác maånh giuáp baån truå laåi àïí thûåc hiïån nhiïåm vuå hoùåc muåc tiïu khoá khùn, chùèng haån nhû hoaân thaânh möåt chûúng trònh hoåc, chûá khöng phaãi laâ nhûäng viïåc laâm mang tñnh chêët àöëi phoá. Thûá hai, baån haäy chuá yá àïën viïåc cö gaái treã àaä chuyïín tûâ chöî àùåt cêu hoãi taåi sao àïën chöî àùåt ra cêu hoãi, “Mònh coá thïí hoåc àûúåc gò tûâ viïåc naây?” Trong luác àêëu tranh àïí sinh töìn trong traåi têåp trung cuãa phaát xñt Àûác, Viktor Frankl àaä hoåc àûúåc caách àùåt cho mònh cêu hoãi naây, “Cuöåc àúâi naây àoâi hoãi úã mònh àiïìu gò?” thay cho cêu hoãi, “Töi muöën gò tûâ cuöåc àúâi naây?” Öng cuäng chêët vêën nhûäng ngûúâi tuyïåt voång sêu 19 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com xa vaâ nhûäng ngûúâi coá yá muöën muöën kïët liïîu cuöåc àúâi àau khöí cuãa mònh bùçng cêu hoãi, “Cuöåc àúâi àoâi hoãi gò úã caác baån? Caác baån söëng vò caái gò? Baån tòm àûúåc yá nghôa naâo trong cuöåc söëng?” thay cho cêu hoãi, “Baån mong muöën àiïìu gò trong àúâi?” Àoá laâ lyá do taåi sao Frankl noái: nhêån thûác cuãa con ngûúâi vïì yá nghôa cuöåc àúâi thûúâng àûúåc phaát hiïån ra chûá khöng phaãi saáng taåo ra. Khi baån àùåt cêu hoãi, “Cuöåc àúâi àoâi hoãi gò úã mònh?” baån àang lùæng nghe tiïëng noái cuãa lûúng tri. Giöëng nhû radar, lûúng tri cuãa baån xem xeát nhûäng böín phêån traách nhiïåm vaâ hoaân caãnh cuãa baån röìi àûa ra lúâi chó dêîn cho baån. http://sach.tgm.vn Thûá ba, lúâi nhêån xeát rùçng, “Viïåc lïn kïë hoaåch laâ vö giaá, nhûng caác baãn kïë hoaåch thò vö giaá trõ” thêåt minh triïët. Trong khi töi khöng hoaân toaân àöìng yá rùçng caác baãn kïë hoaåch laâ vö giaá trõ, töi nghô rùçng lúâi nhêån xeát trïn muöën noái àïën viïåc thay àöíi hoaân caãnh vaâ noá seä dêîn àïën nhûäng yá tûúãng quan troång. Haäy lêëy cö gaái treã trong cêu chuyïån naây laâm vñ duå. Têët caã nhûäng kïë hoaåch vaâ mong muöën cuãa cö lêìn lûúåt gùåp trúã ngaåi, baãn thên cö gùåp hïët thêët voång naây àïën thêët voång khaác, vò thïë maâ cö bùæt àêìu àõnh nghôa Thoái quen 2: Bùæt àêìu tûâ muåc tiïu xaác àõnh, theo caái nghôa cuãa viïåc hoåc, thñch ûáng, mö phoãng, àiïìu chónh vaâ laåc quan tin tûúãng. Cuöëi cuâng, Lloyd C. Douglas àaä viïët möåt cêu chuyïån rêët hay nhan àïì “Sûå hiïím nguy quyá baáu”; úã möåt khña caånh naâo àoá, ta thêëy noá coá caái gò tûúng àöìng vúái cuöåc haânh trònh cuãa cö gaái treã naây. Khi cuöåc söëng cuãa baån bõ àe doåa, baån seä biïët nêng niu sûå söëng. Cuöåc söëng quyá giaá vö ngêìn, nhûng noá thûúâng xuyïn bõ àe doåa búãi nhûäng lûåc lûúång nùçm ngoaâi têìm kiïím soaát cuãa chuáng ta. Trong nhiïìu nùm qua, gia àònh töi vêîn àoåc “Sûå hiïím nguy quyá baáu” vaâo dõp Giaáng sinh búãi vò cêu chuyïån àoá múái thêåt saáng suöët, àeåp àeä, khiïën têm höìn ta traân àêìy xuác caãm tûúi àeåp, noá taác àöång àïën chuáng ta, nhêët laâ khi chuáng ta höìi tûúãng vïì nhûäng nùm àaä qua, lïn kïë hoaåch cho nhûäng nùm sùæp túái vaâ quan troång hún, söëng vúái möîi phuát giêy hiïån taåi vúái têët caã loâng biïët ún sûå söëng. 20 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Tiïåm baán hoa cuãa töi Cêu chuyïån laâ möåt minh chûáng huâng höìn vïì caách maâ trñ oác con ngûúâi saáng taåo ra thïë giúái. Nïëu chuáng ta nuöi dûúäng möåt hònh aãnh hoùåc möåt giêëc mú sêu thùèm trong loâng, noá khöng chó bùæt àêìu taác àöång àïën thaái àöå vaâ haânh àöång cuãa chuáng ta maâ coân vûún xa taác àöång caã àïën hoaân caãnh söëng cuãa chuáng ta nûäa. Lûu yá laâ têët caã moåi vêåt àïìu àûúåc saáng taåo hai lêìn – àêìu tiïn trïn phûúng diïån tinh thêìn vaâ sau àoá trïn phûúng diïån vêåt chêët (Thoái quen 2: Bùæt àêìu tûâ muåc tiïu xaác àõnh). http://sach.tgm.vn Ngûúâi phuå nûä naây àaä nuöi dûúäng möåt tuyïn ngön sûá mïånh sêu thùèm trong tim vaâ noá àaä bùæc möåt nhõp cêìu nöëi giûäa ûúác mú cuãa baâ vúái viïåc thûåc hiïån ûúác mú àoá. Tûâ khi coân ngöìi trïn ghïë phöí thöng töi àaä mú súã hûäu möåt cûãa haâng baán hoa. Vaâo àaåi hoåc, töi hoåc nghïì tröìng cêy caãnh. Dûúái sûác eáp cuãa cuöåc söëng gia àònh, ûúác mú êëy taân luåi luác naâo khöng biïët. Thêåt trúá trïu, chñnh caái chïët cuãa con trai töi àaä laâm söëng laåi ûúác mú àoá. Khi töi ngùæm nhòn nhûäng böng hoa tûúi àeåp maâ ngûúâi thên vaâ baån beâ mang àïën chia buöìn vúái chuáng töi, coá möåt caái gò àoá xöën xang trong loâng töi. Khi chaåm tay vaâo nhûäng caánh hoa vaâ hñt muâi hûúng cuãa chuáng, töi nghô: “Hoáa ra caác em vêîn úã àêy. Àiïìu maâ ta tòm kiïëm bêëy lêu nay – caãm giaác naây, nhûäng sùæc maâu rûåc rúä naây, muâi hûúng naây. Thïë maâ bêëy nay ta àaä quïn bùéng ài mêët.” Töi hònh dung trong àêìu möåt ngûúâi baán hoa àang baây biïån nhûäng böng hoa tûúi àeåp, vö tû lûå, chuáng núã bung caánh vaâ coá thïí laâm bûâng saáng cuöåc àúâi cuãa con ngûúâi vaâo nhûäng thúâi àiïím àen töëi nhêët. Töi biïët mònh muöën giuáp àúä theo caách naây. Khi töi mûúâng tûúång vïì ngaây sinh nhêåt thûá 80 cuãa töi nhû möåt phêìn trong Tuyïn Ngön Sûá Mïånh Caá Nhên, töi nghô vïì cûãa haâng hoa cuãa riïng mònh. Töi hònh dung ra têët caã nhûäng viïåc maâ töi coá thïí giuáp 21 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com moåi ngûúâi: vaâo ngaây nhûäng àûáa treã chaâo àúâi, ngaây cûúái, ngaây sinh nhêåt vaâ ngaây ai àoá tûâ giaä coäi àúâi. Trong nhûäng ngaây àaáng nhúá êëy, töi coá thïí giuáp moåi ngûúâi biïíu löå möëi quan têm cuãa hoå. Töi khöng thïí hònh dung nöíi niïìm vui vaâ phêìn thûúãng maâ töi nhêån àûúåc möîi ngaây traãi qua trong àúâi. Khi àaä àïën luác phaãi viïët ra Tuyïn Ngön Sûá Mïånh Caá Nhên, töi trên troång viïët ra giêëy rùçng töi nhêët àõnh seä laâm chuã möåt cûãa haâng baán hoa. Chó cêìn nhòn neát chûä cuãa mònh töi àaä coá caãm giaác ûúác mú cuãa mònh trúã nïn thûåc hún. Khoaãng möåt nùm sau, töi gùåp ngûúâi chuã cûãa haâng baán hoa tïn http://sach.tgm.vn laâ Ocean Shores. Töi hoãi, “Cûãa haâng mònh buön baán thïë naâo aå?” Öng àaáp, “ÖÌ chuáng töi àang tñnh sang laåi cûãa haâng àêy. Chûa coá ai mua caã. Baâ coá muöën mua laåi khöng?” Nhûäng lúâi naây ài thùèng vaâo traái tim töi, laâm cho noá àêåp löîi möåt nhõp. Thay vò noái, “Töi khöng coá àuã tiïìn,” hay àûa ra möåt caái cúá nhû, “Öi töi cuäng muöën lùæm nhûng chûa phaãi luác,” hoùåc “Öng biïët khöng, töi coá möåt cöng viïåc toaân thúâi gian, töi laâ möåt baâ meå àún thên laåi phaãi nuöi hai àûáa con coân nhoã” luác êëy trong töi chó coá möåt yá nghô, “Àuáng röìi. Àêy laâ cú höåi cuãa mònh. Cú höåi àïí hoaân thaânh giêëc mú.” Thïë laâ töi bùæt tay vaâo viïåc thûåc hiïån ûúác mú cuãa mònh: xem laåi baãn baáo caáo lúâi löî cuãa hoå, thuï möåt cöë vêën kinh doanh thêím àõnh xem cûãa haâng naây coá sinh lúåi hay khöng. Töi àaä coá àuã söë vöën mònh cêìn àïí mua laåi cûãa haâng hoa noái trïn. Bêy giúâ töi àaä coá cûãa haâng hoa cuãa mònh, töi laâ ngûúâi àûa ra têët caã nhûäng quyïët àõnh kinh doanh vaâ laâm viïåc vúái caác nhên viïn dûúái quyïìn àïí cuâng hoå xêy dûång ûúác mú vïì möåt cûãa haâng hoa àuáng nhû hònh dung ban àêìu cuãa töi. 22 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com “Khi àïën luác phaãi viïët ra Tuyïn Ngön Sûá Mïånh cuãa mònh, töi viïët rùçng, möåt ngaây naâo àoá töi seä súã hûäu möåt cûãa haâng baán hoa. Chó nhòn neát chûä cuãa mònh, töi àaä coá caãm giaác ûúác mú cuãa mònh trúã nïn thêåt hún.” http://sach.tgm.vn Tuyïn Ngön Sûá Mïånh Caá Nhên àaä cho töi can àaãm, vaâ töi àaä laâm àûúåc nhûäng gò maâ töi hùçng ao ûúác. Töi biïët rùçng vúái viïåc súã hûäu cûãa haâng hoa, ûúác mú àùåc biïåt cuãa töi àaä thaânh hiïån thûåc. Coá thïí nhûäng ngûúâi khaác muöën súã hûäu thïë giúái naây. Töi thò chó muöën laâm cho noá àeåp hún maâ thöi. Trñ tûúãng tûúång laâ vö haån vaâ ài cuâng vúái nhûäng khaã nùng. Trñ tûúãng tûúång maånh meä hún kyá ûác. Kyá ûác bõ giúái haån trong quaá khûá vaâ laâ caái gò coá thïí àong àïëm àûúåc. Khi ngûúâi phuå nûä naây duâng trñ tûúãng tûúång vaâ ûúác mú cuãa mònh nhû tiïu chñ àïí àûa ra quyïët àõnh, chuáng trúã thaânh lúâi tiïn tri. Tiïìm thûác cuãa chuáng ta nùæm bùæt nhûäng kinh nghiïåm vaâ cú höåi àïí biïën nhûäng ûúác mú trong tûúãng tûúång thaânh hiïån thûåc. Nhûäng ûúác mú nhû vêåy àöët lïn niïìm hûáng khúãi vaâ hy voång trong tim moåi ngûúâi. 23 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn24 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Cún aác möång giûäa ban ngaây Cêu chuyïån sau chuyïín taãi möåt thöng àiïåp coá yá nghôa sêu sùæc. Haäy caãm nhêån nöîi buöìn sêu xa cuãa ngûúâi àaân öng naây vaâ sûác maånh tñch cûåc cuãa khaái niïåm cho rùçng coá möåt khoaãng caách giûäa sûå kñch thñch vaâ phaãn ûáng. Sau khi töët nghiïåp àaåi hoåc, töi trúã thaânh möåt kyä sû thaânh àaåt. Thïë röìi khi sùæp bûúác sang tuöíi 30, töi nghe möåt tiïëng noái àêu àoá vùng vùèng http://sach.tgm.vn bïn tai rùçng: mònh coá thïí daåy hoåc cho nhûäng ngûúâi àöåc thên. Thïë laâ töi boã nghïì vaâ ghi danh vaâo hoåc úã möåt trûúâng doâng. Töi döìn hïët têm sûác vaâo hoåc têåp vaâ töët nghiïåp vúái danh hiïåu thuã khoa, töi cuäng nhêån àûúåc phêìn thûúãng cuãa nhaâ trûúâng haâng nùm. Ngay trûúác khi töët nghiïåp, vúå chöìng töi vaâ àûáa con trai múái sinh chuyïín àïën chöî úã múái àïí töi coá thïí tham gia cöng taác giaãng daåy cho nhûäng ngûúâi àöåc thên úã möåt nhaâ thúâ lúán. Möåt lêìn nûäa töi laåi thaânh cöng vaâ têån hûúãng cuöåc söëng àêìy yá nghôa cuãa möåt nhaâ truyïìn giaáo, coá thïí taåo nïn sûå khaác biïåt trong cuöåc àúâi cuãa möîi ngûúâi maâ töi coá cú höåi gùåp gúä. Gia àònh töi haånh phuác vaâ hên hoan trong cuöåc söëng múái. Chuáng töi chúâ àúåi àûáa con thûá hai seä chaâo àúâi vaâo hai thaáng túái. Cuöåc söëng thêåt tûúi àeåp. Möåt àïm noå trong khi vúå töi àang nùçm nghó trïn ghïë sofa, töi quyïët àõnh mang khêíu suáng ngùæn ra lau chuâi. Trong luác töi laâm viïåc àoá, khöng may suáng bõ cûúáp coâ, bùæn truáng vúå töi. Caác baác sô khöng thïí cûáu söëng àûúåc naâng cuäng nhû àûáa treã sùæp chaâo àúâi. Trúâi àêët nhû suåp xuöëng dûúái chên töi. Thêåt laâ möåt cún aác möång giûäa ban ngaây. Doâng söng caãm xuác trong töi thay àöíi, tûâ chöî chöëi boã sûå thêåt àïën kinh haäi töåt cuâng sang traång thaái tuyïåt voång vaâ cuöëi cuâng hoaân toaân khö caån. Töi nhû möåt quaã bêìu röîng bõ ruát caån kiïåt moåi xuác caãm. ÚÃ tuöíi 33, cuöåc àúâi töi giöëng nhû möåt chuyïën taâu 25 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com mang tïn hy voång àang bùng bùng lao vïì phña trûúác böîng chïët maáy úã sên ga hoang vùæng chó coá tiïëng gioá huá rúån ngûúâi cuãa nhûäng tiïëc nuöëi vaâ hoaãng loaån. Vaâi thaáng sau tai naån kinh hoaâng àoá, töi doån àïën söëng vúái cha meå. Töi khöng thïí söëng möåt thên möåt mònh nûäa nhûng vêîn tiïëp tuåc laâm muåc sû trong giaáo àoaân trong gêìn 2 nùm. Thûåc ra, moåi ngûúâi chùm soác nêng àúä töi thò àuáng hún. Nhûng töi buöåc phaãi ra ài, búãi vò núi àêy chó laâ möåt sûå nhùæc nhúã àêìy àau thûúng vïì Julia cuãa töi. Baån biïët khöng, khi baån laâ ngûúâi cha tinh thêìn trong bêët cûá tön giaáo naâo thò gia àònh vúå con baån chñnh laâ möåt http://sach.tgm.vn phêìn hûäu cú khöng thïí taách rúâi khoãi cöng viïåc. Töi khöng thïí bûúác vaâo thaánh àûúâng maâ khöng caãm thêëy nöîi àau nhuåc thïí cuãa nhûäng àau thûúng, day dûát, ên hêån. Thïë laâ töi tûâ boã cöng viïåc àaä tûâng àem laåi cho töi biïët bao niïìm vui. Tuy vêåy, töi cuäng khöng chuyïín ài quaá xa. Möåt ngûúâi baån giúái thiïåu cho töi cöng viïåc baán duång cuå maáy moác xêy dûång haång nùång. Töi chûa bao giúâ baán nhûäng maáy moác thiïët bõ lúán nhû thïë, thêåm chñ luác àêìu töi coân chùèng biïët tïn goåi cuãa bêët cûá loaåi maáy moác naâo nûäa. Mùåc duâ àêëy laâ viïåc laâm khöng cêìn sûã duång àïën àêìu oác nhiïìu nhûng àöëi vúái töi àoá laâ möåt may mùæn bêët ngúâ. Têët caã nhûäng viïåc töi cêìn laâm laâ giúái thiïåu saãn phêím, baán vaâi maáy neán hoùåc maáy uãi trong möåt thaáng laâ xong nhiïåm vuå. Chùèng coá caái gò khñch lïå tinh thêìn maâ cuäng chùèng coá thaách thûác gò hïët. Khöng coá nhûäng chuyïån nhû vêåy. Töi hoaân toaân tï liïåt. Caã trñ oác, tinh thêìn lêîn têm höìn töi àïìu trong tònh traång “trú lyâ” sau cún aác möång. Vò thïë, àêy chñnh laâ loaåi hònh cöng viïåc maâ töi cêìn. Coá thïí noái àoá laâ möåt giai àoaån maâ cuöåc àúâi töi chaåy úã chïë àöå tûå àöång. Töi thûác dêåy, cho con trai töi laâ Seth ùn uöëng xong thò àûa noá àïën vûúân treã, röìi ài laâm, hïët giúâ thò àïën àoán con, nêëu bûäa töëi, tùæm giùåt röìi ài nguã. Trûúác tai naån, töi laâ möåt ngûúâi nùng àöång àêìy sûác söëng. Töi vaåch ra nhûäng muåc tiïu vaâ lêìn lûúåt thûåc hiïån tûâng caái möåt. Nhûng giúâ àêy töi khöng coân nghô ra àûúåc bêët cûá àiïìu gò àïí thûåc hiïån nûäa. Têët caã nhûäng viïåc maâ töi laâm àïìu nhoã nhùåt vuån vùåt, nhûäng viïåc khöng tïn maâ haâng ngaây ngûúâi ta vêîn phaãi laâm àïí sinh 26 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com töìn chùèng haån nhû ài mua sûäa. Töi khöng thïí buöåc mònh laâm bêët cûá viïåc gò coá yá nghôa. Vñ duå, töi khöng thïí ngöìi xuöëng lïn kïë hoaåch cho hai cha con. Töi khöng thïí buöåc mònh nghô vïì möåt caái gò xa xöi hoùåc toã ra hûáng thuá vúái tûúng lai. Röìi möåt höm, töi mang cuöën saách tïn laâ “Ûu tiïn cho àiïìu quan troång nhêët” (First Things First) ra àoåc, vò chùèng biïët laâm caái gò khaác. Möîi luác töi àoåc vaâi trang, rêët chêåm. Khi àoåc àïën àoaån noái vïì kñch thñch vaâ phaãn ûáng, töi böîng nhêån ra chñnh baãn thên mònh. Töi biïët rùçng mònh àang àûáng bïn lïì cuãa khoaãng caách giûäa sûå kñch thñch vaâ phaãn ûáng. Trong http://sach.tgm.vn suöët 3 nùm qua, töi chêåm chaåp nhñch ài tûâng phên möåt, dõch chuyïín vïì phña thúâi gian maâ töi coá thïí phaãn ûáng. Vaâ cuöëi cuâng, ba nùm sau, töi caãm thêëy mònh chó phaãn xaå trûúác caái chïët cuãa ngûúâi vúå thên yïu. Caãm giaác naây khöng phaãi laâ möåt kiïíu kinh nghiïåm tûác thúâi. Chêåm chaåp, tûâ tûâ, töi caãm thêëy mònh coá khaã nùng kiïím soaát hún, chuã àöång hún, tñch cûåc hún. Töi coân nhúá àaä noái chuyïån vúái ngûúâi baån töët nhêët cuãa töi, anh êëy cuäng laâ möåt muåc sû rùçng, “Möåt lêìn nûäa töi laåi traãi qua têët caã nhûäng caãm giaác laå luâng. Coá möåt caái gò àoá khöng phaãi trong chuyïån naây.” Anh êëy traã lúâi, “Phil aâ, töi nghô rùçng chuyïån naây xaãy ra laâ vò cêåu àaä thûác tónh.” “Anh noái töi thûác tónh nghôa laâ gò vêåy?” “AÂ, cuöëi cuâng thò cêåu cuäng àaä sùén saâng phaá vúä caái voã boåc cuãa mònh. Cú thïí cêåu, trñ oác cêåu vaâ traái tim cêåu àaä höìi sinh. Chñnh vò thïë maâ töi noái cêåu àaä thûác dêåy sau möåt cún mï daâi.” Möåt trong nhûäng muåc tiïu àêìu tiïn maâ töi àïì ra laâ àoåc hïët möåt cuöën saách. Töi tûâng laâ möåt con moåt saách trûúác caái chïët cuãa vúå töi, sau àoá thò töi khöng àoåc möåt cuöën saách naâo trong suöët 3 nùm. Hònh nhû töi coân khöng àoåc caã taåp chñ nûäa. Caâng tiïëp xuác vúái saách vúã, töi caâng coá sûác söëng hún. Töi caãm thêëy mònh coá nùng lûåc tiïëp cêån vúái tûúng lai hún vaâ sùén saâng tham gia vaâo quaá trònh kiïën thiïët tûúng lai cho mònh chûá khöng phaãi àïí mùåc cho chuyïån gò àïën thò àïën. 27 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Muåc tiïu thûá hai laâ àïí laåi di saãn cho con trai töi. Töi khöng muöën caái di saãn êëy laâ möåt cuöåc àúâi tröi nöíi khöng biïët ài vïì àêu. Töi quyïët àõnh seä têåp trung xêy dûång möåt caái gò àoá maâ sau naây con trai töi coá thïí tûå haâo vïì noá. Baån cuäng àûâng nghô laâ töi hùng haái nhiïåt tònh ngay tûâ àêìu. Töi chó chêåm chaåp ngöìi dêåy vaâ nhêån biïët xung quanh thöi. Töi àaä mêët rêët nhiïìu thúâi gian vúái bao khoá nhoåc múái nghô ra àûúåc caái gò laâ quan troång àöëi vúái hai cha con töi. Töi söëng theo phûúng chêm haäy söëng möîi ngaây nhû thïí àêëy laâ ngaây cuöëi cuâng trong àúâi, nhúâ thïë maâ töi bao giúâ cuäng laâm nhûäng viïåc quan troång nhêët. Töi kiïím tra xem mònh http://sach.tgm.vn coá thïí kïët húåp caách nghô naây vúái nhûäng kïë hoaåch tûúng lai nhû thïë naâo. Sau àoá töi bùæt tay vaâo viïët Tuyïn Ngön Sûá Mïånh Caá Nhên, àiïìu naây giuáp töi trúã laåi laâ chñnh mònh, laâm möåt caái gò àoá àoáng goáp cho àúâi vaâ xêy àùæp möåt möëi quan hïå bïìn vûäng vúái nhûäng ngûúâi maâ töi yïu thûúng. Tûâ tûâ, nhûng chùæc chùæn, cuöåc àúâi cuãa cha con töi laåi tûúi saáng hún, söëng àöång hún, tñch cûåc hún. Caác taác giaã trong Kinh Thaánh coá noái rùçng bêët cûá caái gò cuäng coá thúâi àiïím cuãa noá. Vaâo àuáng thúâi àiïím, töi laåi coá thïí vûún mònh àûáng dêåy, ài tiïëp con àûúâng cuãa mònh. Bêy giúâ töi àaä taái hön vaâ coá möåt cuöåc söëng gia àònh haånh phuác. Seth yïu ngûúâi meå múái cuãa noá. Ngoaâi ra töi coân coá hai àûáa con gaái riïng cuãa vúå. Vaâ baánh xe àúâi töi bùæt àêìu quay – coá phêìn húi chêåm, coá phêìn húi cêín troång, nhûng duâ sao thò noá vêîn quay. Töi bùæt àêìu xuêët baãn nhûäng baãn tin daânh cho nhûäng gia àònh “röí raá caåp laåi” nhû gia àònh töi, töi cuäng theo àuöíi cöng viïåc kinh doanh vaâ nhêån lúâi noái chuyïån cho caác buöíi chuyïn àïì trong nùm túái. Khöng coân gò phaãi nghi ngúâ, àiïìu khoá khùn nhêët maâ töi àaä laâm àûúåc laâ tha thûá cho baãn thên mònh vïì vuå tai naån noái trïn. Khoá khùn thûá hai laâ cöë töìn taåi qua möåt giai àoaån àêìy àau thûúng khöën khöí. Caái khoá thûá ba laâ coá can àaãm nuöi laåi nhûäng mú ûúác cuãa möåt àúâi ngûúâi röìi bùæt àêìu quaá trònh biïën nhûäng ûúác mú êëy thaânh hiïån thûåc. Xin baån hiïíu cho laâ trong töi vêîn coân caái nöîi àau maâ töi goåi laâ “aác möång giûäa ban ngaây”. Nhûng nhû Jonh Claypool, möåt muåc 28 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com sû Tên giaáo tûâng noái khi àûáa con gaái taám tuöíi cuãa öng chïët vò bïånh baåch cêìu rùçng, “Töi seä laåi bûúác ài möåt lêìn nûäa, duâ bao giúâ cuäng vúái caái chên ài caâ nhùæc.” Töi coá thïí ài nhû möåt ngûúâi thoåt, nhûng duâ sao töi vêîn tiïën vïì phña trûúác. Töi vui loâng chia seã vúái baån möåt khoaãnh khùæc àaáng nhúá maâ töi àaä tûâng noái àïën trong nhûäng cuöën saách khaác cuãa töi. Chuyïån naây xaãy ra trong thúâi gian töi ài nghó pheáp úã Hawaii. Möåt höm, töi lang thang tòm saách giûäa caác kïå saách úã gian sau cuãa möåt thû viïån trûúâng http://sach.tgm.vn àaåi hoåc. Coá möåt cuöën saách laâm töi chuá yá, töi cêìm lïn vaâ mùæt töi vö tònh àoåc àuáng vaâo möåt àoaån thêåt hêëp dêîn, àaáng nhúá, àaáng kinh ngaåc coá taác àöång lúán àïën suy nghô cuãa töi vaâ àaä thay àöíi cuöåc àúâi töi. Àoaån vùn naây chó coá ba doâng maâ chûáa àûång möåt tû tûúãng àöåc àaáo, àêìy sûác maånh coá thïí dúâi söng chuyïín nuái. GIÛÄA SÛÅ KÑCH THÑCH VAÂ PHAÃN ÛÁNG, COÁ MÖÅT KHOAÃNG CAÁCH. TRONG KHOAÃNG CAÁCH ÊËY LAÂ SÛÅ TÛÅ DO, SÛÁC MAÅNH ÀÏÍ LÛÅA CHOÅN CAÁCH PHAÃN ÛÁNG. TRONG SÛÅ PHAÃN ÛÁNG CHÛÁA ÀÛÅNG SÛÅ TRÛÚÃNG THAÂNH VAÂ HAÅNH PHUÁC CUÃA CHUÁNG TA. Töi khöng thïí miïu taã taác àöång cuãa noá àöëi vúái töi. Trong töi traân ngêåp caãm giaác vïì möåt sûå giaác ngöå. Töi cûá suy ngêîm maäi vïì àoaån vùn êëy. Töi say sûa vúái tñnh minh triïët thêåt sûå cuãa noá. Töi coá thïí thêëu hiïíu tû tûúãng naây qua nhûäng gò xaãy ra vúái caá nhên töi. Phaãi, giûäa bêët cûá àiïìu gò xaãy ra vúái töi vaâ phaãn ûáng cuãa töi bao giúâ cuäng coá möåt khoaãng caách. Khoaãng caách naây laâ tûå do cuãa töi, nùng lûåc cuãa töi àûúåc quyïìn choån lûåa caách phaãn ûáng. Vaâ sûå lûåa choån chñnh laâ sûå trûúãng thaânh cuãa töi, haånh phuác cuãa töi. Caâng suy ngêîm vïì noá bao nhiïu, töi caâng nhêån ra rùçng töi coá thïí lûåa choån caách phaãn ûáng taác àöång ngûúåc laåi sûå kñch thñch. Töi coá thïí trúã thaânh möåt lûåc lûúång cuãa tûå nhiïn bùçng chñnh khaã nùng cuãa mònh. 29 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Baån thaânh cöng... nhûng liïåu baån coá haånh phuác? Töi thûúâng àûúåc nghe cêu chuyïån vïì möåt ngûúâi cêìn mêîn leo lïn nhûäng bêåc thang thaânh cöng vaâ khi leo lïn bêåc thang cao nhêët chó àïí phaát hiïån ra caái thang tûåa nhêìm vaâo möåt bûác tûúâng khaác. Cêu chuyïån sau chûáng minh Thoái quen 2: Bùæt àêìu tûâ muåc tiïu xaác àõnh, seä giuáp baån tòm àuáng bûác tûúâng àïí àùåt caái thang vaâo. Töi ngöìi trong nhaâ haâng vúái möåt chaâng trai treã àaä laâm viïåc vúái http://sach.tgm.vn chuáng töi àûúåc khoaãng 5 nùm. Anh ta coá möåt ngöi nhaâ khang trang, baäi àêåu xe laåi nùçm ngay cûãa trûúác ngöi nhaâ vaâ anh êëy coân laâm hùèn möåt caái biïín tïn bùçng àöìng gùæn trûúác cöíng. Trong bûäa ùn trûa chuáng töi bùæt àêìu nhûäng àaâm luêån vïì thaânh cöng. Töi àïì cêåp àïën Tuyïn Ngön Sûá Mïånh Caá Nhên. Anh ta noái rùçng mònh chûa hïì nghe àïën khaái niïåm naây bao giúâ. Àïí minh hoåa cho anh baån treã thêëy coá thïí taåo ra möåt tuyïn ngön nhû thïë naâo, töi àùåt cêu hoãi: àöëi vúái anh ta àiïìu gò laâ quan troång nhêët. Chaâng trai bùæt àêìu kïí ra têët caã nhûäng viïåc quan troång maâ anh ta muöën laâm. Nhûng töi chùèng thêëy coá gò liïn quan àïën cöng viïåc cuãa anh ta caã. “Vêåy cêåu coá thêëy haånh phuác khöng?” Töi àùåt cêu hoãi khi anh ta noái xong. Chaâng trai traã lúâi: “AÂ, vïì chuyïån êëy thò... töi chùèng thêëy vui sûúáng gò.” Töi noái, húi móm cûúâi, “Nhûng maâ cêåu thaânh cöng, àuáng khöng?” Anh baån treã ngöìi thûâ ngûúâi ra, suy nghô rêët lung. Coá àïën vaâi thaáng sau töi khöng gùåp laåi anh baån êëy, vò nhûäng chuyïën cöng taác cuãa chuáng töi ài vïì nhûäng hûúáng khaác nhau. Möåt höm, töi thoaáng thêëy anh ài ngoaâi haânh lang. Toâ moâ muöën tòm hiïíu thïm vïì cuöåc söëng cuãa anh baån treã naây, töi goåi vúái theo. “Naây, Christian. Cêåu ài àêu àêëy? Ta ài àêu noái chuyïån möåt chuát nheá?” 30 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com “Töi chùèng ài àêu caã. Höm nay laâ ngaây cuöëi cuâng cuãa töi úã àêy,” anh noái vúái möåt nuå cûúâi röång ngoaác àïën mang tai. Töi chó biïët haá höëc möìm kinh ngaåc. “Cêåu noái caái gò vêåy?” “Phaãi, töi vûâa gùåp sïëp xong. Öng êëy hoãi töi taåi sao laåi xin nghó viïåc, töi baão öng êëy rùçng àêëy laâ löîi taåi öng.” “ÖÌ khöng, cêåu àuâa kiïíu gò àoá? Taåi sao cêåu laåi noái vúái sïëp nhû vêåy haã?” “Àuáng thïë, töi kïí cho öng êëy nghe cuöåc troâ chuyïån giûäa chuáng http://sach.tgm.vn ta úã El Paso. Vïì caái viïåc maâ öng àaä khiïën cho töi nhòn laåi cuöåc àúâi mònh xem coá phaãi laâ töi àang laâm nhûäng viïåc maâ töi muöën laâm hay khöng. Hoáa ra chùèng coá caái gò nhû vêåy. Thïë laâ töi xin nghó viïåc àïí àûúåc laâm nhûäng gò maâ töi thêåt sûå muöën laâm. Caám ún öng baån.” Àaä hai nùm röìi töi khöng gùåp laåi anh baån êëy. Sau khi boã viïåc úã chöî chuáng töi, vúå chöìng anh bùæt àêìu múã möåt cöng ty kinh doanh têëm lúåp. Anh thñch laâm nhûäng viïåc liïn quan àïën göî. Anh tûâng laâm viïåc úã lônh vûåc truyïìn thöng, bêy giúâ anh laåi àoáng àinh lïn nhûäng têëm lúåp vaâ laâm caác maái hiïn bùçng göî cho caác ngöi nhaâ. Àoaán xem chuyïån gò xaãy ra? Anh êëy rêët haånh phuác. Phûúng Têy thiïn vïì haânh àöång, phûúng Àöng thiïn vïì suy tûúãng. Thoái quen 2: Bùæt àêìu tûâ muåc tiïu xaác àõnh vaâ Thoái quen 3: Ûu tiïn cho àiïìu quan troång nhêët laâ nhûäng nguyïn tùæc cöë bùæc möåt cêy cêìu nöëi Àöng – Têy: suy ngêîm röìi haânh àöång dûåa vaâo quyïët àõnh cuãa mònh. Cêu chuyïån naây laâ möåt minh hoåa khaá hay cho sûác maånh cuãa sûå lûåa choån (Thoái quen 1: Luön chuã àöång) suy nghô xem àiïìu gò laâ quan troång nhêët àöëi vúái mònh (Thoái quen 2: Bùæt àêìu tûâ muåc tiïu xaác àõnh) vaâ haânh àöång vò muåc tiïu àoá (Thoái quen 3: Ûu tiïn cho àiïìu quan troång nhêët). Ngûúâi àaân öng trong cêu chuyïån àaä can àaãm thûåc hiïån möåt sûå thay àöíi 180 àöå bùçng caách àùåt caái thang thaânh cöng dûåa vaâo bûác tûúâng haånh phuác. Caách töët nhêët àïí dûå àoaán vïì tûúng lai cuãa baån laâ haäy taåo ra noá. 31 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Cêu chuyïån cuãa möåt ngûúâi tuâ Haäy suy ngêîm vïì sûå tûå àöíi múái toaân diïån cuãa ngûúâi àaân öng naây, àuáng vaâo luác cuöåc àúâi öng tan naát vö phûúng cûáu vaän; chñnh úã trong tuâ maâ cuöåc àúâi cuãa öng cêët lïn khuác haát khaãi hoaân. Haäy chuá yá àïën taác àöång tûác thúâi lïn têm trñ ngûúâi naây khi öng ta bùæt àêìu nhêån thûác àûúåc khoaãng caách giûäa kñch thñch vaâ phaãn ûáng. Baån seä nhêån ra rùçng thay vò phuã nhêån, àöí löîi vaâ tòm caách traã thuâ, ngûúâi àaân öng naây àaä àùåt troång têm vaâo nhûäng viïåc mònh coá thïí kiïím soaát àûúåc. http://sach.tgm.vn Möåt ngaây kia töi thûác dêåy úã bïånh viïån vaâ thêëy àúâi mònh chó coân laâ möåt àöëng àöí naát. Vúå töi cho biïët àaä coá möåt tai naån xe húi. Töi uöëng rûúåu trong möåt bûäa tiïåc cuâng vúái möåt ngûúâi baån tïn laâ Frank. Anh êëy ngöìi trïn xe cuãa töi khi chuáng töi gùåp tai naån. Sau àoá, Frank khöng coân söëng trïn àúâi naây nûäa. Töi bõ kïët töåi ngöå saát vò caái chïët cuãa baån töi. Trong khi àúåi thi haânh aán, töi tham gia Höåi Cai Nghiïån Rûúåu. Caãm giaác àêìu tiïn cuãa töi khi àïën vúái höåi naây laâ mònh chùèng coá gò chung vúái hoå. Nhûng töi ra vïì vúái caãm giaác hònh nhû àêy laâ núi quen thuöåc nhêët vúái töi trong suöët cuöåc àúâi. Chûúng trònh 12 bûúác cuãa Höåi Cai Nghiïån Rûúåu àaä goáp phêìn rêët lúán vaâo viïåc thay àöíi hûúáng ài trong àúâi töi. Töi cêìn sûå giuáp àúä naây, nïëu khöng töi seä chòm àùæm trong mùåc caãm töåi löîi vaâ nöîi àau trûúác caái chïët cuãa ngûúâi baån thên do chñnh töi gêy ra. Àoá cuäng laâ thúâi àiïím àúâi töi röëi lïn nhû möåt múá boâng bong. Cuöåc söëng gia àònh töi trúã nïn nùång nïì, bûác baách kïí tûâ khi töi àöëi diïån vúái caái aán ngöå saát. Cú súã buön baán xe maáy phên khöëi lúán do töi laâm chuã, àöìng thúâi cuäng laâ möåt trong nhûäng cú súã lúán nhêët nûúác, luán sêu trong núå nêìn. Thoái nghiïån ngêåp cuãa töi thûåc ra chó laâ möåt vêën àïì nhoã giûäa bao nhiïu vêën àïì nghiïm troång khaác. Töi uöëng rûúåu caã vaâo luác vui lêîn khi buöìn. Toám laåi, caã vïì mùåt caá nhên lêîn sûå nghiïåp, töi àïìu trûúåt döëc khöng phanh. 32 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn33 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Vúái sûå giuáp àúä cuãa Höåi Cai Nghiïån Rûúåu, töi bùæt àêìu tòm kiïëm lyá do àïí thay àöíi cuöåc àúâi. Töi àoåc cuöën saách cuãa Höåi Cai Nghiïån nùm töi 34 tuöíi. Àoá laâ cuöën saách àêìu tiïn töi àoåc tûâ àêìu àïën cuöëi. Cuöën thûá hai laâ 7 thoái quen cuãa ngûúâi thaânh àaåt. Chûúng saách vïì tñnh chuã àöång thêåt sûå coá yá nghôa lúán àöëi vúái töi, nhêët laâ khi töi coá thïí phaãi laänh aán tuâ chung thên. Töi chûa bao giúâ ngöìi tuâ. Töi cuäng khöng biïët chuyïån gò seä xaãy ra vúái vúå con, gia àònh, viïåc kinh doanh nïëu töi phaãi ngöìi boác lõch coá thïí túái 30 nùm. Àoá seä laâ caái giaá töi phaãi traã nïëu töi bõ kïët aán laâ coá töåi. Nhiïìu luác töi chó muöën laâm möåt caái gò http://sach.tgm.vn àoá thêåt àiïn röì àïí kïët liïîu cuöåc àúâi. Nhûng nhúâ cuöën 7 thoái quen maâ töi nhêån ra rùçng töi phaãi têåp trung vaâo nhûäng gò maâ mònh coá thïí kiïím soaát àûúåc. [Thoái quen 1: Luön chuã àöång]. Trong kinh doanh, töi chuá yá àïën cöng taác chuêín bõ cho àöåi nguä quaãn lyá cûãa haâng àïí tiïëp quaãn cöng viïåc kinh doanh, àïì phoâng viïåc töi seä phaãi ngöìi tuâ möåt thúâi gian daâi. Töi chia seã vúái hoå vïì nhûäng nguyïn tùæc trong 7 Thoái Quen. Töi cuäng tñch cûåc chó àaåo hoå laâm sao àïí giaãm búát nhûäng moán núå cuãa cöng ty. Töi bùæt àêìu sùæp àùåt laåi cuöåc àúâi mònh, loaåi búát nhûäng rùæc röëi löån xöån, nhûng möëi quan hïå vúå chöìng thò khoá khùn hún nhiïìu. Vúå töi àaä phaãi chõu àûång quaá nhiïìu trong thúâi gian qua, laåi phaãi chùm soác ngûúâi em trai bõ bïånh úã Florida. Töi coá àïën thùm cö êëy, nhûng roä raâng khoaãng caách giûäa chuáng töi ngaây möåt xa hún. Röìi möåt höm töi bùæt àêìu caãm thêëy triïåu chûáng co ruát hïët sûác khoá chõu tûâ thùæt lûng trúã lïn vaâ hai caánh tay. Hoáa ra töi bõ töín thûúng xûúng cöí trong vuå tai naån, khi töi àêåp àêìu xuöëng saân xe. Vïët àûát phaåm vaâo tuãy söëng vaâ töi phaãi traãi qua möåt cuöåc giaãi phêîu keáo daâi 8 tiïëng. Töi bõ suát cên nghiïm troång giaãm tûâ 104 kg xuöëng coân 88 kg. Nhûng röët cuöåc töi vêîn söëng soát, möåt phêìn vò töi phaát hiïån vaâ àoåc hïët cuöën saách Tòm kiïëm yá nghôa trong àúâi ngûúâi (Mans Search for Meaning) cuãa Viktor Frankl. Thûåc ra töi àoåc noá túái böën lêìn. Àiïìu maâ töi hoåc àûúåc tûâ cuöën saách naây laâ töi coá nùng lûåc kiïím 34 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com soaát phaãn ûáng cuãa mònh vúái nhûäng viïåc xaãy ra trong àúâi [Thoái quen 1: Luön chuã àöång]. Thïë giúái cuãa töi coá thïí rung chuyïín, vúä vuån nhûng töi seä khöng cho pheáp mònh rúi tûå do cuâng vúái sûå suåp àöí cuãa noá. Khi töi bùæt àêìu quaá trònh thay àöíi tûâ bïn trong thò nhûäng ngûúâi xung quanh töi cuäng nhêån ra àiïìu àoá. Möåt höm, vúå töi gûãi àïën möåt laá thû noái rùçng, cö àaä ài àïën chöî nhêån thûác àûúåc rùçng nïëu cö quyïët àõnh chêëm dûát vúái töi thò àêëy seä laâ möåt quyïët àõnh sai lêìm. Cö muöën trúã vïì nhaâ vaâ laâm laåi tûâ àêìu. http://sach.tgm.vn Trong nhûäng cuöåc viïëng thùm suöët thúâi gian chuáng töi söëng ly thên, töi àaä hïët sûác cöë gùæng àïí hiïíu vúå mònh. Trûúác àêy, töi luön coá khuynh hûúáng nghô rùçng têët caã moåi viïåc diïîn ra àïìu xoay quanh baãn thên töi. Nhûng àoá chó laâ loâng kiïu haänh hoùåc caái töi giaã taåo. Khi töi hoåc àûúåc caách khöng phaãn ûáng laåi trûúác nhûäng gò vúå töi noái maâ àún giaãn tiïëp nhêån thöng tin tûâ cö êëy, chuáng töi bùæt àêìu quaá trònh giao tiïëp töët hún vaâ dêìn dêìn cö êëy àaä trúã vïì vúái töi. Vúå töi cuäng coá mùåt úã nhaâ suöët ba ngaây khi cöng töë viïn thûúng lûúång vïì lúâi biïån höå cuãa bõ caáo. Thay vò caái aán 30 nùm tuâ, bïn cöng töë àïì nghõ caái aán 10 nùm. Töi àöìng yá. Khi hoå aáp giaãi töi vaâo nhaâ giam töi àaä mang theo cuöën saách cuãa Viktor Frankl trong àêìu, vúái yá nghô töi seä hoåc hoãi tûâ kinh nghiïåm naây, bêët kïí chuyïån gò xaãy ra trong tuâ. Töi quyïët têm kiïím soaát nhûäng gò töi coá thïí kiïím soaát àûúåc vaâ khöng chõu aãnh hûúãng cuãa nhûäng gò nùçm ngoaâi têìm aãnh hûúãng cuãa töi. Cuäng coá möåt àöi lêìn trong tuâ, suyát nûäa töi bõ löi vaâo nhûäng cuöåc êíu àaã, nhûng töi quyïët àõnh laâm chuã baãn thên mònh, khöng àïí bõ löi keáo maâ coá nhûäng phaãn xaå baãn nùng. Töi biïët caách àùåt troång têm vaâo muåc tiïu xaác àõnh cuãa mònh, nïn coá thïí àûáng ngoaâi bêët cûá nhûäng vuå löån xöån naâo, nhúâ vêåy töi àûúåc ghi nhêån laâ coá thaái àöå caãi taåo töët vaâ ra tuâ súám hún [Thoái quen 2: Bùæt àêìu tûâ muåc tiïu xaác àõnh]. 35 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Trong tuâ, töi kiïëm àûúåc möåt cöng viïåc, àoá laâ queát doån haânh lang vaâ dêìn dêìn taåo dûång àûúåc niïìm tin vúái ban quaãn giaáo, nïn bêët cûá khi naâo töi coá àïì nghõ gò hoå àïìu chõu nghe töi noái. Töi àïí yá thêëy, khi treã con àïën nhaâ giam thùm cha, chuáng chùèng coá viïåc gò àïí laâm trong khi ngûúâi lúán noái chuyïån. Thïë laâ töi àïì xuêët thaânh lêåp möåt thû viïån nhoã cho treã, àùåt ngay trong saãnh lúán úã khu thùm nuöi tuâ nhên. Vò nhaâ tuâ khöng coá kinh phñ, nïn töi àïì nghõ vúå töi choån mua caác loaåi saách phuâ húåp vúái tûâng àöëi tûúång khaác nhau. Chuáng töi cuäng àùåt xûúãng möåc àoáng caác kïå saách vaâ thïë laâ thû viïån cûá thïë maâ lúán dêìn http://sach.tgm.vn lïn. Nhiïìu ngûúâi thêëy thïë cuäng àoáng goáp saách cuãa mònh vaâo thû viïån, chuáng töi thêåm chñ coân coá caã tuã saách tiïëng Têy Ban Nha nûäa. Bêy giúâ baån coá thïí chûáng kiïën caãnh haâng trùm àûáa treã khi àïën thùm cha coá thïí ngöìi àoåc saách thay cho viïåc ngöìi buöìn thiu úã möåt goác hoùåc nguã gaâ nguã gêåt nhû trûúác kia. Töi cuäng bùæt àêìu chia seã nhûäng gò töi hoåc àûúåc tûâ viïåc àöíi múái baãn thên vúái nhûäng ngûúâi baån tuâ naâo coá quan têm. Töi àùåt mua nhiïìu baãn saách cuãa Frankl vaâ cuöën 7 thoái quen cuãa ngûúâi thaânh àaåt röìi chuyïìn cho nhiïìu ngûúâi àoåc. Töi múâi caác baån tuâ trong phoâng giam cuãa mònh cuâng thaão luêån vïì nhûäng nguyïn tùæc nïu trong cuöën saách naây vaâ khuyïën khñch hoå trao àöíi vïì àïì taâi naây vúái nhiïìu ngûúâi khaác. Möåt höm, möåt tuâ nhên laâ ngûúâi Höìi giaáo tòm àïën töi vaâ noái, “Trong têët caã nhûäng ngûúâi buöåc phaãi vaâo àêy, coá leä khöng ai mêët maát nhiïìu nhû anh. Tuy vêåy, anh laâ ngûúâi vui veã nhêët, söëng tñch cûåc nhêët úã núi naây. Taåi sao vêåy?” Töi beân àaáp rùçng, “Trong khi töi khöng thïí laâm gò àïí thay àöíi hoaân caãnh cuãa mònh vaâo thúâi àiïím hiïån taåi, búãi vò àoá laâ hïå quaã têët yïëu cuãa nhûäng haânh àöång maâ töi àaä laâm trûúác àêy, thò viïåc duy nhêët maâ töi coá thïí laâm laâ thay àöíi thaái àöå vaâ haânh vi cuãa mònh. Vaâ àoá laâ àiïìu maâ töi àang têåp trung àïí laâm thêåt töët. Töi coá thïí ài ài laåi laåi trong nhaâ giam bûåc böåi nhû con höí trong chuöìng, àêëm ngûåc thònh thõch maâ kïu trúâi than àêët vaâ rïn ró vò söë mïånh bêët haånh, 36 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com nhûng maâ têët caã nhûäng àiïìu naây chùèng coá tñch sûå gò. Chùæc chùæn noá khöng khiïën töi súám àûúåc ra tuâ vaâ cuäng khöng laâm cho moåi viïåc trúã nïn dïî daâng hún àöëi vúái töi. Vò thïë töi àaäå lûåa choån khöng haânh àöång nhû vêåy, búãi vò ngaây mai töi coá thïí chïët, vaâ nïëu nhû töi tûâ giaä coäi àúâi vaâo ngaây mai, töi khöng muöën laäng phñ caã möåt ngaây - ngaây cuöëi cuâng cuãa cuöåc àúâi mònh - möåt caách àau khöí.” Möåt höm töi nhêån àûúåc tin cûãa haâng baán xe maáy cuãa töi laâm möìi cho ngoån lûãa. Cha meå töi chó biïët àûáng trú mùæt ra nhòn noá böëc chaáy nhû möåt ngoån àuöëc trong suöët 20 giúâ. Khi vúå töi túái hiïån trûúâng vaâ http://sach.tgm.vn thêëy cûãa haâng chó coân laâ àöëng tro taân, cö àaä ngêët xóu. Sau àoá cö êëy àûúåc thöng baáo rùçng vuå chaáy laâ do möåt sú xuêët nhoã vïì àiïån. Töi hoaân toaân tuyïåt voång khi hay tin vïì vuå chaáy nïn töi tòm àïën möåt ngûúâi baån úã trong tuâ. Ngûúâi baån êëy khuyïn baão töi haäy bònh têm, anh noái laåi têët caã nhûäng àiïìu maâ töi àaä daåy anh. Anh êëy noái rùçng moåi chuyïån xaãy ra vúái chuáng ta luön chûáa àûång möåt àiïìu töët àeåp vaâ möåt baâi hoåc yá nghôa. Anh êëy khiïën töi têåp trung nghô rùçng, vuå hoãa hoaån seä taåo cú höåi cho böë meå töi xêy möåt cûãa haâng khaác cho con trai. Töi àaä dûång lïn noá lêìn àêìu tiïn vaâ lêìn naây hoå seä dûång möåt cûãa haâng múái nhû möåt moán quaâ tùång töi khi töi ra tuâ. Nïëu töi bao giúâ cuäng caãm thêëy khoá àoán nhêån bêët cûá caái gò tûâ ngûúâi khaác thò nay trêån hoãa hoaån cho pheáp töi chêëp nhêån noá möåt caách vui veã. Anh êëy cuäng baão rùçng, àöëi vúái cha meå töi maâ noái, coá möåt chuyïån gò àoá àïí laâm (nhû dûång laåi cûãa haâng) coân töët hún laâ ngöìi khöng maâ chêëp nhêån sûå thûåc rùçng con trai hoå àang moân moãi trong tuâ. Sau buöíi noái chuyïån àoá töi caãm thêëy têm traång mònh khaá hún nhiïìu. Töi hoåc àûúåc caách nhòn ra yá nghôa tñch cûåc trong toaân böå chuyïån naây. Töi cöë gùæng laâm möåt caái gò àïí àïìn àaáp laåi cho àúâi, thïë laâ töi chia seã vúái nhûäng ngûúâi baån tuâ nhûäng àiïìu maâ baãn thên töi hoåc hoãi àûúåc, vïì viïåc laâm thïë naâo àïí giûä vûäng cam kïët. Gêìn nhû hêìu hïët moåi ngûúâi úã àêy àïìu chó phaãn xaå möåt caách bõ àöång vúái sûå viïåc xaãy ra. Töi cöë gùæng laâm sao àïí giuáp hoå coá àöång cú reân luyïån 37 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com thên thïí hoùåc àoåc saách hoùåc viïët thû. Hoå phaát hiïån ra rùçng khi hoå hoaân thaânh möåt lúâi hûáa, hoå coá caãm giaác haâi loâng hún vïì baãn thên mònh. Àïën bêy giúâ thò chùång àûúâng àoaân tuå vúái gia àònh töi àaä ài àûúåc möåt nûãa. Nhaâ tuâ tuyïn dûúng möåt nhoám khoaãng 30 ngûúâi àaä coá thaái àöå caãi taåo töët vaâ chuáng töi àûúåc daânh cho möåt khöng gian àïí taåo ra möåt möi trûúâng söëng tñch cûåc. Khöng khñ úã àêy yïn tônh hún. Nhûäng ngûúâi tuâ úã àêy lúán tuöíi hún. Nhiïìu ngûúâi cuäng muöën àïën chöî chuáng töi söëng. ÚÃ möåt khña caånh naâo àoá, àiïìu naây khoá khùn http://sach.tgm.vn hún laâ úã trong traåi giam, vò baån phaãi laâm chuã àûúåc baãn thên mònh. Baån àûúåc pheáp tûå do ài laåi vaâ laâm viïåc vaâo ban ngaây nhûng baån phaãi trúã laåi traåi vaâ söëng coá quy cuã vaâo ban àïm, nïëu khöng baån seä bõ àûa vaâo traåi giam lêìn nûäa. Thïë nghôa laâ baån bõ keåt giûäa hai thïë giúái. Tûâ khi àïën àêy, töi àaä xêy dûång möåt chûúng trònh mang tïn “Haäy Suy Nghô Trûúác Khi Uöëng Rûúåu”. Töi ài àïën caác trûúâng vaâ noái chuyïån vúái nhûäng ngûúâi baån treã tûâ 8 àïën 18 tuöíi. Töi chia seã vúái hoå toaân böå kinh nghiïåm cuãa mònh. Nhûäng buöíi nhû thïë thûúâng hïët sûác caãm àöång. Khi töi kïët thuác, boån treã bao giúâ cuäng àùåt cêu hoãi cho töi vaâ muåc naây thûúâng keáo daâi àïën 45 phuát. Riïng trong nùm ngoaái töi àaä noái chuyïån vúái gêìn 10 ngaân baån treã. Thöng àiïåp cuãa töi gûãi àïën hoå bao giúâ cuäng nhû vêåy: lûåa choån, haânh àöång vaâ hïå quaã. Cöng thûác naây àaä giuáp töi tòm laåi cuöåc söëng cuãa mònh sau vuå tai naån maâ töi àaä giïët chïët möåt ngûúâi baån cuãa mònh. Tûâ nhûäng laá thû maâ töi nhêån àûúåc cuãa caác baån treã, töi coá caãm giaác rùçng töi coá thïí chaåm túái nhûäng chöî sêu kñn nhêët trong loâng hoå. Töi vêîn giûä lúâi hûáa rùçng töi seä coá tïn trong danh saách àûúåc ên xaá lêìn túái. Vúå vaâ con gaái töi khöng coân hoãi bao giúâ thò töi àûúåc thaã nûäa. Thêåt àau loâng biïët bao khi cûá phaãi tiïëp tuåc noái vúái hoå rùçng töi khöng úã trong danh saách tiïëp theo. Möåt lêìn nûäa, hoaân caãnh hiïån taåi cuãa töi laâ hïå quaã cuãa nhûäng quyïët àõnh maâ töi àaä àûa ra 38 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com vaâ nhûäng viïåc laâm cuãa töi trong quaá khûá. Töi caãm thêëy tiïëc cho nhûäng ngûúâi àaä phaãi chõu àau khöí vò liïn quan àïën nhûäng viïåc laâm tai haåi cuãa töi, nhûng möåt lêìn nûäa, nhûäng kinh nghiïåm êëy coá thïí trúã thaânh baâi hoåc töët cho têët caã chuáng ta. So vúái 4 nùm trûúác, giúâ àêy vúå töi àaä laâ möåt ngûúâi hoaân toaân khaác. Cö êëy khoãe khoùæn vaâ laânh maånh hún vïì têët caã moåi phûúng diïån: tinh thêìn, tònh caãm vaâ thïí chêët. Cö dûå àõnh tham dûå möåt kyâ thi thïí hònh lêìn àêìu tiïn úã tuöíi 32. Khi töi múái vaâo tuâ, cö thûúâng noái chùèng coá Chuáa trúâi gò caã, vò nïëu coá Chuáa thò Ngûúâi àaä khöng àïí cho nhûäng chuyïån http://sach.tgm.vn nhû thïë naây xaãy ra cho chuáng töi. Nhûng caách àêy möåt nùm rûúäi, cö àaä viïët möåt laá thû cho töi. Cuöëi thû cö viïët doâng chûä “Ngûúâi cêìu nguyïån thêìm lùång” vaâ viïët cho töi möåt baâi thú. Baâi thú coá cêu kïët rùçng cö seä coi laâ möåt vinh dûå nïëu coá thïí cuâng töi bûúác vaâo coäi vônh hùçng. Khöng coân gò phaãi nghi ngúâ nûäa, àêy laâ möåt kinh nghiïåm trûúãng thaânh àöëi vúái caã hai chuáng töi. Chùèng phaãi laâ kyâ diïåu sao, bêët chêëp sûå phûác taåp cuãa nhûäng hoaân caãnh trong quaá khûá vaâ hiïån taåi, chó bùçng viïåc àún giaãn trúã nïn chuã àöång trong Voâng Troân AÃnh Hûúãng, baån coá thïí bûúác chên vaâo con àûúâng hoaân toaân khaác àïí chûäa laânh nhûäng vïët thûúng, àïí höìi phuåc, àïí cöëng hiïën, àïí can àaãm laâm möåt àiïìu gò àoá vaâ àïí lêëy laåi sûå bònh yïn trong têm höìn. Àiïìu naây khöng coá nghôa laâ têët caã nhûäng vïët thûúng tinh thêìn àïìu àûúåc chûäa laânh, búãi vò nhûäng vïët thûúng naây coá thïí lïn tiïëng noái vïì baãn thên noá theo möåt caách khaác. Noá coá nghôa laâ nïëu baån chõu traách nhiïåm cho nhûäng viïåc laâm cuãa baån trong hiïån taåi vaâ nïëu nhûäng viïåc laâm êëy dûåa trïn möåt hïå thöëng giaá trõ coá taác àöång túái baån trong Voâng Troân AÃnh Hûúãng thò haânh àöång êëy coá thïí laâm dõu hoùåc – thöng qua niïìm tin – xoáa múâ nhûäng töín thûúng tinh thêìn. 39 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Nhûäng ngûúâi laâm viïåc vúái tuâ nhên thûúâng nhêån àõnh rùçng vêën àïì lúán nhêët cuãa nhûäng ngûúâi tuâ laâ hoå tûâ chöëi chõu traách nhiïåm cho hoaân caãnh hiïån taåi cuãa mònh. Vò thïë khaái niïåm laänh lêëy traách nhiïåm – úã vaâo võ thïë chuã àöång vaâ tûúng taác trong Voâng Troân AÃnh Hûúãng – seä àaánh àuáng vaâo têån göëc vêën àïì. Noái caách khaác, nïëu coá bêët cûá khoaãng caách naâo giûäa sûå kñch thñch vaâ phaãn ûáng, bêët kïí hoaân caãnh nhû thïë naâo – do di truyïìn, aáp lûåc hiïån taåi, hay nhûäng vïët thûúng tinh thêìn hoùåc caãm xuác – thò àiïìu tûå do nhêët, cao caã nhêët, àaáng ngúåi ca nhêët chñnh laâ nhêån thûác vïì khaã nùng lûåa choån http://sach.tgm.vn haânh àöång cuãa möîi con ngûúâi. Àoá cuäng chñnh laâ àiïìu tinh tuáy nhêët trong taác phêím maâ Viktor Frankl àaä viïët nïn trong traåi têåp trung cuãa phaát xñt Àûác. Vaâi thaáng trûúác khi öng qua àúâi, töi àaä goåi àiïån thoaåi cho öng böåc löå sûå ngûúäng möå cuãa mònh vúái taác phêím àïí àúâi cuãa öng. Frankl àaä noái: “Àûâng viïët gò vïì töi vöåi. Töi vêîn coân hai dûå aán phaãi hoaân thaânh”. Dûå aán coá yá nghôa laâ cuöën saách viïët vïì cuöåc àúâi öng. Öng àaåi diïån cho möåt lûåc lûúång múái trong trõ liïåu têm lyá goåi laâ “logo liïåu phaáp”, “logo” úã àêy tûúång trûng cho cuöåc tòm kiïëm àêìy yá nghôa, àïí tòm ra muåc àñch söëng, lyá do, àñch àïën vaâ nhiïåm vuå cuãa àúâi ngûúâi. Öng noái rùçng, mùåc dêìu öng bõ muâ, vúå öng vêîn àoåc cho öng nghe vaâi tiïëng àöìng höì möîi ngaây vaâ giuáp öng hoaân thaânh dûå aán cuãa mònh. Öng, Meå Teresa vaâ Cöng nûúng Diana tûâ giaä coäi àúâi trong cuâng möåt tuêìn. 40 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn www.toitaigioi.com TÒM KIÏËM SÛÅ QUÊN BÒNH TRONG CUÖÅC SÖËNG http://sach.tgm.vn nPHOÂNG SÖË 602 TRONG KHU CHÙM SOÁC ÀÙÅC BIÏÅT, KHOA UNG THÛ nCHA ÚI, CON MUÖËN CHA KHOÃE MAÅNH LAÅI nTÖËI THÛÁ TÛ: KHOAÃNG THÚÂI GIAN DAÂNH CHO MEÅ nTÖI SOI GÛÚNG VAÂ THÊËY MÖÅT KEÃ THÑCH KIÏÍM SOAÁT nMÖÅT CUÖÅC THÙM VIÏËNG BÊËT NGÚÂ nKÏË HOAÅCH HÖÌI PHUÅC TOAÂN DIÏåN CUÃA STEPHANIE www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Phoâng söë 602 trong khu chùm soác àùåc biïåt, khoa Ung thû Àêy laâ möåt tònh huöëng khoá khùn àöëi vúái möåt nhaâ quaãn lyá bõ giùçng xeá giûäa möåt dûå aán cêëp baách, möåt öng chuã dïî dao àöång vaâ ngûúâi meå öëm thêåp tûã nhêët sinh. Cêu chuyïån xaãy ra laâ möåt minh hoåa àeåp àeä cho sûác maånh cuãa sûå àöìng têm hiïåp lûåc àïí àûa ra giaãi phaáp thûá ba. Töi laâ möåt ngûúâi meå àún thên phaãi nuöi hai àûáa con trong tuöíi teen vaâ vïì mùåt nghïì nghiïåp töi àang úã trong giai àoaån then chöët nhêët http://sach.tgm.vn trong sûå nghiïåp. Töi laâm quaãn lyá dûå aán cho möåt cöng ty lúán trong voâng hai nùm. Dûå aán àang úã giai àoaån hoaân thaânh vaâ khi biïët trûúác kïët quaã cuãa noá, töi bùæt àêìu gaánh vaác nhûäng traách nhiïåm cho võ trñ múái cuãa töi trong möåt lônh vûåc khaác. Tuy vêåy, nhiïåm vuå cuãa töi rêët roä raâng: hoaân thaânh dûå aán súám nhêët, coá thïí. Àuáng luác êëy thò meå töi, söëng caách töi hún 1000 cêy söë úã South Texas, bõ chuêín àoaán mùæc bïånh ung thû. Cùn bïånh coá diïîn tiïën xêëu hún bêët cûá ai trong chuáng töi coá thïí ngúâ àïën. Khi baác sô phêîu thuêåt laâm sinh thiïët tïë baâo ung thû, öng thöng baáo nhûäng lúâi maâ töi coân nhúá roä tûâng chûä cho túái ngaây höm nay. “Viïåc cùæt boã khöëi u khöng cûáu àûúåc baâ cuå. Töi nghô rùçng thúâi gian söëng cuãa baâ chó keáo daâi tûâ hai tuêìn àïën ba thaáng laâ cuâng.” Cuöåc söëng biïët caách daåy chuáng ta vïì nhu cêìu cên bùçng trong cuöåc söëng cuãa mònh, àïí xaác àõnh xem àiïìu gò laâ quan troång nhêët àöëi vúái möîi ngûúâi. Roä raâng tònh traång bïånh têåt cuãa meå töi laâ möëi quan têm haâng àêìu cuãa töi, sûå nghiïåp cuãa töi cuäng vêåy. Vêën àïì úã àêy laâ pheáp toaán vïì sûå cên bùçng. Laâm sao töi coá thïí chùm soác meå, tûâng phuát giêy úã bïn baâ, trong khi vêîn phaãi hoaân thaânh dûå aán theo möåt cung caách chuyïn nghiïåp nhêët? Tin rùçng mònh khöng thïí cuâng möåt luác laâm töët caã hai viïåc úã hai núi caách xa nhau haâng ngaân dùåm nhû thïë, töi quyïët àõnh ruát khoãi dûå aán vaâ xin nghó pheáp àïí coá thïí súám töëi chùm soác meå giaâ. 42 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Àïí thûåc hiïån quyïët àõnh àoá, töi cêìn aáp duång nhiïìu quy tùæc trong caác Thoái quen 4, 5 vaâ 6 [Tû duy cuâng thùæng, Lùæng nghe àïí hiïíu biïët lêîn nhau vaâ Àöìng têm hiïåp lûåc] khi laâm viïåc vúái caác sïëp cuãa mònh. Tû duy cuâng thùæng khaá dïî trong trûúâng húåp naây. Töi thûåc sûå àaä döìn hïët sûác lûåc cho cöng ty, vò thïë töi khöng muöën boã mùåc hoå loay hoay vúái möåt dûå aán àang trong giai àoaån hoaân thaânh dang dúã. Töi mong muöën àiïìu töët nhêët cho cöng ty, nhûng töi cuäng biïët rùçng töi cêìn úã bïn meå trong nhûäng tuêìn lïî cuöëi cuâng cuãa àúâi baâ. Thïë laâ töi nghô àïën viïåc seä chuyïín giao dûå aán naây cho ngûúâi naâo àoá coá thïí http://sach.tgm.vn giuáp noá thaânh cöng. Töi nïu vêën àïì ra vúái ngûúâi giaám saát dûå aán, vúái mong muöën cö ta hiïíu roä yá àõnh cuãa mònh. Cö gaái naây laâ nhên viïn múái. Thaânh tñch cuãa cö seä àûúåc àûa lïn baân xem xeát kyä caâng vaâ cö cuäng cêìn taåo êën tûúång töët àeåp vúái cêëp trïn. Cö mong muöën dûå aán àûúåc hoaân thaânh àuáng kïë hoaåch vaâ àaåt hiïåu quaã cao nhêët. Cö cuäng sûã duång Thoái quen 5 àïí hiïíu mong muöën cuãa töi àöëi vúái cöng viïåc vaâ vúái gia àònh. Ngaây höm êëy töi ruát ra àûúåc baâi hoåc quan troång naây: khi hai bïn thêåt loâng muöën aáp duång Thoái quen 4 vaâ 5 thò sûå húåp taác ùn yá seä diïîn ra möåt caách tûå nhiïn. Sûå húåp taác khöng thïí àïën tûâ möåt phña. Sûå àöìng loâng laâ phêìn thûúãng têët yïëu cuãa tû duy caã hai cuâng thùæng vaâ cuãa viïåc tòm kiïëm sûå hiïíu biïët thöng caãm giûäa àöi bïn. Trong voâng ba thaáng tiïëp theo àoá, töi tiïëp tuåc thûåc hiïån nhiïåm vuå cuãa mònh àöëi vúái dûå aán bùçng caách laâm viïåc vúái chiïëc laptop ngay bïn giûúâng bïånh cuãa meå. Khi cêìn höåi yá vúái nhûäng ngûúâi coá liïn quan, caác phoâng ban trong cöng ty seä nhoám hoåp laåi, töi hoåp vúái hoå qua àiïån thoaåi tûâ vùn phoâng daä chiïën cuãa töi ngay trong phoâng bïånh söë 602 cuãa khoa Ung thû. Lêìn àêìu tiïn trong àúâi, meå töi toã ra vui sûúáng khi chûáng kiïën caãnh con gaái mònh laâm viïåc. Baâ khen ngúåi nhûäng àoáng goáp cuãa töi trong caác buöíi hoåp vaâ nhûäng vêën àïì töi àùåt ra àöëi vúái caác phêìn viïåc trong dûå aán. Coân töi thò cuäng rêët vui khi àûúåc goáp sûác vaâo quaá trònh àiïìu trõ bïånh cuãa baâ, vúái nhûäng muäi tiïm, nhûäng viïn thuöëc chûäa bïånh cuâng caác baác sô vaâ y taá. 43 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com “Cuöåc söëng coá caách thûác daåy chuáng ta vïì nhu cêìu cên bùçng trong àúâi söëng, àïí chuáng ta xaác àõnh caái gò laâ thêåt sûå quan troång. http://sach.tgm.vn Roä raâng, cùn bïånh cuãa meå töi laâ möëi quan têm lúán nhêët àöëi vúái töi; sau àoá múái laâ cöng viïåc. Vêën àïì chñnh laâ möåt sûå cên bùçng thûåc sûå giûäa hai vïë.” Cuöëi cuâng dûå aán cuãa chuáng töi àaä thaânh cöng vaâo àuáng thúâi haån. Trong khi àoá töi coá àûúåc tûâng giúâ tûâng ngaây tûâng tuêìn cuöëi cuâng bïn meå. Giêy phuát quan troång nhêët trong cêu chuyïån laâ khi ngûúâi phuå nûä naây tòm gùåp ngûúâi giaám saát cöng trònh vaâ chia seã vêën àïì cuãa mònh. Nhiïìu ngûúâi hùèn seä rêët do dûå khi laâm möåt viïåc nhû thïë, búãi vò hoå phaãi àöëi àêìu vúái nöîi súå cöë hûäu – nhêët laâ nöîi súå khöng àaåt àûúåc kïët quaã mong muöën. Coá ngûúâi àaä noái vïì àiïìu naây rêët hay rùçng, “Loâng can àaãm laâ phêím chêët cuãa moåi phêím chêët trong nhûäng thúâi àiïím gay go nhêët.” Hiïíu biïët quan troång nhêët maâ con ngûúâi cêìn coá àûúåc chñnh laâ hiïíu rùçng sûå àöìng têm hiïåp lûåc (Thoái quen 6) laâ kïët quaã cuãa Thoái quen 4: Tû duy cuâng thùæng vaâ Thoái quen 5: Lùæng nghe àïí hiïíu biïët lêîn nhau. Nïëu coá möåt tinh thêìn têët caã cuâng thùæng vaâ möåtâ nöî lûåc àïí hiïíu nhau, thò gêìn nhû chùæc chùæn nhûäng hiïíu biïët vaâ giaãi phaáp múái seä àûúåc naãy sinh. 44 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Cha úi, con mong cha luön khoãe maånh Cêu chuyïån àaáng nhúá naây chûáng toã möåt àiïìu, sûå àöìng têm hiïåp lûåc, xeát vïì toaân diïån chûá khöng phaãi tûâng phêìn riïng leã, àïën tûâ sûå cên bùçng trong cuöåc söëng. Töi àaä cöë gùæng laâm viïåc thêåt töët àïí taåo dûång sûå nghiïåp vaâ àïën nùm 45 tuöíi, coá thïí noái töi àaä thaânh cöng trong sûå nghiïåp. Cuâng vúái sûå ài lïn êëy laâ sûå gia tùng cên nùång cuãa töi, vúái lûúång múä thûâa lïn túái http://sach.tgm.vn 30 kyá. Caâng cùng thùèng, töi caâng ùn nhiïìu nïn múái coá voâng 2 vô àaåi nhû thïë. Vaâ do quaá bêån röån vúái cöng viïåc nïn töi cuäng khöng coá thúâi gian àïí têåp thïí thao thûúâng xuyïn. Vaâo ngaây sinh nhêåt thûá nùm cuãa mònh, con trai Logan cuãa töi àûa cho böë möåt cuöën saách noái vïì sûác khoãe. Trong saách, meå noá giuáp noá viïët doâng chûä: “Cha úi, trong ngaây sinh nhêåt cuãa con nùm nay, con ûúác gò cha luön khoãe maånh. Con muöën cha söëng lêu vúái con.” Cêu noái naây nhû möåt cuá àaánh maånh thûác tónh töi. Chñnh lúâi yïu cêìu cuãa con trai àaä laâm thay àöíi hoaân toaân quan niïåm cuãa töi vïì löëi söëng. Töi bùæt àêìu nhòn laåi mònh vaâ hiïíu ra rùçng chïë àöå ùn vaâ cuöåc söëng thiïëu vêån àöång cuãa töi khöng coân laâ sûå lûåa choån cuãa riïng töi nûäa röìi. Bêët thònh lònh töi hiïíu roä, nïëu cûá àaâ naây töi seä àïí möåt di saãn khöng hay ho gò àöëi vúái con caái. Töi àaä nïu möåt têëm gûúng xêëu, khiïën chuáng coá thïí nghô rùçng thên thïí con ngûúâi chùèng coá gò quan troång; rùçng sûå tûå kiïím soaát cuäng khöng quan troång nöët; rùçng chó coá möåt thûá àaáng giaá laâ chuái àêìu vaâo laâm viïåc àïí mûu cêìu tiïìn taâi danh voång. Töi biïët mònh cêìn phaát huy vai troâ cuãa ngûúâi cha vúái con caái hún laâ chó thuêìn tuáy àaáp ûáng nhûäng nhu cêìu vêåt chêët, tiïìn baåc vaâ tònh caãm cuãa chuáng. Vai troâ êëy cuäng àoâi hoãi töi phaãi laâm gûúng cho con caái trong viïåc reân luyïån thên thïí nûäa. Thïë maâ tûâ höìi naâo àïën giúâ töi quïn bùéng àiïìu êëy. 45 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Thïë laâ töi àûa ra möåt lúâi cam kïët: töi seä laâ möåt ngûúâi cha khoãe maånh àöëi vúái con caái [Thoái quen 1: Luön chuã àöång]. Töi khöng nhêët thiïët phaãi giaãm cên nhûng phaãi khoãe maånh. Àiïìu naây rêët quan troång àöëi vúái töi. Lúâi cam kïët êëy phaãi laâ möåt caái gò àoá coá giaá trõ haânh àöång, vò töi àaä tûâng thûã nhiïìu chûúng trònh ùn kiïng vaâ têåp thïí thao trûúác àoá. Thöng thûúâng moåi viïåc tiïën triïín töët àeåp àöëi vúái töi cho àïën khi töi gùåp phaãi nhûäng chuyïån khiïën töi cùng thùèng. Vò vêåy, quyïët àõnh giaãm lûúång múä thûâa nhû möåt àöång cú àún giaãn laâ chûa àuã. Nhûng con caái coá yá nghôa lúán àöëi vúái töi. Töi yïu thûúng chuáng nïn http://sach.tgm.vn töi phaãi àûa ra nhûäng quyïët àõnh àïí söëng laânh maånh khoãe khoùæn hún. Töi vaåch cho mònh möåt muåc tiïu laâ seä trúã nïn khoãe maånh hún [Thoái quen 2: Bùæt àêìu tûâ muåc tiïu xaác àõnh]. Töi muöën mònh coá möåt cú thïí deão dai, traân àêìy sinh lûåc àïí coá thïí chúi àuâa vêån àöång cuâng con caái sau giúâ laâm viïåc, coá khaã nùng tham gia voâng thi àêëu boáng chaây maâ khöng bõ thay giûäa hiïåp vò khöng coân húi sûác àïí chaåy nûäa. Àïí àaåt àûúåc muåc tiïu naây, töi bùæt àêìu aáp duång caác chïë àöå ùn kiïng vaâ luyïån têåp. Vêën àïì úã àêy laâ, viïåc ùn kiïng vaâ luyïån têåp khöng phaãi laâ muåc tiïu, trúã nïn khoãe maånh dûúái mùæt caác con töi múái laâ caái àñch cêìn nhùæm àïën. Töi quyïët àõnh chia seã muåc tiïu cuãa mònh vúái bêët cûá ai muöën söëng khoãe maånh. Bêy giúâ chuáng töi cuâng phöëi húåp vúái nhau àïí thiïët kïë möåt chûúng trònh coá lúåi ñch thêåt sûå. Töi cêìn laâm têët caã àïí baão àaãm rùçng töi daânh ra möåt khoaãng thúâi gian thñch húåp àïí hoaân thaânh muåc tiïu àïì ra. Töi phaãi àiïìu chónh, búát thúâi gian laâm viïåc àïí daânh nhiïìu thúâi gian hún chuá yá àïën cú thïí cuãa mònh. Àaä hai nùm tröi qua kïí tûâ ngaây töi quyïët àõnh thay àöíi caách nghô cuãa mònh. Töi khöng coân phaãi àêëu tranh tû tûúãng nhiïìu àïí ra khoãi giûúâng nûäa. Luyïån têåp thïí thao gêìn nhû trúã thaânh nhu cêìu tûå nhiïn thûá hai. Töi khöng cêìn nhùæc nhúã mònh rùçng têåp thïí duåc töët nhû thïë naâo nhû trong thúâi gian àêìu nûäa. Tuy vêåy, chùæc chùæn laâ coá nhûäng ngaây töi laâm khöng töët. Töi mïåt moãi, àau àêìu hay vò trúâi quaá noáng chùèng haån. Cuäng coá nhûäng ngaây, töi àún giaãn baão vúái mònh laâ höm nay khöng chaåy nûäa. Nhûng giúâ àêy viïåc luyïån têåp trúã nïn dïî daâng 46 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com “Cha úi, trong ngaây sinh nhêåt cuãa con nùm nay, con mong cha luön khoãe maånh. Con muöën cha daânh thúâi gian luyïån têåp nhiïìu hún”. YÁ noái àïën caái buång to chêìn dêìn cuãa töi.” http://sach.tgm.vn hún, töi sùén saâng thûác dêåy chaåy böå möîi buöíi saáng [Thoái quen 3: Ûu tiïn cho àiïìu quan troång nhêët]. Búãi vò töi coá möåt muåc tiïu lúán vaâ möåt lúâi cam kïët coá yá nghôa àöëi vúái nhûäng ngûúâi maâ töi coân yïu thûúng hún chñnh baãn thên mònh, töi coá thïí laâm nhûäng viïåc nhû vêåy maâ khöng do dûå. Lúåi ñch thûá hai cuãa tû duy laânh maånh naây laâ hún bao giúâ hïët, töi tin rùçng töi coá thïí chuã àöång hún. Thûác dêåy vaâo möîi buöíi súám tinh mú, chaåy lïn trïn àöìi, thûåc hiïån voâng chaåy 5000 meát, têët caã nhûäng àiïìu naây àïìu laâm töi hûáng khúãi. Ngaây qua ngaây, trong khi töi reân luyïån thïí lûåc nhû thïë, töi cuäng àaåt àûúåc nhûäng thùæng lúåi riïng nho nhoã. Bêy giúâ töi bùæt àêìu hy voång vaâ coá loâng tin vaâo chñnh baãn thên mònh, rùçng töi coá khaã nùng laâm àûúåc nhûäng viïåc khoá khùn. Noái caách khaác, trûúác àêy töi coá tû tûúãng cuãa möåt naån nhên, töi toã ra khiïëp nhûúåc vaâ súå haäi àïën mûác khöng daám laâm bêët cûá möåt thay àöíi naâo trong cuöåc söëng. Giúâ àêy nhûäng thùæng lúåi cuãa baãn thên khiïën töi trúã nïn phêën chêën vaâ tûå tin hún. 47 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Lúåi ñch thûá ba cuãa viïåc coá möåt muåc tiïu lúán hún laâ noá thanh loåc têm trñ ta. Möîi nùm töi möåt giaâ ài. Trûúác àêy töi tûúãng rùçng, giaâ ài coá nghôa laâ phaãi laâm quen vúái möåt cú thïí xú cûáng vúái nhûäng khúáp xûúng kïu laåo xaåo, nhûác moãi, àau àúán. Nhûng giúâ àêy, vúái möåt löëi söëng laânh maånh hún, töi nhêån ra rùçng chñnh löëi söëng cuä khiïën töi caãm thêëy nhû vêåy chûá khöng phaãi do tuöíi taác cuãa töi. Töi biïët rùçng nïëu töi àau àêìu thò àoá laâ vò töi ùn quaá nhiïìu àûúâng chûá khöng phaãi vò caái tuöíi 47. Cú thïí töi àaä àûúåc àiïìu chónh laåi khoãe maånh hún. Nhúâ nhûäng phaãn ûáng laânh maånh cuãa noá maâ töi àûa ra àûúåc nhûäng http://sach.tgm.vn quyïët àõnh phaãi söëng nhû thïë naâo cho töët. Töi nghiïåm ra rùçng baån coá thïí thêåt sûå tin tûúãng vaâo möåt cú thïí khoãe maånh, noá seä maách baão baån nhûäng viïåc cêìn laâm. Khi baån söëng coá nguyïn tùæc quy cuã thò phêìn thûúãng cuãa sûác khoãe vaâ sûå döìi daâo nùng lûúång laâ caái coá thïí “súâ” thêëy àûúåc. Möîi khi caãm thêëy àêìu oác khöng àûúåc minh mêîn trong saáng cho lùæm, töi biïët ngay rùçng àoá laâ dêëu hiïåu cho biïët: töi cêìn quay laåi viïåc luyïån têåp, ùn kiïng vaâ nguã àuáng giúâ. Coá leä baâi hoåc lúán nhêët maâ töi coá àûúåc tûâ nhûäng gò liïn quan àïën cú thïí mònh laâ möëi dêy liïn hïå chùåt cheä cuãa noá vúái caác khña caånh xaä höåi, tinh thêìn vaâ tònh caãm. Cùn bïånh àau àêìu do ùn quaá nhiïìu chêët böåt àûúâng maâ töi mùæc phaãi àaä khöng cho pheáp töi suy nghô moåi chuyïån möåt caách saáng toã vaâ maåch laåc. Thïë nïn, nhûäng buöíi têåp chaåy buöíi saáng roä raâng laâ coá ñch lúåi àöëi vúái nhûäng suy nghô saáng toã trong àêìu, möîi khi töi coá chuyïån phaãi giaãi quyïët. Chuáng ta thûúâng xem viïåc giaãm cên nhû laâ thaânh quaã cuãa möåt chïë àöå luyïån têåp. Riïng töi thò cho rùçng, möåt trñ tuïå minh mêîn saáng toã laâ lúåi ñch lúán nhêët maâ töi coá àûúåc cho àïën nay nhúâ vaâo viïåc luyïån têåp. Trûúác àêy, möîi khi thûåc haânh ùn kiïng töi thûúâng toã ra thö löî cuåc cùçn vúái vúå con, laâm aãnh hûúãng xêëu àïën caác möëi quan hïå trong gia àònh vaâ núi cöng súã. Súã dô töi caáu gùæt khoá chõu laâ vò töi caãm thêëy töi coá caã möåt danh saách daâi nhûäng viïåc phaãi laâm, maâ àoá laåi toaân laâ nhûäng viïåc töi khöng thñch. Bêy giúâ khi àiïìu töi mong muöën laâ sûác khoãe thò möåt chïë àöå ùn kiïng 48 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com àuáng àùæn vaâ chûúng trònh luyïån têåp thñch húåp trúã thaânh viïåc laâm tûå nguyïån vaâ àêìy hûáng thuá àöëi vúái töi. Khöng coân phaãi àêëu tranh nöåi têm vïì viïåc têåp hay khöng têåp, ùn kiïng hay khöng ùn kiïng nûäa; noá cuäng giuáp töi giaãi toãa nhûäng cùng thùèng vïì mùåt caãm xuác àïí töi coá thïí thuå hûúãng khoaãng thúâi gian àûúåc úã bïn vúå con. Töi khöng thïí tûúãng tûúång nöíi, sao möåt quyïët àõnh reân luyïån sûác khoãe laåi mang àïën nhûäng thay àöíi lúán nhû thïë trong têët caã böën khña caånh trong àúâi töi. Maâ moåi viïåc àêu chó dûâng laåi úã àoá. Töi vêîn laâm viïåc hùng say. Nhûng giúâ àêy töi àaä àaåt àïën àöå cên bùçng giûäa caác http://sach.tgm.vn mùåt trong cuöåc söëng, àïí coá thïí thuå hûúãng nhûäng moán quaâ quyá giaá tûâ cuöåc söëng àún giaãn haâng ngaây. Têët caã nhúâ vaâo viïåc luyïån têåp vaâ ùn uöëng àuáng caách. Khi cêåu con trai thûác tónh ngûúâi cha tuöíi 47 vïì thûåc traång sûác khoãe cuãa öng, cêåu cuäng àöìng thúâi àaánh thûác nhûäng xuác caãm vaâ àöång cú tinh thêìn sêu xa nhêët, bao göìm caã nhûäng gò maâ öng coá thïí mang laåi cho gia àònh. Àoá cuäng laâ luác ngûúâi cha lêëy laåi àûúåc quyïìn kiïím soaát, coá àûúåc têìm nhòn saáng suöët, yá chñ, caách tû duy maåch laåc, sûå tûå nhêån thûác vaâ tûå do caá nhên. Trong söë nhûäng baâi hoåc maâ cêu chuyïån naây mang laåi cho chuáng ta coá baâi hoåc chûáng minh sûác maånh vaâ thaânh quaã thêåt sûå cuãa thaânh tñch caá nhên. Thêåt dïî daâng noái “khöng”vúái nhûäng caám döî khi chuáng ta coá möåt mong muöën chaáy boãng trong loâng. Töi ài àïën chöî tin rùçng tûå laâm chuã baãn thên chñnh laâ nïìn taãng duy trò nhûäng möëi quan hïå töët àeåp. Ùn uöëng àiïìu àöå àuáng caách thûúâng giuáp chuã thïí laâm chuã caãm xuác vaâ tinh thêìn töët hún. Chuáng ta khöng thïí xêy dûång àûúåc nhûäng möëi quan hïå töët àeåp vûäng chùæc cho àïën khi chuáng ta kiïím soaát thaânh cöng nhûäng àam mï cuãa baãn thên. Cöí nhên tûâng noái, “Laâm chuã àûúåc têm höìn mònh coân hún laâm chuã caã möåt thaânh phöë.” Ngûúâi Hy Laåp khön ngoan thò daåy rùçng, “Biïët roä mònh. Laâm chuã baãn thên. Vaâ cho ài caái töi.” 49 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Töëi thûá tû: Khoaãng thúâi gian daânh cho meå Caác nghiïn cûáu cho biïët, hêìu hïët moåi ngûúâi trong xaä höåi hiïån àaåi àaánh mêët sûå quên bònh trong cuöåc söëng. Con ngûúâi coá khuynh hûúáng quaá têåp trung vaâo cöng viïåc hoùåc caác hoaåt àöång cêëp baách khaác maâ lú laâ hay laäng quïn caác möëi quan hïå vaâ hoaåt àöång thûåc sûå quyá giaá àöëi vúái hoå. Àêy laâ möåt cêu chuyïån tuyïåt àeåp vïì möåt ngûúâi con, duâ bõ cuöën vaâo voâng xoaáy cuãa nhûäng viïåc laâm cêëp baách, vêîn daânh thúâi gian suy nghô vïì vai troâ vaâ muåc tiïu cuãa mònh (Thoái quen 1: Luön http://sach.tgm.vn chuã àöång, Thoái quen 2: Bùæt àêìu tûâ muåc tiïu xaác àõnh), cuâng vúái sûå húåp taác cuãa vúå (Thoái quen 6: Àöìng têm hiïåp lûåc), anh àaä nghô ra möåt giaãi phaáp tuyïåt vúâi cho möëi quan hïå vúái meå giaâ. Töi bao giúâ cuäng coá möåt möëi quan hïå thêåt àùåc biïåt vúái meå. Meå con chuáng töi cuâng nhau traãi qua möåt chuöîi nhûäng biïën cöë trong àúâi vaâ àoá laâ cú súã taåo dûång möëi quan hïå bïìn chùåt àeåp àeä. Dêìu vêåy, coá möåt thúâi, duâ rêët yïu thûúng meå vaâ rêët vui sûúáng khi úã bïn meå, töi vêîn bõ cuöën vaâo nhûäng cöng viïåc böån bïì trong cöng ty, cöång àöìng vaâ gia àònh riïng. Cuöåc àúâi töi laâ möåt chuöîi nhûäng ngaây bêån röån triïìn miïn, nhiïìu tuêìn lïî tröi veâo trûúác khi töi coá thïí dûâng laåi goåi möåt cuöåc àiïån thoaåi cho meå hoãi thùm sûác khoãe. Vaâ khi töi coá thïí thu xïëp thúâi gian àïí àïën thùm baâ thò chuáng töi chûa kõp ngöìi noáng chöî àaä phaãi àûáng dêåy chia tay. Sau cuöåc hoåp mùåt naây laåi àïën möåt caái haån choát khaác cêìn phaãi laâm ngay lêåp tûác. Cûá thïë möëi liïn hïå cuãa töi vúái meå trúã nïn loãng leão, gùåp chùng hay chúá tûâ luác naâo khöng biïët. Meå töi khöng bao giúâ lïn tiïëng traách moác hoùåc eáp buöåc töi phaãi gheá thùm baâ thûúâng xuyïn hún, nhûng trong thêm têm töi khöng traánh khoãi caãm giaác thêåt töìi tïå. Töi biïët, röìi töi seä khöng àuã sûác kiïím soaát cuöåc àúâi mònh nïëu möëi quan hïå vúái meå töi tiïëp tuåc giaán àoaån vaâ xêëu ài theo kiïíu naây. Thïë laâ aáp duång Thoái quen 3: Ûu tiïn cho àiïìu quan troång nhêët – vúå chöìng töi cuâng ngöìi xuöëng tòm ra giaãi 50 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com phaáp töët nhêët. Vúå töi gúåi yá rùçng möîi tuêìn nïn daânh ra möåt töëi àïën thùm meå giaâ, vaâ àoá seä laâ viïåc laâm töët cho caã gia àònh töi lêîn meå töi. Töi xem laåi lõch vaâ thêëy rùçng möîi töëi thûá Tû vúå töi àïìu coá buöíi têåp luyïån vúái àöåi àöìng ca. Caác töëi thûá Tû, tûâ nay, seä trúã thaânh khoaãng thúâi gian töi daânh cho meå. Bêy giúâ thò meå töi biïët rùçng cûá möåt tuêìn hoùåc cuâng lùæm hai tuêìn möåt lêìn töi seä àïën thùm baâ vaâo möåt giúâ nhêët àõnh. Trong khoaãng thúâi gian àoá töi gaác hïët moåi viïåc sang möåt bïn, chó coá hai meå con vúái nhau. Nïëu baâ muöën vêån àöång möåt chuát, meå con töi seä ài daåo cuâng http://sach.tgm.vn nhau. Coá nhûäng höm baâ nêëu cúm cho töi ùn. Nhiïìu lêìn töi àaánh xe chúã baâ ài mua sùæm úã möåt siïu thõ khaá xa nhaâ. Bêët kïí chuáng töi laâm gò thò bao giúâ chuáng töi cuäng chó noái vïì gia àònh, nhûäng viïåc vûâa xaãy ra vaâ nhûäng kyã niïåm giûäa hai meå con. Möîi buöíi töëi töi àûúåc úã bïn meå àaä trúã thaânh möåt öëc àaão thanh bònh xanh maát trong cuöåc söëng bêån röån höëi haã quanh töi. Töi thûúâng noái vúái vúå töi rùçng àoá laâ àiïìu töët àeåp nhêët maâ naâng àaä mang laåi cho töi. 51 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Sau khi cha töi qua àúâi, töi quyïët àõnh seä nuöi dûúäng, thêåm chñ phaát triïín töët möëi quan hïå rêët àùåc biïåt giûäa meå vaâ töi, búãi vò tûâ àêy cuöåc àúâi baâ seä rêët tröëng traãi. Töi cuäng quyïët àõnh rùçng, kïí tûâ nay vïì sau, duâ coá bêët cûá chuyïån gò xaãy ra, töi cuäng seä haâng ngaây goåi àiïån thoaåi cho meå. Mùåc duâ chuáng töi söëng caách xa nhau gêìn 1000 cêy söë, töi àaä hïët sûác cöë gùæng àïí àïën thùm baâ hai tuêìn möåt lêìn. Baâ söëng thïm àûúåc 10 nùm nûäa, coân töi thò khöng thïí àúåi àïí bùæt àêìu biïíu löå loâng hiïëu thuêån cuãa mònh àöëi vúái baâ vaâ quaäng thúâi gian quyá baáu töi àûúåc úã bïn meå. http://sach.tgm.vn Töi hoåc àûúåc rùçng, khi baån thûúâng xuyïn tiïëp xuác vúái ngûúâi khaác, hiïíu biïët cuãa baån vïì ngûúâi àoá seä àaåt àïën möåt mûác àöå múái, gêìn nhû coá thïí hoaåt àöång theo cú chïë tûå nhiïn. Töi phaát hiïån nhûäng cuöåc àiïån thoaåi haâng ngaây cho meå cuäng khöng khaác biïåt nhiïìu lùæm so vúái chuyïën viïëng thùm meå hai tuêìn möåt lêìn; chuáng töi trúã nïn gêìn guäi, cúãi múã vaâ tin cêåy nhau, hún caã trûúác àêy khi chuáng töi coân söëng bïn nhau. Khöng coá sûå khaác biïåt roä rïåt giûäa noái chuyïån qua àiïån thoaåi hay noái chuyïån trûåc tiïëp vaâ àiïìu naây khiïën töi ngaåc nhiïn, búãi vò töi vêîn nghô chùèng gò coá thïí thay thïë àûúåc nhûäng cuöåc gùåp mùåt tay àöi. Töi chùæc rùçng têìng yá nghôa khaác êëy cuäng laâ àiïìu chñnh xaác. Búãi vò möîi cuöåc noái chuyïån àïìu chûáa àûång aãnh hûúãng tñch luäy tûâ nhûäng cuöåc noái chuyïån lêìn trûúác vaâ laâ möåt àiïìu khoá coá gò thay thïë àûúåc. Nhúâ noá, baån coá thïí chia seã nhûäng suy ngêîm vaâ caãm xuác, chûá khöng chó laâ nhûäng kinh nghiïåm. Nhûäng cuöåc noái chuyïån kiïíu naây coá yá nghôa rêët lúán àöëi vúái töi. Cuäng giöëng nhû ngûúâi chöìng trong cêu chuyïån naây, töi cuäng coá àûúåc lúåi ñch to lúán khi coá àûúåc sûå uãng höå vaâ thöng hiïíu cuãa vúå töi, möåt ngûúâi phuå nûä trñ lûåc hún ngûúâi. Vúå töi, Sandra, khöng nghô cuöåc àúâi nhû möåt miïëng baánh cöë àõnh vúái möåt quyä thúâi gian nhêët àõnh maâ nïëu daânh cho meå töi nhiïìu hún thò seä búát ài thúâi gian daânh cho naângå. Sandra nghô rùçng, thúâi gian töi daânh cho meå giuáp cho möëi quan hïå giûäa hai vúå chöìng töi trúã nïn giaâu coá hún, phong phuá hún. 52 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Töi soi gûúng vaâ thêëy möåt keã thñch kiïím soaát Baån haäy àïí yá àiïìu gò xaãy ra trong cêu chuyïån naây khi cöng viïåc laâ troång têm cuöåc söëng cuãa chuáng ta. Nïëu chuá yá, baån seä thêëy rùçng coá möåt sûå xaáo tröån lúán xaãy ra khi chuáng ta thïm vaâo möåt troång têm múái – cho duâ troång têm êëy coá têìm quan troång nhû gia àònh. Cuöëi cuâng, chuáng ta cuäng ài àïën giaãi phaáp thûá ba – möåt giaãi phaáp bao truâm vaâ haâi hoâa têët caã caác khña caånh trong àúâi söëng – àoá chñnh laâ troång têm nguyïn tùæc. Khi chuáng ta haânh àöång – giöëng nhû viïåc http://sach.tgm.vn ngûúâi àaân öng trong cêu chuyïån àaä laâm – thò noá khöng chó mang laåi sûå cên bùçng chuáng ta vêîn tòm kiïëm, maâ coân giuáp chuáng ta trêìm tônh hún, khiïën cho cuöåc àúâi ài vaâo quyä àaåo, giuáp baãn thên ta coá nhên caách cao quyá hún vaâ nhûäng caãm xuác töët àeåp hún. Kïët quaã, chuáng ta giaãm àûúåc nhu cêìu kiïím soaát ngûúâi khaác, hiïåu suêët laâm viïåc tùng lïn, vaâ chuáng ta haånh phuác trong moåi lônh vûåc cuãa cuöåc söëng. Töi àaä daânh caã quaäng àúâi cuãa ngûúâi trûúãng thaânh cho sûå nghiïåp cuãa mònh. Töi laâm viïåc tûâ 12 àïën 14 tiïëng möåt ngaây vaâ 6 ngaây möåt tuêìn, vaâ cûá tiïëp tuåc nhû thïë giöëng con taâu lêìm luäi vaâ cêìn mêîn trong haãi trònh cuãa noá. Phaãi, töi luön àùåt mònh vaâo võ trñ àïí mònh luön àûúåc ngûúâi khaác thûâa nhêån vaâ tûúãng thûúãng. Töi àaãm nhêån möåt cöng viïåc phaãi ài nhiïìu, vaâ àiïìu àoá khiïën ngûúâi khaác coá êën tûúång töët rùçng töi cöëng hiïën hïët sûác mònh cho cöng ty. Gia àònh töi cuäng chuyïín vaâo söëng úã nöåi ö thaânh phöë Chicago àïí töi coá thïí söëng gêìn truå súã chñnh cuãa cöng ty hún. Töi tûúãng àêu vúå mònh thñch söëng úã àêy. Töi nghô cö êëy thñch cuöåc söëng cuãa chuáng töi. Töi thñch cuöåc söëng naây. Röìi con trai chuáng töi ra àúâi. Bêët thònh lònh töi muöën daânh nhiïìu thúâi gian cho vúå vaâ con trai hún. Töi cöë gùæng göìng mònh lïn giûäa 53 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com cöng viïåc vaâ gia àònh. Töi caãm thêëy mònh khöng khaác gò caái bêåp bïnh, gia àònh úã àêìu naây vaâ cöng viïåc úã àêìu kia. Nïëu töi daânh thúâi gian cho gia àònh nhiïìu hún thò thúâi gian cho cöng viïåc seä bõ huåt ài. Thïë laâ töi laåi phaãi lo buâ àùæp cho cöng viïåc vaâ àiïìu àoá coá nghôa laâ töi laåi phaãi lú laâ vúå con. Cûá nhû thïë töi nhû con thoi, chaåy qua chaåy laåi giûäa hai àêìu trong suöët möåt tuêìn. Nhûng duâ coá nhanh nheån vaâ cöë gùæng àïën mêëy, töi vêîn khöng taâi naâo cên bùçng àûúåc giûäa cöng viïåc vaâ gia àònh. Dêìn dêìn töi trúã nïn mïåt moãi vaâ luön trong têm traång cùng thùèng bûåc doåc vúái nhûäng bûúác chaåy http://sach.tgm.vn nûúác ruát liïn tuåc nhû vêåy. Khi coá dõp nhòn laåi caách laâm viïåc cuãa mònh, töi nhêån thêëy töi laâ möåt ngûúâi thñch kiïím soaát. Töi thñch coá mùåt taåi vùn phoâng möîi khi ra quyïët àõnh. Töi thñch sùm soi vaâo cöng viïåc cuãa ngûúâi khaác àïí chùæc chùæn rùçng moåi thûá àïìu àûúåc hoaân thaânh theo caách maâ töi mong muöën. Töi nghô khöng ai laâm àûúåc nhûäng viïåc maâ töi coá thïí laâm. Kïët quaã, cuöåc àúâi töi laâ möåt múá boâng bong höîn loaån. Haâng ngaây, àuã loaåi baáo caáo, cuâng nhûäng baãn tûúâng trònh, thöëng kï vuån vùåt chêët àöëng trïn baân laâm viïåc cuãa töi. Töi nghô mònh phaãi nhuáng tay vaâo têët caã nhûäng viïåc naây laâ vò, chó möîi töi laâ ngûúâi coá thïí laâm nhûäng viïåc naây àuáng caách. Nhûng töi àaä nhêìm to. Bùçng caách öm àöìm têët caã moåi viïåc lúán nhoã, töi àaä khöng taåo cú höåi cho cêëp dûúái àûúåc thïí hiïån khaã nùng cuãa hoå. Khi nhêån thûác àûúåc àiïìu naây, töi bùæt àêìu cho pheáp cöång sûå vaâ nhên viïn dûúái quyïìn tham gia vaâo quaá trònh giaãi quyïët cöng viïåc. Àöåi cuãa töi trúã nïn nùng àöång hún, baãn thên töi thò tham gia sêu hún vaâo vai troâ cöë vêën trong hêìu hïët caác dûå aán. Töi phaát hiïån ra rùçng, ai nêëy àïìu caãm thêëy maän nguyïån hún khi àûúåc àoáng goáp nhiïìu hún trong cöng viïåc. 54 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn “Töi caãm thêëy mònh laâ caái bêåp bïnh giûäa möåt bïn laâ gia àònh coân bïn kia laâ cöng viïåc ... Töi thêëy mònh nhû con thoi cûá chaåy hïët tûâ àêìu naây sang àêìu kia trong suöët möåt tuêìn. Nhûng duâ cöë gùæng àïën mêëy töi vêîn khöng taâi naâo àaåt àûúåc sûå cên bùçng.” Töi khöng khoãi kinh ngaåc vaâ coá phêìn naâo húi thêët voång khi thêëy nhûäng viïåc quan troång maâ töi nghô chó coá mònh múái laâm nöíi, nay khöng qua tay töi vêîn töët àeåp nhû thûúâng. Sïëp cuãa töi rêët haâi loâng 55 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com maâ töi thò khöng cêìn phaãi nhaãy nhoát loaån xaå nhû con röëi. Àiïìu naây böåc löå möåt sûå thêåt töëi quan troång rùçng, giúâ àêy töi coá nhiïìu thúâi gian hún àïí laâm nhûäng viïåc maâ töi cho laâ cêìn thiïët hún. Töi bùæt àêìu daânh thúâi gian ra ngoaâi ùn trûa thûúâng xuyïn hún, thónh thoaãng ài ùn vúái vúå vaâ con trai. Töi cuäng daânh thúâi gian hoåc nhûäng chûúng trònh phêìn mïìm maâ chuáng töi coá thïí sûã duång trong cöng viïåc. Hiïåu suêët cöng viïåc cuãa töi tùng nhanh. Töi nghô, vúái quyä thúâi gian dû ra, thêåm chñ töi coá thïí quay laåi trûúâng hoåc thïm nhûäng kyä nùng múái àïí böí sung cho cöng viïåc sau bao nhiïu nùm chuái muäi vaâo laâm viïåc http://sach.tgm.vn [Thoái quen 7: Tu dûúäng baãn thên]. Cuöåc söëng gia àònh töi cuäng thay àöíi rêët nhiïìu. Chuáng töi chuyïín tûâ Chicago àïën möåt thaânh phöë nhoã (hoáa ra vúå töi chûa bao giúâ thñch söëng úã möåt thaânh phöë öìn aâo têëp nêåp nhû Chicago). Thay vò boã thúâi gian ra ngöìi úã vùn phoâng, töi úã nhaâ thûúâng xuyïn hún. Cha con töi thûúâng ài xem nhûäng buöíi biïíu diïîn nhaåc kõch vaâo chiïìu thûá Baãy. Chuáng töi mua möåt bõch bùæp rang lúán (coá tröån thïm bú) möåt ñt cam thaão àoã vaâ thûúãng thûác buöíi biïíu diïîn. Möëi quan hïå giûäa vúå chöìng töi trúã nïn töët àeåp hún bao giúâ hïët. Chuáng töi daânh nhiïìu thúâi gian cho nhau. Chó àún giaãn úã bïn nhau thöi. Vaâ laâm nhûäng àiïìu maâ chuáng töi muöën: ài böå, têåp thïí duåc, trûúåt tuyïët, laâm vûúân vaâ bao giúâ cuäng trao àöíi vúái nhau vïì moåi chuyïån lúán nhoã trong àúâi. Töi rêët haâi loâng vúái cuöåc söëng hiïån taåi. Thêåm chñ, töi coân àûúåc yïu quyá hún nhúâ biïët noái àuâa vaâ kïí chuyïån cûúâi. Nhûng àiïìu quan troång hún caã, töi khöng coân phaãi chaåy túái chaåy lui nhû con röëi giûäa cöng viïåc vaâ gia àònh nûäa. Cuöåc söëng khöng coân laâ möåt cuöåc àua khöng coá àiïím dûâng. Töi biïët phên biïåt giûäa nhûäng viïåc phaãi laâm vaâ nhûäng viïåc coá thïí laâm. Vaâ àiïìu quan troång nhêët, töi biïët caái gò khöng cêìn phaãi laâm cho cöë maâ vêîn khöng thïí töët hún. Àöi khi baån nïn àïí cho möåt söë viïåc xaãy ra theo caách cuãa noá. 56 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Khi chuáng ta úã vaâo hoaân caãnh bõ giùçng xeá giûäa hai giaá trõ àöëi lêåp maâ caã hai àïìu cêìn thiïët nhû nhau, chuáng ta thûúâng ài àïën chöî thoãa hiïåp. Vñ duå tiïu biïíu nhêët laâ khi baån mùæc keåt giûäa giaá trõ gia àònh vaâ sûå nghiïåp. Tuy vêåy nïëu têåp trung cho möåt muåc àñch hoùåc giaá trõ cao hún, chuáng ta khöng cêìn àïën möåt sûå thoãa hiïåp naâo caã. Baån coá thïí àaåt àïën möåt mûác àöå thaânh cöng cao hún úã caã hai lônh vûåc vaâ coá sûå haâi hoâa giûäa hai lônh vûåc àoá. Àöëi vúái möåt söë ngûúâi, àiïìu thuá võ nhêët trong cêu chuyïån naây laâ mö thûác tû duy cuãa ngûúâi cha àaä coá sûå àiïìu chónh khi àûáa con http://sach.tgm.vn trai ra àúâi. Mö thûác chñnh laâ àiïìu maâ baån nhòn nhêån vïì thûåc taåi, laâ quan àiïím cuãa baån vïì cuöåc söëng, laâ têëm baãn àöì cuãa baån. Caách nhanh nhêët àïí thay àöíi quan àiïím söëng cuãa möåt ngûúâi laâ thay àöíi vai troâ cuãa anh ta hay cö ta. Ngay khi möåt ngûúâi quyïët àõnh chêëm dûát cuöåc söëng àöåc thên àïí yïn bïì gia thêët, anh ta hay cö ta seä nhòn nhêån thïë giúái khaác ài rêët nhiïìu. Vaâ khi chuáng ta laâm cha laâm meå, chuáng ta laåi nhòn nhêån thïë giúái khaác ài. Sûå thay àöíi trong mö thûác hay nhêån thûác coá taác àöång maånh meä hún sûå thay àöíi trong haânh vi hoùåc thaái àöå. Töi bao giúâ cuäng hïët loâng tin rùçng nïëu baån muöën àaåt àûúåc möåt tiïën böå coá yá nghôa, baån haäy thay àöíi mö thûác cuãa mònh trûúác. Nïëu baån muöën thûåc hiïån möåt thay àöíi nhoã thò haäy thay àöíi vïì haânh vi vaâ thaái àöå. Sau khi baån coá nhêån thûác àuáng àùæn vïì thûåc taåi, nghôa laâ têëm baãn àöì cuãa baån chó àûúâng möåt caách chñnh xaác, haäy thay àöíi haânh vi vaâ thaái àöå cuãa baån. 57 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Chuyïën viïëng thùm bêët ngúâ Khi chuáng ta lêåp ra baãn Tuyïn Ngön Sûá Mïånh cuãa mònh tûác laâ chuáng ta àõnh nghôa vïì muåc àñch, têìm nhòn, giaá trõ vaâ nhûäng möëi quan hïå quan troång nhêët trong àúâi. Àoá chñnh laâ sûác maånh cuãa möîi baãn Tuyïn Ngön Sûá Mïånh Caá Nhên, nhêët laâ khi noá hiïín thõ roä raâng hoùåc tiïëp cêån hoaân toaân thêëu àaáo têët caã nhûäng vai troâ quan troång trong cuöåc àúâi möåt con ngûúâi. Àa söë ngûúâi ta chó têåp trung vaâo möåt hay hai vai troâ nhû gia àònh vaâ cöng viïåc cuãa mònh vaâ thûúâng ài àïën chöî laäng http://sach.tgm.vn quïn nhûäng vai troâ khaác. Khi ngûúâi àaân baâ trong cêu chuyïån naây têåp trung vaâo hoå haâng cuãa mònh, gia àònh chõ toã ra chöëng àöëiã. Nhûng chó khi hoaân thaânh vai troâ naây trong böëi caãnh thûåc hiïån Tuyïn Ngön Sûá Mïånh Caá Nhên (Thoái quen 2: Bùæt àêìu tûâ muåc àñch xaác àõnh) vaâ haânh àöång theo kïë hoaåch (Thoái quen 3: Ûu tiïn cho àiïìu quan troång nhêët) chõ múái tòm ra àûúåc möåt khña caånh múái meã vaâ coá yá nghôa trong cuöåc àúâi mònh. Khi töi viïët ra baãn Tuyïn Ngön Sûá Mïånh cuãa mònh vaâo nùm ngoaái, töi àaä viïët rùçng töi muöën gêìn guäi hún nûäa vúái nhûäng ngûúâi baâ con ruöåt thõt cuãa mònh. Thïë laâ trong luác lïn kïë hoaåch cho kyâ nghó haâng nùm úã Tennessee àïí thùm cha meå vaâ chõ gaái, töi quyïët àõnh daânh thúâi gian àïën thùm hai ngûúâi dò. Töi nghô coá leä àïën 10 nùm nay töi chûa gùåp hoå. Töi caãm thêëy mònh cêìn daânh thúâi gian vaâ quyïët têm thûåc hiïån Tuyïn Ngön Sûá Mïånh cuãa mònh. Khi vïì àïën nhaâ, töi beân noái vúái chõ gaái vïì kïë hoaåch àïën thùm hai ngûúâi dò laâ Dorothy vaâ Margaret. Nhûng chõ êëy khöng hiïíu töi mêët thúâi gian nhû thïë àïí laâm gò. “Sao em laåi phaãi cêët cöng ài àïën têån àêëy! Goåi möåt cuöåc àiïån thoaåi àïí haân huyïn cuäng àûúåc maâ. Chõ vûâa phaát hiïån coá mêëy cûãa haâng àöì cöí rêët hay úã àêy vaâ muöën dêîn em ài xem. Coân hai baâ dò êëy, cûá goåi àiïån thoaåi thöi laâ hoå cuäng àuã vui röìi.” “Khöng,” töi àaáp gioång cöë laâm ra veã kiïn quyïët, “em rêët muöën gùåp caác dò.” 58 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com http://sach.tgm.vn Stephen R. Covey www.toitaigioi.com Tuy vêåy, trong luác laái xe àïën nhaâ hoå töi khöng khoãi bùn khoùn. Hoå seä nghô gò khi thêëy àûáa chaáu caã mûúâi nùm nay chùèng thêëy tùm húi àêu nay laåi luâ luâ xuêët hiïån trûúác cûãa nhaâ hoå? Sao töi laåi nghô hoå seä vui mûâng khi gùåp àûáa chaáu biïåt tùm biïåt tñch bêëy lêu nay cú chûá? Vúái nhûäng bùn khoùn nhû thïë suyát nûäa thò töi àaä voâng xe quay vïì. Khi töi bûúác vaâo cùn phoâng khaách nhoã cuãa hoå, caã hai àïìu biïíu löå nöîi vui mûâng khön xiïët. Chuáng töi ngöìi uöëng traâ vaâ noái chuyïån röm raã; cuöåc viïëng thùm keáo daâi gêìn ba tiïëng àöìng höì. Caác dò kïí http://sach.tgm.vn cho töi nghe nhûäng chuyïån vïì töi khi coân nhoã, hoå àaä àïën thùm töi luác töi múái chaâo àúâi nhû thïë naâo. Hoå thêåm chñ coân ön laåi nhûäng cêu chuyïån vïì baâ ngoaåi vaâ cuå ngoaåi maâ töi chûa tûâng nghe thêëy bao giúâ. Thêåt laâ möåt buöíi chiïìu thuá võ, àaáng nhúá. Töi lêëy laâm tiïëc rùçng töi àaä khöng àïën chúi vúái caác dò súám hún. Duâ sao thò cuöëi cuâng töi àaä coá möåt cuöåc viïëng thùm hoå haâng àuáng luác. Ba thaáng sau dò Margaret qua àúâi. Khi hay tin töi àaä nghô, “Thêåt may laâ mònh àaä khöng ài àïën nhûäng tiïåm àöì cöí vaâo ngaây höm êëy.” Vaâo thúâi àiïím cêìn àûa ra möåt sûå choån lûåa, töi àaä trung thaânh vúái kïë hoaåch cuãa mònh. Töi choån viïåc xêy dûång vaâ cuãng cöë möëi quan hïå cuãa mònh vúái nhûäng ngûúâi maâ töi yïu thûúng, nhû töi àaä thïí hiïån trong baãn Tuyïn Ngön Sûá Mïånh Caá Nhên. Buöíi chiïìu höm êëy laâ ûu tiïn söë möåt cuãa töi. Töi nghô àiïìu naây seä khöng xaãy ra nïëu töi khöng daânh thúâi gian lïn kïë hoaåch vaâ suy nghô vïì nhûäng àiïìu quan yïëu laâm nïn nhûäng möëi quan hïå quan troång trong àúâi mònh. 59 CAÃM HÛÁNG SÖËNG THEO 7 THOÁI QUEN THAÂNH ÀAÅT www.toitaigioi.com