Bóng Ma Ở Lexington PDF EPUB

"Bóng Ma Ở Lexington PDF EPUB 🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Bóng Ma Ở Lexington PDF EPUB Ebooks Nhóm Zalo lOMoARcPSD|3029649 Bóng ma ở Lexington - Haruki Murakami Cơ sở văn hóa Việt Nam (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh) Studocu is not sponsored or endorsed by any college or university Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Haruki Murakami Bóng ma ở Lexington Người dịch: Phạm Vũ Thịnh NXB Đà Nẵng Ebook thực hiện dành cho những bạn chưa có điều kiện mua sách. Nếu bạn có khả năng hãy mua sách gốc để ủng hộ tác giả, người dịch và Nhà Xuất Bản MỤC LỤC Bóng ma ở Lexington .................................................................................................. 1 Chuyện bà cô nghèo khó ............................................................................................ 15 Bi kịch mỏ than New York ........................................................................................ 34 Thông báo Kangaroo ................................................................................................. 49 Vườn cỏ buổi chiều cuối cùng ................................................................................... 63 Con chó nhỏ của nàng trong lòng đất ......................................................................... 85 Đường Cây xanh ở Sydney ...................................................................................... 116 Thuyền hàng đi Trung Quốc .................................................................................... 133 Quái thú màu lục ..................................................................................................... 133 Trầm mặc ................................................................................................................ 133 Người đàn ông băng ................................................................................................ 134 Toni- Takitani .......................................................................................................... 146 Người thứ bảy .......................................................................................................... 164 Cây liễu mù và cô gái ngủ........................................................................................ 180 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Bóng ma ở Lexington Đấy là chuyện đã thật sự xảy ra, vài năm trước đây. Có chút sự tình nên xin đổi tên nhân vật mà thôi, ngoài ra, tất cả đều là chuyện thật. Tôi đã có thời sống hai năm ở Cambridge thuộc bang Massachusett. Lúc ấy, đã quen biết một kiến trúc sư. Một người đàn ông vừa qua tuổi 50, đẹp trai, tóc đã trắng gần một nửa. Không cao lắm. Thích bơi lội, đến hồ bơi mỗi ngày, thân thể săn chắc. Thỉnh thoảng còn chơi quần vợt. Xin tạm gọi tên là Casey. Độc thân, sống ở ngoại vi thành phố Boston, trong một toà nhà cổ ở vùng Lexington, chung với một tay chỉnh dây đàn dương cầm, có sắc mặt không được hồng hào mấy, tên là Jeremy, có lẽ khoảng giữa tuổi 30, cao, gầy như thân cây liễu, tóc đã thưa dần rồi. Jeremy không chỉ chỉnh dây đàn, mà còn đàn dương cầm rất điêu luyện nữa. Thời ấy, tôi đã có vài truyện ngắn dịch ra tiếng Anh đăng trên tạp chí ở Mỹ. Casey đọc các truyện dịch ấy mới viết thư cho tôi qua ban biên tập tạp chí. "Rất hứng thú về các tác phẩm và thân thế của ông. Nếu có thể, rất mong được gặp và nói chuyện với ông". Thường thì tôi không gặp người ta theo cách như thế, kinh nghiệm cho thấy là chẳng vui thích gì, nhưng tôi lại nghĩ thử gặp ông Casey này cũng được. Một phần cũng vì thư ông ta rất trí thức, và đầy cảm giác hóm hỉnh. Phần khác là sự dễ dãi vì tôi đang sống ở nước ngoài. Chỗ tôi ở tình cờ cũng gần chỗ của ông ta. Nhưng thật ra những sự tình như thế chỉ là những lý do bên lề mà thôi. Nói gì đi nữa, lý do quan trọng nhất để tôi quan tâm đến cá nhân của nhân vật tên là Casey này, chính là bộ sưu tập đĩa nhạc Jazz cũ, có vẻ phong phú của ông ta. "Có lẽ tìm khắp nước Mỹ này cũng không đâu ra một bộ sưu tập nào được như thế này. Nghe nói ông thích bạc Jazz nên có thể ông quan tâm đến bộ sưu tập của tôi". Ông ta viết như thế. Ông ta không sai. Quả thật tôi rất quan tâm. Đọc xong bức thư ấy, tôi đâm ra nao nức muốn được thấy bộ sưu tập của ông ta, đến không sao chịu nổi. Hễ dính đến chuyện sưu tập đĩa nhạc Jazz cũ là tôi mất sức đề-kháng tinh thần ngay, cứ như là ngựa bị mê hoặc bởi một thứ mùi của loài cây đặc biệt gì đấy. Nhà của Casey ở vùng Lexington. Cách nhà tôi ở Cambridge chừng 30 phút xe hơi. Tôi điện thoại hỏi đường thì ông ta gửi Fax có bản đồ chỉ dẫn đường đi cặn kẽ cho 1 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 tôi. Một buổi chiều tháng Tư, tôi lên xe Volkswagen màu lục, một mình lái đến nhà ông. Và nhận ra nhà ấy ngay. Một căn nhà cổ to lớn, ba tầng. Có lẽ ít nhất cũng đã 100 tuổi rồi. Hùng cứ một góc truyền thuyết ngay trong khu nhà cao cấp ở ngoại vi thành phố Boston, san sát những ngôi nhà tráng lệ đoan trang này, đây là một toà nhà cổ hùng-đại đặc biệt lôi cuốn mắt người ta. Xứng đáng đăng hình lên bưu thiếp nữa. Vườn rộng cứ như là một khu rừng lớn thấy có bốn con chim giẻ đang chuyền từ cành này sang cành kia, vừa kêu lên những tiếng sắc nhọn chói tai. Trên đường vào nhà có chiếc xe BMW mới. Tôi vừa đậu xe ngay sau chiếc BMW thì con chó giống mastiff to lớn đang nằm dài trên tấm thảm chùi giày trước cửa nhà, chậm rãi nhỏm dậy, uể oải sủa 2, 3 tiếng như làm cho xong nhiệm vụ. Ra vẻ "chẳng phải muốn sủa gì đâu, chỉ là làm theo lệ đã đặt ra thế thôi". Casey bước ra bắt tay tôi. Cái bắt tay chặt chẽ như muốn xác định điều gì. Vừa bắt tay, bàn tay kia vừa vỗ tưng tưng lên vai tôi. Thói quen của Casey đấy. - "A, thế mà cũng chịu khó đến chơi đấy. Gặp được anh tôi mừng lắm". Ông nói. Casey mặc áo sơ mi trắng kiểu Ý rất thời trang, nút áo khép đến tận trên cùng, quần vải mềm, áo khoác ca sơ mía màu trà nhạt. Mắt kính nhỏ kiểu Giorgio Armani. Trông rất là trang nhã. Casey đưa tôi vào trong nhà, mời ngồi trên ghế dài phòng tiếp khách, và mời tôi tách cà phê mới pha thật ngon. Casey là người có vẻ phóng khoáng, nề nếp và văn hóa cao. Thời trẻ đã du hành khắp nơi trên thế giới nên nói chuyện rất hoạt bác. Tôi dần dần chơi thân với ông, tháng nào cũng đến nhà thăm ông. Và được hưởng ân huệ của bộ sưu tập đĩa nhạc quý giá ấy nữa. Đến chơi nhà ấy thì tha hồ nghe thỏa thích. Giàn âm hưởng của ông tuy so với bộ sưu tập ấy thì không xứng, nhưng cũng là loại máy khuếch âm to lớn dùng bóng đèn chân không cổ điển nên tiếng nghe ấm và gợi nhớ thời xưa củ. Casey dùng phòng đọc sách trong nhà làm phòng làm việc, đặt một bộ máy tính lớn dùng cho việc thiết kế kiến trúc. Nhưng với tôi, ông hầu như chẳng nói gì về việc làm cả. - "Chẳng phải là công việc gì đặc biệt." Ông vừa cười vừa nói như phân bua 2 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 với tôi. Tôi không hiểu ông làm việc thiết kế kiến trúc gì. Mà cũng chưa hề thấy ông bận bịu công việc. Casey, theo như tôi biết lúc nào cũng ngồi ở ghế dài phòng khách, phong nhã cầm ly rượu vang, đọc sách, hay lắng nghe Jeremy đàn dương cầm, hoặc là ngồi ở ghế trong vườn, đùa với con chó. Chỉ là cảm nhận riêng của tôi thôi, nhưng Casey không có vẻ gì là cần mẫn trong công việc cả. Thân phụ của Casey đã là một bác sĩ phân tâm nổi tiếng toàn quốc, đã viết 5, 6 cuốn sách chuyên khoa, đến nay đã thành những tác phẩm cổ điển trong ngành. Lại là người mê say nhạc Jazz cuồng nhiệt, bạn thân của Bob Weinstock, nhà sản xuất và cũng là người sáng lập công ty đĩa nhạc Prestige Records. Cũng vì thế mà bộ sưu tập đĩa nhạc Jazz của ông, từ thập niên 1940 đến thập niên 1960 đúng như trong thư của Casey, quả là hoàn bích đến làm người ta le lưỡi thán phục. Số lượng đĩa nhạc đã đáng nể rồi, mà phẩm chất lại tuyệt vời đến không còn chỗ chê. Phần lớn các đĩa nhạc là bản nguyên thủy trong kỳ phát hành đầu tiên, được chăm sóc kỹ để giữ tình trạng tốt. Không một vết trầy nên một đĩa, không một vết xước trên bao đĩa. Toàn vẹn đến gần như là phép lạ. Chách gìn giữ cẩn trọng, từng đĩa một được nâng niu như tắm cho trẻ sơ sinh. Casey không có anh chị em nào, thuở nhỏ đã mồ côi mẹ. Thân phụ đã không tái hôn. Thế nên năm Casey 15 tuổi, bố mất vì ung thư tuy tạng, thì toàn bộ tài sản, nhà cửa, cùng với bộ sưu tập đĩa nhạc quý giá đã trở thành của riêng ông. Casey thương kính bố hơn ai hết nên đã giữ kỹ nguyên vẹn bộ đĩa nhạc không suy chuyển một đĩa nào. Tuy cũng thích nghe đĩa nhạc Jazz, nhưng không đến mức cuồng nhiệt như bố. Casey ưa thích nhạc cổ điền hơn, hễ có buổi hòa nhạc nào của giàn nhạc giao hưởng Boston với nhạc trưởng Ozawa là thế nào cũng rủ Jeremy đi nghe. Sau khoảng nửa năm chơi thân với nhau như thế, tôi được Casey nhờ trông nhà hộ. Chuyện bất thường đối với Casey là ông vì công việc mà phải đi London khoảng một tuần. Thường thì khi nào ông đi xa vẫn có Jeremy trông nhà nhưng lần này không được thế. Đúng lúc mẹ của Jeremy, ở West Virginia bị bệnh nặng, Jeremy đã về thăm trước đấy một vài ngày rồi. Thế nên Casey đã điện thoại lại tôi. "Xin anh hiểu cho, tôi chỉ còn nghĩ ra được có anh để nhờ thôi. Mà nói là trông nhà hộ cho, chứ thật ra, chỉ cần ngày hai lần cho con chó Miles ăn hộ tôi là đủ rồi. Mà đĩa nhạc thì nghe bao nhiêu cũng được. Rượu và thức ăn cũng đã chuẩn bị đầy đủ, cứ dùng tự nhiên đừng làm khách gì cả là được". 3 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Đề nghị kiểu ấy thì nghe cũng được. Đúng vào lúc tôi có chút sự tình nên phải sống một mình, mà bên cạnh căn phòng trọ tôi thuê ở Cambridge, người ta đang tân trang lại nhà cửa ngày nào cũng ồn ào không chịu nổi. Thế là tôi mang vài bộ quần áo, máy tính Macintosh Power Book và vài cuốn sách, đến nhà Casey khoảng sau trưa thứ Sáu. Nhằm lúc Casey vừa sấp xếp hành lý xong, định gọi tai đến. Tôi chúc ông đi London vui vẻ. "Vâng hẳn nhiên thế". Casey tươi cười nói - "Anh ở nhà tha hồ nghe nhạc nhé. Nhà có đủ tiện nghi cho anh đấy." Sau khi tiễn Casey đi xong, tôi vào bếp làm cà phê uống. Rồi vào tròng nghe nhạc bên cạnh phòng khách, đặt máy tính, mở nghe vài đĩa nhạc thân phụ Casey đã để lại, và làm việc khoảng một giờ. Thử xem mình có thể làm việc song suốt được ở đây trong vòng một tuần hay không. Bàn làm việc là loại bàn kiểu cổ bằng gỗ gụ bề thế, hai bên có ngăn kéo. Có vẻ xưa lắm. Mà đồ đạc trong phòng này ngoại trừ máy tính Macintosh tôi mang đến tất cả đều có vẻ xưa cũ từ thời nào xa xưa đến không còn nhớ ra được, vẫn còn tiếp tục tồn tại ở nguyên vị trí ấy trong phòng. Có vẻ sau khi bố mất, Casey đã đặc biệt giữ nguyên không dời đổi gì trong căn phòng này, cứ như là từ đường, hay phòng gìn giữ di vật thiêng liêng vậy. Ngay cả toàn thể ngôi nhà đã cho cảm giác không dời đổi theo thời gian, mà đặc biệt trong phòng này, thời gian hầu như đã ngưng hẳn lại đâu từ trước rồi. Tuy vẫn được trông nom cẩn thận. Các giá sách không có chút bụi mặt bàn chùi bóng láng, đẹp đẽ. Con chó Miles đến nằm sóng sượt dưới chân tôi. Tôi xoa nhẹ đầu nó vài lần. Con chó rất ưa hơi người. Không chịu chuyện ở một mình lâu được. Chỉ khi ngủ mới chịu nằm trên tấm mền dành sẵn bên cạnh nhà bếp, như đã được dạy, còn thì thế nào cũng tìm đến bên người nào đó tựa sát một phần thân mình vào họ một cách dịu nhẹ không làm họ để ý. Phòng khách và phòng nghe nhạc ngăn cách nhau bởi một bức vách cao không có cửa đóng. Trong phòng khách có lò sưởi lớn xây bầng gạch, và ghế sofa dài bằng da 3 người ngồi rộng rãi. Bốn chiếc ghế có tay dựa hình dạng khác nhau và ba chiếc bàn cà phê cũng khác nhau về hình dạng. Giữa phòng trải một tấm thảm Persia màu sắc trang nhã, trên trần treo một đèn chùm cổ điển có vẻ như hàm chứa một giai thoại gì đấy. Tôi đến ngồi vào ghế dài, xoay người nhìn quanh phòng. 4 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Chiếc đồng hồ đặt trên khung lò sưởi ghi khắc thời gian bằng tiếng "tốc tốc" như tiếng móng tay gõ vào khung cửa sổ. Sách về mỹ thuật và sách chuyên môn của các ngành, xếp hàng trên giá sách cao dựa vào tường. Vài bức tranh sơn dầu lớn nhỏ vẽ cảnh bãi biển nào đó, treo cạnh nhau. Bức họa phong cảnh nào cũng cho ấn tượng tương tự nhau. Bức nào cũng chẳng có hình dáng người nào, chỉ có phong cảnh bãi biển có vẻ đìu hiu. Tường như kề tai lại gần có thể nghe được tiếng gió lạnh tiếng sóng hoang dại. Chẳng có gì hoa lệ hào nhoáng nhưng tất cả các thứ trong tranh đều toát ra hơi hượm quý tộc từ thời xa xưa không cần che giấu nhưng vẫn giữ tiết-độ kiểu thổ-ngơi New England truyền thống. Bức tường rộng trong phòng nghe nhạc được dùng làm dãy giá đựng đĩa nhạc cỡ LP xưa cũ sắp hàng tấp nập, theo thứ tự mẫu tự đầu tên của các nhà diễn tấu. Con số chính xác của đám đĩa nhạc này thì chính Casey cũng không rõ. Ông bảo là đâu chừng 6 ngàn hay 7 ngàn đĩa gì đấy. Và còn một số đĩa nhạc tương tự như thế phải xếp vào thùng các tông mà cất vào căn phòng dưới nóc nhà nữa. - "Có ngày, sức nặng của đám đĩa nhạc này sẽ làm căn nhà lún tuốt vào lòng đất không chừng." Đặt đĩa nhạc Lee Connitz 10 inch cũ kỹ lên máy quay đĩa, ngồi vào bàn mà viết văn thì cảm thấy thời gian trôi qua êm đềm dịu dàng quanh mình. Khoan khoái như mình được đặt nằm vào một khung hình khít khao vừa vặn với thân thể mình. Cảm nhận được niềm thân mật đặc biệt dành cho mình từ cách chế tạo mọi thứ cẩn thận trân trọng cần nhiều thời gian. Khắp phòng, trong từng góc kín, trong từng chỗ lõm nhỏ trên tường cho đến từng nếp gấp trên màn cửa, dư hưởng của âm nhạc đã thấm đượm vào, thân mật mà khoan khoái. Đêm đó, tôi đã mở chai rượu vang đỏ Monte Pulciano mà Casey đã dành sẵn cho, róc vào ly pha lê, uống vài ly, và ngồi vào ghế xa lông, thư thả đọc cuốn tiểu thuyết mới xuất bản vừa mua được. Quả là xứng đáng được tay sành điệu như Casey lựa chọn, thứ rượu vang này ngon thật. Tôi lấy phó mát Bree từ tủ lạnh ra, kẹp với bánh bích quy mỏng ăn hết một phần tư. Chung quanh im vắng. Ngoài tiếng đồng hồ "tốc tốc", chỉ thỉnh thoảng mới có tiếng xe chạy qua trước nhà. Mà đường trước nhà là loại đường cùng, không thông ra đâu cả nên xe vào cũng chỉ là xe hàng xóm, càng về đêm, càng im vắng không nghe tiếng động nào. Từ phòng trọ của tôi ở Cambridge 5 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 thuộc xóm đông sinh viên, lúc nào cũng ồn ào, dời đến đây, cảm thấy cứ như là mình đang ở dưới đáy biển. Khi đồng hồ chỉ quá 11 giờ đêm thì như thường lệ, tôi thấy buồn ngủ, nên dẹp sách, cho ly không vào bồn rửa chén trong nhà bếp, rồi bảo con chó Miles đi ngủ. Con chó uể oải vâng lời, ra nằm cuộn người trên tấm mềm cũ, kêu ư ử vài tiếng nhỏ rồi chớp mắt ngái ngủ. Tôi tắt đèn, bước vào phòng ngủ dành cho khách ở tầng trên, thay quần áo, chui vào giường, hầu như ngủ vùi được ngay. Chợt mở mắt thức giấc, thấy mình đang ở trong khoảng không. Chẳng hiểu là nơi chốn nào. Một hồi lâu, cứ như là rau cải úa héo, chẳng có cảm giác gì cả. Như rau cải bị bỏ quên lâu ngày trong góc tối của ngăn tủ trong bếp. Hồi lâu sau mới nhớ ra được rằng mình đang trông nhà hộ Casey. Đúng rồi, mình đang ở Lexington đây mà. Sờ soạng tìm được đồng hồ tay đã đặt cạnh gối, bấm nút cho có ánh sáng xanh mà dọc giờ. 1 giờ 15 phút. Tôi rướn nhẹ thân người trên giường, với tay bật ngọn đèn nhỏ để đọc sách bên giường. Phải mất một lúc mới nhớ ra vị trí của nút bật đèn. ánh sáng màu vàng tỏa ra từ cái chụp đèn thủy tinh chạm trổ hình hoa huệ. Tôi xoa mạnh hai lòng bàn tay lên mặt, hít vào một hơi dài, rồi nhìn quanh căn phòng vừa được chiếu sáng. Hết kiểm điểm bốn bức tường, lại nhìn tấm thảm, rồi nhìn lên trần cao. Nhặt nhạnh từng chút ý thức như đang nhập lên từng hạt đậu vương vãi trên nền nhà, để thân thể mình quen dần với hiện thực. Cuối cùng mới để ý được đến điều ấy. Đến tiếng động. Tiếng lao xao nghe như tiếng sóng vỗ vào bờ. Tiếng động ấy đã lôi tôi ra khỏi giấc ngủ say. Có người nà o đa đang ở tầng dưới! Tôi nín thở, bước thật êm về phía cửa phòng. Nghe tiếng khô khan của tim mình đập mạnh ngay bên tai. Rõ ràng là trong ngôi nhà này, ngoài tôi ra còn có người khác nữa. Mà không phải chỉ một hay hai người. Nghe cả tiếng gì như âm nhạc nữa. Tôi không còn hiểu sao cả. Nách tôi đã có vai dòng mồ hôi lạnh chảy xuống. Trong lúc tôi ngủ say, trong nhà này, đã có chuyện gì xảy ra? Thoạt tiên, tôi chợt nghi hẳn là trò giàn cảnh trêu cợt quy mô gì đây. Casey giả vờ đi Lon don, nhưng thực ra đã chỉ đi đâu gần đây rồi lẻn quay về sắp đặt tiệc vui ban đêm đây chăng? Thế nhưng nghĩ sao đi nữa, Casey cũng chẳng phải là mẫu người ưa 6 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 dàn dựng trò đùa vô duyên như thế. Óc hài hước của ông ta phải tế nhị, thâm trầm hơn kia. Hoặc là, tôi tựa người vào cánh cửa mà nghi tiếng có thể là đám bạn của Casey mà tôi chưa được biết. Có lẽ họ biết chuyện Casey đang đi du lịch, lại không biết rằng tôi đến trông nhà họ, nên được dịp mà lên vào nhà phá chơi. Ý trước đúng hay ý sau đúng thì ít nhất cũng chẳng phải là chuyện trộm đạo gì. Kẻ trộm lẻn vào nhất thì đâu cố tình mà nghe nhạc ồn ào như thế. Tôi bèn thay đồ ngủ ra. mặc quần áo thường, mang giày thể thao, tròng áo len vào trên áo sơ mi. Thế nhưng, cũng phải phòng hờ chuyện vạn nhất chứ. Có thứ gì thủ sẵn trong tay vẫn hơn. Tôi nhìn quanh phòng nhưng chẳng thấy được thứ gì thích ứng cả. Chẳng có chày baseball, cũng chẳng có que gạt lửa sưởi. Trong phòng chỉ có tủ, giường, kệ sách nhỏ và khung tranh phong cảnh mà thôi. Ra ngoài hành lang càng nghe tiếng rõ hơn. Tiếng nhạc xưa vui nhộn từ dưới cầu thang dâng lên như hơi nước. Nghe quen như một bản nhạc nổi tiếng nào đấy nhưng không sao nhớ ra nhan đề là gì. Nghe cả tiếng nói chuyện nữa. Tiếng nói của nhiều người hòa lẫn làm một nên nội dung là chuyện gì thì không nghe ra được. Có lúc nghe cả tiếng cười, có vẻ dịu nhẹ, thanh tao. Vậy là tầng nhà dưới đang có tiệc tùng vui vẻ rồi. Như điểm xuyết thêm màu sắc, lại nghe có cả tiếng ngân thánh thót của các ly sâm banh hay rượu vang gì đấy chạm nhau. Có lẽ có người đang nhảy nữa, nghe cả tiếng đế giầy da di động nhịp nhàng trên sàn nhà. Tôi rón rén nhón gót đi không vang tiếng chân trên hành lang tối, ra đến chỗ ngoặt cầu thang. Rồi nhường người qua tay dựa cầu thang, nhòm xuống dưới. Từ khung kính dài hẹp trên cửa chính lọt vào chút ánh sáng nhạt soi mờ khoáng tiền sảnh rộng lớn, trang nghiêm. Chẳng có bóng người nào cả. Cánh cửa mở ra hai bên ngăn tiền sảnh với phòng khách đã được đóng kín lại. Cánh cửa này, lúc tôi đi ngủ, đã mở ra kia mà? Chần chần như thế. Quả là sau khi tôi lên tầng trên ngủ thì có người nào đấy đóng cửa này lại rồi. Tôi chợt bối rối không biết nên làm sao. Cứ thế mà trốn kín trong phòng trên lầu cũng được. Từ bên trong, cứ khóa cửa phòng rồi chui vào giường... Bình tĩnh mà 7 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 xét thì đó là cách tốt nhất. Thế nhưng đứng ở cầu thang, nghe ngóng tiếng nhạc vui nhộn, tiếng cười nói vung ra từ sau cánh cửa ấy một hồi, cơn sốt ban đầu dần đần lông đọng như vòng sóng trên mặt hồ lan dần và trầm lặng. Từ không khí như thế, tôi đoán là họ không phải là loại người xấu xa gì đâu. Tôi hít thở một hơi thật dài rồi bước xuống cầu thang đến tiền sảnh. Đế giày cao su nhẹ nhàng in sát lên từng bậc thang bằng gỗ xưa cũ. Xuống hết cầu thang, tôi rẽ trái vào phòng bếp. Bật đèn lên, mở ngăn kéo, cầm lên một con dao thái thịt khá nặng. Casey thích làm bếp, nên có một bộ dao đắt tiền chế tạo ở Đức. Và giữ gìn kỹ lưỡng. Con dao bằng thép không rỉ được mài bóng loáng, cầm lên tay thật ngon lành, lưỡi dao sáng lên. Thế nhưng, chợt tưởng tượng mình nắm chặt con dao chặt thịt to tướng ấy mà bước vào phòng tiệc huyên náo kia, sao mà có vẻ xuẩn ngốc quá! Tôi mở vòi nước róc uống một cốc xong, đặt lại con dao vào ngăn kéo. Thế con chó thì ra sao rồi nhỉ? Chợt để ý là chẳng thấy bóng dáng con chó Miles đâu cả. Không có nó trên chỗ ngủ là tấm mền thường ngày của nó. Con chó đã đi đâu rồi? Nếu có ai vào nhà trong đêm khuya khoắt thế này, đáng lý thì phải nghe nó sủa vài tiếng chứ. Tôi khom người xuống, đặt tay lên chỗ húng trên chiếc mềm dính đầy lông chó. Chẳng còn hơi ấm của nó. Có vẻ con chó đã rời chỗ ngủ đi đâu mất từ lâu rồi. Tôi rời phòng bếp, ra tiền sảnh, ngồi xuống băng ghế nhỏ. Vẫn còn nghe tiếng nhạc liên tục. Tiếng nói chuyện liên tục. Lúc ồn ào, lúc êm dịu, như những đợt sóng, không ngừng nghỉ. Chẳng biết có bao nhiêu người trong đó Có vẻ ít nhất cũng đến 15 người. Có khi hơn 20 người không chừng. Hẳn là phòng khách rộng rãi ấy đã chật chội lắm rồi. Tôi phân vân không biết có nên mở cửa vào trong ấy không. Làm thế có vẻ khó, mà kỳ dị nữa. Tôi được nhờ trông nhà hộ nên có trách nhiệm nào đấy thế nhưng có được mới dự tiệc đâu. Tôi định lắng tai nghe nhưng tiếng nói rời rạc lọt qua khe cửa để xem họ nói chuyện gì. Nhưng chịu thua. Các tiếng nói ấy quyện lẫn vào nhau thành một khối, 8 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 không làm sao nhận ra từng lời được. Biết là chuyện trò đấy, lời nói đấy mà thấy như có cả bức tường dày dựng ngay trước mặt mình. Không có khe hở nào cho mình bước qua. Tôi thọc tay vào túi quần, lấy ra một đồng tiền 25 xu, thơ khẩn lăn nó vòng vòng trong bàn tay. Đồng tiền màu bạc ấy gợi lại cho tôi cảm giác hiện thực rất rắn chắc. Có thứ gì đấy như là một cái chày mềm đập vào đầu tôi. Họ là ma đấy mà! Đang tụ họp trong phòng khách nghe nhạc, chuyện trò với nhau ấy, không phải là người thực đâu! Hai cánh tay tôi nổi da gà rờn rợn lạnh. Cảm giác như có thứ gì dao động mạnh trong đầu mình. Cứ như là chung quanh lệch đi, khí áp chợt biến đổi, và tai mình nghe lùng bùng nhè nhẹ. Định nuốt nước miếng nhưng cổ họng khô rang, không nuốt gì được. Tôi cho đồng tiền vào túi quần, đảo mắt nhìn quanh. Nghe tim mình bắt đầu đập mạnh những tiếng cứng. Lấy làm lạ sao mình không để ý ngay từ trước. Chứ nghĩ xem, có ai mà lại mở tiệc vào giờ giấc quái gở như thế này đâu. Vả lại, từng này người mà đậu xe lại trước nhà rồi rầm rầm mở cửa vào nhà thì dù gì đi nữa làm sao mà tôi khỏi thức dậy được chứ. Mà con chó chần chần là đã sủa vang lên rồi. Thế nghĩa là, bọn bọ đã chẳng đến từ đâu cả. Phải chi có con chó Miles ở đây. Tôi cần vòng tay ôm cổ con chó to lớn ấy, ngửi mùi của nó, da mình cảm nhận được hơi ấm của nó. Nhưng con chó ấy chẳng thấy đâu. Tôi ngồi trên băng ghế trong tiền sảnh, đờ người như bị ma ám. Sợ quá. Nhưng cảm thấy có gì đấy vượt lên trên cả nỗi sợ nữa. Có gì đấy sâu thẳm mà mênh mông đến kỳ dị. Tôi thở ra hít vào thật sâu vài lần để bình tĩnh thay đổi không khí trong phổi. Thân thể dần dần lấy lại được cảm giác bình thường. Có cảm giác như trong tận cùng ý thức của mình, có mấy tấm cạc vừa nhẹ nhàng lật mặt lại. 9 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Tôi đứng lên, và giống như lúc bước xuống đây, rón rén bước không thành tiếng lên cầu thang, trở lại phòng mình, chui tọt vào giường. Vẫn còn nghe tiếng nhạc và tiếng nói chuyện liên tục không dứt. Chẳng làm sao ngủ được nên tôi đành chịu trận như thế cho đến khi trời sáng. Để đèn suốt như thế, tôi ngồi tựa vào đầu giường, nhìn lên trần phòng, lắng nghe tiếng ồn từ đám tiệc có vẻ kéo dài không bao giờ dứt. Vậy mà cuối cùng rồi cũng ngủ mắt. Khi mở mắt thức giấc, bên ngoài đang mưa. Mưa nhỏ hạt âm thầm. Cơn mưa mùa xuân, chỉ để thấm ướt mặt đất. Chim giẻ xanh kêu dưới hàng hiên, kim đồng hồ chỉ gần 9 giờ. Tôi để nguyên quần áo ngủ bước xuống tầng dưới. Cánh cửa ngăn giữa tiền sảnh và phòng khách đang mở ra đúng như lúc tôi đi ngủ tối hôm qua. Phòng khách không có gì xáo trộn cả. Cuốn sách tôi đọc vẫn úp mặt trên ghế sofa. Vụn bánh vẫn còn vương vãi trên chiếc bàn thấp. Đã đoán trước như thế, nhưng tôi vẫn lấy làm lạ sao không thấy hình tích gì là đã có tiệc tùng ở đây đêm qua. Trên sàn phòng bếp, con chó Miles đang cuộn tròn say ngủ. Tôi đánh thức nó dậy, cho nó ăn. Như đã chẳng có chuyện gì xảy ra, con chó phe phẩy tai vừa ngồm ngoàm nhai. Bữa tiệc nửa khuya kỳ dị trong phòng khách nhà Casey ấy chỉ xảy ra trong đêm đầu tiên mà thôi. Sau đấy hoàn toàn chẳng có gì lạ cả. Những đêm yên tĩnh, thầm kín của vùng Lexington tiếp nối nhau qua đi không có gì đặc biệt. Vậy mà chẳng hiểu sao, trong khoảng tôi ở đấy, hầu như đêm nào cũng thế, cứ đến giữa khuya là tôi mở mắt dậy. Lúc nào cũng khoảng ấy, từ 1 đến 2 giờ sáng. Có thể là vì ngủ một mình ở nhà người khác nên bồn chồn. Mà cũng có thể vì trong lòng tôi có nỗi mong chờ, sau một lần được biết buổi tiệc kỳ dị ấy. Mở mắt thức giấc giữa khuya, tôi nín thớ lắng tai nghe ngóng trong bóng tối. Nhưng chẳng nghe được tiếng động nào cả. Thỉnh thoảng, chỉ có tiếng lá cây ngoài vườn lao xao trăng gió. Lúc ấy, tôi xuống nhà dưới, vào bếp uống nước. Con chó Miles lúc nào cũng cuộn người ngủ trên sàn phòng, thấy tôi xuống thì mừng nhỏm dậy, quẫy đuôi, cạ đầu vào chân tôi. Tôi dắt con chó vào phòng khách, bật đèn, chăm chú nhìn quanh phòng. Nhưng chẳng cảm nhận được động tĩnh gì. Ghế sofa và chiếc bàn thấp vẫn xếp hàng yên tĩnh ở chỗ mọi khi. cũng vẫn khung tranh sơn dầu vô hồn, vẽ cảnh bãi biển New England, treo trên tường. Tôi ngồi xuống sofa, không làm gì cả trong khoảng 10, 15 phút. Mắt 10 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 nhắm lại, tập trung tinh thần để nghĩ xem có tìm ra được chút hình tích gì đấy không. Nhưng chẳng cảm nhận được gì cả. Chung quanh tôi chỉ là đêm sâu bí hiểm của vùng ngoại ô thành phố. Mở cửa sổ hướng ra bồn hoa thì ngửi thấy mùi hoa xuân nồng đượm. Màn cửa lay nhẹ trong gió đêm, nghe có tiếng cú rúc sâu trong rừng thưa. Tôi định bụng sẽ không đả động gì đến chuyện đã xảy ra trong đêm ấy khi Casey từ London trở về. Không giải thích vì sao cho song suốt được. Chỉ có cảm giác là chuyện này không nói với Casey thì hơn. Nghĩ vơ vẩn thế thôi. "Sao, trong lúc trông nhà hộ tôi, có chuyện gì lạ không?". Casey hỏi tôi khi về đến nhà. "Không, có gì lạ đâu. Rất là yên tĩnh, công việc cũng song suốt lắm." Mà đúng như thế thật. "Thế thì tốt quá. Không còn gì bằng." Casey vui mừng nói. Rồi lấy trong cặp ra chai rượu Whisky mạch nha tặng lôi. Chúng tôi bắt tay nhau, từ giã, tôi lái chiếc Volkswagen về phòng trọ ở Cambridge. Sau đó, nửa năm tôi không gặp lại Casey lần nào. Chỉ có vài lần ông ta gọi điện thoại đến nói chuyện mà thôi. Cho tôi hay rằng người mẹ của Jeremy mất, người chỉnh dây đàn piano ít nói ấy đã không trở lại từ lúc đi West Virginia. Đúng vào khoảng ấy thì tôi đang cắm cúi viết cho xong đoạn cuối của một tiểu thuyết dài, ngoại trừ trường hợp cần thiết, thì không có thì giờ đề đi đâu hay gặp ai. Khoảng ấy, mỗi ngày tôi ngồi vào bàn, làm việc hơn 12 giờ, chẳng đi đâu khỏi phạm vi một cây số quanh nhà. Lần cuối tôi gặp Casey là ở hiên cà phê gần bến thuyền của sông Charles. Đi tản bộ mà tình cờ gặp ông ấy rồi cùng uống cà phê. Không hiểu sao Casey trông già đi đến làm tôi ngạc nhiên, so với lần gặp trước. Trông ông khác hẳn đi, cứ như đã già thêm cả 10 tuổi. Tóc bạc thêm đã tràn phủ cả tai, dưới mắt đã thâm đen, thụng xuống như bao da. Những nếp nhăn trên lưng bàn tay đã tăng nhiều rồi. Đó là chuyện khó tường tượng ra đối với một người thanh lịch chú trọng tỉ mỉ đến ngoại hình như Casey. Không biết ông ấy có bệnh hoạn gì đấy không. Nhưng Casey không nói gì đến chuyện ấy cả nên tôi cũng không hỏi. 11 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 "Có lẽ là Jeremy không còn trở lại Lexington nữa." Casey lắc đầu nhẹ, nói với giọng trầm buồn. Ông cho biết là thỉnh thoảng đã điện thoại nói chuyện với Jeremy ở West Virginia, nhưng nghe có vẻ Jeremy bị sốc vì mẹ chết mà tâm tính thay đổi hẳn rồi. Hoàn toàn khác với Jeremy ngày trước. Hầu như bây giờ chỉ nói toàn chuyện chiêm tinh bói toán. Từ đầu đến cuối, chỉ nói toàn chuyện chiêm tinh. Ngày hôm nay tinh tú ở vị trí nào, do đó làm gì thì tốt, làm gì không nên, toàn chuyện như thế. Lúc sống ở đây có bao giờ jeremy nói chuyện sao này sao kia như thế đâu. "Thật đáng tiếc! I'm really sorry." Tôi nói. Tự mình, không hiểu mình đang nói về ai. "Lúc mẹ tôi mất thì tôi mới 10 tuổi." Casey nhìn cốc cà phê, ôn tồn nói. - "Tôi không có anh chị em nào nên chỉ còn bố tôi và tôi, hai người mà thôi. Mẹ tôi đã mất trong một tai nạn thuyền buồm vào đầu mùa thu năm ấy. Bố con tôi lúc ấy, hoàn toàn không chuẩn bị tinh thần đối với cái chết của mẹ tôi. Bà trẻ trung khoẻ mạnh. Trẻ hơn bố tôi đến hơn 10 tuổi. Thế nên cả bố tôi lẫn tôi đều không hề nghĩ một ngày nào đó mẹ tôi lại có thể mất đi. Vậy mà thình lình, bà đã không còn ở trên thế giới này nữa. Phụt một cái tan biến đi, cứ như là làn khói gì đấy. Mẹ tôi xinh đẹp. thông minh, ai cũng yêu mến. Thích tản bộ. có dáng đi rất đẹp, lưng thẳng, cằm hơi vươn ra trước, hai tay vòng sau lưng bước đi thật vui tươi. Hay vừa đi vừa hát. Tôi rất thích đi tản bộ với mẹ tôi. Tôi vẫn hằng nhớ hình dáng mẹ tôi bước đi trên đường ven bờ biển Newport trong nắng mai tươi mới của mùa hè. Gió thổi phơ phất vạt áo đầm mùa hè dài tươi mát của mẹ tôi. Chiếc áo bằng bông vải có hoa nhỏ đấy. Quang cảnh ấy đã khắc vào trí tôi như hình chụp rõ nét. Bố tôi rất yêu mẹ tôi, quý trọng bà lắm. Có lẽ ông yêu quý mẹ tôi nhiều hơn tôi là con trai của ông nữa. Bố tôi là người như thế. Ông yêu thương những gì chính tay của ông chiếm được. Đối với ông thì tôi là chút gì đã tự nhiên mà lọt vào tay ông thôi. Tất nhiên, ông cũng yêu thương tôi. Bởi tôi là con trai duy nhất mà. Nhưng ông không yêu thương tôi bằng yêu thương mẹ tôi. Tôi rất hiểu điều đó. Bố tôi không còn có thể yêu thương ai khác bằng yêu thương mẹ tôi được. Sau khi mẹ tôi mất, ông không tái hôn lần nào. Đám tang mẹ tôi vừa xong thì bố tôi ngủ vùi suốt 3 tuần. Nói thế không ngoa đâu. Thật sự, ông đã ngủ suốt khoảng thời gian ấy. Thỉnh thoảng như nhớ ra thì lảo đảo bước khỏi giường, chẳng nói chẳng rằng lấy nước uống hay ăn chút gì đấy cho lấy có, thế thôi. Cứ như là người bị bệnh mộng 12 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 du, hay bóng ma vậy. Nhưng chỉ trong phút chốc thôi rồi lại chui vào chăn nằm ngủ. Tất cả cửa sổ đều đóng cả, cửa ngoài cũng đóng kín mít trong căn phòng tối mịt, không khí tù đọng, ông ngủ mê mệt cứ như là nàng công chúa say ngủ dưới lời nguyền phù thủy. Chẳng hề nhúc nhích. Chẳng hề trở mình, mà đến sắc mặt cũng không thay đổi. Tôi đâm ra lo sợ, nhiều lần đã đến bên canh chừng xem ông có sao không. Chỉ sợ ông chết luôn trong giấc ngủ. Tôi đứng bên gối, nhìn trừng trừng vào mặt ông đang ngủ. Nhưng ông đã không chết ông chỉ ngủ mê mệt như viên đá chôn vùi trong lòng đất mà thôi. Có lẽ ông cũng đã chẳng mộng mị gì cả. Chỉ nghe có tiếng thở say ngủ đều đều trong còn phòng tối tĩnh mịch ấy. Tôi chưa thấy ai ngủ say một giấc dài đến như thế. Thấy ông cứ như là người đã đi qua thế giới nào khác rồi. Tôi nhớ là đã sợ hãi quá đỗi. Trông ngôi nhà rộng lớn chỉ còn một mình tôi hoàn toàn trơ trọi, cảm thấy mình đã bị mọi người trên đời này bỏ rơi rồi. Lúc bố tôi mất, 15 năm trước đây, tất nhiên là tôi đã đau buồn lắm nhưng thành thật mà nói tôi không ngạc nhiên gì mấy. Bởi hình dáng ông lúc chết cũng không khác gì hình dáng thời ông ngủ mê mệt ấy. Trông y hệt như thời ấy thôi. Như lặp lại lần nữa điều tôi đã thấy trước rồi. Nhìn thấy y chang đến bàng hoàng tưởng như trọng tâm của thân thể mình đã lệch hẳn đi. Tôi đã sao chép lại quá khứ nguyên vẹn như thế đã chẳng hề có khoảng cách thời gian đến gần 30 năm. Chỉ khác là lần này không nghe tiếng ông thở lúc say ngủ mà thôi. Tôi thương bố tôi. Hơn bất cứ ai trên cõi đời này. Có kính trọng ông nhưng hơn thế nữa tôi được nối chặt với ông về tinh thần cũng như về tình cảm. Vì thế mà có chuyện kỳ quái xảy ra là, giống hệt như bố tôi lúc mẹ tôi mất đi, đến lúc bố tôi chết, thì chính tôi lại cũng vào giướng ngủ vùi như không bao giờ thức dậy nữa. Cứ như là thừa kế một thứ nghi thức của huyết thống đặc biệt gì đấy. Có lẽ tôi đã ngủ suốt hai tuần lễ. Trong khoảng đó, tôi chỉ ngủ và ngủ,... ngủ mê mệt đến như thời gian mục rữa tan biến đi mất. Ngủ không ngừng, ngủ bao nhiêu cũng được. Ngủ bao nhiêu cũng không đủ. Lúc đó đối với tôi thế giới trong giấc ngủ mới là thế giới thực, chứ thế giới thực tại chỉ là thế giới giả tạo vô duyên, thứ thế giới mong manh nông cạn, thiếu màu sắc. Đến nỗi tôi nghĩ sống làm gì nữa trong thứ thế giới như thế. Thế là cuối cùng tôi lý giải được những điều hẳn là bố tôi đã cảm nhận khi mẹ tôi 13 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 mất đi. Anh hiểu điều tôi nói không? Nghĩa là, có những sự việc đã diễn ra dưới hình thái khác với đời thường đấy. Vì không thể không nhận hình thái khác được." Sau đó. Casey im lặng một hồi như suy nghĩ gì đấy. Cuối mùa thu rồi, thỉnh thoảng có tiếng trái khô rụng xuống mật đường nhựa vẳng đến tai tôi. "Có một điều có thể nói được...", Casey ngẩng mặt lên, khóe miệng nở nụ cười hiền hòa thanh lịch cố hữu. - "... là bây giờ, ngay nơi này đây nếu tôi có chết đi, thì trên đời này không có ai vì tôi mà ngủ mê mệt như thế nữa." Thỉnh thoáng, tôi lại nhớ đến những bóng ma ở Lexington. Lũ ma bí hiểm đã mở tiệc huyên náo giữa khuya trong phòng khách của ngôi nhà xưa cũ của Casey. Rồi tôi nhớ đến Casey và ông bố đã đóng kín cửa phòng ngủ ở tầng trên mà ngủ mê mệt, liên tục và cô độc như chuẩn bị làm người chết. Và nhớ đến con chó Miles thân thiện, bộ sưu tập đĩa nhạc tuyệt vời đến phải nín thở mà chiêm ngưỡng. Nhớ đến nhạc Schubert trong tiếng đàn của jeremy, đến chiếc xe BMW màu xanh đậu trước cửa nhà. Cảm thấy những sự việc ấy sao mà xa vời, như đã xảy ra từ thời xa xưa nào trong quá khứ, ở nơi chốn nào xa vời vợi. Mà thật ra, lại là chuyện vừa mới trải qua đây chứ đâu. Tôi chưa hề kể chuyện này cho ai nghe. Nghĩ cho cùng thì hẳn là chuyện kỳ dị thật đấy, thế nhưng có lẽ vì cảm giác xa xôi vời vợi ấy mà tôi lại chẳng thấy gì là kỳ dị cả. Truyện ngắn "Lexington no juri" đã ra mắt người đọc trên Tạp chí Gunzo số tháng mười năm 1996. 14 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Chuyện bà cô nghèo khó 1 Chuyện khởi đầu từ một buổi chiều đẹp trời tháng Bảy. Một buổi chiều chủ nhật đặc biệt sảng khoái. Ngay cả mảnh giấy bao sô-cô-la người ta vò tròn vất bỏ trên sân cỏ, cũng chiếu sáng huy hoàng tự hào như là viên pha-lê dưới đáy hồ trong vương quốc tháng Bảy. Phấn hoa trong ánh dương dịu dàng không đến nỗi trong suốt ấy thong thả múa lượn e ấp rơi nhẹ xuống mặt đất. Trên đường đi dạo về, ngồi lại nơi quảng trường trước phòng triển lãm tranh, tôi với người bạn đi cùng, lơ đãng ngước nhìn bức tượng đồng kỳ-lân-một-sừng. Trận mưa rào vừa tạnh, cơn gió thanh mảnh lay động lá xanh run rẩy, và làm gợn sóng lăn tăn trên mặt hồ nước cạn. Đáy nước trong còn chìm nhiều lon-không đã rỉ sét, khiến tưởng đến những hoang phế của một thành phố bị bỏ quên từ ngàn xưa. Nhiều nhóm đánh bóng chày không chuyên, mặc đồng phục, và mấy con chó, mấy chiếc xe đạp cho thuê, hay vài thanh niên ngoại quốc mặc quần cộc chạy bộ, đã đi ngang qua nơi hai đứa tôi đang ngồi bên bờ hồ. Có ai đấy mở máy nghe đài trên cỏ, tiếng hát bài nhạc Pop ngọt sắc như cà-phê bỏ quá nhiều đường, theo gió vẳng nhẹ đến phía chúng tôi. Bài hát về tình yêu đã mất đi, hay sắp mất đi. Ánh nắng âm thầm thấm dần vào hai cánh tay tôi. Tôi chẳng hiểu vì sao trong buổi chiều như thế, chuyện bà cô nghèo khó lại dấy động lòng tôi. Chung quanh đây có bóng dáng bà cô nghèo khó nào đâu. Vậy mà trong khoảng chừng một phần mấy trăm giây, bà cô ấy đã hiển hiện trong lòng tôi, như một cái chạm nhẹ kỳ lạ lành lạnh trên làn da mãi mãi còn vương lại trong tôi. Bà cô nghèo khó? Tôi nhìn quanh quất một lần nữa, rồi ngước nhìn khoảng trời mùa hạ. Lời nói như gió thoảng, như lằn đạn trong suốt, đã bị cuốn hút mất vào trong buổi chiều tà ngày chủ nhật. Lúc nào cũng khởi đầu như thế. Trong một thoáng chốc, tất cả đều hiện hữu, rồi thoáng chốc sau, tất cả đều tiêu tan đi mất. - "Anh muốn viết gì đấy về bà cô nghèo khó." Tôi ướm lời với người cùng đi. 15 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 - "Bà cô nghèo khó à?" Nàng lộ chút ngạc nhiên. Nàng lăn tròn vài lần trong lòng bàn tay nhỏ, cụm chữ "bà cô nghèo khó" ấy, rồi nhún vai như tuồng không hiểu mấy -"Tại sao lại là bà cô nghèo khó?" Tại sao thì tôi cũng chẳng hiểu. Như bóng một cụm mây nhỏ, thứ gì đấy đã thoáng qua trong lòng tôi, chỉ có thế thôi. - "Chỉ nghĩ thế thôi. Bâng quơ mà nghĩ thế." Hai đứa im lặng, cố tìm lời nói một hồi lâu. Chỉ có tiếng trái đất xoay vòng nhẹ nhàng, nối kết lòng tôi và lòng nàng. - "Thế anh định viết chuyện bà cô nghèo khó đấy à?" - "Ừ, anh định sẽ viết chuyện bà cô nghèo khó đấy." - "Chuyện như thế, có lẽ chẳng ai muốn đọc đâu." - "Có thể thế." Tôi nói. - "Dù thế, cũng vẫn muốn viết thử xem sao chứ gì?" - "Không làm sao hơn được." Tôi biện minh -"Khó giải thích quá... Quả thật anh đã mở một ngăn kéo sai lầm rồi. Thế nhưng, chính anh đã mở ngăn kéo ấy ra mà. Kết cuộc, chuyện là như thế." Nàng mỉm cười, im lặng. Tôi rút điếu thuốc đã nhàu nhò trong túi ra, châm lửa. - "Mà này..." Nàng nói. -"Trong họ hàng nhà anh có bà cô nghèo khó nào không?" - "Không." Tôi đáp. - "Họ hàng nhà em thì có một bà cô nghèo khó. Người thật đấy nhé. Đã cùng sống chung vài năm nữa kia." - "Ừm..." - "Thế nhưng em chẳng muốn viết gì về bà cô ấy cả." 16 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Đài bán dẫn bắt đầu phát ra một bài hát khác. Trần gian này hẳn là chứa đầy những mối tình đã mất hay sắp mất đi. - "Vậy thì, anh chẳng có lấy một bà cô nghèo khó nào cả." Nàng nói tiếp. -"Thế mà lại nghĩ là muốn viết thử gì đấy về bà cô nghèo khó. Anh có cho như thế là kỳ lạ không nào?" Tôi gật đầu -"Vì sao thế nhỉ?" Nàng chỉ lắc đầu nhẹ, không đáp. Nàng vẫn quay đầu về phía sau, những ngón tay thon vẫn bơi trong nước một hồi lâu. Cứ như là câu hỏi của tôi đã nương theo ngón tay nàng mà chìm sâu xuống hoang-phế nơi đáy hồ rồi. Hẳn là bây giờ đây, dưới đáy hồ ấy, dấu hỏi của tôi vẫn còn chiếu sáng như miếng kim loại được mài giũa cẩn thận đến sáng bóng, đang chìm dần xuống đáy. Và có lẽ đang hướng đến những lon-không mà hỏi tới tấp: "Tại sao? Tại sao? Tại sao?" - "Em chả hiểu." Nàng nói gọn lỏn, rõ lâu về sau. Tôi chống tay lên cằm, miệng vẫn ngậm điếu thuốc, ngước nhìn tượng đồng kỳ lân-một-sừng ấy một lần nữa. Hai kỳ-lân-một-sừng đang hậm hực nhấc bốn vó trước lên như cố rướn theo dòng thời gian đã bỏ rơi chúng lại nơi nào đấy. - "Em chỉ hiểu rằng, người ta đang đội mâm trên đầu thì không thể ngước nhìn lên trời được." Nàng nói. -"Anh là như thế." - "Nói cho cụ thể tí nữa hộ đi." Nàng chùi ngón tay vọc nước vào tay áo vài lần rồi nhìn thẳng về phía tôi. - "Em cảm thấy anh bây giờ không còn cứu chuộc gì được cả. Hoàn toàn không." Tôi thở dài. - "Xin lỗi anh." - "Không, chả sao." Tôi nói -"Hẳn là anh bây giờ thì đến cả một cây gậy chống rẻ tiền đi nữa, cũng chẳng cứu chuộc được nữa rồi." Nàng lại mỉm cười -"Mà anh cũng chẳng có lấy một bà cô nghèo khó." 17 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Đúng thế, tôi bây giờ thì ngay cả một bà cô nghèo khó cũng không có. Nghe cứ như là lời bài hát nào đấy. 2 Có thể ngay cả bạn cũng không có bà cô nghèo khó nào cả. Nếu thế, thì tôi và bạn cùng có điểm chung là "không có bà cô nghèo khó." Điểm chung kỳ lạ thật. Điểm chung cứ như là vũng nước đọng trong buổi sáng yên tĩnh ấy. Tuy vậy, ngay cả bạn cũng có khi đã nhìn thấy hình dáng bà cô nghèo khó trong đám cưới nhà ai đấy rồi. Trong tủ sách nào hẳn cũng phải có một cuốn sách lâu lắm rồi chẳng ai thèm đọc; trong tủ áo nào hẳn cũng phải có một manh áo sơ mi lâu lắm rồi chẳng ai buồn xỏ tay; trong đám cưới nào, hẳn cũng phải có một bà cô nghèo khó. Bà cô ấy, chẳng ai muốn giới thiệu cho ai, mà hầu như cũng chẳng ai thèm hỏi chuyện cả. Chẳng được mời ngỏ đôi lời. Bà chỉ ngồi đấy, trước bàn, như một chai đựng sữa đã cũ. Bà húp món xúp thịt chỉ nghe tiếng nho nhỏ, yếu ớt; ăn xà-lách bằng nĩa rẽ cá; xúc đậu tây trật vụt; và cuối bữa lại thiếu muỗng ăn kem; khốn khổ thế! Quà tặng bà mang đến may lắm thì sẽ bị bỏ xó trong góc tủ; còn rủi thì đến lúc dọn nhà, sẽ bám đầy bụi mà bị vất vào thùng rác, cùng với đám cúp chơi bowling. Thi thoảng, cuốn hình chụp đám cưới mà lại có được tấm hình có bà trong đó, thì trông đã giống như cái xác chết trôi còn tươi đôi chút, mà lại chẳng ai thương xót. - "Hình bà này là ai thế nhỉ? Đấy, hàng thứ hai, đeo kính..." - "À, có là ai đâu." Anh chồng trẻ đáp. -"Chỉ là bà cô nghèo khó đấy mà." Bà không có tên nữa. Chỉ là "bà cô nghèo khó". Thế thôi. Tất nhiên có thể bảo là tên người ta thì lúc nào đấy cũng phải mất đi thôi. Dù thế, hẳn phải có lắm cách mất đi chứ. Trước nhất là kiểu tên họ mất đi ngay lúc người ta chết. Kiểu này đơn giản. "Sông khô cạn, cá chết hết" hoặc là "Lửa bao trùm khắp rừng, chim muông chết hết"..., chúng ta thương tiếc những cái chết ấy. Thứ đến là như cái máy truyền hình cũ, chết đi mà lằn sáng trắng vẫn lang thang chớp nháng trên màn 18 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 hình, rồi một ngày nọ đột nhiên tắt phụp mà chết. Kiểu này cũng không tệ. Cứ như là dấu chân của con voi Ấn-độ lạc đường ấy, nhưng quả là không tệ. Và cuối cùng, là kiểu chưa chết mà tên họ đã mất hẳn đi, tức là trường hợp của các bà cô nghèo khó ấy đấy. Tuy nhiên ngay cả tôi, có khi cũng rơi vào trạng thái mất tên họ theo kiểu bà cô nghèo khó ấy. Trong đám đông hỗn độn trên ga chiều, mình đi đến đâu, tên họ là gì, nhà cửa ở đâu, những thứ ấy biến tiêu đâu mất trong đầu óc mình. Tất nhiên chỉ trong một khoảng thật ngắn, 5 giây hay 10 giây mà thôi. Hoặc như thế này cũng có nữa: - "Tên ông là gì nhỉ, tôi không làm sao mà nhớ ra được." Người nào đấy nói thế. - "Đâu có sao, xin đừng bận tâm. Bởi chẳng phải là cái tên to tát gì." Anh ta cứ chỉ mãi vào cổ họng -"Xin lỗi, đã ra được đến đây rồi mà..." Những lúc như thế, tôi cảm thấy như mình đã bị chôn xuống đất, chỉ có đầu ngón chân bên trái thọc lên trên mặt đất mà thôi. Thi thoảng có người nào đấy vấp phải, thế là bắt đầu tạ lỗi. -"Xin lỗi, đã ló ra được đến đây rồi mà..." Vậy thì, những tên họ mất đi ấy đã biến đi đâu rồi nhỉ? Trong đô thị đường sá dọc ngang như mê cung này, xác suất chúng có thể sống sót được thì hẳn là vô cùng thấp. Có kẻ trong bọn chúng hẳn đã bị xe tải cán bẹp trên đường; có kẻ chỉ vì không có sẵn tiền lẻ nên không lên xe lửa được, đành chết bờ, chết bụi; có kẻ lại bọc đầy túi niềm tự hào mà chết chìm nơi sông sâu. Nhưng dù vậy, vài kẻ trong bọn chúng có lẽ đã sống sót mà lê lết được đến thành phố của những tên họ bị mất đi, mà âm thầm xây dựng nên một cộng đồng. Một thành phố nhỏ, thật nhỏ thôi. Và ngay cổng vào, có lẽ dựng tấm bảng như thế này: "Vô phận sự cấm vào" Người vô phận sự mà bước vào trong, thế nào cũng chịu hình phạt đạm bạc tương ứng. * 19 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Mà có thể đấy là hình phạt đạm bạc đã được dành sẵn cho tôi không chừng. Trên lưng tôi, bây giờ đã có bà cô nghèo khó nho nhỏ đeo dính vào. Tôi để ý đến hiện hữu của bà cô ấy từ khoảng giữa tháng Tám. Cũng chẳng phải là có chuyện gì đấy khiến phải để ý đến. Chỉ là bất giác mà cảm thấy, thế thôi. Cảm thấy trên lưng mình có bà cô nghèo khó, thế đấy. Cảm giác ấy cũng không đến nỗi khó chịu. Bà cô chẳng nặng gì mấy, mà cũng chẳng thở ra hơi thở hôi hám gì sau tai mình. Bà chỉ dính sát vào lưng tôi như cái bóng đã được tẩy trắng, thế thôi. Người ngoài nếu không nhìn kỹ thì cũng chẳng thấy bà dính sát vào tôi như thế. Mấy con mèo tôi nuôi, lúc đầu, hai ba ngày, cũng đã nhìn bà với cặp mắt nghi kỵ, nhưng thấy bà không có ý đồ phá hoại lãnh thổ của chúng, nên đã quen với sự có mặt của bà ngay. Vài người bạn tôi thì có vẻ không an tâm. Bởi vì giữa lúc đối mặt uống rượu với họ, thỉnh thoảng bà lại lấp ló mặt ra từ phía sau lưng tôi. - "Có vẻ bất an sao đâu ấy." - "Đừng bận tâm." Tôi nói -"Chẳng có gì hại cả." - "Ừ, thì đành là thế rồi. Nhưng mà, vẫn thấy khổ sở thế nào ấy." - "Ừm..." - "Chứ thứ ấy thì cõng từ đâu về thế?" - "Chẳng từ đâu cả." Tôi đáp -"Chỉ suy nghĩ đủ thứ chuyện bấy lâu nay, thế thôi." Anh bạn gật đầu, thở dài. -"Tớ hiểu. Tính cậu từ ngày xưa đã thế rồi." - "Ừm..." Chúng tôi lại tiếp tục uống Whisky không vui thú gì mấy như thế khoảng một giờ. - "Này cậu." Tôi nói. -"Vậy chứ từ đâu mà cảm thấy khổ sở đến thế?" - "Cứ như là đang bị mẹ mình dòm ngó xét nét gì đấy thôi." 20 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 - "Sao thế nhỉ?" - "Tại sao à?" Anh bạn nói, khổ sở. -"Tại vì, dính vào sau lưng cậu là mẹ tôi đấy." Tổng hợp lại những ấn tượng từ vài người bạn ấy (bởi chính tôi thì không thể nhìn thấy hình dạng của bà cô ấy được), thì đoán được rằng bà cô nghèo khó dính vào lưng tôi ấy không có một hình dạng cố định của một bà cô nào, mà giống như một thứ chất lỏng ê-te thay đổi hình dạng tùy theo tâm cảnh của người nhìn. Đối với một người bạn khác của tôi, thì đó là con chó giống Akita đã chết vì ung thư thực quản vào mùa thu năm ngoái. - "Đã 15 tuổi rồi, lụm cụm già cả quá. Thế mà lại phải chết vì ung thư thực quản thì tội nghiệp thật." - "Ung thư thực quản?" - "Ừ, ung thư ở thực quản ấy. Đau đớn lắm kia. Tớ cũng ngán thứ ấy nhất. Cứ khóc sụt sùi mỗi ngày đấy. Mà có tiếng gì phát ra được đâu." - "Ừm..." - "Tớ đã thật muốn cho nó chết cách nào bớt đau đớn hơn, nhưng mẹ tớ không chịu." - "Vì sao?" - "Xà, làm sao mà biết được. Hẳn là chẳng muốn chính tay mình giết nó đó thôi." Anh ấy nói, có vẻ không có gì hứng thú. -"Dù sao, nó cũng đã sống thêm hai tháng nhờ chuyền thuốc vào. Sống trên sàn nhà kho. Địa ngục đấy." Rồi anh im lặng một hồi lâu. - "Chẳng phải là loại chó đặc biệt gì. Nhát gan, thấy bóng người là sủa, chẳng ích lợi vào đâu cả. Chỉ ồn nhà thôi, lại bị bệnh ngoài da nữa." Tôi gật đầu. 21 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 - "Phải chi sinh ra là con ve chứ đừng là con chó, hẳn là nó đã sung sướng lắm rồi. Có kêu ve ve suốt ngày cũng chẳng ai ghét bỏ, mà lại chẳng bị ung thư thực quản nữa." Thế nhưng bà cô vẫn làm thân chó, thè lè ống nhựa chuyền thuốc ra trước miệng mà bám riết trên lưng tôi. Còn đối với người bạn làm nghề bán nhà đất thì đấy lại là cô giáo trường tiểu học ngày xưa. - "Năm Chiêu Hoà thứ 25, 1950, đúng vào năm bắt đầu chiến tranh Triều Tiên đấy." Anh ta vừa lấy khăn mặt dày lau mồ hôi trán vừa nói thế. -"Đã dạy lớp tớ suốt hai năm, thật là đáng nhớ quá. Mà nói là đáng nhớ, chứ thật ra thì đã quên hầu hết rồi." Anh ta mời tôi uống trà lạnh lúa mạch, ân cần như tưởng tôi là bà con gì đấy của cô giáo cũ. - "Nghĩ cho cùng thì cô ấy đáng thương lắm. Ngay năm cô lấy chồng thì chồng phải vào lính, thuyền chở đi nửa chừng thì bom nổ <Ầm>. Ðâu khoảng năm Chiêu Hoà thứ 18, 1943 đấy. Cô vẫn nán lại dạy ở trường tiểu học, đến năm sau, trường bị dội bom, nên cô bị cháy. Suốt từ má trái xuống cả cánh tay trái." Anh ta đưa ngón tay vạch một đường dài từ má trái xuống cánh tay trái, rồi uống một hơi cạn ly trà, lại lấy khăn lau mồ hôi. -"Có vẻ là người đẹp đấy, mà tội nghiệp quá... nghe đâu đã biến đổi đến cả tâm tính cô nữa. Nếu bây giờ còn sống thì đã gần 60 tuổi rồi. Năm Chiêu Hoà thứ 25 kia à!..." Cứ thế, bản đồ của khu phố này dần dần mang hình dáng bản phối trí chỗ ngồi trong tiệc cưới. Lấy lưng tôi làm tâm điểm, vòng tròn quanh bà cô nghèo khó cứ thế lan rộng ra dần dần. Thế nhưng, đồng thời, bạn bè chung quanh tôi lại từng người khuất xa dần dần như răng lược theo nhau gãy. Họ bảo: -"Thằng đó cũng chẳng phải là kẻ xấu. Chỉ vì mỗi lần gặp nó thì lại thấy bộ mặt khổ sở của bà cụ (hoặc của con chó già chết vì ung thư thực quản, hoặc của cô giáo mang vết cháy trên người), thật khó mà chịu nổi." 22 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Tôi có cảm giác mình biến thành cái ghế khám răng của nha sĩ hay gì đấy. Chẳng phải họ phiền trách gì tôi, cũng chẳng phải họ ghét bỏ gì tôi. Vậy mà mọi người tránh tôi, tình cờ chạm mặt nhau đâu đó, thì lại kiếm cớ nào cho thông mà lỉnh đi mất. Có một cô bạn đã thành thật bảo tôi: -"Gặp anh sao mà thấy nghẹt thở thế nào ấy." - "Có phải lỗi tại tôi đâu nào!" - "Em hiểu." Cô nói và cười gượng gạo. -"Giá anh cõng trên lưng thứ gì như giá-móc-dù hay gì đấy thì em còn gắng chịu được..." Giá-móc-dù? Cũng được thôi, tôi nghĩ. Tôi vốn là người dở chuyện giao tiếp với người khác, mà so với chuyện cõng mãi cái giá-móc-dù trên lưng mà sống thì cứ như bây giờ vẫn còn tốt hơn nhiều. Bù lại, tôi bị vài tạp chí tìm đến nhũng nhiễu. Cứ cách ngày là họ lại đến chụp hình tôi và bà cô sau lưng, rồi tức bực sao hình bà cô không hiện rõ, tra hỏi tôi những câu không ăn nhập gì cả rồi bỏ về. Chứ những tạp chí đăng thứ ký sự như thế thì tôi đâu có thèm đọc. Ðọc chúng xong, chắc muốn treo cổ mà chết quách! Ngay cả chương trình ti-vi buổi sáng, tôi cũng đã lên rồi. Sáng sớm 6 giờ đã bị lôi dậy, lên xe hơi chở đến phòng thâu hình, cho uống thứ cà-phê gì chẳng biết. Người giới thiệu chương trình là một tay xướng-ngôn trung niên chẳng có nội dung gì ráo, chỉ láng bóng trong suốt như nhìn xuyên thấu qua tuốt phía sau. Hẳn là ông ta đánh răng mỗi ngày sáu bận... - "Thưa quý vị, người khách sáng nay là ông.............." Vỗ tay. - "Kính chào quý vị." - "Kính chào..." - "À, ông đây là người tình cờ mà phải cõng bà cô nghèo khó sau lưng, xin ông cho biết cớ sự và diễn biến của sự việc như thế nào, và chuyện khổ nhọc ra sao..." 23 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 - "Thật ra thì cũng chẳng đến nỗi khổ nhọc gì." Tôi nói -"Chẳng nặng gì mấy, mà cũng chẳng phải ăn uống gì..." - "Thế có mỏi vai lắm không?" - "Không." - "Thế, từ lúc nào.... à... lại dính vào thế, thưa ông?" Tôi mang chuyện ở quảng trường có tượng đồng kỳ-lân-một-sừng ra giải thích ngắn gọn xem sao, nhưng có vẻ người giới thiệu chương trình không hiểu ý nghĩa được bao nhiêu. Ông ta đằng hắng rồi nói. - "Thế nghĩa là.... anh ngồi bên hồ, trong đó có bà cô nghèo khó nấp sẵn mà phóng lên ôm riết lấy lưng anh, phải thế không?" Tôi lắc đầu. Kết cuộc, mọi người chỉ muốn tìm chuyện cười hay chuyện quái đản hạ cấp mà thôi. - "Bà cô nghèo khó đâu phải là hồn ma. Đâu có ẩn nấp đó đây hay bạ ai cũng chụp lấy. Nói cho cùng thì chỉ là lời nói đó thôi." Tôi chán nản mà giải thích như thế - "Chỉ là lời nói đó thôi." Chẳng ai thốt một lời nào cả. - "Nghĩa là, lời nói giống như điện-cực nối kết với ý thức, cho nên, thông qua đó mà liên tiếp truyền đến cùng một thứ kích thích thì thế nào cũng phát sinh ra phản ứng gì đấy. Tất nhiên là tuỳ từng người mà có những loại phản ứng hoàn toàn khác nhau. Trường hợp của tôi thì phản ứng ấy giống như là cảm giác hiện hữu độc lập đấy. Giống hệt như cảm giác cái lưỡi phồng lên càng lúc càng to trong miệng mình ấy. Dính vào lưng tôi đây, kết cuộc, là lời nói . Không có ý nghĩa gì mà cũng chẳng có hình dạng gì. Nói cho cùng, thì giống như là ký hiệu có tính cách khái niệm đấy." Người giới thiệu chương trình lộ vẻ mặt bối rối. -"Anh bảo là không có ý nghĩa gì mà cũng chẳng có hình dạng gì, thế nhưng chúng tôi thì ngay lúc này đây, thấy được rõ ràng là trên lưng anh có hình dáng thứ gì đấy, tạo ra cho chúng tôi những ý nghĩa nào đấy cho từng người." 24 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Tôi nhún vai. -"Thì ký hiệu là thứ như thế đấy chứ gì." - "Giả thử là như thế thì..." Người thiếu nữ phụ-diễn hỏi tôi, để khai thông tình trạng bế tắc. -"Nếu ông muốn xoá mất đi, thì tự mình với ý chí của mình, ông có thể xoá đi được hình-tượng hay hiện-hữu ấy, phải thế không?" - "Không được đâu. Một khi đã phát sinh ra thì tiếp tục hiện hữu mà không dính dáng gì đến ý chí của tôi cả." Cô phụ diễn lộ vẻ khó chấp nhận được mà hỏi tiếp. - "Giả thử... thao tác ký-hiệu-hoá lời nói cho có tính cách khái niệm như anh vừa nói ấy, ngay cả tôi cũng có thể làm được à?" - "Có thể được." Tôi nói. - "Vậy thì nếu như tôi..." Người giới thiệu chương trình chen vào. -"Giả thử mỗi ngày nhiều lần lặp đi lặp lại chữ , thì ngày nào đó, trên lưng tôi có thể hiện ra hình dạng à?" - "Có lẽ thế." - "Nghĩa là, cụm từ được ký-hiệu-hoá cho có tính cách khái-niệm, đấy nhỉ." - "Đúng thế đấy." Ánh đèn chói chang của phòng thâu bắt đầu làm tôi nhức đầu. - "Thế nhưng thì có hình dạng như thế nào chứ?" - "Chẳng biết." Tôi đáp. Bởi điều đó vượt quá sức tưởng tượng của tôi, mà phải cõng trên lưng một bà cô nghèo khó thì đã quá đủ cho tôi rồi. Tất nhiên, thế giới này, tất cả là trò hề rồi. Ai mà tránh được cơ chứ? Từ phòng thâu của hãng chế tác chương trình ti-vi chói chang ánh đèn chiếu, cho đến am ẩn cư trong góc rừng u tối, cũng chẳng có gì khác biệt cả. Tôi cứ thế mà cõng bà cô nghèo khó trên lưng, tiếp tục bước đi trên thế giới như thế. Tất nhiên trong thế giới trò hề ấy, tôi đặc biệt có vẻ hề nhất. Bởi dù gì cũng đang cõng trên lưng một bà cô nghèo khó! Có lẽ đúng như cô gái kia đã nói, lẽ ra tôi nên cõng quách cái giá-móc-dù hay gì đấy còn hơn. Giá như thế, có lẽ người ta đã kéo tôi vào làm bạn với họ rồi. Cứ mỗi tuần, 25 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 tôi lại sơn màu khác cho cái giá-móc-dù ấy và chường mặt ra tất cả các đám tiệc tùng kia rồi. - "Chào bạn, tuần này thì giá-móc-dù màu hồng đấy nhỉ ?" Ai đấy nói. - "Đúng thế." Tôi đáp. -"Chứ tuần này có tâm tình kiểu giá-móc-dù màu hồng mà." Ngay cả các cô nàng be bé xinh xinh hẳn cũng đến gợi chuyện với tôi: "Này anh, giá-móc-dù của anh tuyệt vời quá." Đối với các cô ấy, chuyện chui vào giường với anh chàng cõng giá-móc-dù mầu hồng trên lưng, hẳn phải là một kinh nghiệm tuyệt vời lắm. Thế nhưng tiếc thay tôi cõng trên lưng không phải là cái giá-móc-dù, mà là bà cô nghèo khó. Theo với thời gian, quan tâm của người đời về tôi và bà cô nghèo khó tôi cõng trên lưng phai nhạt đi nhanh chóng, rồi cuối cùng tiêu tan hẳn đi, chỉ còn lưu lại chút ác-ý mà thôi. Kết cuộc, như cô bạn đi cùng tôi đã nói, chẳng có ai quan tâm đến thứ bà cô nghèo khó cả. Khi chút hiếu kỳ ban đầu đã theo con đường phải đi mà biến mất, còn sót lại chỉ là sự tĩnh lặng như đáy biển mà thôi. Đấy là sự tĩnh lặng của tôi và bà cô nghèo khó đã hoà nhập làm một mất rồi. 3 - "Em đã xem chương trình ti-vi có anh đấy." Người đi cùng tôi nói. Chúng tôi đang ngồi ở bờ hồ như lần trước. Đã ba tháng qua rồi tôi mới gặp lại nàng, bây giờ đã là đầu mùa thu. - "Có vẻ mệt mỏi một tí đấy nhỉ." - "Đúng thế." - "Không đúng là anh mấy." Tôi gật đầu. Nàng xếp gấp nhiều lần chiếc áo sơ mi thể thao dài tay đặt trên đùi. - "Có vẻ cuối cùng thì anh đã có bà cô nghèo khó cho riêng mình rồi." 26 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 - "Có lẽ thế." - "Cảm thấy thế nào?" - "Như là quả dưa rơi xuống đáy giếng ấy." Nàng bật cười, tay vuốt ve áo sơ mi thể thao mềm mại đã xếp gấp cẩn thận đặt trên đùi, như vuốt ve con mèo. - "Anh đã hiểu được điều gì từ bà ấy?" - "Từng bước một thôi." - "Thế, đã viết ra được phần nào chưa?" - "Chưa." Tôi lắc đầu nhẹ. -"Chẳng viết được gì cả. Có lẽ không còn viết được trong một thời gian dài." - "Sợ rồi à?" - "Cảm thấy viết tiểu thuyết chẳng có ý nghĩa gì ráo cả. Nếu đúng như em đã có lần nói đấy, anh bây giờ không cứu chuộc gì được cả." Nàng cắn môi, im lặng một hồi. - "Này anh, thử hỏi em điều gì đấy đi. Có khi giúp ích cho anh được chút nào chăng." - "Với tư cách của người thông thạo về bà cô nghèo khó ấy à?" - "Chứ sao." Tôi chẳng biết nên bắt đầu từ đâu, phải thật lâu sau mới nghĩ ra được. - "Thỉnh thoảng anh lại nghĩ không biết người như thế nào thì thành ra bà cô nghèo khó." Tôi nói. -"Bà cô nghèo khó có phải là người sinh ra là bà cô nghèo khó, hay có thứ trạng huống gọi là bà cô nghèo khó, mở sẵn lỗ hổng lớn ở góc phố, nuốt sống người nào đi ngang qua đấy mà biến họ thành bà cô nghèo khó." - "Chắc là đằng nào cũng không khác gì nhau." Nàng nói. - "Không khác gì nhau sao?" 27 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 - "Vâng. Có thể bà cô nghèo khó đã có một thời thiếu nữ, thời thanh xuân có tính cách bà cô nghèo khó. Hoặc cũng có thể không có như thế. Nhưng điều đó thì sao cũng được. Trên đời này, có đến hàng triệu lý do này, lý do khác. Hàng triệu lý do để sống, hàng triệu lý do để chết, bỏ ra chút tiền là nắm được một đống lý do ấy. Thế nhưng, anh có muốn tìm kiếm thứ ấy đâu, phải không?" - "Có lẽ thế." Tôi nói. - "Bà cô ấy có thật, thế thôi." Nàng nói. -"Vấn đề còn lại là anh có chấp nhận điều ấy không mà thôi." Chúng tôi im lặng, ngồi nguyên như thế ở bờ hồ một lúc lâu. Ánh nắng trong suốt mùa thu chiếu lên khuôn mặt nhìn nghiêng của nàng trông giống như một màng the mỏng. - "Này anh, sao anh không hỏi em có nhìn thấy gì sau lưng anh không?" - "Em có nhìn thấy gì sau lưng anh không?" - "Em chẳng thấy gì cả." Nàng mỉm cười, nói: -"Chỉ thấy anh thôi." - "Cảm ơn em." Tôi nói. * Tất nhiên, thời gian dần dần đập bẹp tất cả mọi người một cách bình đẳng. Cứ như là người đánh xe thổ mộ quất roi vào con ngựa già cho đến lúc nó ngã chết trên đường. Thế nhưng những ngọn roi quất trầm lặng kinh khủng, nên ít có ai để ý là mình đang bị roi quất. Vậy là, chúng ta vẫn có thể nhìn thấy cảnh thê lương gọi là bà cô nghèo khó ấy qua thứ gì như cửa sổ bằng kính của nhà thuỷ tộc. Trong lồng kính chật hẹp đến khó thở, thời gian đang vắt khô bà cô nghèo khó như vắt khô một quả cam. Chẳng còn một giọt nào rỉ ra nữa. Điều làm tôi chú ý là vẻ hoàn bích trong bà cô ấy. Quả thật chẳng còn một giọt nào rỉ ra nữa cả! Đúng thế, vẻ hoàn bích ấy hiện rõ vững vàng trên hạch-tâm của hiện hữu của bà cô nghèo khó, cứ như là xác chết được bao kín trong khối băng hà. Một khối băng hà 28 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 kiên cố như thép không rỉ. Có lẽ một vạn năm ánh sáng mặt trời mới hòng đốt tan được khối băng hà ấy. Thế nhưng tất nhiên là bà cô nghèo khó thì không thể sống mãi đến một vạn năm được, nên bà sống cùng với vẻ hoàn bích, chết cùng với vẻ hoàn bích và được chôn cùng với vẻ hoàn bích ấy. Vẻ hoàn bích và bà cô nghèo khó trong lòng đất. Rồi có lẽ trong vòng một vạn năm sau, khối băng hà kia sẽ tan chảy trong bóng tối mịt mùng, và vẻ hoàn bích ấy đội mồ ló dạng lên trên mặt đất. Hẳn là tình trạng mặt đất sẽ biến đổi hoang tàng. Thế nhưng, nếu mà trên đấy vẫn còn có nghi thức gọi là đám cưới như thời trước, thì vẻ hoàn bích được bà cô nghèo khó để lại ấy, sẽ được mời đến, sẽ dùng trọn bữa với cung cách sành điệu tuyệt vời nơi bàn tiệc, rồi đứng lên, ngỏ lời chúc tụng tràn đầy tình cảm tha thiết. Nhưng mà thôi, chuyện ấy ngừng ở đây đi. Bởi kết cuộc, đó là chuyện xảy ra năm Tây lịch 11980 kia mà. 4 Bà cô nghèo khó đã rời khỏi lưng tôi vào cuối mùa thu. Hôm ấy, nhớ ra chuyện phải làm cho xong trước khi mùa đông đến, tôi cõng bà cô nghèo khó lên tàu điện ra ngoại ô. Tàu ra ngoại ô buổi chiều chỉ có số khách ít ỏi, đếm được trên đầu ngón tay. Lâu lắm rồi mới đi xa, nên tôi ngắm phong cảnh bên ngoài cửa sổ mãi không chán. Không khí trong lành trải khắp, núi xanh đến kỳ dị, cây cối dọc theo đường tàu đôi chỗ lại điểm những trái cây chín đỏ. Trên chuyến tàu trở về, phía bên kia lối đi giữa toa có một người mẹ khoảng giữa tuổi ba mươi và hai đứa con. Bé gái lớn mặc áo đầm màu xanh có vẻ là đồng phục ở nhà-giữ-trẻ, đội mũ nỉ mới toanh màu xám có dải băng đỏ. Vành mũ hẹp tròn vẽ một vòng cung mềm mại, uốn cong lên; chiếc mũ trông giống như một con thú nhỏ đang nằm ngủ êm đềm trên đầu cô bé. Kẹp giữa cô bé và bà mẹ là một cậu bé chừng ba tuổi, ngồi trông có vẻ buồn chán vì không có gì chơi. Loại khách gia đình thường thấy trên tàu điện đấy. Không đặc biệt đẹp mắt hay khó coi gì. Không phải là người giàu, mà cũng chẳng phải nghèo khó gì. Tôi ngáp một cái, dọn trống đầu óc mình, mặt vẫn quay ngang, tiếp tục ngắm phong cảnh phía ngược với lần đi. 29 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Chừng mười phút sau, có gì đấy xảy ra giữa ba mẹ con ấy. Lời nói đứt quãng cố dìm nhỏ xuống giữa bà mẹ và cô bé, chợt kéo tôi về hiện thực. Sắp hoàng hôn rồi, đèn trong toa tàu cũ nhuộm màu vàng ố như tấm hình xưa cũ lên hình dáng ba mẹ con. - "Chứ mẹ thấy mũ của con..." - "Mẹ biết rồi, gắng ngoan đi nào." Cô bé đành ngậm lại lời nói sắp tuôn ra khỏi miệng, làm thinh có vẻ không bằng lòng. Cậu em ngồi giữa đang hai tay tận lực kéo giãn chiếc mũ lúc nãy đã thấy trên đầu cô chị. - "Này, mẹ đánh nó, lấy lại cho con đi." - "Mẹ đã bảo con yên đi mà." - "Chứ, đã nhăn nhúm ra thế mất rồi..." Người mẹ liền nhìn cậu bé rồi thở dài lộ vẻ phiền toái quá. Tôi đoán rằng bà mẹ đã mệt mỏi quá. Có lẽ tiền chi trả hằng tháng, giấy đòi tiền của nha sĩ và thời gian đi quá xa đã bào mòn người đàn bà ở tuổi xuân tàn ấy. Cậu bé tiếp tục kéo giãn chiếc mũ. Vành mũ lúc trước hình cung tròn đẹp như vẽ bằng compa ấy bây giờ đã xệch xoạc hết nửa; dải băng đỏ gắn lên đấy cũng đã bị vò viên trong bàn tay cậu bé. Vẻ mặc kệ của bà mẹ khiến cậu càng hung hãn thêm. Tôi nghĩ thầm, đến khi cậu ta chán chắc là cái mũ không còn hình thù gì nữa. Sau một hồi suy nghĩ khổ não, cô chị cũng đã hiểu như tôi. Đột nhiên, cô vươn tay đẩy mạnh vai cậu em, nhân lúc đối phương chới với, nhanh tay giật lấy chiếc mũ, đặt lên chỗ ghế xa tay cậu em không với tới được. Tất cả xảy ra trong chớp mắt, phải mất khoảng một hơi thở dài bà mẹ và cậu em mới nhận ra được ý nghĩa của hành động ấy. Cậu em đột ngột khóc lớn, đồng thời bàn tay bà mẹ đánh chách lên đầu gối trần của cô bé. - "Chứ mẹ xem, nó bày đầu mà..." - "Con trẻ làm ồn ào trong tàu điện thì không phải là con của mẹ đâu nhé." Cô bé vẫn ngậm môi, quay đầu nhìn đăm đăm vào chiếc mũ trên ghế. 30 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 - "Đi qua bên kia đi." Bà mẹ chỉ vào ghế trống bên cạnh tôi. Cô bé vẫn nhìn lảng đi, không ngó đến ngón tay bà mẹ đang giương thẳng ra đấy. Ngón tay ấy như đóng thành băng trên không trung, cứ chỉ mãi vào bên trái của tôi -"Nào, đi qua bên ấy đi. Cô không còn là con tôi nữa đâu." Cô bé đành chịu phép, cầm chiếc mũ và cặp, rời ghế, chầm chậm băng ngang lối đi giữa toa, sang ngồi bên cạnh tôi và gục mặt xuống. Có vẻ cô bé hoang mang không phán đoán được là mình có thật đã bị đuổi ra khỏi gia đình hay không. Cô liên tục kéo vành mũ nhăn nhúm trên đùi, có vẻ đang nung nấu lắm. Nếu quả thật đã bị đuổi ra khỏi gia đình rồi thì mình biết đi đâu bây giờ? Cô nghĩ thế và ngước nhìn sang tôi. Chứ thật sự làm quấy là thằng ấy cơ mà. Chứ nó đã làm mũ tôi nhăn nhúm đến thế này cơ mà. Đã có vài lằn nước mắt chảy xuống trên đôi má hồng đang gục mặt xuống kia. Cô bé có khuôn mặt không đặc biệt gì. Có lẽ sự bình thường bao quanh cô đã như làn khói thấm vào khuôn mặt cô. Vẻ trong suốt cố hữu phảng phất trong cái dáng bụ bẫm của bé gái cỡ tuổi này, hẳn sẽ tan biến đi mất trong lớp da thịt đầy đặn ở tuổi dậy thì. Tôi tưởng tượng hình dáng của cô, kéo giãn nếp nhăn trên vành mũ như thế mà lớn lên, từ thiếu nữ thành người lớn. Tôi vẫn tựa đầu vào khung kính cửa sổ, nhắm mắt lại, thử nhớ lại khuôn mặt vài người bạn gái đã gặp được từ trước đến nay. Cả những lời nói vụn vặt, những cử chỉ nhỏ nhặt, nước mắt hay hình dáng cổ chân mà các cô bạn ấy đã để lại trong trí nhớ của tôi. Các cô ấy, bây giờ, đang sống đời như thế nào nhỉ? Có khi vài người trong số các cô ấy đang còn bước lần mò hoang mang trên con đường tối tăm, như những đứa trẻ lạc lõng, chạy trốn trong đêm tối mịt mùng, mà bị lôi cuốn càng lúc càng sâu thêm vào rừng rậm ban đêm. Nỗi buồn thương man mác như thế thấp thoáng như phấn bướm đêm múa lượn trong ánh sáng vàng vọt của ngọn đèn trong toa tàu cũ kỹ. Tôi xoè hai tay trên đầu gối, ngắm hai lòng bàn tay một hồi lâu. Trông như là bàn tay của tôi đã hút đầy máu của nhiều người vào, đến có màu ố thâm. Tôi muốn đặt nhẹ bàn tay lên vai cô bé đang thổn thức nức nở bên cạnh, nhưng chắc là tay tôi sẽ làm cô bé giật mình. Có lẽ tay tôi cứ thế vĩnh viễn không còn cứu 31 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 chuộc được một ai nữa. Như không thể kéo giãn lại được vành mũ nỉ màu xám của cô bé này. Khi tôi ra khỏi tàu điện, chung quanh đã có những cơn gió đông thổi. Mùa áo len mỏng đã chấm dứt, nhường chỗ cho mùa áo khoác dày tiến vào thành phố. Xuống bậc cấp, luồn qua khỏi cửa soát vé, cuối cùng tôi thoát ra khỏi sự giam hãm tù túng của tàu điện ra ngoại ô buổi chiều tối, sự giam hãm của ngọn đèn toa tàu cũ màu vàng ố ấy. Có cảm giác thật kỳ dị. Giống như có thứ gì đấy đã rơi lọt ra khỏi thân thể mình, để lại khoảng trống vắng. Tôi đứng tựa vào một cây cột bên cạnh cửa ga một hồi lâu, đưa mắt ngắm đám người đông đúc quấn mình trong những lớp vỏ đủ màu, tuôn chảy cuồn cuộn như dòng sông trước mắt tôi. Và bất giác, tôi để ý... bà cô nghèo khó đã biến mất khỏi lòng tôi từ lúc nào rồi! Cũng giống như lúc mới đến, bà cô ấy đã êm thấm rời khỏi lưng tôi, không gợi chú ý cho ai cả. Tôi chẳng biết bây giờ nên đi đâu. Tôi cô độc, như cây cột đánh dấu gì đấy chẳng có ý nghĩa gì trơ trọi giữa sa mạc. Tôi vét bạc cắc trong túi nhét vào máy điện thoại công cộng, quay số nhà trọ của nàng. Tám hồi chuông reo, nàng bắt điện thoại vào hồi chuông thứ chín. - "Em đang ngủ." Nàng nói, giọng mơ màng. - "Sáu giờ chiều mà?" - "Đêm qua công việc dồn đống lại, làm cho xong thì đã hai giờ sáng rồi." - "Xin lỗi đã đánh thức em dậy." Tôi nói. -"Chỉ vì muốn xác nhận xem có thật là em còn sống đấy không. Không sao giải thích cho hay được..." Nàng cười nhỏ. - "Còn sống đây chứ. Để sống còn nên đã phải làm việc cực nhọc đấy, do thế mà buồn ngủ muốn chết đây. Anh bằng lòng chưa?" - "Muốn đi ăn chung không nào?" - "Đáng tiếc là chẳng muốn ăn uống gì cả? Bây giờ thì chỉ muốn ngủ thôi." - "Anh muốn nói chuyện với em quá." 32 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Phía bên kia, nàng im lặng một lúc. Có khi chỉ là nàng đang ngáp dài. - "Để khi khác nhé." Nàng nói chậm rãi như ngắt từng chữ. - "Chừng nào?" - "Khi khác ấy mà. Cho em ngủ tí đi. Ngủ một tí rồi thức dậy thì mọi sự song suốt cả cho xem. Anh hiểu chưa?" - "Hiểu rồi." Tôi đáp. -"Em ngủ ngon." - "Anh ngủ ngon." Cô nói, và cắt điện thoại. Tôi nhìn ống nói trong tay mình một lúc rồi gác nhẹ trở lại. Có lẽ bụng mình đang đói. Tự nhiên muốn ăn gì đấy quá. Ai cho tôi ăn thứ gì đấy lúc này thì tôi sẽ bò trên đất, đến mút ngón tay của họ cũng được nữa. Được thôi, tôi mút ngón tay quý bạn cũng được. Sau đó, sẽ lăn ra ngủ mê mệt như khúc cây dưới trời mưa. Tôi tựa người vào cửa sổ nhà ga, châm lửa điếu thuốc. Nếu mà..., tôi giả định. Nếu mà một vạn năm sau, xã hội của chỉ những bà cô nghèo khó mà thôi, xuất hiện, thì các bà liệu có mở cửa cho tôi vào không nhỉ? Trong xã hội đó, có chính phủ của những bà cô nghèo khó được bầu lên từ những bà cô nghèo khó ấy, có tàu điện dành cho các bà cô nghèo khó do các bà cô nghèo khó cầm lái, và hẳn là có cả những tiểu thuyết do các bà cô nghèo khó viết ra nữa. Mà không, có thể các bà cô nghèo khó không cảm thấy cần đến những thứ ấy. Chính phủ, hay tàu điện, hay tiểu thuyết,... đều không cần. Các bà có thể muốn chế ra những bình đựng dấm khổng lồ, chui vào đấy mà âm thầm sống, không chừng. Từ trên không nhìn xuống thấy hàng vạn, hàng trăm ngàn chiếc bình ấy sắp lớp đầy kín mặt đất đến tận chân trời. Hẳn là một quang cảnh tuyệt vời. À, nếu như trong thế giới ấy có chỗ cho thơ, thì tôi làm thơ cũng được. Nhà thơ chuyên-thuộc của các bà cô nghèo khó. Được lắm chứ. Tôi sẽ ngợi ca mặt trời phản chiếu trên các bình thủy tinh màu lục ấy, ngợi ca biển cỏ xanh trải dài dưới các bình ấy, loáng sáng sương mai. Nhưng kết cuộc, đấy là chuyện xảy ra năm Tây lịch 11980 kia. Và thời gian một vạn năm thì quá dài cho việc chờ đợi. Cho đến lúc đó, tôi lại còn phải vượt qua quá nhiều mùa đông. 33 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Bi kịch mỏ than New York "Trong lòng đất, công tác cứu người có lẽ còn tiếp tục, hoặc không chừng mọi người đã chịu thua mà bỏ lên cả rồi". Lời nhạc "New York Mining Disaster 1941" của Ban Bee Gees1 Có gã đàn ông từ mười năm nay vẫn khư khư giữ thói quen có phần kỳ quái là mỗi khi trời bão lụt thì lại đến viếng Sở Thú. Hắn là bạn tôi. Lúc bão lụt sắp ập vào thành phố, trong khi mọi người đàng hoàng đang chộn rộn đóng chặt cửa gỗ chống mưa bão, kiểm điểm chuẩn bị đèn pin với đài bán dẫn,...... thì hắn bình thản khoác lên người tấm poncho chống mưa quân đội Mỹ thải ra, mà hắn mua được vào thời cao điểm của chiến tranh Việt Nam. Thế rồi, bia lon nhét túi, hắn rời nhà ra đi. Gặp ngày rủi thì cổng Sở Thú khoá chặt. Hôm nay đóng cửa vì thời tiết xấu. Nghĩ cho cùng thì lý do chính đáng đấy. Chứ buổi chiều mưa bão thế này, có ai lại mò đến Sở Thú để ngắm ngựa vằn với hươu cao cổ, hở Trời? Hắn thuận thảo chấp nhận, ngồi lên tượng sóc bằng đá xếp hàng trước cổng Sở Thú mà uống lon bia đã bớt lạnh phần nào, xong đứng dậy ra về. Hôm nào gặp may thì cổng mở. Hắn trả tiền vé, vào bên trong, vừa khó nhọc cố hút điếu thuốc mới cầm lên tay đã ướt sủng nước mưa ngay, vừa đi xem kỹ càng từng con thú trong các chuồng. Mấy con thú thì có con thu mình nép sâu trong chuồng, đưa mắt lơ đãng nhìn mưa qua cửa sổ; có con nhảy nhót hưng phấn trong mưa bão; có con hãi sợ vì biến đổi bất chợt của khí áp, có con lại nổi giận vì thời tiết. Lần nào, hắn cũng ngồi xuống trước chuồng cọp Bengal mà uống một lon bia (bởi cọp Bengal nổi cơn thịnh nộ hầm-hỗ nhất mỗi khi mưa bão), xong bước qua 1 Bee Gees: Ban nhạc của anh em nhà Gibb sinh ở Anh di dân sang Úc, nổi tiếng khoảng 1965-66 ở Úc rồi trở lại Anh. "New York Mining Disaster 1941" là tác phẩm tự biên tự diễn đầu tiên tạo tăm tiếng quốc tế cho ban này năm 1966, có những lời ca sau đây: I keep straining my ears to hear a sound. Maybe someone is digging underground, or have they given up and all gone home to bed, thinking those who once existed must be dead. 34 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 chuồng khỉ đột uống tiếp lon thứ hai. Khỉ đột thì hầu như chẳng quan tâm gì đến mưa hay bão. Thấy hắn ướt át ngồi bệt xuống sàn xi-măng như dáng người-cá mà uống bia, lần nào khỉ đột cũng lộ vẻ thương hại. - "Cứ như là hai người tình cờ đi cùng một thang máy nửa chừng bị hỏng ấy". Hắn nói thế. Vậy chứ, ngoài những buổi chiều mưa bão ấy ra thì hắn vẫn là người hoàn toàn đàng hoàng. Tuy chẳng nổi tiếng gì lắm, nhưng hắn cũng đang làm việc trong một hãng mậu dịch với nước ngoài, ấm cúng thoải mái, sống một mình trong một căn chung cư gọn gàng, và thay đổi bạn gái mỗi sáu tháng. Vì lý do quái kỳ nào mà cứ nửa năm hắn lại thay đổi bạn gái một cách chăm chỉ như thế thì tôi hoàn toàn không lý giải được. Bởi các cô bạn gái của hắn trông giống nhau đến như đã tách ra từ cùng một tế bào. Lắm người, không hiểu sao, lại cố tin một cách quá đáng rằng hắn là người bình thường tuy có hơi ngù ngờ, nhưng hắn hoàn toàn chẳng để tâm đến điều ấy. Hắn có một chiếc xe hơi cũ còn tốt, toàn bộ tác phẩm của Balzac, và một bộ đồ lễ tuyệt hảo cho những tang-lễ, đủ cả áo vét đen, cà-vạt đen và giày-da đen. Mỗi lúc có ai chết, tôi lại điện thoại đến hắn. Để mượn bộ áo, cà-vạt và giày ấy. Áo vét và giày thì lớn hơn cỡ của tôi một số, nhưng tất nhiên chẳng thân thiết gì đến mức nên đòi hỏi thêm về những điều xa xỉ thế. - "Xin lỗi cậu". Lần nào tôi cũng nói thế. -"Lại có đám tang nữa đây". - "Được mà, được mà". Lần nào hắn cũng nói thế. Căn chung cư của hắn cách chỗ tôi ở chừng 15 phút taxi. Đến chỗ hắn thì đã có sẵn bộ áo vét và cà-vạt đã ủi thẳng nếp xếp thẳng thớm trên bàn, giày da đã đánh bóng sẵn, và nửa tá bia ngoại ướp sẵn trong tủ lạnh. Hắn là mẫu người như thế. - "Mới đây, tớ được thấy mèo trong Sở Thú đấy". Hắn vừa mở khoen lon bia vừa nói. - "Mèo à?" 35 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 - "Ừm, hai tuần trước, đã đi công chuyện lên Hokkaido, nhân đấy mà ghé lại Sở Thú gần đấy. Thấy có chuồng nhỏ treo bản , trong chuồng có con mèo đang nằm ngủ". - "Mèo loại nào?" - "Mèo thường thôi, đâu cũng có. Vằn nâu, đuôi ngắn mà mập khiếp. Chỉ nằm thù lù một đống ở đấy thôi". - "Hẳn là ở Hokkaido thì mèo hiếm thấy". Tôi nói. - "Đời nào!". Hắn nói. - "Trước nhất, có lý do gì để mèo không thể có trong Sở Thú đâu nào?" Tôi thử đặt nghi vấn. -"Mèo cũng là thú vậy chứ!" - "Bởi thói quen thôi. Nghĩa là, mèo hay chó là những loại thú ở đâu cũng có. Chẳng phải là thứ gì mà người ta phải đặc biệt trả tiền để được xem". Hắn nói. -"Cũng như người ta thôi". - "Cũng có lý". Tôi nói. ° Hết nửa tá bia, hắn lấy một bao giấy lớn, cẩn thận cho cà-vạt, hộp giày và bộ áo vét bọc sẵn trong bao nhựa vào. Tôi có cảm giác cứ thế mà xách đi picnic được đấy. - "Lần nào cũng làm phiền cậu quá". Tôi nói. - "Có sao đâu". Hắn đáp. Mà chính hắn thì đã ba năm nay, từ khi tậu được bộ áo vét ấy, hầu như chưa hề có dịp xỏ tay vào. - "Chẳng ai chết cả". Hắn nói. -"Điều kỳ lạ là từ khi tớ tậu bộ áo này đến nay, chẳng có một người nào chết cả". - "Hẳn là chuyện đời nó như thế". - "Kỳ lạ thật chứ". Hắn nói. 36 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) ° lOMoARcPSD|3029649 Thật kỳ lạ, năm ấy lại là một năm tôi biết thật nhiều đám tang. Chung quanh tôi, bạn quen bây giờ hay đã quen từ ngày xưa, lũ lượt theo nhau chết. Lũ lượt như ruộng bắp trong ngày mùa hạ nắng chói chang. Năm tôi 28 tuổi đấy. Đám bạn quanh tôi cũng sàn sàn tuổi ấy. 27, 28, 29,......, cái tuổi chưa đáng để chết. Nhà thơ chết ở tuổi 21, nhà cách mạng và ca sĩ Rock chết ở tuổi 24. Qua lọt được tuổi ấy là sống sót lâu dài được. Phần đông chúng tôi đã dự tưởng như thế. Lọt qua được Khúc ngoặt Tử thần - Dead Man Curve theo truyền thuyết ấy, là luồn qua được cả đoạn hầm tối ám ẩm thấp. Qua được xong thì ra đại lộ thẳng tắp sáu lằn chạy, cho dù thiếu hăng hái đi nữa, cứ thong dong nhắm đích đến mà chạy là được thôi. Chúng ta lại có thể cắt tóc, và mỗi ngày cạo râu. Chúng ta không còn là nhà thơ, hay nhà cách mạng, hay ca sĩ nhạc Rock nữa. Không còn những chuyện như say mèm rồi chui vào phòng điện thoại mà ngủ; hay ăn trọn một gói quả anh-đào trong toa tàu điện hầm; hay 4 giờ sáng, bật nhạc Doors thật to đến điếc tai hàng xóm nữa. Thay vào đấy, chúng ta đã vị tình người quen mà gia nhập bảo hiểm nhân thọ, đã bắt đầu vào quán rượu trong khách sạn mà uống rượu, đi nha sĩ xong biết cất giữ biên lai để khai thuế lấy lại phần trợ cấp y tế,...... Nói gì đi nữa, cũng đã đạt đến tuổi 28 rồi chớ chơi sao. ° Thế mà, ngay sau đấy, đã là một cuộc tàn sát không dự đoán được. Có thể gọi là một cuộc phục kích thình lình. Một ngày thư thả dưới nắng xuân ấm áp, đúng lúc chúng ta đang thay bộ âu phục. Kích cỡ có chỗ không vừa, hay tay áo lật ngược, hay chân phải đút vào ống quần hiện thực, mà chân trái tra vào ống quần phi-thực,......, chúng ta đang loay hoay bận bịu như thế; đúng lúc ấy, cuộc tàn sát xảy đến theo với tiếng súng kỳ dị. Có ai đấy đã đặt cỗ súng liên thanh siêu hình trên ngọn đồi siêu hình mà xối những loạt đạn siêu hình xuống chúng ta. Nói gì đi nữa, chết thì vẫn là chết thôi. Cũng như, có vọt ra từ trong mũ, hay nhảy ra từ ruộng lúa, thì con thỏ cũng vẫn là con thỏ thôi. Lò cừ thiêu nóng cũng vẫn là lò cừ thiêu nóng, mà khói đen bốc lên từ ống khói cũng vẫn là khói đen bốc lên từ ống khói đó thôi. 37 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) ° lOMoARcPSD|3029649 Người đầu tiên đã giẫm lên cái lạch nước sâu tăm tối vắt ngang giữa hiện thực và phi-thực (hay giữa phi-thực và hiện thực) là bạn cùng thời đại-học của tôi, đang là giáo viên Anh ngữ trung học cấp hai. Kết hôn được ba năm, vợ anh đã về quê ở đảo Shikoku từ cuối năm ngoái để sinh con. Một buổi chiều chủ nhật quá nóng cho tháng Giêng, anh ta đến hàng bán vật dụng bằng kim loại trong tiệm bách hoá, mua một con dao điêu khắc chế tạo ở Đức, bén ngót đến có thể cắt đứt cả tai voi; và hai hộp kem cạo râu, rồi về nhà đun nước tắm. Lấy nước đá trong tủ lạnh ra, uống hết một chai Scotch Whisky, xong bình thản cắt cổ tay mà chết, ngay trong bồn tắm. Hai ngày sau, mẹ anh phát giác ra xác con. Rồi cảnh sát đến chụp nhiều hình hiện trường. Chỉ cần có vài chậu lá cây sắp xếp thêm vào là thành một phong cảnh dùng được cho các quảng cáo nước cốt cà-chua. Công bố của cảnh sát là tự-sát đấy. Cửa nẻo trong nhà đều khóa chặt cả, nhất là chính đương sự đã mua con dao ấy ngay hôm đó chứ ai. Tuy nhiên, vì lý do gì mà anh ta lại mua cả kem cạo râu, để không khi nào dùng, mà đến hai hộp kia, thì chẳng ai hiểu cả. Hoặc giả, anh ta chưa quen được với ý nghĩ rằng mình sắp chết trong vòng vài giờ đồng hồ nữa thôi. Hoặc là, chỉ vì anh ta lo người bán hàng đoán được ý định tự-sát của mình chăng? Di thư không có, dăm chữ để lại cũng không. Trên bàn nhà bếp chỉ có ly, chai whisky đã cạn, đĩa đựng nước đá, và hai hộp kem cạo râu. Hẳn là suốt trong lúc đợi nước tắm đủ nóng, anh ta đã rót whisky Haig với đá, ly này tiếp ly khác, cho trôi xuống cuống họng, vừa ngắm hai hộp kem cạo râu ấy. Và có lẽ anh ta đã suy nghĩ như thế này: Tớ chẳng còn phải cạo râu một lần nào nữa cả. Cái chết của một thanh niên 28 tuổi có vẻ gì buồn rầu như cơn mưa mùa đông. ° Tiếp theo đó, trong vòng 12 tháng, đã có bốn người chết. 38 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Tháng 3, một người chết trong tai nạn mỏ dầu ở Saudi Arabia, hay Kuwait gì đấy. Tháng 6 có hai người chết, vì bệnh tim và tai nạn giao thông. Từ tháng 7 đến tháng 11 là những ngày an bình. Đến giữa tháng 12, có người chết, cũng lại vì tai nạn giao thông. Trừ người đầu tiên là bạn tôi tự-sát, những người kia đều đã chết thình lình, không có thì giờ để ý thức về sự chết. Cứ như là đang lơ đãng bước lên những bậc cấp quen thuộc, thình lình một bậc cấp đã đổ sụp xuống vậy. Một anh đã nói -"Trải chăn lót hộ tí đi". Anh bạn đã chết vì bệnh tim vào tháng 6 đấy. -"Phía sau đầu nghe như có ai đập đùng đùng ấy". Anh ta đã chui vào chăn ngủ, và không còn trở dậy nữa. Cô bạn chết tháng 12 là người trẻ tuổi nhất trong bọn, trong năm ấy. Đồng thời cũng là người nữ duy nhất. 24 tuổi, tuổi của các nhà cách mạng và ca sĩ Rock. Một buổi hoàng hôn mưa lạnh gần Giáng Sinh, trong khoảng không gian bi-kịch mà lại vô cùng thường nhật, giữa trụ điện xi-măng và chiếc xe tải của hãng bia, cô đã bị chèn dẹp mà chết. ° Vài ngày sau đám tang cuối cùng ấy, tôi ôm bao áo vét mới lấy về từ tiệm giặt ủi, cùng với chai whisky tạ ơn, đến thăm căn chung cư của người chủ bộ áo vét ấy. - "Cảm ơn về mọi chuyện. Nhờ thế mà song suốt cả rồi". Tôi nói. - "Đừng ngại gì cả. Đằng nào thì tớ cũng đâu có dùng đến". Hắn cười nói. Trong tủ lạnh vẫn sẵn nửa tá bia lon ướp lạnh, ghế dài phòng khách ngồi sướng mông, phảng phất mùi nắng dìu dịu. Trên bàn có đĩa gạt tàn thuốc mới lau rửa, và chậu hoa trạng nguyên Poinsettia cho mùa Giáng Sinh. Hắn nhận lấy bao nhựa bọc bộ áo vét, treo ngay vào tủ, nhanh như đẩy chú gấu con vừa tỉnh giấc ngủ đông vào lại trong hang. - "Áo vét không bị thấm mùi các đám tang thì tốt". Tôi nói. - "Áo ấy thì chả sao. Áo chuyên dùng cho việc đi đám kia mà. Đáng lo là thân người bên trong áo kia". 39 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 - "Ừm". Tôi nói. - "Bởi nhiều đám táng quá mà". Hắn nói, gác chân lên ghế trước mặt, rồi rót bia vào ly. -"Tất cả mấy người thế nhỉ?" - "Năm người". Tôi nói, mở rộng bàn tay trái trước mắt hắn. -"Nhưng thế là xong cả rồi". - "Cậu nghĩ là xong hết rồi à?" - "Có cảm giác thế". Tôi đáp. -"Đã đủ số người chết rồi". - "Nghe gì như lời nguyền trong Kim Tự Tháp ấy nhỉ. Lúc các ngôi sao mọc vòng tròn trên bầu trời, lúc bóng của mặt trăng che khuất mặt trời,......" - "Chuyện đời là như thế chứ gì". Hết nửa tá bia, chúng tôi quay sang chai whisky. Nắng chiều mùa đông chiếu vào phòng trông như một đường dốc thoai thoải óng ánh. - "Dạo này trông mặt cậu u ám thế nào ấy". Hắn nói. - "Thế à?" Tôi nói. - "Hẳn là đêm nằm suy nghĩ thái quá đấy chứ gì". Tôi cười lớn, nhìn lên trần nhà. - "Tớ thì đã bỏ chuyện suy nghĩ ban đêm ấy rồi". Hắn nói tiếp. - "Làm cách nào?" - "Cứ khi nào có cảm giác u ám là quay sang quét dọn nhà cửa, cho chạy máy hút bụi, hay lau cửa sổ, rửa ly tách, xê dịch bàn ghế, lôi áo quần ra ủi, hay phơi áo gối,......" - "À...". - "Thế rồi đến 11 giờ tối thì uống rượu và ngủ lăn quay. Chỉ thế thôi. Sáng dậy, mang tất vào là quên hết mọi chuyện đêm qua. Hết sạch". - "Hừm". 40 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 - "Khoảng ba giờ khuya, người ta thường nghĩ đến chuyện này chuyện kia đấy". - "Có lẽ thế thật". - "Khoảng ba giờ khuya thì các loài vật khác cũng nghĩ đến chuyện này chuyện kia như thế". Như chợt nghĩ ra điều gì đấy, hắn hỏi: - "Thế cậu có khi nào vào Sở Thú lúc ba giờ khuya chưa?" - "Chưa". Tôi hờ hững đáp. -"Tất nhiên là chưa bao giờ". - "Tớ thì đã vào được một lần rồi. Nhờ người quen cho vào. Thật ra thì cấm đấy". - "À". - "Một thể nghiệm kỳ dị lắm. Không biết nói sao cho đúng, nhưng đã cảm thấy cứ như là mặt đất nứt nẻ ra nhiều chỗ, từ dưới có thứ gì đấy bò lên. Thế rồi cái thứ gì đấy bò lên từ dưới lòng đất mà mắt mình không nhìn ra được ấy, đã nhảy nhót trong bóng đêm mịt mùng. Giống như một khối không khí lành lạnh. Mắt không thấy được. Nhưng những con thú lại cảm nhận được. Và tớ cảm nhận được những gì các con thú ấy đã cảm nhận. Kết cuộc, khối đất mà tớ và các con thú đang giẫm lên, đã nối liền đến tận cốt lõi của quả đất, và ở cốt lõi sâu kín ấy trong lòng địa cầu, một lượng thời gian khổng lồ đến không sao tưởng tượng nổi, đã bị thu hút vào đấy. Nói thế, cậu nghe có quái gở không nhỉ?" - "Không đâu". Tôi đáp. - "Tớ không nghĩ là mình sẽ đến đấy như thế lần nào nữa. Sở Thú đêm khuya ấy". - "Lúc mưa bão thì tốt hơn sao?" - "Ừm". Hắn đáp. -"Lúc mưa bão thì tốt hơn nhiều". Điện thoại reo. Lại cũng một hồi điện thoại dài không dứt kiểu tế bào liên tục tách đôi, từ cô bạn gái tách ra từ cùng một tế bào ấy. Tôi ngao ngán bật ti-vi lên xem. Ti-vi màu, 66 cm, chỉ chạm nhẹ lên nút hộp bấm là đổi kênh êm ru không một tiếng 41 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 động. Lại có đến sáu loa, nghe cứ như là mình đang ở trong rạp chiếu bóng ngày xưa vậy. Loại rạp chiếu cả tin tức và phim hoạt hoạ ấy. Tôi đổi kênh liên tiếp từ số lớn đến số nhỏ hai vòng, rồi chọn kênh đang chiếu tin tức. Có tin tranh chấp biên giới, tin cháy bin-đinh, tin giá đô-la lên xuống. Có cả tin hạn chế nhập khẩu xe hơi, tin Đại hội bơi lội mùa lạnh, tin nguyên một gia đình tự-sát. Tôi có cảm tưởng những sự kiện ấy có những điểm nối kết đâu đó với nhau, như là các hình chụp học sinh tốt nghiệp thời trung học cấp hai vậy. - "Có tin gì hấp dẫn hả?" Hắn trở lại, hỏi tôi. - "Cũng tàm tạm". Tôi nói. -"Bởi lâu lắm rồi mới xem lại ti-vi đấy". - "Ti-vi thì ít nhất cũng có được một ưu điểm". Hắn nói, sau một hồi suy nghĩ. - "Đấy là khi nào mình muốn thì tắt nó đi được". - "Ngay từ đầu đừng bật lên là được chứ gì". - "Ấy, đừng nói thế chứ". Hắn cười lớn, vui thích. -"Xem thế này chứ tớ cũng là người có lòng lắm đấy". - "Có vẻ thế thật". - "Xem này". Hắn nói, rồi bấm nút tắt trên hộp bấm cầm trong tay. Màn hình phụp tắt. Căn phòng chợt im bặt. Ngoài song cửa, đèn bin-đinh bắt đầu thắp sáng lên. Trong khoảng 5 phút, chúng tôi hầu như chẳng nói chuyện gì, chỉ tiếp tục uống whisky. Điện thoại reo một lần nữa, nhưng lần này hắn làm bộ không nghe. Khi chuông điện thoại dứt, như chợt nhớ lại, hắn bấm nút mở ti-vi lên. Trong chớp mắt, màn hình sáng lên lại, người giải thuyết tin tức lại tiếp tục vừa cầm que dài chỉ lên đồ hình đường gãy phía sau lưng vừa giải thích về biến chuyển của giá dầu thô. - "Anh ta nào có để ý là tụi mình vừa tắt ti-vi đến 5 phút đâu". - "Ừ thì thế". Tôi nói. - "Tại sao?" Suy nghĩ chuyện như thế này thì phiền toái quá nên tôi lắc đầu. 42 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 - "Ngay cái lúc bấm tắt ấy, hiện hữu của một trong hai bên đã không còn nữa. Hoặc là tụi mình, hoặc là anh ta". - "Nhưng có cách suy nghĩ khác chứ". Tôi cãi. - "Ừ, thì có. Suy nghĩ thì có cả triệu cách khác nhau. Ở Ấn độ người ta trồng dừa, mà ở Venezuela người ta rải chính-trị-phạm từ máy bay trực thăng". - "Hừm" - "Chuyện của người ta thì tớ chẳng muốn nói này nói kia làm gì". Hắn nói. - "Nhưng trên đời này vẫn có cách chết không có đám táng. Chết không mùi gì cũng có nữa" Tôi im lặng gật đầu. Rồi mân mê lá xanh của cây trạng nguyên. -"Sắp đến lễ Giáng sinh rồi nhỉ". - "À này, có champagne đấy". Hắn nói, có vẻ nghiêm trang. -"Thứ hảo hạng mang về từ Pháp đấy nhé, uống không?" - "Thứ dùng cho cô gái nào đấy chứ gì?" Hắn đặt chai champagne ướp lạnh và hai ly thủy tinh mới lên bàn. - "Cậu không biết à?" Hắn nói. -"Champagne đâu có để dùng cho chuyện gì. Chỉ có lúc nào nên khui nút chai mà thôi". - "A, thế đấy!" Chúng tôi khui nút chai champagne. Và nói chuyện về Sở Thú cùng động vật trong Sở Thú ở Paris. ° Cuối năm ấy có một buổi tiệc nhỏ. Tiệc tất niên tân niên mỗi năm vẫn làm trong đêm giao thừa qua đến sáng năm mới, thuê nguyên một quán rượu ở khoảng Roppongi. Có dương cầm tam tấu không đến nỗi tệ, có thức ăn ngon, rượu ngon, hầu như chẳng quen ai nên chỉ cần thơ thẩn một mình trong góc là đủ cho một buổi họp mặt nhẹ nhàng. 43 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Tất nhiên là cũng sẽ được giới thiệu với vài người nào đấy. Hân hạnh được biết... vâng, đúng thế... quả là thế thật... ừm, cũng chỉ đâu đấy thôi... nếu được thế thì tốt quá nhỉ, vân vân... Tôi góp nụ cười, chêm vào vài câu nói theo nhịp, lấy thêm rượu rồi rút lui về góc cũ, vừa nhấm nháp vừa suy tư về những xứ sở, những thủ đô trên đại lục Nam Mỹ. Nhưng hôm ấy, người đàn bà mà tôi được giới thiệu đã cầm hai ly rượu theo đến tận chỗ của tôi. - "Chính em đã nhờ giới thiệu với anh đấy". Nàng nói. Không phải là người đẹp đến tạo sự chú ý từ mọi người chung quanh, nhưng cũng là một phụ nữ đáng yêu. Và khéo trang phục trong bộ áo đầm lụa đắt tiền. Có lẽ vào khoảng 32 tuổi. Nếu thật tình muốn được thấy trẻ hơn nữa có lẽ cũng không khó khăn gì, nhưng có vẻ nàng nghĩ điều đó không cần thiết. Hai bàn tay đeo ba chiếc nhẫn, khoé miệng nở nụ cười như hoàng hôn mùa hạ. Không nói ra được lời gì hay, tôi yên lặng mỉm cười theo nàng. - "Anh trông thật giống một người quen của em". - "Thế à". Tôi nói. Nghe giống hệt như lời giáo đầu của câu tán tỉnh tôi đã dùng thời học sinh, nhưng nàng trông không phải là mẫu người phải dùng đến thứ thủ đoạn tầm thường ấy. - "Khuôn mặt anh, cả dáng lưng, cả cử chỉ, cả cách nói năng, đều giống hệt đến làm em ngạc nhiên. Em nhìn anh suốt từ lúc anh mới đến đấy". - "Nếu có người giống tôi đến như thế thì tôi cũng muốn gặp một lần cho biết". Tôi nói. Câu này lại cũng đã nghe đâu đấy rồi. - "Thật không?" - "Vâng, tuy có hơi lo sợ một tí". Nét cười của nàng thoáng sâu đậm thêm, rồi trở lại như trước. -"Nhưng không được đâu". Nàng nói. -"Anh ấy đã mất đi năm năm trước rồi. Đúng vào khoảng tuổi của anh bây giờ đấy". 44 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 - "Hừm". Tôi nói. - "Em giết mất đấy". Có vẻ ban tam tấu dương cầm vừa xong vòng diễn tấu thứ hai, đâu đây có tiếng vỗ tay rời rạc. - "Câu chuyện của hai người có vẻ đậm đà quá nhỉ". Người bạn gái chủ trì buổi tiệc chen vào, nói với chúng tôi. - "Vâng". Tôi nói. - "Đúng thế đấy chị ạ". Nàng duyên dáng tiếp lời. - "Muốn yêu cầu bản nào, ban nhạc có thể diễn tấu cho đấy, thế nào?". Bà chủ tiệc hỏi. - "Thôi khỏi chị ạ. Ở đây nghe thế này đủ vui rồi. Anh thì sao?" - "Tôi cũng thế". Bà chủ tiệc mỉm cười, dời sang bàn khác. - "Anh thích âm nhạc không?". Nàng hỏi tôi. - "Trong thế giới tốt đẹp mà nghe nhạc hay thì thích". Tôi đáp. - "Thế giới tốt đẹp thì làm gì có nhạc hay! Thế giới tốt đẹp thì không khí không chấn động đâu anh". - "Thế à?" - "Anh đã xem phim có Warren Beatty đàn dương cầm trong hộp đêm chưa?" - "Chưa, chưa xem". - "Elizabeth Taylor là khách ở hộp đêm ấy, một vai nghèo thê thảm lắm". - "Hừm" - "Warren Beatty hỏi Elizabeth Taylor có muốn yêu cầu bản nào không". - "Rồi sao thế?". Tôi hỏi. -"Yêu cầu bản nào thế?" 45 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 - "Em không nhớ. Bởi phim đã xem lâu quá rồi". Nàng cầm ly rượu lên uống. Chiếc nhẫn trên tay lấp lánh sáng. -"Em không thích yêu cầu. Có cảm giác thê thảm thế nào ấy. Như sách mượn về từ thư viện, vừa mới bắt đầu đã nghĩ ngay đến lúc chấm dứt rồi". Nàng ngậm điếu thuốc trên môi, tôi đánh diêm châm lửa. - "Nhưng mà...". Nàng nói. -"mình đang nói chuyện người giống hệt anh đấy nhỉ?" - "Giết anh ta bằng cách nào thế?" - "Ném vào thùng nuôi ong đấy". - "Xạo đấy chứ?" - "Xạo đấy". Nàng nói. Tôi cầm ly rượu lên uống để nén tiếng thở dài. - "Tất nhiên, chẳng phải là giết theo nghĩa luật pháp". Nàng nói. -"Mà cũng không phải theo nghĩa luân lý". - "Giết người không theo nghĩa luật pháp mà cũng không theo nghĩa luân lý...". Tuy không hào hứng gì nhưng tôi cũng gắng thu thập những điểm chính. -"Thế mà cô đã giết người ta..." - "Đúng thế". Nàng gật đầu có vẻ vui thích. -"Người giống hệt anh đấy". Ban nhạc lại bắt đầu diễn tấu. Một bản nhạc cũ đến nỗi chính tôi cũng chẳng nhớ tên. - "Không đến 5 giây...". Nàng nói. -"để giết người ấy". Im lặng một hồi. Có vẻ nàng thong thả vui hưởng khoảng im lặng ấy. - "Anh có khi nào nghĩ về tự-do không?". Nàng hỏi. - "Thỉnh thoảng". Tôi nói. -"Sao cô hỏi thế?" - "Anh vẽ được hình hoa cúc dại không?" 46 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 - "Có lẽ được... Cứ như là đang kiểm chỉ số thông minh ấy nhỉ". - "Cũng gần như thế". Nàng nói, và cười lớn. - "Thế, tôi đậu được chứ?" - "Vâng". Nàng đáp. - "Cảm ơn". Tôi nói. Ban nhạc bắt đầu chơi bài "Tạm biệt". - "11 giờ 55 phút". Nàng liếc nhìn đồng hồ vàng đính vào đầu sợi dây chuyền và nói. -"Em rất thích bản Tạm biệt. Anh thì sao?" - "Tôi thích bản Nhà ta trên đồng cỏ hơn. Có sơn dương, có bò rừng,..." Nàng lại cười tươi tắn. - "Em rất vui thích được nói chuyện với anh. Tạm biệt anh". - "Tạm biệt". Tôi nói. ° Để tiết kiệm không khí, đèn khí khung kim loại đều đã tắt cả đi, bốn bề phủ một màu đen thẫm. Không ai hé miệng một lời nào. Chỉ có tiếng giọt nước, cứ khoảng 5 giây, lại rơi từ trần xuống, vang vọng trong không gian tối mịt ấy. -"Mọi người, gắng nín thở. Không khí chẳng còn bao nhiêu nữa". Người phu mỏ lớn tuổi nói như thế. Giọng thì thào thật nhỏ, vậy mà phiến đá trên trần cũng cựa lên một tiếng nứt li-ti. Những người phu mỏ nép vào nhau trong bóng tối mịt mùng, lắng tai chờ để nghe được một tiếng động duy nhất. Tiếng cuốc chim cuốc vào đá. Tiếng gọi của sự sống. Họ đã chờ như thế đã bao nhiêu giờ rồi. Bóng tối đã từ từ hoà tan từng mảnh hiện thực. Họ cảm thấy tất cả mọi thứ đều như đã xảy ra từ thời nào xa thật là xa, ở một thế giới xa xôi nào đấy. Mà cũng cảm thấy như tất cả mọi thứ đều có thể sẽ xảy ra ở lúc nào đấy xa thật là xa trong tương lai, ở một nơi nào xa lắc. 47 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 -"Mọi người, gắng nín thở. Không khí chẳng còn bao nhiêu nữa". Bên ngoài kia, tất nhiên người ta vẫn còn tiếp tục đào tìm. Cứ như là một màn diễn trong phim ảnh vậy. 48 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Thông báo Kangaroo Chào cô. Mạnh giỏi chứ? Sáng nay, tôi đã đi xem kangaroo2ở Sở Thú gần nhà. Sở Thú chẳng lớn gì mấy, vậy chứ cũng đã gắng thu tập tạm đủ các động vật từ đười-ươi cho đến voi. Tuy nhiên, nếu cô là người ngưỡng mộ lạc-đà-không-bướu hay thú-ăn-kiến, thì tốt hơn đừng đến đấy. Chẳng có lạc-đà-không-bướu hay thú-ăn-kiến ở đấy đâu. Mà cũng chẳng có linh dương hay linh-cẩu. Cả loài báo cũng không có. Thay vào đấy, lại có bốn con kangaroo. Một con con, mới sinh đâu hai tháng trước, và một con đực với hai con cái. Cơ cấu gia đình chúng như thế nào tôi thật chẳng hiểu được. Mỗi lần thấy kangaroo, tôi luôn luôn thắc mắc không biết làm thân kangaroo thì cảm thấy như thế nào nhỉ? Chúng nhảy nhót ở cái xứ quê-kệch là Australia ấy để làm gì chứ? Và vì sao lại phải bị giết bằng khúc cây thô vụng gọi là boomerang3ấy? Tôi thật chẳng hiểu được. Nhưng mà, chuyện ấy thì sao cũng được. Chẳng là vấn đề gì quan trọng. Chỉ cần biết là tôi ngắm kangaroo một hồi thì đâm ra muốn viết thư cho cô. Có thể cô lấy làm lạ. "Vì sao mà ngắm kangaroo lại đâm ra muốn viết thư cho tôi? Giữa kangaroo và tôi thì có quan hệ gì chứ?". Tuy nhiên xin cô đừng bận tâm. Chuyện ấy thì sao cũng được. Bởi kangaroo là kangaroo, còn cô là cô mà. Thật ra là như thế này. Giữa kangaroo và cô, có một hành trình kỳ diệu 36 buớc, tôi đã nương theo từng bước một đúng theo thứ tự của hành trình ấy cuối cùng thì đến được cô, chỉ có thế thôi. Hành trình ấy mà cố giải thích thì có lẽ cô cũng không hiểu được, mà thật tình cả tôi cũng chẳng nhớ nổi. Chứ đến 36 bước lận mà! 2 kangaroo : giống thú có nhiều ở châu Úc, hai chân trước ngắn, hai chân sau lớn và dài, chạy nhảy rất nhanh. Chữ Hán Việt là đại thử (chuột có túi). 3boomerang: vũ khí tự vệ và đi săn của thổ dân châu Úc, có hình dấu mũ (^), bằng cây, gỗ. Có loại ném đi có thể bay vòng trở lại. 49 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Trong số đó, chỉ cần đi sai một bước là tôi đã chẳng gửi được thư này đến cô rồi. Thay vào đó, có lẽ tôi đã bất chợt nghĩ ra mà bay xuống Nam Băng Dương để cỡi lên lưng cá voi. Hay có khi đã phóng hoả đốt tiệm bán thuốc lá gần nhà, không chừng. Thế mà, tập hợp ngẫu nhiên 36 bước ấy đã hướng tôi đến chuyện gửi thư cho cô như thế này đấy. Chuyện kỳ diệu thật chứ nhỉ. * Ô-kê. Vậy thì trước hết, cho tôi tự giới thiệu. Tôi 26 tuổi, làm việc trong ban quản lý thương phẩm của tiệm bách hoá. Cô cũng tưởng tượng ra được dễ dàng rằng đây là công việc rất nhàm chán. Trước tiên, khi ban thu mua mang hàng hoá về, phải kiểm xem có vấn đề gì trong vài loại hàng hoá đã được chỉ định không. Việc này là để phòng ngừa chuyện móc nối giữa ban thu mua với các hãng cung cấp, thực tế thì làm chiếu lệ cho có, vừa tán chuyện đời vừa kéo thử khoá giày này một tí hay bấm thử bánh trái kia một tí..., chỉ chừng đó thôi. Đấy là công việc mà người ta đặt tên là quản lý thương phẩm. Và còn một việc nữa, chính việc này mới là trọng tâm công việc của chúng tôi. Đó là việc đối ứng với những than phiền của khách hàng về hàng hoá. Ví dụ, vớ dài đến đùi mới mua về đã thi nhau sút chỉ cả hai chân; đồ chơi gấu vặn dây thiều mới rơi từ trên bàn xuống sàn đã không còn động đậy gì nữa; áo choàng tắm cho vào máy giặt đã rút lại đến một phần tư,..., đại khái là những than phiền như thế. Mà có lẽ cô không biết chứ những than phiền kiểu này thật ra rất nhiều, nhiều đến ớn mứa ra kia. Đến nỗi bốn người làm việc chạy đôn chạy đáo lục cà lục cục suốt ngày cũng không sao xử lý hết được. Cũng có những than phiền có phần hợp lý, mà than phiền thậm vô lý cũng không thiếu. Cả những than phiền chẳng biết nên phán là hợp lý hay vô lý cũng có nữa. Chúng tôi mới chia chúng ra làm ba hạng: A, B, C, cho tiện. Ngay giữa phòng làm việc, để ba cái thùng lớn đánh dấu A, B, C; các thư than phiền của khách hàng được phân hạng mà cho vào đấy. Chúng tôi gọi thao tác này là "Bình giá ba giai tầng về tính hợp lý". Tất nhiên là nói chơi trong đám người làm việc đấy thôi. Xin cô đừng bận tâm. 50 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Dù sao, cũng xin giải thích về ba hạng ấy: Hạng [A]: than phiền hợp lý. Trường hợp này hãng phải chịu trách nhiệm. Chúng tôi phải mang quà bánh đến thăm nhà khách hàng để đổi cho họ hàng mới và tốt. Hạng [B]: Hãng không phải chịu trách nhiệm trên mặt pháp luật, tập quán thương mãi hay đạo nghĩa, nhưng để tránh tiếng xấu cho tiệm bách hoá, hay tránh tranh tụng vô ích, chúng tôi sẽ có những xử trí tương xứng cho từng trường hợp. Hạng [C]: Rõ ràng là lỗi của khách hàng. Chúng tôi giải thích cho họ hiểu mà rút lại. Thế thì, về thư than phiền mà cô đã gửi đến hôm trước, chúng tôi đã thận trọng kiểm thảo và đi đến kết luận rằng: than phiền của cô đáng được phân loại vào hạng [C]. Lý do là, xin cô nghe kỹ giùm cho: [1] Đĩa nhạc đã mua rồi mà [2] đã qua mất hơn một tuần lễ và [3] biên lai lại chẳng có, thì không làm sao mà đổi lấy đĩa khác được. Trên khắp thế giới này, có đi đến đâu, cũng không làm sao mà đổi lấy đĩa khác được. Cô có hiểu cho điều tôi nói không? Như thế là, phần giải thích sự tình của tôi đến đây là chấm dứt. Than phiền của cô đã bị khước từ. Thế nhưng, đặt quan điểm nghề nghiệp sang một bên -thật tình thì tôi vẫn hay xa rời quan điểm ấy- cá nhân tôi đối với than phiền của cô -chuyện đã lẫn lộn đĩa nhạc Brahms với Mahler mà mua nhầm- thì tôi thông cảm từ đáy lòng. Đây là sự thật, không dối trá gì đâu. Chính vì thế mà thay vì chỉ gửi thông báo lạnh lùng nghiệp vụ thường lệ, tôi gửi đến cô thông báo theo cách này, trong ý nghĩa nào đó, có phần thân mật hơn. Nói thật với cô, suốt tuần nay, tôi đã rất nhiều lần định viết thư cho cô. Rằng xin lỗi cô, theo lề lối thương nghiệp, chúng tôi không thể đổi đĩa nhạc ấy cho cô được, thế nhưng bức thư của cô có chút gì đấy đã đánh động lòng tôi, do đó, cá nhân tôi... vân vân... vân vân, loại thư như thế. Vậy mà không làm sao viết ra cho hay được. Chắc 51 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 chắn không phải là vì tôi khổ sở chuyện viết ra văn chương, mà vì khi định viết thư cho cô thì lời văn không sao hiện lên trí mình được. Những lời văn đã hiện lên được thì toàn là những lời không thích hợp. Kỳ lạ thế chứ! Cho nên, tôi định sẽ không trả lời thư của cô. Chứ gửi thư trả lời không vẹn toàn thì chi bằng đừng gửi thư trả lời còn hơn. Cô có nghĩ thế không? Tôi thì nghĩ thế. Thông báo mà không vẹn toàn thì chẳng khác gì thời-gian-biểu mà lộn xộn không đầu không đuôi. Tuy nhiên, sáng nay, trước chuồng kangaroo, tôi đã trải qua cái tập hợp ngẫu nhiên 36 bước ấy mà cảm nhận được một khải thị. Đó là "tính bất toàn vĩ đại". Có thể cô sẽ hỏi: tính bất toàn vĩ đại là gì? -chắc là cô sẽ hỏi thế rồi-. Tính bất toàn vĩ đại có nghĩa là -mà nói toẹt ra thì có lẽ đơn giản là- chuyện người này cuối cùng tha thứ cho người khác. Tôi tha thứ cho kangaroo, kangaroo tha thứ cho cô, cô tha thứ cho tôi, chẳng hạn như thế. Hừm. Tuy nhiên, cái vòng tròn như thế tất nhiên là không vĩnh viễn rồi. Có lúc nào đấy, không chừng kangaroo có thể nghĩ là không còn muốn tha thứ cho cô nữa. Thế nhưng, xin cô cũng đừng vì thế mà giận tức kangaroo. Bởi chẳng phải là lỗi ở kangaroo, hay lỗi ở cô. Mà cũng chẳng phải lỗi ở tôi. Ngay cả phía kangaroo cũng đã có sự tình phức tạp gì đấy rồi. Ai là người có thể hạch tội kangaroo được cơ chứ? Phải nắm lấy thời điểm. Chúng ta chỉ có thể làm được chừng ấy thôi. Nắm lấy thời điểm, chụp ngay hình kỷ niệm để sẵn đấy. Hàng trước, từ trái sang là cô, kangaroo, và tôi. Tôi đã bỏ cuộc trong chuyện viết thành văn chương rồi. Gắng cách mấy cũng không đi đến đâu. Ví dụ tôi viết xuống chữ "ngẫu nhiên". Có thể cô nhìn dạng chữ ấy, cảm nhận được thứ gì hoàn toàn khác, có khi ngược hẳn lại, với cảm nhận của tôi khi nhìn dạng chữ của cùng một chữ ấy. Tôi nghĩ: như thế không phải là bất công lắm sao? Trong khi tôi đã cởi đến cả quần ra, còn cô chỉ cởi có ba hột nút áo sơ-mi, thế thì quả thật là chuyện bất công quá rồi. Thế nên, tôi mới mua về một cuộn băng từ tính, và thâu băng bức thư gửi cô như thế này. (có tiếng huýt sáo tám đoạn ngắn của bài Colonel Bogie's March). 52 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Thế nào, cô nghe có rõ không? Thư này -nghĩa là cuộn băng này- cô nhận được thì có cảm giác như thế nào, tôi không hiểu được. Cũng không tưởng tượng ra được. Có thể cô cảm thấy rất khó chịu. Bởi lẽ...... bởi lẽ nhân viên quản lý thương phẩm của tiệm bách hoá mà lại trả lời thư than phiền của khách hàng bằng cách thu vào băng nhựa -mà lại là thông báo có tính cách cá nhân-rồi gửi đi thì quả là chuyện cực kỳ khác thường, tùy cách suy nghĩ còn có thể cho là điên khùng nữa. Rồi, nếu cô cảm thấy khó chịu quá mà gửi lại cuộn băng này đến thượng cấp của tôi, thì có lẽ tôi sẽ lâm vào một tình huống bấp bênh trong hãng. Nếu cô thật lòng muốn làm thế thì tôi cũng không thể cản ngăn cô được. Dù cô có làm thế, tôi cũng không tức giận oán hờn gì cô đâu. Cô hiểu chứ, cô và tôi có cương vị ngang hàng với nhau trăm phần trăm. Nghĩa là, tôi có quyền gửi thư cho cô, và cô có quyền uy hiếp sinh hoạt của tôi. Quả thật thế đấy. Chúng ta bình đẳng với nhau. Xin cô nhớ cho chỉ điều ấy thôi cũng đủ. * À, tôi quên nói. Tôi đã đặt tên cho thư này là "Thông báo kangaroo". Chứ thứ gì trên đời này cũng cần có tên cả mà. Giả dụ cô đang viết vào nhật ký: "Hôm nay, thư trả lời đã đến từ nhân viên quản lý thương phẩm của tiệm bách hoá"...... thì dài dòng quá, thay vào đấy, cô chỉ cần viết: "Hôm nay, thông báo kangaroo đã đến" là đủ. Hơn nữa, cái tên "Thông báo kangaroo" nghe có vẻ hay hay, cô có nghĩ thế không? Từ phía xa kia của đồng cỏ rộng lớn, kangaroo nhét bức thư trong túi ở bụng, nhảy những bước dài, mang thư đến cho cô đấy, cô có hình dung ra thế không? Thịch, thịch, thịch (tiếng đập tay lên bàn). Còn đây là tiếng gõ cửa: Cốc, cốc, cốc. Cô hiểu chứ nhỉ? 53 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Nếu cô không muốn mở cửa thì đừng mở cũng chả sao. Thật tình là sao cũng được cả. Nếu cô không muốn nghe thêm thì xin bấm ngừng, rồi quẳng cuộn băng này vào giỏ rác là xong. Tôi chỉ ngồi trước cửa nhà cô, cố nói một mình một hồi, chỉ có thế thôi. Tôi hoàn toàn chẳng hiểu cô có nghe cuộn băng này cho không, mà nếu tôi đã không hiểu, thì chuyện cô thật sự có nghe hay không nghe, cũng chả sao cả chứ gì. Ha Ha Ha. Ô-kê, mà dù sao đi nữa, cũng làm thử xem. Nhưng mà, tính bất toàn là chuyện khó khăn lắm đấy. Không có cước-bản, không có kế hoạch gì cả, cứ ngồi trước máy vi-âm mà nói, thì tôi đã chẳng nghĩ ra được lại có thể cực nhọc đến như thế này. Cứ như là đứng ngay giữa sa mạc mà rải nước trong cốc ra vậy. Chẳng thấy được gì, chẳng cảm nhận được kết quả gì cả. Bởi thế nên hiện tại, tôi đang nhắm vào cây kim trong máy đo âm-lượng VU mà nói suốt. Cô biết máy VU chứ nhỉ? Thứ máy có cây kim rung động phực phực theo lượng âm thanh vào đấy mà. V và U là mẫu tự đầu của chữ gì thì tôi chẳng hiểu. Chỉ biết chúng là hiện hữu duy nhất cho thấy phản ứng đối với những lời giải thuyết của tôi lúc này. Này... này... Mà giá-trị-quan của chúng thì thật là đơn thuần. Nghĩa là chỉ có V và U mà thôi. V và U là... thì cũng giống như một cặp hề thôi. Không V thì U, không U thì V, phối trí như thế là tuyệt vời rồi. Tôi có nói gì đi nữa, đối với chúng cũng chả sao cả. Quan tâm của chúng là: tiếng tôi nói tạo ra chấn động không khí đến mức nào, thế thôi. Đối với chúng, chấn động không khí là lý do hiện hữu của tôi đấy. Cô cũng nghĩ như thế là tuyệt vời chứ nhỉ? Nhìn chúng, tôi lại cảm thấy bất cứ lời gì cũng được, hãy cứ tiếp tục mà nói lên. Phù. À, mới đây tôi đã xem một phim thật tội nghiệp. Chuyện một tay hề nói giễu thế nào người ta cũng chẳng cười được. Cô nghĩ xem. Chẳng có một người nào cười cả. 54 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Bây giờ hướng vào máy vi-âm mà nói như thế này, tôi lại nhớ đến chuyện phim ấy. Kỳ lạ thật nhỉ? Cùng một lời nói mà có người nói nghe tức cười đến quặn bụng mà chết, nhưng người khác nói ra lại hoàn toàn chẳng cười được tí nào cả. Có phải là kỳ lạ không chứ? Vì thế tôi nghĩ: sự khác biệt ấy có vẻ là bẩm sinh không chừng. Nghĩa là, đấy, khúc đầu thanh quản của người này có phần cong quẹo nhiều hơn người khác một tí, chẳng hạn. Thỉnh thoảng tôi nghĩ giá mà mình có được tài năng như thế thì hạnh phúc biết mấy. Tôi vẫn hay bất chợt nghĩ đến những chuyện tức cười rồi một mình cười lăn cười bò ra, thế mà đến lúc mở miệng kể cho người nào đấy nghe thì lại chẳng thấy họ vui thích tí nào cả. Có cảm giác như mình biến thành người cát Ai Cập mất rồi. Vả lại trước nhất... Mà cô có biết người cát Ai Cập không nào? Ừm, thế này nhé, người cát Ai Cập vốn sinh ra là Hoàng tử xứ Ai Cập. Thời xa xưa, cỡ thời đại Kim Tự Tháp, tượng sư tử đầu người, hay gì gì đấy mà. Nhưng cậu ta có khuôn mặt xấu xí quá đỗi -quả thật là xấu xí dễ sợ- cho nên nhà vua mới đày đi, và vất cậu trong rừng. Thế mà kết cuộc cậu lại được sói hay khỉ gì đấy nuôi nấng mà sống sót được. Chuyện thường xảy ra đấy thôi. Rồi chẳng hiểu vì sao mà cậu thành người cát mất. Người cát này hễ chạm tay vào bất cứ vật gì thì vật ấy biến thành cát ngay. Gió mát biến thành bụi cát, lạch nước biến thành luống cát, đồng cỏ biến thành sa mạc. Chuyện người cát Ai Cập là như thế. Cô đã nghe lần nào chưa? Chưa, phải không? Chứ chuyện này tôi vừa bịa ra đây mà! Ha Ha Ha. Nói gì đi nữa, đang hướng về cô mà nói như thế này một hồi, tôi cảm thấy mình biến thành người cát Ai Cập mất. Tất cả thứ gì tay tôi chạm đến đều biến thành cát, cát, cát, cát, cát, cát,...... ... Có vẻ tôi nói về mình nhiều quá đấy nhỉ? Nhưng nghĩ cho cùng thì tôi không làm sao hơn được. Bởi tôi đâu có biết gì mấy về cô. Gắng lắm cũng chỉ biết tên cô và địa chỉ, có thế thôi. Cô chừng bao nhiêu tuổi, thu nhập hàng năm bao nhiêu, mũi cô hình dáng như thế nào, người béo hay gầy, đã có chồng hay chưa,...., những điều ấy tôi hoàn toàn chẳng biết. Tuy vậy, những điều như thế thì chẳng sao cả. Mà như thế có khi 55 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 lại tiện hơn. Bởi nếu được thì tôi muốn xử trí chuyện đời một cách giản dị, càng giản dị càng tốt, nghĩa là một cách siêu-hình đấy. Trước mặt tôi đây, có bức thư của cô. Đối với tôi, có chừng đó là đủ. Giống như học giả về động vật dựa vào phân tìm thấy trong rừng mà trắc định được sinh hoạt ăn uống, hành động và tính dục của loài voi, tôi dựa vào bức thư này mà cảm nhận thực tế được hiện hữu của cô. Tất nhiên, dung nhan của cô, hay loại nước hoa cô dùng,..., những thứ tạp nhạp ấy thì tôi không lý đến. Hiện hữu của cô mới chính là tiêu điểm. Bức thư của cô thật là quyến rũ. Văn chương, nét chữ, cú pháp, lối xuống hàng, cách tu-từ, tất cả đều hoàn bích. Không gọi là xuất chúng. Chỉ là hoàn bích thôi. Mỗi tháng, tôi đọc trên năm trăm lá thư từ khách hàng, nhưng thú thật bức thư của cô là bức thư đầu tiên đã làm tôi cảm xúc đến mức ấy. Tôi đã lén mang bức thư của cô về nhà, đọc đi đọc lại bao nhiêu lần. Và phân tích triệt-để bức thư của cô. Thư ngắn thôi, nên việc này cũng không tốn bao nhiêu thì giờ. Kết quả phân tích ấy đã giúp tôi hiểu được nhiều sự thật. Trước tiên, thư cô đầy ắp những dấu phẩy. Tính ra cứ một dấu chấm câu lại có đến 6,36 dấu phẩy, cô có nghĩ như thế là nhiều lắm không? Không những thế, các dấu phẩy ấy lại được đánh thật là bất-quy-tắc. Xin cô đừng hiểu là tôi giễu cợt văn chương của cô. Chỉ vì tôi cảm xúc như thế thôi. Cảm xúc đấy. Mà không chỉ những dấu phẩy. Tất cả mọi thứ trong bức thư của cô, cả đến từng vết mực loang ra cuối chữ, cũng đã kích thích tôi, đã làm tôi động tâm. Vì sao? Nói cho cùng, là vì trong dòng văn chương ấy, không có cô! Tất nhiên, câu chuyện thì có đấy. Một thiếu nữ -hoặc là phụ nữ- đã mua nhầm đĩa nhạc. Ngờ ngợ rằng đĩa nhạc ấy không chừng có bản nhạc nào khác, nhưng cho đến khi để ý rằng đĩa nhạc ấy không đúng là đĩa muốn mua, thì đã mất đúng một tuần rồi. Cô bán hàng không chịu đổi. Vì thế mà viết thư than phiền. Câu chuyện là như thế. 56 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Để lý giải câu chuyện ấy, tôi đã phải đọc đi đọc lại thư cô ba lần. Bởi thư cô hoàn toàn khác với bất cứ lá thư than phiền nào chúng tôi nhận được từ trước đến nay. Nói hẳn ra là trong bức thư của cô, chẳng có chuyện than phiền nào cả. Mà cũng chẳng có tình cảm nào cả. Chỉ có câu chuyện như thế mà thôi. Thú thật với cô, tôi đã khổ tâm một tí. Tôi hoàn toàn chẳng hiểu mục đích của thư cô có phải là than phiền, hay thú nhận, hay tuyên bố, hay lập thuyết gì đấy chăng. Thư cô khiến tôi liên tưởng đến bức hình đăng báo chụp quang cảnh tàn sát hàng loạt. Chỉ có bức hình thế thôi, không một lời chú thích, hay ký sự gì cả. Bức hình chụp vô số xác chết nằm la liệt dọc đường ở một nơi nào bất-minh của một xứ nào chẳng rõ. Ngay cả chuyện cô muốn đòi hỏi điều gì, tôi cũng chẳng rõ. Bức thư của cô giống như một tổ kiến làm xổi, đông đúc chen chúc hỗn loạn, mà lại chẳng có chỗ nào để nắm bắt được cả. Quả thật là một tuyệt phẩm. Đùng, Đùng, Đùng... Tàn sát hàng loạt đấy. Hay là ta hãy giản lược sự việc thêm một tí xem sao. Thật giản lược ấy. Thế này nhé, bức thư của cô đã làm tôi hứng tình lên đấy. Quả thật là như thế. Thế nên xin được nói về tính dục. Cộp, cộp, cộp. Đây là tiếng gõ cửa. Nếu cô không thích thì xin ngừng cuộn băng lại. Tôi hướng về máy VU mà nói một mình, vân vân... vân vân... Ô-kê chứ? Chân trước ngắn có năm ngón, chân sau to mà dài ngoằng, có bốn ngón, ngón thứ tư đặc biệt phát triển thật lớn và mạnh, ngón thứ hai và ngón thứ ba lại thật nhỏ mà dính vào nhau... Đây là phần mô tả chân của kangaroo. Ha Ha Ha. Sau đây xin được nói về tính dục. Suốt từ khi mang thư cô về nhà, tôi chỉ nghĩ đến chuyện ăn nằm với cô. Nằm lên giường thì có cô nằm bên cạnh, sáng mở mắt dậy thì cũng có cô bên mình. Khi tôi 57 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 mở mắt dậy thì cô đã trở dậy rồi, nghe có tiếng kéo khoá áo đầm lên. Mà này, khoá kéo của áo đầm là thứ dễ hỏng nhất đấy, cô có biết thế không? Nhưng tôi vẫn nhắm mắt giả vờ còn ngủ. Vì thế mà tôi không nhìn thấy cô. Cô rời phòng ngủ, biến vào trong phòng rửa mặt. Sau đấy, tôi mới mở mắt ra. Và tôi ăn xong bữa sáng rồi đi làm. Buổi tối thì phòng tối thui -tôi muốn phòng thật tối thui nên đã gắn rèm cửa sổ đặc biệt kín mít- nên khuôn mặt cô tất nhiên là không thấy được. Tuổi cô hay trọng lượng của cô cũng không biết được. Cho nên, thân thể của cô cũng không chạm đến được. Mà dù vậy, cũng chả sao. Nói thật với cô, tôi có làm tình với cô hay không, chuyện đó thì sao cũng được cả...... À, mà không, không phải thế. Xin cho tôi suy nghĩ một tí. Ô-kê... Nó như thế này. Tôi muốn làm tình với cô. Nhưng không làm tình thì cũng chả sao. Nghĩa là, nếu được thì tôi muốn giữ lập trường công bình. Tôi không muốn ép buộc gì ai, mà cũng không muốn ai ép buộc gì mình. Chỉ cần cảm nhận được cô bên cạnh mình, hay chỉ cần những dấu chấm, phẩy của cô chạy vòng vòng quanh mình, đối với tôi, thế là đủ rồi. Cô có hiểu cho tôi không? Nghĩa là thế này. Thỉnh thoảng suy nghĩ về "cá-thể" -kể cả cá nhân- tôi lại thấy khổ tâm vô cùng. Chỉ bắt đầu nghĩ đến là đã cảm thấy thân thể mình đứt rời ra từng mảnh nhỏ. ... Giả dụ mình đang đi trên tàu điện. Trong toa có hàng chục người. Trên nguyên tắc thì họ chỉ đơn giản là đi chuyến tàu điện hầm từ Aoyama itchome đến Akasakamitsuke. Thế nhưng, thỉnh thoảng có khi mình đâm ra thắc mắc vô cùng về hiện hữu của từng người hành khách ấy. Người này là gì nhỉ? Người kia là gì nhỉ? Tại sao lại đi trên tuyến tàu điện hầm Ginza này chứ? Lại thắc mắc như thế. Và thế là sa đà thôi. Cứ bắt đầu thắc mắc như thế là không sao ngừng lại được nữa. Anh chàng tư-chức này có lẽ sẽ hói đầu từ hai bên màng-tang trở lên; cô gái kia lông chân có phần rậm quá; tại sao cậu trai ngồi trước mặt ấy lại thắt chiếc cà-vạt chẳng hợp màu tí nào cả nhỉ?... đại khái như thế. 58 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Và cuối cùng, thân thể mình run lên lập cập đến muốn nhảy ngay ra khỏi tàu điện. Mới đây -chắc là cô sẽ cười cho- chút xíu nữa là tôi đã bấm vào nút ngừng tàu khẩn cấp ở cạnh cửa toa tàu rồi. Tuy nhiên, có nói ra như thế, xin cô cũng đừng nghĩ rằng tôi là người quá mẫn cảm, hay suy nhược thần kinh. Bởi tôi chẳng phải là người quá mẫn-cảm, hay suy nhược thần kinh gì đâu. Tôi chỉ là một nhân viên của ban quản lý thương phẩm của tiệm bách hoá, một tư-chức bình thường, ở đâu cũng có. Tôi cũng thích tàu điện hầm nữa kia. Về mặt tính dục thì tôi cũng chẳng có vấn đề gì. Tôi cũng có một người đàn bà gọi được là người yêu, từ khoảng một năm trước vẫn ngủ với nhau mỗi tuần hai lần, và cả tôi lẫn cô ấy đều khá thoả mãn về chuyện ấy. Có điều tôi gắng không suy nghĩ sâu xa quá về cô ấy. Không cảm thấy muốn kết hôn. Nếu lấy nhau quách đi, hẳn là tôi sẽ bắt đầu suy nghĩ sâu xa về cô ấy, mà tôi cũng chẳng có tự tín sẽ sống được đời sống như thế. Chứ gì nữa, cứ phải để tâm đến cô gái sống chung với mình, hàm răng cô ấy thế nào, móng tay móng chân cô ấy ra sao,... thì làm sao mà sống được chứ? Xin được nói thêm về mình một tí. Lần này thì không gõ cửa. Đã nghe đến đây rồi thì xin cô chịu khó nghe cho đến hết. Mà xin chờ một tí. Để tôi hút điếu thuốc đã. (lạch cạch lạch cạch) ...... Từ trước đến nay, tôi hầu như chưa hề nói về mình. Chứ có điều gì đáng nói đâu. Cho dù có nói ra, có lẽ cũng chẳng ai quan tâm đến. Thế, tại sao bây giờ lại nói với cô? Như đã nói lúc nãy: bởi vì bây giờ tôi đang nhắm đến tính bất-toàn vĩ đại đấy. Cái gì đã đưa tôi đến tính bất-toàn vĩ đại ấy? Chính là bức thư của cô và bốn con kangaroo đấy. Kangaroo. 59 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Kangaroo là loài động vật vô cùng hấp dẫn, chúng nhảy nhót bao nhiêu cũng không chán. Không biết kangaroo suy nghĩ những gì? Chúng suốt ngày nhảy nhót vòng vòng trong chuồng không vì lý do gì cả, thỉnh thoảng lại đào lỗ trên mặt đất. Vậy thì, chúng đào lỗ để làm gì? Cũng chẳng để làm gì cả. Chỉ đào lỗ, thế thôi. Ha Ha Ha. Kangaroo mỗi lần chỉ sinh một con. Vì thế, kangaroo cái sinh con xong lại hoài thai ngay. Nếu không thì số lượng kangaroo tổng cộng không làm sao mà giữ được. Nghĩa là kangaroo cái suốt đời hầu như chỉ làm việc mang bầu và nuôi con mà thôi. Không mang bầu thì nuôi con, không nuôi con thì mang bầu. Do đó, có thể nói kangaroo tồn tại chỉ để kangaroo tiếp tục tồn tại mà thôi. Kangaroo không tồn tại thì kangaroo không thể tiếp tục tồn tại được, và ngược lại, nếu kangaroo không có mục đích tiếp tục tồn tại thì kangaroo cũng không tồn tại làm gì. Chuyện kỳ quái thật, phải không nào? Xin lỗi đã nói chuyện không có đầu có đuôi gì cả. Xin nói về chính mình vậy. Sự thật, về chính mình thì tôi ôm trong lòng một mối bất mãn rất lớn. Chẳng phải về chuyện dung mạo hay tài năng hay địa vị gì cả đâu. Chỉ đơn giản về chuyện tôi là chính mình đó thôi. Cảm thấy thật là bất công! Tuy nhiên, xin cô đừng vì thế mà nghĩ rằng tôi là người ôm nhiều bất mãn. Tôi chưa hề thốt ra một lời than phiền nào về chỗ làm hay lương bổng. Việc làm thì quả là nhàm chán thật, nhưng việc làm nói chung thì đại khái là nhàm chán cả. Tiền bạc cũng chẳng là vấn đề gì quan trọng. Xin nói rõ ra như thế này: Là tôi muốn mình đồng thời hiện hữu ở hai nơi. Đó là nguyện vọng duy nhất của tôi. Ngoài ra, tôi không ước muốn điều gì khác cả. Thế nhưng tôi lại là chính mình mất rồi. Tính "cá-thể" ấy ngăn trở việc thực hiện nguyện vọng của tôi. 60 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Cô có thấy đấy là sự thực vô cùng khó chịu không nào? Tôi nghĩ rằng nguyện vọng ấy của tôi thuộc loại chẳng lớn lao gì. Tôi đâu có ước nguyện trở thành kẻ thống trị toàn thế giới, hay thiên tài nghệ thuật gì đâu. Cũng chẳng phải muốn bay trên trời. Tôi chỉ muốn đồng thời hiện hữu ở hai nơi mà thôi. Tôi muốn mình vừa nghe giàn nhạc giao-hưởng diễn tấu ở thính đường trình tấu âm nhạc, vừa chơi trượt giày bánh xe. Tôi muốn là nhân viên quản lý thương phẩm của tiệm bách hoá, đồng thời là bánh mì kẹp hamburger phần tư "pao" ở tiệm McDonald. Muốn vừa ngủ với người yêu vừa làm tình với cô. Tôi muốn vừa là cá thể vừa là quy-luật. Xin phép hút thêm một điếu thuốc nữa. Phù. Hơi mệt một tí rồi. Như cô thấy đấy, tự mình nói về mình thẳng thắn như thế này thì tôi không quen. Có một điều tôi muốn xác nhận rằng: chẳng phải tôi ôm ấp dục vọng xác thịt đối với người nữ là cô. Như đã nói, tôi chỉ bực tức vô cùng về sự thực rằng tôi chỉ có thể là chính mình. Chỉ là một cá-thể mà thôi, đó là điều rất khó chịu. Tôi không thể chịu được con số lẻ. Cho nên, tôi không nghĩ là muốn làm tình với cá-thể là cô xem sao. Nếu như cô tách ra thành hai, tôi tách ra thành hai, rồi bốn người mình cùng ngủ chung một chiếc giường, được thế thì thật là tuyệt vời. Cô có nghĩ thế không? Xin cô đừng gửi thư trả lời trực tiếp. Nếu cô thấy muốn gửi thư cho tôi thì xin cô gửi như là thư than phiền đến hãng tôi. Không có gì để than phiền cũng xin gắng nghĩ ra mà viết. Chào cô. Tôi cho chạy lại cuộn băng đã thâu để nghe lại đến đây. Thật tình, tôi không vừa ý. Cảm giác giống như nhân viên nuôi thú ở nhà thuỷ-tộc lỡ để chết mất con sư tử-biển. Vì thế, tôi đã vô cùng băn khoăn không biết có nên gửi cuộn băng này cho cô không. Ngay đến lúc đã quyết định sẽ gửi cho cô, bây giờ đây, tôi vẫn còn băn khoăn. Nhưng dù sao đi nữa, tôi đã đặt niềm tin vào tính bất-toàn vĩ đại rồi. Cho nên cứ thanh thản mà làm theo thôi. Tính bất-toàn ấy đã có cô và bốn con kangaroo phù trợ cho rồi. 61 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Chào cô. Truyện ngắn "Kangaru- Tsushin" đã đăng trên tạp chí Shincho tháng 10 năm 1981. 62 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Vườn cỏ buổi chiều cuối cùng Tôi đã làm nghề cắt cỏ thuê đâu khoảng năm 18, 19 tuổi, tức là đã 14, 15 năm trước. Thời xa xưa rồi. Thỉnh thoảng có khi tôi lại nghĩ 14, 15 năm trước thì cũng chẳng là thời xa xưa gì mấy. Cái thời mà Jim Morrison ca bản Light My Fire, hay Paul McCarney ca bản Long and Winding Road (có lẽ là trước hay sau đấy một tí, nhưng đại khái thì cỡ thời đại ấy) mà bảo là thời xa xưa quá, thì tôi cảm thấy thiếu xác-thực thế nào ấy. Bởi tôi nghĩ bản thân tôi bây giờ, so với thời ấy, thấy cũng chẳng đổi khác bao nhiêu. Mà không, đâu có thể thế được. Chắc chắn là tôi đã thay đổi nhiều rồi chứ. Nếu không nghĩ thế thì có quá nhiều sự việc không sao giải thích được. Ô-kê, vậy thì tôi đã thay đổi nhiều rồi. Và 14, 15 năm trước quả là thời xa xưa rồi. Thời ấy, gần nhà tôi (lúc ấy tôi vừa mới dọn đến) có trường công lập trung học cấp hai; mỗi lúc tôi đi mua đồ hoặc tản bộ đều đi qua trước cổng trường. Vừa đi vừa lơ đãng ngắm đám học trò đang tập thể dục, hay vẽ tranh, hay chọc phá nhau. Chẳng phải tôi thích thú gì mà ngắm, chỉ vì chẳng có gì khác để ngắm đó thôi. Ngắm hàng cây anh đào bên tay phải cũng được, nhưng ngắm học trò trung học cấp hai vẫn hơn. Cứ thế, mỗi ngày ngắm đám học trò ấy, bỗng một hôm tôi nghĩ ra: "Đám học trò này đều khoảng 14, 15 tuổi cả". Điều này đối với tôi là một phát hiện khá đáng kể và có chút kinh ngạc. 14, 15 năm trước đây thì đám này hoặc chưa được sinh ra, hoặc có vừa mới sinh ra thì cũng chỉ là khối thịt đỏ hỏn chẳng có ý thức gì. Vậy mà bây giờ thì đã biết mang nịt vú, biết thủ dâm, biết viết những bưu thiếp vớ vẩn gửi cho tụi Disc Jockey chọn quay đĩa nhạc, biết trốn vào góc kho chứa đồ thể dục mà hút thuốc lá, biết dùng hộp phun sơn đỏ viết bậy chữ "sex" lên tường nhà người ta, và có lẽ còn đọc truyện "Chiến tranh và Hoà bình" nữa. Chao ôi! Tôi quả thật đã nghĩ: Chao ôi! 63 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Chứ 14, 15 năm trước thì tôi làm nghề cắt cỏ thuê cho người ta đấy. ° Ký ức là thứ giống như tiểu thuyết, hoặc tiểu thuyết là thứ giống như ký ức. Tôi cảm nhận thiết thực như thế từ ngày bắt đầu viết tiểu thuyết. Ký ức là thứ giống như tiểu thuyết, hoặc... vân vân... Cho dù có ráng điều chỉnh hình dáng đến đâu đi nữa, mạch văn cũng xiên bên này xẹo bên kia, cuối cùng có khi chẳng ra văn mạch gì ráo cả. Có vẻ cứ như là mình đang cố xếp chồng mấy con mèo con mềm nhũn, con này lên con kia. Âm ấm tay, mà lại chênh vênh thế nào ấy. Lắm khi tôi nghĩ thứ này mà là món hàng bán được sao? (mà hàng bán được thật đấy), thiệt là mắc cỡ. Quả thật có khi còn đỏ mặt lên vì xấu hỗ nữa. Đến tôi mà phải đỏ mặt lên thì cả thế giới cũng đỏ mặt lên thôi. Tuy nhiên, nếu nắm được rằng sự tồn tại của con người (dựa trên cơ sở lý-do tương đối thuần túy của sự việc) là hành-vi cực kỳ điên khùng, thì chuyện điều gì đúng, điều gì sai, chẳng còn quan trọng gì mấy. Từ đó mới sinh ra ký ức, sinh ra tiểu thuyết. Sự thực này thì đã hẳn, giống như một thứ động-cơ vĩnh viễn không ai ngăn lại được. Động-cơ ấy vừa phát ra tiếng "lạch cạch" vừa đi vòng quanh thế giới, vẽ lên mặt đất một đường dài không bao giờ dứt. Con người nghĩ: cứ thế song suốt được thì tốt quá nhỉ. Thế nhưng làm sao mà song suốt được chứ. Bởi chẳng có cách nào để song suốt được cả. Mà dù vậy, biết làm thế nào bây giờ? Bởi lý do như thế cho nên tôi lại thu tập mấy con mèo con ấy mà xếp chồng lên nhau. Đám mèo con nhũn nhão và thật mềm mại. Không biết khi mở mắt ra thấy bị xếp chồng lên nhau kiểu những thanh gỗ nhóm lửa trại như thế, lũ mèo con ấy suy nghĩ như thế nào nhỉ? Có lẽ chúng chỉ nghĩ: "Ủa, sao kỳ vậy?", thế thôi. Nếu quả thật như thế (chúng chỉ nghĩ thế thôi) thì tôi được cứu rỗi phần nào. Chuyện là như thế. ° 64 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Tôi làm nghề cắt cỏ thuê đâu khoảng tuổi 18, 19, cho nên là chuyện xa xưa quá rồi. Khoảng ấy, tôi có người yêu cùng tuổi, nàng có chút sự tình nên phải ở một phố xa. Chúng tôi chỉ gặp được nhau mỗi năm tổng cộng chừng hai tuần lễ. Trong hai tuần ấy, chúng tôi làm tình, hay đi xem chiếu phim, đi ăn khá sang, hay chuyện trò không dứt từ chuyện này sang chuyện khác. Rồi cuối cùng thế nào cũng cãi nhau vang động, rồi lại làm hoà, và lại làm tình với nhau. Nghĩa là, tất cả mọi chuyện các cặp yêu nhau trên thế giới nói chung, làm với nhau, thì chúng tôi cũng đã làm với nhau theo kiểu phim rút gọn ấy. Tôi có thật sự yêu nàng không, đến nay tôi cũng không hiểu rõ. Nhớ lại được, nhưng chẳng hiểu rõ. Chuyện thế vẫn có thật đấy. Tôi thì thích dùng bữa chung với nàng, thích ngắm nàng cởi bỏ dần từng mảnh y phục, mà vào trong âm-hộ nàng thì cũng thích. Thích cả chuyện ngắm nàng làm tình xong lại áp mặt vào ngực tôi mà nói chuyện, hay nhắm mắt ngủ. Nhưng, chỉ thế thôi. Hoàn toàn chẳng có gì hơn thế. Ngoài vỏn vẹn hai tuần lễ gặp nàng, đời tôi thời ấy có lẽ rất đơn điệu. Thỉnh thoảng đến đại học nghe giảng bài, qua được vừa đủ số môn học cho bằng người ta. Còn thì đi xem phim một mình, dạo chơi thơ thẩn vô chủ đích trên phố, hay hò hẹn với bạn gái thân mật nhưng không có khoản làm tình. Vốn tính không quen chuyện tụ họp đông người để chơi đùa náo động, nên người chung quanh nghĩ tôi là người trầm lặng. Khi chỉ có một mình thì chuyên nghe toàn là nhạc Rock and Roll. Những lúc ấy, cảm thấy có vẻ vui sướng, mà cũng cảm thấy có vẻ buồn bực. Nhưng vào thời ấy thì ai cũng thế cả. Vào một buổi sáng mùa hè, đầu tháng 7, tôi nhận được lá thư dài của người tình, bảo là muốn chia tay. Em đã yêu anh suốt từ ngày xưa, bây giờ vẫn yêu, và sẽ còn yêu,... vân vân. Nói tóm lại là muốn chia tay đó thôi. Bởi nàng đã có người yêu mới. Tôi lắc đầu, hút sáu điếu thuốc, ra ngoài uống bia lon, rồi trở về phòng, hút thuốc nữa. Và đã bẻ gãy ba cây bút chì độ cứng HB trên bàn học. Cũng chẳng phải giận tức gì. Chỉ bối rối không biết phải làm gì thôi. Thế rồi thay áo quần, đi làm. Từ đó, trong một khoảng thời gian, người chung quanh bảo là tôi dạo này trông vui tươi quá nhỉ. Cuộc đời thật khó hiểu. Trong năm ấy, tôi làm thêm việc cắt cỏ thuê. Hãng cắt cỏ ở gần ga Kaido trên tuyến tàu điện Odakyu, khá phát đạt. Nói chung, người ta xây nhà thường trồng cỏ. 65 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Hoặc nuôi chó. Việc này giống như là phản xạ có điều kiện. Có người làm cả hai chuyện. Thế cũng tốt. Vườn cỏ xanh trông đẹp mắt, mà chó nuôi cũng dễ thương. Nhưng chỉ nửa năm thôi, mọi người bắt đầu chán. Vườn cỏ cứ phải cắt hoài, mà chó thì phải dắt đi chơi. Khó mà làm vui thích được mãi. Đại khái vì thế mà chúng tôi mới có việc cắt cỏ thuê cho những người như thế. Tôi lấy được việc ấy vào mùa hè năm trước từ Ban Giúp đỡ Sinh viên của đại học. Ngoài tôi còn có nhiều sinh viên khác vào làm nữa, nhưng tất cả đã nghỉ việc ngay sau đó, nên chỉ còn có mỗi mình tôi. Công việc thì cực nhọc nhưng thù lao khá. Lại nữa, chẳng cần phải nói gì nhiều với khách hàng cũng được. Hợp với tôi. Kể từ lúc bắt đầu làm việc ấy, tôi đã để dành được một món tiền khấm khá. Định dùng làm kinh phí du lịch mùa hè đâu đó với người tình. Nhưng bây giờ đã chia tay nhau mất rồi nên kinh phí ấy không cần nữa. Trong một tuần sau khi nhận được bức thư chia tay ấy, tôi đã suy tính nên dùng số tiền ấy vào việc gì. Nói đúng ra thì cũng chẳng có chuyện gì để suy nghĩ ngoài chuyện dùng số tiền ấy. Cả một tuần lễ lửng lơ chả ra đâu vào đâu cả. Đến cả dương-vật của chính mình cũng ngờ ngợ là dương-vật của ai khác. Ai đấy, tôi chẳng biết là ai, đang cắn nhẹ vào núm vú nhỏ bé của nàng. Có cảm giác sao đâu thật kỳ dị. Kết cuộc cũng chẳng nghĩ ra cách dùng số tiền ấy. Cũng đã có người nào đấy dạm bán chiếc xe cũ Subaru 1000 phân khối. Món hàng không tệ mà giá cả cũng vừa túi tiền, nhưng không hiểu sao tôi vẫn chẳng dứt khoát được để mua. Cũng đã muốn đổi bộ loa mới, nhưng lại không hợp với nhà trọ bằng gỗ nhỏ xíu của tôi. Dọn qua nhà trọ khác cũng có thể được, nhưng chẳng nghĩ ra lý do phải đổi chỗ ở. Mà dọn qua nhà trọ mới rồi thì lại không còn tiền để đổi bộ loa. Chẳng biết tiêu số tiền ấy vào đâu. Rốt cuộc, chỉ mua một chiếc áo sơ-mi polo mùa hè với vài đĩa nhạc, phần còn lại vẫn còn nguyên. Rồi mua thêm một đài bán dẫn tính-năng tốt hiệu Sony có loa lớn, nghe đài FM rất rõ. Sau tuần lễ ấy, tôi để ý đến một sự thực. Đó là, nếu không biết tiêu tiền vào đâu, thì chuyện kiếm tiền để chẳng tiêu vào đâu cả ấy cũng chẳng có ý nghĩa gì. Một sáng nọ, tôi nói với chủ hãng cắt cỏ thuê là muốn nghỉ việc. Bởi sắp sửa phải học thi rồi, mà trước đó cũng muốn đi du lịch. Chứ chẳng lẽ lại nói là không cần tiền nữa! 66 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 - "Vậy hả? Tiếc quá". Chủ hãng (một trự ra dáng nhà chuyên môn trồng tỉa) nói. Rồi thở dài, ngồi xuống ghế mà hút thở ra khói thuốc. Mặt ngước lên trần nhà, đầu đảo một vòng trên cổ kêu "lụp cụp". -"Cậu quả là làm việc giỏi. Trong đám sinh viên làm thêm, cậu là người làm lâu nhất, mà khách hàng cũng khen ngợi lắm. Ừm, còn trẻ mà làm thật giỏi đấy". - "Cảm ơn ông". Tôi nói. Thật vậy, tiếng tăm làm việc của tôi thật là tốt. Nhờ làm việc chu đáo. Đại loại dân làm thêm thường chạy máy cắt cỏ điện-động cỡ lớn để cắt bừa cỏ đi, chỗ sót lại thì cắt tay qua loa. Làm thế thì chóng xong, mà đỡ mệt. Cách tôi làm hoàn toàn khác. Dùng máy cắt sơ qua, xong cắt lại bằng tay cẩn thận. Tất nhiên cỏ cắt đẹp hẳn. Nhưng thu hoạch kém hơn. Bởi thù lao tính bao cho từng nhà. Cứ theo diện tích đại khái của vườn cỏ mà định giá. Lại nữa, cứ khom lưng mà cắt cỏ nên lưng đau mỏi nhừ. Nỗi đau này không phải là người thực tế cắt cỏ thì không sao hiểu thấu được. Chưa quen việc thì nội chuyện đi lên đi xuống cầu thang là đã đủ khó nhọc rồi. Chẳng phải vì muốn được tiếng tăm tốt mà tôi cắt cỏ cẩn thận thế đâu. Nói ra thì khó tin nhưng quả thật chỉ vì tôi thích cắt cỏ. Cứ mỗi buổi sáng mài kéo cắt cỏ, chất máy cắt cỏ lên xe van, chạy đến nhà khách hàng mà cắt cỏ. Đủ loại vườn tược, đủ loại cỏ, đủ loại vợ người. Có bà hiền hậu tử tế, có bà thô tạp. Có cả bà vợ trẻ mặc áo thun cổ rộng, không nịt vú, cứ thế ngồi trước mặt tôi đang cắt cỏ mà cho xem cả đầu vú nữa. Dù gì đi nữa, tôi cũng đã tiếp tục cắt cỏ thuê. Phần lớn là vườn cỏ mọc cao. Cứ như là bụi cỏ dại. Cỏ càng mọc cao, cắt cỏ càng có ý nghĩa. Bởi khi xong công việc, ấn tượng của khu vườn hoàn toàn đổi khác. Cảm giác này thật tuyệt vời. Cứ như là tầng mây đen dày vừa được vén lên cho ánh dương rạng rỡ phủ chan hoà lên vạn vật. Có một lần, sau khi xong việc, tôi đã làm tình với bà chủ nhà. Khoảng tuổi 32, 33. Nàng nhỏ người, vú nhỏ săn chắc. Đóng cả cửa gỗ chống mưa, tắt hết đèn, chúng tôi làm tình trong căn phòng tối mịt. Nàng để nguyên áo đầm, cởi bỏ quần lót, ngồi lên người tôi. Không để tôi chạm tay vào phần ngực trở xuống. Da thịt nàng mát lạnh quá chừng mà bên trong nàng lại ấm áp. Nàng hầu như chẳng nói lời nào. Tôi cũng lặng im. Lai áo đầm của nàng cọ xát thành tiếng "sột soạt", lúc nhanh lúc chậm. Nửa chừng, chuông điện thoại reo. Reo một hồi rồi ngừng bặt. 67 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Về sau, có lúc bất chợt tôi nghĩ không chừng vì chuyện ấy mà người tình đã chia tay với tôi. Cũng chẳng có lý do gì để phải nghĩ như thế. Vẩn vơ nghĩ như thế thôi. Tại tiếng chuông điện thoại không bắt ấy. Nhưng cũng chả sao. Chuyện đã xong rồi. - "Nhưng mà kẹt lắm đây". Chủ hãng nói. -"Bây giờ mà cậu rút thì không sao làm cho xong các chỗ đã đặt làm. Mùa này là bận rộn nhất mà". Đúng vào mùa mưa lâm râm nên cỏ tha hồ vươn cao. - "Hay là thế này, cậu làm thêm một tuần nữa thôi, được không? Trong vòng một tuần ấy có thể có thêm người làm, thế nào cũng xoay sở được. Nếu cậu giúp được cho thế thì tôi trả thêm tiền thưởng". Cũng được, tôi đáp. Chẳng có dự định gì gấp hay đặc biệt, mà công việc thì tôi cũng chẳng ghét bỏ gì. Mà trớ trêu thật chứ. Đúng vào lúc mình nghĩ là không cần tiền thì lại có tiền vào. Ba ngày sau đó liên tục nắng tốt, chỉ một ngày mưa, rồi lại ba ngày nắng tốt. Tuần lễ cắt cỏ thuê cuối cùng của tôi đã qua đi như thế. Trời hè. Mà lại là những ngày hè tuyệt đẹp đến mê tơi. Trên nền trời xanh có những cụm mây trắng lơ lửng như những hoài-niệm cũ. Ánh nắng châm chích như đốt da mình. Da lưng của tôi đã lột sạch ba lần, tuyền một màu đen sẩm. Đến phía sau vành tai cũng đen thui. Buổi sáng cắt cỏ thuê cuối cùng, tôi mặc áo thun, quần soóc, mang giày quần vợt, kính mát, lên xe van đến vườn cỏ cuối cùng phải cắt của mình. Máy nghe đài trong xe đã hỏng nên tôi mang theo chiếc máy bán dẫn, mở nghe nhạc Rock and Roll vừa lái xe. Nhạc của Cleadence hoặc Grand Funk, đại khái thế. Mọi thứ trên đời xoay vòng quanh mặt trời mùa hạ. Tôi huýt sáo miệng vài hồi, lúc không huýt sáo thì hút thuốc. Người xướng ngôn đài FEN của quân đội Mỹ liên tiếp phát âm những địa danh Việt Nam trầm bổng lạ tai. Chỗ cắt cỏ thuê cuối cùng của tôi nằm gần sân bóng Yomiuri Land. Chán thật. Vì cớ gì mà người ở tuốt dưới huyện Kanagawa lại phải gọi đến dân cắt cỏ thuê ở tận trên Setagaya kia chứ? Nhưng tôi cũng chẳng có quyền gì mà cằn nhằn về chuyện ấy. Bởi chính tôi đã chọn chỗ này mà. Buổi sáng đến hãng thì các chỗ cần làm trong ngày đã được niêm yết trên bảng đen, mỗi người tự mình chọn lấy chỗ muốn làm. Đại loại 68 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 thì ai cũng chọn chỗ gần. Đi lại nhanh chóng để làm được nhiều chỗ. Tôi thì ngược lại, nhắm chỗ xa. Lần nào cũng thế. Ai cũng lấy làm lạ về chuyện này. Bởi như đã nói, tôi là người làm việc lâu năm nhất trong đám sinh viên làm thêm, nên có quyền ưu tiên chọn chỗ làm trước mọi người. Cũng chẳng có lý do gì đặc biệt. Chỉ vì tôi thích đi xa, thế thôi. Thích đến vườn xa, cắt cỏ nơi xa. Thích ngắm phong cảnh nơi xa trên đoạn đường xa. Mà giải thích kiểu này có lẽ chẳng ai hiểu cho. Tôi chạy xe với tất cả các cửa sổ mở toang. Càng rời xa đô thị, gió càng mát, và cây cỏ càng đậm màu. Mùi cỏ và mùi đất khô nồng thêm, đường viền giữa mây và màu trời in rõ thêm. Thời tiết tuyệt vời. Ngày nắng tốt tuyệt hảo cho một chuyến du lịch nhỏ của một đôi tình nhân. Tôi nghĩ đến biển mát lạnh cùng bãi cát nóng bỏng. Rồi đến một căn phòng nhỏ ướp lạnh sẵn bằng máy điều hoà không khí cùng tấm khăn trải giường màu xanh mới, còn nguyên nếp hồ. Chỉ có thế thôi. Ngoài ra, chẳng nghĩ đến gì khác cả. Bãi cát và tấm khăn trải giường màu xanh thay phiên nhau hiện lên trong trí tôi. Cả lúc dừng xe đổ xăng cho đầy bình ở trạm xăng, tôi cũng đã nghĩ như thế. Tôi nằm dài trên đám cỏ bên cạnh trạm xăng, lơ đãng ngắm người phục vụ đang kiểm dầu nhớt hay lau kính xe. Áp tai xuống mặt đất thì nghe được nhiều thứ tiếng động. Nghe cả tiếng gì như tiếng sóng nơi xa. Nhưng tất nhiên đấy chẳng phải là tiếng sóng thật. Mà chỉ là tổng hợp của rất nhiều thứ tiếng động thu hút vào lòng đất, hoà trộn nhau mà thành. Có chú sâu nhỏ đang bò trên nhánh cỏ ngay trước mắt tôi. Loài sâu màu lục có cánh. Chú bò đến tận đầu mút ngọn cỏ, ngơ ngẩn một lúc, rồi bò ngược trở lại đường cũ. Mà thấy chú cũng chẳng có vẻ gì thất vọng cả. Chú sâu có phải cũng đang cảm thấy trời nóng đó không? Chẳng hiểu. Chỉ mười phút là đổ xăng xong. Người phục vụ bóp kèn xe gọi tôi. ° 69 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Căn nhà tôi hướng đến nằm ở lưng chừng ngọn đồi. Một ngọn đồi thoai thoải trang nhã. Hai bên đường ngoằn ngoèo bò lên đồi trồng hai hàng cây cử4 san sát nhau. Trong vườn nhà nọ có hai cậu bé đang trần truồng cầm vòi nước xịt vào nhau. Những tia nước bắn lên tạo thành một mống trời nho nhỏ cỡ 5 cen-ti-mét. Có ai đấy đang luyện đàn dương cầm bên cửa sổ mở rộng. Nghe thật điêu luyện. Đến có thể nhầm là đang nghe từ đĩa nhạc. Tôi dừng xe trước nhà, bấm chuông. Chẳng ai lên tiếng. Chung quanh im vắng lạ thường. Chẳng thấy bóng người nào cả. Có cảm giác như là giờ ngủ trưa thường có ở các nước thuộc hệ Tây Ban Nha. Tôi bấm chuông một lần nữa. Rồi kiên nhẫn chờ. Ngôi nhà xinh xắn, dễ thương. Tường trét vữa màu kem nhạt, giữa nóc nhà đâm lên một ống khói vuông vức cùng màu. Khung cửa sổ màu xám, buông rèm trắng. Cả hai khung cửa sổ đều cháy nắng từ đời nào. Nhà cổ, nhưng vẻ xưa cổ ấy thật hợp. Đến các vùng nghỉ mát thì hay thấy loại nhà như thế này. Chỉ nửa năm có người ở, nửa năm bỏ trống. Ngôi nhà này toát ra vẻ như thế. Sự hiện diện của ngôi nhà toả ra mùi của đời sống. Hàng rào chỉ cao đến ngang hông, bằng gạch chất lên nhau theo kiểu Pháp, bên trên trồng hoa hồng. Hoa tàn rụng cả rồi, chỉ còn lá xanh đang tẩm đầy ánh nắng chói chang mùa hạ. Không thấy được đến tình trạng cỏ, nhưng khu vườn trông thật rộng rãi, có cây long não lớn in bóng mát rượi lên tường nhà màu kem. Tôi phải bấm chuông lần thứ ba mới thấy cửa chính từ từ mở ra, và một người đàn bà trung niên xuất hiện. Một người đàn bà to con dễ sợ. Tôi thuộc loại chẳng nhỏ con gì nhưng bà ta còn cao hơn tôi ít nhất là ba cen-ti-mét. Bề ngang giữa hai vai cũng rộng, ra dáng hùng hổ như đang tức bực điều gì. Tuổi chừng trên dưới 50. Không phải là người đẹp nhưng mặt mũi cân đối. Tuy cân đối nhưng chẳng phải là khuôn mặt khiến người khác có cảm tình. Lông mày rậm, cằm vuông cho thấy vẻ ương ngạnh, đã nói ra là không bao giờ rút lời lại. 4 Keyaki - Zelkova, tự điển Hán Việt Thiều Chửu ghi là cây "cử"; thuộc họ "cây du - elm tree", cao đến 30 mét, tàn rộng, gỗ cứng, dùng làm cột nhà và bàn ghế 70 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Bà ta, cặp mắt lờ đờ như còn ngái ngủ, nhìn tôi có vẻ phiền hà. Tóc cứng, uốn dợn sóng trên đầu đã có vài sợi bạc, từ vai áo đầm bằng vải màu nâu buông thõng hai cánh tay chắc nịch mà trắng bóc. - "Gì đấy?". Bà ta hỏi. - "Thưa, tôi đến để cắt cỏ trong vườn". Tôi nói, rồi tháo kính mát ra. - "Vườn gì?". Bà nghẹo đầu. -"À, cậu đến cắt cỏ đấy nhỉ?" - "Vâng, chúng tôi được điện thoại bảo đến đây". - "Ừm, phải rồi. Cắt cỏ đấy nhỉ. Xem nào, hôm nay là ngày mấy?" - "Thưa, ngày mười bốn". Bà ta ngáp. -"Ờ, đã mười bốn rồi nhỉ". Rồi ngáp thêm một cái nữa. -"Mà này, có thuốc lá không?" Tôi lôi bao thuốc lá Hope điếu ngắn ra, đưa một điếu thuốc cho bà, rồi châm lửa hộ. Bà ngước mặt lên, khoan khoái thở khói thuốc lên trời. - "Vậy thì cắt đi". Bà nói. -"Bao lâu thì xong?" - "Bà hỏi thời gian bao lâu?" Bà ta hếch cằm ra trước, gật đầu. - "Còn tùy vườn rộng bao nhiêu và cỏ cao đến đâu. Bà cho xem vườn, được không?" - "Được chứ. Không xem thì không làm được chứ gì". Tôi theo chân bà ta đi vòng xem khu vườn. Vườn phẳng, hình chữ nhật, rộng khoảng hai trăm thước vuông. Có bụi tú cầu và cây long não. Còn lại là cỏ. Dưới khung cửa sổ có hai lồng chim trống không bỏ ở đấy. Khu vườn có vẻ được chăm sóc đàng hoàng, cỏ mọc cũng không cao đến nỗi cần phải cắt ngay. Tôi có hơi thất vọng. - "Cỡ này thì hai tuần nữa mới phải cắt. Bây giờ thì chưa cần". - "Cắt bây giờ hay không thì tôi định chứ, phải vậy không?" 71 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Tôi liếc nhìn bà ta. Ừ, thì đúng như thế rồi. - "Tôi muốn cắt ngắn nữa kia. Và sẽ trả tiền cắt. Vậy là được chứ gì?" Tôi gật đầu. -"Khoảng bốn tiếng đồng hồ thì xong". - "Gì mà lâu thế?" - "Tôi muốn làm thong thả thôi". Tôi nói. - "Ừ, thế cũng được". Bà ta nói. Tôi ra xe lấy máy cắt cỏ điện-động với kéo cắt cỏ, cào cỏ, bao rác, bình thủy đựng cà-phê và đài bán dẫn, mang vào vườn. Mặt trời đã lên gần đỉnh đầu, nhiệt độ tăng nhanh. Trong lúc tôi mang đồ nghề vào vườn, bà ta bày ra ở ngưỡng cửa cỡ chục đôi giày, lấy giẻ phất bụi. Toàn là giày đàn bà, cỡ nhỏ cùng cỡ thật lớn. - "Tôi nghe nhạc trong lúc cắt cỏ có được không ạ?". Tôi dạm hỏi. Bà ta vẫn ngồi khom lưng, ngước lên nhìn tôi. - "Được chứ. Tôi cũng thích nghe nhạc đấy". Trước tiên, tôi dọn dẹp các viên sỏi rơi trong vườn, rồi chạy máy cắt cỏ. Để máy khỏi bị hại vì chạm phải sỏi ấy. Máy cắt cỏ mặt trước có giỏ nhựa, cỏ mới cắt đều gom vào trong giỏ ấy. Giỏ đầy thì tháo ra, sang cỏ qua bao rác để đem bỏ. Vườn rộng hai trăm thước vuông nên dù cỏ không cao cũng cắt được một lượng lớn. Mặt trời chiếu nắng "xèo xèo". Tôi cởi bỏ áo thun đẫm mồ hôi, chỉ còn độc một chiếc quần soọc. Cứ như là đang ở trong một lò nướng thịt ngoài trời, khá tráng lệ. Kiểu này thì có uống bao nhiêu nước cũng thoát ra thành mồ hôi, chẳng thành giọt nước tiểu nào cả. Chạy máy cắt cỏ khoảng một giờ xong, tôi nghỉ tay, ngồi dưới bóng cây long não uống cà-phê đá. Lượng đường nghe thấm vào từng ngõ ngách trong thân thể. Trên đầu thì ruồi không ngừng vo ve. Tôi bật máy nghe đài, vặn nút chọn chương trình nhạc thích hợp. Khi nghe được ban Three Dog Night ca bản Mama Told Me, tôi ngừng tay vặn, nằm ngửa ra mà nhìn qua kính mát, đám lá cây, và ánh nắng len qua đám lá cây ấy. 72 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Bà chủ nhà đến đứng cạnh tôi. Từ dưới nhìn lên, thấy bà ta cao to như cây long não. Tay phải bà cầm ly rượu có nước đá lay động lấp lánh dưới ánh nắng hè. - "Nóng chứ?". Bà ta hỏi. - "Vâng". Tôi đáp. - "Cơm trưa thì tính sao?". Bà hỏi. Tôi nhìn đồng hồ tay. 11 giờ 24 phút. - "12 giờ thì đi đâu đấy ăn trưa. Tôi thấy gần đây có quán hamburger". - "Khỏi đi làm gì cho mất công. Tôi làm bánh mì kẹp thịt gì đấy cho". - "Thật tình, không sao đâu. Lúc nào làm việc cũng ra ngoài ăn đấy mà". Bà đưa ly rượu lên uống một hớp nửa ly. Rồi chun miệng thở ra một tiếng "phù". - "Đừng lo. Bề nào thì cũng làm cho mình, nhân tiện làm cả cho cậu luôn. Ăn nhé?" - "Nếu thế thì xin bà. Cảm ơn bà". - "Có gì đâu". Bà ta nói. Rồi đánh đưa hai vai, thong thả đi trở vào nhà. Tôi cắt cỏ bằng kéo cho đến 12 giờ trưa. Trước tiên, xén thẳng những hàng cỏ so le từ lần cắt bằng máy, lấy cào tóm lại một chỗ. Xong cắt những chỗ đã không cắt được bằng máy. Việc làm rất công phu. Muốn làm bừa cho xong cũng làm được, mà muốn làm cho cẩn thận thì cũng làm được. Nhưng cho dù có làm cẩn thận cũng chưa hẳn sẽ được khen. Có khi còn bị chê là chậm chạp nữa. Thế nhưng như đã nói, tôi thì làm rất cẩn thận. Đấy là vấn đề tính cách con người. Và có lẽ là vấn đề lòng tự hào nữa. Khi tiếng còi điểm 12 giờ trưa vang lên từ hãng xưởng nào đấy, thì bà chủ nhà gọi tôi vào bếp, đưa cho miếng bánh mì kẹp. Bếp không rộng nhưng gọn gàng sạch sẽ. Ngoài cái tủ lạnh to tướng chạy nghe tiếng "rù rù" thì thật là tĩnh lặng. Chén, đĩa, thìa đều là đồ cổ xưa. Bà ta mời bia nhưng tôi thoái thác vì còn phải làm việc. Thay vào đó, bà cho nước cam. Còn bà uống bia. Trên bàn ăn còn để một chai whisky White Horse chỉ còn một nửa. Dưới bồn nước, đủ thứ chai-không lăn lóc. 73 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Bánh mì kẹp thật ngon. Giăm-bông, sà-lách, dưa leo kẹp vào bánh mì, thêm bột cay kích thích. Tôi khen: Ngon quá. Bà ta nói: Chỉ có bánh mì kẹp là tôi làm ngon. Bà ta chẳng ăn miếng nào cả. Chỉ nhấm nháp hai miếng dưa ngâm dấm, còn thì uống bia suốt. Bà ta không nói chuyện gì, mà tôi cũng chẳng có chuyện gì để nói. Đến 12 giờ rưỡi, tôi trở ra vườn. Vườn cỏ buổi chiều cuối cùng đây. Tôi vừa nghe nhạc Rock and Roll từ đài FEN vừa cẩn thận xén đều vườn cỏ. Nhiều lần đã dùng cào để dọn sạch cỏ vụn, và kiểm điểm từ nhiều góc cạnh xem có cắt sót chỗ nào không, giống như việc thợ cắt móng tay vẫn làm. Đến một giờ rưỡi thì xong được hai phần ba. Đã nhiều lần mồ hôi tươm vào mắt lại phải ra vòi nước trong vườn để rửa mặt. Vài lần dương vật cương cứng lên, rồi lại xẹp xuống. Đang cắt cỏ mà cương cứng lên, thật là chuyện điên khùng. Đến 2 giờ 20 phút thì xong việc. Tôi tắt máy nghe đài, đi chân không một vòng quanh vườn cỏ. Kết quả rất đáng hài lòng. Không cắt sót mà cũng không cắt phạm vào đâu cả. Trơn tru như quả bóng. "Cả bây giờ đây, em cũng vẫn yêu anh". Nàng viết trong bức thư cuối cùng như thế. "Em nghĩ anh hiền hoà và đáng trọng. Nhưng có khi em cảm thấy chỉ thế thôi thì có lẽ không đủ. Tại sao lại nghĩ như thế thì em cũng không hiểu. Em nghĩ nói như thế thì tệ thật. Mà chẳng giải thích được gì cả. Tuổi 19 là tuổi thật đáng ghét. Lớn thêm vài tuổi nữa, có lẽ em sẽ giải thích được hay hơn. Nhưng mà, vài năm nữa có lẽ lại chẳng còn cần phải giải thích gì nữa". Tôi ra vòi nước rửa mặt, mang đồ nghề ra xe van, mặc áo thun mới. Rồi mở cửa chính thông báo là đã xong việc rồi. - "Thế thì uống bia đi nào". Bà chủ nhà nói. - "Cảm ơn bà". Tôi nói. Bia thì có uống cũng chẳng sao. Hai người ra đứng cạnh nhau ở đầu khu vườn, ngắm vườn cỏ. Tôi uống bia, còn bà cầm ly cao nhỏ uống Volka Tonic không có chanh. Loại ly mà tiệm bán rượu hay tặng cho khách hàng. Ruồi vẫn không ngừng vo ve. Bà ta trông chẳng có chút gì là say cả. Chỉ hơi thở có hơi không tự nhiên. Tiếng thở "xì" như lọt qua giữa kẽ răng. 74 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 - "Cậu làm giỏi lắm". Bà khen. -"Từ trước đến nay, tôi đã gọi lắm người cắt cỏ thuê rồi, nhưng cắt cẩn thận cho thế này thì cậu là người đầu tiên". - "Cảm ơn bà". Tôi nói. - "Chồng tôi lúc còn sống rất khó về chuyện cắt cỏ. Lúc nào cũng giành tự mình cắt lấy. Ông ấy cắt cỏ cũng kỹ như cậu". Tôi rút thuốc lá ra mời bà ta, rồi cả hai cùng hút thuốc. Bàn tay của bà to hơn bàn tay tôi. Cả ly rượu bên tay phải lẫn điếu thuốc Hope điếu ngắn bên tay trái trông nhỏ xíu. Ngón tay bà mập mạp, không đeo chiếc nhẫn nào. Móng tay có những đường vân dọc. - "Ông ấy hễ có ngày nghỉ là chỉ cắt cỏ thôi. Mà chẳng phải là người quái kỳ gì đâu nhé". Tôi thử tưởng tượng một tí về ông chồng của bà. Nhưng chẳng làm sao tưởng tượng ra được. Không khác gì phải tưởng tượng cho ra hai vợ chồng cây long não vậy. Bà ta lại thở ra một hơi "xì". - "Ông ấy mất đi rồi...". Bà nói. -"tôi phải gọi người cắt cỏ thuê suốt từ đấy. Tôi thì kém chịu nắng, con gái tôi cũng ghét phơi nắng đen da. Mà cho dù không ngại chuyện nắng làm đen da đi nữa, con gái còn trẻ mà đi cắt cỏ cũng đâu có được". Tôi gật đầu. - "Cách làm việc của cậu thì tôi ưng ý lắm. Vườn cỏ thì phải cắt như thế này mới đúng". Tôi lại ngắm vườn cỏ một lần nữa. Bà ta ợ một tiếng. - "Tháng sau lại đến làm nhé". - "Tháng sau thì không được đâu". Tôi nói. - "Sao vậy?". Bà hỏi. - "Hôm nay là ngày làm việc cuối cùng rồi". Tôi đáp. -"Vì không sớm trở lại đời sinh viên mà học hành thì không xong được các môn học đâu". 75 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 Bà nhìn mặt tôi một lúc, nhìn xuống chân tôi, rồi trở lại nhìn mặt tôi. - "Sinh viên à?" - "Vâng". Tôi đáp. - "Trường nào?" Tôi nói tên trường đại học của mình. Tên trường đại học chẳng làm bà ta chú ý. Bởi chẳng phải là trường đại học đáng chú ý. Bà ta đưa ngón tay trỏ gãi sau vành tai. - "Thế không còn làm việc này nữa à?" - "Vâng, trong mùa hè năm nay". Tôi đáp. Trong mùa hè năm nay, sẽ không làm việc cắt cỏ nữa. Mà mùa hè năm sau, rồi mùa hè năm sau nữa, cũng không. Bà ta hớp một ngụm Volka Tonic, ngậm phồng miệng như đang súc miệng, rồi nuốt từ tốn làm hai lần. Mồ hôi tươm đầy trên trán bà. Trông như những côn trùng nhỏ bám vào. - "Vào trong nhà đi". Bà nói. -"Ngoài này nóng quá". Tôi nhìn đồng hồ tay. 2 giờ 35 phút. Còn sớm hay đã muộn cũng chẳng rõ. Công việc thì đã xong cả rồi. Từ nay, chẳng còn phải cắt dù là một cen-ti-mét cỏ. Có cảm giác thật kỳ lạ. - "Phải đi gấp à?". Bà ta hỏi. Tôi lắc đầu. - "Vậy thì vào trong nhà uống tí gì lạnh rồi hãy đi. Không mất thì giờ cậu đâu. Vả lại, có thứ này muốn cho cậu xem nữa". Thứ này muốn cho xem? Thế nhưng tôi không có thì giờ để ngần ngừ. Bà ta đã nhanh nhẹn bước đi trước, chẳng ngoái nhìn lại phía tôi. Tôi đành bước theo. Trời nóng đến làm đầu tôi lơ lửng mơ hồ. Bên trong nhà vẫn lặng yên như trước. Từ chỗ ngập lụt ánh nắng mặt trời buổi chiều hè, đột ngột bước vào trong nhà tối, phía sau mi mắt tôi nghe đau như có kim 76 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) lOMoARcPSD|3029649 chích vào. Trong nhà như phảng phất một màng sợi bóng đêm đen nhạt đã lược qua nước lạnh. Bóng đêm như đã quen thuộc với căn nhà này đâu từ vài mươi năm trước rồi. Không tối đến mịt mùng, chỉ tối nhạt thôi. Không khí mát mẻ. Không phải là cái mát của máy điều hoà không khí, mà là cái mát do không khí lay động. Như có gió lọt vào từ đâu đó, và thoát ra từ đâu đó. - "Phía này này". Bà ta nói, bước đi với tiếng dép "phành phạch" trên một hành lang thẳng. Hai bên hành lang có vài cửa sổ, nhưng tường rào nhà kế bên và những nhánh cây cử quá lớn ngăn cản ánh sáng từ bên ngoài. Nhiều thứ mùi phảng phất trong hành lang. Đều là những mùi tôi đã ngửi thấy từ trước. Những mùi mà thời gian tạo ra. Thời gian tạo ra những mùi ấy, rồi ngày nào đấy lại xoá tan đi. Mùi của áo quần cũ, bàn ghế cũ, sách cũ, đời sống cũ. Cuối hành lang có bậc cấp. Bà ta ngoái đầu lại xem có tôi đi theo không, rồi bước lên bậc cấp. Từng bậc cấp dưới chân bà rên lên tiếng gỗ nẻ. Lên khỏi bậc cấp mới thấy ánh sáng chiếu vào. Từ khung cửa sổ không có màn che, ánh nắng hè chiếu thành vũng sáng trên sàn. Tầng trên này chỉ có hai phòng. Một phòng chứa đồ đạc, phòng kia là một phòng ngủ trông có vẻ ngăn nắp. Trên cửa phòng màu lục nhạt đùng đục, có khung nhỏ bằng kính mờ. Lớp sơn màu lục đã có vài đường nứt, nắm cửa bằng đồng thau thì chỉ chỗ tay vặn đã đổi sang màu trắng. Bà ta chun miệng thở "phù" một tiếng, đặt ly Volka Tonic gần cạn lên bệ cửa sổ, rút chùm chìa khoá trong túi áo đầm ra, mở khoá, vang lên tiếng động lớn. - "Vào đi". Bà nói. Chúng tôi bước vào phòng. Trong phòng tối om và ngột ngạt. Không khí hầm nóng tù hãm. Từ những khe hở trong cánh cửa gỗ chống mưa đóng kín bên ngoài, ánh nắng chiếu xuyên vào phòng như vài miếng giấy bạc cán dẹp. Chẳng thấy gì trong phòng cả. Chỉ lấp lánh bụi lơ lửng đây đó. Bà ta kéo màn cửa, mở cửa kính rồi vẹt cửa gỗ chống mưa kêu "rèn rẹt". Thoáng chốc, ánh nắng rực rỡ choáng mắt và gió nam mát rượi chan hoà tràn vào phòng. Căn phòng trông có vẻ là loại phòng điển hình của một thiếu nữ mười mấy tuổi. Bên cửa sổ có bàn học, phía đối diện có một chiếc giường gỗ nhỏ. Trên giường trải một tấm chăn màu xanh san hô, không một nếp nhăn. Và một chiếc gối đồng màu. 77 Downloaded by Th?ng Nguy?n (nguyenthanghbt@gmail.com) """