"
21 Ngày Nâng Cao Sức Hút Phát Biểu Trước Đám Đông
🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook 21 Ngày Nâng Cao Sức Hút Phát Biểu Trước Đám Đông
Ebooks
Nhóm Zalo
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Table of Contents
Lời nói đầu
I
II
CÁC THUẬT NGỮ ĐẶC BIỆT TÁC GIẢ DÙNG TRONG CUỐN SÁCH
CHƯƠNG I LÀM THẾ NÀO ĐỂ NÂNG CAO SỨC HÚT KHI PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG I. CẦN HIỂU THẾ NÀO CHO ĐÚNG VỀ “PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG”? 1. PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG KHÔNG THỂ CHỈ DÙNG MIỆNG NÓI
2. PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG: ĐỐI NỘI TỤ NHÂN TÂM, ĐỐI NGOẠI LẬP HÌNH ẢNH
II. THẾ NÀO LÀ SỨC HÚT KHI PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG
1. TỪ GÓC ĐỘ NGƯỜI NGHE, ĐỂ PHÁT BIỂU CÓ SỨC HÚT PHẢI ĐẠT ĐƯỢC “3 DỄ”:
2. TỪ GÓC ĐỘ CỦA NGƯỜI PHÁT BIỂU, SỨC HÚT NẰM Ở ĐẢM, THANH, TÌNH, THỨC
III. BÍ QUYẾT NÂNG CAO SỨC HÚT KHI PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG: ĐỊNH, NHĨ, VŨ, QUYẾT
1. PHƯƠNG PHÁP “TAM ĐỊNH LUYỆN ĐẢM”
2. PHƯƠNG PHÁP “NÓI THẦM LUYỆN THANH”
3. PHƯƠNG PHÁP “SONG VŨ LUYỆN TÌNH”
4. PHƯƠNG PHÁP “NHẤT GIẢN, NHỊ HOẠT, TAM KHẨU QUYẾT LUYỆN THỨC” IV. 21 NGÀY TẠO SỨC HÚT PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
1. PHÙ HỢP QUY LUẬT TRIẾT HỌC VỀ BIẾN ĐỔI GIỮA LƯỢNG VÀ CHẤT 2. CĂN CỨ VÀO TÂM LÍ HỌC HÀNH VI
3. HIỆU QUẢ GIẢNG DẠY ĐÃ KIỂM CHỨNG
V. TẬP LUYỆN PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG NHƯ THẾ NÀO?
1. THẾ NÀO LÀ “HUẤN”
2. THẾ NÀO LÀ “LUYỆN”
VI. MỤC ĐÍCH CỦA HUẤN LUYỆN PHÁT BIỂU - HÌNH THÀNH TRÍ NHỚ CƠ BẮP 1. THẾ NÀO LÀ TRÍ NHỚ CƠ BẮP
2. THÓI QUEN TRONG PHÁT BIỂU CŨNG LÀ TRÍ NHỚ CƠ BẮP
VII. 4 NGUYÊN TẮC KHI LUYỆN TẬP PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG
1. LUYỆN TẬP THƯỜNG XUYÊN
2. TẬP LUYỆN CHỌN LỌC
3. TẬP LUYỆN TỔNG HỢP
4. TẬP LUYỆN KĨ XẢO
CHƯƠNG II PHƯƠNG PHÁP TAM ĐỊNH LUYỆN ĐẢM
CHIÊU THỨ NHẤT GIÚP NÂNG CAO SỨC HÚT KHI PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG
I. TẠI SAO MUỐN NÂNG CAO SỨC HÚT KHI PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG LẠI CẦN PHẢI LUYỆN ĐẢM?
1. PHÁT BIỂU CAN ĐẢM, NỘI DUNG ĐẶC SẮC
2. PHÁT BIỂU CÓ CAN ĐẢM, CÓ THỂ TRÁNH ĐƯỢC “SAI TỪ, THỪA TỪ, MẤT TỪ” 3. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ PHÁT BIỂU VÔ ĐẢM LÀ VÔ CÙNG CẦN THIẾT
4. MÔ HÌNH LUYỆN TẬP TỪ VÔ ĐẢM ĐẾN CAN ĐẢM
5. BIỂU HIỆN BÊN NGOÀI CỦA NGƯỜI PHÁT BIỂU VÔ ĐẢM “TAM BẤT ĐỊNH”
II. PHƯƠNG PHÁP THỨ NHẤT NHANH CHÓNG KHẮC PHỤC PHÁT BIỂU VÔ ĐẢM: CỐ ĐỊNH NỤ CƯỜI
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
1. MỈM CƯỜI CÓ HAI TÁC DỤNG: ĐẸP MẮT, ÊM TAI
2. ĐỐI VỚI NGƯỜI PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG, MỈM CƯỜI CÓ BỐN LỢI ÍCH: GIỌNG NÓI TỐT, TRÍ NÃO TỐT, SỨC KHỎE TỐT, VẬN MỆNH TỐT.
3. TẬP CƯỜI NHƯ THẾ NÀO
4. PHƯƠNG PHÁP LUYỆN MỈM CƯỜI
III. PHƯƠNG PHÁP THỨ HAI NHANH CHÓNG KHẮC PHỤC PHÁT BIỂU VÔ ĐẢM: CỐ ĐỊNH ÁNH MẮT
1. TẠI SAO “CỐ ĐỊNH ÁNH MẮT” CÓ THỂ THỂ HIỆN ĐƯỢC SỰ TỰ TIN 2. LỢI ÍCH CỦA LUYỆN CỐ ĐỊNH ÁNH MẮT
3. PHƯƠNG PHÁP VÀ YÊU CẦU TẬP CỐ ĐỊNH ÁNH MẮT
IV. PHƯƠNG PHÁP KHẮC PHỤC PHÁT BIỂU VÔ ĐẢM THỨ BA: CỐ ĐỊNH DÁNG ĐỨNG 1. HAI TIÊU CHUẨN CỦA CỐ ĐỊNH DÁNG ĐỨNG
2. YÊU CẦU CỤ THỂ CỦA ĐỨNG THẲNG VÀ ĐỨNG VỮNG
3. PHƯƠNG PHÁP LUYỆN CỐ ĐỊNH DÁNG ĐỨNG
V. PHƯƠNG PHÁP NHANH CHÓNG KHẮC PHỤC PHÁT BIỂU VÔ ĐẢM THỨ TƯ: PHƯƠNG PHÁP LUYỆN ĐẢM TUẦN HOÀN TỔNG HỢP
1. THẾ NÀO LÀ PHƯƠNG PHÁP LUYỆN ĐẢM TUẦN HOÀN TỔNG HỢP? 2. ĐIỀU THẦN KÌ CỦA PHƯƠNG PHÁP LUYỆN ĐẢM TUẦN HOÀN TỔNG HỢP 3. CÁC BƯỚC VÀ PHƯƠNG PHÁP CỦA TUẦN HOÀN TỔNG HỢP LUYỆN ĐẢM
4. PHƯƠNG PHÁP LUYỆN ĐẢM TUẦN HOÀN TỔNG HỢP NHẤT ĐỊNH PHẢI LUYỆN ĐÔNG NGƯỜI
VI. VỀ PHƯƠNG PHÁP TAM ĐỊNH LUYỆN ĐẢM VÀ TRẢ LỜI BẠN ĐỌC
1. LÀM THẾ NÀO CÓ THỂ CAN ĐẢM PHÁT BIỂU TRƯỚC CẢ CẤP TRÊN VÀ CẤP DƯỚI?
2. “VÔ ĐẢM VÔ THỨC” VÀ “ HỮU THỨC VÔ ĐẢM”
3. KHI TẬP MỈM CƯỜI HAI BÊN MÁ CẢM THẤY KHÓ CHỊU, CÓ ĐÚNG KHÔNG?
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
4. NGẬM ĐŨA LUYỆN CƯỜI CÓ ĐƯỢC KHÔNG?
5. MẮT ĐỜ ĐẪN THÌ NÊN LUYỆN NHƯ THẾ NÀO?
6. TỐC ĐỘ NÓI QUÁ NHANH PHẢI LÀM SAO?
7. KHÔNG QUEN ĐỨNG PHÁT BIỂU THÌ PHẢI LÀM THẾ NÀO?
CHƯƠNG III PHƯƠNG PHÁP NÓI THẦM LUYỆN THANH
CHIÊU THỨ HAI GIÚP NÂNG CAO SỨC THU HÚT KHI PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG I. TẠI SAO NÓI SỨC HÚT CỦA PHÁT BIỂU LÀ Ở THANH?
II. CÁC VẤN ĐỀ THƯỜNG GẶP: ĐAU HỌNG, KHÀN GIỌNG, MẤT GIỌNG, GIỌNG ĐỤC III. PHƯƠNG PHÁP KẾT HỢP HÍT THỞ GIỮA BỤNG VÀ NGỰC
IV. BIẾT NÓI THẦM LÀ BẠN ĐÃ NẮM ĐƯỢC PHƯƠNG PHÁP NÓI THẦM LUYỆN THANH
V. LỢI ÍCH KHI LUYỆN PHƯƠNG PHÁP NÓI THẦM LUYỆN THANH
LỢI ÍCH THỨ NHẤT - MĨ THANH
LỢI ÍCH THỨ HAI - MĨ THÂN
LỢI ÍCH THỨ BA - MĨ THẦN
VI. PHƯƠNG PHÁP NÓI THẦM LUYỆN THANH - KHÔNG KHÓ HIỂU, KHÔNG KHÀN, KHÔNG ỒN ÀO
VII. YẾU LĨNH CỦA PHƯƠNG PHÁP NÓI THẦM LUYỆN THANH: CƯỜI, TAY, GƯƠNG 1. YẾU LĨNH MỘT - LUYỆN MỈM CƯỜI
2. YẾU LĨNH HAI - THÊM CỬ CHỈ CỦA TAY
3. YẾU LĨNH BA - NHÌN VÀO GƯƠNG LUYỆN
VIII. BÍ QUYẾT LUYỆN TẬP: VẤT VẢ MỘT THÁNG, CÓ ÍCH CẢ ĐỜI
IX. NỘI DUNG LUYỆN TẬP ÍT MÀ CHẤT - TẬN DỤNG THỜI GIAN, TÍCH TIỂU THÀNH ĐẠI
1. NỘI DUNG HỌC THUỘC
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
2. NỘI DUNG NÓI
X. VỀ PHƯƠNG PHÁP NÓI THẦM LUYỆN THANH VÀ TRẢ LỜI BẠN ĐỌC 1. TỐC ĐỘ LUYỆN NÓI THẦM CẦN PHẢI CHẬM
2. LÚC LUYỆN NÓI THẦM THÌ LƯỢNG HƠI THỞ CÓ CẦN NHIỀU KHÔNG?
3. BÁO CÁO CÔNG TÁC MÀ GIỌNG NÓI NHỎ, NHẢ CHỮ KHÔNG RÕ THÌ PHẢI LÀM SAO?
4. PHÁT ÂM TRẦM ĐỤC PHẢI LÀM SAO?
5. LÚC GIẢNG BÀI CÓ NÊN NÓI NHỎ KHÔNG?
6. LUYỆN NÓI THẦM TẠI SAO DỄ BỊ CHÓNG MẶT?
7. LÚC NÓI TO THÌ CÓ HƠI, LÚC NÓI BÉ THÌ KHÔNG CÓ HƠI, PHẢI LÀM THẾ NÀO? CHƯƠNG IV PHƯƠNG PHÁP SONG VŨ LUYỆN TÌNH
CHIÊU THỨ BA GIÚP NÂNG CAO SỨC HÚT KHI PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG I. NGHE STEVE JOBS THUYẾT TRÌNH ĐỂ BIẾT THẾ NÀO LÀ LÊN BỔNG XUỐNG TRẦM 1. LÊN BỔNG XUỐNG TRẦM GIÚP BẠN PHÁT BIỂU CÓ CẢM XÚC
2. PHƯƠNG PHÁP SONG VŨ LUYỆN TÌNH CÓ THỂ KHIẾN BẠN PHÁT BIỂU BIẾT LÊN BỔNG XUỐNG TRẦM, CÓ NGỪNG NGẮT
II. PHÁT BIỂU SINH ĐỘNG, HÌNH ẢNH CHẮC CHẮN PHẢI NẮM ĐƯỢC PHƯƠNG PHÁP SONG VŨ
1. Thế nào là “song vũ”?
2. NHỮNG NGƯỜI PHÁT BIỂU SINH ĐỘNG, HÌNH ẢNH ĐỀU BIẾT PHƯƠNG PHÁP “SONG VŨ”
3. KHÔNG THÊM CỬ CHỈ CỦA TAY THÌ BÀI PHÁT BIỂU SẼ RẤT KHÔ KHAN, NHÀM CHÁN
III. KHI PHÁT BIỂU HOẶC NÓI CHUYỆN, DÙNG THÊM PHƯƠNG PHÁP “SONG VŨ” CÓ LỢI ÍCH GÌ?
1. LỢI ÍCH THỨ NHẤT - KHIẾN BÀI PHÁT BIỂU CÓ TÌNH CẢM MÃNH LIỆT 2. LỢI ÍCH THỨ HAI - KHIẾN BÀI DIỄN THUYẾT GIÀU HÌNH ẢNH
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
3. LỢI ÍCH THỨ BA - PHÁT BIỂU MỘT CÁCH CÓ TRÌNH TỰ RÕ RÀNG
4. LỢI ÍCH THỨ TƯ - LÀM CHO NỘI DUNG DỄ NHỚ HƠN
IV. LUYỆN PHƯƠNG PHÁP “SONG VŨ” NHƯ THẾ NÀO
1. LUYỆN NHIỀU: ĐỂ ĐÔI TAY TRỞ THÀNH CÔNG CỤ THẦN KÌ BIỂU ĐẠT TÌNH CẢM
2. BA NGUYÊN TẮC LUYỆN TẬP CỬ CHỈ
IV. YẾU LĨNH “TAM THỦ” ĐỂ CỬ CHỈ ĐÔI TAY ĐẸP MẮT, THOẢI MÁI
1. YẾU LĨNH MỘT - NÂNG CÁNH TAY
2. YẾU LĨNH HAI - CỔ TAY CỨNG
3. YẾU LĨNH BA - KHÉP BÀN TAY, MỞ NGÓN CÁI
4. KHOA CHÂN MÚA TAY TRƯỚC, MẶT MÀY RẠNG RỠ SAU
VI. PHƯƠNG PHÁP “SONG VŨ”
1. ĐOẠN LUYỆN TÌNH CẢM MÃNH LIỆT - ”TỐC ĐỘ”
2. ĐOẠN LUYỆN HÌNH ẢNH - “THUYẾT BÓNG BAY”
3. ĐOẠN LUYỆN TRÌNH TỰ RÕ RÀNG - ”THUYẾT TAM LẠC”
VII. VỀ PHƯƠNG PHÁP LUYỆN TẬP “SONG VŨ” VÀ TRẢ LỜI BẠN ĐỌC
1. TRƯỜNG HỢP TRANG TRỌNG CÓ DÙNG ĐƯỢC PHƯƠNG PHÁP “SONG VŨ” KHÔNG?
2. NGỮ KHÍ KHI PHÁT BIỂU KHÔNG KIÊN ĐỊNH LUYỆN THẾ NÀO?
3. LÀM THẾ NÀO ĐỂ CỬ CHỈ KHI PHÁT BIỂU ƯU NHÃ, PHÓNG KHOÁNG? 4. KHẮC PHỤC GIỌNG NÓI THE THÉ, KẾT HỢP NÓI THẦM VÀ “SONG VŨ”? 5 . SỬA TẬT NÓI NHANH NHƯ THẾ NÀO?
6. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ NÓI KHÔNG TRÔI CHẢY THẾ NÀO?
7. KHI LUYỆN “SONG VŨ”, MẮT NHÌN VÀO ĐÂU?
CHƯƠNG V NHẤT GIẢN, NHỊ HOẠT, TAM KHẨU QUYẾT
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
CHIÊU THỨ TƯ GIÚP NÂNG CAO SỨC HÚT KHI PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG I. KHÁI QUÁT VỀ NHẤT GIẢN, NHỊ HOẠT, TAM KHẨU QUYẾT II. THẾ NÀO GỌI LÀ NHẤT GIẢN, NHỊ HOẠT, TAM KHẨU QUYẾT III. NHẤT GIẢN - BÍ QUYẾT KHIẾN KHÁN GIẢ NGHE LÀ NHỚ
1. ĐẠO LÍ LỚN TRONG PHÁT BIỂU – QUAN ĐIỂM ÍT NHƯNG CHẤT 2. MỤC ĐÍCH CỦA QUAN ĐIỂM “NHẤT GIẢN” - DỄ NHỚ
3. HIỆN TƯỢNG PHÁT BIỂU KHÔNG CÓ QUAN ĐIỂM
4. PHÁT BIỂU THẾ NÀO ĐỂ ĐẠT ĐẾN “NHẤT GIẢN”
IV. NHỊ HOẠT - BÍ QUYẾT KHIẾN CHO BÀI PHÁT BIỂU TRỞ NÊN THU HÚT 1. THẾ NÀO LÀ “NHỊ HOẠT”
2. NHIỀU NGƯỜI PHÁT BIỂU VÌ SAO KHÔNG LÀM ĐƯỢC “HOẠT” 3. LÀM SAO ĐỂ LÀM ĐƯỢC “HOẠT”
4. LỢI ÍCH CỦA VIỆC DÙNG “NHỊ HOẠT” TRONG PHÁT BIỂU V. TAM KHẨU QUYẾT- BÍ QUYẾT QUY NẠP QUAN ĐIỂM PHÁT BIỂU 1. THẾ NÀO LÀ KHẨU QUYẾT
2. BA LỢI ÍCH CỦA KHẨU QUYẾT HÓA
3. KHẨU QUYẾT HÓA NHƯ THẾ NÀO
VI. LUYỆN TẬP NHẤT GIẢN, NHỊ HOẠT, TAM KHẨU QUYẾT
1. LUYỆN KẾT CẤU “TỨ THUYẾT”
2. LUYỆN GIỚI LUẬT CỦA PHÁT BIỂU “BA, HAI, MỘT”
3. LUYỆN VIẾT “CẢM NGỘ MỘT CHỮ”
VII. VỀ NHẤT GIẢN, NHỊ HOẠT, TAM KHẨU QUYẾT VÀ TRẢ LỜI BẠN ĐỌC 1. VÍ DỤ “NHỊ HOẠT” QUÁ ÍT, PHẢI LÀM THẾ NÀO?
2. LẤY VÍ DỤ, CÓ THỂ DÀI, VỪA, NGẮN
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
3. “CẢM NGỘ MỘT CHỮ” NHẤT ĐỊNH PHẢI VIẾT VỀ TRƯỞNG THÀNH CỦA BẢN THÂN MỖI NGÀY
4. PHÁT BIỂU CÓ BẢN THẢO LÀ TIỀN ĐỀ CỦA PHÁT BIỂU NGẪU HỨNG 5. PHÁT BIỂU HAY BỊ “MẮC” THÌ LÀM THẾ NÀO?
6. KHÔNG TIẾP ĐƯỢC LỜI CỦA NGƯỜI KHÁC, PHẢI LÀM SAO?
CHƯƠNG VI TÁM KĨ NĂNG THỰC TẾ KHI PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG 1. ĐỌC TRƯỚC NHÌN SAU – BÍ QUYẾT ĐỌC DIỄN VĂN VÀ GIAO LƯU VỚI KHÁN GIẢ
2. LUYỆN TRƯỚC DIỄN SAU – BÍ QUYẾT ĐỂ KHÔNG MẮC LỖI KHI PHÁT BIỂU TRONG NHỮNG TRƯỜNG HỢP TRANG TRỌNG
3. THẤP TRƯỚC CAO SAU - BÍ QUYẾT GIỮ HƠI KHI PHÁT BIỂU
4. VIẾT BẢN THẢO TRƯỚC KHI PHÁT BIỂU, MANG THEO ĐỀ CƯƠNG LÊN PHÁT BIỂU 5. ĐỀ CƯƠNG CỦA BÀI PHÁT BIỂU PHẢI NGẮN GỌN
6. PHÁT BIỂU NỘI DUNG MỚI THÌ PHẢI VIẾT TAY ĐỀ CƯƠNG, PHÁT BIỂU LẠI THÌ PHẢI HỌC THUỘC
7. PHƯƠNG PHÁP DẪN DẮT NGƯỜI NGHE TRONG PHÁT BIỂU
8. PHƯƠNG PHÁP KIỂM SOÁT THỜI GIAN KHI PHÁT BIỂU
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A: LUẬN TAM CHIÊU
1. PHỎNG CHIÊU – PHỐI HỢP LỜI NÓI VỚI CỬ CHỈ NHẤT ĐỊNH PHẢI BẮT ĐẦU TỪ VIỆC BẮT CHƯỚC THEO
2. LUYỆN CHIÊU – QUAN TRỌNG Ở VIỆC CHUYÊN TÂM, CẦN CÙ
3. SÁNG CHIÊU – TRĂM HAY KHÔNG BẰNG TAY QUEN, TÙY Ý SỬ DỤNG
PHỤ LỤC B: NHỮNG SUY NGẪM KHI ĐỌC 21 NGÀY NÂNG CAO SỨC HÚT PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Lời nói đầu
I
Bạn đọc thân mến, khi mở cuốn sách này ra, bạn hi vọng tìm thấy điều gì? Đừng vội trả lời, chúng ta cùng đọc câu chuyện dưới đây:
Có ba người bị phạt tù ba năm, giám ngục cho phép mỗi người được đưa ra một yêu cầu.
Người Mĩ thích hút xì gà, anh ta muốn có ba rương đầy xì gà.
Người Pháp lãng mạn nên muốn có một cô gái xinh đẹp làm bạn.
Còn người Do Thái thì muốn có một chiếc điện thoại để liên lạc với thế giới bên ngoài.
Sau ba năm, người đầu tiên được trả tự do là người Mĩ, miệng anh ta nhét đầy xì gà, anh ta gào lên: “Cho tôi lửa, cho tôi lửa!” Hóa ra anh ta quên xin bật lửa.
Tiếp theo là người Pháp. Anh ta ôm một đứa trẻ, cô gái xinh đẹp đi bên anh cũng dắt một đứa trẻ và trong bụng cô đang mang bầu đứa thứ ba.
Người cuối cùng bước ra là người Do Thái, anh ta nắm chặt tay giám ngục, nói: “Ba năm qua, mỗi ngày tôi đều duy trì liên lạc ra bên ngoài, nhờ vậy mà việc làm ăn của tôi không những không bị gián đoạn mà còn tăng trưởng 200%. Để bày tỏ lòng cảm ơn, tôi xin tặng anh một chiếc Rolls - Royce.”
Đây chính là đạo lí của cuộc đời: Bạn lựa chọn cái gì, bạn sẽ nhận được cái đó.
Nếu phải thường xuyên phát biểu trước đám đông mà khả năng ăn nói kém thì điều đó sẽ trở thành vật cản trên con đường thành công của bạn, chắc chắn bạn cần phải thay đổi tình trạng này. Nếu bạn tin tưởng vào bản thân, đồng thời kiên trì luyện tập theo phương pháp trong cuốn sách này thì chúng tôi tin rằng lựa chọn của bạn là đúng bởi phương pháp luyện tập phát biểu trước đám đông được giới thiệu ở đây rất đơn giản và hiệu quả. Đó là tổng kết của cá nhân tôi trong thực tiễn công tác và giảng dạy, đồng thời đã được hàng ngàn bạn đọc và học viên kiểm chứng.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
II
Cuốn sách này chủ yếu cung cấp cho quý độc giả phương pháp phát biểu trước đám đông.
Tôi đã làm phát thanh viên 34 năm, làm công tác quản lí cơ sở hơn 20 năm, giảng dạy cho sinh viên môn phát biểu trước đám đông cũng đã được 7 năm, đến các trường đại học, đơn vị, xí nghiệp làm công tác bồi dưỡng, dẫn chương trình cho các buổi tọa đàm, nghiên cứu hàng trăm bài phát biểu của cán bộ lãnh đạo... Trong thực tiễn dẫn chương trình, quản lí, dạy học, viết sách, tôi đã tổng kết kĩ năng phát biểu trước đám đông qua bốn chữ:
ĐẢM (can đảm) - THANH (âm thanh, giọng nói) - TÌNH (tình cảm, cảm xúc) - THỨC (kiến thức).
Phàm là những người nắm được bí quyết phát biểu trước đám đông đều là nhờ bốn chữ này. Thiếu đi một trong bốn chữ này sẽ khiến cho việc phát biểu không tạo được sức hút.
Thiếu can đảm là “quỷ môn quan” mà không ít người cả đời không thể vượt qua nổi. Bản thảo phát biểu viết rất hay, luyện tập ở dưới rất nhiều lần, thế nhưng khi đứng trên sân khấu thì đầu óc trống rỗng, toàn thân run rẩy, nói năng lắp bắp.
Không biết vận thanh khiến cho khi phát biểu giọng nói nhỏ, không êm tai, nói nhiều cổ họng bị khàn, nhả chữ hỗn loạn không rõ ràng.
Khi phát biểu mà không có cảm xúc, ngữ khí không biến đổi lên bổng xuống trầm sẽ khiến người nghe buồn ngủ.
Còn nếu nội dung kiến thức không đủ, logic hỗn loạn, không có trình tự thì sẽ khiến nội dung bài phát biểu kém hấp dẫn, thiếu sức thuyết phục, nghe không hay, không dễ nhớ.
Vậy, phương pháp bồi dưỡng ĐẢM - THANH - TÌNH - THỨC là gì?
Cũng gói gọn trong bốn chữ: ĐỊNH - NHĨ - VŨ - QUYẾT.
Định - Nụ cười, ánh mắt, dáng đứng. Chính là giữ nụ cười, ánh mắt nhìn khán giả, ngừng ba giây rồi mới bắt đầu nói. Đây là phương pháp luyện can đảm, bồi dưỡng cho người phát biểu có được trạng thái điềm đạm, bình tĩnh. Đây là việc rèn luyện thông qua ngôn ngữ, phong thái bên ngoài để thay đổi tố chất tâm lí bên trong, từ thiếu can đảm trở nên can đảm. Học được phương pháp này sẽ giúp ta có được giọng nói tốt, sức khỏe tốt, trí não tốt, vận mệnh tốt.
Nhĩ - Phương pháp nói thầm luyện thanh, là lí luận và phương pháp giúp chúng ta nhanh chóng nắm bắt việc vận thanh dùng khí một cách khoa học. Phương pháp này rất đơn giản, chính là nói thầm. Ngày ngày luyện tập kiên trì, bạn sẽ nắm được phương pháp luyện khí phát thanh, cải thiện khả năng phát biểu trước đông của bản thân.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Vũ - Lí luận ngôn ngữ cử chỉ, là phương pháp biểu hiện ngôn ngữ bằng tay, mặt mày hớn hở. Nói một cách đơn giản, chính là khi phát biểu có thêm cử chỉ của tay. Đây chính là phương pháp luyện tập để có thể phát biểu một cách sinh động. Nắm được phương pháp này, người phát biểu sẽ lập tức trở nên sinh động, thu hút được người nghe.
Quyết - Nhất giản, nhị hoạt, tam khẩu quyết. Nhất giản, tức là quan điểm phát biểu phải đơn giản hóa thành một chữ; nhị hoạt, chính là tiếp theo đó đưa ra những ví dụ sinh động mới mẻ; tam khẩu quyết, chính là dùng những từ thường dùng để xâu chuỗi những quan điểm nhỏ trong phát biểu. Đây chính là bộ phương pháp khiến cho nội dung phát biểu dễ nghe dễ nhớ, chỉ nghe một lần là không thể quên.
Làm theo phương pháp hướng dẫn trong cuốn sách này, khả năng phát biểu trước đám đông của bạn nhất định sẽ được nâng cao!
ÂN Á MẪN
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
CÁC THUẬT NGỮ ĐẶC BIỆT TÁC GIẢ DÙNG TRONG CUỐN SÁCH
1. Tam định luyện đảm pháp: Định – ổn định, tam định – ba thứ cần ổn định là nụ cười, ánh mắt, dáng đứng. Đảm – can đảm. Tam định luyện đảm pháp ở đây tức là phương pháp luyện can đảm, bồi dưỡng cho cán bộ lãnh đạo nhanh chóng có được trạng thái điềm đạm, bình tĩnh khi phát biểu trên sân khấu.
2. Song vũ luyện tình pháp: Song vũ ở đây chỉ việc phát biểu một là phải “thủ vũ túc đạo” (khoa chân múa tay), hai là “mi phi sắc vũ” (nét mặt rạng rỡ). Hai câu đều có chữ “vũ”, tác giả khái quát thành “song vũ”. Ý nói là khi phát biểu phải kèm theo cử chỉ của tay và biểu cảm của khuôn mặt. Luyện tình pháp ở đây là chỉ phương pháp để việc phát biểu trở nên cuốn hút người nghe. Song vũ luyện tình pháp tức là việc phát biểu kèm theo ngôn ngữ cử chỉ sẽ khiến bài phát biểu trở nên giàu cảm xúc, hấp dẫn khán giả.
3. Nhất giản, nhị hoạt, tam khẩu quyết: Trong cuốn sách này, nhất giản - một là đơn giản, dễ nhớ; nhị hoạt - hai là có ví dụ minh họa linh hoạt; tam khẩu quyết - ba là xâu chuỗi, liên kết các nội dung thành một từ hoặc cụm từ đơn giản. Đây là một bộ phương pháp hướng dẫn cách trình bày quan điểm như thế nào cho dễ nhớ, làm sao trình bày luận điểm cho thật hay khiến khán giả nghe một lần là nhớ mãi.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
CHƯƠNG I
LÀM THẾ NÀO ĐỂ NÂNG CAO SỨC HÚT KHI PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG
I. CẦN HIỂU THẾ NÀO CHO ĐÚNG VỀ “PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG”?
1. PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG KHÔNG THỂ CHỈ DÙNG MIỆNG NÓI Lời nói có thể chia làm hai loại: Một là nói chuyện, hai là phát biểu.
Nói chuyện được giải thích là sự đối đáp giữa hai bên, mặt đối mặt, anh nói tôi nghe. Còn phát biểu là một người nói nhiều người nghe.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Hai hình thức này đều là lời nói, nhưng phân tích kĩ thì quy luật truyền thông lại khác nhau. Nói chuyện là truyền thông song phương, phát biểu là truyền thông đơn phương. Trọng điểm nghiên cứu của cuốn sách này là việc luyện tập phát biểu trước đám đông như thế nào.
Thế nào là phát biểu trước đám đông? Trước hết mời bạn đọc cùng làm một thử nghiệm sau:
Chúng ta dùng ba cách khác nhau nói câu: “Đội ngũ nhân viên của anh thật là xuất sắc!”
Lần thứ nhất, khuôn mặt không có chút biểu cảm nào, các cơ mặt không nhúc nhích, nói: “Đội ngũ nhân viên của anh thật là xuất sắc!”
Lần thứ hai, mỉm cười, khóe miệng nhếch lên, mắt nheo lại, sau đó nói: “Đội ngũ nhân viên của anh thật là xuất sắc!”
Lần thứ ba, mỉm cười, giơ ngón cái của bàn tay phải lên và nói: “Đội ngũ nhân viên của anh thật là xuất sắc!”
Cùng một câu nói, chúng ta dùng ba phương thức khác nhau, vậy phương thức nào hiệu quả nhất đây?
Đáp án: Phương thức thứ 3 là tốt nhất. Vì sao? Bởi vì nó vừa có âm thanh, vừa có biểu cảm, lại vừa có cử chỉ.
Sau khi làm xong thử nghiệm này, chúng ta đã có thể định nghĩa thế nào là “phát biểu” được rồi.
Phát biểu trước đám đông chính là “biểu đạt đa phương tiện” giữa một người với nhiều người, là hoạt động có sự tham gia của cả miệng, tay và khuôn mặt.
Tại sao phát biểu trước đám đông lại cần có miệng, tay và khuôn mặt cùng tham gia? Vì hiệu quả của bài phát biểu tuân theo quy tắc 2:8, có nghĩa là 20% hiệu quả dựa vào thính giác, 80% hiệu quả dựa vào thị giác. Nếu bạn phát biểu trước đám đông mà không kèm theo những cử chỉ của đôi tay và biểu cảm của khuôn mặt, chỉ dựa vào miệng thì hiệu quả chỉ đạt 20%, bởi vậy nhất định phải áp dụng cả “ba mũi tấn công”.
2. PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG: ĐỐI NỘI TỤ NHÂN TÂM, ĐỐI NGOẠI LẬP HÌNH ẢNH
Bài phát biểu trước đám đông thường có những loại nào? Đơn giản mà nói, phát biểu trước đám đông chủ yếu có hai loại: Một là đối nội, hai là đối ngoại.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Đối nội: Tụ nhân tâm
Chúng ta hãy xem bài phát biểu chúc mừng năm mới năm 2010 - Ấm rượu Đồ Tô gió xuân tràn của Nhiệm Chính Phi - người sáng lập Tập đoàn Huawei, hiện là doanh nghiệp cung cấp giải pháp điện tử viễn thông hàng đầu thế giới.
“Trang cuối cùng của cuốn lịch năm 2009 sắp lật, một năm mới sắp sửa bắt đầu, nhân dịp này, tôi xin đại diện công ty gửi tới toàn thể nhân viên đang phấn đấu trên các trận tuyến, các lĩnh vực, lời chúc mừng năm mới! Đặc biệt là các bạn nhân viên đang làm việc ở các vùng khó khăn, các vị trí khó khăn, tôi xin chân thành gửi tới các bạn lời cảm ơn sâu sắc nhất! Các bạn mang theo nhiều hi vọng và ngày mai tươi sáng của chúng tôi. Tôi cũng xin thay mặt công ty tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến hàng vạn gia đình đã cổ vũ, thông cảm và động viên chúng tôi. Không có sự hi sinh và cống hiến của các bạn thì sẽ không có sự thành công của chúng tôi ngày hôm nay!
Năm 2009, doanh thu bán hàng của chúng ta vượt qua mức 30 tỉ USD, thu nhập đạt mức 21,5 tỉ USD, quan hệ với khách hàng có bước phát triển mới. Những nhân viên đã có cống hiến xuất sắc góp phần vào những thành tích kể trên, thu nhập năm nay sẽ tăng lên đáng kể. Hi vọng toàn thể gia đình các bạn có một cái Tết đủ đầy, chỉ khi các bạn mua sắm rồi, các “tướng sĩ” ở tiền tuyến mới cảm thấy được công nhận; chỉ khi các bạn bỏ ra nhiều tiền rồi mới khích lệ họ càng nỗ lực hơn trong năm mới, họ mới cảm thấy lao động là vinh quang, cảm nhận được sự ấm áp mà gia đình dành cho họ. Đừng quên báo hiếu cha mẹ bằng những việc làm nhỏ bé, đừng quên những cô bé cậu bé bất hạnh.
Trong năm vừa qua, chúng ta đã vượt qua thử thách thành công, nhân viên của chúng ta thật không hổ là những con người đứng đầu ngọn sóng. “Loạn thế xuất nhân kiệt”, năm nay đầu tư của các khu vực trên hầu khắp toàn cầu đều có xu thế giảm, đầu năm các khu vực đều tăng trưởng âm, trong điều kiện cực kì khó khăn là thế mà đội ngũ nhân viên của chúng ta đã làm lên một kì tích xuất sắc như vậy, đó chẳng phải là loạn thế nhân kiệt, là anh hùng thời đại sao?”...
Bài diễn văn này tôi đọc mãi mà không chán, rất muốn được dẫn ra toàn bộ, nhưng do giới hạn của cuốn sách nên chỉ có thể trích dẫn phần kết bài như sau:
“...Chúng ta đã có thể nghe thấy tiếng pháo đón chào năm mới đang làm rộn ràng trái tim chúng ta, thắng lợi đang cổ vũ chúng ta, chỉ có kiên định không rời, phê và tự phê bình, chúng ta mới có thể đi từ thắng lợi này tới thắng lợi khác. Chúng ta bước trên đường lớn thênh thang, khí thế vút cao, ý chí ngút trời, không gì ngoài sự hủ bại trong nội bộ có thể ngăn cản bước chân chúng ta tiến về phía trước. “Nắng lên hoa sóng hồng như lửa, chiều xuân sông nước biếc như chàm”, hẹn xuân năm sau chúng ta lại cùng nâng chén rượu mừng công.”
Không cần phải nghe trực tiếp, chỉ cần nhìn vào câu chữ, cũng khiến cho bạn phải nhiệt huyết trào dâng, lòng xuân lai láng.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Đọc xong, tôi có hai điểm cảm ngộ: Một là niềm tự hào. Nếu là một nhân viên của Huawei, trong lòng tôi nhất định sẽ trào dâng hào tình vạn trượng, sĩ khí càng thêm dâng cao. Hai là sự ấm áp. Bạn nhất định sẽ bị sự quan tâm chân thành của Nhiệm Chính Phi đối với nhân viên và gia đình của họ làm cho ấm lòng, thật sự cảm nhận được hàm nghĩa của câu “sống vô tình không phải là người hào kiệt”.
Đối ngoại: Lập hình ảnh
Phát biểu đối ngoại chủ yếu có hai loại: Một là quảng bá thương hiệu, xây dựng hình ảnh; hai là nói chuyện về sản phẩm, nghiệp vụ, kinh nghiệm.
Đối với cán bộ lãnh đạo, việc phát biểu trước đám đông có thể diễn ra bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu. Phân theo thời gian, có họp sáng, họp tuần, họp tháng, họp năm; phân theo không gian, có phát biểu trên sân khấu, phát biểu trong hội nghị.
Nếu đã là mọi lúc mọi nơi, hàng tháng hàng năm đều phải làm, vậy làm thế nào để nâng cao sức hút khi phát biểu trước đám đông trở nên vô cùng quan trọng.
II. THẾ NÀO LÀ SỨC HÚT KHI PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG
Sức hút khi phát biểu trước đám đông chính là dựa vào thần thái, sức mạnh của những lời phát biểu để hấp dẫn người khác.
Sức hút là một thứ cảm giác, “chỉ thể hội ý, không thể ngôn truyền”. Một người phát biểu trước đám đông có sức thu hút hay không, thính giả thường dựa vào cảm giác để phán đoán. Chúng ta đều biết con người có năm giác quan: thính giác, thị giác, vị giác, xúc giác và khứu giác. Sức hút của việc phát biểu chủ yếu có thể cảm nhận thông qua thính giác và thị giác. Người phát biểu có giọng nói êm tai, nội dung phát biểu đặc sắc, sẽ tạo ra sức hút về
thính giác; khi phát biểu thường xuyên mỉm cười, sắc thái biểu cảm phong phú, sẽ tạo được sức hút về thị giác. Từ góc độ nghiên cứu, chúng ta phân sức hút của phát biểu trước đám đông ra làm hai loại: Một là từ góc độ của người nghe, phát biểu có sức hút là dễ nghe, dễ nhớ, dễ vận dụng; Hai là từ góc độ người phát biểu, sức hút chủ yếu ở Đảm (can đảm), Thanh (giọng nói), Tình (cảm xúc), Thức (tri thức).
1. TỪ GÓC ĐỘ NGƯỜI NGHE, ĐỂ PHÁT BIỂU CÓ SỨC HÚT PHẢI ĐẠT ĐƯỢC “3 DỄ”: Một là dễ nghe
Hai là dễ nhớ
Ba là dễ vận dụng
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Dễ nghe
Một bài phát biểu dễ nghe phải đạt được các yêu cầu sau:
Một là không một tiếng động: Một người lãnh đạo phát biểu hay, người nghe sẽ tập trung toàn bộ tinh thần, chú ý lắng nghe, đây gọi là không một tiếng động.
Hai là tiếng cười: Nếu bài phát biểu thú vị hóm hỉnh, người nghe thường bật ra tiếng cười sảng khoái.
Ba là tiếng vỗ tay: Người phát biểu nói đến chỗ đặc sắc, người nghe thường bất giác vỗ tay. Tiếng vỗ tay này xuất phát từ sự hưởng ứng thực sự, không giống như các tiết mục trên tivi, có người lĩnh xướng, chỉ huy mọi người vỗ tay, tiếng vỗ tay đó không xuất phát từ trong tâm.
Nếu người phát biểu làm được ba điều trên, nhất định là một cao thủ phát biểu rất có sức hút.
Muốn biết mình phát biểu có hay hay không, hãy lấy 3 chuẩn mực này làm thước đo. Dễ nhớ
Thế nào là dễ nhớ? Tức là không cần ghi chép, nhưng sau khi nghe xong bài phát biểu, người nghe lập tức có thể ghi nhớ trong đầu.
Bạn đã từng xem bộ phim Đại nghiệp kiến quốc? Trong đó có hai câu nói 16 chữ nổi tiếng trong bài phát biểu của Mao Trạch Đông:
“Đất còn người mất, người đất đều không; Người còn đất mất, người đất đều còn.”
Câu nói này rất hay, nghe xong là nhớ ngay. Về mặt tu từ, 16 chữ, mỗi câu 8 chữ, tạo thành hai vế đối rất hoàn chỉnh; sử dụng thủ pháp so sánh đối chiếu, câu trên câu dưới đối nhau chặt chẽ. Về mặt thính giác, 16 chữ thực ra chỉ dùng 6 chữ, lặp đi lặp lại, đọc lên mạnh mẽ hùng hồn. Vì thế, câu này rất dễ nhớ.
Dễ vận dụng
Thế nào là dễ vận dụng? Đó chính là không được chỉ nói suông, nói khoác, nói tràng giang đại hải, mà phải khiến cho người khác nhớ được và có thể vận dụng.
Chúng ta cùng xem bài phát biểu của giáo sư Hồng Chiêu Quang (Trung Quốc): Muốn có cuộc sống khỏe mạnh, phải làm được “tam bình”:
Một là ăn uống bình thường, tức là một món mặn, một món chay, một món nấm, nấm ở đây là nấm hương. Đây là về ăn uống.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Hai là tâm trạng bình thường. Thế nào là tâm trạng bình thường? Một, phải có chân tâm (chân thành); hai, phải có thiện tâm (lương thiện); ba, phải có lạc tâm (vui vẻ).
Ba là thân hình bình thường. Một, không được quá béo; hai, không được quá gầy; ba, không bị tắc nghẽn. Không tắc nghẽn nghĩa là gì? Là huyết quản không bị tắc nghẽn, huyết quản bị tắc nghẽn thì dễ mắc các bệnh về tim mạch, cao huyết áp, mà chúng ta cũng biết bệnh về tim mạch và huyết áp là rất nguy hiểm.
Các bạn thấy đấy, thông thường, bàn về sức khỏe, nhiều người đưa ra rất nhiều công thức, rất nhiều danh từ y học, tràng giang đại hải, căn bản khó mà hiểu và nhớ được. Thế nhưng thuyết “tam bình” của giáo sư Hồng Chiêu Quang lại vô cùng dễ hiểu. Bạn có thể ghi nhớ ngay lập tức. Ghi nhớ rồi thì bạn có thể vận dụng trong cuộc sống hằng ngày.
2. TỪ GÓC ĐỘ CỦA NGƯỜI PHÁT BIỂU, SỨC HÚT NẰM Ở ĐẢM, THANH, TÌNH, THỨC Sức hút của phát biểu thực ra nằm ở 4 chữ:
Đảm; Thanh; Tình; Thức.
Đảm
Thế nào là đảm? Đó là khi phát biểu phải bình tĩnh tự tin, điềm đạm thong thả, không hấp tấp vội vàng. Có can đảm rồi mới có thể tạo ra bài phát biểu có sức lôi cuốn.
Đủ bình tĩnh, tự tin, can đảm, thì bạn không những có thể phát biểu trôi chảy nội dung đã chuẩn bị sẵn, hơn nữa còn có thể nói ra những lời hay ý đẹp, phát huy vượt trội khả năng bình thường.
Nếu đứng trên sân khấu mà bạn căng thẳng, sợ hãi thì bạn sẽ quên sạch nội dung đã chuẩn bị kĩ càng từ trước.
Dương Lan là một MC nổi tiếng của Trung Quốc. Trong một lần dẫn chương trình, khi bước lên sân khấu, chẳng may sơ ý bị vấp ngã, Dương Lan không hề lúng túng mà lập tức đứng dậy, mỉm cười và nói với khán giả: “Vừa nãy tôi làm động tác sư tử cuộn tú cầu có lẽ không được đẹp mắt cho lắm. Nhưng không sao, tiết mục của tôi không hay thì đã có tiết mục vô cùng hấp dẫn sau đây thay thế.”
Cách ứng xử khéo léo và thông minh của Dương Lan khiến cho dưới sân khấu không chỉ rộ lên tiếng cười vui vẻ mà còn vang lên những tràng vỗ tay thán phục.
Thử nghĩ mà xem, người thường chúng ta nếu bị vấp ngã trên sân khấu, trước bao nhiêu con mắt đang chăm chú theo dõi mình, nhất định sẽ vô cùng căng thẳng, tay chân lóng ngóng, mặt mũi đỏ ran, rồi rời khỏi sân khấu một cách thảm hại. Còn Dương Lan sở dĩ có thể ứng xử thông minh như vậy, chính là dựa vào can đảm. Bị vấp ngã mà cô ấy vẫn có thể
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
mỉm cười. Nụ cười này chính là biểu hiện của sự tự tin, khi đã tự tin thì đầu óc sẽ thoải mái, mới có thể nói được những lời hay ý đẹp đó.
Thanh
Sức hút của giọng nói chủ yếu dựa trên ba điểm: Một là hơi thở thông suốt, hai là giọng nói êm tai, ba là nhả chữ rõ ràng.
Thứ nhất, hơi thở phải thông suốt.
Hơi thở không thông suốt, giọng nói sẽ dễ bị khàn, nhả chữ sẽ không rõ ràng. Thế nào là hơi thở không thông suốt? Khi phát biểu thấy cổ họng mỏi mà bụng không mỏi thì là hơi thở không thông suốt.
Thứ hai, giọng nói phải êm tai.
Do thanh đới của mỗi người mỗi khác, không phải ai cũng được trời phú cho giọng nói cuốn hút, thế nhưng qua rèn luyện, có thể khiến cho hơi thở của bạn thông suốt, khiến cho giọng nói trở nên hay hơn, khi nghe có cảm giác êm tai, dễ chịu. Chúng ta đều đã từng gặp, có người khi nói, cổ nổi cả gân xanh, âm thanh khàn khàn. Đó là do vận khí phát âm không đúng cách, hơi thở không thông suốt. Những người như vậy khi phát biểu, giọng nói không êm tai, sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả phát biểu.
Thứ ba, nhả chữ rõ ràng.
Lời bạn nói ra có thể không hay như phát thanh viên chuyên nghiệp, nhưng nhất định phải tròn vành rõ chữ, không khiến cho người nghe phải nhọc công để hiểu ý của mình. Nhả chữ không rõ ràng sẽ khiến cho thông tin bị truyền đạt sai lệch, thậm chí gây ra tình trạng “tam sao thất bản”.
Phát âm không chuẩn đôi khi còn gây ra hiểu lầm, biến bạn trở thành trò cười cho người nghe. Vì vậy cần nhớ, khi phát biểu, bắt buộc phải nhả chữ phải rõ ràng, không gây hiểu lầm.
Tình
Cảm xúc của bài phát biểu sẽ được thể hiện ở ngữ điệu trầm, bổng, ngừng, ngắt đúng chỗ.
Trầm, là ngữ điệu đi xuống; bổng, là ngữ điệu đi lên; ngừng, là biết chỗ ngừng nghỉ; ngắt là biết chỗ chuyển ngoặt.
Nguyên thủ tướng Trung Quốc - Ôn Gia Bảo phát biểu cũng rất giỏi dùng ngữ khí lên bổng xuống trầm để biểu đạt cảm xúc.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Trong bài phát biểu ở Đại học Harvard, ông Ôn Gia Bảo có dẫn lời của Trương Tải, một nhà Nho đời Tống:
“Tổ tiên của dân tộc Trung Hoa đã từng theo đuổi một cảnh giới: Vị thiên địa lập tâm, vị dân sinh lập mệnh, vị vãng thánh kế tuyệt học, vị vạn thế khai thái bình.” (Tạm dịch: Vì thiên hạ mà lập tâm, vì dân sinh mà quyết cải thiện đời sống xã hội, vì tiên thánh mà quyết nối cái học xưa bị đứt quãng, vì vạn vật mà khai mở ra căn đế cho cuộc thái bình).
Nếu đọc đoạn văn này mà chỉ đều đều, giống như học sinh tiểu học đọc sách, không có trầm bổng, ngắt nghỉ, khoảng cách giữa các chữ giống hệt nhau, không có tình cảm, chắc chắn sẽ khiến người nghe buồn ngủ.
Còn Ôn Gia Bảo khi phát biểu đã vận dụng ngữ khí vô cùng thuần thục, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người nghe. Khi nói xong câu “Tổ tiên của dân tộc Trung Hoa đã từng theo đuổi một cảnh giới”, ông ngừng lại một lúc khá lâu, khiến cho thính giả chờ đợi, lắng nghe. Bốn câu phía sau, ngữ khí của ông dõng dạc dứt khoát, đem tấm chân tình vì nước vì dân, kế tục người đời trước của một chính trị gia, truyền đạt hết sức chuẩn xác, khiến cho người nghe cảm động sâu sắc.
Thức
“Thức” chính là nội dung phát biểu.
Nội dung phát biểu có hấp dẫn hay không thể hiện ở hai điểm: Một là sâu sắc, hai là mới mẻ.
Phùng Luận, Chủ tịch tập đoàn địa ốc Vạn Thông (Bắc Kinh) được gọi là “nhà tư tưởng của giới địa ốc”, có một bài phát biểu tạm gọi là “xe hơi, xe ngựa” có thể nói đã thể hiện trọn vẹn cả hai đặc điểm nói trên của “Thức“: mới mẻ và sâu sắc.
“Xây dựng doanh nghiệp là phải mang “tầm xe hơi”, không được mang “tầm xe ngựa”.
Doanh nghiệp mang “tầm xe hơi”, tức là làm doanh nghiệp phải có quy phạm, chú trọng xây dựng chế độ. Chế độ xây dựng được rồi, không cần biết ai lái xe, xe vẫn sẽ chạy rất nhanh về phía trước.
Doanh nghiệp “tầm xe ngựa”, tức là nói chế độ của doanh nghiệp giống như một cỗ xe ngựa vậy. Người điều khiển cỗ xe phải dày dạn kinh nghiệm và có nhiều kĩ xảo, người này có thể điều khiển, thay người khác vào rất có thể cả cỗ xe sẽ lật nhào.”
Quan điểm của Phùng Luận rất sâu sắc, lại dùng hình ảnh so sánh “xe hơi, xe ngựa”, đạt được mục đích vừa sâu sắc vừa mới mẻ, khiến người nghe ghi nhớ rất lâu.
Thuyết “tam chủng nhân” của Hứa Thiếu Xuân, Chủ tịch Tập đoàn Phần mềm quốc tế Kingdee cũng rất sâu sắc và mới mẻ.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Trong bài diễn thuyết ở học viện Công thương Quốc tế Trung Âu, ông nói: “Một doanh nghiệp nếu biết cách dùng ba loại người, khiến cho họ tiến bộ, thì doanh nghiệp đó nhất định rất tài giỏi.” Đó là ba loại người nào? Ông nói: “Loại người thứ nhất là người trần, lợi mình không hại người, đó là người bình thường. Loại người thứ hai gọi là Bồ tát, tức là vừa lợi mình vừa lợi người. Loại người thứ ba là Phật, tức là khắc chế bản thân, lợi thế gian lợi mọi người. Nếu một doanh nghiệp có thể khiến người phàm trần trở thành Bồ tát, khiến Bồ tát trở thành Phật, doanh nghiệp này quả thực vô cùng đáng sợ, nhất định là một doanh nghiệp cừ khôi.”
Lấy hình ảnh “người trần, Bồ tát, Phật” để ví với ba tầng lớp nhân viên của doanh nghiệp, hình ảnh vừa sinh động lại vừa khiến cho người nghe phải suy nghĩ, là một bài phát biểu rất có sức hút.
Đây chính là điểm thứ tư làm nên sức hút của một bài phát biểu: sức hút nằm ở tri thức, thể hiện ở nội dung sâu sắc và mới mẻ.
Trong khóa giảng dạy bồi dưỡng cán bộ cho một công ty nọ, tôi có thực hiện một cuộc khảo sát. Cuộc khảo sát đơn giản này cũng đã chứng minh rằng các bài phát biểu luôn không đầy đủ 4 yếu tố Đảm - Thanh - Tình - Thức là mang tính phổ biến.
Câu hỏi của tôi là: “Bạn nhận thấy vấn đề chủ yếu của mình khi phát biểu trước đám đông là gì?” Tôi nhận về 120 bài trả lời.
Nhận thấy bản thân phát biểu trước đám đông tồn tại vấn đề thiếu tự tin (vô đảm) có 75 người, chiếm 62,5%, đứng hàng đầu.
Nhận thấy bản thân không biết cách dùng ngữ điệu, giọng nói (vô thanh) có 18 người, chiếm 15%, đứng thứ hai.
Nhận thấy bản thân phát biểu không có tình cảm (vô tình) có 16 người, chiếm 13,3%, đứng thứ ba.
Nhận thấy bản thân phát biểu nội dung không trình tự, không hấp dẫn (vô thức) có 11 người, chiếm 9,2%, đứng thứ tư.
Từ cuộc khảo sát này có thể thấy, vấn đề thường gặp của chúng ta khi phát biểu trước đám đông chủ yếu chính là Đảm, hầu hết đều rất mong muốn nâng cao khả năng ở phương diện này.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
III. BÍ QUYẾT NÂNG CAO SỨC HÚT KHI PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG: ĐỊNH, NHĨ, VŨ, QUYẾT
Cho cá không bằng dạy cách bắt cá.
Nâng cao sức hút khi phát biểu trước đám đông nhất định phải có phương pháp. Phương pháp của tôi chính là 4 chữ: định, nhĩ, vũ, quyết.
Định đối Đảm, giải quyết vấn đề vô đảm;
Nhĩ đối Thanh, giải quyết vấn đề giọng nói lúc phát biểu khàn đục, không êm tai; Vũ đối Tình, giải quyết vấn đề phát biểu bình đạm vô tình;
Quyết đối Thức, giải quyết vấn đề nội dung thiếu sự mới mẻ và sâu sắc. Một đối một, giải quyết trọng điểm vấn đề sức hút khi phát biểu.
1. PHƯƠNG PHÁP “TAM ĐỊNH LUYỆN ĐẢM”
Định có tam định: Nụ cười, ánh mắt, dáng đứng.
Nụ cười, tức là khi phát biểu trước đám đông phải luôn nở nụ cười;
Ánh mắt, tức là khi phát biểu đôi mắt phải luôn giao lưu với khán giả;
Dáng đứng, tức là khi đứng phát biểu phải như cây tùng, đứng yên ba giây rồi mới nói.
Tam định là phương pháp luyện sự can đảm. Những ai phát biểu vô đảm, nhất định là do tam bất định: Khuôn mặt cứng ngắc, không chút cảm xúc; Đôi mắt không dám nhìn khán giả; vội vàng hấp tấp, tốc độ nói quá nhanh. Thông qua luyện tam định sẽ có thể khiến cho người vô đảm nhanh chóng có được trạng thái bình tĩnh, tự tin khi đứng trên sân khấu.
Can đảm là tố chất tâm lí, thuộc về nội tại của con người, nhưng có thể thông qua rèn luyện ngôn ngữ cơ thể bên ngoài, thay đổi tố chất tâm lí của con người từ ngoài vào trong, khiến bạn nhanh chóng từ vô đảm trở nên can đảm. Như vậy, chưa cần nói, chỉ cần đứng trên sân khấu là đã có thể thu hút ánh mắt của khán giả rồi.
Tam định luyện đảm pháp, tôi sẽ giới thiệu tường tận trong chương II của cuốn sách này.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
2. PHƯƠNG PHÁP “NÓI THẦM LUYỆN THANH”
Nói thầm luyện thanh, chính là phương pháp luyện hơi thở, khiến cho người học nhanh chóng nắm được lí luận và phương pháp dùng khí phát thanh một cách khoa học.
Phương pháp này rất đơn giản, mỗi ngày tập nói thầm nửa tiếng đồng hồ, bạn sẽ nhanh chóng nắm được phương pháp luyện khí phát thanh, khi phát biểu sẽ có thể làm cho hơi thở thông suốt, giọng nói êm tai, nhả chữ rõ ràng.
Chăm chỉ, nghiêm túc luyện phương pháp “nói thầm luyện thanh”, những vấn đề khi bạn phát biểu như hụt hơi, đuối hơi, cổ họng đau, rát... tất cả đều có thể được giải quyết.
Phương pháp nói thầm luyện thanh này tôi sẽ trình bày cụ thể trong chương III của cuốn sách.
3. PHƯƠNG PHÁP “SONG VŨ LUYỆN TÌNH”
Lí luận “song vũ”, chính là khi phát biểu nhất định phải thêm cử chỉ, thêm cảm xúc, đây là phương pháp luyện phát biểu lên bổng xuống trầm.
Nếu để tâm quan sát bạn sẽ thấy, những người nói chuyện sinh động, cảm xúc phong phú nhất định là cử chỉ rất linh hoạt. Nắm được phương pháp luyện tập cử chỉ, người phát biểu khô khan lập tức sẽ trở nên sinh động, tràn đầy sức lôi cuốn.
Về phương pháp “Song vũ luyện tình”, tôi sẽ giảng giải cặn kẽ ở chương IV của cuốn sách.
4. PHƯƠNG PHÁP “NHẤT GIẢN, NHỊ HOẠT, TAM KHẨU QUYẾT LUYỆN THỨC” Đầu tiên nói về nhất giản.
Nhất giản, tức là quan điểm phát biểu phải giản hóa thành một chữ. Quan điểm phát biểu như vậy thật đơn giản dễ nhớ.
Tiếp theo nói về nhị hoạt.
Nhị hoạt là khi trình bày xong quan điểm thì phải có thêm ví dụ sinh động, mới mẻ. Khi tôi giảng cho học sinh về đạo lí làm người, thường dùng phương pháp nhất giản nhị hoạt, đầu tiên đưa ra một quan điểm giản lược, ngay sau đó là kể một câu chuyện.
Hôm nay tôi muốn chia sẻ với các bạn cảm ngộ về cuộc sống: Cho và nhận.
Thế nào là cho và nhận? Sẵn sàng cho đi rồi mới được nhận lại, nếu không lỡ cho đi thì sẽ không được nhận lại.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Sau đây tôi sẽ kể cho các bạn nghe câu chuyện Du Mẫn Hồng lấy nước sôi.
Khi Tập đoàn Giáo dục New Oriental do Du Mẫn Hồng(1) thành lập, lúc này cần có sự trợ giúp của những trợ thủ đắc lực. Du Mẫn Hồng nghĩ ra một cách, ông đem theo một khoản tiền lớn đến Mĩ, mục đích là để các bạn học của mình thấy rằng ở trong nước cũng kiếm được nhiều tiền. Sau đó có năm người bạn học theo ông về Trung Quốc. Thế nhưng lí do họ
về nước lại rất đơn giản: Du Mẫn Hồng trong suốt 4 năm đại học đều đi lấy nước sôi cho chúng tôi. Chúng tôi biết, chỉ cần anh ấy có cơm ăn sẽ không để chúng tôi phải húp cháo. Du Mẫn Hồng vui vẻ nói: “Tôi không những không bắt họ húp cháo, mà còn cho họ ăn những thứ còn ngon hơn cả cơm. Mỗi người bạn theo tôi về nước bây giờ tài sản ít nhất cũng có hàng chục triệu tệ.”
Thì ra là trong suốt 4 năm đại học, Du Mẫn Hồng bao trọn nhiệm vụ quét dọn vệ sinh ký túc xá và lấy nước sôi, 4 năm không hề gián đoạn. Thậm chí có lúc anh quên lấy nước sôi, các bạn sẽ hỏi: “Du Mẫn Hồng, sao hôm nay cậu không đi lấy nước sôi?” Cho dù như vậy, Du Mẫn Hồng cũng không hề tức giận, vui vẻ xách 4 cái phích đi lấy nước sôi. Du Mẫn Hồng không ngờ rằng, những gì mà 10 năm trước anh làm giờ đây lại được đền đáp hậu hĩnh như vậy.
Thông qua phương pháp nhị hoạt kể chuyện, thấm nhuần vạn vật lặng không lời, người nghe mới thực sự nghe vào tai, nhớ vào đầu, vận dụng vào cuộc sống.
Cuối cùng là tam khẩu quyết.
Tam khẩu quyết, chính là dùng khẩu quyết xâu chuỗi những quan điểm nhỏ trong phát biểu.
Ví dụ, “Một cán bộ lãnh đạo xuất sắc phải làm được ba rõ ràng: Một là, nghĩ rõ ràng; hai là, nói rõ ràng; ba là, làm rõ ràng.” Ba câu rõ ràng chỉ dùng chín chữ, thu gọn rồi liên kết lại chỉ còn ba chữ “ba rõ ràng”. Như vậy là đạt được mục đích ngắn gọn dễ nhớ.
Một độc giả làm công tác quản lí trong hệ thống thủy lợi nói: “Trước đây khi tôi phát biểu muốn nói rất nhiều nội dung, nhưng không biết biểu đạt theo thứ tự nào cho hợp lí, kết quả thường xuyên xảy ra tình trạng nói năng lộn xộn. Sau khi học “nhất giản nhị hoạt tam khẩu quyết”, tôi không còn đau đầu vì vấn đề phát biểu không có thứ tự nữa rồi.”
Về phương pháp nhất giản nhị hoạt tam khẩu quyết luyện thức, tôi sẽ giới thiệu tỉ mỉ ở chương V của cuốn sách.
Người xưa nói: đạo pháp tự nhiên. Phương pháp bốn chữ “định, nhĩ, vũ, quyết” không phải là phát minh của tôi, mà chỉ là phát hiện của tôi. Tôi chỉ tổng kết, chọn lọc những phương pháp phát biểu đúng đắn trong cuộc sống. Những phương pháp này đến từ thực tiễn, mọi người đều đã từng sử dụng trong cuộc sống và công việc hàng ngày, hôm nay tôi tổng hợp lại, ai ai cũng có thể hiểu, học là biết, luyện là thành.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
IV. 21 NGÀY TẠO SỨC HÚT PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG
Có độc giả hoài nghi: “21 ngày có thể luyện được cách tạo sức hút phát biểu trước đám đông không? Có vẻ hơi khoác lác.”
Tại sao tôi lại dám lấy “21 ngày” làm tiêu đề đây? Cụ thể mà nói có 3 lí do.
1. PHÙ HỢP QUY LUẬT TRIẾT HỌC VỀ BIẾN ĐỔI GIỮA LƯỢNG VÀ CHẤT
“Không tích những bước đi ngắn, làm sao có thể vượt đường ngàn dặm, không tích những dòng chảy nhỏ, làm sao có thể thành dòng sông lớn.” Làm bất cứ việc gì đều phải có sự tích lũy về lượng, sau đó mới có sự biến đổi về chất. Phát biểu trước đám đông cũng như vậy, chỉ cần bạn ngày ngày tập theo phương pháp “định nhĩ vũ quyết”, kiên trì sau khoảng 21 ngày, hiệu quả luyện tập sẽ được tích lũy dần dần, cuối cùng nhất định sẽ thành công.
Ví dụ, có rất nhiều độc giả kiên trì luyện tập phương pháp nói thầm luyện thanh khoảng 21 ngày, bất giác cảm thấy cổ họng không mệt nữa, hơi thở thông suốt, giọng nói êm tai, có được niềm vui từ việc tích lũy mỗi ngày, biến đổi về lượng dẫn đến biến đổi về chất.
2. CĂN CỨ VÀO TÂM LÍ HỌC HÀNH VI
Các nhà tâm lí học hành vi của Mĩ sau nhiều nghiên cứu đã phát hiện: Sau 21 ngày có thể luyện được một thói quen mới. Họ chỉ ra rằng: Một hành động nhìn có vẻ đơn giản, nếu có thể kiên trì lặp lại từ 21 ngày trở lên, bạn sẽ hình thành thói quen; Nếu kiên trì lặp lại từ 90 ngày trở lên, sẽ trở thành thói quen ổn định; nếu kiên trì lặp lại 365 ngày trở lên, bạn muốn sửa cũng khó.
Qua thực tế giảng dạy của bản thân, tôi tổng kết lí luận 21 ngày này thành “3 số 3”: một là 3 ngày đầu, thực hành ngay, bắt đầu luyện tập ngay lập tức là rất quan trọng; hai là kiên trì 3 tuần, tức 21 ngày, có thể cơ bản hình thành thói quen; ba là 3 tháng, khi đó đã có thể trở thành thói quen ổn định.
Tất nhiên 21 ngày chỉ là con số trung bình. Mỗi người có mức độ chịu khó khác nhau, hiệu quả sớm hay muộn cũng khác nhau. Ví dụ như học viên của tôi mỗi ngày đều luyện “định nhĩ vũ quyết”, người nhanh thì 1 tuần đã có hiệu quả, người chậm phải mất 2 - 3 tháng mới thấy hiệu quả. Sự khác biệt về thời gian này quyết định bởi sự chăm chỉ và chuyên tâm của mỗi người.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
3. HIỆU QUẢ GIẢNG DẠY ĐÃ KIỂM CHỨNG
Bất luận là học sinh, học viên hay độc giả, đại bộ phận đều thu được kết quả tốt sau khi luyện tập, sức hút khi phát biểu được nâng cao hơn rất nhiều. Chúng ta cùng xem phản hồi của bạn đọc.
Ví dụ 1:
Độc giả Bình:
Sau 11 ngày luyện tập, thứ nhất, giọng nói của tôi đã có thay đổi rất lớn, cảm thấy êm dịu hơn nhiều, lần đầu tiên cảm nhận giọng nói của mình rất hay. Nói đúng hơn, đây là lần đầu tiên chính thức chấp nhận được giọng nói của mình, tôi thực sự rất vui. Hai là, biểu cảm trên mặt đã có nhiều nụ cười hơn... Ba là, trước đây tôi nói rất nhanh, sau khi luyện tập, tôi đã từ nói đớt và vội vàng chuyển sang nói từ tốn, tròn âm. Tôi nghĩ đây cũng là một phương diện khiến cho giọng nói trở nên êm tai hơn.
Ví dụ 2:
Độc giả Lan:
Trước đây tôi không biết cách dùng thanh, nói nhiều một chút là khô cổ, mỏi miệng, rát họng. Sau khi tập phương pháp luyện thanh, tôi không còn khô cổ, mỏi miệng, rát họng nữa, giọng nói còn trở nên hay hơn!
Ví dụ 3:
Độc giả Khanh:
Tôi mới chỉ tập “song vũ” mấy ngày đã cảm thấy phương pháp này thực sự rất tốt, thêm cử chỉ của tay khi phát biểu, nhấn mạnh ngữ khí sinh động hình tượng lên rõ ràng, tăng thêm tự tin và dẫn dắt tư duy thêm linh hoạt.
Còn cả phương pháp nhìn vào gương và nói nữa. Trước đây khi cười tôi không để lộ răng, thường là cười mím. Tại sao vậy? Bởi vì răng hàm trên của tôi thừa một chiếc rất kì dị. Nhưng khi áp dụng phương pháp luyện tập nhìn vào gương và nói, tôi ở trong gương thật sự rất thân thiện, rất xinh đẹp. Mặc dù có một chiếc răng không đẹp mắt lộ ra, nhưng tôi không để tâm đến nó. Giờ tôi có thể cười một cách thoải mái rồi.
Ví dụ 4:
Bạn Vĩ:
Ánh mắt là cửa sổ tâm hồn. Trước đây khi nhìn vào người khác,tôi có chút sợ hãi, không định tâm lại được, hoặc là lẩn tránh khi bắt gặp ánh mắt của người khác, dù thực ra không
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
làm gì sai. Tại sao lại như vậy? Bây giờ sau khi nhìn vào gương tập “nhãn định” một thời gian, ánh mắt nhìn đã tự nhiên hơn, cũng không còn cảm thấy xấu hổ hay sợ sệt nữa. Hơn nữa sau khi làm việc xong tập “nhãn định”, mắt được nghỉ ngơi, không còn trong trạng thái mệt mỏi suốt thời gian dài nữa.
Hàng nghìn bức thư của độc giả gửi về đã chứng minh, chỉ cần đọc và tập theo phương pháp trong cuốn sách này là có thể đạt được hiệu quả “21 ngày nắm bắt bí quyết phát biểu trước đám đông”.
V. TẬP LUYỆN PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG NHƯ THẾ NÀO?
Để nâng cao sức hút khi phát biểu trước đám đông, cần nhớ bốn chữ: định, nhĩ, vũ, quyết. Muốn nắm vững 4 phương pháp này còn phải dựa vào hai chữ: huấn luyện. Bởi vì muốn nắm bắt bất cứ một kĩ năng nào đều phải dựa vào huấn luyện. Chơi bóng rổ, dựa vào huấn luyện; bơi lội, dựa vào huấn luyện; chơi đàn piano, dựa vào huấn luyện; học lái xe, dựa vào huấn luyện; học phát biểu, cũng phải dựa vào huấn luyện.
1. THẾ NÀO LÀ “HUẤN”
Huấn, có nghĩa là khuyên bảo, chỉ dẫn, là công việc của giáo viên. Giáo viên muốn hướng dẫn thì phải cung cấp cho học sinh phương pháp huấn luyện sao cho nghe là hiểu, luyện là thành.
“Tứ tự kinh” phát biểu trước đám đông mà cuốn sách này giới thiệu có đặc điểm lớn nhất chính là chữ “giản”, đơn giản dễ học. Bạn đọc chỉ cần nhìn là hiểu, học là biết.
Ví dụ như phương pháp nói thầm luyện thanh, chính là một phương pháp luyện thanh đơn giản dễ học. Lợi ích lớn nhất của phương pháp này chính là biến khó thành dễ, hễ học là biết.
Chuyên ngành thanh nhạc và phát thanh dẫn chương trình, khi học phát thanh đều phải học phương pháp thở kết hợp giữa bụng và ngực. Phương pháp này người trong ngành phải mất 4 năm học mới có thể nhập môn. Còn đối với độc giả chưa có chút nền tảng cơ sở nào mà nói thì quả là khó càng thêm khó, không biết phải bắt đầu từ đâu. Ngực ở đâu? Bụng ở
đâu? Hai cái kết hợp như thế nào? Hạ thấp hoành cách mô, hoành cách mô ở đâu? Không nhìn thấy, không sờ thấy, rất khó để nắm bắt. Còn phương pháp nói thầm luyện thanh chính là nói thì thầm, ai ai cũng biết từ lúc còn nhỏ. Bạn chỉ cần nói chuyện thì thầm lập tức cảm thấy bụng hơi mệt, tìm thấy cảm giác khí tụ đan điền rất nhanh.
Học viên theo học tôi bất kể là thời gian dài hay ngắn, một học kì, một ngày hoặc nửa ngày, bất kể là dạy trực tiếp, hay là tự học qua sách, thông qua nói thầm luyện thanh, đều
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
thu được hiệu quả thần kì. Người có giọng nói nhỏ thì giọng nói trở nên to hơn, người giọng khàn thì giọng sẽ hay hơn, người có hơi thở không thông suốt cũng trở nên thông suốt.
2. THẾ NÀO LÀ “LUYỆN”
Luyện, là học đi học lại, luyện tập nhiều lần, thuộc về việc của học viên.
Hiện nay thường có rất nhiều học viên ở các khóa học đào tạo lúc nghe giảng thì vô cùng hào hứng, nghe xong thì quên sạch. Tại sao vậy? Đó là vì chỉ nghe mà không luyện.
Bởi vì thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lí, không ăn lê thì bạn mãi mãi không biết mùi vị của lê; Không xuống nước bạn sẽ không bao giờ biết bơi; Không học lái xe, bạn rất khó biết lái xe. Trăm nghe không bằng một luyện. Nghe giảng chỉ là thính giác tham gia; đọc sách chỉ là thị giác tham gia; còn luyện tập là thính giác, thị giác kết hợp thần kinh và các cơ cùng
tham gia. Chỉ khi thần kinh và các cơ tham gia vào, cơ thể mới thể nghiệm được, mới có thể gọi là thực tiễn.
Có câu rằng: “Sư phụ dẫn vào cửa, tu hành ở mỗi người.” Nếu như nói tôi cũng là một “sư phụ” dạy phát biểu, vậy thì tứ tự kinh “định - nhĩ - vũ - quyết” mà sách giới thiệu chính là “cánh cửa” của kĩ xảo phát biểu trước đám đông. Cầm cuốn sách trên tay, có thể coi là bước vào cánh cửa học phát biểu, còn lại là dựa vào tu hành của bạn đọc.
Tu hành, chỉ việc luyện tập nhiều lần phương pháp mà thầy dạy, sửa đổi những thói quen không đúng của mình. Luyện như thế nào? Có bốn nguyên tắc, tôi sẽ trình bày trong phần VII của chương này.
VI. MỤC ĐÍCH CỦA HUẤN LUYỆN PHÁT BIỂU - HÌNH THÀNH TRÍ NHỚ CƠ BẮP
1. THẾ NÀO LÀ TRÍ NHỚ CƠ BẮP
Mục đích cuối cùng của huấn luyện là hình thành thói quen phát biểu tốt. Thói quen phát biểu tốt thực chất chính là trí nhớ cơ bắp đúng đắn.
Thế nào là trí nhớ cơ bắp? Ví dụ như đánh đàn piano. Khi bắt đầu học, bạn dựa vào trí nhớ của não, tay không nghe chỉ huy, lóng ngóng vụng về, vừa nghĩ vừa đánh, bởi vì 10 ngón tay chưa hình thành trí nhớ. Thông qua tập luyện liên tục, cuối cùng, không cần suy nghĩ, ngón tay cũng có thể đánh một bản trôi chảy. Lúc này các cơ ở ngón tay đã hình thành thói quen đúng đắn.
Để cho học viên hiểu thế nào là trí nhớ cơ bắp, khi lên lớp tôi thường cho cả lớp làm bài luyện tập hai bàn tay đan vào nhau.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Lần thứ nhất:
Giơ hai bàn tay của bạn lên, mười ngón tay đan vào nhau.
Sau đó tôi nói: Những ai để ngón cái bàn tay phải ở bên trên mời giơ tay. Kết quả có 60% học viên giơ tay, còn lại 40% là ngón cái bàn tay trái đặt ở bên trên. Lần thứ 2:
Bây giờ làm ngược lại một lần. Những ai lúc trước đặt ngón cái bàn tay trái ở trên thì đổi thành đặt ngón cái bàn tay phải lên trên; Ai lúc trước đặt ngón cái bàn tay phải lên trên thì đổi thành đặt ngón cái bàn tay trái lên trên.
Sau khi làm xong tôi lại hỏi: Lần này cảm thấy thế nào?
Mọi người trả lời: Không quen, rất kì cục.
Tôi nói: Lần thứ nhất chính là trí nhớ ở cơ tay. Bạn không cần phải suy nghĩ cũng có thể làm rất thành thạo. Lần thứ 2 là vì cơ tay chưa ghi nhớ nên sẽ không quen. Ngược lại làm thế nào mới thành thói quen đây? Chỉ có thông qua luyện tập không ngừng, cơ tay của bạn mới hình thành thói quen mới.
Làm xong luyện tập này, mọi người liền hiểu thế nào là trí nhớ cơ bắp.
2. THÓI QUEN TRONG PHÁT BIỂU CŨNG LÀ TRÍ NHỚ CƠ BẮP
Phương pháp phát biểu đúng đắn cũng là trí nhớ cơ bắp.
Ví dụ, có người nói nhiều sẽ bị viêm thanh quản, giọng nói bị khàn, đây là do thói quen phát biểu sai gây ra. Mà thói quen phát biểu sai chắc chắn là một loại trí nhớ cơ bắp sai. Giả dụ khi một người nói chuyện, các cơ ở quanh hầu co lại, nếu thông qua luyện tập thường xuyên biện pháp nói thầm luyện thanh, cơ bụng co lại, còn cơ hầu sẽ được thả lỏng. Nắm được phương pháp rồi, bản thân phải luyện đi luyện lại để hình thành trí nhớ ở cơ bụng: Chỉ cần mở miệng nói, không cần nghĩ tới yếu lĩnh lấy hơi phát thanh, cơ bụng sẽ co lại tự
nhiên, cơ hầu được thả lỏng, tạo thành một thói quen phát biểu đúng đắn.
Hoặc ví dụ như phương pháp nhãn định, sẽ làm cho ánh mắt của người phát biểu và khán giả luôn giao lưu với nhau. Đây cũng là một loại trí nhớ cơ bắp. Bởi vì người mà khi phát biểu không dám nhìn khán giả, mí mắt sẽ bị sụp xuống, các cơ vùng mắt lỏng lẻo; Còn người mà khi phát biểu đôi mắt sáng ngời, luôn giao lưu với khán giả, các cơ vùng mắt của họ sẽ căng và có lực, hình thành một loại trí nhớ ở cơ mắt đúng đắn. Thường xuyên luyện nhãn định, các cơ vùng mắt của người phát biểu có thể hình thành một trí nhớ cơ bắp săn chắc, có lực, khi phát biểu đôi mắt sáng ngời, thần thái tràn đầy.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Người phát biểu sinh động hấp dẫn thường rất biết sử dụng ngôn ngữ cơ thể. Sử dụng ngôn ngữ cơ thể là một loại thói quen, thói quen này cũng là một loại trí nhớ cơ bắp. Chỉ cần phát biểu, tay và chân sẽ tự động phối hợp một cách hài hòa. Chúng ta thông qua luyện cử chỉ, có thể khiến người vốn không có cử chỉ gì khi phát biểu hình thành trí nhớ cơ bắp khoa chân múa tay, trở thành một thói quen khi phát biểu.
VII. 4 NGUYÊN TẮC KHI LUYỆN TẬP PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG
Có câu rằng: “Công việc do làm mà có, tài ăn nói do luyện mà thành.” Luyện tập theo phương pháp tứ tự kinh như thế nào đây?
Từ kinh nghiệm thành công của học viên và độc giả, tôi tổng kết ra 4 phương pháp luyện tập: luyện tập thường xuyên, luyện tập chọn lọc, luyện tập tổng hợp, luyện tập kĩ xảo.
1. LUYỆN TẬP THƯỜNG XUYÊN
Tại sao phải luyện tập thường xuyên?
Socrates là nhà tư tưởng Hy Lạp cổ đại, có rất nhiều người mộ danh đến xin theo học. Một ngày nọ có một học trò hỏi ông, làm sao mới có thể trở thành một học giả có kiến thức uyên bác như thầy được?
Ông không trả lời ngay mà nói: “Hôm nay chúng ta hãy cùng thử làm một việc, mỗi người cố gắng vung tay thật mạnh về phía trước, rồi lại vung tay về phía sau.”
Ông làm mẫu một lượt, rồi nói: “Từ hôm nay trở đi, mọi người làm mỗi ngày 300 lần, có làm được không?”
Các học trò đều cười nói: “Việc dễ như vậy, có gì mà không làm được?”
Qua một tháng, Socrates hỏi học trò: “Những ai vẫn kiên trì?” có 90% học trò trong lớp giơ tay.
Một năm sau, Socrates lại hỏi học sinh: “Hãy trả lời ta, hành động vung tay đơn giản nhất ấy đến hôm nay có những ai còn làm?” Lúc này cả lớp học chỉ còn một học trò giơ tay. Người học trò ấy sau này trở thành triết gia nổi tiếng, ông chính là Platon.
Luyện tập phát biểu trước công chúng cũng cần phải kiên trì. Tiêu chí của kiên trì là ngày ngày luyện, không ngừng luyện đi luyện lại. Quyền không rời tay, nhạc không rời miệng, mới có thể từ biến đổi về lượng dẫn đến biến đổi về chất, mới có thể khiến cho khả năng phát biểu thanh tình bính mạo, hữu đảm hữu thức trở thành thói quen của bạn.
Tôi xin kể hai câu chuyện chân thực của bản thân.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Ngâm thơ lặp lại 1.500 lần
Năm 2005, thành phố Chu Hải, Trung Quốc tổ chức đêm nhạc hội lớn “Đại hợp xướng Hoàng Hà” mừng 60 năm kháng chiến thắng lợi. Ban tổ chức chỉ định tôi làm người dẫn chương trình, đồng thời đảm nhận một tiết mục độc tấu ngâm thơ trong đêm hội - bài thơ Hoàng Hà chi thủy thiên thượng lai của Quang Vị Nhiên. Bài thơ này dài hơn 1.000 chữ, đọc trong 6 phút, do dàn nhạc giao hưởng của xưởng chế tác phim Chu Hải phối âm, tổng cộng 500 người hợp xướng biểu diễn.
Để cho an toàn, khi ngâm thơ mọi người thường mang theo một cái cặp giấy lên sân khấu, vừa nhìn vừa ngâm. Nhưng cầm cặp giấy lên sẽ khó tránh khỏi thi thoảng lại phải liếc nhìn giấy, như vậy sẽ bị phân tâm, không thể tập trung toàn bộ tình cảm vào trong ý thơ, cử chỉ và biểu cảm cũng sẽ bị hạn chế. Bởi vậy tôi quyết định học thuộc lòng cả bài thơ không cần cầm giấy.
Tôi dành thời gian một tháng, ngày nào cũng đọc bài thơ này. Mỗi ngày vừa mở mắt ra là bắt đầu đọc … Lúc ăn cơm, lúc đi bộ, lúc ngủ, lúc đi vệ sinh tôi đều đọc. Lúc lái xe còn bật băng ghi âm bài thơ này. Tóm lại, tôi đọc đi đọc lại bài thơ này như phát rồ vậy. Lúc đó vợ tôi nói với tôi: “Em xin anh đừng đọc nữa, em nghe đến muốn ói rồi.”
Cuối cùng tôi đọc bài thơ này đến 300 lần, thuộc đến mức có thể đọc làu làu như cháo chảy. Hôm biểu diễn chính thức, tôi ngâm bài thơ bằng tình cảm dạt dào, cử chỉ khoáng đạt, hòa mình làm một với dàn hợp xướng Chu Hải, lưu lại ấn tượng sâu đậm cho khán giả trong hội trường, rất nhiều khán giả xúc động không cầm được nước mắt. Bản thân tôi cũng thực hiện được một bước đột phá trên phương diện ngâm thơ.
Để giữ làm tiết mục bảo lưu, từ năm 2005 tới nay, mỗi ngày tôi ít nhất đọc bài thơ này một lượt, tổng cộng lặp lại được 1.500 lượt, đến mức có thể lên sân khấu biểu diễn bất cứ lúc nào.
Năm 2009 có một buổi biểu diễn đột xuất rất quan trọng do dàn hợp xướng Ái Nhạc của thành phố Chu Hải và dàn nhạc viện ca kịch Trung Quốc hợp tác. Chiều hôm đó mới thông báo với tôi là tôi sẽ ngâm bài Hoàng hà chi thủy thiên thượng lai do dàn nhạc giao hưởng phối nhạc. Bởi hàng ngày đều ngâm bài thơ này nên tôi rất tự tin, chỉ tập cùng dàn nhạc một lần, buổi tối đã có thể lên sân khấu biểu diễn rồi. Bài ngâm của tôi kết hợp ăn ý với dàn nhạc, vô cùng thành công, khán giả vỗ tay nhiệt liệt. Sau khi buổi biểu diễn kết thúc, đạo diễn vô cùng ngạc nhiên hỏi tôi: “Chiều mới giao nhiệm vụ sao buổi tối anh có thể thuộc ngay vậy?” Tôi kể cho đạo diễn đầu đuôi câu chuyện, khi đó anh mới vỡ lẽ.
Dùng ngón tay chải đầu 1.080.000 lần
Lúc còn nhỏ tôi mắc bệnh thương hàn, để lại di chứng là tóc vừa thưa vừa mỏng. Tôi còn nhớ năm 17, 18 tuổi có người thợ cắt tóc nói với tôi rằng đến tuổi trung niên tóc tôi sẽ rụng sạch.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
15 năm trước, tôi 42 tuổi, tình cờ đọc trên báo phương pháp dưỡng sinh bằng cách chải đầu của người xưa, nói rằng ngày ngày kiên trì dùng 10 ngón tay chải đầu 200 lần có thể kiện não, dưỡng tóc.
Tôi liền bắt đầu luyện tập, ngày ngày dùng 10 ngón tay chải từ trước ra sau, sáng 100 lần, tối 100 lần. Kiên trì 15 năm đã chải được bao nhiêu lần rồi? Tôi tính sơ sơ, 1.080.000 lần.
Hiệu quả là: Không còn đãng trí, trí óc minh mẫn; tóc cũng dày và nhiều hơn, không còn rụng tóc nữa.
Tôi lấy 2 ví dụ về bản thân là muốn một lần nữa chứng minh rằng:
Bất kể là thành công lớn hay thành công nhỏ, con đường thành công duy nhất chính là: Tìm ra phương pháp đúng đắn, rồi kiên trì lặp đi lặp lại!
Luyện nói thầm, luyện mỉm cười, luyện cử chỉ, luyện viết cảm ngộ một chữ, bạn tập luyện nhiều hơn người khác một lần, bạn sẽ càng gần thành công hơn thêm một bước!
Chúng ta hãy cùng cố gắng.
Khi bạn kiên trì tập luyện một phương pháp đến cùng, cái bạn gặt hái được không chỉ là khả năng diễn thuyết, mà còn là thói quen làm bất cứ việc gì cũng có thể thành công.
Làm thế nào để rèn luyện tính kiên trì?
Khi dạy ở UIC (Đại học sư phạm Bắc Kinh - Đại học Baptist Hồng Kông), tôi đã lập được một kì tích nho nhỏ. Một học kì học môn diễn thuyết, lớp có 60 học viên, đã có 40 người rèn luyện được tính kiên trì.
Tính kiên trì rèn luyện như thế nào đây?
Là dựa vào luyện tập “nhân nhất chi”.
Tuần đầu tiên của năm học, tôi công bố điều kiện miễn thi vấn đáp cuối kì: Chỉ cần kiên trì tập nói thầm và tập cử chỉ, mỗi ngày đọc câu “người khác làm một lần, mình làm mười lần; người khác làm mười lần, mình làm trăm lần; trăm lần như một, nước chảy đá mòn” 20 lần, sẽ được miễn bài thi vấn đáp cuối kì.
Cuối kì, một học sinh viết:
“Kiên trì, là vấn đề khiến tôi đau đầu nhất. Bố mẹ đều nói tôi cả thèm chóng chán, cái gì cũng không học trọn vẹn. Hồi còn nhỏ tôi học đàn organ học đến lớp 6 thì bỏ, học bài được một nửa thì bỏ đi chơi điện tử. Trước nay tôi không có cách nào nhẫn nại hoàn thành hết một công việc. Tôi vẫn nhớ có một giáo viên nói với tôi: “Nhược điểm lớn nhất của em chính là không kiên trì, nếu em không sửa được nó, em sẽ mãi mãi không thể thành tài được.” Tôi biết rất rõ điều đó, nhưng tôi lại không kiên trì được.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Bài tập “nhân nhất chi” mà thầy giáo Ân đưa ra, đối với tôi mà nói là một thử thách rất khó khăn, là cơ hội cho tôi trực tiếp khiêu chiến với chính mình. Tôi suy nghĩ rất lâu, cuối cùng quyết định chấp nhận lời thách đấu này. Mỗi ngày đọc “nhân nhất chi” nghe có vẻ rất dễ, nhưng làm thì không dễ như vậy đâu, có những lúc do học bài, làm bài mệt tôi không muốn làm. Bởi vậy tôi chọn một việc mà hàng ngày đều phải làm –tắm, trong lúc tắm luyện “nhân nhất chi”, đồng thời thả lỏng cơ thể. Cuối cùng tôi cũng đã kiên trì thực hiện được đến cùng.
Tôi không chỉ kiên trì tập “nhân nhất chi” mà còn vận dụng vào nhiều phương diện khác. Mỗi ngày kiên trì tập tạ rèn luyện sức khỏe, chuyên tâm học hành, mệt đến đâu cũng phải làm bằng được. Hễ gặp phải khó khăn tương tự, tôi đều tự nhủ cố gắng chút nữa là qua rồi, giống như “nhân nhất chi”. Cảm ơn “nhân nhất chi”, cảm ơn thầy giáo Ân, tôi đã luyện được tính kiên trì.”
Vì sao câu “nhân nhất chi” lại có thể rèn luyện được tính kiên trì? Có 3 từ khóa là: ngọt ngào, dễ dàng, lượng hóa.
Ngọt ngào, tức là học sinh nào kiên trì luyện tập sẽ được hồi báo. Chỉ cần hàng ngày kiên trì đọc 20 lần “nhân nhất chi”, có thể miễn kì thi cuối kì. Miếng mồi ngọt ngào này khiến cho học sinh có một động lực rèn luyện rất lớn.
Dễ dàng, nếu mỗi ngày bắt học sinh luyện một giờ, có lẽ rất nhiều người sẽ cảm thấy quá khó, nhìn mà khiếp sợ. Còn tập một lần chỉ mất 20 giây, 20 lần chỉ mất 7 phút, thời gian không quá dài, có thể hoàn thành trong thời gian ngắn, học sinh sẽ dễ dàng chấp nhận hơn.
Lượng hóa, đó là phải có yêu cầu về các con số: một là ngày ngày không gián đoạn, hai là mỗi ngày 20 lần, mục tiêu rất rõ ràng, tiện cho ghi nhớ và hoàn thành.
2. TẬP LUYỆN CHỌN LỌC
Pháp sư Tịnh Không nói: “Một năm giảng mười bộ kinh, không bằng mười năm giảng một bộ kinh.” Nghĩa là một năm giảng mười bộ kinh, không bộ nào giảng kĩ càng; mười năm giảng một bộ kinh, lấy thời gian đổi lấy chất lượng, mới có thể nghiên cứu tỉ mỉ sâu sắc, giảng mới hay được.
Tập luyện chọn lọc, chính là tinh tuyển trong những tài liệu luyện tập mà sách cung cấp, chọn lấy một cái, tập đi tập lại, không nên tham nhiều.
Phát biểu trăm lần, phương pháp tự hiện. Cho nên nhất định phải lấy một làm mười. Phát biểu về một chủ đề đến trăm lần, tự nhiên sẽ nắm được phương pháp, kĩ xảo, tương tác, hài hước... trong phát biểu. Cấm kị tham nhiều!
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
3. TẬP LUYỆN TỔNG HỢP
Thế nào là tập luyện tổng hợp? Đó là kết hợp luyện bốn kĩ năng phát biểu, tuyệt đối không chỉ đơn thuần luyện tập một thứ.
Luyện miệng
Ngày ngày mở miệng tập phương pháp nói thầm luyện thanh, đạt đến mục đích hơi thở thông suốt, giọng nói tròn đều, nhả chữ rõ ràng.
Luyện tay
Luyện tay bao gồm hai ý: một là động tay viết, hai là luyện cử chỉ.
Động tay viết, chính là viết bản thảo hay đề cương. Trước tiên cần tự mình viết ra suy nghĩ của mình, sau đó mới đọc những gì mình viết. Trước hết nhất định phải viết tốt bản thảo, viết tốt đề cương, sau đó mới dựa theo bản thảo hay đề cương để nói. Đừng nên vừa bắt đầu đã muốn xuất khẩu thành chương, điều này quả thực là một sai lầm.
Bởi vì thông thường những người xuất khẩu thành chương đều trải qua 3 kiểu rèn luyện:
Kiểu rèn luyện thứ nhất là viết trước nói sau. Trước tiên động tay viết văn, sau đó mới xuất khẩu thành chương. Học cách viết văn trước, rồi mới phát biểu, trải qua luyện tập không ngừng mới có thể trở thành kĩ xảo, mới có thể xuất khẩu thành chương.
Kiểu rèn luyện thứ hai là học thuộc lòng các bài thơ văn kinh điển, biến những tác phẩm văn học cổ điển ấy đã trở thành ngôn ngữ của mình.
Kiểu rèn luyện thứ ba là lặp đi lặp lại. Những người phát biểu chuyên nghiệp thông thường đều là nói đi nói lại nhiều lần một nội dung, thuộc lòng trong đầu, còn bạn nghe lần đầu sẽ có ấn tượng là người đó xuất khẩu thành chương.
Bởi vậy, không có ai sinh ra đã xuất khẩu thành chương, chỉ có trải qua rèn luyện mới làm được như vậy.
Phương diện thứ hai của luyện tay chính là luyện cử chỉ. Tức là không ngừng tập đi tập lại các cử chỉ. Có cử chỉ, ngôn ngữ phát biểu cũng tự nhiên hơn, bàn tay đưa lên tả hình ảnh, ngôn ngữ sẽ tự nhiên sinh động theo.
Ví dụ nói câu: “Bé như hạt vừng bé thế này này, to bằng quả dưa hấu to thế này này” nếu không có cử chỉ, ngôn ngữ sẽ khô khan cứng nhắc; Nhưng chỉ cần thêm cử chỉ, khi nói hạt vừng, hai ngón tay chụm lại, khi nói quả dưa hấu, hai bàn tay vung ra mô tả hình dáng
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
quả dưa, ngôn ngữ lập tức trở nên sinh động hình tượng. Trải qua nhiều lần luyện tập động tác, sẽ có thể khiến cho đôi tay hình thành trí nhớ cơ bắp, hễ phát biểu là tự nhiên có thêm cử chỉ.
Luyện đảm
Luyện đảm chính là tìm cơ hội lên sân khấu phát biểu, lên sân khấu nhiều lần, tiến hành luyện từ ánh mắt, nụ cười đến dáng đứng. Luyện nhiều sẽ tăng thêm dũng khí, khắc phục bệnh sợ sân khấu mà các biểu hiện điển hình là tay run, chân run, mặt đỏ bừng, tim đập loạn xạ...
Luyện nét mặt
Luyện nét mặt bao gồm luyện mỉm cười, luyện tập giao lưu ánh mắt với khán giả, khi luyện phát biểu mặt mày tươi tỉnh. Trải qua luyện tập nhiều lần, khiến cho các cơ ở mặt hình thành thói quen, ánh mắt hình thành thói quen mạnh dạn giao lưu với khán giả, hình thành thói quen khi phát biểu mặt mày rạng rỡ.
4. TẬP LUYỆN KĨ XẢO
Tập luyện kĩ xảo có ba ý: một là “bắt mạch”, hai là “kê đơn”, ba là “uống thuốc”. “Bắt mạch” là “bắt” đúng trọng điểm
Học phát biểu không thể ào ào một loạt, bản thân trước khi phát biểu trước đám đông cần phải làm rõ vấn đề then chốt là gì, là thiếu can đảm, là giọng nói dễ bị khàn, là phát biểu không có cảm xúc hay là phát biểu không có trình tự. Nắm được điểm yếu, đột phá trọng điểm, giải quyết mâu thuẫn chủ yếu sẽ dễ dàng có được sự tự tin, sau đó tiếp tục cố gắng, kiên trì luyện tập.
Nếu bạn cảm thấy không chắc chắn được điểm yếu của mình ở đâu. Đề nghị bạn đọc cuốn sách này ba lần.
“Kê đơn” chính là đối chiếu điểm yếu của mình để “bốc thuốc”
Dựa vào điểm yếu của mình khi phát biểu trước đám đông, tìm trong cuốn sách này chương mục tương ứng làm “phương thuốc”.
Tuy nhiên chỉ đọc sách không thôi là chưa đủ, bạn còn cần có trải nghiệm cảm giác chân thực hơn, bởi vậy tiếp theo bạn có thể xem đĩa hoặc video về kĩ năng phát biểu tương ứng. Kết hợp cả hai, hiệu quả sẽ càng tốt hơn nhiều.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
“Uống thuốc” tức là kiên trì luyện tập
Trong cuốn sách này, ở phần cuối của mỗi chương đều có các phương pháp, tài liệu, các bước luyện tập mang tính trọng điểm. Tùy vào “bệnh trạng” của mình, chọn đúng “phương thuốc”, đề ra thời gian và số lần luyện tập mỗi ngày, lập tức bắt đầu luyện tập. 7 ngày đầu rất khó kiên trì, nhất định phải cắn răng chịu đựng, không vội vàng hấp tấp, ngày ngày luyện tập. Luyện xong 21 ngày, các khả năng về Đảm, Thanh, Tình, Thức đều hội tụ đầy đủ.
Khi lên lớp, để giúp cho học sinh nắm được phương pháp tập luyện kĩ năng, tôi thường bố trí các dạng bài xem bệnh bốc thuốc: Đầu tiên “bắt mạch” cho mình, tìm ra vấn đề lớn nhất trong phát biểu mà mình gặp phải; Sau đó tìm phương thuốc, trong các phương pháp luyện tập mà tôi đưa ra tìm một phương thuốc chữa đúng bệnh; Cuối cùng là “uống thuốc” đúng giờ, tự mình đề ra kế hoạch luyện tập hàng ngày.
Trải qua hai tháng luyện tập xem bệnh bốc thuốc, tất cả học sinh trong lớp đều đột phá thành công trọng điểm, khả năng phát biểu cải thiện rõ rệt.
Đem các nguyên tắc tập luyện kiên trì, chọn lọc, tổng hợp và kĩ xảo xuyên suốt trong quá trình tập luyện phát biểu trước đám đông, sẽ đạt được hiệu quả luyện tập từng bước chắc chắn, nắm bắt được kĩ năng, nâng cao sức thu hút khi phát biểu trước đám đông.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
CHƯƠNG II
PHƯƠNG PHÁP TAM ĐỊNH LUYỆN ĐẢM
CHIÊU THỨ NHẤT: GIÚP NÂNG CAO SỨC HÚT KHI PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG
Định - nụ cười, ánh mắt, dáng đứng, là phương pháp luyện Đảm, giúp người đọc nhanh chóng có được trạng thái điềm đạm, bình tĩnh khi phát biểu trên sân khấu. Can đảm là yếu tố tâm lí nội tại của con người, nhưng có thể thông qua rèn luyện ngôn ngữ cử chỉ bên ngoài để thay đổi yếu tố tâm lí bên trong, đạt đến mục đích giọng nói tốt, sức khỏe tốt, trí não tốt và vận mệnh tốt.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
I. TẠI SAO MUỐN NÂNG CAO SỨC HÚT KHI PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG LẠI CẦN PHẢI LUYỆN ĐẢM?
1. PHÁT BIỂU CAN ĐẢM, NỘI DUNG ĐẶC SẮC
Tôi thường băn khoăn, câu “hữu đảm hữu thức” (có can đảm và có kiến thức) tại sao không thể đổi lại là “hữu thức hữu đảm”.
Bởi vì thứ tự này phản ánh mối quan hệ nhân quả. Có kiến thức chưa hẳn đã can đảm, can đảm thì mới có kiến thức. Can đảm là tiền đề, một khi có can đảm thì khi đứng trên sân khấu mới có thể phát biểu ra những nội dung đặc sắc. Không có can đảm, kiến thức chuẩn bị có đặc sắc đến đâu, đứng trên sân khấu cũng không thể nói thành lời.
Can đảm giống như cầu dao điện trong một căn phòng, kiến thức là vật trang trí tinh xảo trong căn phòng ấy. Khi đóng cầu dao, vật trang trí có tinh xảo đến đâu bạn cũng không thể trông thấy; Khi cầu dao mở, đèn sáng rồi mới có thể nhìn thấy vật trang trí đẹp đẽ trong phòng. Việc chúng ta lên sân khấu phát biểu cũng tương tự như vậy. Trước khi lên sân khấu, nội dung phát biểu đã thuộc làu làu như cháo chảy, nhưng vì thiếu dũng khí, vừa lên tới sân khấu là đầu óc trống rỗng, quên sạch nội dung. Chỉ khi có can đảm đứng trên sân khấu mới có thể phát huy vượt khả năng của mình.
Có một câu chuyện như sau:
Một sinh viên nọ tham gia cuộc phỏng vấn của một công ty liên doanh. Người phụ trách đón tiếp cậu ta đưa ra danh thiếp. Do hồi hộp, cậu sinh viên xem qua danh thiếp rồi vội vàng nói: “Chào ngài Đằng Dã Khoát, ngài không quản đường xá xa xôi, rời xa tổ quốc đến đất nước chúng tôi lập nghiệp, tôi thật sự khâm phục tinh thần của ngài!”
Người đó ngạc nhiên nói: “Rời xa Tổ quốc? Cậu tưởng tôi là người Trung Quốc sao? Tôi là người Việt Nam chính gốc!” Cậu sinh viên lập tức rơi vào một tình huống khó xử. Cậu trấn tĩnh lại, thành khẩn nhận lỗi: “Xin lỗi ngài, vừa rồi tôi hồi hộp quá. Tuy nhiên tên của ngài lại khiến tôi nhớ đến thầy giáo của nhà văn Lỗ Tấn, Đằng Dã tiên sinh, người đã dạy cho Lỗ Tấn rất nhiều kiến thức và đạo lí làm người, khiến cho ông học tập suốt đời. Tôi hy vọng ngài có thể trở thành “Đằng Dã tiên sinh” của đời tôi, giúp tôi đi trên con đường lớn của sự nghiệp!”
Đằng Dã Khoát lập tức chuyển giận thành vui, không những không trách lỗi cậu sinh viên mà còn quyết định tuyển dụng cậu vì tư duy nhạy bén, tài ăn nói xuất chúng ấy.
Vì quá hồi hộp mà cậu sinh viên nọ có chút nhầm lẫn, nhưng khi trấn tĩnh lại, thì những lời hay ý đẹp lập tức tuôn trào.
Bản thân tôi cũng có trải nghiệm, dẫn chương trình lâu rồi, luyện được lòng can đảm rồi, khi đứng trên sân khấu ung dung tự tại, mới có thể nói ra lời hay ý đẹp được.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Chuyên gia giáo dục sức khỏe Hồng Chiêu Quang rất nổi tiếng của Trung Quốc đến Chu Hải làm báo cáo về sức khỏe, tôi đảm nhận dẫn chương trình. Khi giới thiệu về giáo sư Hồng Chiêu Quang, tôi nói:
“Giáo sư Hồng đã có những cống hiến đặc biệt trên phương diện giáo dục sức khỏe, hôm nay tôi muốn phong tặng cho ông ba chức vụ: “Đại tướng, bộ trưởng bộ nông nghiệp, chủ nhiệm ủy ban thể dục thể thao”. Nói ông là đại tướng là bởi vì ông đã quảng bá dưỡng sinh phòng bệnh không đánh mà có thể đẩy lùi bệnh tật ở con người; Nói ông là bộ trưởng bộ nông nghiệp vì ông đã giới thiệu thực phẩm “đỏ, vàng, đen, trắng, xanh” thúc đẩy việc tiêu thụ nông phẩm; Nói ông là chủ nhiệm ủy ban thể dục thể thao vì ông khởi xướng phong trào đi bộ, thúc đẩy phong trào toàn dân tập thể dục rèn luyện sức khỏe trên cả Trung Quốc…”
Khi đó cả hội trường đều cười vang, giáo sư Hồng Chiêu Quang cũng bật cười.
Khi giới thiệu giáo sư Hồng Chiêu Quang, sở dĩ nảy ra ý tưởng ba cách xưng hô này là do lúc đó tôi rất thoải mái, tự tin, không căng thẳng. Tiền đề làm nên bài phát biểu có sức hút luôn là phải can đảm. Nếu hồi hộp, bạn chỉ có thể đọc theo những gì ban tổ chức cung cấp, không thể giới thiệu một cách sinh động như ở trên.
2. PHÁT BIỂU CÓ CAN ĐẢM, CÓ THỂ TRÁNH ĐƯỢC “SAI TỪ, THỪA TỪ, MẤT TỪ”
Theo quan sát của tôi, những người lên sân khấu phát biểu mà thiếu can đảm thường sẽ xuất hiện biểu hiện “ba từ”: sai từ, thừa từ, mất từ.
Sai từ - chỉ tâm khẩu bất nhất, nói sai từ. Những người dẫn chương trình chúng tôi lấy phát biểu làm nghề, cũng thường vì hồi hộp mất can đảm mà nói sai lời.
Có câu chuyện cười thế này về một đại đội trưởng nói nhầm:
Cấp trên đến thị sát đại đội, đại đội trưởng đọc báo cáo công tác đến chỗ “cán bộ phải yêu thương binh sĩ”, do hết giấy sang trang, cộng thêm anh đại đội trưởng này hồi hộp quá, nên đọc thành “cán bộ phải yêu hộ sĩ”, trở thành chuyện cười vỡ bụng.
Thừa từ - chỉ nói năng lắp bắp, đọc bản thảo không liền mạch. Tại sao lại xuất hiện tình trạng này? Bởi vì thiếu can đảm sẽ dẫn tới lo lắng, khi đã lo lắng thì các cơ trên cơ thể sẽ cứng đờ lại, lưỡi cũng không ngoại lệ. Có câu nói “miệng lưỡi không linh hoạt”, ở đây là chỉ đầu lưỡi cứng đơ, không uốn dẻo linh hoạt được, tự nhiên sẽ bị lắp bắp.
Thiếu từ - tức là đầu óc trống rỗng, không biết nên nói gì nữa.
Khi tôi nói chuyện với một số giám đốc, họ thường kể một số tình huống như thế này: Khi tôi ở dưới sân khấu nói chuyện rất trôi chảy tự nhiên, nhưng hễ tham gia một số hội nghị quan trọng đứng trên sân khấu phát biểu là não lại như sập điện, đầu óc trống rỗng. Kết quả là bản thân cũng không biết mình đã nói gì nữa. Xuống dưới nghĩ lại, hối hận không
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
kịp: Vừa nãy mình phải phát biểu như thế này mới phải chứ. Thế nhưng trên sân khấu lại không thể nhớ ra.
Tại sao lại xuất hiện tình trạng này? Vẫn là do hồi hộp, thiếu can đảm gây ra.
Não bộ tại sao lại trống rỗng? Bởi vì từ góc độ sinh lí học mà nói, con người một khi hồi hộp, chất adrenalin có trong tuyến thượng thận sẽ tăng khiến tim co bóp nhanh, các mao mạch trên cơ thể mở ra, các cơ co rút nhanh hơn. Chính vì nhịp tim tăng, các cơ co rút nhanh hơn sử dụng một lượng lớn oxi, oxi cung cấp cho đại não không đủ dẫn đến hiện tượng thiếu oxi, cũng chính là hiện tượng đầu óc trống rỗng.
Ngoài ra từ góc độ tư duy khoa học mà nói, đứng trên bục tư duy ào ạt, lời hay ý đẹp tuôn trào, là sản phẩm của tư duy linh cảm. Tư duy linh cảm lại là sản phẩm của não phải. Não phải chỉ có thể vận động khi trấn tĩnh và thoải mái, hễ căng thẳng sẽ lập tức đóng lại. Bởi vậy đứng trên sân khấu hễ căng thẳng, não phải làm chủ tư duy linh cảm sẽ đóng lại, tất nhiên sẽ không thể nói được những lời hay ý đẹp.
3. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ PHÁT BIỂU VÔ ĐẢM LÀ VÔ CÙNG CẦN THIẾT
Trong quá trình giảng dạy và bồi dưỡng, tôi phát hiện ra: phát biểu vô đảm, phân tích kĩ thì có thể chia làm hai loại: một loại là hoàn toàn vô đảm, một loại là không hoàn toàn vô đảm.
Thế nào là hoàn toàn vô đảm?
Hoàn toàn không có can đảm là ở trên hay ở dưới sân khấu đều được coi là không có can đảm phát biểu. Tình trạng này chủ yếu gặp ở sinh viên đại học, cán bộ lãnh đạo thì ít gặp hơn.
Thế nào là không hoàn toàn vô đảm?
Là có lúc phát biểu thì vô đảm, có lúc lại can đảm. Hiện tượng này xuất hiện khá phổ biến. Có một số loại hình thường gặp sau:
Thứ nhất, với cấp trên vô đảm, với cấp dưới can đảm.
Trường hợp này là đối với nhân viên hay cấp dưới thì tự tin, có thể thao thao bất tuyệt một cách có trình tự. Một chủ cửa hàng điện tử nói mỗi ngày anh đều mở cuộc họp sáng, đối diện với cấp dưới phát biểu không có chút vấn đề gì, thế nhưng hễ khi có lãnh đạo tổng công ty về thị sát và phải báo cáo thì anh lập tức căng thẳng, đọc bản thảo cũng lắp ba lắp bắp.
Thứ hai, đối ngoại vô đảm, đối nội can đảm.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Có một số người khi phát biểu đối nội, ai ai cũng đều quen thuộc thì rất thoải mái, không căng thẳng; nhưng khi phát biểu đối ngoại, gặp người lạ liền căng thẳng không biết phát biểu gì nữa.
Trong quá trình huấn luyện tôi phát hiện ra có người hoàn toàn ngược lại, đối ngoại can đảm, đối nội thiếu can đảm.
Một tiếp viên hàng không nói:
Khi phục vụ hay phát biểu trước mặt hành khách xa lạ thì tôi rất can đảm, tự tin, còn khi đối diện với lãnh đạo và đồng nghiệp phải phát biểu thì lại rất căng thẳng.
Thứ ba, phát biểu vô đảm, nói chuyện can đảm.
Không ít người khi nói chuyện với đồng nghiệp, với cấp dưới thì sinh động, khoa chân múa tay, mặt mày rạng rỡ, rất có sức truyền cảm. Thế nhưng để họ lên sân khấu phát biểu trước mặt mọi người là lại căng thẳng, hoặc là tốc độ nói quá nhanh, hoặc là biểu cảm quá nghiêm túc, hoặc là mắt không dám nhìn ai, hoặc là tay chân thừa thãi, hoặc là lắp ba lắp bắp, tóm lại là giống như trở thành một người khác vậy.
Có thể thấy, thiếu can đảm sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến công việc của chúng ta. Vậy thì để thay đổi tình trạng phát biểu thiếu can đảm, chúng ta sẽ phải bắt tay từ đâu?
4. MÔ HÌNH LUYỆN TẬP TỪ VÔ ĐẢM ĐẾN CAN ĐẢM
Nhát gan sợ hãi là con hổ cản đường đầu tiên trên con đường học phát biểu. Làm thế nào để khắc phục đây?
Can đảm, thuộc về yếu tố tâm lí, thuộc về nội tâm con người. Thiếu can đảm là tâm bệnh, là con quỷ trong tim. Trị tâm bệnh có hai cách: Một gọi là phương pháp tây y luyện đảm, một gọi là phương pháp đông y luyện đảm.
Phương pháp luyện Đảm Tây y
Phương pháp Tây y là luận đúng việc mà nói, đau đâu chữa đấy, phần lớn sách dạy phát biểu đều cung cấp cho bạn một vài nguyên tắc khai thông tâm lí, cải thiện tố chất tâm lí:
- Sợ phát biểu trước đám đông không phải là hiện tượng cá biệt.
- Sợ hãi lên sân khấu phát biểu ở một chừng mực nào đó là có lợi.
- Người phát biểu có xuất sắc đến đâu cũng sợ phát biểu.
- Sợ hãi là vì bạn không quen lên sân khấu.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Tiếp theo đó, sẽ dạy cho bạn những phương pháp ám thị tâm lí tích cực: - Tin tưởng đề tài bản thân chọn là có ý nghĩa.
- Tránh nghĩ những việc khiến bạn cảm thấy bất an.
- Cần tự cổ vũ bản thân.
- Coi khán giả là bạn bè của bạn.
Sách dạy phát biểu thông thường sẽ hướng dẫn bạn ba phương pháp làm tiêu tan tâm trạng căng thẳng: hít thở sâu, nắm chặt tay rồi thả ra, ngửa đầu ra phía sau thả lỏng cơ cổ.
Thật lòng mà nói, phương pháp Tây y luyện đảm có tác dụng đối với những người đã có kinh nghiệm nhất định trên sân khấu và có tố chất tâm lí khá tốt, nhưng đối với đại đa số những người lần đầu lên sân khấu phát biểu, khả năng thích ứng tâm lí kém, từng gặp một vài “sự cố” khi lên sân khấu phát biểu, từ đó bị ám ảnh mà nói thì căn bản là không có tác dụng.
Những phương pháp chữa bệnh phát biểu vô đảm này không có hiệu quả cho lắm bởi vì nó thiếu một tư duy chỉnh thể, không xem xét một cách tổng thể giữa tâm lí với sinh lí, nội tâm và hình thể. Đối với những người thiếu can đảm, họ cần có một phương pháp cụ thể nội bệnh ngoại trị, nhìn thấy được, sờ thấy được, mô phỏng được, luyên tập được, tuần hoàn tăng tiến.
Phương pháp luyện Đảm Đông y
Đông y khác biệt ở chỗ đều xem các bộ phận trên cơ thể con người là một chỉnh thể có tác dụng lẫn nhau, chữa bệnh bằng phương pháp biện chứng, nội bệnh có thể ngoại trị, ngoại bệnh có thể nội trị.
Trước tiên hãy xem phương pháp nội bệnh ngoại trị.
Trong cuốn Cầu cứu bệnh viện không bằng tự cứu mình của Trung Lí Ba Nhân (Trung Quốc), giới thiệu một trường hợp: Một bé trai 12 tuổi có làn da rất kì lạ, trên bắp chân xuất hiện những nốt như vảy cá, cứ đến mùa thu đông là ngứa. Đứa bé thường xuyên gãi nên để lại vảy, có lúc vảy rất lớn, rất dày. Mùa hè bé không dám mặc quần soóc.
Trung Lí Ba Nhân chữa như thế nào? Anh cho rằng bệnh này nhìn thì có vẻ là bệnh ngoài da, nguồn bệnh lại nằm ở tỳ phế khí hư. Bởi vậy anh kê cho cậu bé đơn thuốc sâm linh bạch truật tán, kiện tỳ ích phế; bổ trung ích khí hoàn, kiện tỳ chỉ tả; ngọc bình phong tán, phòng phong chỉ hãn. Kết quả, ngoại bệnh nội trị, bệnh ngoài da của cậu bé được chữa khỏi.
Lại cùng xem Đông y nội bệnh ngoại trị.
Trong sách, Trung Lí Ba Nhân lại lấy một ví dụ khác.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Mùa xuân năm kia, tôi đi Singapore du lịch, ở nhờ nhà một người bạn thân tên là Jason. Tối hôm ấy trong khi mọi người đang uống trà nói chuyện thì Jason nhận được một cuộc điện thoại thông báo rằng một người bạn Anh quốc của anh ấy bỗng nhiên mắc bệnh nặng, không thể nói chuyện được, nhờ anh ấy đến xem sao, đồng thời mời tôi đi cùng chẩn bệnh giúp. Trên đường đi, Jason nói với tôi người bạn Anh quốc này là một người bạn vong niên đã 75 tuổi rồi, rất thích tìm hiểu văn hóa Trung Quốc, thường xuyên nói chuyện cùng với anh.
Đến nhà người bạn Anh quốc kia, thấy ông đang nghiêng người dựa vào ghế sofa, hai mắt có thần, không giống người bị bệnh. Bác sĩ riêng của ông cũng đến lâu rồi, nghe nói là bác sĩ Tây y giỏi nhất trong vùng. Bác sĩ nói mạch máu não của ông có vấn đề, đề nghị ông về Anh trị liệu, đồng thời lập tức nhập viện kiểm tra. Ông lão có vẻ không đồng ý, lắc đầu lia lịa. Bạn tôi giới thiệu với ông rằng tôi có thể dùng phương pháp Đông y giúp ông xem bệnh. Ông lão mở to mắt nhìn tôi một cách ngạc nhiên. Tôi bảo ông lão đưa tay ra, giúp ông bắt mạch. Mạch của ông huyền hoạt có lực, huyền do can hỏa, hoạt do đàm thịnh. Sau đó lại bảo ông lão há miệng ra để xem lưỡi. Ông lão rất khó khăn mới mở được miệng, lưỡi cuộn tròn, lệch về một bên, một bên đầu lưỡi đã bị cắn nát vẫn đang chảy máu, bên trong toàn là cặn bã thức ăn.
Người phục vụ ông lão kể lại: vài năm trước ông lão bị tai biến mạch máu não, cánh tay trái không còn được linh hoạt nữa, nhưng những bộ phận khác vẫn bình thường. Tối qua ông có uống chút rượu, sáng nay nói chuyện đã có chút không rõ ràng, đặc biệt là lúc ăn cơm cứ cắn đầu lưỡi, thức ăn cứ bám ở lưỡi mà không nuốt xuống được, đến tối thì đến há miệng ra cũng khó khăn.
Vấn đề của ông lão trong Đông y gọi là đột quỵ, can phong nội động, đàm mông thanh khiếu, tâm mạch vu tổ. Lưỡi thông tim mạch, “thiệt nãi tâm chi miêu” (lưỡi là ngọn của tim), bởi vậy triệu chứng trên lưỡi nhiều nhất.
Ông lão trông khá vạm vỡ, vốn có thể dùng an cung ngưu hoàng hoàn hóa đàm khử gió độc, nhưng trong tay không có thuốc, bộ dụng cụ châm cứu tôi cũng không mang theo bên mình, bèn đề nghị dùng thìa canh để cạo gió cho ông lão. Tôi nói ra suy nghĩ của mình, Jason dịch sang tiếng Anh, vị bác sĩ Tây y nghe xong luôn miệng nói “No”, đồng thời tỏ vẻ giận dữ. Còn ông lão người Anh thì tỏ rõ vẻ vui mừng, gật đầu liên tục. Vị bác sĩ Tây y cuối cùng mặt mũi hằm hằm, ngồi xuống sofa không nói gì nữa.
Tôi vào trong gian bếp của ông lão, tìm được một chiếc thìa xẻng nhỏ bằng gỗ được chế tác tinh xảo có lẽ dùng để xới cơm, lại tìm được một lọ dầu ô liu. Tôi bảo ông lão cởi áo khoác ra để lộ cánh tay trái. Cơ bắp của ông lão rất rắn chắc, tôi cạo xuôi theo đường kinh Tâm ở cánh tay trái, bắt đầu từ huyệt Cực Tuyền. Chiếc thìa xẻng này rất dễ dùng, còn thuận tay hơn là miếng cạo gió tôi dùng trong nước. Tôi vừa cạo vừa hỏi ông lão: “Cảm thấy thế nào?” Ông lão lộ vẻ kinh ngạc xen lẫn vui mừng, không ngớt gật đầu, giống như đang thưởng thức một khúc nhạc du dương vậy.
Cạo được một lúc kinh Tâm đã biến thành một đường tím đen, giống như bị đánh trọng thương vậy. Vị bác sĩ Tây y hoảng hốt đứng ngồi không yên, chốc chốc lại kêu tôi nhẹ tay một chút.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Cạo được khoảng hơn chục phút, khi cạo đến huyệt Linh Đạo ở cổ tay, ông lão bỗng nhiên ho dữ dội một trận, nhổ ra hai cục đờm đặc màu vàng, sau đó giơ ngón tay cái ra với tôi, dùng tiếng Anh nói rất rõ ràng “Kì diệu quá!”. Sau đó tôi xoa bóp huyệt Thần môn của ông lão khoảng một phút để khử hết khí nóng ở kinh Tâm; đồng thời tôi dùng cánh tay còn lại xoa bóp huyệt Đại Đô trên đường king Tỳ để tiếp nối khí huyết kinh Tâm; Cuối cùng tôi day huyệt Thái Dương khoảng một phút, chuyển năng lượng dư thừa ở can hỏa vào kinh Tỳ để không bị thoát ra ngoài một cách lãng phí. Quá trình trị liệu khoảng 30 phút, lại bảo ông lão thè lưỡi ra, lưỡi đã linh hoạt như ban đầu.
Phương pháp tư duy biện chứng trong Đông y đã gợi mở cho tôi rất nhiều. Chữa bệnh lên sân khấu thiếu can đảm, tôi lấy lí luận “mọi bệnh từ bên trong, ắt thể hiện ra ngoài” làm chỉ dẫn, dùng phương pháp nội bệnh ngoại trị, thông qua rèn luyện ngôn ngữ cử chỉ bên ngoài để giải quyết vấn đề yếu tố tâm lí bên trong.
Trong khi dạy học, đến bài luyện đảm, trước tiên tôi thường làm một thực nghiệm, khiến cho học sinh cảm nhận được đạo lí bên trong thiếu can đảm nhất định sẽ thể hiện ra bên ngoài.
Tôi đứng trên bục giảng, đối diện với học sinh, cúi thấp đầu, mắt nhìn xuống đất, trên mặt không có cảm xúc, thân hình rúm ró, không ngừng lắc lư, miệng nói lí nhí: “Kính thưa các vị lãnh đạo, các vị khách quý.”
Sau đó tôi hỏi học viên tôi can đảm hay không. Học viên đều nói không. Tôi lại hỏi từ đâu mà biết tôi không can đảm. Học viên nói, từ những ngôn ngữ cơ thể như cúi đầu, không dám nhìn khán giả, thân hình rúm ró... mà nhìn ra.
Lần thứ hai, tôi mỉm cười, hóp bụng ưỡn ngực, hai chân khép lại, ánh mắt kiên định, giao lưu với khán giả, giọng nói ngân vang: “Kính thưa các vị lãnh đạo, các vị khách quý.”
Lần này khi hỏi học viên tôi có can đảm hay không, mọi người đều đồng thanh nói: “Can đảm!”
Thông qua sự so sánh này, học viên sẽ nhanh chóng hiểu được đạo lí nội bệnh ngoại trị.
Nói tóm lại là người thiếu can đảm biểu hiện trên phương diện ngôn ngữ cử chỉ thường có ba tật sau: nụ cười bất định, ánh mắt bất định, dáng đứng bất định.
Khi tôi mới bắt đầu huấn luyện phát biểu trước đám đông, làm thế nào để khắc phục tình trạng thiếu can đảm khi lên bục phát biểu là một vấn đề khiến tôi rất băn khoăn. Sau này tôi phát hiện ra: Những người lên bục phát biểu thiếu can đảm, tự ti nhất định sẽ biểu hiện ra cử chỉ bên ngoài, khán giả có thể nhìn thấy.
Chữ “nhìn” này rất quan trọng, chúng ta vốn là người trần mắt thịt, không có “hỏa nhãn kim tinh” để dám khẳng định là nhìn thấy nội tâm của người lên sân khấu phát biểu, nhưng chúng ta có thể nhìn thấy động tác trên mặt, tay, cơ thể của người đó. Những động tác bên ngoài này có thể tiết lộ chính xác nội tâm người đó. Một người nhút nhát, trong lòng căng
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
thẳng, sợ hãi, tim đập loạn xạ, chúng ta nhất định sẽ nhìn thấy qua động tác của cơ thể: cơ mặt căng cứng, không có nụ cười, ánh mắt không dám nhìn khán giả, tay không biết để đâu, hai tay hai chân run rẩy. Nếu có thể cải thiện được những biểu hiện ngôn ngữ cơ thể thiếu can đảm nói trên, bạn sẽ khiến cho khán giả cảm nhận được nội tâm bình tĩnh, tự tin của mình.
Sau đây tôi xin phân tích từng triệu chứng một, sau đó sẽ nêu phương pháp cụ thể để điều trị.
5. BIỂU HIỆN BÊN NGOÀI CỦA NGƯỜI PHÁT BIỂU VÔ ĐẢM “TAM BẤT ĐỊNH” “Tam bất định” chỉ nụ cười bất định, ánh mắt bất định, dáng đứng bất định. Trước tiên chúng ta cùng nói về nụ cười bất định.
Nụ cười bất định, tức là khi phát biểu không có nụ cười. Những ai lên sân khấu căng thẳng, sợ hãi nhất định biểu cảm hết sức nghiêm túc, nụ cười không thường trực trên môi. Tại sao vậy? Bởi vì khi căng thẳng, các cơ trên cơ thể sẽ căng lại, cơ mặt tự nhiên cũng sẽ căng cứng, tất nhiên sẽ khiến khán giả có cảm giác mặt lạnh như băng.
Bạn có khuôn mặt lạnh băng với khán giả, họ cũng tự nhiên mà lạnh lùng với bạn. Bạn thấy sắc mặt khán giả khó coi, sẽ càng thêm căng thẳng, biểu cảm càng thêm cứng nhắc.
Một lần, tôi dẫn chương trình cho một hội nghị tri ân khách hàng được tổ chức hàng năm của một doanh nghiệp lớn. Chủ tịch tập đoàn bước lên phát biểu: “Các vị khách quý, các vị khách hàng, nhân dịp tân xuân giai tiết, chúng tôi tổ chức hoạt động tri ân này, chính là để tỏ lòng tri ân chân thành của chúng tôi đối với sự ủng hộ tích cực của các bạn.” Lời văn của ông
tràn đầy nhiệt huyết, nhưng sắc mặt của ông từ đầu tới cuối lạnh như băng vậy, khóe môi không nhếch lên, khóe mắt không có chút tươi vui nào, bạn không thể cảm nhận được lòng biết ơn từ trong lời nói của ông ta. Hội trường rất rực rỡ, tiền tiêu tốn không ít, chỉ vì phát biểu không biết cười đã khiến cho hiệu quả của hội nghị tri ân khách hàng giảm sút trầm trọng.
Một lần khác, tôi tham gia buổi tọa đàm tập huấn cán bộ. Lãnh đạo trung tâm tập huấn vừa cất lời, tôi liền hết sức chú ý quan sát biểu cảm khuôn mặt của anh ta. Anh ta nói: “Chào các bạn, hoan nghênh các bạn tham gia khóa tập huấn cán bộ kì này. Trải qua quá trình chuẩn bị kĩ lưỡng, buổi tọa đàm quốc học của chúng ta cuối cùng đã khai mạc rồi.”
Khi nói “chào các bạn”, lẽ ra mặt nên tươi cười, tràn đầy nhiệt tình, cho người ta cảm giác tâm khẩu nhất trí, nhưng các cơ trên khuôn mặt anh ta cứng đơ, không có chút biểu cảm nào, truyền đi thông điệp không hoan nghênh mọi người đến học, khiến cho mọi người cảm thấy khó chịu.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Theo quan sát của tôi, tình trạng cười bất định khi phát biểu hết sức phổ biến, có thể lên đến 80%. Thậm chí một số người phát biểu có kinh nghiệm cũng tồn tại vấn đề cười bất định.
Lại nói về ánh mắt bất định.
Người nội tâm vô đảm, căng thẳng, ánh mắt của người ấy nhất định không dám nhìn người khác. Không dám nhìn người khác thì nhìn vào đâu đây? Hoặc là nhìn trần nhà, hoặc là nhìn mặt đất, hoặc là nhìn bản thảo trong tay, hoặc là nhìn khán giả một chút rồi mắt lập tức tránh đi, tức là ánh mắt từ đầu đến cuối không dám nhìn khán giả. Bởi vì đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, nếu trong lòng bạn sợ nhìn khán giả, nhất định nỗi sợ hãi cũng sẽ bị tiết lộ qua ánh mắt. Còn một người tự tin, tràn đầy mong muốn phát biểu, ánh mắt của người đó nhất định sẽ sáng ngời, giao lưu ánh mắt với khán giả từ đầu tới cuối.
Steve Jobs là một vĩ nhân, cũng là một diễn giả xuất sắc trên thế giới. Thế nhưng, bài phát biểu nhân dịp lễ tốt nghiệp ở trường đại học Stanford (ngày 12 tháng 6 năm 2005) lại là một lần phát biểu không xuất sắc lắm của ông.
Nội dung phát biểu rất đặc sắc, kể lại ba câu chuyện: chuyện khi ông bắt đầu học viết chữ nghệ thuật, chuyện ông bị hãng Apple đuổi việc năm 30 tuổi, chuyện ông chiến thắng căn bệnh ung thư tuyến tụy hiếm gặp. Ba câu chuyện cuộc đời Steve Jobs đã khích lệ hàng ngàn hàng vạn người trẻ tuổi trên thế giới. Thế nhưng khi xem video thì thấy, hiệu quả tại buổi nói chuyện trực tiếp của ông không tốt cho lắm. 15 phút phát biểu, học sinh chỉ vỗ tay 3,4 lần. Vì sao vậy? Tôi chú ý thấy trong video Steve vẫn chưa thuộc bài phát biểu, 4/5 thời gian đều nhìn vào bản thảo, không còn nhớ tới việc giao lưu với sinh viên ở dưới, hơn nữa còn không cười. Lần phát biểu này kém xa so với khi ông phát biểu trong buổi giới thiệu sản phẩm mới của Apple sau này.
Tôi từng dẫn chương trình cho một diễn đàn cấp cao của một doanh nghiệp quản lí. Có ba vị khách mời phát biểu chính, thì trong đó có hai vị tồn tại vấn đề ánh mắt bất định.
Một vị thì từ đầu đến cuối nhìn chăm chăm vào bản thảo mà đọc, đầu không hề ngẩng lên. Đọc đến chỗ “Bộ trưởng A kính mến, Cục trưởng B kính mến, vô cùng cảm ơn sự tham dự của các vị trong hội nghị của chúng tôi hôm nay”, mắt của anh ta cũng không nhìn Bộ trưởng, Cục trưởng lấy một cái, vì thế không khỏi chiến cho người ta cảm giác anh ta là người không coi ai ra gì.
Một vị khác khá hơn một chút, đôi mắt đã biết giao lưu với khán giả, thế nhưng anh ta cũng chỉ dám nhìn khán giả ở giữa, không dám nhìn khán giả hai bên hội trường, không chiếu cố đến cả hội trường, cho người ta cảm giác: Trong mắt có người, nhưng chỉ là thiểu số chứ không phải tất cả mọi người trong hội trường.
Cả hai loại biểu hiện này đều cho người khác cảm giác người phát biểu không tôn trọng lãnh đạo và khán giả. Nguyên nhân không phải là vì họ ngạo mạn mà chỉ là do căng thẳng, chưa được rèn luyện, nhưng như vậy sẽ gây ra hiểu nhầm.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Tình trạng ánh mắt bất định khi lên bục phát biểu chiếm khoảng 50%, có khá hơn tình trạng cười bất định.
Cuối cùng nói về dáng đứng bất định.
Dáng đứng bất định có hai tình huống.
Một là không đứng thoải mái. Do hồi hộp, sợ hãi, nên căn bản không còn để ý đến tư thế, dáng vẻ của mình. Tay chân lóng ngóng, tay không biết để vào đâu, chân không biết đặt chỗ nào, không biết phải đứng như thế nào, rụt đầu rụt cổ, rúm ra rúm ró.
Hai là chưa đứng vững đã phát biểu. Do quá căng thẳng, chỉ muốn nói một hơi cho xong. Cho nên chưa đợi đứng vững đã bắt đầu phát biểu, chưa phát biểu xong đã vội vàng tháo lui, căn bản không còn nhớ ngay cả việc cúi chào. Còn người can đảm thì chắc chắn sẽ đứng rất thoải mái; nhất định là sau khi đứng vững, đợi hội trường yên tĩnh rồi mới bắt đầu phát biểu; nhất định là sau khi phát biểu xong mới thong thả đi xuống.
Có một nữ giám đốc của một công ty lớn chuyên khảo sát các số liệu truyền thông, trong một buổi họp báo về số liệu khảo sát, cô phải lên công bố các số liệu khảo sát. Cô rất coi trọng lần phát biểu này, mặc một bộ vest nữ cao cấp, mái tóc xoăn bồng bềnh được sấy kĩ càng. Thế nhưng sau khi đứng lên sân khấu, hai tay đặt lên bục, cả trọng tâm người vừa ngả vào bục liền bắt đầu phát biểu một mạch. Đây chính là dáng đứng bất định. Lẽ ra đứng trên sân khấu phải giống như cổ nhân đã nói “vững như tùng”, hai chân khép lại, toàn thân thẳng tự nhiên, thế nhưng do quá căng thẳng nên theo phản xạ cô ấy cố tìm một chỗ dựa tâm lí, bởi vậy cứ dựa vào bục phát biểu.
Tôi còn thấy một vị lãnh đạo của một trang web nổi tiếng phát biểu trong một hội nghị quy mô lớn, hai tay không có chỗ đặt liền đút vào trong túi quần, dáng vẻ coi thường tất cả. Thực ra thật oan uổng, vị lãnh đạo này xưa nay đối xử với mọi người rất hòa nhã, hơn nữa ngồi dưới còn có lãnh đạo của ông ta, đây đều là do căng thẳng, tay không biết để đâu gây ra. Đây cũng là một kiểu đứng bất định.
Hiện tượng đứng bất định khi phát biểu trước đám đông chiếm khoảng 30%, chủ yếu gặp phải ở những người không thường xuyên lên sân khấu phát biểu.
Những người lên sân khấu phát biểu hồi hộp thiếu can đảm đều không thoát khỏi các chứng “tam bất định” nói trên. Trải qua rèn luyện ngôn ngữ cơ thể đối với người phát biểu thiếu can đảm trên ba phương diện nụ cười, ánh mắt, dáng đứng, có thể chữa được tam bất định, cho khán giả nhìn thấy một con người tự tin, điềm đạm khi phát biểu trên sân khấu.
Dưới đây tôi sẽ lần lượt giới thiệu phương pháp luyện tập “nụ cười”, “ánh mắt”, “dáng đứng”.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
II. PHƯƠNG PHÁP THỨ NHẤT NHANH CHÓNG KHẮC PHỤC PHÁT BIỂU VÔ ĐẢM: CỐ ĐỊNH NỤ CƯỜI
Thế nào là “cố định nụ cười”? Chính là làm cho nụ cười cố định trên khuôn mặt người phát biểu. Từ lúc bạn bắt đầu bước lên sân khấu đã phải nở nụ cười trên môi, trong quá trình phát biểu cũng vẫn luôn phải mỉm cười, sau khi phát biểu xong đi xuống dưới sân khấu cũng vẫn nở nụ cười. Đây chính là “cố định nụ cười”.
1. MỈM CƯỜI CÓ HAI TÁC DỤNG: ĐẸP MẮT, ÊM TAI
Đầu tiên nói về đẹp mắt.
Đẹp mắt, chính là khán giả thích vẻ mặt tươi cười của người phát biểu. Người phát biểu với nụ cười trên môi, chưa mở lời đã đủ thu hút được khán giả về thị giác rồi.
Cười mới có sức hấp dẫn, mới thu hút được khán giả. Đại sư Tinh Vân từng nói: “Một bó hoa tươi không bằng một nụ cười. Nụ cười chính là sắc màu đẹp nhất trên thế gian.”
Kim Kyung Tae (Hàn Quốc) viết trong cuốn Bí quyết thuyết trình của Steve Jobs rằng: “Khi Steve Jobs bước lên sân khấu, xin hãy chú ý cách xử lí động tác, biểu cảm và ánh mắt của ông. Đầu tiên chiếu vào mắt của mọi người là nụ cười của Steve. Nhìn vẻ mặt của ông có thể biết, ông cảm thấy rất vui vẻ với việc phát biểu hôm nay, mọi người không hề phát hiện ra chút ít lo lắng nào của ông.
Ông đi từ rìa sân khấu vào chính giữa, trước khi bắt đầu phát biểu, ông đưa mắt nhìn toàn bộ khán giả một lượt. Tất nhiên, cho dù là vào thời khắc này, ông vẫn mỉm cười, truyền đi thông điệp chào đón tất cả các khán giả. Sau đó ông mới bắt đầu phát biểu.”
Nụ cười chính là khắc tinh của phát biểu thiếu can đảm! Bạn mỉm cười, khán giả sẽ cho rằng bạn là người ung dung, tự tin.
Sức cuốn hút đơn giản như vậy đấy! Mỉm cười, bài phát biểu của bạn sẽ có sức hấp dẫn; Không cười, bài phát biểu của bạn sẽ không có sức hấp dẫn.
Khi bạn đứng trên sân khấu, chưa cần nói gì mà mỉm cười trước, đã thể hiện sức hấp dẫn của bạn, thu hút mọi ánh mắt của khán giả. Victor Hugo nói: “Nụ cười là ánh nắng xua tan mùa đông ra khỏi khuôn mặt con người.”
Khi yêu cầu học viên mỉm cười, bản thân tôi càng phải nói đi đôi với làm, mỉm cười trước. Tôi luôn mỉm cười trong suốt quá trình lên lớp, tạo ra bầu không khí ấm cúng, để lại ấn tượng sâu sắc cho học viên.
Lại nói về êm tai.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Êm tai tức là giọng nói phát biểu rất hay, hấp dẫn khán giả bằng thính giác.
Cuốn sách Tất cả bắt đầu từ một nụ cười kể về một câu chuyện phỏng vấn xin việc bằng cách quay lưng vào người ứng tuyển.
Islayer là một cô gái Mĩ rất bình thường, vừa không có điều kiện, vừa không có sở trường gì. Khi hãng hàng không Mĩ - United Airlines tuyển dụng nhân viên, cô bước vào phòng phỏng vấn với tâm thái thử xem sao và một nụ cười trên môi.
Phỏng vấn bắt đầu, nhưng điều Islayer không hiểu là người phỏng vấn quay lưng vào cô mà nói chuyện. Cho dù là như vậy, Islayer vẫn rất tự tin, vui vẻ trả lời các câu hỏi.
Cuối cùng, người phỏng vấn quay lại giải thích với cô, công việc của cô cần sự trợ giúp của điện thoại, bao gồm các việc như đặt vé, hủy vé, thay đổi hoặc xác định chuyến bay... Việc ông quay lưng lại với cô vốn không phải là coi thường sự có mặt của cô, mà là muốn biết rõ trong giọng nói của cô có kèm thêm nụ cười hay không.
Tất nhiên Islayer dễ dàng vượt qua cuộc phỏng vấn và được tuyển dụng. Từ đó về sau, Islayer trên cương vị của mình thông qua điện thoại khiến cho khách hàng cảm nhận được nụ cười của cô, khiến cho họ có cảm giác như được tắm mình trong gió xuân vậy.
Nụ cười chân thành đích thực có thể nghe ra được.
Tôi xuất thân là phát thanh viên của đài phát thanh, hiểu rất rõ giọng nói ngọt ngào của người phát thanh viên quan trọng như thế nào. Có những người dẫn chương trình, bản thân có âm chất trong trẻo ngân nga, nhưng khi vào mic thì giọng lại lạnh như băng khiến thính giả không có thiện cảm. Có một số người dẫn chương trình tuy mọi thứ đều bình thường nhưng giọng nói nghe lại rất êm dịu thân thiết nên được thính giả yêu thích, có rất nhiều fan hâm mộ. Giọng nói êm ái từ đâu mà có? Không phải là bẩm sinh, mà là xem bạn có thích cười hay không. Chỉ cần bạn cười, giọng nói lập tức trở nên êm ái, chỉ cần khuôn mặt bạn lạnh lùng, giọng nói của bạn nhất định là lạnh như băng, thính giả lập tức nghe ra ngay.
Tôi từng bồi dưỡng cho trung tâm hỗ trợ qua điện thoại của một công ty điện tín, phát hiện ra họ có một hiểu nhầm, đó là việc luyện giọng nói thân thiết êm tai thường chỉ bắt tay vào âm thanh mà coi nhẹ việc tập luyện mỉm cười. Còn tôi thì lại coi mỉm cười là trọng điểm, dạy cho họ phương pháp luyện tập, yêu cầu họ mỗi ngày tập mỉm cười. Đến khi mỉm cười trở thành thói quen rồi thì khi làm việc, giọng nói tự nhiên sẽ êm tai thân thiết.
Nói ngàn vạn lời không bằng luyện tập ngay lập tức. Bây giờ xin mời các bạn độc giả làm một bài luyện tập:
Nói hai lần câu “Kính thưa các vị lãnh đạo, kính thưa các vị khách quý!” Lần thứ nhất, cau mày lại, giọng nói nhất định sẽ trầm xuống;
Lần thứ hai, mỉm cười nói, giọng nói nhất định sẽ êm dịu ngân nga.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Tại sao mỉm cười lại khiến cho giọng nói êm tai hơn? Sau đây tôi sẽ giảng giải cụ thể.
2. ĐỐI VỚI NGƯỜI PHÁT BIỂU TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG, MỈM CƯỜI CÓ BỐN LỢI ÍCH: GIỌNG NÓI TỐT, TRÍ NÃO TỐT, SỨC KHỎE TỐT, VẬN MỆNH TỐT.
Lợi ích 1 - giọng nói tốt
Giọng nói tốt, tức là nụ cười có thể làm cho giọng nói của người phát biểu trở nên êm tai. Ở đây tôi xin đi sâu vào trọng điểm tại sao mỉm cười lại có thể khiến cho giọng nói trở nên hay hơn.
Trước hết mỉm cười có thể khiến cho hơi thở thông suốt.
Bởi vì khi căng thẳng hay giận dữ, lỗ mũi sẽ thu lại, đường hô hấp sẽ hẹp hơn, hô hấp không thông suốt; còn khi mỉm cười, lỗ mũi tự nhiên sẽ mở ra, đường hô hấp sẽ rộng hơn, không khí nhanh chóng được hút vào, lập tức khí tụ đan điền. Đây là điểm thứ nhất. Điểm thứ hai, khi căng thẳng, cằm và cổ của con người sẽ thu chặt lại, hô hấp không thông; còn khi mỉm cười, khuôn mặt, cằm, vai, ngực, bụng đều thả lỏng, trên dưới thông thuận, hô hấp không bị bất cứ trở ngại nào.
Ngoài ra mỉm cười còn có thể làm cho âm thanh viên nhuận.
Khi mỉm cười, các cơ hàm sẽ được kéo lên, cổ họng mở ra, vòm cộng minh mở rộng, âm thanh được cộng minh tự nhiên sẽ viên nhuận hơn.
Thứ ba, mỉm cười có thể khiến cho nhả chữ rõ ràng, thánh thót hơn.
Bởi vì khi mỉm cười, hai khóe môi sẽ hướng sang hai bên, các cơ môi co lại, nhả chữ sẽ có lực, khi có lực thì chữ sẽ rõ ràng hơn.
Một điểm nữa là, khi cười, nhả chữ sẽ thanh thoát hơn. Chúng ta thường nói: miệng lưỡi chậm chạp. Lưỡi chậm chạp, tức là đầu lưỡi cứng đơ. Khi căng thẳng, đầu lưỡi mới bị cứng đơ lại. Còn khi mỉm cười, cuống lưỡi thu về sau, đầu lưỡi được thả lỏng, tự nhiên sẽ trở nên linh hoạt.
Lợi ích 2 - trí não tốt
Mỉm cười khiến cho não bộ được thả lỏng, tư duy thông suốt.
Chúng ta thường nói cái khó ló cái khôn, trên thực tế khi muốn “ló cái khôn” thì trước hết không thể thiếu là nụ cười. Bởi trong tình trạng nguy khốn, đại não thường sẽ trống rỗng, khả năng đột nhiên lóe ra biện pháp không nhiều. Nếu như có thể khẽ mỉm cười, đại não lập tức được giải phóng, sẽ sinh ra linh cảm, nghĩ ra biện pháp.
Xin kể cho độc giả câu chuyện về mỉm cười lóe ra trí tuệ.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Đó là câu chuyện Vương Sủng Huệ cười luận hôn nhân.
Thời kì dân quốc, luật gia Vương Sủng Huệ tham gia một bữa tiệc của giới ngoại giao được tổ chức ở London. Trong bữa tiệc, một quý phu nhân người Anh hỏi Vương Sùng Huệ: “Nghe nói nam nữ ở quý quốc đều là dựa vào ông mai bà mối, hai bên kết hôn trong khi chưa có tình yêu, vậy thì sai lầm quá! Chúng tôi đây đều phải trải qua một thời gian dài yêu đương tìm hiểu, đôi bên hiểu rõ về nhau rồi mới kết hôn, như vậy mới tốt đẹp chứ!”
Vương Sủng Huệ mỉm cười đáp: “Việc này giống như hai ấm nước vậy. Ấm của chúng tôi là nước lạnh, đặt trên bếp lò dần dần sẽ nóng lên, cuối cùng sôi lên sùng sục. Cho nên tình cảm vợ chồng người Trung Quốc, ban đầu rất lạnh lẽo, sau đó dần dần trở nên thắm thiết hơn, bởi vậy có rất ít trường hợp li hôn. Còn các bạn giống như một ấm nước đang sôi, sau khi kết hôn dần dần sẽ nguội lạnh. Nghe nói tỉ lệ li hôn ở nước Anh khá cao, phải chăng là do nguyên nhân này?”
Câu chuyện trên là minh chứng rõ ràng của trước có nụ cười sau có lời hay. Nếu như toàn thân căng thẳng, thái độ lúng túng, nhất định là đầu óc trống rỗng, miệng lưỡi cứng đơ, không nói được lời nào. Nếu chú ý quan sát trong cuộc sống bạn sẽ thấy, có thể nói được những lời hay thường là những người mang trên môi nụ cười.
Vì sao nụ cười có thể giúp con người xua tan căng thẳng, nảy sinh lời nói hay?
Bởi vì khi cười, các cơ trên khuôn mặt được thả lỏng, cơ ở huyệt Thái Dương cũng được thư giãn. Huyệt Thái Dương là một huyệt vị vô cùng quan trọng trên đầu, cuốn Đạt Ma mật phương xếp xoa bóp huyệt Thái Dương vào phương pháp hồi xuân, cho rằng thường xuyên xoa bóp huyệt này có thể duy trì tuổi thanh xuân cho não bộ, cải lão hoàn đồng. Khi cười chính là đang xoa bóp cho huyệt Thái Dương, bộ não lập tức cảm thấy nhẹ nhõm, máu cung cấp cho não trở nên dồi dào, tư duy lập tức được kết nối, mới có thể ngẫu hứng phát huy. Còn khi nghiêm túc, các cơ trên mặt sẽ co lại, huyệt Thái Dương cũng căng ra, não bộ sẽ căng thẳng, chậm chạp, thiếu linh hoạt, không nghĩ ra được điều gì.
Lại bắt đầu từ tiềm thức mà nói, lời hay ý đẹp thuộc về tư duy linh cảm, mà tư duy linh cảm là sản phẩm của tiềm thức, tiềm thức chỉ làm việc khi bộ não con người được thư giãn, khi căng thẳng tiềm thức sẽ không chịu làm việc. Bởi vậy, khi cười, bộ não được thả lỏng, tiềm thức mới bắt đầu làm việc, mới có thể tạo ra lời hay ý đẹp.
Lợi ích 3 - sức khỏe tốt
Tục ngữ nói: “Một nụ cười bằng mười thang thuốc bổ”. Câu nói này tuy đơn giản nhưng hàm chứa chân lí to lớn. Nụ cười là pháp bảo để khỏe mạnh và sống lâu.
Tôi từng chia sẻ một trường hợp chữa bệnh do bác sĩ Bành Tân - tiến sĩ Đông y viết trên blog.
Tháng 6 năm nay, tôi chữa cho một bệnh nhân đến từ tỉnh Hà Bắc. Lúc tìm đến tôi chữa bệnh, anh ta nói: “Thưa bác sĩ Bành, tôi bị bệnh xơ gan (giai đoạn đầu).” Mọi người đều biết
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
bệnh xơ gan nếu phát triển tiếp thì sẽ bị cổ trướng, nếu tiếp tục phát triển sẽ dẫn đến tử vong. Con đường phát triển thứ hai của xơ gan là ung thư gan, cũng không thể kéo dài mạng sống quá 10 năm.
Anh ta nói: “Tôi cảm thấy cuộc sống không còn hi vọng gì nữa, cũng không biết là lỗi do đâu?”
Tôi nói: “Bệnh này có thể dùng Đông y chữa khỏi, nhưng quan trọng nhất là bản thân anh trước hết phải tin tưởng. Bởi vậy, việc chữa trị của bác sĩ rất nhiều lúc chỉ là giúp đỡ bệnh nhân xây dựng lại lòng tin.”
Tôi lại nói: “Bệnh của anh có thể chữa khỏi, giờ tôi kê thuốc cho anh, giúp đỡ anh, dần dần anh sẽ khỏi thôi.” Anh ta nói: “Có thật không?” Tôi nói: “Điều này hoàn toàn có thể.” Bởi vì dưới con mắt của Đông y, chỉ cần kim khí dư thừa được đẩy lùi, tĩnh mạch gan sẽ thông suốt, bệnh xơ gan của anh ta sẽ khỏi.
Tôi nói với anh ta: “Anh là lãnh đạo một công ty, trên khuôn mặt anh lại chẳng có lấy một nụ cười. Bởi vì chúng tôi vọng, văn, vấn, thiết lâu rồi nên có kinh nghiệm, bệnh nhân đến bệnh như thế nào, chỉ xem đại thể là có thể biết, thông qua vọng chẩn ngũ hành là biết liền. Anh không biết cười, hơn nữa nội tâm vô cùng gò bó.”
Anh ta nói: “Tôi đúng là như vậy, nhân viên của tôi nói, họ rất sợ tôi, hơn nữa bản thân tôi cũng cảm thấy dường như mỗi ngày tôi đều bị trói buộc rất chặt.”
Tôi nói: “Như thế chẳng phải là tự chuốc khổ vào thân sao? Đây gọi là tự mình sinh ra bệnh. Tâm thái này của anh duy trì trong thời gian dài sẽ sinh ra bệnh tật. Anh xem anh đã gây ra bệnh xơ gan thành công rồi. Nếu như anh còn tiếp tục tự sinh bệnh, căn bệnh này sẽ phát triển thành bệnh nan y, sẽ cướp đi mạng sống của anh. Đây gọi là mất cả chì lẫn chài, bản thân không khỏe, còn khiến cho người khác khó chịu lây.”
Anh ta nói: “Vậy có cách nào không?” Thực ra rất đơn giản, người có kim khí quá nặng phải luyện tập những gì? Chính là luyện tập bao dung và mỉm cười. Tôi liền bảo anh ta: “Từ hôm nay trở đi, anh chỉ tập một nội dung là được rồi, đó chính là ngày ngày mỉm cười. Bởi vì con người chỉ cần mỉm cười, sự căng thẳng trong toàn thân sẽ được thả lỏng, nội tạng được thư giãn, khi nội tạng được thư giãn, bệnh sẽ khỏi.”
Sau khi nói với anh ta những đạo lí trên, tôi lại kê cho anh ta tứ nghịch thang, tứ nghịch tán, giúp anh ta giãn can khí một lần nữa, anh ta mới bình tâm trở về nhà.
Khoảng hai tuần sau, bởi vì đây là bệnh nhân nặng, tôi gọi điện hỏi thăm tình trạng anh ta bây giờ thế nào, đã uống thuốc chưa. Anh ta nói: “Bác sĩ, nói thật với ngài là tôi chưa uống thuốc, tôi bây giờ nghe theo lời bác sĩ, ngày ngày tập mỉm cười với mọi người xung quanh. Tôi phát hiện ra cảm giác đau ở vùng gan không còn nữa rồi. Tôi đi xét nghiệm chức năng gan, chỉ số các mục đều đang phát triển tốt.”
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Sau này, anh ta gửi cho tôi tin nhắn thông báo: “Bác sĩ Bành, hình ảnh bác sĩ dạy tôi mỉm cười lúc nào cũng xuất hiện trước mắt tôi. Mỗi khi căng thẳng, buồn phiền tôi lại nhớ tới hình ảnh này, liền kiên trì ngày ngày luyện tập.”
Hơn nữa, lúc đó tôi còn nói với anh ta, trên thực tế khi con người ta nóng giận, chính là tự trói mình lên xà nhà mà đánh một trận thật đau, anh ta chính là ngày ngày đang tự đánh bản thân. Tôi nói điều này với anh ta, không khí căng thẳng khi đó lập tức dịu lại. Tại sao vậy? Khi con người phản tỉnh bản thân, trí tuệ liền khai thông, rất nhiều vấn đề lập tức được giải quyết.
Anh ta nói: “Khi bác sĩ lấy ví dụ này cho tôi xong, tối nào tôi cũng nghĩ, nghĩ đi nghĩ lại liền bật cười. Tôi cảm thấy hàng ngày mình đang tự hành hạ chính mình, hà tất phải như vậy? Hơn nữa lại là bản thân tự hành hạ bản thân chứ không phải là người khác hành hạ.” Sau khi nghĩ thông vấn đề này, khí huyết thông suốt, sức khỏe liền tốt lên.
Bạn xem, mỉm cười có ích với sức khỏe biết bao!
Bản thân tôi từng làm một thử nghiệm về nụ cười và sức khỏe.
Đơn vị tổ chức khám sức khỏe hàng năm. Sau khi đo huyết áp, tôi liền nảy ra một ý tưởng, có thể vừa mỉm cười vừa đo huyết áp hay không? Thấy người đo huyết áp không đông, tôi liền nói với cô y tá: “Cô giúp tôi được không? Tôi muốn làm một thí nghiệm, đầu tiên vừa mỉm cười vừa đo huyết áp, sau đó vừa nổi giận vừa đo huyết áp, xem huyết áp có gì thay đổi.”
Cô y tá rất hiểu ý tôi, liền đồng ý.
Lần đầu đo huyết áp, tôi mỉm cười, thầm nói chữ “kim chi”. Kết quả huyết áp sau khi đo là 70.
Đo lần thứ 2, tôi cau mày trợn mắt, liên tục nói thầm “Tức chết đi được…”, kết quả là 80.
Thí nghiệm này khiến tôi tự mình cảm nhận được: nụ cười có thể mang lại “sức khỏe tốt”. Nụ cười giúp cho huyết áp ổn định, nóng giận làm cho huyết áp tăng cao. Ngày ngày nóng giận cáu kỉnh, huyết áp sẽ ngày ngày tăng cao, cuối cùng trở thành bệnh cao huyết áp. Ngày ngày tươi cười thì huyết áp sẽ ổn định, không dễ dàng bị cao huyết áp.
Không tốn tiền, không phải uống thuốc, chỉ cần hình thành thói quen mỉm cười là có thể khiến cho bản thân khỏe mạnh sống lâu, chuyện tốt như vậy đi đâu tìm được?
Lợi ích 4 - vận mệnh tốt
Chỉ có những người hay cười mới may mắn. Tại sao vậy?
Bởi vì nụ cười là nguyên lí gương soi. Bạn mỉm cười trước gương, hình ảnh bạn ở trong gương cũng sẽ mỉm cười với bạn. Cuộc sống cũng như vậy, khi bạn mỉm cười với người
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
khác, lễ phép lịch sự với người khác, người khác cũng sẽ mỉm cười với bạn, nhưng nếu bạn đối xử với người khác lạnh lùng, người khác cũng sẽ lạnh lùng với bạn.
Giáo sư Thái Lễ Húc khi giảng giải về “Đệ tử quy” có kể một câu chuyện về bản thân:
Có lần tôi đến Australia học văn hóa truyền thống Trung Quốc, khi học đến “Đệ tử quy” trong đó có một câu viết “sự chư phụ, như sự phụ; sự chư huynh, như sự huynh”, có nghĩa là đối đãi với cha mẹ của người khác phải cung kính như đối đãi với cha mẹ đẻ của mình vậy; đối đãi với huynh trưởng của người khác cũng phải cung kính như đối đãi với huynh trưởng của mình. Học xong tôi có cảm nhận rất sâu sắc.
Một hôm khi tôi về đến phòng ở, thấy trong phòng có 7, 8 vị trưởng bối, tôi liền chào hỏi từng người một. Có vị trưởng bối tuổi tác còn lớn hơn cả tuổi của bố tôi, tôi liền mỉm cười nói: “Chào bác Đường!” sau đó gập mình cúi chào. Khi tôi ngẩng đầu lên, vị trưởng bối này cười ha hả nói ngồi máy bay mấy vạn dặm còn nhận thêm được một đứa cháu thật là vui. Sau đó tôi lại mỉm cười chào một chú khác đứng bên cạnh: “Chào chú Trần!” Lúc này bỗng nhiên có một chú chạy đến nói: “Chú cũng muốn, chú cũng muốn.” Sau việc này tôi mới biết chú ấy là một người rất tài giỏi, đến đây là để tạo cơ hội lập nghiệp cho thanh niên, chú ấy chạy đến cũng muốn được làm chú.
Tôi liền mỉm cười nói: “Chào chú Lô!” Sau cái cúi chào đó, cuộc đời tôi đã xảy ra biến đổi lớn. Buổi chiều hai ngày sau, khi những người khác đều đi vắng, chỉ có chú Lô và tôi ở nhà. Chú Lô gọi tôi ra phòng khách, bảo tôi ngồi xuống và nói chuyện với tôi hơn hai tiếng đồng hồ.
Qua nói chuyện tôi mới biết chú Lô đây từng là giám đốc điều hành công ty Yamaha. Yamaha là một công ty chuyên sản xuất đàn organ, đàn piano và xe máy, chú từng lãnh đạo hơn 80.000 nhân viên. Điều này khiến tôi hết sức thảng thốt, chỉ hận mình có mắt không thấy núi Thái Sơn, nhưng đồng thời cũng khiến tôi thấm thía một đạo lí: Những người càng có năng lực thì lại càng khiêm tốn, càng có hàm dưỡng.
Lúc đó chú Lô vô tư chia sẻ với tôi những kinh nghiệm và trí tuệ trong cuộc sống, định hướng cho tôi. Trong đó có một câu mà tôi ấn tượng sâu sắc nhất, chú ấy nói một người muốn nâng cao tu dưỡng đạo đức của bản thân, phải nhớ lấy rằng: “Đối đãi với bản thân phải đuổi tận diệt tuyệt; đối đãi với người khác là “khiêu vũ với bày sói”. Cũng tức là phát hiện ra khuyết điểm của mình thì phải dốc hết sức để sửa đổi, phải có quyết tâm đuổi tận diệt tuyệt; Còn đối với người khác cần khoan dung nhiều hơn, nghĩ cho đối phương nhiều hơn, bởi vậy phải ăn ở có đức.
Trong buổi nói chuyện hơn hai giờ ấy, tôi hết sức chăm chú tiếp thu. Sau khi nghe xong, tôi rất xúc động, tràn đầy lòng biết ơn đồng thời cúi gập mình xuống để cảm ơn chú.
Từ hôm đó trở đi, mỗi ngày ăn xong bữa sáng, bữa trưa, bữa tối, chú lại đi dạo cùng tôi, trò chuyện, phân tích, chú đã dắt tay dạy tôi từng bước như thế trong suốt hai tháng.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Tôi quen chú Lô đã rất nhiều năm rồi, nếu trong cuộc sống có thắc mắc gì, tôi chỉ cần gọi điện cho chú, chú sẽ rất nghiêm túc chia sẻ kinh nghiệm của chú với tôi, chỉ dẫn tôi, khiến cho tôi giải mê khai ngộ, tránh mắc sai lầm.
Thực ra, chân lí lớn vô cùng đơn giản, chân lí đích thực là chân lí đơn giản nhất. Chỉ cần lòng chân thành, kính trọng của bạn được biểu lộ ra ngoài, tặng cho mọi người nụ cười và sự kính trọng, cơ ngộ của bạn sẽ có biến đổi rất lớn, bạn sẽ luôn gặp được quý nhân.
Thành công của thầy giáo Thái Lễ Húc chính là bắt đầu từ cách cư xử chân thành, kính trọng mọi người, đồng thời đem sự chân thành và kính trọng ấy thể hiện ra qua nụ cười.
Học sinh của tôi trải qua một học kì tập cười, không ngờ nụ cười lại giúp em ấy thi đỗ nghiên cứu sinh. Trong bài tập cuối kì em ấy đã kể lại câu chuyện này.
Tôi thi nghiên cứu sinh trường đại học Trung văn Hồng Kông. Khi phỏng vấn, tôi nhớ đến “cố định nụ cười” mà thầy giáo Ân đã nhấn mạnh. Bởi vậy, tôi thử luôn giữ nụ cười trên môi, mỉm cười đối diện với thầy giám khảo, xóa tan đi khoảng cách giữa tôi và thầy. Tiếng Anh của tôi không thật sự trôi chảy nhưng cũng nổi bật trong các thí sinh, đạt thành tích xuất sắc và được tuyển chọn.
Tôi còn nhớ khi phỏng vấn kết thúc một thầy giáo nói với tôi: “I like your smile, you look so kindly and cute!” có nghĩa là tôi rất thích nụ cười của em, em rất thân thiện và dễ thương.
Chúng ta thường nói “tương phùng nhất tiếu mẫn ân cừu” (trông nhau cười, thù oán sạch không), đọc xong câu chuyện dưới đây bạn sẽ càng hiểu rõ hơn câu nói này.
Antoine De Saint - Exupéry, tác giả cuốn sách Hoàng tử bé không chỉ là một tác gia kiệt xuất, mà còn là một phi công xuất sắc. Ông từng tham gia chiến đấu trong cuộc nội chiến Tây Ban Nha, chống lại phần tử phát xít, sau đó rơi vào tay giặc.
Trong nhà giam, có một tên cai ngục mặt đằng đằng sát khí, thái độ rất thô bạo. Antoine De Saint - Exupéry cho rằng hôm sau mình chắc chắn sẽ bị lôi đi xử bắn, bởi vậy vô cùng hoang mang và bất an. Ông lục khắp các túi, tìm thấy một điếu thuốc nhưng lại không tìm thấy diêm. Ông thu hết can đảm xin tên cai ngục lửa, tên cai ngục lạnh lùng đưa lửa cho ông. Sau đó Antoine viết lại tỉ mỉ giây phút khắc cốt ghi tâm ấy:
“Khi anh ta giúp tôi châm lửa, ánh mắt của anh ta vô tình chạm vào ánh mắt tôi, lúc đó tôi bỗng mỉm cười với anh ta. Tôi không biết vì sao mình lại có phản ứng này. Trong khoảng khắc ấy, nụ cười đã phá tan bức tường ngăn cách giữa chúng tôi. Dưới sự ảnh hưởng của tôi, khóe miệng anh ta cũng bất giác nở ra nụ cười, mặc dù tôi biết ban đầu anh ta không hề có ý này. Châm thuốc xong anh ta không rời đi ngay, hai mắt nhìn tôi chăm chú, miệng vẫn nở nụ cười. Tôi cũng mỉm cười đáp lại, dường như anh ta là bạn tôi vậy. Ánh mắt anh ta nhìn tôi cũng giảm bớt đi sự hung hãn lúc ban đầu…”
Sau đó, hai người bắt đầu nói chuyện, nỗi nhớ nhà và sự lo lắng cho tính mạng khiến cho giọng của Antoine dần trở nên nghẹn ngào. Sau đó, người cai ngục không nói một lời
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
liền mở cửa ngục ra, lặng lẽ dẫn Antoine đi theo con đường nhỏ phía sau thoát ra khỏi nhà ngục…
Nụ cười có nhiều lợi ích như vậy, thế nhưng tại sao lại có rất nhiều người không thích cười?
Khi dạy học, tôi phát hiện ra, từ góc độ gia đình mà nói, phần lớn nguyên nhân chúng ta ít cười đều là do di truyền từ bố mẹ. Tôi từng khảo sát rất nhiều em học viên nghiêm túc, không thích cười, hỏi ra mới biết tính cách đó là do di truyền từ gia đình. Bố mẹ không thích cười, trong môi trường ấy con cái cũng không thích cười.
Một học sinh của tôi phân tích rất kĩ về vấn đề này.
Bản thân em là một người rất thích cười, bởi vì em từng nghe người khác khen ngợi em, nhìn thấy em là thấy rất vui vẻ, nguyên nhân là do em hay cười. Điều này có quan hệ với hoàn cảnh gia đình của em, bởi vì người nhà của em đều rất thích cười, điều này đã ảnh hưởng sâu sắc tới em.
Còn bạn cùng phòng với em lại không thích cười, em từng hỏi bạn ấy, vì sao lại không thích cười. Cô ấy trả lời là người nhà cô ấy đều không thích cười, cô ấy cũng cho rằng không có việc gì đáng để cô ấy cười cả.
Phép so sánh nhỏ này giúp em phát hiện ra, gia đình có ảnh hưởng hết sức quan trọng đối với sự trưởng thành của trẻ em. Mặc dù sau này trẻ sẽ chịu ảnh hưởng nhất định từ bạn bè, đồng nghiệp, các mối quan hệ xã hội, nhưng không thể sâu sắc như ảnh hưởng từ gia đình. Sau này có con, em nhất định sẽ dạy con cười, để nụ cười đồng hành cùng con trong suốt quá trình trưởng thành.
Trong quá trình dạy học tôi phát hiện, cán bộ lãnh đạo đều nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của nụ cười. Nhưng đối với việc tập cười như thế nào lại thường bó tay hết cách.
Vậy thì, cười có thể tập được không? Tập như thế nào? Sau đây sẽ nói riêng về vấn đề này.
3. TẬP CƯỜI NHƯ THẾ NÀO
Tập cười phải tập chữ “kim chi”.
Tại sao phải tập nói chữ “kim chi”?
Một là, lông mày giãn ra; Hai là, khóe miệng kéo ra.
Trước tiên nói về lông mày:
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Khác biệt giữa cười thật và cười giả ở đâu? Chính là ở đôi mắt. Bởi vì đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, mắt cười cho thấy tâm đang cười. Chỉ có miệng cười mà mắt không cười cho thấy nụ cười đó rất gượng gạo, là cười khan, cười nhạt, cười mà như không cười.
Làm sao để cho mắt cười đây?
Chúng ta nhìn vào gương làm bài luyện tập sau:
Đầu tiên chau mày lại. Lúc này mặt bạn đang thể hiện cảm xúc gì? Đau khổ, đây là “mặt ủ mày chau”.
Sau đó giãn lông mày ra. Lúc này mặt bạn thể hiện cảm xúc gì? Vui sướng, đây gọi là “mặt mày rạng rỡ”.
Qua bài tập so sánh này có thể phát hiện ra, mấu chốt của cười thật lòng là ở lông mày. Lông mày giãn ra, mắt tự nhiên sẽ cười. Chữ “kim chi” là thanh bằng, khi đọc lông mày sẽ tự nhiên giãn ra, các cơ của trạng thái cười thật lòng sẽ tự động xuất hiện. Bởi vậy tôi mới yêu cầu mọi người tập chữ “kim chi”.
Lại nói về kéo khóe miệng lên.
Thường nói “cười rách cả miệng”. Khi cười thật sự, miệng nhất định là mở ra. Còn khi đọc chữ “kim chi”, khóe miệng sẽ tự nhiên kéo ra, để lộ răng.
Bạn xem, khi tập đọc chữ “kim chi” này, lông mày giãn ra, khóe miệng cũng mở ra, các cơ ở trạng thái cười đều xuất hiện rồi. Mỗi ngày kiên trì tập luyện như vậy sẽ hình thành trí nhớ với cơ mặt, cười sẽ trở thành thói quen.
Dưới đây là trải nghiệm tập chữ “kim chi” của hai em học sinh.
Học sinh A:
“Thầy giáo nói nụ cười của tôi không ổn định, rất cứng nhắc, vì vậy tôi quyết tâm kiên trì nhìn vào gương tập nói chữ “kim chi”. Mặc dù có lúc bản thân cảm thấy cách luyện tập rất buồn cười, nhưng vì nụ cười đẹp, tôi lại tiếp tục cố gắng. Ban đầu tập cười cơ mặt đau nhức, tập suốt một học kì, bắt đầu có hiệu quả. Bây giờ khi tôi bước lên sân khấu nụ cười sẽ tự nhiên nở trên khuôn mặt.”
Học sinh B:
“Trước đây, bất kể là giáo viên hay bạn học đều nói tôi “Sao mà em nghiêm túc thế?”, “Cậu dữ dằn quá!”, “Nhìn anh có vẻ rất hung dữ!”... Điều này tôi đã biết từ lâu, tôi rất muốn thoát ra khỏi hình ảnh đó. Chỉ có những người hay cười mới luôn gặp vận may. Một người ngày ngày mặt mày lạnh lùng không biểu cảm thì sẽ không gặp may mắn.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Học kì này, nhờ có thầy giáo Ân, tôi cuối cùng đã tìm ra ánh sáng và cơ hội thay đổi. Sau một học kì nhìn vào gương tập nói “kim chi”, tôi đã thay đổi được hình ảnh dữ dằn ban đầu. Khi tôi đang viết bài văn này, có một bạn học chạy đến nói với tôi “Gần đây sao cậu cười rạng rỡ thế?”
Các em học sinh thông qua tập nói chữ “kim chi” hình thành thói quen mỉm cười giống hai em học sinh này còn rất nhiều. Trong thế giới rộng lớn này, chúng ta với rất nhiều người chỉ có duyên gặp mặt một lần, cách tốt nhất để trân trọng duyên gặp gỡ ấy chính là học cách mỉm cười với mỗi người bạn gặp mặt. Bạn không biết ai là quý nhân của bạn, nhưng quý nhân chắc chắn sẽ là một trong những người mà bạn mỉm cười với họ.
4. PHƯƠNG PHÁP LUYỆN MỈM CƯỜI
Nội dung tập mỉm cười là tập tốt hai chữ. Hai chữ ấy một là chữ “kim chi”, hai là chữ “cười”.
Nội dung tập luyện 1: Nhìn vào gương nói chữ “kim chi”.
Phương pháp luyện tập:
- Mỗi ngày nhìn vào gương nói ít nhất 100 lần.
- Luyện bằng phương pháp nói thầm.
- Thêm cử chỉ, mỗi lần tập xong dừng lại 3 giây. Cánh tay phải bắt đầu đi xuống từ vai trái, dừng lại ở vị trí thắt lưng, sau đó lại đánh tay lên trên cao ngang tai phải dừng lại ba giây. Thực hiện lần tiếp theo.
Tại sao phải nhìn vào gương để tập?
Bởi vì khi nhìn vào gương, mắt có thể nhìn thấy hình ảnh nụ cười chuẩn, trong não sẽ hình thành kí ức về thị giác, sau này khi tập mỉm cười, trong não sẽ xuất hiện hình ảnh mỉm cười khi nói chữ “kim chi”, như vậy có thể giúp bạn tăng cường trí nhớ về mặt thị giác.
Tại sao mỗi ngày phải tập 100 lần?
Bởi vì thực ra tập mỉm cười cũng là một hình thức tập luyện trí nhớ cho cơ mặt. Bất kể những ai không thích nói cười, không phải là trong lòng người đó không muốn cười, mà là do cơ mặt lâu ngày không vận động nên đã trở nên cứng nhắc. Có cười cũng là ở trong lòng, trên khuôn mặt không nhìn ra. Nếu như ít luyện tập, động tác của cơ mặt nhanh chóng biến mất, các cơ trên mặt không thể hình thành trí nhớ. Còn như ngày ngày luyện tập 100 lần, khoảng 21 ngày, các cơ cười trên mặt phát triển rồi, sẽ hình thành trí nhớ cơ mặt.
Tại sao lại phải dùng phương pháp nói thầm để luyện?
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Một mũi tên trúng nhiều đích, kết hợp tập cười với khí tụ đan điền.
Tại sao lại phải thêm cử chỉ?
Một là, tay làm chỉ huy. Cử chỉ là một loại chỉ huy, cũng giống như khi hát hợp xướng nhìn tay người chỉ huy, khi làm đúng cử chỉ, cơ mặt cười càng được luyện tập đúng đắn hơn.
Hai là, càng chuyên tâm hơn. Có thêm cử chỉ, sức chú ý càng thêm tập trung. Nếu chỉ dựa vào miệng nói, có thể hữu khẩu vô tâm, luyện tập không đủ chuyên tâm. Nhưng muốn làm cử chỉ đúng, nhất định phải nhất tâm nhất ý. Nếu bạn phân tâm, cử chỉ sẽ không chính xác nữa.
Tại sao lại phải dừng ba giây?
Làm biểu cảm chữ “kim chi” xong dừng lại ba giây, sẽ có thể khiến cho trí nhớ cơ mặt cười cố định ba giây, để càng khắc sâu thêm trí nhớ.
Nội dung luyện tập 2: Nhìn vào gương tập nói chữ “cười”.
Phương pháp luyện tập:
- Mỗi ngày nhìn vào gương nói ít nhất 100 lần.
- Luyện bằng phương pháp nói thầm.
- Thêm cử chỉ, mỗi lần tập xong dừng lại ba giây.
Tại sao lại phải soi gương tập chữ “cười”?
Mọi người có thể nhìn vào gương để cảm nhận hai chữ sau. Trước tiên nói chữ “cười”, mặt mày rạng rỡ; Lại nói chữ “khóc”, mày chau lại tạo thành tướng khổ sở. Tại sao phải làm như vậy? Là để hiểu rằng khi chúng ta phát âm, biểu cảm của khuôn mặt và ý nghĩa của từ phát âm là tương ứng với nhau, khi nói “cười” khuôn mặt là nụ cười, nói “vui” trên mặt là niềm vui, nói “khóc” trên mặt là khóc, nói “buồn” trên mặt là nỗi buồn.
Ngày ngày nhìn vào gương tập nói chữ “cười”, vừa có thể tập được cơ mặt cười, vừa có thể truyền đạt thông tin nụ cười vào tiềm thức của bạn, tăng cường ý thức về nụ cười.
III. PHƯƠNG PHÁP THỨ HAI NHANH CHÓNG KHẮC PHỤC PHÁT BIỂU VÔ ĐẢM: CỐ ĐỊNH ÁNH MẮT
Thế nào gọi là cố định ánh mắt? Chính là trong mắt của người phát biểu có người khác, khi đứng trên bục phát biểu đôi mắt phải “biết nói”, luôn giao lưu với khán giả. Đây là bí mật thứ hai thể hiện sự tự tin của người phát biểu.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Thế nào gọi là trong mắt có người khác? Khi giảng bài tôi thường cho học sinh làm một thử nghiệm sau.
Mời cả lớp đứng dậy, dùng ba cách khác nhau nói “Kính thưa các vị lãnh đạo, kính thưa các vị khách quý, thưa các bạn!”
Lần thứ nhất, ngẩng đầu nhìn lên trần nói “Kính thưa các vị lãnh đạo, kính thưa các vị khách quý, thưa các bạn!” Đây là tự kiêu hay tự ti?
Học viên: Tự kiêu.
Lần thứ hai, cúi đầu xuống nói: “Kính thưa các vị lãnh đạo, kính thưa các vị khách quý, thưa các bạn!” Đây là tự ti hay tự kiêu?
Học viên: Tự ti.
Lần thứ ba, hướng mặt về phía trước, nhìn vào tôi, đôi mắt có thần, trên môi nở nụ cười nói: “Kính thưa các vị lãnh đạo, kính thưa các vị khách quý, thưa các bạn!” Đây là thái độ gì?
Học viên: Tự tin!
Ánh mắt nhìn về ba vị trí, đại diện cho ba tâm thái của người phát biểu. Điều này vừa hay ứng với lời nói của triết gia cổ Hy Lạp - Socrates:
Cao quý và tôn nghiêm, tự ti và hiếu thắng, anh minh và cơ trí, ngạo mạn và thô lỗ, đều có thể từ cảm xúc tĩnh hay động trên khuôn mặt và cử chỉ cơ thể phản ánh ra ngoài.
Một người có kĩ năng phát biểu xuất sắc là người rất giỏi dùng ánh mắt giao lưu với khán giả. Có một đoạn văn phân tích về nghệ thuật dùng ánh mắt giao lưu của Steve Jobs như sau:
Đôi mắt là con đường truyền đạt thông tin phi ngôn ngữ hiệu quả nhất. Steve càng chú trọng duy trì tiếp xúc ánh mắt hơn các nhà phát biểu thông thường, ông rất ít khi diễn thuyết đọc trình chiếu hay chú thích. Steve không hoàn toàn đào thải chú thích. Khi diễn thuyết, ông thường tham khảo gợi ý chú thích đã được chuẩn bị từ trước. Phần mềm trình chiếu Keynote của công ty Apple khiến cho người phát biểu có thể dễ dàng tham khảo chú thích đã được chuẩn bị, còn khán giả chỉ có thể nhìn thấy hình ảnh được trình chiếu qua máy chiếu. Nếu như Steve đọc từng câu từng chữ theo máy chiếu, ở dưới sẽ không ai hay biết. Thế nhưng trên thực tế, ông luôn duy trì giao lưu ánh mắt với khán giả. Đôi lúc ông sẽ nhìn lướt qua màn hình, sau đó nhanh chóng chuyển sự chú ý vào khán giả.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
1. TẠI SAO “CỐ ĐỊNH ÁNH MẮT” CÓ THỂ THỂ HIỆN ĐƯỢC SỰ TỰ TIN
Đáp án chính là câu nói mà mọi người đã rất quen thuộc: Đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn. Qua cửa sổ này có thể nhìn thấy nội tâm. Mắt không dám nhìn người khác, cho thấy nội tâm nhút nhát; Mắt nhìn thẳng vào khán giả, cho thấy nội tâm tự tin và bình tĩnh. Khi ánh mắt một người không ổn định, nhìn một chút liền rời ra, hoặc dứt khoát không nhìn mọi người, chúng ta có thể khẳng định nội tâm người ấy nhút nhát, tự ti, không tự tin.
Nói ánh mắt là cửa sổ tâm hồn, đây tuyệt đối không đơn giản là một so sánh đầy ý thơ, mà là có căn cứ khoa học. Bởi vì bộ não của con người có 12 cặp dây thần kinh, trong đó có 5 cặp chuyên phụ trách chỉ huy đôi mắt. Khi mắt chúng ta chuyển động, là dây thần kinh ở sau mắt đang chuyển động, nó điều khiển nhãn cầu di chuyển.
Mọi người thường cho rằng mắt đang nhìn sự vật, thực ra mắt chỉ là khí quan có hình dạng. Vậy thì rốt cục chúng ta đang dùng cái gì để “nhìn” đây? Là đại não. Hàng ngày trong những thông tin mà chúng ta thu về, có 80% đến từ thị giác, 20% đến từ thính giác, xúc giác, khứu giác và vị giác. Đối với đại não, 75% công việc là xử lí thông tin thị giác. Dễ dàng thấy được đôi mắt và đại não có mối quan hệ rất khăng khít. Mỗi ngày chúng ta đều đang dùng “não” để nhìn, dùng “não” để phán đoán kết cấu không gian của thế giới bên ngoài, hình dạng, màu sắc, vị trí và tốc độ vận động của sự vật.
Hiểu về quan hệ giữa đại não và mắt ắt sẽ hiểu về tầm quan trọng của luyện nhãn định: Nội tâm tự tin của một người nhất định có thể nhìn thấy qua cánh cửa sổ - đôi mắt.
2. LỢI ÍCH CỦA LUYỆN CỐ ĐỊNH ÁNH MẮT
Lợi ích thứ nhất - tôn trọng người khác
Có thể nói, bí quyết thể hiện sự tôn trọng người khác chính là ở đôi mắt. Khi bạn mỉm cười nhìn vào khán giả, họ sẽ cảm nhận thấy sự tôn trọng, phía sau sự tôn trọng thực chất chính là tình yêu bạn dành cho khán giả. Mạnh Tử nói: “Ái nhân giả, nhân hằng ái chi; kính nhân giả, nhân hằng kính chi.” (Mình thương người ta thì người ta thương lại mình; Mình kính người ta thì người ta kính lại mình). Nụ cười và sự chú ý của bạn truyền đi yêu thương và sự kính trọng, đồng thời bạn cũng sẽ nhận về sự yêu mến và tôn trọng của khán giả đối với bạn. Lợi người chính là lợi mình!
Steve Jobs biết rất rõ bí mật này. Trong triển lãm trưng bày sản phẩm hàng năm của công ty Apple, mỗi lần Steve bước lên sân khấu, ông đều mỉm cười nhìn khán giả một lượt, còn khán giả sẽ đáp lại bằng một tràng pháo tay vang dội.
Khi ánh mắt của người diễn thuyết không chịu giao lưu với khán giả, khán giả sẽ cảm thấy bị coi thường, cảm giác này đến một đứa trẻ cũng cảm nhận được.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Hắc Ấu Long được coi là Dale Carnegie của Đài Loan. Ông từng kể một câu chuyện về nhãn định.
Khi con gái Lập Lệ của ông học lớp 5, bỗng nhiên mê mẩn trang điểm son phấn. Mỗi sáng thức dậy từ 5h30, mất hai giờ đồng hồ để trang điểm, tô son, kẻ lông mày, còn đánh mắt thành màu lam đậm. Lúc đó bố mẹ khuyên thế nào cô bé cũng không chịu sửa.
Vài năm sau, một lần Hắc Ấu Long nói chuyện với con gái mới hiểu ra vì sao năm đó cô con gái bé nhỏ lại trang điểm đậm như vậy. Ông hỏi: “Lập Lệ, từ nhỏ tới lớn, chuyện gì khiến con cảm thấy thất vọng nhất?” Lập Lệ liền buột miệng nói: “Nói chuyện với ba là cảm giác thất vọng nhất con từng có. Bởi vì mỗi lần nó chuyện với ba, ba chẳng bao giờ nhìn con lấy một cái.” À, hóa ra con gái trang điểm đậm, yêu sớm là muốn thu hút sự chú ý của ba mẹ mà thôi!
Hắc Ấu Long không nhìn con gái, đứa bé đã cảm thấy không được tôn trọng, nếu là người làm công tác quản lí, khi nói chuyện với đồng nghiệp, khách hàng mà không nhìn đối phương, khiến cho người ta có cảm giác khó chịu chẳng phải là hậu quả càng lớn sao.
Lợi ích thứ hai - thu hút người khác
Trên cơ thể con người, nơi sáng nhất, có thần nhất chính là đôi mắt. Qua luyện tập với mắt, bạn có thể làm cho đôi mắt sáng ngời, có thần, thu hút khán giả.
Lợi ích thứ ba - quan sát người khác
Quan sát người khác tức là qua ánh mắt quan sát tình hình khán giả phía dưới sân khấu, kịp thời điều chỉnh nội dung và thời gian phát biểu.
Giáo sư Thái Lễ Húc khi giảng về “Đệ tử quy” có trích dùng phương pháp “quan kì mâu tử” (quan sát ánh mắt) của Mạnh Tử.
“Khi người khác thật sự cần đến chúng ta, nhất định phải tận tâm tận lực chỉ dẫn, khuyên bảo. Nhưng khi thời cơ chưa chín muồi, không nên nói quá nhiều, tránh khiến cho người ta cảm thấy bực mình. Giữa tiến và lui, duyên phận có chín muồi hay không, không phải chỉ vài câu là có thể nói rõ ràng được, vẫn cần tự mình tích lũy kinh nghiệm.”
Chúng ta có thể vận dụng phương pháp “quan kì mâu tử” của Mạnh Tử. Ví dụ bạn nói với người khác rằng “Đệ tử quy” rất quan trọng, sau đó đọc vài câu kinh văn, “trí quán phục, hữu định vị”, nói câu kinh văn này có ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực làm việc sau này của trẻ em. Bạn nói như vậy, ánh mắt của người đó sẽ sáng lên. Lúc này bạn không nên nói: Hôm nay chúng ta nói đến đây, như vậy không phải là tùy duyên. Khi duyên phận của nghệ thuật nói chuyện chín muồi, chúng ta có thể thừa thế xông lên.
Nếu như nói với một người năm phút, ánh mắt của họ lờ đờ, lúc này tiếp tục nói chính là nghiệt duyên rồi. Bởi vậy phải luôn luôn quan sát duyên phận của trạng thái, duyên phận ở trạng thái động chứ không phải tĩnh, cần nắm bắt thời cơ vận dụng linh hoạt.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Học giả nổi tiếng Diêm Sùng Niên chuyên nghiên cứu về lịch sử triều Minh - Thanh trong quá trình dạy học cũng vô cùng chú ý thông qua quan sát ánh mắt của khán giả để điều chỉnh bài giảng của mình.
“Khi giảng bài tôi có một đặc điểm - ánh mắt rất thích nhìn mọi người. Chỗ nào mọi người có hứng thú, mỉm cười, chỗ nào mọi người không hứng thú cho lắm, nhắm mắt lại, tôi đều nhìn thấy hết, như vậy lúc nào cũng có thể căn cứ vào biểu cảm của mọi người để thay đổi nội dung của tôi.”
Bản thân tôi cũng có trải nghiệm về việc dùng ánh mắt quan sát tình hình lớp học.
Khi giảng về ba nội dung đầu của định - nhĩ - vũ - quyết, bởi vì tương tác khá nhiều, độ nhiệt tình của học viên cao, trật tự lớp học duy trì rất tốt. Nhưng khi giảng đến phần sau, luyện tập ít hơn, tôi quan sát ở phía dưới có một số em học viên ánh mắt bắt đầu phân tán, có em bắt đầu ngáp, có em thì thầm nói chuyện, tôi liền hiểu ra chỉ giảng không luyện, học viên sẽ mất hứng thú, bởi vậy tôi lập tức điều chỉnh nội dung lên lớp, tăng cường luyện tập tương tác.
Nếu như tôi chỉ cắm đầu giảng một mạch, không chú ý quan sát tình hình bên dưới, sẽ không thể phát hiện ra vấn đề.
Khi phát biểu trước đám đông, một người cũng có thể dùng ánh mắt nhạy bén của mình, kịp thời nắm bắt thông tin trong ánh mắt của khán giả, để nắm được quyền chủ động trong phát biểu, nâng cao hiệu quả phát biểu.
3. PHƯƠNG PHÁP VÀ YÊU CẦU TẬP CỐ ĐỊNH ÁNH MẮT
Luyện mắt chủ yếu có bốn phương pháp: Một là mở mắt, hai là nhìn, ba là quan sát khán giả, bốn là nhìn bao quát.
Phương pháp 1: Mở mắt
Cách luyện cụ thể: Tìm một điểm ở phía trước mắt tầm 3-5m (điểm màu xanh lá cây là tốt nhất, màu đen tạm được), mở mắt nhìn trong một giây, sau đó nhắm mắt lại một giây, làm như vậy liên tục 100 lần, thực hiện vào buổi sáng và tối.
Tại sao phải luyện cách nhắm mở mắt? Có ba lợi ích sau:
Một là mí mắt không bị sụp.
Kể ra thì tôi luyện phương pháp này cũng là do bất đắc dĩ mà thôi. Qua tuổi 50, các cơ trên khuôn mặt tôi ngày càng chảy xệ, đuôi mắt bắt đầu kéo xuống thành hình tam giác, ảnh hưởng tới việc dẫn chương trình hay trình diễn trên sân khấu. Một lần tôi xem một chương trình phỏng vấn trên tivi, thấy một diễn viên đã ngoại lục tuần mà đôi mắt vẫn sáng ngời, mí mắt không bị sụp. Anh ta nói hàng ngày anh ta đều luyện tập mở to mắt nhìn vào một điểm
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
trong 30 phút, trong suốt mấy chục năm ngày nào cũng luyện như vậy. Thấy vậy tôi cũng quyết tâm luyện mở mắt, nhất định phải làm cho mí mắt trở lại như xưa.
Ban đầu do mí mắt sụp nặng nề nên luyện tập rất khó khăn, tôi kiên trì luyện trong một tháng, bắt đầu thấy mí mắt có lực hơn. Sau ba tháng luyện tập, một lần soi gương tôi phát hiện ra mí mắt của mình đã trở lại vị trí cũ, không còn là mắt hình tam giác nữa rồi.
Hai là làm cho đôi mắt có hồn.
Bạn cứ thử mà xem, nếu đôi mắt nhìn không có mục đích, ánh mắt sẽ trở lên thẫn thờ, còn khi tập trung nhìn vào một điểm thì tự nhiên mắt sẽ sáng hơn, có hồn hơn.
Tôi cũng chỉ là tình cờ phát hiện ra luyện mở mắt giúp cho mắt nhìn có hồn hơn. Ngày còn trẻ, tôi tham gia đội văn công trong quân đội, múa hát, đóng kịch, sau đó lại học phát thanh, dẫn chương trình, nhưng chưa từng chú tâm luyện mắt riêng. Càng có tuổi thì ánh mắt nhìn càng vô hồn. Vậy mà sau khi luyện mở mắt, lên lớp học sinh đều phản ánh rằng: Ấn tượng đầu tiên về thầy giáo Ân là đôi mắt rất có hồn, có cảm giác mọi hành động của chúng em đều không qua khỏi mắt thầy.
Ngoài ra, luyện cho mắt có hồn đồng thời cũng là luyện cho tâm tĩnh lại. Mỗi lần luyện nhắm, mở mắt 100 lần, vô cùng nhàm chán, nhưng lại là sự rèn luyện tốt đối với khả năng tập trung và định lực cho mỗi người.
Lợi ích thứ ba là khiến cho con mắt lòng đen lòng trắng phân minh.
Người ta thường nói: “Người già vàng mắt”, là do khi người ta tuổi tác đã cao, tuần hoàn máu kém, các tia máu trong mắt ngày càng nhiều, lòng trắng dần trở thành màu vàng, mắt mờ đục hơn. Sau khi luyện tập cách mở mắt này, nhãn cầu của tôi được luyện tập thường xuyên, tuần hoàn máu nhanh hơn, các tia máu trong mắt ngày càng giảm đi, vì thế mà lòng đen lòng trắng rất phân minh.
Cho dù là người già hay thanh niên, chỉ cần kiên trì luyện tập mở mắt đều có thể khiến cho tròng mắt đen trắng phân minh, đôi mắt lấp lánh có hồn, đứng trên sân khấu lập tức thu hút được ánh mắt của mọi khán giả.
Phương pháp 2: Nhìn
Cách luyện cụ thể:
- Chăm chú nhìn không chớp vào mắt mình trong gương để nói chuyện. - Dùng phương pháp nói thầm.
- Với mỗi tài liệu luyện sáng tối mỗi buổi 20 lần.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Nội dung luyện tập:
- Nhìn vào mắt mình qua gương và nói: “Kính thưa các vị khách quý, kính thưa các vị đại biểu, thưa toàn thể các bạn.”
Tại sao lại phải nhìn vào mắt mình trong gương để nói chuyện? Một là có thể luyện cho ánh mắt được tập trung; hai là có thể luyện cảm giác có đối tượng để phát biểu; ba là khi có sự tương tác thì càng nói càng hào hứng hơn.
Phương pháp 3: Quan sát khán giả
Phương pháp này quan trọng là luyện cho người phát biểu có khả năng quan sát toàn bộ khán giả. Cần chú ý quy tắc luyện tập một cách tuần tự tăng tiến.
Cách luyện cụ thể:
- Luyện tập một đối một. Hai người quay mặt vào nhau, một người nhìn vào mắt người kia và nói: “Chào buổi sáng” 20 lần, người kia phối hợp đóng làm khán giả. Sau đó đổi tập.
- Luyện tập một đối hai. Một người đứng trước mặt hai người và nói: “Kính thưa các vị khách quý, kính thưa các vị đại biểu, thưa toàn thể các bạn”.
Đầu tiên nhìn vào mắt người bên trái, nói: “Kính thưa các vị khách quý”. Sau đó nhìn vào mắt người bên phải, nói: “Kính thưa các vị đại biểu”, rồi hướng mặt vào giữa hai người, mắt nhìn cả hai và nói: “Thưa toàn thể các bạn”. Ba người lần lượt thay nhau luyện tập.
- Luyện một đối ba. Một người đứng trước ba người và nói: “Kính thưa các vị khách quý, kính thưa các vị đại biểu, thưa toàn thể các bạn.”
Đầu tiên nhìn vào người bên trái, nói: “Kính thưa các vị khách quý”, sau đó nhìn vào người bên phải nói: “Kính thưa các vị đại biểu”, rồi hướng mặt vào người ở giữa, mắt nhìn cả ba nói: “Thưa toàn thể các bạn”. Bốn người lần lượt thay nhau tập.
Đây chính là phương pháp luyện quan sát khán giả một cách tuần tự tăng tiến: một đối một, một đối hai, một đối ba, cứ luyện tập nhiều lần như vậy cho đến khi trở thành một thói quen, đến khi lên sân khấu sẽ biết cách quan sát khán giả.
Cách luyện quan sát khán giả này yêu cầu: dùng phương pháp nói thầm, miệng mỉm cười, khi gật đầu phải mạnh mẽ hùng hồn. Mỗi ngày sáng tối mỗi buổi tập 20 lần, luyện cho đến khi thuần thục.
Phương pháp 4: Nhìn bao quát
Đây là phương pháp phát triển của phương pháp quan sát khán giả, người phát biểu chia khán đài thành ba bộ phận, đầu tiên hướng mắt về phía khán đài bên trái nói: “Kính
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
thưa các vị khách quý”, sau đó hướng mắt về phía khán đài bên phải nói: “Kính thưa các vị đại biểu”, cuối cùng nhìn vào khán đài ở giữa nói: “Thưa toàn thể các bạn”.
Yêu cầu chủ yếu của phương pháp này là: Định vị chuẩn, ánh nhìn bao quát.
Định vị chuẩn: như trên đã nói, nhất định phải theo thứ tự trái sang phải về giữa để luyện tập. Qua bài luyện tập này, có thể bao quát toàn bộ khán giả, ánh mắt lướt nhìn có thứ tự, không bị hỗn loạn.
Ánh mắt xa xăm: Không thể chỉ nhìn chăm chăm vào một khán giả, phải lướt nhìn bao quát một lượt, khiến cho mọi khán giả đều cảm thấy bạn đang nhìn họ. Nếu ánh mắt của bạn chỉ tập trung vào một số ít để nói chuyện, phần lớn khán giả sẽ cảm thấy bị bỏ rơi, điều này sẽ làm giảm không khí của buổi diễn thuyết.
Đừng coi nhẹ kĩ xảo này, nó giống như một cánh cửa sổ bằng giấy, nếu không chọc thủng nó, có nhiều người sẽ mãi mãi không biết dùng ánh mắt để giao lưu với khán giả như thế nào.
IV. PHƯƠNG PHÁP KHẮC PHỤC PHÁT BIỂU VÔ ĐẢM THỨ BA: CỐ ĐỊNH DÁNG ĐỨNG
Thế nào là cố định dáng đứng? Chính là sau khi bước lên sân khấu, cơ thể phải vững như cây tùng, đứng vững ba giây rồi mới mở lời, phát biểu xong dừng lại ba giây rồi mới đi xuống.
1. HAI TIÊU CHUẨN CỦA CỐ ĐỊNH DÁNG ĐỨNG
Cố định dáng đứng để luyện đảm, chủ yếu là phải đạt hai tiêu chuẩn: Một là đứng thẳng, hai là đứng vững.
Đứng thẳng
Đứng thẳng như cây tùng là yêu cầu của chúng tôi đối với người đứng trên sân khấu phát biểu. Khi đứng trên sân khấu, lưng thẳng, miệng nở nụ cười, lập tức có thể thể hiện sức hút của nhân cách. Những ai đứng trên sân khấu thân hình nghiêng ngả vặn vẹo, ngọ nguậy không yên, khán giả lập tức có phần coi thường, người còn chưa mở miệng nói đã mất điểm ấn tượng.
Đứng như thế nào, chúng tôi sẽ nói cụ thể ở phần sau. Trước hết xin nói về lợi ích của đứng thẳng như cây tùng: ấn tượng tốt, giọng nói hay, sức khỏe tốt.
Một là ấn tượng tốt.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Khi chào đón người khác, ấn tượng đầu tiên vô cùng quan trọng. Trong tâm lí học gọi ấn tượng đầu tiên là hiệu ứng ấn tượng ban đầu.
Một buổi sáng, Minh đến tham gia buổi phỏng vấn của công ty Hồng Đạt. Nhà tuyển dụng là giám đốc Tùng của công ty này. Khi thời gian phỏng vấn sắp kết thúc Minh mới mồ hôi nhễ nhại chạy đến phòng thi.
Giám đốc Tùng liếc nhìn anh chàng Minh đang ngồi trước mặt, chỉ thấy từng giọt mồ hôi to bằng hạt đậu lấm tấm trên trán anh ta, mặt mũi thì đỏ tưng bừng, mặc một chiếc áo sơ mi màu đỏ, thêm vào đó là mái đầu rối bù, nhìn thật tơi tả.
Giám đốc Tùng đánh giá kĩ lưỡng anh ta một hồi, nghi hoặc hỏi: “Cậu tốt nghiệp nghiên cứu sinh ư?” dường như thể hiện sự hoài nghi đối với học vấn của anh ta. Minh ngượng nghịu gật đầu đáp: “Đúng vậy.”
Tiếp theo, vị giám đốc mang trong lòng mối hoài nghi liền đặt cho anh ta mấy câu hỏi mang tính chuyên môn cao. Minh dần dần lấy lại bình tĩnh, trả lời hết sức trôi chảy. Cuối cùng, sau một hồi suy nghĩ trước sau, giám đốc đã quyết định tuyển dụng Minh.
Hôm sau, ngày đầu tiên Minh đi làm, giám đốc Tùng liền gọi anh ta đến văn phòng và nói: “Lẽ ra, khi lần đầu tiên trông thấy cậu, tôi đã không có ý định tuyển dụng cậu. Cậu có biết vì sao không?” Minh lắc đầu. Giám đốc Tùng nói: “Lúc đó bộ dạng của cậu quả thực không dám khen, mồ hôi nhễ nhại, tóc tai rối bù, áo quần xộc xệch, đặc biệt là chiếc áo sơ mi màu đỏ càng không ra thể thống gì, không giống một nghiên cứu sinh, mà giống một thanh niên tự do ngông cuồng. Ấn tượng đầu tiên mà cậu để lại cho tôi quá xấu. Nếu không phải sau đó cậu trả lời câu hỏi hết sức xuất sắc, cậu nhất định sẽ bị loại.”
Minh nghe xong, mới đỏ mặt nói rõ nguyên nhân: “Hôm qua trên đường đến phỏng vấn, tôi nhìn thấy có người bị tai nạn, liền giúp tài xế đưa người bị nạn lên taxi, sau đó cùng với một người đi đường nữa đưa nạn nhân đến bệnh viện. Khi ra khỏi bệnh viện, tôi phát hiện ra áo mình dính đầy vết máu. Bởi vậy tôi vội về nhà thay quần áo. Không may quần áo tôi chưa khô, tôi liền mượn áo của cậu em trai. Vì thời gian không còn sớm, tôi vội vã chạy đến phòng thi. Cho nên, thời gian thì kịp nhưng bộ dạng lại thật thảm hại…”
Lúc này giám đốc Tùng mới gật đầu nói: “Khó có ai có tấm lòng hào hiệp giúp đỡ người khác như cậu. Nhưng sau này khi lần đầu tiếp xúc với người lạ nhất định phải chú ý tạo ấn tượng đầu tiên tốt đẹp đấy!”
So với người đi phỏng vấn, ấn tượng đầu tiên của người phát biểu lại càng quan trọng!
Mà ấn tượng này đầu tiên được quyết định bởi thị giác. Bởi vì người phát biểu khi bước lên sân khấu, thứ khán giả tiếp xúc đầu tiên không phải là giọng nói mà là dáng vẻ của bạn. Khi chưa mở lời, dáng đứng như thế nào, khán giả vừa nhìn lập tức lưu lại ấn tượng hết sức mạnh mẽ. Nếu đứng thẳng như cây tùng, khán giả lập tức có niềm tin và kì vọng vào bạn;
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Nếu đứng uốn như cây mây, nghiêng ngả vặn vẹo, khán giả lập tức sẽ không có hứng thú với bạn.
Muốn lưu lại ấn tượng đầu tiên là sự điềm đạm, tự tin, tài giỏi cho khán giả, phải tập dáng đứng thẳng như cây tùng.
Hai là giọng nói hay.
Bởi vì chỉ khi đứng thẳng, phần thắt lưng duỗi ra, hơi thở mới thông suốt, đan điền mới dùng đến lực, giọng nói mới ngân vang. Nếu đứng nghiêng ngả rúm ró, so vai rụt cổ, vùng thắt lưng khó mà dùng lực, hơi thở không thông suốt, âm thanh tự nhiên sẽ khàn đục. Khi phát thanh viên và ca sĩ luyện thanh, đều là đứng thẳng người, ưỡn ngực hóp bụng.
Ba là sức khỏe tốt.
Chuyên gia y học khẳng định câu nói “đứng thẳng như cây tùng, ngồi vững như đại hồng chung” là rất có căn cứ khoa học.
Khái quát mà nói, đứng như tùng có tam kiện: kiện phế, kiện thể, kiện não.
Đầu tiên là kiện phế. Các nhà khoa học nghiên cứu phát hiện ra, khi ưỡn ngực có thể khiến cho thể tích phổi tăng khoảng 20%. Thể tích phổi tăng lên, dưỡng khí cung cấp cho các bộ phận trên cơ thể cũng tăng theo, như vậy con người sẽ không dễ bị mệt.
Hai là kiện thể. Hình thành tư thế đẹp đầu ngẩng cao, ngực ưỡn, lưng thẳng, khiến cho cơ thể cao lớn, giảm bớt cảm giác đau nhức ở thắt lưng và cong vẹo cột sống. Cột sống của con người dài khoảng 70cm, do 24 đốt sống liên kết lại thành trụ cột nâng đỡ cho cả cơ thể, do 4 đoạn cong sinh lí tạo thành cơ thể với những đường cong tuyệt mĩ. Con người cần tránh khom lưng gập bụng trong thời gian dài, đĩa đệm giữa các đốt cột sống sẽ bị hao mòn, trở thành lưng còng thật sự.
Ba là kiện não. Kiên trì ưỡn ngực còn giúp tăng cường trí nhớ cho bộ não. Dưỡng khí mà não cần chiếm 40% dưỡng khí của cả cơ thể, lượng máu cung cấp cho não cũng gấp 30 lần các bộ phận khác. Máu cung cấp cho não càng nhiều, tư duy, khả năng ghi nhớ càng được phát huy tốt. Ngược lại, phản ứng của con người sẽ chậm chạp, trí nhớ giảm sút, lâu dần sẽ gây ra teo não thậm chí mắc chứng bệnh Alzheimer của người cao tuổi. Ưỡn thẳng ngực sẽ
khiến cho máu dễ dàng lưu thông lên não bộ, đảm bảo cung cấp các chất dinh dưỡng mà não cần, duy trì tư duy nhạy bén và trí nhớ tốt.
Qua một cuộc nghiên cứu đối với 30 cụ già thọ trăm tuổi của huyện Thủy Phúc tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc, các nhà khoa học phát hiện ra: Những cụ già này có một quy luật chung đó là vùng thắt lưng rất thẳng, lưng không bị còng. Vùng thắt lưng thẳng có lợi gì? Giống như trên đường cao tốc, nếu khúc cua nhiều, xe chạy không nhanh, con người hễ bị còng, kinh mạch cũng không thẳng ra được, tuổi thọ sẽ không cao. Thắt lưng thẳng, kinh mạch thông, mới có thể sống lâu trăm tuổi được.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Đứng vững
Ở trên đã nói về đứng thẳng, bây giờ nói về đứng vững. Đứng vững tức là khi bước lên sân khấu đứng ba giây rồi mới bắt đầu nói. Tại sao phải đứng im ba giây rồi mới nói? Bởi vì nó có thể ổn định hội trường, ổn định thần thái, ổn định lời nói.
Ổn định hội trường, tức là người phát biểu khi đứng trên sân khấu không vội vàng cất lời nói có thể khiến cho hội trường trật tự.
Cảm nhận của bản thân tôi khi làm người dẫn chương trình là: Khi dẫn chương trình cho một hoạt động quy mô lớn, khi lên sân khấu nhất định phải mỉm cười, khi đứng trên sân khấu đừng vội cất lời, lặng lẽ chờ cho khán giả yên tĩnh. Càng đông người, thời gian giữ yên lặng càng kéo dài. Kết quả là vô thanh thắng hữu thanh, bạn không vội vàng cất lời, khán giả sẽ càng chờ đợi, họ sẽ càng vểnh tai lắng nghe, tự nhiên sẽ yên tĩnh lại. Nếu như bạn lên sân khấu liền vội vàng mở miệng nói chuyện, bên dưới vẫn chưa yên tĩnh, khán giả sẽ không nghe rõ, khi không nghe rõ, sẽ phải nghiêng đầu ghé tai, hội trường sẽ càng hỗn loạn, tạo thành vòng tuần hoàn ác tính.
Cho nên lên sân khấu đứng yên không vội mở lời, dừng ba giây, là pháp bảo để ổn định hội trường.
Ổn định thần thái, chính là qua ngừng ngắt khiến cho tâm trạng của mình ổn định. Tại sao khi lên sân khấu dừng ba giây rồi mới nói có thể ổn định thần thái? Chủ yếu có hai tác dụng: Định tâm, di tâm.
Trước tiên nói về định tâm. Định tâm là khi lên phát biểu chỉ có đứng yên rồi tâm mới tĩnh lại, tâm tĩnh rồi mới sinh ra trí tuệ.
Thiền sư Vân Cư mỗi buổi tối đều đến một hang động trên đảo hoang để ngồi thiền.
Có vài cậu thanh niên nghịch ngợm nấp sẵn trên con đường mà thiền sư nhất định sẽ đi qua, đợi đến khi thiền sư đi tới, một cậu móc chân vào cành cây treo ngược người xuống, đầu hướng xuống, hai tay buông thõng, ôm lấy đầu thiền sư.
Chàng trai trẻ nghĩ rằng thiền sư nhất định sẽ bị dọa cho hồn siêu phách tán, nào ngờ thiền sư mặc kệ anh chàng ôm lấy đầu mình, chỉ đứng yên không động đậy.
Chàng thanh niên ngược lại bị dọa cho hết hồn, vội vàng rụt tay lại, lúc này thiền sư mới rời đi như không hề có gì xảy ra.
Ngày hôm sau, mấy cậu thanh niên này cùng nhau đến chỗ của thiền sư Vân Cư. Bọn họ hỏi thiền sư: “Thưa đại sư, nghe nói quanh đây thường xuyên xuất hiện ma quỷ, có chuyện này không ạ?”
Thiền sư Vân Cư nói: “Không có chuyện này.”
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
“Chúng con nghe nói có người đi đường ban đêm bị quỷ ôm chặt đầu.” “Đó không phải là ma quỷ gì cả, mà là các thanh niên ở trong thôn!”
“Tại sao đại sư nói vậy?”
Thiền sư trả lời: “Bởi vì ma quỷ làm gì có bàn tay to lớn, ấm áp như thế!”
Ông nói tiếp: “Lâm trận không sợ sống chết, là cái dũng của người tướng quân; Vào núi không sợ hổ báo, là cái dũng của người thợ săn; Xuống nước không sợ giao long, là cái dũng của người ngư dân; Dũng của hòa thượng là gì, chính là một chữ “ngộ”. Vượt qua cả sống chết thì làm sao còn cảm giác sợ hãi nữa?”
Đám thanh niên kinh ngạc không nói nên lời. Khi gặp phải tình huống đột kích bất ngờ, Vân Cư thiền sư vẫn có thể phán đoán ra trò đùa của đám thanh niên trong thôn dựa vào đôi tay to lớn, ấm áp, định lực này quả thật cao siêu.
Nếu như người bình thường, ban đêm gặp phải tình huống bị người khác ôm đầu như vậy, sớm đã hồn siêu phách lạc, làm gì còn phân biệt được hơi ấm của bàn tay nữa. Vân Cư thiền sư chính vì nội tâm có định lực tĩnh như nước ấy nên mới có thể sinh ra trí tuệ phân biệt thật giả.
Tại sao đứng yên tâm mới định?
Người ta thường nói “hoa trong gương, trăng dưới nước”, muốn xem “trăng dưới nước” cần có điều kiện tiền đề. Trời yên bể lặng, nước tĩnh như gương, chúng ta dễ dàng nhìn thấy tịch ảnh trầm bích, trăng ở dưới nước. Còn nếu như “gió chợt thổi, thổi lay mặt nước ao xuân”, bạn chỉ có thể nhìn thấy ánh bạc lấp lánh như tuyết trên mặt nước, sóng gợn lăn tăn chứ không thể nhìn rõ vầng trăng dưới đáy nước. Lòng người giống như nước vậy, bạn đi nhanh lên sân khấu, sóng lòng vỗ liên hồi, không đợi cho nó yên tĩnh trở lại đã lập tức bắt đầu nói, sẽ không thể nhìn thấy “vầng trăng trí tuệ” trong lòng, không nói được những lời hay ý đẹp. Còn khi bạn đứng trên sân khấu ba giây mới bắt đầu nói, chính là khiến bạn định thân, sau đó tĩnh tâm, tâm tĩnh lại rồi, tư duy mới rõ ràng, mới tập trung tinh lực vào nội dung phát biểu.
Tiếp theo nói về di tâm. Chính là di chuyển sự chú ý từ trạng thái căng thẳng đến nội dung phát biểu.
Một triết gia dẫn theo các đệ tử của mình đi ngao du thế giới. Mười năm trời, họ đi qua rất nhiều quốc gia, viếng thăm rất nhiều người có học vấn. Bây giờ họ quay về, ai cũng có một bồ kinh văn trong bụng.
Trước khi vào thành, triết gia ngồi xuống một thảm cỏ bên ngoài thành nói: “Mười năm ngao du, các con đều là những nhân sĩ giàu học vấn, bây giờ sự học sắp kết thúc rồi, chúng ta học bài cuối cùng thôi!”
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Các đệ tử liền ngồi vây quanh triết gia. Triết gia hỏi: “Bây giờ chúng ta đang ngồi ở đâu?” Các đệ tử trả lời: “Chúng ta đang ngồi nơi hoang vắng.” Triết gia lại hỏi: “Nơi hoang vắng mọc thứ gì?” Các đệ tử trả lời: “Nơi hoang vắng mọc đầy cỏ dại.”
Triết gia nói: “Đúng vậy, nơi hoang vắng mọc đầy cỏ dại. Bây giờ ta muốn biết làm thế nào để diệt hết chỗ cỏ dại này?” Các đệ tử vô cùng kinh ngạc, họ đều không ngờ rằng vị triết gia luôn đàm đạo về những huyền bí trong cuộc đời tiết học cuối cùng lại hỏi một câu hỏi đơn giản như vậy.
Một đệ tử nói: “Thưa thầy, chỉ cần có xẻng là đủ rồi.” Triết gia gật đầu.
Một đệ tử khác nói: “Dùng lửa thiêu cũng là một cách hay.” Triết gia mỉm cười, ra hiệu cho người tiếp theo.
Đệ tử thứ ba nói: “Rải vôi lên là có thể loại bỏ được cỏ dại.”
Tiếp theo là đệ tử thứ tư, anh ta nói: “Diệt cỏ tận gốc, chỉ cần nhổ hết gốc của nó lên là được rồi.”
Đợi cho các đệ tử nói xong, triết gia liền đứng dậy nói: “Bài học của chúng ta đến đây là hết. Các con sau khi về, dùng cách của mình để diệt trừ một góc bãi cỏ. Một năm sau chúng ta gặp lại nhau.”
Một năm sau, các đệ tử cùng quay lại, tuy nhiên nơi họ ngồi trước đây không còn là một bãi cỏ hoang nữa, nó trở thành một cánh đồng hoa màu. Các đệ tử vây quanh ruộng hoa màu, chờ đợi triết gia, thế nhưng triết gia không xuất hiện nữa.
Vài năm sau, triết gia qua đời. Khi các đệ tử biên soạn lại những lời dạy của ông, tự thêm một chương vào cuối sách: Muốn diệt cỏ dại trên đất hoang, chỉ có một cách, đó chính là trồng trọt. Tương tự, nếu muốn cho tâm hồn không hỗn độn, chỉ có một cách duy nhất là dùng những phẩm chất tốt đẹp lấp đầy nó.
Căng thẳng trong phát biểu chính là cỏ dại, muốn xóa bỏ nó, dùng xẻng xúc, dùng lửa thiêu, rắc vôi bột, đều không phải là cách tốt nhất, cách tốt nhất là “đếm ba giây”, như vậy chính là trồng hoa màu lên thay thế cỏ dại.
Trạng thái căng thẳng khi lên bục phát biểu không bị phủ định, mà được lấp bởi trạng thái đúng đắn.
Vậy làm thế nào để kéo sự chú ý ra khỏi sự căng thẳng đây? Đứng yên ba giây rồi mới nói chính là phương pháp hiệu quả. Khi bạn hoang mang bước lên sân khấu, sự chú ý của bạn đều tập trung vào sự căng thẳng. Lúc này bạn mỉm cười, bắt đầu đếm “1, 2, 3”, sự chú ý của bạn liền chuyển đến việc đếm số. Bởi vì tâm trí không thể làm cùng lúc hai việc, lúc này bạn chỉ có một ý nghĩ, phải làm sao để đẩy lùi nó, một khi đã kéo lại được sự chú ý từ trong căng thẳng, cả người sẽ lập tức nhẹ nhõm, thần thái sẽ ổn định. Tâm tĩnh rồi, liền có thể di chuyển sự chú ý vào nội dung phát biểu và khán giả.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Lợi ích thứ ba của cố định dáng đứng là ổn định lời nói.
Ổn định lời nói là khi phát biểu thông qua ngừng nghỉ, khiến cho não nghĩ trước rồi mới mở miệng nói sau, ở giữa cần có một khoảng thời gian để tổ chức từ ngữ.
10 người căng thẳng thì có 9 người nói nhanh. Những người khi đứng trên sân khấu phát biểu căng thẳng thường tốc độ nói sẽ tăng nhanh, một khi nói nhanh, sẽ hoang mang không chọn đường, nói không chọn lời, xuất hiện tật “nói trước nghĩ sau”.
“Nói trước nghĩ sau” chủ yếu có ba tình trạng.
Một là nói lắp. Miệng đã mở ra rồi, não còn chưa biết nói gì, tự nhiên sẽ bị cà lắp nói không ra lời.
Hai là lặp lại. Không biết tiếp theo phải nói những gì, đành dựa vào “à à ờ ờ” và lặp lại lời nói để nghĩ từ.
Ba là nói năng lộn xộn.
Muốn nghĩ trước nói sau, phương pháp tốt nhất chính là sau mỗi câu nói dừng ba giây, dựa vào ngừng nghỉ để sắp xếp và lựa chọn lời nói.
Những ai từng nghe nguyên thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo phát biểu nhất định đều có ấn tượng sâu sắc, trước khi phát biểu ông suy nghĩ hết sức cặn kẽ, cân nhắc từng câu từng chữ, dùng từ hết sức chuẩn xác. Năm 2007 trước khi ông phát biểu ở đại học Harvard đã ngẫu hứng giới thiệu về cuộc đời mình. Ông nói: “Công việc của tôi, phần lớn thời gian/ trải qua/ đều là ở/ nơi gian khổ nhất của Trung Quốc. Bởi vậy, tôi đối với đất nước tôi, nhân dân tôi, hiểu biết sâu sắc, yêu sâu sắc.”
Khi xem video đoạn phát biểu này, từ trong thần thái và ngừng nghỉ trong phát biểu của Ôn Gia Bảo, tôi đã thấu hiểu thế nào gọi là nghĩ trước nói sau, thế nào gọi là suy nghĩ thấu đáo, thế nào gọi là dùng từ chuẩn xác.
Trong dạy học, tôi vô cùng coi trọng việc rèn luyện cho học sinh dừng ba giây rồi mới nói. Học sinh nào không làm được khi lên sân khấu dừng ba giây rồi mới nói, tôi lập tức yêu cầu em đó làm lại lần nữa, chính là thông qua rèn luyện mang tính cưỡng chế, để học sinh khắc phục tật nói không suy nghĩ, hình thành thói quen nghĩ trước nói sau, hình thành thói quen suy nghĩ cặn kẽ thấu đáo.
2. YÊU CẦU CỤ THỂ CỦA ĐỨNG THẲNG VÀ ĐỨNG VỮNG
Đứng thẳng phải làm được:
Thẳng như cây tùng:Dáng thẳng như cây tùng, không được nghiêng trái phải, cũng không được cúi đầu gập bụng.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Thẳng thắt lưng:Thẳng vùng thắt lưng cần phải tìm được điểm tập trung lực, chính là đốt sống ở vị trí thắt lưng, gọi là yêu nhãn, khi yêu nhãn dùng lực, thắt lưng sẽ thẳng.
Chân thu lại:Đứng thẳng như cây tùng, là một cây chứ không phải hai cây, hai chân nhất định phải thu lại, không để kẽ hở. Những ai chưa trải qua rèn luyện lên sân khấu phát biểu sẽ không quen thu hai chân lại, tự nhiên hai chân sẽ dạng ra. Để khắc phục điểm này, bạn có thể nhìn vào gương tập đi tập lại nhiều lần.
Đứng vững phải làm được:
Lên sân khấu đứng vững, dừng lại ba giây rồi mới nói:Đứng trước gương, nhìn vào mắt mình, mặt tươi cười, đếm thầm “1, 2, 3” rồi mới nói “Chào buổi sáng”. Lặp lại 10 lần.
Khi phát biểu giữa mỗi đoạn dừng lại ba giây:Giữa mỗi đoạn phát biểu tại sao cần phải dừng ba giây? Khi đọc văn, rất dễ dàng hiểu được tầng lớp đoạn của bài văn, bởi vì đầu mỗi đoạn văn đều có cách đầu dòng, nhìn là biết ngay. Nhưng khi phát biểu không có cách đầu dòng, chỉ có thể dựa vào ngừng nghỉ, thông qua dừng ba giây để khán giả nghe ra tầng lớp trong bài phát biểu của bạn. Đồng thời thông qua dừng ba giây để khán giả tiêu hóa, lí giải thời gian của nội dung phát biểu.
Phát biểu xong dừng lại ba giây:Phát biểu xong dừng lại ba giây rồi mới đi xuống, đã làm thì làm cho tốt từ đầu đến cuối.
3. PHƯƠNG PHÁP LUYỆN CỐ ĐỊNH DÁNG ĐỨNG
Phương pháp luyện đứng thẳng
- Đứng thẳng trước gương, mặt tươi cười, nhìn vào mắt mình trong gương, mỗi ngày đứng 10 phút.
- Hai người đứng thẳng đối diện nhau, mặt tươi cười, nhìn vào mắt đối phương. Phương pháp luyện đứng vững
Bước chân luyện ngừng nghỉ.
Bước sang trái một bước, đếm thầm “1, 2, 3” sau đó nói “Chào buổi sáng”. Lại bước sang phải một bước, đếm thầm “1, 2, 3” sau đó nói “Chào buổi sáng”.
Hoặc hai người đứng thẳng mặt đối mặt, người phát biểu nhìn vào mắt người cùng tập, hai người cùng đếm thầm“1, 2, 3” sau đó nói “Chào buổi sáng”.
Hoặc một người đứng trước ba người, dùng phương pháp trên để luyện tập, lần lượt từng người một thay đổi luyện.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Bất kể dùng phương pháp nào, đều phải làm đi làm lại 20 lần. Bài tập này chủ yếu luyện khả năng tự khống chế ngừng nghỉ.
Ở đây còn cần phải nhấn mạnh: Tập đứng trên sân khấu cũng phải quán triệt nguyên tắc một mũi tên trúng nhiều đích, đừng quên mỉm cười, ánh mắt có hồn, và còn phương pháp nói thầm luyện hơi thở nữa.
V. PHƯƠNG PHÁP NHANH CHÓNG KHẮC PHỤC PHÁT BIỂU VÔ ĐẢM THỨ TƯ: PHƯƠNG PHÁP LUYỆN ĐẢM TUẦN HOÀN TỔNG HỢP
1. THẾ NÀO LÀ PHƯƠNG PHÁP LUYỆN ĐẢM TUẦN HOÀN TỔNG HỢP?
Tuần hoàn, tức là coi học sinh cả lớp là một đơn vị, xếp thứ tự, lần lượt lên sân khấu, ai cũng phải lên sân khấu ba lần. Tổng hợp, tức là vận dụng tổng hợp các yêu cầu của cố định nụ cười, ánh mắt, dáng đứng, lên sân khấu huấn luyện thực chiến.
2. ĐIỀU THẦN KÌ CỦA PHƯƠNG PHÁP LUYỆN ĐẢM TUẦN HOÀN TỔNG HỢP Điều thần kì của phương pháp luyện đảm tuần hoàn tổng hợp thể hiện ở ba mặt sau.
Một là, ai cũng có phần, ai cũng đều phải lên sân khấu, bạn sẽ không có lí do để trốn tránh, vì vậy phải cố gắng hết sức mà làm.
Hai là, thực tiễn sinh ra chân lí. Tục ngữ nói: “Một lần lạ, hai lần quen, ba lần có thể làm sư phụ”. Sự khác biệt giữa người với người không lớn, chỉ là ở chỗ có dám làm hay không, có dám tập luyện liên tục hay không. Chỉ cần tập luyện liên tục, ba lần quả thật sẽ biến từ vô đảm trở thành can đảm, có bước nhảy vọt về chất.
Bởi vì học viên lần đầu tiên lên sân khấu, không có kinh nghiệm, thực hiện cố định nụ cười, ánh mắt, dáng đứng sẽ nhớ cái này quên cái kia, nhược điểm chắc chắn là nhiều hơn ưu điểm. Nếu vào lúc này dừng lại, không tiếp tục tập luyện, trong não sẽ chỉ lưu lại ám ảnh thất bại. Hơn nữa tích lũy trong thời gian dài, ám ảnh trong lòng sẽ càng nặng hơn. Nếu như tranh thủ rèn khi sắt đang nóng, liên tục lên sân khấu ba lần, lên một lần, tổng kết một lần, tiến bộ một lần, nhược điểm giảm, ưu điểm tăng, tự tin sẽ ngày càng cao, đối với việc lên sân khấu như đi trên đất bằng, không còn gì lạ lẫm nữa.
Ngoài ra, ai cũng có sĩ diện, nếu ba lần lên sân khấu liên tiếp đều không có chút tiến bộ, bản thân cũng cảm thấy xấu hổ. Bởi vậy, mỗi lần từ trên sân khấu đi xuống, học viên đều tự nhìn lại mình, ở dưới nghiêm túc quan sát, mô phỏng, tổng kết, luyện tập đi luyện tập lại, khiến cho bản thân mỗi lần lên sân khấu đều có tiến bộ.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Ba là, càng bước càng hăng hái. Học viên lần đầu tiên lên sân khấu vô cùng nhạy cảm, rất để tâm đến lời nhận xét của thầy cô, một nét mặt, một ánh mắt, một lời nhận xét, học viên đều hết sức chú ý. Vì vậy là giáo viên nhất định phải biết cách khen ngợi học viên trước mọi người, biểu hiện của học viên có kém thế nào, cũng phải biết tìm ra ưu điểm của họ, giơ ngón tay cái lên khen ngợi thật nồng nhiệt.
3. CÁC BƯỚC VÀ PHƯƠNG PHÁP CỦA TUẦN HOÀN TỔNG HỢP LUYỆN ĐẢM Phương pháp luyện đảm tuần hoàn tổng hợp có năm bước:
Đi - dừng - nói - dừng - đi .
Phương pháp cụ thể như sau:
Đi
Đi tức là tập tư thế đi từ dưới sân khấu lên trên sân khấu. Yêu cầu:
- Đi như gió thoảng. Hai tay thoải mái, đi nhanh chân lên sân khấu, lên từ bên trái sân khấu.
- Nghiêng nhìn khán giả.
- Mỉm cười bước ra sân khấu, đồng thời giữ nụ cười cho đến sau khi xuống sân khấu. Dừng
Dừng tức là tập dừng lại khi đi đến giữa sân khấu. Yêu cầu:
- Người lên sân khấu đứng yên vị sau đó đếm thầm “1, 2, 3”.
- Khán giả ở dưới đồng thời cũng đếm thầm “1, 2, 3”. Mục đích là để nhắc nhở người đứng trên sân khấu, đồng thời là để bản thân luyện tập nhiều lần hình thành thói quen.
Nói
Lời mở đầu 14 chữ: “Kính thưa ban lãnh đạo, (dừng 3 giây) các vị khách quý, (dừng 3 giây) cùng toàn thể các bạn!”
Yêu cầu:
- Đầu tiên hướng về phía khán giả bên trái nói: “Kính thưa ban lãnh đạo”, sau đó lại hướng về phía khán giả bên phải nói: “các vị khách quý”, cuối cùng nhìn vào khán giả ở chính giữa nói: “cùng toàn thể các bạn”.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
- Ánh mắt nhìn khán giả phải bao quát, không cụ thể. Tức là mắt phải nhìn thấy nhiều người chứ không phải chỉ nhìn thấy một người. Nếu chỉ nhìn vào một người, bạn sẽ đắc tội với các khán giả khác.
- Đầu chuyển động kéo theo mắt chuyển động. Tức là khi nhìn khán đài bên trái, đầu quay sang trái phải rõ ràng, khi quay sang bên phải, đầu phải quay sang bên phải rõ ràng. Bởi vì trong quá trình dạy học tôi phát hiện ra, có một số học sinh chỉ chuyển động mắt chứ không chuyển động đầu, chỉ nhìn thấy mắt tròn xoe di động, khiến cho người ta có cảm giác khó tin cậy.
- Sau khi nói xong “cùng toàn thể các bạn” phải cúi người thật thấp.
Dừng
Nói xong 14 chữ mở đầu, đếm thầm “1, 2, 3” sau đó khoan thai đi xuống sân khấu. Mục đích: Luyện tập có đầu có cuối, tránh tật phát biểu xong co giò đi mất.
Yêu cầu: Sau khi nói xong “cùng toàn thể các bạn”, cả trên và dưới sân khấu cùng đếm “1, 2, 3”.
Đi
Phát biểu xong dừng ba giây rồi mới đi xuống. Yêu cầu:
- Phát biểu xong, đi xuống từ bên phải.
- Áp dụng tư thế như đi lên sân khấu để đi xuống.
- Khi đi xuống, mắt nhìn phía trước, không nhìn khán giả.
Nhấn mạnh: Số người luyện tập cũng phải từ ít đến nhiều.
Trước tiên chia một nhóm 5 người, mỗi người lần lượt lên sân khấu 3 lần, luyện tập 3 vòng; sau đó lại lấy nhóm làm đơn vị, 5 người cùng lên sân khấu tập; sau đó lại lấy lớp làm đơn vị, mỗi người lần lượt lên sân khấu luyện tập ba lần. Cứ lần lượt như vậy có thể nhanh chóng luyện được sự can đảm.
Cuối cùng nói đến vì sao phải cúi chào.
Có người từng hỏi Socrates: “Thầy là người có học vấn nhất trong thiên hạ, vậy thầy có thể nói độ cao giữa trời và đất là bao nhiêu không?” Socrates trả lời không chút ngập ngừng: “Ba thước!” Người đó không tin: “Chúng ta ai cũng cao năm thước, vậy mà trời đất chỉ cách nhau ba thước, thế chẳng phải là chọc thủng trời xanh rồi sao?” Socrates mỉm cười nói: “Bởi vậy, phàm là những ai cao hơn ba thước, muốn đứng lâu dài trong trời đất phải biết cúi đầu.”
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
Gập mình 90o thể hiện sự kính trọng chân thành của người phát biểu với khán giả, cũng thể hiện sự khiêm tốn trong nội tâm của người phát biểu. Thánh hiền xưa nói: “Khiêm tốn đa duyên”. Người khiêm tốn, xung quanh bạn những người giúp đỡ sẽ nhiều lên!
Thực ra, đây chính là thực tế cuộc sống. Những người tự cho là có tài nhưng không gặp thời thường không nhìn thấy sự xuất sắc của người khác; Những người hận thế oán tục, thường không nhìn thấy những điều tốt đẹp của thế gian. Chỉ có những người dám cúi đầu và không ngừng phủ định mình mới có thể không ngừng thu được kinh nghiệm, mới có thể
vui mừng trước thành công của người khác, mới có thể thản nhiên chấp nhận vấp ngã, thành tâm sửa đổi.
4. PHƯƠNG PHÁP LUYỆN ĐẢM TUẦN HOÀN TỔNG HỢP NHẤT ĐỊNH PHẢI LUYỆN ĐÔNG NGƯỜI
Phát biểu không phải là mình nói mình nghe, mà là bạn nói khán giả nghe. Bởi vậy, con dâu xấu mấy cũng phải gặp bố mẹ chồng, phát biểu nhất định sẽ phải gặp khán giả. Không tập đối mặt với khán giả, mãi mãi cũng chỉ là đánh trận trên giấy. Ăn lê mới biết mùi vị của lê, xuống nước mới biết bơi, trong chiến tranh mới biết cách đánh trận. Can đảm trong phát biểu cũng chỉ có thể luyện thành khi đối diện với khán giả để luyện tập.
Trước lạ, sau quen, chân lí đều xuất phát từ thực tiễn mà ra, can đảm cũng là từ phương thức luyện tập tuần hoàn này mà ra. Người xưa nói, tháo chuông phải tìm người buộc chuông, cảm giác căng thẳng là do đối mặt với khán giả mà xuất hiện, nhất định phải qua đối mặt với khán giả để xua tan.
Không bỏ qua bất cứ cơ hội nào để đứng trước khán giả, kiên trì sử dụng phương pháp luyện đảm tuần hoàn tổng hợp, bạn nhất định có thể giống như em học sinh này, có được bước đột phá quan trọng về yếu tố tâm lí, có được bảo vật quý trong cuộc đời: Can đảm!
VI. VỀ PHƯƠNG PHÁP TAM ĐỊNH LUYỆN ĐẢM VÀ TRẢ LỜI BẠN ĐỌC
1. LÀM THẾ NÀO CÓ THỂ CAN ĐẢM PHÁT BIỂU TRƯỚC CẢ CẤP TRÊN VÀ CẤP DƯỚI?
Hiện tại tôi thường xuyên phải phát biểu trước đám đông, nhưng hiện nay tôi phát biểu còn có một số vấn đề sau:
- Sợ hãi. Khi đối diện với nhiều lãnh đạo cấp trên, đặc biệt là trong các cuộc họp, đến lượt tôi phát biểu, trong lòng vô cùng căng thẳng, mấy câu đầu thường nói không trôi chảy, một lúc sau là có thể trở lại bình thường, thế nhưng khi phát biểu trước cấp dưới bản thân không hề cảm thấy căng thẳng.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
- Thiếu nụ cười. Tính cách của tôi khá là hướng nội, bình thường rất ít cười, có thể nói là “không tùy tiện cười nói”.
Bạn “bắt mạch” cho bản thân rất chuẩn, tôi sẽ “kê đơn bốc thuốc” đúng bệnh cho bạn.
Bây bạn giờ thuộc về bán vô đảm. Bạn đã có một nửa sự can đảm khi phát biểu trước cấp dưới rồi, sau đây sẽ luyện thêm một nửa sự can đảm còn lại khi phát biểu trước cấp trên.
Luyện như thế nào?
Trước tiên luyện mỉm cười
Chọn một trong hai chữ “kim chi” hoặc chữ “cười” để luyện là được. Mỗi ngày luyện 100 lần. Nếu luyện chữ “kim chi”, một là dùng phương pháp nói thầm; hai là luyện cử chỉ; ba là mỗi lần luyện xong giữ ba giây rồi mới luyện tiếp. Dừng lại ba giây có lợi ở chỗ có thể làm ngưng đọng trạng thái mỉm cười, có thể cảm nhận được cảm giác khí tụ đan điền.
Nụ cười trở thành thói quen, gặp lãnh đạo vẫn tự động giữ nụ cười. Khi bạn mỉm cười, lãnh đạo sẽ bị nụ cười của bạn lay động và cũng mỉm cười, không khí lập tức trở nên dễ chịu. Hơn nữa khi mỉm cười, toàn bộ cơ trên mặt được thả lỏng, cơ ở huyệt Thái Dương vì thế mà cũng được thư giãn, bộ não lập tức sẽ cảm thấy thoải mái, máu cung cấp cho não liền trở nên dồi dào, tư duy được liền mạch...
Luyện tập phát biểu dừng ba giây
Dựa theo nội dung đã nói ở trên, luyện nội dung đứng yên ba giây, trước khi bắt đầu phát biểu đếm thầm ba giây, trước và sau mỗi đoạn phát biểu dừng ba giây. Luyện được dừng ba giây sẽ khiến cho tâm tĩnh lại trước khi phát biểu, tư duy sẽ rõ ràng.
Trước tiên tập với người thân, sau đó vận Luyện phương pháp tam định tuần hoàn tổng hợp
dụng khi phát biểu với cấp dưới, khi thuần thục rồi, luyện với lãnh đạo đã quen thuộc, tuần tự tăng tiến, tam định có thể trở thành trí nhớ cơ bắp.
Học thuộc lòng nội dung
Trước tiên viết ra nội dung cần báo cáo với lãnh đạo, sau đó học thuộc lòng, báo cáo theo nội dung đã học thuộc.
Đặt gánh nặng xuống
Làm thế nào để đặt gánh nặng xuống? Một là coi lãnh đạo như người thân. Hai là hiểu rằng phát biểu không phải là tất cả. Viết tốt báo cáo, đưa cho lãnh đạo xem, cũng có thể được tiếp nhận. Ba là nghĩ lùi một bước, lãnh đạo không thích bạn, không thể ăn thịt bạn,
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
cũng không thể đuổi việc bạn, chẳng phải chỉ là thăng tiến chậm một chút thôi sao? Bốn là phát biểu chỉ là như gấm thêu hoa, phát biểu không được nhưng chuyên môn vững vẫn có thể trở thành chuyên gia, giúp lãnh đạo xuất mưu hiến kế.
2. “VÔ ĐẢM VÔ THỨC” VÀ “ HỮU THỨC VÔ ĐẢM”
Có thật cứ can đảm là sẽ có thể phát biểu trước đám đông hay không? Tôi cảm thấy bản thân ngoài vấn đề căng thẳng ra, vấn đề lớn hơn là trong đầu tôi không có trình tự nói, tôi phải làm sao để khắc phục vấn đề này, phải chuẩn bị như thế nào?
Câu hỏi của bạn rất hay! Hỏi về hai vấn đề tồn tại liên quan đến nhau, một là can đảm, hai là kiến thức. Phát biểu trước đám đông không thể thiếu một trong hai, bởi vậy mới có câu nói: hữu đảm hữu thức, đảm thức hơn người.
Hữu thức vô đảm
Người như thế nào là hữu thức vô đảm? Những người viết nhiều nói ít, ví dụ như những người làm việc giấy tờ trong thời gian dài nhưng có rất ít cơ hội mở miệng phát biểu. Sử dụng bút viết trong thời gian dài nên luyện ra kiến thức; rất ít khi phát biểu cho nên thiếu can đảm, lên sân khấu liền sợ thất bại.
Đối với người vô đảm hữu thức mà nói, có kiến thức là thế mạnh, thiếu can đảm là điểm yếu, trọng điểm là phải bù vào điểm yếu. Luyện được can đảm sẽ như hổ mọc thêm cánh, như gấm thêm hoa. Người hữu thức vô đảm, trọng điểm đọc ở chương Phương pháp tam định luyện đảm, làm theo yêu cầu luyện nụ cười, ánh mắt, dáng đứng. Có can đảm rồi sẽ trở thành người hữu đảm hữu thức.
Vô đảm lại vô thức luyện thế nào
Đối với các bạn thuộc loại hình này thì phải vừa luyện đảm, vừa luyện thức, song kiếm hợp bích. Luyện đảm xem chương tam định, luyện thức xem chương giản hoạt khẩu quyết.
Làm thế nào để giải quyết vấn đề phát biểu không có trình tự
- Đọc ba lượt chương giản hoạt khẩu quyết.
- Dùng phương pháp giản hoạt khẩu quyết viết diễn văn.
- Học thuộc lòng diễn văn.
- Áp dụng phương pháp tam định luyện lên sân khấu và mở đầu.
21 ngày nâng cao sức hút phát biểu trước đám đông
"""