20 Hành Trang Cho Chuyến Xe Tuổi 20s PDF EPUB

"20 Hành Trang Cho Chuyến Xe Tuổi 20s PDF EPUB 🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook 20 Hành Trang Cho Chuyến Xe Tuổi 20s PDF EPUB Ebooks Nhóm Zalo 20-hanh-trang-cho-chuyen-xe-tuoi-20s-01 Mөc lөc 1. Lời giới thiệu 2. Lời nói đầu 3. PHẦN MỘT: HỌC ĐỂ PHÁT TRIỂN BẢN THÂN 4. Hành trang 1: Tӵ học mỗi ngày 5. Hành trang 2: Thi cӱ và chọn trường 6. Hành trang 3: Đọc sách và cập nhật tin tӭc 7. Hành trang 4: Học ngoại ngӳ 8. Hành trang 5: Phát triển các kӻ năng mềm 9. PHẦN HAI: LÀM VIỆC HẾT MÌNH 10. Hành trang 6: Biến sở thích thành công việc 11. Hành trang 7: Chuẩn bị sẵn sàng cho các cơ hội 12. Hành trang 8: Trách nhiệm với công việc 13. Hành trang 9: Làm việc nhóm 14. Hành trang 10: Gây dӵng dӵ án tӯ hai bàn tay trắng 15. PHẦN BA: SỐNG NHƯ MỘT CÔNG DÂN THỜI HIỆN ĐẠI 16. Hành trang 11: Xây dӵng thói quen tốt mỗi ngày 17. Hành trang 12: Phát triển các mối quan hệ xã hội 18. Hành trang 13: Làm chӫ mạng xã hội và công nghệ 19. Hành trang 14: Đóng góp cho xã hội và cộng đồng 20. Hành trang 15: Tình yêu tuổi trẻ 21. PHẦN BỐN: ĐI THẬT NHIỀU ĐỂ TRẢI NGHIỆM 22. Hành trang 16: Du học 23. Hành trang 17: Gap Year 24. Hành trang 18: Du lịch 25. Hành trang 19: Làm quen với nhӳng người bạn quốc tế 26. Hành trang 20: Sống trong một thế giới toàn cầu hóa 27. Lời bạt Lời giӟi thiӋu Tôi đã đi dạo qua các hiệu sách trên phố Đinh Lễ đӫ nhiều để biết rằng đa số các cuốn sách với nhan đề kiểu như “7 bí quyết để thành công” chỉ toàn nhӳng lời khuyên sáo rỗng và nhӳng mẩu chuyện đã đưӧc tác giả chọn lọc và “xào nấu” để phөc vө cho việc chӭng minh rằng họ đúng. Thay vì tiêu tiền vào nhӳng cuốn sách đó, tôi vẫn luôn cho rằng tӵ thưởng cho mình một bát phở gà đùi và một ly nâu đá là sӵ đầu tư vào bản thân khôn ngoan hơn nhiều. Cuốn sách 20 hành trang cho chuyến xe tuәi 20s cӫa tác giả Nguyễn Mai Đӭc chắc chắn không giống nhӳng cuốn sách kia. Với lối viết chân phương nhưng nhẹ nhàng và gần gũi, tác giả bình tĩnh dẫn dắt bạn đọc qua hai mươi chương “tuyệt đỉnh bí kíp” đưӧc gói gọn trong đúng bốn chӳ: “học”, “làm”, “sống” và “đi”. Tuổi trẻ là lúc ta sung sӭc nhất, đầu óc còn nhạy bén nhất và vì vậy đó là lúc chúng ta phải tích cӵc học và tích luӻ kinh nghiệm cho sӵ phát triển cӫa bản thân sau này. Thế nhưng khi sӵ cạnh tranh trong cuộc sống đang trở nên gắt gao hơn bao giờ hết trong khi mỗi người chỉ có 24 giờ đồng hồ mỗi ngày thì việc học cái gì và học như thế nào để phát triển bản thân ở mӭc tối đa là đặc biệt quan trọng. Đúng như tác giả đã chỉ ra trong nhӳng chương sách này, muốn “bay cao, bay xa” trong thời buổi ngày nay trước tiên các bạn trẻ chúng ta cần phải luyện thói quen tӵ học, đọc sách, trau dồi kĩ năng ngoại ngӳ cũng như phát triển kӻ năng mềm. Mặc dù vậy, phát triển bản thân chưa bao giờ chỉ dӯng lại ở việc học. Làm việc và cọ xát với thӵc tế luôn là một phần không thể thiếu đưӧc trong quá trình trưởng thành cӫa mỗi người trẻ. Vì lẽ đó Đӭc đã dành năm chương sách tiếp theo để phân tích một cách tương đối tỉ mỉ về khía cạnh công việc, tӯ làm việc nhóm cho đến phát triển nhӳng dӵ án cӫa bản thân. Tôi đặc biệt thích thú với chia sẻ cӫa tác giả về việc làm sao để Biến sở thích thành công việc bởi tӯ lâu tôi đã tin rằng nhӳng người thành công nhất là nhӳng người chuyển hóa đưӧc nhӳng niềm đam mê và sở thích cá nhân thành sӵ nghiệp cӫa mình. Hơn hết, tôi ấn tưӧng với chương sách này bởi tác giả đã đưa ra đưӧc câu trả lời thỏa đáng cho một câu hỏi mà nhiều bạn trẻ đã tӯng hỏi tôi trước đây: Làm sao để tìm đưӧc niềm đam mê đích thӵc cӫa bản thân? May thay cuốn sách không chỉ dӯng lại ở hai vấn đề học và làm bởi cuộc sống không chỉ xoay quanh riêng mình ta. Sống và cháy hết mình như nhӳng người trẻ thӵc thө là phải nếm trái ngọt (và cả trái đắng) cӫa tình yêu, xây dӵng và bồi đắp các mối quan hệ xung quanh và trên hết, nỗ lӵc cống hiến cho cộng đồng và xã hội. Đi theo con đường mà tác giả đã vạch ra, tôi tin chắc rằng các bạn trẻ sẽ sống trọn tuổi thanh xuân cӫa mình mà không phải hối tiếc. Cuối cùng, vì cuộc đời là nhӳng chuyến đi và nhӳng năm tháng tuổi 20s là lúc ta ít vướng bận nhất, tâm hồn còn cởi mở nhất, cuốn sách sẽ không thể nào trọn vẹn đưӧc nếu như tác giả không đề cập đến vấn đề chu du bốn phương. Tuy nhiên xách ba lô lên và đi không đơn giản là khám phá nhӳng nền ẩm thӵc mới lạ hay kết bạn với nhӳng người bạn ở khắp năm châu. Đúng như tác giả đã nhận định, nhӳng miền đất mới ẩn chӭa vô cùng nhiều cám dỗ và đôi khi là cả sӵ nguy hiểm nhưng đây chính là cơ hội để chúng ta khám phá bản thân, học hỏi và trưởng thành hơn. Và nếu các bạn thấy còn e ngại trước khi bước vào cuộc hành trình cӫa chính mình, hãy mang theo mình cuốn cẩm nang này, nó sẽ là chiếc bùa hộ mệnh khi bạn cần đến nó nhất. Đương nhiên đây không phải là một cuốn sách hoàn hảo và tôi không hoàn toàn đồng ý với tác giả về mọi điểm trong cuốn sách. Mặc dù vậy, tôi tin rằng Đӭc viết cuốn sách này bằng cả trái tim, sӵ nhiệt thành cӫa mình và tất cả trải nghiệm cӫa mình (có bao nhiêu cuốn sách self-help ngoài kia trích dẫn tường tận, tỉ mỉ các đường link dẫn tới các trang web hӳu ích cho các bạn?), với một mong muốn duy nhất là soi đường chỉ lối cho nhӳng bạn trẻ đang và sẽ bước trên con đường cӫa tuổi 20 đầy chông gai nhưng cũng đầy mơ mộng và lý tưởng này. NGÔ DI LÂN Lời nói đầu Tôi đặt bút viết cuốn sách này sau khi hoàn thành bốn cuốn sách về IELTS. Sӵ ӫng hộ và yêu quý cӫa độc giả cả nước là động lӵc rất lớn giúp tôi tiếp tөc vӳng bước trên con đường mà tôi đã chọn – trở thành một tác giả sách. Trong nhӳng năm trở lại đây, tôi đã có cơ hội đặt chân đến nhiều quốc gia, khám phá các nền văn hóa mới, gặp gӥ nhӳng người có tầm ảnh hưởng trong xã hội cũng như các bạn trẻ với lòng nhiệt huyết căng tràn. Mỗi trải nghiệm đều là một bài học, một kỉ niệm đáng nhớ với tôi. Tӯ nhӳng trải nghiệm trên, ở cuốn sách thӭ năm này, tôi muốn thӱ sӭc mình với một chӫ đề hoàn toàn mới: Cuộc sống tuổi trẻ. Bằng việc đọc “20 hành trang cho chuyến xe tuәi 20s”, các bạn sẽ hiểu thêm về nhӳng trải nghiệm mà tôi đã đi qua, đồng thời nhận đưӧc nhӳng lời khuyên thӵc tế về việc làm thế nào để sống một quãng đời tuổi trẻ trọn vẹn. Cuốn sách đưӧc chia làm bốn phần chính, bao gồm: Học để phát triển bản thân, Làm việc hết mình, Sống như một công dân thời hiện đại và Đi thật nhiều để trải nghiệm. Trong tác phẩm này, tôi rất vinh dӵ khi đưӧc tiếp tөc hӧp tác với Công ty Cổ phần Sách Alpha. Tôi và Alpha Books cùng hy vọng cuốn sách sẽ là cẩm nang hӳu ích cho nhӳng bạn trẻ đang gặp khó khăn trong việc học tập, định hướng tương lai hay phát triển bản thân. Vì đưӧc xuất bản lần đầu, cuốn sách không thể tránh khỏi nhӳng sai sót. Rất mong nhận đưӧc góp ý cӫa quý độc giả để cuốn sách có thể hoàn thiện hơn ở nhӳng lần tái bản sau. NGUYỄN MAI ĐỨC Phần mӝtHỌC ĐỂ PHÁT TRIỂN BẢN THÂN “Giáo dục không có điểm dừng. Việc đọc xong một cuốn sách, vượt qua một kỳ thi không phải là dấu chấm hết của giáo dục. Cả cuộc đời bạn, từ khi bạn sinh ra cho đến khi chết đi, là một quá trình học hỏi không ngừng nghỉ.” Jiddu Krishnamurti Với quá trình toàn cầu hóa, một xu hướng đưӧc coi là thịnh hành ngày hôm nay có thể trở nên lỗi thời vào ngày mai. Một hành vi đưӧc coi là chuẩn mӵc cӫa xã hội có thể bị chính xã hội đó quay mặt trong chốc lát. Nếu bạn tìm hiểu về ngành hàng không vào nhӳng năm 1980 cӫa thế kӹ XX, bạn sẽ giật mình khi biết rằng việc hút thuốc lá trên máy bay là một điều rất bình thường. Còn giờ đây nó đưӧc coi là một hành vi vi phạm pháp luật. Thẻ ngân hàng ngày nay là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại, đưӧc sӱ dөng rộng rãi trong giao dịch và thanh toán. Mấy ai để ý rằng, trước đây nó đã tӯng bị dán mác là một phát minh “điên rồ” với nhӳng câu hỏi như: Nếu tôi muốn rút 50 triệu đồng mà cây ATM chỉ nhả ra năm triệu đồng thì sao? Nếu hóa đơn cӫa tôi chỉ có 400.000 đồng nhưng nhà hàng lại quẹt mất bốn triệu đồng thì sao? Giờ đây, chúng ta vẫn cӭ sӱ dөng thẻ ngân hàng mà chẳng thèm quan tâm đến nhӳng mối lo này nӳa. Nhiều bạn trẻ nghĩ rằng việc học tập chỉ diễn ra khi họ còn ngồi trên ghế nhà trường. Nhưng với việc kiến thӭc liên tөc đưӧc cập nhật như hiện nay, việc ngӯng học hỏi ở bất cӭ thời điểm nào cũng khiến bạn bị tөt hậu. Chúng ta học hỏi tӯ nhӳng kiến thӭc trên giảng đường, tӯ nhӳng kinh nghiệm cӫa thế hệ đi trước, tӯ nhӳng trang sách, tӯ nhӳng chương trình truyền hình thӵc tế, tӯ nhӳng chuyến đi du lịch đến nhӳng vùng đất mới. Không ai có thể vỗ ngӵc tӵ hào rằng tôi đã biết hết mọi thӭ trên trái đất này và tôi không cần học nӳa. Chính vì tầm quan trọng cӫa sӵ học không chỉ dành cho nhӳng người tuổi 20, mà còn ở mọi độ tuổi, nên phần đầu tiên cӫa cuốn sách này sẽ xoay quanh chӫ đề “Học để phát triển bản thân”. Hành trang 1Tӵ học mӛi ngày Nhӳng phương pháp học tập hiӋu quả trên lӟp Hãy cùng bắt đầu cuốn sách này với một câu hỏi muôn thuở cӫa rất nhiều học sinh: Làm thế nào để học tập hiệu quả? Là một giáo viên dạy IELTS, tôi cũng đã tӯng nhận câu hỏi này rất nhiều lần. Tôi thường trả lời học sinh bằng việc hỏi lại họ một câu hỏi về tӯ vӵng tiếng Anh: Em có biết sӵ khác biệt giӳa tӯ “Study” và “Learn” không? “Study” là khi em, một cái xác biết đi, đến lớp học, ngồi vào bàn, điểm danh, nghe giáo viên giảng bài, ghi chép rồi ra về. Còn “Learn” xảy ra khi em thӵc sӵ nhập tâm vào bài giảng, khi mà trí óc em mở ra để sẵn sàng đón nhận nhӳng kiến thӭc mới, và khi mà em đã học đưӧc một điều gì đó hӳu ích sau khi bước ra ngoài cánh cӱa lớp học. Tôn trọng và tương tác vӟi giáo viên Khi sang Đӭc du học, tôi đã học đưӧc một thói quen rất nổi tiếng cӫa người Đӭc – sӵ đúng giờ. Người Đӭc và người dân cӫa nhiều nước phương Tây khác coi thời gian là một thӭ tài sản và vì thế phải sӱ dөng nó một cách hiệu quả. Đến lớp đúng giờ không nhӳng giúp bạn sӱ dөng thời gian hiệu quả, mà còn thể hiện sӵ tôn trọng với giáo viên. Trong rất nhiều trường hӧp, bạn nên thӱ “đi đôi giày cӫa người khác” để hiểu họ hơn. Hãy thӱ đặt mình vào vị trí một người giáo viên và quá nӱa lớp học cӫa bạn đến muộn. Bạn sẽ cảm thấy thế nào? Cho dù học sinh cӫa bạn có một lý do chính đáng (tắc đường, chuông đồng hồ báo thӭc hỏng, ông bà đột nhiên đổ bệnh, …), thì ít nhiều bạn cũng sẽ cảm thấy không đưӧc tôn trọng. Chính vì vậy, bằng mọi giá, hãy đến lớp học đúng giờ. Nếu mỗi ngày bạn đến muộn năm phút vì cố ngӫ thêm chút xíu, một tuần bạn sẽ bỏ lӥ 25 phút bài giảng và con số này cӫa một năm là 1,300 phút (hay 22 giờ). Bạn đã bỏ lӥ một lưӧng kiến thӭc quá lớn! Ngoài ra, hãy xây dӵng tác phong chuyên nghiệp và đến đúng giờ cho các công việc khác cӫa bạn – hẹn gặp bạn bè, hẹn phỏng vấn với nhà tuyển dөng, hẹn gặp người thân tại một sӵ kiện. Nếu vì một lý do nào đó khiến bạn phải đến muộn hoặc hӫy cuộc hẹn, bạn nên thông báo cho đối phương sớm nhất có thể. Giáo dөc cũng là một quá trình tương tác đa chiều. Điều đó có nghĩa, để đạt đưӧc hiệu quả cao nhất, học sinh cần phải tương tác với giáo viên. Đây là một điều mà học sinh Việt Nam rất ngần ngại, có lẽ một phần do khoảng cách giӳa thầy–trò vẫn tồn tại trong lớp học. Tuy nhiên, lời khuyên cӫa tôi đó là ngoài việc lắng nghe giáo viên, đӯng ngần ngại trả lời nhӳng câu hỏi cӫa họ, đặt câu hỏi cho họ một cách lịch sӵ và đóng góp tích cӵc vào bài giảng. Cho dù giáo viên cӫa bạn có nghiêm khắc đến mấy, thì họ cũng sẽ đón nhận sӵ nhiệt tình cӫa bạn. Việc tương tác với giáo viên không nhӳng giúp bạn giải đáp nhӳng thắc mắc cӫa bản thân, mà trong rất nhiều trường hӧp sẽ tạo ra một bầu không khí cởi mở hơn, động viên nhӳng học sinh cùng lớp trở nên nhiệt tình như bạn. Một yếu tố khác dẫn đến thành công cӫa các bài giảng là học sinh phải tránh xa các “cám dỗ thời hiện đại” như Internet, điện thoại thông minh và mạng xã hội. Thӵc tế, ở nhiều trường học, việc sӱ dөng nhӳng thiết bị di động đều cần đưӧc sӵ cho phép cӫa giáo viên. Các “cám dỗ thời hiện đại” là kẻ thù số một làm giảm khả năng tập trung cӫa học sinh. Một nghiên cӭu năm 2017 do trường đại học Texas (Hoa Kỳ) thӵc hiện đã chỉ ra rằng sӵ xuất hiện cӫa điện thoại thông minh dưới bất kỳ hình thӭc nào sẽ làm giảm khả năng nhận thӭc và tư duy cӫa não bộ. Điều này vẫn đúng ngay cả khi bạn tắt điện thoại thông minh, bởi lẽ não bộ cӫa bạn vẫn luôn phải tӵ nhắc nhở rằng: “Đӯng động đến thӭ thiết bị chết tiệt kia” – Việc này làm giảm sӵ tập trung cӫa bạn vào nhӳng vấn đề xung quanh. Tất nhiên, tôi không khuyên rằng bạn nên bỏ hẳn việc sӱ dөng các thiết bị di động. Thӵc tế là tôi sẽ đề cập đến việc làm thế nào để sӱ dөng hiệu quả mạng xã hội và điện thoại thông minh cho các mөc đích học tập, công việc và giải trí ở phần sau cӫa cuốn sách. Lời khuyên ở đây là bạn không nên sӱ dөng thiết bị di động trên lớp học. Ghi chép hiӋu quả Ghi chép hiệu quả là một sӵ chuẩn bị quan trọng cho các kỳ thi. Não bộ con người có thể nhớ đưӧc khoảng 20% nhӳng gì mà chúng ta nghe hoặc đọc thoáng qua. Điều này có nghĩa, bạn sẽ quên 80% nhӳng gì giáo viên nói nếu như chỉ nghe mà không ghi chép. Tất nhiên, mỗi học sinh sẽ có một phương pháp ghi chép riêng cӫa họ. Tuy nhiên, sӵ ghi chép sẽ trở nên hiệu quả nếu thỏa mãn đưӧc các yếu tố sau: • Chỉ ghi chép nhӳng điều cần thiết: Nếu giáo viên nhắc đến một cuốn sách hay mà bạn nên đọc, thì bạn nên ghi chép lại. Còn nếu giáo viên chỉ đơn thuần đọc lại nội dung trong sách giáo khoa, bạn có thể bỏ qua việc ghi chép. • Sắp xếp khoa học nhӳng gì bạn đã ghi chép: Bạn có thể chia quyển vở ghi chép thành nhiều phần dӵa trên số lưӧng môn học. Một cậu bạn người Thөy Sӻ cӫa tôi thì chuẩn bị một chồng các mảnh giấy hình chӳ nhật kích cӥ khoảng 6cm x 10cm trước mỗi kỳ học. Cӭ khi nào nghe đưӧc thông tin quan trọng, cậu ta lại viết lên một mảnh giấy. Bộ sưu tập cӫa cậu ta rất nhiều màu, mỗi màu giấy tưӧng trưng cho một môn học. • Sӱ dөng công nghệ cho việc ghi chép: Nếu đưӧc giáo viên cho phép, bạn nên sӱ dөng thiết bị di động (điện thoại thông minh, máy tính bảng, laptop) để hỗ trӧ việc ghi chép. Một khi bạn sӱ dөng thiết bị di động hỗ trӧ cho việc ghi chép mà không phải cho Facebook hay Instagram, thì nó sẽ trở thành một công cө đắc lӵc cho bạn. Một số ӭng dөng phổ biến cho việc ghi chép đó là Evernote, Microsoft OneNote, Google Keep, Simplenote và Apple Notes. Là một người dùng iPhone, tôi sӱ dөng Apple Notes cho việc ghi chép vì ӭng dөng này đã đưӧc cài đặt sẵn trên điện thoại. Với Apple Notes, bạn có thể kẻ bảng, đính kèm hình ảnh, vẽ và tô màu cho các ghi chú cӫa mình, cũng như chia sẻ chúng cho người khác thông qua email hoặc tin nhắn. • Đӯng bỏ rơi nhӳng gì bạn đã ghi chép: Hãy biết chắc rằng nhӳng ghi chép cho tӯng môn nằm ở đâu trên kệ sách hoặc căn phòng cӫa bạn. Bạn sẽ rất cần chúng cho việc ôn thi đấy! Chӫ đӝng liên hӋ vӟi giáo viên sau giờ học Sau giờ học chính thӭc ở lớp, bạn có thể đối mặt với nhӳng câu hỏi mà bạn không thể giải đáp. Đây là khoảng thời gian mà bạn nên chӫ động liên hệ với giáo viên. Bằng việc chӫ động liên hệ này, bạn có thể đặt câu hỏi, gӱi bài tập hoặc yêu cầu thêm tài liệu cho môn học. Nếu giáo viên cӫa bạn không sӱ dөng email, bạn có thể gọi điện cho họ. Đӯng quên luôn luôn giӳ một thái độ lịch sӵ khi liên hệ với giáo viên và tránh gọi điện vào nhӳng quãng thời gian không thích hӧp, ví dө sau 10 giờ tối. Thời điểm phù hӧp thường là 8 đến 9 giờ tối (nếu giáo viên cӫa bạn chưa lập gia đình) hoặc trong giờ hành chính (nếu họ đã có gia đình). Học nhóm sau giờ học Trong cuốn sách “Nhӳng phương pháp tӵ học IELTS hiệu quả” cӫa mình, tôi đã chỉ ra rằng việc học nhóm là rất cần thiết cho nhӳng thí sinh tӵ ôn IELTS. Mở rộng quy mô thì đây là một phương pháp học tập hiệu quả cho mọi môn học. Giáo viên không phải lúc nào cũng có thời gian giải đáp thắc mắc cӫa bạn, chính vì thế đôi khi bạn cần tìm sӵ trӧ giúp tӯ nhӳng bạn cùng lớp. Luôn luôn tôn trọng thời gian mà mỗi thành viên đã bỏ ra để học nhóm, đây là điều kiện đầu tiên để học nhóm hiệu quả. Bên cạnh đó, việc học nhóm không thể mang lại hiệu quả nếu như các thành viên đều chăm chú vào chiếc smartphone hay làm công việc riêng cӫa mình. Thảo luận, đặt câu hỏi cho nhau, học hỏi tӯ kinh nghiệm và sai lầm cӫa nhau cũng cần đưӧc chú trọng. Áp dөng thӵc tiӉn nhӳng kiến thức đưӧc học Nhiều chuyên gia giáo dөc đánh giá nội dung học tập ở các trường công lập ở Việt Nam còn nặng tính hình thӭc, lý thuyết. Đấy là lý do tại sao chúng ta xếp hạng cao trong kết quả bài thi PISA1 nhưng lại có tӹ lệ bằng sáng chế thấp so với các nước trong khu vӵc. Mặc dù vậy, bạn luôn có thể áp dөng vào thӵc tiễn nhӳng gì đã đưӧc học ở trường. Nếu bạn học sinh học, hãy thӱ tӵ tay trồng một loài cây trước sân nhà. Nếu bạn học hóa học, hãy thӱ pha chế một dung dịch theo công thӭc đưӧc dạy trên lớp. Nếu bạn học báo chí, hãy thӱ viết một bài báo và gӱi cho VnExpress, Mӵc Tím, Hoa Học Trò hay Zing. Và còn rất nhiều cái nếu như vậy nӳa mà bạn có thể thӱ. Trau dӗi kiến thức mӛi ngày Như tôi đã đề cập ở đầu Phần một, học tập là một quá trình mỗi ngày và không ngӯng nghỉ. Điều này áp dөng cho cả nhӳng người đưӧc xã hội coi là thành công. Người giỏi một lĩnh vӵc nào đó vẫn phải tiếp tөc trau dồi kiến thӭc tương ӭng nếu không muốn bị tөt hậu. Bản thân tôi, mặc dù đạt 8.0 IELTS và có nhiều kinh nghiệm viết sách, làm website và giảng dạy IELTS, vẫn chăm chỉ học tiếng Anh mỗi ngày. Mỗi ngày mới đến, tôi đều đặt ra mөc tiêu học đưӧc ít nhất năm tӯ mới trong tiếng Anh. Con người ta luôn luôn có thể mở mang kiến thӭc bằng cách tìm hiểu, nghiên cӭu về nhӳng lĩnh vӵc khác. Bill Gates, Mack Zuckerberg hay Jeff Bazos đều là nhӳng tӹ phú chăm đọc sách. Mặc dù đã rất giàu có, họ vẫn luôn giӳ trong mình một đam mê cháy bỏng đưӧc trau dồi kiến thӭc mới. Và chính họ cũng đã thӱ sӭc với nhӳng lĩnh vӵc mới. Bill Gates và Mack Zuckerberg hiện giờ đều thành lập nhӳng quӻ tӯ thiện riêng. Nhӳng quӻ này đóng góp rất lớn về mặt tài chính cho các quốc gia đang phát triển ở châu Phi, trong nỗ lӵc giảm tӹ lệ nghèo đói và mù chӳ ở các khu vӵc kém may mắn này. Nếu mỗi ngày bạn chăm chỉ tích lũy kiến thӭc, thì tính theo tháng, theo năm, số lưӧng kiến thӭc cӫa bạn sẽ dày lên rất nhiều. Luôn luôn đặt câu hӓi Mỗi khi nhìn một sӵ vật, nghe một sӵ việc, hãy tӵ mình đặt câu hỏi tại sao. Tại sao nước Mӻ lại giàu có? Tại sao hàng hóa Trung Quốc lại có mặt khắp mọi nơi? Tại sao tӹ lệ phө nӳ trong lӵc lưӧng lao động Nhật Bản lại thấp? Tại sao trời tối nhanh vào mùa đông? Tại sao một cơn bão có thể hình thành? Sau khi đặt câu hỏi, hãy tӵ mình đi tìm câu trả lời. Bạn bè, người thân, nhӳng chuyên gia trong ngành, sách vở, báo chí, tạp chí chuyên môn đều là nhӳng “địa chỉ” bạn có thể tìm đến để giải đáp nhӳng thắc mắc cӫa bản thân. Trên thế giới mạng, Google là một công cө tìm kiếm thông tin tuyệt vời. Tuy nhiên, kết quả tìm kiếm trên Google thường hỗn độn và dễ bị ảnh hưởng bởi nhӳng bài báo lá cải. Chính vì vậy, nếu bạn là một học sinh muốn tìm kiếm thông tin để giải đáp các thắc mắc hay phөc vө mөc đích học tập trên lớp, tôi khuyên bạn nên sӱ dөng công cө Google Scholar https://scholar.google.com/. Công cө này cung cấp các công trình nghiên cӭu đáng tin cậy tӯ nhiều nhà khoa học trên thế giới. Nó đưӧc sӱ dөng rộng rãi bởi sinh viên đại học trên toàn cầu. Học trӵc tuyến Học trӵc tuyến đang và sẽ trở thành một xu hướng thịnh hành cӫa nền giáo dөc Việt Nam. Bản thân tôi đã tham gia sản xuất một khóa học IELTS trӵc tuyến và nhận thấy rõ tiềm năng cӫa lĩnh vӵc này tại nước ta. Học trӵc tuyến đưӧc coi là một sӵ lӵa chọn thay thế hoặc bổ sung cho giáo dөc truyền thống bởi nhӳng lӧi ích mà nó đem lại. Trước tiên, tại sao xu hướng học trӵc tuyến lại phát triển như hiện nay? • Sӵ phổ biến cӫa thiết bị di động: Một nghiên cӭu cӫa Tập đoàn Tư vấn Boston (Boston Consulting Group) chỉ ra rằng có đến 72% dân số Việt Nam hiện nay sӱ dөng điện thoại thông minh có kết nối Internet. Khi mà mạng viễn thông 5G đang trên đà phát triển, thì việc người dân Việt Nam tiếp cận với các dịch vө học trӵc tuyến ngày càng trở nên thuận lӧi và dễ dàng. • Hạn chế về thời gian: Là một người có kinh nghiệm về IELTS, tôi đã tӯng nhận rất nhiều câu hỏi tӯ các thí sinh muốn thi IELTS nhưng không thể sắp xếp thời gian để đến các trung tâm anh ngӳ. Họ thường là nhӳng nhân viên văn phòng hoặc sinh viên đại học với lịch làm việc dày đặc trong tuần. Học trӵc tuyến cho phép họ lӵa chọn thời gian học phù hӧp với bản thân và giúp xóa tan nỗi lo về thời gian. • Khoảng cách địa lý: Bạn đang ở vùng nông thôn hay miền núi và không thể tìm thấy một trung tâm, tổ chӭc giáo dөc dạy kӻ năng chất lưӧng? Đӯng lo, học trӵc tuyến sẽ giúp bạn vì khái niệm khoảng cách địa lý không còn tồn tại trên thế giới mạng. Đúng vậy, học trӵc tuyến giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí di chuyển và thường cung cấp rất nhiều lӵa chọn đa dạng. Nhưng trước khi bắt tay vào học trӵc tuyến, hãy xác định rõ nhu cầu và mөc tiêu cӫa bạn. Bạn mong muốn học kӻ năng nào hay tham gia vào khóa học về chӫ đề gì? Bạn muốn học trӵc tuyến miễn phí hay tham gia một khóa học trả tiền? Bạn muốn học trӵc tiếp với giảng viên hay muốn theo dõi nhӳng bài giảng đã quay sẵn? Và quan trọng hơn hết, bạn đặt mөc tiêu đầu ra là gì? Ví dө về mөc tiêu đầu ra có thể là đạt 550 điểm TOEIC hoặc thành thạo kӻ năng thuyết trình trước đám đông. Nhӳng điểm đến cho người học trӵc tuyến YouTube có lẽ là điểm bắt đầu cӫa rất nhiều người. Bạn có thể tìm video về bất cӭ chӫ đề gì trên YouTube – tӯ cách thắt cà vạt, làm bánh kem, sӱa chӳa đồ điện dân dөng đến tin học văn phòng và cách giải các bài toán khó. Chỉ cần gõ tӯ khóa, rất nhiều kết quả sẽ hiện ra trước mắt bạn sau vài giây. Tuy nhiên, hãy luôn giӳ thái độ cẩn trọng trước độ tin cậy cӫa nhӳng video bạn xem trên YouTube. Hãy chú ý đến người đăng, xem họ có phải là một chuyên gia hoặc công ty có uy tín hay không. Bạn cũng có thể đọc phần bình luận để hiểu đưӧc nhӳng người xem khác nghĩ sao về video đó. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều trang web cung cấp các khóa học trӵc tuyến miễn phí và trả tiền. Một số nền tảng học trӵc tuyến nổi bật cӫa Việt Nam bao gồm Bài Tập 123 (http://www.baitap123.com/), Moon (http://moon.vn/), Học Mãi (https://hocmai.vn/), Tuyển sinh 247 (http://tuyensinh247.com/) và Topica Edumall (https://edumall.vn/). Một số nền tảng học trӵc tuyến nổi bật khác trên thế giới đó là edX (https://www.edx.org/), Coursera (https://www.coursera.org/), Alison (https://alison.com/), Khan Academy (https://www.khanacademy.org/) và Creative Live (https://www.creativelive.com/). Trước khi tham gia hoặc mua một khóa học trӵc tuyến nào đó, đӯng quên đọc nhӳng đánh giá cӫa nhӳng người đi trước. Bạn thấy đấy, tri thӭc nhân loại sẽ ở trong tầm tay bạn nếu bạn chӫ động tìm kiếm và dành thời gian gieo gặt. Tәng kết Hành trang 1 - Việc học thӵc sӵ xảy ra khi bạn “Learn”, chӭ không phải “Study”. - Hãy đến lớp học đúng giờ và tương tác với giáo viên trong giờ học. - Các “cám dỗ thời hiện đại” là kẻ thù số một cӫa việc học tập hiệu quả. - Sau giờ học, hãy chӫ động liên hệ với giáo viên và học nhóm. - Mỗi ngày hãy tӵ đặt các câu hỏi cho bản thân và đi tìm lời giải cho chúng. - Học trӵc tuyến chỉ hiệu quả khi bạn xác định rõ nhu cầu và mөc tiêu. Hành trang 2Thi cӱ và chọn trường Nhӳng phương pháp ôn thi hiӋu quả “Ê 2, Bu 4, Pro 3 Pen 5, Hex 6, 7 là Heptan Thứ 8 tên là Octan Nonan thứ 9, Đecan thứ 10.” Đây là cách ghi nhớ hóa trị đưӧc Vũ Tuấn Anh, thӫ khoa Đại học Cảnh Sát Thành phố Hồ Chí Minh, chia sẻ trên Kênh 14. Thật là một phương pháp ghi nhớ sáng tạo! Thi cӱ, cho dù là thi lên cấp, thi học kỳ hay thi các bài kiểm tra tiếng Anh quốc tế, là một phần không thể thiếu trong cuộc đời người học sinh. Nếu đọc câu chuyện ôn thi cӫa các thӫ khoa ba miền, bạn sẽ nhận thấy rằng phần lớn họ không “dùi mài kinh sӱ” 24/24 mà họ có nhӳng phương pháp ghi nhớ kiến thӭc hiệu quả và biết cách cân bằng giӳa việc ôn thi và giải trí. Lên kế hoạch ôn tập Việc lên kế hoạch ôn tập nên bắt đầu bằng việc xác định ngày thi, để tӯ đó biết đưӧc bạn có bao nhiêu thời gian cho việc ôn tập. Sau đó, hãy lên một kế hoạch ôn tập và mөc tiêu bạn muốn đạt đưӧc sau mỗi ngày và mỗi tuần. Một thời gian biểu lý tưởng cho kế hoạch ôn tập cần: • Rõ ràng về thời gian, nội dung ôn tập. • Phân chia thời gian đều cho các môn hoặc các chương. • Có các ô trống để phөc vө mөc đích giải trí, thư giãn. • Đưӧc treo ở một nơi bạn thường xuyên lui tới, như trước bàn học. • Và cuối cùng, sӵ quyết tâm tӯ bạn để theo đuổi kế hoạch đến cùng! Bạn có thể tham khảo một bản kế hoạch ôn tập ba môn Toán, Văn, Anh trong một tuần dưới đây. THỜI GIAN BIỂU 1 Đương nhiên bạn có thể lập bảng kế hoạch theo kiểu vui nhộn và chi tiết bằng các biểu tưӧng và màu sắc bắt mắt khác. Tìm kiếm tài liӋu và phương pháp Đây là bước mà bạn sẽ cần đến sӵ trӧ giúp cӫa nhӳng ghi chép đưӧc đề cập đến trong mөc “Nhӳng phương pháp học tập hiệu quả trên lớp” cӫa hành trang 1. Nhưng đӯng chỉ giới hạn bản thân bạn vào nhӳng ghi chép. Hãy tham khảo tài liệu mà giáo viên đã phát cho bạn, lên thư viện để tìm kiếm nhӳng cuốn sách bài tập hay tìm mua nhӳng tạp chí chuyên môn có liên quan đến khóa học bạn đang tham gia. Internet, nhӳng khóa học trӵc tuyến hay nhӳng bài báo chia sẻ kinh nghiệm ôn thi cӫa các anh chị khóa trước cũng là một kho tàng kiến thӭc và tài liệu bạn có thể tham khảo. Về mặt phương pháp ghi nhớ kiến thӭc, hãy thật sáng tạo. Bạn có thể làm thơ, phổ nhạc cho nhӳng kiến thӭc Toán, Lý, Hóa khô cӭng hay sӱ dөng bản đồ tư duy (mind map) để tóm tắt lại toàn bộ kiến thӭc một cách sống động chỉ trên một trang giấy A3. Tìm kiếm nhӳng người bạn đӗng hành Như đã phân tích ở hành trang 1, việc học nhóm sẽ giúp bạn học hỏi đưӧc tӯ chính nhӳng người bạn cùng lớp. Nhưng khi kỳ thi đang đến gần, hãy mở rộng đối tưӧng mà bạn muốn đồng hành. Đó có thể là nhӳng người bạn cùng khóa, nhӳng anh chị khóa trên nhưng đã tӯng thi môn đó, hoặc một chuyên gia trong môn học mà bạn đang theo. Các nhóm Facebook và câu lạc bộ cӫa trường là nhӳng địa điểm mà bạn có thể tìm kiếm nhӳng người bạn đồng hành lý tưởng. Hãy chӫ động tìm kiếm và cho mọi người biết nhu cầu cӫa bạn. Bí quyết chọn trường và chọn ngành Việc chọn trường và chọn ngành có thể khiến bất cӭ học sinh và phө huynh nào đau đầu. Họ hoang mang giӳa quá nhiều lӵa chọn và rồi không biết đâu là điểm đến phù hӧp nhất cho mình. Bản thân tôi cũng đã tӯng phải suy nghĩ, đắn đo rất nhiều trước quá nhiều lӵa chọn trường trung học phổ thông. Rồi khi quyết định du học Anh và Đӭc, nhӳng sӵ lӵa chọn về môn học, trường và thành phố còn nhiều hơn gấp bội. Sau đây tôi xin trình bày một số yếu tố bạn cần lưu ý khi chọn trường và chọn ngành, áp dөng cho cả các trường trong nước hay khi bạn muốn đi du học. Nhân tiện đây, nếu bạn đang ấp ӫ ước mơ đi du học ở tuổi hai mươi và vẫn chưa biết bắt đầu tӯ đâu, hãy tiếp tөc đọc đến nhӳng hành trang cuối cùng cӫa cuốn sách nhé! Chọn trường Học tập là một sӵ đầu tư lớn cho tương lai. Việc chọn sai ngôi trường ở mọi cấp học sẽ trước mắt khiến bạn không hòa nhập đưӧc vào môi trường mới và cảm thấy chán nản. Về lâu dài, nó sẽ cản trở bước tiến trên con đường sӵ nghiệp cӫa bạn. Tôi đã nghe nhiều chia sẻ tӯ nhӳng người bạn đang học đại học ở Việt Nam cӫa mình. Họ nói về nhӳng ngôi trường đại học “hàng đầu Việt Nam” nhưng vẫn tồn tại nhӳng hạn chế như bạo lӵc học đường, học sinh không biết tên giảng viên vì họ chỉ đến giảng bài rồi ra khỏi lớp, học sinh năm nhất chỉ ăn chơi mà không lo học hành, chuyện nâng điểm để làm đẹp thành tích,... Khi chọn trường, hãy cân nhắc nhӳng yếu tố sau đây: • Thӵc lӵc bản thân: Chính bạn, chӭ không phải cha mẹ, hiểu rõ nhất về thӵc lӵc bản thân. Hãy tìm hiểu kӻ yêu cầu đầu vào cӫa trường để tӯ đó xác định xem nó có phù hӧp với khả năng cӫa bạn hay không. • Vị trí địa lý: Tôi biết nhiều người bạn học cấp ba ở Hải Phòng nhưng lên đại học chuyển xuống Cần Thơ, hay học cấp ba ở Vũng Tàu và chuyển lên Đà Nẵng học đại học. Nếu bạn muốn chuyển chỗ ở để đến học một ngôi trường mới, hãy tìm hiểu về sinh hoạt phí, thời tiết, khí hậu, văn hóa và cơ hội việc làm cӫa nơi đó trước khi đưa ra quyết định. • Học phí: Hãy kiểm tra xem ngôi trường mơ ước cӫa bạn có chương trình hỗ trӧ học phí nào cho sinh viên không, ví dө học bổng. Ngoài ra, đӯng quên tìm hiểu nhӳng chi phí ước lưӧng đầu tư cho sách vở, dөng cө học tập, các chuyến đi dã ngoại,…. Bạn có thể hỏi một sinh viên hiện tại cӫa trường để có cái nhìn khách quan. • Môi trường giáo dөc: Môi trường giáo dөc bao gồm đội ngũ giáo viên, chất lưӧng đào tạo, kết quả đầu ra cӫa học sinh hay nhӳng hoạt động ngoại khóa đưӧc tổ chӭc. Nhӳng thông tin này có thể đưӧc tìm thấy trên website, tờ rơi về các trường hay nhӳng bảng xếp hạng đại học. Cá nhân tôi cho rằng chất lưӧng giáo dөc đưӧc đánh giá bằng việc học sinh đã thay đổi thế nào tӯ khi vào trường đến khi ra trường. Nhӳng cӵu học sinh, sinh viên cӫa một trường có thể phản ánh rất chính xác điều đó. • Đánh giá khách quan: Hãy lên nhiều trang web, diễn đàn, nhóm Facebook khác nhau để xem người khác nghĩ gì về ngôi trường mơ ước cӫa bạn. Học sinh hiện tại, cӵu học sinh, phө huynh và giáo viên cӫa họ cũng là nhӳng người có thể cung cấp lời khuyên thӵc tế cho bạn. Ngôi trường lý tưởng cӫa bạn là một nơi đáp ӭng tốt nhất nhӳng tiêu chí trên và không nhất thiết phải đáp ӭng đầy đӫ 100%. Chọn ngành Trong cuốn sách “Hộ chiếu xanh đi quanh thế giới – Nhӳng bước để trở thành công dân toàn cầu”, ba tác giả Hồ Thu Hương, Nguyễn Phan Linh và Phạm Anh Đӭc đã đề cập đến sơ đồ Venn như một cách để định hướng ngành học. Đưӧc sӱ dөng chӫ yếu để tính toán xác suất trong toán học, sơ đồ Venn cũng là công cө hӳu ích giúp chúng ta tìm giao điểm hay điểm chung cӫa nhiều yếu tố khác nhau. Yếu tố đầu tiên trong sơ đồ Venn đưӧc ba tác giả nhắc đến đó là “Sở thích”. Đây là nhӳng điều mà bạn yêu thích, làm việc hăng say mỗi ngày và luôn sẵn sàng dành thời gian cho nó, thậm chí khi không đưӧc trả lương. Một vài ví dө cho sở thích có thể là nấu ăn, làm báo tường, chơi đàn piano hay bơi lội. Yếu tố thӭ hai đó là “Thế mạnh”. Đây là nhӳng kӻ năng mà bạn nắm chắc và có lӧi thế vưӧt trội hơn so với nhӳng người xung quanh. Nó thường đưӧc tích lũy và phát triển qua thời gian, ví dө như tiếng Anh, tin học văn phòng, thuyết trình hay làm việc trong môi trường quốc tế. Yếu tố cuối cùng, đòi hỏi bạn phải tӵ mình tìm hiểu nhờ nhӳng nguồn thông tin bên ngoài, đó là “Xu hướng”. Hãy tӵ đặt cho mình nhӳng câu hỏi như: Nhà tuyển dөng hiện nay đang cần nhӳng tấm bằng với chuyên môn gì? Khi mình ra trường thì đâu sẽ là ngành nghề đưӧc săn lùng? Một bài báo năm 2017 trên trang CNBC đã chỉ ra 10 ngành nghề có triển vọng nhất tӯ năm 2016 đến 2026, bao gồm: 1. Lập trình ӭng dөng 2. Phân tích hệ thống máy tính 3. Y tá 4. Vật lý trị liệu 5. Quản lý dịch vө y tế 6. Trӧ lý bác sĩ 7. Chăm sóc nha khoa 8. Phân tích thị trường 9. Tư vấn tài chính cá nhân 10. Nhà ngôn ngӳ học Điểm chung giӳa ba yếu tố trên chính là ngành học phù hӧp cho tương lai cӫa bạn. Vậy bây giờ hãy cùng thӱ phương pháp sơ đồ Venn này trong thӵc tiễn nhé. 2 Bingo! Như vậy là tôi đã tìm ra đưӧc hai ngành nghề phù hӧp cho bản thân. • Dạy tiếng Anh, ngoại ngӳ, nhà ngôn ngӳ học • Viết, nghiên cӭu, phân tích thị trường Tәng kết hành trang 2 Một kế hoạch ôn thi lý tưởng cần rõ ràng về thời gian, nội dung ôn tập và có các khoảng trống để phөc vө mөc đích giải trí, thư giãn. Hãy thật sáng tạo khi tìm kiếm phương pháp ôn tập: Ghi chép trên lớp, tài liệu trӵc tuyến, sơ đồ tư duy,… Bạn cũng nên chӫ động tìm kiếm nhӳng người bạn đồng hành trong quá trình ôn thi. Để tìm đưӧc ngôi trường lý tưởng, hãy cân nhắc các yếu tố như thӵc lӵc bản thân, điều kiện tài chính cӫa bạn và tham khảo nhӳng đánh giá khách quan cӫa mọi người. Điểm giao nhau giӳa sở thích, thế mạnh và xu hướng chính là ngành học lý tưởng cho bạn. Hành trang 3Đọc sách và cập nhật tin tức Tại sao thói quen đọc sách không phә biến trong giӟi trẻ? Sở dĩ tôi dành riêng một hành trang để nói về vấn đề đọc sách là chính bởi tầm quan trọng cӫa nó. Sách là cả thế giới. Nó là nhӳng câu chuyện lịch sӱ, nhӳng bài học trong quá khӭ, nhӳng kiến thӭc nóng hổi thời hiện đại đến nhӳng dӵ đoán cho tương lai. Bằng việc đọc sách, chúng ta sẽ mở mang kiến thӭc, tầm nhìn, hiểu biết, tăng cường các kӻ năng cӫa bản thân, tӯ đó sẵn sàng trước bất kì thӱ thách nào trên đường đời. Nhận xét về tầm quan trọng cӫa sách và sӵ nghiệp đọc, nhà triết học người Ý Marcus Tullius Cicero đã tӯng nói: “Một căn phòng không có nhӳng cuốn sách giống như một con người không có tâm hồn”. Đằng sau câu chuyện thành công cӫa các tӹ phú, doanh nhân trên thế giới đều có sӵ giúp ích cӫa thói quen đọc sách mỗi ngày. Nhận thӭc đưӧc tầm quan trọng cӫa việc đọc sách, tôi lại giật mình khi thấy rằng có quá nhiều bạn trẻ Việt Nam không có thói quen đọc sách. Tôi tin rằng một trong nhӳng nguyên nhân dẫn đến văn hóa đọc không phổ biến tại Việt Nam đó là do ảnh hưởng tӯ cha mẹ. Mải mê kiếm tiền, lo công chuyện mưu sinh, nhiều bậc cha mẹ Việt Nam đã quên nhắc nhở con cái đọc sách mỗi ngày. Nguyên nhân thӭ hai đó là sӵ hạn chế về thời gian. Rất nhiều học sinh Việt Nam bị quá tải bởi việc học ở trường, và các lớp học thêm nên không có thời gian dành cho việc đọc sách. Một nguyên nhân khách quan khác là giá cả. Phần lớn các cuốn sách có chất lưӧng cao, đưӧc dịch tӯ nước ngoài hay nguyên bản cӫa nước ngoài đều có giá cao hơn mӭc chi tiêu trung bình cӫa học sinh. Ngay cả cuốn sách “20 hành trang cho chuyến xe tuổi 20s” mà bạn đang đọc đây cũng có giá không hề rẻ đối với một học sinh cấp ba hay sinh viên đại học (nhưng đӯng lo, nhӳng gì bạn học đưӧc tӯ cuốn sách này sẽ vưӧt trội gấp nhiều lần số tiền ban đầu bạn bỏ ra để mua nó!). Và nguyên nhân cuối cùng, một lần nӳa, là các “cám dỗ thời hiện đại” như smartphone, máy tính bảng, mạng xã hội và trò chơi điện tӱ. Tôi vẫn phải giật mình khi nhận ra rằng nhӳng đӭa trẻ mới vào trường cấp một đã sӱ dөng thành thạo điện thoại thông minh và các trò chơi điện tӱ. Thời gian dành cho sách cũng vì thế bị hạn chế rất nhiều. Nhưng nếu đã nhận ra đưӧc tầm quan trọng cӫa việc đọc sách và có quyết tâm biến việc đọc sách thành một thói quen mỗi ngày, thì không có nguyên nhân nào có thể làm bạn chùn bước. Làm thế nào để chọn sách và mua sách? Chọn sách Để có thể tối ưu hóa lӧi ích cӫa việc đọc sách, bạn nên lӵa chọn sách thuộc nhiều chӫ đề khác nhau và liên tөc cập nhật danh sách cӫa bạn. Về cơ bản, chӫ đề sách đưӧc chia làm hai dạng, bao gồm: • Sách phөc vө sở thích và đam mê cá nhân (ví dө nấu ăn, đàn ghita, cẩm nang du lịch, cầu lông, chính trị, khoa học viễn tưởng, …) • Sách phөc vө mөc đích học tập và công việc (ví dө toán học, sinh học, kinh tế học, kӻ năng tin học văn phòng, quản trị kinh doanh,…) Nếu tuần này bạn đã đọc xong một cuốn sách phөc vө sở thích nấu ăn, sang tuần sau bạn có thể chuyển sang một cuốn sách bàn về kӻ năng Excel để phөc vө ước mơ trở thành kế toán viên cӫa bạn. Mua sách Nếu bạn đang băn khoăn không biết nên mua sách ở đâu thì bạn không phải là người duy nhất. Là một người ham đọc sách, tôi thường ghé thăm nhӳng địa chỉ dưới đây: • Hiệu sách truyền thống: Phần lớn các tỉnh, thành phố ở Việt Nam đều có rất nhiều các hiệu sách giấy truyền thống với quy mô to, nhỏ khác nhau. Nếu bạn có thời gian, việc dành một buổi chiều tản mạn ở nhӳng hiệu sách truyền thống và chọn lӵa cho mình nhӳng đầu sách phù hӧp sẽ là một trải nghiệm tuyệt vời. • Đặt trӵc tuyến: Lӧi ích cӫa việc đặt sách trӵc tuyến đó là tiết kiệm thời gian. Tùy vào giá sách và nhà sách bạn lӵa chọn, họ sẽ có nhӳng chính sách nhất định về phí vận chuyển. Tại Việt Nam, nhӳng địa chỉ đặt mua sách phổ biến đó là Tiki (https://tiki.vn/), Fahasa (https://www.fahasa.com/), Lazada (https://www.lazada.vn/sach/) và Vina Book (https://www.vinabook.com/). Nếu bạn đang sinh sống ở nước ngoài hoặc muốn tìm mua các sách nguyên bản bằng ngôn ngӳ nước ngoài, Amazon (https://www.amazon.com/), Powell (http://www.powells.com/) hay các thương hiệu nhà sách trӵc tuyến ở quy mô địa phương là nhӳng lӵa chọn lý tưởng cho bạn. • Thư viện: Phần lớn thư viện đều chỉ có dịch vө cho mưӧn sách mà không bán sách. Tuy nhiên, bạn cũng nên tận dөng cơ hội này vì phần lớn thư viện có rất nhiều đầu sách thuộc nhiều thể loại khác nhau. Thư viện đưӧc xây dӵng ở rất nhiều trường phổ thông, đại học hoặc quy mô thành phố, ví dө Thư viện Thành phố Hà Nội trên đường Bà Triệu. Nếu thời gian mưӧn sách không cho phép bạn đọc xong một cuốn sách, bạn có thể gia hạn mưӧn. • Mua bán sách cũ: Có rất nhiều diễn đàn trӵc tuyến, nhóm Facebook và hiệu sách quy mô nhỏ có bán nhӳng cuốn sách cũ hoặc đã qua sӱ dөng. Đây là cơ hội rất tốt để bạn tiết kiệm chi phí. Chӧ mua bán sách cũ trên đường Cách Mạng Tháng 8 tại Thành phố Hồ Chí Minh là một gӧi ý cho bạn. Làm thế nào để đọc sách hiӋu quả? Để gặt hái đưӧc nhӳng lӧi ích cӫa thói quen đọc sách, bạn cần có nhӳng phương pháp hiệu quả. Đối với tôi, điều quan trọng hàng đầu khi đọc sách đó là môi trường. Một không gian yên tĩnh, không bị quấy rầy với ánh sáng và nhiệt độ vӯa đӫ là một môi trường tuyệt vời cho thói quen đọc sách. Nó có thể là căn phòng ngӫ cӫa bạn, bên bờ một dòng sông thơ mộng hay một quán cà phê mà bạn thường lui tới. Tôi nói không với các thiết bị di động trong khi đọc sách bởi lẽ chúng làm giảm sӵ tập trung. Hãy tưởng tưӧng bạn để chiếc smartphone bên cạnh khi đọc sách và nhӳng thông báo, tin nhắn liên tөc hiện lên. Dù bạn có không mở điện thoại để kiểm tra thông báo, thì việc chúng hiện lên cũng đã làm giảm sӵ tập trung cӫa bạn rồi! Nếu bây giờ đóng cuốn sách này lại, bạn tӵ tin rằng mình nhớ đưӧc bao nhiêu phần trăm nội dung cӫa nó? Cũng giống như việc ghi chép trên lớp học, nếu bạn không ghi lại nhӳng điều thú vị đã đọc đưӧc tӯ các cuốn sách, bạn sẽ nhanh chóng quên chúng. Với tác giả Rosie Nguyễn cӫa “Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu?”, chị luôn luôn chuẩn bị một quyển sổ và cây bút bên cạnh khi đọc sách. Mỗi lần phát hiện một thông tin hӳu ích, quan trọng tӯ cuốn sách đang đọc, chị nhanh chóng ghi chú lại. Đây là một phương pháp rất hiệu quả mà bạn có thể học hỏi. Biến đọc sách thành mӝt thói quen mӛi ngày Nếu đọc sách mỗi ngày, thì mỗi tháng, mỗi năm, kiến thӭc cӫa bạn sẽ dày lên rất nhiều. Điều quan trọng đó là bạn cần có tính kӹ luật và động lӵc để biến đọc sách thành một thói quen mỗi ngày. Bạn nên viết ra mөc tiêu cӫa mình, ví dө về thời gian (khoảng thời gian 8 giờ – 8 giờ 30 phút tối mỗi ngày sẽ dành cho đọc sách) hoặc số lưӧng, ví dө (ít nhất 20 trang sách mỗi ngày hay ít nhất 30 quyển sách một năm). Sau đó hãy dán nhӳng mөc tiêu này lên nhӳng vị trí mà bạn thường lui tới như bàn học hoặc giường ngӫ. Trang Elle Việt Nam tӯng đăng một bài chia sẻ về thói quen đọc sách cӫa nhӳng tӹ phú nổi tiếng thế giới. Theo đó, vào khoảng thời gian bắt đầu sӵ nghiệp, Warren Buffett đã đọc 600-1000 trang sách mỗi ngày. Ở tuổi gần 90 như hiện nay, ông vẫn dành 80% thời gian mỗi ngày cho nhӳng quyển sách. Còn tӹ phú công nghệ Elon Musk, sáng lập công ty sản xuất ô tô điện Tesla, thì tӵ coi mình là một con “mọt sách”. Khi đưӧc hỏi về bí quyết sáng tạo ra nhӳng phát minh công nghệ đột phá, bao gồm cả tên lӱa Falcon, Musk nói rằng ông học mọi thӭ tӯ sách. Bạn cũng nên mang theo mình một cuốn sách mỗi khi ra khỏi nhà. Trong cuộc sống, sẽ luôn có nhӳng khoảnh khắc mà chúng ta phải chờ đӧi. Đӧi người yêu, đӧi khám bác sĩ, đӧi xếp hàng để thanh toán, đӧi xe buýt,…. Trong nhӳng khoảnh khắc đó, bạn có thể đọc vài trang sách để tích lũy kiến thӭc. Cӭ chăm chỉ mỗi ngày như vậy, chẳng mấy chốc bạn sẽ gặt hái đưӧc thành công. 20 cuӕn sách nәi bật mà tôi đã đọc Cuốn sách này gắn liền với khá nhiều con số 20. Nó bao gồm 20 hành trang, tương ӭng với 20 chương kӻ năng dành cho người trong độ tuổi 20. Nó đưӧc viết và xuất bản năm 2018, khi mà tôi tròn 20 tuổi. Chính vì cái duyên với con số 20, nên bây giờ tôi xin đưӧc giới thiệu đến các bạn 20 cuốn sách nổi bật mà tôi đã đọc. Chúng đưӧc viết bởi nhiều tác giả, đưӧc xuất bản ở nhiều thời điểm khác nhau và thuộc nhiều chӫ đề khác nhau. Nhưng chúng đều là nhӳng cuốn sách hay, bổ ích và sẽ đem lại rất nhiều kiến thӭc mới cho bạn. Bạn sẽ nhận thấy khá nhiều cuốn sách dưới đây có chӫ đề liên quan đến kinh doanh và Marketing bởi lẽ đây là hai lĩnh vӵc mà tôi đam mê và Marketing chính là ngành học hiện tại cӫa tôi. • “What Happened”, tác giả Hillary Rodham Clinton: Tường thuật lại cuộc bầu cӱ Mӻ năm 2016, nhӳng vө việc tai tiếng xung quanh nó, và cách mà bà Clinton lấy lại tinh thần sau trận thua trước ông Trump. • “The Best We Could Do: An Illustrated Memoir”, tác giả Thi Bui: Câu chuyện cuộc đời cӫa một tác giả người Mӻ gốc Việt, người có cha mẹ đã rời khỏi Việt Nam sau sӵ sөp đổ cӫa chính quyền Sài Gòn. • “Methods of Persuasion: How to Use Psychology to Influence Human Behavior”, tác giả Nick Kolenda: Quá trình bảy bước, đưӧc chӭng minh bởi các nghiên cӭu khoa học, để dӵ đoán, kiểm soát và tác động đến hành vi con người. • “How Google Works”, tác giả Eric Schmidt và Jonathan Rosenberg: Nhӳng chia sẻ về văn hóa làm việc tại Google, và cách mà nó giúp tăng năng suất, sӵ sáng tạo và đem lại trải nghiệm tuyệt vời nhất cho người dùng. • “Lean In: Women, Work and the Will to Lead”, tác giả Sheryl Sandberg: COO cӫa Facebook đã chia sẻ nhӳng bí quyết giúp phө nӳ vưӧt qua nhӳng rào cản về bất bình đẳng giới để gặt hái thành công trong sӵ nghiệp, cũng như vai trò cӫa chính phӫ, doanh nghiệp và đàn ông trong quá trình này. • “The Everything Store: Jeff Bezos and the Age of Amazon”, tác giả Brad Stone: Câu chuyện ly kỳ về sӵ phát triển cӫa một cӱa hàng sách trӵc tuyến ít ai biết đến, thành một thương hiệu toàn cầu trong lĩnh vӵc thương mại điện tӱ, và người lãnh đạo Jeff Bezos tài ba đằng sau nó. • “Elon Musk: Tesla, SpaceX and the Quest for a Fantastic Future2”, tác giả Ashlee Vance: Nhӳng thăng trầm sӵ nghiệp cӫa Elon Musk, người doanh nhân đӭng đằng sau sӵ thành công cӫa Tesla, SpaceX, PayPal và SolarCity. • “Managing Online Reputation: How to Protect Your Company on Social Media”, tác giả Charlie Pownall: Nhӳng bước rất cө thể và dễ hiểu, giúp mọi doanh nghiệp đối phó với một mối lo luôn hiện hӳu cӫa kӹ nguyên số, đó là việc danh tiếng bị hӫy hoại trên mạng xã hội. • “Alibaba: The House That Jack Ma Built”, tác giả Duncan Clark: Sӵ nghiệp cӫa tӹ phú Jack Ma, tӯ một người giáo viên tiếng Anh đến sáng lập viên hãng thương mại điện tӱ hàng đầu Trung Quốc, và nhӳng phân tích về sӵ phát triển nói chung cӫa các công ty công nghệ Trung Quốc trong thế kӹ 21. • “If You’re Not First, You’re Last: Sales Strategies to Dominate Your Market and Beat Your Competition”, tác giả Grant Cardone: Một cuốn sách đáng để đọc mọi nhà đầu tư và quản lý. Cuốn sách đưa ra nhӳng chiến lưӧc kinh doanh giúp các doanh nghiệp có thể vươn lên dẫn đầu trong một nền kinh tế cạnh tranh như hiện nay. • “Blog Marketing: The Revolutionary New Way to Increase Sales, Build Your Brand, and Get Exceptional Results”, tác giả Jeremy Wright: Một cuốn sách đã hơn 10 năm tuổi và đưӧc viết vào thời gian bùng nổ cӫa blog cá nhân. Cho đến bây giờ, nhӳng bài học về blog marketing cӫa Wright, tӯ cách thiết kế hiệu quả đến tăng lưӧt người ghé thăm, vẫn còn nguyên giá trị. • “Think Big: Make in Happen in Business and Life”, tác giả Donald J. Trump: Nhӳng bí quyết để thành công trong công việc và đời sống hằng ngày, dӵa trên kinh nghiệm kinh doanh bất động sản và truyền hình cӫa đương kim Tổng thống Mӻ. • “World War One: A Very Peculiar History”, tác giả Jim Pipe: Một cuốn sách nhỏ bé nhưng lại tường thuật đầy đӫ, chi tiết về Chiến tranh thế giới thӭ nhất. Nhӳng số liệu, tranh vẽ và câu chuyện thӵc tế chưa bao giờ đưӧc kể trong cuốn sách khiến một đề tài khô khan như lịch sӱ bỗng trở nên thú vị. • “Unstoppabe: The Incredible Power of Faith in Action3”, tác giả Nick Vujicic: Sinh ra không có tay và chân, Nick Vujicic đã phải dӵa vào một nghị lӵc phi thường để sống và vươn lên. Không dӯng lại ở đó, anh còn là một diễn giả truyền cảm hӭng cho hàng triệu người trên thế giới. Cuốn sách chia sẻ bí quyết thành công hàng đầu cӫa anh, đó chính là niềm tin. • “Are You Smart Enough to Work at Google?”, tác giả William Poundstone: Làm việc tại các công ty công nghệ hàng đầu thế giới như Google là mơ ước cӫa bao sinh viên. Poundstone đã liệt kê nhӳng câu hỏi phỏng vấn kỳ quặc nhưng vô cùng thú vị cӫa Google cũng như gӧi ý lời giải đáp. Một cuốn sách rất đáng đọc cho nhӳng ai chuẩn bị phỏng vấn xin việc tại nhӳng tập đoàn lớn. • “Perfect Spy: The Incredible Double Life of Pham Xuan An, Time Magazine Reporter and Vietnamese Communist Agent4”, tác giả Larry Berman: Cuộc đời phi thường cӫa tướng tình báo Phạm Xuân Ẩn tại nhiều quốc gia, dưới nhiều cái tên và nhiều vỏ bọc nghề nghiệp đã đưӧc Larry Berman tường thuật lại như một bộ phim trinh thám hấp dẫn. • “Hộ chiếu xanh đi quanh thế giới: Nhӳng bước để trở thành công dân toàn cầu”, tác giả Hồ Thu Hương, Nguyễn Phan Linh và Phạm Anh Đӭc: Lời khuyên cӫa ba tác giả trẻ, nhӳng người có dòng máu Việt Nam, đã tӯng sinh sống ở nhiều quốc gia và thành thạo nhiều ngoại ngӳ, về việc làm thế nào để nắm bắt nhӳng cơ hội cӫa toàn cầu hóa và sӵ hội nhập về văn hóa. • “Tôi và Paris: Câu chuyện một dòng sông”, tác giả Hoàng Long: Câu chuyện cuộc đời cӫa một chàng du học sinh đã sinh sống hàng chөc năm tại Paris, và nhӳng kӹ niệm khó quên cӫa anh tại thành phố này. • “Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu?”, tác giả Rosie Nguyễn: Nhӳng lời khuyên tӯ một blogger, giảng viên kӻ năng sống dành cho các bạn trẻ trong việc học, tìm kiếm niềm đam mê và suy nghĩ lớn để thành công. • “Donald Trump: Sӵ lӵa chọn lịch sӱ cӫa nước Mӻ”, tác giả PSG.TS. Cù Chí Lӧi: Một cuốn sách rất đáng đọc cho nhӳng ai đam mê chính trị thế giới. Tác phẩm đưӧc viết tӯ một người có nhiều kinh nghiệm trong nghiên cӭu chính trị và bao gồm trong nó nhӳng phân tích rất có giá trị về tương lai nước Mӻ thời Donald Trump. Cập nhật tin tức mӛi ngày Nhiều người đã tӯng hỏi làm thế nào tôi có thể tӵ tin đӭng trước hơn 800 em học sinh cӫa trường phổ thông FPT và nói về nhӳng vấn đề toàn cầu. Thӵc sӵ đó là một thӱ thách rất lớn đối với tôi. Tôi đã phải nghiên cӭu nhiều tài liệu, sách vở và chuẩn bị bài thuyết trình cӫa mình trong nhiều tuần liền. Và một trong nhӳng công cө tuyệt vời giúp tôi tӵ tin trong suốt ba buổi hội thảo chính là tin tӭc. Lӧi thế cӫa tin tӭc so với sách đó là chi phí rẻ và đưӧc cập nhật thường xuyên. Tất nhiên, bạn vẫn nên duy trì thói quen đọc sách mỗi ngày (đấy là lý do tại sao tӯ đầu hành trang 3 tới giờ, tôi tập trung phân tích thói quen đọc sách). Tuy nhiên bên cạnh đó, bạn cũng nên thường xuyên cập nhật tin tӭc để bắt kịp với các vấn đề xã hội và xu hướng mới nổi ở Việt Nam và quốc tế. Đọc tin tӭc chuyên ngành còn giúp bạn tăng cường hiểu biết về lĩnh vӵc mình hoạt động, đam mê, tӯ đó giúp công việc cӫa bạn tiến triển hơn. Tin tӭc còn là công cө tuyệt vời giúp thế hệ trẻ nhận thӭc về các vấn đề toàn cầu và vấn đề xã hội cӫa Việt Nam như HIV/AIDS, biến đổi khí hậu, nghèo đói và bùng nổ dân số. Sӵ nhận thӭc này là cơ sở để thế hệ trẻ chung tay đẩy lùi nhӳng vấn nạn gây nhӭc nhối. Làm thế nào để đọc tin tӭc hiệu quả là một câu hỏi cӫa nhiều bạn trẻ, khi mà bây giờ chúng ta có quá nhiều lӵa chọn về tin tӭc – báo giấy truyền thống, báo điện tӱ, blog cá nhân, mạng xã hội,…. Lời khuyên cӫa tôi đó là bạn nên kết hӧp chọn lọc tin tӭc tӯ các nguồn khác nhau này vì mỗi nguồn đều có điểm lӧi và mặt hạn chế. Ví dө, báo điện tӱ có lӧi thế là đưӧc cập nhật liên tөc, nhưng nhiều khi không bao gồm các phân tích chuyên sâu như báo giấy truyền thống. Cũng như đọc sách, cập nhật tin tӭc nên trở thành một thói quen mỗi ngày cӫa bạn. Hãy xây dӵng cho mình một thói quen cập nhật tin tӭc ít nhất hai lần mỗi ngày, một là vào buổi sáng sau khi thӭc dậy, hai là vào buổi tối trước khi đi ngӫ. Đây là một trong nhӳng thói quen cӫa rất nhiều doanh nhân thành công. Dành thời gian để mở rộng và cập nhật kiến thӭc không bao giờ là thӯa, đúng không nào? Dưới đây là 30 trang tin tӭc uy tín mà tôi muốn giới thiệu cho bạn. Một vài trong số chúng cung cấp tin tӭc tổng hӧp thuộc nhiều lĩnh vӵc, số khác tập trung vào một hoặc một vài lĩnh vӵc chuyên môn. Ngoài ra, nhiều trang tin tӭc dưới đây có ӭng dөng di động để bạn có thể tải về máy điện thoại. Trang báo ViӋt Nam 1. VnExpress: https://vnexpress.net/ 2. Dân Trí: http://dantri.com.vn/ 3. Zing: https://news.zing.vn/ 4. Tuổi Trẻ Online: https://tuoitre.vn/ 5. Kênh 14: http://kenh14.vn/ 6. Genk: http://genk.vn/ 7. CafeF: http://cafef.vn/ 8. CafeBiz: http://cafebiz.vn/ 9. Báo Mới: https://www.baomoi.com/ 10. VTV News: http://vtv.vn/ 11. VTC News: https://vtc.vn/ 12. Thanh Niên: https://thanhnien.vn/ 13. Vietnamnet: http://vietnamnet.vn/ 14. Tiền Phong: https://www.tienphong.vn/ 15. Dân Việt: http://danviet.vn/ Trang báo nưӟc ngoài 1. BBC News: http://www.bbc.com/news 2. CNN: http://edition.cnn.com/ 3. The New York Times: https://www.nytimes.com/ 4. AFP: https://www.afp.com/en/news-hub 5. Reuters: http://www.reuters.com/ 6. The Guardian: https://www.theguardian.com/international 7. Business Insider: http://www.businessinsider.com/ 8. Bloomberg: https://www.bloomberg.com/ 9. TechCrunch: https://techcrunch.com/ 10. The Economist: https://www.economist.com/ 11. World Economic Forum: https://www.weforum.org/ 12. Science Daily: https://www.sciencedaily.com/ 13. The Verge: https://www.theverge.com/ 14. The Wall Street Journal: https://www.wsj.com 15. Forbes: https://www.forbes.com/ Tәng kết hành trang 3 Để có thể tối ưu hóa lӧi ích cӫa việc đọc sách, bạn nên lӵa chọn sách thuộc nhiều chӫ đề khác nhau và liên tөc cập nhật danh sách cӫa bạn. Đặt sách trӵc tuyến vӯa có thể giúp bạn tiết kiệm thời gian, vӯa giúp bạn tìm đưӧc nhӳng đầu sách hạ giá. Mỗi lần phát hiện một thông tin hӳu ích, quan trọng tӯ cuốn sách đang đọc, bạn hãy nhanh chóng ghi chú lại. Bạn cũng nên mang theo mình một cuốn sách mỗi khi ra khỏi nhà để đọc trong nhӳng lúc chờ đӧi. Đọc tin tӭc mỗi ngày là cách tuyệt vời để bạn bắt kịp với nhӳng xu hướng mới nổi ở Việt Nam và quốc tế. Hành trang 4Học ngoại ngӳ Thế giới toàn cầu hóa là nơi mà chúng ta sẽ gặp gӥ và giao tiếp với nhӳng người đến tӯ nhiều nền văn hóa và nói nhӳng ngôn ngӳ khác nhau. Khi sinh sống tại Đӭc, tôi phải sӱ dөng tiếng Đӭc để nói chuyện với người bản địa vì phần lớn họ không giỏi tiếng Anh. Khi lên giảng đường, tôi lại sӱ dөng tiếng Anh vì đó là ngôn ngӳ chính thӭc cӫa trường đại học tôi đang theo học. Còn khi giao tiếp với nhӳng người bạn Việt Nam và nói chuyện với gia đình, tôi sӱ dөng tiếng Việt. Ngoại ngӳ đã trở thành một kӻ năng thӵc sӵ cần thiết cho các công dân cӫa xã hội hiện đại. Tại sao nên chú trọng học ngoại ngӳ? Nếu ví dө vӯa rồi cӫa tôi chưa thuyết phөc đưӧc bạn về tầm quan trọng cӫa việc học ngoại ngӳ, thì tôi còn một vài lý do khác cho bạn. Lӧi ích cho não bӝ Một bài báo năm 2017 đăng trên tờ Business Insider đã chỉ ra các tác dөng tuyệt vời cӫa việc học ngoại ngӳ đến não bộ. Theo đó, việc học ngoại ngӳ sẽ giúp cải thiện sӵ tập trung, khả năng đưa ra quyết định sáng suốt và làm nhiều việc cùng một lúc. Các nghiên cӭu khoa học đưӧc trích dẫn trên bài báo thậm chí còn chỉ ra rằng, việc học ngoại ngӳ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh về trí nhớ như Alzheimer và góp phần tăng kích cӥ cӫa não bộ. Du lịch và du học Tôi đã tӯng nghe nhiều câu chuyện tӯ nhӳng người đi du lịch nước ngoài nhưng gặp khó khăn trong việc mua sắm và đi lại do vốn ngoại ngӳ hạn hẹp cӫa họ. Có một thӵc tế đó là không phải người dân quốc gia nào cũng nói tiếng Việt và không phải ai cũng nói giỏi tiếng Anh. Việc thành thạo tiếng Anh hoặc nhӳng điều cơ bản cӫa một ngôn ngӳ địa phương nơi bạn du lịch sẽ khiến trải nghiệm cӫa bạn trở nên dễ dàng và đáng nhớ hơn rất nhiều. Còn đối với du học sinh, việc thành thạo ngoại ngӳ, ví dө tiếng Anh cho nhӳng bạn đi Mӻ hoặc tiếng Pháp cho nhӳng bạn đi Pháp, là điều kiện cơ bản để nhập học và xin visa. Giao tiếp vӟi người nưӟc ngoài tại ViӋt Nam Không chỉ khi đi du lịch và du học, ngay cả khi ở Việt Nam, bạn cũng có thể bắt gặp nhӳng người nước ngoài. Họ có thể đến vì mөc đích du lịch, công tác hoặc tìm hiểu văn hóa, điều kiện kinh doanh cӫa Việt Nam. Khi mà các nước thành viên ASEAN ngày càng mở cӱa cho nhau, và các hiệp định tӵ do như Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đẩy mạnh làn sóng đầu tư vào Việt Nam, thì số lưӧng người nước ngoài đến sinh sống và học tập lâu dài tại Việt Nam cũng sẽ tăng theo. Khi đó, việc thành thạo ngoại ngӳ để giao tiếp với người nước ngoài sẽ giúp bạn thể hiện bản thân mình và cải thiện hình ảnh Việt Nam trước con mắt cӫa bạn bè quốc tế. Mở rӝng cơ hӝi viӋc làm Khi mà nhӳng doanh nghiệp muốn mở rộng đầu tư tại Việt Nam hay ra các khu vӵc khác trên thế giới, họ cần nhӳng nhân viên thông thạo ngoại ngӳ. Khả năng ngoại ngӳ tốt không nhӳng làm đẹp CV cӫa bạn, mà còn giúp bạn phát triển cơ hội làm việc tại bất cӭ đâu trên thế giới. Làm thế nào để cải thiӋn ngoại ngӳ? Là một người đã tӯng học tiếng Anh, học tiếng Đӭc, viết sách và giảng dạy IELTS, tôi đã có cơ hội trải nghiệm rất nhiều phương pháp học ngoại ngӳ khác nhau. Tuy nhiên, cho dù bạn học ngoại ngӳ gì đi nӳa, bạn cũng cần phát triển bốn kӻ năng, đó là: Nghe, Nói, Đọc và Viết. Nghe Nếu không có cơ hội thường xuyên giao tiếp với người nước ngoài, bạn vẫn có thể cải thiện kӻ năng nghe cӫa mình với nguồn tài nguyên khổng lồ trên Internet, đặc biệt là các video trên YouTube hoặc truyền hình địa phương. Hãy bắt đầu bằng nhӳng video với chӫ đề đơn giản như thế giới động vật, thể thao, trò chơi dân gian hay đồ ăn truyền thống cӫa một quốc gia. Bạn cũng có thể xem video có phө đề để hiểu rõ thêm về tӯ vӵng và ngӳ pháp. Sau khi đã tӵ tin nghe mà không cần phө đề, hãy tăng độ khó cӫa các video. Bạn có thể chọn nhӳng chӫ đề như chính trị, giáo dөc và môi trường để tӵ thӱ thách bản thân. Ngoài các video trên YouTube, thì nhӳng bộ phim nước ngoài hoặc bản tin truyền hình địa phương cũng là nhӳng sӵ lӵa chọn lý tưởng cho bạn. Bản thân tôi vẫn thường xuyên xem nhӳng bộ phim hành động Mӻ và cập nhật tin tӭc qua các kênh truyền hình bằng tiếng Anh như BBC, CNN, CSBN, Vox và The White House để cải thiện khả năng nghe. Một điều nên làm trong lúc nghe ngoại ngӳ đó chính là có một quyển vở bên cạnh để ghi chú lại nhӳng mẫu câu hay, thú vị mà bạn chưa biết. Cũng giống như việc có một quyển vở ghi chú bên cạnh khi đọc sách, thói quen này sẽ giúp bạn tích lũy rất nhiều mẫu câu hay chỉ trong thời gian ngắn. Nói Trong cuốn sách “Nhӳng phương pháp tӵ học IELTS hiệu quả” cӫa mình, tôi đã tӯng gӧi ý bạn đọc sӱ dөng Google và các trӧ lý ảo như Siri để kiểm tra trình độ phát âm tiếng Anh cӫa họ. Cách thӵc hiện rất đơn giản, nếu Google hay Siri không hiển thị đúng nhӳng gì bạn ra lệnh, điều đó có nghĩa phát âm cӫa bạn chưa chuẩn, vì nhӳng công cө này đưӧc lập trình với giọng nói cӫa người bản địa. Về mặt lâu dài, bạn cần chӫ động giao tiếp với bên ngoài nếu muốn thӵc sӵ cải thiện kӻ năng nói cӫa bản thân. Nếu bạn đang ở nước ngoài, thật tuyệt vời. Hãy tận dөng cơ hội này để nói ngoại ngӳ thật nhiều mỗi ngày. Thời gian đầu sang Đӭc sinh sống, tôi gặp khó khăn rất lớn trong giao tiếp tiếng Đӭc cơ bản, mặc dù tôi đã dành hơn sáu tháng trước đó để học tiếng Đӭc ở Việt Nam. Giải pháp sau đó cӫa tôi là nói thật nhiều tiếng Đӭc mỗi ngày – khi đi mua sắm, khi đi du lịch, khi gặp nhӳng người bạn Đӭc, khi hỏi đường,… Đӯng sӧ nói sai bạn nhé. Nói sai sẽ là một thành công nếu như bạn học đưӧc một tӯ mới hoặc mẫu câu mới tӯ lần nói sai đó! Nếu bạn đang ở Việt Nam, bạn vẫn có nhiều cơ hội để cải thiện kӻ năng nói. Tình nguyện làm hướng dẫn viên du lịch cho người nước ngoài hay kết bạn với người nước ngoài qua mạng xã hội là nhӳng cơ hội như thế. Nếu bạn không có đӫ thời gian để theo học nhӳng khóa học ngoại ngӳ với giáo viên bản địa, hãy tranh thӫ thời gian rảnh để tham gia nhӳng câu lạc bộ luyện tiếng Anh offline tại địa phương bạn sinh sống. Phần lớn các tỉnh, thành phố mà tôi đã đặt chân đến tại Việt Nam đều có các câu lạc bộ như vậy và họ hoạt động rất thường xuyên. Đọc Để cải thiện kӻ năng nghe, bạn cần nghe ngoại ngӳ. Để cải thiện kӻ năng nói, bạn cần nói ngoại ngӳ thật nhiều. Và để đọc giỏi, bạn cũng cần tận dөng mọi cơ hội để đọc. Tương tӵ như quá trình luyện nghe, hãy bắt đầu đọc nhӳng nội dung dễ, rồi dần dần tăng độ khó. Sách, báo, truyện tranh, tạp chí hay tờ rơi đều có thể trở thành nguồn tài liệu đọc cho bạn. Nhưng để đọc hiệu quả, bạn cần phải học đưӧc điều gì đó tӯ nhӳng con chӳ. Một lần nӳa, tôi khuyên bạn nên chuẩn bị một cuốn vở bên cạnh mình mỗi khi đọc. Hãy ghi chú lại toàn bộ nhӳng tӯ mới, cách sӱ dөng tӯ thú vị hoặc mẫu câu hӳu ích mà bạn chưa biết. Tôi sẽ lấy một ví dө với đoạn văn tiếng Anh dưới đây đưӧc trích dẫn tӯ trang CNN: “Including some alcohol in your diet may lower your risk of a heart attack and type 2 diabetes. But even at low levels, alcohol may interfere with sleep, cloud judgment, contribute to weight gain and negatively interact with some medications. We›ve also known that just one drink per day slightly increases a woman›s risk of breast cancer. The more you drink, the greater the risks. According to the National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism, people who drink heavily – for men, that’s defined as more than four drinks on any day or more than 14 drinks per week, and for women more than three drinks on any day or more than seven drinks per week – have a greater risk of injuries, having children with birth defects and health problems including liver disease, heart disease, depression, stroke and several types of cancer. Drinking too much can also make it difficult to manage existing health conditions such as diabetes and high blood pressure.” • Tӯ mới mà tôi học đưӧc: Interfere (động từ): Gây cản trở Breast cancer (danh từ): Ung thư vú Depression (danh từ): Sự trầm cảm • Mẫu câu mới mà tôi học đưӧc: Contribute to something: Đóng góp vào cái gì đó According to someone: Theo như một ai đó Make it difficult to manage: Làm cho việc gì trở nên khó kiểm soát Viết Kӻ năng viết một ngoại ngӳ có thể đưӧc chia làm hai dạng, bao gồm viết ở bối cảnh thân mật và bối cảnh trang trọng. Để tăng cường khả năng viết cӫa bản thân, bạn nên tận dөng cả hai cơ hội viết này. Các bối cảnh thân mật có thể là gӱi tin nhắn cho bạn bè, viết email cho bố mẹ hoặc viết thiệp sinh nhật cho người thân. Ngưӧc lại, các bối cảnh trang trọng bao gồm viết bài luận trên lớp, viết thư cho giáo viên, gӱi tin nhắn cho đồng nghiệp hay đăng ký các thӫ tөc hành chính. Nếu như bạn chăm chỉ tập luyện kӻ năng nghe và đọc, bạn sẽ có rất nhiều tӯ vӵng và ngӳ pháp để áp dөng vào kӻ năng viết. Dù bạn đang học ngoại ngӳ gì, hãy luôn cố gắng tìm một người “thầy” chӳa các bài viết cho bạn. Nếu không có họ, bạn sẽ không biết kӻ năng viết cӫa mình đang mắc nhӳng lỗi gì. Người thầy đó có thể là giáo viên ngoại ngӳ cӫa bạn, một người dân bản địa mà bạn quen hoặc một người bạn Việt Nam nhưng rất giỏi ngoại ngӳ đó. Tôi đã tӯng chӳa rất nhiều bài luận IELTS và các học sinh cӫa tôi cũng đã học đưӧc nhiều điều tӯ chính nhӳng lỗi sai mà họ mắc phải. Vì vậy, nghe sai, nói sai, đọc sai hay viết sai không phải là một thất bại. Nhưng không hành động để cải thiện ngoại ngӳ thì đúng là một thất bại to lớn! Bên cạnh việc phát triển bốn kӻ năng ngoại ngӳ như trên, hai yếu tố khác giúp bạn học ngoại ngӳ hiệu quả chính là xác định rõ mөc tiêu cӫa việc học ngoại ngӳ và lên một kế hoạch cө thể cho việc học cӫa mình. Hai yếu tố này sẽ tạo động lӵc giúp bạn cố gắng mỗi ngày. Một mөc tiêu học ngoại ngӳ cần cө thể về đích đến, thời gian và nên dӵa vào nhӳng dӵ định tương lai cӫa bạn, ví dө: • Đạt 550 TOEIC sau năm tháng • Đạt 6.0 IELTS sau sáu tháng • Đạt chӭng chỉ B1 tiếng Đӭc sau một năm • Tӵ tin giao tiếp cơ bản với người Pháp sau ba tháng • Tӵ tin đọc các bài báo bằng tiếng Nhật sau chín tháng KẾ HOẠCH HỌC TIẾNG ĐỨC 3 Một kế hoạch học ngoại ngӳ cũng giống như một kế hoạch ôn thi mà tôi đã đề cập ở hành trang 2 và hành trang 4. Năm yêu cầu cho một bản kế hoạch học ngoại ngӳ lý tưởng đó là sӵ rõ ràng, phân chia đều thời gian cho các kӻ năng, có thời gian cho giải trí, đưӧc treo ở một nơi bạn thường xuyên lui tới và sӵ quyết tâm cao độ tӯ bạn. Ở trên là một bản kế hoạch mẫu cho việc học tiếng Đӭc. Học mӝt ngoại ngӳ thứ hai, tại sao không? Thӵc tế đó là việc biết một ngoại ngӳ, mà phổ biến nhất là tiếng Anh, đã trở thành một điều quá bình thường. Khi mà bạn biết càng nhiều ngoại ngӳ, thì nhӳng lӧi ích mà tôi đề cập ở mөc “Tại sao nên chú trọng học ngoại ngӳ?” lại càng có cơ hội mở rộng. Nếu bạn biết tiếng Đӭc, bạn có thể tăng cơ hội làm việc ở Đӭc, Áo và Thөy Sĩ. Nếu bạn giỏi tiếng Pháp, bạn có thể vi vu ở Pháp, Bỉ và Luxembourg mà không lo về việc giao tiếp với người dân bản địa. Còn nếu bạn thành thạo tiếng Tây Ban Nha, cánh cӱa du học và làm việc ở Mexico, Argentina và Chile đang chờ đón bạn. Phần lớn nhӳng người thành công mà tôi biết đều thành thạo ít nhất hai ngoại ngӳ. Nhưng trước khi bắt tay vào học một ngoại ngӳ mới, bạn cần xác định rõ mөc tiêu cӫa mình. Bạn học ngoại ngӳ đó vì sở thích, vì đó là môn học ở trường, vì người yêu bạn nói thӭ tiếng đó, hay vì công việc tương lai? Dù lý do cӫa bạn là gì, hãy xác định rõ vì nó sẽ là động lӵc thúc đẩy bạn theo đuổi việc học ngoại ngӳ thӭ hai. Bản thân tôi học tiếng Đӭc vì tôi cần tiếng Đӭc để giao tiếp với người dân bản địa và mở rộng cơ hội việc làm sau khi ra trường. Tôi cũng chuẩn bị học tiếng Trung Quốc vì tôi sẽ chuyển đến sinh sống ở Hồng Kông trong nӱa năm. Và một khi mөc tiêu đã đưӧc xác định, hãy kiên trì rèn luyện bốn kӻ năng nghe, nói, đọc và viết mà tôi đã phân tích ở mөc “Làm thế nào để cải thiện ngoại ngӳ?”. Lời khuyên cuối cùng trước khi chúng ta chuyển sang hành trang 5. Nếu bạn biết nhiều hơn một ngoại ngӳ, đӯng quên luyện tập chúng thường xuyên nhé. Việc bỏ rơi bất kỳ ngoại ngӳ nào sẽ khiến khả năng cӫa bạn bị sөt giảm đáng kể chỉ sau thời gian ngắn. Tәng kết hành trang 4 Trước khi bắt tay vào học ngoại ngӳ thӭ hai, hãy xác định mөc tiêu cӫa bạn: Bạn học ngoại ngӳ đó vì sở thích, vì đó là môn học ở trường, vì người yêu bạn nói thӭ tiếng đó, hay vì công việc tương lai? Việc học ngoại ngӳ sẽ giúp cải thiện sӵ tập trung, khả năng đưa ra quyết định sáng suốt và làm nhiều việc cùng một lúc. Bạn cũng cần xác định rõ mөc tiêu cӫa việc học ngoại ngӳ và lên một kế hoạch cө thể cho việc học cӫa mình. Việc thành thạo ngoại ngӳ để giao tiếp với người nước ngoài sẽ giúp bạn thể hiện bản thân mình và cải thiện hình ảnh Việt Nam trước con mắt cӫa bạn bè quốc tế. Hành trang 5Phát triển các kӻ năng mềm Đã có rất nhiều định nghĩa về kӻ năng mềm, nhưng tôi xin đưӧc đưa ra một định nghĩa ngắn gọn cӫa riêng mình: “Kỹ năng mềm là các kỹ năng mà trường học không dạy bạn nhưng cuộc sống và sự nghiệp mai sau lại rất cần từ bạn.” Dưới đây là bảy kӻ năng mềm mà tôi đánh giá là rất quan trọng cho nhӳng người ở độ tuổi 20 và 20s (tӯ 20 đến 29). Sӕng đӝc lập Trong buổi nói chuyện với hơn 200 em học sinh cӫa trại hè Công dân Toàn cầu do AIESEC Việt Nam tổ chӭc vào năm 2016, tôi đã có cơ hội chia sẻ nhӳng kӻ năng quan trọng mà một học sinh thời hiện đại cần làm chӫ. Kӻ năng đầu tiên mà tôi đề cập đến chính là sống độc lập. Với một người trẻ, sống độc lập là khi mà họ không còn sống dưới vòng tay che chở và chăm lo mỗi ngày tӯ cha mẹ. Các du học sinh sẽ trải nghiệm điều này ngay khi họ rời khỏi Việt Nam và bắt đầu cuộc hành trình trên một miền đất mới. Bản thân tôi trải nghiệm cảm giác sống xa nhà lần đầu năm 2014 khi tôi bắt đầu hai năm học tại Anh. Còn nếu bạn không đi du học? Sớm muộn gì bạn cũng sẽ phải sống độc lập, vì đơn giản, bố mẹ sẽ không thể sống bên cạnh và hỗ trӧ bạn suốt đời. Trong một bài chia sẻ trên VnExpress, tiến sĩ Vũ Thu Hương – giảng viên trường Đại học Sư phạm Hà Nội – nhận xét kiểm soát quá mӭc con cái về chuyện đi chơi và học hành là một trong nhӳng sai lầm mà phө huynh mắc phải trong quá trình nuôi con khôn lớn. Nếu bạn nhìn vào cách nuôi dạy con cӫa nhӳng người thành đạt như Michelle Obama và Bill Gates phần lớn họ đều hướng con cái sống độc lập tӯ nhỏ. Tӵ làm việc nhà thường xuyên hay tӵ dọn dẹp phòng ngӫ là nhӳng điều mà họ mong muốn tӯ nhӳng đӭa con. Vậy thì kӻ năng sống độc lập sẽ bao gồm nhӳng khía cạnh gì? Nó là nhӳng công việc mà một người trưởng thành sẽ phải tӵ lo liệu, tӯ tìm nhà ở, sӱa chӳa nhӳng vấn đề trong căn nhà, tӵ giặt quần áo, nấu ăn hay dọn dẹp nhà cӱa thường xuyên. Nếu bạn đang đi du học hoặc sống xa vòng tay cha mẹ, tôi khuyên bạn nên tӵ mình phát triển nhӳng kӻ năng nhỏ này mỗi ngày. Chúng sẽ tôi luyện bạn trở thành một con người mạnh mẽ và là hành trang vӳng chắc cho cuộc sống tương lai cӫa bạn. Còn nếu bạn vẫn đang sống cùng bố mẹ, bạn vẫn có thể tӵ phát triển kӻ năng sống độc lập cӫa mình. Hãy phө giúp bố mẹ trong nhӳng công việc nhà, tӯ mua sắm đồ đạc, đi siêu thị, nấu ăn đến dọn dẹp nhà cӱa mỗi tuần. Hãy thường xuyên tӵ làm sạch phòng ngӫ cӫa bạn và tӵ mua sắm nhӳng dөng cө học tập cần thiết thay vì chờ đӧi bố mẹ. Hãy tӵ làm mọi việc mà bạn có thể. Quản lý thời gian Tôi rất đồng ý với quan điểm cӫa nhӳng người dân phương Tây rằng thời gian nên đưӧc coi là một thӭ tài sản và vì thế cần đưӧc sӱ dөng một cách hiệu quả. Nhận xét về tầm quan trọng cӫa thời gian, Đӭc mẹ Teresa đã tӯng nói: “Ngày hôm qua đã trôi đi. Ngày mai thì chưa tới. Chúng ta chỉ có ngày hôm nay, vì vậy hãy bắt đầu công việc cӫa mình.” Lên kế hoạch cho các mөc tiêu ngắn hạn Tôi là người bị “ám ảnh” bởi việc chuẩn bị. Nhưng tôi cũng phải thӯa nhận rằng sӵ ám ảnh này là bí quyết hàng đầu dẫn đến thành công cӫa tôi. Tôi lên kế hoạch cho mọi việc, tӯ nhӳng công việc cần làm hàng ngày, nhӳng bài báo, nhӳng buổi diễn thuyết đến nhӳng dӵ án sẽ triển khai trong vài tháng tới hay nhӳng dӵ định cho sӵ nghiệp mai sau. Ngay cả với cuốn sách mà bạn đang cầm trên tay, tôi đã dành một vài tuần chỉ để nghĩ ý tưởng và lập một đề cương hoàn chỉnh trước khi bắt tay vào viết. Các mөc tiêu ngắn hạn đưӧc tôi định nghĩa là nhӳng công việc bạn cần hoàn thiện trong một vài ngày hoặc một vài tuần tới. Nó có thể là nhӳng thói quen hàng ngày (đӯng quên các thói quen tӵ học, đọc sách và học ngoại ngӳ mà tôi đã phân tích ở các hành trang trước nhé!), nhӳng chuyến du lịch ngắn ngày, nhӳng công việc gia đình, nhӳng bài tập về nhà hay nhӳng công việc do sếp giao ở cơ quan. Khi bạn đón nhận bất cӭ một nhiệm vө mới nào, đӯng quên ghi lại và cho nó vào trong kế hoạch. Nếu không, bạn sẽ rất dễ quên nó. Phương pháp lên kế hoạch phổ biến nhất cho các mөc tiêu ngắn hạn là viết chúng lên các tờ giấy nhắc việc và chia theo các khung thời gian, ví dө tӯ thӭ Hai đến Chӫ Nhật. Hãy luôn lập một kế hoạch cө thể về nội dung và rõ ràng về thời gian thӵc hiện, ví dө 7 giờ tối mai – Hẹn gặp hội bạn cấp 2 tại Vincom Bà Triệu hay Thӭ 3 tuần này – Gӱi báo cáo tháng qua email cho sếp. Bạn nên dán nhӳng tờ giấy nhắc việc này ở nhӳng nơi thường lui tới trong căn nhà, ví dө tӫ lạnh hoặc bàn học. Một khi thӵc hiện xong một công việc, bạn có thể lấy bút gạch nó đi để tập trung vào nhӳng nhiệm vө khác. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể sӱ dөng công nghệ cho việc lập kế hoạch nhӳng mөc tiêu ngắn hạn. Nhӳng ӭng dөng ghi chép trên điện thoại như Evernote, Microsoft OneNote, Google Keep, SimpleNote và Apple Notes là nhӳng công cө sẽ trӧ giúp bạn một cách đắc lӵc. Chúng còn có chӭc năng nhắc nhở bạn thӵc hiện các công việc trước một vài tiếng. Lên kế hoạch cho các mөc tiêu trung hạn Các mөc tiêu trung hạn là nhӳng nhiệm vө cӫa bạn trong một vài tháng tới. Đối với tôi, một số mөc tiêu trung hạn ở thời điểm viết cuốn sách này đó là lên Berlin thăm anh trai, về Việt Nam thăm gia đình, ôn thi các môn cuối kỳ, xuất bản thành công cuốn sách này và chuyển đến Hồng Kông sinh sống nӱa năm. Đối với nhӳng bạn trẻ tuổi 20, thì nhӳng mөc tiêu trung hạn cӫa họ chӫ yếu xoay quanh ba khía cạnh, cá nhân, việc học và công việc. Hãy tӵ đặt cho mình nhӳng câu hỏi như trong vòng vài tháng tới, bạn sẽ đi du lịch nhӳng đâu, cần hẹn gặp nhӳng ai, cần thi nhӳng môn gì hay cần thӵc hiện nhӳng báo cáo gì cho sếp. Một khi xác định xong nhӳng mөc tiêu trung hạn, hãy ghi chúng lên giấy nhắc việc hoặc một cuốn sổ. Đӯng quên thường xuyên kiểm tra lại nhӳng mөc tiêu trung hạn cӫa bạn và có nhӳng sӵ điều chỉnh nếu cần thiết. Lên kế hoạch cho các mөc tiêu dài hạn Trong cuốn sách “Lean In: Women, Work and the Will to Lead” (tạm dịch “Dấn thân: Phө nӳ, công việc và đam mê lãnh đạo”) cӫa mình, Giám đốc điều hành (COO) cӫa Facebook – Sheryl Sandberg – đã nhấn mạnh rằng nhӳng mөc tiêu dài hạn không nhất thiết phải quá cө thể. Chúng có thể là nhӳng mөc tiêu chung, rộng lớn và có phần ngông cuồng như thay đổi thế giới, xóa bỏ đói nghèo tại châu Phi hay đi du lịch vòng quanh nước Mӻ. Chính tӯ nhӳng mөc tiêu lâu dài này, bạn sẽ điều chỉnh nhӳng mөc tiêu ngắn hạn và trung hạn để đạt đưӧc chúng. Ví dө, nếu bạn muốn xóa bỏ đói nghèo tại châu Phi, khả năng cao là bạn phải bắt đầu bằng việc học ngành ngoại giao hoặc kinh tế. Nhӳng mөc tiêu dài hạn là nhӳng giấc mơ cӫa bạn trong một vài năm hoặc một vài chөc năm tới. Nó có thể là ước mơ làm việc cho một công ty nào đó, ước mơ cưới một người chồng tӱ tế hoặc ước mơ trở thành một ca sĩ nổi tiếng Việt Nam. Hãy thật sáng tạo và suy nghĩ lớn cho nhӳng mөc tiêu dài hạn. Nếu tôi chỉ chấp nhận tham gia vào nhӳng dӵ án liên quan đến IELTS, thì làm sao tôi có thể có cơ hội làm huấn luyện viên khởi nghiệp tại một trại hè về kinh doanh cho học sinh cấp ba. Nếu tôi chỉ chú tâm vào nhӳng dӵ án dạy học và viết sách, thì làm sao tôi có thể có cơ hội đӭng trước hàng nghìn em học sinh và truyền cảm hӭng cho họ về một tương lai tốt đẹp ở phía trước. Vì vậy, sau khi đọc xong cuốn sách này, hãy liên hệ và chia sẻ cho tôi mөc tiêu dài hạn cӫa bạn nhé. Quản lý tài chính cá nhân Tôi cảm thấy rất bất ngờ khi biết rằng cho đến ngày hôm nay, vẫn có nhiều sinh viên đại học không có một kế hoạch cө thể để quản lý tài chính cá nhân. Họ vẫn chi tiêu phung phí cho các cuộc ăn nhậu, hát hò và các món thời trang đắt tiền. Có thể bây giờ họ vẫn nhận sӵ hỗ trӧ tài chính tӯ cha mẹ. Nhưng một khi sống độc lập, việc chi tiêu phung phí sẽ khiến họ lâm vào bế tắc nếu gặp phải một vấn đề bất trắc cần số tiền lớn. Lập kế hoạch chi tiêu Ở độ tuổi 20, bạn không cần có một kế hoạch chi tiêu quá chi tiết như một người đã bước sang tuổi 30, có gia đình và con cái. Tuy nhiên, kế hoạch chi tiêu cӫa bạn cũng cần có sӵ cө thể và rõ ràng. Hãy bắt đầu bằng việc tính toán thu nhập mỗi tháng cӫa bạn, có thể là tӯ hỗ trӧ cӫa cha mẹ, tӯ công việc làm thêm hay tӯ tiền tiết kiệm trước đó. Sau đó, hãy vạch ra nhӳng chi tiêu cần thiết theo ba mӭc độ – Thiết yếu, thӭ yếu và không quan trọng. Nhӳng chi tiêu thiết yếu bao gồm các chi phí như tiền thuê nhà, xăng dầu, điện thoại, mua thӭc ăn hay giặt giũ quần áo mỗi tuần. Nhӳng chi tiêu thӭ yếu có thể là mua sắm đồ đạc trong nhà, quần áo mới, sách vở hay dөng cө học tập. Còn nhӳng chi tiêu không quan trọng chӫ yếu là nhӳng khoản chi đắt tiền, phөc vө mөc đích giải trí và xã hội như du lịch, ăn nhà hàng hay đổi điện thoại. Tiến sĩ Lê Thẩm Dương, một người rất nổi tiếng với nhӳng khóa học về quản trị kinh doanh và kӻ năng sống, đã tӯng nhận định bạn nên học cách quản lý chi tiêu dưới khả năng cho phép. Ví dө, nếu bạn kiếm đưӧc năm triệu đồng mỗi tháng, hãy luôn lập kế hoạch chi tiêu dưới năm triệu đồng. Cuộc sống sẽ luôn có nhӳng vấn đề đột ngột xảy ra và đòi hỏi bạn phải chi tiêu một số tiền lớn. Ốm đau, bệnh tật, tai nạn hay nhӳng khoản học phí đầu năm học là nhӳng câu chuyện đột ngột như thế. Chi tiêu thông minh Trước khi chi tiêu bất cӭ khoản gì, hãy cân nhắc xem liệu nó có thӵc sӵ quan trọng với bạn không. Hãy phân tích về tác động mà nó đem lại cho cuộc sống thường ngày, việc học hoặc sӵ nghiệp tương lai cӫa bạn. Bên cạnh đó, hãy luôn tiết kiệm trong chi tiêu khi bạn có thể. Mua hàng giảm giá, mua các sản phẩm đã qua sӱ dөng hay tìm kiếm thông tin về nhiều nhà cung cấp khác nhau trước khi mua hàng là nhӳng cách giúp bạn tiết kiệm. Một lời khuyên khác đó là bạn nên học cách sӱ dөng thẻ ngân hàng như một cách quản lý tài chính cá nhân. Các nghiên cӭu về hành vi người tiêu dùng đã chỉ ra rằng việc bạn cầm tiền mặt sẽ thúc đẩy bạn chi tiêu nhiều hơn mӭc dӵ kiến. Bản thân tôi luôn giӳ trong mình ít nhất ba thẻ ngân hàng, một thẻ ngân hàng địa phương tại Đӭc, một thẻ ngân hàng quốc tế cӫa Việt Nam và một thẻ tín dөng đӭng tên người thân đề phòng trường hӧp hai chiếc thẻ kia không còn tiền. Cho tiền vào các tài khoản ngân hàng là một cách tuyệt vời giúp bạn bảo vệ tài sản cӫa mình khi ở trong nước hoặc đi du lịch nước ngoài. Với cách mạng công nghiệp 4.0 đang phát triển mạnh mẽ ở Việt Nam, giờ đây bạn đã có thể thanh toán bằng thẻ ngân hàng ở rất nhiều điểm dịch vө, như nhà hàng, rạp chiếu phim, siêu thị hay trên xe taxi. Trong chuyến thăm đến Việt Nam tháng 11/2017, tӹ phú người Trung Quốc Jack Ma – sáng lập tập đoàn bán lẻ Alibaba – thậm chí còn nhận định: “Xã hội không tiền mặt đang đến rất gần”. Tuy nhiên, đӯng quên mang trong mình một ít tiền mặt khi ra khỏi nhà nhé, vì sẽ luôn có nhӳng địa điểm không chấp nhận thanh toán bằng thẻ. Ngoài ra, nếu bạn đã dành dөm đưӧc một số tiền nhất định và không muốn nó mất giá trị dần qua thời gian, bạn có thể nghĩ đến việc đầu tư. Có nhӳng kênh đầu tư đưӧc coi là an toàn như gӱi tiết kiệm với lãi suất, có nhӳng kênh đầu tư mạo hiểm hơn như vàng và ngoại tệ. Dù bạn chọn hình thӭc đầu tư nào, hãy tìm hiểu kӻ về nó, hỏi ý kiến cӫa người thân và các chuyên gia trước khi bắt đầu. Tin học văn phòng Ngày nay, thật khó để chúng ta có thể nêu tên một công việc trí óc mà không cần sӵ trӧ giúp cӫa công nghệ thông tin. Thành thạo công nghệ thông tin, bao gồm tin học văn phòng, không nhӳng là một kӻ năng quan trọng, mà nó còn là một yêu cầu đầu vào cӫa rất nhiều doanh nghiệp. Điều này có nghĩa, thay vì bỏ tiền ra đào tạo bạn, rất nhiều doanh nghiệp sẽ kỳ vọng bạn làm chӫ đưӧc các phần mềm tin học văn phòng trước khi làm việc cho họ. Đây là một điều mà mọi sinh viên đại học cần để tâm tới. Nếu trường đại học hoặc trường phổ thông cӫa bạn đang dạy nhӳng môn tin học văn phòng, hãy thật coi trọng nhӳng môn học đó và dành thời gian để học chúng một cách nghiêm túc. Nếu không, bạn vẫn có nhiều cách để trau dồi kiến thӭc tin học văn phòng cӫa mình. Các video hướng dẫn trên YouTube, các khóa học trӵc tuyến, các khóa đào tạo offline tại nhӳng trung tâm tin học hay học hỏi tӯ nhӳng người đi trước như cha mẹ, anh chị khóa trên và nhӳng nhân viên văn phòng mà bạn quen biết là nhӳng lӵa chọn cho bạn. Bản thân tôi nhận thấy độ tuổi 20 là thời gian thích hӧp nhất để bạn phát triển nhӳng kӻ năng tin học văn phòng cơ bản sau đây: • Microsoft Office: Nhӳng phần mềm Office quan trọng nhất đó là Word, Excel, Powerpoint, OneNote và Outlook. Nếu có thời gian, bạn cũng nên tìm hiểu về Access, Project, Publisher và Visio. • Email: Nhận và gӱi email, đính kèm văn bản trong email và tạo chӳ ký điện tӱ. • Cách sӱ dөng nhӳng công cө tin học văn phòng phổ biến: Máy in, máy phôtô và máy scan. • Cách sӱa chӳa cơ bản nhӳng thiết bị điện tӱ: Laptop, máy tính để bàn và máy in. • Nhӳng phần mềm chuyên môn: Nếu bạn ước mơ làm việc cho một công ty lập trình, hãy thành thạo các phần mềm lập trình phổ biến. Nếu ước mơ cӫa bạn là trở thành một nhiếp ảnh gia, hãy dành thời gian để làm chӫ nhӳng phần mềm chỉnh sӱa ảnh. Thuyết trình và nói trưӟc đám đông Mấy ai biết rằng trước đây tôi tӯng là một học sinh rất nhút nhát. Tôi ngại tham gia vào các hoạt động ngoại khóa cӫa lớp, càng không dám đӭng trước đám đông để phát biểu điều gì đó. Mọi chuyện chỉ thay đổi khi tôi tham gia vào một khóa đào tạo kӻ năng sống cho học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông. Ở đây tôi đã đưӧc học cách làm thế nào để vưӧt qua nỗi sӧ hãi cӫa bản thân và tӵ tin thể hiện quan điểm trước chốn đông người. Thuyết trình là một kӻ năng quan trọng cho công việc mai sau cӫa bạn. Bạn sẽ phải thuyết trình trước khách hàng, trước đối tác, trước sếp hoặc trước chính đồng nghiệp cӫa mình. Ở quy mô nhỏ, bạn cũng sẽ cần phải tӵ tin nói trước đám đông ở nhӳng buổi tiệc và liên hoan với bạn bè. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc thuyết trình trước công chúng, thì đӯng quá lo lắng vì bạn không phải là người duy nhất. Hãy bắt đầu bằng nhӳng buәi thuyết trình nhӓ Không có nhà diễn thuyết chuyên nghiệp nào bắt đầu sӵ nghiệp cӫa họ với nhӳng bài phát biểu trước hàng nghìn người. Để cải thiện kӻ năng thuyết trình cӫa bạn, hãy bắt đầu luyện tập với nhӳng đám đông quy mô nhỏ. Bản thân tôi bắt đầu quá trình cải thiện kӻ năng thuyết trình bằng cách đӭng ra tổ chӭc các hoạt động ngoại khóa cho lớp, rồi xung phong làm lớp trưởng. Nhӳng cơ hội này tưởng chӯng không đáng kể nhưng sẽ giúp bạn tӵ tin khi phải đӭng trên sân khấu và có hàng trăm con mắt nhìn về phía bạn. Sau khi đã tӵ tin trước các sân khấu quy mô nhỏ, tôi dần dần thӱ sӭc mình với các thӱ thách thuyết trình ở quy mô lớn hơn, thời lưӧng dài hơn và chӫ đề khó hơn. Tôi dẫn dắt các buổi hội thảo du học với sӵ tham gia cӫa khoảng 30 phө huynh và học sinh, thuyết trình về cách thӭc vưӧt qua rào cản văn hóa trước 200 em học sinh, rồi truyền cảm hӭng học tập và sáng tạo cho hơn 800 em học sinh cӫa một trường trung học cơ sở. Gần đây nhất, tôi là diễn giả cho ba buổi hội thảo về các vấn đề toàn cầu cӫa trường trung học phổ thông FPT, diễn thuyết trước tổng cộng hơn 800 em học sinh cӫa ba khối. ẩ Sӵ chuẩn bị về kiến thức và nӝi dung Cách thӭc tốt nhất để vưӧt qua nỗi sӧ hãi khi nói trước đám đông là chuẩn bị sẵn sàng về mặt nội dung. Trӯ khi bạn sẽ đọc một bài diễn văn đưӧc viết trên giấy, tôi khuyên bạn nên dành nhiều thời gian đầu tư cho bài thuyết trình cӫa mình. Nếu bạn thuyết trình về kinh nghiệm du học, hãy làm phong phú bài thuyết trình bằng cách thêm vào đó kinh nghiệm cӫa du học sinh Việt Nam tại nhiều quốc gia. Nếu bạn thuyết trình trước nhà tài trӧ để xin kinh phí thӵc hiện một dӵ án, hãy chắc chắn rằng bạn tìm hiểu kӻ về văn hóa làm việc và nhӳng định hướng tương lai cӫa công ty đó. Ngoài ra, bài thuyết trình bằng PowerPoint truyền thống không phải là sӵ lӵa chọn thích hӧp cho mọi đối tưӧng khán giả. Nếu bạn thuyết trình trước một công ty khởi nghiệp hoặc nhӳng người bận rộn, đôi khi chỉ cần một vài tấm hình và số liệu thống kê là đӫ. Sӵ tӵ tin Trước ngày thuyết trình, bạn nên tập luyện nói trước gương hoặc trước người thân nhiều lần. Bạn có thể để bên cạnh một tờ giấy có ghi ý chính để tránh việc quên nhӳng thông tin quan trọng. Hãy ước lưӧng xem bài thuyết trình cӫa bạn dài bao lâu, có cần cắt bớt chỗ nào hay thêm nội dung gì không. Càng luyện tập nhiều, bạn sẽ càng tӵ tin trong ngày thuyết trình. Bên cạnh đó, ngӫ đӫ giấc và uống nước trong buổi thuyết trình cũng là hai nhân tố làm tăng sӵ tӵ tin. Nhӳng bí quyết giúp mӝt bài thuyết trình thành công • Hạn chế chèn nhiều chӳ vào bài thuyết trình: Video, ảnh, thông tin dạng biểu đồ và nhӳng lời giải thích tӯ bạn sẽ dễ gây sӵ chú ý hơn. Điều này đặc biệt quan trọng với nhӳng căn phòng lớn – khả năng là khán giả cuối phòng sẽ rất khó đọc chӳ đưӧc hiển thị trên màn hình trình chiếu. • Chú ý cách xưng hô: Hãy cân nhắc cách xưng hô tùy thuộc vào bối cảnh thuyết trình (trang trọng hay thân mật) và đối tưӧng khán giả. Trong phần lớn các buổi thuyết trình cӫa mình, tôi đều xưng hô với khán giả là tôi – các bạn hoặc anh – các em. Xưng hô trang trọng trong nhӳng bối cảnh thân mật sẽ tạo khoảng cách với khán giả, trong khi điều ngưӧc lại có thể làm giảm uy tín cӫa bạn. • Luôn luôn tương tác với khán giả: Hỏi khán giả các câu hỏi, duy trì tương tác bằng mắt hay tổ chӭc các trò chơi là nhӳng cách để tương tác với khán giả. Họ đã dành thời gian ngồi nghe bạn nói, vì vậy hãy giúp họ thu nạp đưӧc kiến thӭc mới hoặc ít nhất cảm thấy thú vị với nhӳng gì bạn đang trình bày. • Học hỏi kinh nghiệm tӯ nhӳng bài thuyết trình thành công: Bạn có thể theo dõi các TED Talks, các buổi giới thiệu sản phẩm cӫa nhӳng công ty nổi tiếng thế giới như Apple, hoặc các buổi đối thoại chính trị để học hỏi kinh nghiệm về cách thuyết trình hiệu quả và tương tác với khán giả. Tư duy phản biӋn Trang web chuyên về tâm lý học cӫa trường Đại học Hồng Kông (Trung Quốc) nhận định tư duy phản biện là khả năng suy nghĩ một cách rõ ràng và sáng suốt về một sӵ việc nào đó. Một người tư duy phản biện giỏi là một người có thể: • Thấu hiểu đưӧc sӵ kết nối giӳa các ý tưởng • Nhận diện, xây dӵng và đánh giá các ý kiến • Phát hiện ra nhӳng lỗi sai trong tư duy • Giải quyết nhӳng vấn đề một cách hệ thống • Đánh giá sӵ thích hӧp và quan trọng cӫa các ý tưởng • Suy nghĩ thấu đáo về quan điểm cӫa người khác Đây là một danh sách dài và khá phӭc tạp. Đối với nhӳng người ở độ tuổi 20, theo tôi cách giải thích dễ hiểu nhất về tư duy phản biện đó là nhìn nhận một vấn đề hoặc xu hướng tӯ nhiều phía khác nhau. Đó có thể là đánh giá cả mặt lӧi và mặt hại cӫa một xu hướng xã hội hoặc tìm kiếm bằng chӭng khoa học trước khi tin một thông tin nào đó. Về cơ bản, tư duy phản biện giống như việc bạn không tin ngay nhӳng gì mà mình nhìn thấy. Thay vào đó, bạn đánh giá câu chuyện hoặc sӵ vật tӯ nhiều phía, lắng nghe nhiều quan điểm đa chiều hoặc tìm kiếm nhiều nguồn thông tin xác đáng. Tư duy phản biện là cần thiết cho cả cuộc sống hàng ngày, việc học và sӵ nghiệp mai sau. Trong cuộc sống, tư duy phản biện là cần thiết mỗi khi bạn đưa ra một quyết định, ví dө như khi mua hàng (bạn cần xem xét nhiều nhà cung cấp khác nhau, cân nhắc sӵ khác biệt về giá cả, chất lưӧng, hạn sӱ dөng). Còn khi học đến trình độ đại học, chắc hẳn bạn sẽ nhận ra rằng sẽ có rất nhiều bài tập không có đáp án đúng hoặc sai. Bạn cần vận dөng tư duy phản biện, sӵ sáng tạo và nhìn nhận vấn đề tӯ nhiều phía để đưa ra đáp án cӫa riêng mình. Các nhà tuyển dөng cũng đang rất cần nhӳng ӭng viên có tư duy phản biện. Nhӳng ӭng viên này sẽ có khả năng đánh giá nhiều kế hoạch kinh doanh khả thi trước khi đưa ra lӵa chọn cuối cùng. Họ cũng có khả năng tư duy độc lập và không bị ảnh hưởng bởi số đông. Để phát triển khả năng tư duy phản biện, hãy bắt đầu bằng nhӳng việc nhỏ nhất. Đӯng hoàn toàn tin tưởng nhӳng gì bạn nhìn thấy – Nếu thông tin đưӧc đăng tӯ trang mạng xã hội cӫa một người nổi tiếng, chưa hẳn đó đã là một thông tin đáng tin cậy. Hãy kiểm tra nhӳng trang báo chí chính thống hoặc nhӳng trang mạng xã hội nổi tiếng khác trước khi đưa ra nhận định cuối cùng. Các mô hình như MUN (Model United Nations – Mô phỏng Liên hӧp Quốc), cuộc thi hùng biện hay mô phỏng tòa án đưӧc tổ chӭc tại rất nhiều trường học, trên quy mô thành phố và quốc gia. Đây là nhӳng sӵ kiện rất đáng tham gia nếu như bạn muốn rèn luyện kӻ năng phân tích đa chiều và tư duy phản biện. Giải quyết vấn đề Giải quyết vấn đề có lẽ là kӻ năng cần thiết cho mọi độ tuổi và ở mọi môi trường. Vấn đề có thể nhỏ và mang tính cá nhân, ví dө nhӳng hỏng hóc trong ngôi nhà bạn. Nó cũng có thể có tác động lớn hơn, ví dө một dӵ án đӭng trước nguy cơ dӯng lại vì thiếu nguồn vốn. Dù vấn đề đó có quy mô thế nào, nó cần đưӧc giải quyết. Chính vì quy mô quá rộng cӫa kӻ năng giải quyết vấn đề, nên tôi chỉ xin tập trung phân tích một khía cạnh rất quan trọng để làm chӫ kӻ năng này: Thay đổi thái độ. Nếu bạn thay đổi thái độ trước một vấn đề tiêu cӵc thành một thái độ tích cӵc, nhiệm vө giải quyết vấn đề sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Hãy cùng lấy một số ví dө nhé: • Trời hôm nay mưa và tôi không thể đi chơi (tiêu cӵc) => Đây là cơ hội để tôi ở nhà đọc sách và tích lũy kiến thӭc (tích cӵc). • Trường đại học mơ ước bên Mӻ tӯ chối đơn xin học cӫa tôi (tiêu cӵc) => Đây là cơ hội để tôi tìm kiếm các trường đại học khác bên Mӻ hoặc châu Âu (tích cӵc). • Sếp cӫa tôi la mắng vì tôi không hoàn thành công việc đúng thời hạn (tiêu cӵc) => Đây là cơ hội để tôi nhận ra khiếm khuyết cӫa bản thân và cải thiện ở nhӳng lần công tác sau (tích cӵc). • Một thành viên trong nhóm bị ốm và không thể tiếp tөc tham gia dӵ án (tiêu cӵc) => Đây là cơ hội để tôi hoặc một thành viên trong nhóm thӱ sӭc với một lĩnh vӵc mới (tích cӵc). Nhạc sĩ người Mӻ Duke Ellington thậm chí còn ví von: “Một vấn đề chính là cơ hội để bạn thể hiện hết khả năng cӫa mình.” Tәng kết hành trang 5 Trước khi chi tiêu bất cӭ khoản gì, hãy cân nhắc xem liệu nó có thӵc sӵ quan trọng với bạn không. Để quản lý thời gian hiệu quả, bạn cần lên kế hoạch cho các mөc tiêu ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Để cải thiện kӻ năng thuyết trình cӫa bạn, hãy bắt đầu luyện tập với nhӳng đám đông quy mô nhỏ. Nếu bạn thay đổi thái độ trước một vấn đề tiêu cӵc thành một thái độ tích cӵc, nhiệm vө giải quyết vấn đề sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Phần haiLÀM VIӊC HẾT MÌNH “Hãy làm việc như thể bạn không cần tiền. Hãy yêu như thể bạn chưa từng đau. Và hãy nhảy như thể không có ai đang nhìn bạn.” Satchel Paige Nếu tuổi 20 cӫa bạn trôi qua mà bạn vẫn chưa trải qua một công việc nào, dù nó có kiếm ra tiền hay không, thì tôi nghĩ bạn đã lãng phí một phần cӫa tuổi trẻ. Làm việc không nhӳng là cách để bạn áp dөng thӵc tiễn nhӳng kiến thӭc ở trường, mà còn giúp bạn mở rộng các mối quan hệ xã hội và học hỏi tӯ nhӳng chuyên gia trong ngành. Các tӹ phú nổi tiếng thế giới như Bill Gates, Warren Buffett, Jack Ma và Jeff Bezos đều bắt đầu đi làm tӯ rất sớm và đã trải qua rất nhiều công việc khác nhau ở nhӳng vị trí khác nhau. Nhiều doanh nhân trẻ thành công, khi nhìn lại chặng đường mình đã đi qua, nhận định rằng chỉ có hai nơi bạn đưӧc phép mắc sai lầm: Gia đình và quãng đời tuổi trẻ. Gia đình, nơi đồng hành với bạn tӯ nhӳng ngày thơ ấu, dĩ nhiên sẽ dễ dàng bỏ qua nhӳng lỗi lầm cӫa bạn. Còn khi bạn trẻ và thiếu kinh nghiệm, người ta cũng có thể tha thӭ nhӳng sai lầm cӫa bạn. Nhưng khi bạn đã trưởng thành hoặc có tên tuổi trong lĩnh vӵc cӫa mình, một sai lầm có thể ảnh hưởng tiêu cӵc đến danh tiếng cӫa bạn cũng như công việc cӫa nhiều người xung quanh. Vì vậy, nếu bạn còn trẻ, hãy dấn thân và làm nhӳng công việc mình mơ ước. Hãy tiến lên, đӯng sӧ sai. Hành trang 6Biến sở thích thành công viӋc Nhӳng công việc đầu tiên cӫa tôi bắt đầu tӯ khá sớm, khi tôi còn là học sinh cấp hai. Hồi đó bộ môn tôi yêu thích là ảo thuật. Tôi bị lôi cuốn bởi cách mà nhӳng ảo thuật gia làm biến mất đồ vật hoặc tiên tri nhӳng điều không tưởng. Tӯ đó, tôi lên mạng mày mò cách sӱ dөng nhӳng đạo cө ảo thuật cơ bản. Tôi biểu diễn ảo thuật trên nhӳng sân khấu nhỏ, buôn bán đạo cө ảo thuật và thậm chí còn mở lớp dạy ảo thuật cho nhӳng em nhỏ hàng xóm. Tôi đã nghĩ ra đӫ mọi cách để có thể vӯa kiếm tiền vӯa thỏa mãn sở thích cӫa bản thân. Lên cấp ba, công việc mà tôi thӱ sӭc đầu tiên chính là dạy học. Tôi say mê công việc truyền tải kiến thӭc và cảm thấy thật hạnh phúc khi thấy đưӧc sӵ tiến bộ tӯ nhӳng học sinh cӫa mình. Nhӳng lớp học ban đầu cӫa tôi chỉ có quy mô hai đến ba em học sinh, mà phần lớn là nhӳng đӭa trẻ hàng xóm và em họ. Hồi đó tôi cũng chưa nghĩ đến việc sẽ dạy một môn khó như IELTS. Tôi chỉ dạy Toán, Văn và Anh theo chương trình phổ thông. Mặc dù tiền thù lao không nhiều, nhưng mỗi khi đưӧc chuẩn bị tài liệu, đưӧc chấm bài cӫa học sinh, tôi lại có một cảm giác hạnh phúc đến lạ thường. Xác định sở thích và đam mê cá nhân Để xác định đam mê cӫa bản thân, bạn hãy thӱ đặt ra cho mình nhӳng câu hỏi như: • Bạn thường xuyên làm gì mỗi ngày? • Bạn làm gì mà không chán? • Bạn có thể tập trung nhiều giờ liền vào việc gì? • Bạn sẵn sàng làm việc gì mà không cần trả lương? • Bạn đã có chӭng chỉ hoặc giải thưởng ở lĩnh vӵc nào? Đối với tôi, thì hai đam mê lớn nhất ở thời điểm hiện tại đó chính là dạy học và viết. Tôi có thể sӱ dөng hai đam mê này làm câu trả lời cho tất cả các câu hỏi ở trên: • Tôi viết mỗi ngày: Viết báo, viết sách, soạn thảo tài liệu cho học sinh và cập nhật website học IELTS cá nhân. • Tôi chưa bao giờ thấy việc viết lách là chán: Mỗi khi thể hiện đưӧc cảm xúc cӫa bản thân bằng nhӳng con chӳ, tôi thấy rất vui. • Tôi có thể viết liên tөc trong nhiều giờ liền: Miễn là tôi có một chiếc laptop và một nơi yên tĩnh. • Tôi sẵn sàng dạy học mà không cần lương: Miễn sao tôi có đӫ khả năng dạy lĩnh vӵc đó và có đӫ thời gian để đồng hành với học sinh cӫa mình. • Tôi đã viết bốn cuốn sách về IELTS, hơn 500 bài báo về khoa học và công nghệ, có kinh nghiệm giảng dạy IELTS trӵc tuyến, tiếng Anh phổ thông và tiếng Anh doanh nghiệp. Các bài trắc nghiӋm tính cách Các bài trắc nghiệm tính cách là một phương pháp khác giúp bạn xác định đam mê cӫa bản thân, tӯ đó định hướng công việc phù hӧp. Phần lớn các bài trắc nghiệm tính cách trên Internet hiện nay đều miễn phí và cung cấp nhӳng phân tích tính cách dӵa trên cơ sở khoa học. Tӯ kết quả phân tích này, bạn có thể thu nhỏ lại danh sách công việc phù hӧp. Ví dө, nếu kết quả các bài trắc nghiệm cho thấy bạn là người hướng ngoại, thì nhӳng công việc như tổ chӭc sӵ kiện hay bán hàng có thể là sӵ lӵa chọn lý tưởng cho bạn. Ngưӧc lại, nếu kết quả cho thấy bạn là người có khả năng tập trung cao, thì bạn nên cân nhắc tham gia nhӳng công việc như nghiên cӭu sản phẩm, lập trình viên hoặc viết báo. Dưới đây là một số các bài trắc nghiệm tính cách nổi tiếng mà bạn có thể tham khảo. Hãy trả lời một cách thật thà để có đưӧc kết quả phân tích chính xác nhất: • Out of Service: https://www.outofservice.com/bigfive/ • Personality Type A/B: http://www.psych.uncc.edu/pagoolka/TypeA B-intro.html • Enneagram Test: http://similarminds.com/test.html • 16 Personalities: https://www.16personalities.com/free-personality test • Sociopath Test: http://www.sociopathtest.net/ • Hexaco Personality Inventory: http://hexaco.org/questionnaire_consent • Career Test: https://www.careertest.net/index.html • SAPA Project Personality Assessment: https://sapa project.org/survey/start.php • Emotional Intelligence Test: http://greatergood.berkeley.edu/ei_quiz/ • Cattell’s 16 Personality Factors: http://personality testing.info/tests/16PF.php Xác định rõ các mөc tiêu khi làm viӋc Khi đã định hướng đưӧc công việc lý tưởng, bước tiếp theo bạn cần làm đó là xác định rõ các mөc tiêu làm việc. Các mөc tiêu này sẽ trở thành động lӵc giúp bạn vưӧt qua mọi thӱ thách cӫa công việc. Kiếm tiền có nên là mөc tiêu quan trọng nhất? Nếu bạn đang ở độ tuổi 30, đã lập gia đình và chuẩn bị có con, thì tôi tin rằng kiếm tiền nên là một trong nhӳng mөc tiêu hàng đầu khi bạn tìm kiếm cơ hội việc làm. Nhưng ở độ tuổi 20s, lương bổng không nên trở thành mөc tiêu quan trọng nhất cӫa bạn. Thӵc tế, phần lớn nhӳng người ở độ tuổi này còn thiếu kinh nghiệm làm việc và khó có thể tìm kiếm đưӧc công việc lương cao. Mặt khác, nếu bạn chỉ chăm chú kiếm tiền, bạn đã bỏ lӥ rất nhiều cơ hội khác để phát triển bản thân. Khi viết xong cuốn sách về IELTS đầu tiên, tôi vẫn còn là một tác giả vô danh, không đưӧc ai biết tới. Mөc tiêu viết sách lúc đó cӫa tôi không phải là kiếm tiền, cũng không phải để nổi tiếng, mà là để truyền tải cho các thí sinh khác nhӳng kinh nghiệm tôi có đưӧc tӯ quá trình ôn thi IELTS. Quá trình gӱi bản thảo đến các công ty sách và nhà xuất bản thật khó khăn. Tôi đã gӱi bản thảo cho tổng cộng hơn 10 công ty sách, nhà xuất bản và phần lớn họ tӯ chối hӧp tác. Chỉ có duy nhất một công ty sách tư nhân có trө sở ở Hà Nội chấp nhận hӧp tác với tôi. Mọi chuyện diễn ra thật êm đẹp khi hӧp đồng đưӧc ký và bản thảo cӫa tôi bắt đầu đưӧc chỉnh sӱa. Bỗng nhiên một ngày công ty sách đó đơn phương chấm dӭt hӧp đồng vì lý do tất cả các biên tập viên mảng ngoại ngӳ đã nghỉ việc (điều mà tôi không bao giờ tin là sӵ thật). Tôi đã xuống tinh thần rất nhiều. Nếu khi đó tôi không có một mөc tiêu rõ ràng, tôi đã sớm bỏ cuộc và để bản thảo chìm vào trong quên lãng. Chỉ còn một tháng nӳa là quay trở lại Anh, tôi quyết tâm phải tìm bằng đưӧc một công ty sách khác, gӱi bản thảo và thuyết phөc họ ký hӧp đồng hӧp tác – tất cả phải làm trong một tháng. Quả là ông trời không phө lòng người có công, một công ty sách tư nhân khác đã nhận lời mời hӧp tác cӫa tôi và chúng tôi đã cùng nhau xuất bản hai cuốn sách IELTS ra thị trường với tổng cộng 6,000 bản trên toàn quốc. Phát triển các mӕi quan hӋ xã hӝi Đi làm là cơ hội tuyệt vời để bạn làm quen với nhӳng người trẻ có cùng đam mê và nhӳng chuyên gia trong ngành, cho dù đó có là nhӳng công việc thӵc tập không lương hay nhӳng dӵ án tình nguyện. Một mối quan hệ dù nhỏ hay lớn đều có thể giới thiệu bạn đến nhӳng công việc phù hӧp trong tương lai. Họ còn là nhӳng người có thể hỗ trӧ và tư vấn cho bạn mỗi khi gặp khó khăn. Phần III cӫa cuốn sách này sẽ dành hẳn một hành trang để phân tích kӻ năng phát triển các mối quan hệ xã hội – làm thế nào để tìm kiếm, xây dӵng, duy trì và phát triển các mối quan hệ. Phát triển kiến thức chuyên môn Các nghiên cӭu cӫa nhӳng nhà tuyển dөng đã chỉ ra rằng chỉ khoảng 10% kiến thӭc bạn tiếp thu ở đại học sẽ đưӧc áp dөng khi bạn đi làm. Con số này dĩ nhiên sẽ giảm đi nhiều nếu bạn làm việc trái với ngành bạn đã học. Chính vì thế, đi làm thêm trong quá trình học đại học là cơ hội tuyệt vời để bạn phát triển kiến thӭc chuyên môn, làm đẹp CV và chuẩn bị sẵn sàng khi bước vào môi trường làm việc. Phát triển các kӻ năng mềm mà trường học không dạy bạn Như tôi đã phân tích ở hành trang 5, trường đại học không dạy bạn nhӳng kӻ năng mềm nhưng nhà tuyển dөng lại cần chúng. Điều này có nghĩa, nếu muốn có đưӧc công việc mơ ước sau khi ra trường, bạn cần chӫ động tӵ phát triển các kӻ năng mềm trong quá trình còn là sinh viên. Tất nhiên, bạn có thể tham gia các khóa học kӻ năng sống. Nhưng làm việc lại là một lӵa chọn lý tưởng hơn nhiều, bởi lẽ bạn sẽ đưӧc hòa mình vào một môi trường làm việc thật sӵ và học hỏi đưӧc nhӳng kӻ năng công sở mà chỉ vài năm sau bạn sẽ cần. Tìm hiểu nhu cầu cӫa nhà tuyển dөng Sau khi đã xác định đưӧc đam mê bản thân và mөc đích làm việc, bước tiếp theo đó là tìm hiểu nhu cầu cӫa nhà tuyển dөng. Đӯng hy vọng nhà tuyển dөng sẽ chӫ động mời bạn về làm việc chỉ vì điểm số cao ở trường đại học cӫa bạn. Hãy chӫ động săn tìm họ. Tìm sӵ trӧ giúp tӯ các mӕi quan hӋ hiӋn tại Hãy hỏi bạn bè, thầy cô, người thân hoặc nhӳng đồng nghiệp cũ cӫa bạn xem họ có quen biết ai hoặc công ty nào đang cần tuyển nhân sӵ không. Có thể họ không có đáp án cho đúng nhu cầu cӫa bạn, nhưng họ lại giới thiệu bạn đến nhӳng cơ hội và mối quan hệ khác sẽ giúp ích cho bạn. Kinh nghiệm cӫa tôi cho thấy nhӳng mối quan hệ hiện tại sẽ giúp bạn mở rộng cơ hội rất nhiều. Lần đầu hӧp tác với VnExpress, tôi đã viết bài cho mөc Số Hóa, chuyên tập trung viết các bài viết về thiết bị di động, phần mềm máy tính và cách thӭc phòng chống tội phạm mạng. Nhận thấy niềm đam mê và kinh nghiệm dạy tiếng Anh cӫa tôi, chị trưởng ban Số Hóa đã giới thiệu tôi cộng tác với mөc Học tiếng Anh cӫa VnExpress. Cho đến ngày hôm nay, mặc dù đã không còn làm việc cho mөc Số Hóa, tôi vẫn thường xuyên gӱi bài viết về IELTS và tiếng Anh phổ thông cho mөc Học tiếng Anh. Các cơ hӝi offline Bạn có thể đăng ký tham gia nhӳng ngày hội việc làm do các trường đại học hoặc tổ chӭc phi lӧi nhuận tổ chӭc. YBox (http://ybox.vn/) là một diễn đàn mà bạn có thể thường xuyên theo dõi để cập nhật thông tin về các buổi hội thảo việc làm, hoặc thậm chí đăng ký việc làm trӵc tiếp. Nhӳng ngày hội việc làm là cơ hội để bạn gặp gӥ nhӳng công ty trong lĩnh vӵc mà mình quan tâm và trӵc tiếp hỏi họ nhӳng thắc mắc cӫa bạn – điều mà bạn rất khó làm qua email hoặc điện thoại. Bạn cũng có thể theo dõi các trang Facebook hoặc website cӫa nhӳng công ty mà mình mơ ước để xem sắp tới họ có sӵ kiện công chúng nào không, ví dө như một buổi giới thiệu sản phẩm. Bằng việc đăng ký tham gia nhӳng sӵ kiện này, bạn sẽ đưӧc giao lưu trӵc tiếp với nhân viên và lãnh đạo cӫa nhӳng công ty đó. Các cơ hӝi online Nếu bạn vẫn chưa có một tài khoản LinkedIn, thì tôi khuyên bạn nên dӯng việc đọc cuốn sách này lại, truy cập LinkedIn (https://www.linkedin.com/) và tạo một tài khoản ngay hôm nay. LinkedIn là mạng xã hội việc làm phổ biến nhất thế giới và thường đưӧc biết đến với cái tên “Facebook for Professionals” – Facebook cho nhӳng người chuyên nghiệp. Đây là công cө giúp bạn tạo lập hồ sơ cá nhân với nhӳng thông tin như tiểu sӱ học vấn, kinh nghiệm làm việc, kӻ năng ngoại ngӳ và các dӵ án đã tӯng tham gia. Bạn cũng có thể tìm kiếm việc làm dӵa trên nhӳng tiêu chí tìm kiếm nhất định, liên hệ trӵc tiếp với các nhà tuyển dөng hoặc gӱi CV cho họ một cách trӵc tiếp thông qua LinkedIn. Ngoài LinkedIn, thì các website việc làm trong nước như Vietnam Works (https://www.vietnamworks.com/), Career Link (https://www.careerlink.vn/), Career Builder (https://careerbuilder.vn/), 1001 Việc Làm (http://1001vieclam.com/) hay Việc Làm 24h (https://vieclam24h.vn/) là các cổng thông tin việc làm khác mà bạn có thể tham khảo. Nếu bạn đã có ý tưởng về một công ty cө thể mình muốn làm việc, bạn nên trӵc tiếp truy cập website cӫa họ và tìm kiếm chuyên mөc tuyển dөng. Khi tìm kiếm việc làm, ngoài việc không nên quá chú trọng vào lương bổng, bạn cũng nên học cách trở nên linh hoạt và chấp nhận nhӳng cơ hội việc làm không phù hӧp 100% với nhӳng tiêu chí bạn đã đề ra. Có thể bạn mơ ước đưӧc làm việc cho Kênh 14, nhưng lại nhận đưӧc lời mời tӯ một tờ báo online mới ra đời và chưa có tiếng tăm trên thị trường. Hãy cân nhắc xem tờ báo đó có cơ hội phát triển trong tương lai hay không và bạn có thể đóng góp gì cho nó. Gắn bó với một công ty nhỏ tӯ nhӳng ngày đầu, nhưng giúp nó xây dӵng thành một công ty lớn, sẽ giúp bạn học đưӧc nhiều điều hơn việc gia nhập một công ty lớn, nhưng không có đóng góp gì đáng kể cho nó. Một ví dө điển hình cho việc lӵa chọn các công ty nhỏ và ít tiếng tăm để gia nhập chính là Sheryl Sandberg, hiện là Giám đốc điều hành (COO) cӫa Facebook. Với tấm bằng tӯ trường Đại học Harvard, Sandberg đã có nhiều năm kinh nghiệm làm việc tại công ty tư vấn quản trị hàng đầu thế giới McKinsey & Company và Bộ Ngân khố cӫa chính phӫ Mӻ. Nhiều người đã phản đối kịch liệt khi bà gia nhập Google năm 2001, khi mà Google vẫn chỉ là một start- up không ai biết đến và thậm chí còn không có nổi một văn phòng làm việc tӱ tế. Sau gần bảy năm gắn bó với tư cách lãnh đạo nhóm vận hành và bán hàng trӵc tuyến toàn cầu, bà đã giúp Google vươn lên trở thành công cө tìm kiếm hàng đầu thế giới với hơn 20,000 nhân viên. Cũng với lý do nhận ra tiềm năng to lớn cӫa các công ty khởi nghiệp, Sandberg đã rời Google để gia nhập Facebook vào năm 2008 với chӭc vө Giám đốc điều hành. Với chiến lưӧc tập trung vào quảng cáo trӵc tuyến để sản sinh lӧi nhuận, bà đã giúp Facebook vươn lên trở thành trang mạng xã hội nhiều người dùng nhất thế giới. Hiện giờ, bà là thành viên hội đồng quản trị cӫa Facebook, có khối tài sản hơn 1,6 tӹ đô la Mӻ và đã tӯng đưӧc tờ Time công nhận là một trong 100 người có ảnh hưởng nhất thế giới vào năm 2012. Nếu Sandberg vẫn tiếp tөc công việc ở Bộ Ngân khố Mӻ, chắc hẳn chúng ta đã không có đưӧc một Facebook với nhiều tính năng tiện lӧi như ngày nay. Tәng kết hành trang 6 Để xác định đam mê cӫa bản thân, bạn hãy thӱ đặt ra cho mình nhӳng câu hỏi như: Bạn thường xuyên làm gì mỗi ngày? Bạn sẵn sàng làm việc gì mà không cần trả lương? Các bài trắc nghiệm tính cách là một phương pháp khác giúp bạn xác định đam mê cӫa bản thân, tӯ đó định hướng công việc phù hӧp. Ở độ tuổi 20s, lương bổng không nên trở thành mөc tiêu quan trọng nhất cӫa bạn. Đi làm thêm trong quá trình học đại học là cơ hội tuyệt vời để bạn phát triển kiến thӭc chuyên môn, làm đẹp CV và chuẩn bị sẵn sàng khi bước vào môi trường làm việc. Đӯng hy vọng nhà tuyển dөng sẽ chӫ động mời bạn về làm việc chỉ vì điểm số cao ở trường đại học cӫa bạn. Hãy chӫ động săn tìm họ. Khi tìm kiếm việc làm, bạn cũng nên học cách trở nên linh hoạt và chấp nhận nhӳng cơ hội việc làm không phù hӧp 100% với nhӳng tiêu chí bạn đã đề ra. Hành trang 7Chuẩn bị sẵn sàng cho các cơ hӝi Như tôi đã phân tích ở hành trang 6, các cơ hội luôn ở quanh bạn và đưӧc chia sẻ đều cho mỗi người chúng ta. Điều này đi ngưӧc lại với niềm tin cӫa nhiều bạn trẻ rằng hoàn cảnh gia đình khiến nhiều người sinh ra đã có sẵn nhiều cơ hội hơn người khác. Mặc dù luôn tồn tại xung quanh chúng ta, nhưng cơ hội lại như một cô gái đẹp vậy – bạn phải chӫ động tìm kiếm, tìm cách nắm bắt và chinh phөc. Nếu không, cô gái đẹp đó sẽ bỏ bạn mà đi. Hãy thӱ nhớ lại nhӳng người bạn cấp hai hoặc cấp ba cӫa bạn. Chắc hẳn giờ đây sẽ có nhӳng người học rất giỏi, nhưng cũng có nhӳng người học kém. Sẽ có nhӳng bạn đi làm thêm kiếm tiền, nhưng cũng có nhӳng bạn vẫn phө thuộc hoàn toàn vào bố mẹ và không biết cách sống tӵ lập. Tại sao lại xảy ra sӵ khác biệt này khi mà các bạn tӯng ngồi chung dưới một mái trường, học các môn giống nhau và đưӧc dạy bởi nhӳng người thầy cô giống nhau? Câu trả lời khá rõ ràng phải không nào. Nó nằm ở cách chúng ta tìm kiếm và chuẩn bị sẵn sàng cho các cơ hội. Tôi bắt đầu sӵ nghiệp viết chuyên nghiệp bằng việc viết bài cho một diễn đàn về tin học – công nghệ. Các bài viết cӫa tôi chӫ yếu xoay quanh thiết bị di động, phần mềm máy tính, phòng chống tội phạm mạng và cập nhật nhӳng đột phá cӫa giới công nghệ. Hồi đó, anh quản lý cӫa diễn đàn gӧi ý tôi liên hệ hӧp tác với VnExpress, báo tiếng Việt nhiều người xem nhất. Ban đầu tôi khá e ngại vì đối với tôi, đưӧc hӧp tác với một tờ báo lớn như VnExpress vẫn còn là một điều quá xa vời. Sau thời gian cân nhắc, tôi quyết định phải thӱ sӭc với cơ hội này. Tôi gӱi một bài viết phân tích về mạng xã hội cho mөc “Góc nhìn” cӫa VnExpress. Bài viết không đưӧc đăng, nhưng tôi may mắn đưӧc giới thiệu đến chị trưởng ban Số Hóa cӫa VnExpress. Tӯ đó, tôi bắt đầu quá trình viết bài cho trang báo nhiều người đọc nhất Việt Nam. Sau khi xuất bản thành công hai cuốn sách IELTS đầu tay với 6,000 bản phát hành toàn quốc, tôi đã lên kế hoạch cho việc viết cuốn sách IELTS thӭ ba tập trung vào phần Reading (đọc). Lần này, tôi lấy hết can đảm để gӱi bản thảo cho Alpha Books. Cũng như VnExpress là thương hiệu dẫn đầu trong lĩnh vӵc báo chí, thì Alpha Books là doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vӵc xuất bản sách. Sau thời gian chờ đӧi vài tuần, cuối cùng tôi cũng nhận đưӧc hồi âm tӯ Alpha Books. Thật không may, công ty đã tӯ chối xuất bản cuốn sách về IELTS Reading cӫa tôi với lý do nội dung cӫa nó quá tập trung vào một mảng kӻ năng và vì thế sẽ khó bán khi xuất bản. Tuy nhiên, Alpha Books đã “đặt hàng” tôi viết một cuốn sách về cả bốn kӻ năng cӫa IELTS, để tӯ đó mở rộng đối tưӧng độc giả tiềm năng. Tôi nhận lời và cuốn sách “Nhӳng phương pháp tӵ học IELTS hiệu quả” cũng ra đời tӯ đó. Còn cuốn sách về IELTS Reading kia đưӧc tôi tặng miễn phí cho các học sinh và người dùng cӫa website IELTS With Mr Duc. Cuốn sách nhận đưӧc nhӳng phản hồi rất tích cӵc, ngoài mong đӧi cӫa tôi. Bạn thấy đấy, cơ hội luôn ở xung quanh và san sẻ đều cho mỗi chúng ta, điều quan trọng là chúng ta có dám xông pha tìm kiếm và chinh phөc nó hay không. Vận động viên thể thao người Mӻ Bobby Unser đã tӯng nói: “Thành công là khi sӵ chuẩn bị và cơ hội gặp nhau”. Nếu thiếu sӵ chuẩn bị sẵn sàng, thì kể cả khi bạn nhìn thấy cơ hội, bạn cũng rất khó nắm bắt và sӱ dөng nó một cách hiệu quả. Câu nói này có thể đưӧc thể hiện bằng sơ đồ Venn dưới đây. Phần giao nhau giӳa hình tròn “Sӵ chuẩn bị” và “Cơ hội” chính là thành công. Hành trang này sẽ hướng dẫn bạn cách chuẩn bị sẵn sàng cho các cơ hội việc làm mà bạn vẫn hằng mơ ước. Nó sẽ vận dөng rất nhiều kӻ năng mà chúng ta đã thảo luận ở phần I – Học để phát triển bản thân. 4 Trau chuӕt tấm CV cӫa bạn Chắc hẳn CV không còn là một khái niệm xa lạ với các bạn trẻ. Viết tắt cӫa cөm tӯ tiếng Anh “Curriculum Vitae”, CV là một bản tóm tắt quá trình học tập và làm việc cӫa một người. Một cөm tӯ tương ӭng cho CV trong tiếng Việt chính là “Sơ yếu lý lịch”. Trong bộ hồ sơ xin việc, ngoài thư xin việc, thư giới thiệu và các chӭng chỉ chuyên môn, thì CV là một tài liệu không thể thiếu. Một nghiên cӭu đưӧc thӵc hiện bởi The Ladders cho thấy trung bình, nhà tuyển dөng chỉ dành duy nhất sáu giây để xem một bản CV cӫa ӭng viên. Điều đó có nghĩa, bạn sẽ phải tìm cách làm CV cӫa mình tỏa sáng trong sáu giây đó, để họ có thể dành nhiều thời gian hơn cho CV cӫa bạn – cách thӭc duy nhất để bạn có cơ hội đưӧc nhận việc. Nghiên cӭu cӫa The Ladders cũng chỉ ra rằng nhà tuyển dөng sẽ dành khoảng 80% thời gian cӫa họ để tập trung vào sáu phần dưới đây cӫa một CV: • Tên • Công việc và vị trí hiện tại • Công việc và vị trí trước đây • Thời gian bắt đầu và kết thúc cӫa các vị trí trước đây • Thời gian bắt đầu và kết thúc cӫa các vị trí hiện tại • Tiểu sӱ học vấn Vậy để có thể sở hӳu một tấm CV đӫ hấp dẫn nhà tuyển dөng và níu chân họ nhiều hơn sáu giây, bạn cần làm gì? Tìm hiểu nhà tuyển dөng Bạn cần hiểu rõ nhà tuyển dөng cӫa mình là một tập đoàn lớn cӫa nhà nước, có cách thӭc tuyển dөng truyền thống, hay là một công ty khởi nghiệp và có nhӳng cách thӭc tuyển dөng cởi mở. Nếu bạn xin việc ở nhӳng công ty nhà nước hoặc tập đoàn lớn, bạn nên cân nhắc thiết kế CV theo phong cách truyền thống. Nhӳng mẫu đơn CV như thế này có thể đưӧc tìm thấy trên Internet, tại các cӱa hàng tạp hóa hoặc trө sở cӫa công ty bạn muốn làm việc. Nếu bắt buộc phải nộp một CV theo phong cách truyền thống, bạn có thể tìm nhӳng cách khác để gây ấn tưӧng với nhà tuyển dөng, ví dө thông qua bài phỏng vấn hoặc nhӳng chӭng chỉ chuyên môn. Ngưӧc lại, khi có ý định đăng ký làm việc tại các công ty khởi nghiệp, nhӳng tập đoàn tư nhân hay nhӳng công ty có vốn đầu tư nước ngoài, bạn nên thật sáng tạo trong việc tạo CV để gây ấn tưӧng với nhà tuyển dөng. Phần lớn nhӳng công ty khởi nghiệp và doanh nghiệp tư nhân đều không có nhӳng mẫu thiết kế CV bắt buộc mà bạn phải noi theo. Nhӳng thông tin nào cần có trong CV cӫa bạn? Sau đây là nhӳng lời khuyên mà tôi nghĩ sẽ đặc biệt hӳu ích cho nhӳng bạn trẻ ở độ tuổi hai mươi. • Thông tin cá nhân và một tiêu đề: Tiêu đề là một câu rất ngắn gọn về bậc học hoặc vị trí công tác hiện tại cӫa bạn. Ví dө: Nguyễn Mai Đӭc – Sinh viên ngành Marketing tại Đại học IUBH (Đӭc). • Tiểu sӱ học vấn: Nhӳng trường mà bạn đã tӯng học, thời gian nhập học và kết thúc với tӯng trường. Bạn có thể kẻ bảng cho các phần có tính chất liệt kê như thế này. Ví dө: Chuyên Lịch sӱ trường THPT chuyên Nguyễn Huệ (Hà Nội), khóa 2013-2016. • Thành tích học tập: Có thể là nhӳng giải thưởng học sinh giỏi cấp trường, cấp thành phố hoặc cao hơn. Ví dө: Giải nhất cuộc thi tiếng Pháp thành phố Hà Nội, tháng 9/2017. • Thành tích hoạt động ngoại khóa: Nhӳng sӵ kiện tình nguyện, nhӳng hoạt động văn nghệ cӫa trường mà bạn đã tham gia, nhiệm vө cө thể và đóng góp cӫa bạn. Ví dө: Sáng lập viên The Tran Dai Nghia Prom, phát triển gấp đôi số lưӧng thành viên trong vòng một năm. • Kinh nghiệm làm việc thӵc tế: Công ty bạn đã làm việc, thời gian làm việc, vị trí, vai trò cӫa bạn và đóng góp cӫa bạn cho công ty. Ví dө: Tháng 3/2017 – Tháng 10/2017: Cộng tác viên tại báo Hoa Học Trò, xuất bản hơn 20 bài báo về du học và khởi nghiệp. • Kӻ năng ngoại ngӳ: Nhӳng chӭng chỉ ngoại ngӳ mà bạn đã có đưӧc. Ví dө: Bằng B1 tiếng Đӭc và 7.0 IELTS. • Nhӳng chӭng chỉ chuyên môn và kӻ năng mềm khác: Nó có thể là một chӭng chỉ tin học hoặc giấy chӭng nhận đã tham gia một khóa học lãnh đạo. Ví dө: Chӭng chỉ Excel do tổ chӭc giáo dөc và đào tạo Apollo Việt Nam cấp. Nhӳng bí kíp cho mӝt tấm CV thành công Trong cuốn sách “Tôi và Paris: Câu chuyện một dòng sông” cӫa mình, tác giả Hoàng Long đã nhắc đến câu chuyện anh dành rất nhiều thời gian để viết tay CV cӫa bản thân trong quãng thời gian xin việc ở Pháp. Theo tác giả Hoàng Long, việc viết tay sẽ thể hiện sӵ tận tâm mà bạn dành cho tấm CV cӫa mình cũng như sӵ tôn trọng dành cho nhà tuyển dөng. Bản thân tôi đánh giá đây là một lời khuyên rất hay mà bạn nên học hỏi, nhất là nếu như bạn có một nét chӳ đẹp. Về mặt thiết kế, một tấm CV hoàn thiện cần đáp ӭng đӫ các tiêu chí thống nhất, rõ ràng, dễ hiểu và ngắn gọn. Là một nhà tuyển dөng, bạn có muốn đọc một CV với quá nhiều chӳ hoặc với quá nhiều phông màu trang trí? Về mặt nội dung, một tấm CV lý tưởng cần cө thể và chính xác. Sӵ cө thể ở đây có nghĩa bạn cần nêu rõ các vị trí bạn đã trải qua, sӵ đóng góp cӫa bạn hoặc nhӳng kӻ năng bạn đã học đưӧc trong quá trình làm việc. Điều bạn nên tuyệt đối tránh đó là chỉ đơn thuần liệt kê nhӳng hoạt động ngoại khóa hoặc công việc bạn đã trải qua mà không nói rõ bạn đã làm đưӧc gì hoặc học đưӧc gì tӯ chúng. Ngoài ra, bạn cũng nên thật thà khi viết CV. Một nghiên cӭu do Hiệp hội Các nhà Quản lý Nguồn nhân lӵc cӫa Mӻ đã chỉ ra rằng hơn một nӱa ӭng viên xin việc đã nói dối ít nhất về một thông tin trong CV cӫa họ. Tệ hơn, có nhiều nhân sӵ cấp cao đã tӯng phải nghỉ việc sau khi đội ngũ quản lý phát hiện ra sӵ gian dối trong CV cӫa họ khi xin việc. Với mối quan hệ rộng cӫa mình, nhà tuyển dөng có thể dễ dàng tìm hiểu độ chính xác cӫa các thông tin mà bạn đã trình bày trong CV. Hãy tải CV cӫa bạn lên nhӳng vị trí dễ đọc ở nhӳng trang mạng xã hội mà bạn sӱ dөng và thường xuyên cập nhật CV. Khi tải CV trӵc tuyến, bạn sẽ mở rộng các cơ hội việc làm mà thậm chí bạn còn chưa nghĩ tới. Bất kỳ ai quan tâm đến bạn cũng có thể dễ dàng tìm hiểu về học vấn và kinh nghiệm làm việc cӫa bạn. Nó cũng là cách thể hiện sӵ chuyên nghiệp và cải thiện hình ảnh cӫa bạn trên thế giới mạng. Bản thân tôi gắn đường link đến CV cӫa mình ở tất cả các trang mạng xã hội mà tôi sӱ dөng cũng như ở phần chӳ ký email điện tӱ. Bên cạnh đó, tôi cũng thường xuyên cập nhật CV cӫa mình mỗi khi chuyển trường hoặc nhận một công việc mới. Cuối cùng, khi soạn thảo xong CV, hãy nhờ một người có kinh nghiệm đọc và góp ý cho bạn, có thể là giáo viên cӫa bạn, các anh chị khóa trên hoặc chính nhӳng đồng nghiệp mà bạn đang làm việc cùng. Hãy đặt nhӳng câu hỏi như: Nếu bạn là nhà tuyển dөng, bạn có ấn tưӧng với CV cӫa tôi không? CV cӫa tôi có điều gì cần cải thiện? Dưới đây là bản CV bằng tiếng Anh cӫa tôi đưӧc soạn thảo tại thời điểm viết cuốn sách này. Hy vọng nó sẽ là một sӵ tham khảo hӳu ích dành cho bạn. Nếu bạn không có ý định đăng ký một công việc cần kinh nghiệm xuất bản, bạn có thể bỏ qua trang thӭ ba. 5 MY WORK EXPERIENCE AND PROJECTS 6 MY HIGHLIGHTED PUBLICATION 7 Thư tuyên bӕ về đӝng lӵc và thư giӟi thiӋu tӯ người khác Hai tài liệu quan trọng khác giúp bạn tỏa sáng khi xin việc chính là thư tuyên bố về động lӵc và thư giới thiệu tӯ người khác. Không phải công ty hoặc trường đại học nào cũng yêu cầu hai tài liệu này, nhưng việc đính kèm chúng trong bộ hồ sơ cӫa bạn chắc chắn tạo lӧi thế cho bạn. Thư tuyên bӕ về đӝng lӵc Thư tuyên bố về động lӵc (hay “Motivation Letter”) là một phiên bản dài và cө thể hơn tấm CV cӫa bạn. Nó thường đưӧc viết dưới dạng một bài luận với nhiều đoạn văn và một bố cөc rõ ràng. Trong thư tuyên bố về động lӵc, bạn nên miêu tả cө thể quá trình học tập và làm việc cӫa bạn – bạn đã học nhӳng môn gì, đóng góp như thế nào cho trường hoặc công ty trước đây cӫa bạn. Đây là cơ hội để bạn đưa ra nhӳng số liệu cө thể, ví dө đã tham gia tổ chӭc thành công hơn mười buổi lễ kӹ niệm ngày 20/11 hoặc đã giúp tăng số lưӧng khách hàng cӫa công ty tӯ 150 lên 200 người. Một điều mà bạn nên viết trong thư tuyên bố về động lӵc đó là lý do tại sao bạn muốn đăng ký việc tại một công ty và bạn sẽ vận dөng nhӳng kӻ năng, kinh nghiệm cӫa mình như thế nào để đóng góp cho công ty đó. Ví dө, bạn muốn đăng ký làm thӵc tập sinh tại một công ty Nhật Bản vì ngưӥng mộ tinh thần làm việc nghiêm túc cӫa người Nhật Bản và mong muốn đưӧc học tiếng Nhật, hay bạn có thể sӱ dөng kӻ năng thuyết trình cӫa mình để thu hút thêm khách hàng tiềm năng cho công ty. Độ dài lý tưởng cӫa một thư tuyên bố về động lӵc là một trang rưӥi đến hai trang A4. Thӵc tế đó là nhà tuyển dөng sẽ chỉ đọc thư giới thiệu bản thân sau khi họ bị thuyết phөc bởi tấm CV cӫa bạn. Vì vậy hãy tận dөng cơ hội này, viết một bӭc thư tuyên bố về động lӵc thật hấp dẫn để duy trì ấn tưӧng tốt đẹp cӫa nhà tuyển dөng. Ngoài ra, cũng như với CV, bạn nên nhờ một người có kinh nghiệm đọc thư giới thiệu bản thân cӫa bạn để đưa ra góp ý. Thư giӟi thiӋu Thư giới thiệu còn đưӧc biết đến với cái tên tiếng Anh là “Recommendation Letter”. Nó thường đưӧc sӱ dөng khi bạn muốn xin học bổng hoặc đăng ký xin việc. Về cơ bản, thư giới thiệu tӯ người khác sẽ cung cấp một cái nhìn khách quan về tính cách, nhӳng thành tích học tập và công việc cӫa bạn. Lời khuyên cӫa tôi đó là hãy lӵa chọn một người phù hӧp để viết thư giới thiệu. Nó có thể là một người giáo viên đã tӯng dạy bạn, một người sếp hoặc một người đồng nghiệp cũ. Năm 2017, một nam sinh tại New England (Mӻ) đã làm hội đồng tuyển sinh cӫa đại học Dartmouth bất ngờ khi nộp một bӭc thư giới thiệu tӯ bảo vệ cӫa ngôi trường mà cậu đang theo học. Trong bӭc thư này, người bảo vệ đã miêu tả cậu học sinh là một người rất chu đáo và có nhӳng cӱ chỉ đẹp như tắt điện khi ra khỏi phòng học và dọn dẹp lớp học mà không cần ai chӭng kiến, khen ngӧi. Cậu tôn trọng tất cả nhӳng người xung quanh, bất kể địa vị và học vấn cӫa họ. Nam sinh này cuối cùng đã đưӧc Dartmouth, một ngôi trường đại học danh giá thuộc khối Ivy League cӫa Mӻ, nhận học. Dù người giới thiệu bạn là ai, hãy đảm bảo rằng họ đã tӯng có mối quan hệ với bạn trong một quãng thời gian nhất định và rằng họ có đӫ kinh nghiệm và uy tín để viết bӭc thư giới thiệu. Ngoài ra, bạn cũng nên thường xuyên trao đổi với người giới thiệu đó về nhӳng nội dung mà bạn muốn họ viết để cả hai đạt đưӧc sӵ đồng thuận. Chuẩn bị cho mӝt cuӝc phӓng vấn Hãy tưởng tưӧng bạn đã vưӧt qua đưӧc vòng xét duyệt hồ sơ. Chỉ còn một bước nӳa thôi là bạn chạm tay đưӧc vào công việc mơ ước: Phỏng vấn. Phần lớn các công ty đều yêu cầu phỏng vấn ӭng viên xin việc một cách trӵc tiếp hoặc thông qua mạng Internet. Nếu bạn xin việc tại nhӳng tập đoàn lớn, bạn nên chuẩn bị sẵn sàng cho việc bị phỏng vấn nhiều lần (có thể lên đến năm, sáu lần) trước khi đưӧc nhận việc. Dù cho công ty cӫa bạn làm trong lĩnh vӵc gì, có quy mô bao nhiêu nhân viên, thì nhӳng lời khuyên dưới đây cũng sẽ giúp bạn chuẩn bị sẵn sàng cho một cuộc phỏng vấn. Trưӟc ngày phӓng vấn – Kiến thức và buәi phӓng vấn thӱ Nếu bạn xin việc tại một công ty, hãy nghiên cӭu kӻ về công ty đó – lịch sӱ thành lập, quá trình phát triển, các văn phòng đại diện, văn hóa làm việc hay kết quả tài chính mới nhất cӫa công ty. Nếu bạn xin học bổng tại một trường nước ngoài, hãy nghiên cӭu kӻ về ngôi trường đó – nhӳng chương trình học, nhӳng giải thưởng giáo dөc hay nhӳng hoạt động ngoại khóa đưӧc tổ chӭc tại trường. Phần lớn nhӳng thông tin này có thể đưӧc tìm thấy trên website cӫa công ty hoặc trường học mà bạn đăng ký. Thӵc tế cho thấy có rất nhiều ӭng viên đăng ký xin việc nhưng không hiểu biết rõ về nhà tuyển dөng. Một số nhà tuyển dөng ở Việt Nam đã chia sẻ rằng thậm chí nhiều ӭng viên xin việc còn không biết đọc tên công ty mà họ muốn làm việc một cách chính xác. Ngoài kiến thӭc về công ty mơ ước cӫa bạn, hãy trau dồi kiến thӭc chuyên môn và hiểu biết xã hội chung trước ngày phỏng vấn. Nếu bạn đăng ký làm nhân viên bán hàng, hãy tìm hiểu về nhӳng phương pháp bán hàng trӵc tuyến mới nhất trên thị trường. Nếu bạn đăng ký làm nhà thiết kế thời trang, đӯng quên nghiên cӭu về nhӳng xu hướng thời trang mới nhất trên thị trường. Sӵ chuẩn bị về kiến thӭc vӯa giúp bạn tӵ tin, vӯa giúp bạn gây ấn tưӧng với nhà tuyển dөng. Trước ngày phỏng vấn, bạn cũng có thể thӵc hiện một buổi phỏng vấn thӱ với một người bạn, đồng nghiệp cũ hoặc một người có kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vӵc mà bạn theo đuổi. Bạn cũng nên truy cập nhӳng trang web và diễn đàn về việc làm như Glassdoor (https://www.glassdoor.com/index.htm) để xem nhӳng câu hỏi phỏng vấn phổ biến trong lĩnh vӵc, ngành nghề cӫa bạn. Trong ngày phӓng vấn – Trang phөc và thái đӝ Hãy đến đúng giờ với một bộ trang phөc lịch sӵ và chỉn chu. Đấy là cách dễ nhất để ghi điểm với người phỏng vấn. Ngoài ra, bạn cũng nên giӳ một trạng thái bình tĩnh. Lisa LaRue, cố vấn nghề nghiệp tại CareerWox, khuyên bạn nên vào một căn phòng trống và hít một hơi thật sâu để lấy tinh thần. Khi lo lắng, lưӧng máu trong não sẽ giảm, tӯ đó làm ảnh hưởng đến khả năng tư duy. Trong lúc phỏng vấn, bạn nên duy trì một thái độ lịch sӵ, nhã nhặn và tôn trọng người đối diện. Bạn có thể sӱ dөng ngôn ngӳ cơ thể, nhưng đӯng sӱ dөng một cách thái quá. Bên cạnh đó, trong rất nhiều cuộc phỏng vấn, ngoài việc chỉ ra điểm mạnh và thành tích cá nhân, bạn sẽ đưӧc hỏi về nhӳng điểm yếu cӫa bản thân. Tác giả Jon Youshaei cӫa tờ Forbes cho rằng bạn không nên chỉ phân tích điểm yếu cӫa mình, mà nên miêu tả quá trình bạn đã cố gắng để khắc phөc nhӳng điểm yếu đó. Ví dө: “Tôi cảm thấy khó khăn trong việc điều hành nhӳng cuộc họp nhóm. Nhưng tôi đã cải thiện điểm yếu này bằng cách lên một lịch trình làm việc và thảo luận cho mỗi cuộc họp …”. Cuối cùng, cũng như với tấm CV và thư giới thiệu bản thân, bạn nên cố gắng đưa ra nhӳng câu trả lời cө thể và thuyết phөc. Nếu bạn đã giành đưӧc một giải thưởng học sinh giỏi, hãy phân tích bạn đã cố gắng thế nào để đạt đưӧc nó. Nếu bạn đã tӯng tổ chӭc một sӵ kiện cho trường phổ thông, hãy phân tích bạn đã học đưӧc kӻ năng gì tӯ sӵ kiện đó. Nếu bạn đã tӯng làm việc ở một công ty trong quá khӭ, hãy phân tích bạn đã giúp công ty đó phát triển như thế nào. Sau ngày phӓng vấn – Viết thư cảm ơn và giӳ liên lạc vӟi nhà tuyển dөng Nếu bạn không đưӧc nhận vào trường đại học hoặc công ty mơ ước, đӯng nản lòng vì bạn không phải người duy nhất. Trước khi sáng lập Alibaba và trở thành người đàn ông giàu nhất Trung Quốc, Jack Ma đã bị Harvard và hơn ba mươi công ty khác tӯ chối khi ông nộp đơn xin học/ xin việc. Cũng trong bài báo cӫa mình trên Forbes, tác giả Job Youshaei cho rằng bạn nên viết thư cảm ơn đến nhà tuyển dөng. Điều này không nhӳng thể hiện sӵ biết ơn cӫa bạn, mà còn giúp bạn giӳ liên lạc với nhà tuyển dөng và mở rộng nhӳng cơ hội việc làm trong tương lai. Trước đây tôi cũng đã tӯng xin việc dạy IELTS tại một vài trung tâm anh ngӳ ở Hà Nội và bị tӯ chối. Lý do khá đa dạng, tӯ việc họ cho rằng tôi không có đӫ kinh nghiệm, không phù hӧp với văn hóa cӫa công ty đến không có đӫ thời gian để gắn bó với công ty (vì tôi sẽ phải đi du học Đӭc thời gian sau đó). Mặc dù bị tӯ chối, tôi vẫn nói lời cảm ơn họ đã dành thời gian phỏng vấn và giӳ liên lạc với các trung tâm anh ngӳ này. Nhiều người trong số họ sau đó đã giúp đӥ rất nhiều về mặt nội dung trong quá trình tôi xuất bản cuốn sách “Nhӳng phương pháp tӵ học IELTS hiệu quả” và khóa học trӵc tuyến “60 Ngày Chinh Phөc Cột Mốc 7.0 IELTS”. Tәng kết Hành trang 7 Cơ hội giống như một cô gái đẹp – bạn phải chӫ động tìm kiếm, tìm cách nắm bắt và chinh phөc. Nếu không, cô gái đẹp đó sẽ bỏ bạn mà đi. Thành công là sӵ giao nhau giӳa chuẩn bị và cơ hội. Nhà tuyển dөng chỉ dành duy nhất sáu giây để xem một bản CV cӫa ӭng viên. Bạn cần làm CV cӫa mình thật nổi bật! Hãy tải CV cӫa bạn lên nhӳng vị trí dễ đọc ở nhӳng trang mạng xã hội mà bạn sӱ dөng và thường xuyên cập nhật nó. Dù đưӧc nhận việc hay không, bạn cũng nên viết thư cảm ơn nhà tuyển dөng sau buổi phỏng vấn. Hành trang 8Trách nhiӋm vӟi công viӋc Dạy học chưa bao giờ là một công việc dễ dàng. Khi bắt đầu công việc dạy IELTS, tôi mới nhận ra đưӧc nhӳng sӵ vất vả cӫa nghề giáo. Bạn sẽ phải thӭc khuya, dậy sớm để soạn giáo án. Bạn sẽ phải dành thời gian ngoài giờ lên lớp để chấm bài cӫa học sinh. Khi học sinh đạt kết quả thấp hơn mong đӧi, bạn sẽ là người hӭng chịu chỉ trích, dù cho trong quá trình dạy học bạn đã cố gắng như thế nào. Nhưng vì dạy học là đam mê cӫa tôi, tôi chưa bao giờ than phiền về nhӳng vất vả này. Tôi vẫn cống hiến mỗi ngày cho nghề giáo. Hành trang 6 đã giúp bạn xác định sở thích cӫa bản thân và cách thӭc biến nó thành công việc. Hành trang 7 đã cung cấp cho bạn nhӳng bí quyết để chuẩn bị sẵn sàng cho các cơ hội việc làm. Còn hành trang 8 này sẽ phân tích bước tiếp theo cӫa quá trình, đó là khi bạn đã đưӧc nhận công việc mơ ước và bắt đầu làm việc như một người trưởng thành thӵc sӵ. Điều gì xảy ra nếu bạn chán ghét công viӋc cӫa mình? Hồi còn học bên Anh, tôi đã nghe đưӧc câu chuyện về gia đình cӫa một nӳ giáo viên dạy tôi môn Xã hội học. Gia đình bà sống ở Birmingham nhưng chồng bà ngày nào cũng phải dậy tӯ năm giờ sáng để lên chuyến tàu đến nơi làm việc ở London. Ông là một lập trình viên máy tính cho một ngân hàng lớn cӫa Thөy Sĩ và với công việc này, ông có mӭc lương rất cao. Nhưng bà giáo viên lại phàn nàn rằng ông ta vô cùng chán ghét công việc cӫa mình vì nó quá nhàm chán. Điều duy nhất khiến ông dậy sớm và dành hơn bốn tiếng mỗi ngày để di chuyển đến nơi làm việc và về nhà là bởi vì nó cho ông một mӭc lương cao và ổn định. Ông thường vắng mặt trong nhiều bӳa tối cӫa gia đình và có nhӳng hành vi không tốt với vӧ con vì sӵ mệt mỏi này. Tìm đưӧc một công việc phù hӧp với đam mê cӫa bạn là rất quan trọng. Đấy là lý do tại sao tôi đã dành một chương cӫa cuốn sách này hướng dẫn bạn cách xác định đam mê và biến nó thành một công việc có ích. Tôi đã nghe rất nhiều tâm sӵ tӯ các tân sinh viên mới ra trường. Một vài trong số họ có công việc lương cao ở nhӳng công ty quốc tế, một vài người khác thì phải chật vật với mӭc sống đang ngày càng tăng cao ở nhӳng thành phố lớn cӫa Việt Nam. Nhưng họ có chung một kiểu than phiền: Tôi cảm thấy chán công việc cӫa mình! Tôi đi làm chỉ để kiếm tiền! Tôi không biết mình phải sống sao nếu cӭ tiếp tөc công việc này 40 năm nӳa! Việc bạn chán ghét công việc sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất lao động. Có thể bạn vẫn hoàn thành công việc sếp giao, nhưng bạn sẽ không có động lӵc để sáng tạo và gặt hái đưӧc nhiều sӵ tiến bộ hơn nӳa. Một cá nhân với tinh thần chán nản sẽ tạo ra một bầu không khí u ám cho cả tập thể, tӯ đó ảnh hưởng đến năng suất lao động cӫa nhӳng người xung quanh. Sớm hay muộn, sӵ suy giảm năng suất này sẽ kéo công ty cӫa bạn đi xuống. Đấy là lý do tại sao rất nhiều công ty bây giờ không quá coi trọng bằng cấp cӫa ӭng viên, mà quan tâm nhiều hơn về kinh nghiệm làm việc cӫa họ – một thước đo đánh giá sӵ đam mê. Làm viӋc vì sӵ đam mê hay әn định? Một video mới đây trên YouTube đưӧc đăng tải bởi tài khoản CS Dojo đã nhận đưӧc sӵ chú ý đặc biệt cӫa cộng đồng mạng. Sau chưa đầy một tuần, video này đã thu hút hơn 500,000 lưӧt xem. Video xoay quanh câu chuyện cӫa YK Sugishita, một cӵu nhân viên phần mềm tại Google với mӭc lương hơn 100,000 đô la Mӻ một năm. Sugishita đã chia sẻ lý do tại sao anh quyết định bỏ việc tại Google để theo đuổi đam mê làm video cӫa mình. Anh cho biết việc làm nhӳng video dạy lập trình và bí quyết phỏng vấn xin việc khiến anh có thể tạo ảnh hưởng đến nhiều người hơn là công việc lập trình viên tại Google. Mặc dù kiếm đưӧc ít tiền hơn so với quãng thời gian ở Google, Sugishita cho biết anh cảm thấy rất tuyệt vời với cuộc sống hiện tại. Trong một vài năm trở lại đây, nhӳng câu chuyện nghỉ việc để theo đuổi đam mê như thế này không hiếm. Chúng xuất hiện rất nhiều trên nhӳng trang báo khởi nghiệp và công nghệ. Nhân viên văn phòng bỏ việc nghìn đô để trồng rau hӳu cơ hay đầu bếp bỏ việc ở trời Tây để về Việt Nam tӵ mở tiệm bánh ngọt là nhӳng câu chuyện như thế. Ở đây tôi không khuyến khích độc giả bỏ việc để đi theo niềm đam mê ấp ӫ bấy lâu. Nếu bạn đang có một công việc mà bạn đam mê và sẵn sàng cống hiến cho nó mỗi ngày, thật tuyệt vời! Hãy tiếp tөc công việc đó. Nhưng nếu bạn tӵ nhận thấy mình là một “cái xác biết đi”, mỗi ngày đến công sở với sӵ chán nản, thì tôi nghĩ đã đến lúc bạn nên tìm kiếm một công việc mới. Hãy để quãng đời tuổi trẻ cӫa bạn trôi qua với nhӳng trải nghiệm đáng giá. Thӵc tế, nghiên cӭu cӫa Cөc Thống kê Lao động Mӻ (BLS) đã chỉ ra rằng trung bình một người Mӻ sẽ làm 12 công việc khác nhau trong suốt sӵ nghiệp cӫa họ. Một vài lý do phổ biến nhất cho xu hướng đổi công việc thường xuyên đó là tìm kiếm một công việc ít căng thẳng hơn, thay đổi lĩnh vӵc chuyên môn, đạt sӵ cân bằng giӳa công việc và cuộc sống, tìm kiếm một công việc thú vị hơn và cảm nhận đưӧc sӵ hòa hӧp giӳa giá trị cá nhân và mөc tiêu cӫa tập thể. Ngày nay, khái niệm về một “công việc ổn định” không còn thӵc tế vì sӵ phát triển không ngӯng cӫa công nghệ. Nhiều chuyên gia kinh tế dӵ báo trong vài chөc năm tới khi mà ô tô tӵ lái phát triển, chúng ta sẽ không cần tài xế và cũng không cần học lái xe nӳa. Đӯng cười nhé, vì chính nhân loại cũng đã tӯng cười trước phát minh cӫa thẻ ngân hàng như tôi đã phân tích ở đầu phần I. Nếu bạn vẫn đang băn khoăn về viễn cảnh này, hãy lên YouTube gõ tӯ khóa “Renault Symbioz” để xem công ty sản xuất ô tô cӫa Pháp này đã lên ý tưởng như thế nào về một chiếc ô tô vӯa có thể tӵ lái vӯa đóng vai trò như một ngôi nhà di động cӫa bạn. Việt Nam là một nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng nhanh và vì thế rất dễ bị ảnh hưởng bởi sӵ trỗi dậy cӫa công nghệ. Chỉ vài năm nӳa thôi, nhӳng nghề như phө xe buýt hay nhân viên trạm xăng có thể sẽ biến mất hoàn toàn ở nước ta khi mà công nghệ vé xe buýt điện tӱ và cây xăng tӵ động đưӧc áp dөng. Nhân tiện đây, hai công việc này vốn đã không tồn tại ở nhӳng nước phát triển tӯ rất lâu. Trang mạng xã hội 9GAG đã đăng một bài viết liệt kê 11 công việc trong quá khӭ mà bây giờ không còn tồn tại. Hãy cùng phân tích lý do cho sӵ tuyệt chӫng này nhé. 8 Đặt 100% năng lưӧng cӫa bạn vào công viӋc Dù bạn đang làm công việc gì, hãy đặt toàn bộ năng lưӧng cӫa bạn vào nó. Trước giờ làm việc, hãy chӫ động hoàn thành nhӳng công việc sếp giao, lên kế hoạch cho nhӳng tháng tới hay liên hệ đồng nghiệp để hỏi thăm, trao đổi công việc và đặt câu hỏi về nhӳng dӵ án các bạn đang cùng thӵc hiện. Trong giờ làm việc, hãy tập trung toàn bộ thời gian và công sӭc cӫa bạn cho công việc. Đӯng để nhӳng “cám dỗ thời hiện đại” như điện thoại thông minh, trò chơi điện tӱ và Facebook làm lãng phí quãng thời gian vốn đã eo hẹp cӫa bạn. Nhưng bạn cũng không nên làm việc hùng hөc như một cái máy không biết nghỉ ngơi. Hãy cho phép bản thân thư giãn 5 đến 10 phút sau mỗi tiếng làm việc. Sau giờ làm việc, nếu nhӳng kế hoạch ngắn hạn cӫa bạn cho phép, bạn vẫn có thể dành thời gian cho công việc. Trả lời email đồng nghiệp, gӱi email quảng cáo đến khách hàng hay đọc nhӳng tài liệu chuyên môn bạn tìm đưӧc trên mạng là nhӳng điều bạn có thể làm ngoài giờ làm việc. Phần lớn các dӵ án mà tôi tham gia, trong đó có khóa học trӵc tuyến “60 Ngày Chinh Phөc Cột Mốc 7.0 IELTS” đều không có khái niệm “tám giờ vàng ngọc ở công sở”. Ngưӧc lại, chúng yêu cầu tôi phải cố gắng hết mình trước, trong và sau giờ làm việc. Tôi nhận đưӧc lời mời sản xuất khóa học trӵc tuyến tӯ Alpha Books khi đang du học Đӭc. Sau thời gian trao đổi ban đầu, tôi hiểu đưӧc rằng cөm tӯ “trӵc tuyến” ở đây không phải là giảng dạy trӵc tiếp (live) mà là quay nhӳng video bài giảng và bán nhӳng video này. Để chuẩn bị cho nhӳng buổi quay ở Việt Nam, tôi đã dành nhiều tháng ở Đӭc để thiết kế hơn 20 bài giảng chi tiết theo phong cách PowerPoint. Tôi có một tháng ở Việt Nam và tӵ tin rằng mình có thể dễ dàng quay xong hơn 20 bài giảng trong tối đa hai tuần. Tuy nhiên, khi về đến Việt Nam và gặp trӵc tiếp Alpha Books, tôi mới nhận ra cách sản xuất các khóa học cӫa họ hoàn toàn khác. Một mặt, tôi nghĩ rằng nhӳng bài giảng sẽ giống như các video chia sẻ bí kíp ôn thi đại học mà tôi vẫn thường thấy trên mạng: Giáo viên sẽ cầm phấn, vӯa viết lên bảng vӯa giảng giải. Tuy nhiên, thӵc tế đó là tôi phải xây dӵng một “kịch bản” hoàn thiện đến tӯng chӳ cho mỗi bài giảng. Khi quay, tôi sẽ có một điều khiển tӯ xa và một máy nhắc chӳ như trong trường quay cӫa các chương trình truyền hình. Tất cả nhӳng gì tôi nói sau đó sẽ đưӧc đội kӻ thuật thể hiện lên màn hình bằng đồ họa. Vậy là tôi phải làm lại tӯ đầu. Và với yêu cầu về độ dài tối thiểu cӫa một khóa học trӵc tuyến đưӧc Alpha Books đặt ra, công việc lúc đó tưởng chӯng lớn đến nỗi tôi sẽ không tài nào hoàn thành nổi trong một tháng. Nhưng tôi vẫn dốc hết sӭc mình, dành toàn bộ thời gian mỗi ngày để xây dӵng tổng cộng hơn 60 kịch bản bài giảng. Tôi và đội ngũ cӫa Alpha Books làm việc hăng say đến nỗi đã có nhӳng ngày chúng tôi quay xong mười hai bài giảng trong một buổi chiều. Đã có nhӳng lúc tôi bị sưng chân đến chảy máu nhưng vẫn đến trường quay, đã có nhӳng lúc tôi phải về nhà cách đó hơn năm cây số chỉ để thay một cái áo và quay lại (vì cái áo cӫa tôi không phù hӧp khi lên hình). Nhưng tôi và các đồng nghiệp vẫn vưӧt qua khó khăn và hoàn thành việc sản xuất khóa học sớm hơn dӵ kiến. Ở thời điểm tôi viết nhӳng dòng này, khóa học đã có hơn 600 học viên trên khắp Việt Nam. Cho dù bạn có cố gắng đến mấy trong công việc, bạn không thể làm hài lòng tất cả mọi người. Giới nghệ sĩ thường tӵ nhận họ làm công việc “dâu trăm họ” vì ai cũng có thể khen, chê và phán xét nhӳng tác phẩm cӫa họ. Bản thân tôi thì rất thích câu nói cӫa Mark Zuckerberg, CEO cӫa Facebook: “Khi tiến bộ, bạn không thể làm hài """