🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Tuyển Tập Truyện Ngắn Đặc Sắc Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn Table of Contents PHÓNG VIÊN CHÂN DÀI NGƯỜI THỢ BẠC Ở PHỐ CŨ TRANH CÀ RỐT VÀ CỦ HÀNH ĐÊM THÁNH VÔ CÙNG LÀNG XA NGƯỜI ĐÀN BÀ CỦA ĐÊM PẰNG NẢNG RƠI RƠI ĐÊM BA CANH RƯỢU TRẮNG VỊ THẦN TRÊN NÓC NHÀ RÔNG NƯỚC MẮT SÔNG CẦM CỬA BẮC(*) https://thuviensach.vn TUYỂN TẬP TRUYỆN NGẮN ĐẶC SẮC Nhiều tác giả Truyện ngắn, Văn học Nhà xuất bản: NXB Văn Học Ebook: nguyenthanh-cuibap Nguồn text: waka.vn https://thuviensach.vn PHÓNG VIÊN CHÂN DÀI Kiều bích hậu Á nh sáng vàng chảy qua những hạt pha lê hình lục lăng trong vắt trên chiếc đèn chùm lộng lẫy, toả xuống khán phòng khách sạn năm sao thứ ánh sáng đẹp, kiêu sang mê hồn. Mùi nước hoa đắt tiền, xa xỉ và khôn ngoan đang cẩn trọng chiếm lĩnh từng micro mét không khí, rồi nhẹ nhõm đu đưa theo một giai điệu của Mozart được chơi bởi dàn nhạc quây tụ khiêm nhường trên sân khấu nhỏ giữa khán phòng lớn. Tiểu Linh thả nhẹ cánh tay trần xuôi theo cặp chân dài, vuốt lớp vải nhiễu mềm của chiếc robe may khéo, ôm sát thân thể đẹp như một siêu mẫu của cô. Bàn tay trái, với những móng tay cắt ngắn, sơn đen cầu kỳ, nắm nhẹ chân đế cao của ly vang đỏ óng, Tiểu Linh trông không hề giống một phóng viên, mà như một nữ hoàng chuyên nghiệp của những dạ tiệc sang trọng năm sao. Đứng giữa đám khách lượt là quần áo và cố chịu đựng sức ép của đẳng cấp, Tiểu Linh đã nhìn rõ mục tiêu của mình. Đó là người đàn ông chớm tuổi năm mươi, dáng người tầm thước, đầu hói và gương mặt toát lên vẻ tự tin thái quá, kính gọng vàng mảnh đeo trễ trên sống mũi cao, khuôn miệng luôn cười nhưng nghiệt ngã. Ông ta vận bộ vest nâu ánh vàng, tay đeo đồng hồ nạm vàng. Cả con người ấy tỏa ra ánh sáng quyền lực vô hình và mạnh mẽ. Ông ta là chủ buổi tiệc này. Một Vua đất được dân địa ốc nói riêng và giới làm ăn kinh tế nói chung bái phục. Tiểu Linh chỉ ăn rất ít, dù món gan ngỗng dầm trong nước sốt rắc rau xà lách cắt nhỏ rất hợp khẩu vị. Nhưng cô uống liền 3 ly vang đỏ. Cô cần một chút kích thích. Quả vậy, mắt cô sáng long lanh hoang dại và gò má ửng hồng. Cô làm ra vẻ chăm chú ngắm một nhạc công với cây vĩ cầm nhỏ trong dàn nhạc đang chơi đắm đuối https://thuviensach.vn bỏ quên không khí tiệc tùng xung quanh. Tiểu Linh thấy mỏi chân, cô chỉ muốn tháo đôi giày hiệu Nine West có cái gót thật cao và thanh mảnh dưới chân vứt tọt vào góc phòng. Chẳng cần nó thì cặp chân dài mét hai của cô cũng đã khiến người ta không thể rời mắt rồi. - Chào công chúa! Bữa tiệc của tôi có làm cô vui? Một giọng trầm, nặng vang bên trái, Tiểu Linh quay nghiêng sang. Một cơn xốn tim đột ngột khiến cô nắm chặt hơn ly rượu bên tay trái, vang đỏ sóng sánh. Người đàn ông đeo kính gọng vàng đứng cách cô một bước chân. Thoạt nhìn ông ta không hề cao, nhưng khi đứng gần thì hầu như ngang bằng với cô, Tiểu Linh không có cảm giác phải cúi thấp xuống một chút như khi cô đứng cùng những người đàn ông khác vì chiều cao 1m75 của mình. - Cô là Tiểu Linh, phóng viên tạp chí Thương Hiệu? Vua đất nghiêng ly, chạm nhẹ vào miệng ly vang của Tiểu Linh. - Rất hân hạnh! - Tiểu Linh mỉm cười, vờ ngạc nhiên - chúng ta chưa hề gặp nhau mà?! - Phải, và tôi khá ngạc nhiên về điều đó. Từ đầu bữa tiệc tới giờ, cô làm tôi phân tán tư tưởng. Tôi đã phải hỏi mấy cha báo chí để biết tên cô. “Toi rồi đây!”. Tiểu Linh thầm nghĩ. Mọi nỗ lực để thu hút sự chú ý của Vua đất đã có kết quả ban đầu, cô không nghĩ là lại nhanh đến thế. Cô mới chỉ uống ba ly vang và xua đuổi hơn chục gã đàn ông xun xoe để tránh mấy lời xã giao vô bổ. Vua đất đã đứng trước mặt cô, người đàn ông có tài sản lớn nhất trong giới doanh nhân, có bàn tay phù thuỷ thâu tóm toàn bộ các khu đất vàng trong thành phố đang háo hức phát triển này. Một người đàn ông khét tiếng về quan hệ, tầm nhìn và biết biến đất thành vàng. Tiểu Linh cần ba giây để trấn tĩnh. Cô phải săn bằng được người đàn ông sành sỏi này. Ông gấp đôi tuổi cô, và một cái chớp mắt ranh mãnh cũng đủ để ông đọc được những gì trong đầu cô. Cô luống cuống trước một màn kịch vụng bị giật màn quá sớm. https://thuviensach.vn Tiểu Linh vốn tự hào về trí thông minh cho dù nhan sắc, đôi chân dài và vẻ nữ tính gợi cảm ở cô lắm khi bị người đời dễ dãi quy đồng với một bộ óc bé bằng hạt đậu! Với sắc vóc ấy, cô có thể trở thành Hoa hậu, siêu mẫu, nhưng cô lại chọn làm một phóng viên. Cô là kiểu phóng viên thị trường điển hình với nhan sắc làm cánh đàn ông nhỏ dãi. Tóc mướt, mắt đen loang loáng, phấn son sực nức, áo váy ngất trời chuyên phụ trách mảng bài viết về doanh nghiệp, doanh nhân, kiêm việc phát triển khách hàng quảng cáo cho tạp chí. Dù chỉ ở vị trí phóng viên, nhưng Tiểu Linh là một phần cốt lõi của tạp chí Thương Hiệu. Hàng ngày, hàng tháng, hàng năm, cô là một mối lợi tuyệt vời của tạp chí. Tổng Biên tập khéo léo sử dụng cô như một thứ vũ khí lợi hại, đẩy doanh số quảng cáo của tạp chí lên cao ngất ngưởng. Hầu như Tiểu Linh chưa bao giờ gặp khó với các đại gia. Cứ sau mỗi bài viết của cô về một doanh nghiệp, hay chủ doanh nghiệp nào đó, thì ngay lập tức, ngân sách quảng cáo của doanh nghiệp được rót về tạp chí Thương Hiệu. Tổng Biên tập “điều” Tiểu Linh đến tiếp cận Vua đất lần này, cũng không ngoài mục đích nhắm thẳng vào kho tiền của ông ta. Bởi ngoài kinh doanh địa ốc, Vua đất còn nắm trong tay tới chục doanh nghiệp khác, kinh doanh xuất nhập khẩu, viễn thông, vận tải, trường học, đồ uống... Nếu tất cả các doanh nghiệp của Vua đất đều đổ quảng cáo vào tờ Thương Hiệu, thì đó quả là một giấc mơ có thật! Tất cả phụ thuộc vào “lưỡi cưa” Tiểu Linh. Để bớt hoang mang trước ánh mắt sắc như muốn lột trần cô ra ngay giữa khán phòng của Vua đất, Tiểu Linh tự cười mục đích bé mọn của mình: “Tổng Biên tập ơi là Tổng Biên tập, ông thật là tuyệt đỉnh tham lam!”. Vua đất hơi nheo mắt lại, như để chặn bớt ngọn lửa có thể thiêu cháy một nhan sắc trước mắt ông. Ông cũng chẳng thèm cân nhắc xem giữa cô và mục đích của cô, cái nào nặng hơn. Lúc này, ông chỉ quan tâm đến cảm xúc của ông mà thôi, cái thứ mà ông trời tỏ ra keo kiệt hết sức với ông. * * * https://thuviensach.vn - Tín hiệu tốt chứ? - Tổng Biên tập hỏi mà không cần ngẩng đầu lên. Khi cánh cửa phòng mới hé mở, dù không quay ra nhìn thì gã cũng biết ai vừa bước vào. Người nữ này tỏa ra một mùi thơm đàn bà quá mạnh, làm mọi thứ của gã dựng đứng cả lên, mà gã lại luôn phải hết sức kiềm chế. - Có thể tuần tới em sẽ gặp Vua đất để thực hiện bài viết chân dung ông ta. Tiểu Linh đáp từ tốn như cô không hề quan tâm đến câu trả lời. Cô đã quen với việc sáng nào cũng phải lên phòng Tổng Biên tập (Mà cô vẫn thầm đặt biệt danh là Ma bùn) trình diện một lần. Cô quay mặt ra phía cửa sổ, chăm chú ngắm những chùm hoa sấu xanh nhỏ xen giữa những kẽ lá, cứ như đây là lần đầu tiên cô nhìn thấy chúng vậy. Ma bùn đứng lên, căng mắt nhìn cô phóng viên dưới quyền. Cô mặc áo lụa cánh dơi màu xám rộng thùng thình, với quần jean ống thẳng thoải mái, xăng đan đế bệt, tóc buộc vổng đuôi gà bằng dây thun xanh. Một sợi gió nhẹ bay qua cửa số táp vào mảnh áo lụa, làm nổi rõ những đường nét lồ lộ chết người của Tiểu Linh, cô vội khoanh tay lại trước ngực như để chẹn làn gió ỡm ờ. Ma bùn đành cụp mắt xuống, đẩy chén trà tới trước mặt cô. - Tại sao lại “có thể”? - Vì em có đề xuất này: Xong “vụ” Vua đất, em muốn vị trí Thư ký tòa soạn tờ Thương Hiệu? Ma bùn nhấp một ngụm trà để hoãn câu trả lời. Gã thừa biết sở nguyện của cô, muốn tham gia khâu quan trọng nhất của việc định hướng và tổ chức bài vở cho tạp chí. Cô nuôi tham vọng tổ chức ra một nội dung về phát triển thương hiệu xuất sắc theo kiểu riêng của cô. Còn Ma bùn không mấy coi chuyện đó là quan trọng. Với gã thì một tờ tạp chí cũng là một sản phẩm, là một doanh nghiệp, cần hiệu quả, cần lãi. Quan trọng là mỗi số tạp chí anh kiếm được bao nhiêu tiền. Ma bùn là Tổng Biên tập tiên phong trong việc tổ chức một đội phóng viên thị trường mà Tiểu Linh là người xuất sắc nhất. Gã đặt ra nhiệm vụ chưa có tiền lệ đối với đội phóng viên thị trường, đó là chuyên mục nào trong tạp chí cũng phải gọi được tài trợ, trang tạp https://thuviensach.vn chí nào cũng phải câu được tiền từ các ông chủ, các doanh nghiệp. Vì thế, tạp chí của Ma bùn chỉ xoay quanh việc phỏng vấn các đại gia, bàn về các sản phẩm đã, đang và sẽ có thương hiệu! - Tôi thì vẫn bảo lưu điều kiện đổi chác của mình. Ma bùn nói, tay lật giở tờ tạp chí số mới nhất của gã, loáng qua gã cũng biết số này Tiểu Linh đạt hơn 50% doanh số quảng cáo của cả đội. Tiểu Linh khẽ run lên, dù cô đã va chạm nhiều và đã quen cái lối càn rỡ của Ma bùn đối với phóng viên, nhân viên dưới quyền. Hám lợi, háo sắc nhưng biết tính toán nên Ma bùn vẫn nhơn nhơn như vậy. Nữ phóng viên, nhân viên nào muốn vào làm việc tại tòa soạn phải bước qua một cái cân nhan sắc. Ma bùn không thích nhìn phụ nữ không đẹp! Nghe giang hồ đồn thổi, người nữ nào được tuyển vào tòa soạn tờ Thương Hiệu làm việc cũng đều qua tay Ma bùn một lượt. Họ vì bị ép, vì ham muốn lợi lộc, hoặc vì muốn một chỗ làm ổn định mà chịu làm người tình một đêm của Ma bùn. Gã tung hoành như vậy nhiều năm và xì căng đan động trời trong làng báo chưa bục ra có lẽ bởi gã biết cách chơi đẹp với những người tình một đêm và luôn bít kín mọi lỗ rò thông tin. Tiểu Linh là trường hợp đáo để nhất khi đến giờ phút này Ma bùn vẫn chưa chiếm đoạt được cô. Gã từng đặt điều kiện vị trí thư ký toà soạn cho một đêm với cô. Tiểu Linh thèm vị trí đó nhưng cô đặt ra điều kiện đổi chác khác. * * * Rời khỏi Ballroom một khách sạn 5 sao, Tiểu Linh ngồi yên vị trên chiếc Piaggio chạy vè vè không nhanh không chậm trên phố đêm. Cô lắc lắc đầu như muốn rũ bỏ hình ảnh những bộ váy áo xinh đẹp mới được trình diễn trong show của một thương hiệu thời trang danh tiếng vừa dự. Chúng đẹp, rất hợp với thân hình tuyệt mỹ của cô, và chúng rất đắt, dĩ nhiên rồi. Không phải vì xót tiền mà cô định không mua chúng, mà bởi tủ quần áo của cô đã quá chật! căn hộ hơn 70m2 trong khu chung cư của ba mẹ con cô có ba phần tường bị che kín bởi tủ quần áo. Tiểu Linh thích mặc đẹp, thích hương thơm, thích đồ xa xỉ và thích thay đổi. Mẹ cô thì không ngớt cằn nhằn mỗi https://thuviensach.vn khi cô xách thêm một túi giấy về nhà, em gái thì chỉ im lặng và vô tư xài đồ của chị. Tiểu Linh kiếm tiền giỏi nhưng tiêu tiền rất dữ! Và đầu óc cô vẫn trăn trở không yên vì hai tham vọng mà cô chưa đạt được. Cô hít thở mạnh và thấy cái mùi day dứt trong không khí thành phố. Thành phố đang cày xới thân thể mình mong có được một vóc hài khấm khá hơn, nhưng có vẻ như chưa dám tin vào những thay đổi ấy. Tiểu Linh thở dài, lại loanh quanh nghĩ về Ma bùn và Vua đất. Cô không thể bán mình vì một vị trí trong công việc, nhưng cô có thể bán mình vì một ngôi biệt thự trị giá triệu đô. Cô không băn khoăn liệu mình có đáng giá như thế không, nhưng cô muốn đến chết đi được, một ngôi biệt thự Pháp cổ, có hai tầng, với khuôn viên cây cối thơ mộng nằm bên góc phố hơi vắng. Cô muốn sống với mẹ và em trong ngôi biệt thự ấy, với một căn phòng tứ bề là sách, một phòng có cây đàn dương cầm màu trắng, với những kệ đĩa cao ngất, với một ghế đệm lông vũ mềm ru và tủ cà phê, tủ rượu ngất ngây, với một tầng chỉ để chứa quần áo thời trang và giày dép hàng hiệu, một phòng chỉ trưng những món đồ quý giá mà cô sưu tập... Và cô là nữ hoàng trong ngôi biệt thự ấy. Tiểu Linh thở dài, tắt máy cho xe trôi xuống dốc căn hầm để xe chung cư mà ba mẹ con cô đang ở. Ngày mai cô sẽ thực hiện cuộc phỏng vấn để viết bài về Vua đất. Cô sẽ... mà biết thế nào được! Người ta khó có thể định đoạt được cuộc đời mình. * * * Tiếng gà gáy dõng dạc làm Tiểu Linh choàng tỉnh, cô với tay bấm nút dừng báo thức trên điện thoại rồi ngồi bật dậy, tim đập thình thịch. Cô nhớ nhiệm vụ của mình hôm nay: phỏng vấn Vua đất. Tiểu Linh nhoài người với tay mở cửa sổ, không khí buổi sớm mát lạnh, thoảng mùi hương nhu, cô nhắm mắt, hít hà chút hương hiếm gặp nơi phố xá này. Hoàn toàn tỉnh táo, cô sắp xếp đồ nghề tác nghiệp: 1 máy ghi âm, 1 máy ảnh, 1 sổ ghi nhỏ bìa da, 2 bút trơn mực, 1 trâm cài tóc bằng bạc trắng nhọn hoắt mà cô mua lại của một cô gái Thái dám bỏ chồng, 1 hộp xịt cay do đồng nghiệp tặng. Cô bất https://thuviensach.vn giác bật cười khi sờ đến hai món cuối cùng, dụng cụ hỗ trợ tác nghiệp của một phóng viên chân dài. Tiểu Linh vẫy một xe ôm chở cô đến cổng tòa soạn tạp chí Thương Hiệu. Cổng sắt vào cơ quan vẫn khoá im ỉm, phố thưa xe qua lại, Tiểu Linh loanh quanh đi lại dưới tán lá cây trứng cá trước cổng. Người cùng cơ quan, người quen qua công việc hầu như không biết nhà cô ở đâu, hay gia đình cô có những ai, làm gì. Đó là bí mật, nơi cất giấu sự an toàn của cô. Chiếc Hummer màu đen rắn rỏi và uy lực xẹt nhẹ cạnh vỉa hè, Vua đất nhảy xuống mở cửa xe cho Tiểu Linh, hôm nay ông tự lái. Ông mặc bộ đồ màu xanh lá đậm, kiểu nhà binh, cặp kính mắt lớn che kín nửa khuôn mặt, khó hiểu! Từ ông toả ra mùi hương gỗ đậm, không dễ thẩm thấu, nhưng khó quên. Tiểu Linh cảm thấy khó mở lời. Cô không cố, mà im lặng dõi mắt qua cửa xe, nơi cảnh vật vun vút trôi qua. Vua đất lái xe như báo săn mồi, nhanh, lẹ, uyển chuyển, tận lực chính xác. Tiểu Linh kín đáo ngắm cái gáy phẳng của Vua đất, cô tự hỏi không biết điều gì đang diễn ra trong bộ óc kỳ quái này. Bộ óc có thể xoay chuyển, tác động vào sự thay đổi cục diện kinh tế của thành phố. Từng là một thiếu niên lầm lũi lớn lên từ khu đất dân giang hồ lấn chiếm ven đê với những dãy nhà lố nhố tạm bợ và rách như tổ đỉa, chàng trai trẻ sớm nhận ra rằng chỉ có đất mới giúp người ta vọt lên, anh quyết định chọn đất, bám vào đất, biến đất thành vàng. Anh khởi đầu bằng nghề môi giới địa ốc. Lúc hai nhăm tuổi, anh đã trở thành người bán nhà giỏi nhất vùng, ai muốn bán nhà nhanh thì tìm đến anh, ai muốn tìm căn nhà ưng ý nhất cũng chỉ biết hỏi anh. Số điện thoại di động với dãy số 5 “san phẳng” luôn gắn với thương hiệu Vua đất của anh. Cao điểm có ngày anh chắp mối giao dịch thành công tới hai căn nhà, thu phí 2% giá bán. Tài thương thuyết khiến các giao dịch của anh thành công ở mức cao đến khó tin. Có tiền, anh đầu cơ đất, thuê đất dài hạn, “lobby” lẩn quẩn thế nào lại hoán đổi thành đất dân cư, rồi quy thành khu đô thị mới, anh làm đường, xây một khách sạn cao vút lên làm “chim mồi”, chia lô hút dân ào https://thuviensach.vn đến nộp tiền mua lô. Cứ công thức ấy Vua đất hốt bạc, rồi đi lại với quan chức, giao dịch với đối tác nước ngoài, thâu tóm những dự án lớn nhất. Đất nước đang trong cơn háo hức phát triển, anh phải tranh thủ xơi những miếng ngon nhất, to nhất. Sau này mọi thứ đâu vào đấy cả, khó khăn hơn, thì anh đã nắm trong tay những khu đất vàng rồi. Các đối thủ đành trật tự xếp phía sau. Vua đất nói với đám “cò” và đội “chim mồi” thiện nghệ của ông: “Hãy làm vượt mức những gì các anh có thể làm, đẩy giá đất lên càng cao càng tốt!”. Khi giá nhà đất trong nước cao đến mức vô lý, thì Vua đất chốt hạ. Tận dụng lúc thị trường chứng khoán của các nền kinh tế mạnh suy sụp, phải bán tống bán tháo bất động sản với giá rẻ như cho, Vua đất bắt đầu chào mời các nhà đầu cơ mua nhà ở Mỹ, Anh với giá hấp dẫn không ngờ... Chiếc Hummer dừng giữa một bản người Mông. Lũ trẻ con trong bản quây chặt hai người, đứa nào đứa nấy má đỏ rực dưới lớp ghét cóc cáy mũi dãi, mồ hôi và bụi đất. Vua đất đưa cho chúng một bọc kẹo để chia nhau rồi ông ngồi xuống một bậc đá trước cửa nhà sàn, đốt thuốc lá. Ông nheo mắt bảo Tiểu Linh: - Cô ngồi xuống đây, và hỏi gì tùy thích cho bài viết của cô. Lúc này tôi cực kỳ thoải mái, và có thể trả lời gần hết những câu hỏi khó của cô. Dù ghi âm, nhưng Tiểu Linh vẫn hý hoáy ghi chép vào sổ những gì cô cảm nhận. Cô ngạc nhiên khi hình ảnh của Vua đất biến đổi dần qua câu chuyện. Cô sợ rằng mình có cảm tình với ông. - Cô tắt máy ghi âm đi, và theo tôi. Tôi sẽ chỉ cho cô chốn này. Cô theo ông leo ngược lên một ngọn núi lớn, bao kín bởi rừng già, theo lối của những người đi rừng kiếm củi, rất khó leo bởi dốc đứng. Cô vẫn tranh thủ liếc trộm tấm lưng rộng của ông và hít sâu, phân biệt mùi hương tỏa ra từ ông giữa mùi tươi mát và lạnh thâm u của rừng già, núi đá. Ông cứ đi miên man, không hề quay đầu lại, cũng không hề chìa bàn tay ra cho cô, leo dốc đứng mà giọng ông đều đều, y như đang đi bộ trên đường phẳng: https://thuviensach.vn - Đây là Núi Tổ, ít ai lường được giá trị của nó, tôi đang chuẩn bị mua cả vùng núi này và xây một khu nghỉ dưỡng bên hồ dưới chân núi, hút khách đến nghỉ dưỡng, kết hợp du lịch sinh thái và lịch sử. Việc này làm tôi mê thích nhất. Lác đác có những biệt thự bám theo sườn núi, ẩn hiện giữa cây rừng. Tuyệt! cứ tưởng tượng mà xem, cô có thể tự tay nhóm lửa, bên những người thân, ngắm một chú heo giữa rừng vắng... Vua đất chợt quay người lại, ánh mắt ông rực sáng. Tiểu Linh choáng váng vì một cơn xốn tim như lần trước, cô bất giác lùi lại một bước. Nhanh như báo, Vua đất tóm vai cô, giữ chặt, ngăn một cú ngã. Cô rúm người lại, đến mức phải nhắm mắt. - Cô đỡ rồi chứ, tôi không nghĩ là cô bệnh tim! - Vua đất giễu cợt, ông đứng chẹn phía sau, đẩy Tiểu Linh đi trước, nhưng ánh mắt ông là lạ, và ông quay sang bên tránh nhìn cô. Một gốc dẻ chắn ngang lối, Tiểu Linh dừng lại, tựa vào gốc cây. Ông tiến lên đứng ngang bên cô, cô lại gai người khi mùi hương gỗ từ thân thể ông lan tới. - Tôi muốn có một bức ảnh của ông khi ông đang leo núi. - Để làm gì? - Tôi sẽ... Đăng cùng bài viết về ông. - Đăng lên tờ Thương Hiệu của một cha nào đó mà cô đang tận tụy làm việc cho hắn ư? Không đời nào! cô quên bài viết này đi! Tiểu Linh nhìn thẳng vào mắt Vua đất. Im lặng. - Thế này nhé, cô bé. Ta nên tiết kiệm thời gian và năng lực của cô. Tôi và cô cùng cần một tờ tạp chí. Với cô, nó là danh dự, là đam mê, là nghề nghiệp. Còn với tôi, đơn giản nó là tài chính, là quan hệ, là quyền lực, một thứ quyền lực thứ tư mà giới truyền thông các cô vẫn thường vỗ ngực tự hào. Vậy cô hãy quên tờ Thương Hiệu đi, và bắt đầu tờ tạp chí mới của cô và tôi. * * * Tiểu Linh chuyển đến ở và làm việc trong ngôi biệt thự Pháp cổ mà Vua đất dành cho cô. Cho dù đó như một giấc mơ có thật thì cô vẫn chưa dám để mẹ và em gái đến ở chung. Trong cô vẫn phập https://thuviensach.vn phồng những dự cảm không hay. Cuộc sống đầy bất trắc của một phóng viên thị trường đã dạy cô luôn phải tính cho mình vài lối thoát bí mật. Dù vậy, đêm đêm, khi công việc kết thúc, khi chạy xe chầm chậm trên phố, cô bắt gặp mình hay nhìn xoáy vào những khu nhà cũ kỹ chen chúc, bé nhỏ cố ngỏng lên một cách tội nghiệp bên những tòa nhà chọc trời đồ sộ hãnh tiến. Trong thành phố, cô cố xua đuổi cái mùi đe dọa tỏa ra từ đó, nhưng nó ám ảnh tới cả giấc ngủ đêm một mình trong tòa biệt thự lớn. Đêm thật khuya cô mới đi ngủ. Cô để nhiệt độ phòng thật lạnh, chui vào một cái váy ngủ satin mềm rộng rồi nằm lút trong đống chăn gối bồng bềnh toả mùi hoa cúc. Trước khi chìm vào giấc ngủ, cô thường tưởng tượng cảnh Vua đất bất ngờ xuất hiện trong đêm và nghiến nát cô, nhưng ngay sau đó, khi thì một làn gió lạnh bất thần làm cô tê cứng như đá, khi thì hình bóng một người đàn bà xuất hiện chập chờn bên giường, khiến cho sự bắt đầu là một khoái cảm chinh phục, và kết thúc luôn là sự sợ hãi và ê chề... Cô chấp nhận trở thành đào của Vua đất. Cô xuất hiện bên ông như một đóa hoa rực rỡ, quý báu và kiệm lời trong những buổi ông tiếp đối tác quan trọng hoặc quan chức. Mối quan hệ của họ là gì, và sẽ đi tới đâu, cô không bao giờ hỏi và ông cũng không bao giờ nói. Chỉ có những trao đổi rất nhanh bằng ánh mắt. Và cô tin là mình được bảo vệ! Thảng hoặc có những phút chơi vơi hiếm hoi, Tiểu Linh nghĩ về vợ chính thức của Vua đất. Người đàn bà ấy sinh hai con trai cho Vua đất, sống lặng lẽ một cách ghê gớm, một hậu phương vững như bàn thạch của Vua đất. Vẻ ngoài chị ta hầu như chỉ chăm chút lo cho hai đứa con trai, còn không hề để mắt đến chuyện làm ăn hay gái mú của chồng, nhưng sự thực lại không thế. Qua cách nhân viên thân cận của Vua đất nghiêm cẩn nói về “chị Hai” thì cũng có thể ngầm hiểu sức mạnh của người đàn bà này. Chị Hai biết rõ những người phụ nữ nào đang cặp kè và nhìn thẳng vào ví chồng mình, nhưng chị không cần nói nửa câu, bởi chị quá hiểu trò chơi, và biết họ chỉ như một thứ đồ trang trí của chồng chị. Với chị, những gì có https://thuviensach.vn ích cho chồng thì chị sẽ để yên. Với lại, chị cũng hiểu sẽ là thiếu lý lẽ nếu chị ham muốn sở hữu theo cách thông thường một yếu nhân như Vua đất. Những gợn suy nghĩ ấy chỉ thoảng qua rất nhanh, bởi Tiểu Linh đã dồn tâm sức vào mối quan tâm khác. Nhờ tài xoay trở của Vua đất, cô đã có trong tay giấy phép của tờ Hàng Hiệu. Giờ thì cô đã có nó, một tạp chí của riêng mình. Cô được tận mắt thấy nó ra đời, bắt tay vào việc gây dựng nó, cô sẽ thấy nó lớn lên, thậm chí phải cùng nó trải qua những cơn vật vã, thấy nó sống, theo đúng kiểu mà cô muốn. Tạp chí Hàng Hiệu giúp người ta hiểu và biết yêu những món đồ đẹp đẽ, xa xỉ, cho người ta thú tận hưởng những món đồ đó như một phần ý nghĩa cuộc sống, như một phần tôn vinh giá trị cá nhân và thôi thúc người ta muốn kiếm nhiều tiền hơn nữa để tận hưởng những điều, những vật dụng xứng đáng với họ, những thứ khiến người ta có giá trị cao hơn hẳn đồng loại! Số Hàng Hiệu đầu tiên ra đời, không băng rôn cờ quạt quảng cáo, không tiệc mừng sang trọng trong khách sạn năm sao như người ta đồn đoán, nhưng nó đã chiếm vị trí trưng bày đỉnh ở tất cả các sạp bán lẻ và tất cả dân báo chí đều xì xào bàn tán về nó, dân phát hành thì tranh giành để bán nó, và bằng một cách nào đó, nó được ấn hành tới các doanh nghiệp lớn, xuất hiện trên tất cả các bàn làm việc của các ông chủ! * * * Ma bùn ném xoạch tờ Hàng Hiệu xuống mặt bàn, thực ra gã chỉ muốn giày xéo lên nó cho bõ tức! chẳng những không rút được tiền từ kho của Vua đất, con gà đẻ trứng vàng của gã cũng đã bay thẳng đến cái tổ dệt bằng vàng của Vua đất và nhập cư luôn ở đó. Gã muốn xả súng vào thằng cha ma quái chết tiệt đó ngàn lần. Gã nhổ văng một bãi nước bọt qua cửa sổ rồi bốc máy điện thoại. Năm phút sau, một chân dài khác xuất hiện trước mặt gã, long lanh chẳng kém gì Tiểu Linh. - Nhiệm vụ của cô là làm phân tán tư tưởng của Tiểu Linh. Cô biết đấy, giờ thì cô ta như một con trâu điên, và thị trường của tờ https://thuviensach.vn Thương Hiệu bị thu hẹp chỉ vì của nợ này. Tôi không muốn phải nhìn thấy nó nữa. - Em không khẳng định là mình sẽ thành công, nhưng em ghét Tiểu Linh, và Vua đất là một ca thú vị. Em sẽ làm! - Hắn ma mãnh và biến hóa như thần. Nhưng biết đâu đấy, người ta vẫn bảo: “Anh hùng không qua ải mỹ nhân”. - Em sẽ làm mọi cách để phát hiện ra gót chân A- sin của Tiểu Linh. Chỉ cần anh treo phần thưởng xứng đáng. - Tôi biết cô muốn điều gì. Nếu cô thành công với vụ Tiểu Linh, cô sẽ có nó. Còn ngược lại, nếu cô ngoan ngoãn rúc vào cái tổ chim vàng đó, thì cô sẽ phải trả giá! - Em hiểu luật chứ! Anh không cần nhắc. Cô phóng viên chân dài hôn phớt lên má Ma bùn, nhanh chóng biến ra khỏi phòng. Đưa ra chiêu thứ nhất này, Ma bùn vẫn có hy vọng. Dù gã biết, Vua đất chỉ cần thảy ra một chút trong khoản tiêu vặt của ông ta, là cũng đủ nuôi cả tòa soạn của Tiểu Linh. Nhưng Ma bùn cũng biết, Tiểu Linh không muốn thành một chủ bút như thế. Khi cô đã có được điều cô muốn, cô sẽ lăn xả thân mình vì nó, và trong lúc cô mải mê với Hàng Hiệu, không có thời gian chăm sóc Vua đất, cô phóng viên chân dài thứ hai kia sẽ cắn được một miếng cho mình. Nghĩ như vậy nhưng Ma bùn vẫn chưa dừng lại. Trong mọi trường hợp, gã không bao giờ chỉ cho phép mình đưa ra một phương án duy nhất. Luôn phải có ít nhất hai phương án dự phòng. Ma bùn ngồi xuống bên bàn Tổng Biên tập bè bè, vặt râu nhẩn nha nghĩ đến phương án hai, đó là cái bàn thạch, chị Hai khét tiếng lặng im của gia đình Vua đất. Phải kích đúng kích đủ làm bà ta nổi ba máu sáu cơn mới được. Gì thì cũng chỉ là giống đàn bà mà thôi. Tạp chí Hàng Hiệu ra đến số thứ năm, thì Tiểu Linh vẫn trong một cơn say khó kiềm chế. Cô ăn, ngủ cùng tạp chí. Bản kế hoạch treo trên tường phòng làm việc của cô chi chít những vạch ngang và dòng chữ đỏ điều chỉnh. Sáng sáng cô gào thét với đội sales mà cô hớt váng từ những báo bạn, tống họ ra đường và chờ đợi những cú điện thoại báo hợp đồng đã được ký từ họ, rồi tối đến cô lại vỗ về https://thuviensach.vn họ, ép họ ăn những bánh kem ngọt ngào để bồi dưỡng. Không khí trong tòa soạn sôi sùng sục. Khi tạp chí đã phát hành thì không một tờ nào được phép quay trở lại tòa soạn. Không có chỗ cho kho chứa báo ế! Phải tìm mọi cách bán hết, cho đến tờ cuối cùng. Nguyên tắc đặt ra là khách càng bỏ nhiều tiền thì họ càng biết quý sản phẩm họ mua được. Bản thân Tiểu Linh cũng tự vắt sức mình từng giờ. Cô ngủ tối đa năm tiếng một ngày và thậm chí cô làm báo cả trong giấc ngủ. Cô để mắt đến cả gã đàn ông cà phê một mình trong quán nào đó, tay lật giở tờ Hàng Hiệu của cô, hay một nghệ sỹ danh tiếng thèm thuồng ngắm những món hàng hiệu long lanh in nổi bần bật trên từng trang tạp chí... Khi cần, cô trực tiếp đi chăm sóc những hợp đồng lớn cho cả năm. Cô không ngại những vất vả chống lại những đòi hỏi quan hệ của những ông chủ doanh nghiệp lớn. Làm sao để ký được những hợp đồng quảng cáo mà không phải ngửa ra với khách hàng. Đó là những ca khó, những thách thức mỗi ngày, những lo lắng mà cô phải chịu đựng trong cái nghề nghiệt ngã mà cô chọn. Cô đã nhiều lần rơi nước mắt vì khách hàng và học được chữ nhẫn. Bởi cô là chủ. Ngoài việc đó ra, thì những đồn đoán xì xầm sau lưng cô chỉ là rác rưởi. Cô tận hưởng khoảnh khắc đứng vẩn vơ cạnh sạp báo, theo dõi người ta bỏ tiền ra mua tờ Hàng Hiệu, hoặc háo hức đọc cọp nó. Vua đất không nói gì, không mảy may tác động, ông đôi khi thích thú đứng xa xa ngó cô làm việc. Xong cú hích quan trọng của mình, ông thấy rõ cô lăn xả thân mình, tự đi bằng đôi chân của cô và tự trả giá. Ông đã không đầu tư nhầm. * * * Lần đầu tiên Phi Yến, một phóng viên chân dài khác xuất hiện bên Vua đất, Tiểu Linh đã biết tin. Cô nhíu mày một giây, rồi quyết định không quan tâm. Sau đó, tin tức về Phi Yến và Vua đất, bằng cách nào đó, luôn khéo léo lọt vào tai cô, hay xuất hiện trước mắt cô hàng ngày, hàng giờ. Không ghen tuông, nhưng tổn thương vẫn trào lên từng đợt trong tim và cô lại hay nghĩ về “chị Hai” hơn. Người đàn bà bản lĩnh lạ lùng ấy không dễ có. Cô cũng không giận Vua https://thuviensach.vn đất, bởi cá tính phức tạp ấy cho đến mãi sau này chắc gì cô đã hiểu nổi. Cô tự nhủ rằng: cô đã có tờ tạp chí mà cô muốn, cô đã có ngôi biệt thự cô hằng mơ. Còn người đàn ông kỳ lạ ấy cô cũng muốn, nhưng để có một con người thực khó lắm thay. Khó hơn tất thảy! chỉ có một cách là cô không cần. Cô chỉ không cần thôi là đủ. Cô thấy mình hàng chục, hàng trăm lần tự thuyết phục mình là cô không cần. Bởi nếu thấy cần, cô sẽ quẫn trí và tờ Hàng Hiệu sẽ hỏng. Lần đầu tiên sau bảy tháng trời sống căng như dây đàn vì tờ Hàng Hiệu, Tiểu Linh thấy mệt, thấy cần nghỉ ngơi. Cô tắt máy điện thoại giữa giờ chiều, thời khắc làm việc quan trọng nhất, căng nhất trong ngày, và trở về phòng riêng. Cô đóng các cửa, kéo rèm. Tờ Hàng Hiệu đang phát triển rất nhanh, cô biết thế. Cô đã cười sung sướng và đắc thắng. Lúc này cũng nên thế chứ. Vậy mà lúc này cô ngồi bệt xuống sàn gỗ, cho phép mình khóc tả tơi. Cô là một người đàn bà bình thường, hay phi thường? có lẽ cô là cái gì ở giữa hai cái đó. Che chắn bao nhiêu cũng không đủ. Mẹ và em gái, “chị Hai”, Phi Yến, những gương mặt ấy bay vòng quanh cô. Cửa phòng bật mở, Vua đất đột ngột xuất hiện trong bộ đồ thể thao thoải mái. Ông nheo mắt nhìn Tiểu Linh ngồi nhỏm dậy trên sàn. Cô không biết là mình đã nằm khóc trên sàn nhà bao lâu, phía sau lưng Vua đất là màu trời đêm u uẩn. Điều gì đã khiến ông đến đây, vào lúc này? - Vào phòng rửa mặt đi, cô gái! Em không hợp với nước mắt đâu! - Có lẽ, anh nên đi thì hơn. Tôi sẽ gặp anh lúc khác. - Tôi không phải là hạng người để người khác bảo tôi nên làm gì. - Đã từng nhiều đêm, trong căn phòng này, tôi chờ anh đến, nhưng anh không đến. Còn lúc này, xin lỗi, tôi không mong anh một chút nào, sau này thế nào, tôi không biết. Và tôi luôn muốn làm theo ý thích của mình, bất chấp hậu quả. Tôi nhắc lại. Tôi muốn anh ra khỏi đây ngay lúc này. https://thuviensach.vn - Cô cũng có lúc bướng bỉnh đến thế này sao. Được, tôi chỉ đi khi làm được điều này. - Điều gì? - Cởi quần áo ra! cô sựng người! Giống như vàng bị lửa nung chảy. Cô sợ điều gì chứ? Điều gì đe doạ, ám ảnh cô? Cô nắm chắc chiếc bình pha lê trên bàn. Một cú vung tay bị chặn lại, vụn pha lê tung tóe trên sàn. Cô bị đẩy ngã xuống những mảnh lấp lánh. Pha lê lạnh và dòng máu ấm. Một mảnh vỡ trong tay cô vạch lên mặt người đàn ông, máu của ông hoà lẫn máu trong tay cô. Rồi cả hai tay cô bị bẻ quặt ra sau lưng. Ông dùng răng xé toạc tấm váy nhiễu trên người cô. Bầu ngực cương cứng với hai núm nhỏ nảy lên phản bội cô. Ông ngoạm vào đó làm cô nghẹn ngào, rồi ông đi vào thân thể cô như mãnh thú. Làn da trắng mờ, pha lê long lanh và máu đỏ, như một bản rock cuồng dại. Đau đớn và hoan lạc, sự hòa quyện và đối đầu ấy là vĩnh cửu. Một dòng nước trong vắt sượt xuống thái dương cô, chảy lẫn vào tóc đen. Không thể khác được. Cô phó mặc mình cho những điều cô không bao giờ kiểm soát nổi... Một bóng đàn bà bất ngờ xuất hiện nơi cửa. Ánh mắt bà bình thản đến lạnh lùng nhìn cái kết cục nhàu nhĩ ê chề rồi quay gót. Đọng mãi lại khung cửa gothic là nụ cười thản nhiên đến bí hiểm... Vua đất rời phòng với một cái nhếch mép mơ hồ. Tiểu Linh cắn răng vào gối khóc đến mê mệt trong một cơn đau điêu đứng... Tiểu Linh choàng dậy trong một nỗi khiếp đảm. Chợt nhận thấy mình hoang mang trong căn biệt thự mà đến lúc này cô ý thức rất rõ ràng: cô không có thứ gì để bảo đảm quyền sở hữu. * * * Hơn tháng nay rồi Vua đất không gặp cô mà chỉ gửi đến một bản kế hoạch, đúng ra là một yêu cầu về lộ trình phát triển của tờ Hàng Hiệu, với mục tiêu cao ngất. Lại một kẻ tham lam chết tiệt nữa. Cô hiểu tại sao ông lại giàu. Nhưng cô không khỏi cảm thấy kinh ngạc với những suy tính của ông trong bản kế hoạch đó. Tại sao chưa bao giờ làm báo mà ông lại hiểu và tính ra những nước đi tuyệt chiêu thế. Cô mỉm cười chua chát và cảm thấy một sự hỗ trợ https://thuviensach.vn ngầm, chắc chắn, khó diễn tả từ Vua đất, cho dù cô và cả ê kíp sẽ phải vắt sức ra cho bản kế hoạch “điên rồ” đó. Vua đất cho xe đến đón Tiểu Linh đột ngột. Người lái xe lạ mặt bảo ông đang chờ cô. Tiểu Linh thấy hơi lạ, bởi thông thường, ông hay báo trước cho cô về cuộc gặp, để cô chuẩn bị phục trang cho hợp trong những buổi tiếp khách, dạ tiệc... Nhưng ai mà biết trước được Vua đất sẽ cư xử kiểu gì? Tiểu Linh chọn một bộ trang phục đêm khá nữ tính nhưng an toàn và lên xe. Lại một biệt thự Pháp cổ. Người lái xe trao đổi gì đó với bảo vệ, xe tiến vào sân. Khoảng sân chìm trong bóng tối. Tiểu Linh hơi ngạc nhiên, nhưng cô vẫn bước vào, mở cửa phòng lớn. Vua đất ngồi thoải mái trong salon, tay cầm ly brandy, giữa sàn nhà, Phi Yến nhảy múa oằn oại trong tiếng nhạc rock. Cô ta ngoái nhìn Tiểu Linh một giây rồi tiếp tục uốn éo. Tiểu Linh thấy khô họng. Cô sẽ bước vào, sẽ lôi cô gái ra? Hay cô sẽ mặc kệ? Hay sâu thẳm trong cô là cơn lồng lộn của quỷ? Thấy lành lạnh sống lưng, Tiểu Linh quay phắt lại. Người đàn bà trung niên đứng đó, trong bóng tối, lạnh lùng nhìn cô, nhìn xuyên qua cô về phía sau. Người đàn bà quay gót, lướt nhẹ như một bóng ma. Gió đêm phào một hơi. Lạnh buốt... https://thuviensach.vn NGƯỜI THỢ BẠC Ở PHỐ CŨ Ma Văn Kháng Ở Phố cũ thuộc trấn Pa Kha vùng cao ấy, từ mấy năm nay, các tay thợ kỳ tài thuộc các bộ tộc Mông – Dao trong huyện đã tụ họp lại với nhau lập ra một hợp tác xã thủ công nghiệp có tên gọi: Rèn – đúc. Nghề gì thì cần quảng cáo, chứ cái nghề này thì chẳng cần. Biển tên giới thiệu bằng sao được ngọn lửa vàng đỏ bốc lên phần phật tới gần cái mái lợp tôn lênh khênh như cái minh tinh? Tiếng ai quảng cáo to bằng lời búa tạ đập choang choang vang động? Suốt ngày cái góc phố ấy thình thịch, ầm ầm, tấp nập người ngựa vào ra. Người Mông đến mua lưỡi cày nương, mua đinh móng ngựa. Người Hà Nhì tới đổi dao, đánh cuốc. Ánh lửa nhấp nhoáng như cháy trên những múi thịt đỏ hồng của những bác thợ rèn người Dao vốn có nghề rèn dao súng cổ truyền. Những người thợ đúc thuộc bộ tộc Mông có vóc dáng chắc nịch, đẹp như những khuôn hình tượng đài dũng sĩ, nổi bật bên những lò nấu gang cháy đỏ màu da cam rực rỡ. Nhưng, cái giai điệu sôi động, hùng tráng, cuồn cuộn lôi kéo con người vào một cuộc sống mạnh mẽ này vẫn chưa phải là toàn bộ âm điệu nơi đây. Cuộc sống còn một hình thái khác, chẳng cháy bỏng xô bồ như dòng gang đúc mà êm đềm, tĩnh tại, thậm chí âm thầm, đơn lẻ. Hợp tác xã này còn một nghề nữa là nghề thợ bạc. Nghề này bé nhỏ quá, và chỉ có mỗi một ông già, thành ra nó bị nghề rèn đúc nuốt chửng, ngay từ cái tên nó cũng không tồn tại trong danh hiệu đăng ký ở phòng thủ công nghiệp huyện. Ông thợ bạc đã già, lại bé nhỏ. Cạnh những thân hình lực lưỡng bên ánh lửa đẹp như thiên thần, ông già thợ bạc bé nhỏ, còm cõi như một chú quạ già vào mùa đông giá. https://thuviensach.vn Ông già ngồi ở một góc khuất nẻo, trong cái phân xưởng rộng lợp tôn, được che chắn bằng mấy tấm liếp mỏng lưng lửng vai người. Cái góc chỉ rộng mỗi chiều độ ba bước chân. Nhưng cái góc tí hon này cũng chứa đủ một giang san. Ông cũng có đồ nghề dụng cụ và bễ lò. Khác chăng là lò của ông mỗi lần cháy chỉ cần có vài hòn than hoa thôi. Trong khi cạnh ông, người ta dùng ki-lô, tạ, tấn để đo lường thì ông dùng cái cân tiểu ly để tính từng ly từng lai. Bên kia là búa tạ, là thanh sắt to như đường ray tàu hỏa thì bên này cái gì cũng tí xíu chỉ nằm gọn trong bàn tay. Cái âu nấu bạc là cái chén sứ. Bàn vuốt bạc nhỏ bằng cái lược. Hòm đồ nghề của ông lớn xác cũng chỉ là cái tráp. Trong đó, một cái hộp nhỏ chỉ bằng bao thuốc lá đựng có tới mấy chục cái những là đục, giũa, đột, dùi, khoan. Riêng đục thì đã có: đục tròn, đục bằng, đục mang cá, đục lòng máng, đục bán nguyệt. Cái đại bố thì cũng chỉ bằng đầu chiếc đũa, rồi sắp hàng theo chiều nhỏ dần, phải hơn chục cái nữa mới tới cái nhỏ nhất chỉ bằng mũi kim. Cái nào cái ấy cũng chỉ bằng ngón tay, mũi sáng bóng, chuôi cán lên nước nhanh nhánh và tòe tòe ở đầu chóp, vì đã trải qua một đời làm việc không ngưng nghỉ. Trong cái tráp ấy còn có một cuốn hóa đơn. Và một cái khay đựng đồ bạc cũ của khách hàng. Chà, cái khay bạc, cả một sưu tập đồ trang sức, vật hộ thân của bao thế hệ con người! Vòng cổ, vòng tay, khuyên, hộp trầu cau, hoa tai, khuy... Tất cả đều đã sứt sát, xin xỉn và đủ hình đủ kiểu. Hoa tai thì kiểu: phù dung, cánh bèo, cúc chỉ xe, tai chuột, lục lăng. Nhẫn thì nhẫn kiểu nơ, kiểu giác trũng, kiểu chạm nổi. Khuyên thì khuyên trơn, khuyên mặt trăng, khuyên quả bầu. Đặc sắc nhất có lẽ là những chiếc khóa bảo mệnh, những lắc, những dây xích, cái hình bầu dục, cái hình chữ nhật, cái hình vuông chạm khắc chữ Phúc kiểu triện. Ôi! Hạnh phúc, cái ước ao muôn thuở của loài người! Từ cái đống cũ kỹ, han gỉ ấy, ông già phải nấu, phải chuốt phải đánh lại những nhẫn, vòng, kiềng... mới. Công việc khiến ông chẳng lúc nào nghỉ ngơi, nhất là vào những tháng mùa thu này. Mùa thu trên vùng cao, trời xanh thắm thiết và bắp ngô phô hàng hạt vàng https://thuviensach.vn ửng trên nương. Thực ra thì cũng chẳng phải, chỉ là mùa thu khơi gợi cảm hứng về cái đẹp. Mùa thu tĩnh lặng thật tình là phản chiếu cái đời sống con người xem ra đã yên hàn, no ấm phần nào. Còn đói khổ, còn loạn lạc nhiễu nhương, ai còn tâm sức đâu mà lo sắm sửa vàng bạc, điểm tô chau chuốt con người? Gần sáu chục năm hành nghề này, ông lão chư người Xạ Phang thợ bạc đã nhận ra một điều chí thú: Nghề ông, nghề của thời bình, của sự yên hàn, phong đăng hòa cốc, tình yêu đời và khát vọng sung sướng của con người. Còn như trái lại thì nghề của ông hết đất. Hoặc không hết đất thì cũng co hẹp lại - bởi vì tất nhiên là còn con người thì dẫu có cay cực muôn phần thì con người cũng vẫn còn hy vọng, còn có lúc muốn làm đẹp mình và gắng gỏi để đạt được hạnh phúc. Ông lão chư làm thợ bạc ở phố này từ thời hỗn loạn nhất của lịch sử hiện đại: Năm bốn mươi nhăm. Trong vòng chưa đầy năm, phố xá thay liền mấy sắc cờ: Pháp, Nhật, Tàu Tưởng... Rồi chí Thắng, rồi Quốc dân đảng. Sắc cờ nào thì cũng được ít ngày. Cũng như lúc đầu thì tưởng là nén bạc thật. Sau rốt lại hoá ra bạc giả, sắc cờ nào thì ông cũng lo nơm nớp: các đồ hàng quý giá khách đặt giữ trong nhà bao lần khóa cho vừa? Vào tháng này thì hình như ông lão yên dạ với công việc của mình. Chiến tranh biên giới đã qua, giờ chỉ ngấm ngầm, việc làm ăn trở lại nếp xưa. Hoa tai, nhẫn, vòng, lúc loạn ly phải tháo, cất, nay lại được đeo rồi. Làm sao có thể nghĩ được rằng một thiếu nữ lại không có chí ít là một cái nhẫn bạc, nhẫn vàng? Làm sao một đứa trẻ trên cái mũ hoa của nó lại không có mấy quả lục lạc? Hạt bạc đính trên mũ của bà người Phù Lá. Vòng gió trên tay người con gái Tày. Còn trên cổ trắng nõn của phụ nữ Mông là cả một xấp kiềng bạc, chuốt kỹ sáng choang. Bạc là giàu sang, phú quý, bạc biểu hiện giá trị của người. Bạc còn là thần hộ mệnh con người nữa kia. Chẳng phải nó là thứ thuốc trường sinh bất lão các đạo sỹ Tàu luyện ra để dâng hiến các vị vua chúa ngày xưa đâu. Nó là cái khoá, cái xích đeo ở cổ con người để giữ hồn, trừ ma. Nó như cái vuốt hổ trấn yên ma quái, nó đuổi gió độc, nó xua rủi ro. Nó là niềm vui, niềm tin, niềm ao ước của con người. https://thuviensach.vn Mắt đeo cái kính mắt tròn gọng đồng hồ, râu ria tóc bạc phênh phếch như mạ một lớp bạc bị mưa gió ăn mòn, ông lão chư đã hơn nửa thế kỷ ngày qua ngày cúi gò lưng tôm, làm cái công việc tô điểm cho con người, đem lại niềm vui sống cho con người. Ông là tác giả của tất cả những đồ trang sức trong vùng. Đôi bàn tay ông giờ đã nhăn nheo và đóng thành chai vẩy rồi, nhưng những sản phẩm từ đôi tay ông làm ra thì vẫn xinh xắn bóng bẩy và xem ra còn tinh xảo, óng chuốt hơn xưa nhiều. * * * Chiều thu ấy mưa sụt sùi. Bên cái lò rèn, lò đúc huỳnh huỵch, ồn ào rừng rực hơi lửa, ông lão chư ngồi lạch tạch gõ cái búa nhỏ, chạm những nét hoa văn trên mấy mảnh bạc. Ông gò lưng, ép ngực liền một hơi dài và tưởng là sẽ còn mải mê thì bỗng dưng như chợt phát hiện ra điều vô lý gì đó, liền thẳng người, thần mặt. Lát sau, ông ấn cái gọng kính vào sát mắt, mở tráp lôi cuốn hóa đơn, loạt soạt giở, chăm chú nhìn, lẩm nhẩm đọc, rồi thở một hơi dài kín đáo. Buồn bã, ông lăng cái mảnh bạc đang chạm dở vào đống đồ cũ của khách hàng. Tên người đặt hàng ông nhớ rõ ràng là Giàng Thao Ly, thế mà ông lại chạm thành Giàng Tráng Ly. Thế là lại phải mất công nấu, dát, cắt và chạm lại rồi! Ông cúi tìm mảnh bạc khác, làm cái khác vậy chứ biết làm thế nào bây giờ. Cái chạm nhỏ tí bị cái búa nhỉnh hơn tí chút thúc đuôi, lại tạch tạch đều đều. Ông lại mải miết, nhưng quái, vào lúc ông như kẻ quên mình, ông bỗng ngừng phắt công việc và ngẩn người. Người thợ kỳ tài bằng linh cảm tinh tế lại đã nhận ra một sơ suất li ti của mình. Cái khóa khách đặt yêu cầu ông chỉ khắc một nét viền, thế mà ông lại đi hai đường viền. Công cốc. Nhưng không phải chỉ là thế. Đáng ngại hơn là, chẳng lẽ ông đã trở nên lú lẫn rồi, không có khả năng đeo đuổi cái nghề tài hoa và phúc đức này nữa rồi hay sao? Ngẫm nghĩ một lúc ông mới nhận ra là không phải vậy. May quá chỉ là ông không chế ngự được cảm xúc của ông mà thôi. Quái lạ, thì ra ở tuổi già, con người cũng có thể phấn hứng* mãnh liệt chẳng kém gì ở tuổi trẻ cả. Có khi lại còn hơn nữa. Nhất là trước https://thuviensach.vn những sự tri ân và kính trọng. Càng già người ta càng ưa thích người khác trọng nể và bày tỏ lòng biết ơn mình? có phải thế không mà khi người đàn bà Mông ấy rưng rưng cảm tạ ông, ông lại thấy tâm trí sung sướng đến mê mẩn như vậy nhỉ? * Phấn hứng: (Ít dùng) Phấn khởi và hứng thú. Khách nhớ nhà hàng, chứ nhà hàng nào nhớ nổi mặt khách. Người đàn bà Mông ấy ở xã Thải Giàng Phố đặt ông làm bộ khóa bảo mệnh cho con trai bà từ bao giờ, ông chẳng còn nhớ. Việc tuy tỉ mỉ, kỳ khu, nhưng trăm lần giống nhau thì cũng trở nên bình thường. Vậy mà bà ấy lại đến, đặt xuống cạnh cái bếp lò nhỏ xíu của ông một bu gà hai con sống thiến, và giọng vừa cất lên đã nghẹn ứ: - Ông cụ ơi! Ông cụ ban phúc lành cho con, cho cháu. Con không bao giờ dám quên ơn trời biển của ông cụ! Thế là thế nào nhỉ? Ông lão chư thoạt đầu ngơ ngác, nhưng nhìn hai cái đầu gà trống mào sun lại thò ra mắt lồng, hiểu chuyện ở mức thông thường, liền cười: - Ơn huệ gì, bà người Mông? Tôi làm. Bà trả công. Tiền công, bà không còn nợ. Vậy là xong! Nói xong, người thợ bạc lại cúi xuống với công việc hàng ngày của mình. Nhưng, người đàn bà Mông đã sụp xuống, nức lên rất lạ. Thì ra bà đến đây để tỏ lòng tri ân ông. Ông đã gia ân cứu mệnh cho đứa con trai duy nhất của bà, nó đeo cái khóa bạc bảo mệnh do ông làm. Tháng trước nó ốm, ốm nặng lắm. Đã tưởng là phải bỏ. Vậy mà nó lại khỏi, lại khỏe mạnh như thường, nay lại đi học rồi. Y tá xã, y sỹ huyện tiêm thuốc thì cũng có. Nhưng dứt khoát là tà ma đã phải buông đứa nhỏ vì nó đã được cái khóa bảo vệ tính mệnh. Cái khóa thần vạn năng. Cái khóa gìn giữ linh hồn. Không có nó, ma ác hại như ma trâu, ma lợn sề, ma rừng, ma suối đã bắt đứa trẻ đi rồi. “Không phải do cái khóa đâu”. Thoạt đầu, người thợ bạc giải thích như vậy. Nhưng cả một buổi chiều người đàn bà Mông phấn khích quá, khăng khăng điều bà đã nói. Đến nỗi cuối cùng người thợ bạc già cảm động quá, nghẹn ngào: “cả đời tôi, tôi chỉ ao ước đem lại cái https://thuviensach.vn hạnh phúc cho người khác. Nếu đúng là như vậy thì tôi sung sướng quá, bà người Mông ạ”. Chao ôi! Ấy là nỗi sung sướng cao cả thuần khiết, không mảy may vụ lợi. Nỗi sung sướng thần diệu ấy đã biến đổi tâm tính con người, đến mức ông lão thợ bạc từ hôm ấy bỗng trở nên một kẻ xa lạ với chính bản thân mình. Ông hay lạc ý, lạc thần. Lai láng trong ông, đến mức không kìm chế được, một cảm xúc thiêng liêng về giá trị con người mình. Lâng lâng vui sướng, từ trong thâm tâm, ông đón đợi những khách hàng mới của mình. * * * Sáng nay, khách hàng mới của ông lão chư thợ bạc đã tới. Đó là một cô gái Tày vừa bước vào tuổi thanh nữ với tất cả niềm vui, nỗi bồn chồn, vẻ e thẹn, cùng những tiên cảm hư huyền, trong sáng nhất. Vóc thon nhỏ trong bộ áo lam dài, mắt tròn mảnh dẻ như một bông hoa bướm mong manh, cô càng nổi bật với vẻ tươi mới, rụt rè khi chào ông thợ già. Lát sau, cũng từ ngoài mưa bước vào hai khuôn hình phụ nữ tương tự, nhưng hơi đẫy và không còn vẻ e lệ, ngỡ ngàng. Hai người này là chị cô gái nọ. - Cháu chào bác ạ! – cô gái hơi cúi xuống, khe khẽ. - Ướt hết cả ba chị em rồi! – Ông lão nói. - Cũng còn may, chúng cháu còn sợ bị mưa ở giữa đường cơ. Chúng cháu ở xa lắm! Ông lão đoán các cô gái Tày này ở miền hạ huyện. Nhưng chưa kịp hỏi, cô gái nọ đã tách ra khỏi hai người chị, kéo cái túi hoa hai bên sườn ra phía trước, thò tay vào đó, kéo ra một bọc vải nhỏ nằng nặng. - Bác ạ, ở đây bác có nhận làm vòng không ạ? Rõ ràng là một cô gái mới lớn, lần đầu tiên đi đến cửa hàng bạc. Ông thợ bạc cười: - Có chứ! Thiên hạ thích cái gì, lão làm cái đó! - cháu muốn đánh một chiếc vòng tay, một cái vòng cổ, một bộ xà tích kiểu người Tày! - Biết... biết... Biết làm cả kiểu người Tày! Ông thợ già gật gật. Cô gái mở cái bọc nhỏ trên bàn tay trắng muốt, mảnh như chiếc lá trầu. Hai mắt cô ánh lên nỗi hân hoan rất thơ trẻ, cái nỗi hân hoan https://thuviensach.vn thấm đượm vẻ kiêu kỳ. Lần đầu tiên cô kiêu hãnh khoe với người khác sự giàu có của cô. Cô có những năm đồng bạc hoa xòe. Và khi ông lão hỏi nửa thật nửa đùa rằng vẫn còn những đồng cổ quý như thế kia ư, thì cô càng lộ rõ vẻ tự hào: - Mẹ cháu mới mua cho cháu đấy, bác ạ! Người thợ già nhón năm đồng bạc trắng xóc xóc trên đôi tay. Quen thuộc rồi! Loại đồng hào năm mười xu xưa vẫn quen gọi là đồng xanh – căng trên có hình người đầm và bông lúa uốn cong vẻ cách điệu, phía dưới có con số 1922. - Một lạng hai đồng cân! Ông lão xướng. Cô gái reo khâm phục: - Trời! Sao bác biết rõ thế ạ? - Tay bác nó có tình rồi! Cả ba chị em đều cười. Cô em út hồi hộp: - Bác ơi, thế từng ấy đánh được những thứ gì? - Như cháu nói khi nãy, thêm một đôi khuyên! - A lúi! cô gái kêu to. Hai con mắt mở to hết cỡ như hai cái hồ nước, sóng sánh vì điều may mắn bất ngờ. Lập bập, cô níu bàn tay có tinh của ông già, run rẩy vì cảm động: - Bác ơi, bác lấy cháu bao nhiêu tiền, hả bác? Ông thợ bạc già lắc mái đầu bạc: - Bác không lấy tiền. Bác chỉ muốn được cháu mời đến dự đám cưới! Lần này thì cả ba chị em cô gái Tày miền hạ huyện cùng thốt kêu thật to cái tiếng cảm thán quen thuộc của dân tộc họ: A lúi và cùng quỳ cả xuống dưới chân ông già thợ bạc. Người phụ nữ lớn tuổi nhất nói: - Thưa bác, bác là Tiên là Phật, bác biết trước mọi sự. Đây là ba chị em cháu. Mẹ cháu chỉ sinh hạ được ba chị em cháu. Cháu và cô em thứ hai đây đã có gia đình riêng. Bố cháu mất đã mười ba năm, từ hồi còn ở chiến trường đánh giặc. Mẹ cháu hiện thời ốm yếu, chắc không qua khỏi năm nay. Nguyện vọng cuối cùng của mẹ cháu là em út cháu được thành gia thất. Nếu không, bà nhắm mắt không yên. Bây giờ, cái gì chưa thành cũng lo không thành, bác ạ! - Người https://thuviensach.vn phụ nữ ngừng nói, nuốt hơi, có lẽ xúc động vì chính câu nói của mình và sợ người thợ bạc hiểu sang ý khác, vội nói tiếp trong hơi thở có lúc cồn lên lấp cả tiếng nói: - Thành ra, cháu và em thứ hai phải thân chinh dẫn em út đi. Dọc đường, thế mà có lúc nó cứ sợ. Sợ rơi. Sợ kẻ cắp lấy. Sợ cửa hàng không nhận. Thật là cầm vàng còn sợ vàng rơi. Bây giờ được gặp bác, được nghe bác nói, mười phần mới chắc cả mười! Không để chị nói tiếp, cô em út bồng bột nắm cổ tay ông thợ bạc lắc lắc: - Bác ơi, cháu sẽ đem ngựa lên đón bác. Nhất định bác sẽ dự đám cưới của cháu nhé. Tuần sau... Vâng, tuần sau cháu tổ chức, bác ạ! * * * Thế là người thợ bạc hiểu rồi. Nhất định là sẽ có cái đám cưới của cô gái út người Tày miền hạ huyện ấy. Ôi, những đám cưới còn giữ nguyên phong tục cổ truyền. Có bánh chưng, bánh dày. Có bài hát thách đố. Cô dâu đi hài thêu chỉ ngũ sắc, mặc áo vóc hồng, thắt lưng hoa lý, óng ánh vòng bạc cổ tay, khuyên bạc đuôi tai, xà tích bên sườn... Đời đã có nhiều chuyển đổi rồi, nhưng trong cái ngày lớn ấy, chàng rể thế nào cũng biếu bà ngoại một đôi hoa tai, một vòng tay bạc. Bạc, cái ánh trắng lấp lánh ấy là cái phần ông lão góp thêm vào cuộc vui lớn của con người. Ngay chiều hôm ấy, tiếp nối cái cảm hứng ân nhân từ hôm gặp người đàn bà Mông, cảm động vì tình nhân hậu chị em ruột thịt của ba người phụ nữ Tày, nhất là thông cảm với cái háo hức của cô gái sắp làm cô dâu, ông lão chư bắt tay ngay vào việc làm đồ trang sức cô dâu cho cô gái nọ. Hết buổi, ông ôm tráp đồ nghề về nhà. Cơm nước xong, ông đốt lò đặt cái âu sứ lên và thả vào đó mấy đồng bạc hoa xòe. Đoạn, ông quay ra hút thuốc lào. Khói thuốc vần vụ đưa ông vào những cảm xúc phiêu lãng, thú vị và tất cả những tiết đoạn trong câu chuyện hàng ngày diễu vòng trong óc ông cho tới lúc ước chừng đã đến thời điểm bạc nóng chảy, ông mới quay lại bếp lò. https://thuviensach.vn Trở về với bếp lò, ông hơi sững người. Hay là ông lại đãng trí như khi chạm hỏng hai lần hai mảnh bạc? Lạ nhỉ? Ông cúi sát xuống cửa lò. Không, than trong lò vẫn hồng, thổi hơi vào, than còn lép bép nổ. Vậy mà, tại làm sao nhỉ, năm đồng bạc trắng vẫn không tan chảy, vẫn còn nguyên hình và chỉ xỉn đi? chẳng lẽ là chưa đủ sức nóng? Ông lão thêm than, cúi xuống phù phù thổi. Than rực đỏ. Nhưng lần này thì ông lão hốt hoảng thật sự. Nhấc cái âu sứ ra, để cạnh mình, chờ cho cái âu sứ nguội đi, ông đổ mấy đồng bạc trắng ra lòng bàn tay, rồi ngồi lặng. Hỏng rồi! Xanh - căng này không phải là bạc. Nó là đồng mạ bạc. Nó giả làm bạc. Chao ôi! Vậy mà cái hạnh phúc tưởng đã cầm chắc trong tay lại hóa ra tuột mất. Cô bé cầm mấy đồng bạc sợ rơi, sợ mất cắp, sợ người thợ bạc không nhận. Cô có biết đâu cái cơ sự này? Hóa ra bây giờ cái gì cũng mong manh cả. Và nếu đúng như cô chị cả nói: Bây giờ cái gì chưa thành cũng lo không thành cả thì đời đáng sợ quá! Hóa ra những điều kiện an toàn đã trở nên bấp bênh và con người phải sống trong lo âu, phòng ngừa, thấp thỏm liên miên ư? con người không được cả tin, không được thơ ngây nữa, vì như vậy là sẽ bị lừa dối. Sẽ bị phản trắc như cô gái đã bị lừa, mẹ cô và hai chị cô đã bị lừa. Cả ông lão đã nửa thế kỷ hành nghề hóa ra cũng chỉ là đứa con nít ngây dại. Ôi cái thói đời điên đảo, lọc lừa. Vậy là nó vẫn còn lẩn quất quanh ta, nó chỉ náu mình trốn tránh đôi khi thôi, mà ta lại ngỡ là nó đã bị diệt trừ tận gốc. Ngồi lặng lẽ trong đêm, ông lão chư buồn thấu gan ruột. Nhưng lát sau, như rũ ra khỏi nỗi buồn, ông lại cúi xuống đốt lò, đặt âu. Lấy mấy đồng bạc trắng dự trữ của mình ra, ông đặt vào âu, rồi vừa làm công việc của người thợ bạc, ông vừa lẩm bẩm: “Lỗi tại ta! Lỗi tại ta. Ta nhìn lá vối ra chè! Ta lầm lỗi, ta phải đền bù”. Ông lão chư quyết đóng trọn vai vị ân nhân của cô gái Tày vùng hạ huyện. Ông lão nhất quyết làm kẻ sửa chữa cái khiếm khuyết của cuộc sống chưa hoàn hảo để đoạn đời tới của cô gái được suôn sẻ mọi bề. Nghĩa là vẫn sẽ có cái đám cưới tưng bừng của cô gái, cũng https://thuviensach.vn vẫn sẽ lóng lánh vòng bạc cổ tay, xà tích bên sườn, khuyên sáng đuôi tai... như mọi cô dâu Tày vùng hạ huyện. Bộ đồ trang sức cô dâu Tày thật đã hoàn chỉnh trước cả thời hạn ba ngày. Trong ba ngày đó, những lúc rỗi ông lão ngồi mơ màng thú vị vì cái cử chỉ nghĩa hiệp của mình. Ông tưởng tượng ra cảnh cô gái Tày tới, háo hức và sung sướng đến nức nở khi nhìn thấy những đồ nữ trang nọ. “Bác ơi, tay bác thật là có tinh! Sao bác làm đẹp thế, bác ơi”. Cô gái sẽ reo mừng và ông sẽ đưa từng thứ một để cô đeo thử. Đôi khuyên quả bầu. Cái vòng tay hình lòng máng úp chạm những đường sóng lượn cùng những con chim lạc. Cái kiềng óng ánh rỗng nhẹ uốn mềm một cung tròn... Tất cả đều hòa hợp. Tất cả đều hiển hiện chân thật, chứ không phải là ảo ảnh chập chờn. Không phải là ảo ảnh chập chờn, nhưng cả ông lão và cô gái Tày đều sẽ như trong ảo mộng ngất ngây. Cả tiếng con ngựa hồng hí ngoài sân kia cũng nghe như vẳng từ xa lại, biến dạng đi, như một lời âu yếm mời chào. Ba ngày chờ đợi qua. Ngày hẹn tới. Ông lão chư đến cửa hàng từ sớm. Cạnh ông, bếp lò rèn thoi thóp thở. Cái lò đúc khừ khừ như tiếng rên người ốm. Đã là cuối thu, mưa bay lất phất rắc bụi đầy trời. - Chào bác ạ! Nghe thấy hai tiếng chào phụ nữ, ông lão khấp khởi, nhưng quay lại thì biết ngay là mình nhầm. Hai cô gái Tày này cũng ăn mặc kiểu người Tày hạ huyện, nhưng là những thiếu nữ ông chưa từng gặp. Và rõ ràng họ cũng là những cô gái lần đầu tiên đến cửa hàng ông. - Sắp mở cưới hả? - Úi! Sao bác biết ạ? - Mắt bác có tinh đấy. - Bác ơi, chúng cháu có bạc trắng mới mua được, chúng cháu muốn đánh hai bộ đồ trang sức cô dâu! “Được... Được...”. Ông lão thợ bạc gật gật và chìa bàn tay khô như chiếc lá héo đón những đồng bạc hoa xòe từ hai cái túi hoa của hai cô gái nọ dốc ra với vẻ phấn chấn khác thường. Đầy ụ bàn tay ông lão những đồng hào. Và tay ông bỗng run run như thấm nhiễm hơi giá lạnh của đồng tiền. Hơi lạnh từ tay ông toả ra khắp người ông, rồi như cái https://thuviensach.vn thuốn xuyên dọc sống lưng ông, chói lộng óc ông: Bạc giả! đúng là những đồng bạc giả! Lần này thì ông không thể nhận nhầm được. Lần này thì ông không khinh suất, không ngu ngơ để bị lừa nữa. Lần này thì ông không để bị mê hoặc trong những cảm xúc đẹp đẽ về hạnh phúc, lần này ông tỉnh táo. Nhưng lần này, sau cơn giận dữ vì thói đời, ông ngồi đờ đẫn, nhìn hai cô gái thất vọng, nước mắt lưng tròng, cúi mặt, quay lui và lủi thủi ra về. Biết bao nhiêu bẽ bàng, tủi hổ mà con người ta đã phải nhận vì bọn bất lương, giờ đây ông lão chư buồn xỉu. Chiều đó ông không làm được việc gì. Động làm là hỏng, là nhầm. Bối rối trong xúc cảm buồn bực, ông lão càng bối rối trong chờ mong. Ông chờ mong cô gái út người Tày vùng hạ huyện đến lấy bộ đồ trang sức cô dâu. Nhưng, cả chiều đó, tối đó ông lão đã mỏi mắt chờ. Ngày hôm sau, ông lão chư lại chờ. Ngày hôm sau nữa, ông lão ngóng, ông lão mong. Nhưng một tuần qua cô gái vẫn chưa thấy tới. Cùng với sự chưng hửng là nỗi ái ngại. Đã lại xảy ra điều bất trắc gì với cô gái? Người thợ bạc già bồn chồn. Ông muốn được thấy cô gái vui vẻ trong sự gia ân kín đáo của ông. Ông muốn được hưởng cái hạnh phúc của sự cho đi, sự ban tặng. Ông sốt ruột hơn khi một tuần nữa đi qua. Ơn huệ của cá nhân ông vậy là trở nên vô nghĩa ư? Nếu như một đời sống được tổ chức chu đáo đến mức lòng tốt cá nhân trở nên thừa thãi thì lại đi một nhẽ. Đằng này... Ông thực sự kinh hoàng vì chiều đó ông lại lặp lại cuộc gặp gỡ với hai cô khách hàng lần trước đem bạc giả đến cửa hàng. Hai cô dẫn theo hai cô khác, và họ nói họ ở vùng hạ huyện lên. Họ mang theo những đồng xanh – căng cổ mới mua của một tốp phụ nữ lạ mặt hiện đang ở vùng đó. Ông lão chư cầm những đồng hào nọ, những đồng hào giả bạc nặng trịch, giá buốt lòng tay ông. Hạnh phúc là thứ luôn bị đánh tráo thế này ư? Khủng khiếp quá! Rồi như sực nhớ, ông bảo các cô gái ngồi chờ, ông cầm những đồng hào giả bạc đi. Lát sau ông quay về, bảo các thiếu nữ khách hàng: - Công an họ sẽ cho người xuống vùng hạ huyện ngay. Khốn nạn thế! cái đứa vô lương nó làm khổ bao người! – Buông câu nói https://thuviensach.vn cuối cùng, ông lão ngồi thẫn thờ. Cả mùa thu ấy ông lão chư chờ cô gái Tày em út nọ trở lại lấy đồ trang sức cô dâu. Rồi mùa thu qua. Mùa đông giá tới. Và mùa xuân lại đến như thiếu nữ xinh tươi. Cô gái Tày, cái tâm hồn tươi sáng trong ngần và thực thà nọ hẳn là đã đau buồn và do lòng tự trọng nên đã không tới, thậm chí muốn lánh mặt ông vì sợ ông nghĩ rằng cô đã lừa dối ông chăng? Hẳn là như thế! Và thế là cái đám cưới có ngựa hồng đón ông xuống dự cũng đã không có. Khắc khoải, ông lão chư có cảm giác mình mang nợ. Ông nợ những con người lương thiện món nợ hạnh phúc. Đầu mùa thu sau, để khỏi phải thấp thỏm ngóng đợi cô gái tới, ông lão liền nghĩ cách viết thư báo cho cô, nhưng vì quá lâu, ông đã để lẫn tờ hóa đơn biên nhận ghi tên, địa chỉ của cô gái đâu mất, tìm mãi không thấy. Ông đành phải nhờ đài phát thanh huyện thông báo mấy lời sau: “Có một nữ khách hàng người hạ huyện đặt hàng cưới ở tôi từ năm ngoái chưa đến lấy. Nay tôi sắp nghỉ hưu vì ốm yếu, vậy quý khách hãy đến ngay cho kịp để tôi được an lòng. Chư - Thợ bạc ở Phố Cũ”. https://thuviensach.vn TRANH Lý Lan Có một đêm, nửa đêm, Nhàn thức giấc, gọi tên chồng, nhưng không có tiếng trả lời. Chị đi khắp nhà, vừa bật đèn vừa gọi: “Anh Tuấn?”. Cửa trước cửa sau vẫn khóa bên trong, nhưng tầng trên, tầng dưới đều trống vắng. Vừa sợ vừa nghi hoặc, Nhàn chụp điện thoại gọi về nhà mẹ, òa khóc: “Anh Tuấn...”. Mười lăm phút sau, chuông cửa reo cùng lúc giọng oang oang của cha chị vọng qua cánh cửa: “Nhàn! con có sao không?”. Khóa cửa vừa bật ra, cánh cửa đã bị ông xô mạnh, ông bước vào nhìn con gái một giây để biết Nhàn không sao hết, rồi nhìn quanh hỏi: “chồng con đâu?”. Vừa lúc đó, Tuấn từ nhà sau lật đật đi ra, vẻ mặt hiện rõ nét lo sợ: “Tôi ở trong toa-lét”. Sau khi cha mẹ và người em trai về rồi, Nhàn cun cút dưới cái nhìn dữ tợn của chồng. Ngoài vẻ phẫn nộ khuếch đại tối đa được coi là chính đáng vì bị nghi ngờ, Tuấn còn biểu lộ sự căm ghét khinh miệt cái thói “hở ra là méc má, đụng tới là bênh con” của gia đình Nhàn. Điều Tuấn không muốn lộ ra là sự đắc ý đang khiến ruột gan anh tở mở. Từ nay cái thói ghen tuông bóng gió, cái điệu công chúa đứt tay của Nhàn chỉ khiến người ta cười khì. Màn hài kịch bữa nay cũng vui chớ! Đêm sau đó, khi Nhàn lên giường nằm áp sát lưng chồng, Tuấn nhích ra càu nhàu: - Cả ngày ở công trường, cái lưng đau quá đi. Nhàn nằm lùi lại một chút, bàn tay nhẹ nhàng xoa bóp vai và lưng chồng. Tuấn nằm im một lúc rồi ngáy khò khò. Nhàn ngừng tay, xoay ra nằm ngửa. Chị nghi tiếng ngáy giả. Lâu nay, chị nghĩ chồng chị chẳng qua viện cớ đau lưng, đau bụng, mệt mỏi, và đơn giản là ngủ, để tránh chuyện gối chăn. Lâu nay, vợ chồng chỉ nằm chung giường, mạnh ai https://thuviensach.vn nấy ngủ (hoặc thao thức), không còn chuyện ôm ấp, không cả một cái hôn chiếu lệ. Nửa đêm, Tuấn thức giấc, nhẹ nhàng ra khỏi giường. Nhàn vẫn nằm im, nhắm mắt có vẻ ngủ say. Để tránh sự cố đêm hôm trước lặp lại, Tuấn lấy một cái ve nhỏ, se sẽ đưa tới gần mũi Nhàn để cho chị hít thở vài hơi, rồi yên chí đi ra khỏi phòng ngủ. Anh đi xuống lầu, vô buồng vệ sinh, bật đèn, đóng cửa, gài chốt cẩn thận. Anh bấm điện thoại cầm tay, lắng nghe chuông reo sáu hồi thì máy bên kia ngắt. Anh cất điện thoại vô túi áo pi-ja-ma, quỳ xuống mở cánh cửa chiếc tủ gỗ gắn tường dưới gầm cầu thang, gạt qua một bên các thứ linh tinh không mấy khi dùng tới. Anh quỳ gối, lom khom chui xuống gầm tủ, đẩy tấm gỗ vốn là vách lưng cái tủ. Một cái lỗ vuông vức khoảng sáu tấc mỗi cạnh lộ ra. Tuấn chui qua lỗ dễ dàng. Mặc cho người đàn bà rối rít phủi những hạt bụi hay mạng nhện vô hình trên áo anh, Tuấn vẫn cẩn thận kéo tấm gỗ vách tủ lại, đẩy cái ô tường cho khớp vô cái lỗ trên bức tường ngăn hai nhà, rồi đẩy cái kệ gỗ che khuất cái ô tường. Bấy giờ anh mới quay lại, để mặc cho người đàn bà vòng tay câu cổ anh, vừa nói ríu rít vừa hôn chùn chụt lên mặt Tuấn: - Trời ơi, hôm qua em sợ quá trời! Tuấn không mất thì giờ nói năng, chỉ nở nụ cười đắc ý, cầm bàn tay người đàn bà đang áp trên cổ anh, kéo xuống đưa vào giữa háng. Nhàn biết là chồng mình thức dậy và ra khỏi giường. Chị chỉ nhắm mắt giả bộ ngủ. Nhưng rồi chị thiếp đi không sao cưỡng lại được. Khi tỉnh dậy, không thấy chồng đâu, chị không hoang mang như đêm trước. Không bật đèn, chị đi vào nhà vệ sinh cạnh phòng ngủ, tiểu tiện xong chị vẫn ngồi trên bồn cầu một lúc, đến khi đầu óc tỉnh táo. Chị đi xuống lầu, nhà vệ sinh cạnh cầu thang quả thực có ánh đèn thoát qua khe cửa. Chị nhẹ bước trở lên phòng ngủ. Nằm trăn trở một lát thì nghe bước chân lên cầu thang, chị nhắm mắt lại thở đều như đang ngủ say. Khi Tuấn rời nhà đi làm, Nhàn đi vào buồng vệ sinh cạnh cầu thang. Chị ít khi dùng buồng vệ sinh này, chỉ thỉnh thoảng cọ rửa, https://thuviensach.vn trước và sau khi nhà có khách. Buồng không rộng lắm, nhưng vì không có bồn tắm, lại tận dụng không gian dưới gầm cầu thang làm tủ cất đồ linh tinh, nên ngoài cái bồn cầu cạnh chậu rửa tay vẫn còn chỗ kê một cái đôn nho nhỏ, trên đó chị thường để vài tạp chí, nhằm trang trí là chính. Trên mớ tạp chí bây giờ có thêm một cuốn sách. - Hạnh phúc chân kinh. Chẳng lẽ đêm không muốn nằm cạnh vợ anh xuống đây để ngồi đọc kinh? Hay anh mắc bệnh gì về đường tiêu hóa tiết niệu, bị táo bón, bí tiểu, phải vừa ngồi toa-lét vừa đọc kinh? Nhàn đóng nắp bồn cầu, ngồi lên đó, giở quyển kinh ra đọc. Chị muốn đặt mình vào hoàn cảnh của chồng để cố hiểu anh, may ra hóa giải được nỗi buồn của mình. Cuộc hôn nhân lẽ ra hạnh phúc. Chị và Tuấn lẽ ra xây dựng được một gia đình hạnh phúc. Tại sao không? Tại sao Tuấn ngày càng lạnh nhạt? chị có quá đòi hỏi, quá ích kỷ, quá kiêu căng, đến nỗi Tuấn không thể chia sẻ nỗi đau khổ hay bệnh tật mà anh đang mang? Anh đau khổ điều gì? Anh mắc bệnh tật gì? Nhàn đọc bốn trang mở đầu của quyển kinh, gấp sách lại. Mắt chị đã lướt qua từng dòng chữ, và chữ nghĩa lướt qua óc chị như những cánh chim bay ra mặt hồ. Dù sao thì Nhàn cũng cảm thấy như tìm được một chỉ dẫn, lòng chị nhẹ nhàng chút ít. Chị đặt sách lại chỗ cũ, ra khỏi buồng vệ sinh, làm những việc khác trong nhà. Khi rảnh rỗi, hoặc lúc ngừng tay nghỉ, chị lại vào buồng vệ sinh cầm cuốn Hạnh phúc chân kinh lên đọc vài trang. Đôi khi ngồi đó chị nghe vọng tiếng người quát thét hay cãi vã bên nhà láng giềng, đôi khi bàn ghế đổ ngã, chén đĩa kêu xủng xoảng. Chữ nghĩa lại lướt qua đầu chị như cánh chim bay qua mặt hồ. Đến một hôm, Nhàn bỗng nhận ra mình đang đọc một câu chuyện hay, chị đọc chăm chú, ngẫm nghĩ, thấm thía. Ba tháng sau Tuấn đưa Nhàn đi xem một căn biệt thự ở ngoại ô. Anh bộc lộ cho Nhàn thấy nỗi khát khao căn nhà mơ ước này và niềm tin đây mới là tổ ấm thực sự cho hạnh phúc có thể có giữa hai vợ chồng. Căn nhà phố có ưu thế mặt tiền trong thời kinh doanh nhỏ bùng nổ nên bán được giá cao, cha Nhàn chỉ cần cho mượn thêm https://thuviensach.vn một trăm lượng vàng là đủ để bù vô mua đứt và trang bị căn biệt thự như ý Tuấn. Những chuyện dọn nhà, mua sắm đồ đạc, làm quen với không gian mới, láng giềng mới, khiến Nhàn quá bận. Bận đến nỗi bỏ qua nhiều cuộc điện gọi. Bấm máy coi danh sách các cuộc gọi nhỡ, Nhàn chỉ gọi lại số máy của cha mẹ, em trai và bạn bè rất thân, số lạ chị bỏ qua luôn. Rồi cuộc sống trở lại nhịp bình thường. Ngày ngày Tuấn đi làm, do nhà xa, anh thường đi sớm, không thể về ăn trưa, chiều tối có khi về rất muộn vì kẹt xe. Thỉnh thoảng anh đi công tác xa dăm ba ngày. Những ngày chồng vắng nhà, Nhàn không đến nỗi sợ ngủ một mình trong căn biệt thự sáu phòng, vì có chị Tư giúp việc ăn ở luôn trong nhà. Chị Tư gốc nhà quê, biết trồng rau cải. Ban đầu chị xin phép trồng ít hành ngò và rau thơm ở một góc vườn còn để trống. Nhàn chăm sóc các thứ kỳ hoa dị thảo khác trong vườn. Chẳng bao lâu Nhàn phải nhìn nhận góc vườn rau của chị Tư tươi đẹp hơn bất cứ phần còn lại nào của khu vườn. Nhàn đành để cho chị Tư tham gia chăm sóc toàn bộ từ cánh cổng trở vào. Thường thì chị Tư làm hết việc nặng nhọc và dơ bẩn như trộn phân, đào đất, tưới cây, bưng bê, dọn rửa. Nhàn cắt hoa, ngắm kiểng, thay đổi bố cục, tìm mua cây mới. Do vậy hai người làm việc rất hài hòa, và có những buổi mai rất bình yên hạnh phúc trong căn nhà. Ấy là sau khi Tuấn lái xe đi, cánh cổng đóng lại, Nhàn ngồi trên ghế mây trong vườn đọc sách và ngắm hoa, chị Tư trồng rau và kể chuyện làng xóm. Ở dưới đồng đàn bà đầu tắt mặt tối, nghèo đói hóa xấu xí. Đàn ông dưới đồng cũng do nghèo đói đâm ra hư hỏng, rượu gái cờ bạc. Chị Tư có chồng, còn ở cũng như thôi, thân ai nấy lo, có ba đứa con chung đã lớn, cũng tự lo được. Chị Tư ở cho Nhàn nửa năm, một hôm mở cổng ra đổ rác thì gặp một người đàn bà bồng con đứng chờ. Hóa ra là người láng giềng cũ của Nhàn thuở còn ở căn nhà phố. Nhàn mừng rỡ mời vào nhà, cảm động nhìn đứa bé trên tay người đàn bà: “chị có con rồi hả? Trai hay gái? con còn nhỏ xíu mà https://thuviensach.vn chị bồng đi đâu vậy?”. Người đàn bà rõ ràng cũng đang xúc động, thậm chí căng thẳng vô cùng. - Chị thấy nó giống chồng chị không? Nhàn ngắm kỹ đứa bé, vô tư nhận xét: - Con nít nhỏ quá khó nói giống ai, nhưng môi, mũi, chân mày thì quả là giống anh Tuấn. - Con của ảnh mà. Nhàn im lặng như vẫn đang mải ngắm đứa nhỏ. Không biết do cái nhìn chăm chú của Nhàn hay do đứa nhỏ cảm nhận được sự căng thẳng trong vòng tay và toàn thân của người mẹ mà nó chợt khóc ré lên. Người đàn bà rung rung cánh tay để dỗ con. Nhàn nhìn người mẹ nói: - Vậy sao? Người đàn bà bật khóc: - Hồi đó ảnh đục tường qua với tôi. Tại chồng tôi có mèo, có khi đi vắng hai, ba đêm. Ảnh nói ảnh cũng không hạnh phúc với chị. Rồi ảnh lại nói chị đòi dọn nhà đi. Rồi sau khi tôi ly dị, ảnh nói chị không chịu ly dị. Tôi cũng cam làm bé. Bây giờ vỡ ra là ảnh đang bao một con khác. Chị Tư đưa người đàn bà bồng con ra về rồi khép cổng, cài lại, trở vào vườn rau nhổ mấy cọng hành. Chị nấu canh cá đồng, bỏ tiêu cho ngọt, bỏ hành cho thơm. Rồi dọn ra bàn, đi mời bà chủ nhà ăn cơm trưa. Thấy Nhàn vẫn ngồi im như tượng trong tư thế lúc chị Tư tiễn người đàn bà bồng con ra về, chị Tư đứng lại một lúc bên ngưỡng cửa. Chị nói khẽ: - Cơm canh đang nóng, cô à. Nhàn vẫn bất động. Chị Tư thở dài: - Ăn cơm đi cô. Có đáng gì một người đàn ông. https://thuviensach.vn CÀ RỐT VÀ CỦ HÀNH Phạm Thị Ngọc Liên Cầu thang xoáy ốc nằm bên hông nhà. Nó chỉ mới được làm cách đây sáu tháng, lúc bố và mẹ ly dị nhau. Khi thấy bố đứng chỉ huy các ông thợ xây cầu thang, cà Rốt và củ Hành đều thắc mắc: “Bố xây cầu thang ở ngoài làm gì nhỉ? Đã có một cái trong nhà rồi”. Mẹ đưa mắt nhìn hai đứa rồi cúi xuống, lặng thinh. Cà Rốt bảo củ Hành: “chắc là để phơi quần áo đấy mà”. Củ Hành ngẫm nghĩ một lát rồi bảo: “Ừ, chắc vậy. Bên nhà Mi Mi cũng phơi quần áo ở cầu thang”. Không thắc mắc nữa, hai đứa ngồi xuống, chơi trò xếp hình, thỉnh thoảng lại cười lên khanh khách. Một tuần sau, khi cầu thang xây xong, đi học về, cà Rốt và củ Hành ngạc nhiên thấy trong nhà mọc thêm một cánh cửa. Cánh cửa này bịt kín lối đi lên lầu. Mẹ giải thích với cà Rốt: “Kể từ hôm nay, con sẽ ở dưới này với mẹ”. Bố cũng giải thích với củ Hành: “con lên lầu sống với bố”. Thế là cà Rốt và củ Hành hiểu rằng, ly dị nghĩa là không sống chung một nhà nữa, phải chia ra làm hai nơi. Con cái cũng chia làm đôi, mỗi người một đứa. Cà Rốt giãy lên khóc: “Bố mẹ ly dị thì ly dị. Con với củ Hành không ly dị đâu”. Củ Hành cũng khóc ti tỉ: “con muốn ở chung với cà Rốt. Con không lên lầu”. Bố, một tay xách va ly, một tay xốc củ Hành: “Thôi, đừng có rối rít nữa. Lên nhà ngay”. Mẹ, hai mắt ầng ậng nước, đứng sững nhìn cà Rốt lôi chân bố. Cà Rốt hét: “để củ Hành lại. Con ghét bố. Con ghét bố”. Trên tay bố, củ Hành giãy giụa: “Thả con xuống. Thả con xuống. Con không đi với bố đâu”. https://thuviensach.vn Nhưng bố đã ra đến cửa rồi. Cà Rốt khóc òa. Trong nhà, mẹ ngồi thụp xuống đất, úp mặt vào hai đầu gối. Sao lại bắt trẻ con phải chịu cảnh này, trời ơi! Buổi sáng, mẹ luôn chở cà Rốt đến trường sớm. Mãi một lúc sau mới thấy củ Hành lếch thếch chạy vào. Cà Rốt hỏi: “Hôm nào cũng đi muộn thế?”. Củ Hành chu chu cái miệng, hít mũi đánh sột: “Bố ngủ quên. Em phải đánh thức đấy”. Cà Rốt lại hỏi: “Thế bố có pha sữa cho củ Hành uống trước khi đi học không?”. Củ Hành lắc đầu: “Em tự pha. Dễ lắm. Đổ sữa vào cốc, thêm nước vào, khuấy lên. Nhưng mà nó nhạt phèo, chả ngọt như mẹ pha lúc trước”. Cà Rốt xịu mặt: “chứ bố làm gì mà không pha cho củ Hành?”. Củ Hành nghiêng nghiêng đầu, ra vẻ suy nghĩ: “À, bố cứ nằm mãi ở giường, gác tay lên trán. Có khi bố bận đánh răng”. Cà Rốt bảo: “Bố thế là hư rồi”. ... Hai chị em nắm tay nhau đi vào lớp học. Lớp chồi của củ Hành ở ngay cạnh lớp Lá của cà Rốt. Thỉnh thoảng, hai đứa lại vờ vĩnh chạy ra cửa để ngó nghiêng vào lớp đứa kia. Gặp nhau ở trường sướng thật. Cà Rốt và củ Hành chán nhất khi phải về nhà. Lúc đó mỗi đứa lại phải ở một nơi. Giờ ra chơi, cà Rốt và củ Hành không thích nô đùa cùng các bạn. Hai đứa cùng ngồi trên ghế xích đu, vừa ăn bánh sữa vừa trò chuyện. Củ Hành kể: “Hôm qua bố ngồi vá quần cho em, bị kim chọc vào tay, kêu ui da, buồn cười lắm”. Cà Rốt cũng khúc khích: “còn mẹ sửa cái bếp điện mãi mà không xong, hễ cắm dây vào là nổ cầu chì. Sau phải nhờ chú Ngân sửa mới xong đấy”. Củ Hành xịu mặt: “Sao mẹ không gọi bố mà lại nhờ chú Ngân?”. Cà Rốt dí ngón tay xinh xinh vào trán củ Hành: “Ngốc thế! Ly dị rồi là không có nhờ vả chuyện gì cả”. Củ Hành hỏi: “Mẹ bảo thế à?”. Cà Rốt gật đầu: “Ừ”. Củ Hành cáu: “chán mẹ lắm. Tự nhiên lại ly dị”. Cà Rốt gật đầu ra vẻ đồng tình, mặt buồn thiu... Một hôm... Khi mẹ đến đón cà Rốt, chiều đã muộn lắm rồi. Thế mà bố vẫn chưa đến đón củ Hành. Cô giáo đưa mắt nhìn hai đứa trẻ https://thuviensach.vn vui vẻ chơi lò cò trên sân rồi băn khoăn nói với mẹ: “Hôm nay nhà em có việc. Không biết chừng nào anh mới đến đón cháu?”. Mẹ bảo: “Thôi, để tôi đưa cháu về luôn”. Củ Hành tròn mắt: “Mẹ cho con về chung với cà Rốt hả?”. Mẹ gật đầu. Hai đứa nhảy tưng tưng vì mừng. * * * Trên xe, cà Rốt và củ Hành nói cười luôn miệng. Vào nhà, củ Hành lăng xăng chạy tới, chạy lui. Tất cả đều quen thuộc. Thích quá. Cà Rốt đột nhiên người lớn hẳn. Con bé nhìn em một cách bao dung: “chạy vừa thôi. Đi tắm rồi còn ăn cơm chứ”. Củ Hành vẫn chạy lui, chạy tới: “Em thích chạy”. Hai tay cu cậu dang rộng như lái máy bay, quẹt cả vào người cà Rốt: “Ôi, ôi, thích quá. Xê ra cho máy bay bay nào”. Khi bố về, trời đã khuya lắm. Bố đứng lựng khựng trước cửa, khẽ hắng giọng rồi lại đứng im. Mẹ đẩy cánh cửa mở hé cho rộng thêm, bảo: “Anh vào đi”. Bố rón rén bước vào. Nhà im phăng phắc. Hai đứa trẻ đang ngủ ngon trong giường. Mẹ bảo: “Anh để củ Hành ngủ ở đây một đêm cũng được. Đừng đánh thức nó nửa chừng”. Bố nói nhỏ: “Anh xin lỗi. Có việc đột xuất nên không thể đến đón nó đúng giờ”. Mẹ lạnh lùng: “Người anh cần xin lỗi là nó chứ không phải em”. Bố đứng như chôn chân trước giường ngủ của hai đứa trẻ. Dưới ánh đèn mờ nhạt, hai gương mặt bầu bĩnh kề sát nhau thật ngây thơ, đáng yêu. Củ Hành ngủ say, miệng chóp chép nhai trong giấc mơ, bàn tay vẫn nắm chặt tay cà Rốt. Con chị nằm gác chân lên người em, hai mắt nhắm tịt, nhưng miệng lại tủm tỉm cười. Hai vai bố như xệ hẳn xuống. Bố nói mà không nhìn mẹ: “Sao mình lại để mọi sự trở nên tồi tệ thế này hả em?”. Hai người ngồi đối diện trong một quán cà phê. Trước mặt anh, chiếc gạt tàn đã đầy ắp tàn thuốc lá. Ly nước của chị cũng cạn đến đáy. Cuộc trò chuyện lâu hơn họ nghĩ. https://thuviensach.vn Khi anh nói tên quán cà phê, chị đã rùng mình. Đó là nơi hai người từng hẹn hò nhau từ lúc mới yêu. Chiếc bàn trong góc cũng là bàn quen thuộc. Anh muốn nhắc nhở chị điều gì chứ, khi chính anh là kẻ có lỗi trăm bề? chị không thể tha thứ, mặc dù anh đã quỳ xuống chân chị xin lỗi rất nhiều lần. Chị không thể chấp nhận hình ảnh anh ôm người phụ nữ khác trong tay, âu yếm họ như âu yếm chị. Niềm tin và tình yêu chị dành cho anh quá lớn, đến nỗi khi biết sự phản bội của anh, chị bất ngờ đến sửng sốt, tê dại cả người. Quyết định ly hôn của chị làm mọi người ái ngại. Mẹ chị khuyên: “đàn ông ai chẳng có lúc lạc lòng. Nó đã biết lỗi thì tha thứ đi con ạ. Như mẹ từng tha thứ bố mày ấy”. Có lẽ trong tình yêu, khó có lời khuyên nào áp dụng thật chính xác cho từng trường hợp. Chị biết rõ mình không thể lướt quá mọi chuyện được như mẹ. Sống tiếp với anh, nằm bên anh mỗi ngày để chỉ nghĩ đến hình ảnh anh nằm với người khác ư? chị chịu không nổi. Khi chị nói thẳng điều đó, anh lặng người. Trông chị như một người khác hẳn, quyết liệt và lạnh lùng. Anh cố vớt vát bằng cách đem cà Rốt và củ Hành ra thuyết phục: “Em ơi, đừng để các con phải liên lụy. Em muốn trừng phạt anh thế nào cũng được, nhưng đừng ly dị, được không?”. Chị tàn nhẫn nhìn anh: “Không ly dị, để sống giả dối như nhiều người khác sao? Em không muốn vậy. Khi các con lớn, chúng nó sẽ hiểu”. Nước mắt ứa ra, anh khóc không kiềm chế trước mặt chị, nhưng chị vẫn dửng dưng. Lòng chị đã nguội lạnh hẳn kể từ khi biết anh phản bội. Kể từ giờ phút này, chị sẽ chỉ cư xử như một người không có trái tim. Ra tòa, anh bảo: “Tôi có lỗi. Tòa cứ xử theo ý vợ tôi. Sao cũng được”. Chị lạnh lùng đề nghị: “chia đôi mọi thứ. Anh ấy và con trai ở trên lầu. Tôi và con gái ở dưới nhà. Xây lối đi riêng, không ai https://thuviensach.vn làm phiền ai”. Họ đã ly dị được hơn nửa năm. Cà Rốt và củ Hành dần dà cũng quen cuộc sống chia đôi của bố mẹ. Bố thì dễ rồi. Nhà bố thường mở cửa rộng, cà Rốt muốn lên lúc nào cũng được. Nhưng con bé không dám. Mẹ khe khắt lắm. Một lần thấy cà Rốt lên nhà với bố, mẹ giận dữ quát ầm lên. Cà Rốt phải lủi thủi đi về trước ánh mắt buồn rầu của bố. Từ đó, nhà mẹ luôn đóng cửa. Cà Rốt và củ Hành chỉ còn gặp nhau lúc đi nhà trẻ. Cũng may là mẹ không đổi trường. Chứ nếu mẹ đổi, hai chị em sẽ lâm vào hoàn cảnh “gần nhà xa ngõ” cho xem. Thường lệ, bố đưa củ Hành đi học muộn, nhưng luôn đón sớm nửa giờ. Bố xin cô giáo được gặp cà Rốt. Ban đầu cô giáo cũng lúng túng, khó xử vì như thế là sai quy định của trường. Nhưng nhìn ánh mắt van nài của bố, cô thấy tội. Cô bảo: “Anh đừng gặp cháu lâu quá. Mười lăm phút được rồi”. Bố mừng rỡ, vâng dạ rối rít. Thế là hai bố con được gặp nhau trò chuyện mỗi ngày. Bố hay hỏi cà Rốt: “Mẹ có khỏe không? Tối mẹ có thức khuya không? Mẹ có hay khóc không?”. Rồi bố xoa nắn chân tay, ôm cà Rốt vào lòng, hôn lên đôi má bầu bĩnh của con mà nước mắt ứa ra. Bố dặn: “Đừng cho mẹ biết bố hay gặp con nhé”. Bố không dặn, cà Rốt cũng giấu kín. Dại gì nói ra cho mẹ cấm nhỉ? Nó còn dặn ngược lại bố: “Bố nhớ đón củ Hành trước khi mẹ đón con nhé. Để mẹ đừng thấy bố con mình gặp nhau”. Bố lại chảy nước mắt. Chỉ mới nửa năm mà cà Rốt đã “bà cụ non” như thế rồi sao? Bố hối hận quá. ... Trưa hôm ấy, đột nhiên bố nhìn thấy mẹ ở ngã tư đường. Mẹ đang đứng mặc cả để mua trái cây, không nhìn thấy bố. Gương mặt mẹ trắng trẻo, ửng hồng dưới nắng. Chiếc áo màu tím và bờ vai quen thuộc làm lòng bố nhói đau. Lập tức, bố chạy xe lên vỉa hè, tấp vào sau một gốc cây, âm thầm nhìn mẹ. Khi mẹ đi rồi, bố vẫn đứng lặng nhìn theo đốm màu tím nhỏ dần rồi khuất hẳn. https://thuviensach.vn Tự nhiên, bố mệt mỏi đến cực độ. Móc trong túi chiếc điện thoại di động, bố gọi về cơ quan, cáo ốm để xin nghỉ buổi chiều. Từ ngã tư gặp mẹ, bố đi lòng vòng, lòng vòng mãi dưới nắng rồi tấp vào một quán bia quen. Từng chai, từng chai, bố uống cạn. Người chủ quán đến kéo ghế ngồi chung: “Sầu đời hả bạn? Để tôi uống cùng”. Không hiểu sao bố lại uống nhiều như vậy? Và nói nhiều nữa. Bố nói hết những ẩn ức trong lòng. Rằng bố yêu mẹ lắm. Từ khi mẹ ly dị bố, bố càng yêu mẹ hơn. Nhưng bố cũng oán mẹ nhiều bằng bố yêu mẹ. Rằng sao mẹ sắt thép, cứng lòng như thế? Rằng tội nhân phạm trọng tội khi hối lỗi còn được ân xá, mà mẹ thì kiên quyết chặt đứt đường về của bố. Rằng bố nhớ cà Rốt biết bao. Bố thèm ăn cơm của mẹ nấu biết bao. Tại sao mẹ có thể quên đi những ngày hạnh phúc của mẹ và bố? Tại sao mẹ chỉ nhớ tội lỗi xấu xa của bố mà quên những kỷ niệm đẹp bố từng làm?... Càng nói, bố càng uống. Người chủ quán bỏ đi lúc nào, bố cũng không biết. Đèn đường lên lúc nào, bố cũng không hay. Bố quên luôn giờ đón củ Hành. Mà bố đón làm sao được khi đã gục trên bàn ngủ thiếp thế kia? * * * Hai người ngồi đối diện trong quán cà phê quen thuộc. Chỗ ngồi và chiếc bàn cũng quen thuộc. Anh hút thuốc liên tục. Chiếc gạt tàn dần đầy lên. Mấy lần chị suýt bảo anh ngưng hút, nhưng lại bặm môi im lặng. Bây giờ, anh muốn làm gì cứ làm, chị chẳng quan tâm. Nhưng khi anh cất tiếng, sự căng thẳng của chị chùng dần. Rồi nước mắt chị rớt xuống. Anh bảo: “Anh vẫn lén gặp cà Rốt mỗi chiều ở trường. Anh nhớ con lắm. Nhớ mùi mồ hôi của nó. Nhớ những câu hỏi vặn vẹo khiến anh điên đầu trước kia. Anh cũng nhớ em. Mỗi đêm, anh đều nằm áp tai xuống gạch, lắng nghe tiếng động ở dưới nhà để tưởng tượng em đang làm gì? cà Rốt đang làm gì?”. “Có hôm, anh ra cầu thang xoáy, áp tai vào vách như một thằng ăn trộm, thèm nghe một tiếng em cười mà không được. Một lần, anh https://thuviensach.vn đang ngồi như thế thì củ Hành thức dậy. Nó mò ra cầu thang xoáy và thấy anh ở đấy. Hai bố con anh đã ôm nhau ngồi rất lâu để chỉ nói về em và cà Rốt. Củ Hành bảo: “con ghét ly dị. Con nhớ mẹ và cà Rốt. Con muốn uống sữa mẹ pha. Bố ơi, đừng chơi trò ly dị nữa nhé”. “Đây là trò chơi hả em? Anh cũng ước nó chỉ là trò chơi để mình chấm dứt, không chơi nữa. Trò chơi gì mà tàn nhẫn quá, làm khổ cả bốn người? Em muốn anh phải làm gì bây giờ để được em tha thứ? Sao em lại giao củ Hành cho anh mà không giữ cả hai đứa với nhau? Phải chăng em muốn anh nhìn rõ tội lỗi của mình? Rằng vì anh mà con cái phải mỗi đứa mỗi nơi?”. “Anh nhìn rõ lắm rồi, em ơi. Nhất là đêm hôm qua, khi anh đứng nhìn hai đứa con mình ngủ trong giường. Em cho anh gửi củ Hành lại. Ngày mai, anh thuê người tới đập cầu thang xoáy bên ngoài, mở lại lối cầu thang bên trong. Em không muốn thấy mặt anh nữa thì để anh đi, miễn em được thoải mái. Miễn cà Rốt và củ Hành được sống bên nhau”. “Anh không đem theo một thứ gì cả, cũng không cần tiền. Khi hạnh phúc đã mất, tiền bạc, tài sản cũng thành vô nghĩa. Hôm nay, anh mời em ra đây chỉ để nói với em như thế mà thôi...”. Nước mắt chị chảy tràn. Trên tất cả mọi điều, chị vẫn còn yêu anh lắm. Anh là người đàn ông duy nhất mà chị yêu. Xa anh, chị không chỉ hành hạ anh mà còn hành hạ chính mình. Chị biết chuyện anh gặp cà Rốt mỗi ngày. Biết tất cả. Trẻ con ngủ mớ thường nói ra hết những gì chúng cất trong lòng. Nửa đêm, cà Rốt ôm cổ mẹ mà tưởng là bố, thủ thỉ: “Mẹ sửa bếp điện mãi mà không được, cứ bị giật hoài, bố ạ. Tội nghiệp mẹ nhỉ? còn bố vá quần cho củ Hành bị kim đâm vào tay phải không? cũng tội nghiệp bố luôn. À, ngày mai khi bố đến, bố mua cho con que kem nhé. Con thèm ăn kem lắm, nhưng mẹ chẳng mua gì cả...”. Rồi cà Rốt lại nói, như nói với củ Hành: “Ngày mai chị bảo mẹ pha sữa rồi đổ vào chai, đem đi cho củ Hành nghe. Hay chị giấu mẹ, đổ sữa của chị vào chai cũng được. Chị uống mãi, chán lắm. Còn củ Hành lại thèm...”. https://thuviensach.vn Càng nghe, chị càng xót. Chui đầu vào gối, chị cắn răng khóc rưng rức. Chị cũng nhớ củ Hành, nhớ anh đến điên dại. Đêm nằm, chị cũng lắng nghe bước chân anh đi đi, lại lại trên lầu. Thỉnh thoảng, chị lại lục tủ lấy chiếc áo của anh ấp mặt vào và khóc thầm. Nghe tiếng anh ho, lòng chị nhói buốt. Chị khao khát được anh ôm vào lòng, được xoa tay vào chiếc cằm lởm chởm râu của anh để âu yếm, được nép vào ngực anh, ngửi mùi mồ hôi nồng nồng quen thuộc... Nhưng, người phụ nữ ấy cũng đã nép vào ngực anh, cũng ngửi mùi mồ hôi của anh. Chị lịm đi vì giận hờn, vì ghen tức. Chị không chấp nhận chia sẻ điều riêng tư ấy với bất kỳ ai. Nhìn đôi mắt thâm quầng của chị, mẹ lắc đầu: “Ghen có năm, bảy đường ghen, nhưng ghen mà đày ải mình như mày, mẹ mới thấy có một. Nghe lời mẹ, tha lỗi cho chồng đi con. Tao nghe người ta bảo dạo này nó cũng sa sút tinh thần, sức khỏe tồi tệ lắm...”. Chị gắt: “Mẹ nói cứ như đùa. Đã ly dị rồi mà còn tha thứ nỗi gì. Mẹ đừng làm con rối tung lên nữa”. Mẹ dỗi: “Vâng, tôi xin lỗi. Chuyện của chị tôi không có quyền xía vào. Nhưng tôi xót cho cháu tôi lắm. Chúng nó có lỗi gì mà phải xa bố, xa mẹ, sống mỗi đứa mỗi nơi chứ? cứ ích kỷ, chỉ nghĩ đến mình thì đừng sinh chúng nó ra. Ngày trước ấy à? Tôi mà không tha thứ cho bố chị, giờ này không chừng chị sống với mẹ ghẻ, chứ không phải tôi đâu”. Nghe mẹ nói mà chị lạnh cả người. Sao chị không nghĩ ra điều ấy nhỉ? Nếu... nếu người đàn bà kia trở thành mẹ ghẻ của củ Hành, chị biết làm thế nào? chị không muốn điều ấy xảy ra. Không phải vì chị sợ bà mẹ ghẻ ấy không thương yêu củ Hành. Cái chính là trong sâu thẳm tâm hồn, chị không muốn mất anh. Mắt chị càng thâm quầng hơn vì những đêm mất ngủ. Chị hối hận vì đã quyết liệt ly dị chồng. * * * Anh lặng lẽ nhìn chị. Câu hỏi bật ra khiến anh cũng run rẩy cả người: “Em còn yêu anh không? Em thù ghét anh, ly dị anh, nhưng https://thuviensach.vn trong lòng em còn yêu thương anh chút nào không? Nếu còn, dù chỉ là sợi chỉ mong manh, anh cũng xin em cho anh một cơ hội để làm lại từ đầu. Anh ngàn lần cầu xin em...”. Nước mắt nhòa nhạt, nghẹn cứng trong lồng ngực, chị cứ nức nở, nức nở mãi. Thế rồi, chị đặt bàn tay run rẩy của mình lên tay anh. Anh lặng người. Ở nhà trẻ, chỉ còn cà Rốt và củ Hành chơi lò cò trên sân. Củ Hành bảo: “Hôm nay bố lại quên đón em rồi”. Cà Rốt cười: “Thì về với mẹ và chị! càng sướng”. Củ Hành lại bảo: “Nhưng sao hôm nay mẹ cũng đón chị muộn thế?”. Cà Rốt tròn xoe mắt: “Ừ nhỉ”. Hai đứa không chơi lò cò nữa, đứng gí mũi vào ô mắt cáo. Vừa lúc đó, những ánh đèn loang loáng rọi vào. Củ Hành reo: “Bố đến rồi”. Cà Rốt cũng reo: “Mẹ đến rồi”. Bố và mẹ cùng dựng xe, bước nhanh đến chỗ hai đứa trẻ. Cà Rốt giật giật tay củ Hành: “Nhìn kìa! Bố nắm tay mẹ”. Củ Hành toét miệng cười: “Em đã bảo mà. Chơi mãi trò ly dị, chán lắm”... https://thuviensach.vn ĐÊM THÁNH VÔ CÙNG Sương Nguyệt Minh Chuyến bay Sài Gòn - Hà Nội chậm gần năm tiếng đồng hồ. Ba thằng mệt mỏi, ủ ê ở nhà ga. Cái nhà ga là nơi đưa đón những số phận. Hẹn hò ngày gặp lại. Chia tay rồi mãi mãi xa nhau? Tôi đã đi qua những nhà ga thế này, có những lần hớn hở vui, có những khi u uất, buồn, lòng trĩu nặng. Cả ba thằng chúng tôi đều rỗng túi sau chuyến đi dài lăn lóc qua cần Thơ, đất Mũi, Rạch Giá, Phú Quốc... Chặng đường phía trước thăm thẳm. Ai biết trước được điều gì sẽ xảy ra khi con chim sắt chứa trong bụng nó mấy trăm người bỗng dưng trở chứng. Máy bay đến khoảng Tây Nguyên thì mưa to và gió lớn. Lắc kinh khủng. Chòng chành. Hành khách náo loạn, hoảng sợ. Một bà già lẩm nhẩm, cầu trời khấn phật. Một anh chồng điện thoại cho vợ, sám hối, nhận lỗi về mối tình vụng trộm và xin nàng tha thứ. Một cô gái trẻ sợ quá ngất đi. Một cô vợ điện thoại cho chồng biết khoản vốn riêng phòng thân mấy cây vàng chôn giấu ở chân giường và khóc lóc xin chồng ở vậy nuôi con, đừng lấy vợ... Hoang mang, hoảng sợ, không ai kiểm soát được ai. Tôi hoàn toàn không tự kỷ ám thị về sự nguy hiểm, mà thực sự trứng đang treo đầu đẳng. Thôi đành phó thác cho số phận. Vậy mà, tai qua nạn khỏi. Cứ y như là giấc mơ khủng khiếp vừa trôi qua. Nhưng, cái chết vẫn theo đuổi ám ảnh tôi. Xuống sân bay, tôi mới biết mình còn sống. Hà Nội không hề có mưa. Đúng tối Noel, trời rét nhưng khô ráo. Ở nhà thờ, người ta dựng cây thông Noel có dễ cao đến bốn mét, điện màu nhấp nháy, lấp lánh giấy tráng kim. Đêm Giáng sinh đã thực sự đến với mọi người. Nhà ga, vẫn những cuộc đón đưa. Ai https://thuviensach.vn sẽ cười? Ai đang khóc? cái dòng đời vô tận này ai sẽ hạnh phúc hơn ai? Cuối cùng tôi cũng về đến nhà sau chuyến đi nhọc nhằn, và một chuyến bay trục trặc, đầy hiểm nguy. Vợ tôi mở cửa. Con bé giúp việc đang xới cơm. Con gái đang so đũa. Con trai bé ngồi vào mâm, vẫn dán mắt vào truyện tranh. Vợ tôi bảo: “Anh vào ăn cơm. Các con đang đợi.” con gái bảo: “Bố vào ăn cơm, con còn đi chơi Giáng sinh”. Con trai bảo: “Bố vào ăn cơm để con còn chơi game”. Sao vợ tôi không hỏi: “Anh đi đường có mệt không?”. Sao con gái không bảo: “con thấy bố bơ phờ, mất hồn, người gầy đi đến mấy cân”. Sao con trai tôi không hỏi: “Bố có mua gì cho con không?”. Hoặc ít ra, chúng nó giận dỗi, trách cứ bố điều gì đó, để tôi có cớ thanh minh, xin lỗi. Hoặc ít ra, vợ tôi cũng tỏ ra coi thường cái thằng chồng vô tích sự, hay kém hấp dẫn, để tôi phải cun cút khép nép trong nỗi mặc cảm, sợ hãi. Tôi thả cái samsonite bên chân cầu thang. Tôi bước vào phòng vệ sinh. Tôi muốn khóc quá mà không khóc được. Cái mặt méo xệch trong gương. Bữa cơm nhiều món ăn. Nhà tôi ăn theo khẩu vị, không bắt buộc ai ăn giống ai để chiều lòng nhau. Vợ tôi thích xúc xích đức, nàng vẫn thường mua vài cân để trong tủ lạnh, ăn dần. Con gái lớn bốn mùa ăn thịt thăn quay. Con trai bé quanh năm ăn thịt gà luộc. Tôi toàn thích món ăn nhà quê. Tối nay, vợ tôi bày ra món thịt lợn ba chỉ chấm mắm tép và canh cua cà pháo. Tôi bảo: “Ngon quá. Lúc nào bố chết, cúng trăm ngày, các con nhớ cúng món này nhé”. Chẳng có ai trả lời. Mọi người lầm lũi ăn. Tôi hỏi vợ: “Em ở nhà thế nào?” Nàng bảo: “Bình thường, anh ạ”. Tôi lại hỏi: “Thi hết học kỳ một thế nào con gái?”. “Bình thường, bố ạ”. Tôi lại hỏi con trai: “còn con?” “Bình thường, bố ạ”. Bình thường! cuộc sống bây giờ “gạo châu củi quế”, https://thuviensach.vn bó rau muống mùa đông héo quắt sáu ngàn đồng, cân thịt bò trăm ngàn đồng, lạng thịt lợn ba chỉ năm ngàn đồng..., vớ được hai chữ bình thường đã là hạnh phúc lắm. Bình thường! Thời buổi này đầy bất trắc, bất ổn, ra đường sợ tầu xe đâm, đến cơ quan nhìn cái bản mặt nào cũng thấy tối tăm, đầy toan tính, về nhà thấy nước da con cái không bợt bạt, tóc tai không bù xù, mồm miệng không ngáp vặt, chảy nước dãi... là mừng. Mong ước giản dị được hai chữ bình thường coi như cuộc sống hạnh phúc, yên ổn. Nhưng, hai chữ bình thường từ miệng vợ con tôi có bình thường không? Hững hờ, vô tình hay vô cảm? Tôi hỏi con bé giúp việc: “cháu thấy nhà chú thế nào?” “cháu chịu thôi. Nhà chú chẳng ai nói với ai. À quên, có nói có hỏi nhưng ít lắm, có ngày không quá ba câu”. “Cháu có nói vống lên không?” “Thật đấy. Hôm ấy mà nói đến câu thứ tư thì không chết người cũng động đất núi lửa. Chỉ có chú là hay chuyện thôi”. Tôi buồn lặng. Con bé này nói đến thế, mà vợ con tôi cũng không phản ứng. Như nhà khác thì con ô sin này đã bị đuổi ra đường. Ba mẹ con vẫn lẳng lặng ăn. Mỗi người theo đuổi một ý nghĩ xa xôi ở chân trời góc bể nào đó. Tôi gác đũa nhìn vợ. Xa lạ quá. Nàng như không còn là vợ tôi nữa. Ngày trước, Noel tôi đã từng đưa nàng lang thang trên những con phố đêm đến nhà thờ xứ đạo Hà đông, nhà thờ Nam đồng, nhà thờ cửa Bắc, nhà thờ Lớn Hà Nội..., cũng vài lần về quê đi xuống tận nhà thờ đá Phát Diệm. Lãng mạn, chân thành và nỗi niềm tâm sự muộn phiền sâu lắng nhất là đêm Giáng sinh ở Sa Pa mù sương. Những ngọn đèn đường màu vàng ệch và nến thắp sáng lung linh trong nhà thờ đã giảm bớt cái lạnh lẽo của phố khuya. Những ngọn núi hình răng cưa và thửa ruộng bậc thang chìm vào đêm đông lạnh lẽo. Sương mù như tấm voan mỏng nhẹ trắng đục trùm lên nhà thờ đá cổ Sa Pa rêu phong, tôi vẫn nhận ra màu xám bạc và vẻ trầm tư https://thuviensach.vn đến cô độc. Nàng dịu dàng khoác tay tôi, khe khẽ hát Bài Thánh ca buồn: ... Rồi những đêm thánh đường đón Noel/ Lang thang qua miền giáo đường dấu yêu/ Tiếng thánh ca ngày xưa vang đêm tối/ Nhớ quá đi thôi giọng hát ai buồn... Thảng thốt, tôi giật mình. Nàng đang hát cho nàng? Hay nàng hát cho tôi và Tê-rê-xa ngày xưa? Lòng chợt se lại. Bất chợt tôi bắt gặp những bước chân trần của người dân tộc Mông, Giáy... ở các bản Tả Phìn, Lao chải, cát cát, Mường Hoa cũng vừa từ nhà chánh xứ bước ra, bắt đầu tản dần trên đường phố nhỏ ngoằn ngoèo heo hút. Tôi và nàng dùng bữa Réveillon ngay trên con dốc phố núi có những bậc đá lát cũ màu xanh. Bếp than hồng ấm sực, rượu San Lùng thơm lừng, thịt lợn cắp nách nướng và ngô bắp cũng nướng. Bỗng dưng, nhớ món bánh bột lọc và cá chép nấu cháo đêm Giáng sinh năm xưa, miệng tôi chợt đắng ngắt. “Em không ăn được nữa” - nàng bảo. “Sao vậy em?” - tôi cảm thấy như mình có lỗi, ái ngại hỏi. Nàng ngần ngừ một lát rồi bảo: “Anh nhìn kìa. Những đứa bé người Mông mặc quần áo đen hơn màn đêm, bước chân trần trên đường nhựa buốt giá”. Tôi lặng im. Nàng thương bọn trẻ người Mông đến giờ này còn phải đi bán khăn thổ cẩm và sợi chỉ màu buộc tay kiếm từng đồng bạc lẻ? Hay nàng buồn vì đọc được nỗi lòng trĩu nặng của tôi đang trào dâng ký ức xưa cũ? Tôi nhận ra, nàng và tôi ấm áp, gần gũi, tin cậy biết bao nhiêu... Vậy mà, bây giờ, cái gì đã làm cho vợ tôi lột xác, đổi thay? Nàng không còn nhớ hay không muốn hát Bài Thánh ca buồn nữa. Đến nỗi buồn còn không có chỗ cư trú thì con người nàng đang rỗng. Tôi hỏi: “Em làm sao thế? Hay anh có lỗi gì à?” Nàng lắc đầu: “Không. Em có phàn nàn gì đâu”. Tôi lại hỏi: “Các con này, hay bố có lỗi gì với các con?” Con gái bảo: “Việc bố làm, con không quan tâm”. Con trai bảo: “Con chẳng để ý gì”. Tôi lắc đầu ngao ngán. Bữa ăn vẫn diễn ra đều đều, có phần tẻ nhạt. https://thuviensach.vn Không hào hứng. Không ồn ào. Không xuýt xoa khen ngon. Không phàn nàn mặn, nhạt. Không kêu ca, cay đắng. Tôi kể: “Máy bay bố đi đến vùng trời Tây Nguyên thì gặp thời tiết xấu. Chòng chành. Lắc. Rung. Bố bị ù tai, hoa mắt, chóng mặt. Có lúc máy bay qua chỗ không khí loãng, rơi tụt xuống cả trăm mét...”. Đứa con gái không nói gì. Thằng con trai im lặng. Vợ tôi bảo: “Khiếp! Anh kể nghe rợn tóc gáy. Ghê chết đi được”. “Ừ. Sợ lắm! Anh cứ tưởng không về được với mẹ con em”. Con gái lên tiếng: “Máy bay mình không hiện đại bằng máy bay Tây, bố ạ”. Con trai vẫn vừa ăn vừa dán mắt vào truyện tranh đô-rê-mon, thủng thẳng nói: “Hôm nào, bố cho con đi để con thử cảm giác mạnh”. Vợ tôi bảo: “Em nghe nói, máy bay rơi, mỗi người chết được đền bù sáu mươi ngàn đô la. Nhà nào túng bấn cũng đỡ một phần, anh nhỉ?”. Họng tôi nghẹn cứng. Không nuốt được. Tôi bỏ đũa đứng dậy. Con gái hỏi: “Bố thôi ạ?” Vợ tôi bảo: “chắc đi đường mệt. Bố ăn ít”. Tôi bước vào phòng ngủ. Đóng sập cửa lại. Tôi ngó quanh. Súng không có. Dao, kiếm cũng không. Tôi nằm vật xuống giường. Sao cái nhà này chẳng có ai hiểu tôi? Giá có khẩu súng, chưa biết số phận tôi đã ra sao. Tôi biết mình khốn nạn trong nhà từ lâu, nhưng chưa bao giờ hình dung ra nông nỗi này. Lúc ngồi vạ vật ở sân bay, thằng A thằng Z, đứa nào cũng mong ngóng về nhà nhanh. Con người có cái nhà cũng như con chim có cái tổ trú ngụ lúc gió mưa, giá rét. Cái nhà y hệt cái hầm trú ẩn cuối cùng. Khi xênh xang mũ áo, lúc sa cơ lỡ bước, thất thế ngoài đời không còn đường thoát cũng phải quay về nhà tránh nạn. Về nhà, lúc ấy mỗi thằng một tâm trạng... Thằng A ngồi xao xuyến nhớ ba đứa con trai còn ở tít tận Tây Nguyên chưa tha ra Hà Nội được. Ôi trời! Một năm hai lần nhảy ô tô cỏ về đất đỏ bazan https://thuviensach.vn thăm nhà. Vợ chồng chưa kịp ôm hôn, quấn quít đã giận nhau. Giận bóng. Giận gió. Giận hờn. Giận rỗi. Giận vì những chuyện chẳng đâu vào đâu. Để rồi xa nhau lại ò e í e điện thoại nước mắt ngắn nước mắt dài. Thương thương. Nhớ nhớ... Vợ nó sai thằng lớn điện thoại: “Bố ơi! Về nhà đi. Chúng con nhớ bố lắm”. Con nhớ bố hay vợ nhớ chồng? Hắn nghĩ: Giá mà bây giờ được về nhà ôm thằng cu bé nhất, vục mặt vào háng nó, ngậm miệng vào chim nó. Bốn bố con đùa nghịch cười như nắc nẻ thì sung sướng biết bao. Thằng này, bất giác bật lên một câu thơ: Vợ dại con thơ L... một cái/ Nhà tranh vách đất DÁI tám hòn. Rồi cười như... mếu. Thằng Z lại nghĩ, về đến nhà có cách gì để làm đẹp lòng vợ. Cả tuần đi công tác, gã ăn uống kiêng khem, món ăn nào ảnh hưởng đến tình dục là chừa ra, chỉ sợ về nhà mất sức chiến đấu, vợ nó chì chiết cho thì khổ. Thằng này nghĩ: Ào vào phòng khách thế nào cũng thấy chị giúp việc (còn gọi là ô sin) đang ẵm con bé. Thằng này chằm bặp ôm đứa con bé bỏng vào lòng. Cũng định vục mặt vào háng đứa bé hôn hít, nhưng chợt giật mình nhớ ra đứa con thân yêu của mình là... gái. Đã là bé gái thì không thể úp mặt vào háng hôn hít như thằng A ngậm chim con được. Thằng này hôn chùn chùn vào má con bé khiến nó sợ khóc thét lên. Cô vợ trẻ đưa mắt lườm chị giúp việc. Biết ý chủ nhà, chị vội vàng ẵm lấy đứa bé: “Thôi, thôi để chị bế sang “hàng xóm” chơi, chú đi đường bụi bặm, tắm táp, nghỉ ngơi đi”. Chị ô sin tay phải ẵm đứa bé, tay trái lôi sềnh sệch đứa lớn đang nhai kẹo dừa Bến Tre cùng đi, rồi khuất hẳn. Thằng này mừng rơn. Bất chợt, gã bắt gặp cái nhìn thèm khát của cô vợ trẻ cao một mét bẩy hai, to lừng lững, béo trắng như lợn cạo đã tắm rửa sạch sẽ, sức nước hoa đang sốt ruột chờ. Má rừng rực đỏ, cháy bỏng, khát thèm. Không còn biết trời đâu đất đâu. Thằng này rúc vào nách vợ. Nắng lâu, dưa ngấu. Lần này thì cô vợ mặt nở hoa, mãn nguyện. Hạnh phúc quá trời! Tối đêm, gã ghi vào sổ: Vợ đẹp con khôn L... ba cái/ Nhà cao cửa rộng Dái hai hòn. Thằng A, thằng Z, mỗi đứa một hoàn cảnh, nhưng đứa nào cũng ngời ngời đầy ắp hạnh phúc. Ấm áp. Da diết. Xao xuyến. Run https://thuviensach.vn rẩy. Cứ y như thời đang yêu đằm thắm say mê. Cứ y như tuần trăng mật. Cứ y như tháng trăng mật. Cứ y như trái đất này chỉ có hai ta và những đứa con bé bỏng. Còn thằng tôi, tôi đã hình dung ra một cái ao tù đọng ngay trong nhà mình. Máy bay có chậm giờ đổi chuyến. Máy bay có dừng bay hôm nay, ngày mai, mãi mãi cũng chẳng làm tôi sốt ruột, mong ngóng. Nếu có chút lo lắng, thì chỉ là nỗi sợ mất việc làm. Ước mong một cái nhìn đằm thắm của vợ, một cử chỉ suồng sã hay quấn quít đầm ấm của con vẫn xa vời. Có khi sợ về nhà. Lâu ngày, ngụp lặn trong lạnh lùng, vô cảm; sống cũng quen dần. Một lúc sau. Tôi ngóc đầu dậy. Con gái vừa đánh răng xong, đang mặc thêm áo ấm. “Con đi ô tô hay mẹ?” “Mẹ đi”. “Con không đi cùng mẹ?”. “Không! con muốn đi một mình”. Một mình. Sao các người lúc nào cũng muốn một mình? con gái tôi lặng lẽ ra khỏi cửa. Cái lưng nó như còng xuống. Sao già sớm thế hả con? con gái đẩy chiếc xe Dyland mới mua hơn trăm triệu đồng ra sân. Khổ thân, nhà có túng thiếu gì đâu mà con bé gầy mảnh; cái xe thì to nặng. Vợ tôi đang trang điểm. Nàng tô thêm son lên làn môi đỏ chót. Nàng thay cái nhẫn vàng mặt lá cỏ bằng cái nhẫn mặt đá hồng ngọc. Nàng khoác áo choàng lông thú màu đỏ cổ viền trắng. Nàng quay lưng lại mặt gương, hỏi: “Anh có đi nhà thờ với em không?”. Tôi lắc đầu, đột nhiên lỡ lời: “Anh muốn ở nhà một mình”. Nàng dường như chẳng nghe, hoặc nghe nhưng không phàn nàn trách móc, thản nhiên bảo: “À quên, lúc tối có anh bạn gì làm nghề đánh cá, cùng học phổ thông với anh, điện thoại ra bảo không liên lạc được với anh”. “Chắc lúc đó anh đang trên máy bay, tắt di động. Anh ấy bảo sao?”. “Bảo anh về dự khánh thành nhà thờ đạo mới xây, tiện thể dự lễ Giáng sinh luôn. À, em bảo này: Nếu về quê, anh cứ khóa cửa ngoài, lúc nào về em tự mở”. https://thuviensach.vn Nàng đi xuống cầu thang. Cái áo choàng lông thú màu đỏ mất hút vào đêm mùa đông. Tiếng xe ô tô camry 3.5 rì rì nhỏ dần rồi im bặt. Nàng đi, khoảng trống sau lưng nàng và tôi cứ rộng hoác ra. Đêm Giáng sinh. Tôi bơ vơ, cô độc như con sói lạc đàn. Thà rằng bị giận hờn, trách móc như thằng A! Thà rằng thấp thỏm âu lo “đóng thuế” cho vợ và tràn trề thỏa mãn như thằng Z! chúng nó có khuyết thiếu chỗ này, có vênh váo cập kênh chỗ kia, nhưng vẫn sẵn nơi để nhớ để mong, vẫn sẵn người chờ đợi, vẫn sẵn kẻ khát thèm. Còn tôi, tôi không có chốn dung thân ngay trong nhà của mình. Căn biệt thự nhiều phòng rộng. Vắng vẻ. Quạnh hiu. Tôi muốn đập phá quá. Bom bay hoặc tên lửa Tô- ma-hốc của Mỹ phóng đến cái nơi ở u uất này cũng được; nó sẽ vỡ tung ra, biến mất. Bỗng dưng tôi nhớ đến con trai đang ở nhà. Vẫn còn hai thằng đàn ông trong cái không gian chật hẹp, tù đọng, bức bối này. Mọi muộn phiền, đơn độc, uất ức dịu hẳn. Tôi vào phòng con trai. Thằng bé chơi game xong đã nằm lăn ra ngủ. Đầu nó ngẹo sang một bên. Thương quá! Thằng bé lạnh lùng ngay từ trong bụng mẹ. Suốt chín tháng mười ngày không hề quẫy đạp. Lì lợm không thèm đếm xỉa gì đến chiến tranh, giá cả leo thang, thời tiết nóng lạnh ở bên ngoài. Tôi vành tai úp vào bụng mẹ nó, nghe tim thai. Im ỉm. Lặng phắc. Lúc đẻ nó ra, vợ tôi thiếu sữa, phải nuôi bộ. Mười hai giờ đêm, mắt vẫn thao láo thức. Nóng sốt. Sài đẹn. Tôi ôm ấp, ẵm bế, chăm chút như người mẹ. Con vàng con bạc, con hồng ngọc, con kim cương của tôi. Tôi nhấc đầu thằng bé, tuồn cái gối bông gạo xuống gáy. Rồi nhẹ nhàng nằm xuống bên ôm lấy con trai. Lòng rưng rưng, da diết. Có nỗi niềm máu mủ ruột thịt nào hơn. Tôi thức đêm thức hôm kẻ vẽ viết, làm dự án kiếm tiền cho vợ con. Tôi đi công tác chắt chiu từng đồng tiền thanh toán, chỉ tiêu đồng lẻ cũng vì vợ con. Mái tóc thằng bé nhuộm hoe hoe vàng, xịt keo thẳng đứng. Áo thổ cẩm xám xịt. Mồ hôi thằng bé chua chua. Tôi nhận ra mùi mồ hôi https://thuviensach.vn mình. Cha nào con nấy. Tình thương yêu ruột thịt trỗi lên thật mãnh liệt. Tôi kéo đầu thằng bé vào lòng mình. “Bố!” Thằng bé gạt tay tôi ra khỏi bụng nó. Tôi nhẹ nhàng, âu yếm: “Ừ! Bố đây. Cho bố ngủ với con một lúc với”. Thằng bé đẩy tôi ra: “Bố về phòng bố đi để con ngủ”. “con đuổi bố đấy à?” Thằng bé càu nhàu: “Không! con chỉ muốn một mình”. Lại “một mình”, nhà này ai cũng một mình! Lâu lắm rồi, tôi chưa được ôm thằng bé vào lòng. Tôi năn nỉ: “Bố muốn ngủ với con”. “Bố ngủ ở đây thì con đi phòng khác”. Thằng bé nhỏm dậy, cau có, quơ cái gối rồi bỏ sang phòng bên cạnh. Tiếng cánh cửa đóng sầm, và tiếng lách cách gài chốt. Chốt cửa, một thế giới riêng biệt khép lại. Thằng bé “một mình” rồi. Tôi không thể bước vào cõi ấy được nữa. Tôi cảm nhận mình đang bất lực. Và tôi nhận ra mình đang nằm trơ trọi trên giường, cô độc ngay trong nhà của mình. Tôi bất lực và hoang mang thật sự! Tôi hình dung cô vợ thằng A lại xui con điện thoại từ Tây Nguyên ra năn nỉ bố: “Bố ơi! Về nhà đi, chúng con nhớ bố lắm!”. Và nàng ta đang tủi thân, tức tưởi: Đàn bà xuân sắc có thì/ Năm một lần phép còn gì là xuân. Tôi tưởng tượng đến cái mông cô vợ thằng Z đang ưỡn lên, cái ngực đang chường ra. Và nàng bảo: “Nhanh lên anh! còn ăn cơm rồi đi lễ Giáng sinh”... Chẳng lẽ lại khóc. Đàn ông đã khóc là xảy ra một cái gì đổ vỡ, nát tan lắm. Vợ tôi không có tội. Con tôi không có lỗi. Tôi sống ngay ngắn, tử tế trong nhà ngoài đường. Hà cớ gì, nguồn cơn nào vợ chồng, bố con không gần gũi được nhau? Tôi muốn vạch trời xanh kêu và hỏi cho ngọn ngành. Tôi cố kìm tiếng lòng tấm tức khỏi bật ra. Chẳng lẽ chốn này không có chỗ tôi dung thân? * * * Về quê! Về quê ngay. Ý nghĩ hồi hương chợt lóe lên đầu. Tôi gọi taxi, đi về quê ngay trong đêm. Vẫn còn kịp gặp bạn bè thời chăn trâu cắt cỏ, thời đi học phổ thông trong đêm Giáng sinh. Tôi đang điên? Tôi đang chạy trốn khỏi căn nhà của mình? https://thuviensach.vn Tôi là người xa quê đã lâu. Sống ở thành phố nhiều năm nhưng chưa bao giờ tôi là người phố phường. Bạn bè bảo tôi là người khó thay đổi. Dân dã. Chân mộc. Nhưng lãng mạn. Và nặng tình. Quê tôi rất nhiều nhà thờ đạo. Nhà tôi lại đi lương. Một xóm đi lương lọt thỏm giữa làng mười một xóm đi đạo. Ký ức xao xuyến trầm buồn của tôi là những mái nhà thờ hình chóp chọc lên trời xanh, cây thánh giá trên đỉnh gác chuông dầm trong dãi dầu mưa nắng. Và những cô gái mắt bồ câu tròn to lúc nào cũng mơ màng như mắt đức Mẹ Ma-ri-a. Hơn mười giờ. Xe ô tô về đến đầu làng. Làng đạo đang mùa vọng, rộn rịp đêm Giáng sinh. Người chen vai người trong ánh điện sáng choang. Cái rét mướt đêm đông dường như ấm lại. Nhà thờ đạo mới xây còn thơm mùi ve vữa. Uy nghi. Và trầm mặc. Nhà thờ như một hình ảnh thu nhỏ của nước chúa. Tôi vẫn nhớ cái nhà thờ xưa bị bom Mỹ đánh sập thành đống gạch vỡ, chỉ còn tháp chuông cao vòi vọi, uy nghi vươn lên tận trời xanh. Gần đây người ta xây nhà thờ mới nhưng vẫn giữ lại cái tháp chuông xưa. Tôi như người chết sống lại. Bồi hồi, kỷ niệm xưa cũ dào dạt hiện về. Cứ như vừa mới hôm qua. Cứ như tôi đang sống những năm tháng tuổi thơ ở làng. ... Tôi học cấp ba trường huyện, cùng lớp có người bạn gái Hoàng Thị Mùi ở xóm đạo. Mùi mang tên thánh là Tê-rê-xa. Con gái xóm đạo ít khi được học lên cao như Mùi, thường chỉ hết tiểu học là nghỉ ở nhà dệt chiếu cói hoặc dệt vải xô gai rồi lấy chồng. Tê-rê-xa bạn tôi mắt to, tròn như mắt bồ câu, lông mi dầy cong vút, màu mắt đen xanh mơ màng như mắt đức Mẹ Ma-ri-a. Làn da trắng nõn. Tê rê-xa bằng tuổi tôi, đã là thiếu nữ dịu dàng với những đường cong mềm mại gợi cảm. Nàng học khá, và khôn ngoan, hiểu biết hơn cánh con trai cùng lớp vụng dại như gà tồ. Cả lớp tôi đều gọi nàng là Tê rê-xa Mùi. Đêm Noel, Tê-rê-xa mời cả lớp đi dự lễ Giáng sinh. Tôi và thằng bạn cuốc bộ sang bên kia sông đến nhà thờ Quảng Phúc thì người đã đông nghịt. Thằng bạn bảo: “đêm nay gặp Tê-rê-xa Mùi, mày https://thuviensach.vn nhường cho tao nói chuyện một lát nhé”. Tôi thủng thẳng bảo: “Ai cấm mày?!”. “đừng giận! Là tao thấy Tê-rê- xa Mùi có vẻ mến mày. Lúc nào có mặt Tê-rê-xa là mày độc chiếm, nói như điên không ai chen ngang được. Tao con nhà chài lưới, Tê-rê-xa có để ý đến tao đâu.”. “Tao nhường cho mày nói chuyện hết đêm, được chưa?”. Nói để mà nói, chứ tôi nhường sao được. Lòng tôi rạo rực, trái tim xốn xang mỗi lần gặp Tê-rê-xa Mùi. Cái cổ cao ba ngấn của nàng trắng quá. Cái khuôn ngực vồng căng và mùi da thịt nàng ám ảnh theo tôi vào giấc mơ trẻ trung, háo hức. Tôi ao ước, mơ tưởng sau này có đứa con gái, mắt to xanh đen mơ màng như mắt nàng. Con gái tôi cũng sẽ đứng cùng các trinh nữ trong ca đoàn nhà thờ... Đèn nến thắp sáng lung linh, màu hồng ấm áp tràn ngập. Cố len vào trong cùng nhà thờ, chúng tôi tìm Tê-rê-xa. Tôi ngạc nhiên, thích thú ngẩn ngơ ngắm nhìn tượng chúa Hài đồng, đức Mẹ Ma-ri-a, Thánh Giu-se, những con cừu nhỏ, máng cỏ và hang đá nhân tạo... lấp lánh trong ánh sáng màu hồng rực rỡ. Vị linh mục đang giảng đạo. Tôi nhìn người bằng con mắt ngưỡng mộ và thành kính: “Vinh danh Thiên Chúa trên trời/ Bình an dưới thế cho loài người Chúa thương...”. Cha giảng Thánh kinh, cha nói đến bổn phận con chiên phải kính chúa, yêu nước; đến nghĩa vụ người dân chăm chỉ lao động sản xuất; sám hối và chăm cầu nguyện... Tê-rê-xa chưa ra đón chúng tôi được, nàng đang đứng trong ca đoàn. Ca đoàn là các cô gái đồng trinh mặc áo choàng trắng, đội mũ trắng, quàng khăn trắng. Một màu trắng ngời ngời, xao xuyến. Thánh lễ Tạ ơn chúa, Tê-rê-xa Mùi lĩnh xướng bài ca Đêm thánh vô cùng: “Đêm Thánh vô cùng, giây phút tưng bừng/ Đất với trời se chữ Đồng/ Đêm nay Chúa con thần thánh tôn thờ/ Canh khuya giáng sinh trong chốn hang lừa/ Ơn châu báu không bờ bến.../ Ôi Chúa Thiên đàng, cảm mến cơ hàn/ Nhấp chén phiền vương phong trần.../ Sai con hiến thân để cứu nhân loại/ Hang chiên máng rêu tạm trú/ Bốn bề tuyết sương mịt mù...” https://thuviensach.vn Thánh lễ linh thiêng, trang trọng và thành kính. Giọng hát chậm, dìu dặt, da diết ngợi ca đức chúa Giê-su hiến thân cứu thế. Hình ảnh này, giọng hát này dội vào cái đầu và trái tim non nớt của thằng con trai đang tuổi lớn, mãi mãi đi theo tôi suốt cuộc đời, để rồi thổn thức và nuối tiếc mãi... Nửa đêm chúng tôi về nhà Tê-rê-xa Mùi. Bữa ăn Réveillon được dọn ra. Sau này, tôi mới biết Bữa ăn nửa đêm Giáng sinh ở phương Tây gồm ba thứ đồng hành là: Thủy (cá chép, con hàu); Không khí (gà tây, ngỗng); Mộc (thịt lợn). Còn Bữa ăn nửa đêm Giáng sinh của người dân xóm đạo nghèo dạo ấy chỉ có bánh bột lọc làm bằng bột giong riềng và cá chép nấu cháo. Mẹ Tê-rê-xa Mùi là một con chiên ngoan đạo, nhân hậu, hiền lành, nhìn lũ trẻ háu đói ăn uống ồn ào, bà mỉm cười âu yếm. Nấn ná, dùng dằng quá nửa đêm mà chẳng đứa nào muốn về... * * * Vợ tôi gọi điện, nàng bảo: “Giáng sinh ở quê thế nào, anh?” Tôi bảo: “Vui. Đầm ấm”. “còn em, cái nơi em đi ấy?” “Như Giáng sinh những năm trước. Không náo nức. Không vui. Không buồn”. Có nghĩa là nàng cảm thấy suông, bình bình. Nàng không hỏi tôi bao giờ về. Và cũng không nói lúc nào về với tôi. Nàng thờ ơ. Nàng không hề biết tôi đang vui hay buồn, đang đắng cay hay ngọt ngào. Con tôi không biết tôi có nhu cầu chia sẻ, và chúng cũng chẳng cần chia sẻ với ai. Nhà tôi, bấn bíu vì ai. Ví dụ: Sáng ăn uống tùy nghi di tản, vợ phát cho mỗi người hai mươi ngàn đồng. Buổi ăn trưa công nghiệp năm mươi ngàn đồng ăn vội vàng ở tiệm, ở quán theo sở thích từng người. Bữa cơm tối gia đình mới tập trung. Tập trung nhưng mà không sum họp. Ăn uống lầm lì, im lặng, ít khi nói chuyện. Tôi nghĩ, cứ thế này thì trầm uất cả nhà. Tôi gợi chuyện, hỏi vợ: “Em đang nghĩ gì?” “Em đang nghĩ, nước mình mỗi ngày tai nạn giao thông chết ba ba người. Có phải quân số bằng một trung đội không anh?” https://thuviensach.vn “Trung đội đủ thì thiếu, trung đội thiếu thì thừa. Còn con gái nghĩ gì?” Con gái tôi ậm ừ: “con bạn cùng lớp con chiều qua dọn ra ở riêng. Nó ở một mình, không muốn sống chung với bố mẹ. Nó có cái súng xịt hơi cay của Mỹ, bố ạ”. “Con trai nghĩ gì?” “Hôm nay, bố bảo: Lúc bố chết cúng trăm ngày bằng thịt ba chỉ mắm tép, canh cua cà pháo. Hôm trước, bố bảo cúng lòng lợn tiết canh. Hôm trước nữa, bố bảo cúng thịt chó mắm tôm lá mơ. Hôm trước nữa, bố bảo cúng ốc nhồi hấp lá chanh. Hôm trước nữa... Cái bàn thờ to như sân vận động Mỹ đình mới đặt hết đồ ăn. Giá người chết mà biết ăn sạch trơn thì chẳng ai dám cúng, bố nhỉ”. Giá người chết mà biết ăn sạch trơn... Tôi nổi gai ốc. Vợ chồng, bố con, chị em đang ở rất gần, đang ngồi cùng mâm cơm mà mỗi người một mảnh. Toàn là ý nghĩ xa vời. Chúng tôi đang ở bên nhau mà chẳng nghĩ gì đến nhau; cùng một gia đình mà cứ rời ra. Hiện thực cay nghiệt quá, mà tôi không trốn chạy được. Giá như trốn chạy được về dĩ vãng. Giá như được sống lại những ngày xưa ấy... Ngày xưa ấy là... mùa vọng năm sau. Chiến tranh phá hoại của không quân Mỹ tràn ngập miền Bắc. Mùa đông 1972 lạnh lẽo mà đỏ lửa. Bom đạn tung tóe khắp làng quê. Tôi và hơn chục trai làng học cùng lớp khám sức khỏe đi bộ đội. Ngày nhập ngũ cũng là ngày định mệnh của Tê- rê-xa. Ô tô tải chở chúng tôi đi khỏi làng mấy cây số thì máy bay Mỹ đến, bom rơi trúng nhà thờ. Những thằng trai làng vỗ vào ca bin bộp bộp, bắt ô tô quay trở lại. Hoang tàn. Đổ nát. Ngổn ngang. Nhà thờ chỉ còn mỗi tháp chuông sứt mẻ nham nhở bên đống gạch vụn. Chúa đã không che chở được những con chiên của người. Tê-rê-xa Mùi như cây non bị phạt ngang gốc. Mảnh bom tiện đứt hai đầu gối nàng. Người ta đang ga rô cầm máu cho nàng. Một vệt máu nhỏ tươi hồng ứa ra từ https://thuviensach.vn vồng ngực căng đầy chảy xuống cổ ba ngấn trắng ngần. Đôi mắt bồ câu tròn cứ mở to nhìn trời xanh tức tưởi... Sau này ra quân, tôi về quê. Tôi đi tìm Tê-rê-xa Mùi. Mẹ tôi bảo, nàng vẫn còn sống. Sức sống con người thật diệu kỳ. Tôi chẳng hiểu vì sao Tê-rê-xa lại vượt qua cái chết mười mươi. Mẹ tôi bảo: “U đi chợ qua xóm nhà thờ gặp Mùi. Nó hỏi: “Anh ấy viết thư về cho bác, có nói gì về cháu không?”. Sự vô tình nhiều khi cũng có tội; tôi không vô tình, nhưng tôi đã lảng tránh. Lảng tránh có phải là tội lỗi với một người tàn phế như nàng? Vài ba lá thư gửi cho Tê-rê- xa Mùi, tôi hỏi thăm sức khỏe, sản xuất chung chung; lời lẽ bình thường, không thân mật, chẳng vồ vập, tình cảm hững hờ, xã giao. Tôi về xứ đạo, ván đóng thuyền rồi, nàng đã lấy chồng. Chồng là thằng bạn cùng lớp tôi – cái thằng năn nỉ tôi nhường để được nói chuyện với Mùi đêm Giáng sinh năm ấy. Ngày ngày, chồng tung lưới đánh cá trên sông cái, đầm Vạc. Vợ ngồi nhẩn nha dệt chiếu cói cùng đứa con gái mắt cũng tròn to như mắt mẹ. Bình yên. Giản dị. Ấm áp... Tôi chẳng có lý do gì lưu luyến, nán lại bên Tê-rê-xa nữa; dù đôi mắt tròn to của nàng mọng nỗi buồn... Những ngày xưa cũ chưa thật xa lắm. Tê-rê-xa bây giờ vẫn vẹn nguyên là Tê-rê-xa ngày xưa. Nhưng, vợ tôi đã không còn là vợ tôi nữa. Tôi nhận ra cái nửa kia không phải của mình từ lần vợ chồng nằm bên nhau, trần truồng trong chăn. Tôi rúc vào nách nàng. Tay ve vuốt mông tròn và vòng eo thon. Tôi chìm vào đam mê, thăng đồng trần thế. Bất chợt, nàng bảo: “Anh ạ. Mả mẹ cái con hàng tôm. Bán cho em năm lạng về nhà cân lại chỉ còn bốn lạng chín”. Tôi thụt chim lại. Lửa lòng tắt ngấm. Lạnh ngắt như đồng. Tôm với cá thì có họ hàng hang hốc, có liên quan đếch gì đến chốn giường chiếu? Nàng đang ôm ấp cùng tôi mà đầu nghĩ đến cá tôm. Nàng tha nhân ngay cả lúc tôi đang quằn quại trên bụng nàng. * * * “Mùi! Tê-rê-xa Mùi?” Tôi ngỡ ngàng quá. Cũng đôi mắt bồ câu tròn to mơ màng ấy, cũng dáng hình thanh thoát, dịu dàng ấy, cũng https://thuviensach.vn vồng ngực căng đầy ấy. “Bác ạ! cháu là Mai mà”. “Xin lỗi! Bác nhầm thật. Có phải cháu là... Tê-rê- xa Mai?” “Vâng! cháu con mẹ Mùi”. “Bác nhận ra rồi. Cái con bé mắt to cứ ngồi bên go quấn sợi cói vào đầu lao cho mẹ dệt chiếu phải không?” “Vâng ạ! Bác có khỏe không ạ?” “Bác khỏe. Cháu thế nào?” “cháu học năm thứ nhất Ngoại thương. Nghỉ Giáng sinh, cháu rủ mấy đứa bạn cùng lớp về chơi. Ca đoàn dạo này thiếu người lắm bác ạ, cháu phải đứng hát”. “Ừ. Lớn lên là chúng bay rủ nhau xa xứ hết. Cháu hát Đêm thánh vô cùng chứ?” “Vâng ạ! Silent night. Chốc nữa bác nghe cháu hát nhé”. “Ừ. Đêm nay bác bồi hồi lắm”. “Bố mẹ cháu cứ mong bác về suốt. Bữa ăn đêm Gi- áng sinh nào mẹ cháu cũng nhắc đến bác. Mẹ bắt cháu làm bánh bột giong riềng và nấu cháo cá chép. Mẹ cháu bảo, nhất định Giáng sinh năm nay bác sẽ về”. Ấm lòng. Gần gũi. Thân thuộc quá. Tôi có cảm giác mình vừa đi qua hoang mạc vô cảm, lạnh lùng miền băng giá đến cánh đồng cỏ mênh mông tươi xanh đầy nắng gió nhiệt đới. Tôi bắt gặp cái thuần hậu, da diết, vô tận đêm Giáng sinh. Tôi nghĩ đến túp lều đánh cá của người bạn chài lưới. Con thuyền nan có mui. Tiếng gõ ván xua cá lốc cốc. Tiếng go và lao cói dệt chiếu lách cách. Tê-rê-xa Mùi, Tê rê-xa Mai có đôi mắt đức Mẹ... Tôi nghĩ đến căn biệt thự của tôi... Tôi bước vào trong nhà thờ. Máng cỏ. Hang đá. Chúa hài đồng. Những con cừu nhỏ... Ấm nồng. Đêm đông khuya khoắt rét mướt chỉ còn ở bên ngoài. Tê-rê-xa Mai đứng kia, trong ca đoàn trinh nữ. Một màu trắng bình yên, xao xuyến. Giọng hát trong ngân. Da diết. “Silent night/ Holy night/ All is calm all is bright/ 'Round yon virgin Mother and Child/ Holy infant so tender and mild/ Sleep in heavenly peace...” Bao ký ức ngày xưa lại trở về, tôi yêu mến Đêm thánh vô cùng. Mùa vọng 2008 https://thuviensach.vn LÀNG XA Đỗ Văn Nhâm “Cổ mạch hàn phong cộng nhất nhân...” (Nguyễn Du) Chủ tịch xã về rồi đấy. Thuyền ông ấy kia kìa... Không biết ai thốt lên đầy lo âu. Ai thì cũng vậy, thông báo nọ đã được phát ra, đấy là điều chính yếu. Đám thợ làm cỏ thảy đều dừng tay nhìn cả về làng. Giữa mùa nước nổi, nom làng như vạt bèo nát đang trôi. Trôi vật vờ ra mạn biển mỗi lúc một xa thêm cộng đồng xóm mạc phía sau đê. Con đường duy nhất trở về làng đã chìm lút dưới nước, chỉ còn hàng phi lao trồng dọc ven đường thoi thóp ngoi lên. Nương theo dãy lộ tiêu xanh nọ có một chiếc thuyền nan đang cưỡi sóng lướt về. Làng ta đấy, ở cuối hàng cây nước vây tròn bốn mặt ngó ra nơi nào cũng sóng. Đi đâu về đâu đều phải lụy vào thuyền. Giờ, đám thợ làm cỏ nhìn thấy rất rõ sóng vừa đẩy chiếc thuyền ghếch mũi vào chân tre. Đúng, ông cốc đã về. Ông lên huyện từ hôm qua, lúc sáng sớm. Ông vừa neo thuyền rồi bước lên chân dốc, chiếc xắc-cốt căng phồng nhảy nhảy sau lưng, cái bóng cà nhắc nghiêng ngả khuất dần sau hàng bạch đàn. Đó là đường tới văn phòng. Nghĩa là sẽ có ngay một cuộc họp. Vẫn biết cán bộ thời nay họp hành liên miên nhưng sau hai ngày ở huyện không đáo về nhà ngó bà ấy một tý mà thẳng bước tới văn phòng ắt phải có chuyện. Mà là chuyện lớn chưa chừng. Từ đấy, ở ngoài đồng, câu chuyện giữa những người làm cỏ lắng xuống, thay vào đó thỉnh thoảng có tiếng thở dài. Làng đoán đúng. Huyện gửi công văn thượng khẩn triệu ông lên tất nhiên vì công việc. Rất nhiều việc. Chúng đang nằm chồng https://thuviensach.vn lên nhau trong cái xắc-cốt của ông. Toàn những trọng sự, gấp gáp, không đừng được. Và thảy đều hối thúc một cuộc họp. Là một tập thể mạnh và làm việc có nền nếp nên mặc dù nhiều việc nhưng cuộc họp thường vụ đảng ủy xã diễn ra khá chóng vánh. Ông cốc báo cáo vắn tắt tình hình và yêu cầu của lãnh đạo huyện rồi đề xuất biện pháp giải quyết, ông phó chủ tịch phụ trách sản xuất góp thêm đôi lời, ông bí thư kết luận, phân công trách nhiệm cho từng ủy viên. Ông cốc phát biểu có ý lảng một việc, không nhọc công tốn sức nhưng rất nhọc lòng nên cuộc họp phải thảo luận thêm dăm phút, ông có to tiếng đôi câu. Thế rồi biểu quyết. Ông, đồng chí phó bí thư kiêm chủ tịch xã uể oải giơ tay sau cùng. Tan họp, ông bí thư quàng vai bạn chia sẻ: “Anh cốc, đúng là lại làm khó cho anh quá. Nhưng mà... Anh thấy đấy, việc đó... Có ai kinh nghiệm và uy tín bằng anh”. Ông cốc nặng nề rời văn phòng. Ở ngoài đồng giờ thì chẳng ai nhìn thấy ông chủ tịch xã được nữa nhưng đã có người trong làng. Vâng, làng nghe ông bước. Từ sau hàng bạch đàn nhô ra một mái tóc bờm xơm cháy nắng. - Ơ... Ông cọp! chúng mày ơi! Ông cọp thọt! Thoắt, đường làng đầy ắp trẻ con. Chúng túa ra vây lấy ông, đứa níu áo, đứa kéo tay, đứa giành lấy chiếc xắc-cốt. Tất cả vòi nghe chuyện. Chúng mê những câu chuyện thời chống Pháp gắn liền với biệt danh “cọp xám đồng chiêm” của ông. Chơi với chúng ông như được sống lại tuổi thơ xa lắc của mình, và mấy đứa thỉnh thoảng lại làm ríu rít không gian côi cút của vợ chồng ông. Người chủ tịch xã kéo bọn trẻ vào quán nước dưới gốc đa. Như lệ thường, ông mua cho mỗi đứa một chiếc kẹo. Rồi thơm vào má bé gái đang lặc lè khoác chiếc xắc-cốt, ông nựng nó một câu rõ ngọt, đoạn chỉ xuống đoạn chân giả. Thế là chúng hiểu, đừng quấy rầy nữa, người kể chuyện ngày xưa quê mình đánh giặc lại đau. Tất nhiên bọn trẻ nghĩ ông đau chân. Nhưng chút ê ẩm đó thấm tháp chi với nỗi đau biết trước nỗi đau tột cùng của những người khác. https://thuviensach.vn Thằng bé có mái tóc sém nắng sực nhớ lời bà dặn, lội tắt qua vườn, xộc vào bếp. - Bà ơi, ông cốc đi rồi. Bà nó cười, từ ngày bố nó đi bộ đội bà ít cười lắm. Giờ thì chẳng hiểu sao bà lại cười, nhưng bà nó cười thật ngắn, như thở phào một tiếng. - Bà ơi, thế nào là điềm ác? Người ta bảo ông cốc, ông cọp thọt ý, chuyên đi gieo rắc điềm ác. Họ còn nói... - Hỗn nào! - Bà lão nghiêm mặt – Họ nói nhảm đấy. Không được gọi ông là cọp thọt. Nhớ chưa! Thằng bé dạ. Bà lão nhìn xéo qua vườn. Ban nãy cháu bà nói đúng, ông cốc đã rời gốc đa bỏ qua ngõ nhà bà. Cọt kẹt... Cọt kẹt... Tiếng bước chân của ông chủ tịch xã đấy. Đã mười lăm năm nay từ trại thương binh về, ông cốc góp vào mớ âm thanh hỗn tạp của làng tiếng bước chân dị biệt của mình. Dị biệt, là nói những ngày đầu, sau nghe mãi đâm quen; có người còn bảo biết được tâm tính ông qua mỗi bước chân. Giờ đây dưới sắc trời tái xám màu da người hấp hối vào độ lắm mưa nhiều bão, ông bước đi, tiếng cọt kẹt sắc lạnh chuyển dịch dọc đường làng. Thoáng bóng một người đàn bà ngoặt vào ngõ hẻm phía trước. Nhưng ông kịp nhận ra ai. Đi chợ chiều, cớ sao chị phải vòng lối ấy! Bên kia, một cánh cửa hướng ra đường vừa se sẽ khép lại. Đã có ngôi nhà từ chối ông như vậy. Lúc bấy giờ chàng trinh sát trẻ tuổi phải dựa vào bóng tối, nương theo bờ giậu bìm bìm phóng xuống đầm thoát ra đồng lúa ven sông, để lại phía chân tre tiếng chó sủa, tiếng lính dõng vặc nhau và mấy loạt súng chọc vu vơ vào đêm. Bấy giờ ông len lỏi giữa vùng tề nắm địch, người ta sợ liên lụy mà tránh ông, còn bây giờ... Nghe tiếng chồng từ xa về, vợ ông pha sẵn một bình trà. Mọi u uẩn, bức xúc tích tụ dồn nén trong ông mà bà nhận thấy qua mỗi bước chân chắc hẳn dịu bớt. Vô ích. Đầu óc ông vẫn chẳng sáng láng thêm chút nào. Thì ra ông ấy khát. Bà đặt vào tay chồng ly nước bột sắn, đoạn chăm chắm nhìn ông và cái xắc-cốt. Một lúc sau bà hỏi: https://thuviensach.vn - Lại chuyện ấy ư, mình? Ông cúi đầu im lặng. - Sao mình không giẫy ra! Lần nào cũng hứng lấy để mang tiếng... - Giời ạ, tôi thích quyền rơm vạ đá? - Ông dằn ly nước xuống bàn – Mà... tai tiếng gì? - Người ta đồn ầm cả làng cả xã lên – bà phóng đại đôi chút – chỉ mình ông không biết. - Đồn cái gì? Tai tiếng gì? - Ông cau có. - Lão cọp thọt chuyên gieo rắc điềm ác – Giọng bà chua xót – Gieo gì gặt nấy. Người ta nói thế đấy. Thì ra thế! Bây giờ thì ông hiểu vì sao người phụ nữ đi chợ chiều muốn tránh gặp ông. Ờ, từ cái buổi chiều cũng tai tái như chiều nay, ông đến cùng chiếc xắc-cốt trong đó có những tờ giấy cỡ bằng cuốn vở học trò. Sau đó là lễ truy điệu. Chị ấy mất chồng từ bấy, năm năm rồi, năm năm hay sáu năm? cũng như chỉ thoáng thấy bóng ông, cánh cửa nhà nọ đã vội vàng khép lại. Ông biến thành luồng sát khí, kẻ gieo tai họa cho bà con làng xóm từ bao giờ? - Tôi mà có quyền, ông ngửng lên – Tôi giải tán quách cái đảng ủy xã này đi. Toàn những kẻ đớn hèn biếng nhác, chỉ tài đùn đẩy công việc cho người khác. Ông biết quá lời, vợ ông cũng biết thế và bà im lặng vẻ đồng tình. Ông tiếp tục xả nỗi bực dọc: - Cuộc họp vừa rồi tôi gắt om lên. Tôi nhận chỉ đạo khoản đắp đê, tổ chức đại đội dân quân trực bắn máy bay, mình biết đấy, những công việc nặng nề. Có lọt tai thiên hạ đâu. Họ ỷ vào bàn chân của tôi. “Ai nỡ để anh lội đồng”. Gớm! cứ làm như quan tâm đến nhau lắm! Thế là cái ách cũ lại mắc vào cổ tôi, một con bò què... Thôi thì đành cày cho trót khóa này. Vợ ông ngẫm nghĩ một lát rồi nhẹ nhàng: - Mình ạ, các bác ấy cũng chả sai đâu. Thôi mình cố cho hết khóa này. Ông cúi đầu thở nặng nhọc. Một lần nữa người đàn bà muộn con đặt ly nước vào tay chồng rồi lùi ra. Những lúc như thế này ông ấy muốn ngồi một mình. Ly nước giải nhiệt thậm chí như một gáo https://thuviensach.vn dầu giội vào lò than hừng hực lửa là bụng ông. Ông đâu có khát. Ông đang thiếu thứ khác. Ngày xưa chưa cần đến một giọt vẫn đủ tỉnh táo, khỏe mạnh phóng cây mã tấu trúng cái yết hầu đỏ ngồn ngộn của thằng Tây đồn trưởng. Giờ nó đâu rồi cái khí cốt trai trẻ của ông. Thôi đành phải rượu. Anh trung đội trưởng ngày xưa bây giờ tự rót. Một... hai... ba... Năm chén cả thảy và cạn hết. Khà... khá hơn rồi. Nhưng trước mặt bây giờ làm gì có thằng Tây nào, và bên hông chẳng phải cây mã tấu mà là chiếc xắc-cốt. Nó đựng những tờ giấy báo tử. Chút nhuệ khí vay mượn từ rượu là dễ bốc hơi lắm. Ông cốc bước vội ra ngõ. Vừa đi ông vừa nhớ lại vốn liếng kinh nghiệm cũ cho những trường hợp mới. Cọt kẹt... Cọt kẹt... Được một hồi im ắng, đường làng bây giờ lại rạn vỡ bước chân ông. Mặt cát mịn sau mưa hằn đỏ hai dấu chân, một của ông như mọi người, một bằng gỗ, di ấn của trái mìn nhỏ như hộp xi đánh giầy – chúng đuổi theo nhau quấn quít không rời. Bên kia bờ giậu sau lưng ông chủ tịch xã, một thiếu phụ trở lại sân nhà mình, nói với người đàn bà ngồi ở bậc thềm: - Vào nhà lão Bân rồi. - Lâu lắm không thấy anh con cả nhà lão thư từ về. Chả biết làm sao. Hay là đã tuyển quân? – Bà khách nói nhỏ hơn – Bộ đội không nhận người ếch- xi-ma đâu nhỉ! Thằng lớn nhà tôi bị thế đấy, ở chân... Thiếu phụ chợt nhớ tới chồng, nhớ cả vết phồng rộp bằng nửa bàn tay ở đùi anh nhưng chị nói chị không rành bệnh ếch-xi-ma ấy. Còn chuyện ông chủ tịch xã, người chuyên trách hai việc tuyển quân và báo tử vừa bước vào ngõ có bờ giậu tầm xuân thì chị nhìn rất rõ. Đúng như thế thực. Đã bước qua bờ giậu tầm xuân được một đoạn, ông cốc quay lại, khuôn mặt u sầu sáng lên chút ít. Đã mấy tháng nay lão Bân không bước vào nhà chủ tịch xã. Làng xóm ngỡ đôi bạn rượu từ nhau. Hai người kết giao bởi cái nghĩa cũ chứ không phải vì rượu. Thực ra lão có đến, định dò hỏi tin tức anh con trai, cái thằng kiệm lời từ bé. Bẵng đi thật lâu chẳng thấy https://thuviensach.vn tin con, lão vừa muốn gặp ông chủ tịch vừa mong ông cốc đừng có xộc vào nhà lão. Dạo này ông cốc bận liên miên, đêm về mệt rũ nên chẳng lai vãng tới xóm này, thành ra lão nghĩ ông muốn tránh lão. Chắc hẳn có gì uẩn khúc, khuất tất, khó nói mới né tránh nhau chứ! Lão thậm ghét thói mập mờ. Thế thì phải hỏi. Nhưng vừa đi lão vừa ngẫm nghĩ và lão thấy xưa nay hai người chưa có điều gì khúc mắc, với lão, ông cốc cũng chẳng giấu giếm chuyện gì, mọi sự đều tách bạch rõ ràng. Hay thằng cả nhà lão... Quỷ tha ma cướp cái ý nghĩ phỉ phui của lão đi. Rốt cuộc hai lần đi hai lần lão dừng lại ngoài ngõ nhà chủ tịch xã, đứng vân vi một lúc rồi ra về. Hôm nay đang định mồi thuốc hút bỗng nghe tiếng cọt kẹt ngoài đường, lão Bân dựng điếu cày lo lắng bước về cửa sổ. Cọt kẹt... Hắn ta chăng? cọt kẹt...Tiếng bước chân rờn rợn như bản lề cửa khô dầu. Cọt kẹt... Đích thị hắn ta! có chuyện rồi. Nhưng mà không phải tuyển quân, lão Bân cầm chắc như thế! Làm gì mà mau đến nước ấy. Mới lấy quang cả làng ra hai tháng trước. Cũng phải để thì giờ cho mấy đứa kịp lớn chứ! Hướng cặp mắt dọc theo bờ tầm xuân, lão Bân canh chừng cái khoảng trống hình chữ nhật ngoài ngõ. Cẩn tắc vậy, thực ra chẳng cần nhìn, chỉ nghe lão cũng biết rõ ông chủ tịch chưa qua đó. Hắn ta đang đi, vẫn dáng đi nghiêng ngả, chiếc xắc-cốt khoác chéo sau lưng, đầu cắm cúi – ngày xưa hắn ta không cắm cúi như thế. Bên chân trái không thể nhấc cao, cứ cà nhắc cà nhắc, cái cá sắt gắn phía dưới thường quẹt xuống đường. Cọt kẹt... Cọt kẹt... Nguy rồi! đúng là... báo tử. Xưa nay chưa có đợt nào thoát khỏi tay hắn ta. Mấy cha đảng ủy ủy ban khôn lắm, dựa vào cái chân cụt của hắn ta. Cũng mất mát vì chiến tranh đi báo tử dễ ăn nói với nhau hơn. Cọt kẹt... Đích thị nguy to rồi. Cọt kẹt... Lạy giời lỗ tai lão nhầm lẫn. Lạy giời hắn đừng bước vào đây. Rồi! Lão Bân thở phào. Bóng ông cốc đã vượt qua cái khoảng trống hình chữ nhật ngoài ngõ, lão Bân thong thả trở lại bàn. Mỗi ly trà kéo một điếu thuốc, lão ung https://thuviensach.vn dung phả khói. Rồi lão đi nấu cơm, lão thấy phải đỡ bà vợ lão một bữa. Đúng vào lúc vục cái lon sữa bò xuống thạp gạo, lão bỗng nghe tiếng cọt kẹt vòng trở lại. Rồi đồng chí chủ tịch xã hiển hiện giữa khoảng trống hình chữ nhật ngoài bờ tầm xuân. Tiếng bước chân càng lúc càng to. Lão run bắn, chiếc lon sắt tây tuột khỏi tay lão loong coong dưới đất. Tiếng cọt kẹt giòn tan trên nền ngõ đá. Lão Bân hấp tấp đẩy cửa hậu bước ra vườn sau. Góc vườn dưới đáy chiếc chum sành đựng nước là căn hầm bí mật có một ngách thông ra đầm sen. Trước đây sau mỗi lần điều nghiên, cốc trở về phó thác giấc ngủ cho bờ cỏ lác bên đầm, phó thác sinh mệnh cho Bân; có động thì lặn xuống nước luồn lên hầm, thế là êm. Hòa bình ông cốc can không để chủ nhà lấp căn hầm đi, ông muốn giữ lại chứng tích của tình bạn, chứng tích một lần ngủ say trong bờ cỏ bỏ ngoài tai tiếng đuổi gà thái quá ở vườn sau. Hôm đó rượu thịt gà cá tươi và cái lưỡi của Bân đã giữ bọn lính không đi quá khỏi vườn. Bản năng chống điều chẳng lành hôm nay đưa lão Bân theo lối người dân cơ sở hai mươi năm trước vội vã bước ra bờ cỏ lác rồi sau đó để xóa dấu vết phải lội xuống đầm mò cá. Người thoát chết năm xưa đã dội bàn chân gắn cá sắt xuống bậc thềm. Tiếng gõ cửa... Tiếng đẩy cửa... Sau nữa là tiếng gọi. Rồi im lặng. Lão Bân nín thinh. Ông cốc rút phong thư từ chiếc xắc-cốt đặt lên bàn. Ông muốn chia vui với bạn và muốn chuyện trò chốc lát với lão Bân để tiếp thêm nghị lực cho mình. Nhưng ông bạn già lại rượu ở đâu rồi, ông nghĩ. Tiếng bước chân xa dần. Lão Bân rón rén trở vào. Lão nghiêng ngó. Cái gì kia? A ha... Lão vồ lấy phong thư của con trai. Lão đọc ngấu nghiến. A ha... Nguyễn Văn cốc, cọp xám đồng chiêm mang tin vui đến cho lão. Thế mà lão sợ. Thế mà có đứa... Chém cha đứa nào đồn ác! đồ khốn nạn! Quân phản động! Nó nhè vào sự muộn màng https://thuviensach.vn con cái của vợ chồng người ta. Hai người đức độ như thế, giỏi giang như thế, rồi thì bà sẽ đẻ, bà phải đẻ, bà vợ ông chủ tịch ạ, cho chúng nó chừa cái thói hỉ mũi vào váy đàn bà! Lẩm bẩm chửi một hồi thỏa thuê lão Bân lại giở lá thư ra. Bây giờ lão đọc chậm từng chữ một, xét nét. Đích thị thằng lớn nhà lão rồi! Và lão lại chửi, lần này khác hẳn, trong niềm sung sướng. Ngu lắm con ơi, mày tưởng chỉ có chúng mày mới thức đêm thức hôm, ăn đói mặc rét mà đánh đấm đấy hẳn. Ông bà bố mẹ anh em mong tin từng ngày, lo thắt ruột từng ngày. Mẹ khỉ, đến lúc làm cha mẹ chúng mày khắc biết. Lão vừa mắng yêu vừa đọc đến thuộc lòng bức thư, lão thơm lên đó. Rồi lão mở tủ tìm bình rượu thuốc. Vẫn còn lưng lửng bình. Đủ gật gù với nhau nốt đêm nay. Tối, lão sẽ mang đi. Phải khao ông bạn khốn khổ một chầu. Rồi thì ngủ! chắc hẳn đêm nay ngon giấc! Mà làm sao phải chờ đến đêm cơ chứ! Lão Bân chạy ra ngõ cất tiếng gọi bạn. Nhưng tiếng gọi khàn khàn của lão không vượt qua đầm sen. Ông chủ tịch xã vừa khuất vào lối ấy. Nép dưới lũy tre dày, căn nhà của người thiếu phụ nọ như cái thung lũng chứa đầy màu xám của buổi chiều ngả. Ông cốc bước vào, quẹt diêm châm đèn. Gió thổi vô hồi lên mái lá tạo nên những lỗ hổng ở góc trái, qua đó thấy rõ ánh ngày đang sẫm lại trên đầu. Ông cốc thừ người dựa lưng vào cột. - Cún ngoan nào... ngoan nào... Mai kia bố về... Từ ngoài ngõ, tiếng nựng con dịu ngọt của chủ nhà khiến ông cốc giật mình bước ra, bàn chân gỗ lập bập va vào bậu cửa gây nên một tiếng khô giòn. Thiếu phụ chững lại giữa sân. Trước mặt chị, trên thềm ông chủ tịch xã sừng sững hiện ra, chiếc xắc-cốt kềnh kệnh một bên hông. Thiếu phụ ôm con lùi một bước. - Thằng bé ngoan chứ? Đang thiu thiu ngủ, thằng bé như bị giật thột, run bần bật rồi khóc thét. Tại tiếng động do ông vừa vụng về bước xuống hay tại câu hỏi thăm thông thường được phát ra bằng https://thuviensach.vn giọng nói không bình thường? May đứa bé nín ngay, run nhè nhẹ trong lòng mẹ. - Dạ! Thường thì vẫn thế. Cháu chịu chơi lắm. Nhưng mấy hôm nay chả biết làm sao cháu bỗng dưng... bị thế này... Cứ giật mình luôn luôn. Người mẹ trẻ nói, mấy tiếng sau nghe như đã có nước mắt. - Cháu này... - Dạ. Chị tái mặt xây lưng lùi thêm mấy bước, ngồi bệt xuống thềm ôm con chặt hơn. - Mai, cháu phải đưa thằng bé lên trạm xá. - Dạ! - chị đáp và len lén nhìn lên. Gió chừng như dữ hơn. Có tiếng tre nứa vặn mình ken két. Nút lạt cuối cùng cũng bị đứt, mảng chái nhà tụt xuống đất. Gió lùa qua khoang chái trống tênh. - Cháu này... Hoàn toàn không để ý tới những gì vừa xảy ra với ngôi nhà, người mẹ trẻ run bắn, dựa hẳn vào tường, một tiếng “dạ” nhỏ nhẹ chị cũng không đủ sức thốt lên. - Thằng bé rồi sẽ chịu ăn chịu chơi ngay thôi. Phải sửa nhà đi. Đang giữa mùa mưa. Bão thì sắp tới. Nghe nói năm nay nhiều bão lắm. Đầy nghi hoặc, thiếu phụ từ từ ngẩng lên. Lần đầu tiên chị dám nhìn thẳng vào ông. Chẳng lẽ ông chủ tịch xã, một người tốt bụng lại hiện thân của tai họa như có người xì xào đồn thổi. Chị cần thẩm định điều vừa nghe, bằng mắt. May mắn thay trời xẩm tối, ánh đèn dầu từ trong nhà hắt ra vừa đủ làm mờ nhòe những nét rầu rĩ trên gương mặt phúc hậu và cương nghị của ông. Và nó đã lây lan. Nỗi kinh hoàng trước miệng vực thăm thẳm tai họa nhờ mẫn cảm thiên phú cho đàn bà mà chị vừa nhận thấy đã bị đức cả tin đàn bà hạ cấp thành nỗi lo âu. Việc sửa chữa ba gian nhà bị tốc mái dẫu quá sức vóc một người mẹ trẻ vẫn chỉ là nỗi lo âu thường nhật, chị thấy trước được và đủ sức chịu đựng. Ông cốc nhăn trán: - Hai bàn tay trắng phải không? https://thuviensach.vn - Dạ! - Người mẹ trẻ đáp khẽ và nhìn ra khoảng trời nhoi nhói những tia chớp bên kia đầm sen. - Đừng lo! - Ông cốc cao giọng, vung vẩy cánh tay – Sáng mai chú sẽ xin ý kiến các anh lãnh đạo xã. Có khó gì đâu một ít tre, lá. Bao giờ có thì thanh toán. Chi đoàn giúp vài chục công. Thế là ổn. Ông cốc chào nhanh, bước nhanh. Tiếng nựng con ấm và ngọt của người mẹ trẻ sao mà xa xót. Cần phải rút cho mau xa nơi ta vừa rất thực lòng mà vẫn như lừa dối. Ông chủ tịch xã không hề biết, ngay sau khi ông bước ra khỏi nhà vợ con người liệt sỹ chưa báo tử đợt này, có một bà lão chui qua ô cửa ngạch bước vào vuông sân đất còn nham nhở dấu chân ông. Chả hiểu hai người đàn bà một già một trẻ trò chuyện những gì nhưng sự xuất hiện của bà lão hàng xóm đã nhắc thiếu phụ nhớ tới sự kiện này: Trước khi báo tử và truy điệu cho con trai bà, bấy giờ đang độ giáp hạt, người ta đã trợ cấp cho gia đình bà hàng tạ thóc và cho đến nay vẫn chưa phải hoàn lại. Đêm bà lão ở lại với mẹ con chị. Đứa bé chốc chốc lại giật mình. Nó khóc. Mẹ nó cũng khóc. Có lúc cả ba người, ba thế hệ cùng khóc. Làng nghe thấy hết. Và dân làng đều biết chiều nay, lúc xẩm tối, đồng chí chủ tịch xã từ nơi bây giờ có tiếng khóc, đi ra, chiếc xắc-cốt đợt này căng lắm. Cái tin ấy được truyền đi. Lại nói, lão Bân đem bình rượu đến hoài hơi đợi bạn. Còn lâu ông cốc mới được về. Ông vẫn phải đi. Đây là chuyến đi nắm tình cảnh gia đình liệt sỹ trước khi báo tử. Đâu có phải hễ có giấy báo tử về là làm lễ truy điệu ngay tức khắc được. Trời tối sầm tối xịt và lất phất mưa bay. Làng chẳng thể nhìn thấy nhưng làng vẫn nghe ông bước. Mà là bước khá nhanh. Đôi tai làng thính lắm. Đúng, ông chủ tịch xã đang rảo bước. Trên yêu cầu giải quyết đợt báo tử này thật mau lẹ, thật êm thấm để nỗi đau của hậu phương kịp lắng xuống trước mùa tuyển quân. “chỉ tiêu nhập ngũ năm nay quá lớn. Trong đó vừa thắng to mà”. Đấy là câu cuối cùng trong lời kết luận hội nghị của đồng chí bí thư huyện ủy. Ông cốc nhớ lại khi nói https://thuviensach.vn câu đó đôi mắt người lãnh đạo cao nhất huyện hấp háy sáng nhưng giọng lại u trầm khác lạ. Cọt kẹt... Tiếng cọt kẹt gõ vào từng xóm ngõ. Đôi lúc chủ tịch xã phải dùng đèn pin soi đi soi lại những tờ giấy cỡ bằng cuốn vở học trò. Ông sợ mình nhầm lẫn họ tên những chàng trai làng xã quê hương ông từng chỉ bảo, tiễn đưa. Lão Bân thức giấc, lão châm đèn ngắm nghía bức thư của anh con trai. Bây giờ lão mới để ý tới dòng chữ số chỉ thời gian con lão viết thư. Thì ra đằng đẵng hơn một năm trời mới tới. Một năm hàng trăm trận đánh ấy chứ! Bao nhiêu là bom đạn, bao nhiêu là bất trắc vô thường. Niềm vui sướng bỗng nhuốm nỗi lo âu, lão chiêu một ly rượu lớn nhưng lão biết lão không thể ngủ tiếp và những đêm sau khó lòng mà ngon giấc. Càng về khuya tiếng bước chân của ông cốc như càng được vuốt nhọn hơn, bay xa hơn. Tiếng chó sủa ran khắp làng khắp xóm. Nhà nhà len lén đỏ đèn. Bây giờ từ trên đê nhìn ra nom làng như vạt bèo đầy đom đóm đang trôi. Trôi hun hút về mạn biển. Ở cái làng xa tít mù khơi có một người đàn ông đang tập tễnh bước đi, bên hông là chiếc xắc-cốt đựng đầy những thông điệp chiến tranh. Tiếng cọt kẹt nhọn sắc phát ra từ bàn chân gỗ cá sắt dội vào đôi tai nơm nớp của làng. Rất nhiều người mất ngủ. Đấy không phải là đêm đầu tiên, cũng chưa phải đêm cuối cùng làng mất ngủ. https://thuviensach.vn NGƯỜI ĐÀN BÀ CỦA ĐÊM Nguyễn Mỹ Nữ Đã gần hai tuần nay, tôi ở đây. Tôi lang thang dọc bờ sông nhìn những cái ghe chở dừa, ngắm rặng bần trên nước, trú mưa nơi vòm cổng một khách sạn rất hiện đại... và tự hỏi, chị giờ nơi đâu? Người phụ nữ mà do thời cuộc đã dạt xô tới phố biển ngoài kia của tôi. Người đàn bà Nam Bộ hiếm hoi mà tôi có thiện cảm trong muôn vàn những người đàn bà con gái nói tiếng miền trong. Vì sao ư? Vì hầu hết trong số họ, nhởn nhơ làm thứ công việc mà tôi không thể nào chấp nhận được. Đó là khoảng thời gian Mỹ quân sự, dân sự rồi là lính đại Hàn tràn ngập thành phố của chúng tôi kéo theo sự hỗn tạp, xô bồ và quá nhiều tệ nạn. Nhà tôi ngày ấy bán tạp hóa ở phía trước và có dãy phòng cho thuê ở phía sau, cả dưới tầng trệt lẫn trên lầu. Chồng chị thuê một phòng của nhà. Hôm đến anh đã chẳng trả treo giá cả gì hết mà còn xuề xòa tâm sự ngay, dù mới gặp lần đầu: “Má biết hôn? có cái này đỡ lắm! đặng hồi rảnh về thành phố có chỗ ăn nghỉ với lại... Con sắp có vợ rồi. Lo mướn nhà trước đặng dẫn ra ở nữa chứ!”. Và, cái người anh dẫn ra sau đúng bốn tháng mướn phòng của nhà tôi không ai khác, chính là chị. Chỉ có bốn tháng, lại đi về không thường xuyên, nhưng anh Phước đã khiến cho mọi người trong gia đình tôi quý mến bởi tính anh quá hiền và rất tội. Anh là sĩ quan thám báo thuộc Trung đoàn 41, Sư đoàn 22 bộ binh. Anh có trồng một cái răng vàng ở hàm dưới và chị em tôi hay hát mấy câu này để ghẹo: “Cười lên đi cho răng vàng sáng chói. Hát lên đi để cho đời le lói...”. Bữa chị ra, anh lấy chiếc Jeep lên phi trường đón. Tới nhà, vừa mở cửa xe đã rống giọng kêu inh ỏi: “Mấy em ơi! Ra mà đón chị bay nè. Má ơi! Vợ con nè!...”. Mọi người đổ ra, dòm ngó săm soi khiến chị lúng túng. Thấy thương sao! chị chẳng có gì nổi bật. Không cao https://thuviensach.vn không thấp không đẹp không xấu, da không trắng cũng chẳng đen. Người không quê nhưng cũng chẳng đô thị chút nào. Vậy mà vừa thấy là tôi mến ngay. Một tình cảm hết sức mơ hồ mà mạnh mẽ xâm chiếm toàn vẹn con người tôi. Thứ tình cảm ấy như chỉ rõ cho tôi, là tôi sẽ còn thương quý quyến luyến mãi với người phụ nữ này. Mãi mãi. Người đàn bà ở xứ đạo An Hiệp. Người đàn bà có quê quán ở châu Thành, Bến Tre. * * * Chị không dám ngủ một mình mà anh thì có tuần ghé về được một hai bữa, có tuần không. Anh cười, giơ cả răng vàng, giơ cả lợi, nói: “Má coi cho em nào lên ngủ với vợ con giùm”. Mẹ tôi chẳng chỉ định rõ ai, mặc cho hai chị em tôi giành qua giành lại. Giành bắt chán chê vẫn bất phân thắng bại nên sau rốt phải giải quyết bằng cách đánh tù tì vì cả hai đều rất thích được lên ngủ với chị chỉ bởi một lý do duy nhất, là được coi ti-vi cho nó đã đời. Chỉ có vậy! chẳng là ngày ấy đâu phải nhà nào cũng sắm được cái vô tuyến truyền hình. Cả xóm đâu có chừng hai cái và từ đàn ông cho tới đàn bà, người lớn cho tới con nít đều ngồi xếp hàng xếp lớp ở nhà người ta để theo dõi kịch Kim cương, Túy Hồng...; để coi chương trình ca nhạc “Tiếng tơ đồng”, “Jomarcel”... Bà chị kề tôi có vẻ quyết tâm dữ lắm! Quyết ăn thua đủ khi lao vô trò đánh tù tì với tôi, một cách thô bạo. Vậy mà sau hai lần huề, xui rủi sao lần thứ ba chị ra “tờ giấy” tôi lại ra “cái kéo”. Nhìn mặt chị méo xệch, tôi chọc: Vậy nghe! Kéo này sắc dữ lắm! cắt roẹt, roẹt... Chị tôi nhỏ nhen để bụng, tối tối hành hạ em bằng cách bắt làm đủ thứ việc linh tinh lại còn xúi ông anh kiểm tra bài vở hết sức gắt gao rồi mới cho tôi được đi... ngủ lang. Vợ anh Phước ban ngày thấy tươi tỉnh, mau mắn, nhưng ngó bộ rất buồn vào ban đêm. Có khi tôi còn thấy chị khóc. Căn phòng có lúc không bật đèn, ti-vi có khi không chịu mở. Chị đứng trước cửa im sững, mái tóc rũ qua một bên. Bóng người nhỏ bé và chênh chao trong thứ ánh sáng nhợt vàng lắt lay từ phòng kề bên hắt lên khoảnh https://thuviensach.vn tường đối diện. Nhiều năm sau, chiếc bóng lẻ loi và thứ ánh sáng chập chờn nhiều ma mị giấc khuya ấy còn ám ảnh tôi. Năm đó tôi mười bảy và chị hai ba. Tôi tên một loại hoa hết sức thông thường - cúc. Chắc không phải cúc trắng vì da tôi đâu có được vậy. Vàng, càng không. Và chẳng lẽ có một loại cúc đen cho phù hợp với tôi. “đứa con gái miền biển da nâu giòn, săn chắc”, chị hay gọi tôi bông lơn vậy cho vui chứ đâu có mấy hồi kêu cúc. Trong giao tiếp hàng ngày chị một điều cưng hai điều cưng, giọng nũng nịu mè nheo. Đáng yêu và êm tai hết sức. Còn tên chị? Không thuộc về ngày. Không ánh mặt trời, không sáng lóa, không bừng tỏa. Là đêm. Tôi cau mặt: “Tên gì kỳ cục! Tên nghe núp lén, bí mật quá chừng”. Chị thêm: “Bí ẩn và trắc ẩn nữa chứ”. Tôi hiểu loáng thoáng hai từ đầu và rất lâu về sau này mới hiểu hết được hai từ sau. Hiểu và buồn lặng. Cứ nghĩ được đi ngủ lang, được lên phòng chị để coi ti vi ai dè, toàn là chóc mỏ nghe chị kể chuyện. Chẳng chuyện của ai. Chỉ chuyện của chị. Chuyện về cái xứ đạo có tên An Hiệp. Về châu Thành. Về quê nhà mênh mang dạt dào sông nước của chị. Lần đầu tôi biết đến cái tên Kiến Hòa và qua chị thấy gần chứ hồi giờ cứ nghĩ, ở đâu đó xa lăng lắc. Một cái tỉnh nằm tút tận miền tây mà mình không cách gì hình dung ra được. Chị đêm nói, chị ưng anh Phước vì ba chị ép. Ba chị với ba anh Phước là bạn. Nhà ở khác huyện nhưng cùng đi học trên tỉnh. Ở trọ chung một nhà học chung một lớp. Thân thiết lắm! Hai người hứa làm sui với nhau từ hồi chị mới qua cấp hai chứ mấy. Ba anh Phước làm vườn, trồng cây cảnh để sinh sống và hiền khô. Còn ba chị là sĩ quan thuộc chi khu Kiến Hòa, dữ hết biết! Trước khi có chồng, chị đã thương một người học trên Sài Gòn, học trường bảnh dữ lắm! Học bên Phú Thọ ra làm tới kỹ sư đó cưng, nhưng ảnh có tham gia phong trào đấu tranh của sinh viên học sinh. Ba chị biết, đùng đùng nổi giận. Xách súng ra phía trước bắn chỉ thiên đúng ba phát rồi xách súng vô nhà kê ngay màng tang, (chị nói thêm: màng tang chị chứ không phải màng tang https://thuviensach.vn ổng) gằn giọng: “Mày bỏ nghen con. Không, tao làm một phát khỏi ân hận vì lỡ sinh ra đứa con gái mê Việt cộng”. Chị chưa kịp bỏ, người đó đã bị bắt và bị đày ra côn đảo. Người đó đi ở tù và chị đi lấy chồng. Chị kể chuyện tình mình bằng giọng rười rượi buồn. Và chỉ vậy. Không chút ghét bỏ, phẫn nộ... dẫu là một câu chuyện có tiếng súng, sự nổi giận và nhà tù. Phải là tôi, một cô gái miền Trung nhiều cá tính luôn biểu lộ mình, hết sức mãnh liệt, thì không bao giờ là vậy. Không những nói, khi kể chị còn cười được mới thật tài! Mới thật ngộ! Những câu chuyện chị cuốn hút tôi từng đêm, từng đêm. Giọng Nam Bộ đẽo đợt kéo dài, như phỉnh dụ tôi theo chị miết miết. Theo chị về một giáo đường, vào đêm Giáng sinh vào mùa chay. Chị nói chị ở xứ đạo An Hiệp bên châu Thành nhưng hai dịp lễ lớn trong năm của người Ki tô giáo, luôn theo gia đình qua bên chợ Lách để tham dự thánh lễ và các nghi thức ở nhà thờ cái Mơn. Đó cũng là quê anh Phước. Giọng chị rập rình kể về con nước xuống lên sớm chiều, về cây bình bát, về cụm dừa nước. Ghe thong thả lướt tràn mặt sông và con rạch nhỏ um xanh những rặng bần. Tôi nhắm mắt, nằm im, thiu thiu giấc ngủ chưa kịp tới và vui thích theo chị trong mùa thu hoạch cây trái vườn nhà. Chiếc võng, tiếng ve rộ mùa hè và sắc đỏ nơi từng chùm chôm chôm... Sát bên phòng chị là phòng của một thằng Mỹ lai đen. Làm việc ở hãng R.M.K(1). Đó là thằng Mỹ dễ thương nhất mà tôi được biết. Thằng này rất khôn. Chỉ đen sơ sơ ở màu da còn hết thảy mọi thứ trên khuôn mặt nó đều nhỏ nhắn, xinh xắn lạ lùng. Nó cũng không cao. Mỹ mà chỉ chừng một thước sáu lăm, sáu bảy. Nó cười có duyên chết được và tuổi chắc chưa tới ba mươi. Cái thằng này cà lác bắt sợ. Ai đời có mỗi cái tuổi cái tên mà hỏi, hồi khai tuổi này, hồi nói tên khác. Tuổi không cần nhưng tên phải có để mà kêu chứ! Thế là chị đặt tên nó là Babyson. Chị nói, nhìn nó tự nhiên nghĩ tới một bản nhạc Pháp. Bản “Tous les garçon et les filles”(2). Thằng Babyson có vẻ khoái chí với cái tên này lắm. Cứ câng câng cái bộ mặt dễ thương của nó lên, trả lời khi nghe ai đó hỏi: “What is your name?”. Có điều https://thuviensach.vn rất ngộ, nói theo cách của chị là dù đã đặt tên cho Babyson nhưng mọi người mặc sức kêu còn chị cứ Nhỏ mà réo. Như đã luôn réo tôi là cưng vậy. Càng ngộ thêm là mỗi lần nghe chị kêu mình, Babyson luôn hỏi lại bằng tiếng Việt đớ đớ là: “đêm kêu Nhỏ hả?”. Từ ngày có thằng Mỹ lai mướn sát bên, những buổi tối tôi thấy chị ít đứng một mình. Khoảnh tường đối diện chập choạng lắt lay bỗng nhiên rỡ ràng hằn soi hai bóng người đứng cận kề nhau, im sững. (1) Công ty chuyên xây dựng cầu đường và các công trình quân sự cho quân sự cho quân đội Mỹ. (2) Một bản nhạc Pháp được nữ ca sĩ Francoise Hardy hát, rất thịnh hành vào thập niên 60 ở miền Nam Việt Nam. Có khuya tôi nín thở lặng ngắm họ. Cảm nhận trong nỗi hoang mang hãi sợ hết sức vô cớ của mình là vô vàn những ngọt ngào, ấm áp. Những câu chuyện kể đêm đêm của chị, ngay sau đó, vẫn bảng lảng sông nước quê nhà. Vẫn mênh mang, vẫn rười rượi điệu sầu muôn thuở đất phương Nam nhưng đã thêm vào rất nhiều chuyện của Babyson. Về cộng đồng da đen nhiều hẩm hiu của nó bên kia đại dương, về khu Harlem cùng khổ ở New York, về cái thằng chủ da trắng với cái tính phân biệt chủng tộc chết người ở hãng R.M.K và về âm nhạc. Chị nói chị và Babyson đều rất thích nhạc đồng quê và Thánh ca. Đó là những đêm cuối năm và rất lạnh. Giáng sinh cận kề, chị lo mua bánh trái, quà cáp để cùng anh Phước về quê. Anh Phước, gần như vắng nhà thường xuyên nhưng nghe nói hai người có hẹn là chừng Giáng sinh sẽ đưa nhau về Kiến Hòa ăn mừng chúa ra đời. Tưởng chị vui, nhưng nghe ra trong những chuẩn bị của chị là bao nấn ná rất nhiều đắn đo. Khuya, thường thấy chị trở dậy ngồi sát mép giường, dáng bất động và khuya, tiếng harmonica của Babyson thổi từ phòng bên vọng sang, buồn hiu hắt. Anh Phước báo về là phải tham dự một cuộc hành quân lớn và nói chị ráng vui trong một mùa Giáng sinh xa quê. Tin đưa về vào chiều 22 và rất lạ, thấy chị không một mảy may buồn. Rồi liền hai ngày sau đó thấy chị và Babyson lăng xăng túi bụi với những thứ gì đâu đâu. Hỏi, chị ra dấu https://thuviensach.vn bí mật. Cả hai muốn dành cho tôi những bất ngờ. Mà thật vậy, tôi đã trố mắt to, ngạc nhiên hết cỡ khi đứng giữa căn phòng thường ngày, vốn rất lộn xộn và vắng ngắt của Babyson. Không thể nào tin nổi căn phòng đó có thể đẹp sáng và ấm cúng đến dường ấy! Nhạc Giáng sinh đổ tràn. Ở góc phòng là một cái hang đá rất nhỏ và thật đơn sơ. Điều này khiến tôi thấy thích. Có vẻ, người làm ra hang đá này đã nắm rõ được tinh thần khó nghèo của chúa và sự ra đời hết sức đặc biệt của Người. Đối nghịch với hang đá, ở góc phòng đối diện là một cây thông giăng đầy bóng điện đủ các sắc màu và liên hồi nhấp nháy. Trên những nhánh thông treo mấy gói quà và những cái thiệp xinh xinh. Giữa phòng là một bàn tiệc nhỏ dành cho đúng ba người đã cắm sẵn nến và bày sẵn ly uống rượu. Đó là một Giáng sinh nhiều xúc động nhất mà tôi được biết. Một Giáng sinh có chị, có thằng bạn được gọi là Nhỏ của đêm rồi còn có cả cưng của chị nữa. Trước khi ăn Réveillon, cả chị và Babyson đều có quà cho tôi. Và sau đó, cả hai người cùng hát “Silent night” bằng cả tiếng Anh lẫn tiếng Việt. Giọng Babyson ngô nghê mà cảm động lạ lùng: “Đêm Thánh vô cùng. Giây phút tưng bừng. Đất với trời se chữ đồng. Đêm nay Chúa con thần thánh tôn thờ...”. Khi tôi hát “Jinger Bell” thì Babyson thổi harmonica và chị nhảy. Mắt khép, tóc xõa bời bời, khuôn mặt đầy đam mê... Là chị đêm của tôi, trong một Giáng sinh đầy huyền ảo. Mấy ly rượu vang khiến tôi buồn ngủ và trong cơn chập chờn, thấy có một ai đó bế chị lên, quay vòng và tung lên, bay bổng. Ở trạng thái thức ngủ nhập nhoàng tôi nhận ra đêm đang vút bay. Đêm níu cả chị đêm cùng bay, rồi một ai đó nữa bay, hang đá bay, những ngọn nến bay và âm nhạc bay bay. Bay rất nhẹ và xa. Thật xa. Ngay trong đêm đó, lúc gần sáng tôi chợt thức dậy và giật mình khi sờ bên cạnh mình không thấy chị đâu. Rồi thêm mấy đêm sau nữa cũng vậy. Vài tuần sau nữa thì chuyện của chị và Babyson vỡ lở. Trong mấy phòng trọ ở dãy nhà cho thuê của gia đình tôi, mọi người xúm lại xì xầm. Những cái liếc xéo đầy ghét bỏ, những cái nguýnh nguẩy nhiều rẻ khinh, những câu nói hằn xóc... bay vèo vèo. Cũng là https://thuviensach.vn bay đó thôi nhưng không phải bay rất nhẹ và thật đẹp như âm nhạc và những giấc mơ mà bay bạo liệt về phía chị. Mẹ tôi không cho tôi lên ngủ với chị nữa và một bữa, anh Phước về thình lình bắt gặp chị với Babyson đang đứng ở khoảng cuối của dãy hành lang, ôm nhau. Sau này nghe chị kể lại tôi mới hay còn giữa khi đó, tôi có giáp mặt với anh Phước ở đường luôn và thấy anh rất bình thường. Anh Phước vẫn cười với cái miệng mở rộng hết cỡ. Chiếc răng vàng lấp lánh khiến tôi đã muốn vọt miệng hát lên mấy câu trêu ghẹo nhưng anh lao ra đường, leo vội lên chiếc Jeep và phóng đi. Suốt khoảng thời gian đó chị điềm tĩnh đến kinh ngạc! Tôi lén mẹ lên ngủ với chị được vài đêm. Lòng xao xác bởi rõ đó là những đêm cuối với nhau. Chị cười mà nước mắt ứa kể về tình yêu của chị với chàng trai Mỹ lai đen Babyson. Về Nhỏ. Chị nói cưng biết không, bọn chị tìm tới nhau vì đều đau đáu nỗi tha hương. Đều yêu quê, đều rất nhớ nhà dẫu đó có là một khu phố nhộn nhạo bất ổn của dân da đen ở New York hay là sự thanh bình yên ả ở xứ đạo An Hiệp, Kiến Hoà. Rồi là âm nhạc. Những bài Thánh ca du dương, thứ nhạc đồng quê đằm sâu mà mộc mạc... Rồi là sự lẻ loi nơi mỗi người, những ngơ ngác trong cuộc sống, nỗi mệt mỏi trong tình ái. Với Babyson là sự chung đụng đến nhàm chán với mấy cô gái điếm. Với chị là cuộc hôn nhân gượng gạo với anh Phước. Bọn chị khát khao những sẻ chia nhỏ nhặt mỗi ngày. Cần thiết những hỏi han, chăm chút cho nhau khi mưa khi nắng, lúc khỏe hồi đau. Cứ ngỡ chỉ vậy. Chỉ nghĩ đó là một tình bạn trong trẻo mà cả hai đã bắt gặp được ở đây trong chuỗi ngày sống côi cút. Đâu ngờ... Thôi thì! đã vậy, chị phó mặc... Tôi ngập ngừng: - Rủi anh Phước...? - Chĩa súng ngay màng tang chị và bắn một phát chứ gì? - .... Anh Phước đã không làm vậy. Một lần, về thành phố anh không thèm ghé về nhà với chị đêm. Anh rủ cả đám bạn vô một quán rượu, uống say mèm rồi một hai đòi về đơn vị dù mọi người cản ngăn. Anh đón một chiếc xe nhà binh chở lính đi ra Quảng Ngãi. Xe quá chật nên anh và hai người bạn phải đứng. Bạn anh đứng hai https://thuviensach.vn bên còn có chỗ vịn tay. Anh ở giữa đâu biết bấu víu nơi nào ngoài vai bạn. Tựa giữ lỏng lẻo kiểu đó nên khi xe thắng tay anh rớt ra liền. Tay rớt và anh rớt. Rớt xuống lòng đường gặp ngay lúc một chiếc Jeep phía sau trờ tới, cả người anh nát nhừ. Chị nhận hung tin, đờ người ra rất lâu rồi quỵ xuống, sóng soài. Không riêng chị, cả gia đình tôi và mọi người ở trọ đều chết điếng cả hồn lẫn vía. Cái chết tức tưởi và thảm thiết của anh trùm lên ngôi nhà của chúng tôi một không gian u xám và ảm đạm. Có cảm giác luồng ám khí từ nơi anh nằm xuống đang bốc lên nghi ngút và theo gió, dạt bay về phía chị và Babyson khiến khuôn mặt chị dại ngây như không còn sự sống và đôi mắt Babyson đỏ quành quạch một màu chết chóc dị thường. Chị bỏ chúng tôi mà đi, từ ngày hôm đó. Babyson đóng chặt cửa phòng và ngập ngụa mình trong rượu, từ ngày hôm đó. Thi thoảng, đêm, trong những giấc ngủ đầy mộng mị của mình, tôi thấy chị đêm về. Tôi thấy chị xõa tóc dài ngồi nơi bến nước quê mình trong châu Thành, một mình. Bóng chị khi ẩn lúc hiện nơi những rặng bần, cụm dừa nước... Rồi tôi thấy chị áo dài trắng, voan trắng đứng chơ vơ một mình, nơi tháp chuông nhà thờ cái Mơn trong lễ cưới... Lạ, trong những giấc mơ tôi không hề thấy anh Phước. Cũng không có Babyson. Chỉ có tiếng harmonica da diết và bi thiết. Chỉ có chiếc răng vàng trên khuôn mặt nhòa nhệch của ai đó bật sáng rồi tắt lịm. Chỉ có giọng nói của ai đó, thắt thẻo và rập rình: “đêm kêu Nhỏ hả?” rồi bặt im. * * * Đã gần hai tuần nay, tôi ở đây. Bữa về châu Thành, thót lòng... Sao tôi có thể quên đây là quê nhà của một người phụ nữ có tên là đêm. Một cái tên kỳ cục. Một cái tên nhiều bí ẩn và nhiều trắc ẩn. Sông mưa và con phà lướt tới. Sông đẫm buồn trong cái màu bạc đục lênh lang mấy cụm lục bình trôi. Sông trôi và đêm trôi. Dạt xô tận đâu đâu, hỡi người đàn bà của tuổi mười bảy tôi, ngời ngợi... Tôi đã bần thần suốt một ngày, ở chính cái nơi chị đã sinh ra, đã lớn lên, đã ra đi và không biết còn có thể trở về? Sáng đó, khi lững thững đi dạo quanh mấy cái nhà vườn, tôi đã đứng chôn chân phía trước một https://thuviensach.vn ngôi nhà mà dường như ký ức cho tôi hay đó là ngôi nhà chị. Phải không? cái cổng này sao rất quen. Phải không? Bức tường rào sơ sài? Phải không? Khung cảnh này sao quá lắm gần gụi? Không đừng được, tôi bước vô. Và cứ thế một mình ngẩn người nơi hàng hiên, nơi gian nhà ngoài với những chiếc ghế làm bằng thân dừa thật khéo. Vắt ngang chiếc tủ thờ rất xưa là câu này: “Học, học nữa, học mãi...” viết bằng nét chữ nguệch ngoạc. Một câu của ai đó, chị đêm ưa đem ra trích dẫn mỗi khi hai chị em nói chuyện với nhau về đề tài học. Giờ, ong ong bên tai mình bằng một giọng Nam Bộ đẽo đợt uể oải khiến tôi phải giật mình. Là câu chị dùng, là giọng chị nói. Không trật. Vậy chị phải ở ngay đây. Ở trong chính cái ngôi nhà này. Không thể trật được. Vừa nghĩ tới đó, tôi bỗng thấy mình nghẹt thở và phải lấy hơi hít sâu mấy ngụm khí trời để bớt hồi hộp trước khi hăm hở đi thẳng xuống nhà sau. Chị sẽ như thế nào đây, sau ngần ấy năm xa cách? chị đang ở với ai? cũng có thể chị lập gia đình với người tình thuở học trò, cái ông rất bảnh học trường Phú Thọ chừng tốt nghiệp làm kỹ sư đó! Phải rồi, sau giải phóng anh sẽ ở côn đảo về. Sẽ gặp lại, sẽ sum họp và sao không thể cùng về chung sống với nhau, sau ngần ấy trắc trở gập ghềnh? Tiếp tôi không phải chị, mà cũng không phải một cô gái một chàng trai nào đó hơi hơi giống chị. Là một bà già Nam Bộ rất hiếu khách, hỏi thăm tôi đủ thứ và mời tôi ăn quá trời là trái cây. Ăn đã đời còn cho thêm một bịch chôm chôm và một trái mít tố nữ. Bà già cũng cho tôi biết thêm là nhà không có con cháu, em út gì tên đêm hết! Nói rồi cười xuề xòa: “Trời ơi! Khùng ha! đặt tên gì kỳ! đặt tên vậy cho đời tối thui sao!”. Ngồi lại thêm buồn, tôi chào tạm biệt. Đã đứng ở cổng vẫn còn chưa chịu đi. Tôi cố tình nấn ná chỉ để hỏi một câu: - Vậy, ai viết cái câu dán trên tủ thờ vậy, bác? Mà sao viết vậy? - Thằng chồng tui viết chứ ai. Tự ổng đĩ ngựa ổng viết vậy đó! Bước chân lâng châng tôi quay lại với đám bạn, uống liền mấy ly Phú Lễ ngâm chuối hột. Rượu xộc cay và nỗi nhớ xộc cay. Nhớ https://thuviensach.vn