🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Tương Lai Xán Lạn Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn Mục lục Giới Thiệu Chương 1 Chương 2 Chương 3 Chương 4 Chương 5 Chương 6 Chương 7 Chương 8 Chương 9 Chương 10 Chương 11 Chương 12 Chương 13 Chương 14 Chương 15 Chương 16 Chương 17 Chương 18 Chương 19 Chương 20 Chương 21 Chương 22 Chương 23 Chương 24 Chương 25 Chương 26 Chương 27 Chương 28 https://thuviensach.vn TƯƠNG LAI XÁN LẠN Catherine Cusset www.dtv-ebook.com Giới Thiệu CATHERINE CUSSET TƯƠNG LAIXÁN LẠN TIỂU THUYẾT VŨ ĐỨC TÂM dịch NHÀ XUẤT BẢN VĂN HỌC Cet ouvrage a bénéficié du soutien des Programmes d'aide à la publication du Ministère français des Affaires étrangères et européennes. Cuốn sách được xuất bản với sự giúp đỡ của Bộ Ngoại giao và Châu Âu Pháp trong khuôn khổ chương trình hỗ trợ xuất bản. Dịch từ nguyên bản tiếng Pháp UN BRILLANT AVENIR của Catherine Cusset Nhà xuất bản Gallimard Copyright © Editions GALLIMARD, Paris, 2008 Bản quyền tiếng Việt © Nhà xuất bản Văn học, 2011 ----- Để tưởng nhớ John Jenkins (tên khai sinh Bercovici) và Rubin Berkovitz. https://thuviensach.vn Tặng Jérôme Cornette, 1969-2008. Bị lưu đày dưới lòng đất giữa những tiếng reo hò, Đôi cánh khổng lồ cản bướcnó đi. Gửi tới Ann, Vlad và Claire. Tôi ngày càng có cảm giác rằng thời gian tuyệt đối không tồn tại, ngược lại chỉ có những khoảng không gian xen lẫn nhau [...], rằng những người sống và những người chết tùy theo tính khí của họ có thể chuyển từ không gian này sang không gian khác, và càng nghĩ về điều đó, tôi càng thấy rằng hình như chúng ta, những kẻ đang còn sống, theo nhãn quan của những người chết, chúng ta là những sinh vật không có thực. W.G. SEBALD (Austerlitz) https://thuviensach.vn TƯƠNG LAI XÁN LẠN Catherine Cusset www.dtv-ebook.com Chương 1 2003 CHỈ YÊN LẶNG Trong khi mở cái đệm gấp ra, Helen nghe thấy Jacob giật nước và mở cửa phòng tắm. Bà ngước mắt lên và nhìn thấy chồng trong bộ quần áo ngủ màu xám kẻ trắng, đứng ở lối vào phòng khách đang nhìn bà trừng trừng. Bà thấy khó chịu. Không phải vì ông không làm giúp bà - chẳng khó khăn gì việc bơm cái đệm gấp, và hơn nữa Jacob đã trở nên vụng về đến mức tốt hơn hết là bà tự xoay xở hơn là nhờ ông ấy - mà là bởi vì ông không đưa ra câu hỏi rõ ràng đã khiến ông phiền lòng: Tại sao vợ ông lại ngủ ở phòng khách? Bà quyết định giữ im lặng. Ông vẫn có thể nói được cơ mà. Bà cũng không hỏi xem ông đã uống những viên thuốc mà bà để ở quầy bếp cùng với một cốc nước chưa. Nếu ông quên một liều cũng thây kệ. Ông chẳng vì thế mà chết. Đôi lúc, bà thấy đuối sức khi phải nghĩ, nói, hành động cho hai người. Chính bà là người lấy hai mươi tư viên thuốc hàng ngày ra khỏi vỉ và nhắc ông uống. Hôm nay, ông vẫn quên lấy thư từ. Bà đã nhẫn nại chờ đợi ba ngày, liên tiếp nhắc tới các loại hóa đơn cần phải thanh toán. Vô ích, vì hòm thư đầy tràn nên bà phải nhắc ông. Ông đã xin lỗi nhưng rồi đâu lại vào đó. Không phải chỉ là bệnh tật, cũng không phải tuổi tác. Bảy mươi hai tuổi chưa phải già lắm. Mà là ông không nỗ lực chút nào nữa. Và sẽ ngày càng tệ hơn. Bà không muốn nghĩ tới. Quá buồn. Bà ấn vào nút và cái giường từ từ phồng lên cùng với tiếng kêu của động cơ. Vai xuôi, cánh tay buông thõng theo thân người, Jacob vẫn luôn https://thuviensach.vn nhìn bà, bất động như hóa đá. Có lẽ ông tưởng rằng bà giận vì vụ thư từ hoặc vì ông đã làm bà mất ngủ tối hôm trước do đã đi giải mười lần. Hoặc ông tự hỏi có gì khác mà ông có thể quên được. Một chút lo lắng sẽ khiến ông động não và sẽ không hại gì cho ông cả. Vả lại, nếu muốn biết, ông chỉ cần hỏi:"Lenoush, tại sao tối nay bà ngủ ở đây?". Ngay lập tức, bà sẽ từ tốn trả lời, và ông sẽ biết là không phải tại ông. Bà không giận ông. Tất nhiên, ông chẳng có lỗi khi ốm đau. Bà chỉ muốn ông cố gắng lên một chút. Một chút mà thôi. Khi bà ngước mắt lên, Jacob không còn đó nữa. Ông đã lặng lẽ rời đi. Có thể ông đã chúc bà ngủ ngon mà bà không nghe thấy. Cửa phòng tắm đóng lại lần nữa. Lại có tiếng giật nước, lần thứ hai trong chưa đầy mười phút. Bà đã bơm xong tấm đệm, trải ga và mền rồi đi ra sân thượng. Qua tấm ri đô, bà có thể thấy ánh sáng trong phòng ngủ đã tắt. Jacob chắc đã ngủ. Ông dễ dàng ngủ thiếp đi. Bà tựa vào lan can, châm một điếu thuốc lá và ngắm nhìn sông Hudson như tấm gương đen giữa các tòa tháp Trump. Đó là một đêm sáng, đẹp vào giữa tháng Chín, đầy sao. Bà hít mấy hơi thuốc dài, rồi nhả khói. Sân thượng là vương quốc của riêng bà, nơi bà không làm phiền ai, và không có ai ở đó để phán xét bà. Chính vì từ sân thượng này có thể ngắm cảnh quan tuyệt vời của con sông, các tòa tháp của Midtown và những phiến đá dựng đứng của New Jersey nên bà đã chọn căn hộ này khi họ dọn đến Manhattan cách đây bảy năm. Bà lùi lại, ngồi xuống cái ghế nhựa trắng, tắt điếu thuốc và châm một điếu khác. Chiều tối nay bà đã nghe vô tuyến nói rằng thứ tư gió sẽ thổi mạnh. Sáng mai sẽ phải mang các cây cảnh vào trong. Chiều tối mai, Camille đến và bà sẽ không có thời gian để làm việc đó. Bà uống một chút Pepsi và đứng dậy, vùi mẩu thuốc vào cái gạt tàn đã đầy tràn. Trước khi rời sân thượng, bà đi lấy trên cái giá ở trong góc ra một nàng tiên cá bằng nhựa màu xanh lơ và hồng tự tạo ra bong bóng. Bà để nó gần cái gạt tàn. Camille rất thích bong bóng. https://thuviensach.vn Cháu bé bỏng của bà. Nhưng không còn là em bé nữa, mà là một cô bé bốn tuổi cao dong dỏng. Trong hè, con bé trông gầy đi và từ khi ở Pháp về, nó không ngồi xe đẩy nữa. Hôm chủ nhật, khi cầm tay ông và nói bằng tiếng Pháp:"Cả ông nữa, Đađa: nhảy đi!", nó trông thật dễ thương. Cô bé yêu ông làm sao! Sự yên lặng của Jacob không làm nó sợ. Nó luôn có chuyện để kể ông nghe. Đó thực sự là một đứa trẻ đặc biệt - một thiên thần nhỏ bé kiều diễm và vui vẻ. Helen trở vào nhà, đi thẳng đến bếp và bật đèn. Không có gì trên kệ bếp. Không có thuốc lẫn giấy bạc. Bà mở ngăn tủ dưới chậu rửa bát và xem xét thùng rác. Vỏ thuốc nằm trong đó. Ông đã không quên. Bà thở phào nhẹ nhõm, và một nụ cười làm khuôn mặt bà tỏa sáng. Vậy là còn hi vọng. Lẽ ra chiều tối nay bà nên mềm mỏng hơn. Sáng mai bà sẽ khen ngợi ông. Bà đi đánh răng, tắt đèn và ngủ. Cửa phòng tắm mở, rồi lại đóng. Sẽ lại là một đêm không yên tĩnh. Đêm không tối hẳn nhờ màn hình vô tuyến và ánh sáng hắt ra từ các tòa tháp Trump. Mắt vẫn mở, bà nhìn căn phòng, hình dung nó sáu đến tám tuần nữa sẽ ra sao với những đồ đạc mới, rũ bỏ bộ trường kỉ màu hạt dẻ nặng nề rất phù hợp với New Jersey, nhưng bà không chịu nổi nữa. Bà hài lòng nhất là chiếc ghế bành ngồi theo ba tư thế. Bà đã dạo khắp các cửa hàng ở Manhattan mới thấy thứ bà tìm kiếm với giá phải chăng. Cuối cùng, Jacob cũng sẽ có một chỗ ngồi thoải mái để đọc, nghe nhạc và xem vô tuyến. Còn chiếc ghế băng có đệm bằng nhôm rất nhẹ nên xê dịch dễ dàng. Bà sẽ không còn phải cúi xuống để quét dưới gầm. Helen mở mắt. Hẳn là bà đã thiếp đi. Vô tuyến vẫn luôn mở, không tiếng. Một phụ nữ tóc vàng mỉm cười khoe hàm răng trắng bóng, và máy quay đặc tả cổ chị ta, làm nổi bật một cái hoa tai nhỏ bằng kim cương. Chỉ có 29,99 đô la thôi, và làm giả khéo quá. Có lẽ đó là một món quà Noël rất thích hợp cho Marie. Helen nghe thấy tiếng giật nước và bấm công tắc một lần, hai lần, ba lần. Ông không tắt nổi đèn. Mặc dầu Helen đã gắn những miếng nhựa phát sáng đỏ và xanh lên công tắc để ông biết chỗ bấm. Ban https://thuviensach.vn ngày thì ông làm được, ngay cả khi đôi bàn tay run lẩy bẩy, nhưng ban đêm, rối loạn gia tăng. Khi bà mở mắt lần nữa đã là bốn giờ hai mươi. Phòng yên tĩnh. Hẳn cái gì đó làm bà thức giấc. Có thể cái giật nước. Mà bà cũng muốn đi vệ sinh. Bà chật vật mới ra khỏi cái giường gấp đặt ngay dưới sàn và đứng lên. Bà xỏ đôi giày đi trong nhà. Khi ra khỏi phòng tắm, bà khe khẽ bước vào phòng ngủ. Đồ đạc màu trắng nổi bật trong bóng tối lờ mờ. Trời man mát. Jacob đã tung chăn và ngủ không đắp gì. Cứ như thể tất cả những đau đớn này là chưa đủ, ông ấy sẽ bị cảm mất thôi. Bà lại gần, cầm chăn đắp cho ông. Không có bà thì ông thực sự không làm nên trò trống gì. Thậm chí cả lúc ngủ. Bà đi ra trong khi chợt nghĩ rằng sao mặt Jacob lại trắng đến kì lạ? Bà đột ngột quay lại và đến bên giường. Bà thét lên. Có một cái túi nhựa trên đầu ông. Bà tưởng mình nhìn nhầm. Nhưng mắt dần quen với bóng tối và bà nhìn rõ ràng một cái túi nhựa trắng có chữ AS to màu xanh, của siêu thị Associated Supermarket ở bên dưới tòa nhà. Túi phủ mặt Jacob đến tận cổ. Bà tiến thêm một bước. "Jacob! Jacob!" Ông không động đậy. Bà đưa tay nắm lấy và kéo. Nhưng cái túi bị kẹt dưới đầu. Bà dừng lại hoảng hốt. Bà sợ nhìn thấy cái ở dưới đó. Bà để lại dấu vết của mình ở mọi chỗ... Tay bà cứng đơ. Không thể hành động và suy nghĩ. Quá hoảng sợ, quá khủng khiếp. Bà chạy khỏi phòng ngủ đến bàn máy vi tính ở phòng khách, nơi đặt máy điện thoại. Dù run bần bật, bà vẫn gọi được số 911. Một phụ nữ trả lời sau khi chuông đổ hai lần. - Chồng tôi! Ô, ô, ô! Ông ấy... ông ấy có một cái túi chụp lên đầu, một cái túi nhựa! https://thuviensach.vn - Ông ấy vẫn tỉnh, thưa bà? - Tôi không biết! Ông ấy ngủ, tôi nghe thấy ông ấy đi vệ sinh, tôi ngủ ở phòng khách, tôi trở dậy và vì trời lạnh nên tôi vào phòng ngủ... và ông ấy có một cái túi... - Bà bật khóc nức nở. - Xin bà bình tĩnh. Cho tôi xin địa chỉ của bà. Nói rành mạch nhé. Bà đọc địa chỉ, số căn hộ, số điện thoại. - Bà đã gỡ cái túi ra chưa? Người trực tổng đài hỏi. - Chưa! Tôi không dám... - Hãy gỡ ngay đi. - Tôi phải vào phòng ngủ vì tôi đang ở phòng khách, tôi... - Làm đi. Gỡ cái túi ra, trở lại bên máy điện thoại và làm như tôi sẽ nói. Bà đặt ống nghe bên cạnh máy điện thoại và quay lại phòng ngủ. Bà thở chật vật. Vòng quanh giường, bà lại gần Jacob. Không nhìn ông, bà đặt tay lên cái túi, gần trên đỉnh đầu ông, nắm túi và kéo. Túi không suy chuyển vì sức nặng đầu ông. Bà phải dùng cả hai tay nắm chặt túi và dùng hết sức cơ bắp mới gỡ được túi ra. Jacob không mở mắt. Bà đi vòng qua giường để dùng máy điện thoại ở bàn ngủ phía bên kia. - Tôi đã bỏ cái túi ra. - Ông nhà có thở không? - Tôi không biết, tôi không biết, ờ, ờ, ờ... https://thuviensach.vn - Bà hãy can đảm lên, tôi cần bà giúp đỡ. Bà cần ngả đầu ông ra phía sau. Bà nghe tôi nói chứ? Đặt tay bà dưới cằm ông nhà rồi ngả đầu ông ra sau. Helen quay lại phía bên kia giường. Bà vẫn không thể nhìn ông. Bà phải làm gì? Bà quay lại nhấc máy điện thoại. - Tôi không biết, tôi không hiểu chị nói gì, tôi không thể làm được, tôi không biết... - Bà hãy nghe tôi nói đây. Đừng sợ. Bà đã theo một lớp cấp cứu rồi chứ? - Lớp gì cơ? - Lớp cấp cứu. Bà phải ngả đầu ông ra sau để ông không nuốt mất lưỡi. Sau đó, bà bịt mũi ông lại và làm hô hấp bằng miệng. Rồi bà ấn thật mạnh lên ngực ông. Người phụ nữ cứ nói, bà chả hiểu gì cả. - Thật đáng tiếc, tôi chẳng biết gì, tôi không thể, ôi, xin chị... - Thưa bà, tôi nghe thấy tiếng còi rú trong điện thoại. Xe cấp cứu sắp đến. Vài phút nữa họ sẽ đến cửa nhà bà. Bà hãy mở cửa cho họ nhé, được không? Còi rú ư? Helen chả nghe thấy gì cả. Chỉ có yên lặng. https://thuviensach.vn TƯƠNG LAI XÁN LẠN Catherine Cusset www.dtv-ebook.com Chương 2 1941 BÉ GÁI Ở BESSARABIE Có trước đây và sau này. Trước đây. Chân trần chạy trên cỏ. Mùi đất ẩm sau cơn mưa. Những nụ hoa vàng cô hái. Về mẹ cô? Cô tưởng tượng khuôn mặt với đôi gò má cao, nụ cười mỉm, khăn trùm mớ tóc màu hạt dẻ nhạt búi tó, váy xanh da trời và tạp dề trắng. “Các con! Về ăn thôi!” Hình ảnh mẹ mà chắc hẳn sau này cô đã nhìn thấy trong một cuốn sách cho trẻ con. Có súc vật. Cô chắc chắn vậy. Những con cừu mà cô thường ôm ấp, những con cừu non ăn lá trong lòng bàn tay cô. Cô nghe chúng be be. Rồi những con bò cái. Cô thấy bà ngoại ngồi trên một cái ghế đẩu vắt sữa. “Này, Nounoush. Uống đi. Tốt cho cháu đấy.” Cô không thích sữa nhưng vẫn vâng lời. Cô nhớ lại ngôi nhà thờ bằng gỗ trắng với mũi tên vươn cao. Trên ghế băng, cô ngồi cạnh bà. “Suỵt...” bà mắng. Ai làm ồn thế? Có phải hai cậu bé? Cô không nhìn thấy nhưng chắc chúng phải ngồi gần cô trên ghế băng. Bà mặc một chiếc váy rộng có hai cái túi to mà Elena bỏ những nụ hoa vàng vào đó khi đi lễ về. Chủ nhật, cô không được phép chạy. Cô mặc chiếc váy đẹp và đi giày. Tối chủ nhật, bà làm món mì phó mát koltunach. Bên ngoài mềm và ngọt, còn bên trong thì chua chua. Bột mì nhào bọc phó mát trắng béo ngậy. Sau này, cô cũng ăn món ấy, nhưng nó luôn làm cô nhớ lại cỏ, đất ẩm ướt, mũi tên trắng của nhà thờ, chiếc váy mùa hè, những nụ https://thuviensach.vn hoa vàng và tiếng be be của lũ cừu non. Và cả những trái anh đào. Còn xanh nhưng ngọt và mọng nước. Nhắm mắt lại, cô nhìn thấy ánh sáng tắt dần trong trang trại. Cô ngửi thấy mùi gây gây của sữa mới vắt. Cô nhìn thấy bà ngồi trên ghế đẩu bằng gỗ, váy trải ra xung quanh. Có lẽ bà vắt sữa bò vào bình minh chứ không phải hoàng hôn. Thế thì tại sao cô lại nhớ tới cái thời khắc này của ngày, khi mà ánh sáng óng ánh vàng, xanh, trở thành đêm tối? Có một cái sân rộng. Nền bằng đất nện. Bọn trẻ nô đùa ở đó quanh năm. Chơi trốn tìm, mèo đuổi chuột. Một, hai, ba.../Unu, doi, trei... Và một con đường quanh co ở nông thôn. Cuối đường, một ngôi nhà mà cô đang hướng tới. Nhà của cô ư? Ai mà bọn trẻ đến thăm nhỉ? Cô không biết nữa. Cô chỉ nhìn thấy con đường, và biết rằng ở cuối đường có một ngôi nhà. Đó là những gì còn nhớ được. Không gì khẳng định những kí ức đó là thực. Cái trang trại này, có thể là ở trong những cuốn sách thời thơ ấu của cô. Sau này: biệt thự hồng to lớn ở Kichinev, thủ phủ, nơi mà cô ngày nào đó đã đến cùng với bà ở nhà dì, dượng. Những người thành phố mà cô chưa bao giờ gặp ở trang trại. Dượng cô làm việc trong một bệnh viện. Dì cô, em gái của mẹ, đi những đôi giày cao gót. Bà ngoại đã nói rằng mẹ cô bị tai nạn và đang ở trên trời, nơi bà nhìn thấy Nounoush cả ngày lẫn đêm. Để làm vui lòng mẹ, cần tỏ ra là một bé gái rất ngoan và hiền lành. Cô lễ phép, hiền hậu, điềm tĩnh, biết ơn. Cháu chào dì, cháu chào dượng, cháu rất cảm ơn ạ, không sao ạ và làm ơn. Đối diện với căn phòng mà cô ở cùng với bà là phòng khách rộng rãi mà tường phủ lụa xanh lơ. Cô biết là không được làm rối đường riềm của các tấm thảm Ba Tư. Vỏ bọc của những ghế bành Louis XV ăn nhập với các tấm rèm. Cô thán phục những trang trí mạ vàng của cái tủ và cái bàn. "Phong cách Đế chế", dì cô cho biết vậy, hài lòng vì thấy cô bé quan tâm tới đồ đạc của mình, với điều kiện cô không làm hỏng gì, không được đụng tới gì. https://thuviensach.vn Có một con chó con màu trắng tên là Papusha. Nó gầm gừ, sủa và nhe răng khi cô ôm hôn dượng và dì trước khi đi ngủ. Một con vật hay ghen và ích kỉ. Khi tan trường, cô chạy nhanh về để có thời gian chơi với chó trước khi dượng và dì từ bệnh viện về. Ba mươi lần liên tiếp, cô ném quả bóng vào vườn và con chó đều mang về, thở hổn hển. Cô thích vuốt ve nó. Một buổi chiều mưa, cô đang ôm Papusha vào nhà, bỗng nhiên nó tuột khỏi tay cô và vừa sủa vừa nhảy vào phòng khách. Cô vội lao theo, sợ con chó giẫm chân dính bùn lên lớp lụa bọc những chiếc ghế bành. - Papusha! Ra đây! - Elena! Cô sững sờ. Dì đã về sớm hơn thường lệ. Papusha đã nhảy lên đùi dì. Đôi mắt đen của dì Iulia nhìn cô, cứng rắn và nghiêm khắc. Cô cúi đầu. - Cháu đang làm gì đấy, Elena? Đã nói không bao giờ được chạy trong phòng khách cơ mà! Cháu có thể làm vỡ bình. Những cái bình Rosenthal rất quý, rất đắt! Dượng sẽ tức giận nếu biết! - Xin dì đừng nói gì với dượng, dì Iulia! Cháu xin lỗi! Cháu sẽ không như thế nữa ạ, cháu hứa ạ! - Về buồng đi và khi nào dì cho phép mới được ra. Bà đang gấp quần áo trong phòng, cau mày. Elena ngồi xuống cái ghế duy nhất. Chân cô không chạm đất. Tiếng sủa của Papusha và giọng nói của dì từ phòng khách vọng tới. - Papusha, lại đây, chó yêu! Ngồi xuống! Đừng nghịch nữa. Ngồi xuống! Này, con ơi, xem ta mang gì cho con này... https://thuviensach.vn Papusha có quyền chạy, nhảy, ngồi ở khắp nơi trong nhà, ngay cả trên những chiếc ghế bành bọc lụa. "Đó là nhà của nó, Elena nghĩ. Không phải nhà của mình". https://thuviensach.vn TƯƠNG LAI XÁN LẠN Catherine Cusset www.dtv-ebook.com Chương 3 1943-1945 CHẠY TRỐN Một con tàu chở súc vật. Họ ngồi bệt xuống sàn giữa những chiếc vali. Những tuần lễ trước chuyến đi, tại biệt thự hồng đã có vô số cuộc trao đổi nghiêm chỉnh, những cuộc viếng thăm, thì thầm, tranh cãi và rồi nước mắt. Dượng và dì cô suốt các buổi tối chỉ nghe đài. Chả ai để ý đến Elena bị cấm vào phòng khách. Cuối cùng, bà cũng giải thích cho cô rằng Bessarabie, đất nước của cô, sắp bị nước Nga chiếm đóng. Dượng và dì không muốn trở thành người Nga và sống dưới một chính phủ Xô viết. Họ phải rời Bessarabie ngay để di cư đến một nước láng giềng, nơi người ta nói cùng thứ tiếng, nước Rumani. Elena rất sợ. Cô tưởng tượng người Nga như những tên khổng lồ sẵn sàng xâm lăng nước cô, bắt cóc trẻ con và ăn thịt chúng. Cuộc hành trình dài. Tàu chạy chậm và thường dừng lại. Ở mỗi chặng dừng, có một người đàn ông luôn mở cửa toa tàu để họ có thể hít thở không khí trong lành và đi giải. Nông dân ở những làng họ đi qua mang cho họ trà nóng và rượu rum. Ai đó đưa một cái chén dưới mũi Elena. Mùi vị mạnh đến mức cô bắt đầu ho và mọi người phá lên cười. Mắt ngấn lệ, cô không thích người ta chế giễu mình. Trước khi đi, dượng đã kịp gửi lên xe tải những đồ đạc đẹp nhất của họ cho một người quen sống ở Bucarest, thủ đô của Rumani, ông Ionescu. https://thuviensach.vn Dì cô đã cẩn thận đóng gói từng thứ đồ một. Elena biết dì lo lắng cho số phận của đồ đạc biết bao. Không có gì đảm bảo dì sẽ thấy lại chúng. Họ xuống tàu ở một thành phố mà Elena đọc được tên trên một tấm biển: AIUD. Cái tên với âm thanh tròn làm cô thích thú. Phố xá của thành phố mới đầy bùn sau cơn mưa. Dì than phiền: Thành phố tỉnh lị, nhà bé và đồ đạc nghèo nàn. Elena nghĩ đến Papusha mà họ đành phải để lại ở nhà những người hàng xóm của Kichinev. Con chó cũng buồn chứ nhỉ? Loài chó có trí nhớ không? Nhà không tiếng chó sủa thật tĩnh lặng. Cô vào học lớp một (CP) trong một trường công giáo. Mỗi sáng, các bé gái cầu nguyện nửa tiếng trong nhà thờ cạnh trường. Ngồi im lặng đối với Elena không khó khăn gì. Suốt nửa giờ nghiền ngẫm, cô ngắm nghía một pho tượng to tướng đằng sau ban thờ hình Đức Mẹ Marie ôm chúa Giêsu trong lòng. Bà xơ phụ trách bọn trẻ đã nói với cô rằng đó là một pho "pietà". Đôi khi, Elena quỳ trước bức tượng. Gỗ tỏa mùi thơm dễ chịu, và chúa Giêsu ngủ yên bình trong lòng mẹ đến mức ngài không có vẻ chết chóc gì cả. Mẹ Marie đôi má tròn trịa và nụ cười hiền dịu. Một bà xơ biết điêu khắc trên gỗ đã làm một pho pietà nhỏ xíu tặng cô nhân ngày sinh nhật. Những đường nét của khuôn mặt và nếp gấp váy áo không tinh tế như của pho tượng lớn, nhưng đó là Marie, dịu hiền và đầy tình mẫu tử ôm trong lòng đứa con trai bị đóng đinh câu rút. Elena không thể ngủ được nếu không có pho tượng nhỏ. Mỗi tối, cô đặt tượng trên gối, giữa cô và bà. Khi mở mắt, đó là thứ đầu tiên cô nhìn thấy, cô nói chuyện với tượng. Sự mến mộ của cô đối với Đức Mẹ đồng trinh làm bà ngoại phì cười. Nhưng họ lại ra đi. Một buổi chiều, sau giờ học, cô nhìn thấy tất cả vali ở lối vào. Sáng hôm sau, họ rời Aiud, trường công giáo, các bà xơ và pho tượng pietà lớn. Thành phố mới không xa, chỉ cách đó không đầy một giờ tàu chạy. Họ vội vàng vừa đưa kịp vali và đồ đạc xuống thì người phụ trách ga thổi còi. Khi hoàn hồn, Elena không thấy pho tượng đâu. Cô lục tìm trong túi xách của mình và của bà, thậm chí còn dốc ngược các túi trên https://thuviensach.vn sân ga. Giàn giụa nước mắt, cô xin bà gọi người soát vé cho dừng con tàu đã chạy xa. - Đừng thút thít nữa, Elena. Dì mệt và đau đầu lắm - dì cô nói. Bà ngoại ôm cô. - Nếu cháu bị mất, bà sẽ kiếm cho cháu pho tượng khác, cháu yêu, đừng lo. Cô bám chặt váy bà khóc nức nở. Dượng đét vào đít để cho cô có lý do mà khóc. Cô không thích thành phố mới với cái tên thật khó nghe, Turda. Mùa hè. Nhà của họ tối tăm và ẩm ướt với một cái sân nhỏ xám xịt. "Ra ngoài mà chơi", bà nói với cô. Elena ngồi trong một góc sân bụi bặm. Cô nghe thấy tiếng trẻ con cười trong những mảnh vườn bên cạnh. Ngày lễ "Đức Mẹ lên trời", mười lăm tháng Tám, dì thưởng cho cô một pho tượng nhỏ Đức Mẹ Marie bằng sứ, được vẽ tay bởi một nghệ sĩ địa phương, với váy áo xanh da trời và những đường nét tinh tế. Elena để tượng trên giá. Iulia kết luận là cô đã mất hứng thú với tôn giáo. Họ lại dọn nhà lần nữa. Lần này, cô hài lòng ra đi. Dì cũng vậy. Hành trình kéo dài suốt một ngày, với hai lần đổi tàu và hai giờ chờ đợi. Họ đi về phía đông. Đêm tối đen khi họ đến nơi. Craiova, một thành phố với cái tên nghe bình lặng và quý phái. Ga rộng hơn ga Turda nhiều. Elena vào học lớp hai (CE1) trong một trường tư. Cô phải mặc đồng phục. Một váy áo màu xanh nước biển, một áo khoác, một mũ xanh lơ, tất trắng và giày đánh xi. Cô mặc đồng phục trông xinh xắn. Cô giáo chủ nhiệm hiền lành mang tên một loài hoa và mái tóc đen nhánh. Cô trở thành học sinh ngoan. Luôn giơ tay đầu tiên. Nhớ thơ rất tuyệt. Cô chạy nhanh mặc dù người thấp bé, và những cô gái khác đều muốn "cô bạn mới" ở trong đội chạy tiếp sức của mình. Cô kết bạn với một cô bé có các bím tóc nâu buộc bằng dây xanh https://thuviensach.vn nhạt. Giờ chơi, các cô chơi trò nhảy ô với nhau. Một chủ nhật, bạn gái mời cô đến nhà ăn trưa. Cô bé ở trong một ngôi nhà sang trọng tại trung tâm thành phố, có một phòng ngủ riêng và một phòng khác chỉ để bày những con búp bê. Các cô dùng bữa trong một căn phòng rộng rãi, có một cô hầu phục vụ, với một cái bàn cổ khiến Elena nhớ đến cái bàn ở Kichinev. Khi bà mẹ hỏi về gia đình, Elena trả lời mơ hồ. Lên tám tuổi, cô đã hiểu tốt hơn hết là không nên nói cô từ nước Nga tới, cô sống nhờ vào dượng và dì, và cô đã bốn lần dọn nhà từ thành phố này sang thành phố khác. Người giúp việc mang đồ tráng miệng tới khiến bạn của Elena reo lên thích thú. Mận tẩm bột rán, món tủ của đầu bếp nhà họ. Elena chưa bao giờ ăn gì ngon như thế, ngay cả món bột mì bọc phó mát tuyệt vời của bà cô cũng không bằng. Lẽ ra cô có thể ăn ngấu nghiến cả đĩa, nhưng không làm như cô bạn gái đã bỏ năm hoặc sáu miếng vào đĩa ăn, cô đợi mẹ bạn mời ăn thêm. Cô mong muốn lại được mời đến đó nữa. Ngày mà cô giáo tuyệt vời báo với học sinh là cô sẽ theo các em lên lớp ba (CE2), Elena chạy từ trường về để khoe tin mừng. Cô trông thấy những chiếc vali mở toang trên giường và òa lên khóc. Iulia đang đóng gói, bực mình ngẩng đầu lên: - Đừng nhõng nhẽo thế, Nounoush. Cháu tưởng ta được lựa chọn sao? Mình phải đến nơi nào dượng tìm được việc làm. Nhờ có dượng mà chúng ta có một mái nhà, có cái ăn, và cháu có thể đến trường. Hai ngày sau, họ ra đi. Brăila, một thành phố lớn gần biên giới nước Nga. Dượng cô được nhận làm quản lí trong một bệnh viện còn dì cũng tìm được một công việc thư kí. Họ dọn đến một ngôi nhà dễ chịu có một mảnh vườn nhỏ với những giàn nho. Lần đầu tiên kể từ khi rời Bessarabie, họ bắt đầu sinh hoạt xã hội. Elena thích dượng và dì mời khách tới ăn trưa dưới giàn nho trong vườn. Cô học đàn pianô ở nhà một bà già thường tổ chức một năm hai lần những buổi hòa nhạc trong phòng khách lịch sự của bà. Cô tự hào bước tới cây đàn pianô, trên người là chiếc váy đen mà bà đã may https://thuviensach.vn cho. Từ năm lên chín, cô được quyền ra ngoài một mình. Một buổi chiều, từ rạp chiếu phim về, cô nhìn thấy khói bốc lên ở đầu phố, nơi có nhà cô. Cô lao về, tim đập loạn xạ. Nhưng nhà vẫn đó, nguyên vẹn, và dì với bà không phải đang ngồi khóc bên đống đổ nát mịt mù khói. Những cuộn khói đó là do người ta đốt lá từ một khu vườn bên cạnh. Elena bật cười về sự hoảng hốt của mình. Buổi tối hôm dượng và dì gọi cô vào phòng họ, cô miễn cưỡng vào. Cô đã biết điều đó nghĩa là gì: lại một cuộc ra đi, một thành phố khác, một ngôi nhà khác, một trường học khác. Dì nằm dài trên giường, một bên là dượng ngồi trên ghế bành và bên kia là bà trên ghế tựa. - Elena, dượng nói, chúng ta có hai tin quan trọng. Tin thứ nhất, chúng ta sắp dọn nhà đến thủ đô Bucarest. Dượng đã được thuyên chuyển. Dì cháu rất vui. Iulia mỉm cười rạng rỡ. Elena cố kìm nước mắt và lơ đãng nghe nốt. - Và đây là tin thứ hai. Mọi người đã không muốn nói với cháu trước khi hoàn tất các thủ tục pháp lí. Dì và dượng đã chính thức nhận được một lá thư ngày hôm nay. Thế là xong. Chúng ta nhận cháu làm con nuôi. Từ nay, cháu là con gái của dì, dượng. - Cháu phải gọi chúng ta là cha và mẹ, dì cô nói thêm. Một tia nắng xuyên qua cửa sổ làm con chim bằng vàng và hồng ngọc cài trên áo trắng của bà ngoại lấp lánh, đôi cánh chim hướng lên cao như thể sắp bay đi. Bà đã hứa sẽ cho cô đồ trang sức ấy khi cô lớn và đã phá lên cười khi cô nói chắc như đinh đóng cột:"Cháu đã lớn rồi." Bỗng cô nhận ra một vết đỏ cạnh cái ghim nhỏ xinh - là anh đào, nước xốt hoặc vang đỏ. Bà luôn quá sạch sẽ nên chắc đã không phát hiện ra. - Vâng, thưa dì Iulia. https://thuviensach.vn - Nhóc con! Ta vừa bảo con thế nào? Mẹ chứ! Lại ôm hôn chúng ta đi nào. Elena lại gần. Dì đưa tay ghì chặt đầu làm cô đau. Dì hôn đánh chụt lên trán cháu gái, chắc chắn để lại một vết son môi. Dượng cũng ôm hôn cô. Bà ôm cô vào lòng. - Nó chả nói gì cả! - Dượng thốt lên. - Cháu không hài lòng ư, Elena? - Dĩ nhiên là có chứ! - Bà đáp thay. - Nó chỉ quá xúc động nên không nói nên lời! Ngày hôm sau, trong lúc điểm danh, cô giáo đi từ "Bucur Ottilia" đến thẳng "Dumitrescu Antonia" bỏ qua cái tên thứ tư trong danh sách là "Cosma Elena". Elena nhướn mày, quá nhút nhát nên không dám ngắt lời cô. Hình như không có ai trong lũ trẻ nhận ra sai sót đó. Vào cuối danh sách, cô giáo đọc một cái tên mà Elena chưa bao giờ nghe thấy, cứ như thể có một học sinh mới: "Tiberescu Elena". Không ai giơ tay. Hai cô bé có tên Elena của lớp hình như cũng dửng dưng như cô. "Tiberescu Elena", cô giáo vừa nhắc lại vừa nhìn Elena, cô bé chợt nhớ rằng cái họ với âm thanh quen quen ấy là họ dượng cô, và như vậy đó sẽ là họ cô từ nay trở đi. Má đỏ bừng vì ngượng, cô giơ một bàn tay run rẩy lên. Đến giờ chơi, những đứa trẻ tò mò vây quanh cô: - Elena, tại sao cậu không còn là Cosma? Cái họ mới này là thế nào? Elena lấy tay bịt chặt tai và trốn chạy vào một góc sân. Cô không muốn nói rằng người ta vừa nhận cô làm con nuôi, rằng cô không có cha mẹ, cô không phải là ai cả. https://thuviensach.vn TƯƠNG LAI XÁN LẠN Catherine Cusset www.dtv-ebook.com Chương 4 1988-1989 BÁC CÓ CHO RẰNG CON TRAI BÁC ĐÁNG TINCẬY KHÔNG Ạ? Thứ năm, ngày 16 tháng 6, mười tám giờ hai mươi. Helen đang xem lại bản hoàn chỉnh của một dự án mà bà phải đưa lại cho chủ vào hôm sau - một lập trình theo ngôn ngữ Trình hợp dịch sẽ kết nối những máy tính điện tử to với những máy vi tính, mà người ta tiên đoán sắp được dùng phổ biến - thì bà giật nảy mình vì điện thoại reo. Chắc chắn không phải Jacob. Ông đã biết rằng tối nay, bà quý từng phút, và bà cần tập trung hoàn toàn cho công việc. Bà nhấc máy, khó chịu vì bị làm phiền. - Helen Tibb đây. - Mẹ hả? Giọng con trai làm bà vui vẻ liền, nhưng pha chút lo âu. Rất hiếm khi nó gọi đến phòng làm việc. - Alexandru đấy à? Ổn cả chứ? - Vâng. Con định mai đến, cùng với một người. - Tuyệt vời! Vì tế nhị, Helen tránh không hỏi "một người" ấy là ai. Nhưng nghe giọng vui vẻ của Alexandru thì hình như đó là một phụ nữ. Bà hi vọng rằng https://thuviensach.vn sau mười tháng, cuối cùng nó cũng ra khỏi nơi ẩn náu. Bà gác máy và trở lại làm việc, lòng nhẹ nhõm. Khi Jacob đến ga đón bà trở về vào nửa đêm, câu đầu tiên bà nói với ông lúc ngồi vào xe: - Alexandru đến thăm chúng ta vào ngày mai, với ai đó. - Với ai đó? Ha ha! Jacob nhắc lại bằng một giọng đầy ngụ ý. Helen lo lắng cho con trai. Không phải về tương lai nghề nghiệp, mặc dù bà muốn con tiếp tục học hành sau khi đã có bằng cử nhân của Harvard cách đây bốn năm. Anh làm phóng viên cho một tờ báo địa phương của Cambridge, nếu không có bằng cấp cao hơn, vị trí này không hứa hẹn một sự nghiệp nào cả. Tuy nhiên, chỉ cần anh quyết đoán. Là người xuất sắc, mọi cánh cửa đều có thể mở ra cho anh. Cho đến nay, anh đã vượt qua mọi rào cản. Trong khi tiếng Anh không phải tiếng mẹ đẻ và mẹ anh không phải người Do Thái, anh vẫn được nhận học bổng của ngôi trường nổi tiếng chính thống Do Thái Queens vào năm 1975. Hai năm sau, anh thi đỗ vào trường trung học công Stuyvensant mà việc tuyển chọn gắt gao nhất ở New York. Từ đó, con đường rộng mở trước mắt anh tới những trường đại học tốt nhất, tất nhiên còn phải được lựa chọn là những sinh viên ưu tú trong tầng lớp ưu tú của nước Mỹ. Helen sẽ không bao giờ quên buổi tối mà Alexandru đọc cho họ nghe bức thư của trường Harvard: “Alex Franklin Tibb thân mến, chúng tôi vui mừng báo với em rằng, v.v.” Harvard, đó là đỉnh của các đỉnh cao. Chính những người phụ nữ mới làm Helen lo ngại. Ở tuổi hai mươi sáu, Alexandru đã trải qua hai mối tình sâu sắc; hai lần trái tim anh đều tan nát . “Đó là bài học cuộc đời, Lenoush. Con sẽ vượt qua thôi”, Jacob nói vậy lần đầu khi Alexandru hai mươi tuổi và Lisa, mối tình đầu của anh đã bỏ anh sau một năm yêu đương. Mùa hè ấy, anh đã trở về nhà cha mẹ, ở lì trong phòng hai tháng trời, nằm dài trên trường kỉ, hút thuốc và nghe nhạc bằng máy walk-man, Helen không hề hỏi gì nhưng trái tim bà nhỏ máu vì https://thuviensach.vn con. Hai năm sau, sau một loạt cuộc yêu đương không đi đến đâu, anh đã gặp Ximena. Cô người Achentina, li dị chồng, và hơn Alexandru năm tuổi, nhưng độ lượng và nhiệt thành đến mức mà ngay từ giây lát đầu tiên, nụ cười rạng rỡ của cô đã chinh phục Helen. Cô có tóc vàng và da sáng đến mức nào thì Alexandru tóc nâu và da sậm đến thế ấy. Chúng đẹp đôi. Tổ tiên cô là người Đức nên Alexandru vẫn trêu: “Ông em phát xít.” Thực ra thì ông cô đã rời Đức đi Achentina ba năm trước chiến tranh vì không hài lòng với chính sách của nước mình. Helen mở lòng đón Ximena như đứa con gái mà bà đã không có được. Nhưng tháng Chín vừa qua, trong khi mà Alexandru và Ximena đi lại với nhau đã được ba năm và mối quan hệ của họ hình như được cho là sẽ dài lâu - anh đã hai lần đi Buenos Aires và đã gặp gỡ toàn thể gia đình cô và được mọi người quý mến, anh bỗng ngừng gọi cho cha mẹ. Chỉ đến khi để tin nhắn cho con một lần, rồi hai lần mà không thấy hồi âm thì bà mới lo lắng cho sự im lặng ấy. Theo bản năng, bà thuyết phục được Jacob cùng đi Cambridge vào cuối tuần sau đó. Vào một giờ chiều, họ bấm chuông tầng trệt của căn nhà gỗ xám ở phố Pearl, gần Quảng trường trung tâm. Cuối cùng, Alexandru cũng ra mở cửa. Anh chớp chớp mắt như vừa tỉnh dậy và ánh sáng làm anh khó chịu. Râu cằm nhiều ngày không cạo và áo sơ mi nhàu nát mà hẳn là anh không thay khi ngủ. Một mùi chua chua bốc ra từ cơ thể anh. Trong phòng khách, xung quanh cái đệm đặt dưới sàn, trước vô tuyến là ngổn ngang vỏ chai bia và uýtki, cốc bẩn, vỏ hộp pizza, những bao Marlboro, và những cái gạt tàn đầy đến mức tro rơi cả xuống sàn. Anh xin lỗi vì đã không gọi lại. Anh bị cảm cúm nặng nhưng đã thấy khá hơn. Anh không nhắc gì đến Ximena cả. Phải sau bảy tháng anh mới nói với cha mẹ là cô ta đã bỏ anh để theo một người bạn rất tốt của anh là Jorge, cũng người Achentina như cô ấy. Anh đã cạo râu, tắm rửa và trở lại làm việc. Anh hai mươi sáu tuổi. Nhưng trong mười tháng trời, vẫn nỗi buồn ấy làm mờ mắt anh. Tối thứ sáu, Helen đã có thể về nhà được vào bảy giờ rưỡi sau khi kết thúc dự án. Bà thay quần áo và mặc một cái váy đầm lịch lãm màu ghi sẫm trên có cài con chim vàng và hồng ngọc. Bà đeo vào cổ mặt dây chuyền https://thuviensach.vn bằng thủy tinh Murano mà con trai đã mang từ Ý về. Từ trong bếp, bà ngóng tiếng động cơ trên phố. Alexandru đã nói sẽ đến khoảng tám giờ. Đến tám giờ hai mươi, bà nghe thấy một chiếc xe chạy chậm lại rồi lao lên cổng. Chiếc xe Ford nhỏ màu vàng đã đậu sau xe của Jacob. Cửa phía cạnh lái xe mở ra và ai đó xuống xe. Một phụ nữ. Helen mỉm cười. Trực giác của bà quả không sai. - Xin chào! - Bà reo lên bằng một giọng nhiệt tình nhất. - Đi đường thuận lợi chứ? Cô gái ngẩng đầu. Cô có mái tóc dài vàng óng, giống Ximena. Trời rất nóng và cô mặc một bộ nhẹ nhàng, váy ngắn và áo chẽn màu xanh lam. Đến lượt Alexandru ra khỏi xe, quần jean và áo phông xanh rực rỡ chứng tỏ tâm trạng của anh đã khá hơn. Cả hai lên cầu thang đi về phía Helen. Người con trai cao lớn cúi xuống hôn mẹ, rồi lại thẳng người lên. - Mẹ ơi, đây là Marie. - Nice to meet you, cô gái nói tiếng Anh với một giọng mà Helen nhận ra ngay. - Cháu người Pháp à? - Vâng ạ. - Quả vậy mà! Thật tuyệt! Ôi nước Pháp! Nhanh như chớp, hình ảnh về thư viện của bà Weinberg quay trở lại với bà, xen với hình ảnh về những cô phục vụ xinh đẹp mặc váy ngắn trong quán cà phê ở Saclay. Rõ ràng là Alexandru toàn bị phụ nữ nước ngoài quyến rũ. Một cô gái Pháp còn hơn một cô Canađa hoặc Achentina. https://thuviensach.vn Vì bà không có thời gian nấu nướng, họ đi ăn hiệu. Bà đã giữ chỗ trong hiệu ăn tốt nhất của khu phố, nơi mà Jacob và bà ăn mừng sinh nhật. Họ đi tới chỗ xe của Jacob, nhưng khi biết hiệu ăn không xa, cô gái Pháp nói thích đi bộ hơn sau những giờ đi trên đường. Họ vượt qua đường cao tốc bằng cầu dành cho người đi bộ và đi dọc theo đường thêm năm trăm mét nữa. Bãi đỗ xe của hiệu ăn đầy xe. Họ vào trong phòng Nghệ thuật deco, ở đó có điều hòa nên mát mẻ và dễ chịu. Vì là tối thứ sáu nên những bàn phủ khăn trắng hầu như đã có người ngồi và phục vụ bàn luôn tất tả ngược xuôi. - Điều hòa nhiệt độ, ý tưởng điên rồ! - Cô gái Pháp thốt lên. - Bên ngoài dễ chịu, bên trong lạnh cóng. Mùa hè ở đây luôn phải mang theo mình một chiếc áo ấm. May thay, cô đã mang theo áo của cô. Helen ngạc nhiên. Bà không bao giờ nghĩ người ta có thể phàn nàn về điều hòa nhiệt độ. Đó là một trong những tiện nghi bà thích nhất ở Mỹ. “Marie là người Paris”, Alexandru nói với cha mẹ sau khi người phục vụ đã mang món khai vị ra. - Thành phố đẹp biết bao! - Helen thốt lên. - Bác đã đến đó năm 1968. Cô gái Pháp nhướn mày: “Vào tháng Năm năm 1968 ạ?” Helen cười. “Không. Vào tháng Mười. Paris lúc ấy rất yên tĩnh. Không có chút dấu vết nào của những sự kiện tháng Năm. Bác tản bộ khắp nơi. Và bác đã mua giày cho Alexandru. Nhớ không con, Alexandru? - Dĩ nhiên rồi, mẹ. Đó là đôi mocassins. - Bằng da dê non màu xám, lót da thỏ. Không ai ở Bucarest hồi ấy lại có đôi giày đẹp đến thế! https://thuviensach.vn - Bác được tự do đi phương Tây ạ? Cô gái Pháp hỏi. - Bác được mời dự một hội thảo quốc tế ở Saclay. Cháu biết Saclay chứ? Bà thận trọng phát âm từ đó theo kiểu Pháp, với trọng âm ở vần cuối. - Cháu chỉ nghe nói đến thôi. Một hội thảo về gì ạ? - Vật lí. Bác là nhà vật lí nguyên tử. - Vậy ạ! - Cô gái Pháp có vẻ ngạc nhiên. - Nhưng mà... cháu tưởng bác làm về máy tính chứ ạ? Helen và Jacob nhìn nhau cười. - Chuyện dài lắm, Helen nói. Tóm lại, chúng tôi phải chuyển nghề khi đến đây. Cần phải có quốc tịch Mỹ mới được làm trong một nhà máy nguyên tử. - Cũng không hẳn đơn giản như vậy, - Jacob cười, nói thêm. - Bác gái đã nghĩ rằng tin học quá khó. Bác rất vất vả để thuyết phục bác ấy cứ thử xem. Và bây giờ bác ấy trở thành người giỏi nhất trong những người lập trình đấy! - Bác cứ tưởng rằng trình độ toán học sẽ phải rất cao. Nhưng không phải vậy. Hay thật đấy! Cứ như là học tiếng nước ngoài ấy. Bữa ăn tối thực sự tốt đẹp. Alexandru có vẻ thư giãn và vui vẻ, lần đầu tiên trong mười tháng gần đây. Kín đáo, Helen không hỏi gì nhưng cô gái Pháp đã tự nói về mình. Cô nói rằng cô vừa làm phụ giảng tiếng Pháp trong hai năm cho Harvard và hiện nay cô chuẩn bị trở về Pháp làm việc tại một trường trung học ở ngoại ô Paris. https://thuviensach.vn Những thông tin này cho Helen và Jacob biết về tương lai mối quan hệ của Marie và con trai họ: rõ ràng đó chỉ là một cuộc chơi mùa hè. Helen thấy nhẹ cả người. Có cái gì đó ở cô gái Pháp khiến bà khó chịu. Trên đường đến hiệu ăn, hai đứa vừa đi vừa ôm nhau, và Marie đã hôn môi Alexandru mà không đếm xỉa gì tới cha mẹ anh đi ngay đằng sau. Bây giờ thì cô lại đang vuốt ve tay anh cứ như thể không có đụng chạm thể xác thì cô không chịu nổi. Còn nữa chứ. Helen nhận ra trong mắt của con trai mình lại thứ ánh sáng mà bà thấy bừng lên hồi còn yêu Lisa và Ximena. Bà hài lòng vì con vui vẻ sau mười tháng ủ rũ, nhưng linh tính mách bảo bà rằng cô gái Pháp này không phải người phụ nữ cần cho con trai bà. Tháng Bảy, Alexandru báo với họ anh sẽ đi nghỉ hè ở châu Âu để gặp lại Marie và cùng cô đi Hy Lạp. Anh có vẻ đang yêu. Một buổi tối khoảng cuối tháng Tám, Helen gọi cho con trai ở Cambridge, và bắt gặp một giọng phụ nữ phát âm không chuẩn: rõ ràng cô gái Pháp đến thăm hoặc thậm chí còn đến ở với anh. Nhưng tháng Chín đến, rồi tháng Mười, và anh không bao giờ nói về cô gái nữa. Nếu về thăm cha mẹ, anh chỉ đi có một mình. Có vẻ như họ đã chia tay. Helen không hỏi gì cả. Con trai bà hình như bất hạnh. Cuối tháng Mười một, nhờ thành công của lập trình Trình hợp dịch đã làm hồi tháng Sáu, bà được đề bạt làm phó chủ tịch công ty. Giờ bà ngang hàng với Jacob và hưởng lương cao như ông, điều này không phải hiển nhiên, ngay cả ở nước Mỹ, nơi mà phụ nữ giống như khắp nơi trên thế giới, thường được trả công kém hơn nam giới cho cùng một công việc. Jacob rất tự hào về bà. Alexandru cũng vậy. Họ ăn mừng sự kiện này trong hiệu ăn Ý ngon nhất ở Manhattan - lẽ ra bà thích một hiệu ăn Pháp, như La Côte Basque, hoặc La Grenouille, nhưng ngại gợi lại cho con trai những kỉ niệm buồn. Ở cơ quan, người ta tổ chức tiệc đứng để chúc mừng bà. Có rượu sâmpanh Pháp và ông Chủ tịch - Tổng giám đốc công ty đọc một bài diễn văn tán dương. Đồng nghiệp tặng bà một bông hoa mộc lan trắng và giải thích rằng đó là loại hoa người ta thường tặng cho nữ sinh trung học Mỹ https://thuviensach.vn vừa đỗ tú tài. Helen thấy tự hào và cảm động giống như cách đây tám năm, cái ngày bà mở lá thư của cơ quan nhập cư đồng ý cho họ nhập quốc tịch Mỹ và được quyền mang họ mới, Tibb. Bà giữ bông hoa nhiều tuần trong tủ lạnh. Bà sung sướng vì được đánh giá cao, được thừa nhận và yêu quý. Bà phát hiện những ưu đãi dành cho cương vị phó chủ tịch: nếu bà làm việc muộn buổi tối, bà có thể gọi một xe Limousin với tài xế để đưa ra ga - thậm chí đến New Jersey, nếu bà ở lại phòng làm việc sau mười giờ. Ở tầng trên cùng của tòa nhà nơi có trụ sở công ty, có một quầy cà phê dành cho cán bộ cấp cao: dưới một quả chuông bằng kính là một nơi rất ấn tượng với những đồ đạc cực kì hiện đại, trắng toát, do Philippe Starck thiết kế, và một cái nhìn toàn cảnh khắp Manhattan, từ sông Đông đến sông Hudson. Khi ngồi đó uống một tách cà phê và hút một điếu thuốc, bà thấy đó là giây phút hạnh phúc tột độ. Nhờ bà được tăng lương mà họ có thể mua một chiếc xe khác, đó là chiếc xe mới đầu tiên để thay cho chiếc Buick cũ kĩ đã là người bạn tốt và trung thành của họ trong mười năm trời, nhưng đồng hồ đã chỉ ba trăm nghìn cây số. Jacob chọn kiểu xe - bà không lái xe và chả biết gì về xe cộ - còn bà chọn màu, màu xanh kim loại thanh nhã cho vỏ xe và màu trắng ngà cho da bọc ghế. Chiếc Lincoln có hộp số tự động, điều hòa nhiệt độ cho những tháng hè, một dàn stéréo với âm thanh tuyệt hảo và những cái tựa cực kì thoải mái uốn theo đường cong của lưng. “Kính mời bà Phó chủ tịch”, Jacob vừa nói vừa nghiêng đầu mở cửa phía ghế ngồi cạnh lái xe, và mỗi lần như vậy Helen lại mỉm cười sung sướng. Alexandru đón Noël cùng với họ, và báo với họ anh sắp đi học lại. Helen vui mừng khôn xiết. Đó là điều bà mong mỏi ở con trai. Anh đang tập hợp giấy tờ làm hồ sơ dự tuyển. Anh không vui cũng chẳng buồn. Vì nhiều tháng đã trôi qua và anh không có vẻ gì còn nghĩ tới cô bạn Pháp nên một buổi tối, mẹ hỏi anh cô ấy thế nào rồi. Khi thấy con trai giật nảy mình như thể vừa bị bà đâm bằng một cái kim, bà lập tức hối hận vì đã hỏi. https://thuviensach.vn - Không ổn, mẹ ạ. Cuộc sống của cô ấy là ở Paris. Một năm mới bắt đầu. Một buổi sáng chủ nhật của tháng Hai, khoảng mười giờ, chuông điện thoại reo. Đang giúp Jacob dọn tuyết rơi trong đêm ở con đường bên, Helen nghe thấy tiếng chuông điện thoại nên chạy vào qua cửa gara. Bà đi vội lên cầu thang và nhấc máy ở trong bếp, giọng hổn hển: - A lô? - Bác đấy ạ, Helen? Cháu chào bác ạ! Helen tự hỏi giọng nữ này là của ai? Một cô trợ lý tiếp thị không gọi bà bằng tên riêng. - Xin lỗi đã làm phiền bác, giọng nói tiếp tục. Cháu là Marie, bạn anh Alex. Bác nhớ không ạ? Cháu đã được gặp hai bác vào mùa hè vừa qua đấy ạ. - Tất nhiên! Lập tức bà thấy khó chịu và dự cảm có một mối nguy hiểm. - Alex nói với cháu là bác đã được đề bạt làm Phó chủ tịch. Cháu chúc mừng bác! Thật tuyệt! Marie nói với sự phấn khởi giả tạo khiến Helen nổi da gà. - Ồ, cảm ơn. Cháu rất chu đáo.Helen sửng sốt. Nỗi sợ lan tỏa khắp cơ thể bà. Lòng bàn tay cầm điện thoại ươn ướt. Tại sao cô gái Pháp gọi cho bà để chúc mừng sau khi bà được thăng chức đã hai tháng rồi? Cô ta muốn gì? - Bác có biết Alex đâu không ạ? Cô gái Pháp vẫn nói với giọng vô cảm. https://thuviensach.vn - Chắc nó đang ở nhà nó ở Cambridge, - Helen đáp, nhẹ người vì câu hỏi giản đơn. - Bác đã nói chuyện với nó cách đây mươi phút, và vì bị cảm cúm nên nó không muốn ra ngoài. Lần này, im lặng kéo dài hơn. Helen tự hỏi làm sao để cúp máy mà không tỏ ra bất lịch sự. - Lẽ ra anh ấy đến thăm cháu tại Paris cách đây một tuần. Nhưng anh ấy đã không đến và cũng chẳng gọi cho cháu, Marie nói tiếp bằng một giọng rất bình tĩnh. Helen vẫn lặng thinh. Bà muốn ngừng cuộc đối thoại này ngay tức khắc. Bà không muốn biết điều con trai bà đã làm. Bà không muốn nghe thấy người phụ nữ này khóc lóc trong điện thoại. Một phút trôi qua, cô gái Pháp mới nói thêm: - Bác có cho rằng con trai bác đáng tin cậy không ạ? Mũi tên bắn trúng giữa tim Helen. Bà khẽ cười. - Đó là con trai tôi, bà nói. https://thuviensach.vn TƯƠNG LAI XÁN LẠN Catherine Cusset www.dtv-ebook.com Chương 5 1950 BÀ WEINBERG - Nounoush, dậy thôi. Bảy giờ kém mười lăm rồi! Cô giật thót và mở mắt. Bà đang lay vai cô. - Cháu chào bà ạ, cô nói giọng còn ngái ngủ. Bà từ từ ra khỏi phòng, kéo lê cái chân đau của mình. Bà luôn đau lưng và chân khi thời tiết thay đổi, nhất là khi trời mưa nhiều vào đầu xuân. Elena ngồi trên giường. Cô ước gì phòng ngủ của mình có cửa sổ để xem thời tiết thế nào. Tuy nhiên, như bà đã nói, cô có được phòng riêng là may mắn rồi. Cô trở dậy, lấy cái áo sơ mi trắng và váy lanh màu xanh nước biển, chạy sang căn phòng cũng không có cửa sổ của bà, nơi có một cái bàn là đặt giữa tường và giường. Bà đã làm nóng bàn là. Elena rải tinh bột lên cái váy. Mùi tinh bột dưới bàn là nóng là mùi của buổi sáng. Cô mặc áo quần và bà chải tóc, rẽ ngôi ở giữa, phân mớ tóc xoăn của cô thành hai phần và buộc bằng ruy băng xanh da trời. Bà kéo tóc mạnh vàElena phải nghiến chặt răng để khỏi kêu lên. Bảy giờ hai mươi cô ra đi, một tay xách túi đựng đồ, một tay cầm một miếng bánh mì nướng, những tem phiếu phân phối để trong túi váy và nách kẹp một cuốn sách tiếng Pháp dày cộp. Cô rùng mình. Váy áo cô mặc không đủ ấm cho mùa này. Có lẽ một hoặc hai giờ nữa sẽ ấm hơn nếu trời hửng nắng. Dù trời u ám, cô vẫn thích cuộc dạo chơi buổi sáng trên những https://thuviensach.vn đường phố mà cây cối hai bên phủ lá xanh non mơn mởn. Chủ nhật mà bên ngoài đã đầy người: những người cho chó đi dạo chơi và những bà mẹ vội vã đi chợ cho cả tuần nếu không cửa hàng sẽ chẳng còn gì mà mua. Elena đi qua quảng trường Bucur Obor, nơi họp chợ và người tứ xứ đổ về. Cô đi mười phút mới tới cửa hàng thịt. Hàng người xếp đã dài mặc dù cửa hàng chưa mở. Cô xí chỗ ở cuối hàng rồi ngồi xuống vỉa hè đặt cuốn Những người khốn khổ lên gối. Cô không biết hết từ, nhưng đủ để hiểu câu chuyện. Đầu tiên cô thấy cuốn sách đọc chán, nhưng rồi câu chuyện trở nên hấp dẫn đến mức Elena quên hết những gì diễn ra xung quanh. Cô không nhìn thấy người bán thịt đã đến và kéo rèm lên. - Nhúc nhích rồi. Xích lên đi, bà đứng sau vừa nói vừa chạm vai cô. - Ôi, cháu xin lỗi. Cô đứng bật dậy và tiến lên. - Cháu đọc gì thế? Người đàn bà hỏi. - Những người khốn khổ ạ. - Tiếng Pháp! Không quá khó chứ? - Không ạ. Cháu thích lắm. Cô tự hào nói. - Ít ra thì tâm hồn cháu sẽ được nuôi dưỡng tốt. Người phụ nữ đứng trước Elena quay lại và mỉm cười. - Chị biết không, thời buổi này không phải tất cả trẻ con đều không được nuôi dưỡng tốt đâu. Trong lớp con trai tôi, có những đứa trẻ ăn bơ và thịt gà. Bơ và thịt gà nhé! Chị biết không? Lâu lắm rồi tôi không biết chúng có màu gì! Con trai tôi không hiểu tại sao chúng tôi không có. Tôi bảo nó https://thuviensach.vn rằng cha mày không phải thợ may, không phải trạng sư, không phải bác sĩ, cũng chẳng có cửa hàng! - Phải rồi, bà đằng sau Elena đồng tình. Chị nói đúng lắm. Chỉ có những nghề tự do còn xoay xở được. - Chị muốn nói tới người Do Thái? Chắc chắn là họ không đáng thương gì hết! “Những người Do Thái.” Elena đỏ mặt. Trước khi dọn đến nhà mới, cô không bao giờ nghe thấy từ này. Giờ thì cô biết người Do Thái là ai và điều gì đã xảy ra với họ trong chiến tranh - chính xác là gì thì cô không biết, nhưng cô nghe nói rằng nhiều người trong số họ đã bị giết. Mẹ luôn hạ giọng khi nói về những sự kiện này bởi vì họ đang sống cùng căn nhà với những người Do Thái mang họ Weinberg và Berstein. Hai cô con gái út và chồng bà Weinberg năm 1943 đã bị đưa đến một nơi mà không bao giờ thấy họ trở về. Bà Weinberg sống sót vì đã trốn trong một tầng hầm cùng với con trai Rubin, con gái Doina và con rể Lev Berstein. Ngôi nhà mà Elena hiện đang sống cùng gia đình vốn là nhà của dòng họ Weinberg từ nhiều thế hệ. Pháp luật buộc họ phải cho một gia đình khác cùng ở và Elena hiểu họ cảm thấy bị xâm phạm. Buổi đầu, họ thậm chí không nói năng gì với cha mẹ Elena. Nhưng cô tương đối khéo léo nên đã chinh phục được tình cảm của bà lão Weinberg. Bà đến lúc cô đang mua hàng. Họ đi chợ và cùng nhau trở về nhà. Túi xách nặng để lại những vết hằn đỏ trên ngón tay Elena, cô thường phải ngừng lại để đặt chúng xuống cho đỡ mỏi tay. - Cháu đã làm bài chưa, Nounoush? - Chưa ạ. Cháu còn thời gian. Đừng gọi cháu là Nounoush, đó là tên em bé! - Hãy làm bài ngay khi ta đến nhà. Thứ hai cháu có môn gì? https://thuviensach.vn - Cháu phải học thuộc lòng thời gian biểu của người nội trợ kiểu mẫu. - Cô bật cười khi thấy bà nhướn mày. - Thật đấy ạ, cháu thề với bà! Cháu sẽ cho bà xem vở học. - Gì nữa? - Một bài luận tiếng Pháp với chủ đề tự chọn và mười điều răn cho bài học tôn giáo. Dễ thôi. Trong khi nâng chốt cửa vườn, Elena nghe thấy ai gọi tên mình. Cô quay lại và nhìn thấy Valentina, cô gái sống trong tầng hầm đối diện nhà họ, đang đi cùng mẹ và ra hiệu cho cô. Elena vẫy tay chào họ. - Nounoush, chiều nay nếu cháu muốn đến uống trà, bác đã làm phó mát bọc bột rán! Bà mẹ mời mọc. - Nó không rảnh, bà đáp khô khốc. Elena mỉm cười với họ để làm dịu đi lời đáp cục mịch của bà. Bà không muốn cô gặp gỡ họ vì mẹ của Valentina nghèo và không chồng. Chiếc xe mui trần cũ kĩ không còn trong cái gara nhỏ mà ông Tiberescu đã làm cạnh ngôi nhà. Cha mẹ đã đi vắng. Cô có cả buổi chiều tự do làm theo sở thích của mình. Sau khi ăn trưa, bà đi ngủ. Elena vào bếp cắt một miếng bánh phó mát mà hôm trước cô đã làm cùng bà, đi ra bưng theo cái đĩa trắng và dừng lại trong phòng ngủ để lấy cuốn Những người khốn khổ và một đôi tất. Cô đi tới tận cuối hành lang và gõ cánh cửa bên phải. - Mời vào! Kẹp sách và tất vào nách mà không làm nghiêng đĩa, cô vặn được nắm đấm và đẩy cánh cửa. Bà già ngồi trong ghế bành gần cửa sổ mỉm cười với https://thuviensach.vn Elena. Mái tóc bạch kim được cô con gái quấn thành búi mỗi buổi sáng, và bà luôn mặc một cái váy duyên dáng kiểu tiền chiến. Một chút bọt mép ở khóe môi không động đậy của bà. - Cháu thân mến đây rồi. Cháu mặc áo này với các bím tóc trông xinh quá. Cháu mang bánh cho ta cơ đấy! Phiền cháu quá. Bà cháu khỏe chứ? - Bà cháu khỏe, thưa bà. Cháu đã vá tất cho con trai bà đấy ạ. - Lại chỉ cho bà xem nào. Cháu may vá khéo quá, Lenoush! Rubin sẽ thích lắm. Không tìm được tất tốt như vậy nữa. Len Ecosse chính hiệu. Chúng được mua ở Luân Đôn năm 1936 và vẫn còn dùng được - nhờ có cháu. Elena rạng rỡ. Những lời khen của bà lão làm cô thích thú, ngay cả khi bà Weinberg gọi cô là “Sara” hoặc “Olga”, vốn không phải tên những người con gái mất tích của bà như lúc đầu Elena nghĩ, mà là tên những cô người hầu của bà trước chiến tranh. Mẹ cô nói rằng bà lão Weinberg mắc chứng lão suy. Có lẽ vậy. Nhưng bà rất đẹp, độ lượng và tinh tế. Bà kể cho Elena nghe những chuyến du hành thuở xưa của bà sang Paris và Luân Đôn, chuyện của bà mới hấp dẫn làm sao. Thậm chí bà còn được diện kiến vua nước Anh! Căn phòng bà ở cùng con trai Rubin cho thấy sự giàu sang trước đây của bà. Không rộng lắm nhưng đầy ánh sáng nhờ có những cửa kính trông ra vườn nơi hoa hồng, hoa ly, hoa tuy líp đua nở vào cái thời gia đình Weinberg còn có một người làm vườn, còn hiện nay là nơi bà ngoại trồng cà rốt, cải bắp. Căn phòng có hai giường được phủ bằng nhung xanh sẫm, hai ghế bành bọc thảm, một cái bàn cổ nhỏ và một vài bức tranh - một bức tĩnh vật trường phái Flandre và một bức chân dung thân mẫu bà Weinberg thời thơ ấu được vẽ bởi một nghệ sĩ Anh, với váy viền đăngten trắng, bên cạnh có con chó đốm con. Thứ Elena thích nhất là tủ sách bằng gỗ trắng với những đường viền đẹp đẽ, được đóng chạy dài theo tường, đầy sách. Hầu hết là những cuốn sách tiếng Pháp: Balzac, Stendhal, Flaubert, Hugo, Voltaire, Rousseau, và hàng trăm cuốn khác, có lẽ phải mất hàng https://thuviensach.vn nghìn giờ đọc mới hết. Từ khi Elena chiếm được cảm tình của bà Weinberg bằng cách giúp bà những việc vặt, bà lão rất vui khi phát hiện ra cô bé hàng xóm học tiếng Pháp, đã cho cô mượn những quyển sách quý của bà. Ngược lại, bà yêu cầu cô mỗi tuần một hoặc hai giờ, đọc cho bà nghe, vì mắt bà không còn tinh tường nữa. Elena ngồi trên giường và mở trang sách cô đã dừng lại hôm trước, khi đọc cho bà Weinberg nghe. Cô đã đọc phần cuối chương trong khi xếp hàng sáng nay ở chợ. Hiểu hơn nên cô đọc hay hơn. Bà Weinberg khen Elena đọc diễn cảm, cô đọc như một diễn viên diễn tả mọi tình cảm được miêu tả trong trang sách. Đôi lúc, chỉ với riêng Elena, bà đọc những đoạn của Racine hoặc Corneille mà trước đây bà đã học ở trường. Elena say mê đọc, cô lại bị cuốn hút vào cuộc đấu tranh nội tâm trong đầu óc Jean Valjean, tức ông Madeleine, khi người tù khổ sai trước đây đã trở thành một thị trưởng giàu có và được trọng vọng, phân vân có nên tự thú với cảnh sát và tự kết án mình tử hình hoặc tù tội để cứu một người vô tội hay không. Bà lão nhắm nghiền mắt và thở đều đều. Người ta tưởng bà ngủ nhưng Elena không lầm lẫn như vậy. Cô chỉ vừa vấp một từ nào là bà Weinberg sửa ngay mà không cần mở mắt ra. Bà thích thú nghe, chăm chú đến mức không để sót dù chỉ một từ - như thể bà thuộc lòng văn bản hoặc bà cảm thấy phong cách của tác giả quen thuộc quá đỗi nên nếu người đọc tùy tiện, bà nhận ra ngay. Trái với điều mà cha mẹ cô nghĩ, bà vẫn tỉnh táo hoàn toàn. - Cháu có thể đọc lại đoạn này được không? Bà Weinberg ngắt lời. Elena quay lại phần đầu. - Người ta không ngăn được tư duy trở lại một ý niệm cũng như biển trở lại một bến bờ. Đối với thủy thủ, cái đó gọi là thủy triều; đối với kẻ phạm tội, cái đó gọi là sự hối hận. Chúa nâng đỡ tâm hồn cũng như đại dương. https://thuviensach.vn Bà lão thốt lên. - Ẩn dụ đẹp biết bao! Cháu hiểu điều đó nghĩa là gì không? - Cháu nghĩ là có ạ. - Cháu mấy tuổi rồi? - Mười bốn ạ. - Mười bốn tuổi... Phải rồi, ở tuổi này người ta biết hối hận. Bà thích Victor Hugo vì ông đã thuyết phục được chúng ta rằng những phạm nhân cũng có một lương tâm. Nhà văn mạnh mẽ quá, và tâm hồn cao thượng biết bao! Cháu có thể tìm lại cho bà câu văn về bầu trời và nội tâm được không? Vừa lật những trang sách, Elena vừa nghĩ đến các cô con gái mất tích của bà Weinberg. - Có một khung cảnh rộng lớn hơn biển, đó là bầu trời; có một khung cảnh rộng lớn hơn bầu trời, đó là nội tâm. Bà lão chậm rãi gật gù. - Có lẽ đúng vậy vì ông Hugo làm bà đủ xúc động để tin điều đó. Cháu yêu, gần ba giờ rồi kìa! Buổi phát thanh của cháu sắp bắt đầu phải không? Bà không muốn đuổi cháu, nhưng bà sẽ buồn nếu vì bà mà cháu lỡ mất phần đầu. - Cháu đi đây. Cảm ơn bà Weinberg. Elena ôm hôn bà lão rồi ra khỏi phòng, đi dọc hành lang và vào phòng cha mẹ, đóng cửa lại. Cô mở cái đài Liên Xô mới toanh đặt trên tủ giữa hai cái bình Rosenthal, rồi điều chỉnh tần số trên từ "Vladivostok" viết bằng chữ Xlavơ. Buổi phát thanh của cô vừa bắt đầu. Phát thanh viên thông báo chương trình hôm nay là bản nhạc Con chim lửa của Igor Stravinsky. Elena https://thuviensach.vn cởi giày và nằm sấp xuống giường của cha mẹ. Bằng giọng mũi, người bình luận giải thích rằng Con chim lửa đã được Diaghilev đặt hàng cho những vở ba lê Nga vào năm 1910, và sự mạnh mẽ của âm nhạc đến từ nhịp điệu hơn là bội âm. Elena ghi nhớ trong đầu hai từ này. Giờ đây cô không còn có thể chơi pianô - vì trong nhà không có đàn và sách học - nên cô bổ sung kiến thức âm nhạc bằng việc nghe buổi phát thanh này mỗi chủ nhật. Âm nhạc làm cô muốn khiêu vũ. Căn phòng rộng lại ngổn ngang những đồ đạc mà cha mẹ cô gửi đi từ Bessarabie và ông Ionescu đã giữ giúp họ. Elena đứng lên và bắt đầu đẩy cái bàn, những cái ghế, trường kỉ và những cái ghế bành để dọn quang giữa phòng. Rồi cô xoay mình, đầu ngẩng cao, đứng trên những ngón chân trần, không ngừng mỉm cười vì một vũ nữ ngôi sao không để cho thấy mình phải gắng sức. Bà bỗng nhiên mở cửa. - Nounoush, họ về đấy! Cha đang cho xe vào gara. Elena tắt đài và nhanh chóng kéo những chiếc ghế bành vào chỗ cũ. Chiếc trường kỉ khó di chuyển hơn. Cô nghe thấy giọng nói của cha mẹ. Bà hỏi họ ăn trưa thế nào và cho họ xem những thứ mua ở chợ buổi sáng để giữ chân họ. Elena vừa đẩy được cái bàn vào vị trí thì họ vào trong phòng. Iulia nhìn với vẻ nghi ngờ cô con gái má đỏ bừng vì gắng sức. - Đi gọt khoai tây đi. Mẹ sẽ làm món bánh nướng giòn. - Để mẹ làm cho, bà nói. Nounoush chưa làm xong bài. - Nó có cả ngày để làm bài cơ mà mẹ, bà Tiberescu đáp giọng khô khốc. Mẹ chiều nó quá. Con muốn nó phải giúp làm việc nhà. Elena chuồn vào bếp. Khi gọt xong cân khoai tây, cô quay về phòng mình và lấy ra cuốn sách của Victor Hugo. Nhờ có bà Weinberg, cô vừa tìm ra chủ đề cho bài luận. Cô sẽ viết về sự hối hận và cuộc đấu tranh nội tâm của Jean Valjean. Cô quyết định ra vườn ngồi học khi trời còn sáng. Khi đi https://thuviensach.vn ngang qua phòng cha mẹ mà cửa đã đóng, cô nghe thấy cha cao giọng gọi tên cô. Elena dừng lại và lùi về phía sau để không ai nhìn thấy đầu cô sau ô cửa. Tim cô đập thình thịch. "Con không được đứng sau cửa rình trộm khi cha mẹ nói về con." - Thế nhưng những trường trung học kĩ thuật này không phải phần lớn dành cho con trai sao? Bà hỏi. - Mẹ muốn cháu gái mẹ chỉ là người nội trợ thôi ư? Cha Elena đáp với giọng gay gắt. Hoặc một thư kí? Nếu học một trường trung học bình thường, con bảo đảm cháu sẽ không tìm được việc làm. - Nhưng tại sao lại thế? Ở đâu nó cũng có toàn điểm tốt cả! - Đúng vậy, - mẹ nói xen vào. - Nó chăm học. Nó luôn đứng đầu lớp. - Anh không phủ nhận điều đó, - cha nói tiếp - Nhưng nó là một đứa con gái và nó có gốc gác từ Bessarabie, nói cách khác là gốc Nga. Nếu một ông chủ phải chọn giữa một người nam giới và một người nữ giới, ông ta sẽ chọn nam giới. Và nếu phải chọn giữa một cô gái Rumani chính cống và Elena, ông ta sẽ chọn cô gái Rumani. Thực tế là vậy. Ngày nay, một phụ nữ cần phải được độc lập. Với tình hình kinh tế khủng khiếp của Rumani, ta phải nghĩ tới tương lai của nó. Anh muốn nó có thể tự kiếm sống được. Anh đã đăng kí cho nó học ở trường trung học kĩ thuật tốt nhất của Bucarest, khoa Hóa. - Học hóa học ư! - Bà ngoại kêu lên. - Tội nghiệp Lenoush! Con bé yêu tiếng Rumani, tiếng Pháp và lịch sử thế cơ mà! - Iulia, em có thể bảo mẹ đừng nói nữa được không? Con biết việc con làm, Alexandra. Sau này, Lenoush có thể làm việc trong một phòng thí nghiệm chứ không phải trong một nhà máy. Tin con đi và hãy mừng cho cháu gái của bà. https://thuviensach.vn TƯƠNG LAI XÁN LẠN Catherine Cusset www.dtv-ebook.com Chương 6 1989 MÙA CỦA NHỮNG ĐẢO LỘN Đồng hồ báo thức reo vào 6h05. Helen với tay và ấn nút. Mắt nhắm, bà nghe tiếng chim chim chíp kêu trên cành cây phía bên kia cửa sổ. Bà thích thời điểm cuối cùng của mùa hè, khi đêm tương đối mát để ngủ không cần mở điều hòa và ban ngày thì ánh sáng rọi vào phòng ngay khi ngủ dậy. Bà mở mắt và ngắm nhìn căn phòng bà thích nhất, có một cái đệm dày đặt ngay trên sàn, hai khối bằng gỗ trắng, một cái bàn thấp trên đặt vô tuyến và một cái tủ nhỏ màu trắng để bà đựng đồ trang sức. "Thẩm mỹ tối thiểu", Alexandru đã nói với bà như vậy. Bà sung sướng khi có thể đặt một cái tên bác học cho sở thích vốn có của mình. Cơ thể bên cạnh bà không hề nhúc nhích. - Jacob! - Mmm... Ông thở dài và nghiêng mình trở dậy, rồi từ từ ngồi lên và lại thở dài. Helen đứng dậy và lấy từ tủ tường một bộ âu phục và một áo sơ mi. Bà quay trở lại. Jacob đang ngồi trên giường, chân đặt lên sàn, vai thõng xuống. Bỗng chốc ông có vẻ già nua. Bà như thoáng nhìn thấy cha của Jacob trong ngôi nhà ở Haïfa, cũng với vẻ mệt mỏi này. - Ông sao thế? https://thuviensach.vn - Tôi cảm thấy có gì là lạ. - Ở đâu? - Đây. - Ông chỉ vai trái. - Nó nặng trĩu. Tôi ngủ tệ lắm. Bà cau mày. Hiếm khi Jacob phàn nàn về một cơn đau nào đó. - Hôm qua ông có mang cái gì nặng không? - Không. - Chắc ông đã nằm sai tư thế khi ngủ? - Có lẽ vậy. Chắc sẽ khỏi thôi. Bà đi tắm. Trong khi nước rất nóng rào rào chảy khắp cơ thể, một mối lo lắng tiềm ẩn thay cho sinh lực vẫn có mỗi buổi sáng. Bà vội vàng lau khô người và mặc quần áo, rồi trở lại phòng ngủ, khi Jacob đang cài khuy áo. - Ông thấy sao rồi? - Vẫn vậy. - Nó làm ông đau lắm à? - Không. Không đau lắm. Mà khó chịu, cứ như có gì chèn ép ở bên trong. Lạ thật. Tôi không bao giờ thấy như vậy. - Hãy gọi bác sĩ Goldberg. - Mới sáu giờ rưỡi, Lenoush. Chắc không sao đâu. - Phòng khám của ông ấy mở vào tám giờ. Ta sẽ đến đó trước khi lên tàu. https://thuviensach.vn - Sẽ muộn mất hai giờ. - Thế vẫn hơn. Ông ta sẽ kê cho ông thứ gì đó và ông sẽ hết đau. Ông gật đầu không phản đối nữa. Helen thấy lo lắng hơn. Như mọi buổi sáng, Jacob đánh xe ra khỏi gara, tay trái cầm vô lăng, cánh tay phải đặt trên lưng ghế và mặt ngoảnh về phía sau. Helen liếc nhìn ông. Ông có vẻ căng thẳng. Bỗng nhiên, một tiếng kêu thảm thiết làm đinh tai họ. Bà giật nảy mình. Jacob đạp phanh gấp. - Chuyện gì vậy? Bà hỏi với giọng run run. - Không biết. Để tôi xem. Ông kéo phanh tay và ra khỏi cái xe Lincoln. Một phút sau ông quay lại. - Một con thỏ. Nó bị bánh xe chẹt. - Một con thỏ? Ở đây ư? - Có lẽ nó xổng chuồng. Bé Thomas ở nhà bên không có thỏ chứ? - Có chứ. Ôi, khủng khiếp quá! Làm sao bây giờ? - Chả làm gì được nữa. Sẽ phải mua cho nó con khác. Con thỏ là chủ đề nói chuyện tới lúc họ đến phòng khám bệnh ở gần trung tâm thương mại. Bảy giờ rưỡi và cửa còn đóng. Họ vừa ngồi đợi trong xe vừa nghe tin tức. Helen châm một điếu thuốc. Họ nhìn thấy chiếc xe của ông bác sĩ đa khoa đến. Ông bác sĩ già quen họ từ khi họ đến ở New Jersey cách đây chín năm, mời họ vào ngay. Ông đề nghị Jacob mô tả chính xác cảm giác và chỉ vào chỗ đau. Bà quay lại phòng đợi trong khi ông nghe bệnh cho chồng. Mười phút sau, bác sĩ gọi bà. https://thuviensach.vn - Helen, tôi muốn Jacob đi ngay đến bệnh viện để làm vài xét nghiệm. - Đến bệnh viện! Tại sao? - Bình tĩnh nào, Lenoush. Chỉ để xác minh là mọi cái ổn cả. - Bác sĩ Goldberg trấn an. Phải rồi, để phòng bất trắc, tôi gọi cho các vị taxi. - Không cần đâu, Helen nói, chúng tôi có xe rồi. - Để xe lại đây và hãy đi taxi. Helen tái mặt. Bà không dám hỏi tại sao. May thay, ở phòng cấp cứu không phải đợi lâu. Có lẽ nhờ có thư của bác sĩ Goldberg. Không đầy mười phút, một cô y tá gọi Jacob. Helen đứng lên để đi theo nhưng cô bảo bà chờ. Bà ngồi xuống lấy một tờ báo trên bàn trước mặt, tờ Newsweek mà bà lấy hú họa. “Rắc rối ở nhà trẻ”, tên bài báo dưới bức ảnh một em bé trong tay cha. Bà đọc câu chuyện về một đứa trẻ đẻ non hai mươi tư tuần tuổi, đã sống sót nhưng lại bị mù vì ánh sáng của bệnh viện. Bình thường, một chuyện như vậy thường làm bà kinh hãi. Nhưng nay tâm trí bà không thể tập trung vào đứa trẻ, mà luôn hướng tới Jacob, tới cái cửa ông đã đi ra và từ đó đã có rất nhiều người vào. Phòng đợi đầy người và xung quanh rất ồn ào nhưng bà không nhận ra. Bà nhìn đồng hồ. Mười giờ hai mươi. Bà hoảng hốt khi nhớ rằng bà có một cuộc họp vào mười giờ mà bà vẫn chưa gọi về cơ quan. Bà xem lại thấy có tiền xu trong túi xách nhưng trong phòng đợi không có buồng điện thoại. Chắc phải ra sảnh của bệnh viện. Bà không dám đi xa để gọi điện thoại cũng như để hút một điếu thuốc mà bà rất thèm. Nỗi lo lớn dần, tới mức bà thấy chóng mặt. Một nữ y tá bước vào. - Ai là bà Tibb? Bà bật dậy. Tờ Newsweek rơi xuống đất. Bà nhặt lên và đặt tờ báo lên trên cái bàn thấp. https://thuviensach.vn - Mời bà theo tôi. Không nói lời nào, bà theo người phụ nữ mặc áo bờ lu trắng vào hành lang. Jacob ở đâu nhỉ? Có gì đã xảy ra? Tim bà đập loạn xạ. Nữ y tá đưa bà vào một căn phòng có một bác sĩ trẻ người da màu mặc bờ lu trắng đang ngồi ở bàn. Anh ngẩng đầu mỉm cười với bà. Rất hiền từ. - Bà Tibb phải không ạ? Mời bà ngồi. - Anh ta đợi cho bà ngồi xuống cái ghế tựa bằng da. - Tôi lấy làm tiếc báo với bà ông nhà vừa trải qua một cơn đau tim. - Bà nhìn bác sĩ chằm chằm mà không cất nổi lời nào. - Ông vẫn sống, bà yên tâm. Ông bà đã đến bệnh viện kịp thời. Tuy nhiên, động mạch của ông hoàn toàn bị tắc. Sáng mai, chúng tôi phải mổ phanh cho ông. Hiện tại bà không thể gặp ông được. Ông đang được hồi sức. Bà ở lại đây cũng chẳng được việc gì. Bà hãy về nhà đi, bà Tibb! Bà có muốn uống nước không? Bà nhìn bác sĩ, môi khô và mắt vô hồn. Cơn đau tim, động mạch tắc, hồi sức. Những từ ngữ này không có nghĩa gì hết. Hai giờ trước đây, Jacob cùng bà vào bệnh viện này. Con thỏ bị chẹt chết bỗng hiện về với bà, như báo trước một điềm gở. Nữ y tá mang cho bà một cốc nước, cầm tay bà, chỉ cho bà lối ra, gợi ý bà gọi taxi ở cổng. Taxi chở bà về nhà. Bà đưa cho tài xế hai mươi đô la và bảo giữ lại tiền lẻ, rồi bà đi lên bậc cầu thang đến tận thềm, để không đi lại lối đi ban sáng. Vừa đóng cửa xong, bà gọi số của tòa báo ở Boston. Alexandru không có đường dây trực tiếp nên cô thư kí trả lời. Helen đề nghị được gặp con trai. - Alex Tibb hôm nay không có đây ạ. Bà gọi về nhà cho con. Nó ốm ư? Sau bốn lần chuông reo, điện thoại chuyển chế độ nhắn tin. Helen biết rằng Alexandru hiếm khi nhấc máy, trừ https://thuviensach.vn phi nghe thấy giọng mẹ. Bà nói vào máy: "Alexandru, Alexandru! Trả lời mẹ đi! Có việc gấp!" Không động tĩnh. Nó có đang hút thuốc trong vườn không nhỉ, nó có nghe thấy tiếng điện thoại reo không? Mười phút sau, bà thử gọi lại. Không kết quả. Nó ốm? Nó ngủ say? Tiếng chuông điện thoại rồi cũng đánh thức nó chứ. Bà bấm số của nó mười lần liên tục chỉ để cho điện thoại réo. Bà cũng để lại nhiều tin nhắn. Nếu có nhà, dứt khoát nó phải nhấc máy. Nó ở đâu vào lúc này cơ chứ? Bà đi vòng quanh bếp. Bà hút thuốc. Bà uống Pepsi. Bà khóc. Bà cầu nguyện nữa. Bà đã không cầu nguyện kể từ khi bà lên bảy. Bà không biết gọi ai nữa. Giữa hai cuộc gọi cho Alexandru, bà đã gọi cho Bill để giải thích việc hôm nay bà không đến cơ quan. Bà kể cho anh ta nghe những gì đã xảy ra. Bill đã an ủi, rất tử tế và làm bà yên lòng. Nhưng anh ta phải làm việc. Bà không thể làm phiền anh ta khi không có gì mới để thông báo. Cần phải chờ đợi. Trong gạt tàn, mẩu thuốc chất đống. Vào sáu giờ hai mươi, điện thoại réo. Bà chạy bổ đến, chân vấp vào ghế, làm bị thương móng chân - sau đó bà thấy máu khô - và không thấy đau gì cả. May thay, đó là Alexandru, chứ không phải bệnh viện để chỉ có thể thông báo một tin xấu. Bà muốn nói với con bằng một giọng bình tĩnh, nhưng không được. Bà suy sụp trước máy điện thoại, bật khóc nấc lên. Bà đọc tên con như một đứa bé gọi mẹ. Bà bảo con đến ngay với mình. Giọng đàn ông của con bà, đĩnh đạc, bình tĩnh mới ngọt ngào làm sao: - Con đi ngay đây mẹ. Năm tiếng nữa con sẽ đến. Năm tiếng sau đó là chờ đợi, nhưng một sự chờ đợi dễ chịu, với mục đích đã biết, đợi Alexandru đến. Bây giờ lại thêm một mối lo mới làm bà đờ đẫn, bà sợ Alexandru vì muốn đến với mẹ nhanh nhất nên lái xe ẩu. Hẳn anh đã phóng xe cực nhanh vì chưa đến nửa đêm bà đã nghe thấy tiếng rú của động cơ trong cái phố yên tĩnh. Bà lao bổ ra. Từ trên thềm, bà nhìn thấy đúng là chiếc xe Ford màu vàng. Anh đậu xe trước gara, trong đó không có xe của Jacob - Helen thoáng nghĩ phải bảo con trai đi lấy xe https://thuviensach.vn Lincoln đang chiếm một trong bốn chỗ dành cho người bệnh trước cửa phòng khám của bác sĩ đa khoa. Anh xuống xe và bà nhìn thấy rõ ràng trong ánh sáng đèn đường mái tóc đen của anh, khuôn mặt anh mỉm cười hướng về mẹ. Cửa phía người ngồi cùng mở ra. Ai đó bước ra. Một cô gái mặc váy ngắn, tóc dài vàng óng. Helen nhướn mày. Bà không nhớ có nghe con trai nói sẽ đến cùng ai. Thời gian này, bà không biết con có bạn gái. Cô gái đi sau Alexandru. Helen bỗng nhận ra. Đó là cô gái Pháp, người đã gọi điện thoại cho bà vào tháng Hai, bảy tháng trước đây, để hỏi bà liệu Alexandru có phải là người đáng tin cậy hay không. Marie nhận ngay ra ngôi nhà gạch xây trên một gò đất có trồng cỏ mà cô đã tưởng không bao giờ thấy lại. Theo Alex, cô bước lên cầu thang bằng bêtông. Helen đứng đợi trên thềm như cách đây một năm, nhưng bà không nở nụ cười nồng nhiệt và không đánh môi son. Mái tóc dài quăn màu xám không buộc làm bà có vẻ già nua. Mắt bà mọng lên vì khóc, nước da nhợt nhạt, dáng vẻ mệt nhọc. Marie vụng về ôm hôn bà, gắng biểu lộ sự đồng cảm của mình với bà. - Chào Helen! Cháu rất buồn khi biết tin ạ. - Cảm ơn, cảm ơn. Helen không thể quên được cuộc nói chuyện giữa họ vào tháng Hai khi Marie gọi cho bà từ Paris để hỏi liệu bà có cho rằng con trai bà là người đáng tin không. Tuy nhiên, hiện tại Helen quá bối rối nên không để ý đến sự có mặt không đúng lúc của Marie. Bà khóc lóc và nói với con trai bằng tiếng Rumani. Anh gật gật đầu và hỏi han bà. Marie theo họ vào nhà. Họ đi qua phòng khách kê những trường kỉ to bằng da màu hạt dẻ. Trong bếp, họ ngồi ở cái bàn tròn bằng kính sẫm màu trải khăn lót đĩa màu xanh sáng. Alex mở tủ lạnh, lấy thịt gà và côca. Họ đã tranh thủ rời Boston thật sớm nên chưa ăn chiều. Alex giải thích cho cô bằng tiếng Anh sự việc xảy ra. Rồi anh đưa cô vào căn phòng nhỏ, nơi mẹ đã mở trường kỉ và chuẩn bị giường nằm cho con trai. https://thuviensach.vn - Anh nói chuyện một chút với mẹ rồi sẽ vào với em. Ngủ ngon nhé. Cô nghe thấy giọng Alex, bình tĩnh và làm yên lòng mẹ bằng tiếng Rumani với những âm "r" rung và rất nhiều "u" đặc trưng. Mẹ anh thổn thức. Marie tưởng tượng rằng Alex đang nhắc đi nhắc lại với bà: rằng cha anh sẽ qua khỏi, rằng ông đã thông minh hiểu được sự trầm trọng của cơn đau, rằng không lâu, tất cả rồi sẽ trở thành một kỉ niệm tồi tệ. Cô trở dậy xem những tấm ảnh trên giá bằng gỗ anh đào dại, trước những cuốn sách được đóng bằng da, trên gáy khắc chữ vàng. Bên cạnh một bức ảnh Alex thời niên thiếu mặc đồng phục carô, cavát màu xanh rực, kính vuông to và rẽ ngôi lệch - hình ảnh sáo mòn rất điển hình của những năm bảy mươi khiến Marie mỉm cười - còn có bức ảnh đen trắng của cha mẹ anh ngày cưới. Jacob complê đen, da và tóc sẫm màu, có vẻ là một thanh niên trẻ trung. Ông trông thật đẹp trai. Helen hẳn yêu ông chết mê chết mệt như cô yêu Alex bây giờ vậy. Marie hơi nhận ra người phụ nữ trẻ đứng cạnh ông. Bà có gò má cao, miệng xinh và đôi mắt to mở rộng - giống như mắt Alex. Tóc bà buộc thành búi và bà mặc một cái váy đầm không tay rất giản dị, mối buộc ở vai như một cái áo cổ Hy Lạp. Bà xinh xắn và tươi trẻ. Ngày mai, Marie sẽ trở về Paris. Khi đặt chân đến New York cách đây một tháng, cô không nghĩ sẽ gặp lại Alex. Đã kết thúc kể từ tháng Hai, khi lẽ ra phải đến Paris thì anh mất hút, kết thúc từ tháng Ba, khi cô lọt qua được màng lọc máy nhắn tin để nghe anh trút cho những lời lẽ này: "Đáng tiếc, Marie. Đành lỗi hẹn thôi. Khi tôi yêu cô, cô lại không yêu tôi. Bây giờ cô yêu tôi thì tôi lại không yêu cô nữa." Nhưng tháng Tám, cô ghé qua Boston để thăm một người bạn gái. Hoặc ít ra đó là cái cớ cô tự nghĩ ra. Khi xuống tàu, cô bỗng dưng gọi số phôn của anh mà cô vẫn thuộc lòng, ở buồng điện thoại đầu tiên gặp trên đường. Anh đã nhấc máy. Cô đã nghe thấy giọng của anh, cô thấy mềm lòng, anh không còn giận nữa, họ đã gặp lại nhau trong một quán cà phê, và mọi sự lại bắt đầu. Không mặc cảm tội lỗi, không khổ đau, không oán hận, không cuồng nhiệt. Nhẹ nhàng, cứ như https://thuviensach.vn là một năm xa cách rốt cuộc khiến họ chấp nhận nhau. Họ vừa mới sống cùng nhau ba tuần lễ. Sáng nay, trời đẹp quá nên họ quyết định ra bãi biển cả ngày. Khi trở lại nhà anh vào lúc mặt trời lặn, cơ thể họ đầy cát, muối, ham muốn, thì máy nhắn tin nhấp nháy. Alex nhấn nút. Giọng hốt hoảng của mẹ vang lên trong phòng. "Alexandru! Alexandru! Trả lời mẹ đi! Gấp!" "Alexandru, gọi cho mẹ ngay nhé! Có việc gấp! Mẹ đang ở nhà!" Helen đã để lại ba lời nhắn, mỗi lần lại hoảng hốt hơn. Alex đã gọi cho mẹ. Họ đã nói với nhau một chút bằng tiếng Rumani. Marie đã nghe tiếng khóc phát ra từ điện thoại. Anh đã gác máy. - Cha anh đã bị một cơn đau tim, Marie. Ông đang ở bệnh viện. Anh phải đi ngay. Mẹ anh đang đợi. Buổi chiều trên bãi biển của họ hình như bỗng trở nên vô cùng hão huyền. Tình yêu của họ có trọng lượng gì bên cạnh cuộc sống của cha anh? Marie đã không thể gạt bỏ một ý nghĩ ích kỉ. Cô quá cần đêm cuối cùng này với Alex. Dù tin là Alex yêu mình, cô cũng không an tâm, vẫn sợ anh lại mất tăm như hồi tháng Hai. Thế mà, chỉ năm phút nữa thôi anh sẽ đi. Mà họ vẫn chưa có thời gian để hứa hẹn và để vẽ ra viễn cảnh tương lai. - Em có thể đi cùng anh được không, Alex? Cô rụt rè hỏi. Cô đã biết trước là không thể được. Cô còn quá mới mẻ nên anh không thể để cô tham gia vào chuyện rất riêng tư của gia đình. Mẹ chỉ đợi có mình anh thôi. Anh đã phân vân. - Được. Không thể có bằng chứng tình yêu nào lớn hơn câu trả lời này. https://thuviensach.vn Alex đã dành suốt đêm nói chuyện với mẹ trong bếp. Tảng sáng, anh tuồn vào giường và ôm chặt Marie, cơ thể anh run lên vì một mối xúc cảm vốn xa lạ với anh. Anh khóc. - Anh rất sợ cha anh mất, Marie ạ. Tháng Mười một năm 1989. Cả quá khứ mà Helen đã để lại đằng sau run rẩy và có cơ động đậy, giống như một khối băng lớn của Bắc Cực rời ra vào mùa tuyết tan. Nước này sau nước kia, các nước Đông Âu bài trừ Xtalin và yên bình trở thành những nước dân chủ. Chỉ có một nước đi ngược lại, đó là Rumani. Sự hoan hỉ của những đám đông mà Helen nhận thấy trên vô tuyến, với những gương mặt vui tươi và tràn đầy hi vọng không vượt qua biên giới. Ceausescu vẫn kiểm soát đất nước. Mọi cái đều tốt đẹp ở Rumani. Đó là một Nhà nước cảnh sát. Cho tới ngày Jacob reo lên một tiếng vào bữa ăn sáng. Ông đang đọc tờ New York Times mà mỗi sáng người đưa báo đặt dưới chân thềm và Helen còn đi giày trong nhà xuống cầm lên. Sáng nay, các bậc thềm phủ một lớp sương giá làm bà suýt ngã. Sau một mùa thu ấm áp, cuối cùng mùa đông cũng đến. Ngày 20 tháng Mười hai, theo lệ thường. - Nghe này Lenoush. Đã xảy ra một sự kiện ở Timisoara. Một mục sư li khai người Hung đã mất việc, các giáo dân đã tụ tập để bảo vệ ngài, những người khác cũng nhập vào với họ nhân danh tự do tôn giáo, và đã trở thành một cuộc nổi dậy! Cơ quan an ninh và quân đội đã không trấn áp được và Ceausescu đã cho công nhân của vùng khác mang dùi cui đến thiết lập lại trật tự. Không thể tin được. Người ta cho rằng mọi việc bắt đầu thay đổi ở nước ta. - Ồ, chớ có tưởng bở. Ông sẽ biết Ceausescu sắp nghĩ ra trò gì. Ông đã uống thuốc chưa? https://thuviensach.vn Chiều tối hôm sau, bà đang nấu bữa chiều thì Jacob gọi bà từ trong phòng ngủ: "Lenoush ơi!" Nghe giọng khẩn cấp, bà chạy bổ vào, hoảng hốt, tim đập như muốn vỡ lồng ngực, với chiếc thìa gỗ còn cầm trong tay, sẵn sàng gọi xe cấp cứu. Nhưng ông ngồi bình thản trên giường, và không có vẻ đau đớn gì. Ông lấy tay chỉ vào vô tuyến. Bà quay lại và sững người khi nhìn thấy trên màn hình những khuôn mặt đặc tả của Ceausescu và vợ ông ta, người đã làm cho bà ghét cay ghét đắng cái tên Elena. "Codoi. (1)" Bỗng bà nhớ lại cái biệt danh mà trưởng khoa Nenitescu đã tìm ra cho bà Ceausescu, nhà hóa học tiếm quyền đã đánh cắp công trình của người khác và thậm chí không biết đọc CO². Họ đã già đi mau quá! Một bản đồ Rumani thay thế cho khuôn mặt những kẻ bạo chúa. Thành phố Bucarest và Timisoara là hai chấm đỏ trên đó. Bản đồ Rumani được thay thế bằng bản đồ châu Âu để cho khán giả Mỹ có thể xác định được vị trí của cái nước nhỏ bé ở cực Đông của châu Âu nhỏ bé, bên bờ biển Đen. Ceausescu với áo khoác đen lại xuất hiện trên màn hình, đầu đội một cái mũ xám, đang đứng trên ban công. Helen nhận ra tòa nhà của Ủy ban trung ương ở trung tâm Bucarest. Ông ta đang đọc một bài diễn văn. Lần đầu tiên Helen nghe tiếng Rumani trên truyền hình ở lục địa mới. Ceausescu nói về sự vĩ đại của nước Rumani và những lợi ích của chính sách khắc khổ đã cho phép ông thanh toán hết nợ nước ngoài. Người Rumani chắc phải tự hào và cảm ơn ông. Ông dự kiến tăng lương cho người lao động thêm mỗi tháng một trăm lei (năm đô la, Helen tính). Tiếng người bình luận của CNN, Christine Amanpur át tiếng của nhà độc tài, để giải thích rằng đó là cuộc tập hợp của một trăm nghìn người do Ceausescu tổ chức để chứng tỏ với Rumani và thế giới rằng nhân dân Rumani ủng hộ chính phủ mình. Tuy nhiên, cuộc biểu tình đã diễn biến xấu đi. Đang giữa bài diễn văn thì ở phía đầu quảng trường vang lên tiếng pháo và tiếng súng nổ. Mọi người như vừa tỉnh sau một giấc ngủ sâu, bắt đầu hô vang những khẩu hiệu chống chính phủ. ----- https://thuviensach.vn (1) Chỉ Elena Ceausescu, mẹ dân tộc. Trên ban công, đằng sau Ceausescu có ai đó đang chạy. Một tấm màn vén lên. Ceausescu giơ tay lên, im lặng nửa phút, rồi hét vào micro: "Alo! Alo!" như ông đang gọi điện thoại. Helen thoáng nghe được ở phía sau những lời nói của vợ ông ta không được dịch: "Vorbeste-le, vorbeste-le!" "Nói với họ đi, nói với họ đi!" Elena Ceausescu hét lên như thể nhân dân Rumani là một lớp học trẻ con ở trường mẫu giáo. "Stati linistiti la locurile voastre!" "Hãy ở yên vị trí!" nhà độc tài thét lên như một thầy giáo không có khả năng kiểm soát một nhóm trẻ con vô kỉ luật. Cách mạng đã mở màn ở Bucarest. Ở New York, đó là vào kì nghỉ Noël. Mỗi ngày sáu lần, vào giờ phát tin, Helen và Jacob vội đến bên vô tuyến, ở trong phòng ngủ hoặc dưới tầng hầm. Một trong hai người canh chừng để gọi người kia ngay khi có tin về Rumani. Sáu lần một ngày, họ xem lại những hình ảnh ấy, những lời bình luận ấy, nhưng ngày hôm sau khác hôm trước. Cách mạng lan ra như lửa cháy. Họ nghe những khẩu hiệu chống cộng sản, chống Ceausescu. Trong bếp, nơi mà Helen bỏ ra hàng giờ để chuẩn bị bữa tiệc mời khách, những từ ngữ cứ âm vang trong đầu bà. “Jos dictatorul!” “Moarte criminalului!” “Noi suntem poporul!” “Đả đảo tên độc tài!" "Tên tội phạm phải chết!" "Chúng ta là nhân dân!" Lần đầu tiên từ mười lăm năm nay, bà cảm thấy mình là người Rumani. Ngay khi mở mắt vào bảy giờ sáng, họ đã nhìn vào màn hình vô tuyến mà họ đã để suốt đêm. Ngày 22 tháng Mười hai, trung tâm Bucarest bị hàng trăm nghìn người chiếm đóng. Quân đội tiến vào Bucarest. Cảnh sát dùng dùi cui tàn sát và bắn súng. Các lực lượng an ninh đứng về phe những người nổi dậy. Bộ trưởng Quốc phòng tự vẫn. Có phải bị ám sát không? Bây giờ không phải chỉ có CNN và NBC mà tất cả các kênh của Mỹ đều đưa tin về sự kiện này. Cuộc cách mạng Rumani đẫm máu và cuộc trốn chạy của nhà độc tài bằng trực thăng cùng với vợ và hai cộng sự đã trở https://thuviensach.vn thành những sự kiện nổi bật trong ngày. Phi công lái trực thăng hạ cánh, từ chối đi tiếp. Ceausescu cùng vợ và những cộng sự trung thành tiếp tục chạy trốn bằng một cái xe mà họ chặn trên đường, giống như những tên tội phạm tầm thường trong một bộ phim truyền hình. Họ ẩn náu trong tòa nhà gần một nhà máy thép. Một kĩ sư gọi, cảnh sát đã đến tìm và đưa họ vào trại của quân đội. Ở đó, Ceausescu và những người thân tín biết rằng họ đã bị bắt. Bộ mặt ông già vô hồn và đờ đẫn với làn da tai tái của người ốm che kín cả màn hình. Và vợ ông ta, nhà khoa học rởm, trông mới xấu làm sao! Một bà giáo già độc ác. Ngày 24 tháng Mười hai, Helen và Jacob mời cơm nhà Popescu, những người bạn Rumani đã giúp họ khám phá lập trình hóa vi tính, và em gái của bà Popescu tên là Amanda Schor. Alexandru và bạn gái người Pháp Marie cũng có mặt. Helen đã đặt những cái đĩa nhỏ trong những cái đĩa lớn. Những cái đĩa sứ đẹp nhất của bà và những cái cốc có chân bằng pha lê Bohême trang điểm cho cái bàn được phủ một tấm khăn thêu dày. Bà đã chuẩn bị những cốc khai vị với tôm, rồi món piftie bằng thịt gà nguội đông lạnh, tiếng Pháp gọi là vol-au-vent - những bánh xốp có nhân với nấm và sò Saint-Jacques, cà tím nghiền và ớt ngọt nướng; món chính là ragu lợn, xúp mì hột phó mát - mamaliga - và sarmale, bắp cải nhồi thịt, làm lâu và lâu tiêu, mà Alexandru và Jacob khoái khẩu. Bà muốn cho bạn gái của con trai nếm mọi món ăn Rumani. Trong bữa ăn chỉ toàn bàn tán về các sự kiện đang diễn ra. Chưa bao giờ cuộc tranh luận lại sôi nổi như thế. Marie khẳng định rằng khi cô rời Pháp bốn ngày trước đây, Rumani đã là chủ đề thời sự nóng bỏng. Ông bà Popescu, Amanda Schor, Alexandru và Jacob đưa ra những dự đoán về tương lai. Tướng Stanculescu vừa chọn Ion Iliescu lên đứng đầu chính phủ. Liệu có thanh trừng hay không? Cuộc cách mạng sẽ vẫn là của nhân dân? Những cựu thành viên cộng sản có bị loại trừ không? Số phận của nhà Ceausescu ra sao? Helen nghe và im lặng. Bà bi quan. Bà sợ ngay ngày mai sẽ thấy cách mạng bị đàn áp, và vợ chồng Ceausescu lại giành chính quyền. Nicolae Ceausescu đúng là bộ mặt của cái ác. https://thuviensach.vn Nhưng trưa hôm sau, sau khi đã dọn dẹp bếp, rửa và lau chùi tất cả cốc chén pha lê, lau sạch những vết tích của bữa tiệc, bà quay trở lại buồng ngủ, nơi mà vô tuyến vẫn mở; bà vỗ tay lên miệng rồi gọi Jacob đang cho rác ra ngoài. Trong khi họ ngủ, vợ chồng Ceausescu đã bị một tòa án quân sự xử tử hình. Người ta mới hành quyết họ ở Targoviste. Truyền hình đưa những hình ảnh. Một tiểu đội đã xử bắn họ. Người ta nghe thấy tiếng súng nổ đanh gọn. Vợ chồng Ceausescu ngã gục xuống. Những kẻ bạo chúa đã chết. Ngồi trên giường, Jacob và Helen nắm tay nhau và xem, không nói lời nào. - Gọi Alexandru đi! Jacob kêu lên. Bà vội đi nhanh về phía cái phòng nhỏ đối diện phòng của họ. - Alexandru! Alexandru! Bà không nghĩ đến gì khác ngoài cái tin quan trọng này muốn báo cho con. Bà đặt tay vào nắm đấm cửa và xoay. "Hãy khoan, mẹ" con trai bà từ trong cửa nói bằng một giọng bình tĩnh nhưng như mệnh lệnh. Bà dừng ngay lại. Bà đã hoàn toàn quên mất Marie có trong đó. - Alexandru này, họ đã giết vợ chồng Ceausescu rồi! - Bà kêu lên bằng tiếng Rumani. - Họ đã xử sáng nay và đã hành quyết hai vợ chồng bằng đạn bắn vào đầu! Nicolae và Elena Ceausescu đã chết! - Con ra ngay, anh nói. Tiếng chân bước xa dần.Marie thở phào nhẹ nhõm. Một phút trước đây cô thực sự tưởng rằng cánh cửa sẽ mở ra và mẹ Alex sẽ bắt gặp hai người trần như nhộng trên sàn, Alex đè lên cô và nhập làm một với cô. Họ không thể khóa trái phòng vì cửa không có ổ khóa. https://thuviensach.vn Chết rồi, những kẻ bạo chúa - mà vì chúng, Alex phải chạy trốn cùng cha mẹ - đã cầm quyền trong hơn hai mươi năm. Bị sát hại. (Đó là tin tức phấn khích nhất mà cô được nghe. Lớn lên trong một đất nước tự do, cô chưa bao giờ quan tâm đến chính trị, lần đầu tiên cô thấy lịch sử liên quan mật thiết với bản thân mình đến vậy. Quan hệ với Alex, cô cũng như là một phụ nữ Rumani vậy. Cô chờ đợi anh rời khỏi cô, mặc quần áo và đến bên cha mẹ trước màn ảnh nhỏ. Nhưng anh nhìn vào mắt cô với sự ham muốn cao độ vẫn thường khiến cô hứng khởi, và anh từ từ tiếp tục cử động trong cô. Động tác còn mạnh mẽ hơn cách đây hai phút, như thể anh rủa “mẹ kiếp/fuck you” với vợ chồng Ceausescu mà người ta mới hành quyết với viên đạn trong đầu, như thể anh khẳng định khoái lạc cá thể hơn hẳn phong trào tập thể của lịch sử, như thể anh chọn cô, cô chứ không phải là mẹ, người đang chờ anh. Anh tới và lui cho đến khi họ cùng đạt khoái cảm trong yên lặng. Rồi họ rúc rích cười như hai đứa trẻ. Đó là một giây phút thiêng liêng mà cả hai cùng ý thức được. https://thuviensach.vn TƯƠNG LAI XÁN LẠN Catherine Cusset www.dtv-ebook.com Chương 7 1953 ĐẦU GỐI ELENA Đó là con trai một thượng cấp của cha cô. Cậu ta cùng tuổi mười bảy với cô. Cậu ta nghiêng mình lễ phép, "Cu plăcere/Không sao ạ", rồi không mở miệng ra nữa. Cậu cao và gầy như là một thiếu niên đã cao thêm được ba mươi centimet trong ba tháng. Quần màu đen của cậu hơi bị ngắn. Còn áo khoác chắc thừa hưởng của cha nên vai rộng thùng thình. Yết hầu cậu ta lộ, nhọn và nhô ra đúng ở phía trên cổ áo sơ mi. Cậu có đôi tai dỏng lên và da đầy trứng cá. Kem dưa chuột của Iulia có lẽ rất có ích cho cậu. Cậu đeo kính nhưng hình như lại trở thành mù mỗi khi có bóng hồng bên cạnh. Elena cảm thấy mình rất trưởng thành. Hai năm trước, cơ thể trẻ con của cô đã chuyển thành cơ thể thiếu nữ. Cô mặc một cái váy đầm mùa hè không tay bằng vải lanh màu da trời, cổ thuyền, phủ đến hông, và buộc mớ tóc quăn dày thành đuôi ngựa bằng dây xanh lơ. Cô ao ước có được mái tóc của Iulia, thẳng, đen và óng mượt. Ngồi ở đầu kia bàn, mẹ cô trông lịch lãm nhất trong số những người phụ nữ có mặt, với búi tóc và váy đầm bằng lụa đen chấm tròn trắng làm nổi thân hình mảnh mai của bà. - Elena, tại sao con không cho Teodor xem bộ sưu tập tem của con? Bà Tiberescu hỏi, có ý nhắc con gái làm tròn bổn phận chủ nhà. Elena quay sang người ngồi cạnh: https://thuviensach.vn - Bạn có muốn xem bộ...? Chưa nói hết thì cô đã thấy cậu ta khẽ mỉm cười lắc đầu như thể cậu thấy đó là một ý nghĩ kì cục. Cô có những con tem nước ngoài hiếm mà đồng nghiệp của cha mẹ đã cho cô trong nhiều năm trời và đó có thể là một chủ đề hay để chuyện trò. Chàng trai này quả là một gã cục mịch. Cô không quan tâm đến cậu ta nữa. Trời nóng nực trong căn phòng ngổn ngang đồ đạc, giường của cha mẹ cô được phủ bằng lụa màu Boócđô và có nhiều gối tựa nhằm làm cho giường có dáng vẻ một trường kỉ. Các cửa sổ và cửa ra vào đều mở nhưng không khí không lưu thông. Ăn trong vườn có lẽ dễ chịu hơn nhưng như vậy lại ngay dưới cửa sổ nhà bà Weinberg đang ốm đau. Ngoài Teodor và cha mẹ cậu, thực khách gồm có Vera và chồng là ông Ionescu, người bạn cố tri, và ông bà Botez, đôi vợ chồng đã di cư từ Bessarabie giống như nhà Tiberescu. Họ có căn nhà ở thôn quê gần Sinaia và chắc sẽ mời Elena tới đó vào hè này để dạy hóa học cho cô con gái mười hai tuổi của họ. Mẹ và bà bưng những cái đĩa trắng nhỏ trên đặt sáng tạo ẩm thực mới của Elena. Cô nạo hết ruột những quả cà chua, chế tác một cái quai cho chúng, rồi bỏ đầy cải củ, cà rốt và dưa chuột thái thành lát mỏng và sắp xếp nghệ thuật trông như bông hoa. Thế là ta có một bó hoa trắng, hồng, vàng, cam và xanh cắm trong một lẵng đỏ xinh xinh đặt giữa những đường uốn lượn trang trí bằng mayone. Cô đã điểm xuyết đây đó vài cánh hoa có thể ăn được và tạo thêm nét chấm phá màu sắc. Các thực khách đều trầm trồ khen ngợi, ngay cả ông Ionescu khó tính - chỉ trừ Teodor, cậu bằng lòng với việc dùng dĩa cắm vào các cánh hoa và xem xét chúng. Elena chỉ nhìn xuống trong khi Iulia tâng bốc về tài nội trợ của con gái. - Nhưng theo tôi biết thì Elena cũng có đầu óc lắm, bà Botez nói xen vào. Chúng tôi nghe nói về những kết quả xuất sắc của cháu ở trường trung học kĩ thuật. https://thuviensach.vn - Xuất sắc đến mức cháu đã được nhận vào trường Bách khoa cho năm học tới căn cứ vào hồ sơ mà không phải thi cử gì, cha cô tán thưởng. - Ồ! Các thực khách đồng thanh thốt lên. Elena không hề thích nghe những lời tán dương công khai như vậy. Teodor lặng lẽ ngồi bên càng làm cô thấy khó chịu. Cậu ta nhào nặn những viên ruột bánh và có vẻ chán ngán. - Thế cháu học những gì hả Elena? Bà Botez lại hỏi. - Cháu học hóa, kĩ thuật, cơ khí, vẽ kĩ thuật, điện... - Cháu thích nhất môn nào? Ông Botez hỏi. - Cơ khí và xây dựng ạ. Chúng cháu học làm xi măng, làm gạch. Cũng học chế tác vàng, chì, và thiếc. Rất thú vị ạ. Cô vẫn nhận ra Teodor mỉm cười mỉa mai. - Cháu giỏi về hóa học, cha cô nói. Cháu đạt điểm khá nhất lớp. Toán cũng vậy. - Cả toán nữa à! Cừ lắm! Elena, cháu hẳn thông minh lắm! - Dạ, không phải thông minh đâu mà là cháu có phương pháp. - Phương pháp gì vậy? Cả mẹ Teodor và bà Botez cùng hỏi. - Cháu ghi nhớ. Cháu đọc đi đọc lại cho tới khi thuộc mọi công thức. Thậm chí cháu không cố ý hiểu. Vả lại, cháu không có thời gian. Sự thành thật của cô làm mọi người cười, trừ Teodor. Hẳn cậu ta cho cô là một con ngốc. https://thuviensach.vn - Cháu cho rằng bất kì ai áp dụng phương pháp ấy cũng đạt được kết quả như cháu à? Ông Botez hỏi. - Đúng vậy ạ. - Anh chị may mắn đấy, - ông Mihaelescu nói với ông Tiberescu. - Còn Teodor của chúng tôi, nó là một kẻ mơ mộng. Nó chỉ đọc thôi. Tất nhiên là bằng tiếng Pháp. Elena tò mò nhìn người bạn ngồi cạnh đang tiếp tục nhào nặn ruột bánh mì và không có phản ứng gì đối với điều cha cậu ta nói. Cô muốn nói với cậu ta về những cuốn sách mà trước đây cô đã đọc cho bà Weinberg nghe. Nhưng cô hầu như quên hết tiếng Pháp. Ngôn ngữ duy nhất dạy ở trường trung học kĩ thuật là tiếng Nga mà cô rất ghét. Cô dọn đĩa bẩn và giúp mẹ bày món ragu bò với bắp cải, hơi khó tiêu cho mùa này nhưng mà ngon. Các bà bình phẩm về giá lương thực thực phẩm, trong khi các ông chăm chú nghe ông Ionescu, người thân cận của Gheorghe Gheorghiu-Dej và là đảng viên cao cấp của Đảng lao động, giải thích cho họ làm thế nào mà cái chết của Xtalin vào tháng Ba đã tránh cho nhà hoạt động quốc tế Ana Pauker bản án chắc chắn sẽ lấy đi mạng sống của bà. Ngay cả Teodor cũng ngẩng đầu tỏ vẻ quan tâm. Elena không dám hỏi "nhà hoạt động quốc tế" nghĩa là gì. Cô đi rót đầy bình nước mát và lấy một chai rượu Cabernet Sauvignon nữa. Khi món tráng miệng được mang tới, mọi người lúc đầu ngắc ngứ nhưng rồi món bánh ngọt rượu rum của Elena mềm và thơm quá nên chẳng mấy chốc hết sạch. Teodor còn ăn thêm một miếng nữa. Rượu vào lời ra, mọi người chuyện trò sôi nổi. Teodor lấy trong túi ra một cuốn sách và mở ra. - Bạn đọc gì thế? Elena hỏi. Cậu giơ cho cô xem bìa và cô nhẩm đọc một cái tít lạ lẫm:Những khúc ca của Maldoror. https://thuviensach.vn - Có hay không? Cậu mỉm cười. "Cách mạng." Cô không biết nói gì thêm. Một câu hỏi do Vera lớn tiếng cất lên từ đầu bàn phía bên kia đã gỡ cho cô khỏi sự lúng túng: - Lenoush, cháu chơi cho chúng ta nghe một bản nhạc được không? - Vera quay về phía các thực khách khác. - Elena chơi đàn ác-coóc. - Ác-coóc à! Tuyệt! Chúng ta muốn nghe cô bé chơi đàn đấy! - Tôi đi lấy con quái vật ấy, cha cô nói. Lại bắt đầu một lần nữa. Mỗi lần cha mẹ mời khách ăn cơm trưa, cuối buổi người ta lại yêu cầu cô chơi đàn. Năm trước cha đã tặng cô một cái đàn ác-coóc khi cô giành được giải nhất vào cuối năm học. Ông không để cho con lựa chọn nhạc cụ. Đàn ác-coóc đang là mốt. Ông đã nhấn mạnh rằng món quà này đắt giá và ghi danh cho cô theo học ở Nhạc viện và thứ tư hằng tuần, ông đưa cô đến học vì cái đàn quá to và nặng nên mình cô không mang nổi. Ông quay lại với nhạc cụ to tướng. Các bà thán phục khi thấy Elena dù thấp bé vẫn cầm nổi cái đàn, cô đứng, một bàn chân để lên cái ghế đẩu, đùi gấp lại khiến cô chịu được sức nặng của đàn. Cô chơi tất cả các bản nhạc mà cô đã học trong năm, Mozart, Schumann, Chopin và Donizetti, rồi cô chơi một điệu vũ cổ với nhịp điệu lôi cuốn. Các bà ngồi đung đưa trên ghế. - Nhạc làm ta muốn khiêu vũ! Bà Botez thốt lên. Elena bắt gặp ánh mắt của Teodor nhìn mình với cùng ý mỉa mai như cô đã từng thấy khi cô nói về tình yêu của mình với cơ khí. Cô đọc trên mặt điều cậu ta đang nghĩ: rằng cô ta chẳng có chút tài năng âm nhạc nào. Cô cóc cần vì cô không ảo tưởng về mình. Cô tập đi tập lại mọi ngày, cô là https://thuviensach.vn người có kỉ luật và có trí nhớ tốt. Nhưng cô biết mình không có khiếu âm nhạc. Ở buổi hòa nhạc cuối cùng của Nhạc viện, một chàng trai trẻ Digan đã chơi ngay sau cô. Cậu ta không thuộc nốt nhạc như cô. Cậu chơi say mê, hết mình với âm nhạc. Cô yêu thích lối chơi của cậu ta và thấy cậu xứng đáng được hoan hô nhiệt liệt. Nhưng những người bạn của cha mẹ cô thì phấn khởi. Khi cô ngừng chơi vì đã hết vốn, họ yêu cầu chơi tiếp. Họ vỗ tay hồi lâu. Teodor chỉ vỗ tay lấy lệ. Sau khi cho nhạc cụ vào hộp, cô trở lại bên cậu ta, quyết không để cho vẻ cao ngạo của cậu làm mình tổn thương. Khi cô vừa ngồi xuống, cậu ta nghiêng về phía cô. - Hẳn cậu biết cậu có đầu gối đẹp lắm. Cô đỏ mặt tía tai. Cái tư thế lúc chơi đàn buộc cô phải để lộ đầu gối. Lời bình phẩm của Teodor vừa tầm thường vừa thiếu tôn trọng tới mức cô không biết đáp lại thế nào. Cô đứng lên và mang từ bếp ra cái khay với những tách cà phê. Cô hi vọng sẽ không bao giờ gặp lại cậu ta nữa. https://thuviensach.vn TƯƠNG LAI XÁN LẠN Catherine Cusset www.dtv-ebook.com Chương 8 1990 NĂMKẾT HÔN Trước tiên là cháu trai của họ, Amit. Ngày 15 tháng Giêng, Jacob, Helen và Alexandru đáp chuyến bay El Al 008 đi Tel-Aviv sau khi đã trình cho hải quan hộ chiếu màu nước biển có hình một con đại bàng mạ vàng - những tấm hộ chiếu được thèm muốn nhất thế giới. Vì Jacob và Helen chưa có kì nghỉ thực sự nào từ khi Jacob bị lên cơn đau tim vào tháng Chín và họ cũng cần nghỉ ngơi, và vì Helen cũng cần nơi yên tĩnh sau những sự kiện dồn dập của tháng Mười hai nên bà tổ chức một chuyến đi chơi xa gia đình vài ngày ở biển Chết, sau hôn lễ của Amit. Khi trở về, họ dự định dừng lại một đêm ở Paris để gặp gỡ cha mẹ Marie vì hiện tại, Alexandru và Marie đã đính hôn. Ở New York, họ đã giã từ mùa đông. Họ đến xứ sở của mặt trời và ánh sáng. Bà vui mừng gặp lại những người em của Jacob cùng với vợ họ, bọn trẻ đã trưởng thành cả và Zeruya, người phụ nữ độc thân kiều diễm hai mươi chín tuổi, rất nhanh nhẹn. Mọi người trong nhà tới tấp hỏi họ về châu Mỹ, về cuộc sống của họ, cha mẹ Helen ở Bucarest, vợ chưa cưới của Alexandru. “Người Pháp!” họ thốt lên, cứ như thể là anh chàng may mắn, Rumani trở thành Mỹ, đã trúng số độc đắc. Helen đã mang theo một vài tấm ảnh của Marie chụp vào dịp lễ Noël. Mọi người nhất trí khen cô rất đẹp và mắt Alexandru ánh lên vẻ kiêu hãnh. Hôn lễ rất ấm cúng, người vợ trẻ hiền lành và xinh xắn. Amit rất chu đáo đã xếp Helen và Jacob ngồi bàn danh dự và bố trí cho bác gái khiêu vũ, nhưng sau hai ngày, bà thấy chóng https://thuviensach.vn mặt. Bà hài lòng vì đã nài nỉ để ra khách sạn trong khi các em của Jacob muốn họ ở lại gia đình. “Lenoush giờ thích xa xỉ rồi”, họ thân tình nói giễu. Bà đã giữ trước phòng trong một khách sạn đẹp trên ngọn đồi Carmen trông ra biển, không xa căn hộ trước đây của họ. Nhưng buổi sáng ngày thứ hai, trong khi đang ngủ say vì chênh lệch múi giờ, họ bị những tiếng gõ cửa đánh thức dậy. Doru, người luôn dậy từ rạng sáng, đã sẵn sàng để ăn sáng với họ. Hiếm có dịp gặp anh trai, nhất là ở Ixraen, nên anh ta muốn tranh thủ dịp này. Trong suốt thời gian lưu lại Haïfa, anh ta không rời họ nửa bước, không ngừng chuyện trò với Jacob, theo họ vào phòng ngủ và ở lại đấy ngay cả khi Helen sử dụng phòng tắm. - Em đã xin nghỉ thêm được mấy ngày, anh ta báo với họ vào buổi tối thứ ba. Em sẽ cùng anh chị đi biển Chết và sẽ đưa anh chị đi bằng xe con, thoải mái hơn xe ca. Suốt buổi tối, Helen không nói một lời. Trong một giây lát ngắn ngủi đối diện nhau, Jacob thì thầm: - Tôi có thể làm gì, hả Lenoush? Đó là em trai tôi! Bà nhún vai không trả lời. Trên bờ biển Chết, trên núi, nơi họ đi xem phế tích Massada, trong phòng ăn của khách sạn, trong ba ngày, giọng Doru không ngừng vang lên, làm Helen phát điên, làm hỏng cả vẻ tuyệt mỹ của phong cảnh, anh ta hình như không giây phút nào để ý đến bà chị dâu luôn im lặng và căng thẳng. Cuối cùng, Doru đưa họ ra sân bay. Máy bay chậm hai tiếng. Họ đến Paris vào buổi chiều. Họ lại trở về với mùa đông xám xịt, lạnh và ẩm ướt. Họ vừa vặn đủ thời gian nhận phòng khách sạn ở quảng trường Soócbon, mặc quần áo lịch lãm phù hợp với thời tiết rồi đi tàu điện ngầm đến nhà cha mẹ Marie. Alexandru trước khi đi gặp vợ chưa cưới đã viết mọi chỉ dẫn cần thiết ra giấy. Họ xuống ở ga cuối tuyến đường, men theo đại lộ, băng qua một đại lộ có cây xanh, đến khu nhà ở hiện đại và tìm thấy lối vào nằm https://thuviensach.vn khuất ở cuối một con đường nhỏ. Họ bấm chuông, lên tầng tám. Cửa đã mở sẵn. Một người đàn ông cao, mắt xanh, với chòm râu cằm nhỏ bé và mái tóc hạt dẻ, tươi cười đón họ. Marie giống ông. - Xin chào! Tôi là Jean-Pierre. Mời ông bà vào. Ông bà khỏe không ạ?/Hi! I am Jean-Pierre. Please come in. How do you do? Helen thấy ấn tượng về giọng Anh tinh tế của ông. Ông chìa tay cho Jacob và nghiêng người hôn Helen, bà ngạc nhiên lùi lại một bước. Ông mặc quần nhung màu nước biển sọc to, áo sơ mi trắng cắt đẹp với đường kẻ xanh da trời, và quấn khăn lụa màu xanh lơ sáng làm nổi màu xanh của đôi mắt ông. Vẻ lịch thiệp của ông làm lu mờ bộ âu phục màu xám sẫm của Jacob. Một người đàn bà xinh đẹp với nước da sẫm và mái tóc nâu cắt rất đẹp nhào tới. - Chào Helen! Chào Jacob! Tôi rất vui được gặp ông bà! Ông bà đi đường khỏe không? Và tìm thấy nhà chúng tôi không quá khó khăn chứ ạ? Vùng ngoại ô này quá xa mọi thứ, phải không ạ? Lối vào lại khuất, người ta dễ lạc đường lắm! Nhiều bạn bè bị lạc lắm. Ông bà không quá mệt chứ?/Helen! Jacob! I am so much pleased to meet you finally! Did you had good trip? And to find our place, it was not too difficult? This suburb is so far of everything, right? The entrance is hidden, one can be lost! Lots of friends are lost. You are not too much tired? Cùng lúc bà hỏi dồn dập nên khách không đủ thời gian trả lời. Mặc dầu giọng Pháp rất nặng với những lỗi ngữ pháp, bà không ngại diễn đạt bằng tiếng Anh, trong khi mà Helen không dám liều lĩnh nói một từ tiếng Pháp nào. Họ ngồi trong phòng khách và cha của Marie mở chai sâmpanh. Bà mẹ thổ lộ với họ bà đã học ở Harvard năm 1959, như con trai họ, nhờ có học bổng Fulbright, bà cũng là người Do Thái như Jacob và bà có cảm giác như quen họ từ đời nào rồi. Bà tử tế và thân tình, nhưng cũng làm ta e ngại. Và rất chi là thon thả. Helen chưa bao giờ thấy một phụ nữ ở tuổi ấy thon thả như vậy. Và còn lịch lãm nữa. Một phụ nữ Paris thực thụ. Bà mặc một https://thuviensach.vn cái váy dài xòe bằng lụa trắng có in hoa màu xám, xanh dương và xanh lơ, dáng dấp Nhật. Áo sơ mi vừa khít thắt lại ở vùng eo, mở ở ngực, nơi lấp lánh một cái vòng vàng. Tay bà đeo một nhẫn to bằng kim cương nạm ngọc lam. Trừ cái ghim nhỏ bé bằng vàng và hồng ngọc của bà ngoại cho, Helen chẳng có đồ trang sức nào quý giá. Bà thích những đồ trang sức độc đáo rẻ tiền không sợ bị mất hoặc bị ăn cắp. Mẹ của Marie đề nghị Helen và Jacob gọi họ bằng tên riêng. Helen cảm thấy mình sẽ không làm được. Chuông cửa reo và ba người mới đến. Đó là hai em trai của Marie và bạn gái của cậu út, một cô gái cao, tóc đen dài. Giới trẻ nói với nhau bằng tiếng Pháp, cười, đùa. Alexandru hình như thấy hoàn toàn thoải mái. Trong bữa ăn, bà mẹ liên tục hỏi chuyện Jacob và Helen. Bà muốn biết mọi thứ: làm sao họ đã thoát khỏi Rumani của Ceausescu, cuộc sống của họ ở Ixraen thế nào, làm sao họ có thể di cư sang Mỹ và làm lại cuộc đời ở đó. Thật lạ, chính Jacob nói. Rõ ràng là ông hứng thú kể chuyện đời họ. Mẹ Marie chăm chú nghe và không ngừng hỏi thêm. Ôn lại kỉ niệm cũng làm Helen phiền muộn. Bà thấy lại Rôma, căn phòng nhỏ tồi tàn, những cái xoong nhơm nhớp, những bước chân kiệt sức trên đường phố ô nhiễm, sự chờ đợi, nụ cười lịch thiệp của nhân viên nói với họ: “Không có gì mới. Hãy trở lại vào ngày mai nhé.” Và rồi cái phòng tắm. - Thật kinh khủng, bà nói khẽ như thể với chính mình. - Phải đấy, thật kinh khủng! - Mẹ Marie phụ họa. Tôi thông cảm với ông bà! Ông bà hẳn đã phải đau khổ lắm! Mười một giờ rưỡi, Jean-Pierre lái xe đưa họ về tận khách sạn. Ông cũng đưa Alex và Marie đi cùng để sau đó cho họ về nhà Marie ở quận 18. Trước khách sạn, Helen nhắc Alexandru sáng hôm sau họ phải ra đi từ rất sớm. - Tại sao tối nay con không ngủ ở khách sạn? - Bà nói. - Mẹ đã thuê một phòng cho ba người rồi. https://thuviensach.vn Marie nhìn anh chằm chằm, và Helen đoán được con trai sẽ trả lời thế nào. - Không, mẹ ạ. Con sẽ đi taxi đến đón cha mẹ vào sáu giờ rưỡi. - Không được muộn hơn đâu đấy! - Mẹ đừng lo. Sáu giờ hai mươi sáng hôm sau, Helen và Jacob chờ đợi trên đại lộ Saint-Michel vắng tanh bên cạnh vali. Trời còn tối và rất lạnh. Helen rùng mình trong chiếc áo khoác quá mỏng. Jacob đưa cho bà khăn quàng của ông. Bà châm một điếu thuốc, và giật mình khi một người ăn xin tiến lại xin bà một điếu, đó là người duy nhất, ngoài họ ra, trên đại lộ. Bà đưa ông ta bao thuốc và ra hiệu bảo giữ lại cả bao. Ông ta bỏ đi. Sáu giờ rưỡi. Bà ngóng theo những chiếc xe qua lại đại lộ, lại châm một điếu thuốc. Sáu giờ bốn mươi, rồi sáu giờ năm mươi. Không có chiếc xe nào dừng ở nơi họ chờ. Bảy giờ, rõ ràng là con trai họ chưa tỉnh dậy. - Jacob, mau quay lại khách sạn gọi điện cho Alexandru! - Bà có số phôn của Marie không? Họ nhìn nhau. - Tôi nói có sai đâu! - Helen kêu lên. - Chính vì thế mà tôi đã giữ phòng cho ba người. Lẽ ra ông đã phải kiên quyết để Alexandru ở lại với chúng ta! Làm sao bây giờ? Quỳ xuống hè, Jacob mở vali và tìm cái quần mà trong túi có để mẩu giấy ghi số điện thoại của cha mẹ Marie. Bảy giờ hai mươi lăm. Một chiếc taxi đột ngột dừng lại trước họ. Cửa mở và Alexandru đầu tóc rối bù bước ra, vẻ ngái ngủ và ân hận. https://thuviensach.vn - Con xin lỗi. Đồng hồ báo thức không kêu. Con không hiểu tại sao. Trong nháy mắt, anh cho vali vào cốp xe và chiếc taxi lại chuyển bánh. Họ lao ra sân bay Roissy. Họ đến nơi vào tám giờ mười lăm, thừa thời gian để đáp chuyến bay của họ vào chín giờ năm mươi, nhưng kết cục may mắn này vẫn không làm quên đi thời gian chờ đợi trên vỉa hè Paris. Trở lại Mỹ, Helen kiệt sức. Quá nhiều chuyến đi trong một tuần, quá nhiều chênh lệch múi giờ, quá nhiều gia đình, trò chuyện, xúc cảm. Bà cần sự yên tĩnh để bình tâm trở lại. Đó không phải là đi nghỉ. Jacob thấy cha mẹ Marie dễ thương. Helen đồng ý là họ dễ thương. Người cha ít nói hơn người mẹ, nhưng lịch thiệp, một người hào hoa phong nhã thực thụ. Tuy nhiên, ngay khi nghĩ về họ, về Paris, về con trai và Marie, về hôn lễ sẽ diễn ra đầu tháng Bảy ở Bretagne và người cha cũng đã nói sơ qua với họ vì từ nay đến đó họ sẽ không có dịp gặp nhau, là bà lại thấy có gì trong bà quặn đau. Lắm lúc, một dự cảm tăm tối hành hạ bà. Bà nhớ lại đã có cùng cảm giác này ngày 31 tháng Mười hai khi Alexandru báo cho họ về lễ đính hôn của anh. “Chúc mừng nhé! Mazel tov!” lập tức bà thốt lên, quá bối rối đến nỗi làm đổ cả cốc. Một nỗi hoảng sợ xâm chiếm bà. Người duy nhất mà bà đã thổ lộ chuyện ấy là đồng nghiệp của bà tên là Bill. Anh ta đã nói với bà rằng mọi người mẹ có một con trai duy nhất đều cảm thấy bị đe dọa khi con trai lấy vợ, nên sự lo âu của Helen là hoàn toàn tự nhiên. Nhưng không phải chỉ có nỗi sợ hãi mất con trai. Helen biết chắc như vậy. Bà đã không cảm thấy hoảng sợ khi nghĩ rằng con bà sẽ lấy Ximena. Ngược lại, bà còn mong cho hôn lễ sẽ diễn ra. Có một sự khác biệt quan trọng, khách quan giữa Ximena và Marie. Ximena là người Achentina và tương lai nghề nghiệp của cô là ở nước Mỹ. Cô không hề có ý định quay trở về nước. Marie là người Pháp. Cả gia đình cô ở Pháp. Thế giới của cô là ở đó. Cô có một ý chí mãnh liệt mà hiển nhiên cô sẽ áp đặt cho Alexandru. Helen lo lắng đến mất ngủ. Khi bà nằm ngủ ban đêm, ngay cả khi xem vô tuyến, tương lai của con trai bà hiển hiện ngày càng rõ nét. Người ta có https://thuviensach.vn thể làm gì ở Pháp nếu không phải người Pháp? Pháp là một nước khép kín và kén chọn tinh hoa. Nếu quý vị không sinh ra là người Pháp, nếu quý vị không nói lưu loát ngôn ngữ của họ mà không pha tạp giọng nước ngoài, nếu quý vị không đi học trường Pháp, đất nước này không mở cửa cho quý vị, ngay cả khi quý vị là người thông minh nhất trái đất. Alexandru vẫn còn chưa biết điều đó. Anh hai mươi bảy tuổi, anh bị tình yêu làm mù lòa. Khi anh nhận ra rằng mình lỡ dịp may thì đã quá muộn rồi. Tất cả những điều cha mẹ đã làm cho anh từ hai mươi năm nay sẽ là công cốc. Tại sao họ rời bỏ Rumani và di cư sang Mỹ, tại sao họ đã làm lụng cả đời, nếu như không phải để cho anh có tương lai tốt đẹp hơn? Bà quyết định nói với Jacob. Ông không chế giễu bà. Ông chăm chú nghe bà, gật đầu. Ông thừa nhận những lo sợ của bà là có cơ sở. Mắt ông lộ vẻ lo lắng. Hôn lễ đã dự định đầu tháng Bảy. Họ có quyền can thiệp không? Có nên giữ im lặng? Họ có thể không nói gì cả và để cho con trai sa vào một con đường không lối thoát? Khi điện thoại reo và Alex trả lời bằng tiếng Rumani, Marie đoán chắc cha mẹ anh gọi để chúc mừng con trai nhân ngày sinh nhật. Hôm nay, anh tròn hai mươi tám tuổi. Ở Pháp đang là kì nghỉ tháng Hai nên cô đến ở hai tuần với Alex tại Cambridge. Đang chữa bài trên cái trường kỉ cũ ở phòng khách, cô không hề để ý đến cuộc đàm thoại cho đến khi nhận ra rằng nó kéo dài và Alex chỉ thỉnh thoảng đáp lại bằng “hum” và “da” (nghĩa là “vâng” trong tiếng Rumani). Khi nói dài hơn hai từ là lúc anh nổi cáu. Cô nghe thấy anh đi đi lại lại từ phòng ngủ tới phòng khách. Có chuyện gì vậy? Có chuyện với sức khỏe của cha anh ư? Với giọng cáu bẳn của anh thì không phải vậy. Rồi anh gác máy. Không nhìn cô, anh đi thẳng vào phòng tắm. Cô nghe tiếng nước chảy. Anh trở ra, mặt và tóc đẫm nước. Anh đối diện với cô, môi mím chặt, vẻ cực kì khó chịu. - Có chuyện gì thế, Alex? https://thuviensach.vn - Đó là cha anh. - Em hiểu. Ông khỏe không? - Ông điên. Cha mẹ anh đều điên. - Tại sao? Đã xảy ra chuyện gì vậy? - Họ bảo anh đừng lấy em. - Gì cơ? Tại sao? Bởi vì anh muốn đi học lại à? Hai mươi tám tuổi, lấy vợ cũng không quá trẻ đâu! - Không phải thế. Họ không muốn anh lấy em, em ấy. - Em? Tại sao? Anh nhún vai. - Em cứ tưởng là cha mẹ anh quý em lắm! Thật chả ra thể thống gì cả! - Là anh nói với em vậy. Họ lặng im. Biết bao ý nghĩ ngổn ngang trong đầu Marie. - Nhưng tại sao lại là bây giờ hả Alex? Họ đã rất sung sướng khi chúng ta báo với họ về lễ đính hôn của chúng ta! Anh nhớ mẹ anh đã rất xúc động chứ? Và họ cũng đã đến Paris vào tháng Giêng để gặp cha mẹ em! Tại sao họ làm vậy nếu như họ phản đối hôn lễ của chúng mình? Mọi cái đều suôn sẻ ở Paris, đúng không? - Họ cho rằng anh sẽ làm hỏng đời anh. - Tại sao? - Vì em là người Pháp. https://thuviensach.vn - Người Pháp? Thế nhưng người Rumani thân Pháp cơ mà! - Họ tin rằng chúng mình sẽ dọn nhà về Pháp và anh sẽ không tìm được việc làm vì giọng nói của anh. - Do đâu mà họ có ý nghĩ này nhỉ? Bản thân em sẽ đến sống ở Mỹ cơ mà! Một sự hiểu lầm thôi Alex ạ. Cha mẹ anh lẽ ra phải hiểu rằng em sắp đến sinh sống và làm việc ở đây chứ. Ta phải về New Jersey và bình tĩnh giải thích cho họ hiểu rằng chúng mình yêu nhau và không hề có ý định chuyển nhà về Pháp. Alex lại gần và ôm ghì lấy cô. - Cảm ơn em, Marie. Anh xin lỗi vì đã lôi kéo em vào tấn thảm kịch Rumani này. Marie không thấy lo lắng nữa. Cô đã nhận ra rằng sự thận trọng quá mức của Alex và cha mẹ anh có thể đưa tới sự thiếu hiểu biết lẫn nhau. Cô chắc rằng chỉ cần vài lời giải thích là nỗi lo sợ của cha mẹ Alex sẽ nguôi ngoai. Họ rời Boston chiều thứ sáu, hai ngày trước khi cô trở về Pháp. Trên đường về New Jersey, họ nhẩm lại lý lẽ đưa ra. Alex yêu cầu cô không được nổi cáu và để anh nói. Mười giờ rưỡi thì họ rời đường cao tốc, rẽ vào con phố tĩnh lặng và đỗ xe ở bên đường. Lần này, Helen không ra đón họ khi nghe thấy tiếng động cơ xe. Họ phải bấm chuông. Mọi người chào nhau mà không ôm hôn. Cha mẹ Alex đi giày trong nhà nhưng vẫn mặc chỉnh tề. Helen váy dài và áo chui màu hoa cà thoải mái hơn trang phục công sở, Jacob mặc sơ mi trắng là phẳng và quần màu hạt dẻ. Cái nóng trong nhà họ tương phản với cái lạnh buốt của đêm tháng Hai này. Cả bốn người ngồi quanh cái bàn kính sẫm màu. Helen dọn cho họ ăn vài thứ, vì Alex và Marie vẫn chưa ăn tối. Bà dọn đĩa ăn. Trên cái bàn phủ những khăn lót đĩa xanh sáng giờ chỉ còn những cái cốc màu xanh trong vắt, chai Pepsi Cola https://thuviensach.vn và cái gạt tàn to bằng gốm xanh với một nửa đầy mẩu thuốc. Cuộc trò chuyện bắt đầu. Alex nói trước tiên. Anh trình bày với cha mẹ dự định của hai người. Marie mỉm cười thân tình với họ. Jacob và Helen mặt lạnh như tiền. Họ tránh nhìn cô. Khi cha Alex nói, hình như ông chẳng nghe tí nào những gì con trai đã trình bày. - Cha mẹ nghĩ rằng con đang phạm một sai lầm, Alex. Cha mẹ phải có nhiệm vụ cảnh báo con. Cha mẹ đã trải qua một kinh nghiệm cuộc đời mà con không có. Chúng ta không thể nhìn con làm hỏng cuộc đời mà không can thiệp. - Thế nhưng con không làm hỏng đời con! Con... - Không được ngắt lời! Nếu ta không thể ngăn con lấy vợ, ta vẫn còn có thể nói mà không bị con ngắt lời chứ. Alex tựa vào lưng ghế và môi mím chặt, châm một điếu thuốc dài của mẹ. - Marie là người Pháp, - Jacob nói tiếp mà không nhìn cô, cứ như thể cô không có mặt ở đó. Nhưng vì cô mà ông nói với con trai bằng tiếng Anh, chậm rãi và có nhấn giọng. - Một ngày nào đó, cô ta sẽ trở về Pháp. Không có người Pháp nào lại chọn di cư sang Mỹ. Thật dễ hiểu. Pháp là một nước tuyệt diệu. Tại sao người ta lại từ bỏ nó kia chứ? Nhưng đó cũng là một nước mà người ta phải nói không pha giọng thì mới thành công về mặt xã hội cũng như nghề nghiệp. Mẹ con và ta nói tiếng Anh với giọng Rumani rất nặng bởi vì chúng ta đã học tiếng Anh muộn. Ở Mỹ thì cái đó không hề gì. Ở đây, mọi người đều đến từ nơi khác. Và con, Alexandru, con không hề pha giọng khi con nói tiếng Anh, bởi vì con đã đến đây tương đối sớm. Con đã trở thành một người Mỹ thực thụ. Cuộc đời chúng ta chỉ có một mục đích là làm cho con thành một con người tự do trong một đất nước tự https://thuviensach.vn do. Chúng ta đã hi sinh tất cả cho tương lai của con. Thế mà bây giờ con muốn làm hỏng nó khi rời bỏ cái đất nước đã quá rộng lượng với chúng ta này ư? Con làm tan nát trái tim mẹ. Jacob ngừng lời để hắng giọng và uống chút nước. Alex kẹp giữa những ngón dài của bàn tay trái một điếu thuốc lá rồi rít những hơi dài làm điếu thuốc rất mau hết, và tay phải anh mở ra, đóng vào một cách máy móc bao thuốc của mẹ. Marie nhận thấy anh căng thẳng, sôi sục bên trong nhưng vẫn giữ được bình tĩnh. Helen không rời mắt khỏi chồng và môi mím lại. Bà dụi mạnh mẩu thuốc vào gạt tàn và tìm bao thuốc mà con trai bà đưa cho. - Bác không nói gì riêng tư chống lại cháu, Marie ạ, - Jacob nói tiếp, lần đầu tiên ông nói với cô. - Cháu là một phụ nữ trẻ đẹp. Nhưng cháu là người Pháp. Ngày nào đó, cháu sẽ trở về Pháp. Cháu muốn con cháu phải là người Pháp và chúng trưởng thành bên cạnh gia đình cháu. Cháu còn quá trẻ nên không thể hiểu điều bác muốn nói. Alexandru, thực đau khổ nếu con không thể nhìn nhận tương lai của mình sáng suốt như chúng ta. - Thế nhưng, thưa bác Jacob, chính cháu sẽ đến sống ở Mỹ! Với kết quả bài luận văn của cháu, kiếm việc làm ở đây không khó khăn gì cả, trong khi đó ở Pháp lại rất khó. Đối với một người Pháp thì được dạy học ở đây là một giấc mơ. - Cháu đề cập đến chủ đề này là chí lí lắm, - Jacob tiếp tục vừa nói vừa quay về phía con trai. - Bác thấy thế này: Sẽ là hôn lễ kiểu gì khi người vợ có bằng tiến sĩ chứ không phải chồng? Cháu có thấy thế là bình thường không? Làm sao người chồng có thể sung sướng khi bị vợ lấn át hai lần, bằng cấp cao hơn và lại là người Pháp? - Bị vợ lấn át? Bác đang nói về điều gì thế nhỉ? Thật phi lí! https://thuviensach.vn Bằng mắt, Alex ra hiệu cho cô im lặng. Thế nhưng, cha anh chẳng để ý gì đến sự ngắt lời ấy. Giọng ông át giọng Marie khi ông nói với con trai: - Vì tôn trọng con, chúng ta yêu cầu con một việc: hãy lùi đám cưới lại một năm. Ông ngừng nói. Ông đã kết thúc bài nói của mình và lại uống thêm vài ngụm nước. Helen hút thuốc và nhìn ông. Alex cắn môi và châm một điếu thuốc mới. Theo truyền thống Đông Âu, Jacob nói còn vợ ông không hé môi, nhưng Marie cảm thấy cả hai đang hợp sức để chống lại cô và Alex. Thậm chí cô còn tự hỏi liệu những lý lẽ của Jacob có thực không phải là của vợ ông? Helen có tỏ ra thụ động và im lặng cũng không giấu nổi sự chống đối thể hiện qua nét mặt căng thẳng và nếp nhăn lo sợ giữa đôi mắt bà. - Chúng con không muốn lùi đám cưới, - Alex đáp, chậm rãi nhấn mạnh như thể nói với trẻ con. - Chúng con yêu nhau. Không gì làm chúng con nghi ngờ điều đó. Đó không phải là điều kiện của hạnh phúc ư? Marie di cư sang Mỹ và không hề có ý định sống ở Pháp, như cô vừa nói với cha mẹ. - Lẽ ra cha mẹ cháu phải phản đối đám cưới mới phải, - cô vừa cười vừa nói cho bớt căng thẳng - Vì như vậy họ mất con gái. Chứ không phải hai bác! Điều đó không làm cho họ cười. - Mà tại sao cha mẹ lại muốn ngăn cản chúng con lấy nhau cơ chứ? - Alex hỏi - Cha mẹ không nhớ chuyện của chính mình hay sao? - Anh quay về phía mẹ - Mẹ, mẹ không nhớ đã buồn và giận dữ thế nào khi ông bà yêu cầu mẹ không được lấy cha hay sao? Sao cha mẹ lại nỡ cấm đoán chúng con như vậy? Helen trố mắt và nếp nhăn giữa lông mày hằn sâu hơn. https://thuviensach.vn - Sao con dám thiếu tôn trọng mẹ đến thế! - Jacob đáp lại bằng giọng giận dữ - Câm ngay và cút! Không hề giống nhau! Và suy cho cùng thì cha mẹ có bổn phận nói cho con điều chúng ta nghĩ. Những người trước đây đã cảnh báo cha mẹ là có lý. Họ nói vì lợi ích của cha mẹ. - Vì lợi ích của hai bác ư? - Marie thốt lên vì không thể kìm nén lâu hơn nữa - Bác muốn nói gì vậy? Hai bác hối hận vì đã lấy nhau à? Tất cả nhìn cô, ngay cả Helen với khuôn mặt tái mét. Đôi mắt đen của Alex nhìn cô chằm chằm, cô hiểu đó là lệnh phải im ngay. Jacob đặt nắm đấm trên bàn. Cơ bắp ông căng thẳng tới mức hình như ông sẵn sàng đấm xuống và đập vỡ kính. Ông nói điều gì đó với vợ bằng tiếng Rumani. - Con biết là không giống nhau ạ, - Alex nói xen vào với một sự bình tĩnh đáng nể. - Con hiểu cha mẹ tìm cách làm điều mà cha mẹ nghĩ là tốt nhất cho con, và không phải dễ mà nói với con tất cả những điều ấy. Con biết là cha mẹ cảnh báo con vì lo cho con, vì yêu quý con ạ. Con rất biết ơn cha mẹ. Tuy nhiên, Marie và con, chúng con chắc chắn sẽ yêu thương lẫn nhau ạ. - Hãy làm như con muốn, - Jacob đáp bằng giọng chua chát. - Hãy lấy cô ta và hủy hoại đời con đi. Chúng ta không có con trai nữa. Bốn giờ sáng. Họ vừa trải qua năm giờ ở trong bếp, hút thuốc, uống Pepsi và nhắc đi nhắc lại từng ấy lý lẽ. Theo thời gian, sự bình tĩnh của Alex làm cho Marie càng phục anh hơn. Cho tới lúc này, Jacob chỉ thừa nhận một điều là con trai và ông đã chưa nói với nhau hết nhẽ. Nhưng, tóm lại, cha mẹ Alex vẫn chống lại đám cưới như lúc đầu. Đó là một thất bại. Alex và Marie ngả lưng vài giờ trước khi trở về Boston. Cuộc chia tay lạnh nhạt. Marie sợ sự chống đối của cha mẹ Alex làm hỏng niềm vui hôn lễ. Anh an ủi cô, anh buồn về cha mẹ, nhưng họ không thể ngăn cản hạnh phúc https://thuviensach.vn của anh. Cô hi vọng Helen và Jacob sẽ đổi ý khi nhận được thiếp mời vào tháng Năm. Bản thân cô đã thảo thiếp báo hỉ in trên giấy vêlanh, trong đó cô lần lượt viết tên ông bà ngoại Alex, ông bà Ion Tiberescu, cha mẹ anh, ông bà Jacob Tibb, theo sau là câu kinh điển: “Vui mừng báo với quý vị hôn lễ của cháu trai và con trai Alex Franklin Tibb với cô Marie T...” Ở phía dưới, bên phải, cô ghi địa chỉ ông bà của Alex ở Bucarest, địa chỉ cha mẹ anh ở New Jersey, và địa chỉ Alex ở Cambridge. Cô rất tự hào vì thiếp báo hỉ này phản ánh tính thế giới của hôn lễ của họ và cho thấy cô đã không quên gia đình Alex, ngay cả khi hôn lễ sẽ được cử hành tại Pháp và cả ông bà người Rumani lẫn gia đình Ixraen của anh sẽ không thể dự được vì chuyến đi đến tận cùng xứ Bretagne sẽ quá dài và tốn kém. Marie quá tin rằng cha mẹ Alex sẽ ngừng chống đối khi nhận được thiếp báo hỉ nên đã bảo cha cô giữ cho họ một phòng trông ra biển trong khách sạn tốt nhất của ngôi làng xứ Bretagne. Nhưng hai tuần trước hôn lễ, Jacob và Helen vẫn không biểu lộ gì. Alex dẹp bỏ sĩ diện và gọi cho cha mẹ mà anh không gặp từ tháng Hai. Anh nói với họ rằng hôn lễ sẽ không chu tất nếu vắng họ và anh cần họ chúc phúc. Anh nài nỉ cha mẹ đến dự. - Chúng ta già rồi, mẹ anh đáp. Chúng ta quá mệt mỏi không thể đi máy bay được. “Lenoush”, Jacob nói khi bà đi vào phòng trong ngủ sau khi đánh răng và xoa kem chống nhăn. Bà ngẩng đầu. Ông mặc quần áo ngủ ngồi trên giường, một cuốn tạp chí trên đầu gối mà ông không đọc. Hiển nhiên, cũng như bà, ngày đêm ông nghĩ về mỗi một điều. Trong nhiều tháng ròng họ chỉ nói về điều ấy. Giờ đây họ lảng tránh chủ đề. Họ còn có thể nói gì nữa cơ chứ? Cách đây một tháng, trong khi bà hầu như bắt đầu ân hận về sự can thiệp của họ thì nhận được giấy báo hỉ qua bưu điện. Khi Helen mở chiếc phong bì vuông dán tem Pháp và nhìn thấy rõ ràng, bằng nét chữ thảo thanh lịch, tên và địa https://thuviensach.vn chỉ họ mẹ ở Bucarest, bà có cảm giác như nhận được một cái tát. Bà đã vứt thiếp vào thùng rác. - Chúng ta đã nói với Alexandru điều ta nghĩ, - Jacob nói tiếp, vẻ suy ngẫm - Đó là quyền, thậm chí là bổn phận của chúng ta. Nhưng có lẽ giờ đây chúng phải chấp nhận thôi, vì đó là lựa chọn của con. - Chấp nhận... và đi dự đám cưới ư? - Đúng vậy. Bà bật khóc. Bà ngồi tựa vào ông, người luôn tìm ra lời an ủi bà. Bỗng chốc, mọi việc hình như quá đơn giản. Ngày mùng 3 tháng Bảy, mặc váy đầm màu tía dệt ngân tuyến mà bà đã mua hạ giá ở tiệm Lord và Taylor vào tháng Hai, sau chuyến đi Ixraen, rồi đội chiếc mũ rộng vành phù hợp, vịn tay con trai, bà tự hào bước trên lối đi của nhà nguyện nhỏ ở Bretagne giữa các khách mời, trong âm thanh của bản nhạc Stabat Mater của Vivaldi. Ngay sau hôn lễ, bà trao cho Marie món quà mà bà đã mang cho cô. - Theo truyền thống thì cô dâu phải nhận được một vật mới và một vật cũ. Đây là vật cũ, Marie. - Đó là truyền thống Rumani ạ? - Ồ không. Mỹ. Marie bóc lớp giấy bọc của chiếc hộp nhỏ, mở ra và cầm lên cái ghim bằng vàng nạm hồng ngọc. - Đẹp quá! Cái gì đấy ạ? Ồ, một con chim! Cứ như thể nó sắp bay lên! - Nó vốn của bà ngoại mẹ, Helen giải thích https://thuviensach.vn Marie cài món trang sức lên áo chui màu nước biển của mình. Nhờ có chiếc xe họ đã thuê ở sân bay Brest mà sáu ngày liền, Helen và Jacob khám phá bán đảo Bretagne, quê hương của cha Marie và là nơi con dâu họ thường về nghỉ hè từ khi ra đời. Họ phát hiện ra các làng xóm bằng đá của xứ sở, những phong cảnh hoang dã, bờ biển lồi lõm, nhà thờ cổ, xứ đạo. Họ thăm Quimper, Concarneau, Pont-Aven, Saint-Thégonnec, Sizun. Ở Camaret, Helen đã mua một bức tranh màu nước thể hiện thành lũy Vauban, ở Locronan, một tác phẩm điêu khắc bằng gỗ hình Đức Mẹ có tô màu, giống như pho tượng pietà Đức Mẹ với đôi má tròn mà bà từng có khi còn bé. Sáu buổi tối liền, họ mời những người bạn của Alexandru và Marie còn ở lại vài ngày sau lễ cưới đến hiệu ăn hoặc hiệu bánh kếp. Hơn chục người trong số họ đến từ Mỹ: Ximena và Jorge mà Helen vui mừng gặp lại sau ba năm, Guillermo, bạn tốt nhất của Alexandru, Kate, Hillary và những người khác nữa. Ở giữa những thanh niên Mỹ nói tiếng Anh và chuyện trò với bà một cách thân tình, Helen nhớ lại thời kì con trai bà đang học cử nhân ở Harvard đã đưa các bạn về ngủ ở New Jersey sau cuộc liên hoan muộn màng ở Manhattan, mà không báo trước cho cha mẹ. Sáng chủ nhật, bà tỉnh dậy và, giống như lâu đài của Người đẹp ngủ trong rừng, bà thấy nhà mình có nhiều thanh niên ngủ trên trường kỉ phòng khách, trên thảm phòng ăn, hoặc ở tầng hầm. Bà thấy sung sướng. Trong khi bọn trẻ nâng cốc chúc mừng đôi vợ chồng trẻ rạng rỡ, bà quên đi những tháng mất ngủ và lo âu. Suy cho cùng, có lẽ một người vợ Pháp cũng sẽ không ngăn cản Alexandru có một tương lai xán lạn. https://thuviensach.vn TƯƠNG LAI XÁN LẠN Catherine Cusset www.dtv-ebook.com Chương 9 1958 JACOB Những chiếc váy đầm đẹp nhất đã được bày ra trên giường cha mẹ cô: cái màu đỏ bằng len Jersey, tay dài với thắt lưng và cái váy xòe mà cô đã mặc trong buổi lễ Noël ở trường Bách khoa; cái váy bằng len màu sôcôla hoàn toàn hợp với sáng tạo mới của Vera, chiếc áo sơ mi màu be bằng vải bông rất mịn mà người bạn gái của mẹ đã xếp li và may hoàn toàn bằng tay; cuối cùng là chiếc váy lụa trơn màu đen kẻ vàng không tay, với phần cổ rất trễ mà cô đã dự định mặc trong hôm nhận bằng vào tháng Sáu. Đó là chiếc váy Elena chọn, rất thích hợp với mùa hè. Sau khi đã mặc váy, đi tất dài bằng lụa và giày đen gót thấp - cô cũng chỉ có thế -, cô búi tóc, rồi lấy trên tủ thỏi son môi mà mẹ đã cho phép dùng từ khi cô hai mươi hai tuổi và cẩn thận bôi lên đôi môi. Cô tự ngắm mình trong gương, xoay người để bắt gặp ba phần tư khuôn mặt mình như thể cô là ai khác. Cô nhìn thấy một cô gái dễ chịu với gò má cao và đôi mắt nâu to tròn xoe. Cô xức nước hoa mùi linh lan của mẹ vào nách. Nghĩ tới người hàng xóm đứng tuổi vào buổi tối Noël ở trường Bách khoa đã khuyên cha mẹ cô không để con gái xức nước hoa đi chơi như đàn bà lẳng lơ, cô lè lưỡi trong gương. - Cháu đang làm gì đấy? Đứng ở ngưỡng cửa, bà nhíu mày. Elena cười. https://thuviensach.vn - Không làm gì ạ. Bà trông cháu thế nào? - Đẹp lắm, bà mỉm cười dịu dàng đáp. Cháu muốn cái ghim của bà không? Cài nó lên ngực sẽ rất đẹp đấy. - Có chứ ạ! Cháu cảm ơn bà. Bà tháo con chim vàng ra và Elena cài lên ngực phía bên phải. - Cháu không rét ư? Hôm nay 21 tháng Ba, nhưng chưa hẳn mùa xuân. Bên ngoài, trời lạnh cóng. - Lễ hội ở trong nhà. Cháu sẽ nhảy suốt nên không rét đâu ạ. - Lúc đi ra phải cẩn thận. Khi đổ mồ hôi là dễ bị cảm lắm đấy. - Cháu không đổ mồ hôi đâu bà ạ. Elena hôn lên má bà và mặc áo khoác, một sự tài tình nữa của Vera, người đã lộn một chiếc áo khoác cũ của cha Elena, dày và chất lượng rất tốt mà ông đã mua ở Bessarabie thời kì ông bà còn giàu có, để cắt lại phần lót bằng tatăng len kẻ ô đỏ và nâu thành một áo khoác phụ nữ lịch sự và ấm. Không có nữ sinh viên nào của trường Bách khoa có được chiếc áo khoác đẹp như thế. Elena thắt dây lưng, đội mũ và cầm một cái xắc nhỏ bằng da màu hạt dẻ, do Vera may và hợp với giày của cô. Cô chuẩn bị xong. Bà tự hào ngắm nhìn cô. - Chớ quên nhờ Valentina đưa cháu đến tận cửa khi hai đứa về đêm nay nhé. - Vâng ạ, thưa bà. Bà chớ có lo. Bên ngoài, gió lạnh buốt suýt thổi bay mũ cô. Cô lấy tay giữ mũ. Cô không có găng nhưng không thấy lạnh. Cô băng ngang qua phố, bước https://thuviensach.vn xuống bậc thang dẫn tới cửa gia đình Ionita. Cô chưa kịp bấm chuông thì Valentina đã mở cửa. Áo khoác đã cài khuy, hình như cô chỉ chờ Elena đến. - Hãy khoan! - Mẹ đứng đằng sau cô kêu lên. - Mẹ muốn xem cái váy đầm của Lenoush! - Mẹ, chúng con sắp nhỡ tàu rồi đây này! - Một phút thôi. Nounoush, cho bác xem đi nào. Elena cởi vội áo khoác ra. - Tuyệt quá! Váy đẹp làm sao, cháu yêu! Và bác rất thích tóc cháu kéo về đằng sau như thế. Cháu sắp làm cho bọn đàn ông điên đảo! - Mẹ nói năng cẩn thận nhé. Lenoush còn đoan trang hơn cả một cô gái già ấy. - Giá nó cho con một chút mực thước thì tốt nhỉ? Lenoush này, cháu hãy quản Tina cho bác và hễ thấy trái tim nó treo trên mắc áo thì lấy về nhé. Nó bỏ quên khắp nơi đấy. Elena vừa cười vừa mặc áo khoác lại. Cô thấy dễ chịu khi ở nhà hai mẹ con Valentina. Cô thích sự nồng ấm trong quan hệ của họ, sự thoải mái trong cách họ chuyện trò với nhau. Bà Ionita biết con gái bà đã ngủ với một người đàn ông nhưng bà không giận dữ gì với con. Nếu cha mẹ và bà Elena biết chuyện ấy, có lẽ họ đã cấm Elena đi lễ hội tối nay với Valentina. Cô đã thận trọng giới thiệu với họ những điểm tốt của Valentina: một sinh viên xuất sắc của trường Thương mại, hiện đang làm việc cho Viện Nghiên cứu kinh tế, nơi có lễ hội. Hình ảnh mới này xóa nhòa hình ảnh về một cô láng giềng nghèo sống độc thân với bà mẹ không chồng ở tầng hầm mà họ ngăn không cho Elena quan hệ vì sợ bị ảnh hưởng xấu. https://thuviensach.vn - Lenoush này, - bà Ionita nói khi các cô đã vượt qua bậc cửa, - bác biết tin buồn về bà Weinberg. Bác xin lỗi. Bác biết cháu yêu bà ấy lắm. Bà ấy rất già rồi phải không? - Vâng ạ. Và rất ốm yếu nữa. - Mẹ, nếu không đi ngay, chúng con sẽ phải chờ một tiếng nữa mới có chuyến xe tiếp theo! - Vậy thì đi đi. Nhưng các con không đói à? Mẹ đã làm... - Sẽ ăn ở đó ạ! Chào mẹ! Các cô vội vã bước lên bậc và chạy về phía bến xe điện ở đầu phố. Từ xa, họ đã thấy xe đang đến gần. Tuy nhỏ bé, nhưng Elena lại nhanh hơn và lên kịp trước khi xe đóng cửa lại. Thở hổn hển, cô xin người lái xe chờ bạn cô. Trên xe, Valentina thổ lộ với Elena rằng cô ưng ý một trong các đồng nghiệp nam và cô nghĩ rằng anh ta cũng vậy. Cô hi vọng tối nay anh ta sẽ đến nhưng không chắc vì vợ anh ta đang ly thân vừa bị một cơn trầm uất thần kinh. Elena khiếp đảm. Sao bạn cô lại có thể xen vào một tình huống rắc rối thế cơ chứ? Đã có vợ và con? Hẳn anh ta phải già! Valentina cười. - Này Elena, tối nay mình muốn giới thiệu cho cậu một người. Một trong những đồng nghiệp của mình, tên là Dorin. - Lại một người li dị vợ à? - Sao lại không nhỉ? Elena, cậu cần có một bạn trai. Dù sao cậu sẽ không đợi cho đến khi lấy chồng đấy chứ! Nhưng mà, hãy yên tâm, Dorin chưa có vợ. Anh ta cũng nhút nhát như cậu. Đẹp đôi đấy. https://thuviensach.vn