🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Tuổi Thơ - Tập 1 Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn Tiểu Sử Thẩm Thệ Hà sinh ngày 9 tháng 3 năm 1923 tại quê nội là làng Gia Lộc, huyện Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh. Thời niên thiếu, ông học ở Trảng Bàng rồi lên Sài Gòn tiếp tục học xong trung học ở đây. Từ năm 14 tuổi, ông đã làm Chủ bút tạp chí Bạn Trẻ quy tụ nhiều cây bút trẻ lúc bấy giờ như: Hường Hoa, Khổng Dương, Vân An, Đoàn Giỏi...Đến năm 1937, thì ông đã có nhiều sáng tác thơ (ký bút danh Thành Kỉnh) đăng trên các báo ở Sài Gòn và Hà Nội như: Phổ Thông bán nguyệt san, Đồng Thinh, Chúa Nhật, Thanh Niên, Điện Tín... Từ sau Cách mạng tháng Tám (1945), ông đổi bút hiệu là Thẩm Thệ Hà và tham gia Ban Điệp báo Sài Gòn-Chợ Lớn-Gia Định cho đến năm 1952. Cùng với Vũ Anh Khanh, ông sáng lập nhà xuất bản Tân Việt Nam. https://thuviensach.vn Năm 1953 đến 1975, ông hoạt động trong Ban Văn-Báo-Giáo Sài Gòn. Năm 1966, ông cùng với Tô Nguyệt Đình (tức Nguyễn Bảo Hóa) sáng lập nhà xuất bản Lá Dâu. Trước 1975, ông vừa dạy học, vừa làm biên tập viên cho một số tờ báo và tạp chí; sau 1975 ông vẫn tiếp tục dạy học và viết cho các báo và tạp chí như: Văn Nghệ Thành phố Hồ Chí Minh, Sâu Khấu Thành phố Hồ Chí Minh, Sài Gòn Giải Phóng Thứ Bảy... Ông là hội viên Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh, hội viên Hội Văn nghệ Tây Ninh. Thẩm Thệ Hà mất tại Bệnh viện Sài Gòn lúc 13g45 ngày 20 tháng 6 năm 2009 vì bệnh già, hưởng thọ 86 tuổi. Sau đó, thi hài ông được đưa đi hỏa táng tại nghĩa trang Bình Hưng Hòa, Thành phố Hồ Chí Minh. Tác phẩm Tác phẩm của Thẩm Thệ Hà gồm: Thơ https://thuviensach.vn Thâm thúy (viết trước 1945, chưa xuất bản) Trời nổi phong yên (viết sau 1945, chưa xuất bản) Tinh phi (kịch thơ ngắn, Tân Việt, 1950) Tuy phần lớn thơ ông chưa được xuất bản, nhưng một số bài đã được tuyển đăng trong các tuyển tập như: Thi nhân Việt Nam hiện đại của Phạm Thanh, Thơ mùa giải phóng (Nhà xuất bản Sống Chung), Thi ca Việt Nam hiện đại của Trần Tuấn Kiệt, Mùa Xuân tuổi trẻ tình yêu (Nhà xuất bản Long An, 1989)... Truyện dài Vó ngựa cầu thu (Tân Việt, 1949) Gió biên thùy (Tân Việt, 1949) Người yêu nước (Tân Việt Nam, 1949) Lưu Động (Tân Việt Nam, 1949, nhưng vừa xuất bản đã bị tịch thu) Đời tươi thắm (Lá dâu, 1956) Hoa trinh nữ (Sống mới, 1957) Bạc áo hào hoa (Miền Nam, 1969) Tủi phấn thẹn hồng (di cảo) Chính luận Việt Nam trên đường cách mạng tân văn hóa (?) Truyện dịch Con đường cứu nước(Maroussia, tiểu thuyết của P.J.Stahl, Nam Việt, 1947) Mũi tên đen (The Black Arrow, tiểu thuyết của R.L.Stevenson, Sống mới, 1965) 1.001 truyện ngắn hay nhất thế giới (?) Truyện thiếu nhi. Khoảng 14 truyện, đã được nhà xuất bản Sống Mới và Khai Trí ấn hành trước 1975: Bài học thương nhau, Con chim xanh, Tiểu anh hùng, Tàn giấc mơ tiên (nhà xuất bản Sống Mới), Thần điểu và hoa hồng, Thiên tài lạc lối, Nhân ngư công chúa, Ngọc Tuyền thảm sử, Đoàn quân áo đen, Chưa tròn tuổi mộng, Tài không đợi tuổi, Rửa tay gác kiếm, Ông Nghè Dê, Con chim vàng anh (nhà xuất bản Khai Trí). https://thuviensach.vn Sách giáo khoa Phương pháp làm văn nghị luận Phân tích và nghị luận văn chương Chính tả văn phạm Quốc văn toàn thư (cho các lớp Trung học đệ nhất cấp, tức từ lớp 6 đến lớp 9, theo cách gọi bây giờ) Tất cả đều được xuất bản trước 1975 tại Sài Gòn. Hồi ký Văn thi sĩ chiến đấu trong lòng địch (di cảo) https://thuviensach.vn Truyện Thiếu Nhi. Khoảng 14 truyện viết dành cho thiếu nhi, đã được nhà xuất bản Sống Mới và Khai Trí ấn hành trước 1975: 14 truyện nầy được post trên vnthuquan từng truyện một, mình tập hợp lại chia làm hai, gộp 7 quyển đóng gói thành một tập để đem về đọc cho tiện. Tập 1 1/-Bài học thương nhau, 2/-Chưa tròn tuổi mộng, 3/-Con chim vàng anh 4/-Con chim xanh, 5/-Đoàn quân áo đen, 6/-Ngọc Tuyền thảm sử, 7/-Nhân ngư công chúa Tập 2 8/-Tiểu anh hùng, 9/-Tàn giấc mơ tiên 10/-Thần điểu và hoa hồng, 11/-Thiên tài lạc lối, 12/-Tài không đợi tuổi, 13/-Rửa tay gác kiếm, 14/-Ông Nghè Dê, https://thuviensach.vn BÀI HỌC THƯƠNG NHAU Tác giả: Thẩm Thệ Hà Khai Trí ấn hành Ebook: Cuibap Chuyển text: cailubietdi https://thuviensach.vn https://thuviensach.vn 1 Hàm Râu Lưu Bị Hôm nay, Keo đi học thật sớm. Vừa ra đến bờ đê, nó đã thấy bé Nga từ trong lũy tre xanh tung tăng chạy ra, hí hởn như có điều gì vui thích lắm. Nga reo lên: - Keo ơi, chờ Nga đi với. Keo đứng lại đợi. Nga tiến lên đi song song cạnh Keo, môi chúm chím cười. Keo hỏi: - Nga thuộc bài không? - Không, nhưng lát nữa vào lớp, Nga đọc qua vài lượt là thuộc. Còn Keo? - Đêm qua đi coi hát về buồn ngủ muốn chết, còn thì giờ đâu mà học... - Không sao đâu, để Nga nhắc cho. Keo có vẻ lo lắng: - Nếu thầy bắt được? - Thì quỳ gối hết cả hai chớ sao. Nga vừa nói vừa đưa tay vén mái tóc bị gió đưa phất phơ trước trán. Đôi má nó phinh phính, ửng đỏ. Mắt nó long lanh, sáng ngờ. Keo cảm động nói: - Nga không sợ các bạn cười à? - Không. Keo muốn nói một lời cám ơn, nhưng nó không biết nói thế nào cho Nga vừa lòng. Nó chợt nhớ đến mấy quả mận nó nhịn ăn để dành cho Nga. Nó lật đật mở chiếc cặp bằng đệm, lấy ra ba quả mận hồng hồng. Nó trao hết cho Nga: - Mận ngon lắm, Nga ăn đi. Nga tiếp lấy, mân mê trên tay: https://thuviensach.vn - Mận ở đâu mà lớn thế này? - Của má Keo cho hôm qua đấy. - Anh ăn chưa? Keo chưa ăn trái nào, nhưng nó làm bộ như đã ăn rồi bằng cách chép miệng thỏa mãn: - Ăn một bụng, ngon ghê! Nga cười, chìa cho nó một trái: - Anh ăn nữa với Nga cho vui. Nó không muốn nhận, nhưng sợ Nga buồn, nó đưa tay cầm lấy quả mận cắn một miếng, miệng chắp chắp một cách ngon lành. Nga chưa ăn mà cũng đã thấy ngon, lòng nó rộn ràng vui sướng lạ. Hai đứa đến trường vừa khi tiếng trống vang lên báo giờ vào học. Cả hai học chung lớp Nhì trường tiểu học. Nga ngồi đầu bàn, Keo bàn thứ bảy, vì Keo là trai lại lớn hơn Nga một tuổi nên phải ngồi phía sau. Trước khi bước vào, Nga còn dặn khẽ: - Lát nữa có trả bài, nhớ lắng nghe Nga nhắc đa. Keo không nói gì, lặng lẽ về chỗ ngồi. May mắn thay, hôm ấy thầy không kêu Nga và Keo lên trả bài Sử ký. Keo ngồi hồi hộp muốn chết, mắt cứ lấm lét nhìn thầy. Nga thì cứ cúi gầm đầu vào tập. Tiếng trống ra giờ chơi giải thoát cho cả hai. Keo ra sân, thấy Nga đang liến thoắng chuyện trò cùng các bạn trai lẫn gái. Chúng ngồi chùm nhum đâu mặt vào nhau như ngồi ăn cỗ. Keo cũng ráp vào, ngồi đối diện với Nga. Một bên trai một bên gái. Thắng Mẹo nói, giọng khàn khàn: - Đêm qua, gánh bầu Kim diễn tuồng Chung Vô Diệm, tao thấy thương ông vua ghê, ông vua gì mà lấy cái bà xấu như quỷ dọa xoa. Nga bĩu môi nói: - Xí, về sau người ta cởi lớp đẹp như tiên. Tao thương bà ta khi bị đày vào cái lò gạch, đêm đêm ở một mình chắc bả sợ ma thấy mồ. Con Liên cười to nói: - Mày dốt quá, bả bị đày vào lãnh cung, chớ đâu phải vào cái lò gạch. Con Tèo tiếp: https://thuviensach.vn - Bả có phép thần thông sợ gì ma. Thằng Mít xen vào: - Tao đợi bả chun vào cái "vịm" mà đợi mãi đến vãn cũng không thấy bả chun vào. Gánh hát quảng cáo dốc tổ. Cả bọn cười rùm lên, làm cho thằng Mít ngơ ngác không hiểu chúng cười gì. Thằng Keo đề nghị: - Lát nữa tan học, mình về ngang rạp hát coi bả có chun vào "vịm" chưa. Nga nhanh nhẩu tiếp: - Phải rồi, mình ghé xem ông vua đã cạo râu chưa. Câu chuyện đang ròn rã thì tiếng trống vang lên. Chúng kéo nhau lũ lượt vào lớp. Tan học buổi sáng, Keo cầm đầu các bạn tiến về phía rạp hát. Đến một ngõ rẽ, Keo bỗng nói với các bạn: - Tụi bây đợi tao một chút. Nói rồi, nó kéo Nga chạy về phía vườn cây bên cạnh. Một lát, hai đứa chạy về phân phát cho mỗi bạn một ngọn roi chùm ruột. Keo quơ roi trước mặt (tưởng tượng như con ngựa của vị tướng hát bội), miệng oang oang thét lên: - Nào chúng ta hãy lên đường. Lũ trẻ cũng bắt chước quơ roi. Đoàn kỵ mã lần lần tiến tới. Rạp hát đã hiện trước mặt chúng. Keo dẫn các bạn về phía hậu trường. Áo, mão, râu ria treo la liệt trên vách đất. Chúng trố mắt nhìn. Từ bên trong, một người đàn ông bước ra, mặt mét chằng, môi thâm sì, nhìn chúng với cặp mắt trìu mến. Keo kề tai Nga nói nhỏ: - Ông vua hồi hôm đó. - Sao anh biết? - Nga cứ hỏi thử ổng xem. Nga không tin. Ông vua hồi hôm trông oai vệ, đâu có lừ đừ kỳ cục như vậy. Nó ngây thơ hỏi: - Ông ơi, có phải hồi hôm ông làm vua không? Người đàn ông vuốt tóc bé Nga, vui vẻ đáp: https://thuviensach.vn - Phải đó, mà cháu hỏi làm gì? - Ông làm vua hay quá, bộ râu của ông đẹp quá! Nó nhìn mấy bộ râu treo tòn ten, láu lỉnh hỏi: - Bộ râu ông mang hồi hôm là bộ râu nào hở ông? Người đàn ông chỉ lên vách: - Đó, bộ râu ba chòm đó. Keo lấy chiếc roi chùm ruột, đếm lia: - Một, hai, ba, râu ba chòm đẹp quá. Phải mình được một bộ mang chơi hén Nga? Rồi nó lại quơ chiếc roi chỉ sang mấy hàm râu bên cạnh: - Râu này là râu ria của ông đội mũ nhà vuông, râu này là râu quắn của ông mặt lọ nồi. Người đàn ông bật cười: - Bậy nà, đó là râu văn và râu võ. Nga cười mủm mỉm rất dễ thương: - Râu mà cũng biết văn, biết võ nữa sao ông? Cả bọn cười ồ. Keo lém lỉnh nói: - Tối nay ông dẫn tụi con vào coi nha ông? Tối nay hát tuồng gì hở ông? - Ừ, các cháu đến xem. Tối nay hát tuồng Tam Quốc, tuồng ruột đó đa. Lũ trẻ cúi chào rồi kéo nhau đi. Người đàn ông đứng nhìn theo, vui lây cái vui hồn nhiên của lũ trẻ. ❉❉❉ Trời vừa sụp tối, tiếng trống từ rạp hát đã vang lên dồn dập như kêu mời, thúc giục những người mê hát trong làng. Trời sáng trăng, dân làng kéo nhau đi xem tấp nập. Keo và Nga đến nơi đã thấy các bạn đang đứng lóng ngóng trước rạp. Thằng Mít càu nhàu: - Ông vua đẩy cây tụi mình rồi. Con Nga chặt lưỡi tiếc rẽ: - Chắc ổng bận vẽ mặt, mang râu. Thằng Keo nói: https://thuviensach.vn - Không cần có ổng, tụi bây cứ theo tao. Nó dẫn lũ trẻ lần ra phía sau rạp tối om, chỉ cái lỗ chó mà nó để ý từ lâu: - Tao chun vào trước, nếu êm tụi bây lần lượt chun vào sau. Nhớ trườn mình nhè nhẹ nghe hôn? Nói rồi nó thực hành liền. Nó nằm sát xuống đất, lấy tay vạch lỗ vách cho rộng, chui đầu vào, mình trườn õng ẹo như con rắn... Nga bụm miệng để khỏi bật cười. Coi bộ êm, Nga bắt chước chun theo. Khi cả bọn đã vào bên trong, chúng kéo ra phía trước, chen vào hạng cá kèo. Tuồng đang tiếp diễn. Tiếng sáo, tiếng cầm, tiếng nhị hòa điệu nhịp nhàng. Keo và Nga đứng cạnh nhau, mắt chăm chăm nhìn lên sân khấu. Cảnh đền vua. Ông vua đang ngồi trước long án, mặt sáng rỡ, râu ba chòm tha thước uy nghi. Phía dưới, hai hàng bá quan văn võ đang đứng chầu (ngày xưa hát bội chưa có ghế cho quan ngồi). Nga kéo tay Keo, hỏi nhỏ: - Phải ông Lưu Bị đó không anh? Keo đáp: - Chắc là ổng đa. Trên sân khấu, Lưu Bị đưa tay vuốt râu rất oai vệ, rồi cất tiếng nói lối chậm rãi theo giọng xuân: "Từ Mê Trước phụng thừa các hạ, Đã thu dư thám thính Đông Ngô Để cho ta..." Nói đến đây, Lưu Bị bỗng hỉnh hỉnh lỗ mũi rồi ách xì một tiếng lớn làm cho khán giả cười rộ lên. Lưu Bị làm nghiêm, cất tiếng oang oang lấn át cả tiếng cười: "Để cho ta: Đêm bát ngát lòng lo, Ngày bâng khuâng dạ tưởng. Tọa ngọa bất an cẩm trướng, Bồi hồi..." https://thuviensach.vn Lưu Bị nhăn mặt như "bất an" thật, rồi ách xì... ách xì... ách xì... một hơi liên tiếp làm cho tiếng cười dưới hàng ghế khán giả vang lên gần vỡ rạp. Nga ôm bụng cười ngặt nghẽo. Thằng Mít la to: - Lưu Bị cảm gió rồi, cho Lưu Bị uống Át-pi-rinh. Ông vua ráng trấn tĩnh, đảo mắt, vuốt râu, nhìn bá quan văn võ, giọng ông trở nên thiểu não vô cùng: "Tọa bất an cẩm trướng, Bồi hồi mạc cảm sầu tình. Đã sai Mê Trước thông tin, Miền Tân Dã sao không trở lại?" Vừa dứt câu, Lưu Bị lại nhăn mặt, hỉnh hỉnh lỗ mũi...ách xì... ách xì... ách xì... Khán giả không cười nữa mà rộ lên: - Trả giấy lại. Cho Lưu Bị vào nghỉ. - Trả giấy lại. - Trả giấy lại. Thằng Mẹo thẹt to. - Khiêng Lưu Bị vào, khiêng Lưu Bị vào... Không ai dám khiêng Lưu Bị, nhưng Lưu Bị từ từ áo não bước vào. Màn hạ xuống thật nhanh như muốn ngăn cách sân khấu với cảnh ồn ào náo động bên ngoài. ❉❉❉ Lũ trẻ kéo nhau ra về, đứa nào cũng được một trận cười ngả nghiêng, ngả ngửa. Qua phút cười gần bể bụng, Nga bỗng thấy ái ngại cho ông vua. Nó đi bên Keo, bên các bạn mà vẫn lặng thinh, mặc cho các bạn ồn ào bàn tán. Keo cũng trầm lặng đi, đầu cúi xuống như đếm từng bước chân. Nga bỗng nói với Keo, giọng như trách: - Tại anh đó. Lũ trẻ ngạc nhiên: - Có chuyện gì vậy, Keo? https://thuviensach.vn Nga đỡ lời cho bạn: - Có gì đâu, ảnh mua thuốc nhảy mũi thoa vào roi chùm ruột rồi mượn cớ khen râu, ảnh thoa thuốc vào râu, làm ông Lưu Bị ách xì gần hụt hơi. Lũ trẻ vỡ lẽ càng khoái chí cười to. Keo vẫn im lặng. Nó nghĩ đến cặp mắt trợn dọc của ông bầu Kim, nó nghĩ đến chén cơm đầy nước mắt của vợ con người kép hát nạn nhân. Lòng nó nao nao hối hận, cổ nó nghẹn ngào không thốt được lời nào. Riêng Nga, nó nhớ đến cử chỉ hiền từ của người đàn ông ban trưa đưa tay dịu dàng vuốt tóc nó, đôi mắt trìu mến của ông nhìn theo cho đến khi chúng nó khuất qua rặng tre xanh. Mắt Nga bỗng chớp chớp, rưng rưng... https://thuviensach.vn 2 Bài Học Thương Nhau Từ ngày gánh hát bội Bầu Kim dọn đi nơi khác, làng An Tịnh đắm chìm trong bầu không khí tĩnh mịch của những buổi chiều tà. Dân quê, những đêm trăng sáng, thường nhớ đến những tràng trống rộn rã, thúc giục, những giọng hát nam, hát khách của nàng Điêu Thuyền diễm lệ hay chàng Lữ Bố khôi ngô. Riêng đám học sinh trường tiểu học, cứ mỗi khi ra chơi, chúng vẫn quen tụ họp nơi sân trường để nhắc nhở đến Chung Vô Diệm và Lưu Bị. Trong tâm hồn mỗi đứa trẻ hình như có một thần tượng hát bội. Nhất là Keo và Nga, chúng luôn luôn muốn được lên sân khấu, một đứa oai vệ uốn sợi lông trĩ cong vòng trên chiếc kim khôi, một đứa lộng lẫy trong chiếc áo giáp đầy kim tuyến, mái tóc hình cánh phượng cái trâm vàng lấp lánh. Keo và Nga nhất định thực hiện điều mơ ước đó. Một hôm, học sinh trường tiểu học An Tịnh xúm nhau đọc một tấm chương trình viết trên giấy học trò với những tuồng chữ gò gẫm nhưng vẫn ẻo lã non nớt của một con bé nào đó trong trường: Đoàn hát bội tân thờiBẦU NGA Toàn Nữ Ban Sáng chúa nhựt này, tại vườn cây ông Cả,diễn tuồng ruột rất hay: TRƯNG NỮ VƯƠNG Có ca vọng cổ và chưng bươm bướm Ông Cả là ba của bé Nga. Ông có một vườn cây ăn trái phía sau nhà, trồng đủ các loại quít, xoài, mãng cầu, măng cụt. Vườn xum xê đầy bóng mát, bé Nga thường rủ các bạn đến chơi vào những ngày lễ. Chúa nhựt này, ba má Nga đi ăn giỗ ở làng bên, Nga thừa dịp tổ chức buổi hát trong vườn nhà. https://thuviensach.vn Mới chín giờ sáng, lũ trẻ đã tụ tập đầy đủ tại vườn. Tiếng trống con tung... tung vang lên, làm cho lòng chúng càng thêm rộn rã. Sân khấu lộ thiên, chỉ có một bức màn giăng ngang ngăn cách sân khấu với hậu trường. Bức màn ấy chính là cái mền đắp của bé Nga. Toàn nữ ban Bầu Nga gồm có con Liên, con Tèo, con Lặc, con Hợi, con Tý và bé Nga. Con Liên ăn cắp phấn hớt tóc của ba em đem vào cho các bạn dồi mặt. Con Lặc đem giấy bao nhang vào để các bạn thoa môi cho đỏ như son. Con Hợi lấy lá ổi chầm mũ cho các cô đào giả kép. Con Tý mượn đủ khăn lông khăn bàn, khăn tay để các bạn sắm tuồng. Con Tèo lo làm gươm giáo cho đoàn nữ binh của Trưng Trắc. Tiếng chuông bán cà rem reo lên ba hồi, báo hiệu đến giờ khai diễn. Khán giả đang ồn ào bỗng nhiên im lặng. Từ hậu trường, bé Nga uyển chuyển bước ra. Má phấn, môi hồng, mái tóc lấp lánh mấy vòng chuỗi đủ màu, lưng thắt một chiếc khăn xanh lủng lẳng một thanh kiếm gỗ. Đó là vị anh thư dân tộc: Trưng Trắc. Hai bên có hai thế nữ đứng hầu. Trống đánh tung... tung... Trưng Trắc đang nhớ Thi Sách, vẻ mặt u sầu, cất giọng não nùng nói lối: "Phu quân ôi, như em là: Nơi trướng gấm sầu tình đoạn đoạn, Chốn màn loan thảm lụy liên liên. Giọng sầu quyên thêm gợi lửa phiền, Ánh mờ nguyệt càng trêu dạ thảm, hề..." Tiếng trống lại nổi lên một chập. Trưng Trắc ngậm ngùi than thở: "Vầng trăng ai khéo xẻ làm đôi, Nửa dạng mờ trông nửa biếng soi. Mỏi ngóng ngày về tin nhạn vắng, Hương khuê chích bóng dạ bồi hồi..." Giọng Nga trầm buồn, gợi cảm. Thằng Keo thấy bạn nó đẹp quá. Giọng hát làm cho lòng nó nao nao. Thằng Mít, thằng Mẹo, thằng Lùn trố mắt nhìn, lỗ tai vảnh lên, mồm hả to như một bầy khỉ đột. Mấy đứa khác đều im lặng lắng nghe. https://thuviensach.vn Nói lối xong, Nga liền cất giọng thanh tao vô bài Vọng cổ hoài lang: "Từ phu tướng Cất bước lên đàng Vào ra luống trông tin chàng..." Khi Nga vừa ca dứt bản, một tràng pháo tay nổ lên vang dội cả khu vườn. Trưng Vương và hai tì nữ đã đi vào mà tràng pháo tay vẫn chưa chấm dứt. Bọn trẻ ồn ào bàn tán, so sánh bầu Nga với cô đào chánh gánh Bầu Kim. Chúng đang xôn xao, bỗng cánh màn hé mở, bé Nga choàng một chiếc khăn in hình cánh bướm dịu dàng tiến ra giữa sân khấu. Bọn trẻ im lặng. Con bướm Nga chớp cánh trong một vũ khúc nhẹ nhàng, uyển chuyển. Con bướm lượn qua lươn lại, khi thì đảo cánh, khi thì chớp cánh, khi thì nghiêng mình lên một cội hoa tưởng tượng, khi thì tung bay chờn vờn trên ngọn cỏ cành cây. Giữa lúc bướm đang mê say trong vũ khúc và bọn trẻ đang thả mộng hồn trong một khung cảnh thần tiên, một tiếng gọi to từ trong nhà vọng ra: - Nga ơi, vào mẹ biểu, con. - Chết cha, bà Cả về rồi. Thằng Keo nhanh trí nói: - Chắc ông Cả cũng về rồi. Chúng mình rút lui mau. Nó vừa nói vừa kéo cả bọn chuồn ra ngõ sau vườn. Con bươm bướm hoảng hồn quăng cánh chạy theo: - Keo ơi, chờ Nga theo với! ❉❉❉ Liên tiếp mấy tuần, câu chuyện "Con bươm bướm hoảng hồn quăng cánh cùng đoàn nữ binh chạy có cờ" là đầu đề thời sự nóng hổi đầy thú vị của bọn học sinh tinh nghịch. Mỗi lần nghe chúng trêu ghẹo, Nga bẽn lẽn đỏ mặt, chỉ còn biết đưa mắt cầu cứu với Keo. Thằng Keo biết ý càng trêu thêm: - Để mình phải hỏi lại thầy. - Hỏi gì mậy? Keo cười hóm hỉnh: - Hỏi coi bà Trưng có hóa bướm hay không? https://thuviensach.vn Lũ trẻ lại được dịp reo lên làm Nga và bọn con gái giận dỗi bỏ đi. Vài hôm sau, bọn trẻ lại chuyền tay nhau một tấm chương trình vô cùng hấp dẫn: Gánh hát bội cải cáchBẦU KEO Toàn Nam Ban Vào ngày lễ Phục Sinh, tại lớp Nhì trường tiểu học đúng 9 giờ sáng, bổn ban long trọng khai trương vở tuồng đầy hỉ, nộ, ái, ố: TAM KHÍ CHÂU DU Đánh võ Tàu - Hộc máu thiệt. Bổn ban kính thỉnh Toàn nam ban Bầu Keo gồm có thằng Mẹo, thằng Mít, thằng Rô, thằng Nhái, thằng Sáu và thằng Keo. Cuộc phân công rất hoàn bị. Thằng Keo làm thầy tuồng vừa đóng vai chính. Thằng Rô, thằng Sáu giả gái. Thằng Nhái cầm cờ chạy hiệu. Thằng Mít thủ vai Khổng Minh. Ban nhạc gồm có thằng Tửng đánh trống, thằng Tư đánh chụp chỏa theo điệu nhạc bắc cấu của Trung Hoa. Đúng chín giờ, khán giả tí hon đã bu đầy cả lớp, trong ấy có cả bọn Nga. Chúng cười đùa, bàn tán xôn xao. Vì là lớp học nên khán giả có băng ngồi và sân khấu cũng được trang bị đàng hoàng hơn. Tiếng trống, tiếng chụp chỏa vang lên từng chập. Khi dàn nhạc ngưng hòa tấu, ba hồi chuông cà rem rung lên lanh lảnh. Khán giả đều im lặng chờ đợi... Điệu nhạc bắc cấu giả lại nổi lên. Từ hậu trường, hai tên quân chạy ra đứng hai bên, chờ đợi chủ tướng. Với dáng điệu oai phong lẫm liệt, Châu Du từ từ tiến ra, chân bước nhịp nhàng theo điệu nhạc. Nga kéo con Liên nói nhỏ: - Anh Keo đó, để lát nữa coi ảnh hộc máu. Con Liên toan nói, bỗng nghe tiếng "suỵt, suỵt" gần đó, nó đành lặng im, mày nhíu lại lộ vẻ bực tức. Trên sân khấu, Châu Du đầu đội mão kim khôi bằng lá mít, gần hai bông lau làm lông trĩ. Mặt trắng toát và môi đỏ như thoa son. Mình mặc áo https://thuviensach.vn ngắn, buộc chiếc khăn màu sặc sỡ ngang lưng, buông xõa hai khăn xuống tận gối. Châu Du múa vài điệu theo nhịp trống dồn dập rồi cất giọng hùng hồn nói lối theo giọng xuân: "Trấn lục khẩu vang danh Lũng quân, Thống hùng sư oai chấn Đông Ngô. Thủ Sài Tang bát thập nhứt châu. Quyền Đô đốc tánh Châu Công Cẩn. Võ rõ thông tám trận, Văn lão thuộc binh thơ. Chẳng nhường ai đầu ngựa cướp cờ, Xem hào kiệt vô nhân địch ngã". Chẳng hiểu học lóm được bổn tuồng của ai mà thằng Keo hát rất đúng điệu. Giọng nó sang sảng, thật đúng là giọng một tướng lãnh oai hùng. Con Tèo kề tai Nga khen nhỏ: - Oai quá! Chẳng thua gì ông kép chánh bầu Kim. Lúc Châu Du phá quân Tào Tháo trong một trận thủy chiến ghê hồn, đoàn quân Đông Ngô áp dụng lối đánh võ của các đoàn Sơn Đông mãi võ bán thuốc dán, đem lại cho khán giả một trận cười thích thú. Đến lúc Châu Du tức khí vì lầm mưu Khổng Minh, thằng Keo thét lên một tiếng vô cùng tức tối, rồi từ miệng nó tuôn ra một dòng máu đỏ lòm. Mắt nó trợn lên, hai dòng máu trào xuống mép. Thật là ghê rợn! Con Nga cúi đầu, không dám nhìn. Con Tèo níu tay nó, nói khẽ: - Sợ gì chị, nó ngậm bông vang đó. Nga cũng biết như vậy, nhưng nó vẫn thấy rờn rợn thế nào ấy. Giữa lúc đó, từ phía khán giả có tiếng thét to lấn át cả tiếng thét của Châu Du: - Chết cha! Mày làm mực đỏ lem cả áo và khăn của ba tao rồi. Thằng Keo giật mình nhìn xuống, thấy chiếc áo đang mặc và chiếc khăn buộc ngang lưng vấy màu đỏ lòm. Nó quên mình đang đóng vai vị Đô đốc Đông Ngô, vội phân trần với bạn: - Không sao, tao sẽ giặt sạch rồi trả cho mầy. https://thuviensach.vn Khán giả cười rộ lên. Châu Du mắc cỡ rút lui vào hậu trường giữa những tiếng la ó gần vỡ rạp... ❉❉❉ Sáng hôm sau, lớp Nhì trường tiểu học chia làm hai phe công kích nhau dữ dội: phe bầu Nga và phe bầu Keo. Lúc đầu chúng chỉ bàn tán, thảo luận rất văn nghệ. Thằng Tửng nói: - Bầu Nga hát hay nhưng con Tèo và con Lặc làm tì nữ dở tệ. In là hai hình nộm. Con Tèo tức mình trả đũa: - Bầu Keo khá đấy, nhưng thằng Nhái và thằng Mẹo cầm cờ chạy hiệu lãng òm. Thằng Nhái nổi giận: - Trưng Trắc gì mà hóa bướm! Ê! Ê! Con Lặc cũng không vừa: - Châu Du gì mà mãi võ bán thuốc dán? Ê! Ê! Cuộc cãi vã đã trở nên sôi động. Keo và Nga muốn ngăn các bạn, nhưng không thể nào ngăn nổi nữa. Chúng đành ngồi làm cái đích cho bọn trẻ cãi nhau. Thằng Mẹo bĩu môi chế nhạo: - Bươm bướm gì quăng cánh chạy te! Hề! Hề! Con Hợi cười to hóm hỉnh: - Châu Du gì giặc áo! Hi! Hi! Trận giặc miệng đã đến giai đoạn quyết liệt. Đã đến lúc chúng không còn nhân nhượng nhau nữa. Cuộc cãi vã đã mất hẳn tính văn nghệ để biến thành một cuộc chửi lộn loạn xị, thô lỗ, thật đúng là trận giặc trẻ con. Bọn con trai đồng thanh la to: - Bầu Nga ăn cứt gà... Bầu Nga ăn cứt gà... Bọn con gái cũng không nhịn: - Bầu Keo ăn cứt mèo... Bầu Keo ăn cứt mèo... Giữa lúc đó, tiếng trống trường vang lên báo hiệu tới giờ học. Tiếng giày bố lẹp xẹp của thầy giáo làm cho bọn trẻ im thinh thít. Nga gục đầu xuống bàn, khóc nức nở, trong lúc thằng Keo chau mày buồn xo. https://thuviensach.vn Thầy vào lớp. Bọn trẻ đứng lên một loạt, chỉ trừ Nga vẫn úp mặt xuống bàn thút thít, trong lúc thằng Keo cũng âu sầu. Thầy ngạc nhiên gọi: - Nga, lên thầy bảo. Nga đứng dậy, mặt tràn trề nước mắt. Nó từ từ tiến lên bàn thầy. Thầy dịu dàng hỏi: - Sao con khóc? Nga vừa thút thít vừa trả lời: - Dạ, mấy trò nói con ăn... Nga mắc cỡ lặng thinh. Thầy hỏi gặn: - Ăn gì? - Dạ, ăn cứt gà. Thầy cố giấu nụ cười, mặt làm ra vẻ giận dữ nhìn xuống lớp: - Trò nào nói bậy như thế? Cả lớp lặng im. Một phút nặng nề trôi qua. Thằng Keo bỗng đứng lên, đáp khẽ: - Dạ, con. Thầy quát to: - Trưa nay, trò Keo ở lại một giờ nhổ cỏ, nghe chưa? Không đợi Keo đáp, thầy dịu dàng giảng giải: - Bạn học một lớp phải biết đoàn kết và thương yêu lẫn nhau. Từ nay thầy không muốn thấy các trò tái phạm lỗi lầm của trò Keo. Thật là một lỗi lầm đáng xấu hổ! Keo cúi đầu, chịu đựng. Nga nhìn Keo mắt ráo hoảnh, lòng cảm động bồi hồi. Trưa hôm ấy, trong khi các bạn lặng lẽ ra về, Keo ở lại trường để làm cái cực hình nhổ cỏ bồn hoa giữa sân trường. Nó bứt từng cội cỏ, tai như còn vẳng nghe lời khuyên nhủ của thầy. Lòng nó nặng trĩu. Nó không xấu hổ, nó không hờn giận bạn, nó chỉ biết trách mình, đã không biết đoàn kết và thương nhau. Keo đang nghĩ ngợi, bỗng nghe có tiếng nhỏ nhẹ: - Anh Keo! https://thuviensach.vn Keo ngoảnh lại, thấy Nga ngồi sau lưng mình đôi mắt còn đỏ hoe. Nga vừa nhổ cỏ với Keo vừa ngập ngừng hỏi: - Keo có giận Nga không? Keo ngạc nhiên nhìn bạn, lòng nó tràn ngập một niềm sung sướng. Nó lặp lại như một cái máy: - Nga có giận Keo không? Thẩm Thệ Hà (Loại sách Hồng, Nhà xuất bản Sống Mới 1968-1969) https://thuviensach.vn 3 Vị Tiểu Anh Hùng Thành Hạt Lem Cách đây xa lắm, gần bờ biển Bắc, có một xứ mà đất thấp hơn mặt nước, khác hẳn với những nơi khác. Lẽ tự nhiên, sóng biển sẽ tràn vào bờ, làm ngập cả thành phố làng mạc, nếu không có cách gì để ngăn cản nó lại. Cách ấy người ta tìm được. Những nhà bác học Hòa Lan [*] đã xây lên những bức tường thật rộng và thật cao, ngăn kín cả những nơi phô mình ra mặt biển cả phải khuất phục. [*]Ngày nay gọi là Hà Lan. Các bạn có biết bức tường đó đang nắm bao nhiêu sinh mạng của dân trong thành? Cho đến bọn trẻ con, chúng cũng biết rằng một mảnh nhỏ của bức tường cũng là một sự rất dữ tợn. Người ta gọi đó là bờ đê. Trong thành Hạt Lem có một đứa bé tên là Hùng. Một hôm, nó dẫn đứa em đi dạo ra bờ đê. Chúng đi ra xa, thật xa, đến một nơi không còn thấy bóng một mái nhà nào, và chung quanh chúng toàn là đồng hoang và cỏ dại. Hùng đã mệt. Nó trèo lên bờ đê ngồi nghỉ. Em nó đứng dưới, tung tăng chạy hái những cánh hoa đồng. Thình lình, thằng bé kêu lên: - Anh Hùng, lại đây mà xem! Một cái lỗ lạ lùng quá! Hình như là một bọt xà bông! Hùng hỏi: - Một cái lỗ? Đâu nào? - Đây này, trên bức tường. Nước chảy qua lỗ đó. Hùng thét lên kinh khủng: - Sao? https://thuviensach.vn Nó hối hả tuột xuống, chạy lại bên em, nhìn trân trối vào cái lỗ. Một cái lỗ nhỏ che kín bởi một cái bọt nước. Nó hốt hoảng: - Chính là cái lỗ ở bờ đê. Làm sao bây giờ? Nó nhìn qua nhìn lại, không có một bóng người; nhìn ra tận khuất tầm mắt, cũng không có một bóng người. Và kinh thành thì ở cách đó thật xa. Hùng nhìn lại cái lỗ. Từng dòng nước ri rỉ chảy ra. Hùng biết rằng những dòng nước ấy sẽ lần lần lớn, nếu không lấp cái lỗ lại. Nhưng bây giờ biết làm sao? Chạy về thành phố? Chắc là không còn người nào ở nhà, vì họ đều đi chài lưới cả. Dòng nước bây giờ đã chảy đều đều, và quanh cái lỗ, nền hồ đã thấm ướt. Hùng chợt nẩy ra một ý. Nó nhấn mạnh ngón tay trỏ vào lỗ, rồi bảo em. - Chạy về mau, em Linh! Bảo với người ta rằng có một cái lỗ ở bờ đê. Bảo với họ rằng anh sẽ lấp kín cái lỗ ấy cho đến khi họ tới kịp. Đứa bé nhìn anh và hiểu rằng đó là một việc quan trọng. Nó cắm đầu chạy trở về. Còn Hùng, quỳ gối dưới bức tường, nhìn theo bóng em xa lần. Phút chốc, đứa bé chỉ còn như con gà con, như một chấm đen, rồi biến mất. Hùng còn lại một mình, ngón tay trỏ vẫn đặt vào lỗ. Nó có thể nghe tiếng sóng ầm ì ở bên kia bờ đê. Thỉnh thoảng, một làn sóng dâng lên cao, vài mảnh bọt tạt vào đầu nó. Lần lần bàn tay nó tê ngắt. Nó thử lấy bàn tay kia bóp bóp, nhưng vẫn không thấy hiệu quả gì. Nó trông về phía thành phố. Không một bóng người. Hơi lạnh thấm lần vào cánh tay, thấm lần vào đôi vai nó. Chao ôi! Nó lạnh quá! Nó bắt đầu run. Nó độ chừng như em nó đã đi hàng mấy giờ rồi. Nó thấy nó cô độc, hoàn toàn cô độc và mệt lả. Nó ngả đầu vào tường nghỉ. Bỗng nó dường nghe tiếng gọi của biển cả: - Ta là biển cả. Không ai có thể chống cự với ta. Mày là ai, thằng bé kia, mà lại dám ngăn cản không cho ta qua? Mày hãy coi chừng, mày hãy liệu hồn! https://thuviensach.vn Quả tim Hùng đập mạnh, cơ hồ như muốn vượt khỏi lồng ngực. Nó tự hỏi: "Hay là người ta không đến?" Làn sóng đập mạnh vào tường, gào thét: - Ta sẽ qua! Mày sẽ chết! Hãy trốn mau đi trước khi ta đến. Hùng muốn rút ngón tay khỏi lỗ. Nó vô cùng sợ hãi. Nhưng nó nghĩ: "Không thể được! Nếu cái lỗ thành ra lớn, nó sẽ làm vỡ đê". Và nó nghiến chặt răng, nhấn mạnh thêm ngón tay vào. Nó bảo: - Mi không thể qua, và ta không khi nào thèm trốn. Vào lúc đó, nó nghe có tiếng gọi. Từ xa, nó nhận thấy một vần bụi mù và một khối đen tiến lại. Rõ ràng là những người ở thành phố. Nó nhận ra bóng cha nó và nhiều người nữa. Vừa chạy đến, họ vừa la to: - Hãy can đảm, chúng tôi đã đến đây! Họ đến nơi, thấy mặt Hùng tái xanh vì lạnh và vì sợ hãi. Tay nó vẫn giữ chặt trên lỗ vỡ. Họ đều kêu lên một tiếng cảm động. Cha Hùng ẵm nó vào lòng. Khi bờ đê đã chữa xong, họ trở về thành phố, khiêng Hùng trên vai một cách đắc thắng. Và đến ngày nay, người ta còn kể lại sự tích một vị tiểu anh hùng thành Hạt Lem đã cứu một châu thành khỏi bị chết đuối. (Phỏng theo một truyện trong Trente belles histoires) -------------------------------- https://thuviensach.vn CHƯA TRÒN TUỔI MỘNG Tác giả: Thẩm Thệ Hà Khai Trí ấn hành Ebook: Cuibap Chuyển text: cailubietdi https://thuviensach.vn https://thuviensach.vn 1 Dưới Mái Trường Khai Thành là một thị trấn xinh đẹp của miền Nam Cao Ly, có vách thành bao quanh. Trên một triền đồi nhìn về hướng tây, một mái trường xinh xinh nhô mình lên ngàn cây xanh thẫm. Nơi đây, hàng ngàn thiếu sinh đang vô tư học tập, nhìn đời tươi đẹp như buổi lê minh của một xứ thanh bình. Mỗi buổi chiều tan học, người ta thấy ba đứa trẻ nắm tay tung tăng chạy giỡn trên sườn đồi, líu lo như bầy chim sơn ca. Gió từ phương nam thổi vèo, làn tóc chúng phất phơ trước trán và mấy tà áo phe phẩy như những cánh quạt. Chúng vừa chạy giỡn vừa hợp xướng bản "Thiếu sinh Hàn quốc”: Chúng ta là đàn chim non Líu lo trên cành. Chúng ta là vầng lê minh Sáng tươi tưng bừng... Tiếp theo tiếng hát là những chuỗi cười trong trẻo tan giòn trong bóng tà dương. Rồi chúng dừng bước trước những khóm hoa, hay nô đùa theo một đàn bướm. Ba đứa trẻ ấy là Ngọc Thành, Trung Vĩnh và Vị Liên. Ngọc Thành mới mười lăm tuổi, con một nhà phú hào tại Khai Thành. Trung Vĩnh và cô bé Vị Liên trạc tuổi nhau, kém hơn Ngọc Thành một tuổi, cùng là đôi lứa đầu xanh phiêu bạt, vì quê hương chúng ở tận miền bắc. Chúng theo cha mẹ tha phương cầu thực, sống cuộc đời trôi nổi của những cánh bèo giạt sóng. Nhưng tuổi thơ là tuổi không nệ giai cấp, không phân sang hèn. Cho nên mấy tháng sống chung dưới mái trường êm ấm, chúng đã thành những https://thuviensach.vn người bạn tương thân, mến nhau vì tài, yêu nhau vì nết; khi học lúc chơi, lúc nào chúng cũng quấn quít bên nhau, và không một câu chuyện tâm sự nào là chúng không kể cho nhau nghe. Trong lớp học, thầy thường kể cho chúng nghe những trang sử oanh liệt của dân tộc Triều Tiên. Chúng nghe và lấy làm hãnh diện. Tuy còn trẻ, chúng đã từng cảm thông với cảnh khổ của dân tộc chúng dưới ách Phù Tang, đã từng cảm thấy lòng sôi nổi trước sự vùng dậy của một quốc gia trẻ trung đang vươn mình ra ánh sáng. Thầy chúng thường bảo: "Hồi thế kỷ thứ XIV, Khai Thành là thủ đô Cao Ly, đã từng chứng kiến những giai đoạn lịch sử bi hùng. Mặc dầu đã bốn chục năm trời dưới thời Nhựt đóng, Khai Thành vẫn không thay đổi bao nhiêu. Khai Thành có một cái cầu bằng đá, nơi đây một nhà ái quốc Cao Ly đã nhảy xuống từ trầm, khi quân Nhựt chiếm được Cao ly. Vết máu của vị chí sĩ đó là tấm gương anh dũng của dân tộc Cao Ly mà chúng ta không bao giờ quên vậy. Bọn chúng lặng im nghe với tấm lòng phẫn uất. Ngọc Thành và Trung Vĩnh cảm thấy có cái gì làm cho lòng chúng nao nao; riêng Vị Liên thì cúi đầu để giấu cặp mắt đỏ hoe vì rướm lệ. Ở Cao Ly, ngay đến những đứa trẻ thơ, người ta cũng đã dạy cho chúng tinh thần ái quốc. Cái tinh thần đó đã tiềm tàng nhen nhún trong tâm hồn chúng để rồi đâm chồi mọc rễ trong cá tính chúng. Có nhiều lúc bàn bạc với nhau về những gương anh dũng của tiền bối, chúng đã nhiều phen tự hỏi lòng và tự nhủ lòng cố theo những tấm gương ấy. Một hôm, nhân nhắc lại lời khuyên bảo của thầy về vị chí sĩ đã tự trầm, Ngọc Thành nói: - Thà chết như thế còn hơn phải sống nô lệ, phải không bạn nhỉ? Trung Vĩnh khẳng khái nói: - Sau này lớn lên, tôi sẽ cố gắng trở thành một anh hùng dân tộc. Tôi sẽ không tha thứ bọn mãi quốc cầu vinh, làm chó săn cho bọn cướp. Vị Liên đưa mắt nhìn hai bạn với cái nhìn đầy cảm phục. Một lúc lâu, nó bỗng chớp mắt, nói với giọng thật dịu dàng: https://thuviensach.vn - Em thì em mong đất nước mình mãi mãi được thanh bình, đồng bào mình thương yêu lẫn nhau, tránh những cảnh cốt nhục tương tàn thảm khốc. Em rất ghét chiến tranh. Ngọc Thành và Trung Vĩnh nhìn đứa bạn gái hiền lành bé bỏng. Chúng không nói gì nữa, nhưng cái nhìn ấy chứng tỏ chúng đã thông cảm với niềm khát vọng chân thành, cao đẹp, của một cô bé sớm tha hương trong lúc tuổi còn thơ... https://thuviensach.vn 2 Đất Bằng Dậy Sóng Một hôm, trong lớp học, thầy đang giảng cho chúng nghe về tinh thần đoàn kết, bỗng người tống thơ văn đem vào một mảnh giấy. Thầy tiếp đọc, bỗng sa sầm nét mặt. Sau khi người tống thơ văn đi rồi, thầy bước xuống gần bàn học trò, giọng thầy run run vì quá xúc động: - Chiến tranh đã bùng nổ. Rồi thầy ngừng lại, không thốt được nữa. Hàng trăm cặp mắt trao tráo nhìn thầy, hàng trăm quả tim hồi hộp. Một học sinh hỏi: - Chiến tranh bùng nổ ở đâu vậy thầy? - Ở ngay nước ta, ở trên mảnh đất quê hương yêu dấu này. Cả lớp lại yên lặng. Một lúc lâu, thầy mới tiếp: - Một cuộc nội chiến! Thật không gì đau đớn hơn là một cuộc chiến tranh cốt nhục tương tàn. Nhưng biết làm sao bây giờ? Vị Liên cất tiếng: - Nhưng tại sao người mình lại nỡ sát hại lẫn nhau vậy, hở thầy? Thầy thở dài buồn bã: - Thế giới đang chia rẽ vì chánh kiến, vì ý thức hệ, nước ta là một bộ phận của thế giới nên cũng không làm sao thoát khỏi bị ảnh hưởng lây. Các em ơi, thầy từng dạy các em về tinh thần yêu nước, thầy cũng vừa dạy các em về tinh thần đoàn kết, các em hãy nhớ lấy để thi thố trong cảnh nguy vong của đất nước. Thầy ngừng lại vì chợt nghe có tiếng nấc lên có tiếng khóc ở trong đám học trò. Thầy đưa tay lên làm dấu hiệu an ủi, rồi ôn tồn nói: - Vừa rồi có lệnh xuống cho bãi học vì chánh phủ đã ra lệnh cho dân chúng tản cư ra khỏi đô thị. Vậy hôm nay là buổi học cuối cùng và giờ phút https://thuviensach.vn này là lần họp mặt chót của thầy trò chúng ta. Các em hãy can đảm! Đừng khóc lóc, đừng ủy mị, chiến tranh sẽ thay học đường mà rèn luyện tâm hồn các em từ đây. Mặc dầu có lời thầy an ủi, tiếng khóc vì sợ hãi, vì khủng khiếp, cơ hồ chan hòa cả lớp học. Thầy phải lớn tiếng để che lấp những tiếng nghẹn ngào: - Không! Các em không nên khóc! Khóc lóc không ích gì. Rồi đây bao nhiêu cảnh ác nghiệt xảy ra sẽ làm cho các em không còn nước mắt đâu mà khóc nữa. Khác với học đường là nơi thấm nhuần tình nhân loại, chiến tranh sẽ tàn nhẫn, sẽ san bằng tình thương bằng máu lửa. Thôi, các em hãy sửa soạn ra về. Thầy cầu chúc các em sẽ lĩnh hội được những bài học hay trong cơn khói lửa. Học trò bịn rịn, quyến luyến trước khi từ giã nhau lần lượt ra về. Ngọc Thành, Trung Vĩnh, Vị Liên từ nãy ngồi im lặng nghe lời thầy nói, chúng không khóc nhưng tim chúng đập rộn ràng, có cái gì uất nghẹn đưa lên cổ. Cho đến khi các bạn đồng lớp đều ra về, chúng mới bước lên chào thầy: - Xin vĩnh biệt thầy. - Vĩnh biệt các em. Đàn chim non hôm nay ra trường không còn líu lo như mọi bữa. Chúng đi từng tốp, ủ rũ như vừa trải qua một cơn giông tố bão bùng. Vừa đi, Vị Liên vừa nói: - Thầy nói đúng, chiến tranh sẽ tàn nhẫn vô cùng... Những ngày êm đẹp của chúng ta sẽ không còn tìm đâu thấy nữa... Trung Vĩnh chắc lưỡi: - Rất tiếc rằng tôi còn nhỏ, chưa làm được Đại tướng... Ngọc Thành lặng lẽ đếm từng bước đi. Nó chợt ngẩng lên, bắt gặp đôi mắt bạn long lanh đến dễ sợ. Trung Vĩnh chợt hỏi bạn: - Anh Thành định tản cư về đâu? - Việc đó tùy nơi cha mẹ tôi, nhưng chắc là về miền Nam. Còn anh và Liên, các bạn về đâu? Hay các bạn cùng tản cư với chúng tôi cho có bạn? Liên đưa mắt nhìn Vĩnh, trong lúc Vĩnh buồn bã lắc đầu. https://thuviensach.vn - Chúng tôi bao giờ cũng muốn được luôn luôn gần bên anh, nhưng trận gió này có lẽ chia rẽ chúng ta mất rồi. Thành trìu mến nói: - Thế nào trước khi đi, tôi cũng đến thăm hai bạn. Và dầu có phải chia rẽ, chúng ta vẫn không bao giờ quên nhau. Thành siết tay hai bạn rồi hối hả chạy về nhà. Một luồng gió nặng nề đã đè nặng trên ba tâm hồn xanh trẻ. Y lời hẹn, đêm ấy Thành tìm đến hai bạn. Gia đình Liên và Vĩnh đã lo xong đồ đạc, định sáng sớm là khởi hành. Ba đứa trẻ dắt tay nhau ra sân, im lặng nhiều hơn là nói. Đáng lẽ chúng phải nói với nhau thật nhiều, thật nhiều, nhưng chúng thấy lòng rộn lên những cảm xúc, và chúng đành giữ kín sự cảm xúc ấy tận đáy lòng. Ánh trăng đã lên khỏi ngọn cây và gió làm lao xao cành lá. Tơ trăng vời vợi một u buồn. Tiếng lá reo dường cũng chan chứa nỗi niềm. Cho đến khuya, Thành mới từ giã hai bạn: - Thôi, chúc hai bạn ngày mai lên đường bình yên. Rất mong một ngày gần đây, chúng ta sẽ được gặp lại nhau. Vĩnh cầm tay bạn: - Không có sông núi nào ngăn nổi những tấm lòng. Tôi cũng rất mong như bạn. Vị Liên là cô bé hay xúc cảm, nên nó không ngăn được dòng lệ đang lăn tròn xuống má: - Em vĩnh biệt anh Thành. Thành bước đi được vài bước, rồi ngoảnh lại nói với về phía Liên: - Sao lại vĩnh biệt? Chúng ta chỉ tạm biệt thôi chứ? Rồi bóng nó khuất dần qua rặng cây sầm uất... https://thuviensach.vn 3 Giữa Cuộc Hành Trình Tiếng súng nổ giòn từng hồi làm cho hai đứa trẻ khiếp đảm. Bây giờ chúng mới thấy tất cả sự yếu ớt và sự khủng khiếp của chúng. Sáng ngày hôm nay, vừa đến bờ sông Lâm Tân, cha mẹ chúng đều bị bắt trở lại vì bị tình nghi. May sao Liên và Vĩnh lẫn lộn trong đám người tản cư nên khỏi bị bắt. Chúng chỉ còn biết đưa mắt nhìn theo những người thân yêu ấy theo bọn lính trở về Khai Thành, trong lúc ở thị trấn xinh đẹp kia còn vang rền tiếng còi báo động. Họ đưa cha mẹ chúng về đâu? Óc ngây thơ của chúng không giúp chúng phán đoán được gì, nhưng linh tính chúng cho chúng biết rằng chúng trốn đi là phải. Thế là chúng cương quyết tiến hành, không biết là đi đâu, chỉ biết rằng đời mình đáng cần những bước xê dịch. Chúng đi đã mỏi chân mà con sông Lâm Tân vẫn còn chạy dài trước mặt. Mặt nước trắng xóa và phẳng lì phản chiếu ánh nắng gay gắt làm cho chúng chóng mặt. Thỉnh thoảng một tốp quân binh rần rộ đi qua. Chúng phải nép mình qua bên vệ đường, đưa mắt nhìn theo đoàn dũng sĩ đang hăng hái lên đường chiến đấu. Vĩnh biểu lộ sự mơ ước: - Phải chi tôi lớn, tôi cũng lên đường chiến đấu như họ. Liên thấy không, họ thật là hiên ngang anh dũng! Liên lắc đầu thở dài: - Nhưng mà anh chiến đấu cho ai, vì cái gì? Anh sẽ bắn vào người Mỹ, người Nga, người Tàu, hay anh sẽ bắn vào đồng bào ruột thịt? Vĩnh im lặng, không biết phải đáp như thế nào. Nó còn nhỏ quá, nó chưa hiểu thế nào là chiến tranh ý thức hệ, thế nào là chia rẽ chánh kiến, mặc dầu thầy nó đã có lần giải thích. Nó chỉ biết yêu nước. Nó muốn thể https://thuviensach.vn hiện tình yêu nước qua hành động - như lời thầy nó từng khuyên trong lớp - nhưng nó không biết phải làm gì giữa cơn quốc biến này. Lòng nó rộn ràng bao điều thắc mắc. Tiếng súng từ xa đưa lại rộn rã. Chúng dừng bước một phút, lắng tai nghe. Hình như tiếng súng gần lắm. Hay giặc gần đến chăng? Chúng lo sợ, mắt láo liên nhìn quanh như để tìm sự che chở. Giặc gần đến? Nhưng giặc là ai? Chỉ là những người đồng bào của chúng, những người cùng quê hương với chúng. Chúng bâng khuâng tự hỏi: "Tại sao có thể như thế được?” và chúng không thể trả lời. Tâm trí của chúng còn ngây thơ quá để có thể hiểu được những vấn đề to tát. Chúng chỉ biết giờ đây chúng là đôi trẻ lạc loài đang tìm con đường để sống. Sống và phải sống trước đã... Liên bỗng nói: - Em mệt lắm rồi, từ sáng đến giờ em chưa có gì vào bụng. Vĩnh gật đầu: - Phải, tôi cũng đói lắm. Ta ráng đến cái quán ở đầu kia rồi hẵng nghĩ. Hai đứa lần đến cái quán cóc dựng bên kia đường. Chúng đứng lấp ló trước quán nhìn vào, thấy có vài quân nhân đang ngồi uống rượu bia vừa nói chuyện rổn rảng. Phía góc quán, vài thường dân quần áo xốc xếch đang ăn uống hối hả, hình như là những người tản cư. Vĩnh rờ túi tiền của mình, lẩm nhẩm: "Ta chỉ có năm chục đồng, cộng với ba chục đồng của Liên vị chi là tám chục. Phải cần kiệm lắm mới được”. Chúng ngần ngại lắm mới dám bước vào quán. Mụ chủ quán đưa mắt nhìn chúng từ đầu đến chân, rồi mụ cười hề hề hỏi: - Cô cậu không theo người nhà tản cư hay sao mà còn lều bều ở đây? Tình thế khẩn trương lắm rồi, quân dịch có lẽ sẽ kéo đến trong nay mai. Vĩnh muốn hỏi lại: "Còn bà, tại sao bà không tản cư?” nhưng nó thấy không tiện vì sự có mặt của mấy quân nhân. Trong lúc đó, mọi người trong quán đều nhìn chúng nó. Vĩnh biết mọi người đang chú ý đến mình, nó cố dằn cho giọng đừng run: https://thuviensach.vn - Thưa, gia đình cháu cũng sắp tản cư. Bà cho chúng cháu hai tô cơm, chúng cháu đang đói lắm. Mụ chủ quán vẫn cười toe toét: - À, hình như hai cô cậu vừa đi xa lắm thì phải? Cơm với thịt ram sốt cà nhé? Vĩnh gật đầu. Mụ bước vào, một lát đem ra hai tô cơm, khói lên nghi ngút. Vĩnh và Liên vừa ăn vừa nghĩ: "Đây có lẽ là bữa cơm sang nhất trong cuộc đời phiêu bạt của mình đây!” Liên đang đói nên ăn ngon lành; còn Vĩnh tuy ăn nhưng tai vẫn lắng nghe câu chuyện của những người xung quanh. Vĩnh rùng mình khi nghĩ đến bao nhiêu thành quách đổ nát, bao nhiêu nhà cửa tiêu tan, bao nhiêu thị thành sẽ hóa ra bình địa. Tiếng súng từ xa đưa lại làm cho nó liên tưởng đến cảnh máu đổ thịt rơi, Thần Chết đang giương nhanh vuốt vẫy vùng khắp nơi chiến địa. Liên đã ăn xong, bảo nó: - Anh ăn mau đi chứ? Sao anh ngồi thừ ra thế? Vĩnh giật mình, ăn vội vã, rồi trả tiền cùng Liên bước ra. Nó hỏi bạn: - Ta đi đâu? Liên không đáp, chỉ lặp lại câu hỏi của bạn nó: - Ta đi đâu? Hai đứa đứng tần ngần một lúc, Vĩnh bỗng mạnh bạo nói: - Theo lời các quân nhân nói ban nãy, các thị thành rồi sẽ bị tàn phá một cách ghê gớm. Vậy ta nên lần về miền thôn quê, rồi sau ra sao sẽ hay... Liên gật đầu, theo ý bạn. Thật ra, cô bé ấy không còn chủ định gì nữa. Chính trong lúc này hơn lúc nào hết, nó thấy cần phải bấu víu vào một cái gì - dầu mỏng manh lắm cũng được - không thì nó sẽ ngột thở mất trong làn sóng lửa đang cuồn cuộn dâng cao. https://thuviensach.vn 4 Đêm Đồng Quê Chiều về. Đồng ruộng chạy trước mặt chúng lung linh dưới ánh hoàng hôn nhạt nắng. Từng đàn chim chớp cánh bay từ nương ruộng này sang nương ruộng khác, dường như vô tư trước cảnh khói lửa não nùng. Nơi đây đã cách thị trấn Khai Thành trên mười dặm. Vĩnh và Liên dồn bước, mong tìm một mái nhà nghỉ đỡ đêm nay. Qua một lũy tre xanh, chúng thấy xa xa một mái nhà ai nhô lên giữa vùng cây rậm. Liên mừng rỡ: - Ta đến nhà kia xin nghỉ đỡ. Chẳng hiểu ở đồng quê, người ta có tản cư như ở thành thị không? - Có chứ. - Ở đồng quê thì tản cư về đâu? - Đồng quê. Liên bật cười: - Sao lại có việc kỳ dị thế nhỉ? - Người ta tản cư để tránh khỏi tầm đạn và để tránh xa chiến địa. - À ra thế! Vĩnh đáp bừa vì nó chưa hiểu thế nào là chiến lược "Vườn không nhà trống” mà người ta đang áp dụng ở chiến tranh du kích. Lời đáp bừa của nó cũng có lý nên Liên tin tưởng ngay. Liên bâng khuâng hỏi: - Chẳng hiểu ngôi nhà phía trước kia người ta có tản cư hay không? - Biết đâu được? Mà nếu họ đã tản cư thì ta ở thế họ vậy. Hai đứa vừa đi vừa chuyện vãn, phút chốc đã vượt khỏi rặng cây, bày ra trước mặt chúng một mái lá xám xịt của ngôi nhà nghèo nàn. Cánh phên https://thuviensach.vn khép kín, chúng không nhìn thấy bên trong, nhưng linh tính cho chúng biết rằng đó là một ngôi nhà vắng vẻ, mà chủ nhân nó vừa đã đi xa. Mặt trời đã lặn. Bầu trời xanh đã đổi sang màu tro nhạt. Từng ngọn gió lướt qua cánh đồng bát ngát, lùa vào hai tấm thân mỏng mảnh, yếu gầy. Liên buột mồm: - Chà, lạnh nhỉ! - Không sao, ta đã có căn nhà ấm cúng kia rồi. Tiếng "ấm cúng” làm cho Liên muốn cười. Nó nhìn mái tranh xiêu vẹo, vách đất lồi lõm, rồi so sánh với những ngôi nhà huy hoàng kiên cố ở thị thành. Nó nghĩ thầm: "Sao những ngôi nhà tồi tàn thế này mà cũng có người ở được?” Tuy nghĩ thế, nó vẫn theo Vĩnh bước vào. Vĩnh đỡ phên tre lên. Một mùi đất ẩm từ trong xông ra làm cho Liên muốn ngộp thở. Vĩnh thấy thế, cười nói: - Liên là tiểu thơ có khác! Thời loạn, được một mái nhà như vầy để tạm trú là may mắn lắm rồi đó. Sợ mai kia lại phải ngủ bờ ngủ bụi, ngửi mùi máu người nồng nặc, liệu Liên sẽ còn ghê tởm đến đâu. Liên hổ thẹn nói: - Không, tại vì em mệt quá nên khó chịu đấy thôi. Vĩnh bước vào, tìm đá lửa đánh lên. Nó nhìn khắp nhà, không thấy giường ghế, đèn đuốc gì cả. Căn nhà trống không, có lẽ người nhà tản cư đã đem theo cả đồ đạc. Nó đành đặt gói quần áo của nó và Liên ở một góc nhà. Bóng tối tràn vào, làm cho nó không còn phân biệt người và vật. Nó vội kéo tay Liên ra trước cửa, đứng vơ vẩn nhìn quanh. Gió thổi tạt vào cánh phên và tuyết bắt đầu rơi lấm tấm... Đứng một lúc, Vĩnh chợt nói: - Hay là lôi đống rơm kia vào ngủ đỡ vậy. Ngủ trên rơm cũng êm như là ngủ trên nệm. Không đợi Liên đáp, nó bước ra sân chỗ đống rơm, chất lên vai vài mảng rơm lớn, mang vào nhà. Liên cũng bắt chước nó, ra mang rơm vào, chất đống cạnh tấm phên. Vĩnh nói: - Ngủ ngoài này thú hơn, vừa có thể nhìn trăng, vừa có thể nhìn về nhà... https://thuviensach.vn Liên muốn nói tiếp: "Vừa tránh khỏi phải ngửi mùi đất ẩm...” nhưng nhớ lời Vĩnh chế giễu, nó chỉ nín lặng cười. Hai đứa cùng ngồi xuống đống rơm, nhìn lên nền trời lấp lánh sao. Mặt trăng mùng bảy vừa ló khỏi rặng tre, in hình lên nền trời đen như một vành móng ngựa bằng ngọc. Liên hỏi: - Khai Thành ở về hướng nào nhỉ? - Ở phía trước mặt ta đó. - Ở đó chắc bây giờ buồn lắm? - Buồn hơn chúng ta ở đây. Liên nhớ đến cha mẹ, nhớ đến Ngọc Thành chẳng biết giờ này phiêu giạt về đâu. Từ thuở nhỏ, Liên chưa hề phải xa cha mẹ, bây giờ đây nó mới thấy sự biệt ly thật là não lòng. Nó nhớ mênh mang, cái gì nó cũng nhớ, nhớ cha mẹ, nhớ thầy, nhớ bạn, nhớ từ lúc học đến giờ chơi. Chiến tranh đã cướp mất những ngày êm đềm của tuổi ngọc. Chiến tranh đã giết chết nụ cười hồn nhiên trong sáng của tuổi thơ. Liên bỗng thấy có cái gì đọng ướt trên khóe mắt. Giữa lúc ấy, bỗng có tiếng động trên nền trời. Cả hai ngẩng nhìn lên. Một đoàn phi cơ đang diệu võ dương oai bay về hướng thị trấn. Đoàn phi cơ ấy vừa khuất, một đoàn khác lại bay tới, lấp lánh dưới ánh trăng như một đàn đà điểu. Phút chốc, từ phía Khai Thành, những tiếng nổ vang lên khung khiếp. Rồi bao nhiêu là tiếng súng đủ kiểu, đủ cỡ họa lên làm náo động cả trời đêm. Góc trời Khai Thành bừng sáng lên như là đêm hoa đăng, và Liên có cảm giác đang nghe những tràng pháo rền năm xưa, đêm ba mươi Tết. Vĩnh nói: - Hình như họ đã tấn công Khai Thành! Liên ngây thơ: - Nước ta cũng có nhiều phi cơ quá nhỉ? Và tiếng súng nữa, sao mà nó nổ như là pháo. Vĩnh gượng cười: https://thuviensach.vn - Ừ, như là pháo! Chẳng hiểu những người trong làn pháo ấy làm sao mà sống nổi? Liên chợt nhớ đến cha mẹ. Nó sợ hãi, không thốt được lời nào nữa. Tiếng bom họa cùng tiếng đại bác, tiếng mọt chê, tiếng súng liên thanh đưa lại từng loạt, từng hồi... Liên dường như nghe trong những âm thanh hỗn độn ấy tiếng rên siết áo não của bao nhiêu kẻ tử thương, mà trong ấy có cha mẹ nàng nữa. Nàng ngồi không vững, ngả mình trên đống rơm, mắt rươm rướm lệ. Vĩnh tưởng nàng buồn ngủ, vội đắp chiếc áo lạnh lên mình nàng. Rồi còn lại một mình, nó vẫn không mỏi mắt trông vời về hướng Khai Thành khói lửa. https://thuviensach.vn 5 Những Cái Chết Liên đang ngủ bỗng giật mình đánh thót, hình như có bàn chân ai đá thốc vào mạng sườn nó. Nó ngồi dậy, dụi mắt, và ngạc nhiên biết bao khi thấy trước mặt nó ba người lính đang trố mắt nhìn nó và Vĩnh. Một người trong bọn hỏi nó: - Con bé kia, mi làm gì ở đây? Rồi day lại phía Vĩnh: - Còn thằng này nữa. Cha mẹ chúng mi đâu? Vĩnh điềm tĩnh đáp: - Cha mẹ chúng tôi đều bị bắt cả, trong khi chúng tôi lẻn trốn ra đây. Chúng tôi đang tản cư. Một người lính trợn mắt hỏi: - Cha mẹ chúng mày làm sao mà bị bắt? Vĩnh thản nhiên đáp: - Thưa con không biết ạ! Một người lính khác trông có vẻ hiền lành hơn, gật gù cái đầu ra dáng nghĩ ngợi. Một lát hắn mới lên tiếng: - Bị bắt hay đã chết rồi cũng nên. Câu nói ấy làm cho hai đứa trẻ sợ hãi. Chúng nhìn người lính không chớp mắt, chờ đợi một tin chẳng lành. Người lính bỗng cất tiếng cười to: - Những người bị bắt đều là những phần tử bị tình nghi có liên lạc mật với địch. Họ là những gián điệp nguy hiểm. Liên ngơ ngác hỏi: - Gián điệp là gì, hở ông? Vĩnh cũng cất giọng kinh hoàng: https://thuviensach.vn - Không, cha mẹ chúng tôi làm ăn lương thiện không hề liên lạc mật với ai cả. Tên lính hất hàm hỏi chúng: - Chúng bây có phải sinh quán ở Khai Thành? Vĩnh đáp ngay: - Không, cha mẹ chúng tôi ở phương xa đến đây lập nghiệp. Tên lính mỉm cười khó hiểu: - Đó là nguyên nhân khiến cha mẹ chúng bây bị tình nghi. Trong thời loạn này, người ta rất dễ bị tình nghi. Liên sợ hãi hỏi: - Bị tình nghi, có tội gì không, hở ông? Một tên lính lạnh lùng nói: - Nếu quả thật là gián điệp thì sẽ bị tử hình. Vĩnh và Liên đều kêu lên một tiếng thất thanh: "Trời!” rồi cả hai bụm mặt khóc. Tên lính tỏ vẻ thương hại: - Còn điều này rất quan trọng: Khai Thành đã thất thủ đêm qua. Liên nghẹn ngào: - Cha mẹ ơi! Vĩnh cúi đầu để giấu sự xúc cảm. Tên lính tiếp: - Hiện nhiều bộ đội đã rút rải rác về hậu phương để phòng cuộc không tập và tấn công của đối phương. Chúng bây mau mau tránh xa chốn này, không thì có thể nguy đến tính mạng đó. Đi mau đi! Hai đứa trẻ dạ dạ vâng lời, vừa toan chào bọn lính để lên đường, bỗng có tiếng phi cơ vần vũ trên đầu. Một đoàn oanh tạc cơ từ phía Nhân Xuyên bay lại, rà rà thấp xuống, dường như để thám tính mặt trận. Một tên lính thét lên: - Nằm sát xuống mặt đất và ẩn mình vào bụi cây. Vĩnh vội kéo Liên chui vào bụi rậm. Vừa ngay lúc đó, cách chỗ hai đứa bé núp chừng một trăm thước, có tiếng súng từ một phòng tuyến đâu đó khạc đạn lên từng hồi. Đoàn phi cơ lao mình tránh đạn, rồi xả liên thanh bắn xuống như mưa. Tiếp theo, những hỏa tiễn không địa rú lên, những https://thuviensach.vn tiếng nổ vang rền làm chấn động cả lòng đất. Những làn khói cuồn cuộn dâng lên cao. Hoa, lá, đất tung lên tơi tả. Hai đứa bé nằm trong bụi cây, không dám động đậy. Chúng nghe từng loạt đạn bay vút trên mái đầu. Liên có cảm giác như sự chết đã đến gần, Tử Thần đang quanh quẩn đâu đây, chỉ chờ đợi một viên đạn vô tình lạc vào, là đến ngay để rước nó. Nó rùng mình, tai nó ù ù, mắt nó hoa lên. Bỗng cách nó vài thước, có tiếng thét, có tiếng giãy giụa, rồi im hẳn. Vĩnh rỉ khẽ vào tai nó: - Hình như có một người lính bị trúng đạn! Liên không đáp vì nó không nghe gì cả. Một tiếng bom nổ gần đó làm đất bắn lên tung tóe, rớt lả tả trên người nó. Nửa giờ sau, đoàn phi cơ đảo cánh bay về hướng Khai Thành. Hai tên lính chui ra khỏi chỗ núp. Liên và Vĩnh cũng bắt chước chui ra. Tên lính thứ ba nằm chết trên bờ ruộng, máu ra lênh láng. Liên nhìn kỹ tên lính tử thương. Đó là tên lính có vẻ mặt hung dữ, đã trợn mắt với nó khi nãy. Mới nửa giờ trước, Liên thấy ghét hắn lạ lùng, hắn giỏi tài bắt nạt trẻ thơ, hắn không biết thương những đứa trẻ lạc loài. Nhưng giờ đây, hắn nằm bất động trong dáng dấp sợ hãi, hắn không còn có thể trợn mắt được nữa. Tự nhiên, Liên cảm thấy thương hắn, nó không còn nhớ là đã có lần nó ghét hắn, nó chỉ nhìn thấy ở hắn một con người; hơn nữa, một con người cùng chung một tổ quốc với nó. Nó nghĩ thầm: "Tên lính ấy chết thật là phi lý. Trong thời chiến tranh, có nhiều cái chết thật là phi lý...” Nó không cảm thấy sợ hãi chút nào (mặc dầu bình thường, nó rất sợ người chết), nó men lại gần xác người lính, kính cẩn quỳ xuống và đưa bàn tay nhỏ bé vuốt mắt nạn nhân. Mắt nó đỏ hoe, đôi mi chớp chớp. Nó thấy gương mặt người lính lúc này sao mà hiền lành, dễ mến lạ! Hai người lính chứng kiến hành động khả ái của cô bé. Họ tiến đến sau lưng nó, lòng xúc động bồi hồi. Không muốn nhìn lâu cảnh tượng ấy, Vĩnh kéo Liên chạy đi. Qua khỏi một bờ đê, chúng vấp phải một các thây tràn trụa những máu. Đầu người ấy ngã gục trên một gò đất, một vũng máu còn động dưới lưng. Nhìn quần áo https://thuviensach.vn của người đó, Liên biết là một nông dân chất phác, tháng ngày lam lũ với luống cày. Có lẽ người này chết mà không biết tại sao mình chết, và cái chết của mình có ích lợi cho ai? Hai đứa trẻ không dám dừng bước, cắm đầu chạy. Chẳng hiểu chúng chạy như thế được bao lâu khi đã mỏi rụt cả chân, chúng mới dừng lại. Trước mặt chúng, một con rạch uốn mình qua rặng cây xanh ngắt. Liên ngồi phệt xuống đất, thở hào hển. Vĩnh cũng ngồi xuống cạnh nó, lấy tay vuốt mồ hôi trên trán. Hai đứa đều mệt lả và đói mèm. Thật lâu, Liên mới thốt lên được: - Em không đi được nữa rồi. Vĩnh nhìn Liên có vẻ thương xót: - Không đi được thì nghỉ vậy. Hai đứa lại nín lặng. Liên ngả mình vào một cội cây, thở dài: - Thật là khủng khiếp quá đi thôi! Đây là lần đầu tiên em được mục kích những cái chết thật ghê gớm. Vĩnh cũng thở dài: - Chiến tranh là như vậy đó! Thầy ta chẳng đã từng bảo: "Chiến tranh tàn nhẫn sẽ nung đúc tâm hồn chúng ta bằng máu và lửa” đó ư? - Nhưng bài học ấy làm cho em khiếp mất thôi! Vĩnh đến bên rạch, soi mình xuống nước, rồi cười nói: - Con rạch này chẳng biết có đẫm máu chưa, nhưng ta cũng phải uống đỡ. Nó vốc nước lên tay, uống ừng ực. Uống xong nó vốc một bụm đem lại cho Liên. Cô bé vừa uống vừa nhăn mặt: - Sao mà hôi thế này? Tuy nói thế, nó cũng thấy thắm giọng và đỡ khó chịu. Ngồi nghỉ một lát, Vĩnh nói: - Ở đây không có thức gì ăn, ta rán lần đi một khoảng nữa xem. Hai đứa lại lên đường. Đến xế chiều, chúng đến một làng nhỏ. Người trong làng phần nhiều là ông già bà cả, không có tráng đinh nào. Cả làng lưa thưa vài mươi nóc nhà tranh. https://thuviensach.vn Sau khi quan sát qua tình trạng sinh hoạt của họ, Vĩnh nhất định dừng bước trước một mái nhà ở đầu làng. Đó là mái nhà tranh của gia đình đôi vợ chồng già chuyên nghề đan rổ và một đứa cháu trai mới lên tám tuổi. Thấy Liên và Vĩnh, vợ chồng ông cụ hết sức ngạc nhiên. Họ vồn vã hỏi han, làm cho hai đứa bé trả lời không kịp thở. Chúng thuật lại tình cảnh lạc loài của chúng giữa lúc bom rơi đạn nổ. Vợ chồng ông cụ lắng tai nghe, lúc thì mỉm cười tỏ vẻ hoan hỉ, lúc thì chau mày tỏ vẻ cảm động. Riêng cậu bé tám tuổi đứng nép bên cạnh Vĩnh, ra chiều trìu mến hai đứa trẻ lắm. Nghe xong câu chuyện, ông cụ vuốt tóc Vĩnh, giọng thân yêu: - Các cháu đều là những đứa bé can đảm và đáng thương. Nếu không có chiến tranh, các cháu - như bao nhiêu đứa trẻ khác ở đất nước này - sẽ sống cuộc đời êm ấm và đẹp đẽ biết bao nhiêu! Ông cụ dẫn hai đứa vào nhà, bảo dọn cơm cho chúng ăn. Ông nhìn chúng ăn ngon lành, ôn tồn kể: - Ông có tất cả ba đứa con. Thằng lớn đã có vợ và sanh được thằng cháu kia (ông vừa nói vừa chỉ thằng bé tám tuổi đứng cạnh Vĩnh), một đứa con gái vừa tuổi cặp kê và một thằng con út trạc tuổi hai cháu. - Vậy các anh, chị đi đâu cả mà nãy giờ chúng cháu không thấy? Ông cụ nhếch môi cười, nụ cười trông áo não làm sao! Đôi mắt cụ như chứa đựng một nỗi buồn thầm kín. Ông day mặt về phía Vĩnh, giọng phân trần: - Chẳng biết rồi chiến tranh sẽ cướp đi bao nhiêu mái đầu xanh như thế. Chỉ có tuổi già như ông là tuổi bỏ phí mà thôi. Ông cụ không đáp thẳng câu hỏi của Vĩnh mà chỉ buông ra những lời nói chán nản mơ hồ. Vĩnh đoán gia đình này đã chịu nhiều tai biến vì chiến tranh nên ông cụ không muốn nhắc lại những chuyện đau lòng. Và nó đành cúi đầu, im lặng. Ông cụ bỗng cất tiếng cười to. Tiếng cười đau khổ của cụ làm cho hai trẻ lạnh người. Chúng nhận thấy trên đôi môi của cụ một cái mếu não nùng, trông rất thảm hại... https://thuviensach.vn 6 Những Nạn Nhân Chiến Sự Liên và Vĩnh lại ở nhà vợ chồng ông cụ, ngày ngày giúp đỡ vợ chồng ông cụ chẻ tre, đan giỏ, ngày ngày mỏi mắt trông về hướng trời Nam khói lửa. Đời của đôi trẻ tưởng được tạm yên, hay đâu lại phải theo sóng gió ngập trời mà chuyển dịch. Chúng phải theo vợ chồng ông cụ bỏ nhà bỏ cửa tản cư về vùng hậu phương Chấn Nam Phố, cố ý tránh xa nơi này là nơi đang xảy ra những cuộc tấn công mãnh liệt. Họ tránh các thị trấn, băng đồng lướt bụi để tìm một nẻo sống. Ngày nào, tiếng súng tiếng bom cũng vang dậy, dường như bầu trời đang chuyển động và sắp sụp đổ. Thỉnh thoảng, từng đoàn phi cơ bay lũ lượt, đi gieo chết chóc cho bao nhiêu người. Mỗi lần thấy chúng bay lướt trên không, mọi người đều phải chùi mình xuống núp, bất kể bùn lầy nước đọng hay gò nổng chông gai. Một hôm, họ đi ngang qua một làng, Liên kinh ngạc xiết bao khi thấy nhà cửa sụp đổ ngổn ngang, cơ hồ không còn phân biệt đâu là con đường cái. Từng khoảng đất lồi lõm, cây cối tróc gốc ngả nghiêng, cả một vùng như in một màu tang tóc. Hỏi thăm vài người còn lại trong làng, mới hay đó là nơi vừa xảy ra cuộc oanh tạc dữ dội. Trời về chiều. Đoàn người lữ hành phải dừng bước lại giữa cảnh điêu tàn này. Đêm lại, khi dùng xong buổi cơm đạm bạc với một người dân làng chất phác, chủ nhân tường thuật lại trận ác chiến ghê gớm vừa qua. Người ấy thuật lại rất mạch lạc và rành rẽ, làm cho Liên và Vĩnh như thấy hiển hiện những hình ảnh khủng khiếp trước mắt. Sau cùng, người ấy https://thuviensach.vn nói: - Mấy ngày trước, dân chúng từ Khai Thành tản cư đến đây rất đông, phần nhiều là ông già bà cả và trẻ con, thanh niên đều phải xung vào bộ đội chiến đấu. Nhưng rồi chiến tranh lại tràn đến, một số đông đồng bào vô tội chết oan vì cảnh bom rơi đạn lạc, một số còn sống sót lại tiếp tục tản cư. Họ đi như đàn chim di thê mà không biết phải dừng chân lại ở chân trời góc bể nào. Vĩnh thở dài: - Một làng bé nhỏ thế này mà cảnh tàn phá còn ghê gớm như thế ấy; chẳng hiểu những thị trấn lớn thì còn kinh khủng đến đâu. Người ấy lặng thinh một lát buồn bã nói: - Tôi ngu dốt, chẳng hiểu dân ta đánh nhau như thế có ích lợi gì? Hay chỉ có lợi cho ngoại bang mà thôi? Tại sao người mình lại không biết thương yêu lẫn nhau? Vĩnh nói với giọng ngùi ngùi: - Cháu còn nhỏ, cháu cũng không thể nào hiểu nổi. Vợ chồng ông cụ lắc đầu thở ra: - Lão đã già, lão cũng không hiểu gì hơn. Người dân làng buồn bã nói: - Nhà cửa tôi đã tiêu tan. Tôi không tiếc nhưng tôi nhất định không tản cư đâu hết. Nếu phải chết, thì ở đâu cũng chết. Ông cụ lẩm bẩm: - Cứ tình thế này thì tìm đâu ra một mảnh đất để yên thân? Rồi cụ leo nheo đôi mắt, ngậm ngùi: - Tội nghiệp, mấy đứa con của lão không biết trôi nổi về đâu? Liên và Vĩnh nhớ đến lời ông cụ thuật lại về mấy đứa con, đều lấy làm ái ngại. Liên ngẩng nhìn vợ chồng ông lão và thấy những ngấn lệ đang hoen tròng. Liên liên tưởng đến những người thân yêu: - Chẳng hiểu cha mẹ tôi đã được thả ra chưa? Vĩnh băn khoăn: https://thuviensach.vn - Biết đâu trong số đồng bào tản cư về đây không có gia đình chúng mình? Liên vẫn triền miên nghĩ ngợi: - Trong số đồng bào tử nạn tại đây, có những người thân yêu của mình không? Vĩnh muốn phá tan những ám ảnh đen tối: - Có lẽ gia đình chúng ta đã tiếp tục tản cư đến một vùng an ninh nào rồi. Một ngày gần đây, chúng ta sẽ gặp lại. Đôi mắt Liên sáng lên niềm hy vọng: - Phải, em hy vọng một ngày gần đây sẽ gặp lại những người mà Liên yêu kính nhất đời. Ông cụ bỗng nhìn lên áo não: - Thôi, không phải tản cư đâu nữa. Ta cứ ở lại đây, ở lại trên đống gạch ngói hoang tàn này. Mọi người đều im lặng. Từ xa, văng vẳng lại tiếng súng hãi hùng... https://thuviensach.vn 7 Ngày Mai, Anh Có Trở Lại Khai Thành Họ ở lại đó thật. Và cứ mỗi buổi chiều, khi nắng nhạt còn loáng chút ánh vàng trên mái tường xiêu đổ, hai đứa trẻ dắt tay đi trên đống gạch ngói, hướng mắt nhìn về phía Khai Thành. Liên bỗng gọi, giọng thật dịu dàng: - Anh Vĩnh ơi! Vĩnh hiền lành nhìn bạn: - Gì thế, Liên? - Anh có nhớ nhà không? - Nhớ muốn chết. - Anh có nhớ cha mẹ không? - Sao lại không? - Anh có nhớ thầy, nhớ bạn không? - Nhớ chứ! Tôi làm sao quên được ông thầy đáng kính của chúng ta, đã dạy cho chúng ta biết yêu nước thương nòi, biết đau niềm đau chung của dân tộc. Tôi quên làm sao được những thằng bạn nghịch như quỷ sứ nhưng lại biết thương yêu nhau một cách thắm thiết chân thành. Liên ngậm ngùi: - Bây giờ thì chẳng biết những người thân yêu ấy đã trôi giạt về đâu. Cha mẹ chúng ta ra sao? Còn anh Thành, chẳng rõ anh ấy có lạc loài, khổ sở như chúng ta chăng? Vĩnh không đáp, vì nó không biết phải đáp làm sao bây giờ. Chính lòng nó, nó cũng đang thấy rộn lên những niềm xúc cảm. Chao ôi! Lửa binh chưa rèn cho nó một tâm hồn rạn lửa! Nhìn đàn chim tung cánh ở lưng trời, nó ao ước được như loài chim ấy, để có thể đem tin về với mẹ già... https://thuviensach.vn Một đêm, đang yên giấc, mọi người bỗng giật mình tỉnh dậy vì những tiếng nổ vang dội. Tiếng súng gần, tiếng súng xa đối đáp nhau trong màn đêm. Bầu trời rực sáng ánh hỏa châu. Tiếng súng nghe đã quen thuộc quá, không làm cho ai khiếp sợ nữa. Ông cụ nằm dưới đất nhìn qua mái tường đổ, đếm từng chiếc phi cơ đảo lượn trên nền trời. Bà cụ chấp hai tay, miệng lâm râm cầu nguyện. Thằng bé thì ngồi bên cạnh ông cụ, cố phân biệt tiếng nào là tiếng bom, tiếng nào là đại bác, mọt chê, liên thanh... Liên và Vĩnh không ngồi yên được, cùng kéo nhau ra sân. Vùng Chấn Nam Phố đỏ rực lên như cả một phương trời đều nhuộm lửa. Trận ác chiến kéo dài chẳng biết được bao lâu, cho đến khi nghe tiếng chân rầm rập đâu đây, hai đứa trẻ mới giật mình. Vĩnh bảo khẽ vào tai bạn: - Họ đã rút lui, coi chừng phi cơ đuổi theo. Liền ngay lúc ấy, một đoàn phi cơ phản lực và oanh tạc vần vũ trên không. Không bảo nhau, Liên và Vĩnh mỗi đứa lăn mình xuống hầm núp. Lúc này chúng mới cảm thấy sợ hãi thật sự. Đoàn phi cơ đảo lượn trên không mấy phút, rồi bỗng lao mình xuống nhả ra mấy quả bom. Tiếng nổ vang lên. Bầu trời tối sầm lại như thiên ám địa hôn. Vĩnh ngất đi trong tiếng hỗn độn. Khi nó tỉnh lại, nó không thấy mái nhà đâu nữa. Dưới ánh hỏa châu, nó chỉ thấy một vừng gạch, ngói ngổn ngang đè úp trên nền nhà. Vĩnh kinh khủng nhớ đến vợ chồng ông cụ và đứa cháu còn nằm trong nhà, và nó hoảng hốt buột mồm: - Trời ơi! Trời ơi! Họ chết mất cả rồi! Nó mệt mỏi chạy đến bên nền nhà, ngả mình trên đống gạch ngói khổng lồ mà khóc lên thảm thiết. Thằng bé đáng thương không biết phải làm sao để cấp cứu những người bị nạn; nó chỉ còn biết khóc lên để vơi bớt nỗi khổ trong lòng. Bỗng nó ngẩng lên vì nó vừa nghe có tiếng ai rên rỉ. Trời ơi! Đích là tiếng của Liên rồi! Liên ở đâu? Từ nãy giờ vì quá bi thảm với cái chết của gia đình ông cụ, nó quên mất người bạn gái yếu đuối của nó. Nó chỗi dậy, chạy lại phía phát ra tiếng rên. Và nó sửng sốt trước một hình ảnh vô cùng https://thuviensach.vn ghê rợn: Liên nằm úp mặt dưới một cái hầm, một đống gạch đá đè lên người. Vĩnh đến bên Liên, hai tay cố nâng những hòn gạch, đá trên người bạn, quăng ra một bên, rán sức đỡ Liên dậy. Liên bất tỉnh từ lúc nào. Vĩnh đem nàng lên khỏi hầm núp, đặt nàng nằm trên một thảm cỏ, rồi lấy khăn tay đi nhúng nước lau mặt nàng. Một lúc lâu, Liên từ từ tỉnh lại. Nó cựa mình mở mắt. Đôi mắt dịu hiền ngày xưa đâu còn nữa, đôi mắt đẹp như che phủ một làn sương mờ. Gương mặt mũm mĩm khả ái của nàng vấy đầy máu. Mái tóc nàng xòa trên cỏ vướng đầy bụi cát. Khi trông thấy Vĩnh, đôi mắt nàng dừng lại, rồi từ trong viền mi đen tuôn ra hai dòng lệ, lăn xuống vành tai. Vĩnh cầm lấy tay bạn: - Liên! Liên! - Em chết mất! Liên không nói được nữa. Vĩnh nức nở siết chặt tay Liên. Nó muốn Liên phải sống, nó không muốn mất người bạn đã cùng nó chia sẻ những đau khổ trong khói lửa mịt mờ. Nó muốn giữ Liên trong lòng bàn tay, nó không muốn Liên chết đi giữa lúc chưa tròn tuổi mộng. Một lúc lâu, Liên mới thốt được lời trối cuối cùng. - Anh Vĩnh ơi! Em chết mất! Em chết vì chiến tranh tàn nhẫn, em chết nơi xứ lạ quê người. Ngày mai, anh có trở lại Khai Thành, xin nhắn giùm tin buồn này với người mẹ già và người cha đau khổ của em. Dứt lời, Liên từ từ nhắm mắt, trả lại đời bao nhiêu tuổi xanh và mộng đẹp. Thẩm Thệ Hà https://thuviensach.vn CON CHIM VÀNG ANH Tác giả: Thẩm Thệ Hà Khai Trí ấn hành Ebook: Cuibap Chuyển text: cailubietdi https://thuviensach.vn https://thuviensach.vn 1 Con Chim Vàng Anh Ngày xưa, thuở đất nước thanh bình, có hai vợ chồng chất phác hiền lành sống đầm ấm trong một túp lều tranh nghèo nàn. Đôi vợ chồng sanh đặng hai người con. Người chị tên Lý và đứa em tên Phong. Hai chị em rất thương yêu nhau. Gia đình thật là hạnh phúc. Năm Lý được mười bảy tuổi thì cha nàng từ trần. Mẹ Lý phải tần tảo nuôi hai con. Gia đình từ đấy lâm vào cảnh cùng túng. Lý phải trồng rau, cây trái để đem bán phụ giúp gia đình. Mặc dầu là cô gái quê, Lý có nhan sắc mặn mà dễ thương và tánh tình nhân hậu đáng mến. Người trong làng ai cũng mến thương nàng. Những cô gái vốn hay ganh tị cũng không thể nào ghét nàng được vì lúc nào nàng cũng tỏ ra mềm mỏng khả ái. Những chàng trai si mê nàng nhưng không ai dám suồng sã thả lời ong bướm trước vẻ mặt dịu hiền và cử chỉ đoan trang. Một hôm, sau một đêm mưa to gió lớn, khi trời vừa hừng sáng, nàng Lý ra thăm vườn rau và cây ăn trái. Cỏ cây xơ xác, hoa lá rụng đầy vườn. Dấu vết đêm mưa còn lưu lại phũ phàng trên cành cây, hàng rau, đài hoa, ngọn cỏ. Nàng tiếc những trái còn xanh đã sớm vội lìa cành, những đài hoa chưa mỉm miệng cười đã vội tả tơi trước gió. Nàng Lý ngậm ngùi, ngơ ngẩn, khi nghĩ phận mình như trái rụng, hoa rơi. Đang xót xa thân thế, nàng bỗng nghe có tiếng chim kêu chiêm chiếp đâu đây. Tiếng chim kêu đầy vẻ đau thương, não nuột. Nàng động lòng, vội vạch cây tìm kiếm. Trong một lùm cây, nàng bắt gặp một con chim Vàng Anh còn non đang run rẩy. Con chim non lạc mẹ, lìa tổ, có lẽ vì trận mưa ác nghiệt đêm qua. Nó ngơ ngác nhìn Lý, miệng vẫn cất tiếng kêu như van lơn, cầu cứu. Lý đưa tay vuốt nhẹ lên mình nó như để truyền sang hơi ấm https://thuviensach.vn cho chim non. Nó đứng im, đôi mắt nhỏ thao tháo nhìn Lý. Thương hại, Lý mang nó vào nhà, nhóm lửa sưởi ấm cho nó. Từ đó, Lý xem Vàng Anh là người bạn nhỏ thân thiết nhất đời mình. Nàng chăm sóc Vàng Anh rất cho đáo. Ngày ngày nàng đi bắt cào cào, châu chấu cho chim ăn, lo nước cho chim uống, dẫn đi dạo khắp vườn cho chim vui. Con Vàng Anh cũng tỏ ra rất yêu mến nàng, lúc nào cũng quấn quýt bên nàng. Chẳng bao lâu, con Vàng Anh đã khôn lớn. Giọng hót của nó thật là lảnh lót, thanh tao. Mỗi sáng, nó theo nàng ra vườn hoa, nó tung tăng trên cành trong khi Lý hái trái, hái rau hay bắt sâu bọ. Đêm đến, nó nhảy nhót nhẹ nhàng như trình diễm một vũ khúc cất tiếng hót thảnh thót như trình bày một điệu hát vui tươi cho gia đình Lý thưởng thức. Nó đã đem lại một nguồn vui trong sáng cho một gia đình nghèo. Mùa thu năm ấy, nhà Vua cùng đoàn tùy tùng mở cuộc săn bắn. Mải say mê đuổi theo đàn thú, nhà Vua lạc bước vào một vườn cây. Trời trưa nắng gắt, nhà vua mệt nhoài, dừng cương ngựa trước một vườn cam trĩu quả. Giữa lúc ấy, một giọng hát thanh thanh quyện theo làn gió thoảng, dìu dặt như mơn vờn ngọn cỏ cành hoa. Giọng hát êm đềm thanh tao làm nhà Vua cảm thấy lâng lâng khoan khoái, bao nhiêu mệt nhọc đường xa dường như rủ sạch. Nhà Vua xuống ngựa, lần bước vào vườn. Ngài trông thấy một cô gái đang ngồi dưới gốc cam, cất tiếng hòa điệu hát với con Vàng Anh đang líu lo lảnh lót trên cành. Nghe tiếng chân người, cô gái giật mình ngưng hát và ngảnh đầu lại. Nàng trông thấy một người ăn mặc sang trọng đang tiến về phía nàng. Lý bẽn lẽn cúi đầu. Người đàn ông mỉm cười nói: - Cô bé hát hay quá! Sao cô không hát nữa đi? Lý bừng đỏ mặt, đôi rèm mi chớp lia càng tăng vẻ duyên dáng: - Ông khen quá lời. Tôi chỉ hát cho vui đó thôi. Con chim kia hát còn hay hơn tôi nhiều. Nhà Vua nhìn con Vàng Anh vẫn tiếp tục líu lo, lòng ngài thấy thơ thới lạ thường. Ngài vui vẻ nói: - Con chim đẹp thật và hát không thua gì chủ nó. Chủ tớ hòa giọng có thua gì khúc nhạc Thiên Thai? https://thuviensach.vn - Ông lại đùa nữa rồi. Con Vàng Anh là bạn chớ không phải là tớ của tôi đâu. Nghe lời đáp ngộ nghĩnh của cô bé, tự nhiên nhà Vua thấy có cảm tình đặc biệt. Trông thấy những quả cam vàng ối trĩu nặng trên cành, nhà Vua mới nhớ đến cơn khát. Ngài vui vẻ nói: - Vườn cam này của cô à? - Phải, vườn cam của phụ thân tôi để lại. - Cô cho tôi mua vài quả, được chăng? Lý nhoẻn cười: - Ông từ đâu lại? Hình như ông khát lắm? - Tôi từ xa đi săn lạc bước đến đây. Lý không nói gì nữa, với tay hái vài quả cam to nhất trao cho người khách mới quen. Khách tiếp lấy, bóc ra ăn: - Cam ngọt quá, tôi đã hết mệt, thật cảm ơn cô vô cùng. - Ông thật khách sáo! Vài quả cam mà có đáng chi? - Vài quả cam không đáng chi, nhưng lòng thành thật của chủ nhân mới đáng quý. Nhà Vua vừa dứt lời, bỗng có tiếng vó ngựa rộn ràng từ xa tiến lại. Một lát sau, một đoàn quan quân rầm rộ kéo đến, dừng ngựa trước vườn cam. Thấy con ngựa nhà vua đang thơ thẩn trước cổng, họ biết nhà vua đang ở trong vườn, và khi trông thấy nhà Vua, vị quan lật đật quỳ xuống dâng nước cho ngài giải khát. Thấy vẻ cung kính của vị quan, Lý đoán người khách mới quen hẳn không phải là một kẻ tầm thường. Nàng linh cảm cuộc kỳ ngộ này sẽ làm cho cuộc sống bình yên của nàng biến đổi. Nghĩ như thế, nàng đâm ra sợ hãi, vội nhanh nhẹn chạy vào nhà. Con Vàng Anh vỗ cánh bay theo, tiếng hót vẫn líu lo lảnh lót... ° ° ° Đoàn kỵ mã đi rồi, nàng Lý lại trở về cuộc sống êm ấm, yên vui với mẹ và em trong túp lều mộc mạc. Nàng đã quên đi người khách lạ, quên những ý tưởng viễn vông làm cho nàng thấp thỏm băn khoăn. https://thuviensach.vn Nhưng vào một sáng mùa Đông, một đoàn kỵ mã khác lại đến và dừng ngựa trước vườn cam. Gia đình Lý vừa ngạc nhiên vừa sợ hãi. Một vị quan và vài tên quân đã tiến vào nhà, báo cho gia đình Lý biết Hoàng đế ra lệnh rước nàng Lý tiến cung. Bây giờ, Lý mới biết người khách lạ hôm nọ là đương kim Hoàng đế. Đối với những cô gái trẻ, được tiến cung là một vinh hạnh lớn lao mà họ thường mơ ước. Họ sẽ được sống cuộc đời nhung lụa, khỏi phải vất vả lao lực ngày đêm. Nhưng cô gái quê Lý lại rất lo sợ. Nàng không muốn rời bỏ gia hương, xa cách mẹ hiền và em dại. Nàng không muốn từ bỏ những ngày vui tươi đầm ấm để viễn mơ những hạnh phúc xa vời vượt quá đôi vòng tay bé bỏng. Nhưng nàng bị đặt vào một hoàn cảnh không thể từ nan. Lệnh Vua đã ban truyền, làm sao nàng dám cưỡng lệnh? Nàng Lý chỉ còn biết nghẹn ngào từ biệt mẹ và em. Mẹ Lý ôm nàng, khóc lóc thảm thiết. Sau những phút giây bịn rịn, nàng phải theo đoàn quân lên đường về Kinh đô. Nàng vừa rời khỏi vườn cam, thằng Phong chạy theo chị, nước mắt chan hòa. Lý dừng bước nhìn em, cất tiếng dịu dàng trìu mến: - Em ở lại săn sóc mẹ già. Từ đây chị em mình vĩnh viễn xa nhau. Nói được bấy nhiêu lời, nàng không ngăn được đôi dòng lệ tuôn rơi lã chã. Thằng Phong đưa con Vàng Anh cho chị, nức nở nghẹn ngào: - Mẹ và em không thể theo chị, chỉ có con chim con theo chị được thôi. Nó là bạn thân của chị tự bao giờ, chị nên đem nó theo để nó an ủi chị nơi chốn tha hương, nơi lầu son gác tía. - Chị lúc nào cũng nhớ mẹ, nhớ em. Dầu sung sướng hay đau khổ, chị không khi nào quên những ngày đầm ấm nơi đây. Chị ước mong một ngày kia chỉ sẽ trở về đoàn tụ dưới mái gia đình. - Chúc chị tìm được niềm vui trong cung cấm. - Thôi, giã biệt chị! Thế rồi chị em chia tay nhau mà lòng ngập tràn luyến thương, tiếc nhớ. Nàng thổn thức lên đường. Thằng Phong đứng lặng nhìn theo... Về đến kinh đô, nàng Lý được đưa vào yết kiến Hoàng đế. Chàng khách lạ hôm nào đã trở thành một vị vua uy nghiêm đường bệ, nàng đâu https://thuviensach.vn còn hồn nhiên nhí nhành trò chuyện như xưa. Hoàng đế truyền đưa nàng hầu hạ Công chúa. Nàng Lý biết số phận nàng từ đây là một đứa đầy tớ không hơn không kém, mặc dầu được khoác cái tên văn vẻ là cung nữ Hoàng gia. Công chúa là một thiếu nữ vô cùng đanh ác. Nàng thích hành hạ kẻ khác và sung sướng trước sự đau khổ của người khác. Nàng Lý hết sức chiều chuộng nàng mà vẫn không được yên thân. Lắm lúc Lý đành khóc thầm, tủi cho một khiếp hồng nhan bạc phước. Một buổi sáng, vừa tỉnh giấc, Công chúa bỗng nghe có tiếng chim hót lảnh lót bên ngoài. Nàng vội tung chăn, chạy đến cửa sổ, vén rèm lên. Một con chim Vàng Anh đang chuyền trên cành hạnh, líu lo hát khúc bình minh. Con chim đẹp làm sao! Giọng hát của nó êm ái làm sao! Công chúa mê mẩn nhìn chim vừa cất tiếng gọi nàng Lý: - Lý ơi! Mau bắt con chim ấy cho ta. Nàng Lý thành thật nói: - Con chim Vàng Anh ấy của tôi. Tôi sẽ gọi nó xuống để nó múa hát cho Công chúa vui. Nàng Lý giơ tay ngoắt, miệng gọi chim: - Vàng Anh! Vàng Anh! Nghe tiếng Lý gọi, con Vàng Anh nhẹ nhàng đáp xuống vai Lý, ra vẻ như thân thiết tự bao giờ. Công chúa lấy làm thích thú: - Mày dâng con Vàng Anh ấy cho ta. Nàng Lý ngoan ngoãn: - Vâng, nếu Công chúa thích con chim xấu xí tầm thường đó. - Không, nó không xấu xí, nó đẹp hơn tất cả những chim mà ta trông thấy, và nó lại khôn ngoan nữa. - Con Vàng Anh chỉ biết hót chớ không biết nói như vài thứ chim khác. - Ta chỉ cần nghe nó hót chớ không cần nghe nó nói. Mày mau tìm ngay một chiếc lồng thật đẹp. Nàng Lý vâng lời chạy đi tìm lồng. Chẳng bao lâu Lý mang đến một chiếc lồng son xinh xắn. Công chúa nhốt chim vào lồng rồi đem treo trước https://thuviensach.vn cửa phòng. Nàng ngắm nghía chim, mong nó cất tiếng hót. Nhưng chim có vẻ ủ rũ, không chịu hót một tiếng nào. Công chúa tưởng nó mệt. Nhưng ngày này qua ngày khác, con Vàng Anh vẫn không chịu cất tiếng hót. Công chúa nổi giận hỏi Lý: - Tại sao con Vàng Anh không hót nữa? Nàng Lý dịu dàng đáp: - Có lẽ vì nó không thích bị giam trong lồng, dầu là một chiếc lồng son xinh đẹp. Nó quen tự do. - Vậy mà mày không nói cho ta biết để ta thả nó ra. Dứt lời, Công chúa tháo cửa lồng. Con Vàng Anh bay ra, đậu trên vai nàng Lý, cất tiếng hót mừng rỡ. Công chúa đỏ mặt vì ghen tị mà cũng vì tức giận. Con chim thật vô lễ. Tại sao nó không hót cho nàng mà chỉ hót cho con tì nữ đáng ghét kia? Nàng trừng mắt nhìn Lý và thưởng cho nàng ta mấy roi đích đáng. Lý không biết mình phạm tội gì, nhưng quen tính Công chúa, Lý đành cúi đầu nhận chịu không dám thở than. Công chúa lại ra lệnh: - Trao con Vàng Anh cho ta. Lý bắt chim trao cho Công chúa, con Vàng Anh vùng vẫy có vẻ không bằng lòng. Dầu là chim, nó cũng biết sợ và ghét con người nham hiểm. Khi công chúa đưa tay ra bắt nó, Vàng Anh mổ mạnh mấy cái rồi tung cánh bay lên. Công chúa thét to, rồi giẫy đành đạch trên giường tưởng như sắp chết. Hoàng hậu nghe tiếng, vội vàng chạy đến: - Có chuyện gì vậy? Công chúa đưa bàn tay rướm máu cho mẹ xem, miệng vẫn không ngớt tru tréo: - Con quỷ Lý nó muốn giết con. - Nó đã làm gì con? - Nó để cho con Vàng Anh mổ tay con. Hoàng hậu tức giận, sai quân đánh Lý hai chục roi vì tội để chim mổ bàn tay ngọc ngà của Công chúa. Hoàng hậu ra lệnh cho tên quân bắn chết con Vàng Anh. Như biết hai mẹ con Hoàng Hậu hung ác sẽ trả thù, con Vàng Anh lập tức đập cánh bay đi. Và từ đó, nó không bao giờ dám léo https://thuviensach.vn hánh lại gần Công chúa. Chỉ những khi đêm trường vắng vẻ, Công chúa đã ngủ say. Vàng Anh mới tìm về đậu trên vai nàng Lý, an ủi nàng lúc cô độc, bơ vơ. ° ° ° Một chiều thu, nàng Lý thơ thẩn trên chiếc cầu cong cong bắc qua một dòng suối phía hậu cung. Sương thu bàng bạc. Gió thu hiu hắt. Từng chiếc lá vàng rơi lả tả xuống dòng ngự câu phẳng lặng như tờ. Nàng Lý chạnh lòng nhớ đến gia hương, nhớ đến mẹ già và em dại. Nàng để mộng hồn tìm về dĩ vãng, hai hàng lệ ngập ngừng rơi xuống dòng nước trong veo... Nàng Lý nào dè Công chúa đã đến cạnh nàng từ bao giờ. Vốn tánh đanh ác và tinh nghịch, thấy Lý đang đắm hồn trong mơ mộng, Công chúa mạnh tay xô Lý xuống cầu. Vì quá bất ngờ, nàng Lý rơi ùm xuống nước, nhưng trong khi cầu sống, nàng nắm được vạt áo của Công chúa khiến Công chúa cũng rơi theo. Dòng suối cạn, không ai chết đuối, nhưng cả hai đều hết hồn và uống đầy một bụng nước. Quân sĩ trông thấy, chạy đến vớt lên, và phi báo cho Hoàng đế và Hoàng hậu biết. Khi đã hoàn hồn, Công chúa khóc thét lên: - Mẫu hậu ơi! Con quỷ Lý nó định giết con. Nghe Công chúa nói, nàng Lý vô cùng kinh hãi. Nàng run rẩy chờ cơn lôi đình của Hoàng hậu. Công chúa lại tâu với Hoàng đế: - Xin phụ hoàng trừng phạt con ác quỷ đã cố ý hãm hại con. Hoàng hậu cưng con sinh ra mù quáng, nhưng Hoàng đế sáng suốt biết nỗi oan của nàng cung nữ đáng thương. Tội cố sát Công chúa là tội tử hình. Nhà Vua không nỡ kết án tử hình mà cũng không thể tha nàng trước sự buộc tội nghiêm khắc của Hoàng hậu và Công chúa. Nhà vua bèn truyền lịnh đem giam nàng Lý vào lãnh cung. Từ ngày được tiến cung, nàng Lý chưa được hưởng một phút giây nào sung sướng. Rồi giờ đây lại bị giam vào cung lạnh, nàng Lý cảm thấy cuộc đời mình thật là tăm tối, phủ toàn đau khổ, buồn thương. Thật là hồng nhan đa truân, tạo hóa ghét ghen chi khách má hồng! Cuộc kỳ ngộ ở vườn cam nào ngờ đem đến cho nàng bao nhiêu sóng gió. https://thuviensach.vn Đang thẫn thờ ủ dột, nàng Lý bỗng nghe tiếng hót của con Vàng Anh. Nàng ngẩng nhìn lên, con Vàng Anh đã sà xuống đậu trên vai nàng. Nó cất tiếng líu lo như muốn an ủi người bạn tâm giao. Rốt cuộc rồi nàng chỉ còn con chim là bạn. Nàng đưa tay vuốt nhẹ mình chim, âu yếm nói: - Vàng Anh ơi! Ta chỉ còn có mi, mi đừng bỏ ta nhé! Con Vàng Anh không biết nói nhưng dường như hiểu ý nàng, nó nhún nhẩy ríu rít trên vai nàng, dường như nó muốn thốt ra ngàn lời thiết tha an ủi. Nàng Lý cảm thấy vơi bớt nỗi buồn. Và từ đấy, nàng chỉ sớm khuya làm bạn với con chim trung thành. Một hôm, bà quản cung nghe tiếng chim lảnh lót trong cung. Bà mở cửa cung bước vào, thấy con Vàng Anh đang hót cho Lý nghe. Bà ngạc nhiên hỏi: - Cô Lý ơi, con Vàng Anh của cô thật xinh đẹp và khôn ngoan. Cô nuôi nó tự bao giờ thế? Lý thành thật nói: - Thưa bà, tôi nuôi nó từ khi nó còn là một con chim non, thương mến nó như một người bạn. Nó đã theo tôi một bước không rời... Bà quản cung nhìn con chim ra vẻ thèm thuồng. Bà ngần ngừ giây lâu mới đánh tiếng: - Cô Lý ơi, tôi thích con chim này lắm, cô có thể tặng tôi không? Nàng Lý chau mày ủ dột. Nàng chỉ có Vàng Anh làm bạn, tặng nó rồi nàng làm bạn với ai đây? Bà quản cung là người nắm trọn uy quyền ở đây, làm sao có thể từ chối lời yêu cầu của bà. Thôi thì đành hy sinh nguồn an ủi duy nhất của mình để mong nhờ sự nương tay che chở của bà. Có lẽ con chim trung thành cũng thông cảm với tình cảnh khó xử của bạn nó. Nghĩ vậy, nàng dịu dàng nói: - Thưa bà, nếu bà thích Vàng Anh, tôi xin tặng nó cho bà. Xin bà săn sóc nó kỹ lưỡng để nó khỏi đói khát, lạnh lẽo như đã sống với tôi nơi chốn cung lạnh này. Bà quản cung mừng rỡ nói: - Ồ, điều ấy thì cô khỏi phải lo, tôi sẽ chăm sóc, yêu mến nó như cô đã yêu mến, chăm sóc từ bấy lâu nay. https://thuviensach.vn Bà quản cung hớn hở nhốt chim vào một chiếc lồng rực rỡ, đem treo ở trước cửa phòng. Bà hy vọng được nghe chim hót lảnh lót êm đềm để ru bà vào giấc ngủ. Nhưng luôn mấy hôm, con Vàng Anh không cất một tiếng hót nào. Bà quản cung săn sóc từng miếng ăn thức uống cho nó, bà lại dùng lời ngon ngọt dỗ dành, nhưng nó vẫn lạnh lùng ủ rũ trong một góc lồng. Nó biếng ăn, biếng uống, thân thể tiều tụy trông rất thảm thương. Bà quản cung biết không làm sao chinh phục được con chim trung thành, bà đành mang chim trả cho nàng Lý. - Cô Lý ơi, con chim của cô không chịu ở với tôi, nó thật có nghĩa hơn người. Chắc nó nhớ cô nên ngày đêm ủ dột. Thôi tôi trả nó cho cô. Dầu sao, tôi cũng thành thật cảm ơn lòng tốt của cô. Bà mở lồng, con Vàng Anh bay đậu trên vai nàng Lý. Nó mừng rỡ hót líu lo. Nàng Lý cũng mừng rỡ đưa tay vuốt ve nó. Bà quản cung tươi cười nói: - Tôi ích kỷ làm cho đôi bạn xa cách bao ngày, cô Lý tha lỗi cho nhé! Bây giờ thì tôi rất sung sướng thấy đôi bạn được đoàn tụ vui vẻ bên nhau. Bà im lặng nhìn cảnh người và chim quyến luyến nhau, lòng bà cũng cảm thấy vui lây. Bà thành thật nói: - Cô Lý là người tốt. Chắc Trời, Phật không nỡ để cô chịu hàm oan mãi nơi chốn Lãnh cung đâu. Dứt lời, bà lui bước, lòng hân hoan vì vừa làm được một việc phải. ° ° ° Một đêm, đợi Lý an giấc, con Vàng Anh rời khỏi Hoàng thành, tung cánh về phương Đông. Con chim lướt hàng trăm dặm đường tìm về quê hương nàng Lý. Khi trời hừng sáng, chim đã về đến nơi, đậu trên cành cam hót một tràng lảnh lót. Bà mẹ vừa tỉnh giấc, nghe tiếng chim quen thuộc, vội choàng dậy gọi đứa con tra: - Phong con, hình như là tiếng con Vàng Anh! Phong đang lắng nhe tiếng chim, đáp nhanh: - Thưa mẹ, quả thật là tiếng con Vàng Anh rồi. https://thuviensach.vn Mắt bà mẹ bừng lên tia hy vọng: - Chắc chị con về... Thằng Phong điềm tĩnh hơn: - Làm sao chị ấy về được mẹ! Chắc con chim đem tin tức của chị con. Nói đến đây, Phong mở cửa chạy ra vườn, nhưng con Vàng Anh vừa thấy cửa mở đã bay sà vào nhà, đậu trước mặt bà cụ. Thằng Phong vội chạy trở vào âu yếm nhìn chim: - Vàng Anh ơi, mày về có chuyện gì vậy? Phải mày mang về tin tức chị ta không? Con chim chỉ biết ríu rít mà không biết trả lời. Thằng Phong lại dồn dập hỏi: - Vàng Anh ơi, chị ta có sung sướng không? Chị ta có nhớ mẹ và ta không? Con chim lại chỉ biết ríu rít mà không biết trả lời. Bà mẹ ôm chim vào lòng, ôn tồn nói: - Nó làm sao nói được mà con hỏi liên miên. Chắc chị con vẫn bình yên nên nó vẫn vui vẻ. Chắc nó lén chị con về đây thăm mẹ con mình. Phong như chợt tỉnh: - Mẹ nói có lý. Bây giờ làm sao nhắn tin nhà cho chị con biết? Bà im lặng suy nghĩ. Một lát, bà bảo: - Con hãy xé một mảnh áo cũ của chị con buộc vào chân chim để báo cho chị con biết gia đình vẫn bình yên. Phong thực hành ngay lời mẹ dặn, nó còn ra vườn nhổ một dây hoa nhỏ buộc vào chân bên kia của chim. Nó ân cần dặn dò chim như dặn một người thân tín: - Vàng Anh ơi, mày mang mảnh áo và dây hoa này cho chị ta nhé? Mày hãy báo cho chị ta biết rằng mẹ và ta lúc nào cũng nhớ thương chị... Con Vàng Anh mừng rỡ hót vang, dường như nó đã hiểu và ghi nhớ lời dặn dò của cậu bé. Con chim quấn quýt suốt ngày bên Phong, đến bữa ăn nó ăn chung mâm với mẹ con bà cụ. Đợi đến khi hoàng hôn phủ xuống, con chim từ giã ngôi nhà yêu mến, tung cánh trở về kinh đô. Bà mẹ và Phong nhìn theo bóng chim bay mà ngậm ngùi rơi lệ... https://thuviensach.vn Nơi Lãnh cung, suốt ngày hôm ấy, Lý không thấy bóng con Vàng Anh đâu cả. Tiếng hót của nó cũng im bặt. Lý lo lắng vô cùng. Nó bị ai bắt chăng? Nó đã bị quân sĩ bắn chết rồi chăng? Nghĩ đến đây, nàng xót thương vô hạn, hai dòng lệ lã chã tuôn rơi. Đêm đến, nàng thao thức mãi không tài nào nhắm mắt. Nàng cứ thấp thởm đợi tin chim. Nàng cứ lắng nghe, chờ đợi tiếng chim kêu. Cho đến khi mỏi mòn, nàng thiếp đi lúc nào không biết. Khi ánh lê minh lọt qua rèm lụa, nàng bừng tỉnh giấc và bỗng nghe tiếng chim kêu. Nàng mừng rỡ khi thấy con Vàng Anh đang đậu trên khung cửa sổ, cất tiếng hót líu lo. Thấy nàng đã thức, con chim sà xuống đậu trên vai nàng. Lý đưa tay ra cho chim bay sang, bỗng nàng thấy đôi chân chim có buộc một mảnh áo và một dây hoa. Lý vội tháo mảnh áo ra, thì ra là mảnh áo của chính nàng khi còn ở quê nhà. Lý vội tháo dây hoa, thì ra là dây hoa do chính nàng trồng trong vườn ngày xưa. Lý cảm động, ôm chim vào lòng. Nàng biết con Vàng Anh đã vượt hàng trăm dặm đường tìm về quê cũ đưa tin nàng về với gia đình. Và nó đã trở về đây, mang theo dấu vết quê xưa, báo hiệu mẹ và em vẫn còn mạnh khỏe. Lý nâng niu mảnh áo, mỗi lần nhìn nó là nhớ đến mẹ và em. Nàng đem trồng dây hoa trước cửa lãnh cung, mỗi lần nhìn nó là nhớ đến cố hương. Dây hoa gặp mưa thuận gió hòa nẩy nở tốt tươi. Đến mùa hè, hoa nở sắc vàng, hương bay thơm ngát... Một hôm, vào lúc trăng tròn. Hoàng đế và Hoàng hậu dạo chơi vườn Thượng uyển. Trăng sáng vằng vặc. Muôn hoa đua sắc. Bỗng nhà vua chú ý đến một mùi hương thanh thanh dìu dịu mà ngài chưa từng thưởng thức bao giờ. Vườn Thượng uyển xưa nay không hề có mùi hương ấy. Nhà vua truyền lệnh cho cung nữ tìm cho ra thứ hoa tỏa ra mùi hương kỳ lạ đó. Sau hàng giờ tìm kiếm khắp nơi, toán cung nữ vào tâu: - Thưa Thánh thượng, đó là mùi hương của một thứ hoa vàng trước cửa Lãnh cung. Không biết do ai trồng, cũng không biết tên hoa là gì. Nhà vua ngạc nhiên, quyết tâm khám phá ra người trồng hoa. Sáng hôm sau, nhà vua ngự đến Lãnh cung để xem thứ hoa kỳ lạ ấy. Ngài thấy dây hoa uốn cong trên cột, lá nhỏ thanh thanh, hoa vàng quý https://thuviensach.vn phái, hương thơm dìu dịu làm cho thơ thới tâm hồn. Nhà vua cho đòi cô gái bị giam trong Lãnh cung đến, phán hỏi rằng: - Có phải nhà ngươi trồng dây hoa này không? Cô gái cúi đầu thú thật: - Tâu Hoàng thượng, chính thiếp đã trồng dây hoa ấy. - Người lấy giống hoa này ở đâu? - Tâu Hoàng thượng, dây hoa này ở xứ Đông, quê quán của thần thiếp. - Ai mang dây hoa ấy vào đây? Nàng Lý vừa đáp vừa chỉ con Vàng Anh đang đậu trên vai: - Tâu Hoàng thượng, chính con chim này đã mang dây hoa đó vào đây. Rồi nàng Lý kể lại cho nhà vua nghe mọi việc xảy ra. Nhà vua bồi hồi cảm động, nhớ lại cô gái quê trẻ đẹp nơi vườn cam ngày nào. Xưa kia, nàng hồn nhiên, vui tươi, hí hởn, mà bây giờ trở nên u sầu, tiều tụy, võ vàng. Nhà vua lấy làm ân hận. Chỉ vì muốn đền đáp ơn nàng, ngài đã vô tình đưa nàng vào vòng phiền lụy. Nhà vua ôn tồn hỏi: - Nhà ngươi tên gì? - Tâu Hoàng thượng, thần thiếp tên Lý. - Vậy để kỷ niệm, trẫm đặt tên hoa này là Hoa Lý. Nhà ngươi còn những ai thân thiết nữa chăng? - Tâu Hoàng thượng, nơi quê nhà, thần thiếp còn một mẹ già và một đứa em trai. Nhà vua ân cần phán: - Nhà ngươi muốn xin điều gì, trẫm sẽ sẵn lòng ban cho. Nàng Lý không ngần ngại: - Tâu Hoàng thượng, thần thiếp chỉ ước mong được về quê quán để phụng dưỡng mẹ già và săn sóc em thơ. Nhà vua mỉm cười nói: - Nhà ngươi sẽ được toại nguyện. Sáng hôm sau, nhà vua truyền lệnh thả nàng Lý ra khỏi lãnh cung, ban cho nàng hai chục lượng vàng để nàng về quê phụng dưỡng mẹ già và lo https://thuviensach.vn cho em ăn học. Nàng Lý vô cùng mừng rỡ. Nàng và con Vàng Anh từ giã cung vàng điện ngọc không chút luyến lưu. Cả hai nôn nả lên đường về thẳng xứ đông. Về đến trước cổng nhà, nàng Lý cất tiếng gọi to: "Mẹ ơi!..." Con Vàng Anh cũng cất cao tiếng hót như muốn báo tin người thân đã về. Từ trong nhà, một bà lão run rẩy bước ra, ôm chầm lấy Lý, giọng nghẹn ngào đứt quãng: "Lý con": Thằng Phong cũng chạy ra, nắm chặt lấy tay chị. Con Vàng Anh tung tăng nhảy nhót, chuyền từ vai Lý sang vai Phong. Con chim trung thành hân hoan trước hạnh phúc đơn sơ của gia đình nàng Lý. https://thuviensach.vn 2 Đường Về Xứ Phật Làng Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, có một vị Thiền sư tu gần đắc đạo. Sau bao nhiêu năm khổ hạnh, ngài bèn quyết chí đi tìm Phật để mong được Phật thọ ký cho. Ngài đơn thân ra đi với một bọc hành lý, cơm khô, muối vừng, và vài quyển Kinh nhật tụng để dùng theo đường. Trên đường tầm đạo, ngày đi đêm nghỉ, ngài đã vượt qua nhiều phen nguy hiểm, nhọc nhằn, lòng ngài chẳng sờn với đức tính nhẫn nại. Một ngày kia, Thiền sư đi đến cạnh một khu rừng vắng vẻ. Trời đã về chiều... Ánh hoàng hôn từ từ dịu hẳn. Bóng tối bắt đầu bao phủ cảnh vật. Tự nghĩ đã nguyện chẳng hề lùi bước, lỡ gặp đoạn đường như thế này, Thiền sư phải đi nốt cho qua khỏi, rồi sẽ kiếm nhà nghỉ đêm. Nào dè, càng đi sâu vào, rừng càng rậm rạp. Màn đêm hoàn toàn chiếm hẳn, chẳng thấy lối đi. Ngài lưỡng lự một lúc, ngơ ngác nhìn trong bóng tối. Xa xa trước mặt thấp thoáng một ngọn đèn, ngài nhẹ bước lần mò đến chốn. Một túp lều tranh hiện rõ dần... Ngài đến gõ cửa. Tiếng cộp cộp nổi lên trong yên lặng, khiến chủ nhà đang ngon giấc bất giác giật mình, choàng dậy khẽ hỏi: - Ai đấy? Ngài vội trả lời: - Mô Phật, bần tăng vì lỡ bước, đến đây xin nghỉ trọ một đêm. Lọt qua khe cửa, tiếng thiếu phụ ái ngại: - Không được đâu! Xin thầy hãy tìm đến nhà khác và nên rời khỏi chốn này kẻo nguy hiểm đến tính mạng. https://thuviensach.vn Thiền sư ôn tồn nói: - Bần tăng là kẻ tu hành, không sợ gì nguy hiểm. Thiếu phụ có vẻ lo lắng: - Không phải tôi hẹp lượng, nhưng đây là nhà của một tướng cướp khát máu. Nhà tôi đi hành sự, hắn cũng gần về đến nơi. Vậy xin ngài mau lên. Thiền sư điềm nhiên nói: - Mô Phật! Bần tăng xin cảm ơn bà có lòng chỉ bảo. Song giữa chốn rừng hoang lạnh, còn tìm đâu ra nhà? Vậy xin bà vui lòng cho bần tăng ngủ đỡ một đêm. Vả theo lời bà, chồng bà vốn là kẻ hung ác, nếu để vậy, có ngày sẽ liên lụy đến bà. Nên thừa dịp này, bần tăng sẽ quyết giáo hóa người, mong còn chút hy vọng giải tỉnh cơn mê, họa chăng người sẽ cải tà quy chánh, thì còn gì hơn bằng. Dầu có nguy hiểm cách nào, bần tăng sẽ lãnh chịu trách nhiệm đối phó. Thiếu phụ vẫn còn ái ngại: - Thầy đã cạn lời, tôi nguyện giúp đỡ người lỡ bước, song thầy phải nghe theo lời tôi mới được, vì tôi không muốn để người vô tội phải bị thác oan. - Mô Phật! Bần tăng hứa sẽ nghe theo lời bà. Thiếu phụ ra mở cửa, trở vô khêu ngọn bấc cho tỏ. Nàng đi ngay lại góc nhà, dở nấp thùng cây dựa vách và nói rằng: - Xin lỗi thầy! Bởi bắt buộc nên phải giấu thầy vô đây, miễn là sẽ qua khỏi một đêm hung dữ giùm thầy. Thiền sư chiều ý thiếu phụ, chun vào thùng cây. Thiếu phụ cẩn thận đậy nấp lại. Bên ngoài, xa xa, có tiếng vó ngựa trỗi đều một lúc một to. Bỗng có tiếng từ ngoài cửa hét vang: - Mở cửa...! Trong đêm tối vang lên hai tiếng cộc lốc. Thiếu phụ giả vờ đang ngủ. Tiếng thứ hai lại tiếp theo hằn học hơn. Nàng liền nhổm dậy, vừa mở cửa vừa hỏi: - Sao hôm nay lại về sớm thế? https://thuviensach.vn Bóng người bên ngoài đi vào. Tướng cướp chẫm rãi gắt: - Hà tất phải hỏi! Suýt nữa bỏ mạng. Đói cả người, dọn cơm mau lên. Trong lúc đợi ăn, tướng cướp ngồi nơi ghế nghỉ mệt, chợt liếc nhìn tứ phía và buộc miệng: - Oái! Nhà có người lạ! Thiếu phụ vội đỡ lời: - Mình lầm chăng? Người đâu đến đây giữa đêm hôm tăm tối? Tướng cướp trợn mắt: - Biết đâu chừng! Tướng cướp có thính giác thật tinh vi. Hắn ngửi đi ngửi lại, bỗng gằn tiếng: - Rõ mùi người chớ còn gì nữa! Thiếu phụ tái mặt đứng im. Hắn đi lục soát cùng nhà. Đến thùng cây, hắn dở nấp ra, hô to: - Đây rồi! Tuy vậy, nhà sư vẫn ung dung bước ra. Tướng cướp vội rút gươm vung lên, quát lớn: - Gan thật! Nhà ngươi đến đây để nạp mạng ta chăng? Sẵn đói, máu nóng của nhà ngươi có lẽ ngon lắm? Nhà sư điềm nhiên đáp: - Bậc chân tu chẳng hề sợ chết. Chỉ tiếc sau khi lâm nạn, ta không còn có thể độ anh qua khỏi cơn chết còn hiểm nghèo hơn ta. Tướng cướp ngạc nhiên hỏi: - Tại sao vậy? Thiền sư cất giọng hiền hòa: - Vì tội ác anh đã dẫy đầy. Quả báo sẽ đến kết liễu đời anh một cách khốc hại. - Ta không tin. - Rồi anh sẽ phải tin. - Đến bao giờ? - Không lâu đâu. Anh nên biết rằng việc anh tạo ra bao nhiêu nó sẽ trả lại anh bấy nhiêu khốn khổ, huống chi anh lại giết người. Linh hồn chúng https://thuviensach.vn sinh bạc mạng sẽ theo dõi anh mãi mãi. Lúc bấy giờ, anh ăn năn thì đã muộn. Cho nên, trước khi bần tăng nhắm mắt, có mấy lời khuyên anh nên cải bỏ tâm tà mới mong tránh khỏi tai họa. Nghe nhà sư giảng giải, tên cướp dịu hẳn nét mặt. Hắn bồi hồi nghĩ lại những hành động tàn ác lâu nay hắn đã gây ra. Hắn rùng mình nghĩ đến những oan hồn bao quanh đòi mạng. Sợ hãi, hắn quỳ xuống chân Thiền sư: - Bạch sư phụ, đệ tử hối hận lắm rồi. Chẳng hay muốn thoát khỏi tội lỗi thì phải làm sao? Nhà sư thương hại bảo: - Nếu anh muốn cải tà quy chánh thì nên nguyện với Đức Phật Tổ xin dâng tâm lành để cung phụng phước đức, mới mong thoát khỏi tai họa. Tướng cướp vui hẳn nét mặt, khoan thai đứng dậy. Tay mặt còn cầm thanh gươm, hắn bèn đâm ngay vào ngực, rọc mạnh xuống bụng. Hắn điềm nhiên đưa tay trái thọc vô giựt mạnh trái tim đứt lìa. Để quả tim lên bàn, hắn nở một nụ cười thỏa mãn. Hắn trối lời cuối cùng trước khi nhắm mắt: - Bạch sư phụ, đây là tâm lành của đệ tử. Nói xong, hắn ngã xuống lịm dần, giữa lúc vợ hắn nấc lên thổn thức: - Trời hỡi! Mình... Nhà sư chấp tay niệm một tràng kinh vãng sanh. Bên ngoài, tiếng cú gào sương nghe thảm thiết... Thiền sư ngỡ ngàng trước hành động bất ngờ của tướng cướp. Ý nhà sư muốn nói: "Dâng tâm lành tức là quyết tâm ở hiền lành đối với thiên hạ. Ấy là sửa tâm cho trong sạch". Tướng cướp vốn nóng nảy, ngỡ Thiền sư bảo hiến quả tim cho Phật pháp. Dầu sao, sự đã lỡ, nhà sư phải nghe theo lời trối của kẻ bạc mạng mà đem dâng quả tim hắn cho Phật, gọi là chí nguyện của kẻ vì đạo mà hy sinh. ° ° ° Một đêm tang tóc đã qua. Ánh huy hoàng trở lại... Cuộc hành trình của nhà sư lại tiếp tục. Lần này, bọc hành lý trên vai chứa thêm một món quý báu. Nhà sư ra đi, mang theo một linh hồn sám https://thuviensach.vn hối. Dặm trường thiên lý, một hai ngày qua vô sự. Đến ngày thứ ba, nhà sư thấy khó chịu. Một mùi tanh hôi bắt đầu phảng phất. Ngài luôn miệng tụng niệm, trí tập trung vào kinh kệ, lòng quán tưởng Đức Như Lai, nhưng cũng không quên được mối ưu phiền. Rồi ngày thứ tư... năm... sáu... bảy lại dài đăng đẳng. Sau cùng, nhà sư không chịu nổi mùi hôi thối, đành vứt gói hành lý xuống dòng sông, hủy bỏ một chướng ngại vật để cho thân thể được thảnh thơi. Nhưng đó là cái oan trái mà Thiền sư không ngờ. Thế rồi chuỗi ngày lạnh lùng trôi... Thiền sư vẫn kiên nhẫn trèo đèo vượt núi, dãi nắng dầm sương, quyết đến tận Tây phương yết kiến Phật tổ. Lòng thành giúp nhà sư thêm nhiều nghị lực. Nghị lực giúp nhà sư vượt bao khó nhọc, gian lao. Và cuối cùng, Tây phương đã ở trước mặt. Thiền sư trông thấy hào quang sáng rực rỡ cả một góc trời. Thiền sư hân hoan tiến vào vùng hào quang sáng rực. Sư bỗng nghe tiếng thiên nhạc du dương, cây báu bảy hàng rực rỡ. Sư nhìn lên Thất bửu Liên Trì, thấy Phật tổ Như Lai hiện ra trên tòa sen thơm ngát. Chư Bồ Tát, Thanh Văn, Duyên giác hiện thân kim sắc, phóng hào quang Phật quốc sáng ngời. Thiền sư thấy diện tướng Phật giống như trong Kinh mô tả: Di Đà thân Phật sắc vàng in, Tướng tốt quang minh vẻ tột lành. Yến sáng lộng xây năm núi lớn, Mắt xanh lóng bốn biển tinh anh. Hào quang hóa Phật nhiều muôn ức, Bồ Tát hóa thân vô số sanh. Bốn tám nguyện xưa đều độ hết. Chúng sanh chín phẩm đến Liên thành. Thiền sư vội quỳ trước Phật đài, cúi đầu đảnh lễ, và tỏ lòng sở nguyện. Phật tổ dạy rằng: - Con đã thành tâm đến đây, ta rất khen cho tấm lòng son sắt. Có một điều vì ích kỷ con nỡ quên đi, ta muốn nhắc lại, vậy con hãy suy ra thử. https://thuviensach.vn Ngược thời gian, nhà sư lặng nghĩ một lúc, bỗng nhớ đến tướng cướp giữa rừng, bèn đem việc ấy thú thật tất cả. Phật tổ nói: - Người ta quyết tâm hy sinh tánh mạng cúng đường để tỏ lòng hối cải. Ấy là một cử chỉ thành thật mong đến mắt ta soi xét. Nhưng con nỡ quăng đi, linh hồn nó bơ vơ theo dòng nước. Nghĩ thật đáng xót thương! Bởi thế, công trình của con đến đây phải tan theo mây khói. Thiền sư buồn bã cúi đầu. Phật tổ thương hại tiếp: - Chẳng phải là ta không tế độ kẻ chân tu, song nhân nào quả nấy, việc trần chẳng nên hơ hỏng để phải vấn vương oan trái, việc nhỏ mọn trở nên lớn lao. Căn duyên con chưa thành tựu, con phải trở về trả quả cho xong, thì mới mong về cõi Bồ Đề. Thôi, con hãy trở về làm tròn phận sự. Phật tổ vừa dứt lời, mình nhà sư chuyển động, một màu lông nâu sậm bao trùm lấy thân ngài. Rồi thì... Thiền sư đã hóa thành con bìm bịp, có bổn phận bay đi tìm khắp sông hồ quả tim mà ngài đã vứt mất khi xưa... https://thuviensach.vn 3 Người Có Sọ Vàng Một lần kia, có một người có cái sọ vàng, một cái sọ toàn bằng vàng. Khi mới ra đời, các lương y cho rằng đứa bé khó sống được, vì cái đầu nó nặng quá và sọ nó rất to. Nhưng rồi nó vẫn sống. Nó lớn lên như một cây ô liu tươi tốt, hiềm vì cái đầu to quá khiến nó té luôn. Một hôm, nó lăn từ thang lầu xuống, đầu va vào bực thang bằng cẩm thạch. Người ta nghe một tiếng khua lên như là tiếng kim ngân. Người ta tưởng nó chết mất. Khi đỡ nó dậy, cả thảy đều ngạc nhiên thấy vết thương rất nhẹ, ri rỉ nhỏ ra vài giọt vàng bám vào lùm tóc. Từ đó cha mẹ nó mới biết đứa con mình có cái sọ vàng. Câu chuyện ấy được giữ kín, thằng bé không ngờ gì cả. Nó chỉ lấy làm lạ tại sao mẹ nó không cho nó chạy ra chơi ngoài ngõ với mấy đứa trẻ khác như trước. Mỗi lần nói hỏi, mẹ nó âu yếm đáp: - Người ta sẽ ăn cắp con mất, cục vàng của mẹ ơi! Nghe như thế, nó đâm ra sợ, rồi nó chỉ vui chơi lấy một mình. Nó ít nói chuyện với ai, suốt ngày kéo lê cái đầu nặng nề của nó từ phòng này sang phòng khác. Khi nó được mười tám tuổi, cha mẹ nó mới cho nó biết cái của quý mà nó đang có. Kể lại cho nó biết, rồi họ đòi nó một ít vàng để bù lại cái công họ nuôi nấng nó từ nhỏ. Đứa bé không ngần ngại. Lập tức (sự tích không nói rõ làm sao, bằng cách nào) nó moi trong đầu ra một cục vàng lớn, liệng vào gối mẹ nó với vẻ tự đắc. Mừng rỡ vì kho vàng quý giá nó đang mang trong đầu, bị lôi cuốn vì cuồng vọng, bị say mê vì quyền thế, nó bắt đầu ra đi, từ giã nơi chôn nhau cắt rún đi tìm nơi phung phí cái kho vàng. Trên bước đường đi của nó, với cuộc sống đế vương, hào hoa phong nhã của nó, nó vung vãi vàng không biết tiếc. Người ta tưởng nó có cái sọ https://thuviensach.vn vàng vô tận. Nhưng rồi sọ cũng cạn. Lần lần, người ta thấy mắt hắn kém tinh thần, đôi má hắn hóp sâu, người hắn gầy rạc. Cho đến một buổi sáng kia, sau một đêm tàn truy hoan quá độ, hắn bỗng bừng tỉnh dậy và cảm thấy mình cô đơn giữa tiệc tàn tan tác, hắn đâm ra sợ hãi cho cái khối vàng trong đầu hắn đã đến lúc cạn dần. Thế là từ đó hắn bắt đầu làm lại cuộc đời mới. Hắn lánh xa những nơi phù hoa quyến rũ, cố dùng hai tay để làm việc, cố quên cái giàu sang bất ngờ mà hắn không muốn ỷ lại vào đó nữa. Không may cho hắn, một người bạn thân đã hiểu qua cái tâm trạng đó, đã len lỏi theo hắn từng bước trong những lúc hắn cô đơn. Rồi một đêm, đang lúc mơ màng, hắn bỗng giật mình tỉnh dậy và thấy đau nhói ở đầu. Hắn chỉ kịp nhận ra, dưới ánh trăng, người bạn hắn đang cắm đầu chạy, giấu vật gì, trong chiếc áo choàng. Lại một chút óc của hắn bị người ta cướp! Cách đó chẳng bao lâu, hắn bỗng trở nên si tình và lần này thôi hết. Hắn yêu một cô bé tóc vàng. Cô cũng yêu hắn. Người con gái có nhiều cái thích hơn người mình yêu, người yêu của hắn cũng thế. Nàng thích những đồ điểm trang, những lông chim trắng, những xâu chuỗi ngọc, những hạt kim cương, hắn thì không bao giờ nỡ từ chối một đòi hỏi nào của nàng. Nhưng mà hắn vẫn giấu, giấu đến kỳ cùng sự bí mật đáng buồn về cái kho vàng sắp cạn. Nàng hỏi: - Chúng ta giàu lắm, phải không anh? Hắn đáp: - Phải, chúng ta giàu lắm. Và hắn cười vui vẻ để cho nàng tin. Nhưng con chim xanh xinh xắn ấy có nghi ngờ gì hắn đâu, nó chỉ ngây thơ và vô tình ăn lần mòn cái óc hắn. Có những lúc hắn phát sợ, có ý nghĩ muốn hà tiện. Nhưng chỉ một tiếng nói của nàng: - Anh ơi! Anh mua cho em một vật gì thật quý nhé! https://thuviensach.vn Thế là hắn quên cả ý nghĩ đó, hắn tìm mua cho nàng một vật gì thật quý, dầu giá đắt đến đâu. Thấm thoát hai năm qua, bỗng một hôm người yêu trẻ đẹp của hắn chết đi, chết lặng lẽ như một con chim. Hắn buồn quá mà kho vàng của hắn đã gần hết. Hắn làm đám tang linh đình. Nàng mất rồi, vàng còn ích gì cho hắn nữa? Hắn cho nhà thờ, cho phu khiêng, cho mấy người bán hoa, cho tất cả. Ở nghĩa trang ra, hắn chỉ còn vài miếng vàng dính vào da sọ. Hắn đi lang thang ngoài đường phố. Hai tay hắn giăng ra trước, đầu hắn đảo lia như người say. Khi mấy tiệm buôn đã lên đèn, hắn dừng bước trước một tủ kiếng. Hắn đứng rất lâu, ngắm nghía đôi giày sa tinh xanh viền lông chim thiên nga. Hắm mỉm cười nói thầm: "Đôi giày này hẳn làm vui lòng một người!" Và nhớ đến người yêu vừa chết, hắn bước vào tiệm để mua. Ở cuối tiệm, cô hàng nghe một tiếng la. Cô chạy tới và lùi lại khi thấy một người đứng dựa vào tủ, nhìn nàng với vẻ đau đớn. Một tay hắn cầm đôi giày viền lông thiên nga, một tay khác xòe ra rịn theo ở đầu ngón vài vết vàng đẫm máu... ° ° ° Sự tích người sọ vàng vậy đó. Câu chuyện tuy có vẻ hoang đường nhưng nó vẫn có thật từ đầu đến cuối. "Trong đời, có những người đáng thương sống đọa đày bằng trí óc, trả bằng vàng tốt với cốt tủy cho những việc cỏn con. Đó là những nỗi đau thương hàng ngày của họ. Và nếu họ mệt là vì họ đã quá chịu đau..." (Theo Alphonse Daudet) Thẩm Thệ Hà https://thuviensach.vn CON CHIM XANH Tác giả: Thẩm Thệ Hà Khai Trí ấn hành Ebook: Cuibap Chuyển text: cailubietdi https://thuviensach.vn https://thuviensach.vn 1 Con Chim Xanh Ngày xưa có nàng Công chúa đẹp như hoa vàng và lành như suối ngọt. Người ta ca ngợi nàng như là tinh anh của trời đất để tô điểm cho bầu sông núi nghìn năm. Kim Nga công chúa có hai tội làm cho Hoàng hậu ghét cay ghét đắng nàng: một vì nàng là con ghẻ; hai là vì nàng quá đẹp và nhân từ. Trái lại, con gái cưng của Hoàng hậu, Đan Tâm công chúa, là sự tương phản rõ rệt với Kim Nga từ dung nhan đến tánh hạnh. Đó là đầu mối để gây ra câu chuyện thê thảm của đôi giai nhân, và tài tử như sau đây: Một vị Hoàng tử tên Hoa Lệ và chàng xứng với tên ấy - từ một nước xa đến tận ngai vàng để xin cưới Công chúa Kim Nga. Chàng là một trang tài tuấn, văn chương đã thông nhuần kim cổ, lược thao đã làm khiếp mặt anh hùng. Nhà vua lấy làm mừng; Kim Nga cũng thầm thỏa nguyện. Nhưng một uy quyền hơn vua xen vào ngăn cản. Uy quyền ấy là Hoàng hậu. Mà với Hoàng hậu, nhà vua chỉ là một cái máy để cho bà sai khiến. Cho nên, một đêm, Hoàng hậu cùng đi với một tiên nữ, đến bảo chàng rằng: - Chào Hoàng tử, đêm nay là đêm hoa chúc của Hoàng tử và Đan Tâm công chúa. Vậy Hoàng tử hãy mau sửa soạn để dự buổi tiệc hoa. Hoàng tử Hoa Lệ, mắt lóng lánh như hai ngọn nến vàng: - Thưa Hoàng hậu, Hoàng hậu không được trái lệnh vua. - Hoàng tử lầm, lệnh ta tức là lệnh vua. - Thưa Hoàng hậu, thần tử còn một lệnh thiêng liêng hơn mà thần không bao giờ quên: Kim Nga công chúa. Hoàng hậu mỉm cười độc ác: https://thuviensach.vn - Công chúa đã bị ta giam trên ngọn tháp. Hoàng tử không bao giờ còn thấy mặt nàng. - Thần tử sẽ hóa làm chim xanh để đến gần Công chúa. Hoàng hậu giận đỏ mặt, tiếng rang rảng lộng lẫy uy quyền: - Hỡi chàng Hoàng tử đáng thương kia! Hoàng tử nên nhớ: "Giang sơn đâu, anh hùng đấy". Không một ai trong giang sơn này lại dám trái lệnh ta. Hoàng tử mỉm cười mai mỉa: - Và vì trái lệnh nên Công chúa Kim Nga bị giam cầm trên từng tháp? Còn ta, thưa Hoàng hậu? Với một cái vẫy tay của Hoàng hậu, nàng tiên nhẹ nhàng bước đến, tay cầm cây liễu phướng lấp lánh kim cương. Nàng tiên bảo: - Còn chàng, thưa Hoàng tử, chàng hãy lập tức bay khỏi cánh cửa này, và trọn bảy năm chàng phải nhận lấy số kiếp con chim xanh về rừng thẳm, đúng theo ước nguyện của chàng ban nãy. Nàng tiên vừa dứt lời, Hoàng tử đã biến cả hình dung. Hai cánh tay chàng trổ lông rồi biến thành hai chiếc cánh. Thân hình chàng thu nhỏ lại, vướng víu những đốm lông tơ màu xanh. Đôi mắt thu tròn lại, long lanh như hai vì sao. Mũi chàng hóa thành một cái mỏ ngà, và trên đầu mọc ra một cái mồng trắng như hoa tơ. Con chim vừa thành hình, vội cất cánh bay khỏi cánh cửa, lạnh lùng buông lại một tràng tiếng não nề... ❉❉❉ Gió sương không quyến cánh chim giang hồ, con chim xanh xinh đẹp - hay Hoàng tử Hoa Lệ trở về trên ngọn tháp với Kim Nga. Chàng đậu trên cành bạch dương, ngậm hoa vàng rải quanh thềm liễu. Kim Nga công chúa âu sầu tựa cửa. Hoa bay theo gió thu. Hương mơ hồ trên lá ngọc. Hoàng tử vội cất cánh bay lên ngọn dương, rồi cất tiếng gọi nàng: - Công chúa! Công chúa! - Ngươi là ai? - Một vị Hoàng tử. - Một vị Hoàng tử? https://thuviensach.vn