🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Tuần Làm Việc 4 Giờ Ebooks Nhóm Zalo 1 Tuần Làm Việc 4 Giờ Timothy Ferriss NXB Lao Động Xã Hội Nếu bạn có khả năng hãy mua sách gốc để ủng hộ tác giả, người dịch và Nhà Xuất Bản 2 Lời giới thiệu Bạn đang cầm trên tay cuốn sách Tuần làm việc 4 giờ, chắc chắn bạn không khỏi ngạc nhiên về tựa đề của cuốn sách, khái niệm về New Rich1 (NR) cũng như tài năng siêu việt của tác giả trẻ tuổi viết nên cuốn sách này. Cảm giác đó của bạn cũng giống như cảm giác của chúng tôi khi lần đầu tiên biết về cuốn sách, lạ lẫm bởi những nguyên tắc, những khái niệm và một lối sống hoàn toàn khác biệt với lối mòn suy nghĩ từ hàng nghìn năm về trước. Sau một năm phát hành, cuốn sách đã được xuất bản ở 30 quốc gia trên thế giới, ngoài ra cuốn sách luôn nằm trong danh sách bestseller của các tạp chí nổi tiếng như New York Times, Wall Street Journal và Business Week. Tác giả Timothy Ferriss đã mô tả vô cùng chi tiết về cách bạn có thể thiết kế lối sống cho riêng mình và gia nhập nhóm NR. Bạn đã từng có rất nhiều giấc mơ phải không, cuốn sách này sẽ giúp bạn lập kế hoạch và không để những giấc mơ đó bị lãng quên một cách vô nghĩa. Bạn có thể làm việc cả tuần ở nhà mà vẫn hiệu quả hay vừa leo lên núi Rainier hoặc thăm vịnh Panama mà vẫn xử lý tốt công việc ở công ty của mình. Bạn đã bao giờ từng thuê một người trợ lý cách xa nửa vòng trái đất làm việc cho bạn chưa, cô ta có thể viết một lá thư ngọt ngào để xoa dịu người vợ đang giận dỗi của bạn, sắp xếp lịch trình làm việc cũng như chuẩn bị cho bạn báo cáo bán hàng sáng hôm sau. Bạn cũng có thể học thành thạo một ngôn ngữ trong vòng sáu tháng và sống cuộc sống của một triệu phú. Thời gian làm việc của bạn có thể giảm đi 20 lần nhưng thu nhập lại tăng lên gấp hơn 10 lần... Nếu bạn là người không xác định được mình thực sự cần gì, thì đây là cuốn sách dành cho bạn. Nếu bạn là một ông chủ hay một nhân viên đang chìm ngập trong đống công việc, cuốn sách này cũng dành cho bạn. Cuốn sách này không chỉ giúp bạn làm việc thông minh hơn, kiếm được nhiều tiền hơn mà còn giúp bạn thực hiện được những giấc mơ đã bị lãng quên của mình. Cuốn sách không chỉ dừng lại ở chỗ đưa ra những 3 quan niệm, những câu châm ngôn hay ví dụ của tác giả để khơi dậy trong bạn mong muốn thay đổi cuộc sống hiện tại mà cuốn sách còn mô tả rất chi tiết cách bạn cần hành động, những thông tin hay trang web mà bạn cần sử dụng trong quá trình thay đổi cuộc sống của mình. Tuần làm việc 4 giờ là món quà tuyệt vời đối với chúng tôi, những người đầu tiên tiếp cận với cuốn sách và chúng tôi mong muốn chia sẻ món quà này cùng bạn. CÔNG TY CỔ PHẦN SÁCH THÁI HÀ Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc 1 Những nhà triệu phú sống và làm việc tự do, không bị giới hạn bởi thời gian hay không gian... Họ có thể tự Thiết kế Lối sống - Lifestyle Design (LD) cho riêng mình. 4 Đầu tiên và quan trọng nhất ► Dành cho những người còn hoài nghi Bạn có thể tự thiết kế cuộc sống của mình? Thật may mắn, câu trả lời là có. Dưới đây là một vài điều mọi người thường lo ngại trước khi thực hiện cú nhảy và gia nhập NR: Tôi có phải bỏ việc không? Tôi có phải là kẻ liều lĩnh không? Câu trả lời cho cả hai câu hỏi trên đều là không. Luôn có con đường cho mỗi bước đi của bạn, từ lúc bạn sử dụng trò chơi trí tuệ của Jedi1 để thoát khỏi văn phòng cho đến lúc bạn gây dựng sự nghiệp kinh doanh. Làm thế nào để một doanh nhân, người điều hành một công ty thuộc danh sách Fortune 5002, có thể khám phá vẻ đẹp tiềm tàng của Trung Quốc trong vòng một tháng và sử dụng công nghệ để quản lý công việc của mình? Làm thế nào để bạn tạo dựng được công việc kinh doanh đem lại 80.000 đôla một tháng mà không cần phải quản lý? Tất cả đều có trong cuốn sách này. Tôi có phải là một người 20 tuổi độc thân hay đại loại như vậy? Không hề. Cuốn sách này được dành cho những người đã chán với cuộc sống liên tục bị trì hoãn và muốn có một cuộc sống tự do. 1 Trong bộ phim viễn tưởng Chiến tranh giữa các vì sao, các hiệp sĩ Jedi là thành viên của một tổ chức danh giá thuộc tu viện. Họ gây ảnh hưởng cho người khác bằng cách sử dụng sức mạnh Force - một trường năng lượng bao quanh tất cả các sinh vật sống và kết nối dải ngân hà. 2 Danh sách 500 công ty hàng đầu của Mĩ do tạp chí kinh tế Fortune bình chọn dựa trên tiêu chí tổng doanh thu. Đối tượng trong các nghiên cứu thực tế bao gồm từ chàng trai lái xeLamborghini1 21 tuổi đến bà mẹ độc thân đi du lịch vòng quanh thế giới trong năm tháng cùng hai đứa 5 con của mình. Nếu bạn đã phát ốm với danh sách những lựa chọn tiêu chuẩn cứng nhắc và sẵn sàng bước vào một thế giới với vô số lựa chọn mới thì cuốn sách này dành cho bạn. Tôi có phải đi du lịch không? Tôi chỉ muốn có thêm thời gian mà thôi. Không. Đó chỉ là một lựa chọn. Mục đích ở đây là tạo ra sự tự do về không gian, thời gian và sử dụng cả hai theo bất cứ cách nào bạn muốn. Tôi có cần phải sinh ra trong một gia đình giàu có? Không. Bố mẹ tôi chưa bao giờ kiếm được quá 50.000 đôla một năm và tôi đã phải làm việc từ năm 14 tuổi. Tôi không phải là con cháu của nhà Rockefeller2 và bạn cũng vậy. Tôi có phải tốt nghiệp từ một trường đại học nổi tiếng? Không. Phần lớn những nhân vật hình mẫu trong cuốn sách này đều không học Trường Đại học Harvard, một số còn bỏ học giữa chừng. Những trường học hàng đầu rất tuyệt vời, nhưng có những lợi thế khó nhận biết nếu bạn không tốt nghiệp từ một trong các trường đó. Sinh viên tốt nghiệp các trường đại học danh tiếng sẽ làm việc 80 giờ/tuần với thu nhập cao, và 15 đến 30 năm vắt kiệt tinh thần vì công việc đã được coi là con đường tất yếu. Làm sao tôi biết được ư? Tôi đã ở đó và chứng kiến sự hủy diệt. Cuốn sách này sẽ đảo ngược tất cả. 1 Một nhãn hiệu xe thể thao của Italia. 2 John Davidson Rockefeller: Vua dầu lửa, tỉ phú người Mĩ. ► Câu chuyện của tôi và lý do bạn cần đọc cuốn sách này Bất cứ khi nào bạn thấy mình đang thuộc về số đông , đó là lúc bạn phải dừng lại và 6 suy ngẫm. - MARK TWAIN Bất cứ ai sống với những giới hạn bó buộc đều thiếu trí tưởng tượng. - OSCAR WILDE, nhà soạn kịch và nhà văn người Ireland Tay tôi lại đổ mồ hôi. Cúi xuống nhìn sàn để tránh ánh đèn lóa mắt trên trần nhà, tôi được cho là một trong những người giỏi nhất trên thế giới, tất cả chỉ là chưa được thể hiện ra. Bạn nhảy của tôi, Alicia, nhấp nhổm đổi chân liên tục khi chúng tôi đứng xếp hàng cùng chín đôi khác được lựa chọn từ trong hơn 1.000 đối thủ từ 29 quốc gia và bốn châu lục. Đây là ngày cuối cùng của vòng bán kết Cuộc thi nhảy Tango Thế giới, và chúng tôi là đôi cuối cùng biểu diễn trước ban giám khảo, ống kính máy quay và đám đông cổ vũ. Tất cả các đôi khác đều đã tập với nhau trung bình được 15 năm, còn chúng tôi chỉ có tối đa 5 tháng luyện tập, mỗi lần trong 6 giờ liên tục. Và cuối cùng, đã đến giờ biểu diễn. “Anh thế nào rồi?” Alicia, một vũ công chuyên nghiệp dày dạn kinh nghiệm, hỏi tôi bằng thứ tiếng Tây Ban Nha pha Argentina đặc biệt. “Tuyệt vời. Thật thú vị. Hãy cùng thưởng thức âm nhạc. Quên đám đông kia đi - bọn họ đã biến mất khỏi nơi này.” Điều này không hoàn toàn đúng. Thậm chí còn không có đủ chỗ cho 50.000 khán giả và khách mời ở El Rural dù đây là hội chợ lớn nhất ở Buenos Aires. Qua làn khói thuốc dày đặc, bạn hầu như không thể nhìn thấy đám đông đang nhấp nhô trên khán đài, và chỉ còn sàn nhà trống không ở tất cả mọi nơi, ngoại trừ khu vực rộng 0,7m, dài 1m nằm ở chính giữa. Tôi sửa lại bộ com-lê sọc nhỏ và nắm chặt chiếc khăn tay lụa màu xanh da trời của mình cho đến khi có thể nhận thấy rõ ràng rằng tôi đang rất hồi hộp. 7 “Anh lo lắng à?” “Tôi không lo lắng. Tôi thấy rất hào hứng. Tôi sẽ vui vẻ và làm cho mọi người cùng vui vẻ.” “Số 152, đến lượt các bạn.” Đối thủ của chúng tôi đã hoàn thành bài thi, và bây giờ đến lượt chúng tôi. Khi bắt đầu bước vào sàn gỗ cứng biểu diễn, tôi thầm thì nói đùa với Alicia: “Thư giãn nào - Hãy thoải mái đi”. Cô ấy cười, và ngay lúc ấy, tôi tự nghĩ: “Nếu mình không bỏ việc và rời nước Mĩ hơn một năm trước thì giờ mình đang làm gì nhỉ?” Suy nghĩ đó biến mất nhanh như lúc nó xuất hiện khi người dẫn chương trình tiến tới chỗ chiếc micrô và đám đông đứng dậy để cổ vũ anh ta: “Đôi số 152, Timothy Ferriss và Alicia Monti, đến từ thành phố Buenos Aires!!!” Chúng tôi xuất hiện và cười rạng rỡ. Trong những ngày này, câu hỏi khó trả lời nhất đối với tôi là: “Vậy anh làm gì?” Nếu không, bạn sẽ không thể cầm cuốn sách này trong tay. “Vậy anh làm gì?” Giả dụ bạn tìm thấy tôi (dù rất khó), và phụ thuộc vào thời điểm bạn hỏi tôi câu này (dù tôi không muốn bạn hỏi), tôi có thể đang đua xe ở châu Âu, đang trên một hòn đảo riêng tại Panama, nghỉ ngơi dưới tán cọ giữa những hiệp đấu quyền anh ở Thái Lan, hay nhảytango ở Buenos Aires. Điểm thú vị là tôi không phải một nhà triệuphú kếch xù và tôi cũng không quan tâm đến chuyện này. Tôi chưa bao giờ thích trả lời câu hỏi kiểu này vì điều đó cho thấy một hội chứng chúng ta thường mắc phải: Miêu tả công việc như bản thân mình. Nếu bây giờ có ai đó hỏi tôi câu này thì tôi sẽ trả lời chân thành về lối sống bí ẩn của mình. “Tôi là một kẻ buôn ma túy?” 8 Thông thường đến đây cuộc hội thoại kết thúc. Tuy nhiên, nó chỉ đúng 50%. Tất cả câu chuyện thật có thể là quá dài. Làm sao tôi có thể giải thích với bạn rằng việc tôi đang làm hàng ngày và việc tôi làm để kiếm tiền là hoàn toàn khác nhau? Rằng tôi làm việc dưới bốn giờ mỗi tuần và hàng tháng kiếm được nhiều tiền hơn so với thời gian làm việc cả năm trước đây? Lần đầu tiên, tôi sẽ kể cho bạn nghe câu chuyện có thật. Câu chuyện liên quan đến một nhóm những người thầm lặng có tên New Rich. Một nhà triệu phú ở trong chiếc lều tuyết làm những việc gì mà một người ở trong một căn phòng bình thường không làm? Làm thế nào để một nhân viên suốt đời cống hiến cho một công ty lớn nghỉ việc và đi du lịch vòng quanh thế giới trong một tháng mà ông chủ của anh ta thậm chí còn không nhận thấy? Vàng đang ngày càng trở nên cũ kỹ. Nhóm Người Giàu Mới nổi (NR) là những người không chấp nhận cuộc sống liên tục bị trì hoãn và tạo ra lối sống xa xỉ ngay trong thời điểm hiện tại bằng thước đo giá trị riêng của họ: thời gian và sự linh động. Đây là một nghệ thuật, một môn khoa học và chúng tôi gọi nó là Khoa học Thiết kế Lối sống - Lifestyle Design (LD). Tôi đã dành ba năm qua đi du lịch với những con người sống trong những thế giới mà bạn không thể tưởng tượng ra. Thay vì ghét bỏ thực tại, tôi sẽ chỉ cho bạn cách uốn nó theo ý muốn của bạn. Nghe thì khó nhưng thực tế lại dễ dàng hơn. Hành trình của tôi từ một nhân viên văn phòng làm việc cực kỳ vất vả với mức lương bèo bọt trở thành một thành viên của NR mới đầu nghe còn kỳ lạ hơn cả truyện viễn tưởng, song bây giờ tôi đã giải mã nó và bạn có thể dễ dàng làm theo. Có một công thức cho việc này. Cuộc sống không nhất thiết phải quá vất vả. Thực sự là như vậy. Phần lớn mọi người, 9 bao gồm cả bản thân tôi trước đây, đều dành quá nhiều thời gian để tự thuyết phục mình rằng cuộc sống là khó khăn, rằng chúng ta phải chấp nhận làm việc từ chín giờ sáng đến năm giờ chiều để (đôi khi) đổi lấy những ngày cuối tuần xả hơi hay kỳ nghỉ thật ngắn nếu không muốn bị sa thải. Sự thật, ít nhất là cuộc sống mà tôi đã sống và sẽ chia sẻ trong cuốn sách này, hoàn toàn khác biệt. Từ việc tận dụng sự biến động tiền tệ để tạo ra nguồn lực cho cuộc sống đến việc biến mất, tôi sẽ chỉ cho bạn thấy một tổ chức ngầm, quy mô nhỏ sử dụng các thủ thuật kinh tế để làm những việc mà hầu hết mọi người đều coi là không thể như thế nào. Nếu bạn lựa chọn cuốn sách này, rất có thể bạn sẽ không muốn ngồi sau bàn làm việc cho tới lúc 62 tuổi. Dù ước mơ của bạn là gì: thoát khỏi cuộc đua tranh khốc liệt, du lịch tận hưởng cuộc sống, đi du ngoạn dài ngày, thiết lập kỷ lục thế giới hay chỉ đơn giản là thay đổi công việc, cuốn sách này sẽ cung cấp những công cụ cần thiết để biến ước mơ đó thành hiện thực ngay lúc này, ngay tại đây thay vì đợi đến khi nghỉ hưu. Luôn có cách nhận được phần thưởng cho sự nỗ lực vượt qua những khó khăn của cuộc sống thay vì phải đợi đến lúc cuối đời. Thực hành điều đó như thế nào? Tất cả bắt đầu với một suy nghĩ đơn giản mà hầu hết mọi người đều bỏ qua - và ngay cả tôi cũng đã bỏ qua nó trong 25 năm. Mọi người không muốn trở thành triệu phú - họ muốn tận hưởng những gì họ tin rằng phải có hàng triệu đôla mới mua được. Thông thường đó là những ngôi nhà gỗ ở khu trượt tuyết, những người quản gia, và những chuyến du lịch nước ngoài. Nằm trên võng, xoa bụng với loại mỡ thực vật làm từ ca cao trong khi nghe sóng biển vỗ nhịp nhàng bên hiên ngôi nhà gỗ mái lá? Nghe thật thú vị. Một triệu đôla trong ngân hàng không phải điều tuyệt vời. Điều tuyệt vời là được sống cuộc sống hoàn toàn tự do. Khi đó câu hỏi đặt ra là: Làm thế nào để có được lối sống 10 hoàn toàn tự do của một triệu phú mà không cần phải có một triệu đôla? Trong năm năm qua, tôi đã trả lời câu hỏi này cho bản thân mình, và trong cuốn sách này, tôi sẽ trả lời nó cho bạn. Tôi sẽ chỉ cho bạn thấy chính xác tôi đã làm thế nào để tách biệt thu nhập với thời gian và tạo ra lối sống lý tưởng cho mình, đi du lịch vòng quanh thế giới, tận hưởng những thứ đẹp nhất trên hành tinh này. Làm thế nào để tôi, từ chỗ làm việc 14 giờ/ngày và kiếm 40.000 đôla/năm thành làm việc 4 giờ/tuần và kiếm 40.000 đôla/tháng? Cũng có ích nếu biết mọi việc bắt đầu thế nào. Và thật kỳ lạ, nó diễn ra trong lớp học dành cho những người sắp trở thành Giám đốc ngân hàng đầu tư. Năm 2002, Ed Zschau, giảng viên cao cấp và cũng là giáo viên môn Kinh doanh Công nghệ cao của tôi ở trường Đại học Princeton, đã mời tôi trở lại trường để nói chuyện với lớp học về công việc kinh doanh của tôi. Đã có nhiều triệu phú đến nói chuyện với lớp học này nhưng tôi đã xây dựng một hình tượng hoàn toàn khác biệt. Tuy nhiên, trong những ngày tiếp theo, tôi nhận thấy dường như các em đều thảo luận về việc làm thế nào để xây dựng được những công ty lớn, thành công, bán nhiều hàng và có một cuộc sống tốt. Thế là đủ. Câu hỏi mà không ai thực sự hỏi hay trả lời là: Tại sao lại phải làm việc đó đầu tiên? Dành những năm tháng đẹp nhất của cuộc đời để hi vọng được hạnh phúc vào cuối đời thì có ích gì? Cuối cùng, tôi đưa ra bài giảng có tên “Buôn ma túy vì Niềm vui và Lợi nhuận’’. Phần mở đầu rất đơn giản: Kiểm tra những giả định cơ bản nhất về sự cân bằng công việc - cuộc sống. Quyết định của bạn sẽ thay đổi như thế nào nếu nghỉ hưu không phải là một lựa chọn? Nếu được nghỉ hưu ngắn hạn thì bạn sẽ làm gì để tận hưởng cuộc sống bị trì hoãn của mình trước khi phải làm việc 40 năm để được như vậy? 11 Có thực sự cần thiết phải làm việc như một nô lệ để sống như một triệu phú? Tôi không rõ những câu hỏi này sẽ đưa tôi đến đâu. Một kết luận kỳ lạ? Những quy tắc phổ biến của “thế giới thực’’ là một tập hợp những ảo tưởng đã được xã hội củng cố. Cuốn sách này sẽ dạy bạn cách nhận ra và theo đuổi những lựa chọn mà người khác không nhận thấy. Điều gì khiến cuốn sách này trở nên khác biệt? Trước hết, tôi sẽ không dành quá nhiều thời gian cho vấn đề này. Tôi sẽ giả định rằng bạn đang thiếu thời gian, lo lắng, sợ hãi hay trường hợp tồi tệ nhất - sống tốt và thoải mái với một công việc không giúp bạn khai thác hết được tiềm năng của bản thân. Trường hợp thứ hai là trường hợp phổ biến nhất và gây tác hại lớn nhất. Thứ hai, cuốn sách này không bàn đến chuyện tiết kiệm và không khuyến khích bạn từ bỏ ly rượu vang đỏ mỗi ngày để có được một triệu đôla trong 50 năm tới. Tôi muốn bạn uống ly rượu đó. Tôi sẽ không yêu cầu bạn lựa chọn giữa sự tận hưởng của ngày hôm nay và tiền bạc của ngày mai. Tôi tin rằng bây giờ bạn có thể có được cả hai. Mục tiêu là niềm vui và lợi nhuận. Thứ ba, cuốn sách này không nói về việc tìm kiếm “công việc mơ ước’’. Tôi sẽ giả định rằng với hầu hết sáu hay bảy tỉ người trêntrái đất, công việc tốt nhất là công việc tốn ít thời gian nhất. Phần lớn mọi người không thể kiếm được công việc khiến mình hài lòng, vì vậy đó không phải là mục đích ở đây. Mục đích của chúng ta là giải phóng thời gian và tăng thu nhập. Tôi mở đầu mỗi lớp học bằng cách giải thích về tầm quan trọng của việc trở thành “nhà đàm phán’’. Tuyên ngôn của nhà đàm phán rất đơn giản: Thực tế có thể dàn xếp được. Ngoài khoa học và luật pháp, tất cả mọi luật lệ đều có thể sửa chữa hay phá vỡ mà không nhất thiết phải trở thành kẻ vô tổ chức, vô kỉ luật. 12 Từ DEAL trong cụm deal making (thỏa thuận) cũng chính là từ viết tắt chỉ quá trình trở thành thành viên của NR. Dù bạn là nhân viên hay ông chủ, bạn đều có thể sử dụng các bước và chiến thuật này để đạt được những kết quả đáng kinh ngạc. Bạn có thể làm tất cả mọi việc tôi đã làm của một ông chủ không? Không. Bạn có thể sử dụng những nguyên lý tương tự để tăng gấp đôi thu nhập, cắt giảm một nửa số giờ làm việc, hay ít nhất gấp đôi thời gian nghỉ bình thường? Chắc chắn là có. Dưới đây là các bước bạn sẽ sử dụng để làm mới bản thân: D có nghĩa là Definition - Định nghĩa: Đảo ngược hoàn toàn những quan niệm phổ biến và đưa ra những luật lệ và mục đích cho trò chơi mới. Nó thay thế những giả định khiến một người tự đánh bại bản thân và giải thích những quan niệm như sự giàu có tương đối và sự căng thẳng tích cực1. NR là ai và họ hoạt động như thế nào? Phần này giải thích tổng quát công thức thiết kế lối sống - những điều cơ bản nhất - trước khi thêm ba thành phần còn lại. 1 Những thuật ngữ không phổ biến được định nghĩa trong cuốn sách này như những quan niệm mới. Nếu có điều gì chưa rõ ràng hoặc bạn cần tham khảo nhanh, hãy ghé thăm trang web www.fourhourworkweek.com để tìm danh mục thuật ngữ đầy đủ và các nguồn khác. E có nghĩa là Elimination - Sự loại trừ: Loại bỏ hoàn toàn những quan niệm lỗi thời về quản lý thời gian. Nó phản ánh chính xác cách tôi sử dụng lời nói của một nhà kinh tế học người Ý để nói về việc chuyển từ ngày làm việc 12 giờ thành ngày làm việc hai giờ... trong vòng 48 giờ. Tăng 10 lần hoặc hơn thế kết quả làm việc trong một giờ với những kỹ thuật NR khác, phát triển chế độ hạn chế thông tin và bỏ qua những thứ không quan trọng. Phần này đem lại yếu tố đầu tiên để thiết kế lối sống thịnh vượng: Thời gian. A có nghĩa là Automation - Sự tự động : Đặt dòng tiền vào máy tự động bằng cách13 kinh doanh địa lý, tìm nguồn lực bên ngoài và các quy tắc không cần ra quyết định. Từ những thói quen bình thường đến thói quen của những NR cực kỳ thành công, tất cả đều ở đây. Phần này đem lại yếu tố thứ hai để thiết kế lối sống thịnh vượng: Thu nhập. L có nghĩa là Liberation - Sự tự do: Là bản tuyên ngôn cho những người có xu hướng tự do. Làm xuất hiện khái niệm nghỉ hưu ngắn hạn cũng như những phương thức kiểm soát từ xa hoàn hảo và thoát khỏi ông chủ. Sự tự do không có nghĩa là những chuyến du lịch rẻ tiền mà là phá vỡ hoàn toàn những yếu tố bó buộc bạn với một nơi duy nhất. Phần này đem lại yếu tố thứ ba và cũng là yếu tố cuối cùng để thiết kế lối sống thịnh vượng: Sự linh động. Tôi cần lưu ý bạn rằng, phần lớn các ông chủ sẽ không hài lòng nếu bạn chỉ làm việc ở văn phòng một giờ mỗi ngày, và vì vậy, các nhân viên nên đọc các bước này theo trình tự DEAL nhưng thực hiện chúng theo trình tự DELA. Nếu bạn muốn tiếp tục công việc hiện tại thì bạn phải tạo ra quyền tự do được lựa chọn địa điểm trước khi cắt giảm 80% thời gian làm việc. Thậm chí, nếu bạn chưa bao giờ nghĩ đến việc trở thành một doanh nhân theo nghĩa hiện đại thì quá trình DEAL cũng sẽ biến bạn thành một doanh nhân theo nghĩa thuần túy được nhà kinh tế học người Pháp J.B. Say đưa ra lần đầu tiên vào năm 1800 - doanh nhân là người dịch chuyểncác nguồn lợi kinh tế từ nơi có lợi nhuận thấp sang nơi có lợi nhuậncao hơn1. Cuối cùng, hầu hết những điều tôi đưa ra dường như không khả thi và thậm chí đối nghịch với những quan niệm cơ bản thông thường - tôi cũng hi vọng như vậy. Hãy phân tích để kiểm chứng các quan niệm như một cách rèn luyện lối suy nghĩ sáng tạo. Nếu thử, bạn sẽ thấy mọi việc đi xa đến đâu, và bạn sẽ không bao giờ muốn quay lại. Hãy hít thở thật sâu và để tôi chỉ cho bạn thấy thế giới của tôi. Và nhớ - Hãy thư giãn. Hãy vui vẻ và làm cho mọi người cùng vui vẻ. TIM FERRISS 14 Tokyo, Nhật Bản Ngày 29 tháng 09 năm 2006 1 http://www.peter-drucker.com/books/00887306187.html. ► Quá trình nghiên cứu Người tài giỏi là người mắc tất cả những sai lầm dù là trong một lĩnh vực rất hẹp. - NIELS BOHR, nhà vật lý học người Đan Mạch đã từng đoạt giải Nobel Bình thường anh ta là một kẻ điên khùng , song đôi lúc anh ta cũng tỉnh táo khi anh ta đơn thuần là một kẻ ngu ngốc. - HEINRICH HEINE, nhà phê bình, nhà thơ người Đức Cuốn sách này sẽ dạy bạn chính xác những nguyên lý mà tôi đã sử dụng để trở thành: Vận động viên đấm bốc tự do, đã từng chiến thắng bốn giải vô địch thế giới Người Mĩ đầu tiên trong lịch sử được ghi vào kỷ lục Guinness về tango Được mời làm Giảng viên môn kinh doanh trường Đại học Princeton Nhà ngôn ngữ học ứng dụng tiếng Nhật, tiếng Trung Quốc, tiếng Đức và tiếng Tây Ban Nha Nhà nghiên cứu chỉ số glycemic1 1 Chỉ số đo ảnh hưởng của cac-bon hy-đrat lên nồng độ glucoza trong máu dựa trên các nghiên cứu sinh lý học. Vô địch giải tán thủ Trung Quốc Vũ công nhảy break-dance của MTV1 Đài Loan15 Cố vấn môn điền kinh cho hơn 30 người đang giữ kỷ lục thế giới Diễn viên trong các phim truyền hình ăn khách ở Trung Quốc và Hồng Kông Phát thanh viên truyền hình ở Thái Lan và Trung Quốc Nhà hoạt động và nghiên cứu tị nạn chính trị Thợ lặn săn cá mập Tay đua môtô. Câu chuyện làm thế nào tôi đạt được những điều này thì kém hấp dẫn hơn một chút: 1977: Tôi được sinh sớm 6 tuần và chỉ có 10% cơ hội sống sót. Tuy nhiên, tôi đã tồn tại và béo đến mức không thể gập bụng lại được. Cơ mắt của tôi có vấn đề và mẹ tôi thường âu yếm gọi tôi là “cá ngừ”. Mọi việc đều tốt đẹp. 1983: Suýt trượt lớp mẫu giáo vì tôi không học bảng chữ cái. Cô giáo tôi không hề giải thích tại sao tôi phải học nó, và thay vào đó chỉ nói: “Vì tôi là cô giáo - đó chính là lí do.” Tôi bảo cô ấy rằng điều đó thật ngu ngốc và hãy để tôi một mình, tôi còn tập trung vẽ cá mập. Cô tống tôi vào “bàn tồi tệ” và phạt tôi. Tinh thần chống đối chính quyền của tôi bắt đầu. 1991: Công việc đầu tiên. À, đó là kỷ niệm. Tôi làm việc dọn dẹp ở một quán kem với mức lương tối thiểu và nhanh chóng nhận ra rằng, cách làm việc của những ông chủ lớn sẽ tăng hiệu quả gấp đôi nỗ lực bình thường. Tôi làm theo cách của mình, hoàn thành công việc trong vòng một giờ thay vì tám giờ và dành thời gian còn lại đọc tạp chí kung-fu2 hay tập karate ở bên ngoài. Tôi bị sa thải sau một thời gian ngắn kỉ lục - ba ngày - với lời nhận xét “Có thể một ngày nào đó cậu sẽ hiểu giá trị của sự chăm chỉ.” Dường như đến tận bây giờ tôi vẫn chưa nhận ra. 1 Chương trình truyền hình chuyên về âm nhạc. 16 2 Môn võ Trung Hoa. 1993: Tôi đi tình nguyện trong chương trình trao đổi văn hóa một năm ở Nhật Bản. Ở đây, mọi người làm việc đến tận lúc chết - một hiện tượng được gọi là karooshi. Họ muốn là tín đồ của đạo Shinto1 khi sinh ra, đạo Cơ đốc khi kết hôn và đạo Phật khi qua đời. Tôi kết luận rằng, hầu hết mọi người đều lúng túng về cuộc sống. Một buổi tối, tôi định nhờ chủ nhà sáng hôm sau đánh thức tôi dậy (okosu), nhưng tôi lại nói thành hãy cưỡng bức tôi một cách thô bạo (okasu). Bà ta vô cùng bối rối. 1996: Tôi đã bí mật lọt vào trường Đại học Princeton mặc dù điểm SAT2 của tôi thấp hơn 40% so với mức trung bình và người tư vấn tuyển chọn sinh viên ở trường cao học nói rằng tôi nên “thực tế” hơn. Tôi thấy mình không giỏi về thực tế. Tôi theo chuyên ngành Thần kinh học và sau đó chuyển sang nghiên cứu Tây Á để tránh phải làm quá sức mình. 1997: Thời điểm để làm triệu phú! Tôi đã xuất bản một cuốn sách ghi âm tiếng có tên How I Beat The Ivy League (Tôi đã đánh bại một trường danh tiếng như thế nào?). Tôi dành toàn bộ tiền kiếm được trong ba mùa hè để thâu 500 đĩa, và cuối cùng tôi chẳng bán được chiếc nào. Mẹ tôi ném chúng đi vào năm 2006 - chín năm sau khi bị từ chối. Tự tin thái quá không có cơ sở kể ra cũng có niềm vui của nó. 1998: Sau khi có bốn người ném tạ tham gia, tôi đã bỏ công việc đem lại thu nhập cao nhất trong kí túc xá và thực hiện một buổi hội thảo về đọc nhanh. Tôi chăng đầy kí túc xá với hàng trăm đèn quảng cáo nê-ông màu xanh lá cây có ghi “HÃY TĂNG TỐC ĐỘ ĐỌC CỦA BẠN LÊN BA LẦN SAU BA GIỜ!” và những sinh viên Princeton đầu tiên bắt đầu viết “nhảm nhí” lên mỗi chiếc biển. Việc bán được 32 chỗ cho buổi hội thảo kéo dài ba giờ với giá 50 đôla/ chỗ, và 533 đôla trong một giờ đã thuyết phục tôi rằng tìm một thị trường trước khi thiết kế sản phẩm tốt hơn điều ngược lại. Hai tháng sau, tôi thấy chán đến tận cổ việc đọc nhanh và đóng cửa. Tôi ghét ngành dịch vụ và tôi cần tìm một sản phẩm để làm ăn. 1 Còn gọi là Thần Đạo, đó là tín ngưỡng và tôn giáo của dân tộc Nhật. Tư tưởng của 17 Shinto khác với các tôn giáo khác ở chỗ không cấm hay buộc con người làm gì, mà chỉ khuyên nên hướng tới sự trong sáng và tránh điều ác. 2 Bài kiểm tra SAT lý luận là một kì thi được chuẩn hóa dùng cho việc xét tuyển vào đại học tại Mĩ. Mùa thu năm 1998: Một cuộc tranh cãi nảy lửa về bài luận văn và nỗi lo sợ sâu sắc sẽ trở thành một Giám đốc ngân hàng đầu tư đã khiến tôi bỏ học và thông báo với cán bộ phòng đào tạo rằng tôi sẽ nghỉ học cho đến khi nào có tin tức tiếp theo. Cha tôi tin rằng tôi sẽ không bao giờ quay lại, và tôi tin rằng cuộc đời tôi đã kết thúc. Mẹ tôi thì nghĩ đấy không phải là vấn đề lớn và không nhất thiết phải trở thành một ngôi sao. Mùa xuân năm 1999: Trong vòng ba tháng, tôi chấp nhận bỏ việc thiết kế chương trình ở Berlitz - Nhà xuất bản các tài liệu tiếng nước ngoài lớn nhất thế giới, và việc phân tích ở một trung tâm nghiên cứu tị nạn chính trị bao gồm ba người. Rất tự nhiên, sau đó tôi bay sang Đài Loan và thiết lập chuỗi phòng tập thể dục từ hai bàn tay trắng nhưng sau đó bị đóng cửa bởi Hội Tam Hoàng1, còn gọi là mafia người Trung Quốc. Tôi thất bại, quay lại Mĩ học quyền anh và giành giải vô địch quốc gia bốn tuần sau đó với phong cách xấu nhất và khác thường nhất từ trước đến nay. 1 Tiếng Anh gọi là Triads: Hội kín của người Hoa dính líu đến hoạt động tội phạm. Mùa thu năm 2000: Tôi quay lại Princeton với sự tự tin vì bài khóa luận đã hoàn thành. Cuộc sống của tôi chưa kết thúc và dường như một năm trì hoãn việc học lại có lợi cho tôi. 20 tuổi, tôi có những khả năng như David Koresh1. Bạn tôi bán một công ty với giá 450 triệu đôla, và tôi quyết định chuyển tới vùng đất đầy nắng California để thực hiện kế hoạch làm tỉ phú của mình. Mặc dù đây là thị trường lao động nóng nhất trong lịch sử thế giới song tôi vẫn bị thất nghiệp ba tháng sau khi tốt nghiệp. Đến lúc đó, tôi quyết định tung ra con át chủ bài của mình và liên tục viết 32 Email cho một vị Tổng Giám đốc điều hành mới khởi nghiệp. Cuối cùng, anh ta cũng “đầu hàng” và tiếp nhận tôi. 18 1 Giáo chủ giáo phái Branch Davidian có trụ sở tại Texas, Mĩ. Anh ta tin rằng mình là nhà tiên tri cuối cùng trên thế giới. Mùa xuân năm 2001: Từ một công ty vô danh tiểu tốt với 15 nhân viên, TrueSAN Networks đã trở thành “công ty lưu trữ dữ liệu tư nhân số một” (việc này được xác định thế nào?) với 150 nhân viên (bọn họ đang làm gì ở đây vậy?). Một Giám đốc bán hàng mới được bổ nhiệm ra lệnh cho tôi gọi điện liên lạc với khách hàng “bắt đầu từ vần A” trong sổ danh bạ. Bằng cách khéo léo nhất có thể, tôi hỏi anh ta tại sao chúng ta lại làm việc chậm chạp như vậy. Anh ta nói: “Bởi vì tôi ra lệnh như vậy.” Có vẻ như đó không phải một sự khởi đầu tốt đối với tôi. Mùa thu năm 2001: Sau một năm làm việc 12 tiếng/ngày, tôi nhận ra rằng tôi được trả lương thấp thứ nhì công ty, chỉ trên nhân viên lễ tân. Tôi chọn giải pháp cuối cùng là lướt Internet cả ngày. Một buổi chiều, sau khi đã hết video clip khiêu khích để gửi cho bạn bè, tôi bắt đầu tìm hiểu cách gây dựng một công ty cung cấp đồ ăn kiêng. Hóa ra là bạn có thể mua mọi nguồn lực, từ vật liệu sản xuất đến thiết kế quảng cáo từ bên ngoài. Hai tuần sau, với khoản nợ 5.000 đôla trong thẻ tín dụng, tôi đã cho ra lò mẻ sản phẩm đầu tiên là một trang web sống động. Tôi bị sa thải đúng một tuần sau đó. Đó cũng là một điều tốt. 2002 - 2003: Công ty TNHH BrainQUICKEN (BQ) làm ăn ngày càng phát đạt, và hiện giờ tôi kiếm được 40.000 đôla một tháng thay vì 40.000 đôla một năm. Vấn đề duy nhất là tôi ghét cuộc sống làm việc hơn 12 giờ một ngày, 7 ngày một tuần. Có vẻ như tôi đã tự đặt mình vào tình thế khó khăn. Tôi đi “nghỉ” một tuần ở Florence, Ý với gia đình và dành 10 giờ nghỉ xả hơi ở một quán cà phê Internet. Thật quá mệt mỏi. Tôi bắt đầu dạy sinh viên trường Princeton cách xây dựng những công ty “thành công” (nghĩa là mang lại lợi nhuận). Mùa đông năm 2004: Điều không thể xảy ra đã xảy ra. Một công ty sản xuất chương trình quảng cáo và một tập đoàn người Do Thái đến gặp tôi và bày tỏ ý định muốn mua lại đứa con tinh thần của tôi là sản phẩm BrainQUICKEN. Tôi đơn giản hóa, loại trừ, và lau dọn nhà cửa để khiến mình trở nên có ích. Thật kỳ diệu, BQ không bị chia19 tách, và cả hai hợp đồng đều được thực hiện. Tôi như quay trở lại Ngày Groundhog1. Không lâu sau đó, cả hai công ty đều cố bắt chước sản phẩm của tôi và đã mất hàng triệu đôla. Tháng 06 năm 2004: Tôi quyết định rằng, dù công ty của tôi có tự sụp đổ, tôi cũng phải trốn chạy trước khi trở thành Howard Hughes2. Tôi thay đổi tất cả mọi thứ và với chiếc ba-lô trong tay, tôi tới sân bay JFK ở New York, mua chiếc vé một chiều tới châu Âu. Tôi hạ cánh ở London và dự định sẽ tiếp tục bay sang Tây Ban Nha trong bốn tuần nạp năng lượng trước khi trở về với công việc vất vả hàng ngày. Tôi nhanh chóng bắt đầu kì nghỉ của mình bằng sự kiện hỏng xe nghiêm trọng ngay buổi sáng đầu tiên. Tháng 07 năm 2004: Bốn tuần kéo dài thành tám tuần, và tôi quyết định ở nước ngoài vô thời hạn để làm bài kiểm tra cuối cùng về tự động hóa, chỉ gửi Email trong một tiếng vào sáng thứ Hai. Ngay khi tôi giúp bản thân mình thoát khỏi khó khăn, lợi nhuận đã tăng 40%. Bạn sẽ làm gì khi bạn không thể hành xử như một cậu bé tinh nghịch mắc lỗi và tránh trả lời những câu hỏi hóc búa? Rõ ràng, bạn sẽ rất hoảng sợ và không muốn giao lưu với ai. 1 Ngày lễ được tổ chức vào ngày 2/1 ở Mĩ và Canada. Trong ngày này, con chuột chũi bò khỏi hang, nếu nó không thể nhìn thấy bóng của mình vì trời có nhiều mây thì mùa đông sẽ kết thúc. Nếu không, mùa đông sẽ kéo dài thêm sáu tháng nữa. 2 Phi công, kỹ sư, nhà công nghiệp, nhà sản xuất phim, đạo diễn phim người Mĩ, một trong những người giàu có nhất trên thế giới. Tháng 09 năm 2006: Tôi quay lại Mĩ với một tâm trạng bình thản kỳ lạ sau khi đã phá vỡ mọi giả định của mình về những gì có thể và không thể làm được. “Buôn ma túy vì Niềm vui và Lợi nhuận” đã trở thành một cách thiết kế lối sống lí tưởng. Thông điệp mới rất đơn giản: Tôi đã thấy được vùng đất hứa và có tin tốt lành. Và bạn cũng vậy. 20 Bước I: D - Definition (Định nghĩa) Thực tế chỉ là ảo tưởng, mặc dù đó là một ảo tưởng kéo dài và không bao giờ kết thúc. - ALBERT EINSTEIN 1.Khuyến cáo và so sánh ► LÀM THẾ NÀO ĐỂ ĐỐT CHÁY MỘT TRIỆU ĐÔLA TRONG MỘT ĐÊM? Có những người giàu có và họ tưởng rằng họ đang “có một cơn sốt” và có thể điều khiển được nó, trong khi thực tế chính cơn sốt đang điều khiển họ. - SENECA1 Tôi cũng biết những người dường như tưởng mình là giàu có, nhưng họ lại là những người bần cùng khốn khổ nhất. Họ tích trữ những thứ rác rưởi nhưng không biết cách sử dụng chúng hay vứt bỏ chúng , và họ tự tạo ra cho mình những chiếc vòng giả vàng hay bạc. - HENRY DAVID THOREAU2 (1817 - 1862) 1 GIỜ SÁNG, GIỜ TRUNG TÂM, TẠI ĐỘ CAO 9.144 MÉT TRÊN LAS VEGAS Những người bạn của anh ta đi ngủ sau khi đã say túy lúy. Bây giờ chỉ còn lại hai người chúng tôi trong khoang hạng nhất. Anh ta đưa tay ra tự giới thiệu, và một chiếc nhẫn kim cương Looney Tunes khổng lồ xuất hiện khi những ngón tay của anh ta lướt qua dưới ánh đèn đọc sách của tôi. 1 Seneca (04TCN - 655SCN): Ông là nhà hoạt động chính trị La Mã, nhà văn, nhà viết kịch, đại biểu của chủ nghĩa Xtôia La Mã. 2 Tác gia, nhà tự nhiên học, nhà triết học người Mĩ. 21 Mark là một trùm tư bản đích thực. Anh ta đã từng điều hành toàn bộ hệ thống cây xăng, hệ thống cửa hàng tiện lợi và sòng bạc ở Nam Carolina. Anh ta cười mỉm và thú nhận rằng bình thường trong mỗi chuyến đi tới thành phố Sin, anh ta và vài người bạn chơi cuối tuần có thể tiêu tốn hết 500.000 đến 1.000.000 đôla mỗi người. Thật thú vị. Anh ta lắng nghe khi tôi chuyển câu chuyện sang đề tài những chuyến du lịch, nhưng tôi lại thấy thích thú hơn với kỷ lục tiêu tiền đáng kinh ngạc của anh ta. “Vậy anh thích công việc nào nhất trong toàn bộ công việc của mình?” Anh ta chưa cần đến một giây suy nghĩ để trả lời: “Chẳng việc nào cả.” Anh ta giải thích rằng, anh ta đã làm việc hơn 30 năm với những người anh ta không thích để mua những thứ anh ta không cần. Cuộc sống là một loạt những cô vợ trẻ, - những chiếc xe hơi đắt tiền và quyền được khoe khoang, khoác lác. Mark như thể đang sống dở, chết dở. Chúng tôi thực sự không muốn kết thúc cuộc đời mình như vậy. Quả táo và quả cam: Sự so sánh Vậy, điều gì làm nên sự khác biệt? Điều gì khiến những con người NR có nhiều sự lựa chọn khác biệt với những người Deferrers (D) luôn trì hoãn, luôn muốn để dành mọi thứ rồi cuối cùng nhận ra rằng cuộc sống đã đi qua họ? Mọi thứ khác biệt ở ngay điểm đầu tiên. Có thể phân biệt NR với đám đông dựa vào mục đích của họ bởi mục đích phản ánh triết lý sống và những ưu tiên rõ ràng. Hãy chú ý cách diễn đạt ngôn từ có thể thay đổi hoàn toàn những hành động và mục tiêu cần thiết mà nếu nhìn qua sẽ rất giống nhau. Điều này không chỉ giới hạn với các ông chủ mà cũng đúng cả với các nhân viên. D: Làm việc cho chính bản thân bạn. NR: Thuê người khác làm việc cho bạn. D: Làm việc khi bạn muốn.22 NR: Không làm việc vì lợi ích của công việc, và làm việc ở mức tối thiểu cần thiết để đạt hiệu quả công việc tối đa. D: Nghỉ hưu sớm hoặc về hưu non. NR: Có các giai đoạn phục hồi và những vụ kinh doanh đầu cơ định kỳ (nghỉ hưu ngắn hạn) và bạn nhận thức được rằng, mục tiêu cuộc sống không phải là được nghỉ ngơi hoàn toàn mà chỉ là làm những gì bạn thích. D: Mua được tất cả những thứ bạn muốn có. NR: Làm tất cả những việc bạn muốn làm, và trở thành người bạn muốn. Nếu mục tiêu của bạn cần đến công cụ hay máy móc nào đó thì hãy sử dụng chúng, nhưng chúng chỉ là phương tiện hoặc phần thưởng chứ chúng không đóng vai trò cốt yếu trong việc đạt được mục tiêu. D: Làm ông chủ thay vì làm nhân viên; là người chịu trách nhiệm. NR: Không phải là ông chủ cũng không phải là nhân viên mà là chủ nhân. Chủ nhân của những con tàu và đảm bảo có người điều khiển chúng chạy đúng giờ. D: Kiếm hàng tấn tiền. NR: Kiếm hàng tấn tiền với lý do cụ thể và những giấc mơ rõ ràng để theo đuổi, bao gồm cả lịch trình và các bước đi. Bạn đang làm việc cho ai và để làm gì? D: Có được nhiều hơn (số lượng công việc, số tiền nhận được). NR: Có chất lượng tốt hơn và ít lo lắng hơn. Đảm bảo nguồn dự trữ tài chính khổng lồ nhưng nhận thức được rằng, phần lớn các nhu cầu vật chất chỉ là lời biện hộ cho việc dành quá nhiều thời gian vào những việc không thực sự quan trọng, bao gồm cả việc mua hàng và chuẩn bị mua hàng. Bạn dành hai tuần để đàm phán với đối tác về chiếc Infiniti1 và được giảm 10.000 đôla? Điều đó thật tuyệt. Cuộc sống của bạn có mục đích không? Bạn có làm được điều gì có ích cho thế giới này không, hay chỉ đảo lộn23 đống giấy tờ, ngồi gõ bàn phím, và về nhà trong tình trạng say xỉn vào cuối tuần? D: Kiếm được thu nhập cao nhờ IPO2, mua lại, nghỉ hưu hay các quyền lợi khác. NR: Nghĩ những điều to lớn nhưng đảm bảo ngày nào cũng có lương: thứ nhất là vòng quay tiền mặt; thứ hai mới là lương cao. D: Được tự do không phải làm những việc bạn không thích. NR: Được tự do không phải làm những việc bạn không thích, nhưng cũng tự do và quyết tâm theo đuổi giấc mơ của bạn, không làm việc vì chính lợi ích của công việc. (W4W)3. Sau nhiều năm lặp đi lặp lại một công việc, bạn sẽ thấy rất khó khăn để tìm được niềm đam mê, hãy xác định lại ước mơ của mình và làm sống lại những sở thích bạn đã lãng quên hay từ bỏ. Mục đích không chỉ đơn giản là loại bỏ những điều tồi tệ vì điều đó không mang lại gì ngoài cảm giác rỗng tuếch, mục đích còn là theo đuổi và trải nghiệm những điều tốt nhất trên thế giới. 1 Một nhãn hiệu ô tô của công ty Nissan, Nhật Bản. 2 Initial Public Offering - Đợt phát hành cổ phiếu đầu tiên ra công chúng. 3 Work for work’s. Xuống khỏi con tàu đã lên nhầm Nguyên lý đầu tiên là bạn không được đánh lừa bản thân mình bởi bạn chính là kẻ dễ bị đánh lừa nhất. - RICHARD P. PEYNMAN, nhà vật lý học đã đoạt giải Nobel Đủ có nghĩa là đủ. Không nên tham lam và đòi hỏi thêm nữa. Khát tiền một cách mù quáng sẽ không bao giờ đem lại thành công. Tôi đã từng thuê máy bay riêng bay qua đỉnh núi Andes1, thưởng thức những loại 24 rượu ngon nhất thế giới giữa những ngọn núi tuyết, sống như một ông vua, nằm thư giãn bên chiếc hồ bơi rộng lớn của ngôi biệt thự. Và bí mật nhỏ của tôi ở đây là: Tất cả đều rẻ hơn tiền thuê nhà ở Mĩ. Nếu bạn được tự do về thời gian và không gian thì số tiền của bạn sẽ tự động có giá trị gấp 3 đến 10 lần. Điều này không có gì liên quan đến tỷ giá tiền tệ. Giàu có và có khả năng sống như một triệu phú về cơ bản là hai việc rất khác nhau. Giá trị thực tế của tiền được nhân lên phụ thuộc vào số chữ W bạn kiểm soát được trong đời: Bạn làm gì (what), làm khi nào (when), làm ở đâu (where), và làm với ai (with whom). Tôi gọi nó là “số nhân tự do”. Nếu lấy đây làm tiêu chuẩn thì một Giám đốc ngân hàng đầu tư làm việc 80 giờ/tuần và kiếm được 500.000 đôla/năm sẽ “ít quyền lực” hơn một nhân viên NR làm 1/4 số giờ và kiếm 40.000 đôla nhưng được hoàn toàn tự do quyết định sống khi nào, ở đâu và như thế nào? 500.000 đôla của ông Giám đốc ngân hàng có thể sẽ ít giá trị hơn 40.000 đôla và 40.000 đôla của anh nhân viên sẽ giá trị hơn 500.000 đôla nếu chúng ta so sánh những con số và xem xét phong cách sống cũng như cách tiêu tiền của họ. 1 Dãy Andes, dài hơn 7.000km, là dãy núi dài nhất thế giới. Sự lựa chọn - khả năng được chọn lọc - là quyền lực thực sự. Cuốn sách này sẽ cho thấy cách phát hiện và tạo ra những lựa chọn với công sức và chi phí thấp nhất. Bạn có thể kiếm được nhiều tiền hơn, rất nhiều, mà chỉ phải làm một nửa số việc bạn đang làm hiện giờ. Thật lạ lùng phải không, nhưng sự thật là như vậy. Vậy NR là ai? - Nhân viên biết sắp xếp lại kế hoạch và đàm phán về thỏa thuận làm việc từ xa để đạt được 90% kết quả trong 1/10 số thời gian. Nhờ vậy anh ta được tự do đi trượt tuyết trên khắp đất nước và đi du lịch cùng gia đình hai tuần một tháng. - Chủ doanh nghiệp biết loại trừ những dự án và khách hàng ít mang lại lợi nhuận 25 nhất, tìm kiếm nguồn lực hoàn toàn từ bên ngoài, và du lịch khắp thế giới để thu thập những tài liệu quý giá trong khi vẫn làm việc từ xa trên trang web hoặc qua Email để quảng bá cho sản phẩm mới của mình. - Sinh viên quyết định liều lĩnh tất cả - những điều chẳng có nghĩa lý gì - để thiết lập dịch vụ cho thuê video trên mạng và kiếm 5.000 đôla/tháng từ những người say mê HDTV1 - một dự án làm thêm chỉ tốn hai giờ mỗi tuần và cho phép anh ta làm việc toàn thời gian với công việc vận động bảo vệ động vật. Có vô số các lựa chọn, nhưng mỗi con đường đều bắt đầu với bước đầu tiên: thay thế các giả định. Để tham gia sự dịch chuyển này, bạn cần học một số thuật ngữ mới và dùng la bàn chia lại hướng cho một thế giới khác. Chúng ta phải thay đổi các luật lệ, từ đảo ngược trách nhiệm đến vứt bỏ hoàn toàn khái niệm “thành công”. 1 High-definition television: Hệ thống truyền hình kỹ thuật số có độ phân giải cao. Vận động viên mới cho một trò chơi mới: Toàn cầu và không giới hạn TURIN, ITALY Nền văn minh có quá nhiều luật lệ đặt ra cho tôi, vì vậy tôi đã cố gắng hết sức để viết lại nó. - BILL COSBY iếng ồn ào chói tai im bặt khi anh ta quay người 360 độ trong không trung. Dale Begg Smith thực hiện cú lật người hoàn hảo - trượt lộn đầu theo hình chữ X – và rồi được ghi tên vào sách kỷ lục khi anh ta trượt đến đích. 26 Đó là ngày 16 tháng 2 năm 2006, và lúc này anh ta đã đoạt Huy chương Vàng môn trượt tuyết tự do tại Thế vận hội Mùa đông Turin. Không giống như các vận động viên chuyên nghiệp khác, sau thời khắc huy hoàng này, anh ta sẽ không bao giờ phải quay lại với công việc chán ngán không lối thoát hay nhìn lại ngày hôm đó như đỉnh cao của niềm đam mê duy nhất trong đời. Anh ta mới chỉ 21 tuổi và lái một chiếc Lamborghini1 màu đen. Sinh ra ở Canada, là chàng trai trưởng thành muộn, Dale tìm được việc tại một công ty công nghệ thông tin về Internet khi mới 13 tuổi. Thật may mắn, anh ta có một người đồng nghiệp và là người thày giàu kinh nghiệm hướng dẫn mình, đó là cậu anh trai 15 tuổi Jason. Công ty của họ được thành lập với mục đích hỗ trợ cho giấc mơ được đứng trên đỉnh vinh quang tại Thế vận hội, chỉ sau hai năm, công ty này đã trở thành công ty lớn thứ ba về công nghệ thông tin trên thế giới. 1 Chiếc xe hơi thể thao cao cấp của Ý. Trong khi đồng đội của Dale đang luyện tập vất vả ngoài giờ thì cậu ta lại đang bán rượu sa-kê cho khách hàng ở Tokyo. Trong thế giới “làm việc vất vả hơn chứ không cần thông minh hơn,” bất chấp những kết quả mà cậu đạt được, các huấn luyện viên của Dale cảm thấy cậu ta đang dành quá nhiều thời gian cho kinh doanh và không dành đủ thời gian cho luyện tập. Thay vì phải chọn lựa giữa công việc kinh doanh hay ước mơ của mình, Dale đã chọn cả hai, từ “hoặc cái này hoặc cái kia” thành “cái này và cái kia”. Cậu ta không dành quá nhiều thời gian cho kinh doanh; cậu ta và anh trai dành quá nhiều thời gian cho Canucks1. Năm 2002, họ chuyển tới thủ đô trượt tuyết của thế giới - nước Úc. Ở đây đội hình nhỏ hơn, linh động hơn và được một huấn luyện viên huyền thoại dạy. Chỉ ba năm sau, cậu ta được nhập quốc tịch, vượt qua mọi đồng đội cũ và trở thành “người Úc” thứ ba trong lịch sử đoạt Huy chương Vàng tại Thế vận hội Mùa đông. 27 Ở vùng đất của kanguru và sóng biển, Dale đã đi vào lịch sử ngành bưu điện. Thực sự là như vậy. Ngay sau bộ tem tưởng nhớ Elvis Presley, bạn có thể thấy gương mặt Dale trên những con tem của nước này. Danh vọng có những đặc quyền của nó, và việc tìm kiếm cơ hội từ những thứ trước mắt bạn cũng vậy. Luôn có những lựa chọn cho bạn. 1 Đội bóng khúc côn cầu trên băng chuyên nghiệp của Vancouver, Canada. NEW CALEDONIA, NAM ĐẠI TÂY DƯƠNG Nếu bạn chấp nhận đứng thứ hai, bạn sẽ không bao giờ dẫn đầu. - JOHN F. KENNEDY1 Một số người vẫn tin rằng có thêm một ít tiền nữa sẽ giải quyết ổn thỏa mọi việc. Mục đích của họ ngày càng tăng lên như: 300.000 đôla trong ngân hàng, 1.000.000 đôla trong danh mục đầu tư, 100.000 đôla/mỗi năm thay vì 50.000 đôla... Mục đích của Julie có ý nghĩa đơn giản hơn nhiều: Chỉ cần cô trở về nguyên vẹn cùng với đầy đủ ba đứa con và chồng như ngày đầu tiên gia đình cô khởi động chuẩn bị cho chuyến đi. Cô ngả người trên ghế và nhìn ra phía lối đi, gần chỗ Marc, chồng cô, đang ngủ. Cô nhẩm đếm như đã nhẩm đếm hàng nghìn lần - một, hai, ba, đó là ba đứa con của cô. Mọi chuyện đều tốt đẹp. Trong vòng 12 giờ, họ sẽ quay lại Paris an toàn. Tất nhiên, đấy là giả dụ rằng chuyến bay từ New Caledonia hạ cánh an toàn. New Caledonia? Nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới của đảo san hô, New Caledonia là một vùng đất của Pháp. Tại đây, Julie và Marc vừa bán chiếc du thuyền đã đưa họ đi hơn 24.000km vòng quanh thế giới. Tất nhiên, họ cũng có kế hoạch bù lại phần đầu tư ban đầu. Chuyến đi kéo dài 15 tháng, từ những con sông với những chiếc thuyền đáy bằng ở thành phố Venice đến những bãi biển của thổ dân ở Polynesia, đã tiêu tốn của họ 28 khoảng 18.000 đôla đến 19.000 đôla. Còn rẻ hơn tiền thuê nhà và mua bánh mì ở Paris. 1 Một trong số những vị Tổng thống nổi danh nhất trong lịch sử nước Mĩ. Phần lớn mọi người đều nghĩ đây là điều không thể. Tuy nhiên, một lần nữa, mọi người lại không biết rằng mỗi năm có hơn 300 gia đình khởi hành từ Pháp để thực hiện những chuyến đi tương tự. Họ đã mơ ước về chuyến đi này trong hơn hai thập kỷ, bỏ lại đằng sau danh sách ngày càng dài những nhiệm vụ. Mỗi thời khắc trôi qua đều đem lại những lí do mới để trì hoãn nó. Một ngày, Julie nhận thấy rằng nếu cô không thực hiện giấc mơ của mình ngay bây giờ thì cô sẽ không bao giờ có cơ hội. Việc nghĩ bằng lý trí, dù có hợp lý hay không, chỉ làm cho cô khó tự thuyết phục mình rằng việc ra đi là hoàn toàn có thể. Sau một năm chuẩn bị và 30 ngày thử nghiệm cùng chồng, cuối cùng họ đã bắt đầu chuyến đi có một không hai trong đời. Ngay khi tàu vừa nhổ neo, Julie đã nhận ra rằng những đứa trẻ không phải là lý do để cô không đi du lịch hay mạo hiểm, mà ngược lại, chúng còn là lý do tốt nhất để thực hiện điều đó. Trước chuyến đi, ba cậu bé luôn tranh cãi và đánh nhau chẳng vì lý do gì. Trong thời gian học cách cùng tồn tại trên một chiếc giường nổi, chúng đã biết kiên nhẫn, không chỉ vì bản thân chúng mà còn để bố mẹ chúng luôn tỉnh táo. Trước chuyến đi, những cuốn sách đối với chúng cực kỳ đáng ghét. Nhưng khi chỉ còn việc ngồi nhìn chằm chằm vào bức tường giữa biển khơi, chúng đã học cách yêu thích đọc sách. Để chúng nghỉ học một năm và tạo cho chúng môi trường sống mới có vẻ như là sự đầu tư tốt nhất cho việc học hành. Giờ đây, ngồi trên máy bay, Julie nhìn về phía những đám mây và nghĩ đến kế hoạch tiếp theo: Tìm một địa điểm trên núi và trượt tuyết suốt cả năm, dùng số tiền kiếm được từ xưởng đóng thuyền để chuẩn bị đồ đạc đi du lịch nhiều hơn. Cô đã từng thực hiện được giấc mơ một lần và cô đang khao khát lần tiếp theo.29 2.Luật lệ để thay đổi những luật lệ ► TẤT CẢ NHỮNG ĐIỀU PHỔ BIẾN ĐỀU SAI LẦM Tôi không thể đưa cho bạn một công thức chắc chắn để thành công nhưng tôi có thể cho bạn một công thức để trở nên thất bại: Luôn cố gắng làm hài lòng tất cả mọi người. - HERBERT BAYARD SWOPE, nhà báo, biên tập viên người Mĩ, người đầu tiên nhận Giải thưởng Pulitzer Tất cả những điều phổ biến đều sai lầm. - OSCAR WILDE Chiến thắng chứ không phải chơi trò chơi Năm 1999, tôi đã giành Huy chương Vàng tại Giải Vô địch Quốc gia môn tán thủ Trung Quốc, đó là thời điểm sau khi tôi làm công việc đáng thất vọng thứ hai của mình và ở nhà ăn bánh mì kẹp bơ cho đỡ buồn. Đó không phải là nhờ tôi giỏi đấm đá. Chúa không cho phép tôi như vậy. Môn này khá nguy hiểm, tôi chỉ thi đấu vì một lời thách thức và có bốn tuần để chuẩn bị. Tôi chiến thắng nhờ đọc luật lệ và tìm kiếm những kẽ hở, trong đó có hai điểm chính: 1. Kiểm tra trọng lượng trước khi thi: Với cách giảm lượng nước trong cơ thể mà tôi đang dạy cho các vận động viên cử tạ, tôi đã giảm 12,7kg trong vòng 18 giờ, chỉ còn 74kg, và sau đó lấy lại nước để tăng lên 87kg1. Sẽ khó mà chiến thắng đối thủ nào hơn bạn ba hạng cân. Thật tội nghiệp cho những anh chàng nhỏ bé. 2. Có một đặc điểm chuyên môn ít người chú ý tới: Nếu một võ sĩ ngã xuống khỏi sàn đấu ba lần trong một hiệp, đối thủ của anh ta được mặc định là đã chiến thắng. Tôi quyết định lấy điểm này làm chiến thuật duy nhất và cố gắng đẩy đối thủ ra khỏi sàn 30 đấu. Và đúng như bạn nghĩ, ông trọng tài người Trung Quốc không hề hài lòng chút nào. Kết quả ư? Tôi thắng tất cả các trận đấu bằng cú hạ đo ván (knock-out) và trở thành nhà vô địch quốc gia. Vâng, và có đến 99% các võ sĩ đã có kinh nghiệm từ 5 đến 10 năm cũng khó có thể đạt được điều này. 1 Hầu hết mọi người đều cho rằng điều này là không thể, nhưng tôi đã đăng một số bức ảnh mẫu lên trang web www.fourhourworkweek.com. XIN ĐỪNG THỬ làm như vậy tại nhà. Tôi chỉ làm như thế dưới sự giám sát của bác sĩ. Thách thức thực tế hay trở thành một kẻ ngốc nghếch Hầu hết mọi người đều dạo phố bằng chân. Điều này có nghĩa là tôi sẽ dạo phố bằng tay? Tôi có cần mặc quần lót bên ngoài quần bò để trông khác người không? Không, không nhất thiết phải như vậy. Cho đến giờ mọi việc vẫn tốt nếu tôi đi bằng chân và mặc quần lót bên trong. Sự khác biệt sẽ có giá trị hơn nếu nó đem lại hiệu quả lớn hơn hay nhiều niềm vui hơn. Nếu bạn đang xác định vấn đề, giải quyết nó theo một cách nào đó và kết quả không như mong đợi, thì đó là lúc phải xem xét lại. Nếu tôi làm ngược lại thì sao? Đừng làm theo một khuôn mẫu không hiệu quả. Dù bạn là một đầu bếp giỏi thế nào thì bạn cũng sẽ thất bại nếu công thức nấu món ăn có vấn đề. Sau khi tốt nghiệp, từ công việc đầu tiên tại một công ty lưu trữ dữ liệu, tôi đã phát hiện ra rằng mỗi khi gọi điện mời mua hàng, tôi đều không thể gặp được người muốn gặp vì có “kẻ gác cửa”. Song đơn giản hơn, nếu tôi chỉ gọi điện trong khoảng thời gian từ 8 giờ đến 8 giờ 30 sáng và 6 giờ đến 6 giờ 30 chiều, tôi sẽ tránh được các cô thư ký và đặt được nhiều cuộc hẹn hơn gấp hai lần so với các chuyên gia bán hàng dày dạn kinh nghiệm chuyên gọi điện từ 8 giờ sáng đến 5 giờ chiều. Tôi đạt kết quả tốt hơn hai lần trong khoảng thời gian ít hơn 8 lần. Từ Nhật Bản tới Monaco, từ những bà mẹ độc thân thích đi du lịch vòng quanh thế31 giới đến những tay đua triệu phú, quy tắc thành công cơ bản của các NR đều như nhau và khác biệt so với những gì người khác đang làm. Những quy tắc sau đây là những khác biệt cơ bản mà bạn nên ghi nhớ khi đọc cuốn sách này: 1. Nghỉ hưu là giải pháp an toàn trong trường hợp tồi tệ nhất Kế hoạch nghỉ hưu cũng giống như bảo hiểm nhân thọ vậy. Nó chỉ được coi là hành động tự bảo hiểm trước một viễn cảnh tồi tệ nhất, trong trường hợp này đó là không còn đủ sức lực để làm việc và cần nguồn dự trữ tài chính để tồn tại. Bạn không nên coi nghỉ hưu là mục đích hay sự đền bù cuối cùng vì ba lý do: a. Vì nếu bạn không thích những gì bạn làm trong những năm khỏe mạnh nhất của cuộc đời thì những năm tháng đó của bạn hoàn toàn vô nghĩa - không gì có thể bù đắp cho sự hi sinh này. b. Hầu hết mọi người sẽ không thể duy trì mức sống tối thiểu khi nghỉ hưu. Thậm chí, một triệu đôla cũng chỉ là một khoản tiền không thấm vào đâu nếu bạn nghỉ hưu 30 năm và lạm phát làm giảm sức mua của bạn từ 2 đến 4% mỗi năm. Sự đánh đổi này không đáng. Bạn sẽ trở lại cuộc sống dưới mức trung lưu trong những năm tháng vàng của đời mình. Đó là một kết cục vừa ngọt ngào vừa cay đắng. c. Nếu bạn chấp nhận sự đánh đổi này, có nghĩa bạn là một cỗ máy làm việc chăm chỉ và đầy tham vọng. Vậy thì sao? Một tuần trước khi nghỉ hưu, bạn sẽ thấy chán đến nỗi chỉ muốn dán mắt vào mấy cái nan hoa xe đạp. Bạn có thể tìm một công việc mới hay mở một công ty khác. Nhưng như vậy lại không phù hợp với mục đích chờ đợi được nghỉ hưu phải không nào? Tôi không nói rằng bạn không cần chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất diễn ra, như nghỉ hưu chẳng hạn. Tôi có các tài khoản 401(k) và IRA1 để sử dụng vì mục đích nộp thuế. Tuy nhiên, đừng nhầm lẫn và coi nghỉ hưu là một mục đích nhé. 32 2. Sự hứng thú và năng lượng đều có tính tuần hoàn Nếu tôi cho bạn 10 triệu đôla để làm việc 24 giờ một ngày trong vòng 15 năm rồi nghỉ hưu thì bạn có làm không? Đương nhiên là không - bạn không thể. Nó sẽ khiến bạn kiệt sức, cũng giống như cái mà nhiều người định nghĩa về nghề nghiệp: Làm một việc giống nhau hơn 8 tiếng một ngày cho tới khi bạn quá mệt mỏi hay đã đủ tiền để nghỉ ngơi. Điều gì có thể khiến cho người bạn 30 tuổi của tôi trông gần giống như Donald Trump2 và Joan Rivers3? Thật khủng khiếp, trông cậu ta già trước tuổi vì phải dùng ba tách frappuccino4 và khối lượng công việc khổng lồ mỗi ngày. 1 401(k): Một dạng tài trợ cho nhân viên nghỉ hưu ở Mĩ và một số nước khác. Theo đó, nhân viên được phép trì hoãn khoản thuế thu nhập trên khoản tiền lương và tiền tiết kiệm cho đến khi rút ra. Số thuế đó được gửi vào tài khoản 401(k) để họ tham gia các quỹ tương hỗ hay đầu tư cổ phiếu, trái phiếu... IRA (Tài khoản nghỉ hưu cá nhân): Một loại tài khoản được hưởng ưu đãi về thuế để chuẩn bị cho thời gian nghỉ hưu, được áp dụng tại Mĩ. 2 Donald Trump: Tỉ phú bất động sản người Mĩ. 3 Joan Rivers: Diễn viên hài, phát thanh viên truyền hình Mĩ. 4 Đồ uống chế biến từ cà phê Espresso trộn với đá xay nhuyễn. Bạn cần những giai đoạn làm việc và nghỉ ngơi luân phiên nhau để tồn tại và phát triển. Khả năng, sự hứng thú và tỉnh táo đều có chu kỳ tăng hoặc giảm. Hãy lên kế hoạch theo chu kỳ đó. Các NR có mục tiêu “nghỉ hưu ngắn hạn” nhiều lần trong đời thay vì cất giữ niềm vui được khám phá và tận hưởng cho tới tận kỳ nghỉ hưu. Chỉ làm việc khi bạn thấy năng suất nhất, cuộc sống của bạn sẽ vừa hiệu quả vừa thoải mái hơn. 33 Bản thân tôi hiện nay đang đặt mục tiêu đi nước ngoài mỗi tháng một lần hay học cái gì đó đòi hỏi cường độ cao (nhảy tango, võ thuật hay đại loại như vậy) sau mỗi đợt làm dự án kéo dài hai tháng. 3. Làm việc ít hơn không có nghĩa là lười biếng Bỏ bớt những việc vô nghĩa để tập trung làm những việc quan trọng với bản thân KHÔNG có nghĩa là lười biếng. Phần lớn mọi người khó chấp nhận điều này, vì nền văn hóa của chúng ta coi trọng sự hi sinh cá nhân hơn năng suất cá nhân. Rất ít người lựa chọn (hay có khả năng) đo được hiệu quả làm việc, và qua đó đo được những đóng góp của mình. Đầu tư nhiều thời gian hơn đồng nghĩa với việc có giá trị hơn và được nhiều người xung quanh tin tưởng hơn. Dù ít làm việc trong văn phòng nhưng một NR vẫn có thể làm việc hiệu quả và đóng góp nhiều hơn so với hàng tá những nhân viên khác cộng lại. Hãy định nghĩa lại “sự lười biếng” - Lười biếng chính là việc kéo dài sự tồn tại không hoàn hảo, để hoàn cảnh hay người khác quyết định cuộc sống thay cho bạn, hay chờ đợi vận may như một người ngồi nhìn cuộc sống trôi qua bên ngoài cửa sổ văn phòng. Không có gì thay đổi được điều này, dù bạn có bao nhiêu tiền trong tài khoản hay bạn dành bao nhiêu thời giờ để lên mạng giải quyết những bức thư hay những việc không quan trọng. Hãy tập trung để trở thành một người làm việc hiệu quả hơn là một người bận rộn. 4. Kế hoạch thời gian không bao giờ chính xác Tôi đã từng hỏi mẹ tôi lập quyết định sinh đứa con đầu tiên, chính là tôi đây, như thế nào. Câu trả lời rất đơn giản: “Bố mẹ muốn vậy, và quyết địnhnghĩ rằng chẳng có lý do gì phải trì hoãn cả. Không thể nào có kế hoạch chính xác cho việc sinh con được.” Và mọi việc là thế đấy. Đối với những việc quan trọng nhất thì việc tính toán thời gian cho chúng là không 34 hiệu quả. Đợi đến thời điểm thích hợp để nghỉ việc ư? Những ngôi sao sẽ không bao giờ thẳng hàng và tất cả đèn giao thông không bao giờ chuyển sang màu xanh cùng một lúc. Trái đất này không chống lại bạn, nhưng nó cũng sẽ không thay đổi để mở đường cho bạn. Không bao giờ có tất cả các điều kiện hoàn hảo. Căn bệnh “Một ngày nào đó” sẽ giết chết cả bạn và giấc mơ của mình. Danh sách những thuận lợi và khó khăn cũng vậy. Nếu bạn thấy việc nào đó quan trọng và bạn “thực sự” muốn làm ngay thì hãy làm và tự điều chỉnh những sai sót trong quá trình thực hiện nó. 5. Yêu cầu sự tha thứ chứ không phải là sự cho phép Nếu việc bạn sẽ làm không ảnh hưởng quá lớn tới những người xung quanh bạn, hãy cứ làm và sau đó biện minh cho nó. Mọi người - dù là cha mẹ, bạn bè hay ông chủ - đều sẽ ngăn cản bạn với suy nghĩ rằng họ có thể học cách chấp nhận thực tại. Nếu những ảnh hưởng tiềm năng không quá nghiêm trọng và có thể khắc phục được thì đừng để mọi người có cơ hội nói không. Mọi người sẽ nhanh chóng cản trở bạn trước khi bạn bắt đầu nhưng lại không muốn xen ngang nếu bạn đã thực hiện nó. Hãy tập làm kẻ gây rắc rối và nói xin lỗi khi bạn thực sự mắc lỗi. 6. Tập trung vào điểm mạnh, đừng ra sức sửa chữa điểm yếu Mỗi người đều giỏi một số lĩnh vực còn một số lĩnh vực khác thì không. Tôi rất giỏi trong lĩnh vực sáng tạo và marketing sản phẩm nhưng lại rất kém trong các lĩnh vực khác. Cơ thể tôi được tạo ra để nhấc các vật nặng và ném chúng. Tôi đã bỏ qua điều này trong một thời gian dài. Tôi đã thử tập bơi nhưng trông như một con khỉ sắp chết chìm. Tôi thử tập bóng chày thì trông như một kẻ vũ phu. Sau đó, tôi trở thành một võ sĩ và thành công. Sẽ hiệu quả và vui hơn nhiều nếu bạn phát huy những lợi thế thay vì cố gắng khắc phục hết những điểm yếu của mình. Bạn phải lựa chọn giữa việc nhân đôi ưu điểm để nâng cao kết quả; hay không ngừng nỗ lực sửa chữa khuyết điểm để nếu may mắn thì 35 có thể biến chúng thành những điểm bình thường. Hãy tập trung vào việc sử dụng tốt hơn vũ khí tốt nhất của bạn thay vì liên tục sửa chữa. 7. Cái gì quá nhiều sẽ trở thành cái đối nghịch với nó Bạn có thể có quá nhiều điều tốt. Quá nhiều sẽ khiến các đặc điểm và sự cố gắng trở thành cái đối nghịch với nó. Vì vậy: - Người theo chủ nghĩa hòa bình quá mức sẽ trở thành chiến binh - Người chiến đấu cho tự do quá nhiều trở thành bạo chúa - Quá nhiều lời cầu nguyện sẽ trở thành lời nguyền rủa - Quá nhiều sự giúp đỡ sẽ trở thành rào cản - Nhiều hơn trở thành ít hơn1. 1 Trích từ cuốn Less Is More, Goldian VandenBroeck. Có quá nhiều hay quá thường xuyên những gì bạn muốn sẽ trở thành cái bạn không muốn. Quan niệm này đúng với cả các yếu tố vật chất và cả thời gian. Thiết kế lối sống không có nghĩa là tạo ra quá nhiều thời gian nghỉ ngơi - điều này hoàn toàn không tốt. Thiết kế lối sống quan tâm đến việc sử dụng hiệu quả thời gian rảnh rỗi, làm những việc bạn yêu thích chứ không phải những việc bạn buộc phải làm. 8. Tiền không phải là giải pháp Có rất nhiều điều để nói về sức mạnh của tiền (bản thân tôi cũng là một người hâm mộ tiền), nhưng có thêm tiền không phải là câu trả lời chúng ta hay nghĩ. Một phần nào đó, tiền còn khiến bạn lười biếng. “Giá như tôi có thêm tiền” là cách nhanh nhất để trì hoãn việc tự đánh giá lại bản thân và đưa ra quyết định cần thiết để tận hưởng cuộc sống. Đó là việc phải làm ngay bây giờ chứ không phải sau này. Sử dụng tiền làm mục đích và làm việc như thói quen tiêu dùng của mình đã khiến chúng ta đang 36 mất dần khoảng thời gian để làm những thứ khác. “John, tôi muốn nói về khoảng trống tôi cảm nhận được trong đời mình, sự vô vọng như đập vào mắt tôi mỗi lần tôi bật máy tính vào buổi sáng, nhưng tôi lại có quá nhiều việc phải làm! Tôi cần ít nhất ba giờ để trả lời những bức thư không quan trọng trước khi gọi điện cho vị khách tiềm năng mới nói “không” ngày hôm qua. Tôi phải đi thôi!” Bận rộn với những công việc trong vòng quay tiền bạc, coi như mọi việc đều tốt đẹp, và bạn đang tự khéo léo ngăn cản mình nhận ra mọi việc vô nghĩa đến thế nào. Sâu thẳm trong tâm can mình, bạn biết đó chỉ là ảo tưởng, nhưng tất cả mọi người đều tham gia vào trò chơi đó, khiến bạn tin tưởng vào nó và quên đi tất cả. Có nhiều thứ còn quan trọng hơn tiền. 9. Thu nhập tương đối quan trọng hơn thu nhập tuyệt đối Các chuyên gia về dinh dưỡng và thực phẩm đang tranh luận về giá trị của một calo. Liệu một calo có phải là một calo cũng giống như một bông hoa hồng là một bông hoa hồng? Liệu giảm chất béo có đơn giản chỉ là tiêu thụ nhiều calo hơn bạn tiếp nhận, hay nguồn calo đó mới là vấn đề quan trọng? Dựa vào kinh nghiệm làm việc với những vận động viên hàng đầu, tôi biết câu trả lời là yếu tố thứ hai. Vậy thu nhập thì sao? Một đôla là một đôla? Nhóm NR không nghĩ vậy. Hãy xem xét vấn đề này như một bài toán lớp Năm. Hai người bán hàng rong làm việc chăm chỉ đi về phía nhau. Người A đi 80 giờ/ tuần và người B đi 10 giờ/tuần. Họ đều kiếm được 50.000 đôla mỗi năm. Vậy cứ mỗi ngày trôi qua thì ai là người giàu hơn? Nếu bạn nói B thì bạn đã đúng và đây chính là sự khác biệt giữa thu nhập tuyệt đối và thu nhập tương đối. Thu nhập tuyệt đối được đo bằng một biến không đổi: đồng đôla nguyên bản, toàn năng. Jane Doe kiếm được 100.000 đôla/năm và vì vậy, giàu gấp hai lần John Doe1 - người kiếm được 50.000 đôla/năm. 37 Thu nhập tương đối được tính theo hai biến: đồng đôla và thời gian, thường là giờ. Khái niệm “một năm” chỉ mang tính cá nhân và dễ khiến bạn tự đánh lừa bản thân. Hãy xem xét những con số so sánh sau. Jane Doe kiếm 100.000 đôla/năm, tức 2.000 đôla cho mỗi tuần trong 50 tuần của năm, và làm việc 80 giờ/tuần. Như vậy Jane Doe kiếm được 25 đôla/giờ. John Doe kiếm được 50.000 đôla/năm, 1.000 đôla cho mỗi tuần của 50 tuần trong năm, nhưng chỉ làm việc 10 giờ mỗi tuần và như vậy, kiếm được 100 đôla/giờ. Xét về thu nhập tương đối, John giàu hơn Jane bốn lần. Tất nhiên, bên cạnh thu nhập tương đối, phải xét đến cả số tiền tối thiểu cần thiết để thực hiện những mục đích của bạn. Nếu tôi kiếm 100 đôla/giờ nhưng lại chỉ làm việc một giờ/tuần thì tôi cũng không thể đi khắp nơi như một ngôi sao. Giả định rằng, tổng số thu nhập tuyệt đối là số tiền tôi cần để thực hiện giấc mơ của mình, thì thu nhập tương đối là thước đo sự giàu có của NR. 1 Cặp vợ chồng điệp viên thời chiến tranh có tên là John và Jane Doe. Những người thuộc top đầu trong nhóm New Rich kiếm được ít nhất 5.000 đôla/giờ. Sau khi tốt nghiệp, tôi bắt đầu với khoảng 5 đôla. Tôi sẽ để bạn đến gần hơn với con số 5.000 đôla. 10. Lo âu căng thẳng là điều nên tránh nhưng căng thẳng tích cực là tốt Hầu như mọi người không biết rằng, không phải mọi hình thức căng thẳng đều là tồi tệ. Trên thực tế, NR không đặt mục đích loại trừ mọi căng thẳng. Không hề. Có hai loại căng thẳng khác nhau: Một là tình trạng hưng phấn và hai là tình trạng ngược lại ít được nhắc đến: sự suy sụp. Sự căng thẳng làm xuất hiện những tác nhân có hại khiến bạn trở nên yếu đuối hơn, thiếu tự tin và giảm năng lực, ví dụ những lời phê bình tiêu cực, những ông chủ thô bạo hay sự kiềm chế quá mức. Đây là điều chúng tôi muốn tránh. Ngược lại, hầu như tất cả các bạn đều chưa bao giờ nghe thấy từ “sự căng thẳng tích cực” (eustress). Eu - là một tiền tố trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là “có lợi”. Nó cũng38 được sử dụng trong từ europhia - tình trạng hưng phấn. Những hình mẫu lý tưởng giúp bạn vượt qua giới hạn của chính mình, những bài thể dục giúp lấy đi sự mệt mỏi hay sự liều lĩnh cho phép bạn được hành động theo ý mình, tất cả đều là ví dụ về sự căng thẳng tích cực - tình trạng căng thẳng có lợi và là tác nhân thúc đẩy bạn phát triển. Chúng ta sẽ thất bại nếu luôn cố gắng tránh mọi lời phê bình. Ta chỉ cần tránh những lời phê bình tiêu cực, không mang tính xây dựng. Tương tự như vậy, không có căng thẳng tích cực sẽ không có tiến bộ, càng căng thẳng tích cực chúng ta càng sớm thực hiện được ước mơ của mình. Vấn đề là ở chỗ phân biệt được hai trạng thái đó. NR luôn kiên quyết chống lại sự căng thẳng tiêu cực và tìm kiếm sự căng thẳng tích cực. ► CÂU HỎI VÀ HÀNH ĐỘNG 1. Trở thành con người của “thực tế” hay người “có trách nhiệm” đã ngăn cản bạn sống cuộc sống bạn yêu thích như thế nào? 2. Những việc bạn “nên” làm đã đem lại cho bạn sự thất vọng hay sự hối hận như thế nào khi không được làm một việc gì đó mà bạn từng mong muốn? 3. Nhìn lại những việc bạn đang làm và tự hỏi bản thân mình: “Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi làm ngược lại so với mọi người xung quanh? Tôi sẽ phải hi sinh những gì nếu tôi tiếp tục con đường này trong 5, 10 hay 20 năm nữa?” 3.Những viên đạn lắt léo tài tình ► KIỂM SOÁT SỰ SỢ HÃI VÀ THOÁT KHỎI TÌNH TRẠNG TÊ LIỆT Rất nhiều bước đi sai lầm được tạo ra khi bạn đứng yên. - FORTUNE COOKIE 39 Bạn phải gọi tên được sự sợ hãi của mình trước khi xua đuổi nó. - YODA, trích từ bộ phim Star Wars (Chiến tranh giữa các vì sao) Rio De Janeiro1, Braxin Hơn 6 mét nữa và sẽ tới đích. “Chạy! Chạyyyyyyyyy!” Hans không biết tiếng Bồ Đào Nha, nhưng anh hiểu rõ là phải tăng tốc. Đôi giày thể thao bám chặt vào nền đá lởm chởm, và anh trườn người về phía trước, hướng tới độ cao 915 mét. 1 Theo tiếng Bồ Đào Nha có nghĩa là “sông tháng Giêng”, thành phố phía nam của Braxin. Anh nín thở để cố gắng hoàn thành những bước chạy cuối cùng trước khi bay khỏi mặt đất và sự sợ hãi gần như khiến anh trở nên vô thức. Mục tiêu xuất hiện lờ mờ trước mắt, anh tiến gần đến một vệt sáng nhỏ, và sau đó... anh lơ lửng. Chân trời xanh biếc xuất hiện trước mắt ngay sau khi anh nhận ra luồng khí nóng bốc lên, giữ cho anh và đôi cánh tàu lượn của mình bay cao. Nỗi sợ hãi đã ở lại trên đỉnh núi cao, và dưới kia hàng nghìn mét là cánh rừng xanh thẳm lộng lẫy cùng bờ cát trắng nguyên sơ của Copacabana1. Hans Keeling đã nhìn thấy ánh sáng. Đó là ngày Chủ nhật. Thứ Hai, Hans quay trở lại văn phòng luật ở thành phố thế kỷ - tòa nhà sang trọng của Los Angeles - và nộp đơn xin nghỉ việc ba tuần. Trong gần năm năm qua, anh đã phải đối mặt với chiếc đồng hồ báo thức và một nỗi sợ: Mình phải làm việc này thêm 40 hay 45 năm nữa ư? Anh đã từng ngủ quên trên bàn làm việc dưới gầm bàn ở văn phòng vì một dự án dang dở và rồi thức dậy và tiếp tục làm việc vào sáng hôm sau. Cũng trong buổi sáng hôm đó, anh đã tự hứa với bản thân: thêm hai dự án nữa và 40 mình sẽ đi khỏi đây. Anh đi nghỉ ở Braxin ngay sau khi đạt con số ba. Tất cả chúng ta đều tự hứa với mình như vậy, Hans cũng thế, nhưng giờ đây mọi thứ đã khác. Hans đã khác. Anh đã nhận ra một điều gì đó trong khi bay lượn trên bầu trời và hạ xuống đất liền - sự liều lĩnh không còn đáng sợ một khi bạn đã thử nó. Đồng nghiệp đều nói đúng như anh nghĩ: Anh đang vứt bỏ mọi thứ. Anh đang dần trở thành một luật sư hàng đầu, vậy anh còn muốn cái gì nữa đây? Hans không biết chính xác anh muốn gì, nhưng anh đã thử. Mặt khác, anh biết điều gì khiến anh chán ngán đến phát khóc và anh đã kết thúc nó. Không còn những ngày sống mà như đã chết, không còn những bữa tối ở nơi mà đồng nghiệp của anh so sánh về ô tô hay làm việc cật lực để mua được chiếc BMW mới, một số người lại ước ao mua được chiếc Mercedes đắt tiền hơn. Tất cả đã kết thúc. Sự thay đổi kỳ lạ bắt đầu ngay lập tức - lần đầu tiên trong một thời gian dài, Hans cảm thấy bình yên với bản thân mình và với những gì anh đang làm. Anh đã từng rất sợ khi ngồi trên chiếc máy bay chuyển động mạnh hoặc đi vào vùng thời tiết xấu nhưng bây giờ anh có thể ngủ ngon lành trong khi máy bay bay qua một vùng bão dữ dội. Thật kỳ lạ. 1 Vùng lân cận của thành phố Rio De Janeiro. Hơn một năm sau, anh vẫn nhận hợp đồng làm việc từ các công ty luật, song anh cũng đã thành lập Nexus Surf - công ty kinh doanh dịch vụ lướt sóng mạo hiểm đầu tiên tại thiên đường nhiệt đới Florianopolis, Braxin. Anh cũng đã gặp được cô gái trong mơ của mình - Tatiana - một cô gái vùng Carioca với nước da màu bánh mật. Anh dành phần lớn thời gian nghỉ ngơi dưới những tán cọ hay giúp khách hàng có được những khoảnh khắc tuyệt vời nhất trong đời mình. Liệu đây có phải là những thứ đã từng khiến anh lo sợ? Những ngày này, anh thường nhìn thấy bản thân mình trước kia trong những khách hàng anh hướng dẫn lượn sóng - những nhân viên mệt mỏi và làm việc quá sức.41 Những cảm xúc chân thành nhất được bộc lộ trong lúc chờ đợi con sóng lớn: “Chúa ơi, tôi ước gì cũng làm được như anh.” Và Hans luôn trả lời: “Anh có thể.” Bóng hoàng hôn phản chiếu trên mặt biển, trước khung cảnh bình yên, anh biết rõ: Đây không phải sự từ bỏ để tạm dừng vô thời hạn con đường hiện tại của mình. Anh có thể sẽ quay lại với nghề luật sư nếu anh muốn, nhưng đó là điều anh nghĩ đến ít nhất. Khách hàng của anh quay trở lại bờ biển sau một phiên lướt sóng tuyệt vời. Họ hiểu mình hơn và lấy lại sự bình tĩnh. Họ đặt chân lên bờ biển, và thực tế lại quay trở lại: “Tôi có thể, nhưng thực sự tôi không thể vứt bỏ mọi thứ.” Anh chỉ mỉm cười. Sức mạnh của chủ nghĩa bi quan: Định nghĩa cơn ác mộng Có thể hành động không phải lúc nào cũng mang lại hạnh phúc, nhưng sẽ không có hạnh phúc nếu không hành động. - BENJAMIN DISRAELI, cựu Thủ tướng Anh Làm hay không làm? Cố gắng hay không cố gắng? Phần lớn mọi người sẽ nói không, dù họ nghĩ bản thân mình có dũng cảm hay không. Sự không chắc chắn và khả năng thất bại có thể trở thành những tác nhân rất đáng sợ. Mọi người thà chọn sự bất hạnh hơn là sự không chắc chắn. Trong nhiều năm, tôi đã đặt ra mục tiêu, tìm kiếm giải pháp để thay đổi phương hướng, nhưng tôi chẳng làm được gì cả. Tôi cũng lo lắng và sợ hãi như tất cả những người khác trên trái đất này. Bốn năm trước, tôi tình cờ tìm ra một giải pháp rất đơn giản. Lúc đó, tôi kiếm được nhiều tiền đến mức không biết phải làm gì với chúng - khoảng 70.000 đôla/tháng - và tôi thấy cực kỳ tồi tệ, tồi tệ hơn bao giờ hết. Tôi không có thời gian và phải làm việc đến kiệt sức. Tôi đã thành lập công ty riêng của mình chỉ để nhận ra rằng, tôi gần như không thể bán nó đi. Ôi! Tôi vừa cảm thấy như bị mắc bẫy, vừa cảm thấy mình thật 42 ngu ngốc. Tôi nghĩ tôi phải xác định rõ mọi việc. Tại sao tôi lại ngớ ngẩn đến vậy? Tại sao tôi không thể khiến mọi việc trở nên tốt hơn? Hãy cài dây an toàn và chấm dứt làm một kẻ... (hãy giúp tôi thêm một từ cảm thán vào đây)! Tôi có vấn đề gì thế này? Sự thực là, tôi chẳng có vấn đề gì cả. Tôi chưa đạt tới giới hạn của mình; tôi chỉ đạt tới giới hạn trong kinh doanh. Đó không phải là động cơ, đó chỉ là phương tiện. Những sai lầm nghiêm trọng trong ngày đầu thành lập công ty không cho phép tôi bán nó. Tôi có thể thuê những chú lùn kỳ diệu và kết nối bộ óc của tôi với một siêu máy tính - nó cũng không có tác dụng. Công ty nhỏ của tôi có những khiếm khuyết trầm trọng ngay từ khi sinh ra. Sau đó, tôi tự hỏi: “Làm thế nào để tôi tự giải phóng mình khỏi chú Frankenstein1 này mà nó vẫn tự tồn tại được?” Làm thế nào để tôi cứu mình khỏi chứng nghiện công việc và nỗi lo sợ rằng công ty sẽ sụp đổ nếu tôi không làm việc 15 giờ mỗi ngày? Làm thế nào để thoát khỏi nhà tù do chính tôi tạo nên này? Và cuối cùng tôi quyết định, đó là tiến hành một chuyến du lịch. Một năm nghỉ phép để đi vòng quanh thế giới. Và tôi đã đi du lịch phải không nào? Chà, tôi sẽ cố gắng. Trước đây, tôi đã dành sáu tháng tự hành hạ mình với sự xấu hổ, sự bối rối, sự tức giận và trong lúc đó đưa ra vô số những lý do tại sao tôi đã không thực hiện chuyến đi thú vị để trốn chạy khỏi trách nhiệm của mình. Chắc chắn, thời gian đi du lịch sẽ đây là một trong những giai đoạn làm việc hiệu quả nhất của tôi. Sau đó, một ngày kia, một ý tưởng tuyệt vời đến với tôi trong khi tôi đang hạnh phúc tưởng tượng ra tương lai của tôi sẽ tồi tệ thế nào. Nó chắc hẳn là một chi tiết thú vị của câu nói tôi vẫn tâm niệm “đừng hạnh phúc, hãy lo lắng”: Tại sao tôi không xác định rõ cơn ác mộng của mình - hậu quả tồi tệ nhất có thể xảy ra sau chuyến đi của tôi là gì? Chà, chắc chắn công ty của tôi có thể thất bại khi tôi ra nước ngoài. Có lẽ vậy. Một lá thư cảnh cáo đã có thể vô tình không được chuyển tới, và tôi có thể bị kiện. Công ty của tôi có thể bị đóng cửa, hàng hóa bị tịch thu và tôi sẽ sống cảnh bần cùng cô đơn trên một hòn đảo lạnh lẽo ở Ireland. Khóc trong mưa - tôi tưởng tượng. Tài khoản43 ngân hàng của tôi sẽ giảm 80% và đương nhiên ô tô, xe máy của tôi cũng sẽ biến mất. Một ai đó sẽ khạc nhổ vào đầu tôi từ một ban công cao tầng trong khi tôi đang cùng một chú chó đi lượm những mảnh vụn thức ăn rồi sau đó nó sẽ dọa nạt và quát thẳng vào mặt tôi. Chúa ơi, cuộc sống thật tồi tệ. Đáng ghét! 1 Victor Frankenstein - nhà khoa học, nhân vật trong cuốn tiểu thuyết Frankenstein của nhà văn Anh Meay Shelly. Ông có khả năng tạo ra cuộc sống và những sinh vật giống như con người nhưng cao lớn hơn và quyền lực hơn. Sau đó người ta thường gọi loài sinh vật này là “frankenstein”. Chiến thắng nỗi lo sợ hãi Hãy dành ra một số ngày, trong đó bạn thấy hài lòng với chiếc vé rẻ tiền nhất, với chiếc váy dài xấu xí và tự hỏi bản thân mình rằng : “Đây có phải là điều mình từng lo sợ?” - SENECA Sau đó, một việc hài hước xảy ra. Tôi đã vô tình đi ngược lại trong khi tìm kiếm vô số những ý tưởng khiến cuộc sống của mình trở nên tồi tệ. Tôi không còn lo lắng về chuyến du lịch nữa ngay sau khi tôi xác định được cơn ác mộng của mình để gạt bỏ đi những suy nghĩ băn khoăn mơ hồ. Tôi bất ngờ nghĩ đến những bước đơn giản để thu hồi nguồn lực còn lại của mình và quay lại nếu mọi việc không như mong đợi. Tôi có thể làm việc tạm thời ở một quán rượu để trả tiền thuê nhà. Tôi có thể bán một vài đồ đạc và bớt đi ăn tiệm. Tôi có thể ăn cắp tiền ăn trưa từ những đứa trẻ mẫu giáo đi ngang qua nhà tôi mỗi sáng. Có rất nhiều lựa chọn. Tôi nhận ra rằng không quá khó để trở lại vị trí cũ, chứ đừng nói gì đến tồn tại. Tất cả những việc này không gây nguy hiểm cho ai cả. Chỉ đơn thuần là lúc sa cơ trong chuyến hành trình của cuộc đời mà thôi. Theo thang điểm 1-10, trong đó 1 là không có gì và 10 là thay đổi cuộc sống hoàn toàn, thì tôi nhận thấy viễn cảnh được gọi là tồi tệ nhất của tôi cũng chỉ có ảnh hưởng 44 tạm thời ở mức 3 hay 4. Tôi tin rằng, phần lớn mọi người cũng vậy và hầu hết mọi người sẽ coi đó là một thảm họa, và than thở: “Ôi thôi, cuộc đời tôi thế là kết thúc.” Hãy nhớ rằng đây chỉ là thảm họa triệu năm mới có một lần. Mặt khác, viễn cảnh tốt nhất nếu có thể xảy ra, cũng dễ dàng gây ra tác động thay đổi lâu dài cuộc sống theo hướng tích cực ở mức 9 hay 10. Nói cách khác, tôi đang liều lĩnh đánh đổi mức tác động tạm thời 3 hay 4 có xác suất thấp với mức tác động lâu dài 9 hay 10 có xác suất cao hơn, và tôi có thể dễ dàng làm thêm một ít việc để quay lại nhà tù của công việc như trước nếu tôi muốn. Điều này cũng đồng nghĩa với nhận thức quan trọng: Trên thực tế, không có gì là liều lĩnh cả, chỉ có tiềm năng thay đổi hoàn toàn cuộc sống, và tôi có thể trở về như trước đây mà không cần phải cố gắng nhiều hơn so với những gì tôi đang làm hiện nay. Đó là lúc tôi quyết định đi du lịch và mua vé một chiều đến châu Âu. Tôi lên kế hoạch cho chuyến phiêu lưu của mình và vứt bỏ mọi hành lý vật chất cũng như tinh thần. Không có thảm họa nào xảy ra cả, và từ lúc đó, cuộc sống của tôi gần như một câu chuyện cổ tích. Công ty làm ăn tốt hơn bao giờ hết và gần như tôi đã quên mất nó mặc dù nó đã cho tôi tiền để đi du lịch vòng quanh thế giới trong suốt 15 tháng. Khám phá nỗi sợ hãi bị sự lạc quan che đậy Không có sự khác biệt nào giữa một người bi quan: “Ồ chẳng có hi vọng gì cả, vì vậy chẳng cần làm gì cả,” và một người lạc quan: “Chẳng cần phải làm gì đâu, mọi việc rồi sẽ tốt thôi.” Trong cả hai trường hợp trên, chẳng có hành động nào diễn ra. - YVON CHOUN - người phát hiện ra vùng Patagonia Có rất nhiều kiểu lo sợ nhưng chúng ta thường không gọi tên chính xác nỗi lo sợ đó. Bản thân nỗi lo sợ đã rất đáng sợ. Những người thông minh nhất trên trái đất này đã tạo cho nó một vỏ bọc khác: Sự phủ định mang phong cách lạc quan. Hầu hết những người không muốn nghỉ việc đều hài lòng với suy nghĩ rằng, công việc của họ sẽ tiến ttriển theo thời gian hay thu nhập sẽ tăng. Suy nghĩ này khá hiệu quả.45 Khi công việc quá buồn tẻ hay không có triển vọng thì so với một địa ngục đơn thuần, đây là một ảo tưởng đầy hấp dẫn. Dù sống trong địa ngục, bạn vẫn phải hoạt động, song bằng trí thông minh bạn sẽ thấy không nhất thiết phải làm việc quá nhiều. Bạn có thực sự nghĩ rằng nó sẽ tiến triển hay bạn chỉ hi vọng như vậy và lấy đó làm lý do cho sức ì của mình? Nếu bạn tự tin vào sự tiến bộ thì bạn có thực sự cho rằng, mọi thứ sẽ tiến triển theo cách đó không? Thông thường là không. Đây chính là nỗi lo sợ đang bị sự lạc quan che đậy. Cuộc sống hiện tại của bạn có tốt hơn một năm trước, một tháng trước, hay một tuần trước không? Nếu câu trả lời là không, tức là mọi thứ sẽ không thể tự tiến triển khi ta không có hành động gì. Nếu bạn đang tự đùa giỡn bản thân thì đã đến lúc phải dừng lại và lên kế hoạch thay đổi. Không xét đến những trường hợp như của James Dean1, cuộc sống của bạn sẽ rất DÀI. Nếu bạn không tự cứu mình thì cuộc sống 40 – 50 năm làm việc từ 8 giờ sáng đến 5 giờ chiều sẽ là quá dài. Khoảng 500 tháng làm việc liên tục. Bạn sẽ phải làm việc bao lâu? Có lẽ đã đến lúc bạn cần giảm bớt những thiệt thòi cho mình. 1 James Byron Dean: Diễn viên người Mĩ từng được đề cử hai giải Oscar. Ông mất năm 1955 - khi mới tròn 24 tuổi. Ai đó hãy gọi người quản gia Bạn sống trong an nhàn. Bạn không có cuộc sống thịnh vượng. Và đừng nói với tôi rằng tiền rất quan trọng. Cuộc sống thịnh vượng tôi hướng tới chẳng liên quan gì đến tiền cả. Nó không thể mua được. Nó là phần thưởng cho những ai không sợ sự thiếu thốn. JEAN COCTEAU, nhà thơ, tiểu thuyết gia, người quản lý sàn đấm bốc và là nhà sản xuất phim người Pháp. Khả năng đa tài của con người này chính là nguồn cảm hứng 46 cho thuật ngữ “chủ nghĩa siêu thực” Đôi khi có những thời điểm trùng hợp khéo léo một cách hoàn hảo. Trong lúc có hàng trăm chiếc xe đang chạy trong bãi đỗ xe thì ai đó vừa nhích ra khỏi chỗ cửa ra vào 3m ngay khi bạn chạm vào đuôi xe anh ta. Quả là một phép màu! Một lần khác. Chuông điện thoại kêu trong khi bạn đang “vui vẻ” và dường như nó kêu đến nửa giờ liền. 10 phút sau, một anh chàng nhân viên của UPS1 xuất hiện. Căn thời gian không chuẩn có thể phá vỡ niềm vui. Jean-Marc Hachey đến làm tình nguyện ở Tây Phi với hi vọng sẽ giúp đỡ được phần nào người dân địa phương. Anh đến Ghana vào đầu những năm 1980, trong thời gian diễn ra cuộc đảo chính, lúc siêu lạm phát lên đến đỉnh điểm và xảy ra trận hạn hán tồi tệ nhất của thập niên đó. Nếu đứng trên quan điểm tính toán của cá nhân thì nhiều người có thể nghĩ rằng, anh ta đã chọn sai thời điểm khi đến Ghana. 1 Công ty vận chuyển hàng hóa lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, anh không quan tâm tới những suy nghĩ đó. Thực đơn của cả đất nước này đã thay đổi. Họ không còn những thứ xa xỉ như bánh mì và nước sạch. Anh đã sống ở đó bốn tháng bằng thứ bột ngô trông như bùn loãng trộn với rau bina – món mà chúng ta không thể tìm thấy được ở rạp chiếu phim. “CHÀ, LIỆU TÔI CÓ THỂ SỐNG SÓT” Jean-Marc đã đến một nơi mà anh không thể quay đầu lại, nhưng cũng không sao cả. Sau hai tuần làm quen với bữa sáng, bữa trưa, bữa tối (cháo ngô ở Ghana), anh không còn ý định thoát khỏi nơi này nữa. Những món ăn đơn giản, và những người bạn tốt đã trở thành điều cần thiết duy nhất, và điều mà mọi người coi như một thảm họa lại là chân lý thực tế nhất anh từng biết tới: Điều tồi tệ nhất không thực sự tồi tệ đến vậy. Bạn không cần những thứ vô nghĩa khác thường để tận hưởng cuộc sống, nhưng bạn phải kiểm soát được thời gian và nhận thức được rằng hầu hết mới mọi việc đều không nghiêm trọng như bạn nghĩ.47 Jean-Marc giờ đã 48 tuổi. Ông sống trong một ngôi nhà xinh xắn ở Ontario, nhưng ông có thể sống mà không cần đến nó. Ông có tiền, nhưng nếu ông rơi vào cảnh nghèo khổ ngay ngày hôm sau thì cũng chẳng vấn đề gì. Những ký ức tuyệt vời nhất của ông vẫn là bạn bè và món cháo trắng. Ông luôn muốn tạo ra những khoảnh khắc đặc biệt cho bản thân, gia đình và hoàn toàn không quan tâm đến chuyện nghỉ hưu. Ông đã nghỉ hưu một phần trong suốt 20 năm với một thể lực hoàn hảo. Đừng để dành đến tận lúc cuối cùng. Không có lý do gì để bạn làm như vậy. ► CÂU HỎI HỎI VÀ HÀNH ĐỘNG Tôi là một người có tuổi và từng trải, tôi biết rất nhiều điều rắc rối nhưng phần lớn chúng chưa bao giờ xảy ra cả. - MARK TWAIN Nếu bạn lo lắng về việc thay đổi hay bạn chỉ đơn giản trì hoãn nó vì một nỗi lo sợ không tên thì đây là liều thuốc cho bạn. Hãy viết ra câu trả lời, và nhớ rằng suy nghĩ nhiều lại không hiệu quả bằng việc cứ viết hết những gì có trong đầu bạn. Viết và không cần sửa lại – hãy tập trung vào số lượng. Dành một vài phút cho mỗi câu trả lời. 1. Xác định cơn ác mộng của bạn - điều tồi tệ nhất có thể xảy ra, nếu bạn thực hiện này, những nghi ngờ, lo sợ hay giả thiết nào xuất hiện khi bạn suy nghĩ về những thay đổi mà bạn có thể hay cần phải thực hiện? Hãy tưởng tượng chúng một cách chi tiết nhất. Nó có chấm dứt cuộc sống của bạn không? Xét trên thang điểm 1 – 10 thì tác động lâu dài là gì? Những điều này có thực sự ổn định không? Bạn nghĩ nó sẽ xảy ra ở mức nào? 2. Bạn có thể làm gì để khắc phục hậu quả hay làm mọi thứ tiếp tục phát triển, thậm chí nếu chỉ là tạm thời? Thật may mắn là việc này dễ hơn bạn tưởng. Làm thế nào để bạn tiếp tục kiểm soát mọi việc. 48 3. Những viễn cảnh có thể xảy ra sẽ mang lại kết quả hay lợi ích gì, cả trong nhất thời và dài hạn? Bạn đã xác định được cơn ác mộng của mình, vậy những kết quả tích cực rõ ràng hoặc hậu quả có thể xảy ra là gì? Là những nhân tố bên trong (sự tự tin, lòng tự trọng...) hay bên ngoài? Xét theo thang điểm 1 – 10 thì những kết quả này sẽ có tác động như thế nào? Có bao nhiêu khả năng bạn sẽ đạt được ít nhất là kết quả trung bình? Trước đây đã có người nào kém thông minh hơn làm điều này và thành công chưa? 4. Nếu bạn bị sa thải từ hôm nay thì bạn sẽ làm gì để đảm bảo chỉ tiêu? Hãy nghĩ đến viễn cảnh này và xem lại 3 câu hỏi trên. Nếu bạn bỏ việc để thử những lựa chọn khác nhưng sau này lại buộc phải quay lại công việc cũ thì bạn sẽ làm thế nào? 5. Bạn đang trì hoãn điều gì vì lo sợ? Thông thường, những việc chúng ta sợ nhất lại là việc ta cần phải làm nhất. Nỗi lo sợ không biết kết quả ra sao đã ngăn cản chúng ta làm việc cần phải làm - một cú điện thoại, một cuộc nói chuyện hay bất cứ việc gì khác. Xác định trường hợp xấu nhất, chấp nhận và thực hiện nó. Tôi sẽ nhắc lại điều mà bạn nên ghi nhớ: Những việc chúng ta sợ nhất lại là việc ta cần phải làm nhất. Tôi đã từng nghe nói thành công của một người có thể được đo bằng số cuộc nói chuyện khó chịu mà họ sẵn sàng thực hiện. Cố gắng làm một việc bạn sợ mỗi ngày. Tôi đã luyện thói quen này bằng cách thử liên lạc để xin lời khuyên từ các ngôi sao hay các doanh nhân nổi tiếng. 6. Bạn sẽ mất gì - cả về tài chính, tinh thần và thể lực - nếu trì hoãn hành động? Đừng chỉ đánh giá những mặt tiêu cực tiềm ẩn của hành động. Đánh giá chi phí của việc không hành động cũng không kém phần quan trọng. Nếu bạn không theo đuổi những thứ bạn yêu thích thì một năm, năm năm hay 10 năm nữa bạn sẽ ở đâu? Bạn sẽ thấy thế nào nếu để hoàn cảnh điều khiển mình và dành 10 năm hay hơn nữa trong khoảng thời gian có hạn của cuộc đời để làm một việc mà bạn biết chắc 100% rằng đó là con đường đáng thất vọng và hối tiếc, và nếu chúng ta định nghĩa rủi ro là “khả năng xảy ra kết quả tiêu cực không thể thay đổi được,” thì khi đó, không hành động gì chính là rủi ro lớn nhất. 49 7. Bạn đang chờ đợi điều gì? Nếu bạn không thể trả lời câu hỏi này mà không phải sử dụng đến khái niệm đã bị loại bỏ trước đó về việc chọn thời điểm đúng lúc, thì câu trả lời rất đơn giản: Bạn đang lo sợ, cũng giống phần lớn con người trên thế giới này. Hãy xác định chi phí của việc không hành động, nhận thức xác suất thấp và khả năng có thể khắc phục những sai lầm, và tạo lập thói quen quan trọng nhất dẫn tới thành công, đó chính là: Hành Động. 4. Cài đặt lại hệ thống ► TRỞ NÊN VÔ LÝ VÀ MƠ HỒ “Xin hãy chỉ cho tôi phải đi đường nào?” Chú mèo trả lời: “Điều đó phụ thuộc vào việc cô muốn đi đâu.” Alice nói: “Tôi không quan tâm nơi tôi sẽ đến...” “Thế thì cô đi đường nào cũng vậy cả thôi.” – Chú mèo nói. – LEWIS CARROLL, Alice ở xứ sở thần tiên Một người bình thường luôn cố gắng thích nghi với thế giới; một người khác biệt luôn kiên quyết buộc thế giới thích nghi với mình, và vì vậy anh ta là người làm nên mọi sự tiến bộ. - GEORGE BERNARD SHAW, Châm ngôn cho những nhà cải cách Mùa xuân năm 2005, Princeton, Bang New Jersey Tôi phải mua chuộc họ. Liệu tôi còn cách nào khác không? Họ ngồi thành vòng tròn xung quanh tôi, và dù tên tuổi họ khác nhau, họ cũng chỉ có một câu hỏi duy nhất: “Thách thức đặt ra là gì?” Tất cả mọi ánh mắt đổ dồn vào tôi. 50 Bài giảng của tôi ở trường Đại học Princeton đã kết thúc trong sự nhiệt tình và hào hứng của các sinh viên. Song tôi cũng biết rằng phần lớn sinh viên khi ra khỏi lớp học sẽ làm ngược lại những gì tôi dạy. Họ vẫn sẽ là những nhân viên bưng bê làm việc 80 giờ một tuần và được trả lương cao, trừ khi tôi chứng minh được rằng những nguyên lý trong lớp học thực sự có thể được áp dụng. Và đó chính là thách thức. Tôi đưa ra phần thưởng là một vé khứ hồi đi đến bất cứ nơi đâu trên thế giới cho bất cứ ai vượt qua được “thử thách” mơ hồ theo cách ấn tượng nhất có thể, xét về cả kết quả và phương thức. Tôi bảo họ đến gặp tôi sau giờ học nếu họ quan tâm, và họ đã đến, gần 20 người trong tổng số 60 sinh viên. Nhiệm vụ được đặt ra để kiểm tra khả năng thư giãn của họ trong khi buộc họ phải thực hiện một số chiến lược tôi đã dạy. Nó rất đơn giản: Liên lạc với ba người dường như không thể liên lạc được: J. Lo, Bill Clinton và J.D. Salinger1 và yêu cầu ít nhất một người trả lời ba câu hỏi. Tất cả 20 sinh viên đều rất muốn dành được chuyến du lịch miễn phí vòng quanh thế giới này, nhưng bao nhiêu người trong số họ đã vượt qua thử thách? Chính xác là... không. Không một ai vượt qua được. Họ có rất nhiều lí do: “Việc đó thật không dễ dàng...” “Em có một bài tập lớn phải hoàn thành, và...” “Em rất muốn, nhưng không có cách nào để...” Tuy nhiên, chỉ có một lí do duy nhất được nhắc đi nhắc lại theo nhiều cách khác nhau: Đó là một thử thách khó khăn, mà có lẽ là không thể, và những sinh viên khác có thể làm tốt hơn họ. Không ai thực sự cố gắng vì những sinh viên đó đã đánh giá quá cao cuộc cạnh tranh này. Luật lệ của tôi đưa ra là chỉ cần ai đó gửi cho tôi câu trả lời của những nhân vật đó có độ dài bằng một đoạn văn bản thì tôi sẽ buộc phải trao giải cho người đó. Kết quả khiến tôi vừa ngạc nhiên vừa thất vọng.51 1 J. Lo, Bill Clinton, J.D. Salinger lần lượt là ca sĩ, cựu tổng thống và nhà văn nổi tiếng của Mĩ. Năm tiếp theo, kết quả hoàn toàn khác. Tôi đã kể câu chuyện này và sáu trong số 17 sinh viên đã vượt qua thử thách trong vòng chưa đến 48 giờ. Lớp thứ hai giỏi hơn ư? Không. Trên thực tế, lớp thứ nhất có nhiều sinh viên giỏi hơn, nhưng họ không làm gì cả. Họ lên đạn, nhưng lại không bóp cò. Nhóm thứ hai đã ghi nhớ điều tôi dạy họ trước khi họ bắt đầu, đó là: Làm điều không thực tế dễ dàng hơn làm điều thực tế Nhóm thứ hai đã làm được cả hai việc: Liên hệ với các nhà tỷ phú và trò chuyện với những người nổi tiếng. Thực hiện những việc này cũng đơn giản như việc tin rằng mình có thể làm được. Rất ít người dám làm điều khác biệt. Đến 99% dân số thế giới tin rằng họ thường không thể làm được những điều vĩ đại, vì vậy họ chỉ đặt ra những mục tiêu tầm thường. Tuy nhiên, mức độ cạnh tranh cho những mục tiêu “thực tế” lại là khốc liệt nhất, tiêu tốn nhiều thời gian và sức lực của bạn nhất. Quyên góp 10.000.000 đôla dễ hơn quyên góp 1.000.000 đôla. Tìm được một người hoàn hảo đạt điểm 10 trong quán bar dễ hơn tìm được 8 người đạt điểm 5. Bạn thấy lo lắng ư? Những người khác trên thế giới này cũng lo lắng như bạn. Đừng đánh giá quá cao sự cạnh tranh và đánh giá quá thấp bản thân mình. Bạn giỏi hơn bạn nghĩ đấy. Có một nguyên nhân khác nữa để nói những mục tiêu không thực tế và vô lý lại dễ thực hiện hơn. Đặt ra một mục tiêu lớn khác biệt cũng giống như việc truyền andrenalin1, tạo ra khả 52 năng chịu đựng để vượt qua mọi khó khăn, thử thách đạt tới mục tiêu. Những mục tiêu thực tế, giới hạn ở mức tham vọng thông thường sẽ không thể mang lại nguồn cảm hứng và chỉ cung cấp năng lượng cho bạn vượt qua một hay hai vấn đề đầu tiên, tiếp đó bạn sẽ không thể kiên nhẫn và chấp nhận thất bại. Nếu kết quả tiềm năng chỉ ở mức tầm thường hay trung bình, thì những cố gắng của bạn cũng sẽ chỉ ở mức ấy. Tôi có thể đi quanh đảo Ai Cập bằng bè gỗ, nhưng tôi không thể đổi nhãn hiệu ngũ cốc của loại ngũ cốc tôi hay ăn lấy một kỳ nghỉ ở Columbus, bang Ohio. Nếu tôi chọn mục tiêu thứ hai bởi nó “thực tế” thì tôi sẽ không có hứng thú để vượt qua thử thách, dù chỉ là nhỏ nhất, để hoàn thành nó. Dòng nước trong như pha lê và loại rượu tuyệt hảo của Ai Cập đem lại cho tôi nguồn năng lượng để đấu tranh cho những giấc mơ đáng để mơ. Mặc dù, xét theo thang điểm 1-10 thì mức độ khó khăn của hai mục tiêu trên lần lượt là 10 và 2, song kế hoạch đi Columbus lại có vẻ dễ thất bại hơn. 1 Một loại hormone do tủy thượng thận tiết ra, có tác dụng làm tăng đường huyết và gây cảm xúc mạnh. Nơi nào ít người câu nhất thì sẽ có nhiều cá nhất, những người luôn thấy bất an, chạy theo những mục đích tầm thường sẽ giúp những người khác dễ dàng thành công hơn. Sẽ có ít cạnh tranh hơn cho những mục tiêu lớn hơn. Những điều to lớn bắt đầu bằng những ước mơ to lớn. Bạn muốn gì? Trước hết, hãy đặt một câu hỏi dễ trả lời hơn Phần lớn mọi người đều không biết được họ muốn gì. Tôi không biết tôi muốn gì. Tuy nhiên, nếu bạn hỏi tôi muốn làm gì trong năm tháng tới để học ngoại ngữ thì tôi biết. “Bạn muốn gì?” là câu hỏi quá chung chung để đưa ra một câu trả lời chính xác và có ý nghĩa. Hãy quên nó đi. “Mục tiêu của bạn là gì?” cũng dễ dàng gây ra sự bối rối và khó hiểu. Để thay đổi câu hỏi này, chúng ta cần lùi lại một bước và nhìn về phía bức tranh lớn hơn.53 Giả sử chúng ta có 10 mục tiêu và đã hoàn thành chúng - vậy kết quả đáng mong đợi khiến tất cả nỗ lực của bạn có giá trị là gì? Câu trả lời phổ biến nhất và cũng là câu trả lời của tôi 5 năm trước là: Hạnh phúc. Tuy nhiên, hiện tại tôi không tin đây là câu trả lời hay nhất. Hạnh phúc có thể được mua với một chai rượu và nó đã trở nên quá mơ hồ vì người ta thường lạm dụng ngôn từ đó. Có một lựa chọn chính xác hơn phản ánh những gì mà tôi tin là mục tiêu đích thực. Hãy cùng tôi tiếp tục nào! Trái ngược với hạnh phúc là gì? Nỗi buồn ư? Không. Nếu yêu và ghét là hai mặt của một đồng xu thì hạnh phúc và nỗi buồn cũng vậy. Khóc vì hạnh phúc là một ví dụ hoàn hảo cho quan niệm này. Trái ngược với tình yêu là sự thờ ơ, và ngược lại với hạnh phúc chính là sự nhàm chán. Sự hứng khởi là từ đồng nghĩa thực tế hơn của hạnh phúc, và đó chính là cái bạn nên cố gắng theo đuổi. Nó là loại thuốc chữa bách bệnh. Khi mọi người khuyên bạn theo đuổi “niềm đam mê” hay “hạnh phúc” của bạn thì tôi tin rằng, trên thực tế, họ đang ám chỉ tới một điều duy nhất: Hứng thú. Như vậy, hãy quay lại với câu hỏi của mình. Câu hỏi bạn nên đặt ra không phải là “Tôi muốn gì?” hay “Mục tiêu của tôi là gì?” mà là “Điều gì làm tôi hứng thú?” Bắt đầu quá trình trưởng thành ADD: Adventure Deficit Disorder (Sự phiêu lưu - Sự thiếu hụt - Sự hỗn loạn) Thời điểm sau khi tốt nghiệp đại học và trước khi bắt đầu công việc mới, một điệp khúc xuất hiện trong bạn: Hãy thực tế đi, đừng cố ra vẻ nữa. Cuộc sống không hề giống như trong phim ảnh. Nếu bạn 5 tuổi và nói mình muốn trở thành một phi hành gia, bố mẹ bạn sẽ nói bạn có thể trở thành bất kỳ ai bạn muốn. Điều này vô hại, cũng giống như bảo một đứa trẻ rằng ông già Noel là có thật. Tuy nhiên, nếu lúc 25 tuổi bạn nói muốn mở một rạp xiếc, thì câu trả lời sẽ khác: Hãy thực tế con ạ, con nên trở thành một luật sư, kế toán hay bác sĩ, lập gia đình sinh con rồi nuôi chúng nên người.54 Nếu bạn có thể bỏ qua mọi sự nghi ngờ và những lời ngăn cản để bắt đầu công việc kinh doanh riêng của bạn thì ADD không biến mất. Nó chỉ tồn tại dưới hình thức khác mà thôi. Khi thành lập Brain QUICKEN vào năm 2001, tôi có một mục đích rõ ràng: Kiếm 1.000 đôla mỗi ngày dù tôi đang chúi đầu vào máy tính hay cắt móng chân bên bãi biển. Nó phải trở thành cỗ máy kiếm tiền tự động. Nếu bạn xem lại những trang trước về quá trình làm việc của tôi, bạn sẽ thấy rõ điều này chỉ xảy ra khi tôi đã quá mệt mỏi tinh thần, bất chấp khoản thu nhập cần thiết. Tại sao ư? Vì mục tiêu của tôi không đủ rõ ràng. Tôi không xác định được chương trình hành động liên tiếp để thay thế khối lượng công việc ban đầu. Vì vậy, tôi làm việc liên tục mặc dù không còn nhu cầu tài chính nữa. Tôi cần phải cảm thấy năng suất và tôi không còn cách nào khác. Đây chính là cách phần lớn mọi người làm việc đến tận lúc chết: “Tôi sẽ làm đến khi kiếm đủ X đôla rồi sau đó mới làm những gì mình thích.” Nếu bạn không xác định rõ những hành động kế tiếp “bạn muốn” thì con số X sẽ tăng đến vô hạn. Đây chính là lúc cả nhân viên mà ông chủ đều phải trở thành người đàn ông to béo trong chiếc BMW màu đỏ. Người đàn ông to béo trong chiếc BMW mui trần màu đỏ Có một vài thời điểm trong cuộc đời tôi, ví dụ như trước khi tôi bị sa thải khỏi TrueSAN và trước khi tôi rời Mĩ để tránh việc mang theo một khẩu Uzi1 vào trong cửa hàng McDonald’s, tôi đã thấy tương lai của mình là một người đàn ông to béo đang trải qua giai đoạn khủng hoảng của tuổi trung niên ngồi trong chiếc BMW. Tôi chỉ đơn giản nhìn vào những người đi trước tôi 15 - 20 năm trên cùng một con đường, dù là một Giám đốc bán hàng hay một doanh nhân trong cùng ngành, và viễn cảnh đó khiến tôi vô cùng sợ hãi. 1 Súng Uzi được Uziel Gal, người Do Thái, sáng chế vào thập niên 50, bắn đạn 9 ly thông thường của súng ngắn. 55 Đó là một nỗi ám ảnh sâu sắc, biểu tượng hoàn hảo cho mọi nỗi sợ hãi, đến nỗi trở thành tác nhân ngăn cản giữa tôi và anh chàng thiết kế lối sống - doanh nhân Douglas Price. Doug và tôi đi trên hai con đường song song trong gần 5 năm, đối mặt với những thử thách và sự ngờ vực chính bản thân mình, vì vậy chúng tôi luôn để mắt đến nhau. Những giai đoạn đi xuống của chúng tôi dường như luân phiên nhau, khiến chúng tôi trở thành một đội tốt. Bất cứ khi nào một trong hai chúng tôi đặt mục tiêu thấp hơn, mất lòng tin, hay “chấp nhận thực tại”, người kia sẽ can thiệp qua điện thoại hoặc Email như một nhà bảo trợ: “Này anh bạn, anh đang trở thành lão già to béo hói đầu trong chiếc BMW mui trần màu đỏ đấy à?” Và hình ảnh đó đáng sợ đến mức ngay lập tức kéo tôi trở lại con đường mình đang đi. Điều tồi tệ nhất không phải là va chạm và bùng cháy, mà đó là việc chấp nhận sự nhàm chán và coi đó như một thực tế có thể chịu đựng được. Xin nhớ: sự nhàm chán là kẻ thù chứ không phải một “thất bại” trừu tượng. Phương thức Sửa chữa: Hãy trở nên khác thường Có một phương thức tôi đã từng sử dụng, và vẫn đang sử dụng để tiếp lửa cho cuộc sống hay trở lại quỹ đạo khi hình ảnh người đàn ông to béo trong chiếc BMW làm phiền tôi. Bằng cách này hay cách khác, đó cũng chính là phương thức mà phần lớn các NR như tôi đã gặp trên thế giới đều sử dụng: lên kế hoạch cho giấc mơ của mình (dreamlining). Nó được đặt tên như vậy vì nó lên kế hoạch hành động cho những gì phần lớn mọi người đều coi là giấc mơ. Nó cũng giống như việc đặt ra mục tiêu nhưng khác ở một vài điểm cơ bản: 1. Mục tiêu thay đổi từ những nhu cầu mơ hồ trở thành kế hoạch rõ ràng. 2. Muốn đạt hiệu quả, mục tiêu đó phải phi hiện thực. 3. Tập trung vào những hoạt động khi không còn làm việc nữa. 56 Sống như một triệu phú tức là phải làm những điều thú vị chứ không chỉ là sở hữu những thứ đáng ganh tị. Và bây giờ, đến lượt bạn nghĩ lớn. ► CÂU HỎI VÀ HÀNH ĐỘNG Sự vô nghĩa trong cuộc sống phần lớn được biểu hiện thông qua sự nhàm chán. - VIKTOR FRANKL, người sống sót từ trại Auschwitz của Đức Quốc Xã, nhà tâm lý học sáng lập phương pháp tri thức trị liệu và là tác giả cuốn Man’s Search for Meaning Cuộc sống quá ngắn ngủi để làm người bé nhỏ. - BENJAMIN DISRAELI Lên kế hoạch cho giấc mơ sẽ rất thú vị và cũng rất khó khăn. Tuy nhiên, nó càng khó khăn thì bạn càng cần đến nó. Để tiết kiệm thời gian, tôi khuyên bạn nên sử dụng các mẫu và máy tính tự động tại trang web www.fourhourworkweek.com. Xem thêm bảng mẫu ở các trang tiếp theo sau khi bạn đã hoàn thành các bước dưới đây: 1. Bạn sẽ làm gì nếu bạn không thể thất bại? Nếu bạn thông minh hơn gấp 10 lần so với những người còn lại của thế giới? Hãy tạo hai mốc thời gian - 6 tháng và 12 tháng - rồi liệt kê tối đa năm thứ bạn muốn có (bao gồm, nhưng không giới hạn, các nhu cầu vật chất: nhà cửa, ô tô, quần áo...), trở thành (một đầu bếp tài năng, nói thạo tiếng Trung Quốc...), và hành động (du lịch Thái Lan, tìm hiểu nguồn gốc của mình ở nước ngoài, đua đà điểu châu Phi...). Phần lớn mọi người sẽ không biết xếp điều mình muốn thuộc nhóm nào, và nếu bạn cũng vậy thì hãy xem xét cái gì bạn ghét hoặc sợ rồi viết cái ngược lại. Đừng tự giới hạn bản thân, và cũng đừng quan tâm đến việc phải hoàn thành chúng như thế nào. Hiện tại, điều đó không quan trọng. Đây là một cách luyện tập chống lại sự ức chế.57 Hãy đảm bảo bạn không tự phán xét hay lừa dối bản thân mình. Nếu thực sự bạn muốn một chiếc Ferrari thì đừng viết muốn giải quyết nạn đói của thế giới. Với một vài người, giấc mơ là sự nổi tiếng, và đối với một vài người khác, nó là vận may hoặc uy tín. Mọi người đều có những thiếu sót và những lo lắng riêng. Nếu có gì đó giúp bạn thấy mình có giá trị hơn, hãy viết ra. Tôi có một chiếc mô tô đua, và không nói đến niềm đam mê tốc độ, nó chỉ khiến tôi cảm thấy giống như một chàng trai cá tính. Không có điều gì sai trái cả. Hãy viết hết ra. 2. Để trống? Trong số những lời than phiền về những điều đang ngăn cản mình, phần lớn mọi người đều nói đó là việc xác định giấc mơ muốn theo đuổi, đặc biệt với nhóm “muốn làm”. Trong trường hợp đó, hãy xem xét những câu hỏi sau: a. Hàng ngày bạn sẽ làm gì nếu bạn có 100 triệu đôla trong ngân hàng? b. Điều gì khiến bạn hào hứng nhất khi thức dậy vào mỗi sáng? Đừng vội vàng - hãy suy nghĩ trong vài phút. Nếu vẫn gặp khó khăn, hãy điền vào năm ô “muốn làm” như sau: - Một nơi muốn đến thăm - Một điều muốn làm trước khi chết (một kỷ niệm của đời người) - Một điều muốn làm hàng ngày - Một điều muốn làm hàng tuần - Một thứ bạn luôn muốn học. 3. “Muốn trở thành” đòi hỏi phải làm gì? 58 Hãy chuyển cái “muốn trở thành” thành cái “muốn làm” để thực hiện nó. Xác định một hành động đặc trưng của người bạn muốn trở thành hay một nhiệm vụ cho thấy bạn đã trở thành người đó. Mọi người đều thấy dễ viết ra điều “muốn trở thành,” nhưng việc “muốn làm” hiện tại chỉ là các bước đệm tạm thời mà thôi. Dưới đây là một số ví dụ: Muốn trở thành đầu bếp tài giỏi Î muốn tự chuẩn bị bữa tối Noel Muốn thành thạo tiếng Trung Quốc Î muốn có thể tự nói chuyện 5 phút với một đồng nghiệp người Trung Quốc 4. Bốn giấc mơ nào có thể thay đổi tất cả? Với kế hoạch 6 tháng, hãy đánh dấu hoặc làm nổi bật bốn giấc mơ thú vị hoặc quan trọng nhất từ tất cả các cột. Lặp lại quá trình trên với kế hoạch 12 tháng nếu muốn. 5. Xác định chi phí của những giấc mơ này và tính toán thu nhập mục tiêu hàng tháng (TMI - Target Monthly Income) cho cả hai kế hoạch Xét về mặt tài chính thì một tháng, chi phí cho giấc mơ (tiền thuê nhà, tiền thế chấp, kế hoạch trả góp... là bao nhiêu? Hãy bắt đầu nghĩ về thu nhập và chi phí dưới hình thức dòng tiền hàng tháng - tiền vào và tiền ra - thay vì dưới hình thức tổng số tiền. Mọi thứ thường rẻ hơn rất, rất nhiều so với bạn nghĩ. Ví dụ một chiếc Lamborghini Gallardo Spyder mới ở cửa hàng trưng bày có giá 260.000 đôla, chi phí là 2897,80 đôla mỗi tháng. Tôi đã thấy chiếc xe yêu thích của tôi - Aston Martin DB9 đã đi khoảng 1.700 km trên eBay.com với giá136.000 đôla, chi phí là 2.003,10 đôla mỗi tháng. Vậy một chuyến du lịch vòng quanh thế giới (từ Los Angeles ´ Tokyo ´ Singapore Bangkok ´ Delhi hay Bombay ´ London ´ Frankfurt ´ Los Angeles) với giá 1.399 đôla thì sao? Phần Công cụ và Thủ thuật ở cuối Chương 14 sẽ giúp bạn với một số chi phí này. Cuối cùng, hãy tính thu nhập mục tiêu hàng tháng (TMI) để hiện thực hóa những giấc 59 mơ này. Cách làm như sau: Trước hết, hãy tính tổng mỗi cột A, B, C (chỉ tính bốn giấc mơ đã chọn). Một sốcột có thể có tổng bằng 0, điều này rất tốt. Tiếp theo, hãy lấy tổng chi tiêu hàng tháng nhân 1,3 (số 1,3 chỉ khoản chi tiêu của bạn cộng 30% tiền dự phòng hay tiết kiệm). Con số này chính là TMI và là mục tiêu bạn cần ghi nhớ trong phần còn lại của cuốn sách này. Tôi muốn tiếp tục chia TMI cho 30 để có. Thu nhập mục tiêu hàng ngày (TDI)1. Tôi thấy làm việc với một mục tiêu hàng ngày sẽ dễ hơn. Máy tính trên trang web trợ giúp của chúng tôi sẽ làm việc này cho bạn và khiến nó trở nên thật dễ dàng. 1 Target Daily Income. Điều may mắn là những con số này có thể sẽ thấp hơn so với tính toán và nó thường giảm theo thời gian khi bạn từ bỏ nhiều thứ “muốn có” để đổi lấy những điều “muốn làm” dù chỉ một lần duy nhất trong đời. Tính lưu động là tác nhân khuyến khích xu hướng này. Tôi đã giúp sinh viên kiếm được thêm 10.000 đôla mỗi tháng chỉ trong vòng ba tháng. 6. Xác định ba bước đi cho mỗi giấc mơ trong số bốn giấc mơ thuộc kế hoạch sáu tháng và thực hiện bước đầu tiên ngay bây giờ. Tôi không tin vào những kế hoạch dài hạn và những mục đích xa xôi. Trên thực tế, tôi thường đặt kế hoạch cho ba tháng và sáu tháng. Có quá nhiều điều thay đổi và thực tế trong tương lai là một lý do để trì hoãn hành động. Vì vậy, mục đích của bài tập này không phải là lên kế hoạch từ lúc bắt đầu đến lúc kết thúc, mà là xác định mục đích cuối cùng, phương tiện cần thiết để đạt được chúng (TMI, TDI) và hình thành động lực với những bước quan trọng đầu tiên. Muốn vậy thì điều quan trọng là giải phóng thời gian và đem lại TMI. Chương tiếp theo sẽ giải quyết vấn đề này. Trước hết, hãy tập trung vào những bước quan trọng đầu tiên. Với mỗi giấc mơ, hãy xác định ba bước đi giúp bạn tiến gần tới việc hiện thực hóa nó hơn. Đưa ra những hành động đơn giản, rõ ràng ngay bây giờ, ngày mai (hoàn thành trước 11 giờ sáng) và ngày kia (cũng hoàn thành trước 11 giờ sáng). 60 Một khi bạn đã có ba bước đi cho mỗi mục đích, hãy hoàn thành ba hành động trong cột “ngay bay giờ.” Làm ngay lập tức. Mỗi hành động phải đủ đơn giản để thực hiện trong vòng 5 phút hoặc ít hơn. Nếu không, hãy đơn giản hóa nó. Nếu đó là nửa đêm và bạn không thể gọi cho ai đó thì hãy làm một việc khác, như viết Email chẳng hạn, và chuyển cuộc gọi sang việc đầu tiên cần làm vào ngày mai. Nếu bước tiếp theo đòi hỏi phải nghiên cứu, hãy liên lạc với ai đó biết câu trả lời thay vì dành quá nhiều thời gian tìm đọc trong sách báo hay lên mạng. Chúng có thể khiến bạn tê liệt và mệt mỏi. Tôi nghĩ bước tiếp theo tốt nhất là gặp ai đó đã từng làm việc 61 này và xin lời khuyên. Việc này cũng không khó khăn lắm đâu. Những lựa chọn khác là gọi điện hay gặp một huấn luyện viên, một người giàu kinh nghiệm hay một chuyên gia bán hàng để tạo động lực. Bạn có thể lên kế hoạch về một lớp học riêng hay một cam kết bạn khó có thể hủy bỏ không? Hãy sử dụng tội lỗi theo cách có lợi cho mình. Ngày mai có thể trở thành không bao giờ. Dù công việc đó có đơn giản thế nào đi chăng nữa, hãy bắt tay vào bước đầu tiên ngay bây giờ! ► THỬ THÁCH NGỌT NGÀO Những hành động quan trọng nhất không bao giờ dễ chịu. Tuy nhiên, thật may mắn, bạn có thể điều chỉnh bản thân để làm quen với sự khó chịu này và vượt qua nó. Tôi đã tự dạy mình cách đưa ra giải pháp thay vì nhờ người khác giúp đỡ, gợi ra câu trả lời tôi kỳ vọng thay vì phản ứng lại, và trở nên quyết đoán thay vì chần chừ để rồi chặn mọi lối thoát. Để có được lối sống đặc biệt, bạn phải rèn luyện thói quen quyết định đặc biệt, cho cả bản thân cũng như cho người khác. Từ chương này trở đi, tôi sẽ đưa ra cho bạn những bài tập nhỏ và đơn giản, nhưng không hề dễ chịu. Một số bài có vẻ như rất dễ và không có gì liên quan (như bài tiếp theo đây) cho tới khi bạn áp dụng chúng. Hãy coi đó là một trò chơi và bạn sẽ phải lo lắng, vất vả một chút vì chúng. Phần lớn những bài tập này kéo dài trong hai ngày. Đánh dấu bài tập của mỗi ngày lên lịch để đảm bảo bạn không quên, và đừng cố gắng vượt qua nhiều Thử thách Dễ chịu cùng một lúc. Hãy nhớ: có mối liên hệ trực tiếp giữa việc cảm thấy thoải mái và việc đạt được mơ ước của bạn. Hãy bắt đầu! Học cách Tìm hiểu Ánh mắt1 (2 ngày)62 Michael Ellsberg, bạn tôi, đã tổ chức một sự kiện dành cho những người độc thân có tên là Tìm hiểu Ánh mắt. Nó cũng giống như kiểu hẹn hò tốc độ nhưng khác ở một điểm cơ bản: Họ không được phép nói chuyện mà mỗi lần chỉ nhìn vào mắt đối phương trong vòng ba phút. Nếu bạn đến đây, bạn sẽ thấy phần lớn mọi người cảm thấy khó chịu như thế nào. Trong hai ngày tiếp theo, hãy tập nhìn vào mắt người khác - dù là người đi trên phố hay người bạn đang nói chuyện - cho đến khi bị giãn đoạn hoặc họ đi khỏi. Gợi ý: 1. Tập trung vào ánh mắt và nhớ thỉnh thoảng phải chớp mắt nếu bạn không muốn mình trông như một kẻ tâm thần và bị trừng phạt. 2. Trong cuộc hội thoại, khi bạn nói hãy nhìn vào mắt người đối diện khi bạn nói. Điều này sẽ dễ hơn khi bạn đang nghe. 3. Luyện tập với những người lớn hơn hay tự tin hơn bạn. Nếu một người qua đường hỏi bạn đang nhìn cái quái quỷ gì vậy, hãy mỉm cười và trả lời: “Tôi xin lỗi, nhưng tôi thấy anh rất giống một người bạn cũ của tôi.” 1 Nguyên văn tiếng Anh: Eye Gaze. 63 Bước II E - Elimination (Sự giản tiện) Người ta không tích lũy mà loại trừ. Mọi thứ không tăng lên mà giảm đi mỗi ngày. Đỉnh cao của sự tu dưỡng chính là sự đơn giản. - BRUCE LEE 5. Kết thúc quá trình quản lý thời gian ► NHỮNG ẢO TƯỞNG VÀ NGƯỜI Ý Hoàn hảo không phải là khi không có gì cần tăng thêm mà là khi không cần bỏ đi điều gì cả. - ANTOINE DE SAINT-EXUPÉRY, người tiên phong trong lĩnh vực bưu điện hàng không quốc tế và tác giả của cuốn sách Hoàng tử bé Phức tạp hóa những điều đơn giản là một việc làm vô ích. - WILLIAM OF OCCAM (1300-1350), người sáng tạo ra nguyên lý Occam Rozor1 Tôi có vài từ để nói về việc quản lý thời gian: Hãy quên tất cả điều đó đi. Tốt nhất, bạn không nên cố làm nhiều việc hơn mỗi ngày, cố gắng lấp đầy từng giây phút rỗi rãi bằng một công việc hối hả nào đó. Tôi đã mất khá lâu mới hiểu được điều này. Trước đây, tôi thường ưa thích phương pháp đo lường kết quả dựa trên khối lượng công việc. Bận rộn là chiêu bài đắc dụng nhất nhằm trốn tránh những công việc tối quan trọng nhưng không lấy gì làm dễ chịu. Có vô vàn phương cách để tạo ra vẻ bận rộn: bạn có 64 thể thu thập hàng trăm mẩu thông tin bán hàng kém chất lượng, tổ chức lại danh bạ liên lạc, đi qua văn phòng yêu cầu những tài liệu mà bạn không cần tới, hay nói chuyện điện thoại ồn ào vài giờ trong khi nên ưu tiên làm việc. 1 Nguyên lý này cho rằng: “Không nên cường điệu hóa thực tại một cách không cần thiết.” Trên thực tế, nếu bạn muốn được thăng chức tại hầu hết các công ty ở Mĩ, và giả định rằng các công ty này không thực sự kiểm tra xem bạn đang làm gì (chúng ta thành thật nhé), bạn chỉ cần chạy quanh văn phòng, áp điện thoại bên tai còn tay thì cầm theo giấy tờ. Nào, đó chính là một nhân viên bận rộn đấy! Hãy thăng chức cho anh ta đi nào. Thật không may cho nhóm NR, hành động này sẽ không đưa bạn ra khỏi văn phòng hay lên máy bay đi tới Brazil. Thật tệ. Hãy tìm cho mình một tờ báo và cắt nó ra. Rốt cục, có một cách tốt hơn nhiều, và cách này sẽ đem lại được nhiều hơn so với chỉ nâng cao kết quả của bạn - nó sẽ nhân thành quả của bạn lên gấp bội. Dù bạn tin hay không thì việc, đạt được nhiều thành tựu hơn trong khi làm việc ít đi không chỉ khả thi, mà còn là điều bắt buộc. Hãy bước vào thế giới của sự giản tiện. Bạn sẽ sử dụng hiệu năng như thế nào? Giờ đây, khi bạn đã quyết định được mình muốn sử dụng thời gian như thế nào, bạn phải rảnh rỗi trong quãng thời gian đó. Dĩ nhiên, bạn có thể đạt được điều này trong khi vẫn giữ nguyên hay tăng thêm thu nhập của mình. Mục đích của chương này cũng là điều bạn sẽ trải nghiệm nếu bạn tuân theo những chỉ dẫn trong đây, đó là tăng năng suất cá nhân lên khoảng từ 100 tới 500%. Các nguyên lý đối với nhân viên hay doanh nhân đều tương tự nhau, song mục đích của 65 việc tăng năng suất này lại hoàn toàn khác nhau. Trước tiên, đối với các nhân viên. Một nhân viên tăng năng suất nhằm nâng cao khả năng đàm phán cho hai mục tiêu song hành sau: tăng lương và xử lý công việc từ xa. Chúng ta hãy nhớ lại điều đã được chỉ ra trong chương đầu tiên của cuốn sách này, rằng quy trình chung để gia nhập nhóm NR là D-E-A-L, song những nhân viên chú tâm tới việc giữ nguyên vị trí hiện tại của mình cần ứng dụng chu trình này theo trình tự D-E-L-A. Nguyên do có liên quan tới môi trường làm việc. Những nhân viên này cần Giải phóng (L-liberation) bản thân họ khỏi môi trường văn phòng trước khi họ có thể làm việc 10 tiếng một tuần, đó là do quan niệm chung trong môi trường làm việc yêu cầu bạn phải luôn tuân thủ giờ làm việc hành chính từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều. Thậm chí cả khi bạn đem lại hiệu quả gấp đôi trước đây, nếu bạn chỉ làm việc bằng một phần tư 1/4 thời gian của các đồng nghiệp, rất có thể bạn sẽ bị sa thải. Ngay cả khi bạn làm việc 10 tiếng một tuần mà vẫn đem lại hiệu quả gấp đôi những người làm việc 40 tiếng, người ta sẽ yêu cầu bạn “Hãy làm việc 40 tiếng một tuần và đem lại hiệu quả gấp tám lần.” Đây là một trò chơi vô tận mà bạn luôn muốn tránh. Do vậy, nhu cầu được Giải phóng sẽ được đặt lên trước. Nếu bạn là một nhân viên, chương này sẽ nâng cao giá trị của bạn và khiến cho công ty gặp nhiều thiệt hại khi sa thải bạn hơn là tăng lương và cho phép bạn làm việc từ xa. Đó chính là mục tiêu của bạn. Một khi mục tiêu thứ hai được thực hiện, bạn có thể nghỉ ngơi hàng giờ mà không lo bị sách nhiễu và có thể sử dụng quãng thời gian rảnh rỗi có được để thực hiện các ước mơ của mình. Mục đích của các doanh nhân không phức tạp đến thế bởi nhìn chung, họ được hưởng lợi trực tiếp từ việc tăng lợi nhuận. Mục tiêu của họ là giảm khối lượng công việc trong khi vẫn tăng doanh thu. Điều này sẽ thay thế bạn bằng một quá trình Tự động hóa (A-automation), mà theo đó sẽ cho phép Giải phóng thời gian (L-liberation). Tuy vậy, có những định nghĩa tuân theo trình tự như nhau với cả hai đối tượng. 66 Năng suất và hiệu quả Tính hiệu quả là thực hiện những việc đưa bạn tiến dần tới mục tiêu. Tính năng suất là thực hiện một nhiệm vụ được giao (dù nhiệm vụ đó quan trọng hay không) đem lại hiệu quả kinh tế nhất. Có năng suất mà thiếu tính hiệu quả là điều chúng ta thường thấy nhất. Tôi cho rằng một nhân viên bán hàng trực tiếp đến từng nhà tốt nhất được coi là làm việc có năng suất - tức là, lịch sự và xuất sắc khi bán hàng tận nhà mà không lãng phí thời gian - nhưng lại hoàn toàn không hiệu quả. Người này sẽ bán nhiều hàng hơn qua các phương tiện hữu hiệu như thư điện tử hay thư trực tiếp. Điều trên đây cũng đúng với một người kiểm tra hòm thư điện tử 30 lần một ngày và phát triển hệ thống quy tắc sắp xếp tài liệu tỉ mỉ cũng như các kỹ thuật tinh vi nhằm đảm bảo mỗi lần kiểm tra hòm thư đều đạt tốc độ nhanh. Tôi là một chuyên gia trong việc làm này. Xét trên phương diện nào đó thì cách làm này năng suất song lại không hiệu quả. Sau đây là hai chân lý cần ghi nhớ: 1. Làm tốt một việc không quan trọng sẽ không làm cho việc đó quan trọng hơn. 2. Một công việc đòi hỏi nhiều thời gian sẽ không làm cho nhiệm vụ đó quan trọng hơn. Từ giờ phút này trở đi, hãy nhớ rằng: Việc bạn làm chắc chắn quan trọng hơn rất nhiều so với cách thức bạn thực hiện nó. Tính năng suất là vô cùng quan trọng, nhưng nó sẽ trở thành vô ích nếu không được áp dụng vào những việc đúng đắn. Để tìm ra những điều đúng đắn, chúng ta cần phải tìm hiểu một vài triết lý. Pareto và triết lý của ông: Thuyết Nguyên lý 80/20 và thoát khỏi sự kém hiệu quả Việc gì có thể dự liệu được đều có thể giải quyết được.67 - PETER DRUCKER, nhà lý luận Quản trị học, tác giả của 31 cuốn sách, đạt được giải thưởng Huân chương Tự do của Tổng thống Hoa Kỳ Bốn năm trước, có một nhà kinh tế học đã thay đổi cuộc đời tôi mãi mãi. Thật đáng tiếc tôi không thể có dịp gặp gỡ ông. Ngài Vilfredo yêu dấu của tôi đã qua đời gần 100 năm trước. Vilfredo Pareto là một nhà kinh tế, nhà xã hội học tinh quái và ưa tranh luận, ông sinh năm 1848 và mất năm 1923. Theo học ngành cơ khí, ông bắt đầu sự nghiệp của mình bằng việc quản lý các mỏ than và sau này kế nhiệm Léon Walras trong vai trò chủ nhiệm bộ môn Kinh tế Chính trị của trường Đại học Lausanne tại Thụy Sĩ. Công trình có ảnh hưởng sâu rộng của ông, Cours d’economie politique1, đã nêu lên một quy luật về phân phối thu nhập mà khi đó chưa được khảo sát kỹ lưỡng. Quy luật này về sau mang tên ông: “Quy luật Pareto” hay “Phân phối Pareto”, mà đến cuối thập kỷ được biết đến phổ biến dưới tên gọi “Nguyên lý 80/20”. Công thức toán học mà ông sử dụng để chứng minh sự phân bố của cải bất cân xứng nhưng có thể dự báo được trong xã hội - 80% của cải và thu nhập được tạo ra và sở hữu bởi 20% dân số - cũng được ứng dụng trong các lĩnh vực khác ngoài kinh tế. Trên thực tế, công thức này có mặt ở hầu hết mọi nơi. Chẳng hạn như, 80% số hạt đậu trong vườn của Pareto được tạo ra từ 20% số cây đậu ông trồng. 1 Những bài giảng về kinh tế chính trị. Quy luật Pareto có thể được tổng kết lại như sau: 80% sản lượng đầu ra là kết quả của 20% đầu vào. Quy luật này có thể được diễn đạt theo nhiều cách khác, tùy thuộc từng tình huống, như: - 80% kết quả bắt nguồn từ 20% nguyên nhân. - 80% thành quả xuất phát từ 20% nỗ lực và thời gian. - 80% lợi nhuận của công ty được đem lại từ 20% sản phẩm và khách hàng. 68 - 80% lợi tức của cả thị trường chứng khoán thu được từ 20% các nhà đầu tư và 20% của một danh mục vốn đầu tư. Danh sách này còn kéo dài và rất đa dạng, ngay cả tỷ lệ trên cũng được bóp méo khá lớn như: 90/10, 95/5 và 99/1, song tỷ lệ tối thiểu vẫn là 80/20. Thời điểm tôi tình cờ xem được công trình nghiên cứu của Pareto cũng chính là giai đoạn tôi thường làm việc miệt mài 15 tiếng một ngày, suốt bảy ngày trong tuần, thấy mình hoàn toàn bị nhấn chìm trong công việc và bất lực không thoát ra được. Khi đó, tôi thường thức dậy từ sáng tinh mơ, gọi điện tới công ty tại Anh Quốc, giải quyết công việc tại Mĩ trong suốt thời gian từ 8 giờ sáng tới 5 giờ chiều, sau đó lại làm việc tới tận nửa đêm, gọi điện sang Nhật và New Zealand. Tôi như bị mắc kẹt trên một chuyến tàu không phanh đang lao đi, liên tục đổ thêm than vào lò lửa mà không có lựa chọn nào khả dĩ hơn. Đối mặt với nguy cơ suy nhược thần kinh hoặc thử nghiệm các ý tưởng của Pareto, tôi đã chọn phương án thứ hai. Sáng hôm sau, tôi bắt đầu phân tích cuộc sống riêng và công việc của mình dựa trên hai câu hỏi: 1. Đâu là 20% dẫn tới 80% vấn đề rắc rối và bất hạnh của tôi? 2. Đâu là 20% đem lại 80% thu nhập và hạnh phúc cho tôi? Trong ngày hôm đó, tôi đã gạt sang một bên những thứ tưởng như là cấp thiết và thực hiện một phân tích xác thực và đầy đủ nhất có thể, áp dụng hai câu hỏi này cho mọi việc, từ bạn bè cho tới khách hàng, từ công việc quảng cáo cho tới hoạt động giải trí. Bạn đừng hi vọng rằng mình đang làm đúng mọi việc - sự thật thường đau lòng. Mục đích của việc này là tìm ra những việc làm phi hiệu quả của bạn nhằm loại bỏ chúng đồng thời tìm ra những điểm mạnh để phát huy. Tôi đã đưa ra vài quyết định đơn giản nhưng khó khăn về mặt tình cảm. Những quyết định này thật sự đã thay đổi cuộc đời tôi vĩnh viễn và đem lại cho tôi lối sống mà giờ đây tôi rất mãn nguyện. Quyết định đầu tiên của tôi đã đem lại một ví dụ điển hình cho tốc độ tăng nhanh chóng của tỉ số ROI (Return On Investment) mà những phân tích trên có thể mang lại: tôi ngừng giao thiệp với 95% khách hàng của mình, dừng hẳn quan hệ mua bán với 69 2% số tiếp theo, chỉ giữ lại và tăng cường quan hệ với 3% các nhà sản xuất đứng đầu. Chỉ có 5 trong số hơn 120 khách hàng, đại lý đem lại 95% doanh thu cho tôi. Còn tôi lại sử dụng 98% thời gian của mình theo đuổi số khách đem lại ít doanh thu kia, bởi năm khách hàng này luôn đặt hàng thường xuyên mà tôi không cần phải liên tục gọi điện hay thuyết phục. Nói cách khác, tôi đang làm việc do tâm lý cần phải làm việc từ 8 giờ sáng tới 5 giờ chiều. Tôi đã không nhận ra làm việc từ 8 giờ sáng tới 5 giờ chiều không phải là mục tiêu, mà chỉ đơn giản là thói quen của hầu hết mọi người, cho dù thói quen đó có cần thiết hay không. Thời kỳ đó, tôi là một trường hợp điển hình của nhóm làm việc vì lợi ích của công việc W4W (work for work), một thái cực đối nghịch của nhóm NR. Tất cả, tức 100% những vấn đề tôi gặp phải tới từ nhóm khách hàng không hiệu quả này, ngoại trừ hai khách hàng lớn, những chuyên gia tầm cỡ thế giới của phương pháp kinh doanh “đây là ngọn lửa tôi đã thắp lên, giờ thì bạn dập tắt nó đi.” Tôi chuyển tất cả những khách hàng không hiệu quả này vào nhóm bị động: nếu họ đặt hàng, tuyệt vời - nhưng hãy để họ tự gửi đơn đặt hàng. Nếu không, tôi cũng không theo đuổi: không gọi điện, không Email, không gì cả. Như vậy chỉ còn phải quan tâm tới hai khách hàng lớn kia, những người luôn phá hỏng các hợp đồng nhưng lại đóng góp tới 10% doanh thu khi đó. Bạn sẽ luôn có một vài khách hàng loại này, và đây là tình huống khó khăn, đem lại mọi vấn đề rắc rối, trong đó có cả sự suy nhược thần kinh và mặc cảm về bản thân. Đến mức độ đó, tôi coi những trận đả kích, những lời xúc phạm, những cuộc tranh luận mất thời gian, những câu hăm dọa của họ là một chi phí kinh doanh. Trong quá trình phân tích 80/20, tôi nhận ra rằng chính hai khách hàng này là nguyên nhân gây ra hầu hết những bực dọc và khó chịu của tôi trong suốt cả ngày làm việc, và còn ảnh hưởng tới cả cuộc sống riêng của tôi, khiến tôi hàng đêm phải trằn trọc “lẽ ra lúc đó mình nên nói X, Y, Z với gã đó.’’ Cuối cùng, tôi đã đi đến một kết luận rõ ràng: Những ảnh hưởng của việc này đối với lòng tự trọng và trạng thái tinh thần của tôi không đáng gì so với những lợi ích về kinh tế mà tôi có được. Tôi không cần tiền vì 70 bất kỳ lý do cụ thể nào và tôi đã cho rằng tôi cần nó. Khách hàng luôn luôn đúng, phải vậy không? Chỉ là một phần của công việc kinh doanh, đúng không? Không hề. Hay ít nhất thì cũng không đúng với nhóm NR. Tôi đã cắt đứt hẳn quan hệ làm ăn với những con người khó chịu đó và tự thưởng thức từng giây phút ngọt ngào sau đó. Cuộc đối thoại đầu tiên diễn ra như thế này: Khách hàng: Cái thứ quái quỷ gì vậy? Tôi đã đặt hàng trước hai ngày, vậy mà hàng đến chậm những hai ngày. (Thực tế thì ông ta đã gửi đơn đặt hàng tới nhầm người và qua những phương tiện không thích hợp mặc dù tôi đã nhắc nhở nhiều lần.) Các cậu là một lũ ngu dốt vô tổ chức nhất mà tôi từng biết. Tôi đã làm việc hơn 20 năm trong ngành này, và đây là công ty tệ nhất tôi gặp phải. Bất kỳ người nào trong nhóm NR - trong trường hợp này là tôi: Tôi sẽ giết ông. Cứ liệu hồn đấy. Tôi ước được như thế. Tôi đã tự nhủ như vậy hàng triệu lần trong đầu, song trên thực tế nó lại diễn ra theo cách này: Tôi rất lấy làm tiếc về việc này. Ông biết đấy, tôi đã chịu đựng đủ những lời xúc phạm của ông rồi, và bây giờ thì không may là chúng ta sẽ không thể hợp tác với nhau lâu hơn nữa. Tôi đề nghị ông nên xem xét những vấn đề khó chịu và bực dọc thực sự bắt nguồn từ đâu. Dù sao chăng nữa, tôi chúc ông mạnh khỏe. Nếu ông muốn đặt hàng, chúng tôi sẽ vui lòng được cung cấp, song với điều kiện ông cần tự kiểm soát bản thân, không buông ra những lời xúc phạm và hành vi báng bổ không cần thiết. Ông đã có số fax của chúng tôi. Chúc ông mọi điều tốt lành và một ngày vui vẻ. Tôi đã làm việc này một lần qua điện thoại, và một lần qua Email. Vậy điều gì đã xảy ra? Tôi mất một khách hàng, nhưng người còn lại đã thay đổi cách xử sự và đặt hàng qua fax với chúng tôi rất nhiều lần. Vấn đề rắc rối được giải quyết, mức doanh thu tối thiểu bị mất đi. Ngay lập tức tôi thấy vui sướng gấp 10 lần. Sau đó, tôi xác định những đặc điểm chung của năm khách hàng hàng đầu, giữ chân 71 ba người rồi tương tự như thế, tiến hành phân loại các nhà cung cấp trong tuần tiếp theo. Hãy nhớ rằng, có thêm khách hàng không đồng nghĩa với việc tăng thêm doanh thu. Thu hút thêm nhiều khách hàng không phải là mục tiêu, và việc này thường kéo theo tăng 90% lượng công việc phải xử lý, mà chỉ đem lại thêm một lượng tăng nhỏ từ 1-3% doanh thu. Mục đích chính của chúng ta là không mắc lỗi, tạo ra thu nhập tối đa với công sức bỏ ra tối thiểu có thể (từ số lượng khách hàng tối thiểu). Tôi đã nhân lên gấp bội những điểm mạnh của mình và chỉ tập trung đẩy mạnh quy mô và mức độ thường xuyên của những hợp đồng với các nhà cung cấp hàng đầu. Kết quả cuối cùng ra sao? Tôi chuyển từ việc đeo đuổi, nhượng bộ 120 khách hàng sang chỉ ký kết những hợp đồng lớn với tám khách hàng, mà hoàn toàn không phải van nài hay hô hào qua điện thoại và Email. Thu nhập hàng tháng của tôi tăng từ 30.000 đôla lên 60.000 đôla trong vòng bốn tuần và số giờ làm việc của tôi lập tức giảm từ trên 80 tiếng một tuần xuống còn gần 15 tiếng. Nhưng điều quan trọng nhất là tôi đã vui vẻ, lạc quan, lần đầu tiên được tự giải phóng trong hơn hai năm qua. Trong những tuần tiếp theo, tôi áp dụng quy tắc 80/20 trong hàng loạt lĩnh vực khác, bao gồm: 1. Quảng cáo Tôi xác định những mục quảng cáo hiện đang mang lại khoảng 80% doanh thu, nhận định và nâng cao mức độ nhận biết và được quan tâm của những quảng cáo này, đồng thời loại bỏ tất cả những quảng cáo không hiệu quả khác. Chi phí quảng cáo của tôi giảm hơn 70% còn doanh thu bán hàng trực tiếp gần như tăng gấp đôi, từ 15.000 đôla một tháng lên mức 25.000 đôla trong vòng tám tuần. Con số này đáng lẽ đã tăng gấp đôi ngay lập tức nếu tôi sử dụng các phương tiện như đài phát thanh, báo chí hay truyền hình thay cho các tạp chí có khoảng cách giữa các số xuất bản ra hàng tháng. 2. Các thành viên và đối tác trực tuyến Tôi đã loại bỏ hay ngừng quan tâm tới hơn 250 thành viên trực tuyến làm ăn kém hiệu 72 quả, thay vào đó là dành thời gian cho hai thành viên hiện đang mang lại 90% doanh thu. Quỹ thời gian dành cho công tác quản lý của tôi giảm từ 5-10 tiếng một tuần xuống chỉ còn một giờ mỗi tháng. Doanh thu từ phía các đối tác trực tuyến cũng tăng lên hơn 50% trong cùng tháng đó. Hãy sống chậm lại và ghi nhớ điều này: Hầu hết mọi việc chẳng khác gì nhau. Bận rộn chỉ là một hình thái của sự lười biếng - lười suy nghĩ và hành động bừa bãi. Làm việc quá sức thường cũng kém năng suất như không làm gì cả, mà còn gây nhiều phiền nhiễu hơn. Biết chọn lọc - làm việc ít đi - chính là con đường dẫn tới hiệu quả. Hãy chỉ tập trung vào một vài việc quan trọng và bỏ qua tất cả những việc còn lại. Tất nhiên, trước khi bạn có thể sàng lọc được cái tốt khỏi cái xấu, và loại bỏ những hoạt động trong một môi trường mới (dù là một công việc mới hay một công ty kinh doanh mạo hiểm), bạn sẽ cần cố gắng rất nhiều để xác định xem điều gì là quan trọng nhất. Hãy xem xét tất cả mọi việc và tìm ra điều gì đang gây cản trở. Xem xét lại cũng là một phần của quy trình này, song không nên kéo dài nó quá một hay hai tháng. Con người rất dễ bị cuốn vào những chi tiết vụn vặt, và chìa khóa để không cảm thấy quá bận rộn là hãy ghi nhớ: thiếu thời gian thực chất là không biết đặt ra các ưu tiên cho mình. Hãy dành thời gian dừng lại và thưởng thức hương thơm của hoa hồng, hay - trong trường hợp này - là đếm những cây đậu. Ảo Tưởng 9-5 và Quy Luật Parkinson Tôi đã thấy một ngân hàng treo biển “Giao dịch 24 giờ’’ nhưng tôi thì không có nhiều thời gian đến vậy. - STEVEN WRIGHT, diễn viên hài kịch Nếu bạn chỉ là một nhân viên, xét ở khía cạnh nào đó thì việc phải dành thời gian cho những việc vô bổ không phải là lỗi của bạn. Chẳng có động lực nào thúc đẩy bạn sử dụng thời gian hiệu quả trừ khi bạn được hưởng tiền hoa hồng. Cả thế giới đều đồng ý 73 ấn định giờ làm từ 9 giờ sáng tới 5 giờ chiều (có thể từ 8 giờ sáng đến 5 giờ chiều hoặc từ 8 giờ sáng đến 5 giờ 30 phút chiều, và bạn bị mắc kẹt trong văn phòng suốt thời gian tù túng đó, bạn buộc phải tìm ra việc gì đó để giết thời gian. Bạn lãng phí thời gian bởi bạn có thừa quá nhiều thời gian. Đó là điều dễ hiểu. Giờ đây khi bạn đã xác lập mục tiêu mới là đàm phán để được làm việc từ xa thay vì chỉ tính đến tiền lương, đã đến lúc bạn xem xét lại hiện trạng của mình và cần làm việc hiệu quả hơn. Những nhân viên giỏi nhất bao giờ cũng có lợi thế hơn trên bàn đàm phán. Đối với một doanh nhân, lãng phí thời gian là một thói quen xấu, một hành vi bắt chước. Hầu hết các doanh nhân đều đã từng đi làm thuê và đều xuất phát từ nền văn hóa 9-5. Do vậy, họ cũng thích nghi với một lịch trình tương tự, dù cần hay không thì họ vẫn sẽ thường bắt đầu làm việc lúc 8 giờ sáng hoặc cần tới tám tiếng để đạt được chỉ tiêu thu nhập. Lịch trình này là một thỏa thuận xã hội chung, là di sản khổng lồ của phương pháp đo hiệu quả bằng khối lượng công việc. Tại sao tất cả mọi người trên Trái Đất đều cần tới chính xác tám tiếng để hoàn thành công việc? Điều đó là vô lý. Chế độ làm việc 9-5như vậy không hề có cơ sở khoa học. Bạn không cần làm việc tám tiếng mỗi ngày để trở thành một triệu phú - chưa kể tới việc có đủ tiền của để sống như một triệu phú. Tám tiếng làm việc mỗi tuần là quá nhiều, nhưng tôi không hi vọng tất cả các bạn đều đã tin tưởng tôi. Trước đây khá lâu tôi cũng có cảm giác như bạn bây giờ. Tôi luôn cảm thấy không đủ thời gian để làm việc mỗi ngày. Nhưng chúng ta hãy cùng xem xét vài điều mà bạn có thể đồng tình với tôi nhé. Do chúng ta có tám tiếng để làm việc, chúng ta sẽ làm việc đủ tám tiếng. Nếu chúng ta có 15 tiếng làm việc, chúng ta cũng sẽ làm việc đủ 15 tiếng. Nếu chúng ta có việc gấp và đột ngột phải rời công sở trong hai giờ nữa nhưng vẫn chưa hoàn thành theo hạn định, chúng ta sẽ hoàn thành tất cả công việc được giao trong hai tiếng đồng hồ đó. Tất cả điều này đều liên quan tới một quy luật mà thầy Ed Zschau đã giới thiệu cho tôi vào mùa xuân năm 2000. 74 Tôi tới lớp học, trong lòng bồn chồn, không thể tập trung được. Bài thi cuối cùng, tương đương với 25% điểm số của cả kỳ, cần phải hoàn thành xong trong 24 giờ nữa. Tôi đã lựa chọn phương án phỏng vấn các nhà quản trị hàng đầu của một công ty mới thành lập và đưa ra một bản phân tích chuyên sâu về mô hình kinh doanh của họ. Công ty này đến phút cuối lại quyết định tôi không được phép phỏng vấn hai nhân viên đầu não của họ, cũng không được sử dụng các thông tin của công ty do nguyên nhân bảo mật và cẩn trọng trước khi phát hành cổ phiếu lần đầu (IPO) ra công chúng. Vậy thế là hết. Tôi tìm gặp thầy Ed sau giờ học và thông báo tin xấu này. “Thầy Ed, em nghĩ em cần gia hạn thêm cho bài thi.” Tôi giải thích tình hình và thầy Ed mỉm cười, trả lời không hề gợn một thoáng bận tâm. “Thầy nghĩ rồi em sẽ ổn thôi. Doanh nhân là những người tạo thời thế mà, phải không?” 24 giờ sau, một phút trước hạn nộp bài, khi trợ lý của thầy đang khóa cửa văn phòng, tôi là người cuối cùng tới nộp bài thi dài 30 trang. Bài thi này dựa trên một công ty khác mà tôi đã tìm ra, phỏng vấn và phân tích với những đêm dài không ngủ và lượng cafein đủ để khiến cả một đội tuyển tham gia Olympic bị truất quyền thi đấu. Bài thi đó cuối cùng lại là một trong những bài tôi làm tốt nhất trong bốn năm qua, và tôi đã đạt điểm A. Trước khi tôi ra khỏi lớp hôm qua, thầy Ed đã cho tôi vài lời khuyên: Quy luật Parkinson. Quy luật Parkinson phát biểu rằng một nhiệm vụ sẽ (hay được xem là) quan trọng và phức tạp tỷ lệ thuận với thời gian được giao để hoàn thành nhiệm vụ đó. Đó chính là sự thần kỳ của thời hạn cuối cùng tới gần. Nếu tôi cho bạn 24 giờ để hoàn thành một dự án, áp lực thời gian sẽ buộc bạn phải tập trung và bạn không còn lựa chọn nào ngoài việc thực thi những điều cần thiết nhất. Nếu tôi cho bạn một tuần để hoàn thành 75 cũng dự án đó, bạn sẽ dành ra sáu ngày để quan trọng hóa mọi việc lên. Nếu tôi dành ra cho bạn cả một tháng thì, lạy Chúa, đó sẽ là một thảm họa tinh thần. Sản phẩm cuối cùng của một thời hạn ngắn hơn hầu hết đều ngang bằng hay chất lượng hơn do có sự tập trung nỗ lực lớn hơn. Điều này cũng nêu ra một hiện tượng kỳ lạ. Tồn tại hai xu hướng đồng vận mà lại đảo nghịch nhau: 1. Tập trung vào các nhiệm vụ quan trọng để giảm bớt thời gian làm việc (Quy luật 80/20). 2. Giảm bớt thời gian làm việc để tập trung vào các nhiệm vụ quan trọng (Quy luật Parkinson). Giải pháp tốt nhất là sử dụng cả hai cùng lúc: Xác định ra một vài nhiệm vụ tối quan trọng, đem lại nhiều thu nhập nhất và lên lịch cho những nhiệm vụ đó trong thời hạn thật ngắn và rõ ràng. Nếu bạn vẫn chưa xác định được những nhiệm vụ tối cần thiết và đặt ra thời hạn bắt đầu và hoàn thành thì những thứ không quan trọng lại trở thành quan trọng. Ngay cả khi nếu bạn biết được nhiệm vụ nào là quan trọng nhưng lại không đặt ra được thời hạn hoàn thành để tập trung vào làm thì những việc nhỏ được giao (hay tự bạn tạo ra hoặc trong trường hợp là một doanh nhân) sẽ gây mất thời gian cho tới khi những thứ vụn vặt khác thế chỗ chúng, khiến cho bạn tới hết ngày vẫn chưa hoàn thành được việc gì cả. Hãy tự hỏi làm sao mà một người đem một kiện hàng đến UPS, sắp xếp vài cuộc hẹn, và kiểm tra hòm thư lại tốn mất cả ngày công làm việc? Đừng buồn. Tôi cũng từng mất hàng tháng chuyển từ sự gián đoạn này sang sự gián đoạn khác, thấy mình như bị công việc điều khiển hơn là đang quản lý công việc. Nguyên lý 80/20 và Quy luật Parkinson là hai quan điểm nền tảng sẽ được nhắc lại nhiều lần dưới những hình thức khác nhau trong cả phần này. Hầu hết các đầu vào đều vô dụng và mọi người thường lãng phí thời gian một phần cho những thứ đó. 76 Hoạt động hiệu quả và tự do về thời gian bắt đầu bằng việc giảm tải đầu vào. Trong chương tiếp theo, chúng tôi sẽ đưa bạn tới một bữa ăn ngon thực sự của những nhà vô địch: chế độ hạn chế lòng tin. Mười hai chiếc bánh ngọt và một câu hỏi Ưa bận rộn không có nghĩa là chăm chỉ. - SENECA VIEW MOUNTAIN, CALIFORNIA Thứ Bảy hàng tuần tôi được nghỉ,” tôi nói với một đám đông những người lạ mặt đang chăm chú nhìn tôi, những người bạn của một người bạn. Đó là sự thật. Bạn có thể dùng món thịt gà bảy ngày trong tuần được không? Tôi cũng không thể. Đừng có xét đoán như vậy. Giữa lúc đang ăn cái bánh thứ 10 và thứ 12, tôi ngả mình trên ghế trường kỷ, thưởng thức vị ngọt của những chiếc bánh cho tới tận khi đồng hồ điểm nửa đêm, và đưa tôi trở lại với ngày Chủ nhật ăn kiêng. Một vị khách khác đang ngồi cạnh tôi trên ghế, nhấm nháp một ly rượu vang, không phải ly thứ 12, nhưng chắc chắn không phải ly đầu tiên, và chúng tôi bắt đầu trò chuyện. Như thường lệ, tôi lại phải cố trả lời câu hỏi “Anh làm nghề gì?” và, cũng như mọi khi, câu trả lời của tôi khiến cho người ta không hiểu tôi là một tay bốc phét hay là một tên tội phạm. Làm thế nào có thể dành ít thời gian kiếm tiền như vậy? Đó là một câu hỏi hay. Đó chính là vấn đề. Xét trên hầu hết mọi khía cạnh, Charney có tất cả. Anh có một gia đình hạnh phúc với một đứa con trai hai tuổi và một đứa nữa sắp ra đời trong ba tháng tới. Anh là một nhân viên bán hàng công nghệ thành công, và mặc dù anh rất muốn kiếm được thêm 500.000 đôla mỗi năm như mọi người nhưng khả năng tài chính của anh chỉ đến thế. 77 Anh cũng đặt ra nhiều câu hỏi hay. Tôi vừa đi du lịch nước ngoài về và đang chuẩn bị sang Nhật. Suốt hai giờ đồng hồ liền, anh chỉ xoáy vào tôi một điệp khúc: Làm thế nào có thể dành ít thời gian kiếm tiền như vậy? “Nếu anh quan tâm, chúng ta có thể làm một bài tập tình huống và tôi sẽ chỉ cho anh biết làm cách nào”, tôi đề nghị. Charney rất hứng thú. Nhưng có một thứ anh không có là thời gian. Tôi gửi cho anh một bức Email và sau năm tuần thực hành, Charney đã thông báo tin tốt lành: Tuần trước, anh đã làm được nhiều việc hơn cả bốn tuần trước đó cộng lại. Anh đã làm được điều này mà vẫn nghỉ thứ Hai và thứ Sáu, đồng thời dành thêm hai tiếng mỗi ngày chăm sóc gia đình. Từ làm việc 40 giờ một tuần, giờ đây anh chỉ làm việc 18 giờ, và đem lại năng suất tăng gấp bốn lần. Liệu đây có phải là một khóa học kung fu1 bí ẩn hay những đợt quy ẩn tập luyện trên núi không? Không phải. Liệu có phải là một phần mềm ưu việt hơn hay một bí mật quản trị của Nhật không? Cũng không đúng. Tôi chỉ yêu cầu anh liên tục làm một việc duy nhất. 1 Hay còn gọi là Công Phu, là tên gọi khái quát hệ thống chương trình luyện tập đặc biệt ở các môn phái võ thuật cổ truyền Trung Quốc. Ít nhất ba lần cố định trong ngày, anh phải tự đặt ra cho mình câu hỏi sau: Tôi đang làm việc hiệu quả hay chỉ làm việc nhiều? Charney đã nắm bắt cốt lõi của câu hỏi này bằng những từ ngữ dễ hiểu hơn: Liệu tôi có đang tự bới ra việc để làm nhằm trốn tránh những công việc quan trọng không? Anh đã loại bỏ tất cả những hoạt động trước đây thường dùng làm bình phong, và bắt đầu tập trung vào nâng cao kết quả thay vì chứng tỏ sự tận tâm. Sự cống hiến thường78 chỉ trá hình cho những điều vô nghĩa. Hãy kiên tâm và cắt bỏ những công việc thừa thãi. Bây giờ thì bạn cũng có thể ăn những chiếc bánh ngọt của mình rồi. ► CÂU HỎI VÀ HÀNH ĐỘNG Chúng ta tự tạo áp lực cho bản thân bởi chúng ta cảm thấy cần phải làm như vậy. Bạn phải làm như vậy. Còn tôi thì đã không còn giữ cảm giác đó nữa. - OPRAH WINFREY, diễn viên điện ảnh và MC của chương trình The Oprah Winfrey Show Mấu chốt để có nhiều thời gian hơn là làm việc ít đi, và có hai cách để đạt được điều đó, và hai cách này nên được dùng kết hợp với nhau: (1) Xác định một danh sách ngắn gọn những việc cần làm và (2) Xác định những việc không cần làm. Dưới đây là một vài tình huống giả định sẽ giúp chúng ta bắt đầu: 1. Nếu bạn bị một cơn đau tim và chỉ được phép làm việc hai giờ mỗi ngày, bạn sẽ làm gì? Không phải là năm tiếng, bốn tiếng hay ba tiếng - mà là hai tiếng đồng hồ. Đây không phải là điều cuối cùng tôi muốn đặt ra cho bạn nhưng đó là bước khởi đầu. Tôi chắc là mình có thể hiểu được bạn đang nghĩ gì: Thật khôi hài. Điều đó là không thể! Tôi hiểu. Nếu tôi lại nói với bạn rằng bạn vẫn sống được sau hàng tháng làm việc miệt mài và hiệu quả mà chỉ ngủ có bốn tiếng mỗi đêm, liệu bạn có tin không? Có lẽ là không. Vậy mà hàng nghìn bà mẹ trẻ vẫn làm vậy đấy thôi. Bài tập này không bắt buộc. Sau ba lần phẫu thuật tim nhân tạo, bác sĩ đã cảnh báo rằng nếu bạn không cắt giảm số giờ làm xuống còn hai tiếng mỗi ngày trong ba tháng đầu sau ca mổ, bạn sẽ mất mạng. Bạn sẽ làm thế nào? 2. Nếu bạn lên cơn đau tim lần thứ hai và phải làm việc hai tiếng mỗi tuần, bạn sẽ làm 79 thế nào? 3. Nếu bạn bị dí súng vào đầu và bị bắt phải dừng 4/5 những hoạt động tiêu tốn thời gian hiện tại của mình, bạn sẽ bỏ đi những hoạt động nào? Sự giản tiện đòi hỏi phải tàn nhẫn. Nếu bạn ngừng 4/5 những hành động đòi hỏi nhiều thời gian: Email, điện thoại, những cuộc nói chuyện, công văn giấy tờ, những cuộc họp, công việc quảng cáo, khách hàng, nhà cung cấp, sản phẩm, dịch vụ... bạn sẽ bỏ đi những hoạt động nào để giảm thiểu tới mức nhỏ nhất những ảnh hưởng bất lợi đến thu nhập? Dù bạn chỉ sử dụng tới nó một lần mỗi tháng, chỉ riêng câu hỏi này có thể giúp bạn đi đúng hướng. 4. Ba hành động đầu tiên mà tôi thường làm trong thời gian trống để thấy mình vẫn còn hữu ích là gì? Đó là những việc dùng để trì hoãn những công việc quan trọng hơn (những công việc thường không lấy gì làm dễ chịu vì có thể gặp thất bại hay bị từ chối). Hãy thành thật với bản thân, vì chúng ta chỉ thỉnh thoảng mới đặt ra câu hỏi này. Những tấm bình phong của bạn là gì? 5. Hãy học cách đặt ra câu hỏi: “Nếu đây là việc duy nhất tôi làm được trong ngày, liệu tôi có hài lòng với ngày hôm nay hay không?” Đừng bao giờ đến văn phòng hay tới trước máy vi tính mà không có một danh sách những việc cần làm rõ ràng. Bạn sẽ chỉ đọc những bức Email lộn xộn và tự xáo trộn đầu óc của mình. Chậm nhất là trong tối nay, hãy soạn ra danh sách những việc cần làm vào ngày mai. Tôi không khuyến khích bạn sử dụng phần mềm Outlook1 hay những bản liệt kê trên máy tính, bởi vì bạn có thể phải thêm vào đó rất nhiều khoản mục. Tôi sử dụng một tờ giấy gấp làm ba, kích thước còn khoảng 5.08cm x 8.89cm. Tờ giấy này vừa để bỏ vào túi và giới hạn cho bạn một vài vấn đề thiết yếu. Không bao giờ nên đặt ra quá hai nhiệm vụ quan trọng cần hoàn thành mỗi ngày. Đừng bao giờ cả. Điều này đơn giản là không cần thiết nếu những việc đó thực sự có80