🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Truyện Ngụ Ngôn Của La Fontaine
Ebooks
Nhóm Zalo
https://thuviensach.vn
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine Jean de La Fontaine
Chào mừng các bạn đón đọc đầu sách từ dự án sách cho thiết bị di động Nguồn: http://vnthuquan.net
Phát hành: Nguyễn Kim Vỹ.
https://thuviensach.vn
Mục lục
Lời Giới Thiệu
Ai dại ai khôn
An phận
Bí quyết của tình thương Bình an
Chọn bạn
Của cải và hạnh phúc Của phi nghĩa
Đôi bạn
Đua đòi
Đừng bắt chước
Gạt người - Người gạt Già kén kẹn hom
Hạnh Khiêm Tốn
Hãy giản dị
Khó làm vừa lòng người Khôn sống dại chết Mạnh hiếp yếu
Người quan trọng
Phân biện
Tật người - tật mình Tha lực
Tham thì thâm
Tự do
Trả đữa
Tử thần và lão tiều phu Tử thần và lão tiều phu
https://thuviensach.vn
Tử thần và người hấp hối Tương trợ
Vội tin sẽ mắc
Vụng tính
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Lời Giới Thiệu
Truyện Thơ phỏng theo Truyện Ngụ Ngôn của Jean de La Fontaine
Jean de La Fontaine (1626- 1695) là một thi sĩ trứ-danh của Pháp-quốc, qua đời đúng 300 năm*. Khắp thế-giới đều hoan-nghênh các bài ngụ ngôn do ông sáng-tác, thực-tế, giản-dị và hữu -ích, được phổ-biến sâu rộng và dịch ra nhiều sinh-ngữ.
Thường lệ, ngụ-ngôn dùng để dạy dổ các thiếu-nhi. Nhưng, với tác phẩm
https://thuviensach.vn
của La Fontaine, người lớn tuổi xem lạị càng thấy thấm thía, xuyên qua những kinh-nghiệm sống của mỗi độc-giả. Người dân Việt chúng ta ở thế kỷ hai mười và đã cắp sách đến trường, không ai quên những bài ngụ-ngôn dí dỏm và rất quen thuộc của La Fontaine, in sâu trong tâm trí, như "Con Quạ với Con Chồn, Cô Bán Sữa với cái bình sữa, Con Ve và Con Kiến, Người Làm Ruộng với mấy đứa con..."
Nhưng , đó chỉ là một số thật ít, bên cạnh hãy còn mấy trăm bài chưa được dịch, hoặc chưa được phổ-biến. Nay, chúng tôi mạo muội phỏng dịch thêm một số ngụ-ngôn cùng tác-giả ấy. Mỗi bài kèm theo một bình-luận ngắn, giúp trẻ em dễ lãnh hội phần luân-lý quan trọng.
Rất mong những bản dịch này đánh thức tánh hiếu kỳ sẵn có của thiếu nhi và giúp các em thích đọc và học tiếng Việt hơn nữa.
Dịch-giả: Ô.Bà
* tính vào thời điểm 1995 khi dịch giả thực hiện tập thơ nầy.
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine (1626- 1695)
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Ai dại ai khôn
Giống Sói thường uống ăn hấp tấp,
Cũng dễ hiểu: vì gấp lánh thân,
Mải bị ruồng bắt xa gần,
Nên phải mau nuốt, lanh chân thoát nàn.
Một con Sói tâm hơ tâm hất,
Bị mắc xương, thật rất nguy nan.
Không thể trò chuyện, hỏi han,
Báo động cầu cứu xóm làng giải nguy
Rất may có con Cò nhìn thấy
Liền tự nguyện giúp lấy xương ra.
Bảo Sói há miệng đừng la,
Cò dùng mỏ nhọn để mà rút xương.
Việc cấp cứu trăm phần hữu hiệu,
Dù thần y cũng chịu thua luôn!
Cò mừng, Sói cũng hết buồn,
Nhớ tai nạn cũ như tuồng chiêm bao
Cò rụt rè thở than với Sói:
https://thuviensach.vn
"Tôi cứu anh thoát khỏi Tử Thần, Xin anh một ít đồng ngân
Giúp tôi trang trả nợ nần sống vui". Sói trợn mắt, nhìn Cò khinh bỉ:
"Im anh đi, chớ nghĩ xa xôi.
Chính anh phải cám ơn tôi,
Tha cho sống sót còn ngồi nơi đây. "Thật buồn cười cho anh khờ dại, Dám đút đầu vô đại miệng tôi.
Nhân từ tôi chẳng khép môi,
Gìờ đây anh lại lôi thôi đòi tiền!" "Hãy lập tức lánh xa nơi khác,
Bằng không ta xé nát thây thi.
Lý luận tình nghĩa ích gì?
Khôn thì sống mãi, trường kỳ thiên thu " Trong câu chuyện có hai nhân vật, Sói với Cò bản chất khác nhau.
Dại, không, khó định biết bao!
Trong khôn có dại, làm sao lọc lừa? Người chậm tiến thường khôn như Sói, Thích lợi mình, ghét nói nghĩa nhân, Mấy khi phải quấy cân phân,
Miễn ta được việc, trọn phần ta thôi. Kẻ tiến hoá chỉ lo phục vụ,
Giúp đỡ người, ấp ủ tình thương. Chẳng màng tính toán đo lường, Không đặt điều kiện, xem thường lợi riêng. Hãy kiểm thảo: mình Cò hay Sói, Ráng lắng nghe tiếng nói lương tâm. Ðắn đo tránh khỏi sai lầm,
Trên thang tiến hoá âm thầm ruổi giong.
https://thuviensach.vn
Le Loup & La Cigogne
001 Les Loups mangent gloutonnement. Un Loup donc étant de frairie
Se pressa, dit-on, tellement
Qu il en pensa perdre la vie :
005 Un os lui demeura bien avant au gosier. De bonheur pour ce Loup, qui ne pouvait crier, Près de là passe une Cigogne.
Il lui fait signe ; elle accourt.
Voilà l Opératrice aussitôt en besogne. 010 Elle retira l os ; puis, pour un si bon tour, Elle demanda son salaire.
"Votre salaire ? dit le Loup :
Vous riez, ma bonne commère !
Quoi ? ce n est pas encor beaucoup 015 D avoir de mon gosier retiré votre cou ? Allez, vous êtes une ingrate :
Ne tombez jamais sous ma patte. "
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
An phận
Một con lừa chủ nghề bán cỏ,
Hừng sáng, đến tận ngõ giao hàng,
Mối mang đông đảo rộn ràng,
Ðường xa, dậy sớm, mọi đàng mới xong.
Lúc ra đi gà chưa gáy sáng,
Bận công việc đến mãn xế chiều,
Cỏ nhẹ, nhưng lượng quá nhiều,
Lắm khi mỏi mệt, muốn liều quyên sinh.
Nó tủi thân, thở than số phận,
Cớ sao quá lận đận, lao đao,
Cầu xin các Ðấng Tối Cao,
Hộ trì cứu giúp thoát bao nhọc nhằn.
Lừa cầu xin Vị Thần Ðịnh Mạng
Nhân từ xét tình trạng hiện nay,
Cho phép vận số đổi thay,
Gặp một chủ khác, mong ngày đẹp tươi.
https://thuviensach.vn
Thần Ðịnh Mạng động lòng trắc ẩn, Muốn giúp Lừa thay vận đổi thời Cho phép giúp việc một nơi,
Chủ: người bán cá, thảnh thơi ít nhiều. Lừa tri ân Vị Thần rối rít,
Ơn tái tạo cảm kích vô ngần,
Từ đây mạng số định phân,
Siêng năng làm việc, ân cần chăm lo. Chẳng bao lâu bắt đầu than thở, Cá tanh hôi, chuyên chở nặng nề, Lại thêm bụng đói ủ ê,
Xưa còn lượm lặt mọi bề cỏ rơi. Nó bạo dạn khấn thần Ðịnh Mạng, Cúi xin Ngài gia hạn ơn xưa:
Thay thời, đổi vận, đẩy đưa,
Ban chỗ làm mới cho vừa khả năng. Thần Ðịnh Mạng hiện ra bất mãn Trước đòi hỏi quá đáng, ngông cuồng, Vì lỡ nên Ngài giúp luôn:
Chọn Lừa chủ khác: người buôn than hầm Sau thời gian sống theo chủ mới Lừa than thầm thấu tới tai Thần: “Công việc nặng nhọc muôn phần, Chở than, kéo gỗ, tảo tần nát thây! “Tương đối sánh trong ba nghề ấy, Chở cỏ là phe phẩy nhất đời,
Lại thêm có cỏ để xơi,
Thời gian chở cỏ là thời vàng son.” Thần Ðịnh Mạng hiện ra nổi giận, Tặng cho Lừa một trận tơi bời: “ Kiếp sống nào phải trò chơi
Ðể người hưởng thụ, nghỉ ngơi , đua đòi?
https://thuviensach.vn
Ngươi tưởng chừng thế gian nầy chỉ
Có ngươi thôi, để quỷ thần lo?
Quả đất nào phải cái kho
Chứa sẵn của cải để cho người dùng?
Muốn sống phải gian lao, khổ nhọc,
Siêng làm việc, ráng học và hành,
Chấp nhận hoàn cảnh Trời dành,
Với những cay đắng, đấu tranh không ngừng.
Mọi người đều tỏ ra chán nản,
Ước sống lại dĩ vãng đã qua,
Không vui hoàn cảnh tạo ra,
Mải dệt ảo ảnh thiết tha, điên cuồng.
Nên nhớ: hiện tại là sự thật,
Ngoài nó ra, đều trật, đều sai!
Quá khứ lẫn cả tương lai
Toàn là mộng ảo canh dài đêm đông!
Ta không thể nuông chìu ngươi mãi,
Hãy bằng lòng hiện tại của ngươi,
Dù đau khổ, ráng gượng cười
Kiếp sống nào phải để ngươi nô đùa ?"
L Âne & Ses Maîtres
001 L Âne d un Jardinier se plaignait au destin
De ce qu on le faisait lever devant l Aurore.
Les Coqs, lui disait-il, ont beau chanter matin ;
Je suis plus matineux encor.
005 Et pourquoi ? Pour porter des herbes au marché. Belle nécessité d interrompre mon somme !
Le sort de sa plainte touché
Lui donne un autre Maître ; et l Animal de somme
https://thuviensach.vn
Passe du Jardinier aux mains d un Corroyeur. 010 La pesanteur des peaux, et leur mauvaise odeur Eurent bientôt choqué l impertinente Bête. J ai regret, disait-il, à mon premier Seigneur. Encor quand il tournait la tête,
J attrapais, s il m en souvient bien,
015 Quelque morceau de chou qui ne me coûtait rien. Mais ici point d aubaine ; ou, si j en ai quelqu une, C est de coups. Il obtint changement de fortune, Et sur l état d un Charbonnier
Il fut couché tout le dernier.
020 Autre plainte. Quoi donc ! dit le Sort en colère, Ce Baudet-ci m occupe autant
Que cent Monarques pourraient faire.
Croit-il être le seul qui ne soit pas content ? N ai-je en l esprit que son affaire ?
025 Le Sort avait raison ; tous gens sont ainsi faits : Notre condition jamais ne nous contente : La pire est toujours la présente.
Nous fatiguons le Ciel à force de placets. Qu à chacun Jupiter accorde sa requête,
030 Nous lui romprons encor la tête.
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Bí quyết của tình thương
Một ông lão đầu râu tóc bạc,
Tuổi tám mưoi, vững chạc bước đi,
Sắc tướng diện mạo phương phi,
Tất cả đều mến, kẻ vì người thương.
Một hôm, ông ra công đào đất,
Ðể trồng cây, trông thật xinh tươi,
Dọc theo bờ lộ đông người,
Bộ hành qua lại, nói cười vui tai.
Bỗng có ba thiếu niên lân cận,
Nhìn lão ông đang bận với cây,
Phát cười với giọng thơ ngây,
"Tội thay! Quả đất đang xoay lộn vòng.
"Cụ nay đã già nua như thế,
Những ngày tàn không để nghỉ ngơi,
https://thuviensach.vn
Dành giây phút chót cuộc đời
Suy gẫm quá khứ, tùy thời dưỡng thân. "Ở tuổi ông, khởi công xây cất, Hữu lý hơn đào đất trồng cây : Xây cất kết quả phút giây,
Còn trồng, dù hết kiếp nầy chưa xong ! "Tại sao tự đọa đày quá đáng,
Ðừng tranh đấu, chớ rán uổng công. Chớ lo những việc viển vông,
Nên tìm hưởng thụ, gieo trồng ích chi ? "Những chương trình bao la rộng rãi, Các tư tưởng khoáng đạt cao siêu, Nhường cho giới trẻ chắt chiu, Ông nên trù tính việc siêu linh hồn. Thực tế hơn: chung trà, bầu rượu Cạnh bạn bè tề tựu đủ đầy,
Cờ tiên, đàn khảy giải khuây,
Mai kia cất xác, tâm nầy thảnh thơi !" Cụ già đáp :" Các con lầm lẫn, Việc tử sinh không bận lòng ta. Cái chết đến với trẻ, già,
Nào ai đoán được để mà âu lo !
"Ta trồng cây không mong thụ hưởng, Nhưng vì trọn tin tưởng tương lai, Mong kẻ qua lại hàng ngày
Có được bóng mát, khoan thai, vui cười. "Những người ấy , dù quen hay lạ, Cháu chít ta, đến cả thú cầm,
Vì thương, ta mở từ tâm,
Làm quà bóng mát, gieo mầm an vui. "Ta sung sướng ngay khi đào đất,
https://thuviensach.vn
Hạnh phúc ấy mải cất trong lòng, Vì giúp đở mà chẳng mong,
Ðược đền đáp lại, không mong bù trừ. Niềm vui đó, các người không thể Cản ngăn ta bồng bế, vun trồng. Hãy cố gắng sống sạch trong, Khi Tử Thần đến, thong dong ra về ! Tuổi thọ của mỗi người đều khác, Rủi ta đưa đám xác các người, Chừng đó nên khóc hay cười ? Vậy hãy cố gắng giúp người từ đây !" Quả thật vậy, lão ông đoán đúng : Một đứa chết về súng đạn bay, Ðứa kế gặp nạn thủy tai,
Ðứa chót bỏ mạng ở ngoài rừng hoang. Ông lão dự đám tang ba trẻ,
Tre khóc măng, lòng kẽ bàng hoàng, Nhưng tâm cụ vẫn bình an,
Vì khăn gói đã sẵn sáng từ lâu. Ðời ông quả là gương sáng chói : Muốn khi chết lòng khỏi buồn phiền; Lúc sống hành thiện triền miên, Dù mai cất bước, tâm yên vững vàng. Tuổi tám mươi, ông còn cố gắng Trồng cây giúp che nắng che mưa, Tình thương ban rải chẳng chừa Thân, sơ, lớn, bé, không lừa lọc ai. Tình thương đúng là nguồn phép lạ, Giúp mọi người, lẫn cá nhân ta, Hạnh phúc sống cõi Ta-Bà,
Khi qua Âm Cảnh đậm đà thêm lên.
https://thuviensach.vn
Le Vieillard
&
Les 3 Jeunes Hommes
001 Un octogénaire plantait.
Passe encor de bâtir ; mais planter à cet âge ! Disaient trois jouvenceaux, enfants du voisinage ; Assurément il radotait.
005 Car, au nom des Dieux, je vous prie,
Quel fruit de ce labeur pouvez-vous recueillir ? Autant qu un Patriarche il vous faudrait vieillir. A quoi bon charger votre vie
Des soins d un avenir qui n est pas fait pour vous ? 010 Ne songez désormais qu à vos erreurs passées : Quittez le long espoir et les vastes pensées ; Tout cela ne convient qu à nous.
- Il ne convient pas à vous-mêmes,
Repartit le Vieillard. Tout établissement
015 Vient tard et dure peu. La main des Parques blêmes De vos jours et des miens se joue également. Nos termes sont pareils par leur courte durée.
Qui de nous des clartés de la voûte azurée Doit jouir le dernier ? Est-il aucun moment 020 Qui vous puisse assurer d un second seulement ? Mes arrière-neveux me devront cet ombrage : Eh bien défendez-vous au Sage
De se donner des soins pour le plaisir d autrui ? Cela même est un fruit que je goûte aujourd hui : 025 J en puis jouir demain, et quelques jours encore ; Je puis enfin compter l Aurore
https://thuviensach.vn
Plus d une fois sur vos tombeaux.
Le Vieillard eut raison ; l un des trois jouvenceaux Se noya dès le port allant à l Amérique ; 030 L autre, afin de monter aux grandes dignités, Dans les emplois de Mars servant la République, Par un coup imprévu vit ses jours emportés. Le troisième tomba d un arbre
Que lui-même il voulut enter ;
035 Et pleurés du Vieillard, il grava sur leur marbre Ce que je viens de raconter.
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Bình an
Một hôm nọ, Chuột Nhà bày tiệc
Thết Chuột Ðồng , bạn thiết tâm giao,
Thực đơn hấp dẫn biết bao,
Sơn trân hải vị, rượu vào lời ra.
Thêm môi trường thật là sang trọng,
Bàn trải khăn, phòng rộng bình hoa,
Mặc tình đôi bạn hát ca
Vui vầy sum họp, thật là phong lưu.
Tiệc đang vui, bỗng đâu nghe ngóng,
Có tiếng cười, xao động, ồn ào,
Nhanh lên! Hãy trốn đi mau!
Chủ nhà trông thấy, tài nào thoát thân!
Quá sợ hãi, Chuột Nhà chạy trốn,
Chuột Ðồng cũng nhào lộn nối đuôi,
Nhậm lẹ, tức khắc rút lui,
Bảo toàn mạng sống, mau chui xuống hầm!
Nhưng, báo động tỏ ra lầm lẫn,
Chẳng thấy ai lẩn quẩn ra vào,
Chuột Nhà lên tiếng: “Thôi nào!
Chúng ta tiếp tục, trở vào bữa ăn.”
Cười mỉa mai, Chuột Ðồng đáp lại:
“Cảm ơn anh, tôi phải về ngay.
https://thuviensach.vn
Ở lâu e gặp hoạ tai,
Chủ nhà rượt bắt, uổng thay kiếp này.
Ngày mai, xin mời anh quá bộ
Ðến tệ xá, xa phố, đồng quê.
Trăng trong, gió mát tư bề
Vui cảnh sàn dã, chẳng hề âu lo.
Chắc chắn thiếu cao lương mỹ vị,
Nhưng thức ăn giản dị, hiền lành
Thong thả bách bộ quẩn quanh,
Ðói ăn, khát uống, ai dành với ta?
Cả năm tháng, an nhiên, tự tại,
Lòng nào biết sợ hãi, thất thanh,
Kiếp sống xa lánh đấu tranh,
Hướng thiện, hướng thượng, chẳng dành riêng ai..
Anh sống đây thật là sang trọng,
Thức ăn ngon, nhà rộng, cửa cao,
Nhưng khi đi, đứng, ra,vào
Ðều nơm nớp sợ,dạ nào có yên”
Hưởng giàu sang, nhưng thường lo ngại,
Thà sống nghèo, lòng mải thảnh thơi,
Say ngắm no, nước, vòm trời,
Mặc cho thế-sự, trò đời ngược xuôi!
https://thuviensach.vn
Le Rat De Ville
&
Le Rat Des Champs
001 Autrefois le Rat de ville
Invita le Rat des champs,
D une façon fort civile,
A des reliefs d Ortolans.
005 Sur un Tapis de Turquie
Le couvert se trouva mis.
Je laisse à penser la vie
Que firent ces deux amis.
Le régal fut fort honnête,
010 Rien ne manquait au festin ;
Mais quelqu un troubla la fête
Pendant qu ils étaient en train.
A la porte de la salle
Ils entendirent du bruit :
015 Le Rat de ville détale ;
Son camarade le suit.
Le bruit cesse, on se retire :
Rats en campagne aussitôt ;
Et le citadin de dire :
020 Achevons tout notre rôt.
- C est assez, dit le rustique ;
Demain vous viendrez chez moi :
Ce n est pas que je me pique
De tous vos festins de Roi ;
https://thuviensach.vn
025 Mais rien ne vient m interrompre :
Je mange tout à loisir.
Adieu donc ; fi du plaisir
Que la crainte peut corrompre.
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Chọn bạn
Một hôm nọ, Nồi Ðồng thân mật
Mời bạn là Nồi Ðất, đồng môn,
“Ðể giúp bồi dưỡng trí khôn,
Chúng ta du ngoạn sang thôn láng giềng.
Trước là ngắm cỏ hoa xinh đẹp,
Sau là nhìn suối hẹp, núi cao,
Trời xanh, gió mát biết bao,
Chị em đồng hưởng, dịp nào tốt hơn?”
Nồi Ðất đáp: “Cảm ơn chị lắm,
Nhiều thâm tình nên gẫm đến em.
Nghe chị tả cảnh bắt thèm,
Muốn ngay cất bước để xem tận tường.
“Hiềm một nổi lý do sức khoẻ,
Em chỉ hoạt động nhẹ nhàng thôi,
Là một nồi đất, chị ơi,
Nếu thiếu cẩn thận, bể rồi làm sao?
Chị khoẻ mạnh, deo dai chẳng sợ,
Dù khó khăn hiểm trở đến đâu,
Chị có thừa sức đối đầu,
Nhưng em phiền não, u sầu, khổ thay!
Chẳng mong chi hơn là an tĩnh,
Cạnh lò sưởi tập định, tham thiền,
Học Ðạo, suy gẫm triền miên,
Còn hơn du ngoạn những miền danh lam.”
Nồi Ðồng đáp: “Nầy em, đừng ngại,
Có chị đây, gặp phải chông gai,
Nếu cần, chị sẽ ra tay,
Tận tâm bảo vệ, thoát ngay nguy nàn.
https://thuviensach.vn
Em chớ lo, chị đâu, em đó,
Chị thừa sức dãi gió, dầm mưa,
Chở che, nâng đỡ sớm trưa,
Ngọt bùi chia xẻ, làm vừa lòng nhau.”
Nồi Ðất nghe bùi tai, hoan hỉ,
Quyết phen này phỉ chí, toại nguyện. Ngao du khắp chốn sơn xuyên,
Ðẹp lòng vui mát, cảnh tiên non bồng.” Cuộc hành-trình bắt đầu vui vẻ,
Một đoàn nồi, lớn bé chen nhau, Múa hát, đùa giỡn xôn xao,
Tỏ đầy nhựa sống, biết bao thâm tình. Riêng Nồi Ðất phập phồng lo ngại, “Môi trường này chẳng phải cho ta, Ðành rằng vui vẻ, hát ca,
Nhưng phải trật tự, không là nát thân !” Nó yêu cầu Nồi Ðồng bảo vệ:
“Kẻo nhóm trẻ chẳng kể tôn ti,
Nô đùa, chen lấn bất kỳ,
Vô tình chạm bể còn gì mạng em ?” Nồi Ðồng bèn dương oai diệu võ, Cốt ý cho trẻ nhỏ lánh xa,
Bảo bọc Nồi Ðất an hoà,
Giữa lúc nhộn nhịp la cà hiểm nguy. Bất ngờ thay: Trong cơn lúng túng, Nồi Ðồng rủi chạm trúng bạn mình, Ô hô ! Tan nát thân hình
Thành trăm mảnh vụn, thâm tình mất luôn!
Một bài học cho người nhân thế: Việc chọn bạn chẳng thể xem thường,
https://thuviensach.vn
Phải cùng bản chất, lập trường,
Cùng giai tầng, mới có đường sống chung.
LE POT DE TERRE
&
LE POT DE FER
001 Le Pot de fer proposa
Au Pot de terre un voyage.
Celui-ci s en excusa,
Disant qu il ferait que sage
005 De garder le coin du feu :
Car il lui fallait si peu,
Si peu, que la moindre chose
De son débris serait cause.
Il n en reviendrait morceau.
010 Pour vous, dit-il, dont la peau
Est plus dure que la mienne,
Je ne vois rien qui vous tienne.
- Nous vous mettrons à couvert,
Repartit le Pot de fer.
015 Si quelque matière dure
Vous menace d aventure,
Entre deux je passerai,
Et du coup vous sauverai.
Cette offre le persuade.
020 Pot de fer son camarade
https://thuviensach.vn
Se met droit à ses côtés.
Mes gens s en vont à trois pieds,
Clopin-clopant comme ils peuvent,
L un contre l autre jetés
025 Au moindre hoquet qu ils treuvent. Le Pot de terre en souffre ; il n eut pas fait cent pas Que par son compagnon il fut mis en éclats, Sans qu il eût lieu de se plaindre.
Ne nous associons qu avecque nos égaux. 030 Ou bien il nous faudra craindre
Le destin d un de ces Pots.
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Của cải và hạnh phúc
Chàng thợ giày sáng ngày đến tối,
Vẫn không ngừng vang dội tiếng ca,
Trong khi làm việc tại nhà,
Khiến người trông thấy đâm ra phát thèm.
Láng giềng là một nhà triệu phú,
Chuyên kinh doanh, hội đủ đức tài,
Sang trọng, giàu có, thảo ngay,
Nhưng rất khó ngủ, cả ngày lẫn đêm.
Vị phú ông bận lo toan tính,
Nên lòng không an tịnh, hồn nhiên,
Ngày đêm suy luận triền miên,
Khó bề chợp mắt định yên giấc nồng.
Lắm khi, sáng tinh sương mờ đất,
Phú ông vừa an giấc, mơ màng,
Bỗng đâu tiếng hát nhịp nhàng
Của chàng thợ trẻ bàng hoàng gọi ông.
Mỏi mệt, ông trách thầm Trời Ðất,
Sao chẳng bày loại giấc ngủ say,
Chưng bán thong thả hàng ngày
Như các thực phẩm ở ngoài tiệm buôn?
Liền sau đó , cho mời chú thợ,
Sang nhà ông, niềm nở đón chào,
Cố mong tìm hiểu vì sao
Chú mải reo hát, tiêu hao tháng ngày.
"Chào chú thợ -con người sung sướng,
Tôi muốn biết chú hưởng hàng năm
Lợi tức tổng hợp mấy trăm
https://thuviensach.vn
Ðể luôn reo hát, quanh năm tươi cười?" Chú thợ giày ra tuồng bỡ ngỡ, Liền đáp rằng:"Tôi chớ nghĩ suy, Ghi chép, tính toán làm chi,
Mỗi ngày no bụng, có gì quý hơn?" Vị phú ông miệng cười chúm chím, Hỏi:"Một ngày chú kiếm bao nhiêu? Gia đình đắp đổi chi tiêu,
Ðể mải vui vẻ, đáng yêu thế này?" Chú thợ bèn gãi đầu, suy nghĩ, "Tôi ít khi để ý điều này,
Có khi vơi, có khi đầy,
Cơm ngày ba bữa, như vầy là vui!"
"Lạy Chúa đã ngày ngày ban phước, Nuôi chúng con sống được bình an, Không mong hưởng cảnh Thiên Ðàng, Hằng ngày no ấm, chẳng phàn nàn chi!" Trước con người ngây thơ giản dị, Phú ông bèn hoan hỉ, cười đùa, "Nay tôi phong chú làm vua,
Biếu chú túi bạc để mua,sắm dùng." Anh thợ giày hồn phi phách tán, Tưởng chừng đang lảng vảng cảnh mê, Một trăm nén bạc phủ phê!
Gia tài đồ sộ, chẳng hề dám mong. Liền nồng nhiệt tạ ơn tế độ,
Ôm túi tiền chạy bộ về nhà,
Ðào sâu dưới đất nơi xa,
Chôn dấu túi bạc đâm ra phập phồng. Cùng túi bạc chôn luôn tiếng hát, Nay còn đâu khúc nhạc, lời ca?
https://thuviensach.vn
Giọng cười giòn giả vui nhà,
Chỉ là kỷ niệm, toàn là dư âm!
Giấc ngủ cũng mất theo tiếng hát,
Khiến cho nay thân xác đảo điên,
Ngày đêm lo sợ triền miên,
Sợ e kẻ trộm đào tiền mang đi!
Nghe tiếng động, nghi người lấy của
Mải thì thầm nguyền rủa kẻ gian,
Ðứng , đi , ăn , ngủ bàng hoàng,
Thân hình tiều tụy, ruột gan rối bời.
Không chịu nổi, anh liền bương bả,
Ôm túi tiền đến trả phú ông,
"Xin Ngài hoàn lại -rất mong
Tiếng hát cùng vời giấc nồng của tôi"
Giàu mà chi, khó ăn , khó ngủ ?
Thà sống nghèo biết đủ , quý hơn,
Giọng cười hoà lẫn tiếng đờn,
Tô điểm hạnh phúc còn hơn bạc tiền.
Trên con đường đi tìm hạnh phúc,
Hầu hết đều cầu chúc sang giàu,
Vô tình mang lại khổ đau:
Gương chàng thợ trẻ, khác nào thiêu thân!
Le Savetier & Le Financier
001 Un Savetier chantait du matin jusqu au soir : C était merveilles de le voir,
Merveilles de l ouïr ; il faisait des passages,
https://thuviensach.vn
Plus content qu aucun des sept sages.
005 Son voisin au contraire, étant tout cousu d or, Chantait peu, dormait moins encor.
C était un homme de finance.
Si sur le point du jour parfois il sommeillait, Le Savetier alors en chantant l éveillait,
010 Et le Financier se plaignait,
Que les soins de la Providence
N eussent pas au marché fait vendre le dormir, Comme le manger et le boire.
En son hôtel il fait venir
015 Le chanteur, et lui dit : Or çà, sire Grégoire, Que gagnez-vous par an ? - Par an ? Ma foi, Monsieur, Dit avec un ton de rieur,
Le gaillard Savetier, ce n est point ma manière De compter de la sorte ; et je n entasse guère 020 Un jour sur l autre : il suffit qu à la fin J attrape le bout de l année :
Chaque jour amène son pain.
- Eh bien que gagnez-vous, dites-moi, par journée ? - Tantôt plus, tantôt moins : le mal est que toujours ; 025 (Et sans cela nos gains seraient assez honnêtes,)
Le mal est que dans l an s entremêlent des jours Qu il faut chommer ; on nous ruine en Fêtes. L une fait tort à l autre ; et Monsieur le Curé
De quelque nouveau Saint charge toujours son prône. 030 Le Financier riant de sa naïveté
Lui dit : Je vous veux mettre aujourd hui sur le trône. Prenez ces cent écus : gardez-les avec soin, Pour vous en servir au besoin.
Le Savetier crut voir tout l argent que la terre 035 Avait depuis plus de cent ans
https://thuviensach.vn
Produit pour l usage des gens.
Il retourne chez lui : dans sa cave il enserre L argent et sa joie à la fois.
Plus de chant ; il perdit la voix
040 Du moment qu il gagna ce qui cause nos peines. Le sommeil quitta son logis,
Il eut pour hôtes les soucis,
Les soupçons, les alarmes vaines.
Tout le jour il avait l oeil au guet ; Et la nuit, 045 Si quelque chat faisait du bruit,
Le chat prenait l argent : A la fin le pauvre homme S en courut chez celui qu il ne réveillait plus ! Rendez-moi, lui dit-il, mes chansons et mon somme, Et reprenez vos cent écus.
https://thuviensach.vn
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Của phi nghĩa
Một con lừa, hai tên lén bắt,
Ðứa để cỡi, đứa dắt định buôn.
Cải vã, đấm đá máu tuôn,
Lừa đứng thong thả, ngoài chuồng, ngẩn ngơ.
Ðứa thứ ba từ xa chạy tới,
Thấy tự sự vội cỡi lừa đi,
Về hướng rừng núi xanh rì,
Ô hô ! Lừa mất, còn gì đấu tranh !?
LES VOLEURS ET L ÂNE
001 Pour un Ane enlevé deux Voleurs se battaient : L un voulait le garder ; l autre le voulait vendre. Tandis que coups de poing trottaient,
Et que nos champions songeaient à se défendre, 005 Arrive un troisième larron
Qui saisit maître Aliboron.
L Ane, c est quelquefois une pauvre province.
Les voleurs sont tel ou tel prince,
Comme le Transylvain, le Turc, et le Hongrois.
010 Au lieu de deux, j en ai rencontré trois :
Il est assez de cette marchandise.
De nul d eux n est souvent la Province conquise : Un quart Voleur survient, qui les accorde net
En se saisissant du Baudet
https://thuviensach.vn
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Đôi bạn
Tục truyền ở xứ xa, nơi nọ,
Có đôi bạn thật khó so bì.
Thương nhau một cách lạ kỳ,
Khó bề diễn tả, tìm gì đẹp hơn !
Về tài sản, chung nhau cộng hưởng,
Người nầy sắm, liên tưởng người kia.
Mỗi vật đồng hưởng, đồng chia,
Ðáng làm gương mẫu, tạc bia lưu truyền.
Có một đêm, nồng say giấc điệp,
Bỗng người em khủng khiếp chạy sang,
Nhà bạn, đang ngủ lặng trang,
Ðánh thức nô bộc, hỏi han sự tình.
Vừa thức giấc, người anh nai nịt,
Tay cầm gươm, lưng xích túi tiền,
Mừng rỡ thấy bạn bình yên,
Vội vàng thi lễ, tay liền nắm tay.
Anh biết rõ: tánh em cẩn thận,
Không vô cớ làm bận lòng anh.
Ðiều chi khiến bạn thất thanh,
Ðêm khuya vội vã tìm anh, thế nầy ?
"Phải chăng đã lỡ thua hết sạch ?
Ðây túi tiền, hãy xách về xài.
Hoặc đã gây gổ với ai,
Ðây gươm có sẵng, chẳng nài thân anh!
Hay là giữa đêm khuya giá lạnh,
Sống độc thân, em chạnh nghe buồn,
Cần người giải muộn, qua truông,
https://thuviensach.vn
Ðây nàng hầu đẹp, nguôi buồn cho em. Người đang bận hầu bên anh đó, Nếu em thích, anh bỏ dễ dàng,
Gọi sang phụng sự tân lang,
Anh tìm nàng khác, muộn màng chi đâu?" Nghe anh nói, người em cảm động, Ôm lấy anh, lệ đọng nơi mi,
"Không, không, em chẳng cần chi, Cảm ơn anh lắm, có gì thiếu đâu ? Em đang ngủ, bỗng nhiên mộng mị, Thấy anh buồn, rầu rĩ, bơ phờ,
Em sợ anh bị bịnh bất ngờ,
Hao mòn sức khoẻ bây giờ của anh. "Tỉnh giấc nồng, em còn sợ hãi, Nên bươn bả mau chạy sang đây, Ðánh thức cả tớ, lẫn thầy,
Ðể nhìn tận mặt, dạ nầy mới an." Giữa hai người, ai thương nhiều nhứt ? Càng nghĩ suy, thổn thức từng cơn, Ðẹp thay! Ðôi bạn keo sơn,
Khó mà định đoạt ai hơn nghĩa tình ! Tình bằng hữu thật tâm chân chính, Là kho báu khó sánh nhứt đời,
Dễ gì tìm thấy ở nơi
Trần thế ô nhiễm của thời nầy đây. Bạn tâm giao, thật là mầu nhiệm ! Ðoán nhu cầu đang chiếm lòng ta, Âm thầm thoả mãn, chan hoà,
Không chờ ta thốt, để mà van xin. Chỉ cần một chiêm bao mộng mị, Khiến cho y rủn chí, ưu phiền,
Bồi hồi, lo nghĩ triền miên,
https://thuviensach.vn
Sợ điều bất hạnh, bạn hiền cưu mang!
LES DEUX AMIS
001 Deux vrais amis vivaient au Monomotapa : L un ne possédait rien qui n appartînt à l autre : Les amis de ce pays-là
Valent bien dit-on ceux du nôtre.
005 Une nuit que chacun s occupait au sommeil, Et mettait à profit l absence du Soleil,
Un de nos deux Amis sort du lit en alarme : Il court chez son intime, éveille les valets :
Morphée avait touché le seuil de ce palais.
010 L Ami couché s étonne, il prend sa bourse, il s arme ; Vient trouver l autre, et dit : Il vous arrive peu De courir quand on dort ; vous me paraissiez homme A mieux user du temps destiné pour le somme : N auriez-vous point perdu tout votre argent au jeu ? 015 En voici. S il vous est venu quelque querelle, J ai mon épée, allons. Vous ennuyez-vous point De coucher toujours seul ? Une esclave assez belle Etait à mes côtés : voulez-vous qu on l appelle ? - Non, dit l ami, ce n est ni l un ni l autre point : 020 Je vous rends grâce de ce zèle.
Vous m êtes en dormant un peu triste apparu ; J ai craint qu il ne fût vrai, je suis vite accouru. Ce maudit songe en est la cause.
Qui d eux aimait le mieux, que t en semble, Lecteur ? 025 Cette difficulté vaut bien qu on la propose. Qu un ami véritable est une douce chose.
Il cherche vos besoins au fond de votre coeur ; Il vous épargne la pudeur
https://thuviensach.vn
De les lui découvrir vous-même. 030 Un songe, un rien, tout lui fait peur Quand il s agit de ce qu il aime.
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Đua đòi
Một con Ếch nhìn con Bò đực,
Tướng vặm vở, vai ngực nở nang,
Ði đứng oai vệ gọn gàng,
Thích chí, Ếch muốn sẵn sàng tranh đua.
Thân hình nó to bằng quả trứng,
Cố phình lên tương xứng với Bò.
Nhờ một người bạn phụ lo
Vai trò giám khảo, phê cho công bình.
Nó la lớn: “Ớ, nầy hỡi bạn,
Bụng tôi phình, hết hạn to rồi,
Bằng chưa? ” – “Còn nhỏ , bạn ôi!”
“Lớn thêm chút nữa?” – “Chao ôi, chưa bằng!” Ếch cố gắng phình thêm, thêm nữa,
Bạn cứ đáp: “Vẫn chửa thấy gì !”
-“Hơn chưa, nói lẹ lên đi ?”
Bỗng “đùng”, tiếng nổ, bụng xì, vỡ tung!
Ếch bỏ mạng thật là khờ dại:
Ráng đến đâu cũng phải thua Bò.
Ích gì chi tiết nhỏ , to,
Mà cố tranh đấu, rõ trò u mê !
Thế gian đầy kẻ khờ như Ếch,
Mải đua đòi nên chết thảm thương.
An phận: hạnh phúc trăm đường,
Thong dong tự tại, là phương thuốc thần.
LA GRENOUILLE QUI VEUT
SE FAIRE AUSSI GROSSE QUE LE BOEUF
https://thuviensach.vn
001 Une Grenouille vit un Boeuf
Qui lui sembla de belle taille.
Elle, qui n était pas grosse en tout comme un oeuf,
Envieuse, s étend, et s enfle, et se travaille,
005 Pour égaler l animal en grosseur,
Disant : "Regardez bien, ma soeur ;
Est-ce assez ? dites-moi ; n y suis-je point encore?
- Nenni. - M y voici donc ? - Point du tout. - M y voilà ?
- Vous n en approchez point. "La chétive pécore
010 S enfla si bien qu elle creva.
Le monde est plein de gens qui ne sont pas plus sages :
Tout bourgeois veut bâtir comme les grands seigneurs,
Tout petit prince a des ambassadeurs,
Tout marquis veut avoir des s.
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Đừng bắt chước
Một con lừa đau đớn thắc mắc
Sao chủ thường khe khắt với ta ?
Tay đánh, chơn đá, miệng la,
Trong khi Chó được cả nhà tưng tiu.
Chó ấy loại thân hình thật nhỏ,
Tuổi ấu thơ, nhưng tỏ vẻ khôn.
Trọn ngày quấn quít , bôn chôn,
Cạnh ông bà chủ, được hôn rất thường.
Nó hay ngồi trên đùi ông ấy,
Dùng lưỡi liếm phe phẩy mặt ông.
Nũng nịu để được bế bồng,
Khẽ sủa nho nhỏ, tỏ lòng thiết tha.
Ông bà chủ có mòi đắc chí,
Phát cười dòn, tỏ ý vui mừng.
Xoa đầu, vuốt ngực, vuốt lưng,
Xưng hô “Con” ngọt, như cưng cục vàng.
Lừa chứng kiến bao lần cảnh ấy,
Sánh phận mình càng thấy thêm đau,
Cố gắng tìm biện pháp nào
Khiến ông bà chủ khởi màu đoái thương.
Kế hay nhất là noi gương Chó,
Tìm mọi dịp bày tỏ tình thương
Mặn nồng tha thiết biểu dương,
https://thuviensach.vn
Chủ sẽ cảm động tìm phương đền bù.
Lừa theo đó thi hành diệu kế,
Trong khi chủ ngồi ghế trong phòng,
Xô cửa, Lừa bước vào trong,
Dừng chơn nựng mặt của ông bất ngờ!
Ðể được giống hoàn toàn như Chó,
Lừa rống lớn, chứng tỏ mến thương.
Chác tai, ầm ỉ lạ thường,
Kinh hoàng, ông chủ tìm đường thoát thân.
Ông vội vã kêu la cầu cứu,
Các gia nhân tề tựu đủ đầy,
Kẻ roi, người gậy, người dây,
Xúm trói Lừa lại, mềm thây phen nầy.
Ðáng thương hại cho Lừa vô tội,
Ðầy thiện chí, nông nỗi,dại khờ,
Ðịnh mua lòng chủ nên mơ
Dùng chân nựng nịu, không ngờ hại thân !
Kinh nghiệm Lừa, khuyên ta thận trọng,
Ðừng bắt chước, hoài vọng noi gương,
Mỗi người có một con đường,
Riêng rẽ hoạt động, biểu dương biệt tài.
Thượng Ðế sinh mỗi người một khác,
Chẳng có ai giống tạc như ai.
Ngây thơ bắt chước có ngày
Phải trả đắt giá đắng cay như Lừa !
https://thuviensach.vn
L ÂNE ET LE PETIT CHIEN
001 Ne forçons point notre talent,
Nous ne ferions rien avec grâce :
Jamais un lourdaud, quoi qu il fasse,
Ne saurait passer pour galant.
005 Peu de gens, que le Ciel chérit et gratifie, Ont le don d agréer infus avec la vie.
C est un point qu il leur faut laisser,
Et ne pas ressembler à l Ane de la Fable, Qui pour se rendre plus aimable
010 Et plus cher à son maître, alla le caresser. "Comment ? disait-il en son âme,
Ce Chien, parce qu il est mignon,
Vivra de pair à compagnon
Avec Monsieur, avec Madame ;
015 Et j aurai des coups de bâton ?
Que fait-il ? il donne la patte ;
Puis aussitôt il est baisé :
S il en faut faire autant afin que l on me flatte, Cela n est pas bien malaisé. "
020 Dans cette admirable pensée,
Voyant son Maître en joie, il s en vient lourdement,
https://thuviensach.vn
Lève une corne toute usée,
La lui porte au menton fort amoureusement,
Non sans accompagner, pour plus grand ornement,
025 De son chant gracieux cette action hardie.
"Oh ! oh ! quelle caresse ! et quelle mélodie !
Dit le Maître aussitôt. Holà, Martin bâton! "
Martin bâton accourt ; l Ane change de ton.
Ainsi finit la comédie.
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Gạt người - Người gạt
Ðứng trên cây, một con Gà Trống
Có trách nhiệm trông ngóng, canh chừng
Ðánh hơi, Chồn đến chào mừng,
"Chúng ta cương quyết phải ngừng hại nhau.
Mối thù xưa hôm nay chấm dứt,
Anh em ta hợp lực đắp xây,
Hạnh phúc miên viễn từ đây,
Thái bình chung hưởng, vui vầy đệ huynh
Hãy bước xuống, đôi ta đàm đạo,
Bạn và tôi cố tạo tình thương.
Mặt mừng, tay bắt, hỗ tương,
Xoá bỏ oán cũ, đừng vương nghi ngờ"
Gà mừng rỡ, gáy to, vỗ cánh,
https://thuviensach.vn
"Tin vui này quý sánh hơn vàng,
Bỏ đi dĩ vãng phũ phàng,
Ðồng tâm hiệp lực, hưởng màn vinh quang. Kìa tôi thấy có hai bạn mới,
Cặp chó săn chạy tới nhập đoàn.
Trẻ trung quắc thước lẹ làng,
Chỉ trong giây phút đôi đàng gặp nhau."
Chồn nghe qua, giựt mình sợ hãi
"Giã từ anh, tôi phải gấp đi,
Thu xếp vài việc li ti
Hẹn anh hôm khác, cần chi sẽ bàn"
Chồn cút mất, Gà cười khoái chí,
Sung sướng vừa đấu trí, giải khuây.
"Mi tưởng gạt được ta đây,
Không ngờ bị gạt, vác thây chạy dài.
Cặp chó săn do ta tưởng tượng,
Ðánh lừa mi, lạc hướng cười chơi,
Việc đời chìm nổi,chơi vơi,
Gạt người, người gạt, trò đời trả vay!"
https://thuviensach.vn
LE COQ ET LE RENARD
001 Sur la branche d un arbre était en sentinelle
Un vieux Coq adroit et matois.
"Frère, dit un Renard, adoucissant sa voix,
Nous ne sommes plus en querelle :
005 Paix générale cette fois.
Je viens te l annoncer ; descends, que je t embrasse. Ne me retarde point, de grâce ;
Je dois faire aujourd hui vingt postes sans manquer. Les tiens et toi pouvez vaquer
010 Sans nulle crainte à vos affaires ;
Nous vous y servirons en frères.
Faites-en les feux dès ce soir.
Et cependant viens recevoir
Le baiser d amour fraternelle.
015 - Ami, reprit le coq, je ne pouvais jamais
Apprendre une plus douce et meilleur nouvelle
Que celle
De cette paix ;
Et ce m est une double joie
020 De la tenir de toi. Je vois deux Lévriers,
Qui, je m assure, sont courriers
Que pour ce sujet on envoie.
Ils vont vite, et seront dans un moment à nous.
Je descends ; nous pourrons nous entre-baiser tous.
https://thuviensach.vn
025 -Adieu, dit le Renard, ma traite est longue à faire : Nous nous réjouirons du succès de l affaire Une autre fois. Le galand aussitôt
Tire ses grègues, gagne au haut,
mal content de son stratagème ;
030 Et notre vieux Coq en soi-même
Se mit à rire de sa peur ;
Car c est double plaisir de tromper le trompeur
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Già kén kẹn hom
Quốc gia Ếch bấy lâu dân chủ,
Nay chán chê bèn rủ nhau xin
Thượng Ðế là Ðấng Cao Minh,
Thay đổi quy chế, hiện tình bất an.
Ðấng Tối Cao chuẩn phê lời khấn,
Ban cho chúng một đấng Quân Vương,
Thông minh , bác ái, hiền lương,
Lễ độ, khiêm tốn, trăm đường từ bi.
Vị Tân Vương từ cao giáng xuống,
Gây tiếng động, đồng ruộng chuyển lay,
Giới Ếch hồn phách tung bay,
Quá ư sợ hãi, chui ngay vô hầm.
Ðứa run rẩy, co đầu rút cổ,
Kẻ kinh hoàng, tìm chỗ ẩn thân.
Ðầu làng, cuối ngõ, xa gần,
Im lặng phăng phắc, quỷ thần sợ luôn.
https://thuviensach.vn
Sau thời gian lặng yên trông ngóng,
Bọn Ếch bèn xuất bóng lộ hình
Nhè nhẹ mỗi đứa lén rình
Núp xem cảnh huống, sự tình ra sao?
Chúng nhìn thấy Nhà Vua nghiêm nghị
Ngồi lặng thinh, mắt chỉ ngó ngay
Biếng cười, ít nói, trọn ngày
Giống như nhập định, Bồng Lai du hồn.
Thoạt tiên chúng đứng xa lén ngó,
Dùng ngón tay chỉ chỏ thì thào,
Ít lâu thấy chẳng có sao,
Bạo dạn bước tới, vái chào, tung hô.
Tân Quốc Vương vui mừng rối rít,
Khẻ gật đầu, miệng nhếch mép cười,
An tâm, bọn Ếch dễ ngươi,
Lần hồi tụ họp, vui tuơi chuyện trò.
Trước lấm lét đứng xa nhìn Chúa,
Nay thân mật nhảy múa trước Ngài.
Liều lĩnh , đứa lén nắm tay,
Ðứa đeo lấy cổ, nằm dài trên lưng
Quốc Vương chỉ tươi cười, chấp nhận,
Không rầy la, chẳng bận tâm phiền.
Quần thần một số không yên,
Trách Ngài nhu nhược, quá hiền: hoạ to.
Họ tích cực kêu gào chống đối,
Hội họp nhau kể tội nhà vua:
Mềm yếu, chẳng dám tranh đua,
Gặp phải biến cố sẽ thua, chạy dài.
Chúng viết sớ tâu lên Thượng Ðế
https://thuviensach.vn
Cầu xin Ngài truất phế Quân Vương,
Ban vị vua khác can cường,
Hùng dũng, bất khuất chẳng nhường một ai.
Ơn Trên bèn phong ngay vua mới:
Một con Diệc bay tới nắm quyền,
Nó làm khắp nước đảo điên,
Mỗi lần gặp Ếch, ăn liền, chẳng tha!
Toàn quốc đều đồng thanh báo động,
Xin Thượng Ðế mở rộng lòng thương,
Ban cho một vị Tân Vương,
Ðừng quá hung bạo, tránh đường diệt vong.
Ðấng Tối Cao phừng phừng nổi giận,
Nạt lớn rằng:”Chớ bận lòng ta,
Bọn ngươi chỉ biết rên la,
Không tìm lẽ sống dung hoà, an vui.
Ðáng lý nên giữ nền dân chủ,
Là tốt nhứt, hội đủ công bình.
Nhưng các ngươi lại cầu xin
Một vì vua để công minh trị vì.
Xưa vua hiền, ngươi than hiền quá!
Nay vua dữ,xin trả lại ta.
Bao giờ mới dứt kêu ca ?
Chấp nhận hiện tại, đó là khôn ngoan !
LES GRENOUILLES QUI DEMANDENT UN ROI 001 De l état Démocratique,
Par leurs clameurs firent tant
Que Jupin les soumit au pouvoir Monarchique. Il leur tomba du Ciel un Roi tout pacifique :
https://thuviensach.vn
005 Ce Roi fit toutefois un tel bruit en tombant Que la gent marécageuse,
Gent fort sotte et fort peureuse,
S alla cacher sous les eaux,
Dans les joncs, dans les roseaux,
010 Dans les trous du marécage,
Sans oser de longtemps regarder au visage Celui qu elles croyaient être un géant nouveau ; Or c était un Soliveau,
De qui la gravité fit peur à la première 015 Qui de le voir s aventurant
Osa bien quitter sa tanière.
Elle approcha, mais en tremblant.
Une autre la suivit, une autre en fit autant, Il en vint une fourmilière ;
020 Et leur troupe à la fin se rendit familière Jusqu à sauter sur l épaule du Roi.
Le bon Sire le souffre, et se tient toujours coi. Jupin en a bientôt la cervelle rompue.
Donnez-nous, dit ce peuple, un Roi qui se remue. 025 Le Monarque des Dieux leur envoie une Grue, Qui les croque, qui les tue,
Qui les gobe à son plaisir,
Et Grenouilles de se plaindre ;
Et Jupin de leur dire : Eh quoi ! votre désir 030 A ses lois croit-il nous astreindre ? Vous avez dû premièrement
Garder votre Gouvernement ;
Mais, ne l ayant pas fait, il vous devait suffire Que votre premier roi fût débonnaire et doux : 035 De celui-ci contentez-vous,
De peur d en rencontrer un pire.
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Hạnh Khiêm Tốn
Hai con lừa đi trên đường lộ,
Một con chở bao bố bột mì,
Thong dong chậm rãi bước đi,
Không ai chú ý những gì nó mang
Con thứ hai chở đầy bạc nén,
Tiền thu thuế đúng hẹn nộp quan,
Ðựng đầy hai túi kềnh càng
Nặng quằn, khó nhọc, trên đàng ruổi rong.
Nó khước từ không ưng chia sớt
Với đồng bọn cho bớt nặng nề,
Mặc dầu kiệt sức, kéo lên
Hãnh diện trọng trách trăm bề cao sang.
Ðể khoe khoang món hàng quý báu,
Cố bước mạnh để tạo tiếng vang,
Khiến cho hành khách đi đàng,
https://thuviensach.vn
Thẩy đều chú ý món hàng trên lưng.
Rủi thay, gặp bọn bất lương gian ác,
Ra chận đường, cưỡng đoạt số tiền.
Chống lại, lừa đá liên miên,
Bọn cướp nổi giận, chúng liền ra tay. Ghì hàm khớp chúng kềm lừa lại,
Dùng gậy sắt đập đại vào đùi
Trọng thương, lừa hết tớilui
Té qụy, đẳm máu sụt sùi khóc than.
“Hỡi Trời Cao! Tại sao tai hoạ
Chỉ nhằm thôi hành hạ mọi bề:
Xương rơi, thịt nát tái tê,
Còn bạn đồng hành lại để bình an?”
Con lừa bạn vội vàng đáp lại:
“Tai nạn ấy chính tại nơi anh:
Gián tiếp mời bọn lưu manh
Ðón đường cướp của xô anh xuống đường. Anh chuyên chở món hàng quí giá,
Vì chủ gia giàu cả ức muôn,
Khiến người dòm ngó, thèm thuồng,
Tánh thích khoe của là nguồn hiểm nguy ! Chủ tôi nghèo, làm nghề lam lũ,
Tìm ra tiền vừa đủ nuôi thân,
Khiến tôi cũng sống thanh-bần,
Quanh năm, suốt tháng, tảo tần, thảnh thơi!” Thật chẳng khác Bướm kia cùng Dế
Bướm nhởn nhơ cốt để khoe khoang, Trẻ đùa: cánh rã, thân tan,
Dế thì ẩn núp dưới hang, thanh nhàn LES DEUX MULETS
https://thuviensach.vn
001 Deux Mulets cheminaient, l un d avoine chargé,
L autre portant l argent de la Gabelle.
Celui-ci, glorieux d une charge si belle,
N eût voulu pour beaucoup en être soulagé.
005 Il marchait d un pas relevé,
Et faisait sonner sa sonnette :
Quand l ennemi se présentant,
Comme il en voulait à l argent,
Sur le Mulet du fisc une troupe se jette,
010 Le saisit au frein et l arrête.
Le Mulet, en se défendant,
Se sent percer de coups : il gémit, il soupire.
"Est-ce donc là, dit-il, ce qu on m avait promis ?
Ce Mulet qui me suit du danger se retire,
015 Et moi j y tombe, et je péris.
- Ami, lui dit son camarade,
Il n est pas toujours bon d avoir un haut Emploi :
Si tu n avais servi qu un Meunier, comme moi,
Tu ne serais pas si malade. "
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Hãy giản dị
Con Cò Hương tướng đi lỏng khỏng, Hai giò dài, cổ ngóng thêm cao. Thung dung bách bộ bờ ao,
Bầu trời quang đãng, xiết bao thanh nhàn. Nước trong veo, mắt nhìn tận đáy, Thấy Cá đùa rong chạy nhởn nhơ. Nào Chày, nào Chép lờ đờ, (*)
Món ăn lý tưởng đang chờ Cò đây. Nhưng, Nàng Cò tỏ ra không vội, Bụng còn no, cơ hội thiếu chi.
Uống ăn đúng lúc, đúng khi,
Nếp nhà quý phái, còn gì sang hơn ? Chập lâu sau, Cò nghe bụng đói, Cạnh bờ ao, mệt mỏi ngóng trông. Còn đâu Chày, Chép lội rong,
https://thuviensach.vn
Chỉ toàn hủng hỉnh, ròng ròng lưa thưa (*) Gặp nghịch cảnh Chị Cò thất vọng, Quyết chờ, dù bụng trống thèm ăn. Kìa bầy cá bé lăn tăn,
Nhưng chúng chưa đúng thức ăn của Cò. Lòng buồn bã, nó thầm suy nghĩ: "Ta hãy chờ, bền chí, vững lòng. Ăn chi hủng hỉnh, lòng tong,
Còn gì tư cách, giống dòng cao sang ? Nó bèn đợi, đợi thêm chút nữa,
Vầng Thái Dương lên giữa vòm trời, Cò nghe bụng đói tơi bời,
Không một con vật lội bơi trong hồ. Bỗng đâu một Cá Chày xuất hiện, Thân mập tròn, sắc diện tốt tươi. Ðắc chí , Cò cất tiếng cười,
"Con mồi thích hợp, chớ lười, nhanh lên." Nhậm lẹ nó phóng mình vồ cá,
Lòng hân hoan, hỉ hả, hăng say.
"Ðáng công trông đợi suốt ngày, Mồi này xứng với biệt tài của ta." Nhưng bất ngờ Cá Chày lanh lẹ, Chui mau vào một kẽ đá gành.
Căm hờn, Cò ngó quẩn quanh,
Thấy toàn nước bạc, rêu xanh mập mờ. Nó cố gắng đứng chờ thêm nữa, Bụng đói khô, xót tựa như cào.
"Ước gì bắt được cá nào,
Ta sẽ mau lẹ nuốt vào, chẳng tha." Cò chờ mãi, đợi lâu ủ rũ,
Bỗng bò ra một chú Ốc Len,
Cò mừng, chẳng kịp chê khen,
https://thuviensach.vn
Vội vàng nuốt trọn, sang hèn sá chi ?
Lắm người sống như Cò, kiêu hãnh,
Thiếu giản dị, ưa cảnh xa hoa.
Dịp may thường dể trôi qua,
Kết cuộc: tiếc rẻ, xót xa, ưu phiền.
(*)
Cá chày, Cá Chép: loài cá quý
Hủng hỉnh, ròng ròng, lòng tong: loài cá bé, thịt không ngon.
LE HÉRON
001 Un jour, sur ses longs pieds, allait je ne sais où, Le Héron au long bec emmanché d un long cou. Il côtoyait une rivière.
L onde était transparente ainsi qu aux plus beaux jours ; 005 Ma commère la carpe y faisait mille tours Avec le brochet son compère.
Le Héron en eût fait aisément son profit :
Tous approchaient du bord, l oiseau n avait qu à prendre ; Mais il crut mieux faire d attendre
010 Qu il eût un peu plus d appétit.
Il vivait de régime, et mangeait à ses heures.
Après quelques moments l appétit vint : l oiseau S approchant du bord vit sur l eau
Des Tanches qui sortaient du fond de ces demeures. 015 Le mets ne lui plut pas ; il s attendait à mieux Et montrait un goût dédaigneux
Comme le rat du bon Horace.
Moi des Tanches ? dit-il, moi Héron que je fasse Une si pauvre chère ? Et pour qui me prend-on ? 020 La Tanche rebutée il trouva du goujon.
https://thuviensach.vn
Du goujon ! c est bien là le dîner d un Héron ! J ouvrirais pour si peu le bec ! aux Dieux ne plaise ! Il l ouvrit pour bien moins : tout alla de façon Qu il ne vit plus aucun poisson.
025 La faim le prit, il fut tout heureux et tout aise De rencontrer un limaçon.
Ne soyons pas si difficiles :
Les plus accommodants ce sont les plus habiles : On hasarde de perdre en voulant trop gagner. 030 Gardez-vous de rien dédaigner ;
Surtout quand vous avez à peu près votre compte. Bien des gens y sont pris ; ce n est pas aux Hérons Que je parle ; écoutez, humains, un autre conte ; Vous verrez que chez vous j ai puisé ces leçons.
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal) Khó làm vừa lòng người
Một bô lão đem lừa đi bán
Cùng đứa con tuổi khoảng mười lăm
Nhà ở đồng bái xa xăm,
"Làm sao đến chợ?", âm thầm âu lo.
Hai cha con cùng nhau thảo luận,
Nếu để lừa lửng thửng bước đi,
Sợ e đến chợ một khi,
Lừa không còn vẻ phương phi lúc đầu.
Cha con trói bốn chân lừa lại,
Dùng đòn ngang vận tải nó đi.
Khiêng lừa như ngọc lưu ly,
Như võng qua lớn thời kỳ xa xưa!
Ðược một đỗi, gặp người hành giả,
Nhào lăn cười, xỉ vả nặng nề:
"Ai đâu quá sức vụng về,
https://thuviensach.vn
Trong ba nhân vật, u mê là người!"
Vừa nghe qua lão ông tỉnh ngộ,
Liền để lừa thả bộ thung dung,
Bên cạnh ông lão tháp tùng,
Nhịp nhàng rão bước qua vùng đồng xanh
Nhưng lừa thích được khiêng như truớc,
Khỏi mất công cất bước nhọc nhằn,
Phải đối một cách cọc cằn,
Lớn tiếng kêu rống, dùng dằng rão chân.
Ông cụ bảo đứa con lên cỡi,
Còn phần ông hồ hỡi theo sau,
Cố gắng nhanh nhẹn phần nào,
Lanh chân lẹ bước để mau tới thành.
Gặp ba chàng thương gia quen biết,
Nhìn cậu trai lẫm liệt cỡi lừa,
Mặc cha đầu bạc, răng thưa,
Nhọc nhằn đi bộ, trời trưa nắng nhiều.
Người cao niên đột nhiên cảnh cáo:
"Nầy gã kia, kính lão đắc tràng,
Tại sao lại quá ngỗ ngang
Chễm chệ ngồi nghỉ, dưới đàng cha đi ?"
Cậu trai trẻ nghe qua xấu hổ,
Liền mời cha ngồi chỗ của y,
Ðể rồi tiếp tục thẳng đi
Mong kịp đến sớm kinh kỳ chợ đông.
https://thuviensach.vn
Kế lại gặp ba nàng thiếu nữ
Không bằng lòng lối xử bất công, Cả kêu:"Nầy bớ lão ông,
Sao cha ngồi nghỉ, con rong dưới đường ?" "Sao lại để con trai khổ sở ?
Chạy theo sau, cụ nỡ ngồi trông
Phong cảnh, gió mát, thong dong, An nhiên, tự tại như không có gì ?" Cụ già giận tía tai cãi vã,
Cùng ba cô rộn rã phân bua,
Kết cuộc ông lão chịu thua,
Cha con đồng cỡi như vua đi chầu.
https://thuviensach.vn
Đi được hơn ba mươi bước,
Gặp nhóm người đi ngược trên đường,
Thấy lừa trong cảnh đáng thương,
Một thân phải chở thịt xương hai người.
Bèn lớn tiếng trách sao tàn ác,
Chẳng xót thương phận bạc thú cầm,
Giết chóc, hành hạ, nhẫn tâm,
Giờ đây chở nặng, như bằm xác thân !
Nếu chẳng khéo tới khi đến chợ,
Chỉ xác lừa hết thở, khổ thay!
Lão ông nghe nói, u hoài,
Giựt mình, dừng bước, châu mày âu lo.
"Quả thật khó vừa lòng thiên hạ,
Làm thế nào hoà cả mọi người ?
Dù cho phải khóc hay cười,
Cũng chẳng vừa ý con người thế gian !
https://thuviensach.vn
"Vậy ta thử tìm phương hỗ trợ
Ðem lừa đi đến chợ an toàn,
Tươi tắn, khỏe mạnh, bình an,
Ðể bán được giá, chẳng màng công lao." Vừa nói xong, cha con leo xuống, Ðể lừa theo ý muốn nó đi,
Cha con đi bộ nghĩ suy:
"Cách nầy tốt nhất, có gì hay hơn ?" Nhưng đột nhiên có người hành giả Nhìn cả ba bươn bả nhanh chân,
Hỏi:" Sao chẳng biết thương thân ? Có lừa không cỡi, đi chân thế nầy ? Trước mệt nhọc, sau giày mòn đế, Ðem sức già bảo vệ lừa tơ !
Rõ ràng người quá ngu ngơ,
Lấy thân che của, dại khờ nào hơn ?"
Bị chê mãi, cụ già phát cáu,
"Dại hay không, rốt ráo mặc ta,
Từ đây, quyết giữ ý nhà,
Hơn là tìm cách dung hoà thế gian. "Dù người có chê khen đủ cách,
Ðường ta đi một mạch thẳng xông. Chớ nghe ý kiến bông lông,
Chỉ làm thêm rối, quả không ích gì ! "Hãy cương quyết lập trường giữ vững, Ðừng xoay chiều, chập chững từng cơn, Ðừng sợ kẻ giận, người hờn,
Chê khen thương ghét chẳng sờn lòng đây ! Tiếng thị phi lúc nào chẳng có ?
Ðể ngoài tai, nghe nó làm chi ?
Vừa ý thiên hạ ích gì ?
https://thuviensach.vn
Tìm ra Chân Lý, thị phi chẳng còn !
LE MEUNIER, SON FILS & L ÂNE
001 L invention des Arts étant un droit d aînesse,
Nous devons l Apologue à l ancienne Grèce.
Mais ce champ ne se peut tellement moissonner
Que les derniers venus n y trouvent à glaner.
005 La feinte est un pays plein de terres désertes.
Tous les jours nos Auteurs y font des découvertes.
Je t en veux dire un trait assez bien inventé ;
Autrefois à Racan Malherbe l a conté.
Ces deux rivaux d Horace, héritiers de sa Lyre,
010 Disciples d Apollon, nos Maîtres, pour mieux dire, Se rencontrant un jour tout seuls et sans témoins
(Comme ils se confiaient leurs pensers et leurs soins), Racan commence ainsi : Dites-moi, je vous prie,
Vous qui devez savoir les choses de la vie,
015 Qui par tous ses degrés avez déjà passé,
Et que rien ne doit fuir en cet âge avancé,
A quoi me résoudrai-je ? Il est temps que j y pense. Vous connaissez mon bien, mon talent, ma naissance. Dois-je dans la Province établir mon séjour,
020 Prendre emploi dans l Armée, ou bien charge à la Cour ? Tout au monde est mêlé d amertume et de charmes. La guerre a ses douceurs, l Hymen a ses alarmes.
Si je suivais mon goût, je saurais où buter ;
Mais j ai les miens, la cour, le peuple à contenter.
https://thuviensach.vn
025 Malherbe là-dessus : Contenter tout le monde ! Ecoutez ce récit avant que je réponde.
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Khôn sống dại chết
Một buổi chiều, Chồn kề miệng giếng, Nhìn đáy sâu, chẳng tiếng động nào. Trên trời, trăng đã lên cao,
Soi thấu đáy nước, trắng phau , chập chờn Nhìn bóng trăng, Chồn ta lầm tưởng Một bánh sữa to tướng, ngon lành. Rõ ràng, của quý Trời dành,
Kíp mau nhận lãnh, chẳng đành bỏ qua. Giếng đặc biệt có hai thùng gỗ,
Thay phiên múc nước đổ lên bờ, Thùng lên, thùng xuống, khỏi chờ, Chỉ cần người đứng, chực hờ kéo dây. Sợ mất bánh, Chồn ngồi thùng gỗ, Trong nháy mắt, đi xuống đáy sâu. Tìm mãi, bánh sữa núp đâu ?
https://thuviensach.vn
Chỉ toàn là nước, dạ sầu, âu lo. Nhưng giờ đây, làm sao thoát khỏi ? Giếng quá sâu, bụng đói bơ phờ. Chẳng lẽ cứ mải đợi chờ
Khi có ai xuống , bấy giờ mới lên ? Hai ngày tròn chẳng ai lai vãng, Chồn mãi chời, buồn nãn xiết bao. Ðành cam chịu chết hay sao ? Lạy Trời tế độ, ơn nào dám quên.
Bỗng nhiên có Sói đi tìm nước, Dừng chân đứng ở giếng sâu. Trông thấy Chồn đang âu sầu, Cất tiếng kêu lớn: “Anh rầu việc chi ?” Chồn cười mơn: “Tôi đang suy nghĩ Tìm phương cách cất kỹ bánh ngon. Vị thần cai quản Núi Non
Vừa cho tôi hưởng, ăn mòn một bên. Bánh sữa ngon thật là đáo để, Khi ăn xong, toàn thể chuyển xây, Cảnh vật: rừng, núi, cỏ cây,
Bỗng nhiên sáng tỏ, vui vầy, líu lo. Mắt thấy được các vì Tiên, Thánh, Tai nghe tiếng lanh lảnh hát ca Của các tiên nữ Hằng Nga,
Thật là kỳ diệu, khác xa thế trần ! Vốn tánh tham, Sói nghe thích chí, Muốn chia bánh, nài nỉ van xin Ðược phép dùng thử bánh linh, Sẵn đang đói khát, nghĩa tình rộng sâu. Sau một chập đắn đo , do dự,
Chồn chịu cho nếm thử bánh tiên.
https://thuviensach.vn
Ðây là báu vật, của riêng,
Chỉ Chồn cất giữ, chẳng chuyên ra ngoài.
Sói lẹ hỏi: “Làm sao đến đó ?
Tận nơi ấy để thọ lãnh quà ?
Bạo gan nhảy đại, ắt là
Chết chẳng kịp trối, thôi thà đừng ăn!”
Chồn trấn an: “Khỏi lo việc ấy,
Ta lẽ nào bỏ lấy ngươi sao ?
Miệng giếng có sẵn thùng cao,
Hãy ngồi vào đó, sẽ mau xuống liền.”
Sói mừng rỡ, chắp tay vái lạy,
Bước vô thùng, thùng chạy xuống sâu,
Ðồng thời, Chồn vọt lên đầu,
Ra khỏi miệng giếng, thoát sầu, tự do !
Ở thế gian, lúc nào cũng vậy:
Ðứa dại chết, che đậy đứa khôn..
Lanh lẹ , xảo quyệt như Chồn
Chỉ để gạt gẫm, ép dồn kẻ ngu !
LE LOUP ET LE RENARD
001 C est d exceller en tours pleins de matoiserie.
https://thuviensach.vn
J en cherche la raison, et ne la trouve point.
Quand le Loup a besoin de défendre sa vie,
005 Ou d attaquer celle d autrui,
N en sait-il pas autant que lui ?
Je crois qu il en sait plus ; et j oserais peut-être Avec quelque raison contredire mon maître.
Voici pourtant un cas où tout l honneur échut 010 A l hôte des terriers. Un soir il aperçut
La Lune au fond d un puits : l orbiculaire image Lui parut un ample fromage.
Deux seaux alternativement
Puisaient le liquide élément :
015 Notre Renard, pressé par une faim canine, S accommode en celui qu au haut de la machine L autre seau tenait suspendu.
Voilà l animal descendu,
Tiré d erreur, mais fort en peine,
020 Et voyant sa perte prochaine.
Car comment remonter, si quelque autre affamé, De la même image charmé,
Et succédant à sa misère,
Par le même chemin ne le tirait d affaire ?
025 Deux jours s étaient passés sans qu aucun vînt au puits. Le temps qui toujours marche avait pendant deux nuits Echancré selon l ordinaire
De l astre au front d argent la face circulaire. Sire Renard était désespéré.
030 Compère Loup, le gosier altéré,
Passe par là ; l autre dit : Camarade,
Je veux vous régaler ; voyez-vous cet objet ? C est un fromage exquis. Le dieu Faune l a fait, La vache lui donna le lait.
https://thuviensach.vn
035 Jupiter, s il était malade,
Reprendrait l appétit en tâtant d un tel mets. J en ai mangé cette échancrure,
Le reste vous sera suffisante pâture.
Descendez dans un seau que j ai mis là exprès. 040 Bien qu au moins mal qu il pût il ajustât l histoire, Le Loup fut un sot de le croire.
Il descend, et son poids, emportant l autre part, Reguinde en haut maître Renard.
Ne nous en moquons point : nous nous laissons séduire 045 Sur aussi peu de fondement ;
Et chacun croit fort aisément
Ce qu il craint et ce qu il désire.
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Mạnh hiếp yếu
Cạnh dòng suối, cừu con giải khát,
Bỗng xuất hiện một bác sói già
Ðói lòng bạo dạn lân la,
Thân hình gầy yếu thật là thảm thương
Sói vội nạt "Sao ngươi vô lễ
Làm nước đục, chẳng để ta dùng ?"
Cừu đáp:"Mong ngài khoan dung,
Tôi ở phía dưới, Ngài dùng dòng trên.
Hai vị trí cách nhau chục thước,
Khó mà gây ô trược dễ dàng"
-"Im mồm, mi chớ ngỗ ngang,
Ðã gây ô nhiễm còn toan lắm lời."
"À, chính ngươi tháng này, năm trước
Nói xấu ta: bạo ngược,dã tâm."
-"Thưa Ngài, quả thật Ngài lầm,
Tháng nầy, năm trước, con nằm trong nôi".
"Vậy, chắc chắn là anh ngươi đó"
-"Thưa Ngài, tôi chẳng có chị, anh,
Mẹ tôi từ trước chỉ sanh
Tôi là con trưởng, trâm anh giống nòi."
-"Ðừng lẻo mép, ta đây biết rõ:
Cả bọn người: trừu, chó, lẫn người
Thù ta, tìm bắt, ăn tươi,
Ðánh bẫy, săn bắn, thịt xười, mạng vong!
"Gặp ngươi đây là cơ hội tốt,
Lẽ nào ta dại dột bỏ qua?
Không cần tìm hiểu gần xa,
Giết ngươi ,báo oán, đúng là quả nhân."
https://thuviensach.vn
Nói xong, sói vồ ngay con thịt
Tha về động, thoả thích no say,
Khỏi phải ly luận dong dài:
Lý của kẻ mạnh, chẳng sai, chẳng lầm! Ðiều ấy đúng với loài thú vật,
Ðối với người, chẳng trật bao giờ.
Mạnh thì hiếp yếu, chớ ngờ,
Nghèo bị giàu hiếp, đừng chờ khác hơn! Riêng những người tiến cao, mến Ðạo,
Mở lòng nhân, luôn tạo tình thương,
Ban rải, ấp ủ bốn phương,
Cỏ cây, người, thú, mến thương tận tình.
LE LOUP & L AGNEAU
001 La raison du plus fort est toujours la meilleure : Nous l allons montrer tout à l heure.
Un Agneau se désaltérait
Dans le courant d une onde pure.
005 Un Loup survient à jeun qui cherchait aventure, Et que la faim en ces lieux attirait.
Qui te rend si hardi de troubler mon breuvage ? Dit cet animal plein de rage :
Tu seras châtié de ta témérité.
010 - Sire, répond l Agneau, que votre Majesté Ne se mette pas en colère ;
Mais plutôt qu elle considère
Que je me vas désaltérant
https://thuviensach.vn
Dans le courant,
015 Plus de vingt pas au-dessous d Elle, Et que par conséquent, en aucune façon, Je ne puis troubler sa boisson.
- Tu la troubles, reprit cette bête cruelle, Et je sais que de moi tu médis l an passé. 020 - Comment l aurais-je fait si je n étais pas né ? Reprit l Agneau, je tette encor ma mère. - Si ce n est toi, c est donc ton frère.
- Je n en ai point. - C est donc quelqu un des tiens : Car vous ne m épargnez guère,
025 Vous, vos bergers, et vos chiens.
On me l a dit : il faut que je me venge. Là-dessus, au fond des forêts
Le Loup l emporte, et puis le mange,
Sans autre forme de procès.
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Người quan trọng
Trời nóng bức như thiêu, như đốt,
Ðường dốc nâng cơn sốt thêm cao,
Cỗ xe hì hục lao chao,
Cố tiến từng bước, biết bao nhọc nhằn.
Sáu con ngựa mồ hôi như tắm,
Sôi bọt mồm, chơn dẫm cát trơn.
Nặng nề từng bước chập chờn,
Kéo xe nhưng chẳng tiến hơn chút nào.
Dừng xe lại, chủ mời khách xuống,
Tạm nghỉ chơn bờ ruộng bên lề
Nam phụ lão ấu đề huề,
Lại thêm tu sĩ cạnh kề thiếu nhi.
Một con mòng từ đâu bay đến,
Trước đầu ngựa ra lệnh oai phong,
Truyền mau nổ lực gắng công,
Kéo nhanh xe trống khỏi lòng cát sâu.
Nó chỉ huy như người đoàn trưởng,
Giữa trận tiền phạt thưởng ba quân,
Khi thì chích mũi, chích lưng,
Khi thì gào thét tưng bừng bên tai.
Cả đoàn ngựa mệt gần ngất xỉu,
Thêm bực mình dáng điệu lố lăng
Của con sâu bọ ruồi lằn
Tác oai tác phước cho rằng mình hay.
Một chặp lâu xe lên khỏi dốc,
Khách reo mừng, được ngọc không bằng.
Hành trình sắp sửa tiến thăng,
https://thuviensach.vn
Hân hoan ngắm cảnh đồng bằng xanh tươi Nhưng bỗng chốc chú mòng lố dạng, Trước đầu ngựa, ngăn cản chận đường, Ðòi phải thanh toán tiền lương
Công chú khó nhọc tìm phương giải nàn. "Các người sao quá ư vô nghĩa,
Chẳng chút nào đếm xỉa công ta ! Ðược việc, ngảnh mặt, lánh xa,
Không tìm tự hỏi, đâu là người ân ? "Nếu ta không hét gầm đúng mức, Giục đoàn ngựa toàn lực gắng công, Lúc thưởng, lúc phạt oai phong, Xe làm sao thoát khỏi vòng khó khăn ? "Ðành rằng xe đi nhờ ngựa kéo, Nhưng nếu ta không khéo chỉ huy, Mãi mãi xe vẫn nằm ỳ,
Ðến khi đêm tối lấy gì thoát thân ? "Thử nhìn khách cả đoàn đông đảo, Có mấy ai xông xáo như ta ?
Chỉ thích dạo mát, hát ca,
Mải chờ thụ hưởng hơn là siêng năng. "Kìa nhà sư cứ ngồi niệm Phật,
Toán thanh niên hợp nhất xướng ca, Cụ già ngủ gật ngủ gà,
Thiếu nhi thơ thẩn hái hoa vệ đường. "Thôi hãy sớm ơn đền nghĩa trả, Luật công bình Nhân Quả phân minh. Ta đòi chớ chẳng nài xin
Tiền công ta đã tận tình cứu nguy." Trong xã hội đôi khi nhìn thấy
Một số người chẳng mấy khiêm nhường, Không ngừng phổ diễn, biểu dương,
https://thuviensach.vn
Cho mình quan trọng, mọi đường đều hay.
Họ tự hào "TA là bậc nhất !
Vắng TA e quả đất ngừng quay.
Nay còn sông núi cỏ cây,
Ấy công TA đã đắp xây bấy chầy !"
LE COCHE & LA MOUCHE
001 Dans un chemin montant, sablonneux, malaisé, Et de tous les côtés au Soleil exposé,
Six forts chevaux tiraient un Coche.
Femmes, Moine, vieillards, tout était descendu.
005 L attelage suait, soufflait, était rendu.
Une Mouche survient, et des chevaux s approche ; Prétend les animer par son bourdonnement ;
Pique l un, pique l autre, et pense à tout moment
Qu elle fait aller la machine,
010 S assied sur le timon, sur le nez du Cocher ;
Aussitôt que le char chemine,
Et qu elle voit les gens marcher,
https://thuviensach.vn
Elle s en attribue uniquement la gloire ; Va, vient, fait l empressée ; il semble que ce soit 015 Un Sergent de bataille allant en chaque endroit Faire avancer ses gens, et hâter la victoire. La Mouche en ce commun besoin
Se plaint qu elle agit seule, et qu elle a tout le soin ; Qu aucun n aide aux chevaux à se tirer d affaire. 020 Le Moine disait son Bréviaire ;
Il prenait bien son temps ! une femme chantait ; C était bien de chansons qu alors il s agissait ! Dame Mouche s en va chanter à leurs oreilles, Et fait cent sottises pareilles.
025 Après bien du travail le Coche arrive au haut. Respirons maintenant, dit la Mouche aussitôt : J ai tant fait que nos gens sont enfin dans la plaine. Ca, Messieurs les Chevaux, payez-moi de ma peine. Ainsi certaines gens, faisant les empressés, 030 S introduisent dans les affaires :
Ils font partout les nécessaires,
Et, partout importuns, devraient être chassés.
https://thuviensach.vn
Jean de La Fontaine
Truyện Ngụ Ngôn của La Fontaine
Dịch giả:Ông Bà Chung Hữu Thế (Montreal)
Phân biện
Một con Nai bên bờ suối,
Nước trong veo lầm lủi trôi xuôi,
Soi bóng mặt nước, Nai vui,
Hãnh diện cái gạc đang chui trên đầu.
Nó say mê mãi nhìn gạc ấy,
Nhưng thất vọng khi thấy bốn chân:
Dị tướng, lỏng khỏng, cơ bần,
Bước nhanh sẽ gãy, muôn phần xấu xa.
Bèn thì thầm tạ ơn Thượng Ðế,
https://thuviensach.vn