🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Trang Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn TRANG Nguyên tác: Peony A Novel of China Tác giả: Pearl S. Buck Dịch giả: Văn Hòa, Nhất Anh Nhà xuất bản Long An Nguồn: Gacsach.com Biên tập: V.C Tạo bìa: Tornad de Beau Tạo ebook: inno14 ★★♣★★ https://thuviensach.vn Giới Thiệu Sau khi được trao tặng giải thưởng Nobel năm 1938, tên tuổi nữ văn hào Mỹ Pearl S. Buck đã trở nên quen thuộc và thân thiết với bạn đọc trên khắp thế giới. Pearl S. Buck (1892 – 1973) là một nhà nhân văn lớn. Bà sống và gắn bó với đất nước Trung Hoa nói riêng và phương Đông nói chung gần như suốt cuộc đời. Với trí tuệ sắc sảo và trái tim nhạy cảm, bà đã miêu tả xã hội Trung Quốc ở nhiều thời đại và bình diện khác nhau qua các tiểu thuyết nổi tiếng, trong đó có Bà Vua – hay còn gọi là Người cung nữ (Imperial Woman) và Trang (Peony)… Nhân vật chính trong tiểu thuyết không phải là một bà hoàng đầy quyền uy và tham vọng như Từ Hi Thái hậu; cũng không phải là một tiểu thư khuê các, diễm kiều chốn Hoàng cung mà chỉ là một nữ tì Trung Hoa trong gia đình thương gia Do Thái giàu có. Tình yêu trong sáng giữa Trang và Đavít (con trai ông chủ) nảy sinh và phát triển cùng với tuổi thơ ấu và hoa niên của họ. Song mộng mơ của tuổi trẻ đã vấp phải những trở lực vô hình mà vô cùng nghiệt ngã của tôn giáo, đẳng cấp và thành kiến dân tộc. Bao đau đớn, dằt vặt đã vò xé cõi lòng người thiếu nữ tài sắc vẹn toàn. Nàng tìm mọi cách để bảo vệ tình yêu ban đầu và duy nhất của mình. Nàng luôn phải đối phó với những hoàn cảnh éo le, ngang trái, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để được sống chung với chàng dưới một mái nhà - dù chỉ với tư cách là một nữ tì. Suốt đời, Trang âm thầm hy sinh cho quyền lợi của mọi người. Còn nàng, nàng đã tìm cho mình một nơi ẩn thân yên tĩnh, thâm nghiêm: nhà chùa, để gìn giữ trọn vẹn những kỷ niệm sâu sắc về mối tình đầu thiêng liêng - kho báu vô giá của nàng. Mối tình âm thầm mà thiết tha, cháy bỏng và thanh khiết tuyệt vời giữa Trang và Đavít là bài học bổ ích cho mỗi chúng ta. Qua mỗi trang viết, https://thuviensach.vn tác giả dẫn dắt người đọc đi sâu vào thế giới phong phú, đa dạng đầy hương vị ngọt ngào cùng cay đắng của tình yêu. Tác giả khiến chúng ta rung động thực sự trước tâm hồn cao quí của Trang. Qua nhân vật này, bà khẳng định chắc chắn rằng: nhân cách con người không phải do địa vị xã hội và tiền tài quyết định. Với những cống hiến to lớn trong lãnh vực văn chương, Pearl S. Buck đã góp phần giúp nhân loại ngày càng hiểu và xích lại gần nhau trong tinh thần Hòa Bình và Nhân Bản. Thành phố Hồ Chí Minh, Xuân Kỷ Tỵ Giáo sư Lê Trí Viễn ★★★ https://thuviensach.vn Chương 1 Thị trấn Khai Phong lúc bấy giờ vào đầu xuân. Mùa xuân đến muộn với tỉnh Hồ Nam, miền Hoa Bắc. Sau các bức tường cao, hoa đào đã nở trong các hoa viên, sớm hơn ở các nông trại rải rác khắp cánh đồng phẳng lặng chạy dài chung quanh hào thành thị trấn. Dù được khuất gió, nhưng đến ngày lễ Quá Hải[1], các nụ đào cũng chỉ mới phơn phớt hồng. Trong hoa viên nhà ông Era, nhiều cành đào đã được cắt từ trước, để các nụ hoa kịp nở trong ngày lễ. Mỗi mùa xuân đến, Trang, người nữ tỳ Trung Hoa lại trưng bày những cành đào đầy hoa khắp các bức tường gian phòng chính. Và hằng năm, ông bà Era cũng không quên lưu ý đến công việc của nàng. Hôm ấy, nghĩ đến mùa xuân băng giá với những cơn gió bấc lạnh lùng thổi thốc vào thị trấn, hai ông bà đặc biệt ngợi khen cô gái trẻ. — Kìa, bà xem, thật là một phép lạ! Trang nó làm đấy! - Ông Era vừa nói vừa đưa bàn tay mập mạp trỏ các đóa hoa đào. Bà Era dừng bước ngắm, nét mặt nghiêm nghị đã trở nên dịu hiền. Bà nói: — Đẹp lắm con ạ! Trang vẫn im lặng để giữ lễ, hai bàn tay nhỏ bé chắp lại trên cánh tay áo phồng. Nàng bắt gặp nét nhìn của Đavít nên vội quay đi, nhưng khẽ mỉm cười để đáp lại nụ cười nồng nhiệt của Lịch. Vị giáo trưởng già đứng yên vì đôi mắt đã mù hẳn, còn con trai giáo trưởng là Arông, thì Trang không nhìn đến. Họ ngồi quanh cái bàn tròn lớn đặt giữa gian phòng chính. Trang đôn đốc các nô tỳ hầu khách một cách im lặng, duyên dáng. Nàng điều khiển bốn nữ tỳ khác, trong đó, mụ Hoàng lớn tuổi hơn hết giữ việc hầu trà. Lâu lắm, từ hồi ký ức nàng còn ghi nhớ được đến nay, hằng năm, Trang đều có dự vào buổi dạ yến này tại nhà chủ nhân. Chính nàng coi sóc https://thuviensach.vn việc sắp dọn các món ăn, và đám nô bộc vâng theo lời nàng, vì nàng biết rõ chỗ cất đồ vật trong nhà như chính nàng là con gái của gia đình này vậy. Người ta xếp cất bộ chén dĩa cẩn thận suốt năm, chỉ đem dùng một lần trong bữa dạ yến thường niên áp lễ Quá Hải. Nào muỗng bạc, nào đũa ngà, nào đèn đồng bảy ngọn chói lọi trong ánh sáng, đèn lồng treo cao trên xà nhà sơn son. Như mọi năm, trên một mâm bạc lớn, Trang đã xếp những vật tượng trưng mà nàng không hiểu ý nghĩa: một cái trứng luộc, một ít thoan thảo[2], vài trái táo, trái hồ đào và rượu nho. Những phẩm vật tượng trưng cho một tôn giáo kỳ lạ! Ngày hôm ấy xem có vẻ kỳ dị đối với thành phố Trung Quốc này. Và dù đã quen thuộc lễ nghi, Trang cũng không khỏi ngạc nhiên mỗi khi mùa xuân đến. Trước hết là việc tìm kiếm khắp nhà những mẩu bánh men. Sáng ấy, ông Era vừa lục soát trong mọi xó, vừa cười, lơ đễnh như thói quen thường ngày. Xưa kia, bà Era giấu các mẩu bánh thừa, nhưng đã từ bao năm nay bà phó thác việc ấy cho Trang, và ông Era bảo nàng đếm các mẩu bánh để biết lúc nào ông đã tìm xong. Có phần ngượng nghịu trước đám nô bộc, bộ điệu của chủ nhân trở nên ngộ nghĩnh buồn cười. Hồi thơ ấu, Trang và Đavít cùng nhau đi kiếm một cách vui vẻ, đưa tay chỉ mỗi mẩu bánh cấm và cười ngất. Nhưng lúc bấy giờ, nàng chưa biết mình chỉ là một kẻ nô tì. Bây giờ, nàng đã biết. Nàng đứng yên chăm chú suốt bữa tiệc. Mỗi thực khách, nàng đều biết ít nhiều về họ. Nhất là Đavít! Chính vì chàng mà người ta đã mua nàng, vào một năm đói kém, lúc đê vỡ, nước sông Hoàng Hà tràn ngập các miền đồng thấp. Lúc bấy giờ, nàng còn nhỏ quá! Và dù cố đi sâu vào dĩ vãng, nàng cũng không nhớ được một khuôn mặt nào trước Đavít cả. Đây, kỉ niệm đầu tiên của nàng: gương mặt một cậu bé, hơn nàng hai tuổi, khi nào cũng lớn hơn, mạnh hơn, nên tự nhiên nàng thích gần gũi và nương nhờ che chở. Thuở ấy, cậu là người mà nàng giãi bày tâm sự, gởi gắm ưu phiền, và đã phải khó khăn lắm nàng mới chấm dứt được thói quen này. Nhưng, nàng biết cần phải chấm dứt. Sự thân mật giữa đôi trẻ không thể tiếp tục lúc đã lớn khôn, khi mà một kẻ là chủ và kẻ kia là nô tì. https://thuviensach.vn Trang không than phiền; nàng cảm thấy sung sướng trong gia đình Do Thái khá giả này. Chủ nhân, ông Era là một thương gia phì nộn và vui tính. Không có bộ râu rậm, Trang tự nhủ, ông Era đã giống một người Trung Hoa, vì mẹ ông là người Trung Quốc. Không ai đả động đến điều này bao giờ, điều mà bà Era đã lấy làm khổ sở, nhưng bà tự an ủi vì nhìn thấy Đavít, con bà giống mẹ hơn bố, và càng giống ông ngoại mà chàng mang tên hơn. Mặc dù người ta có mang ơn riêng của bà Era nhưng ai cũng kiêng sợ bà, vì tính khí bà thất thường nên lòng tốt của bà rất dễ tiêu tan một cách đột ngột. Tuổi xấp xỉ ngũ tuần, bà là một người đàn bà cao lớn, mạnh khỏe, và xinh đẹp đối với những ai không chê một sống mũi cong và một màu da sẫm. Bà có một lòng tin vững chắc, những tập quán bất di bất dịch lẫn lộn một cách lạ lùng với lòng quảng đại của bà. Hằng năm, bà mời giáo trưởng và hai người con là Lịch và Arông đến dự lễ Quá Hải. Arông mười bảy tuổi, bạc nhược và giả dối, Trang khinh bỉ vì mặt chàng xanh xao, nhem nhuốc và vì chàng trụy lạc. Nàng tự hỏi, không biết giáo trưởng hay gia đình ông Era có hay biết sự trụy lạc của Arông không. Nhưng thăm hỏi về vấn đề này không phải là việc của nàng. Có lẽ những người Do Thái ở Khai Phong không hay biết gì về hành vi của Arông, còn người Trung Hoa thì quá dè dặt nên không ai mách làm gì. Lịch khác hẳn em trai. Nàng xinh đẹp, lại hiền lành, đó là bản tính thiên nhiên mà tạo hóa đã phú cho những nhân vật đặc biệt. Trang đứng cạnh bàn nhìn Lịch với một lòng thèm muốn pha lẫn đôi chút ưu tư, nhưng không bao giờ trở thành ghen ghét. Tối hôm ấy, Lịch bận áo màu rượu chát đỏ, với dải thắt lưng vàng, nàng xinh đẹp tuyệt trần, dù vóc dáng hơi cao. Người Trung Hoa không ưa đàn bà hình vóc cao, nhưng nước da màu sữa và đôi mắt đen sáng ngời sau hai hàng mi của Lịch cũng đã bù đắp được khuyết điểm ấy. Còn sống mũi của nàng, dù ít khuyết điểm hơn sống mũi của bà Era, nhưng đối với sở thích của người Trung Quốc như thế cũng vẫn còn cong quá. Không những đẹp, Lịch còn hơn thế nữa. Nơi nàng có một vẻ tinh thần, một sự cao nhã mà Trang khâm phục mặc dù không hiểu thấu. Người Trung Hoa khen Lịch: “Nàng thụ hưởng đức tính trời ban”. Như thế có https://thuviensach.vn nghĩa là đức tính của nàng tự nhiên, tỏa ra từ một nguồn gốc nội tại. Lịch ngồi bên cạnh cha, giúp cha từng li, từng tí. Sự tươi vui của nàng chiếu sáng bữa tiệc, mặc dù nàng rất ít nói. Có lẽ nàng đã hưởng thụ các đức tính ấy của cha. Cao và gầy, giáo trưởng được bao phủ thánh tính như một cái áo hào quang. Năm xưa, giáo trưởng đau mắt như phần nhiều người Trung Quốc. Ở đây không có thầy thuốc nào để chữa bệnh ấy, và giáo trưởng đã mất thị giác rất chóng, vì là người ngoại quốc nên không được miễn nhiễm. Ngày đôi mắt giáo trưởng không còn trông thấy gì nữa, vợ giáo trưởng mới ba mươi tuổi - bà mất sau đấy không lâu - còn Lịch và Arông thì đang nhỏ dại. Giáo trưởng hình như chỉ là một linh hồn thoát tục. Có lẽ không thấy được mặt người đời, giáo trưởng buộc lòng chỉ chiêm ngưỡng mặt Chúa, hay đó chỉ là kết quả bởi lòng lành tự nhiên của giáo trưởng? Tóc bạc (bạc ít lâu sau khi giáo trưởng mù) bao phủ khuôn mặt cao khiết; đôi mắt sâu, chòm râu trắng phau, làm cho giáo trưởng có vẻ trầm tĩnh và kiêu hùng. Trang theo dõi từng cử chỉ, từng nụ cười của các thực khách quanh bàn tiệc. Nàng thấy Đavít nhìn Lịch ngồi đối diện chàng, rồi quay sang nhìn chỗ khác. Điều nầy đã làm Trang phải nén lòng vì cảm thấy khó chịu. Đavít cao bằng Lịch, nhưng theo ý Trang thì chàng đẹp hơn. Với tuổi mười chín, vóc dáng Đavít nảy nở đến mức độ đầy đủ của tuổi thanh niên. Chàng vận y phục Do Thái trông rất đẹp, nhưng Trang không thích, vì như vậy sẽ có sự khác biệt giữa hai người. Thường Đavít vận y phục Trung Quốc, giản tiện hơn; nhưng tối hôm ấy, chàng mặc một cái áo dài xanh và vàng, đội một cái mũ Do Thái không vành, bằng lụa xanh, chụp sâu trên mái tóc đen ngắn. Trang không thể không chăm chú nhìn Đavít; chàng gặp nét nhìn ấy và mỉm cười với nàng. Tức thì nàng cúi đầu và quay lại bảo lão Hoàng, người nô bộc lớn tuổi nhất – đem bình rượu lễ đến. Nàng nói: — Đưa bình rượu cho chủ nhân. — Biết rồi. - Lão Hoàng lớn tiếng đáp. - Đã bao năm rồi, không cần phải nhắc nữa! Cô cũng đáng sợ như mụ nhà tôi. https://thuviensach.vn Chính lúc đó, vợ lão vào, theo sau có nhiều nô bộc bưng thau, bình nước và khăn tay dùng vào nghi thức Quán Tẩy. Ông Era rời ghế bọc nệm, nhưng không tự mình làm phép rượu, ông rót đầy cốc của giáo trưởng và thưa: — Xin thầy làm phép rượu cho chúng tôi. Vị giáo trưởng đứng dậy, giơ cao cốc rượu để làm phép, rồi tất cả đứng dậy và uống. Khi họ ngồi xuống ghế, thím Hoàng bảo bọn nô bộc rót nước ra thau, mỗi thực khách rửa và lau tay, rồi lấy một ngọn thoan thảo chấm muối ăn. Đám nô bộc người Trung Hoa tuy đã quen với các nghi lễ trên nhưng vẫn lấy làm lạ lùng. Họ đứng trong phòng, yên lặng, mắt như bị thôi miên đầy kinh ngạc và kính cẩn. Trước vẻ nhìn của lũ nô bộc, ông Era cảm thấy mất tự nhiên trong khi hành lễ. Ông bảo: — Đavít con! Lịch trẻ tuổi hơn con, hôm nay chính nàng sẽ đặt bốn câu hỏi. Lịch e thẹn, và đặt bốn câu hỏi với giọng nói rất dịu dàng. — Hôm nay khác với mọi hôm như thế nào? Nàng hỏi câu này bốn lần, và bốn lần các thực khách cùng đáp lại, và giọng họ thấp hơn giọng long trọng của vị giáo trưởng. — Các hôm khác chúng ta có thể ăn bánh men, hôm nay chỉ có thể ăn bánh không men. — Các hôm khác chúng ta có thể ăn thứ rau nào cũng được, nhưng hôm nay chỉ ăn thoan thảo mà thôi. — Các hôm khác không cần nhúng rau này dù chỉ một lần thôi, nhưng hôm nay phải nhúng hai lần. — Các hôm khác chúng ta ngồi thẳng, nhưng hôm nay có thể dựa ngửa ra. Vấn đáp xong, ông Era thưa: — Bây giờ xin thầy kể cho chúng tôi nghe lịch sử của Haggadah. Nhưng đến đây, bà Era liền bất bình can thiệp: — Ồ! Ông Era, việc ấy là phần ông, chủ gia đình. Hẳn ông đã quên sự tích này, vì mỗi năm ông đều tránh không kể lại. Hoặc, ông biết đọc chữ Do https://thuviensach.vn Thái, ông có thể đọc sự tích này cho chúng tôi nghe. Ông Era cười đáp: — Trước mặt giáo trưởng đây, tôi đâu dám vô lễ. Vị giáo trưởng già kể lại chuyện cổ tích ấy. Cụ nhắc lại việc dân tộc Do Thái, xưa kia làm nô lệ cho một nước khác, đã thấy xuất hiện một vị cứu tinh, Mai-sen, người đã đứng lên giải phóng dân tộc. Mai-sen ra lệnh nấu hối hả thứ bánh không men, giết một con cừu cái và lấy máu đánh dấu trước cửa mỗi nhà Do Thái. Dân tộc áp bức bị nhiều tai họa, cuối cùng phải nhượng bộ, và thấy đứa con đầu lòng của mỗi gia đình dân chết, vua họ đành phải để người Do Thái ra đi. Mọi năm, đến ngày ấy, ta làm lễ kỷ niệm về sự giải phóng của dân tộc Do Thái. — Cho đến ngày, chúng ta ngửng đầu thật cao mà trở về xứ sở, xứ sở của chúng ta. — Mong sao ngày ấy đến mau, bà Era vừa nói vừa lau nước mắt. — Cầu mong cho ngày ấy đến mau. Lịch long trọng lặp lại. Nhưng ông Era và Đavít im lặng. Trong lúc giáo trưởng nhắc lại sự tích trên, bốn lần Trang ra hiệu cho đám nô bộc rót đầy rượu vào ly và bốn lần các thực khách đều uống cạn, để kỷ niệm một sự việc mà Trang không hề biết ý nghĩa. Nàng chỉ biết là vào lúc đó thì phải rót đầy rượu. Cũng như mọi người Trung Hoa, đến danh từ Do Thái nàng cũng không hiểu ý nghĩa là gì. Đã lâu lắm, người ta thấy các người ngoại quốc này từ một xứ xa lạ đến, xứ Do Thái, như người ta nói, và họ đã làm ăn thịnh vượng tại thị trấn Trung Quốc trù phú này. Người Do Thái đã vượt qua Ba Tư và Ấn Độ, bằng đường thủy và đường bộ. Từ đời này sang đời khác, đã nhiều lần trải qua lịch sử, từng đợt nhỏ, lớp người làm nghề buôn bán đổi chác đến trước. Rồi sau họ đến đông hơn, kể có hàng trăm đem theo gia đình và cả giáo trưởng nữa. Tổ tiên ông Era cũng đã di cư đến đây từ bảy tám mươi năm nay, với bảy mươi gia đình khác, mang đầy vải, một thứ hàng rất quí đối với người Trung Quốc, vì họ chỉ biết dệt lụa. Hàng vải ấy đem dâng cho một Hoàng đế của thế hệ cũ, đổi lại, gia đình Era được thấm nhuần ơn vũ lộ của Hoàng gia, và được ban họ https://thuviensach.vn Trung Quốc là Cao. Vì vậy ở Khai Phong người ta còn gọi ông Era là Cao tiên sinh nữa. Đối với lớp người di cư này, người Trung Quốc tỏ ra có nhiều thiện cảm. Theo họ, người Do Thái thông minh, cương quyết, sắc sảo hơn hẳn một người Trung Quốc. Họ đã giao cho một người Do Thái trông coi cửa hàng của mình, có khi lại gả luôn thứ nữ cho nữa. Nhưng không bao giờ người Do Thái gả con cho người Trung Quốc. Khi thấy giáo trưởng ngồi xuống, thím Hoàng bảo nhỏ chồng: — Đem món trứng mau lên! Cũng như Trang trước kia, gia đình này đã mua thím Hoàng để làm nô tì. Lúc bấy giờ, thím Hoàng trẻ và đẹp, cũng coi sóc việc tiệc tùng như Trang bây giờ. Nay vì đã già và rất tốt bụng nên không hề ganh tị với Trang nhưng đôi lúc thím cũng tỏ ra ta đây thạo việc. Lão Hoàng chạy ra cửa, gọi hai kẻ nô bộc bưng đến những dĩa trứng luộc trong nước muối, đã bóc vỏ. Chủ khách mỗi người lấy một quả và ăn một cách im lặng. Tiếng nói của vị giáo trưởng già lại trầm dội chung quanh bàn tiệc: — Đây là biểu hiện sự đau khổ và niềm hy vọng của chúng ta. Ăn trứng xong, ông Era vỗ hai bàn tay vào nhau, và nói: — Bây giờ, bữa tiệc bắt đầu. Hai vợ chồng lão Hoàng cùng ra khỏi phòng với các nô bộc khác; họ vén các bức rèm và bưng vào đủ các thức ăn, gà, vịt, và nhiều món thịt khác, trừ thịt heo. Các đĩa thức ăn dọn quanh bàn thành một vòng tròn lớn. Ông Era cầm đũa mời khách, và tự chọn các miếng ngon gắp bỏ vào chén của giáo trưởng và Lịch. Bữa tiệc bắt đầu; ông Era ăn uống ngon lành, các mạch máu đỏ ở cổ ông căng lên. Ông vui vẻ trò chuyện liên miên, ép mời khách dùng món này món khác. Chỉ một mình Arông vẻ ngoài xanh xao không nói năng gì. Chàng ăn hối hả và ngốn ngấu như người đã nhịn đói lâu ngày. Lịch liếc nhìn em có vẻ trách móc, nhưng chàng không hề để ý. Một lần, chợt gặp nét nhìn của Lịch, chàng bĩu môi. Đavít thấy vậy và lấy làm bất bình. Im https://thuviensach.vn lặng, chàng lựa một miếng thịt thật mềm trong dĩa mình, gắp bỏ sang dĩa Lịch. Và Trang thấy rõ điều ấy. Bữa tiệc tiếp diễn theo tục lệ. Tửu nhập ngôn xuất, ông Era mỗi lúc mỗi vui thêm, đến nỗi chính bà Era cũng phải phì cười về những câu nói khôi hài và những chuyện không đầu không đuôi của chồng. Arông cười ngạo nghễ. Đavít và thân phụ đối đáp hùng hồn, Lịch cười vui sướng; và trước sự thán phục của song thân, rốt cuộc Đavít chỉ nói đùa với mục đích duy nhất là làm cho Lịch vui cười thêm lên. Và Trang đã thấy điều ấy. Nàng không lộ vẻ gì cả. Nàng bận rộn với công việc, miệng luôn luôn giữ một nụ cười dịu dàng, dửng dưng. Sau cùng, nàng cho đám nô bộc lui ra hết. Một mình nàng rót rượu và thay các món tráng miệng cho đến lúc tiệc tan, khách khứa ra về. Tiếp đến, nàng vào sửa soạn mùng màn cho Đavít, trải tấm lụa ra và kéo hàng móc bạc để buông các bức màn thêu. Nhưng nàng không đợi Đavít đến. Nàng lui về phòng riêng và nằm trên một cái giường hẹp. Nàng trằn trọc mãi, thấy lại vẻ mặt của Đavít khi chàng quay nhìn Lịch, hình ảnh này đã làm nàng mất ngủ. *** Sáng hôm sau, Trang thức dậy thật sớm, dưới mi mắt còn giữ nguyên hình ảnh Đavít nhìn Lịch tối hôm qua. Nàng cựa mình tự nhủ “Mình thật là khờ dại!” và trỗi dậy, rửa ráy, thay áo quần, chải tóc, sắp dọn phòng ngủ thật ngăn nắp. Xong, nàng đi ra vườn đào, cảnh vật còn đang chìm đắm trong bầu không khí tĩnh mịch của một buổi sáng mùa xuân. Sương đêm còn đọng trên ngọn cỏ, bốc hơi thành một đám màu bạc, và trong hồ giữa vườn, nước chảy róc rách trên kẽ đá, đàn cá vàng bơi lội lóng lánh dưới mặt nước trong veo. Trong dãy nhà liên tiếp bao bọc quanh vườn, mọi người đang an giấc. Đàn chim tự do hót dưới mái hiên không sợ ai phá phách, và một chú chó xù nhỏ ngủ trên ngưỡng cửa như một con sư tử tí hon. Nghe tiếng kéo rèm, con chó vểnh tai theo dõi, và chợt thấy Trang, nó đứng dậy thủng thỉnh đến với nàng một cách oai vệ, rồi dừng lại ở giữa đường đợi chủ cúi xuống đưa bàn tay thanh mảnh vuốt ve. — Suỵt! Cả nhà còn ngủ. - Trang khẽ bảo. https://thuviensach.vn Con chó được vuốt ve, lại nằm xuống. Trang đứng thẳng dậy mỉm cười và nhìn quanh khắp nơi vẻ vui thích như sau bao năm sống tại đây, bây giờ là lần đầu tiên nàng thấy vườn đào này vậy. Và, cũng như mọi lần, nỗi bất bình đêm trước lại tiêu tan ngay. Với bình minh, bao nỗi vui sướng của đời nàng bừng dậy. Nàng thích tiện nghi, thích thanh lịch, mà ở đây thì tràn trề các điều ấy! Dĩ nhiên không phải nàng ở giữa trung tâm sự trìu mến nồng nhiệt của gia đình này, nhưng ở đây sự sung túc ấy nhiều đến mức tràn ra tới cả nàng gia nô xinh trẻ. Trang không còn lo sợ như đêm qua, nàng rón rén bước men theo con đường lát đá và đến gần một cây đào đang trổ hoa. Nàng dùng kéo cắt lấy một cành. Y phục nàng bằng xa tanh hồng ở giữa màu hồng và xanh non ấy, mặt nàng trắng như ngà với đôi mắt hạt huyền, nổi bật dưới mái tóc đen. Tóc nàng tết đuôi sam cuốn quanh tai, và một diềm tóc lòa xòa trước trán. Trang nhỏ bé và mảnh mai, gương mặt đầy đặn và nghiêm nghị với đôi đồng tử đen, to một cách lạ thường ở giữa tròng trắng rất trong, hai mắt sáng ngời vui vẻ trên cái miệng xinh xinh tươi thắm. Khéo léo, nàng với tay cắt các cành cao, và tay áo hồng để lộ đôi cánh tay xinh xắn tròn trặn. Nàng vừa cắt xong, bỗng nghe có tiếng gọi: — Trang! Nàng quay lại, và thấy Đavít đang từ góc vườn bên kia đi đến. Bao nhiêu mệt nhọc đều tiêu tan. Còn ai hiểu Đavít hơn nàng nữa? Bây giờ chàng đã cao lớn, nhưng sau cái hình dáng cao lớn ngày nay, Trang vẫn thấy cậu thiếu niên quen thuộc ngày xưa. Dẫu vậy, nàng cũng thấy chàng có vẻ khác vì hình vóc ấy và cũng vì đôi mắt huyền, mái tóc đen, và nước da sẫm đặc biệt người Trung Quốc. Sáng dậy, chàng mặc áo lụa mỏng, màu xanh đậm, thắt lưng bằng lụa trắng. Và Trang nghĩ đến chàng như một người thân thuộc. Chàng lộ vẻ hờn dỗi, cái miệng xinh xắn và trẻ con của chàng nhíu lại. — Tôi gọi, sao Trang không đáp? Trang để một ngón tay lên môi, thỏ thẻ: — Cậu đã hứa là không theo tôi ra vườn cơ mà. Rồi nàng nói thêm: https://thuviensach.vn — Thưa Thiếu chủ! Chàng hỏi lại rất nhỏ, nhưng với giọng giận dữ: — Bấy lâu, Trang đâu có gọi tôi bằng chủ, vì sao có sự thay đổi này từ hôm qua? Trang sắp xếp các cành đào. — Hôm qua, bà bảo tôi gọi cậu là Thiếu chủ. Ngập ngừng, với một giọng e lệ tương phản, với một vẻ tinh nghịch trong đôi mắt đen dưới hàng mi dài và thẳng, nàng giải thích: — Nay chúng ta đã lớn rồi. Bà bảo thế. Thật vậy, sáng hôm qua, bà Era nổi cơn lôi đình giữa lúc sửa soạn cuộc tiệc. Bà đã gắt gỏng với Trang, chỉ vì nàng đã dại dột hỏi: — Nên sắp chỗ Đavít ngồi đâu? — À, con này láo thật, dám kêu tên con trai bà! - Bà Era mắng. — Nhưng thưa bà, lâu nay con không gọi thế sao? — Không được gọi tên như thế nữa. Đáng lẽ mày phải nhận thức trước tiên rằng, chúng mày không còn là con nít ngây thơ gì. Bà ngừng một lúc rồi tiếp: — Vì bà đã bảo mày điều đó, nên từ nay bà cấm mày không được vào phòng Đavít khi có mặt nó, bất cứ một lẽ gì… Và bà cũng không muốn nó vào phòng mày. — Thưa bà, vâng. Trang phải quay đi để bà chủ khỏi thấy mình khóc, và bà Era đã nguôi giận. — Trang, con! Bà không phiền trách con đã lớn. Nhưng con phải rõ điểm này! Bất kỳ xảy ra điều gì, phần lỗi bao giờ cũng về phía người đàn bà. — Thưa bà, vâng. Bây giờ, Đavít càu nhàu: — Ồ, Trang không biết tính mẹ tôi sao? Trang nhìn Đavít tinh nghịch. — Bà sẽ mắng Thiếu chủ mặc áo như thế này. Cũng hôm qua, bà còn căn dặn tôi phải coi sóc y phục của Thiếu chủ. Bà bảo: “Đó là bổn phận của https://thuviensach.vn kẻ nô tì”. Vừa nói, nàng vừa cẩn thận đặt bó hoa xuống đất, rồi đến gần Đavít. Chàng cười, cái cười bâng quơ, tình tứ, tinh nghịch của một thanh niên, và để mặc Trang sửa lại y phục cho mình. Thân hình Đavít cao hơn Trang và che khuất nàng, nên có ai từ trong nhà trông ra cũng không thấy nàng được; nhưng chàng cũng nhìn nhanh qua vai nàng và hỏi: — Trang là nô tì của ai vậy? Nàng ngước đôi mi dài, đáp: — Nô tì của Thiếu chủ. - Nàng cố gắng để khỏi phải bật cười, và tiếp. - Như thế không có nghĩa là tôi đáng giá gì đâu; chắc Thiếu chủ đã biết người ta mua tôi bao nhiêu rồi: một trăm đồng và một bộ áo quần. — Phải, lúc Trang còn là một con bé lên tám, gầy xơ gầy xác. - Chàng đùa đáp. - Bây giờ Trang đáng giá lắm. Xem nào! Mười bảy tuổi, đẹp nhưng rất khó bảo. Tóm lại, Trang là một thiếu nữ đầy hứa hẹn! Bây giờ đáng giá mười lần hơn. — Xin Thiếu chủ im cho. Cái cúc áo này gần rơi mất, Thiếu chủ theo tôi để tôi khâu lại. — Vào phòng Trang chứ? Nàng lắc đầu: — Bà cấm. — Vậy, vào phòng tôi. Trang lại lắc đầu; nàng ngập ngừng, lúc đó hai người nghe tiếng kéo rèm. Tức thì, Đavít theo một con đường nhỏ quanh co, lẩn tránh sau một tảng đá, và Trang cúi xuống ôm bó hoa lên. Nhưng đó chỉ là thím Hoàng ra quét thềm nhà. — Tôi thấy rồi. - Thím ấy bảo. — Và sao nữa? - Trang hỏi lại kiêu hãnh. Và nàng đi vào trong ánh sáng lờ mờ của gian phòng chính để cắm hoa đào vào đôi bình sứ men xanh, vẽ hoa sơn trà trắng, đặt trên bàn cạnh tường. Sáng ấy, nếu không quan sát tỉ mỉ, người ta có thể lầm tưởng đã vào phòng khách của một thế gia Trung Quốc. Sau bữa tiệc tối hôm qua, cái bàn tròn đã dẹp đi, và sắp đặt lại theo kiểu Trung Hoa. Một bộ trường kỷ kê https://thuviensach.vn sát tường đối diện với cửa lớn trông ra vườn, ở trước, có một cái án thư và hai cái ghế bành đặt hai bên. Rải rác từng nơi lại có đặt những bàn nhỏ hơn, cứ mỗi bàn hai ghế, sắp dọc theo tường. Những bức màn xa tanh đỏ che lấp các ngõ trống, và thay thế cửa sổ chỉ có những cánh cửa đầy chấn song, trông ra vườn. Xuyên qua chấn song hình mắc võng khảm xà cừ, ánh mặt trời lọt qua như lọc, chiếu thành ngũ sắc trên nền nhà lát đá hoa cổ màu xám, trên tường tô thạch cao, và đến tận trần mà xà nhà sơn son lâu đời bây giờ với thời gian đã thành màu đỏ sẫm. Nhưng chú ý nhìn kỹ sẽ thấy một đặc điểm ngoại quốc trong gian phòng khách kiểu Trung Quốc này. Phía trên bộ trường kỷ, chỗ tôn quý nhất có treo một bức trướng xa tanh xanh thêu chữ Do Thái vàng rất nổi; phía dưới, hai cây đèn đồng bảy ngọn bóng nhoáng, và trong một góc phòng kê một cái tủ đựng pháp điển Do Thái xưa. Trang lùi lại để ngắm kỹ hai bình hoa đào. Sẵn khéo tay, nàng đã sắp xếp thành một khung cảnh đẹp như một bức họa. Nàng mỉm cười, hơi nghiêng đầu về một bên. Một niềm vui thích bộc lộ trên khuôn mặt xinh tươi của Trang, nàng thì thầm với thím Hoàng: — Hễ đào trổ hoa là mùa xuân đến. Nhờ ơn trời, ngày hội mùa xuân của ta đến sau ngày lễ thiểu não kỳ dị của họ. Nàng nhún vai, khoa tay, và ghé ngồi vào một cái ghế bành lớn. — Thím Hoàng ở đây đã lâu, thế mà có biết vì sao họ lại thích than khóc như vậy chăng? Thím Hoàng mím môi đáp: — Đến lượt chị sẽ than khóc, nếu bà chủ vào và thấy chị ngồi trên cái ghế bành ấy. Thật là táo bạo! Thú thật, trong ba mươi năm trời ở đây, chưa bao giờ tôi dám nghĩ đến chuyện ngồi trên các ghế bành này. — Xin thím đừng giận. Trang đứng dậy và mở cái quả sơn đựng bánh để trên bàn. Nàng lấy một chiếc bánh mè và bẻ ăn. — Ngay cả thứ bánh ấy tôi cũng không bao giờ dám đụng tay đến. - Thím Hoàng bảo. Trang cứ tiếp tục ăn. https://thuviensach.vn — Bánh này hôi mỡ heo. - Thím Hoàng vừa nói, vừa cầm một cái lên ngửi. - Chết rồi! Chính mỡ heo. Tôi đã dặn chị mua tại các tiệm bánh chay kia mà. — Tôi cũng đã bảo chú Hoàng như thế. Đó là chú ấy mua, chứ không phải tôi. — Chị dám bảo nhà tôi như vậy à? Trang mỉm cười không đáp. Nàng giở nắp cái giỏ đựng bình trà xem còn nóng không, và rót nước ra chén sứ nhắp từng ngụm nhỏ. — Chén này tôi cũng chưa bao giờ được uống. - Thím Hoàng vừa nói, vừa ngậm một cái bánh mè. - Không còn nghi ngờ gì nữa, đích thị mỡ heo. - Thím càu nhàu như giọng đưa đám ma, nhưng vẫn ăn nốt cái bánh. — Vì sao họ không thích mỡ heo? Thật cũng kỳ, sống ngay giữa các sự mê tín của họ mà tôi còn chưa hiểu ý nghĩa những điều ấy. — Đó là tôn giáo của họ. - Thím Hoàng vừa nói, vừa lấy một cái bánh khác. - Người ta làm lắm điều ngộ nghĩnh khi mà người ta tin. Tôi có một bà dì đã cạo đầu đi tu sau khi vị hôn phu chết. Từ đó, bà ta ăn chay nằm đất, lem luốc vất vả. Vì sao? Nào ai biết? Nhưng bà ta lấy vậy làm vui sướng. — Nhưng phu nhân nhà ta đầy lý luận kia mà? Trang rót một chén nước trà mời thím Hoàng, nhưng thím lắc đầu. Trang bưng hai tay cố mời: — Thím uống đi, sau bao nhiêu năm thím đáng được uống lắm. Vả lại, họ có biết đâu mà sợ. — Biết đâu chị lại không lẻo mép đấy? — Không bao giờ tôi lại đi mách lẻo về bất cứ điều gì tôi biết được. - Trang cũng đáp, giọng nghiêm nghị. Thím Hoàng đặt chén xuống bàn. — Chị biết được điều gì nào? — Vậy bây giờ thím muốn tôi nói à? - Trang mỉm cười hỏi. Thím Hoàng cũng không thua: — Tôi cũng biết đôi chuyện. — Chuyện gì? https://thuviensach.vn Cứ giọng nói và vẻ nhìn của Trang, thì không thể nào nghi ngờ sự ngây thơ của nàng được. — Chị và Thiếu chủ. — Tôi và Thiếu chủ? Thím đừng có tưởng như xưa kia thím với lão gia. Thím Hoàng nhìn sững Trang, thẹn đỏ mặt. — Chị dám bảo vậy à? - Thím kêu lên. Trang nhún vai: — Tôi đâu phải là người hay bịa đặt. Thím Hoàng nghiến răng, quát: — Im, con chết chém! Trang vịn vào cánh tay áo thím Hoàng: — Trong nhà này nếu thím với tôi mà xích mích nhau thì còn lấy ai làm bầu bạn nữa? Nàng do dự, rồi tiếp: — Tôi chỉ là một nữ tì. Biết làm sao được? Bổn phận tôi phải săn sóc chàng, ca hát cho chàng tiêu khiển khi chàng bực bội, đọc sách cho chàng nghe khi chàng không an giấc, và mang thức ăn lại cho chàng mỗi khi chàng đói… nghĩa là hầu hạ chàng đủ điều. Hôm qua… Nàng lại nhún vai. Thím Hoàng xích lại gần thì thầm: — Chị có biết việc gì phải xảy đến không? Trang lắc đầu buồn bã đáp: — Tôi không muốn nói dối. Tôi biết việc ấy lắm. Nhưng chắc không bao giờ chàng được hạnh phúc với Lịch. — Chàng phải kết duyên với nàng, cũng như thân phụ chàng đã phải kết duyên với một người đồng chủng. Và thím Hoàng quả quyết: — Tôi còn nhớ hôn nhân giữa hai người đã được quyết định từ khi họ còn nằm ngửa trong nôi. Lúc đó chưa có chị. Trang dịu dàng đáp. https://thuviensach.vn — Thím tưởng tôi không biết sao? Lịch đã nói với tôi điều ấy khi chúng tôi còn nhỏ, chơi đùa với nhau, Đavít, Lịch và tôi. Nàng thường bảo: “Tôi phải kết duyên với Đavít và chàng thì cứ luôn luôn đáp lại rằng: “Lịch, đừng nói vậy!”. Thím Hoàng thở dài: — Bây giờ, nàng đã mười tám, và chàng mười chín. Đã đến lúc họ sắp thành hôn. — Suỵt! - Trang khẽ bảo. Cả hai lắng tai nghe ngóng. Có tiếng chân bước đều đặn mỗi lúc một gần, khoan thai và mạnh dạn. Lật đật, họ bỏ bình trà vào giỏ, đậy nắp cái quả sơn lại, quét bàn và chùi bộ chén sứ. Một lát sau, thím Hoàng lại tiếp tục quét nhà, Trang lấy khăn lau bàn và các ghế bành bằng gỗ chạm. Một bàn tay mập mạp đầy nữ trang vén tấm màn bằng hồng đoạn ở phía đông gian phòng, bà Era hiện ra trước ngưỡng cửa. Sáng nay, phục sức của bà trông rất lạ: xiêm y Trung Hoa bằng lụa xám, và mũ Do Thái bằng hàng sọc. Hai người nữ tì đứng dậy không nhúc nhích, lễ phép chào: — Xin kính chào phu nhân! Họ phải giữ gìn vì sợ cơn lôi đình của bà chủ sau ngày lễ hôm qua. Bà Era nghiêm khắc nói: — Cả hai làm gì thì làm nhanh lên, ông chủ sắp tới bây giờ. Bà thủng thỉnh bước vào, chiếc xiêm dài màu xám bạc gợn sóng chung quanh. Bà ngồi xuống chiếc ghế bành đặt phía trái án thư, trông ra vườn. — Đáng lẽ giờ này ông phải có ở đây rồi chứ. Nhưng có bao giờ ông giữ đúng giờ giấc đâu! Thím Hoàng kính cẩn hầu trà, và thưa: — Lão gia thích khệnh khạng trong phòng trà mỗi khi vào uống chén nước đầu tiên buổi sáng. - Thím Hoàng thường có giọng nói vô tư lự, cử chỉ hơi suồng sã của một tì nữ già đã sống lâu trong gia đình. - Phu nhân nghĩ xem, lão gia trông đợi tin tức đoàn thương hồ hằng ngày... — Đoàn thương hồ! - Bà Era thét lên. - Động việc gì càng viện đoàn ấy ra để chữa lỗi. https://thuviensach.vn — Thưa phu nhân, chúng tôi cũng ngóng tin đoàn ấy sốt cả ruột. Thím Hoàng cười tiếp: — Ngày đoàn ấy về tới nơi, thật chẳng khác nào một ngày tết Nguyên Đán. Đoàn thương hồ này, ông Era tổ chức đi ra ngoại quốc hằng năm dưới quyền điều khiển của ông Cao Liên, người chung vốn rất tin cẩn của ông. Đường bể xuyên qua Âu châu, Phi châu mau hơn đường bộ phía bắc, nhưng đi đường bộ với cách chuyên chở hàng hóa trên lưng lạc đà, đã rẻ tiền lại chắc chắn không sợ nguy hiểm. Năm nay, Cao Liên viết thư về bảo rằng, đoàn về trễ và mùa đông còn ở ngoại quốc, vì những lý do mà khi tới nhà mới bày tỏ được. Sang năm mới, đoàn đã lên đường. Từ một tháng nay không nhận được thư nữa, ông Era chắc đoàn sắp về tới nơi. Ông trông ngóng là phải lắm, làm thế nào để bán các thứ hàng ấy được thật nhiều lãi, đó là sự lo lắng của đời ông. Lâu nay, ông đã thương lượng với ông Khương Thành, một đại thương gia Trung Quốc, vì ông này có nhà hàng khắp các thị trấn lớn trong tỉnh, và còn dự định mở một hãng buôn to tại Bắc Kinh, ngay trước mắt các bà mệnh phụ trong cung. Bà Era không nghe thím Hoàng nói. Bà ngửng đầu hít mạnh. — Mùi gì thế này?... Thôi đúng rồi! - Bà quay lại quả quyết. - Thím Hoàng, mở quả bánh ra xem nào. Thím Hoàng bưng quả bánh trao cho Trang, rồi thưa với bà Era: — Bẩm bà, con vừa nói với Trang là đã mua lầm thứ bánh này rồi. Chúng con vừa nếm thử. — Mỡ heo! - Bà Era thét: — Lỗi tại nhà con cả, già một đời mà còn nhát, nhát đến nỗi đi không tới tiệm bánh chay. Người hư hỏng thế mà bà đã buộc con lấy làm chồng. Con đã phải khổ sở bao nhiêu năm nay! Bà Era mắng: — Sao lại còn sắp vào quả! Cất đi cho khuất mắt ta. Trang im lặng, duyên dáng mang quả bánh tiến ra cửa, rồi nàng mỉm cười nhẹ nhàng bước khỏi phòng. Đến hành lang, nàng dừng lại vén một bức màn, mà sau đó, lão Hoàng dán mình ẩn sát tường. Lão ta để một ngón https://thuviensach.vn tay lên miệng, và rón rén theo sau Trang đi hết dãy nhà cầu đến thư viện. Trang đưa quả bánh cho lão và hỏi: — Chú có nghe gì không? Lão Hoàng gật đầu đáp: — Tôi định vào báo tin lão gia sắp đến, nhưng vừa nghe thế nên vội đứng núp ở đấy. — Chú thấy chưa, chú đã làm phiền cho thím và tôi biết bao. - Trang dịu dàng nói. Đôi mắt đen to của nàng thoáng lộ vẻ bướng bỉnh và đôi môi tươi thắm nở một nụ cười hóm hỉnh. Lão Hoàng đi núng nính, đáp lại vẻ ranh mãnh của Trang: — Bánh này tất phải có người ăn. Đối với thượng đế người này ăn hay người khác ăn nào có khác gì? Miễn là đừng phí của trời. Lão đưa quả bánh ra, và Trang vén tay áo sa tanh nhón lấy một chiếc. — Chú nếm thử một chiếc xem. Chú cũng là người như người khác mà. Họ ăn một cách ngon lành, trịnh trọng, hoàn toàn thông cảm nhau. Khi ăn xong, Trang rút chiếc khăn bằng lụa lau mấy ngón tay. — Nói cho cùng, dân tộc ta ăn bánh nhân mỡ heo cũng chẳng tội lỗi gì. Vậy tại sao người ngoại quốc lại từ chối món ăn ngon lành ấy? — Nào ai biết. Làm sao mà hiểu được tín ngưỡng của họ? - Lão Hoàng đáp. Có tiếng mở cửa. Họ quay lại: — Kính chào chủ nhân. - Lão Hoàng vội vã thưa. Trang cúi đầu duyên dáng khi chủ vào. Ông Era dáng người bệ vệ và sáng nay xem bộ hớn hở lắm. Trang nhận thấy thế và mỉm cười. Nàng còn lạ gì sự vui vẻ của chủ. Gần đến ngày lễ, ông Era buồn bã và dễ nổi giận, miễn cưỡng thi hành các nghi thức do bà chỉ dẫn. Nhưng ngay sáng hôm sau, ông vui vẻ trở lại, và vội vàng vùi mình vào công việc thương mại đang phát đạt. — À Trang! Sáng nay con đã cắt hoa đào thêm chưa? - Ông Era vừa hỏi vừa vuốt râu. https://thuviensach.vn — Bẩm ông, con cắt thay vào bình rồi, hoa hôm qua úa ngay sau buổi lễ. - Trang ngoan ngoãn đáp. — Con có thấy Đavít không? — Bẩm không! — Nếu con thấy cậu thì kiếm cách đừng cho cậu đến nghe! - Ông buộc lại thắt lưng, siết chặt thân hình mập mạp và sửa lại khăn đội đầu cho ngay thẳng giống như sắp vào dự một buổi lễ. - Ta không muốn Đavít nghe câu chuyện này. - Ông nói rất nhỏ với Trang. - Bà muốn ông bằng lòng về việc hôn nhân của cậu. Nhưng cậu không ưng, phải không con? — Bẩm ông, con không rõ. - Trang khẽ đáp. — À, phải. Làm sao con rõ được? Trước ngày lễ hôm qua, cậu không gặp Lịch đã bao lâu rồi? — Bẩm, cậu con gặp nàng ở giáo đường. — Họ có trò chuyện riêng với nhau không? — Bẩm không, kể từ năm nàng mười sáu tuổi. — Nghĩa là… — Dạ, hơn hai năm nay ạ… — Có khi nào cậu nói chuyện về nàng không? — Dạ, nói với con thì không. — Họ có thư từ gì với nhau không? — Bẩm ông, không. Tự nhiên, ông Era nhìn quanh và chợt ông thấy quả bánh mà lão Hoàng đang bưng đứng đấy, và lắng tai nghe. — Quả gì thế? Bánh à? Trang nhanh nhẩu: — Bẩm, bánh nhân mỡ heo. — Đáng tiếc. - Ông Era thẫn thờ bảo. - Nhân mỡ… Hề gì! Ta có phải là chính thống đâu… - Vừa nói ông vừa lấy một chiếc bánh ăn ngon lành. - Bánh ngon mà… thật đáng tiếc. Nhưng không thể để bánh này ở trong nhà được. Ông Era vội vã bỏ đi. Trang và lão Hoàng nhìn nhau cười lớn rồi lão Hoàng đi xuống nhà bếp, còn Trang trở lại gian phòng chính. Nàng theo sát https://thuviensach.vn sau ông Era vào phòng nên không ai thấy. — Tôi đợi ông từ nãy đến giờ. - Bà Era nói với chồng giọng giận dỗi. — Tôi cũng thế, bây giờ, tôi đợi bà. - Ông Era đáp, rất bình thản. Ông ngồi xuống chiếc ghế bành lớn đối diện với vợ, uống nước trà và bảo thím Hoàng hầu điếu. Thím Hoàng lấy đóm lửa đang ngún, thổi tàn, và châm vào thuốc. Chiếc điếu bình thật là một lợi khí trong câu chuyện mà ông Era phải đương đầu với vợ. Nào là nhồi thuốc vào nõ điếu nhỏ xíu, rồi lại nhồi thêm cho đầy, châm đóm, kéo một vài hơi, thổi tàn đi, rồi lặp lại các động tác trên từ đầu chí cuối. Đó là bao nhiêu duyên cớ để chậm trả lời một câu bà hỏi, để đắn đo dừng lại nửa chừng, hay để lặp đi lặp lại một câu cần thiết. Bà Era dằn từng tiếng: — Khi tôi nói rằng tôi sẽ đến đây sau bữa điểm tâm, là tôi có mặt đúng như tôi đã nói, dù sáng hôm sau ngày lễ cũng thế. — Không ai nghi ngờ được điều ấy cả. - Ông Era thản nhiên đáp. Vóc người ông Era to lớn, râu đen, nước da xanh xanh, ông ngồi chật cả chiếc ghế bành lớn. Sáng nay, ông mặc áo Trung Hoa bằng sa tanh mình gấm, màu đỏ thẫm, dài phết gót, choàng ra ngoài một chiếc áo cánh nhung màu đen, đầu quấn khăn lụa màu sặc sỡ, và một tai mang một chiếc khuyên vàng to, còn tai kia thì để trần. Cũng như hai tay, hai chân ông Era to lớn mập mạp, cân đối với thân hình nặng nề và khuôn mặt phì nộn. Với cử chỉ chậm chạp, trông ông có vẻ lờ đờ, nhưng thật ra ông cương nghị hơn là uể oải. Bà Era nhìn chồng càng thêm sốt ruột. Họ rất xứng đôi. Bà hiểu chồng và hết lòng thương yêu chồng, nhưng không ai chọc tức bà hơn ông. — Ông có thấy Đavít không? — Buổi sáng tôi ít khi gặp nó. Từ lúc ngủ dậy đến giờ, tôi ngồi trong phòng trà, đợi bác Khương Sơn, vì tôi đã hứa gặp bác ấy. Ông đưa tay che miệng ho, rồi tiếp: — Thật là một thương gia cẩn thận không ai bì! Bác ấy với tôi... tốt đôi lắm! Chúng tôi rất phục nhau. Có khi bác ấy ưu thế hơn tôi, có khi tôi; bây giờ khác, chúng tôi đã thỏa thuận hầu hết mọi khoản. Bà nó nghĩ, nếu https://thuviensach.vn tôi ký kết giao kèo này – mà việc đó chắc chắn sẽ thực hiện sau khi đoàn thương hồ về đến nơi – thì hãng nhà họ Khương sẽ tiêu thụ tất cả hàng hóa nhập cảng bằng ngà, bằng sứ, khổng tước, các vật phẩm tầm phào Tây phương và nhạc cụ, nói tóm lại là tất cả hàng hóa ngoại quốc của chúng ta sẽ nhờ đó mà bán chạy như tôm tươi. Hai nữ tì vẫn đứng hầu như thường lệ, thím Hoàng sau lưng bà Era và Trang sau lưng ông. Hai ông bà không để ý đến họ, xem họ chẳng khác gì bàn ghế trong phòng, mà họ cũng cho thế là tự nhiên. Ông Era chống tay vào bàn bảo vợ: — Bà nó này, tôi muốn nói với bà một chuyện. Nhưng bà hãy chịu khó nghe… — Chuyện gì thế? Bà Era chưa gì đã sốt ruột. — Bác Khương Sơn có một người con gái, mười sáu tuổi, xinh lắm… — Sao ông biết? — Đây nhé… hôm kia ngẫu nhiên tôi thấy con nhỏ. Số là bác Khương Sơn mời tôi đến chơi, nói về chuyện ký kết giao kèo ấy mà. Con nhỏ đang ở trong phòng khách, thấy tôi nó lánh mặt ngay. Nhưng bác Khương cho biết, đó là con gái của bác ta. Bà Era không thể dằn lòng được nữa. Bà mím môi, nhìn chồng tức giận. Bà chua chát nói: — Ông định đề nghị tôi cưới cô gái Trung Hoa ấy về làm dâu, nếu tôi không lầm. Ông Era nhún vai và giơ hai tay lên đáp: — Bà nó chắc thấy đám ấy lợi như thế nào rồi! Tôi nhập cảng hàng ngoại quốc, bác Khương có đến mười hai hãng tại những thị trấn phồn thịnh! Nói cho cùng, chúng ta đang ở Trung Quốc kia mà! — Tôi không thấy gì cả. - Bà Era thét lên. – Tôi chỉ thấy ông đã đòi hỏi tôi một việc kỳ quái! — Ờ!... — Ông nên biết rằng Đavít phải kết hôn với Lịch!... - Giọng bà Era có vẻ tha thiết, gần khóc. https://thuviensach.vn — Kìa, sau bao nhiêu năm rồi, bà nó đừng có cố chấp nữa! — Chính thế, tôi phải cố chấp, nhất là sau bao nhiêu năm nay. Ông Era lấy lời êm dịu thuyết phục: — Bà nó nghĩ xem, đó chỉ là một lời hứa vô nghĩa lý mà hai bà đã vui miệng nói với nhau khi đôi trẻ còn nằm ngửa trong nôi. Bà Era trịnh trọng: — Một lời hứa thiêng liêng, thề trước Chúa Trời để gìn giữ sự thuần chủng của dân tộc ta. — Nhưng… — Nhất định thế. — Bà nó nói thuần chủng thì hơi chậm rồi. Mẫu thân tôi người Trung Quốc. — Tôi muốn quên điều đó đi! Phút chốc, ông Era không còn tự chủ được nữa. Mặt đỏ bừng, ông vùng đứng dậy, nhưng nhanh như chớp, thím Hoàng đã đến trước mặt chủ, đẩy ông ngồi xuống ghế và giữ chặt hai cánh tay không cho đứng dậy. — Lão gia, lão gia. - Thím Hoàng van lơn. Ông Era dựa ngửa ra sau, thím Hoàng rót một chén trà, bưng hai tay dâng lên. Ông Era giằn lấy và đặt trước mặt vợ. — Bà hãy uống chén trà này. Thím Hoàng rót hầu ông Era chén khác. Trang lấy một cái quạt bằng lụa trắng, phe phẩy quạt cho ông. Ông thở dài, giở chiếc khăn lụa trên đầu, rồi đội lại như cũ. Một lát sau, ông bảo: — Hay là chúng ta cho gọi Đavít đến thì hơn? — Vô ích, khi mà chúng ta chưa đồng ý. — Biết đâu Đavít sẽ giúp chúng ta đồng ý. — Tôi không muốn ông nói với con về cô gái Trung Hoa ấy. — Không, không. Tôi xin hứa. Nhưng chúng ta có thể dò ý tứ con về một cuộc hôn nhân nào đó. Ít nhất là đám kia… Bà Era cướp lời: — Sao lại ít nhất? Chính đám ấy mới là quan trọng. Ông Era vỗ tay xuống gối nói: https://thuviensach.vn — Trang, đi tìm Đavít đến đây! — Vâng ạ. - Trang khẽ đáp rồi lặng lẽ ra khỏi phòng, trong lúc thím Hoàng rót thêm nước. Bà Era lại nói: — Không phải Đavít định đoạt điều đó được. Về điểm này tôi không đồng ý với ông. — Tôi chắc bà sẽ không nỡ ép con lấy một người mà nó không ưa. — Ai có thể không ưa Lịch? Nó vừa đẹp lại vừa hiền. — Đã đành. — Nếu không có nó, không biết vị giáo sĩ già của chúng ta sẽ ra sao? — Thế thì cậu con trai vô dụng. — Arông còn nhỏ quá mà! — Nó chỉ kém chị nó một tuổi thôi. — Lịch xem lớn tuổi hơn em nhiều. — Ừ nhỉ. - Ông Era thẫn thờ đáp rồi ngồi im. Ông vừa dối bà. Không phải ông đã trông thấy thiếu nữ nhà họ Khương, mà chính là Đavít. Nhưng làm sao giải thích với bà Era rằng: ông đã cố ý bảo con đến nhà họ Khương? Ông đã sai con mang một bức thư đến đó chính vào giờ mà các bà các cô trang điểm xong đang đi bách bộ trong các hoa viên để đổi không khí. Lúc Đavít về ông đã hỏi chàng: — Sao mắt con lộ vẻ hoan hỉ thế kia? Con đã thấy gì? Đavít đỏ mặt lắc đầu và chỉ trả lời vắn tắt: — Thưa cha, đây là thư phúc đáp. - Chàng vừa nói vừa đặt bức thư của ông Khương Sơn lên bàn. Ông Era lim dim đôi mắt, dựa ngửa ra sau và thong thả bẻ ngón tay. Dưới vẻ ngớ ngẩn ấy, tâm trí ông bị kích thích, làm việc rất lung, để phân tách các mối xúc cảm của mình. Ông là một người phiền tạp hơn là hỗn tạp. Trong huyết quản ông có hai dòng máu. Thân phụ ông đã tái hôn với một người đàn bà Trung Quốc, sinh ra ông. Bề ngoài ai cũng tưởng bà ta đã “nhập gia tùy tục”. Chỉ một mình ông Era biết lòng mẹ mà thôi. Trong phòng riêng, trong thâm tâm, bà ta chế nhạo tục lệ nhà chồng. Lấy chồng giàu có, bà sống một cuộc đời đầy lạc thú và cao lương mỹ vị đã làm cho https://thuviensach.vn bà phát phì một cách thái quá lúc về già. Nhưng bà không hề thay đổi quan niệm về cuộc đời, và còn ảnh hưởng đến chồng, ông Itraen, là đàng khác. Ông này lần hồi với năm tháng trôi qua, đã xao lãng các ngày lễ mà trước kia trong nhà giữ rất đúng mực và cử hành theo thỏa hiệp. Nhưng sau khi người vợ Trung Hoa qua đời, ông Itraen vô cùng hối hận và bị lương tâm cắn rứt, nên đã hối hả đi hỏi vợ cho con trai là Era - lúc bấy giờ mới mười lăm tuổi - nàng Naomy con gái đoàn trưởng Kiều dân đoàn Do Thái tại Khai Phong. Era lúc bấy giờ còn mơ mộng và ngây thơ nên đã bằng lòng Naomy đẹp, đang độ thanh xuân, ai thấy mà chẳng mê. Nhưng sau khi thành hôn, Era biết vợ là người quá đỗi chuyên quyền. Lúc này đây ông đã tìm thấy trong kế hoạch thỏa hiệp do người mẹ Trung Hoa truyền cho, một thứ khí giới thiết thực mà ông đang tìm cách áp dụng. Đột nhiên bà Era thét lớn: — Mở mắt ra, ông làm gì mà coi bộ sững sờ vậy? — Đúng thế bà nó ạ. - Ông Era vừa đáp vừa mở mắt rất to. Bà Era lại khó chịu gắt: — Thật là ngớ ngẩn, bây giờ lại mở to thế à? Ông Era lại hạ mi mắt xuống và mỉm cười bí mật. Bà Era nhìn chồng, vẻ nhìn chua chát. Ông Era nhìn trả lại cũng không kém vẻ chua cay. Bà quay nhìn chỗ khác: — Đavít đâu mà không thấy đến nhỉ? Thím Hoàng thưa: — Có lẽ cậu con ở ngoài vườn hay đâu đấy. Hết thảy tôi tớ trong nhà đều hiệp sức bênh cậu thiếu chủ. Ông Era chưa kịp đáp, bỗng nghe có tiếng bước chân, Trang đi trước Đavít, nàng nhẹ nhàng vén bức rèm sa tanh đỏ. Chàng thanh niên bước vào và mạnh dạn nhìn song thân đang quay mặt về phía mình. — Bẩm, ba mẹ cho gọi con? — Con vào ngồi xuống đây. - Ông Era hiền từ bảo. — Nãy giờ con ở đâu? - Bà Era đồng thời hỏi. https://thuviensach.vn Im lặng, Đavít đến ngồi cạnh cha. Trang pha một chén trà nhẹ nhàng đặt trước mặt chàng. Rồi nàng trở lại đứng sau lưng ông Era, rút chiếc quạt khẽ phe phẩy. Đavít nhìn nàng, nhưng nàng nhìn xuống và chàng quay nhìn nơi khác. Nào ai có thể đoán được những tư tưởng đang nung nấu dưới đôi mắt bình thản và lóng lánh như mặt nước mùa thu ấy! — Đavít, đã đến lúc… - Bà Era vừa nói thì Đavít thình lình quay sang ngắt lời mẹ: — Đã đến lúc gì hở mẹ? — Con biết rồi lại còn hỏi mẹ. Bà tỏ ra nhỏ nhẹ, giọng van lơn vì bà biết cậu con cưng đôi khi cứng cổ đến mức nào rồi. — Thưa mẹ, con có biết gì đâu. Bà Era vẫn một giọng van lơn: — Năm nay Lịch mười tám tuổi, Đavít ạ. Mẹ biết con là người đứng đắn và mẹ đã có lời hứa với mẹ nàng… — Các bà hứa với nhau thì có quan hệ gì đến con? — Nhưng con vẫn biết… Đavít lại ngắt lời mẹ: — Nhưng con không biết gì nữa! Vả lại, con không yêu Lịch. — Nhơ nhuốc chưa! Thế mà con có vẻ săn đón nàng tối hôm qua. — Sáng nay con nhớ lại thì… mũi nàng dài quá. Bà Era hết nhìn người này đến nhìn người khác, rồi nói: — Nàng hiền, đẹp nữa, và tinh thông giáo lý. Nàng sẽ là một ánh sáng trong gia đình này sau khi tôi trăm tuổi. — Nhưng như thế cũng không cấm được nàng có một sống mũi quá dài. Đavít có thói quen cãi lại mẹ và cãi một cách vô lý. Chàng thừa biết mũi Lịch đẹp, và nếu mẹ chàng không nói gì thì có lẽ chàng chỉ còn nhớ vẻ đẹp ấy thôi. Nhưng nơi chàng còn có cái gì trẻ con, và càng tìm mọi cách để cảm thấy mình hoàn toàn tự do; chàng nhìn mẹ tỏ vẻ bất mãn, rồi phì cười, vui vẻ nói: — Con xin mẹ đừng cưới vợ cho con sớm quá! https://thuviensach.vn Ông Era phá lên cười, Trang cũng không nhịn được nên một nụ cười đã hé nở trên môi nàng, duy gương mặt mụ Hoàng là vẫn bình thản như thường. Bà Era cảm thấy không ai nâng đỡ bà cả, bà cắn môi thở dài và cầu cứu đến lòng thương yêu vô hạn của bà đối với Đavít. Bà quay lại phía chàng, đôi mắt u sầu đầy lệ và với giọng run run, dịu dàng khuyên dỗ: — Đavít, con nỡ nào làm tan nát lòng mẹ cho đành? Nhưng không, mẹ không đòi hỏi con phải nghĩ đến mẹ, con hãy nghĩ đến dân tộc chúng ta. Con và Lịch phối hợp… con cháu chúng ta sẽ giữ được thuần túy huyết thống Do Thái tại xứ ngoại giáo này. Một thiếu nữ đức hạnh như thế… sẽ là một người vợ luôn luôn yêu chồng, một người mẹ dạy dỗ con cái trong đạo lý của Chúa! Và khi đến lúc trở về xứ sở chúng ta nơi đất Hứa… Đavít ngắt lời mẹ: — Nhưng con không muốn rời khỏi nơi này, nơi chôn nhau cắt rốn của con! Bà Era bỏ giọng khuyên dỗ, đùng đùng nổi giận, bà thét: — Con dám ăn nói với mẹ như vậy à? Xin Chúa ban phước cho chúng ta trở về quê cha đất tổ trước ngày chúng ta nhắm mắt: con, mẹ và tất cả gia đình chúng ta! Ông Era che tay ho: — Bà nó ạ, tôi không thể bỏ công việc ở đây được. Bà Era gắt chồng: — Không phải chuyện ngày mai. Tôi nói đến lúc do Chúa định, khi mà các nhà tiên tri sẽ hướng dẫn chúng ta. Đột nhiên Đavít nói: — Có lẽ con nói rõ câu chuyện này thì hơn. Thưa mẹ, con xin thú thật với mẹ một điều. - Chàng vừa nói vừa đứng dậy, đứng rất thẳng trước mặt song thân, cao lớn và đẹp trai đến nỗi mọi con mắt đều đổ dồn vào chàng. - Thưa mẹ, con sẽ không kết hôn với Lịch, vì con yêu một người khác. Bà Era há miệng kinh ngạc. Ông Era bưng chén nước trà lên uống. Trang nhìn sững Đavít, và chiếc quạt trong tay nàng không động đậy nữa. Thím Hoàng quay đầu lại nhìn. Bà Era hỏi: https://thuviensach.vn — Ai vậy? Đavít đỏ mặt nhìn ngay mặt mẹ đáp: — Con có thấy một người trong nhà họ Khương. — Lúc nào? — Thưa mẹ, mới hai hôm nay. Bà Era xoay lại phía chồng, mắt sáng quắc. — Ông đã bảo chính ông… Ông Era thở dài buồn bã: — Bà đã buộc tất cả chúng tôi phải nói dối. Ông nhướng đôi mi mắt nặng nề bảo Đavít: — Bây giờ con đã bắt đầu rồi, thì nên nói tiếp đi. Con đã thấy một thiếu nữ xinh đẹp, con có trò chuyện với nàng không? Đavít kêu lên: — Lẽ dĩ nhiên là không! Nàng… Nàng có nói… mấy tiếng hình như là: Ồ! Ồ! Và nàng chạy trốn như một… như một… — Như một con linh dương. - Ông Era tiếp lời con. Đavít ngạc nhiên hỏi: — Sao ba biết? Ba cũng có thấy cô ta sao? — Không, không! Nhưng ba nghĩ “linh dương” là chữ đúng hơn cả. Bà Era vội kêu to lên: — Thật điên rồ làm sao! Cha chả là tức! Đột nhiên ông Era đứng dậy: — Bà nó miễn chấp nhé! Thật tình tôi không thể ngồi rán thêm nữa. Bác Khương Sơn đang đợi tôi, và chắc bà nó cũng rõ là không thể để bác ấy đợi lâu. Bà Era giọng quả quyết: — Cả hai cha con hãy ngồi xuống đây đã. Đavít, lễ đính hôn của con sẽ cử hành vào ngày mồng mười tháng tám tới, kỷ niệm ngày thân mẫu Lịch và mẹ đã hứa với nhau. Bà nhìn Đavít, chàng phải cúi xuống, càu nhàu: — Con không ưng… con không ưng. Con sẽ tự tử đấy! Chàng quay lưng ra khỏi phòng. https://thuviensach.vn — Trang, con theo chân cậu con mau! - Ông Era bảo. Không đợi lệnh ấy, Trang đã ra gần đến cửa và nàng khuất mình sau bức rèm sa tanh. Những lời thú nhận của Đavít đã làm nàng ngạc nhiên, nàng, người tưởng đã biết rõ trái tim chàng! Sự giấu giếm này làm nàng khổ sở hơn là ý nghĩ về Lịch tối hôm qua. Nàng băng qua hành lang và vội vã đi dọc theo các hiên nhà bọc quanh hoa viên. Đavít đi ngõ nào kìa? Nàng dừng lại, một ngón tay đưa lên môi, mắt lim dim suy nghĩ: Chắc chàng định chạy trốn, nhưng chạy đi đâu, nếu không phải là ra ngoài đường? Nàng quay gót chạy ra cửa chính, lanh lẹ và nhẹ nhàng. Trong gian phòng chính im lặng, hai ông bà Era vẫn ngồi. Thím Hoàng thở dài lại lấy bình rót thêm nước ra chén. Gương mặt ông Era có vẻ lo lắng còn bà thì lấy khăn tay lau nước mắt. Một lát sau, ông nói với bà giọng rất ôn tồn: — Bà nó ơi! Chúng ta hiếm hoi chỉ có mỗi một mình nó. Không để mình bị lay chuyển, bà Era đáp một cách tức tối và khổ sở: — Thà đừng sinh ra nó còn hơn thấy nó đối với dân tộc ta là một người bỏ đi. Ông Era thở dài, đứng dậy và soạn sửa bước ra, nhưng lại không yên tâm để vợ ở lại một mình trong tình trạng này. Sau bao năm, ông biết rõ trái tim bà lắm, trái tim cố chấp và sôi nổi của một người đàn bà Do Thái với thiên chức làm vợ, làm mẹ. Ông buồn rầu nói: — Chao ôi! Ít ra các bà hãy để cho đàn ông chúng tôi được là chúng tôi chứ? Bà không đáp, quay đầu đi, tay vẫn cầm khăn chặm nước mắt. Ông ra hiệu cho thím Hoàng, và vừa nói vừa bước ra khỏi phòng: — Lo săn sóc cho bà! Sau khi chồng ra khỏi, bà Era khóc nức nở. Theo thói quen đã có từ lâu, thím Hoàng đến cạnh bà Era, cầm lấy bàn tay bà, dịu dàng thoa bóp hết các ngón tay đến cườm tay và véo nhẹ vào da thịt chắc nịch của chủ. Xong tay này, người nữ tì lại xoa bóp tay kia, rồi lấy hai lòng bàn tay bóp đi, bóp https://thuviensach.vn lại hai bên thái dương của chủ, dễ chịu đến nỗi bà Era dựa ngửa ra ghế bành thiu thiu ngủ, sự đau khổ vì thế mà nguôi dần. Nhưng thím Hoàng còn cảm thấy dưới bàn tay mình, trí óc chủ chưa êm dịu hẳn, nên đã thì thầm: — Hơi đâu! Thưa bà, cứ để cho đàn ông họ theo ý muốn của họ. Can hệ gì đến bà? Ăn… ngủ… vui hưởng cuộc đời… thế là hơn cả. Câu nói này thốt ra không đúng lúc, và đột nhiên thím Hoàng hối hận vì đã lỡ lời. Bà Era vùng dậy, mở bừng mắt ra, nhìn người nữ tì với đôi mắt tràn đầy nộ khí và mắng với một giọng vô cùng khinh bỉ: — Đồ chệc! Đồ chệc! Bà đứng dậy vừa mắng vừa hất tay thím Hoàng, đĩnh đạc bước vội ra khỏi phòng. Thím Hoàng nhìn theo chủ, rồi sờ xem bình trà còn nóng, rót đầy chén ông Era đã uống và bưng hai tay ra ngồi trước thềm cửa. Thím Hoàng ngồi đấy sưởi nắng và ngắm hoa viên ngập ánh mặt trời với đôi mắt đăm chiêu, vừa uống nước trà từng ngụm nhỏ. https://thuviensach.vn Chương 2 Đối diện với Đavít, Trang trách chàng bằng một giọng giận dữ lẫn âu yếm: — Ghê gớm thật! Thế mà cậu không nói gì với tôi cả. Sau khi rời khỏi gian phòng lớn, Đavít bước nhanh ra phía cửa ngõ, nhưng nhờ nhanh trí khôn, Trang đã đến trước chàng. Số là có lần chàng quay đầu lại và thấy nàng, nhưng nàng liền giả tảng thôi không đuổi theo chàng nữa và lẩn tránh sau một hành lang. Chàng quay nhìn lần nữa, mỉm cười đắc thắng và chậm bước lại. Rồi khi đến một lối rẽ, đột nhiên chàng thấy nàng đứng trước mặt, hai tay dang ra để bắt và giữ chàng. Chàng dừng bước, vòng hai tay trước ngực, và đăm đăm nhìn vào đôi mắt đầy trách móc của Trang. Chàng nói: — Tôi không bị ràng buộc gì với nàng cả. Trước ánh mắt của Đavít, khuôn mặt xinh đẹp của Trang run rẩy, phừng đỏ và héo hắt như một đóa hoa bị ngắt khỏi cành. Nàng thỏ thẻ: — Không, chỉ có tôi là bị ràng buộc với cậu mà thôi. Và… và… cậu rất có lý. Cậu không cần nói với tôi… bất cứ điều gì. Chàng hối hận: — Trang ạ, tôi sẽ nói với Trang nếu tôi không bị bắt buộc phải nói. — Cậu nói đúng, tôi thật có lỗi. Từ nay, tôi không thế nữa. Bây giờ tùy ý cậu. Nàng chắp tay ra sau lưng, hai bàn tay siết chặt lấy nhau. Đavít đưa hai tay ra định giữ lấy nàng, nhưng nàng né tránh và vùng bỏ chạy. Giờ đây, nàng lại chạy trốn và chàng đuổi theo… Nàng thích chạy xiết bao! Nàng được may mắn làm a hoàn trong gia đình người ngoại quốc này. Nếu là chủ nhân Trung Quốc thì họ đã bắt nàng bó chân từ khi họ nhận thấy nàng có nhiều hứa hẹn sẽ trở thành một thiếu nữ xinh đẹp. Vì nếu một cậu con trai gia chủ muốn lấy nàng làm vợ lẽ thì nàng sẽ làm điếm nhục gia phong bởi đôi chân thô kệch như bọn nữ tì. Trang vẫn chạy, nàng cười vì nghe tiếng https://thuviensach.vn chân Đavít đuổi theo. Chàng cũng cười, và nhịp cười của hai người hòa vào nhau theo thói riêng của họ hồi còn thơ ấu. Cũng như mọi lần, chàng tóm được nàng; nàng cũng biết thế và đẩy chàng ra để thoát thân - nhưng không thoát được hẳn: đôi tay Đavít quá mạnh - vì thính tai, nàng nghe có tiếng bước chân và biết cả hai đã bị bại lộ. Nàng vội lớn tiếng kêu: — Xin Thiếu chủ chớ trầm mình! Đavít buông tay, nhưng chậm quá! Bà Era đã thấy đôi lứa thiếu niên. Bà xẵng giọng bảo: — Trang, mày đã quên phận mày! Trang ấp úng: — Con níu lại, sợ cậu con trầm mình xuống giếng. — Chuyện phi lý! - Bà Era nói. Nhưng bà phân vân, Trang nói dối hay nàng đã kiếm cách giữ Đavít lại thật? Đavít phì cười nói lớn: — Nàng nói dối mẹ ạ. Chúng con chỉ giỡn đấy thôi! Bất bình, bà Era lạnh lùng bảo con: — Đã đến lúc con phải thôi đùa giỡn với nó. Bất giác, vẻ đẹp trai của con bà làm bà kém vui hơn thường ngày. Nước da hồng hào ấy, dáng điệu chững chạc ấy lâu nay là mối vui thầm của bà thời bây giờ lại làm bà lo ngại. Còn Trang, nàng đã trở nên xinh đẹp đáng lo. Bà vắn tắt bảo Trang: — Sửa soạn để theo tao đến nhà Đức Thầy. Và xoay qua phía Đavít, bà nói: — Còn con, con vào lo việc học hành đi! Bà đĩnh đạc bước ra theo dãy hành lang đưa đến ngôi nhà riêng của bà. Đavít nhăn mặt nhún vai. Trang thở dài; nàng nhướng mày trông theo bà Era và lần lữa để đặt một bàn tay nhỏ nhắn, êm ái tựa một đóa hoa, lên cánh tay Đavít. — Cậu sẽ nói chuyện nàng với tôi không? https://thuviensach.vn Đavít tươi cười hớn hở và Trang cũng âu yếm mỉm cười, cái cười mỉm mà hình như chàng thường chợt thấy mỗi khi nàng ngước mắt nhìn mình. Chàng đáp: — Tôi sẽ kể với nàng tất cả. Hai người chia tay nhau và Trang trở về phòng riêng để sửa soạn đi với bà Era. Gian phòng nàng ở giữa một khuôn viên nhỏ, hơi cách biệt, nhưng thông với khuôn viên của thím Hoàng, khuôn viên này lại thông với dãy nhà của bà Era bởi một lối đi im mát đầy rêu. Gian phòng Trang ở bây giờ, xưa kia, trước đây ba đời, là phòng riêng của nàng hầu bán chính thức của tổ phụ ông Era. Chính thím Hoàng cũng ở phòng này cho đến ngày thân phụ ông Era gả thím cho lão Hoàng. Sau đó, gian phòng bỏ trống trong lúc Trang còn thơ ấu. Nhưng người ta đã cho nàng dọn ra ở đấy khi nàng đến tuổi mười lăm. Đấy là một gian phòng xinh đẹp, tường quét vôi trắng, nền lót gạch ca-rô xám bóng nhoáng tựa gương. Trên tường, Trang có treo bốn bức tranh Xuân, Hạ, Thu, Đông, do chính tay nàng họa. Trải qua nhiều năm, nàng đã có dịp đến phòng Đavít học với cụ đồ dạy chàng. Nàng pha trà, lau quản bút, mài mực và học đọc, học viết. Nàng đã làm nổi thơ, không thua gì Đavít. Trên mỗi bức tranh nàng đều có đề vịnh hai câu thơ. Trên bức mùa Xuân, nàng đề: “Xuân đến anh đào đua trổ hoa, Sá gì giá lạnh sẽ phôi pha!” Trên bức mùa hạ, dưới khóm hoa dạ hợp: “Sang hè nắng cháy như thiêu đốt, Suốt buổi ve sầu mãi hát ca.” Dưới cành phong tượng trưng mùa thu: “Sân trước vắng, hoa rơi lác đác, Ngõ ngoài xa, lá rụng la đà.” Và dưới cụm thông tuyết phủ: “Đông tùng xanh biếc, hoa tàn úa! Vạn vật bao trùm bạch tuyết sa.” Nàng thường đọc lại các câu thơ trên và tìm cách gọt giũa cho hoàn mỹ hơn. Nàng tự hỏi, có bao giờ đạt được không? Nhưng giờ phút này, mấy https://thuviensach.vn vần thơ ấy đã thấm thía tận tâm can và làm nàng muốn rơi lệ. Nàng vội vã choàng thêm chiếc áo đơn sơ màu sẫm, tháo đôi xuyến vàng đang mang, gỡ cất các đóa hoa đào trang điểm trên mái tóc. Nàng soi vào tấm gương nhỏ, thoa một tí phấn và tô lại môi son. Lúc nào, nàng cũng tết tóc đuôi sam và vấn lên trên vành tai; nhưng mỗi khi đi ra ngoài, nàng thả xuống theo tục lệ để phân biệt các a hoàn với các tiểu thư; sau cùng nàng chải tua tóc trước trán. Xong, nàng vội vã men theo dãy hành lang đến phòng bà Era. Thím Hoàng trang điểm cho chủ gần xong. Trang phục của bà Era lộng lẫy và rất đặc biệt. Bà vẫn tưởng đã theo đúng phục sức Do Thái, có biết đâu trải qua nhiều thế hệ trú ngụ ở đất Trung Hoa này, rất nhiều chi tiết trong việc thêu thùa, may cắt, đã có đôi phần cải cách, so với y phục của các bà tổ mẫu xưa. Trang dừng lại trước cửa, đằng hắng và chuẩn bị nét mặt cho vui tươi. Bà Era không quay lại. Thường ngày, bà rất tử tế với bọn nữ tì và năng hỏi han họ, nhưng mấy hôm nay mặc dù tâm trí bận rộn theo ngày lễ Quá Hải, bà cũng cảm thấy bất bình vì sự quá thân mật giữa Trang và Đavít. Vẫn biết bà đã mua Trang về để bạn bè hầu hạ Đavít. Nhưng năm tháng trôi qua quá mau. Bà tự trách đã không thấy sớm hơn rằng khi con trai bà cũng như Trang đã khôn lớn; và bà giận Trang vì theo bà thì lẽ ra nàng phải là người hiểu điều đó trước tiên. Trang rất sành tâm lý. Nàng kiên nhẫn đợi chủ hỏi đến mình. Chợt thấy thím Hoàng sẩy tay làm rơi chiếc trâm vàng, nàng nhanh nhẹn nhoài mình ra mềm mại như một con mèo, lượm lên và tự tay gài vào đầu tóc chủ. Nàng bắt gặp nét nhìn của chủ trong gương và mỉm cười, bà Era giữ vẻ nghiêm khắc, nhưng chỉ được vài giây, bà mỉm cười nói: — Mày không tốt, tao giận lắm đấy! Trang buồn rầu hỏi: — Thưa bà, bà có thể cho con biết vì sao không? Rồi nàng thật thà tiếp: — Thôi, xin bà đừng nói nữa. Con biết rồi. Nhưng bà hiểu lầm con, con biết địa vị con trong gia đình này lắm. Con chỉ ước ao một điều là được https://thuviensach.vn hầu hạ bà. Con sẽ làm tất cả điều gì bà dạy bảo. Ngoài nhà này con biết ở vào đâu? Con dám không vâng lời bà sao? Nàng xinh đẹp quá, khẩn cầu và nhu thuận quá, bà Era phải động lòng. Quả thật, Trang lệ thuộc hoàn toàn vào chủ. Bà Era chẳng những biết rõ tính cương quyết và đức khôn ngoan ẩn giấu dưới vẻ nhu thuận ấy, mà còn biết Trang sẽ không dại gì vì một mối tình thơ ngây mà phá tan cuộc đời ấm êm đang sống. Nếu mối tình ấy quả thật có đi chăng nữa, thể tất nàng cũng tìm cách tự kiềm chế, nếu không, còn gì là đời nàng - và điều đó đã dĩ nhiên - bà Era tự nhủ: vì nếu ngày nào bà thấy Đavít và Trang vượt quá giới hạn sự giao thiệp đứng đắn giữa chủ và tớ thì ngày đó bà sẽ gả nàng cho một nông phu. Bà Era không nói nhưng Trang đoán biết tư tưởng của bà. Vì nàng có thói quen nhận thức bằng trực giác. Nàng cứ yên lặng, không suy nghĩ, chờ đợi, vận dụng dung thụ tính và tư tưởng kẻ khác lặng lẽ truyền qua trí não mình. Lấy một nông phu là số phận thường lẽ của các tì nữ không biết giữ phận tôi đòi. Và điều đó đối với gia đình này lại còn quan trọng hơn là trong một gia đình Trung Hoa, vì người Do Thái không lấy vợ lẽ, bà Era thường bảo thế, thêm nữa là người Do Thái đứng đắn: Dêhôva, Chúa Trời của họ đã cấm điều đó. Vì bà Era không nói gì nên Trang đi ra và đợi bà ở cửa ngõ. Lát sau, nàng bước lên chiếc kiệu tầm thường theo chiếc kiệu rực rỡ diềm sa tanh của chủ. Nàng nhìn ra ngoài qua chiếc kính nhỏ ở cánh diềm phía trước. Con đường này không hề thay đổi suốt đời Trang cũng như hằng mấy trăm năm trước khi có nàng và luôn luôn ồn ào nhộn nhịp. Hai bên đường san sát những căn nhà thấp, tường gạch, tường đá, và sau những bức tường ấy, vợ chồng con cái sống chung, hạnh phúc hay không, nhưng yên ổn. Con đường rợp bóng, mát mẻ, vì trước mỗi nhà hàng đều có căng những bức đệm bằng lau, khung tre để che nắng. Bọn người gánh nước bằng thùng gỗ đi qua, một ít nước đổ loang lổ trên mặt đường, hơi nước bốc lên càng làm cho con đường thêm dịu mát. Đám trẻ bò lết, chạy nhảy khắp nơi, rẽ người qua đường để giành lối. Đàn bà mua cá bán rau, mặc cả om sòm, còn đàn ông thì hoặc bôn ba cho kịp công việc hoặc la cà ở các trà đình tửu điếm. https://thuviensach.vn Khắp nơi là một cuộc sống yên vui bình dị, nhưng Trang tự nhủ trong đó nàng có phần nào đâu. Vừa ngắm nhìn quang cảnh quen thuộc ấy, nàng vừa ngẫm nghĩ đến cuộc đời nàng. Năm tháng thấm thoát thoi đưa, năm tháng vui tươi đầy hạnh phúc và nàng hãi hùng nghĩ tới ngày sẽ trở thành thiếu phụ, ngày mà một sự thay đổi sẽ xảy đến. Lâu nay, nàng có cảm giác nàng là con cái trong nhà, nhưng mấy ngày gần đây, nhất là trong ngày lễ Quá Hải kỳ dị vừa rồi, nàng đã hiểu, nàng chỉ là người xa lạ đối với gia đình này. Dù cố gắng đến đâu, Trang cũng không làm sao nhớ lại được mẹ hay cha nàng. Nàng chỉ là một đứa trẻ bỏ rơi, bị bắt trộm hay mua đi, bán lại… Có một hôm nàng hỏi bà Era: — Thưa bà, ai đã bán con cho bà? Bà chủ đáp: — Một người buôn con nít. — Người đó có bán nhiều đứa như con không? Thím Hoàng lanh chanh nói: — Những hai chục đứa con gái và hai đứa con trai. — Thưa bà, con không hiểu vì sao bà lại không chọn một đứa con trai để hầu hạ cậu con? Bà Era đáp: — Ông chủ chọn đấy. - Theo bà, ông đã chọn Trang là vì nó có đôi mắt rõ to. - Lúc đó, con gầy như chiếc que, con ạ. Bà còn nhớ con ăn nhiều đến nỗi cả nhà đều sợ. Dọc theo con đường chật chội, Trang ngất ngưởng ngồi trên kiệu, suy ngẫm đến số phận mình. Ngoài gia đình chủ ra, nàng không quen biết một ai, nàng không có ai bầu bạn. Tất cả mọi người đều xa lạ cũng như những kẻ qua đường kia. Nàng muốn khóc. Nàng biết đi tìm bầu bạn hoặc một gia đình nơi đâu? Vì vậy nàng phải bám chặt vào hiện tại, vào gia đình độc nhất mà nàng đã biết. Mình không có ai hết, nàng nghĩ thầm đau đớn. Nhưng lòng nàng trung thực, tận đáy tâm can đã xua đuổi ý nghĩ này. Nàng đã tự dối mình! Nàng muốn ở lại trong nhà chủ vì ý nghĩ phải xa https://thuviensach.vn Đavít làm nàng đau khổ. Nàng thầm gọi chàng bằng tên và còn gọi luôn như vậy mặc dù ngoài miệng buộc phải thưa “Thiếu chủ”. Ta yêu chàng, nàng tự thú. Dù ai có cho ta gì đi nữa ta cũng không rời bỏ nơi đây. Trang thầm nghĩ trong lòng như vậy, và sự thật đã làm nàng bình tĩnh, sáng suốt. Bây giờ nàng biết rõ điều nàng muốn, và điều mà nàng sẽ có. Chỉ còn có việc làm thế nào để chiếm đoạt và gìn giữ nó thôi. *** Nhà vị giáo sĩ ở cạnh nhà thờ Do Thái mà người Trung Hoa thường gọi là “Đền Dị giáo”. Con đường ngang qua trước nhà thờ này, đã từ lâu người ta thường quen gọi là đường “Trích Cân” do chỗ người Do Thái có cái tục huyền bí là mỗi khi ăn thịt đều rút gân bỏ đi. Trước đây, thỉnh thoảng đi ngang qua đường này người ta phải bực mình vì những lời bi thán não nuột từ nhà thờ vẳng ra. Nhưng với thời gian, những lời bi thán hầu như đã chấm dứt hẳn và bây giờ bảy ngày một lần người ta chỉ còn nghe văng vẳng những bài ca dài, hát rất chậm rãi. Đến các bài ca này cũng càng ngày càng hát nhỏ dần, và kẻ qua đường tò mò đã phải dừng bước lắng tai mới nghe rõ tiếng ca sau các cánh cửa nặng nề đóng kín. Chính ngôi giáo đường cũng đổ nát dần. Mỗi mùa hè bão tố lại hoành hành, và những nơi hư hỏng không hề được sửa chữa. Nhà giáo sĩ ở sát đấy cũng trong tình trạng ấy. Trong sân và giữa các kẽ đá, rêu đã mọc đầy. Bà Era và Trang xuống kiệu từ ngoài ngõ. Lão Hoàng đã đến trước để báo tin, và đang đứng ở ngưỡng cửa gian phòng khách. — Bẩm bà, Ngài còn giấc. Chỉ có một mình cô ấy dưới bếp thôi. Cô ấy đang chạy đi thay đồ và cô nhờ con mời bà ngồi chơi. Cô ấy sẽ xin ra hầu bà ngay. Bà Era khẽ gật đầu bước qua bậc cửa một và vào trong phòng khách. Đây chỉ là một gian phòng nhỏ hẹp, sạch sẽ, tuy bàn ghế tầm thường, và Lịch có bày một bình hoa huệ trắng thơm ngát. Ở đây, người ta không mời khách dùng trà, vì đó là tục lệ của người Trung Quốc. Bà Era ngồi và chỉ một chiếc ghế đẩu bảo Trang. https://thuviensach.vn — Ngồi đấy, con. Khi không có ai thì con khỏi phải giữ lễ. Còn bác Hoàng thì đi về để lo công việc ở nhà. Lão Hoàng cúi chào và bước ra. Bà Era ngồi đợi trong gian phòng thanh vắng. Bà lặng thinh, Trang cũng không nói gì. Nàng lặng lẽ ngồi xuống ghế, hai tay chắp lại trên gối, trông rất duyên dáng. Nàng ngồi thẳng, điềm tĩnh và kín đáo. Khi nghe có tiếng chân kéo lệch xệch, nàng đứng dậy và đến đứng hầu sau lưng bà Era. Lịch vén bức màn cửa bằng vải đã bạc màu dắt thân phụ đi ra. Tay mặt của giáo sĩ cầm một chiếc gậy dài còn tay trái vịn lên vai con gái. Lúc còn trẻ, giáo sĩ cao lớn khác thường và bây giờ tuy đã già mà dáng người trông vẫn còn dong dỏng cao. Cũng như mọi hôm, sáng nay, người mặc quốc phục. Áo quần tuy có chỗ vá nhưng trông rất tươm tất. Râu của người dài và bạc phơ như tuyết, da đã có nhiều vết nhăn nhưng gương mặt trông rất tinh anh. Người nói với bà Era: — Con… Bà Era vội vàng thưa: — Thưa thầy, con đã phá giấc ngủ của thầy. Bà đứng dậy và bước tới gần giáo sĩ. Người khẽ nắm lấy tay bà, rồi người đưa tay lên đầu bà để làm dấu ban phúc. Lịch dắt người đến ngồi trên chiếc ghế đối diện với ghế bà Era ngồi lúc nãy. Nàng quay lại nói với bà: — Xin mời dì ngồi! Và khi bà Era đã ngồi xuống, nàng lấy một chiếc ghế đẩu đặt cạnh ghế của thân phụ. Ngập ngừng, nàng nhìn Trang: — Còn chị… mời chị ngồi! Trang khẽ cúi đầu dịu dàng đáp: — Cám ơn tiểu thư, em bận đợi sẵn để bà em sai bảo. Lịch ngồi xuống. Kể từ lúc Trang và nàng không còn là hai cô bé chơi đùa với Đavít nữa, đã có những thay đổi, nhưng không có gì đánh dấu sự kiện ấy rõ rệt hơn bằng lúc này. Một người là tì nữ, còn người kia đã là gia chủ. Giáo sĩ nói với bà Era, giọng sang sảng: https://thuviensach.vn — Lẽ ra, thầy dậy sớm hơn nhiều. Nhưng lạ thực con ạ, lễ Quá Hải đã nhắc nhở cho thầy những kỷ niệm buồn phiền và thầy đã thức suốt đêm. Đôi mắt tội nghiệp này (người sờ đôi mắt mù) không còn thấy đường nhưng còn khóc được con ạ. Bà Era thở dài: — Thưa thầy, trong cảnh đầy ải, tất cả chúng ta đã không cùng nhau than khóc sao? Giáo trưởng tiếp: — Thầy mỗi lúc mỗi già, Arông còn trẻ quá chưa có thể thay thế thầy được. Arông đâu, Lịch? — Thưa cha, em con đi từ sớm chưa về. Giáo trưởng hỏi: — Em con có nói đi đâu không? — Thưa cha không. — Đáng lẽ con phải hỏi em con cho biết! Lịch dịu dàng đáp: — Con có hỏi nhưng em con không nói. Bên cạnh bóng dáng ốm yếu già nua của thân phụ, vẻ xinh đẹp của Lịch nổi bật lên một cách lộng lẫy. Ánh mặt trời mùa xuân rọi qua khung cửa làm thành một hình vuông trên nền lát đá hoa và phản chiếu lên người Lịch khiến nàng trở nên rực rỡ lạ thường. Thân hình nàng thanh lịch, da dẻ hồng hào, trông dáng mạnh mẽ, nhưng vẻ e lệ đã làm cho nàng có một bộ điệu khiêm tốn gần như thơ ngây. Môi nàng thắm và dưới đôi mày rậm, mắt nàng sắc nâu với hàng mi cong trông rất xinh. Một dải sa tanh đỏ buộc gọn tóc nàng trên gáy. Chiếc thắt lưng cũng bằng sa tanh đỏ càng làm tăng thêm sắc trắng của chiếc áo dài tận gót. Tay áo ngắn để lộ đôi cánh tay ngà ngọc của nàng. Trang ngắm nhìn Lịch với đôi mắt kín đáo sau hai hàng mi thẳng. Xúc động và ngạc nhiên, Trang thầm đặt nhiều câu hỏi về người thiếu nữ ngoại quốc xinh đẹp ấy, nhưng nàng không giải đáp được một cách minh bạch. Nếu vạn nhất Lịch về làm vợ Đavít, liệu nàng sẽ có đủ sáng suốt để hiểu https://thuviensach.vn thấu mọi diễn biến dưới mái nhà thênh thang này chăng? Liệu nàng sẽ lại lôi cuốn Đavít vào các mộng tưởng của dân tộc Do Thái… Bà Era nói: — Thưa thầy, đáng lẽ Arông phải xin phép thầy trước khi đi! Giáo trưởng thở dài: — Nó còn dại quá! Bà Era giọng rắn rỏi: — Thưa thầy, còn dại gì đến nỗi quên cả bổn phận. Cậu ấy là người độc nhất để thay thế thầy sau này. Cậu ấy phải nhớ nhiệm vụ đối với dân tộc. Nếu không, ai sẽ là người dìu dắt chúng con về xứ sở khi đến lúc. Giáo trưởng giọng rầu rĩ: — Chao ôi! Ước gì lúc ấy đến trong khi thầy còn sống! Bà Era vẫn giọng rắn rỏi: — Nếu không được thế đi nữa, chúng ta cũng phải sẵn sàng. Thưa thầy, chúng ta phải tu bổ lại giáo đường và khơi lại nguồn sống cho những gì còn tồn tại của dân tộc. Đồng bào chúng ta quên di sản của tổ tiên, và con cái chúng ta sẽ không biết đến di sản ấy. Có lẽ thầy nên giao cho Arông việc quyên góp để trùng tu… Thưa thầy, đấy là một ý kiến hay và để bắt đầu, con xin cúng năm trăm. Giáo trưởng đáp: — Ồ! Nếu tất cả đồng bào ta đều được như con cả. Nhưng quả là một ý kiến hay! Phải không Lịch? Cha sẽ giao cho Arông lo liệu và như vậy nó sẽ có việc để làm. Lịch đáp vẻ nghi ngờ: — Thưa cha vâng! Và nàng cúi đầu nhìn vạt ánh sáng dưới chân mình. Thật là những người kỳ lạ. Trang thầm nghĩ. Ông già quắc thước này, người con gái xinh đẹp của ông ta và đến cả bà Era trang nghiêm thảy đều có một ngọn lửa bên trong nung nấu lòng họ. Và vì sao, khi họ nói, mắt họ sáng lên như thế, nét mặt họ trở nên cương quyết và giọng họ có vẻ nghiêm trọng đến thế kia? Nơi họ dường như có một thần lực tỏa ra bao trùm lấy họ trong một sự hòa hợp huyền bí và đã gạt ta ra ngoài. Trang bỗng nhìn đôi https://thuviensach.vn bàn tay Lịch chắp lại trên đầu gối, đôi bàn tay mạnh mẽ, rắn rỏi, ngón to như tay đàn ông. Trang lại nhìn bàn tay nàng vịn trên thành ghế bà Era, bàn tay mềm mại nhỏ thó, ngón thon thon. Bàn tay Lịch giống bàn tay bà Era nhưng bàn tay Era suôn sẻ mịn màng, không có dấu vết của sự làm lụng, và mang nhiều nhẫn quí nơi ngón cái và ngón trỏ. Tay Lịch không mang nữ trang. Bà Era nói: — Thưa thầy, con đến định thưa với thầy về chuyện ngôi giáo đường. Giáo trưởng nghiêng mình, một chiếc mũ tròn chụp trên chỏm đầu, để lộ ra chung quanh một vành tóc bạc phơ. Người nhã nhặn hỏi: — Con muốn nói gì về chuyện ấy? Bà Era vừa trìu mến ngắm nhìn Lịch vừa nói: — Không biết cô Lịch có nên ở lại trong lúc này không? Lịch đứng dậy: — Con xin phép vào trong. Nhưng bà Era bỗng quả quyết: — Không. Sao con lại phải đi ra? Con đã lớn rồi và chúng ta có phải là người Trung Hoa đâu. Chúng ta có thể nói chuyện hôn nhân của con trước mặt con. Lịch ngập ngừng ngồi xuống ghế. Trang ngắm nhìn Lịch và thấy khi nghe hai tiếng hôn nhân, một luồng máu đỏ phát từ vai, từ cổ, rồi dồn dần lên trên đôi má và tận đến chân tóc nàng. Và Trang cảm thấy mặt mình tái đi, trái tim mình đập thình thịch. Lẽ dĩ nhiên là câu chuyện sẽ diễn ra trước mặt nàng. Có ai bận tâm để biết một con tì nữ cũng có một trái tim không? Bà Era rất tế nhị nên bà thấy rằng để cho Trang nghe chuyện hôn nhân của Đavít là một điều hay. Trang cúi đầu, hai tay chắp lại trên lưng ghế bà Era, nàng giống như một bức tượng nhỏ bằng cẩm thạch. Bà Era nhắc lại: — Việc hôn nhân… Thưa thầy, lúc này nói chuyện về đôi trẻ là vừa, chúng đã khôn lớn cả! Giáo trưởng đáp: https://thuviensach.vn — Lịch mới mười tám. - Người do dự. - Vả lại, không có Lịch thì thầy biết làm sao đây? Bà Era thưa: — Mười tám tuổi lấy chồng là vừa, và thầy cũng không thể giữ Lịch lại suốt đời được. Chúng ta sẽ mướn một thiếu phụ Do Thái đảm đang để thay thế Lịch; con có biết một người như thế rồi… Rasen, con gái của Êly. — Một thiếu phụ Trung Hoa? - Giáo trưởng hỏi, vẻ do dự càng tăng thêm. — Thưa thầy chỉ một phần thôi. - Bà Era đáp, giọng quả quyết. - Bây giờ khó lòng tìm cho được người giúp việc Do Thái trăm phần trăm. Chính con cũng có gia nô người bản xứ thôi. Tốt hơn là đừng thuê người tạp chủng! Nhưng lẽ dĩ nhiên là để thay thế Lịch ở đây chúng ta phải chọn một người hiểu nghi thức để có thể giúp đỡ thầy được. Rasen có thể đảm đương được việc ấy. Với một giọng rền rĩ, giáo sĩ nói: — Người chồng Trung Hoa… Bà Era đáp: — Thưa thầy bây giờ chúng ta đã khá vất vả để hỏi cho các con trai chúng ta những người vợ cùng trong chủng tộc. Vì lẽ đó mà con muốn Đavít kết hôn ngay lúc này. Lịch này, con phải giúp dì mới được. Một vẻ bối rối thoáng hiện trong đôi mắt Lịch. Nàng khẽ nói: — Bằng cách gì con giúp dì được? — Con lại đằng dì. Khi đến tuổi cập kê, con đến ở nhà người bạn thân của mẹ con là một điều phải, và tự nhiên. Xưa kia mẹ con và dì như đôi chị em, và đã từ lâu dì muốn ngỏ ý bảo con ở lại đằng dì. Có tiếng động ngoài cửa. Thình lình Arông bước vào, rồi dừng lại luống cuống trước mấy người khách bất ngờ ấy. Chàng gượng cười bối rối. Với một giọng buồn phiền, Lịch khẽ gọi em: — Arông! Giáo trưởng kêu lên: — Con đấy à! Con về rất đúng lúc. Chúng ta có thể cùng nhau bàn bạc. Đến đây con. Con ngồi xuống cạnh cha đây. https://thuviensach.vn Giáo trưởng sờ soạng tìm một chiếc ghế, nhưng Arông chần chờ không muốn đến gần cha. Chàng cởi chiếc khăn trên đầu và lau mồ hôi trán. Lịch đứng dậy, đặt một chiếc ghế cạnh giáo trưởng và ra dấu bảo em trai ngồi. Chàng ngồi xuống và cố nén cơn thở dốc. Giáo trưởng hỏi: — Vì sao con phải chạy thế? Arông cau có đáp: — Vì con muốn. Là một thiếu niên gầy yếu xanh xao, với đôi mắt ti hí, sống mũi mỏ diều, đầu tóc rối bù, Arông trông rất đáng ghét. Với một giọng kẻ cả, bà Era bảo chàng: — Cậu không có gì tỏ ra xứng đáng là con trai của một giáo trưởng cả. Cậu tầm thường như con của bất cứ một người nào khác. Arông chỉ đáp lại bằng một khóe mắt giận dữ và hiềm thù. Lịch khẽ gọi em: — Arông! — Chị im đi! - Arông nói một cách giận dữ, nhưng rất nhỏ. — Con đã chào hỏi khách chưa con, Arông? Bà Era nói: — Thưa thầy, con xin tiếp tục câu chuyện hồi nãy. — Vâng, vâng!... Này Arông, bà Era muốn Lịch lại ở đằng bà một thời gian. Arông cáu kỉnh hỏi: — Ai sẽ săn sóc chúng ta? Bà Era đáp: — Rasen sẽ đến đây. Lịch có vẻ e lệ hỏi em: — Arông, em có buồn về nỗi chị đi không? — Can hệ gì đến em. Chị muốn làm gì thì làm. Mắt Arông đảo quanh gian phòng và chợt thấy Trang, chàng nhìn sững. Trang cảm thấy đôi mắt Arông trân trân nhìn mình cách thô bỉ, nàng liền cúi gầm mặt xuống. https://thuviensach.vn Bà Era thấy vậy, bất bình đứng dậy chắn ngang giữa hai người. Bà nói với giáo trưởng: — Thưa thầy, chúng ta hãy quyết định như thế này. Lịch có thể lại đằng con trong ngày mai, con sẽ cho kiệu đến đón và Rasen sẽ đến đây trước đấy một chút. Lịch ạ, như vậy con có thể chỉ bảo những việc cần thiết cho mụ ấy. Con chớ định trước ngày về. Có lẽ dì sẽ giữ con ở lại lâu đấy. Bà Era mỉm cười, khẽ gật đầu với Lịch trong lúc nàng đang vội vã đứng dậy. Rồi sau khi chào giáo trưởng, bà bước ra khỏi phòng như không trông thấy Arông. Giáo trưởng cũng đứng dậy, người vịn vào vai con trai, tiễn bà Era đến tận cổng. Lịch cũng theo một bên cha. Trang đã ra trước để tin cho phu kiệu sửa soạn. Thế là bà Era trở về nhà, bất mãn về những tư tưởng của chính mình. Trang nhận thấy điều đó. Bà lặng thinh về phòng riêng và vắn tắt bảo dọn dẹp căn nhà phía đông cho Lịch. Nghe xong lời chỉ bảo của chủ, Trang lui ra để làm phận sự. Nhưng khi nàng vừa ra đến cửa, bà vội gọi giựt lại dặn thêm: — Bọn thiếu nữ có tài tiên tri. Con hãy sắp xếp hai gian phòng ấy theo cách con nghĩ, để cho Lịch vui lòng. Ở đấy, con hãy cho treo những bức tranh, bày những bình sứ, cắm các thứ hoa và dùng loại nước thơm mà nàng thích hơn cả. — Nhưng thưa bà, làm sao con biết được sở thích của một người lạ? Rồi đôi mắt mở to và ngây thơ của Trang gặp nét nhìn đăm đăm của bà Era. Bà xẵng giọng nói: — Thì hãy đoán lấy! Nét nhìn ngây thơ của cô gái dao động. Khi ra đến dãy nhà cầu rêu đóng, Trang dừng lại một chút. Rồi nàng vội vã trở về phòng riêng. Nàng cởi bộ y phục sắc sẫm, mặc bộ áo quần bằng lụa mịn màu hồng đào. Nàng lấy nước thơm rửa mặt, rửa tay, cuốn cái đuôi sam lại lên trên vành tai và cài vào đấy một chiếc trâm vàng; rồi nàng mang một chuỗi ngọc, thoa một lượt phấn trên mặt, tô son lên môi. Xong, https://thuviensach.vn nàng men theo những dãy hành lang kín đáo của ngôi nhà cổ để đến khuôn viên Đavít, cạnh khuôn viên thân phụ chàng. Một gia đình Trung Quốc giàu có và đông đúc đã kiến tạo ngôi nhà này từ mấy trăm năm trước, và trải qua nhiều thế hệ kế tiếp người ta đã tùy nhu cầu hoặc sở thích mà lập thêm nhiều tòa ngang dãy dọc san sát. Bây giờ có nhiều chỗ vắng vẻ không dùng đến, nhưng Trang và Đavít vì tò mò đã giẫm chân khắp nơi, rồi đôi bạn trẻ càng lớn lên, mọi xó xỉnh hóc hiểm đối với họ đều là những nơi quen thuộc. Dưới mái nhà thênh thang ấy, nào hành lang, nào nhà cầu, liên tiếp làm thành một hệ thống đường đi kín đáo, thích hợp cho một đời sống thầm kín. Cái dinh cơ này là cả một thế giới đối với Trang. Nàng sống ở đây với gia đình chủ nhân, nhưng lắm lúc dường như nàng chỉ cô đơn một mình. Hàng giờ hàng buổi, nàng thơ thẩn trong một khuôn viên hoang vắng, cây cối um tùm, tha hồ ngẫm nghĩ về cuộc đời hoặc thả hồn mơ mộng. Nhưng từ trước đến nay, chưa bao giờ Trang hoàn toàn cô đơn, vì Đavít luôn luôn có mặt. Thực sự có mặt hay không, hình ảnh chàng cũng không ngớt hiện ra trong những điều mộng tưởng hoặc suy tưởng của nàng thiếu nữ. Trang vừa tiếp tục đi theo con đường bí ẩn, vừa lo sợ phập phồng. Nàng vẫn biết và đã biết từ lâu rằng, một ngày kia sẽ có một người đàn bà về làm vợ Đavít. Nhưng nàng không cho rằng người đàn bà ấy sẽ có thể chia rẽ Đavít với nàng. Nghĩa là mọi sự sẽ cứ tiếp diễn, sẽ không ai chú ý đến sự thân mật giữa hai người trong cuộc sống hàng ngày của gia đình. Nhưng nếu người ta đưa Lịch về đây, liệu nàng có tha thứ điều ấy không? Liệu nàng có đòi hỏi toàn thể con người Đavít, thể xác, linh hồn và lý trí không? Có lẽ nàng sẽ khuôn rập tín ngưỡng của chồng theo hình ảnh tín ngưỡng của nàng, nàng sẽ lôi kéo chồng theo đúng tôn giáo của ông cha và người chồng sẽ chỉ gắn bó với một mình Lịch mà thôi. Có lẽ sẽ không có một chỗ nào cho một người đàn bà khác trong trái tim của chàng trai trẻ. Trang e sợ Lịch vì nàng cảm thấy Lịch đủ sức để chiếm đoạt hoàn toàn một người đàn ông và giữ vững lấy. Đôi mắt Trang đầy lệ. Phải mau mau đến gần Đavít, chinh phục chàng và nối lại tất cả các dây liên hệ. Nàng hấp tấp https://thuviensach.vn bước, trong nỗi lo sợ này nàng cả gan dám trái lời bà Era. Chân mang giày satanh, nàng lặng thinh chạy mãi đến thư phòng, nơi Đavít đang đọc sách, mà không gây nên một tiếng động nào. Chàng ngồi nơi bàn học, chồng sách đẩy cả ra xa. Lúc vào đến cửa, Trang thấy chàng cúi xuống trên một mảnh giấy, vẻ rất chăm chú, miệng cắn quản bút lông, không biết có nàng tì nữ xinh trẻ, tươi cười, đang đợi chàng ngửng mắt nhìn nàng. Chàng vẫn ngồi bất động, nàng phì cười. Chàng quay đầu lại, mặt còn giữ vẻ mơ mộng và xa xăm. Nàng đến gần, rút trong tay áo ra một chiếc khăn lụa trắng, cúi xuống lau đôi môi lấm mực của chàng. — Chao ôi! Miệng với mồm. Cậu xem đây này. Nàng chỉ vết mực trên chiếc khăn, nhưng chàng còn mơ màng như hồn để cả ở đâu đâu. — Trang tìm giúp tôi một vần với “tiên” nào. Nàng nhanh nhẩu đáp, vẻ đùa cợt: — “Điên”. Vừa đặt quản bút xuống bàn, chàng vừa nói: — Chính Trang điên thì có. — Cậu viết gì đây? — Một bài thơ. Trang giật lấy mảnh giấy, nhưng Đavít giành lại nên mảnh giấy rách làm đôi. — Kìa, báo hại chưa! - Chàng kêu lên, giận dữ. - Tôi chép lại đến lần thứ năm rồi đấy. — Để nộp cụ đồ à? Và nàng cất cao giọng ngâm thơ của Đavít: Thình lình lạc bước chốn hoa viên, Ngào ngạt mùi hương tưởng cảnh tiên. Trăm đóa hoa thơm đều tủi phận, Trước cây huệ trắng… Trang hỏi: https://thuviensach.vn — Sao lại cây huệ? Tôi cứ tưởng là cậu thấy nàng giống như một con linh dương kia chứ. Một thiếu nữ không thể nào vừa giống một cây huệ lại vừa giống một con linh dương được. Đavít đáp: — Nàng không hoàn toàn giống một cây huệ. Thân hình nàng đâu có cao đến thế, tôi đã muốn ví với một cây lan, thứ lan nhỏ, nhưng không tìm ra vần. Trang vò bài thơ. — Dầu nàng giống hoa gì đi nữa, tặng thơ cho nàng cũng vô ích. Chàng nắm lấy tay nàng bảo: — Tiện tì! Chàng giành lại bài thơ, vuốt cho thẳng, rồi nhìn Trang và sực nhớ những điều nàng vừa nói. — Trang vừa bảo gì thế? Trang im lặng một lúc, rồi nói với một giọng quả quyết: — Lịch sắp đến. — Ở đây? - Chàng vội hỏi. Sự kinh khủng đọc được trong đôi mắt của Đavít làm Trang vui thích. Nàng khẽ gật đầu, đáp: — Sáng mai nàng đến, - và nàng thật rất xinh đẹp; tôi chưa bao giờ thấy ai đẹp đến thế! Sao lại không giữ lấy bài thơ? Hoa huệ xứng hợp với nàng lắm. Đavít cắn môi bứt rứt: — Vì sao nàng lại đến đây? — Lại còn phải hỏi nữa, cậu biết… cậu biết lắm. Nàng đến để kết duyên với cậu. — Thôi đừng đùa nữa (chàng đứng phắt dậy, nắm chặt hai cườm tay nàng). Kể đầu đuôi cho tôi nghe đi. Mẹ tôi bảo nàng đến phải không? Trang gật đầu: — Tôi theo bà đến nhà giáo trưởng và tôi nghe rõ đầu đuôi cả. Họ sắp trùng tu lại ngôi đền, - ngôi đền thờ Chúa của cậu ấy mà, - và Lịch đến ở đây. https://thuviensach.vn — Ồ, mẹ ta cứ tưởng… — Chao ôi! Bà sẽ làm theo ý muốn của bà. Bà có quyền hơn cậu, bà sẽ buộc cậu lấy Lịch. — Không thể được, tôi không muốn… Thân phụ tôi sẽ bênh vực tôi. — Ông chủ không có quyền bằng bà đâu. — Nhưng thân phụ tôi và tôi hiệp sức lại… — À! Nhưng họ, họ cũng hai người đấy chứ. - Trang đáp vẻ đắc thắng. - Lịch và mẹ cậu!... Họ mạnh hơn cha cậu và cậu nhiều. Nàng cảm thấy có một ý muốn lạ lùng là trêu Đavít làm cho chàng đau khổ để chàng phải cầu cứu đến nàng. Rồi nàng sẽ giúp đỡ chàng. Nàng ngẩng mặt lên, nhìn vào mắt Đavít và thấy chàng có vẻ bối rối. Chàng khẽ bảo: — Trang phải giúp tôi mới được. Nàng khăng khăng đáp: — Lịch đẹp lắm! — Nhưng Trang đã biết, tôi yêu một người khác kia mà! — Con gái ông Khương Sơn có phải không? Nàng tên gì? Với một giọng thiểu não, chàng đáp: — Nào tôi có biết. — Nhưng tôi, tôi biết. Trang đã chế ngự được Đavít. Chàng buông hai tay nàng. — Tên nàng là gì? — Cậu muốn ví nàng với hoa hoàng lan là gần đúng rồi đấy. Tên nàng là Quý Lan. — Quý Lan! Ồ! Tôi đã biết mà! Trang ngọt ngào nói: — Và nếu cậu muốn, tôi sẽ đích thân mang đến tận tay nàng bài thơ của cậu, khi cậu làm xong. Đavít rút ngăn kéo, lấy một tờ hoa tiên khác. — Mau lên, Trang nghĩ hộ tôi câu đầu đi nào. — Đừng ví với hoa, thường lắm! Chàng sốt sắng hỏi: https://thuviensach.vn — Không ví với hoa… Ở địa vị tôi, nàng sẽ ví với gì nào? Trang đáp: — Nếu là tôi, tôi sẽ nhắc lại với người… người tôi yêu… một… mùi hương… phảng phất trong gió lướt chiều hôm hay sương sa buổi sớm. — Sương sa buổi sớm. - Chàng nhắc lại giọng quả quyết. Chàng ngồi xuống trước tờ hoa tiên và cầm lấy quản bút lông. Trang lấy lòng bàn tay và xoa nhẹ vào má chàng, dịu dàng bảo: — Trong lúc cậu viết, tôi đi làm việc này cho bà đã. Chàng không nghe Trang nói và cũng chẳng hay nàng đang bước ra. Thấy chàng chăm chú đến thế, Trang mím môi, mắt long lanh tựa hạt huyền và nàng đi dọn phòng cho Lịch. Nàng lăng xăng sai bảo hai người tì nữ mà nàng gọi đến để giúp mình. Còn chính nàng thì không nhúng tay vào một việc gì cho đến khi một cái xó dưới gậm giường cũng đã được quét tước, các bức màn lụa rũ hết bụi, đôi chăn xếp để trên giường và chiếc bàn bằng gụ chạm lau chùi sạch sẽ. Bấy giờ Trang mới cho hai người nữ tì lui ra, và nàng ngồi xuống nghĩ đến Lịch. Trong thâm tâm, Trang muốn để các gian phòng này như vậy: sạch sẽ nhưng trống trải. Vì sao nàng lại phải trang hoàng? Rồi Trang thở dài. Nàng biết mình vốn độ lượng, vậy không nên ganh tị với Lịch mới phải. Vả lại Lịch là người tốt bụng kia mà. Trang miễn cưỡng đứng dậy và đi kiếm các đồ vật xinh đẹp: đôi chậu sứ vẽ hoa sặc sỡ, chiếc tráp sơn, hai bức tranh phi điểu có đề thơ, chiếc ghế đẩu bằng trúc, một bình thủy tiên, và nàng trang trí hai gian phòng dành cho Lịch một cách rất mỹ thuật. Lúc đã hoàn tất, nàng nhìn quanh một lượt và cảm thấy bổn phận mình đã làm xong, rồi đóng các cửa lại. Ra đến sân nàng dừng bước nghĩ ngợi. Chắc Đavít đã làm xong bài thơ. Nàng có nên đến hỏi chàng muốn dùng bài thơ ấy để làm gì không? Nàng lại băng qua các hoa viên mãi đến tận thư phòng. Thấy vắng vẻ, nàng khẽ gọi: — Đavít! Gian phòng vẫn im lặng. Nàng rón rén bước vào và nhìn thấy tờ hoa tiên trên án thư. Đavít chỉ mới viết được một câu: https://thuviensach.vn “Hạt sương lóng lánh nụ sen hồng.” Sau đó, chắc chàng đã phải ném bút. Trang sờ thử ngòi bút và thấy đã khô. Đavít đi đâu, chàng ở đâu nãy giờ? Trang nhìn quanh gian phòng vắng, trên kệ la liệt sách vở. Nàng thử vận dụng khả năng trực giác và thấm nhuần không khí của gian phòng. Đavít đã cảm thấy xấu hổ, nhưng vì sao? Trang chỉ muốn chạy đi tìm chàng, nhưng đời đã dạy nàng phải kiên nhẫn. Nàng tự kiềm chế và đứng yên bất động. Rồi nàng cầm lấy quản bút, đậy tháp đồng lại và cất vào hộp; nàng sắp xếp lại cái nghiên và thỏi mực. Nàng đợi một lát nữa, xếp cẩn thận tờ hoa tiên với bài thơ bỏ dở, cất vào túi áo, xong mới trở về phòng riêng. Suốt buổi chiều hôm ấy, nàng mải miết thêu thùa quên cả ăn uống mà không một ai để ý đến tìm nàng cả. https://thuviensach.vn Chương 3 — Nhưng thưa cha, họ Era là người đồng chủng với chúng ta còn Ette thì đã phải đi đến chốn người ngoại giáo! — Chỉ ở đây, gần giáo đường, cha mới cảm thấy ở đất thánh. - Giáo trưởng thở dài.- Chao ôi! Nếu cha được thấy nơi này! Lịch vừa quàng tay lên vai cha, vừa nói: — Cha cho con ở lại đây với cha… Giáo trưởng vội vàng đáp: — Không, không, không phải là cha phàn nàn. Chúa dìu dắt chúng ta. Người có định ý đối với nhà họ Era, và Người đã chọn con để thực hiện ý định của Người, Lịch ạ! Con này, con đưa cha vào phòng để cha cầu nguyện cho đến khi tìm thấy ý muốn của Người. Chính giáo trưởng lôi Lịch đi theo con đường đã quen thuộc, còn nàng tựa đầu vào vai cha. Arông đưa mắt nhìn theo, rồi bước nhanh ra ngõ chuồn mất. Đến bậc thềm, giáo trưởng dò từng bước. — Các con ạ... Lịch quay lại và không thấy Arông, nàng dịu dàng nói: — Thưa cha, em con đi rồi! Mọi lần trước, nàng giấu không nói cho cha biết để giữ hòa khí trong nhà và khuyên cha tha thứ cho Arông vì chàng còn nhỏ dại. Nhưng bây giờ, nàng phải cho cha biết sự thật. — Đi rồi à? Nó mới ở đây mà! — Cha chắc thấy rằng con không thể xa cha được. Khi con đi khỏi rồi, em con nó sẽ bỏ đi chơi và để cha trơ trọi một mình với người ở. Giáo trưởng nói, vẻ mặt thảng thốt: — Cha phải đến trước bàn thờ Dêhôva. Lịch van lơn: — Cha ơi! Cha cho con ở lại để săn sóc cha và em con. https://thuviensach.vn Nhưng giáo trưởng hất tay con gái ra, đứng thẳng giữa gian phòng, gõ gậy xuống nền đá lát than thở: — Chính cha đã giấu con. Chính cha đã tỏ ra hèn yếu. Cha biết tính nết Arông. Con cứ đi và cha sẽ làm phận sự của cha. — Thưa cha, Arông còn nhỏ, cha làm gì được? Giáo trưởng đáp, giọng cương quyết lạ lùng: — Cha có thể nguyền rủa nó như Ygiắc đã nguyền rủa Egian. Cha có thể đuổi nó ra khỏi thánh thất và không bao giờ được trở lại. Lịch ôm cha: — Chao ôi! Con nỡ lòng nào ra đi! Giáo trưởng cố tự chủ. Ông ngập ngừng, quay lại, sờ soạng tìm chiếc ghế và ngồi xuống. Ông run lên, mồ hôi toát ra trên vầng trán nhợt nhạt. — Bây giờ con hãy nghe cha. Đây không còn là lời của một người cha thể xác, mà là lời nguyền của giáo trưởng! Lịch đứng thẳng, do dự: nàng cắn môi, hai bàn tay nắm chặt, đôi mắt mở rộng nồng nhiệt và bao la. Sau một lúc im lặng, giáo trưởng đứng đậy và với một giọng hùng hồn bảo: — Lịch, đây là lời Chúa dạy: con hãy ra đi và nhớ nhiệm vụ của con. Lịch, con hãy trở lại với gia đình Era. Con hãy nhắc cho cha con họ nhớ rằng, họ là con cháu của những người mà ta đã dùng tay Maisen dìu dắt ra khỏi xứ Ai Cập để vào nơi Đất Hứa. Nhưng dân tộc ta đã phạm tội. Chúng đã lấy vợ người ngoại giáo và thờ phụng các tà thần. Ta đã đuổi chúng đi để chúng biết ăn năn, nhưng ta không quên chúng đâu. Chúng sẽ trở về với ta và ta sẽ cứu vớt chúng. Ta sẽ đem chúng về nơi quê hương xứ sở. Và làm sao được như vậy, nếu không phải do bàn tay của những kẻ vẫn trung thành với ta. Mặt giáo trưởng có vẻ khác phàm. Chiếc gậy rơi xuống đất và cụ giơ hai tay lên trời. Lịch chăm chú nghe và khi giáo trưởng dứt lời, nàng cúi đầu khẽ đáp: — Con xin vâng lời cha dạy. Con sẽ làm hết sức của con. Giáo trưởng trở nên bối rối. Vừa đứng dậy đã thấy đuối sức, cụ lại ngồi phịch xuống ghế. Với một giọng mệt mỏi, cụ nói tiếp: https://thuviensach.vn — Con hãy tuân theo ý Chúa. Thôi con hãy ra sửa soạn đi. Lịch líu ríu đi ra và lẳng lặng sắp đặt suốt ngày hôm ấy. Căn nhà gần giáo đường lúc nào cũng sạch sẽ và tươm tất, nhưng Lịch vẫn quét dọn lại một lần nữa, xong mới đi sửa soạn bữa trưa cho cả ba người. Arông vẫn chưa về nên nàng để lại phần cho em. Hai cha con im lặng ngồi vào bàn ăn. Khi biết Arông không có mặt, giáo trưởng thở dài và dặn Lịch hễ thấy em về thì giục vào ngay cho ông bảo. Sau bữa ăn trưa, giáo trưởng đi ngủ. Trong lúc ấy, Lịch xếp một ít áo quần vào chiếc va-li da, tắm rửa và gội đầu. Nàng vừa sửa soạn xong thì có người gõ cửa. Rasen đến với một người đàn ông đội chiếc rương gỗ của mụ ta. Mụ vắn tắt nói: — Bà Era bảo tôi đến đây. Lịch đáp: — Chúng tôi đang đợi thím - nàng dắt mụ Rasen về phòng nàng - thím sẽ ngủ ở đây, gần phòng của cha tôi. Thím đã ăn cơm chưa? — Tôi ăn rồi. Tôi đến sớm để cô bảo qua công việc cho tôi, rồi tôi nấu cơm tối, vì bà Era dặn tôi thưa với cô đừng thức khuya, để sáng mai bên nhà sang đón cô sớm. Tối nay cô cứ ngủ ở đây, tôi ngủ sau bếp cũng được. Người đàn bà mập mạp chắc chắn này làm cho Lịch yên lòng, nàng cùng mụ ngồi xuống giường. Nàng giải thích cặn kẽ thức gì cha nàng ăn và thức gì không ăn, giờ nào cha nàng cần nước nóng để rửa ráy, cần phải săn đầu tóc và bộ râu của cha nàng như thế nào. Nàng căn dặn không ai được động đến đồ đạc của cha nàng để trên chiếc bàn riêng. Nàng lại dặn phải quét tước giáo đường, lau bụi nơi chiếc tủ đựng Thánh kinh, và săn sóc các bức màn nhung; vì nhung quá cũ nên phải làm rất nhẹ tay. Sau cùng, nàng buồn rầu nói về Arông: — Nó còn dại và tệ lắm. Tốt hơn là tôi nói trước cho thím biết để thím đừng có tin cậy vào nó. Rasen quả quyết đáp: — Cô cứ để mặc tôi. — Thím coi sóc nó chắc tốt cho nó hơn là tôi. Rasen khom mình, hai tay mập mạp chống lên gối, nói: https://thuviensach.vn — Tôi lớn tuổi hơn cô. - Rồi lắc đầu tiếp. - Thương hại cho con cừu non, người ta sắp dắt đi làm thịt… Lịch nhìn mụ sửng sốt không hiểu: — Nhà họ Era dễ chịu lắm mà. Tôi thường đến đó luôn, lúc tôi còn nhỏ, Đavít và tôi… - Nàng đỏ mặt và phì cười - Nhưng khi cha tôi và bà Era đã hiệp sức để ra lệnh cho tôi thì tôi biết làm thế nào khác được? Rasen đáp một cách hài hước: — Bà Era nói nhân danh người đời, còn giáo trưởng thì nhân danh Chúa. - Rồi mụ ta trở lại nghiêm nghị. - Cô đừng có kết hôn với một người mà cô không thể yêu. Khó thật! Nhứt là trong một gia đình như nhà họ Era, nơi mà người ta không dung chế độ đa thê. Đối với người Trung Hoa, hôn nhân không thành một gánh quá nặng đến thế. Khi người ta không yêu chồng thì cưới cho chồng một nàng hầu và người vợ chính vẫn giữ địa vị mình trong gia đình. Nhưng làm vợ một người mà ta có ác cảm thì chán thật! Lịch dịu dàng nói: — Không một ai có thể có ác cảm đối với Đavít được. Nói xong, mặt nàng đỏ thêm lên. Rasen nhìn nàng mỉm cười: — À, vậy thì… Nhưng tốt hơn là tôi đi xem thử trong nhà còn gì để ăn tối đã. Trong gian phòng nhỏ cạnh phòng thân phụ, suốt đêm cuối cùng này, Lịch thao thức không ngủ. Phòng của Arông ở phía bên kia sân. Đến bữa cơm tối, chàng cũng chưa về, mãi đã quá nửa đêm mới có ánh đèn rung rinh sau khung cửa sổ chấn song, và phản chiếu yếu ớt trên các bức màn trắng nơi phòng Lịch. Nàng đứng lên, nhìn ra sân và thấy em trai thấp thoáng trong phòng chàng như một chiếc bóng. Nếu không phải là đêm nay, có lẽ nàng đã qua hỏi thăm em đi đâu về, và đã ăn uống gì chưa? Nhưng nay nàng cảm thấy đã xa cách em rồi. Đời nàng đối với gia đình này đã chấm dứt và ngày mai một cuộc đời mới sẽ bắt đầu. Nàng lại nằm xuống, bình tĩnh, gối đầu trên hai bàn tay xếp lại sau gáy. https://thuviensach.vn Trong một lúc, nàng cố gắng suy nghĩ đến những lời dạy của thân phụ. Người bảo nàng là dụng cụ của Thiên Chúa, nhưng nàng còn bán tín, bán nghi. Vì quá bận bịu việc nhà nên nàng không còn có thì giờ đọc kinh Tôrat, kể từ ngày mẹ nàng qua đời. Ngày đau khổ ấy đã quá xa xưa, đến nỗi muốn nhớ lại gương mặt mẹ, nàng phải xua đuổi mọi ý nghĩ khác ra khỏi tâm trí. Khi đã tập trung tư tưởng, hình như nàng thấy hiện ra trên bức màn xám của dĩ vãng một gương mặt xanh xao, gầy yếu, đôi mắt to, với cái miệng nhỏ và buồn rầu. Nhưng nàng còn nhớ rõ các lời trối trăn của mẹ nàng một tối hôm nọ, trước khi bà nhắm mắt: — Lịch, con hãy chăm sóc cha con và Arông! Lịch đã đáp ứng giữa cơn nức nở: — Thưa mẹ, vâng! Và mẹ nàng thở hổn hển dặn tiếp: — Con ạ, mà con cũng phải lo cho bản thân con, chứ còn ai lo cho con nữa! Nhưng đến bây giờ Lịch vẫn chưa hiểu thấu lời dặn cuối cùng của mẹ. Nàng làm thế nào mà chăm sóc người khác được, nếu nàng phải lo nghĩ đến bản thân nàng? Nàng thở dài, bỏ qua không tìm câu giải đáp và bắt đầu nghĩ đến Đavít. Tâm trí nàng đi sâu vào dĩ vãng, cố nhớ lại những kỷ niệm xa xưa, thuở mà mỗi tháng một lần, thím Hoàng đến đón nàng về nhà bà Era. Sau khi ngắm nghía hỏi han nàng, người ta cho nàng kẹo, trái cây và cho nàng ra sân chơi với Đavít, cậu bé đẹp trai, ăn mặc sang trọng, vui vẻ và dễ thương. Nàng còn nhớ giọng cười của Đavít, một giọng cười giòn giã không ngừng! Bất kỳ cậu bé ở đâu, thời ở đấy có một không khí vui tươi. Nhà Lịch luôn luôn buồn tẻ, cha nàng miệt mài đọc Thánh Kinh hoặc cầu nguyện, Arông đau yếu, rên siết, tính khí bất thường, khi thì nương tựa vào chị, khi lại cộc cằn; và kèm theo là sự nghèo nàn, một sự nghèo nàn bất tuyệt!... Nàng phải tiết kiệm, giật gấu vá vai và cố gắng tập tành giặt giũ, nấu nướng. Trước kia, giáo trưởng có nuôi một người đầy tớ gái, nhưng khi Lịch được mười hai tuổi thì nhà đã cho người ở thôi. Từ đó việc nội trợ chỉ https://thuviensach.vn có một mình Lịch cáng đáng, không kể người lão bộc Trung Hoa dùng để đi chợ, chăm sóc mảnh vườn rau nhỏ bé phía sau nhà, hốt cỏ rác và làm các việc ti tiện khác. Người lão bộc đã điếc lại câm nên ngày này qua ngày nọ sống hoàn toàn trong sự tịch mịch. Như vậy, nhà bà Era là nơi vui sướng độc nhất mà Lịch đã biết trong thời ấu thơ. Nay nếu Chúa và thân phụ nàng buộc nàng trở lại nhà ấy thời nàng còn gì vui mừng hơn. Nàng tự nhủ: “Nhưng ta sẽ thường về đây, sắp xếp việc nhà cho hoàn hảo hơn lên và nếu quả ta kết hôn với Đavít…” Nghĩ đến dây, nàng có vẻ tự ti mặc cảm và một nỗi lo sợ xâm chiếm tâm hồn nàng. Nếu nàng lấy chàng, nếu bầu trời mở rộng thênh thang như vậy đối với nàng, suốt đời nàng sẽ cảm ơn Thiên Chúa và sẽ tỏ ra hết sức xứng đáng với đặc ân Ngài đã ban cho. Nàng sẽ chiếm được trái tim của Đavít nhờ tay chàng xây dựng lại ngôi giáo đường và thực hiện các điều ước nguyện của cha già. Số người Do Thái còn lại trong thị trấn, bấy lâu tản mát, sẽ đoàn tụ lại trong ngôi giáo đường mới. Đavít sẽ là người lãnh đạo họ, Arông sẽ phụ tá chàng, và có lẽ nhờ vậy mà em nàng sẽ hối cải chăng. Mọi việc sẽ được như sở nguyện đối với mọi người, nàng tự nhủ, lòng chứa chan hy vọng. Bóng dáng một thiếu nữ Trung Quốc xuất hiện ven lề giấc mơ của nàng; bóng dáng của cô bé đã chơi đùa với Đavít, một cô bé tươi đẹp với mắt hạnh đào lớn, cái miệng đỏ chót xinh xinh. Cô bé ấy đã dần dần trở thành một thiếu nữ mảnh mai, càng xinh đẹp hơn trước. Cô ta mang nước trà đến hầu Đavít và nàng, ép hai người ăn nhiều bánh ngọt, và luôn luôn có mặt kia. Trang... Trang! “Nhưng Trang chỉ là một tì nữ” - Lịch tự nhủ. Gần sáng, Lịch thiếp đi, áp má lên trên hai bàn tay chắp lấy nhau, và Rasen nhè nhẹ bước vào phòng không nỡ đánh thức nàng dậy. Người đàn bà tốt bụng trở lại nhà bếp nhúm lửa nấu nước, thổi cơm sáng và đập ba quả trứng làm thức ăn. Lịch vẫn còn ngủ, khi Rasen nghe có tiếng ồn ào ngoài ngõ, mụ mở cửa nhìn ra và thấy thím Hoàng ngồi trên kiệu, sau có một chiếc kiệu khác để trống. Rasen nói: https://thuviensach.vn — Mời chị Hai vào. Trong nhà mọi người còn ngủ cả. Thím Hoàng bước vào. Ai không biết thì sẽ tưởng thím là một bà chủ nhà đấy, vì áo quần thím toàn bằng lụa màu thiên thanh, mang hoa tai vàng và đeo nhẫn vàng. Đầu tóc thím chải dầu láng mướt có bao chiếc lưới tơ đen rất nhỏ sợi. Thím đánh má hồng, còn nhổ và kẻ lông mày là đàng khác. — Mọi người còn ngủ. - Thím nhại lại. Rasen và thím Hoàng là đôi bạn thân. Cả hai đều tuân theo lệnh chủ. Bà Era thường cho Rasen tiền mỗi khi chồng mụ đau ốm hoặc thất nghiệp, còn thím Hoàng thì vì bà là chủ của thím. Rasen nói: — Giáo trưởng thì già cả, cậu con trai lại đi suốt ngày đến quá nửa đêm mới về; còn Lịch, chắc là một cô gái khốn khổ… Thím Hoàng chau mày: — Sao lại khốn khổ? Cô ấy có phước lắm mới được đến đằng nhà chúng tôi. Rasen nói, giọng làm lành: — Đúng thế, đúng thế. Mời chị Hai dùng chén nước, tôi xin đi đánh thức cô Lịch. Thím Hoàng quả quyết nói: — Để tôi đi cho. Còn chị hãy chăm sóc giáo trưởng và Arông. Tốt hơn là chúng tôi phải làm nhanh lên vì có lẽ đoàn thương hồ sẽ về đến nơi hôm nay. Khi tôi đi ngang qua cổng, người gác cổng có nói với tôi rằng, lúc hai giờ sáng có người lại báo cho biết là đoàn thương hồ đã về đến làng Tam Chung rồi. Nhưng xin chị đừng nói với cô Lịch. Bà tôi dặn không được làm rộn trí cô ta. — Đoàn thương hồ đã về thật à, chị Hai được ở đằng ấy, thật có phước quá! — Quả thật là có phước về nhiều phương diện, có điều là… Nhưng thôi, chúng ta hãy lo làm phận sự! Thím Hoàng nhún vai. Rasen gật đầu ra hiệu và dẫn thím Hoàng vào phòng Lịch. Khi Lịch vừa thức dậy, nàng nhìn thấy trước tiên gương mặt https://thuviensach.vn hồng hào xinh tươi của thím Hoàng. Tâm trí còn bâng khuâng vì giấc mộng đêm qua, nàng phân vân tự hỏi: “Vì sao, vì sao, ta còn ở nhà kia mà?” — Xin cô dậy thôi, đằng nhà cho tôi lại đón cô đây. Lịch vùng dậy và lấy tay hất tóc ra sau lưng. Với một giọng buồn rầu, nàng khẽ nói: — Chao ôi! Sao hôm nay tôi lại dậy quá trưa như thế này! Thím Hoàng nói: — Không sao đâu cô ạ. Cô hãy mặc tạm thứ gì cũng được và xin mời cô đến đằng nhà. Bà tôi đã may sắm quần áo mới cho cô rồi. Cô đừng đem theo gì cả, vô ích. — Tôi đã sắp sửa đâu vào đấy cả rồi. Lịch vừa nói vừa nhanh nhẹn đứng dậy và ngượng ngùng liếc nhìn thím Hoàng. Chưa bao giờ nàng thay y phục trước mặt ai nên nàng phân vân e lệ. Thím Hoàng thấy vậy liền nói: — Kìa, xin cô chớ ngại. Nếu cô ở luôn đằng nhà thời chính tôi sẽ tắm gội và săn sóc cô, ít ra cho đến lúc Trang quen việc ấy, và cô không có gì phải che giấu đối với một bà già như tôi cả. Lịch xoay lưng lại phía thím Hoàng để cởi y phục và bước vào chậu tắm. Thím Hoàng không ngớt thúc giục: — Hơi đâu cô phải nhọc sức thế! Tôi sẽ tắm gội cho cô với nước thơm trước khi cô mặc áo quần mới. Rasen bưng vào một bát cháo gạo nóng và phụ lực với thím Hoàng để sửa soạn cho Lịch mọi việc. Nàng chỉ có việc vào từ giã thân phụ và em trai là điều hai người không thể giúp được mà thôi. Nàng rón rén bước vào phòng Arông. Chàng còn yên giấc. Nàng nhìn em hai mắt ứa lệ. Em nàng ốm yếu xác xơ, gương mặt xấu xí xanh xao ấy làm Lịch phải động lòng. Người em này, ai mà yêu được? Nơi chàng không có gì đáng yêu cả. Nàng cảm thấy bừng dậy trong lòng biết bao niềm yêu thương đứa em hèn yếu. Nàng cúi xuống, hôn lên trán em. Hơi thở chàng nặng nề và đầu tóc hôi hám. https://thuviensach.vn — Chao ôi! Arông - nàng khẽ gọi. - Chị có thể làm gì cho em? Chàng mở đôi mắt đen bé nhỏ, nhận ra chị, trề môi lầm bầm: — Chị để em ngủ nào! — Nhưng chị đi đây em ạ. Chàng nhìn chị đăm đăm, không hiểu. — Em hãy chăm sóc cha, Arông. - Nàng khuyên lơn em. - Em nên tu tỉnh. Arông yêu dấu, chị van em! — Chị có trở về không? - Chàng hỏi, giọng khàn khàn. — Nếu được phép, chị về luôn. Vả lại, cũng đã có Rasen ở đây. — Như vậy thì tốt lắm. Chàng quay mình chui vào chăn. Lịch bước ra khẽ khép cửa, rồi vào phòng thân phụ nàng. Giáo trưởng đã khăn áo chỉnh tề và đang đọc kinh. — Cha! Giáo trưởng quay lui, và nàng lại nói: — Thưa cha, người ta đến đón con. — Sớm thế à! Nếu vậy, con phải mau lên, con ạ. Con đã sẵn sàng chưa? Nàng đến gần cha. Sau khi lấy tay sờ đầu, mặt, vai, tóc và áo nàng, giáo trưởng khẽ gật gù nói: — Ờ có thế chứ, con đã sửa soạn xong. Vậy con đã ăn sáng chưa? — Thưa cha, rồi ạ. Rasen đã sắp đặt mọi việc cho cha. Cảm động, nàng ngả đầu vào ngực cha già, thổn thức: — Cha ôi! Giáo trưởng vuốt tóc con an ủi: — Nhưng con có đi xa đâu. Con sẽ trở về gần như hằng ngày và con thử nghĩ mọi việc sẽ tốt đẹp biết bao đối với chúng ta tất cả. Nàng ngửng đầu dậy, lau nước mắt và mỉm cười: — Xin cha đừng tiễn con làm gì. Cha cho con từ biệt cha tại đây. Chốc nữa Rasen sẽ vào hầu cha. Nàng đi ra không quay đầu trở lại, và sau khi chào Rasen nàng bước ra ngõ. Khi các bức màn kiệu đã buông xuống. Lịch có cảm tưởng là nàng https://thuviensach.vn đang bắt đầu một cuộc viễn du, có lẽ không hẹn ngày về. Tại nhà bà Era, Trang đã đợi sẵn trước sân ngoài. Thím Hoàng đã truyền lại lệnh ấy của bà chủ cho Trang lúc tảng sáng, và nàng đã trừng trừng đôi mắt hỏi: — Tôi có phải hầu hạ cô ta không? Thím Hoàng đã xích lại gần, lấy tay véo vào má Trang. — Nếu trong đầu chị có một chút khôn ngoan, thì chị sẽ không hỏi điều gì chị ưa làm, điều gì không. Nếu lúc trước thím cũng hỏi như thế thì bây giờ thím đâu có được ở đây. Vâng lời… vâng lời… và tự do làm theo ý mình muốn. Hai điều đó đi đôi với nhau hoàn toàn nếu mình khéo léo một chút. – Bây giờ thì chị phải nhanh lên, đoàn thương hồ không còn bao xa nữa. Ông chủ đã đi đón từ lúc chưa sáng kia. — Đoàn thương hồ! - Trang kêu lên. — Phải, mà sao? - Thím Hoàng hỏi có vẻ sốt ruột. Rồi vừa bỏ đi vừa dặn tiếp: — Đừng nói với Lịch đấy, bà cấm. Khi thím Hoàng bước vào, Trang mới bắt đầu tết tóc và lúc thím bỏ đi, chiếc đuôi sam dài thườn thượt đã đánh xong. Trang chỉ còn nghĩ đến đoàn thương hồ, xúc động vì cái tin đoàn ấy đã trở về. Rồi đột nhiên nàng quên bẵng chuyện ấy. Thím Hoàng đã bảo chuyện gì kia? - “Vâng lời… vâng lời… và tự do làm theo ý mình muốn. – Hai điều đó đi đôi với nhau, - nếu mình khéo léo một chút”. Câu nói kỳ lạ, đầy khôn ngoan! Trang ngẫm nghĩ về ý nghĩa các lời này như một châm ngôn, thấm dần, thấm dần vào tận đáy tâm hồn nàng. Bỗng nhiên, nàng chúm chím cười, làm cho đôi má lúm đồng tiền trông rất xinh. Nàng không vấn đuôi sam lên mé tai như thường nhật mà buông thõng xuống lưng. Nàng buộc tóc lại ngang gáy với một sợi tơ đỏ thắt nơ, và giắt vào đấy một đóa hoa sơn chi vừa ngắt ngoài vườn. Bận y phục màu thiên thanh, Trang có vẻ duyên dáng, khiêm tốn, Lịch trông thấy nàng trước tiên, vì lúc đến cổng chính Trang tươi cười vén màn kiệu và đon đả hỏi: — Cô đã đến, thật là quí hóa. Xin mời cô xuống kiệu. https://thuviensach.vn Vừa nói nàng vừa đưa cánh tay ra để Lịch vịn. Nhưng Lịch đã nhanh nhẹn xuống khỏi kiệu không phải nhờ tới sự giúp đỡ ấy. Nàng lớn hơn Trang một cái đầu. Nàng chỉ mỉm cười mà không nói gì. Trang nhích sang một bên để nhường lối, và hỏi: — Cô đã dùng sáng chưa? Lịch thành thật đáp: — Cám ơn chị, tôi đã ăn điểm tâm rồi nhưng hãy còn đói. — Vì cô đi sớm quá. - Trang lịch thiệp nói. - Hôm nay khí trời ấm áp và trong lành quá. Đưa cô về phòng riêng xong, tôi xin mang thức ăn đến để cô dùng. Hôm qua, tôi đã dọn dẹp đâu vào đấy cả, và chốc nữa tôi sẽ đưa hoa sơn chi tươi đến tặng cô. Tôi sợ hái sớm quá, hoa sẽ có quầng đen, mất đẹp. Hai thiếu nữ cùng nhau đi vào. Cả hai đều ý thức mối liên hệ mới giữa đôi bên, và mỗi người đều có ý định xử trí cho thích nghi. Thím Hoàng đã vào trước để trình với bà Era và để Trang dẫn Lịch về phòng riêng. Khi Trang dừng bước, Lịch ngạc nhiên hỏi: — Cả tòa nhà này dành riêng cho tôi à? Chưa bao giờ nàng được ở những gian phòng đẹp đẽ như thế này. Nàng nhớ lại lúc nàng còn nhỏ nàng đã thấy bà tổ mẫu của Đavít ở đây và cứ đến tối là bà cụ thắp nến sáng trưng. — Chỉ có hai gian. - Trang đáp. - Gian này để làm phòng ngủ, còn gian kia để tiêu khiển khi vắng vẻ một mình. Nàng đưa Lịch đi xem từng gian một. Trang đợi người đàn ông xếp xong chiếc rương của Lịch vào một góc và lui ra, nàng mới trỏ cho Lịch các bộ y phục Do Thái mà bà Era mặc lúc còn trẻ. Bộ thì đỏ thẫm dát kim tuyến, bộ thì xanh tươi viền nguyệt bạch, bộ nữa màu vàng viền lục, bộ nào cũng thẳng nếp, vừa rộng lại vừa dài. — Hôm nay cô nên bận áo màu đỏ. Và Trang tiếp: — Nhưng trước tiên xin mời cô dùng bữa sáng, xong còn tắm và gội đầu với nước thơm. Đây là đồ nữ trang. Bà chủ lại còn dặn đừng để cô thui https://thuviensach.vn thủi một mình ở đây. Cô nên dạo chơi sân này qua sân khác để làm quen với mọi người trong nhà. — Bà thật chu đáo quá! Rồi Lịch e lệ tiếp: — Nhưng không biết ngày đầu tôi có đủ dạn dĩ không. Với một giọng khoan nhã, Trang nói: — Sao lại không? Ở đây không ai có ác ý mà cô ngại. Vừa nói Trang vừa mở chiếc hộp sơn đỏ để trên bàn trang điểm, và Lịch trông thấy rất nhiều đồ nữ trang bằng vàng, bằng bạc nạm ngọc thạch. Lịch ngồi cạnh bàn ngước trông lên, nàng gặp nét nhìn tươi vui và bí mật của Trang. Với một giọng rõ ràng và hóm hỉnh, Trang hỏi: — Đám cưới phải không cô? Tôi tin là bà tôi quyết định cưới cô cho tiểu chủ tôi. Lịch hơi bối rối, nhưng trấn tĩnh được ngay và hăng hái đáp: — Người khác không quyết định cuộc hôn nhân thay cho mình được. Trang bạo dạn hỏi: — Thế nghĩa là sao? Tất cả các cuộc hôn nhân, không phải đều sắp đặt à? Lịch kiêu hãnh đáp: — Đối với dân tộc chúng tôi thì không. Nàng quay đầu nhìn Trang một lần nữa và thầm nghĩ, người thiếu nữ Trung Quốc xinh đẹp này chỉ là một thiếu nữ, không tiện thảo luận với người ta về cuộc hôn nhân này, một vấn đề thiêng liêng, rất thiêng liêng ngay đối với tư tưởng của chính nàng – một điều xa vời và cao cả như ý định của Chúa. Với một giọng lạnh lùng và rắn rỏi, Lịch nói: — Bây giờ tôi cần ăn chút ít gì, nhờ chị nhé. Xong tôi thay y phục một mình… tôi đã quen thế rồi. Chị nói hộ với thím Hoàng rằng thím ấy khỏi phải giúp tôi trong việc này, và chị cũng vậy. Nghe giọng nói, Trang thấu hiểu sự diễn biến trong tâm trí Lịch. Nàng cúi đầu mỉm cười, và đáp một cách dịu dàng khả ái: — Thưa cô, vâng ạ! https://thuviensach.vn Rồi nàng lui ra. Một lát sau, có người đầy tớ gái bưng mâm đến, đợi Lịch ăn xong dọn dẹp rồi trở ra. Lịch rửa mặt, chải tóc, rồi bận bộ y phục màu đỏ thắm. Nhưng nàng không dùng nước hoa và cũng không sờ đến món nữ trang nào trong hộp. Khi đã sửa soạn xong, nàng sang ngồi đợi tại gian phòng trông ra sân. Trang lui về phòng riêng, nước mắt chứa chan, xúc cảm vì sắc đẹp của Lịch. Nàng đến trước bàn trang điểm, nhìn vào gương và nhận thấy vẻ kiều mĩ của mình hình như hèn mọn, vô nghĩa. Nàng chỉ là một vật nhỏ bé, nhẹ nhàng, khác nào một con chim, và tuy mặt nàng “khuôn trăng đầy đặn” nhưng thân mình nàng quá mảnh mai, thiếu khí lực. Lịch giống một bà công chúa, nàng chỉ là một đứa trẻ thơ. Dù thế nàng cũng không cảm thấy ganh tị, vì người thiếu nữ Do Thái này quang minh và tốt bụng quá. Trang tự biết nàng không có đủ các đức tính ấy. Mà dù có muốn minh chứng chăng nữa cũng không thể được một khi phải tranh thủ điều sở hữu bởi mưu mô mánh khóe? “Ta không có gì cả, không có gì cả, chỉ một mình thôi.” - Trang thầm nghĩ thế và sa sầm nét mặt. Nàng xếp gương, gục đầu xuống bàn khóc nức nở, cho đến lúc không còn giọt nước mắt nào. Nhưng nhờ vậy mà tinh thần nàng đã trở nên tỉnh táo, sáng suốt, và lòng tự nhủ lòng: “Mày không khi nào sẽ là một người vợ trong gia đình này. Mày đừng mơ mộng hão huyền. Mày cũng không thể là một nàng hầu, - Chúa của họ cấm điều đó. Nhưng không ai hiểu Đavít bằng mày. Mày là hạnh phúc của chàng. Mày đừng bao giờ để chàng lãng quên điều đó. Mày hãy là nguồn an ủi, là điều tối cần thiết, là niềm vui độc nhất và là nụ cười kín đáo của chàng. Thầm nghĩ như vậy, nàng ngửng đầu lên và mỉm cười. Nàng lại soi vào gương, cuốn đuôi sam lên trên mé tai và ngắm kỹ hồi lâu từng nét biểu lộ trên khuôn mặt và đôi mắt nàng. Rồi nàng cởi bộ áo quần màu thiên thanh ra, mặc bộ y phục khác sáng tươi màu hồng đào và giắt một đóa hoa sơn chi lên mái tóc. Nàng hái thêm một ít hoa để biếu Lịch. Nàng đã phải https://thuviensach.vn lấy hết can đảm để sắc mặt khỏi ủ ê khi trông thấy Lịch tươi phơi phới trong bộ y phục đỏ thắm với chiếc thắt lưng màu vàng. Khi đưa tặng hoa cho Lịch, Trang cố tỏ vẻ hớn hở và mỉm cười nói: — Ồ, cô đẹp quá! Xin biếu cô ít hoa tươi. Tôi sẽ đến thưa với bà chủ rằng cô đã sẵn sàng để vào hầu. Nàng vừa đi, vừa chạy, dường như vui sướng với việc nàng làm vì Lịch. Đến cửa phòng bà Era nàng dừng lại, nuốt hai hàng lệ ứa, chỉnh lại thần sắc, đằng hắng và đứng đợi. Bà Era bảo: — Cứ vào. Bà Era vừa ăn cơm xong và sắp sửa đi soát xét khắp nhà, nhất là nhà bếp để xem tôi tớ có chăm lo phận sự không, vì bà muốn không một việc gì được hoãn lại ngày mai, vì là nghỉ lễ Sa Ba[3]. Hồi sáng, khi thím Hoàng đánh thức bà dậy để báo tin đoàn thương hồ có lẽ sẽ về đến nhà nội nhật, bà đã kêu lên: — Mai là ngày lễ Sa Ba mà hôm nay đoàn về à! Rồi bà dặn: — Không được nói cho cô Lịch biết để tâm trí cô khỏi xao nhãng điều ta muốn nói với cô ấy. — Bẩm bà, vâng. Bà Era sợ trong nhà náo động vì tin đoàn thương hồ về mà xao lãng chuẩn bị công việc cho ngày lễ Sa Ba chăng. Bà đứng dậy sắp sửa đi xem xét và đôn đốc bọn tôi tớ, thì chợt nghe Trang đằng hắng ngoài cửa. Bà lại ngồi xuống. Có vẻ sốt ruột, bà giục Trang: — Vào đây, mau lên con! Trang bước vào gian phòng đặc biệt vì khác hẳn các gian phòng khác trong nhà. Trên tường căng đầy vải hoa và trướng sa tanh. Đồ đạc chạm trổ bày la liệt trong phòng nhưng không phải theo kiểu Trung Quốc, ở đây người ta không tìm ra được khoảng trống không nào cần thiết cho một bà mệnh phụ Trung Quốc tìm sự yên tĩnh cho tâm hồn và trật tự cho tư tưởng. Bà Era sống vui sướng giữa khung cảnh của cải chồng chất ấy, và mặc dù https://thuviensach.vn Trang không thích, nàng cũng đã phải khen gian phòng đẹp đẽ để lấy lòng chủ. Nếu hẹp hơn thì gian phòng này đã trở nên xấu xí. Nhưng bà Era từ khi mới về nhà chồng đã cho triệt hạ hai bức tường ngang, và ba gian phòng cũ hợp thành một, rộng thênh thang. Trang kính cẩn: — Bẩm bà, cô Lịch xin vào hầu! — Cậu con đâu? — Bẩm bà, khi con vào cậu con còn ngủ! Tối hôm qua, Trang đã không vào phòng Đavít để sửa soạn mùng màn cho chàng. Nàng làm như vậy một phần vì sự cấm đoán của bà Era nhưng nhất là để dò ý tứ Đavít. Than ôi! Đavít đã không gọi đến nàng! Nàng đã tức tối khóc, nhưng sáng dậy ăn năn nên nàng đem nước trà đến phòng chàng rất sớm để hỏi chàng hôm qua đi đâu và vì sao không làm cho xong bài thơ. Nhưng Đavít còn ngủ say sưa, cánh tay mặt gác lên trán. Trang âu yếm nhìn chàng hồi lâu rồi lui ra. Bà Era bảo Trang: — Nói với thím Hoàng vào đánh thức cậu con dậy. Còn ông chủ ở đâu nhỉ? — Bẩm bà, con nghe thím Hoàng nói ông con đi đón đoàn thương hồ. — Mong đoàn ấy về hôm nay đi cho rồi! Nếu không, Đavít chỉ để tâm trí vào đấy mà thôi. Trang tỏ vẻ buồn bã để đẹp lòng chủ: — Bẩm bà, thím Hoàng có cần thưa với cậu con lại đây trước khi đoàn thương hồ về đến nơi không? — Ừ, phải rồi, con nói với thím ta thưa với cậu con như thế. Lát nữa, bà đi kiểm soát cũng được. Bây giờ con mời cô Lịch đến đây. Bà Era mở cái tráp cẩn xà cừ lấy ra một bức thêu. Trang lui ra. Gặp thím Hoàng, làm như truyền lại lệnh của chủ, nàng bảo: — Thím đi tìm cô Lịch đến hầu bà, còn tôi, tôi đi đánh thức tiểu chủ dậy đây. Mau lên nghe thím. Trang vừa nói xong đã bỏ chạy. Nhưng nàng không vào phòng Đavít mà lại chạy đến thư phòng vắng vẻ vào giờ này. Nàng vội vã lấy quản bút https://thuviensach.vn lông, rút thép, mài một chút mực và móc yếm lấy bài thơ bỏ dở ra. Nàng chau mày suy nghĩ một chốc, rồi viết thêm ba câu thơ trên tờ hoa tiên. Xong nàng vừa xếp bút nghiên vừa thì thầm: — Đavít thứ lỗi cho tôi. Đoạn nàng vội vã về phòng riêng, mở ngăn kéo lấy ra một chiếc túi đựng tiền mà ông bà Era và khách khứa đã cho nàng. Nàng bỏ chiếc túi vào yếm và lẩn vào các đường cầu để đi ra phía cổng sau, chiếc cổng nhỏ hẹp mà các nhà giàu sang đều có, đề phòng khi nhiễu loạn quân cường đạo cướp bóc theo chính môn ùa vào thì gia đình có ngõ mà tẩu thoát. Ra khỏi cửa hậu nhà chủ, Trang tránh đường lớn, men theo các con đường nhỏ vắng vẻ dẫn đến phía cửa hậu nhà họ Khương. Trang gõ cửa. Bác làm vườn rút then. Nàng nói: — Tôi vào đưa một bức thư. Bác làm vườn gật đầu và đưa ngón tay lấm đất chỉ đường cho Trang vào nhà. Gia đình họ Khương sống một cuộc đời nhàn rỗi, đến trưa mọi người mới rời khỏi giường. Mụ Chu, người vú già, mới ngủ dậy, mụ đang đứng ngáp trong phòng riêng và lấy chiếc trâm bạc gãi đầu, thì Trang hé cửa, hỏi nhỏ: — Thím Hai đây phải không? Mụ Chu mở rộng cánh cửa hỏi lại: — Ồ! Chị Trang đấy à? Có chuyện gì mà chị lại chơi sớm vậy? — Không giấu gì thím, tôi phải vội lên mới được. Đàng nhà không ai biết tôi đến đây cả, trừ Thiếu chủ tôi là người sai tôi đưa đến tặng tam nương bài thơ này. Nếu có phúc đáp, nhờ thím trao lại cho tôi nghe. Trang có phần quen thuộc nhà này, vì một hôm ông Era đã sai nàng mang bảo vật đến đây để trao tận tay cho ông Khương Sơn. Nhân đấy, Trang đã làm quen với thím Chu. Sau đó, thím Chu và Trang đã đến thăm viếng chúc mừng nhau trong dịp Tết Nguyên Đán, vì thế tình quen biết càng thêm đượm đà. Đó là sự dĩ nhiên giữa gia nhân hai nhà mà chủ nhân có quyền lợi liên hệ. Đành rằng bà Era không phải là bạn của bà Khương, nhưng ông Era và ông Khương giao thiệp với nhau rất mật thiết. https://thuviensach.vn Mụ Chu nhìn chăm chú tờ hoa tiên: — Nói cái gì trong này? Trang lấy giọng đọc bài thơ mà nàng đã sáng tác. Mụ Chu thở dài: — Giọt sương dưới ánh mặt trời. Đẹp tuyệt! Mụ Chu là một người to béo phục phịch, mụ là vú nuôi Quí Lan hồi còn nhỏ. Mụ đến giúp việc cho nhà họ Khương từ hồi còn trẻ và ở luôn mãi tới bây giờ để hầu hạ Quí Lan. Mụ tốt bụng, rất dễ vui nhưng cũng rất dễ buồn. Suốt đời mụ cúc cung tận tụy với Quí Lan, là người mà mụ chăm sóc từ hồi măng sữa. Mụ Chu nói tiếp: — Tôi sẽ trao bài thơ cho nàng. Thế này là không tốt, nhưng cậu ấy đẹp trai quá nên tôi không nỡ từ chối. Tôi đã thấy cậu ấy; lúc cô Ba chạy vào nói với tôi, tôi vội vàng lại gần chấn song để nhìn, chỉ tiếc cậu ấy là người ngoại quốc… nhưng nghĩ cho cùng, người ngoại quốc cũng là người như chúng ta, và cậu ấy đẹp quá! Như một ông hoàng! Tôi đã nói với Quí Lan như thế, cường tráng và uy nghi làm sao! Quí Lan sẽ biết cách hóa cậu ấy thành người Trung Quốc. Cậu ấy có yêu Quí Lan tha thiết không? Trang gật đầu, rồi rút túi tiền ra: — Đây là của cậu tôi tặng riêng thím. Mụ Chu vờ phản đối: — Cha mẹ ôi! Chị cất đi, ai lại lấy vậy kìa. Tôi hứa giúp là vì… - Nhưng mụ cầm lấy chiếc túi khi Trang dúi vào tay. - Tôi sẽ giao tận tay cô tôi và sẽ cho chị biết tin tức. Chị rảnh trở lại chơi nhé! Trang lại theo các con đường nhỏ trở về nhà. Nàng vào thẳng phòng Đavít thấy chàng đang còn ngủ ngon lành. Nàng lần lượt xoa nhẹ vào hai má chàng để chàng tỉnh dần, vì sợ đánh thức mau quá thời linh hồn còn vẩn vơ đâu đấy, lạc đường không kịp nhập vào xác. Nàng gọi khe khẽ, êm ái như tiếng ru: — Thiếu chủ ơi! Dậy đi thôi. Thiếu chủ! Dậy đi nào! Đavít mở mắt, ngồi dậy vươn vai ngáp dài. Trang cười hớn hở khi sự biểu hiện của linh hồn trong đôi mắt lóng lánh của chàng. https://thuviensach.vn Chàng nhìn Trang, vẻ nhìn bất định như tâm thần còn phiêu diêu trong giấc mộng. Trang dịu dàng: — Xin Thiếu chủ mau lên, bà cho tôi lại gọi Thiếu chủ đây. — Để làm gì vậy? Chàng thòng chân khỏi giường; Trang cúi xuống mang đôi giày vải vào cho chàng. Đavít đã không để ý đến nàng gọi chàng bằng “Thiếu chủ” và cũng không nghĩ rằng, lẽ ra nàng không nên đến phòng chàng như thế này nữa. Trang không đả động gì đến điều ấy mà chỉ nói: — Lịch đã ở đây rồi. — Vô lý. — Nhưng mà đúng vậy. Nàng đi lại một góc phòng rót nước ở chiếc bình đồng chạm vào một cái thau to, rồi lấy một chiếc khăn lông và miếng xà phòng thơm Tây phương. — Dù sao, tôi cũng không thể vâng lời mẹ tôi được. Trang quay lui. Hai tay chống nạnh, nàng ngắm nhìn Đavít và nhượng bộ sự xúi giục của con tim, nàng đã dịu dàng bảo chàng: — Cậu viện cớ gì mà không vâng lời bà? Tốt hơn là cậu nên nói rằng ông bảo cậu đi đón đoàn thương hồ và sau đó cậu sẽ về ngay. — Đoàn thương hồ! Thật không? Thân phụ tôi nói với Trang à? — Bác gác cửa kể lại với thím Hoàng là ông chủ được tin từ lúc nửa đêm, và thím ấy mách lại với tôi như thế. Bây giờ tôi đi bảo người nhà mang thức ăn sáng đến đây cho cậu và sau đó tôi sẽ vào trình lại với bà. Trang bước vào phòng bà Era, đầu cúi xuống, có vẻ tư lự buồn bã: — Bẩm bà, chúng con vào không kip! Thím Hoàng vào thì cậu con đã ra đi từ lâu rồi. Con cho người đi kiếm, nhưng cậu con cũng không có mặt tại trà thất. Viên thủ môn của thị trấn cho biết cậu con đã qua đấy hơn một giờ rồi, cậu đi Tam Chung để đón đoàn thương hồ. Bà Era thở dài: — Rõ đến chán! Mai lại là ngày lễ Sa Ba. Còn Lịch? https://thuviensach.vn — Bẩm, cô Lịch sắp đến. Trang đợi một chốc rồi tiếp: — Bẩm bà, bà có sai bảo con điều gì nữa không ạ? — Không, con cứ lo công việc như thường ngày là được. Ta còn đợi Lịch. — Con xin phép đi hái hoa tươi để trang trí khách đường vì mai là lễ Sa Ba. Sau đó, con sẽ ra cửa ngõ đợi, hễ cậu con về con mời vào đây ngay. Trang thủng thẳng lui ra. Chân đi giày sa tanh, nàng băng qua sân lát đá nhẹ nhàng không một tiếng động. Lúc thím Hoàng vào thì Lịch đang dùng bữa sáng. — Tiểu thư hãy thong thả, đừng vội. Thím Hoàng kéo chiếc ghế đẩu ngồi đợi gần cửa phòng. Lịch đặt chiếc muỗng sành xuống, vẻ bối rối: — Có gấp không thím Hai? Thím Hoàng thủng thẳng đáp: — Dạ không. Tiểu thư hãy thong thả dùng cháo cho xong đã. Rồi cùng tôi vào hầu phu nhân cũng vừa. Lịch lại cầm chiếc muỗng lên, nhưng không còn thấy muốn ăn nữa. Thím Hoàng ngắm nhìn nàng. Trừ hai khuyết điểm nhỏ: sống mũi hơi cong và vóc dáng hơi cao, thím nhận thấy nàng xinh đẹp lạ thường. — Trông tiểu thư giống phu nhân chúng tôi hồi bà còn là cô dâu mới về đây. Thím Hoàng hồi tưởng lại ngày hôm ấy thím đã khóc vì sợ không còn được hầu hạ Era, trang thanh niên anh tuấn với dáng điệu nửa Âu nửa Á ấy. Lúc bấy giờ thím là một cô gái trẻ, thím đã bớt lo khi thấy cô dâu cao hơn chồng đến nửa cái đầu. Không đời nào chàng có thể yêu một người cao thế ấy, thím tự nhủ. Và nửa cái đầu cao hơn ấy đã quyết định việc thím ở lại nhà này và lấy lão Hoàng, người gác cổng. Nhưng dù chỉ mới mười bảy tuổi, bà Era đã tỏ ra rất sành sỏi. Tối lại, bà trông chừng cho đến khi chồng vào phòng ngủ, không để ông la cà thơ thẩn một mình trong các hoa viện. Mãi đến tuổi tứ tuần, Đavít đã mười hai, bà mới thuận cho chồng ở căn nhà riêng. Lúc đó thím Hoàng đã béo phì và nơi thím không còn có vẻ gì khác https://thuviensach.vn hơn là một kẻ nô bộc. Thím đã có với lão Hoàng bốn người con nhưng thím đều cho về quê làm ruộng cả. Thím nhận thấy từ lâu rằng bà Era đã làm chủ thật sự trong nhà. Và bà Era cũng biết người nữ tì đã nhận thức được điều trên. Trong cuộc tranh đấu thầm kín kéo dài suốt bao nhiêu năm ấy, giữa hai người đàn bà không có một tiếng trao đổi về vấn đề này. Cho đến bây giờ, cuộc tranh đấu đã kết thúc, và bà Era đã thắng lợi. Thế là vừa ngắm Lịch, thím Hoàng vừa hồi tưởng lại thời xưa, rồi thẫn thờ tiếp: — Nhưng tiểu thư nhu mì hơn. Đôi môi ít rắn rỏi và tóc thưa hơn. — Chao ôi! Tóc tôi… - Lịch lộ vẻ buồn nản. - Không khi nào tôi có thể buộc chặt được cả. Thím Hoàng nhìn dải sa tanh đỏ thắt trên tóc Lịch một hồi lâu. Thím nói: — Cái băng đáng lý phải bằng vàng kia. Tôi nhớ có một cái rất xứng hợp với màu áo của cô. Rồi thím tìm trong chiếc tráp mà bà Era đã cho đưa đến và lấy ra một cái băng vàng. — Để tiểu thư dùng cháo xong… — Không, tôi không thể ăn thêm gì nữa. — Thế thì để tôi mang cái này cho tiểu thư. Thím Hoàng với đôi tay khéo léo đính cái băng vàng lên mái tóc Lịch. — Còn đây là đồ nữ trang. - Thím Hoàng vừa tiếp, vừa rút trong tráp ra một chiếc kiềng và đôi hoa tai vàng. Lịch ngoan ngoãn để thím mang nữ trang cho nàng. — Bây giờ xin rước tiểu thư cùng tôi lại chào bà chủ. - Thím Hoàng cầm tay Lịch và nhận thấy bàn tay đẫy đà, rắn rỏi, thím ngạc nhiên nhấc lên ngắm đi ngắm lại. - Ồ, giống như tay đàn ông! Lịch bẽn lẽn: — Thím nghĩ, tôi đã phải làm lụng… — Lòng bàn tay mát, da dẻ còn mịn, ngón tay búp măng. Mỗi buổi tối, tôi sẽ thoa dầu cho. Vài tuần sau, tiểu thư sẽ có đôi bàn tay xinh xắn. https://thuviensach.vn Nhẹ nhàng, thím Hoàng dắt Lịch đi. Bà Era đang ngồi thêu, ngửng đầu lên nói với Lịch: — Vào đây con. Con ngồi bên dì đây. Lịch rón rén ngồi xuống. Bà Era chăm chú nhìn nàng: — Con đẹp lắm, con có biết không? — Thím Hoàng trang điểm cho con đấy. Không có thứ này thì… Và nàng lấy ngón tay sờ các món nữ trang bằng vàng. Thím Hoàng đỡ lời: — Bẩm bà, con thấy tiểu thư ăn mặc đơn sơ quá. Tiểu thư có thể mang nhiều vàng, tiểu thư cao lớn thật. Bà Era vội nói: — Còn kém Đavít. Lịch e lệ: — Anh Đavít cao lớn lắm. — Chốc nữa anh ấy sẽ đến đây để chào mừng con. Bà Era lại cúi xuống tiếp tục thêu và thím Hoàng đi sang phòng bên cạnh. Còn lại một mình Lịch với bà Era, hai tay nàng không làm việc gì nên cảm thấy băn khoăn khó chịu lạ. Nàng rất yêu mến người bạn cũ của mẹ nàng. Không một ai gần gũi nàng hơn, về nhiều phương diện. Bà Era mong ước nàng sẽ là con dâu của bà, Lịch rõ điều này lắm, nhưng nàng phân vân không biết người ta muốn nàng làm gì đây, nên nàng vẫn đợi. Như đoán được tư tưởng của Lịch, bà Era ngẩng đầu lên. Gian phòng lặng lẽ. Ngoài tiếng chân nhè nhẹ của thím Hoàng quanh quẩn sắp dọn đồ đạc ở gian phòng ngủ bên cạnh thì không còn một tiếng động nào khác trong tòa nhà thênh thang. — Lịch, con rõ vì sao con lại ở đây chứ? — Thưa dì, con chưa được rõ lắm. — Con biết được lời hứa giữa mẹ con với dì ngày trước, lúc con còn nằm ngửa trong nôi kia. Lịch cúi nhìn xuống không đáp, hai bàn tay xoắn chặt lấy nhau. — Dì ước mong con kết hôn với Đavít. https://thuviensach.vn Bà Era cảm động đến rơm rớm hai hàng lệ. Bà vừa lật cánh tay áo phồng lót lụa lên lau nước mắt, vừa ngắm khuôn mặt dần ửng hồng của Lịch. Thiếu nữ quay nhìn bà Era, vẻ chân thành, khổ sở. — Vì sao dì lại không nói rõ ràng với con ý muốn của dì đã chứ? Điều ước mong duy nhất của dì… nhưng không phải của riêng dì. Bà xích ghế lại ngồi gần Lịch và tiếp: — Con biết và chắc không ai biết rõ bằng con, điều xảy đến cho dân tộc ta ở đây, trong thị trấn Trung Quốc này… Có mấy người giữ được lòng trung thành đâu. Lịch, con có thấy không, hỏng mất con ạ! — Người Trung Hoa đối với chúng ta rất tốt. Bà Era khoát tay bất bình: — Ông Era cũng nói thế đấy! Tốt bụng… dì chán lắm! Người Trung Hoa không tàn sát chúng ta, nhưng đó có phải là một lý do để cho rằng họ không đang tìm cách phá hoại chúng ta không? Lịch ạ, lúc dì bằng tuổi con, ngôi giáo đường chật ních tín đồ mỗi chủ nhật. Bây giờ, con thấy, còn mấy người đâu? Lịch phân vân: — Nhưng đó không phải lỗi tại người Trung Quốc. — Tại họ, chính tại họ. Họ tốt ngoài miệng… Lúc nào họ cũng tươi cười, mời mọc chúng ta tham dự hội hè của họ, giao thiệp với chúng ta trong công việc làm ăn. Họ không ngớt nói rằng không có sự khác biệt nào giữa hai dân tộc Trung Hoa và Do Thái. Nhưng chúng ta mới là con của Đức Chúa Trời chân thật và họ là người ngoại giáo. Họ thờ các hình tượng bằng đất sét. Có khi nào con vào trong một đền thờ Trung Quốc chưa? — Thưa dì có, lúc chúng con còn nhỏ, Arông và con, có vào đấy... chỉ để xem cho biết mà thôi. — Như vậy con ắt hiểu rồi. Lịch vẫn phân vân: — Họ đối xử tử tế mà chúng ta nỡ ghét họ sao? — Không phải tử tế vì tốt bụng đâu. Không, không, dì cam đoan với con, thủ đoạn đấy! Họ thắng ta bằng thủ đoạn. Họ xúi giục phụ nữ quyến rũ https://thuviensach.vn đàn ông Do Thái. Họ tự hào rất khoan dung về tôn giáo… Họ còn nói họ sẵn sàng thờ phụng Đức Dêhôva của chúng ta chung với các pho tượng mà họ sùng bái! Sắc mặt bà Era hồng hào, trang nghiêm, và hăng hái trong lúc bà giải thích cho thiếu nữ nghe. Lịch chăm chú nghe, hai tay vẫn chấp lại trên gối. Đợi bà ngừng lại, nàng mới hỏi: — Thưa dì, dì muốn con phải làm gì? — Dì muốn rằng con… rằng con phải thuyết phục Đavít. Con và Đavít phối hiệp, Lịch! Con nghĩ coi, Đavít sẽ chịu ảnh hưởng của con đến mực nào. Lịch thành thật đáp: — Nhưng Đavít còn lạ gì con! Anh ấy sẽ ngạc nhiên nếu con tỏ ra khác với lâu nay. Bà Era năn nỉ: — Bây giờ chúng con đã lớn thì phải khác chứ. — Lâu nay, lúc nào, chúng con cũng coi nhau như anh với em vậy. Bà Era đẩy bức thêu và đứng dậy. Bà đi tới, đi lui trong phòng. — Chính là điều mà dì muốn các con quên đi. Điều ấy chỉ thích hợp lúc các con còn ấu thơ kia, Lịch ạ! Thiếu nữ cũng đứng dậy: — Thưa dì vâng ạ! Bà Era hỏi, giọng cụt ngủn: — Con hiểu dì muốn nói gì rồi chứ? — Con hiểu, nhưng con không biết hành động cách nào. Và đôi mắt xinh đẹp của Lịch rưng rưng ngấn lệ. Bà Era vẫn với giọng cụt ngủn: — Hãy chinh phục lòng nó! Lịch, giọng cương quyết: — Không thể được. Anh ấy sẽ chế nhạo con và chính con cũng sẽ buồn cười cho con quá. Con sẽ không còn là… là con nữa. Nàng với tay nắm lấy tay bà Era trong hai tay mình và tiếp: https://thuviensach.vn — Con phải vẫn là con như lâu nay, phải không dì? Con cũng hiểu Đavít lắm. - Nàng cảm thấy tim mình ấm áp khi nghĩ đến Đavít và nàng trở nên bạo dạn đối với mẹ chàng, người đàn bà mà nàng vừa mến yêu vừa kiêng nể. - Có lẽ con còn hiểu anh ấy hơn dì nữa kia. Dì tha lỗi cho con! Dì hẳn rõ chúng con xuýt xoát tuổi nhau. Và con cảm thấy nơi anh ấy một cái gì… một cái gì cao cả - và tốt lành. Nếu có thể, hướng trực tiếp về đặc tính thiên nhiên ấy của Đavít – đặc tính đồng nhất giữa anh ấy và con… Bà Era chăm chú nghe, tim hồi hộp, mắt không rời thiếu nữ vừa nói vừa nhìn bà tha thiết. Bà nghĩ thầm: “Ừ, rất có hy vọng”. Nhưng bà chưa kịp thốt nên lời, bỗng có tiếng ồn ào inh ỏi nổi dậy từ phía sân ngoài, tiếng người, tiếng lạc đà, tiếng chiêng lẫn lộn. Thím Hoàng lật đật chạy đến: — Bẩm bà, đích thị đoàn thương hồ rồi! Rồi thím chạy ra cửa, và chạm trán với chồng thím. Lão Hoàng ráng gân cổ kêu om sòm: — Đoàn thương hồ!… Đoàn thương hồ! Bẩm bà, ông chủ bảo con vào mời bà… Xin bà ra mau cho… Đoàn thương hồ đã về! Bà Era rút tay ra khỏi tay Lịch: — Ra xem con. Thà về hôm nay còn tốt hơn là ngày mai, ngày lễ Sa Ba. Nhưng Lịch vẫn đứng yên: — Dì cho phép con đợi ở đây, để suy nghĩ cho chín... những lời dì dạy. — Tùy ý con. Hãy suy nghĩ đi. Nhưng lúc nào muốn xem thì con cứ lại. Lịch thở dài: — Vâng ạ! Khi còn lại một mình trong phòng, nàng ngồi xuống ghế, gục đầu vào hai cánh tay khoanh lại trên bàn. Một lát sau, nàng đứng dậy, đi lại một góc phòng, quay mặt vào tường, nàng đọc kinh cầu nguyện giọng trầm trầm, thỉnh thoảng lại khóc nức lên. Mỗi năm, hễ đoàn thương hồ về là cả thị trấn lại nô nức khác thường. Người ta đã loan tin từ miệng người này sang người khác nên khi đàn lạc https://thuviensach.vn đà dài thườn thượt kéo ngang qua các đường phố, thiên hạ chen nhau ra xem chật cả hai bên lề đường, Cao Liên, người chung vốn tin cẩn của ông Era chễm chệ trên lưng một con lạc đà sắc trắng đi dẫn đầu. Tiếp đến là đoàn người hộ vệ võ trang bằng gươm giáo và súng trường Tây phương. Sau cùng là đàn lạc đà mang hàng hóa. Cả đoàn người cũng như vật đều cảm thấy mệt nhừ sau cuộc hành trình dài đằng đẵng để đến tận Tây phương, băng qua Tân Cương rồi lại trèo đèo vượt núi để trở về. Nhưng vào thị trấn, đoàn người đã cố gắng để chỉnh đốn lại hành trang, và đàn lạc đà cũng ngẩng đầu lên, xăm xăm rảo bước ra dáng oai vệ lắm. Ông Era ngồi xe la theo sau. Từ mấy ngày trước, ông đã rải người đợi sẵn từng quãng dọc theo đường về của đoàn thương hồ để lấy tin. Sáng tinh sương hôm ấy, một người đã hồng hộc chạy về cho ông hay đoàn thương hồ không còn bao xa và cứ tốc độ ấy thì một giờ nữa sẽ về đến cửa thành. Người đem tin sợ tính sai nên khi vào đến ngõ vội dặn lão Hoàng thuê xe chực sẵn, thành thử ông Era có thể lên đường ngay. Tại một làng kia, cách thị trấn khoảng mười dặm, ông Era gặp đoàn thương hồ và ôm chầm lấy Cao Liên mừng rỡ. Sau khi ăn vội vàng qua bữa, cả hai lại lên đường. Ông Era đi đoạn hậu trong chiếc xe la, qua các đường phố chật ních người đứng xem. Ông cho vén các diềm xe bằng sa tanh xanh lên và tươi cười vẫy tay để đáp lại sự chào hỏi của những người quen biết. Đến trước cửa một trà đình ở con đường chính của thị trấn, chợt thấy ông Khương Sơn đang đứng phì phèo cái điếu bọc da, ông Era bảo dừng xe lại. Theo phép lịch sự, ông Era xuống xe đến chào hỏi bạn. Ông Khương Sơn nói: — Bác Cao Liên và đoàn thương hồ đã về đến nơi bình an vô sự, tôi có lời mừng đại huynh. — Chuyến này có nhiều hàng quí giá lắm, lúc nào có rảnh xin đại huynh quá bước đến xem. Đại huynh tha hồ mà chọn, tôi dành ưu tiên cho đại huynh, còn lại bao nhiêu mới nhường cho bạn hàng. — Đa tạ đại huynh! Đa tạ đại huynh! Lối xã giao của ông Khương Sơn đã làm đôi bạn thêm thân mật. Ông ta là một người to béo phì nộm. Ông bận áo gấm dài, ngoài khoác một cái https://thuviensach.vn áo cụt bằng nhung đen. Cái bụng phệ của ông đã làm cho vạt áo trước ngắn hơn vạt sau. Ông Era nói: — Hay là ngày mai xin mời đại huynh đến tệ xá dùng chén rượu nhạt cho vui, rồi sau đó chúng ta tha hồ xem hàng hóa. À, không! Xin lỗi đại huynh. Tôi quên. Mai lại là ngày lễ Sa Ba của chúng tôi. Xin đại huynh cho ngày khác vậy. — Xin vâng, xin vâng! Ông Khương Sơn vừa đáp vừa nghiêng đầu chào và đẩy nhẹ bạn lên xe. Đoàn thương hồ lại tiếp tục đi. Lúc sắp đến nơi, ông Era thấy Đavít từ trên thành gạch xây quanh nhà nhảy nhẹ xuống chạy theo bên cạnh con lạc đà đi đầu và vẫy cả hai tay để chào mừng Cao Liên. Rồi chàng vội chạy trước vào cửa ngõ. Mấy gã đánh xe cả cười nói: — Thế nào cậu Thiếu chủ cũng làm náo động cả nhà lên cho mà xem. Nghe vậy, ông Era cười một cách hãnh diện. Đến cửa ngõ, chiếc xe la dừng lại. Ông Era mở ví thưởng thêm tiền cho mấy gã đánh xe. Họ vui vẻ cảm ơn và cho xe lui về. Các con lạc đà lần lượt quỳ xuống. Chúng thè lưỡi thở. Người ta liền bưng hàng xuống và đưa vào nhà. Lạc đà được dẫn về chuồng, các cửa khóa lại. Nhiều kẻ qua đường tò mò đến nỗi nếu không có lão Hoàng ngăn lại thời họ đã xông vào sân để xem cho tận mắt số hàng hóa ngoại quốc. Lão Hoàng không ngớt tiếng la lớn: — Có lui ra không? Các người có phải là kẻ cướp không mà xông xáo như thế? Ông Era dẫn Cao Liên đến khách đường. Đavít níu lấy cánh tay Cao Liên nũng nịu: — Bác kể cho cháu nghe tất cả nhé! Hai ông Era và Cao Liên không phải là họ hàng thân thuộc. Họ chỉ là đôi bạn thuở ấu thơ. Cao Liên gốc Do Thái nhưng mẹ là người Trung Hoa, nhờ vậy mà rất được việc cho ông Era trong công chuyện giao dịch thương https://thuviensach.vn mại. Đối với người Do Thái, Cao Liên là Do Thái mà đối với người Trung Hoa, ông ta là Trung Hoa. Lúc Cao Liên băng qua các sân lát đá nắng chói, gương mặt dài với đôi lưỡng quyền hẹp của ông trông có dáng mệt mỏi, nhưng trên môi đang nở một nụ cười khả ái và đôi mắt đen có vẻ hiền lành. Ông ta ăn nói chững chạc, giọng khoan thai và trầm trầm. Bà Era đợi ở cửa khách đường, Cao Liên nghiêng đầu chào. Bà nói: — Bác về được bình an, xin có lời mừng bác! — Xin cám ơn bà chị, đây cũng là nhờ ơn trên phù hộ. Bà Era thụt lùi để ông Cao Liên bước vào. Ông ta kính cẩn cúi mình khi đi ngang qua trước mặt bà Era nhưng bà chỉ khẽ gật đầu đáp lại để chứng tỏ rằng Cao Liên không hoàn toàn ngang hàng với bà. Cao Liên không lạ gì kiểu cách của bà nên không tỏ vẻ hờn dỗi. Ông ta hỏi: — Thưa bà chị, bây giờ chúng tôi phải xếp hàng hóa vào đâu đây? Khi có mặt bà Era, lúc nào Cao Liên cũng hỏi ý kiến bà, nhưng đối với ông ta người đàn ông vẫn là chủ nhân thật sự của gia đình. Ông Era rất thông cảm với bạn về điểm này. Bà Era đáp: — Tôi ngồi xuống chiếc ghế này, bác mở từng kiện hàng cho tôi xem. Bà ngồi xuống và ông Era cũng ngồi xuống chiếc ghế đối diện bà, thím Hoàng pha trà trong lúc một người đầy tớ trai hầu bánh ngọt trên một chiếc khay bằng sứ. Tôi tớ trong nhà lặng lẽ xâm nhập khách đường. Họ xếp hàng dọc theo tường để có thể nhìn tận mắt số hàng hóa sắp được trưng ra. Đavít rút dây kiện thứ nhất, lật đật muốn mở ra ngay. Cao Liên vội nói: — Thiếu chủ cẩn thận. Trong đó có một món quí giá lắm. Ông liền chạy đến giúp Đavít, và nút dây mà chàng đã hì hục mãi không mở được hình như tự nó tung ra dưới bàn tay nhanh nhẹn của ông. Tháo lớp vải bọc ngoài, ông lấy ra một chiếc hộp bằng kim khí, giở nắp và rút khỏi lớp giấy độn bên trong một vật nặng vàng chói. Đavít reo lên: https://thuviensach.vn — Cái đồng hồ! Nhưng đã có ai từng thấy một cái đồng hồ như thế này bao giờ chưa? Cao Liên khoe: — Có phải là vật thường đâu. Ông Era tần ngần ngắm nghía các bức tượng tí hon tạc hình đồng tử mạ vàng khỏa thân và dang tay đỡ chiếc đồng hồ. Ông hỏi bạn: — Đẹp lắm, các hình đồng tử tạc khéo quá, nhưng không biết có ai cần đến không? Cao Liên mỉm cười đắc thắng: — Ông Khương Sơn có dặn tìm một vật gì để dâng vào trong cung, ông anh quên rồi sao? Ông ấy sẽ dâng lúc nào mở thương điểm tại Bắc Kinh. Tôi mua vật này chính là để dùng vào việc ấy. Nghe bạn nói, ông Era vội kêu lên: — Đúng rồi. Người thường làm gì dùng được vật quí này. Dâng vào trong cung. Ồ! Phải rồi. - Ông vuốt râu đắc ý và ngắm công trình mỹ thuật kia. - Vật này sẽ làm dễ dàng việc ký kết giao kèo giữa ông Khương Sơn và tôi, phải không hiền huynh? Đavít tò mò: — Tôi muốn mở phía sau ra xem thử do đâu nó chạy được. Ông Era vội bảo con: — Đừng đừng! Con không thể làm cho nó chạy lại được đâu. Rồi quay sang Cao Liên: — Nhờ hiền huynh gói lại cẩn thận… Món này quí lắm… và hiền huynh đừng nói giá tiền làm gì. Nghe vậy, cả nhà phá lên cười. Bọn tôi tớ nhìn các đồng tử mạ vàng không chớp mắt. Họ kính cẩn nghĩ rằng: người ta chỉ mở lại chiếc hộp này ra trước Cung Phượng Hoàng. Chỉ một mình Đavít tiếc rẻ nói: — Thưa cha, chuyến sau con xin đi với bác Cao Liên. Tại các nước phương Tây chắc có biết bao là kỳ quan! Thím Hoàng xen vào: — Thiếu chủ đừng có đi. Là con một, thiếu chủ không thể đi xa trước khi ông bà có cháu nội. https://thuviensach.vn