🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Thuật hùng biện Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn Thuathungbien https://thuviensach.vn Mục lục 1. Lời giới thiệu. Tự tin diễn thuyết 2. Chương 1. Nghệ thuật nói và hùng biện 3. Chương 2. Lên kế hoạch và chuẩn bị đơn giản 4. Chương 3. Tự tin và vững vàng tâm lý 5. Chương 4. Khởi đầu ấn tượng với người nghe 6. Chương 5. Cuộc họp chuyên nghiệp với các nhóm nhỏ 7. Chương 6. Chuyên gia đàm phán và thuyết trình trong các nhóm nhỏ 8. Chương 7. Nền tảng chuyên nghiệp: Gây ấn tượng với lượng khán giả đông đảo 9. Chương 8. Kỹ năng sử dụng sức mạnh của giọng nói 10. Chương 9. Thủ thuật thương mại: Kỹ năng diễn thuyết chuyên nghiệp 11. Chương 10. Kiểm soát không gian của bạn 12. Chương 11. Kết thúc bùng nổ: hãy làm cho khán giả nín thở! 13. Chương 12. Cách tạo bài thuyết trình bán hàng đầy thuyết phục https://thuviensach.vn Lời giới thiệuTự tin diễn thuyết Số phận có thể thay đổi từ việc thay đổi suy nghĩ; chúng ta sẽ trở thành người như chúng ta mong muốn, làm những điều chúng ta ao ước, khi suy nghĩ và thói quen của chúng ta tương xứng với những khao khát đó. — ORISON SWETT MARDEN — Khả năng diễn thuyết là yếu tố quan trọng dẫn đến thành công. Một người biết ăn nói sẽ được tôn trọng, đánh giá cao hơn trong công ty và dễ thu hút được sự chú ý của những người có thể giúp đỡ hoặc tạo cơ hội phát triển cho bạn. Khả năng diễn đạt tốt còn chứng tỏ cho mọi người thấy bạn thông minh và tài giỏi hơn những người không có khiếu ăn nói. Tài sản lớn nhất của bạn chính là trí tuệ. Một trong những kỹ năng đáng quý nhất là khả năng tư duy tốt và thể hiện một cách rõ ràng, rành mạch. Kỹ năng này có thể giúp bạn được tăng lương và thăng cấp nhanh hơn bất kỳ kỹ năng nào khác. Hơn hết, cách duy nhất để bạn thể hiện hiểu biết chuyên sâu của mình về một lĩnh vực là biến suy nghĩ và ý tưởng của bạn thành lời nói hoặc văn bản. Khi bạn diễn đạt tốt, mọi người sẽ nói, “Anh ta thực sự biết mình đang nói gì”. Tin vui là trí tuệ của bạn cũng giống như các bó cơ. Nó trở nên khỏe khoắn và bền bỉ hơn qua quá trình vận động. Việc sắp xếp suy nghĩ và ngôn từ kỹ càng trước khi nói sẽ giúp bạn có ý thức và cẩn thận hơn về những điều bạn sắp nói và cách bạn diễn đạt chúng. Việc lên kế hoạch, chuẩn bị và truyền tải lời nói cho bài thuyết trình sẽ khiến bạn sử dụng khả năng tư duy ở cấp độ cao hơn, và dĩ nhiên cũng sẽ giúp bạn thông minh hơn. Loại bỏ sợ hãi và tăng tốc trong sự nghiệp https://thuviensach.vn Vài năm trước, tôi tổ chức một cuộc hội thảo trong một ngày về cách điều hành hiệu quả cho một nhóm doanh nhân. Trong suốt bài diễn thuyết, tôi luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của khả năng diễn đạt và thuyết phục người khác trong công việc kinh doanh. Vào cuối ngày, một doanh nhân có vẻ ngại ngùng bước đến và nói với tôi rằng nhờ có những lời khuyên của tôi, anh ta đã quyết định học cách để trở thành người giỏi ăn nói. Anh ta quá mệt mỏi vì bị cấp trên từ chối và loại ra khỏi danh sách được thăng cấp. Một năm sau đó, tôi nhận được bức thư của anh ta kể về câu chuyện của mình. Anh ta đã tham gia một nhóm Toastmasters1 và đến các buổi gặp mặt hằng tuần. Trong mỗi buổi đó, từng thành viên sẽ đứng lên và nói về vài chủ đề và được cho điểm vào cuối buổi. 1. Toastmasters tên gọi đầy đủ là Toastmasters International, một tổ chức phi lợi nhuận quốc tế nhằm mục đích giúp các thành viên nâng cao kỹ năng giao tiếp và lãnh đạo thông qua việc nói trước đám đông. Toastmasters sử dụng liệu pháp “gây tê có hệ thống2”, nghĩa là khi bạn làm đi làm lại một điều gì, bạn sẽ không còn nhạy cảm với nó nữa. Khi bạn thường xuyên nói trước nhiều người, dần dần bạn sẽ không còn sợ và ngại nữa. 2. Systematic desensitization: một liệu pháp tâm lý khắc phục nỗi sợ hãi và rối loạn lo âu khác. Anh ta cũng tham gia khóa học Dale Carnegie3 trong 14 tuần. Trong mỗi buổi học, anh ta đều phải nói trước nhóm. Trong vòng sáu tháng, anh ta đã có rất nhiều bài thuyết trình và không còn sợ nói trước đám đông nữa. Anh ta đã tự tin hơn nhiều về khả năng diễn thuyết của mình trước mọi người. 3. Dale Carnegie là tên các chương trình đào tạo của Dale Caregie nhằm giúp các nhà lãnh đạo cải thiện những kỹ năng cần thiết. https://thuviensach.vn Cánh cửa dành cho bạn Sau đó, anh ta tiếp tục kể cho tôi câu chuyện về một tình huống khẩn cấp ở công ty để chứng minh cho sự thay đổi của mình. Hôm đó, một đồng nghiệp của anh ta có lịch giới thiệu sản phẩm với khách hàng nhưng người này đột nhiên bị ốm và không thể có mặt ở cuộc họp. Giám đốc gọi cho anh ta và hỏi xem liệu anh ta có thể thuyết trình thay vào sáng hôm sau được không. Anh ta đã nhận lời ngay. Anh ta miệt mài chuẩn bị tài liệu suốt đêm. Sáng hôm sau, anh ta đến văn phòng của khách hàng, và có một bài giới thiệu tuyệt vời về dịch vụ của công ty và đã thỏa thuận ký được hợp đồng làm ăn đó. Khi về văn phòng, vị giám đốc nói lại với anh ta rằng khách hàng vừa gọi và cảm ơn vì bài thuyết trình rất ấn tượng. Từ đó, anh ta được tin tưởng cử đi gặp khách thường xuyên hơn. Anh ta được thăng cấp liên tục và nhanh chóng trở thành quản lý cấp cao và đang phấn đấu trở thành cổ đông của công ty. Anh ta nói với tôi rằng cuộc sống của anh ta đã hoàn toàn thay đổi từ khi quyết định trở thành một người giỏi ăn nói và theo nó đến cùng với những hành động cụ thể. Tăng sự tự tin của bạn Trở thành một người giỏi ăn nói sẽ có ích cho bạn trong mọi công việc. Tuy nhiên, lý do quan trọng hơn để cải thiện kỹ năng nói trước đám đông là tăng sự tự tin cho bạn. Các nhà tâm lý học đã chứng minh rằng mức độ tự tin hay yêu quý bản thân quyết định phần lớn đến chất lượng cuộc sống của bạn. Khả năng diễn đạt và thuyết phục càng tốt thì bạn càng hài lòng về bản thân. Điều này tỷ lệ thuận với sự lạc quan cũng như tự tin của bạn hay thái độ tích cực, dễ chịu với mọi người xung quanh. Bạn cũng sẽ vui vẻ, thoải mái hơn khi làm bất cứ việc gì. Cải thiện hình ảnh cá nhân https://thuviensach.vn Khi có thể nói năng lưu loát, hiệu quả, hình ảnh cá nhân của bạn cũng sẽ được cải thiện. Nó giống như tấm gương phản chiếu con người bên trong của bạn, là cách bạn nhìn nhận bản thân, nghĩ về bản thân trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Hình ảnh cá nhân càng tích cực, bạn càng có cơ hội thể hiện bản thân. Việc hình dung trước những gì bạn sắp làm trong bất kỳ tình huống nào sẽ giúp bạn thể hiện tốt hơn. Chúng ta đều nhạy cảm với suy nghĩ, cảm xúc và đặc biệt là sự tôn trọng của mọi người. Somerset Maugham4 từng viết, “Tất cả những gì chúng ta làm trong cuộc sống chỉ để đổi lấy sự tôn trọng của người khác, hay chí ít, không để mất đi nó”. Vì vậy, khi có kỹ năng biểu đạt tốt, mọi người sẽ quý mến và tôn trọng bạn hơn; và bạn cũng sẽ tự hào và trân trọng bản thân hơn. Khi mọi người phản hồi tốt về cách ăn nói của bạn, hình ảnh của bạn sẽ được cải thiện. Bạn sẽ nhìn nhận và suy nghĩ về bản thân một cách tích cực hơn. Mọi người cũng sẽ cảm nhận được năng lực thực sự của bạn. Bạn có thể bước đi, nói năng và hành động tự tin hơn rất nhiều. 4. W. Somerset Maugham (1874-1965): nhà soạn kịch, nhà văn người Anh, một trong những tác giả nổi tiếng đương thời. Kỹ năng nói lưu loát có thể học được Tin vui cho bạn là việc nói trước đám đông là một kỹ năng có thể học được. Hầu hết các diễn giả hàng đầu hiện nay đều từng có lúc không biết nói gì khi đứng ở bốt điện thoại. Rất nhiều người tự tin, dõng dạc trước công chúng cũng từng sợ phải nói trước đám đông. Mục tiêu của bạn là nằm trong 10% số người tự tin đó và luôn tự nhắc mình rằng 10% số diễn giả thành công vốn đều là những người sợ nói nhất. Để làm tốt một việc, bạn cần trải qua những lúc tồi tệ với nó, giống như Harv Eker5 từng nói, “Mỗi chuyên gia đều từng một lần gây ra thảm họa”. 5. T. Harv Eker (1954): một tác giả, diễn giả và doanh nhân được biết đến với các lý thuyết về sự giàu có và động lực phát triển. https://thuviensach.vn Bạn cũng có thể từng nghe “Có công mài sắt, có ngày nên kim”, hay phải làm thật tốt mới có kết quả tốt. Tuy nhiên, thực tế là có mắc lỗi mới có thể đạt được kết quả ưng ý. Trên con đường trở thành một diễn giả thành công, bạn sẽ mắc rất nhiều lỗi lớn nhỏ. Bạn sẽ thường xuyên lo lắng và thiếu sót. Bạn có thể nói sai hoặc quên mất phải nói gì. Bạn cũng có thể tự dưng nói lí nhí, nói vấp hay thậm chí không biết điềumình đang nói là đúng hay sai. Ra khỏi vùng an toàn Để đạt được thành công trong lĩnh vực diễn thuyết hay bất kỳ lĩnh vực nào khác, bạn cần bước ra khỏi vùng an toàn và chấp nhận thử thách. Bạn cần sẵn sàng đối mặt với sự vụng về, lúng túng trong thời gian luyện tập nếu muốn đạt được trình độ cao hơn. Chắc bạn vẫn còn nhớ câu chuyện về nhà hùng biện người Hy Lạp, Demosthenes6, một trong những diễn giả nổi tiếng nhất vào thời cổ đại. Khi mới bắt đầu, ông luôn lo lắng, ngại ngùng và gặp rắc rối vì tật nói lắp và sợ nói của mình. Nhưng sau đó, ông vẫn quyết tâm trở thành một diễn giả. Để vượt qua khó khăn, ông ngậm sỏi và đứng trước biển nói thật lớn hàng giờ mỗi ngày. Ông dần sửa được tật nói lắp và vượt qua nỗi sợ phát ngôn. Giọng ông cũng lớn hơn, mạnh hơn và tự tin hơn. Cuối cùng, ông đã trở thành nhà hùng biện vĩ đại trong lịch sử. 6. Demosthenes (384–322 TCN): một chính khách nhà hùng biện nổi tiếng người Hy Lạp cổ đại. Nếu bạn đang bắt đầu hành trình trở thành diễn giả chuyên nghiệp, cuốn sách này sẽ giúp cho bạn đi nhanh hơn trên con đường đó một cách tự tin, quyết tâm và rõ ràng. Nếu đã là một diễn giả có kinh nghiệm, bạn sẽ học được nhiều hơn về kỹ thuật, chiến thuật và phương pháp để trở thành diễn giả nổi tiếng trong giới kinh doanh, chính trị hay trong cuộc sống cá nhân của bạn. Bốn tiêu chí để diễn thuyết xuất sắc (4 Ds) https://thuviensach.vn Để trở thành diễn giả tài ba, bạn cần có đầy đủ bốn tiêu chí sau (4 Ds): 1. Mong muốn (Desire). Trước hết bạn cần tập trung, thổi bùng ham muốn có kỹ năng nói tốt. Nếu mong muốn của bạn đủ lớn và đủ kiên trì, không gì có thể ngăn cản bạn đạt được mục tiêu của mình. Tuy nhiên, chỉ ước mong thôi chưa đủ. 2. Quyết định (Decision). Hằng ngày bạn phải đưa ra quyết định rằng bạn sẽ thật cố gắng, nỗ lực vượt qua các trở ngại và làm bất cứ việc gì để cải thiện kỹ năng nói. 3. Nguyên tắc (Discipline). Bạn cần có nguyên tắc riêng cho việc lên kế hoạch, chuẩn bị và truyền tải bài nói cũng như bài thuyết trình đến người nghe, lặp đi lặp lại nó nhiều lần cho thật lưu loát. Không có lối tắt cho việc phát triển những kỹnăng thiết yếu. 4. Quyết tâm (Determination). Cuối cùng, bạn cần phải quyết tâm, kiên trì dù có gặp bất cứ thất bại, trở ngại nào, hay thậm chí là những tình huống xấu hổ, dở khóc dở cười. Giới hạn duy nhất chính là bản thân bạn Kẻ thù lớn nhất của chúng ta luôn là sự nghi ngại và nỗi sợ hãi. Không có bất cứ giới hạn nào cho những gì bạn có thể làm, sở hữu hay có thể trở thành, ngoại trừ giới hạn bạn tự đặt ra cho chính mình. Trong nhiều năm, tôi đã có hơn 4000 bài thuyết trình và diễn thuyết trước hơn năm triệu người trên 46 quốc gia. Trong các phần tiếp theo, tôi sẽ chỉ cho bạn từng bước để trở nên can đảm, tự tin và trau dồi nhiều kỹ năng hơn để diễn thuyết thành công trong mọi tình huống. https://thuviensach.vn Chương 1Nghệ thuật nói và hùng biện Tất cả nỗ lực hùng biện của ông đều phục vụ cho những mục đích nhất định. Ông không bao giờ nói chỉ để được nghe. — ABRAHAM LINCOLN — trong bài điếu văn cho Henry Clay Lịch sử chứng minh rằng một bài nói hiệu quả từ một cá nhân có thể thuyết phục được nhiều người. Tương tự vậy, mục đích của việc nói trước công chúng là tạo ra hành động, nếu không có lời nói của diễn giả, hành động đó sẽ chẳng bao giờ xảy ra. Ví dụ như khi Demosthenes phát biểu, mọi người nói, “Thật là một diễn giả tài ba”; nhưng khi Alcibiades7 nói, mọi người sẽ hô hào nhau, “Cùng tiến lên nào!”. 7. Alcibiades (450-404 TCN): một chính khách, nhà hùng biện và là vị tướng nổi tiếng người Hy Lạp cổ đại. Là một diễn giả, công việc của bạn là dùng lời nói để tạo động lực và khuyến khích người nghe suy nghĩ, cảm nhận và hành động khác đi. Việc này sẽ khiến họ hành động bằng cách này hay cách khác, thúc đẩy họ “tiến lên”. May mắn là việc trở thành bậc thầy diễn thuyết hay diễn giả trong giới kinh doanh là kỹ năng có thể học được. Nếu bạn có thể học lái xe, đánh máy hay sử dụng điện thoại, bạn cũng có thể trở thành một diễn giả chuyên nghiệp, tài ba và thay đổi không chỉ cuộc sống của bạn mà còn có thể mang đến sự thay đổi cho chính những khán thính giả của bạn. Ba yếu tố của sự thuyết phục https://thuviensach.vn Aristotle là triết gia lớn đầu tiên nhận ra tầm quan trọng của nghệ thuật hùng biện như một công cụ thiết yếu của nhà lãnh đạo. Ông chia các yếu tố chính yếu của sự thuyết phục ra làm ba phần: logos (logic), ethos (đạo đức), pathos (cảm xúc). Hãy cùng tìm hiểu về chúng. Khía cạnh thứ nhất là logos. Logos là sự logic, là lời nói và lý do bạn đưa ra trong lời biện luận của mình. Điều quan trọng là tất cả những gì bạn đưa ra phải liên kết với nhau như các mắt xích hay miếng ghép để tạo nên những câu nói hoặc lập luận có nghĩa. Khi suy nghĩ về những gì sắp nói, bạn sắp xếp các ý thành hệ thống từ tổng quan đến chi tiết, từ mở đầu đến kết luận, ý sau kết hợp với ý trước để tạo thành lập luận thuyết phục. Khía cạnh thứ hai là ethos. Nó thể hiện tính cách, nhân phẩm và niềm tin khi bạn nói. Gia tăng uy tín trước và sau bài diễn thuyết sẽ khiến người nghe dễ chấp nhận lập luận và làm theo lời khuyên của bạn. Khía cạnh thứ ba là pathos, phần cảm xúc trong lập luận của bạn và có thể cũng là phần quan trọng nhất. Đó là khi bạn sử dụng yếu tố cảm xúc để kết nối với người nghe, tạo động lực để họ thay đổi suy nghĩ và bắt đầu hành động. Cả ba yếu tố logos, ethos và pathos đều cần được vận dụng cùng lúc để làm lay động và thuyết phục người nghe theo quan điểm của bạn. Ba thành phần tạo nên thông điệp của bạn Vài năm trước, Albert Mehrabian8 từ Đại học California, Los Angeles (UCLA) đã tiến hành một chuỗi các nghiên cứu về giao tiếp hiệu quả. Ông kết luận rằng có ba thành phần tạo nên một thông điệp bằng lời nói: ngôn từ, ngữ điệu và ngôn ngữ cơ thể của người nói. 8. Albert Mehrabian (1939): giáo sư Tâm lý học ở trường Đại học California, Los Angeles, được biết đến qua các ấn phẩm về tầm https://thuviensach.vn quan trọng của các thông điệp ngôn từ và phi ngôn từ. Ngôn từ Điều đáng ngạc nhiên là theo Mehrabian, ngôn từ là thành phần chỉ chiếm 7% trong thông điệp ngôn ngữ. Dĩ nhiên từ ngữ bạn dùng phải thực sự đắt giá và cần được chọn lựa kỹ lưỡng. Chúng cần được sắp xếp theo trình tự và đúng ngữ pháp. Tuy nhiên, người nghe sẽ nhanh cảm thấy nhàm chán nếu một diễn giả chỉ nói đều đều dù bài thuyết trình đó ý nghĩa đến thế nào. Vì vậy, chỉ mình ngôn từ thôi là chưa đủ. Ngữ điệu Yếu tố thứ hai trong giao tiếp là ngữ điệu. Theo tính toán của ông thì 38% thông điệp của diễn giả được tạo nên từ ngữ điệu và cách nhấn mạnh vào các từ quan trọng. Ví dụ như câu nói “Anh yêu em nhiều lắm!”. Nếu bạn nhấn mạnh vào bất kỳ từ nào trong câu đó hoặc biến nó thành câu hỏi, ý nghĩa của toàn bộ câu nói sẽ thay đổi. Cứ thử mà xem. Hãy dùng ngữ điệu để thể hiện sự chân thành trong lời nói hay câu hỏi của bạn. Lưu ý rằng ngữ nghĩa có thể hoàn toàn thay đổi khi bạn nhấn mạnh vào một từ nào đó. Phái mày râu ai cũng từng một lần tranh cãi với người phụ nữ của mình về những việc hết sức bình thường. Đó là bởi vì nam giới thường có xu hướng sử dụng lời nói như một công cụ, còn phụ nữ sử dụng chúng để thấu hiểu và xây dựng mối quan hệ, họ nghe và hiểu một từ theo nhiều nghĩa khác nhau. Ví dụ, phụ nữ có thể giận dữ hoặc bị tổn thương khi nghe một câu nói, trong khi người phát ngôn vẫn có thể vô tư trả lời, “Nhưng anh chỉ nói thế này thôi mà”. Và dĩ nhiên, sau đó cô ấy sẽ bực tức trả lời, “Vấn đề không phải là anh nói gì, mà là cách anh nói”. Chỉ cần thay đổi ngữ điệu, bạn sẽ có thể thay đổi toàn bộ thông điệp và những ảnh hưởng của nó đối với người nghe. ể https://thuviensach.vn Ngôn ngữ cơ thể Mehrabian cũng chỉ ra rằng 55% thông điệp còn lại nằm trong ngôn ngữ cơ thể của người nói, vì số dây thần kinh từ mắt đến não nhiều hơn gấp 22 lần số dây thần kinh từ tai đến não. Chính vì vậy, ấn tượng thị giác có tác động rất mạnh mẽ. Chú ý phong cách giao tiếp của bạn Người giao tiếp thông minh thường chú ý đến ảnh hưởng ngôn ngữ hình thể của mình lên sự tiếp nhận thông điệp họ muốn truyền tải. Khi bạn thả lỏng hai tay dọc bên người, lòng bàn tay úp vào hông, nhìn thẳng vào người nghe và mỉm cười khi nói, khán giả của bạn sẽ cảm thấy thoải mái và dễ dàng tiếp thu thông điệp. Nếu bạn giữ vẻ mặt nghiêm trọng, không cười, khoanh tay hoặc giữ chặt lấy bục thuyết trình, người nghe sẽ cảm thấy bạn giống như một vị phụ huynh đang tức giận mắng mỏ họ. Họ sẽ có tâm lý đề phòng và không tiếp nhận thông điệp của bạn; mọi nỗ lực thuyết phục họ suy nghĩ và hành động theo cách bạn muốn cũng sẽ thất bại. Vì vậy, ngôn ngữ cơ thể là rất quan trọng đấy! Bởi vì tôi đã từng diễn thuyết rất nhiều lần trước đám đông, nên mọi người rất hay nhờ tôi nhận xét về bài nói hay bài thuyết trình của họ trong các buổi hội thảo. Tôi thường cố gắng không đưa ra lời phê bình, vì mọi người thường sẽ rất nhạy cảm với những lời nhận xét không mang tính đóng góp và không tích cực. Thay vào đó, thật ngạc nhiên là tôi rất hay đưa ra cùng một lời khuyên cho rất nhiều người: “Nói chậm lại, dừng lại và mỉm cười ở các dấu câu và giữa các câu”. Điều đáng ngạc nhiên nữa là rất nhiều diễn giả làm theo lời khuyên này và ngay lập tức nhận ra sự thay đổi đáng kể về phản ứng của người nghe. Khi bạn nói chậm lại, lời nói sẽ rõ ràng hơn; ngữ điệu của bạn cũng nhịp nhàng, dễ nghe hơn. Và khi bạn cười, bạn sẽ truyền cho người nghe cảm giác ấm áp, thân thiện và dễ được chấp nhận. Những điều này làm cho người nghe của bạn thoải mái và cởi https://thuviensach.vn mở hơn với thông điệp của bạn. Chúng ta sẽ nói về vấn đề này rõ hơn ở Chương 8. Cấu trúc đơn giản cho bài phát biểu ngắn Đây là cấu trúc ba phần đơn giản bạn có thể dùng cho mọi bài nói. Bạn có thể dùng nó cho bài thuyết trình kéo dài một phút hoặc 30 phút. Phần 1 Phần mở đầu. Trong phần này, bạn truyền đạt thật đơn giản cho người nghe biết bạn chuẩn bị nói gì. Ví dụ, bạn có thể nói: “Cảm ơn mọi người đã có mặt ở đây. Hôm nay, tôi muốn nói với các bạn ba vấn đề mà ngành chúng ta đang phải đối mặt vàđiều chúng ta có thể làm để biến chúng thành lợi thế của mình trong vài tháng tới”. Đoạn mở đầu này sẽ giúp cho người nghe có sự chuẩn bị trước để tiếp nhận thông tin và giúp bạn bám sát được lộ trình bài nói. Phần 2 Ở phần này, bạn sẽ trình bày chi tiết những gì bạn đã nói ở phần một. Nó có thể bao gồm một, hai hoặc ba ý. Nếu là bài nói ngắn, sẽ có ba điểm chính được diễn giải theo trình tự nhất định. Ví dụ, bạn có thể nói: “Chúng ta đang đối mặt với sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng gay gắt, mức lợi nhuận giảm và thị hiếu của khách hàng thay đổi. Chúng ta cần tìm hiểu kỹ từng vấn đề, sắp xếp và cân nhắc phương án hiệu quả để xử lý chúng”. Phần 3 Đây là phần tổng hợp lại những gì bạn vừa nói. Đừng nên hy vọng người nghe sẽ nhớ tất cả chỉ sau một lần bạn nói. Hãy tổng hợp và nhắc lại những gì hữu ích và thú vị nhất. Ví dụ, bạn có thể nói: Tóm lại, để giải quyết tình trạng thị trường ngày một cạnh tranh, chúng ta phải cải thiện chất lượng dịch vụ, sản phẩm và tăng tốc độ https://thuviensach.vn vận chuyển đến người tiêu dùng. Để xử lý sự bão hòa của thị trường, chúng ta cần mở rộng thị trường mới và tăng lượng mặt hàng bán ra để thu hút người tiêu dùng. Để thích ứng với sự thay đổi thị hiếu, chúng ta cần phải phát triển và định vị sản phẩm khách hàng mong muốn trong thời điểm hiện tại hơn là tập trung vào nhu cầu của họ trong quá khứ. Nếu các bạn cam kết thực hiện các phương án trên, chúng ta sẽ không chỉ tồn tại mà còn có thể phát triển hơn thế trong thời gian tới. Xin cảm ơn. Nói cũng là một công việc Peggy Noonan, người ghi chép cho Ronald Reagan từng viết, “Mỗi bài nói đều là một công việc”. Một trong những việc quan trọng cần làm trước khi nói là suy nghĩ kỹ mọi thứ từ đầu đến cuối. Xác định mục đích bài nói. Tự đặt ra “câu hỏi trọng tâm” là gì: “Nếu người nghe được phỏng vấn sau bài diễn thuyết rằng: ‘Bạn rút ra được gì sau bài diễn thuyết và bạn sẽ thay đổi theo nó chứ?’, bạn muốn khán giả của mình nói điều gì?” Mọi thứ bạn nói, từ phần mở đầu đến nội dung và kết luận cần nhằm vào một mục đích nhất định. Khi làm việc với khách hàng, tôi thường hỏi họ về “câu hỏi trọng tâm”, tại sao họ mời tôi đến diễn thuyết và điều họ muốn nhận được là gì. Sau khi thảo luận và thống nhất chính xác người nghe muốn gì, nghĩ gì, cảm nhận thế nào và sẽ hành động như thế nào, tôi mới bắt đầu bài nói của mình. Khi mọi thứ đã rõ ràng, tôi mới bắt đầu xây dựng bài nói hay buổi hội thảo từ đầu đến cuối để đảm bảo đạt được kết quả như mong muốn. Bạn cũng có thể làm như vậy. Cấu trúc phức hợp cho bài nói dài hơn Để chuẩn bị một bài nói dài, bạn cần sử dụng cấu trúc phức tạp hơn. Nó đòi hỏi phải theo sát tám bước được trình bày sau đây: 1. Mở đầu. Mục đích của phần mở đầu là thu hút sự chú ý của khán giả, tạo kỳ vọng và hướng sự tập trung của người nghe về https://thuviensach.vn phía diễn giả. Mọi thứ sẽ rất vô nghĩa khi bạn nói mà không ai chú ý nghe. 2. Giới thiệu. Đây là phần đưa ra chủ đề bạn muốn nói và giải thích tầm quan trọng của nó. 3. Luận điểm đầu tiên. Bắt đầu vào nội dung chính. Luận điểm đầu tiên sẽ được đưa ra và truyền tải nội dung bạn đã đề cập ở phần 2. 4. Chuyển ý sang luận điểm tiếp theo. Bạn cần có dấu hiệu để thể hiện rõ là đã kết thúc ý đầu và đang chuyển sang ý tiếp theo. Việc chuyển ý là cả một nghệ thuật. 5. Luận điểm thứ hai. Luận điểm này cần được trình bày hợp logic với luận điểm trước. 6. Chuyển ý. Cũng giống như ở bước 4, bạn cần làm cho người nghe hiểu rõ rằng bạn đang chuyển sang ý mới. 7. Luận điểm thứ ba. Luận điểm này cần chuyển tiếp, kết nối tự nhiên với hai luận điểm đầu và chuyển dần về phần kết luận. 8. Tổng kết. Đây là phần bạn đưa ra kết luận và kêu gọi hành động. Ở Chương 2, bạn sẽ được học cách sắp xếp và phát triển một bài nói để có thể đạt được những mục tiêu trên theo đúng trình tự. Để trau dồi kỹ năng nói hiệu quả, cách duy nhất là luyện tập hằng ngày, đặc biệt là luyện nói to. Qua nhiều năm, tôi đã nghehàng trăm bài nói của các chuyên gia và những người mới bắt đầu, và bạn có thể biết được khi nào họ có chuẩn bị, khi nào không. Phong thái và ngoại hình khi nói Tác giả nổi tiếng Elbert Hubbard9 từng được hỏi làm thế nào để có thể trở thành một nhà văn. Ông nói, “Cách duy nhất để học viết là viết, viết, viết và viết”. 9. Elbert Green Hubbard (19/6/1856-7/5/1915): nhà văn, chủ bút, nghệ nhân và triết gia người Mỹ. Ông được biết tới nhiều nhất như là người sáng lập ra cộng đồng nghệ nhân Roycroft tại East Aurora, New York. Trong các tác phẩm của ông, được biết tới nhiều nhất là https://thuviensach.vn chín tập Những chuyến thăm ngôi nhà của những người vĩ đại và truyện ngắn Thông điệp tới Garcia. Cũng như vậy, để luyện nói, cách duy nhất là nói, nói, nói và nói. Học nói cũng như học các kỹ năng khác, đòi hỏi phải luyện tập thường xuyên cho đến khi bạn đủ khả năng để giao tiếp và thuyết phục người khác. Một trong những cách tốt nhất để cải thiện phong cách ngôn ngữ và khả năng diễn đạt là ngâm thơ. Học thuộc một bài thơ mà bạn thích, sau đó học ngâm thật nhiều lần. Luôn nhớ tập trung năng lượng và cảm xúc vào giọng nói. Đa dạng hóa âm điệu, ngữ điệu và có điểm nhấn. Tưởng tượng rằng bạn đang diễn thử một vai trong bộ phim có thể khiến bạn nổi tiếng và giàu có.Ngâm từng câu thơ thật truyền cảm như bạn đang truyền cảm xúc và nhiệt huyết của mình sang người nghe. Khi đọc một bài thơ hay, bạn không chỉ biết cách nói mà còn học được cách sử dụng từ ngữ đa dạng, làm tăng hiệu quả lời nói của mình. Nguyên tắc là: mọi người sẽ quên những gì bạn nói, nhưng họ sẽ nhớ cách bạn diễn đạt. Chỉ cần thay đổi cách nhấn nhá câu chữ, bạn sẽ tạo ra một bản hòa tấu cho bài nói của mình và người nghe sẽ dễ dàng nắm bắt thông điệp của bạn. Cách luyện tập khác là đọc các tác phẩm của Shakespeare, đặc biệt các tác phẩm độc thoại nổi tiếng như Hamlet, Macbeth,Julius Caesar và Romeo và Juliet. Chúng sẽ giúp bạn mở rộng vốn từ và khả năng hùng biện của mình. Học từ người khác Một trong những cách tốt nhất để cải thiện kỹ năng nói là học hỏi từ những diễn giả khác. Và nhớ ghi chú lại. Bạn cần quan sát dáng đi, giọng nói và cử chỉ của họ; nắm bắt cách họ mở đầu bài nói, chuyển ý, đưa ví dụ, mô tả, khiếu hài hước và cách kết luận, tóm tắt lại ý chính cho người nghe. https://thuviensach.vn Tổng hợp lại những gì bạn quan sát được từ đầu đến cuối bài nói thành một danh sách và cho điểm diễn giả theo thang từ 1 đến 10 cho từng đầu mục. Suy nghĩ xem diễn giả đó có thể làm gì để bài nói được tốt hơn, và nếu là bạn, bạn sẽ làm như thế nào. Bạn cũng nên nghe những bài phát biểu nổi tiếng. Nghe đi nghe lại nhiều lần, chú ý cách diễn giả dùng ba yếu tố logos, ethosvà pathos để thuyết phục người nghe tư duy, cảm nhận và hành động theo như thế nào. Kết luận Điểm đặc biệt trong việc giao tiếp là bạn càng nói nhiều sẽ càng giỏi lên. Để nắm bắt được nghệ thuật giao tiếp và trở thành chuyên gia hùng biện, bạn phải học và luyện tập miệt mài ngày này qua tháng khác. Không thể đốt cháy giai đoạn. Luôn nhớ rằng việc chuẩn bị trước bài nói quyết định kết quả của bài nói đó. Vì vậy, hãy dành thời gian để phát triển tư duy logic, chuẩn bị câu chữ và sẵn sàng mọi thứ để đạt được mục tiêu và chinh phục khán giả. Luyện tập hằng ngày. Ngâm thơ hằng ngày. Đọc tự truyện hằng ngày. Quan sát các diễn giả khác, nhận xét để rút ra kinh nghiệm cho bản thân và trở thành diễn giả xuất sắc. Với kỹ năng này, không có bất cứ giới hạn nào cả. https://thuviensach.vn Chương 2Lên kế hoạch và chuẩn bị đơn giản Giá trị của một người được đo bằng những gì người đó theo đuổi. — MARCUS AURELIUS — 90% thành công của diễn giả được tạo nên từ khâu chuẩn bị. Ernest Hemingway10 từng viết, “Bạn phải giải nghĩa được mỗi từ bạn viết bằng ít nhất 10 từ, nếu không người đọc sẽ không tin vào điều đó”. Trong diễn thuyết cũng vậy, bạn cần nghiên cứu trên 100 từ cho mỗi từ bạn nói, hoặc người nghe sẽ biết ngay rằng bạn đang không hiểu mình nói gì. Khán giả sẽ nhanh chóng nhận ra bạn không hiểu sâu về đề tài bạn đang nói trừ khi bạn đã chuẩn bị mọi thứ thật hoàn hảo. 10. Ernest Miller Hemingway (21/7/1899-2/7/1961): một tiểu thuyết gia người Mỹ, một nhà văn viết truyện ngắn và là một nhà báo. Ông là một phần của cộng đồng những người xa xứ ở Paris trong thập niên 20 của thế kỷ XX, và là một trong những cựu quân nhân trong Chiến tranh thế giới I, sau đó được biết đến qua Thế hệ bỏ đi (Lost Generation). Ông đã nhận được giải Pulitzer năm 1953 với tiểu thuyết Ông già và biển cả, và giải Nobel Văn học năm 1954. Nếu khán thính giả của bạn là những người đủ thông minh và sáng suốt, việc bạn chuẩn bị không kỹ sẽ tạo điểm trừ trong mắt họ và làm giảm uy tín của bạn – khía cạnh về đạo đức (ethos). Nếu bạn không chuẩn bị kỹ trước mỗi bài nói, hay thậm chí nói với người nghe rằng “tôi không phải chuyên gia trong lĩnh vực này”, họ sẽ ngay lập tức không tiếp nhận thông điệp của bạn dù nó có hay đến thế nào. https://thuviensach.vn Mặt khác, việc chuẩn bị kĩ lưỡng sẽ mang lại kết quả rõ ràng ngay lập tức. Nó làm tăng uy tín của bạn, gây ấn tượng mạnh với người nghe, khiến họ cởi mở và dễ dàng tiếp nhận thông điệp của bạn hơn. Bắt đầu với đặc điểm, tính cách của người nghe Nên bắt đầu chuẩn bị từ việc tìm hiểu đối tượng tiếp nhận bài nói. Luôn nhớ rằng bạn không tìm hiểu bản thân mà là tìm hiểungười nghe. Bạn sẽ giống một người nghiên cứu thị trường và cần phải hiểu thấu khách hàng của mình. Họ là ai? Ai sẽ là khán giả của bạn? Đây là chìa khóa để có sự chuẩn bị tốt nhất và có bài nói hiệu quả nhất. Sau đây là một số đặc điểm cụ thể có thể dùng để đo ni đóng giày cho bài nói của bạn. Tuổi và độ tuổi Khán giả của bạn bao nhiêu tuổi và đang nằm trong độ tuổi nào? Khán giả trẻ sẽ có cách hiểu, kiến thức văn hóa, nền tảng khác so với khán giả ở lứa tuổi lớn hơn. Phân tích độ tuổi là việc rất quan trọng. Giới tính Tỷ lệ giới tính người nghe của bạn là bao nhiêu? Sẽ có lúc là 50-50. Cũng sẽ có lúc 95% là nam hoặc 95% là nữ. Biết được tỷ lệ này sẽ giúp bạn chuẩn bị bài nói phù hợp với nhiều điểm nhấn hợp lý hơn. Thu nhập Mức thu nhập của khán giả của bạn là bao nhiêu? Bình quân họ kiếm được bao nhiêu mỗi tháng? Mức thấp nhất và cao nhất? Thông thường, họ kiếm tiền bằng cách nào và có những yếu tố nào ảnh hưởng tới thu nhập của họ? Hiểu rõ điều này sẽ giúp bạn biết cách đề cập đến các chủ đề liên quan đến tài chính, thu nhập theo cách họ có thể chấp nhận được. https://thuviensach.vn Giáo dục Khán thính giả của bạn có trình độ học vấn ra sao? Đại học, trung học hay cao đẳng? Thuộc lĩnh vực nghệ thuật hay kỹ thuật? Nắm bắt được trình độ và chuyên môn của người nghe sẽ giúp bạn chọn được ví dụ, hình ảnh và ngôn ngữ phù hợp. Nghề nghiệp Khán thính giả của bạn làm nghề gì? Họ đã làm trong lĩnh vực đó được bao lâu? Lĩnh vực họ làm đang gặp những vấn đề gì? Hiện tại là thời điểm họ nên bùng nổ hay nên thu hẹp trong lĩnh vực đó? Tình trạng hôn nhân Tình trạng hôn nhân của người nghe như thế nào? Đã kết hôn, độc thân, đã ly dị, hay góa bụa? Hầu hết họ đều đã kết hôn hay hầu hết còn độc thân? Đã có con chưa? Đây là những yếu tố quan trọng bạn cần tìm hiểu. Mức độ am hiểu đề tài của người nghe Khán giả có am hiểu về đề tài của bạn không? Bao nhiêu người trong số họ biết về những gì bạn sắp nói? Với họ, đề tài của bạn hoàn toàn mới mẻ hay họ đã có chút ít kiến thức về nó? Thông tin này sẽ giúp bạn quyết định được mức độ phức tạp và chuyên sâu của bài nói. Cách suy nghĩ của người nghe Phân tích khán giả của bạn bằng cách trả lời các câu hỏi sau: Mục đích và mong muốn của họ là gì? Khi nhắc đến chủ đề của bài nói, họ sẽ hy vọng hay e ngại? Bạn có thể đáp ứng được những nhu cầu gì cho họ qua lời khuyên của mình? Giá trị và niềm tin của họ là gì? Quan điểm chính trị của họ là gì? https://thuviensach.vn Tôn giáo và tín ngưỡng của họ là gì? Họ đang lo lắng hay có vấn đề gì? Nắm bắt được cảm xúc của người nghe với bài nói có thể giúp bạn kết nối dễ dàng với họ. Bạn có thể hỏi các diễn giả những câu hỏi này hoặc tham khảo trên website hay các ấn phẩm của họ để tìm thấy câu trả lời bạn cần. Mong muốn thông thường của người nghe Biết được mong muốn, mục tiêu và suy nghĩ của người nghe là rất quan trọng. Ví dụ, khi tôi thuyết trình cho khán giả là các chuyên gia bán hàng, doanh nhân, chủ doanh nghiệp và nhà tiếp thị, điều mà họ mong muốn là thành công về tài chính. Vì vậy, mọi thứ tôi nói đều phải liên quan đến cách họ có thể biến những ý tưởng trong đầu thành dòng tiền và lợi nhuận. Bằng cách nói theo hướng này, người nghe của tôi bám sát vào bài nói, nghe kỹ từng lời tôi nói và hưởng ứng rất nhiệt tình. Bạn cũng có thể làm như vậy. Điều gì đang xảy ra với cuộc sống của người nghe? Tôi đã có một buổi diễn thuyết cho một tập đoàn lớn chuyên phân phối sản phẩm cho hệ thống bán buôn và bán lẻ trên toàn quốc ngay sau khi ban quản trị tập đoàn đó đưa ra tuyên bố quan trọng rằng trong vòng 30 ngày tới, công ty sẽ bắt đầu bán sản phẩm trực tiếp tới tận tay khách hàng với giá bán buôn. Sự khác biệt nằm ở chỗ công ty sẵn sàng chiết khấu cho người tiêu dùng mua hàng trực tiếp từ nhà máy thay vì trả hoa hồng cho người bán. Không khó để tưởng tượng cảnh những người bán hàng trong buổi hội thảo đó sẽ sốc như thế nào. Mọi sinh hoạt và thu nhập của họ phụ thuộc vào hoa hồng nhận được từ việc bán hàng trong hệ thống. Với sự thay đổi chính sách của công ty, họ sẽ phải mua ngang giá với người tiêu dùng và không được chiết khấu. Cửa kiếm cơm của họ đột nhiên đóng lại. Tôi được trả tiền để đến động viên họ tìm kiếm công việc mới và phấn đấu, nỗ lực hơn trong mọi hoàn cảnh, dù nguồn thu nhập https://thuviensach.vn chính của họ đã mất. Tôi còn nhớ rõ cảm giác khi nhìn toàn bộ người nghe lúc đó. Họ choáng váng và mất niềm tin. Họ nhìn tôi như kẻ thù, một gã được thuê đến để xoa dịu, lấp liếm những gì công ty đã đối xử với họ và làm tổn hại đến túi tiền của họ. Vì biết được điều này, thay vì tốn thời gian vào việc chuẩn bị đối phó với những khán giả đang mang tâm lý tiêu cực, tôi tập trung tìm hiểu điều gì đang thực sự diễn ra với công ty hay tập đoàn đó. Chuyện gì đang xảy ra với công việc kinh doanh của họ? Một lần, tôi được mời đến nói chuyện với một nhóm những người quản lý của một tập đoàn đa quốc gia. Tập đoàn này vừa quyết định cắt giảm vị trí quản lý ở tất cả các cấp, và tôi được mời đến nói chuyện với những người quản lý được giữ lại. Tuy nhiên, trước khi tôi đến để nói về hiệu suất cá nhân cũng như hiệu quả lãnh đạo, tập đoàn này lại ra tuyên bố cắt giảm lần hai, đồng nghĩa với việc rất nhiều người nghe hôm đó sẽ nằm trong diện bị sa thải trong vòng 30 ngày. Điều này dĩ nhiên sẽ khiến cho đa số người nghe không còn nhiệt tình, hào hứng với bài nói. Thứ duy nhất họ nghĩ đến khi tôi nói chỉ là sắp tới họ sẽ phải làm gì. Đây không phải hoàn cảnh tốt cho bài nói, nhưng ít ra là tôi đã tìm hiểu và biết về nó để có hướng chuẩn bị hợp lý. Tìm hiểu về môi trường địa phương Bạn cần tìm hiểu về những gì đang diễn ra tại địa phương nơi bạn sẽ thuyết trình. Ví dụ, trong nhiều trường hợp, thành phố nơi tôi đến vừa thắng hay thua một giải đấu nào đó, thì việc quan trọng là tôi có thể đề cập đến nó trong phần mở đầu để làm điểm nhấn. Nếu không, với tâm lý vẫn đang đắm chìm trong các sự kiện thể thao, người nghe sẽ cảm thấy bạn như người ngoài và không hiểu được cảm giác của họ. Khán giả của bạn từng nghe những ai thuyết trình Một phần nữa của việc chuẩn bị bài nói là tìm hiểu xem khán giả của bạn đã có những trải nghiệm thế nào với các diễn giả khác. Họ đã nghe những ai, về những đề tài gì? Họ đã phản ứng như thế nào https://thuviensach.vn với những diễn giả đó và với đề tài, thông điệp được truyền tải? Họ có thích thông điệp đó không? Họ có thất vọng với diễn giả nào không? Nguyên nhân gây ra sự thất vọng đó là gì? Điều gì sẽ khiến họ cảm thấy hài lòng, yêu thích một diễn giả? Những diễn giả đó đã nói những gì? Với một buổi họp dài hơn, việc lắng nghe những người phát biểu trước mình là rất quan trọng để biết được đề tài họ phát biểu là gì. Bạn cần nắm được phản ứng của người nghe vào cuối buổi họp, cũng như các bài phát biểu trong buổi họp đến phút cuối. Xây dựng bài nói phù hợp với sự quan tâm của người nghe Gần đây, tôi có một bài nói trước 4000 người. Tôi dành tương đối nhiều thời gian để chuẩn bị, dựa trên cuộc trao đổi chi tiết với người tổ chức. Sau đó, 90 phút thuyết trình của tôi xoay quanh các đề tài, mối quan tâm, thách thức cạnh tranh và định hướng phát triển của công ty. Sau bài nói, chủ tịch công ty lên gặp tôi và nói đó là bài thuyết trình hay nhất cô ấy từng nghe. Trước đó, công ty đã thuê rất nhiều diễn giả với phí cao. Họ hứa sẽ chuẩn bị bài nói thật phù hợp nhưng họ đều không làm được. Chỉ cần nghe họ nói lúc đầu là biết ngay họ không hề dành nhiều thời gian tìm hiểu về các vấn đề của công ty. Dĩ nhiên là không bao giờ họ được mời quay trở lại. Để ý thời gian Bạn cần nắm rõ về thời gian mình có và cấu trúc bài diễn thuyết. Đôi khi khán giả chỉ muốn bạn nói trong 3/4 buổi và thời gian còn lại dành cho phần hỏi đáp. Có lúc ban tổ chức lại muốn bạn nói hết quỹ thời gian. Dù trong trường hợp nào, bạn cũng cần biết chính xác lúc nào cần dừng lại. Rất nhiều buổi nói chuyện, hội thảo, họp hành được sắp xếp với lượng thời gian rất chính xác. Ví dụ như một lần tôi được mờiđến nói trước 5000 người, ban tổ chức rất khó tính, họ yêu cầu tôi viết ra khung bài nói chi tiết và sau đó yêu cầu tôi phải thuyết trình trước để https://thuviensach.vn họ nhận xét và chỉnh sửa. Mối quan tâm duy nhất của họ là độ chính xác về thời gian, số phút tôi sử dụng cho từng phần. Trước lượt tôi thuyết trình, có một diễn giả được cho 22 phút để nói nhưng đã nói quá sáu phút. Tôi để ý thái độ của ban tổ chức lúc đó rất căng thẳng, lo lắng và giận dữ. Họ thậm chí còn không quan tâm đến những gì vị diễn giả kia nói. Tất cả những gì họ quan tâm là anh ta làm rối lịch trình của họ. Dĩ nhiên là họ sẽ không bao giờ mời anh ta thêm một lần nào nữa. Khi đã làm xong nhiệm vụ, hãy bắt đầu chuẩn bị Phương pháp chuẩn bị hiệu quả tôi vẫn dùng trong nhiều năm qua là bắt đầu với một tờ giấy trắng. Tôi viết chủ đề bài nói ở trên đầu, viết một câu mô tả mục đích bài nói – tôi cần làm những việc gì? Sau đó, tôi viết ra tất cả các ý mình muốn nói, quan điểm, câu từ, số liệu, ví dụ và những minh họa tôi có thể sử dụng trong bài nói. Cứ thế, tôi viết, viết và viết. Có những lúc, tôi kết thúc với hai đến ba tờ giấy ghi chú dạng như vậy. Với tất cả các ý đó, tôi bắt đầu chọn lọc các phần cụ thể, phù hợp để đặt vào từng phần theo thứ tự, logic nhất định để bài nói được trôi chảy. Bạn cũng có thể làm như vậy. Bạn sẽ có những phát hiện thú vị về lượng ý tưởng lúc viết nháp có thể ứng dụng được trong bài nói. Khi đã sắp xếp xong các ý trên, dùng bút đỏ để khoanh các ý chính cần nhấn mạnh trong bài nói. Sắp xếp các ý chính đó theo trình tự nhất định và bạn sẽ thấy bài nói của bạn hoàn toàn tự nhiên. Công thức PREP Một khi đã chọn được các ý, bạn có thể sử dụng công thức “PREP” cho từng ý bạn muốn trình bày. P: Quan điểm (Point of View) https://thuviensach.vn Nêu ra suy nghĩ, nhận định hay tiền đề từ lúc đầu. Ví dụ, bạn có thể nói: “Trong 10 năm tới, sẽ có nhiều người kiếm được nhiều tiền hơn 100 năm trở lại đây”. R: Lý do (Reasons) Đưa ra các lý do để chứng minh cho quan điểm, ý kiến ở trên. Ví dụ: “Số triệu phú và tỷ phú đi lên từ con số 0 ở thế hệ đầu tiên tăng 60% trong vòng năm năm gần đây, và tỷ lệ này đang có xu hướng tăng đáng kể”. E: Ví dụ (Example) Minh họa, củng cố và chứng minh quan điểm của bạn. Ví dụ: “Vào năm 1900, ở Mỹ có 5,000 triệu phú và không có tỷ phú nào. Vào năm 2000, con số này tăng lên năm triệu triệu phú và hơn 500 tỷ phú. Năm 2007, theo tờ Tuần báo kinh doanh, nước Mỹ có khoảng 8,9 triệu triệu phú và trên 700 tỷ phú thế hệ đầu tiên”. P: Quan điểm (Point of View) Khẳng định lại chữ P đầu tiên để nhấn mạnh ý chính của bạn. Ví dụ: “Ngày càng có nhiều cơ hội làm giàu cho bạn – số ít những người đủ sức sáng tạo – không chỉ trong hôm nay mà còn cả ngày mai và những năm sắp tới”. Cách áp dụng công thức PREP Đây là ví dụ về cách áp dụng công thức PREP: Đây là thời điểm đáng ghi nhớ của lịch sử loài người (quan điểm). Tỷ lệ dân số có nhà ở đạt mức tối đa, tỷ lệ thất nghiệp rất thấp và tốc độ tăng trưởng kinh tế rất nhanh trong môi trường công nghiệp hóa (lý do). Chỉ trong vòng một năm trước, hơn một triệu người Mỹ bắt đầu khởi nghiệp và phát triển, tận dụng cơ hội của nền kinh tế hiện tại (ví dụ). Với thời điểm lý tưởng này, chúng ta có thể thấy trong vài năm tới sẽ có nhiều người kiếm được nhiều tiền hơn so với 100 năm trước cộng lại (khẳng định lại quan điểm). https://thuviensach.vn Bạn có thể sắp xếp, diễn đạt các ý chính của bài nói bằng cách sử dụng công thức đơn giản này. Nó có hiệu lực và tác dụng rất lớn để thuyết phục người nghe chấp nhận thông điệp của bạn. Phương pháp cần gạt nước Bạn có thể sử dụng phương pháp “cần gạt nước” để xây dựng bài nói. Như các bạn đã biết, mỗi người chúng ta đều có não trái và não phải. Não trái phân tích con số và thông tin. Não phải thiên về cảm xúc, mạch truyện, ngôn từ, ví dụ. Cách sử dụng phương pháp này rất đơn giản: bạn đưa ra quan điểm và chứng minh nó bằng một câu chuyện. Sau đó tiếp tục với một quan điểm khác và chứng tỏ nó bằng những lý lẽ. Chứng minh quan điểm thứ ba bằng ví dụ trực quan. Chứng minh quan điểm thứ tư bằng minh họa cụ thể. Bạn cứ tiếp tục vòng lặp như thế cho đến hết bài như một cái cần gạt nước vậy. Để sử dụng phương pháp chuẩn bị này, bạn cần một tờ giấy với đường kẻ chia đôi. Ở cột bên trái, bạn viết các quan điểm, ý chính trong bài nói. Cột bên phải dùng để viết ví dụ, dẫn chứng, minh họa chứng minh cho các luận điểm ở cột bên trái. Mỗi ý đưa ra ở cột trái sẽ được làm rõ ở cột phải. Khi chuẩn bị bài nói với phương pháp này, bạn sẽ giúp người nghe kích hoạt cả não trái và não phải. Họ sẽ theo sát từng từ trong lúc bạn nói và bạn sẽ thu hút được họ trong suốt thời gian diễn thuyết của mình. Phương pháp vòng tròn Khi viết ý tưởng trên giấy, bạn có thể sử dụng hình ảnh và minh họa. Tôi thường vẽ các hình tròn lớn dọc giữa trang giấy. Mỗi hình tròn là một ý trong bài nói. Hình tròn đầu tiên là phần mở đầu và những gì tôi sẽ dùng để thu hút sự chú ý trên sân khấu. Ba hình tròn tiếp theo diễn tả những ý chính tôi sẽ đề cập. Hình tròn cuối cùng sẽ tổng hợp lại và kết thúc bài nói. https://thuviensach.vn Nếu bài nói dài, tôi có thể vẽ bảy hình tròn dọc tờ giấy, hoặc có thể viết sang tờ thứ hai nếu cần thiết. Trong mọi bài nói thì hình tròn đầu tiên và cuối cùng luôn dành cho phần mở đầu và kết luận. Các vòng tròn ở giữa là các ý chính được sắp xếp theo thứ tự hợp lý. Chuẩn bị cẩn thận phần mở và kết Chuẩn bị cho phần mở đầu bài nói là rất quan trọng. Bạn cần làm chi tiết đến từng từ một, tập đi tập lại nhiều lần trước gương. Phần mở đầu giúp bạn tạo đất diễn, sự tôn trọng của khán giả và đưa ra thông điệp rõ ràng cho người nghe ngay từ đầu. Bạn cũng nên chuẩn bị phần kết bài tương tự như thế. Nghĩ kỹ về cách bạn sẽ tổng hợp lại bài nói của mình, để nếu bị cắt bớt thời gian để đảm bảo lịch trình, ít nhất bạn có thể kết thúc bài nói một cách hiệu quả nhất. Chuẩn bị phần hình ảnh cho bài nói Khi chuẩn bị bài nói, bạn nên sử dụng các yếu tố trực quan để minh họa cho các luận điểm, làm chúng sống động hơn với người nghe. Kỹ thuật “đũa thần” Một trong các yếu tố kể trên tôi thường gọi là kỹ thuật “đũa thần”. Khi đang nói, tôi sẽ lấy một cây bút trong túi và nói những thứ liên quan đến nó như “Tưởng tượng rằng bạn chỉ cần vung cây đũa phép và mọi chuyện sẽ trở nên tốt đẹp. Bạn nghĩ lúc đó mọi thứ sẽ như thế nào?” Tôi vung “đũa thần” và dừng lại một lúc để mỗi người tưởng tượng ra cảnh mọi thứ đều hoàn hảo sẽ như thế nào. Sau đó mới tiếp tục thảo luận về các hướng đi và các cách người nghe có thể áp dụng để cải thiện tình trạng hiện tại của họ. Sử dụng PowerPoint https://thuviensach.vn Dù bạn vẫn quen dùng PowerPoint vì nhiều lý do nhưng trong giới thuyết trình, người ta vẫn luôn bảo nhau: “PowerPoint là điểm chết”. Rất nhiều diễn giả phụ thuộc vào bản thuyết trình trên PowerPoint đến mức đánh mất cá tính riêng và điểm nhấn của bài nói, vì họ cứ chuyển từ ý này sang ý khác chỉ thuần dựa vào màn hình. Nếu bạn phải dùng PowerPoint trong một vài trường hợp, tốt nhất bạn nên tuân thủ các nguyên tắc sau: Nguyên tắc 5 x 5 Điều trước tiên là bạn không được có quá 5 dòng trong một slide, và mỗi dòng không được quá 5 từ. Chỉ cần vượt quá nguyên tắc trên, bạn sẽ làm người nghe mất tập trung và bị rối. Với một nhóm nhỏ, bạn có thể sử dụng nhiều dòng hơn, nhiều chữ hơn so với quy định. Bất kể bạn đưa bao nhiêu ý vào slide, bạn cần nêu bật được tất cả cùng lúc khi nhắc đến chúng. Đừng biến slide thành chỗ chứa đầy thông tin, như vậy người nghe sẽ chỉ bận đọc mà không chú ý đến bạn. Cách đây không lâu, khi thuyết trình trước một công ty đa quốc gia, vị chủ tịch đã nói suốt một tiếng trước khi đến lượt tôi. Bài thuyết trình trên PowerPoint của ông ấy gồm một slide với hàng trăm dòng và không có gì rõ ràng. Ông ấy như đang nói chuyện với màn hình và nhận xét về các con số suốt một giờ liền. Chức vụ là chủ tịch, nên mọi người đều phải ngồi nghe rất lịch sự, nhưng thật khó xử cho những người tham dự lúc đó. Đừng để điều đó xảy ra với bạn. Đối diện với người nghe Thứ hai, luôn nhìn khán giả khi bạn dùng PowerPoint. Bạn nên để máy tính ở trước mặt để biết slide nào đang được chiếu sau lưng. Khi chuyển slide, luôn hướng mắt về phía người nghe và tương tác với họ. Khi đề cập đến vấn đề không có trên màn hình, bạn nên tạo một slide trắng rồi điền thêm thông tin vào đó. Hãy lưu ý nét mặt của bạn lúc thuyết trình là quan trọng nhất. Khi bạn viết thêm lên slide, người https://thuviensach.vn nghe sẽ nhìn khuôn mặt của bạn trước rồi mới quay lại màn hình, giống như lúc xem tennis vậy. Ánh sáng Khi sử dụng PowerPoint cần đảm bảo góc mặt bạn có đủ ánh sáng. Tôi rất thất vọng khi nhiều lần thấy những nhà điều hành cấp cao chấp nhận đứng trong bóng tối để đảm bảo ánh sáng cho màn chiếu. Họ đã đi một chặng đường rất xa, đầu tư rất nhiều công sức vào bài thuyết trình, chỉ để đứng trong bóng tối và không được khán giả nhìn thấy hay nhận ra. PowerPoint chỉ là công cụ Bạn chỉ nên dùng PowerPoint như một công cụ hỗ trợ, nó không nên là tâm điểm của bài nói và bạn mới là trung tâm. PowerPoint chỉ giúp bạn minh họa rõ hơn cho luận điểm của mình với khán giả. Khi sử dụng PowerPoint, bạn cần tập dượt trước ba đến năm lần trước bài thuyết trình. Tổng duyệt toàn bộ để đảm bảo máy chiếu hoạt động tốt và khớp với bài nói trước khi bạn bắt đầu. Lường trước mọi chuyện Chắc bạn cũng từng chứng kiến việc toàn bộ bài nói đều dựa vào bản PowerPoint và sau đó slide bị lỗi vì lý do nào đó. Diễn giả bấm chuột liên tục nhưng không có phản ứng gì. Kỹ thuật viên bắt đầu lên chỉnh sửa máy chiếu. Toàn bộ hội thảo hay buổi thuyết trình bị gián đoạn trong khi mọi người xung quanh rất buồn ngủ và ngơ ngác. Chạy thử trước toàn bộ bài thuyết trình sẽ giúp bạn tránh được điều này. Tập trung vào bạn và thông điệp truyền tải Trong mọi trường hợp, khi sử dụng PowerPoint, bạn cần bắt đầu thật ấn tượng, mạnh mẽ, đưa ra thông điệp rõ ràng để hướng sự chú ý vào bài nói của bạn. Sau đó chỉ sử dụng Power Point làm công cụ thể hiện các con số, ý chính và các liên kết. Khi hết slide, https://thuviensach.vn để màn hình trắng, đảm bảo kết thúc bài nói tập trung vào nét mặt bạn và thông điệp bạn đưa ra. Chuẩn bị cách truyền tải thật “mượt” Mỗi diễn giả đều có ba bài nói trong đầu cho mỗi lần thuyết trình. Đó là những gì họ chuẩn bị để nói, những gì họ thực sự nói và những gì họ ước lúc thuyết trình họ nên nói ra. Bài thuyết trình hoàn hảo là khi những gì bạn định nói, đã nói và muốn nói phải trùng nhau. Điều này sẽ giúp bạn cảm thấy rất thoải mái và hài lòng sau bài thuyết trình. Chuyển ý liền mạch Khi chuẩn bị bài nói của mình, bạn cần chú ý làm sao để phần chuyển tiếp giữa các ý chính thật rõ ràng với người nghe, để họ hiểu là bạn đã kết thúc luận điểm này và đang chuyển sang luận điểm tiếp theo. Soát đi soát lại mọi thứ, và luôn tìm cách để các phần chuyển ý được “mượt mà” hơn. Luyện tập chăm chỉ sẽ có thành quả Vài năm trước, tôi có một bài thuyết trình rất quan trọng trước khán giả bao gồm những người có thể mời tôi làm diễn giả nếu họ có ấn tượng tốt. Tôi dành rất nhiều thời gian để luyện tập, chuẩn bị, tập dượt và xem đi xem lại bài nói của mình khoảng 50 lần trước khi diễn thuyết cho lượng khán giả khổng lồ ở trung tâm hội nghị. Quá trình luyện tập mang lại thành quả tuyệt vời. Bài nói được thu âm, quay lại và lan truyền khắp thế giới, đạt 10 nghìn lượt xem bằng nhiều thứ tiếng. Vài năm sau, bài nói đó được xếp vào 12 bài nói hay nhất trong hàng nghìn bài nói được thuyết trình trong hơn 37 năm trở lại đây. Luyện tập chăm chỉ sẽ có thành quả xứng đáng. https://thuviensach.vn Sử dụng kỹ thuật ghi nhớ Một cách khác để chuẩn bị bài nói hiệu quả là sử dụng kỹ thuật ghi nhớ. Bài nói sẽ được hình thành xoay quanh những mệnh đề cụ thể hoặc hệ thống chữ cái, số liệu. Chắc bạn cũng đã từng nghe về kỹ thuật này từ những người luyện trí nhớ. Họ dùng những từ đồng âm để liên kết với nhau. Ví dụ như khi nghĩ đến phần “một”, họ sẽ nghĩ ngay đến từ “cột”; khi nghĩ đến phần “hai” họ sẽ nghĩ ngay đến từ “tai” và những thứ liên quan đến từ “tai” theo cách nào đó. Cũng như thế, phần “ba” đồng âm với cây “đa”, nên diễn giả sẽ nghĩ đến ý thứ ba đang được treo lên trên cành đa. Phần thứ “tư” đồng âm với bức “thư”, diễn giả sẽ nghĩ đến những gì muốn nói đang hiện lên trên một bức thư. Phần thứ “năm” nghe giống từ con “trăn”, diễn giả có thể hình dung các ý cần nói trên đường trườn của nó. Tương tự, “sáu” đồng âm với “cáu”, “bảy” nghe gần giống với “gậy”, “tám” đồng âm với “xám”, “chín” đồng âm với “pin”, và “mười” đồng âm với “cười”. Bằng việc kết nối các con số với biểu tượng đồng âm, bạn có thể kết nối các phần của bài nói và ghi nhớ dễ dàng. Đây là thủ thuật để các diễn giả có thể nói trước hội trường mà không cần cầm giấy. Thiết kế bài nói trong một từ Cách xây dựng bài nói ưa thích của tôi là dựa trên một từ liên quan đến chủ đề và quan trọng với khán giả, ví dụ như “thành công” (success). Bạn có thể chọn bất kỳ từ nào. Hãy cùng tham khảo ví dụ dưới đây. Chữ cái đầu tiên – S – “Sense of purpose” (Mục đích) có thể hiểu theo ý về tầm quan trọng của sự rành mạch, mục đích rõ ràng trước https://thuviensach.vn khi bắt đầu. Chữ cái thứ hai – U – “You are responsible” (Bạn có trách nhiệm). Bạn cần phải chịu trách nhiệm cho cuộc sống và sự nghiệp của mình, và đặc biệt, không được đổ lỗi hay trốn tránh. Chữ cái thứ ba – C – “Customer satisfaction” (Sự hài lòng của khách hàng). Bạn cần xác định được khách hàng mục tiêu và cách để chinh phục họ, làm họ hài lòng hơn đối thủ có thể làm. Chữ cái thứ tư – C – “Creativity” (Sáng tạo), thể hiện tầm quan trọng của việc tìm kiếm các cách nhanh hơn, tốt hơn, tiết kiệm chi phí hơn để bán sản phẩm của bạn ra thị trường. Chữ cái thứ năm – E – “Excellence” (Xuất sắc). Bạn cần làm mọi thứ thật xuất sắc và liên tục tiến bộ. Chữ cái thứ sáu – S – “Sensitivity to others” (Tâm lý). Bạn phải suy nghĩ cho người khác và nghĩ xem nên làm hay nói gì để có thể tác động đến họ. Chữ cái cuối cùng – S – “Stick to it” (Kiên trì). Bạn cần luôn nhắc nhở bản thân không bao giờ được từ bỏ, quyết tâm đối diện với mọi nghịch cảnh và khó khăn. Sử dụng một từ và tạo các ý dựa trên từng chữ cái giúp tôi có thể nói mà không cần cầm giấy trong 60 đến 90 phút liên tục và vẫn giữ nguyên phong độ. Khán giả rất hào hứng và trông chờ được nghe tôi giải thích từng chữ cái. Bạn có thể sử dụng phương pháp này với từ có ba đến mười chữ cái. Đây là cách rất hiệu quả để sắp xếp các ý bạn định nói và gây ấn tượng với khán giả bằng việc nói lưu loát mà không cần cầm giấy. Viết ý chính ra các tấm thẻ nhỏ https://thuviensach.vn Nếu có bục thuyết trình, cách chuẩn bị hay nhất là viết ý chính vào một tấm thẻ nhỏ. Thay vì viết chi tiết từng chữ một, bạn chỉ nên viết những câu nói, ý tưởng, cụm từ quan trọng rồi đảo dần tập thẻ theo từng ý bạn nói. Tôi từng chứng kiến những diễn giả có tiếng đứng nói trước rất đông khán giả với rất nhiều tấm thẻ trên tay, dùng chúng như những công cụ cho bài nói của mình. Phương pháp này không gây phản cảm cho khán giả. Họ hiểu rằng những tấm thẻ đó giúp cho người nói giữ được tính logic của bài nói và điều đó cũng chứng tỏ rằng diễn giả đó có chuẩn bị kỹ càng cho từng ý được diễn đạt. Nói với nhóm nhỏ trước Một cách khác để chuẩn bị là bạn có thể nói trước một nhóm nhỏ và gần gũi nhiều lần trước khi thuyết trình trước đám đông. Cách đây không lâu, tôi từng tham dự buổi họp hội đồng quản trị trước một bữa tối quan trọng. Một thành viên bắt đầu nói. Vì có chuẩn bị nên toàn bộ hội đồng đều lắng nghe và thảo luận theo đề tài đó, từ ý này sang ý khác trong 20 phút liền. Cuối cùng, mọi người đều rất ấn tượng với suy nghĩ và ý tưởng của anh ta. Tối hôm đó, trước 500 người, anh ta đã đứng lên và phát biểu những gì anh ta đã nói trong phòng họp. Tôi nhìn lại và nhận ra rằng buổi họp hội đồng quản trị đã giúp anh ta có những bước chuẩn bị cuối cùng cho buổi nói chuyện rất quan trọng trước những người quan trọng. Vừa đi vừa nói Một cách mọi người cũng hay dùng để tập nói là vừa đi vừa nói. Khi di chuyển, họ sử dụng cử chỉ và biểu cảm để phát triển bài nói. Họ dùng phương pháp ghi nhớ các phần của bài nói mà không cần cầm giấy. Có người còn đổi giọng nhấn mạnh một vài ý và tưởng tượng họ đang nói trước rất đông khán giả. Vừa đi vừa nói là một trong những cách hiệu quả để chuẩn bị. Tìm kiếm thông tin trên Google https://thuviensach.vn Khi nói chuyện với những nhóm thuộc các lĩnh vực đặc biệt, nếu không phải chuyên gia trong lĩnh vực đó, bạn cần phải chuẩn bị thật kỹ. Điều này rất quan trọng. Bạn có thể tìm tất cả các thông tin liên quan trên Google. Bạn cũng có thể truy cập Hoovers.com để tìm thông số, xu hướng, các tổ chức, nhóm, yếu tố,… đóng vai trò chính trong lĩnh vực đó và những sự kiện quan trọng đang diễn ra xung quanh nó. Khi thu thập được những thông tin nội bộ, mọi người có thể tin rằng bạn cũng làm trong lĩnh vực đó. Khán giả sẽ rất ấn tượng khi thấy diễn giả biết nhiều về những gì họ làm để kiếm sống, những thách thức họ đang phải đối mặt ở thị trường hiện tại. Tìm hiểu về những người quan trọng Cuối cùng, để có sự chuẩn bị kỹ càng nhất, bạn nên tìm hiểu về những người quan trọng trong tổ chức mà bạn sắp đến thuyết trình. Tìm hiểu thông tin của họ trên Internet. Nếu người đó làm cho một tập đoàn, bạn có thể dễ dàng tìm thấy thông tin trên website công ty. Bạn cũng có thể hỏi người tổ chức về tiểu sử của những thành viên quan trọng trong số khán giả ngồi dưới. Khi nói chuyện với một nhóm, tôi thường học thuộc tên và tiểu sử của những người quan trọng, và sau đó đưa tên họ vào bài nói của mình. Ví dụ như: “Chắc bạn cũng đã từng nghe Ralph Wilson nói điều này – rằng bạn cần kiên trì đối diện với nghịch cảnh. Đó là những gì anh ấy tin tưởng và là điều dẫn đến thành công của tổ chức”. Tôi có thể tự tin nói rằng tôi chưa bao giờ bị phản tác dụng với phương pháp này. Khi trích dẫn những từ ngữ, suy nghĩ và ý tưởng tích cực từ những nhân vật quan trọng trong khán giả, họ sẽ cảm thấy được đề cao và rất vui, còn bạn thì sẽ giống như một người hùng. Kết luận https://thuviensach.vn Mọi người thường hỏi tôi về bí quyết để có thể diễn thuyết hiệu quả trước đám đông. Tôi thường nói với họ rằng nó bắt đầu từ việc chuẩn bị. 90% thành công của bài nói được quyết định bởi việc bạn chuẩn bị tốt hay không. Chỉ với vài phút mở đầu, khán giả sẽ biết ngay bạn có chuẩn bị gì không và có đánh giá khách quan cho bạn. Nhiệm vụ của bạn là chuẩn bị thật kỹ lưỡng và tạo cảm giác bạn là một chuyên gia từ trong những phút ấn tượng đầu tiên. Bạn chuẩn bị càng nhiều thì càng tự tin khi đứng trên sân khấu. Luyện tập bài nói của mình càng nhiều lần, bạn càng cảm thấy mạnh mẽ, bình tĩnh và vững tin bước ra trước đám đông. https://thuviensach.vn Chương 3Tự tin và vững vàng tâm lý Loại bỏ nỗi e ngại khi nói trước công chúng Suy nghĩ tích cực và sâu xa, tự tin và chân thành, cuộc sống sẽ an toàn hơn, bạn sẽ làm được nhiều việc hơn, kinh nghiệm và thành quả sẽ phong phú hơn. — EDDIE RICKENBACKER — Mục tiêu khi thuyết trình là bạn phải cảm thấy tự tin, tích cực, thoải mái và tự thấy bản thân mình thật tuyệt vời. Bạn phải thấy vui khi được nói, giống như cảm giác trong bữa tiệc Giáng sinh với gia đình. Câu hỏi đặt ra là: bạn có thể giữ bình tĩnh, sáng suốt và tự tin trước khán giả bằng cách nào? Đây là những gì bạn sẽ được học trong chương này. Đầu tiên, hay coi nỗi sợ đứng trên sân khấu là điều hết sức bình thường và tự nhiên, thậm chí cả với những chuyên gia từng diễn thuyết hàng nghìn lần. Chàng diễn viên người Anh, David Niven, đã thừa nhận rằng sau hàng nghìn lần diễn xuất, anh vẫn cảm thấy hồi hộp trước khi lên sân khấu. Theo cuốn Book of Lists11, 54% trong số những người trưởng thành sợ nói trước công chúng hơn là sợ chết. Nhưng bạn cũng nên biết rằng dù lòng rối như tơ vò, bạn cũng phải sắp xếp những cụm rối cho thẳng hàng12. 11. Book of Lists là bộ sách ông David Wallechinsky viết cùng với cha ông là Irving Wallace và em gái ông là Amy Wallace, đề cập đến 14 nỗi sợ lớn nhất của con người... https://thuviensach.vn 12. Bản gốc sử dụng câu nói dựa trên thành ngữ “having butterflies in your stomach”, thể hiện trạng thái lo lắng, bồn chồn khi định làm một việc nào đó. Nỗi sợ là do bạn tự vẽ ra Tin tốt là con người khi mới sinh ra không hề biết sợ. Tất cả nỗi sợ khi lớn lên được hình thành trong suốt tuổi thơ, cùng những biến cố tiêu cực từ người khác và bản thân bạn. Chính vì những nỗi sợ đó, bao gồm cả sợ nói trước công chúng, đều có nguyên nhân hình thành nên sẽ luôn có cách để loại trừ chúng. Nguyên nhân chính gây ra nỗi sợ khi trưởng thành là những sự chỉ trích nặng nề mà bạn phải hứng chịu khi còn bé. Nếu cha mẹ mắng nhiếc, phê bình con cái thái quá trong bất cứ chuyện gì, đứa trẻ sẽ ngay lập tức có cảm giác sợ thất bại, sợ bị từ chối; và chúng sẽ trở nên quá nhạy cảm với mọi ý kiến đóng góp của mọi người trong cuộc sống sau này. Các nhà tâm lý học cũng chỉ ra rằng mọi vấn đề về tinh thần và cảm xúc đều bắt nguồn từ sự bị quản thúc khi còn bé. Các bậc phụ huynh thường cố gắng áp đặt, kiểm soát con mình. Họ ủng hộ, chiều chuộng hoặc nghiêm khắc cấm đoán để kiểm soáthành vi của đứa trẻ, khiến chúng nghĩ rằng “Chỉ cần làm như bố mẹ muốn, mọi chuyện sẽ ổn. Nếu làm ngược lại thì sẽ gặp chuyện không hay”. Từ nhạy cảm đến mẫn cảm Một đứa trẻ trải qua tuổi thơ với những lời chỉ trích hay sự áp đặt của người lớn, khi trưởng thành sẽ trở thành một người luôn lo lắng thái quá về suy nghĩ và thái độ của mọi người đối với mình. Thậm chí, họ còn cảm thấy bất an đến mức không dám làm bất cứ điều gì khi chưa được sự chấp thuận từ những người quan trọng trong cuộc sống của mình. Nhiều người còn cảm thấy như bị tổn thương khi nghĩ đến việc đứng nói trước mọi người. Đây là biểu hiện của nỗi sợ thất bại và sợ bị từ chối đã hình thành từ khi họ còn rất bé. Tuy nhiên, nỗi sợ https://thuviensach.vn này hoàn toàn có thể được thay thế bằng sự tự tin, bình tĩnh, năng lực và khả năng tự kiểm soát bản thân. Rất nhiều diễn giả hàng đầu hiện nay đều đã từng rất lo lắng khi phải nói trước công chúng, hay thậm chí chỉ trong một buổi họp thông thường. Một người bạn của tôi, vốn luôn rất tự tin khi phát biểu trước hàng nghìn người, cũng đã từng “són ra quần” và bỏ chạy trong lần đầu nói trước đám đông. Một bài nói tự tin cần được bắt đầu bằng việc đưa ra thông điệp mà bạn thực sự muốn khán giả lắng nghe. Điều này rất quan trọng. Khi ai đó nói với tôi rằng họ muốn diễn thuyết tốt hơn, câu đầu tiên tôi hỏi họ sẽ là “Tại sao?” Điều gì khiến họ thật sự muốn chia sẻ suy nghĩ của mình với mọi người đến vậy? Dĩ nhiên mọi người đều sẽ nói họ muốn trở thành diễn giả xuất sắc để kiếm được nhiều tiền hơn, được người khác khen ngợi và ngưỡng mộ hơn. Họ thậm chí còn không để ý đến những đề tài họ muốn chia sẻ. Và với kinh nghiệm của tôi thì những người này hiếm khi có thể nổi bật lên được. Chia sẻ từ trái tim Nhiều năm trước, tôi từng nghe Wally Amos, người sáng lập ra Famous Amos Cookies, nói về việc xóa mù chữ cho người lớn. Ông đã cống hiến nhiều thời gian và tiền bạc để giúp đỡ những người trưởng thành chưa biết đọc. Khi chia sẻ trước 600 khán giả trong hội trường, mọi thứ ông nói đều xuất phát từ trái tim. Dù chưa từng tham gia một khóa đào tạo diễn thuyết nào, nhưng bài diễn thuyết của ông rất logic. Ông chia sẻ rất chân thành về tầm quan trọng của việc người lớn phải biết đọc và họ có thể thay đổi cuộc sống như thế nào nhờ việc đó. Kết thúc bài nói, cả khán phòng đã đứng lên hoan hô nhiệt liệt. Ông ấy đã nói lên mọi điều xuất phát từ trái tim về những gì ông hiểu và quan tâm. Khán giả luôn ở bên cạnh bạn https://thuviensach.vn Điều đầu tiên có thể giúp bạn vượt qua nỗi sợ và không còn lo lắng khi nói trước đám đông là khi bạn bắt đầu thuyết trình, tất cả các khán giả đều mong bạn sẽ thành công. Giống như khi đi xem phim, bạn chẳng bao giờ mong bộ phim đó dở tệ và làm lãng phí thời gian của bạn. Bạn luôn kỳ vọng nó sẽ thật hay và xứng đáng với quỹ thời gian và tiền bạc bạn bỏ ra. Tâm lý người nghe cũng sẽ tương tự như vậy. Họ luôn ủng hộ bạn, mong bạn thành công, giống như đang tham dự buổi lễ trao giải cho bạn vậy. Họ ở đó để cổ vũ cho bạn, mong bài diễn thuyết của bạn thành công và thú vị. Nói cách khác, khi bắt đầu nói, bạn luôn ở ngưỡng điểm A – mức điểm cao nhất. Việc của bạn chỉ là duy trì mức điểm đó trong suốt bài diễn thuyết. Hãy nhớ lại quá trình Toastmasters sử dụng liệu pháp gây tê có hệ thống ở chương 1. Chỉ cần thuyết trình thật nhiều lần, bạn sẽ không còn sợ hãi và lo lắng nữa. Không có gì hữu ích hơn để tăng sự tự tin ngoài thường xuyên luyện tập. Nâng cao sự tự tin và năng lực Có rất nhiều cách để bạn vượt qua nỗi sợ hãi và lo lắng khi phải nói trước đám đông. Những diễn giả giỏi nhất trên thế giới thường dùng những cách sau đây. Tự nhủ 95% cảm xúc của bạn được quyết định bởi những gì bạn tự nhủ với bản thân. Việc tự nhủ trong đầu sẽ kiểm soát suy nghĩ, cảm xúc và hành động của bạn. Còn bạn lại hoàn toàn kiểm soát được suy nghĩ của mình. Điều tốt nhất bạn có thể tự khích lệ bản thân trước mỗi bài nói là Mình làm được! (I like myself!) Trước khi bắt đầu thuyết trình, bạn cần nói đi nói lại với bản thân rằng “Mình yêu mình quá! Mình yêu mình quá! Mình yêu mình quá!”. Những câu nói như thế có tác dụng rất tuyệt vời, giúp bạn tự tin và quên đi sợ hãi. Bạn càng yêu bản thân, bạn sẽ càng tự tin, thoải https://thuviensach.vn mái, thiện cảm hơn với khán giả và thể hiện tốt hơn phần thuyết trình của mình. Khi cảm thấy lo lắng hay sợ hãi vì bất cứ điều gì, bạn có thể xóa đi nỗi sợ bằng cách lặp lại câu “Tôi làm được! Tôi làm được! Tôi làm được!” (I can do it!). Nỗi sợ thất bại và sợ bị từ chối sẽ xuất hiện khi bạn nghĩ “Tôi không thể!” Khi nói Tôi làm được, bạn sẽ loại bỏ suy nghĩ tiêu cực đó ra khỏi đầu mình và không còn lo sợ nữa. Hãy thử, bạn sẽ ngạc nhiên về hiệu quả mà nóđem lại và cảm thấy tự tin hơn rất nhiều. Cảm xúc hóa Bạn nên tự tạo ra những cảm xúc bạn muốn khi hoàn thành xuất sắc bài diễn thuyết như kỳ vọng: hạnh phúc, vui vẻ, tự hào, hào hứng. Nhà tâm lý học và triết học nổi tiếng William James từng nói, “Cách tốt nhất để đạt được cảm xúc mong muốn là hành động như thể bạn đã có được nó”. Hành động đó được kiểm soát bởi ý chí nhiều hơn là cảm xúc. Nếu bạn hành động như thể bạn đã có được cảm xúc mình mong muốn, bạn sẽ có được cảm xúc đó. Đây là bí quyết để thành công trong diễn xuất và các hoạt động trên sân khấu thuộc mọi lĩnh vực nghệ thuật. Có một kỹ thuật cảm xúc hóa tên là “Cuối-phim13”. Để hiểu được phương pháp này, hãy tưởng tượng bạn đến một buổi chiếu phim. Tuy nhiên, hôm đó bạn đến sớm và ca chiếu trước chưa hết hẳn. Bạn đi vào và xem 10 phút cuối. Bạn thấy mọi vấn đề trong câu chuyện đều đã được giải quyết và mọi người đều vui vẻ ở phần cuối phim. 13. Nguyên gốc: End-of-the-Movie. Sau đó, bạn đi ra và chờ một lúc trước khi bộ phim bắt đầu lại. Bạn quay lại, xem lại bộ phim từ đầu. Lúc này, bạn đã biết trước kết phim sẽ như thế nào, bạn biết mọi thứ đều sẽ ổn, mọi nút thắt, mâu thuẫn trong câu chuyện đều sẽ được giải quyết. Vì vậy, bạn thoải https://thuviensach.vn mái hơn mỗi khi các màn mới được hé mở. Bạn thưởng thức mọi cảnh quay mà không bị quá xúc động vì bạn biết kiểu gì nó cũng kết thúc có hậu. Cũng như vậy, hãy sử dụng cách này với bài diễn thuyết của bạn. Tưởng tượng rằng khi kết thúc, mọi người đồng loạt đứng lên cười và vỗ tay. Vậy là bạn đã hoàn thành xuất sắc. Bạn thấy hạnh phúc, tự hào và phấn khích. Những người quen của bạn trong số khán giả đang cười với bạn, bày tỏ sự trân trọng và hài lòng. Đó sẽ là đoạn kết của bài diễn thuyết dù bạn vẫn chưathực sự bắt đầu. Bạn có thể thực hành phương pháp này một mình, lặp đi lặp lại trước khi nói. Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy hầu hết bài nói của bạn kết thúc y như bạn hình dung. Hiện thực hóa Có một phát hiện quan trọng là tiềm thức của bạn không phân biệt được sự kiện thực tế và những gì bạn hình dung. Ví dụ như, bạn có một trải nghiệm thực tế thành công, tiềm thức của bạn chỉ ghi nhận nó là một trải nghiệm thành công. Việc ghi nhớ trải nghiệm này sẽ giúp bạn tự tin hơn trong lần trải nghiệm tới, đặc biệt trong việc thuyết trình. Tuy nhiên, nếu bạn hình dung, cảm xúc hóa và tưởng tượng ra thành công, dù đã có hay chưa, chừng nào tiềm thức của bạn còn hoạt động, bạn sẽ có thể có được sự thành công đó trong đời thật. Vì vậy, chỉ cần hình dung và lặp lại một cách tích cực về những bài nói 10, 20 hay 50 lần trong đầu, tiềm thức của bạn sẽ ghi nhận bạn đã từng có 10, 20 hay 50 bài nói thành công, tất cả đều kết thúc bằng tràng pháo tay của cả khán phòng và khán giả đều rất hài lòng. Khi luyện tập phương pháp này, bạn lặp đi lặp lại hình ảnh thành công trong đầu, tiềm thức của bạn cuối cùng cũng bị thuyết phục rằng bạn rất giỏi thuyết trình và bạn luôn cảm thấy bình tĩnh, sáng suốt, tự tin và sẽ trở thành một chuyên gia trong lĩnh vực này. https://thuviensach.vn Khi kết hợp cả ba phương pháp – suy nghĩ, hình dung, cảm xúc hóa – bạn đang lập trình cho tiềm thức hình ảnh về sự thành công và chuẩn bị cho bản thân có thể nói tốt trước khán giả của mình. Bước cuối cùng tạo dựng sự tự tin Có rất nhiều cách vô cùng hiệu quả để chuẩn bị tâm lý trước khi nói trước đám đông. Nhưng có rất ít cách giúp người nói có thể bình tĩnh ngay lập tức để thể hiện bài nói được tốt hơn. Kiểm tra lại Trước giờ G, bạn cần đến sớm và kiểm tra lại địa điểm. Đi lên sân khấu, đứng sau bục. Đi xung quanh phòng để biết mình sẽ đứng nói như thế nào từ góc nhìn của người nghe. Nói chuyện với những người đến sớm, hỏi xem họ đến từ đâu, đang làm gì. Hỏi tên và cho họ biết tên của bạn. Nói chuyện với càng nhiều người nghe trước khi bắt đầu bài nói, bạn sẽ càng cảm thấy thoải mái, giống như đang nói chuyện với những người bạn. Khi giới thiệu và bắt đầu diễn thuyết, hãy tìm những khán giả bạn đã nói chuyện trước đó, nhìn họ, mỉm cười và tạo cho họ cảm giác đang được giao tiếp trực diện như những người bạn cũ. Điều này sẽ khiến bạn thoải mái, bình tĩnh và kiểm soát được tình hình. Tập thở để thư giãn Trước khi nói, bạn cũng có thể thư giãn bằng cách hít thở sâu nhiều lần. Tôi thường gọi công thức tốt nhất cho việc này là phương pháp “7 x 7 x 7”. Những gì bạn cần làm là hít thật sâu và đếm từ một đến bảy. Sau đó nín thở và đếm từ một đến bảy rồi thở ra, cũng đếm từ một đến bảy. Lặp lại bài tập thở này bảy lần, hít vào, nín thở, thanh lọc suy nghĩ, bình tĩnh, kiểm soát nỗi sợ và chuẩn bị nói thật tốt. Tạo động lực https://thuviensach.vn Trước khi giới thiệu, hãy tự nói với bản thân rằng, “Đây là bài nói tuyệt vời! Tôi rất nóng lòng để thực hiện nó! Nó sẽ rất tuyệt!”. Nhắc đi nhắc lại câu “Mình yêu mình quá! Mình yêu mình quá! Mình yêu mình quá!”. Hãy nói thật cảm xúc như thể bạn đang cố gắng thuyết phục mọi người rằng bạn thật sự tin vào những điều đó. Cách bạn nói với bản thân càng chân thành, ảnh hưởng của nó lên tiềm thức và hành động của bạn càng rõ ràng. Cử động ngón chân Một cách giúp bạn thêm tự tin và giảm bớt nỗi sợ là cử động ngón chân mỗi lần lên nói. Khoa học đã chỉ ra rằng mỗi khi vui mừng hay phấn khích, đặc biệt lúc còn bé, bạn thường cử động ngón chân. Làm việc này trước khi nói sẽ giúp bạn suy nghĩ tích cực và nhiệt tình hơn. Nó cũng làm bạn cười và cảm thấy vui hơn. Luôn nhớ rằng, hành động tạo ra cảm xúc cũng tương tự như cảm xúc tạo ra hành động vậy. Xoay vai Phản ứng lo lắng của một người trước khi nói thường sẽ dồn về lưng và vai, vì vậy, bạn có thể thư giãn bằng cách xoay vai nhiều lần. Vung và thả lỏng tay giống như khi đang vẩy nước cho khô tay. Hành động này sẽ giúp giải tỏa căng thẳng, lo lắng. Khi kết hợp hít thở sâu, xoay vai, lắc tay và cử động ngón chân, bạn sẽ cảm thấy thoải mái, vui vẻ và sẵn sàng bắt đầu bài nói. Đứng thẳng Khi đứng nói, luôn ngẩng đầu và thẳng lưng. Tưởng tượng rằng có sợi dây nối đầu bạn với trần nhà, giữ cho đầu ngẩng lên và lưng thẳng, tạo cho bạn thái độ tự tin, mạnh mẽ. Nghĩ về người nghe https://thuviensach.vn Bạn cần tìm cách để đặt mình ở vị trí kiểm soát được tâm trí của người nghe. Ví dụ, trước khi nói, hình dùng rằng khán giả là những người đang nợ tiền bạn. Họ đến để xin gia hạn thêm thời gian. Bạn cũng có thể hình dung người nghe chỉ đang mặc nội y. Hình ảnh này sẽ giúp bạn tự cười bản thân, giảm căng thẳng và làm bài nói hiệu quả hơn. Khi nghĩ như vậy về khán giả của bạn, bạn sẽ thoải mái hơn rất nhiều khi nói chuyện với họ. Biết ơn Một cách tuyệt vời để tăng độ tự tin của bạn là bày tỏ sự biết ơn vì đã cho bạn cơ hội để thuyết trình cho họ. Tự nói với bản thân rằng “Tôi rất biết ơn vì có cơ hội để chia sẻ với khán giả của mình. Xin cảm ơn! Xin cảm ơn! Xin cảm ơn!”. Hình dung rằng bạn thật sự quan tâm đến người nghe. Lặp đi lặp lại với chính mình “Tôi yêu họ! Tôi yêu họ! Tôi yêu họ!” (“I love my audience!”) Các diễn giả chuyên nghiệp thường quen với thuật ngữ “đặc ân của mỗi cơ hội” (“the privilege of the platform”). Mỗi khi có cơ hội được thuyết trình, hãy luôn nghĩ về những đặc ân bạn có để được tiếp xúc và chia sẻ suy nghĩ của mình cho những người đặc biệt. Bạn càng trân trọng cơ hội được nói trước họ, bạn càng cảm thấy tích cực và nhiệt tình hơn với những gì mình chuẩn bị nói. Bạn càng quý mến và quan tâm đến khán giả của mình, bạn càng tự tin hơn. Việc coi họ như những người bạn luôn yêu quý bạn, muốn bạn quay trở lại cũng giúp bạn thoải mái hơn khi nói. Vấn đề không phải là bạn Cuối cùng, hãy nhớ rằng vấn đề không phải là bạn, mà là họ. Thoát khỏi những suy nghĩ về bản thân và các mối bận tâm xoay quanh bạn hay những gì mọi người nghĩ về bạn. Thay vào đó, hãy suy nghĩ về khán giả của bạn, cảm xúc của họ và chỉ nghĩ về họ. Bạn của tôi, Cavett Robert, người sáng lập Hiệp hội Diễn giả Quốc gia – một người tuyệt vời, từng nói rằng, là một diễn giả trẻ, anh có https://thuviensach.vn thể chạy lên sân khấu với thái độ theo kiểu “Tôi đây rồi!” Tuy nhiên, anh chỉ có thể bắt đầu trở thành một diễn giả xuất sắc khi thay đổi thái độ đó. Thay vì chạy vội lên sân khấu và nghĩ “Tôi đây rồi!”, anh nghĩ “Ồ! Các bạn đây rồi!” Khi bắt đầu nhìn khán giả và thấy căn phòng lúc đó thật tuyệt vời, đặc biệt, ấm áp, quyến rũ và những con người đó thật thú vị, bạn sẽ cảm nhận được thái độ “Ồ! Các bạn đây rồi!” và nỗi sợ sẽ biến mất. Bạn sẽ bình tĩnh, tự tin, ấm áp, thân thiện và suy nghĩ tích cực hơn. Và lúc này, bạn đang trên đường trở thành diễn giả xuất sắc nhất trong lĩnh vực của mình. Kết luận Rèn luyện tư duy giống như rèn luyện cơ thể, đều dựa trên việc thực hành, tập luyện thường xuyên. Khi áp dụng các phương pháp và kỹ thuật để giữ bình tĩnh và kiểm soát tinh thần, tư duy khi nói, bạn sẽ thoải mái, tự tin hơn và kiểm soát hoàn toàn thời gian bạn có. https://thuviensach.vn Chương 4Khởi đầu ấn tượng với người nghe Khởi đầu là phần quan trọng nhất trong mọi công việc, đặc biệt với những thứ mới và nhạy cảm, vì đó là lúc bạn định hình tính cách và gây ấn tượng như mong muốn. — PLATO — Chắc hẳn bạn đã từng nghe nói “Ấn tượng đầu tiên rất quan trọng, bạn sẽ không thể có cơ hội thứ hai để tạo ấn tượng tốt ban đầu”, hay “Khởi đầu tốt là đã thành công một nửa”. Khi bắt đầu bài diễn thuyết, bạn cần tập trung để tạo ấn tượng ban đầu thật tốt với khán giả. Điều này sẽ khiến họ cởi mở hơn, sẵn sàng lắng nghe bạn hơn và bạn cũng có thể dễ dàng tác động lên họ hơn. Phần giới thiệu Nếu tại buổi thuyết trình có người giới thiệu trước cho bạn, đó được coi là phần giới thiệu mào đầu. Mục đích của nó là để tạo kỳ vọng cho khán giả, làm họ mong chờ những gì bạn sắp nói. Vì vậy, bạn cần chuẩn bị thật kỹ phần mở đầu này cho mình. Phần giới thiệu tốt sẽ là phần đặt nền tảng cho buổi thuyết trình, bằng cách chia sẻ với khán giả những thành tựu của bạn, sau đó dẫn đến chủ đề của bài nói, cuối cùng mới là tên của bạn. Tùy từng chủ đề và độ dài của bài diễn thuyết, phần mở đầu có thể thu gọn hoặc mở rộng ra. Bạn có thể tham khảo ví dụ sau: “Diễn giả trong buổi tối ngày hôm nay của chúng ta đã xây dựng 22 doanh nghiệp và kiếm được hơn một triệu đô-la trong tám công ty khác nhau. Ngày hôm nay, ông sẽ chia sẻ với chúng ta biết ‘nỗ lực thật sự để thành công trong kinh https://thuviensach.vn doanh’. Xin hãy cùng cho một tràng pháo tay để chào đón ông Brian Tracy”. Phần giới thiệu dài hơn có thể thêm vài thông tin chi tiết về tiểu sử, thành tựu của diễn giả, đặc biệt là những thông tin có liên quan đến chủ đề của bài nói. Mấu chốt vẫn là tạo sự kỳ vọng và tin tưởng cho khán giả, để họ luôn trong trạng thái “Tôi không thể chờ đợi lâu hơn để nghe những gì diễn giả này sắp nói”. Sau khi giới thiệu Có rất nhiều việc phải làm sau phần giới thiệu và trước khi bạn bắt đầu bài diễn thuyết, vì vậy hãy luôn ghi nhớ năm bước tiếp theo trong đầu khi đứng trên sân khấu. Chúng sẽ giúp bạn tạo ấn tượng tốt với người nghe và tạo sắc thái cho bài diễn thuyết của bạn. Tự tin bước lên Khi được giới thiệu, hãy bước lên bục và bắt tay người dẫn chương trình. Bạn có thể ôm người đó nếu hoàn cảnh phù hợp. Sau đó để họ rời sân khấu và quay trở lại với khán giả của bạn. Bắt đầu với việc khiến khán giả yên lặng và tập trung. Mỉm cười và từ từ đưa mắt một vòng quanh phòng trong vài giây như thể bạn đang rất vui khi được gặp mọi người ở đó. Khi bạn đứng yên và mỉm cười, khán giả sẽ rất nhanh chóng ổn định, trật tự và tập trung, chờ bạn bắt đầu. Khi đã có sự tập trung nhất định, mọi người đều đã yên lặng, hãy bắt đầu bằng một câu nói gây ấn tượng, rõ ràng, thân thiện, thú vị, thu hút sự chú ý và dẫn dắt mọi người vào bài diễn thuyết, bám sát từng ý bạn đưa ra. Hoàn hảo đến từng centimet Nguyên tắc là không được để khán giả mất tập trung vì quần áo hay ngoại hình của bạn. Ấn tượng ban đầu với bạn sẽ được hình thành ngay trong 30 giây đầu tiên. Vì vậy, hình ảnh, trang phục, đầu tóc và tư thế của bạn là rất quan trọng. https://thuviensach.vn Ngoại hình của bạn sẽ cho người nghe thấy bạn là người thế nào và bạn nhìn nhận bản thân ra sao. Đó cũng là phương tiệnđể bạn thể hiện hình ảnh cá nhân. Ngoài ra, ngoại hình còn cho thấy bạn tôn trọng khán giả của mình đến đâu. Phương châm là: “Chưa tốt lắm nghĩa là rất tệ”. Nhiều diễn giả nghĩ rằng việc xuất hiện trước mặt người nghe với trang phục thường ngày như vừa làm vườn về sẽ tạo ấn tượng khá thú vị. Nhưng trái lại, như vậy chỉ khiến người nghe nghĩ rằng bạn không tôn trọng bản thân cũng như không tôn trọng họ. Ấn tượng này sẽ làm giảm giá trị của những gì bạn nói. Khách hàng của tôi thường tổ chức họp thường niên tại các khu nghỉ dưỡng đẹp ở miền Nam và miền Tây. Và họ sẽ nói, “Mọi người có thể mặc các loại trang phục thông thường”, nghĩa là tôi có thể đến đó trong trang phục hằng ngày. Nhưng tôi không bao giờ làm vậy. Nguyên tắc là luôn mặc trang trọng hơn khán giả của mình. Bạn phải luôn trông thật chuyên nghiệp. Tôi có một người bạn là diễn giả trẻ chuyên nghiệp nhưng lớn lên trong một gia đình nghèo khó. Vì vậy, anh ấy không hề có khái niệm ăn mặc trang trọng hay lựa chọn phụ kiện phù hợp. Vào dịp Giáng sinh, có người tặng anh ấy một chiếc nhẫn vàng đính một viên hồng ngọc lớn. Anh ấy đã đeo nó, đưa tay qua lại trước mặt khán giả và nghĩ rằng nó rất thu hút. Một lần, sau khi kết thúc bài diễn thuyết của mình, một người trong ban tổ chức gọi riêng anh ra và nói, “Anh làm rất tốt, thông điệp đưa ra rất hay, nhưng khi đeo chiếc nhẫn đó, trông anh như gã cò mồi vậy”. Anh ấy không hề ý thức được rằng mình đã gây ra ấn tượng xấu như vậy, liền tháo chiếc nhẫn ra và không bao giờ đeo nó nữa. Tạo kỳ vọng Việc đầu tiên của bạn là tạo kỳ vọng cho khán giả, khiến họ cảm thấy hài lòng khi đến với buổi diễn thuyết, cởi mở, háo hức và sẵn https://thuviensach.vn sàng lắng nghe. Luôn nhớ rằng khán giả luôn muốn bạn thành công. Họ đứng về phía bạn, thật lòng muốn được nghe một bài nói hay. Và những từ đầu tiên bạn nói sẽ giúp họ xác nhận lại điều đó. Quan trọng là phải khiến khản giả thích bạn ngay từ đầu. Khán giả càng thích bạn, họ sẽ càng cởi mở và sẵn sàng tiếp thu thông điệp của bạn và không phản đối lại các luận điểm có thể gây tranh cãi mà bạn đưa ra. Kiểm soát Khi diễn thuyết, bạn giống như một nhà lãnh đạo. Khán giả muốn bạn kiểm soát tình hình, dẫn dắt toàn bộ những người đang ngồi trong phòng, hành động như thể bạn là nhà lãnh đạo và mọi người đều là nhân viên của bạn. Họ sẽ làm theo yêu cầu của bạn. Khi được giới thiệu, hãy đi thẳng đến vị trí của mình, đứng thẳng, mỉm cười tự tin, mắt mở to và ngẩng cao đầu. Bạn hãy di chuyển với những bước chân khỏe khoắn tràn đầy năng lượng và dứt khoát. Khi bắt đầu nói, bạn hãy chú ý vào một vài khán giả nhất định. Bắt đầu bằng cách nói chuyện trực tiếp và nhiệt tình với họ. Sau đó, chuyển sang một người khác, rồi người tiếp theo, tiếp theo nữa. Việc tương tác trực tiếp này sẽ giúp bạn bình tĩnh lại, kiềm chế nỗi sợ và tăng sự gắn kết với mọi người trong khán phòng. Chân thành và khiêm tốn Cách tốt nhất để tạo thiện cảm với khán giả là thái độ chân thành và khiêm tốn. Bạn sẽ tạo được hình ảnh chân thực nếu chân thành và cởi mở. Bạn có thể tỏ ra ngại ngùng một chút, choáng ngợp một chút khi sự chú ý của khán giả tập trung vào bạn. Mỉm cười cởi mở và nhìn khán giả một vòng quanh phòng. https://thuviensach.vn Bạn tỏ ra khiêm tốn bằng cách không thể hiện mình biết mọi thứ hay tự coi mình có địa vị cao hơn khán giả. Có những lần, sau màn giới thiệu đầy tâng bốc, tôi bước ra và nói với người giới thiệu, “Xin cảm ơn. Bạn đã nói chính xác những gì vợ tôi viết. Chứ đến giờ tôi vẫn không có cách nào bảo lũ trẻ ở nhà lên giường đi ngủ”. Các cách để bắt đầu một bài nói Lúc này, bạn đã đứng dưới ánh đèn sân khấu, vậy làm thế nào để làm chủ nó? Có nhiều cách để bạn có thể bắt đầu bài nói hiệu quả. Tất cả đều nhằm mục đích gắn kết bạn với khán giả ngay từ những giây đầu tiên để mọi người tập trung chú ý vào bạn trong suốt bài nói. Cảm ơn ban tổ chức Bạn có thể bắt đầu bằng lời cảm ơn khán giả đã có mặt và cảm ơn ban tổ chức đã mời bạn đến diễn thuyết. Nhắc đến người đã giới thiệu bạn hoặc những người quan trọng trong đơn vị đó đang ngồi dưới hàng ghế khán giả. Bạn có thể khen họ, khiến họ tự hào và hạnh phúc về màn giới thiệu của bạn, khiến cho việc kết nối với khán giả giống như việc cắm phích vào ổ cắm vậy. Bắt đầu với những điều tích cực Bắt đầu bằng việc khẳng định với người nghe rằng họ chắc chắn sẽ thích và hứng thú với những gì bạn nói. Ví dụ, bạn có thể nói: “Tối nay các bạn chắc chắn sẽ thấy rất thú vị. Tôi sẽ chia sẻ với các bạn vài ý tưởng đặc biệt quan trọng gần đây tôi mới phát hiện ra”. Khen ngợi người nghe Bạn cũng có thể khen ngợi khán giả một cách chân thành và tôn trọng. Mỉm cười với họ như thể bạn rất vui khi được gặp họ, coi họ như những người bạn cũ đã lâu mới gặp. Nói với họ rằng bạn rất hân hạnh khi được xuất hiện vào lúc đó, rằng họ là những người quan trọng nhất trong ngành, và bạn luôn https://thuviensach.vn muốn chia sẻ vài ý tưởng với họ. Bạn có thể nói như sau, “Tôi rất hân hạnh được có mặt ở đây ngày hôm nay. Các quý vị trong khán phòng này là số ít những người đứng đầu, chỉ chiếm 10% trong ngành. Chỉ có những người xuất sắc nhất trong lĩnh vực này mới dành thời gian đi cả một chặng đường xa đến buổi hội thảo hôm nay”. Kích thích, gợi mở tư duy của khán giả Thường khi nói chuyện với các thành viên trong một nhóm doanh nghiệp hoặc trong một mạng lưới, tôi sẽ bắt đầu bằng câu: “Cảm ơn đã cho tôi cơ hội có mặt ở đây. Ban tổ chức có nói với tôi rằng hôm nay tôi sẽ được nói chuyện với rất nhiều triệu phú đi lên từ con số không”. Sau câu nói đó, tôi đứng yên lặng một lúc, mỉm cười và nhìn xung quanh, để câu nói đó lan tỏa, rồi tiếp tục: “Theo những gì tôi biết được thì mọi người ở đây đều là triệu phú tự lực hoặc có ý định đó trong tương lai, đúng không ạ?” Phần mở đầu này sẽ luôn nhận được tiếng đồng thanh rất to: “Đúng!” Mọi người đều vui vẻ và đồng ý rằng mục đích của họ là trở thành triệu phú. Sau đó, ai ai cũng sẽ rất tập trung, chú ý và sẵn sàng nghe bạn nói. Đề cập đến những sự kiện hiện tại Dùng một tin tức nào đó gần nhất để dẫn đến chủ đề bài diễn thuyết hoặc minh họa cho luận điểm của mình cũng là cách khởi đầu hay. Bạn có thể mang theo tờ báo hay tạp chí đăng tin đó để đưa lên cho khán giả xem tham khảo trong phần mở đầu. Hình ảnh trực quan khi bạn cầm tờ báo, trích dẫn hay đọc lại vài ý chính sẽ thu hút được sự chú ý của khán giả và khiến họ bám sát vào những gì bạn nói. Sự kiện lịch sử Tôi từng học lịch sử quân đội trong rất nhiều năm. Đặc biệt, tôi nghiên cứu kỹ về cuộc đời, các chiến dịch của những vị tướng vĩ đại https://thuviensach.vn và những trận đánh quyết định họ đã giành chiến thắng như thế nào. Nhân vật tôi ưa thích nhất là Alexander Đại Đế. Một hôm, tôi được mời nói về kỹ năng lãnh đạo trước rất nhiều nhà quản lý của 500 công ty khác nhau. Tôi nghĩ chiến dịch Alexander Đại Đế chống lại Darius từ Ba Tư có thể là câu chuyện tuyệt vời để mô tả về kỹ năng lãnh đạo của một vị tướng tài giỏi trong lịch sử. Tôi đã bắt đầu bài nói như sau: Ngày xưa, có một anh thanh niên trẻ tên là Alex, lớn lên ở một vùng quê nghèo. Tuy nhiên, anh lại là người có tham vọng vô cùng lớn. Từ nhỏ, anh đã quyết tâm sẽ chinh phục cả thế giới. Vấn đề là, hầu hết các vùng đất được biết đến đều đang nằm dưới sự kiểm soát của Đế chế Ba Tư hùng mạnh, trị vì bởi vua Darius Đệ Nhị. Để đạt được tham vọng của mình, Alex sẽ phải tranh giành để phân chia lại lãnh thổ với đế chế đệ nhất lúc bấy giờ. Đây là tình huống tương tự giữa bạn và các đối thủ cạnh tranh lớn trên thị trường hiện nay. Bạn sẽ phải sử dụng mọi kỹ năng lãnh đạo bạn có để giành được chiến thắng trên mặt trận này. Nhắc đến một người nổi tiếng Bạn có thể bắt đầu bằng việc trích dẫn câu nói của một người nổi tiếng hoặc trong một ấn phẩm gần nhất. Ví dụ như: Ngày hôm nay chúng ta sẽ nói về việc tại sao người này lại kiếm được nhiều tiền hơn người kia. Gary Becker, nhà kinh tế học đoạt giải Nobel, từng viết rằng hầu hết sự chênh lệch thu nhập ở Mỹ đều bắt nguồn từ sự thiếu kiến thức và kỹ năng. Trong vài phút tới, tôi sẽ chỉ cho bạn thấy cách để phát triển kiến thức và kỹ năng cần thiết để thu hẹp khoảng cách này lại và dẫn đầu thị trường của bạn trong vài năm tới. Còn đây là một ví dụ khác: một trong những đề tài tôi hay nói là tầm quan trọng của việc không ngừng phát triển cá nhân và sự nghiệp. Tôi sẽ nói những điều dạng như, “Trong thế kỷ 21, kiến thức và kỹ https://thuviensach.vn năng là chìa khóa để thành công. Như huấn luyện viên bóng rổ Pat Riley cũng từng nói, ‘Nếu bạn không tiến bộ thì bạn sẽ thụt lùi’”. Nhắc lại một cuộc hội thoại trước đó Bắt đầu bằng việc kể lại câu chuyện trước đó bạn từng nói với một vài người tham dự. Ví dụ, tôi có thể nói, “Vài phút trước, tôi đang nói chuyện với Tom Robinson ở sảnh. Anh ấy đã nói với tôi rằng bây giờ là giai đoạn tốt nhất để đầu tư và làm việc trong ngành này. Tôi hoàn toàn đồng ý với điều đó”. Đưa ra tuyên bố gây sốc Bạn có thể bắt đầu bằng việc nói những câu gây sốc. Ví dụ, “Theo một nghiên cứu gần đây, ngành này sẽ có nhiều thay đổi hơn, cạnh tranh cao hơn cũng như nhiều cơ hội hơn bao giờ hết trong năm tới. Và 72% quý vị ngồi đây sẽ phải chuyển việc nếu không kịp thích ứng với những thay đổi chóng mặt đó”. Mang lại hy vọng Nhà tâm lý học xã hội người Pháp Gustave Le Bon từng viết, “Tín ngưỡng duy nhất của loài người luôn là hy vọng”. Bài diễn thuyết hiệu quả là bài diễn thuyết đem lại hy vọng cho mọi người. Nhớ rằng, mục đích cao nhất của diễn thuyết là tạo cảm hứng để thay đổi suy nghĩ, cảm xúc và hành động của người nghe. Nó cũng giúp tạo động lực và truyền cảm hứng cho mọi người làm những việc họ sẽ chẳng bao giờ làm nếu không được nghe những gì bạn nói. Mọi thứ bạn nói đều liên quan, ảnh hưởng đến những việc mọi người muốn làm và lý do để làm việc đó. Có thể vận dụng khiếu hài hước Bạn cũng có thể bắt đầu bằng khiếu hài hước của mình, nếu bạn là người vui tính. Bạn cần chắc rằng khán giả sẽ hiểu câu chuyện cười của bạn. Vì vậy, bạn có thể thử vài lần với nhiều mẫu người khác nhau để kiểm chứng khiếu hài hước của mình. Chỉ kể những câu https://thuviensach.vn chuyện thật sự buồn cười, bạn mới có thể truyền tải được nó đến người nghe và được mọi người ủng hộ. Một vài diễn giả nổi tiếng cũng hay bắt đầu bằng câu chuyện cười châm biếm để phá bỏ rào cản với người nghe và thu hút sự chú ý của họ. Tuy nhiên đây là cả một nghệ thuật. Chỉ người có khiếu hài hước mới nên sử dụng. Có một điều quan trọng cần ghi nhớ. Đó là bạn có thể dễ dàng bắt đầu câu chuyện cười bằng nhiều cách. Tôi thường dùng nó với hầu hết các bài nói của mình. Sau đó tôi nhận ra rằng ấn tượng ban đầu sẽ quyết định không khí của cả buổi. Nếu tôi bắt đầu bằng một câu chuyện hài hước, khán giả sẽ nghĩ ngay đây là bài nói hài hước và giải trí. Nếu sau đó tôi chuyển sang đề tài nghiêm túc và cần suy ngẫm, mọi người sẽ thấy khó hiểu và thất vọng. Hãy cẩn thận. Trở thành một nghệ sĩ hài Bill Gove, một trong những diễn giả giỏi nhất nước Mỹ, có thể bước ra sân khấu sau phần giới thiệu như vừa kết thúc cuộc nói chuyện với ai đó bên dưới để phá băng và bắt đầu bài nói. Khán giả của ông luôn cảm thấy toàn bộ bài diễn thuyết chỉ như việc họ đang tiếp nối một cuộc hội thoại trước đó. Bill cũng thường đi đến góc sân khấu, hạ giọng đầy bí ẩn, dang tay và vẫy khán giả lại gần hơn. Ông hay nói: “Nào, lại đây, để tôi nói với bạn điều này”, vẫy họ lại như muốn kể với cả phòng một bí mật nào đó. Kỳ diệu là mọi người trong phòng đều háo hức với bí mật đó rồi bật cười với chính hành động đó của mình. Đó là cách rất hay để nắm được tâm lý khán giả trong lòng bàn tay. Hỏi một câu hỏi hoặc khảo sát ngắn Bạn cũng có thể mở đầu bằng việc đưa ra những nhận định tích cực rồi hỏi vài câu hỏi để khán giả giơ tay trả lời. Thử những câu https://thuviensach.vn dạng như: “Đây là thời điểm lý tưởng để sống và kinh doanh ở Mỹ. Nhân tiện, có bao nhiêu người ngồi đây đang tự kinh doanh?” Tự giơ tay để ra dấu cho người nghe điều bạn muốn họ làm. Tôi từng dùng cách này và sau một vài cánh tay giờ lên, tôi nói chuyện với một người trước mặt, “Có bao nhiêu người ở đây thật sự là đang tự kinh doanh?” Và như mọi lần, một vài người sẽ nói, “Chúng tôi đều như vậy!” Sau đó tôi khen ngợi và khẳng định lại câu trả lời: “Bạn nói đúng! Chúng ta đều đang tự kinh doanh, từ ngày đầu tiên đi làm cho đến khi nghỉ hưu; chúng ta đều làm cho bản thân, dù là ai trả lương đi nữa.” Để khán giả giao lưu với nhau Bạn có thể yêu cầu khán giả quay sang thảo luận với người bên cạnh về một quan điểm nhất định. Ví dụ, bạn có thể nói, “Hãy nói với người ngồi cạnh những gì bạn muốn học được trong buổi hội thảo này”. Dù bạn yêu cầu khán giả làm gì, chỉ cần hợp lý, chắc chắn họ sẽ làm. Yêu cầu của bạn cùng khả năng lãnh đạo sẽ dễ dàng ảnh hưởng đến họ, chừng nào bạn còn tỏ ra đủ tự tin. Mở ra vấn đề Bạn cũng có thể bắt đầu bằng một vấn đề cần phải giải quyết. Nếu đó là vấn đề ai cũng gặp phải, ngay lập tức khán giả sẽ chú ý và tập trung về phía bạn. Ví dụ, bạn có thể nói: Một khảo sát cho thấy 63% người trẻ ngày nay đến tuổi nghỉ hưu sẽ không có đủ tiền tiết kiệm để dưỡng lão. Chúng ta cần nhận thức sớm về vấn đề này và hành động ngay để đảm bảo mỗi người khi về hưu sẽ có thể sống thoải mái trong quãng đời còn lại. Đưa ra chủ đề, đặt câu hỏi https://thuviensach.vn Bạn có thể bắt đầu bằng cách đưa ra chủ đề đáng lưu ý rồi đặt câu hỏi. Sau đó, bám sát vào câu trả lời để hỏi tiếp những câu hỏi khác. Việc này khiến người nghe ngay lập tức tham gia vào câu chuyện và lắng nghe mọi lời nói của bạn. Ví dụ: “80% của cải trong xã hội được tạo ra chỉ bởi 20% dân số. Bạn có nằm trong số 20% đó? Nếu không, bạn có muốn gia nhập vào con số đó? Hay thậm chí nằm trong top 10%? Vậy thì chỉ vài phút nữa thôi, tôi sẽ chỉ cho bạn vài cách có thể giúp bạn trở thành một trong số những người có thu nhập cao nhất trong xã hội. Bạn có đồng ý với mục đích chung đó của chúng ta hôm nay không?” Đây là phương pháp tâm lý khiến mọi người vô thức trả lời khi được hỏi. Dù bạn đặt câu hỏi ở bất kỳ dạng nào, người nghe cũng sẽ tự động trả lời bạn, kể cả chỉ nghĩ thầm trong đầu. Khi bạn hỏi, “Có bao nhiêu người ở đây muốn tăng gấp đôi thu nhập trong một đến hai năm tới?”, hầu hết khán giả sẽ giơ tay hoặc nói có rất bản năng. Khi bạn đặt câu hỏi và dừng vài giây để người nghe suy nghĩ, bạn sẽ hoàn toàn kiểm soát được họ. Sự thật là người đặt câu hỏi sẽ kiểm soát được cuộc đổi thoại và người trả lời. Kể cả người đó không nói ra, họ cũng không thể không nghĩ về câu trả lời. Tôi thường chứng minh quan điểm này bằng việc hỏi một câu rất đơn giản như, “Xe của bạn màu gì?” Khán giả của bạn sẽ ngay lập tức nghĩ đến câu trả lời. Khi tôi hỏi, “Địa chỉ nhà bạn ở đâu?”, mọi người sẽ ngay lập tức nghĩ đến địa chỉ của họ. Họ không thể không trả lời khi được hỏi. Bắt đầu bằng một câu chuyện Bạn cũng có thể bắt đầu bằng việc kể một câu chuyện. Một trong những cụm từ rất dễ gây sự chú ý là “Ngày xửa ngày xưa…” https://thuviensach.vn Trong suốt tuổi thơ của mình, ai cũng thích nghe kể chuyện. Khi bắt đầu với cụm từ “Ngày xửa ngày xưa…”, bạn như đang chuẩn bị kể câu chuyện nào đó với khán giả. Mọi người ngay lập tức sẽ ổn định, yên lặng và lắng nghe bạn nói như những đứa trẻ đang ngồi quanh đống lửa trại. Trong những buổi hội thảo kéo dài cả ngày, khi muốn mọi người quay lại chỗ ngồi sau thời gian nghỉ, tôi sẽ nói thật to, “Ngày xửa ngày xưa, có một người đàn ông nọ, ở ngay thành phố này…” Ngay khi tôi nói vậy, mọi người đều nhanh chóng quay lại chỗ ngồi và bắt đầu chăm chú lắng nghe câu chuyện. Tạo cầu nối Một trong những điểm quan trọng cần chú ý khi bắt đầu bài diễn thuyết là phải tạo được cầu nối giữa bạn và người nghe. Bạn nên bắt đầu bằng một điểm chung giữa bạn và khán giả của mình. Đó có thể là câu chuyện về những gì bạn đang làm hiện tại hoặc trước đó liên quan đến lĩnh vực của họ. Bạn có thể có con, giống như họ. Bạn biết về thành phố họ đang sống hay đang tài trợ cho đội bóng địa phương. Bạn cũng có thể có chung mối quan tâm đến các vấn đề họ đang phải đối mặt trong cuộc sống hay công việc. Dành vài phút để tạo cầu nối với khán giả, bạn sẽ ngay lập tức kéo được họ về phía mình. Họ sẽ coi bạn như “người cùng phe” và cởi mở hơn với những gì bạn nói. Họ cũng sẽ dễ dàng bỏ qua những lỗi bạn mắc phải. Họ sẽ đánh giá cao kiến thức và khả năng của bạn hơn. Kể về bản thân Trong nhiều bài diễn thuyết với các nhóm doanh nhân, doanh nghiệp, những người bán hàng,… tôi thường bắt đầu bằng câu chuyện: “Tôi khởi nghiệp khi còn chưa tốt nghiệp trung học. Gia đình tôi rất nghèo. Mọi thứ tôi có được hiện nay đều do tôi tự làm ra và nhờ sự giúp đỡ của một vài người”. https://thuviensach.vn Đáng ngạc nhiên là rất nhiều người đến gặp tôi sau đó đều nói đó cũng là những gì họ đã trải qua. Họ đồng cảm với tôi vì họ đều từng học rất kém và không có tiền đi học như bao người. Vì vậy, bài diễn thuyết của tôi được đón nhận vô cùng tích cực. Kết luận Bắt đầu bài diễn thuyết ấn tượng với khán giả là kỹ năng có thể rèn luyện được. Hiểu rõ về cấu trúc phần giới thiệu và cách làm chủ sân khấu sẽ giúp bạn khởi đầu thuận lợi. Chỉ cần tìm cách mở đầu thật nhiệt tình, thân thiện hay tác động đến tâm lý người nghe là bạn có thể kiểm soát được họ chỉ trong vòng 30 giây. Đó là mục tiêu bạn cần đạt được. https://thuviensach.vn Chương 5Cuộc họp chuyên nghiệp với các nhóm nhỏ Người thông minh luôn khẳng định ngay từ đầu buổi thuyết trình những mục đích và lợi ích cụ thể mà nó có thể mang lại. Sau đó, vào cuối buổi, nhắc lại những ý đó và đưa ra kết luận có liên quan đến nội dung ban đầu. — PETER DRUCKER14 — 14. Peter Ferdinand Drucker (19/11/1909-11/11/2005): chuyên gia hàng đầu thế giới về tư vấn quản trị. Ông được coi là cha đẻ của ngành Quản trị kinh doanh hiện đại, là tác giả của nhiều cuốn sách quản lý nổi tiếng, trong đó có cuốn Những thách thức của quản lý trong thế kỷ XXI. Những đóng góp của ông được đánh giá rất cao, tạp chí Financial Times đã bình chọn ông là một trong bốn bậc thầy Quản lý của mọi thời đại (cùng với Jack Welch, Philip Kotler và Bill Gates). Khả năng nói tốt và thuyết phục trong các cuộc họp nhỏ có thể tạo ra ảnh hưởng lớn tới cuộc sống và sự nghiệp của bạn. Trong kinh doanh, mọi người luôn tìm cách đánh giá bạn. Dù vô tình hay cố ý, họ luôn có thang điểm riêng về tính cách, khả năng, năng lực và mức độ tự tin của bạn. Vì vậy, bạn cần coi những buổi họp trong kinh doanh là sự kiện quan trọng trong công việc của mình. Bạn không thể vì một buổi họp chỉ có hai, ba người mà chuẩn bị qua loa được, nhất là khi 50% thời gian của quản lý dành hết cho các cuộc họp và hầu hết đều cảm thấy một nửa thời gian đó thật lãng phí với những kế hoạch và tổ chức thiếu chỉn chu. Peter Drucker từng viết, “Cuộc họp là công cụ quan trọng của nhà điều hành”. Người điều hành là người chịu trách nhiệm cho các kết quả. Theo định nghĩa này, hầu như ai cũng sẽ là nhà điều hành ở góc độ nào đó, kể cả chính bạn. https://thuviensach.vn Các cuộc họp nhỏ rất quan trọng Đa số các bài nói của bạn đều diễn ra với các nhóm nhỏ, đôi khi chỉ một đến hai người. Những buổi họp kiểu này cần được coi trọng như những buổi diễn thuyết lớn và cần được chuẩn bị, lên kế hoạch cẩn thận. Cách thể hiện của bạn có thể giúp bạn thăng tiến hoặc phá hỏng sự nghiệp của mình. Vài năm trước, tôi từng tổ chức một buổi thực hành xây dựng kế hoạch chiến lược cho một công ty lớn. Giám đốc điều hành ở các khu vực và các chi nhánh của công ty được mời đến. Rất nhiều người trong số đó không quan tâm kế hoạch chiến lược được lập ra như thế nào. Tuy nhiên, có hai vị giám đốc điều hành trẻ đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng và tham gia rất nhiệt tình trong suốt buổi thảo luận. Vào giờ nghỉ, tôi tóm tắt lại cho chủ tịch công ty quá trình diễn ra buổi diễn thuyết hôm đó. Ông ấy nói, “Anh có thấy đóng góp quan trọng của hai người đó trong buổi thực hành này không?” Rõ ràng là hai người đó chuẩn bị kỹ hơn và tham gia sâu hơn những người khác. Ông ấy thực sự bị ấn tượng. Khoảng một tháng sau, phần tin kinh doanh của một tờ báo địa phương đã đưa tin về việc hai người đó được thăng chức lên phó chủ tịch. Vài năm sau, một người đã trở thành chủ tịch của một công ty có trị giá một tỷ đô-la. Đóng góp của anh ta trong buổi hội thảo đó đã chứng minh hình ảnh một nhà lãnh đạo trẻ với mọi người và để lại tiếng vang trong suốt sự nghiệp của mình. Vài tháng sau, công ty đó cũng ra quyết định về hưu sớm đối với một vài giám đốc chi nhánh trong số những người ngồi im lặng và không đóng góp gì vào buổi hôm đó. Sự nghiệp của họ trong công ty cũng chấm dứt từ đó. Chuẩn bị cẩn thận, đầy đủ Điểm khởi đầu cho buổi họp hiệu quả là sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Mọi người sẽ dễ dàng nhận ra bạn có chuẩn bị cho bài thuyết trình hay không. https://thuviensach.vn Nếu bạn tổ chức buổi họp đó, bạn cần lên kế hoạch cho nó. Chuẩn bị sẵn khung chương trình. Chọn khách mời, báo trước nội dung và những việc họ cần chuẩn bị. Sắp xếp, tổ chức buổi hôm đó như một sự kiện quan trọng trong sự nghiệp của bạn. Nếu bạn là người tham dự, bạn cũng cần chuẩn bị cho sự tham gia của mình. Xác định mục đích của buổi họp và đảm bảo bạn sẽ có đóng góp gì đó. Rất nhiều người tham gia các buổi họp trong công ty nhưng chỉ ngồi yên đến hết giờ. Không may là tất cả những người không nói gì được mặc định là không có gì để nói, và chắc chắn đó không phải là những gì bạn nghĩ khi ngồi đó và bạn cũng không hề muốn bị quy chụp như vậy. Chú ý việc chọn vị trí Bạn nên đến sớm để có thể chọn được vị trí phù hợp. Nếu bạn là chủ tọa, bạn nên chọn vị trí sát tường, đối diện với lối vào để quan sát được toàn bộ căn phòng và biết được người đến người đi. Khi tổ chức các buổi họp, đặc biệt là những buổi quan trọng, tôi thường sắp xếp vị trí cho từng người một, đảm bảo những người quan trọng sẽ được ngồi ở các vị trí quan trọng. Nếu bạn là người tham dự, hãy chọn vị trí đối diện cửa ra vào, góc chéo phòng hoặc đối diện với diễn giả. Nếu không biết nên ngồi đâu, bạn có thể hỏi chủ tọa xem người đó muốn bạn ngồi ở vị trí nào. Tuy nhiên, bạn vẫn nên có quyết định riêng để chọn được vị trí phù hợp. Đừng ngại hỏi xem bạn có thể ngồi ở một vị trí nào hoặc xin ai đó đổi chỗ cho bạn để bạn có thể quay lưng vào tường hay có thể giao tiếp nhiều hơn, tương tác bằng mắt nhiều hơn với những người quan trọng trong buổi họp. Điều này rất quan trọng để bạn có thể đóng góp tích cực và thuyết phục trong buổi đó. Đúng giờ Hãy bắt đầu đúng giờ. Mặc định rằng ai đến muộn nghĩa là không đến nữa. Cảm ơn những người tham dự đã đến, đưa ra lý do của buổi họp và giới thiệu khung chương trình để người tham dự nắm được. https://thuviensach.vn Các dạng cuộc họp Các buổi họp thường được chia làm bốn dạng, bao gồm: Giải quyết vấn đề. Mục đích là để thảo luận về một vấn đề và đưa ra giải pháp. Chia sẻ thông tin. Mục đích là để chia sẻ thông tin mới, đưa ra quyết định, tuyên bố và đảm bảo mọi người đều nắm được những thay đổi hay những sự phân công mới. Ra mắt sản phẩm mới. Mục đích là để tất cả mọi người tham dự làm quen với sản phẩm, dịch vụ mà công ty mới cung cấp hoặc dự định đưa ra thị trường. Hoạt động kết nối nhóm. Mục đích là để mang mọi người lại gần nhau hơn bằng cách chia sẻ những gì họ đang làm và thành quả họ đã đạt được. Hoạt động này rất hiệu quả trong việc phát triển tinh thần đoàn kết trong công ty. Người chủ trì cuộc họp Nếu bạn là chủ tọa của một cuộc họp, bạn cần chuẩn bị trước những gì cần nói để thông báo và truyền đạt tới người tham dự. Nếu sử dụng PowerPoint hay bảng biểu, bạn cần chuẩn bị và luyện tập trước thật kỹ lưỡng. Đảm bảo rằng bạn nắm được mọi nội dung cần thiết để tổ chức buổi họp đó một cách chuyên nghiệp và suôn sẻ. Trong khung chương trình của bạn, hãy bắt đầu bằng những phần quan trọng trước để đảm bảo nếu thiếu thời gian vì việc thảo luận kéo dài ngoài dự kiến, bạn vẫn truyền tải được 20% nội dung chứa 80% giá trị của buổi hôm đó. Người tham gia tích cực Nếu bạn là người tham dự, hãy chọn ra một ý để đặt câu hỏi, đưa ra nhận xét hoặc tham gia tích cực ngay trong năm phút đầu tiên. Những người đặt câu hỏi, tham gia thảo luận trong năm phút đầu sẽ chiếm vai trò quan trọng hơn những người khác trong cuộc họp. Các ý kiến đưa ra về sau thường bị bỏ qua hoặc xem nhẹ. https://thuviensach.vn Mục đích trong bất kỳ cuộc họp nào, dù ít hay nhiều người, là phải có hành động theo cách này hay cách khác. Ví dụ như khi nhóm thảo luận về từng ý, bạn hoặc ai đó sẽ phải đưa ra yêu cầu hoặc nhấn mạnh những việc cần làm sau khi kết thúc cuộc thảo luận và đi đến thống nhất. Tình nguyện giữ trách nhiệm Có một cách để có thể tham gia tích cực trong buổi họp là bạn hãy chủ động đề xuất những việc cần làm. Trong mọi tổ chức hay các nhóm, 20% nhân sự giải quyết 80% khối lượng công việc. Những người đề xuất hay yêu cầu được giao nhiệm vụ và thường xuyên xung phong nhận trách nhiệm đều được nhìn nhận là cá nhân quan trọng trong nhóm. Khi thảo luận về một vấn đề, bạn nên hỏi: “Chúng ta cần lên kế hoạch hành động như thế nào với mục này? Chúng ta cần làm gì tiếp theo?” Xung phong nhận trách nhiệm hoặc nhận việc trong từng phần. Càng chủ động, bạn càng được đánh giá cao trong buổi họp. Chuẩn bị trước Khi muốn đóng góp các thông tin quan trọng trong một buổi họp, bạn có thể sử dụng công thức PREP. Đầu tiên là đưa ra quan điểm, thứ hai là đưa ra lý do để bảo vệ quan điểm, thứ ba là đưa ra ví dụ để chứng minh và khẳng định lại tính đúng đắn của quan điểm đó, và cuối cùng là tổng kết lại ý kiến của bạn. Đây là cách hiệu quả để gây ấn tượng với chủ tọa và những người cùng tham gia về sự chuẩn bị nghiêm túc của bạn. Thuyết phục mọi người Chìa khóa để thành công trong mỗi buổi họp là khả năng thuyết phục của bạn. Nó giúp bạn giữ vai trò dẫn dắt trong quá trình thảo luận và tác động lên quyết định, kết luận cuối cùng với những gì bạn đưa ra. https://thuviensach.vn Để thuyết phục những người tham dự trong buổi họp, bạn phải khiến họ thích bạn. Muốn giành được cảm tình đó, bạn cần tỏ ra xứng đáng được thích. Mọi người phải sẵn sàng ủng hộ và đồng tình với ý kiến và vị thế của bạn. Chìa khóa để tìm kiếm sự đồng tình từ người khác rất đơn giản, đó là: khiến người khác cảm thấy họ quan trọng. Có sáu cách (“sáu chữ A” – “the six As”) bạn có thể tập luyện để khiến người khác cảm thấy mình giá trị hơn trong buổi họp hoặc bất kỳ tình huống nào khác trong kinh doanh và cuộc sống. Đây là những yếu tố thiết yếu để bạn có thể tự tin diễn thuyết. 1. Chấp nhận (Acceptance). Một trong những nhu cầu sâu xa nhất của con người là được mọi người chấp nhận vô điều kiện. Thể hiện rằng bạn chấp nhận người nghe bằng cách nhìn thẳng về phía họ và mỉm cười khi họ đi vào hay phát biểu, đóng góp gì đó trong buổi họp. Điều này có thể khiến mỗi người cảm thấy mình có giá trị và quan trọng hơn. Nó làm thỏa mãn cái tôi và giúp họ tăng hình ảnh cá nhân. Hơn thế nữa, nó còn khiến người ta vô thức muốn hỗ trợ bạn ở mọi khía cạnh bạn nói hay gợi ý. 2. Trân trọng (Appreciation). Bất cứ khi nào bạn thể hiện sự trân trọng với người khác về những gì họ đã nói hoặc làm, bạn làm tăng lòng tự tôn và khiến họ quý mến bạn hơn. Cách tốt nhất để thể hiện sự trân trọng đơn giản là nói cảm ơn với những gì mọi người nói hoặc làm giúp ích, đóng góp cho buổi họp. Bạn có thể cảm ơn họ đã đến đúng giờ, đã đóng góp thêm thông tin hoặc đã đưa ra nhận xét, giúp đỡ hay sửa sai cho bạn. Bất cứ khi nào bạn cảm ơn người khác, bạn đã khuyến khích họ lặp lại thái độ, hành đọng đó và đưa ra nhiều đóng góp có giá trị hơn. Khi được cảm ơn, người ta thường cảm thấy mình có giá trị, được tôn trọng hơn. Câu “cảm ơn” có sức mạnh rất lớn khiến bạn dễ mến và đảm bảo mọi người sẽ hợp tác và ủng hộ bạn. 3. Ngưỡng mộ (Admiration). Abraham Lincoln từng nói, “Ai cũng thích được khen.” Khi bạn khen mọi người vì bất kỳ những gì họ nói https://thuviensach.vn hoặc làm, hoặc những gì họ có, họ sẽ cảm thấy mình có giá trị và quan trọng hơn, và họ cũng sẽ yêu quý bạn hơn. Hãy liên tục tìm cách khen mọi người. Bạn có thể tỏ ra yêu thích chiếc cặp, ví hay cái bút của một người. Bạn cũng có thể thích đồ trang sức, trang phục hay diện mạo của một người. Nếu người đó đóng góp một vài thông tin, bạn có thể khen ngợi ý tưởng đó. Khi nhìn vào một người, mỉm cười và gật đầu khen ngợi có thể khiến người tham dự thấy mình có giá trị, quan trọng và sẵn sàng hỗ trợ bạn khi bạn cần gì đó về sau. 4. Công nhận (Approval). Có thể bạn từng nghe “Hổ chết để da – Người chết để danh” (“Babies cry for it and grown men die for it.”). Mọi người luôn cần sự công nhận của người khác, đặc biệt những người mình thần tượng, tôn trọng. Mỗi khi bạn công nhận bất kỳ ai vì mỗi lý do gì, bạn tăng sự tự tôn trong họ, tăng hình ảnh cá nhân của họ, làm họ cảm thấy bản thân tốt hơn và dễ thân thiện với bạn hơn. Từ khóa để tạo nên giá trị cho sự công nhận là kịp thời và cụ thể. Khi ai đó đóng góp điều gì mang tính giá trị hay đưa ra thông tin hữu ích cho nhóm, ngay lập tức khen ngợi như “Việc đó rất tốt”. Lời khen cần cụ thể như “Những con số này rất ấn tượng. Thật tuyệt vời!” Bạn càng khen ngợi và công nhận những đóng góp của mọi người, họ càng hỗ trợ bạn nhiều hơn, yêu quý bạn hơn và ủng hộ ý kiến, quan điểm sau đó của bạn. 5. Chú ý (Attention). Mọi người thường chú ý đến những người hoặc điều họ đánh giá cao. Như người ta vẫn nói, cuộc sống là bài học về sự chú ý. Mỗi khi bạn để ý nhiều hơn đến người khác, họ sẽ cảm thấy bản thân có giá trị và quan trọng. Chìa khóa để thu hút sự chú ý là lắng nghe kỹ khi người khác nói và không phá họ. Nhìn thẳng, lắng nghe từng từ, gật đầu, mỉm cười và đồng thuận như thể những gì người đó đang nói rất quan trọng và có chiều sâu. Khi cảm thấy được lắng nghe, cái tôi mỗi người sẽ được thỏa mãn. Não họ sẽ tiết ra endorphins, khiến họ cảm thấy hạnh phúc hơn và https://thuviensach.vn suy nghĩ tích cực hơn về bản thân và công việc. Họ sẽ kết nối với bạn dễ dàng hơn và sự ảnh hưởng của bạn lên họ cũng lớn hơn. 6. Đồng thuận (Agreement). Cuối cùng bạn có thể tập tỏ ra đồng ý với mọi người trong bất kỳ cuộc họp nào. Thậm chí, bạn phải tỏ ra đồng thuận dù bạn đang không đồng ý lắm với quan điểm đó. Khi ai đó đưa ra quan điểm bạn không đồng tình, thay vì thách thức, phản biện lại (việc này rất dễ gây cảm giác đề phòng và dễ khiến người đó tức giận), hay nói những câu như sau, “Ý này khá thú vị. Tôi chưa từng nghĩ đến nó trước đây. Nó hơi ngược lại với ý kiến riêng của tôi, nhưng tôi cũng muốn hiểu rõ thêm về nó.” Nếu bạn buộc không đồng ý, có thể dùng ý kiến của bên thứ ba. Thay vì nói “Tôi không đồng tình với bạn”, bạn có thể nói “Ý này khá hay. Bạn sẽ nói thế nào nếu có người phản đối quan điểm này bằng… ý này… ý này… hay ý kia…?” Nói cách khác, đưa ra ý kiến không đồng tình của bạn thông qua danh nghĩa một bên thứ ba không tồn tại. Để người đưa ra ý kiến phản biện cho quan điểm của mình với một người không có mặt. Điều này sẽ làm giảm áp lực giữa hai người và khiến người kia phản biện mà không có cảm giác bị chĩa mũi nhọn vào bản thân mình. Không chỉ trích hay tỏ thái độ tiêu cực Nếu bạn là chủ tọa, bạn nắm quyền kiểm soát trong tay. Mọi người tôn trọng và coi bạn như nhà lãnh đạo. Mọi điều bạn nói đều được nhấn mạnh và lan tỏa, dù tích cực hay tiêu cực. Khi mọi người đóng góp trong buổi họp, bạn nên gật đầu, mỉm cười và ủng hộ họ. Trong một cuộc họp, khi ai đó phát biểu, người đó sẽ như đang đứng trên sân khấu của chính mình. Mọi nhận xét từ người khác, đặc biệt là những người quản lý sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến người đó. Nó có thể mang lại cảm giác bản thân có giá trị hơn, quan trọng hơn hoặc gây tổn thương và tạo sự đề phòng. Hãy cẩn thận với những gì bạn nói. https://thuviensach.vn Dù là lời chỉ trích nhẹ, một cái nheo mày hay một ánh nhìn không hài lòng, đặc biệt là khi mọi người đều đang theo dõi, người đó sẽ cảm thấy bị đánh giá thấp và bất an. Bạn phải tận dụng vị thế là người dẫn dắt cuộc họp để duy trì sự tự tôn cho mỗi người tham gia, dù bạn có cảm thấy thế nào về ý kiến hay nhận xét của người đó. Nếu bạn không hài lòng với điều gì, hãy cố gắng giữ bình tĩnh trước mọi người và gác vấn đề đó lại. Sắp xếp gặp riêng người đó. Nguyên tắc là ủng hộ trước mặt mọi người và góp ý riêng với từng cá nhân. Không tạo rào cản giao tiếp Khi ngồi đối diện với một người – ví dụ như tại một cái bàn – những đồ vật đó có thể là rào cản vật lý và tâm lý trong giao tiếp. Nó vô tình tạo cảm giác hai người đang ở hai phe khác nhau và các ý kiến của hai bên cũng trái ngược nhau. Để giải quyết vấn đề này, cách tốt nhất bạn có thể làm là ngồi chéo với người quan trọng. Khi ngồi cạnh một người thay vì ngồi đối diện, rào cản tâm lý vô hình sẽ được xóa bỏ và bạn có thể nói chuyện nhiệt tình, thân thiện hơn. Đừng ngại nói ra việc bạn không thích ngồi đối diện với ai đó và muốn ngồi cạnh họ hơn, để có thể giao tiếp trực tiếp bằng mắt. Theo kinh nghiệm của mình, tôi chưa từng gặp ai từ chối yêu cầu này. Hầu hết, mọi người đều suy nghĩ cho bản thân và rất vui vẻ nhận lời. Kết luận Điểm mấu chốt của sự chuyên nghiệp trong mọi lĩnh vực là sự chuẩn bị. Bạn chuẩn bị càng kỹ cho bất kỳ cuộc họp nào, kể cả với một người, nó càng hiệu quả và đạt được kết quả như ý. Lợi thế luôn thuộc về người có sự chuẩn bị kỹ lưỡng hơn. Một người không chuẩn bị gì sẽ không tạo được vị thế trong buổi họp. https://thuviensach.vn Việc của bạn là diễn thuyết hiệu quả trong mọi hoàn cảnh. Mục tiêu là trở thành nhân vật quan trọng trong mọi cuộc trao đổi. Mục đích là thuyết phục mọi người nghe theo quan điểm của bạn và tạo sự thay đổi trong cuộc sống. Bạn sẽ làm được việc này nếu chuẩn bị kỹ trước mọi cuộc họp bạn tổ chức hay tham gia. Và để làm được điều đó, bạn phải khiến mọi người cảm thấy mình quan trọng. https://thuviensach.vn Chương 6Chuyên gia đàm phán và thuyết trình trong các nhóm nhỏ Điều tuyệt vời nhất bạn có thể làm cho mọi người không chỉ là chia sẻ giá trị của bạn với họ mà còn là khiến họ nhận ra giá trị của chính mình. — BENJAMIN DISRAELI — Hầu hết các cơ hội để bạn ghi điểm trong phần thuyết trình đều nằm trong các cuộc họp nhỏ của công ty. Như đã thảo luận ở Chương 5, điều quan trọng là làm thế nào để dẫn dắt và tham gia hiệu quả trong các cuộc họp. Nhưng trong những cuộc họp này, bạn sẽ thường xuyên được yêu cầu thuyết trình về quan điểm, sản phẩm hoặc định hướng của bạn; hãy nỗ lực đểthuyết phục mọi người đồng ý và hỗ trợ phương hướng hoạt động mà bạn đề nghị. Vì vậy, nếu các cuộc họp quan trọng với công việc điều hành doanh nghiệp ấy thì các bài thuyết trình diễn ra trong các cuộc họp có thể còn quan trọng hơn. Nhiều người đã thay đổi toàn bộ phương hướng của họ về sự nghiệp, định hướng kinh doanhbằng một bài thuyết trình hiệu quả trước những người có quyền ra quyết định. Bạn cũng có thể làm như vậy. Bài thuyết trình trong một cuộc họp có thể gây dựng hoặc phá vỡ sự nghiệp của bạn Mỗi khi bạn thuyết trình trong công ty, hãy tưởng tượng rằng tương lai và sự nghiệp của bạn đang đặt trên một sợi dây treo cao; rằng những gì bạn nói sẽ được ghi hình và trình chiếu cho hàng ngàn người xem; hoặc luôn có một máy quay lén đặt đâu đó trong khi bạn đang nói và nó được nối trực tiếp tới mọi người trên khắp cả nước. https://thuviensach.vn Nói cách khác, hãy trình bày một cách nghiêm túc. Bạn càng nghiêm túc trong việc thuyết trình, người tham gia càng nghiêm túc trong việc hồi đáp lại bạn. Chuẩn bị là chìa khóa để thành công trong bất kỳ một cuộc họp ở quy mô nào, vì nó sẽ chiếm 90% kết quả nhận được. Một luật sư hàng đầu đã từng nói với tôi, “Tôi không tin sự chuẩn bị cho bất cứ thứ gì lại là thừa thãi”. Bắt đầu chuẩn bị bằng việc xác định mục tiêu Hãy xác định mục tiêu của bạn khi trình bày. Lý tưởng hóa và tự hỏi, “Nếu cuộc họp này hoàn hảo, kết quả mình muốn nhận được sẽ là gì?” Hãy tư duy bằng cách viết ra giấy những điều tốt nhất có thể xảy ra nếu bạn có một bài nói hoàn hảo, hiệu quả và đạt được mọi mục tiêu đề ra. Bạn xác định mục tiêu mong muốn của mình càng rõ ràng, việc chuẩn bị bài thuyết trình sẽ càng dễ dàng và bạn càng có nhiều khả năng đạt được những mục tiêu ấy. Nhớ rằng tất cả mọi thứ đều là đàm phán Khi thuyết trình và nỗ lực để thuyết phục người khác ủng hộ, bạn chỉ đơn giản đang tham gia vào một quá trình đàm phán. Mỗi người sẽ đi vào phòng họp với suy nghĩ và mong muốn của riêng mình. Mục tiêu của bạn là trình bày với mọi người quan điểm cá nhân và thuyết phục họ ủng hộ đề xuất của bạn. Điều này có nghĩa rằng bạn sẽ phải thay đổi dần suy nghĩ của họ, và trong một số trường hợp, thay đổi hoàn toàn tâm trí của họ. Hãy suy nghĩ như một luật sư Sử dụng “Phương pháp của luật sư” để chuẩn bị cho một bài thuyết trình. Luật sư được học cách ứng phó với các tình huống của đối phương trước khi chuẩn bị phương án cho riêng mình. Để làm điều này, hãy viết ra tất cả mọi thứ mà bạn nghĩ những người tham gia trong cuộc họp sẽ muốn hoặc những thứ đối lập với những gì bạn https://thuviensach.vn muốn đạt được. Nếu có thể chuẩn bị cụ thể hơn, hãy ghi chú thêm về khả năng phản đối và mức độ phản đối của từng người cụ thể mà bạn sẽ gặp. Hiểu rõ sự khác biệt giữa ham muốn và sợ hãi Mỗi năm một lần, tôi lại có cuộc đàm phán với nhóm các giám đốc điều hành của một công ty lớn. Tôi thường bắt đầu bằng cách viết ra những điều tôi biết về mối quan tâm, sự hoài nghi hay do dự của họ. Tôi biết rằng hầu hết mọi người có thể đồng ý thay đổi. Điều này khá phổ biến khi bạn thuyết trình. Con người có khuynh hướng thu mình vào nơi họ thấy thoải mái và sau đó chống lại mọi nỗ lực hoặc đề xuất về việc di chuyển ra khỏi vùng an toàn này. Hai động cơ chính khiến bạn giữ lại hay bỏ lỡ bất kỳ quyết định thay đổi nào là nỗi sợ hãi và mong muốn. Mọi người sợ mất thời gian, tiền bạc, uy tín, lợi thế hay những thứ khác và mong muốn nhiều thời gian, tiền bạc, giá trị cổ phiếu, cơ hội, vân vân và vân vân. Các nhà tâm lý học chỉ ra rằng động cơ đến từ sự sợ hãi thường xuất hiện nhiều hơn gấp 2,5 lần động cơ đến từ ham muốn.Điều này có nghĩa là việc nhấn mạnh những gì mà người tham gia có thể mất nếu không làm theo đề xuất của bạn thuyết phục hơn gấp 2,5 lần việc nhấn mạnh những gì họ có thể đạt được. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, lợi ích đầu tiên bạn phải đề cập là những gì người tham gia sẽ đạt được từ ý kiến của bạn. Lý do chính của mọi hành động luôn xoay quanh từ cải thiện. Nghĩa là mọi người hành động vì họ tin rằng họ sẽ được lợi nhờ vào kết quả của hành động hơn là khi không làm gì cả. Vì vậy, ngay cả khi bạn đang lo ngại – những lo ngại bị từ chối, phê bình, mất mát, bối rối – không được tán thành, chế giễu hay đại loại thế, bạn phải thể hiện rõ rằng tình trạng của người tham gia liên quan đến những vấn đề này sẽ được cải thiện tương đối khi có lời khuyên của bạn. Hiểu những người tham gia cuộc họp https://thuviensach.vn Khi thuyết trình trước một nhóm, bạn sẽ tiếp cận với nhiều cá tính khác biệt rõ rệt. Điều này có nghĩa là mỗi người sẽ có những nỗi lo và mong muốn ở các mức độ khác nhau. Càng biết rõ về những gì mọi người muốn đạt được và những gì họ sợ phải đối mặt, bạn càng có thể điều chỉnh những nhận xét cho phù hợp và đưa ra hướng giải quyết dễ dàng hơn cho các mối quan tâm của họ. Tôi biết rằng nhóm các giám đốc điều hành tại công ty tôi đã đề cập phía trên có sự đề phòng cao trước khi đưa ra quyết định thay đổi, nhưng họ cũng rất mong muốn có thể tăng doanh thu và lợi nhuận cho công ty. Vì vậy, tôi luôn tập trung vào việc đảm bảo rằng họ sẽ có thể tăng doanh thu và lợi nhuận, và sau đó, để giảm bớt nỗi lo của họ về sự mất mát, tôi đề nghị họ thử áp dụng các ý kiến của tôi với chi phí thấp hoặc miễn phí để xem nó có khả năng tạo ra các nguồn thu và lợi nhuận mà tôi đã đặt giả thuyết hay không. Trong những năm qua, tôi nhận thấy rằng mọi người thường khá cởi mở với việc thử nghiệm một ý tưởng mới với phạm vi rủi ro giới hạn trong mức có thể chấp nhận được. Nói cách khác, họ sẽ rất căng thẳng nếu phải mạo hiểm trả một số tiền lớn để áp dụng một ý tưởng chưa được thử nghiệm bao giờ. Thấu hiểu những lo ngại chung Hầu hết mọi người sợ bị thao túng hoặc bị lợi dụng. Họ sợ bị thúc ép; bị thuyết phục làm việc trái với lợi ích ngắn hạn hay dài hạn của họ; mua một sản phẩm, dịch vụ, hoặc thực hiện ý tưởng họ vốn không cần hay không thể áp dụng, không thể đủ khả năng làm; hoặc sẽ dẫn đến kết cục tồi tệ hơn trước khi họ chấp nhận đề xuất đó. Con người luôn có những nỗi sợ hãi, bởi ngay từ thời thơ ấu, họ đã bị bắt làm những việc không mang lại kết quả tốt hay bị nhiều người lợi dụng. Kết quả là, như một phản xạ tự nhiên, họ luôn tỏ ra hoài nghi với bất cứ ai đang cố gắng thuyết phục mình làm bất cứ điều gì. Việc của bạn là phải làm mọi thứ để có thể làm giảm sự đề phòng của họ và loại bỏ những sự hoài nghi này. https://thuviensach.vn Hãy sử dụng phương pháp trình bày Socratic: khi muốn giới thiệu một chủ đề mới, luôn luôn bắt đầu với những việc xảy ra xung quanh một vấn đề mà mọi người đều đồng thuận và không tranh cãi. Sau đó, tận dụng đưa việc này vào những vấn đề mới mẻ hơn và có khả năng ít nhận được sự đồng thuận của mọi người hơn. Đàm phán hợp đồng lớn Khi đàm phán hợp đồng lớn, tôi thường đơn thương độc mã “tranh đấu” với cả chục quan chức hoặc nhà điều hành. Tôi luôn áp dụng một chiến lược thành công đã được chứng minh nhiều lần. Cuộc họp sẽ bắt đầu với một hợp đồng hoặc thỏa thuận phát triển dài chừng 30, 40 hay thậm chí 50 trang. Tôi xem xét bản hợp đồng thật cẩn thận, xác định rõ những điều khoản quan trọng với tôi và các bên. Sau đó, hai bên sẽ nghiên cứu kỹ từng đoạn, từng dòng; thảo luận và quyết định đồng ý hoặc không đồng ý với mỗi điểm. Khi có sự bất đồng ý kiến, hai bên sẽ thảo luận để hiểu suy nghĩ và mong muốn của bên kia. Sau đó, tôi thường nói, “Chúng ta nên tạm để vấn đề này lại và bàn sau”.Và hai bên sẽ chuyển sang các phần tiếp theo, lọc ra những phần còn bất đồng để không làm gián đoạn tiến trình. Sau khi xem xét toàn bộ hợp đồng và thống nhất hầu hết các điều khoản, hai bên sẽ quay lại bàn bạc về các điểm còn gây tranh cãi, thảo luận từng điểm một thật kỹ lưỡng. Nếu điều khoản đó có thể gây ảnh hưởng đến quan hệ của hai bên, tôi sẽ tiếp tục đề nghị đặt nó sang một bên và quay lại sau. Lần thứ hai thống nhất về hợp đồng sẽ giải quyết khoảng 80% trong số 20% các vấn đề chưa được giải quyết, và như vậy sẽ chỉ còn lại khoảng 4% hợp đồng cần tiếp tục thương lượng và thống nhất. Lúc này, hai bên đã đồng thuận khoảng 96% các điều khoản. Mọi người đều sẽ thấy được chiều hướng tích cực của tiến trình đàm phán. Và giờ, hai bên có thể quay lại để xem xét và thảo luận sâu hơn, ít cảm xúc cá nhân hơn và cởi mở hơn với những phần chưa hợp lý của hợp đồng. https://thuviensach.vn Luật 4 Trong thương lượng có một nguyên tắc gọi là “Luật 4”. Luật này nói rằng chỉ có bốn vấn đề chính cần phải thảo luận và giải quyết trong bất kỳ quá trình đàm phán nào. Theo đó, các bên đối lập thường có thứ tự ưu tiên khác nhau về giá trị của bốn vấn đề trong một thỏa thuận. Ví dụ, nếu một bên quan tâm về giá cả và bên kia quan tâm về chất lượng, tốc độ giao hàng, cuộc đàm phán có thể tiến tới một kết luận thỏa đáng mà giá cả được thỏa thuận đồng nghĩa với chất lượng phù hợp và đáng tin cậy. Bế tắc chỉ có thể xảy ra khi cả hai bên đều không nhất trí cùng một vấn đề, như giá cả chẳng hạn. Việc của bạn trước khi đàm phán là xác định bốn vấn đề chính mà bạn sẽ đưa ra cuối cùng trong quá trình thảo luận, sau đó xác định xem làm thế nào để có thể dung hòa hoặc bù đắp cho những vấn đề đối phương quan tâm mà vẫn đạt được những gì mình muốn. Thuyết trình và đàm phán: vẫn là những nguyên tắc cũ Trong một bài thuyết trình, bạn sẽ không có nhiều thời gian hoặc tạo được nhiều kịch tính như trong một phiên đàm phán hai đến ba ngày, với số tiền lớn và cái tôi cá nhân cao chót vót của mỗi người, tuy nhiên, nguyên tắc thuyết trình vẫn giống như đàm phán. Bạn phải xác định mối quan tâm của những người tham gia và bốn vấn đề chính mà bạn muốn có được sự đồngthuận của họ. Sau đó bạn hãy thiết kế toàn bộ bài thuyết trình của mình để đạt được mục tiêu vào cuối buổi hội thảo. Viết suy nghĩ của mình trên giấy Khi chuẩn bị một bài thuyết trình, bạn nên viết ra giấy tất cả những ý kiến phản biện có thể có của người nghe. Sau đó, viết ra một hoặc nhiều câu trả lời cho mỗi ý kiến phản biện đó. Khi đối diện với các câu hỏi, mối quan tâm hoặc sự phản đối của người nghe, bạn nên tập trung và suy nghĩ cẩn thận về cách giải https://thuviensach.vn quyết tốt nhất có thể. Bạn cần có thái độ chấp nhận, tán thành và đánh giá cao. Sau đó, hãy đưa ra câu trả lời đã được bạn dự đoán, chuẩn bị từ trước như thể nó vừa xuất hiện trong đầu bạn. Luôn luôn cư xử hợp lý với thái độ dễ chịu Dù người nghe đồng thuận hay phản đối ý kiến, bạn vẫn phải luôn cư xử thật thân thiện, lịch sự và nhẹ nhàng. Đừng bao giờ đổ thêm dầu vào lửa. Bạn càng tỏ ra thân thiện và nền nã với mọi phản ứng của người nghe, họ càng cởi mở hơn để xem xét ý kiến của bạn. Hãy ghi nhớ câu thành ngữ “Mật ngọt chết ruồi”. Khi thuyết trình, hãy nhớ rằng nó không phải là cuộc độc thoại kịch tính mà chỉ là một buổi trò chuyện. Bạn đưa ra quan điểm, nhấn mạnh rồi tóm tắt nó, và sau đó mời người nghe đưa ra các thắc mắc hoặc ý kiến phản hồi. Kêu gọi sự hưởng ứng Càng lôi kéo được nhiều người tham gia thảo luận, bạn càng có thể nhận biết được suy nghĩ và cảm xúc của họ, và nhiều khả năng là họ sẽ đồng thuận với bạn khi bài thuyết trình kết thúc. Bí quyết khuấy động một nhóm khi thuyết trình thật đơn giản – bạn chỉ cần đối xử với những người tham dự như nhau, công bằng và gần gũi. Kết nối người tham gia Khi thái độ của bạn với mọi người đều thân thiện và tôn trọng, mọi người sẽ đều cảm nhận được điều đó. Mỗi người tham dự đều thấy mình là một phần của buổi hội thảo. Mặt khác, nếu bạn có thái độ cáu gắt hay thiếu kiên nhẫn với bất kỳ ai, mọi người cũng sẽ cảm thấy rằng bạn đang có thái độ đó với họ. Hãy cẩn thận. Xác định mức độ phản ứng https://thuviensach.vn Ngay cả khi phải có thái độ công bằng với tất cả mọi người, bạn vẫn cần phải cảnh giác với những gã hay “bắt bẻ”. Trong mỗi nhóm người tham dự sẽ luôn có những thành viên chủ chốt. Ý kiến của họ, có thể bằng ngôn từ hoặc phi ngôn từ, luôn có trọng lượng hơn bất cứ ai. Muốn bài thuyết trình hiệu quả, bạn phải sắp xếp nó và có cách ứng phó với những người có quyền lực nhất trong nhóm. Có trường hợp người đứng đầu sẽ nói rất ít, có trường hợp lại nói rất nhiều. Những người có ảnh hưởng lớn nhất sẽ được ưu tiên hàng đầu. Sau đó đến những người được ưu tiên thứ hai, thứ ba… và cuối cùng là những gã bù nhìn tham dự nhưng lu mờ giữa đám đông. Những đòn khác nhau Khi còn ở vịnh Ả Rập, tôi học được các kỹ thuật và chiến lược đàm phán của người dân ở đó. Tôi học được rằng trong bất cứ cuộc họp nào, người ngồi im và ít nói nhất chính là người có quyền lực nhất. Những người nói và hỏi nhiều câu hỏi chỉ là người đưa tin và thường ít có ảnh hưởng đến kết quả đàm phán. May là tôi biết điều này, nếu không đám “lắm mồm” đã choán hết sự tập trung của tôi rồi. Trong đàm phán phương Tây, người đứng đầu có thể nói rất nhiều hoặc chút ít. Trong mọi trường hợp, điều quan trọng là bạn biết người này là ai và thường xuyên chiều theo ý kiến của họ. Mọi ý kiến đề xuất của bạn cần hướng tới người này trước rồi mới nhìn bao quát cả phòng, giao tiếp bằng mắt với những người quan trọng khác, mỗi lúc một người. Sau đó bạn quay trở lại với người quan trọng nhất và chắc chắn rằng người đó đang dõi theo bài thuyết trình của bạn và hiểu được những điểm mà bạn trình bày. Thảo luận là một con đường hai chiều Số người tham gia thảo luận và số người sẽ có hành động sau buổi thảo luận đó có một mối quan hệ trực tiếp với nhau. Ví dụ, khi nói chuyện với các nhân viên của mình, bạn càng mời nhiều người đặt https://thuviensach.vn câu hỏi, đưa nhận xét và nêu ý kiến đồng ý hay không đồng ý, họ càng dễ dàng tán thành bất cứ điều gì bạn quyết định. Nếu mọi người không bình luận hay đặt câu hỏi, họ gần như sẽ không cam kết làm gì cả. Họ chỉ lắng nghe đơn thuần. Không nói bất cứ điều gì đồng nghĩa với việc họ đang tránh tham gia vào bất cứ quyết định nào được đưa ra và trốn tránh bất kỳ trách nhiệm hay hành động nào. Alfred Sloan, một trong những người sáng lập của General Motors, thường triệu tập các giám đốc điều hành đến để thảo luận về một sản phẩm hay chính sách mới của công ty. Vào cuối buổi họp, ông sẽ hỏi xem, “Có câu hỏi hoặc ý kiến gì về những ý tưởng này không?” Nếu không có ai nói bất cứ điều gì, hoặc nếu tất cả mọi người đồng ý với ý tưởng trình bày, Sloan sẽ nói, “Rõ ràng mọi người đang ngồi trong phòng này đều không hiểu tầm quan trọng của những gì chúng ta đang thảo luận. Nếu tất cả mọi người tán thành, chúng ta phải tạm dừng cuộc họp này và ngồi lại vào một buổi khác. Khi đó, tôi mong đợi mọi ý kiến và câu hỏi từ mọi người xung quanh ý tưởng này”. Những gì Sloan nhận thấy hay những gì nhiều nhà điều hành và diễn giả đều thấy, đó là nếu không có ai nói bất cứ điều gì, hoặc nếu tất cả mọi người tán thành đồng nghĩa với không có ai suy nghĩ gì nhiều về ý tưởng. Điều này có nghĩa rằng họ sẽ chỉ bắt đầu suy nghĩ về kết quả của buổi họp, và những gì họ nghĩ sau đó có thể phá hoại toàn bộ nỗ lực của cuộc họp đó. Hãy nắm quyền Khi thuyết trình với một nhóm nhỏ, hãy sắp xếp phòng họp sao cho sau lưng bạn là một bức tường và cửa ra vào ở phía đối diện bạn. Với thiết kế này, mọi người có thể đến và đi mà không phá vỡ tiến trình của cuộc họp, và bạn có thể quan sát mỗi người tham gia. Cách sắp xếp chỗ ngồi tốt nhất cho một nhóm nhỏ khi thuyết trình là theo hình chữ U, trong đó bạn đứng tại đầu mở của chữ U và tất cả những người tham gia đều có thể nhìn thấy nhau, mắt chạm mắt. https://thuviensach.vn Cách tổ chức này đem lại hiệu ứng hoàn toàn khác, vì mỗi người đều ngồi đối diện với bạn, mọi sự giao tiếp sẽ hiệu quả hơn là sắp xếp họ ngồi bên cạnh, phía trước, hoặc phía sau những người tham gia khác. Khán giả của bạn sẽ có rất ít hoặc không có liên kết, cơ hội chia sẻ ý tưởng hay thậm chí chỉ để mỉm cười, nhướng mày, nhún vai, hay có những biểu cảm tương tự với mọi người xung quanh. Hãy luôn cố gắng thiết kế phòng họp để mọi người có thể nhìn thấy nhau và dõi theo bạn. Khi tiến hành một phiên họp để lập kế hoạch chiến lược, tôi sắp xếp tất cả các giám đốc điều hành ở hai cạnh phía ngoài của chiếc bàn hình chữ U. Khi đưa ra một ý kiến hoặc một câu hỏi, tôi đi quanh bàn, tới chỗ từng người để mời trả lời hoặc bình luận. Phương pháp này đã đem lại rất nhiều thành công cho tôi trong những năm qua. Nó tạo cho tất cả mọi người cơ hội để nói lên ý kiến hay mối quan tâm của mình, và cho tất cả những người khác cơ hội để quan sát trực tiếp người nói khi họ bày tỏ suy nghĩ của mình. Nhờ việc đi quanh bàn, chúng tôi đã có một cuộc thảo luận phong phú, sâu sắc, bao quát phần lớn các điểm quan trọng. Xác định các hành động tiếp theo Hãy nhớ rằng mục đích của bài thuyết trình dù lớn hay nhỏ đều để thỏa thuận với người nghe về một số hành động cụ thể. Khi cuộc thảo luận có chiều hướng tiến triển, bạn nên liên tục hỏi, “Chúng ta nên có hành động gì vào thời điểm này? Chúng ta nên có hành động gì để giải quyết vấn đề này? Hành động tiếp theo sẽ là gì nếu chúng ta đồng ý với điều này?” Khi thuyết trình trước một nhóm với một loạt hành động cần được thực hiện, sự đồng thuận trong các nhóm về việc chính xác thì ai sẽ là người chịu trách nhiệm cho những hành động được đề ra và khi nào nó sẽ được hoàn thành là vô cùng cần thiết. Nhiều bài thuyết trình được trình bày rất tuyệt vời, sự hoan hô tán thành theo lối chẳng dẫn đến hành động gì. Điều này xảy ra là vì không ai được phân công trách thực hiện các hành động đó trước thời hạn cụ thể trong quá trình thoả thuận. https://thuviensach.vn Ngay cả khi bạn phải lặp đi lặp lại những gì đã nói, phải đòi hỏi hay phải kiên quyết hơn, quan trọng là bạn có được thỏa thuận về việc ai sẽ làm những gì và làm khi nào. Đó là mục tiêu cuối cùng của bài thuyết trình và cuộc họp. Tăng cường khả năng của bạn trong việc quan sát, theo dõi và đảm bảo rằng các hành động được thực hiện là những gì bạn cần làm trong quá trình lên kế hoạch cho bài thuyết trình. Làm cho bài thuyết trình trở nên trực quan và sinh động Trong bất kỳ nhóm nào, khoảng 70% số người tham gia sẽ tư duy bằng hình ảnh và 30% còn lại tư duy bằng thính giác. Điều này có nghĩa là 70% đối tượng sẽ cần phải xem các hình ảnh minh họa để theo dõi trong suốt quá trình bạn trình bày, 30% khác tư duy bằng âm thanh, sẽ có thể hiểu và xử lý thông tin từ việc lắng nghe bạn nói. Như vậy, 70% khán giả chỉ có thể hiểu được nếu bạn minh họa những gì đang nói. Bạn có thể viết tóm tắt bài thuyết trình ra để mọi người có thể theo dõi cùng. Bạn có thể sử dụng PowerPoint để trình bày các ý chính, chiếu lên một màn hình tại thời điểm bạn nói đến các ý đó trong bài thuyết trình. Bạn cũng có thể sử dụng bảng để ghi chú các ý quan trọng hoặc minh họa các bản đồ tư duy và kết quả của bài nói. Những người tư duy bằng hình ảnh sẽ thấy thoải mái hơn khi theo dõi những gì bạn minh họa. Người tư duy bằng âm thanh cũng sẽ khá hài lòng với các tài liệu bằng văn bản hoặc đồ họa, nhưng họ vẫn rất muốn nghe những gì bạn nói và thường sẽ đặt câu hỏi về ý nghĩa của một từ hoặc cụm từ cụ thể. Hãy chuẩn bị thật chu đáo. Trình chiếu, trình bày và đặt câu hỏi Khi mới bắt đầu thuyết trình trong các hội thảo, tôi sử dụng bảng lật, sau đó chuyển sang bảng trắng, và bây giờ tôi dùng máy chiếu. Thiết bị này giúp tôi có thể viết ra các điểm mấu chốt trong bài thuyết trình trong khi nó được chiếu trên một màn hình phía sau hoặc bên cạnh. https://thuviensach.vn