🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Thuần Hóa Sư Tử Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn THUẦN HÓA SƯ TỬ - Richard Farleigh https://thuviensach.vn GIỚI THIỆU Tôi bắt đầu sự nghiệp của mình tại một ngân hàng đầu tư Sydney khi mới hơn hai mươi tuổi. Khi ấy, tôi không tin rằng mình lại có thể trở thành một nhà đầu tư giỏi. Đã từng là một nhà kinh tế học và một tuyển thủ cờ vua, đối với tôi, đầu tư và giao dịch có lẽ chỉ là một kiểu đánh cờ. Tôi không biết thị trường có thể tạo ra những cơ hội đầu tư như thế nào. Tuy nhiên, dần dần tôi tin rằng giá cả thị trường có thể dự đoán được và chỉ trong vòng vài năm tôi đã được điều hành một quầy giao dịch lên tới hàng trăm triệu đô la. Với mong muốn tạo dựng một sự nghiệp ổn định và thành công, tôi đã phát triển một phương pháp luận dựa trên quan sát và lập luận chứ không chỉ trông vào may mắn hay tình cờ. Hồi ấy, tôi có nhiều suy nghĩ đi ngược lại những quan niệm thông thường, chẳng hạn: • Thị trường có xu hướng phản ứng không đầy đủ chứ không hề phản ứng thái quá. • Những biến động lớn trên thị trường sẽ tạo ra những cơ hội lớn. - Đầu tư giống số đông thì an toàn hơn. - Những giao dịch mua bán đi ngược lại xu thế thị trường thường là bất hợp lý. • Tốt nhất là nên gia nhập và rời khỏi thị trường cổ phiếu vào những thời điểm thích hợp chứ không nên duy trì tình trạng lúc nào cũng đầu tư. • Các xu hướng lên xuống của giá cả được nhiều người biết đến nhưng lại không được khai thác triệt để. - Những người phân tích biểu đồ chỉ là những thầy bói đoán mò trên thị trường. • Đầu tư và giao dịch ngày càng trở nên giống nhau. Đôi khi tôi chỉ làm một việc đơn giản là cố gắng làm tốt hơn các nhà đầu tư khác. Chẳng hạn, tôi phải tin chắc rằng mình đang theo đuổi một cơ hội thực https://thuviensach.vn sự, quản lý được rủi ro và đương đầu với một vài thua lỗ. Tôi cũng phát triển một số hệ thống giao dịch vẫn được sử dụng nhiều năm sau khi tôi ra khỏi lĩnh vực ngân hàng. Khi kết quả giao dịch của tôi bắt đầu thu hút được một vài sự chú ý, tôi thường được mời thuyết trình ý tưởng của mình trước các thương nhân chuyên nghiệp khác. Thời gian hỏi đáp sau thuyết trình thường kéo dài trong suốt bữa tối và ở cả quầy bar. Tôi đã học được rất nhiều từ sự phản hồi của người nghe trong những buổi thuyết trình này. Giống như tôi, các nhà đầu tư đều quan tâm tới một phương thức đầu tư dựa vào những nguyên tắc cơ bản đầu tiên. Tôi nhận ra rằng kể những câu chuyện nhỏ của tôi chính là cách tốt nhất để đưa ra một luận điểm và bằng cách trình bày các ý tưởng thành một danh sách các chiến lược, tôi đã làm rõ được tính hiệu quả của phương pháp luận đó và đưa ra được tổng kết có giá trị. Những năm sau đó, tôi vẫn duy trì phương thức này và thấy rằng, cũng như các nhà đầu tư chuyên nghiệp, có rất nhiều nhà đầu tư không chuyên muốn tìm hiểu xem thị trường hoạt động như thế nào và làm thế nào để có thể cải thiện được hoạt động đầu tư của mình. Đó chính là những bí mật mà họ muốn khám phá. Cấu trúc của cuốn sách Qua cuốn sách này, tôi sẽ tiết lộ những chiến lược và cả những trải nghiệm vui buồn trong quá trình khám phá ra chúng. Rất nhiều ý tưởng và triết lý kinh doanh trong đó hiện giờ vẫn được nhiều quỹ đầu tư thành Công áp dụng. Những bí quyết này được trình bày thành 100 chiến lược khác nhau trải ra trong cả 10 chương của cuốn sách. Chương 1 - Thị trường Kinh nghiệm mua bán đầu tiên của tôi là một khoản lỗ lớn. Nhưng thật may mắn! Tôi nhanh chóng rút ra bài học từ thất bại này. Sai lầm phổ biến nhất của các nhà đầu tư là cho rằng đầu tư thành công là chuyện quá dễ dàng. Sở dĩ họ nghĩ như vậy cũng một phần là do phương tiện truyền thông đưa ra https://thuviensach.vn đầy những quan điểm theo kiểu “của chuyên gia”, luôn gợi ý rằng giá cả thị trường phần nào bị sai lệch và rằng còn có rất nhiều cơ hội đầu tư. Có một điều trớ trêu, với suy nghĩ dễ dàng như vậy, chính các nhà đầu tư đang tự biến việc đầu tư trở nên khó khăn hơn. Nó khiến họ xa rời thực tế. Trước hết, họ phải biết rằng giá cả thị trường thường phản ánh đúng, rằng chỉ có thể tìm ra cơ hội đầu tư bằng cách xác định được nguyên nhân và hiểu rõ cơ chế hoạt động của thị trường. Chúng ta cần phải cẩn trọng, các chuyên gia được đánh giá rất cao. Hầu hết các nhà đầu tư chuyển nghiệp trên thị trường không thực sự dự đoán được giá cả, nhưng họ vẫn đưa ra các dự đoán, phân tích, bởi họ thu được tiền từ khách hàng, hoa hồng hay phí giao dịch từ Công việc này. Các thị trường đang ngày càng thử thách nhà đầu tư. Rất nhiều cơ hội mà các nhà đầu tư theo đuổi trong mấy năm trước, nay đã không còn nữa. Việc dự đoán thị trường ngày càng đòi hỏi phải tôn trọng các nguyên tắc cơ bản. Ngay cả chính phủ cũng thấy rằng khó có thể đẩy giá cả đi đến mức quá xa so với giá trị thực. Thật may mắn, tôi đã tìm ra một con đường tắt khá hiệu quả trong lĩnh vực đầu tư: Phương thức tiếp cận theo các chiến lược này có thể áp dụng được cho nhiều thị trường khác nhau. Tôi đã áp dụng thành công những phương pháp giống nhau trong suốt hơn 20 năm qua trên các thị trường tiền tệ, trái phiếu, cổ phiếu, bất động sản và cả đầu tư vào các công ty tư nhân. Các phương pháp này cho phép tôi theo đuổi mọi cơ hội đầu tư khi chúng xuất hiện. Chương 2 - Lợi thế so sánh Một nhà đầu tư cần phải nắm bắt được những cơ hội thật sự để có thể thu được nguồn lợi nhuận lớn và ổn định. Một vài nhà đầu tư chuyên nghiệp trên thị trường có thể dựa vào lợi thế về khả năng tiếp cận thông tin quan trọng, những phân tích đáng tin cậy hay đơn đặt hàng của khách hàng để dự đoán xu hướng giá cả trong tương lai, nhưng vì nhiều lý do khác nhau mà những lợi thế này đang dần yếu đi, hơn nữa các nhà đầu tư phổ thông cũng có nhu cầu tiếp cận nhiều thông tin hơn nữa. Thật may mắn là có rất nhiều https://thuviensach.vn cơ hội mới xuất hiện nhờ quan sát diễn biến thị trường trong thời gian dài và chúng ta hoàn toàn có thể nhận ra được mà không cần phải có nhiều nghiên cứu hay thông tin nội bộ. Đó là: - Trên thị trường tồn tại những mô hình và hiện tượng bất thường vẫn xảy ra. • Thị trường phản ứng chậm với những thay đổi lớn. - Các Công ty nhỏ tạo ra nhiều cơ hội hơn. • Các thị trường thường thay đổi nhiều hơn mong đợi. • Các thị trường vận động theo các xu hướng ngầm. - Đánh giá dựa trên những nguyên tắc căn bản có thể kết hợp với phân tích các biến động giá để duy trì hiệu quả đầu tư. Khi những chiến lược này được thực hiện kiên trì, kết hợp với khả năng quản lý rủi ro tốt, kết quả thu được sẽ rất tuyệt vời. ChưƠng 3 - Rủi ro Trong một khoảng thời gian nhất định, ngay cả các nhà đầu tư giỏi nhất cũng không thể tránh khỏi có lúc bị thua lỗ. Đáng tiếc là ngay cả những ý tưởng đầu tư rất khôn ngoan đôi khi cũng thất bại, cũng như có những ý tưởng tồi lại đem lại lợi nhuận lớn. Rõ ràng cơ hội hay may mắn đóng một vai trò rất lớn trong đầu tư. Điều quan trọng nhất là phải quản lý được rủi ro và “duy trì cuộc chơi”. Các nhà đầu tư cần phải nghĩ xem giá có thể tăng giảm chệch hướng đến mức độ nào. Họ cũng cần phải đa dạng hóa đầu tư, phải giảm thiểu được khả năng thua lỗ và chịu đựng được áp lực khi các tình huống xấu xảy ra. Chương 4 - Các mô hình và hiện tượng bất thường Tôi đã dành cả sự nghiệp của mình để theo dõi các nguyên tắc và các diễn biến trên thị trường. Có rất nhiều điều thú vị về thị trường mà nếu hiểu được thì sẽ rất hữu ích. Cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ và bất động sản đều đem lại cả thách thức và cơ hội. Một ý tưởng đầu tư khôn ngoan thường phải dàn trải ra vài hình thức đầu tư. Chẳng hạn, một nền kinh tế phát triển mạnh sẽ làm tăng giá cả trên thị https://thuviensach.vn trường chứng khoán cũng như thị trường bất động sản, nhưng đầu tư vào bất động sản Có lẽ vẫn hiệu quả hơn vì thị trường này có chu kì lên xuống ít co giãn hơn. Có một nguyên tắc nữa trên thị trường đó là tình trạng khủng hoảng luôn tạo ra cơ hội cho những nhà đầu tư luôn bình tĩnh sẵn sàng đối phó. Chương 5 - Những biến động lớn Những biến động lớn có thể đem lại lợi nhuận khổng lồ. Có rất nhiều ví dụ cho trường hợp này, chẳng hạn như sự sụt giảm mạnh giá trị trong thời kỳ lạm phát, những tiến bộ về công nghệ, các nền kinh tế mới nổi và nhu cầu khổng lồ của Trung Quốc đối với nguồn nguyên liệu thô... Những biến động lớn gây ra thay đổi lớn ở nhiều thị trường. Hiếm khi nào các nhà kinh tế hay các chuyên gia phân tích lại dự đoán được những biến động này bởi họ luôn phải cố gắng hết sức mới hiểu được bản chất của vấn đề. Các nhà đầu tư cần phải sẵn sàng đón nhận những biến động lớn này và đừng để ý đến những hiện tượng còn chưa sáng tỏ. Nếu là những thay đổi nhỏ nhặt thì rất khó để chuyển gia phân tích có thể đưa ra kết luận phân tích rõ ràng. Đối với các nhà đầu tư ở thị trường lớn, họ thường quan sát biến động lớn nhất đó là tình trạng của nền kinh tế. Chẳng hạn, khi mà nền kinh tế đang lâm vào suy thoái thì rất khó để có thể kiếm lời trên các thị trường chứng khoán lớn. Vậy thì đầu tư vào trái phiếu có kì hạn sẽ là lựa chọn khôn ngoan hơn. Có một phương cách rất hữu hiệu giúp các nhà đầu tư theo dõi được nền kinh tế đó là lập một danh mục về những biến động tích cực, tiêu cực và ảnh hưởng của chúng. Chương 6 - Các công ty nhỏ Tôi tin rằng các công ty nhỏ tạo ra nhiều cơ hội hơn các công ty lớn. Rất dễ xảy ra trường hợp họ bị định giá sai trên thị trường bởi các công ty nhỏ thường rất đa dạng trong chất lượng sản phẩm dịch vụ họ cung cấp, họ https://thuviensach.vn thường sản xuất các sản phẩm mới và không được đông đảo các nhà đầu tư và chuyên gia phân tích quan tâm. Đối với một công ty nhỏ, năng lực lãnh đạo của Ban giám đốc là yếu tố quan trọng nhất. Dĩ nhiên, còn có nhiều vấn đề khác mà nhà đầu tư cần quan tâm đó là sản phẩm của Công ty, thị trường của công ty và khả năng tăng trưởng của công ty trong tương lai. ChưƠng 7- Biến động giá cả Không biết bao nhiêu lần, tôi quan sát giá cả thị trường lên xuống một thời gian dài và gây bất ngờ cho hầu hết các nhà đầu tư. Trong những năm gần đây, có những biến động giá, như sự tăng giảm chỉ số NASDAQ', tăng giá dầu, tăng giá nhà ở và sự suy yếu của đồng đô la. Những động thái này của thị trường chính là những cơ hội, bởi trong môi trường hợp, thị trường cần phải có thời gian mới phản ứng kịp với những biến động và thay đổi lớn. Trong suốt thời gian đó, mọi người đều dè dặt và không nghĩ rằng giá sẽ tiếp tục diễn biến theo xu thế đó, vì vậy các nhà đầu tư phải biết tính đến những khả năng không ngờ tới sẽ xảy ra. Họ không nên rút lui khỏi thị trường quả sớm khi vừa mới có lãi và nên thừa nhận rằng mức giá cũ sẽ không duy trì được lâu. Từ viết tắt của National AsSociation of Securities Dealers Automated Quotations: một sàn giao dịch chứng khoán của Mỹ. Chương 8 - Hiểu và tận dụng các xu thế giá Tôi có thể chỉ cho các bạn thấy các xu thế giá đã vận hành trên hầu hết các thị trường trong một thời gian rất dài. Những xu thế này chính là một cơ hội để các nhà đầu tư khai thác! Một thị trường vận động theo hướng gia tăng sẽ có nhiều khả năng còn tăng cao hơn nữa chứ không đột ngột đi xuống. Quy luật tương tự cũng xảy ra đối với thị trường giá xuống. Mặc dù những xu thế này được nhiều người biết đến trên thị trường, những ảnh hưởng của nó lại không được người ta chú ý, hoặc thậm chí phủ nhận vì lối suy nghĩ thường trực của họ. Chẳng hạn, bất chấp quan điểm chung của mọi người, thị https://thuviensach.vn trường thường có xu hướng phản ủng không đầy đủ chứ không hề thái quá. Chúng ta có thể khai thác các xu hướng thị trường để kiếm lời. Trong nhiều năm liền, tôi đã gặt hái được rất nhiều thành công bằng cách sử dụng các hệ thống đơn giản căn cứ vào các xu hướng thị trường. Xu hướng có thể giúp tôi quyết định phương thức tốt nhất để thực hiện các phi vụ đầu tư có kì hạn. Có những nguyên nhân rõ ràng cho thấy tại sao các xu hướng tồn tại và sẽ còn tồn tại trong tương lai. Thông tin thị trường được khuếch tán dần dần, còn phản ứng của thị trường thì bị chậm trễ do tính trì trệ và sự nghi ngại của số đông. Giá cả leo thang thực tế có thể khiến hoạt động mua bán sôi động hơn chứ không hề giảm đi trên thị trường. Các chu kì kinh tế cũng giúp cho giá cả vận động theo xu hướng. Chương 9 - Dự đoán xu thế giá của thị trường trong tương lai Ngay cả những ý tưởng đầu tư khôn ngoan nhất cũng có thể thất bại bởi những quyết định tôi khi xác định thời gian tiến hành mua bán. Kĩ thuật tốt nhất nên được áp dụng đối với việc gia nhập thị trường đó là đợi một xu thế giá rõ ràng, xem thị trường đang lên giá hay xuống giả. Vì vậy, mua vào khi thị trường đang sụt giá sẽ không phải là quyết định khôn ngoan, trừ khi thị trường đang có sự hỗn loạn. Người đi ngược với xu thế có nghĩa là chống lại xu hướng và không thừa nhận thị trường có thể diễn biến xa hơn cả mong đợi. Đôi khi làm như vậy đem lại hiệu quả, nhưng đó là sự chống đối mạnh mẽ. Tương tự, hãy gia tăng đầu tư khi đang có lãi chứ đừng giảm bớt và đừng sợ nếu bạn đang đầu tư giống số đông. Để giá cả có thể ổn định trong một thời gian dài thì đôi lúc cũng cần có sự đồng thuận về quan điểm giữa các nhà đầu tư. Quyết định rời khỏi thị trường chỉ nên được đưa ra khi những lý do cho thấy đầu tư không còn thích hợp nữa hoặc khi xu hướng giá đã đổi chiều. Cố gắng duy trì vị thế đầu tư có lời càng lâu càng tốt chính là cách duy nhất để thu được lợi nhuận lớn từ đầu tư. ChưƠng 10 - Đừng để bị hoàn cảnh lôi kéo https://thuviensach.vn Tôi tin rằng những nhà đầu tư giỏi thực sự có thể tránh được những cám dỗ. Họ có những nguyên tắc của riêng mình để biết được khi nào có cơ hội thực sự và không đời nào chấp nhận quá nhiều rủi ro. Trong những trường hợp này, có lẽ sẽ là hữu ích nếu chúng ta theo dõi nhiều thị trường khác nhau để xem các xu thế giá diễn biến thế nào. Những xu thế này có thể sẽ phát ra tín hiệu khi nào có vấn đề xảy ra mà ta cần để mắt đến. Hãy cẩn thận trong những thời điểm thị trường yên ắng bởi ngay cả việc cố gắng bảo tồn vốn đầu tư cũng không phải dễ dàng gì do chịu tác động của thuế và lạm phát. Những sản phẩm bán lẻ cao cấp bề ngoài có vẻ hấp dẫn nhưng cũng cần phải xem xét kĩ trước khi quyết định đầu tư. Với một danh mục đầu tư bị động', chi phí quản lý và môi giới có thể sẽ duy trì được ở mức tối thiểu. "Là loại danh mục đầu tư chứng khoán được thay đổi khi yếu tố khác thay đổi, ví dụ như chỉ số Index của thị trường thay đổi. https://thuviensach.vn Tóm lược tiểu sử Tôi gặp Richard lần đầu vào năm 2000 qua bạn bè giới thiệu. Lúc đó, anh ấy vừa mới góp công cải tạo một ngôi biệt thự xuống cấp của người Georgia ở Luân Đôn thành một câu lạc bộ của các thành viên tư nhân và đáng được ngợi ca trên các website chuyên mục kinh doanh vì đã giúp đỡ các công ty Công nghệ mới nổi. Tóm lại, Richard đúng là một nhân vật lý tưởng cho câu chuyện trong chương trình Business Sunday' của tôi trên kênh truyền hình quốc gia Nine Network ở Australia, và điều đặc biệt, mặc dù thành công nhưng anh lại không được người dân nước mình biết đến nhiều. Sau khi chương trình được phát sóng vào tháng 5 năm 2001, chúng tôi đã trao đổi hàng trăm thư từ và email với nhau, nhiều người trong đó ca ngợi thành công của anh, đề cập nhiều những bước ngoặt lớn trong cảm xúc và suy nghĩ cảm động và cả những thành công vang dội. Sau đây là câu chuyện của Richard: Vùng quê Kyabram nằm phía tây bắc vùng Melbourne và phía nam bang Victoria của Australia. Vào năm 1960, khu vực này chỉ có chưa đầy 5000 dân, nhưng người dân ở đây tự hào vì có bệnh viện mới mở Memorial Community quận Kyabram, chính ở đây, vào ngày 9 tháng 11, Richard Buckland Smith ra đời. Tên đệm của Richard bắt nguồn từ tổ tiên của anh, cách đây năm thế hệ có lẽ họ thuộc nhóm nổi loạn khét tiếng Drum Corps. Mối liên hệ gia phả dài như vậy có vai trò rất quan trọng, bởi trên một đất nước còn khá non trẻ, trở thành thành viên đời thứ sáu của một dòng họ là điều rất đáng tự hào. Nhưng đôi khi chính cái tên lại có thể trở thành một vết nhơ trong lịch sử gia đình khiến họ khó có thể tự hào. "Chương trình truyền hình kinh doanh của Australia. https://thuviensach.vn Cha của Richard, ông Richard Geddes Smith có lẽ đã chu du khắp Kyabram từ khi ông mới chào đời, vì công việc chính của ông là thợ cắt lông cừu, công nhân mỏ và là một lao động thời vụ. Mẹ Richard, trước đây tên là Millicent Duggan, sinh khá nhiều con ngoài Richard, bà còn bảy người con khác, trong đó Richard là con trai thứ hai. Trước Richard, còn có một người chị khi còn nhỏ đã mất sớm vì uống phải nước nhiễm độc ở một con sống gần nơi gia đình hạ trại. Trong suốt thời gian ngắn ngủi ở với gia đình, Richard chưa bao giờ biết thế nào là một cuộc sống gia đình bình thường, một ngôi nhà bình thường. Họ đi khắp các vùng quê trên một chiếc xe tải củ, lũ trẻ ngồi ở phía sau xe không có mái che. Rodney Smith - anh trai Richard, hơn Richard 8 tuổi nhớ lại: khi thời tiết xấu, họ thường hát: Mưa hãy đi đi, hãy để chúng tôi sống trong nhà một ngày.” Trong xe tải có một chiếc lều để họ có thể dựng trại khi dừng chân ở một nơi nào đó. Anh trai Rodney không bị tác động nhiều từ tuổi thơ phiêu bạt trừ một vết nứt ở sọ do người cha say xin gây nên. Rõ ràng ký ức tuổi thơ của Richard in dấu bạo lực gia đình, chính Richard cũng miễn cưỡng gọi những năm tháng ấu thơ đó là một nỗi sợ hãi. Khi Richard 2 tuổi, chính quyền bang bắt đầu có chính sách quan tâm chăm sóc những đứa trẻ. Việc có quá nhiều đứa trẻ bị tách ra khỏi gia đình cho thấy chính quyền đã nhận thức được mức độ nghiêm trọng của tình trạng bạo hành gia đình. Vào những năm 1960, chế độ phúc lợi xã hội không phát triển lắm nên không có biện pháp nào giúp những đứa trẻ đoàn tụ được với gia đình. Có lẽ vì vẫn còn nhỏ nên Richard không được ở với gia đình lâu và cậu bé ấy sớm trở thành con nuôi của vợ chồng Marjorie và Keith Farleigh ở Peakhurst, ngoại ô tây nam Sydney. Ấn tượng đầu tiên của Marjorie về đứa con nuôi “đó là một cậu bé đáng yêu”. Dù trông khá khỏe mạnh, nhưng không lâu sau đó, Richard phải trải qua một trận bởi rất nặng. Mắt cậu có vấn đề và phải đeo một miếng băng. https://thuviensach.vn Sau đó, Richard phải ở trong một căn phòng tối và hàng ngày có bác sĩ đến khám bệnh. Đến tận lúc cậu bé 5 tuổi và phải sau hai lần phẫu thuật, căn bệnh mới được chữa khỏi và Richard mới đi học đưỢC. Gia đình Farleigh vô cùng ngạc nhiên là họ mới chỉ nhận nuôi Richard được vài tháng mà cha mẹ cậu đã muốn cậu quay về thăm họ. Marjorie đã đóng gói quần áo của Richard và chuẩn bị mọi thứ đã sẵn sàng để chào đón khi cậu quay về. Tuy nhiên, bà Marjorie nhận thấy cậu bé nhỏ đáng yêu rất cần bà, cho nên những lần sau khi người của cơ quan phúc lợi xã hội đến, bà tuyên bố: “Richard sẽ ở lại với tôi.” Trừ lần tái ngộ với gia đình vào năm 4 tuổi, Richard không có bất kì mối liên hệ nào với cha mẹ đẻ khi anh trưởng thành. Ngoài bảy đứa trẻ được cho đi làm con nuôi cùng lúc với Richard, gia đình Smiths cũng cho đi ba đứa con khác. Mãi đến khi lớn, ông mới liên lạc được với những anh chị em của mình. Mẹ Richard mất vào khoảng những năm 1990 và anh không biết thông tin gì về cha mình nữa. Trên thực tế, Richard nhớ lại, lần cuối anh tình cờ nhìn thấy cha mình là ở sân ga Sydney khi thấy người cha lang bạt ngồi trên một chiếc ghế bằng với chiếc kèn ác-mô-ni-ca và một gói quần áo. Rõ ràng, Richard thật may mắn khi tìm được một ngôi nhà ổn định với người mẹ nuôi yêu thương và hai người anh chăm sóc là lan và Peter, tuy nhiên mối quan hệ của Richard với người cha nuôi chưa bao giờ gần gũi. Các Cô nuôi dạy trẻ đầu tiên ở trường mẫu giáo xếp Richard vào lớp thấp nhất bởi họ coi tính khép kín và không chịu nói là dấu hiệu của sự chậm tiến. Bước ngoặt lớn trong cuộc đời Richard là khi lên 8 tuổi, học lớp 5 tại trường Tiểu học Peakhurst, Richard được vào lớp của cô Jan Walker. Bây giờ, cô vẫn dạy ở Peakhurst và đã trở thành Hiệu trưởng, cô nhớ lại những ấn tượng đầu tiên về Richard: một cậu bé nhỏ bé hơn tuổi, rất hay xấu hổ. Nhưng ngay sau đó cô đã nhận thấy tố chất trong cậu bé này. Cô nhớ lại: “Richard như một bóng ma ở trong lớp học và chẳng tự tin gì cả. Em nói tiếng Anh không tốt nhưng tiến bộ vượt trội ở môn Toán và tôi đã nói với Richard: Em rất có khả năng. Em chưa khai thác hết khả năng đó và https://thuviensach.vn chắc trong thời gian tới em cũng chưa làm được điều này, nhưng chắc chắn em sẽ thành công.” Sau khi Richard vào trường Narwee Boys High, bước ngoặt nữa lại đến với cuộc đời anh, một cậu học trò có tính hướng nội. Năm lên 12 tuổi, anh trai Peter bắt đầu dạy Richard chơi cờ. Việc này đã làm thay đổi cuộc đời của Richard. Richard tâm sự: “Thời gian tôi học cấp ba, tôi chẳng thấy vui vẻ gì nhưng cờ vua làm tôi cảm thấy thoải mái hơn. Bỗng nhiên, tôi không còn nghĩ mình là đứa không ra gì nữa.” Với Richard, cờ vua từ một thú vui đã nhanh chóng trở thành một niềm đam mê và rồi Richard nhanh chóng có mặt trong giới trẻ của bang. Một cuộc đời hoàn toàn mới đã mở ra trước mắt Richard, anh đi khắp nước Mỹ để thi đấu giao hữu cờ vua, gặp gỡ những người bạn mới và tìm thấy niềm tin vào khả năng của chính mình mà trước đây anh chưa từng phát hiện ra. Vài năm sau, Richard đại diện cho Bermuda và Monaco tham gia giải đấu cờ vua Olympic. Sau khi tốt nghiệp cấp ba, Richard quyết định học kinh tế ở trường Đại học New South Wales. Nhờ luôn đứng đầu trong mọi kì thi, Richard có được một khoản học bổng rất lớn của Ngân hàng Trung ương Australia. Anh tốt nghiệp loại ưu về kinh tế học và kinh tế lượng nhưng không học tiếp tiến sĩ mà nhận công việc ở một trong những ngân hàng đầu tư hàng đầu của Australia lúc bấy giờ, Ngân hàng Bankers Trust Australia. Dù vẫn còn dè dặt và thiếu tự tin nhưng khi 23 tuổi, Richard đã bắt đầu đảm nhiệm các nghiệp vụ liên quan đến chứng khoán phái sinh cho Giám đốc Điều hành của ngân hàng (CEO'). Khi ấy, ông đã từng nói với các đồng nghiệp rằng ông không tin cậy nhân viên mới có thể thành công: “Nếu Richard có thể kiếm được nhiều tiền cho ngân hàng, tôi sẽ quay về Bourke.” Bourke là một thành phố cách Sydney gần 800 km. Rốt cuộc, Richard đã trở thành người kiếm được nhiều tiền nhất cho Bankers Trust Australia. Trong cuốn sách viết năm 1999, One of a Kind: The Story of Bankers Trust Australia 1969 - 1999 (Câu chuyện về Bankers Trust Australia 1969 - 1999), https://thuviensach.vn tác giả Gideon Haigh đã miêu tả Richard là “một trong những nhân vật tuyệt vời nhất” trong lịch sử của ngân hàng đầu tư này. Khi anh mở rộng hoạt động đầu tư và chấp nhận đối mặt với nhiều rủi ro hơn, thì số tiền anh kiếm được cũng như uy tín của anh đã tăng lên. Richard bắt đầu phát triển các nguyên tắc giao dịch đầu tiên. Thị trường có thể phản ứng thải quả trong ngắn hạn và không đầy đủ trong dài hạn. Các nhà đầu tư thường quan tâm tới các mức giá hơn là các điều kiện cơ bản của thị trường. Richard không từ chối các cơ hội. Anh không đồng tình với các trường phải đầu tư dựa vào việc khai thác dữ liệu và phân tích các thời điểm lên và xuống. Quan điểm của anh là hướng về phía trước: nếu a thì b và đề xuất phương án c, anh thuộc trường phái theo chủ nghĩa thuần túy. “Tôi không và cái kiểu bỏ tiền ra đầu tư rồi ngẫu nhiên thành công bởi tôi cảm thấy nếu vậy thì khả năng thành công trong những lần sau là rất ít. Tôi cũng không thích các bảng biểu phân tích vì chúng chỉ đánh lừa cảm giác. Tôi giao dịch dựa trên việc đánh giá các điều kiện cơ bản của thị trường. Làm như vậy dĩ nhiên là khó hơn nhiều so với các nhà đầu tư chỉ dựa trên các phân tích kĩ thuật.” Cũng trong cuốn sách này, ông chủ trước của Richard, ngài Bruce Hogan, nhớ lại: “Richard luôn có cái nhìn rất rõ ràng về khả năng của thị trường. Khi thị trường biến động không theo dự tính, anh càng tuân thủ chặt chẽ các nguyên tắc đầu tư. Ngay cả khi Richard thua lỗ, tôi vẫn luôn ấn tượng với cách anh phân tích vấn đề. Quyết định đó có sai không? Hay đó vẫn là một quyết định sáng suốt có ít rủi ro và trường hợp xấu ít có khả năng xảy ra. Năm 1993, Richard mới ngoài 30 tuổi, anh đã kiếm được hàng triệu đô la. Trở thành một ngôi sao trong giới đầu tư, anh được mời về làm việc ở một quỹ bảo hiểm quốc tế bí mật rất lớn ở Bermuda. Tại hòn đảo xinh xắn này, Richard có thể phục hồi lại mô hình giao dịch đầu tư mà anh đã phát triển tại Bankers. Anh miêu tả thời gian 3 năm làm việc tại đây như một “thiên đường cho nhà giao dịch đầu tư.” https://thuviensach.vn Anh đã kiếm được đủ tiền để có thể về nghỉ hưu ở Monaco với Sharon, vợ anh và cậu con trai Thomas khi anh mới 34 tuổi. Từ thiên đường với rất nhiều những người giàu có từ khắp mọi nơi trên thế giới, Richard bắt đầu tìm kiếm các cơ hội kiếm tiền bên ngoài sàn giao dịch. Thế là anh lần lượt đầu tư vào tất cả các loại thị trường, từ tiền tệ, lãi suất đến đầu tư cổ phiếu ở các công ty Công nghệ của nước Anh và vài năm sau thì đầu tư vào hơn 50 công ty mới thành lập. Khi sụp đổ trong đợt đầu tư vào công ty công nghệ bắt đầu diễn ra năm 2000, Farleigh đã đầu tư vào lĩnh vực công nghệ được năm năm. Dù cũng bị ảnh hưởng ít nhiều từ các khoản lỗ, nhưng những khoản lợi nhuận trước đó đã giúp anh giảm thiểu được các tác động xấu và với sự hồi phục của thị trường, một số công ty của anh đã được biết đến trên thị trường công nghệ đã niêm yết ở Anh. Trong khi Richard theo đuổi các hoạt động đầu tư, một cơ hội mới khác biệt hoàn toàn ở Home House đã mở ra trước mắt anh. Công trình kiến trúc này đã từng là trụ sở của Đại sứ quán Pháp trong cuộc cách mạng, nằm trong danh sách 100 di tích trên thế giới có nguy cơ bị tàn phá. Ý tưởng của Richard là phục hồi tòa nhà và biến nó thành câu lạc bộ của các thành viên đặc biệt. Anh hài hước: “Thật là tuyệt vời khi một người Australia lại giúp bảo tồn một trong những công trình lịch sử của Anh.” Và rồi ý tưởng đã thành công. Câu lạc bộ đã nhanh chóng trở thành một trong những điểm hấp dẫn nhất để gặp gỡ ở Luân Đôn, với những thành viên là những tên tuổi nổi tiếng như Madonna và vô số các sự kiện đình đám như bữa tiệc mừng các nghệ sĩ được giải thưởng “Brit Awards”. Dù Richard và các đối tác của anh đã bán câu lạc bộ vào năm 2004, anh vẫn duy trì được quan hệ thân thiết với nhiều nhân vật và qua lại câu lạc bộ này khá thường xuyên. Anh tiếp tục trở thành một nhà đầu tư năng động vào các công ty công nghệ mới thành lập. https://thuviensach.vn Hiện tại, Richard có thêm hai con Jasmine, Lucas và sống với người vợ thứ hai là Camilla. Họ thường xuyên đi lại giữa hai thành phố Monaco và Luân Đôn. JANINE PERRETT Sydney, tháng 5 năm 2005 https://thuviensach.vn MỘT NGÀY TRONG CUỘC ĐỜI Trong Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ nhất, lực lượng lính Mỹ đã đè bẹp quân đội Iraq ở Cô-oét. Đó là một màn trình diễn sức mạnh quân sự kinh hoàng, khiến cho gần như cả thế giới phải sửng sốt, không ngờ quân đội Mỹ lại mạnh đến thế. Công nghệ quân sự của họ đã lên đến một cấp độ mới: các tên lửa có gắn camera có thể lượn qua cửa trước của các tòa nhà và những chiếc máy bay màu đen hình thù kì lạ gọi là “máy bay đánh bom tàng hình” có sử dụng công nghệ đặc biệt khiến cho ra-đa không phát hiện được. Phản ứng yếu ớt của quân đội Iraq dường như càng uể oải hơn sau những lời đe dọa trước đó của Saddam Hussein. Tuy nhiên, nếu có thể tập hợp đủ lực lượng chống Mỹ ở các quốc gia Ả Rập khác thì chắc hẳn ông ta đã đủ sức đương đầu với cuộc chiến rồi. Các thị trường tài chính trên toàn cầu khi ấy đầy rẫy tin tức về chiến trường. Thị trường dầu mỏ nghiễm nhiên bị ảnh hưởng nặng nề nhất: giả dầu giao ngay mỗi thùng bị đẩy lên mức rất cao từ hơn 10 đô la lên tới trên 40 đô la vì các nhà kinh doanh còn phải phòng trừ trường hợp nguồn cung bị cắt đột ngột. Thị trường chứng khoán lại lo ngại về một đợt suy thoái kinh tế có thể xảy ra nếu như giá dầu tiếp tục duy trì ở mức quá cao như vậy trong một thời gian quá dài. Tỷ lệ lãi suất thậm chí còn bị đẩy lên cao hơn nữa do ảnh hưởng của lạm phát tiềm năng do giá dầu leo thang. Tất cả các nhà kinh doanh trên thị trường đều cố gắng biết được càng nhiều tin tức càng tốt càng nhanh càng tốt về diễn biến giá dầu và tình hình Trung Đông. Đó quả là một sự thay đổi lớn bởi trước kia hầu hết mọi người thường chỉ quan tâm đến những con số liên quan đến tỷ lệ việc làm và chỉ số lạm phát. Nếu Saddam cho đốt cháy hết các giếng dầu, như ông ta đã từng dọa trước đó thì liệu chúng có thực sự cháy liên tục trong 100 năm không hay sẽ sớm bị dập tắt? Và liệu điều gì sẽ xảy ra nếu ông ta cho một lượng lớn dầu tràn ra biển rồi đốt hết? Ai biết được câu trả lời thì chắc chắn sẽ trở nên nổi tiếng ngay trong Vòng 15 phút. Các chuyên gia về dầu lửa đã được mời tới các phòng giao dịch và được đối xử như các nhân vật quan trọng bởi thông https://thuviensach.vn tin của họ chính là những nguồn hữu ích giúp người ta có thể đưa ra được một đánh giá hợp lý về các thị trường. Từ một phòng giao dịch ở Sydney, tôi cũng cảm thấy bối rối hệt như mọi người. Mặc dù công việc của tôi là phải chấp nhận rủi ro với đồng vốn của mình, tôi vẫn chẳng hạn gì mọi người nên không thể nghĩ được là đang có điều gì đó bất ổn đối với thị trường. Trong những năm trước đó, tôi cực kì tin rằng tỷ lệ lãi suất sẽ giảm. Tôi cho rằng nền kinh tế sẽ suy yếu hơn cả mức mọi người mong đợi và lạm phát sẽ bị đẩy xuống thấp hơn nữa. Đối với tôi, cuộc chiến này đã làm đứt quãng xu hướng kinh tế đang diễn ra chậm chạp. Chiến tranh là canh bạc quá nhiều rủi ro đối với tiền của tôi - vì vậy tôi rút lui khỏi thị trường. . Mặc dù tôi không muốn đặt cược vào canh bạc ấy, nhưng tôi vẫn muốn dõi theo nó. Các nhà đầu tư đang tìm kiếm một nơi an toàn để rút tiền vào, trong khi ấy, giá vàng và đồng đô la lại đang tăng vùn vụt. Việc giá vàng leo thang là điều bình thường bởi trong một cuộc khủng hoảng toàn cầu thì vàng càng khẳng định được vị thế của mình. Đó là điều hoàn toàn có thể tiên đoán trước. Ngay cả nếu nền kinh tế thế giới không sụp đổ thì cũng có rất nhiều khả năng xảy ra biến động. Tiền giấy lưu hành được do niềm tin của người dân vào chính phủ, còn vàng thì có giá trị nội tại. Ở Đức thời Hậu chiến, người ta phải mang cả một túi đầy tiền đi mới mua nổi một chiếc bánh mì. Nếu họ mua vàng từ trước đó, họ sẽ giữ được giá trị của cải của mình. Vì vậy, giá vàng - "phong vũ biểu” cực kì nhạy cảm của thị trường trước biến động lớn đã bị rung chuyển bởi cuộc Chiến tranh vùng Vịnh này và giá vàng đã bị đẩy lên cao khủng khiếp. Một nguyên nhân nữa khiến giá vàng leo thang đó là nguy cơ lạm phát xuất phát từ giá dầu cao, vì lạm phát làm giảm giá trị của tiền giấy nhưng lại gia tăng giá trị hàng hóa. 'Dụng cụ để đo áp suất khí quyển và theo đó để dự đoán thời tiết. Sự khôi phục của đồng đô la có ý nghĩa rất lớn. Trong một cuộc khủng hoảng, điều này cũng có nghĩa là tiền của bạn nên trao vào tay của một siêu https://thuviensach.vn cường quốc, đặc biệt khi bạn chứng kiến sức mạnh quân đội của họ kinh hoàng đến thế nào qua kênh truyền hình CNN. Khi quân đội Iraq bắt đầu ném bom vào Israel, cuộc chiến đã bước vào giai đoạn cực kì cam go. Suy nghĩ của Saddam rất đơn giản: nếu có thể khiêu khích Israel để quốc gia này tiến hành trả thù thì các nước Ả Rập khác sẽ thấy được cuộc chiến đang lan rộng và có thể sẽ gia nhập đồng minh với Iraq. Thời gian trôi qua. Đồng đô la vẫn không ngừng tăng giá. Tôi cho rằng rốt cục có lẽ giá vàng cũng phải cố gắng lắm mới duy trì được mức cao như thế, và tôi vẫn nhớ mình đã nghĩ: “Tình hình đã thế này mà giá vàng không thể lên cao hơn nữa, vậy thì khi nào nó mới tăng thêm được? Phải chăng đây là thời điểm thích hợp để các nhà đầu tư bán vàng ra?” Tuy nhiên, ván bài duy nhất tôi đặt cược lại là đồng đô la. Tôi cho rằng Israel sẽ nghe theo lời tham vấn của Mỹ, tức là không tiến hành trả thù trong bất cứ tình huống nào. Trước lực lượng đồng minh hùng mạnh như vậy, nếu tình trạng xung đột không leo thang nữa, có lẽ các thị trường sẽ dần phục hồi trở lại. Vì vậy, tôi đã bán đô la mua đồng Mác rồi chờ đợi. Thật may cho cả thế giới và cũng là cho cả tôi nữa) vì Israel đã không có hành động gì và khi đồng đô la sụt giả, tôi đã thu được một món hời to. Thị trường có thể đem lại cho bạn lợi nhuận và niềm vui sướng - nhưng hãy bắt đầu ngay từ đầu. Qua câu chuyện trên, tôi đã cố gắng thể hiện một số tư duy trong đầu khi thực hiện các giao dịch trên thị trường. Đầu tư có thể là việc làm rất căng thẳng và đầy hứng khởi. Ngay cả khi mọi người đang còn bối rối không định hướng được thì ta cũng có thể tìm ra con đường đi đến thành công bằng cách sử dụng tư duy logic và vốn hiểu biết của mình về cơ chế vận hành của thị trường. Trên đây là những điều tôi muốn thảo luận và phân tích với các bạn. Tuy nhiên, trong cuốn sách này, tôi cần phải bắt đầu từ đầu. Một vài chương đầu là những lời cảnh báo cần thiết và các kiến thức nền tảng. Xin hãy kiên nhẫn. Chỉ sau khi đọc hết những phần đó, chúng ta mới có thể đi sâu vào tìm https://thuviensach.vn hiểu một điều lý thú, đó là niềm tin của tôi rằng bạn có thể kiếm tiền từ đầu tư và thương mại như thế nào. https://thuviensach.vn Chương 1: Thị trường. Các thị trường tuy khác nhau nhưng có những điểm tương đồng rất hữu ích Khi còn trẻ, ước mơ đầu tiên của tôi là trở thành một kẻ nổi loạn như Ned Kelly. Anh chàng sống ngoài vòng pháp luật hồi thế kỷ XIX này chính là Robin Hood của Australia, ngoại trừ việc anh ta chiến đấu chống lại cảnh sát - những người đội mũ và mặc áo chống đạn bằng sắt. Cuối cùng, anh ta bị bắt và bị treo cổ, lời cuối cùng anh ta nói: “Đời là thế đấy”. Lớn dần lên, tôi cũng có tham vọng hơn một chút. Mười mấy tuổi đầu, tôi nghĩ mình sẽ trở thành một mục sư, hay thử vận may của mình trở thành một tuyển thủ cờ vua chuyên nghiệp. Tuy nhiên, những mơ ước này rồi cũng phai nhạt dần và cuối những năm 1970, sau khi tốt nghiệp phổ thông trung học ở Sydney, tôi đặt ra kế hoạch tiếp theo là trở thành một nhà kinh tế. Những kiến thức vụn vặt về kinh tế học mà tôi học được càng khuyến khích tôi theo đuổi mơ ước này. Kinh tế học thường bị phê bình là môn “khoa học nhạt nhẽo”, thậm chí còn có câu nói đùa rằng dù bạn có thể tập hợp kiến thức từ tất cả các nhà kinh tế trên thế giới nhưng chưa chắc đã rút ra được kết luận cho vấn đề. Nhưng tôi đã may mắn có được những người thầy giỏi, một trong số họ là Peter Rolfe, người đã chỉ cho tôi thấy rằng kinh tế học chủ yếu dựa vào các giả định hợp lý về hành vi của con người. Từ đó có thể dự đoán được một cách hợp lý về hành vi của hàng triệu người khi các chỉ số về giá cả, tiền lương, tỷ lệ lãi suất, thuế và các nhân tố tài chính khác có sự thay đổi. Peter là một người hài hước và đam mê thể thao, ông rất giỏi truyền đạt tri thức cho người khác. Vài năm sau, tôi tốt nghiệp đại học và tìm được một công việc ở phòng nghiên cứu của Ngân hàng Dự trữ Australia - là ngân hàng rất quan trọng của Australia. Tuy nhiên, sau đó tôi đã nhanh chóng đổi nghề và gia nhập vào lĩnh vực ngân hàng đầu tư - một lĩnh vực mang tính cạnh tranh rất cao. Có người nói với tôi rằng kiếm được tiền là tốt, nhưng tự mình cũng cần phải biết cách kiểm soát sự căng thẳng. Tôi nhớ mình đã từng nghĩ: “Hừm, mình cứ cố gắng làm ra nhiều tiền đã, còn vấn đề căng thẳng sẽ tính sau.” https://thuviensach.vn Kể từ đó, con đường sự nghiệp của tôi trở nên hơi khác thường, vì khi vừa là một nhà đầu tư và một nhà giao dịch tôi đã tham gia vào rất nhiều kiểu thị trường khác nhau. Từ đầu những năm 1980, tôi đã làm nhiều công việc: giao dịch phái sinh, giao dịch trái phiếu, giao dịch tiền tệ, cho vay và đầu tư Cổ phiếu. Tôi làm việc cho một ngân hàng đầu tư, một quỹ đầu tư tư nhân và làm việc cho chính mình - quản lý các quỹ đầu tư của tôi. Tôi đã rất may mắn vì được tham gia vào nhiều lĩnh vực đầu tư, tạo ra nhiều lợi nhuận cho người khác và cho cả bản thân tôi. Điều tuyệt vời nhất mà tôi đã học được từ kinh nghiệm này đó là các thị trường khác nhau có rất nhiều điểm tương đồng. Đây là điều hoàn toàn trái ngược với suy nghĩ của nhiều người, tôi cho rằng trên các thị trường: - Mọi cơ hội thực sự cần phải dựa trên những quan sát hợp lý. • Những biến động lớn sẽ đem đến nhiều cơ hội lớn. • Giá cả cần có thời gian để tiếp nhận thông tin thị trường. - Giá cả thay đổi nhiều hơn dự đoán. - Giá cả vận động theo xu hướng. - Tình trạng khủng hoảng hay tình trạng mua bán không ổn định vẫn xảy ra. - Đầu tự đòi hỏi phải có một phương thức hợp lý để quản lý rủi ro. • Các phân tích thị trường phải thừa nhận cả các quan điểm lạc quan và bi quan. Bảng liệt kê các tình huống và những tranh cãi rất hữu ích, • “Các chuyên gia” thường dự đoán sai và giới truyền thông rất hay thổi phồng lên rằng kiếm tiền là việc rất dễ dàng. Do có các đặc điểm tương đồng này nên các cơ hội đầu tư và giao dịch khác nhau vẫn tạo ra những kiểu thách thức và cơ hội như nhau, vì thế chúng phải được đánh giá theo các cách tương tự nhau. Chẳng hạn, tôi đã từng nhận ra rằng đầu tư vào một công ty công nghệ sinh học chưa niêm yết trên thị trường chứng khoán cũng cần có những kỹ năng tương tự như khi chúng ta giao dịch cặp đồng tiền euro và đô la. Nếu nhà đầu tư có khả năng thay đổi mục tiêu thì sẽ rất có lợi khi cơ hội đầu tư chuyển từ thị trường này sang thị trường khác. Vào cuối những năm 1980 https://thuviensach.vn và đầu những năm 1990 xuất hiện nhiều cơ hội đầu tư thần kỳ do tỷ lệ lãi suất ở các nền kinh tế phương Tây giảm mạnh. Nhưng gần 10 năm sau, cơ hội chỉ còn duy trì được trên thị trường chứng khoán. Gần đây, thị trường hàng hóa cũng bắt đầu nổi lên và trở nên hấp dẫn hơn. Các nhà đầu tư và những giao dịch nào chỉ tập trung vào một loại thị trường có thể sẽ bị mắc kẹt mà chẳng tìm thấy cơ hội lớn nào, giống như họ đang cố trồng hoa trên sa mạc vậy. Đôi khi mọi chuyện sẽ khá hơn nhiều nếu chuyển qua đầu tư vào thị trường khác, Chính vì vậy, 100 chiến lược đầu tư này có thể áp dụng cho rất nhiều dạng đầu tư khác nhau. Quan trọng là bạn phải có được những ý tưởng hay và không lãng phí thời gian, tiền bạc vào những thị trường không đem lại lợi nhuận. Giao dịch và đầu tư càng ngày càng giống nhau Có lẽ tốt nhất, tôi nên nói rõ ngay từ chương đầu tiên này, tôi tin rằng giao dịch và đầu tư càng ngày càng giống nhau. Trước kia, có sự khác biệt đáng kể giữa hai hình thức này. Đầu tự là hình thức bỏ vốn vào các thị trường khác nhau, theo đuổi mục tiêu dài hạn. Việc điều chỉnh danh mục đầu tư diễn ra chậm chạp và không thường xuyên. Ngược lại, giao dịch là bỏ tiền vào các thị trường trong khoảng thời gian ngắn hơn, nhằm mục đích kiếm lời nhanh hơn, rồi sau đó rút khỏi thị trường. Đầu tư có xu hướng mua rồi chờ đợi, trong khi đó giao dịch có xu hướng dựa trên những yếu tố tạm thời để kiếm tiền và rút khỏi thị trường khi những yếu tố tạm thời đó không còn nữa. Tuy nhiên, các nhà đầu tư thành công ngày càng nhận ra rằng chiến lược mua vào rồi ngồi chờ giờ đây có thể không đem lại hiệu quả nữa. Thị trường đòi hỏi nhà đầu tư phải có những phản ứng kịp thời hơn trước những gì đang diễn ra trên thị trường vì họ có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong một khoảng thời gian tương đối ngắn. https://thuviensach.vn Công bằng mà nói, chúng ta sẽ thấy, rất nhiều cơ hội giao dịch ngắn hạn trên các thị trường không tồn tại lâu hơn được nữa, và giờ đây những cơ hội tốt nhất cũng đòi hỏi phải có khoảng thời gian dài, lên tới hàng tháng, thậm chí hàng năm mới khai thác được. Vì thế, trong các chiến lược đầu tư này, tôi sẽ không cố phân biệt giữa đầu tư và giao dịch, tôi sẽ sử dụng những thuật ngữ này hoán đổi cho nhau. Các điều kiện cơ bản Tôi cũng sẽ sử dụng thuật ngữ “các điều kiện cơ bản của thị trường, tức là tất cả các nhân tố ảnh hưởng tới một thị trường. Bất kỳ yếu tố nào ảnh hưởng, hay có tiềm năng ảnh hưởng, cung và cầu đều là các điều kiện cơ bản dù chúng là các nhân tố mang tính xã hội, kinh tế, chính trị hay môi trường tự nhiên. 1.1. Những e ngại đối với thị trường Kinh nghiệm giao dịch đầu tiên của tôi là một thảm bại. Năm 1984, chân ướt chân ráo bước ra khỏi cổng trường đại học, tôi bắt đầu thực hiện các giao dịch hợp đồng tương lai trong thời gian rảnh rỗi. Hợp đồng tương lai có thể rất rủi ro vì tỷ SỐ VỐn vay (leverage). Nghĩa là chỉ cần ký quỹ một lượng tiền nhỏ, bạn có thể gặp rủi ro với một khoản lỗ lớn khi giả cả biến động. Tôi không thể nhớ được lý do tôi lao vào những thương vụ như thế nhưng tôi lại nhớ rất rõ hậu quả lúc đó: trong vòng một vài tháng tôi đã mất 4.000 đô la Australia. Lúc bấy giờ, đối với tôi, đó là một khoản tiền lớn. Thực sự tôi không thể gánh nổi khoản lỗ lớn như vậy vì lúc bấy giờ tôi chỉ là một nhân viên tập sự, tôi chỉ kiếm được chưa đến 20.000 đô la Australia một năm. Những sai lầm của tôi Tôi không có kinh nghiệm và mắc phải rất nhiều sai lầm: - Tôi bắt đầu giao dịch với số tiền quá lớn. - Tôi dừng lại và bắt đầu một chiến lược đầu tư mới sau vài ngày. " Tôi không có tầm nhìn dài hạn. https://thuviensach.vn - Tôi thực sự không hiểu được các nhân tố chi phối thị trường. - Tôi mua bán kiếm lời ngay khi có thể và bị kẹt trong tình trạng thua lỗ. - Tôi nghe ngóng nhiều quan điểm từ những người khác. Có khi họ cũng chẳng có ý tưởng gì, kể cả các nhà môi giới hay những người sử dụng biểu đồ dự đoán và phân tích. 'Tỷ số giữa số nợ so với số vốn góp trong cấu trúc vốn của Công ty. Thất bại đó làm tôi nản lòng và sợ hãi thực sự. Tôi từng nghĩ rằng ta có thể kiếm được tiền từ giao dịch. Nhưng dần dần, tôi lại tin rằng đó là điều không thể. Tôi đã bán hết số hợp đồng kì hạn còn lại và quyết định không bao giờ giao dịch trở lại nữa. . Mặc dù chẳng bao lâu sau tôi đã phá vỡ lời thề đó, nhưng tôi sẽ không bao giờ quên được kinh nghiệm đau thương đầu tiên của mình. Thậm chí đến bây giờ, khi đầu tư tôi vẫn bị ám ảnh một nỗi sợ hãi thị trường, thậm chí còn hoài nghi về khả năng của mình. Tuy vậy, tôi tin rằng nhiều năm trôi qua, chính nỗi lo Sợ hãi trong lần thất bại đầu tiên ấy đã giúp tôi tránh khỏi nhiều thua lỗ và theo đuổi được sự nghiệp kinh doanh của mình. Tôi muốn người đọc cũng đạt được một thành quả nào đó trong sự nghiệp, tôi muốn các bạn hiểu rằng thị trường là một nơi rất khủng khiếp mà ở đó tiền của bạn có thể nhanh chóng không cánh mà bay. Giống như bạn đang tung xúc xắc, tung đồng xu, hay cái gì đó tương tự. Không có gì là chắc chắn và bạn không thể biết được điều gì đang chờ đón mình. Những chông gai phải trải qua để có được cuộc sống thoải mái Đừng nghĩ rằng kiếm tiền là việc dễ dàng. Bạn sắp phải đối mặt với nhiều gian khổ đấy. Giống như tôi, hầu hết các nhà giao dịch, các nhà đầu tư đều phải học cách hiểu những khó khăn này, lúc này hay lúc khác, bằng cách chịu mất tiền và trải qua những tình huống giao dịch tồi tệ nhất. Cảnh báo trước cho bạn biết những điều này tức là tôi đang cố gắng của bạn thoát khỏi cơn ác mộng. https://thuviensach.vn Thị trường phức tạp hơn rất nhiều so với những gì bạn vẫn nghĩ. Nó vận hành như một chiếc siêu máy tính khổng lồ vì nó tiếp nhận được một cách rất hiệu quả khối lượng thông tin cực kỳ lớn, hơn hẳn khả năng của bất cứ người nào. Khi bạn mua hay bán trên thị trường, bạn hi vọng rằng mức giá hiện tại trên thị trường là sai, tức là chiếc siêu máy tính bị sai. Giờ bạn hãy dừng lại và dành chút thời gian suy nghĩ về điều không tưởng đó. Nếu như bạn nghĩ rằng đồng đô la sẽ xuống giá thì thực ra bạn đang tin rằng giá cả của nó phản ánh không đúng, ngay cả khi mức giá ấy là kết quả giao dịch của rất nhiều người với lượng vốn khổng lồ. Vì lẽ này, khi người ta hỏi tôi quan điểm về một đồng tiền hay một thị trường khác, tôi rất do dự khi đưa ra ý kiến trái ngược với mức giá hiện tại của nó. Cá nhân tôi ở một mức độ nào đó vẫn coi trọng thị trường và trong một thời gian dài, tôi cũng đã gặt hái được ít nhiều thành công. Ấy vậy mà có nhiều người thiếu kinh nghiệm vẫn vui vẻ sẵn sàng đưa ra quan điểm của mình Với một sự tự tin đến không ngờ. Đừng quên rằng ngày nay có vô số các phân tích từ các quỹ đầu tư và các ngân hàng, họ hay đánh giá sai lệch, thường là dự đoán không chính xác. Vì thế hãy bắt đầu thật thận trọng, giống như một người nuôi sư tử. Con sư tử có thể đã được thuần hóa, nhưng người dạy nó vẫn cần biết dè chừng. 1.2. Thị trường thường vận hành hiệu quả hơn chúng ta vẫn nhận định Tôi thường coi thị trường như một đối thủ, một sinh vật sống để tôi cố gắng khôn ngoan hơn nó và hạ gục Để “đánh bại thị trường” ta cần phải tìm được điểm yếu trong vũ khí của đối thủ. Vấn đề ở đây là đối thủ của chúng ta gần như rất hoàng hảo, tạo lập giá cả hoàn hảo đến nổi không tao cho ta được cơ hội gì. Nếu chúng ta mua bán nhất thời hay không có căn cứ gì thì chúng ta không thể giành chiến thắng trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Tính hiệu quả của thị trường là một khái niệm bắt nguồn từ kinh tế học. Hiểu một cách đơn giản thì thị trường hiệu quả là một thị trường không thể https://thuviensach.vn bị đánh bại. Thị trường hình thành nên giá cả trong khi chúng ta tung đồng xu để quyết định xem nên bán hay mua. Trong bất kỳ thời điểm nào, giá cả trên thị trường hoàn toàn phản ánh được tất cả các thông tin liên quan. Sẽ chẳng có ích gì khi nghĩ rằng vì một nhân tố X nào đó mà thị trường đang bị định giá thấp đi. Trên thực tế, nhân tố X ấy đã được biết đến và đã được phản ánh qua mức giá ở thời điểm hiện tại. Cơ hội không xuất hiện trên một thị trường hiệu quả Một thị trường hoạt động hiệu quả dẫn đến kết quả là giá cả sẽ vận động ngẫu nhiên. Tất cả các thông tin hiện tại của thị trường đã được phản ánh trong giá cả hiện tại, nghĩa là giá cả sẽ chỉ thay đổi theo các thông tin mới (và dĩ nhiên là chưa ai biết). Vì thế sẽ chẳng có xu hướng nào cả và không ai có thể dự đoán được giá cả sắp tới sẽ diễn biến ra sao. Cổ phiếu của Tập đoàn Microsoft là một ví dụ sinh động cho tính hiệu quả của thị trường. Khi tôi viết cuốn sách này, giá cổ phiếu của Microsoft trên thị trường New York là 24,91 đô la. Đây là mức giá phản ánh tất cả mọi thông tin đã biết về Microsoft. Khi có một thông tin nào đó về Microsoft xuất hiện, nó sẽ lan ra nhanh chóng và các nhà giao dịch sẽ tiến hành mua bán dựa trên các thông tin đó và giá cả sẽ thay đổi theo. phỏng đoán của bạn về diễn biến giá cổ phiếu trong thời gian sau đó sẽ chẳng khác gì của mọi người. Một thị trường hiệu quả sẽ chẳng tạo cho ta một cơ hội nào cả. Đó là một đối thủ không có điểm yếu nào. May mắn thay, thị trường không phải lúc nào cũng hiệu quả Tuy nhiên, may mắn cho chúng ta là không phải lúc nào thị trường cũng hoạt động hiệu quả. Những lý do khả dĩ nhất dẫn đến việc thị trường hoạt động không hiệu quả: - Tất cả những thông tin liên quan không bao giờ được tất cả người mua và người bán cùng biết. Chẳng hạn như việc mua được giá hời trên thị trường bất động sản do có rất ít người mua biết đến cơ hội này. - Tất cả người mua https://thuviensach.vn và người bản đều có được các thông tin liên quan nhưng không hiểu được đầy đủ ý nghĩa và tầm ảnh hưởng của những thông tin đó. Ví dụ, người ta vẫn tiếp tục trả giá cao để mua bất động sản dù biết rằng nền kinh tế đang dần suy thoái. Đôi khi người ta cho rằng một số thị trường không có tính thanh khoản - tức là không có nhiều người mua và người bản - thì không hiệu quả vì thị trường này có thể bị chi phối một cách không công bằng bởi một số ít người. Tuy nhiên, sau này tôi sẽ lập luận cho các bạn thấy chính những người này lại thường là người thua cuộc. Có khả năng thị trường hoạt động không hiệu quả khi nhận được những thông tin cố tình gian lận, như trong trường hợp của Enron và Worldcom, nhưng hi vọng rằng những hành động sai trái đó sẽ giảm dần. Với những chiến lược tôi đề cập trong cuốn sách này, bằng cách trình bày một cách hệ thống và khoa học nhất, tôi sẽ cố gắng xác định rõ khi nào thì tôi tin rằng thị trường đang hoạt động không hiệu quả. Đó chính là lúc chúng ta tìm thấy những cơ hội để đánh bại thị trường. Đáng tiếc, hầu hết mọi người lại không tiếp cận giao dịch và đầu tư theo cách này. Thay vào đó, họ bắt đầu với giả định rằng thị trường không hoàn hảo và rằng trên thị trường đang có những cơ hội mua bán rất rõ ràng. Họ có những niềm tin mơ hồ và chưa được kiểm chứng, cùng với những lời bình luận theo kiểu “đầu tư theo số đông luôn luôn sai”, hay “thị trường luôn luôn cường điệu quá”. Rõ ràng, chúng ta đều thấy ngay cả hai quan điểm này đều không phản ánh đúng sự thật. Tập đoàn năng lượng của Mỹ có trụ sở tại Houston, bang Texas có liên quan đến vụ tai tiếng về gian lận tài chính năm 2001. : Tập đoàn viễn thông của Mỹ có trụ sở tại Ashbum, bang Virginia có liên quan đến vụ tai tiếng về gian lận tài chính năm 2003. 1.3. Các cơ hội thị trường đang dần biến mất Khi tôi bước chân vào thị trường tài chính vào giữa những năm 1980, tôi đã thật may mắn vì được vào làm việc tại đúng Ngân hàng Đầu tư Bankers https://thuviensach.vn Trust Australia. Nổi tiếng là ngân hàng trả lương cao nhất Australia, đây quả là một nơi rất tốt để làm việc. Nhân viên ở đây rất sáng tạo và có động lực phấn đấu, còn bản thân ngân hàng được lãnh đạo bởi những nhân tài thực sự, hầu như không có tệ quan liêu hay bê bối dính dáng đến chính trị. Đã có thời, xét về tỷ lệ thu nhập trên vốn sử dụng, ngân hàng này được xếp hạng là một trong những ngân hàng làm ăn có lãi nhất trên thế giới. Tôi được phân vào làm việc ở phòng giao dịch, với rất nhiều điều ngỡ ngàng. Tôi như chú ong chăm chỉ làm việc trong tổ - xung quanh tôi, mọi thứ tấp nập diễn ra. Phòng giao dịch này có khoảng 100 nhân viên với rất nhiều màn hình máy tính, điện thoại và giấy tờ khắp nơi. Ở đây tập hợp đủ mọi loại người, nhưng hầu hết họ rất gắn bó và thân thiện. Khắp mọi nơi đều thấy không khí vui vẻ, lạc quan và đầy ắp tiếng cười. Phòng giao dịch được chia thành nhiều bộ phận nhỏ như ngoại hối, trái phiếu, thị trường tiền tệ, quyền chọn, và bộ phận tôi làm việc là bộ phận thị trường giao thoa. Với sự kết hợp của rất nhiều con người thông minh cùng với vô số các cơ hội trên thị trường, tất cả các phòng ban đầu làm việc hết mình để tạo ra lợi nhuận. Đó cũng là thời điểm diễn ra những thay đổi lớn trên thị trường. Với sự trợ giúp thiết kế của máy tính cá nhân, các sản phẩm tài chính ngày càng trở nên tinh tế hơn, cao cấp hơn, còn các công cụ bảng tính và thước kẻ trước kia giờ đã chẳng còn hữu dụng nữa. Các phương tiện truyền thông ngày càng phát triển như điện thoại di động càng tạo điều kiện cho chúng ta dễ dàng theo dõi những gì đang diễn ra trên thế giới. Ngoài ra, chính phủ cũng đang khuyến khích tăng cường tính cạnh tranh trong lĩnh vực tài chính. Những ông chủ nhà băng lười nhác sống theo lối cũ, vốn quen với những bữa ăn trưa say sưa túy lúy và những ngày dài chơi golf không thể hưởng thụ cuộc sống dễ dàng như trước nữa. Vậy là bỗng nhiên lại xuất hiện áp lực khiến các công ty tài chính phải đưa ra mức giá cạnh tranh hơn và cần đổi mới hơn. Tìm kiếm những điểm yếu của thị trường https://thuviensach.vn Ở bộ phận liên thị trường, một trong những vai trò của chúng tôi là tìm kiếm những điểm mâu thuẫn của thị trường và tận dụng chúng để tiến hành đầu tư, sử dụng nguồn quỹ riêng của ngân hàng. Chúng tôi cũng chịu trách nhiệm về giao dịch hoán đổi ngoại tệ SWAP (đây là nghiệp vụ hữu hiệu của ngân hàng trên thị trường hối đoái có khả năng bảo vệ doanh nghiệp trước những bất ổn của tiền tệ, tỷ lệ lãi suất và các thị trường khác). Cả hai hoạt động này đều khá phức tạp, nhưng chúng tương đối ít rủi ro vì chúng tôi thực hiện đồng thời việc mua trên một thị trường và bản chúng trên thị trường khác, vì thế vốn của chúng tôi chỉ bị tác động nhỏ khi thị trường có biến động. Sau khi hoàn tất các công việc liên quan tới tính toán toán học, chúng tôi thường có thời gian để lên kế hoạch cho các chiến lược và chờ đợi các lệnh mua bán đồng thời đem lại thành quả. Đây đúng là kiểu công việc phù hợp với tôi. Chắc hẳn tôi sẽ chẳng bao giờ thành công nếu như công việc của tôi chỉ là nhấc điện thoại giống như các nhân viên đặt lệnh, hoặc gào to hết cỡ như các nhà giao dịch trên sàn. Tôi thích có cơ hội để ngẫm nghĩ và có thể quan sát mọi thứ thay đổi theo thời gian Vì rủi ro tương đối thấp, chúng tôi thực sự có thể đầu tư rất nhiều - các giao dịch của chúng tôi liên quan tới lượng tiền rất lớn. Vậy là, mới hơn 20 tuổi, với vài ngàn đô la tiền tiết kiệm ở ngân hàng, một bộ com-lê rẻ tiền và chưa có nhiều kinh nghiệm, tôi đã giao dịch qua điện thoại những hợp đồng trị giá tới hàng chục, hàng trăm triệu đô la. Tôi rất hạnh phúc và thấy mình có vai trò thật quan trọng. Tôi hiểu tôi đang đứng trước Cơ hội lớn và tôi không muốn bỏ lỡ nó. Tôi phải thật cẩn trọng và tính toán kỹ càng trước khi làm bất kì điều gì. Thậm chí chỉ một lời nói nhỡ miệng thôi cũng có thể rất nguy hại, bởi vì nói “mua” thay vì nói “bán” rõ ràng có thể làm mất rất nhiều tiền. Đã có lần tôi bị cảm giác lo lắng dằn vặt suốt hai ngày nghỉ cuối tuần vì cứ nghĩ ngợi mãi rằng tôi đã mắc một sai lầm. Sang đến thứ Hai, tôi mới biết hóa ra không phải. Tôi có cảm giác nhẹ nhõm như vừa tỉnh dậy sau một cơn ác mộng. https://thuviensach.vn Tôi làm công việc này trong khoảng ba đến bốn năm và trong suốt thời gian đó, tôi đã gặt hái được rất nhiều thành công dù vẫn có một số rủi ro. Điều tuyệt vời là không có rắc rối nào lớn xảy ra và tôi cũng đã dần quen với việc giao dịch một khối lượng tiền rất lớn của khách hàng. Công việc này cũng đem lại nhiều nguồn lợi cho bản thân tôi. Khi mới vào làm cho Bankers Trust, tôi đã đắn đo lắm mới chấp nhận mức lương khởi điểm khá thấp, nhưng rồi lương của tôi tăng nhanh khủng khiếp và tăng không ngừng theo thời gian. Bắt đầu với mức lương khởi điểm 20.000 đô la ở tuổi 24, cứ sau mỗi năm lượng của tôi lại tăng khoảng gấp đôi: lên 50.000, 100.000, rồi 250.000, 500.000, 1.000.000... tới năm tôi 30 tuổi, nó đã trở thành một khoản tiền rất lớn, nhất là so với thời điểm 15 năm về trước. Bạn bè tôi không thể tin nổi, ngay cả tôi cũng không tin nó đã tăng như thế. Và cần mẫn như một chú sóc, tôi dành gần hết khoản tiền đó để tiết kiệm. Thời thế đã thay đổi Nhớ lại hồi đó, rõ ràng rất nhiều phương thức kiếm tiền mà phòng giao dịch của chúng tôi áp dụng này đã không còn nữa. Thị trường trở nên ngày càng phức tạp và tinh vi hơn theo thời gian cùng với những đổi thay không ngừng từ đầu những năm 1980. Ngày nay, nhà đầu tư nào cũng giỏi, ở đâu cũng có các chương trình máy tính và thông tin liên lạc thì diễn ra chỉ trong chốc lát. Thị trường đã phát triển, giống như vi khuẩn kháng lại thuốc kháng sinh, dập tắt mọi cơ hội. Sự phát triển này diễn ra liên tục vì những nhà đầu tư tìm kiếm và khai thác các cơ hội cho đến khi chúng cạn kiệt. Vì thế sau nhiều năm, khi sự nghiệp thành đạt, tôi càng cố gắng tìm kiếm những cơ hội tiềm năng hơn và lâu dài hơn. Tôi sẽ trình bày những vấn đề này trong các chương sau của cuốn sách và lý giải tại sao tôi lại tin rằng chúng vẫn còn tồn tại được trong khi những cơ hội khác thì biến mất. 1.4. Chính phủ không thể thao túng thị trường bằng các biện pháp can thiệp Tháng 9 năm 1985, chính phủ của các cường quốc trên thế giới nhóm họp tại khách sạn Plaza, New York và đi tới thỏa thuận rằng đồng đô la đang https://thuviensach.vn được định giá quá cao và cần phải hạ thấp xuống. Sự kiện này đã gây ra ảnh hưởng thật bất ngờ. Cùng với việc thị trường nhận ra dấu hiệu chính thức” cho thấy đồng đô la đang yếu đi, việc các chính phủ bán ra khoảng 10 tỷ đô la đã khiến cho đồng đô la sụt giá mạnh. Khoảng hai năm sau đó, giá trị đồng đô la đã giảm một nửa so với các đồng tiền chủ yếu khác. Đây quả là một thành công đáng kinh ngạc của chính phủ thông qua chính sách can thiệp vào thị trường. Tuy nhiên, thành công này chỉ là một ngoại lệ chứ không phải một quy luật. Trên thực tế, quy mô thị trường thường rất lớn, không dễ dàng bị thao túng. Nhìn chung các quốc gia trên thế giới dù lớn hay nhỏ đều cố gắng khống chế giá trị đồng tiền của họ bằng các biện pháp can thiệp vào thị trường. Có khi họ muốn giảm giá một đồng tiền mạnh, nhưng thường thì họ muốn nâng giá một đồng tiền yếu. Trong nhiều trường hợp, tỷ giá hối đoái giảm xuống có thể bị xem là một dấu hiệu cho thấy sự bất ổn chính trị hay tinh hình kinh tế ảm đạm của một quốc gia. Vì thế, các chính phủ thường can thiệp vào thị trường với mục đích làm giá cả biến động theo chiều hướng mong muốn. Họ mua và bán ồ ạt, thậm chí còn thông báo rùm beng về các chính sách hay cam kết của mình. Ngay lập tức, thị trường bị ảnh hưởng. Không khác gì một con cá mập ở bãi biển, họ gây ra tình trạng hoảng loạn lan rộng trên thị trường. Các nhà đầu tư và các phòng giao dịch tranh nhau điều chỉnh các giao dịch mua bán, còn giới truyền thông sẽ dành ưu tiên hàng đầu cho việc đưa các tin này. Cách đây vài năm, trong lúc chính phủ đang thực hiện các biện pháp can thiệp vào thị trường thì tôi có ý tưởng nghiên cứu về những ảnh hưởng dài hạn của sự can thiệp này. Chính phủ Úc khi ấy đang can thiệp mạnh mẽ vào thị trường đồng đô la Úc và phòng giao dịch của chúng tôi cũng nhộn nhịp hẳn lên. Nhìn bảng giá sáng trên màn hình, tôi băn khoăn không biết liệu phản ứng thị trường có kéo dài mãi không. Quả thật, nghiên cứu sau đó của tôi cho thấy, sau động thái can thiệp của chính phủ, các đồng tiền đang sụt https://thuviensach.vn giá thường chỉ phục hồi lại được đôi chút, rồi trong khoảng 1 tháng sau đó, chúng sẽ quay lại đà xuống dốc và tiếp tục giảm xuống một mức thấp hơn. Nhờ phát hiện ra hiện tượng này, tôi đã khám phá ra một chiến lược đầu tư mới rất hiệu quả. Bất cứ khi nào thị trường phản ứng theo kiểu phản xạ tự nhiên đối với những can thiệp của chính phủ, dựa trên giả định rằng sự phản ứng này chỉ là tạm thời, tôi sẽ đầu tư ngược với xu thế thị trường lúc bấy giờ. Thực tế, tôi đã đầu tư rất hiệu quả dựa vào những nhân tố cơ bản của thị trường chứ không hề căn cứ vào các định hướng của chính phủ. Trên thực tế ngay cả các chính phủ, dù có áp dụng tất cả các Công cụ can thiệp cũng không thể đảo ngược được thị trường và tôi luôn ghi nhớ nguyên tắc này. Điều đó chứng tỏ chiều sâu và tính hiệu quả của các thị trường tài chính. Xin hãy nhớ lấy điều đó khi bạn cho rằng giá cả thị trường đang bị bóp méo. 1.5. Thị trường mạnh lên nhờ hoạt động đầu cơ Trong nhiều năm liền, tôi đã nghe thấy rất nhiều lời chỉ trích các nhà đầu cơ, đặc biệt trong những thời điểm khi thị trường tài chính hay tiền tệ suy giảm mạnh. Thật nực cười trong trường hợp ngược lại, do đầu cơ mà giá cả được đẩy lên cao thì lại chẳng thấy ai có phản ứng gì phê phán cả. Vậy các nhà đầu cơ có nên cảm thấy đáng xấu hổ không? Không, trên thực tế, thị trường cần có họ. Đầu cơ giúp tăng khả năng thanh toán bằng tiền trên thị trường. Tôi thường đầu tư vào những cổ phiếu nhỏ mà nếu không có các nhà đầu cơ thì chắc hàng ngày chúng sẽ chẳng đem lại được nhiều doanh thu. Những người nắm giữ các cổ phiếu này trong dài hạn không thường xuyên mua đi bán lại, vì thế khi tôi cần tìm một người mua hay người bán, thật là tiện vì có những nhà đầu Cơ luôn hoạt động rất tích cực trên thị trường. Các nhà đầu cơ cũng đóng vai trò rất quan trọng trong việc nhận lấy rủi ro thay cho các đối tượng khác không muốn tiếp cận rủi ro đó. Chẳng hạn, những người nông dân trồng lúa mì có thể bán lúa mì của họ trước khi thu https://thuviensach.vn hoạch tại một mức giá thỏa thuận ở hiện tại và sẽ giao hàng trong tương lai. Theo cách này, người nông dân có thể loại bỏ được rủi ro lỡ vụ mùa bội thu khiến cho lượng cung quá nhiều và giá lúa mì giảm. Trong khi đó, người mua hay nhà đầu cơ lại rất sẵn lòng gánh phần rủi ro đó. Nếu như không có nhà đầu cơ thì người nông dân sẽ chẳng thể bán trước được hàng cho ai. Bạn thường nghe thấy nhiều lời chỉ trích xoáy vào các nhà đầu cơ dựa trên một lập luận rất sai lầm rằng hiện tượng đầu Cơ sẽ đẩy giá lên cao hơn so với giá trị thực. Có điều khi gây ra hiện tượng này, các nhà đầu cơ lại thường phải chịu thiệt bởi nếu họ tính toán sai giá trị thực tế, họ mới chính là những người thua lỗ nặng nhất. Ví dụ điển hình nhất là giai đoạn bùng nổ và đổ vỡ công nghệ, khi đó các nhà đầu cơ chính là những người đẩy giá cổ phiếu lên quá cao, đến khi giá thị trường giảm mạnh chỉ còn bằng vài phần so với các mức đỉnh lúc trước, hầu hết họ đã phải trả giá đắt. Tuy nhiên đây cũng chính là một cơ hội vô cùng béo bở cho những nhà đầu tư khôn ngoan, biết bán ra cổ phiếu ngay lúc giá gần lên đỉnh. Vì vậy, các nhà đầu cơ thường chỉ thành công khi họ căn cứ vào những yếu tố cơ bản trên thị trường và khi mức giá được đẩy tới mức phản ánh giá trị thực của sản phẩm đó. George Soros và ngày thứ Tư đen tối Một ví dụ nữa minh chứng cho điều này chính là trường hợp của George Soros. Ông bị chỉ trích gay gắt vì đã bán ồ ạt đồng bảng Anh và có thể đã làm đồng tiền này sụt giá mạnh hồi năm 1992. Nhưng trên thực tế, chính đồng tiền yếu đi và tỷ lệ lãi suất thấp hơn là cứu cánh cho nền kinh tế của nước Anh bởi chúng chính là những điều kiện kinh tế rất phù hợp trong thời điểm bây giờ. Thứ Tư ngày 16 tháng 9 năm 1992 vẫn được biết tới là “Ngày thứ Tư đen tối” vì hôm đó đồng bảng Anh đã bị đẩy ra khỏi cơ chế tỷ giá Hối đoái châu Âu (ERM - European Exchange Mechanism). Nhưng theo tôi thì chúng ta nên đổi nó thành “Ngày thứ Tư tươi đẹp” mới đúng. Một phần nhờ có ngày hôm đó mà nước Anh có tỷ lệ thất nghiệp chỉ ở mức 5%, trong khi châu Âu vốn chìm đắm quá lâu trong tình trạng lãi suất cực cao, tỷ lệ https://thuviensach.vn thất nghiệp lên tới 10%. Người ta có cảm giác rằng Soros đúng là một kẻ đầu có tham lam khi thu vén được cho mình khoản lợi nhuận lên tới 1 tỷ bảng Anh. Nhưng trên thực tế, thiệt hại 1 tỷ bảng chỉ là cái giá quá hời đối với nước Anh bởi chính nhờ đồng bảng suy yếu và kéo theo đó là tỷ lệ lãi suất hạ thấp xuống đã tạo cơ hội cho nền kinh tế càng thêm phát triển. Giá như người bình thường biết được bản chất của sự việc thì chắc hẳn Soros đã được coi là một vị anh hùng chứ không thể là kẻ lừa đảo bất lương. Vì vậy, rõ ràng nhiều nhà bình luận đã thật ngây thơ khi lớn tiếng kêu ca về các cú sốc giá đối với thị trường và các nhà đầu cơ có liên quan. Thà chấp nhận giá cả biến động mạnh trên thị trường còn hơn là đẩy rất nhiều người lâm vào tình trạng khốn đến khi nền kinh tế chao đảo. Giống một trường hợp khác, vào cuối những năm 1990, khi Thủ tướng Malaysia là Mahathir lên tiếng công kích các nhà đầu cơ tiền tệ bởi vì họ mà giá trị đồng tiền của Malaysia bị giảm sút. Một lần nữa, ta lại thấy, nếu không có lý do nào hợp lý thì hoạt động đầu CỠ sẽ không đem lại hiệu quả gì. Sau đó vài năm, người ta lại thống nhất quan điểm cho rằng giá trị đồng tiền đang ở mức quá cao trước thực trạng nền kinh tế lúc bấy giờ. Những người đầu cơ giống như sứ giả đưa tin. 1.6. Hãy coi trọng thị trường, đừng tin lời chuyên gia Sức mạnh của thị trường tài chính có thể dần dần giảm sút nhưng vẫn không làm nhiều người nản lòng. Tôi có nhiều bạn bè là những tay giao dịch đầu tư ngoại hối không chuyên ở Monaco. Họ không có nhiều kinh nghiệm, nguồn thông tin, hay kỹ năng chuyên nghiệp như George Soros. Họ cũng không áp dụng các phương thức giao dịch mang tính hệ thống và quy tắc mà tôi đề xuất trong cuốn sách này. Họ thật điên rồ khi nghĩ rằng sẽ giành chiến thắng trong cuộc chơi cam go này. Tại sao mọi người cứ luôn đánh giá thấp mức độ khó khăn của việc kiếm tiền trên thị trường tài chính nhỉ? Tôi nghĩ rằng có 2 nguyên nhân chính: https://thuviensach.vn Thứ nhất, do các chuyên gia trên phương tiện truyền thống. Tôi sẽ đề cập đến họ ngay sau đây. Nguyên nhân thứ hai đó là niềm tin của số đông cho rằng có nhiều nhà đầu tư chuyên nghiệp có thể đánh bại thị trường. Vấn đề này cũng sẽ được bàn tới trong chiến lược tiếp theo. Tôi sẽ không đề cập nhiều tới nguyên nhân khả dĩ thứ ba, tức là một số người muốn giao dịch trên thị trường chỉ bởi vì họ là những tay chơi bạc. Kết quả cuối cùng của việc đầu tư của họ thường là thảm bại. “Các chuyên gia” - Họ là ai? Chuyên gia trên các phương tiện truyền thông thường khiến người ta tin rằng thị trường dễ hơn nhiều so với những gì nó đang diễn ra. Một vị nào đó phát biểu trên truyền hình hay trong một tờ báo nói rằng giá cả sẽ biến động thế này thế nọ, mọi chuyện có vẻ thật dễ dàng. Và rồi thị trường có thể bị đánh bại. Nếu như giới truyền thông liên tục đưa tin rằng: thị trường đã tiếp nhận mọi thông tin và giá cả đang phản ánh đúng, chắc hẳn mọi người sẽ hiểu được vấn đề. Nhưng điều này hầu như không xảy ra. Thông điệp đưa ra trên phương tiện truyền thống chỉ là: chúng ta có thể dự báo được tình hình diễn biến của thị trường. Thông điệp ấy cứ lặp đi lặp lại nghe rất lọt tại và mọi người nghĩ: “A, mình cũng có thể dự đoán được, mình cũng có thể kiếm chác được chứ.” Chúng ta không thể đổ lỗi cho một người bình thường vì nghe theo những gì họ đọc trên báo, trên tivi. Có điều một số người được gọi là chuyên gia đó đơn thuần chỉ là các nhà bình luận hay chuyên gia phân tích, thường không theo dõi sát sao thị trường và theo tôi thấy, những lời họ nói cũng chẳng có ý nghĩa gì mấy. Hãy chú ý lời khuyên của tôi dưới đây và tiếp nhận thông tin bằng tư duy phê phán, chứ đừng dễ dàng chấp nhận những điều mình nghe thấy hay đọc thấy. Có lẽ bạn sẽ rất ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng họ không phải là những chuyên gia thực sự. Không phải tôi chỉ trích công cụ truyền thông và công việc dự đoán tài chính của họ. Điều này có thể rất thú vị. Nhưng cũng giống như một câu chuyện tầm phào, thực tế là những gì thú vị và hấp dẫn không nhất thiết phải là những thứ có thật. https://thuviensach.vn 1.7. Hầu hết các nhà đầu tư chuyên nghiệp đều không thể qua mặt thị trường Có thể các bạn đã để ý tới lời cảnh báo lúc trước của tôi rằng thị trường là kẻ rất khó xơi còn giới truyền thông luôn đánh giá thấp điều đó. Nhưng chắc hẳn các bạn cũng băn khoăn về những khoản lời lãi mà các nhà đầu tư ở Phố Wall hay Luân Đôn kiếm được. Chắc chắn họ biết được điều gì đó về thị trường chăng? Tôi sẽ nói cho bạn biết. Thực sự có rất ít người thành công dựa vào những phán đoán của họ về thị trường. Hầu hết những người trong số họ đều không hiểu biết nhiều về thị trường và quy luật của nó. Họ kiếm tiền bằng cách khác, chẳng hạn như nhận phí hoa hồng môi giới, hay phí quản lý. Tất nhiên điều đó không có nghĩa là những người làm việc trong lĩnh vực tài chính không biết gì cả - họ thường là những người rất giỏi, rất thông minh. Tôi ngưỡng mộ họ và nhiều người trong số đó còn là bạn của tôi. Nhưng thực ra họ đang kiếm tiền từ hoạt động mua bán, từ quan hệ khách hàng và từ việc thực hiện các giao dịch, tức là họ giúp bôi trơn cả quá trình. Họ không thực sự kiếm lời từ việc dự đoán chính xác diễn biến thị trường hay giả cả lên xuống. Vì thế, bạn không nên nghe theo tất cả những gì họ phán. Tương tự, cũng đừng quá tin theo các nhân viên môi giới của bạn chỉ bởi vì trong họ rất tự tin, biết nhiều thông tin và nắm vững các thông số. Có nhiều thông tin hơn không đồng nghĩa với việc thị trường sẽ trở nên dễ dự đoán hơn. Những thông tin thêm có thể sẽ vô dụng nếu như giá cả trên thị trường đã được điều chỉnh theo nó rồi - tức là “giá đã bao gồm thông tin đó rồi”. Biết được những thông tin như vậy cũng vô nghĩa như khi chơi roulette' và bạn biết được cái vành roulette được sản xuất ở Đài Loan hay Hàn Quốc. Điều bạn cần quan tâm phải là liệu người môi giới đó có kiếm sống được từ việc chọn mua bán đúng cổ phiếu hay không. Có lẽ là không. Anh ta hay cô ta đang làm công việc này chỉ vì được trả một khoản phí cho công việc đại diện cho bạn thực hiện việc mua bán. Đưa ra quan điểm của mình khi được cầm tiền của người khác đi đầu tư quả thật là điều quá dễ dàng với họ. https://thuviensach.vn 1.8. Tiếp nhận thông tin với tư duy phê phán Nếu bạn đang giao dịch hay đầu tư thì giới truyền thông đóng vai trò rất lớn trong việc hình thành những quyết định của bạn, nhưng đôi khi họ vẫn luôn làm tôi rất ngạc nhiên khi đưa ra rất nhiều lập luận sai lầm. Vì thế, nhất thiết bạn phải học được cách tư duy phê phán đối với những gì bạn đọc thấy và nghe thấy. Hãy thử phát hiện ra các lỗi sai, như trong các ví dụ thực tế dưới đây: “Các chuyên gia nói rằng thị trường đang được định giá quá cao” Đây là một chủ đề tôi đã nói đến ở đoạn trước. “Chuyên gia” là từ bị lạm dụng nhiều nhất trong lĩnh vực tài chính. Lúc nào tôi cũng bắt gặp từ này và băn khoăn tự hỏi những chuyên gia đó là ai vậy? Vị chuyên gia duy nhất tôi quan tâm phải là người chứng tỏ được khả năng dự đoán thị trường. Như chúng ta đã thấy, hầu hết các nhà đầu tư không thể đoán biết chính xác thị trường, còn những người dự đoán được thị trường thì lại không thích nói cho giới truyền thông về suy nghĩ của họ. Thông thường, bạn cũng có thể thấy trường hợp một chuyên gia ở đâu đó xuất hiện và lên tiếng ủng hộ cho mọi quan điểm. Có lẽ các nhà báo đã làm việc quá mệt mỏi, họ gọi cho một người bạn ở ngân hàng, sắp xếp một cuộc hẹn đi uống cafe, trao đổi hỏi han về tình hình thị trường và trở về, truyền đạt lại điều này thành: “Các chuyên gia nói rằng thị trường đang bị định giá quá cao.” "Một trò đánh cược. “Thị trường tiền tệ dự đoán tỷ lệ lãi suất sẽ tăng từ 3,5% ngày hôm nay lên 5% vào cuối năm tới... Thật may những dự đoán như vậy có thể sai... Nhiều nhà phân tích cho rằng tỷ lệ lãi suất sẽ không thể vượt quá 4,5% trong tòng 18 tháng tới. Những nhà phân tích này cũng chẳng khác gì các chuyên gia. Tôi thà tin vào quan điểm của thị trường còn hơn. Những nhà phân tích này tự do bỏ tiền https://thuviensach.vn vào đầu tư theo lời họ dự báo và đánh cược vào thị trường nếu muốn, nhưng hầu như tôi chưa gặp ai có đủ khả năng hay sức thuyết phục cả. “Đồng euro đang đứng ở mức 1 euro bằng 1,25 đô la, mức dao động ổn định của nó sẽ rơi vào khoảng từ 1,22 đô la đến 1,28 đô la. Có nguy cơ đồng euro sẽ tăng giá hơn nữa, nhưng khả năng tỷ giá tụt xuống mức 1,15 đô la cũng không phải là không thể xảy ra.” Đây là kiểu nói nước đôi. Có cách dự báo dễ dàng nhất theo kiểu: nếu giá không tăng, nó sẽ giảm, hoặc có thể sẽ duy trì ở mức đó. Đúng là kiểu dự báo chẳng để làm gì. “Tỷ giá hối đoái của đồng bảng Anh sẽ tăng lên tới 2,10 đô la trước khi suy yếu đi và trở về mức 1,5 đô la vào năm tới.” Tôi gọi đó là kiểu dự đoán zig-zag. Không dừng lại ở việc dự đoán một lần thay đổi tiếp theo của giá cả, người ta nghĩ rằng mình có thể thấy trước cả hai lần thay đổi liên tiếp. Sau đó, cứ như thể họ nắm rõ đường đi nước bước của giá như lòng bàn tay mình. Thật là một dạng dự báo không đáng tin chút nào. “Đồng đô la có lên giá hay không sẽ phụ thuộc vào liệu FED có đưa ra tín hiệu chấm dứt việc tăng lãi suất hay không.” Dự đoán này rõ ràng là sai. Tỷ lệ lãi suất của Mỹ tăng sẽ tốt cho đồng đô la. Đáng buồn là những sai lầm đơn giản như vậy cũng không phải hiếm. “Thị trường quá nóng vì thế cần phải có biện pháp điều chỉnh.” Thật là ấu trĩ. Gặp những lời bình luận như vậy tôi luôn tự hỏi không hiểu ai sẽ là người mông thị trường hạ nhiệt? Họ đã bán ra đúng thời điểm rồi ư? “Tôi vẫn hy vọng trong tháng 1, đồng đô la Australia sẽ lên giá Dù chỉ trong năm tháng cuối năm trưỚC, nó đã tăng giá liên tục tới bốn tháng liền.” Chẳng liên quan gì cả, không biết cái tên này từ đâu ra nữa. “Thị trường đã đi quá xa.” https://thuviensach.vn Thường thì những lời nhận xét như vậy xuất hiện sau khi xảy ra một biến động giả lớn, nhưng các bạn thấy đấy, tôi là người cực kì tin rằng diễn biến thực tế trên thị trường rất hay làm người ta kinh ngạc. “Thị trường sẽ đạt tới ngưỡng 20.000 điểm.” Tới 20.000 điểm hay tới mặt trăng? Hãy thận trọng với những người dự báo phóng đại chi muốn thu hút sự chú ý của công chúng. Hiện tượng dự báo kiểu này đang diễn ra thật. Có điều những dự đoán bừa bãi nhất thì lại thu hút báo giới nhất, và ngay lập tức những người đưa ra dự báo đó trở nên nổi tiếng. Vì vậy hãy luôn thể hiện một tư duy phê phán khi nghe hay đọc những lời bình luận về thị trường. Luôn tự hỏi mình những câu hỏi sau: • Các nhà bình luận đó đã đạt được thành tích nào trong lĩnh vực tài chính chưa? 'Cục Dự trữ Liên bang Mỹ. • Họ đã xét tất cả các nhân tố liên quan chưa? • Nếu như họ đang đưa ra các yếu tố ảnh hưởng đã từng xuất hiện, vậy thì tại sao bây giờ chúng mới làm thị trường biến động? - Họ có nói dựa vào những gì đã xảy ra rồi không? • Họ có nói kiểu nước đối không? Tóm lại, xét ở một mức độ nào đó các bạn phải có thái độ hoài nghi. Ai là tác giả của những lời nhận xét này? Đừng nghe theo những nguồn tin không chính thức, những người thiển cận, những người được trả lương quá khả năng của mình, những người thiếu kinh nghiệm, những người thích gây chuyện giật gân, những người mà khả năng chưa được kiểm nghiệm, những người không có nghĩa vụ và không liên quan gì. Tôi sẽ tôn trọng một nhà bình luận hơn nếu như anh ta được hỏi về một vấn đề nào đó và thành thật trả lời: “Tôi không biết”. Sau đó, ông ta có thể giải https://thuviensach.vn thích “bởi vì lý do sau đây...” Và như thế bạn biết rằng mình đang nhận được một câu trả lời đúng mực. Thật dũng cảm khi nói được câu: “Tôi không biết”, đặc biệt khi bạn đang gặp gỡ các nhà giao dịch hay đang phát biểu về chiến lược đầu tư tại một cuộc họp hội đồng quản trị và mọi người muốn nghe ý kiến của bạn. Tôi phải thừa nhận, việc bày tỏ quan điểm thực sự của mình đôi khi thật khó khăn. Vào thời điểm trước cuộc chiến tranh Iraq, tôi đến thăm nhà của Thái tử Charles, ngài hỏi tôi điều gì sẽ xảy ra với thị trường và tôi nói: “Tôi không biết, nó phụ thuộc vào những gì diễn ra ở Iraq, và ngài có lẽ sẽ biết về điều đó rõ hơn tôi. Thái tử đồng ý và tỏ vẻ hơi lo lắng. 1.9. Tìm hiểu diễn biến thị trường trong quá khứ Nếu như báo chí hay những người được gọi là chuyên gia không đáng tin cậy, vậy làm thế nào để bạn biết được về thị trường? Câu trả lời bạn nên bắt đầu tìm hiểu về những gì đã diễn ra trong quá khứ. Tôi không thể nhấn mạnh quá nhiều về tầm quan trọng của việc làm này. Nhưng các nhà đầu tư, dù chuyên nghiệp hay mới vào nghề đều mắc một sai lầm phổ biến là không chú trọng tìm hiểu thị trường kỹ lưỡng. Hầu hết thời gian của tôi khi tìm hiểu thị trường là nghiên cứu xem giá cả đã biến động như thế nào trong quá khứ. Nếu không hiểu được điều này thì bạn đừng bao giờ nghĩ đến chuyện dự đoán thị trường. Tôi không nghĩ cần phải nghiên cứu quá sâu về thị trường. Thay vào đó, bạn nên cố gắng nghĩ xem giá cả đã phản ứng thế nào đối với những nhân tố ảnh hưởng chủ yếu đến thị trường trong mấy chu kỳ kinh tế vừa qua. Việc này không hề tốn nhiều công sức nghiền ngẫm hay thời gian trên thư viện. Hãy xem xét tỷ giá đồng đô la - euro. Trước khi mạo muội đưa ra quan điểm của mình, tôi cần tìm hiểu xem tỷ giá đó lâu nay diễn biến như thế nào và nguyên nhân tại sao. Trong vài năm qua, đồng euro dao động lớn trong khoảng từ 0,85 đô la đến 1,35 đô la. Nguyên nhân gây ra dao động là do thâm hụt ngân sách, cán cân thương mại, tỷ lệ lãi suất, tăng trưởng kinh tế và tình hình chính trị. Tuy nhiên, đây là những nhân tố ảnh hưởng mang tính https://thuviensach.vn vĩ mô, chúng ta không cần thiết phải nghiên cứu quả kĩ những gì không rõ ràng. Tôi sẽ trình bày cho các bạn biết một số phương pháp hữu hiệu để phân tích các yếu tố đó sau. Một phương pháp học tập không tốn kém Khi nhìn lại những biến động của giá cả, bạn cũng có thể thực hiện được việc tự rèn luyện kĩ năng cho mình. Hãy cố gắng tưởng tượng xem, dựa trên các thông tin sẵn có, bạn sẽ có quyết định đầu tư như thế nào ở các thời điểm khác nhau trong quá khứ. Bạn sẽ thực hiện nó như thế nào? Liệu bạn có kiếm được khoản lời lại thật lớn không? https://thuviensach.vn CHƯƠNG 2: LỢI THẾ CẠNH TRANH 2.0. Để vượt trội trên thị trường, bạn cần phải có một lợi thế cạnh tranh Sau đợt xông pha thị trường và thất bại ê chề năm 1984, hai năm sau, tôi đành phải bắt đầu công việc thực hiện các giao dịch đầu tư cho Công ty tôi, Bankers Trust Australia. Ban đầu, đó chỉ là một việc làm bán thời gian và công việc thực sự của tôi khi ấy là tiến hành các giao dịch trao đổi SWAP giữa các khách hàng. Tuy nhiên, chấp nhận rủi ro đã trở thành một yếu tố cần thiết bởi trong một giao dịch đầu tư, hầu như không thể lúc nào cũng tính toán được hết các rủi ro có khả năng xuất hiện. Chúng tôi chỉ tính toán rủi ro liên quan đến tỷ lệ lãi suất, và đôi khi là rủi ro lãi suất trong năm năm cho các công cụ tài chính có thời hạn ba năm và mười năm. Vì vậy, tôi bắt đầu để ý đến diễn biến trên các khúc của đường cong tỷ lệ lãi suất hay còn gọi là đường suất thu nhập chứng khoán. Những nguyên tắc cơ bản trong giao dịch Quan điểm của tôi chỉ dựa hoàn toàn vào các nguyên tắc cơ bản. Tôi không quan tâm đến các bảng giá hay những lời ong tiếng ve trên thị trường về kẻ mua người bán. Tôi chỉ làm một Công việc đơn giản là nói chuyện với các chuyên gia kinh tế học và đưa ra ý kiến của riêng mình. Đôi khi xuất hiện những chỗ bất thường trên đường suất thu nhập chứng khoán mà chẳng vì lý do gì cả và hiểu biết thông thường mách bảo tôi rằng đến một thời điểm nào đó, chúng sẽ biến mất. Có lẽ cũng hơi bất ngờ khi Công việc giao dịch đầu tư của tôi bắt đầu đem lại kha khá lợi nhuận cho ngân hàng. Jillian Broadbent, sếp của tôi đã động viên tôi rất nhiều, vì vậy, tôi bắt đầu thực hiện các giao dịch độc lập, không liên quan gì đến các yêu cầu từ các giao dịch trao đổi SWAP mà chúng tôi đang tiến hành. Công việc này rất thành công và lợi nhuận thu được trong năm đó lên tới 14 triệu đô la. Tại thời điểm đó, đây quả là một khoản tiền lớn, ngay cả đối với một phòng giao dịch. Trong năm tiếp theo, sau khi tôi kiếm được nhiều hơn, tôi lại đưỢC khuyến khích thành lập một bộ phận kinh doanh riêng để tập trung hoàn https://thuviensach.vn toàn vào việc giao dịch đầu tư. Vì vậy, tôi lại miễn cưỡng rút khỏi thế giới của các giao dịch trao đổi SWAP và trở thành một nhà kinh doanh giao dịch. Tôi thành lập bộ phận kinh doanh rất nhanh và tuyển được ba đến bốn nhân viên vừa tốt nghiệp đại học, còn trẻ và rất giỏi giúp tôi, nhưng chúng tôi thực sự vẫn không tự tin lắm. Khi tôi theo dõi hoạt động trong phòng giao dịch, tôi thấy mọi bộ phận kinh doanh, kể cả bộ phận chuyên thực hiện giao dịch hoán đổi SWAP trước đây của tôi đều dựa vào một nguồn thu nhập Ổn định. Phòng kinh doanh thì khác. Chúng tôi tuyệt đối không có sản phẩm hay khách hàng. Mỗi ngày, chúng tôi phải theo dõi sát sao thị trường và tìm kiếm các cơ hội tiềm năng. Ngoài ra cũng còn có những áp lực khác. Ban lãnh đạo ngân hàng khi ấy rất chuyên nghiệp. Họ kỳ vọng các hoạt động của chúng tôi phải tuân theo các nguyên tắc, logic và hợp lý. Các cuộc họp định kỳ được tổ chức và tôi phải thuyết trình diễn giải về diễn tiến công việc và đưa ra một dự báo lợi nhuận để lập kế hoạch ngân sách. Đương nhiên, tôi không thể đứng lên thuyết trình theo kiểu: “Chúng tôi sẽ mua cái này, bán cái kia và hy vọng mọi chuyện sẽ tốt đẹp” đưỢC. Ai cũng cần phải có một lợi thế Vì vậy, tôi bắt đầu phải xác định xem chúng tôi có “lợi thế so sánh” nào. Lợi thế so sánh ở đây là khái niệm cơ bản từ các học thuyết kinh tế cơ sở. Một số người gọi đó là lợi thế cạnh tranh, những thuật ngữ lợi thế so sánh thường áp dụng phù hợp hơn với các nguồn lực thực tế. Bản chất của lợi thế cạnh tranh giống như bạn phải suy tính cẩn trọng trước khi bắt đầu kinh doanh một cửa hàng bán kem trên một bãi biển nếu như ở đó đã có sẵn hàng trăm cửa hàng kem khác rồi. Để tạo ra bất kỳ sự khác biệt nào, bạn cần phải có điểm khác biệt, tức là một lợi thế, khi so sánh với những người khác đang cố gắng cùng làm một việc như bạn. Tương tự, trong tài chính, nếu bạn không có một lợi thế so sánh, bạn sẽ khó có thể chinh phục được thị trường trước diễn biến của các chỉ số chứng khoán và bất động sản hay tỷ lệ lãi suất ngắn hạn v.v... Nếu thị trường tăng trưởng 10% mà bạn không có được lợi thế so https://thuviensach.vn sánh thì đừng hy vọng bạn sẽ lãi được 12%. Đó là cuộc sống. Đối với bộ phận kinh doanh, tôi có thể nêu ra những thành Công trong giao dịch ban đầu của chính tôi như là bằng chứng cho lợi thế so sánh mà tôi có, nhưng tôi biết tôi cũng cần phải đưa ra thêm cái gì đó cho thấy tôi đã gặt hái được thành công liên tiếp, nghĩa là những gì tôi đạt được không phải chỉ dựa vào may mắn hay những cơ hội có một không hai. Suy nghĩ kỹ thì quá trình bị hối thúc phải tìm ra được một lợi thế so sánh chính là điều tuyệt vời nhất có thể xảy ra đối với một nhà kinh doanh giao dịch như tôi. Có nghĩa là tôi chưa từng bị buộc phải đánh cược trong một ván bài nào trên thị trường. Giao dịch của tôi luôn dựa trên những lập luận logic hay quy tắc nào đó. Bạn cũng có thể cố gắng hệ thống hóa các giao dịch của mình. Nếu bạn tin rằng bạn có một lợi thế thì hãy xác định rõ xem nó là cái gì, rồi viết ra. Qua nhiều năm, tôi đã dần dần xác định được lợi thế của mình trong giao dịch và trong các phi vụ đầu tư đầy rủi ro như tôi viết trong cuốn sách 100 Chiến lược này. 2.1. Mỗi nhà đầu tư là một anh hùng trên một thị trường đang đà đi lên Các nhà tâm lý học đã chỉ ra rằng con người thường nghĩ mình thành công là nhờ có kỹ năng còn thất bại vì bị xui xẻo. Bạn đừng rơi vào cái bẫy này! Đối với giao dịch và đầu tư, những người gặp may mắn thường được người ta nghĩ là có tài, đặc biệt khi thị trường đang sôi động. Trong thời kỳ cao điểm nhất trên thị trường chứng khoán, bạn sẽ hay gặp những người rất phấn khởi vì có khả năng đầu tư vào đúng loại chứng khoán, nghĩa là họ đã chọn mua được loại chứng khoán đang hoạt động tốt. Trước khi quyết định không mua một loại chứng khoán nào đó, có lẽ họ đã săm soi rất kỹ mọi vấn đề liên quan. Và rồi họ cảm thấy rất hài lòng vì đã kiếm được một khoản kha khá và chẳng ai soi mới được gì về họ cả. Nhưng với cùng suy nghĩ như vậy, nước lên thì thuyền cũng lên, kể cả những chiếc mục nát nhất, nghĩa là rất nhiều loại chứng khoán khác cũng đều lên giá theo thị trường, dù cho chúng chẳng có gì đặc biệt. Vì vậy có thể nói, lợi nhuận thu được có liên quan rất nhiều https://thuviensach.vn đến biển động chung của thị trường vào một thời điểm nào đó. Chẳng hạn như một nền kinh tế tăng trưởng mạnh hay tỷ lệ lãi suất xuống thấp, chứ không phụ thuộc vào kết quả hoạt động hay bất cứ yếu tố nào liên quan đến một công ty cụ thể. Điều này rõ ràng đã chứng tỏ cho ta thấy thành công của một nhà đầu tư là do may mắn nhiều hơn do khả năng của anh ta. May mắn là tốt, miễn là người có được nó không đột nhiên nhầm tưởng mình cũng giỏi như Warren Buffett và hy vọng sẽ giữ được vị thế đầu tư có lãi mãi. Tôi đã chứng kiến rất nhiều người như thế trong đợt bùng nổ trên thị trường chứng khoán trước khi bong bóng đầu tư vào các Công ty Công nghệ đổ vỡ. Mọi người giao dịch trên mạng Internet chỉ tập trung mua một số loại chúng khoản trong một thị trường giá lên và ngày càng trở nên tự tin vào khả năng đầu tư của mình. Việc này đã dẫn dắt cả bạn bè của họ, sau khi nghe tin về những thành công vang dội của họ, cũng lao vào thị trường. Tất cả bọn họ đều bỏ qua một lý luận cũ rích, đó là: “Mọi người đều trở thành anh hùng trên thị trường đang lên giá: Khi giá cả chứng khoán leo thang vùn vụt, họ tăng thêm quy mô đầu tư, nhiều đến nỗi khi có biến động xảy ra thì họ đã có một lượng vốn quá lớn đang phải chịu rủi ro so với những gì họ tưởng cách đó một năm. Kết thúc sẽ thật là bi thảm. Lợi nhuận cuốn hút họ, rồi thua lỗ đánh bật họ.” 'Ông trùm chứng khoán, được xem là nhà đầu tư tài chính thành công nhất thế giới cho đến hiện tại. Đừng nhầm tưởng gặp may mắn với có đầu óc là một Vậy thì, nếu bạn “nuôi” một cổ phiếu đang lên, trước khi bản nó đi, hãy tự hỏi mình: có phải thực sự mình có lợi thế hơn người không, hay thành công của mình chỉ là do nguyên nhân nào đó mình không hiểu hay không dự đoán được? Nếu đó chỉ thuần túy là may mắn thì có lẽ bạn chỉ nên tạ ơn trời đất thôi chứ đừng mơ đến chuyện may mắn này sẽ lặp lại lần nữa. Nguyên tắc này đúng khi bạn đầu tư trên bất kỳ thị trường nào chứ không chỉ giới hạn ở thị trường chứng khoán. Thành Công đầu tiên của tôi trong giao dịch đầu tư là trên thị trường trái phiếu, khi ấy tôi luôn tự hỏi mình https://thuviensach.vn không biết đó có phải may mắn không. Tôi đầu tư theo một vài xu hướng phổ biến của lãi suất và kiếm được kha khá cho công ty của mình, nhưng có lẽ lúc đó tôi vẫn chưa thực sự hiểu được bản chất của sự việc đang diễn ra và dù tôi đang đi đúng hướng trong đầu tư nhưng có thể tôi đã sai khi xác định lý do để đầu tư. Đây không thể là một nền tảng tốt cho thành công trong tương lai được, vì vậy tôi đã cố gắng nhìn thẳng vào vấn đề và không tự mãn với những gì mình đạt được. 2.2 Đừng bao giờ quên rằng mình có lợi thế so sánh Hồi năm 1995, tôi rời Australia đến Bermuda để điều hành một quỹ đầu tư tư nhân. Tôi đã làm việc 10 năm cho Bankers Trust Australia, vì vậy, tôi rất buồn khi phải ra đi, đặc biệt là khi tôi phải chia tay cả đội ngũ nhân viên của mình, chúng tôi là một đội gắn bó. Bankers là một nơi làm việc tuyệt vời. Các vị lãnh đạo Công ty, Jillian Broadbent và sau đó là Bruce Hogan, tôi vẫn kính trọng và ngưỡng mộ họ cho tới tận bây giờ. Họ vừa thông minh lại vừa hóm hỉnh, và họ đã nâng đỡ tôi rất nhiều ngay cả khi chưa biết được liệu tôi có đủ khả năng đảm nhận Công việc hay không. Đến Bermuda là một cơ hội tuyệt vời để tôi được quản lý một lượng vốn đầu tư lớn và có lẽ sẽ thu được nhiều nguồn lợi tương xứng. Cuối cùng, tôi đã ở đó hai năm và thấy khoảng thời gian ấy thật thú vị. Bermuda là một trong những quốc gia tách biệt nhất trên thế giới, nằm một mình ở biển Bắc Đại Tây Dương. Chỉ rộng khoảng 50km nhưng bao quanh hòn đảo này có cả một dải đá ngầm giống như một pháo đài bảo vệ. Đất nước Bermuda cũng có một lịch sử hào hùng với những câu chuyện về cướp biển hay các cuộc phiêu lưu chắp cánh cho trí tưởng tượng của bạn. Đó là một nơi đẹp tuyệt vời với bãi cát màu hồng nổi tiếng và làn nước biển xanh ngắt một màu. Những ngôi nhà càng tô điểm thêm cho bức tranh sặc sỡ đủ màu hồng, đỏ tía, đỏ thẫm... phối hợp rất hài hòa. Các vòm mái bằng đá vôi trắng ở khắp nơi trông rất giống nhau và đẹp kì lạ. Sau khi đến nơi, tôi nhanh chóng vỡ lẽ ra rằng đối với tôi, Bermuda có lẽ là một trong những nơi lạ lùng nhất trên trái đất. Có cảm giác như nó “mang https://thuviensach.vn đậm chất Anh hơn cả nước Anh.” Các nghi lễ truyền thống ở đây được thực hiện gần như tuyệt đối. Nhiều người dân địa phương thường xuyên ăn vận trang phục quần soóc màu sáng kiểu Bermuda cùng với tất dài màu sáng. Tuy nhiên, không phải ai ở đây cũng hài lòng với thực tại. Sự đa dạng về sắc tộc giữa khoảng 60% người da màu với gần 40% người da trắng đã dấy lên ít nhiều tranh chấp về lợi ích. Có lẽ đây cũng chính là nguyên nhân sâu xa khiến Bermuda khao khát giành lại độc lập từ Anh. Hiện nay, quốc gia này là một thuộc địa của Anh với chính quyền tự trị. Hồi năm 1995 đã có một cuộc trưng cầu dân ý về vấn đề ly khai độc lập. Tuy thất bại nhưng kể từ đó đến nay, lúc nào cũng thấy người ta có ý định tổ chức thêm một đợt thăm dò ý kiến dân chúng nữa. Là một người Australia, tôi có thể hiểu được những con người ở đây mong mỏi có được bản sắc riêng của mình và đỚC ao tự do mãnh liệt đến thế nào. Tuy nhiên, độc lập không phải là thứ dễ dàng đạt được. Dưới chế độ thuộc địa của Anh, Bermuda có một mức sống khá cao. Dù không có tài nguyên thiên nhiên, dân cư thì thưa thớt chỉ khoảng 65.000 người và công nghiệp hầu như không phát triển nhưng thu nhập bình quân đầu người của quốc gia này lại đúng vào hàng cao nhất thế giới. Đất đai và nước ngọt cũng là những tài nguyên hiếm CÓ ở đây. Tuy nhiên, người dân Bermuda rất biết tận dụng thế mạnh của mình phát triển hai ngành chủ chốt là du lịch và dịch vụ tài chính. " Tên chính thức là Quần đảo Bermuda hoặc Đảo Somers, là một lãnh thổ hải ngoại của Anh. Lợi thế so sánh của Bermuda Đối với các dịch vụ tài chính như tái bảo hiểm và quản lý quỹ, quan hệ chính thống với nước Anh đem lại một lợi thế so sánh rất lớn. Hàng tỉ đô la vốn đầu tư đang được đổ vào những ngành này. Đối với các Công ty bảo hiểm và quản lý quỹ, mối liên hệ với nước Anh quả là một thuận lợi. Nếu mối quan hệ đặc biệt này không còn, chắc hẳn nhiều nhà đầu tư sẽ tính đến chuyện rời bỏ Bermuda. Dù điều này sẽ giúp làm giảm áp lực tăng giả đối với thị trường nhà ở, nhưng thị trường lao động sẽ bị ảnh hưởng trầm trọng. https://thuviensach.vn Từ bỏ lợi thế so sánh của mình có thể sẽ là một cái giá quá lớn để có được niềm tự hào dân tộc. Đối với các nhà đầu tư cũng vậy, mất đi lợi thế so sánh là việc quá mạo hiểm. Thành công tôi có được trong nhiều năm qua là nhờ sự tuân thủ các quy tắc và áp dụng những gì mà tôi cho là lợi thế so sánh lớn nhất của mình. Tuy nhiên, đôi khi tôi cũng cho phép mình không tận dụng những lợi thế ấy, thay vào đó thử thực hiện những phi vụ giao dịch đầu tư ở những lĩnh vực tôi không có lợi thế. Việc này thỉnh thoảng vẫn xảy ra sau một giai đoạn dài mà các khoản đầu tư đem lại cho tôi rất nhiều lợi nhuận và tôi cảm thấy quá tự tin vào bản thân. Khi ấy, chuyển hướng đầu tư là một việc cực kì dễ dàng và có lẽ đó cũng là lý do đôi khi tôi bỏ tiền mua một thứ tài sản mà tôi chưa hiểu rõ về nó. Hãy gọi tôi là ngài Sapphire Tại một ngân hàng ở Grand Rapids, Michigan, có lẽ tôi được vinh dự là chủ sở hữu của bộ sưu tập đá sapphire lớn nhất thế giới. Tôi có khoảng 180 kg (tương đương với 400 pound) loại đá này, tức là 1 triệu carat sapphire. Ban đầu cứ nghĩ đến những viên đá lóng lánh sặc sỡ to đùng này, tôi cảm thấy rất thích thú. Nhưng thực tế thì không hẳn vậy, thậm chí có thể chúng còn không có giá trị gì cả. Năm 1997, tôi chỉ ra 1 triệu đô la mua những viên đá sapphire chưa cắt gọt từ Srilanka. Chúng được vận chuyển tới Mỹ cho Gem River Corporation, một công ty chuyên khai thác đá sapphire để tiến hành các công đoạn nung nóng, cắt gọt và đánh bóng. Thường thì để nung nóng đá sapphire thô, hoàn tất quy trình tự nhiên tạo ra các màu sắc lóng lánh cần phải có một lượng nhiệt cực lớn. Nhưng vì một lý do nào đó mà Gem River không thể thực hiện được công đoạn này, mặc dù rõ ràng là họ đã cố gắng hết sức. Ngoài ra, công ty này còn có khả nhiều vấn đề vướng mắc nên đã nhanh chóng phá sản, để lại tôi loay hoay với một đống đá. Gọi là “đá” là quá đúng. Chúng có rất nhiều màu sắc khác nhau như xanh lục, vàng, hồng, xanh lá cây và thậm chí cả màu đỏ (dĩ nhiên đá sapphire https://thuviensach.vn màu đỏ chính là ruby). Nhưng đá sapphire chưa cắt gọt trống không được đẹp lắm. Trông chúng như những mẩu thủy tinh vụn không có các góc sắc cạnh. Tám năm sau, tôi vẫn không biết làm gì với đống đá này cả. Thật chẳng dễ dàng gì vì chúng đang ở Mỹ còn tôi lại ở châu Âu. Chỉ đi thăm chúng thôi cũng là cả một khó khăn lớn rồi. Nhưng vấn đề nan giải nhất khi ấy là dường như chẳng có thị trường nào cho một lượng lớn đá sapphire chưa qua xử lí như vậy. Theo như những gì tôi được biết thì hầu như người ta chỉ mua bán sapphire với một lượng rất nhỏ. Việc kinh doanh loại đá này diễn ra rất nhiều ở Bangkok với nhiều nghề dạn dày kinh nghiệm trong nghề, nhưng mỗi lần họ mua đi bán lại một lượng cũng chẳng đáng là bao. Hơn nữa, họ chỉ sử dụng những chiếc lò nung nhỏ xíu và xử lý mỗi lần có một hoặc hai viên sapphire trong một quy trình kéo dài tới cả đêm. Tôi không thể nào tưởng tượng được cái cảnh tôi lặn lội đến Bangkok với số sapphire nặng gấp đôi thậm chí gấp ba trọng lượng cơ thể mình để cố gắng bán lại chúng hay thuê công ty nào đó tiến hành công đoạn nung nóng đá. Tôi nghĩ có khi các nhà kinh doanh đá sapphire ở đây có thể đem lại cho tôi cơ hội nào đó chăng? Bấy giờ tôi cố gắng đi tìm hiểu để ít nhất cũng biết được liệu chỗ đá sapphire đó đáng giá chừng nào, và đã sắp xếp được một cuộc gặp ở Michigan với một chuyên gia đến từ Los Angeles. Với chi phí 10.000 đô la, ông ta đã ước tính giùm tôi đống sapphire này trị giá từ 300.000 đến 3 triệu đô la. Nghe thấy thế, mắt tôi sáng lên. Tôi vẫn không nghĩ là chúng lại đáng giá đến thế. Theo ông ta thì những viên sapphire này trông sẽ lấp lánh tuyệt đẹp như những viên đá thả trong một bể cá lớn. Trong trường hợp này, có lẽ bạn sẽ cho rằng đây là một phi vụ đầu tư sai lầm. Tôi đang nhắc lại vụ kinh doanh sapphire của mình như một ví dụ minh họa rõ ràng cho việc tôi đầu tư không theo lợi thế so sánh sẵn có. Hồi ấy tôi mới chỉ thu được vài khoản lời lãi từ các vụ đầu tư vào các công ty nhỏ. Tôi đã đúng khi nhận định về tình hình thị phần và coi lĩnh vực công nghệ có vai https://thuviensach.vn trò rất lớn tác động đến nền kinh tế. Tôi cũng cho rằng các công ty nhỏ thường có nhu cầu huy động các nguồn vốn giá rẻ, và rằng tôi có thể xếp hạng được các cơ hội đầu tư chủ yếu dựa vào việc đánh giá trình độ quản lý của các công ty. Nghĩ lại thì chính thành công này đã khiến tôi có cảm giác quá tự tin. Và tôi đã chẳng suy tính gì khi đầu tư mua những viên đá sapphire đó, đặc biệt là khi không chịu bỏ chút công sức nào để đánh giá tình hình quản lý công việc lúc bấy giờ. Tôi cũng quên không tự hỏi mình tại sao lại có ý tưởng đầu tư như vậy hay tại sao các nhà đầu tư tiềm năng khác lại không thèm nhảy vào thị trường này. Như vậy, sau khi đã xác định thật rõ ràng lợi thế so sánh của mình, lúc nào bạn cũng phải đảm bảo rằng tất cả các thương vụ giao dịch và các khoản đầu tư rủi ro đều đáp ứng được các tiêu chí xác định mà bạn đã đặt ra. Hãy liên tục cân nhắc và sàng lọc mọi ý tưởng hay quyết định bằng các tiêu chí này. 2.3. Một chút lợi thế cũng đủ để chiếm lĩnh thị trường Một lợi thế so sánh nho nhỏ trên thị trường, dù chỉ đảng vài phần trăm thôi cũng đã đủ đem lại cho bạn hiệu quả đầu tư. Những lợi thế này mang tính then chốt khi chúng ta tính đến các phương pháp giao dịch vốn đem lại nhiều lợi thế tuy nhỏ những tồn tại lâu dài. Các sòng bạc dựa vào một lợi thế cạnh tranh không đáng kể trong hoạt động kinh doanh trò chơi roulette và các trò cờ bạc khác. Trung bình theo tôi nghĩ thì tỷ lệ thắng của họ là 55% còn của khách hàng là 45%. Đó chỉ là một tỷ lệ ăn may không cao và không phải là một lợi thế so sánh lớn, thế nhưng theo thời gian, các sòng bạc này vẫn thu được những khoản lợi nhuận khổng lồ từ người chơi. Có một điều thú vị là điểm yếu duy nhất của các sòng bạc sẽ lộ ra khi người chơi thực hiện việc đếm bài trong trò blackjack'. Tôi đã từng rất vui thú khi làm trò này và nó càng củng cố niềm tin của tôi rằng những lợi thế nho nhỏ có thể đem lại thành công trong một khoảng thời gian. Người chơi bài có thể theo dõi, tính toán được tỷ lệ những quân bài điểm cao so với các quan điểm thấp còn lại trong bộ bài. Nhờ đó họ có thể có được một lợi thế nho nhỏ giúp đem lại chiến thắng trong dài hạn. Tất nhiên việc này thực sự không dễ dàng https://thuviensach.vn gì như trong bộ phim Rain Man khi nhân vật do Raymond Dustin Hoffman thủ vài bước vào sòng bạc và thắng to chỉ sau có một ván. Đó không phải là những gì sẽ diễn ra trong cuộc đời thật bởi tình huống này cũng tương tự như trên thị trường tài chính. Bạn không thể có được thành công chỉ sau một vài “canh bạc”, nhưng bạn hoàn toàn có thể cố gắng làm được điều đó sau một khoảng thời gian. "Một trong những trò chơi bài casino nổi tiếng, còn gọi là Xì dách. Có lần tôi đi chơi bạc với một người bạn tên là Berger, và hai chúng tôi mang cùng một lượng tiền như nhau ra để “đầu tư”. Chúng tôi đã dành hết mấy ngày cuối tuần cùng nhau chơi trò blackjack và hầu như không ngủ. Trong khi chơi, trước khi đưa ra quyết định của chính mình, Berger thường hỏi tôi đếm bài thế nào rồi. Anh chàng còn có thời gian rảnh rỗi mà uống chút rượu, chứ tôi thì tập trung cao độ vào việc tính toán ngược xuôi, không kịp uống gì. Tuy nhiên rốt cuộc, Berge vẫn là người tự mình quyết định trong cuộc chơi. Anh cũng hơi thích thể hiện mình và đôi lúc sẵn sàng phớt lờ hoàn toàn những tính toán của tôi và chỉ lầm bầm “Quỷ tha ma bắt!” khi bốc nhầm một quân bài không nên bốc, hoặc khi đột nhiên đặt cược số tiền nhiều gấp ba bình thường. Việc này khiến anh chàng bị thua mất một ít, nhưng đồng thời cũng khiến các nhân viên ở sòng bạc phân tán tư tưởng và không phát hiện ra việc tôi đang đếm bài. Nếu biết chắc họ sẽ không cho chúng tôi chơi nữa, bởi chẳng sòng bài nào thích người chơi làm trò này với họ cả, lý do thì bạn biết rồi đấy. Dù sao đi nữa, trong ba ngày ấy, chúng tôi đã thắng rất nhiều mà thua cũng rất nhiều. Tuy nhiên xu hướng chung vẫn là thắng lợi nhanh chóng và đến hết ngày cuối cùng thì cả hai chúng tôi đã lãi được gấp năm lần Số vốn bỏ ra ban đầu. Berger trả ơn tôi bằng một bữa tối ngon tuyệt. Như vậy bạn có thể thấy, chỉ cần một lợi thế cạnh tranh nho nhỏ là đủ để chiến thắng, với điều kiện bạn phải thử nhiều lần. Nếu trong lĩnh vực tài chính, có lẽ bạn sẽ phải mất một khoảng thời gian dài hơn mấy ngày cuối https://thuviensach.vn tuần để đạt được thành công, nhưng ít nhất bạn không phải đối mặt với nguy cơ bị đuổi khỏi thị trường như ở sòng bạc. 2.4. Thử nghiệm các lợi thế trong một khoảng thời gian và từ từ điều chỉnh Giả sử sau khi nghiền ngẫm xong chiến lược này, bạn tin rằng mình có một lợi thế so sánh và bắt đầu mạo hiểm đánh cược với rủi ro. Có điều không may là ngay lập tức bạn bị thua lỗ nặng ba lần liên tiếp. Bạn sẽ làm gì bây giờ? Tiếp tục làm y như cũ, từ bỏ, hay thử làm theo cách khác? Vì chúng ta đánh cược hay đầu tư mà chỉ trông vào vài phần trăm lợi thế nên chúng ta phải học cách chấp nhận sự ngẫu nhiên. Nếu một sòng bạc bị thua to chỉ sau một lần quay bài roulette, đương nhiên họ sẽ không từ bỏ mà sẽ tiếp tục kinh doanh không ngừng - bởi về lâu dài, sau khi ngăn chặn được tình trạng người chơi đếm bài, họ sẽ lại thắng thế. Ngay cả khi đã xác định được một chiến lược đầu tư rất hiệu quả trên thị trường, bạn cũng sẽ không thể tránh khỏi việc thường xuyên thua lỗ. Đơn giản chỉ vì bạn kém may mắn, dù bạn đã có lợi thế ở các phương diện khác rồi. Bạn phải quen dần với điều này. Những thua lỗ này sẽ làm giảm bớt sự tự tin của bạn và khiến bạn cảm thấy muốn từ bỏ hay thử áp dụng các chiến lược đầu tư khác. Tuy nhiên bạn vẫn cần thời gian để thử nghiệm chiến lược cũ mà bạn đang áp dụng và đùng điều chỉnh vội. Sau này chúng ta sẽ nghiên cứu cách quản lý vốn đầu tư của bạn để bạn có thể duy trì cuộc chơi đủ lâu và đưa ra quyết định hợp lý về chiến lược đầu tư của mình. Thành công chớp nhoáng có khi cũng rất nguy hiểm. Đừng cho phép mình quá tự tin chỉ sau vài lần thắng lớn, có khả năng bạn đã ăn may và không thể coi may mắn là cơ sở để gia tăng các khoản đầu tư rủi ro và sự tự tin được. Vì vậy, khi tôi tuyển dụng các nhân viên giao dịch mới, tôi thường muốn họ phải chịu những khoản lỗ nho nhỏ trong thời gian đầu. Qua đó, họ sẽ học được cách làm tuân thủ nguyên tắc và rèn luyện tính kiên nhẫn, đồng thời không quá tự phụ. 2.5. Lợi thế thứ nhất trên thị trường tài chính: Thông tin https://thuviensach.vn Trong quá trình tìm kiếm một cách khoa học một lợi thế so sánh để thành công trên thị trường, tôi đã dành rất nhiều thời gian xem xét những lợi thế mà các nhà đầu tư khác có thể sử dụng. Và tôi đã phát hiện ra bốn loại lợi thế khác nhau, đó là: 1. Thông tin. 2. Phân tích căn bản. 3. Các nhà môi giới và các ngân hàng có nhiều thông tin hơn và gặp ít rủi ro hơn. 4. Hiểu biết về hành vi thị trường. Nếu bạn nghĩ rằng bạn có một lợi thế thì nó sẽ rơi vào một trong bốn loại trên. Nếu không phải thì tôi rất muốn bạn nói cho tôi biết đó là lợi thế gì, nhưng hãy cẩn thận vì biết đâu lợi thế so sánh của bạn chẳng tồn tại thật đâu. Phần này và cả các phần sau sẽ trình bày rõ về bốn loại lợi thế thị trường tài chính nói trên. Lợi thế thứ nhất và cũng dễ hiểu nhất đó là lợi thế về thông tin. Việc tận dụng nhiều nguồn, nhiều loại thông tin khác nhau khi đầu tư là hoàn toàn hợp pháp và hợp lý. Tôi biết có nhiều nhà đầu tư trên thị trường cũng đang kiếm được tiền từ lợi thế này. Trên thị trường tài chính thường xuyên xuất hiện các công bố hay thông báo rất chi tiết từ phía các công ty và các nhà chức trách của chính phủ. Ví dụ như báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của công ty hay các công bố chính thức liên quan đến chính sách tỷ lệ lãi suất. Những thông tin này thường được thị trường háo hức chờ đợi và các chuyên gia phân tích toàn cầu xem xét kỹ. Hãy nghĩ xem có bao nhiêu người trên thế giới sẽ phân tích công bố của Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ - ngài Ben Bernanke? Các cuộc gặp gỡ trực tiếp rất quan trọng Không có gì tối ưu bằng việc gặp gỡ trực tiếp chính các nhân vật quan trọng đã đưa ra các Công bố trước công chúng. Trong các cuộc gặp này, ta có thể xác định rõ ý nghĩa của các công bố cũng như hiểu được ý tứ của người nói https://thuviensach.vn qua cử chỉ điệu bộ của họ. Chính vì vậy, các nhà giao dịch đầu tư tiền tệ và lãi suất rất thích tiếp xúc với lãnh đạo Ngân hàng Trung ương và các quan chức tham gia vào quá trình hoạch định chính sách. Trước đây, tôi và các đồng nghiệp vẫn thường đến thăm các vị quan chức nhà lãnh đạo của ngân hàng trung ương Bundesbank ở Đức và trò chuyện với họ về các chính sách của ngân hàng này. Qua việc nói chuyện trực tiếp với các vị chuyên trách này, bạn sẽ có thêm được nhiều thông tin hơn so với việc chỉ đọc trên báo chí. Chúng tôi cũng thường lui tới thăm hỏi các giám đốc quản lý quí và ít nhiều cảm nhận được suy tính của họ định đầu tư tài sản tiền đô la hay tài sản tiền euro. Loại thông tin này có thể giúp các bạn biết được các nhà đầu tư khác trên thị trường nghĩ gì. Đó cũng có thể là một dạng lợi thế cạnh tranh nữa về mặt thông tin. Ngoài các cuộc gặp mặt trực tiếp, còn có các thông tin khác được công bố rộng rãi nhưng cũng rất hữu ích. Chẳng hạn trong thời kỳ bùng nổ đại dịch SARS, cổ phiếu của các hãng hàng không rớt giá thê thảm vì thị trường có tâm lý lo ngại về các mối nguy cơ đe dọa ngành du lịch. Khi ấy, chiến lược khôn ngoan mà bạn cần làm là tìm cách biết được quan điểm của Tổ chức Y tế Thế giới WHO' và tìm hiểu xem liệu có phải thị trường đang phản ứng thái quá hay không. Nếu như vậy thì tốt hơn hết bạn nên mua cổ phiếu của các hãng hàng không này và ngồi chờ đến ngày chúng phục hồi. Thông tin có thể đến với ta một cách rất dễ dàng. Ví dụ một cách nôm na, có thể nói các hộ gia đình khi mua sắm đều đã tiếp cận được với một loại thông tin đặc biệt rồi. Hồi máy nghe nhạc iPod của Apple vừa được tung ra thị trường, tôi đã mua ngay một chiếc và thấy rất ấn tượng, thế là tôi có ý nghĩ mình sẽ mua cổ phiếu của Apple. Vì bản thân tôi đã sử dụng thiết bị điện tử gia dụng này nên có lẽ tôi cũng có thể kiểm nghiệm được chất lượng của nó một cách hiệu quả như bất kì chuyên gia phân tích nào. Theo cách đó, rõ ràng chúng ta chỉ cần đi mua sắm thôi là đã có thêm một chút thông tin để sử dụng làm lợi thế của mình. https://thuviensach.vn Thông tin nội gián Các bạn phải nhớ rằng lợi thế về thông tin mà tôi nói ở đây không liên quan gì đến thông tin nội gián hay bất kì điều gì trái pháp luật. Tuy nhiên, tôi cũng sẽ đề cập vấn đề này ngay: đó là vẫn còn rất nhiều các giao dịch nhờ thông tin nội gián đang tồn tại. Thậm chí tôi đã gặp hắn một nhân viên môi giới, anh ta thừa nhận: “Tôi không bao giờ mua một cổ phiếu nào mà tôi không biết tí thông tin bí mật nào về nó.” Thường thì diễn biến giá cả của một loại Cổ phiếu rõ ràng đã phản ánh có giao dịch nội gián trong đó - tức là giá cả biến động trước rồi lý do biến động mới được biết đến sau, khi công ty Công bố các thông tin tốt hoặc xấu. Tình trạng giao dịch thông tin nội giản kiểu này khá là phổ biến và lúc nào cũng có những lời đồn đại xì xào này nọ tồn tại. Cá nhân tôi chả mấy khi tính đến chuyện trông vào giao dịch nội gián - có quá nhiều rủi ro tiềm ẩn trong đó bởi tất cả công việc cũng như đời tư của tôi từ trước đến nay luôn nghiêm túc và đúng đắn. Tôi cũng nghĩ giao dịch nội gián là không hợp với đạo lý. Vì vậy, tôi luôn tránh xa việc nghe ngóng các thông tin nhỏ to bí mật. Tuy nhiên, qua các mối quan hệ với nhiều công ty khác nhau, tôi vẫn thường xuyên nghe thấy hay chứng kiến 75 các vụ giao dịch nội gián và cho rằng chúng ta cần phải có nhiều biện pháp hữu hiệu hơn để ngăn chặn tình trạng này. 2.6. Lợi thế thứ hai trên thị trường tài chính: Những phân tích căn bản Tôi cho rằng việc nghiên cứu kỹ lưỡng các thông tin thị trường vẫn có tác dụng tốt đối với bạn. Nguyên tắc này áp dụng trong các trường hợp đầu tư vào tất cả các loại tài sản từ cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa, tiền tệ cho đến bất động sản. Trên thị trường Cổ phiếu, nếu bạn tìm hiểu đôi chút về các công ty, làm một vài phép so sánh và theo dõi các số liệu tài chính, có thể bạn sẽ vẫn thấy rằng việc quản lý và tìm hiểu đầu tư có thể giúp ích rất nhiều, nhất là nếu bạn đang đầu tư vào các Công ty nhỏ. Tác dụng của những phân tích cơ bản như vậy được thể hiện qua kết quả kinh doanh rất đáng nể của vô số các quỹ đầu tư và các nhà phân tích. Sử https://thuviensach.vn dụng cùng nguồn thông tin mà ai cũng biết, nhưng họ có khả năng vượt trội hơn nhiều trong việc phân tích và lựa chọn loại cổ phiếu để đầu tư. Năng lực lớn mạnh không ngừng của máy tính đã tạo điều kiện khiến cho nhiều dạng phân tích thị trường trở nên đơn giản hơn nhiều. Với chiếc máy tính, con người có thể xây dựng được các mô hình phức tạp và tinh vi để theo dõi tất cả các loại thông tin cũng như tác động của chúng đối với giá cả. Đối với các con chíp silicon, không có gì là quá rắc rối hay phức tạp cả. Ngay cả nếu bản thân bạn không tự mình thực hiện được những phân tích này, bạn vẫn có thể có được những phân tích xác đáng của người khác. Trước đây tôi thường xuyên nói chuyện phiếm với các chuyên gia kinh tế hàng đầu và việc này thật là có ích bởi họ đã nghiên cứu rất nhiều, đặc biệt là về các mô hình kinh tế và mô hình thị trường mà không phải ai cũng biết. Ngoài ra còn có rất nhiều thông tin thị trường được cung cấp qua hình thức thư điện tử giúp chúng ta tiếp cận được với các phân tích có chất lượng cao. Trong nhiều năm trời, dĩ nhiên là tôi đã thực hiện được khá nhiều các phân tích căn bản. Bằng việc kiểm tra một lượng lớn các thông tin và dữ liệu thị trường trong quá khứ, tôi đã phát triển được một hệ thống giao dịch rất thành công mà tôi sẽ nói đến ở phần sau của cuốn sách. Đôi khi tôi cũng đi vào các phân tích chuyên sâu khi nghiên cứu về các khoản đầu tư vào vài công ty nhỏ. Tuy nhiên nói chung, cá nhân tôi không thực sự coi trọng việc sử dụng các phân tích phức tạp tinh vi như một lợi thế trên thị trường. Không phải lúc nào tôi cũng tin vào tầm quan trọng của các tiểu tiết và tôi cũng thấy chúng hơi nhàm chán. Như các bạn sẽ thấy, tôi quan tâm nhiều đến các biến động lớn và hành vi của thị trường hơn. 2.7. Lợi thế thứ ba trên thị trường tài chính: Các nhà môi giới và các ngân hàng có nhiều thông tin và gặp ít rủi ro Khi tôi làm việc ở phòng giao dịch, tôi vẫn luôn có cảm giác hơi ghen tị với các đồng nghiệp làm ở bộ phận tiền tệ và trái phiếu. Đôi khi công việc của họ thật quá đơn giản. Họ thường dễ dàng cảm nhận được các khách hàng lớn https://thuviensach.vn đang suy tính điều gì và việc này cực kỳ hữu ích đối với họ, đặc biệt là nhờ đó mà họ biết được thị trường sẽ diễn biến ra sao trong một hai ngày tới. Nếu bạn có thật nhiều khách hàng cùng nói cho bạn biết họ đang thấy lạc quan và trông đợi giá cả một loại cổ phiếu nào đó sẽ lên, có thể đấy chính là một dấu hiệu tốt mách bảo bạn cũng nên mua một ít cổ phiếu đó đi. Newsletter Thông tin từ sổ lệnh Sổ lệnh cũng có thể trở nên rất hữu ích. Việc khách hàng đặt các lệnh mua tiền tệ hay trái phiếu với giá thấp hơn một chút hay bán cao hơn một chút so với mức giá hiện thời là chuyện rất bình thường. Qua đó, ngân hàng sẽ nghiên cứu những lệnh này, chúng có thể cung cấp rất nhiều thông tin hữu ích. Lúc nào ngân hàng cũng có thể xem lại sổ lệnh của họ và theo dõi các lệnh mua bán đang chờ được thực hiện ở các mức giá khác nhau. Vậy thì bây giờ bạn sẽ làm gì, nếu như ngân hàng của bạn đang theo dõi sổ lệnh và thấy rằng có rất nhiều lệnh đặt mua gần với mức giá hiện thời nhưng chỉ có vài lệnh bán? Nắm bắt được tình hình cầu nhiều cung ít, bạn sẽ mua vào. Tương tự, nhà môi giới chứng khoán cũng sẽ bán ra khi nhận thấy có rất nhiều lệnh bán loại cổ phiếu họ đang nắm giữ xuất hiện trong sổ lệnh. Theo cách đó, ngân hàng và các nhà môi giới có thể tận dụng thông tin ở ngay trên sổ lệnh của họ. Họ nghiễm nhiên cũng có được sự đảm bảo ít rủi ro hon trong đầu tư Các cuốn sổ lệnh còn có vai trò cung cấp một sự bảo đảm miễn phí cho ngân hàng và các nhà môi giới, bởi một thực tế giá cả thị trường thường có sự chênh lệch rất lớn. Điều này hay xảy ra sau khi có thông tin mới được công bố. Một cổ phiếu nào đó, đang được giao dịch ở mức giá 100, có thể bị ảnh hưởng bởi nguồn tin này, nên giá giảm mạnh xuống mức 90, khiến các nhà đầu tư gần như trở tay không kịp bởi diễn biến giá này diễn ra quá nhanh. Nhưng với nhà môi giới thì khác. Mọi lệnh mua có trong sổ lệnh của anh ta đều có thể được thực hiện, và anh ta có thể có nhiều lệnh mua ở các mức giá 98, 96, 95... Nhân viên môi giới đang sở hữu một cổ phiếu và thấy nó đang https://thuviensach.vn giảm giá CÓ thể bán ngay cho một khách hàng đang đặt lệnh mua. Đây chính là bằng chứng cho thấy anh ta nghiễm nhiên có được sự bảo hiểm rủi ro cho khoản đầu tư của mình. Thông tin và sự đảm bảo có được nhờ các cuốn sổ lệnh có thể đem lại lợi nhuận rất lớn. Sau một thời gian làm việc ở các phòng giao dịch, tôi biết việc này đang diễn ra liên tục từng giờ từng phút trên thị trường tài chính và vì vậy tôi luôn do dự khi đặt các lệnh quá lớn qua ngân hàng hay nhà môi giới. Thật may là thực trạng này đang được cải thiện bởi các nhà chức trách đang ra sức hối thúc sự đối xử bình đẳng công bằng với khách hàng từ phía những người đại diện mua bán của họ. Rất ít người trong số chúng ta có được vị thế giống như ngân hàng hay nhà môi giới, tức là sở hữu Số lệnh và các khách hàng, cho nên trong các quy tắc còn lại tôi sẽ không đề cập đến lợi thế so sánh này nữa. 2.8. Lợi thế thứ tư trên thị trường tài chính: Hiểu được hành vi của thị trường Lợi thế so sánh cuối cùng xuất phát từ sự hiểu biết về phản ứng thông thường của thị trường trước các tình huống nhất định. Không giống các lợi thế về thông tin hay phân tích, lợi thế này rất lớn bởi nó lặp đi lặp lại. Theo định nghĩa, nó không phải là một sự kiện riêng lẻ mà là bộ phận của một diễn biến liên tục. Tôi đã nhấn mạnh với các bạn rằng dù thị trường rất hiệu quả trong việc thiết lập giá cả, nhưng vẫn còn những lỗ hổng cho thấy tính không hiệu quả của thị trường, và nếu có thể tìm ra chúng thì sẽ rất có lợi cho bạn. Một số đặc tính không hiệu quả của thị trường có thể khá rõ ràng. Sau đây tôi sẽ đưa ra một vài nhận định về thị trường cổ phiếu mà tôi mới đọc. Người ta thấy rằng, các công ty niêm yết trên thị trường cổ phiếu thường hoạt động không hiệu quả trong những năm đầu. Nếu bạn biết được điều này, bạn có thể sẽ bán hết cổ phiếu của các công ty và chuyển hướng đầu tư sang các loại cổ phiếu khác. Một loạt các công ty mới niêm yết lần đầu https://thuviensach.vn (IPO) và các vụ sáp nhập được cho là dấu hiệu cho thấy thị trường cổ phiếu đang lên đến đỉnh. Vậy nếu bạn thấy có những biểu hiện như vậy trên thị trường, hãy giảm lượng cổ phiếu đang nắm giữ. - Trong khi các chuyên gia phân tích tập trung nghiên cứu tỷ suất giả trên lợi nhuận (chỉ số P/E) của các công ty thì thực tế cho thấy tỷ suất giá trên doanh thu mới là dấu hiệu tốt bảo hiệu diễn biến giá cổ phiếu trong tương lai. - Các công ty được phương tiện truyền thông chú ý đưa tin nhiều hơn thường hoạt động kém hiệu quả di trong khoảng thời gian sau đó. (Đây là một lý do nữa để bạn cần thận trọng khi thấy các doanh nghiệp này xuất hiện trên phương tiện truyền thông). Ngành chuyên nghiên cứu các cơ hội thị trường Có rất nhiều ví dụ về tính không hiệu quả của thị trường kiểu như vậy và không phải trường hợp nào cũng dễ nhận ra. Muốn biết được đòi hỏi phải nghiên cứu chuyên sâu, có thể phải cần đến cả đội ngũ chuyên gia với các tiến sĩ trong ngành toán học, thống kê hay kinh tế học. Những đội ngũ này có thể được thành lập ra giống như những cỗ máy để tìm ra “vết nứt” nhỏ nhất có thể có trên thị trường thế giới. Họ sẽ xem xét tất cả các loại nhận định và các mối quan hệ, thông qua công cụ rất mạnh là máy vi tính. Thực hiện được điều này có thể đòi hỏi một lượng vốn khổng lồ, thông tin liên tục, kịp thời và hoạt động 24 giờ liên tục. IPO: initial public offering. * Chỉ số P/E (price-earnings):Hệ số giữa giá giao dịch của một cổ phiếu với lợi nhuận mà cổ phiếu đó đem lại. * Price/sales: Hệ số giữa giá giao dịch của một cổ phiếu với doanh thu tỉnh trên một cổ phiếu. Có điều đối với hầu hết các cơ hội xuất phát từ hành vi thị trường, càng nhiều người tận dụng được cơ hội thì càng nhiều cơ hội bị biến mất. Những cơ hội tạm thời này không phải những thứ mà tôi gợi ý để các bạn tìm hiểu và tận dụng trong hoạt động giao dịch và đầu tư. Dù nhận định của tôi cũng dựa trên hành vi của thị trường nhưng hi vọng là chúng tồn tại lâu dài hơn. Những nhận định này sẽ được khái quát trong chiến lược tiếp theo. https://thuviensach.vn 2.9. Những chiến lược dựa trên sáu loại hành vi thị trường Như các bạn thấy, tôi đã phân loại khả năng vượt trội trên thị trường của nhiều người khác nhau thành bốn lợi thế so sánh. Trong số đó, lợi thế luôn khiến tôi quan tâm nhất đó là sự hiểu biết hành vi thị trường. Ba lợi thế còn lại chúng ta có thể bỏ qua. Muốn tiếp cận được nguồn tin đặc biệt cần phải dựa vào cơ hội hiếm có có thể xảy ra, hơn nữa thông tin này cũng chưa chắc đã rõ ràng. Vượt trội so với các nhà đầu tư khác trên thị trường nhờ vào khả năng phân tích về căn bản là cực kì khó khăn, còn nghiên cứu sổ đặt lệnh thì chỉ có ngân hàng và các nhà môi giới mới làm được. Mặt khác, sự hiểu biết về thị trường đã đem lại cho tôi một lợi thế tương đối đơn giản nhưng kéo dài liên tục trong một thời gian dài, và tôi tin rằng lợi thế này rất ổn định. Có sáu nguyên tắc nền tảng cho tất cả các chiến lược được nêu ra trong cuốn sách này, đó là: 1. Vẫn luôn tồn tại những hiện tượng mang tính quy luật và cả những điều bất thường trên thị trường. 2. Thị trường thường phản ứng chậm trễ trước những ảnh hưởng vẽ mặt cơ cấu. 3. Các công ty nhỏ đem lại nhiều cơ hội hơn. 4. Thị trường thường phản ứng thái quá so với mong đợi. 5. Thị trường vận động theo các xu hướng ngầm. 6. Xem xét các nguyên tắc căn bản có thể kết hợp với việc theo dõi biến động giá cả để đưa ra quyết định đầu tư. Sáu lợi thế này sẽ được phân tích kĩ từ Chương 4 đến Chương 9. Tuy nhiên, trước hết chúng ta cần phải đề cập một chủ đề khá nhạy cảm, đó là rủi ro. https://thuviensach.vn CHƯƠNG 3: RỦI RO 3.0. Quản lý và chấp nhận rủi ro Học cách đối phó với rủi ro và thua lỗ Sau rất nhiều năm lặn lội trong nghề giao dịch, tôi mới học được cách đối phó với rủi ro. Trước đây, nhờ xác định được thật rõ ràng một vài cơ hội thị trường, tôi đã giành được nhiều thành công khi đầu tư, nhưng tôi vẫn coi tài chính như một trò chơi hay một ván cờ, nói một cách chính xác tức là tôi nghĩ nếu quyết định đúng thì thắng, ngược lại thì thua. Đôi khi phương thức đầu tư quá tham vọng này đã dẫn đến một số thói quen xấu. Chẳng hạn, khi tôi không thu được kết quả như ý muốn, tôi đã mắc ba sai lầm cơ bản sau: 1. Tôi duy trì vị thế đầu tư thua lỗ trong thời gian quá dài vì hy vọng rằng cuối cùng tôi sẽ thắng, chứng minh là mình quyết định đúng. 2. Tôi hơi khắt khe với bản thân và nghĩ rằng chắc hẳn tôi đã bỏ qua điều gì đó thì mới bị thua như thế. 3. Tôi dằn vặt mình rằng bao nhiêu công sức nghiên cứu và phân tích cuối cùng vẫn dẫn đến thất bại. Tương tự như vậy, khi kiếm được lợi nhuận, tôi lại quá tham Vọng và cứ tưởng rằng lối tư duy của mình đúng và tôi là một anh hùng! Cờ thỏ các chứ không phải cờ vua Thật may là không lâu sau tôi đã thay đổi được lối suy nghĩ này. Tôi nhận ra rằng may rủi đóng một vai trò rất quan trọng trong đầu tư. Đôi khi lợi nhuận có được chỉ đơn giản nhờ may mắn và thua lỗ là do rủi ro, Thị trường tài chính giống trò chơi cờ thỏ cáo chứ không phải một ván cờ vua, bởi những sự kiện bất ngờ diễn ra trên thị trường rất giống với trò tung xúc xắc. https://thuviensach.vn Nhận ra điều này, tôi bắt đầu coi thị trường như một thứ gì đó có chút yếu tố ngẫu nhiên và chấp nhận một thực tế là lúc nào cũng có thể có rủi ro. Không có vụ giao dịch hay đầu tư nào là hoàn hảo. Lối tư duy này đã giúp ích rất nhiều cho Công việc của tôi. - Tôi đã không còn cố gắng đẩy suy nghĩ về khả năng thua lỗ ra khỏi đầu như kiểu đẩy lùi nỗi sợ bóng tối nữa, thay vào đó tôi bắt đầu có ý thức đón nhận và lường trước rủi ro. - Tôi thừa nhận rằng không phải lúc nào cũng có thể tìm ra được lý do xác đáng cho một thương vụ giao dịch thất bại được, trừ khả năng nó là may rủi. Vì vậy, tôi đã bỏ kiểu phân tích thua lỗ bằng Vô số các cuộc tranh luận để kiểm điểm xem mình đã mắc sai lầm gì. • Tôi đã học cách đánh giá rủi ro và xem xét các yếu tố khác như các mối tương quan và tính thanh khoản. - Sau khi có ý thức nhận ra rủi ro, tôi biết rằng không phải lúc nào Cố gắng và hạn chế tối đa rủi ro cũng là việc làm có ích, và tôi biết khi đã xác định được vài lợi thế so sánh, tôi cần tin tưởng rằng theo thời gian, chúng sẽ có ích cho tôi. Một trò chơi theo kiểu bàn cờ dành cho hai người trong đó các quân cờ đưỢC di chuyển theo điểm số của mỗi lần tung xúc xắc. Người thắng là người bỏ được hết các quân cờ ra khỏi bàn trước. - Tôi cũng thừa nhận rằng ngay cả những ý tưởng đầu tư tuyệt vời cũng có thể đem lại thua lỗ. Nhận thức này giúp tôi biết cách chuyển biến vị thế đầu tư đang lỗ tốt hơn. Quyết định sai không đồng nghĩa với việc tôi là một nhà kinh doanh kém cỏi. Ngay cả những nhà kinh doanh có lợi thế so sánh cũng có lúc đưa ra các quyết định mà về sau họ mới biết là hoàn toàn sai lầm. Có thái độ đúng mực đối với rủi ro là điều bạn nên học. Phải thừa nhận rằng giao dịch đầu tư là một nghề rất đặc biệt - nếu là một bác sĩ hay một luật sư, bạn sẽ mất việc ngay nếu nhiều lần thất bại, nhưng đó lại là một phần cuộc sống của nhà kinh doanh giao dịch đầu tư. 3.1. Những ý tưởng đầu tư tuyệt vời cũng có thể bị thua lỗ https://thuviensach.vn Năm 1999 đầu năm 2000, Warren Buffett rất nghi ngờ về sự tăng giá mạnh trên thị trường cổ phiếu, đặc biệt là cổ phiếu của các công ty trong lĩnh vực công nghệ cao. Chính vì vậy, ông đã không đầu tư mạnh tay như nhiều công ty quản lý quỹ khác. Và rồi, dĩ nhiên, đến giữa năm 2000, giá cổ phiếu của nhiều công ty Công nghệ sụt giảm cực mạnh, chỉ còn vài phần So với thời điểm bùng nổ giá. Đó là đợt sụp đổ thị trường hàng loạt và người đàn ông được mệnh danh là “nhà tiên tri của vùng Omaha” đã đúng (một lần nữa ông lại đúng). Tuy nhiên, tôi dám chắc rằng ông cũng đã có lúc cảm thấy phần nào áp lực khi mà giá thị trường cứ leo thang không ngừng còn quỹ đầu tư của ông thì làm ăn lẹt đẹt. Mặc dù vậy, với danh tiếng lẫy lừng, các nhà đầu tư vẫn gắn bó với ông trong suốt thời kỳ khó khăn này, còn ông thì luôn giữ vững lập trường. Họ tin tưởng ông đang đi đúng hướng, ngay cả khi ông không kiếm được khoản lời nào ngay lúc đó. "Một thị trấn nhỏ với 300.000 dân cư thuộc tiểu bang Nebraska, Hoa Kỳ, nơi Warren Buffett sống. Hãy bình tĩnh và can đảm Hồi mới khởi nghiệp, tôi vẫn thường có cảm giác rất bi quan khi những ý tưởng mà tôi theo đuổi không đem lại kết quả như mong muốn. Tôi coi đó như một dấu hiệu cho thấy tư duy của tôi đã sai lầm ngay từ đầu. Nhưng bây giờ thì tôi đã suy nghĩ bình tĩnh và can đảm hơn trước. Cuối những năm 1990, tôi đầu tư vào hai công ty mà tôi cho là rất có tiềm năng, đó là Addavita và Match Engine. Addavita - Công ty sản xuất tảo Addavita là một công ty có Công nghệ phù hợp ứng dụng vào việc sản xuất tảo. Tảo là loại thức ăn chủ yếu dành cho cá sản xuất tảo có tầm quan trọng rất lớn đối với việc nuôi cá. Cùng với trường Đại học Liverpool John Moores, Addavita đã phát triển các đơn vị nuôi tảo với chi phí hiệu quả. Các đơn vị này được đặt ngay tại các khu nuôi thủy sản. https://thuviensach.vn Tình trạng cạn kiệt dần nguồn cá tự nhiên ở châu Âu dẫn đến sự phụ thuộc ngày càng nhiều vào các khu nuôi cá, nhưng trong vài năm gần đây xuất hiện tranh cãi xoay quanh vấn đề ảnh hưởng về mặt sức khỏe đối với người ăn cá nuôi. Theo tôi được biết thì bởi cả nuôi ăn loại thức ăn khác so với cá sống tự nhiên nên chúng có màu sắc khác, vì thế chúng thường được ăn bổ sung thêm các hóa chất để có màu giống với tự nhiên. Một lợi ích nữa mà Công ty Addavita đem lại cho khách hàng đó là họ có thể sản xuất được các giống tảo hoàn toàn có khả năng tạo màu tự nhiên cho cá. MathEngine - Công ty đồ họa vi tính Ý tưởng của Math Engine là giúp tạo ra những đồ họa giống thật cho ngành trò chơi điện tử trên máy tính. Giữa những năm 1990, các trò chơi điện tử không giống thật lắm. Vấn đề nảy sinh là các vật thể di động trong trò chơi không phải lúc nào cũng tuân theo các nguyên tắc về vật lý thực - các phương trình liên quan thường quá phức tạp đối với các lập trình viên. Vì vậy, Math Engine đã tuyển nhiều sinh viên tốt nghiệp đại học chuyên ngành vật lý và toán học để tạo ra các công cụ riêng phục vụ cho các lập trình viên. Với việc sử dụng các bộ công cụ này, những hiện tượng như bóng nảy, nước chảy hay thủy tinh vỡ có thể được tạo ra giống thật hơn. Tuy nhiên, với hai khoản đầu tư này, tôi đã mất trắng khi cả hai đều phá sản. Mặc dù ban lãnh đạo các công ty đã nỗ lực hết sức mình, nhưng họ phải rất vất vả mới thuyết phục được khách hàng chấp nhận thực tế. Có vẻ như cả những người nuôi cá lẫn các lập trình viên trò chơi đều không thích các sản phẩm tiềm năng của hai công ty. Đây thường là tình huống xảy ra với công nghệ mới, vì bắt ép người ta phải làm việc khác đi là điều rất khó. Và giờ đây tôi tự hỏi mình: Đó có phải là các khoản đầu tư sai lầm không? Và tôi nghĩ câu trả lời sẽ là không. Tôi cho rằng tư duy lập luận của tôi là đúng, và khoản lời bù đắp rủi ro khi tôi bỏ tiền đầu tư là rất hấp dẫn. Vì vậy, việc tối thua lỗ chỉ có thể do may rủi “có thắng có thua”. Cả hai khoản đầu tư này đều có khả năng đem lại lợi nhuận rất lớn, gấp nhiều lần số tiền đầu tư tôi đã bỏ ra. Khả năng đó, trên thực tế đã xảy ra với tôi khi đầu tư vào các https://thuviensach.vn Công ty khác với mức độ phát triển tương tự hai công ty này trong giai đoạn đầu mới thành lập. Phân tích sau thất bại Nếu bạn mất tiền trong một vụ đầu tư, hãy tự hỏi mình các câu hỏi như: - Bạn có đang theo đuổi một mục tiêu xác thực không? • Bạn có hiểu thị trường thường hoạt động như thế nào không? - Bạn có ủng hộ một ý tưởng lớn hay một hiện tượng bất thường của thị trường mà bạn nhận ra không? • Phần lợi nhuận sẽ thu được Có xứng đáng với mức độ rủi ro không? Nếu bạn thấy thất vọng thì hãy học từ kinh nghiệm của mình và cố gắng đừng lặp lại sai lầm đó nữa. Nhưng nếu khoản đầu tư đó có vẻ hợp lý thì đừng từ bỏ. Hãy thừa nhận rằng bạn không thể phán xét được chất lượng của việc giao dịch hay đầu tư đó bằng cách chỉ dựa trên kết quả lợi nhuận hay thua lỗ. Lối tư duy này mang tính nguyên tắc. Bạn không muốn phải thay đổi cách thức đầu tư chỉ vì vài lần thất bại. 3.2. Những cơ hội không tương xứng đã đánh lừa rất nhiều nhà đầu tư Nếu một cơ hội đầu tư nào đó quá dễ dàng thì bạn phải cảnh giác. Có nhiều kiểu đầu tư siêu lợi nhuận. Vấn đề ở đây là đôi khi xuất hiện những biến cố bất ngờ khiến bạn không những mất hết tiền lời mà còn bị thua lỗ nặng. Các loại đầu tư này, khi thành công có thể khiến con người ta đắm chìm trong ảo tưởng là mình giỏi. Tuy nhiên, luôn tồn tại tính không đối xứng, bởi có thể trong nhiều năm, thị trường sẽ đem lại cho bạn lợi nhuận, nhưng trong một năm tồi tệ, thị trường có thể lại làm bạn trắng tay. Lợi nhuận cao hon liệu có đủ bù đắp rủi ro không? https://thuviensach.vn Người bình thường có lẽ sẽ dễ bị lôi cuốn vào những hoạt động đầu tư nhằm thu được nhiều lợi nhuận hơn so với mức bình thường. Có khả năng anh ta sẽ dốc hết khoản tiền tiết kiệm cả đời mình vào các hình thức tiết kiệm như bảo hiểm nhân thọ hay trái phiếu vì chúng đem lại khoản lời lãi cao hơn một chút So Với lãi tiền gửi ngân hàng thông thường. Tuy nhiên những hình thức này rủi ro hơn. Đôi khi chúng có thể không cánh mà bay. Thật là buồn khi nghe chương trình thời sự buổi tối đưa tin rằng tất cả các nhà đầu tư nhỏ lẻ đều mất hết các khoản tiền tiết kiệm. Vì vậy, tôi cho rằng các trường học nên dạy thêm một chút những nguyên tắc đơn giản về đầu tư và xác suất, đừng chỉ dừng lại ở những lý thuyết kinh tế học trên sách vở. Ngay cả những nhà đầu tư chuyên nghiệp cũng có lúc phạm sai lầm Không chỉ có nhà đầu tư nghiệp dư bị cuốn vào cơn lốc đầu tư rủi ro cao. Các nhà đầu tư trái phiếu chuyên nghiệp thường không chọn trái phiếu chính phủ mà chọn trái phiếu Công ty vì các công ty trả lãi cao hơn khoảng 1-2% so với chính phủ. Thoạt nhìn, khoản lãi chênh lệch dường như rất hấp dẫn. Tại sao lại phải bỏ tiền vào trái phiếu chính phủ, khi mà công ty XYZ, một cái tên đáng tin tưởng, trả cho bạn lại nhiều hơn? Ấy vậy mà nhiều lúc ngay cả các công ty lớn cũng có thể hoàn toàn thảm bại và nhà đầu tư mất toàn bộ khoản đầu tư của mình. Thị trường tiền tệ thường có tính không cân xứng, và chính điều này đã gây ra những thảm họa về tài chính. Vào những năm 1980, rất nhiều công ty của Australia đi vay mượn của Nhật. Khi ấy, lãi suất ở Australia đang ở mức cực kỳ cao, và dĩ nhiên sẽ thật hấp dẫn khi nhà đầu tư đi vay bằng đồng yên Nhật để tiết kiệm được vài phần trăm một năm, rồi đổi đồng yên này sang đô la Australia. Đây có vẻ như một điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư khai thác lỗ hổng hay tính không hiệu quả của thị trường. Tuy nhiên, trên thực tế, đô la Australia luôn là một đồng tiền rất yếu và tất yếu nó sẽ giảm giá. Khi đồng đô la sụp đổ, chi phí trả nợ tăng vọt bởi lúc này các khoản vay bằng đồng yên trở nên đắt đỏ hơn nhiều. Trong khi đó, doanh thu của các công ty đều tính bằng đô la Australia, hộ nhanh chóng https://thuviensach.vn phải đối mặt với thảm họa. Có những công ty đâm đơn có kiện các ngân hàng ra tòa vì chính họ đã cho vay các khoản vay này. Nhưng theo tôi việc làm này không công bằng, bởi những người làm trong lĩnh vực tài chính trong các công ty đều là các chuyên gia và chắc hẳn họ phải nắm rõ và lường trước thế nào là rủi ro chứ. Tôi đã từng chứng kiến rất nhiều nhà kinh doanh giao dịch gạo cội' thảm bại vì gặp phải rủi ro kiểu này. Nhớ lại thời điểm trước khi đồng euro ra đời, có một nhóm người ở một ngân hàng đầu tư kiếm được rất nhiều tiền nhờ tận dụng sự chênh lệch giữa các tỷ lệ lãi suất khác nhau tại các nước châu Âu hồi đó. Họ chỉ làm một việc đơn giản là vay bằng các đồng tiền lãi suất thấp rồi đầu tư vào các đồng tiền có lãi suất cao. Tiền kiếm được quá dễ dàng! Nhưng cũng giống như trường hợp trước, họ lại được trong vài năm, rồi những biến động tiền tệ khiến mọi thứ không còn như mong đợi. Họ đã mất đến hơn trăm triệu đô la. Quả là một kinh nghiệm cần học hỏi. Dù sau đó những người này đều mất việc, nhưng dĩ nhiên họ vẫn bảo toàn được số tiền lãi tích lũy từ mấy năm trước và chuyển sang làm cho công ty khác. Sự nghiệp của họ cũng không bị ảnh hưởng gì vì ngân hàng nơi họ làm việc lúc đó cũng sẵn sàng che giấu vụ thua lỗ đáng xấu hổ của mình. Trong thế giới tài chính thì điều gì cũng có thể xảy ra. Chắc hẳn bạn sẽ không thể may mắn như các nhà giao dịch này đâu, vì vậy, hãy cẩn trọng trước những cơ hội đầu tư đem lại lời lãi lớn hơn mức bình thường nhưng cũng tiềm ẩn độ rủi ro cao. Mặc dù đầu tư vào chúng có thể đem lại hiệu quả chốc lát nhưng bất kỳ lúc nào rủi ro cũng có thể ập đến. Đại học có thể giáng xuống bất cứ lúc nào. 3.3. Biến động thị trường và thua lỗ có thể đem lại cho bạn nguồn lợi nhuận lớn Trong khi thị trường liên tục phát triển và ngày càng trở nên phức tạp, tinh vi, các nhà đầu tư vẫn luôn phải cố gắng tìm kiếm mọi cơ hội có thể có. Giờ đây, những phương thức kiếm tiền tin cậy và ít rủi ro có lẽ đang dần mất đi. https://thuviensach.vn Điều này có nghĩa những cơ hội đem lại siêu lợi nhuận đang ngày càng ít đi. Thực ra, những cơ hội có khả năng tồn tại lâu nhất lại chính là những cơ hội khó đạt được nhất. Bạn có sẵn lòng theo đuổi một ý tưởng đầu tư gây thua lỗ liên tục trong 11 tháng liền rồi sau đó mới đem lại kết quả như mong muốn vào tháng thứ mười hai không? Rất nhiều nhà kinh doanh giao dịch không ưa kiểu đầu tư này. Số phận của nhiều quỹ đầu tư sẽ bị đe dọa ghê gớm nếu các nhà đầu tư của họ liên tục rút hết vốn về. Giới tài chính của chúng ta luôn quen báo cáo kết quả kinh doanh theo quý hoặc theo năm. Người ta đánh giá hoạt động của các công ty trong một khoảng thời gian nhất định và sẽ phản ứng ngay nếu thấy kết quả không khả quan như mong đợi. Tuy nhiên, bằng phương thức quản lý rủi ro một cách thận trọng, bạn vẫn có thể áp dụng kiểu đầu tư không mấy dễ chịu này. Giữa những năm 1990, tôi “về hưu”, không làm cho Công ty nào nữa và chỉ muốn đầu tư bằng tiền của chính mình. Tôi tiếp tục giao dịch ngoại hối, các hợp đồng tương lai trên tài khoản của mình và quyết định đầu tư vào các công ty mới thành lập. Những công ty mới thành lập thường là các công ty tư nhân chưa niêm yết trên bất kỳ thị trường chứng khoán nào, mặc dù đó đương nhiên là mong mỏi của họ. Có rất nhiều công ty nhỏ chưa được niêm yết đang tìm kiếm nguồn đầu tư tài chính và đối với họ việc này thật khó khăn bởi hầu như không có nhà đầu tư nào quan tâm đến các công ty này. Cơ hội có thể được tìm thấy ở những nơi mọi người không thích Một trong những lý do tôi đề cập đến lĩnh vực rủi ro cao vì nhiều người coi rủi ro là điều rất đáng sợ. Đa số các Công ty khi gặp rủi ro đều thất bại còn nhà đầu tư luôn phải lựa chọn cực kì kĩ càng và phải tin tưởng rằng số lợi nhuận thu được sẽ đủ để bù cho các khoản lỗ không tránh khỏi. Các nhà đầu tư cũng không được thanh toán ngay và có thể họ sẽ phải chờ đợi rất lâu mới có cơ hội thu về khi công ty niêm yết trên sàn chứng khoán hoặc được một công ty khác mua lại. Đây là lý do tại sao tôi đi đến kết luận rằng các công ty nhỏ làm ăn tốt có thể đang bị định giá thấp hơn giá trị thực. Đây chính là lợi thế cho những ai đầu tư vào các công ty mới thành lập nếu họ có khả https://thuviensach.vn năng nhìn nhận và chọn lựa ra ứng cử viên sáng giá nhất để đầu tư vào trong SỐ VÔ vàn các Công ty nhỏ đang khát nguồn tài chính. Tôi thấy quá trình này cũng không khác gì lắm so với việc xem xét các quy luật căn bản chi phối thị trường tiền tệ, lãi suất, hay những thị trường khác... và trong hơn 10 năm, tôi đã duy trì được một mức tỷ suất lợi nhuận hàng năm lên tới hơn 20%, bất chấp sự kiện thị trường sụp đổ vào năm 2000. Tất nhiên, không phải ai cũng có điều kiện đầu tư vào các Công ty chưa được niêm yết. Khoản tiền đầu tư tối thiểu ban đầu cũng phải lên đến 50.000 đô la, và có lẽ bạn cũng còn phải thông qua một mạng lưới môi giới. Tuy nhiên, tôi cũng đã áp dụng được những kinh nghiệm khi đầu tư vào các công ty chưa niêm yết trong việc định giá các Công ty nhỏ đã niêm yết trên thị trường chứng khoán. Tất cả các nhà đầu tư đều có cơ hội tiếp cận với các công ty này. Trong chương sau, tôi sẽ làm sáng tỏ những nguyên tắc cơ bản của các Công ty nhỏ mà tôi cho là quan trọng giúp các nhà đầu tư trong việc đánh giá và nhận định. Nói chung, đầu tư vào cổ phiếu của các công ty nhỏ trên sàn chứng khoán cũng rủi ro hơn nhiều so với các cổ phiếu “chất lượng cao” của các công ty có tên tuổi, nhưng nếu nỗ lực tìm kiếm các cơ hội và quản lý được rủi ro thì bạn sẽ thấy những kiểu đầu tư không mấy dễ chịu này sẽ đem lại cơ hội béo bở hơn nhiều. Nói chung, hãy thử các kiểu đầu tư và giao dịch khác thường mà người khác không quan tâm đến. Có thể nhờ đó bạn sẽ tìm ra cơ hội chiến thắng. 3.4. Đa dạng hóa Ai cũng biết ích lợi của việc đa dạng hóa danh mục đầu tư. Có một câu nói rất nổi tiếng rằng đa dạng hóa đầu tư là một bữa trưa miễn phí dành cho nhà đầu tư. Thiếu bữa trưa này thì sẽ chẳng có chiến lược đầu tư nào thành công cả. Thế giới luôn chứa đựng rủi ro. Mọi người đều muốn tránh những điều bất ngờ không mong muốn. Các nhà đầu tư đều muốn thu được một nguồn lợi ổn định và đáng tin cậy hơn là luôn ở trong tình trạng dao động bất định giữa lời lỗ, thắng thua. https://thuviensach.vn Đa dạng hóa đầu tư có thể cho phép các nhà đầu tư giảm bớt được mức độ rủi ro mà không cần phải giảm tổng lợi nhuận. Nguyên tắc của hoạt động này là giúp giảm bớt độ lớn của các khoản lời lỗ. Rất khó xảy ra trường hợp cùng một lúc một loạt các khoản đầu tư cùng sinh lời hoặc cùng thua lỗ. Vì vậy ngay cả khi chúng ta có một vài khoản đầu tư nhiều rủi ro hơn thì khả năng rủi ro của cả danh mục đầu tư cũng không thay đổi mấy. Tôi đã nói cho các bạn biết tôi tin tưởng như thế nào đối với những vụ giao dịch đầu tư khó khăn và không mấy dễ chịu có thể đem lại lợi nhuận lớn. Vì vậy, đa dạng hóa danh mục đầu tư là điều đặc biệt có ích bởi cùng một lúc bạn có thể có nhiều khoản lãi đủ bù lỗ và lợi nhuận chung thu được là vẫn đáng kể. Dưới đây là một số điểm lưu ý về vấn đề đa dạng hóa danh mục đầu tư: - Bạn có thể thực hiện việc đa dạng hóa trong cùng một loại tài sản. Chẳng hạn, một danh mục đầu tư có thể gồm vài cổ phiếu “chất lượng cao” cùng với vài cổ phiếu của các công ty nhỏ. - Đa dạng hóa nhiều loại tài sản (Cổ phiếu, trái phiếu, tiền mặt, vàng, bất động sản, v,v...) đem lại hiệu quả cao hơn vì các khoản đầu tư này ít liên quan tới nhau. • Bạn không nên duy trì một khoản đầu tư đang lỗ đơn giản chỉ vì có một khoản đầu tư khác đang có lời. Tôi đã từng cố giữ mãi một khoản đầu tư tiền tệ đang lỗ vì khoản đầu tư trái phiếu khác đang sinh lời và tính tổng cộng vào thì tôi không bị lỗ. Nhưng sau đó tôi nhận ra rằng nếu tôi làm theo những nguyên tắc đầu tư thông thường thì chắc hẳn tôi đã chấm dứt tình trạng lỗ đó và thu được lợi nhuận cao hơn nhiều. • Mỗi khoản đầu tư trong danh mục đầu tư đều phải dựa trên giá trị của chính chúng. - Hãy nhớ rằng bạn có thể giữ tiền mặt như một bộ phận trong danh mục đầu tư. - Việc đa dạng hóa danh mục đầu tư không phải là một môn khoa học đòi hỏi sự chính xác. Ở chương sau các bạn sẽ thấy rằng rất khó có thể đo lường chính xác mức độ rủi ro, vì vậy chỉ cần đa dạng hóa một cách tương đối, căn cứ vào những yếu tố cơ bản. https://thuviensach.vn 3.5. Đánh giá rủi ro - rồi nhân đôi rủi ro Thật đáng tiếc là xảy ra rất nhiều trường hợp trong đó các nhà giao dịch đầu tư cá nhân, hay thậm chí cả các quỹ đầu tư cũng “thất bại thảm hại”. Họ phải gánh khoản lỗ quá lớn đến Mức lâm vào tình trạng thất nghiệp hoặc phá sản hoàn toàn. Trong mọi trường hợp, lý do ở đây đều giống nhau: Họ không quản lý được rủi ro của mình. Tôi muốn tránh điều này và bạn cũng vậy. Để quản lý tốt rủi ro, điều quan trọng nhất tôi phải làm là luôn có ý thức về khả năng tôi sẽ mất bao nhiêu tiền nếu thị trường đi ngược lại những gì tôi tính toán, và nếu cần còn phải tính tới mức lỗ mà tôi có thể chịu đưỢC. Đánh giá rủi ro không phải lúc nào cũng là một môn khoa học đòi hỏi sự chính xác Tôi thường bắt đầu bằng việc lần lượt xem xét mỗi khoản mục đầu tư hiện có. Thường thì việc phán đoán xem một khoản đầu tư có thể lỗ bao nhiêu không khác gì đoán mò. Thật khó có thể tính toán ra con số cụ thể một cách khoa học bởi: - Áp dụng các diễn biến giá trong quá khứ không phải lúc nào cũng hiệu quả, vì thế giới thay đổi không ngừng. Tôi mua nhiều cổ phiếu sau cuộc chiến tranh Iraq vì nghĩ rằng chúng đã bị định giá thấp và có xu hướng tăng giá trở lại, nhưng thực tế tôi không hề có ví dụ điển hình nào đã xảy ra trước đó để phán đoán xem điều gì sẽ xảy ra sắp tới. - Ngay cả trong những tình huống thông thường, vẫn có rất nhiều cái gọi là “tính biến động của biến động”, vì thị trường luôn trải qua các giai đoạn thăng trầm liên tục Trong nhiều trường hợp, mức độ rủi ro tối đa theo lý thuyết chính là toàn bộ khoản đầu tư, bởi giá có thể tụt xuống mức 0. Nhưng khả năng này không mấy khi được tính đến bởi chúng ta hầu như không bao giờ trông đợi nó xảy ra trong khoảng thời gian chúng ta đang đầu tư. - Những phân tích bằng số liệu thống kê rất phức tạp thường không đầy đủ, đó là lý do tại sao có một vài chuyên gia rất có tên tuổi nhưng vẫn không thành công trên thị trường. Vì vậy, ước tính mức lỗ tối đa của tôi đối với mỗi khoản mục đầu tư đều dựa vào cảm nhận của tôi về những gì có thể xảy ra trong một môi trường bình thường, https://thuviensach.vn tức là một môi trường đầu tư bình thường áp dụng trong bốn năm của giai đoạn năm năm. Ví dụ, để tính toán rủi ro, tôi thường giả định rằng các cổ phiếu “chất lượng cao” sẽ không giảm quá 25% trong bốn năm của một giai đoạn năm năm. Như vậy, cứ mỗi 100 đô la đầu tư vào các công ty lớn thì tôi dự tính sẽ lỗ mất 25 đô la. Cổ phiếu của các công ty nhỏ hơn thường rủi ro hơn. Vì vậy, nếu tôi đầu tư 100 đô la vào một trong số chúng, có thể tôi phải tính đến chuyện trong bốn năm của một giai đoạn năm năm tới, nó sẽ giảm giá hơn 50%, nghĩa là tôi phải chấp nhận khả năng sẽ mất đến 50 đô la. Với công việc ước tính như vậy, đối với mỗi khoản mục đầu tư, tôi có thể dễ dàng tính toán thêm vào để biết được tổng rủi ro của mình là bao nhiêu. Rồi tôi ước tính tiếp xem tôi có thể lỗ mất bao nhiêu trong những tình huống hợp lý - tức là bốn năm trong một giai đoạn năm năm. Nhưng tình hình có thể tồi tệ hơn thế. Trong vòng 5 năm thì sẽ có một năm tồi tệ, vì vậy tôi phải chuẩn bị tinh thần chấp nhận lỗ nặng hơn dự tính. Chính vì vậy, tôi giả định thêm rằng mình có thể sẽ lỗ gấp đôi lượng tính toán ban đầu. Tôi đánh giá tổng mức độ rủi ro như thế nào Tuy nhiên, nếu cảm thấy không có gì bất trắc xảy ra trong thời gian tới, tôi có thể tính toán giảm bớt lỗ Mác tính. Nếu tôi có rất nhiều các khoản mục đầu tư khác nhau và giá cả của chúng tương đối độc lập thì có thể hi vọng một cách hoàn toàn hợp lý rằng sẽ không có chuyện tất cả lỗ cùng một lúc được. Rõ ràng, bạn có lợi rất nhiều từ việc đa dạng hóa rủi ro. Nhưng hãy cẩn thận, một số quỹ đầu tư tên tuổi đã thất bại thảm hại chỉ vì không đánh giá đúng mức độ tương quan của các khoản mục đầu tư. Vậy tóm lại, chiến lược của tôi không có gì cao siêu hay khó hiểu, trái lại, nó cực kỳ đơn giản và logic: - Đối với mỗi khoản mục đầu tư, hãy đánh giá mức độ thua lỗ trong điều kiện môi trường đầu tư bình thường. https://thuviensach.vn • Hãy tính gấp đôi mức thua lỗ đó. - Cộng thêm cả các khoản lỗ có thể xảy ra rồi lấy tổng trừ đi một lượng nhất định nếu nó được đảm bảo bằng việc đa dạng hóa danh mục đầu tư. Quan điểm của tôi ở đây là phải biết chấp nhận các mức độ rủi ro của thị trường. Nhất thiết bạn phải có khả năng trả được các khoản lỗ đó bởi lúc nào trường hợp xấu nhất cũng có thể xảy ra. Vì vậy, một cách đơn giản, hãy chọn quy mô các khoản mục đầu tư một cách hợp lý để đảm bảo rằng có thể quản lý được mức lỗ dự tính. Nếu như khoản đầu tư không quá lớn thì mức độ rủi ro cũng sẽ không cao. Với một chiến lược đúng, bạn có thể áp dụng những gì tôi vẫn thường khuyên các nhà kinh doanh giao dịch nên làm đó là “duy trì cuộc chơi”. Đừng quá mạo hiểm. 3.6. Điều chỉnh rủi ro sau khi giao dịch Cá sấu Dundee là một bộ phim rất hay. Nó phần nào thể hiện được một cách rõ nét nhất sức mạnh tinh thần và khiếu hài hước của người Australia. Một trong những người bạn của tôi đã có được may mắn là đầu tư vào bộ phim này. Tôi nghĩ đó là bộ phim đầu tiên có sự diễn xuất của diễn viên Paul Hogan, nhưng ngay cả khi anh ta rất nổi tiếng và được khán giả ưa thích như một diễn viên hài ở Australia thì việc đầu tư vào bộ phim này vẫn có chút gì đó mạo hiểm đối với các nhà đầu tư. Khi bộ phim hoàn thành, anh bạn của tôi đã được mời đến xem buổi chiếu thử. Sau khi xem xong, anh nói với một nhà đầu tư khác: “Tôi không thấy ấn tượng gì lắm.” Một người khác thì lại thích bộ phim này và ngỏ ý mua lại toàn bộ số cổ phần của anh bạn tôi với giá mua lúc đầu, nhưng anh nghĩ: “Ô, mình đã đợi cơ hội này từ lâu rồi và mình cũng vẫn muốn xem kết quả ra sao chứ.” Có lẽ đó không phải là lý do hợp lý, nhưng đó là một quyết định hoàn toàn sáng suốt. Bộ phim nhanh chóng được công chiếu và nổi tiếng trên toàn thế giới, trở thành một trong mười bộ phim ăn khách nhất trong ngành phim truyền hình tính đến thời điểm đó. https://thuviensach.vn Quả là một trận thắng giòn giã cho người bạn của tôi. Trong vài năm sau đó, tổng lợi nhuận của anh đã gấp tới 10 lần khoản tiền đầu tư ban đầu, tức là lãi 1000%. Thật không có gì tuyệt vời hơn. Mặc dù vậy, điều đáng nói ở đây là, đó hoàn toàn không phải là một khoản lời lớn sau khi đã điều chỉnh rủi ro. Khi biết chuyện này, tôi đã kiên quyết sẽ không bao giờ đầu tư vào lĩnh vực điện ảnh. Lý do là trong khi vô số các bộ phim hoàn toàn thất bại, thì một bộ phim thành công vang dội như vậy lẽ ra phải đem lại lợi nhuận lớn hơn nữa chứ không chỉ dừng lại ở con số 10 lần. Nếu bạn đủ may mắn để biết sớm đầu tư vào 10 công ty công nghệ hàng đầu chẳng hạn thì chắc hẳn bạn còn thu được đến hàng trăm hay hàng nghìn lần khoản đầu tư ban đầu. Kinh nghiệm từ Home House Từ kinh nghiệm với Home House, một câu lạc bộ ở Luân Đôn mà tôi đã góp sức để lập ra, tôi lại rút ra kết luận tương tự. Khi chúng tôi bán lại câu lạc bộ này vào năm 2004, mức giá bán được cao hơn mức mà cơ quan định giá độc lập đưa ra, và như vậy nó đem lại một khoản cũng kha khá. Chúng tôi đã đạt được thành công vang dội, còn câu lạc bộ trở nên nổi tiếng, trở thành một trong những câu lạc bộ dành cho những cá nhân hàng đầu ở Luân Đôn và thu hút rất nhiều các nhân vật nổi tiếng. Có điều, tỷ suất lợi nhuận của tôi từ khoản đầu tư này không được đến 10% một năm. Cũng không có gì là ngạc nhiên, vì nếu chúng tôi không thành công, chúng tôi sẽ có nguy cơ lỗ toàn bộ khoản đầu tư ban đầu. Vì vậy, tôi biết rằng ngành kinh doanh này không phải là vùng đất tốt để kiếm tiền được. Có lẽ nó chỉ thu hút được những nhà đầu tư yêu thích phong cách sống ở đây. Thật là vui thú khi thong dong bước vào nhà hàng hay câu lạc bộ của chính mình và vui vẻ cụng ly với khách hàng - nhưng nhiều nhà đầu tư trong ngành này đang phải chịu rất nhiều rủi ro và hầu hết đều không trụ đưỢC lâu. Bài học chung rút ra từ đây là: bạn hãy cẩn trọng ngay cả với những khoản đầu tư đang sinh lời và cả phương thức đầu tư nói chung. Bạn có phải mạo hiểm trước quá nhiều rủi ro để kiếm được lợi nhuận không? Gần đây mọi thứ có diễn ra như bạn mong muốn https://thuviensach.vn không? Hãy phân tích xem có bao nhiêu rủi ro trong vụ này và liệu lợi nhuận đem lại có xứng đáng không. 3.7. Phẩm chất của các nhà giao dịch thành công Lần đầu tiên đảm trách việc tuyển dụng và sa thải các thành viên trong đội giao dịch đầu tư của mình, tôi bị cuốn hút bởi những ai có khả năng đối phó tốt với rủi ro. Nếu tìm hiểu, tôi sẽ không chỉ tuyển nhiều người như vậy, mà còn rút ra được nhiều bài học về chiến lược giao dịch thành công. Nếu như các nhà toán học hay nhà kinh tế học là các nhà đầu tư giỏi thì bí quyết giao dịch có lẽ sẽ nằm ở chỗ hiểu rõ được các quy tắc. Nếu những người mạnh bạo hay dè dặt đầu tư giỏi thì có lẽ bởi phong cách đầu tư của họ phản ánh cá tính của họ. Tôi muốn thảo ra một bản tóm tắt về “các nhà đầu tư xuất chúng”. Riêng với bản thân tôi, không bao giờ tôi nghĩ mình là một nhà đầu tư giỏi cả. Tôi không phải là đứa trẻ biết kiếm tiền bằng việc bán nước chanh tự làm khi mới 8 tuổi. Tôi không có kinh nghiệm đối phó với bất kì loại rủi ro nào. Tôi cũng không có được niềm tin mà bạn nghĩ một nhà đầu tư giỏi trên thị trường thường có. Mặc dù vậy, tôi nghĩ mình cũng có một số tổ chất nhất định góp phần hình thành nên các kĩ năng của một nhà giao dịch. Dùng mẹo chơi cờ vua là một bài luyện tập tốt Khi còn nhỏ, tôi thích chơi ô chữ và các trò chơi mang tính chiến lược. Khi bắt đầu chơi cờ vua vào năm 12 tuổi, tôi đã có cảm nhận rất tốt về môn thể thao trí tuệ này, đến 15 tuổi, tôi đã giành được chức quán quân trong giải thi đấu cờ vua dành cho người lớn của bảng. Ngoài việc có được sự đào tạo về trí tuệ, tôi đã tiết kiệm được một khoản tiền kha khá nhờ thường xuyên lui tới công viên Hyde Park ở Sydney chơi cờ để kiếm tiền. Những cờ thủ ở đây đều khá lớn tuổi và họ rất khoái chí nếu thắng được của một thằng nhóc 15 tuổi như tôi vài đồng đô la. Nhưng thường thì tôi lại có khả năng đánh bại họ và rồi tôi nhanh chóng học được cách giả vờ thua đúng lúc và làm cho chiến thắng của mình giống như may mắn mới có được. Thế là họ sẵn sàng https://thuviensach.vn chơi với tôi nhiều hơn và đặt cược cũng nhiều tiền hơn. Đối với tôi có lẽ đây là một khóa học về tâm lý học và cách quản lý rủi ro. Thắng được người lớn trong môn cờ vua khiến tôi có suy nghĩ có lẽ họ cũng chẳng thông minh lắm. Với một trí nhớ tốt, tôi còn khiến một cô giáo dạy sinh bối rối khi thường xuyên bắt lỗi cô ngay trong lớp trong các giờ dạy về các loài sinh vật. Tôi cho rằng tôi đã khá kiêu ngạo và tin rằng mình phải tự đi tìm tòi mọi thứ vì nhiều khi người khác rất hay mắc sai lầm trong tư duy logic của họ. Thế nhưng, trong những năm đầu đời, tôi đã rất rụt rè và thiếu tự tin vào bản thân. Tôi có cảm giác như một người ngoài cuộc và có lẽ cảm giác này bắt nguồn từ nỗi oán hờn vì bị tách khỏi gia đình bố mẹ ruột khi còn là một đứa trẻ. Tôi lớn lên mà không biết mình đến từ đâu hay mình thuộc về nơi nào. Tôi luôn có cảm giác lúc nào cũng phải tự đứng trên đôi chân của mình. Ít nhất thì tôi cũng luôn sống rất xa người cha nuôi. Tôi luôn ý thức trong đầu rằng chuyện những đứa trẻ được gần gũi với cha mẹ trên các chương trình tivi như Brady Bunch' hoàn toàn chỉ là chuyện tưởng tượng. Tôi không có hình mẫu nào để học theo, cũng không có tiền hay các mối quan hệ. Thành Công là điều có lợi cho tôi. Trong khoảng thời gian gần bước sang tuổi 30 và 40, tôi đã thay đổi rất nhiều, bắt đầu biết tận hưởng cuộc sống và giũ bỏ cảm giác lúc nào cũng thiếu thốn. Kêu ca phàn nàn như vậy là quá đủ rồi. Tôi phát hiện ra rằng nhiều tính cách của tôi cũng giống như tính cách của các nhà đầu tư thành công khác. Động lực và tham vọng là cực kì cần thiết. Bạn không thể thành công được trong giới tài chính nếu bạn lười nhác. Tôi nghĩ chính tuổi thơ thiệt thòi đã tạo ra động lực và khát khao cháy bỏng muốn chứng tỏ mình. Tôi ngưỡng mộ những người xuất thân trong một gia cảnh rất thuận lợi mà vẫn có ý chí vươn lên để đạt được thành tựu gì đó cho cuộc đời mình. Chương trình hài kịch tình huống được trình chiếu trên truyền hình Mỹ từ năm 1969 đến năm 1974 trên đài ABC (American Broadcasting Company). https://thuviensach.vn Yếu tố chấp nhận rủi ro trong giao dịch đòi hỏi phải có niềm tin vào bản thân mình và sự tự tin thực sự. Yếu tố này cũng đặc biệt quan trọng khi phải đối mặt với thua lỗ. Mặt khác, cái tôi quá lớn lại không tốt bởi thị trường không bị lừa phỉnh khi ai đó ra vẻ can đảm. Các nhà đầu tư giỏi luôn hiểu biết về thế giới xung quanh. Nhiều người rất chịu khó thu thập tin tức và theo dõi các diễn biến chính trị trong nước và trên thế giới. Dĩ nhiên, nhà đầu tư giỏi phải có trí thông minh và óc thực tế. Giao dịch đầu tư có lẽ chính là bài kiểm tra chỉ số IQ cao cấp nhất. Lúc nào tôi cũng coi trí thông minh là khả năng tiếp nhận, đánh giá thông tin và biết được điều gì là quan trọng nhất. Có rất nhiều người học cao và có kiến thức uyên bác mà tôi lại thấy họ chẳng có trí thông minh gì đặc biệt cả. Khả năng xử lí thông tin chính là yếu tố mà họ thiếu. Mặt khác, khả năng đơn giản hóa một vấn đề phức tạp cũng luôn làm tôi ấn tượng. Ngoài ra bạn cũng cần phải có niềm đam mê đối với công việc mình đang làm. Đối với tôi, thị trường tài chính là điều thú vị nhất có thể có. Trước đây, tôi thường rất ghét phải rời khỏi phòng giao dịch để về nhà vào các buổi tối thứ Sáu. Hồi ấy không có hoạt động gì vào cuối tuần có thể so sánh với cảm giác tuyệt vời tôi có được vào những ngày làm việc bình thường. Mức độ lạc quan như vậy cũng là một yếu tố quan trọng. Có một cuốn sách của Tiến sĩ Martin Seligman, cuốn Learned Optimism (Thái độ lạc quan) nói đến mối tương quan giữa mức độ lạc quan của một người với thành công của họ và thậm chí còn đưa ra cả một bài kiểm tra mức độ lạc quan của người đọc. Cuốn sách cho rằng hầu hết những người thành công đều là người lạc quan ở một chừng mực nào đó. Lý giải của tôi về vấn đề này liên quan tới thái độ trước rủi ro. Tâm lý bi quan luôn ngăn cản con người ta không dám đối diện và chấp nhận giải quyết rủi ro. Những người chơi cờ giỏi không phải là các nhà đầu tư gioi https://thuviensach.vn Yếu tố logic thì sao nhỉ? Rõ ràng nó rất quan trọng đối với một nhà giao dịch môi giới. Là một người chơi cờ vua, tôi thường tự hỏi liệu những người chơi cờ khác có thể trở thành nhà đầu tư giỏi hay không. Tôi rất nghi ngờ về điều này, bởi các đấu thủ cờ vua giỏi thường chỉ sống trong thế giới nhỏ bé của họ. Đặc điểm của trò chơi này là ngồi đối diện với đối thủ trong năm đến sáu giờ liền, không hề có giao tiếp xã hội nào giữa hai người cả. Nếu tôi nhìn chằm chằm vào mặt người đối diện thì sẽ thật là thô lỗ và đương nhiên bạn cũng không thể chuyện trò hay cười đùa với họ được. Bạn cần phải tập trung cao độ và tính toán cẩn thận, điều này rất tốt cho hoạt động của não bộ, thế nhưng tất cả thông tin bạn cần chỉ là những gì đang bày ra trên 64 Ô vuông của bàn cờ đặt trước mặt bạn, và tuyệt đối không có chút yếu tố ngẫu nhiên nào ở đây cả. Vì vậy, cờ vua không dạy cho bạn bất cứ điều gì về thế giới thực hay về thị trường cả. Trò chơi này không phát triển kỹ năng đối phó với các tình huống ngẫu nhiên, hay khả năng biết chú trọng vào thông tin quan trọng nhất trong VÔ SỐ các nguồn tin không rõ ràng. Có một điều lạ là ngay cả các chuyên gia kinh tế cũng không phải là các nhà giao dịch giỏi, cho dù họ có những công cụ hữu hiệu nhất để đánh giá cung cầu hay phân tích các chính sách của chính phủ... Tôi thấy rất nhiều người trong số đó không hề giỏi trong việc đánh giá những hiện tượng lạ và họ thường coi thị trường không phải là nơi đáng để họ tham gia. Cuối cùng, người ta hay nói đến liên tục phải đối mặt với căng thẳng khi các nhà giao dịch đầu tư căng thẳng. Tôi không tin thực tế lại xảy ra tình trạng như vậy. Tôi mới chỉ thấy có người bị căng thẳng vì thất bại và bỏ nghề, chứ chưa thấy ai mệt mỏi và từ bỏ nghề đầu tư vì thành công cả. 3.8. Áp lực khi giao dịch tăng lên cùng mức độ rủi ro Ông chủ cũ của tôi ở Bankers Trust, Bruce Hogan miêu tả rất hay về hiện tượng áp lực gia tăng cùng với mức độ rủi ro. Ông ví von công việc đầu tư cũng chênh vênh giống như đi trên dây, khi bạn lên càng cao thì sẽ càng khó khăn hơn nhiều. https://thuviensach.vn