🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Thời Thơ Ngây Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn LỜI GIỚI THIỆU Edith Wharton sinh ngày 24-1-1862 tại số nhà 14, Đường Hai mươi ba Tây, Thành phố New York. Bà là con gái duy nhất trong một gia đình có quá đông con trai thuộc tầng lớp thượng lưu giàu có, từng được bà miêu tả vào năm 1933 như một “trung tâm quý tộc thu nhỏ… một xã hội mà tất cả những người buôn bán đều bị loại ra như một điều đương nhiên” (Hồi ký, 1.3). Bà là nữ tiểu thuyết gia đầu tiên đạt giải Pulitzer. Ngoài ra, bà cũng viết truyện ngắn và là một nhà thiết kế. Bà từng được đề cử giải Nobel Văn học năm 1927,1928 và năm 1930. Wharton kết nối quan điểm của bà về các tầng lớp đặc quyền trong xã hội Mỹ với trí thông minh bản năng xuất sắc để tạo nên những tiểu thuyết và truyện ngắn hài hước, sâu cay về vấn đề xã hội và tâm lý. Bà cũng quen biết nhiều cây bút văn chương cũng như những chính trị gia thời đó, trong đó có cả Tổng thống Theodore Roosevelt. Hồi còn nhỏ, bà đã phản đối những chuẩn mực về ăn mặc và lễ nghi dành cho con gái lúc bấy giờ. Bà cho rằng những yêu cầu đó là cứng nhắc và thiển cận. Edith muốn nhận được nhiều hơn từ nền giáo dục, bởi vậy bà đọc sách từ thư viện của bố và những người bạn của ông. Mẹ của bà ngăn cấm bà đọc tiểu thuyết cho đến khi kết hôn và Edith đã tuân theo. Edith bắt đầu làm thơ và viết tiểu thuyết từ khi còn nhỏ. Bà thử viết tiểu thuyết từ khi mười một tuổi. Tác phẩm đầu tiên được phát hành của bà là bản dịch từ một bài thơ bằng tiếng Đức có tên “What the Stones tell” của Heinrich Karl Brugsch và bà kiếm được 50 đô la. Lúc đó, bà mới mười lăm tuổi. Gia đình bà không muốn tên của bà xuất hiện ngoài công chúng bởi vì tên của phụ nữ thuộc tầng lớp thượng lưu chỉ xuất hiện trên mặt báo để thông báo về sự ra đời, kết hôn hay từ trần. Do vậy, bài thơ được phát hành dưới tên một người bạn của bố bà, E. A. Washburn. Ông đóng vai trò quan https://thuviensach.vn trọng trong nỗ lực tự học của bà, và ông đã khuyến khích bà theo đuổi nghiệp viết chuyên nghiệp. Ngoài viết tiểu thuyết, Wharton đã sáng tác hơn 85 truyện ngắn. Bà cũng là một nhà thiết kế và bà cũng viết nhiều sách về thiết kế, bao gồm tác phẩm đầu tiên được phát hành của bà. Bà mất ngày 11-8-1937 sau một cơn đột quỵ tại Pháp. Thời thơ ngây (tên gốc là The Age of Innocence) là tiểu thuyết thứ mười hai của bà. Tác phẩm đạt giải Pulitzer năm 1921, giúp Edith Wharton trở thành nhà văn nữ đầu tiên giành giải thưởng này. Thời thơ ngây kể về câu chuyện của một cặp đôi thuộc tầng lớp thượng lưu của xã hội đang chuẩn bị kết hôn. Truyện lấy bối cảnh xã hội New York cũ những năm 1870. Newland Archer, một luật sư hào hoa và là người thừa kế của một trong những gia đình có danh tiếng bậc nhất ở New York lúc bấy giờ, đang háo hức chuẩn bị cho đám cưới mơ ước của mình với tiểu thư May Welland yếu đuối và xinh đẹp. Tuy nhiên, anh tìm thấy lí do nghi ngờ sự lựa chọn cô dâu của bản thân mình sau sự xuất hiện của Nữ Bá tước Ellen Olenska, cô chị họ xinh đẹp mới trở về từ nước ngoài của May. Ellen từ châu Âu trở về New York sau tin đồn ly hôn với một Bá tước người Ba Lan. Ban đầu, Archer lo lắng vì tai tiếng của cô có thể ảnh hưởng đến danh tiếng của cô dâu tương lai của anh. Nhưng dần dần anh lại bị Ellen, người coi thường những quy định hà khắc của xã hội New York thu hút. Niềm ngưỡng mộ anh dành cho nữ Bá tước ngày một nhiều. Nhưng trên cương vị của một luật sư, anh được gia đình của May giao nhiệm vụ thuyết phục Ellen từ bỏ việc li dị với chồng. Liệu với tình cảm dành cho Ellen, Archer có thể khuyên cô dừng vụ ly hôn? Và Ellen có dành tình cảm cho anh? Đứng giữa cô dâu tương lai và tình yêu định mệnh của cuộc đời, anh sẽ lựa chọn như thế nào? Bằng giọng văn châm biếm, hài hước, Edith Wharton đã tái hiện xã hội New York thế kỉ 19 với những nề thói cổ hủ, lạc hậu, cái xã hội khiến con https://thuviensach.vn người ta không thể sống thật với con người và tình cảm của mình. Đồng thời, người đọc cũng cảm nhận được tài năng của bà qua cách bà miêu tả mối tình lặng lẽ của Ellen và Archer. https://thuviensach.vn PHẦN 1 CHƯƠNG 1 Vào một đêm tháng Giêng đầu thập kỷ 70, Christine Nilsson đang hát trong vở nhạc kịch Faust[1]tại Hí viện âm nhạc[2] ở New York. Mặc dù đã có cuộc thảo luận về việc xây dựng một nhà hát Opera mới, tại một trong những điểm nằm xa trung tâm “trên các phố đầu Bốn[3]”, với sự tốn kém và tráng lệ không thua gì những rạp hát lớn ở thủ đô các nước châu Âu, nhưng giới thượng lưu mỗi mùa đông vẫn vui vẻ tụ họp nhau tại những lô sang trọng cũ kỹ trong cái Hí viện cổ kính thân mật này. Những người bảo thủ yêu mến nó vì sự nhỏ bé và thiếu tiện nghi giúp họ có thể tránh xa những “cư dân mới” đang kéo về New York ngày càng đông và bắt đầu khiến người dân thành phố cảm thấy lo lắng. Những tâm hồn đa cảm lại gắn bó với nơi này vì nó mang những giá trị lịch sử. Còn những ai say mê âm nhạc thì vì bởi vang tuyệt vời của nó mà luôn hồ nghi về chất lượng của các căn phòng mới được xây để dành cho việc thưởng thức âm nhạc. Đó là lần xuất hiện đầu tiên của Madame[4] Nilsson vào mùa đông năm ấy, cùng với những nhân vật mà các tờ nhật báo đã học được cách mô tả là “những thính giả kiệt xuất” đều tụ họp về để nghe cô hát. Họ phải di chuyển qua các con phố ngập tuyết và trơn trượt trên những cỗ xe độc mã cá nhân, những cỗ xe tứ mã rộng rãi cho cả gia đình, hay trên những “cỗ xe ngựa Brown” tuy khiêm tốn nhưng lại thuận tiện hơn. Đi xe ngựa thuê của hãng Brown đến rạp hát cũng chẳng kém cạnh gì so với đi trên một cỗ xe riêng, và việc khởi hành trên những phương tiện giống nhau có một thuận lợi lớn (với ý giễu cợt về nguyên tắc bình đẳng) là thúc đẩy mọi người tranh nhau lên chuyến xe ngựa thuê đầu tiên trong hàng xe, thay vì chờ cho đến khi người đánh xe riêng của họ xuất hiện lấp ló nơi cổng Hí viện với cái mũi lạnh cóng. Một trong những giác quan nhạy bén của những người đánh xe mặc sắc phục đã khám phá ra rằng người Mỹ muốn rời khỏi những cuộc giải trí thậm chí còn nhanh hơn cả khi họ muốn đến đó. https://thuviensach.vn Khi Newland Archer mở cánh cửa phía cuối lô thì màn sân khấu vừa được kéo lên ở phân cảnh khu vườn. Lý do gì khiến một người trẻ tuổi như anh không đến sớm hơn? Anh đã ăn tối cùng mẹ và em gái vào lúc bảy giờ, rồi nán lại hút một điếu xì gà trong thư viện kiểu Gothic với những giá sách bằng gỗ hồ đào và những chiếc ghế trạm khảm, nơi duy nhất trong nhà mà bà Archer cho phép hút thuốc. Thế nhưng, trước hết, New York là một thành phố lớn và người ta hoàn toàn ý thức rằng ở những thành phố lớn, việc đến rạp hát sớm là “không đúng kiểu”, mà cái gọi là “đúng kiểu” lại chiếm một phần quan trọng trong thành phố của Newland Archer. Nó cũng như nỗi sợ vật tổ[5] bí hiểm đã chi phối số phận của tổ tiên anh hàng nghìn năm trước. Lý do thứ hai dẫn đến sự chậm trễ của anh lại là một lý do cá nhân. Anh đã lãng phí thời gian với điếu xì gà, vì từ tận đáy lòng anh là một người ham mê nghệ thuật và việc suy nghĩ về một thú vui tiêu khiển sẽ đến với mình khiến anh thoả mãn sâu sắc hơn so với việc phải thực hiện nó. Điều này đặc biệt đúng trong trường hợp đó là một thú vui tinh tế, như hầu hết những thú vui của anh. Trong dịp này, khoảnh khắc mà anh mong đợi đặc biệt và hoàn hảo đến mức, nếu anh ước tính thời gian đến trùng khớp với đạo diễn sân khấu dành cho người nữ danh ca thì có lẽ anh đã không thể bước vào Hí viện tại một thời điểm nào ý nghĩa hơn lúc cô đang vừa hát vừa bứt rơi những cánh hoa cúc với giọng điệu trong như sương: “Anh ấy yêu mình - anh ấy không yêu mình - ANH ẤY YÊU MÌNH!” Tất nhiên, cô hát “M’ama!”[6] mà không phải “anh ấy yêu mình”, vì một luật lệ rõ ràng không thể thay đổi trong giới âm nhạc, yêu cầu những đoạn tiếng Đức của các bản nhạc kịch Pháp, hát bởi những nghệ sĩ Thụy Điển, phải được dịch sang tiếng Ý cho những thính giả nói tiếng Anh hiểu rõ hơn. Điều này cũng tự nhiên đối với Newland Archer như những quy tắc mà cuộc đời anh đã rập khuôn theo, chẳng hạn như việc phải dùng hai chiếc bàn chải lưng bạc có khắc chữ lồng bằng men xanh để rẽ tóc, và không bao giờ được xuất hiện trước đông người mà không có một bông hoa (thường là hoa dành dành) trên khuyết áo. https://thuviensach.vn “M’ama… non m’ama…”, nữ danh ca hát và tiếng “M’ama!” với âm thanh sau cùng bật lên biểu lộ sự hân hoan của tình yêu, khi cô đưa bông cúc trơ trụi lên môi, và ngước đôi mắt to lên nhìn vẻ mặt giả tạo của chàng Faust-Capoul tóc nâu nhỏ bé trong chiếc áo chẽn nhung màu tía bó sát người, đầu đội chiếc mũ lông chim - kẻ đang cố làm ra vẻ trong sáng và chân thật như nạn nhân ngây thơ của hắn. Newland Archer đứng dựa lưng vào bức tường cuối lô, rời mắt khỏi sân khấu và nhìn qua lô phía đối diện. Ngay trước mặt anh là lô của cụ bà Manson Mingott, người đã từ lâu không thể đến rạp hát vì cái thân hình đồ sộ của mình, nhưng trong những đêm diễn sang trọng vẫn được đại diện bởi vài thành viên trẻ hơn trong gia đình. Như lúc này đây, trong lô đang có con dâu và con gái của bà là phu nhân Lovell Mingott và phu nhân Welland. Phía sau những phu nhân quyền quý này là một cô gái đang ngồi kín đáo trong bộ đồ trắng với đôi mắt mê say gắn chặt vào đôi tình nhân trên sân khấu. Khi từ “M’ama” được Madame Nilsson ngân lên trong khán phòng yên lặng (các lô luôn ngừng nói chuyện trong khi nghe bài ca hoa cúc) thì đôi má cô gái ửng hồng. Màu hồng ấm áp ấy chạy từ vầng trán lên đến chân những lọn tóc vàng và lan toả khắp bầu ngực tươi trẻ, nơi chiếc khăn choàng giản dị được gài chặt lại bởi một bông dành dành đơn độc. Cô đưa mắt nhìn xuống đoá lan chuông xinh đẹp đặt trong lòng và Newland Archer thấy những đầu ngón tay đeo găng trắng mềm mại của cô chạm vào những bông hoa. Anh hít một hơi thỏa mãn và đưa mắt trở về phía sân khấu. Sự bài trí trên sân khấu đã được đầu tư hết mức, khiến cho ngay cả những người vốn quen thuộc với những nhà hát ở Paris hay Vienna cũng phải công nhận là nó rất đẹp. Từ cận cảnh đến dãy đèn chiếu được trải một lớp vải màu ngọc bích. Ở khoảng giữa, những đống rêu xanh bằng len được cột một cách cân xứng vào các khung của trò bóng vồ tạo nên những bụi cây trông giống như cây cam nhưng lại được trang trí với những bông hồng lớn. Những đoá hoa phăng khổng lồ, lớn hơn những đóa hồng nhiều và trông gần giống những miếng vải thấm mực hình bông hoa được các nữ giáo dân làm để dâng cho những tu sĩ, nổi bật lên trên đám rêu bên dưới https://thuviensach.vn những cây hoa hồng. Và đây đó một bông cúc được ghép vào một cành hồng sum suê dự báo trước về những điều kỳ diệu sau này của ngài Luther Burbank.[7] Ở trung tâm khu vườn quyến rũ này, Madame Nilsson, trong bộ váy len ca-sơ-mi-a trắng sọc kết hợp với sa-tanh xanh nhạt, với một chiếc túi lưới đung đưa nơi chiếc thắt lưng màu xanh và hai bím tóc vàng lớn xếp cẩn thận hai bên ngực áo mu-xơ-lin, đang bẽn lẽn nhìn xuống lắng nghe lời tán tỉnh say mê của M. Capoul. Và nàng vờ ngây thơ không hiểu những ý định của chàng mỗi khi chàng ta bằng lời nói hay ánh mắt, ra dấu một cách thuyết phục về phía cánh cửa sổ tầng trệt làm bằng gạch của ngôi biệt thự xinh xắn, chênh chếch nhô ra từ cánh gà bên phải. “Người yêu ơi!” - Newland Archer nghĩ, ánh mắt anh lại quay qua nhìn cô gái trẻ với đóa lan chuông. “Nàng thậm chí còn không đoán được điều đó có nghĩa là gì.” Và anh ngắm khuôn mặt trẻ trung thu hút ấy với một sự xao xuyến của kẻ sở hữu, mà trong đó, niềm kiêu hãnh đàn ông của anh đã được hòa lẫn với sự tôn kính trìu mến đối với vẻ tinh khiết của cô. “Chúng ta sẽ cùng đọc Faust… bên những bờ hồ ở Ý…”, anh nghĩ, phần nào lẫn lộn mơ hồ giữa khung cảnh tuần trăng mật được định trước với những kiệt tác văn học là đặc quyền của phái mạnh để bày tỏ với cô dâu của mình. Chính trong buổi chiều hôm đó, May Welland đã để cho anh đoán được rằng nàng “có quan tâm” (cách nói của New York về sự thừa nhận của các cô gái chưa chồng), rồi trí tưởng tượng của anh, nhảy vọt qua chiếc nhẫn đính hôn, nụ hôn đính ước và hành khúc của vở Lohengrin[8], đã hình dung ra cô bên cạnh anh trong vài khung cảnh quyến rũ của châu Âu cổ kính. Anh hoàn toàn không muốn bà Newland Archer tương lai là một người khờ khạo. Anh muốn cô (nhờ vào những mối quan hệ tiến bộ của anh) bộc lộ khả năng giao tiếp khéo léo và sự nhanh trí để có thể giữ vững địa vị của mình giữa những phu nhân nổi tiếng nhất thuộc “giới trẻ”, mà trong đó có một phong tục đã được thừa nhận là vừa biết thu hút sự tôn kính của đám đàn ông vừa phải dí dỏm ngăn chặn điều đó. Nếu anh thăm dò từ đáy sâu lòng kiêu hãnh của anh (như đôi khi anh gần như đã làm), anh sẽ tìm thấy ở https://thuviensach.vn đó ước muốn rằng vợ anh sẽ phải khôn ngoan và biết chiều chuộng như một vị phu nhân quyến rũ đã từng khiến anh say mê suốt hai năm với niềm rung động mãnh liệt; dĩ nhiên là không được có cái khuyết điểm gần như làm hỏng cuộc đời con người không hạnh phúc đó, và đã làm xáo trộn những kế hoạch của anh trong toàn bộ mùa đông. Anh chưa bao giờ có thời gian để nghĩ xem bằng cách nào mà ngọn lửa đam mê và tảng băng lãnh đạm lại được tạo nên và có thể tồn tại trong một thế giới hà khắc như vậy. Nhưng anh đành giữ quan điểm của mình mà không cần phân tích, vì anh thấy những quý ông với hoa cài trên khuyết áo, mặc gi lê trắng và tóc chải cẩn thận, đang nối tiếp nhau vào trong lô, chào hỏi anh một cách thân thiện, và nhanh chóng quay ống nhòm về phía các quý bà, những người là sản phẩm của hệ thống đó. Về khía cạnh thông minh và khéo léo, Newland Archer tự cảm thấy mình hơn hẳn những mẫu người kỳ cục được chọn là đại diện cho vẻ quý phái của New York này. Có lẽ anh đọc nhiều, nghĩ nhiều và thậm chí hiểu biết về thế giới nhiều hơn bất cứ người đàn ông nào trong số họ. Khi đứng riêng, họ để lộ những điểm yếu kém của mình, nhưng khi thành một nhóm, họ lại là đại diện cho New York, và thói quen liên kết giữa những người đàn ông khiến anh chấp nhận học thuyết của họ trên mọi vấn đề mà người ta gọi là lẽ phải trái. Tự anh cảm thấy rằng ở khía cạnh này, sẽ thật rắc rối - và cũng là cách cư xử không đúng lề thói - khi tự mình xóa bỏ nó. “Ôi chao!”, Lawrence Lefferts thốt lên, quay vội ống nhòm khỏi phía sân khấu. Nói chung, Lawrence Lefferts là chuyên gia hàng đầu về “hình thức” của New York. Có lẽ anh đã cống hiến nhiều thời gian hơn bất cứ ai trong việc nghiên cứu vấn đề phức tạp và hấp dẫn này, nhưng chỉ nghiên cứu thôi thì không thể giải thích cho năng lực thực hành dễ dàng và hoàn hảo của anh. Người ta phải nhìn vào anh, từ độ dốc của cái trán cao và độ cong của bộ ria mép vàng hoe đẹp đẽ đến đôi chân dài đi giày da sơn trên vóc dáng thanh lịch và cân đối của anh, để cảm nhận rằng sự hiểu biết về “hình thức” của anh phải là bẩm sinh ở bất cứ ai tự biết cách ăn mặc đẹp và mang một chiều cao như vậy cùng với một dáng vẻ khoan thai. Như một người trẻ https://thuviensach.vn tuổi ngưỡng mộ anh từng nói: “Nếu ai đó có thể nói cho bạn biết khi nào nên đeo cà vạt đen với bộ đồ dạ hội và khi nào thì không, người đó chính là Larry Lefferts”. Và về vấn đề giày phụ nữ gót thấp đối lập với giày da sơn “Oxford”, lý lẽ của anh không bao giờ bị cãi lại. “Chúa ơi!”, anh nói và lẳng lặng trao ống nhòm cho ông lão Sillerton Jackson. Newland Archer nhìn theo ánh mắt của Lefferts và ngạc nhiên khi thấy nguyên nhân khiến anh ta thốt lên là sự xuất hiện của một nhân vật mới trong lô của bà Mingott. Đó là một phụ nữ trẻ mảnh mai, thấp hơn May Welland một chút, với những lọn tóc quăn màu nâu phủ xuống hai bên thái dương và được ghim lại bởi một dải băng đô kim cương. Kiểu tóc này khiến cô “có vẻ ngoài giống Josephine”, được tôn lên bởi chiếc đầm dài bằng nhung màu xanh sẫm, kèm theo một chiếc thắt lưng với cái móc lớn kiểu cổ cột chặt dưới ngực áo một cách khá điệu đà. Chủ nhân của bộ váy lạ thường này, dường như không ý thức được sức hút của mình, đứng ở giữa lô một lúc, nói với bà Welland về chỗ ngồi xứng đáng của bà ở mặt trước góc bên tay phải, rồi nàng nở một nụ cười nhẹ nhàng và ngồi vào cùng hàng với em dâu bà Welland, phu nhân Lovell Mingott, người đang ngồi ở góc đối diện. Ông Sillerton Jackson trao lại chiếc ống nhòm cho Lawrence Lefferts. Toàn thể lô tự nhiên quay lại, chờ nghe xem ông lão sẽ nói gì, vì ông Jackson chính là chuyên gia về “gia đình” cũng như Lawrence Lefferts là chuyên gia về “hình thức” vậy. Ông biết hết tất cả những chi nhánh họ hàng ở New York và không chỉ có khả năng giảng giải những vấn đề phức tạp như sự liên quan giữa nhà Mingott (qua nhà Thorley) với nhà Dallas ở Nam Carolina, hay mối liên hệ của chi trên nhà Philadelphia Thorley với Albany Chivers (không lý do gì mà nhầm lẫn với nhà Manson Chivers ở University Place), mà còn liệt kê được những đặc điểm nổi bật của mỗi gia đình: chẳng hạn như sự bủn xỉn quá đỗi của chi dưới nhà Lefferts (những người ở Long Island), khuynh hướng tai hại của nhà Rushworth khi sắp đặt những cuộc hôn nhân ngớ ngẩn, hay bệnh điên lặp lại ở mỗi thế hệ thứ hai nhà https://thuviensach.vn Albany Chivers, những người mà họ hàng của họ ở New York luôn từ chối kết hôn cùng - ngoại trừ Medora Manson tội nghiệp, người mà như mọi người đều biết… nhưng trong trường hợp này mẹ bà là một người họ Rushworth. Ngoài cái cây gia đình này, giữa hai bên thái dương lõm hẹp và dưới mái tóc bạc bờm xờm chải mượt của ông Sillerton Jackson còn chứa một danh sách hầu hết những vụ tai tiếng và điều bí mật vốn cháy âm ỉ dưới bộ mặt bình thản của xã hội New York trong năm mươi năm qua. Thực sự thì cho đến giờ, thông tin của ông đã được mở rộng thêm và trí nhớ của ông cực kỳ tốt, đến mức ông được cho là người duy nhất có thể nói cho bạn biết chủ nhà băng Julius Beaufort thực sự là ai, điều gì đã xảy ra với Bob Spicer hào hoa - bố của cụ bà Manson Mingott, người đã biến mất một cách bí ẩn (kèm theo một số tiền lớn) chưa đầy một năm sau ngày cưới, vào đúng ngày mà một vũ công Tây Ban Nha xinh đẹp, từng thu hút đông đảo khán giả đến nhà hát Opera cổ ở Baterry, lên con tàu đi Cuba. Nhưng những bí mật này và nhiều thứ khác nữa, được ông khóa chặt trong lòng, không chỉ vì ý thức sâu sắc về danh dự ngăn ông lặp lại bất cứ thứ gì được tiết lộ riêng tư, mà ông còn nhận thức đầy đủ rằng tiếng tăm về sự thận trọng của mình sẽ làm tăng thêm cơ hội tìm hiểu những gì ông muốn biết. Do đó, cả lô chờ đợi với sự hồi hộp rõ rệt trong khi ông Sillerton Jackson trao lại ống nhòm cho Lawrence Leffert. Ông lặng lẽ quan sát nhóm người đang chăm chú bằng đôi mắt xanh đục với mi mắt nổi gân già nua, rồi ông suy tư xoắn ria mép và chỉ đơn giản nói: “Tôi không nghĩ rằng nhà Mingott lại dám thử làm chuyện này”. CHƯƠNG 2 Newland Archer, trong tình thế này, đã rơi vào một trạng thái bối rối kỳ lạ. Thật là phiền khi cái lô đang hoàn toàn cuốn hút sự chú ý của đám đàn ông ở New York lại là nơi mà vị hôn thê của anh đang ngồi giữa mẹ và mợ; https://thuviensach.vn mất một lúc, anh không thể nhận ra quý cô trong bộ váy hoàng đế cũng như không tưởng tượng được tại sao sự có mặt của cô ta lại gây nên sự náo động như vậy giữa những người đã được thụ giáo. Rồi một ánh sáng loé lên trong óc anh, kèm theo đó là sự phẫn nộ ập đến. Không, thực sự là không ai nghĩ nhà Mingott lại dám thử làm chuyện này! Nhưng họ đã làm thế, không nghi ngờ gì nữa, vì những lời bàn luận nho nhỏ đằng sau anh khiến Archer chắc chắn rằng người phụ nữ trẻ đó chính là chị họ của May Welland, người luôn được gia đình nhắc đến là “Ellen Olenska tội nghiệp”. Archer biết rằng, cô ta đã đột ngột trở về từ châu Âu một hai ngày trước, thậm chí, anh còn nghe nàng Welland nói rằng cô sắp gặp Ellen tội nghiệp, người đang ở với cụ bà Mingott. Archer hoàn toàn tán thành tình đoàn kết gia đình, và một trong những phẩm chất mà anh ngưỡng mộ nhất ở nhà Mingott là sự cương quyết bảo vệ cho vài thành viên lầm đường lạc lối mà dòng họ nề nếp đã sinh ra. Trái tim chàng thanh niên không hề nhỏ nhen hay hẹp hòi, và anh vui vì người vợ tương lai sẽ không bị kiềm chế bởi sự đoan trang hay kiểu cách giả tạo từ việc đối tốt (một cách riêng tư) với cô chị họ bất hạnh. Nhưng để chấp nhận nữ Bá tước Olenska trong phạm vi gia đình thì khác hẳn so với việc trình diện cô ta ra trước công chúng, ngay ở nhà hát chứ không phải những nơi khác, lại ngồi cùng lô với cô gái trẻ mà việc đính hôn với anh, Newland Archer, sẽ được công bố trong vài tuần tới. Không, anh có cảm giác giống với ông Sillerton Jackson. Anh không nghĩ nhà Mingott lại dám thử làm chuyện này! Dĩ nhiên là anh biết bất cứ thứ gì đàn ông (trong phạm vi Đại lộ Năm) dám làm thì cụ bà Manson Mingott, nữ chúa của dòng họ, cũng dám. Anh luôn luôn ngưỡng mộ cụ bà vô cùng kiêu ngạo này, người mà dù khi chỉ là nàng Catherine Spicer ở Staten Island, với một người cha mang tai tiếng một cách bí ẩn và không có tiền hay địa vị đủ để khiến mọi người quên đi điều đó, đã dám tự kết thông gia với người đứng đầu dòng họ Mingott giàu có, gả hai cô con gái cho những người nước ngoài (một Hầu tước người Ý và một chủ ngân hàng người Anh). Sau cùng sự táo bạo của cụ bà lên đến mức cao nhất khi xây một ngôi nhà lớn bằng đá màu kem nhạt (trong khi sa https://thuviensach.vn thạch màu nâu có vẻ là thứ duy nhất được dùng nhiều như thể buổi chiều phải mặc áo choàng dài) ở một vùng hoang dã khó tiếp cận gần Công viên Trung tâm. Những người con gái ngoại quốc của cụ bà Mingott đã trở thành huyền thoại. Họ không bao giờ quay về gặp mẹ, và bà Mingott, như nhiều người có đầu óc nhanh nhẹn và ý chí vượt trội, với vóc người to béo và phải ngồi một chỗ, vẫn bình thản ở nhà. Nhưng ngôi nhà màu kem (được cho là bắt chước kiểu dáng những khách sạn tư của tầng lớp quý tộc Paris), là một bằng chứng rõ ràng về tinh thần can đảm của bà. Bà ở trong đó, giữa những đồ đạc và kỷ vật Tiền cách mạng của cung điện Tuileries[9]thời Louis Napoleon (nơi bà đã tỏa sáng ở tuổi trung niên của mình), điềm tĩnh như thể chẳng có gì là lạ khi sống trên phố Ba mươi tư, nơi thường có những cửa sổ kiểu Pháp mở ra phía ngoài như cửa ra vào thay vì có những khung kính trượt đẩy lên đẩy xuống. Mọi người (bao gồm ông Sillerton Jackson) đều đồng ý rằng cụ bà Catherine không hề có sắc đẹp, món quà mà trong đôi mắt của dân New York sẽ quyết định cho mọi thành công và bào chữa cho một số thất bại. Những người không tốt nói rằng, giống như người trùng tên vương giả với bà, bà đã thắng trên con đường thành công bằng sức mạnh của ý chí và trái tim cứng rắn, cùng với một kiểu trơ tráo ngạo mạn mà bằng cách này hay cách khác được biện hộ bởi vẻ cực kỳ đoan trang và đứng đắn trong cuộc sống riêng. Ông Manson Mingott đã mất khi bà chỉ mới hai mươi tám tuổi. Ông đã “trói chặt” tiền của mình với một sự thận trọng không cần thiết sinh ra từ sự ngờ vực chung về nhà Spicer. Nhưng người góa phụ trẻ liều lĩnh của ông đã táo bạo đi theo con đường riêng, tự do hòa nhập vào thế giới người nước ngoài, gả các cô con gái cho những giới rõ ràng là đồi bại và thời thượng, chơi thân với những công tước và đại sứ, kết giao thân mật với những người theo đạo Gia tô, tiếp đãi những ca sĩ Opera và là bạn thân thiết của Taglioni[10]. Trong suốt thời gian đó (vì ông Sillerton Jackson là người đầu tiên để lộ) không hề có điều tiếng nào về thanh danh của bà, đó là điểm https://thuviensach.vn duy nhất, ông luôn luôn thêm vào, mà bà khác xa so với Catherine trước kia. Bà Manson Mingott từ lâu đã thành công trong việc mở rộng thêm được tài sản của chồng và đã sống sung túc trong nửa thế kỷ qua, nhưng những ký ức về sự khốn khổ trước kia đã khiến bà tiết kiệm quá mức. Do đó, khi mua một bộ váy hay một món đồ nào đó, bà phải chắc chắn rằng nó là thứ tốt nhất, bà không chi nhiều cho những thú vui tiệc tùng nhất thời. Vì vậy, với những lý do hoàn toàn khác nhau, thức ăn của bà cũng đạm bạc như của bà Archer, rượu vang của bà cũng chẳng hơn gì. Những người thân của bà cho rằng những bữa tiệc sơ sài làm mất thể diện cái tên Mingott, vốn luôn liên quan đến đời sống thượng lưu; nhưng người ta vẫn tiếp tục đến với bà mặc kệ những món ăn tự làm và rượu champagne nhạt, để trả lời cho sự khuyên can của con trai bà là Lovell (người đã cố gắng khôi phục lại danh tiếng của gia đình bằng cách có những đầu bếp tốt nhất ở New York), bà thường cười nói: “Có hai đầu bếp giỏi trong nhà thì có ích gì khi ta đã gả bọn con gái đi rồi và không thể ăn được nước sốt”. Newland Archer, khi nghĩ về những điều này, đưa mắt lần nữa về phía lô nhà Mingott. Anh thấy bà Welland và em dâu đang đối mặt với nửa vòng người chỉ trích với sự tự tin của nhà Mingott mà cụ bà Catherine đã khắc sâu vào từng thành viên trong gia đình bà, chỉ trừ May Welland, với nét mặt ngẩng cao (có lẽ nhờ biết rằng anh đang quan sát cô), để lộ một vẻ nghiêm trang trong hoàn cảnh này. Vì xúc động, cô ngồi duyên dáng trong góc lô, mắt gắn chặt lên sân khấu, và khi cúi về phía trước, cô ít để lộ vai và ngực hơn cách ăn mặc mà như New York thường quen thấy, ít nhất là đối với những quý bà có lý do để mong ước không bị chú ý đến. Với Newland Archer dường như chẳng có gì kinh khủng hơn việc vi phạm “Thẩm mỹ”, vị thần xa xôi mà “Hình thức” chỉ là đại diện hữu hình. Khuôn mặt nghiêm túc và nhợt nhạt của Olenska lôi cuốn anh vì nó phù hợp với hoàn cảnh này và với tình huống bất hạnh của cô, nhưng cách cô ăn mặc (không có khăn choàng) để váy trễ xuống khỏi đôi vai gầy làm anh https://thuviensach.vn sửng sốt và khó chịu. Anh ghét phải nghĩ đến việc May Welland bị ảnh hưởng bởi người phụ nữ trẻ quá thờ ơ với tiếng gọi của thẩm mỹ này. - Cuối cùng - anh nghe một trong những thanh niên đằng sau hỏi (mọi người nói chuyện trong suốt phân cảnh của Mephistopheles và Martha) - cuối cùng thì chuyện gì đã xảy ra? - Thì… cô ta bỏ ông ta, không ai cố phủ nhận điều đó cả. - Ông ta là một kẻ vũ phu đáng sợ, đúng không? - Người vừa hỏi, là chàng Thorley thật thà, tiếp tục nói, rõ ràng đang chuẩn bị bước vào danh sách những người bênh vực cô. - Chính xác là kẻ tệ nhất, tôi đã quen ông ta ở Nice - Lawrence Lefferts nói với uy tín của mình - một gã da trắng đáng khinh bị liệt nửa người, khá đẹp trai nhưng lông mi quá dày. Tôi sẽ nói cho cậu nghe về loại người này, khi ông ta không ở với phụ nữ thì lại đi sưu tầm đồ sứ. Theo tôi hiểu thì loại người đó sẵn sàng trả bất kỳ giá nào cho cả hai. Đám đông cười lớn, người bênh vực trẻ tuổi nói: - Rồi sao nữa? - Rồi cô ấy trốn đi với thư ký riêng của ông ta. - Ồ, thế à? - Khuôn mặt của người bênh vực xịu xuống. - Tuy nhiên chuyện đó cũng không kéo dài. Tôi nghe nói vài tháng sau cô ấy sống một mình ở Italia. Tôi tin là Lovell Mingott đã đi đón cô ấy. Ông ấy nói cô ta cực kỳ bất hạnh. Điều đó đúng, nhưng việc dẫn cô ta đến nhà hát lại là một chuyện khác. - Có thể - Thorley đánh bạo nói - cô ấy quá bất hạnh để bị bỏ lại ở nhà. Câu nói này làm rộ lên một tràng cười bất kính, và chàng trai trẻ đỏ bừng mặt, cố làm ra vẻ là anh định ám chỉ đến điều mà những người hiểu biết gọi là một “lối nói nước đôi”. - Dù sao thì cũng thật kỳ quặc khi lôi cô Welland vào - ai đó nói nhỏ, với một cái liếc về phía Archer. https://thuviensach.vn - Ôi, đó là một phần của cuộc vận động. Rõ ràng đó là lệnh của người bà - Lefferts cười - Khi làm cái gì bà ta cũng làm đến nơi đến chốn. Màn kịch đã kết thúc và toàn lô xôn xao. Đột nhiên Newland Archer cảm thấy mình bị thôi thúc phải có một hành động dứt khoát. Anh muốn mình là người đàn ông đầu tiên vào lô của bà Mingott, để tuyên bố cho cái thế giới đang chờ đợi kia biết việc đính hôn của anh với May Welland, và để giúp cô vượt qua bất cứ khó khăn nào mà hoàn cảnh bất thường của người chị họ có thể liên lụy đến cô. Sự thôi thúc này đã lập tức gạt bỏ tất cả đắn đo hay do dự, khiến anh nhanh chóng đi qua hành lang đỏ đến phía bên kia của tòa nhà. Khi bước vào lô, đôi mắt của anh và Welland giao nhau, anh thấy rằng cô hiểu ngay động cơ của anh, dù lòng tự trọng gia đình mà cả hai coi là đức hạnh quá cao không cho phép cô nói với anh như thế. Những người ở thế giới của họ sống trong không khí của những lời bóng gió mơ hồ và những tế nhị nhẹ nhàng, đối với chàng trai, việc anh và cô hiểu nhau mà không cần nói một lời dường như mang họ lại gần nhau hơn là việc đưa ra bất kỳ sự giải thích nào. Đôi mắt cô nói: “Anh biết tại sao mẹ lại mang em đến”, và anh trả lời: “Anh không đời nào bỏ mặc em”. - Cậu biết cháu gái tôi, nữ Bá tước Olenska chứ? - bà Welland hỏi khi bắt tay con rể tương lai. Archer cúi chào mà không đưa tay ra, như phong tục khi được giới thiệu với một quý cô, Ellen Olenska nhẹ nhàng cúi đầu, đôi tay đeo găng xanh nhạt siết chặt chiếc quạt lông diều hâu lớn. Sau khi chào phu nhân Lovell Mingott - một quý bà tóc hoe to lớn trong bộ sa-tanh sột soạt, anh ngồi xuống bên cạnh vị hôn thê và nói nhỏ: - Anh hy vọng em đã nói với Madame Olenska rằng chúng ta đã đính hôn. Anh muốn mọi người đều biết… Anh muốn em cho phép anh công bố điều này ngay tối nay, tại buổi khiêu vũ. https://thuviensach.vn Khuôn mặt Welland ửng hồng như lúc rạng đông, cô nhìn anh với đôi mắt rạng rỡ. - Nếu anh có thể thuyết phục mẹ - cô nói - nhưng tại sao chúng ta lại phải thay đổi những gì đã được định trước? Anh không trả lời nhưng quay lại nhìn cô, và cô nói thêm với nụ cười tự tin hơn: - Anh tự nói với chị họ em đi, em cho phép đấy. Chị ấy nói chị ấy từng chơi với anh khi còn nhỏ. Cô mở đường cho anh bằng cách đẩy cái ghế lại, ngay lập tức, với mong muốn cả tòa nhà sẽ nhìn thấy mình đang làm gì, Archer ngồi xuống bên cạnh nữ Bá tước Olenska. - Chẳng phải chúng ta đã cùng chơi với nhau sao? - cô hỏi, hướng đôi mắt nghiêm trang về phía anh - Anh là một cậu bé quá quắt, từng hôn tôi một lần sau cánh cửa, nhưng chính người anh họ Vandie Newland của anh, người chưa bao giờ nhìn ngó đến tôi, mới là người tôi yêu. Cô đưa mắt nhìn qua một lượt dãy lô xếp cong cong theo hình móng ngựa. - Ôi, tại sao tôi lại nhớ đến những chuyện đó nhỉ? Tôi thấy hình ảnh mọi người ở đây mặc những chiếc quần chẽn gối và quần cộc - cô nói, với giọng nói có trọng âm nhẹ và kéo dài của người ngoại quốc, đôi mắt cô lại nhìn vào anh. Những vẻ mặt của họ khiến chàng thanh niên sửng sốt vì chúng mang lại một hình ảnh khó coi về tòa án oai nghiêm mà ở đó, ngay lúc đó, vụ kiện của cô đang bị xét xử. Không gì tồi tệ hơn việc đặt nhầm chỗ sự khiếm nhã; anh trả lời một cách khó khăn: - Vâng, chị đã đi xa một thời gian rất dài. - Ôi, hàng thế kỷ - cô nói - lâu đến nỗi tôi chắc rằng mình đã chết và bị chôn vùi rồi, nơi yêu dấu cũ này là thiên đường. https://thuviensach.vn Newland Archer không thể cắt nghĩa vì sao lời nói này lại khiến anh cảm thấy rằng đó là một cách quá bất kính khi mô tả xã hội New York. CHƯƠNG 3 Chuyện này luôn luôn diễn ra đều đặn như vậy. Phu nhân Julius Beaufort, trong đêm dạ hội hàng năm của mình, không bao giờ quên xuất hiện ở nhà hát. Thực tế là, bà luôn tổ chức buổi khiêu vũ vào những đêm diễn Opera để thể hiện sự vượt trội hoàn toàn của mình, và nhấn mạnh việc bà có một đội ngũ người phục vụ biết tổ chức mọi chi tiết cho buổi chiêu đãi một cách thành thạo khi bà vắng mặt. Ngôi nhà của phu nhân Beaufort là một trong số ít nhà ở New York có phòng khiêu vũ riêng (thậm chí có trước cả bà Manson Mingott và Headly Chivers); khi mà việc đặt “vải thô” trên sàn phòng khách và di chuyển đồ đạc lên gác bắt đầu bị coi là “quê mùa”, sự ưu việt rõ ràng trong việc sở hữu một phòng khiêu vũ mà không được sử dụng cho mục đích nào khác - bị bỏ ba trăm sáu mươi tư ngày đóng cửa im ỉm trong bóng tối, với những chiếc ghế mạ vàng chất thành đống trong góc và đèn chùm bị nhét vào túi - có vẻ như là sự đền bù cho những gì đáng tiếc trong quá khứ nhà Beaufort. Bà Archer, người thích tạo ra triết lý xã hội trong những câu châm ngôn, từng nói: “Chúng ta đều có những người thân tầm thường của mình” và mặc dù câu nói này nhằm thách thức một người, sự đúng đắn của nó vẫn được bí mật chấp nhận trong thâm tâm riêng của nhiều người. Nhưng nhà Beaufort không chỉ tầm thường, vài người nói họ thậm chí còn tệ hơn. Thực ra thì phu nhân Beaufort xuất thân từ một trong những gia đình được kính trọng nhất ở Mỹ, bà vốn là nàng Regina Dallas đáng yêu (thuộc chi ở Nam Carolina), một người đẹp không xu dính túi được giới thiệu với giới thượng lưu nhờ người dì họ, bà Medora Manson sơ suất, người luôn luôn làm sai với những động cơ đúng. Khi một người liên quan đến nhà Manson và Rushworth thì người đó có “droit de cité”[11](như ông Sillerton Jackson, https://thuviensach.vn người hay lui tới Tuilerries, gọi nó) ở xã hội New York, nhưng có ai không bị mất nó khi lấy Julius Beaufort? Vấn đề là: Beaufort là ai? Ông ta được coi là một người Anh, dễ mến, đẹp trai, hay càu nhàu, mến khách và dí dỏm. Ông đến Mỹ với những lá thư gợi ý từ người con rể là chủ nhà băng người Anh của cụ bà Manson Mingott, và ngay lập tức đã tạo được một vị trí quan trọng trong giới kinh doanh, nhưng ông lại có những thói quen phóng đãng, miệng lưỡi chua cay, lai lịch bí ẩn. Và khi Medora Manson công bố việc đính hôn của cháu họ mình với ông, người ta cảm thấy đó như là một hành động điên rồ nữa thêm vào trong danh sách những việc làm thiếu thận trọng dài ngoằng của Medora. Nhưng sự điên rồ của Medora lại thường được con cháu bà đánh giá là khôn ngoan, hai năm sau đám cưới của phu nhân Beaufort trẻ tuổi, mọi người phải thừa nhận rằng bà ta có căn nhà đặc biệt nhất ở New York. Không ai biết chính xác tại sao điều kỳ diệu ấy lại xảy ra hoàn hảo thế. Bà Beaufort là người lười biếng, thụ động, những người chua cay gọi bà là đần, nhưng khi ăn mặc như một thần tượng, đeo ngọc trai trông bà trở nên trẻ hơn, tóc vàng hoe hơn và mỗi năm lại đẹp hơn. Bà ở trong cung điện xây bằng đá nâu nhà Beaufort, và kéo toàn thế giới về đó mà không cần nhấc những ngón tay nhỏ nhắn đeo đầy trang sức. Những người hiểu biết nói rằng tự ông Beaufort đã huấn luyện những người hầu, dạy đầu bếp những món mới, bảo những người làm vườn nên trồng trong nhà kính loại hoa nào để bày trên bàn ăn tối và trong phòng khách, chọn khách, pha chế rượu punch[12] sau bữa tối và đọc cho vợ viết những lá thư ngắn gửi tới các bạn của bà. Nếu quả đúng như vậy thì những việc nội trợ này được làm một cách kín đáo, ông xuất hiện trước mọi người với hình ảnh của một triệu phú vô tư và mến khách đi loanh quanh trong phòng với sự thờ ơ như của một vị khách mời, và nói: “Những bông hoa loa kèn của vợ tôi có tuyệt không? Tôi tin rằng bà ấy đã lấy chúng về từ Kew.”[13] Mọi người đều đồng ý rằng bí quyết của ông Beaufort chính là cách mà ông giải quyết được mọi chuyện. Người ta thường rỉ tai nhau rằng ông đã https://thuviensach.vn được “giúp đỡ” để rời nước Anh bởi một ngân hàng quốc tế mà ông đang làm việc cho. Ông xóa bỏ tin đồn đó dễ dàng như những tin đồn khác, dù lương tâm kinh doanh của New York không kém nhạy cảm hơn những tiêu chuẩn đạo đức của nó. Ông đã vượt qua mọi chuyện và mang cả New York vào những căn phòng khách của mình, hơn hai mươi năm nay mọi người đã nói họ “sẽ đến nhà Beaufort” với một giọng an toàn như thể họ nói họ sẽ đến nhà cụ bà Manson Mingott, và còn thêm phần thỏa mãn khi biết họ sẽ có món vịt nóng sốt với rượu nho thay vì rượu Veuve Clicquot ấm chưa đầy một năm và món khoai tây trộn cá viên chiên được hâm nóng lại từ Philadelphia. Khi đó, bà Beaufort xuất hiện trong lô của mình như thường lệ ngay trước Bài ca Châu báu (Jewel Song); và cũng như mọi lần, bà đứng dậy ở đoạn cuối cảnh thứ ba, khoác chiếc áo choàng lên đôi vai xinh đẹp, rồi biến mất, New York biết rằng điều đó có nghĩa là nửa tiếng sau buổi khiêu vũ sẽ bắt đầu. Ngôi nhà của gia đình Beaufort là thứ mà những người New York lấy làm tự hào để chỉ cho người nước ngoài thấy, đặc biệt là trong đêm khiêu vũ hàng năm. Nhà Beaufort là một trong những nhà đầu tiên ở New York sai gia nhân trải những tấm thảm nhung đỏ của riêng họ xuống những bậc thang, dưới mái hiên nhà, thay vì thuê nó với bữa tối và những cái trong ghế phòng khiêu vũ. Họ cũng mở đầu cho cái lệ cởi áo choàng ngoài phòng đợi của các quý bà, thay vì phải lê bước lên phòng ngủ của nữ chủ nhân và cuộn lại tóc nhờ đèn khí. Người ta hiểu Beaufort khi ông cho rằng tất cả các bạn của vợ mình đều có những cô hầu để lo liệu việc chải chuốt cho họ trước khi họ rời nhà. Ngôi nhà được thiết kế táo bạo với một phòng khiêu vũ, do đó, thay vì chen chúc trong một lối đi hẹp để vào đó (như tại nhà Chivers) người ta chỉ cần khoan thai bước qua một dãy phòng khách (màu xanh nước biển, màu đỏ sẫm và màu hoa khuy vàng), nhìn từ xa ánh rực rỡ của nhiều ngọn nến phản chiếu lên sàn gỗ bóng loáng, phía bên kia là nhà kính nơi hoa trà và https://thuviensach.vn những cây dương xỉ uốn cong những tán lá trên những chiếc ghế ngồi bằng tre màu đen và vàng. Newland Archer, để xứng với địa vị của mình, tản bộ đến hơi muộn. Anh đưa áo khoác cho đám gia nhân ăn mặc lịch sự (tất dài là một trong vài thứ ngớ ngẩn của nhà Beaufort), nấn ná một lúc ở cái thư viện treo những tấm da thuộc Tây Ban Nha, được trang trí đồ sơn mài và đá khổng tước[14], nơi có vài người đàn ông đang tán gẫu, rồi cuối cùng gia nhập vào dòng khách mà bà Beaufort đang tiếp đón ở ngưỡng cửa gian phòng khách màu đỏ sẫm. Archer lộ rõ vẻ lo lắng. Anh không quay lại câu lạc bộ sau vở Opera (như những người lịch sự thường làm), mà đi bộ một đoạn lên Đại lộ Năm trong buổi tối đẹp trời trước khi quay về hướng nhà Beaufort. Anh thực sự sợ là nhà Mingott có thể đi quá xa, rất có thể họ đã nhận mệnh lệnh của cụ bà Mingott đưa nữ Bá tước Olenska đến buổi khiêu vũ. Từ những lời trao đổi trong lô, anh đã hiểu ra sai lầm đó nghiêm trọng đến mức nào. Mặc dù đã quyết tâm hơn bao giờ hết để “vượt qua mọi khó khăn”, anh cảm thấy mình chẳng mấy thiết tha trong việc bênh vực cho người chị họ của vị hôn thê ngoài cuộc nói chuyện ngắn ngủi với cô ta ở rạp hát. Lang thang trong phòng khách màu hoa khuy vàng (nơi nhà Beaufort đã táo bạo treo Thần tình yêu (Love Victorious - một bức tranh khỏa thân gây nhiều tranh cãi của Bouguereau[15]), Archer nhìn thấy bà Welland và con gái đang đứng gần cửa phòng khiêu vũ. Phía bên kia, các cặp đôi đã lướt trên sàn, ánh nến sáp đổ xuống những vạt váy tuyn xoay tròn, xuống những bông hoa xinh xắn cài trên mái đầu những cô gái chưa chồng, làm tôn lên những chiếc trâm cài và đồ trang sức chưng diện trên tóc của những phụ nữ trẻ đã lập gia đình, phản chiếu sự lộng lẫy của những ngực áo sơ mi hồ cứng quý phái và những đôi găng mới. Nàng Welland, đang dựa vào ngưỡng cửa, tay cầm đoá lan chuông (cô không mang loại hoa nào khác), khuôn mặt cô hơi xanh xao, đôi mắt bừng lên một niềm vui ngây thơ. Một nhóm thanh niên nam nữ vây quanh cô, họ https://thuviensach.vn nắm tay nhau, cười đùa và đưa ra những lời nhận xét hài hước lịch sự. Bà Welland, đứng hơi xa một chút, nhìn họ với ánh mắt hài lòng một cách dè dặt. Rõ ràng nàng Welland đang công bố việc đính hôn của mình, trong khi mẹ cô lại làm ra vẻ miễn cưỡng, vốn là thái độ mà các bậc cha mẹ thường coi là thích hợp trong dịp này. Archer đứng khựng lại trong giây lát. Ước muốn của anh về việc công bố hôn ước đã được thực hiện, tuy nhiên điều đó không có nghĩa là anh muốn hạnh phúc của mình được nhiều người biết đến. Công bố việc đính ước trong sự náo nhiệt và ồn ã của cái phòng khiêu vũ đông đúc này là cướp đi khoảng thời gian riêng đẹp đẽ, mà đáng ra nên thuộc về những người thân yêu nhất. Niềm vui của anh ẩn sâu đến nỗi sự mơ hồ trên bề mặt cảm xúc đã che khuất nó, nhưng anh cũng muốn giữ cho cảm xúc của mình được trong sáng. Anh có vẻ thỏa mãn khi nhận thấy May Welland cùng chia sẻ cảm giác này. Đôi mắt cô đang lẩn tránh anh một cách van lơn và ánh nhìn như muốn nói: “Hãy nhớ, chúng ta làm điều này vì nó đúng đắn”. Trong lòng Archer, không lời thỉnh cầu nào được đáp ứng nhanh hơn thế, nhưng anh mong rằng hành động cần thiết này được thúc đẩy bởi vài lý do hợp lý nào đó, chứ không chỉ đơn giản vì Ellen Olenska tội nghiệp. Nhóm người xung quanh nàng Welland mở đường cho anh với những nụ cười đầy ý nghĩa. Sau khi nhận những lời chúc mừng chia sẻ, anh kéo vị hôn thê vào giữa sàn khiêu vũ và đặt tay lên eo cô. - Bây giờ chúng ta sẽ không phải nói chuyện - anh nói, mỉm cười với đôi mắt ngây thơ của cô, khi họ bồng bềnh lướt trên những làn sóng mềm mại của bản Danube xanh. Cô không trả lời. Môi cô run run một nụ cười, nhưng đôi mắt vẫn xa cách và nghiêm nghị, như thể đang hướng về vài ảo mộng mơ hồ không thể diễn tả. - Em yêu - Archer thì thầm, siết chặt cô vào mình, trong anh nảy ra ý nghĩ rằng những giờ phút đầu tiên của việc đính hôn, dù là trải qua trong một phòng khiêu vũ, đều mang trong chúng thứ gì đó trang nghiêm và lễ https://thuviensach.vn giáo. Cuộc sống mới đang đến thật tuyệt biết bao và hiện thân của sự trong trắng, lộng lẫy tốt bụng này sẽ luôn ở bên mình! Điệu nhảy kết thúc, hai người nay đã trở thành một cặp được hứa hôn, họ thơ thẩn đi vào nhà kính. Ngồi sau một bức bình phong được tạo nên bởi những cây dương xỉ thân gỗ cao và những cây hoa trà, Newland nâng bàn tay đeo găng của nàng lên môi mình. - Anh thấy đấy, em đã làm như anh bảo rồi - nàng nói. - Đúng, anh đã không thể chờ được - anh trả lời, với một nụ cười. Sau một lúc, anh nói thêm - Ước gì chuyện này không xảy ra ở một buổi khiêu vũ. - Vâng, em biết - cô nhìn vào mắt anh vẻ hiểu ý - Nhưng rốt cuộc thì ngay cả ở đây chúng mình cũng được ở riêng bên nhau còn gì? - Ôi, em yêu dấu của anh! - Archer thốt lên. Rõ ràng cô đã luôn luôn hiểu, luôn luôn nói những điều đúng đắn. Phát hiện này làm niềm hạnh phúc của anh dâng tràn, anh vui vẻ nói: - Điều tệ nhất là anh muốn hôn em mà không được. Khi nói, anh liếc mau quanh nhà kính, bảo đảm về sự riêng tư ngắn ngủi của họ và ôm lấy cô để đặt lên môi cô một nụ hôn chớp nhoáng. Để kiềm chế hành động liều lĩnh này, anh dẫn cô đến một chiếc trường kỷ bằng tre ở một nơi ít tách biệt hơn của nhà kính, ngồi xuống bên cạnh và làm gãy mất một bông lan chuông trong bó hoa của cô. Cô ngồi im lặng, thế giới trải ra như một thung lũng ngập nắng dưới chân họ. - Anh đã nói cho chị họ Ellen của em nghe chưa? - cô hỏi ngay lập tức, như thể đang nói qua một giấc mơ. Anh sực tỉnh và nhớ rằng anh chưa hề làm thế. Vài mối ác cảm không thể khắc phục đã cản trở những lời trên môi anh khi định nói những điều đó với một phụ nữ nước ngoài xa lạ. - Chưa… rốt cuộc thì anh cũng không có cơ hội - anh vội nói dối. https://thuviensach.vn - Ôi - cô có vẻ thất vọng, nhưng kiên quyết giữ quan điểm của mình một cách nhẹ nhàng - vậy thì anh phải nói, vì em cũng không thể và em cũng không muốn chị ấy nghĩ… - Tất nhiên là không. Nhưng rốt cục thì không phải em sẽ là người làm điều đó sao? Cô cân nhắc điều này. - Vâng, nếu em làm điều đó đúng lúc, nhưng bây giờ thì muộn rồi. Em nghĩ anh phải giải thích cho chị ấy rằng em đã bảo anh nói với chị ấy tại rạp hát, trước khi chúng ta cho mọi người ở đây biết. Nếu không thì chị ấy có thể nghĩ rằng em đã quên chị ấy. Anh biết đấy, chị ấy là một người trong gia đình và đã đi xa quá lâu nên chị ấy hơi nhạy cảm. Archer nhìn cô đầy nhiệt tình: - Thiên thần yêu dấu của anh! Tất nhiên anh sẽ nói với chị ấy. - Anh hơi lo lắng nhìn về phía căn phòng khiêu vũ đông đúc - nhưng anh chưa thấy chị ấy. Chị ấy đã đến chưa? - Không, vào phút cuối chị ấy đã quyết định là không đến. - Vào phút cuối? - anh lặp lại, biểu lộ sự ngạc nhiên khiến cô phải nói thêm. - Vâng, chị ấy rất thích khiêu vũ - Cô gái trẻ trả lời đơn giản - nhưng đột nhiên chị ấy đổi ý vì nghĩ rằng váy của mình không đủ đẹp để đến buổi dạ hội, dù mọi người đều thấy nó rất đáng yêu, vì thế mà mợ em phải đưa chị ấy về nhà. - Ồ - Archer nói với sự bàng quan vui vẻ. Không gì ở vị hôn thê khiến anh thấy hài lòng hơn là quyết tâm của nàng khi đẩy lên mức cao nhất cái thói quen mà cả hai đã được dạy dỗ là phải phớt lờ đi “điều xấu xa”. Nàng cũng như mình đều hiểu - anh nghĩ - lý do thật sự vì sao chị họ nàng không đến. Nhưng mình sẽ không bao giờ để nàng nhận ra dù là những dấu hiệu nhỏ nhất rằng mình biết rõ có những bóng đen vô hình đang che phủ danh tiếng của Ellen Olenska tội nghiệp. https://thuviensach.vn CHƯƠNG 4 Trong ngày hôm sau, cuộc thăm viếng hứa hôn theo thông lệ đầu tiên được tiến hành. Ở New York, nghi lễ này được thực hiện rất tỉ mỉ và cứng nhắc trong những vấn đề như thế này. Tuân theo nghi lễ, đầu tiên Newland Archer cùng mẹ và em gái đến thăm bà Welland, sau đó anh cùng bà Welland và May đánh xe đến nhà cụ bà Manson Mingott để nhận lời chúc phúc của người bà đáng kính. Đến thăm cụ bà Manson Mingott bao giờ cũng là một điều thú vị đối với chàng thanh niên. Bản thân ngôi nhà của bà đã là một tư liệu lịch sử, dù không lâu đời như những ngôi nhà cổ khác ở University Place hay phía dưới Đại lộ Năm. Những ngôi nhà đó được xây dựng năm 1830, chúng có thiết kế đơn giản với sự hài hòa giữa những thảm hồng cải bắp, những kệ gỗ hồng mộc, những lò sưởi khung vòm có mặt cẩm thạch đen và những giá sách lớn bằng gỗ gụ có lắp kính. Trong khi cụ bà Mingott, khi cho xây lại ngôi nhà sau này, đã đích thân quẳng hết những đồ đạc nặng nề thời thanh xuân của mình, và kết hợp những đồ gia truyền nhà Mingott với những ghế nệm hoang phí của Đệ nhị Đế chế[16]. Bà có thói quen ngồi bên cửa sổ phòng khách ở tầng trệt, như thể điềm tĩnh chờ đợi cuộc sống phong lưu theo hướng bắc ùa tới những cánh cửa cô đơn của bà. Dường như bà không vội vã chờ chúng đến, vì sự kiên nhẫn của bà cũng ngang bằng với sự tự tin. Bà chắc chắn rằng chẳng mấy chốc những hàng rào gỗ, những ô lưới mắt cáo, những quán rượu một tầng, những nhà ươm cây bằng gỗ trong những khu vườn rách nát và những vách đá mà từ đó lũ dê quan sát phong cảnh, sẽ biến mất trước sự tiến đến của những cư dân oai nghiêm như bà - có lẽ (vì bà là một người công bằng) còn oai nghiêm hơn; và những viên sỏi cuội, mà những chiếc xe ngựa công cộng cũ kỹ ồn ào đi trên đó cứ xóc lên xóc xuống, sẽ bị thay thế bởi lớp nhựa đường bằng phẳng hơn, như mọi người đã thấy ở Paris. Trong khi đó, vì mọi người bà muốn gặp đều đến thăm bà (và bà có thể dễ dàng lấp kín những căn phòng của https://thuviensach.vn mình như nhà Beaufort, mà không cần thêm một món nào trong thực đơn của bữa tối), bà không phải chịu đựng sự cô lập, tách biệt về mặt địa lý. Sự nặng nề thêm về thể xác đã trút xuống tuổi trung niên của bà như dòng nham thạch tràn vào một thành phố bị diệt vong, biến bà từ một phụ nữ nhỏ bé, mũm mĩm, năng động với bàn chân thon nhỏ thành một người to lớn và bệ vệ. Bà đã chấp nhận điều này một cách bình thản như tất cả những thử thách khác. Và giờ đây, khi đã già cả, phần thưởng của bà là hình ảnh trong gương của mình với vẻ hồng hào không nhăn nhúm, mà những dấu hiệu của một khuôn mặt nhỏ nhắn vẫn còn sót lại như thể một cái hố đào sẵn. Ngấn cằm của bà chảy xuống ngực áo viền mu-xơ-lin trắng như tuyết nơi bà đeo bức chân dung thu nhỏ của ông Mingott quá cố; xung quanh và bên dưới, từng lớp sóng lụa đen nổi lên trên mép chiếc ghế bành rộng lớn, với hai bàn tay trắng nhỏ nhắn lơ lửng như những chú chim hải âu trên mặt biển. Gánh nặng về thể xác từ lâu đã khiến bà không thể đi lên đi xuống cầu thang, nhưng với tính độc lập đặc trưng của mình, bà đã đưa phòng tiếp khách lên lầu và đặt mình (trong sự vi phạm trắng trợn tất cả những phép tắc của New York) ở tầng trệt của ngôi nhà. Do đó, khi bạn ngồi bên cửa sổ phòng khách cùng bà, bạn sẽ bắt gặp (qua một cánh cửa luôn mở và cái rèm Đa-mát màu vàng được gài sang bên) khung cảnh không mong đợi của phòng ngủ với một cái giường lớn thấp nhồi nệm như một chiếc ghế sofa, một bàn trang điểm với những đường viền đăng-ten hoang phí cùng một chiếc gương có khung mạ vàng. Những người khách của bà đều ngạc nhiên và bị thu hút bởi vẻ ngoại quốc của sự sắp đặt này, vốn gợi đến những khung cảnh trong tiểu thuyết Pháp, và kiến trúc của nó khiến người ta liên tưởng đến hành động xấu xa mà những người Mỹ bình dị chưa bao giờ nghĩ đến. Đó là cách mà những người đàn bà và người tình sống trong những xã hội cũ đồi bại, ở những căn hộ với tất cả các căn phòng cùng trên một tầng, và mọi mối quan hệ không đứng đắn tương tự đã được những tiểu thuyết của họ mô tả. Newland Archer (đã bí mật hình dung ra những cảnh yêu đương của “Ngài https://thuviensach.vn Camors”[17]trong phòng ngủ bà Mingott) thấy thích thú khi tưởng tượng cuộc đời trong sạch của bà bị đưa vào cảnh ngoại tình, nhưng anh tự nhủ, với sự ngưỡng mộ to lớn, rằng người phụ nữ gan dạ này cũng sẽ có một người tình nếu bà muốn. Mọi người đều thấy nhẹ nhõm khi nữ Bá tước Olenska không có mặt ở phòng khách trong suốt cuộc viếng thăm của cặp hứa hôn. Bà Mingott nói rằng cô đã ra ngoài; mà trong một ngày nắng đẹp và vào “giờ mua sắm” như thế này thì một phụ nữ bị tổn thương làm thế có vẻ hơi khiếm nhã. Dù gì điều này cũng miễn cho họ sự lúng túng nếu cô có mặt, và bóng tối phảng phất trong quá khứ bất hạnh của cô dường như có thể lan tỏa đến tương lai tươi sáng của họ. Buổi đi thăm diễn ra thành công như mong đợi. Cụ bà Mingott rất hài lòng về cuộc đính hôn vốn đã được những người họ hàng hay để ý đoán trước từ lâu và đã cẩn thận truyền tin lên hội đồng gia đình. Chiếc nhẫn đính hôn, với một viên xa-phia lớn đặt trên một cái móc đã được che kín, làm bà hoàn toàn thỏa mãn và ngưỡng mộ. - Đây là một kiểu mới, tuy nó phô bày viên đá rất đẹp, nhưng trông nó hơi trơ trong con mắt của những người cổ hủ - bà Welland giải thích, với cái nhìn hòa hoãn về phía con rể tương lai. - Con mắt của những người cổ hủ? Ta hy vọng con không ám chỉ ta chứ, con yêu? Ta thích tất cả những cái mới - cụ bà nói, giơ viên đá lên đôi mắt nhỏ sáng ngời chưa bao giờ phải đeo kính của mình. - Rất đẹp - bà nói thêm, trả lại viên đá quý - rất hào phóng. Vào thời của ta một bộ đồ trang sức đá chạm bằng ngọc trai đã được coi là đủ. Nhưng chính đôi tay mới làm nổi lên chiếc nhẫn, đúng không Archer yêu quý của ta? - và bà giơ ra bàn tay nhỏ bé của mình, với những móng tay nhọn nhỏ xíu và những ngấn vây quanh cổ tay như chiếc vòng làm bằng ngà voi - Chiếc nhẫn của ta được làm ở Rome bởi Ferrigiani tài giỏi. Lẽ ra cháu nên đặt làm cho May: rõ ràng Archer sẽ đặt làm cho cháu, cháu của ta. May có bàn tay to… chính những trò thể thao giải trí hiện đại đã làm giãn các khớp xương… nhưng da thì trắng… vậy khi nào đám cưới được tổ chức? - bà đột nhiên ngừng lại, nhìn thẳng vào mặt Archer. https://thuviensach.vn - Ồ - bà Welland lẩm bẩm, khi chàng thanh niên cười với vị hôn thê và đáp: - Sớm nhất có thể, nếu như bà ủng hộ cháu, thưa bà Mingott. - Chúng ta phải cho chúng thời gian để tìm hiểu thêm một chút về nhau, thưa mẹ - bà Welland xen vào, với sự miễn cưỡng giả bộ thích hợp trong hoàn cảnh này. Cụ bà đáp lại: - Tìm hiểu nhau? Vớ vẩn. Mọi người ở New York luôn luôn biết rõ nhau. Hãy để chàng trai trẻ làm như nó muốn, con yêu; đừng để đến khi quá muộn. Hãy cho chúng cưới trước Mùa chay vì giờ ta có thể bị viêm phổi bất cứ lúc nào, mà ta lại muốn tổ chức tiệc cưới cho chúng. Những lời liên tiếp này được đón nhận với những biểu lộ khác nhau từ vui vẻ, ngờ vực đến biết ơn; và buổi viếng thăm kết thúc khá vui vẻ khi cánh cửa mở ra để đón nữ Bá tước Olenska bước vào, với chiếc mũ nồi và áo choàng không tay, đi theo cô là một nhân vật không ai ngờ đến, Julius Beaufort. Các bà các cô bày tỏ niềm vui thân thiết với nhau, và cụ bà Mingott giơ bàn tay đeo nhẫn của Ferrigiani ra cho ông chủ nhà băng. - A ha, Beaufort, thật là một đặc ân hiếm hoi (bà gọi đàn ông bằng họ theo một kiểu nước ngoài kỳ cục[18]). - Cảm ơn bà, tôi hy vọng điều này sẽ xảy ra thường xuyên hơn - vị khách nói theo kiểu ngạo mạn thoải mái của mình - Nói chung là tôi rất bận, nhưng tôi đã gặp nữ Bá tước Olenska ở quảng trường Madison, và cô ấy đã tốt bụng cho phép tôi đi cùng cô ấy về nhà. - Chà, tôi hy vọng ngôi nhà sẽ rực rỡ hơn, vì có Ellen ở đây - cụ bà Mingott thốt lên khoái trá - Ngồi đi… ngồi đi Beaufort, hãy đẩy cái ghế bành màu vàng lên; giờ anh đã ở đây, tôi muốn nghe một câu chuyện thú vị. Tôi nghe nói buổi khiêu vũ của anh rất hoành tráng; và tôi biết anh đã mời https://thuviensach.vn bà Lemuel Struthers, đúng không? Ồ, tôi rất nóng lòng muốn được gặp bà ta. Bà đã quên mất những người thân của mình, những người đang đi ra ngoài hành lang theo sự hướng dẫn của Ellen Olenska. Cụ bà Mingott luôn bày tỏ sự ngưỡng mộ tuyệt vời với Julius Beaufort, giữa họ có điểm chung về cá tính độc đoán, không biết ngượng và việc rút bớt những tục lệ. Giờ bà đang tò mò háo hức muốn biết điều gì đã khiến Beaufort quyết định mời bà Lemuel Struther (lần đầu tiên), góa phụ của ông chủ hãng xi đánh giày Struther, người đã trở về năm ngoái sau một thời gian dài lưu lại châu Âu, để trải qua thời kỳ khó khăn tại một nơi ẩn náu nhỏ bé, kín đáo ở New York. - Tất nhiên nếu anh và Regina mời bà ta thì mọi chuyện sẽ được giải quyết. Ồ, chúng ta cần những gia đình mới và những món tiền mới… và tôi nghe nói bà ấy vẫn còn đẹp lắm? - Bà Mingott tuyên bố. Ngoài hành lang, trong khi bà Welland và May mặc áo lông thú vào, Archer thấy rằng nữ Bá tước Olenska đang nhìn mình với một nụ cười có phần nghi vấn. - Dĩ nhiên là chị đã biết rồi, chuyện của tôi và May - anh nói, trả lời cái nhìn của cô với một nụ cười ngượng nghịu. - Cô ấy trách tôi vì đã không nói cho chị hay tại rạp hát tối qua. Cô ấy đã bảo tôi nói với chị rằng chúng tôi sẽ đính hôn, nhưng tôi lại không thể mở lời trong đám đông lúc đó. Nụ cười chuyển từ đôi mắt của nữ Bá tước Olenska đến đôi môi cô, trông cô như trẻ lại và giống cô nàng Ellen Mingott tóc nâu táo bạo trong thời hoa niên của anh. - Vâng, dĩ nhiên là tôi biết. Và tôi rất vui. Nhưng người ta không nên nói những chuyện đó lần đầu ở đám đông. - Những người phụ nữ đã đến ngưỡng cửa và cô giơ tay lên. - Tạm biệt, hãy đến thăm tôi lúc nào đó nhé! - Cô nói, vẫn nhìn vào Archer. https://thuviensach.vn Trong xe ngựa, trên đường xuôi xuống Đại lộ Năm, họ nói chuyện về bà Mingott, về tuổi tác, tinh thần và những điều tuyệt vời về bà. Không ai nhắc gì đến Ellen Olenska, nhưng Archer biết rằng bà Welland đang nghĩ: “Quả là một sai lầm khi Ellen để cho mình bị nhìn thấy đi dạo với Julius Beaufort tại Đại lộ Năm vào giờ cao điểm, ngay đúng sau ngày nó đến”, và tự chàng thanh niên thêm vào: “Và cô ấy phải biết rằng một người đàn ông vừa đính hôn không dành thời gian để ghé thăm những phụ nữ đã có gia đình. Nhưng mình chắc rằng nơi cô ấy từng sống thì người ta lại làm thế… người ta chẳng hề làm gì khác cả.” Vì vậy, dù anh vẫn tự hào ở bản thân mình về những tư tưởng cởi mở, anh vẫn cảm ơn trời rằng anh là một người New York, và sắp kết thông gia với một trong những người có nguồn gốc giống anh. CHƯƠNG 5 Tối hôm sau, ông lão Sillerton Jackson đến dùng bữa với nhà Archer. Bà Archer là một phụ nữ nhút nhát và sống khép kín, nhưng lại thích biết hết mọi tin tức đang diễn ra. Người bạn già Sillerton Jackson của bà chuyên tâm vào việc tìm hiểu mọi chuyện xung quanh những người bạn của ông với sự kiên nhẫn của một nhà sưu tập và kiến thức của một nhà tự nhiên học; và người em gái đang sống cùng ông, Miss[19] Sophy Jackson, vốn luôn được đón tiếp bởi những người không thể giữ chân ông anh trai được săn đón nhiều của bà, mang về nhà những chuyện ngồi lê đôi mách nhỏ nhặt làm hoàn thiện thêm những câu chuyện của ông. Do đó, bất cứ khi nào có chuyện gì xảy ra mà bà Archer muốn biết, bà lại mời ông Jackson tới dùng bữa; vì bà chỉ mời vài người, hơn thế nữa bà và con gái Janey là những thính giả tuyệt vời, nên ông Jackson thường tự mình đến thay vì cử em gái đi. Nếu có thể, ông sẽ chọn những buổi tối mà Newland không có nhà, không phải vì chàng trai không hợp tính với ông (hai người rất hòa thuận ở câu lạc bộ của họ) mà vì đôi khi, người kể chuyện già cả cảm thấy Newland có một xu hướng luôn cân nhắc những https://thuviensach.vn chứng cớ của ông, còn những người phụ nữ trong nhà chưa bao giờ làm thế. Nếu trên đời này có sự hoàn hảo thì ông Jackson muốn thức ăn của bà Archer sẽ ngon hơn một chút. Nhưng ngay từ thời xa xưa, New York đã bị chia thành hai nhóm lớn cơ bản là nhóm nhà Mingott, Manson và thị tộc của họ, những người quan tâm đến việc ăn uống, quần áo và tiền bạc, còn một bên là nhóm nhà Archer - Newland - Van der Luyden, những người dành hết thời gian cho việc đi du lịch, làm vườn và những cuốn tiểu thuyết hay nhất, và họ coi thường những thú vui thô thiển. Xét cho cùng, bạn không thể có mọi thứ. Nếu ăn tối với nhà Lovell Mingott, bạn có món vịt, ba ba và rượu nho; còn tại nhà Adeline Archer bạn có thể nói chuyện về phong cảnh ở Alpine và tiểu thuyết “Thần đồng áng cẩm thạch” (The Marble Faun[20]); điều may mắn là rượu vang trắng Madeira nhà Archer đã đi vòng quanh mũi Hảo Vọng. Do đó, khi nhận được lời mời từ nhà bà Archer, ông Jackson, một người trung lập thực sự, thường nói với em gái mình: “Anh hơi thừa chất từ bữa tối cuối cùng ở nhà Lovell Mingott… sẽ tốt hơn cho anh khi ăn kiêng ở nhà Adeline”. Bà Archer, đã trở thành một góa phụ từ lâu, sống với các con ở phố Hai mươi tám Tây. Tầng trên được dành cho Newland, còn hai người phụ nữ chen chúc nhau ở tầng hẹp hơn bên dưới. Với sự hòa hợp hoàn toàn về sở thích và thị hiếu, họ trồng cây dương xỉ trong những lồng kính, tết đăng-ten và làm đồ thêu len trên vải lanh, sưu tập những món đồ buồn tẻ thời cách mạng Mỹ, chăm chú với những lời hay ý đẹp, và đọc các tiểu thuyết của Ouida[21] vì không khí Ý. (Họ thích những tác phẩm về cuộc sống của người nông dân, bởi chúng mô tả những phong cảnh đẹp và những tình cảm lãng mạn, dù nói chung, họ thích tiểu thuyết về con người trong xã hội, những người có động cơ và thói quen dễ hiểu hơn, đặc biệt là Dick- ens người không bao giờ ”mô tả một quý ông”, và ít quan tâm đến Thackerey hơn Bulwer[22] - người bắt đầu bị coi là lỗi thời). https://thuviensach.vn Bà Archer và con gái là những người yêu phong cảnh. Đó chủ yếu là những gì họ tìm kiếm và ngưỡng mộ những khi có dịp đi du lịch ra nước ngoài, vì họ coi kiến trúc và hội họa là những chủ đề dành cho nam giới, chủ yếu là cho những người có học thức đọc Ruskin[23]. Bà Archer xuất thân từ gia đình Newland, và hai mẹ con bà, theo người ta nói giống như hai chị em, đều là “người nhà Newland thực sự”: cao, xanh xao, vai hơi tròn, với mũi dài, nụ cười ngọt ngào và một nét ủ rũ đặc trưng như trong những bức chân dung mờ ảo của Reynold[24]. Sự giống nhau về bề ngoài giữa họ sẽ hoàn hảo nếu vẻ đẫy đà lớn tuổi không kéo giãn lớp áo thêu kim tuyến đen của bà Archer, trong khi vải pô-pơ-lin màu nâu và tía, theo năm tháng, càng ngày càng trở nên lỏng lẻo trên thân hình thanh nữ của cô Archer. Sự giống nhau về tâm hồn giữa họ, như Newland nhận thấy, không hoàn toàn như những gì họ biểu hiện. Cuộc sống chung thân thiết phụ thuộc lẫn nhau đã khiến họ có những từ ngữ và thói quen giống nhau khi bắt đầu những cụm từ như: “Mẹ nghĩ, “Janey nghĩ”, tuỳ theo người này hay người kia muốn đề xuất một ý kiến của bản thân mình. Nhưng trên thực tế, trong khi bà Archer dễ dàng tuân theo những gì đã được thừa nhận và quen thuộc thì Janey lại bị mắc vào những thị hiếu mới đầy mê hoặc được sinh ra từ ngọn nguồn của sự lãng mạn bị giữ kín. Hai mẹ con yêu quý nhau, tôn sùng con trai và anh trai của mình; còn Archer yêu họ với một sự trìu mến sinh ra từ sự ăn năn bởi tình cảm ngưỡng mộ quá mức của họ. Anh nghĩ rốt cuộc thì cũng là hợp lý khi một người đàn ông được tôn trọng trong ngôi nhà của mình, dù khiếu hài hước đôi khi khiến anh nghi ngờ về ý nghĩa uy quyền của mình. Trong dịp này, chàng trai chắc chắn rằng ông Jackson thích anh đi ăn ở bên ngoài, nhưng anh có lý do riêng để không làm vậy. Dĩ nhiên ông lão Jackson muốn nói chuyện về Ellen Olenska và rõ ràng bà Archer cùng Janey đều muốn nghe. Cả ba người hơi bối rối trước sự có mặt của Newland, vì mối liên hệ sắp tới của anh với gia tộc nhà Mingott đã https://thuviensach.vn được biết đến; và chàng trai trẻ chờ đợi với sự tò mò thú vị để xem làm cách nào mà họ xoay chuyển được tình thế. Họ bắt đầu, một cách quanh co, bằng cách nói về bà Lemuel Struthers. - Thật đáng xấu hổ khi nhà Beaufort mời bà ta - bà Archer nhẹ nhàng nói. - Nhưng vì Regina luôn làm theo những gì ông ấy bảo, và Beaufort… - Một số người khôn ngoan đều xa lánh Beaufort - ông Jackson nói, thận trọng kiểm tra món cá trích nướng, và tự hỏi hàng nghìn lần rằng tại sao người đầu bếp nhà bà Archer luôn đốt trứng cá cháy thành than. (Newland, người từ lâu cũng có thắc mắc này giống ông, luôn có thể phát hiện điều đó trong thái độ không bằng lòng rầu rĩ của ông lão). - Ồ, đúng vậy, Beaufort là một người thô tục - bà Archer nói. - Ông nội Newland của tôi luôn nói với mẹ tôi rằng: ”Dù gì đi nữa, đừng để gã Beaufort được giới thiệu với các cô gái”. Nhưng ít nhất là ông ta có lợi thế kết giao với các quý ông; họ nói là cả ở Anh nữa. Tất cả đều rất bí ẩn. - Bà liếc nhìn Janey và ngừng lại. Bà và Janey đều biết mọi nếp gấp bí ẩn của Beaufort, nhưng ở nơi công cộng, bà Archer tiếp tục giả bộ rằng câu chuyện đó không dành cho những người chưa lập gia đình. - Nhưng cái bà Struther này - bà Archer tiếp tục - ông đã nói bà ta là gì nhỉ, ông Sillerton? - Bên ngoài một cái mỏ, hay đúng hơn là bên ngoài quán rượu ở đầu một hầm khai thác. Sau đó cùng với Living Wax-Works, đi vòng quanh New England. Sau khi cảnh sát giải tán nó, họ nói bà ta sống… - lại đến lượt ông Jackson liếc sang Janey, người mà mắt bắt đầu trợn tròn lên. Với cô vẫn có những chỗ gián đoạn về quá khứ của bà Struthers. - Sau đó - ông Jackson tiếp tục (và Archer thấy ông đang thắc mắc tại sao không ai nói cho viên quản gia biết rằng không bao giờ được thái dưa chuột bằng dao thép) - rồi Lemuel Struther đến. Họ nói người quảng cáo của ông ta sử dụng tóc của cô gái để làm áp phích xi đánh giày, tóc cô ta đen nhánh, bà biết đấy, kiểu Ai Cập. Đại khái là, cuối cùng thì… ông ta https://thuviensach.vn cũng cưới bà ta. - Từ “cuối cùng thì” được kéo dài một cách ẩn ý, và mỗi âm tiết đều được nhấn mạnh. - Ôi… từ những việc mà chúng ta đã trải qua đến hôm nay, chuyện đó cũng chẳng đáng để tâm - bà Archer thờ ơ nói. Những người phụ nữ trong nhà không thực sự hứng thú với bà Struthers, vì chủ đề Ellen Olenska quá mới mẻ và cuốn hút đối với họ. Thực sự thì, cái tên của bà Struthers được bà Archer nhắc đến chỉ vì ngay sau đó bà có thể hỏi là: “Thế người chị họ mới của Newland, nữ Bá tước Olenska, cô ta cũng có mặt ở buổi khiêu vũ chứ?” Có điều gì đó hơi châm biếm khi nhắc tới con trai bà, Archer biết và đã chờ đợi điều này. Thậm chí bà Archer, người hiếm khi quá khích với những sự kiện của mọi người, đã hoàn toàn vui mừng về cuộc đính hôn của con trai. (“Đặc biệt là sau chuyện ngốc nghếch với phu nhân Ruthsworth”, như bà từng nhận xét với Janey, ám chỉ đến điều có vẻ từng là một bi kịch với Newland mà vì nó tâm hồn anh sẽ luôn phải chịu đựng những vết sẹo). Dù từ khía cạnh nào, bất cứ ai nhìn vào vấn đề cũng thấy rằng không có đám nào ở New York xứng đáng hơn là May Welland. Tất nhiên, cuộc hôn nhân như thế chỉ là điều mà Newland có quyền được hưởng, nhưng các chàng thanh niên quá ngốc nghếch và hay thay đổi - trong khi vài phụ nữ lại hay gài bẫy và quá vô lương tâm - cho nên thật là một điều kỳ diệu khi thấy đứa con trai độc nhất của mình an toàn băng qua đảo Siren[25] và tới được bến đỗ bình yên của cuộc sống gia đình. Đó là tất cả những gì bà Archer cảm thấy, và con trai bà biết điều đó; nhưng anh cũng biết rằng bà đã bị xáo trộn bởi anh công bố chuyện đính hôn quá vội vã, hay đúng hơn là vì nguyên nhân của sự công bố vội vàng đó. Vì thế mà - bởi anh là một vị chủ nhà dịu dàng và khoan dung - anh đã ở nhà tối hôm đó. - Không phải là mẹ không tán thành tinh thần đoàn kết nhà Mingott; nhưng mẹ không rõ tại sao việc đính hôn của Newland lại bị dính vào việc https://thuviensach.vn đến và đi của cô Olenska đó - bà Archer càu nhàu với Janey, người duy nhất chứng kiến mẹ mình phần nào mất đi sự ngọt ngào quen thuộc. Bà đã cư xử rất đúng mực - và không ai trội hơn bà về khoản đó - trong suốt cuộc viếng thăm bà Welland. Nhưng Newland biết rằng (và vị hôn thê của anh rất có thể cũng đoán ra) trong suốt cuộc viếng thăm, bà và Janey luôn lo lắng canh chừng khả năng xuất hiện của Madame Olenska. Và khi họ cùng nhau rời khỏi ngôi nhà, bà đã tự cho phép mình nói với con trai rằng: “Mẹ biết ơn Augusta Welland khi chỉ đón tiếp chúng ta mà thôi”. Những dấu hiệu của sự bối rối được che giấu trong lòng này khuấy động Archer nhiều đến nỗi anh cảm thấy nhà Mingott đã đi quá xa. Nhưng vì theo thông lệ, giữa mẹ và con trai không nên đề cập đến ý nghĩ trước nhất của họ, nên anh chỉ đơn giản trả lời: “Ôi, đằng nào thì cũng phải có những bữa tiệc gia đình khi ai đó đính hôn, và nó diễn ra càng sớm thì càng tốt”. Nghe thấy thế, mẹ anh chỉ mím môi dưới cái mạng che viền đăng-ten rủ xuống từ chiếc mũ nồi bằng nỉ xám được điểm thêm những quả nho đông cứng. Anh cảm thấy sự trả đũa của bà - sự trả đũa hợp pháp - là sẽ “lôi kéo” ông Jackson nói về nữ Bá tước Olenska tối hôm đó; và sau khi đã thực hiện bổn phận của một thành viên tương lai nhà Mingott một cách công khai, chàng trai trẻ không phản đối khi nghe các bà bàn luận riêng tư, trừ việc chủ đề này đã bắt đầu làm anh chán nản. Ông Jackson đã tự phục vụ mình với một miếng phi lê âm ấm mà người quản gia ủ rũ trao cho ông với cái nhìn hoài nghi như chính ông, nó đã được loại bỏ nước xốt nấm sau một lần ngửi. Ông trông có vẻ lúng túng và đói ngấu, và Archer nghĩ rằng có lẽ ông ta sẽ kết thúc bữa ăn bằng chủ đề về Ellen Olenska. Ông Jackson dựa lưng vào ghế, nhìn lên những bức tranh nhà Archer, Newland và Van der Luyden lấp lánh ánh nến trong những khung tối màu trên những bức tường tối sẫm. https://thuviensach.vn - Ôi, ông nội Archer của cậu đã mong muốn một bữa tối ngon miệng đến mức nào, Newland thân mến! - ông nói, mắt nhìn lên bức chân dung một người thanh niên có bộ ngực nở nang trong một cái khăn quàng và một cái áo khoác xanh, với khung cảnh ngôi nhà nông thôn cùng một hàng cột trụ trắng đằng sau. - Ôi… Tôi băn khoăn không biết ông ấy sẽ nói gì về tất cả những cuộc hôn nhân nước ngoài này! Bà Archer phớt lờ lời ám chỉ đến những món ăn gia truyền và ông Jackson tiếp tục một cách thong thả: - Không, cô ta không có mặt ở buổi khiêu vũ. - Chà… - bà Archer lẩm bẩm, với một giọng ngụ ý. - Cô ta cũng có lịch sự đấy. - Có thể nhà Beaufort không biết cô ấy - Janey gợi ý, với ác tâm ngây thơ. Ông Jackson nhấp một ngụm, như thể ông đang thưởng thức rượu vang trắng Madeira vô hình. - Bà Beaufort có thể không biết, nhưng Beaufort chắc chắn biết, vì toàn thể New York đã thấy hai người đó đi với nhau trên Đại lộ Năm chiều nay. - Ôi trời… - bà Archer rên rỉ, rõ ràng cảm thấy vô ích khi cố gán ý thức lịch sự cho hành vi của những người nước ngoài. - Không biết cô ta đội mũ tròn hay mũ nồi vào buổi chiều nhỉ - Janey suy đoán - Con thấy cô ta mặc một bộ đầm nhung xanh sẫm đến nhà hát, trông thật xấu và vô duyên… như một chiếc áo ngủ. - Janey! - mẹ cô nói; cô Archer đỏ mặt và cố làm ra vẻ bạo dạn. - Dù sao đi nữa, với con mắt thẩm mỹ đó tốt nhất là cô ta không nên đến buổi khiêu vũ - bà Archer tiếp tục. Thấy khó chịu nên con trai bà cãi lại: - Con nghĩ đó không phải là vấn đề. May nói chị ấy đã định đi, nhưng rồi lại quyết định rằng bộ váy đó không đủ lịch sự để đến đó. https://thuviensach.vn Bà Archer cười trước sự xác nhận về kết luận của mình. - Ellen tội nghiệp - bà đơn giản nhận xét, nói thêm một cách thương hại. - Chúng ta đã luôn băn khoăn không hiểu Medora Manson sẽ dành cho cô ta sự nuôi dưỡng lập dị đến mức nào. Con có thể mong chờ gì ở một cô gái được phép mặc đồ sa-tanh đen trong buổi khiêu vũ ra mắt của cô ta chứ? - Ồ, tôi không nhớ là cô ta đã mặc bộ đó - ông Jackson nói, rồi bổ sung - cô gái tội nghiệp - với giọng của người mà khi lục lại ký ức, đã hoàn toàn hiểu cảnh tượng lúc đó như thế nào. - Thật kỳ cục - Janey nhận xét - khi cô ấy vẫn giữ cái tên Ellen xấu xí. Nếu là con thì có lẽ đã đổi thành Elaine rồi. - Cô nhìn quanh bàn để xem phản ứng của mọi người. Anh cô cười lớn: - Tại sao lại là Elaine? - Em không biết; nó nghe có vẻ… có vẻ Ba Lan hơn - Janey thẹn thùng nói. - Nó nghe nổi bật hơn, nhưng đó khó có thể là điều cô ta muốn - bà Archer nói lạnh nhạt. - Tại sao lại không? - Con trai bà ngắt lời, đột nhiên trở nên nhiều lời. - Tại sao chị ấy không nên nổi bật nếu chị ấy muốn? Tại sao chị ấy lại phải lén lút như thể đã tự ruồng rẫy mình? Chị ấy đúng thực là Ellen tội nghiệp, bởi vì chị ấy không may khi có một cuộc hôn nhân khốn khổ, nhưng con không cho đó là lý do để chị ấy phải giấu mặt như thể mình là một kẻ phạm tội. - Tôi cho rằng - ông Jackson suy đoán - nhà Mingott muốn hướng ta theo quan điểm đó. Chàng trai trẻ đỏ mặt: - Tôi không phải theo đuôi họ, nếu đó là những gì ngài ám chỉ, thưa ngài. Madame Olenska đã có một cuộc đời bất hạnh và điều đó không thể biến cô ấy thành một kẻ bị ruồng bỏ. https://thuviensach.vn - Đó là những tin đồn - ông Jackson bắt đầu, liếc sang Janey. - Ồ, tôi biết, viên thư ký - Chàng thanh niên tiếp lời - Vô nghĩa mẹ à, Janey lớn rồi. Họ nói thế đúng không? - Anh tiếp tục - Chính viên thư ký đã giúp cô ấy tránh xa tên chồng vũ phu, kẻ đã giam lỏng cô như một tù nhân? Vậy anh ta làm thế thì đã sao? Tôi hy vọng không ai trong chúng ta lại không làm việc đó trong trường hợp ấy. Ông Jackson ngoảnh ra sau để nói với viên quản gia ủ rũ: - Có lẽ… nước xốt đó… chỉ một chút thôi, cuối cùng thì… - rồi sau khi tự thưởng thức, ông nói tiếp - Tôi nghe nói là cô ấy đang tìm một ngôi nhà. Cô ta định sống ở đây. - Em nghe rằng cô ta định ly hôn - Janey cả gan nói. - Anh hy vọng chị ấy sẽ làm vậy - Archer thốt lên. Lời nói rơi xuống như một trái bom trong không khí tinh khiết và tĩnh lặng nơi phòng ăn nhà Archer. Bà Archer nhướng đôi lông mày thanh tú thành một đường cong đặc biệt ý nói: “Viên quản gia … ” và chàng trai trẻ, lo lắng sẽ bị nếm mùi khi công khai bàn luận những vấn đề riêng tư, vội vàng quay sang câu chuyện về chuyến viếng thăm nhà cụ bà Mingott. Sau bữa tối, theo phong tục từ xưa, bà Archer và Janey lê những bộ váy lụa dài lên phòng khách, nơi mà, trong khi những người đàn ông hút thuốc dưới lầu, họ ngồi bên một cái đèn Carcel[26], với chao đèn hình cầu được chạm khắc, quay mặt vào nhau quanh cái bàn làm việc bằng gỗ hồng mộc với một túi lụa xanh bên dưới, và cùng khâu vá hai bên đầu một tấm thảm hoa dành để tô điểm cho một cái ghế “đặc biệt” trong phòng khách của phu nhân Newland Archer mới. Trong khi nghi lễ trên đang được tiến hành ở phòng khách, Archer bố trí cho ông Jackson ngồi xuống một chiếc ghế bành gần lò sưởi trong thư viện Gothic và trao cho ông một điếu xì gà. Ông Jackson thỏa mãn thả mình vào chiếc ghế bành, hoàn toàn tự tin đốt điếu xì gà (Archer là người mua chúng), và duỗi đôi bàn chân gầy guộc về phía đống than cháy, rồi nói: https://thuviensach.vn - Cậu nghĩ là viên thư ký chỉ giúp cô ấy trốn đi thôi à, chàng trai thân mến? Anh ta vẫn còn giúp cô ta một năm sau đó, vì có người gặp họ sống ở Lausanne cùng nhau. Newland đỏ mặt. - Sống cùng nhau à? Ồ, tại sao không? Ai có quyền kết thúc cuộc sống của cô ấy ngoại trừ chính bản thân cô ấy? Tôi phát ốm lên với cái thói đạo đức giả chôn sống một người phụ nữ ở tuổi đó khi mà chồng cô ta thích sống với gái làm tiền hơn. Anh ngừng lại và giận dữ quay đi để đốt điếu xì gà. - Phụ nữ phải được giải phóng, phải được tự do như chúng ta - anh tuyên bố, đưa ra một ý kiến mới mà vì quá tức giận nên không đo lường được những hậu quả cực kỳ lớn của nó. Ông Jackson vươn chân gần hơn tới đống than và huýt một điệu sáo mỉa mai. - Chà - ông nói sau một lúc im lặng - có lẽ Bá tước Olenski có cùng quan điểm với cậu, vì tôi chưa hề nghe thấy ông ta làm gì để mang người vợ của mình quay lại. ________________________ Chú thích: [1] Tên một vở nhạc kịch của Gounod dựa trên tác phẩm Faust của Goethe, ra mắt lần đầu ở Paris năm 1859 và ở New York năm 1863. [2] Tên một rạp hát ở New York thời đó. (Những chú thích của người dịch được ký hiệu là ND.) [3] Các phố ở New York thường được đánh số thứ tự. (ND) [4] Từ để xưng hô với những người phụ nữ sang trọng. (ND) [5] Vật thể tự nhiên, nhất là động vật được coi như biểu tượng của gia tộc. (ND) https://thuviensach.vn [6] M’ama… non m’ama …: Tiếng Ý, có nghĩa là : Yêu… Không yêu… (ND) [7] Luther Burbank (1849 - 1926): Nhà thực vật học người Mỹ, người làm vườn và là nhà tiên phong trong nghiên cứu khoa học nông nghiệp. Ông đã phát triển hơn 800 giống thực vật khác nhau trong sự nghiệp 55 năm của mình. (ND) [8] Lohengrin: Vở opera của Wagner ra mắt năm 1850. “Hợp xướng lễ cưới” vẫn còn là một hành khúc nổi tiếng. [9] Tuileries: Cung điện hoàng gia, có từ thế kỷ XVI, bên cạnh bảo tàng Louvre ở Paris, nhưng đã bị thiêu huỷ trong cuộc nổi dậy của Công xã năm 1871; chỉ có Tuileries Gardens vẫn còn đến ngày nay. [10] Taglioni (1804-1884): Vũ công ba lê trứ danh đầu tiên. Sự nghiệp của bà kéo dài từ năm 1822 đến 1847. [11] Tiếng Pháp nghĩa là: Quyền công dân. (ND) [12] Loại rượu mạnh pha nước nóng, đường, sữa, chanh, gia vị… (ND) [13] Kew: Vườn thực vật hoàng gia ở Kew gần thủ đô London, Vương quốc Anh. [14] Đá khổng tước: Loại đá có màu xanh lục rất đẹp. (ND) [15] William Adolphe Bouguereau (1825-1905): Một nhân vật có ảnh hưởng lớn trong nền hội họa Pháp nửa sau của thế kỷ XIX. [16] Second Empire: Tức nước Pháp dưới thời Napoleon III (1852 - 1871). [17] Monsieur de Camors: Nhân vật chính trong cuốn tiểu thuyết cùng tên ra đời năm 1867 của Octave Feuillet (1821-1890), một tiểu thuyết gia có nhiều tác phẩm được đọc nhiều vào thế kỷ XIX nhưng lại không nổi tiếng. [18] Bà Mingott gọi thẳng họ của Beaufort chứ không gọi là “ông” hay “ngài” Beaufort, theo đúng phép lịch sự thông thường. https://thuviensach.vn [19] Từ chỉ người phụ nữ chưa có chồng dù già hay trẻ. (ND) [20] Tác phẩm của Nathaniel Hawthorne (1804 - 1864), tiểu thuyết gia người Mỹ ở thế kỷ XIX. [21] Bút danh của Marie Louise de la Rameé (1839 - 1908): Một tiểu thuyết gia lãng mạn người Anh. [22] Edward Bulwer Lytton (1803 - 1873). Một tiểu thuyết gia người Anh rất nổi tiếng ở thế kỷ XIX. [23] John Ruskin (1819 - 1900): Nhà văn, nhà phê bình nghệ thuật và nhà cải cách xã hội người Anh. [24] Joshua Reynold (1723 - 1792): Chủ tịch đầu tiên của Viện hàn lâm Hoàng gia ở London, là họa sĩ có thế lực nhất trong thời của ông và có lẽ là quan trọng nhất trong lịch sử hội họa Anh. [25] Trong thần thoại Hy Lạp, các nàng tiên Siren là ba nàng tiên biển xinh đẹp với phần đầu và ngực của người, phần dưới của chim với những đôi cánh vàng óng. Ba chị em Siren thường xuất hiện trên những mỏm đá cheo leo nhất của biển cả, chờ đợi những chiếc thuyền đi qua và cất lên tiếng hát. Bất kỳ thủy thủ nào nghe thấy tiếng hát này cũng trở nên mê mẩn, không tự kiềm chế được mình và nhảy xuống biển đến với tiếng hát huyền hoặc ấy, để rồi bị sóng biển quật vào đá chết tan xác. (ND) [26] Carcel: Tên một loại đèn, được đặt theo tên của người phát minh ra nó; dầu được bơm vào bấc đèn bởi một bộ máy đồng hồ. https://thuviensach.vn CHƯƠNG 6 Tối hôm đó, sau khi ông Jackson đã đi khỏi, và những người phụ nữ đã nghỉ ngơi trong căn phòng ngủ kéo rèm sặc sỡ, Newland Archer tư lự leo lên phòng làm việc của mình. Như thường lệ, một người hầu cẩn thận đã giữ cho lò sưởi cháy âm ỉ và chuẩn bị đèn sẵn sàng. Căn phòng trông cực kỳ ấm cúng và dễ chịu với hàng chồng sách cùng những bức tượng nhỏ bằng đồng và thép của “Hội đấu kiếm” đặt trên bệ lò sưởi, và nhiều bức ảnh chụp của những bức tranh nổi tiếng. Khi thả mình xuống chiếc ghế bành gần lò sưởi, mắt anh nhìn vào một bức ảnh lớn của May Welland. Bức chân dung mà cô gái trẻ đã trao cho anh trong những ngày đầu tiên của mối tình lãng mạn. Một cảm giác bất an vừa đến, anh nhìn vào vầng trán thẳng thắn, đôi mắt nghiêm nghị và cái miệng tươi tắn, ngây thơ của người mà anh sắp được làm chủ. Đó là một sản phẩm đáng sợ của cái xã hội mà anh thuộc về và tin tưởng, cô gái trẻ chẳng biết điều gì nhưng lại hy vọng vào mọi thứ ấy, gương mặt cô trong bức chân dung nhìn lại anh như một người xa lạ qua những đặc điểm thân thuộc của May Welland. Lại một lần nữa, trong anh nảy sinh ý nghĩ rằng hôn nhân không phải là bến đậu an toàn như anh từng được dạy bảo, mà chỉ là một hành trình trên những vùng biển chưa được khám phá. Cảnh ngộ của nữ Bá tước Olenska làm khuấy đảo những lời buộc tội cũ đã lắng đọng và khiến chúng trôi nổi một cách nguy hiểm trong tâm trí anh. Lời tuyên bố: “Phụ nữ phải được giải phóng - phải được tự do như chúng ta” đã đánh vào gốc rễ của một vấn đề mà thế giới của anh đồng ý coi nó như không tồn tại. Những người phụ nữ “tử tế”, dù bị đổ tiếng xấu nhưng chưa hề yêu cầu một kiểu tự do như anh đề cập, do đó, những người đàn ông rộng lượng như anh - trong khi hăng hái tranh cãi - sẵn sàng trao điều đó cho họ một cách hào hiệp. Những lời nói rộng lượng này, trên thực tế, chỉ là một sự giả trá, lừa bịp của những tập quán không lay chuyển được vốn buộc chặt mọi thứ vào nhau và giới hạn mọi người tuân theo những https://thuviensach.vn kiểu mẫu cũ. Nhưng ở đây, anh được cam kết để biện hộ cho chị họ vị hôn thê của anh cái hành vi mà, nếu xảy đến với vợ anh, thì anh sẽ bị phán xét trong việc đổ xuống đầu cô tất cả mọi sấm sét của nhà thờ và xã hội. Tất nhiên, tình trạng khó xử này hoàn toàn mang tính giả thuyết. Vì anh không phải một quý tộc Ba Lan đê tiện, nên thật vô lý khi suy đoán những quyền vợ anh sẽ có nếu anh là ông ta. Nhưng Newland Archer quá giàu trí tưởng tượng đến nỗi không hề cảm thấy điều đó, trong trường hợp giữa anh và May, mối quan hệ có thể mang một chút đắng vì những lý do sâu kín hơn. Anh và cô thực sự đã biết gì về nhau khi mà anh, như một người “đứng đắn”, đã che giấu quá khứ của mình, còn cô, một cô gái đến tuổi kết hôn, không có gì để che giấu? Nếu ai đó nói cho cả hai người biết về những động cơ xấu xa thì họ sẽ chán nhau, hiểu lầm hay là sẽ nổi cáu với nhau? Anh ôn lại những cuộc hôn nhân của bạn bè - những người được coi là hạnh phúc - và không tìm được câu trả lời dù là mơ hồ nhất cho tình cảm say đắm dịu dàng mà anh đã hình dung ra như là mối quan hệ vĩnh cửu với May Welland. Anh nhận thấy trong cái hình ảnh về cô, thì kinh nghiệm, tính linh hoạt và cái nhìn tự do đều bao hàm trong những thứ mà cô đã được dạy dỗ cẩn thận là không nên sở hữu. Và với một linh tính thoáng qua, anh thấy cuộc hôn nhân của mình sẽ giống hầu hết những cuộc hôn nhân khác quanh anh. Đó là một sự kết giao chán ngắt về vật chất và những quyền lợi xã hội giữa một bên chẳng biết gì và một bên đạo đức giả. Lawrence Lefferts hiện ra trước mắt anh như một người chồng hoàn toàn nhận ra tiêu chuẩn lý tưởng cho một người vợ đáng thèm muốn theo kiểu này. Khi trở thành chuyên gia hàng đầu về “hình thức”, anh ta đã nặn ra một người vợ hoàn toàn thích hợp với mình đến mức, trong thời điểm những cuộc ngoại tình thường xuyên của anh với vợ của những người đàn ông khác trở nên lộ liễu nhất, cô ta chỉ đi xung quanh mỉm cười vô cảm và nói rằng: “Lawrence cực kỳ nghiêm chỉnh”. Cô sẽ đỏ mặt đầy căm phẫn, và quay ngoắt đi, khi ai đó nói bóng gió trước mặt cô về việc Julius Beaufort (vì là một người nước ngoài có nguồn gốc đáng ngờ) có thứ mà New York gọi là một “dinh cơ khác”. https://thuviensach.vn Archer cố gắng an ủi mình với ý nghĩ rằng anh không phải là một con lừa như Larry Leffert, cũng như May không quá khờ khạo như Gertrude tội nghiệp, nhưng rốt cuộc thì cái khác nhau ở đây là sự hiểu biết chứ không theo một tiêu chuẩn nào cả. Trên thực tế, họ sống trong một thế giới giả tạo, nơi mà người ta không được nói, làm, hay thậm chí là nghĩ đến những điều họ thực sự muốn, mà chỉ biểu hiện qua những dấu hiệu riêng; chẳng hạn như bà Welland, dù biết chính xác lý do vì sao Archer giục bà tuyên bố lễ đính hôn của con gái tại buổi khiêu vũ nhà Beaufort (và thực sự bà cũng hy vọng anh làm thế không kém) nhưng bà vẫn cố tỏ ra miễn cưỡng. Thái độ của bà khi đó khá giống với hình ảnh cô dâu hoang dại gào thét khi bị lôi đi khỏi lều của cha mẹ, được mô tả trong những cuốn sách về người nguyên thuỷ mà những người thuộc những nền văn hoá tiến bộ bắt đầu đọc. Dĩ nhiên, kết quả là, cô gái trẻ sống giữa xã hội giả tạo tinh vi này càng khó nhìn thấu mọi việc hơn vì tính ngay thật và sự tin tưởng chắc chắn của cô vào những điều đó. Cô thẳng thắn, vì không có gì để che giấu, và tự tin vì không có gì phải đề phòng. Với sự chuẩn bị tốt nhất, chẳng mấy chốc cô sẽ ngập sâu vào thứ mà mọi người vẫn gọi tránh đi là “những yếu tố của cuộc sống”. Chàng trai trẻ là người chân thành nhưng điềm tĩnh trong tình yêu. Anh hài lòng với vẻ đẹp rực rỡ của vị hôn thê, về sức khoẻ, tài cưỡi ngựa, vẻ duyên dáng và sự nhanh nhẹn trong các môn thể thao, cùng với sự quan tâm hiếm có về sách và những tư tưởng mà cô bắt đầu bộc lộ dưới sự hướng dẫn của anh. (Cô đã tiến bộ đủ để cùng anh nhạo báng tác phẩm Những bài thơ về nhà vua (The Idylls of the King), nhưng vẫn chưa thể cảm nhận được vẻ đẹp của tác phẩm Ulysses và Những người ăn quả hưởng lạc (The Lotus Eaters))[27]. Cô đơn giản, thành thật, dũng cảm, có khiếu hài hước (chủ yếu được chứng minh khi cô cười trước những câu chuyện đùa của anh); và anh ngờ rằng trong đáy sâu tâm hồn ngây thơ của cô có một sự nồng nhiệt sẽ bùng lên nếu được đánh thức. Nhưng khi nhìn lại cô, anh trở nên chán nản bởi ý nghĩ tất cả vẻ thẳng thắn và ngây thơ ấy chỉ là một thứ sản phẩm nhân tạo. Bản chất tự nhiên của con người không https://thuviensach.vn phải là thẳng thắn và ngây thơ, mà họ luôn bóp méo và che đậy những mưu mẹo bản năng. Và anh thấy khó chịu bởi tác phẩm tinh khiết giả tạo này, vốn được tạo nên đầy khéo léo bởi sự đóng góp của những người mẹ, người dì, người bà và cả những vị tổ mẫu đã quá cố. Bởi vì tác phẩm nhân tạo đó được coi là điều anh muốn, anh có quyền được hưởng, để anh có thể thưởng thức thú vui cao quý của mình trong việc phá tan nó như một hình ảnh làm bằng tuyết. Các chàng trai vẫn hay có những suy nghĩ này khi gần đến ngày cưới của họ, nhưng trong đó thường kèm theo sự hối hận và nhún nhường mà hiện Newland Archer không hề cảm thấy. Anh không thể ân hận (như những nhân vật chính của Thackeray vẫn hay khiến anh bực mình khi làm thế) rằng mình không phải là một trang giấy trắng để đáp lại sự tinh khiết mà cô dâu của anh sẽ trao cho anh. Anh không thể chối bỏ sự thật rằng, nếu anh được dạy dỗ như cô thì họ sẽ thích hợp với nhau không hơn gì những đứa trẻ lạc trong rừng. Và anh cũng không thể, dù đã băn khoăn suy nghĩ một cách nghiêm túc, để thấy bất cứ lý do thực sự nào (mà không liên quan tới thú vui ngắn ngủi và niềm đam mê phù phiếm đàn ông) khiến cô dâu của anh không được tự do có những kinh nghiệm tương tự như chính anh. Trong một lúc, những vấn đề này kết lại với nhau trôi qua tâm trí anh. Nhưng anh biết rõ rằng sự dai dẳng khó chịu của những ý nghĩ này nảy sinh là do sự xuất hiện không đúng lúc của nữ Bá tước Olenska. Lúc này, ngay thời điểm đính hôn của anh - vốn chỉ dành cho những ý nghĩ trong sáng và những hy vọng lạc quan - anh lại bị đẩy vào một mớ tai tiếng gây nên những vấn đề khó khăn mà anh đành chấp nhận. “Ellen Olenska chết tiệt!”, anh lẩm bẩm khi đậy lò sưởi và bắt đầu cởi đồ. Anh thực sự không hiểu tại sao số phận của cô ta lại ít nhiều liên quan đến mình, nhưng vẫn lờ mờ nhận ra rằng anh chỉ mới bước qua những bước đầu tiên trong quá trình bênh vực cho người chị họ mà cuộc đính hôn này đã đặt ra cho anh. Vài ngày sau, một việc bất ngờ đã xảy ra. Nhà Lovell Mingott đã gửi thiệp mời về một “bữa tối chính thức” (mà có thêm ba người hầu bàn, hai món ăn cho mỗi đợt, và rượu punch Roma), với https://thuviensach.vn lời mở đầu là: “Để đón chào nữ Bá tước Olenska”, phù hợp với kiểu của những người Mỹ mến khách, vốn đối đãi những người lạ như thể họ thuộc hoàng tộc, hay ít ra cũng như các đại sứ. Các vị khách được lựa chọn một cách rõ ràng và phân biệt đối xử theo cái cách mà người ta nhận ngay ra là do bàn tay của cụ bà Catherine. Cùng với những trụ cột xưa như nhà Selfridge Merry, vốn được mời đi khắp nơi bởi họ đã luôn luôn được thế, nhà Beaufort, do có mối quan hệ họ hàng, và ông Sillerton Jackson cùng em gái Sophy (người đi bất cứ đâu mà anh trai bảo), là vài cặp “vợ chồng trẻ” nổi bật trong số những người sang trọng tuyệt vời nhất như nhà Lawrence Lefferts, phu nhân Lefferts Rushworth (một góa phụ xinh đẹp), nhà Harley Thorley, nhà Reggie Chivers và chàng trai Morris Da- gonet cùng vợ (là một người của dòng họ Van der Luyden). Khách khứa thực sự hoàn toàn tương xứng với nhau, vì tất cả các thành viên thuộc nhóm người mà, trong suốt mùa vui chơi kéo dài ở New York, họ đã vui đùa cùng nhau hàng ngày hàng đêm với sự vui thích rõ ràng không hề giảm. Bốn mươi tám giờ sau, một điều không tưởng đã xảy ra, mọi người đều từ chối lời mời của nhà Mingott ngoại trừ nhà Beaufort và ông lão Jackson cùng em gái. Sự coi thường có chủ ý được nhấn mạnh bởi việc ngay cả nhà Reggie Chivers, vốn thuộc bè phái nhà Mingott, cũng từ chối; và việc những lá thư được viết giống nhau, với nội dung “tiếc là không thể nhận lời”, mà không có cái cớ vẫn thường được lịch sự thêm vào là “đã có hẹn trước”. Xã hội New York, trong những ngày đó, quá nhỏ bé và quá ít thú tiêu khiển, dù mọi người ở đó (bao gồm cả những người đánh xe mặc đồng phục, quản gia và đầu bếp) không biết chính xác tối nào thì họ rảnh rỗi. Do đó có thể những người được nhà Mingott mời đã thật tàn nhẫn khi quyết định không gặp nữ Bá tước Olenska. Cú đòn này là bất ngờ, nhưng nhà Mingott, như thường lệ, đón nhận nó một cách dũng cảm. Bà Lovell Mingott tâm sự việc này với bà Welland, người sau đó lại giãi bày cho Newland Archer. Sôi lên vì sự sỉ nhục này, https://thuviensach.vn anh đã cầu viện một cách thiết tha và đầy uy quyền đến mẹ anh, người mà sau một thời gian khó khăn ngấm ngầm chống đối và trì hoãn, rõ ràng đã chịu thua anh (như bà vẫn luôn thế). Và ngay lập tức nắm lấy những lý lẽ của anh với một năng lượng nhiều gấp đôi sự do dự trước đó, đội chiếc mũ nồi nỉ xám lên, bà nói: “Mẹ sẽ đến gặp Louisa Van der Luyden”. New York vào thời Newland Archer là một hình kim tự tháp nhỏ và trơn, mà rất khó có thể gây nên một vết nứt hoặc kiếm được một chỗ đứng trong đó. Ở đáy của nó là một nền tảng vững chắc mà bà Archer gọi là “người thường”, phần đông là những gia đình tử tế đáng kính trọng nhưng không có tiếng tăm, những người mà (như trường hợp nhà Spicer, nhà Lefferts hay Jackson) đã nâng cao địa vị của mình bởi việc kết hôn với một trong những phe cánh thống trị. Bà Archer thường nói, giờ mọi người không khó tính như xưa; và với việc cụ bà Catherine Spicer thống trị phần cuối Đại lộ Năm và Julius Beaufort thống trị phần còn lại, bạn không thể hy vọng những truyền thống cũ tồn tại lâu hơn nữa. Phần hẹp hơn nhưng vững chắc bên trên cái nền tảng giàu có nhưng kín đáo ấy là nhóm người tuy ít nhưng có ảnh hưởng lớn, mà nhà Mingott, nhà Newland, nhà Chivers và nhà Manson là những đại diện rõ nhất. Hầu hết mọi người tưởng rằng họ là đỉnh của hình tháp nhưng chính họ (ít nhất là thế hệ bà Archer) ý thức được rằng, trong mắt những nhà phả hệ học chuyên nghiệp, chỉ một số ít gia đình có thể nhận được địa vị cao quý và đáng kính trọng đó. - Đừng nói với mẹ rằng - bà Archer thường nói với các con - tất cả những tờ báo hiện đại đang nói vớ vẩn về tầng lớp quý tộc của New York. Nếu có thì nhà Mingott hay nhà Man- son không thuộc về nó, nhà Newland và nhà Chivers cũng vậy. Cha ông chúng ta là những thương nhân người Anh hay người Hà Lan đáng kính trọng, họ đã đến những thuộc địa để kiếm tìm vận may, và họ ở lại đây vì họ đã làm rất tốt. Một trong những cụ tổ của các con đã ký bản Tuyên ngôn; và một người khác làm tướng trong bộ tham mưu của Washington, ông đã nhận được thanh kiếm của tướng Burgoyne[28] sau trận chiến ở Saratoga. Đây là những điều đáng để tự hào, https://thuviensach.vn nhưng chẳng liên quan gì đến địa vị hay tầng lớp. New York luôn là một xã hội thương mại, và không nhiều hơn ba gia đình trong đó có thể nhận là có nguồn gốc quý tộc theo đúng nghĩa. Bà Archer và hai con, như mọi người khác ở New York, đều biết những người có đặc ân đó là: nhà Dagonet ở Washington Square, những người xuất thân từ một gia đình cổ xưa thuộc tầng lớp trên ở Anh, có họ hàng với gia đình Pitt và Fox[29]; nhà Lanning, kết thông gia với con cháu của Bá tước de Grasse[30]; và nhà Van der Luyden, con cháu của vị thống đốc đầu tiên người Hà Lan của Manhattan, có mối liên hệ bằng việc kết thông gia từ trước cách mạng với vài thành viên quý tộc người Pháp và Anh. Nhà Lanning chỉ còn lại duy nhất hai người tuy rất già cả nhưng vẫn sắc sảo là hai Miss Lanning, những người sống vui vẻ và hoài cổ giữa những bức chân dung gia đình và đồ đạc kiểu Chippendale[31]. Nhà Dagonet là một gia tộc đáng kể, có quan hệ họ hàng với những dòng họ nổi tiếng nhất ở Balti- more và Philadelphia. Nhưng nhà Van der Luyden, là gia tộc đứng cao nhất trong số họ, lại giấu mình trong bóng tối, từ đó chỉ có hai nhân vật hiện diện ấn tượng, là ông bà Henry Van der Luyden. Bà Henry Van der Luyden vốn tên là Louisa Dagonet, mẹ bà là cháu gái của đại tá du Lac, thuộc gia đình Channel Island lâu đời, người đã chiến đấu dưới trướng của Cornwallis[32] và sau chiến tranh đã định cư ở Maryland với cô dâu của mình, Công nương Angelica Trevenna, con gái thứ năm của Bá tước St Austrey. Mối liên hệ giữa nhà Dagonet, nhà du Lac ở Mary- land và họ hàng dòng dõi quý tộc của họ thuộc xứ Cornwall, nhà Trevenna, đã luôn luôn được duy trì gần gũi và thân mật. Ông bà Van der Luyden đã hơn một lần có những chuyến viếng thăm dài ngày đến nhà của người đứng đầu hiện nay nhà Trevenna, Công tước St Austrey, tại biệt thự của ngài ở Cornwall và tại St Austry ở Gloucestershire; và ngài thường tuyên bố về dự định có một chuyến thăm viếng vài ngày đáp lại họ (mà không có công tước phu nhân đi cùng vì bà sợ đi qua Đại Tây Dương). https://thuviensach.vn Ông bà Van der Luyden chia sẻ thời gian giữa Treven-na, nhà của họ ở Maryland và Skuytercliff. Họ còn có khu đất rộng lớn trên Hudson, nơi vốn là bất động sản được chính phủ Hà Lan nhượng lại khế ước cho vị thống đốc đầu tiên danh tiếng, và đó là nơi mà ông Van der Luyden vẫn còn là “Điền chủ”. Ngôi nhà uy nghiêm to lớn của họ ở đại lộ Madi- son hiếm khi mở cửa, và khi họ đến thành phố họ chỉ tiếp vài người bạn thân thiết nhất. - Mẹ muốn con đi với mẹ, Newland! - mẹ anh nói, đột nhiên dừng lại ở cửa xe ngựa hãng Brown - Louisa quý con, và dĩ nhiên vì May yêu quý mà mẹ chọn giải pháp này, bởi vì nếu chúng ta không sát cánh bên nhau, xã hội sẽ không bỏ qua một chuyện như thế này. CHƯƠNG 7 Bà Henry Van der Luyden yên lặng lắng nghe chuyện kể của người họ hàng là bà Archer. Bạn nên sớm hiểu rằng bà Van der Luyden luôn luôn im lặng, và dù không nói rõ ra do bản tính và do được dạy dỗ, bà rất tốt với những người bà thực sự quý mến. Nhưng ngay cả khi bạn đã biết rõ điều này thì bạn vẫn không tránh khỏi cảm giác lạnh lẽo trong căn phòng khách tường trắng trần cao ở đại lộ Madison, với những chiếc ghế bành thêu màu nhã nhặn rõ ràng chưa được phủ nệm, và sa mỏng vẫn che những đồ trang trí bằng đồng mạ vàng trên mặt lò sưởi cùng khung ảnh chạm khắc cổ xưa rất đẹp bức “Công nương Angelica du Lac” của Gainsborough[33]. Bức chân dung của bà Van der Luyden vẽ bởi Huntington[34](trong bộ đồ nhung đen và đăng-ten Venise) đặt đối diện với bức chân dung bà ngoại xinh đẹp của bà. Nó được coi là “đẹp như trong tranh của Cabanel[35]”, và dù đã hai mươi năm trôi qua từ thời điểm được vẽ nên, nó vẫn là một “chân dung hoàn hảo”. Quả thực, bà Van der Luyden, người ngồi phía dưới bức tranh lắng nghe bà Archer nói chuyện, trông như là chị em sinh đôi của người phụ nữ tóc vàng vẫn còn trẻ trung đang nhìn xuống một chiếc ghế bành mạ vàng trước một tấm rèm sọc xanh. Bà Van der Luyden vẫn mặc bộ https://thuviensach.vn đồ nhung đen và đeo mạng đăng-ten Venise khi thực hiện các cuộc xã giao, hoặc đúng hơn là (vì bà không bao giờ đi ăn ngoài) khi bà mở cửa tiếp khách. Mái tóc vàng của bà, đã nhạt đi mà không chuyển thành màu xám, vẫn được chải thành từng gợn sóng trước trán, và cái mũi thẳng giữa đôi mắt xanh nhạt chỉ hơi nhăn quanh lỗ mũi một chút so với lúc bức tranh được vẽ. Thực sự, bà luôn gây ấn tượng với Newland Archer, vì ở bà, ta thấy vẻ đẹp được gìn giữ khá cẩn thận trong một bầu không khí bình lặng của một cuộc sống hoàn toàn tuyệt vời, như những thi thể bị vướng vào dòng sông băng vẫn mãi giữ được vẻ hồng hào của cuộc sống trong cái chết qua nhiều năm. Như toàn gia đình mình, anh kính mến và ngưỡng mộ bà Van der Luyden, nhưng anh nhận thấy vẻ dịu dàng hòa nhã của bà khó hiểu hơn vẻ kiên quyết của một vài người cô già cả của mẹ anh, những bà cô không chồng dữ tợn luôn nói “không” theo nguyên tắc trước khi họ biết mình được hỏi gì. Thái độ của bà Van der Luyden không rõ là sẽ nói “có” hay “không”, nhưng luôn tỏ ra hòa nhã cho đến khi đôi môi mỏng của bà nở một nụ cười với câu trả lời hầu như không đổi: “Tôi phải bàn với chồng tôi trước đã”. Bà và ông Van der Luyden rất giống nhau, đến nỗi Archer thường tự hỏi làm thế nào mà, sau bốn mươi năm sống cuộc sống vợ chồng thân mật, hai cá tính hòa hợp có thể tách ra để tiến hành một việc dễ gây tranh cãi như một cuộc bàn luận. Nhưng vì không ai trong hai vợ chồng đưa ra được quyết định mà không có một buổi họp kín bí ẩn thế này, nên bà Archer và con trai, dù đã đặt vấn đề trước, cam chịu chờ đợi những lời nói quen thuộc. Tuy nhiên, bà Van der Luyden, người hiếm khi làm ai ngạc nhiên, giờ khiến họ kinh ngạc khi chạm bàn tay dài của bà về phía chiếc chuông. - Tôi nghĩ - bà nói - tôi muốn Henry nghe những gì cô đã nói với tôi. Một người đầy tớ xuất hiện, bà nghiêm trang nói thêm với người đó: - Nếu ông Van der Luyden đọc báo xong, hãy mời ông đến đây. https://thuviensach.vn Bà nói “đọc báo” với giọng mà người vợ của một vị bộ trưởng có thể nói “chủ trì một cuộc họp nội các”, không phải vì bà cố tình ngạo mạn, mà vì thói quen trong cuộc sống, thái độ của những người bạn và họ hàng của bà, đã khiến bà coi những động tác nhỏ nhất của ông Van der Luyden đều là quan trọng. Hành động mau chóng của bà chỉ rõ rằng bà coi chuyện này là cấp thiết cũng như bà Archer, nhưng, e rằng họ sẽ nghĩ là bà đã hứa trước, và nói thêm với cái nhìn dịu dàng nhất: - Henry luôn muốn gặp cô, Adeline yêu quý, và ông ấy sẽ muốn chúc mừng Newland. Hai cánh cửa trang trọng mở ra, và xuất hiện ở giữa là ông Henry Van der Luyden, cao, gầy. Ông mặc áo choàng dài, với mái tóc vàng đã ngả màu, một cái mũi thẳng giống mũi vợ ông và cái nhìn thanh lịch lạnh lùng cũng như bà, chỉ khác là mắt ông màu xám nhạt. Ông Van der Luyden chào bà Archer với sự nhã nhặn thân tình, chúc mừng Archer bằng một giọng trầm với những lời nói giống như ngôn ngữ của vợ ông. Rồi ông nhẹ nhàng ngồi xuống chiếc ghế bành thêu kim tuyến như một vị quốc vương uy quyền. - Tôi vừa đọc xong tờ Times - ông nói, đan những ngón tay dài vào nhau. - Trong thành phố, những buổi sáng của tôi luôn bận rộn đến nỗi tôi thấy thuận tiện hơn khi đọc báo sau bữa trưa. - Ồ, có nhiều điều để nói về việc đó, quả thực bác Egmont của tôi hay nói ông thường không có hứng đọc những tờ báo buổi sáng cho đến sau bữa tối - bà Archer đáp lời. - Đúng vậy, cha tôi rất ghét sự vội vàng. Nhưng giờ lúc nào chúng ta cũng sống trong sự gấp gáp. Ông Van der Luyden nói với giọng đều đều, thong thả nhìn vào căn phòng lớn vẫn còn được che phủ một cách thú vị mà Archer đã hoàn toàn hình dung được chủ nhân của nó. - Nhưng tôi hy vọng ông đọc xong rồi chứ, Henry? - vợ ông xen vào. https://thuviensach.vn - Đúng… đúng - ông cam đoan với vợ. - Vậy thì tôi muốn Adeline nói với ông… - Ồ, đó thực ra là chuyện của Newland - mẹ anh cười, và tiếp tục nhắc lại một lần nữa câu chuyện kỳ lạ về sự sỉ nhục giáng xuống bà Lovell Mingott. - Tất nhiên - bà kết thúc - Augusta Welland và Mary Mingott đều cảm thấy như vậy, đặc biệt là vì việc đính hôn của Newland, chị và Henry nên biết. - À - ông Van der Luyden nói, hít một hơi thở sâu. Mọi người im lặng khi chiếc đồng hồ mạ vàng kỳ lạ trên bệ lò sưởi bằng đá cẩm thạch trắng lớn vang lên inh ỏi như tiếng nổ của một khẩu súng đại bác. Archer trầm ngâm với sự vị nể hai nhân vật mảnh khảnh xanh xao đang ngồi bên nhau với vẻ nghiêm khắc, cứng nhắc của phó vương, những người đại diện cho quyền lực di truyền mơ hồ mà định mệnh buộc họ phải nắm lấy, khi họ đã chọn kiểu sống trong sự đơn giản và tách biệt, nhổ đám cỏ dại khó thấy ra khỏi những bãi cỏ hoàn hảo ở Skuytercliff, và chơi bài với nhau vào mỗi buổi tối. Ông Van der Luyden là người đầu tiên mở lời: - Cậu thực sự nghĩ là tại vài… vài sự can thiệp có chủ ý của Lawrence Lefferts à? - ông hỏi, quay qua Archer. - Cháu chắc chắn điều đó, thưa bác. Larry gần đây còn tệ hơn xưa… nếu bác Louisa không ngại cháu đề cập điều đó… có một chuyện tình khá mãnh liệt với vợ của một giám đốc bưu điện ở vùng của họ, hay ai đó kiểu như vậy. Mỗi khi Getrude Lefferts tội nghiệp bắt đầu nghi ngờ, thì hắn sợ rắc rối, và dựng nên một chuyện ồn ào kiểu này, để chỉ ra hắn đạo đức đến mức nào, và cao giọng nói rằng thật vô lý khi mời vợ hắn gặp người mà hắn không muốn cho cô ấy biết. Hắn chỉ đơn giản sử dụng Madame Olenska như một cột thu lôi. Cháu đã thấy hắn thường cố làm những điều tương tự trước đây. - Nhà Lefferts!... - bà Van der Luyden nói. https://thuviensach.vn - Nhà Lefferts!… - bà Archer lặp lại. - Bác Egmont sẽ nói gì về sự tuyên bố của Lawrence Lefferts về địa vị xã hội? Nó chỉ ra thứ mà xã hội sẽ biến thành. - Chúng tôi hy vọng nó sẽ không biến thành thứ đó - ông Van der Luyden kiên quyết nói. - Ôi, giá mà anh và chị Louisa ra ngoài nhiều hơn! - bà Archer thở dài. Nhưng ngay lập tức bà bắt đầu ý thức được sai lầm của mình. Nhà Van der Luyden rất nhạy cảm với bất cứ sự chỉ trích nào về cuộc sống tách biệt của họ. Họ là những người phân xử trong giới thượng lưu, là tòa thượng thẩm, và họ biết điều đó, và đành cúi đầu trước số phận. Nhưng vì là những người nhút nhát, mệt mỏi, và thực lòng không muốn chấp nhận điều đó, nên họ thường sống ở nơi đồng quê vắng vẻ tại Skuytercliff lâu nhất có thể, và khi đến thành phố, họ từ chối tất cả những lời mời, lấy cớ vì sức khoẻ của bà Van der Luyden không tốt. Newland Archer gỡ bí cho mẹ. - Mọi người ở New York đều biết bác và bác Louisa đại diện cho cái gì. Vì thế, bà Mingott cảm thấy nên để sự coi thường nữ Bá tước Olenska trôi qua mà không làm phiền đến bác. Bà Van der Luyden liếc nhìn chồng, người cũng đang nhìn lại bà. - Tôi không thích phương châm đó - ông Van der Luyden nói - trừ phi thành viên trong một gia đình nổi tiếng bị chính gia đình đó quay lưng thì nên được xem xét lại… dứt khoát. - Tôi cũng nghĩ như thế - vợ ông nói, như thể bà đang nghĩ ra một ý nghĩ mới. - Tôi không có ý kiến - ông Van der Luyden tiếp tục - sự việc đã đi đến chỗ gay go. - Ông ngừng lại, và lại nhìn vào vợ. - Bà nó à, tôi chợt nảy ra ý nghĩ rằng nữ Bá tước Olenska cũng có mối liên hệ với mình, qua người chồng đầu của Medora Manson. Dù sao đi nữa, https://thuviensach.vn cô ấy cũng trở thành người nhà khi Newland kết hôn - ông quay về phía chàng trai trẻ - cậu đã đọc báo Times số ra sáng nay chưa, Newland? - Cháu đọc rồi. Sao ạ, thưa bác? - Archer, người thường nốc một hơi cà phê sáng với một tá báo chí, trả lời. Hai vợ chồng lại nhìn nhau. Đôi mắt nhạt màu của họ bám lấy nhau trong một sự trao đổi kéo dài và nghiêm túc, rồi, một nụ cười yếu ớt bối rối hiện trên khuôn mặt bà Van der Luyden. Rõ ràng bà đã đoán ra và đồng ý. Ông Van der Luyden quay qua bà Archer. - Nếu sức khoẻ của Louisa cho phép bà ấy đi ăn ngoài… tôi mong cô sẽ nói cho bà Lovell Mingott rằng chúng tôi rất vui… ờ… thay thế Lawrence Lefferts tại bữa tối nhà bà ấy. - Ông ngừng lại để sự mỉa mai chìm xuống. - Như cô biết đấy, điều đó là không thể được. Bà Archer tán thành một cách thông cảm. - Nhưng Newland nói với tôi rằng cậu ấy đã đọc báo Times sáng nay, do đó có lẽ cậu ấy đã biết là người họ hàng của Louisa, Công tước St Austrey, sẽ đến vào tuần tới trên chuyến Russia. Ông ta sẽ đến để đưa chiếc thuyền nhỏ một buồm của ông ấy, chiếc Guinevere, tham dự giải đua thế giới mùa hè tới, và cũng sẽ có một cuộc săn vịt nhỏ tại Trevenna. - Ông Van der Luyden lại dừng lại, và tiếp tục với lòng rộng lượng tăng dần. - Trước khi đưa ông ta xuống Maryland, chúng tôi sẽ mời vài người bạn đến gặp ông ấy ở đây… chỉ là một bữa tối nhỏ… với một bữa tiệc chiêu đãi sau đó. Tôi chắc Louisa sẽ vui lòng giống tôi nếu nữ Bá tước Olenska đồng ý tham gia với những người khách của chúng tôi. Ông đứng dậy, cúi tấm thân dài với một vẻ nghiêm trang thân mật cùng người họ hàng, và nói: - Tôi nghĩ Louisa cho phép tôi nói rằng bà ấy sẽ tự mình đưa thiệp mời ăn tối khi bà ấy ra ngoài ngay sau đây: với danh thiếp của chúng tôi… tất nhiên với danh thiếp của chúng tôi. https://thuviensach.vn Bà Archer, biết đây là dấu hiệu đến lúc mình nên rời đi, vội vã lí nhí nói lời cảm ơn. Bà Van der Luyden nở một nụ cười của Esther hòa giải với Ahasuerus[36], nhưng chồng bà xua tay. - Cô không cần phải cảm ơn tôi, Adeline thân mến, không việc gì phải thế. Chuyện này sẽ không thể xảy ra ở New York, nó sẽ không xảy ra nếu tôi còn can thiệp được. - Ông tuyên bố với sự lịch thiệp nhất khi đưa những người họ hàng ra cửa. Hai tiếng sau, mọi người đều biết xe ngựa bốn bánh cong hình chữ C mà bà Van der Luyden vẫn dùng để đi dạo bên ngoài trong tất cả các mùa đã đậu trước cửa nhà cụ bà Mingott, và trao cho họ một chiếc phong bì vuông lớn. Tối hôm đó tại rạp hát, ông Sillerton Jackson có thể tuyên bố rằng chiếc phong bì đó chứa thiệp mời nữ Bá tước Olenska đến bữa tối mà nhà Van der Luyden sẽ tổ chức để chào đón người họ hàng của họ là Công tước St Austrey vào tuần tới. Vài thanh niên trong lô quay sang cười với nhau trước tuyên bố này, và liếc về phía Lawrence Lefferts, người đang ngồi thờ ơ ở mặt trước lô, tay mân mê những sợi ria mép dài hoe hoe vàng, và nhận xét với uy tín của mình, khi giọng nữ cao đã ngừng lại: - Không ai ngoài Patti[37] nên đóng vở Sonnambula[38]. CHƯƠNG 8 Mọi người ở New York đều đồng ý rằng nữ Bá tước Olenska đã “xuống sắc”. Lần đầu tiên cô xuất hiện, trong ký ức thời niên thiếu của Newland Archer, cô mới chỉ là một bé gái lên chín hoặc mười cực kỳ xinh xắn, đến nỗi mọi người đều nói rằng cô “nên được vẽ”. Bố mẹ cô là những người thích đi du lịch, họ thường phiêu bạt tận châu Âu. Và sau một thời thơ ấu rong ruổi nay đây mai đó cùng cha mẹ, cô đã mất cả hai người. Từ đó, cô được nuôi dưỡng bởi người cô, Medora Manson, cũng là một người sống lang bạt, đã trở về New York để “nghỉ ngơi”. https://thuviensach.vn Medora tội nghiệp, mấy lần trở thành bà góa, luôn trở về nhà để bình tâm lại (mỗi lần ở trong một căn nhà ít xa hoa hơn), và mang theo mình một người chồng mới hoặc một đứa con nuôi. Nhưng sau vài tháng bà đều đặn chia tay chồng hoặc cãi cọ với con nuôi, và từ bỏ ngôi nhà trong sự thất bại, rồi lại bắt đầu những chuyến đi mới. Vì mẹ bà là người nhà Rushworth, và cuộc hôn nhân bất hạnh cuối cùng đã kết nối bà với một trong những người điên nhà Chivers, nên New York có cái nhìn khoan dung với tính lập dị của bà. Nhưng khi bà quay lại với đứa cháu gái mồ côi, người mà cha mẹ cô luôn được yêu mến dù sở thích du lịch đáng tiếc của họ, mọi người thấy thương hại khi đứa bé gái xinh đẹp lại ở trong tay một người như thế. Mọi người quyết định đối xử tốt với bé Ellen Mingott, dù đôi má đỏ thắm và mớ tóc xoăn duyên dáng làm cô bé có dáng vẻ dường như không thích hợp với một đứa trẻ vẫn còn đang để tang cha mẹ. Chính một trong nhiều sự lập dị lạc lối của Medora, vốn coi thường những quy tắc không thể sửa đổi, đã điều chỉnh lại việc mặc đồ tang của người Mỹ, và khi bà bước xuống từ tàu hơi nước, gia đình bà thấy xấu hổ khi tấm mạng nhiễu đen bà đeo để tang cho anh trai ngắn hơn gần mười tám cen-ti-mét so với cái của chị dâu, trong khi bé Ellen mặc bộ đồ len me-ri-nô đỏ thẫm và đeo chuỗi hạt hổ phách, như một đứa trẻ gip-xi bị bỏ rơi. Nhưng New York từ lâu đã không thèm quan tâm đến Medora, nên chỉ có một vài quý bà có tuổi lắc đầu khi thấy bộ đồ lòe loẹt của Ellen, trong khi những người thân khác của cô bị thu hút bởi dáng vẻ sang trọng và tinh thần phấn khởi của cô. Cô là một cô bé bạo dạn và tự nhiên, hay hỏi những câu làm người khác túng túng, đưa ra những lời bình luận đáng giá. Và cô có năng khiếu về nghệ thuật nước ngoài, chẳng hạn như nhảy một vũ điệu Tây Ban Nha và hát những khúc tình ca xứ Naples với một cây đàn ghi-ta. Dưới sự bảo trợ của người cô (mà tên thật là phu nhân Thorley Chivers, nhưng do nhận được một tước danh của Giáo hoàng nên đã lấy lại họ của người chồng đầu, và tự gọi mình là Hầu tước phu nhân Manson, vì ở Italia bà có thể đổi nó thành Manzoni), cô gái nhỏ đã nhận được một sự giáo dục đắt giá nhưng tạp nham, gồm cả “vẽ tranh có người làm mẫu”, một thứ cô https://thuviensach.vn chưa từng mơ trước đó, và chơi piano bộ năm với những nhạc công chuyên nghiệp. Tất nhiên, sự giáo dục này không mang đến điều gì tốt. Và vài năm sau, khi Chivers tội nghiệp chết trong một nhà thương điên, vợ góa của ông (mặc một bộ đồ tang kỳ lạ) lại “nhổ trại” và lên đường với Ellen, người đã trở thành một cô gái cao lớn với đôi mắt đẹp thu hút sự chú ý của mọi người. Một thời gian không ai nghe nhắc đến họ, rồi tin tức đến với đám cưới của Ellen với một nhà quý tộc Ba Lan nổi tiếng giàu có, người mà cô gặp ở một cuộc khiêu vũ tại Tuileries, được biết đến là một nhân vật có những dinh cơ sang trọng ở Paris, Nice và Florence, một du thuyền ở Cowes, và khu vực săn bắn hàng ki-lô-mét vuông ở Transylvania. Cô đã vội lao vào một sự giải thoát hấp tấp. Vài năm sau, khi Medora trở lại New York, lơ đãng, suy nhược, để tang người chồng thứ ba, và tìm kiếm một ngôi nhà nhỏ, yên tĩnh hơn, người ta ngạc nhiên rằng đứa cháu gái giàu có đã không thể làm gì cho bà. Rồi có tin về cuộc hôn nhân của Ellen đã kết thúc trong thất bại, tự cô đã quay lại nhà để tìm kiếm sự nghỉ ngơi và lãng quên giữa những người họ hàng thân thích. Những điều này lướt qua tâm trí Newland Archer một tuần sau, khi anh trông thấy nữ Bá tước Olenska bước vào phòng khách nhà Van der Luyden tối hôm tổ chức bữa tiệc quan trọng. Đây là một dịp trang trọng, và anh hơi lo lắng không hiểu làm thế nào cô ấy có thể vượt qua được chuyện này. Cô đến khá muộn, một tay vẫn chưa đeo găng, và đang đeo một cái vòng vào cổ tay. Tuy nhiên, cô bước vào căn phòng nơi những khách khứa được kén chọn nhất ở New York đang nghiêm trang tụ tập mà không hề có vẻ vội vã hay lúng túng. Cô ngừng lại ở giữa phòng, nhìn quanh, ánh mắt như đang cười và đôi môi mím lại trang nghiêm. Trong khoảnh khắc đó, Newland Archer đã bác bỏ hết những nhận định chung của dư luận về vẻ ngoài của cô. Quả thực vẻ lộng lẫy trước đây của cô đã biến mất. Đôi má thắm đỏ đã trở nên xanh xao, cô rất gầy, có vẻ mệt mỏi, trông già hơn cái tuổi gần ba mươi của cô một chút. Tuy nhiên, ở cô vẫn toát lên một vẻ đẹp không chút điệu bộ, đầy https://thuviensach.vn ma lực với cái đầu ngẩng cao và ánh mắt linh hoạt khiến anh ấn tượng. Vào lúc đó, dáng vẻ của cô đơn giản hơn những quý bà có mặt trong phòng, và nhiều người (như anh nghe nói sau đó từ Janey) đã thất vọng vì cô không ăn vận “kiểu cách” hơn, vì kiểu cách là những gì mà New York đánh giá cao nhất. Archer ngẫm nghĩ, có lẽ vì tính hoạt bát khi xưa của cô đã biến mất, bởi cô quá lặng lẽ, lặng lẽ trong từng cử động và âm điệu của giọng nói vốn đã trầm. New York đã trông chờ một điều gì đó dữ dội hơn ở người phụ nữ trẻ với một lai lịch như thế. Bữa tối này là một bữa ăn khác thường. Ăn tối với nhà Van der Luyden là điều không hề dễ dàng, và ăn tối ở đó với một vị Công tước bà con của họ thì gần như là một nghi lễ tôn giáo. Archer thấy thú vị khi nghĩ rằng chỉ một người New York có tuổi mới nhận ra được sự khác biệt đôi chút (đối với New York) giữa một bên chỉ là Công tước và một bên là Công tước nhà Van der Luyden. New York đón nhận những quý tộc lạc lối một cách điềm tĩnh, và thậm chí (trừ nhà Struther) với một sự cao ngạo phần nào đầy ngờ vực. Tuy nhiên khi những người đó có được sự bảo trợ như thế này, họ được tiếp đón với vẻ thân mật truyền thống mà họ sẽ lầm tưởng là do địa vị của họ ở Debrett[39] mang lại. Chính vì những sự phân biệt này khiến chàng thanh niên yêu mến New York cổ hủ của mình ngay cả khi anh cười nhạo nó. Nhà Van der Luyden đã làm hết khả năng để nhấn mạnh tầm quan trọng của dịp này. Đĩa Sèvres của nhà du Lac và George II của nhà Trevenna đã hết; đĩa “Lowestoft” (Công ty ở Đông India) của nhà Van der Luyden và Crown Derby của nhà Dagonet cũng vậy[40]. Bà Van der Luyden trông giống chân dung trong tranh của Cabanel hơn bao giờ hết và bà Archer, với chuỗi hạt trai nhỏ và ngọc lục bảo được bà nội của bà để lại, gợi cho con trai bà nhớ đến một bức tiểu họa Isabey[41]. Tất cả các quý bà đều đeo những đồ trang sức đẹp nhất của họ, nhưng vì đặc điểm của ngôi nhà và để phù hợp với dịp này mà chúng chủ yếu là những bộ trang sức khá cổ. Và Miss Lanning già cả - người được thuyết phục đến, thậm chí còn đeo đá quý của mẹ bà và một chiếc khăn san Tây Ban Nha vàng hoe. https://thuviensach.vn Nữ Bá tước Olenska là người phụ nữ trẻ duy nhất tại bữa tối. Tuy nhiên, khi nhìn lướt qua những gương mặt lớn tuổi đầy đặn mịn màng giữa những vòng cổ kim cương và lông đà điểu cao ngất của họ, Archer ngạc nhiên khi thấy họ không chín chắn bằng cô. Công tước St Austrey, người ngồi bên phải nữ chủ nhân, đương nhiên là nhân vật quan trọng nhất của buổi tối. Nhưng nếu nữ Bá tước Olenska, vốn được mong đợi nhiều nhất lại xuất hiện với một diện mạo ít gây chú ý, thì vị Công tước lại gần như vô hình. Là một người đàn ông có giáo dục, ông (như những vị khách Công tước mới khác) không đến bữa tiệc với một cái áo đi săn, nhưng bộ lễ phục của ông cũ kĩ và rộng lùng thùng, và ông mặc nó một cách giản dị, và (với dáng ngồi gù lưng tôm và bộ râu lớn trải trên ngực áo sơ mi), khó có vẻ là một bộ đồ để ăn tối. Ông thấp, vai tròn, rám nắng, với một cái mũi dày, đôi mắt nhỏ và một nụ cười thân thiện. Ông rất ít nói, và khi mở miệng thì giọng ông rất nhỏ đến nỗi dù mọi người quanh bàn thường im lặng lắng nghe nhưng những lời nói của ông không thể tác động đến ai ngoài những người ngồi ngay gần đó. Khi những người đàn ông gia nhập nhóm với các quý bà sau bữa tối, vị Công tước đi thẳng đến chỗ nữ Bá tước Olenska, và họ ngồi xuống một góc rồi chìm vào cuộc nói chuyện sôi nổi. Hai người dường như không nhận thức được rằng Công tước nên tỏ ra tôn trọng bà Lovell Mingott và bà Headly Chivers trước, và nữ Bá tước thì phải nói chuyện với người mắc bệnh tưởng tử tế là ông Urban Dagonet ở Wash- ington Square. Ông là người mà để gặp mặt nữ Bá tước Olenska, đã phá vỡ quy tắc cố định của mình là không nhận những lời mời đi ăn tối ở ngoài từ tháng Giêng đến tháng Tư. Hai người nói chuyện với nhau gần hai mươi phút, rồi nữ bá tước đứng dậy và một mình đi qua căn phòng khách rộng rãi, ngồi xuống cạnh Newland Archer. Phong tục ở những phòng khách của New York không cho phép một quý bà đứng dậy và rời khỏi một quý ông để tìm một vị khách khác. Theo phép xã giao thì cô nên đợi, ngồi im như một bức tượng thần, đến khi những người đàn ông muốn nói chuyện với cô lần lượt đến bên cô. Nhưng nữ Bá https://thuviensach.vn tước Olenska rõ ràng không biết mình đã phá vỡ quy tắc này. Cô hoàn toàn thoải mái ngồi bên cạnh Archer trong một góc của chiếc trường kỷ, và nhìn anh với đôi mắt thân ái nhất. - Tôi muốn anh kể chuyện về May cho tôi nghe - cô nói. Thay vì trả lời cô, anh hỏi: - Trước đây chị đã biết Công tước chưa? - À, biết… Chúng tôi thường gặp ông ấy mỗi mùa đông tại Nice. Ông ấy rất thích đánh bạc, ông ấy từng đến quán rượu nhiều lần - cô nói với thái độ đơn giản nhất, như thể cô đã nói: “ông ta thích những bông hoa dại”, và sau một khoảnh khắc, cô thật thà nói thêm. - Tôi nghĩ ông ta là người tẻ nhạt nhất mà tôi từng gặp. Điều này làm người bạn của cô thấy thú vị đến nỗi anh đã quên chút sửng sốt mà lời nhận định trước đấy của cô gây ra cho anh. Thật là thú vị khi được gặp một phụ nữ coi vị Công tước nhà Van der Luyden là tẻ nhạt, và còn dám phát biểu ý kiến đó. Anh muốn được hỏi thêm để nghe nhiều hơn về cuộc sống của cô, mà trong những lời nói bất cẩn vừa rồi cô đã đề cập qua, nhưng anh sợ chạm vào những ký ức đau buồn, và trước khi anh có thể nghĩ được thứ gì khác để nói thì cô đã quay lại chủ đề ban đầu của mình. - May là một người đáng mến, tôi chưa thấy ai ở New York xinh đẹp và thông minh hơn cô ấy. Anh có yêu May nhiều không? Newland Archer đỏ mặt và cười. - Nhiều như một người đàn ông có thể yêu. Cô tiếp tục để ý anh một cách chăm chú, như không muốn để lỡ mất một ý nào trong từng lời nói của anh. - Vậy anh nghĩ là có một giới hạn nào đó không? - Trong tình yêu? Nếu có thì tôi chưa tìm ra. Cô bừng lên một sự đồng tình. - Ôi…, đó thực sự là một mối tình lãng mạn. https://thuviensach.vn - Lãng mạn nhất trong những mối tình lãng mạn! - Thật thú vị! Và hai người đã tự tìm hiểu nhau à? Không có một sự sắp xếp nào chứ? Archer nhìn cô ngờ vực. - Chị quên rồi sao? - anh hỏi với một nụ cười - ở đất nước này, chúng ta không cho phép những cuộc hôn nhân của mình bị sắp xếp bởi ai đó. Đôi má cô đỏ bừng, và anh ngay lập tức hối hận về những lời nói của mình. - Vâng - cô trả lời - Tôi đã quên. Anh phải tha lỗi cho tôi nếu đôi khi tôi nhầm lẫn như thế. Tôi luôn không nhớ rằng mọi thứ ở đây thì tốt mà là… mà nó là xấu ở nơi tôi sống - cô nhìn xuống cái quạt lông chim ưng Vienna của mình, và anh thấy đôi môi cô run run. - Tôi rất xin lỗi - anh nói hấp tấp - nhưng chị thấy đấy, hiện chị đang được ở giữa những người thân của mình. - Vâng, tôi biết. Đi đến đâu tôi cũng có cảm giác đó. Đó là lý do tôi quay về nhà. Tôi muốn quên đi mọi thứ để lại trở thành một người Mỹ hoàn toàn, như nhà Mingott hay Welland, như anh cùng người mẹ tuyệt vời của anh, và tất cả những người tử tế khác có mặt ở đây tối nay. A, May đến rồi, và anh sẽ muốn chạy ngay về phía cô ấy - cô nói thêm, nhưng không di chuyển, ánh mắt cô rời khởi hướng cửa phòng quay về phía chàng trai và dừng lại trên khuôn mặt anh. Phòng khách bắt đầu đầy những vị khách được mời đến sau bữa tối, và theo cái nhìn của Madame Olenska, Archer thấy May Welland đang đi vào cùng mẹ cô. Trong bộ váy màu trắng bạc, với vòng hoa bạc trên tóc, cô gái cao ráo trông như nữ thần săn bắn Diana[42] vừa quay về nghỉ ngơi sau một cuộc đi săn. - Ồ - Archer nói. - Tôi có quá nhiều đối thủ, chị xem cô ấy đã bị vây quanh rồi. Vị Công tước đang được giới thiệu với cô ấy. https://thuviensach.vn - Vậy thì anh hãy ở lại với tôi thêm một lúc nữa - Ma- dame Olenska nói nhỏ, chạm chiếc quạt lông vào đầu gối anh. Đó là một cái chạm nhẹ nhàng, nhưng làm anh run lên như một sự âu yếm. - Vâng, tôi sẽ ở lại - anh trả lời với cùng một tông giọng, anh không biết mình đã nói gì, nhưng sau đó ông Van der Luyden đến, theo sau là ông lão Urban Dagonet. Nữ Bá tước chào họ với nụ cười đoan trang, và Archer hiểu được cái nhìn nhắc nhở của vị chủ nhà với mình, đứng dậy, rời khỏi chỗ. Madame Olenska giơ tay ra như thể chào tạm biệt anh. - Vậy thì ngày mai sau năm giờ nhé, tôi sẽ chờ anh - cô nói, và rồi quay lại để tạo chỗ trống cho ông Dagonet. - Ngày mai - Archer thấy mình lặp lại, dù không có sự hứa hẹn nào cả, và trong suốt cuộc nói chuyện cô không có dấu hiệu gì là muốn gặp lại anh. Khi anh đi khỏi, anh thấy Lawrence Lefferts, cao ráo và lộng lẫy, dẫn vợ đến để được giới thiệu, và nghe thấy Gettrude Lefferts nói, khi cô nở một nụ cười khó hiểu với nữ Bá tước: - Tôi nghĩ chúng ta từng học khiêu vũ với nhau khi còn bé… Đằng sau cô, trong số những người chờ đến lượt để được giới thiệu với nữ Bá tước, Archer nhận ra một số cặp vợ chồng đã kiên quyết từ chối gặp cô ở nhà bà Lovell Mingott. Như bà Archer từng nhận xét: Khi nhà Van der Luyden muốn, họ biết làm thế nào để đưa ra bài học. Điều lạ là họ hiếm khi muốn làm thế. Chàng thanh niên cảm thấy ai đó chạm vào cánh tay và thấy bà Van der Luyden trong bộ đồ nhung đen sang trọng và những vòng kim cương gia truyền, nhìn anh với đôi chút không hài lòng. - Newland thân mến, cậu thật tốt khi đã dành thời gian cho Madame Olenska. Tôi đã bảo bác Henry của cậu đến để giải cứu cho cậu. Anh nhớ mang máng là đã cười lại với bà, và bà nói thêm, như thể chiếu cố cho sự xấu hổ tự nhiên của anh: https://thuviensach.vn - Tôi chưa bao giờ thấy May đáng yêu hơn thế. Công tước nghĩ cô ấy là cô gái xinh đẹp nhất trong phòng. CHƯƠNG 9 Nữ Bá tước Olenska đã nói “sau năm giờ”, và năm giờ ba mươi Newland Archer nhấn chuông ngôi nhà đã tróc vữa. Một cây đậu tía lớn trấn áp ban công gang mỏng manh của ngôi nhà cuối phố Hai mươi ba Tây mà nữ Bá tước đã thuê từ Medora nay đây mai đó. Đó quả là một khu nhà kỳ lạ để có thể định cư. Những thợ may chuyên may đồ phụ nữ, những người làm thú nhồi và “những người viết lách” là hàng xóm thân cận nhất của cô. Và xuôi xuống con phố nhếch nhác, Archer nhận ra một ngôi nhà gỗ đổ nát phía cuối con đường lát đá, nơi mà một nhà văn kiêm phóng viên tên là Winsett, người mà Archer thỉnh thoảng vẫn gặp, sống ở đó. Winsett chưa hề mời ai về nhà, nhưng anh từng chỉ nhà mình cho Archer trong một cuộc dạo đêm, và Archer đã tự hỏi, với một thoáng rùng mình, liệu ở những thành phố lớn khác con người ta có phải sống trong những chỗ chật hẹp như thế không? Nơi ở của Madame Olenska chỉ khác những ngôi nhà xung quanh ở khung cửa sổ được sơn nhiều hơn. Khi Archer đứng trước mặt tiền khiêm tốn của ngôi nhà, anh đã tự nhủ rằng gã Bá tước Ba Lan hẳn là đã cướp đoạt cả của cải và những ảo tưởng của cô. Chàng trai trẻ đã trải qua một ngày không như ý. Anh đã ăn trưa với nhà Welland, hy vọng sau đó có thể đưa May đi dạo ở công viên. Anh muốn có cô cho riêng mình, để nói với cô rằng cô trông quyến rũ thế nào tối hôm trước, khiến anh thấy tự hào về cô biết bao, và giục cô đẩy nhanh đám cưới của họ. Nhưng bà Welland đã kiên quyết nhắc nhở anh rằng vòng thăm viếng gia đình vẫn chưa đi được quá nửa, và khi anh gợi ý việc định trước ngày cưới, bà đã nhướng mày vẻ trách mắng và thở dài: “Mười hai tá đồ thêu tay…” https://thuviensach.vn Cỗ xe tứ mã của gia đình họ lăn bánh từ cửa nhà này đến cửa nhà khác. Và khi vòng thăm viếng buổi chiều kết thúc, Archer chia tay vị hôn thê với cảm giác mình vừa bị trưng bày như một con thú hoang mắc phải một cái bẫy khéo léo. Anh cho rằng việc đọc sách nhân loại học đã khiến anh có cái nhìn khó chịu đối với việc thể hiện tình cảm gia đình một cách tự nhiên và đơn giản này. Nhưng khi anh nhớ ra rằng nhà Welland không muốn đám cưới diễn ra trước mùa thu tới, và hình dung cuộc sống của mình sẽ ra sao đến tận lúc đó, tinh thần anh trở nên chán nản. - Ngày mai - bà Welland gọi với theo anh - chúng ta sẽ đến thăm nhà Chivers và nhà Dallas. Anh hiểu rằng bà đã chọn tới thăm hai gia đình một theo thứ tự abc, và họ chỉ là phần đầu tiên trong bảng chữ cái. Anh định nói cho May biết về đề nghị của nữ Bá tước Olenska - yêu cầu của cô ta thì đúng hơn - rằng anh nên đến thăm cô ta chiều hôm đó, nhưng trong khoảng thời gian ngắn ngủi bên nhau, anh lại có quá nhiều điều cần thiết hơn để nói với May. Hơn nữa, anh chợt thấy hơi vô lý khi nhắc đến chuyện đó. Anh biết rằng May rất muốn anh đối tốt với chị họ cô, chẳng phải mong muốn đó đã thúc đẩy việc công bố lễ đính hôn sớm sao? Anh có cảm giác kỳ cục khi nghĩ rằng, nếu không có sự xuất hiện của nữ Bá tước, thì có lẽ tuy không hẳn là một người đàn ông tự do nhưng anh cũng không đến mức bị ràng buộc như thế này. Tuy nhiên, May đã muốn anh đối tốt với cô chị họ này, và dù sao anh cũng cảm thấy yên lòng về những bổn phận sắp tới - do đó khi còn tự do, nếu anh muốn, anh có thể ghé thăm chị họ cô mà không cần nói với cô. Khi anh đứng bên ngưỡng cửa nhà Madame Olenska, tò mò là cảm giác trước nhất. Anh bối rối bởi giọng điệu mà cô mời anh, và kết luận rằng cô không phải là một phụ nữ đơn giản như cô vẫn tỏ ra. Cánh cửa được mở bởi một cô hầu có vẻ ngoài ngoại quốc ngăm đen, với một vòng hoa nhô lên dưới chiếc khăn quàng cổ sặc sỡ, anh mơ hồ đoán cô này là người Sicil. Cô chào đón anh với một nụ cười để lộ hàm răng trắng, https://thuviensach.vn và trả lời những câu hỏi của anh với một cái lắc đầu không hiểu. Cô dẫn anh qua cái hành lang hẹp để vào một phòng khách lờ mờ tối. Căn phòng trống không, cô hầu gái để anh lại đó một lúc lâu khiến anh tự hỏi liệu có phải cô ta đi tìm cô chủ của mình không hay cô ta không hiểu anh đến đây để làm gì. Và anh nhận thấy chiếc đồng hồ, thứ duy nhất trong phòng mà anh nhìn rõ, đã chết và cần phải lên dây cót lại. Anh biết rằng những tộc người phía nam giao tiếp với nhau bằng một thứ ngôn ngữ ra hiệu, và bỗng xấu hổ khi nhớ lại cái nhún vai và nụ cười khó hiểu của cô. Cuối cùng, cô hầu cũng quay lại với một cái đèn, và Archer hỏi cô bằng một cụm từ mà anh ghép từ ngôn ngữ xứ Dante và xứ Petrarch, cuối cùng cô ta cũng hiểu và trả lời: “La signora è fuori; ma verrà subito”, anh hiểu nghĩa là: “Bà ấy đã ra ngoài… nhưng ông sẽ sớm gặp thôi.” Nhờ chiếc đèn, anh đã thấy sự quyến rũ mờ ảo của căn phòng không giống bất cứ căn phòng nào anh từng biết. Anh biết rằng nữ Bá tước Olenska đã mang vài thứ tài sản theo - một ít đồ vụn vặt, cô gọi chúng thế - và anh cho rằng chúng chính là vài chiếc bàn nhỏ bằng gỗ đen, một món đồ tinh xảo bằng đồng Hy Lạp trên mặt lò sưởi, và một dải lụa Đa-mát đỏ đính trên tấm giấy dán tường đã bạc màu đằng sau cặp tranh Ý lồng trong những khung cũ. Newland Archer tự hào với kiến thức về nghệ thuật Ý của mình. Thời niên thiếu, anh từng say sưa với sách của Ruskin, và anh đã đọc tất cả những sách gần đây nhất như: John Addington Symonds[43], “Euphorion” của Vernon Lee[44], những bài luận của P.G.Hamerton[45], và một quyển sách mới tuyệt vời có tên là “Phục hưng” của Walter Pater[46]. Anh nói chuyện dễ dàng về Botticelli[47], và đề cập Fra Angelico[48] với một sự chiếu cố. Nhưng những bức tranh này làm anh lúng túng, vì chúng chẳng giống với những gì anh từng xem (và do đó có thể hiểu được) khi anh du lịch đến Ý. Có lẽ năng lực quan sát của anh bị suy yếu bởi cảm giác kỳ lạ khi ở một mình trong căn nhà trống trải xa lạ, nơi rõ ràng không có ai mong đợi anh. Anh tiếc là đã không cho May Welland biết về lời đề nghị của nữ Bá tước Olenska, và hơi phiền khi nghĩ rằng vị hôn thê của anh có thể đến đây để https://thuviensach.vn gặp chị họ. Cô ấy sẽ nghĩ gì khi thấy anh ngồi đó chờ đợi một mình bên lò sưởi của một phụ nữ với vẻ như đã quen thân trong lúc trời nhá nhem tối thế này? Nhưng vì anh đã đến nên anh muốn đợi. Anh ngả người xuống một cái ghế và duỗi chân về phía mấy khúc gỗ. Thật kỳ cục khi cô ta mời anh đến kiểu đó, rồi quên mất anh, nhưng Archer cảm thấy tò mò nhiều hơn là xấu hổ. Không khí của căn phòng quá khác lạ so với những nơi anh từng biết, đến nỗi sự ngượng ngùng biến mất trong cảm giác phiêu lưu. Anh đã từng ở trong những căn phòng khách treo đầy lụa Đa-mát đỏ, với những bức tranh “theo trường phái Ý”. Nhưng ở đây điều gây ấn tượng cho anh chính là cách mà căn nhà thuê tồi tàn của Medora Manson, với bối cảnh đổ nát của đám cỏ đồng hoang và những tượng nhỏ Rogers, nhờ bàn tay xếp đặt khéo léo và sự hữu ích của vài món đồ, đã biến thành một ngôi nhà mang phong cách gì đó riêng biệt của “ngoại quốc”, và nó tế nhị gợi nên những khung cảnh và tình cảm lãng mạn cổ xưa. Anh cố quan sát sự khéo léo, để nắm bắt thật tỉ mỉ trong cách phối hợp bàn và ghế, trong việc chỉ có hai bông hồng Jacqueminot (mà không ai mua ít hơn một tá) được đặt trong một cái bình mỏng manh bên cạnh khuỷu tay anh đây; và trong mùi hương nước hoa lan tỏa trong không gian một cách mơ hồ, không giống như thứ hương người ta hay cho vào khăn tay mà khá giống hương vị của vài khu chợ ở nơi xa xôi nào đó, một mùi tạo nên từ cà phê Thổ Nhĩ Kỳ, long diên hương và hoa hồng khô. Trí óc anh vẩn vơ nghĩ không biết phòng khách của May trông sẽ như thế nào. Anh biết rằng ông Welland, người cư xử “rất rộng rãi”, đã để mắt đến việc xây dựng ngôi nhà mới ở phố Ba mươi chín Đông. Nơi đó khá hẻo lánh, và ngôi nhà được xây bằng đá màu vàng lục, loại đá đang bắt đầu được những kiến trúc sư trẻ dùng để chống lại đá nâu, vốn đang là thứ màu đồng phục mà các ngôi nhà ở New York khoác lên giống như một thứ dung dịch sô-cô-la lạnh lẽo; và hệ thống ống nước của ngôi nhà mới này thì tuyệt vời. Archer muốn đi du lịch và tạm hoãn chuyện nhà cửa, nhưng mặc dù nhà Welland đã đồng ý hai vợ chồng trẻ sẽ có một tuần trăng mật dài ngày https://thuviensach.vn ở châu Âu (thậm chí có lẽ là một mùa đông ở Ai Cập), họ vẫn khẳng định rằng ngôi nhà cần phải được hoàn thành khi đôi vợ chồng trẻ quay về. Chàng trai trẻ cảm thấy số phận của anh đã được định đoạt: suốt phần đời còn lại, anh sẽ đi lên những bậc cửa màu vàng lục mỗi tối giữa hai hàng thanh vịn bằng gang, và đi qua một cái hành lang thiết kế kiểu Pompeian để vào phòng đợi có ván lát chân tường bằng gỗ vàng đánh véc-ni. Nhưng trí tưởng tượng của anh không thể đi xa hơn. Anh biết phòng khách phía trên có một cửa sổ lồi, nhưng anh không thể tưởng tượng May sẽ làm gì với nó. Cô đã vui vẻ đưa ra ý kiến về việc dùng sa-tanh màu tía, những đồ thêu màu vàng và kê những cái bàn Buhl phủ khăn cùng những tủ kính mạ vàng đầy giấy Saxe hiện đại trong phòng khách nhà Welland. Anh thấy không lý do gì khiến cô không muốn có những thứ đó trong căn nhà của chính mình; Và điều duy nhất khiến anh thoải mái là ý nghĩ có lẽ cô sẽ để anh xếp đặt thư viện của mình vì anh thích những đồ đạc Eastlake “chân thật”, cùng những giá sách mới giản dị không có cửa kính. Cô hầu có dáng người đầy đặn bước vào, kéo rèm che, đẩy lại một khúc gỗ trong lò sưởi, và nói một cách an ủi: “Ver- rà… verrà”. Khi cô đã đi khỏi, Archer đứng dậy và bắt đầu đi lang thang quanh phòng. Anh có nên chờ thêm không? Anh bắt đầu trở nên khá ngốc nghếch. Có lẽ anh đã hiểu nhầm Madame Olenska - có lẽ cô đã không hề mời anh. Bên dưới, con đường trải sỏi cuội yên tĩnh vang lên những tiếng móng ngựa lộp cộp. Chúng dừng lại trước ngôi nhà và anh nghe thấy tiếng cửa xe mở ra. Vén rèm lên, anh nhìn ra ngoài dưới bóng chiều chạng vạng, một ngọn đèn đường đối diện với anh, và trong ánh sáng ấy, anh thấy cỗ xe độc mã nhỏ kiểu Anh của Julius Beaufort, được kéo bởi một con ngựa lang lớn. Vị chủ ngân hàng từ trên xe bước xuống, rồi giúp Madame Olenska bước ra. Beaufort, tay cầm mũ, đứng nói điều gì đó khiến người bạn đồng hành của ông có vẻ không đồng ý, rồi họ bắt tay nhau, và ông ta nhảy vào xe ngựa trong khi cô leo lên bậc cửa. https://thuviensach.vn Bước vào phòng, cô không tỏ ra ngạc nhiên khi trông thấy Archer ở đó. Ngạc nhiên dường như là cảm xúc ít thấy nhất ở cô. - Anh có thích ngôi nhà thú vị của tôi không? - Cô hỏi. - Với tôi nó là thiên đường. Vừa nói cô vừa cởi chiếc mũ nồi nhung nhỏ và thả nó xuống cùng với chiếc áo choàng dài không tay, và đứng nhìn anh với đôi mắt suy tư. - Chị đã sắp đặt nơi này rất tuyệt - anh thành thật đáp, tuy lời nói vẫn bị ảnh hưởng bởi thói quen muốn biến nó trở nên đơn giản và ấn tượng. - Ôi, nó là một nơi nhỏ bé và tồi tàn. Những người thân của tôi coi thường nó. Nhưng dù sao đi nữa, nó không đến nỗi ảm đạm như nhà Van der Luyden. Những lời nói này khiến anh bị sốc, vì chỉ vài kẻ có tư tưởng chống đối mới dám bảo căn nhà trang nghiêm của gia đình Van der Luyden là ảm đạm. Những người được phép vào đó đều run rẩy và khen ngợi “vẻ đẹp” của nó. Nhưng đột nhiên, anh thấy vui vì cô đã đưa ra ý kiến khác người đó. - Thật là tuyệt… những thứ chị đã sắp đặt ở đây - anh lặp lại. - Tôi thích những căn nhà nhỏ - cô thừa nhận - nhưng tôi cho rằng thứ tôi thích chính là niềm vui được ở đây, trên đất nước và trong thành phố của chính mình, và rồi, được sống một mình trong đó - cô nói rất nhỏ đến nỗi anh khó có thể nghe được cụm từ cuối, nhưng anh tiếp tục nói một cách vụng về. - Chị thích ở một mình lắm à? - Vâng, miễn là bạn bè tôi không khiến tôi cảm thấy cô đơn. - Cô ngồi xuống gần lò sưởi, nói - Nastacia sẽ mang trà lên ngay, - và ra hiệu cho anh quay lại chiếc ghế bành, cô nói thêm - tôi thấy anh đã chọn được góc của mình. Ngả mình ra sau, cô đan tay sau đầu, và nhìn lò sưởi dưới đôi mi rủ xuống. https://thuviensach.vn - Đây là giờ phút tôi thích nhất… còn anh? Một ý thức về lòng tự trọng khiến anh trả lời: - Tôi e rằng chị đã quên hết giờ giấc. Beaufort chắc là đã choán hết thì giờ của chị. Cô trông có vẻ thích thú. - Sao thế… Anh đợi tôi có lâu không? Ông Beaufort dẫn tôi đi xem một số ngôi nhà… vì dường như tôi không được phép ở lại căn nhà này - cô có vẻ không nghĩ gì đến cả Beaufort lẫn chính anh, và tiếp tục - tôi chưa bao giờ ở trong một thành phố nào mà người ta có vẻ không thích sống trong những khu vực xa trung tâm. Người ta sống ở đó thì có hề gì? Tôi thấy đây cũng là một khu đàng hoàng. - Nó không sang trọng. - Sang trọng! Có phải các vị nghĩ về điều đó quá nhiều? Tại sao không tự tạo một phong cách riêng cho mình? Nhưng tôi cho rằng tôi đã sống quá độc lập; dù sao đi nữa, tôi muốn làm theo những gì mọi người làm… tôi muốn cảm thấy được quan tâm và an toàn. Anh xúc động, như cái đêm hôm trước khi cô nói cô cần được hướng dẫn. - Đó là điều mà những người thân của chị muốn cảm nhận. New York là một nơi cực kỳ an toàn - anh nói thêm với một chút mỉa mai. - Đúng vậy. Người ta cảm thấy thế. - cô nói lớn, không để ý đến sự nhạo báng. - Sống ở đây giống như… như… một cô gái nhỏ biết vâng lời được thưởng một kỳ nghỉ vậy. Lời nói là có ý tốt, nhưng hoàn toàn không làm anh vui. Anh không ngại những lời khiếm nhã về New York, nhưng không thích nghe bất cứ ai nói với giọng đó. Anh tự hỏi chẳng lẽ cô không bắt đầu nhận ra nó là một cỗ máy mạnh mẽ, và suýt nữa đã đè bẹp cô như thế nào? Bữa tối nhà Lovell Mingott tổ chức chào đón cô đã phải “vá víu trong vội vã” bằng những người kỳ cục và dưới đáy của xã hội, lẽ ra đã cho cô thấy bài https://thuviensach.vn học về lối thoát chật hẹp của cô. Nhưng có thể cô không hề ý thức rằng mình bị một tai họa bám theo sau, hoặc cô đã mờ mắt bởi ánh hào quang của buổi tối ở nhà Van der Luyden. Archer nghiêng về giả thuyết đầu; anh nghĩ rằng New York trong cô vẫn là một nơi hoàn toàn không phân biệt đối xử, và sự phỏng đoán này khiến anh bực tức. - Đêm qua - anh nói - New York đã đón nhận chị. Nhà Van der Luyden chưa bao giờ làm gì nửa vời cả. - Đúng vậy: họ thật là tử tế! Đó là một bữa tiệc thú vị. Mọi người đều có vẻ kính mến họ. Lời nói của cô không hề thích hợp trong trường hợp này, nó chỉ hợp khi nói về một bữa tiệc trà tại nhà cụ bà Lan- nings thân mến mà thôi. - Nhà Van der Luyden - Archer nói, cảm thấy mình hơi phô trương - là gia đình có ảnh hưởng lớn nhất trong xã hội New York. Thật không may… do sức khoẻ của phu nhân… họ rất hiếm khi tiếp khách. Cô buông tay khỏi đầu, và nhìn anh suy tư. - Có lẽ đó là lý do? - Lý do…? - Vì sự ảnh hưởng lớn của họ, nên họ mới khép kín như vậy. Anh thoáng đỏ mặt, nhìn chằm chằm vào cô, và đột nhiên cảm thấy sự sắc sảo của lời nhận định ấy, đột nhiên cô đã đưa ra một lời nhận định thấu suốt về nhà Van der Luyden. Anh cười, và không nhắc đến họ nữa. Nastasia mang trà trong những chén kiểu Nhật Bản không tay cầm có những chiếc đĩa tách nhỏ đậy ở trên tới, và đặt khay lên một cái bàn thấp. - Nhưng anh có thể giải thích tất cả những điều này với tôi, anh hãy nói cho tôi hay những gì tôi cần biết - Madame Olenska tiếp tục, cúi về đằng trước để trao chén trà cho anh. - Chính chị là người đang kể cho tôi, mở mắt cho tôi trước những thứ mà vì đã nhìn vào quá lâu nên tôi không còn nhận ra chúng. https://thuviensach.vn Cô gỡ một hộp thuốc lá vàng nho nhỏ từ một trong những chiếc vòng tay, đưa ra cho anh, và tự lấy một điếu cho mình. Trên lò sưởi, có những cái đóm dài dể châm lửa. - Vậy thì chúng ta có thể giúp nhau. Nhưng tôi cần được giúp đỡ nhiều hơn. Anh phải nói cho tôi biết những gì tôi cần làm. Anh định nói: “Đừng để bị nhìn thấy đi loanh quanh với Beaufort trên đường phố…”, nhưng vì bị cuốn hút quá mạnh vào không khí của căn phòng, cũng chính là không khí của cô, nên việc đưa ra lời khuyên kiểu đó sẽ giống như nói với một người đang mặc cả tinh dầu hoa hồng ở Samarkand[49]rằng người ta luôn phải chuẩn bị đầy đủ để đối phó với cái giá rét của mùa đông New York. New York quá xa so với Samarkand, và nếu họ thực sự giúp đỡ lẫn nhau thì cô đang đưa ra thứ minh chứng cho sự chỉ dẫn qua lại đầu tiên giữa họ bằng cách để anh nhìn nhận thành phố quê hương mình một cách khách quan. Do đó, như qua đầu kia của chiếc kính viễn vọng, nó có vẻ nhỏ bé và xa xôi một cách khác thường, nhưng nhìn từ Samarkand thì đúng là như thế. Một tia lửa bắn lên khỏi khúc gỗ và cô cúi xuống lò sưởi, vươn đôi tay gầy tới gần nó đến nỗi một quầng sáng mờ nhạt tỏa ra quanh những móng tay trái xoan của cô. Ánh sáng chiếu đến vài lọn tóc nâu đỏ rơi khỏi bím tóc cô, và khiến khuôn mặt xanh xao của cô thêm nhợt nhạt. - Có nhiều người sẽ nói cho chị biết những gì chị phải làm - Archer đáp, phần nào ghen tỵ với họ. - Ôi, tất cả những người cô, người dì của tôi ư? Và bà nội yêu quý của tôi? Cô cân nhắc ý kiến đó một cách vô tư. - Họ đều hơi bực mình với tôi khi tôi ra ở riêng, đặc biệt là bà nội. Bà muốn giữ tôi lại bên bà, nhưng tôi phải được tự do... Anh thấy ấn tượng với cách nói nhẹ nhàng này về bà Catherine ghê gớm, và xúc động bởi ý nghĩ điều gì đã khiến cho Madame Olenska khao khát dù là sự tự do cô đơn nhất này. Nhưng ý nghĩ về Beaufort giày vò anh. https://thuviensach.vn - Tôi nghĩ tôi hiểu chị cảm thấy thế nào - anh nói - tuy nhiên, gia đình chị có thể đưa ra lời khuyên, giải thích những sự khác biệt, và chỉ cách cho chị. Cô nhướng đôi lông mày đen mảnh mai lên. - New York là một mê cung như thế này phải không? Tôi đã nghĩ nó cứ thẳng rồi lại cong như Đại lộ Năm, với tất cả những con đường cắt ngang đều được đánh số! - Cô có vẻ đoán được sự bất đồng của anh về điều này, và nở nụ cười hiếm hoi làm tăng lên vẻ quyến rũ trên toàn khuôn mặt cô. - Giá mà anh biết tôi thích điều đó như thế nào - sự lên thẳng và xuống cong ấy - và những cái nhãn thành thực to tướng dán cho mọi thứ! Anh thấy cơ hội của mình. - Mọi thứ đều được dán nhãn, nhưng con người thì không. - Có lẽ. Tôi có thể đã đơn giản hóa quá nhiều… nhưng anh hãy cảnh báo cho tôi biết nếu tôi làm thế. - Cô quay lại từ lò sưởi để nhìn vào anh. - Chỉ có hai người ở thành phố này khiến tôi cảm thấy rằng có vẻ họ đã hiểu tôi muốn gì và có thể giải thích mọi thứ cho tôi, đó là anh và ông Beaufort. Archer cau mày về việc cô ghép hai cái tên với nhau, nhưng rồi, nhanh chóng điều chỉnh lại, anh thấy hiểu, thông cảm và thương hại cô. Chắc là cô đã phải sống quá gần với quỷ dữ nên cô vẫn chưa lường hết được mọi việc trong thế giới ở đây. Vì cô cảm thấy rằng anh cũng hiểu cô, nên việc của anh sẽ là giúp cô nhận ra con người thực của Beaufort, với tất cả những gì ông ta đại diện cho - để cô thấy ghê tởm nó. Anh trả lời lịch thiệp: - Tôi hiểu. Nhưng trước hết đừng rời xa tầm tay những người thân lớn tuổi của chị, ý tôi là những phụ nữ, bà nội Mingott của chị, phu nhân Welland, phu nhân Van der Luyden. Họ quý mến và ngưỡng mộ chị, họ muốn giúp chị. Cô lắc đầu và thở dài: https://thuviensach.vn - Ồ, tôi biết… tôi biết! Nhưng với điều kiện là họ không nghe thấy bất cứ thứ gì không hay. Cô Welland đã nói thế khi tôi cố… Có phải là ở đây không ai muốn biết sự thật không, anh Archer? Sự cô đơn thực sự chính là sống giữa những người tử tế mà những người này chỉ luôn bắt người ta phải giả vờ. - Cô đưa tay lên mặt, và anh thấy đôi vai gầy của cô run lên bởi tiếng thổn thức. - Madame Olenska!… Ôi không, Ellen - anh nói lớn, nhỏm dậy và cúi xuống cô. Anh kéo một bàn tay của cô xuống, siết chặt và xoa nó như tay của một đứa trẻ và thì thầm những lời an ủi, nhưng trong khoảnh khắc cô đã tự giải thoát khỏi cơn nức nở và nhìn anh với hàng mi ướt. - Ở đây cũng không có ai khóc đúng không? Tôi cho rằng điều đó là không cần thiết, ở chốn thiên đường - cô nói, chỉnh lại những bím tóc bị lỏng với một nụ cười, và cúi xuống ấm trà. Anh nhớ rằng mình đã gọi cô là “Ellen” - gọi cô hai lần, nhưng cô không nhận ra. Ở đầu kia của cái kính viễn vọng đảo ngược anh thấy hình bóng trắng mờ nhạt của May Welland - ở New York. Đột nhiên Nastasia thò đầu vào nói gì đó trong thứ tiếng Ý đặc sệt. Madame Olenska, lại đưa tay lên tóc, thốt lên một sự tán thành - nghe như “Già - già” - và Công tước St Austrey bước vào, dẫn theo một phụ nữ trong chiếc áo lông thú màu mận chín và đeo bộ tóc giả màu đen dày cộm. - Nữ Bá tước thân mến, tôi đã mang một người bạn cũ của tôi đến gặp cô, phu nhân Struthers. Bà ấy không được mời đến bữa tiệc tối qua và bà ấy muốn gặp cô. Công tước nhìn vào nhóm người và Madame Olenska tiến lên với lời chào đón thì thầm trên môi về phía cặp đôi kỳ lạ. Cô có vẻ không quan tâm đến sự kết hợp của họ là kỳ cục đến mức nào hay việc Công tước mang theo người bạn đồng hành của mình là tuỳ tiện ra sao - và để cho công bằng, như Archer nhận thấy, Công tước có vẻ cũng không chú ý gì về điều tương tự. https://thuviensach.vn - Tất nhiên tôi muốn gặp cô, bạn thân mến - Bà Struthers nói trong một giọng vang rền tròn trĩnh phù hợp với chiếc áo lông táo bạo và bộ tóc giả trơ tráo. - Tôi muốn biết tất cả những ai trẻ trung, thú vị và quyến rũ. Và Công tước nói với tôi rằng cô thích âm nhạc, đúng không thưa Công tước? Tôi nghĩ rằng cô biết chơi piano? Ôi, cô có muốn nghe Sarasate[50] chơi tối mai ở nhà tôi không? Cô biết đấy tôi thường tổ chức thứ gì đó mỗi tối Chủ nhật, đó là ngày mà New York không biết mình phải làm gì, vì vậy tôi nói với nó: “Hãy đến và cùng vui vẻ”. Và Công tước nghĩ cô thích Sarasate. Cô sẽ tìm thấy vài người bạn ở đó. Khuôn mặt của Madame Olenska ngời lên rạng rỡ. - Tuyệt quá! Công tước thật tốt khi nghĩ đến tôi - cô kéo ghế đến bên bàn uống trà và bà Struthers ngả người xuống một cách thú vị. - Tất nhiên tôi sẽ rất vui lòng đến đó. - Tốt lắm, bạn thân mến. Và hãy mang cả chàng trai trẻ thanh lịch của cô theo cùng, - bà Struthers đưa tay thân mật cho Archer - tôi không biết tên anh, nhưng tôi chắc chắn đã gặp anh rồi, tôi đã gặp tất cả mọi người, ở đây hoặc Paris hay London. Có phải anh ở trong ngành ngoại giao không? Tất cả các nhà ngoại giao đều đến với tôi. Anh cũng thích âm nhạc chứ? Công tước, ông phải chắc chắn là mang anh ấy theo. Công tước nói: “Dĩ nhiên” từ dưới đáy bộ râu của mình, và Archer rút lui với một cái cúi chào vòng quanh cứng nhắc khiến anh thấy mình nổi đầy gai ốc như một học sinh e thẹn giữa những người lớn tuổi thờ ơ và không chú ý. Anh không lấy làm buồn về đoạn cuối của cuộc viếng thăm: anh chỉ ước ao phải chi nó đến sớm hơn, và tiết kiệm cho anh một sự lãng phí về cảm xúc. Khi anh bước ra ngoài màn đêm lạnh giá, New York lại trở nên rộng lớn và đầy chông gai, và May Welland là người phụ nữ đáng yêu nhất ở đó. Anh quay lại hàng hoa quen thuộc và gửi cho cô một hộp lan chuông như thường lệ mà anh bối rối nhận ra là mình đã quên gửi sáng hôm đó. https://thuviensach.vn Khi anh viết chữ lên tấm danh thiếp của mình và đợi một chiếc phong bì, anh liếc nhìn xung quanh cửa hàng vốn ẩn trong một lùm cây, và mắt anh tình cờ chạm phải một bó hồng vàng. Anh chưa từng thấy màu vàng rực rỡ như thế bao giờ, nên ngay lập tức anh nảy ra ý gửi chúng cho May thay vì hoa lan chuông. Nhưng chúng trông không giống cô, vì có cái gì đó quá lộng lẫy và quá mạnh mẽ trong vẻ đẹp mãnh liệt của chúng. Trong một tâm trạng thay đổi đột ngột, hầu như không cần biết mình đã làm gì, anh ra hiệu cho người bán hoa đặt hoa hồng vào một hộp dài khác, và thả tấm danh thiếp của mình vào một chiếc phong bì thứ hai, trên đó anh viết tên nữ Bá tước Olenska, rồi ngay khi định quay đi, anh lại kéo tấm danh thiếp ra, và để chiếc phong bì rỗng trên hộp. - Chúng sẽ được chuyển đi ngay lập tức chứ? - Anh hỏi, chỉ tay vào những bông hồng. Người bán hoa đảm bảo với anh rằng chúng sẽ được chuyển đi ngay. CHƯƠNG 10 Ngày hôm sau, anh đã thuyết phục May trốn đi dạo ở công viên sau bữa trưa. Theo như phong tục Tân giáo cổ hủ của New York, cô thường theo cha mẹ đến nhà thờ mỗi chiều Chủ nhật. Nhưng bà Welland đã bỏ qua chuyện đó, vì ngay sáng hôm đó bà còn bận rộn với việc chuẩn bị những thứ cần thiết cho một cuộc đính hôn dài, bà cần thời gian để chuẩn bị quần áo tư trang thêu tay với con số một tá. Ngày hôm đó thật đẹp. Những vòm cây trơ trụi dọc khu phố mua sắm đội trên đầu một bầu trời xanh dịu dàng, và uốn cong trên mặt tuyết lấp lánh như pha lê vỡ vụn. Thời tiết ấy làm tôn thêm vẻ lộng lẫy của May, và cô bừng sáng như một cây gỗ thích non trong sương giá. Archer tự hào khi những cái nhìn đều hướng về cô, và niềm vui giản dị của người sở hữu đã xua tan mọi lúng túng ẩn sâu bên trong anh. - Thật là thú vị… mỗi khi thức dậy vào buổi sáng đều được ngửi thấy mùi lan chuông trong phòng - cô nói. https://thuviensach.vn - Hôm qua chúng đã đến muộn. Anh không có thời gian vào buổi sáng... - Nhưng việc anh nhớ gửi chúng cho em hàng ngày khiến em yêu chúng nhiều hơn là anh đặt một lần cố định, để chúng đến mỗi sáng vào một giờ nhất định, như một giáo viên dạy nhạc… vì em biết như Gettrude Lefferts chẳng hạn, đã nhận được hoa như thế, khi cô ấy và Lawrence đính hôn. - Ồ… họ đã làm vậy! - Archer cười, thích thú trước sự say mê của cô. Anh nhìn một bên má như quả chín của cô và đánh bạo nói thêm. - Khi anh gửi hoa lan chuông cho em chiều hôm quá, anh đã nhìn thấy những bông hồng vàng khá kiều diễm và đã gói chúng để gửi cho Madame Olenska. Anh làm thế có được không? - Anh thật đáng yêu! Bất cứ điều gì tử tế như thế đều làm chị ấy vui. Thật kỳ là chị ấy không hề nhắc đến việc đó. Chị ấy đã ăn trưa với gia đình em hôm nay, và nói chuyện về việc ông Beaufort đã gửi cho chị ấy những giò phong lan tuyệt vời và bác họ Henry Van der Luyden cũng gửi một hòm toàn hoa cẩm chướng từ Skuytercliff. Chị ấy có vẻ ngạc nhiên khi nhận được hoa. Ở châu Âu mọi người không tặng nhau hoa sao? Chị ấy nghĩ đó là một phong tục dễ thương. - Ồ, vậy thì chắc là hoa của anh đã bị lu mờ trước hoa của Beaufort - Archer cáu kỉnh nói. Sau đó nhớ ra rằng mình không để thiệp vào đóa hồng, anh thấy bực mình khi nói chuyện về chúng. Anh muốn nói: “Anh đã ghé thăm chị họ em hôm qua” nhưng lại do dự. Nếu Madame Olens- ka không kể về chuyến viếng thăm của anh thì anh cũng không nên nói ra. Tuy nhiên, vì anh không làm thế nên chuyện tình của họ có một vẻ gì đó bí ẩn mà anh không thích chút nào. Để giũ sạch vấn đề đó anh bắt đầu đề cập đến những kế hoạch của họ, về tương lai, và sự khăng khăng của bà Welland về một lễ đính hôn kéo dài. - Nếu anh gọi thế là dài! Isabel Chivers và Reggie đã đính hôn trong hai năm, Grace và Thorley gần một năm rưỡi. Sao chúng ta không bằng lòng với hiện tại? https://thuviensach.vn Đó là câu hỏi truyền thống của các cô gái chưa chồng, và anh tự thấy xấu hổ khi nhận ra nó cực kỳ ngây ngô. Rõ ràng cô chỉ đơn giản lặp lại những gì được dạy bảo, nhưng cô đã gần hai mươi hai tuổi, và anh tự hỏi đến tuổi nào thì những phụ nữ “ngoan” mới bắt đầu nói những điều của chính họ. “Mình nghĩ là không bao giờ, nếu bọn mình không cho phép họ” - anh trầm ngâm, và nhớ lại lần anh bộc lộ với ông Sillerton Jackson: ”Phụ nữ phải được tự do như chúng ta…”. Giờ đây nhiệm vụ của anh là tháo lớp băng khỏi mắt của người phụ nữ trẻ này, và bảo cô nhìn ra thế giới. Nhưng có bao nhiêu thế hệ phụ nữ trước cô đã cởi bỏ lớp băng để ra khỏi “hầm mộ” gia đình? Anh thoáng rùng mình, nhớ lại vài ý trong những quyển sách khoa học, và những ví dụ trích dẫn về những con cá trong hang ở Kentucky đã ngừng phát triển mắt bởi vì chúng không còn có ích nữa. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu anh bắt May Welland mở mắt ra, liệu có khi nào cô chỉ có thể nhìn một cách ngây dại vào khoảng không không? - Chúng ta có thể sống vui vẻ hơn nhiều. Chúng ta có thể hoàn toàn bên nhau… chúng ta có thể đi du lịch. Khuôn mặt cô sáng ngời. - Điều đó thật thú vị - cô thừa nhận: cô muốn đi du lịch. Nhưng mẹ cô sẽ không hiểu mong muốn được làm những điều khác biệt của họ. - Dường như từ “khác biệt” không thích hợp với chuyện này! - người tán tỉnh cô khăng khăng. - Newland! Anh thật kỳ lạ! - cô hân hoan. Lòng anh chùng xuống, vì anh thấy mình đang nói tất cả những điều mà các chàng trai khác đều nói trong tình huống tương tự, và cô đang trả lời theo những gì được dạy bảo quen thuộc và theo một cách khéo léo ngay cả khi cô bảo anh là kỳ lạ. - Kỳ lạ! Chúng ta đều giống nhau như những con búp bê được làm từ những tờ giấy gấp cùng loại. Chúng ta như những vật mẫu in trên tường. https://thuviensach.vn Anh và em không thể là chính mình sao, May? Anh dừng lại và nhìn vào cô trong sự sôi nổi của cuộc tranh luận, và đôi mắt cô nhìn lại anh với một sự ngưỡng mộ thấy rõ. - Trời ơi… chúng ta sẽ trốn đi à? - cô cười. - Nếu em muốn… - Đúng là anh rất yêu em, Newland! Em rất hạnh phúc. - Vậy thì… sao không thể hạnh phúc hơn? - Dù sao chúng ta không thể cư xử như những người trong tiểu thuyết, đúng không anh? - Tại sao không? Tại sao không? Tại sao không? Cô có vẻ hơi lo lắng trước sự khăng khăng của anh. Cô biết rõ rằng họ không thể, nhưng thật khó khăn khi đưa ra một lý do. - Em không đủ thông minh để tranh cãi với anh. Nhưng điều đó hơi… tầm thường, đúng không anh? - Cô gợi ý, thấy nhẹ nhõm khi chạm đến một từ chắc chắn sẽ có thể kết thúc toàn bộ cuộc tranh luận. - Vậy ra em rất sợ trở nên tầm thường? Cô rõ ràng bị dao động bởi điều này. - Tất nhiên là em ghét điều đó… vậy còn anh? - Cô đáp, hơi cáu kỉnh. Anh đứng im lặng, gõ gõ cái gậy lên mũi giày ống một cách bực tức, và cảm thấy cô đã thực sự tìm được một cách đúng đắn để kết thúc cuộc tranh luận, cô vui vẻ tiếp tục: - Ôi, em đã kể cho anh việc em khoe Ellen chiếc nhẫn chưa? Chị ấy nghĩ đó là chiếc nhẫn đẹp nhất chị ấy từng thấy. Chị ấy nói là không có cái nào giống như thế ở rue de la Paix[51]. Em yêu anh lắm, Newland, vì anh thật là có óc thẩm mỹ! Chiều hôm sau, trước bữa tối, khi Archer ngồi buồn rầu hút thuốc trong phòng làm việc thì Janey thơ thẩn đi vào. Anh đã không ghé qua câu lạc bộ trên đường đến văn phòng nơi anh thực hành nghề luật sư trong sự nhàn hạ https://thuviensach.vn giống với những người New York giàu có thuộc tầng lớp của anh. Anh đang xuống tinh thần và hơi mất bình tĩnh, sự căm ghét mơ hồ việc làm những thứ giống nhau hàng ngày vào cùng một giờ bao vây đầu óc anh. “Đơn điệu - đơn điệu!”, anh lẩm bẩm, từ này lướt qua đầu anh như một giai điệu quấy rầy khi anh thấy những nhân vật đội mũ chóp cao quen thuộc đi dạo sau tấm gương, và bởi vì anh cũng thường ghé vào câu lạc bộ vào giờ đó thay vì đi về nhà. Anh không chỉ biết trước những điều họ sẽ nói mà còn biết từng người sẽ tham gia vào câu chuyện như thế nào. Công tước dĩ nhiên sẽ là chủ đề chính, tuy nhiên sự xuất hiện ở Đại lộ Năm của một quý cô tóc vàng trong một cỗ xe độc mã màu vàng nhạt nho nhỏ với một cặp ngựa chân ngắn màu đen (mà thường được cho là của Beaufort) rõ ràng cũng sẽ được đưa vào. Những “phụ nữ” này (như họ được gọi) rất hiếm thấy ở New York, những người tự đánh xe ngựa còn ít hơn, và sự xuất hiện của Miss Fanny Ring ở Đại lộ Năm tại một giờ thích hợp đã kích thích xã hội một cách sâu sắc. Chỉ một ngày trước, khi xe ngựa của cô đã đi qua chỗ phu nhân Lovell Mingott, bà này ngay lập tức đã rung chiếc chuông nhỏ đặt bên khuỷu tay và ra lệnh cho người đánh xe đưa bà về. “Nếu chuyện này xảy ra với phu nhân Van der Luyden thì sao?”, mọi người hỏi nhau với một sự rùng mình. Archer có thể nghe Lawrence Lefferts, vào đúng lúc đó, lên tiếng bình luận về sự phân rã của xã hội. Anh giận dữ ngẩng đầu lên khi em gái Janey bước vào, và rồi nhanh chóng cúi xuống quyển sách (Chasterlard của Swinburne[52]- vừa xuất bản) như thể anh không nhìn thấy cô. Cô liếc nhìn cái bàn làm việc chất đầy sách, mở một quyển trong bộ Contes Drolatiques[53], nhăn nhó nhìn người Pháp thời xưa, và thở dài: - Anh đọc những thứ thật uyên bác! - Sao…? - Anh hỏi, khi cô lởn vởn như Cassandra[54] trước anh. - Mẹ rất giận. - Giận à? Giận ai? Giận cái gì? https://thuviensach.vn - Miss Sophy Jackson vừa ở đây. Bà ấy nói anh trai bà sẽ đến sau bữa tối. Bà ấy không thể nói nhiều, vì ông ấy không cho phép. Ông ấy muốn tự mình nói chi tiết. Hiện ông đang ở chỗ bác Louisa der van Luyden. - Vì Chúa, em gái, nói lại rõ ràng hơn đi. Chỉ có Chúa trời thông thái mới biết em đang nói gì. - Không phải lúc để báng bổ, anh Newland… Mẹ đã thấy đủ tệ hại khi anh không đến nhà thờ rồi… Sau một tiếng rên rỉ, anh lại chúi đầu vào sách. - Newland! Anh hãy nghe này. Madame Olenska bạn anh đã đến dự tiệc nhà Lemuel Struther tối qua, cô ta đi tới đó cùng Công tước và ông Beaufort. Lời nói cuối cùng này khiến lồng ngực anh căng tràn một sự giận dữ vô thức. Để che giấu nó, anh cười: - Ồ, thế thì sao? Anh đã biết cô ta sẽ làm thế. Janey tái mặt và đôi mắt cô bắt đầu trợn tròn lên. - Anh đã biết cô ta sẽ làm thế và anh không cố ngăn cô ta lại? Không cố nhắc nhở cô ta? - Dừng cô ta lại? Nhắc nhở cô ta? - Anh lại cười. - Anh không đính hôn để cưới nữ Bá tước Olenska - những lời này vang lên kỳ quái bên tai anh. - Anh sẽ kết thông gia với gia đình họ. - Ồ, gia đình… gia đình - anh chế nhạo. - Newland… anh không quan tâm tới Gia đình sao? - Không nghĩa lý gì hết. - Cả việc bác Louisa Van der Luyden sẽ nghĩ gì? - Không một chút nào… nếu bác ấy nghĩ những điều vớ vẩn giống một bà cô già như vậy! - Mẹ không phải là một bà cô già. - Cô em gái chưa chồng của anh mím môi nói. https://thuviensach.vn