🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Thoi Khac
Ebooks
Nhóm Zalo
https://thuviensach.vn
Thời khắc
Michael Cunningham
Chia sẻ ebook: http://www.downloadsach.com
Follow us on Facebook: https://www.facebook.com/caphebuoitoi
https://thuviensach.vn
TableofContents
Mở đầu
Bà Dalloway
Bà Woolf
Bà Brown
Lời cảm ơn
Ghi chú về các nguồn tham khảo [1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
[10]
[11]
[12]
[13]
[14]
[15]
[16]
[17]
[18]
[19]
[20]
[21]
https://thuviensach.vn
[22] [23] [24] [25] [26] [27] [28] [29] [30] [31] [32] [33] [34] [35] [36]
https://thuviensach.vn
Giới thiệu
Thời khắc (The hours) là cuốn tiểu thuyết đoạt giải Pulitzer của nhà văn Michael Cunningham từng được chuyển thể thành phim và là bộ phim xuất sắc nhất của năm 2002 với các giải thưởng: Oscar - 2002 dành cho nữ diễn viên chính; Quả Cầu Vàng - 2002 dành cho Phim tâm lý xuất sắc nhất, Nữ diễn viên chính trong phim bi xuất sắc nhất... lần đầu tiên được xuất bản tại Việt Nam. Tác phẩm liên kết số phận của ba người phụ nữ ở ba thời đại khác nhau.
Mảng chuyện thứ nhất diễn ra năm 1929, ở thị trấn Richmond nước Anh, Virginia Woolf - một nữ nhà văn người Anh đang cố gắng bắt đầu viết cuốn tiểu thuyết Mrs Dalloway. Mảng thứ 2 là năm 1951, ở California, Laura Brown - một người vợ hiền đang chuẩn bị chiếc bánh cho sinh nhật chồng. Trong khi chuẩn bị, tâm trí cô không khỏi bị phân tán bởi những điều cô đọc trong cuốn truyện Mrs Dalloway.
Mảng cuối cùng là thời hiện đại ngày nay ở New York. Clarissa Vaughan - một phụ nữ tuổi ngũ tuần chuẩn bị bữa tiệc mừng cho giải thưởng người bạn - nhà thơ Richard - nhận được. Bà phân vân tình cảm mình dành cho Richard và người bạn gái đang chung sống cùng là Sally Lester.
Mỗi người phụ nữ đã phải trải qua những khổ đau, suy sụp và có cả những giây phút hạnh phúc để nhận rõ giá trị từng khoảnh khắc trong cuộc đời họ.
https://thuviensach.vn
Tác giả
Tác giả: Michael Cunningham, một tiểu thuyết gia đương đại khá nổi tiếng tại nước Mỹ cũng như trên toàn thế giới, ở đâu ông cũng được tôn vinh như là một trong những nhà văn có tài năng kiệt xuất nhất trong số những người cùng thế hệ. Tác phẩm “The hours” của ông đã vẽ nên một bức tranh rất sáng tạo về cuộc đời cũng như về công việc của Virginia Woolf, một nữ nhà văn người Anh và để kể ra một câu chuyện về một nhóm các nhân vật đương thời đã phải vật lộn với sự khẳng định đầy xung đột về tình yêu, sự kế thừa, sự hy vọng và cả nỗi thất vọng. Những lời kể về những ngày cuối cùng của nữ nhà văn V.Woolf trước ngày bà tự tìm đến cái chết trong giai đoạn đầu tiên của cuộc Đại chiến thế giới lần thứ hai là khúc đối âm với những câu chuyện giả tưởng về Samuel, một nhà thơ Mỹ nổi tiếng, người đã có một cuộc đời bất hạnh bị phủ bóng dưới tài năng của chính ông với ký ức về một người mẹ đầy tai tiếng, và người bạn đời chung thủy của ông ấy, Clarissa, người đã cố gắng đến phi thường để giành lại một cuộc đời thỏa mãn và cân bằng giữa tiếng gọi của tình bạn, tình yêu và gia đình.
Trong tác phẩm này, với lối hành văn sâu lắng, khúc triết và sự sáng tạo tuyệt vời, M. Cunningham đưa người đọc vượt qua tất cả sự chia cách của thời gian và không gian để đi đến những tình tiết chung nhất, đi đến cách lý giải logic nhất về chuỗi suy nghĩ của từng nhân vật. Không quá xa đà vào lối mô tả tình cảm ủy mị đơn thuần, không quá lạm dụng sự phê phán để
https://thuviensach.vn
làm nổi bật lên tính cách của từng nhân vật, M.Cunningham đã để cho những nhân vật của mình tự trò truyện và tranh luận với độc giả. Cách chơi chữ rất điều luyện và cách sử dụng ngôn từ gần như hoàn hảo đã dẫn dắt người đọc đi từ đầu đến cuối câu chuyện mà không hề phát hiện ra rằng ta đã bỏ quên khái niệm về không gian và thời gian.
Điều kỳ diệu nhất trong cuốn sách này chính là thể hiện cá tính của từng nhân vật được kết hợp nhuần nhuyễn với những tình tiết liên quan đến những ngữ cảnh rất bình dị nhưng sâu sắc. Mỗi cuộc đời, mỗi con người trong tác phẩm này đều gắn chặt với cách suy luận, cách thể hiện những suy luận đó trên thực tại và hơn tất cả là chúng cùng hòa nhịp với nhau để tạo nên những tình huống đầy kịch tính nhưng cũng rất bình dị.
https://thuviensach.vn
Mục lục
Mở đầu
Bà Dalloway Bà Woolf
Bà Brown Bà Dalloway Bà Woolf
Bà Brown Bà Woolf
Bà Dalloway Bà Brown Bà Dalloway Bà Brown Bà Woolf
Bà Dalloway Bà Woolf
Bà Dalloway Bà Brown
https://thuviensach.vn
Bà Dalloway
Bà Brown
Bà Woolf
Bà Brown
Bà Dalloway
Lời cảm ơn
Ghi chú về các nguồn tham khảo
https://thuviensach.vn
Mở đầu
Bà hối hả rời khỏi nhà, mặc trên mình chiếc áo khoác quá dày và nặng so với thời tiết ngày hôm ấy. Giờ là năm 1941. Một cuộc chiến tranh nữa lại bắt đầu. Bà để lại một mẩu giấy ghi lời nhắn cho Leonard và một lời nhắn nữa cho Vanessa. Bà quả quyết đi về phía con sông, hoàn toàn chắc chắn về điều mình sẽ làm, nhưng ngay cả lúc này bà gần như mất hết tập trung khi thấy mấy đụn cát, nhà thờ và một đàn cừu, tựa như những chấm sáng trắng pha một chút sắc vàng rất nhẹ của lưu huỳnh, đang bình thản gặm cỏ dưới bầu trời đang dần tối sầm lại. Bà dừng lại, đưa mắt nhìn đàn cừu và bầu trời, rồi tiếp tục bước đi. Có những giọng nói vang lên rì rầm sau lưng; tiếng động cơ máy bay ném bom ầm ì trên bầu trời, cho dù bà không thể nhìn thấy chúng khi ngước mắt lên tìm kiếm. Bà đi qua trước mặt một trong những người làm công ở trang trại (có phải tên anh ta là John không nhỉ?), đó là một người đàn ông vạm vỡ có cái đầu nhỏ nhắn, anh ta mặc một chiếc áo vest màu khoai tây, đang bận bịu dọn sạch đường rãnh chạy qua rặng liễu gai. Anh ta ngước lên nhìn bà, gậtđầu chào, rồi lại cúi xuống mặt nước màu nâu. Khi đi ngang qua anh ta trên đường ra sông, bà chợt nghĩ anh ta mới thật may mắn làm sao khi được ở đó dọn dẹp một cái rãnh nước chạy qua rặng liễu gai. Còn bản thân bà đã thất bại thảm hại. Bà chẳng phải là nhà văn, mà chỉ đơn thuần là một kẻ lập dị có chút năng khiếu. Vài mảng nhỏ của bầu trời phản chiếu sáng lấp lánh trên những vũng nước nhỏ còn đọng lại sau cơn mưa tối qua. Đôi giày của bà hơi lún xuống nền đất mềm. Bà đã thất bại và những giọng nói giờ đã quay trở lại, lầm rầm thành âm thanh không rõ tiếng ở ngay đây, ngoài tầm nhìn và sau lưng bà, nhưng chỉ cần bà quay lại là chúng đã lảng đi nơi khác. Những giọng nói quay trở lại và cơn nhức đầu đang tới gần, cũng chắc chắn như cơn mưa trên bầu trời, cơn đau đầu sẽ nghiền nát bà và thay thế bà bằng chính nó. Cơn đau đầu đang cận kề và dường như (có phải chính bà đã gọi chúng tới hay không
https://thuviensach.vn
nhỉ?) những chiếc máy bay ném bom lại xuất hiện trên bầu trời. Bà tới bờ đê, leo lên đê rồi xuống sông. Có một người câu cá ở phía thượng nguồn, tít tận xa, liệu ông ta có thấy bà không? Bà bắt đầu tìm một tảng đá. Rồi bắt tay vào việc một cách hối hả nhưng tuần tự, như thể đang thực hiện theo một công thức nấu ăn nghiêm ngặt nếu muốn thành công. Bà chọn lấy một tảng đá có kích thước và hình dạng tựa như cái thủ lợn. Thậm chí cả khi cầm nó lên và nhét vào một trong những túi áo khoác (chiếc áo cổ lông cọ lên cổ bà ngưa ngứa), bà vẫn cảm thấy vẻ lạnh lẽo nhợt nhạt của tảng đá cũng như màu sắc của nó, một màu nâu sữa xen lẫn những chấm màu lục. Bà đứng sát mép nước, nơi mặt nước ôm sát bờ, đổ đầy nước trong vắt vào những cái hõm nhỏ trên mặt bùn khiến chúng hoàn toàn khác biệt so với dòng sông vàng nâu lốm đốm, trông như một con đường trải rộng đều đặn từ bờ bên này qua bờ bên kia. Bà bước lên trước. Không cởi giày ra. Nước sông khá lạnh, nhưng cũng không tới mức không chịu nổi. Bà nghĩ tới Leonard. Bà nghĩ tới hai bàn tay và bộ râu của ông, những đường hằn sâu quanh miệng ông. Bà nghĩ tới Vanessa, tới lũ trẻ, tới Vita và Ethel: Quá nhiều thứ để nghĩ. Tất cả họ cũng thất bại, phải vậy không? Đột nhiên bà cảm thấy thương họ tột độ. Bà nghĩ tới việc quay lại, vứt bỏ tảng đá ra khỏi túi áo, quay về nhà. Có lẽ bà vẫn kịp quay về để hủy những mảnh giấy ghi lời nhắn. Bà có thể tiếp tục sống, có thể thực hiện điều tử tế cuối cùng đó. Nước ngập tới đầu gối, bà quyết định không làm vậy. Những giọng nói đang ở đây, cơn nhức đầu đang tới và nếu bà quay về để Leonard và Vanessa chăm sóc, họ sẽ không đời nào để bà bỏ đi lần nữa, hay là có nhỉ? Bà khăng khăng tin họ sẽ để bà đi. Bà lúng túng lội ra (đáy sông thật bẩn thỉu) cho tới khi nước ngập tới tận hông. Bà ngước mắt nhìn lên thượng nguồn, về phía người câu cá, người đó mặc một chiếc áo khoác đỏ và không hề trông thấy bà. Mặt sông vàng ệch (ngả về vàng nhiều hơn nâu khi nhìn thật gần từ chỗ bà đứng lúc này), âm u phản chiếu bầu trời. Vậy đây chính là khoảnh khắc cuối cùng, một người đàn ông mặc áo khoác đỏ đang câu cá và một bầu trời âm u đầy mây phản chiếu trên mặt nước mờ đục. Gần như vô thức (với bà có vẻ là vô thức), bà bước lên, hay vấp chân nhao người ra phía trước và tảng đá kéo bà xuống. Tuy vậy, trong khoảnh khắc, dường như chẳng có gì xảy ra, dường như lại thất bại một lần nữa, bà có thể dễ
https://thuviensach.vn
dàng bơi trở lại để thoát khỏi làn nước lạnh cóng, nhưng rồi dòng chảy ập tới quanh bà, mang bà đi với lực kéo bất ngờ, mạnh mẽ như thể một người đàn ông vạm vỡ vừa nổi lên từ đáy nước, nắm lấy hai chân bà, ghì chặt chúng vào ngực anh ta. Cảm giác thật sống động.
Hơn một giờ sau, người chồng từ ngoài vườn quay về. “Bà đi ra ngoài ạ”, người hầu gái vừa nói vừa giũ chiếc vỏ gối cũ sờn, làm tung ra một đám mưa bụi li ti. “Bà nói sẽ quay về ngay.”
Leonard lên cầu thang, đi vào phòng khách để nghe bản tin. Ông thấy một chiếc phong bì màu xanh gửi cho mình để trên bàn. Bên trong có một lá thư.
Anh yêu quý!
Em cảm thấy chắc chắn mình sắp bị điên trở lại. Em cảm thấy chúng ta không thể vượt qua quãng thời gian khủng khiếp trước kia thêm một lần nữa. Và lần này em sẽ không thể bình phục. Em bắt đầu nghe thấy những giọng nói và không thể tập trung được. Vậy nên em sắp làm một điều tốt nhất có thể. Anh đã dành cho em hạnh phúc lớn lao nhất. Về mọi mặt, anh là tất cả những gì em trông đợi. Em nghĩ hai chúng ta có thể hạnh phúc hơn nữa cho tới khi căn bệnh quái ác này xuất hiện. Em không thể tranh đấu với nó lâu hơn nữa, em biết em đã làm hỏng cuộc đời anh và nếu không có em, anh có thể làm việc. Và anh sẽ làm được, em biết vậy. Anh thấy đấy, em thậm chí không thể viết cho đúng được nữa. Điều em muốn nói là em nợ anh cuộc đời em. Anh đã luôn kiên nhẫn với em, luôn tốt bụng đến mức không thể tin được. Em muốn nói điều đó - mọi người đều biết thế. Nếu ai đó có thể cứu được em, người đó chỉ có thể là anh. Mọi thứ đã bỏ em đi, ngoại trừ niềm tin chắc chắn vào lòng tốt của anh. Em không thể hủy hoại cuộc đời anh thêm nữa. Em không nghĩ có ai đó hạnh phúc hơn chúng ta.
V.
Leonard lao bổ ra khỏi phòng, chạy xuống cầu thang. Ông nói với cô hầu
https://thuviensach.vn
gái, “Có chuyện gì đó đã xảy ra với vợ tôi. Tôi nghĩ có thể bà ấy đang tìm cách tự tử. Vợ tôi đã đi theo hướng nào? Cô có thấy bà ấy ra khỏi nhà không?”.
Cô hầu gái hoảng hốt bật khóc. Leonard lao ra ngoài, chạy tới bờ sông, lao qua nhà thờ và đàn cừu, qua rặng liễu gai. Tới bờ sông, ông không thấy ai ngoài một người đàn ông mặc áo khoác đỏ đang câu cá.
Dòng chảy nhanh chóng mang bà đi. Trông bà như đang bay, một thân hình kỳ dị, hai cánh tay dang rộng, tóc xõa ra, đuôi chiếc áo khoác lông thú căng phồng lên trôi theo sau. Bà nặng nề trôi qua những tia sáng nâu lác đác tách rời nhau. Bà không trôi đi quá xa. Đôi chân (những chiếc giày đã tuột mất) thỉnh thoảng lại chạm xuống đáy sông và mỗi lần như thế lại làm vẩn lên một đám bùn đục ngầu đầy bóng đen của gân lá cây, tất cả cùng ngưng lại lơ lửng trong làn nước sau khi bà đã trôi qua từ lâu. Những cọng rong xanh đen vương trên tóc bà, trên chiếc áo khoác lông thú và có lúc mắt bà bị che kín bởi một đám rong dày nhưng cuối cùng nó cũng tuột ra và nổi bồng bềnh trong nước, không ngừng cuộn lại rồi duỗi thẳng ra.
Cuối cùng bà dừng lại dưới một trong những chiếc trụ của cây cầu ở Southease. Dòng chảy thúc ép làm bà lo lắng, nhưng bà vẫn bám vững dưới chân chiếc trụ hình vuông to bè, quay lưng ra dòng sông, khuôn mặt bà áp vào mặt đá. Bà thu mình lại ở đó, một cánh tay gập vào trước ngực, cánh tay còn lại lập lờ bên hông. Phía trên bà một quãng là mặt nước gợn sóng lăn tăn đầy ánh sáng. Trên đó, bầu trời được phản chiếu dập dềnh, đầy mây trắng, xen vào là những chiếc bóng đen sẫm của các tòa tháp. Những chiếc xe con và xe tải đang rầm rập lăn bánh qua cầu. Một cậu bé, mới chỉ chừng ba tuổi, theo mẹ đi qua cầu, dừng lại ở chỗ đường ray, cúi xuống và nhét cái que cậu đã mang theo vào khe hở giữa các thanh gỗ lát đường ray để nó rơi xuống nước. Bà mẹ giục cậu đi tiếp nhưng cậu bé vẫn khăng khăng đòi dừng lại một lát nhìn theo cái que trong lúc dòng nước cuốn nó đi.
Họ ở đây, vào một ngày đầu Thế chiến thứ hai: cậu bé và bà mẹ trên cầu, cái que nổi lềnh bềnh trên mặt nước và thi thể của Virginia dưới đáy sông,
https://thuviensach.vn
như thể bà đang mơ về mặt nước, cái que, cậu bé và mẹ cậu, cây cầu và những tòa tháp. Một chiếc xe tải sơn màu ô liu đi qua, chở những người lính mặc quân phục, họ vẫy tay chào cậu bé. Cậu bé vẫy tay chào lại. Cậu đòi mẹ bế lên để có thể nhìn những người lính rõ hơn, để họ có thể nhìn thấy cậu rõ hơn. Tất cả truyền xuống cây cầu, vọng lại qua những tấm gỗ và tảng đá rồi truyền đến thi thể Virginia. Khuôn mặt bà, nằm nghiêng áp vào trụ cầu, hấp thu tất cả: chiếc xe tải và những người lính, người mẹ và đứa con trai.
https://thuviensach.vn
Bà Dalloway
Vẫn còn phải mua hoa nữa. Clarissa vờ làm ra vẻ bực bội (cho dù bà rất thích làm những việc vặt vãnh như thế) để Sally lau dọn nhà tắm và vội vã lao ra khỏi nhà, hứa sẽ quay lại sau nửa giờ nữa.
Thành phố New York. Cuối thế kỷ XX.
Cánh cửa trước mở ra một buổi sáng tháng Sáu tuyệt đẹp và Clarissa, trong trang phục gọn gàng tinh tươm, dừng lại trước ngưỡng cửa như lúc bà dừng trước bể bơi và ngắm nhìn làn nước màu ngọc lam liếm lên những viên gạch men cùng tấm lưới ánh sáng đang dập dềnh trong làn nước xanh thẳm. Như thể đang đứng bên thành bể bơi, trong khoảnh khắc, bà trì hoãn lao xuống nước, cảm nhận sự va đập thật rõ ràng khi cả thân hình chìm xuống và làn nước lạnh giá bủa vây xung quanh. New York, với sự ồn ào náo nhiệt và những khu nhà đổ nát mang một sắc nâu lạnh lùng cùng sự suy tàn bất tận rất hiếm khi tạo ra những sáng mùa hè thế này; một cuộc sống mới mẻ tràn ngập khắp nơi và sống động tới mức gần như hài hước, giống như một nhân vật trong bộ phim hoạt hình phải chịu đựng vô số cực hình khủng khiếp liên tiếp để rồi thoát ra không có lấy một vết trầy xước, sẵn sàng trải qua nhiều thử thách ghê gớm hơn nữa. Tháng Sáu này, một lần nữa, hàng cây chạy dọc đường West Tenth đã mọc ra những tán lá nhỏ nõn nà nhờ những bãi phân chó và gói giấy bỏ đi quanh gốc của chúng. Một lần nữa, bồn hoa trên bậu cửa sổ nhà bà lão hàng xóm, vẫn đầy ắp những cây phong lữ bằng nhựa màu đỏ nhạt được cắm xuống đất, lại chồi lên một cây bồ công anh nhỏ bé và yếu ớt.
Thật xúc động biết bao, thật choáng váng biết chừng nào, khi được sống trong một sáng tháng Sáu, thuận lợi, được ưu ái đến mức hổ thẹn, vì chỉ phải làm một việc rất đơn giản. Bà, Clarissa Vaughan, là một con người quá
https://thuviensach.vn
đỗi bình thường (ở tuổi này, sao phải cố chối bỏ điều đó làm gì?), chỉ phải mua vài bông hoa và tổ chức một bữa tiệc. Clarissa bước xuống bậc thang đầu tiên ngoài cửa, một âm thanh lạo xạo phát ra khi chiếc giày của bà tiếp xúc với mặt đá tráng mica màu đỏ nâu. Bà mới chỉ năm mươi hai tuổi và sức khỏe tốt tới mức lạ thường. Bà vẫn thấy khỏe khoắn y như ngày xưa khi ở Wellfleet, khi bà mới chỉ là một thiếu nữ mười tám tuổi, bước qua cánh cửa kính để đắm mình vào một ngày rất giống hôm nay, tươi mát, trong trẻo, tràn ngập sức sống. Những con chuồn chuồn bay lượn vòng vèo quanh những cây hương bồ. Mùi nhựa thông lẫn với mùi cỏ thơm tràn ngập trong không khí. Richard bước đến sau lưng bà, đặt một bàn tay lên vai bà, rồi nói: “A, xin chào bà Dalloway”. Cái tên “bà Dalloway” là một ý tưởng của Richard - một ý tưởng bỡn cợt bỗng dưng nảy ra vào một tối say mèm trong căn phòng tập thể khi ông cả quyết rằng Vaughan không phải là họ phù hợp với bà. Ông còn nói, đáng ra cha mẹ nên đặt tên bà theo một hình tượng vĩ đại trong văn học, trong khi bà ủng hộ những cái tên như Isabel Archer hay Anna Karenina thì Richard vẫn khăng khăng cho rằng “bà Dalloway” là lựa chọn hiển nhiên duy nhất. Có thể kể đến cái tên sẵn có của bà, một dấu hiệu rõ ràng đến mức không thể bỏ qua và quan trọng hơn nữa, nó còn là câu hỏi lớn hơn về số phận. Số phận không ràng buộc Clarissa vào một cuộc hôn nhân bất hạnh hay đẩy bà ngã xuống dưới những bánh xe của một đoàn tàu. Số phận mang đến cho bà sự quyến rũ và giàu sang. Vậy bà chỉ có thể là “bà Dalloway” và sẽ luôn là như thế. “Chẳng phải trời rất đẹp sao?”, bà Dalloway đã nói với Richard như vậy vào buổi sáng hôm đó. Người đàn ông trả lời, “Cái đẹp là một ả điếm, anh thích tiền hơn”. Ông vốn thích sự hài hước. Là người đàn bà duy nhất và trẻ tuổi nhất, bà cảm thấy mình có quyền đa sầu đa cảm một chút. Nếu lúc ấy là cuối tháng Sáu, hẳn bà và Richard đã trở thành một đôi tình nhân. Có lẽ cũng đã một tháng kể từ khi Richard rời bỏ Louis (Louis - cậu trai lực điền, hiện thân sống động của những đam mê nhục dục phản chiếu qua đôi mắt lười nhác) và lao đến với bà.
“Thế ư, em lại thích cái đẹp”, bà đã đáp lại như thế. Bà nhấc bàn tay ông khỏi vai mình, cắn vào đầu ngón tay trỏ, hơi mạnh một chút. Lúc đó, bà
https://thuviensach.vn
mới mười tám tuổi và có một cái tên mới. Bà có thể làm mọi thứ mình thích.
Đôi giày của Clarissa phát ra những âm thanh khe khẽ như khi người ta đánh giấy ráp trong lúc bước xuống cầu thang để đi mua hoa. Tại sao bà không cảm thấy ủ rũ về sự xuất hiện đồng thời thật tréo ngoe của vận may (“một tiếng nói thống thiết, đượm tính tiên tri của nền văn học Mỹ”) và sự suy tàn (“không hề có lấy một tế bào T[1], chúng tôi không phát hiện ra bất kì tế bào nào như thế cả.”) của Richard? Có điều gì bất ổn với bà vậy? Bà yêu Richard, lúc nào cũng nghĩ tới ông, nhưng có lẽ bà còn yêu ngày hôm nay hơn. Bà yêu con đường West Tenth trong một buổi sáng mùa hè bình dị. Bà cảm thấy mình giống như một quả phụ lẳng lơ với mái tóc vừa được nhuộm dưới tấm voan đen, chăm chú ngắm nhìn những người đàn ông khác bên linh cữu chồng mình. Trong ba người bọn họ - Louis, Richard và Clarissa - Clarissa luôn là người có trái tim sắt đá nhất, cũng là người ưa thích sự lãng mạn nhất. Bà phải chịu đựng những lời trêu chọc trong hơn ba mươi năm; từ lâu đã quyết định chấp nhận và hài lòng với những đáp trả đầy khiêu khích và vô kỷ luật của mình, những phản ứng, mà như Richard nhận xét, có xu hướng vừa tàn nhẫn vừa tha thiết như một đứa trẻ tính tình đặc biệt khó chịu và tinh khôn quá sớm. Bà biết một thi sĩ như Richard chắc hẳn sẽ lạnh lùng trải qua buổi sáng như thế này để rồi biên tập lại, loại bỏ đi những nét xấu xí ngẫu nhiên song hành với nét đẹp vô hình, tìm kiếm sự thật về kinh tế và lịch sử ẩn chứa đằng sau những ngôi nhà cũ kỹ bằng gạch, khối kiến trúc phức tạp bằng đá mang dáng vẻ khổ hạnh của nhà thờ Tân giáo và người đàn ông trung niên gầy gò đang đi dạo cùng con chó săn giống Jack Russell (những con chó nhỏ chân vòng kiềng hiếu chiến này bỗng nhiên trở nên đầy rẫy trên đại lộ số Năm), trong khi Clarissa chỉ đơn thuần ngắm nhìn những ngôi nhà, nhà thờ, người đàn ông và con chó mà chẳng cần đến lý do nào hết. Thật trẻ con, bà biết thế. Thiếu vắng sự sắc sảo. Nếu phải thể hiện một cách công khai (vào lúc này, ở tuổi của bà), tình yêu này sẽ đẩy bà tới vương quốc của những kẻ ngớ ngẩn dễ bị lừa bịp, của những người Cơ đốc giáo cùng cây đàn guitar hay các bà vợ chấp nhận trở nên vô hại để được nuôi sống. Dẫu vậy, đối với bà, tình yêu hỗn tạp này lại
https://thuviensach.vn
hoàn toàn nghiêm túc, như thể mọi thứ trên thế giới đều ẩn chứa một mục đích lớn lao và bí hiểm, mọi thứ trên thế giới đều có một tên gọi bí mật, một cái tên không thể chuyển tải được bằng ngôn ngữ mà đơn giản là những gì ta nhìn thấy và cảm nhận được. Sự mê hoặc vĩnh cửu và kiên quyết này chính là điều mà bà luôn nghĩ tới như tâm hồn (một từ thật ủy mị khiến người ta phải lúng túng, nhưng còn biết gọi nó là gì khác đây?) vẫn tồn tại sau khi thân xác chết đi. Clarissa chưa bao giờ thổ lộ với bất cứ ai về những suy nghĩ này. Bà không hàn huyên hay tâm sự với ai. Bà chỉ reo lên trước hiển hiện rõ ràng của cái đẹp và ngay cả khi quay về với thái độ kiềm chế chín chắn của một người trưởng thành. Cái đẹp là một ả điếm, đôi lúc bà vẫn nói. Tôi thích tiền hơn.
Tối nay, bà sẽ tổ chức một bữa tiệc. Bà sẽ khiến cho những căn phòng tràn ngập thức ăn và hoa, mời đến đây những vị khách hóm hỉnh và có thế lực. Bà sẽ trông chừng Richard, đảm bảo ông không quá sức và sau đó sẽ tháp tùng ông vào thành phố nhận giải thưởng.
Bà vươn thẳng hai vai trong lúc đứng ở góc giao giữa đường số Tám và đại lộ số Năm để đợi đèn tín hiệu. Bà đứng đó, nghĩ đến Willie Bass, người bà từng bắt gặp trên đường vào một vài buổi sáng cũng ngay gần chỗ này. Một vẻ đẹp cổ điển, phong cách hippy kiểu cũ, mái tóc vẫn dài và có màu xám đầy thách thức, trong trang phục quần jeans và một chiếc áo sơ mi vải bông dành cho nam giới, một đôi giày bệt kiểu thổ dân (Ấn Độ hay Trung Mỹ nhỉ?) dưới chân. Bà vẫn có sức hấp dẫn nhất định; chút quyến rũ của một phù thủy tốt bụng theo phong cách bohemian[2]; thế nhưng vào buổi sáng hôm nay bà vẫn mang bộ dạng thật thảm hại, thẳng đờ trong chiếc sơ mi quá cỡ và đôi giày bệt kỳ cục để cố chống lại sức hút của trọng lực, như một con voi ma mút cái đã ngập trong vũng hắc ín tới đầu gối, đang dừng lại nghỉ lấy hơi giữa hai lần vùng vẫy, hiên ngang và kiêu hãnh, gần như thờ ơ lãnh đạm, làm bộ đang ngắm nhìn thảm cỏ non mềm mại chờ đợi phía bờ bên kia, trong khi bắt đầu hiểu rõ nó sẽ vẫn ở lại đây, bị mắc kẹt một mình, lúc màn đêm buông xuống, khi đám chó rừng rời hang ổ. Bà kiên nhẫn đợi đèn chuyển xanh. Hai mươi lăm năm trước chắc bà phải là một tuyệt thế
https://thuviensach.vn
giai nhân, đám đàn ông hẳn sẽ hạnh phúc khi được chết trong vòng tay bà. Willie Bass tự hào về khả năng đoán ra chuyện đời bằng cách nhìn vào mặt người khác, để hiểu rằng những khuôn mặt già nua cũng từng có thời tươi trẻ. Đèn chuyển màu và ông ta dấn bước đi tiếp.
Clarissa băng qua đường số Tám. Bà rất thích chiếc ti vi hỏng bị vứt ở lề đường bên cạnh một chiếc giày da trắng đang nằm trơ trọi. Bà yêu chiếc xe chất đầy bông cải xanh, đào và xoài của người bán rau quả, mỗi loại có một tấm bảng niêm yết giá bán kèm theo một loạt dấu chấm câu đủ loại: “1.49 đô la!”, “3 quả MỘT đô la!!!”, “50 cent MỖI QUẢ!!!”. Phía trước, dưới cổng vòm Arch[3], một bà lão trong bộ váy sẫm màu được cắt may rất khéo dường như đang hát, đứng chính giữa hai bức tượng George Washington trong vai trò chiến binh và chính trị gia, khuôn mặt của cả hai bức tượng đều đã bị thời tiết bào mòn. Chính dòng chảy cuồn cuộn và xô bồ của thành phố này đã cuốn ta đi cùng với sự bí hiểm và nhịp sống không ngừng nghỉ của nó. Người ta biết rõ câu chuyện về Manhattan khi nó còn là một vùng đất hoang vu chỉ có giá bằng những chuỗi hạt nhưng người ta không thể không tin nơi đây từng là một thành phố; nếu đào sâu xuống bên dưới, người ta sẽ tìm thấy di tích của một thành phố khác, cổ xưa hơn, rồi thêm một thành phố, rồi một thành phố nữa. Dưới nền xi măng và những bãi cỏ của công viên (lúc này bà đang đi ngang qua công viên, nơi bà lão đang ngả đầu ra sau và hát) là nắm xương tàn của những con người được chôn cất tại một nghĩa địa vô danh, một trăm năm trước đã được lát đá lên trên để tạo nên quảng trường Washington. Clarissa bước qua những người đã khuất trong khi xung quanh có vài gã đang khe khẽ chào mời ma túy (không phải với bà) và ba cô gái da đen lao vút qua trên những đôi giày trượt patanh; bà lão vẫn hát chẳng theo giai điệu nào, iiiiiii. Clarissa khoan khoái hân hoan vì vận may của mình, vì đôi giày bà đang đi (được bán hạ giá tại Barney's, nhưng dẫu sao vẫn đáng để tự hào); nơi đây, nói cho cùng là một khu vực dơ dáy bẩn thỉu của công viên, vẫn rõ mồn một thậm chí cả dưới lớp thảm cỏ và hoa; ngay kia là những kẻ bán ma túy (liệu chúng có giết bạn không đây?) và những kẻ mất trí, những kẻ bị choáng váng, chưa bao giờ biết đến thành công, những người mà vận may, nếu lúc nào đó họ
https://thuviensach.vn
từng sở hữu, đã cạn sạch. Dẫu vậy, bà vẫn yêu thế giới này vì sự dữ dội và trường tồn của nó; bà biết những người khác cũng yêu nó, dù nghèo hay giàu, dẫu không ai nói ra lý do cụ thể. Nếu không như vậy, tại sao chúng ta lại nhọc công tranh đấu để tiếp tục sống, cho dù phải thỏa hiệp đến đâu hay bị tổn thương đến mức nào đi nữa? Thậm chí nếu lâm vào tình trạng thảm hại hơn cả Richard; thậm chí nếu chúng ta chỉ còn da bọc xương, lở loét đầy người, đại tiện bê bết ngay ra giường; ngay cả lúc đó, chúng ta vẫn khao khát sống. Điều đó chắc chắn phải có liên quan tới tất cả những thứ này, bà thầm nghĩ. Tiếng bánh xe nghiến ken két trên nền bê tông; tiếng nước cuộn xoáy va đập vào nhau; những màn nước sáng lấp lánh phun ra từ đài phun nước trong khi đám thanh niên cởi trần ném qua ném lại một chiếc đĩa bay nhựa và những người bán đồ ăn dạo (tới từ Peru hay Guatemala) đang đẩy những chiếc xe kéo màu bạc bốc hơi nghi ngút, đậm mùi thịt nướng lẫn gia vị cay xè; những ông lão bà lão ngồi trên các băng ghế đang cố xoay người đón lấy ánh mặt trời, trò chuyện khe khẽ, thi thoảng lại lắc đầu; tiếng còi xe kêu inh ỏi và tiếng guitar (của một nhóm nhạc công rời rạc ở đằng kia, gồm ba cậu con trai và một cô gái, có thể nào bọn họ đang chơi Eight Miles High[4]?); những chiếc lá lấp lánh trên cây; một chú chó đốm đang đuổi theo những con bồ câu, bài hát Always love you phát ra từ chiếc radio nào đó trong khi bà lão mặc bộ váy sẫm màu đứng dưới cổng vòm tiếp tục hát iiiii.
Bà băng qua quảng trường, hứng phải một tia nước bắn ra từ đài phun nước và bắt gặp Walter Hardy, cơ bắp vạm vỡ với quần soóc và áo ba lỗ trắng đang sải từng bước dài thoải mái, khỏe khoắn về phía quảng trường Washington. “Này, Clare”, Walter gọi hồ hởi và cả hai người có một khoảnh khắc lúng túng không biết nên hôn nhau như thế nào. Walter nhắm môi tới môi Clarissa, còn bà quay miệng tránh đi theo bản năng, thay vào đó đưa má ra đón lấy. Thế rồi bà bừng tỉnh, quay lại chậm mất nửa giây, vậy là môi Walter chỉ chạm vào khóe miệng bà. Mình cứng nhắc quá, Clarissa nghĩ, chẳng khác gì một bà già. Mình ngây ngất trước vẻ đẹp của thế giới, song lại miễn cưỡng, phản xạ theo bản năng, khi hôn môi một người bạn. Ba mươi năm trước, Richard từng nói với bà rằng đằng sau lớp vỏ bọc của một
https://thuviensach.vn
cô nàng ngổ ngáo là một bà vợ ngoan ngoãn và đến giờ lại hiện diện trước chính mình với một tâm hồn cằn cỗi, quá cổ hủ, là nguyên nhân của bao đau khổ. Chẳng trách con gái lại luôn bực bội với bà.
“Rất vui được gặp chị”, Walter nói. Clarissa biết rằng - thực ra bà có thể thấy rõ - Walter vào khoảnh khắc này, đang lướt qua trong đầu một chuỗi những phép đo đạc rắc rối về tầm quan trọng của cá nhân bà. Phải, bà thuộc mẫu phụ nữ trong sách vở, chủ đề của một cuốn tiểu thuyết rất được trông đợi của một nhà văn gần như đã trở thành huyền thoại, song cuốn sách lại thất bại, đúng không nào? Nó chỉ được điểm qua một cách sơ sài, rồi lặng lẽ chìm nghỉm không một tiếng vang. Vậy là, Walter quyết định, bà giống như một bà hoàng đã bị phế truất, thú vị đấy, song không có gì đặc biệt. Bà thấy ông ta đi tới kết luận của mình. Bà mỉm cười.
“Anh làm gì ở New York vào một ngày thứ Bảy vậy?” Bà hỏi.
“Evan và tôi ở lại thành phố cuối tuần này”, ông nói, “Cậu ấy thấy thích một loại cocktail mới ở đây và muốn đi nhảy tối nay”.
“Như thế chẳng phải hơi quá sao?”
“Tôi sẽ để mắt đến cậu ấy. Tôi sẽ không để cậu ấy đi quá đà. Evan chỉ đơn giản là muốn được hòa mình vào thế giới thôi.”
“Anh có nghĩ anh ấy muốn tới chỗ chúng tôi tối nay không? Tôi sẽ tổ chức một bữa tiệc nhỏ cho Richard, để mừng giải thưởng Carrouthers ấy mà.”
“Ồ! Tuyệt quá.”
“Anh cũng biết việc này, đúng không?”
“Tất nhiên rồi.”
“Đó không phải là một giải thưởng thường niên. Không cần những tiêu chí như Nobel hay các giải thưởng khác. Người ta chỉ được nhận giải thưởng này khi đạt được sự nghiệp có tầm quan trọng không thể phủ nhận được.”
https://thuviensach.vn
“Hay quá.”
“Phải”, bà nói. Một lát sau, bà nói thêm: “Người gần đây nhất được nhận giải là Ashbery. Và trước ông ta là Merrill, Rich và Merwin”.
Khuôn mặt rộng và ngây ngô của Walter thoáng tối đi. Clarissa tự hỏi: Phải chăng ông ta đang băn khoăn về những cái tên? Hay ông ta đang ghen tỵ? Chẳng lẽ ông ta nghĩ mình có thể là ứng viên cho một vinh dự như thế?
“Tôi xin lỗi đã không báo cho anh biết về bữa tiệc sớm hơn”, bà nói, “Chỉ là tôi không hề nghĩ anh lại có mặt ngay gần đây. Anh và Evan chưa bao giờ ở lại thành phố vào dịp cuối tuần”.
Walter nói tất nhiên sẽ tới và sẽ dẫn theo cả Evan nếu anh ta thấy hứng thú, mặc dù Evan, có thể sẽ không tới vì còn để dành sức cho sàn nhảy. Richard sẽ phát điên khi biết Walter được mời và Sally chắc chắn sẽ về hùa với ông. Clarissa có thể hiểu được điều này. Chẳng có mấy thứ trên đời ít lộ liễu hơn thái độ khinh miệt mà người ta dành cho Walter Hardy, người quyết định bước qua tuổi bốn mươi sáu cùng những chiếc mũ lưỡi trai của cầu thủ bóng chày và bộ đồ hiệu Nikes, đã kiếm được hàng đống tiền nhờ viết những cuốn tiểu thuyết lâm ly về tình yêu và tiêu sạch bách chúng cùng những anh chàng trẻ trung có cơ bắp hoàn hảo; có thể thức thâu đêm để nhảy nhót, vui vẻ và không biết mệt mỏi như một con chó béc giê Đức nhặt được cái que mà chủ quăng đi. Có thể tìm thấy những người như Walter ở khắp nơi trong khu Chelsea[5] và Village[6], những người, ở tuổi ba mươi hay bốn mươi hoặc hơn nữa, khăng khăng rằng mình luôn vui vẻ hoạt bát, đầy tự tin và có một cơ thể cường tráng, rằng họ không phải là những đứa trẻ kỳ lạ, chẳng bao giờ bị chế nhạo hay khinh miệt. Richard lý luận rằng những gã đồng tính trẻ trung đó gây ra tổn hại hơn nhiều so với những kẻ chuyên quyến rũ các cậu bé và đúng là Walter không mang theo chút mỉa mai hay hoài nghi nào của những người trưởng thành, chẳng có gì là sâu sắc trước danh tiếng, thời trang hay những nhà hàng thời thượng. Phải, đó chính là điều mà Clarissa đánh giá cao. Chẳng phải chúng ta yêu quý những đứa
https://thuviensach.vn
trẻ một phần cũng vì chúng sống bên ngoài thế giới của sự mỉa mai và hoài nghi đó sao? Chẳng lẽ lại tồi tệ đến thế khi người ta muốn có nhiều hơn tuổi trẻ và khoái lạc? Bên cạnh đó, Walter không hề đồi bại, không hẳn chính xác là đồi bại. Ông ta viết những cuốn sách hay nhất mình có thể viết - những cuốn sách đầy ắp lãng mạn và sự hy sinh, lòng can đảm trước nghịch cảnh - và tất nhiên chúng đem đến sự an ủi thực sự cho một số người. Tên của ông xuất hiện liên tục trên các lời mời gây quỹ và cả các lá thư phản đối, bản thân ông viết những bài giới thiệu đầy ắp lời khen dành cho các cây bút trẻ. Ông chăm sóc Evan một cách chu đáo, tận tâm. Ngày nay, Clarissa tin rằng phải đánh giá người khác trước hết qua lòng tốt và khả năng tận tâm vì người khác của họ. Có những lúc trí tuệ và sự hiểu biết làm người ta phát chán; bất cứ ai cũng có một chút biểu hiện gì đó của thiên tài. Bà không chịu từ bỏ việc thưởng thức sự nông cạn không chút xấu hổ của Walter Hardy, dù điều đó có làm Sally phát điên hay khiến Richard băn khoăn lớn tiếng liệu có phải chính bà, Clarissa, cũng là một người đàn bà ít nhiều phù phiếm và điên rồ hay không.
“Tốt lắm”, Clarissa nói, “Anh biết chúng tôi sống ở đâu rồi, đúng không nào? Năm giờ nhé”.
“Năm giờ.”
“Cần phải tổ chức sớm. Lễ trao giải diễn ra lúc tám giờ, vậy nên chúng ta sẽ ăn trước thay vì sau buổi lễ. Richard không thể thức khuya được.”
“Phải rồi. Năm giờ. Hẹn gặp lại chị tại bữa tiệc.” Walter bắt tay Clarissa và nghênh ngang đi theo nhịp hai bước, quả là một màn trình diễn thể hiện sinh lực dồi dào. Mời Walter tới dự bữa tiệc của Richard có thể là một trò đùa tai quái, nhưng Walter, nói cho cùng, là một người đầy sức sống cũng giống như Clarissa trong buổi sáng tháng Sáu này và ông sẽ cảm thấy mất mặt vô cùng nếu phát hiện ra (dường như ông ta luôn tìm ra mọi thứ) Clarissa đã nói với ông ngày tổ chức bữa tiệc và cố ý không đả động gì đến nó trước đó. Gió thổi làm lá cây đưa qua đưa lại, để lộ mặt dưới bóng hơn, có màu xanh sẫm hơn và Clarissa thầm ước rằng, đột ngột đến mức đáng
https://thuviensach.vn
ngạc nhiên, Richard ở đây bên cạnh bà - không phải Richard lúc này mà là Richard của mười năm về trước, nhà diễn giả không biết sợ hãi, không biết dừng lời, thích châm chọc người khác. Bà muốn anh chàng Richard tranh luận với mình về Walter. Trước khi Richard bắt đầu suy sụp, Clarissa luôn tranh luận với ông. Richard thực sự băn khoăn với những câu hỏi về tốt - xấu và chưa bao giờ, kể cả sau hai mươi năm, hoàn toàn từ bỏ quan niệm về việc quyết định sống chung với Sally của Clarissa đại diện cho những biểu hiện bình thường của sự sa đọa, hay chí ít cũng là sự mềm yếu từ phía bà (dù Richard chẳng bao giờ thừa nhận điều này) cho phép kết tội tất cả phụ nữ nói chung, từ khi ông sớm đi tới kết luận những phẩm chất và nhược điểm của Clarissa không chỉ đại diện cho riêng bản thân bà mà còn cho toàn bộ giới nữ. Richard vẫn luôn là người bạn đồng hành nghiêm khắc và điên khùng nhất của Clarissa, là người bạn thân thiết nhất của bà, nếu Richard vẫn là chính mình, chưa bị bệnh tật động đến thì hẳn lúc này hai người có thể ở bên nhau tranh luận về Walter Hardy, về cuộc hành trình tìm kiếm tuổi trẻ vĩnh cửu, về cách mà những người đàn ông đồng tính bắt chước những cậu nhóc đã từng hành hạ họ ở trường trung học. Anh chàng Richard trước đây có thể nói liền nửa giờ đồng hồ hay lâu hơn nữa những diễn giải khác nhau về bản sao vớ vẩn bức họa Thần Vệ nữ của Botticelli được một thanh niên da đen vẽ bằng phấn trên nền bê tông và nếu trông thấy chiếc túi nilon đang bay dập dờn trên nền trời trắng, phập phồng như một con sứa, ông sẽ tiếp tục nói về các hóa chất và những lợi nhuận vô tận thu được. Ông nói về việc bằng cách nào chiếc túi đó (nó đã từng đựng đầy khoai tây chiên và chuối đã chín nẫu, đã bị một bà mẹ nghèo khó đầy lo toan bất cẩn vứt bỏ khi rời khỏi một cửa hàng giữa đàn con đang cãi nhau ầm ĩ) sẽ bay xuống sông Hudson, nổi bồng bềnh trên mặt sông rồi trôi ra tận đại dương, một con rùa biển, sinh vật có thể sống đến một trăm tuổi, tưởng nhầm nó là một con sứa, ăn chiếc túi và chết. Với Richard, theo cách nào đó thì hoàn toàn có thể, chuyển thẳng từ chủ đề đó sang Sally, rồi hỏi thăm tình hình sức khỏe và hạnh phúc của bà với thái độ đầy châm chọc. Ông có thói quen hỏi thăm về Sally sau một tràng đả kích, như thể Sally là một bến đỗ an toàn nhưng hoàn toàn vô vị và nhạt nhẽo, như thể chính bản thân Sally (người đàn bà khôn ngoan, bị hành hạ nhưng biết vươn lên) cũng vô hại và tầm
https://thuviensach.vn
thường giống một ngôi nhà hay một chiếc xe hơi tốt nằm trên một con phố vắng. Richard sẽ không bao giờ thừa nhận hay thay đổi thái độ khó chịu đối với bà, không bao giờ; ông sẽ không bao giờ vứt bỏ việc kết án mang tính cá nhân rằng Clarissa đã trở thành một bà vợ trên danh nghĩa và không bao giờ bận tâm đến sự thật là bà và Sally không hề có ý định che giấu tình yêu của họ vì bất kỳ ai, hay việc Sally là một phụ nữ thông minh, tận tâm, một nhà sản xuất chương trình truyền hình, lạy Chúa - bà ấy còn phải làm việc chăm chỉ, phải có trách nhiệm với xã hội, bị trả lương rẻ mạt đến thế nào nữa? Bất chấp những cuốn sách rõ ràng là chẳng mang lại lợi ích gì mà Clarissa kiên quyết xuất bản, vẫn giúp bà trang trải chi phí. Bất chấp những chính kiến và những gì bà đã làm cho những người mắc bệnh AIDS.
Clarissa băng qua đường Houston và nghĩ có thể sẽ mua một món quà nho nhỏ cho Evan, để chúc mừng sức khỏe có dấu hiệu tích cực của cậu ta. Không phải là hoa, nếu những bông hoa là sai lầm khó thấy đối với những người đã khuất thì chúng thực sự vô cùng tai hại với những người đang đau ốm. Cái gì mới được chứ? Các cửa hàng ở khu SoHo đầy ắp trang phục dạ hội, đồ trang sức và nội thất kiểu Biedermeier[7]; chẳng có gì có thể mua để tặng cho một thanh niên thông minh, độc đoán, có thể hoặc không thể, với sự trợ giúp của hàng đống thuốc đủ loại, sống nốt quãng đời còn lại của anh ta. Một người như thế thì muốn gì nhỉ? Clarissa đi qua một cửa hàng và chợt nghĩ tới việc mua một chiếc váy cho Julia, bà đứng ngẩn người nhìn chiếc váy nhỏ nhắn màu đen có đai đeo theo phong cách Anna Magnani[8], nhưng Julia không bao giờ mặc váy, con bé khăng khăng giữ lấy cái quyền quyết định tuổi trẻ của mình, khoảng thời gian ngắn ngủi khi người ta có thể thoải mái mặc bất cứ thứ gì mình muốn, mặc sức tung tẩy trong áo lót nam và giày ống bằng có dây buộc thô kệch (Tại sao nó lại tâm sự cùng bà ít đến thế? Chuyện gì đã xảy ra với chiếc nhẫn Clarissa cho nó vào ngày sinh nhật lần thứ mười tám?) À, hiệu sách nhỏ đáng yêu trên đường Spring kia rồi. Có khi Evan thích một cuốn sách. Được trưng bày trong khung cửa là một cuốn sách của Clarissa (và chỉ một cuốn duy nhất!), cuốn sách bằng tiếng Anh (thật tội lỗi, bà đã phải rất vất vả để in ra được
https://thuviensach.vn
mười nghìn bản và còn tồi tệ hơn nữa, trông có vẻ như họ sẽ cực kỳ may mắn nếu bán được năm cuốn), cùng với cuốn truyền thuyết về gia tộc Nam Mỹ mà bà đã thua một nhà xuất bản lớn hơn, cuốn sách rõ ràng đã thất bại trong việc sinh lời, vì những lý do kỳ dị nào đó, được người ta tôn trọng nhưng lại không được yêu thích. Ngoài ra còn có cuốn tiểu sử mới của Robert Mapplethorpe, tập thơ của Louise Glück, nhưng dường như chẳng có gì thú vị cả. Cả hai vừa quá chung chung lại vừa quá cụ thể. Tặng cho anh ta cuốn sách về chính cuộc đời anh ta, nó sẽ giúp định vị, chỉ dẫn và đem đến cho anh ta những đổi thay sao? Không thể là những câu chuyện ngồi lê đôi mách về nhân vật nổi tiếng, phải không nào? Cũng không thể mang tới câu chuyện cay đắng về một tiểu thuyết gia người Anh hay số phận của bảy chị em gái ở Chile, cho dù chúng có được viết tuyệt đến thế nào đi chăng nữa và triển vọng Evan sẽ có nhã ý đọc qua những bài thơ cũng giống như anh ta học vẽ trên đồ sứ.
Vậy là dường như không có nguồn an ủi khả dĩ nào từ thế giới vật chất và Clarissa e rằng nghệ thuật, thậm chí những thành tựu vĩ đại nhất của nó (kể cả ba tập thơ của Richard cũng như cuốn tiểu thuyết duy nhất không thể đọc nổi của ông) cũng thuộc về thế giới vật chất. Đứng trước cửa hiệu sách, một ký ức xa xăm chợt ghé thăm bà, một cành cây đập vào khung cửa sổ, từ đâu đó (dưới nhà thì phải?), tiếng nhạc khẽ vang lên, đó là giai điệu rên rỉ trầm lắng của một ban nhạc Jazz phát ra từ cái máy hát. Đó không phải là ký ức đầu tiên của bà (dường như đó là ký ức về một con ốc sên bò bên rìa đường), cũng không phải là ký ức thứ hai (về đôi xăng đan bằng rơm của mẹ bà, mà cũng có thể thứ tự xuất hiện của hai ký ức này là ngược lại), nhưng hồi ức này, khẩn thiết, sâu sắc hơn bất kỳ điều gì bà còn nhớ, đem đến cảm giác được an ủi gần như siêu nhiên. Clarissa có thể đã ở trong một ngôi nhà tại Wisconsin, hẳn là thế; một trong vô số những ngôi nhà mà bố mẹ bà đã thuê trong các dịp hè (hiếm khi họ ở lại một ngôi nhà đến hai lần - mỗi nơi rốt cuộc đều có một khiếm khuyết nào đó để mẹ bà thêm vào câu chuyện tự thuật không bao giờ dừng của mình,Chuyến du lịch đẫm nước mắt của gia đình nhà Vaughan tới Wisconsin). Clarissa lúc đó mới ba hay bốn tuổi, trong một ngôi nhà mà sau này bà không bao giờ có dịp quay trở
https://thuviensach.vn
lại, bà không còn giữ được ký ức nào về nó ngoài chi tiết này, nó nổi bật hẳn lên, còn rõ ràng hơn một số chuyện mới chỉ xảy ra ngày hôm qua: một cành cây đập vào khung cửa sổ khi tiếng còi bắt đầu vang lên; như thể cái cây đó, bị cơn gió làm cho dao động, bằng cách nào đó đã tạo ra âm nhạc. Dường như vào đúng khoảnh khắc đó, bà bắt đầu cảm nhận được sự hiện diện của mình trên thế gian này; bắt đầu thấu hiểu những lời hứa lớn lao hơn hạnh phúc của con người, cho dù nó chứa cả hạnh phúc cũng như mọi cảm xúc khác. Đối với bà, cành cây và điệu nhạc còn quan trọng hơn tất cả những cuốn sách có mặt trên khung cửa hiệu sách kia. Bà muốn cho Evan và cho chính mình một cuốn sách có thể truyền tải tất cả những gì mà mảnh ký ức đặc biệt đó đem đến. Bà đứng đó, nhìn những cuốn sách và vào hình ảnh phản chiếu của mình trên mặt kính (bà vẫn còn rất ổn, trông khá ưa nhìn thay vì xinh đẹp - đến khi nào thì những nếp nhăn cùng đôi môi nứt nẻ xuất hiện trên khuôn mặt bà đây?), rồi bà tiếp tục bước, thầm tiếc rẻ chiếc váy ngắn màu đen không mua cho con gái vì Julia đang trở thành một tín đồ của một nhà lý luận kỳ dị và khăng khăng gắn bó với áo phông và giày dã chiến. Mi ngưỡng mộ Mary Krull, không có lựa chọn nào khác, sống như cô ta đang sống dù đang ở bờ vực của đói nghèo, để rồi vào tù ra tội vì vô số lý do khác nhau và thuyết trình một cách say sưa tại Đại học New York về tấm mặt nạ thảm hại vẫn được biết tới dưới tên gọi giới tính. Mi muốn như cô ta, mi nỗ lực để làm điều đó, nhưng rốt cuộc, về mặt trí tuệ và đạo đức, cô ta vẫn hơn mi, trong màn thể hiện không có giới hạn về sự công bằng vừa chớm hiện. Mi biết cô ta giễu cợt mi vì sự thoải mái mà mi cảm thấy cũng như những suy nghĩ kỳ cục (cô ta coi chúng là kỳ cục) của mi về quan hệ đồng giới nữ. Mi dần chở nên chán ngán với việc bị đối xử như kẻ thù chỉ vì mi không còn trẻ nữa; vì cách ăn mặc của mi chẳng có gì nổi bật. Mi muốn gào vào mặt Mary Krull rằng điều đó cũng chẳng tạo ra nhiều khác biệt đến thế; mi muốn cô ta hãy thử vào bên trong đầu mi vài ngày và cảm nhận những nỗi lo buồn, nỗi sợ hãi không tên. Mi tin - mi biết - rằng mi và Mary Krull cùng bị hành hạ bởi một căn bệnh vô phương cứu chữa, cảm giác khó chịu trong tâm hồn và chỉ cần thêm một lần bấm số điện thoại nữa thôi thì hai người rất có thể đã là bạn, nhưng sự đời đã an bài như thế, cô ta xộc tới cướp đi con gái mi, còn mi ngồi trong căn hộ tiện nghi của
https://thuviensach.vn
mình căm ghét cô ta cũng dữ dội như bất cứ ông bố nào theo phe Cộng hòa. Cha của Clarissa, một người đàn ông lịch lãm tới độ nhạt nhẽo, rất thích ngắm nhìn phụ nữ mặc váy ngắn màu đen. Cha bà dần kiệt sức; ông buông xuôi từ bỏ lập trường của mình theo cách ông thường từ bỏ việc tranh luận, chỉ đơn giản vì đồng ý sẽ dễ dàng hơn. Ở phía trước, tại MacDougal, một nhóm làm phim đang quay một bộ phim giữa đống hỗn độn những toa xe moóc và xe tải chở thiết bị, cùng những dải đèn màu trắng. Và đây là thế giới đời thường, bộ phim đang được quay, một cậu nhóc người Puerto Rico đang quay mở mái hiên của cửa hàng bằng một chiếc cần màu trắng bạc. Đây là thế giới, mi sống trong đó và cảm thấy biết ơn vì điều đó. Hay cố tỏ ra biết ơn.
Bà đẩy cánh cửa tiệm bán hoa, vốn thường hơi bị kẹt, rồi bước vào, một phụ nữ cao lớn có đôi vai rộng đang đứng giữa những bó hồng và lan dạ hương, những chậu hoa thủy tiên đã bám rêu xanh, những giò lan đang rung rinh khoe sắc. Barbara, người đã làm việc trong tiệm này nhiều năm qua, lên tiếng chào bà. Sau một một chút ngập ngừng, bà chìa má ra để đón lấy một cái hôn.
“Xin chào”, Clarissa nói. Môi bà khẽ chạm lên làn da Barbara và khoảnh khắc đó thật hoàn hảo, tới một cách đột ngột, không hề lường trước. Bà đứng trong tiệm bán hoa nhỏ, thứ ánh sáng lờ mờ với bầu không khí êm dịu khoan khoái khiến nó giống như một ngôi đền trang trọng với bạt ngàn những hoa, những cụm hoa khô treo ngược từ trên trần xuống, còn những dải ruy băng thì tạo thành từng vệt nổi bật trên nền tường ở cuối phòng. Cành cây đó đang đập vào khung cửa kính và cả một cành cây khác nữa phủ đầy lá màu đỏ, dù lúc ấy bà đã lớn hơn, lên năm hay lên sáu, đang trong phòng ngủ của mình và giờ đây bà có thể nhớ lại những hình ảnh ấy một cách kính cẩn, thậm chí ngay từ lúc đó, hình ảnh cành cây đã xuất hiện trước, chính nó đã tạo nên tiếng nhạc dưới cầu thang; bà nhớ là mình đã yêu cành cây mùa thu đó biết bao, vì nó nhắc bà nhớ tới cành cây trước đã đập vào khung cửa sổ nhà bà và giờ bà không thể nhớ ra điều gì khác cụ thể về nó. Còn giờ bà đang ở đây, trong tiệm bán hoa, nơi những bông anh túc
https://thuviensach.vn
chập chờn khoe sắc trắng và màu vàng của hoa mơ trên những cuống dài đầy lông tơ. Mẹ bà, người luôn mang trong xắc tay một hộp kẹo bạc hà của Pháp, từng bĩu môi và gọi Clarissa là điên rồ, một con bé điên rồ, với giọng điệu ngưỡng mộ một cách tâng bốc.
“Chị vẫn khỏe chứ?” Barbara hỏi.
“Ổn cả, vẫn ổn cả”, bà nói. “Chúng tôi chuẩn bị tổ chức một bữa tiệc nhỏ vào tối nay, dành cho một người bạn vừa giành được giải thưởng văn học tiếng tăm.”
“Giải Pulitzer phải không?”
“Không. Là giải thưởng Carrouthers cơ.”
Barbara thể hiện thái độ bối rối mà Clarissa hiểu đó là một nụ cười. Barbara trạc bốn mươi tuổi, một phụ nữ trắng trẻo, tròn trịa, dự định tới New York để hát opera. Trên khuôn mặt cô có nét gì đó - quai hàm vuông vắn hay đôi mắt lạnh lùng thiếu biểu cảm - nhắc cho bà nhớ con người về cơ bản trông vẫn không có gì khác biệt so với một trăm năm trước đây.
“Vào lúc này chúng tôi hơi khan hàng”, cô nói. “Trong tuần này đã có chừng năm mươi đám cưới.”
“Tôi không cần nhiều lắm đâu”, Clarissa nói. “Chỉ vài bó loại này hay loại khác thôi.” Clarissa cảm thấy có lỗi một cách không thể diễn tả nổi về việc không trở thành một người bạn tốt hơn với Barbara, cho dù hai người chỉ biết nhau qua quan hệ giữa khách hàng và người bán hàng. Clarissa luôn mua hoa ở tiệm của Barbara và một năm trước, bà từng gửi cho cô một tấm thiếp khi nghe tin cô đang lo lắng về nguy cơ bị ung thư vú. Sự nghiệp của Barbara không được suôn sẻ như dự kiến; không biết cô ấy đã xoay xở thế nào để sống với đồng lương tính theo giờ của mình (nhiều khả năng là một căn chung cư chật chội với bồn tắm kề sát bếp nấu) và cô cũng đã thoát khỏi căn bệnh ung thư. Trong khoảnh khắc, Mary Krull lại hiện ra, vật vờ
https://thuviensach.vn
ám ảnh bên trên những bông hoa ly và hoa hồng, sẵn sàng làm bộ kinh hoàng trước những gì Clarissa sắp bỏ tiền ra mua.
“Chúng tôi có một ít tú cầu rất đẹp”, Barbara nói.
“Để xem nào.” Clarissa đi vào trong kho lạnh, chọn trong số những bông hoa mà Barbara lấy từ thùng chứa ra và ôm lấy trên hai cánh tay. Nếu vào thế kỷ XIX, có lẽ bà đã là một người vợ nông thôn, dịu dàng, nhạt nhòa, bất mãn, đang đứng giữa một khu vườn. Clarissa chọn hoa mẫu đơn, hoa ly đốm sao và hoa hồng màu kem, nhưng không muốn lấy tú cầu (tội lỗi, tội lỗi làm sao, có vẻ như mi sẽ không bao giờ đủ trưởng thành để vượt qua điều đó) và đang cân nhắc xem có nên lấy thêm hoa diên vĩ hay không (liệu những bông diên vĩ này có hơi... lỗi thời không nhỉ?) thì tiếng đổ vỡ ầm ầm vọng vào từ ngoài đường.
“Có chuyện gì vậy không biết nữa?” Barbara lên tiếng. Cô và Clarissa cùng đi tới bên khung cửa sổ.
“Tôi nghĩ đó là đám người của đoàn làm phim.”
“Có lẽ vậy. Bọn họ đã quay phim ngoài đó suốt buổi sáng.” “Cô có biết đó là phim gì không?”
“Không”, cô nói và quay người rời đi với dáng bộ ít nhiều cứng nhắc của người có tuổi, hai cánh tay ôm đầy hoa, hệt như bóng ma của cô vào một trăm năm trước, đã từng quay lưng lại với tiếng roi ngựa quất vun vút và tiếng kêu lọc cọc của một cỗ xe ngựa lao ngang qua, chở đầy những người đi chơi dã ngoại ăn mặc chỉn chu tới từ một thành phố xa xôi. Clarissa nán lại, đưa mắt nhìn về phía đám xe tải và xe moóc. Đột nhiên, cánh cửa của một toa xe moóc bật mở, một cái đầu ló ra. Đó là một phụ nữ, ở cách đó khá xa, chỉ có thể trông thấy được theo góc nhìn nghiêng, giống như hình đầu người được dập trên một đồng xu và trong khi Clarissa không thể nhận ra ngay cô ta (Meryl Streep[9] chăng? Hay Vanessa Redgrave[10]?), bà
https://thuviensach.vn
không chút nghi ngờ rằng người phụ nữ đó là một ngôi sao điện ảnh. Bà biết được điều đó qua dáng vẻ tự tin đầy quyền uy, cũng như qua thái độ săn đón vồ vập của một anh chàng trong đám phụ trách đạo cụ khi nói với bà ta (những lời nói mà Clarissa hoàn toàn không nghe thấy) về nguyên nhân gây ra tiếng động. Người phụ nữ nhanh chóng tụt đầu vào trong, cánh cửa toa moóc cũng đóng lại, nhưng người phụ nữ bỏ lại phía sau thái độ nghiêm khắc không lẫn vào đâu được, như thể một thiên thần vừa chạm một bàn chân đi xăng đan xuống mặt đất để hỏi xem có gì rắc rối không, để rồi sau khi được báo mọi sự đều ổn thỏa, bèn lập tức quay trở lại vị trí của mình trên chín tầng mây mang theo thái độ nghiêm nghị sau vài lời nhắc nhở để đám con trẻ trên trái đất đừng quên bọn họ chỉ nhận được mức độ tin tưởng tối thiểu trong việc tự xoay xở thực hiện chức trách của mình và bất cứ hành động bất cẩn tiếp theo nào cũng sẽ không được bỏ qua.
https://thuviensach.vn
Bà Woolf
Bà Dalloway nói gì đó (điều gì nhỉ?) và tự chọn lấy những bông hoa. Ngoại ô London. Năm 1923.
Virginia bừng tỉnh. Đây chắc chắn là một cách khác để bắt đầu; Clarissa bận rộn chạy đi mua hoa vào một ngày tháng Sáu, thay vì những người lính đi đều bước tới đặt vòng hoa tại Whitehall. Nhưng liệu đây có phải là khởi đầu hợp lý không? Liệu có quá bình thường không? Virginia im lặng nằm trên giường và rồi thiếp đi nhanh chóng. Đột nhiên, dường như bà không nằm trên giường mà là ở giữa một công viên; một công viên ngập tràn màu xanh - đây là hình ảnh lý tưởng của một công viên, vừa gần gũi như ở nhà vừa đầy ắp bí ẩn, đúng như ấn tượng các công viên tạo ra trong lúc bà lão quàng khăn đang ngủ gà ngủ gật trên băng ghế mỏng, một tạo vật sống động và cũ xưa, chẳng tử tế cũng không tồi tệ, chỉ hoan hỉ trong sự tiếp nối, đan vào nhau thành một thế giới xanh của các trang trại và những đồng cỏ, của rừng và công viên. Virginia di chuyển trong công viên, nhưng không hẳn đang bước đi; bà bồng bềnh lướt qua nơi đó, giống như trong tâm tưởng, không có chút gì vật chất. Hiện ra trước mắt bà là những luống hoa ly và hoa mẫu đơn, lối đi rải sỏi được viền hai bên bằng rặng hoa hồng màu kem. Một pho tượng thiếu nữ bằng đá tư lự nhìn xuống mặt nước được thời gian mài nhẵn đứng bên rìa một bể nước trong veo. Virginia di chuyển qua công viên như
https://thuviensach.vn
thể bị một tấm đệm không khí đẩy đi; bà bắt đầu hiểu rằng dưới công viên này ẩn chứa một công viên khác, công viên của thế giới bên kia, tuyệt vời hơn và cũng khủng khiếp hơn; chính là nguồn cội của những vạt cỏ và thân cây này. Đó là khái niệm đúng đắn về công viên, không có gì đơn giản mà đẹp tới vậy. Giờ bà có thể nhìn thấy một người đàn ông gốc Hoa cúi xuống nhặt thứ gì đó lên từ thảm cỏ, một cô bé con đang đứng đợi. Ở mé trên, giữa một vòng tròn mới được vạch ra trên mặt đất, một người phụ nữ đang đứng hát.
Virginia lại tỉnh giấc lần nữa. Bà đang ở trong phòng ngủ của mình tại Hogarth House. Cả căn phòng chìm trong thứ ánh sáng xám xịt, câm lặng và lạnh lẽo như ánh thép, phủ lên tấm thân trắng xám trên ga trải giường. Ánh sáng như dát bạc lên mấy bức tường màu lục. Bà đã mơ thấy một công viên, đã mơ thấy một ý tưởng cho cuốn sách mới của mình - nó là gì nhỉ? Những bông hoa, điều gì đó liên quan tới những bông hoa. Hay liên quan tới một công viên nhỉ? Có phải ai đó đang hát không? Không, ý tưởng đó đã biến mất và điều này cũng chẳng quan trọng, thực thế, vì bà vẫn cảm nhận được dư vị mà nó để lại. Bà biết mình có thể thức dậy và viết.
Bà rời khỏi giường đi vào nhà tắm. Leonard đã dậy, có lẽ ông đang làm việc. Vào phòng tắm, bà mở nước rửa mặt. Bà không nhìn thẳng vào tấm gương hình oval treo phía trên bồn rửa. Bà ý thức được mọi cử động của mình đang phản chiếu trong gương nhưng bà không cho phép mình nhìn chúng. Những tấm gương thật nguy hiểm; đôi lúc chúng cho bà thấy những bóng đen lơ lửng trong không khí giống hệt bà, nhại theo hình dáng của bà, nhưng lại đứng phía sau, quan sát bà với đôi mắt lợn cùng hơi thở lặng lẽ ướt rượt. Bà rửa mặt mà không nhìn vào gương, chắc chắn sáng nay bà sẽ không nhìn, khi công việc đang chờ đợi bà, còn bà nóng lòng đến với nó như thể tới dự một bữa tiệc đã bắt đầu diễn ra ở ngay dưới nhà, một bữa tiệc đầy ắp trí tuệ và sắc đẹp, chắc chắn rồi, song còn đầy ắp cả một thứ còn tinh tế hơn cả trí tuệ lẫn sắc đẹp; một thứ gì đó bí ẩn và lộng lẫy; tia chớp của sự tán thưởng, của cuộc sống, giống như âm thanh mà những tấm lụa phát ra khi lướt qua trên sàn nhà bóng lộn, hay khi những điều bí mật được thì thầm
https://thuviensach.vn
dưới tiếng nhạc đang vang lên. Bà có thể trở thành một cô thiếu nữ trong bộ váy mới, chuẩn bị xuống nhà tham dự một bữa tiệc, chuẩn bị xuất hiện trên cầu thang, tươi tắn và đầy ắp hy vọng. Không, bà sẽ không nhìn vào giương. Bà đã rửa mặt xong.
Sau khi hoàn tất vệ sinh cá nhân trong nhà tắm, bà bước xuống cầu thang, tới bầu không khí im lặng tối mờ của buổi sáng dưới tiền sảnh. Bà khoác lên người chiếc áo màu xanh nhạt dùng để mặc trong nhà. Bóng đêm vẫn còn ngự trị tại đây. Hogarth House lúc nào trông cũng có vẻ tăm tối, bất chấp đống giấy tờ sách vở lộn xộn, bất chấp những chiếc đệm ngồi và thảm Ba Tư sáng màu. Bản thân ngôi nhà không hề tối tăm, nhưng dường như nó luôn được chiếu sáng để nổi lên giữa đêm tối, thậm chí ngay cả khi những tia nắng sớm chiếu qua khe hở giữa các tấm rèm che, chui vào những chiếc xe hơi, xe ngựa rầm rập lăn bánh trên đường Paradise.
Vào phòng ăn, Virginia rót cho mình một tách cà phê, rồi lặng lẽ bước xuống cầu thang, nhưng không tới chỗ Nelly ở trong bếp. Sáng nay, bà muốn bắt tay luôn vào công việc mà không phải đối diện với những lời kì kèo than vãn của Nelly. Hôm nay có thể là một ngày tốt lành, cần phải cẩn thận mới được. Bưng chiếc tách, bà xuống phòng in. Leonard đang ngồi tại bàn làm việc, chăm chú đọc bản in thử. Với Ralph hay Marjorie, lúc này vẫn còn quá sớm.
Leonard ngẩng lên nhìn bà; vào khoảnh khắc đó, khuôn mặt ông vẫn hiện rõ vẻ bực bội. Bà vừa tin tưởng vừa e sợ thái độ đó, đôi mắt đen không thể nhìn thấu lóe sáng dưới đôi lông mày nặng nề, hai khóe miệng xệ xuống đầy nghiêm khắc nhưng không hề có chút bực bội nóng nảy - đó giống như cái cau mày không hài lòng của một vị thần, người nhìn thấy tất cả nhưng mệt mỏi và không còn hứng thú. Đó là thái độ ông dành cho mọi tác phẩm được in ra giấy trắng mực đen, đặc biệt là các tác phẩm của bà. Tuy nhiên, khi nhìn bà, vẻ mặt đó tan biến đi gần như ngay lập tức, thay vào đó là một khuôn mặt dịu dàng của một người chồng từng giúp bà vượt qua giai đoạn tồi tệ nhất của đời mình, người không đòi hỏi những gì bà không thể đem
https://thuviensach.vn
đến, người luôn ép bà phải uống một cốc sữa vào mỗi sáng lúc mười một giờ và thi thoảng cũng thành công.
“Chào anh”, bà nói.
“Chào em. Giấc ngủ của em thế nào?”
Giấc ngủ của bà thế nào, ông hỏi, như thể ngủ không phải là một hoạt động, mà là một sinh vật ngoan ngoãn dễ bảo hoặc ương ngạnh hung dữ. Virginia nói, “Không có gì đặc biệt. Mấy bản in thử này của Tom đúng không?”.
“Đúng vậy.”
“Chúng thế nào?”
Ông lại cau mày. “Anh đã tìm ra một lỗi, mà vẫn chưa đọc hết trang thứ hai.”
“Chỉ là một lỗi in ở phần đầu thôi mà. Anh không nghĩ vẫn còn quá sớm trong ngày để bực mình sao?”
“Em ăn sáng chưa?”, ông hỏi.
“Em ăn rồi.”
“Nói dối.”
“Em đã uống cà phê với kem cho bữa sáng. Thế là đủ.”
“Còn lâu mới là đủ. Anh sẽ bảo Nelly mang cho em bánh sữa và ít trái cây.”
“Nếu anh bảo Nelly tới quấy rầy em, em sẽ không chịu trách nhiệm về các hành động của mình đâu đấy.”
“Em cần phải ăn”, ông nói. “Cũng không nhiều nhặn gì đâu.” “Em sẽ ăn sau. Bây giờ em phải bắt tay vào làm việc đây.”
https://thuviensach.vn
Ông do dự, rồi bất đắc dĩ gật đầu. Ông sẽ không can thiệp vào công việc của bà. Dẫu vậy, việc Virginia từ chối ăn không phải là một dấu hiệu tốt.
“Em sẽ phải ăn trưa”, ông nói. “Một bữa trưa đúng nghĩa, bao gồm xúp, bánh pudding và tất cả các món khác. Và anh sẽ ép em phải ăn nếu cần thiết.”
“Em sẽ ăn trưa”, bà nói, với vẻ mất kiên nhẫn nhưng không phải là bực bội. Bà đứng đó, dong dỏng và hốc hác, thật lạ thường trong chiếc áo khoác với tách cà phê còn bốc khói trên tay. Đôi lúc bà vẫn làm ông kinh ngạc. Bà có thể là người phụ nữ thông minh nhất nước Anh, ông nghĩ. Có thể người ta sẽ tìm đọc những cuốn sách của bà trong hàng thế kỷ nữa. Ông tin điều này một cách mãnh liệt hơn bất cứ ai khác. Và bà là vợ ông. Bà là Virginia Stephen, dong dỏng và nhợt nhạt, khiến người ta phải sững sờ như đang đứng trước một bức tranh của Rembrandt[11] hay Velázquez[12], xuất hiện hai mươi năm trước trong căn phòng của anh trai bà tại Cambridge trong chiếc váy trắng tinh khôi và bà cũng là Virginia Woolf, đang đứng đối diện với ông lúc này. Bà đã già đi một cách ghê gớm chỉ trong năm nay, như thể có một lớp không khí đã rò rỉ ra dưới làn da bà. Bà trở nên hốc hác và kiệt quệ. Bà trông giống như bức tượng được tạc nên từ đá cẩm thạch trắng xám và rất xốp. Trông bà vẫn sang trọng, vẫn thanh tú, vẫn sở hữu ánh hào quang bàng bạc của một vầng trăng kiêu hãnh, nhưng không còn xinh đẹp nữa.
“Được thôi”, ông nói, “Anh sẽ kiên nhẫn ở lại đây”.
Bà rón rén quay lên cầu thang để không làm Nelly chú ý (tại sao bà luôn cảm thấy không tự nhiên khi có mặt những người làm trong nhà nhỉ?). Bà quay vào phòng làm việc của mình, lặng lẽ đóng cửa lại. Thế là thoát. Bà kéo rèm cửa ra. Bên ngoài, sau lần cửa kính, Richmond tiếp tục đắm mình trong giấc mộng tao nhã và yên bình của nó. Những luống hoa và bờ giậu được chăm sóc cẩn thận, cửa chớp được sơn mới trước khi chúng cần tới điều đó. Những người láng giềng mà bà không hề quen biết đang bận bịu
https://thuviensach.vn
làm những việc dở dang sau các bức mành và cửa chớp của những ngôi biệt thự xây bằng gạch đỏ. Bà chỉ có thể nghĩ tới những căn phòng u ám và mùi đồ ăn nấu quá chín nhạt nhẽo. Bà quay người rời khỏi cửa sổ. Nếu bà có thể khỏe mạnh và minh mẫn, nếu bà có thể duy trì cân nặng của mình ít nhất ở mức chín stone rưỡi[13], bà sẽ có thể thuyết phục được Leonard quay trở lại London. Thời gian nghỉ ngơi trị liệu, tại ngôi biệt thự ngoại ô bằng gạch đỏ giữa các luống hoa phi yến, sẽ được coi là thành công và khi đó bà sẽ được kết luận là bình phục để quay lại thành phố. Bữa ăn trưa, phải rồi, bà sẽ ăn trưa. Đáng ra bà nên ăn cả bữa sáng, nhưng bà không thể chịu nổi sự gián đoạn mà nó gây ra, cũng như việc phải tiếp xúc với Nelly. Bà sẽ viết trong một giờ hoặc lâu hơn, sau đó ăn chút gì. Không ăn gì là một thói xấu khó bỏ, một loại ma túy - khi dạ dày rỗng không, bà cảm thấy nhanh nhẹn và minh mẫn hơn, sẵn sàng cho một cuộc tranh đấu. Bà nhấp một ngụm cà phê, đặt tách xuống, vươn thẳng hai cánh tay ra. Đây là một trong những trải nghiệm đặc biệt nhất, thức dậy vào thời điểm bà có linh cảm sẽ là một ngày tốt lành, chuẩn bị làm việc nhưng vẫn chưa thực sự bắt tay vào việc. Vào khoảnh khắc này, vẫn còn trước mắt vô vàn những khả năng khác nhau, những thời khắc dài trọn vẹn. Tâm hồn bà đang khe khẽ thì thầm. Sáng nay bà có thể sẽ đi xuyên qua được tấm màn đen dày đặc, khai thông những đường hầm bị tắc nghẽn để tìm thấy đống vàng mười. Bà có thể cảm nhận thấy bên trong mình một bản thể thứ hai, với mọi đặc tính song không thể mô tả được, hay đúng hơn là một bản thể trong sạch hơn đang tồn tại song song. Nếu là người sùng đạo, hẳn bà sẽ gọi bản thể đó là linh hồn. Nó còn nhiều hơn tất cả trí tuệ và cảm xúc của bà cộng lại, hơn tất cả mọi trải nghiệm của bà, cho dù nó chạy len lỏi như mạch vàng qua cả ba thứ đó. Đây là một trực giác nội tại có khả năng nhận biết những bí ẩn sống động của thế giới vì nó được tạo thành từ một loại vật liệu. Nếu may mắn, bà có thể viết ra qua trực giác đó. Viết ở trạng thái này là sự thỏa mãn cao độ nhất mà bà từng biết, nhưng khả năng đó luôn thoáng đến thoáng đi không hề báo trước. Bà có thể cầm bút lên, lần theo nó khi nó lướt đi trên trang giấy; bà có thể cầm bút lên để rồi phát hiện ra mình chỉ đơn thuần là một phụ nữ đang choàng trên mình chiếc áo khoác mặc trong nhà và cầm trong tay một
https://thuviensach.vn
cây bút, sợ hãi và bối rối, chỉ có một chút ít năng lực, nhưng không hề có ý tưởng nào về việc nên bắt đầu từ đâu hay viết về cái gì.
Bà cầm bút lên.
Bà Dalloway nói bà sẽ tự mình đi mua hoa.
https://thuviensach.vn
Bà Brown
Bà Dalloway nói bà sẽ tự mình mua hoa.
Lucy đã có phần việc của mình. Những cánh cửa cần được tháo ra khỏi bản lề và người của Rumpelmayer sắp đến. Clarissa Dalloway thầm nghĩ, một buổi sáng mới tuyệt vời làm sao, tươi tắn làm sao, như thể được tạo ra để dành cho những đứa trẻ trên một bãi biển.
Los Angeles. Năm 1949.
Laura Brown đang cố gắng buông thả chính mình. Không, không hẳn là thế - cô đang cố giữ lấy mình bằng cách mở ra một lối vào thế giới khác đang tồn tại song song. Cô úp cuốn sách vào ngực mình. Vào lúc này, phòng ngủ của cô (không, phòng ngủ củahọ mới phải) có vẻ đã trở nên thực và sống động hơn, vì Dalloway đang trên đường đi mua hoa. Laura đưa mắt nhìn cái đồng hồ đặt trên bàn. Đã quá bảy giờ từ lâu. Tại sao cô lại mua cái đồng hồ này nhỉ, món đồ gớm ghiếc với chiếc mặt vuông màu xanh lục đóng khung trong hình một cái quách chữ nhật bằng nhựa Bakelite đen kịt - làm thế nào cô lại nghĩ nó là một món đồ sành điệu cơ chứ? Đáng ra cô không được đọc sách, nhất là vào buổi sáng hôm nay trong tất cả các buổi sáng trên đời; đáng ra cô không được phép làm thế vào sinh nhật Dan. Đáng ra cô phải ra khỏi giường, tắm rửa, mặc quần áo, chuẩn bị bữa sáng cho Dan và Richie. Cô có thể nghe thấy tiếng hai người dưới nhà, chồng cô đang chuẩn bị bữa sáng, đồng thời chăm lo cho Richie. Đáng ra cô phải có mặt dưới đó, phải không nào? Đáng ra cô phải đứng trước bếp trong một chiếc váy mới, không ngớt nói những câu động viên đơn giản. Dẫu vậy, khi cô mở mắt ra vài phút trước (cũng đã sau bảy giờ rồi!) - khi cô vẫn chìm trong mơ, một âm thanh giống như tiếng va đập của máy móc từ xa vọng lại, tiếng đập đều đặn như của một quả tim bằng cơ khí khổng lồ, mỗi lúc một sát lại gần hơn
https://thuviensach.vn
- cô cảm thấy sự ẩm ướt nhớp nháp bao quanh mình, cảm giác của một người đang chới với ở một nơi vô định và biết rằng ngày mới sẽ là một ngày khó khăn. Cô sẽ gặp rắc rối khi tin vào chính mình, trong những căn phòng của ngôi nhà cô đang sống và khi đưa mắt nhìn về phía cuốn sách mới trên bàn, nó nằm bên trên cuốn sách cô mới đọc xong tối hôm qua, cô tự động với lấy nó, như thể đọc là nhiệm vụ duy nhất và hiển nhiên nhất của ngày hôm nay, là cách thức duy nhất để trải qua thời gian chuyển tiếp từ giấc ngủ sang các bổn phận đời thường. Bởi cô đang mang thai, cô được quyền cho phép mình có những quãng chuyển tiếp như thế. Vào lúc này, cô cho phép mình nằm trên giường đọc sách, khóc toáng lên hay nổi cáu mà chẳng cần lý do gì.
Cô sẽ đền bù lại bữa sáng bằng cách nướng cho Dan một chiếc bánh sinh nhật hoàn hảo, bằng cách là quần áo thật phẳng phiu, bằng cách đặt một lọ hoa thật to (sẽ là những bông hồng chăng?) lên chính giữa bàn và các món quà xung quanh nó. Như vậy là đủ để bù lại, đúng không nào?
Cô đọc thêm một trang nữa. Thêm một trang nữa để bình tâm lại, sau đó cô sẽ rời khỏi giường.
Khoan khoái làm sao! Ngây ngất làm sao! Với cô, dường như vẫn luôn như thế, khi cô đẩy tung hai cánh cửa sổ kiểu Pháp[14], cô có thể nghe thấy rõ những tiếng cót két khe khẽ phát ra từ các bản lề và đắm mình vào bầu không khí thoáng đãng ở Bourton. Vào buổi sáng sớm, không khí ở đó thật tươi mới, bình yên, tất nhiên còn tĩnh lặng hơn cả lúc này; giống như cái vỗ nhẹ của một gợn sóng; cái hôn của một gợn sóng; lạnh lẽo, sắc buốt, nhưng (với một thiếu nữ mười tám tuổi như cô vào lúc đó) vẫn trang nghiêm, khi đứng trước khung cửa sổ mở rộng, rằng có điều gì đó đáng sợ sắp xảy ra; ngắm nhìn những bông hoa, thân cây với làn khói bảng lảng và bầy quạ vụt bay lên rồi hạ xuống; cô cứ đứng đó nhìn trân trối cho tới khi Peter Walsh nói, “Mơ màng về các loại rau sao?”. - Có phải vậy không nhỉ? - “Em thích con người hơn là những bông cải.” - Phải thế không? Anh chắc chắn đã nói thế trong bữa sáng vào một ngày nọ, khi cô đã ra ngoài sân trước.
https://thuviensach.vn
Peter Walsh. Có lẽ anh sẽ quay về từ Ấn Độ vào tháng Sáu hay tháng Bảy, cô đã quên mất là tháng nào, vì những lá thư của anh đều lủng củng đến mức kinh khủng; người ta nhớ về anh vì những điều anh đã nói, đôi mắt, con dao nhíp, nụ cười, tính cách cục cằn của anh và ngay cả khi triệu thứ khác đã hoàn toàn chìm nghỉm vào quên lãng - thật lạ làm sao! - cô vẫn nhớ vài lời nói đại loại như thế về cải bắp.
Cô hít thật sâu. Đẹp quá, đẹp hơn rất nhiều so với... à, hơn bất cứ thứ gì khác, thật vậy. Trong một thế giới khác, có lẽ cô đã dành cả cuộc đời mình để đọc. Nhưng đây là thế giới mới, thế giới được cứu thoát[15] - nơi không có chỗ cho sự biếng nhác. Đã có quá nhiều thứ bị đe dọa và mất đi, quá nhiều người đã chết. Gần năm năm trước, chính Dan cũng được tin là đã chết ở Anzio[16] và hai ngày sau, rốt cuộc anh cũng được phát hiện ra là vẫn còn sống (anh và một người Arcadia[17] xấu số nào đó trùng tên nhau). Dường như anh đã được tái sinh, đã quay trở về, vẫn dịu dàng, vẫn mang trên mình mùi hương như trước, từ vương quốc của những người chết (những câu chuyện sau đó cô được nghe về Italia, về Okinawa và Saipan[18], về những bà mẹ Nhật Bản thà giết chết những đứa con của mình rồi tự sát chứ không chịu bị bắt làm tù binh) và khi quay trở về California, anh được đón chào còn hơn một anh hùng thông thường. Anh đã có thể (từ chính lời người mẹ đang hoảng hốt) có được bất cứ ai, bất kỳ cuộc đón rước huy hoàng nào, bất kỳ cô gái sôi nổi nào, thế nhưng dưới sự phù phép của một vị thần bí ẩn, đầy quyền năng và cũng tai ác một cách oái oăm, anh đã theo đuổi rồi cầu hôn chị gái cậu bạn thân nhất của mình, một nàng mọt sách, có vẻ mặt ngoại lai với đôi mắt sẫm màu nằm sát nhau và chiếc mũi diều hâu kiểu Roma, một cô gái chưa từng được ai theo đuổi hay yêu mến; một cô gái luôn ở một mình với những cuốn sách. Cô gái có thể nói gì đây ngoài đồng ý? Làm sao cô gái có thể từ chối một chàng trai trẻ trung đẹp đẽ với một trái tim nhân hậu, một người gần như đã trở thành một thành viên của gia đình và mới trở về từ cõi chết?
Vậy là giờ đây cô gái ấy đã trở thành Laura Brown. Laura Zielski, cô gái cô
https://thuviensach.vn
độc, con mọt sách không lúc nào ngừng đọc, đã biến mất và thay vào đó là bà Laura Brown.
Một trang, cô quyết định, chỉ một thôi. Cô vẫn chưa sẵn sàng, những việc phải làm đang đợi cô ở phía trước (mặc áo, chải lại mái tóc, đi xuống bếp) vẫn quá mong manh và khó nắm bắt. Cô sẽ cho phép mình nán thêm một phút nữa, trên chiếc giường này, trước khi bắt đầu ngày mới. Cô sẽ cho mình thêm chút thời gian nữa. Cô như bị cuốn theo một đợt sóng của cảm giác, một đợt thủy triều đang dâng lên trong lồng ngực, nâng cô nổi lên, giữ cho cô bồng bềnh, như thể cô là một sinh vật đang trôi dạt trên một bãi cát lại được trở lại mặt nước - như thể cô đã trở về từ một nơi có trọng lực quá nặng nề so với môi trường sống thực sự của cô, làn nước biển mặn và khối sáng chói lọi nhẹ bẫng đang ôm ấp, mơn man cô.
Bà hơi cứng người lại bên lề đường, đợi chiếc xe tải nhỏ của hãng Durtnall lao qua. Scrope Purvis nghĩ bà là một phụ nữ duyên dáng (biết rõ bà như một người hàng xóm tại Westminster); ở bà có chút gì đó của loài giẻ cùi, với bộ lông sắc lam pha lục, nhẹ nhàng, đầy sức sống, cho dù bà đã ngoài năm mươi và trở nên nhợt nhạt kể từ khi mắc bệnh. Bà đứng đó, không thấy ông đâu cả, đợi để sang đường, lưng vươn thẳng.
Vì đã sống ở Westminster - Bao nhiêu năm rồi nhỉ? Hình như trên hai mươi - nên người ta luôn cảm thấy một điều gì đó, ngay cả khi đang đứng giữa dòng xe cộ hối hả hay lúc bừng tỉnh giữa đêm khuya. Clarissa chắc chắn như vậy, đó là sự tĩnh lặng đặc biệt, hay trang nghiêm; một trạng thái ngưng đọng không thể mô tả thành lời; một khoảng ngừng (nhưng rất có thể đó là trái tim của bà đã bị ảnh hưởng bởi bệnh cúm, như người ta nói) trước khi Big Ben đổ chuông. Kia rồi! Tiếng chuông đã vang lên. Thoạt tiên là một âm báo, đầy âm sắc; sau đó là từng tiếng chuông báo giờ dứt khoát. Những vòng thời gian nặng nề hòa tan vào không trung. Chúng ta mới ngốc nghếch làm sao, bà nghĩ trong lúc băng qua phố Victoria. Vì chỉ có Chúa mới biết tại sao người ta lại yêu nó đến thế, bằng cách nào người ta nhìn ra nó như thế, tạo ra nó, xây lên nó, bất thần đổ sập nó xuống, rồi dựng mới lại trong mỗi khoảnh khắc; nhưng thậm chí cả những kẻ ăn mặc lôi thôi
https://thuviensach.vn
lếch thếch nhất, những kẻ khốn cùng nhất, những kẻ đang đắm chìm trong nỗi thất vọng ngồi trên các bậc thềm (nhấm nháp từng ngụm suy sụp của chính họ) cũng làm điều tương tự; không thể giải quyết được bằng các đạo luật của Quốc hội, bà cảm thấy chắc chắn như thế, vì họ yêu cuộc sống này. Trong mắt mọi người, trong từng bước đi dáng đứng; trong những tiếng hò la, gào thét, những cỗ xe ngựa, xe hơi, xe buýt hai tầng, xe tải, người bán sandwich luồn lách chen nhau; những ban kèn đồng; những cây đàn organ có ống gió; trong những âm thanh hân hoan, những tiếng chuông rung và âm thanh giống như của một chiếc máy bay vừa lao vụt qua trên đầu chính là thứ bà yêu; đó là cuộc sống; đó là London; là khoảnh khắc tháng Sáu này.
Bằng cách nào, Laura tự hỏi, ai đó lại có thể viết ra một câu như thế - ai có thể cảm nhận mọi thứ chứa đựng được trong một câu văn như thế - lại tự kết liễu đời mình? Thế giới này có gì không ổn vậy? Cố vận hết ý chí, như thể chuẩn bị phải lao mình xuống làn nước lạnh cóng, Laura gập cuốn sách lại, để nó xuống mặt bàn. Cô không hề thấy khó chịu với con, với chồng mình. Cô sẽ dậy và tỏ ra vui vẻ.
Ít nhất, cô thầm nghĩ, cô sẽ không đọc các cuốn sách bí hiểm hay lãng mạn nữa. Ít nhất cô sẽ tiếp tục cải thiện tâm trí mình. Ngay lúc này đây, cô đang đọc tác phẩm của Virginia Woolf[19], tất cả tác phẩm của bà ấy, lần lượt từng cuốn một - cô bị ngỡ ngàng trước ý nghĩ một người phụ nữ như thế, một người phụ nữ xuất chúng, khác lạ với nỗi buồn mênh mang vô bờ bến đến thế; một phụ nữ đầy tài năng nhưng vẫn bỏ một tảng đá vào túi áo rồi trẫm mình xuống sông. Laura thích hình dung (đây là một trong những bí mật thầm kín nhất của cô) rằng bản thân cô cũng có chút gì đó xuất chúng, chỉ một chút thôi, cho dù cô biết phần lớn người đời đều mang theo mình những nghi vấn tương tự như thế, họ cuộn chặt nó lại trong nội tâm, không bao giờ bộc lộ ra ngoài. Cô băn khoăn tự hỏi, trong khi đẩy xe trong siêu thị hay lúc đi làm tóc, liệu tất cả những người phụ nữ còn lại đều ít nhiều có suy nghĩ đó: Đây là một trí tuệ xuất chúng, là người phụ nữ của muộn phiền, của những niềm vui lớn lao, người đáng ra phải ở một nơi khác,
https://thuviensach.vn
người đã chấp nhận thực hiện những công việc đơn giản (phần lớn là ngớ ngẩn), chọn lựa cà chua, ngồi dưới chiếc máy sấy tóc, bởi vì đó là nghệ thuật và bổn phận của cô. Vì chiến tranh đã kết thúc, thế giới sống sót và chúng ta đang ở đây, tất cả chúng ta, tạo dựng những tổ ấm gia đình, có con và nuôi con, tạo ra không chỉ những cuốn sách hay bức tranh mà cả một thế giới - một thế giới trật tự, hài hòa, nơi những đứa trẻ được an toàn (dù không hạnh phúc), nơi những người đi trước từng phải chứng kiến vô số cảnh tượng kinh hoàng vượt quá sức tưởng tượng của con người, những người đã hành động can trường và chính trực, được quay về nhà bên khung cửa sổ sáng đèn, với hương thơm, với bàn ăn và khăn ăn đúng nghĩa.
Khoan khoái làm sao! Ngây ngất làm sao!
Laura rời khỏi giường. Một buổi sáng nóng nực và chói chang của tháng Sáu. Cô có thể nghe thấy tiếng chồng cô đi lại dưới nhà. Một chiếc vung bằng kim loại khẽ cọ lên rìa chiếc chảo. Cô cầm cái váy viền xanh nước biển từ chiếc ghế mới thay vỏ. Chiếc ghế thấp tròn, được viền bằng loại vải có những chấm hồng cam được giữ lại bằng dây buộc và những chiếc nút cùng màu được sắp xếp theo hình thoi. Trong cái nóng của buổi sáng tháng Sáu, khi chiếc váy vắt lên trên đã bị lấy đi, chiếc ghế trong bộ vải bọc mới tinh dường như có vẻ ngạc nhiên nhận ra mình là một cái ghế.
Cô đánh răng, chải lại mái tóc và rồi bước xuống cầu thang. Cô dừng lại cách chân cầu thang mấy bậc, lắng nghe, chờ đợi; cô lại bị chiếm hữu (điều này hình như càng ngày càng tồi tệ hơn) bởi một cảm giác như đang mơ, như thể cô đang đứng bên cánh gà, chuẩn bị xuất hiện trên sân khấu và trình diễn trong một vở kịch trong khi vẫn chưa mặc trang phục phù hợp với nó và cô vẫn chưa được tập luyện đầy đủ vai phải diễn. Có chuyện gì không ổn nhỉ, cô tự hỏi. Chồng cô đang trong bếp, đây là đứa con trai bé nhỏ của cô. Tất cả những gì người đàn ông và cậu bé con cần ở cô là sự hiện diện và, tất nhiên rồi, tình yêu của cô. Cô cố vượt qua khao khát muốn lẳng lặng trở lại trên gác, quay về với chiếc giường và cuốn sách của mình. Cố vượt qua tâm trạng bực dọc khi nghe thấy giọng nói của chồng, anh đang nói gì đó với Richie về những chiếc khăn ăn (tại sao thỉnh thoảng giọng nói của anh lại
https://thuviensach.vn
khiến cô nhớ tới một củ khoai tây đang bị cạo vỏ). Cô bước xuống ba bậc cầu thang cuối cùng, đi qua phòng khách hẹp vào bếp.
Cô nghĩ tới chiếc bánh cô sẽ nướng, những bông hoa cô sẽ mua. Cô nghĩ tới lọ hoa hồng đặt giữa những món quà.
Chồng cô đã pha cà phê, lấy ngũ cốc cho anh và đứa con trai. Trên mặt bàn, một tá hồng trắng cắm trong lọ trưng ra một vẻ đẹp phức tạp. Qua thành thủy tinh trong suốt của chiếc lọ, Laura có thể nhìn thấy những bong bóng li ti như những hạt cát bám lấy các cuống hoa. Bên cạnh lọ hoa là hộp ngũ cốc và hộp giấy đựng sữa, với những dòng chữ và hình vẽ trên đó.
“Chào em”, chồng cô nói, hơi nhướng mày lên như thể anh ngạc nhiên nhưng cũng rất vui khi thấy cô.
“Chúc anh sinh nhật vui vẻ”, cô nói.
“Cảm ơn em.”
“Ôi, Dan. Những bông hồng này. Vào ngày sinh nhật. Quả thực anh hơi quá rồi đấy.”
Hình như anh cho rằng cô đang bực mình. Cô mỉm cười.
“Chúng cũng chẳng có ý nghĩa bao nhiêu nếu không có em, phải không nào?”, anh nói.
“Nhưng đáng ra anh phải đánh thức em dậy. Thật đấy.”
Anh đưa mắt nhìn Richie, đôi lông mày nhướng lên thêm chút nữa, khiến trán anh hiện ra các nếp nhăn, còn mái tóc đen óng mượt hơi co lại. “Anh cho rằng tốt hơn em nên ngủ thêm một chút, đúng không nào?”, anh nói.
Cậu bé Richie ba tuổi lên tiếng. “Đúng rồi.” Anh hăng hái gật đầu. Anh mặc một bộ pyjama màu xanh. Anh cảm thấy rất hạnh phúc khi trông
https://thuviensach.vn
thấy cô và còn hơn cả hạnh phúc, anh được cứu thoát, được tái sinh, được trải qua những xúc động mạnh mẽ bởi tình yêu. Laura đưa tay về phía túi chiếc váy đang mặc, định tìm một điếu thuốc lá, nhưng rồi đổi ý đưa tay lên vuốt tóc. Quả là gần như hoàn hảo, gần như đầy đủ, khi được làm một bà mẹ trẻ trong căn bếp sơn vàng, đưa tay lên vuốt mái tóc dày sẫm màu của mình, trong lúc mang thai một đứa con nữa. Có những chiếc lá đổ bóng lên các tấm rèm; có cà phê mới pha đang sẵn sàng.
“Chào con, Bug”, cô nói với Richie.
“Con đang ăn ngũ cốc”, con trai cô đáp. Cậu bé cười toe toét. Hay đang liếc nhìn cô với vẻ tinh nghịch thích thú. Rõ ràng cậu bé rất yêu cô; cậu bé vừa buồn cười vừa đáng thương. Cậu con trai đôi lúc làm cô nghĩ tới một chú chuột mê mẩn hát những bản ballad về tình yêu dưới cửa sổ phòng một người đàn bà khổng lồ.
“Tốt”, cô trả lời. “Rất tốt.”
Cậu bé lại gật đầu, như thế họ cùng chia sẻ một bí mật.
“Nhưng một cách trung thực”, cô nói với chồng.
“Tại sao anh phải đánh thức em dậy?”, anh hỏi lại. “Sao em lại không ngủ thêm chút nữa?”
“Hôm này là sinh nhật anh.”
“Em cần nghỉ ngơi.”
Anh thận trọng khẽ vỗ lên bụng cô, như thể đó là vỏ của một quả trứng luộc chưa kĩ. Chưa thể nhìn thấy rõ; biểu hiện duy nhất của cô là hay buồn nôn nhưng rõ ràng có thứ gì đó cựa quậy trong bụng. Cô và chồng cùng con trai là những người đầu tiên sống trong ngôi nhà này. Bên ngoài nhà là một thế giới đầy ắp giá hàng, sóng phát thanh đầy ắp âm nhạc, từng người từng người rảo bước trên đường phố, những chàng trai từng trải qua mất mát
https://thuviensach.vn
cùng nỗi sợ hãi còn kinh hoàng hơn cái chết, những người đã tình nguyện cống hiến tuổi hai mươi của mình và giờ đây, nghĩ tới năm họ bước sang tuổi ba mươi và xa hơn nữa, không còn chút thời gian rảnh rỗi nữa. Quãng thời gian rèn luyện trong chiến tranh đã giúp họ trở thành những con người có ích. Họ cứng cỏi và mạnh mẽ. Họ thức dậy lúc bình minh mà không một lời than phiền.
“Em thích chuẩn bị bữa sáng cho anh”, Laura nói. “Em thấy khỏe mà.”
“Anh có thể chuẩn bị bữa sáng. Không phải chỉ vì anh thức dậy từ lúc mờ sáng mà em cũng phải làm thế.”
“Em muốn thế.”
Chiếc tủ lạnh kêu rì rì. Một con ong bướng bỉnh đập mạnh liên hồi vào khung cửa sổ. Laura lấy gói Pall Malls[20] trong túi ra. Cô hơn anh ba tuổi (có điều gì đó tai tiếng một cách mơ hồ, điều gì đó khiến người ta bối rối); một người phụ nữ với đôi vai rộng, góc cạnh, tóc đen, khuôn mặt đượm vẻ ngoại lai, cho dù gia đình cô đã thất bại trong việc tìm thấy sự giàu có ở đất nước này từ hơn một trăm năm nay. Cô rút một điếu ra khỏi bao, rồi đổi ý cho nó trở lại vào trong.
“Được rồi”, anh nói. “Nếu em thực sự muốn anh làm thế, sáng mai anh sẽ đánh thức em dậy lúc sáu giờ.”
“Vâng.”
Cô rót cho mình một tách cà phê mà anh đã chuẩn bị. Cô quay lại bên anh, trên tay cầm tách cà phê còn bốc hơi nghi ngút, rồi hôn lên má anh. Anh phát lên mông cô, trìu mến và lơ đãng. Lúc này anh không còn nghĩ đến cô nữa. Anh đang nghĩ tới tương lai, tới việc lái xe vào trung tâm thành phố, tới ánh vàng son bình lặng của đại lộ Wilshire, nơi những cửa hàng vẫn đóng cửa và mới chỉ có những khuôn mặt vui vẻ hăng hái nhất của những chàng trai ưa dậy sớm giống như anh xuất hiện, họ đi lại dưới ánh mặt trời
https://thuviensach.vn
vẫn còn chưa lẫn chút bụi nào của ban ngày. Văn phòng của anh hẳn sẽ hoàn toàn yên ắng, những chiếc máy chữ ở chỗ thư ký vẫn còn phủ khăn che và anh cũng như vài người cùng độ tuổi sẽ có hẳn một giờ đồng hồ hay nhiều hơn nữa để giải quyết các công việc giấy tờ trước khi các máy điện thoại bắt đầu đổ chuông. Có những lúc, thực tế dường như tuyệt vời đến mức không thể tin nổi, khi anh có trong tay một văn phòng và một ngôi nhà mới hai phòng ngủ, những trách nhiệm và quyết định, những bữa trưa hối hả kèm những câu đùa bỡn.
“Những bông hồng đẹp lắm”, Laura nói. “Làm thế nào anh có được chúng sớm vậy?”
“Bà Gar đã có mặt ở tiệm của bà ấy lúc sáu giờ. Anh chỉ việc gõ lên cửa kính cho tới khi bà ấy cho anh vào.” Anh nhìn đồng hồ, mặc dù biết rõ lúc này là mấy giờ. “Ồ, anh phải đi rồi.”
“Chúc anh một ngày tốt đẹp.”
“Em cũng thế.”
“Chúc sinh nhật vui vẻ.”
“Cảm ơn em.”
Anh đứng dậy. Trong một hồi lâu, cả hai người đắm chìm trong khoảnh khắc tiễn anh ra khỏi nhà: lấy áo khoác và cặp; những cái hôn tới tấp; những cái vẫy tay về phía anh của Laura và Richie trên khung cửa trong khi anh quay lưng bước qua bãi cỏ ra xe. Bãi cỏ của nhà họ được tưới nước chăm chỉ đến mức thái quá, ánh lên một màu xanh lấp lánh, gần như không vướng bụi trần. Laura và Richie đứng như hai khán giả đang xem cuộc diễu binh trong lúc anh lái chiếc Chevrolet màu xanh theo đoạn đường ngắn dẫn ra phố. Anh thảnh thơi vẫy tay chào thêm một lần nữa từ sau tay lái.
“Được rồi”, cô nói, sau khi chiếc xe đã đi khuất. Cậu bé ngắm cô đầy trìu mến, trông đợi. Cô là nguyên tố tạo ra sinh khí, là sự sống của ngôi nhà.
https://thuviensach.vn
Những căn phòng nhiều khi quá rộng; đôi lúc, chúng dường như chứa đựng những thứ mà cậu bé chưa bao giờ thấy trước đó. Cậu nhìn cô và đợi.
“Được, đến lúc rồi”, cô nói.
Lúc này chính là khoảnh khắc giao thời của một ngày. Khi có sự hiện diện của chồng, cô thấy bồn chồn hơn nhưng cũng ít sợ hãi hơn. Cô biết cần hành động ra sao. Ở nhà một mình với Richie, đôi lúc cô cảm thấy không thể kiểm soát được. Cậu bé muốn những gì nó muốn một cách say mê cực độ. Nó khóc một cách khó hiểu, đưa ra những yêu cầu không tài nào giải mã được, lẵng nhẵng bám chặt lấy cô, năn nỉ nài xin cô, có lúc tảng lờ cô. Dường như con trai cô luôn trong trạng thái chờ đợi xem cô sẽ làm gì tiếp theo. Cô biết, hay ít nhất cũng nghi ngờ, rằng những bà mẹ khác nhất thiết phải duy trì một loạt các nguyên tắc để hướng dẫn chính mình trải qua một ngày sống bên cạnh một đứa trẻ. Khi chồng có nhà, cô có thể làm được điều đó. Cô có thể thấy anh đang dõi theo cô và cô biết cần làm thế nào để đối xử với con trai mình vừa cứng rắn vừa dịu dàng, với tình mẫu tử đầy trìu mến một cách tự nhiên. Tuy vậy, khi chỉ còn lại một mình cùng đứa trẻ, cô trở nên mất phương hướng. Cô không nhớ được một bà mẹ thì nên hành xử như thế nào.
“Con cần ăn nốt cho xong bữa sáng của mình”, cô nói với con. “Vâng”, cậu bé đáp.
Hai mẹ con quay vào trong bếp. Chồng cô đã rửa chiếc tách uống cà phê của anh, lau khô và cất nó đi. Cậu bé ngồi xuống, tiếp tục ăn một cách máy móc, xuất phát từ vâng lời nhiều hơn ngon miệng. Laura rót cho cô thêm một tách cà phê nữa, rồi ngồi xuống bên bàn. Cô châm một điếu thuốc lá.
... Những âm thanh hân hoan, những tiếng chuông rung và âm thanh giống như của một chiếc máy bay vừa lao vụt qua trên đầu chính là thứ bà yêu; đó là cuộc sống; đó là London; là khoảnh khắc tháng Sáu này.
Cô phả ra một đám khói xám đặc quánh. Và cảm thấy mệt mỏi vô cùng. Cô
https://thuviensach.vn
đã thức tới hơn hai giờ sáng để đọc sách. Cô áp tay lên bụng - liệu điều đó có hại cho đứa bé không, khi cô ngủ ít đến vậy? Cô vẫn chưa hỏi bác sĩ về chuyện đó; cô sợ anh sẽ yêu cầu cô chấm dứt hoàn toàn thói quen đọc sách. Cô tự hứa tối nay sẽ đọc ít hơn. Muộn lắm là đến nửa đêm cô sẽ đi ngủ.
Cô nói với Richie, “Con đoán xem chúng ta sẽ làm gì hôm nay nào? Chúng ta sẽ làm một cái bánh để mừng sinh nhật bố. Ồ, chúng ta sẽ có một việc rất lớn phải làm đấy.”
Cậu bé nghiêm chỉnh gật đầu với vẻ trầm ngâm. Dường như con trai cô chưa bị thuyết phục về điều đó.
Cô nói, “Chúng ta sẽ làm cho bố chiếc bánh tuyệt nhất. Chiếc bánh tuyệt nhất. Con có nghĩ đó là một ý nghĩ hay không?”.
Một lần nữa, Richie lại gật đầu. Cậu bé đợi để xem xem điều gì sẽ diễn ra sau đó. Laura quan sát con trai qua tấm màn mờ mờ của làn khói thuốc. Cô sẽ không lên gác và quay lại với cuốn sách của mình. Cô sẽ ở lại. Cô sẽ làm tất cả những gì cần làm và có thể còn hơn thế nữa.
https://thuviensach.vn
Bà Dalloway
Clarissa ôm chỗ hoa vừa mua ở tiệm tới đường Spring. Bà hình dung ra Barbara vẫn đang đứng trong không gian tranh tối tranh sáng dịu mát phía bên kia cánh cửa, tiếp tục sống trong quá khứ, đó là điều Clarissa không thể thôi nghĩ tới (theo một cách nào đó, nó có liên quan tới nỗi phiền muộn của Barbara, cũng như những dải ruy băng treo tường trong tiệm) trong khi bản thân bà đang bước đi trong thực tại: có một cậu bé gốc Hoa nhấp nhổm đạp xe lao vụt qua bên cạnh; con số 281 mạ vàng trên tấm kính đen; những chú chim bồ câu rải rác đây đó với đôi chân có màu của những cục tẩy (một con chim đã bay vụt vào qua khung cửa sổ đang mở của phòng học một cách rất đáng sợ khi bà học lớp Bốn); đường Spring; và đây là bà, với một bó hoa to trong tay. Bà sẽ ghé qua căn hộ của Richard xem ông ra sao (gọi điện thoại chỉ vô ích vì ông không bao giờ trả lời), nhưng trước tiên bà bước tới và đứng lại, với một vẻ đầy trông đợi, không quá gần toa moóc nơi cái đầu nổi tiếng vừa ló ra lúc nãy. Một đám đông nho nhỏ đang xúm lại ở đó, phần lớn là khách du lịch và Clarissa đứng bên hai cô gái trẻ, một cô có mái tóc nhuộm màu hoàng yến, còn cô gái kia nhuộm tóc màu bạch kim. Clarissa tự hỏi liệu hai cô gái cố tình làm như thế có phải để gợi nhớ tới mặt trời và mặt trăng không nhỉ.
Mặt Trời nói với Mặt Trăng, “Đó là Meryl Streep, chắc chắn là Meryl Streep”.
Clarissa không khỏi thấy phấn khích. Bà đã đúng. Người ta luôn cảm thấy hài lòng khi biết ý kiến của mình được ai đó chia sẻ.
“Không thể nào”, Mặt Trăng nói. “Đó là Susan Sarandon.”
Không thể là Susan Sarandon, Clarissa nghĩ. Có thể là Vanessa Redgrave, nhưng chắc chắn không thể là Susan Sarandon.
https://thuviensach.vn
“Không”, Mặt Trời nói, “đó là Streep. Tin tớ đi”.
“Không phải là Meryl Streep.”
“Phải. Chắc chắn phải.”
Clarissa đứng đó với cảm giác đầy tội lỗi, ôm lấy những bông hoa, hy vọng ngôi sao nọ sẽ ló mặt ra lần nữa, đồng thời cũng bối rối trước sự quan tâm của chính mình. Bà không phải là người quá vồn vã thích săn đón những người nổi tiếng và phần lớn những người khác cũng vậy, nhưng không thể cưỡng lại sự thu hút về phía vầng hào quang của danh tiếng - và còn hơn cả danh tiếng, thực ra có thể gọi là sự bất tử - được tạo ra bởi sự hiện diện của một ngôi sao điện ảnh trên một toa xe moóc tại góc giao giữa đường MacDougal và đường Spring. Hai cô gái đứng bên Clarissa chắc mới hai mươi tuổi hoặc trẻ hơn, khỏe khoắn, so vai đứng chen nhau, tay xách nách mang lỉnh kỉnh những chiếc túi màu mè của các cửa hàng hạ giá; hai cô gái này rồi sẽ lớn lên, tới tuổi trung niên rồi về già, khô héo hay phát phì; những nghĩa trang nơi họ được chôn cất rồi sẽ chìm vào cảnh hoang tàn, cỏ dại mọc đầy, chó tìm đến gặm xương vào ban đêm; và khi tất cả những gì còn lại của hai cô gái là vài mảnh bạc trám răng bị vùi lấp dưới lòng đất thì người phụ nữ trong toa xe moóc, dù cô ta là Meryl Streep hay Vanessa Redgrave, thậm chí là Susan Sarandon đi nữa, vẫn sẽ được người đời biết đến. Cô ta sẽ tồn tại trong các kho lưu trữ, trong các cuốn sách; giọng nói của cô ta sẽ được lưu trữ cùng những hiện vật quý giá khác. Clarissa cho phép mình tiếp tục đứng đó, ngơ ngẩn như bất cứ người hâm mộ nào, khấp khởi hy vọng được thấy ngôi sao xuất hiện. Phải, chỉ vài phút nữa thôi, trước khi cảm giác mất mặt trở nên không thể chịu đựng được nữa. Bà nán lại trước toa moóc với bó hoa trên tay. Chăm chú quan sát cánh cửa. Vài phút đã trôi qua (thật ra là gần mười phút, dù bà ghét cay ghét đắng phải thừa nhận chuyện này), bà đột ngột bỏ đi một cách đầy phẫn nộ, như thể đã bị lừa dối và rảo bước qua mấy khối nhà theo hướng vào trung tâm thành phố để tới căn hộ của Richard.
https://thuviensach.vn
Khu vực này một thời từng là trung tâm của một thứ gì đó mới mẻ và hoang dại; một thứ đầy tai tiếng; nơi tiếng đàn guitar vọng ra suốt đêm từ các quán bar và quán cà phê; nơi các cửa hàng sách và quần áo tỏa ra mùi mà bà hình dung sẽ bắt gặp trong các khu chợ Ả Rập: đó là mùi trầm hương sực nức, mùi gì đó khăn khẳn, mùi của một loại gỗ thơm nào đó (bách hương hay long não?), thứ gì đó có mùi của quả ung; nếu chọn nhầm cánh cửa hay con hẻm để bước vào, có thể bạn sẽ phải đối diện với cuộc gặp gỡ định mệnh: không đơn giản là đe dọa trấn lột hay hành hung thông thường mà là một thứ tai ác và biến thái hơn, thường trực hơn. Tại đây, ở chính nơi này, tại chính góc đường này, bà đã đứng cùng Richard năm ông mười chín tuổi - khi Richard còn là một thanh niên tóc đen có khuôn mặt cương nghị, đôi mắt lạnh lùng, không hẳn đẹp trai, với cái cổ trắng dài nhưng duyên dáng đến mức không thể tin nổi - họ đã đứng đây và tranh luận... về cái gì nhỉ? Một nụ hôn chăng? Có phải Richard đã hôn bà, hay chính bà, Clarissa tin rằng Richard sắp sửa hôn mình và tìm cách trốn tránh nó? Tại đây, nơi góc đường này (đối diện với chỗ trước đây từng là nơi bán ma túy, còn hiện giờ là cửa hàng bán đồ ăn sẵn) hai người từng hôn nhau, mà cũng có thể là không, nhưng chắc chắn họ đã tranh luận và ngay tại đây, hay ở chỗ nào khác không lâu sau đó, hai người đã chấm dứt cuộc thử nghiệm nho nhỏ của họ, vì Clarissa muốn có tự do và Richard muốn, phải rồi, quá nhiều, chẳng phải ông vẫn luôn như thế sao? Ông muốn quá nhiều. Bà từng nói với ông rằng những gì xảy ra trong mùa hè chính xác là như thế. Tại sao ông lại muốn bà, một cô gái hay nhăn nhó và dè dặt, chẳng có tí ngực nào (bằng cách nào ông lại có thể trông đợi bà tin vào đam mê của mình?), trong khi ông cũng biết rõ những khao khát sâu đậm nhất của mình nghiêng về đâu, trong khi ông đã có Louis, một Louis với đôi chân săn chắc và không hề ngu ngốc, một chàng trai mà Michelangelo[21] sẽ rất vui lòng được vẽ lại? Liệu đó có phải chỉ đơn thuần là một ý tưởng đầy thi vị nữa của Richard về bà? Hai người không gây ra một cuộc cãi cọ ầm ĩ hay màn động chân động tay nào, chỉ đơn giản là một cuộc cãi nhau vặt vãnh ở góc đường - không chuyện gì có thể làm tổn hại tới tình bạn giữa hai người - dẫu vậy, khi hồi tưởng lại, bà cảm thấy chuyện đó dường như thật rõ ràng; dường
https://thuviensach.vn
như đó chính là khoảnh khắc một khả năng chấm dứt và được thay thế bằng một khả năng khác. Ngày hôm đó, sau cuộc cãi vã (hay có thể là trước đó), Clarissa đã mua một gói trầm hương và một chiếc áo khoác cũ bằng lông lạc đà không bướu màu xám, với những chiếc cúc bằng xương hình hoa hồng. Richard rốt cuộc đã bỏ đi châu Âu cùng Louis. Lúc này Clarissa tự nhủ, chuyện gì đã xảy ra với chiếc áo khoác lông đó nhỉ? Dường như bà đã có nó trong nhiều năm nhưng rồi đột nhiên không thấy đâu nữa.
Bà rẽ xuống đường Bleeker, rồi đi ngược lên Thompson. Khu vực này ngày nay chỉ là sự bắt chước của chính nó trước kia, một ngày hội kém thú vị dành cho khách du lịch và Clarissa, ở tuổi năm mươi hai, biết rằng phía sau những cánh cửa và trong những con hẻm kia ẩn chứa những con người đang sống cuộc sống của họ, không hơn không kém. Thật lố bịch, một số quán bar và quán cà phê vẫn còn ở đây, lúc này đã được nhất loạt chỉnh sửa lại y như nhau theo đúng gu ưa thích của những người Đức và người Nhật. Tất cả các cửa hàng nói chung đều bán cùng một thứ: áo phông lưu niệm, đồ bạc và áo khoác da rẻ tiền.
Tới tòa nhà nơi Richard sống, bà bước qua cánh cửa dẫn vào tiền sảnh và nghĩ tới từ “bẩn thỉu”, như bà vẫn thường nghĩ. Lối vào tòa nhà minh họa hoàn hảo cho khái niệm bẩn thỉu. Nơi này bẩn đến mức khủng khiếp, đến mức vẫn khiến bà ít nhiều kinh ngạc, ngay cả sau từng ấy năm. Nó khiến bà ngạc nhiên giống như cách một món đồ quý hiếm hay một tác phẩm nghệ thuật vẫn tiếp tục làm người ta ngỡ ngàng; chỉ đơn thuần vì nó tồn tại qua thời gian một cách toàn vẹn. Thật ngạc nhiên làm sao, những bức tường màu be đã nhạt nhòa, ít nhiều giống như màu của một chiếc bánh bột dong; đèn huỳnh quang lắp trên trần đang tỏa ra những luồng sáng chập chờn lập lòa như sóng nước. Tệ hơn nữa - hơn rất nhiều - là gian tiền sảnh nhỏ xíu chật chội đã được cải tạo nửa vời một thập kỷ trước. Lúc này trông nó còn đáng ngán hơn nhiều, với tấm vải nhựa trải sàn in hình gạch men trắng lấm bẩn và cây sanh giả, so với bộ dạng hư nát ban đầu. Chỉ có những miếng đá cẩm thạch ốp chân tường cũ - màu lông của ngựa giống palomino[22], có những vân xanh biển và xám, với những mảng nổi lên vàng sẫm như khói,
https://thuviensach.vn
giống như một thứ pho mát mịn để lâu, giờ đây đang bị những bức tường vàng ệch nhại lại một cách thật gớm ghiếc - cho biết nơi đây đã từng có thời là một tòa nhà ít nhiều có đẳng cấp; rằng đã có lúc những niềm hy vọng được nuôi dưỡng tại đây, rằng khi bước vào tiền sảnh này, người ta đã trông đợi sẽ tìm thấy một nơi có phong cách, một nơi chứa đựng điều gì đó đáng để sở hữu.
Bà vào trong thang máy, đó là một gian buồng tí xíu được ốp những tấm kim loại giả vân gỗ và chói lóa đến mức gần như trắng bệch bởi một thứ ánh sáng cường độ cao; rồi bà bấm nút chọn lên tầng năm. Cửa thang máy cọt kẹt đóng lại. Không có gì xảy ra. Tất nhiên rồi. Thang máy ở đây chỉ thỉnh thoảng mới hoạt động; trên thực tế, chỉ khi cần thiết lắm, người ta mới từ bỏ nó để đi bằng cầu thang bộ. Clarissa bấm chiếc nút có chữ O màu trắng đã sứt mẻ và sau một hồi do dự, cánh cửa lại cọt kẹt mở ra. Bà luôn sợ bị kẹt lại giữa các tầng trong cái thang máy này - bà rất dễ dàng hình dung ra quãng thời gian chờ đợi dài dằng dặc; tiếng kêu gào gọi cứu giúp tới những người thuê nhà có thể nói được tiếng Anh hoặc không, họ có thể bận tâm mà cũng có thể lờ đi; nỗi sợ hãi khiến người ta đờ đẫn và cứng lại như đã chết khi phải đứng một mình, trong một khoảng thời gian tương đối dài, trong khoảng không gian trống rỗng sáng lóa và ngột ngạt này, có thể nhìn hoặc không nhìn vào hình ảnh méo mó của chính mình trong chiếc gương tròn mờ đục treo trên góc cao bên phải. Quả thực sẽ tốt hơn nhiều khi phát hiện ra thang máy không hoạt động và đi bộ lên năm tầng gác. Được tự do vẫn tốt hơn nhiều.
Bà leo lên cầu thang, cảm thấy vừa mệt mỏi vừa háo hức, giống như một cô dâu - vẫn còn trong trắng - với bó hoa to trên tay. Những bậc cầu thang sứt mẻ, mòn vẹt ở khoảng giữa, được làm bằng một thứ vật liệu đặc biệt nào đó màu cà phê sữa, có vẻ giống như cao su. Tại mỗi chỗ trong bốn đầu cầu thang, một khung cửa sổ mở ra cho phép người ta có thể nhìn thấy những dây phơi đầy quần áo; trên đó là những tấm ga trải giường bằng vải hoa, đồ trẻ con, quần thể thao; mang trên mình vẻ mới tinh rẻ tiền; không phải là những món quần áo kiểu cũ - tất ngắn sẫm màu và những món đồ lót cầu kỳ
https://thuviensach.vn
của phụ nữ, những bộ đồ mặc trong nhà đã bạc màu, những chiếc áo sơ mi trắng tinh đến lóa mắt - hẳn sẽ làm luồng không khí có vẻ gì đó bình thường nhưng thật kỳ diệu. Bẩn thỉu, bà lại thầm nghĩ. Chỉ đơn giản là bẩn thỉu.
Lối đi tới căn hộ của Richard, tường cũng được sơn màu bánh bột dong, vẫn còn lát gạch men (thật bí hiểm, những tấm vải trải sàn chỉ lên tới tầng hai); bên rìa lối đi có trang trí hoa văn hình những bông hoa màu vàng nhạt, có một đầu mẩu thuốc lá dính son môi. Clarissa gõ cửa căn hộ của Richard, ngừng lại, rồi lại gõ lần nữa.
“Ai đấy?”
“Là em.”
“Ai?”
“Clarissa.”
“A, bà D. Ồ, em vào đi.”
Bà thầm nghĩ, chẳng phải đã đến lúc đoạn tuyệt với những biệt danh cũ rồi sao? Nếu ông cảm thấy hôm nay đủ tốt lành, bà sẽ đưa chuyện này ra: Richard, anh không nghĩ là đã đến lúc gọi em là Clarissa rồi sao?
Bà mở cửa bằng chìa khóa của mình. Bà có thể nghe thấy Richard đang nói trong phòng với giọng khe khẽ, đầy thú vị, như thể ông đang tiết lộ ra những bí mật đầy tai tiếng. Bà không rõ ông đang nói gì - bà nghe được từ “phóng”, kéo theo đó là tiếng cười khùng khục trầm trầm của Richard, một âm thanh có phần đau đớn, như thể tiếng cười giống một vật gì đó sắc nhọn mắc kẹt lại trong họng ông.
Được rồi, Clarissa thầm nghĩ, hôm nay không phải là ngày thích hợp, tất nhiên rồi, để bàn tới những cái tên.
Bằng cách nào bà có thể bực bội với Evan và tất cả những người khác vì họ đã kịp thời có được các loại thuốc mới; tất cả những người đàn ông và đàn
https://thuviensach.vn
bà may mắn (“may mắn” ở đây tất nhiên là một khái niệm tương đối) chưa bị virus gặm nhấm hết tinh thần. Bằng cách nào bà có thể cảm thấy phẫn nộ thay cho Richard, một người mà tinh thần dường như đã bị thương tổn quá mức để có thể phục hồi ngoài việc nghĩ tới những ngày tốt đẹp giữa những ngày tồi tệ.
Như mọi khi, căn hộ của ông vẫn tối tăm, kín mít, nóng nực, ngập mùi tinh dầu ngải đắng và bách xù mà Richard đã đốt để át đi mùi bệnh tật. Căn hộ lộn xộn tới mức không thể mô tả bằng lời, đôi chỗ được chiếu bởi những quầng sáng tròn vàng vọt tỏa ra từ những cây đèn chụp nâu, Richard sẽ không chấp nhận bất cứ bóng đèn nào công suất lớn hơn mười lăm watt. Căn hộ đem đến cho người ta cảm giác như đang ở dưới nước. Clarissa len lỏi bước đi như thể đang lần mò trong khoang một con tàu đắm. Cũng không đáng ngạc nhiên nếu bà bắt gặp một đàn cá màu bạc lao vút qua, trong cảnh tranh tối tranh sáng này. Theo bất cứ cách nhìn nhận nghiêm túc nào, những căn phòng này dường như không phải là một phần của tòa nhà, khi bước vào và đóng cánh cửa trước với bốn ổ khóa luôn kêu cọt kẹt (trong đó hai chiếc đã hỏng), bà luôn có cảm giác như thể đang trải qua một thay đổi lớn về kích thước - giống như chui qua kính lúp, vậy đấy; như thể gian tiền sảnh, khu cầu thang và lối đi bên ngoài đều thuộc về một thế giới hoàn toàn khác, một thời gian hoàn toàn khác.
“Chúc anh một buổi sáng tốt lành”, bà lên tiếng.
“Vẫn còn là buổi sáng sao?”
“Phải. Vẫn còn.”
Richard ở trong căn phòng thứ hai. Căn hộ chỉ gồm hai phòng: phòng bếp (chính là phòng đầu tiên khi bước vào) và căn phòng lớn thứ hai, nơi cuộc sống của Richard (thật ra là những gì còn lại) diễn ra. Clarissa đi qua phòng bếp, có một cái bếp kiểu cổ và một bồn tắm lớn màu trắng (mờ mờ như cẩm thạch), mùi ga và dụng cụ nấu ăn thoang thoảng, cùng đống thùng các tông xếp chồng lên nhau đầy ắp... ai mà biết nổi là những thứ gì, tấm gương hình
https://thuviensach.vn
oval khung mạ vàng phản chiếu lại khuôn mặt nhợt nhạt của bà (luôn khiến người ta hơi sốc, dù có chuẩn bị tinh thần đến đâu đi nữa). Theo năm tháng, bà đã quen với việc tảng lờ tấm gương đó.
Đây là chiếc máy pha cà phê Italia bà đã mua cho ông, làm bằng hợp kim chrom và thép màu xám, bị phủ bụi sau thời gian dài không được dùng đến. Còn đây là mấy cái chảo đồng bà mua dạo trước.
Trong căn phòng còn lại, Richard đang ngồi trên ghế. Rèm đều được kéo xuống và toàn bộ sáu hay bảy cây đèn đều bật sáng, cho dù khả năng phát sáng yếu ớt của chúng gộp lại gần như chỉ ngang với công suất chiếu sáng của một chiếc đèn bàn thông thường. Richard ngồi ở tận góc đằng xa trong bộ đồ mặc ở nhà lố bịch bằng vải flanen (một bộ đồ ngủ trẻ con trong phiên bản dành cho người lớn, màu xanh mực, bên trên in đầy tên lửa và các nhà du hành vũ trụ đội mũ bay chuyên dụng), trông vừa đáng kính trọng và vương giả, lại thật ngốc nghếch, giống như một ông hoàng bị chết ngạt trong khi vẫn ngồi trên ngai vàng.
Thôi không lẩm bẩm nữa, ông ngồi im, đầu hơi ngả ra sau, hai mắt nhắm lại như thể đang nghe nhạc.
“Chúc anh buổi sáng tốt lành, Richard yêu quý”, Clarissa lặp lại. Ông mở mắt ra. “Hãy xem những bông hoa kìa.”
“Chúng dành cho anh đấy.”
“Anh chết rồi ư?”
“Chúng là để cho bữa tiệc. Cơn đau đầu của anh sáng nay thế nào rồi?” “Đỡ nhiều rồi. Cảm ơn em.”
“Anh ngủ được không?”
“Anh cũng không nhớ nữa. Có. Anh tin là mình có ngủ. Cảm ơn em.”
https://thuviensach.vn
“Richard, hôm nay là một ngày mùa hè tuyệt đẹp. Anh thấy sao nếu em để chút ánh sáng lọt vào?”
“Nếu em thích.”
Bà đi tới bên khung cửa gần nhất trong số ba cửa sổ và sau một chút khó khăn, kéo tấm rèm lên. Ánh sáng nhẹ nhàng của ban ngày - những tia nắng chiếu vào giữa tòa nhà có căn hộ của Richard và tòa nhà xây bằng gạch màu chocolate nằm cách đó mười lăm foot[23] - lọt vào trong phòng. Đối diện với con hẻm chạy giữa hai tòa nhà là cửa sổ căn hộ của một bà góa già cáu kỉnh với những bức tượng bằng thủy tinh và gốm đặt trên bậu cửa (một con lừa đang kéo xe, một chú hề, một con sóc đang nhe răng cười toe toét) và tấm mành chớp. Clarissa quay lại. Khuôn mặt hốc hác với những nếp nhăn hằn sâu vào da thịt, vầng trán cao bóng loáng và chiếc mũi giống như của một võ sĩ quyền anh vừa bị nện bầm dập, dường như tất cả đều vươn ra từ bóng tối như một bức tượng bị chìm trong lòng đất vừa được kéo lên bề mặt.
“Sáng khiếp lên được”, ông nói.
“Ánh sáng rất tốt cho anh.”
Bà đến bên ông, hôn lên vầng trán cong cong. Những lúc gần nhau như thế này, bà có thể ngửi thấy những mùi khác nhau của ông. Lỗ chân lông của ông không chỉ tiết ra thứ mồ hôi quen thuộc (mà bà luôn thấy chúng có mùi thật dễ chịu, dính như hồ, chua chua, mùi của rượu vang) mà còn cả mùi thuốc ông đang sử dụng, vị bột ngòn ngọt. Từ người ông cũng toát ra mùi vải flanen không mấy sạch sẽ (cho dù quần áo của ông được giặt mỗi tuần một lần, thậm chí còn thường xuyên hơn) và hơi thoang thoảng (đó là thứ mùi khó ngửi duy nhất trên người ông), mùi của chiếc ghế nơi ông ngồi cả ngày.
Chiếc ghế của Richard là một vật thể đặc biệt, nó là chiếc ghế của một
https://thuviensach.vn
người nếu không thực sự mất trí thì cũng đã để mọi việc trượt đi quá xa, từ bỏ triệt để mọi chăm sóc thông thường - vệ sinh cá nhân, ăn uống điều độ - tới mức thật khó lòng có thể phân định giữa mất trí và tuyệt vọng chính xác được nữa. Một chiếc ghế bành cũ kỹ vuông chằn chặn bị bọc quá dày đến nỗi phải loay hoay giữ thăng bằng cho mình trên những cái chân gỗ mỏng mảnh màu vàng hoe. Nó đã bị hỏng và hoàn toàn vô giá trị. Tấm vải bọc lấm chấm không ra màu sắc gì, mềm như len, được may bằng chỉ bạc (theo một cách nào đó, chi tiết này chính là phần làm cho người ta thấy ghê nhất). Hai tay vịn vuông góc và lưng tựa của chiếc ghế đã bị sờn đi, sẫm màu do sự chà xát và mồ hôi của người ngồi, trông như phần da mềm chưa thuộc của một con voi. Có thể nhìn rõ mồn một những chiếc lò xo - những hàng ngay ngắn của lò xo màu xám nhạt hoen gỉ - qua chiếc khăn tắm mỏng dính màu vàng mà Richard đã rải lên trên lớp đệm. Từ chiếc ghế bốc lên mùi hôi hám, ẩm ướt, bẩn thỉu; mùi của sự thối rữa vô phương cứu vãn. Nếu mang chiếc ghế này ném ra ngoài đường thì chắc cũng không ai muốn nhặt. Song Richard nhất định không muốn thay thế nó.
“Họ có tới đây hôm nay không?”, Clarissa hỏi.
“Không”, Richard đáp, với vẻ thành thật miễn cưỡng của một đứa trẻ. “Giờ thì bọn họ biến hết rồi. Bọn họ đẹp đẽ nhưng cũng khá kinh khủng.”
“Phải”, bà nói. “Em biết.”
“Anh nghĩ họ giống như khói và lửa, ý anh là họ vừa đen tối vừa rực sáng. Có một anh chàng trông hơi giống một con sứa phóng điện đen ngòm. Mới ngay vừa rồi thôi, họ hát bằng tiếng nước ngoài. Anh tin đó là tiếng Hy Lạp. Tiếng Hy Lạp cổ.”
“Anh có sợ họ không?”
“Không. À có, đôi khi.”
“Em nghĩ em sẽ trao đổi với Bing về việc tăng liều điều trị lên cho anh, như thế có được không?”
https://thuviensach.vn
Ông thở dài mệt mỏi. “Đôi lúc anh không nghe thấy hay nhìn thấy bọn họ không có nghĩa họ đã bỏ đi”, ông nói.
“Nhưng nếu anh không nghe thấy hay nhìn thấy họ nữa”, Clarissa nói, “anh có thể nghỉ ngơi. Nói thật cho em, anh đã không ngủ được cả đêm hôm qua, đúng không?”.
“Ồ, một chút. Anh không lo lắng lắm về chuyện ngủ nghê. Anh thấy lo cho em nhiều hơn. Trông em gầy quá, em thấy trong người thế nào?”
“Em ổn cả. Em chỉ có thể nán lại một chút thôi. Em cần cắm chỗ hoa này trong nước.”
“Phải rồi, phải rồi. Những bông hoa, bữa tiệc. Ôi trời ơi.”
“Em trông thấy một ngôi sao điện ảnh trên đường đi đến đây”, Clarissa nói. “Em nghĩ rất có thể đó là một điềm may mắn, anh không thấy vậy sao?”
Richard mỉm cười buồn bã. “À, phải rồi, những điềm báo”, ông nói. “Em có tin vào chúng không? Em có cho rằng chúng ta bận tâm nhiều tới chúng không? Liệu em có nghĩ những chuyện như thế khiến chúng ta lo lắng không? Trời ạ, như vậy chẳng phải thật tuyệt sao? Thế thì, rất có thể là vậy đấy.”
Ông sẽ không hỏi tên ngôi sao điện ảnh, ông thực sự không bận tâm. Richard là người duy nhất trong số những người Clarissa quen biết không hề quan tâm tới những nhân vật nổi tiếng. Richard thực sự không thể nhận ra sự nổi bật kiểu như vậy. Clarissa thầm nghĩ, điều đó là sự kết hợp giữa cái tôi khổng lồ và hội chứng thiểu năng thiên tài[24]. Richard không thể hình dung ra một cuộc sống đáng quan tâm và giá trị hơn cuộc sống của những người ông quen và của chính ông; vì lý do đó nên người ta thường cảm thấy thật cao hứng, nở mày nở mặt khi ông có mặt. Ông không tự cao tự đại. Ông là một kẻ tự phụ theo hướng đối lập, bị thúc đẩy bởi những gì hùng vĩ lớn lao hơn là bởi sự tham lam, như thể ông luôn khăng khăng lựa
https://thuviensach.vn
chọn một phiên bản vui vẻ hơn, lạ lùng hơn, lập dị hơn và sâu sắc hơn - có thể tốt đẹp hơn hoặc tai hại hơn - và bạn không thể không tin điều đó. Chỉ mình ông mới nhìn thấu được phần cốt lõi của bạn, đánh giá được các phẩm chất thực của bạn (không nhất thiết tất cả là tán tụng) và tán thưởng bạn hơn bất kỳ ai khác. Chỉ sau khi đã biết rõ ông một thời gian, bạn mới bắt đầu nhận ra rằng, với ông, cơ bản bạn chỉ là một nhân vật hư cấu, nhân vật ông đã sáng tạo ra với khả năng gần như vô tận, về cả bi kịch lẫn hài kịch, không phải vì đó là bản chất thực sự của bạn mà vì Richard cần sống trong một thế giới tràn ngập những nhân vật cực đoan và nổi bật. Một số người đã chấm dứt quan hệ với ông thay vì tiếp tục làm nhân vật trong những bài thơ tuyệt vời, những câu chuyện về cuộc đời và niềm đam mê của ông mà ông luôn bận bịu sáng tác trong đầu mình; song một số người khác (trong đó có Clarissa) lại thích thú với sắc thái mà ông mang tới cho cuộc sống của họ, thích thú tới mức trở nên lệ thuộc vào nó, giống như cách họ lệ thuộc vào cà phê để tỉnh táo mỗi buổi sáng, hay một hoặc hai ly rượu để giúp họ chìm vào giấc ngủ mỗi tối.
Clarissa nói, “Đôi khi mấy chuyện mê tín cũng làm người ta được an ủi, em không biết tại sao anh lại cương quyết từ chối mọi sự an ủi như thế”.
“Thật thế sao? Ồ, anh không hề có ý đó. Một vài thứ trong số chúng. Anh rất thích vài thứ trong số chúng.”
“Anh cảm thấy trong người thế nào?”
“Tốt. Rất tốt. Ít nhiều phù du. Anh vẫn luôn mơ mình đang ngồi trong một căn phòng.”
“Bữa tiệc bắt đầu lúc năm giờ, anh còn nhớ chứ? Bữa tiệc lúc năm giờ, sau đó là buổi lễ, lúc tám giờ, trong trung tâm thành phố. Anh nhớ tất cả rồi, đúng không?”
Ông nói, “Đúng”.
Rồi lại nói, “Không”.
https://thuviensach.vn
“Thế là thế nào?”, bà hỏi.
“Anh xin lỗi. Dường như anh luôn nghĩ rằng những chuyện đó đã diễn ra rồi. Khi em hỏi anh có còn nhớ về bữa tiệc và buổi lễ không, anh lại nghĩ rằng em muốn hỏi anh có nhớ đã tới dự chúng chưa. Và anh có nhớ. Dường như anh đã tới đúng giờ.”
“Bữa tiệc và buổi lễ sẽ diễn ra tối nay. Trong tương lai ấy.”
“Anh hiểu. Theo cách nào đó, anh hiểu. Nhưng em thấy đấy, dường như anh cũng đã tới tương lai rồi. Anh có một hồi ức rất rõ rệt về bữa tiệc mặc dù vẫn chưa diễn ra. Anh có thể nhớ buổi lễ trao giải một cách hoàn hảo.”
“Sáng nay họ có mang bữa sáng tới cho anh không?”, bà hỏi. “Hỏi gì lạ thế. Đương nhiên là có rồi.”
“Và anh đã ăn hết?”
“Anh nhớ là có ăn. Nhưng có thể đó chỉ là anh nghĩ như vậy. Có bữa sáng nào để đâu đó quanh đây không?”
“Theo những gì em thấy cho đến lúc này thì không.”
“Vậy có lẽ anh đã ăn hết được nó. Thức ăn cũng chẳng có ý nghĩa gì nhiều, đúng không nào?”
“Thức ăn có ý nghĩa rất lớn đấy, Richard.”
Ông nói, “Anh không biết có thể chịu đựng được điều đó đâu, Clarissa”. “Chịu đựng điều gì?”
“Tỏ ra kiêu hãnh và can đảm trước mặt tất cả mọi người. Anh vẫn còn nhớ rất rõ ràng. Anh, một gã bệnh hoạn ốm yếu, điên rồ đưa hai bàn tay run lẩy bẩy ra nhận giải thưởng nhỏ xíu.”
https://thuviensach.vn
“Anh thân mến, anh không cần phải kiêu hãnh. Anh không cần phải can đảm. Đó không phải là một cuộc chơi.”
“Tất nhiên rồi. Anh nhận được một phần thưởng cho diễn xuất của mình, em phải biết điều đó. Anh giành được một giải thưởng vì mắc bệnh AIDS, trở nên tàn tạ và can đảm chịu đựng nó, chuyện này chẳng liên quan quái gì tới tác phẩm của anh cả.”
“Thôi đi. Làm ơn đi anh. Nó có quan hệ rất nhiều tới tác phẩm của anh.”
Richard hít vào và thở ra một hơi mạnh mẽ. Clarissa nghĩ tới hai lá phổi của ông, giống hai chiếc gối đỏ chằng chịt các mạch máu. Chúng lại là một trong những cơ quan ít bị tổn thương nhất - vì những lý do không thể lý giải được, chúng gần như vẫn chưa bị virus xâm hại. Với nhịp thở sâu, đôi mắt ông dường như trở nên tập trung hơn, hai tròng mắt trở nên xanh hơn, sâu hơn.
“Em có nghĩ họ sẽ trao nó cho anh nếu anh khỏe mạnh không?”, ông nói. “Sao cơ, có chứ, em thực sự tin là có.”
“Làm ơn đi mà.”
“Thôi được rồi, có lẽ anh nên từ chối giải thưởng này.”
“Điều tệ hại chính là thế đấy”, Richard nói. “Anh muốn có giải thưởng. Anh thực sự muốn. Sẽ dễ dàng hơn nhiều nếu người ta quan tâm nhiều hơn hoặc ít hơn tới chuyện đoạt giải. Nó ở đâu đó quanh đây phải không?”
“Cái gì cơ?”
“Giải thưởng. Anh muốn nhìn thấy nó.”
“Anh vẫn chưa có được nó. Phải đợi đến tối nay.”
“Phải. Đúng rồi. Tối nay.”
https://thuviensach.vn
“Richard yêu quý, nghe em này. Chuyện này rất đơn giản. Anh có thể có được một niềm vui đơn giản. Em sẽ ở đó cùng anh, từng giây từng phút.”
“Anh thích thế.”
“Đó là một bữa tiệc. Chỉ là một bữa tiệc. Sẽ toàn những người tôn trọng và ngưỡng mộ anh.”
“Thật ư? Những ai vậy?”
“Anh biết là những ai mà. Howard. Elisa. Martin Campo.” “Martin Campo ư? Ôi, Chúa ơi.”
“Em nghĩ anh thích ông ta. Anh vẫn luôn nói thế mà.”
“À, phải, đúng rồi, vậy thì anh phải tin sư tử cũng ưa người trông coi sở thú chứ.”
“Martin Campo đã xuất bản những cuốn sách của anh hơn ba mươi năm qua.”
“Còn ai nữa sẽ đến?”
“Chúng ta đã nói đi nói lại mãi chuyện này rồi. Anh biết rõ những ai sẽ đến mà.”
“Em không thể cho anh biết thêm một cái tên nữa sao? Hãy cho anh biết tên ai đó quả cảm một chút.”
“Anh không nghĩ Martin Campo là một người quả cảm sao? Ông ấy đã dùng toàn bộ tài sản của gia đình để xuất bản những cuốn sách quan trọng nhưng khó đọc mà ông ấy biết sẽ không bán nổi.”
Richard nhắm mắt lại, tựa cái đầu hốc hác lên tấm bọc nhớp nháp của chiếc ghế. “Được, vậy thì cứ chấp nhận là thế đi”, ông nói.
https://thuviensach.vn
“Anh không cần phải tỏ ra lôi cuốn hay thú vị. Anh không cần phải trình diễn gì hết. Những người này tin anh từ lâu, rất lâu rồi. Tất cả những gì anh phải làm là xuất hiện, ngồi trên ghế sô pha, có thể cầm một ly đồ uống trên tay hoặc không, lắng nghe hoặc không, có thể mỉm cười hay không cũng được. Chỉ có vậy thôi. Em sẽ để ý giúp anh.”
Bà muốn ôm lấy đôi vai xương xẩu của ông và lắc thật mạnh. Richard có thể (mặc dù người ta luôn do dự) được ưu ái; vào những khoảnh khắc cuối cùng của sự nghiệp, có thể ông sẽ được thừa nhận. Một giải thưởng như giải ông sắp được trao tặng có ý nghĩa hơn nhiều so với sự chú ý của một đại hội các nhà thơ và học giả; nó có nghĩa là tự thân văn học (mà tương lai đang được định hình vào ngay lúc này) dường như cũng cảm thấy cần có sự cống hiến riêng biệt của Richard: những lời than khóc dài dòng đầy thách thức ông dành cho những thế giới đang lụi tàn hay đã hoàn toàn mất đi. Trong khi chưa có gì bảo đảm, dường như hoàn toàn có thể, mà thậm chí còn hơn cả có thể, rằng Clarissa cùng một nhóm nhỏ khác đã luôn đúng từ đầu. Richard nặng nề, sầu muộn, cẩn thận tỉ mỉ, Richard người luôn quan sát một cách chi li tường tận, người luôn cố gắng xẻ nhỏ cả nguyên tử bằng ngôn từ, sẽ tồn tại lâu hơn, kể cả sau khi những cái tên khác, hợp khẩu vị thời thượng hơn vào lúc này, đã chìm vào quên lãng.
Và Clarissa, người bạn lâu năm nhất của Richard, độc giả đầu tiên của ông - Clarissa, người đã nhìn thấy ông hằng ngày, khi mà thậm chí cả những người bạn mới quen gần đây hơn của ông đã hình dung ra ông đã chết - đang cố nhét ông vào một bữa tiệc. Clarissa đang trang hoàng nhà bà ngập trong hoa và nến. Vậy sao bà có thể không muốn ông tới chứ?
Richard nói, “Thực ra anh cũng không cần thiết ở đó, phải không nào? Bữa tiệc có thể diễn ra mà không cần có anh. Thực ra bữa tiệc đã bắt đầu rồi, cho dù có anh hay không”.
“Giờ anh đang trở nên không thể chấp nhận được đấy. Em sắp mất hết kiên nhẫn rồi.”
https://thuviensach.vn
“Không, làm ơn, xin đừng bực mình. Ôi, bà D, sự thực là anh thấy rất bối rối khi phải xuất hiện trong bữa tiệc này. Anh đã suy sụp một cách khủng khiếp.”
“Đừng nói thế.”
“Không, không. Em tốt bụng, rất tốt bụng, nhưng anh e rằng anh sẽ làm hỏng tất cả, vậy đấy. Việc này chỉ đơn giản là quá sức với anh. Anh nghĩ mình đã trở thành một nhân vật lớn hơn so với chính con người anh. Anh có thể tiết lộ với em một bí mật luôn khiến anh lúng túng không? Một điều anh chưa từng nói cho ai biết?”
“Tất nhiên là có rồi.”
“Anh từng nghĩ mình là một thiên tài. Anh đã thực sự dùng từ đó, trong thâm tâm, cho chính mình.”
“À.”
“Ôi, niềm tự hào, niềm tự hào. Anh thật sai lầm. Nó đã đánh bại anh. Nó đã chứng minh được nó là một vật cản không thể vượt qua được. Điều đó là rất nhiều, ôi, quá nhiều với anh. Ý anh là, có cả thời tiết, cả thời tiết và đất đai, có những con vật, những tòa nhà, có quá khứ và tương lai, có không gian, lịch sử. Có cả sợi chỉ hay thứ gì đó mắc kẹt giữa hai chiếc răng của anh, có bà lão bên kia đường, em có thấy bà lão đã đổi vị trí của con lừa và con sóc trên bậu cửa sổ của mình không? Và tất nhiên, còn có cả thời gian nữa. Nơi chốn. Và cả em, D. Anh muốn nói câu chuyện là một phần của em. Ôi, anh ước gì đã làm được điều đó.”
“Richard. Anh đã viết cả một cuốn sách.”
“Nhưng mọi thứ đều bị bỏ lại bên ngoài nó, hầu như tất cả mọi thứ. Và sau đó chỉ đơn giản là anh mắc kẹt trong một hồi kết thật choáng váng. Ồ, vào
https://thuviensach.vn
lúc này anh không tìm kiếm sự cảm thông, thực sự là thế. Chúng ta muốn quá nhiều, phải không nào?”
“Phải. Em cho là vậy.”
“Em đã hôn anh bên một cái ao.”
“Lâu lắm rồi.”
“Nó vẫn đang xảy ra.”
“Theo một nghĩa nào đó thì đúng là thế.”
“Trên thực tế. Nó xảy ra trong thực tại đó. Điều này xảy ra trong thực tại này.”
“Anh mệt rồi, Richard yêu quý. Anh phải nghỉ đi. Em sẽ gọi cho Bing về chuyện thuốc men của anh, được chứ?”
“Ồ, anh không thể, anh không thể nghỉ được. Lại đây, lại gần hơn nào, em làm ơn đi, được chứ?”
“Em ở ngay đây mà.”
“Gần hơn đi. Cầm lấy tay anh.”
Clarissa nắm lấy bàn tay Richard trong hai tay bà. Ngay cả lúc này, bà vẫn thấy ngạc nhiên vì nó yếu ớt đến thế - thật giống với một miếng thịt không xương.
Ông nói. “Vậy là chúng ta đang ở đây. Em nghĩ sao?”
“Em không hiểu?”
“Chúng ta đều đã bước vào tuổi trung niên và cũng là đôi tình nhân trẻ đứng kề vai bên một cái ao. Chúng ta là mọi thứ, là tất cả cùng một lúc. Chẳng phải thật ấn tượng sao?”
https://thuviensach.vn
“Phải.”
“Quả thực anh không hề có bất cứ nuối tiếc nào, ngoại trừ việc đó. Anh muốn viết về em, về chúng ta, thật đấy. Em có biết ý anh là gì không? Anh muốn viết về mọi thứ, về cuộc sống chúng ta đang có và cuộc sống đáng ra chúng ta đã có. Anh muốn viết về tất cả những cách chúng ta có thể chết đi.”
“Đừng nuối tiếc điều gì hết, Richard”, Clarissa nói. “Không cần phải thế, anh đã làm quá nhiều.”
“Em thật tử tế khi nói vậy.”
“Điều anh cần lúc này là chợp mắt một lát.”
“Em nghĩ vậy sao?”
“Đúng thế.”
“Vậy thì được thôi.”
Bà nói, “Em sẽ tới giúp anh mặc đồ. Vào lúc ba rưỡi, được không?”. “Được gặp em lúc nào cũng là điều tuyệt vời, Dalloway.” “Bây giờ em phải về đã. Em cần phải cắm hoa.”
“Phải. Đúng thế.”
Bà đưa đầu ngón tay chạm lên bờ vai gầy guộc của ông. Có lẽ nào bà lại đang cảm thấy hối tiếc? Lẽ nào, thậm chí ngay cả đến lúc này, bà có thể hình dung họ đáng ra đã có một cuộc sống bên nhau? Đáng ra họ đã thành vợ thành chồng, thành hai tâm hồn tương đắc, bên cạnh việc là những người tình. Có nhiều cách để thu xếp.
Richard từng là một người đàn ông cao lớn, vạm vỡ và hăng hái, sáng sủa
https://thuviensach.vn
với nước da trắng như sữa. Đã có thời ông từng lang thang khắp New York trong chiếc áo quân đội cũ, nói chuyện một cách đầy phấn khích, với mái tóc rậm sẫm màu được buộc túm một cách cẩu thả cho khỏi xòa xuống mặt bằng một dải ruy băng xanh ông tìm thấy đâu đó.
Clarissa nói, “Em đã chuẩn bị món cua. Không phải vì nó là một sự khích lệ nghiêm túc nào đó đâu nhé”.
“Ồ, em biết anh thích món cua đó đến thế nào mà. Nó thực sự tạo ra khác biệt đấy, tất nhiên là thế rồi. Clarissa?”
“Vâng?”
Ông ngẩng cái đầu đã bị hủy hoại nặng nề của mình lên. Clarissa nghiêng mặt, nhận cái hôn của Richard. Hôn môi ông không phải là một ý tưởng hay - chỉ một cơn cảm lạnh thường cũng có thể là tai họa đối với ông. Clarissa nhận nụ hôn, dùng đầu ngón tay bóp nhẹ bờ vai xương xẩu của Richard.
“Em sẽ tới gặp anh lúc ba rưỡi”, bà nói.
“Tuyệt vời”, Richard nói. “Tuyệt vời.”
https://thuviensach.vn
Bà Woolf
Bà nhìn chiếc đồng hồ trên mặt bàn. Gần hai tiếng đồng hồ đã trôi qua. Bà vẫn cảm thấy tràn trề sinh lực, dù biết rõ rất có thể ngày mai bà sẽ nhìn lại những gì đã viết và nhận thấy chúng thật hời hợt, sáo rỗng. Người ta luôn có trong đầu một cuốn sách hay hơn nhiều những gì họ cố gắng đưa ra mặt giấy. Bà uống một ngụm cà phê nguội lạnh và cho phép mình đọc lại những gì đã viết.
Có vẻ cũng khá hay, thậm chí có những đoạn còn rất hay là đằng khác. Bà có rất nhiều hy vọng, tất nhiên rồi - bà muốn đây sẽ là cuốn sách hay nhất của mình, tác phẩm sẽ tương xứng với kỳ vọng của bà. Nhưng liệu một ngày duy nhất trong cuộc đời của một phụ nữ bình thường có thể được chuyển tải đầy đủ thành một cuốn tiểu thuyết không? Virginia lấy ngón tay cái đập nhẹ vào môi. Clarissa Dalloway sẽ chết, bà cảm thấy chắc chắn về điều đó, cho dù không thể nói như thế nào hay chính xác tại sao. Bà ta sẽ tự kết liễu đời mình, Virginia tin là vậy. Phải, bà ta sẽ làm như thế.
Virginia đặt bút xuống. Bà muốn ngồi viết cả ngày, làm kín ba mươi trang giấy thay vì ba trang, nhưng sau những giờ đầu tiên, có thứ gì đó trong bà chững lại và bà lo lắng nếu cố gắng quá giới hạn, bà sẽ làm hỏng cả quá trình sáng tác. Bà sẽ khiến nó rơi vào một vực thẳm rời rạc, sẽ không bao giờ quay trở về được. Cùng lúc, bà căm ghét việc phải sử dụng mọi thời khắc tỉnh táo của mình vào bất cứ việc gì khác ngoài viết. Bà luôn làm việc trong nỗi sợ phát bệnh trở lại. Thoạt tiên những cơn nhức đầu xuất hiện, một cảm giác đau đớn lạ lẫm cho dù nhìn nhận theo góc độ nào (“nhức đầu” dường như luôn là cách miêu tả chưa đầy đủ để dành cho chúng, nhưng gọi chúng theo bất cứ cách nào khác sẽ lại là quá cường điệu). Chúng thâm nhập vào bên trong bà. Chúng định cư bên trong con người bà đúng hơn là chỉ đơn thuần quấy rầy hành hạ bà, giống như cách những con virus sống
https://thuviensach.vn
trong vật chủ của chúng. Những cơn đau báo hiệu sự xuất hiện của chúng, ném vào hai mắt bà những quầng sáng chói lóa một cách dai dẳng đến mức bà phải thầm nhắc mình rằng những người khác sẽ không thể thấy chúng. Sự đau đớn xâm thực bà, nhanh chóng thay thế Virginia, với những đường răng cưa lởm chởm sắc như dao, tất cả đều trở nên rõ rệt tới mức bà không khỏi hình dung về nó như một thực thể sống riêng biệt. Bà có thể nhìn thấy nó trong lúc đi cùng Leonard trên quảng trường, một đám màu trắng bạc lấp lánh bồng bềnh trôi nổi trên những viên đá lát đường, có hình dạng biến đổi ngẫu nhiên, dường như là chất lỏng nhưng lại gắn liền thành một khối, giống như một con sứa. “Gì vậy?”, Leonard hẳn sẽ hỏi. “Đó là cơn nhức đầu của em” và bà sẽ trả lời như thế. “Quên nó đi.”
Cơn nhức đầu luôn hiện hữu ở ngay kia, rình rập vào những thời khắc tự do của bà, dù kéo dài nhưng nó luôn có vẻ chỉ là tạm thời. Đôi lúc cơn nhức đầu chỉ chiếm cứ một phần con người bà trong một đêm hay một hoặc hai ngày, rồi rút lui. Đôi lúc nó lưu lại, trở nên dữ dội hơn cho tới khi chính bà suy sụp. Những lần như thế, cơn nhức đầu vươn ra khỏi đầu bà và thâm nhập vào thế giới xung quanh. Mọi thứ trở nên chói lóa. Mọi vật đều bị chìm trong một quầng sáng rực rỡ và bà khẩn thiết cầu nguyện xin có được bóng tối như thể một người lữ hành lạc đường trên sa mạc cầu mong chút nước. Thế giới không còn chút bóng tối như thể sa mạc không còn giọt nước nào cả. Không còn chút bóng tối nào trong căn phòng đã đóng hết cửa, không còn chút bóng tối nào sau hai mi mắt bà. Chỉ có ánh sáng lóa mắt mà thôi. Khi bà bước vào lãnh địa chói chang không ngưng nghỉ này, những giọng nói bắt đầu vang lên. Đôi lúc chúng chỉ là những tiếng lẩm bẩm khe khẽ quái gở như thể kết tụ lại từ không khí; đôi lúc chúng phát ra từ sau các món đồ gỗ hay vọng ra từ trong các bức tường. Chúng không rõ ràng nhưng đầy ắp ý nghĩa, không thể chối cãi, xưa cũ và thô tục. Chúng là sự giận dữ, là những lời buộc tội, là sự vỡ mộng. Thỉnh thoảng chúng thì thầm trao đổi với nhau, trích dẫn những đoạn sách. Có những lúc, chỉ thoáng qua thôi, bà có thể nhận ra một, hai từ. “Ném mạnh” một lần và “dưới” hai lần. Từng có một lần, không nghi ngờ gì nữa, một bầy chim sẻ hát bằng tiếng Hy Lạp. Tình trạng này khiến bà bị giày vò khổ sở; bà sẵn
https://thuviensach.vn
sàng la hét với Leonard hay bất cứ ai khác lại gần (khắp người lóe ra ánh sáng chẳng khác gì những con quỷ); thế nhưng đôi lúc tình trạng này bọc kín lấy bà, hết giờ này qua giờ khác, như một cái kén. Cuối cùng, khi nó trôi qua, bà lại xuất hiện, kinh hoàng, run rẩy, nhưng đầy ý tưởng và sẵn sàng làm việc trở lại một khi đã được nghỉ ngơi đầy đủ. Bà ghê sợ quãng thời gian chìm đắm trong đau đớn và thứ ánh sáng điên rồ của mình, ngờ rằng chúng thực sự cần thiết. Cho tới lúc này bà đã được tự do một khoảng thời gian khá lâu, đã vài năm. Bà biết cơn nhức đầu có thể quay trở lại bất thình lình như thế nào nhưng bà loại trừ điều đó trước khi có mặt Leonard, đôi lúc làm ra vẻ khỏe mạnh hơn. Bà sẽ quay về London. Thà chết vì điên ở London còn hơn tan thành hơi trong quên lãng ở Richmond.
Trong tâm trạng lo lắng, bà quyết định rằng mình đã kết thúc ngày hôm nay. Nhưng mối ngờ vực luôn hiện hữu. Liệu bà có nên cố thêm một giờ nữa không? Liệu bà đang sáng suốt hay chỉ lười biếng? Sáng suốt, bà tự nhủ và tin là vậy. Bà đã viết được hai trăm năm mươi từ, khoảng chừng đó. Hãy coi thế là đủ. Hãy có niềm tin rằng bà sẽ lại ở đây, vẫn là chính mình một lần nữa vào ngày mai.
Bà cầm tách cà phê nguội ngắt lên, vẫn còn một ít trong đó, rồi đi ra khỏi phòng, xuống cầu thang tới phòng in, nơi Ralph đang đọc các trang in thử sau khi Leonard đã xong việc với chúng.
“Chào bà”, Ralph chào Virginia, vừa hồ hởi vừa bối rối. Khuôn mặt điển trai tròn trịa, điềm tĩnh của cậu ta đỏ ửng, vầng trán thì phừng phừng; bà có thể thấy ngay lập tức, sáng hôm nay không phải là một buổi sáng tốt lành gì với cậu ta. Leonard hẳn đã bực bội cằn nhằn về một lỗi lầm nào đó có thể vừa xảy ra hoặc sót lại từ hôm qua và lúc này, Ralph đang ngồi đọc bản in thử và nói “Chào bà” với khuôn mặt đỏ bừng của một cậu bé vừa bị quát tháo mắng mỏ.
“Chào cậu”, bà đáp lại với giọng thận trọng, thân tình nhưng không thông cảm. Những người phụ việc trẻ tuổi này sẽ lần lượt đến rồi đi, Majorie đã được thuê (cô ta có giọng nói lè nhè khủng khiếp) để làm các công việc
https://thuviensach.vn
Ralph coi là không xứng đáng để anh ta làm. Tất nhiên, rồi chẳng mấy chốc thì Ralph, sau đó là Majorie, sẽ ra đi. Để rồi Virginia lại tìm thấy ai đó mới toanh chào bà vào buổi sáng với khuôn mặt đỏ bừng. Bà biết Leonard có thể tỏ ra cộc cằn, cay nghiệt và luôn đòi hỏi cao quá mức. Bà biết những người trẻ tuổi này thường bị phê bình một cách không công bằng, nhưng bà sẽ không đứng về phía họ chống lại ông. Bà sẽ không đóng vai bà mẹ để can dự vào, cho dù họ có khẩn cầu bà làm thế với nụ cười tha thiết và đôi mắt đầy đau khổ. Nói cho cùng, Ralph thuộc về Lytton và Lytton luôn đón nhận cậu ta. Cậu thanh niên này cũng như những chàng trai cô gái trạc tuổi rồi sẽ tới đây, tiếp tục làm bất cứ công việc gì mà họ lựa chọn trong thế giới rộng lớn hơn - không ai trông đợi họ làm việc cả đời là chân phụ việc tại xưởng in. Leonard có thể chuyên quyền, ông có thể không công bằng, nhưng ông là người bạn đồng hành của bà, người chăm sóc cho bà và bà sẽ không phản bội ông, chắc chắn là thế, chỉ vì một anh chàng Ralph điển trai non nớt hay vì Majorie, với giọng nói chẳng khác gì con vẹt đuôi dài của cô ta.
“Có mười lỗi trong tám trang”, Leonard nói. Những nếp hằn quanh miệng ông sâu đến mức có thể nhét cả đồng một penny vào trong đó.
“Thật may là anh đã tìm ra chúng”, Virginia nói.
“Dường như mấy lỗi sai tập trung vào đoạn giữa. Em có nghĩ rằng chất lượng văn viết tồi thực sự gây ra nhiều lỗi hơn không?”
“Em thích được sống trong một thế giới sự thật biết chừng nào. Em sẽ ra ngoài và đi dạo một vòng cho nhẹ đầu, sau đó em sẽ quay về và ăn uống thật nhiều.”
“Mọi chuyện đang tiến triển tốt”, Ralph nói. “Tới cuối ngày chắc ông cũng xong việc rồi.”
“Rất may mắn”, Leonard nói, “nếu xong được vào giờ này tuần tới.” Mặt Ralph chuyển sang màu đỏ rõ ràng hơn. Tất nhiên rồi, bà nghĩ. Ralph
https://thuviensach.vn
sắp bản in và làm việc đó một cách cẩu thả. Bà nghĩ, sự thật đang bình thản ngồi thu lu giữa hai người đàn ông đang ăn vận toàn màu xám một cách đạo mạo kia. Nó không ở phía Ralph, anh chàng lính bộ binh trẻ trung yêu thích văn chương cùng những ly brandy và những chiếc bánh quy đang chờ đợi khi công việc trong ngày hoàn tất, với sự nồng nhiệt tương đương hay thậm chí còn mãnh liệt hơn; một chàng trai tốt tính, không có gì nổi bật và khó lòng có thể trông cậy cậu ta làm công việc bình thường của thế giới bình thường trong khoảng thời gian được phân cho mình. Cũng như thế, sự thực (than ôi) cũng không nằm về phía Leonard, Leonard xuất chúng và không biết mệt mỏi, người từ chối phân biệt chậm trễ và thảm họa; người tôn thờ việc hoàn thành công việc trên mọi thứ khác và làm cho mình trở nên không thể chịu đựng nổi với những người khác vì ông thực sự tin mình có thể tìm ra tận gốc rễ và sửa chữa lại mọi biểu hiện không hiệu quả và tầm thường của con người.
“Em tin chắc”, bà nói, “nếu làm cùng nhau, chúng ta có thể kịp lễ Giáng sinh”.
Ralph nhìn bà cười với vẻ nhẹ nhõm hiện rõ mồn một, tới mức bà chỉ muốn tát cho cậu ta một cái. Anh chàng đã phóng đại quá mức độ thông cảm của bà - bà không ngả về phía cậu ta mà về phía Leonard, theo gần đúng như cách mẹ bà rất có thể đã làm để giảm nhẹ đi lỗi lầm của một người hầu trong bữa tối, bằng cách tuyên bố là cái liễn bị đánh vỡ không báo trước điềm gì; rằng vòng tròn khép kín của tình yêu và sự kiên nhẫn không thể bị phá vỡ; rằng tất cả vẫn an toàn.
https://thuviensach.vn
Bà Brown
Cuộc sống, London, khoảnh khắc này của tháng Sáu.
Cô bắt đầu cho bột mì vào một chiếc bát màu xanh. Bên ngoài cửa sổ là vạt cỏ ngắn tách ngôi nhà ra khỏi nhà của những người hàng xóm, cái bóng của một con chim lao vụt qua bức tường trát vữa trắng của ga ra nhà bên. Trong chốc lát, Laura cảm thấy rất thích cái bóng của con chim, với những dải trắng lóa và xanh lục. Chiếc bát đặt trên bàn bếp trước mặt cô có màu trắng, hơi ngả xanh nhạt, với một dãy những chiếc lá màu trắng chạy quanh rìa. Những chiếc lá đều giống nhau, được cách điệu theo kiểu hoạt hình, vẽ theo góc nghiêng và dường như thật hoàn hảo nếu không có một chiếc lá bị lỗi ở bên rìa. Một trận mưa bột trắng mịn rơi vào trong bát.
“Chúng ta bắt đầu thôi”, cô nói với Richie. “Con muốn xem không?” “Có ạ”, cậu bé đáp.
Cô quỳ xuống chỉ cho con trai chỗ bột mì vừa đổ vào bát. “Bây giờ. Chúng ta sẽ đong ra bốn cốc. Ồ, con trai. Con có biết bốn là bao nhiêu không?”
Cậu bé giơ bốn ngón tay lên.”Tốt”, cô nói. “Rất tốt.”
Lúc này, cô nhìn cậu bé một cách vô cùng trìu mến, đúng như cách cô từng nhận bánh Thánh trước khi thành hôn và cải đạo (mẹ cô sẽ không bao giờ tha thứ cho cô, không bao giờ). Trong cô tràn ngập tình yêu mạnh mẽ, không chút mơ hồ.
“Con đúng là một cậu bé ngoan và thông minh nữa”, cô nói.
Richie cười toe toét, cậu bé ngắm mẹ một cách say sưa. Cô nhìn lại đứa con trai. Hai mẹ con cùng ngừng lại, nhìn nhau và trong một khoảnh khắc cô
https://thuviensach.vn
chính xác là một phụ nữ đang mang thai quỳ gối xuống sàn bếp với cậu con trai ba tuổi của mình, một cậu bé đã biết số bốn là bao nhiêu. Cô là bức chân dung hoàn hảo của chính mình, không có khác biệt nào hết. Cô sắp làm một cái bánh sinh nhật - chỉ là một cái bánh - nhưng trong tâm trí cô lúc này, nó cũng hào nhoáng và lộng lẫy như những chiếc bánh trong mấy tờ tạp chí; thậm chí còn tuyệt hơn nữa kia. Từ những nguyên liệu đơn giản nhất, cô hình dung chính mình làm ra một cái bánh với tất cả sự khéo léo, giống như làm ra một chiếc bình gốm hay một ngôi nhà. Cái bánh sẽ toát ra sự rộng rãi và niềm hứng khởi đúng như cách một ngôi nhà tốt đem đến cảm giác về sự tiện nghi và an toàn. Cô thầm nghĩ, hẳn đó là những gì các nghệ sĩ hay kiến trúc sư cảm thấy (đó là một sự so sánh rất lớn, cô biết, thậm chí còn hơi ngốc nghếch nữa, nhưng dẫu sao vẫn là so sánh) khi đứng đối diện trước giá vẽ, đá, dầu hay xi măng ướt. Chẳng phải một cuốn sách như Bà Dalloway cũng từng có lúc chỉ đơn thuần là trang giấy trắng cùng một lọ mực sao? Đó chỉ là một cái bánh thôi mà, cô tự nhủ. Nhưng dẫu sao vẫn phải làm. Có những chiếc bánh, sau đó lại là những chiếc bánh. Lúc này, cầm trên tay một chiếc bát đầy bột mì trong một ngôi nhà ngăn nắp dưới bầu trời California, cô hy vọng sẽ cảm thấy hài lòng và tràn đầy cảm hứng như một nhà văn khi đặt bút viết câu đầu tiên, hay một kiến trúc sư bắt đầu phác thảo kế hoạch.
“Được rồi”, cô nói với Richie. “Con sẽ làm đầu tiên.”
Cô đưa cho con trai cái cốc đong bột bằng nhôm sáng bóng. Đây là lần đầu cậu bé được tin tưởng giao cho một công việc như thế này. Laura để xuống sàn cái bát thứ hai, không đựng gì, cho con trai. Cậu bé giữ lấy chiếc cốc đong bằng cả hai tay.
“Bắt đầu thôi”, cô nói.
Giữ lấy hai tay Richie để hướng dẫn cho con trai, cô giúp cậu bé vục cốc đong vào trong bột. Chiếc cốc vục vào một cách dễ dàng và qua thành cốc mỏng, cậu có thể thấy cảm giác mịn màng như lụa và hơi rin rít khi tiếp xúc với bột mì. Một đám bột nhỏ bay lên theo chiếc cốc. Hai mẹ con lại bưng
https://thuviensach.vn
chiếc cốc lên, lần này đầy bột. Bột mì rơi xuống thành dòng theo thành cốc một màu trắng bạc. Laura bảo con trai cầm chiếc cốc thật cẩn thận và cậu bé cố gắng làm theo một cách đầy lo lắng, rồi bằng một động tác thật nhanh nhẹn, cô gạt đi phần bột nhô lên trên miệng cốc và tạo ra một bề mặt trắng tinh không chút tỳ vết, bằng chằn chặn với miệng cốc. Cậu bé tiếp tục giữ chiếc cốc bằng cả hai bàn tay.
“Tốt lắm”, cô nói. “Giờ chúng ta có thể cho nó vào cái bát còn lại. Con có tự làm được việc này không?”
“Có ạ”, cậu bé nói, mặc dù không hoàn toàn chắc chắn. Cậu bé tin rằng cốc bột này là có một không hai và không thể thay thế được. Mang một cây cải bắp qua đường là một chuyện, mang đầu bức tượng Apollo của Rilke mới được khai quật lại là chuyện khác.
“Vậy chúng ta bắt đầu nào”, cô nói.
Cậu bé cẩn thận đưa chiếc cốc qua cái bát thứ hai rồi giữ nó ở đó, đờ người ra, ngay trên lòng bát trắng lóa (đây là chiếc bát cỡ nhỏ hơn gần nhất trong một bộ bát xếp lồng vào nhau có màu xanh nhạt với dải lá màu trắng viền quanh miệng). Cậu bé hiểu mình phải đổ bột mì vào trong bát nhưng cậu có thể hiểu nhầm những lời chỉ dẫn và sẽ làm hỏng tất cả; nếu làm đổ bột ra ngoài thì cậu sẽ gây ra một thảm họa nào đó lớn hơn, làm đảo lộn một cân bằng chông chênh nào đó. Cậu bé muốn ngước mắt nhìn lên mẹ, nhưng lại không thể rời mắt khỏi chiếc cốc.
“Dốc ngược nó lên”, cô nói.
Đứa bé dốc ngược cốc lên với một cử chỉ vội vã, hoảng hốt. Khối bột do dự trong một phần nhỏ giây, rồi cũng rơi xuống. Bột rơi xuống nặng nề, thành một đám ít nhiều giống với hình dạng chiếc cốc. Một đám bụi lớn hơn bốc lên, gần như chạm tới tận mặt cậu bé, rồi biến mất. Cậu bé nhìn chăm chăm xuống thứ cậu vừa tạo ra: một quả đồi màu trắng, hơi vón hạt, lốm đốm
https://thuviensach.vn
những mảng bóng sẫm màu, vươn lên giữa lòng bát màu trắng kem sáng bóng.
“Tiếc quá”, mẹ cậu nói.
Cậu bé nhìn mẹ kinh hoàng. Đôi mắt cậu ướt nhòe.
Laura thở dài. Tại sao con trai cô lại yếu đuối và hay hối hận vô cớ thế nhỉ? Tại sao cô lại phải cẩn thận đến thế với nó? Trong một khoảnh khắc - chỉ một khoảnh khắc - hình dạng của Richie bỗng thay đổi một cách khó tả. Con trai cô trở nên to lớn hơn, rạng rỡ hơn. Đầu cậu bé to ra. Một quầng sáng trắng bao quanh cậu. Trong chốc lát, cô chỉ muốn bỏ đi - không phải để làm hại con trai cô, cô sẽ không bao giờ làm thế - nhưng để được tự do và không bị trách cứ.
“Không, không”, Laura nói. “Con làm tốt lắm. Rất tốt. Đúng như cần phải làm.”
Cậu bé mỉm cười trong nước mắt, bất chợt thấy thật tự hào về bản thân, gần như nhẹ nhõm đến phát cuống lên. Vậy là ổn cả rồi, không cần gì ngoài vài lời âu yếm, một chút trấn an. Cô thở dài. Rồi dịu dàng xoa đầu con trai.
“Vậy bây giờ”, cô nói. “Con đã sẵn sàng xúc một lần nữa chưa?”.
Cậu bé gật đầu một cách ngây thơ, không chút dè chừng, tới mức cổ họng cô nghẹn lại vì tình yêu đang dâng trào. Đột nhiên cô cảm thấy, dường như để nướng một chiếc bánh hay để nuôi dạy một đứa trẻ đều thật dễ dàng làm sao. Cô yêu con bằng một tình yêu thuần khiết, như những bà mẹ vẫn làm - cô không còn thấy bực bội với con, không ước mong được bỏ đi nữa. Cô yêu chồng và vui mừng khi có một gia đình. Dường như có thể (không có vẻ gì là không thể) cô đã vượt qua lằn ranh vô hình, lằn ranh luôn chia cách cô khỏi những gì cô muốn cảm thấy, khỏi con người cô muốn trở thành. Dường như cô vừa trải qua một biến đổi âm thầm nhưng sâu sắc, ngay tại đây, trong căn bếp này vào chính khoảnh khắc đời thường nhất này: Cô đã bắt kịp chính mình. Cô đã nỗ lực rất lâu, rất miệt mài, một cách chân thành
https://thuviensach.vn
và giờ đây cô đã nắm được bí quyết để sống một cách hạnh phúc, là chính mình, cũng như cách một đứa trẻ học được vào một thời khắc cụ thể cách giữ thăng bằng trên một chiếc xe đạp hai bánh. Dường như mọi thứ rồi sẽ tốt đẹp với cô. Cô sẽ không để mất hy vọng. Cô sẽ không than vãn về những năng lực đã đánh mất, những tài năng chưa được khám phá (sẽ thế nào nếu rốt cuộc cô chẳng hề có chút tài năng nào?). Cô sẽ tiếp tục dành hết cho con, cho chồng, ngôi nhà và những bổn phận của cô, mọi điều tốt đẹp nhất cô có. Cô muốn có đứa con thứ hai này.
https://thuviensach.vn