🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Thần Thoại La Mã
Ebooks
Nhóm Zalo
https://thuviensach.vn
Mục lục
Lời Giới Thiệu
Tiểu Dẫn
I. Cơn Thịnh Nộ Của Junon
II. Mưu Kế Của Ulysse
III. Lênh Đênh Trên Sóng
IV. Hướng Về Italie
V. Nữ Hoàng Didon
VI. Giàn Hỏa Trên Sân Thượng
VII. Vì Sao Phải Dựng Thành Aceste?
VIII. Đường Xuống Địa Ngục
IX. Đền Thờ Janus
X. Khách Trọ Của Vua Arcadien
XI. Nisus Và Euryale
XII. Máu, Vinh Quang Và Cái Chết
XIII. Ngập Trời Khói Lửa
XIV. Lời Khuyên Của Kẻ Chiến Thắng Thành Troie XV. Đoạn Kết
Notes
https://thuviensach.vn
THẦN THOẠI LA MÃ
G. Chandon
www.dtv-ebook.com
Lời Giới Thiệu
Sau cuộc chiến thành Troie, những người Troie đi đâu về đâu? Phải chăng họ sẽ bị tuyệt diệt hoặc hoàn toàn khuất phục, trở thành nô lệ của người Hy Lạp? Nghe những lời sấm truyến mách bảo, hoàng tử thành Troie là Énée, con trai của nữ thần tình yêu và sắc đẹp Vénus, cùng những chiến binh kiên cường đã quyết tâm tìm đến vùng đất Italie để tái sinh dân tộc, xây dựng đế chế hùng mạnh mới. Nhưng Junon – nữ hoàng của các vị thần vẫn luôn thù ghét và tìm cách ngăn cản bước chân định mệnh đem tương lai xán lạn đến cho họ. Với cuốn sách Thần thoại La Mã, bạn đọc sẽ được sống trong những giây phút lịch sử hào hùng, chứng kiến hành trình gian khổ và hùng tráng của những anh hùng thành Troie. Liệu các thế lực thù địch, cả thần và người có ngăn cản, tiêu diệt được họ, hay người Troie sẽ giành được vận mệnh huy hoàng của mình?
https://thuviensach.vn
THẦN THOẠI LA MÃ
G. Chandon
www.dtv-ebook.com
Tiểu Dẫn
Tacite kể rằng: Một hôm, khi Virgile vào rạp hát, tất cả khán giả đều đứng lên bày tỏ lòng ngưỡng mộ. Những tác phẩm trước đây của đại thi hào Latin Virgile (người cùng thời và là bạn thân thiết của hoàng đế Auguste) cuối cùng đã mang vinh quang đến cho ông. Để hoàn thành bộ sử thi Énéide, Virgile đã phải làm việc miệt mài suốt mười một năm, và sau khi ông qua đời, tác phẩm đã trở thành một thành tựu chói lọi. Trong bộ Énéide dạt dào âm hưởng Iliade và Odyssée của Homère, Virgile đã ngợi ca sự hình thành dân tộc La Mã, dân tộc mà theo truyền thuyết thì tổ tiên của họ là Énée và những người dân cuối cùng của thành Troie1. Ngọn lửa yêu nước cháy bỏng trong lòng nhà thơ đã khiến những câu chuyện thần thánh trở nên sống động, rất gần gũi với đời thực. Sự uyên bác của ông bao trùm tác phẩm đến mức những nhà sử học có thể tìm thấy trong đó những tư liệu chính xác để mô tả cuộc sống, sinh hoạt của con người thời cổ xưa. Thiết nghĩ, trước khi tìm hiểu về những tác phẩm cổ điển, giới trẻ có thể học hỏi được rất nhiều điều qua những thiên anh hùng ca, nơi mà Thần Thánh và Con Người sống với nhau thật gần gũi, hài hoà và thi vị. Con người thời nay cũng như mọi thế hệ quá khứ hay tương lai, hầu hết ngay từ khi còn trẻ đều đã cảm thấy hứng thú với những nhân vật anh hùng của đại thi hào Virgile.
https://thuviensach.vn
THẦN THOẠI LA MÃ
G. Chandon
www.dtv-ebook.com
I. Cơn Thịnh Nộ Của Junon
— Sung sướng thay những kẻ được gục ngã dưới chân những thành lũy cao ngất của thành Troie, ngay trước mắt những người thân yêu! Sao ta lại không được chết giữa trận tuyến hỗn loạn, dưới những mũi giáo của Diomède? Thân xác ta sẽ được quằn quại trên mảnh đất quê hương như các anh, Hector dũng cảm và Sarpédon! Dòng Simoïs sẽ cuốn phăng ta theo những đợt sóng và nhấn chìm ta như biết bao chiến sĩ anh hùng! Giọng Énée rền rĩ cất lên vang đến tận bầu trời đầy chớp lóe. Nhưng mặc cho người chiến binh mỏi mòn giơ hai tay cầu khẩn: phong ba vẫn nổi lên, dâng sóng loạn cuồng. Và hai mươi chiến thuyền của thành Troie đã trải qua bao năm tháng, dọc ngang trên những vùng biển âm u mong tìm nơi cập bến, dường như sắp phải lâm vào trận chiến cuối cùng. Gió rít dữ dội xé toang những cánh buồm, bẻ gãy những mái chèo, ném những đợt sóng cao như núi lên mũi và mạn thuyền, xô các con tàu va vào những tảng đá ngầm khổng lồ lấp ló sát mặt nước. Tiếng kêu khóc vang lên thảm thiết. Những kẻ bị đắm lặn hụp đây đó giữa những mảnh ván vụn và vũ khí nhấp nhô trên sóng ba đào. Gió gào thét loạn cuồng, từ Aquilon đến Notus gió thổi càng khủng khiếp hơn. Người canh giữ những ngọn gió là vua Éole đã mở cửa để gió thoát khỏi nhà giam. Junon, vợ của đấng Jupiter đã ra lệnh cho hắn: — Một dân tộc mà ta thù ghét đang vượt biển Tyrrhé. – Nàng nói – Họ mang đến Italie những gì còn lại của Ilion. Hãy giúp ta triệt hạ bọn người thành Troie đã thoát khỏi sự hủy diệt khi kinh đô của chúng sụp đổ, hãy nổi gió lên để đánh chìm đám gia thần thảm bại. Ta sẽ ban thưởng cho ngươi vị nữ thần kiều diễm nhất của ta: Nàng Déiopée tóc vàng sẽ là vợ ngươi. Éole vội vã làm hài lòng nữ hoàng của các vị thần, hắn phóng một ngọn giáo mở toang cánh cửa ngục giam giữ các thần gió. Thế là bão tố nổi lên. Nhưng
https://thuviensach.vn
Neptune đã nhô vầng trán phẳng lặng lên trên những ngọn sóng xôn xao. Ngài nhìn thấy chiến thuyền của Énée tan tác nghiêng ngửa và sắp sửa chìm hết xuống đáy biển. Ngài liền cau đôi mày rậm: — Lũ gió cuồng ngông, – ngài gào lên – chẳng hiểu tại sao ta còn chưa trừng trị bọn ngươi? Sao bọn ngươi dám ngang nhiên dâng tràn sóng nước vốn thuộc về ta? Hãy trốn nhanh đi! Báo với Éole rằng chỉ có ta là người duy nhất cai trị mặt biển này. Ngài giơ cao cây đinh ba, khiến những cơn sóng đang sục sôi lắng dịu lại và xua tan mây đi, trong khi lũ gió xấu hổ lũ lượt kéo nhau về ẩn nấp trong hang của Éole. Phút chốc, thay vì tiếng sóng thét gào, ta chỉ nghe thấy tiếng hát thầm thì êm ả của những mỹ nhân ngư. Những người dân thành Troie mệt lử sau hồi chống cự trận cuồng phong, vội vã hướng về bến bờ gần nhất. Bờ biển xứ Lybie đang sừng sững trước mặt họ. Một cánh rừng rậm trải dài dưới chân hai ngọn núi cao, mở ra thành hình vòng cung, soi bóng trong những dòng nước im lìm. Vài tảng đá rộng thênh thang nằm nghiêng ở ven động, tựa hồ nhô ra từ mảnh đất châu Phi, tạo thành một bến cảng khuất kín. Chính ở nơi đó, Énée ra lệnh cho bảy chiến thuyền vừa tập hợp lại được quăng neo và những người dân thành Troie đổ bộ ngay vào bờ. Achate, người chiến hữu trung thành của hoàng tử thành Troie, lấy hai viên đá lửa đánh vào nhau đốt cháy một đống lá khô, trong khi Énée nhác thấy có một đàn nai ở cách đó không xa liền vội chụp lấy cung tên và đuổi theo. Hoàng tử mải mê săn bắn. Những con nai lần lượt ngã gục dưới các mũi tên của chàng. Và khi hoàng tử quay lại bến, nơi dân Troie đang chờ đợi chàng, hoàng tử mang về cho họ đủ thịt để ăn no và quên đi những nỗi nhọc nhằn vừa qua. Thịt nai rừng vàng béo ngậy trên đống lửa than, rượu chát Sicile đổ tràn các cốc, những gương mặt ủ rũ vì mệt đã tươi tỉnh hẳn. — Hỡi các chiến hữu, – Énée dõng dạc nói, cố che giấu nỗi lo âu xáo động trong lòng bằng nét mặt trầm tĩnh – đừng lo gì cho những chiếc thuyền tản lạc. Hẳn họ cũng đã tìm ra nơi trú ẩn ở ven bờ biển này như chúng ta. Dù ta không thấy những chiến thuyền Phrygie đâu cả, nhưng ta nghĩ rằng Anthée, Capys và Caius là những thủy thủ tài ba và họ biết cách vượt qua bão táp. Đừng than thở nữa. Các thần linh sẽ chấm dứt hoạn nạn của chúng ta. Chúng ta đã từng thoát khỏi bao tai hoạ từ khi phải lìa xa thành Troie ngùn
https://thuviensach.vn
ngụt lửa khói. Chúng ta đã chống đỡ những hòn đá của bọn khổng lồ Cyclope, vượt qua hố thẳm Scylla. Hãy kiên nhẫn, đất Latium đã rộng mở, nhất định chúng ta sẽ đến đó, bởi vì chính ở nơi đó các chư thần đã cho phép chúng ta khôi phục lại nước thiêng yêu quý. — Than ôi! – Achate lắc đầu than thở, – đau buồn thay cho dân tộc ta phải chịu thảm bại trước bọn người Hy Lạp, và mỗi trận bão lại tiêu hao thêm một số người! Kẻ nào trong chúng ta sẽ còn sống sót để đặt chân lên miền đất hứa? — Achate, – giọng Énée có vẻ hờn trách – chớ nản lòng. Ta cũng như anh hết sức xót xa khi chẳng còn thấy Bronte, Amycus, Lycus, Gyas, Cléanthe và tất cả bằng hữu ở bên mình nữa, nhưng ta vẫn hy vọng vào các thần linh. Ta còn hy vọng… Tuy nhiên, đêm đến rồi, chúng ta nên ngủ. Ngày mai, trước lúc bình minh, ta sẽ đi xem xét miền đất hoang vu này. Ta muốn biết những ai cư ngụ ở đây. Để đề phòng, dân chúng nên quay xuống tàu ẩn nấp. Riêng Achate sẽ theo ta. Mọi sự diễn ra đúng như ý Énée, mặt trời vừa le lói trên đỉnh núi là hai vị chỉ huy rảo bước rời xa đám lều trại đêm qua. Họ mang theo đoản thương và đưa mắt dò dẫm những cánh rừng thấp bao quanh trước khi dấn bước vào. Tiếng gầm rú của muông thú trong đêm khiến họ phải thận trọng. Đột nhiên, một thiếu nữ hiện ra trước mặt họ. Trang phục và vũ khí của cô gái khiến người ta ngỡ đó là một cô thợ săn thành Sparte, nhưng cái nhìn long lanh, dáng vẻ trang nghiêm của cô không qua nổi mắt Énée, trước mắt chàng là một nữ thần, vị nữ thần đó khiến chàng lờ mờ nhận ra – đó là mẹ chàng, thần Vénus tuyệt trần, con gái của Jupiter, người mà đám đàn ông vẫn tôn sùng ngưỡng mộ dưới cái tên Aphrodite và Cythèrée. Chàng hướng về phía Người, đôi tay cầu khẩn. Nhưng Vénus dịu dàng đẩy chàng ra. — Hãy lên đường bình yên, – nàng nói – ngươi đã chọn đúng đường lối, hãy dẹp bỏ mọi lo âu. Jupiter đã hứa với ta sẽ trao cho ngươi đế quốc La Mã. Bọn Hy Lạp đã khiến ngươi thảm bại, những dòng giống nhà ngươi sẽ áp chế lại bọn chúng. Chúng sẽ trở thành nô lệ của con cháu Énée. Ngươi sẽ trị vì ba năm ở Lavinium, Ascagne, con cháu ngươi sẽ trị vì ba mươi năm ở Albe-la-longue và ba trăm năm sau, Romulus, con của Ilia, dòng dõi Hector thành Troie sẽ được một con sói cái cho bú. Bấy giờ sẽ là khởi đầu triều đại hùng mạnh, kéo dài hằng bao thế kỷ của người La
https://thuviensach.vn
Mã. Đó là ý muốn của Jupiter. Không bão tố nào, không trận chiến nào có thể cưỡng lại Định mệnh. Ngươi muốn biết hiện giờ mình đang ở đâu và cơn thịnh nộ của Junon đã ném ngươi về chốn nào à? Là vương quốc Punique, gần thành Carthage. Nữ hoàng Didon đã thoát khỏi tay kẻ mưu sát chồng mình, người em Pygmalion, đã rời tổ quốc Tyrr của mình, chất đầy của cải lên tàu, mang theo một số đông bộ hạ đến xây dựng một thành phố mới trên bờ biển xứ Lybie. Hãy tiến về phương Nam, ngươi sẽ thấy những thành quách đồ sộ và ngươi sẽ vui mừng gặp lại những công dân thành Troie mà ngươi vừa khóc than cho số phận của họ, tàu họ đã cập bến đó ngày hôm qua. Énée còn muốn hỏi thêm nữ thần về những điều khác, nhưng nàng đã lung linh biến mất như sương khói. Và hai chiến binh lại lầm lũi bước theo con đường mòn theo hướng bàn tay nữ thần vừa chỉ. Độ một giờ sau, họ đến trước cửa thành Carthage. Tất cả đều huy hoàng, tráng lệ: những dinh thự được xây bằng vật liệu vững chắc, kiến trúc độc đáo, và có rất nhiều đám đông náo nhiệt. Ở nơi đây, họ xây một bến cảng to rộng, đằng kia họ dựng một lâu đài, ở xa hơn họ chuẩn bị mặt bằng cho một rạp hát, ở nơi khác thì họ đang đục đẽo những hàng cột dài từ những khối đá cứng. Énée và người bạn đồng hành ngỡ như đang chứng kiến bầy ong cần mẫn rộn rịp trong tổ. Họ tiến về phía trung tâm thành phố, nơi có cánh rừng thiêng rậm mát mà nữ hoàng Didon đã cho xây dựng một ngôi đền nguy nga toàn bằng đồng để thờ thần Junon. Hẳn nữ hoàng vẫn đích thân đến tận nơi đôn đốc thợ thuyền, Énée nghĩ rằng chàng gặp nữ hoàng ở đó sẽ tiện hơn là trong cung điện. — Thưa hoàng tử, – Achate nói khi họ vừa đến ngôi đền – hãy nhìn kỹ những gì các nghệ nhân chạm trổ trên những bức tường và cánh cửa kia. Than ôi! Hỏi còn có xứ sở nào chưa nghe lời đồn đại xôn xao về sự đổ nát của kinh thành chúng ta! Énée kinh ngạc, chăm chú nhìn ngôi đền. Ở đó có một dải những bức phù điêu mô tả các trận chiến đấu ở Ilion qua từng giai đoạn khác nhau. Chàng nhận ra Achille, Hector, những người con của Atrée, Ulysse và con ngựa gỗ gieo tang tóc, Priam bị sát hại ngay dưới bàn thờ. Vị hoàng tử thành Troie bỗng tuôn trào nước mắt khi chứng kiến nỗi thống khổ của quê hương và đồng bào mình. Và trong lúc chàng còn đắm chìm trong sự trầm tư thì người mà chàng chờ
https://thuviensach.vn
đợi tiến đến. Nữ hoàng Didon đẹp như một nữ thần. Trên mái tóc óng ánh, nàng đội chiếc vương miện bằng vàng có mạng che mặt trong suốt. Tấm thân yểu điệu dưới lớp áo đỏ thẫm dài tha thướt, và vừa đi, nàng vừa thờ ơ vuốt đầu một con chó săn lông trắng, ta ngỡ như trông thấy nàng Diane dẫn đội ca múa đi qua bờ Eurotas. — Kia Anthée, Cléanthe, Sergeste, – Achate nói khẽ với Énée, vừa đưa tay chỉ những người dân thành Troie mà bão táp đã khiến họ tản lạc và đang khép nép đến gần nữ hoàng thành Carthage. – Ta nhập bọn với họ chứ? — Chờ xem, – Énée giữ bạn lại – chưa ai chú ý đến chúng ta. Để xem nữ hoàng đối xử thế nào với những người Teucère bị lưu đày kia. Chúng ta phải hành động cẩn trọng, thận trọng hơn bất cứ ai khác, vì những gia thần thành Troie đang ẩn náu trên những chiến thuyền của ta. Không thể vì sơ suất để họ rơi vào tay kẻ thù. Hãy chờ đợi và lắng nghe. Nhưng Énée an tâm ngay. Vị nữ hoàng ngự trên ngai, bên thềm ngôi đền còn xây dang dở, đang lắng nghe câu chuyện đau thương do Ilionée, một lão già khả kính của thành Troie kể lại. Ông lão nói ngắn gọn về cơn bão khủng khiếp đã xô dạt tàu bè của họ đến bờ biển xứ Lybie, vào chính cảng Carthage này, về nỗi đau đớn phải lìa xa người chủ dìu dắt họ, là vua Énée, và mục đích chuyến tàu của họ, bến bờ Italie nơi họ phải xây dựng một thành Troie mới, hãy còn quá xa. — Đừng lo sợ gì cả, Teucère, – nữ hoàng Didon dịu dàng nói khi Ilionée dứt lời – có thể sự tiếp đón của người Phénicie chúng tôi có vẻ e dè và lạnh nhạt, nhưng một đất nước đang xây dựng buộc phải cảnh giác với mọi người lạ nếu nó muốn tồn tại lâu bền. Ta sẽ giúp đỡ các người, hoặc là tìm đến xứ Hespérie hùng vĩ, hoặc là lưu lại nơi đây với ta. Ta cũng cầu cho vua Énée của các người sẽ tạt đến cảng này, bởi vì danh tiếng của những người dũng cảm thành Troie đã vang đến tai ta. Dù sao, ta sẽ cho gửi thám báo dọc theo bờ biển, để hướng dẫn ngài về đây nếu họ tìm thấy ngài ở ven biển hay giữa rừng. — Tâu nữ hoàng, – đúng lúc đó Énée vừa lên tiếng vừa rẽ đám đông bước tới – đây là kẻ mà nữ hoàng muốn tìm. Làm sao trả được ơn nàng, vị nữ hoàng đã mở rộng cửa thành, rủ lòng thương xót những kẻ hoạn nạn? Chỉ có thần linh mới có thể ban thưởng cho nàng. Muôn đời sau sẽ khắc ghi công ơn nàng đã ân cần tiếp đón những đứa con lưu lạc của Dardanus. Didon mỉm cười, ngước mắt
https://thuviensach.vn
nhìn vị anh hùng thành Troie. Nhưng nụ cười chợt ngưng đọng trên làn môi thắm. Đôi má nàng chợt đỏ bừng, và dưới lớp xiêm y lộng lẫy, trái tim nàng đập rộn rã. Bởi Énée có vẻ đẹp uy nghi lạ lùng, khác hẳn những cận tướng của nàng, có lẽ vì chàng là con trai của Vénus, vị nữ thần tuyệt sắc, đến nỗi Didon sững sờ như bị sét đánh. Nàng lặng ngắm gương mặt có đôi mắt sâu thẳm u buồn, mái tóc màu nắng phủ từng lọn dài lên đôi vai rắn chắc và đường bệ. Dáng dấp hiên ngang, bộ giáp đỏ chói với móc gài bằng vàng của chàng khiến nàng chói mắt. Nàng thở dài và ấp úng: — Thế ra chàng là Énée, con trai Anchise và thần Vénus. Chính chàng, là rể của Priam, đã nhìn thấy Créuse vợ mình chết giữa thành Troie khói lửa? Ta cảm tạ quyền năng nào đã đưa chàng đến đây. Chính ta cũng đã từng đau khổ, nên ta mới biết thương xót người khổ đau. Hãy theo ta về cung điện cùng với tất cả tùy tùng của chàng, một yến tiệc sẽ giúp các người vơi đi bao nỗi nhọc mệt. Hãy gửi một người về tàu để dẫn cả đoàn vào cảng. Ta muốn rằng ngay chiều nay, tất cả những dân thành Troie, đã bao năm phiêu bạt ê chề sẽ trở thành những khách quý của ta. Nàng đứng dậy, quay về cung điện, theo sau là đám quần thần và những người dân thành Troie lếch thếch đi theo. Achate, nghe lời Énée dặn dò, vội trở về tàu để báo cho cậu bé Ascagne biết tin cha. Chàng cũng được giao nhiệm vụ mang quà tặng cho nữ hoàng Didon, là chút của cải còn lại của Ilion đổ nát gồm: một áo choàng kim tuyến, một mạng che mặt bằng lụa mỏng màu lam, một vương trượng, một vương miện vàng dát ngọc, một chuỗi trân châu và hồng mã não mà mới đây trưởng nữ của Priam còn đeo. Sau khi đưa tất cả tàu vào cảng, Achate bước vào cung điện, mang theo tặng vật cùng cậu bé Ascagne và những người dân thành Troie. Buổi yến tiệc bắt đầu thật linh đình, rất xứng với sự khoản đãi của một nữ hoàng. Những chiếc ghế dài màu vàng hoặc đỏ thẫm bao quanh cái bàn rộng thênh thang, những người nữ nô và đám nô tì chộn rộn bên thực khách, kẻ đốt trầm hương, người dâng bánh và nước thánh, đám khác thì dọn ra những đĩa thức ăn ngon lành, thơm phức. Những ngọn chúc đài trên trần buông xuống ánh sáng chói lòa, tiếng nhạc vọng lại êm đềm thánh thót. Càng về khuya, giọng cười nói càng trở nên cởi mở ồn ào. Didon để cậu bé Ascagne ngồi cạnh mình. Nàng hôn cậu bé không biết
https://thuviensach.vn
chán, bởi đôi mắt to đen và nét mặt khôi ngô của cậu là hình ảnh sống động của Énée. Nàng say đắm nhìn vị anh hùng, không sao kìm nén mối xúc cảm đang trào dâng ngập lòng. Làm sao thoát khỏi mối tình đột ngột này? Chính thần Vénus đã mang nó đến đặt vào tim nàng. Vị nữ thần lo ngại về cách cư xử của nữ hoàng đối với những kẻ lưu đày và để nữ hoàng toàn tâm toàn ý với hoàng tử thành Troie, nữ thần đã khiến thần Ái tình nhỏ một giọt thuốc độc huyền diệu vào trái tim Didon, mặc cho cõi lòng người đàn bà kia tan nát. Thần Vénus muốn rằng Énée phải đi đúng con đường định mệnh của chàng! Buổi tiệc đã dứt, cỗ bàn đã được dọn đi. Người ta đổ rượu tràn những chiếc bình lớn. Didon nâng cốc mình lên, cái cốc nạm vàng và đá quý, hắt rượu nho ra bàn, khẽ mím môi rồi ngước nhìn lên trời. — Ô! Jupiter, – nàng nói – hôm nay là ngày tươi đẹp nhất của chúng ta – những công dân thành Tyrr cũng như thành Troie, mong thần Junon và Bacchus phù hộ chúng ta, và con cháu ta mai sau sẽ nhớ mãi tình bạn thắm thiết này. Énée – giọng nàng chợt trầm xuống nồng nàn – hãy kéo dài cái đêm đầy vui vẻ này. Qua bảy năm phiêu bạt, khi trên biển, lúc giữa rừng, hãy kể lại cho chúng em nghe những chuyến đi, những lần mạo hiểm, trước tiên hãy nói về sự sụp đổ của thành Troie. Iopas đã ngợi ca điều đó bằng cây thiên cầm của mình: vầng trăng lang thang; mặt trời khuất bóng; cội nguồn các dân tộc; sự xuất hiện của các chòm sao. Còn chàng, hãy kể cho chúng ta nghe về kết thúc bi thảm của thiên anh hùng ca Ilion. Có biết bao tình tiết gay cấn mà chúng ta thiết tha muốn biết về những anh hùng lừng lẫy đã chiến đấu dũng cảm trước khi ngã gục dưới những tường thành của Priam. Hãy kể đi, xin chàng đấy! Dứt lời, Didon nhoẻn miệng cười, nhưng lòng nàng rất xao xuyến. Nàng cầu mong đêm cứ dài ra mãi và vừng đông hãy khoan ló dạng phía chân trời. Những người thành Tyrr vây quanh nữ hoàng của mình. Họ cũng náo nức muốn biết về số phận những người thành Troie. Nhiều câu hỏi nhốn nháo khắp nơi. Énée mỉm cười điềm đạm, nhưng mặt chàng đầm đìa nước mắt khi hồi tưởng lại những giờ khắc bi thương và đau đớn. Tuy nhiên, yêu cầu của Didon đối với chàng là mệnh lệnh. Chàng chống tay lên bàn và trong khi cử tọa lặng im phăng phắc lắng nghe, hồn
https://thuviensach.vn
như chơi vơi theo lời chàng kể, chàng bắt đầu câu chuyện dài về những nỗi bất hạnh của thành Troie.
https://thuviensach.vn
THẦN THOẠI LA MÃ
G. Chandon
www.dtv-ebook.com
II. Mưu Kế Của Ulysse
Thử hỏi lòng ai có thể dửng dưng khi nghe tôi kể, dù đó là Myrmidon hay Dolope hay người dân xứ Ithaque, phải chăng bọn Hy Lạp đã phải trả giá bằng muôn ngàn sinh mạng? Bọn họ đã kiệt quệ vì chiến tranh, vì sự chống trả quyết liệt của chúng tôi. Achille đã giết Hector, người bảo vệ cao cả, nhưng Pâris đã hạ Achille, vị anh hùng Hy Lạp. Hai đội quân đều mất những chủ tướng dũng cảm và đều bị suy yếu như nhau. Bấy giờ, Ulysse, nhà vua xảo quyệt xứ Ithaque đã đưa ra một quỷ kế mang lại chiến thắng đến cho kẻ thù của chúng tôi. Với sự giúp sức của thần Minerve, họ thiết kế một con ngựa cao như núi, toàn bằng gỗ tùng của rừng chúng tôi. Từ mặt thành, chúng tôi đã có thể trông thấy cái khối khổng lồ kỳ quặc đó. Ulysse cho loan truyền rằng đó là vật cầu đảo cho chiến tranh mau kết thúc, để họ sớm được quay về quê hương, và trong thành Troie đã không thiếu những lời đàm tiếu về phương cách mong manh ngớ ngẩn mà bọn Hy Lạp bày ra để kêu gọi thần linh đoái hoài đến số phận của họ. Cũng như mọi người, tôi không nhịn được cười. Khi con ngựa vừa được làm xong, bọn Hy Lạp để vài ngày trôi qua, rồi ra vẻ mệt mỏi và chán ngán vì cuộc chống trả của chúng tôi cứ dằng dai mãi, bọn chúng chuẩn bị rút quân. Một hôm, – tôi không bao giờ quên được nét mặt hớn hở tột cùng của người đến báo tin – tôi, và tất cả dân thành Troie đều trông thấy những cánh buồm trắng và vàng nhạt của bọn Hy Lạp biến mất qua khỏi hòn đảo Ténédos. — Chúng đã ra khơi! – Người ta hét lên. Lòng dằn vặt lo âu, tôi cố gắng làm dịu đi sự vui mừng quá độ của dân chúng. Nhưng vô ích, tất cả mọi cửa thành mở toang và người ta ùa ra khắp nẻo, họ đổ xô về phía các lều trại của bọn Hy Lạp. Mọi người nhốn nháo, la hét, cười nói và ôm nhau nhảy nhót quay cuồng. Cả thành Troie như say sưa điên loạn. — Đây là lều của Dorien, kia
https://thuviensach.vn
là trại của Achille, còn đó là nơi Dolope trú ẩn, đám đông vừa hò hét vừa giẫm đạp lên những nơi còn rơi vãi các thứ vật dụng kẻ thù bỏ lại. Chỗ này là nơi đã xảy ra ác chiến dữ dội, chỗ kia là nơi tàu bỏ neo. Dân chúng vòng trong vòng ngoài, bao quanh con ngựa gỗ lạ lùng. Người ta sẽ làm gì với chiến lợi phẩm này? Ý kiến mọi người chẳng ai giống ai. — Đưa nó vào thành đi, – Thymète, cháu của Priam nói. — Không nên, – Capys thận trọng hơn, vội can – hãy xô nó xuống biển hay ít ra cũng phải triệt hạ nó đi, chắc hẳn phải có mưu kế gì đây. — Như thế sẽ xúc phạm đến thần Minerve vì kích động cơn thịnh nộ của thần với thành Troie! – nhiều người nhao nhao phản đối. Ngay lúc đó, chú Laocoon của tôi chạy đến, nét mặt giận dữ: — Bọn người nông nổi, – ông hét lên – các người hẳn chưa nghe đồn về tên Ulysse quỷ quyệt hay sao? Các người tưởng rằng bọn Hy Lạp đã thực sự rời xa bờ biển rồi chăng? Tại sao chúng thiết kế con ngựa này? Để bỏ lại cho các người à? Ta sợ bọn Hy Lạp, sợ cả quà tặng của chúng. Cái máy này được làm ra để do thám thành lũy của chúng ta, làm nơi ẩn núp cho đám quân hãm thành đấy. Hãy nghe theo ta và sớm vứt bỏ cái vật đáng ngại này. Bằng tất cả sức lực của mình, ông phóng ngọn giáo dài, cắm sâu vào sườn con ngựa đánh soạt một tiếng. Nhiều người sắp sửa bắt chước hành động ông, thì bỗng nhiên bọn chăn cừu ồn ào dẫn đến một gã trai trẻ, áo quần xộc xệch, hai tay bị trói thúc ra sau, chẳng tỏ vẻ gì muốn chống cự lại cả. Thế là đám đông hướng về phía gã, nhiều tiếng thét “giết, giết đi!” nổi lên, khi người ta nhận ra gã là một tên Hy Lạp đáng ghét. — Ngươi là ai? Tại sao quanh quẩn ở bờ biển này? – Vua Priam hỏi tên tù binh – Tại sao ngươi cả gan chường ra trước mắt bọn ta? Gã trẻ tuổi nhún vai với vẻ chua chát: — Các người giết ta chỉ khiến người xứ Ithaque và con cháu Atride hả lòng hả dạ. Ta tên Sinon và là bạn của Palamède lẫy lừng, mà Ulysse vì ganh ghét đã vu khống tội phản quốc và đem đi xử tử. Ta không thể lặng im trước hành động ghê tởm đó, và ta thề – chẳng cần phải che giấu gì nữa, – sẽ trả thù cho Palamède ngay lúc về tới Argos. Ulysse biết được mưu định đó và muốn giết ta. Này dân Dardani, các người có biết rằng đã bao phen quân Hy Lạp có ý định rời bỏ thành Troie. Lẽ ra chúng đã rút đi từ lâu rồi, nếu gió bão không gây trở ngại. Con ngựa mà các người
https://thuviensach.vn
thấy đó đã được làm nên để hiến tế thần linh. Calchas đã nảy ra ý kiến đó. Nhưng suốt thời gian thi công, sấm sét nổ vang rền. Quân Hy Lạp hoảng sợ vội cho Eurypyle đến cầu xin Apollon phán dạy. Gã này quay về với những câu sấm khủng khiếp, khiến các tướng chỉ huy và cả “người xứ Ithaque” cũng không dám tiết lộ ngay với quân lính. Đám đông xô đẩy nhau vây quanh Sinon. Cứ nhìn vẻ khinh miệt của y khi thốt lên mấy tiếng “người xứ Ithaque”, nỗi nghi ngại gần như tan biến mất. Đối với chúng ta, Ulysse chẳng phải là kẻ đáng căm ghét nhất trong bọn người Hy Lạp đó sao? — Cuối cùng, – Sinon nói tiếp – bọn tôi được biết phải tế sống một người Hy mới mong quay về Argos được. “Trước đây, để đến được Ilion này, các người đã phải hy sinh một trinh nữ để làm dịu cuồng phong. Giờ đây, sấm thần dạy, các người phải hy sinh một binh lính mới có thể bình yên trở về tổ quốc”. Nghe tin đó, cả đội quân đều rùng mình ớn lạnh. Ai sẽ là nạn nhân của thần Apollon đây? Chính lúc đó tên Ulysse nham hiểm định trả thù tôi. Hắn buộc lão thầy bói Calchas công bố tên tôi, dâng hiến tôi cho tử thần. Tất cả quân binh đều lo sợ cho bản thân mình, nên nghe thế, mọi người đều nhiệt liệt tán thành. Nhưng trước đêm hôm tế lễ, tôi bứt dây thoát được và ẩn núp trong đầm lầy, chờ cho quân Hy Lạp rút đi. Giờ đây, tôi chẳng còn hy vọng trở về quê hương, gặp lại cha già, con dại nữa. Than ôi, có lẽ quân Hy sẽ sát hại những người thân của tôi, để trả thù việc tôi bỏ trốn. Ý trời đã muốn thế. Tôi đành phó mặc cho số phận. Sinon khóc tức tưởi, hai tay ôm lấy đầu, khiến chúng tôi xúc động vô cùng. Đích thân Priam đến cởi trói cho hắn. — Đừng quá bận tâm về những nỗi khổ của mình nữa, – ông nói – và hãy quên những kẻ đã bỏ rơi anh đi. Anh không còn là người Hy Lạp nữa. Thành Troie sẽ là quê hương của anh. Nhưng hãy nói cho tôi biết, con ngựa gỗ đồ sộ này dùng để làm gì? Đó là cỗ máy gây chiến hay là vật hiến thần linh? — Nếu tôi nói lên sự thật, ngài có tha chết cho tôi không? – Sinon hỏi. — Đương nhiên. — Thế thì, – gã người Hy vừa trịnh trọng giơ hai tay lên trời vừa nói – bởi vì ngài bảo đảm mạng sống cho tôi, tôi thề dứt bỏ mọi ràng buộc với xứ Hy Lạp, mà không e trái đạo và sẽ tiết lộ ra đây mọi điều bí mật. Trong cuộc chiến tranh này, quân Hy luôn được thần Minerve giúp sức… — Đúng thế! – Priam lầm bầm. — Cho nên khi
https://thuviensach.vn
Diomède và Ulysse giành được của thành Troie pho tượng thần Pallas, thì vị thần này đổi hẳn thái độ với bọn họ. Nhiều dấu hiệu rõ ràng chứng tỏ cơn thịnh nộ của thần Minerve, vì người ta đã xúc phạm đến Người, khi dời pho tượng khỏi nơi Người đã giáng xuống. Quân Hy nhất quyết làm mọi điều, hòng lôi kéo sự ủng hộ của Người. Theo lời bàn của Calchas, bọn họ quyết định quay về Argos tìm sự hỗ trợ và trang bị thêm vũ khí để vượt biển lần nữa và đánh úp các ngài. Con ngựa này được làm để xoa dịu cơn giận của thần Minerve. Quân Hy Lạp đã kiến tạo nó thật nặng nề và to lớn để các ngài không thể nào mang nó vào thành được. Bởi vì sấm truyền rằng, nếu con ngựa vào được trong thành, thành sẽ không bao giờ bị chiếm. Nhưng nếu các ngài phá hủy nó đi, hay vứt nó xuống biển, một tai hoạ khủng khiếp sẽ giáng xuống giang sơn của Priam. Đó là tất cả những gì Calchas bảo lại. Và quân Hy luôn mong rằng lòng căm hờn sẽ khiến các ngài phá hủy công trình của họ. Ngài còn muốn biết thêm điều gì nữa không? Sinon mệt mỏi ngồi xuống, đưa tay vuốt mặt. Thần linh ơi! Sao chúng tôi lại chẳng đập nát đầu con rắn độc đó đi! Nhưng làm sao chúng tôi lại nghi ngờ một người với những lời dối trá quỷ quyệt dường ấy? Hơn nữa, một cảnh tượng bất ngờ xảy ra, như xác nhận lời nói của Sinon. Hắn đã cảnh cáo dân thành Troie phải hứng chịu tai hoạ nếu đụng vào con ngựa gỗ kia, thì đấy, ngay trước mắt họ, khi chưa ai kịp ra tay can thiệp, Laocoon, kẻ đã dám phóng ngọn giáo dài vào sườn bộ máy khổng lồ để hiến tế cho nữ thần đã lăn ra chết thảm. Hai con rắn từ mé biển trườn lên, ướt nhẫy, dài thượt, sùi bọt và trong khi đám đông thét lên kinh hãi, rồi bỏ chạy tán loạn như đám mây tan tác dưới trận gió buốt lạnh của Eurus, các con quái vật xông thẳng đến Laocoon và hai đứa con, quấn chặt lấy họ. Các vòng cuộn siết mãi vào, lỏng ra rồi quấn cứng, cứ thế cho đến lúc các thi thể mềm nhũn, thở hắt ra hơi thở cuối cùng thì các con quái vật mới quay đầu lủi mất. — Nữ thần báo thù đấy! – Toàn dân thét lên – Hãy phá bỏ một lỗ hổng ở tường thành nếu cổng vào quá hẹp, nhưng bằng bất cứ giá nào, cũng phải mang con ngựa thiêng vào thành. Sự điên cuồng làm tăng thêm sức mạnh, mọi người đổ xô vào giúp sức. Nhiều bánh xe được lắp dưới chân ngựa, nhiều sợi dây thừng được quấn quanh cổ nó. Người đẩy kẻ kéo hì hục, bọn
https://thuviensach.vn
trẻ và các cô gái hát nhịp bài thánh ca để cổ vũ. Khi con ngựa dừng lại giữa thành, trước pháo đài, tiếng reo hò vang dội khắp thành. Ô, thành Troie, tổ quốc mến yêu, có phải chúng tôi đã mù quáng không? Cassandre, con gái Priam, đã hoài công gào thét rằng thành Troie sắp sụp đổ đến nơi, thế mà trong cái ngày cuối cùng đó, chúng tôi đã trang hoàng thành phố lộng lẫy như ngày hội. Và rồi đêm đến. Tôi đang ngủ ngon lành thì cơn mưa ập đến, Hector ngồi ở đầu giường, nhưng gương mặt lạnh lẽo và câm lặng của người chết đầm đìa nước mắt. Hai tay bấu chặt trái tim, từ đó máu cuồn cuộn tuôn ra. Tôi bật dậy, hãi hùng trước hình ảnh cái chết đau đớn. Anh cúi xuống, gần như chạm vào mặt tôi. — Dậy đi, dậy đi, – anh nói với tôi – kẻ thù đã ở trong thành. Giang sơn của Priam đã sụp đổ không gì ngăn cản nổi. Đừng phí công vô ích. Với Dĩ vãng, em hoàn toàn bất lực. Nhưng Tương lai sẽ được giao phó cho em. Nhanh lên, giữ lấy các gia thần linh hiển và kho tàng của thành Troie. Hãy mang theo xuống biển, đến tận mảnh đất mà tổ tiên xưa đã đến. Ở đó, em sẽ xây dựng một thành Troie mới. Bóng ma biến mất. Tôi ngồi dậy, lấm lét, rồi sực tỉnh và nhận ra sự náo động hãi hùng chung quanh. Nhiều đám cháy bốc lên và trận chiến đang diễn ra ác liệt trong thành. Nhiều lâu đài phụt cháy như bó đuốc. Lửa đỏ rực soi sáng cả biển xa. Dinh thự của cha tôi cách xa cung điện của Priam, nơi những tiếng thét kinh hoàng vừa vang lên. Tôi vơ vội vũ khí, chạy bừa ra nơi hỗn chiến. Tôi bắt gặp những chiến sĩ dũng cảm Pauthus, Ryphee, Dynas, và nhiều người khác nữa. Vừa chạy họ vừa báo cho tôi biết tên phản trắc Sinon thừa lúc đêm tối đã mở cánh cửa giấu kín bên sườn con ngựa gỗ, và những chiến binh Hy Lạp núp sẵn trong cỗ máy đó đã chui ra với đầy đủ vũ khí. Chúng đã cắt cổ các lính gác ở thành lũy và trong pháo đài. Trong khi đó, chiến thuyền Hy Lạp từ chạng vạng tối đã rời khỏi đảo Ténédos và tức tốc quay lại bờ biển thành Troie. Nhanh như chớp, đội quân Hy Lạp băng qua cánh đồng, ào ạt tràn vào thành, qua lỗ hổng mà chúng tôi – những kẻ ngu độn – đã tự mình phá ra đêm trước. Chúng hoà cùng với những chiến binh thoát ra từ con ngựa gỗ, tất cả do Ulysse dẫn đầu. Và chúng bắt đầu cuộc tàn sát. Ngày nào còn sống, tôi vẫn còn nghe tiếng kêu thảm thiết của những người đàn bà bị cướp mất con, tiếng rên la ai oán của
https://thuviensach.vn
những chiến sĩ thành Troie bị cắt cổ trong lúc mê ngủ, tiếng những bức tường rực lửa, đổ sập bên những vũng máu. Đã bao lần thanh đoản kiếm của tôi lút sâu vào ngực kẻ thù, tôi chẳng còn nhớ nữa. Tôi như điên loạn. Tôi chiến đấu điên cuồng với hy vọng hồn mình lìa khỏi xác, bay lên trước khi phải nhìn thấy thành phố quê hương bị hủy diệt. Trong cung điện của Priam, trận chiến thật kinh hồn, đến nỗi tưởng chừng như ở những nơi khác, cuộc chiến đã tàn lụi. Quân Hy Lạp núp sau những cái khiên to lớn, bám vào các cánh cửa, trong khi từ trên sân thượng, những kẻ bị vây hãm đã phá hủy các đỉnh tháp, ném xuống như mưa nào cột, nào đá. Tôi nhảy bổ vào một lối đi bí mật thông sang điện của Hector. Thường thường cậu bé Astyanax vẫn theo mẹ là Andromaque qua khung cửa này để tìm đến sự nâng niu vỗ về của ông nội. Tôi đến quá muộn. Cửa lớn của lâu đài đã bị đâm thủng và Pyrrhus, con trai của Achille, mình đẫm máu dân Troie, vừa cười vừa chửi rủa và chém gục Politès – đứa con trai út của Priam – ngay dưới chân ngài. Giữa lâu đài, quanh bàn thờ các gia thần, Hécube cùng con gái và con dâu quỳ lạy, tựa sát vào nhau như những con chim bồ câu mà bão táp đã thổi dạt xuống đất. Priam vươn người đứng thẳng để che chở cho họ trước kẻ thù hung bạo. Máu đứa con trai bắn vọt lên cả mặt ngài. — Thần linh sẽ trừng phạt mày, tên giết trẻ con! – Giọng nói run lên vì giận dữ của ngài cứ vang mãi bên tai tôi – Không, mi không phải là con của Achille dũng cảm và nhân hậu, mi đã nhẫn tâm giết con trai ta ngay trước mắt ta. Ông định đưa kiếm lên, nhưng Pyrrhur không để ngài kịp trở tay, hắn vung ngay lưỡi gươm lấp loáng, lia rụng cái đầu bạc phơ. Nhà vua Priam không còn nữa. Tôi kinh hoàng tột độ. Nhìn thấy ông lão bị sát hại, tôi liền nghĩ đến cha tôi, hiện cũng đang bị đe dọa bởi một cái chết tương tự. Con trai yêu quý và Créuse vợ tôi có còn sống không? Bất giác, tôi xô cửa trốn khỏi cái lâu đài mà Tử thần đang gào thét. Một bóng trắng hiện ra như một giấc mơ trước cửa đền Vesta. Tôi nắm chặt tay và dừng bước, lòng giận sôi lên, chỉ muốn chém giết cho hả. Nàng đứng trước mặt tôi kia, run rẩy bám vào một góc cột, chính vì nàng mà cả dân tộc điêu linh! Hélène, người đàn bà bội bạc, toàn thân đẫm máu người chồng xứ Phrygie, đang đắc thắng bước vào cung điện của người chồng Hy Lạp. Bởi nàng mà Ilion sụp đổ, Priam
https://thuviensach.vn
băng hà. Bến bờ Dardanie sẽ ngập máu dân Troie và người đàn bà – con quái vật kia – sẽ ngồi đó mà hưởng những giờ phút êm đềm, bên những đàn bà thành Troie đã trở thành nô lệ. Tay tôi nắm chặt đoản kiếm, nhưng một giọng nói dịu dàng thoảng nhẹ bên tai, đó là giọng nói của thần Vénus, mẹ tôi: — Con định trừng phạt ai đó, hở con? – Người nói – Một nạn nhân như con à, như tất cả những người kia, chỉ biết cúi đầu tuân theo Định mệnh? Chẳng phải Hélène đã gây ra sự sụp đổ của thành Troie đâu. Chính các thần linh đã quyết định ngày tàn của đế quốc này. Hãy nhìn kia! Ta sẽ vén mây để đôi mắt trần của con được thấy những kẻ Bất tử đang hăm hở hủy diệt thành phố của con. Và tôi thấy! Giữa những tảng đá và bụi mù ào ào tuôn xuống, thần Neptune đang tung cây chĩa ba xô ngã những bức tường, thần Minerve ngự trên chóp pháo đài, đầu đội mũ sắt, tay cầm mộc bằng da dê. Junon lung lay và gỡ các cánh cửa bằng đồng còn Jupiter thì đích thân cổ vũ quân Hy Lạp xông vào trận chiến. — Con ơi! Hãy trốn đi, – thần Vénus nói – hãy chạy trốn với những người mà con yêu quý. Con không thể nào chống lại thần linh đâu. Đi đi, ta sẽ che chở cho con. Trong lúc bấn loạn, tôi cắm đầu chạy vụt vào dinh thự của cha tôi. — Cha ơi! – Tôi hét lên với cha đang ngồi cạnh bàn thờ tổ, bình thản chờ đợi bọn Hy Lạp xông vào – Cần phải rời khỏi thành Troie. Chúng ta sẽ lẩn trốn giữa rừng núi Ida, trang bị thật nhiều tàu, rồi chúng ta sẽ ra khơi, tìm về những miền đất cách xa quân Hy Lạp, nơi đó cuộc sống sẽ êm đềm hơn. Nào, cha ơi, nhanh lên! Tôi đã ôm con vào lòng, cậu bé Ascagne rên rỉ, bám chặt cổ tôi. Créuse nắm lấy tay cha tôi. Bọn bộ hạ vội vã thu gom tất cả của cải trong cung điện. Nhưng Anchise lắc đầu: — Cha sẽ không đi, – ông nói – cha muốn được chết giữa thành Troie. Nhưng các con hãy còn trẻ, các con cần phải sống. Cứ trốn đi! Chúng tôi phủ phục dưới chân ông, nức nở van nài, nhưng vô ích. — Thế thì, – tôi trao con cho vợ, vơ vội thanh đoản kiếm và cái khiên, sẵn sàng lao ra chiến đấu – chúng ta sẽ chết mà không được báo thù, bởi cha tưởng rằng con có thể ra đi mà không có cha. Créuse quỵ xuống, kêu la thảm thiết. — Hãy thương lấy con. Không thể để nó chết được! – Nàng gào lên Tiếng thét bất chợt của cha tôi khiến chúng tôi cùng quay đầu lại. Trên mái tóc quăn của Ascagne, một ngọn lửa bỗng phụt cháy, liếm quanh những lọn tóc màu
https://thuviensach.vn
hung, tạo thành vòng hào quang rực rỡ. Chúng tôi kinh hoàng nhảy bổ tới. Tôi lấy nước rảy lên đầu đứa bé. — Điềm lành! Điềm lành! – Anchise đứng bật dậy đổi ngay sắc mặt, hét lên – Ôi! Đấng Jupiter anh minh, có thật thế không? Cháu nội tôi sẽ trị vì ư? Một tiếng sét nổ rền như đáp lại lời ông, và từ trên trời rơi xuống một ngôi sao với cái đuôi dài sáng lóe, lơ lửng trên cung điện, rồi biến mất vào khu rừng tối của núi Ida. — Đi thôi! – Cha tôi kêu lên rối rít – Đấng Jupiter đã chỉ đường dẫn đến vinh quang cho dòng họ ta. Nào, cha đã sẵn sàng. Ông cuộn những vật linh thiêng trong áo choàng – những gia thần thành Troie và níu lấy tay tôi, liêu xiêu tiến về phía cửa, bấy giờ đang bén lửa của đám cháy. — Cha ơi! – Tôi nói – Hãy để con cõng cha. Như thế, cha con ta sẽ cùng sống hoặc cùng chết với nhau. Tôi nâng cha lên vai rồi nắm lấy tay con, tôi rảo bước ra khỏi ngôi nhà của tổ tiên bao đời. Vợ tôi chạy theo sau, kế đó là những bộ hạ thẫn thờ câm nín. Trong bóng tối dày đặc, thỉnh thoảng được soi sáng bởi ánh lửa của đám cháy, chúng tôi vấp phải biết bao là chướng ngại! Tôi, kẻ đã từng tung hoành trong chiến trận, chẳng hề run sợ giữa làn tên mũi đạn, cũng phải giật mình thảng thốt trước mỗi tiếng động khẽ, khi nghĩ đến bao nhiêu sinh mạng quý báu mà mình có trách nhiệm đùm bọc, chở che. Tôi thoắt đi, thoắt dừng, chăm chú lắng nghe động tĩnh trong bóng tối. Nhưng cuối cùng, khi đến một thung lũng nhỏ hẹp, nơi có ngôi đền thờ thần Cérès tôi mới dừng lại thở, tất cả chúng tôi cảm thấy đã thoát nạn, thì một nỗi đau đớn không thể nào tả xiết chợt quặn thắt lòng tôi, vợ tôi, Créuse yêu quý của tôi đã biến mất! Nàng đã bị lạc từ lúc nào? Tôi nhớ lại trước khi rời khỏi kinh thành, tôi đã nhiều lần đổi hướng để tránh những nơi đang diễn ra các trận đánh. Có phải chính lúc đó, Créuse hoảng sợ, đã lạc mất dấu chúng tôi? Tôi gửi gắm cha tôi, Ascagne và các gia thần cho đám tùy tùng và những người dân Troie chạy loạn vừa đến nhập bọn trong ngôi đền, rồi nắm chắc đoản kiếm trong tay, tôi chạy vụt trở lại con đường vào nội thành. Tôi băng ngang cửa chính, cái cửa thành mà ban nãy chúng tôi đã đi qua, nhìn quanh quẩn rồi gọi thất thanh: “Créuse! Créuse!” Đáp lời tôi, chỉ có tiếng rên rỉ khắp nơi. Chân tôi luôn vấp phải những xác người. Hỏa hoạn tràn lan tứ phía, lửa cháy ngùn ngụt. Trước cửa ngôi đền thờ thần Junon, của cải
https://thuviensach.vn
châu báu của thành Troie chất đầy và những chiến binh Hy Lạp, dưới sự giám sát của Ulysse và Phénix, đang mang những tài sản vơ vét được từ các dinh thự đang bốc cháy đến. Tôi chạy miết về nhà. Nó chỉ còn là đống gạch vụn. Nỗi tuyệt vọng lớn dần. Chẳng sợ bị lộ, tôi không ngớt réo gọi tên nàng. Đột nhiên, giọng tôi như nghẹn lại, tóc tôi dựng đứng cả lên, tôi lảo đảo: trước mắt tôi, một bóng ma xanh lướt và mờ ảo từ từ trỗi dậy. Đó là tất cả những gì còn lại của nàng ở trên đời đấy ư? — Chàng ơi, – giọng nàng thoảng nhẹ như hơi thở – đừng gọi nữa, đừng tìm nữa, đừng khóc nữa. Chân em sẽ chẳng bao giờ được đặt lên mảnh đất của thành Troie mới và em sẽ không thể tự hào về con cháu chúng ta, nhưng em là công chúa và là dân thành Troie, em cũng không thể sống để làm nô lệ cho những mụ đàn bà Hy Lạp trong những dinh thự của bọn Dolope và Myrmidon. Nữ thần Cybèle, mẹ của các thần linh, đã đón em vào hàng ngũ nữ thần của Người. Énée yêu quý, cầu mong thời gian xoa dịu nỗi thương đau của chàng. Chàng hãy nghĩ đến tương lai. Xa kia, trên đất Hespérie có dòng sông Tibre lững lờ chảy, một vương quốc mới, một người vợ mới đang chờ đón chàng và bao thế kỷ vinh quang sẽ dành riêng cho dòng họ ta. Vĩnh biệt, người chồng yêu quý, gắng chăm sóc con chúng mình, chàng nhé! Tôi khóc nức nở, muốn siết chặt bóng hình thân yêu đó trong đôi tay. Nhưng như sương như khói, Créuse chập chờn biến mất. Tôi ngã quỵ xuống đất trong trạng thái nửa tỉnh nửa mê, lòng xót xa đau khổ. Hồi lâu sau, tôi mới dần hồi tỉnh và ý thức được thảm trạng của mình, tôi vội tìm gặp lại đội quân của tôi. Họ chẳng hề hỏi han tôi câu nào, nhưng qua nét mặt tái xanh, họ đã hiểu cả. Những người theo tôi ngày càng đông vô số kể, hầu hết vừa thoat khỏi cuộc tàn sát chạy đến đây. Đàn ông, đàn bà, trẻ con, cả một dân tộc ngơ ngác và thảm thương. — Này các bạn, – tôi nói, bởi họ đã tự động vây quanh tôi xem tôi như người lãnh đạo và che chở họ – thành Troie đã bị hủy diệt. Tôi đã trông thấy tận mắt Pyrrhur và hai tên Hy Lạp khác say máu đứng trước thềm cung điện đang bốc cháy. Tôi đã trông thấy Priam, Hécube và hai người con quằn quại trong vũng máu, trước bàn thờ tiên tổ và bọn Hy Lạp như dòng nưóc lũ tràn bờ cuốn phăng theo chúng mọi chướng ngại trên đường, kể cả đàn cừu hay chuồng trại. Chúng ta chỉ còn lại mạng sống,
https://thuviensach.vn
chúng ta là những người cuối cùng còn sót lại của một đại dân tộc. Phải làm gì đây? Rồi sẽ ra sao? Chống cự cũng vô ích. Bọn Hy Lạp chiến thắng sẽ chẳng để một viên gạch của thành phố ta đứng yên, mùa màng sẽ bị thiêu rụi, những dòng suối ngập máu đồng bào binh lính của ta, không thể nào nuôi sống chúng ta nữa. Tha hương là con đường duy nhất. Nhưng trên con đường dài phiêu lưu vô định, mở ra trước mắt ta, chúng ta không cô đơn và tuyệt vọng, vì thần linh vẫn theo ta. Những bậc gia thần thành Troie sẽ biến nơi lưu đày thành một quê hương mới. Các người đã sẵn sàng theo ta vượt biển khơi chưa? Đến bất cứ nơi nào ta đến chứ? — Vâng, – cả bọn đồng thanh hét lớn – chúng tôi sẽ tuân phục ngài đến chết, ngài là chỉ huy và là vua của chúng tôi. — Thế thì chúng ta đi ngay thôi! – Tôi nói – Mặt trời đã le lói trên đỉnh núi Ida, hãy nhắm hướng ngọn núi với rừng rậm bao quanh mà tiến tới. Trước khi mùa xuân kịp đến, ta phải đóng xong đoàn thuyền và chúng ta sẽ đến nơi nào Định mệnh đưa ta tới. Tôi lại nâng cha tôi lên vai và dấn bước vào rừng, theo sau là cả một dân tộc chạy loạn.
https://thuviensach.vn
THẦN THOẠI LA MÃ
G. Chandon
www.dtv-ebook.com
III. Lênh Đênh Trên Sóng
Thế là chúng tôi giàn giụa nước mắt, giã từ bến cảng và những cánh đồng thành Troie. Tôi hết sức trầm tĩnh và vững tin vào mục đích của cuộc hành trình dù chưa có chút ý niệm nào về nó cả. Dải đất Hésperie ấy ra sao, cả dòng sông Tibre, nơi mà tôi sẽ phải đưa dân tộc mình đến? Nhưng phải ra đi thôi. Tôi và các chiến hữu đã thành lập một hạm đội gồm hai mươi chiến thuyền vững chắc. Chúng tôi giương buồm lên, và sóng nước dập dồn sóng nước. Thành phố, đất đai xa dần rồi biến mất. Một trận gió lớn kéo phăng chúng tôi về hướng đông bắc. — Trước tiên, hãy tiến về phía Délos – cha tôi nói – chúng ta sẽ hỏi các giáo sĩ đền thờ Apollon về định mệnh của chúng ta và đoàn thuyền phải cập bến ở nơi nào. Tuân lệnh cha già, tôi cho dong buồm về vùng đất thiêng của vị thần đeo cung bạc. Đất Délos thanh bình chào đón chúng tôi. Dân Troie, sau bao ngày mệt lả trên biển, hân hoan ùa cả lên bờ. Trong khi họ nghỉ ngơi, chúng tôi, những người chỉ huy vội vã tới đền thần, băn khoăn chờ nghe từ miệng các giáo sĩ lời sấm truyền về hậu vận của chúng tôi. Chúng tôi quỳ lạy, khẩn cầu, chúng tôi ngóng đợi giọng nói uy nghiêm. Rồi giữa lúc lòng đất rung chuyển rì rầm, khiến chúng tôi vừa sợ hãi vừa cung kính, thì những lời này vang lên: — Hỡi dân Troie, hãy tìm người mẹ đầu tiên, kẻ đã sinh ra tổ tiên các ngươi, kẻ đó sẽ tiếp đón các ngươi. Dân tộc Troie sẽ gây dựng cơ đồ và ngự trị thế giới trên mảnh đất đã sản sinh ra tổ tiên người Troie. Chúng tôi bàng hoàng đứng dậy, chộn rộn mừng vui. — A! – Anchise kêu lên – dân tộc ta phải về giữa lòng đất mẹ! Tôi hồi tưởng những kỷ niệm, cố nhớ lại. Tôi có nghe kể rằng tổ tiên chúng tôi là Teucer, vị vua đầu tiên xứ Troade, thuở xa xưa, đã từ xứ Crète tìm đến bờ Rhetée, chọn nơi lập quốc. Những núi đồi, đền thờ của chúng ta đều mang tên xứ Crète. Con ơi! Hãy can đảm lên, và tất cả các
https://thuviensach.vn
người nữa, xứ Crète chỉ cách vài ngày vượt biển thôi. Hãy tế lễ Jupiter, Apollon, Neptune cho thuận buồm xuôi gió để ta về được quê cha đất tổ. Chúng tôi náo nức leo lên thuyền. Cuộc viễn du lại tiếp tục, khẩn trương hối hả, nhưng dường như vẫn cứ chậm chạp do sự nôn nóng của chúng tôi. Đoàn thuyền lướt dọc Naxos, Oleare, dãy Paros trắng xóa, rồi quần đảo Cyclade. Đến bình minh thứ ba, chúng tôi đã tới Crète. Nó hoang vắng lạ lùng. Thành phố trống không chẳng thấy bóng người. Tôi biết rằng vua Idoménée, đồng minh của Agamennon và kẻ thù chúng tôi, khi từ Troie về đã bị thần dân gây bạo loạn, buộc phải rời khỏi vương quốc. Nhưng tại sao những người dân xứ Crète cũng lìa bỏ quê hương họ? Sau đó tôi đã hiểu ra. Tôi cho xây dựng khu thành phố mà tất cả chúng tôi mong ước ở ven biển. Tôi đặt tên cho thành phố là Pergame. Tường đã xây cao, ai nấy nỗ lực dựng lên mái ấm gia đình, thì đột nhiên bệnh tật và tử thần ập đến hủy diệt chúng tôi. Bệnh dịch khủng khiếp vẫn còn lưu lại trên vùng đất mà con người đã phải bỏ trốn, ẩn núp dưới lòng suối, trong cây cỏ, giữa mạch đất. Và mùa hè nóng bức khiến sự độc hại càng khốc liệt hơn. Chỉ còn một lối thoát duy nhất: ra đi. Nhưng đi đâu, bởi sấm truyền đã dạy: mảnh đất tổ tiên là vùng đất duy nhất có thể giúp chúng tôi an cư lạc nghiệp cơ mà. — Quay về Délos, – cha tôi bảo – lại phải hỏi thần thôi. Tôi miễn cưỡng tuân lời và hạ lệnh rời đi. Chúng tôi phải trương buồm vào sáng sớm và tiến thẳng về hòn đảo thiêng, nhưng nửa đêm, lúc đang ngủ dưới bãi, tôi nằm mộng… có phải là giấc mộng không nhỉ? Các gia thần – những vị thần đáng kính của thành Troie hiện ra sáng chói hào quang. Họ cúi xuống lau dòng mồ hôi lạnh giá chảy ròng ròng trên mặt tôi. — Này Énée, – họ nói – Apollon truyền chúng ta báo cho ngươi rõ. Chúng ta đã theo ngươi kể từ khi thành Troie sụp đổ, vì bao vận mệnh huy hoàng réo gọi chúng ta. Nhưng ngươi đã hiểu lầm lời sấm dạy mới chọn nơi này mà hồi phục giang sơn. Xa về phía đông, có một xứ sở mà người Hy Lạp gọi là Hésperie, rất xinh tươi và màu mỡ. Dân cư bây giờ gọi nơi đó là Italie, tên một tướng chỉ huy của họ. Đó mới chính là đất tổ tiên ngươi. Dardanus và người em Jasius, những người dân Troie đầu tiên đã sinh ra từ đây… Sau cái chết của Jasius, Dardanus đã bỏ xứ ra đi. Chàng đến Crète và được Teucer tiếp đón và gả con gái cho,
https://thuviensach.vn
sau đó chàng xây dựng thành Ilion ở ven bờ biển phương đông. Énée, cháu đích tôn của Teucer, cũng là hậu duệ Dardanus. Không phải ngươi sẽ trị vì ở Crète, mà ở trên đất Ausonie kia Tôi bật dậy. Các gia thần đã biến mất. Tôi chạy đi tìm cha tôi, run rẩy kể lại cơn ảo mộng vừa qua. — Ồ! – Ông cụ kêu to – Đó chẳng phải là giấc mơ hão huyền đâu! Ta đã lầm khi ngỡ Teucer là tổ phụ giống nòi. Đúng rồi, trước hết chúng ta là con cháu của Dardanus, người không phải từ Crète đến. Giờ đây ta bỗng nhớ lại lời Cassandre, con gái Priam, đã tiên đoán về hậu vận huy hoàng của dân tộc ta. Nàng có nói về Hésperie, về Italie… Đúng thế, ta nhớ ra rồi. Lên đường thôi con ơi! Hướng về phía quê cha đất tổ! Vài giờ sau, những ngọn núi Crète đã chìm khuất sau phía chân trời. Những cánh buồm no gió, đưa thuyền lướt như bay trên mặt biển. Tôi tin chuyến vượt biển sẽ nhanh chóng, thuận lợi. Việc tế lễ, dâng rượu hẳn đã khiến các vị thần hài lòng. Tim chúng tôi rộn rã niềm vui và hy vọng. Đột nhiên, một trận cuồng phong nổi lên, chứng tỏ tôi đã lầm khi quá trông chờ vào sự bao dung của thần thánh. Trong bốn hôm ròng rã, những đám mây đen kịt vây phủ, chúng tôi trôi nổi bập bềnh trên bao vực thẳm quay cuồng, lênh đênh mù mịt. Viên hoa tiêu Palinure báo cáo rằng đã không còn nhận ra phương hướng nữa vì các vì sao trên bầu trời đã biến mất tăm. Chúng tôi phải lo chống chọi với gió to, sóng dữ, việc định hướng đành gác lại sau. Khi mây đen và gió qua đi, một dải đất hiện ra trước mắt chúng tôi. Chúng tôi cố sức chèo vào bờ. Đó là quần đảo Strophade. Khốn khổ thay! Chúng tôi lại gặp phải bọn ác thần, quái vật có cánh và chân kền kền, khiến đám đàn bà mặt tái nhợt. Chúng vẫn thường xuyên cư ngụ ở nơi đó: mọi sinh hoạt của chúng đều nhằm mục đích săn mồi. Chúng tôi vừa ghé bến, vừa mới thoải mái thả mình lên thảm cỏ ven bờ, chưa kịp quay chín những mảng thịt dê (loại thú đầy rẫy trên các đảo này), thì từ mỏm núi cao, bọn ác thần ào xuống. Chúng đập cánh vang trời, rú lên từng tiếng ghê rợn, cướp đoạt hết thức ăn bất chấp sự chống trả của chúng tôi. Vài người tuốt dao ra, đâm loạn xạ vào chúng, nhưng mũi dao cứ trượt qua lớp lông cứng tua tủa. Chúng tôi đành hậm hực nhìn bữa ăn của mình bị cướp đi mất. Tôi đã hoài công khuyên người của tôi chớ đụng đến các con vật gớm ghiếc đó, vì họ đã chẳng chịu
https://thuviensach.vn
nghe. Và việc chống trả ấy đã mang đến hậu quả tai hại. Quả thế, một con ác thần đậu lên mỏm đá ngay phía trên đầu chúng tôi và hét oang oang: — Bọn Dardanus liều lĩnh kia! Các ngươi dám hạ thú săn của chúng ta, điều đó sẽ mang tai hoạ cho các ngươi. Các ngươi tìm đến Italie, các ngươi muốn vào đến bến cảng ấy ư? Cứ đi đi. Nhưng trước khi các ngươi dựng được tường cao, nơi cái thành quách dành cho các ngươi, các ngươi sẽ bị đói, nạn đói khủng khiếp sẽ cào xé ruột gan các ngươi, bắt các ngươi sẽ phải cắn vỡ vụn cả bàn ăn mà nhai ngấu nghiến. — Thánh thần ơi! – Cha tôi chắp tay lên trời khấn vái khi con ác điểu vừa vỗ cánh bay mất – Xin tránh cho chúng tôi nạn đói bi thảm và cứu giúp một dân tộc đã phó thác vận mệnh cho các ngài. Rồi quay về phía chúng tôi, ông nói: — Trốn mau khỏi chốn này, các con ơi! Đừng xúc phạm gì đến bọn nặc nô kia! Gió nam thổi căng buồm, chúng tôi lại lên đường. Những ngày kế tiếp, những đảo Zacynthe um tùm rừng rú, Néritos lởm chởm đá xanh, Ithaque vây bủa đá ngầm và là giang sơn của tên Ulysse hiểm ác, kẻ đại thù của thành Troie, Leucate với đền thờ Apollon trắng xóa, sừng sững bên sườn núi, rồi những bến bờ rực rỡ muôn hoa của Actium và dãy núi Corcyre lần lượt hiện ra. Cuối cùng, men theo bờ Épire, chúng tôi vào cảng Chaonie. Chúng tôi thiếu nước và cần tiếp tế thêm thịt và bột mì nên buộc phải ghé lại một nơi cách thành lũy của kẻ tử thù chẳng bao xa: Thành Buthrote thuộc quyền Pyrrhur, con của Achille, chỉ cách đó vài dặm. Nhưng tôi ngạc nhiên xiết bao, khi biết rằng tên vua Hy Lạp không còn nữa, và vương quyền Eacide đã vào tay một người con của Priam. Hélénus, em sinh đôi của Cassandre cũng có tài tiên tri như chị gái. Sau khi thoát khỏi cuộc tàn sát của thành Troie, chàng trở thành nô lệ của Pyrrhur và theo hắn về Buthrete. Kẻ chiến thắng Pyrrhur cũng đưa cả Andromaque, vợ dũng tướng Hector về cùng. Điều gì đã nảy sinh trong lòng Pyrrhur? Dường như, những người Troie bại trận đã dần dần cảm hoá từ sự căm ghét của vua Épire đối với họ thành tình thương mến. Andromaque, vợ Pyrrhur, sau khi hắn chết đã được thừa hưởng giang sơn nhờ cuộc hôn nhân mới với Hélénus. Thế là các tù binh của vị vua Hy Lạp lại ngự trị trên thành trì Hy Lạp. Tôi muốn hỏi người con của Priam về những sự cố lạ lùng ấy. Kẻ thù đã không còn, tên
https://thuviensach.vn
Néoptolème đẫm máu, bốn năm trước đây đã dày xéo dưới chân cái xác tả tơi của vị vua già. Bỏ thuyền và người lại bến, tôi cùng vài người bạn thân tín tìm đến Buthrote. Đi được vài dặm, chúng tôi đã nhìn thấy những nóc nhà trắng toát của thành phố. Chợt một giọng ca ai oán khiến chúng tôi dừng bước. Tôi nhận ra giọng nói quen thuộc cất lên giữa khu rừng thiêng, bên bờ suối chảy róc rách. Đó là giọng người bạn chí thiết của vợ tôi, Andromaque. Đã bao lần, hai bà mẹ trẻ đã cùng trông nom các con mình và so sánh chúng với nhau. Tôi kêu lên, nghẹn ngào vì xúc động: — Andromaque! Có phải chính nàng đang khóc than cầu nguyện giữa khóm sồi xanh đó không? Nàng nhỏ lệ vì ai, trong khi hương thơm Hy Lạp đang sực nức quanh nàng? Tôi đưa tay vạch tán lá ra. Nhìn thấy tôi, nghe tôi nói, Andromaque bật dậy, mặt tái xanh, hơi thở dồn dập, rồi khựng lại như vừa chứng kiến một sự hiện hình quái đản. Trước mặt nàng có bày hai án thờ, khói hương nghi ngút trên nấm mồ trống không toàn những cỏ. Đồ cúng gồm bánh đậu, sườn dê ngổn ngang trên bàn, cạnh bình hương và rượu lễ. Tôi cùng các thể nữ vực nàng tỉnh lại, cuối cùng nàng hồi tỉnh và nhìn tôi với ánh mắt ngơ ngác: — Énée, – nàng nói, nước mắt cứ tuôn đầm đìa trên má – Énée, con trai của thần Vénus, anh còn sống hay đã chết? Có phải ta đang nhìn thấy hồn ma của anh không? Than ôi! Nếu anh đã thấy chàng trong cõi u minh, nếu hai người đã gặp nhau, hãy nói đi, nói về Hector cho tôi nghe đi. Giọng nàng tắc nghẹn sau tiếng nấc tức tưởi, khiến tôi không sao cầm được nước mắt. — Andromaque, – tôi buồn bã nói – tôi chỉ biết rằng vị anh hùng ấy đã chết. Kỷ niệm cuối cùng về chàng là gương mặt xanh xao như còn thách thức kẻ thù, ngay khi kề cận cõi chết. Tôi vẫn sống, cũng như nàng, tôi đã trải qua bao nỗi đau thương, nhưng may mắn còn được đứng dưới ánh nắng mặt trời. Nhiều phen tôi rất đỗi kinh ngạc. Nhưng các vị thần đã muốn thế. Họ giao phó cho tôi vận mênh cả một đại dân tộc và vì thế Énée vẫn còn sống. Còn nàng, bây giờ nàng ra sao? Góa phụ Hector, nô lệ của Pyrrhur, vợ của Hélénus, ôi, đoạn trường sao quá chua cay! — Sau cái chết của Hector, lẽ ra tôi không nên sống nữa. – Andromaque hạ thấp giọng, thẹn thùng – Sao bản năng sinh tồn trong tim con người lại mãnh liệt dường ấy? Tôi ao ước có số phận như Polyxène,
https://thuviensach.vn
con gái Priam, được Achille thương yêu, rồi làm vợ chàng, và nàng đã chết bên mộ kẻ đã chọn mình. Nàng không hề biết nỗi nhục nô lệ, nàng không phải chịu đựng kỷ luật khắt khe của chủ nhân. Khi họ kể với anh rằng Andromaque này đã khiến Pyrrhur say đắm, rằng con nô lệ đã trở thành hoàng hậu Épire, rằng tôi đã sinh con đẻ cái cho người khác, hẳn anh sẽ tự nhủ: “Vợ của vị đệ nhất anh hùng giờ đây đã khuây khoả nỗi buồn.” Hãy nhìn những bàn thờ kia, nhìn nấm mộ mà tôi vừa rưới lệ! Hãy nhìn khuôn mặt hốc hác, già nua trước tuổi, đôi mắt héo hon của tôi và nói cho tôi biết: còn nỗi đau nào thống thiết hơn? Tôi thở dài, bùi ngùi cho thân phận nàng. Créuse, Hector, những bóng hình thân thương ấy chắc vẫn đang lẩn quất đâu đây. Tôi đưa tay vuốt mắt. — Nhưng vì sao Hélénus của thành Troie lại lên ngôi ở Épire và là chồng nàng? – Tôi thắc mắc. Andromaque nói với nụ cười buồn bã: — Gần đây, Pyrrhur định cưới Hermione, con gái của Ménélas và Hélène. Hắn đã chán chê tôi, nên gả bán tôi cho tên tù binh thân cận Hélénus. Nhưng Oreste quá yêu Hermione, không chịu đựng nổi cảnh người mình yêu thành vợ kẻ khác nên đã đâm chết Pyrrhur. Biết nói sao bây giờ? Vương quốc Épire mất chủ, có nguy cơ hỗn loạn. Hélénus liền đoạt ngôi. Trong bao năm qua, anh ta đã giúp đỡ Pyrrhur chăm lo việc nước, nên làm vua chẳng khó khăn gì. Sau anh ta, con trai trưởng của tôi sẽ nắm lấy vương quyền. Vì muốn đảm bảo điều đó nên tôi đã trở thành hoàng hậu. Anh nói đúng đấy, Énée ạ, từ khi Hector mất, tôi đã trải qua bao đoạn đường đau khổ! Còn anh thế nào? Ascagne đâu rồi? Định mệnh vẫn gìn giữ nó cho anh chứ? Nó có khóc mẹ không? Nó giống hệt Astyanax, con tôi. Cậu bé đáng yêu sẽ noi gương cha nó và Hector, chẳng biết trong lòng nó có kế thừa cái đức tính cao quý: sự quả cảm của người Troie xưa? Nàng gục đầu lên vai tôi và khóc nức nở. — Hãy can đảm lên, – tôi nói – chớ quá sầu thảm, hỡi vợ góa của Hector, đồng thời cũng là vợ Hélénus, kìa tôi thấy chồng nàng đang đi tới cùng đám tùy tùng rầm rộ trên đường, sau khúc ngoặt bên đồi. Có lẽ người ta đã thông báo là có chúng tôi đến. Tôi cũng nóng lòng muốn gặp lại người anh trai của nàng Créuse yêu quý. Andromaque, ta hãy đến đón họ đi.
https://thuviensach.vn
THẦN THOẠI LA MÃ
G. Chandon
www.dtv-ebook.com
IV. Hướng Về Italie
Tôi ôm lấy Hélénus và chàng siết chặt chúng tôi trong vòng tay với nỗi bồi hồi khôn tả. Những câu thăm hỏi cứ tuôn ra rối rít, không đợi câu trả lời. Hình như mỗi người trong chúng tôi đều mang lại cho nhau một chút quê hương. Những tù nhân Troie trước đây đã trở thành những nhân vật quan trọng của triều đình mới, vây quanh chúng tôi mừng mừng, tủi tủi. — A! – Hélénus kêu lên – Được gặp anh Énée là niềm an ủi lớn cho nỗi buồn xa xứ của tôi. Troie đã vĩnh viễn không còn! Nhưng dù sao tôi sẽ cố gắng hồi sinh nó ở nơi đây cho con dân ta mai sau. Đức vua Épire nắm lấy tay tôi, chúng tôi cùng quay lại thành phố. Nhìn những mái nhà trập trùng, những sân thượng trắng xóa, ngôi đền uy nghi và nhất là thành quách vuông vắn, đường bệ đang canh giữ những ngôi nhà yên tĩnh, lòng tôi không khỏi kinh ngạc. — Chính Troie đây mà, – tôi kêu lên – thành Troie thu nhỏ được che chở bởi tường lũy Pergame! Dòng suối lượn quanh mường tượng sóng Xanthe và trước mặt tôi là cổng Scée uốn cong vòm mái. Hỡi Hélénus, người dân Troie đáng mến, cầu trời ban phúc cho anh, anh đã mang lại cho những kẻ lưu đày cái ảo tưởng êm đềm, là lại được nhìn ngắm thành phố quê hương trong khoảnh khắc này. Xung quanh tôi, dân Troie nức nở sụt sùi. Nét kiến trúc các dinh thự, lối bài trí nội thất các lâu đài nhất nhất đều theo kiểu thành Troie, giúp lưu mãi trong lòng họ cái ảo ảnh diệu kỳ. Họ không cảm thấy xa lạ trong một thành phố ngoại bang nữa. Hồn của Ilion phảng phất dưới bầu trời Hy Lạp. Hélénus khoản đãi chúng tôi trong dãy hành lang thênh thang, bên những bàn tiệc linh đình. Buổi dạ yến tưng bừng vui vẻ kéo dài đến khuya. Tôi kể cho họ nghe bao nỗi thăng trầm. Cuối cùng Hélénus hỏi: — Tôi có thể giúp gì cho anh không? Tôi được các vị thần phú cho khả năng tiên tri. Nếu anh thích, Énée
https://thuviensach.vn
dũng cảm ơi! Khi nào thấy chán Buthrote, muốn lên đường tìm về với biển rộng trời cao, tôi sẽ cầu Apollon cho biết vận mệnh của anh. Tôi cảm tạ Hélénus và hứa rằng lúc lên đường tôi sẽ nhờ đến anh. Cha tôi, Ascagne và tất cả bạn đồng hành đều được tiếp đãi ân cần, khiến họ quên đi bao nỗi nhọc nhằn và những giờ khắc buồn tẻ trên biển. Ở trong lâu đài với tôi, bên cạnh Hélénus, Anchise như trẻ hẳn ra khi nhìn cái thành Troie ghép vào đô thị Hy Lạp cổ xưa, được nghe luôn tai tiếng nói của quê hương. Tuy nhiên, chính ông là kẻ xuống lệnh ra đi. Buthrote đối với chúng tôi chỉ là trạm dừng chân. Buổi sáng, trước hôm lên đường, tôi tìm gặp Hélénus. — Hỡi người phát ngôn của thần linh, – tôi khẩn thiết nói – bọn lữ khách chúng tôi đang chờ đợi cái quyền lực màu nhiệm mà Apollon đã truyền cho anh. Tôi lo ngại quá. Nhiều sấm truyền đã bao lần nhắc nhở tôi rằng mục tiêu cuộc hành trình là dãy đất Hespérie, xứ sở Italie đang còn xa rất xa, về phía mặt trời lặn. Mọi việc đều suôn sẻ. Tôi chỉ còn băn khoăn về một điềm dữ. Một con ác thần với ý muốn trả thù đã hằn học báo cho chúng tôi rằng cái thành phố mà chúng tôi dự định xây dựng sẽ không thành, sẽ phải trải qua nhiều trận chiến đấu ác liệt và nạn đói khủng khiếp đến nỗi chúng tôi phải gặm lấy bàn mà ăn. Nhờ anh nói cho tôi biết mình phải làm gì và tránh điều gì để vượt qua những trở ngại thảm khốc đó. Hélénus trầm tư một lát rồi ra hiệu bảo tôi theo. Anh đưa tôi tới đền thờ Apollon, cho mang đến hai con bò mộng, cúng tế theo nghi thức, rồi nắm tay tôi băng qua ngôi đền thiêng liêng. Đoạn, ngẩng đầu lên vòm cao, Hélénus dõng dạc cất một tiếng nói đầy uy lực và âm vang: — Énée, con trai thần Vénus, các thần linh vẫn theo phù hộ ngươi trên biển cả bao la. Họ nhiệt tình che chở cho ngươi. Chính họ bày ra các chướng ngại, rồi giúp ngươi vượt qua. Hôm nay, chính họ đã bịt đôi mắt sáng suốt của ta lại. Họ muốn ngươi phải đi trong mờ ảo. Và chính bàn tay Junon đã chặn lại trên môi ta điều bí ẩn. Thần chỉ cho phép ta được nói lời này: Mảnh đất Italie ngươi đang trên đường rong ruổi tìm đến, thực ra xa hơn là ngươi vẫn tưởng. Trước khi tới đó, ngươi phải vượt bao lãnh thổ, ghé bao bến bờ. Ngươi sẽ gặp nhiều hiểm nguy ven biển Temacrie, hay bờ đá hiểm trở dọc Ausonie, hồ hoả ngục với những tảng đá khổng lồ và ngọn núi phun lửa, hòn đảo của nữ yêu Circé, con gái thần Mặt
https://thuviensach.vn
trời. Nhưng hãy nghe đây. Ta được phép báo cho ngươi rõ dấu hiệu để ngươi có thể nhận ra mảnh đất thần linh dành cho ngươi giữa bao đất nước trập trùng trước mắt, Énée: khi nào trên bờ một dòng sông, dưới tán lá lay động của cây sồi xanh, ngươi trông thấy con lợn rừng trắng, đang cho ba mươi chú lợn con cũng trắng như mẹ bú sữa, đấy là lúc ngươi đã tìm ra nơi để kiến tạo thành phố mới, đạt được mục đích của chuyến phiêu lưu gian khổ. Hãy nhớ lấy: con lợn rừng trắng nằm dưới cây sồi xanh. Tôi nín thở, hồi hộp lắng nghe. Hélénus nói tiếp: — Đối diện bờ biển Épire là phần đất Italie ở hướng mặt trời mọc, nơi ào ào sóng vỗ. Hãy tránh xa nơi đó, đừng ghé lại. Bọn Hy Lạp đã xây dựng chốn ấy nhiều thành phố, ngươi sẽ phải gặp lại cựu thù, những chiến binh của Idoménée, Philoctère, kẻ đã giết Pâris, anh ta đã đắp dãy trường thành Pétilie. Hãy đi lướt qua, không được ngừng nghỉ ở đó. Quá phía nam một chút về mạn Sicile là cái eo biển ngăn cách đảo này với Hespérie. Hai doi đất ấy, theo người xưa, trước đây chỉ là một (thời gian làm đảo lộn các lục địa, cũng như lòng người). Một trận động đất dữ dội mở ra một đường biển, và hai con quái vật đã hùng cứ ở hai bên eo biển Pelore: Scylla và Charybde ẩn nấp ở đấy, kẻ thì giơ móng vuốt hãi hùng ra lôi kéo các con tàu đến, rồi đập vỡ nát vào đá ngầm, đứa thì há cái mõm khổng lồ ra, nuốt chửng chúng xuống đáy biển sâu. Énée, hãy nhớ lấy lời ta, hãy thận trọng đi vòng quanh hòn đảo ba chóp. Hélénus yên lặng giây lát, đôi mắt u ẩn hướng lên trời, rồi tiếp tục nói: — Cuối cùng, khi ngươi đến được Italie, hãy dừng lại ở Cumes, bên cái hồ được vây bọc bởi những cánh rừng dày đặc, ở nơi đó hãy hỏi vu thần về tương lai của mình. Có một vị nữ vu ngồi sâu trong hang động, đang mải miết vẽ lên lá những lời sấm và tên của ngươi, những chiếc lá ấy chồng chất đầy trong hang, bị gió đến cuốn đi trước sự thờ ơ của nàng. Nàng sẽ cho ngươi đôi lời khuyên bổ ích, có thể vượt qua những khó khăn gian khổ đang chờ ngươi ở Italie. Đừng vì lẽ gì mà xao lãng việc đó. Nếu chiến hữu ngươi có xầm xì rằng việc dừng lại đó chỉ khiến cuộc hành trình thêm chậm trễ thì ngươi đừng nao núng. Énée, đây là lời dặn cuối cùng: Trong các thần, ngươi phải nép mình dưới sự phù trợ của Junon. Hãy cầu nguyện nàng, những lễ vật của ngươi có thể khiến nàng nguôi cơn thịnh nộ. Thôi, đi đi, vị anh hùng
https://thuviensach.vn
dân tộc. Nhờ ngươi, vinh quang xưa của thành Troie sẽ được khôi phục rạng rỡ. Tôi cảm tạ nhà vua tiên tri về những lời truyền dạy quý báu, rồi cùng chàng xuống bến. Chiến hữu của tôi đã tề tựu đông đủ và những cánh buồm đang lồng lộng gió khơi. — Gió lên rồi, – Hélénus nói – giờ khởi hành đã điểm. Tôi không muốn các anh ra đi tay không hay chỉ mang theo số thực phẩm mà bất cứ kẻ đi biển nào, dù xa lạ, cũng được tôi cung cấp. Hãy nhận những món quà này cho anh và ngài Anchise cao quý. Tôi đã cho tăng cường một số tay chèo và nhiều vũ khí, quân dụng, dự phòng thêm một số chiến mã và phái những hoa tiêu giỏi của Épire hướng dẫn các anh trên vùng biển vốn đã quen thuộc với họ. Hélénus cho mang lên tàu của tôi nhiều thoi vàng và nén bạc, những ngà voi chạm trổ tinh vi, nhiều bình đồng, bộ áo giáp và mũ bằng vàng có gắn lông chim mà Pyrrhur để lại. Cha tôi cũng có riêng phần tặng vật của ông. Tôi sắp sửa chào từ biệt Hélénus thì Andromaque bước đến. Nàng ôm Ascagne vào lòng, nức nở: — Con yêu ơi! Con cũng phải mang theo một kỷ niệm của những người thân yêu, để nhắc nhở con nhớ đến quê hương và lòng trìu mến của ta. Hãy cầm chiếc áo choàng lụa này, nó được thêu bởi người Troie trong những ngày tháng Troie còn thanh bình thịnh trị. Khi nó phất phơ trên vai con, trên lưng chiến mã sau này, thỉnh thoảng hãy nhớ đến người phải khóc vĩnh biệt cả chồng lẫn con là ta, con nhé! Giọng Andromaque tắc nghẹn trong tiếng nấc, Ascagne cũng khóc nấc lên. Nét mặt phảng phất giống Astyanax của nó khiến giây phút chia ly càng thêm xé lòng đối với người mẹ đau khổ. Tôi gỡ con mình ra khỏi tay nàng, và cùng nó lên tàu. — Vĩnh biệt! Vĩnh biệt! – Andromaque nghẹn ngào. Thủy thủ kéo buồm lên. Tôi đứng trên boong tàu, hướng về phía những người thân sắp phải rời xa mãi mãi và giơ tay tạm biệt. — Cầu xin thần thánh ban phúc cho các người, – tôi nói tha thiết – mong các người sống hạnh phúc trong thanh bình, sau bao đắng cay dồn dập! Lạy trời cho thành Troie do bàn tay các người xây dựng hôm nay không phải trải qua những chìm nổi như vừa qua, và con cháu các người sẽ thay nhau lên ngôi trị vì. Nếu một mai tôi đến được bên bờ sông Tibre mong đợi, tôi có thể dựng lên trên đất Hésperie những thành lũy của thủ phủ cho dân tộc ta, tôi muốn mơ ước rằng dân chúng và thành phố của
https://thuviensach.vn
chúng ta, những người cùng một tổ tiên và cùng trải qua những thảm hoạ chung, sẽ đoàn kết nhau mãi mãi. Cũng cầu mong sợi dây thân ái buộc chặt chúng ta sẽ được truyền lại cho con cháu mai sau. Tàu tôi lướt xa dần trên sóng biếc. Bến bờ thân quen, những bóng hình ủ rũ đã lùi vào quá khứ. Mấy ngọn núi cũng nhoà dần phía chân trời. Chúng tôi mải miết rong ruổi ngày đêm. Thuyền trưởng Palimure luôn vững tay lái, mắt không rời vòm trời đầy sao, nào chòm Hyades, khóm Đại Hùng tinh, Tiểu Hùng tinh và vì sao Lạp Hộ long lanh. Những cánh buồm lướt nhanh trên mặt biển như đàn chim bay lượn giữa muôn trùng sóng vỗ. Những cơn gió đẩy mũi thuyền về những bãi bờ mơ ước và ai nấy đều chồm ra phía trước, mải miết nhìn chân trời xa, hy vọng sẽ là kẻ đầu tiên trông thấy đất liền. Chợt Achate thét lên. — Italie! Nỗi mừng vui rộn rã lan từ tàu này sang tàu khác: vùng đất thanh bình đã hiện ra trước mắt ta kia! Những con sóng đưa chúng tôi đến gần bờ. Những ngọn đồi âm u, xanh thẫm, in hình trên cánh đồng bát ngát rì rào. Cha tôi đứng lên. Giây phút quá thiêng liêng. Ông cầm chiếc bình lớn bằng vàng, rót đầy rượu, đến trước bàn thờ thần linh, đặt sau lái. — Hỡi các thần linh đầy quyền lực, – ông vừa nói vừa hất vài giọt rượu lễ – hỡi Neptune, thần của biển cả, và các ngươi, thần Gió, hãy sóng yên gió lặng. Hãy đưa ta vào vùng đất kia, mở rộng các bến cảng chờ đón ta. Buồm vẫn đang xuôi gió. Trước mặt chúng tôi là tít tắp bãi bờ, lô nhô núi đá, bên vịnh, bên mũi. Nhiều đền đài sừng sững trên các mỏm đất. Ngựa bình thản gặm cỏ trên đồng. Bốn con ngựa lông trắng như tuyết nổi bật trên nền xanh của thảo nguyên. — Điềm gở! – Cha tôi kêu lên – Ngựa là điềm chiến tranh! Người ta chẳng dùng ngựa để kéo chiến xa đó sao? Tuy nhiên, chúng đang lặng lẽ nhai cỏ. Lát nữa đây, một gã nông dân sẽ thắng chúng vào chiếc xe chất đầy thóc hoặc rơm. Chúng đang phục vụ cho cuộc sống thanh bình. Nào! Ta vẫn còn hy vọng, cuộc tranh chấp nếu có xảy ra, sẽ kết thúc êm thấm. Hỡi thần Pallas với ngôi đền cao ngất trước mắt ta kia, hỡi Junon đã từ lâu căm ghét dân Troie, hãy nghe lời cầu khẩn và thỉnh nguyện của chúng tôi, xin một lần nguôi giận, cho chúng tôi được cập bến bình yên. — Lên bờ! – Quanh tôi, những người dân Troie đang hò hét – Nhìn kìa, những cánh đồng màu mỡ, bờ bến thiên nhiên trập trùng đá tảng vây quanh vụng biển.
https://thuviensach.vn
Ôi! Cái thành phố sẽ mọc lên nơi đây sẽ tráng lệ biết bao! — Các ngươi quên rằng bọn Hy Lạp đã thiết lập nhiều thuộc địa quanh đây sao? Chúng ta không được dừng lại. Đó là sấm truyền của Hélénus. – Giọng tôi uy nghiêm khiến mọi người lặng ngắt. Dân chúng thở dài thườn thượt, không đâm thẳng mũi thuyền vào nữa, mà lái thuyền dọc theo bờ, về hướng đông nam. Rồi trước mặt chúng tôi, trải dài trùng điệp núi đồi, thành phố và những cánh đồng, nép mình bên dải nước xanh biếc của biển cả. Chúng tôi thấy thủ phủ Tarente do Hercule xây dựng, ngôi đền cao vút của Junon, những thành quách kiên cố ở Bruttium lần lượt xuất hiện. Rồi tít xa kia, ngọn Etna mịt mù khói toả như nở ra từ mặt biển. Dân Troie nhìn nhau tái mặt. Một tiếng rền khủng khiếp, vang dội. Có thể nói tất cả mãnh thú trên thế gian cùng rú lên một lượt. — Có lẽ đó là tiếng con Charybde đáng sợ và tên Scylla mà lời sấm đã báo trước! Chiến hữu ơi, hãy gắng sức chèo nhanh, cố vượt ra bể khơi, để tránh các vực thẳm và sự cuồng bạo của quái vật. – Anchise kêu lên. Lệnh ông được tuân hành răm rắp. Buồm căng gió, những tay chèo lực lưỡng được tăng cường thêm khiến chẳng mấy chốc đoàn thuyền đã rời xa bờ biển hiểm trở. Chúng tôi đi tới gần vùng biển vang động tiếng gầm gừ của Charybde, nhưng đã kịp thời tránh được. Trong vòng vài giờ, đoàn thuyền bị rung lắc, xô đẩy, quay cuồng như trong cơn bão. Sau đó, những ngọn gió lành đã kéo chúng tôi ra khỏi nơi nguy khốn với những tiếng gầm rú kinh hồn. Bình minh hôm sau, chúng tôi dạt vào vùng đất của bọn Cyclope – những tên khổng lồ quái gở chuyên ăn thịt người, ven sườn núi nơi Etna đang rèn lưỡi tầm sét của Jupiter và vũ khí của các vị thần theo lệnh hoả thần Vulcain, như lời thiên hạ đồn đại. Tiếng ầm ì trên núi nghe thật hãi hùng. Khói lửa, tro than cuồn cuộn bốc lên không, thổi giữa nền trời xanh thẳm. Thỉnh thoảng, nhiều khối đá ào ào lăn xuống, chìm nghỉm xuống biển. “Có nên tin rằng – tôi thầm nghĩ – trước sự chấn động của mặt đất, dưới quả núi kia, là tấm thân dị thường của gã khổng lồ Encelade bị dập vùi quá nửa, do sự trừng phạt của Jupiter về tội chống đối. Có phải mỗi lần quá mỏi, hắn cựa mình làm vùng đất Sicile quằn quại rên siết?” Trong lúc tôi nghĩ ngợi miên man, thuyền trưởng đã hướng tàu đi xa. Chúng tôi bỏ lại phía sau ngọn núi hùng vĩ muôn đời toả
https://thuviensach.vn
khói, tiếng động ì ầm giờ nghe như tiếng thầm thì, rồi những con suối lấp lánh, những khóm cây rậm rạp, lác đác vài quả dại ửng vàng, khiến Anchise quyết định ngừng chèo. Buồm lần lượt hạ xuống. Phút chốc, chúng tôi đã ùa cả lên bờ. Bánh và thịt không thiếu. Hélénus đã tiếp tế cho chúng tôi thật dồi dào. Nổi lửa lên xong, chúng tôi vui vẻ xúm xít quanh các bàn ăn mới dọn. Tôi vừa ngả lưng ra sau chuyến đi dài mệt mỏi thì đã nghe có tiếng huyên náo gần đó. Một kẻ lạ, gầy đét, mặt mày tái xanh, chứng tỏ đã phải nhịn đói lâu ngày, vừa từ một góc rừng bước ra. Hắn loạng choạng đi về phía chúng tôi. Khi được hỏi, hắn chỉ ú ớ vài câu vô nghĩa, chắc là vì quá kiệt sức. Tôi đến gần. Thấy tôi, hắn khẽ kêu lên, rồi phủ phục xuống. — Ngươi là ai? – Tôi ngạc nhiên hỏi. Nhưng hắn không thể nói được, tôi hiểu rằng cơn đói là nguyên nhân của sự nửa tỉnh nửa mê kia. Tôi cho mang thức ăn đến, hắn nhào tới nhai lấy nhai để với một niềm vui man rợ, gần như đã quá mức chịu đựng. Quần áo rách tơi tả, khíu lại bởi những chiếc gai, nhơ bẩn đến tởm lợm, đầu tóc bù xù, râu dài quá ngực, hắn hiện ra như một người rừng thảm não, từ lâu bị đồng loại bỏ rơi. Nhưng đường nét tinh anh tỏ rõ dòng giống hắn ta, đó là một người Hy Lạp. Thấy hắn đã lại sức, tôi cúi xuống, hắn vội ôm lấy chân tôi van vỉ: — Énée lừng lẫy, tôi đã nhận ra ngài. Suốt mười năm ròng rã, tôi chẳng đã từng thấy ngài cầm đầu dân Troie, tả xung hữu đột trên những cánh đồng Dardanie đó ư? Mong hoàng tử thương xót cho tôi. Vì mặt trời soi sáng chúng tôi, vì các chư thần trên trời cũng như dưới thế gian, hãy đưa tôi ra khỏi nơi hắc ám này! Hắn khóc nấc lên, nước mắt ướt đẫm chân tôi. Cha tôi nắm lấy tay hắn, nhẹ nhàng kéo dậy: — Ngươi là chiến binh, – ông nói – dù là kẻ thù của ta, ngươi đã chiến đấu dũng cảm. Đối với người dân Troie, điều đó đã đủ đảm bảo cho ngươi rồi. Tên Hy Lạp mở to đôi mắt: — Sao? – Hắn sững sờ kêu lên – Ngài không xua đuổi tôi sao, một kẻ đã phóng hoả thành lũy Ilion, một kẻ đã theo Ulysse xứ Ithaque, kẻ thù nguy hiểm nhất của ngài! Tôi ngần ngại chẳng dám đến gần, vì từ xa đã nhận ra những người Dardanie. Tôi nghĩ rằng ngài sẽ trút lên lưng tôi tất cả những tai hoạ mà người Hy Lạp đã bắt các ngài phải chịu đựng và các ngài sẽ quăng tôi xuống biển. Nhưng nỗi lo sợ không ngăn cản được tôi. Thà chết dưới tay con người còn
https://thuviensach.vn
êm đềm hơn là chịu đựng bao nỗi kinh hoàng. — Cứ yên tâm đứng lên, – cha tôi nói – ta chẳng có mưu toan nào đối với tính mạng của nhà ngươi cả. Nếu ngươi mặc áo giáp, mang vũ khí, đằng đằng sát khí đứng giữa hàng ngũ đội quân của ngươi, sẽ chẳng có người Troie nào để ngươi sống, nhưng khi cô đơn, lạc loài, không có gì để tự vệ thì ngươi là một người bạn. Ngươi là ai? Ở Ithaque à? — Vâng, – tên Hy Lạp đáp – nơi đó là quê hương tôi. Tôi tên Acheménide, sự nghèo khổ của cha tôi buộc tôi phải gia nhập đoàn chiến binh tháp tùng Ulysse. Trên đường về, tôi ngồi cùng thuyền với ông ta. Tôi đã tham dự bao chuyến phiêu lưu bi thảm cho đến ngày, bị quyến rũ bởi các xứ sở tươi đẹp này, với rặng cây xanh, những dòng suối chảy, tôi theo ông ta lên bờ thám hiểm. Chúng tôi tìm kiếm thức ăn và nước uống rồi rơi vào một tai hoạ khủng khiếp, mà khốn thay mỗi mình tôi không thoát được. Một cái động thênh thang, khuất kín hiện ra khi chúng tôi tiến sâu vào rừng. Chúng tôi bước vào ngay, mong tìm gặp chủ nhân. Bọn tôi thầm nghĩ có lẽ đó là một gã mục đồng, vì có vô số cừu chen chúc nhau trong động. Một gã mục đồng, quả đúng là thế, nhưng kinh khiếp làm sao! Đó là một tên khổng lồ có một mắt duy nhất giữa trán và cái đầu ngất ngưởng suýt đụng trời xanh. Bất chợt gặp chúng tôi vào trong động, hắn nổi trận lôi đình không buồn nghe lời cầu khẩn của bọn tôi, hắn vơ lấy hai người bạn xấu số của tôi, xé xác nhai ngấu nghiến sau khi đập đầu họ vào một tảng đá. Ulysse, sau phút giây kinh sợ, bàng hoàng như tất cả bọn tôi liền nghĩ ra cách báo thù sự hung ác của tên khổng lồ xứ Cyclope. Ngày hôm sau, sau khi chứng kiến cái chết thảm khốc của hai người bạn đồng hành nữa, ông cho tên Cyclope nốc hết bầu rượu to tướng mà may mắn thay, bọn tôi có mang theo lúc lên đất liền. Khi nhận thấy gã khổng lồ gớm ghiếc, tên Polyphème, chìm trong giấc ngủ say, bọn tôi thận trọng men đến, đoạn với tất cả sức lực, bọn tôi cắm sâu cây cọc nhọn vào con mắt duy nhất của hắn. Hắn rú lên ghê rợn, làm kinh động cả khu rừng. Hắn vồ lấy bọn tôi, muốn giết sạch, nhưng đôi tay quờ quạng của hắn chẳng mò trúng được gì, bởi bọn tôi đã trốn khỏi tầm tay hắn. Nhờ một mưu kế mà tôi không được biết, bởi tôi mệt quá đã lăn ra ngủ, mờ sáng hôm sau, Ulysse và tuỳ tùng đã thoát ra khỏi động của Polyphème. Chắc hẳn họ cũng làm như tôi trong vài
https://thuviensach.vn
ngày sau là đi lẫn giữa đàn cừu ra đồng cỏ. Giấc ngủ tai hại khiến tôi không theo kịp họ. Khi tôi tìm được cách thoát khỏi cái nhà tù khủng khiếp đó và chạy thục mạng ra biển, hy vọng các bạn đón chờ mình, tôi suýt chết lặng đi vì tuyệt vọng. Đoàn thuyền của Ulysse đã mất dạng và tôi còn lại một mình giữa bầy quỷ dữ. Achémenide đưa tay bịt mắt khi nhớ lại những hình ảnh hãi hùng. — Hỡi dân Dardanie, – hắn sôi nổi nhấn mạnh – phải đi ngay thôi. Không phải chỉ có mình gã Polyphème ở đây, nếu sự mù lòa khiến hắn không còn đáng ngại nữa, thì sự hiện diện của hàng trăm tên khổng lồ khác, cũng chăn cừu như hắn, vẫn luôn gieo khủng khiếp và tang tóc trên xứ này. Từ bao tháng nay, tôi kéo dài kiếp sống nhục nhằn giữa hốc đá, mưu sinh bằng vài trái cây hay quả dại chát đắng, tôi nhớ là chưa một lần được thực sự chợp mắt. Tôi luôn luôn phải thấp thỏm canh chừng, giật nảy mình mỗi lần nghe tiếng gió xạc xào trong lá, tiếng cành khô gãy. Nơi trú ẩn của tôi là hang thú dữ, dù sao ở đó vẫn ít nguy hiểm hơn là bọn khổng lồ hung ác. Khi trông thấy tàu các ngài lướt tới, tôi mừng rỡ chào đón như vị cứu tinh, tôi hăm hở tìm đến với các ngài, dù có phải nhận lấy cái chết. Énée kính mến và đức ông cao quý, các ngài đã rõ hết về tôi. Bởi các ngài đã tha mạng cho tôi, tôi khẩn thiết van lạy các ngài hãy nghe lời tôi. Trốn ngay khỏi chốn này, lên tàu nhanh đi để tránh một tai hoạ khủng khiếp. Trốn ngay đi kẻo muộn! Cơn khiếp hãi của Achémenide buộc tôi phải cảnh giác. Tôi cho khuân những thùng chứa nước vừa múc được xuống tàu. Dân chúng hối hả trèo lên boong, tôi lên sau cùng. Từ rừng xa đã nghe tiếng bước chân thình thịch. — Chính hắn! Đúng Polyphème rồi! – Achémenide líu lưỡi, hét lên khiếp đảm – Kéo neo lên, tách bến đi, không là chết cả đấy! Bước hắn dài đến nỗi chưa kịp thấy thì hắn đã ở ngay trên đầu ta. Ngay lúc đó, một khuôn mặt quái đản hiện ra trên đầu ngọn cây. Tưởng như có một trận bão vừa lướt qua theo bước chân đi của gã khổng lồ. Tiếng gầm rú vang rền xen lẫn những lời nguyền rủa của tên Cyclope mù lòa. Dây cáp được cắt phăng trong nháy mắt, các tay chèo gò lưng trên mái chèo, đồng loạt đưa tàu lướt như bay trên mặt biển. Chúng tôi run rẩy nhìn tên khổng lồ quái đản, thật quá sức tưởng tượng, so với những gì Achémenide đã kể. Tuy nhiên, tiếng mái chèo khua nước đã lọt vào tai tên Cyclope, hắn tiến về
https://thuviensach.vn
phía chúng tôi, quơ quơ cây gậy là một khúc thông trụi cành mà hắn dùng để chống và dò bước. Hắn gầm gừ giận dữ, nhếch mép lên, phô đôi môi dày cộm trên hàm răng nhọn hoắt chuyên nhai thịt người, trông phát khiếp. — Nhanh lên! Nhanh lên! – Achémenide sốt ruột hét, cổ vũ các tay chèo – Thánh thần ơi, hắn đã bước xuống biển! Tay hắn quờ về phía chúng ta. Hắn đuổi kịp ta mất. Nhanh lên! Các tay chèo dồn hết sức bơi nhanh! Polyphème cảm thấy chúng tôi đã chạy thoát, nên rống lên điên cuồng, vang dội cả trời đất, rung động cả sườn Etna mờ mịt phía xa. Bấy giờ, như thể tiếng rống đánh thức tất cả cư dân khổng lồ trên bờ, chúng tôi thấy từ đồi núi, rừng cây hốc đá, hiện ra nghễu nghện vô số hình thù quái dị, tưởng chừng cả khu rừng di động xuống bãi biển. Những đôi mắt sáng quắc, những bàn tay vung cây sồi già làm cái chùy, chúng lũ lượt đến không ngớt. Bọn tôi cảm thấy khắp người nóng hừng hực bởi tia nhìn tóe lửa căm hờn của chúng. Vài tên liều lĩnh bước xuống biển, toan đuổi theo. Nếu chúng bơi ra, hẳn bọn tôi không sao thoát được, cũng may mà chúng còn đang do dự thì những cánh buồm lộng gió đã mau chóng đưa bọn tôi ra khỏi vùng nguy hiểm. — Đừng cho thuyền hướng về Charybde và Scylla, hãy nhớ lời tiên tri của Hélénus, – tôi nhắc nhở cha tôi, ngồi trước mũi thuyền và đặt bé Ascagne đang ngủ thiếp trên gối – phải quay lại thôi. — Chẳng khó lắm đâu, – Palinure nhanh nhảu chen vào – hiện giờ gió bắc thổi từ eo biển Pélore đến sẽ giúp ta vòng quanh Trinacrie. Chưa bao giờ thần Bắc phong ngổ ngáo lại tỏ ra hào hiệp với khách hải hành như thế. Nó sẽ giúp ta dễ dàng vượt qua cái dòng sông đổ ra biển, băng qua những ghềnh đá hiểm trở đáy đầy cát sỏi. — Sông ấy gọi là Pantagia, – Achémenide thở ra nhẹ nhõm khi thấy sào huyệt bọn Cyclope đã khuất xa. — Người đã qua lối này rồi chứ? – Cha tôi hỏi. — Vâng ạ, thưa đức Anchise cao quý! Từ đất nước người Lotophages về, đoàn thuyền chở vua Ulysse và các chiến binh đã qua đây. Tôi thông thuộc chẳng kém một hoa tiêu. Quá một chút là khu vịnh bao quanh thị trấn Mégare, xa hơn về phía nam, là bán đảo phẳng lì Thapsus, ngạo nghễ trên sông như chim bói cá. Xa hơn nữa là vịnh Sianien… Ngày tháng trôi qua. Chúng tôi đi trong thả, thỉnh thoảng ghé vào những bờ bến nào hiếu khách. Tuy nhiên, chúng tôi rất nôn nóng mong
https://thuviensach.vn
đến được mảnh đất của mình, mảnh đất do thần thánh ban cho, mọi câu chuyện đều xoay quanh việc ấy, mọi ý nghĩ của chúng tôi cũng thế. Nhưng một điều quan trọng khiến chúng tôi không được hấp tấp: sức khỏe của cha tôi ngày một kém dần. Mỗi ngày qua đi lại mang theo một chút hơi tàn của người chiến binh già. Dù được ân cần chăm sóc, tấm thân vạm vỡ xưa kia đã co rút lại, héo hon, như thể ông đã linh cảm lòng đất ấm sắp ôm chặt lấy tấm thân ngày một gầy của ông. Ascagne, trong nỗi kinh hoàng câm nín, mở to đôi mắt, đăm chiêu quan sát trận chiến đấu thầm lặng khác xa những cuộc chiến đẫm máu, có ánh lửa chớp lóe, đám cháy ngùn ngụt mà vài năm trước đây đã hủy diệt mạng sống ông ngoại nó. Đôi khi, Anchise đặt tay lên đầu cậu bé và nhìn cậu với nụ cười bí ẩn và hiền dịu, mà chỉ đôi mắt héo hắt gần như đã khép lại trước mọi tiếng cười mới hiểu thôi. Đoạn ông ngước mắt nhìn tôi đầy vẻ kiêu hãnh và tự hào, khiến không cần lời lẽ, tôi cũng hiểu ánh mắt ấy muốn nói gì. — Énée, con ơi, – ông thều thào – ta sắp xuống cửu tuyền, về với bia đá vô tri và những phán quan nghiêm khắc, nhưng ta đi rất thanh thản. Đứa bé kia sẽ nối ngôi ta. Nó sẽ giơ cao ngọn đuốc giống nòi. Tất cả sấm truyền đều đúng hết. Quyển sách mênh mông của Tương lai đôi khi mở ra trước mắt những người sắp từ giã cõi đời. Cha đã đọc trong ấy. Ồ! Cái dân tộc đông đúc, bắt nguồn từ cậu bé Inle. Ôi! Chiếc vương miện đội trên vầng trán uy nghiêm của bao vị vua. Chưa bao giờ các quân vương phương Đông có quyền uy tuyệt đối như thế! Bao thủ phủ, bao thành phố, từ bên kia dãy núi, bên kia biển khơi, đoàn quân của con cháu Énée và Anchise sẽ hùng dũng tiến bước, họ đi qua và thế giới đổi thay. Thời gian cũng phải chùn bước, bất lực trước sức mạnh của đế quốc ấy và bọn Priam chỉ là ngôi làng nhỏ bé so với cái đô thị dày đặc những đền đài, dinh thự sẽ mọc lên hiên ngang trên đồi, trong thung lũng… Rồi ông lão, như mệt mỏi vì nói nhiều, bình thản nhắm mắt lại. Và tim tôi cùng lúc rộn lên vì đau đớn và kiêu hãnh trước linh hồn một người thân thiết sắp tắt nghỉ, và cuộc đời sôi nổi đầy vinh quang của đứa bé đang khóc nức nở bên tôi. Với sự thành tấm và niềm cung kính thiêng liêng đến ngang mỏm đất Plemmugre quanh năm sóng vỗ, tôi muốn dừng lại trước đảo Ortygie. Achémenide và Palinure cho tôi biết rằng, hòn đảo ấy có một nhánh biển
https://thuviensach.vn
rất hẹp, ngăn cách với Syracure, đã trọn vẹn dâng hiến cho thần Diane, vị nữ thần săn bắn, em gái Apollon. Huyền thoại cho rằng dòng sông Alghée chảy từ Ehde đến đây rồi hoà lẫn những mạch nước ngầm với suối Aréthuse. Hélénus đã ra lệnh cho tôi khi đi ngang qua phải cầu nguyện các vị thần mà dân chúng địa phương tôn thờ. Những cuộc cúng tế và dâng rượu được tổ chức trên khắp các tàu để tôn vinh thần Diane nhanh nhẹn, các Lâm thần cùng Thủy thần. Cha tôi cũng tự mình rưới rượu thiêng, tin rằng cuộc tế thần trọng thể này là lần cuối trong đời ông. Đúng thế: thân thể ông giá lạnh dần. Nhìn ông nằm bất động, có lúc tôi nghĩ rằng những bến bờ xa lạ chúng tôi đang lướt qua là đám rước những hồn ma đang diễu hành trước một thi hài. Nhằm đánh thức sự tò mò và nguồn sống trong ông, chúng tôi điểm tên các thành phố, những vùng đất mà đoàn thuyền đi qua, đồng bằng sông Hélore ven mỏm đá Pachynum, Camarine trắng xóa, xưa là thủ phủ tự do và kiêu hãnh, nay đã bị lệ thuộc, những cánh đồng có sông Géla chảy qua thành phố bao la, tường lũy cao ngất ở Agrigente nổi tiếng có bầy ngựa đẹp chạy nhanh hơn gió, xứ Sélimonte mênh mông, trù phú với những rừng dừa, mỏm Lilybée bao bọc bởi dãy đá ngầm hiểm trở, cuối cùng là Drépane, Drépane sỏi đá và khô cằn mà khung cảnh ảm đạm như bao phủ màu tang tóc trong ký ức tôi. Bởi chính nơi đó, trước bãi bờ trơ trọi, chẳng một bóng cây, dưới cái nắng như thiêu đốt, cha tôi đã trút hơi thở cuối cùng. Than ôi! Cả nhà vua tiên tri Hélénus, cả ác thần Harpie gớm ghiếc đều không tiên đoán ra cái tang đau đớn này. Tôi cảm thấy sự mỏi mệt đột ngột đè nặng lên vai tôi, như thể bấy lâu nay bàn tay gầy yếu của cha già đã đỡ giùm tôi gánh nặng. Tâu nữ hoàng, câu chuyện đời tôi là thế đó, nó chấm dứt bởi cái chết buồn thảm. Sau khi rời xa vùng Drépane tang tóc, đoàn thuyền chúng tôi gặp phải cơn bão khủng khiếp đã đẩy đưa chúng tôi tấp vào đất nước của nữ hoàng. Vừa lúc chúng tôi sắp đến nơi thì các vị thần bủa vây quanh tôi bao nhiêu là chướng ngại, khổ đau, ly biệt để chuẩn bị bước đường định mệnh này.
https://thuviensach.vn
THẦN THOẠI LA MÃ
G. Chandon
www.dtv-ebook.com
V. Nữ Hoàng Didon
Hàng giờ qua, Didon bứt rứt đi đi lại lại khắp các phòng và dãy hành lang trong cung điện. Trời vừa rạng sáng, nàng đã tìm đến với chị mình. Anne cắm cúi trên chiếc giỏ vải gai, đang tìm cái gì đó để đan chiếc áo lót cho nữ hoàng. Nàng ngẩng đầu lên, khẽ mỉm cười. Mái tóc nâu vàng được thắt lại bằng những dải băng nhỏ màu bạc thành từng lọn ôm lấy khuôn mặt u buồn với đôi mắt mở to, giống hệt gương mặt Didon. — Em cần gì, hở cô em thân yêu? – Anne hỏi – Em lo nghĩ gì đến mất ngủ thế? Bọn thể nữ cũng vừa dậy. Xem này, chị đã chuẩn bị việc làm cho họ. Em định đến viếng đền thờ Junon hay ra quan sát thành lũy trước khi lũ thợ kéo tới ư? Hay em mỏi mệt vì buổi yến tiệc kéo dài đêm qua và câu chuyện lê thê của anh chàng Énée, hoàng tử thành Troie? Mặt em xanh xao, em lại thở dài. Em có gì buồn à? — Vâng, em đang sầu khổ, – Didon vò nát chiếc khăn vàng trong tay, nói khẽ – em sầu khổ, nhưng em không thể nói cho chị biết vì sao. Anne đứng bật dậy, đến bên Didon, vòng tay quanh cái cổ trắng muốt của cô em. — Ồ! – Nàng kêu lên với vẻ hờn trách – Có điều gì em phải giấu chị nào, chị vẫn mãi mãi là bạn tâm tình của em cơ mà? Hay em không còn quý mến chị nữa? Chị chẳng phải đã theo em rời thành Tyrr, trốn khỏi bàn tay bạo ngược của thằng em độc ác Pygmalion, kẻ đã giết chết chồng em đó sao? Chị đã cùng em chia sẻ bao nhọc nhằn, cay đắng. Nhớ lại hồi nào mình bí mật chuẩn bị hành trang trước tai mắt cú vọ của Pygmalion. Chính chị đã được em ủy thác đi thăm dò ý kiến các tướng lĩnh chủ chốt, xem họ đành lòng quỳ mọp dưới chân tên soán nghiệp, nơi thành xưa của cha ông, hay sẵn sàng theo dấu hoàng hậu Elissa đến nơi khác xây dựng một thành Tyrr mới? Trong bóng tối mù mịt của một đêm không trăng, bao con tàu lặng lẽ rời bến, theo sau thuyền em, Elissa, em rất xứng
https://thuviensach.vn
đáng với biệt danh Didon mà thiên hạ gán cho em từ đó: “nữ hoàng quyết đoán”. Rồi chúng ta đến châu Phi. Chị đã giúp em rào quanh thành phố tương lai bằng những miếng da mỏng, cắt ra từ da một con bò mộng, để chơi khăm tên vua Iarbas chỉ muốn nhượng cho chúng ta “khoảnh đất mà bộ da bò mộng có thể bao kín”. Elissa yêu mến, mưu kế chị đã kịp gỡ rối cho em, nhớ không? Nhưng Didon vẫn lặng thinh trước lời trách cứ dịu dàng của người chị. Đôi mắt nàng chìm đắm trong cơn mơ não nề, trán nàng hằn vết khổ đau. Anne tìm cách an ủi cho nàng vứt bỏ nỗi ám ảnh bi thương. — Nhìn kìa! – Nàng nói – Những cột buồm cao ngất của chiến thuyền Troie đang soi bóng trong cảng Carthage. Khi chúng rời đi, mang các chiến binh lên đường đi tìm quê hương mới, họ sẽ gieo rắc đó đây danh thơm của dân Tyrr và sự hiếu khách của Didon. Énée, vị anh hùng của… Didon kêu lên một tiếng, rồi đặt ngón tay lên môi chị. — Đừng gọi cái tên ấy, – giọng nàng thảng thốt – em đã chẳng bận trí vì nó rồi sao? — Thế nào? Điều bí ẩn của em đó ư? Em phải lòng gã người Troie rồi à? – Anne kêu lên kinh ngạc. Didon đau đớn gục đầu xuống. Nàng thều thào, khiến Anne phải chăm chú lắm mới nghe được. — Từ ngày Sychée, người chồng yêu dấu của em gục ngã dưới những nhát dao của đứa em khốn kiếp, Anne, chị biết đó, chẳng còn gì khiến em nguôi ngoai nổi. Em cam phận góa bụa, sống trong niềm thương nhớ chàng. Mục đích đời em là sự phồn vinh của đất nước, danh dự và tình thương mến giữa chị em mình, đó là mối bận tâm thường xuyên của em. Thế mà giờ đây… Nàng bật khóc nức nở và buông mình ngã ra ghế. Anne quỳ xuống bên nàng, dịu dàng lau những giọt nước mắt đầm đìa trên má. — Người Troie ấy thật dũng cảm! – Didon thở dài nói tiếp – Vừa trông thấy, em đã nhận ra chàng thuộc dòng dõi thần linh. Một người hình thường không thể khiến trái tim kiêu hãnh của em xúc động đến thế. Và nếu thần chẳng ở đó, bao phủ quanh con trai mình vầng hào quang rực rỡ, hẳn em cũng chẳng thiết tha dường ấy đến những nỗi thống khổ hay sự can đảm của chàng! — Người ta luôn nghĩ rằng kẻ mình yêu là thần thánh, – Anne mỉm cười khẽ nói – vì đối với ta, kẻ ấy có lẽ được trời phú cho những đức tính tuyệt vời, không ai có được. — Yêu Énée à? – Didon bật dậy, thốt lên với vẻ khiếp hãi – Không, chị ơi! Em không có
https://thuviensach.vn
quyền. Tim em đã dâng trọn cho người chồng yêu dấu, Sychée, mà định mệnh đã kết hợp cùng em. Khi chết đi, chàng đã mang theo tình yêu của em rồi. Ngọn đuốc sơn trà mà một cậu bé khôi ngô giơ cao trước lễ hôn nhân của em không thể bừng cháy một lần thứ hai. — Tại sao thế? – Anne vừa cười vừa hỏi. — Điều đó là xấu! — Elissa thân yêu, em đừng quá e dè. Từ bao năm qua, em đã giữ tròn tiết nghĩa với chồng. Em đã khóc than, đã cúng vái vong hồn chàng và các thần linh với biết bao lễ vật xứng đáng. Tất nhiên, ta không thể quên một người chồng quá tốt, nhưng chị van em, có thần Junon chứng giám, đừng chống lại một tình yêu chân thực. Em còn trẻ. Sau em phải có đứa con nối dõi em trên ngai vàng Carthage. — Đó là một tội ác! – Didon ấp úng. Chị nàng thuyết phục thêm: — Không, đối với em có thể đó còn là bổn phận. Nghĩ kỹ mà xem. Cái đô thị mới tạo dựng trên đất châu Phi bởi dân Tyrr đã khơi dậy bao ganh ghét oán thù. Tên vua du mục Iarbas tìm cách cầu hôn em nhưng bị cự tuyệt, sẽ không dễ dàng tha thứ cho em đâu. Quân của hắn đến sát thành lũy, cướp của giết người và không ngớt đánh phá quân ta. Một đội quân do phụ nữ chỉ huy, đối với chúng, chẳng đáng ngại tí nào. Và chúng chẳng phải là kẻ duy nhất nghĩ thế. Bọn Gétules ở sa mạc phía nam, bên kia dãy Atlas; bọn Numides, láng giềng nguy hiểm phía tây, với đàn ngựa bất trị; những kẻ ở Syrie, ở hoang mạc Lybie và đám người hung tợn ở cảng Barce luôn bao vây chúng ta như bầy thú dữ, giống những con sư tử man rợ châu Phi, rình rập, chờ đợi phút hèn yếu mệt mỏi của chúng ta. Em cũng đừng quên sự đe dọa thường xuyên của thằng em chúng ta, đang tức tối vì sự di cư của nhiều nhân vật quan trọng thành Tyrr? Trên ngai vàng, ta phải dựng lên một vị vua oai hùng và quả cảm, để trong phút lâm nguy, có thể lôi kéo quân đội bằng gương chiến đấu của chính mình. Lúc ấy, những lời cầu nguyện hay mệnh lệnh của một người đàn bà nào có ích gì? Em ơi, phải đâu em chỉ lắng nghe tiếng nói của con tim, mà đây còn là vận mệnh của cả dân tộc đã một lòng theo em. Lời lẽ của Anne đầy sức thuyết phục, ít ra là đối với con tim luôn mong muốn bị thuyết phục, đến nỗi Didon ngước nhìn chị với ánh mắt long lanh niềm hy vọng. — Chị cho rằng nhiệm vụ nữ hoàng buộc em phải lấy chồng lần thứ hai ư? — Ừ, chị nghĩ thế. Hơn nữa, đó cũng là tuân theo
https://thuviensach.vn
thánh ý thiêng liêng. Nếu gã người Troie đã đến đây, nếu phong ba bão tố đã tìm đến tận đảo Sicile, lôi ngược chiến thuyền chàng về bến này, phải chăng đó là do thần Junon muốn kết hợp đôi lứa? Nếu em không đáp ứng ý người, e nữ thần sẽ nổi cơn thịnh nộ. Người đã giao phó cho thành trì người yêu mến một kẻ bảo vệ anh hùng. Giờ đây phần em là phải buộc chân vĩnh viễn đám người Troie lưu lạc giữa bốn bức tường thành và dùng sức lực của họ mà phát triển Carthage. — Nhưng, – Didon băn khoăn – quyền lực của ta đâu phải là tuyệt đối. Những sấm truyền mà Énée tin tưởng một cách mù quáng, nói rằng dân tộc chàng sẽ khôi phục giang san ở đất Italie chứ đâu phải ở châu Phi này? Em nào có thể ngăn bước tiến của chàng? Biết em có dám ngỏ cùng chàng không nữa? Anne lắc đầu với vẻ bướng bỉnh và đầy kiêu hãnh. — Thế mưu lược đàn bà em để đâu, mà chẳng dùng để san bằng mọi chướng ngại? Chả cần phải hỏi gã người Troie, cứ lần lữa tìm cớ hoãn chuyến đi của chàng. Hãy làm sao cho đồng đội chàng chỉ nghĩ đến những lạc thú êm đềm mà họ được hưởng trong thời gian lưu ngụ nơi đây. Em hãy để mặc chị lo. Bao kẻ đáng thương, mệt mỏi rã rời vì chuyến đi kéo dài đầy gian khổ, hẳn phải ưa thích những buổi nghỉ ngơi trong bóng mát hay các yến tiệc giữa vườn hoa. Nhan sắc em sẽ được chính bọn người Troie đó hỗ trợ để giữ chân Énée ở lại với Carthage. — Cứ cho rằng nữ thần Junon đã muốn thế! – Didon lẩm bẩm với vẻ ưu tư. — Nào, ta hãy đến cầu nguyện Người, – Anne lôi cô em về phía bàn thờ nữ thần – ta sẽ đi khắp các thành điện, sẽ tế lễ những con cừu đẹp nhất cho Người, vị thần hộ mệnh của chúng ta. Cho cả thần Cérès, khiến mặt đất sinh sôi trong mùa xuân, cũng như tình yêu nảy nở trong con tim. Cho Phoebus gây đau đớn, nhưng lại chữa lành mọi vết thương, giúp ta quên mọi ưu phiền, lo lắng. Lại đây Elissa, chị cầm bát thờ bên tay phải và chính em phải rót rượu giữa cặp sừng của con vật hy sinh. Cả hai chị em cùng quỳ lạy trước bàn thờ Junon. Rất thành tâm, họ khấn vái và máu của con bò tơ trắng chảy ra ướt đẫm nền gạch thiêng liêng, cả hai đều chứa chan hy vọng. Hình như Anne, cô chị, cũng là bạn chân thành, cho rằng người ta không thể nào lại chẳng quý mến em mình, còn Didon thì tin rằng lời cầu xin của mình phù hợp với thánh ý, nên hồi hộp đợi chờ kết quả. Nhưng các vị thần chẳng bao giờ
https://thuviensach.vn
đồng ý với nhau. Vinh quang của dân Troie, duy trì trên núi Olympe nhiều kẻ chống đối, cũng như bênh vực họ, cả hai bên đều hùng hổ như nhau. Junon mưu cản bước Énée trên đường tìm tới Tương lai. Nàng không chấp nhận cho dân tộc Troie, kẻ thù lợi hại của đất nước Hy Lạp mà nàng yêu quý lại có thể vươn tới một ngày mai xán lạn hơn. Sao, dòng dõi Dardanus lại ngự trị một phần thế gian à? Sao, bọn họ sẽ hủy diệt thành Carthage, nơi Énée tìm ra chỗ ẩn náu, sau khi bị dập vùi trong bão tố ư? Không thể được. Và vị nữ thần thề quyết ngăn cản con đường định mệnh của dân Troie bằng cách giúp cho nguyện vọng của Didon. Nếu Énée lấy nữ hoàng Carthage, chính Carthage sẽ tiến được tới vinh quang tột đỉnh. Dòng dõi Dardanus sẽ ra tay bảo vệ Carthage và khiến nó ngày càng trở nên phồn thịnh. Nhưng họ vẫn chỉ là những kẻ phụ thuộc, chứ nào phải người sáng lập, và mãi mãi về sau, dù bao thế kỷ trôi qua, vong hồn họ sẽ chẳng bao giờ được sùng bái, trọng vọng trong các đền thờ. Và Junon mỉm cười với ý nghĩ sẽ lưu lại hậu thế sự vinh quang vô địch của dân tộc Hy Lạp. Tuy nhiên, quyền lực nàng có giới hạn. Nàng không thể tự mình sửa đổi vận mệnh dân Troie. Không! cần phải có đồng minh, và nàng nghĩ đến Vénus. Vị nữ thần ấy là mẹ Énée, nàng có thể sai khiến cả lý trí lẫn tâm hồn vị anh hùng. Junon vội tìm đến bên nàng. — Hỡi người đẹp xứ Cytheree, – giọng nàng thật ngọt ngào – con gái của đấng Jupiter, chồng ta, đôi khi chúng ta vẫn bất hoà với nhau. Niềm vui và sở thích của chúng ta rất khác biệt. Nàng là nữ thần của niềm vui phóng khoáng của khoái cảm, trong khi ta khơi dậy nơi lòng người tình yêu bổn phận và sự thủy chung. Nàng che chở cho Pâris, con trai Priam, khi hắn ta dám đến Sparte cướp giai nhân Hélène mang đi trong lúc Ménélas, chồng nàng ta vắng mặt… Nhưng ta chẳng muốn nhắc lại những kỷ niệm u buồn đó, vì nàng đã phải đau đớn nhìn đám dân Troie thân yêu của mình bị tiêu diệt và thành quách của họ sụp đổ tan tành, dù nàng đã nỗ lực cứu vãn. Còn giờ đây là chuyện về Énée, con trai nàng. Vénus đã đoán trước thâm ý của Junon. Nàng biết rằng Carthage, thành Tyrr mới rất được lòng vị nữ hoàng của các thần linh, nàng cũng biết dân Troie vẫn chưa nguôi oán hận đối với Junon. Những lời lẽ của Junon chỉ có thể là cái bẫy giăng ra, nhằm cướp đi mạng sống của Énée hay làm tiêu tan danh vọng của chàng. Nàng
https://thuviensach.vn
mỉm cười, bởi nàng rất khéo che đậy tình cảm. — Nàng muốn gì nào, hỡi nữ thần cao quý? – Vénus vồn vã hỏi – Ta sẵn sàng tuân lệnh nàng, nếu điều đó không trái ý Jupiter. — Khi các vị thần trên núi Olympe thuận thảo, lẽ nào đấng tối cao lại chẳng hài lòng? – Junon nói, giấu mối bận tâm bằng một nụ cười – Khi nhận ra chúng ta đoàn kết thay vì chia rẽ như thế, chẳng phải Ngài khỏi nhọc lòng lo điều khiển vận mệnh sao? Nghe đây, ta vui sướng biết bao khi thấy hương trầm toả ngát trên những bàn thờ, do dân Tyrr lập ra ở Carthage, thành trì mới của họ. Này, Didon yêu con trai nàng, và mong ước được lấy chàng làm chồng. Phải chăng đó là mưu lược của nàng, hỡi thần Vénus kiều diễm, đã khiến trái tim của vị nữ hoàng kiêu hãnh kia mềm yếu? Hãy thú nhận đi! Nàng sợ rằng Énée sẽ bị dân Tyrr hắt hủi, chàng và đám thần dân đã kiệt sức sau những trận chiến đấu dai dẳng với biển cả, họ chẳng còn hơi sức để chống lại những kẻ thù địch. Nàng đã khiến nữ hoàng ưu ái với Énée bằng phương tiện vững chắc nhất thuộc quyền lực của nàng: đó là Tình yêu. Nàng đã gợi lòng thương cảm ở nơi trái tim phụ nữ kia trước những nỗi thống khổ của anh hùng và cậu bé Ascagne. Hỡi thần Vénus, hãy kết hợp hai con người cao nhã ấy, họ chẳng ai kém ai, đều khinh thường sóng cuồng bão dữ, đều đã vượt bao nguy khó, hiểm nghèo, đi xa khỏi thành phố quê hương để tạo dựng một giang san mới. Nàng không muốn con trai mình làm vua và trở thành chúa tể thành Carthage mà hào lũy vây quanh thành vòng cung, với bến cảng tấp nập tàu thuyền, những dinh thự nguy nga, cả dân tộc được các bộ lạc châu Phi nể sợ và ao ước sao? Nàng không muốn cả hai ta cùng bảo trợ cho thủ phủ kia, và bao thế kỷ nữa, các đền thờ của hai ta sẽ được họ dựng lên, cùng lặng lẽ ganh đua nhau vẻ tráng lệ huy hoàng cũng như lễ vật và lời cầu nguyện ư? Vénus ra chiều hớn hở: — Vâng, – nàng nói – ta vui lòng chấp nhận cuộc thành hôn mà nàng mong muốn với một điều kiện: nó phải được Jupiter chuẩn y. Ta sẽ khiến con trai ta yêu mến Didon. Tuy nhiên, nàng phải cho nữ hoàng Didon biết lời cầu nguyện đã được các thần chứng giám. Hai vị nữ thần nắm tay nhau tiến lên đỉnh núi Ida, là nơi ngự trị của đấng tối cao Jupiter ở giữa những đám mây, cách biệt hẳn với các vị thần khác. Ngài ngự trên chiếc ngai vàng lộng lẫy, có lặn mây che khuất đôi mắt thế nhân.
https://thuviensach.vn
Tay phải ngài cầm lưỡi sét, mà ánh lửa đôi khi xé rách không gian, gieo khủng khiếp cho cõi lòng nhân thế. Bên cạnh ngài, con phượng hoàng đang mơ màng, rũ đôi cánh dũng mãnh xuống. Junon khép nép đứng bên chồng. Dù sao chàng cũng là chúa tể của muôn loài. Nàng van nài: — Jupiter, cha các vị thần, chúa tể vạn vật, nếu ngài không phiền lòng khi trông thấy em, nếu Vénus, con gái ngài vẫn được ngài quý mến, mong ngài vui lòng chấp thuận… Rồi Junon dài dòng kể lể trước đấng chỉ biết ra lệnh hoặc ngăn cản, mà tất cả đều phải nghiêng mình tuân thủ. Nàng chỉ Énée, người thuộc một dòng dõi bị đọa đày, và quá nửa bị hủy diệt, bấy lâu nay lưu lạc khắp nơi, mong tìm nơi ẩn trú cho các gia thần, cuối cùng đã gặp được bến cảng thành Tyrr mới do bão tố xô giạt vào. — Tội nghiệp, – vị nữ thần nói với giọng dịu dàng và khẩn thiết – nếu dòng dõi Teucère được ngài quan tâm, đừng để con trai của Vénus gặp tai hoạ hay nỗi đau khổ nào khác. Hãy cho anh ta được hưởng sự thanh bình và yên ổn bên cạnh Didon giữa thành Carthage. Anh ta há chẳng xứng đáng với danh dự được đứng đầu một dân tộc do Định mệnh trao gửi hay sao? Hỡi đấng tối cao, ngài không ngửi thấy hương trầm thơm ngát phưởng phất tận chốn này, do nữ hoàng thành Tyrr đốt lên trên bàn thờ cho đẹp ý ta sao? Hãy nhìn những lễ vật quý báu, và những con thú cúng tế béo tốt, dòng máu tôn vinh ta chảy giữa cặp sừng vàng óng, và lắng nghe tiếng thổn thức của một con tim say đắm tình yêu. Chúa tể của vũ trụ, hãy giữ bước chân Định mệnh của kẻ lưu đày ở nơi đó. — Ai có thể ngăn bước chân Định mệnh? – Giọng nói kinh hồn của Jupiter khiến núi đồi chuyển động ầm vang – Ồ, nữ thần, nàng nói gì về tế lễ và tình yêu thế? Mặc tất cả những gì kẻ phải ra đi sẽ dẫm nát con đường. Mặc cho con tim héo úa khi danh vọng và bổn phận ràng buộc. Junon, dù nàng có khéo thương vờ khóc hão, ta vẫn nhận thấy mối ác cảm sâu cay của nàng đối với dân Troie. Nàng đã khiến được thần Neptune cùng nàng trút cơn thịnh nộ lên đầu họ. Chẳng có gì qua được mắt ta, nàng chỉ hoài công van nài cho thành Carthage yêu quý của nàng. Nàng cũng hoài công trong mưu đồ thuyết phục ta ra một quyết định để mãi mãi biến Énée thành kẻ nô lệ của vị nữ hoàng ngạo mạn. Đúng thế, máu dân Troie vẫn vô cùng quý báu đối với ta, cho nên ta sẽ không để nó đổ ra vô ích vì những bộ lạc châu Phi,
https://thuviensach.vn
dưới thành lũy Carthage. Italie đang chờ chàng. Junon cúi đầu khuất phục trước vẻ kiên quyết của vị thiên đế cao cả. Vénus đắc thắng và hãnh diện vì con, nhưng nàng phải che giấu niềm vui của mình trước con mắt hằn thù của Junon, nàng giả bộ than vãn thở dài trước quyết định do Jupiter ban ra. Cùng lúc đó, vị thiên đế ra hiệu bảo Mercure, viên sứ giả nhanh nhẹn đến gần, vì ngài vẫn e ngại tính kiêu kỳ của vợ có thể ngấm ngầm chống đối ngài. — Con ơi, – ngài nói – hãy sẵn sàng đôi cánh, ta muốn phái con xuống dưới dương gian, ở bên kia đại dương, tận châu Phi, một người Troie ta rất yêu mến đang lâm cảnh hoạn nạn. Hãy bay đến bên Énée, con trai Anchise, và truyền lại lệnh ta. Bảo hắn hãy cấp tốc rời khỏi Carthage, dong thuyền về phương bắc, về mảnh đất Italie, nơi con cháu hắn sẽ ngự trị trong vinh quang. Bảo hắn mau phá vỡ cạm bẫy của Didon và khép chặt lòng mình trước mối tình vụ lợi của nữ hoàng. Chẳng phải ta ban ân cho hắn được sống sót khi thành Troie sụp đổ là để hắn trở thành nô lệ của dân Tyrr. Trên những cánh đồng Ausonie, hậu duệ của Iuie sẽ trị vì ở Rome, một đô thị mênh mông. Énée là người giơ cao ngọn đuốc vinh quang ấy. Mọi ảo tưởng, mọi lưỡng lự chờ mong phải biến khỏi tâm trí hắn. Hắn phải khẩn trương lên đường, đó là mệnh lệnh của ta. Mercure buộc ngay đôi cánh vàng vào chân, nó giúp chàng lướt trong không gian nhanh hơn cả ý nghĩ, và nâng chàng bay trên núi cao hay sóng cả như những con chim trời. Khi chàng bay ngang, mọi người ngẩng đầu lên sẽ thấy chàng như vệt mây trắng trôi theo cơn gió nhẹ mùa hè, bồng bềnh trên nền trời xanh thẳm. Mercure vung chiếc đũa thần huyền diệu để đẩy gió trước mặt, như gã mục đồng cầm gậy đuổi đàn chiên, và chàng bay nhanh vùn vụt. Những núi đồi, đồng ruộng vùn vụt, mất dạng dưới mắt chàng. Cái rào chắn sóng, nơi những đoàn tàu lắc lư hàng mấy tháng nay chẳng ghé được bờ bến nào đang thiểu não phơi mình ở đó. Chàng vỗ cánh bay vụt qua, nhìn bao quát cả một vùng Lybie rộng lớn rồi đáp xuống đất. Những chiến thuyền Troie đậu vật vờ dưới cảng Carthage, im lìm như những con đại bàng mỏi cánh trong mưa bão. Mercure với tia nhìn xuyên suốt của thần linh, cố tìm thủy thủ đoàn qua khắp thành phố, nhưng chẳng thấy bóng dáng một thủy thủ, một chiến binh nào cả. Anne đã không quên lời hứa với cô em. Nàng dẫn
https://thuviensach.vn
đầu dân phố Carthage, xuống tận bến cảng thiết tha mời mọc dân Troie lên nghỉ ngơi và tiệc tùng dưới bóng mát vườn cây hay trong các dinh thự trong thành phố. Tất cả đội quân của Énée đều vui vẻ đón nhận mọi điều, mọi nơi khác với những lòng tàu chật hẹp và tiếng sóng vỗ triền miên bên mạn thuyền của họ. Mỗi ngôi nhà ở Carthage đều đón ít nhất một khách trọ. Noi gương và tuân lệnh nữ hoàng, dân chúng hối hả làm vui lòng dân Troie. Thế là họ hát ca, khiêu vũ, chè chén liên miên. Rượu vang châu Phi chảy tràn, đám con cháu Dardanus lóa mắt vì sự tiếp đón quá ân cần nồng hậu, đã vội cho rằng thành Tyrr mới chính là thiên đàng hạ giới. Họ đua nhau rối rít ca ngợi Didon đã đối đãi những kẻ lưu lạc như đối với anh em ruột thịt. Énée cùng chia sẻ những tình cảm thắm thiết của thần dân mình. Nữ hoàng dành riêng khu dinh thự lộng lẫy nhất cho chàng và bọn người hầu luôn sốt sắng đáp ứng từng ý thích nhỏ nhặt của chàng. Những nỗi kinh hoàng của chiến tranh, những hiểm nguy trong cuộc hành trình gian khổ và cả sự buồn chán cũng nhạt mờ dần trong tâm tưởng chàng. Chẳng nề hà, Didon đích thân chăm sóc cho sự an vui của chàng cũng như cậu bé Ascagne. Một thoáng mê muội dịu nhẹ xâm chiếm tâm hồn người võ tướng thành Troie. — Nơi đây cái gì cũng đẹp cả! – Cậu bé Ascagne tung tăng nhảy nhót trong vườn kêu lên. Énée mỉm cười trước vẻ thích thú của con: — Con quên những cánh hoa quê nhà rồi sao? Cả bóng mát êm đềm của hàng dừa xanh nữa? — Không, – Ascagne vuốt ve chú dê con trắng muốt cô Anne vừa tặng, rồi nói – không đâu cha, con chẳng quên gì ở nơi ấy cả, nơi con đã được vui sống êm đềm với mẹ. Nhưng đã từ lâu, cha nhớ không, con mỏi mòn vì tiếng rì rầm bất tận của con tàu, vì những chân trời xa ảm đạm màu khói sóng, ồ, con đã vui sướng biết bao khi gặp lại đất liền! Nơi đây thật tuyệt vời! Nữ hoàng rất phúc hậu! Đây là chiếc áo đẹp người cho con, chính tay người thêu đấy. Những chiếc vòng này nữa, chúng khiến tay con như rạng rỡ hẳn lên. Chúng ta hãy ở lại đây mãi mãi, cha nhé? Énée chỉ cười không nói, để con thả sức nô đùa. Chàng bước vào lâu đài, ngả người trên chiếc giường êm ái phủ thảm sặc sỡ. Chiếc áo choàng có kết sợi chỉ vàng, bộ vương phục bằng da, viền màu đỏ thắm với móc gài óng ánh, thanh trường kiếm cẩn vân thạch, đó đều là những quà tặng của nữ hoàng.
https://thuviensach.vn
Ăn vận như thế, chàng chẳng còn giống tí nào là kẻ sống sót của thành Troie, phải bỏ trốn trong một chiều lửa cháy, còng lưng dưới sức nặng của cha già, tay dắt bé Ascagne đang bạt vía kinh hồn. Len lỏi trong Énée đã có một chút mềm yếu với người dân Tyrr. Dù vậy, các vị thần vẫn luôn trông chừng chàng. Mercure đã bước vào cung điện. Để đến gần con người, chàng đã biến hình thành một cụ già râu dài bạc trắng và chính dưới lốt ấy, chàng lướt đến bên giường nơi Énée đang lim dim, thả hồn mơ mộng.
https://thuviensach.vn
THẦN THOẠI LA MÃ
G. Chandon
www.dtv-ebook.com
VI. Giàn Hỏa Trên Sân Thượng
— Énée! – Mercure đặt tay lên vai vị hoàng tử đang ngủ, gọi khẽ – Énée, ngươi làm gì đó? Khi nghe tiếng nói vang vọng, hoàng tử thành Troie mở choàng mắt ra và ngồi bật dậy. Trước mặt chàng, qua các khung cửa vòng cung trên sân thượng nở đầy hoa, những dinh thự của Carthage nhô cao, và lũ thợ đông đúc lao động nhộn nhịp như bầy ong xôn xao trong tổ. Mercure đứng ngay phía trước khung cảnh tươi vui đó. — Ngươi đang làm gì, hở Énée? – Giọng vị thần có vẻ phiền trách – Những lạc thú nào đã khiến ngươi quên đi sứ mạng của mình? Ngươi đã quên mất thành Troie đẫm máu, điêu tàn và mãi mãi hoang vắng rồi sao? Cả một dân tộc bị tàn sát đang hy vọng vào ngươi, lẽ nào ngươi đã quên? Hay ngươi đang mơ làm nô lệ trên đất châu Phi, một kẻ nô lệ nhàn hạ và không lý tưởng, trong lúc định mệnh muốn dành cho ngươi một vinh quang rực rỡ? — Ngươi là ai? – Énée đỏ mặt ấp úng. — Ngươi không nhận ra ta sao? Và vị thần cởi bỏ cái xác phàm tạm bợ, hiện ra uy nghi trước mặt hoàng tử. — Trời ơi! – Énée kêu lên, chắp tay vái vị sứ giả của Jupiter – Có phải ngài là Mercure tôn kính, từ núi Olympe hạ cố đến đây? Mắt đờ đẫn, tóc dựng ngược vì quá xúc động, Énée lắng nghe mệnh lệnh của vị chúa tể muôn loài, lòng đầy hổ thẹn. Phải, trong cảnh xa hoa lộng lẫy của thành Tyrr mới, chàng đã quên nhiệm vụ cấp bách của mình rồi. Phải, đã có lúc chàng, một kẻ đào tẩu, mơ ước dừng chân vĩnh viễn trên mảnh đất ngọt ngào này và lấy nữ hoàng Carthage, rồi ngự trị thành phố này… — Đó là mệnh lệnh của Jupiter… Thần Mercure đã bay đi mà Énée vẫn đứng sững sờ. Mắt chàng như vẫn còn trông thấy vị thần có đôi cánh vàng. Cuối cùng, chàng đứng lên, lòng ngổn ngang trăm mối. — Hỡi đấng Jupiter cao cả, – chàng run sợ nói – không biết tôi có xứng đáng với lòng thương và sự bảo trợ của ngài dành
https://thuviensach.vn
cho dân tộc tội không! Ngài đã kịp ngăn tôi bên bờ vực thẳm vô vọng. Tôi xin tuân phục ngài, bởi ngài đã muốn thế. Tôi sẽ tìm về mảnh đất Italie mà Định mệnh đã mở ra cho tôi, dù có phải chịu đựng bao gian lao khổ nhục. Énée cảm thấy bầu nhiệt huyết sục sôi trở lại. Chàng gọi các tướng sĩ cùng ở bên trong lâu đài. — Mnesthée! Sergeste! Cléanthe! Hỡi các dũng tướng, hãy đến đây ngay. Ta phải đi thôi, bất chấp bão cuồng gió loạn. Thần linh đã quyết định như thế. Cả ba vị tướng đều hớn hở vui mừng. Họ đã chán ngán xiết bao khi hoàng tử của mình dần dần biến thành tên đầy tớ ngoan ngoãn của người đàn bà xa lạ. — Tôi đi tập hợp các binh đoàn! – Sergeste hối hả nói. — Còn tôi lo kiểm tra chiến thuyền. – Cléanthe nói thêm. Mnesthée lắc đầu với vẻ lo lắng. Tuy không nói gì, nhưng anh ngần ngại rằng quân Troie, sau bao ngày hưởng thụ phè phỡn, chưa chắc đã chịu quay về với những truân chuyên của cuộc phiêu lưu. Tuy nhiên, anh vẫn bước theo Sergeste, đi qua khắp thành phố để tìm các đồng đội. Anh vô cùng kinh ngạc nhận thấy tất cả đều sẵn sàng bỏ lại thú vui, tiệc tùng, khiêu vũ, để lại giam mình giữa lòng tàu nhớp nhúa. Chao ôi, chỉ vì những mảnh gỗ vô tri kia là chút hiển hiện còn lại của tổ quốc. Các chỉ huy vừa kêu gọi họ, hoàng tử đang chờ họ kia, sẽ mãi mãi là những người lãnh đạo họ như đã từng lãnh đạo cha ông họ trước đây. Phút chốc, bến cảng đã đông nghẹt những kẻ lưu vong, ai nấy nô nức làm việc để khôi phục các con tàu. Cùng lúc đó, dân chúng Carthage rất đỗi ngạc nhiên vì sự ra đi vội vàng của khách trọ, sự tụ họp náo nhiệt quanh những chiến thuyền và việc chuẩn bị hành trang rộn rịp. — Dân Troie sắp ra đi à? – Họ ngơ ngác hỏi nhau. Một niềm vui bí ẩn âm ỉ trong lòng họ. Dù tuân lệnh nữ hoàng, họ rất bực dọc khi thấy những người xa lạ nghiễm nhiên kéo đến chiếm cứ nhà họ, thành phố của họ. Họ chẳng vui thú gì việc tác hợp cho Didon với vị hoàng tử thành Troie. Họ sợ sẽ chẳng còn được làm chủ đô thị của mình nữa. Cho nên, thay vì níu giữ, khi hiểu ra, họ đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để khách trọ ra đi. Các thợ thuyền bỏ dở việc xây cất các đền đài, dinh thự, xúm nhau giúp quân Troie sửa chữa và trang bị tàu bè. Tiếng xôn xao lan tới cung điện, nơi nữ hoàng đang lâng lâng trong ảo giác tình yêu và danh vọng, đang cùng chị gái toan tính bao dự kiến cho hạnh phúc và quyền uy. Nàng
https://thuviensach.vn
rất tin tưởng điều đó. Nàng đã cầu nguyện, đã dâng cúng bao lễ vật, thần linh hẳn đã thấu rõ lòng nàng. — Tâu nữ hoàng, – một thể nữ bước vào, vừa thở hổn hển vừa lắp bắp – quân Troie sắp rời Carthage. Bất chấp lệnh nữ hoàng, dân chúng đang sốt sắng giúp đỡ họ ra đi. Didon đứng bật dậy, đưa tay đấm ngực. Mặt nàng tái nhợt, đôi mắt như vô hồn. Nàng vứt chiếc khăn phủ đầu xuống, vừa đưa chân giẫm nát vừa gào thét điên cuồng. Rồi, nàng nhảy bổ lên giường, khóc nức nở và quơ tay cào cấu mặt mày. — Em ơi! Em ơi! – Anne kêu lên, vừa chạy đến bên nàng, vừa tìm lời an ủi – Đừng vội tuyệt vọng như thế. Hãy mau chạy ra bến nói đôi lời với Énée. Có lẽ chàng không nhận ra tình cảm nồng nàn em dành cho chàng. Làm sao chàng có thể hờ hững được. Can đảm lên. Nào, níu lấy tay chị. Ta xuống thuyền Troie đi! Trong một thoáng, Didon cảm thấy hy vọng trở lại. Nàng chạy như bay xuống cảng, nơi Énée đứng giữa thần dân của mình, đang ra lệnh và hối thúc mọi người nhanh tay. Ascagne, đứa trẻ mà bất cứ biến động nào cũng có thể khiến cậu thích thú, đang đứng phò tá cha. — Hoàng tử ơi, – Didon cố ra vẻ trầm tĩnh – chàng dự tính gì mà trang bị tàu thuyền như thế? Những cơn bão mùa đông sắp tới, chàng dám liều lĩnh ra khơi trong buổi thời tiết khắc nghiệt này sao? Chàng mong ước điều gì? Những trận gió ném chàng vào đây vẫn chưa đổi hướng. Sự tiếp đón của Carthage không làm chàng hài lòng ư? Mắt chàng vẫn ánh lên niềm vui mỗi lần được nhìn em, được nghe em nói, chẳng lẽ em lầm sao? — Không đâu, thưa nữ hoàng, – Énée dịu dàng nói – ta đã tìm thấy bên nàng, trong thành phố của nàng niềm hạnh phúc và sự yên vui, nhưng ta không thể làm chủ định mệnh mình. Hơn ai hết, các vị vua là nô lệ của bao yêu cầu khẩn thiết. Ta phải nghĩ đến tương lai dân tộc, danh dự giống nòi trước hạnh phúc riêng tư. Vì thế, ta phải ra đi. — Không màng bão tố ư? — Tiếng nói của Jupiter còn kinh động hơn sóng gào, gió thét. — Nhưng chàng không cảm thấy là em đã yêu chàng sao? – Bấy giờ không nén được nữa, Didon mới nghẹn ngào – Chàng không hiểu rằng ra đi là xé nát tim em sao? Énée thảng thốt trước lời thổ lộ tuyệt vọng đó. Lòng chàng đâu phải là gỗ đá. Chính chàng cũng đã thoáng hình dung việc gắn chặt đời mình với Didon cơ mà! Nhưng đối với chàng, mệnh lệnh của Jupiter là trên hết. Chàng đã tuân phục thần linh thì
https://thuviensach.vn
những dục vọng trên đời không thể nào khiến chàng xao lãng sự sùng bái thiêng liêng đó. Chàng đưa tay nhẹ nhàng đẩy nữ hoàng ra. — Ta van xin nàng, đừng chống lại ý muốn của thần thánh, hãy chế ngự tình cảm của mình. Cũng như ta, nàng còn bổn phận đối với dân tộc. Lẽ sống của đời nàng là Carthage, vì chính ở nơi đó, vinh quang của nàng sẽ ngày càng thêm rạng rỡ. Vinh quang của đời ta thuộc bờ bến Ausonie. — Kẻ bội bạc! – Didon đau đớn rít lên – Sao? Đó là những gì ngươi có thể nói sau lời thổ lộ của ta đấy ư? Ngươi chỉ nghĩ tới danh dự của riêng mình, trong khi vì ngươi, ta đã chà đạp nó dưới chân khi dám đường đột tỏ tình với ngươi mà chẳng chút xấu hổ vì bất nghĩa với chồng! A! Mẹ ngươi chẳng phải là nữ thần đâu, một con cọp cái hung dữ đã sinh ra ngươi. Ta đã tiếp đón ngươi cùng đồng bọn lúc đang ngất ngư trong bão tố, vậy mà ngươi đền đáp ta như thế ư? Hỡi thần linh, hỡi ác quỷ! Hãy thiêu đốt ta đi! Với móng vuốt đẫm máu, hãy cấu xé ta đi! Quân tàn nhẫn, bạc ác, phải rồi, ngươi có lý, cứ đi đi! Đi mà tìm vương quốc của ngươi giữa biển khơi! Ta chẳng giữ ngươi nữa, cho ngươi phải khốn đốn giữa muôn trùng sóng dữ. Ngươi sẽ bị trừng phạt vì nỗi đau khổ đã gây ra cho ta, và cho đến lúc chết, sự bất hạnh của ngươi sẽ khiến lòng ta hả hê vui sướng. — Didon!… – Énée kêu lên xót xa, đau đớn. Vị nữ hoàng phẫn uất đến điên cuồng, lảo đảo chạy về phía cung điện. Nàng gục xuống bên thềm, mặt tái nhợt, lắp bắp vài tiếng rời rạc: nàng đã trở nên điên loạn. Anne gục xuống bên nàng, khóc tức tưởi, nhưng nàng phũ phàng đẩy ra. — Lỗi tại chị hết, – giọng nàng khô khan, khó khăn lắm mới thoát ra được khỏi cổ họng – chính chị đã cho em cái ảo tưởng được yêu, chính chị đã khuyên em thốt ra lời tỏ tình nhục nhã, lời tỏ tình vô ích đã giết chết đời em. — Em yêu quý… – Anne vừa thổn thức vừa áp vào ngực mình mái đầu nóng bỏng với đôi mắt đờ đẫn – Chị van em… Lẽ nào em thương tiếc con người sắt đá xa lạ đó hơn người chồng hết dạ yêu em? Hãy xóa nhòa hình bóng Énée trong tâm trí em đi. Lẽ nào vì hắn mà em xua đuổi chị. Em thân yêu, hãy mặc cho những con tàu kia rời bến, chúng sẽ mang đi nỗi ưu phiền của em. — Chúng mang theo cả cuộc đời em! – Didon lạnh lùng – Tình yêu khốn khiếp, mi còn muốn hành hạ lòng ta thế nào nữa? Ta quằn quại, đớn đau, Pluton ảm đạm ơi! Chỉ có đêm dài thăm
https://thuviensach.vn
thẳm của ngươi mới có thể giúp ta yên giấc. Anne hét lên một tiếng xé lòng. Chị hy vọng sự vuốt ve trìu mến của mình sẽ khiến cô em từ bỏ ý tưởng chết chóc, nhưng không gì khuây khỏa nổi cái tâm trí bệnh hoạn cuồng điên ấy. — Để chị nài nỉ Énée xem sao, – Anne vừa khóc vừa van lơn – biết đâu chị có thể lay chuyển ý định của chàng. Rồi chẳng đợi nữ hoàng trả lời, Anne tất cả chạy xuống bến. — Hoàng tử ơi! – Vừa đến gần Énée, nàng đã kêu lên, rồi ôm lấy gối chàng trong dáng điệu cầu khẩn – Xin chớ đẩy người đàn bà vào cảnh tuyệt vọng, hãy thương xót Didon, hình ảnh hoàng tử đã ngự trị trong tim nàng. Than ôi! Nếu hoàng tử bỏ rơi nàng thì thôi hết, chẳng còn gì là hạnh phúc, là cuộc đời nàng nữa. Lẽ nào hoàng tử lại nhẫn tâm đến mức đọa đày em gái tôi, vốn chỉ có mỗi cái tội trót yêu hoàng tử? Hành động của nàng khiến Énée xúc động. Vị anh hùng rưng rưng nước mắt, nghẹn ngào hồi lâu không thốt nên lời. Quân Troie lo ngại vây quanh chủ tướng của mình. — Thưa hoàng tử, – Sergeste vội trình báo – cột buồm và mái chèo đã sẵn sàng, các lỗ hổng do trận bão gây ra đã sửa xong. Tất cả đang chờ lệnh hoàng tử. — Trời đang thuận gió! – Mnesthée nhấn mạnh thêm. — Đi ngay! Đi ngay! – Dân Troie hò hét vang trời khi nhìn thấy vẻ khổ đau của Énée, họ ngỡ chàng dao động và có thể từ bỏ chuyến viễn du chinh phục. Nhưng vị anh hùng, dù cõi lòng tê tái, vẫn không thay đổi quyết định. Không thể cãi lời thần thánh. Chàng thở dài ngoảnh mặt đi để khỏi phải nhìn thấy ánh mắt khẩn cầu của Anne. — Ta không thể nghe nàng. – Chàng nói với giọng cố làm ra vẻ cứng cỏi – Ta phải ra đi. Ôi chao! nếu ta được tự do ở lại, ta xin thề với nàng, nàng chẳng cần phải van xin. Tim ta dường như đã tan nát, cả đời ta sẽ khóc thương Didon. Tâm trí ta sẽ mãi mãi hướng về nàng. Nhưng ta phải đi vì Jupiter muốn thế! Dịu dàng, nhưng rất cương quyết, chàng gỡ đôi tay Anne dang ra, rồi vội vã đi về phía biển. Theo sau chàng, cả đoàn quân Troie vừa hối hả tiến bước, vừa tung hô thủ lĩnh mình vang dội. Trong nháy mắt, họ đã leo hết lên tàu, các tay chèo đã ngồi vào vị trí. Nhưng Énée đột ngột dập tắt sự nôn nóng của họ. — Ngày đã tàn, ta không thể lao ra biển vào giờ này. – Chàng nói – Chúng ta đã quá nhọc mệt vì công việc chuẩn bị. Hãy ngủ đi! Sáng sớm mai chúng ta sẽ lên đường. Vài tiếng xầm xì thất vọng nổi lên
https://thuviensach.vn
đây đó. — Các bạn sợ gì nào? – Énée buồn bã hỏi – Rằng ta sẽ thay đổi ý định ư? Rằng ta sẽ mềm lòng vì lòng thương hại? Thần thánh đã khiến tâm hồn ta sắt đá. Nếu ta chưa rời khỏi Carthage ngay chiều nay thì ấy là vì thận trọng thôi. Vị anh hùng đang dối cả lòng mình. Chàng ngỡ mình chỉ hành động vì lợi ích của dân tộc, nhưng đôi mắt chàng bất chợt hướng về phía sân thượng của lâu đài, nơi có một bóng trắng có tấm mạng che mặt phấp phới bay trên mái tóc vàng óng ánh, đang nghiêng mình bồn chồn lo lắng. — Thôi được, hãy gác chuyến đi lại ngày mai. Đành thế, hãy mang đồ cúng và rượu lễ ra cầu thần cho gió im bể lặng. – Sergeste thở dài, thông cảm cho nỗi lòng đang xao xuyến mãnh liệt của chủ tướng. Lúc đó, Anne lủi thủi đi về phía lâu đài. Nàng run sợ nghĩ đến giây phút gặp mặt cô em để kể lại việc cầu xin đã bất thành. Nhưng từ trên sân thượng, nữ hoàng đã trông thấy và hiểu hết. Nàng đã chẳng còn hy vọng gì nữa, nàng đã vĩnh viễn mất Énée. Nỗi bất hạnh quá hiển nhiên, khiến lòng nàng như dịu lại. Chìm sâu trong vực thẳm đau thương, nàng thấy chỉ còn mỗi một lối thoát. Nàng đón người chị u buồn với vẻ gần như bình thản. — Đừng quá sầu khổ vì em, – nàng nói – chị thấy đấy. Em không khóc nữa! Ích gì chứ? Hắn đã chẳng muốn nghe chúng ta, thần thánh sẽ báo thù hộ em vì sự ngạo mạn của hắn, vì cuộc bỏ trốn hèn hạ và tàn nhẫn của hắn, giờ đây em chỉ muốn xua đuổi hắn ra khỏi ý nghĩ mình thôi. Nàng đã tránh không nhắc đến cái tên cháy bỏng môi mình. Sự nhẫn nhục ngoài mặt của nàng khiến Anne lầm tin, nàng vội lăn xả vào lòng em mà khóc ngất lên vì vui sướng. — Em thân yêu, – Anne nói – hãy tha thứ cho chị nhé! Chị đã sợ giây phút này biết bao, nhưng thấy nó không như mình lo lắng, chị không sao cầm được nước mắt. — Chị e ngại gì nhỉ? – Vị nữ hoàng ngẩng đầu lên với vẻ kiêu hãnh, rồi hỏi – Chẳng lẽ chị nghĩ rằng gã phiêu bạt ấy đã cướp đi lòng tự trọng của em? Chị có thể nghĩ thế được sao? Giọng nàng lạnh lùng, cứng cỏi, vầng trán mịn màng không một nếp nhăn, đôi mắt đã ráo khô. Anne tràn trề hy vọng khi thấy thái độ đường hoàng đó của em. — Phải đó, em ơi, đừng nghĩ đến tên Troie bội bạc ấy nữa, tên độc ác! – Anne trìu mến nắm lấy tay Didon. Chị lại khóc nấc lên, nhưng lần này là những giọt lệ mừng vui. Cuộc đời tươi đẹp của họ lại bắt đầu. Tình yêu làm héo hắt con tim đã trôi
https://thuviensach.vn
qua như vệt mây đen, chẳng gây hề hấn gì đến hạnh phúc của hai chị em. Anne siết chặt em gái vào lòng: — Em thân yêu, – Anne vừa cười vừa khóc nói – chị muôn vàn ao ước được thấy em lại là vị nữ hoàng uy nghi, nữ hoàng Didon kiều diễm, luôn chăm lo cho hạnh phúc của thần dân và vinh quang của thành Tyrr. Didon hờ hững đáp lại sự vồ vập trìu mến của chị, khiến Anne nghĩ hẳn lòng cô em đã nguội lạnh. Đôi mày nhíu lại, mắt đăm đăm vô hồn như thuộc một cõi nào khác, tuy nhiên, gương mặt nàng vẫn trầm tĩnh, đủ biết nàng phải đè nén cõi lòng mình ngần nào. — Chị ơi, – nàng nói cũng với vẻ điềm nhiên ấy – để thoát khỏi những tình cảm ràng buộc mình, con người thường tìm đến bùa phép, quyền lực duy nhất có khả năng biến đổi mọi sự kiện. Chị có nhớ lời nói của bà vú không? Em biết có một phụ nữ Numide sống trong cung điện. Bà ta am tường ma thuật, bà khoe rằng có thể dùng bùa phép để an ủi những con tim đau khổ, hay khiến nó dằn vặt khôn nguôi, có thể ngăn sông, đổi dòng các vì tinh tú, gọi hồn khiến cây trên núi xuống và làm đất lở trời long. Chị ơi! Hãy gọi bà ta đến. Mặt trời đã lặn, đêm tối rất thuận lợi cho những trò yêu phép. Trong lúc mụ phù thủy lo hái linh thảo cần thiết cho bùa mê dưới trăng, chị hãy giúp em lập một giàn hỏa trên sân thượng. — Một giàn hỏa à? – Anne ngạc nhiên và lo sợ kêu lên. — Vâng! – Didon vẫn đủ bình tĩnh để mỉm cười – Em muốn thiêu đốt thành tro than tất cả những gì đã thuộc về hắn dù chỉ trong phút giây, nơi cung điện này: cái giường hắn ngủ, cái bàn hắn ngồi, quần áo, vũ khí hắn đã cởi bỏ để nhận những vật em tặng. Chúng ta sẽ dựng bàn thờ quanh giàn hỏa đề cầu hồn Érèbe, Chaos và Hécate ba đầu và những vị thần của âm ti. Anne vội vã làm vừa lòng cô em, cho gọi mụ phù thủy đến. Mụ phù thủy vơ lấy chiếc lá đồng khứa các cọng cỏ non, làm ứa ra chất nhựa trắng rất độc. Giàn hỏa gồm gỗ thông và sồi xanh chất đống trên sân thượng, đích thân Didon trang hoàng, treo hoa kết lại bằng những nhánh trắc bá đượm màu tang tóc. Điệu bộ nàng trầm tĩnh và kiên quyết, nhưng tâm hồn nàng điên loạn: nhiều hình ảnh ghê rợn và ma quái dồn dập hiện ra trước mắt nàng. Có phải nàng vừa thấy rượu lễ biến thành máu sôi sục và nước phép tinh khiết cuồn cuộn trên sóng đen? Có phải nàng vừa nghe thấy tiếng gọi thê lương của chồng từ lòng đất mù mịt, sâu thẳm? Có phải con
https://thuviensach.vn
chim cú vừa cất giọng ai oán, khóc thương cho số kiếp nàng, tiếng kêu ảo não ngân dài trong bóng tối của hoa viên. — Ta sẽ ra sao? Biết sống thế nào? – Người đàn bà khốn khổ thở than – Đêm tối. Đó là giờ những kẻ nhọc mệt, tìm sự khoan khoái trong giấc ngủ và trên đồng cỏ, mọi vật đều im lìm. Những tinh tú đã quay hơn nửa vòng quỹ đạo. Trên nương, bên hồ, loài thú và cỏ cây cũng lặng thầm đến với nguồn vui say ngủ. Còn ta, ta chỉ ước mong được một giấc ngủ, giấc ngủ ngàn thu… Báo thù ư? Phóng hỏa những con tàu đang neo trong bến ư? Hay chạy theo đoàn thuyền kia, nài nỉ van xin như một con nô lệ? Biết hắn có nhận lời cho ta theo không nữa? Ta mà phải hạ mình đến thế sao? Ta, vị nữ hoàng của Carthage! Không, không, thà chết, cần phải chết đi! Thời giờ trôi qua, và muôn ngàn ý nghĩ vò xé cái tâm hồn vật vờ trôi nổi kia. Bọn quỷ dữ lắc lư trước vầng trán xanh xao, những ngọn đuốc đỏ rực như máu. Cùng lúc đó trên bến, chiến thuyền Troie đã trương buồm. Énée vừa chợp mắt thiếp đi, bỗng choàng dậy vì chiếc bóng trắng lung linh bên cạnh. Có phải chàng vừa trông thấy thần Mercure chập chờn trong bóng tối? Thần cúi xuống cạnh chàng, phán bảo: — Đứng lên! Rời khỏi đây ngay, Énée, vì những trái tim phụ nữ đã đổi thay, tình yêu đã nhanh chóng biến thành thù hận. Trốn ngay đi, khi còn chưa muộn. Ngươi có nghe trận gió vừa nổi lên giục giã ngươi lìa khỏi xứ này không? Ảo ảnh tan biến, Énée cũng tỉnh hẳn, vội nhổm dậy réo gọi đồng đội và thôi thúc họ lên đường. Đoạn, chàng rút kiếm ra, vung tay chặt đứt sợi thừng vẫn buộc thuyền vào bến. Họ kéo buồm lên, các tay chèo gò lưng trên mái dầm, khuấy động mặt biển xôn xao. Quây Troie lại hớn hở ra khơi trong tiếng hò hét vang trời. Từ trên sân thượng, Didon trông thấy mọi diễn biến của hạm đội Énée qua ánh sáng lờ mờ của buổi bình minh vừa hé. Tiếng gào thét vui mừng của dân Troie vẳng đến tai nàng. Thế là nàng ngã nhào lên chiếc giường vừa dựng lên, để chờ đón ngọn lửa hỏa thiêu, nàng vừa hét, vừa cào cấu lên ngực và bứt tóc bứt tai. — Thôi thế là hết! Còn hy vọng gì nữa chứ! Ôi! Đã không còn có thể giết hắn, tàn sát đồng đội hắn và Ascagne! Không thể hủy diệt tất cả trước khi bọn chúng rút đi! Các chư thần ơi! Hỡi mặt trời đang chiếu sáng thế gian. Hỡi Junon, hãy chứng giám nỗi khổ đau của ta, hỡi Hécate với đàn chó tru lên thống thiết trong đêm, và
https://thuviensach.vn
tất cả các thần phục thù, hãy chấp lời nguyền của tôi! Cho kẻ vô tình, đã lẩn trốn ta không bao giờ chiếm được chiếc ngai vàng mơ ước, cho hắn chết thảm trước khi già, thi hài không nơi chôn cất. Cho dân Tyrr và dòng dõi Dardanus mãi mãi hận thù nhau. Hỡi các thần linh, xin mang đến cho ta một kẻ báo thù bản lĩnh, có thể buộc dân tộc Italie phải trả giá đắt về nỗi khổ đau và cái chết của nữ hoàng Carthage. U uất, điên cuồng, Didon chụp lấy ngọn đao của Énée, cắm sâu vào ngực, rồi gục xuống, máu từ vết thương phun ra đỏ thắm. Quanh nàng, nhiều tiếng rú lên, các thể nữ hoảng hốt vừa bỏ chạy vừa hét: — Nữ hoàng đã chết! Chẳng bao lâu sau, cả thành Carthage đều nghe tin dữ. Tiếng kêu khóc, tiếng rên than vang dội khắp thành. Người ta ngỡ như thủ phủ vừa bị quân địch bao vây, sắp sụp đổ tan tành, và hỏa hoạn lan tràn trong đền thờ, cung điện. Anne lảo đảo như bị ai đâm vào tim. Nàng nhào tới, len giữa đám đông, đến phủ phục bên người chết, cố tìm kiếm vô vọng trong đôi mắt một tia nhìn, trên đôi môi một hơi thở của sự sống. — Em ơi! – Nàng tức tưởi khóc, nhưng đôi mắt khô cạn, chẳng nhỏ được giọt lệ nào, bởi niềm đau quá lớn bóp nghẹt tim nàng – Em ơi, sao lại ra đi một mình vào cõi non bồng nước nhược? Chị em ta sẽ không thể cùng nhau kết vương miện bằng nhật quang lau trắng nữa rồi. Thế là em đã dối chị để có thể bình yên nhắm mắt. Ôi! Sao em không giết chị trước đi? Nàng siết chặt đứa em vào lòng, tìm cách sưởi ấm em trong vòng tay, lấy áo chấm khô dòng máu rỉ ra từ vết thương. Didon khẽ ngước đầu lên, buồn bã hướng về chị ánh mắt vĩnh biệt. Môi nàng dường như mấp máy… chừng như một tiếng, một cái tên! Rồi thình lình, đầu nàng gục xuống, lịm đi. Hồn nàng đã siêu thoát. Xa kia, trên biển khơi, đoàn tàu chở dân Troie đang nhẹ nhàng lướt sóng tới Ausonie. Tì tay sau lái, Énée cõi lòng tan nát, đăm đăm nhìn theo làn khói bốc lên từ giản hỏa đang ngùn ngụt cháy trên sân thượng lâu đài.
https://thuviensach.vn
THẦN THOẠI LA MÃ
G. Chandon
www.dtv-ebook.com
VII. Vì Sao Phải Dựng Thành Aceste?
Dân Troie chẳng biết gì về ánh lửa đỏ rực phía xa, cảm thấy hoang mang lạ lùng, cho đó là điềm dữ có thể sẽ ụp xuống đầu họ lúc nào không biết. Viên hoa tiêu lo ngại nhìn đám mây xanh sẫm đang lớn dần phía chân trời. — Thần Neptune vốn không ưa chúng ta! – Anh nói với Énée, vừa đưa tay chỉ những đợt sóng dâng cao bởi cơn gió lốc từ phương bắc tới – Ơ này, các anh, – anh hét lên với các thủy thủ đang băn khoăn chờ lệnh – kéo căng buồm, hướng chếch theo chiều gió và chèo mạnh lên nào! Thưa hoàng tử, – anh hạ giọng nói thêm, vừa đủ cho một mình Énée nghe – nếu trời cứ thế này, chẳng bao giờ ta đến bờ Italie được đâu! Gió đã đổi hướng, mỗi lúc mây càng đùn kín chân trời. Chúng ta không đủ sức cưỡng lại tai ương. Hãy khoan tiến về Ausonie, tôi ước lượng Sicile không xa đây mấy. — Chắc chúng ta khó lòng chống cự nổi với gió bắc, – Énée nói – vậy hãy quay mũi về phía đất nước Aceste đang trị vì, nơi cho ta nghỉ ngơi. Ở đó, ta sẽ được an toàn. Để tránh bão tố, đoàn thuyền tấp vào một bến bờ đang mời gọi. Dân Troie hân hoan đổ bộ lên vùng đất thân quen. Aceste niềm nở tiến về phía họ, ngay khi Énée vừa đặt chân lên bãi cát, ông dang đôi tay thân thiện ra chào đón. — Vụ gặt trên đồng, thịt hay bộ lông bầy cừu, tất cả đều thuộc về chú đấy, Énée quý mến! Ta là con dân thành Troie, ta chẳng bao giờ quên nguồn cội của mình. Các bạn có thể coi đây là đất quê nhà. Các bạn muốn ở bao lâu tùy thích. Ta sẽ rất vinh hạnh nếu các bạn lưu lại đây mãi mãi. — Aceste, – Énée mỉm cười rồi dịu dàng nói – chẳng phải ngẫu nhiên mà chúng tôi dạt đến đây. Cha tôi chưa được mồ yên mả đẹp, bây giờ tôi mới hiểu ra. Lòng nặng sầu đau, tôi đã rời đảo Drépane mà chẳng kịp cử hành những nghi lễ trang trọng xứng đáng với cương vị của người. Thần thánh sẽ chẳng khi nào cho tôi đến được miền đất hứa khi tôi chưa tròn đạo
https://thuviensach.vn
nghĩa với tiền nhân. Ngài Aceste, hãy cùng chúng tôi đến viếng mộ người. — Phải thế thôi, – Aceste nói – và trong buổi tiệc hội ngộ, tôi hứa sẽ tặng mỗi tàu hai con bò. Nghe tin, dân Troie liền cài hoa sim lên đầu để tang. Tùy tùng của Aceste và Énée, cả cậu bé Ascagne cũng tỏ vẻ hết sức thành tâm trong khi tiến hành buổi lễ. Trước tiên, họ họp thành một đám rước dài thượt, kéo đến mộ phần Anchise. Énée tế cha hai bình rượu vang tinh khiết, hai bình sữa và máu bò tơ, rồi rải hoa thắm phủ đầy lăng tẩm. Ngay lúc chàng đang u sầu mặc niệm trong ngôi đền nhỏ đã dựng lên trước đây để tưởng nhớ Anchise, một sự việc hãi hùng xảy ra ngay trước mắt đám đông: một con rắn cuộn mình thành bảy khúc trườn lên mộ, chui giữa các bát hương và bình rượu vàng óng. Không vội vã và có vẻ chẳng sợ hãi gì, nó bình thản nhấm nháp các thức cúng, rồi cũng với dáng điệu ngang nhiên đó, nó quay đầu lại, lẩn mất trong ngôi đền. — Chư thần ơi! – Énée kêu lên, lòng tràn trề một niềm vui thánh thiện – Chúng ta vừa được trông thấy vị thần hộ mệnh, người bảo vệ hài cốt cha ta. Còn nghi ngờ gì nữa chứ, với một dấu hiệu như thế, nhất định vinh quang sẽ thuộc về dòng dõi Anchise. Dân Troie reo hò cuồng nhiệt. Lễ vật chồng chất trên mộ. Người ta hạ bò lấy thịt nướng, xếp thành dãy những bình đồng đầy rượu. Mỗi người đều có quà đặt lên bàn thờ tùy theo khả năng của mình. Khi buổi lễ chấm dứt, Énée ưỡn cao người lên, dõng dạc tuyên bố với những kẻ vây quanh: — Xin cảm ơn các bạn đã cùng tôi chia sẻ vinh quang cũng như khổ nhọc, buổi lễ trọng thể hôm nay sẽ càng buộc chặt chúng ta lại với nhau. Giờ đây, các bạn hãy về lều, chuẩn bị các trò chơi kỷ niệm sẽ diễn ra chín ngày sau. Tất cả tản ra. Phút chốc bờ biển trở nên nhộn nhịp, kẻ chạy, người nhảy, cũng có nhóm rượt ném đĩa, tóm lại họ tập luyện tất cả những môn theo tập tục cổ truyền dành để tưởng nhớ người quá cố. Tám ngày lặng lẽ trôi qua, buổi bình minh thứ chín của ngày mong đợi đã đến. Énée vạch lằn ranh sân chơi. Chàng cho đặt ngay chính giữa những đế ba chân quý giá, những vòng hoa nguyệt quế dành cho những kẻ thắng cuộc. Nhung phục đỏ thẫm, những đồng vàng, đồng bạc bày la liệt, khiến giải thưởng càng thêm hấp dẫn. Trước hết là những trò chơi dưới nước. Bốn chiếc thuyền cùng các tay chèo đua nhau bơi về đích là một tảng đá dạt dào sóng vỗ. Các chiến xa
https://thuviensach.vn
giữa trường đấu cũng không thể nhanh hơn, các tay bơi lực lưỡng, vai bóng nhẫy mồ hôi, ào ào tung mái chèo đưa mũi tàu ba răng phăng phăng rẽ nước lướt tới. Cuối cùng, Cléanthe đoạt giải sau bao phen hồi hộp khiến khán giả đứng tim: một hoa tiêu té xuống nước, một chiếc thuyền ghim mũi vào đá ngầm vỡ nát, nhưng chẳng xảy ra tai nạn nào nghiêm trọng đến phải trì hoãn cuộc vui. Énée đặt lên đầu Cléanthe vòng nguyệt quế xanh, các phần thưởng dồn đống trước mặt kẻ chiến thắng. Anh khiêm tốn phân phát lại cho các tay chèo không biết mệt mỏi, đã góp phần mang lại thành công cho anh. Rồi con trai của Anchise cao quý lên ngồi trên khán đài đặt giữa trường đấu, để chứng kiến cuộc đua bộ. Hai ngọn giáo sáng ngời và cây rìu hai lưỡi mạ bạc sẽ được trao tặng cho người thắng cuộc cuối cùng với chiếc mão kết bằng cành ô liu. Giải thưởng có thêm một con ngựa với yên cương lộng lẫy càng khiến đấu thủ nức lòng trong cuộc tranh đua. Đấu trường rền vang tiếng reo hò: Salius, kẻ được mọi người yêu mến đã chiến thắng. Đám đông hoan hô nhiệt liệt. — Giờ đây, – Énée vừa nói vừa đặt chiếc vương miện màu xanh lên đầu kẻ thắng cuộc – ai dám đấu với Dares, kẻ vô địch từng đánh thắng Pâris, hãy bước ra! Trong trận này, ta sẽ đặt hai giải thưởng, một chú bò mộng tơ sừng vàng cho người thắng, một lưỡi gươm với mũ sắt để an ủi kẻ bại. Chẳng có ai trong đám quần thần của Énée nghĩ tới chuyện đấu sức với anh chàng khổng lồ Dares đã từng quật nhào gã Butes khỏe nhất trong đám quân Hy. Chiến công rực rỡ ngay cửa thành Troie của Dares vẫn còn khiến đồng đội ngưỡng mộ, dù bao năm tháng đã trôi qua. Không ai nhúc nhích và Dares mỉm cười ngạo nghễ. Anh vội chụp lấy cặp sừng vàng của con bò mộng và đòi trao giải thưởng, vì chẳng có ai dám đối địch với anh. — Entelle! – Lúc đó Aceste mới cất tiếng, vừa quay về phía một hạ thần ốm yếu xương xẩu, tương phản một cách buồn cười với vóc dáng to lớn của Dares – Anh đành lòng để một giải thưởng quan trọng như thế bị giật đi mà không cần chiến đấu ư? Anh để quên các di vật của bao anh hùng còn treo lủng lẳng dưới mái nhà anh rồi sao? — Bẩm, tôi không còn trẻ nữa, – vừa nói Entelle vừa lắc mái đầu đã điểm bạc – nhưng dù sao tôi cũng không thể để cho gã trai trẻ hợm hĩnh và tự phụ kia nghi ngờ tài năng của mình. Ông ném chiếc áo khoác ra xa, phơi trần bộ xương
https://thuviensach.vn
rắn chắc và những bắp thịt cuồn cuộn trông cứng như thép. — Cầu chư thần che chở cho ngươi, Entelle! – Đám đông hò reo. Trận đấu bắt đầu. Những cú đấm tới tấp, quai hàm rít lên ken két, hơi thở dập dồn. Entelle bị quật ngã trước, nhưng ông bật dậy ngay tức khắc, dồn Dares vào thế thủ, rồi liên tục giáng những cú đấm nặng ngàn cân, khiến địch thủ không biết đường tránh đỡ. — Ngưng lại, – Énée ra lệnh khi thấy rõ Dares đã kiệt sức. Cuộc đấu kết thúc và Entelle thắng trận. Chẳng phải chỉ có lần này, tuổi trẻ đã không thắng nổi mưu lược và sức chịu đựng của người già. Trong khi đám đông reo hò hoan hô kẻ chiến thắng, người ta mang tên Dares kiêu hãnh đi, hắn khạc ra vũng máu đỏ bầm, có cả mấy chiếc răng. — Hỡi dân Dardanie, xin đừng quá khắt khe với thất bại của Dares, – Entelle giơ tay lên nói to – vì tôi vốn có một sức lực siêu phàm. Hãy xem đây. Ông giơ nắm đấm lên, đứng trước con bò mộng, phần thưởng do chiến thắng vừa qua mang lại, thẳng cánh nện vào giữa cặp sừng vàng của con thú. Nó quỵ xuống, sọ vỡ nát. Đám đông lại tung hô cái bằng chứng hùng hồn của sức mạnh! Nhưng các trò chơi khác đã lôi kéo sự chú ý của họ. Một con bồ câu được cột vào chót đỉnh cột buồm, làm mục tiêu cho các xạ thủ tranh tài. Tên xạ thủ hung bạo Mnesthée giương cung lên trước tiên. Hắn buông tên… và bồ câu vụt bay, vì mũi tên đã cắt đứt sợi dây gai buộc con chim. Tiếng hoan hô mỉa mai nổi lên. — Bắn tài thật! – Họ hét – Ồ, một xạ thủ đáng gờm. Mnesthée giận tím mặt, hắn tìm trên bầu trời xanh hình bóng con bồ câu tai ác, chắc cũng đang cười nhạo hắn bằng thích, nhưng con chim chỉ còn là một dấu chấm đen tận chân trời xa thẳm. Quá xấu hổ, Mnesthée lủi mất vào đám đông. Nhưng đám đông không còn nghĩ đến con bồ câu nữa: một điều kỳ diệu vừa xảy ra khiến mọi người kinh hãi, mũi tên do Aceste bắn, khi chui vào đám mây nhẹ, bỗng cháy bùng lên, lụi dần rồi tan biến giữa khoảng không, chẳng để rơi tí tro than nào xuống đất. Dân Troie hoảng sợ trước hiện tượng lạ lùng đó, còn vua Aceste tài ba thì đứng há hốc mồm kinh ngạc. Énée ôm choàng lấy ông cụ: — Ngài ơi, hãy vui mừng lên vì thiên đế trên núi Olympe đã nhận tín hiệu của ngài, – giọng Énée đầy vẻ thân thiết – qua dấu hiệu đó, Jupiter muốn tỏ rõ sự hỗ trợ của mình. Mũi tên bốc cháy ấy sẽ trở thành vì sao chiếu mệnh, vĩnh viễn bay
https://thuviensach.vn
vòng trong vũ trụ, cho vinh quang của giống dân và dân tộc ngài. Mong các nhà tiên tri an lòng, không gì có thể khiến chúng ta mất vui trong ngày hôm nay. Lời giải thích của Énée đã kịp thời xua tan nỗi lo ngại của đám đông. Họ lại hồ hởi quay lại, say sưa theo dõi cuộc ganh đua của bọn trẻ, do Ascagne dẫn đầu, đang thao diễn tài tình trên những chú ngựa con hung hăng của đảo Trinacrie. Dân Troie đặc biệt hoan hô nồng nhiệt các cậu bé rụt rè, nhút nhát. — A! – Họ hét lên – Đây là cậu Priam, con trai Politès, dù còn bé, cậu đã tỏ ra rất xứng đáng với ông của cậu! Hãy xem cậu ta phóng ngựa kìa! Cầu các vị thần phù hộ cậu, Ascagne ơi! Làm sao mà con trai một vị anh hùng lại không thắng cuộc được cơ chứ? Vẻ khôi ngô và sự dũng cảm của Ascagne khiến cha cậu mỉm cười tự hào, và Énée đã phân phát các giải thưởng cho các kỵ mã trẻ tuổi và ít nhiều kiêu hãnh. — Nào, – chàng nói vừa lần lượt hôn trên trán các cậu bé mà dòng máu liệt oanh của dân Troie vẫn đang sôi sục, tương lai thuộc về chúng – các em đã chứng tỏ rằng tài trí và can đảm có thể hòa hợp nhau một cách chính đáng. Trên những đô thị chúng ta sẽ xây dựng sau này, các trò chơi và những gương can đảm thế kia sẽ còn được giữ mãi cho tuổi trẻ. Nhưng, trong lúc dân Troie gồm đàn ông, cụ già, thanh niên, trai trẻ, say sưa thưởng ngoạn các trận đấu phô diễn sức lực và tài năng, những người đàn bà đều ở lại bến, rúc trong các túp lều, kể lể khóc than. Niềm vui dào dạt lòng họ với những tiếng reo mừng khi rời khỏi Carthage đã không còn nữa. Họ đưa mắt khiếp hãi nhìn bóng những con tàu nhấp nhô trên lớp sóng xanh lam. — Đi nữa, đi mãi! – Họ bàn tán với nhau – Biết đến bao giờ Énée mới mỏi mệt trong cuộc hành trình dài đằng đẵng này? Khi nào ta mới có thể đem lại cho các con chân trời nào khác hơn là những đợt sóng điệp trùng. Chao ôi! Sao cho ta được nghe tiếng gió thì thào qua kẽ lá, trên mái nhà, chứ không phải tiếng gầm thét của bão tố triền miên! Junon chẳng xa lạ gì với nỗi lo sợ cùng những lời xì xầm to nhỏ đó. Nàng đã phái Iris, vị sứ giả thường trực của mình, đến gieo rắc trong lòng những người đàn bà Troie mối căm giận bất ngờ đối với hoàng tử của họ. Iris, để che giấu dáng vẻ, đã đội lốt mụ Béroe, vợ của Doryclus. Mụ lẻn vào nhóm này, tạt qua nhóm kia, cất giọng rên rỉ: — Thế là bảy mùa hè đã trôi qua, kể từ khi thành Troie sụp đổ. Bọn
https://thuviensach.vn
ta đã vượt bao nhiêu con sóng rồi? Italie ư? Nó còn rất xa, nó lẩn trốn ta mãi! Cái đất nước hão huyền đó chẳng phải của ta. Sao ta chẳng lưu lại chốn này? Dân Trinacrie là anh em ruột thịt, cùng dân tộc, cùng dòng máu Troie. Ai cấm ta xây dựng một thành phố trên lãnh thổ của vị vua nhân từ Aceste? Chính ngài cũng ao ước thế mà? Than ôi! Các chị ơi, những kẻ muôn đời lang thang, thà ta chịu chung số phận với những nạn nhân của quân Achéens trong thành Troie lửa khói còn hơn? Vả lại, nàng Cassandre tiên tri vừa hiện ra trong mộng báo với tôi rằng: “Đừng tiến xa hơn, đất này là tổ quốc các người, hãy thiêu hủy ngay đoàn tàu của tên Énée đầy tham vọng”. Bộ điệu vị nữ thần lôi cuốn đến nỗi tất cả bọn đàn bà nhất loạt đứng lên, chạy ùa ra phía những con tàu đang bỏ neo dưới bến. Các ngọn đuốc cùng những nắm đấm giơ cao. — Đứng lại, đứng lại! – Bà lão Pyrgo, trước đây từng nuôi dưỡng nhiều đứa con của Priam, chợt la lên – Đừng vội tin lời kẻ rêu rao phải đốt thuyền mình. Các chị tưởng bà ta là vợ Doryclus đấy ư, thật vô lý. Tôi vừa chia tay với Béroe, chị ta bị ốm nằm lì trong lều và đang bứt rứt vì đã không thể đến dự lễ truy niệm đức Anchise cao quý. Các chị ơi! Hãy nhìn rõ kẻ kia! Đôi mắt sáng quắc, tướng mạo kiêu kỳ, giọng nói mê hồn ấy không phải là của một phụ nữ bình thường trong chúng ta, mà là một thần linh… — Thôi đủ rồi! – Nhiều tiếng nói cắt ngang – Nữ thần hay phàm nhân, ta cóc cần, miễn là lời khuyên hợp lý. Bọn ta đã quá mệt mỏi với các chuyến đi rồi, hãy đốt hết tàu. Và các ngọn đuốc ngùn ngụt cháy truyền từ cột buồm, lan sang dãy ghế, rồi các mái chèo. Từ đấu trường, dân Troie nhìn thấy khói đen cuồn cuộn bốc lên. Họ lo lắng nhìn nhau dò hỏi. — Thuyền cháy! – Lúc bấy giờ Ascagne chợt hiểu ra cái tai họa thảm khốc đang đe dọa đoàn thuyền, liền hét lên. Cậu phóng ngựa như bay về phía bãi biển. Các kỵ sĩ tí hon khác, đấu thủ của cậu trong các trận đua tài vừa qua cũng bắt chước phóng theo, và tức khắc những cậu bé thành Troie đứng đối diện với những người đàn bà gây hỏa hoạn, chẳng ai khác hơn là mẹ, là chị các cậu. — Khốn nạn, các người làm gì thế? – Ascagne chộp tay một bà hung hăng nhất, la lên – Các người trở thành thù địch của chính những dòng máu các người rồi sao? Cái mà các người vừa thiêu hủy đó, chẳng phải là doanh trại của quân Hy Lạp tàn bạo, mà là tất
https://thuviensach.vn
cả hy vọng của chúng ta. Hãy nghe lời ta, lui ngay đi! Các người chẳng còn nhận ra Ascagne của các người đây sao? Trong phút giây, giọng nói trẻ trung nhưng đầy uy lực đã biến đổi tâm trạng của những phụ nữ Phrygie. Cơn giận trở thành niềm xấu hổ và nỗi sợ sệt. Theo sau Énée, bọn đàn ông cũng vừa chạy đến. Tất cả các bà vội quăng đuốc, lẩn trốn giữa các ghềnh đá hay lủi vào rừng. Nhưng, sức người chỉ có thể cứu vãn phần nào sự tàn phá của cơn bão lửa dữ dội. Énée giơ hai tay lên trời cầu khẩn: — Hỡi đấng Jupiter cao cả, hãy đoái thương chúng tôi! Nếu ngài còn yêu mến dân Troie! Hãy cứu lấy họ! Che chở những phương tiện cuối cùng của họ! Hay nếu muốn kết thúc số phận của họ ở nơi đây, thì cứ cho sét đánh tôi đi! Tức thì, bầu trời vẫn đang trong xanh, chợt kéo mây ùn ùn, sấm nổ vang động, núi đồi và đồng bằng rung chuyển, cơ hồ muốn nứt ra, rồi một cơn mưa như thác đổ ào ào trút xuống trên bờ, trên những con thuyền đang bốc cháy, dập tắt ngay các ngọn lửa. Jupiter đã chấp nhận lời thỉnh cầu của Énée. Hỏa hoạn đã tàn lụi, nhưng bốn chiếc tàu cũng bị hư hại nặng. Énée lặng nhìn sự thiệt hại đó, bỗng bàng hoàng tự hỏi, với số tàu còn lại, làm sao có thể chuyển chở cho hết đám người Troie vốn đã quá đông đúc? — Thưa hoàng tử, – lúc ấy lão Nautès, người canh giữ đền thờ thần Minerve ở thành Troie, nhờ thế đã được thần ban cho trí thông minh hơn người, mới lên tiếng – xin chớ băn khoăn. Vua Aceste rất quảng đại, ngài luôn là thân hữu của hoàng tử cũng như tất cả dân Troie. Hãy giao lại cho ông ta những kẻ thừa ra sau vụ cháy tàu, những kẻ đã chán ngán và thối chí trước những hiểm nguy và nhọc nhằn trong cuộc hành trình đến Italie. Hãy bỏ lại những kẻ mệt mỏi, người già, phụ nữ kiệt sức trên đất này. Hãy dựng thành quách cho họ nếu cần và để họ tự xây dựng nhà cửa, phố xá. Énée không trả lời người bạn già ngay. Chàng bước ra khỏi lều, nghĩ ngợi về những lời khuyên nhủ vừa nghe được. Đêm tối mịt, thình lình, một vầng hào quang sáng rực, bao quanh một cái bóng, khiến vị hoàng tử ngây người sửng sốt. Qua bóng ma vừa hiện, chàng nhận ra đường nét thân yêu của cha mình và giọng nói của Anchise thoảng nhẹ, mơ hồ bên tai: — Con ơi! Hãy nghe những lời khuyên của Nautès. Hãy mang đến Italie những phần tử tinh anh của tuổi trẻ thành Troie, những con tim quả cảm nhất, bởi kẻ thù đang chờ đợi con ở Latium
https://thuviensach.vn
rất đáng ngại. Jupiter đã đoái hoài đến con, ngài đã mở đường cho con tìm về với bến bờ mong ước. Nhưng trước khi đến đó, con hãy tiến sâu xuống vực thẳm của hồ Averne vào chốn Diêm đài. Vu thần Sibylle sẽ đưa con đi, ta chờ hôn con nơi ấy! Quá đỗi vui mừng, Énée muốn ghì lấy chiếc bóng mờ nhạt của Anchise, nhưng nó đã tan biến một cách huyền diệu. Vị anh hùng cảm thấy bơ vơ trơ trọi, nhưng cõi lòng đã thư thái. Ngay sáng hôm sau, chàng tập hợp các chiến hữu lại, báo cho họ biết ý muốn của Jupiter và những lời dạy của Anchise. Vua Aceste là người đầu tiên hoan nghênh quyết định của Énée, và lập tức tổ chức cuộc lựa chọn trong đám dân Troie. — A đi? Ai ở? Số người nhất quyết theo Énée đến cùng tuy ít nhưng tràn đầy nhiệt tình. Tài năng thao lược của họ lộ rõ trong ánh mắt. Vài người đàn bà đòi theo những kẻ quả cảm đó. Tất cả vội vã lên tàu, chữa lại các chỗ hư hỏng. Trong lúc đó, Énée dùng lưỡi cày vạch vị trí thành phố mới và cho bắt thăm những lô đất để các gia đình tự xây dựng nhà cửa. — Kia là các cổng thành, đó là ngôi chợ, đây, các đền thờ. Một thánh điện sẽ được dựng trên ngọn đồi kia, để thờ thần Vénus, một khu rừng trên ngọn đồi, anh chị em tha hương, hãy từ biệt nhau đi! Cầu mong chư thần phù hộ các người sống hạnh phúc ở Aceste, thành phố mới của các người. Nghe tới đó, nhiều tiếng nức nở sụt sùi vang lên tứ phía. Họ vây chặt lấy Énée, họ hôn tay chàng, bấu vào áo chàng. Những bà phóng hỏa hùng hổ nhất, giờ đây lại muốn theo chàng, chấp nhận mọi gian nan nguy khốn của chuyến đi. Nhưng chàng ôn tồn từ chối, dùng lời lẽ thân thiện vỗ về an ủi họ và gửi gắm họ cho Aceste. Rồi, sau lễ tế thần lần cuối, đặc biệt là đối với thần Neptune, mà cơn giận vẫn còn đeo đuổi theo họ bấy lâu nay, chàng bước lên tàu với các chiến hữu trung thành. Gió thổi căng buồm. Lần đầu tiên, đoàn thuyền xuôi gió. Phải chăng thần Vénus đã can thiệp với Hải thần, hầu giúp đỡ con trai mình? Phải chăng nàng đã van nài Hải thần đừng hỗ trợ thêm mối hiềm thù dai dẳng của Junon? Và nguôi ngoai bởi những lời cầu xin nhiệt tình của bà mẹ ấy, vị thần hùng mạnh của biển cả đã dâng cho người lữ khách những làn sóng xanh biếc, êm ả như trên mặt hồ. Gió cứ đẩy thuyền đi, mặc những trò đùa của Tritons và Néréides, Palinure, mắt nhìn đăm đăm những vì sao bắt đầu nhấp nháy trên nền trời hoàng hôn,
https://thuviensach.vn
thận trọng chỉ huy đoàn tàu. Trong phút chốc, đoàn tàu đã vượt qua những tảng đá ngầm, nơi các mỹ nhân ngư khêu gợi nằm dài trên cát, cất giọng hát mê hồn. Énée nghiêng mình trước mũi thuyền, đưa mắt tìm trong bóng tối cái hang động diệu kỳ bên bờ thành Cumes, nơi Sybille trú ẩn, vị nữ vu được linh khí Apollon tác động, có thể truyền cho người trần ý muốn của Thượng đế. Đó là vị nữ vu có sứ mệnh hướng dẫn Énée trên đường xuống địa ngục. Vong hồn Anchise đã gửi gắm Énée cho nàng. Bởi thế, lúc chiều xuống, đoàn tàu cập bến thành Cumes, dưới chân núi ì ầm sóng vỗ.
https://thuviensach.vn
THẦN THOẠI LA MÃ
G. Chandon
www.dtv-ebook.com
VIII. Đường Xuống Địa Ngục
Bảy con bò mộng vừa ngã gục dưới lưỡi dao hiến tế. Vị nữ vu bộ mặt nhợt nhạt, co rúm lại vì có linh thần nhập vào, đã chủ trì buổi lễ dâng cúng. — Lại đây, – nàng gọi Énée và các chiến binh, rồi đưa họ vào tận đền. Ngôi đền khoét sâu trong núi đá. Ba tầng chồng chất nhau, nối liền bởi những dãy hành lang. Déiphobe – vị nữ vu – dẫn họ vào phòng tiếp khách kín bưng. Nàng trèo lên một chiếc ghế cao, ngồi trầm tư một lát. Nàng đã cởi những dải băng nhỏ buộc tóc để thần linh khỏi vướng bất kì một trở ngại nhỏ nào khi nhập vào nàng. Đột nhiên ngực nàng phập phồng dữ dội, mắt nàng long lên hung tợn đến không chịu nổi, rồi nàng kêu lên: — Thần linh đây! Các người hãy hỏi đi! Các người sẽ hiểu rõ vận mệnh mình. Vẻ mặt uy nghi đó khiến mọi người rùng mình, vừa sợ hãi vừa kính phục. — Ồ Phébus, – Énée cầu nguyện – ngài lúc nào cũng thương quý dân Troie. Chính ngài, chính sự phò trợ của ngài đã đưa chúng tôi đến đây. Hãy khiến vận rủi rời bỏ chúng tôi trên đất này và một tương lai xán lạn huy hoàng sẽ chờ đón chúng tôi. Ngôi đền đầu tiên dựng lên trong thành Troie mới sẽ là đền thờ của ngài, vị thần cứu trợ, dòng dõi chúng tôi sẽ mãi mãi trung thành với ngài. Apollon, xin hãy phán dạy, vị nữ vu sẽ truyền lại mệnh lệnh của ngài. Lúc đó, các phòng đều xôn xao vang động, hàng trăm cánh cửa của ngôi đền mở tung một lượt như do một bàn tay vạn năng sai khiến. Vị nữ vu cuộn tròn trên ghế, thở hào hển, bọt mép sùi ra, rồi cất giọng rổn rảng, không âm sắc: — Hỡi dân Troie! Nếu những hiểm nguy trên biển cả đã lùi xa, thì những tai hoạ trên đất liền đang chờ thử thách các ngươi. Đúng rồi, vương quốc Lavinium đã mở ngỏ, nhưng các trận đánh liên hồi sẽ khiến các ngươi hối tiếc vì đã đến đó. Muôn đời, muôn sự đều tái diễn! Cũng lại chính đàn bà buộc các người phải đổ máu. Còn ngươi, Énée, kẻ
https://thuviensach.vn
thù của Hy Lạp, quyền uy và vĩnh phúc của ngươi tùy thuộc vào một thành phố Hy Lạp đấy! Vị nữ vu nín lặng, có vẻ như sắp ngất đi vì mệt lả. Cuối cùng, nàng hồi tỉnh. — Ô! Déiphobe, xin thứ lỗi phải quấy rầy nàng thêm, – Énée nói – bởi chỉ có mình nàng, cha tôi bảo thế, mới có thể đưa tôi qua vùng đầm lầy u tối, có dòng Acheron chảy qua, chỉ có nàng mới có thể đem đến cho tôi nguồn hạnh phúc tuyệt đỉnh là được trông thấy, lắng nghe và ôm chầm lấy người cha đã mất. Nàng có bằng lòng đi cùng tôi không? —
Được rồi, gã Dardanie, con trai của Anchise và Vénus, – vị nữ vu ngồi dậy, uể oải buộc lại tóc – ta sẽ đưa ngươi đến gặp kẻ đang thiết tha mong đợi ngươi. Nếu đường xuống Averne dễ dàng, nếu các cửa Diêm đình mở ra với bất cứ ai muốn tới, thì quay bước, rời khỏi xứ của Pluton là việc vô cùng khó khăn, phải được Jupiter yêu mến che chở mới dám liều băng qua các cánh rừng ấy, các dòng sông ấy. Nào, lại đây, trước tiên, ta hãy tế lễ Hécate, Đêm tối, Thổ địa, Pluton và Proserpine. Vừa ra khỏi đền, bọn người Troie đã vội vã quy tụ các vật tế. Chỉ nên dâng cúng cho các thần âm phủ những con vật màu đen mà thôi. Lập tức, máu của bốn con bò mộng, một bò cái tơ, vài con chiên cái lông sẫm chảy lai láng trên bàn thờ, giữa ngọn lửa bập bùng của đống củi gỗ bách. Buổi lễ kết thúc, vị nữ vu trỏ cho Énée thấy khu rừng rậm ở ven sườn núi: — Nhanh lên, hãy ngắt lấy một nhành vàng giữa rừng sâu, trong lùm cây chằng chịt âm u đang chói sáng lấp lánh. Tặng vật ấy sẽ làm hài lòng Proserpine và là tấm giấy thông hành trong giang sơn tăm tối của bà ta. Đừng chặt rời nó ra khỏi cành bằng búa, nó sẽ không còn linh nghiệm, vả lại, chẳng sắt thép nào khiến nó sây sứt được. Nếu thực sự Định mệnh réo gọi ngươi xuống địa ngục, thì chỉ cần đụng nhẹ ngón tay, cái cành vàng sẽ rơi ngay. Nhanh đi. Ta sẽ đợi. Chúng ta sẽ đến ngay cái xứ sở chẳng có lối đi cho người sống. Nhanh nhẹn như con sóc, Énée len lỏi vào rừng, nhưng khu rừng thì mênh mông và gã Achate trung thành đã hoài công đuổi theo chàng, hầu giúp đỡ chàng trong việc tìm kiếm cái nhành vàng, e sợ vị anh hùng phí thời giờ mà không thể tìm ra. Bỗng Énée mừng rỡ kêu lên. Nhiều con bồ câu, rất thân thiết với Vénus mẹ chàng, bay vờn trước mặt và hình như cố ý gọi chàng theo. Chàng rảo bước và theo chúng đi loanh quanh hàng vạn nẻo ngoắt ngoéo.
https://thuviensach.vn
Rồi đàn bồ câu ngừng bay, đến đậu trên cành sồi xanh, ở chính giữa là cái nhành vàng long lanh. Énée nhảy bổ tới, ngắt nhành lá quý, đoạn quay về tìm vị nữ vu, dâng lên nàng kỳ tích của mình. — Ngươi được lòng chư thần rồi, – Déiphobe mỉm cười nói – nào, hãy theo ta. Đừng sợ gì cả. Họ tiến về một hang động thênh thang, án ngữ bởi một hồ nước xanh đen và cánh rừng rậm rạp. Khí lưu huỳnh bốc lên nồng nặc, khiến con người và thú vật không dám bén mảng tới. Đến ven hang động, vị nữ vu quay về phía đồng đội Énée đang lần theo chủ tướng mình: — Lui mau! – Nàng nói – Chớ đặt gót chân phàm tục lên mảnh đất thiêng liêng này, kẻo không các Diêm thần sẽ nổi trận lôi đình! Ngay lúc đó, hình như có tiếng gầm gừ thoát ra từ lòng đất, và đỉnh núi bỗng lắc lư, đám tùy tùng hoảng kinh tháo chạy và về ẩn núp trong những chiếc lều ven biển. — Đi thôi! – Déiphobe lại nhắc Énée – Bám sát lưng ta và hãy rút kiếm ra để chẳng có gì lay chuyển nổi tâm hồn cương nghị của ngươi. Rồi nàng thoăn thoắt bước đi theo những dốc tối dần mở ra trước mặt họ. Bóng đêm vây chặt lấy họ. Énée ngỡ như mình đang đi giữa khu rừng âm u, le lói chút ánh trăng lưỡi liềm. Chàng nhận ra đó đây, những bộ mặt gớm ghiếc, những hình dáng không thân xác, như ảo tưởng không sờ mó được. — Ngươi thấy đấy, – vị nữ vu hạ giọng – đó là những tai ương của người đời, Bệnh tật, Tuổi già, Sợ sệt, Đói khát, Nghèo khổ, Đau đớn, Giấc ngủ êm của cái chết, những Thú vui sa đọa, Chiến tranh, Bất hoà với mái tóc toàn rắn độc. Đằng kia, những cơn Mơ hão huyền, những Ác mộng khủng khiếp, những Quái vật nửa người nửa ngựa hay đuôi rồng, mình sư tử, miệng phun ra lửa, bọn Thủy tặc san hô hay lũ Ác thần cánh chim mặt đàn bà, Briarée có trăm cánh tay và con rắn bảy đầu. Đừng sợ những tiếng rít đó, những cái mồm mở hoác hướng về phía chúng ta, chỉ là những oan hồn. Cuối cùng, hai người lữ khách dừng lại. Một dòng sông rộng, bùn lầy sôi sùng sục chắn ngang lối đi. Trên bờ, một đám đông câm lặng đang dang tay cầu khẩn. — Những kẻ khốn khổ đó khẩn cầu gì thế và họ là ai? – Énée thắc mắc. — Đám đông đó là những kẻ chết vùi dập không nơi chôn cất, những kẻ mà thân nhân hay bạn bè không ban nổi cho họ một nấm mồ. Họ lang thang bên bờ sông Styx hàng trăm năm trước khi qua được bờ bên kia, và họ đang van vái người lái đò, chính là thần Charon, kẻ
https://thuviensach.vn
vẫn chèo thuyền đưa các linh hồn về chốn bồng lai. Nhìn thấy Charon, Énée không giấu nổi sự gớm ghiếc. Trên đời chưa bao giờ chàng thấy ai có bộ mặt nhơ bẩn đến ghê rợn như thế, lại lầm lì hung ác. Lão lái đò dừng thuyền ngay nơi Énée và vị nữ vu đứng, rồi quơ cây sào móc, xua đuổi đám vong hồn chực nhảy lên thuyền. Lão giở giọng quát nạt hai người trần táo bạo: — Các ngươi đến đây làm gì? Giọng lão giận dữ – Nơi này thuộc về các hồn ma, ngủ và Đêm tối. Ta được lệnh cấm chở người sống trên sông Styx. Ý định nham hiểm nào đưa các người đến đây? Bấy giờ, vị nữ vu bèn giơ cao khỏi đầu cái nhành vàng giấu dưới áo. Nhác thấy nó, gương mặt Charon vụt tươi tỉnh lại, lão giúp hai lữ khách lên thuyền và mang họ sang bên kia bờ, không hề tra vấn gì nữa. — Can đảm lên! – Vị nữ vu vừa nói vừa lôi Énée đi trên mép bờ nhầy nhụa họ vừa bước xuống – Đừng rời khỏi ta nhé! Chúng ta sắp sửa qua ngang Cerbère, con quái vật ba đầu đứng gác cổng vào Diêm đình. Ta đã chuẩn bị chiếc bánh mật tẩm thuốc ngủ để thoả mãn cơn đói cồn cào của nó. Ngay sau khi ăn xong, con quái vật sẽ ngủ thiếp đi và ta có thể bước qua nó an toàn. Cerbère vồ lấy cái bánh. Phút chốc hắn nằm vật xuống, ngáy khò khò. Vị nữ vu cùng Énée vội bước qua ngưỡng cửa cõi chết. Nhiều tiếng rên rỉ yếu ớt cất lên trong bóng tối. Đó là tiếng kêu khóc của những đứa bé chết trước khi ra đời, những kẻ chết oan, những kẻ tự vẫn vì hèn nhát hay tuyệt vọng, những kẻ chết vì tình. — Trời ơi! – Énée rú lên, đôi mắt nhoà lệ – Cái bóng đang lướt tới, dữ tợn rồi lẩn trốn vào rừng sim – Có phải là Didon không? Ôi! Vị nữ hoàng bất hạnh, em không sống nổi sao? Nào ta có biết cái kết thúc bi thảm ấy. Ta đau lòng quá đi thôi! Chao ôi! Sao chư thần không giúp ta ngăn cản cái tội ác đã hủy hoại tuổi thanh xuân của em. Didon ơi! Cho đến hơi thở cuối cùng, ta vẫn mãi mãi thấy em như thế, xanh xao, lang thang, tội nghiệp, và lòng ta sẽ chẳng bao giờ thôi yêu em! Tiếng nức nở của Énée như rơi vào hư không. Kẻ mà chàng khóc thương đi qua, lạnh lùng trước nỗi khổ đau của chàng. Trong cõi u minh, nàng có được mãi mãi hội ngộ với Sychée, người chồng yêu quý, mối tình đầu tiên của nàng? Nghĩa lý gì đâu, những giọt nước mắt của kẻ đã khiến nàng rơi lệ đến oán hận cuộc đời? Lúc lìa trần, lòng nàng đang thù ghét gã người Troie đó. Trong cõi chết, hồn nàng vẫn còn vướng
https://thuviensach.vn
víu hờn căm. Énée thở dài, tiếp tục lủi thủi theo sau kẻ dẫn đường, cố luyện cho lòng mình dửng dưng trước bao nỗi khổ vờn quanh. Vài oan hồn lẽo đẽo phía sau, chàng lẩm nhẩm gọi tên, Phédre, Eriphyle, Pasiphae…, bao kẻ đam mê, bị dục vọng lôi cuốn đến tận chốn âm ty. Rồi vô số các chiến binh chết trận, lảng vảng trên cánh đồng hoa. Énée nhận ra Tydée, Parthénopée và dằng dặc một dãy quân Troie xen lẫn với quân Hy và các đội chấp kích của Agamemnon: những gương mặt bạn hữu, thù địch, chen nhau xuất hiện bên lối đi của người anh hùng, như còn bị mê hoặc bởi ánh thép sáng ngời của lưỡi kiếm, dù đang ở chốn thanh bình vĩnh cửu trong lòng đất. Énée đưa tay vẫy các bạn cùng chiến đấu trước đây. Kìa vua Priam, các con và rể, tất cả những người đã ngã xuống trên cánh đồng Phrygie, giữa tường lũy của kinh thành lửa khói. — Bạn bè ơi! Ta đã gặp lại các người trong niềm vui cay đắng. Những người dũng cảm bảo vệ tổ quốc sẽ sống mãi trong ta! – Énée thì thầm tự nhủ – Ôi! Những cái tên suông trên môi, những oan hồn lãng đãng trong đêm đen mù mịt, đó là tất cả những gì còn lại của bao kẻ hùng anh… — Đến đây, đến đây, – vị nữ vu kéo tuột Énée đi – đừng quá ưu tư sầu muộn vì hình ảnh các oan hồn xiêu lạc kia. Hạnh phúc biết bao khi ta còn được hưởng những lạc thú êm đềm của cuộc sống, lúc cái chết đang vây bủa quanh ta. Nhanh lên. Đây là chỗ rẽ của con đường. Ta sẽ đi về bên phải, ngõ đến bồng lai, nơi cư ngụ của những linh hồn hạnh phúc, ở đó, ngươi sẽ gặp lại tất cả, tất cả những ai đã sống trong danh dự và đức hạnh. Lối kia dẫn về địa ngục tối tăm. Énée đi theo bén gót vị nữ vu trên con đường thênh thang. Chàng không sao cưỡng nổi sự tò mò nên cứ quay đầu nhìn về phía lối mòn sâu thẳm, dẫn xuống nơi đày ải. Một tảng đá khổng lồ sừng sững phía chân trời bao quanh bởi những thành lũy kiên cố, có ba bức tường chắn ngang dòng Plégeston. — Đừng xúc động, – vị nữ vu vừa rảo bước nhanh hơn vừa nói – những kẻ bị trừng trị ở nơi hắc ám đó, những kẻ bị Tisiphone dùng roi quất túi bụi, thật không oan uổng tí nào đối với những tội lỗi họ đã gây ra trên dương thế. Ngươi sẽ thấy nơi tận cùng địa ngục là Ixion bị xiềng muôn kiếp vào bánh xe quay, Tityos bị con kên kên khổng lồ rỉa lá gan bằng cái mỏ nhọn hoắt, bọn Titans dám chống lại Jupiter, những kẻ trộm cắp, giết người, ghét bỏ
https://thuviensach.vn
đồng loại, bội ước quên thề, những kẻ bán nước, tất cả đều bị tra tấn, hành hạ và dưới roi vọt của quỷ vương, họ phải khai ra điều bí mật đã mang theo xuống mồ. Đừng nghe những lời than vãn của họ. Họ chẳng đáng được nhận, dù chỉ là một tiếng thở dài. Vị nữ vu và Énée bước lần theo con đường u tối, giữa những hồn ma mờ ảo, phút chốc đã đến trước cổng miền cực lạc. Theo hiệu lệnh người bạn đường, Énée treo cái nhành vàng lên cổng, rồi đưa tay đẩy cửa. Trước đôi mắt ngây ngất của chàng, hiện ra một chân trời rạng rỡ, chẳng có “từ” nào của trần gian có thể diễn tả nổi. Một mặt trời chiếu những tia sáng đỏ rực qua bầu khí ê te trong suốt. Sánh với nó, cái mặt trời soi sáng thế gian thật mờ nhạt xiết bao. Những đồng cỏ, những khóm hoa toả hương thơm ngát khắp nơi và nhiều loài chim lạ cất tiếng hót líu lo, ríu rít. Tất cả những lạc thú trần gian cùng bao nguồn vui khác, êm đềm, tuyệt diệu hơn, mà trí óc hạn hữu của con người không sao tưởng tượng nổi, đã tô điểm thêm cho cuộc sống thần tiên của những linh hồn hạnh phúc. Đủ trò tiêu khiển như khiêu vũ, âm nhạc, vật lộn, chạy nhảy, đua ngựa, càng tăng thêm vẻ náo nhiệt nơi thiên đường. Các thú vui thanh cao họ vẫn yêu thích trong kiếp sống, giờ đây như được nhân lên gấp bội. Không có sự buồn phiền, chán nản, chỉ có hạnh phúc triền miên. Trên trán họ có quấn vành khăn trắng, tượng trưng cho hoan lạc và thuần lương. — Hỡi các tâm hồn thánh thiện, – vị nữ vu ngỏ lời với các cụ già đang ngồi trầm ngâm dưới bóng mát rặng cây – xin vui lòng cho chúng tôi biết, ngài Anchise, người Troie hiện ở đâu? Để được gặp ngài, cho con trai ngài có thể ôm ấp cha già, chúng tôi đã phải lìa cõi trần, lặn lội dưới suối vàng tìm đến đây, ngài ấy đâu rồi? — Chúng tôi không có nơi ở nhất định, – một lão già cất tiếng dịu dàng, Énée nhận ra đó là Musée, thi sĩ tài danh bậc nhất, mỗi ca khúc của ông chứa đựng bao nhiêu chân lý cao thâm – các bờ xa bến lạ, bao đồng cỏ xanh rì, đều là nơi chúng tôi thường lui tới ngao du. Nhưng tôi biết rõ chỗ Anchise hay đến, tâm hồn ông mãi băn khoăn lo nghĩ cho giống nòi, đằng kia, sau ngọn đồi, bên một thung lũng xanh tụơi mát mẻ, ông đang nghiêng mình ngóng về tương lai. — Lão định nói gì vậy? – Énée sửng sốt kêu lên, nhưng vong hồn thi sĩ đã lùi ra xa, quay về với những cuộc đàm luận riêng. Hai lữ khách vội tìm đến thung lũng. Énée
https://thuviensach.vn
không nén được tiếng reo mừng khi nhìn thấy hình bóng thân yêu của cha già. Chàng chạy đến bên Anchise, vừa khóc nức nở, vừa đưa hai tay ra toan ôm siết vào ngực, nơi con tim đang đập lên rộn rã, cái hình dáng đục mờ phủ bên ngoài vong hồn người cha. Nhưng những cái hôn của chàng như gửi vào hư vô, trước một hiện hữu lung linh như sương khói. — Con ơi! Đừng khóc, – Anchise cười nói – cái hôn nào thắm thiết bằng sự gần gũi của hai tâm hồn, và sự hợp nhất của nó, dù cho âm dương cách trở. Lòng hiếu thảo của con đã không chùn bước trước bao gian nguy, hiểm nghèo, trên đường vào cõi chết. Cha chờ đợi và con đã đến. — Cha ơi, cha ơi, – Énée gọi cha, mặt giàn giụa nước mắt – cửa địa ngục không ngăn được con đến với cha. Cha ơi! Cha có được sung sướng không? Anchise không đáp, đưa tay chỉ cho Énée xem quang cảnh thung lũng ông thường đến dạo mát. Một dòng sông nước xanh trong vắt, lượn lờ chảy giữa các khóm hoa sặc sỡ và những bụi rậm um tùm. Dọc theo bờ như vẫn thường thấy trên đồng cỏ, bao nhiêu là bướm bay lượn nhởn nhơ dưới ánh nắng mặt trời rồi đến đậu trên những đài hoa trắng muốt. Một đám đông lố nhố, chen nhau cúi xuống dòng sông, háo hức uống từng ngụm nước mát. Đàn ông, đàn bà vô số kể. Énée không sao đếm xiết. — Họ là ai thế? – Vị anh hùng ngắm không chán mắt cảnh tượng lạ lùng ấy, rồi hỏi cha – Họ đi về đâu? Sao lại uống nước sông này? — Đây là sông Léthe, – ông lão nói – ai uống nước vào sẽ quên hết mọi sự. Các hình bóng con thấy đó là những linh hồn đang chờ nhập xác. Họ đã từng sống trên đời, trong xác thân phàm tục, từng đau khổ, yêu ghét. Dòng Léthe khiến họ quên hết bao tội lỗi trần gian. — Thế ra những vong hồn kia đã từng chán ngán cuộc sống! – Énée ngạc nhiên – Sao họ lại còn khao khát rời khỏi chốn thần tiên này? — Họ đã quên hết dĩ vãng, – Anchise khẽ lắc đầu rồi nói – sự ham sống mãi mãi rạo rực trong lòng mọi sinh vật, dù là người hay cây cỏ, hạt bụi hay vũ trụ bao la. Và các linh hồn không bao giờ chết cả, những linh hồn vô tội hay đã gội sạch những vết nhơ, qua hàng nghìn năm mòn mỏi đợi chờ sẽ càng sống mãnh liệt hơn. — Con vừa hỏi, ở đây cha có được sung sướng không ư? Cha hạnh phúc lắm – có lẽ người ta đã nói cho con biết – vì cha luôn luôn hướng về Tương lai. Con sẽ hiểu ngay thôi. Nào, hãy đến gần dòng sông.
https://thuviensach.vn
Anchise kéo Énée đến giữa đám đông thầm lặng đang đi qua, đi qua không ngớt. — Đó là Tương lai! – Anchise vừa cất giọng thâm trầm, vừa chỉ cho Énée thấy những người cao lớn, vầng trán rộng và thẳng, đầy nét cương nghị: mặt của các chủ tướng hay các vị vua – Đây là những kẻ thuộc nòi giống chúng ta, những người Troie bại trận và bị lưu đày, sẽ là tổ phụ tôn nghiêm của một dân tộc siêu phàm. Énée, trên đất Italie, con sẽ sinh một con trai. Con sẽ thấy. Nó sẽ là chồi non trong tuổi già của con. Nó sống không lâu, nhưng đủ truyền lại cho con mình ngai vàng Albe-La-Longue. Và kia Procas, Capys, Numitor, Silvius Énée, hậu duệ của chúng ta, đây Romulus, người xây dựng thành phố, đô thị của chúng ta, thành Rome lừng lẫy, bá chủ hoàn cầu, đầy rẫy anh hùng hào kiệt, nào Numa, Pompilius, Tillius, Ancus, dòng Tarquyns. Và những bậc vĩ nhân thuộc dòng dõi ta, dân tộc ta, nào những Brutus, Décius, Torquatus, Horaces, Catons, Maximus, rồi vị anh hùng hiển thánh César, và vĩ đại hơn cả là Auguste! Con ơi! Làm sao cha có thể chán mắt ngắm nhìn những cuộc đời huy hoàng chói lọi, làm rạng rỡ những thế kỷ mai sau bằng đức hạnh tài năng của họ. Chung quanh họ là máu, nước mắt và bao trận chiến, cả một cuộc đời sôi nổi mà vinh quang! Ôi! Bao dân tộc phải quỳ gối trước những kẻ chiến thắng. Ôi! Những ca khúc, những bài thơ, những sử liệu, những đền đài, những hạm đội, những đoàn quân đang tiến bước! Ôi! Vinh quang rạng ngời của con cháu Dardanus, Énée và Anchise! Énée nghe niềm vui dào dạt trong lòng khi thấy bức màn tương lai của dân tộc vén lên trước mắt. Chàng ngẩng đầu kiêu hãnh. Theo cha bước qua những cánh đồng tinh vân, chàng rảo mắt nhìn khắp phía. Qua từng khuôn mặt – những gương mặt sẽ được sinh ra – Anchise đọc từng cái tên, rền vang như điệu kèn chiến thắng: Maximus, Seipion, Marcellus…. Đoạn, ông lão ngăn bước chân Énée lại, dịu dàng hỏi: — Con ơi! Có thể nào còn than vãn sau những điều vừa trông thấy? Bao trận chiến đấu gian nan khi tiến chiếm Latium phải chăng đã được trả giá xứng đáng gấp trăm lần, bằng sự vinh quang hiển hách dành cho con cháu chúng ta? Hãy vung tay ném các bông huệ và rải rác dọc đường đi lên của dân tộc các đóa hồng bách hợp thơm ngát, con đường xán lạn và rộng thênh thang, và những người La Mã, con cháu Anchise, Énée
https://thuviensach.vn
và Ascagne sẽ đi qua! Bấy giờ Énée mới hét lên đắc thắng: — Chỉ có tương lai mới đáng kể, sá gì những cái khác. Xin vĩnh biệt cha, – Énée nói tiếp, khi thoáng thấy vị nữ vu ra hiệu hối thúc – bên cha, con quên cả đất trời và nhiệm vụ. Trong những ngày đen tối, con sẽ gợi lại trong tâm tưởng nét mặt thanh thản của cha, trên cánh đồng bình lặng và trong sáng này, dòng sông xanh này, nơi con cháu ta sẽ rầm rộ cất bước. Nghĩ đến niềm hạnh phúc vĩnh cửu đang chờ con nơi thiên đường, con sẽ đứng lên, sẵn sàng chiến đấu, mãnh liệt và tự tin hơn bao giờ hết. — Énée – vị nữ vu cắt ngang lời từ tạ của hai cha con – thời gian có hạn, ta phải đi thôi. Có một ngõ đưa ta về với thế giới con người, thật dễ dàng và nhanh chóng. Đó là khung cửa ngà, nơi các hồn ma vẫn vượt qua để đêm đêm về nghiêng mình bên những kẻ mê ngủ. Theo chân nàng, Énée riu ríu bước đi mà không khỏi đôi lần ngoái đầu nhìn lại hình bóng cha già. Phút chốc cõi bồng lai, những con đường, những dòng sông nơi cửu tuyền, những bóng ma chập chờn hư ảo chỉ còn là một kỷ niệm xa mờ trong vị bán thần. Rồi những tiếng xôn xao rộn rịp trên mặt đất lại vang dội vào tai chàng. Tùy tùng mừng rỡ ùa đến đón chàng. Họ kéo căng buồm, đoàn chiến thuyền xuôi gió phương nam, men theo bờ biển, vượt qua cảng Calete sát biên thùy Latium và Nampanie, lướt sóng băng băng về miền đất hứa.
https://thuviensach.vn
THẦN THOẠI LA MÃ
G. Chandon
www.dtv-ebook.com
IX. Đền Thờ Janus
Bình minh vừa nhuộm hồng mặt biển, Énée vẫn ngồi chăm chú trước mũi con tàu chỉ huy, chợt vẫy tay kêu lên: — Này, những người anh em, có nhìn thấy trên bờ một dòng sông chảy xiết, có lô nhô những đụn cát uốn quanh cánh rừng bao la không? Có thấy quang cảnh ngoạn mục với bao loài chim đua hót? Hãy quay mũi vào. Cần phải lấy thêm nước uống. Chúng ta sẽ ngồi dùng bữa dưới bóng mát những đại thụ kia. Có lẽ đất Ausonie còn xa. Chúng ta cần lấy lại sức. Giây lát sau, Énée, Achate, cậu bé Ascagne và các tướng lĩnh ngồi nghỉ dưới gốc cây sồi. Trước mặt họ, trên thảm cỏ, thức ăn được bày trên những chiếc bánh tròn to lớn dùng làm bàn. — Con đói bụng quá! – Cậu bé Ascagne vừa hớn hở reo lên vừa cắn một trong những chiếc bánh đó, nhai ngon lành – Kìa cha, ăn đi chứ, cả chú Achate nữa! Hết rau, hết trái, hết thịt mà vẫn chưa đã thèm, đành phải ăn luôn cả bàn vậy. — Con vừa nói gì thế? – Énée bật dậy kêu lên, sững sờ đến tái mặt. Cậu bé bỡ ngỡ lặp lại câu nói, sợ làm phiền lòng cha vì câu bông đùa của mình. Nhưng vị anh hùng bàng hoàng, đăm chiêu, khẽ lẩm bẩm như nói với chính mình: — Ăn cả bàn của chúng ta! Đó có phải là lời tiên đoán mà ác thần Harpie đã giận dữ thốt ra, khi bọn ta, sau hồi dập vùi trong bão tố phải dạt vào đảo Strophode. “Các ngươi sẽ không đến được Italie, trước khi phải ăn cả bàn của mình.” — Thế mà chúng ta đã ăn cả bàn rồi còn gì! – Vị anh hùng phấn khởi reo to, vừa đưa tay chỉ những chiếc bánh bột mì, cái nào cũng bị nhấm nháp một phần – Ôi! Xin chào mảnh đất Định mệnh đã an bài! Hỡi các gia thần trung hậu của thành Troie đến bão tố cũng phải kiêng dè, đây là giang sơn, là tổ quốc các người! Đồng đội ơi, trên đất này, mai sau con cháu sẽ thờ phụng chúng ta. Italie đây rồi! Tất cả đều đứng lên, xúc động đến rưng rưng nước mắt. Họ làm lễ dâng rượu cho
https://thuviensach.vn
Jupiter, cho Thổ thần, Thủy thần và Sơn thần. Để tôn vinh Anchise, Énée lại rót tràn các bình rượu. Rồi bữa ăn lại tiếp tục, ồn ào vui vẻ, vì ai cũng cảm thấy như vừa trút bỏ được một nỗi lo âu triền miên. Đêm tới mới khiến nỗi hân hoan của những người dân Troie tạm lắng. Một giấc ngủ êm đềm đã kết thúc cái ngày hạnh phúc nhất, cái ngày tươi đẹp sẽ còn được ghi mãi trong ký ức bọn người lưu lạc. — Phải tìm hiểu lãnh thổ, các thành phố, các dân tộc cư ngụ quanh đây. – Énée ra lệnh cho đồng đội, ngay khi rạng đông vừa đánh thức họ dậy – Ta sẽ chọn trong các người một trăm truyền lệnh sứ, mang theo nhành ô liu để tỏ rõ thiện chí hoà bình. Hãy đến cái thành có tháp cao ẩn hiện ở xa kia, dâng lên đức vua đang trị vì nơi đó những lễ vật cùng lời thỉnh nguyện hoà bình cho dân Teucère. Trong lúc đó, ta sẽ vạch đường ranh giới bao quanh thành phố chúng ta. Thế là, trong lúc Énée cúi mình trên lưỡi cày, háo hức đào xới cái khoảnh đất sẽ là những tháp cao những tường lũy, những pháo đài, những cổng sắt tua tủa, thì đoàn sứ giả do Ilionée dẫn đầu tiến đến thành Laurente, bước vào cung điện nguy nga sừng sững trên đồi của đức vua Latinus. Sáng hôm đó, vị vua già vừa thức dậy vừa lo lắng, nghĩ ngợi. Trong đêm – giờ con người cảm thấy rõ nhất có sự hiện diện của thần linh – cái yên lặng của đêm tối trang nghiêm xiết bao – vua Latinus đã đến dưới chân núi Albumée, cạnh con suối từ rừng thiêng chảy ra. Ngài muốn thỉnh ý một nhà tiên tri tài giỏi, về một điều kỳ diệu vẫn khiến ngài băn khoăn. Vài giờ trước đó, lúc ngài cúng tế cho Phébus, với sự trợ giúp của Lavinie, cô con gái duy nhất, ngài bỗng thấy đàn ong vo ve quanh nhành nguyệt quế um tùm che kín bàn thờ, rồi – thật không sao tưởng tượng được! – những ngọn lửa lởn vởn trên mái tóc con gái ngài, đốt cháy cả mũ miện, tấm mạng che mặt, rồi dần dần lan sang các màn trướng trong cung điện. — Chẳng biết có phải là ảo giác không? – Ngài lo lắng hỏi vị tiên tri. — Không, – vị này đáp – đó là lời báo trước của thần linh cho đức vua được yêu mến. Đàn ong tượng trưng cho một đội quân xa lạ, sẽ làm chủ thành trì. Đám cháy tiên đoán con gái ngài sẽ được vinh hiển, nhưng cũng vì nàng mà chiến tranh sẽ đe dọa trầm trọng dân tộc ngài. Rồi nhà tiên tri kết luận với giọng uy nghiêm: — Ngài vẫn luôn luôn bận tâm cho lương duyên con gái. Vị hôn phu mà cô chờ đợi chẳng phải người
https://thuviensach.vn
Latium. Những đứa con do nàng và một người chồng xứ khác sinh ra, sẽ đặt dưới quyền thống trị của chúng tất cả những xứ sở được mặt trời soi sáng. Lời tiên đoán khiến nhà vua đăm chiêu mơ mộng. Còn hoàng hậu Amata thì cười nghiêng ngả. Bà muốn gả con gái cho Turnus, vua Ardée, con trai của người chị Vénulie. Bà đã trang hoàng sẵn phòng hoa chúc và luôn luôn hối thúc Latinus xúc tiến cuộc hôn nhân bà ao ước. Nhưng thần Apollon, qua miệng giáo sĩ, qua những điềm lạ vừa rồi, đã chẳng báo rằng, cô gái xinh đẹp Lavinie sẽ không lấy một hoàng thân Latium đó sao? Đức Latinus nhân hậu sẽ cãi lệnh thần linh ư? Không thể được. Thế nên ngài đã reo lên mừng rỡ khi được báo có một phái đoàn nước ngoài vừa vào thành và mong được bệ kiến. Chẳng còn nghi ngờ gì nữa, chàng rể quý mà Apollon hứa hẹn ban cho ngài hẳn đang trên đường đến đây. Ngài ngự trên ngai vàng, cho triệu gọi tất cả quần thần trong triều đến để đón tiếp phái đoàn cho trọng thể. Các sứ giả Troie đã đứng trước mặt ngài. — Tâu đức vua, – Ilionée nghiêng mình chào Latinus, – chúng tôi là những người Troie, nhờ ơn chư thần, đã thoát khỏi cái thành phố đổ nát. Chẳng phải giông tố buộc chúng tôi dừng chân trên đất nước ngài, cũng chẳng phải vì sự lầm lẫn của viên hoa tiêu. Chúng tôi đến đây hoàn toàn do ý muốn. Chính chủ tướng Énée, con trai Vénus, đã cấp tốc phái chúng tôi đến cầu xin ngài một nơi trú ẩn trên bờ bến này, hầu có thể an vị các gia thần, và để chúng tôi được sống trong sự tôn kính láng giềng. Chúng tôi chờ mong nơi ngài cái đặc ân được phép xây dựng một thành phố ven biển. Thanh danh về uy lực của ngài sẽ không suy giảm chút nào nếu thừa nhận chúng tôi và không bao giờ dân xứ Ausonie sẽ phải hối tiếc đã đón rước những gì còn lại của thành Troie xưa. Trước khi đến đây, chúng tôi đã vượt qua bao miền, gặp gỡ bao dân tộc sẵn sàng kết mối giao hảo với chúng tôi, những kẻ lưu đày khốn khổ, nhưng Định mệnh và chư thần đã muốn rằng, đích cuối cùng của chúng tôi phải là dải đất Ausonie. Bởi chính từ đó, xưa kia, tổ tiên Dardanus chúng tôi đã cất bước ra đi. Giờ đây, chúng tôi chỉ quay về với đất tổ mà thôi. Tâu đức vua, xin ngài đừng từ chối các tặng vật nhân danh Énée, tôi dâng lên ngài chiếc kim bôi, cây vương trượng, cùng vương miện của vua Priam cao cả nhưng bất hạnh, và những lụa là gấm vóc, sản phẩm
https://thuviensach.vn