🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Tam Thập Lục Kế (36 Chước) Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn Tên sách : TAM THẬP LỤC KẾ (36 CHƯỚC) Tác giả : TRỌNG TÂM (Sưu tầm và biên soạn) Nhà xuất bản : LONG AN ------------------------ Nguồn sách : Sadec (TVE4U) Đánh máy : green@ Kiểm tra chính tả : Nguyễn Đăng Khoa, Nguyễn Huy Hoàng, Lã Thị Phương Thúy, Trần Ngô Thế Nhân Biên tập ebook : Thư Võ Ngày hoàn thành : 18/11/2018 https://thuviensach.vn Ebook này được thực hiện theo dự án phi lợi nhuận « SỐ HÓA 1000 QUYỂN SÁCH VIỆT MỘT THỜI VANG BÓNG » của diễn đàn TVE 4U.ORG Cảm ơn tác giả TRỌNG TÂM và nhà xuất bản LONG AN đã chia sẻ với bạn đọc những kiến thức quý giá. https://thuviensach.vn MỤC LỤC LỜI GIỚI THIỆU 1. THANH ĐÔNG KÍCH TÂY (Đánh lạc hướng đối phương) 2. ĐIỆU HỔ LY SƠN (Dụ hổ ra khỏi rừng) 3. NHẤT TIỄN SONG ĐIÊU (Một mũi tên hạ hai con chim) 4. MINH TRI CỐ MUỘI (Biết rõ mà làm như không biết) 5. DU LONG CHUYỂN PHƯỢNG (Biến rồng thành phượng) 6. MỸ NHÂN KẾ (Kế dùng gái đẹp) 7. SẤN HỎA ĐẢ KIẾP (Theo lửa mà hành động) 8. VÔ TRUNG SINH HỮU (Không có mà làm thành có) 9. TIÊN PHÁT CHẾ NHÂN (Ra tay trước để chế phục đối phương) 10. ĐẢ THẢO KINH XÀ (Đập cỏ làm cho rắn sợ) 11. TÁ ĐAO SÁT NHÂN (Mượn đao để giết người) 12. DI THI GIÁ HỌA (Dùng vật gì để vu khống người ta) 13. KHÍCH TƯỚNG KẾ (Kế chọc giận tướng giặc) 14. MAN THIÊN QUÁ HẢI (Lợi dụng sương mù để lẩn trốn) 15. ÁM ĐỘ TRẦN SƯƠNG (Đi con đường mà không ai nghĩ đến) 16. PHẢN KHÁCH VI CHỦ (Đổi vị khách thành vị chủ) 17. KIM THUYỀN THOÁT XÁC (Ve sầu vàng lột xác) 18. KHÔNG THÀNH KẾ (Kế bỏ trống cửa thành) 19. CẦM TẶC CẦM VƯƠNG (Dẹp giặc phải bắt tướng giặc) 20. BAN CHƯ NGẬT HỔ (Giả làm heo để ăn thịt hổ) 21. QUÁ KIỀU TRỪU BẢN (Qua cầu rồi phá cầu) 22. LIÊN HOÀN KẾ (Kế móc nối nhau) 23. DĨ DẬT ĐÃI LAO (Lấy khỏe để đối phó với mệt) https://thuviensach.vn 24. CHỈ TANG MẠ HÒE (Chỉ vào gốc dâu mà mắng cây hòe) 25. LẠC TỈNH HẠ THẠCH (Ném đá vào người dưới giếng) 26. HƯ TRƯƠNG THANH THẾ (Thổi phồng thanh thế) 27. PHỦ ĐỂ TRỪU TÂN (Bớt lửa dưới nồi) 28. SÁT KÊ HÁCH HẦU (Giết gà cho khỉ sợ) 29. PHẢN GIÁN KẾ (Dùng kế của đối phương để quật lại) 30. LÝ ĐẠI ĐÀO CƯƠNG (Đưa cây lý chết thay cây đào) 31. THUẬN THỦ KHIÊN DƯƠNG (Thuận tay dắt con dê về) 32. DỤC CẦM CỐ TUNG (Muốn bắt mà lại thả ra) 33. KHỔ NHỤC KẾ (Hành hạ thân xác mình để người ta tin) 34. PHAO BÁC DẪN NGỌC (Ném hòn ngói để thu về hòn ngọc) 35. TÁ THI HOÀN HỒN (Mượn xác để hồn về) 36. TẨU KẾ (chạy, lùi, thoát thân) https://thuviensach.vn TRỌNG TÂM (Sưu tầm và biên soạn) TAM THẬP LỤC KẾ (36 CHƯỚC) NHÀ XUẤT BẢN LONG AN https://thuviensach.vn LỜI GIỚI THIỆU Nói đến mưu kế, có người cho rằng nó chỉ là sự lừa bịp, dối trá, gian manh, ác độc… Thực ra, mưu kế là sản phẩm trí tuệ của con người, nó giúp con người vượt qua những tình hướng khó khăn phức tạp, đạt đến mục tiêu bằng khả năng chủ quan và theo quy luật khách quan. Sử sách đã ghi nhận không ít người làm nên sự nghiệp nhờ « đa mưu, túc trí », biết tạo thời cơ và tận dụng thời cơ. Vậy mưu kế là tốt hoặc xấu phải xét ở mục đích, động cơ ta sử dụng nó. Tập sách này giới thiệu « ba mươi sáu chước » khá điển hình. Tác giả chọn trích các ví dụ từ trong truyện tích Trung Hoa, bởi lẽ chúng đã được lưu truyền khá rộng rãi trong nhân dân ta từ trước tới nay. Mặt khác, xã hội phong kiến Trung Hoa, trải qua nhiều triều đại, đã là nơi tiêu biểu để bộc lộ sự tranh chấp giữa thiện với ác, giữa chính với tà… để lại cho người đời sau nhiều tấm gương, nhiều bài học không dễ bỏ qua. Con số « tam thập lục » – cũng mang nặng tinh thần triết lý phương Đông – nó là « thái dương chi số lục lục » (sáu lần sáu bằng ba mươi sáu), biểu thị sự biến hóa vô cùng, theo quan niệm của người xưa. Tuy nhiên, cho dù các mưu kế là thiên biến vạn hóa, nó vẫn có những nguyên tắc, những cơ sở có tính quy luật mà chúng ta có thể nhận biết và học hỏi để tăng thêm khả năng xét đoán, khả năng ứng xử trong cuộc sống của mỗi người. NHÀ XUẤT BẢN LONG AN https://thuviensach.vn 1. THANH ĐÔNG KÍCH TÂY (Đánh lạc hướng đối phương) Kế « Thanh đông kích tây » là reo hò giả vờ như thật sự đánh vào phía đông, nhưng chủ yếu lại đánh vào mặt tây. Trong tất cả mọi vấn đề của xã hội, từ chiến trường, thương trường, chính trường cho đến tình trường ; nếu muốn điều này nhưng lại giả làm điều kia, nói điều này mà làm điều nọ, ấy là « Thanh đông kích tây » vậy. Kế này mờ ảo vô song. Nó rất khó biết, khó đoán, bị đánh bất ngờ. Kế này nhằm chuyển mục tiêu để lừa dối đối phương, khiến cho địch sơ ý, lừa lúc bất ý tấn công kẻ không chuẩn bị. Có nhiều cách thức để thực hiện kế này, như : - Tạo tin đồn. - Làm rối tai rối mắt địch. - Buộc đối phương lo nhiều mặt. - Mê hoặc ý chí của địch. - Nghi binh. - Làm phân tán lực lượng đối phương. - Làm yếu lực lượng đối phương, lực lượng phòng vệ địch. Nguyên tắc của « Thanh đông kích tây » là bí mật và chủ động. Bị động coi như phải chịu sự khiên chế của địch. Điều kỵ khi dùng kế « Thanh đông kích tây » là để lộ cơ. Lộ cơ là mất hết khả năng phòng bị, chuẩn bị. Dù là trên chiến trường, thương trường hay chính trường cũng đều phải giữ bí mật và nắm được thế chủ động. Đời Chiến Quốc, nước Tề có một vị thừa dướng là Mạnh Thường Quân, sau khi trốn khỏi nước Tần liền bị vua Tần cho phao tin là họ Mạnh về Tề để mưu thoán đoạt vương vị. Vua Tề nghe tin đồn, tin là thật, nên thâu https://thuviensach.vn hồi tướng ấn của Mạnh Thường Quân, bãi chức đuổi về nơi thôn dã giam lỏng. Môn khách của Mạnh Thường Quân bấy giờ có người tên là Phùng Huyên, rất mưu trí, lập kế phục vị cho người tri kỷ. Phùng Huyên mới đến nước Tần, xin vào gặp vua Chiêu Tương Vương nói rằng : Mạnh Thường Quân nay đã bị triệt chức, Phùng Huyên khuyên vua Chiêu Tương vương nên vời Mạnh Thường Quân về mà dùng. Vua Tần mừng lắm, phái người bí mật đến đón gặp Mạnh Thường Quân, Phùng Huyên nói xin để ông ta về trước thông báo. Về nước Tề rồi, ông vào thẳng vua Tề, cho biết rằng nước Tần đã cho người bí mật đón Mạnh Thường Quân, nếu để Mạnh Thường Quân bỏ sang Tần thì Tề bất lợi. Vua Tề sai người dò xét thì quả thực có chuyện đó, nên mới hỏi Phùng Huyên có biện pháp nào. Phùng Huyên đáp : « Xin bệ hạ hãy khôi phục tướng vị cho Mạnh Thường Quân ». Vua Tề nghe theo. Nói một chiều, làm xoay chuyển sự việc thành một chiều ngược lại đúng như ý mình muốn, đó là tác dụng biện chứng của kế « Thanh đông kích tây ». Đọc trong Tây Hán Chí, người ta hẳn phải thích thú đoạn : Trần Bình thiết kế cứu Lưu Bang. Câu chuyện như sau : Lưu Bang và Hạng Vũ chia nhau tấn công Hàm Dương. Vua Sở Hoài Vương, trước mặt dân chúng, chỉ dụ rằng : « Ai vào trước, người ấy làm vương ». Lưu Bang vào trước, nhưng Hạng Vũ thì lại nắm trọn quyền hành và chế ngự luôn Lưu Bang, phong cho Lưu Bang làm Hán Trung Vương đóng ở đất Nam Trinh. Mưu thần của Hạng Vũ là Phạm Tăng, ghét cay ghét đắng Lưu Bang, nhiều lần bày mưu giết cho được. Phạm Tăng xui giữ Lưu Bang ở Hàm https://thuviensach.vn Dương trên danh nghĩa là phụ tá, nhưng sự thật là giam lỏng. Lưu Bang ngày đêm lo thoát hang hùm, mới hỏi kế Trương Lương. Trương Lương mang ra bàn với Trần Bình. Trần Bình ghé tai Trương Lương nói nhỏ mấy câu. Trương Lương vỗ tay cười ha hả khen là diệu kế, diệu kế. Sáng hôm sau, Trần Bình tâu với Hạng Vũ xin để Phạm Tăng đến Bành Thành thu xếp cho xong việc Sở Hoài Vương. Phạm Tăng khi đi, nói với Hạng Vũ ba vấn đề : 1) Không nên rời Hàm Dương. 2) Phải trọng dụng Hàn Tín, nếu không muốn dùng thì phải giết đi, chớ để Tín lọt vào tay người khác. 3) Không nên để cho Lưu Bang về Hán Trung. Hạng Vũ gật đầu hứa sẽ y lời khuyên đó. Phạm Tăng yên trí lên đường. Mới được ít lâu, Trần Bình dâng biểu lên Hạng Vũ nói đến vấn đề kinh tế quốc gia cần phải tiết kiệm, quân đội đang đóng ở Hàm Dương đến mấy chục vạn người, miệng ăn núi lở, tiếp vận cực kỳ khó khăn, nên để cho quân chư hầu về địa phương của họ để giảm bớt chi tiêu tốn kém. Hạng Vũ chuẩn tấu, ra lệnh các người mới được thụ phong làm vương các nước chư hầu, ai nấy nội trong năm ngày đem quân về đất phong. Riêng Lưu Bang, Hạng Vũ giữ lại. Lưu Bang biết ý Hạng Vương muốn hại, nên lo cuống cuồng, vội cùng Trương Lương tính kế. Trương Lương xui Lưu Bang cũng dâng biểu với lời lẽ thật tự hạ, xin về quê quán là đất Phong Bái thăm cha. Hạng Vũ xem biểu của Lưu Bang rồi, trầm ngâm hồi lâu mới nói : « Ông muốn về quê thăm thân phụ, thật là lòng hiếu kính hiếm có. Nhưng https://thuviensach.vn tôi e không phải như vậy. Phải chăng ông ở Hàm Dương này nên mới nảy sinh ra lòng hiếu kính ấy ». Lưu Bang vẻ mặt âu sầu đáp : « Cha tôi nay đã già, không ai hầu hạ, tôi ngày đêm mong được gặp mặt. Mấy bữa trước vì thấy chúa công mới lên ngôi cao, công việc bề bộn nên không dám hé răng xin. Nay chư hầu được về bản địa cả, chỉ mình tôi phải ở lại, chẳng biết đến bao giờ mới giáp mặt cha ». Nói rồi, Lưu Bang khóc rống lên một hồi. Vừa lúc đó thì Trương Lương quỳ xuống tâu : « Nếu không cho về quê hương thì xin cho được tới Hán Trung, rồi ở nơi ấy sai người về Phong Bái tìm rước thân phụ, cho được làm tròn bổn phận con cái ». Hạng Vũ vuốt râu gật gù : « Cũng phải. Nếu ta không cho Lưu Bang về Hán Trung, tất họ Lưu sẽ oán ta mà sinh lòng kia khác ». Trần Bình cũng thừa cơ nói vun vào : « Chúa công đã phong cho Lưu Bang làm Hán Trung Vương, thiên hạ ai cũng hay biết, nếu không cho về thì e khó lòng gây được chữ tín với tiên thiên hạ. Thần dân nghĩ rằng chúa công nói dối, pháp luật có thể vì vậy mà mất uy tín, chẳng bằng chúa công nghe lời Trương Lương, giữ quyến thuộc Lưu Bang làm con tin, để Lưu Bang tới Hán Trung, như vậy vừa giữ chữ tín với thiên hạ lại vừa buộc Lưu Bang phải trung thành với mình, thật là kế lưỡng toàn ». Hạng Vũ suy nghĩ hồi lâu nữa rồi mới bảo với Lưu Bang : « Mọi người đều nói như vậy thì kể cũng hợp tình hợp lý ! Được, bây giờ tôi cho ông về Hán Trung, nhưng tuyệt đối không được tới Phong Bái. Ngày mai ông có thể đi ngay ». Lưu Bang nghe thế, lòng mừng như kẻ chết được cứu sống, nhưng vẫn làm ra vẻ mặt thiểu não, cố nì nèo xin cho về Phong Bái thăm cha. Hạng Vũ thấy thế, an ủi rằng : « Thì ông cứ về Hán Trung đi, tôi sẽ cho người đến Phong Bái đón gia quyến về đây phụng dưỡng chu đáo. Đợi cho tình hình êm đẹp thì ông rảnh rang muốn gì cũng được ». Lưu Bang bấy giờ mới gượng đứng dậy cảm tạ ơn đức lớn của Hạng Vũ. https://thuviensach.vn Lưu Bang trở về doanh trại, lập tức thu dọn đi gấp như mãnh hổ về rừng, trực chỉ Hán Trung. Còn Hạng Vũ thì vì lỗi lầm này, sau phải tự đâm cổ chết tại Ô Giang. Diệu kế của Trần Bình là mưu cho Lưu Bang xin về Phong Bái mà thực ra chủ đích về Hán Trung, chứ về Phong Bái làm gì ! Tóm lại, « Thanh đông kích tây » là đưa ra một ý đồ giả để che giấu cho ý đồ thực, trong trường hợp không thể giữ tất cả cho hoàn toàn mật. https://thuviensach.vn 2. ĐIỆU HỔ LY SƠN (Dụ hổ ra khỏi rừng) Kế « Điệu hổ ly sơn » là nhử, dụ hay khuấy động làm cho con hổ ra khỏi rừng. Kế « Điệu hổ ly sơn » có hai lối : Một là nhử hổ ra khỏi rừng để dễ dàng giết hổ. Hai là đuổi hổ đi để dễ bắt giết những loại hồ ly vẫn dựa oai hổ mà hoành hành. Trong lịch sử, xuất sắc nhất về kế này phải kể đến Trần Bình. Ông đưa cho Lưu Bang sáu giải pháp mà giải pháp nào cũng đều thuộc kế « Điệu hổ ly sơn ». Sáu giải pháp ấy như sau : - Dùng vàng bạc để phản gián ly khai Sở Vương với các trọng thần, các người tài giỏi. - Chọc tức Phạm Tăng, khiến Phạm Tăng bỏ đi để cô lập Sở Vương. - Nửa đêm thả hai ngàn mỹ nữ để giải vây cho Lưu Bang khỏi nguy khốn trong vụ Huỳnh Đường. - Xui Lưu Bang phong cho Hàn Tín làm Tề Vương để Hàn Tín hết lòng một dạ. - Xui Lưu Bang giả đi chơi Vân Mộng để bắt Hàn Tín. - Cứu thoát Lưu Bang khỏi nạn Bạch Đằng. * Đọc Đông Chu Liệt Quốc có vụ Trịnh Trang Công đáng làm tiêu biểu cho kế « Điệu hổ ly sơn ». Trịnh Vũ Công lấy Khương Thị, con gái Thân Hầu sinh ra hai con. Con lớn là Ngụ Sinh, con thứ là Đoạn. Ngụ Sinh được sanh ra sau cơn mộng dữ nên Khương Trị không ưa, còn Đoạn khí dũng hiên ngang nên Khương Thị yêu chiều. Trước mặt chồng, Khương Thị thường nói những giọng ghét bỏ con lớn và tâng bốc con nhỏ, xui chồng bỏ trưởng lập thứ. Nhưng vua Vũ Công nói : https://thuviensach.vn « Trưởng ấu phải có thứ tự, không thể hỗn loạn, huống chi Ngụ Sinh chẳng có lỗi gì, tình lý đều trái cả ». Nghĩ thế, nên vua Vũ Công quyết lập Ngụ Sinh làm thế tử và chỉ cho công tử Đoạn một thành nhỏ ở Nam Huy. Khi Vũ Công chết, thế tử Ngụ Sinh lên ngôi, hiệu là Trịnh Trang Công. Mẹ là Khương Thị, thấy con thứ chẳng có quyền thế gì cả, không bằng lòng, nên nói với Ngụ Sinh : « Nay con thừa kế sự nghiệp ông cha được cả thiên hạ mà thằng Đoạn chỉ có vài trăm dặm đất, con nhẫn tâm thế sao ? » Ngụ Sinh nói : « Ý mẹ thế nào, con xin vâng theo ». Khương Thị đáp : « Mẹ nghĩ con nên cho Đoạn về một thành trấn lớn như Chế Ấp chẳng hạn ». Ngụ Sinh nói : « Chế Ấp là hiểm địa, cha đã dặn con là không được phong đất ấy cho ai. Ngoài ra, mẹ muốn đất nào con cũng bằng lòng ». - Thế thì con cắt Nam Kinh thành mà phong cho em con vậy. Ngụ Sinh suy tư không nói gì. Khương Thị giận dữ, phất tay áo đứng dậy mà rằng : « Nếu mày không đồng ý thì để mẹ con tao đi ». Ngụ Sinh sợ hãi vội nói : « Mẹ đừng giận con, con xin tuân lời mẹ ». Ngày hôm sau, Trang Công thiết triều tuyên bố phong cho Đoạn trấn Kinh thành. Quan đại phu là Sái Túc lên khải tấu : « Không được, Trời không hai mặt trời, dân không thể có hai chủ ; Kinh thành là đất trọng yếu, đất rộng người nhiều, giá trị quân sự, chính trị không thua gì Hoàng thành. Thêm nữa, công tử Đoạn là con yêu của phu nhân, nếu phong thêm một vị vua nữa thì ngày kia e manh tâm làm loạn, thật là nguy khốn cho bệ hạ lắm ! » Trang Công nghe đại phu Sái Túc can gián, gạt đi : « Không nên nói, đó là lệnh của mẹ ta ». https://thuviensach.vn Nói về công tử Đoạn, trước khi lên đường, vào từ biệt mẹ. Khương Thị đuổi tả hữu ra nói nhỏ với Đoạn : « Lần này việc phong ấp cho con rất là miễn cưỡng. Sau này thế nào cũng sẽ thay đổi, con phải sớm tính toán. Đến Kinh thành rồi nên tụ binh, tích lương mà chuẩn bị đợi thời cơ, mẹ sẽ làm nội ứng để đạp đổ thằng Ngụ Sinh, như vậy mẹ mới hài lòng ». Đoạn vâng mệnh xuất thành, dương dương tự đắc, nghĩ mình sắp lên ngôi vua. Tới nơi, các thủ trưởng địa phương đã nghênh đón chúc mừng. Đoạn nói : « Các ngươi từ nay thuế má phải nộp cho ta, binh mã phải do ta cai quản, không được trái lệnh ». Các thủ trưởng thấy Đoạn là con yêu của mẫu hậu, có thể làm quốc vương, vả lại phong thái Đoạn rất hiên ngang, có thể là người xuất chúng, nên ai nấy đều vâng mệnh. Từ đó, Đoạn ra sức huấn luyện quân đội, thực lực mỗi ngày mỗi tăng. Nhân viên tình báo đem việc này trình với Trang Công, Trang Công chỉ cười. Trong triều có một vị quan hô to : « Xin hãy xử trảm công tử Đoạn ». Trang Công nhìn xuống thì ra là quan thượng khanh họ Lã : « Quan thượng khanh có cao luận gì chăng ? » Họ Lã đáp : « Từ trước đến nay, những người được phong ấp không được nắm quyền quân sự, nay có mưu đồ quân quyền thì tội đáng chết, không tha thứ. Công tử Đoạn cậy mẫu thân yêu chiều, cậy Kinh thành kiên cố, ngày đêm luyện binh, thế chẳng phải là mưu thoán đoạt hay sao ? Xin trao quyền cho tôi, tôi sẽ đến tận nơi thảo phạt để trừ hậu họa ». - Nhưng Đoạn chưa có hành vi tạo phản mà. Lã thượng khanh nói : « Nay theo báo cáo, các đất đai đang bị lấn, thuế má bị lạm, chính sách tằm ăn dâu của Đoạn đã bắt đầu ». Trang Công cười lớn mà nói : « Đoạn là con cưng của mẹ ta, là em ta. Ta thà mất đất còn hơn làm phật ý mẹ ta, còn hơn là cắt tình máu mủ ». Lã thượng khanh tiến lên tâu : « Tôi không sợ mất đầu mà tôi sợ nhân tâm đang biến, họ thấy thế lực Đoạn mỗi ngày một to, ai nấy đều chờ đợi https://thuviensach.vn mong ngóng. Nếu cứ nhẫn nhịn mãi, tôi sợ khó kịp trở tay. Nay chúa công dung công tử, chắc gì mai công tử sẽ dung chúa công ». Không đợi Lã thượng khanh nói hết lời, Trang Công đã gạt đi : « Xin đừng nói bậy, ta sẽ có biện pháp để cảm hóa y ». Lã thượng khanh ra ngoài nói với Sái Túc : « Chúa công thiên vị tư tình, quên mất đại kế quốc gia, tôi thật đau lòng ». Sái Túc nói : « Đừng ngại, tôi xem chúa công vốn là người túc trí đa mưu, tôi chắc chúa công chẳng quên đâu, chẳng qua giữa chỗ đông người không tiện tiết lộ đó mà thôi. Ông là người trong họ, vậy nên yết kiến riêng hỏi xem sự tình mới rõ được ». Lã thượng khanh nghe lời Sái Túc, bèn vào cung cấm gặp Trang Công mà rằng : « Chúa công lên ngôi, ai nấy đều biết mẫu hậu không muốn, vì mẫu hậu định đưa công tử Đoạn kế vị. Nay công tử hoành hành rõ ràng là có âm mưu đoạt quyền rồi, vạn nhất cả trong lẫn ngoài giúp cho nhau thì sao chúa công chống đỡ ? » Trang Công nói : « Ta đã biết cả, nhưng không muốn làm cho bẽ mặt mẫu hậu đó thôi ». Lã thượng khanh nói : « Bệ hạ không nghe chuyện Chu Công chém Quản Sái hay sao ? Việc phải quyết mà không quyết, e sau này hối không kịp ». Trang Công thở dài : « Bởi thế đến nay ta đành phải giả câm giả điếc để cho nó muốn làm gì thì làm. Ta đành đợi nó tỏ rõ hành động, lúc ấy ta phạt tội nó cũng không muộn ». Lã thượng khanh bấy giờ mới tỉnh ngộ nói rằng : « Chúa công thật là người nhìn xa thấy rộng, nhưng tôi vẫn sợ rằng để chậm một ngày, thế lực nó lớn lên một ngày ». - Việc ấy ta cũng thấu hiểu cả ! Đoạn tuy có âm mưu đoạt quyền, nhưng chưa rõ rệt, nếu ta trấn áp nó sớm, mẹ ta sẽ làm dữ, khiến người ngoài đàm tiếu chê ta không có tình nghĩa anh em, cười ta vô tình vô nghĩa. https://thuviensach.vn - Chẳng bằng phải tính trước, bóp vỡ âm mưu từ trong trứng nước. Trang Công hỏi : « Tính kế nào ? » Lã thượng khanh thưa : « Chúa công lâu nay chưa đến triều kiến Chu Thất. Bây giờ chúa công nên sửa soạn xuất du để nhử cho Đoạn khởi sự. Tôi sẽ phục quân để đợi lúc ra tay, một mặt đánh tan binh Đoạn, một mặt tiến vào chiếm luôn căn cứ địa của Đoạn. Như vậy Đoạn khó lòng thoát ». Trang Công gật đầu khen kế hay. Hôm sau, lúc thiết triều, Trang Công giả đưa ra một mệnh lệnh giao cho quan đại phu Sái Túc trông nom quốc sự trong lúc Trang Công vắng mặt để đi triều kiến Chu Vương. Khương Thị nghe tin, thấy cơ hội đã đến, vội vã mật sai người mang tin cho công tử Đoạn, ước hẹn đầu tháng năm khởi binh đánh chiếm Hoàng thành. Vào hạ tuần tháng tư, Lã thượng khanh âm thầm điều động quân ngày đêm mai phục ở các nơi hiểm yếu, bắt được kẻ đưa thư giết đi, đem thư dâng lên Trang Công. Trang Công xem xong nói : « Kẻ tự tác điều ác nghiệt sẽ phải chịu hết hậu quả ». Nói rồi, lại cho một người thân tín giả làm kẻ tâm phúc của Khương Thị đưa thư đến cho Đoạn. Đoạn hồi thư hẹn đúng ngày khởi sự, dấu hiệu là một lá cờ trắng ở trên lầu thành. Trang Công cả mừng nói : « Chứng cớ ở đây, thử xem nó còn chối cãi được nữa không ». Lập tức Trang Công vào từ biệt mẹ đi triều kiến Chu Vương. Khương Thị cũng đãi bôi vài lời. Nói về Đoạn, Đoạn vội vã chuẩn bị cho con sang Vệ mượn quân phao tin là phải về chấp chính trong lúc Trang Công vắng nhà. Giữa lúc ấy thì Lã thượng khanh cho quân tiềm nhập Kinh thành. Thấy Đoạn và quân đội đã ra khỏi thành, liền ra lệnh phóng hỏa chiếm luôn Kinh thành, xuất bảng an dân, kết tội bội phản của công tử Đoạn. Đoạn đi đến nửa đường, nghe tin địa bàn của mình bị cướp rồi, tâm lý hoang mang, vội ra lệnh lui quân chuẩn bị phản công. https://thuviensach.vn Nhưng lòng quân đã dao động rồi, hàng ngũ rời rạc, đồn đại lung tung, chưa được một ngày chúng binh bỏ đi mất hết, Đoạn sợ hãi xuất tàn binh bỏ chạy đến ấp Yên, ý định chiêu binh mãi mã tái thực hiện mưu đồ. Chẳng ngờ Trang Công đã biết, dự liệu cả, mang quân chặn đường đuổi bắt. Đoạn vừa chạy vừa khóc oán trách mẹ. Cùng đường, Đoạn rút rươm tự vận. https://thuviensach.vn 3. NHẤT TIỄN SONG ĐIÊU (Một mũi tên hạ hai con chim) Kế « Nhất tiễn song điêu » là dùng một mũi tên bắn chết hai con chim. Ý của mưu kế này là dùng sức lực tối thiểu để đạt đến hiệu quả tối đa. * Đời Xuân Thu Chiến Quốc có Điền Khai Cương, Cổ Dã Từ, Công Tôn Tiệp, ba dũng sĩ rất được nhà Tề yêu thích. Ba người kết nghĩa anh em khác họ, tự danh là Tề quốc tam kiệt. Họ cậy thế cậy khỏe, hoành hành phá phách, dưới mắt coi chẳng còn ai, thậm chí đến trước mặt vua, mà chúng cũng xưng hô ông ông tôi tôi. Lúc ấy có hai loạn thần là Trần Vô Vũ, Lương Khâu Cứ thừa cơ mua chuộc tam kiệt, âm mưu lật đổ Tề Vương. Tướng quốc nước Tề là Án Anh, thấy thế lực gian đảng mỗi ngày vây cánh thêm lớn rất nguy cho chính sự quốc gia nên lo lắng tìm mưu kế diệt trừ. Án Anh biết chủ lực của gian đảng là vũ lực, ba tên dũng sĩ phải trừ khử trước. Nhiều lúc Án Anh đã định làm tội chúng, nhưng e vua nghe chúng thì nguy. Án Anh đành ẩn nhẫn đợi dịp. Một hôm vua nước láng giềng là Lỗ Chiêu Công sang thăm viếng ngoại giao, cùng đi với quan đại thần của Lỗ quốc là Tôn Thúc Nặc. Cả hai vào yết kiến Tề Cảnh Công. Vua Tề mở yến tiệc khoản đãi, quan tướng quốc Án Anh chỉ huy việc tổ chức. Các quan văn võ ngồi hai hàng rất uy nghi. Ba dũng sĩ nước Tề cũng áo giáp kiếm vàng dự tiệc, anh nào cũng tỏ lộ thái độ kiêu căng. Rượu uống chừng ba tuần. Án Anh đứng lên tâu : « Ngoài vườn có cây đào quý quả đã chín, xin cho hái vào để yến tiệc thêm ý vị ». Tề Cảnh Công ưng thuận, sai chưởng viên quan xuống vườn hái đào. Án Anh ngăn mà rằng : « Kim đào khó kiếm như đào tiên, phải cho chính hạ thần xuống hái thì mới quan trọng ». https://thuviensach.vn Lát sau, đào đã bày trên khay ngọc, hương đào tỏa ra thơm ngát, Cảnh Công nói : « Sao có ít vậy ? » Án Anh đáp : « Trên cây còn ba trái chưa chín. Hạ thần chỉ hái được sáu quả thôi ». Hai vị vua mỗi vị cầm một quả ăn và trầm trồ khen ngon. Tề Cảnh Công cao hứng cầm một trái đưa cho công tử Nặc mà nói : « Đây là tiên đào, Tôn Thúc tiếng hiền vang bốn bể, lại có công trạng trong việc bang giao giữa hai nước, trẫm thưởng cho khanh đó ». Tôn Thúc Nặc quỳ xuống tâu : « Thần đâu có bì kịp Án Anh tướng quốc nước Tề, xin bệ hạ dành tiên đào ấy cho quan tướng quốc mời đúng ». Tề Cảnh Công nói : « Nếu cả hai nhường nhịn nhau thì tốt hơn mỗi người hãy ăn một trái ». Trên khay chỉ còn lại hai trái. Án Anh thỉnh thị Cảnh Công, truyền dụ cho các quan văn võ, hãy nói công tích của mình để được thưởng đào tiên. Dũng sĩ Tôn Tiệp đứng phắt dậy nói lớn, nước bọt bắn ra tung tóe : « Trước tôi theo chúa công lên rừng Đồng Sơn săn thú, đã đánh chết con hổ trắng giải nguy cho chúa công, chắc công lao lớn nhất phải là tôi ». Án Anh tấm tắc khen : « Thật là công kình thiên bảo giá, đáng thưởng lắm ». Công Tôn Tiệp đắc ý dương dương cầm trái đào ăn rau ráu và đưa mắt nhìn tả hữu phía dưới Cổ Dã Tử vươn mình quát to : « Đánh hổ khó gì, tôi năm trước chém thuồng luồng yêu quái giữa cơn phong ba để cứu chúa công, mới là công to chứ ». Cảnh Công gật đầu vừa ý : « Thật là kỳ tài, nếu lần ấy không nhờ tay tướng quân, chắc cả thuyền phải chui vào bụng cá ». Nói rồi, tay rót rượu tay đưa trái đào thưởng luôn. https://thuviensach.vn Lúc ấy, dũng sĩ Điền Khai Cương hai mắt trợn tròn, uất ức nói to : « Còn tôi phụng mạng chúa công đi đánh dẹp nước Từ, bắt giặc hơn năm ngàn tên, bức bách Từ quốc phải nộp cống đầu hàng, khiến cho uy Tề chấn động liên bang, đưa nước Tề lên hàng minh chủ. Thế mà không được kể là công lớn sao ? » Nói xong, hai mắt hắn như muốn tóe lửa. Án Anh tâu với vua : « Kể ra thì công của Điền Khai Cương còn gấp mười công của Tôn Tiệp và Dã Tử. Nhưng hiềm vì tiên đào đã hết cho nên trước hãy thưởng rượu, chờ đào chín sẽ thưởng đào ». Cảnh Công cũng an ủi Điền Khai Cương : « Điền tướng quân, tính ra thì công tướng quân là lớn nhất, tiếc rằng tướng quân nói muộn quá ». Điền Khai Cương nghe vậy, uất khí càng tăng thêm, đứng dậy rút kiếm khỏi vỏ mà nói lớn : « Chém thuồng luồng, đánh chết hổ là cái gì mà không thèm kể đến mở rộng cương giới quốc gia ra cả ngàn dặm ! Như vậy thì còn mặt mũi nào trông thấy ai ». Nói xong, cầm kiếm cắt cổ chết tốt. Dũng sĩ Tôn Tiệp thấy thế cũng rút kiếm ra mà rằng : « Tôi công nhỏ mà được thưởng, Điền tướng quân công lớn lại không được đào tiên, tình với lý khó nói làm sao ». Tiện tay, Tiệp đâm vào cổ mình một nhát. Cổ Dã Từ nước mắt đầm đìa nói : « Chúng ta ba người kết nghĩa anh em thề cùng sinh tử, nay cả hai đã chết, ta sống một mình làm chi ? » Nói chưa dứt lời thì đầu Dã Tử đã lìa khỏi cổ. Án Anh ngoài mặt thương tiếc không thôi. Nhưng ngay đêm hôm đó, ông không ngủ để đặt một kế hoạch tiêu trừ gian đảng. https://thuviensach.vn 4. MINH TRI CỐ MUỘI (Biết rõ mà làm như không biết) Kế « Minh tri cố muội » là biết thật rõ chuyện đấy, nhưng làm ra vẻ không biết gì. Với người xưa, đây là một triết lý xử thế rất cao, mục đích lại ẩn trốn tất cả những tiếng thị phi nghi hoặc, nhưng theo nghĩa mưu kế, nó là một thái độ thâm sâu. * Đời Xuân Thu, vua Sở đại yến quần thần, gọi là Thái Bình yến, có đầy đủ văn võ bá quan tham dự. Trong cung có bao nhiêu sủng phi, cung tần mỹ nữ đều cho ra rót rượu múa ca hết. Rượu được vài tuần là bữa yến huyên náo, trai gái ngồi lẫn lộn, khoái lạc, cuồng hoan cho mãi tới tối mà chưa dứt. Nhân vui, vua Sở liền cho đốt đuốc lên chuyển thành một dạ yến. Cao hứng, vua còn cho vời hai vị tuyệt thế mỹ nhân yêu dấu của vua ra dự tiệc và lần lượt rót rượu cho từng người. Đột nhiên, có một trận gió lớn làm đèn đuốc tắt phụt, cung điện tối om. Trên bàn tiệc có một vị quan thừa cơ làm ẩu nàng Hứa Cơ. Hứa Cơ vốn thông minh, để đánh dấu kẻ nghịch bậy, nàng liền với tay giựt chiếc dải mũ của hắn. Đoạn nàng đến nói với Sở Vương : « Thiếp đang hiến rượu, chợt có người lợi dụng tối tăm chòng ghẹo, thiếp tiện tay dứt đứt dải mũ của hắn. Xin cho đốt-đuốc lên để nhận diện tên phạm thượng ». Sở Trang Vương nghe xong lập tức ra lệnh không cho đốt đuốc nữa, rồi với giọng say sưa gọi lớn rằng : « Quả nhân hôm nay đãi tiệc các người, phải thành thực say sưa để đứt dải mũ ra mới được ». https://thuviensach.vn Nghe vua nói, ai nấy cùng đem dải mũ giựt đứt hết để tỏ lòng trung kính. Bởi vậy, lúc đốt đuốc lên, mũ người nào cũng như người nào. Tiệc yến tan, ai về nhà nấy. Hứa Cơ rất lấy làm lạ, hỏi tại sao vua Sở lại không giúp nàng tìm ra kẻ chòng ghẹo nàng. Sở Vương cười nói : « Nàng không hiểu, yến tiệc lần này mục đích cho mọi người cười vui thỏa thích, rượu say rồi mà làm những điều quấy, âu cũng là thường tình. Nếu bây giờ lôi người ấy ra mà làm tội thì mất hết ý nghĩa bữa tiệc yến hôm nay còn gì ! » Hứa Cơ nghe nói, nàng rất bái phục Sở Vương cao kiến. Người đời sau, nhân câu chuyện này gọi bữa yến hôm ấy là « tuyệt anh hội » hay bữa tiệc dứt dải mũ. Về sau, lúc vua Sở mang quân chinh phục nước Trịnh, bỗng dưng có một kiện tướng liều mình mở đường cứu vua Sở thoát khỏi một vụ phục kích. Kiện tướng này không ai xa lạ, chính là người đã chọc ghẹo Hứa Cơ ngày hôm yến tiệc. * Cuối đời Đông Hán, Tào Tháo mượn uy thiên tử để uy hiếp chư hầu, diệt Đổng Trác, bắt Lã Bố, bại Viên Thiệu, phá Kinh Châu, đuổi Lưu Bị chạy dài. Tào Tháo dàn binh ở Giang Nam, dùng thế núi Thái Sơn đập vỡ hai trứng đe dọa Tôn Quyền, bắt buộc phải hàng phục. Do sự khích lệ của Chu Du và sự phiến động của Khổng Minh nên Tôn Quyền quyết định phát binh chống cự. Quân Tào đông cả trăm vạn, quân Chu Du chỉ có năm, sáu vạn người, thế như châu chấu đá xe. Chu Du tìm cách để có thể tự đứng vào địa vị chủ động. Ông biết rằng quân Bắc không thiện thủy chiến thì trước hết phải diệt được hai tướng của Tào Tháo là Sái Mạo và Trương Doãn đã, vì hai người này nguyên là bộ tướng của Lưu Biểu, người ở miền Nam nên giỏi thủy chiến. Giữa khi đang bàn kế thì Chu Du nghe quân thám báo có Tưởng Cán tới. Du cười bảo tả hữu rằng : « Thuyết khách của Tào Tháo đấy ». https://thuviensach.vn Nói xong, ông bảo mọi người lui đi, phần ông sửa lại áo quần cho nghiêm chỉnh, tươi cười ra đón Tưởng Cán : « Bác Tử Dực (tên hiệu Tưởng Cán) lặn lội sông ngòi đến đây chắc định làm thuyết khách, khuyên tôi hàng Tào Tháo chứ gì ? » Tưởng Cán nghe vậy ngạc nhiên nói : « Cái gì, bác thật đa nghi, xa bác lâu ngày, nhớ bạn cũ đến chơi, đâu có gì định đóng vai thuyết khách ! » Chu Du ha hả vỗ tay : « Thì chỉ cần nghe dây đàn là biết nhã ý, vả lại giữa lúc tình thế khẩn trương này ». Tưởng Cán sa sầm mặt, định bỏ đi. Chu Du vội vã nắm lấy tay áo bạn : « Nói đùa bác đấy mà, nếu chẳng phải có ý thuyết khách thì bác nên nán lại đây chơi vài bữa đã ». Dứt lời, Chu Du mời văn võ bá quan ra chào Tưởng Cán và làm một bữa cơm thịnh soạn đãi khách. Chu Du giới thiệu : « Tưởng tiên sinh đây là bạn học cũ, tuy bác ở Giang Bắc nhưng chẳng phải là thuyết khách của Tào Tháo, xin các vị cứ coi Tưởng tiên sinh thân mật như tôi vậy ». Vừa nói, Chu Du vừa cởi thanh kiếm đeo bên mình trao cho Thái Sử Từ mà rằng : « Nhà ngươi hãy cầm thanh kiếm này, hôm nay uống vui vẻ với bạn cũ chỉ được nói chuyện rượu với thơ, nếu thấy ai đề cập đến chiến tranh và chính trị thì chém ngay ». Tưởng Cán kinh nhạc, chẳng nói nửa lời. Chu Du lại tiếp : « Từ khi tôi thống lĩnh quân đội tới nay, chưa hề được say sưa, bây giờ gặp bác, xin uống qua đêm ». Chu Du, trong bữa yến, nét mặt thật tươi vui, ai nấy cùng cười đùa náo nhiệt. Nửa chừng, Chu Du kéo tay Tưởng Cán tản bộ trong doanh trại và hỏi : « Bác có thấy các tướng anh dũng của tôi không ? » Tưởng Cán đáp : « Thật là danh bất hư truyền, dưới tay tướng giỏi thì làm gì có quân hèn ». https://thuviensach.vn Chu Du lại dắt Tưởng Cán qua một nơi khác chứa đầy lương thảo, chỉ tay mà hỏi : « Bác trông thấy quân tôi sung túc lương ăn không ? » - Bác thật chẳng hổ cái danh tiếng văn vũ toàn tài. Chu Du lại càng làm ra vẻ thích thú hơn nữa : « Khi chúng ta còn để chỏm cắp sách đến trường, thật chẳng bao giờ tưởng đến cảnh tượng ngày này ». - Như tài bác thì cảnh tượng này đâu có gì là quá đáng. - Đại trượng phu được gặp thế gặp thời như tôi bây giờ thật đáng mừng. Chúa công tôi hết sức tỏ ra tri kỷ, danh nghĩa thì là vua tôi mà thực tình chẳng khác chi ruột thịt, nói là nghe, dâng kế là dùng, họa phúc có nhau, cam khổ cùng hưởng. Bây giờ dù ai có cái tài ăn nói của Trương Nghi, Tô Tần chăng nữa cũng chẳng thể lay chuyển được lòng tôi. Đêm đã khuya, Tưởng Cán say xin cáo lui. Chu Du còn làm ra vẻ say hơn, cứ co kéo Tưởng Cán mà nói : « Đã từ lâu ta chưa cùng Tử Dực nằm chung chuyện vãn, hôm nay xin bạn chớ từ ». Đêm ấy, Chu Du thì giả say, nôn mửa tung tóe. Còn Tưởng Cán thì giả ngủ để xét động tĩnh. Mỗi người nuôi một mộng, người nọ lừa người kia. Trống điểm canh hai. Tưởng Cán lóp ngóp dậy tìm nước uống, thấy cây đèn còn thắp sáng mà Chu Du thì đã ngáy ro ro. Tưởng Cán nhìn trên bàn có một tờ điệp văn. Trông thấy trên bàn còn đèn sáng lại có tập điệp văn bỏ quên, Tưởng Cán liền rón rén đến đọc trộm, thì ra đây là một tập ; tin đi thư lại, trong số đó có một phong thư đề tên Trương Doãn và Sái Mạo. Cán vội mở ra đọc, lời lẽ như sau : « Tụi tôi hàng Tào chẳng qua vì tình thế bức bách. Nếu có cơ hội, chúng tôi sẽ mang đầu giặc Tháo về nạp ». Tưởng Cán thất kinh, nguyên lai Sái Mạo, Trương Doãn là bọn âm mưu. Nghĩ vậy, Tưởng Cán nhét vội lá thư vào tay áo. Vừa lúc Chu Du vựa quậy trở mình. Tưởng Cán hấp tấp thổi tắt ngọn đèn, nhẹ bước về giường nằm. Chu Du mê sảng nói : « Tử Dực ơi, rồi bác https://thuviensach.vn coi chỉ trong mấy ngày nữa tôi sẽ cắt đầu Tào tặc cho coi ». Tưởng Cán cũng vươn vai ú ớ. Chu Du mê tiếp : « Thật đó, bác Tử Dực, tôi buộc bác phải đến đây xem cái sọ của nó ». Tưởng Cán tỉnh dậy hỏi : « Công Cẩn nói chi thế ? » Chu Du im bặt tiếng ngáy. Tưởng Cán cũng nhẹ đặt mình xuống giả vờ ngủ, lắng tai nghe động tĩnh. Chừng khoảng canh tư. Cán nghe thấy có tiếng chân người và tiếng xì xầm nói nhỏ : « Đô đốc ! Đô đốc ! » - Ừm. Chu Du tỉnh dậy hỏi : « Ai nằm bên ta đây ? » - Đó là Tưởng tiên sinh, bạn cố tri của đô đốc, đô đốc quên rồi chăng ? - À, à. Chết, ta lâu nay không uống rượu nhiều, say quá quên cả mọi sự. Chẳng rõ ta có nói điều gì thất thố không ? - Thưa đô đốc, có người bên Giang Bắc tới. Chu Du vội đưa tay lên miệng ra hiệu cho tên kia im miệng, rồi trông trước trông sau mà lay gọi Tử Dực dậy. Tưởng Cán giả ngủ say. Chu Du trườn ra khỏi màn, dắt người mới vào ra hành lang thì thào nhỏ to. Tưởng Cán nghe lõm bõm : Sái Trương đưa tin canh phòng nghiêm mật chưa thể hạ thủ được, rồi im bặt luôn. Hồi sau, Chu Du trở lại gọi Tưởng Cán. Tưởng Cán vẫn ngủ say, Chu Du lên giường ngủ lại. Sắp đến canh năm, Tưởng Cán quay lại hỏi thì Chu Du đã ngủ say như chết. Trưởng Cán vội vã mặc quần áo lẻn ra ngoài, nói vài câu thoái thác với quân canh rồi đi thẳng ra bờ sông, lên một chiếc thuyền nhỏ, bảo chèo về Giang Bắc ra mắt Tào Tháo. Tưởng Cán nói hết chuyện Chu Du, ca tụng Chu Du là người nhã lượng, thanh cao để thuyết phục Tào Tháo khỏi gây binh đao với Ngô, Tháo chẳng những không nghe, còn trách Cán là người vung dại, làm trò cười cho Đông Ngô. Tưởng Cán buồn bã nhưng vẫn nói tiếp : « Tuy tôi không thuyết phục được Chu Du, nhưng có đem về đây một việc khác quan trọng, nếu như thừa tướng muốn nghe thì xin đuổi tả hữu ra hết ». https://thuviensach.vn Tào Tháo bảo mọi người lui ra. Tưởng Cán mới đem hết chuyện từ lá thư của Sái Mạo cho đến lúc Chu Du gặp người lạ mặt. Cán còn đưa cho Tháo xem cái thơ đánh cắp mang về. Táo Tháo xem xong giận lắm, vỗ bàn mắng : « Hai thằng giặc dám vô lễ ». Mắng rồi sai quân lôi Sái Mạo và Trương Doãn ra chém. Bên Đông Ngô vẫn tiếp tục cái kế « Minh tri cố muội » để đấu với phe Tào Tháo. Cái đức của người quân tử không thể không cho thiên hạ biết, nhưng cái mưu kế của trượng phu không thể không giấu thiên hạ. Tóm lại, biết rất nhiều mà tỏ ra không biết một, là kế « Minh tri cố muội » vậy. https://thuviensach.vn 5. DU LONG CHUYỂN PHƯỢNG (Biến rồng thành phượng) Kế « Du long chuyển phượng » là biến cái này thành cái kia, bên trong là hình rồng đó, nhưng làm cho nó trở thành phượng. Cái kế này rất phổ biến, trong dân gian ta gọi là « Treo đầu dê, bán thịt chó ». * Đời Tống Chân Tôn, hoàng hậu Chương Hiến hiếm muộn không sinh con đẻ cái chi cả. Bà có con nữ tì nhan sắc mặn mà, được Châu Tôn yêu vài lần mà đã mang thai. Hoàng hậu sợ nếu con đó sinh trai, tất sẽ được lập làm thái tử tương lai, nên mẹ sẽ dựa vào con, thì thân phận bà còn gì nữa ! Vậy nên bà phải nghĩ kế. Kế ấy duy nhất chỉ là « Du long chuyển phượng ». Hoàng hậu cũng độn bụng làm như mình có thai để cho thiên hạ tưởng lầm. Mặt khác, bà mua chuộc bọn nội thị ngày đêm canh gác chờ nữ tì lâm bồn mà sinh con trai thì lập tức đem một con mèo mới sanh vào đổi lấy đứa nhỏ, mang thái tử giao cho hoàng hậu. Lúc ấy, hoàng hậu sẽ gỡ bụng ra mà phao tin là bà sinh hoàng nam. Nhờ kế này mà sau này bà được làm Hoàng thái hậu khi Tống Nhân Tôn lên ngôi. Đời nhà Thanh cũng có một vụ « Du long chuyển phượng », đó là vụ Ung Chính hoàng đế. Ung Chính vốn là con thứ tư của vua Khang Hi. Lúc nhỏ, Ung Chính chơi bời vô lại, rượu chè, cờ bạc cho nên vua Khang Hi không bằng lòng. Ung Chính phải bỏ đi và kết giao với ba mươi kiếm khách tài nghệ tuyệt kỹ. Vua Khang Hi đã già rồi, nhưng việc chỉ định người nối ngôi chưa làm gì cả. Mãi đến lúc sắp chết, vua mới cho thảo một tờ chiếu nói rằng : « Hoàng tử thứ mười bốn của trẫm, trẫm cho kế thừa nghiệp tổ ». Ấy là hoàng tử Tức Doãn, hoàng tử Tức Doãn là người hiền minh, lúc ấy đang phụng mạng đi dẹp loạn Tây Bắc. Ung Chính được tin này vội cùng https://thuviensach.vn ba mươi kiếm khách về kinh đô, lọt vào mật thất của vua cha ăn cắp chiếu chỉ, đổi chữ « thập » thành chữ « đệ », như vậy là : « Hoàng tử thứ tư của trẫm, trẫm cho kế thừa nghiệp tổ ». Chữa rồi, để nguyên vào chỗ cũ, Ung Chính đi thẳng vào cung cấm thăm cha, nhưng không quên bố trí tay chân ở bên ngoài để trong ngoài không thông báo được với nhau. Lúc ấy, bệnh tình Khang Hi đã nguy hiểm lắm nên mới tuyên triệu các đại thần vào cung nhưng chẳng có một ai vào cả. Trước mặt vua lúc ấy chỉ có mình Ung Chính, vua biết ngay rằng thằng con lưu manh này đã bao vây mình rồi, uất người lên cầm cái tượng nhỏ bằng ngọc thạch mà đập, vì dùng sức quá mạnh nên vua tắt thở liền. Ung Chính lập tức chiêu tập văn võ bá quan để đọc chiếu chỉ. Các quan không biết chân giả ra sao, vả lại cũng không ai đủ sức gây rối loạn, bèn lẳng lặng chấp nhập đức vua mới. * Tần Thủy Hoàng tuần thủ thiên hạ, đi đến Sa Khâu bỗng dưng bệnh cũ phát lên. Được các ông thầy thuốc cho biết mình sắp chết rồi, Tần Thủy Hoàng mới gọi thừa tướng Lý Tư đến mà bảo rằng : « Bệnh của ta có chiều không yên, thừa tướng giúp ta đã bao năm nay, việc to việc nhỏ đều nhờ cậy tay ông. Ta biết ông có bụng dạ trung thành, chỉ tiếc mệnh ta không thọ. Ta không thể cùng ông hưởng vinh hoa phú quý lâu dài ». Nói đến đây thì cả hai người cùng sa nước mắt. Tần Thủy Hoàng tiếp : « Khi ta chết rồi, thừa tướng giúp thái tử Phù Tô lên ngôi. Thái tử là người thông minh, biết thương dân, có thể kế thừa phụ nghiệp. Thừa tướng nên đem cái lòng trung đối với ta mà trung đối với thái tử. Như vậy ta mới yên lòng nhắm mắt ». Sau đấy, Tần Thủy Hoàng lại cho gọi con thứ là Hồ Hai cùng bọn Triệu Cao, trước mặt mọi người giao ngọc tỉ cho Lý Tư và nói : « Ta cùng các người sắp chia tay vĩnh quyết. Ta đem hậu sự giao lại cho thừa tướng, từ nay về sau nhất nhất việc to việc nhỏ, các ngươi phải nghe theo thừa tướng, không được sinh lòng khác. Thái tử Phù Tô là người có khả năng thay ta. Ta https://thuviensach.vn chết rồi không được loan tin ngay, chờ cho linh cữu về tới kinh thành và thái tử lên ngôi rồi mới được loan báo ». Vài ngày sau, Tần Thủy Hoàng chết. Lý Tư tuân theo lời chiếu chỉ, giữ kín không phát tang, cấp tốc quay về Hàm Dương, đặt thi thể Tần Thủy Hoàng trên một cái xe, ngày ngày dâng cơm rượu như thường lệ, cũng trấn an, cũng báo cáo công việc. Trừ một vài tên hoạn quan thân nhất, còn lại không ai biết gì hết. Lúc ấy, trời oi bức, sợ xác chết có mùi nên đặc biệt lại có một cỗ xe chở đầy tôm cá đi đàng trước với lý lẽ ở Hàm Dương thiếu tôm cá ngon nên phải mua tôm cá mang về. Theo di chiếu thì thái tử Phù Tô lên kế vị, nhưng quân báo chưa kịp đến cho thái tử hay. Có hoạn thần là Triệu Cao vốn không ưa thái tử, sợ nếu mai này thái tử nối ngôi thì vạ đến ngay, nên Cao lật đật đến gặp Lý Tư mà nói : « Đại trượng phu không thể một ngày thiếu quyền lực, mất quyền lực thì khác nào mất sinh mạng. Tôi muốn cùng thừa tướng thương lượng đem chiếu chỉ sửa đổi lại, rồi lập thứ tử là Hồ Lợi lên ngôi. Ý thừa tướng thế nào ? » Lý Tư nghe nói, giật mình kinh sợ, lập tức bảo Triệu Cao im ngay, rồi nghiêm mặt nói : « Không được, làm vậy thì loạn đưa đến mất nước ngay ». Triệu Cao là người giỏi đoán tâm lý nên vẫn cứ chậm rãi thuyết phục Lý Tư : « Tôi xin thừa tướng nghĩ lại xem đã, thái tử đối với thừa tướng thân thiết hơn hay đối với Mông Khoát tướng quân thân thiết hơn ? » - Dĩ nhiên là không bằng Mông Khoát. - Như vậy thừa tướng há lại không biết thái tử Phù Tô là người thông minh lịch sự đâu ra đấy à ? Nay lại có thêm Mông Khoát phù giúp thì khác nào hổ mọc thêm cánh. Lại nữa, tôi xem thái tử cũng chẳng yêu quý gì thừa tướng đâu, nếu thái tử lên ngôi, tôi chắc thái tử sẽ vời Mông Khoát làm thừa tướng. Trộm nghĩ, rồng mà không có mây, rắn không có sương mù cây cỏ thì thành ra giun hết. Thừa tướng hẳn còn nhớ lời Hàn Phi : Chủ yêu thì có trí óc lại càng được yêu thêm, chủ ghét thì có trí óc lại càng bị ghét thêm. https://thuviensach.vn Thừa tướng bây giờ mà bỏ cái thế đang chế ngự người để cho người chế ngự ta thì tôi e không còn đất mà chôn. - Lời của ông cũng có thể đúng, nhưng ý tiên vương làm sao thay đổi được ? Triệu Cao thấy lòng dạ Lý Tư đã lay chuyển, nên gửi thêm mấy câu nữa : « Làm việc phải quyền biến, liệu gió giương buồm, nếu nhất nhất y theo mảnh giấy ghi lời người chết thì cái mạng của thừa tướng cũng khó vẹn toàn lắm. Nay ta phải đem tình thế xoay lại thì mới mong bảo toàn lâu dài. Đã đến lúc gấp lắm, không lo quyết định thì chỉ còn một nước vươn cổ ra mà chịu chém thôi. Chẳng bằng chúng ta ra tay trước, quất một mẻ lưới giết sạch kẻ thù ». Lý Tư suy nghĩ rồi gật đầu : « Thôi cũng được, tôi giao cho ông toàn bộ kế hoạch này ». Triệu Cao thấy Lý Tư đã ngả theo ý kiến của mình nên vui vẻ đến yết kiến Hồ Lợi, nói : « Công tử có biết rằng trước mặt đang có một việc phải giải quyết ngay chăng ? Vâng, nó có liên quan đến sự thịnh suy của nhà Tần và nó nằm cả trong tay công tử. Nếu tôi và thừa tướng Lý Tư cứ theo đúng thánh chỉ lập Phù Tô lên ngôi thì tất cả quyền lực sẽ rơi vào tay Phù Tô, công tử sẽ chỉ là một thần tử tầm thường, chẳng còn đâu chuỗi ngày công tử được tiên vương yêu quý nữa. Tôi và thừa tướng đã đồng ý với nhau sửa đổi chiếu chỉ, lập công tử làm vua để cộng hưởng phú quý, công tử nghĩ sao ? » Hồ Lợi nói : « Bỏ trưởng lập thứ, trên đạo nghĩa việc này quá ngược ». Thưa công tử, nếu cứ khư khư ôm lấy đạo nghĩa thì rồi có ngày họa nó ập lên trên đầu. Công tử bảo vệ thái tử, nhưng thái tử không bảo vệ công tử thì làm thế nào ? Xin công tử nghĩ kỹ kẻo hối lại không kịp. Hồ Lợi bị khuất phục liền, nhưng vẫn còn rụt rè nên nói bâng quơ : « Ta cũng chẳng có thành kiến chi hết, ông xem công việc thế nào thì làm thế ấy ». https://thuviensach.vn Thế là Lý Tư và Triệu Cao thi hành việc sửa đổi chiếu chỉ, lập thành một thánh chỉ khác cho mang đến thái tử Phù Tô. Chiếu thư mới như sau : « Thủy hoàng đế chiếu thư : Ba đời lấy hiếu làm chủ, cha lấy hiếu để đặt luân thường, con lấy hiếu mà tận chức phận, trái điều hiếu đạo là nghịch đạo. Con lớn ta là Phù Tô đã không hết đạo làm con lại còn dâng thơ tỏ ý cuồng nghịch, lấy nghĩa cha con ta có thể tha thứ, nhưng theo quốc pháp thì khó dung… » Thái tử Phù Tô chưa hề biết tin phụ thân đã chết, đọc xong tờ chiếu, lệ tuôn mà nói : « Vua bắt bầy tôi chết thì phải chết, cha bảo con nhảy vào lửa, con nào dám cưỡng. Nay vua cha lệnh cho ta phải chết thì ta đáng chết. Thôi, cơ sự này có lẽ ta phải chọn rượu độc để tránh khỏi đầu một nơi thân một nẻo ». Mông Khoát vội ngăn : « Hoàng thượng sai tôi lĩnh ba mươi vạn quân lên trấn giữ biên cương, lại sai thái tử lên giám quân. Trách nhiệm và sứ mạng chúng ta lớn lao như thế, nay có sự thay đổi đột nhiên thế này, tôi e là âm mưu dối trá gì đây. Tôi nghĩ thái tử nên về nghe ngóng rồi chết sau cũng chẳng muộn ». Phù Tô nói : « Mệnh lệnh vua cha, ta chẳng dám chậm trễ, nếu về hỏi lại thì tội chồng chất thêm ». Nói xong, Phù Tô uống một hơi hết chén rượu độc. Phù Tô chết rồi, Hồ Lợi lại kế vị. Đại quyền quốc gia rơi hết vào tay Lý Tư và Triệu Cao. Ít lâu sau, Triệu Cao lại tạo một cớ khác nữa để giết nốt Mông Khoát. https://thuviensach.vn 6. MỸ NHÂN KẾ (Kế dùng gái đẹp) « Mỹ nhân kế » là dùng gái đẹp để làm xoay chuyển, thay đổi tình thế mà những cái khác không thể thực hiện được. Giai nhân từ ngàn xưa đến nay bao giờ cũng là đề tài chính. Tuy là phái yếu, không thể vác gươm đao mà đánh giặc, nhưng các nàng có thể thắng được bằng đôi mắt biếc và nụ cười. Có những bức thành kiên cố cả mười vạn quân không hạ nổi, nhưng có thể bị sụp đổ bởi ánh mắt mỹ nhân, cho nên mới có câu : « Pháo đại bất như nhục đại, xương đầu nan dịch chẩm đầu ». Nghĩa là : Đạn đồng không bằng đạn thịt, cái súng không địch lại với cái gối. Sức mạnh của mỹ nhân đặc biệt là có ảnh hưởng đối với người anh hùng. Trong lịch sử, anh hùng với mỹ nhân nghiễm nhiên thành một thể. Lịch sử nếu không thao túng bởi tay anh hùng thì cũng bị thao túng bởi tay mỹ nhân ! * Đời Minh, năm Sùng Chinh thứ mười bốn, quân nhà Thanh đánh bại quân nhà Minh ở Cẩm Châu, bắt Hồng Thừa Đào làm tù binh. Hồng Thừa Đào là người tài ở đất Trung Nguyên, văn võ đều giỏi, lại rất rành về chính trị Trung Quốc. Vua nhà Thanh là Thái Tôn vẫn nuôi dã tâm nuốt Trung Hoa nên muốn dùng Hồng Thừa Đào, mới đem người biện sĩ đến khuyến dụ Đào đầu hàng. Đào không chịu, tuyệt thực để tỏ dạ trung trinh của mình. Thái Tôn lại càng muốn tranh thủ Đào, nên nêu ra một lời rao : nếu ai khuyến hàng được Hồng Thừa Đào sẽ trọng thưởng, nhưng chẳng có ai làm nổi. Có một vị theo hầu Hồng Thừa Đào tên là Kim Thăng mới hiến kế Thái Tôn, khuyên nên dùng mỹ nhân kế. Thái Tôn mới hạ lệnh đi tìm mỹ nữ khắp nước, nhưng chẳng có cô nào đến mà không bị Thừa Đào cự tuyệt. https://thuviensach.vn Thất bại, Thái Tôn buồn lắm, thường ở trong cung thở dài thườn thượt. Hoàng hậu thấy vậy mới hỏi : « Phu quân đánh bại quân Minh, làm chấn động thiên hạ mà sao ngài vẫn buồn bã vậy ? » Thái Tôn nói : « Bà là đàn bà, biết gì việc lớn quốc gia ». - Có phải vì Trung Nguyên chưa chinh phục xong ? - Bà thông minh thật, điều ấy chính là điều tôi lo nghĩ, nếu muốn chinh phục thì bắt buộc phải làm thế nào chiêu hàng được Hồng Đào, nhưng hắn lại là người không muốn hàng, biết làm sao ? - Hắn là người thế nào mà ghê gớm vậy ? Nếu dùng uy không được sao bệ hạ không dùng lợi mà nhử ? Thái Tôn lắc đầu nói : « Khó lắm, khó lắm ! Bao nhiêu kế tôi đã dùng hết. Hắn càng ngày càng bướng bỉnh, thậm chí đến kế mỹ nhân cũng không thành. Hình như nó không thèm để ý đến sắc đẹp của phụ nữ nước ta ». Hoàng hậu trầm tư, đôi má hồng ngập ngừng như muốn nói điều gì. Thái Tôn vội hỏi : « Ái khanh cũng có mưu chăng ? » Hoàng hậu lặng im, long lanh đôi mắt nhìn Thái Tôn. Thái Tôn ôm nàng vào lòng rồi thủ thỉ bên tai : « Nếu có lợi cho quốc gia thì cái gì ta cũng không tiếc ». Hoàng hậu ghé vào tai vua Thái Tôn nói mấy câu. Chợt vua Thái Tôn trợn mắt nói : « Ta làm vua một nước, làm sao có thể chấp nhận điều đó được ! » - Xin bệ hạ đừng giận, thần thiếp chỉ vì quốc gia là đủ, nếu bệ hạ không bằng lòng thì thôi. Thái Tôn là một người rất thông minh, nghĩ hồi lâu rồi thở dài nói : « Vì tiền đồ quốc gia, ta có thể bằng lòng cho nàng đi gánh vác sứ mạng, tuy nhiên nên cẩn thận bí mật, chớ để cho ai biết ». Đêm hôm ấy, hoàng hậu lẻn ra khỏi cung, một mình đến chỗ Hồng Thừa Đào bị giam. Lúc ấy, Đào đang ngồi tĩnh tọa. Nàng khẽ gọi, tiếng nói ấm và nhẹ : « Đây có phải Hồng tướng quân chăng ? » https://thuviensach.vn Hồng Thừa Đào lên tiếng : « Nàng là ai ? Ai bảo nàng đến đây và đến đây có việc gì ? » Hoàng hậu cúi đầu cung kính thi lễ, dịu dàng nói : « Hồng tướng quân, tôi đâu có biết ăn thịt người, tướng quân hà tất phải sợ. Tôi biết tướng quân lòng trinh dũng hơn người, tuyệt thực để tỏ ý mình, nếu không xong thì đành đem cái chết mà báo quốc ». Hồng Thừa Đào nói : « Tôi nào có sợ, chỉ vì nàng đến bất ngờ quá ». - Xin tướng quân đừng ngại, sự có mặt của tôi ở đây chẳng qua là vì một tấm lòng tốt, muốn đến để cứu tướng quân khỏi nơi khổ ải. - Nàng nói sao, Nàng muốn ta đầu hàng ư ? Lòng ta như sắt đá, xin nàng đừng nói chuyện ấy nữa. - Tướng quân, xin đừng khinh thị tôi, tuy tôi là thân phận nhi nữ, nhưng cũng biết đại nghĩa, nhận thức được hành vi anh hùng của tướng quân, đâu có bụng dạ nào phá hoại tráng chí ấy. - Vậy nàng tới đây làm chi ? - Thiếp đã nói rồi, lại đây cốt để cứu tướng quân đó. Tuyệt thực phải bảy tám ngày mới chết. Thời gian đó, cơn đói hành hạ tướng quân. Thiếp vốn là một tín đồ Phật giáo không thể nhẫn tâm nhìn tướng quân khổ sở, nên mang một ít độc dược lại đây, nếu như tướng quân chỉ đi tìm cái chết, thì tuyệt thực với phục độc nào có khác gì ? Vừa nói, hai tay nàng đưa đến trước mặt Hồng Thừa Đào chiếc bình nhỏ. Hồng Thừa Đào nghe hơi thở hổn hển của nàng mơn man bên má, tỏ ra hơi luống cuống : « Được lắm, tôi sẽ uống, chết còn chẳng sợ, sao lại sợ thuốc độc ? » Vừa nói, Hồng Thừa Đào vừa cầm lấy bình thuốc độc đưa lên miệng làm một hơi, chẳng ngờ uống nhanh quá bị sặc, chất lỏng trong bình vào miệng Đào rồi bắn ra tung tóe lên áo nàng. https://thuviensach.vn Hồng Thừa Đào mắc cỡ về cử chỉ thô lỗ của mình nên hối hả xin lỗi, nàng điềm nhiên như không, nét mặt không thay đổi, dịu dàng nói : « Xem như thế này thì số tướng quân chưa chết đâu ». Đào chợt tỉnh, vội nói : « Không, không ! Tôi phải chết ». Rồi vơ nhanh lấy bình thuốc độc mà uống ừng ực : « Tuy nhiên, thiếp có đôi lời muốn nói với tướng quân. Tướng quân muốn vì nước mà tuẫn quốc nhưng sẽ phải chịu thân chôn xứ người, dù người nhà muốn khóc thương cũng chỉ khóc thương vọng mà thôi. Thâm khuê, thiếu phụ lệ chan hòa chăn gối nhớ thương chồng mà biết tìm tướng quân nơi đâu ? Thiết tưởng, tướng quân vốn là một người đa tình thì làm sao có thể nhắm mắt được ». Hồng Thừa Đào theo với lời nói êm tai, dần dần tâm tư bị lay chuyển, lòng xót như muối, nghĩ rằng chất độc đã vào trong bụng, chết đến nơi rồi, bất giác lệ tuôn hai hàng mà rằng : « Tôi cũng biết lắm chứ, nhưng cớ sự như thế này thì cũng đành thôi, xương cốt tàn của tôi sẽ chỉ là cơn mộng của người khuê phụ ». Hoàng hậu biết Hồng Thừa Đào đã bị dao động rồi nên nói thêm : « Quyết chí tuẫn quốc như tướng quân, thật là lòng trung, rất xứng đáng là một người tiết nghĩa, nhưng cứ như ý thiếp thì việc làm ấy cũng không khỏi bị chê trách là khờ khạo ». - Nàng nói sao ? Nếu như ý nàng muốn ta đầu hàng, thất trung mới là hảo hán anh hùng sao ? - Tướng quân đừng vội vã, thiếp muốn tướng quân là cột trụ của quốc gia. Triều Minh trông cậy cả vào tướng quân, nếu chỉ có đem một cái xác chết không thôi, đổi lấy chút danh dự tầm thường thì có ích gì cho quốc gia đâu. Theo thiếp thì tướng quân nên nhẫn nhục để chờ cơ hội khôi phục, không nên khinh rẻ mạng sống giống như loại thất phu, trẻ nít. Kẻ sĩ mỗi người đều có chí riêng, làm miễn cưỡng không phải là hay. Thiếp nói cũng đã nhiều, xin tướng quân nghĩ kỹ. Tiếng oanh vàng thỏ thẻ, mùi thơm da thịt ngọt ngào, hoàng hậu nhà Thanh như xa như gần bên mình Hồng Thừa Đào. https://thuviensach.vn Phần Hồng Thừa Đào thì hỏa dục đã lên cao vút, tự nghĩ chốc lát nữa thuốc độc ngấm vào là chẳng còn ở thế gian này nữa, chỉ mong thuốc độc ngấm chậm để được ở lại trong lòng đóa mẫu đơn này rồi làm quỷ phong lưu cũng đành. Hoàng hậu nhà Thanh hiểu ý cười ngất mà rằng : « Tướng quân chớ lo, thiếp có thuốc giải độc đây ». Hồng Thừa Đào vội vã : « Nàng hãy đưa ngay cho ta ! » Đêm ấy, Đào ân ái với mỹ nhân. Sáng hôm sau, con người anh hùng « bần tiện bất năng di, uy vũ bất năng khuất », con người mà vạn dân ngưỡng mộ – Hồng Thừa Đào – đã được hoàng hậu nhà Thanh dắt tay vào triều kiến vua Thanh, cúi đầu xưng Thần với giặc. https://thuviensach.vn 7. SẤN HỎA ĐẢ KIẾP (Theo lửa mà hành động) Kế « Sấn hỏa đả kiếp » là lợi dụng lúc loạn để thao túng, lúc tình hình rối ren mà sắp xếp theo ý muốn. Có hai loại « Sấn hỏa đả kiếp » : - Một là theo lửa để mà đánh cướp. - Hai là chính ta phóng hỏa mà đánh cướp. Theo lửa, tức là thừa lúc người ở trong cơn nguy biến mà ta quấy hỗn loạn thêm. Phóng hỏa, tức là chính ta gây ra sự hỗn loạn mà thực hiện theo ý muốn của ta. Theo lửa hay phóng hỏa cùng đi chung vào một mục đích là đánh địch và đoạt của địch để tạo lợi cho ta : - Theo lửa thì dựa vào thời cơ sẵn có. - Phóng hỏa thì tự ta tạo ra thời cơ. Không thể phê phán theo lửa hay phóng hỏa, cái nào hay, cái nào dở, cái nào tốt, cái nào xấu, vì cả hai giống như một sự biến ảo giữa không khí và nước. Trong sử sách, người ta thấy tay phóng hỏa giỏi là Trương Nghi. Một mình Trương Nghi đã phá tan thế hợp tung bằng cách dối Tề, lừa Triệu, dọa Ngụy, thuyết Yên, bịp Sở. Trương Nghi thật là con người có cái lưỡi bằng lửa thiêu đốt cả sáu nước, dựng thành cơ nghiệp thống nhất cho nhà Tần. Khổng Minh tuy là một nhà chính trị lỗi lạc tài tình, nhưng cái thế của ông ngay từ đầu chỉ là cái thế phải theo lửa để gây vốn : Lưu Bị bị Tào Tháo đánh chạy đến cùng đường, Khổng Minh đành tính kế nương nhờ Tôn Quyền rồi ăn theo cuộc chiến tranh Nam-Bắc, ăn theo trận Xích Bích để cướp Kinh Châu. https://thuviensach.vn * Cuối đời nhà Minh, giặc giã nổi lên công hãm kinh đô, vua Sùng Trinh chết ở Môi Sơn… Lý Tự Thành thừa cơ cướp được cung điện, tự xưng làm vua. Lý Tự Thành bắt Trần Viên Viên, vợ của võ tướng tài giỏi đương thời là Ngô Tam Quế đang trấn biên ải ngăn giặc Mãn Châu. Lý Tự Thành còn bắt thân phụ Ngô Tam Quế viết thư dụ con đầu hàng. Nhận được thư cha, Ngô Tam Quế thấy rằng thế lớn đã đổi thay, ý muốn quy hàng. Trong lúc viết thư thì tả hữu vào báo là có người nhà tới. Tam Quế cho gọi vào hỏi : « Lý Tự Thành đánh cướp kinh đô, vậy gia đình ta ra sao ? » Người nhà đáp : « Bị bắt và bị vơ vét hết cả ». Ngô Tam Quế nói : « Chẳng lo gì, lúc ta về kinh đô, họ phải trả lại ta. Nhưng cha ta hiện tại thế nào ? » Người nhà đáp : « Bị câu lưu trong ngục thất ». Ngô Tam Quế nói : « Chẳng ngại gì, tương lai sẽ phải trả tự do cho cha ta. Thế còn phu nhân ? » Tên người nhà ấp úng không nói nên lời. Tam Quế đã mường tượng thấy có điều gì không hay xảy đến nên gắt lên : « Bây cứ việc nói, ta đâu có trách gì bây. Phu nhân hiện thời ra sao ? » - Thưa, đã bị Lý Tự Thành cướp mang đi rồi ! Ngô Tam Quế giận run, nói : « Khốn nạn ! Quân khốn nạn ! » Rồi Ngô Tam Quế quăng bút xuống đất, đập bàn quát lớn : « Thù này ta thề phải trả. Không giết được Lý Tự Thành, ta không đáng sống nữa ». Nhặt bút lên, Ngô Tam Quế viết thư trả lời thân phụ : « Cha đã không thể làm được trung thần thì làm sao con thành người con hiếu ? » Ở Mãn Châu, vua Thuận Trị mới lên ngôi. Với bảy tuổi đầu, quyền hành giao vào tay nhiếp chính Đa Nhĩ Cổn. Đa Nhĩ Cổn thấy Trung Quốc https://thuviensach.vn đại loạn, định thừa cơ xâm nhập nhưng còn ngại Ngô Tam Quế nên không dám vọng động. Ngô Tam Quế lúc này thù nhà đã thắng nhiệm vụ giữ nước, nên quyết tâm mượn quân Thanh về giết Lý Tự Thành. Ngô Tam Quế đến gặp Đa Nhĩ Cổn. Cổn hỏi : « Ngô tướng quân giá lâm, chắc có điều chi dạy bảo ? » Ngô Tam Quế nói thẳng vào đề ngay : « Minh với Thanh, hai nước hòa mục với nhau từ lâu nay. Lúc nội bộ Thanh rồi loạn. Minh đã từng mang quân sang trợ giúp. Bây giờ triều Minh chẳng may trộm cướp hoành hành, kinh đô luân hãm, vua bị hãm hại, thù ấy khó đội trời chung. Buồn thay cả nước tôi không có lấy một đấng nam nhi hưng binh cần vương. Lực lượng binh bị của tôi lại quá ít ỏi, không đủ đương đầu, chắc quý quốc cũng niệm tình lân bang, động binh trợ giúp triều đình nhà Minh ». Đa Nhĩ Cổn nghe những lời Tam Quế mà mở cờ trong bụng. Đây thật là cơ hội ngàn năm một thuở, nhưng Nhĩ Cổn còn giả vờ từ chối : « Nội loạn bên quý quốc, nghĩ theo tình lân bang thì phải giúp, chỉ hiềm nước tôi nhỏ, binh ít, e chẳng giúp gì được, còn mang họa nữa ». Ngô Tam Quế nói : « Xin ông đừng quá lo ngại, giặc tuy đông, nhưng chỉ là lũ quân ô hợp ». Đa Nhĩ Cổn vẫn tiếp tục chối từ, khiến cho Ngô Tam Quế phải khẩn khoản nhiều lần rồi mới bằng lòng. Ngô Tam Quế mừng rỡ, đa tạ hậu ý của Đa Nhĩ Cổn, lập tức quay trở về doanh trại thu thập binh mã, hợp lực với quân Thanh tiến về kinh đô. Ngô Tam Quế dẫn quân Thanh về diệt Lý Tự Thành. Lý bị đại bại, phải bỏ kinh thành chạy trốn. Nhưng, hỡi ôi ! Ngô Tam Quế tuy trả được thù nhà mà không ngờ rằng cung điện, giang sơn xã tắc nay lọt vào tay Mãn Thanh hết cả. Sau khi Lý Tự Thành thua, quân Thanh thi hành chính sách tầm gửi, nắm giữ quyền hành, mua chuộc được ai thì mua chuộc, không mua chuộc được thì đem đi giết. Đa Nhĩ Cổn đã giỏi tận dụng kế « Sấn hỏa đả kiếp », mất ít công mà ngoạn miếng lớn. https://thuviensach.vn « Sấn hỏa đả kiếp » đòi hỏi một khả năng hành động mau lẹ như con ó bắt mồi. Phương ngôn Ả Rập có câu : « Khi suy nghĩ hãy chậm như con sên, nhưng lúc hành động thì phải lẹ như con ó ». Đó là đức tính rất cần. https://thuviensach.vn 8. VÔ TRUNG SINH HỮU (Không có mà làm thành có) Kế « Vô trung sinh hữu » là từ không mà tạo thành có. Thiên hạ không loạn, trật tự không rối thì làm gì có anh hào xuất hộ ! Bởi lẽ đó, những anh hào thường được gọi là kẻ « chọc trời khuấy nước ». Mục đích của khuấy nước là làm rối beng sự việc lên để dễ bề thao túng. Thủ đoạn của khuấy nước là gây tiếng tăm, tung tiếng đồn, gây xáo trộn rồi dựa vào đó mà thủ lợi. * Đời Chiến Quốc, Trương Nghi chỉ học có môn pháp « Tung hoành thuật », rồi cùng với mấy bạn đồng môn đến nước Sở để mưu cầu phú quý. Vì không tìm được con đường bay bổng, nên ở Sở quốc, Trương Nghi và các bạn sống rất cơ cực. Nhiều người than oán Trương Nghi, đòi về nhà. Trương Nghi nói : « Các chú muốn về vì bấy lâu nay sống chật vật chứ gì ? Đừng lo, hãy chờ ít ngày nữa, khi tôi gặp được Sở Vương rồi, nếu chúng ta không no ấm giàu sang, các chú cứ vặn răng tôi đi ». Lúc ấy, vua Sở đang rất yêu thương hai mỹ nhân là nàng Nam Hậu và nàng Trịnh Tụ. Trương Nghi gặp vua Sở, nói : « Tôi đến nước Sở đã lâu mà bệ hạ chẳng giao cho công việc chi làm. Nếu như bệ hạ không vui lòng dùng lời nói của tôi thì xin cho tôi rời nước Sở sang Tần để tìm cơ hội may mắn ». Sở Vương vốn không thích chính trị, chỉ ưa hưởng thụ nên nghe Trương Nghi đề nghị như thế, trả lời ngay : « Tốt lắm, ông nên đi ngay đi ». Trương Nghi nói : « Nhưng tôi xin hỏi Đại vương có cần gì ở nước Tần không ? Đại vương ưa thích những đặc sản gì của Tần quốc chăng ? Tôi nguyện tìm tòi để mang về dâng ». https://thuviensach.vn Sở Vương lạnh lùng : « Vàng bạc châu báu, ngà voi, sừng tê đã đủ hết. Tần quốc chẳng còn gì làm ta thèm khát nữa ». - Đại vương không thích gái đẹp bên ấy sao ? Lời nói như điện truyền, mắt Sở Vương sáng hẳn lên, hỏi vội : « Thế nào ? Ông nói thế nào ? » - Thưa Đại vương, tôi muốn nói mỹ nữ nước Tần. Nước Tần xưa nay nổi tiếng là nhiều gái đẹp, má hồng da trắng, tóc mây đen, đi đứng nhẹ nhàng, nói năng vận điệu suối reo… Theo với lời Trương Nghi, mắt Sở Vương càng ngày càng say đắm. Trương Nghi nói tiếp : « Đàn bà nước Sở chẳng khác gì hoa mọc trên cây khô, như trăng bị mây che, tóc tai như nùi, da lởm chởm… » Sở Vương ngắt lời : « Đúng, đúng, nước của ta là một nơi hoang dã mà ta cũng chưa được thấy con gái nước Tần, nếu ông không nói thì ta cũng quên mất. Nếu quả thật ông nghĩ đến ta, thì hãy tìm về cho ta những vật phẩm thật quý giá ». Trương Nghi ngập ngừng thưa : « Đại vương… » - Khỏi cần nói, ông muốn đề cập đến hóa khoản chứ gì ? Nói xong, Sở Vương sai lấy cho Trương Nghi mấy trăm lạng vàng để tùy nghi sử dụng. Trương Nghi nhận vàng của Sở Vương, cốt để đến tai Trịnh Tụ và Nam Hậu. Cả hai nghe tin rất lo sợ, vội vã nhờ người đến nói với Trương Nghi : « Chúng tôi nghe biết vua Sở phái ông qua Tần tìm mua đặc sản, nên có chút tiền đưa đến biếu tặng ». Trương Nghi nhận tiền xong, không cho loan tin tiếp nữa. Lúc lên đường, Trương Nghi vào từ biệt vua Sở, nói : « Tôi sang Tần lần này, đướng sá khó khăn không biết đến bao giờ mới trở lại. Xin Đại vương thưởng cho một chén rượu để tôi được vui lòng ». https://thuviensach.vn Sở Vương nói : « Được, được ! » Nói xong, Sở Vương liền rót rượu mời Trương Nghi. Trương Nghi uống vài chén, mặt mày ửng đỏ, mới giả say tâu với vua Sở : « Cúi xin Đại vương một đại ân nữa, là Đại vương cho gọi những người mà Đại vương sủng hạnh nhất tự tay rót cho tôi vài chén rượu để cho tôi lấy phước lúc đi đường ». Sở Vương lúc ấy cũng ngà ngà, thấy đề nghị ngộ nghĩnh của Trương Nghi, nhân lúc cao hứng bèn cho vời Nam Hậu và Trịnh Tụ vào rót rượu cho Trương Nghi. Hai nàng trang điểm cực kỳ đẹp đẽ rồi mới lộ diện. Trương Nghi nhìn hai sủng phi của Sở Vương với vẻ mặt đắm đuối hồi lâu. Trương Nghi bỗng quỳ xuống trước mặt Sở Vương tâu rằng : « Tôi đáng tội chết, xin Đại Vương tha cho, tôi đã lừa dối Đại Vương ». - Ông nói sao ? Ông nói sao ? - Tôi đã lê gót chân khắp bốn nẻo trời, thật chưa được trông thấy người nào đẹp như nhị vị Vương phi đây. Sở dĩ tôi đề nghị với Đại vương qua bên nước Tần tìm đặc sản là bởi vì tôi chưa được trông thấy dung nhan của hai nàng. Bây giờ sau khi chiêm ngưỡng, tôi thấy tội « khi quân » của tôi đã rành rành đáng chết. Sở Vương thở dài nhẹ nhõm, nói với Trương Nghi : « Tưởng chuyện gì ! Ta cũng đã rõ từ lâu, trong thiên hạ chẳng có ai đẹp hơn hai nàng sủng phi của ta ». Trịnh Tụ và Nam Hậu cũng đưa mắt nhìn Trương Nghi thầm cảm ơn. Từ đấy về sau, hai nàng ra công tâng bốc Trương Nghi, dần dần vua Sở đã đổi hẳn thái độ với Trương Nghi. Chỉ với vài hành động chính xác, khớp đúng cùng hoàn cảnh, chỉ với ít lời nói đẹp lòng, Trương Nghi đã chuyển đổi hẳn cái thế của ông. Kế « Vô trung sinh hữu » hình dung là tu hú đẻ nhờ, tổ thì chim khác làm, nhưng con tu hú cứ đến đặt trứng của nó vào đó, rồi lại nhờ loài chim khác ấp trứng luôn, khi trứng nở thành chim, tu hú con bay về với bầy tu hú. https://thuviensach.vn 9. TIÊN PHÁT CHẾ NHÂN (Ra tay trước để chế phục đối phương) « Tiên phát chế nhân » là ra tay trước để dành chiếm ưu thế, để đoạt lợi, để bắt lấy sự chiến thắng. Kế « Tiên phát chế nhân » là không nói quá xa, viển vông, mà phải nhìn vào thực tế gần nhất. Các vụ xảy ra trong lịch sử như : Lý Thế Dân tại Huyền Vũ Môn, Võ Tắc Thiên phế lập Lư Lăng Vương, Ung Chính cướp Bảo Tòa, Từ Hi độc sát Quang Tự, Gia Cát Lượng lấy đất Quang Trung… Tất cả đều là áp dụng thủ đoạn « chớp nhoáng » không cho địch kịp trở tay, không cho dư luận phản ứng kịp. * Đời Hán, có Ban Siêu là một thanh niên đầy chí khí và đảm lược. Ban Siêu đã vứt bút để cầm gươm. Hán Vương phong cho Ban Siêu làm tư mã, đến Tây Vực đảm đương sứ mạng. Ban Siêu trước hết đến nước Bồ Thiện tiếp cận với Hung Nô. Nước Bồ Thiện là đối tượng tranh thủ của cả Hán với Hung. Vua nước này là Tự Khiếu Tư, trước thế kẹp của hai nước lớn, không biết ngả về bên nào. Nay thấy Ban Siêu, sứ của nhà Hán tới, nên ân cần tiếp đãi trọng hậu, ý muốn nhân cơ hội này thăm dò mà quan hệ thân thiện với Hán triều. Nhưng mới chỉ mấy ngày mà thái độ ân cần dần trở thành lạnh nhạt. Ban Siêu thấy tình thế thay đổi như vậy, tâm lý nghi hoặc, mới bảo bộ thuộc rằng : « Thật là kỳ, các ngươi nhìn thấy không ? Bồ Thiện Vương từ lúc ta đến vẫn tỏ ra tận tâm đãi khách. Nay bỗng nhiên đổi hẳn. Bên trong tất phải có nguyên cớ gì đây. Nhất định Hung Nô cũng đã phái sứ sang để cùng ta mở chiến trận ngoại giao, làm cho Bồ Thiện Vương trở về thế kẹt cũ. Nếu để nguyên tình trạng này, rất có thể chúng ta sẽ lâm nguy ». Nghĩ thế, Ban Siêu tức tốc hành động, cho người đi bắt cóc một tên Hung Nô vào tra tấn : « Mày phải kể tình thật, bằng không tao chém chết. https://thuviensach.vn Hung nô đã sai sứ đến đây từ ngày nào ? Có chừng bao nhiêu người ? Hiện chúng ở đâu ? » Tên rợ Hồ sợ hãi kể hết. Ban Siêu kiểm điểm lại lực lượng, thấy chỉ vẻn vẹn có bốn chục người cả quan lẫn binh. Ông đem giam kín tên rợ Hồ và cấp thời tập hợp quân sĩ lại, mở một tiệc rượu. Giữa lúc tửu hứng lên cao, Ban Siêu chệnh choạng đứng dậy nói lớn : « Chúng ta đều là người của Hán triều đến cái nơi sa mạc khô khan này, ai cũng nghĩ sẽ vì quốc gia lập công cầu phú quý. Nay chúng ta bị vây khốn rồi, tiến không được, rút không xong. Lúc chúng ta mới tới, Bồ Thiện Vương đối đãi thập phần chu đáo, nhưng sau này khi Hung Nô sai sứ giả sang thì thái độ bỗng dưng thay đổi hẳn. Như vậy tức là họ không ưa chúng ta. Nếu họ bắt chúng ta giao cho Hung Nô thì tất cả chúng ta đây sẽ không có đất mà chôn, hài cốt vứt nuôi lang sói. các anh em phải nghĩ cách sao để thoát khỏi miệng cọp ». Tất cả nghe xong đều đồng thanh nói : « Sự việc đủ nguy cấp rồi. Tư mã dạy sao, chúng tôi theo vậy ». Ban Siêu nói : « Chỉ còn hai con đường : hoặc chạy, hoặc tấn công ; chạy thì chúng ta chỉ có ba mươi mấy người, chạy đâu cho thoát, chưa biết chừng nửa đường là bị tiêu diệt hết. Duy nhất biện pháp là đánh. Kẻ nào hạ thủ trước là mạnh. Anh em có đồng ý chăng ? » - Đồng ý ! Nghe vậy, Ban Siêu nói : « Chúng ta nay đã biết chỗ sứ của Hung Nô trú ngụ và nhân số của chúng. Hôm nay, buổi tối chúng ta sẽ ra tay để cho chúng trở tay không kịp. Hiện thời chúng đang đắc ý, tất không để ý rằng ta quyết tâm hành động, tự nhiên là chúng không phòng bị ta, khi ta bất ngờ tấn công, tất chúng sẽ hỗn loạn hết. Chộp được chúng, Thiện vương sợ tội sẽ phải theo ta ». Có người hỏi : « Việc này lớn lao, e có thể ảnh hưởng rắc rối tới bang giao. Tốt hơn, sao chúng ta không điều đình ? » Ban Siêu quắc mắt lên, nổi giận nói : « Không được ». https://thuviensach.vn Rồi ông lại nói : « Thành hay bại, hung hay dữ đều quyết định vào hôm nay, nếu điều đình mà không xong thì kế hoạch ta bại lộ hết ». Mọi người nghe theo, quyết liệt chuẩn bị vũ trang. Đêm xuống, cuồng phong gào thét khắp nơi, cát bay mù mịt. Một nhóm người ngựa lên đường, ngậm tăm đi đến sứ quán Hung Nô. Tới nơi, hơn ba mươi người được chia làm hai đội. Mười người mai phục, mỗi người mang một chiếc trống lớn. Đúng lúc lửa cháy thì nổi trống lên mà hư trương thanh thể. Hai mươi người cởi hết quần áo, cầm đao lớn, dưới quyền lãnh đạo của Ban Siêu tiến vào dinh sứ Hung Nô, một mặt phóng hỏa, một mặt nổi trống, thấy tên nào có mặc quần áo là chém sạch. Sứ giả Hung Nô đang ngủ, nghe huyên náo, trở dậy chẳng kịp hiểu ất giáp gì, chỉ nghe trống dộng ầm ầm ; định trốn, nhưng không biết đường nào mà trốn, định đánh, nhưng tìm đầu ra vũ khí nữa ! Một lúc sau, hơn trăm người trong sứ quán đều bị giết sạch. Sáng ra, điểm quân lại, Ban Siêu thấy có vài người bị thương. Rồi Ban Siêu ra lệnh treo đầu sứ Hung Nô vào cổ ngựa đến gặp Bồ Thiện Vương. Bồ Thiện Vương trông thấy, mặt cắt không còn giọt máu. https://thuviensach.vn 10. ĐẢ THẢO KINH XÀ (Đập cỏ làm cho rắn sợ) Kế « Đả thảo kinh xà » là đập vào cỏ, làm động cho rắn sợ. Đời Tam Quốc, Gia Cát Lượng từng thi hành một kế nhỏ để chọc Chu Du. Chu Du không biết làm sao đối phó với cái chuyện Lưu Bị mướn đất Kinh Châu, nên lúc nào cũng rình rập chờ cơ hội để chiếm lại. Chợt có tin phu nhân của Lưu Bị chết. Bên Lưu Bị chuẩn bị ma chay. Chu Du mới bảo Lỗ Túc rằng : « Lần này chúng ta có cơ lấy lại Kinh Châu ». Lổ Túc hỏi : « Kế của đô đốc ra sao ? » Chu Du nói : « Lưu Bị góa vợ, tất sẽ lấy vợ. Chúa công ta có cô em đẹp mà lại cương dũng. Trong phòng lúc nào cũng chứa vũ khí sáng choang, chức nữ thì vài trăm. Nay chúng ta nói với chúa công cho người ướm hỏi Lưu Bị để kết thân. Ta sẽ lừa Lưu Bị đến đây bắt giam lại và buộc phải trả Kinh Châu để chuộc ». Lỗ Túc gật đầu, cùng Chu Du lên gặp Tôn Quyền để trình bày kế hoạch. Tôn Quyền thỏa thuận, liền phái Lã Phạm qua làm ông mối. Lưu Bị nghe tin, vội vàng thương nghị với Gia Cát Lượng. Khổng Minh vui mừng cả cười, nói Lưu Bị bằng lòng. Lưu Bị qua Đông Ngô làm rể, đem theo Triệu Vân đi cùng. Lúc lên đường, Gia Cát Lượng gọi Triệu Vân, trao cho Vân ba túi cẩm nang, dặn rằng : cứ làm như thế… như thế… Qua Đông Ngô, Triệu Vân mở cẩm nang thứ nhất, xem kế dặn trong đó rồi gọi năm trăm quân đến quận phó bố trí đâu đấy. Rồi Vân rỉ tai Lưu Bị, nói Bị vào yết kiến Kiều Quốc lão. Kiều Quốc lão là nhạc phụ của Chu Du và Tôn Quyền. Tôn Quyền còn gọi ông bằng ngoại thúc nữa. Lưu Bị ra mắt Kiều Quốc lão bằng một lễ vật rất hậu hĩ và kể chuyện mình qua Đông Ngô để xin cưới vợ. Mặt khác, năm trăm tên lính đi theo hầu https://thuviensach.vn đều mặc áo xanh đỏ rất mới, đi khắp phố phường rêu rao việc Lưu Bị sang làm rể Đông Ngô. Chỉ trong khoảnh khắc, cả nước đều hay biết. Kiều Quốc lão gặp Lưu Bị rồi, liền tức tốc đến mừng mẫu thân của Tôn Quyền là Ngô Quốc Thái. Bà hết sức ngạc nhiên, hỏi chuyện lạ ở đâu tới. Kiều Quốc lão thấy vậy, trách móc : « Lại còn giấu lão này, đã thỏa thuận gả tiểu thơ cho Lưu Bị, nay cả nước chẳng ai không rõ, còn nói làm gì ! » Quốc Thái ngơ ngác hơn nữa : « Có việc đó thật ư ? Sao ta không biết ? » Lập tức bà sai thâu thập tin tức. Quả nhiên có thật. Bà nổi giận, cho gọi Tôn Quyền vào. Tôn Quyền vào gặp mẹ, bị mắng cho một trận tơi bời, Quyền biết kế hoạch mình làm hớ rồi, nên đành nói rõ duyên do. Quốc Thái càng nổi nóng hơn : « Làm sao ? » Chu Du kể lại kế mình muốn mượn danh « cầu hôn » để bắt Lưu Bị mà đòi lại Kinh Châu. Ngô Quốc Thái mặt hầm hầm, vỗ bàn quát mắng : « Mày và Chu Du thống lĩnh sáu quận, tám châu, không còn kế sách gì lấy lại Kinh Châu nữa hay sao, lại đem con ta đi làm mồi cho mỹ nhân kế sát hại Lưu Bị, để con ta góa bụa ? Mày không biết thương em mày đến thế thì thôi ! » Kiều Quốc lão cũng nói vào : « Dùng kế ấy mà lấy lại Kinh Châu, chẳng bõ cho thiên hạ đàm tiếu, thật đáng xấu hổ. Thôi sự đã trót rồi, hãy lấy sai mà sửa sai cho xong. Lưu Bị cũng là một tay anh hùng thời nay, vậy hãy chấp nhận hắn làm rể là đẹp nhất ». Tôn Quyền nói : « Không được, Lưu Bị nay đã năm mươi tuổi, em gái ta mới mười tám đôi mươi ». Quốc Thái nói : « Để mai ta gặp Lưu Bị. Nếu ta không ưng thì các ngươi muốn làm gì thì làm, nếu ta ưng, sẽ cho hắn làm con rể ta ». Hôm sau, Lưu Bị được với đến chùa Cam Lộ để ra mắt Quốc Thái. Tuy Lưu Bị tuổi ngoài năm mươi nhưng thần thái oai vệ, ung dung, bà thoạt nhìn https://thuviensach.vn đã vui ngay. Bà liền ghé tai Tôn Quyền bảo rằng : « Lưu Bị xứng đáng làm con rể ta, từ đây về sau, ta cấm ngươi không được làm hại Lưu Bị ». Phao đồn ầm lên, báo cho Kiều Quốc lão để ông già này vào cho Ngô Quốc Thái hay. Cỏ chung quanh đã bị động dữ dội thì con rắn phải sợ mà trườn ra bỏ chạy – ấy là mẹo Gia Cát vậy ! * Đời Chiến Quốc, Trung Sơn Vương yêu quý hai sủng phi là Âm Cơ và Giang Cơ. Cả hai đều tranh nhau chức vương hậu. Có một vị mưu thần là Tư Mã Hi, rất giảo hoạt, cách làm tiền cũng cao minh, thấy hai sủng phi tranh nhau giành chức vị nên nghĩ kế xoay xở. Ông ngầm sai người đến nói với Âm Cơ : « Muốn đoạt ngôi vương hậu, không phải cười là xong, vì ngôi cao đó là chí tôn, ở đó có thể cai vạn dân, vạn nhất thất bại lại thập phần nguy hiểm, họa đến cả gia tộc. Đã tranh thì phải thắng lợi, muốn thắng lợi thì nên hỏi quan Tư Mã Hi ». Âm Cơ nghe bùi tai, liền bí mật liên lạc với Tư Mã Hi, Tư Mã Hi uốn ba tấc lưỡi thuyết phục nàng, khiến Âm Cơ vui thích, luôn miệng đa tạ : « Nếu như tôi thành công, tôi sẽ hậu thưởng ông ». Đa tạ xong, nàng lại đưa cho Tư Mã Hi cả chục món vàng. Tư Mã Hi làm sớ tâu lên vua Trung Sơn, nói mình có sẵn kế hoạch làm cường thịnh quốc gia và làm cho các nước lân bang yếu đi. Vua Trung Sơn mừng lắm, cho gọi vào. Tư Mã Hi tâu : « Trước hết, xin cho thần qua Triệu quốc, danh nghĩa là viếng thăm nhưng thật ra là để dò biết tình hình, tìm hiểu động hướng quân sự, chính trị ». Vua Trung Sơn bằng lòng. Tư Mã Hi đến nước Triệu. Sau khi việc công đã xong ông mới ghé tai vua Triệu nói : « Chúng tôi nghe nói ngài có rất nhiều mỹ nhân, thế mà từ ngày tôi đến đây chưa thấy ai đẹp cả. Rút lại, theo tôi chỉ có nàng Âm Cơ, sủng phi của vua nước tôi mới đáng là bậc tiên nữ giáng phàm mà thôi. Nàng đẹp đến nỗi không có bút nào vẽ nên, chẳng những vậy, nghi biểu của nàng còn đáng bậc mẫu nghi ». https://thuviensach.vn Triệu Vương sáng mắt lên, hỏi : « Làm sao đem nàng đến cho ta ? » Tư Mã Hi cười mà rằng : « Khó lắm, khó lắm, Âm Cơ tuy là cung phi, nhưng nàng được Trung Sơn Vương yêu quý lắm. Tôi chỉ khen vẻ đẹp của nàng thôi, xin ngài đừng để cập chuyện đó, có thể đầu tôi sẽ rơi xuống không chừng ». Tư Mã Hi về nước, trình lên Trung Sơn Vương rằng : « Vua Triệu là một ông vua tồi tệ, ưa dâm dật, nghe đâu y còn dòm ngó nàng Âm Cơ của bệ hạ nữa ». - Khốn nạn, tên khốn nạn ! - Ấy, xin Đại vương bớt giận, tình thế lúc này so sánh thì Triệu còn đang mạnh gấp bội ta. Nếu Triệu Vương đòi Âm Cơ, ta thoái thì nguy lắm, mà ta đem cho thì thiên hạ cười chê. - Phải làm sao bây giờ ? - Theo hạ thần, chỉ còn biện pháp duy nhất là Đại vương nên phong cho Âm Cơ là vương hậu, để làm chết cái tà dâm của Triệu Vương. Không lẽ làm vua mà lại đi đòi vợ kẻ khác, như thế chẳng bằng quân rợ ! Trung Sơn Vương gật đầu khen phải : « Âm Cơ sẽ lên ngôi vương hậu ». Tư Mã Hi được ông sủng ái rất nhiều, mỗi ngày giàu có, ăn mấy đời không hết. https://thuviensach.vn 11. TÁ ĐAO SÁT NHÂN (Mượn đao để giết người) Kế « Tá đao sát nhân » là mượn đao để giết người, mượn tay người khác giết kẻ thù của mình. Ngạn ngữ Trung Quốc có câu : « Sát nhân bất kiến huyết, kiến huyết phi anh hùng » (Giết người không thấy máu, thấy máu không anh hùng). Giỏi dùng mưu « tá đao », phải kể đến Tào Tháo trong các vụ giết Nễ Hành và Dương Tu. Trên đời dĩ nhiên chưa có kẻ nào chỉ giết người mà thành anh hùng, nhưng cũng hiếm có tay anh hùng nào không giết người. Điểm khác nhau không ở có hay không, mà ở chỗ thông minh hay ngu xuẩn. Tào Tháo mượn Lưu Biểu giết Nễ Hành, mượn lòng quân giết Dương Tu rồi lại được làm cái việc mèo già khóc chuột, thật đáng kể là một tay thông minh. * Đời Chiến Quốc, Sở Chiêu Vương mới lên ngôi, phong cho Nang Ngõa làm tướng quốc cùng với nhóm Bá Khước Uyển, Yên Tương Sư, Phí Vô Cực cùng nhau chấp chính. Năm ấy, Khước Uyển đem quân chinh phạt nước Ngô, thắng lợi lớn, bắt tù binh và được binh giáp rất nhiều. Chiêu Vương mừng lắm, đem chiến lợi phẩm chia cho Khước Uyển một nửa, việc gì cũng bàn bạc với Khước Uyển, sủng hạnh vô cùng. Phí Vô Cực sinh lòng ganh ghét nên âm mưu với Yên Tương Sư hãm hại Khước Uyển. Kế hãm hại thi hành bằng cách Cực nói với tướng quốc Nang Ngõa rằng : « Khước Uyển có ý muốn mời tướng quốc sang nhà dự yến, nhờ tôi thăm dò xem tướng quốc sẵn lòng giáng lâm chăng ? » Nang Ngõa đáp ngay : « Đã mời nhau thì sao lại không đến ? » Phí Vô Cực lại tới bên Khước Uyển, nói : « Quan tướng quốc muốn qua chơi quý phủ uống rượu để cùng vui vẻ với nhau, chẳng biết ý ông thế nào, nên cho tôi sang ướm hỏi trước ». https://thuviensach.vn Khước Uyển ngay tình, vội vã đáp : « Tôi là thuộc hạ của quan tướng quốc, khó lòng dám đứng giáp mặt ngang hàng, nay ông hạ cố là một điều vinh hạnh cho tôi. Ngày mai tôi xin mở đại yến để mời quan tướng quốc ngay. Xin ông về thưa lại cho ». Phí Vô Cực hỏi thêm : « Nếu quan tướng quốc tới thì ông tặng ngài lễ vật gì ? » Khước Uyển suy nghĩ rồi nói : « Vấn đề thật khó đối với tôi, vì tôi không rõ quan tướng quốc thích phẩm vật nào cả ». Phí Vô Cực nói : « Theo tôi biết thì quan tướng quốc Nang Ngõa ngôi vị cao, chắc cái gì cũng thừa thãi, duy chỉ có giáp, giáo sắt mới là những vật sưu tầm làm ngài thích thú. Ngày thường ngài vẫn nói với tôi là rất ưa bộ chiến lợi phẩm mà vua đã chia cho ông ». - Tưởng gì khó khăn, chứ những thứ đó thì quả là quá dễ. Vừa nói, Khước Uyển vừa gọi người nhà mang ra. Phí Vô Cực xem xét từng chiếc áo giáp, từng thanh kiếm rồi lựa ra một trăm bộ, xong ghé tai Khước Uyển thì thầm : « Ông hãy đem nó xếp ở hai bên cửa, lúc quan tướng quốc tới sẽ để mắt nhìn thấy rồi hỏi, ông liền đề nghị biếu xén, như vậy quan tướng quốc mới tiếp nhận mà không ngượng nghịu ». Khước Uyển tưởng Phí Vô Cực nói thật, sai gia nhân bày sẵn các bộ giáp hai bên cửa và lấy tấm lụa phủ lên. Hôm sau, Khước Uyển bày yến tiệc, nhờ Phí Vô Cực qua mời Nang Ngõa. Nang Ngõa sửa soạn qua dự yến bên phủ Khước Uyển, thì Phí Vô Cực vừa tới nói : « Ít lâu nay, Khước Uyển kiêu ngạo lắm, chẳng biết lần này bày yến tiệc để làm gì, nhân tâm khó lường, xin để tôi đi trước dò xét sự thể rồi tướng quân hãy sang, như vậy tôi thấy an tâm hơn ». Nang Ngõa cho là phải. Phí Vô Cực đi lòng vòng một lúc sau quay về, dáng điệu hốt hoảng, lật đật chạy vào, suýt vấp ngã ở thềm nhà, vừa thở vừa nói : « Chúng ta lầm rồi, tôi dò xét mới hay Khước Uyển mời khách là có https://thuviensach.vn mưu thâm đưa tướng quốc vào đất chết. Tôi thấy binh giáp ẩn núp hai dãy hành lang sát khí đằng đằng, nếu tướng quốc đi, tất là trúng kế ». Nang Ngõa nghe kể, tâm ý phân vân mà rằng : « Ta với Khước Uyển vốn vẫn hòa mục, bình nhật chẳng có chi thất thố, sao lại có chuyện này ? » Phí Vô Cực nói : « Từ ngày Khước Uyển theo vua chinh phạt Ngô quốc, cậy vua trọng dụng, nên đã manh tâm muốn thay thế tướng quốc, ai ai cũng biết cả, hắn chỉ có thể che mắt một mình tướng quốc thôi. Tôi và Yên Tương Sư ngày đêm vẫn lưu ý, nay còn dò thêm một điều rất quan hệ đến vận mệnh xã tắc là lúc Khước Uyển sang đánh nước Ngô, vua Ngô đút lót cho y rất nhiều nên y giả vờ lấy của vua Ngô ít giáp binh mang về làm chiến lợi phẩm, tạo một chiến thắng giả mà dối vua ». Nang Ngõa vẫn chưa tin, mật sai tâm phúc đi dò tra hư thực. Người nha Nang Ngõa đi về cũng trình rằng có thấy binh lính mai phục nơi bày yến tiệc. Nang Ngõa nổi trận lôi đình, tức tốc cho gọi Yên Tương Sư. Yên Tương Sư là người đồng mưu với Phí Vô Cực, tất nhiên phải đẩy mạnh việc ám hại Khước Uyển, mới nói : « Khước Uyển sửa soạn làm phản đã hai ngày nay, cấu kết với ba hội lớn trong thành nội để mưu đoạt chính quyền, nếu chậm trễ thì nguy ». Nang Ngõa vỗ bàn hét lớn : « Đáng giận thật ! Đáng giận thật ! » Liền chạy vào điện vua tâu bày sự thể, mặt khác sai quân bao vây nhà Khước Uyển. Khước Uyển bấy giờ mới vỡ lẽ đã bị Phí Vô Cực đưa vào bẫy, nhưng muộn quá rồi, Uyển dùng dao đâm vào cổ tự tử. Phí Vô Cực chỉ xếp đặt miệng lưỡi, mượn tay Nang Ngõa giết Khước Uyển. https://thuviensach.vn 12. DI THI GIÁ HỌA (Dùng vật gì để vu khống người ta) Kế « Di thi giá họa » là đem xác chết hay đồ vật gì bỏ vào nhà người khác để giá họa. Kế này thường được dùng bởi khối óc quỷ quyệt thông minh, tự mình không ra mặt mà làm cho đối phương bị hại. Như vậy gọi là « giết người không thấy máu ». Võ Tắc Thiên là một người đàn bà cực lanh lợi và đầy quyền thuật. Khởi đầu, bà là cung phi của vua Thái Tôn. Thái Tôn chết, Cao Tôn nối ngôi bị bà mê hoặc, Cao Tôn lấy luôn Võ Tắc Thiên làm Chiêu Nghi. Ở ngôi Chiêu Nghi nhưng Võ Tắc Thiên vẫn chưa thỏa mãn, bà còn muốn chiếm luôn ngôi hoàng hậu nên ngày đêm Võ Tắc Thiên suy tính những kế độc. Thoạt tiên, bà mua chuộc tả hữu chuyên đi dò la hoàng hậu để biết những tin tức rồi về ngụy tạo, nói xấu với Cao Tôn, đổ vu cho hoàng hậu nhiều điều, để chờ một ngày nào đó thuận tiện thì thi thành kế hoạch. Lúc ấy, Võ Tắc Thiên sinh được bé gái rất xinh và lanh, nên Cao Tôn yêu quý lắm. Một hôm, hoàng hậu tới Chiêu Nghi cung, thấy đứa con gái đáng yêu nên dừng lại đùa vui. Võ Tắc Thiên thừa cơ thắt cổ chết con gái ruột của mình, đặt lên giường, đắp chăn lên. Khi Cao Tôn hồi cung gọi con gái thì Võ Tắc Thiên đáp : « Hình như con còn ngủ ». Vừa nói, Võ Tắc Thiên vừa chạy đến giường con gái mình, nắm lật chăn lên, bỗng bà ôm mặt ngã quỵ xuống đất gào thét lăn lộn. Bà bám lấy chân Cao Tôn mà đấm mà trách móc. Cao Tôn hỏi quân canh có ai tới đây. Quân canh thưa chỉ có hoàng hậu đến thôi. Cao Tôn giận tím mặt, nói : « Cái con ấy nó là giống sài lang, dám bóp cổ chết con gái yêu của ta ! » https://thuviensach.vn Từ đó, trong đầu Cao Tôn nảy ra ý muốn bỏ hoàng hậu. Ít lâu sau, Cao Tôn bệnh nặng. Võ Tắc Thiên cho người tiềm nhập vào Đông cung, chôn ở dưới chân giường một hình nộm bằng rơm ở tren ghi số bát tự của vua Cao Tôn rồi sai người đến mật báo với Cao Tôn là hoàng hậu ngày đêm đang niệm chú cho vua chóng chết. Cao Tôn phái người đến xem rồi đào lên làm bằng chứng, khiến cho hoàng hậu hết đường ăn nói. Sau đó, Cao Tôn cho triệu tập quần thần ra thánh chỉ giam hoàng hậu vào lãnh cung. Cùng một lúc, Võ Tắc Thiên nhận được chiếu chỉ dọn về Đông cung. * Đời Xuân Thu, Sái Hầu và Tức Hầu cùng lấy hai chị em của Trần Hầu. Sái Hầu lấy người chị, Tức Hầu lấy cô em. Nhưng đường chính trị của hai người lại không giống nhau. Tức Hầu kết liên với nước Sở. Còn Sái Hầu lại đồng minh với nước Tề. Tức Phu Nhân là người đẹp tuyệt thế nên đã từ lâu làm cho Sái Hầu, chồng của người chị thèm rỏ dãi. Một hôm, Tức Phu nhân về nhà mẹ là Trần Quốc. Đường đi phải qua Sái quốc. Sái Hầu nhận thấy đây là một cơ hội ngàn năm một thuở, rắp tâm cưỡng ép cô em vợ. Tức Phu nhân vốn biết rõ tính tình lang sói của anh rể, nên cẩn thận đề phòng. Mặc dầu có lời mời, Tức Phu nhân cũng không ghé chân. Lúc trở về, Tức Phu nhân đi vòng đường khác, gặp chồng kể lại những điều nham nhở của Sái Hầu. Tức Hầu nổi giận mắng ầm lên : « Được rồi, thằng Sái Hầu muốn giở trò vô lại, ta sẽ có cách trừng phạt thằng khốn kiếp đó ». Tức Hầu nói rồi, liền sai sứ qua Lỗ quốc, mật báo Sở Vương : « Sái Hầu cậy thân cận với Tề quốc nên coi Đại vương bằng nửa con mắt, thường phao vu sẽ ly khai với Sở và Tức quốc ». https://thuviensach.vn Vua Sở nói : « Ta chỉ sợ gây rối ra. lại khiến cho bên Tề động binh gây can qua ». - Thưa Đại vương, điều ấy chẳng khó gì. Nước chúng tôi cũng đã từng liên kết với Sái quốc và lại còn là thâm tình cột chèo. Sái Hầu lại là người hiếu thắng, nếu như ngày đó Đại vương mang quân sang nước tôi, bên ấy sẽ thân sang cứu ngay. Đợi đến lúc ấy, quân nước tôi sẽ đột nhiên cùng Sở binh liên hợp lại mà bao vây chúng, thì dù Sái Hầu có mọc cánh cũng không chạy thoát. Như vậy là cái kế mời kẻ địch vào trong chum. - Hay, hay ! Mấy hôm sau, quân Sở ồ ạt tiến sang Tức quốc. Tức Hậu vội sai người qua Sái quốc cầu cứu. Quả nhiên Sái Hầu thân chinh lãnh đạo ba quân sang cứu viện. Tới nước Tức, trai chưa dựng xong thì đã bị phục binh của Sở đánh cho ngay một trận thất điên bát đảo. Sái Hầu hoang mang trốn chạy định vào Tức thành, nhưng Tức Hầu đóng cửa thành không cho vào, trong khi quân Sở lại đuổi tới nơi, Sái Hầu đàng phải chạy lạc lõng chẳng có phương nào cả ! Cuối cùng, Sái Hầu bị Sở bắt làm tù binh. Tức Hầu bấy giờ mới mở cổng thành khao quân Sở. Sái Hầu vỡ lẽ ra là đã bị trúng kế Tức Hầu. Sở Vương định mang Sái Hầu ra chém, nhưng quan đại thần là Chúc Quyền hết sức can gián mới thôi. Trước khi cho về nước, Sở Vương thết tiệc Sái Hầu. Trong bữa yến, Sái Hầu trông thấy một mỹ nữ tay ôm đàn tranh đẹp tuyệt vời. Sở Vương vỗ vai hỏi : « Ông đã trông thấy người đẹp như vậy bao giờ chưa ? » Sái Hầu nghĩ ngay đến mối thù với Tức Hầu nên nói ngay : « Thưa Đại vương, người này đẹp thì có đẹp, nhưng tôi thấy không bằng một phần mười Tức Phu nhân ». Sở Vương vội hỏi ngay : « Có người đẹp đến thế sao ? » https://thuviensach.vn Sái Hầu đáp : « Mắt như nước bồ thu, má như trái đào, mình dây, không gầy không béo. Trước gió trông nàng như cây trúc lơi, lúc nàng đi như tiên nữ trên mây ». - Quả thật mà có người đẹp như vậy thì trẫm dù chết để được gặp một lần cũng mãn nguyện. Sái Hầu lại thừa có nói thêm : « Chẳng khó gì cả đâu, thưa Đại vương ! Cái uy của Đại vương, cái mạnh của nước Sở thì ngay nước Tề cũng chẳng làm chi được, huống chi một nước chư hầu như Tức quốc ! » Vua Sở về cung, trong đầu óc cứ quay cuồng nỗi thèm muốn mỹ nhân mà Sái Hầu đã mô tả. Cuối cùng, ông nghĩ ra một kế, giả mượn cớ đi săn để đến Tức quốc. Tức Hầu ra lệnh nghênh đón, đặt yến lớn, tự tay rót rượu cho Sở Vương. Vua Sở mỉm cười nói : « Quả nhân lần trước mang binh khi bắt Sái Hầu để rửa cái hận cho phu nhân. Thế mà ngày hôm nay, phu nhân còn tiếc gì không ra mặt đãi quả nhân một chén rượu ? » Tức Hầu nghe nói biến sắc mặt, bực bội như người nghe tiếng dây đàn đứt, nhưng lại sợ uy Sở Vương, không dám trái ý. Chừng mấy giờ sau, tiếng ngọc bôi va nhau thánh thót, hương phấn ngào ngạt, Tức Phu nhân xuất hiện. Như mây hồng, nàng sẽ cúi đầu chào Sở Vương và nói đôi lời đa tạ. Sở Vương nhìn nàng, hồn bay phách lạc, quả thật trên thế gian không có người nào đẹp hơn, nên bối rối đáp lễ. Tức Phu nhân đôi tay ngà ngọc thân tự rót rượu cho Sở Vương. Sở Vương hai tay nâng chén rượu, ngây ngất uống một hơi dài, lúc đặt chén xuống thì Tức Phu nhân đã biến đâu mất. Đêm ấy, Sở Vương trằn trọc không thôi. Sáng dậy bèn cho người sang bên Tức Hầu báo tin muốn đáp lễ phu nhân. Mặt khác, Sở Vương bố trí phục binh, thực hành kế cưỡng đoạt. Tức Hầu đến dự tiệc, rượu mới chếnh choáng, thì Sở Vương nói với Tức Hầu : « Quả nhân đã từng lập công lớn với phu nhân, quân Sở vì phu nhân mà phải xông pha tên đạn. Hôm nay ba quân đã tề tựu tại đây, xin phu nhân hãy quá bộ ra an ủi quân Sở vài lời ». https://thuviensach.vn Tức Hầu nói : « Tệ ấp (Tức Phu nhân) trong người không được khỏe, vả lại còn non trẻ, không kham nổi việc đó ». Nghe Tức Hầu nói như thế, Sở Vương nổi giận : « Thằng này ăn nói xảo quyệt quá. Tả hữu đâu ? Bắt nó lại cho ta ». Tức Hầu chưa kịp lên tiếng thì phục binh đã đổ ra. Sở Vương lập tức dẫn binh đột nhập hậu cung để tìm Tức Phu nhân. Phu nhân nghe có biến, thở dài mà rằng : « Đưa hổ vào trong nhà, ta chuốc lấy tai họa ». Nghĩ vậy, bà toan lao đầu xuống giếng sau nhà, nhưng bị quân Sở nắm lấy áo khuyên can : « Phu nhân không nghĩ đến tính mạng Tức Hầu sao ? Cả hai cùng chết thì có ích lợi gì ? » Tức Phu nhân biết thân phận mình chẳng khác gì con cá nằm trên thớt, phản kháng cũng không ích gì, chết cũng uống thôi, nên bà cúi đầu nín thinh. Tức Phu nhân bị dẫn đến trước mặt Sở Vương. Vua Sở tỏ vẻ thương hoa tiếc ngọc, bằng lòng không giết Tức Hầu mà thả cho về nước. Nhưng đổi lại, ông phong cho Tức Phu nhân làm hoàng hậu, mang về Sở quốc. Vì Tức Phu nhân mặt đẹp như hoa đào nên người đời đặt tên bà là Đào hoa phu nhân. https://thuviensach.vn 13. KHÍCH TƯỚNG KẾ (Kế chọc giận tướng giặc) « Khích tướng kế » là kế chọc giận tướng giặc, làm tướng giặc nổi giận. Nổi giận sẽ mất sáng suốt, thiếu suy nghĩ, không tự chủ được con người mình. Mạnh Tử nói : « Nhất nộ nhi an thiên hạ ». Trong đời có nhiều sự việc được thành tựu bằng một cơn giận và cũng có rất nhiều việc thất bại bởi một cơn giận. Bởi vậy, cái kế khích cũng là một trong những diệu kế, nếu đạt ra thì kiến thiên hạ, cùng thì mang họa vào thân. Khích tướng còn là khơi dậy cái hùng khí của người khác để người ấy làm việc cho ta. Đối tượng tốt nhất của kế khích tướng là những người có tính tình bạo tháo hay sẵn sàng phẫn nộ. * Thời Chiến Quốc, nước Tần là một nước mạnh nhất, đã nhiều lần xâm lược các nước. Để liên hợp sáu nước làm hiệp ước hợp tung, Tô Tần đã phải vận dụng đến chỗ tối vi diệu của kế khích. Giữa lúc ông đang thuyết phục hai nước Yên, Triệu và định đi sang nước Ngụy thì được tin Tần quốc đem binh đe dọa Triệu. Tô Tần lo lắng cho kế hoạch hợp tung của mình, nên muốn tìm người nào có khả năng đến nước Tần vận động nắm được đại quyền thì mới mong yên thân được. Người mà Tô Tần nghĩ đến là Trương Nghi. Lập tức ông cho gọi một người tâm phúc đến dặn rằng : « Ta có người bạn đồng học tên là Trương Nghi hiện đang ở nước Ngụy, ta sẽ cấp cho ngươi một ngàn vàng, ngươi hãy giả làm thương nhân đổi danh là Cổ Xá https://thuviensach.vn Nhân đến gặp Trương Nghi. Khi đến gặp thì cứ nói như vầy… như vầy… rồi ngươi về qua Triệu quốc cũng cứ theo kế hoạch như sau… như sau… » Xá Nhân lĩnh mạng, ngày đêm đi đến nước Ngụy. Lúc ấy thì Trương Nghi đang bi vua Chiêu Dương nước Sở lăng nhục, nên mang vợ con về nhà vui thú điền viên. Cổ Xá đến nước Ngụy cũng đúng lúc mà Trương Nghi có dự định qua Triệu quốc tìm Tô Tần, nên khi gặp Cổ Xá, Nghi hỏi liền : - Có phải nước Triệu mới có vị thừa tướng mới là Tô Tần phải không ? - Thưa phải, tiên sinh cũng quen biết thừa tướng Tô Tần ? Tiên sinh là bạn hữu hay cùng quê ? - Không những là bạn học, mà còn là anh em kết nghĩa nữa. - Chúng tôi thật thất lễ, tôi không ngờ tiên sinh lại là người tri kỷ với thừa tướng. Cổ Xá nghĩ ngợi hồi lâu rồi nói tiếp : « Nếu quả tiên sinh là bạn tâm giao của thừa tướng Triệu quốc thì sao nhân lúc này, tiên sinh không qua Triệu quốc thăm viếng một lần ? » Lời nói ấy rất đúng tâm lý Trương Nghi. Thế là hai người cùng lên đường. Đến nước Triệu, Cổ Xá Nhân bảo với Trương Nghi rằng : « Tôi về đây có nhiều việc bận bịu lắm, vậy tiên sinh hãy đi tìm một quán trọ để nghỉ ngơi cho khỏe ». Nói xong, Cổ Xá Nhân đi mất. Ngày hôm sau, Trương Nghi khăn áo chỉnh tề đến tướng phủ tìm gặp Tô Tần, nhưng quân canh không cho vào, cứ nói dối quanh. Mấy ngày liền như thế, đến ngày thứ năm mới cho Trương Nghi biết Tô Tần công việc bề bộn, ngày mai sẽ tiếp. Lại đợi vài ba ngày nữa, Trương Nghi vẫn không thấy có tin tức gì. Tiền nong đã cạn, Trương Nghi buồn bã muốn trở về nhà nhưng chủ quán trọ lại khẩn khoản lưu giữ mà rằng : « Tiên sinh hãy nhẫn nại chờ thêm vài ba ngày nữa, chắc tướng quốc thế nào chẳng tiếp kiến tiên sinh. Nếu tiên sinh đi ngay, vạn nhất thừa tướng muốn gặp thì tôi biết kiếm https://thuviensach.vn tiên sinh ở đâu ? Theo tôi thì dù cho phải đợi như thế này một năm nữa tôi cũng chờ ». Trương Nghi đành phải nấn ná, nhưng trong lòng buồn bực vô cùng, có ý tìm Cổ Xá Nhân để hỏi chuyện mà chẳng ai biết Cổ Xá Nhân ở đâu cả. Qua mấy ngày nữa, Trương Nghi không thể nhẫn nhịn thêm, liền đến thừa tướng phủ để lại mấy lời từ biệt, thì lại được Tô Tần hẹn ngày mai gặp nhau. Trương Nghi về nhà trọ cho chủ quán hay và ngỏ ý muốn mượn một bộ áo mới. Tướng phủ được trần thiết rất uy nghi. Cửa chính rộng mở, hai bên cờ quạt oai hùng, thị vệ như rừng. Trương Nghi nói rõ ý định của mình rồi tính bước lên công đường thì thị về cản lại : « Thừa tướng đang bận, ông chờ không được sao ? » Trương Nghi bực tức nhưng đành đứng dưới thềm, thấy các quan lên trình bẩm rất là bận rộn. Mãi đến giờ ngọ mới có tiếng hô kiến khách. Trương Nghi sắp lại áo quần bước lên, tưởng rằng Tô Tần sẽ bước xuống thân tiếp mình. Chẳng ngờ Tô Tần ngồi yên bất động khiến Trương Nghi càng nổi sùng, miễn cưỡng chắp tay chào. Tô Tần giơ tay vẫy, mặt nghiêm nghị, nói năng rất nhạt nhẽo, nói : « Ông bạn vẫn mạnh giỏi chứ ? » Trương Nghi uất khí lên đến cổ, đứng ngây ra chẳng biết nói gì. Tả hữu báo ăn cơm trưa thì Tô Tần nói với Trương Nghi : « Ông đợi đây cũng đã lâu, vậy ông vào ăn cơm trước, tôi có mấy lời muốn nói với ông ». Nói rồi Tô Tần bảo quân hậu dọn cơm. Tô Tần cứ ngồi nguyên chỗ ăn, còn Trương Nghi có một mâm ngồi bên dưới. Trương Nghi tính không ăn, nhưng chờ từ sáng đói quá mà về nhà trọ thì nợ nần đã nhiều cũng ngượng, nên đành cúi đầu ăn, trong lòng buồn bực vô cùng, vừa xấu hổ lại vừa giận. Ăn xong, Tô Tần nói : « Mời khách lên ». Trương Nghi đứng dậy, Tô Tần vẫn điềm nhiên. https://thuviensach.vn Trương Nghi uất tái người không thể dằn được nữa, vừa đến trước Tô Tần liền chỉ vào mặt mà mắng rằng : « Ông thật là một người vô tình vô nghĩa, tôi vì tình cố cựu mới lặn lội cả ngàn dặm tới đây, ai ngờ đến lại gặp phải sự sỉ nhục của bạn bè. Đối với bằng hữu mà như vậy, thì nói chi đến tình đồng học, đến lòng yêu nước yêu dân ». Tô Tần nghe xong, mặt lạnh như tiền, đáp lại : « Tưởng anh là người tài năng nên tôi mới toan bàn vài câu chuyện, nhưng thực xét ra thì anh cũng chỉ là người vô dụng ». Trương Nghi trợn mắt chửi lại : « Anh thì giỏi cái gì, nếu tôi có mong sự nghiệp thì tự tôi làm lấy, chẳng phải bàn với ai hết ! » Tô Tần cười khẩy : « À, anh đã nói như vậy sao còn đến tìm tôi làm gì ? Bây giờ tôi cũng nghĩ đến tình bạn, cấp đỡ anh ít tiền lộ phí, mong anh lang thang đi đâu mà tìm sự nghiệp để tôi mừng ». Tô Tần bảo người hầu đưa cho Trương Nghi một túi tiền. Trương Nghi cầm túi tiền ném mạnh xuống đất rồi quay ngoắt ra đi, chẳng nói nửa lời. Trương Nghi trở về quán trọ, thấy đồ của mình đã bị dọn hết ra ngoài, mới đi tìm chủ quán hỏi lý do. Chủ quán trả lời với một nụ cười láu lỉnh : « Hí hí ! Hôm nay tiên sinh đã gặp quan tướng quốc, chắc phải có một chức quan cao, cho nên tôi dọn ra để lúc tiên sinh về khỏi bộn rộn ». Trương Nghi chẳng nói chi hết, chỉ thở dài bực tức và lẩm bẩm : « Quân khả ố, quân khả ố ! » Rồi lẳng lặng cởi quần áo trả lại chủ quán. Chủ quán ngạc nhiên hỏi : « Tiên sinh thế này nghĩa là sao ? » - Không can gì đến ông, khả ố chính là cái tên Tô Tần. - Tôi e tiên sinh nhận lầm người rồi đó. Trương Nghi mới đem tất cả đầu đuôi câu chuyện gặp Tô Tần kể lại cho chủ quán nghe. Chủ quán phụ họa : « Chán thật, giàu sang là quên bạn cũ, đó cũng là điều thường tình, huống là thân làm tướng quốc. Nhưng thôi, dù sao quan https://thuviensach.vn tướng quốc cũng đã biếu tiền ông thì ông nên mang về nhà mà thanh toán tiền cho tôi ». - Tôi đã quăng trả hết rồi. Hai người còn đang dùng dằng đôi co thì vừa lúc ấy Cổ Xá Nhân đến gặp gỡ lại Trương Nghi và la lên : « Mấy ngày nay tôi bận quá, không biết tiên sinh đã gặp quan tướng quốc chưa ? » Lời nói của Cổ Xá Nhân lại càng làm cho Trương Nghi nổi cáu, vỗ vào bàn quát lớn : « Không nên nói tới cái thằng vô tình vô nghĩa ấy nữa ». Cổ Xá Nhân sửng sốt : « Tiên sinh hôm nay sao nóng nảy quá vậy ? Có việc gì xảy ra thế ? » Chủ quán mới đem đầu đuôi câu chuyện kể lại rồi nói : « Thành thử bây giờ ông ấy thiếu tiền tôi, tiền trọ không có trả mà tiền lộ phí để về nhà cũng chẳng còn ». Cổ Xá Nhân chau mày lại rồi nói : « Tôi không ngờ lại có thể xảy ra câu chuyện này. Mới đầu, chính tôi khuyên Trương tiên sinh qua đây để bây giờ tiên sinh bị phiền lụy, lỗi tại tôi hết. Thôi, để tôi xin thu xếp sự khó khăn hiện thời cho tiên sinh và xoay tiền để tiên sinh về nước Ngụy ». Trương Nghi nói : « Tôi không trở về Ngụy nữa đâu, tôi sang Tần ». - Bên Tần, tiên sinh cũng có bạn đồng học nữa à ? - Không phải, nhưng lúc này trong bảy nước, Tần là nước khỏe nhất, có đủ lực lượng đánh nước Triệu, tôi qua Tần, nếu được dùng, sẽ đánh Triệu để trả thù Tô Tần. Cổ Xá Nhân nói : « Tiên sinh đi nước khác thật không may cho tôi, tôi sẽ không được bầu bạn với tiên sinh, nhưng nếu qua Tần thì chính là ý định của tôi cũng muốn qua đó ». Cổ Xá Nhân gọi chủ quán ra thanh toán hết tiền nong rồi về lấy hành lý, mướn xe xuất thành cùng Trương Nghi trực chỉ đất Tần. Trên đường đi, Cổ Xá Nhân cung phụng Trương Nghi thật là đầy đủ. Đến Tần quốc, Cổ Xá Nhân đưa tiền cho Trương Nghi chi phí hoạt động. Ít lâu sau, Tần Huệ https://thuviensach.vn Vương trọng dụng Trương Nghi, bái làm khách, bao nhiêu việc triều đình đều đem bàn với Nghi. Trương Nghi nhận chức rồi về nhà trọ nói với Cổ Xá Nhân : « Ông giúp tôi đã nhiều nên tôi mới có ngày nay. Tôi muốn báo đền ơn ông mà không rõ ông thích điều gì ? » Cổ Xá Nhân cười đáp : « Xin ông hãy báo đáp người bạn đồng học trước đã ». Nói xong, Cổ Xá Nhân đem hết cái kế Tô Tần sắp đặt kể lại cho Trương Nghi nghe. Trương Nghi bấy giờ mới tỉnh ngộ, hiểu rằng Tô Tần đã vì mình mà tận dụng khổ công, mới bảo Cổ Xá Nhân rằng : « Ông về nói với Tô Tần là ngày nào tôi còn nắm quyền chính nước Tần thì ngày đó Tần sẽ không động binh đe dọa bất cứ một nước nào trong lục quốc để phá hoại kế hoạch hợp tung của Tô Tần ». * Tô Tần, Trương Nghi chẳng hề có binh giáp, chỉ với ba tấc lưỡi làm đảo lộn thiên hạ. Tuân Tử bảo rằng : « Lời nói khéo êm như lụa, lời nói ác nhọn như giáo mác ». Thuyết là tiến dẫn lời nói, cái nghĩa căn bản của thuyết làm cho người ta nghe theo. Hiệu quả của thuyết rất lớn. Bởi thế mới có câu : « Thiên hạ tĩnh, nhất ngôn sử chi động. Thiên hạ động, nhất ngôn sử chi tĩnh ». (Thiên hạ đang yên lặng, một lời nói làm náo loạn. Thiên hạ đang náo loạn, một lời nói làm lắng dịu). Căn bản mưu thuật của thuyết, theo Tuân Tử có bốn điều : cơ, dũng, trí, biến. Cơ : là xem thời độ thế, nhân lợi thuận tiện. Dũng : là quyết đoán nói những điều không ai dám nói. Trí : là biết rõ sự tình, tâm lý, giải quyết được thắc mắc, chế phục được người. https://thuviensach.vn Biến : là biến hóa, trong các trường hợp bất trắc. Mục đích của thuyết có năm điều : - Làm cho người hiểu rõ. - Làm cho người tin tưởng. - Làm cho người đồng tình. - Làm cho người phục. - Làm cho người theo. Đạt được năm mục đích trên thì kể như nắm chắc phần thắng trong tay. https://thuviensach.vn 14. MAN THIÊN QUÁ HẢI (Lợi dụng sương mù để lẩn trốn) Kế « Man thiên quá hải » là lợi dụng lúc trời sương mù mà lẩn trốn, vượt qua hay hành động ngay trong lúc sương mù. Man thiên, trời u ám không phải hoàn cảnh hoàn toàn bất lợi như một quẻ trong Dịch lý đã nói. Man thiên, không thể ngồi đợi nó tới như sương mù do thời tiết thiên nhiên, mà phải tạo ra nó. Kế « man thiên » đem áp dụng đến cho một tình thế mờ mịt. Tiêu cực là lẩn tránh một tai họa, là lợi dụng cơ hội sơ hở của địch để thoát bí. Quản Trọng khi về giúp Tề Hoàn Công đã phải bày kế ngồi đóng gông trong chiếc tù xa. Làm thế, các bộ hạ của ông đã cùng ông theo công tử Củ chống lại Tề Hoàn Công, Tề Hoàn Công tưởng ông bị bắt mới không giết ông vì tội bội phản. Ở trận Xích Bích, Khổng Minh đã giải quyết vấn đề thiếu tên bắn cho các cung thủ bằng cách lấy mười chiếc thuyền lớn chất đầy rơm, đợi lúc trời sương mù, âm thầm đến trại Tào Tháo nổi trống la hét làm như tấn công. Tào sợ ngụy kế, không dám xông ra, chỉ bắn tên như mưa vào các thuyền rơm. Bằng một đêm đánh trống reo hò, không chết một người, Khổng Minh đã lấy được của Tào Tháo cả trăm ngàn mũi tên. * Thời Xuân Thu, công tử nước Tấn là Trùng Nhĩ bị Ly Cơ đuổi ra khỏi nước, lưu lạc xứ người, lấy vợ là công chúa nước Tề, sinh hoạt rất là sung túc yên bình. Đi theo Trùng Nhĩ lưu vong có chừng chín người, người nào cũng có tài yên bang tế thế, canh cánh bên lòng nỗi buồn cố quốc và ý định phục hưng. https://thuviensach.vn Họ sở dĩ bỏ vợ lìa con là vì muốn trông cậy vào tính chất anh hùng của Trùng Nhĩ. Thế mà, nay công tử ở Tề đã hơn bảy năm, ngày đêm ham mê với cuộc sống gia đình êm ấm, bỏ quên sứ mạng phục hưng tổ quốc. Trong nhóm quần thần lưu vong, có Triệu Xuy nói với các đồng bạn rằng : « Chúng ta theo công tử xuất vong, mục đích là mượn lực lượng ngoại quốc để về phục hưng, xem ra ngày nay tình hình nước Tề rất hỗn loạn. Tề lo cho Tề cũng còn khó lòng, lấy đâu hơi lực mà giúp bên ta. Chẳng bằng sớm ly khai Tề, sang nước khác tìm biện pháp ». Ngụy Song buồn buồn nói : « Chúng ta ban đầu tin tưởng công tử nên chẳng tiếc việc lìa bỏ quê hương, không nề đau khổ theo công tử đào vong, nay công tử năm này qua năm khác bầu bạn với vợ trẻ, bỏ chúng ta bơ vơ, bỏ quốc sự lạnh lẽo. Bảy năm trời chẳng làm được việc gì. Chúng ta muốn gặp công tử, chờ đợi cả nửa tháng cũng chưa chắc gặp được. Còn đại sự cái gì nữa ! » Hồ Uyển xua tay mà rằng : « Thôi ! Thôi ! Chỗ này chẳng phải là chỗ nói chuyện, xin các tiên sinh hay theo tôi ». Nói xong, Hồ Uyển đi thẳng ra khu rừng trước mặt, rừng này có danh gọi là Tang Âm, rừng dâu, cây lớn lá nhiều, xanh tốt um tùm che lấp cả ánh mặt trời. Tất cả theo sau. Hồ Uyển bảo mọi người ngồi thành một vòng tròn. Triệu Xuy hỏi : « Hồ tiên sinh có điều chi dạy bảo chúng tôi thế ? » Hồ Uyển chậm rãi nói : « Công tử muốn hay không muốn rời nước Tề, đó là việc riêng của công tử. Nhưng công tử ở lại hay đi thì lại là công việc của chúng ta. Chỉ cần chúng ta có biện pháp, sẵn sàng hành trang chờ công tử ra đây, mời công tử đi săn rồi dùng sức mạnh buộc công tử lên đường, công tử không đi cũng chẳng xong ». Kế hoạch được tất cả tán thành, ai cũng vui vẻ cho rằng chỗ vắng vẻ thâm u chắc không thể ai biết âm mưu của họ được. Chẳng dè lúc ấy trên cây có cô gái hái dâu nghe trộm được lời bàn bạc, trở về bẩm lại với Tề Khương nữ. https://thuviensach.vn Công chúa nghe xong, giả làm mặt giận mắng con bé hái dâu : « Đừng nói nhảm, mày chỉ bịa chuyện ». Mắng rồi liền sai giam cô gái hái dâu vào buồng kín, nửa đêm cho người giết chết nó cho tuyệt khẩu. Rồi sau công chúa mới đem sự việc nói lại cho Trùng Nhĩ nghe : « Các thần tử của chàng muốn chàng bỏ đây đi nơi khác, hiện họ đang mật bàn ở Tang Âm, có con bé hái dâu nghe trộm được nên thiếp phải cho giết nó đi, e nó loan truyền mật sự ra ngoài gây phiền phức. Xin chàng hãy chuẩn bị theo họ lên đường ». Trùng Nhĩ trố mắt ngạc nhiên rồi lại cau mày than thở : « Hừ, làm người thì chỉ có đi tìm đến an vui, hà tất phải chạy đông chạy tây. Việc đã qua, cho nó qua luôn. Hiện tại cuộc sống đã bình yên rồi, tôi mãn nguyện lắm, bằng lòng sống thế này cho hết đời, đi chỗ khác làm chi ? » Tề Khương nghiêm sắc mặt nói : « Nhân dân nước Tấn đang mong chàng về lên ngôi chủ. Chàng không nghĩ đến việc báo cừu cho anh em, đến nỗi thống khổ của nhân dân, đến lợi ích quốc gia sao ? » - Thôi xin đừng nói nữa, tôi đã chán nghe những lời đó lắm rồi, tôi chán cái cảnh lưu vong. Đây bây giờ là nhà tôi, là quê hương tôi, tôi chẳng đi đâu nữa ! Sớm hôm sau, nhóm Triệu Xuy vào triều kiến Trùng Nhĩ, mời công tử đi săn. Lúc ấy Trùng Nhĩ còn ngủ ngon trên giường, nghe thấy bọn chân thần vào, trong bụng khó chịu, liền bảo quân hầu ra nói công tử hôm nay bệnh không thể tiếp kiến bất cứ ai. Công chúa nước Tề thấy Trùng Nhĩ chây như vậy, trong lòng mắng mỏ chồng là thằng lười, rồi sai người tâm phúc đi gọi nhóm Hồ Uyển lại họp bàn hỏi lý do. Hồ Uyển nói : « Công tử thường rất ưa đi săn, gần đây rất ít khi đi ra ngoài, có thể tay chân đã mỏi mệt mà bỏ phế việc võ, chúng tôi sở dĩ đến đây không ngoài ý muốn để công tử dượt lại phong độ hào hùng cũ ». Tề Khương nữ cười rộ, cố ý nói xa nói gần : « Lần này đi săn chắc phải có mục đích, chẳng biết là sẽ đi săn ở nước Tống, nước Tần hay nước Sở ? » https://thuviensach.vn Hồ Uyển nghe mà thất kinh, bụng nghĩ làm sao bà này biết được, nhưng ông nhất định trả lời là đi săn đâu có phải đi xa xôi như thế. Tề Khương nữ nói : « Thôi để tôi nói rõ cho nghe, tôi đã biết các ông mời công tử đi săn để giả danh nghĩa mà bức bách công tử đi khỏi nước Tề phải không ? » Hồ Uyển lúng túng chẳng biết đối đáp ra sao : « Việc ấy… việc ấy… » - Tôi rõ cả rồi, xin lão tiên sinh đừng sợ. Tôi hiểu các ông lòng dạ trung thành vì tiền đồ của công tử, vì trăm họ của nước Tấn. Hôm qua tôi cũng đã nói với công tử, nhưng công tử vẫn chưa tỉnh ngộ, nhất định không chịu rời Tề quốc. Hồ Uyển thở phào nhẹ nhõm : « Chúng tôi rất cảm phục đại nghĩa của phu nhân ». Tề Khương nữ tiếp : « Theo tôi, thì chỉ còn cách tối nay tôi phục rượu cho công tử uống thật say, rồi các người tới mang đi, như thế dễ hơn ». - Đa tạ phu nhân, đấy thật là kế tốt, nhưng… - Đừng nghĩ gì cho tôi cả, các ông đã biết vì công tử mà bỏ vợ bỏ con, xa lìa quê hương, thì tôi cũng có thể vì chồng mà chịu cực chịu khổ. Công tử là của nước Tấn, không có lý gì tôi giữ làm của riêng để cho mọi người thất vọng. Thôi bây giờ các ông về gấp, chuẩn bị ngay đi. Hồ Uyển từ tạ, tức khắc tụ tập anh em chia nhau công việc. Triệu Xuy bí mật ra ngoài thành chờ đón, Hồ Uyển và Ngụy Song sẵn sàng một cỗ xe, đợi ở trong cung nghe ngóng tin tức. Tối hôm ấy, Tề Khương Nữ bày yến tiệc thật linh đình. Trùng Nhĩ nghi ngờ hỏi : « Hôm nay làm gì mà bày yến tiệc thế này ? » Tề Khương nữ đáp : « Thấy chàng sắp đi xa nên đặt tiệc tiễn đưa ». Trùng Nhĩ nói : « Tôi đã bảo mấy lần, người ta sống ở đời giỏi lắm được năm bảy chục năm, phiêu bạt làm gì ? » - Nhưng quần thần của công tử yêu cầu, chẳng lẽ công tử từ chối ? https://thuviensach.vn Trùng Nhĩ bực bội ra mặt, bỏ rượu không uống nữa, lầm lầm lì lì. Một lúc sau, công chúa vui vẻ tươi cười nói : « Có thật công tử không muốn bỏ tôi, không muốn lừa dối tôi chứ ? » - Ai lừa dối ! Đại trượng phu đã nói không đi là không đi, dù cho đao kề cổ cũng không đi. Tề Khương nữ nói : « Thiếp vẫn tin chàng, nhưng lại muốn thử lòng để yên dạ. Đặt yến tiệc này, nếu như công tử bằng lòng ở lại thì đó là bữa tiệc gắn bó, khánh chúc tình nghĩa vợ chồng, nếu như công tử nhất định đi, thì thiếp đành coi như là bữa tiệc tiễn đưa ». Trùng Nhĩ vỡ lẽ, mới vui ngay trở lại cùng Tề Khương nữ chén này qua chén khác, say khướt. Tề Khương nữ gọi gấp nhóm Hồ Uyển, Ngụy Song. Hai người kẻ cầm tay người nắm chân Trùng Nhĩ đặt lên xe, ra roi cho ngựa chạy như bay. Tề Khương nữ nhìn xe chạy mỗi lúc mỗi xa, nước mắt đầm đìa. Nàng đã sử dụng rất tài tình cái kế « Man thiên quá hải » với thái độ, với hành động rất chân thành, nhưng từ chỗ rất thực, rất chân thành đó, mà phun ra một đám sương mù khiến cho Trùng Nhĩ mờ mắt không thể nhìn rõ đâu là giả đâu là thực. https://thuviensach.vn 15. ÁM ĐỘ TRẦN SƯƠNG (Đi con đường mà không ai nghĩ đến) Kế « Ám độ trần sương » là bí mật đưa quân qua con đường mà không ai nghĩ rằng ta sẽ đi qua. Kế này áp dụng giữa lúc hai bên đang đấu tranh, chiến đấu với nhau. Mỗi bên đều ra sức giấu mục tiêu thật của mình rồi đưa ra mục tiêu giả mà lừa đối phương. Đây là công việc rất phức tạp, có một quá trình khúc triết. Như Tôn Tử binh pháp viết : « Việc binh là trá ngụy, có thể mà làm ra vẻ không có thể, dùng đấy mà tỏ ra không dùng, gần giả làm như xa, xa giả làm như gần. Lấy lợi mà dụ, gây rối mà đuổi, thấy khỏe thì tránh. Đầu tiên là làm mọi cách giảm nhược lực đối phương, sau rồi mới tiến hành dự định ». Điển tích của kế ám độ này lấy từ chuyện Lưu Bang. Sau khi thoát khỏi nanh vuốt Hạng Vũ vào Tứ Xuyên, mưu sĩ Trương Lương cho đốt rụi đường sạn đạo để một mặt phòng bị Hạng Vũ truy kích, mặt khác để quân sĩ không ai còn tơ tưởng đến sự quay lại. Đến khi Hàn Tín làm tướng súy cho Lưu Bang, chỉnh đốn quân ngũ, sửa soạn phản công, Hàn Tín đặc phái một đạo quân giỏi đi tu sửa đường sạn đạo, cố ý lừa cho Hạng Vũ lầm. Tình báo của Hạng Vũ chỉ dòm ngó cái ngày đường sạn đạo sửa xong mà thôi. Trong khi đó Hàn Tín xuất lĩnh đại quân đi bằng đường khác đến đánh úp Hạng Vũ. Kế « Ám độ trần sương » đã được Lã Mông, Lục Tốn dùng để lừa Quan Vân Trường chiếm lại Kinh Châu. Tôn Quyền từ khi Khổng Minh mượn đất Kinh Châu, ngày đêm ăn ngủ không ngon, chẳng lúc nào quên ý đoạt giải đất này. Kinh Châu do Quan Vân Trường chiếm giữ. Tôn Quyền ủy cho Lã Mông chiếm về. Lã Mông đi thị sát mặt trận, thấy Vân Trường cho xây rất nhiều hỏa đài để phòng vệ. Ông liền cáo ôm từ chức, tiến cử Tôn Quyền một người có tài, nhưng chưa https://thuviensach.vn nổi tiếng là Lục Tốn, để cầm quân thay mình. Quả nhiên Vân Trường mắc bẫy, do tính tự cao tự đại. Vân Trường đã khinh thị Lục Tốn là loại trẻ con, không phải địch thủ, nên chẳng thèm đề phòng, lại còn chuyển quân lên mặt Bắc để chống cự với Tào Tháo. Nhận rằng thời cơ đã thuận lợi, Lã Mông cho thủy quân mặc áo giả khách thương đi làm công tác đặc công, đánh úp tất cả những hỏa đài của Vân Trường. Hỏa đài vô dụng, Vân Trường như người bị bịt mắt bịt tai, khi biết thì quân Đông Ngô đã tràn ngập Kinh Châu rồi. * Đời Tống Nhân Tôn, ở phía Nam Trung Quốc có Nùng Chí Cao nổi dậy. Triều đình phái Địch Thanh đi chinh thảo. Quân kỷ của Địch Thanh rất nghiêm minh, tiến về Quảng Tây. Quân địa phương vì nhiều lần thất bại nên trong bụng dạ nơm nớp lo sợ. Địch Thanh thấy tình hình như thế mới triệu tập quân sĩ mà ra lệnh : « Từ nay nếu không có lệnh thì tuyệt đối cấm không được giao phong với quân giặc, chiến đấu phải có kế hoạch hẳn hoi ». Lúc ấy có một bộ tướng là Trận Thự đồn quân ở cửa ai Côn Luân, tử thủ với địch đã lâu ngày. Thư nghe lời xui của bộ hạ là Viên Dung mạo hiểm xuất quân nghênh chiến, nhưng bị đánh bại tơi bời. Địch Thanh cho lệnh đem hai tướng Trần Thự và Viên Dung ra chém đầu thị chúng. Sau khi chém đầu Trần Thự rồi, Địch Thanh bèn hạ lệnh cho quân sĩ khắp nơi giữ vững doanh trại và tích trữ lương thực đầy đủ cho một tháng. Lệnh này ban ra, tình báo của địch dò biết, địch cho rằng Địch Thanh chưa dám xuất chiến nên không phòng bị. Chẳng ngờ ngay hôm sau, Địch Thanh hạ lệnh tức tốc tiến quân, dốc toàn lực đánh thốc vào các nơi địch chiếm giữ. Trong khi ban lệnh hành quân thì Địch Thanh vẫn ra lệnh cho dân chúng giăng đèn kết hoa để ăn mừng tết Nguyên tiêu. Địch Thanh cũng đi dự tiệc, uống rượu nói cười vui vẻ. Tiệc sang đến sáng ngày thứ ba, Địch https://thuviensach.vn Thanh mới đứng dậy loan báo với dân chugns là ông đã phá được địch quân ở khắp nơi rồi. Mọi người nghe tin đều ngạc nhiên. Hôm mà Địch Thanh mở yến tiệc, quân thám báo của địch thấy vậy cũng về cho quân nghỉ ngơi, bày vẽ ăn uống. Ngày hôm ấy lại có gió và mưa lớn, khí hậu rét buốt. Quân của Địch Thanh mới thừa cơ tràn ra đánh và chỉ một trận là thu lại tất cả những gì đã mất từ trước. Muốn dụng kế này phải là người có tầm nhìn xa hiểu rộng và một khối óc tuyệt vời. https://thuviensach.vn 16. PHẢN KHÁCH VI CHỦ (Đổi vị khách thành vị chủ) Kế « Phản khách vi chủ » là đổi địa vị khách thành địa vị chủ. « Phản khách vi chủ » là trong đấu tranh đang ở vào thế bị động nên phải tìm kế hoạch đến chủ động, khách vốn là địa bị bị chi phối, mọi việc đều do chủ đặt định sắp xếp. « Phản khách vi chủ » là nguyên tắc thường dùng trong đấu tranh. Có chủ động mới khống chế được cục diện. Không có chủ động, không thể thắng lợi. Đời Xuân Thu, tướng nhà Tấn là Mạnh Minh xuất binh đánh úp, nước Trịnh, ý muốn thừa cơ Trịnh Quốc không chuẩn bị. Tại nước Trịnh có người buôn trâu bò tên là Huyền Cao, ngày hôm ấy mang một đàn cả mấy trăm con đi bán. Đi đến đất Lê Dương thì gặp bạn là Kiển Tha vừa ở Tần quốc về, Huyền Cao mới hỏi tin tức nước Tần có gì mới lạ. Kiển Tha nói mới nghe tin Tần quốc đang sửa soạn tấn công nước Trịnh, chắc chỉ vài ngày nữa là đến nơi. Huyền Cao sợ hãi quá, nghĩ bụng : « Trịnh quốc là tổ quốc ta, một sớm diệt vong thì ta sẽ chỉ là tên vong quốc nô ». Nghĩ thế nên trong lòng nảy sinh một kế, Huyền Cao từ biệt Kiển Tha, vội vã báo tin về Trịnh quốc. Mặt khác lại lựa ra hai mươi trâu mập, một mình ra nghênh đón Tần quân, ý muốn khao thưởng quân sĩ. Đi đến Diên Tân thì Huyền Cao gặp quân Tần, Huyền Cao cất to tiếng gọi : « Sứ thần nước Trịnh ở đây, muốn xin gặp chủ súy ». Quân tiên phong của Tần báo về cho chủ súy biết. Mạnh Minh thất kinh, không hiểu sao tại sao Trịnh quốc biết tin sớm vậy, mới truyền gọi Huyền Cao vào tiếp kiến. https://thuviensach.vn Huyền Cao gặp Mạnh Minh rồi, giả ngụy rằng mình được vua Trịnh cho ra đây hỏi rằng : « Nước chúng tôi hay tin tướng quân mang quân tới nên mới phái thần ra đại diện khao thưởng quân sĩ ». Mạnh Minh hỏi : « Ra khao thưởng quân sĩ, tại sao không có thư tín gì ? » Huyền Cao đáp : « Tướng quân phát xuất từ ngày Bính Tuất tháng mười hai. Thời gian bây giờ quá cấp bách cho nên thư chưa đến kịp ». Mạnh Minh chợt nghĩ thầm : « Nó biết cả ngày mình xuất quân thì còn làm ăn gì nữa ! » Nghĩ rồi, Mạnh Minh tươi cười nói với Huyền Cao : « Chúng tôi xuất binh kỳ này không phải đến nước Trịnh mà lại đến nơi khác, phiền ông về tạ vua Trịnh ». * Đời Đường, nước Hồi Ngạt và Thổ Phiên, nhân vụ tướng Hoài Ân làm loạn, đem quân xâm phạm Trung Nguyên. Tướng nhà Đường là Quách Tử Nghi cấp tốc mang quân bản bộ chừng một vạn người ra tiền tuyến. Vì lực lượng yếu nên tạm đóng quân ở Kinh Dương thành. Nhưng việc hạ trại chưa xong thì quân địch đã tràn tới bao vây bạt ngàn sơn dã, ước chừng cả mấy vạn quân. Vừa lúc ấy thì Hoài Ân ngã bệnh chết bất ngờ, khiến cho bộ máy móc nối giữa Hồi Ngật và Thổ Phiên không chạy được nữa. Tướng lãnh Hồi Ngật và Thổ Phiên đều ra sức tranh nhau quyền chỉ huy liên quân. Quân Hồi Ngật đóng ở Đông Môn, quân Thổ Phiên đóng ở Tây Môn. Quách Tử Nghi biết tin, liền bày mưu tính kế. Tử Nghi nhớ lại rằng bộ tộc Hồi Ngật đã từng mang quân giúp nhà Đường đánh đuổi An Lộc Sơn, cho nên trong quân đội Hồi Ngật có nhiều tướng lãnh quen biết ông và đã từng cùng chiến đấu bên nhau. Nghi muốn lợi dụng tình cảm đó để thi hành chính sách phân hóa. https://thuviensach.vn Lập tức Quách Tử Nghi sai bộ tướng là Lý Quang Toản đi tắt đến nơi đóng quân của Hồi Ngật. Lý Quang Toản vào gặp đô đốc Hồi Ngật là Dược Cát La, nói rằng : « Quân đội hiện ở Kinh Dương thành đa số đều đã từng theo đô đốc chiến đâu ». Dược Cát La nghe vậy vui vẻ lắm, nhưng vẫn còn đôi điều ngờ vực, hỏi : « Tại sao Quách tư lệnh không tới ? » Toản trả lời : « Tôi sẽ về báo cáo để tướng quân tôi đến gặp đô đốc ». Lý Quang Toản về thành báo cáo tự sự, các tướng hợp nhau đa số đều không bằng lòng để Quách Tử Nghi đi gặp đo đốc Hồi Ngật, e bị hại. Nhưng Quách Tử Nghi nói : « Ta phải đi nhìn tình thế trước mắt, bọn họ quân nhiều, bên ta xô xát tất là thua. Trong quá khứ, tôi và các tướng lãnh của họ đã từng chiến đấu với nhau, cảm tình đã sâu đậm. Tôi sẽ sang gặp họ để thuyết phục và hòa giải cuộc chiến này ». Thấy ý chí cương quyết của Quách Tử Nghi, mọi người không cản ngăn nữa, liền sửa soạn năm trăm quân tinh nhuệ. Quách Tử nghi xua tay mà rằng : « Không cần, không cần. Mang nhiều người đi chỉ gây thêm nghi ngờ, hại cho công việc ». Quách Tử Nghi trèo lên mình ngựa, con ông chạy ra nắm lấy dây cương, ý muốn ngăn cản. Quách Tử Nghi trợn mắt nhìn con mà nói : « Đại trượng phu như ta cũng đã chọn cái chết ngoài biên ải rồi. Nếu xảy ra chiến trận lần này, đàng nào cha con ta cũng chết cả, mà quốc gia cũng nguy theo. Chi bằng một mình ta đi để thuyết phục kẻ địch để cho thiên hạ thái bình, vạn nhất ta có làm sao cũng là tuẫn quốc, can hệ gì ! » Người con vẫn cứ níu lấy dây cương. Quách Tử Nghi lấy roi vụt vào tay con rồi phóng ngựa chạy thẳng đến chỗ Hồi Ngật đóng quân. Tới nơi, ông hô lớn : « Quách Tử Nghi đã đến ». https://thuviensach.vn Các tướng lãnh Hồi Ngật đều xô nhau chạy ra xem mặt. Dược Cát La mở cửa doanh trại ra nghênh đón. Quân Hồi Ngật lắp tên giương cung sẵn đề phòng có biến. Quách Tử Nghi thấy tình hình như vậy, quay lại bảo quân theo hầu hãy bỏ khí giới đứng tại chỗ, một mình ông lững thững đi tới. Quân Hồi Ngật hô : « Quách tướng công đã tới ». Các tướng lãnh Hồi Ngật đều vái chào. Quách Tử Nghi cùng xuống ngựa đi bộ đến chỗ Dược Cát La đứng, nắm tay chào hỏi : « Quý quốc đã từng lập đại công với Đường triều. Đường triều cũng chưa làm gì phật ý quý quốc. Nay nhân vì bọn Hoài Ân gây loạn, vi phạm hiệp ước, khiến cho bạn bè biến thành cừu địch. Tên Hoài Ân ngay đến tình thân thích mà còn phải bội, thì tôi e nó cũng không trung trinh gì với quý quốc, nó chỉ lợi dụng quân lực quý quốc để mưu đồ riêng cho nó mà thôi ». Dược Cát La vội vã nói : « Tôi vì trót nghe lời nói dối của Hoài Ân bảo rằng hoàng đế nhà Đường đã chết, trong nước có loạn, nên kêu nài mang quân về dẹp loạn. Bây giờ tôi mới hay, biết lầm thì đã quá muộn ». Quách Tử Nghi nhìn thấu tâm can Dược Cát La, nên tiến thêm bước nữa mà nói : « Người Thổ Phiên chẳng biết đạo lý là gì cả. Chúng tôi và họ không cừu thù, nay bỗng dưng họ cất quân đòi đánh nhau, chắc ý định dùng một mũi tên giết chết hai con chim. Chúng ta giao chiến thì hai bên cùng mệt sức để Thổ Phiên thong thả tính đường cai trị cả hai. Tôi nghĩ chúng ta nên cho họ một bài học ». Quách Tử Nghi thấy vẻ mặt Cát La hơi bối rối, nên đề nghị luôn : « Hay ta nhân cơ hội này báo thù luôn, cướp hết báu vật của Thổ Phiên để cộng hưởng, vừa tiện việc cho Đường, vừa tiện việc cho Hồi Ngật ». Dược Cát La ha hả vỗ tay reo : « Đúng đó, chúng ta bị nó lừa, phải sửa trị nó mới được ! » Nói rồi sai quân bày rượu yến ẩm linh đình. Quách Tử Nghi nâng chén thề : « Hai nước chúng ta như xương với thịt, thâm thì không thể lìa, bên nào bội ước thì trời chu đất diệt ». Thề xong, Quách Tử Nghi đổ rượu xuống đất. Dược Cát La cũng rót đầy rượu mà thề. https://thuviensach.vn Quân hai bên đều đồng thanh hô lớn : « Thiên tử đại Đường vạn tuế ! Chúa tể Hồi Ngật vạn tuế ! » Sau đó, Quách Tử nghi ký kết liên minh với Hồi Ngật. Thổ Phiên nghe tin, hoảng hốt nhổ trại chạy bán sống bán chết. https://thuviensach.vn 17. KIM THUYỀN THOÁT XÁC (Ve sầu vàng lột xác) « Kim thuyền thoát xác » là con ve sầu vàng lột xác. Kế này dùng cho lúc nguy cấp, tính chuyện ngụy trang một hình tượng để lừa dối, che mắt đối phương, đặng đào tẩu chờ một cơ hội khác. Kế « Kim thuyền thoát xác » có một phạm vi rất rộng rãi và phổ biến, bất cứ ai ở hoàn cảnh nào cũng có thể sử dụng được. Đời Xuân Thu, cuộc chiến của Tề – Tấn. Tề quân đại bại, quân sĩ hoang mang đào tẩu, bỏ mặc Tề Cảnh Công ngồi đơn độc trên một cỗ xe. Tên đánh xe là Điền Phu thấy tình thế nguy ngập quá, liền bảo Tề Cảnh Công đổi áo cho mình, rồi tự vỗ ngực xưng là Tề Vương, xông đến quân Tấn để cho bị bắt. Còn Tề Cảnh Công thì lẩn vào đám quân trốn thoát. Lưu Bang bị Hạng Vũ vây khốn ở Dương Huỳnh, thiếu lương ăn, bên ngoài lại không có viện binh, tình thế thập phần nguy cơ, có thể bị bắt trong sớm tối. Mưu thần là Trần Bình bày kế mới gọi Kỷ Tín, người có nét mặt giống Lưu Bang, ăn mặc giống Lưu Bang ruổi xe ra Đông môn đầu hàng. Trong khi đó thì Lưu Bang thật, một mình một ngựa lẻn trốn khỏi cổng phía Tây. Đời nhà Minh, có học giả là Vương Dương Minh. Khi ông làm binh bộ chủ sự dâng sớ lên Vũ Tôn xin hạch tội hoạn quan Lưu Cẩn. Vũ Tôn giận lắm, nọc ra đánh tám mươi trượng rồi đày ra đất Quý Châu làm dịch thừa. Quý Châu cách xa kinh đô cả vạn dặm và là nơi hoang vu, người ít núi nhiều. Vương Dương Minh vâng lời thánh chỉ, sửa soạn lên đường. Đi đến vùng Tiền Đường thuộc Triết Giang, bỗng người nhà chạy đến báo : « Lưu Cẩn đã sai người đuổi tới, định nửa đường giết hại ». Vương Dương Minh điềm nhiên nói : « Không nên quá lo, chắc Lưu Cẩn không dám làm như thế ». Miệng nói vậy, nhưng trong lòng thì lo lắm. https://thuviensach.vn