🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Sức Mạnh Của Điểm Dừng Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn https://thuviensach.vn Original title: The Power Of Pause Copyright © 2009 Terry Hershey Vietnamese Edition © 2012 by First News – Tri Viet Publishing Co., Ltd. Published under arrangement with LOYOLA PRESS, Chicago, IL, U.S.A. All rights reserved. THE POWER OF PAUSE - SỨC MẠNH CỦA ĐIỂM DỪNG - Công ty First News – Trí Việt giữ bản quyền xuất bản và phát hành ấn bản tiếng Việt trên toàn thế giới theo hợp đồng chuyển giao bản quyền với LOYOLA PRESS, Chicago, IL, U.S.A. Bất cứ sự sao chép nào không được sự đồng ý của First News đều là bất hợp pháp và vi phạm Luật Xuất bản Việt Nam, Luật Bản quyền Quốc tế và Công ước Bảo hộ Bản quyền Sở hữu Trí tuệ Berne. CÔNG TY VĂN HÓA SÁNG TẠO TRÍ VIỆT – FIRST NEWS 11H Nguyễn Thị Minh Khai, Quận 1, TP. HCM Tel: (84.8) 38227979 – 38227980 – 38233859 – 38233860 Fax: (84.8) 38224560; Email: triviet@f rstnews.com.vn Website: www.f rstnews.com.vn https://thuviensach.vn Biên dịch: Nguyễn Thị Thục Nhi Phạm Vũ Thanh Tùng First News NHÀ XUẤT BẢN TỔNG HỢP TP. HỒ CHÍ MINH https://thuviensach.vn https://thuviensach.vn Lời tác giả N ghệ thuật sống hài hòa theo dòng chảy của thời gian đôi khi chỉ đơn giản là biết tạm dừng. - Thomas Moore Chúng ta đang sống trong một thế giới thúc giục ta ngưỡng mộ, theo đuổi, sùng bái những thứ nhanh hơn, mới hơn và to lớn hơn. Bởi chúng ta khao khát tốc độ và coi năng suất là mục tiêu nên chúng trở thành những chuẩn mực để đánh giá hiệu quả công việc ta làm. – Hôm nay anh đã hoàn thành việc gì? – Anh đùa à? – Chúng ta trả lời. – Tôi là người quan trọng. Nhìn xem, không có một khoảng trống nào trên lịch của tôi đây này. Có những thời điểm tôi cảm thấy sự bận rộn cũng là một phần thưởng. Thỉnh thoảng tôi lại tự nhủ, một https://thuviensach.vn 5 Th e po w e r o f pa u s e chút kiệt sức cũng quý giá như một cái vỗ nhẹ khích lệ vào lưng. Nhưng đây mới là sự thật đáng băn khoăn: một cuộc đời dựa trên tốc độ và năng suất thường khiến ta phải trả giá đắt. Tôi biết cái cảm giác đánh đổi cả cuộc hôn nhân của mình bởi vì tôi quá bận rộn, vất vả với công việc phụng sự. Khi còn là một tu sĩ trẻ, tôi có một sự nghiệp thành công, nổi bật trong nhà thờ. Tôi đã đánh bóng hình ảnh về tầm quan trọng của mình và nhận được những cái ôm hôn từ công chúng. Thật không may, vì sự bận rộn này mà tôi đã nói không với những người quan trọng nhất với tôi. Tôi đã sống một cuộc đời bị phân mảnh và tất nhiên càng không phải là một cuộc sống theo đúng lời dạy thiêng liêng. Tôi không muốn sống như vậy nữa! Sau đây là một số câu hỏi trắc nghiệm dành cho bạn, hãy dũng cảm và thành thật với chính mình, bạn nhé! – Có bao giờ bạn cảm thấy quá sức, mà những việc phải làm cứ ngày một nhiều thêm? – Có khi nào bạn cảm thấy cuống vội, chỉ ao ước có một phép màu nào đó hô biến cho thời gian trôi chậm lại? – Có bao giờ bạn ao ước có thêm 1 ngày nữa trong tuần? 6 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g – Trong lúc đang trò chuyện, đã bao giờ bạn nhận ra là “Thật sự mình không hiện hữu ở đây”? – Có lúc nào bạn cảm thấy mình bị vây ép giữa quá nhiều nghĩa vụ? – Bạn có cảm thấy thoải mái khi làm việc đến kiệt sức? – Có khi nào bạn bị lôi kéo vào quá nhiều hướng đi đến nỗi bạn không còn cảm thấy là chính mình? – Có lúc nào bạn đồng ý với một cam kết mà bạn biết rõ rằng tốt nhất nên trả lời “Không”? – Đã bao giờ bạn cố cầu nguyện hay thực hành giữ tĩnh lặng nội tâm, nhưng chỉ thấy đầu óc mình ngụp lặn trong những lo lắng của ngày hôm qua? – Đã bao giờ bạn trả lời câu hỏi “Bạn khỏe không?” bằng một trong các cách diễn đạt sau: “Cuộc đời tôi… quá điên cuồng, quá bận rộn, rất phức tạp, bế tắc và không thể kiểm soát, giá như tôi có thời gian để trả lời câu hỏi của bạn”? – Đã bao giờ bạn muốn dừng lại đủ lâu để nhận ra điều thiêng liêng, diệu kỳ ẩn chứa trong những đám mây, trên gương mặt một người lạ, trong sự hỗn loạn, trong cái lay chạm của bạn bè, hoặc trong những sự việc bình thường mỗi ngày? Nếu bạn đã từng có những cảm giác, ước mong và trăn trở như vậy, Sức mạnh của điểm dừng sẽ là quyển https://thuviensach.vn 7 Th e po w e r o f pa u s e sách thích hợp dành cho bạn –Làm ít hơn để gặt hái được nhiều hơn. Chúng ta được sinh ra vì mục đích gì? Bạn cần có một nơi trú ngụ trong tim, trong tâm trí hay trong ngôi nhà của bạn, nơi bạn có thể tìm đến mỗi ngày, nơi bạn không nợ ai và không ai nợ bạn – một không gian giúp cho những điều mới mẻ và tràn đầy hy vọng được thăng hoa. - Joseph Campbell Chúng ta được chào đón đến với cuộc sống này. Chúng ta được tạo ra để tận hưởng một cuộc sống thi vị. Chúng ta được sinh ra chỉ để hiện hữu. Nhưng một lúc nào đó, cuộc sống tước mất những khoảnh khắc thi vị ấy. Tạm nghỉ, dựa theo nguyên tắc ngày Sabbath, sẽ giúp ta xua tan những khổ đau, phiền não. Sabbath có nghĩa là tạm dừng lại và nghỉ ngơi. Sabbath là nền tảng quan trọng trong đức tin của đạo Do Thái và đạo Thiên Chúa. Trên thực tế, việc thực hiện Sabbath, hay là tạm dừng để nghỉ ngơi, được tín đồ của mọi tôn giáo, thậm chí cả những người không theo tôn giáo, thực hiện. 8 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g Đó là bởi vì hầu hết các truyền thống tín ngưỡng đều nhận thức rằng con người không chỉ có một không gian (để) vận động mà còn có một không gian (để) hiện hữu. Trong không gian vận động, chúng ta làm việc, hướng đến tương lai, đạt được những thành tựu và tạo ra các giá trị vật chất. Còn trong không gian hiện hữu, chúng ta cầu nguyện, chiêm nghiệm nội tâm, tiếp xúc, nghỉ ngơi, khám phá, và nếu may mắn thì cả giấc ngủ cũng không vướng bận. “Quyền năng của sự tạm nghỉ, tôi thích điều đó”, một người đàn ông nói với tôi như vậy sau cuộc hội thảo. “Vậy tôi phải làm gì?”. Suy nghĩ máy móc của chúng ta trỗi dậy. Năm bước để dừng lại là gì? “Làm” Sabbath như thế nào? Cần kỹ thuật gì? Chúng ta nhận thấy cuộc sống thiếu cân bằng này cần được hỗ trợ điều chỉnh lại bằng các giải pháp mang tính công nghệ. Làm vậy chẳng khác nào cố gắng làm vơi nhẹ hoặc sửa lại tình thế của mình bằng việc sử dụng chính những công cụ, nguồn lực hoặc suy nghĩ đã đẩy ta vào tình thế đó. Một lần nọ, tôi tìm thấy trong hiệu sách một cuốn có nhan đề Những câu chuyện một phút đọc trước khi đi ngủ. Nó dành cho các vị phụ huynh thường hay đầu tắt mặt tối, không có đủ thời gian dành cho đứa con thân yêu của mình! https://thuviensach.vn 9 Th e po w e r o f pa u s e Quyển sách này không chỉ đề cập những điều chúng ta cần làm, mà cả những điều chúng ta không nên làm. Liệu tôi có thể trở thành một người tốt hơn không phải bằng cách thêm vào mà là bớt đi? Có 2 loại tạm dừng: Một loại mang tính thụ động, như: Tôi ngưng lại, tôi bỏ cuộc, tôi làm thinh…; còn loại kia mang tính chủ động, như: Tôi chú ý, tôi tỉnh táo, có ý thức trong lúc này, tôi có trách nhiệm với cuộc đời tôi đang sống... Nhận thức của con người có sức mạnh vô cùng to lớn. Mỗi một lựa chọn ta đưa ra có thể tạo ra sự khác biệt trên thực tế. Việc lựa chọn tạm nghỉ sẽ mang đến cho ta… Sức mạnh chú ý Theo cách hiểu của người Do Thái, Sabbath là ngày tạm dừng, ngày nghỉ ngơi, là ngày chúng ta “ăn mừng” về thời gian chứ không phải về không gian. Trải qua sáu ngày trong không gian làm việc ngột ngạt, áp lực nên Sabbath là ngày cho phép ta điều chỉnh, hướng mình trở về với thực tại trải đầy những khoảnh khắc thiêng liêng. Sức mạnh tập trung Bức ảnh Gandhi ngồi cùng chiếc guồng quay sợi là hình ảnh thể hiện trọng tâm tư tưởng san bằng mọi 10 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g khác biệt xã hội của ông. Guồng quay sợi đã luôn nhắc nhở Gandhi về bản thân và những điều thiết thực trong cuộc sống. Khi quay bánh xe, ông kháng cự lại mọi thế lực xung quanh, những thế lực đang cố tình bóp méo những hiểu biết của ông về bản thân mình. Sức mạnh để giữ bình tâm trong khoảnh khắc hiện tại Khi ta cảm thấy căng thẳng vì bị giục giã, đó là lúc ta đưa ra quyết định phụ thuộc vào những điều kiện bên ngoài. Ta bị điều khiển, chi phối bởi nhu cầu phải vội vã để gây ấn tượng, song nó chỉ khiến ta rơi vào trạng thái điên cuồng, quẫn trí. Còn khi ta nói: “Không, việc này có thể gác sang một bên để giải quyết sau”, ta biết mình còn có những giá trị khác ngoài những thứ bề ngoài kia. Ta được phép hiện hữu, được phép nắm lấy hiện tại thiêng liêng này. Sức mạnh lắng nghe Một cậu bé có lần nói với mẹ: “Mẹ ơi, nghe con này, nhưng lần này mẹ hãy nghe bằng mắt nhé!”. Bản chất của lắng nghe chính là hiện diện. Khi vội vã, ta không thể có cái nhìn toàn diện về sự vật, hiện tượng xung quanh. Lúc đó ta chỉ bó hẹp sự tập trung của mình vào những gì ta muốn nhìn và muốn nghe. Việc tạm dừng giúp ta dừng lại để nhìn, nghe, hoặc nhận ra sự vật đúng với https://thuviensach.vn 11 Th e po w e r o f pa u s e bản chất vốn có chứ không phải theo cách ta mong nó là như vậy. Sức mạnh để nhìn, nghe, nếm, chạm và ngửi – thưởng thức trọn vẹn cuộc sống Với tôi, sự màu nhiệm của nhà thờ không thể hiện nhiều qua những linh ảnh, tiếng nói vang vọng từ không trung hay năng lực chữa lành đột nhiên đến với ta từ cõi xa xăm nào, mà là ở chính nhận thức thanh cao, đẹp đẽ của ta. Vì vậy những gì mắt ta nhìn thấy, tai ta nghe được trong mỗi khoảnh khắc đều luôn là về chính chúng ta. - Willa Cather Sức mạnh để nhận biết và trân quý nét độc đáo của bản thân Mỗi người chúng ta là đứa con đặc biệt, độc đáo của Đấng Tạo hóa. Khi nhân dạng bản thân tôi bắt nguồn từ nhận thức đó, tôi không còn định nghĩa mình bằng những thứ mình đạt được, những thứ mình tiêu thụ, tôi tiến nhanh đến mức nào, tôi bận rộn ra sao, hay tôi kiếm được bao nhiêu. Tôi sống cuộc sống này chứ không phải cuộc sống nào khác. Tôi sống với thái độ chấp nhận, chứ không sống để được người khác chấp nhận. Đây chính là sự gợi nhắc thiêng liêng, rằng chúng 12 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g ta sống theo kiểu từ nội tâm hướng ra bên ngoài, từ nơi mà Thomas Kelly gọi là “trung tâm thánh thiện”… nơi tràn đầy “sức mạnh, bình an, thanh thản, hòa hợp và tự tin”. Chúng ta cần cẩn thận để không tiêu pha cả những khoảnh khắc tạm dừng của mình, không xem trải nghiệm như một món hàng có thể trao đổi, mua bán, hoặc xem việc tạm dừng như là thứ cần được đong đo tính toán. Đừng giống như người đàn ông nọ nhắn nhủ với bác sĩ rằng: “Tôi muốn học cách nghỉ ngơi thư giãn, nhưng phải là sự nghỉ ngơi thoải mái hơn, nhanh hơn bất cứ sự nghỉ ngơi nào của người khác trước đây”. Vì vậy, hãy trải nghiệm khoảnh khắc tạm dừng mỗi ngày hoặc mỗi tuần. Bạn sẽ tìm thấy hình ảnh mới mẻ về bản thân hoặc khám phá lại chính mình, con người bấy lâu nay bị lẩn khuất giữa những ồn ào, huyên náo và tất bật của cuộc sống. Bạn sẽ nhận thấy ở mình một con người chú tâm hơn, hiện hữu nhiều hơn và tràn trề năng lượng sống - một con người sống trọn vẹn, thật sự. Sử dụng cuốn sách này như thế nào? Tôi là người làm vườn, vì vậy tôi liên hệ nhiều tới chuyện làm vườn và thiên nhiên nói chung. Vì thế nội dung sách được sắp xếp theo trình tự các mùa, bắt đầu với Thu sớm và kết thúc với Hè muộn. Dù là mùa đông https://thuviensach.vn 13 Th e po w e r o f pa u s e hay mùa xuân, phần sớm và muộn trong các mùa luôn khác nhau, để lại trong ta những suy nghĩ và cảm nhận khác nhau về sự vật. Những câu chuyện trong các chương này đều nhằm giúp bạn thực hành Tạm dừng – một tiến trình thuộc về nội tâm, không xảy ra cùng lúc mà thường đi qua các giai đoạn. Vì vậy trong mỗi một mùa, các câu chuyện được sắp xếp theo một dòng chảy, như một chu trình thông thường của nội tâm. Nhận ra Nhu cầu, Khát vọng của bản thân Tìm đến Nơi trú ẩn bình yên Khám phá Điều bình dị thiêng liêng Thỏa nguyện Lựa chọn để Trở thành Tận hưởng sự Tự do, Hoan hỉ Xin lưu ý rằng các câu chuyện trong mỗi mùa không tuân theo quy trình này một cách cứng nhắc. Nhiều khi một câu chuyện có thể đề cập đến Điều bình dị thiêng liêng, nhưng cũng có lúc nhắc đến việc lựa chọn để Trở thành. Nếu bạn muốn trải nghiệm sự Tự do, hãy tìm đọc câu chuyện cuối cùng của mùa, trong mục Tự do/Hoan hỉ. 14 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g Tôi chia các câu chuyện theo mùa bởi vì rất nhiều người thích tuân theo trình tự các mùa trong năm. Và tôi cũng phân loại các câu chuyện theo kiểu tâm trạng hay các giai đoạn nội tâm. Hãy chọn và sử dụng chúng theo cách bạn thấy phù hợp. Cuốn sách này là của bạn, nó giúp bạn tạm nghỉ bất kể bạn đang ở mùa nào hay đang mang tâm trạng nào. - Terry Hershey https://thuviensach.vn 15 H ãy để tâm hồn bắt kịp thể xác S ự xao lãng khiến ta đánh mất sự đồng hành với chính mình 24 giờ mỗi ngày. - Pascal Một du khách người Mỹ lên kế hoạch cho chuyến đi thám hiểm dài ngày ở châu Phi. Vốn là một người cứng nhắc, tủn mủn, anh ta thận trọng mang theo bản đồ, vạch ra thời gian biểu và lịch trình rõ ràng. Anh thuê một vài người thuộc bộ lạc địa phương tham gia hành trình để mang vác đống hành lý cồng kềnh và những thứ “cần thiết” của anh. Buổi sáng đầu tiên, họ tỉnh dậy rất sớm, đi rất nhanh và đi được khá xa. Buổi sáng thứ hai, thứ ba cũng vậy, nên anh chàng người Mỹ kia có vẻ hài lòng. Nhưng đến buổi sáng thứ tư, những người bản địa https://thuviensach.vn 16 s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g không chịu đi nữa. Họ chỉ ngồi dưới gốc cây. Anh ta tức giận quát tháo: “Thật lãng phí thời gian. Ai có thể nói cho tôi biết chuyện gì đang xảy ra ở đây không?”. Người phiên dịch trả lời: “Họ đang chờ tâm hồn bắt kịp với thể xác”. Trong cuốn sách The Solace of Open Spaces, Gretel Ehrlich đề cập đến ý tưởng không gian tĩnh lặng có thể chữa lành, mang lại sự tỉnh táo, sáng suốt. Tĩnh lặng không phải là sự trống rỗng, mà là sự tràn đầy. Nó cho phép tâm trí suy nghĩ hiệu quả, không cần đưa ra lý lẽ bào chữa nào. Nó cho phép chúng ta phục hồi lại những phần nội tâm đã bị phân mảnh trong suốt một tuần qua. Ngồi yên là một nỗ lực tinh thần. Ngồi yên là cách thực hành Sabbath, có nghĩa là… buông rời, rũ bỏ dừng lại nghỉ ngơi dành thời gian để khơi thông dòng tư tưởng, cảm xúc tương giao với Tạo hóa. https://thuviensach.vn 17 Th e po w e r o f pa u s e Thực hành tạm nghỉ Tìm cho mình một không gian riêng để thực hành tĩnh lặng (nếu ở ngoài vườn thì rất tuyệt!). Đến đó ngồi ít nhất một lần mỗi ngày để dừng lại, buông bỏ hết tất cả, để cho “tâm hồn bắt kịp thể xác”. 18 https://thuviensach.vn PHẦN 1 Đầu đông https://thuviensach.vn 19 https://thuviensach.vn Nhu cầu/Khát vọng 1 Sợ hãi & Nhảy múa Xem mình nhảy múa là cách lắng nghe tiếng nói trái tim mình. - Ngạn ngữ Hopi(1) Vào những năm 1930 khi Gillian còn là một đứa trẻ, các giáo viên của cô bé lo lắng về khả năng tiếp thu, học hỏi của cô. Cô bé là một trong những học sinh kém tập trung và ít chịu ngồi yên. ADHD(2) khi đó chưa được coi là một triệu chứng y học, vì thế Gillian bị gán cho biệt hiệu là “khó bảo”. Bố mẹ cô bé vô cùng buồn khổ vì chuyện này. (1) Hopi là một tộc người Da đỏ sống trong vùng bảo tồn ở bang Arizona, Mỹ. (2) ADHD là từ viết tắt của Attention Deficit Hyperactivity Disorder – Chứng rối loạn không tập trung & hiếu động ở trẻ. https://thuviensach.vn 21 Th e po w e r o f pa u s e Một chuyên viên tham vấn tâm lý học đường sắp xếp cuộc gặp với Gillian và bố mẹ cô bé để trao đổi về các giải pháp. Suốt buổi gặp, Gillian nhấp nhỏm ngồi trên đôi tay mình, trông cô bé như đang gò ép mình theo khuôn phép, cố gắng hành xử sao cho tự nhiên và ngoan ngoãn. Cuối cùng chuyên gia tâm lý đề nghị gặp riêng bố mẹ Gillian bên ngoài văn phòng. Trước khi ra khỏi phòng, ông ta bật đài lên. Âm nhạc tràn ngập căn phòng. Từ ngoài cửa, vị chuyên gia đề nghị bố mẹ Gillian quan sát con gái họ. Không còn ngồi yên nữa, Gillian bắt đầu di chuyển khắp phòng theo tiếng nhạc – tự do, không buồn phiền, đầy sung sướng. – Ông bà thấy đấy. – Chuyên viên tâm lý nói với cha mẹ Gillian. – Con gái ông bà không bị bệnh. Cô bé là một vũ công. Câu chuyện này có thể đã đi theo hướng khác nếu Gillian bị kết luận là mắc bệnh và được chữa trị. Thay vào đó cô bé được tự do sống đúng theo bản năng của mình. Và kết quả là sau này Gillian trở thành một vũ công tài ba trên sân khấu, trên phim ảnh và là biên đạo múa xuất sắc cho các vở diễn kinh điển như Cats https://thuviensach.vn 22 s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g (Những chú mèo) và The Phantom of the Opera (Bóng ma trong nhà hát). Gillian bé bỏng, “khó bảo” ngày nào đã trở thành Gillian Lynne vĩ đại. Xét về khía cạnh nội tâm, mỗi chúng ta đều là vũ công. Đó là phần con người trong ta ứng đáp, tương tác một cách thoải mái, nhịp nhàng theo giai điệu của cuộc sống phong phú này. Nhưng trên đường đời, ta dần đánh mất khả năng ấy. Ta chọn cách sống phòng thủ, khép kín. Những nỗi sợ hãi của bản thân hay của người khác áp đặt lên ta, hạn chế khả năng vốn có của ta, thậm chí chèn lấp cả con người đích thực của ta cùng những năng khiếu mà ta có thể cống hiến cho đời. Nhảymúa có nghĩa là cởi mở tấm lòng đón lấy cuộc sống với thái độ không dè dặt, không sợ hãi. Giống như khi đứa trẻ bốn tuổi được hỏi: Cháu có biết hát không? – Nếu cháu không biết lời, cháu sẽ tự tạo ra lời. Cháu biết chơi nhạc không? – Chỉ cần một cái hộp giấy và cái que là chơi được thôi. Cháu biết nhảy không? – Hãy xem đây! Nhưng nếu hỏi người lớn những câu tương tự: Anh biết hát chứ? – Chỉ trong nhà tắm thôi, sau đó là “tắt đài”. Anh biết chơi nhạc không? – Hồi đó thì có. https://thuviensach.vn 23 Th e po w e r o f pa u s e Anh nhảy được chứ? – Với điều kiện là không có ai cười. Tiếng nhạc rộn ràng từ một ban nhạc Latin đang chơi điệu salsa. Mới tập tành làm quen với sàn nhảy nên tôi nhận thức rõ nỗi sợ hãi của mình, biết rằng bước di chuyển chân trái có thể làm tôi trông như thằng ngốc. Nhưng khi nhìn sang những người khác, tôi thực sự bị mê hoặc. Họ thả hồn theo tiếng nhạc, cơ thể họ uốn éo thật uyển chuyển. Người phụ nữ dạy tôi nói với giọng đều đều: “Đừng nhăn nhó. Anh đang nhăn nhó đấy.” – quả thực tôi thường chau mày lại mỗi khi tập trung. Phải thừa nhận là trông tôi chẳng giống như đang khiêu vũ chút nào, mà là chú ý đếm các bước chân. Tôi đã không để cho tinh thần mình hoàn toàn thư thái; chỉ đơn thuần là mở lòng ra để xúc cảm từ trái tim dẫn dắt tôi di chuyển. Tôi học được hai bài học từ câu chuyện của Gillian: Một là, ta không phải là những biệt hiệu, những nhãn mác mà mọi người gán ghép như “khó tính”, “khó bảo” hay “kỳ cục”. Nhịp bước theo giai điệu (tiếng nói) của Tạo hóa, Cội nguồn Ân phúc chính là lựa chọn vượt qua nỗi sợ hãi. Chúng ta vượt qua nỗi sợ hãi bằng cách đáp lại tình yêu thương của Tạo hóa. Cha mẹ và chuyên gia tham 24 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g vấn tâm lý của Gillian thể hiện tình yêu thương đối với cô bằng cách để cho cô được lựa chọn, để rồi trở thành con người sinh ra vốn như thế. Trong khoảnh khắc tĩnh tại của giây phút tạm dừng, chúng ta nghe thấy lời nhắn nhủ đầy yêu thương của Đấng Tạo hóa và cảm nhận được sự tự do, giải thoát. Nhảymúa là sự tương tác, giao hòa với tình yêu đó, làm trái tim nội tâm ta đập lên những nhịp đầy sức sống và không sợ hãi. Theo như Robert Capon đã từng nói: “Nỗi sợ khiến con người phải sống như học trò bị dạy sai cách chơi đàn. Vì quá lo lắng về những sai sót có thể mắc phải nên chúng ta không chú ý nghe nhạc mà chỉ cố đánh cho đúng nốt”. Hai là, ta không nghe thấy tiếng nói ân phúc, hay lời mời “khiêu vũ” của Tạo hóa khi cuộc đời ta tràn ngập những ồn ào, vội vã; khi ta phí hoài thời gian, công sức, không ngừng lo sợ tiếng đời. Điều này cho tôi thêm một lý do thích đáng để tạm nghỉ và để cho giai điệu thiêng liêng của cuộc đời mời gọi mình. Lời truyền cảm Nhảy múa, khi bạn cởi mở Nhảy múa, nếu bạn xé bỏ vết băng Nhảy múa giữa cuộc chiến đấu https://thuviensach.vn 25 Th e po w e r o f pa u s e Tinh thần nhảy múa tràn dâng trong máu bạn Nhảy múa, khi bạn hoàn toàn tự do. - Dancing with Joy, Rumi Thực hành tạm nghỉ Hãy mở loại nhạc bạn thực sự yêu thích và nghe một lát. Kể tên những điều khiến bạn sợ hãi trong lúc âm nhạc đang dìu dắt bạn. Sau đó, hãy để tâm tới âm nhạc và hình dung nỗi sợ hãi đang được thả bay theo những âm thanh tuyệt đẹp đó. 26 https://thuviensach.vn Nơi trú ẩn bình yên 2 Hai không gian T hời gian Sabbath là một giải pháp mang tính cách mạng ngăn ngừa những tác hại khi làm việc quá sức, bởi vì nó đề cao ý nghĩa và tính thiết thực của việc nghỉ ngơi… Trong thời gian Sabbath, chúng ta buông tay cày, để cho mặt đất tự chăm sóc mọi thứ, còn mình thì tận hưởng niềm an lạc, cảm giác được nghỉ ngơi. - Wayne Muller Mỗi ngày sau khi tan học, về đến nhà, con trai của một giáo sĩ Do Thái nổi tiếng thường đặt ba lô lên bàn trong phòng ăn rồi ra khỏi nhà bằng cửa sau, lao vào khu rừng phía sau nhà. https://thuviensach.vn 27 Th e po w e r o f pa u s e Lúc đầu, vị giáo sĩ ít để ý tới hành động đó của cậu con trai. Nhưng sự việc cứ tiếp diễn mỗi ngày, rồi mỗi tuần. Hàng ngày, cậu bé vào rừng đến gần nửa tiếng. Bắt đầu đâm ra lo ngại, Rồi một ngày nọ ông hỏi con: – Này con trai. Cha để ý thấy hàng ngày con đều ra khỏi nhà và đi vào rừng. Con đang làm gì ở đó vậy? – Thưa cha, – cậu con trai trả lời, – không có gì phải lo lắng đâu ạ. Con vào rừng để cầu nguyện. Chỉ ở trong rừng con mới nói chuyện được với Đấng Toàn Năng. – Ồ! – Vị giáo sĩ nói, hoàn toàn nhẹ lòng. –Nhưng là con của một giáo sĩ, con nên biết rằng Người ở đâu thì cũng là một thôi. – Vâng, thưa cha. Con biết rằng Người là một ở mọi nơi. Nhưng con thì không. Bằng bản năng, cậu bé biết có hai không gian và cả hai đều quan trọng. Trong một không gian, chúng ta lao động, sản xuất, hoàn thành nhiệm vụ, hành động và bận rộn. Đó là không gian cần thiết. Ở đây tôi nhận được sự tưởng thưởng – những cái vỗ lưng, trả lương, những lời khen ngợi. Tôi thấy thoải mái trong vai trò này. 28 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g Còn ở không gian kia, chúng ta tìm thấy sự yên tĩnh, không gian dành cho việc chiêm nghiệm, cầu nguyện, trầm tư mặc tưởng, không gian để phục hồi, khơi gợi sức mạnh của sự tạm nghỉ và nếu may mắn thì cả giấc ngủ cũng không vướng bận. Không gian thứ hai này là không gian Sabbath – một không gian ít khi được khuyến khích trong cái thế giới bận rộn, lệ thuộc, đòi hỏi từ nhau, ưa chuộng hình thức bề ngoài, mong muốn mọi thứ diễn ra chớp nhoáng. Tôi tin rằng trong sâu thẳm tất cả chúng ta đều biết tầm quan trọng của không gian Sabbath. Mỗi người đều có không gian đó, chỉ là ta không biết gọi nó là gì. Kết quả là ta thường thiếu quan tâm đến nó, không dành cho nó sự ưu tiên đáng có. Không gian Sabbath hay không gian cho sự tĩnh tại nội tâm không cần phải là một khu rừng vắng vẻ. Đó có thể là khu vườn, chỗ ngồi đằng sau tay lái, trên xích đu, bên bờ sông hoặc bờ hồ, hay tại đài phun nước trong công viên. Không gian Sabbath có thể là một góc đặc biệt trong nhà bạn, góc kín nào đó trong thư viện hay là cái ghế trong quán cà phê bạn ưa thích. Dù cho không gian Sabbath ở đâu, bạn và tôi đều có thể biết ơn sự thông thái của cậu bé con trai vị tu sĩ Do Thái. Cậu bé biết rằng điều quan trọng không phải https://thuviensach.vn 29 Th e po w e r o f pa u s e là không gian vật chất mà hơn hết, cậu là ai khi cậu bước vào không gian đó. – Con tới đó, – cậu bé nói với cha mình, – để lắng nghe. Lời truyền cảm Chúa dẫn tôi tới những vùng nước lặng để cứu rỗi linh hồn tôi. - Thánh vịnh 23 Thực hành tạm nghỉ Tìm một không gian giúp bạn lắng nghe hoặc không gian để tạm dừng. 30 https://thuviensach.vn Điều bình dị thiêng liêng 3 Rửa bát Chúa J esus biết được sứ mệnh của mình trong khi đốn gỗ và đóng ghế, giường, tủ. Ngài đến với thế gian này trong vai trò là người thợ mộc để chỉ cho ta thấy rằng mọi việc ta làm đều có thể đưa ta đến với tình yêu của Đ ấng Tạo hóa. - Paulo Coelho Bạn tôi, Tim Hansel, viết một cuốn sách về kỹ năng làm cha mẹ. Anh ta hỏi mấy cậu con trai: “Này các cậu bé, làm sao các con biết là bố yêu các con?”. Anh nghĩ bọn trẻ sẽ nói: “Nhớlúcbốđưa bọn con đi Disney World đến tận 10 ngày”, nhưng chúng không nói thế. Hoặc: “Nhớ hồi Noel bố mua cho chúng con bao nhiêu là quà!”, song chúng cũng không nói vậy mà lại bảo: “Bố ơi, bọn con biết bố yêu bọn con khi chúng ta vật nhau”. https://thuviensach.vn 31 Th e po w e r o f pa u s e Tim nhớ có hai lần anh trở về nhà muộn, mệt lử cả người và bụng đói cồn cào nhưng bọn trẻ cứ giật giật ống quần của anh và nằn nì đòi chơi với chúng. – Thế là tôi cuộn người, lăn trên sàn nhà, hướng về phía bếp, – anh nói, – chỉ là để chúng tránh đường ra thôi. Vậy là Tim đã hiểu. Ngay giữa sự việc tưởng chừng bình thường, tẻ nhạt là cuộc sống thực sự. Niềm vui chân thực, tình yêu thương, tình thâm, điều thiêng liêng, ân phúc – tất cả đều đan xen vào những sự việc bình thường ấy. “Nhưng”, Tim xót xa, “tôi đã bỏ quên nó bởi tôi chỉ chăm chú vào Disney World và lễ Giáng sinh thôi”. Disney World và Giáng sinh chẳng có gì là sai. Chúng cũng có ý nghĩa đấy thôi, vì điều thiêng liêng vẫn luôn hiện hữu trong mọi sự kiện, mọi nơi chốn bình thường, trong những “khoảnh khắc đấu vật”, trong mỗi món quà nhỏ, những niềm vui bình dị, có cả trong những tạo vật được xem là kém cỏi, không hoàn thiện, dễ tổn thương. Phàm tục không phải là điều tương phản với sự thiêng liêng, thánh thiện. Chúng ta đã sai lầm khi chia thế giới thành hai nửa: thánh thiện và phàm tục. Sở dĩ có sự chia tách như vậy là vì lòng người đang chất chứa nỗi phẫn uất, thất vọng. 32 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g Tôi nhớ lúc ngồi ở nhà thờ Benedictine để cầu nguyện cuối ngày. Đó là khoảng thời gian dài – 10 phút hoặc hơn – ngồi trầm tư mặc tưởng trong thinh lặng, nhưng tâm trí tôi vẫn mải đuổi theo cuộc hội thoại trước đó về một cuộc trò chuyện tồi tệ, khó chịu. Vậy là tôi đã dùng 10 phút suy niệm của mình để nghĩ xấu về người kia; theo một cách tinh vi, những suy nghĩ tiêu cực của tôi giống như lời nguyền khiến cho người ấy thêm khốn khổ. Để rồi sau đó tôi cảm thấy tội lỗi khi đã phí phạm thời gian vốn dành để suy ngẫm. Sự rối loạn cảm xúc và cơn giận trong tôi bị kích động bởi nhu cầu muốn thoát khỏi nơi trần tục này, nơi con người vẫn còn những suy nghĩ tiêu cực và mặc cảm tội lỗi. Tôi đã không thể coi đây cũng đồng thời là nơi để cầu nguyện, tương giao với Suối nguồn Hoan lạc, Bình an và Hạnh phúc viên mãn. Chúng ta thường có xu hướng né tránh hiện thực nên đã bỏ lỡ những điều kỳ diệu trong cuộc sống. Nhưng đến khi nhận ra điều kỳ diệu, ta lại cố gắng đưa nó vào dự án 5 bước để tạo ra những “Khoảnh khắc Đấu vật” mà không chịu nghỉ ngơi thoải mái giữa Suối nguồn Ân phúc. Nói cách khác, có sự tự do trong món quà mang tên “thời gian đấu vật” này. Không cần tạo ra khoảnh khắc, chỉ cần sống trọn vẹn trong khoảnh khắc đó. Không cần tìm ý nghĩa của khoảnh khắc, tôi cứ đón nhận nó. https://thuviensach.vn 33 Th e po w e r o f pa u s e ~ ~ Thiền sư Triệu Châu là vị thiền sư nổi tiếng thời nhà Đường, Trung Quốc. Lần nọ, một tăng sinh đến gặp thiền sư Triệu Châu ngay bữa ăn sáng và nói: – Con vừa nhập thiền thất. Xin thầy hãy chỉ dạy cho con. – Con đã ăn cháo chưa? – Triệu Châu hỏi. – Bạch thầy, con đã ăn rồi. – Vị tăng sinh đáp. – Vậy con nên đi rửa bát của con đi. Nghe xong, người tăng sinh bỗng nhiên tỏ ngộ(3). Thực hành tạm nghỉ Tuần này, hãy thực hiện những công việc “trần tục” như rửa bát, nhổ cỏ, đi xe buýt, dắt chó đi dạo. Coi những việc làm đó như là một dạng cầu nguyện, tương giao với Tạo hóa Nhiệm màu. (3) Mọi người thường nghĩ thiền định là tĩnh lặng, thụ động, không làm gì cả. Thế nhưng trong thiền tập, sẽ có lúc ta phải ngồi dậy, rời khỏi tấm đệm và làm điều gì đó. Cần có sự cân bằng giữa sự yên tĩnh và hoạt động thường nhật (như rửa bát đĩa, nấu ăn, quét dọn…). Trong khi làm như vậy, chúng ta có thể sống sao cho tất cả mọi việc đều là cơ hội giúp học hỏi và phát triển bản thân. 34 https://thuviensach.vn Thỏa nguyện 4 Quà tặng của mặt tr ăng N ơi nào không có tình yêu, hãy mang tình yêu tới rồi bạn sẽ tìm thấy nó. - Thánh John Thánh Giá Ryokan là vị thiền sư sống vô cùng giản dị trong một căn chòi nhỏ ở nơi hẻo lánh. Một đêm nọ, có tên trộm lẻn vào căn chòi của ông nhưng chẳng thấy có gì đáng giá để lấy. Vừa lúc đó Ryokan trở về và bắt gặp anh ta trong nhà. – Có lẽ anh đã đi cả chặng đường xa để đến thăm ta. – Vị thiền sư nói với tên trộm đang vỡ mộng. – Anh không nên ra về tay trắng. Hãy lấy quần áo của ta làm quà đi này. https://thuviensach.vn 35 Th e po w e r o f pa u s e Tên trộm tỏ ra bối rối. Nhưng rồi hắn cũng cầm lấy quần áo và chuồn vào bóng đêm. Ryokan mình trần ngồi ngắm trăng. “Tội nghiệp anh bạn!”, ông trầm ngâm, “Giá mà ta có thể tặng anh ta vầng trăng tuyệt đẹp này!”. ~ Đôi khi chúng ta có cảm giác giống như tên trộm kia. Đứng trong nhà mình, đứng trước mặt người khác, giữa đám đông hay chỉ một mình và tìm kiếm điều gì đó nhưng lại không thể tìm thấy. “Tôi đã bỏ lỡ điều gì? Tôi đang mong ước điều gì mà lại thấy mình trong tình cảnh vội vã, lộn xộn này?”, tôi tự hỏi mình. Thế là tôi chạy quanh tìm kiếm, cầu cứu Đấng Tối cao, hoặc tung xúc xắc cầu may như một đứa trẻ. Nhưng càng làm vậy, tôi càng bối rối hơn và thấy thất vọng hơn. Trong tâm trạng rối bời, tôi không thể nhận ra mình đang đứng giữa ân điển diệu kỳ. Ngay lúc tôi băn khoăn về thứ mình đang tìm kiếm chính là lúc tôi đã ở ngay thời khắc hiện tại thiêng liêng. Một tuần trước, tôi cùng vợ và con trai ra khỏi nhà trước bình minh. Tôi bước về phía đầu ô tô, kéo thùng 36 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g rác ra đường. Tình cờ tôi liếc nhìn về phía đông bầu trời, nơi vầng trăng đang là một hình lưỡi liềm bạc treo trên bầu trời xanh thẳm. Cảnh tượng chỉ diễn ra trong một khoảnh khắc nhưng thật quyến rũ. Và dù với lý do gì, nó cũng tạo cảm giác yên lòng. Tôi dừng lại. Quả thật là hai chân tôi không di chuyển nữa. Lúc này hình ảnh ấy đang hiện rõ, và bằng cả trái tim mình, tôi biết cảnh tượng này là vô cùng quan trọng, không thể bỏ lỡ. Tôi đã nhận món quà này từ mặt trăng. Khi bình minh tìm đến, bầu trời buổi sáng là một cảnh tượng lộng lẫy. Mây xếp thành tầng như chiếc bánh nhiều vân cẩm thạch. Ở những chỗ khác, mây như lớp vải cuồn cuộn dâng lên, điểm một khe hở để lộ nền trời xanh mềm mại. Khi những tia sáng phía sau dầy lên, đám mây kết lại như một khối cẩm thạch chạm trổ. Và chùm sáng phía dãy Cascade trông như một trái quýt chín. Cảnh tượng thiên nhiên đóng vai trò như một liều thuốc bổ làm cho con người ta cảm thấy hạnh phúc, yêu đời hơn. Bộ trang trí cây Noel đang được bán chạy, các cửa hàng đã bắt đầu chào mời khách hàng tới mua những món quà tuyệt vời. https://thuviensach.vn 37 Th e po w e r o f pa u s e Ở nhà thờ, chúng ta sắp bước vào Mùa vọng (4 tuần trước lễ Giáng sinh). Mùa vọng có nghĩa là chờ đợi ai hay điều gì đó rất quan trọng sẽ tới. (Nó khác với việc xếp hàng mua sắm vào dịp Giáng sinh. Và đừng bảo tôi phải nhắc về bãi đậu xe, nơi tôi phải đảo tới 5 vòng tại trung tâm thương mại Bellevue Square, hạ cửa sổ ô tô xuống, nặng lời đáp trả những câu chúc mừng Giáng sinh và gào lên át tiếng nhạc Jingle Bells). Chúng ta đang đợi điều gì đó tới. Nhưng cuộc sống hiện đại nói rằng: “Đừng để mình rảnh rang trong lúc chờ đợi”. Thậm chí trong các nhà thờ, chúng ta cũng đề cao sự bận rộn và tạo ra “những chương trình giật gân với nhiều hoạt động gây sốt” (nguyên văn của Thomas Kelly). Các kế hoạch cho Mùa vọng ở nhà thờ có tới 3, 4 hoạt động mỗi tuần. Rất nhiều thứ để lựa chọn nhưng kỳ lạ là chúng ta vẫn cảm thấy, giống tên trộm kia, tay trắng. Tôi nhớ lâu rồi, có một đôi bạn trẻ đi tìm phòng trọ. Họ tìm đến một nhà trọ hạng vừa. Nhưng điều gì chờ đợi họ? Một chuồng gia súc trống rỗng, chẳng có gì ngoài rơm, ánh sao và những bài hát của các thiên thần. Tôi tự hỏi điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta làm thông báo này ở nhà thờ: “Có rất nhiều hoạt động trong Mùa vọng; vì vậy chúng tôi khuyên bạn chỉ nên chọn một”. 38 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g Bạn sẽ làm gì vào Mùa vọng này? Tôi thì đang ngồi không. Thật sự ngồi không. Rốt cuộc, Mùa vọng nghĩa là chờ đợi. Nghĩa là ngồi yên. Khi nghĩ về khoảnh khắc trước bình minh tôi đã chứng kiến, tôi ước gì có thể tặng bạn món quà là mảnh trăng lưỡi liềm đó. Lời truyền cảm Bất động và nghỉ ngơi với Đ ấng Tạo hóa; chờ đợi Người và kiên nhẫn dựa vào Người. - Thánh vịnh 37 Thực hành tạm nghỉ Nếu có thể hãy nhìn lên mặt trăng. Ngắm nghía nó và hít thở chậm rãi. Nghĩ rằng ánh trăng đang tưới tắm lên toàn bộ cuộc đời bạn – kể cả những phần chưa được tạo ra và chưa hoàn thiện. https://thuviensach.vn 39 Trở thành 5 Những nguyên tắc mới K hông thể giải quyết một vấn đề với cùng cấp độ ý thức đã tạo ra nó. - CarlJung Một người bạn viết cho tôi thế này: Terry thân mến, chắc anh sẽ rất vui khi biết khoảng hai tuần trước, có người đã hủy bỏ bữa trưa và thế là tôi có một tiếng đồng hồ thật rỗi rãi. Tôi dừng lại, nhâm nhi một tách cà phê, không đọc, viết, lên danh sách công việc hay gọi điện thoại. Tôi không làm gì cả. Tôi không nghĩ là có lúc nào đó tôi chẳng làm gì như vậy. Ngạc nhiên thật đấy! Sau đó tôi cảm thấy thật sự khác biệt. Thoải mái và bình yên hơn. Cuối cùng tôi cũng hiểu điều anh thường nói. Nhưng đây là câu https://thuviensach.vn 40 s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g hỏi lớn của tôi – Làm sao để tiếp tục không làm gì? Chuyện này chẳng dễ đâu. Tôi đã cố gắng mà chưa thể thực hiện nó mỗi ngày. Không làm gì có lẽ là việc làm khó nhất. Anh đã viết về điều đó chưa? Anh có từng lên kế hoạch dành khoảng một giờ mỗi ngày để không làm gì không? Giúp tôi nhé! Rõ ràng chúng ta phải đối mặt với nghĩa vụ (thường nặng nề) phải làm việc liên tục – “Tôi có thể làm gì đây?”. Có lẽ tôi nên viết một cuốn sách về 5 bước để Tạm dừng hiệu quả. Tư duy của người phương Tây luôn đòi hỏi phải đưa ra giải pháp, quyết định. Chúng ta căng thẳng vì sở hữu quá nhiều, làm việc quá nhiều và bị bội thực thông tin. Vậy giải pháp là gì? Chúng ta lại chất thêm thứ khác – một giải pháp nữa! – vào cuộc sống của mình. Bạn đã thấy quá tải chưa? Quá sức? Quá ngợp? Thế thì bạn phải mua cuốn sách này! Chúng ta quan niệm rằng sống cân bằng là một kỹ thuật, một chiến lược. Sẽ đơn giản hơn nhiều nếu có thể hóa giải trạng thái khó chịu về mặt tinh thần, cảm xúc như cách ta xử lý những đoạn nối ống nước cứng đầu – chỉ việc lấy búa đập lên nó, càu nhàu, và tất nhiên cũng kèm theo những ngôn từ không được khuyến khích. https://thuviensach.vn 41 Th e po w e r o f pa u s e Nhưng khi nghĩ lại, việc thêm vào một giải pháp nữa – nhằm giảm bớt căng thẳng do phải làm quá nhiều việc – phát huy hiệu quả chẳng khác gì cách đập búa vào ống nước. Do đó, ta cần đối diện với vấn đề quá tải bằng một tiến trình khác, chứ không phải bằng tiến trình (nguyên nhân) đã gây ra chúng. Liệu có thể thay đổi cách sống bằng việc bớt đi chứ không phải thêm vào? Về điểm này, chúng ta có thể học hỏi từ đức khoan dung của người Amish(4). Sau vụ nổ súng ở trường West Nickel Mines – nơi có 10 đứa trẻ Amish bị bắn, 5 em trong số đó đã chết ngay tại ngôi trường – cộng đồng người Amish đã hàn gắn vết thương bằng cách tha thứ cho kẻ nổ súng và vẫn tiếp xúc với gia đình hắn (hắn sống một mình, bỏ mặc vợ con). Thái độ tha thứ, được đồng thuận trong toàn cộng đồng người Amish, khiến mọi người pha trộn nhiều cảm xúc vừa e ngại, vừa sững sờ, kính phục. Và trong một số trường hợp, thái độ này gieo vào lòng người nỗi hoài nghi. Khi được phỏng vấn, một bà cụ Amish nói: “Ý anh là có người nghĩ rằng chúng tôi họp nhau lên kế hoạch để tha thứ sao?”. Nói cách khác, cách hành xử của họ (4) Người Amish là tên gọi một nhóm người từ Đức, Thụy Sĩ di cư sang Mỹ, Canada vào thế kỷ 17 do các lý do tôn giáo. Theo tín ngưỡng tôn giáo của người Amish thì việc họ sống tách khỏi công nghệ, máy móc hiện đại là cần thiết để giữ gìn truyền thống gia đình và niềm tin với Đức Chúa. Cộng đồng này hiện nay sống chủ yếu tại các bang Ohio, Indiana, Pennsylvania và một số vùng tại Canada. 42 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g không phải là một kế hoạch, chiến lược, thủ thuật, âm mưu hay kế sách gì. Nó là một hành động tự nhiên, xuất phát từ trong bản thân họ. Kiểu suy nghĩ của người phương Tây là vậy. Họ cứ nghĩ rằng sự trưởng thành về tinh thần/tình cảm phải gắn liền với những suy tính thiệt – hơn, được – mất chứ không phải chỉ là sự lựa chọn đơn thuần. Bạn có thể nhận thấy kiểu suy nghĩ này qua câu hỏi thăm thường gặp sau mỗi kỳ nghỉ: “Đi chơi vui chứ?”. Rõ ràng chỉ nghỉ ngơi thôi vẫn chưa đủ. Trong lúc đi nghỉ, chúng ta vẫn phải tạo ra sự vui vẻ nữa. Do sống trong một thế giới nơi ta luôn phải chịu áp lực không ngừng để hoàn thiện bản thân, cho nên suy nghĩ của ta cũng bị lôi kéo theo hướng này: Một là – chúng ta phải quen với nhu cầu “ngồi tự tại” để học cách tạm nghỉ và tìm những khoảnh khắc cho sự hồi phục. Hai là – trong khi ngồi yên như vậy, chúng ta còn muốn học cách ngồi sao cho đúng. Ba là – có lẽ ta còn muốn làm việc này thật xuất sắc. Bốn là – biết đâu ngày nào đó sẽ có giải Oscar trao cho việc thực hiện Sabbath tốt nhất! Trở lại với bức thư của bạn tôi, tôi đã trả lời: “Cho phép bản thân sao lãng chút đi”. https://thuviensach.vn 43 Th e po w e r o f pa u s e Thế là đủ cho Sabbath rồi. Cứ coi thế là đủ. Hãy ngồi xuống, thư giãn, tìm chút khuây khỏa với tách cà phê đi. Đừng đánh giá hay thắc mắc đúng – sai, hay khi nào cơ hội mới sẽ tới. Nói cách khác, hãy dành cho bản thân những khoảng thời gian tự tại, cảm nhận trọn vẹn bằng những giác quan. Bởi vì hiện tại thiêng liêng luôn ở bên ta. Sống trong hiện tại nghĩa là không phải suy tính được – mất trong tương lai. Vậy, bạn đang nghe, nhìn, ngửi, nếm, cảm nhận được điều gì? Đồng ý là trong giới hạn nhỏ nhất vẫn có sự suy tính thiệt – hơn. Tôi tạm dừng nghĩa là tôi thực sự nghỉ ngơi. Nhịp tim chậm lại. Bớt đoái hoài tới rất nhiều thứ đang ngổn ngang trong đầu. Mỗi khi bị sa vào “vũng lầy – cuộc sống”, tôi bèn ra vườn, cắm cúi với việc làm vườn và để mọi thứ trong vườn gột rửa tinh thần tôi. Làm vườn là một liệu pháp tuyệt vời giúp tránh xa những áp lực cuộc sống. Làm gì thì làm, tuy nhiên điều quan trọng là hãy cẩn thận với thứ chúng ta dùng để đánh giá. Hồi còn nhỏ, tôi đều đặn tham gia các cuộc thi thuyết giáo từ 10 tuổi cho tới 17 tuổi (Thật vậy!). Và tôi đều giành chiến thắng. Một vài chiếc cúp trông cũng đáng khao khát và thánh thiện lắm, một vài chiếc thì giống với cúp của trò bowling. Khi lớn hơn, tôi và bạn bè thường cười, 44 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g thắc mắc khi nào người ta sẽ tổ chức những cuộc thi cầu nguyện. Ngay cả bây giờ, tôi vẫn băn khoăn về một cuộc thi Sabbath. Mọi người thường hỏi về thời tiết ở Seattle. Thường thì tôi hay nói dối. Tôi bảo nó không mưa nhiều đến thế đâu. Nhưng tháng này thì thực sự mưa nhiều. Bầu trời tối đen, đầy điềm gở. Hôm nay tôi vẫn chưa hoàn thành xong các việc trong danh sách. Bất chấp những lần hoàn thành trước, công việc dở dang lần này khiến tôi cảm thấy thêm nặng nề do những lời than thở hay cảm giác hối tiếc. Phải có biện pháp quyết liệt với những lời chỉ trích nặng nề như thế này thôi! Tôi quyết định rời bàn làm việc với cả đống việc còn đang ngổn ngang để đi dạo trong vườn. Các cây lâu năm đã trơ cành trụi lá chờ mùa xuân tới. Khu vườn chỉ còn lại những cái cây thường xanh suốt những tháng mùa đông. Tôi thích thú nhìn ngắm những bụi trúc thiên đường (nandina) với những chiếc lá màu đỏ sơ ri, vàng bơ và xanh úa. Chúng được tôn lên nổi bật nhờ thảm cỏ mondo sậm màu mọc xung quanh. Phía sau là bức phông nền pha trộn giữa màu úa của bụi cây lanh cao ngang tầm người có những chiếc lá dài trông như lưỡi kiếm với màu xanh lục dễ chịu của đám lá cây tuyết tùng. Con đường nhỏ bằng đá xanh lấp lánh sau cơn mưa. Khung cảnh nên thơ đó làm tôi cảm thấy thật dễ chịu. https://thuviensach.vn 45 Th e po w e r o f pa u s e Lời truyền cảm Tôi thường xem tầm quan trọng, được nhiều người kính nể, và uy quyền là những yếu tố cần thiết để là một mục sư có sức ảnh hưởng lớn. Chúa Jesus cử chúng ta đến để làm người chăn chiên, sống một cuộc đời mà chúng ta luôn đưa tay ra giúp đỡ và để mình được dẫn dắt tới những nơi mình không thích đến. Ngài bảo chúng ta hãy bước thoát khỏi mối lo về tầm quan trọng… để đến với cuộc sống cầu nguyện – tương giao với Đ ấng Toàn năng, đừng lo lắng về danh tiếng… để trở thành mục sư của công chúng... Chúng ta đã bước thoát với rất nhiều thứ để đến với vương quốc của Suối nguồn Thánh thiện. - Henri Nouwen Thực hành tạm nghỉ Dành ra một ngày để trải nghiệm trọn vẹn bằng tất cả các giác quan: nghe, nhìn, chạm, nếm, ngửi. Chỉ thế thôi! 46 https://thuviensach.vn Tự do/Hoan hỉ 6 Tâm hồn trong tr ẻo T rẻ em sống trong thế giới của những giấc mơ và trí tưởng tượng, một thế giới sống động... Luôn có một tiếng nói diệu kỳ vang lên trong mỗi chúng ta; nhưng rồi ta không còn nghe thấy nữa bởi do càng lớn lên, cuộc sống của ta trở nên ồn ào hơn. - Mike Yaconelli Tôi nghe được câu chuyện về một người cha sửa soạn cặp sách của đứa con trai 5 tuổi và tìm thấy bức tranh vẽ một cậu bé đứng khóc dưới cầu vồng. Suy nghĩ đầu tiên của anh ta là: “Ôi, con trai tôi đang gặp phải chuyện nghiêm trọng đây!”. Khi anh hỏi con trai về bức tranh, cậu bé kể rằng cậu nhìn thấy cầu vồng lúc đang chơi ở trường. “Bố ơi”, cậu bé nói, “cầu vồng đẹp quá làm con khóc”. https://thuviensach.vn 47 Th e po w e r o f pa u s e Cậu bé thổn thức trước cái đẹp. Tại sao? Vì tâm hồn cậu bé không bị hạn chế. Tôi đồng ý với Amy Rosenthal, một nhà soạn kịch người Anh, khi bà nói: “Nếu cầu vồng không tồn tại và ai đó nói: ‘Chẳng phải sẽ rất tuyệt khi vẽ những vệt màu lớn ngang bầu trời hay sao?’, bạn trả lời: ‘Đúng thế, thật tuyệt vời dù chuyện đó là không thể’. Trẻ con chắc chắn bị cuốn hút với vẻ kỳ diệu, nhiệm màu của cầu vồng cho nên chúng luôn vẽ cầu vồng”. Trong thế giới của đứa trẻ, sự ngạc nhiên, kính phục có trước niềm tin. Còn trong thế giới của người lớn, chúng ta đặt niềm tin ở vị trí cao hơn cả sự cảm phục. Làm vậy chẳng khác nào đặt cỗ xe trước con ngựa. Chúng ta nhìn mọi thứ qua “màn lọc” đánh giá, nhận định. Bằng cách đó, chúng ta bỏ qua những trải nghiệm, cảm xúc, nỗi khát khao và sự tương giao với Ơn trên. Nếu các ngươi không hoán cải và giống như đứa trẻ thì chẳng được vào nước Thiên đàng đâu. - Matthew (18:3) Đối với trẻ con, điều kỳ diệu nảy nở và trưởng thành trên cánh đồng của sự ngạc nhiên. Tất cả đều nằm ở khả năng đón nhận của chúng ta. 48 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g Một người bạn kể cho tôi câu chuyện về buổi lễ thống nhất công việc phụng sự giữa các hội thánh được tổ chức ở phía bắc Louisiana. Cô ấy tham dự sự kiện cùng vị cha xứ phụ trách giáo phận của mình. Buổi lễ này hợp nhất giáo đoàn da đen và da trắng từ nhiều hội thánh khác nhau, có cả các nhà truyền giáo gốc Phi thuộc hội thánh Tin lành Giám lý (Methodist) và hội thánh Tin lành Baptist cùng tham dự. Điểm nhấn là phần đồng ca của những người da màu thuộc một hội thánh Baptist địa phương. Đối với bạn tôi, người lớn lên ở Louisiana và trải qua cả đời mình trong một thế giới phân biệt đối xử thì đây là một trải nghiệm mới mẻ, thú vị. Buổi lễ bắt đầu, cô ấy hầu như bị mê hoặc. Cô ấy cảm nhận bằng cả tấm lòng, cách âm nhạc đầy mê say nâng cô lên, dưỡng nuôi tâm hồn cô. Cảm nhận thiêng liêng ấy ngập tràn trong cô. Lần đầu tiên tại nhà thờ, cô trải nghiệm cảm giác sẵn sàng dâng hiến để được mê say. Xúc động trước âm nhạc, được truyền cảm hứng từ lời thuyết giảng, và cảm thấy gắn kết với mọi người xung quanh – đủ màu da, địa vị – đang ngồi kín mỗi hàng ghế sẻ chia nhau những nụ cười, cô thầm nhủ: “Thiên đường là đây”. Những giọt nước mắt xúc động lăn dài trên má cô. Lái xe về nhà sau buổi lễ, vị cha xứ lên giọng: “Buổi lễ thật khủng khiếp phải không?”. Ông ta tiếp tục vạch ra https://thuviensach.vn 49 Th e po w e r o f pa u s e những sai sót trong khâu tổ chức mà không để ý tới niềm vui của cô gái. Lời ông ta nói thật nhức nhối. Cô ngồi im lặng, cho rằng mình đã sai khi đắm chìm trong niềm vui thuần khiết ấy. Chúng ta xa rời trải nghiệm về điều kỳ diệu tự nhiên vốn có – cái đẹp tự nhiên – để đến với sự tiêu dùng. Người ta nỗ lực dán nhãn “tâm linh”, “thánh thiện”… vào nhiều sản phẩm. Eugene Peterson gọi đó là “chủ nghĩa tiêu dùng các sản phẩm trợ giúp bản thân phát triển giá trị tinh thần”, nào là: Bí quyết dẫn lối, dạy, làm vườn, và nấu nướng như Đức Jesus; 21 quy tắc, 7 bước, hay kế hoạch để tạo lập cuộc sống tốt đẹp… tất cả những thứ đó chỉ làm chúng ta bận rộn hơn, thêm nhiều việc để hoàn thành hơn nhưng không bao giờ cảm thấy đủ đầy. Chúng ta dạy cho trẻ cách cân đong đo đếm nhưng lại không dạy chúng cách cảm nhận và trân quý điều kỳ diệu. - Abraham Heschel Theo Kinh thánh, vào ngày thứ bảy, sau khi đã hoàn tất công việc sáng tạo, Thượng đế nghỉ ngơi, thưởng thức. Việc thưởng thức có nguồn gốc từ Sabbath. Trong 6 ngày, chúng ta làm việc, xây dựng, sáng tạo, kiểm soát. Ngày thứ bảy chúng ta nghỉ. Dừng lại. Thụ hưởng. Thưởng thức. Không có sự thưởng thức này, thế giới sẽ chỉ có những thứ ta tạo ra, sản xuất ra. Ba tác động từ việc nghỉ ngơi là: 50 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g Một là, chúng ta sống thảnh thơi, không bị cuốn theo một cuộc sống nào khác. Chúng ta tìm thấy điều kỳ diệu ngay trong hiện tại. Như trẻ con, chúng ta tìm thấy thiên đường ở đây. Có một cảnh trong bộ phim kinh điển The Shawshank Redemption, khi Andy tự nhốt mình trong văn phòng viên cai ngục, mở đĩa hát và đặt sát vào míc nối ra loa của nhà tù. Âm nhạc, bản aria(5)trong vở The Marriage of Figaro (Đám cưới của Figaro) tràn ngập cả nhà tù. Red, một tù nhân da đen đã “bóc” được gần 20 cuốn lịch, thuật lại chuyện: Hôm đó tôi không biết hai quý bà người Ýđang hát về cái gì. Thật tình là tôi không muốn biết vì những điều tốt đẹp đâu cần được nói ra. Tôi thích nghĩ rằng họ đang hát về điều gì đó rất hay, không thể diễn tả bằng lời, khiến cho tim ta thổn thức. Tiếng hát họ ngân cao và kéo dài – khả năng mà bất cứ ai trong nghề cũng đều mơ ước. Nghe như có mấy chú chim xinh đẹp nào đó vỗ cánh bay vào cái lồng nhỏ bé buồn tẻ của chúng tôi và làm những bức tường biến mất. Chỉ trong giây phút ngắn ngủi, tất cả những tù nhân ở Shawshank đều cảm thấy tự do. Hai là, chúng ta thưởng thức cái đẹp và được hồi sinh ở những nơi chúng ta không ngờ tới. (5) Trong opera, aria là một trích đoạn hoàn chỉnh về mặt kết cấu âm nhạc, do đó aria khắc họa khá thành công nội tâm nhân vật. https://thuviensach.vn 51 Th e po w e r o f pa u s e Một người bạn khác viết: Tôi làm việc với hai bàn tay luôn lấm lem bùn đất nhưng chính cái bị xem là “bẩn thỉu” ấy đã cứu vớt tôi. Hai tay tôi đào bới, nắm chặt rễ cây. Hương đất bốc lên. Những buổi sáng tinh mơ. Tôi thấy mình khỏe mạnh hơn. Hai bàn tay tôi được sinh ra từ đất, có vẻ như mặt đất cũng cần đến bàn tay tôi. Tôi chẳng nghĩ ngợi gì nhiều trong những giây phút đó. Ba là, tôi biết ơn vì mình đang tồn tại. Biết ơn là một hình thức thiết lập mối tương giao với Đấng Tạo hóa. Trên chuyến phà đi từ Seattle trở về đảo, bầu trời mùa đông hôm nay đã tan biến, cả vùng được tắm trong ánh nắng. Đến khi sẩm tối, mây tan ra như những miếng vải bị xé vụn. Chếch lên phía tây rặng Olympic, bầu trời mùa xuân xanh lơ. Nước trong vịnh Puget Sound xanh trong, và những rặng núi được tuyết bao phủ. Những ngọn núi đứng hùng vĩ, bền bỉ, thanh thản và bình yên giữa cơn gió đông. Chúng lớn lao hơn tất cả sự nhỏ nhen, vụn vặt trong tôi. Vẻ đẹp của chúng làm hơi thở tôi chậm lại, đầu óc thư thả. Tôi đã định viết cho xong phần về cái đẹp, nhưng rặng núi đã khai sáng tôi… … chỉ cần ngồi xuống và thưởng thức thôi. 52 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g Lời truyền cảm Cái đẹp cũng có những mục đích của riêng nó, chúng ta hãy coi việc tìm đoán đó như là cơ hội, là niềm hạnh phúc trong mỗi mùa và trong cuộc đời ta. Niềm say mê hay hờ hững của mỗi người trước ngày mới tiết lộ rất nhiều về con người đó. - Mary Oliver Thực hành tạm nghỉ Tuần này hãy tìm đến một nơi có khung cảnh đẹp để thưởng thức. Viết về trải nghiệm đó. https://thuviensach.vn 53 Dành riêng cho lễ Giáng sinh 7 Niềm vui cho thế giới M ột lần nữa chúng ta lại bị “mắc kẹt” (khi cố gắng tìm chỗ đậu xe trong khu mua sắm) trong mùa nghỉ lễ - khoảng thời gian đặc biệt trong năm cùng với những người thân yêu chia sẻ những phong tục có từ hàng thế kỷ nay. Gia đình tôi thường lái xe vòng quanh bãi đậu xe cho đến khi nhìn thấy ai đó ra khỏi khu mua sắm, rồi theo cô ấy, rất giống với ba nhà thông thái hơn 2.000 năm trước đi theo một ngôi sao từ tuần này qua tuần khác cho đến khi nó dẫn họ tới một bến đỗ(6). - Boston Globe – 6/12/1987, Dave Barry (6) Tương truyền khi Chúa Je sus vừa chào đời thì xuất hiện một ngôi s ao rực rỡ. Ánh s áng tỏa ra mấy trăm dặm còn nhìn thấy. Từ phương Đông xa xôi, có ba đạo sĩ (magi, hay nhà thông thái) được mặc khải rằng cứ lần theo ánh s áng ngôi s ao mà tìm tới thì chắc chắn s ẽ gặp phép lạ. Ngôi s ao ấy luôn ở phía trước họ, dẫn đường cho họ đến Be thlehem và cuối cùng ngôi s ao dừng lại ngay đúng ở nơi mà Je sus đã giáng sinh – trong một hang đá nhỏ, nơi máng cỏ của những mục đồng chăn chiên. https://thuviensach.vn 54 s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g Một người bạn kể cho tôi nghe về vở kịch Chúa Giáng sinh ở xứ đạo của cô. Một cô bé đóng vai chủ nhà trọ. Maria và Joseph (Joseph lộng lẫy trong bộ áo choàng của người cha) gõ cửa nhà trọ và hỏi: “Có còn phòng trọ nào không ạ?”. Chủ nhà trọ nhìn Maria và Joseph rồi nhìn vị mục sư. Cô bé lại nhìn Maria và Joseph rồi quay xuống nhìn bố mẹ mình đang ngồi ở hàng ghế bên dưới. Đoạn, quay sang nhìn Maria và Joseph, cô bé nói: “Ồ, xin mời hai vị vào uống nước”(7). Tinh thần Giáng sinh là thế đấy! ~ Khi Soren Kierkegaard viết “cười là một cách cầu nguyện”, tôi nghĩ ông ta ngụ ý rằng khi cười, chúng ta gác bỏ nhu cầu kiểm soát, xoay xở, điều khiển. Ta để bản thân đón nhận tình huống hiện tại như nó vốn có. Cười giúp ta quên đi những lúc bị bắt ép làm việc hay buộc phải cảm nhận theo một chiều hướng nào đó. Như Wayne Muller viết trong cuốn Sabbath, khi chạy dọc theo đại lộ Madison, chúng ta nghe thấy “Hãy mua tôi. Dùng tôi. Xem tôi. Thử tôi. Uống tôi. Như thể chúng ta vô tình bị lạc vào một xứ sở lạ kỳ”. (7) Theo Kinh Thánh Tân Ước, sau khi sinh hạ hài nhi Jesus, Joseph và Maria phải dùng máng cỏ làm nôi bởi vì không có chỗ trong quán trọ. https://thuviensach.vn 55 Th e po w e r o f pa u s e Hôm nọ, lúc chiều muộn, tôi tình cờ nghe được cuộc trò chuyện giữa một bé gái khoảng 6, 7 tuổi đang xếp hàng chờ ông già Noel với mẹ ở khu mua sắm. Dễ thấy là cô bé đã mệt mỏi và hơi cáu kỉnh. Mẹ cô bé xuất hiện để vỗ về, an ủi cô. Cô bé ngồi thụp xuống đất, người mẹ ngồi xuống cạnh bên. Tôi nghe thấy người mẹ nói: “Thôi nào, con hãy mỉm cười với ông già Noel đi. Con biết ông ấy không có nhiều thời gian mà”. Ước gì tôi có thể góp vào đôi lời: “Không sao. Tôi cũng cố gắng cười suốt ở khu mua sắm đấy thôi. À, tôi tình cờ biết một ông già Noel nọ có rất nhiều thời gian đấy! Cho nên nếu được, cho phép tôi mời hai mẹ con món sô-cô-la nóng(8) nhé!”. Lời truyền cảm Hãy hít thở, nghỉ ngơi, cầu nguyện, suy niệm, đi dạo, ca hát, ăn uống và chia sẻ những giây phút thư thái với những người mà ta yêu mến. - Wayne Muller Thực hành tạm nghỉ Tuần này, bạn hãy hít vào thật sâu và thở ra từ từ, cố gắng làm thế nhiều lần. Hãy thưởng thức một Giáng sinh an lành, dài bất tận, đầy sinh khí. (8) Sô-cô-la là món khoái khẩu của ngườiMỹ, mỗi người dùng trung bình 5,5 kg sô-cô-la mỗi năm và càng tiêu thụ nhiều hơn vào mùa đông. 56 https://thuviensach.vn PHẦN 2 Cuối đông https://thuviensach.vn 57 https://thuviensach.vn Nhu cầu/Khát vọng 8 Mặt tối N hững điều khiến cho cuộc đời con người trở nên tệ hại đó là: áp đặt quyền lực lên người khác, mặc sức vun vén đến mức có thể, trả thù (với kẻ thù ở khắp mọi nơi), và làm cho bản thân mê muội, không nhận ra nỗi đau của việc không là người đúng nghĩa. - Gene Logsdon Lần nọ, tôi tình cờ nghe lỏm được một cuộc nói chuyện điện thoại ở sân bay. Cậu thanh niên áng chừng 30 tuổi hét vào điện thoại với giọng thực sự bực dọc, khoa chân múa tay phụ họa theo: “Này, sao không gọi lại cho tôi? Tôi đã nhắn tin cách đây những 20 phút rồi đấy!”. https://thuviensach.vn 59 Th e po w e r o f pa u s e À, những thử thách và đau khổ của cuộc sống hiện đại đây! Chưa kể đến sự bất tiện khi có quá nhiều “anh bạn” công nghệ. Tôi đã cười khi đi ngang qua anh bạn trẻ thiếu kiên nhẫn kia, nhưng chắc chắn không phải vì tôi đạo đức gì hơn. Chính tôi cũng đòi hỏi người khác phải tăng tốc, phản hồi ngay lập tức, và hoàn toàn ghét việc lãng phí thời gian. Tôi hiểu cảm giác khó chịu, bồn chồn của anh ta. Tôi hiểu cảm giác khi la hét (vào điện thoại hay không khí), chính tiếng hét đã thể hiện tâm trạng khó chịu của tôi. Tôi cũng biết rõ cái cảm giác khi lòng tốt, sự kiên nhẫn, lòng trắc ẩn, thiện ý với mọi người tuôn chảy từ tâm hồn mình. Thật kỳ cục, cơn nóng giận mà lại là điều hay! Giống với cảm giác uống liền tù tì 6 tách cà phê, như được lên dây cót, loại năng lượng kích thích đó khiến tôi cảm thấy sẵn sàng chinh phục thế giới, hoặc ít nhất là chinh phục ngày hôm đó. Từ khi nào mà những kỳ vọng đạt được hiệu quả tức thời trở thành yêu cầu bắt buộc trong một cuộc sống được xem là đáng sống? Làm thế nào mà một tin nhắn điện thoại không được hồi đáp lại khơi dậy nỗi bất bình, trách cứ? Plato từng nói: “Một đất nước trân trọng điều gì thì sẽ gặt hái được điều đó”. Nhiều thứ đáng trân trọng (bằng 60 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g cách ưu tiên dành thời gian, sự tập trung và năng lượng của chúng ta) lại không hề được ngó ngàng đến. Những quan niệm sau trở thành một phần trong cuộc sống của chúng ta: – Bận rộn là một phẩm chất đáng quý, một dấu hiệu thể hiện bản thân là người quan trọng. – Thời gian chờ đợi là một sự lãng phí. – Đi đâu không có điện thoại hay phương tiện liên lạc là thiếu chu đáo. (Tôi đã từng tò mò rằng không biết Chúa Jesus đã phải lọc bao nhiêu thư điện tử và thư rác sau 40 ngày ở nơi hoang địa?) – Càng mới càng tốt, càng lớn càng thích. – Hỏi nhiều là quan tâm. – Người giàu là người có nhiều tiền nhưng không có thời gian. – Người nghèo không có tiền nhưng lại có nhiều thời gian. – Cuộc gọi chờ(9)là một dịch vụ cần thiết bởi vì người gọi cho tôi có thể quan trọng hơn người mà tôi đang nói chuyện lúc này. (9) Call Waiting, dịch vụ chờ cuộc gọi, là dịch vụ cho phép thuê bao vẫn có thể nhận được tín hiệu báo có cuộc gọi đến trong khi đang đàm thoại. Thuê bao có thể kết thúc cuộc gọi hiện hành để trả lời cuộc gọi mới, hoặc có thể tạm thời ngưng cuộc gọi hiện hành (nếu có dùng dịch vụ giữ cuộc gọi Call Hold) để chuyển sang nhận cuộc gọi mới. https://thuviensach.vn 61 Th e po w e r o f pa u s e Tôi đang thực hiện chuyến nghỉ ngơi kết hợp với công việc. (Thực ra là tôi ở Palm Springs, viết lách vào buổi sáng và nằm nghỉ ở bể bơi vào buổi chiều, nhưng giải quyết được nhiều việc). Mục đích của chuyến đi này là thoát khỏi những phiền nhiễu để tập trung làm việc. Hôm qua đã xảy ra một chuyện thật buồn cười. Khi đang ngồi ở bể bơi, nghe thấy tiếng chuông điện thoại, một cách bản năng tôi với tay sang bàn bên cạnh. Điện thoại của tôi không ở đó (rõ ràng đó không phải tiếng chuông điện thoại của tôi), nhưng đầu óc và cơ thể tôi được lập trình để phản xạ ngay lập tức, máy móc như vậy. Cuộc gọi gì mà tôi cần phải trả lời? Chính xác là tôi sợ bỏ lỡ điều gì nếu không trả lời cú điện thoại đó? “Gã” công nghệ này thật đáng trách! Song, đó không phải là nguyên nhân sinh ra rắc rối. Sự thật là chính yêu cầu về tốc độ – thỏa mãn ngay lập tức – của tôi đã khiến tôi không còn là chính mình, không thể tận hưởng khoảnh khắc hiện tại quý báu. Rồi tôi băn khoăn tự hỏi: “Sao tôi lại để mình rơi vào hoàn cảnh này? Tôi đang đề cao điều gì? Nếu cứ mải mê cuốn theo (hoặc đề cao) những thứ đó một cách thiếu suy xét thì làm sao tôi có thể thay đổi?”. 62 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g Yoda: Vâng, sức mạnh của Jedi đến từ Thần lực. Nhưng hãy cẩn thận với mặt tối. Cơn giận dữ, sợ hãi và sự hung hãn là những mặt tối của Thần lực. Chúng rất dễ xuất hiện và nhanh chóng đẩy anh vào cuộc chiến. Một khi anh bắt đầu con đường tối đó, nó sẽ điều khiển số phận anh mãi mãi, nó sẽ hủy hoại con người anh như đã làm với người học trò của Obi-Wan(10). Luke: Mặt tối mạnh hơn sao? Yoda: Không. Nó nhanh hơn, dễ dàng hơn và có sức cám dỗ lớn hơn. Luke: Nhưng làm sao tôi phân biệt được mặt tốt với mặt xấu? Yoda: Anh sẽ biết… khi anh bình tĩnh, bình yên và nhẫn nại. - trích từ bộ phim Star Wars (Chiến tranh giữa các vì sao), đạo diễn George Lucas Tôi biết điều này chứ. Nhưng tôi không thể bình tĩnh, bình yên hay kiên nhẫn khi trong đầu tôi tuôn ra vô số câu hỏi, khi tôi ghét cay ghét đắng sự trì hoãn và cảm thấy cần phải lấp đầy các khoảng trống trên lịch làm việc. Vì vậy, bước đầu tiên là dừng lại, hít một hơi thật sâu rồi thở ra từ từ và hỏi: “Mình đang đề cao điều gì?”. (10) tức là Anakin Skywalker hay Darth Vader. https://thuviensach.vn 63 Th e po w e r o f pa u s e Tôi vẫn chưa vứt bỏ điện th oại di độn g đi n hưn g tôi đã tắt n ó vào ch iều h ôm đó. Đó là một bước kh ởi đầu. Thực hành tạm nghỉ Hãy thử tắt điện thoại di động của bạn trong một lúc, trong một ngày hoặc lâu hơn nữa. 64 https://thuviensach.vn Nơi trú ẩn bình yên 9 Tôi đang đóng cửa K hông thể cắt đứt thời gian bằng cái kéo mệt mỏi. - Pablo Neruda Jesus là cơn ác mộng đối với dân kinh doanh. Giữa lúc bận rộn (chữa lành, truyền giảng và nâng đỡ tâm hồn con người) với rất nhiều người kêu gào đòi Anh chú ý (“cả thành xúm lại trước cửa”(11)), vậy mà Anh tạm lánh đến một nơi khuất nẻo để cầu nguyện. Những người phụ tá cho Jesus không thể hiểu và cảm được tâm trạng của Anh nên đã truy tìm, ngăn cản. (11) Mark (1:33) https://thuviensach.vn 65 Th e po w e r o f pa u s e Tìm được Anh, họ kêu lên: “Jesus, sao Anh ở đây mà… không làm gì cả vậy!? Anh có muốn trở thành một Vị cứu thế tốt không? Hãy trở lại ngay. Mọi người đang tìm Anh kìa. Họ sẽ nghĩ gì chứ? Jesus à, chúng tôi cần thu xếp cho Anh tham dự một khóa đào tạo kỹ năng quản lý thời gian thôi. Anh có thể làm được nhiều hơn mà!”(12). Phần phóng tác bằng ngôn ngữ thế tục như trên nghe có vẻ quen thuộc với cuộc sống hiện đại: “Jesus, mọi người đang tìm Anh đấy!”, với ngụ ý: “Có chuyện phải lo đấy!”. Suy nghĩ đó dẫn tới hai xu hướng: – Một là, chúng ta cho rằng giá trị của mình nằm ở những thứ mình tạo ra nên ta cảm thấy khó có thể từ chối. – Hai là, chúng ta nhìn nhận việc nghỉ ngơi, Sabbath, hay tạm lánh như một sự lãng phí và có tội với cuộc sống vốn đang tiếp diễn. (Chẳng lẽ cứ luôn phải làm gì đó cho bõ thời gian!) Trong khi các phụ tá hớt hơ hớt hải thông báo: “Mọi người đang tìm Anh kìa!” thì Jesus đáp: “Vậy chúng ta hãy đi nơi khác”. Như vậy Jesus cần phải tìm một chuyên viên đảm trách quan hệ công chúng gấp thôi! Đối với Chúa Jesus, tạm lánh không phải là một hành động tùy chọn mà là việc làm có chủ ý, cần thiết. (12) Đây là phần tác giả phóng tác dựa theo Phúc âm của Thánh Mark. 66 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g Ta chỉ có thể cho đi, quan tâm, lắng nghe, thông hiểu và phục vụ tận tâm khi ta là chính mình. Còn khi bị cuốn vào vòng xoáy tất bật của cuộc sống thường nhật, tôi không thể làm được như vậy. Khi tôi làm tất cả những điều “nên” làm cho mọi người và bỏ qua nhu cầu tạm lánh để nghỉ ngơi, hồi phục, tôi sẽ mất đi nhịp sống tự nhiên thích hợp với tâm hồn mình. Khi tạm lánh đến nơi thanh vắng để thực hành chiêm nghiệm, Đức Jesus nói với các tông đồ: “Các anh em có thấy đám người kia? Các anh em có biết tại sao ta lại có sức mạnh? Bởi vì ta thường xuyên nói ‘Không’ để tạm lánh đến một nơi mà ta có thể lắng nghe tiếng nói khác – tiếng nói của Tạo hóa – về con người thật của ta”. Từ trải nghiệm của bản thân, nếu tôi không mạnh dạn nói “Không” để dành thời gian nghỉ ngơi, an định tinh thần thì đến lúc nào đó tôi sẽ nói “Không” – “lực bất tòng tâm” – với cả những người tôi yêu mến nhất. Khi Dwight Eisenhower(13) còn là tổng thống, có lần tại một cuộc họp nội các, ông đứng dậy tuyên bố: – Ta dừng cuộc họp ở đây thôi. – Nhưng thưa ngài tổng thống, còn rất nhiều việc cần giải quyết. Chúng ta cần phải họp thêm. – Phải hoãn cuộc họp vì tôi đã hứa với cháu trai sẽ đi đá bóng với nó lúc ba giờ rưỡi. Giờ là ba giờ rưỡi rồi. (13) Tổng thống thứ 34 của Mỹ, nhiệm kỳ 1953 - 1961. https://thuviensach.vn 67 Th e po w e r o f pa u s e – Nhưng thưa ngài, một vài việc không thể chờ được. – Thưa các quý ông, tôi có thể đưa ra nhiều lý do để hoãn họp, nhưng tôi không bao giờ có thể đưa ra lý do hay ho nào để nuốt lời hứa đi đá bóng với cháu trai tôi. Thật sai lầm nếu đánh đồng việc dừng lại với sự kết thúc. Ta sẽ quay lại làm việc hiệu quả hơn sau khi tạm dừng và sống có ý nghĩa hơn, trọn vẹn hơn bằng cách điều chỉnh lại nhịp sống của mình. Thiền, đi dạo với chó, đến nơi cầu nguyện, tắm hơi, tập yoga hay ngủ trên võng cả buổi trưa… là những cách thực hành tạm lánh. Những quyền năng mà chúng ta nhận thấy qua các câu chuyện trong Phúc âm của Thánh Mark (Kinh Thánh Tân Ước) đều chính là quyền năng của việc tạm lánh. Không có gì là thần bí ở đây. Chỉ đơn giản là hãy treo tấm biển “Tạm đóng cửa”! Tôi thích cách Susan Shaw diễn đạt về điều này: Điều hữu ích nhất tôi học hỏi được khi làm bồi bàn là tôi chỉ chịu trách nhiệm phục vụ cho một số bàn, còn những bàn khác thì không. Nếu người bồi bàn đảm nhận quá nhiều bàn, cô ta sẽ ngập việc và không ai được phục vụ tốt cả. Trong cuộc sống cũng thế, tôi có một số đối tượng nhất định cần phải chăm lo: con cái, người thân, công việc, một vài mục tiêu và bản thân tôi. Thế thôi! Những “bàn” khác không thuộc phận sự 68 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g của tôi. Tôi sẽ phát điên khi cố gắng chăm lo cho tất cả mọi người hay cố hướng dẫn mọi người làm đúng. Nếu cả đời tôi không có lúc nào nói: “Xin lỗi, đó không phải ‘bàn’ của tôi” thì tôi sẽ kiệt sức mà cũng chẳng tốt cho ai. Chính bản thân mỗi người phải là một “bồi bàn” để biết khi nào ai đó trên thế giới này vẫy tách cà phê cạn với ta, ta sẽ nhìn về phía họ, vẫn lướt đi với 6 cái đĩa trên tay và nói: “Xin lỗi quý khách, không phải bàn của tôi”. Lời truyền cảm Sáng sớm lúc trời còn tối mịt, Ngài đã dậy, đi đến một nơi vắng vẻ để cầu nguyện. - Mark (1:35) Thực hành tạm nghỉ Hãy tạm lánh trong vòng nửa ngày. Không điện thoại. Không thư điện tử. Không việc gì hết và không có các cuộc viếng thăm. Nếu can đảm, bạn hãy đeo phù hiệu “Tạm ngừng tiếp xúc”. https://thuviensach.vn 69 Điều bình dị thiêng liêng 10 Thay đổi cách hỏi Điều ta cần làm trong đời là giữ cho đôi mắt nội tâm được khỏe mạnh, sáng tỏ để có thể nhìn ra Cội nguồn Hoan lạc, Chân lý Thánh thiện. - Thánh Augustine Nhà văn Natalie Goldberg từng sống ở Jerusalem 3 tháng và trong cuốn sách Writing Down the Bones, bà kể câu chuyện về người chủ nhà của bà, một phụ nữ Israel độ chừng 50 tuổi. Bà chủ nhà gọi một thợ sửa máy đến sửa lại chiếc ti-vi bị hỏng. Người thợ phải đi lại 4 lần mới sửa xong màn hình. – Nhưng bà biết rõ ti-vi bị hỏng hóc ở chỗ nào mà. – Natalie nói với bà chủ nhà. – Đáng lẽ bà nên https://thuviensach.vn 70 s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g bảo để anh ta phải mang đúng dụng cụ và sửa xong ngay lập tức. Bà chủ nhà trả lời trước sự ngạc nhiên của Natalie: – Đúng thế, nhưng nếu vậy thì chúng tôi đã không trở nên thân thiết, cùng ngồi xuống uống trà trong lần thứ hai, thứ ba và thứ tư anh ta tới để trao đổi về tiến độ sửa chữa. Vâng, mục đích không phải là sửa chiếc ti-vi mà là tạo dựng mối quan hệ! Ta thường nghĩ rằng việc đo lường hay đánh giá là một kỹ năng cần thiết. Ngay cả với khoảnh khắc Sabbath, tôi cũng bật ra câu hỏi “Tôi nhận được gì? Tôi hoàn thành được việc gì? Việc đó có thành công không?” khi dành ra cả buổi chiều trong vườn. Tôi còn muốn thực hiện Sabbath sao cho đúng nữa kìa, như thể có một cuộc thi Olympic thực hành Sabbath và Thượng đế là giám khảo. Tôi cần thay đổi cách đặt câu hỏi, giống như điều cậu Hoàng tử Bé(14) đã khám phá ra: Nếu bạn nói với người lớn rằng: “Cháu nhìn thấy một ngôi nhà rất đẹp được xây bằng gạch màu hồng với hoa phong lữ trên cửa sổ và có mấy con chim bồ câu đậu trên (14) Hoàng Tử Bé (tên tiếng Pháp: Le Petit Prince), được xuất bản năm 1943, là tiểu thuyết nổi tiếng nhất của nhà văn và phi công Pháp Antoine de Saint-Exupéry. https://thuviensach.vn 71 Th e po w e r o f pa u s e mái…” thì họ sẽ chẳng thể hình dung nổi ngôi nhà ấy trông như thế nào đâu! Phải nói với họ là: “Cháu thấy một ngôi nhà trị giá cả chục nghìn franc”, họ sẽ kêu lên ngay: “Ồ, thật là một ngôi nhà đẹp!”. Cách đây không lâu có người hỏi tôi: “Anh có một ngày tốt đẹp chứ?”. Thay vì trả lời theo phản xạ, tôi dừng lại và đăm chiêu suy nghĩ. Ngày tốt đẹp ư? Nó đã được đo đếm chưa nhỉ? Nó có diễn tiến đúng theo “kịch bản” đã trù tính không? Hay nó đi chệch hướng? Hôm nay tôi đã thêm được gì vào đời mình? Và tôi đã bỏ đi cái gì? Nhận thấy người hỏi tôi câu đó đang nhìn tôi chăm chú với vẻ ngạc nhiên, tôi trả lời: “À vâng, cảm ơn anh đã hỏi thăm”. Tôi nhớ lại câu chuyện của Natalie Goldberg. Bà chủ nhà ấy không hề tính toán xem ngày đó phải thế nào. Hôm đó, bà đã chia sẻ tách trà với người bạn mới. Thực hành tạm nghỉ Theo bạn, thế nào là một ngày “tốt đẹp”? Bạn có thể tạo ra tấm thẻ Ngày tốt đẹp của tôi và đặt ở nơi bạn thường lui tới để nhắc nhở về thái độ hàng ngày trong cuộc sống. 72 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g Ngày tốt đẹp của tôi 1. ______________________________ 2. ______________________________ 3. ______________________________ 4. ______________________________ 5. ______________________________ https://thuviensach.vn 73 Thỏa nguyện 11 Con rồng màu hồng Đừng cố né tránh, hãy chấp nhận và yêu thương con người mà Tạo hóa giao phó cho ta. - Johannes Metz “… chấp nhận và yêu thương con người mà Tạo hóa giao phó cho ta”. Việc này không dễ thực hiện trong một thế giới mà con người thường “đứng núi này trông núi nọ”, thèm khát được như người khác, nơi mà giới truyền thông – quảng cáo chỉ khiến tôi cảm thấy bất hạnh, chạnh lòng vì mình thật thiếu thốn, kém cỏi. Lần nọ đến thăm nhà một người bạn, tôi trông thấy một bức tranh vẽ bằng bút sáp màu hình một con rồng https://thuviensach.vn 74 s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g màu hồng, đỏ tía và tím oải hương. Tôi thích con rồng ấy và không ngần ngại bày tỏ. – Con gái tôi vẽ nó hồi còn rất nhỏ. – Bạn tôi nói. – Cô giáo của nó bảo rằng con bé đã vẽ sai. Ai cũng biết là rồng không có màu đó! Trẻ nhỏ thường sớm bị áp đặt, nhồi nhét cho cách nhìn hạn hẹp, cứng nhắc – với những lời cảnh báo quen thuộc như: Đừng có khác biệt. Mọi người sẽ nghĩ gì? Làm ơn đừng khiến bố mẹ xấu hổ. Chẳng ai muốn nghe ý kiến của con đâu… – như thế đấy! Khi còn nhỏ – ở trường học và ở nhà – tôi đã tốn khá nhiều công sức để cố gắng trở thành đứa trẻ ngoan. Dễ dàng nhận ra sự không hài lòng của người lớn, tôi luôn tìm cách chiều lòng họ. Khỏi phải nói, những “con rồng” của tôi chẳng bao giờ “màu hồng”. Trong bộ phim “Benny và Joon”, anh chàng lắm mưu tên Sam tá túc ở nhà của Benny và cô em gái Joon. Trong một cảnh tại công viên thị trấn, Sam chọc cười họ bằng cách bắt chước điệu bộ của diễn viên hài nổi tiếng Buster Keaton với chiếc mũ và cây gậy. Cả đám đông nhanh chóng xúm lại, thích thú và trầm trồ. – Thật tuyệt! – Gương mặt Benny toát lên vẻ hồ hởi, hỏi – Cậu học nó ở trường à? – Đời nào. – Sam nói. – Tớ bị đuổi khỏi trường vì việc đó đấy. https://thuviensach.vn 75 Th e po w e r o f pa u s e Luôn có ai đó nhận xét về những khiếm khuyết của bạn. Bạn sẽ đánh đổi cả cảm xúc, năng khiếu, đam mê và bản chất độc đáo của mình nếu cứ ôm giữ những lời ấy trong tâm trí. Tạo hóa sinh ra bạn luôn muốn bạn là chính mình chứ không phải là bản sao của bất kỳ ai. Vậy, “con rồng” của bạn hôm nay màu gì? Lời truyền cảm N athaniel nói với P hilip (về Chúa J esus): “Liệu có điều gì tốt đẹp ở N azareth không?”. P hilip đáp lời: “H ãy đến mà xem”. - John (1:46) Thực hành tạm nghỉ Tuần này, mỗi ngày hãy đọc lời suy ngẫm sau và để nó tác động lên tâm hồn bạn. “Hãy chấp nhận và yêu thương con người mà Tạo hóa giao phó cho ta”. 76 https://thuviensach.vn Trở thành 12 Đơn giản hóa cuộc sống N hững điều đơn giản luôn làm đổi thay cuộc sống chúng ta. Chúng không bao giờ đến nếu bạn tìm kiếm. Cuộc sống chỉ để chúng xuất hiện vào thời khắc mà dòng đời muốn thế. Bạn thích chạy nhưng cuộc đời lại thủng thỉnh dạo bước. - Donald Miller Tuyết đang rơi. Bên ngoài cửa sổ bếp, bầu trời phủ đầy những tiểu đội dù tí hon – những bông tuyết – chầm chậm đáp xuống từ thiên đường. Tuyết bám trên những cành cây tú cầu trụi lá, một số trông giống như những chùm bông vải trắng ngần còn số khác thì như những mẩu vải thừa thẹo vắt vẻo trên cành. – Chúng ta sẽ có một mùa đông tuyệt vời đây. – Zach hí hửng nói. – Lúc này đi xe trượt tuyết thì rất hợp! https://thuviensach.vn 77 Th e po w e r o f pa u s e Chẳng ích gì khi bảo với cậu bé 10 tuổi rằng thật tình vẫn chưa hề có tuyết trên mặt đất. Chính xác là một năm trước, từng có một trận bão tuyết tàn phá vùng này. Mất điện, cây cối bị quật đổ, đường sá phủ đầy băng tuyết. Mọi kế hoạch – dù là gì và dài ngắn thế nào – đều thay đổi. Chúng tôi buộc phải ở trong nhà. Rơi vào hoàn cảnh như vậy, nếu người ta không ngồi thinh lặng trầm tư mặc tưởng thì cũng chỉ còn biết nhấm nháp tách sô-cô-la nóng hoặc ly rượu toddy ấm, hay cũng có thể kết hợp cả 3 thứ đó. Song, cơn bão tuyết ở chỗ chúng tôi chỉ khiến người dân vùng Denver, Buffalo hay vùng thượng Peninsula của bang Michigan phải lắc đầu cười: “Anh gọi đó là bão tuyết à? Đó chỉ là cơn mưa tuyết lất phất thôi!”. Năm nay bão tuyết không quá lớn, dù vậy ở trong nhà có lẽ là ý kiến hay, thế nên tôi dành thời gian xem lướt qua đống tạp chí mới được đưa tới. Tôi bắt đầu bằng một trích đoạn từ cuốn sách hướng dẫn cách thư giãn. “Việc dọn dẹp được đánh giá quá cao”, tác giả nhận xét. Anh ta tin rằng lười biếng, luộm thuộm là cách tốt để tiết kiệm thời gian. Tôi sẽ không tranh cãi với anh ta, mà chỉ thấy buồn cười thôi. Ôi, vẫn không thoát khỏi tư tưởng được – mất! Lười biếng không chỉ đơn thuần là lười biếng mà trong trường hợp này đây là cách giúp tiết kiệm thời gian. 78 https://thuviensach.vn s ứ c m ạ n h c ủ a đ iể m d ừ n g Tôi tiếp tục bị cuốn vào một bài báo khác về những người xa lánh điện thoại di động. “Họ sẽ tìm tôi nếu họ cần tôi”, một luật sư được phỏng vấn đã nói thế. Ông chuyên tâm thực hành Sabbath, tắt điện thoại di động, máy tính và thư điện tử từ mỗi chiều thứ Sáu hàng tuần. Ý tưởng này của ông cũng tương tự như ý tưởng “đơn giản hóa”. Tuy nhiên, đôi khi ta tập trung vào việc cố gắng làm cho đơn giản, thay vì… ừm … chỉ là làm cho đơn giản. Nói theo cách của Guillaume Apollinaire là “Từ nay về sau, nên dừng theo đuổi hạnh phúc mà cứ việc hạnh phúc thôi”. Có một bức tranh biếm họa về hai vị sư ngồi thiền. Vị thầy già hơn, trông thông thái hơn, đang nhắc nhở vị thầy trẻ, với vẻ bối rối, lo lắng hiện rõ trên gương mặt: “Chẳng có gì tiếp theo sau cả. Chỉ có khoảnh khắc hiện tại này”(15). Tôi cũng nghe được một chuyện hay về một cụ già cứ mỗi chiều muộn sau khi làm việc xong là đến nhà thờ. Cụ ngồi ở hàng ghế sau, yên lặng, nhìn thẳng về phía trước. Một lúc sau cụ đứng dậy ra về. Hành động thường xuyên như vậy khiến vị cha xứ bối rối. Một hôm, cha xứ quyết định hỏi thăm: (15) Con người thường có xu hướng không tập trung vào hiện tại, luôn nghĩ ngợi về những điều sắp xảy ra hoặc cố làm sống lại những ký ức quá khứ. Thiền định là phương pháp thực hành hướng sự chú ý đến một điểm nào đó, có thể là tập trung vào hơi thở, câu chú niệm… để chuyên chú vào khoảnh khắc hiện tại, tránh bị những suy nghĩ miên man, lãng phí lôi kéo. https://thuviensach.vn 79