🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Sự Thật Về Donald Trump
Ebooks
Nhóm Zalo
https://thuviensach.vn
https://thuviensach.vn
Mục lục
1. Lời giới thiệu
2. 1. Lược sử gia đình
3. 2. Những giá trị gia đình
4. 3. Những giá trị cá nhân
5. 4. Đứa trẻ ốm yếu
6. 5. Những người bạn
7. 6. Những vụ làm ăn quan trọng nhất của Trump 8. 7. “Vụ kiện vĩ đại”
9. 8. Sự ưu ái
10. 9. Đoàn người Ba Lan
11. 10. Cảm xúc và tài sản ròng
12. 11. Chính phủ giải cứu Trump
13. 12. Sân gôn và Thuế
14. 13. Thuế thu nhập
15. 14. Những chiếc hộp rỗng
16. 15. “Còn tốt hơn cả Harvard”
17. 16. Hội từ thiện của Trump
18. 17. Những người bạn tưởng tượng
19. 18. Nhân tình tưởng tượng
20. 19. Cứ hoang đường
21. 20. Thu thập giải thưởng
22. 21. Hắn là ai?
23. 22. Xuôi về Mexico
24. 23. Cá voi mắc cạn Trump
25. 24. Con bạc trắng tay
26. Lời kết
27. Lời cảm ơn
28. Ghi chú
https://thuviensach.vn
Lời giới thiệu
Khi đài truyền hình quốc gia phát sóng trực tiếp buổi quảng bá chiến dịch tranh cử Tổng thống của Donald Trump tại tòa nhà Trump Tower vào tháng Sáu năm 2015, hầu như mọi ký giả đều xem nó như điều vớ vẩn. Trừ tôi.
Tôi đã làm phóng viên điều tra từ năm 18 tuổi. Tôi luôn đào bới sự thật, cập nhật các dự thảo luật, và săn nhiều tin cho các tờ báo San Jose Mercury, Detroit Free Press, Los Angeles Times, Philadelphia Inquirier, và cuối cùng là tờ New York Times.
Lúc đầu, tôi tự chọn tin để đăng. Tôi luồn lách trong mớ tin tức vì những bài báo của tôi thu hút người đọc và có hiệu ứng tốt: như vụ chương trình truyền hình bị cấm phát sóng vì đưa tin sai lệch, một người đàn ông được giải oan do tôi tìm được hung thủ thực sự, Jack Welch từ bỏ các khoản lương hưu, hay tiết lộ các vụ phạm pháp và hoạt động gián điệp mật của Sở Cảnh sát Los Angeles với các tổ chức nước ngoài nhằm phá hoại chính trị Mỹ. Trong phi vụ cuối cùng của mình, tôi được trao giải Pulitzer vì đã vạch trần nhiều vụ trốn thuế và chỉ ra các lỗ hổng luật pháp đến mức một chuyên gia luật thuế nổi tiếng đã gọi tôi là “viên chức thuế thực thụ của nước Mỹ”1.
1 Từ gốc “de facto chief tax enforcement officer”.
Năm 1987, tôi hứng thú điều tra mảng casino sau khi Tòa án Tối cao ban hành luật người gốc Mỹ2 có quyền sở hữu các sòng bài. Tôi chắc rằng vụ việc này sẽ dẫn tới sự gia tăng hàng loạt casino khắp đất nước – các sòng bài mà hầu hết do các tập đoàn lớn của Mỹ điều hành. Hãng tin Philadelphia Inquirer thích ý tưởng này của tôi: nên vào tháng Sáu năm 1988, tôi chuyển đến thành phố Atlantic.
2 Từ gốc “Native American” chỉ những người quốc tịch Mỹ nhưng không phải nhập cư trước đó.
Chỉ vài ngày sau, tôi gặp được Donald Trump.
Tôi đánh giá Trump như một P.T. Barnum3thời hiện đại đang rao bán vé
https://thuviensach.vn
tham quan Người cá Feejee, một trong những xác ướp giả nổi tiếng của ông mà mọi người chấp nhận bỏ tiền để xem. Trump lúc này hoàn toàn bản năng. Tôi nhanh chóng biết được từ người dân trong vùng rằng ông ấy chẳng hề biết gì về ngành công nghiệp casino, cũng như luật chơi của nó. Nhưng điều này hóa ra lại trở nên quan trọng, như tôi sẽ trình bày tại hai chương gần cuối.
3 Nhà chính trị, kinh doanh, ông bầu gánh xiếc nổi tiếng thế kỷ 19.
Tới nay, trong gần 30 năm, tôi đã theo dõi sát sao các vụ thỏa thuận kinh doanh của Trump và phỏng vấn ông ấy nhiều lần. Năm 1990, tôi đưa tin về vụ Trump thực sự đang rơi vào nợ nần4, thay vì sở hữu hàng tỉ đô như ông tuyên bố, và chỉ thoát khỏi cảnh phá sản nhờ chính phủ đứng về phía Trump trong cuộc chiến với các ngân hàng. Tôi cũng sẽ nhắc kỹ vấn đề này sau.
4 Negative net worth.
Trước khi công nghệ có khả năng số hóa dữ liệu, tôi đã có cả kho tài liệu lớn về Trump, như những phóng viên săn tin thường làm với những đối tượng họ hứng thú. Tôi trữ nhiều thùng tài liệu về ông ấy và những người Mỹ nổi tiếng khác như Barron Hilton, Jack Welch, và giám đốc Sở Cảnh sát Los Angeles,
Daryl Gates, nhiều đến nỗi trong nhiều năm, tôi phải thuê tận hai gian nhà kho để lưu trữ chúng.
Với vốn hiểu biết đó, tôi chẳng hề ngạc nhiên khi Trump trở thành ứng viên Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử năm 2016. Sau sự kiện này, tôi cũng nói đi nói lại rằng các cuộc thăm dò ý kiến trước thềm không nói lên được điều gì so với khi bầu cử thực sự, các bang lớn thường sẽ quyết định kết quả, và nhờ vậy Trump có thể chiến thắng. Tuy nhiên, tôi, cũng như tất cả mọi người, thậm chí cả đội ngũ của Trump, đều vỡ òa trước chiến thắng thực sự của ông. Trump vốn không chiếm ưu thế trong các cuộc thăm dò ý kiến. Nhưng vào ngày bầu cử, những cử tri ủng hộ Trump hóa ra lại ở các bang công nghiệp trọng yếu vốn thường bầu cho Đảng Dân chủ: Michigan, Minnesota, Ohio, Pennsylvania, và Wisconsin.
Dành nhiều thập kỷ săn tin về Trump vì xem ông như hiện tượng văn hóa quan trọng của Mỹ và là một nhân vật thú vị, tôi đã sở hữu nhiều tài liệu của
https://thuviensach.vn
riêng mình và thường xuyên cập nhật đến chúng. Thêm vào đó, nhà báo Wayne Barrett, người đầu tiên nghiên cứu về Trump một cách nghiêm túc, đã chia sẻ cho tôi bộ sưu tập tài liệu khổng lồ của ông. Nhờ vậy, tôi biết nhiều điều mà các ký giả khác không biết.
Đầu tiên, tôi biết rằng Trump thực chất đã bàn tới việc chạy đua chức Tổng thống từ năm 1985. Năm 1988, ông tự đề cử mình là ứng cử viên Phó Tổng thống cho George Bush, vị trí mà sau đó được giao cho thượng nghị sĩ Dan Quayle. Tháng Bảy cùng năm, tôi theo dõi ông cập cảng thành phố Atlantic trên chiếc du thuyền Trump Princess trước sự reo hò của đám đông. Một đội
hình gồm các thiếu nữ nhảy nhót, hú hét trong vui sướng như thể được gặp thần tượng nhạc rock. Khi Trump và vợ của mình, Ivana, trên thang máy vào sòng bài Castle Casino của ông, cũng có một đám đông reo hò phía dưới. Một người đàn ông thậm chí đã la lớn: “Hãy trở thành Tổng thống của chúng tôi đi, Donald!”.
Tôi cũng từng theo dõi Trump một thời gian ngắn chạy đua vào vị trí ứng viên Đảng Cải cách, một đảng phái nhỏ khoảng chục ngàn người (đối đầu với hàng triệu người theo Đảng Dân chủ và Cộng hòa). Trong suốt chiến dịch, Trump tuyên bố ông sẽ trở thành người đầu tiên chạy đua chức Tổng thống và kiếm được lợi nhuận. Ông tiết lộ giành được thỏa thuận mười bài diễn thuyết trị giá triệu đô do Tony Robbins5tổ chức. Ông đã quảng bá chiến dịch tại các sự kiện này nhằm chi trả phí sử dụng chiếc Boeing 727 của mình. Đó chính là Trump, nhìn thấy lợi nhuận trong mọi thứ, kể cả với chính trị. Tuy vậy, điều này lại ít được ai biết tới.
5 Tác giả, diễn giả hàng đầu nước Mỹ chuyên về truyền cảm hứng.
Cũng như với chiến dịch 2016, phần lớn nguồn tài trợ cho Trump được chi trả vào việc sử dụng Boeing 757, chiếc phản lực nhỏ hơn, trực thăng, khu vực văn phòng của Trump Tower, và những dịch vụ khác do tập đoàn của Trump cung cấp. Theo luật, Trump phải tự trả các loại phí thuê máy bay và trả với giá thị trường cho các dịch vụ thuê từ công ty của ông. Đạo luật chống tham nhũng này nhằm ngăn chặn các nhà cung cấp khỏi tình trạng định giá dịch vụ nhằm thao túng chính trị. Nhưng có ai ngờ người giàu có như Trump lại mua dịch vụ từ chính tập đoàn của mình. Năm 2016, giới luật sư đã quả quyết rằng Trump đã kiếm được khoản lời trong chiến dịch tranh cử nhờ hàng hóa
https://thuviensach.vn
và dịch vụ ông thuê từ Trump Organization.
Năm 2012, Trump một lần nữa tuyên bố tranh cử. Lúc này, mọi người xem ông ấy như một ứng viên nặng ký, ngoại trừ tôi và nhà sản xuất O’Donnell của đài MSNBC (Mỹ). Rõ ràng, cả hai chúng tôi đều kết luận rằng chiến dịch của Trump nhằm vào một mục đích khác thay vì làm chủ Nhà Trắng. Mục tiêu thực sự của ông, theo như chúng tôi đoán, là một hợp đồng cao giá hơn với đài NBC cho chương trình lâu năm Người Tập sự, vốn nổi tiếng với câu thoại “Anh bị sa thải”.
Thực vậy, khi thất bại trong chiến dịch, Trump đã phát biểu rằng chương trình này cần ông ấy hơn Nhà Trắng cần. Cũng vì câu nói này, giới nhà báo cho rằng chiến dịch của Trump là một trò đùa cợt kỳ cục. Do vậy họ cũng ít quan tâm tới ông hơn vào cuộc bầu cử năm 2016.
Nhưng kết quả của phi vụ đài truyền hình lần này lại khác. Tỷ lệ xem giảm, chương trình của Trump đứng trước nguy cơ ngừng phát sóng. Đối với Trump, ông hoàng thích ngồi đọc báo sáng New York, đó hẳn là điều tồi tệ nhất khi thức dậy với những dòng tít của Daily News and Post: “NBC: Trump, ông bị sa thải”.
Ngay khi Trump tuyên bố tranh cử vào năm 2015, tôi ngay lập tức đăng bài – nhưng chúng lại đối lập với xu hướng truyền thông lúc bấy giờ. Tôi nghĩ tin tức sẽ thà tập trung vào giải đua ngựa còn hơn lý lịch của một ứng viên thậm chí chẳng quan tâm tới dịch vụ công ích. Tôi đã đưa ra một bảng gồm 21 câu hỏi mà giới báo chí nên đặt ra trong suốt chiến dịch. Nhưng chẳng có ai quan tâm. Về sau, trong cuộc chạy đua ứng viên các Đảng, thượng nghị sĩ Marco Rubio mới chọn câu hỏi về Đại học Trump còn Ted Cruz đưa câu hỏi về thỏa thuận giữa Trump với Genovese và Gambino - hai băng nhóm Mafia tại Mỹ - những vụ đó sẽ được đề cập sau. Nhưng quan trọng là không có một nhà báo nào đặt các câu hỏi giống tôi. Tôi luôn tự hỏi sẽ ra sao nếu giới ký giả (hay thậm chí vài người trong số 16 đối thủ của Trump tại Đảng Cộng hòa) đặt ra những câu hỏi này sớm hơn.
Cuốn sách này là nỗ lực để tất cả mọi người biết câu chuyện về Trump đầy đủ hơn những gì ông nói. Trump, người tự cho mình là vua Midas6 hiện đại, là người biết rõ về báo chí và lợi dụng nó tài tình hơn bất cứ ai tôi từng biết.
https://thuviensach.vn
6 Vị hoàng đế nổi tiếng của Thần thoại Hy Lạp, có khả năng biến mọi thứ ông chạm vào thành vàng.
Nghề báo thường tập trung vào phương pháp 5W để đưa tin: who, what, where, when, why. Bình thường nó sẽ rất hiệu quả, nhưng lại không đủ nếu muốn giúp người đọc hiểu về Trump, người mà nhân cách và chiến dịch nằm ngoài quy chuẩn bình thường của tin tức chính trị. Trump dùng 5W để kêu gọi những người có mong muốn hình mẫu người cha cứng rắn trở thành lãnh đạo, người thực chất lại chỉ quan tâm đến bản thân kể cả khi vấn đề liên quan tới người khác. Trump nhận gia đình mình là người Mỹ da trắng theo đạo Cơ đốc, trong khi bác bỏ các cáo buộc từ hội Ku Klux Klan7(Trump từng tuyên bố trên truyền hình vài ngày trước tổng tuyển cử rằng ông không biết về KKK). Ông bổ nhiệm Steve Bannon vào vị trí giám đốc chiến dịch tranh cử và sau đó là chiến lược gia trưởng của Nhà Trắng8. Steve Bannon được xem là người có tư tưởng chống Do Thái và là người điều hành trang báo Brietbart chuyên châm biếm và bịa đặt các thuyết âm mưu kỳ lạ như người phát ngôn thuộc Đảng Cộng hòa Paul Ryan là đặc vụ bí mật của bà Hillary Clinton.
7 Hay KKK, phong trào ra đời năm 1866 tại Mỹ và vẫn tồn tại đến ngày nay, có tư tưởng cực hữu, xem người da trắng là thượng đẳng, chống người nhập cư, và thường có hành động tấn công vũ lực những người họ phản đối.
8 Cố vấn cấp cao, chức danh mới xuất hiện dưới thời Donald Trump.
Quan trọng hơn, Trump đã cật lực ngăn chặn tin tức về các rắc rối liên quan tới buôn lậu cocain, băng cướp Mỹ - Nga, và lừa đảo. Ông ấy đã bị kiện rất nhiều lần vì không trả lương cho nhân viên, nhà cung cấp, và những người khác. Các nhà đầu tư ở nhiều thành phố khác nhau cũng kiện ông vì tội lừa đảo.
Trong số những kỹ năng tài tình nhất của Trump có thể kể tới khả năng làm chệch hướng hoặc ngừng các cuộc điều tra về hành pháp. Ông cũng thường dùng kiện tụng để đe dọa các công ty mới ngừng việc soi mói người có-vẻ như-là vô cùng quyền lực và khôn ngoan như Trump.
Vào những buổi đầu phỏng vấn Trump, tôi đã đặt câu hỏi mà tôi đã mong cũng có người hỏi ông ấy trước thềm bầu cử tháng Mười Một năm 2016. Tôi
https://thuviensach.vn
chọn vấn đề về sòng bài mà Trump không biết nhiều, cố ý đưa ra những tiểu tiết sai, một mánh thường sử dụng trong điều tra. Tôi làm vậy vì các nguồn tin tại thành phố Atlantic – kể cả những người thân cận với Trump – cho biết rằng ông ấy chẳng biết gì về kinh doanh sòng bài ngoại trừ cào tiền ở đó. Tôi tỏ vẻ cực kỳ hoài nghi khi đề cập về một chuyện tầm phào và ngạc nhiên khi Trump ngay lập tức đáp trả dựa theo tình tiết tôi nói, giống như các nhà tâm linh lắng nghe mạch truyện từ người kể để đưa ra lời tiên đoán.
Thói quen lấy thông tin từ người nói của Trump lộ rõ khi vào cuối tháng Sáu năm 2016, phát thanh viên chuyên mục Thời sự tối của đài NBC, Lester Holt, đề cập tới phát ngôn của ông về bà Hillary Clinton đã ngủ suốt khi vụ tấn công cơ quan ngoại giao Mỹ tại Benghazi (Ai Cập) xảy ra năm 2012. Sau khi Holt nhấn mạnh rằng sự việc là vào giữa chiều nơi bà Clinton đang ở, Trump đã cố gắng liên kết chúng với câu trả lời của mình, rồi cố che giấu rằng ông thiếu kiến thức về vụ việc.
Dành cho những ai nghi ngờ về sự thiếu hiểu biết của Trump trong các vấn đề quan trọng, tôi cam đoan là có rất nhiều tình huống thực tế. Đây là một ví dụ:
Suốt buổi tranh luận giữa các ứng viên Đảng Cộng hòa do đài CNN tổ chức hồi tháng Mười Hai năm 2015, Hugh Hewitt đã hỏi Trump ở buổi trò chuyện trên đài phát thanh Đảng Bảo thủ rằng, “Cái nào ông cho là sáng giá nhất trong bộ ba hạt nhân10 của nước ta?”
10 Thuật ngữ “Nuclear Triad”.
“Trước hết, tôi nghĩ chúng ta cần một người hoàn toàn có thể tin tưởng, cực kỳ trách nhiệm, và biết rõ anh ta đang làm gì”, Trump trả lời. “Điều đó rất quan trọng. Và một trong những sự việc, thẳng thắn mà nói làm tôi rất tự hào, là tôi đã phản đối kịch liệt Mỹ đưa quân vào Iraq năm 2003 và 2004 bởi vì chúng ta sẽ làm Trung Đông mất ổn định. Tôi đã lên án rất mạnh mẽ. Chúng ta phải tuyệt đối cẩn trọng về vấn đề hạt nhân. Vũ khí hạt nhân sẽ thay đổi toàn bộ thế cờ. Tôi sẽ thẳng thắn nói rằng hãy ra khỏi Syria – vì lúc đó chúng ta không có vũ khí mạnh như hiện nay.
Nhưng hiện nay, chúng ta mạnh đến nỗi không thể bỏ qua các khu vực mà chỉ 50 hay 70 năm trước chúng ta còn chẳng thèm quan tâm. Đó là trận đối
https://thuviensach.vn
đầu trực diện…”
Phát thanh viên Hewitt tiếp tục hỏi: “Nhưng trong số ba phương tiện của vũ khí hạt nhân, ông ưu tiên cái nào nhất?”
Trump vẫn tiếp tục huyên thuyên rằng: “Tôi nghĩ… tôi nghĩ rằng sức mạnh [hạt nhân] rất quan trọng. Khả năng tàn phá của nó rất đáng quan tâm”.
Hewitt lúc này chuyển câu hỏi sang thượng nghị sĩ Marco Rubio của bang Florida, người mà Trump thường chế nhạo là kẻ rỗng tuếch.
“Đầu tiên, hãy giải thích cho mọi người hiểu bộ ba này là gì?” Ông Rubio trả lời, “Đó là khả năng của Mỹ trong việc triển khai các cuộc tấn công bằng vũ khí hạt nhân thông qua máy bay, tên lửa dưới hầm, trên mặt đất hay từ các bệ phóng hạt nhân”.
Đây không phải lần đầu tiên Trump được hỏi về cách chi tiền cho ba phương pháp tấn công hạt nhân của quân đội Mỹ. Bốn tháng trước, Hewitt đã hỏi Trump câu tương tự trên đài phát thanh.
Ông ấy trả lời không ăn nhập gì với ý của vị phát thanh viên. Rõ ràng ông ấy không hề nỗ lực cải thiện thiếu sót trong ngần ấy thời gian.
“Tôi nghĩ một trong những vấn đề quan trọng nhất là việc truyền bá rộng rãi về hạt nhân”, Trump trả lời. “Sức mạnh hạt nhân mà chúng ta có hiện nay, và vụ thỏa thuận với Iran – mục tiêu của nó quan trọng tới nỗi chúng ta phải tăng gấp đôi, gấp ba lệnh trừng phạt…”
Cuốn sách này sẽ phơi bày sự thật đã được tôi chứng minh và ghi nhận trên phương tiện truyền thông. Chúng là những thông tin thật và chất lượng như tất cả sản phẩm trí tuệ mà tôi đã tạo ra từ nửa thế kỷ trước.
Nhiều người thắc mắc tại sao tôi không viết về Hillary Clinton hay tiểu sử tốt về Donald Trump. Đó là vì năm 1988, tôi đã đến Atlantic thay vì Arkansas11. Tôi chỉ biết về Trump và chưa hề nói chuyện với Clinton hay chồng của bà. Tuy nhiên, dưới cương vị là đệ nhất phu nhân, Clinton đã từng chiếm trọn các bài báo trên New York Times về vụ bà và chồng đã đóng gấp đôi thuế thu nhập cá nhân do người tư vấn kém, mặc dù hai người phải chi gần 10.000
https://thuviensach.vn
đô/năm để được cố vấn về đóng thuế.
11 Năm 1988, Hillary Clinton là Đệ nhất phu nhân bang Arkansas khi Bill Clinton đang trong nhiệm kỳ Thống đốc của bang. Trong thời gian ở bang Arkansas, Hillary cũng sáng lập rất nhiều tổ chức cộng đồng.
Điều cuối cùng cần ghi nhớ khi đọc cuốn sách này. Đó là về những nhóm người trẻ ngồi đầy khán phòng của Trump Tower vào tháng Sáu năm 2015, vỗ tay 43 lần trong suốt bài phát biểu của Trump về chiến dịch có kèm theo lời đe dọa nhằm vào người Mexico, Hồi giáo, và giới truyền thông. Tôi đã nghĩ thật vô lý khi ở Manhattan lại có tư tưởng bài ngoại hay ủng hộ các kiểu chỉ trích. Thật vậy, đám đông không phải khán giả tự nguyện. Nhiều trong số họ là diễn viên được trả tiền thù lao 1,5 đô la.
Như chúng ta rồi sẽ thấy, chiến dịch tranh cử của Trump được bắt nguồn từ trong chính cuộc sống và sự nghiệp của ông.
https://thuviensach.vn
1Lược sử gia đình
Tổ tiên của Trump vốn sống lâu đời ở Đức và tồn tại qua chiến tranh thế kỷ 171. Khi đó họ của gia đình là Drumpf. Năm 1648, ông cha đã đơn giản hóa thành cái tên “Trump” – mà sau này trở thành thương hiệu quyền lực dưới thời các hậu duệ của họ.
Trở lại thế kỷ 21, đây hóa ra lại là một lựa chọn thú vị. Donald chắc hẳn thích thú về cách định nghĩa của dân chơi bài bridge2 về từ trump: kiểu chơi lớn chỉ bằng một con bài, trên cơ những con bài khác. Nhưng những định nghĩa khác về từ này lại là “đồ lặt vặt có giá trị nhỏ” “để lừa đảo” hay “thổi kèn”. Dưới dạng động từ, trump nghĩa là “lao động cẩu thả” và “bịa đặt hay làm giả” như trong nghĩa của từ “vu cáo”3.
1 Tác giả ám chỉ Chiến tranh 30 năm giữa các cường quốc châu Âu, xảy ra tại vị trí là nước Đức ngày nay. Cuộc chiến bắt nguồn từ chiến tranh tôn giáo và kết thúc với sự ra đời của Hòa ước Westphalia.
2 Một kiểu bài Tây bắt nguồn từ nước Anh vào khoảng thế kỷ 18. 3 Từ gốc: “trumped-up charge”.
Donald Trump chưa bao giờ biết về ông nội của mình, Friedrich, người đã qua đời khi cha của Trump, Fred, chỉ mới mười hai tuổi. Vốn là một chủ doanh nghiệp khôn ngoan, nhưng Friedrich lại trở thành cái bóng của gia đình Trump suốt cả thế kỷ vì sự đam mê tiền bạc và coi thường luật pháp – như việc xây dựng các tòa nhà trên đất không thuộc quyền sở hữu của mình.
Friedrich Trump lớn lên ở một vùng sản xuất rượu phía Tây Nam nước Đức, ngôi làng nhỏ Kallstadt, nơi mà việc lao động vất vả cũng chỉ vừa đủ đem lại nơi ăn chốn ở thay vì sự giàu có. Cha của ông qua đời khi ông mới tám tuổi.
Năm 1885, khi bị buộc tham gia nghĩa vụ quân sự ở cái tuổi mười sáu, Friedrich rời bỏ mẹ mình, chỉ để lại một lá thư và làm điều như hàng triệu thanh niên châu Âu không nhìn thấy tương lai ở quê nhà đang làm: đặt chân lên đất Mỹ.
https://thuviensach.vn
Sau khi chịu đựng cảnh nhồi nhét trên con tàu băng qua Bắc Đại Tây Dương, Friedrich cuối cùng cũng tới được Hoa Kỳ. Sau đó, ông dọn vào sống cùng với người chị Katherine và chồng của cô ấy – đã di cư đến đây từ trước.
Không lâu sau đó, chàng trai trẻ quyết định tiến về phía tây, và cuối cùng định cư ở Seattle, nơi ông mở nhà hàng Dairy Restaurant. Đó là một khu vực thoáng đãng, hoạt động gần như một nhà thổ được thuê với giá rẻ, theo như lời kể trong cuốn sách viết về gia đình Trump của Gwenda Blair, người đã từng hợp tác với họ trước đây.
Năm 1892, Friedrich nhập quốc tịch Mỹ, khai man tuổi bằng cách nói rằng ông đã tới Mỹ sớm hơn hai năm so với thực tế (1). Có hai người đã đứng ra chứng thực giúp ông. Một là người làm công, người còn lại là người cung cấp chỗ ăn ở cho các “nữ du học sinh” - theo cách gọi lịch sự của Blair.
Friedrich là người đã tạo ra nhiều tiền lệ cho gia đình Trump tại Mỹ ngoại trừ làm nghĩa vụ công dân - đi bầu. (2) Thực vậy, theo như tài liệu ghi chép, khi người cháu Donald Trump cuối cùng chạy đua tới chức Tổng thống sau hàng loạt thất bại trong cuộc tổng tuyển cử năm 2002, và trong tất cả đợt ứng cử của Đảng Cộng hòa từ năm 1982 tới năm 2016, lớp con cháu vĩ đại của Friedrich mới bị lộ ra việc ít khi thực hiện nghĩa vụ công dân. Khi cái tên Donald Trump xuất hiện trên hòm phiếu của bang New York năm 2016, con gái Ivanka và con trai Eric của ông, ở độ tuổi 30, đã không thể bỏ phiếu vì trước đó không đăng ký cử tri Đảng Cộng hòa. Họ đổ lỗi cho chính phủ, cho rằng đáng ra phải được phép chuyển từ công dân tự do sang Đảng Cộng hòa vào phút chót. Nguyên do là vì luật bầu cử lỗi thời đã tồn tại ở Mỹ trong nhiều năm. Hai anh em phải mất vài tháng chuyển đổi để có thể bỏ phiếu cho cha của họ.
Một trong những truyền thống gia đình khác mà Friedrich Trump tạo dựng tại Mỹ không gì khác là nghệ thuật làm giàu. (3) Fried-giàu-có4 bán nhà hàng và bắt đầu công việc làm ăn mới cách 30 dặm ở phía bắc. Vì nghe theo lời đồn đây là khu vực được gia đình dầu mỏ Rockefeller5lên kế hoạch khai thác. Ở đây, trên một mẫu đất không thuộc quyền sở hữu của mình, nằm ngay bên phải đường xe lửa, Friedrich xây dựng một kiểu khách sạn đa năng - dự tính chỉ dành cho các khách ở trong ngày. Việc xây dựng trên đất sở hữu trái phép dự báo đúng cái cách mà Donald Trump sau này giành được tòa lâu đài
https://thuviensach.vn
MaraLago ở Florida: qua một phi vụ cầm cố mà ngân hàng Chase Bank đồng ý sẽ không lưu trữ lại giấy tờ.
4 Tác giả chơi chữ thành “Fried-rich”.
5 Rockefeller là tập đoàn gia đình tham gia vào các lĩnh vực kinh doanh, chính trị, ngân hàng và đặc biệt là khai thác dầu mỏ lớn nhất tại Mỹ cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20.
Nhưng cuối cùng, dự án dầu thất bại, chỉ có một số ít người không bị thiệt hại gì. Trong đó có Friedrich Trump. Ông sau đó đã Mỹ hóa tên mình thành Frederick. Hay còn gọi là Fred.
Nghe về cơn sốt vàng tại Klondike, Frederick hướng về vùng Yukon Tây Bắc Canada. Không hứng thú với cảnh lao động chân tay đãi vàng ở các con suối lạnh lẽo, Frederick thuê thợ mỏ. Ông cũng xây một nhà hàng nướng, gọi là The Arctic, bán các loại rượu mạnh và “các cô gái thể thao” – từ dùng để chỉ gái điếm. Một lần nữa ông trúng ngay thời cơ tốt. Ông đến khi cơn sốt vàng đang ở đỉnh cao. Trước lúc cơn sốt này hạ nhiệt và Lực lượng Cảnh sát Lâm nghiệp Hoàng gia Canada kịp đến nơi, Fred Trump đã kiếm được món hời lớn rồi tháo chạy về Mỹ.
Năm 1901, ở độ tuổi 32, Frederick Trump trở về Đức, và mẹ ông lúc này giới thiệu cho đứa con giàu có của mình những cô gái xứng tầm. Tuy vậy, ông lại thích người phụ nữ không môn đăng hộ đối, Elizabeth Christ, hai mươi tuổi, với mái tóc vàng hoe. Khi chồng-tương-lai vượt biên sang Mỹ, Elizabeth mới được sáu tuổi, nhưng đến lúc này, cô đã trở thành một cô gái trưởng thành và quyến rũ. Thích các cô gái tóc vàng nảy nở hẳn cũng là một truyền thống của gia đình Trump.
Frederick đưa vợ sang Mỹ và tiếp tục các cơ hội làm giàu với giá trị tài sản lúc bấy giờ đã là nửa tỉ đô hoặc hơn, tính ra tỉ giá hiện nay. Nhưng Elizabeth không thích sự nhộn nhịp của New York và mâu thuẫn trong việc lựa chọn giữa một cuộc sống giàu sang hay cuộc sống đích thực. Cô muốn về nhà. Vì thế vào năm 1904, Frederick, vợ và đứa con gái nhỏ của hai người trở về Đức.
Lúc này, ông phải nhờ vả chính quyền làm lơ vụ trốn nghĩa vụ quân sự. Với
https://thuviensach.vn
hy vọng gia tài khổng lồ sẽ làm mờ mắt giới quan chức, tháng Chín năm 1904, ông trình bày trước chính phủ lý do vắng nghĩa vụ: “Tôi không đến Mỹ để trốn nghĩa vụ mà vì kế sinh nhai và chu cấp cho mẹ của tôi” tại Kallstadt. (4) Chính quyền Đức không chấp nhận và trục xuất Frederick.
Donald Trump chưa bao giờ được hỏi rằng liệu giai đoạn lịch sử này có tác động gì tới đề xuất trái hiến pháp trục xuất 11 triệu người nhập cư trái phép bao gồm cả trẻ em có quốc tịch Mỹ, hay về quan điểm cấm lính bộ và lính thủy người Hồi giáo trở lại Mỹ.
Quay về New York, Frederick tiếp tục làm giàu. (5) Trong cuốn hồi ký rất chi tiết của mình, Gwenda Blair cho rằng Frederick đã trở thành thợ cắt tóc, công việc thu nhập thấp này có vẻ rất kỳ lạ đối với người thích kiếm tiền như ông. Nhưng cô cũng ghi chú các tiệm cắt tóc cũng bán thuốc lá vào thời điểm đó, dù lợi nhuận cũng không cao. Tuy nhiên, bởi vì những người đáng nghi vẫn có thể tới đây hằng ngày để cắt tóc hay dạo phố, các tiệm cắt tóc thường được gắn liền với các hoạt động phi pháp hoặc là nơi trao đổi các dạng thông tin hoặc hoạt động cực kỳ bí mật của các phần tử phạm tội trong thành phố.
Nhưng cho dù làm bất kỳ điều gì tiếp theo, khối tài sản của Frederick cũng không thể mua thêm thời gian được sống cho ông nữa: ông trở thành một trong hơn hai mươi triệu nạn nhân trên thế giới tử vong vì dịch cúm năm 1918. Và người con trai của ông cũng giống vậy: cha của Donald, Fred.
https://thuviensach.vn
2Những giá trị gia đình
Mặc dù mới mười hai tuổi khi Fred qua đời năm 1918, Frederick Christ Trump vẫn y hệt cha mình khi chỉ hai năm sau thành lập một công ty xây dựng ga-ra với mẹ, công ty Elizabeth Trump & Son. (6) Tuy nhiên, Elizabeth đã phải thay mặt ký toàn bộ giấy tờ vì đứa con trai đầy tham vọng của bà vẫn chưa đủ tuổi để đứng tên hợp đồng.
Fred Trump đánh dấu tuổi trưởng thành, 21 tuổi, bằng vụ bị bắt giữ vì tham gia trận ẩu đả giữa 100 cảnh sát New York với 1.000 thành viên hội Ku Klux Klan1. (7) Cuộc nổi dậy diễn ra tại Jamaica, lân cận khu Queens nơi Fred Trump đang sống. Cảnh sát không chịu thả ông ấy, nhưng phía công tố sau đó đã cố gắng giảm tội trạng của Fred và những phần tử khác. Vụ việc là biểu hiện đầu tiên về một tư tưởng thù hằn chủng tộc có ở Fred Trump.
1 Trang phục chủ đạo của hội là áo choàng trắng.
Vậy mà gần 9 thập kỉ sau, con trai Donald, khi chạy đua vào chức Tổng thống, luôn bác bỏ sự việc, tuyên bố rằng cha của ông chưa bao giờ sống tại địa chỉ mà cảnh sát đã cung cấp cho giới báo chí. (8) Nhưng những tài liệu lưu trữ công khai khác đã xác minh rằng đó thực sự là địa chỉ của Fred cha, vì chỉ có duy nhất một Fred Trump sống tại Queens vào thời điểm bấy giờ.
Trả lời phỏng vấn báo New York Times năm 2015, Donald Trump đã nhún nhường, quanh co, và cố thuyết phục phóng viên lờ vụ bắt giữ, do trước đó trang boingboing.net đã tìm ra một bài báo có liên quan đăng trên tờ New York Times năm 1927. Đáp trả của Trump như thế này:
Điều đó chưa bao giờ xảy ra. Cũng không có hình phạt nào. Nên sẽ không đúng khi đề cập tới vụ việc, thành thật mà nói, vì không có hình phạt nên mọi thứ đều sai trái… Ai đó đã cho tôi xem trang web đó, nhưng nó là một trang mạng nhỏ mà bất cứ ai cũng lập ra được. Dù sao đi nữa, các bạn có biết là không hề có hình phạt không? Vì không bị phạt nên vấn đề không nên được đề cập… Bởi vì cha tôi chưa hề có tội. Mọi người nghĩ là ông ấy, nhưng tôi thì không, tôi chưa hề được nghe về việc đó…
https://thuviensach.vn
Những thông tin do truyền thông công bố và những tài liệu ghi chép có một khoảng cách dễ nhận thấy thông qua cách Trump trả lời. Những vụ án không cấu thành tội danh thì không được đề cập trước công chúng. Đó là lý lẽ mà Trump luôn cẩn trọng đưa ra để hạn chế những vụ điều tra đánh giá nhân cách của ông. Sự giàu có và nổi tiếng, hay nói cách khác là mức độ thành công của Trump phụ thuộc vào khả năng định hướng truyền thông và kỹ năng lách luật, trốn các cuộc điều tra, kiện cáo dân sự.
Trở lại với Fred Trump. Là người luôn nắm bắt đúng thời cơ, như khi thập kỷ Roaring Twenties2 kết thúc, Fred Trump đã xây chuỗi căn hộ cho các gia đình đơn thân3tại khu Queens.
2 Tạm dịch “1920s ầm ĩ” chỉ khoảng thời gian xảy ra nhiều biến cố với nước Mỹ, nổi bật nhất là khủng hoảng kinh tế.
3 Thuật ngữ tiếng Anh, dùng để chỉ gia đình chỉ có một bố hoặc mẹ.
Còn khi khủng hoảng kinh tế thế giới nổ ra năm 1929, ông lại mở cửa hàng tự phục vụ. Điều đó giống như tư duy đón đầu của thị trường ngày nay, cắt giảm chi tiêu bằng cách để khách hàng tự chọn hàng hóa, giảm thiểu việc thuê nhân viên. Công việc kinh doanh thành công ngoài mong đợi. Một năm sau, Trump bán cửa hàng và thu về món lời đáng kể.
Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, Fred Trump ký hợp đồng với chính phủ, được cấp phép xây dựng các tòa nhà và doanh trại gần xưởng đóng tàu của Hải quân Mỹ tại bang Pennsylvania và Virginia. (9) Nhờ vậy ông quen dần kiểu làm việc của chính quyền, một mánh khóe đem lại lợi nhuận sau chiến
tranh. Khi chính phủ liên bang bắt đầu chương trình cấp nhà cho các binh lính hậu Thế chiến, Fred Trump là nhà thầu đủ điều kiện đầu tiên được đề xuất cho vay bởi Ban quản lý Nhà ở Liên bang. Trong nhiều năm sau đó, ông xây hàng ngàn căn hộ tại Brooklyn và Queens và mua những căn hộ ở các khu khác xa hơn, như ở Ohio.
Fred Trump nổi tiếng không phải vì chất lượng các công trình xây dựng hay là chủ đất tốt bụng. Ông đã mua nguyên vật liệu với giá thành rẻ mạt để xây dựng hơn 27.000 chung cư cao cấp và nhà theo lô, mà nhiều trong số đó vẫn được gia đình ông cho thuê sau này.
https://thuviensach.vn
Ông cũng là người có kỹ năng làm quảng cáo, với những cách thức mà con trai ông sau này làm giống y hệt, hay thậm chí còn cường điệu hơn. (10) Người xây dựng nên Brooklyn rất biết cách ba hoa, kể những câu chuyện mà giới báo chí thường nghe theo mà không kiểm tra lại. Có lần vào năm 1946, ông kể với báo Brooklyn Eagle rằng bởi vì nguyên liệu đầu vào quá khan hiếm sau chiến tranh, ông đã phải cử nhân viên đi khắp các cửa hàng dụng cụ trong và ngoài thành phố nhưng chỉ mua được một ít đinh. Về sau ông lại nổi tiếng với tính tiết kiệm quá mức. Như mỗi lần xuất hiện ở công trường xây dựng trong bộ vest lịch lãm, Fred vẫn cúi xuống nhặt những cái đinh bị rớt và đưa cho những người thợ mộc.
Nhiều thập kỉ sau có thêm một màn diễn được xem là bài mẫu cho Donald Trump sử dụng sau này. (11) Khi phía công viên giải trí Steeplechase phê phán gắt gao các dự án hủy hoại sức hấp dẫn của bán đảo Coney (New York), nơi Fred đang muốn xây dựng dự án căn hộ đầu tiên mang tên gia đình, ông đã gây sự chú ý với giới truyền thông bằng cách thuê một nhóm các cô gái trẻ đẹp mặc bikini chấm bi, đội nón bảo hộ, để truyền những viên gạch cho giới chức chính quyền địa phương. Sau đó ông mời các tay săn ảnh tới quan sát cảnh những người này ném gạch vào biểu tượng của công viên, một bảng hiệu bằng kính màu tên Funny Face. Vài thập kỷ sau, rõ ràng, Donald Trump cũng thuê người mẫu đứng vây quanh mình để thu hút máy quay và bắt người vợ thứ ba gần như khỏa thân trên khoang chiếc Boeing 757 chụp hình cho tạp chí đàn ông trong khi ông đứng ngắm trong suốt buổi chụp ảnh. (12)
Rất lâu trước khi học cách làm chủ tin tức, Fred Trump từng trở thành mục tiêu của phía điều tra liên bang vì nghi ngờ trục lợi từ ngân sách dùng để hỗ trợ các cựu binh của Thế Chiến II. Thứ mà Thượng viện hiện hành lúc này quan tâm không còn là các chiêu trò như thuê phụ nữ mặc bikini cầm gạch nữa, mà chính là nhắm vào khối tài sản mà Trump và những nhà thầu khác
kiếm được bằng cách lợi dụng các lỗ hổng trong luật bảo lãnh cầm cố của Cơ quản Quản lý Nhà ở Liên Bang4(FHA). Khi hiểu ra mánh khóe, cơ quan này đã trình báo tới Tổng thống Dwight D. Eisenhower, người theo như đưa tin, đã nổi trận lôi đình lại Nhà Trắng. Ngay sau đó, FHA đã huy động hơn 100 nhân viên rà soát lại giấy tờ, so sánh các chi phí và lợi nhuận, sau đó phát hiện ra con số thâm hụt khổng lồ.
4 Federal Housing Administration.
https://thuviensach.vn
Vào ngày 13 tháng Bảy năm 1954, tờ Brooklyn Eagle giật tít trang đầu, “Phủ nhận lời 4 triệu đô”, với dòng chữ phía trên “Nhưng Trump lại có đúng số dư đó trong ngân hàng”. Cái tên Trump vốn đã trở nên quen thuộc thời bấy giờ, ít nhất là ở Brooklyn.
Trong phiên điều trần trước Ủy ban Ngân hàng và Tiền tệ Thượng viện Hoa Kỳ, Fred Trump một mực khẳng định rằng không hề kiếm được 4 triệu đô như phía điều tra cáo buộc. (13) Ông cho rằng đó là sự hiểu nhầm, nhưng lời giải thích của ông lại không thuộc một logic nào của lĩnh vực kế toán. Ông nói rằng số tiền đang nằm trong tài khoản đúng là đến từ các dự án trợ cấp của FHA, nhưng nói đó là tiền bòn rút thì không đúng – thực chất, nó chẳng có lợi gì cả, vì chúng chưa hề được sử dụng.
Đó là một kiểu giải thích hoàn toàn lố bịch trong giới tài chính. Nhưng rồi con trai Donald cũng áp dụng cái kiểu sáng tạo này để tạo ấn tượng trong nghệ thuật đàm phán, giúp ông kiếm được hàng tỉ đô la.
Fred Trump giải trình trước Quốc hội rằng ông có gần 4 triệu đô la vì chi phí nguyên vật liệu thấp hơn so với dự kiến, giúp rút ngắn thời gian xây dựng và nhấn mạnh rằng đã làm tròn trách nhiệm của một nhà thầu tổng. Điều này cũng đúng khi ông có tiếng là chủ thầu hoàn thành trước thời hạn, mặc dù các mốc lịch trình thường kéo dài hơn thời gian thực tế để nhà xây dựng có thể hoàn tất đúng hạn. Fred sau đó làm cú đảo ngược tình thế, chỉ trích giới điều tra đã “gây thiệt hại nghiêm trọng tới uy tín và danh tiếng” của ông. Về sau, cũng còn một vài khởi tố về tội khai man, nhưng tất cả chúng không phải thẩm quyền của đội điều tra FHA nữa.
Một tháng sau, nhiều nhà buôn ở Fort Greene của Brooklyn lại than phiền về việc Fred Trump dù được hỗ trợ tiền đền bù từ chính phủ liên bang để tiếp quản các khu bất động sản, vẫn lừa họ đóng tiền thuê mặt bằng. Các chủ cửa hàng nói với tờ Brooklyn Eagle rằng ông ấy đã tăng gấp đôi tiền thuê, một hành động “vô đạo đức”.
Lại sử dụng chiêu bài như lần trước, Fred Trump đáp rằng đây là sự hiểu lầm. Những người buôn bán trả phí khác nhau nhưng tương ứng với diện tích mà họ thuê – 40 đô/tháng cho một mặt bằng, 200 đô cho mặt bằng tiếp theo – và cho rằng chẳng có gì đáng kêu ca. Ông cũng nói thêm rằng mong người thuê sẽ dọn ra trong vòng vài năm để có thể xây dựng dự án căn hộ mới, dùng tiền
https://thuviensach.vn
đền bù mà chính phủ đã cấp… và có thể kiếm lời từ vụ này.
Ngân sách quốc gia không phải nguồn vốn duy nhất mà Fred Trump dùng để huy động cho các công trình xây dựng. (14) Chỉ vài năm sau khi chiến tranh kết thúc, ông có thêm đối tác Willie Tomasello. Khi thiếu tiền mặt, Tomasello có đủ khả năng hỗ trợ Trump bằng tiền vốn lưu động trong thời gian ngắn. Tomasello cũng làm nhiệm vụ đảm bảo không có vấn đề từ phía thợ xây, thợ mộc, hay chở thuê.
Cơ quan Phòng Chống tội phạm có tổ chức của Hoa Kỳ xác nhận Tomasello là một phần tử của tổ chức mafia Genovese và Gambino tại Mỹ. Nói cách khác, cũng giống như Friedrich Trump từng buôn lậu để tích được khối tài sản vào cuối thế kỷ 19, Fred Jr. cũng tham gia lâu dài vào tổ chức tội phạm để làm giàu. Nhiều thập kỷ sau, Donald Trump cũng tiếp tục qua lại với người cầm đầu của các tổ chức này, mặc dù không thừa nhận, công việc kinh doanh khổng lồ thực chất có sự liên hệ với nhiều loại tội phạm, từ băng nhóm lừa đảo hay buôn lậu ma túy tới hai băng nhóm mafia lớn nhất New York.
Cũng không có gì đáng ngạc nhiên khi Donald Trump giống cha. Fred Christ Trump là người cha nghiêm khắc muốn các con tiếp quản công việc kinh doanh của gia đình. Ông có ba người con trai theo thứ tự là Fred Jr. (15), Donald và Robert, đều có nền móng kinh doanh cơ bản. Ông thường xuyên chở chúng tới các khu bất động sản trên chiếc Cadillac màu xanh – được đổi hai năm một lần với biển số xe “FCT”5. Những đứa con được giao nhiệm vụ dọn nhà kho, thu lại tiền rớt trong máy giặt, sửa đồ trong nhà dưới sự quan sát của nhân viên có chuyên môn, và công việc khi lớn hơn, là thu tiền thuê nhà.
5 Biển số mang tên người sở hữu, FCT là Fred Christ Trump.
Chúng không cần tiền thù lao cho những công việc trên. Khi Donald còn quấn tã, ông và các anh em của mình đã có sẵn các quỹ sở hữu theo pháp luật. Cổ phần của ông khoảng 12.000 đô/năm, con số mà vào những năm 1940 xấp xỉ gấp bốn lần thu nhập tiêu chuẩn của một cặp vợ chồng đã có con
khi người chồng có một công việc ổn định.
Fred cha đã làm việc miệt mài ở văn phòng nằm trên đại lộ Avenue Z (Brooklyn) cùng với cô thư ký, người sau đó đã làm việc cho ông hơn nửa thế kỷ. Ông từng nói rằng tốt nhất nên thuê những người béo và không đẹp vì họ
https://thuviensach.vn
sẽ trụ với công việc lâu hơn.
Tôi từng trò chuyện với những người gặp Fred, xin vào làm những công việc như sửa chữa trang thiết bị như ống nước, cửa sổ hay điện năng. Họ mô tả về một “nghi thức” chắc hẳn không chỉ riêng ở văn phòng của ông. Đầu tiên, họ gửi phong bì (tiền đút lót6). Fred dành vài giây ước chừng khối lượng của nó bằng tay trước khi bỏ vào ngăn tủ. Sau đó ông lắng nghe họ trình bày về thời hạn hợp đồng làm việc tại các công trình do ông thầu.
6 Vì những công trình thầu của Fred Trump đều liên quan đến chính phủ, do chính phủ tài trợ ngân sách nên theo nguyên tắc, đối với các chất lượng, nguồn gốc và chi phí công trình, nhà thầu phải báo cáo rõ ràng và minh bạch.
Tiền lương của những người này sẽ được tính vào chi phí trong hợp đồng giữa Fred và phía chính phủ hoặc người thuê bất động sản. Trái lại, nó còn giúp giảm số lãi mà chủ thầu kiếm được. Mánh khóe này vẫn được sử dụng đến ngày nay, mặc dù phi pháp nhưng nó vẫn diễn ra một cách rộng rãi, vì mục đích đút lót chỉ bị lộ khi số tiền này được kê khai vào phần thuế thu nhập cá nhân. Nhưng thực chất rất khó bị lộ vì trừ khi bên nhận tiền là tổ chức chính phủ hoặc bên trao có hóa đơn đỏ, còn không chẳng ai lại tự đi khai ra vụ việc? Hoạt động này còn có thêm một lợi ích nữa, đó là không cần rút tiền mặt ra khỏi tài khoản7, vì vậy sẽ không có ghi chép gì nếu phía chính quyền làm kiểm toán.
7 Tiền đút lót sẽ được dùng thay cho số tiền cần rút.
Là con trai trưởng, Fred Jr. là người được mong đợi tiếp nối sự nghiệp gia đình. Nhưng bề ngoài, ông lại không giống cha mình, (16) từ định hướng tới cung cách làm việc. Fred Jr. không hẳn là người không biết làm kinh doanh. Ông rất bận rộn, có giờ giấc, và sau mỗi bữa tối, lại tiếp tục làm việc qua điện thoại. Nhưng Fred Jr. lại thích được tự do nhiều hơn. Ông rời khỏi trường Convertte để sang đại học Lehigh, Bethlehem (bang Pennsylvania), học phi công. (17) Mặc dù không phải người Do Thái, ông từng nói rằng đã tham gia vào Hội những người Do Thái giáo.
Khi cố gắng làm việc cho cha mình, hai cha con lại không có cùng tư tưởng trên cương vị ông chủ. Có lần khi Fred Jr. mua lô cửa sổ mới cho các tòa nhà
https://thuviensach.vn
thay vì sửa chữa các lô cũ, cha ông lại quở trách là lãng phí. Khi kể lại câu chuyện này vào nhiều năm sau, Donald Trump nói rằng cha ông thích phê phán, nhưng lại ít tán dương - điều mà đối với con trai thứ thì ổn, nhưng con trai trưởng thì không.
Donald có thể giống với các học sinh cá biệt khi còn đi học. Trong cuốn sách đầu tiên, The Art of the Deal8, dù nghe có vẻ đáng ngờ, ông khoe khoang về việc đã đánh giáo viên âm nhạc hồi lớp Hai vì cho rằng người này không có chuyên môn. Hàng xóm kể những câu chuyện suốt nhiều năm, tất nhiên tôi cũng được nghe, về đứa trẻ Donald hay ném đá vào những đứa nhỏ con và gây sự với những đứa khác. Khi kể về mình, Donald cho biết đã gặp nhiều rắc rối đến nỗi cha ông phải gửi ông tới trường quân đội New York để học khi ông bước vào tuổi dậy thì.
8 Tạm dịch: Nghệ thuật đàm phán.
Năm 1964, Donald 18 tuổi, khi đó, số lượng binh lính Mỹ chết trên chiến trường Việt Nam ngày càng tăng. Ông được hoãn nghĩa vụ bốn lần vì còn là học sinh, và một lần vì vấn đề sức khỏe khi bác sĩ chẩn đoán ông có vấn đề ở “xương bàn chân”. Nhưng khi một ký giả hỏi chân bên nào thì ông không thể nhớ. Ông được nhận vào trường dòng Fordham College tại New York, nhưng vào năm thứ ba ông chuyển sang Đại học Pennsylvanaia tại Philadelphia, thuộc nhóm Ivy League9. Sinh viên tốt nghiệp từ khoa kinh doanh của trường này thường là người nổi tiếng và có chuyên môn cao - điều mà Trump thường xuyên nhắc tới. Nhưng thực chất, tấm bằng mà ông theo đuổi ở đây là cử nhân Khoa học kinh tế.
9Ivy League school là thuật ngữ dùng để chỉ 8 trường đại học danh giá nhất nước Mỹ, vừa mạnh về thể thao vừa giỏi về học thuật, gồm: Brown, Columbia, Cornell, Dartmouth, Harvard, Pennsylvania, Princeton, Yale.
Khi còn là sinh viên, Donald đã bắt đầu kinh doanh bất động sản, có cả một phi vụ làm chung với Fred cha ở Cincinnati (bang Ohio). Ông viết rằng tài sản mà ông kiếm được lúc tốt nghiệp là 200.000 đô la, con số dường như vô cùng khiêm tốn so với số cổ phần ông được hưởng từ khi chập chững học đi.
Trong khi đó, Fred Jr. lại trở thành phi công của hãng TWA10. Ông kết hôn
https://thuviensach.vn
với một tiếp viên hàng không, người mà cả gia đình ông gọi là “cú giáng đòn về ngoại hình” và thậm chí là người mà Fred cha không thể chấp nhận - cũng giống như mẹ ông không thể chấp nhận cô vợ Elizabeth Christ. Fred Jr. và vợ, Linda, ly dị sau khi đã có với nhau hai người con. Về sau, ông từ bỏ nghiệp bay vì không thể cai nghiện rượu.
10 Hãng hàng không quốc nội của Mỹ, thành lập năm 1924 và đóng cửa năm 2001.
Trở thành niềm mong đợi tiếp theo nối nghiệp gia đình, Donald, thậm chí trước khi tốt nghiệp, đã bắt đầu bắt chước y hệt cha mình. (18) Ông lái chiếc Cadillac với biển số “DJT”11. Ông mời một nữ sinh viên nổi tiếng trường Penn, diễn viên Candice Bergen, đi ăn tối và cũng sớm chia tay với cô ngay sau đó. Điều duy nhất cô nàng còn nhớ sau nhiều năm, đó chính là hôm ấy Trump đã diện bộ vest đỏ đô kết hợp với đôi boot cổ cao.
11 Viết tắt tên Donald J. Trump.
Nhiều người nói không thấy Trump ở khuôn viên trường, điểm tương đồng thú vị mà Trump đã từng tuyên bố rằng “không ai nhớ là đã nhìn thấy” Tổng thống Barack Obama tại trường trung học ở Hawaii hay ở những nơi khác. (19) Thực chất, nhiều đồng môn đã kể và viết về Obama, trong đó có vài người từng là giáo sư của ông, như nhà nghiên cứu hiến pháp Laurence Tribe. Khi Obama là sinh viên luật năm nhất, giáo sư Tribe đã từng viết một chủ đề học thuật về luật có trích dẫn tên “Obama” ở dòng đầu tiên. Ông cũng viết rằng vị Tổng thống tương lai thường ngồi hàng đầu trong mỗi tiết học, đóng góp những phân tích về luật gây ấn tượng vì khả năng phân tích một vấn đề dưới nhiều góc nhìn liên quan bằng tư duy khách quan.
Trái lại, Trump thì khoe về bằng cử nhân kinh tế năm 1968 và học cực kỳ giỏi tại trường Wharton thuộc Đại học Pennsylvania. “Tôi đã từng là sinh viên ưu tú ở ngôi trường danh giá nhất”, Trump kể với nhà sản xuất Barbara Walters tại chương trình The View của cô, “Tôi giống như thiên tài vậy”.
Trường Wharton, giống như tất cả các trường kinh doanh khác, dạy những kiến thức cơ bản như đầu tư vào dự án nào để có lời. Một thuật ngữ quen thuộc là Giá trị hiện tại ròng, viết tắt NPV. Đây là giá trị của tiền được tính
https://thuviensach.vn
bằng hiệu số giữa số tiền đầu tư với chi phí trong tương lai, sau đó được quy đổi về giá trị hiện tại. Sinh viên kinh doanh và tài chính của trường Ivy League biết thuật ngữ này như học sinh tiểu học biết 2+2=4.
Trong vụ Trump kiện nhà báo Timothy L. O’Brien vì viết trong cuốn tiểu sử Trump Nation rằng tài sản của ông chưa tới nửa tỉ đô la, một luật sư đã những đặt câu hỏi cần dùng tới kiến thức tài chính và làm cách nào để đo lường tài sản.
“Ý ông đang nói về Giá trị hiện tại ròng phải không?”, luật sư Andrew Ceresney hỏi.
“Thuật ngữ Giá trị hiện tại ròng đối với tôi, nghĩa là giá trị hiện tại của đất đai sau khi trừ đi nợ. Từ “ròng” là một từ thú vị. Còn “giá trị” lại là từ quan trọng. Nếu bạn có tài sản đủ để làm gì đó nhưng không làm – giống như tôi vẫn chưa quyết định”.
Sau khi nghe câu trả lời lắp bắp, vị luật sư tiếp tục yêu cầu Trump giải thích thêm một thuật ngữ kinh doanh cơ bản: các nguyên tắc kế toán chung, hay GAAP. Ông ấy có hiểu GAAP? “Không”, Trump trả lời. “Tôi không phải dân kế toán”.
Sau khi tốt nghiệp, Donald Trump không những nhắm tới các cô gái trẻ cần đại gia, mà còn treo tên mình tại East River ở Mahattan với đèn màu nhấp nháy. Chưa đầy mười sáu năm sau, ông xây dựng trên đại lộ Fifth Avenue tòa nhà đề tên mình thật to bằng đồng thiếc.
https://thuviensach.vn
3Những giá trị cá nhân
Năm 2005, Donald Trump bay đến bang Colorado cho buổi talkshow truyền cảm hứng. Đi cùng ông là vợ Melania và Felix Sater - người từng bị kết tội hành hung và lừa đảo, (20) nhưng đã giúp Trump giành được hai phi vụ tầm cỡ tại thành phố Denver (Colorado). (21) Tại đây, Trump và Sater đã có vài bài phỏng vấn với báo Rocky Mountain – bài phỏng vấn đã trở nên có ý nghĩa chỉ vài năm đó. (22) Trong suốt một giờ đồng hồ trên chiếc limousine, ba người họ hướng về Loveland (Bắc Colorado), thành phố Cộng hòa tự trị, nơi có hơn một ngàn khán giả sẵn sàng trả tiền để được nghe những lời tư vấn từ Trump về cách làm sao để thành công trong công việc và cuộc sống.
Những diễn giả như Zig Ziglar hay Tony Robbins thường khuấy động người nghe bằng những bài nói được chuẩn bị kỹ càng. Với những lời lẽ cao thượng, họ kêu gọi mọi người đánh bại cái đen tối bên trong để tự phát triển bản thân và những mơ ước về thành công sẽ trở thành sự thật.
Bài nói của Trump lại không giống vậy.
Ông liên tục nói tục trong vòng hơn một giờ đồng hồ. Không hề chuẩn bị, cũng không tập dượt trước. Ông chỉ trích về vị trí và chức năng của sân bay quốc tế Denver. (23) Nhiều phê bình lan man về những người vợ cũ hay cộng tác cũ trong công việc. Trong lúc phỉ báng một nữ cựu nhân viên vì cho rằng người này không trung thành, Trump vô cớ ví cô ấy “xấu như chó”. (24)
“Tôi phải kể về những kẻ thất bại”, Trump nói với khán giả. “Tôi thích họ vì họ khiến tôi cảm thấy bản thân mình thật tốt đẹp”. (25) Nếu buổi triển lãm doanh nghiệp Bixpo 2005 tại Loveland này mời một kẻ thất bại diễn thuyết, Trump cam đoan với khán giả, thì chi phí mời chỉ là 3 đô la thay vì “khối tài sản” để mời được Trump.
(26) Tuy vậy, mặc dù được trả một mức thù lao hậu hĩnh, nhưng dường như vẫn không đủ để Trump thể hiện sự tôn trọng với khán giả bên dưới bằng cách soạn sẵn một bài nói hoàn chỉnh. Nhiều người trong số các khán giả sau buổi nói chuyện của Trump nhận xét rằng không gì trong phần nói của Trump hữu ích và tất nhiên càng không nâng cao trình độ người nghe.
https://thuviensach.vn
Tuy nhiên, trong bài đả kích lộn xộn ấy, một số khán giả lại nhận ra có hai thông điệp hướng tới thành công trong công việc và cuộc sống được truyền tải:
Đầu tiên, ông cho rằng không được tin tưởng bất kỳ ai, đặc biệt là những nhân viên giỏi. “Cứ nghĩ như vậy đi”, Trump nói, “bởi vì họ rồi sẽ cố lừa bạn thôi”. (27) Một vài khán giả chia sẻ với báo chí rằng đó là lời khuyên kỳ quặc, vì tin tưởng là tư duy trọng tâm của tư bản thị trường. Các doanh nhân thường được tin tưởng nhiều hơn nhân viên của họ, mặc dù họ mới thực sự khiến công việc kinh doanh suôn sẻ hơn. Những doanh nghiệp uy tín sẽ khiến nền kinh tế tốt hơn bằng cách giảm xích mích khi đàm phán kinh doanh. Chủ doanh nghiệp, những người luôn cẩn trọng khi đưa ra cam kết và nổi tiếng là giữ lời, thường không rơi vào kiện tụng. Trong khi đó, Trump từng dính vào hơn 4.000 vụ kiện, một vài trong số đó là tội lừa đảo mang tính chất dân sự (vấn đề này tôi sẽ bàn ở một chương khác). (28)
Thứ hai, xem việc trả đũa như một chiến lược trong kinh doanh. “Ăn một trả một”, Trump nói, “Nếu ai đó bắt ép bạn, hãy làm điều tương tự với họ gấp 10 lần. Ít nhất bạn sẽ cảm thấy tốt hơn. Như tôi vậy”.
Hai năm sau buổi diễn thuyết tại Loveland, Trump xuất bản cuốn sách thứ 12 của mình Think Big, đồng tác giả với Bill Zanker - nhà sáng lập công ty Learning Annex, mở tất cả các loại lớp học từ múa cột, làm xà phòng, tới vạch chiến lược kinh doanh. Chương 6 trong Think Big có tựa đề “Trả thù”.
“Tôi luôn trả đũa người khác”, Trump viết ở dòng mở đầu của chương này. Ông kể về vụ công kích vào nữ cựu nhân viên từng nhắc tới ở Colorado. Trump đã tuyển người phụ nữ giấu tên này “khỏi một công việc của chính phủ nơi cô ấy chế biến lạc”, công việc không có tương lai. “Tôi quyết định biến cô ta thành một người khác. Tôi cho cô ta một công việc tốt tại Trump Organization, và qua thời gian cô ta nổi tiếng trong giới bất động sản. Rồi sau đó mua một căn nhà đẹp”. (29)
Khi Trump gặp trục trặc về tài chính vào đầu những năm 90, "tôi nhờ cô ta gọi cho một người bạn rất thân đang nắm giữ vị trí cao tại một ngân hàng lớn và đã từng giúp đỡ điều mà cô ta yêu cầu. Cô ta trả lời rằng, 'Donald, tôi không thể'". Thay vì đồng tình rằng không đúng đắn với những cuộc gọi như vậy, Trump đã sa thải cô ấy. Người này sau đó đã mở kinh doanh riêng.
https://thuviensach.vn
Trump viết rằng nó đã thất bại. “Tôi rất vui khi biết được tin đó”, Trump chia sẻ.
Trong lời kể của ông, việc một nhân viên từ chối làm điều không đúng đắn lại trở thành sự chống đối đáng bị xử lý.
Cô ta chống đối lại tôi sau khi tôi đã giúp đỡ cô ta quá nhiều. Tôi đã từng mời cô ta trở lại làm việc nhưng cô ta lại thẳng thừng từ chối. Cuối cùng, cô ta mất nhà. Người chồng, tên hám tiền, đã rời bỏ cô ta và tôi được một phen sung sướng. Những năm sau, nhiều người đã hỏi tôi nhận xét gì về cô ta. Tôi đều nói những điều xấu. Tôi không thể chịu được sự bất trung… và giờ tôi khiến cuộc sống của cô ta trở nên khổ sở.
Trump dành thêm vài trang sau viết về nữ diễn viên Roise O’Donnell, người đã từng buông lời chê bai ông là “kẻ bịp bợm” vào năm 2006. (30) Chỉ vài tháng sau, tại triển lãm Real Estate & Wealth của công ty Learning Annex của Zanker, Trump đã gọi O’Donnell là “đồ con lợn”, “suy đồi”, “thô lỗ”, và sau đó trên truyền hình là “ghê tởm từ trong ra ngoài”. (31) Trump chê bai về ngoại hình, cân nặng, khả năng tình dục, và nói trên truyền hình quốc gia rằng tinh thần của O’Donnell sẽ được cải thiện nếu cô không bao giờ soi gương. (32)
Trong Think Big, Trump gọi O’Donnell là kẻ bắt nạt: “Cô đã bị trả đũa rất nặng nề, ngay giữa hai mắt… (Tôi) đã phản đòn người phụ nữ tệ hại đó bằng cú tát ngay giữa hai mắt. Đó là sự thật… vài người không quan tâm lời phỉ báng của cô ta. Tôi quyết định phản công và khiến cô ta tiếc nuối vì đã chống đối tôi!”
Ở cuối chương, Trump viết rằng “tôi thích trả thù khi bị ai đó chèn ép – vâng, đó là sự thật… Luôn luôn phản đòn. Khi làm kinh doanh bạn cần phải trả đũa kẻ ức hiếp bạn. Bạn phải trả lại gấp 15 lần… nhắm vào nhược điểm, ra tay cực mạnh!”
Quan niệm của Trump gây nhiều chú ý hơn khi được đặt trong lời tuyên bố chiến dịch của ông: “Không ai có thể đọc Kinh thánh nhiều hơn tôi”. (33) Ông cho rằng The Art of The Deal là cuốn sách tuyệt vời nhất ngoài Kinh thánh. (34) Vì Trump không bao giờ học thuộc hết các dòng thơ trong Kinh thánh. (35)
https://thuviensach.vn
Tuy vậy, trong số các bài Kinh thánh, đoạn Roman 12:19 lại khuyên răn không nên thù hằn, theo lối diễn giải hiện đại viết rằng: “Anh em thân mến, đừng tự mình báo oán, nhưng hãy để cho cơn thịnh nộ của Thiên Chúa làm việc đó, vì có lời chép: Đức Chúa phán: Chính Ta sẽ báo oán, chính Ta sẽ đáp trả”1.
1 Trích từ cách dịch của Tân Ước Online
Chỉ trước đợt bầu cử sơ bộ tại New York hồi tháng Tư năm 2016, Trump đã chia sẻ với Bob Lonsberry, người dẫn chương trình radio tại Rochester (New York) rằng ông là người sùng đạo. (36) Lonsberry đã hỏi: “Có dòng kinh hay câu chuyện yêu thích nào nói về quan niệm hoặc tính cách của ông không?”
Trump đáp rằng: “Tôi nghĩ có rất nhiều. Tôi muốn nói khi đọc Kinh thánh, tôi nghĩ rất nhiều. Một vài người – hãy nhìn xem, ăn miếng trả miếng, hoàn toàn có thể nói vậy. Đó không phải thứ gì tốt đẹp. Nhưng bạn biết đó, nếu nhìn vào những gì đang xảy ra tại đất nước của chúng ta, ý tôi là, khi bạn nhìn vào chuyện sắp tiếp diễn, cách con người lợi dụng chúng ta… Chúng ta phải vững vàng, phải mạnh mẽ. Và chúng ta có thể học được rất nhiều từ Kinh thánh. (37) Đó là những gì tôi muốn chia sẻ”.
Phương trâm của Trump về “ăn miếng trả miếng” trích ra từ Exodus 21:24. (38) Nhưng Trump, người gây sự chú ý khi đã từng tham dự các hoạt động của giáo hội trong suốt chiến dịch tranh cử, dường như không biết rằng, trong Bài thuyết giảng trên đỉnh Mount, Jesus đã bác bỏ điều này của Kinh Cựu Ước, được diễn giải như sau:
Nhưng Ta phải nói rằng, đừng cố chống đối những người xấu xa. Nếu ai đó tát ngươi bên má phải, hãy quay lại và giơ cả má bên trái nữa.
Nếu ai muốn kiện ngươi để lấy áo trong thì hãy đưa luôn cả áo ngoài. Nếu một người bắt ngươi đi một dặm, hãy đi cùng với họ hai dặm. Hãy đưa cái người khác yêu cầu, và đừng quay đi khi họ cần sự giúp đỡ.
Ngươi đã từng nghe rằng: “Yêu thương đồng minh và ghét kẻ thù”. Nhưng Ta sẽ nói rằng, yêu thương kẻ thù và cầu nguyện cho kẻ hành hạ ngươi, như vậy ngươi mới có thể thành Con của Chúa Trời… (trích đoạn Mathew từ 5:39-45)
https://thuviensach.vn
Mười sáu trang trong Think Big viết về sự trả thù. Toàn bộ đều ngược lại hoàn toàn với lời dạy trong Kinh thánh. Trump không hề do dự khi nghĩ rằng trả thù là nguyên tắc định hướng cho cuộc sống của ông – “Phương châm của tôi – luôn luôn trả đũa. Khi ai đó chèn ép bạn, làm điều ngược lại gấp nhiều lần” – nhưng chúng lại đối lập với cả Thiên Chúa giáo hay Do Thái giáo.
Một trang khác trong Think Big, Trump nhấn mạnh rằng “Hãy phản đòn, đó không phải lời khuyên tiêu biểu, nhưng nó thực tế. Nếu bạn không chống lại, bạn chỉ là kẻ ngốc! Tôi thực sự nghĩ vậy”. (39) Cũng không ngạc nhiên rằng trong quan niệm của Trump về sự trả thù, không loại trừ cả những nhân viên ông cho là bất trung, những người ông từng đàm phán, hay thậm chí là cả sự chê bai nhẹ nhàng từ một cô diễn viên. Thực tế, năm 2000, Trump đã chuyển
hướng trả thù sang cả gia đình riêng của mình.
https://thuviensach.vn
4Đứa trẻ ốm yếu
Hai phương châm sống của Trump, “Luôn trả thù” và “Trả lại nhiều hơn cái đã nhận”, (40) được ông sử dụng một thời gian ngắn chỉ sau khi cha ông qua đời năm 1999 ở tuổi 93. Hơn 600 người phủ kín nhà thờ Marble Collegiate tại Manhattan, cách xa khu ngoại ô nơi Fred cha sống và các tòa nhà do ông sở hữu. Trong số những người lên phát biểu có cháu trai cùng tên với ông, Fred Trump III, cháu họ Donald, con trai của Fred Jr. Người này đã miêu tả về ông mình như một người rộng lượng luôn chăm sóc người khác. Ngày hôm sau, vợ của Fred III, Lisa, người đã tham dự buổi lễ, trở dạ.
Chưa đầy 48 giờ sau khi ra đời, William Trump bắt đầu co giật. Vài tháng sau, đứa trẻ ngừng thở hai lần. Chi phí chạy chữa lúc này lên đến hơn 300.000 đô la. Ngay sau sự việc, em trai của Donald, Robert, đã gọi cho Fred III khuyên đừng lo lắng, toàn bộ chi phí điều trị sẽ được chi trả. Thì ra trong nhiều thập kỷ, Fred Trump cha đã đóng bảo hiểm y tế cho từng thành viên trong gia đình thông qua dịch vụ công ty của ông Apartment Management Associates.
Luật sư của gia đình Trump đã gửi một chỉ thị đặc biệt, chính sách y tế gia đình – nằm trong dịch vụ kinh doanh của gia đình, chi trả “toàn bộ chi phí liên quan đến việc chăm sóc William, không giới hạn bất kỳ nội dung nào (tỷ lệ, số lần ghé thăm bệnh, hay mức trần chi phí)… nếu được Chỉ thị này xem là cần thiết… (41) Chỉ thị này sẽ có hiệu lực đến khi chỉ thị khác được thiết lập”. Văn bản được làm ngày 19 tháng Bảy năm 1999, chỉ 24 ngày sau khi Fred cha qua đời.
Ngay sau đó, di chúc của Fred cha được tòa thụ lý. Các con của Fred Jr. (Fred III và các anh em) phát hiện ra rằng họ không sở hữu cổ phiếu thừa kế1.
1 Từ gốc “Anticipated share of estate”.
Truyền thông đưa tin tài sản để lại của Fred cha có giá trị từ 100 triệu đến 300 triệu đô la. Và con số thực sự chắc chắn còn lớn hơn nữa. Những người giàu có chuẩn bị về cái chết của họ thường sắp đặt hay tính toán thường xuyên về quyền sở hữu tài sản để cơ quan thuế có thể chấp nhận những con
https://thuviensach.vn
số thấp hơn nhiều so với tỷ giá thị trường. Thường thì bằng cách làm rối cấu trúc tiền thừa kế, khiến các cá nhân nhận thừa kế khó sử dụng tiền mặt. Điều này làm giảm tiền thuế xuống dưới hai phần ba giá trị thật.
Fred Trump cha đã hợp pháp hóa di chúc của mình vào năm 1984 sau cái chết của người con trai lớn Fred con. Để lại khối tài sản kếch xù cho bốn người con còn lại là Donald, Maryanne, Robert, và Elizabeth. Nhưng di chúc cuối cùng của ông, hợp pháp năm 1991 – trước khi ông được chẩn đoán mắc bệnh mất trí Alzheimer năm 1993 – lại tách bớt phần lớn số tiền này ra. (42) Phần nhỏ trong phần tài sản thứ năm này để lại cho các cháu của ông, trong đó Fred III và em gái Mary (người được đặt tên theo vợ của Fred cha) chỉ nhận được 200.000 đô la, tương đương với tất cả những đứa cháu khác.
Vị luật sư đã từng nhắc nhở thế hệ thứ ba của gia đình về việc tranh chấp tài sản nếu họ mất quyền thừa kế. (43) “Căn cứ vào khoản thừa kế”, ông viết, việc chỉ để lại cho con cái của Fred Jr. một khoản tài sản nhỏ “chẳng khác nào tước quyền thừa kế của chúng. Mọi người có thể yêu cầu được nhiều thừa kế hơn để tránh các lo lắng về bệnh tật sau này”. Vị luật sư trước đây đã đề nghị Fred cha điền một bảng thừa kế thường nhật miêu tả những ý định của ông. (44) Trong đó bao gồm hai hộp cho biết liệu ông muốn để lại nhiều tiền cho con của Fred Jr., Fred III và Mary hay không. Nhưng Fred cha đã không kiểm lại chúng.
Khi Fred III, Mary, và mẹ của họ, Linda, biết về di chúc, họ đã đưa vụ việc ra tòa – xác nhận về việc lường trước vấn đề của vị luật sư. Họ quả quyết cho rằng Fred cha đã không tỉnh táo và chữ ký của ông trên bản di chúc ngày 18 tháng Chín năm 1991 là do “bị lừa và gây sức ép thái quá” từ Donald và những người anh em khác.
Yêu cầu con cái của người con trai trưởng phải được thừa kế một phần năm gia tài.
Phản ứng của Donald Trump lúc này rất nhanh gọn và đầy căm thù. Ngày 30 tháng Ba năm 2000, chỉ một tuần sau khi vụ kiện được thụ lý, Fred III nhận giấy chứng thực rằng toàn bộ trợ cấp y tế sẽ ngưng vào ngày 1 tháng Năm. Đối với đứa bé William, đó là một án tử được báo trước.
Mẹ của William, Lisa Trump trả lời báo New York Daily rằng cô đã “bật
https://thuviensach.vn
khóc” khi biết tin con trai mình rơi vào tình cảnh hiểm nghèo này. (45) Vợ chồng họ đã đâm một đơn kiện mới. Họ không gửi lên tòa án thành phố Queens - nơi chịu ảnh hưởng lâu dài của gia đình Trump - mà sang Nassau của Long Island. Một thẩm phán đã ký lệnh duy trì chi phí y tế cho đến khi vấn đề có thể được giải quyết. (46)
Fred III cho biết: “Bạn phải cứng rắn trong gia đình này. Tôi có tính cách mà cha tôi đáng ra phải có. Tôi sẽ nắm chặt cò súng. Tôi nghĩ mọi chuyện đang bị chệch hướng”. Fred III cũng nhận xét về cô chú bên nội của mình: “Họ là những người thiếu ấm áp và mờ nhạt.
Họ chưa bao giờ đến thăm William tại bệnh viện. Gia đình tôi lấy nỗi đau đớn này làm "trò vui".
Trong khi đó Mary cho rằng vấn đề nằm ở tiền, tất nhiên, đó là điều trọng yếu đối với ông nội cô và bốn người con còn sống của ông. “Đối với gia đình này, sẽ thật ngu ngốc khi nói rằng tiền chẳng làm được gì”, cô chia sẻ. “Nhưng với tôi và anh trai, tiền có thể làm được rất nhiều thứ với phần thừa kế của cha chúng tôi. Ông ấy đã được sinh ra, đã sống, ông ấy là đứa con lớn nhất của họ. Và William là cháu trai của cha tôi. Nó là một phần không thể thay thế được của gia đình. Thằng bé cần nhận được nhiều sự chăm sóc hơn để đảm bảo tính mạng”.
Cũng trả lời với phóng viên Evans từ báo New York, Mary Trump cho rằng: “Các cô chú của tôi nên biết xấu hổ. Nhưng tôi chắc họ không làm vậy”.
Phóng viên Evans đã phỏng vấn Donald Trump về vấn đề này. Ông cho biết khi nhận được tin về vụ kiện di chúc, phản ứng của ông chỉ là “Tại sao chúng ta phải tiếp tục trợ cấp y tế cho thằng bé?”
Dưới sức ép vì bị dư luận đánh giá là người có trái tim sắt đá khi ngưng cấp bảo hiểm y tế cho một đứa trẻ ốm yếu, Trump vẫn không hề dao động. “Tôi không giúp được. Phải lạnh lùng khi ai đó kiện cha của tôi”, ông đáp trả. Trump sau đó đưa ra phát ngôn cho thấy rõ khoảng cách địa vị giữa ông và người cháu họ. Gửi đến Fred III, Donald nói: “Nếu cậu chịu tới gặp tôi, mọi thứ có lẽ sẽ khác hẳn… Nó làm tôi thấy thất vọng. Về bản chất mà nói, các người đã kiện cha tôi. Nhưng tôi thì không sợ điều đó”.
https://thuviensach.vn
Donald nói rằng ông ấy chỉ làm theo ước nguyện của cha. (47) “Tôi đã giúp Fred III rất nhiều năm. Sự việc chỉ là vì di chúc của cha tôi. Ông ấy chỉ còn bốn người con, và đó là những người mà ông ấy muốn trao quyền thừa kế”.
Trump chưa từng kể rằng ông hay các anh em đã làm tròn bổn phận đạo đức gia đình, chia sẻ với người cháu Fred III vì vụ di chúc, đặc biệt ngay thời điểm ông nhận thêm hàng triệu đô vì tài sản được chia thành bốn thay vì thành năm.
Maryanne Trump Barry cũng vậy. (48) Cô nói rằng Mary và Fred III là “những đứa cháu hay vắng mặt” vì ông bà chỉ nhìn thấy chúng vào các kỳ nghỉ.
Donald, khi khai báo trước tòa, nhấn mạnh rằng các con của Fred Jr. đã nhận được rất nhiều từ tài sản của gia đình. “Chúng sống như vua và hoàng hậu vậy. Hai người họ không hề bị cho ra rìa”.
Nhiều năm sau, khi đang tranh cử vị trí ứng viên Đảng Cộng hòa, Trump lại được hỏi về vụ tranh chấp và ngừng cấp phí điều trị cho William. (49) Trump không hề cảm thấy có lỗi, cái nhìn kiên định trong vấn đề này của ông là không việc gì phải xin Chúa tha thứ. “Tại sao tôi phải cầu xin sự tha thứ khi tôi chẳng làm gì sai?”, ông hỏi một thính giả đạo Tin lành ở bang Iowa hồi năm 2015. Báo Christian Post sau đó đăng bài về sự kiện kèm chú dẫn “lòng trung thành tuyên thệ với Chúa” của Trump.
Trump nói rằng vì vụ kiện đã khiến ông cắt trợ cấp y tế. (50) “Tôi giận vì họ đâm đơn kiện”, Trump trả lời phóng viên Jason Horowitz.
Ông nói rằng các con của anh trai bị xóa tên thừa kế không phải vì ông và các em tác động vào cha mình, mà vì Fred cha có “ác cảm kinh khủng” với cô con dâu tiếp viên hàng không.
Nó làm ông liên tưởng tới bà nội mình khi không chấp nhận cho Fredrich cưới mẹ ông, Elizabeth Christ.
Trump luôn nói rằng vụ tranh chấp đã được dàn xếp “ổn thỏa”. Phía Fred III và mẹ cũng không đưa ra thêm lời bình luận nào – vì tòa đã yêu cầu hai bên phải ngừng chỉ trích nhau trên truyền thông. Nhưng không ai biết từ “ổn
https://thuviensach.vn
thỏa” là như thế nào vì hồ sơ đã đóng lại. Cũng như không ai biết rằng liệu có bất kỳ trợ cấp chăm sóc suốt đời nào cho William hay không, chỉ biết bệnh tình của đứa trẻ sau này biến chứng sang bệnh bại não.
Áp dụng tư tưởng trả thù với cả máu mủ ruột rà, một quan niệm đối lập hoàn toàn với niềm tin trong Cơ đốc giáo, đã dẫn tới sự chia rẽ sâu sắc giữa Trump và gia đình. Có một điều đáng chú ý, Trump lại quan hệ thân thiết trong nhiều năm với người được xem là vô cảm và xấu xa nhất, người thầy cũng xem việc trả thù là phương sách tối ưu, người cha thứ hai của Trump: Roy Cohn khét tiếng.
https://thuviensach.vn
5Những người bạn
Năm 1970, hai năm sau khi tốt nghiệp trường Penn, Donald Trump vẫn đang sống tại khu Queens. Ông bị giới thượng lưu Manhattan xem là lớp người ở tỉnh, “những người sống ở khu gầm cầu”1. Trump từng muốn bước chân vào tầng lớp này và thực sự đã đứng đầu trong giới.
1 Cách gọi châm biếm kỳ thị của những người Manhattan với người dân sống ở bốn thành phố còn lại (Brooklyn, Queens, Bronx, Staten Island). Họ xem New York bắt nguồn từ Manhattan và không gồm bốn thành phố này.
Mặc dù thường khoe về các chiến tích “săn gái đẹp hằng đêm”, tất nhiên ông cũng chú tâm tạo dựng các mối quan hệ quan trọng khác. (51)
Đầu tiên trong số đó có thể kể đến luật sư khét tiếng Roy Cohn. Roy Cohn từng là luật sư trưởng cho Thượng nghị sĩ Joseph McCarthy2, người chỉ ngừng sự nghiệp chống đối chủ nghĩa cộng sản sau điều trần với Quân đội Hoa Kỳ3.
2Joseph McCarthy (1908 – 1957): Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa bang Wisconsin, nổi tiếng với sự căm thù và các hành động công kích chủ nghĩa Cộng sản.
3 Phiên điều trần công khai với Quân đội sau khi ông đưa ra nhiều cáo buộc cộng sản lũng đoạn chính quyền. Phiên điều trần thất bại khiến danh tiếng của ông giảm sút trầm trọng.
Theo lời diễn tả của Trump, Cohn là người thầy hướng dẫn kinh doanh và gần như là người cha thứ hai của ông. (52) Mối quan hệ thân thiết bền vững giữa họ giúp Trump qua lại với các công ty xây dựng do mafia làm chủ, vào thời điểm mà các nhà thầu khác yêu cầu FIB triệt phá băng đảng này. Nhưng nó cũng khiến Trump dính vào phi vụ trang sức và hầu tòa, và sau đó thất bại. (53) Nhưng khi cộng tác với Cohn, Trump tìm thấy một người có thể “xấu xa” thay mình. (54) Cũng như khi nhìn lại năm 2005, ông từng nói rằng đó là người “sẽ trở nên hung bạo vì bạn”.
https://thuviensach.vn
Không rõ thời gian nào, Trump kể rằng để gia nhập vào giới thượng lưu Manhattan, ông đã từng thuê một căn hộ nằm trên đại lộ Third Avenue và 75th Street ở khu Đông Manhattan, mà theo cách gọi của ông là chật chội bẩn thỉu với tầm nhìn ra một bể chứa nước. Sau đó, ông tham gia vào Le Club, mà ông xem là “câu lạc bộ nóng nhất thành phố, hay độc nhất vô nhị - như chiều cao của tòa Studio 544”. (55) Thành viên của câu lạc bộ là những người thành đạt nhất và các cô gái đẹp nhất thế giới. Nó là kiểu câu lạc bộ mà bạn có thể bắt gặp một đại gia 75 tuổi được các cô gái Thụy Điển tóc vàng hoe vây quanh.
4 Trung tâm ăn chơi, hộp đêm, rạp phim nổi tiếng thế kỷ 20. Ngừng hoạt động từ năm 1986.
Tại đây, Trump quen biết và học hỏi từ rất nhiều người giàu có ở New York và từ nước ngoài, trong đó có Cohn, người mà ông nghe danh từ trước.
“Tôi không hề lầm tưởng về Roy. (56) Ông ta không phải trai ngoan. Ông ta từng kể tôi nghe về những vụ hối lộ thay bản án diễn ra gần cả cuộc đời mình”, Trump viết. Những kiểu tiết lộ này thường nhằm công kích đối phương, nhưng đối với Trump, phản ứng của ông lại là: “Nó làm tôi choáng ngợp”.
Trump thuê Cohn lần đầu để kháng cáo lại chính phủ liên bang. Mùa hè năm 1972, chính phủ đã điều tra về cáo buộc phân biệt chủng tộc diễn ra ở rất nhiều nhà thầu, bao gồm cả của gia đình Trump, vốn sở hữu 14.000 căn hộ tại Brooklyn. Nhưng nó không phải lần đầu tiên nhà Trump dính vào các tư tưởng định kiến. Cha ông cũng từng đối mặt với các cáo buộc này vào hai mươi năm trước, từ chính phủ và huyền thoại nhạc đồng quê Woody Guthrie5. (57)
5 Woody Guthrie (1912 – 1967): nhà soạn nhạc kiêm ca sĩ nổi tiếng người Mỹ, chuyên về rất nhiều loại nhạc.
Guthrie chuyển vào một chung cư tại Beach Haven (New Jersey), nằm trong dự án căn hộ trọng yếu đầu tiên của Fred cha vào năm 1950, sau khi dự án chung cư sáu lô với 1.800 căn hộ hoàn tất. (58) Guthrie nhận ra rằng hàng xóm của ông đều là người da trắng và bắt đầu viết về những chính sách cho
https://thuviensach.vn
thuê mà ông gọi là “bitch havens”6:
6 Câu chửi tục, đồng âm với Beach Haven, khu ông đang sống. Tôi cho là Trump già rất có hiềm khích về chủng tộc
Ông ta chọc khuấy vào lòng người sự khác biệt đó
Khi ông ta vạch ra ranh giới
Đây chính là nó, dự án hộ gia đình Beach Haven.
Guthrie nổi tiếng với bản ballad “This Land Is Your Land” viết về sự kiện Dust Bowl7, cổ động các nông dân phải di tản khỏi bang Oklahoma trong suốt Khủng hoảng kinh tế những năm 1930. Nhà soạn nhạc thể hiện quan
điểm về các chính sách cho thuê của Trump thông qua bài hát “Old Man Trump”8. Dưới đây là phần lời còn lại:
7 Hay Dirty Thirties, tên gọi nạn bão lốc lớn ở Bắc Mỹ những năm 1930 khiến nông nghiệp và hệ sinh thái thiệt hại nghiêm trọng.
8 Tạm dịch: Lão già Trump
Beach haven đâu phải nhà!
Không, tôi sẽ dọn ra!
Tiền của tôi bị phí mất rồi,
Và tâm hồn tôi thật tệ hại!
Beach Haven là nhà của Trump
Nơi chẳng có bài ca nào vang lên nổi,
Không, không, Old Man Trump!
Old Beach Haven không phải nhà tôi nữa!
https://thuviensach.vn
Hai mươi năm sau, tháng Bảy năm 1972, chính phủ liên bang ủy quyền cho ban Hành động vì công bằng nhà ở 1968 thực hiện các cuộc khảo sát trên diện rộng, dựa theo quyết định của Quốc hội, một tuần sau vụ ám sát mục sư da màu Martin Luther King. Trong các buổi phỏng vấn, đàn ông/phụ nữ/cặp đôi da màu sẽ được hỏi về việc thuê nhà. Nếu họ nói rằng luôn bị từ chối, thì những người da trắng có liên quan sẽ bị đưa ra công chúng. Tại khu Shore Haven của nhà Trump, người giới thiệu đã cho một phụ nữ da trắng chọn một trong hai căn nhà sau khi từ chối cho một người phụ nữ da màu thuê. (59)
Điều tra viên của chính phủ cho biết, tập đoàn Trump tất nhiên có cho những người Mỹ gốc Phi, người Porto Rico9, và những người không được xem là da trắng khác thuê nhà, nhưng chỉ ở các tòa dành riêng cho họ. Hồ sơ của tòa án cho thấy rằng những người dân tộc thiểu số thường xuyên bị đẩy tới các khu kiểu như vậy.
9 Hải đảo nằm phía đông bắc biển Ca-ri-bê, thuộc chủ quyền Hoa Kỳ nhưng chưa hợp nhất vào Nhà nước Mỹ.
Bộ Tư pháp đã khởi tố Donald Trump, Fred cha, và Trump Management vì “từ chối cho thuê và hạch sách với người thuê bởi chủng tộc và màu da của họ”. (60) Hồ sơ được thụ lý vào tháng Mười năm 1973, là một trong những vụ án tiêu biểu nhất liên quan tới phân biệt chủng tộc của tòa án liên bang,
theo sau các hành động quyết liệt của ban Hành động vì công bằng nhà ở.
Nhiều nhà bất động sản lớn mau chóng dàn xếp để tránh chỉ trích từ cộng đồng. Họ đồng ý giữ liên lạc với những người tìm nhà không phải gốc Mỹ, quảng cáo nhà tới những người da màu, và tuân theo bộ luật liên bang. Nhưng Donald Trump lại đi xin ý kiến của Cohn, mà sau này ông kể rằng đó là lần gặp nhau đầu tiên giữa họ (mặc dù ông đã từng khai báo trước tòa rằng ông gặp Cohn từ ba năm trước). (61)
Trump nói với Cohn rằng, “Tôi không thích bọn luật sư, họ hoãn các vụ thỏa thuận, nói không, và luôn luôn tìm cách dàn xếp thay vì chiến đấu”. (62) Và Cohn đồng ý trong sự ngạc nhiên của ông. Với câu hỏi của Trump về cách đối phó với luật chống phân biệt khi kể về một hãng luật trên Phố Wall đã từng quảng cáo về khả năng dàn xếp, Cohn đáp, “Đi bảo đám người đó đi chết đi, còn cậu hãy lên tòa và cứ chứng minh rằng mình có phân biệt”, giải
https://thuviensach.vn
thích rằng Trump không có nghĩa vụ phải “cho những người mà xã hội không chào đón thuê nhà, cho dù đó là gì đi nữa”. Cohn cũng dự báo rằng Trump sẽ dính vào các cáo buộc về phân biệt chủng tộc, vì vậy ông trùm bất động sản cần bảo vệ danh tiếng của mình.
Hai tháng sau, Trump tổ chức họp báo tại khách sạn New York Hilton, cáo buộc Bộ Tư pháp đã bịa đặt về vụ việc nhằm ép ông và cha mình đồng ý cho thuê như một phúc lợi xã hội. (63) Mặc dù vụ kiện rõ ràng là về phân biệt chủng tộc, chứ không phải phúc lợi nhà nước. Cohn yêu cầu chính phủ phải bồi thường số tiền là 100 triệu đô. (64) Đây là bước ngoặt tiêu biểu trong sự nghiệp của Trump cũng như chính xác với sách lược chính của chiến dịch tranh cử Tổng thống năm 2016: phản đòn mạnh hơn khi cảm thấy bị tấn công.
Vụ kiện giữa Trump và chính phủ được tòa án liên bang tại Brooklyn thụ lý vài tuần sau. (65) Trong đó, Cohn lại đối đầu với một cô công tố viên 26 tuổi lần đầu nhận một vụ lớn, một sự chênh lệch về kinh nghiệm rõ ràng tạo lợi thế cho Trump. Trong một tuyên bố đanh thép, Trump khẳng định rằng ông và tập đoàn của mình, “với tất cả hiểu biết của tôi, không hề có sự phân biệt hay áp định kiến vào hoạt động cho thuê”. Và thẩm phán hiểu rằng, cụm từ trong bản tuyên thệ này, “Với tất cả hiểu biết của tôi”, có nghĩa là thực sự không hề có sự phân biệt nào ở tập đoàn hay nhân viên của Trump.
Cohn lên án hành động thống kê số người thuê nhà là không cần thiết, vì người ta đã nhìn thấy người da màu ở một số khu bất động sản của tập đoàn Trump. Ông bào chữa thêm rằng bản thân ông đã từng chạy ngang và nhìn thấy những người này tại “một vài” tòa nhà, nhưng lại không chỉ rõ đó là nơi nào trong hai loại mà phía điều tra từng chỉ ra, khu cho da trắng và khu cho da màu.
Còn vài bằng chứng tố cáo hành động sai trái của Trump. Một nhân viên của Trump đã khai với chính phủ rằng khi những người da màu yêu cầu được đăng ký ở tại các tòa chỉ dành cho người da trắng, tờ thông tin của họ lại được đánh dấu “No. 9” hoặc “C”. Elyse Goldweber, một luật sư mới vào nghề của Bộ Tư pháp, khai với tòa rằng đó là nhân viên được giấu tên vì “anh ta sợ công ty sẽ sa thải, hoặc đe dọa mình” vì đã tiết lộ những mánh khóe để từ chối người da màu hay thiểu số. Cohn đã đưa ra đáp trả cho rằng vị luật sư đang cố đưa ra những lời khai thiếu chính xác, đã “áp dụng tra khảo như thời
https://thuviensach.vn
Đức Quốc Xã” với nhân viên công ty.
Thẩm phán liên bang Edward R. Neaher bác bỏ lập luận “hoàn toàn thiếu căn cứ” của Cohn về hành vi sai trái của chính phủ. Cuối cùng ông cũng bác bỏ kháng cáo của Trump và cho phép chính phủ tiếp tục điều tra về vụ việc, kết luận rằng có đủ bằng chứng để đưa vụ kiện ra ánh sáng.
Trong cuốn The Art of the Deal, Trump viết đã từng nói với Cohn rằng, “Tôi thích lên tiếng phản đối thay vì chịu xét xử, vì ngay khi ông làm vậy ông đã mang tiếng” là kẻ chấp nhận dàn xếp. (66) Nhưng đối mặt với vụ kiện không có bất cứ chứng cứ hoặc điều luật nào nghiêng về phía mình, Trump đã chịu sự xét xử và dàn xếp. Một hãng báo chính phủ đã cho đăng trước về vụ việc
với nhận định “một trong những chiến thắng vang dội” nhằm chấm dứt nạn phân biệt chủng tộc trong lĩnh vực lưu trú. (67) Vụ dàn xếp đã yêu cầu đăng quảng cáo thuê nhà tới những người da màu và chấm dứt tình trạng phân biệt, bao gồm hình thức đánh dấu lên hợp đồng thuê.
Nhưng Trump lại thực hiện kiểu bản án ngược, như cái cách mà cha ông đã làm. Ông đăng tin về vụ việc, bằng những lời tường thuật đơn giản và có trích lọc, đưa ra những sự thật mà hầu hết phóng viên sẽ ghi chú mà không cần hiểu về luật pháp hay những điều chỉnh trong đó. Trump hoàn toàn thua cuộc trong vụ kháng án, nhưng ông lại rêu rao như thể ông đã thắng lớn, “Cuối cùng chính phủ không thể chứng minh lập luận của mình, và chúng tôi chọn đóng vụ việc lại bằng cách dàn xếp đơn giản nhưng không thừa nhận lỗi lầm nào”. (68) Sự thật là chính phủ thường không buộc những người chấp nhận dàn xếp phải thừa nhận vi phạm, miễn là họ ngừng các hành động đó lại. (69)
Bài học Trump rút ra từ thất bại thuở ban đầu này không phải là thời đại đã thay đổi và các bộ luật về quyền dân sự sẽ sớm được áp dụng. Thay vào đó ông học được rằng phải đảm bảo Cohn và những luật sư khác, được chuẩn bị kỹ càng khi ra tòa. Ông cũng học được rằng lòng trung thành phải được đặt lên trên hết.
Thậm chí ngay cả khi ông ấy không đồng ý, hay không có hứng thú theo đuổi vụ kiện, “bạn vẫn phải tin tưởng rằng ông ấy sẽ hành động vì bạn”, Trump viết. (70) Lòng trung thành quan trọng hơn rất nhiều so với “hàng trăm gã “đáng tôn trọng” tạo dựng sự nghiệp bằng cách khoe khoang về sự liêm chính
https://thuviensach.vn
khó tin được nhưng lại không thể hiện sự trung thành”. Đồng ý với khoản này, rằng đó là những gì chúng ta chờ đợi ở những băng cướp, kẻ độc tài hay những kẻ xấu xa khác, một nền tảng cần có là niềm tin không nao núng thay vì những lý lẽ về sự thật.
Quyết định dàn xếp yêu cầu chịu sự giám sát từ liên bang trong vòng hai năm. Nhưng không có vấn đề nào xảy ra, nên hai năm cũng kết thúc. Tuy nhiên đến năm thứ ba, tòa lại nhận được phàn nàn, khẳng định nạn phân biệt lại tiếp tục sau khi thời hạn giám sát kết thúc.
Chỉ trong vòng vài năm sau nữa thôi, Trump sẽ biết được Cohn còn có thêm một ích lợi nữa. Thuê Cohn làm luật sư sẽ đảm bảo các dự án xây dựng tại Manhattan của Trump vận hành suôn sẻ. Vì trong số các khách hàng của Cohn, có 2 người là trùm mafia quyền lực nhất nước Mỹ, vận hành các nhà thầu phá dỡ và xây dựng công trình trọng yếu của New York. (71)
https://thuviensach.vn
6Những vụ làm ăn quan trọng nhất của Trump
Trong The Art of the Deal, khi xin giấy phép kinh doanh casino năm 1981, Trump đã thuyết phục được thẩm phán tối cao bang New Jersey hạn chế điều tra về ông. (72) Đây có lẽ là phi vụ hời nhất trong sự nghiệp của Trump, vì mười năm sau nó trở thành nỗi xấu hổ của chính quyền khi sự dính líu của Trump với các băng nhóm tội phạm và lừa đảo ngày càng rõ ràng.
Bang New Jersey yêu cầu phải có đầy đủ giấy phép đối với các cá nhân muốn lưu trữ tiểu sử chi tiết trong hệ thống. Hệ thống này nhằm tạo sự tin tưởng cho các cử tri của thành phố rằng Atlantic sẽ không giống một Đông Las Vegas bị băng đảng cầm đầu. Các chủ đơn phải điền năm mươi trang thông tin chi tiết, bao gồm mọi địa chỉ mà họ từng sống, các loại bảo hiểm trị giá hơn 100.000 đô, các mô tả thêm về các giao dịch, hay bất kỳ loại điều tra nào từ chính phủ, án dân sự hay hình sự. Bang đặc biệt chú ý những hồ sơ xin cấp quyền sở hữu casino. Họ sẽ cử trinh thám nước ngoài phỏng vấn chủ đơn và điều tra hồ sơ.
Trump được báo trước rằng quá trình thẩm vấn sẽ kéo dài 18 tháng. Không muốn thời gian kéo quá dài, Trump dàn dựng những tình huống đặc biệt để ngăn việc đào bới quá khứ của mình, mánh khóe mà ông vẫn còn sử dụng đến ngày nay. (73)
Trước tiên, thay vì trình diện tại văn phòng chính phủ ở Trenton, Trump gọi John Degnan, thẩm phán tối cao bang New Jersey, đến gặp ông. (74) Degnan và G. Michael Brown, giám đốc Cục Thi hành luật đánh bạc1(DGE), đã đến văn phòng Short Hills của Nick Ribis, một luật sư ở New Jersey mà Trump thuê tại buổi giới thiệu của nhà xuất bản tỉ phú Si Newhouse.
1 Division of Gaming Enforcement: trực thuộc Bộ Luật pháp và An toàn công cộng bang New Jersey.
Trump khẳng định với thẩm phán Degnan không cần thiết phải điều tra quá kỹ về nhân cách của ông, ông “hoàn toàn trong sạch”, tuổi 35 là quá trẻ để
https://thuviensach.vn
dính vào bê bối pháp lý nào. Trump tiếp tục khẳng định rằng trừ khi ngài thẩm phán đồng ý, ông sẽ không xây dựng gì ở Atlantic, mặc dù ông đã giành được mảnh đất béo bở ngay trung tâm Boardwalk. Cuối cùng, ông giấu nhẹm về chuyện khách sạn Grand Hyatt, nằm cạnh Grand Central Terminal ở trung tâm Manhattan, được thiết kế để có thể xây dựng một casino riêng. Được báo là Trump rất thành công khi thỏa thuận với chính quyền New York trong việc giành một số lợi ích cho mình, một nguồn tin mật nhưng có sức đe dọa. Nếu các nhà lập pháp bang New York thực sự cấp phép casino cho tòa Empire State, một số lượng khủng khiếp các sòng bài sẽ mọc lên ở khu vực khá xa Atlantic, hơn 125 dặm phía Nam Manhattan.
Thẩm phán Degnan muốn trở thành thống đốc bang New Jersey. Ông biết rằng sẽ không giành được phiếu bầu nếu xảy ra vụ kiện cáo dính líu tới Trump, một chiến dịch của Trump kêu gọi mở hàng loạt các casino tại New York, hay Trump tố cáo ông lạm dụng quyền lực. Degnan đồng ý các điều khoản của Trump. Ông không hứa sẽ chấp nhận cấp phép, nhưng hứa rằng nếu Trump chịu hợp tác, thời gian điều tra chỉ trong vòng sáu tháng. (75) Đổi lại, Trump trở thành người chống đối tích cực với nạn cờ bạc miền Đông nước Mỹ ngoại trừ thành phố Atlantic. Tuy vậy, Degnan vẫn thất bại trong đợt bầu cử thống đốc.
Tất nhiên, mặc dù ông chưa bao giờ bị buộc tội, hay kết án, nhưng Trump không hề “trong sạch” theo tiêu chuẩn của Hội đồng quản lý casino bang New Jersey. (76)
Đơn xin cấp phép hoạt động casino hỏi rằng Trump có “từng trở thành mục tiêu điều tra” của chính phủ “vì bất kỳ nguyên do nào” hay không. Ông ấy dính líu tới tận bốn vụ, nhưng trong báo cáo của DGE lại không đề cập tới hai trường hợp và lấp liếm hai vụ còn lại bằng cách chú thích rằng do Trump không khai nhận trong đơn.
Vụ đầu tiên vào năm 1979, đại bồi thẩm đoàn liên bang2 điều tra về cách thức Trump có được cơ hội mua lại sân ga tàu lửa của Penn Central ở khu phía Đông Manhattan. FBI thẩm vấn ông hai lần, nhấn mạnh hai lần rằng ông là mục tiêu chính của bồi thẩm đoàn. Nhưng vì đạo luật giới hạn điều tra 5 năm lúc bấy giờ, vụ khởi tố do thẩm phán Ed Korman chủ trì đã không thể hoàn thành đúng hạn. Không có tuyên án.
https://thuviensach.vn
2 Nhóm người (thường là dân thường) được tòa án ủy nhiệm xét xử một vụ án bằng cách tuyên án có tội hay vô tội sau khi nghe công tố và luật sư bị cáo trình bày các luận điểm.
Năm 1980, John Martin, công tố viên tại Manhattan, điều tra ngắn về thỏa thuận mua lại khách sạn Commodore Hotel cũ của Trump. (77) Nơi này sau đó trở thành Grand Hyatt ở trung tâm Manhattan. Vụ việc một lần nữa có liên quan tới sân ga của Penn Central. Cả hai (khách sạn Commodore Hotel và ga Penn Central) đều là tài sản còn sót lại của công ty Penn Central Transportation đã phá sản. Nghi vấn đặt ra là vụ thỏa thuận của Trump có lừa đảo những con nợ trong vụ phá sản hay không. Nhưng vụ điều tra cuối cùng cũng không đi đến kết luận.
Vụ thứ ba không có kết quả là nghi vấn của FBI về các thỏa thuận giữa Trump và John Cody, thành viên của băng đảng từng bị khép ba trọng tội và năm vụ bắt giữ. Hắn là người đứng đầu hội lái xe tải, chi phối hoạt động vận chuyển bê tông trộn sẵn3tại New York. Báo cáo của ban thi hành luật pháp miêu tả Cody như tên thân cận của tổ chức Mafia Gambino. Cody từng được nhận vài căn hộ miễn phí nhờ giúp đỡ các nhà thầu tránh gặp rắc rối với các thợ xây. Phía điều tra nghi ngờ Cody cũng có những thỏa thuận tương tự với Trump. Nhưng Trump đã bác bỏ thông tin này. Vụ án kết thúc.
3 Từ gốc: ready-mix concrete.
Vụ thứ tư vào năm 1973 khi Bộ Tư pháp buộc tội Trump về hành vi phân biệt chủng tộc trong dịch vụ thuê nhà, dẫn tới vụ kháng cáo thất bại của luật sư Roy Cohn. (78) Trong tờ đơn xin cấp phép, khi được hỏi về cáo buộc vi phạm dân quyền, Trump đánh vào mục “Không”.
Trump đáng ra phải biết rằng nếu chính phủ phát hiện những dối trá trên, ông sẽ không đủ tư cách để mở casino. Bìa của đơn xin cấp phép đã ghi những dòng sau:
KHÔNG KHAI BÁO TOÀN BỘ VÀ ĐÚNG SỰ THẬT, ĐƠN CỦA BẠN SẼ BỊ BÁC BỎ.
Điều kiện này vốn được thi hành nghiêm ngặt với tất cả mọi người. Như
https://thuviensach.vn
trong một vụ pháp lý nhằm xem xét chủ đơn có đủ tư cách được cấp bằng làm nhà cái của trò xì dách, một trong những bằng cấp thấp nhất hay không. Cô gái này đã bị từ chối vì không đủ tư cách đạo đức. Cô đã phạm tội gì? Khi còn là nhân viên thu ngân ở tuổi vị thành niên, cô từng thừa nhận đã lén giảm giá cho bạn bè của mình. Vụ việc khiến cô gái phải từ bỏ xin giấy phép làm nhà cái.
Sau năm tháng điều tra, DGE báo cáo với cơ quan đứng đầu, Hội đồng quản lý Casino, rằng Trump từng là tâm điểm của nhiều vụ điều tra hình sự liên bang. (79) Hai trong số đó từng được đăng trên báo. Phóng viên Wayne Barrett, người đưa tin sự việc đã được DGE triệu tập để chất vấn. (80) Nhưng tại sao bản báo cáo cuối cùng lại thiếu những chi tiết này thì vẫn chưa được giải đáp.
DGE thông qua đơn của Trump mặc dù thiếu sự thành thật. (81) Trong một chú thích của bài báo cáo dài 119 trang, DGE đã viết rằng trước khi hoàn thành việc điều tra, Trump đã “tự nguyện khai báo” những thông tin mà ông từng giấu giếm. Đó cũng là dấu hiệu đầu tiên về cách mà DGE thiên vị với Trump mà hai ủy viên Hội đồng sau này phát biểu. (82)
Nhưng có rất nhiều chi tiết mà các ủy viên này – những người vốn phải duyệt từng tờ đơn – chưa được biết.
Năm 1978, ba năm trước vụ việc, Trump đã thuê công ty xây dựng cầm đầu bởi các băng đảng để thầu Trump Tower. Thay vì dùng thép để xây sườn công trình, Trump chọn bê tông trộn sẵn. Lúc bấy giờ, các nhà phát triển New York, như các tập đoàn gia đình nổi tiếng LeFrak hay Resnik, đang “nài nỉ” FBI can thiệp vào vụ thao túng giá bê tông của các băng nhóm.
Vì vậy, bê tông trộn sẵn là một lựa chọn kỳ quặc lúc này. Bê tông lỏng phải được chở dồn vào công trình xây dựng và nhanh chóng sử dụng để tránh gây tổn thất về chi phí như đông cứng trong bồn trộn hay không đủ ẩm để đạt đủ độ cứng khi khô lại. Sử dụng bê tông trộn sẵn khiến các nhà thầu bị động trước tình trạng đình công của người lao động, kinh nghiệm mà sau này Trump mới học hỏi được. Các lái xe sẽ kiểm soát xe tải chở bê tông. Các thợ xây sẽ kiểm soát sự ra vào của công trường. Các thợ bê tông sẽ kiểm soát việc sử dụng và thợ mộc kiểm soát việc tạo hình công trình. Đứng đầu, nhóm băng đảng sẽ chi phối toàn bộ và tiến hành các hành động gian lận. (83) Đây
https://thuviensach.vn
là kiểu gian lận về lao động liên bang mà sau này công tố viên liên Rudy Giuliani đã vạch trần nó.
Nhưng Trump chọn bê tông cũng có lợi ích riêng, như tránh các chi phí phòng cháy chữa cháy mà các khung thép phải có. Chúng được sử dụng không chỉ cho tòa Trump Tower 58 tầng mà còn cho tòa 39 tầng Trump Plaza nằm trên phố East 61st Street, khách sạn kiêm casino Trump Plaza ở Atlantic, và những tòa nhà khác nữa.
Trump mua nguyên liệu này từ công ty S&A Concrete do hai trùm mafia Anthony hay còn gọi “Tony béo” Salerno và Paul Castellano bí mật sở hữu. S&A là công ty thổi giá bê tông mà hai tập đoàn LeFrak và Resnik từng cáo buộc, trong đó tập đoàn LeFrak đã dùng tới pháp lý và truyền thông trên báo The New York Times. (84)
Theo ghi nhận của phóng viên Barrett, chọn bê tông thay vì các nguyên liệu khác đã đẩy Trump vào “tình thế dưới trướng bọn hạch sách bê tông”. (85) Nhưng quen biết Roy Cohn đã giúp Trump giảm bớt nỗi lo lắng này. Với vai trò là người trung gian, vì Salerno và Castellano cũng là khách hàng của Cohn, Trump không còn lo mafia dùng chiêu đình công với Trump Tower. Thật vậy, khi các công nhân xi măng đình công vào mùa hè năm 1982, các đợt bê tông vẫn cứ liên tục xây dựng nên Trump Tower.
Nhiều năm sau, Barrett – phóng viên đầu tiên điều tra nghiêm túc về hoạt động kinh doanh của Trump – mới có thể tiết lộ một vài nội tình trong vụ giao dịch trên. Barrett vốn có niềm tin vô hạn vào nguồn tin từ ban hành pháp liên bang, các bang, và người dân địa phương. Ông ghi nhận rằng có hai nhân chứng nhìn thấy Trump gặp gỡ Salerno tại quê của Cohn, một bằng chứng đủ để tước quyền kinh doanh sòng bài của Trump. Nhưng khi vụ việc bị phanh phui, DGE lại không thẩm vấn các nhân chứng. Những người này tuy bị giấu tên nhưng dễ dàng truy tìm bằng bất kỳ phương thức nào. Hoặc là cho dù DGE có tìm tới, cuối cùng họ cũng đề trong báo cáo điều tra rằng không có bất cứ manh mối nào. Thay vào đó, DGE khởi tố Trump. Ông bác bỏ thông tin gặp Salerno và vụ việc khép lại. (86)
Ngay khi tiết lộ thông tin hợp tác giữa Trump và lãnh đạo của Teamsters Local 282, Cody, người được cho là đã kích động cuộc đình công năm 1982, vẫn trực tiếp chỉ thị cung cấp bê tông cho công trình Trump Tower. (87)
https://thuviensach.vn
Cody kể với phóng viên Barrett rằng, “Donald thích làm việc với tôi thông qua Roy Cohn”.
Con trai của Cody, Michael, chia sẻ với tôi rằng cha của anh vừa là người cha đáng mến cũng vừa là kẻ tống tiền khét tiếng như mọi người nghĩ. Anh kể rằng khi còn nhỏ đã từng nghe trộm Trump gọi điện cho cha mình, năn nỉ cung cấp bê tông đều đặn cho Trump Tower để công trình không bị thất bại giữa chừng.
Không theo như nghi vấn của FBI, Cody không nhận lại căn hộ nào ở Trump Tower, thay vào đó là bạn của ông, một người phụ nữ tuyệt đẹp. Cô gái thất nghiệp và được cho là tận hưởng cuộc sống tiêu xài xa hoa nhờ vào lòng tốt của bạn bè. Cô đã mua ba căn hộ tại Trump Tower nằm ngay dưới căn hộ của Donald và vợ Ivana sinh sống. John Cody đã hỗ trợ 100.000 đô giúp cô và thường xuyên ở lại đó. Trong khi đó, Trump hỗ trợ cho cô vay ba triệu đô để chi trả cho cả ba căn hộ. Một trong ba căn đã được xây thêm hồ bơi trong nhà duy nhất tại Trump Tower. Cô trả lời rằng đã xin vay tại một ngân hàng do Trump giới thiệu mà không cần đăng ký vay tiền hay chứng minh tài chính.
Sau khi Cody bị kết tội tống tiền, bỏ tù và không còn quản lý hội liên hiệp, Trump kiện cô gái 250.000 đô vì đã tự ý sửa đổi căn hộ. Không vừa, cô nàng kiện lại 20 triệu đô. Luận điểm của cô là Trump đã lấy mất tiền hoa hồng của các nhà thầu. Phía cô này còn khẳng định rằng vụ kiện có thể “là nền tảng của quá trình khởi kiện” nhằm chống lại Trump nếu công tố viên trưởng của bang quyết định mở cuộc điều tra.
Trump, luôn khăng khăng trong chiến dịch tranh cử Tổng thống rằng ông chưa bao giờ dàn xếp một vụ kiện nào vì điều đó có nghĩa là ủng hộ đối phương. (88) Trên thực tế, ông đã dàn xếp vụ việc nhanh chóng. Ông đưa người phụ nữ 500.000 đô, nhưng vẫn trả lời rằng không biết gì về nội tình, và không có gì sai trái trong các thỏa thuận giữa ông với người phụ nữ hay cả với John Cody.
Các công tố viên liên bang đã sớm khởi tố tám tên trùm băng đảng. Bản án bao gồm tội tăng giá bê tông khi xây dựng căn hộ chung cư trên phố East 61st Street của Trump. Năm 1986, Salerno và bảy kẻ khác, trong một vụ điều tra về tống tiền, đã bị tuyên án giết người, hối lộ, và thao túng giá bê tông. Công tố viên trưởng của vụ án, Michael Chertoff, tuyên bố trước tòa rằng các
https://thuviensach.vn
bị cáo đang “điều hành kinh doanh phi pháp có quy mô và hiểm ác nhất trong lịch sử nước Mỹ”. (89)
Thậm chí sau khi được cấp phép kinh doanh casino, Trump vẫn tiếp tục các mối quan hệ mà đáng ra phía điều tra casino phải chú ý.
Năm 1988, Trump lại thỏa thuận để đưa tên ông lên hai dòng xe limousine mà sau này có tên là Trump Golden Series và Trump Executive Series, theo bài báo đầu tiên do phóng viên Bill Bastone phát hành. (90) Bên trong nội thất, trang bị cùng với TV là một đầu phát băng đĩa, máy fax, và hai điện thoại. Ly sâm panh và máy pha chế rượu được gắn vào tủ lót bằng gỗ hồng. Mui xe được khắc tên “Trump and Cadillac”. Hai chiếc được tu sửa tại xưởng Dillinger Coach Works do hai kẻ phạm tội hình sự làm chủ.
Kẻ đầu tiên là Jack Schwartz bị kết tội tống tiền. Kẻ còn lại bị kết tội tham nhũng là John Staluppi, một triệu phú môi giới xe tại Long Island được FBI nhận dạng trong hồ sơ là cựu binh của băng mafia tại Colombo. Các quan chức quản lý casino bang New Jersey, những người đã tuyên bố sẽ theo dõi sát sao ngành công nghiệp được quy định nghiêm ngặt nhất nước Mỹ, lại không hành động gì khi Trump thỏa thuận với Staluppi và Schwartz mua lại hai chiếc Cadillac khắc tên Trump.
Trong khi đó, các quan chức quản lý về rượu của New York lại cứng rắn hơn nhiều. Họ bác bỏ đơn xin cấp phép kinh doanh rượu của Staluppi vì những cáo buộc có liên quan tới các băng đảng, trong số đó có những kẻ đã bán trực thăng cho Trump. Vụ việc này sẽ được tôi đề cập sau, nhưng trước tiên hãy biết về chuyện đội bóng đá do Trump thành lập.
https://thuviensach.vn
7“Vụ kiện vĩ đại”
Dựng lên những tòa nhà cầu kỳ không giúp Donald Trump trở thành tâm điểm của cả nước như ông mong muốn. Chính bóng đá mới làm được điều đó. (91) Như ông nói, thuê quản lý cho công ty bất động sản ít gây chú ý với giới truyền thông, nhưng khi “tôi thuê một huấn luyện viên bóng đá, có tới 60, 70 phóng viên mời tôi phỏng vấn”.
Tham gia tài trợ các đội bóng chuyên nghiệp là một ví dụ điển hình trong sự nghiệp kinh doanh dựa trên nguyên tắc phá luật, lờ luật, và làm ra luật mới của Donald Trump.
Tháng Tám năm 1983, Trump mua lại New Jersey Generals, một trong mười hai đội bóng thuộc Liên đoàn Bóng đá Mỹ (USFL) mới thành lập. Liên đoàn này đã đá trận đầu tiên vào tháng Ba năm 1983, chỉ năm tuần sau trận Super
Bowl XVI, và thu hút kha khá cổ động viên. Nhưng hoàn toàn chưa bằng Liên đoàn Bóng đá Quốc gia (NFL) với doanh thu bán vé là một tỉ đô trong cùng năm và 2,1 tỉ đô từ quảng cáo trên truyền hình.
Thời đó, giá trị của Liên đoàn Bóng đá Quốc gia lên tới hàng chục triệu đô. Vì vậy, ông bầu thể thao David Dixon và các nhà sáng lập khác đã thành lập nên Liên đoàn Bóng đá Mỹ để cho những người không đủ giàu tới mức có thể mua một đội bóng thuộc NFL, như Trump, có thể đầu tư vào lĩnh vực thể thao thương mại. Trump ban đầu nói rằng đã trả 9 triệu đô cho đội bóng này, sau đó tuyên bố lại chỉ còn 5 triệu đô, điều này làm các ông bầu khác khó chịu vì làm giảm giá trị hoàn toàn việc đầu tư của họ.
Chiến thuật của Dixon vừa ít rủi ro vừa ít tốn kém. Chỉ cần kiên nhẫn và điều hành cẩn thận cho đến khi đội bóng có thể đối đầu với NFL. Điểm mấu chốt trong chiến lược này là ra quân vào mùa xuân thay vì trực tiếp đấu với đội mạnh NFL, gồm lực lượng người hâm mộ lâu năm và độc quyền vào mùa thu.
USFL kiếm được trung bình 25.000 đô cho mỗi lần ra quân, con số ấn tượng với một liên đoàn mới ra đời. Trong đó, cả hãng thông tấn ABC và đài truyền hình mới nổi ESPN đều ký hợp đồng phát sóng các trận của liên đoàn. Chúng bổ sung vào doanh thu cùng với tiền bán vé và tiền đóng góp từ người hâm
https://thuviensach.vn
mộ. Nếu được vận hành một cách khôn ngoan, những nguồn đầu vào này sẽ giúp tạo lợi nhuận cho nhà đầu tư.
Liên đoàn còn non trẻ nhưng đưa ra nhiều đổi mới khiến người hâm mộ thích thú, trong đó có một vài thứ mà NFL cổ hủ phải học hỏi sau này. Điển hình như khi USFL ghi điểm, các cầu thủ có thể nhảy, reo hò, hay ăn mừng, trái ngược hoàn toàn với luật của NFL – cấm những hành động đó. Liên đoàn mới cũng nhìn thấy lợi ích từ các video. Những năm trước, Liên đoàn Bóng đá Quốc gia đã từng xem xét kỹ thuật phát lại tức thời để cổ động viên có thể đánh giá ngay những quyết định chưa chuẩn của trọng tài, nhưng cuối cùng họ vẫn không áp dụng. Trong khi đó, Liên đoàn Bóng đá Mỹ đã chọn kỹ thuật này khiến fan vô cùng thích thú. Tất nhiên đến nay, nó đã trở thành một phần không thể thiếu trong các buổi phát sóng thể thao chuyên nghiệp.
Nhưng Trump không có hứng thú với chiến thuật của Dixon. Thay vào đó, ông đầu tư cho USFL bằng cách quảng bá và mở các vụ cá độ lớn. Nhưng hướng đi này cuối cùng cũng hủy hoại đội bóng. Giống như T.P Barnum dùng các mánh thu hút truyền thông mà tôi từng so sánh1, Trump tổ chức các cuộc thi nhảy cổ động tại tầng hầm Trump Tower trước Giáng sinh năm 1983. (92) Đám đông các tay quay phim đã ghi hình hơn 400 thí sinh đá cao tranh giành vào đội cổ động “Brig-A-Dears” của đội bóng Generals. Cách chọn ban giám khảo của Trump cũng nhằm thu hút truyền thông. Trong số đó có nhà bình luận của tờ New York Post – Cindy Adams, hai ca sĩ nhạc pop LeRoy Neiman và Andy Warhol, cuối cùng là Ivana Trump, người kiêm luôn việc thiết kế các bộ trang phục “xẻ hết cỡ” cho Brig-A-Dears.
1 Tác giả từng nhắc tới nhân vật này ở phần Lời giới thiệu.
Để tăng độ nổi tiếng, Trump đưa Brig-A- Dears vào các quán bar. (93) Nhưng ông lại không chi tiền bảo vệ các cô gái luôn ăn mặc thiếu vải khỏi bị những tên say rượu và thô lỗ hiểu lầm thành gái nhảy. Lisa Edelstein, cổ động viên mười sáu tuổi của đội, bởi vì chưa đủ tuổi và không thể tham dự, nên đã tổ chức buổi biểu tình phản đối tình trạng thiếu an ninh tại các “quán bar nhếch nhác”. Trong một bài phỏng vấn năm 2015, Edelstein, cô gái sau này nổi tiếng với hai show truyền hình House và Girlfriends’ Guide to Divorce, đã kể rằng cô đã nói chuyện với Trump về vụ biểu tình, nhưng “ông ấy không nhớ là vụ việc từng xảy ra”.
https://thuviensach.vn
Ký hợp đồng với các cầu thủ hàng đầu hội sinh viên và chiêu mộ các tay chuyên nghiệp từ đối thủ NFL cũng giúp đội bóng xây dựng lực lượng người hâm mộ. (94) Mặc dù mức lương trần cho mỗi cầu thủ là 2 triệu đô trở xuống, Trump vẫn mời vận động viên nổi tiếng Heisman Trophy – người vừa vượt mặt tiền vệ Doug Flutie của Boston College – với mức thù lao tối đa của USFL. Tất nhiên so với chiến lược của Dixon, chúng không hề ít rủi ro, ít tốn kém và càng không kinh doanh kiểu chậm rãi nhưng bền vững. (95)
Sau nhiệm kỳ đầu tiên làm chủ tịch liên đoàn, Trump quyết định đánh vào chỗ hiểm của NFL – hành động này như một đứa trẻ cố hết sức giành thành công và quyền lực từ tay người lão làng. Năm 1984, Trump vận động hội đồng của USFL kiện NFL vi phạm đạo luật chống độc quyền Sherman2, với điều khoản “độc quyền, hoặc cố gắng giành độc quyền” trong bất kỳ lĩnh vực kinh doanh nào. (96) Vụ kiện được thụ lý vào tháng Mười, cho rằng Liên đoàn Bóng đá Quốc gia đáng ra không nên ký hợp đồng hơn hai trong số ba đài truyền hình. Đó chính là lập luận của Trump, vì thực tế NFL đã ký hợp đồng với cả ba đài truyền hình, khiến Liên đoàn Bóng đá Mỹ không thể lên sóng các trận đấu vào mùa thu, nên chắc hẳn NFL đã vi phạm độc quyền phát sóng. Trump từng trả lời phóng viên đài ABC rằng “Nếu Chúa thích xem đá bóng vào mùa xuân, thì Người đã không tạo ra bóng đá rồi”3.
2 Đạo luật được thông qua năm 1890.
3 Ý chỉ mùa thu cũng thường diễn ra các trận bóng nên đội USFL vẫn phải đá vào mùa thu.
Tranh chấp độc quyền là một pháp chế đặc biệt như luật thuế. Thạc sĩ về luật chống độc quyền phải có nhiều năm kinh nghiệm và kiến thức nền về hành vi chống cạnh tranh trong lĩnh vực kinh tế, cũng như hiểu biết về các phán quyết
tập quán của tòa. Những vụ kiện này đòi hỏi một luật sư hàng đầu với nhiều lần thành công trước bồi thẩm đoàn. Nhưng trường hợp của Trump lại không phải vậy.
Vụ kiện tất nhiên được người thầy hăng hái của Trump đệ đơn, Roy Cohn. Trong tuyên bố ngày 18 tháng Mười năm 1984, Cohn cho biết đang sở hữu danh sách các nhân vật cao cấp của NFL “có hành vi độc quyền nhằm đối đầu với USFL”. (97) Nhưng khi các phóng viên yêu cầu chứng cứ, Cohn trả
https://thuviensach.vn
lời rằng “Chúng tôi có lập luận vững chắc để biết họ là ai và họ đang làm gì”. Ông đánh trống lảng sang thượng nghị sĩ Joseph McCarthy, người đã từng đưa ra một danh sách tên những nhân vật cấp cao của các tổ chức Đảng Cộng sản hoạt động tại chính phủ liên bang nhưng chưa bao giờ nhận dạng những cái tên đó. Giống vậy, Cohn cũng không tiết lộ danh sách đã tuyên bố.
Khi ra tòa, Trump đã thuyết phục hội đồng của USFL thuê Harvey D. Myerson, một luật sư màu mè nhưng vẫn không có chuyên môn trong lĩnh vực chống độc quyền. (98) Vụ kiện kéo dài 48 ngày, với nhiều lập luận chán chường về luật và kinh tế, cũng như những lần làm chứng của Trump, khai báo rằng ủy viên của NFL Pete Rozelle đã từng mua chuộc ông – dạng cáo buộc rất dễ đưa ra truy tố. Thẩm phán của vụ kiện dường như cũng không ấn tượng với các phiên điều trần, ghi chép hời hợt rằng Trump “khai đã được mời vào hội đồng của NFL bởi ủy viên Rozelle, đổi lại đội USFL không thi đấu vào mùa thu và ngăn cản liên đoàn USFL đệ đơn kiện. Rozelle đã bác bỏ thông tin trên”.
Sau năm ngày suy xét, bồi thẩm đoàn quyết định rằng Liên đoàn Bóng đá Quốc gia thực sự có hành vi vi phạm, “cố ý giành hay duy trì sự độc quyền trong thị trường liên đoàn bóng đá chuyên nghiệp chủ lực của Mỹ”. (99) Nhưng phạt Liên đoàn Bóng đá Mỹ 1 đô la. (100)
Theo bộ luật chống độc quyền Sherman, tiền phạt sẽ gấp ba thành 3 đô la.
Số tiền phạt nhỏ nhưng ẩn chứa thông tin mang tính cảnh cáo, vừa giúp nhận thức về độc quyền phi pháp mà cũng chỉ ra cho USFL hiểu rằng không nên dùng hai tháng của bồi thẩm đoàn để kiếm tiền từ một vụ kiện.
Nhiều năm sau, sau khi Tòa án Tối cao từ chối thụ lý vụ kiện, phía NFL đã gửi hóa đơn cho USFL, với tiền lãi suất theo pháp luật của tiền phạt trước đó là 76 cent. Số tiền này đến nay vẫn nằm trong tài khoản của giám đốc điều hành USFL Steve Ehrhart trong danh mục nợ an toàn, như để lưu giữ một sự kiện đáng nhớ trong giới thể thao hơn là giá trị thật của nó.
Trò chơi pháp lý của Trump thất bại. Các đài truyền hình cũng không phải lo về việc phát sóng các trận của USFL vào mùa thu. Nhưng trên hết, họ cảm thấy khó chịu vì vụ kiện. Phía nhà đài không phải bị cáo, nhưng họ vẫn phải hầu trước bồi thẩm đoàn và phải chi tiền để bảo vệ một số lợi ích riêng. Chỉ
https://thuviensach.vn
vài phút sau khi bồi thẩm đoàn tuyên án, hội đồng USFL phát biểu với báo chí rằng vụ kiện đã chấm dứt. Liên đoàn sau đó lục đục nội bộ, và một tổ chức kinh doanh có tiềm năng thành công tan thành mây khói, chiến thuật kinh doanh thông minh của David Dixon trở nên vụng về dưới canh bạc pháp lý thảm họa của Trump. Myerson, kẻ sau này dành bảy tháng trong tù vì tội trốn thuế và lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản mà phía công tố phải gọi là “một người nhiều tội danh”, choáng váng trước phán quyết của tòa và tuyên bố sẽ kháng cáo. (101)
Năm 1988, Tòa Phúc thẩm Khu vực số 23 bác bỏ hoàn toàn lập luận rằng Trump đã thuyết phục cả hội đồng khởi kiện vì đây sẽ là cách thức phù hợp để hợp nhất NFL vào USFL. Phía tòa án, đưa ra những ý kiến pháp lý, triển trách cả Trump và cả hội đồng. Thẩm phán Ralph K. Winter viết rằng “cái mà USFL cần tìm kiếm đúng hơn là việc tái cơ cấu đội bóng thành một liên đoàn chuyên nghiệp để đủ điều kiện liên kết với NFL”.
3 Hệ thống tòa án cấp 2 (phúc thẩm) của Mỹ có 13 tòa phúc thẩm, trong đó 11 tòa chia theo khu vực địa lý của từng bang.
Gọi NFL là một “sản phẩm giải trí thành công lớn”, thẩm phán Winter nhận thấy rằng “các liên đoàn bóng đá mới thành lập phải được chuẩn bị kỹ trong việc đầu tư thời gian, công sức và tiền bạc để phát triển đội bóng và sự trung
thành của người hâm mộ, từ đó cho ra đời những trận đấu hấp dẫn trên truyền hình". Phía bồi thẩm đoàn cũng nhận xét rằng định hướng phát triển chậm rãi về số fan trung thành và kiên định với kế hoạch gốc nhằm đạt được những thành tựu lâu dài đang bị thiếu… Và sự thất bại của USFL không phải vì NFL giành được hợp đồng với nhà đài mà do bản thân liên đoàn tìm kiếm cách thức hợp tác với NFL bằng phương thức rẻ tiền. (102)
Tòa phúc thẩm đưa ra phán quyết theo sự ủy nhiệm của Tòa án tối cao Hoa Kỳ, khiển trách Trump vì dùng tranh chấp để đạt được mục tiêu thay vì cống hiến thời gian, tài chính và nỗ lực vào công việc.
Nhiều năm sau, Mike Tollin của đài ESPN nhắc lại vụ việc trong một phim tài liệu có tựa đề Small Potatoes: Who killed the USFL?4- trích từ lời đáp trả của Trump khi Tollin nhận xét, Liên đoàn USFL có thể đã tồn tại được nếu tập trung thi đấu vào mùa xuân.
https://thuviensach.vn
4 Tạm dịch: Small Potatoes: Ai đã giết USFL?
Cuốn phim chiếu một đoạn về USFL những ngày còn hoạt động, với nụ cười của Trump hướng về máy quay và tán dương Tollin, mong muốn anh đừng làm phim quá hoàn hảo nhưng vẫn tạo hình ảnh tốt về Trump. “Mike chỉ chọn những sản phẩm chất lượng. Mike là người làm nên các ngôi sao”, Trump nói.
Lúc bấy giờ, Tollin đang điều hành công ty làm phim về các trận của USFL và đính kèm hiệu ứng, một công việc mà anh cực kỳ yêu thích. 25 năm sau, khi Tollin làm cuốn phim tài liệu và phỏng vấn lại Trump, ông lại tỏ vẻ khó chịu với những câu hỏi liệu vụ kiện là một chiến thuật thông minh hay cho
liên đoàn đá vào mùa xuân mới có thể phát triển. “Những thứ đó chẳng là gì cả”, ông bực bội bỏ micro rồi bỏ đi. (103) Nhưng thước phim cũng quay cảnh Trump phát biểu về USFL sau nhiều năm tan rã: “Đó là một trải nghiệm tuyệt vời. Chúng tôi đã tạo ra vụ kiện vĩ đại”.
Nhưng Tollin cũng nhã nhặn gửi Trump đoạn phim trước khi nó được lên sóng trên đài ESPN năm 2009. (104) Trump đã không vui vẻ khi xem đoạn phim này. Phải nhìn lại một hình mẫu mà từ lâu ông không hài lòng, Trump gửi lại vài dòng: “Cuốn phim hạng bét và hoàn toàn dối trá. Chúc thành công. P.S: Cậu là kẻ thua cuộc”, và tô đậm dòng cuối cùng.
Bất đồng ý kiến với Trump là sai. Phác họa Trump không đúng với hình tượng của ông sẽ trở thành kẻ thua cuộc. Đó có thể là nguyên tắc vào đời của giới kinh doanh, nơi mà người nổi tiếng như Trump có thể từ chối thỏa thuận với người nào đó làm phật lòng ông, nhưng những người đứng đầu chính phủ không nên ngông nghênh như vậy, đặc biệt với cương vị Tổng thống Mỹ.
Nếu Thượng viện và Hạ viện không làm việc hiệu quả như vị Tổng thống mong đợi, ông ta cũng không thể phủ nhận họ. Hiến pháp điều chỉnh Quốc hội bình đẳng với cấp bậc còn lại. Và Tòa án Tối cao cũng vậy. Những lãnh đạo của các quốc gia có chủ quyền, từ hệ thống dân chủ ở Canada, châu Âu, Mexico, tới các nước cha truyền con nối ở Trung Đông, hay chuyên quyền như Trung Quốc, Cuba, và Triều Tiên cũng đều không có quyền phớt lờ như cái cách mà Trump đã làm. Người khác không thể lúc nào cũng có thể làm theo ý mà mình muốn.
https://thuviensach.vn
Sử dụng chiêu trò pháp lý không phải là lần duy nhất Trump thể hiện sự khinh thường những quy chuẩn về đạo đức. Sau thất bại của USFL, Trump viết một văn bản cho Trump Organization yêu cầu sự khoan dung với những phần tử trùm buôn lậu ma túy có quan hệ với Trump. Trong đó có một người đàn ông mà không lâu sau phải ra hầu tòa trước thẩm phán của bang New Jersey. Theo một cách nào đó, vị thẩm phán này giống như người chị của Trump – tự tránh được một vụ kiện sẽ xảy ra ba tuần sau đó.
https://thuviensach.vn
8Sự ưu ái
Trong số các giao dịch có dính líu tới tội phạm xuyên suốt hơn 30 năm kinh doanh, phi vụ giữa Trump với tên buôn lậu ma túy Joseph Weichselbaum đến nay vẫn là vụ bí ẩn nhất. Trump có sự ưu ái khó hiểu với kẻ ba lần phạm tội nghiêm trọng này, bất chấp nguy cơ mất giấy phép kinh doanh casino để giúp hắn vì những nguyên nhân không thể hiểu nổi.
Weichselbaum đến từ Brooklyn, lớn hơn Trump bốn tuổi, nổi tiếng ở các giải đua thuyền siêu tốc1tại Miami, nơi gặp gỡ của các trùm buôn lậu ma túy và tội phạm về kinh tế hay chính trị.
1 Giải đua thuyền Cigarette Boat Racing.
Hắn điều khiển hai con thuyền Mighty Mouse và Nuts’n Bolts trong các giải đua ngoài khơi bờ biển Florida. (105) Cũng từng về ba ở cuộc đua năm 1973, đứng sau luật sư đến từ thành phố Cincinnati (bang Ohio) mà mấy năm sau tên luật sư này bị tống giam sau vụ trốn thuế 2 tỉ đô của Hiệp hội Tiết kiệm và Cho vay Lincoln.
Trump gặp Joey Weichselbaum thông qua Steve Hyde – giám mục giáo hội Mormon2từng điều hành casino tại Atlantic của Trump năm 1986. Lúc bấy giờ, Weichselbaum đã có trước đó hai tội danh. (106) Một là tội trộm cắp xe
ô tô3 năm 1965. Hai là tội biển thủ năm 1979. Thẩm phán đã yêu cầu Weichselbaum đền bù 135.000 đô cho công ty sản xuất giấy bọc bảo quản S&S đặt tại Brooklyn, nơi tên này từng làm việc hơn chục năm.
2 Giáo hội Mặc Môn hay còn gọi Hội các thánh hữu ngày sau của chúa Giê su thuộc phong trào Phục hồi Kito giáo.
3 Từ gốc “Grand theft auto”: chỉ tội danh trộm cắp các xe ô tô với số lượng lớn thường xảy ra ở Mỹ.
Năm 1982, Weichselbaum và em trai Franklin, người chưa từng bị tuyên án phạm tội, cùng kinh doanh dịch vụ trực thăng có trụ sở tại New Jersey. (107) Mặc dù phải cạnh tranh với rất nhiều công ty giàu kinh nghiệm đề nghị cung
https://thuviensach.vn
cấp dịch vụ tương tự, nhưng vào năm 1984, anh em Weichselbaum ký được hợp đồng chuyên chở các đại gia sòng bài ra vào casino của Trump. Họ cũng hợp tác với nhiều casino khác, nhưng khách hàng quan trọng vẫn là Donald. Họ cũng kiêm luôn bảo dưỡng trực thăng cá nhân của ông, một chiếc AS332 đen dòng Super Puma của hãng Eurocopter trị giá 10 triệu đô mà ông đặt tên theo cô vợ Ivana.
Nhưng Joey Weichselbaum không phải là tên tội phạm duy nhất Trump hợp tác để cung cấp các dịch vụ tham quan bằng trực thăng cho các con bạc lớn. Ông cũng thuê công ty Dillinger Charter Services của John Staluppi, một thành viên thuộc băng đảng Gambino theo hồ sơ nhận dạng của chính phủ.
Công ty của anh em Weichselbaum là Damin Aviation. Joey giữ chức vụ tổng quản lý. Đây là công ty được hỗ trợ tài chính, trong số đó có Alan Turtletaub, người thành lập công ty cho vay thế chấp lãi suất cao The Money Store. Theo đó, công ty của Turtletaub sẽ mua trực thăng rồi bán lại cho bên trung gian, bên này sẽ cho Damin Aviation thuê lại số trực thăng này. Thỏa thuận giữa hai công ty hầu như không phải đóng thuế, theo như quy định kết hợp giữa giảm thuế và miễn thuế4 của Cục Phát triển Kinh tế New Jersey.
4 Từ gốc “Tax shelter and tax-free bond”.
Damin sớm tuyên bố phá sản và sau đó có tái cơ cấu thành Nimad (đọc ngược lại với từ “Damin”). Công ty mới này tiếp tục làm chung với Trump, điều không bình thường với một con nợ: vẫn nắm quyền sở hữu công ty và vẫn ký hợp đồng với khách hàng. Nhưng công ty mới lại tiếp tục phá sản, và lại tái cơ cấu, lần này tên American Business Aviation.
Nhưng tại sao Trump Plaza vẫn tiếp tục trả 100.000 đô/tháng và Trump’s Castle trả 80.000 đô/tháng cho các dịch vụ trực thăng từ một công ty không ổn định về tài chính trong khi vẫn có thể thuê các dịch vụ khác uy tín và ổn định hơn? (108) Điều này đặt ra nghi vấn liệu Weichselbaum có đang âm thầm cung cấp những dịch vụ có giá trị khác hay không.
Bản thân Trump không chơi ma túy. Ông thậm chí còn không hút thuốc hay uống rượu. Nhưng trong nhận thức của người dân Atlantic, các đại gia sòng bài là những người có thể mua bất cứ thứ gì miễn là nó được giao dịch thận trọng. Đối với những kẻ có tiền, chơi lớn hay ăn mặc lịch lãm, nhân viên
https://thuviensach.vn
phục vụ phải có nghĩa vụ thỏa mãn yêu cầu của khách hàng – nó có thể là mại dâm, thuốc lắc, hay bất cứ thứ gì khác, tất nhiên với mức tiền công hậu hĩnh. Như một luật gia liên bang về casino từng nói với tôi sau khi tôi đến Atlantic năm 1988, “Chúng ta quy định những gì liên quan đến đánh bạc, không phải với những người làm việc cá nhân trong các phòng khách sạn”.
Một câu hỏi khác được đặt ra là liệu Trump có góp vốn làm chung với các hoạt động của Weichselbaum. Vì Trump nổi tiếng là nhà đầu tư tham vọng luôn săn tìm những khoản lời lớn, như việc dùng chiêu đầu tư thâu tóm với
các casino đối thủ - mua và quản lý cổ phiếu của họ và bán lại chúng với giá cao hơn – hoặc lợi dụng quan hệ sẵn có giữa Roy Cohn với các băng nhóm mafia hay các liên đoàn lao động do xã hội đen làm chủ.
Thêm nữa, phải nói về mức lương bổng và phúc lợi kỳ lạ dành cho Joey Weichselbaum. Hai lần phá sản với công ty trực thăng nhưng Weichselbaum vẫn nhận mức lương 100.000 đô/ năm. (109) Hắn thậm chí còn có xe hơi và tài xế riêng. Theo bản án luận tội năm 1985 của đại bồi thẩm đoàn ở thành phố Cincinnati, cùng lúc này, hắn còn tham gia vào đường dây buôn lậu ma túy từ Florida, Ohio, Kentucky đến Tennessee. Đó là vụ việc về một chiếc tàu bị bắt quả tang chuyên chở hơn 700kg cần sa.
Bên cạnh công việc kinh doanh trực thăng, Joey Weichselbaum còn là một nhà môi giới xe hơi đã qua sử dụng của công ty do hắn cùng em trai đồng sở hữu, Bradford Motors tại Bắc Miami. (110) Những tên vận chuyển ma túy từ Colombia sẽ giao hàng tới đây, thỉnh thoảng cũng sẽ có giao dịch ngay tại chỗ. Theo như tường thuật của tòa, Weichselbaum tự tay để co-ca-in vào các xe hoặc giao nó cho những kẻ vận chuyển mang đến tay khách hàng. Chức danh người môi giới và tiền hoa hồng bán xe đều là nhằm che đậy hoạt động buôn lậu ma túy.
Với tư cách là chủ casino ở Atlantic, Trump có đầy đủ lý do để từ chối những vụ giao dịch có liên quan đến các tội phạm, trong khi Weichselbaum trước đó đã bị buộc tội buôn lậu thuốc và trốn thuế ở Cincinnati. Theo các điều khoản của Đạo luật Kiểm soát Casino bang New Jersey5, Trump và tất cả những chủ đầu tư khác “có nghĩa vụ đưa ra những bằng chứng thuyết phục và rõ ràng về nhân cách tốt, sự thành thật và liêm chính” của họ. Chúng bao gồm các thông tin liên quan đến gia đình, thói quen, tính cách, danh tiếng, tiền án giam giữ
https://thuviensach.vn
và phạm tội, hoạt động kinh doanh, vấn đề tài chính, các cộng tác cá nhân và công việc.
5 New Jersey Casino Control Act.
Tuy nhiên, thay vì tránh xa, Trump tiếp tục thuê American Business Aviation cung cấp các xe buýt sòng bài và phục vụ cho chiếc trực thăng cá nhân của ông. Trump sau đó kiếm được ba chiếc khác khi phân chia công ty sòng bài đã phá sản Resorts International với ông bầu ngành giải trí Merv Griffin. Trong đó, Trump sở hữu khách sạn Taj Mahal chưa hoàn tất còn Merv là khách sạn Resorts cũ (casino đầu tiên của thành phố Atlantic). Nhưng mặc dù sở hữu thêm ba chiếc, Trump vẫn duy trì dịch vụ trực thăng trị giá hơn 2.000.000 đô/năm với Weichselbaum.
Hai tháng sau khi Weichselbaum bị tuyên án, anh em họ thuê căn hộ số 32-C tại khu căn hộ cao cấp Trump Plaza trên phố East 61st Street ở Manhattan. Hợp đồng thuê cũng bất thường.
Tiền thuê là 7.000 đô/tháng, cực kỳ thấp so với giá bình thường. Hai anh em trả 3.000 đô/tháng bằng tiền mặt – gửi vào tài khoản cá nhân Donald J. Trump – và trừ phần còn lại vào dịch vụ trực thăng. Trừ khi có cuộc tổng thanh tra, một tổ chức hành pháp của chính phủ, kể cả giới quản lý casino của New Jersey cũng không thể xác định được anh em nhà này có thực sự trả khoản tiền nào khác ngoài tiền thuê nhà hay không. Và nguyên nhân khiến Trump đồng ý giao dịch trên cũng không được giải thích.
Khi Weichselbaum đồng ý với phía công tố sẽ nhận một tội danh trong số 18 tội được trình lên tòa án trong vụ khởi tố tại Cincinnati, một điểm đáng ngờ đã xảy ra. Vụ án của hắn được chuyển ra khỏi bang Ohio trước khi nhận tội và tuyên án. Nếu hợp lý, nó phải được chuyển tới Nam Florida nơi có công ty Bradford Motos hoặc New York, nơi Weichselbaum sống. Đó cũng là căn cứ của luật sư Arnold Morelli bào chữa cho Weichselbaum tại Ohio, khi đề nghị vào ngày 30 tháng Một năm 1986 rằng vụ án phải được chuyển tới Manhattan hoặc Miami vì “sự thuận tiện cho bị cáo và nhân chứng”. (111) Nhưng trên thực tế, nó được chuyển tới New Jersey, và được chỉ định cho thẩm phán Maryanne Trump Barry – chị gái của Donald Trump.
Thẩm phán Barry rút khỏi vụ kiện ba tuần sau đó, đúng theo quy định của
https://thuviensach.vn
pháp luật6. Nhưng hành động này lại thể hiện một thông điệp quá rõ ràng: một thẩm phán, cũng như người chồng (luật sư John Barry) và gia đình của bà đã nhiều lần di chuyển bằng trực thăng của kẻ buôn lậu ma túy. Vụ án sau này dù có chỉ định cho bất kỳ thẩm phán nào thì họ cũng phải suy xét về một vụ bê bối có khả năng tạo tiền lệ xấu cho phía quan tòa.
6 Ý chỉ những trường hợp xét xử mà thẩm phán hoặc công tố viên có quan hệ cá nhân hoặc có liên quan tới bị cáo dẫn tới khó công tư phân minh trong phán xét.
Khi thẩm phán Harold A. Ackerman thay thế Barry, Trump đã viết thư cho người này xin khoan hồng cho tội buôn lậu của Weichselbaum. Trump nhấn mạnh rằng bị cáo là người “đáng tin cậy của cộng đồng” và “tận tâm, thẳng thắn, và chính trực” khi cộng tác với Trump Plaza và Trump’s Castle. (112)
Năm 1990, khi được hỏi về bức thư trong phiên điều trần riêng tư với các luật sư của Cục Thi Hành Luật Đánh Bạc (DGE), Trump nói rằng không thể nhớ là có “từng viết bất kỳ lá thư nào tới vị thẩm phán đã tuyên án Weichselbaum” hay không. Cuối cùng, Cục phải đưa ra bức thư làm bằng chứng, và Trump đã nhớ ra vì trên đó có chữ ký của mình.
Hai năm sau, DGE mới công bố chính thức vụ thẩm vấn sau khi tiểu sử trái phép về Trump của Wayne Barrett xuất bản năm 1992 có nhắc về bức thư. (113) DGE, vừa trích dẫn bài báo lúc đó của tôi về sự việc, vừa công bố bản báo cáo về 14 vụ án do Barrett đề cập. Nhưng bản báo cáo không trình bày mục đích thực sự của bức thư Trump viết, là ông có viết sự thật và ý đồ khi gửi bức thư đó đi. DGE chỉ nhắc về sự bác bỏ rồi sau đó thừa nhận của Trump rằng đã ký tên mình dưới bức thư đó. Thực ra đây cũng là cách quen thuộc của các luật sư DGE, liên tục không bác bỏ để hỏi những câu hỏi thăm dò để suy xét Trump có phù hợp để được cấp phép hay không.
Về cuốn sách của Barrett, DGE cũng không có yêu cầu giải thích những thuật ngữ đáng ngờ trong vụ Trump cho anh em Weichselbaum thuê lại căn hộ của mình. Còn đối với những vụ khác, như cáo buộc của đại gia sòng bạc Bob Libutti, DGE gọi Trump lấy lời khai và tránh những câu hỏi dẫn đến việc mở cuộc điều tra.
Trở lại vụ kiện Cincinnati, thẩm phán Ackerman tuyên án Weichselbaum trái
https://thuviensach.vn
ngược hoàn toàn với các bị cáo khác. Những tên này bị tuyên án 20 năm tù, trong khi Weichselbaum là đầu sỏ lại chỉ bị ba năm. Hắn thực tế chỉ bị tống giam có 18 tháng. Trong thời gian quản chế7, Weichselbaum kể với nhân viên giám sát rằng hắn đã có công việc chờ sẵn. (114) Hắn là tư vấn viên trực thăng mới của Donald Trump và sẽ chuyển vào sống trong Trump Tower. Lúc này, bạn gái của Weichselbaum đã mua hai căn hộ liền kề trên tầng 39 của Trump Tower (căn hộ số 49-A và 49-B, Trump gian lận mười tầng để thổi phồng chiều cao của tòa nhà được xây cách đó vài năm). Giá của hai căn hộ là 2,4 triệu đô. Trump xác nhận với DGE rằng ông tin Weichselbaum đã dọn vào ở cùng với cô bạn gái sau khi ra tù, nhưng ông không còn liên lạc với hắn chỉ trừ những lúc gặp trong tòa nhà.
7 Được phóng thích sớm nhưng vẫn phải chịu sự giám sát.
Weichselbaum còn kể với quản chế rằng hắn biết về Marla Maples, người tình của Trump, rất lâu trước khi mối quan hệ này bị phát hiện. (115)
Hắn cho biết từng cố khuyên Trump kết thúc với cô ta. Nhưng Trump đã yêu cầu hắn để cô nàng Marla vào sống trong căn hộ của hai anh em tại Trump Plaza, chỉ cách Trump Tower vài dãy nhà. DGE bác bỏ thông tin trên, giải thích đơn giản rằng đó là cáo buộc “không có căn cứ", Donald J. Trump đã dứt khoát bác bỏ lập luận này.
Trong bản báo cáo, DGE cũng không nhắc về việc thẩm vấn Weichselbaum, em trai Franklin, Maples, quản chế hay bất kỳ ai có thể có câu trả lời mâu thuẫn với Trump. Một lần nữa, không-hỏi-gì là phương châm của DGE để bảo vệ danh tiếng của mình và đồng thời cho các chủ sòng bạc.
Phải nhắc một lần nữa, với tư cách chủ sở hữu casino, Trump đáng ra đã có thể mất giấy phép kinh doanh vì hợp tác với Weichselbaum. Nhưng theo báo cáo được công bố, DGE chưa bao giờ hỏi Trump có từng dính vào rắc rối tài chính nào với Weichselbaum hay ai đó liên quan tới hắn, kể cả nghi vấn Trump có từng tham dự vào những vụ buôn thuốc - những vấn đề chưa được nhắc tới nhưng lại quá rõ ràng. Thiếu những câu hỏi lẫn câu trả lời cần thiết đó, hay về động lực thúc đẩy Trump hành động liều lĩnh, điển hình như viết thư xin giảm nhẹ án cho Weichselbaum, chúng ta chỉ có thể suy xét điều gì đã tác động vào lòng vị tha của Trump đối với tên buôn ma túy này.
https://thuviensach.vn
Trump từng gọi đến nhà tôi vào mùa xuân năm 2016. Khi đó tôi đang viết bài cho tạp chí Politico về những mối quan hệ với tội phạm của Trump. Sau vài câu hỏi thăm dò dự án tôi đang làm, Trump hỏi điều tôi muốn biết là gì, mặc dù ông đã có trong tay bảng hỏi gồm 21 câu của tôi. Tôi hỏi điều gì đã khiến ông ấy viết thư vì Weichselbaum. Trump trả lời “không hề biết” về người đàn ông đó và không thể nhớ gì về hắn. Khi tôi nhắc về phát biểu trên truyền hình quốc gia vài tháng trước, Trump từng khoe rằng ông có “trí nhớ tốt nhất thế giới”, Trump chỉ phủ nhận “chuyện đó [về Weichselbaum] đã lâu lắm rồi”.
Giống như những gì thường làm với các phóng viên, Trump chia sẻ rằng thích một số bài báo của tôi và nhận xét tôi khá ngay thẳng. Sau một thoáng im lặng, ông nói thêm rằng nếu dự án sắp tới của tôi làm ông khó chịu, ông sẽ kiện tôi ra tòa. Câu này khiến tôi bất ngờ một chút.
Trump biết tôi không phải kẻ thích dọa dẫm. Tôi nhắc rằng ông đang là người của công chúng. Theo luật, Trump đang ám chỉ công trình của tôi sẽ phạm tội phỉ báng ông, nhưng điều đó buộc ông phải đưa ra những bằng chứng về sự cẩu thả trong viết lách – điều mà tôi chưa bao giờ dính vào trong gần 50 năm làm nghề.
“Tôi là người của công chúng nhưng cho dù thế nào tôi cũng sẽ kiện”, ông nói trước khi cúp máy.
Weichselbaum không phải nhân vật xấu xa cuối cùng Trump làm thân. Thường xuyên hơn nữa, Trump đã giao dịch với tên trộm tranh từng bị tuyên án có tên “Joey No Socks”’, cũng như với con trai của trùm băng đảng người Nga, một kẻ với quá khứ bạo lực… và còn có cả đoạn phim làm bằng chứng.
https://thuviensach.vn
9Đoàn người Ba Lan
Trước khi xây dựng Trump Tower trên đại lộ Fifth Avenue, Trump phải phá dỡ trung tâm thương mại Bonwit Teller, nơi phục vụ cho các quý bà thời thượng từ năm 1929.
Mặt tiền mười hai tầng của Bonwit được trang trí với hai bức phù điêu lớn ở giữa các ô cửa sổ. (116) Nó là biểu tượng vô giá của phong trào Art Deco1: hai phụ nữ khỏa thân được cho là vũ công cùng chiếc khăn choàng cổ bay theo gió, được tạc bằng đá vôi. Cổng chính của tòa nhà được lắp những khung sắt đính trên đó là các chi tiết như thánh Benedict bằng niken, nhôm và các nguyên liệu khác, tạo hiệu ứng như món trang sức lớn phản quang vào ban đêm. Tạp chí American Architect năm 1929 đã từng nhận xét kiến trúc trên như “viên kim cương lấp lánh giống như hàng hóa bên trong tòa nhà của nó vậy”.
1 Trường phái nghệ thuật mang tính chiết trung ra đời tại Pháp từ năm 1920. Đặc điểm của trường phái là này các hình khối kiểu Cubic hay Zigzac mạnh mẽ.
Trump từng quả quyết với những người dành sự tiếc nuối cho vẻ đẹp kiến trúc đó rằng sẽ chuyển công trình vào Bảo tàng nghệ thuật Metropolitan nếu việc di dời không quá tốn kém. (117) Nhưng sau đó Trump đã không giữ lời.
Thay vì chọn một nhà thầu phá dỡ có kinh nghiệm, Trump lại thuê nhà thầu Kaszycki & Sons, vốn là công ty lau chùi cửa sổ do một kẻ lưu vong người Ba Lan làm chủ. (118) Vậy là 200 công nhân cứ hướng lên trời mà đập vỡ tòa nhà vào giữa mùa đông năm 1980. Họ làm việc mà không có mũ bảo hộ; không có khẩu trang ngăn hít phải các lớp a-mi-ăng bay xung quanh – một loại chất khoáng có thể gây ung thư; không có kính bảo hộ để tránh các vụn bê tông hay thép thỉnh thoảng rơi xuống; không có dụng cụ chuyên nghiệp và họ phải đập vỡ tòa nhà mười hai tầng bằng búa tay. (119)
Trong khi đó, Trump luôn giám sát công trình, không chỉ khi tới thăm công trường (nơi nhiếp ảnh gia từng chụp Trump đứng cười tươi đội chiếc mũ bảo hộ), mà còn từ một văn phòng có tầm nhìn sang thông thoáng mà ông thuê
https://thuviensach.vn
ngay đối diện đại lộ Fifth Avenue. (120)
Lực lượng công nhân này không phải công dân Mỹ, mà “đến từ Ba Lan không lâu trước đó”, theo lời của tòa án liên bang. (121) Tòa án cũng cho rằng “họ là những người cư trú bất hợp pháp và ‘làm chui’. Không có tài liệu về lương bổng được lưu lại, cũng không có ghi chép bảo hiểm xã hội hay đóng thuế và họ không được trả lương đúng theo quy định pháp luật. Họ nói rằng phía công ty sẽ trả 4 đô la hoặc 5 đô la một giờ, làm việc 12 giờ một ngày và bảy ngày trong tuần. Trên thực tế, họ không được trả đủ như thỏa thuận và cũng không đúng hạn”.
Nhiều người trong số lực lượng phá dỡ, sau này được gọi là Đoàn người Ba Lan2, (122) lưu trú tại công trường, ngủ trên nền bê tông trống không lạnh lẽo. (123) Vào ban ngày, có khoảng 30 hoặc 40 công nhân, nhưng con số này lên tới 200 vào ban đêm và luôn có người đứng bên ngoài giám sát tiến trình hoạt động.
2 Polish Brigade.
Chán nản với cảnh lương bấp bênh, một vài trong số công nhân đã tóm lấy Thomas Macari, đại diện của Trump. Họ lôi người này lên một trong những tầng cao nhất và đe dọa đẩy xuống. Những người lao động này, giống như những kẻ đói khát, yêu cầu được trả lương. Nếu không, họ sẽ ngừng làm việc.
Khi Macari kể lại sự việc, Trump hoang mang gọi ngay cho Daniel Sullivan – một người môi giới lao động, thường cung cấp tin tức cho FBI, nghi can trong vụ mất tích Jimmy Hoffa3 và là người đàm phán chính cho Trump khi ký hợp đồng tuyển dụng với nhân viên khách sạn Grand Hyatt.
3Jimmy Hoffa: cựu chủ tịch Nghiệp đoàn Lái xe tải quốc tế, mất tích vào ngày 30/7/1975. Ông là một trong những nhân vật quyền lực và nổi tiếng nhất nước Mỹ lúc bấy giờ, sự nghiệp của ông được cho có liên can tới mafia, các tội phạm kinh tế và chính trị.
“Donald nói rằng đang gặp rắc rối”, Sullivan làm chứng sau đó, “và thừa nhận cũng như xin tôi lời khuyên – rằng ông ấy đã thuê một vài công nhân làm chui người Ba Lan. (124) Tôi đã phản ứng và nói rằng “Tôi nghĩ ông
https://thuviensach.vn
điên rồi”. Và khuyên ông ấy nên sa thải họ”.
Sau này khi Sullivan trả lời phỏng vấn của tôi, hay với Wayne Barrett và những nhà báo khác, đều nói rằng thuê những công nhân Ba Lan cư trú trái phép và không trang bị thiết bị bảo hộ cho họ không chỉ là hành động ngu ngốc, mà còn là không có lương tâm. Trong tất cả các vụ giao dịch với Trump, Sullivan luôn ngạc nhiên trước những bất cẩn khi làm kinh doanh của ông. Nhận xét rằng Trump sẽ tận dụng mọi cơ hội để kiếm thêm lợi nhuận hoặc cắt giảm chi phí. “Đạo đức luân thường sẽ không có nghĩa lý gì” khi Trump nghĩ tới tiền, Sullivan đã nhiều lần nói vậy.
Theo Sullivan, chỉ có sự tham lam và vô cảm mới có thể khiến Trump cho phép công nhân làm việc thiếu nón bảo hộ và khẩu trang để tránh a-mi-ăng bay vào phổi họ. “Người lao động tháo dây điện bằng tay không”, Sullivan nói thêm.(125)
Không có một báo cáo nào về an toàn lao động từ chính phủ trung ương, bang, hay thành phố được đưa ra trong thời gian phá dỡ. Tại buổi phỏng vấn ở nhà hàng Trenton, tôi đặt câu hỏi với Sullivan tại sao một dự án tầm cỡ nằm ngay trung tâm Manhattan lại không thu hút điều tra an toàn lao động từ chính phủ. Người này chỉ nhìn tôi. Khi tôi trợn mắt để mong mỏi câu trả lời, Sullivan nói, “Anh biết tại sao mà”, liên đoàn lao động và nhà cung cấp bê tông không phải là phạm vi hoạt động duy nhất của luật sư Roy Cohn.
Tiếp tục với vụ việc. Không lâu sau khi gọi cho Sullivan, một đội phá dỡ mới đã được điều tới công trường. (126) Nhóm này là nhân viên chính thức của Housewrecker Local 95, nhưng thực ra chỉ có khoảng 15 người trong số này thuộc liên đoàn lao động. Thông thường, hoạt động thuê những công nhân không thuộc các đoàn lao động (mà trong trường hợp này là Kaszycki & Sons) làm việc tại các công trường sẽ phải tạm ngưng ngay lập tức. Nhưng, theo như thông tin do tòa án thu thập sau đó, Housewreckers Union thực chất cũng do trùm băng đảng có quen biết với Roy Cohn điều hành. Vì vậy liên đoàn này tiếp tục thuê công nhân bên ngoài, không trả lương và không đảm bảo y tế và trợ cấp xã hội.
Có một vài mánh đơn giản nhưng thông minh nhằm qua mặt liên đoàn chính thức việc thuê công nhân ngoài. Đó là những lao động không chính quy này vẫn được yêu cầu trả phí tham gia liên đoàn và các phí nghĩa vụ khác. Số tiền
https://thuviensach.vn
này được trừ vào đồng lương ít ỏi của họ, mặc dù thực chất, như thẩm phán sau này kết luận, họ không hề được đăng ký vào liên đoàn. Macari thừa nhận đã từng xem qua và đồng ý các điều khoản này trước khi chi trả cho Kaszycki.
Không chịu thua, sáu lao động Ba Lan nhờ một luật sư tên John Szabo đòi lại tiền công. Vào đầu tháng Tư, Macari xác nhận công ty lau chùi cửa sổ đã trả tiền lương cho sáu người này với tổng chi phí là 5.000 đô. Sau đó, nhiều lao động khác cũng tới tìm Szabo. Tháng Bảy, khi nhiệt độ mùa hè tăng cao, mặc dù tiền công cho mỗi giờ chỉ là 5 đô la, không trả thêm giờ, và yêu cầu 84 giờ trong tuần làm công việc chân tay nặng nhọc, số tiền lương còn nợ công nhân đã lên đến 104.000 đô.
Có một buổi nọ, để công nhân tiếp tục cầm búa, Macari xuất hiện với một cọc tiền. (127) Nhưng thay vì phát lương cho họ, theo như tòa mô tả, thì hắn đưa tiền cho quản đốc. Bất kỳ ai muốn có tiền công thì hãy hối lộ với tên này 50 đô. Sau vụ việc đó, Macari xác nhận đã trực tiếp phát tiền cho người lao động Ba Lan ít nhất hai lần.
Sau khi dự án phá dỡ kết thúc, một lao động đã đứng lên phản đối lại Housewreckers. (128) Harry Diduck đã dũng cảm kiện liên đoàn này, Trump và công ty bảo hiểm nhân thọ Metropolitan (đối tác góp vốn trong dự án Trump Tower ), đòi lại lương bổng và phúc lợi cho người lao động Ba Lan. Trump khăng khăng rằng ông không còn nợ gì cả và liên tục tìm cách hoãn phiên tòa, còn các luật sư của ông chỉ trích lập luận của nguyên đơn là vô căn cứ và không trung thực.
Khi vụ kiện cuối cùng cũng được tòa án thụ lý, Trump khai báo rằng không hề có công nhân nào chưa được thanh toán lương, hoặc thiếu các thiết bị bảo hộ. Thẩm phán Steward nhận xét cứng rắn rằng lời khai của Trump thiếu cơ
sở. (129) Vị thẩm phán nói rằng sẽ rất dễ để xác nhận lại với các lao động người Ba Lan về việc được bảo hộ - vì bản thân họ chính là những người làm việc trên công trường.
Thẩm phán Steward tuyên án rằng Trump cố tình quỵt tiền lương của công nhân. (130) Bản chất của sự cố ý này là sự không làm tròn nghĩa vụ - được biết là nghĩa vụ của người được ủy thác - đối với người lao động và liên đoàn. Đây “là tội lừa đảo và bị cáo Trump có vi phạm tội danh này”.
https://thuviensach.vn
Thẩm phán yêu cầu mức bồi thường là 325.000 đô kèm theo lãi suất. Trump, người luôn quả quyết rằng bản thân chấp hành luật pháp, vì vậy đệ đơn kháng cáo. Nhưng sau đó ông chịu hòa giải. Vụ việc sau đó khép lại, nên không ai biết số tiền hòa giải là bao nhiêu. Nhưng cuối cùng công sức của Diduck cũng đem lại kết quả ngoài mong đợi. Vụ hòa giải thực chất có hiệu lực hơn 18 năm kể từ lúc dự án phá dỡ bắt đầu.
Đối với kiến trúc của Bonwit Teller, không có tranh chấp nào sau khi các bức phù điêu ở mặt tiền và khung sắc chạm khắc bị phá hủy. (131) Người phát ngôn của Trump, xưng là John Baron trả lời báo New York Times rằng Trump yêu cầu cứ phá dỡ luôn công trình. Baron cho biết có ba nhà giám định tư vấn cho Trump rằng các biểu tượng Art Deco đó “không có giá trị nghệ thuật”. Nhưng những quản lý bảo tàng, kiến trúc sư của công trình, và chuyên gia kiến trúc nói rằng điều đó thật vô lý.
Baron giải thích việc di dời các tác phẩm nghệ thuật sẽ gây tốn kém hơn nửa triệu đô vì nó đồng nghĩa với dời ngày phá dỡ, phát sinh một số chi phí khác, và (không giải thích thêm) phải đóng thêm thuế. Lý do cuối cùng có thể khiến những người theo dõi vụ việc bị sốc; vì thực chất, bằng cách đóng góp cho nghệ thuật, Trump vẫn có thể được khấu trừ thuế. Nhưng mà tất nhiên số tiền khấu trừ đó sẽ không có nghĩa lý gì khi Trump nợ thuế thu nhập vào năm 1980, thậm chí theo các báo cáo được công bố, thời gian còn rơi vào năm 1978 và 1979, 1984, 1992, 1994 và các năm sau đó nữa.
Khung sắt chạm khắc mà tạp chí American Architect từng ca ngợi nửa thế kỷ trước cứ thế bị tàn phá. Baron nói rằng toàn bộ công trình, nếu được giữ lại, cũng không thể bán cao hơn giá 9.000 đô. Tất nhiên giới chuyên gia chỉ trích những phát ngôn vô nghĩa đó. Phía bảo tàng Metropolitan cho biết các quản lý hồi thế kỷ 20 của họ không bao giờ yêu cầu quyên tặng mẫu vật mà không có giá trị nghệ thuật trên thị trường. Họ tiết lộ rằng một giám định viên đã ước tính giá trị của chúng lên đến hàng trăm ngàn đô la. Trong khi những người khác gọi chúng là vô giá, so sánh với các công trình nghệ thuật nổi tiếng ở các tòa nhà Rockefeller Center4.
4 Khu phức hợp các tòa nhà nổi tiếng tại New York.
Nghệ nhân Otto J. Teegan, tác giả thiết kế khung sắt năm 1929, vẫn còn sống
https://thuviensach.vn
đến năm 1980. Baron từng nói rằng chúng đột nhiên biến mất. Nhưng Teegan không hề mua lại chúng. Ông và những người khác trả lời báo chí rằng họ đã bị sốc. Vì công trình “cần trục và xe tải để tháo dỡ và di chuyển, nó không thể mất hay bị trộm. Nó không phải thứ có thể bỏ vào túi áo và đi như vậy” bởi vì nó cao từ 15 tới 25 feet5.
5 Khoảng 4,5 tới 7,5m.
Vài ngày sau, Trump lên tiếng, chuyển hướng sang lo lắng về nguy cơ các phần đá vôi rơi xuống đường đi. (132) “Mối quan tâm lớn nhất của tôi là an toàn dành cho người đi đường.
Nếu một trong những miếng đá rơi xuống, họ có thể mất mạng. Điều đó không nên xảy ra”.
Theo ghi nhận của Robert Miller, một người môi giới các tác phẩm nghệ thuật từng chứng kiến cảnh tượng phá dỡ từ phòng trưng bày đối diện, các miếng đá vôi khổng lồ rơi vỡ dưới lề đại lộ Fifth Avenue. Nhưng “chúng có kích thước chỉ bằng nửa cái búa khoan và bị đập nát… rất thảm họa. Chúng thể hiện rất rõ phong cách Art Deco – tuyệt đẹp và tao nhã”.
Trump luôn lấy cớ rằng phá hủy chúng sẽ giúp tiết kiệm hơn rất nhiều tiền, khoảng 32.000 đô. “Tôi dùng tiền đó đóng góp cho các họa sĩ và nghệ sĩ mỗi tháng – nên chẳng sao cả”, Trump cho biết. Đến lúc là ứng viên Tổng thống, Trump sẽ chẳng có bằng chứng ủng hộ tuyên bố là một “nhà bác ái sôi nổi”. Câu chuyện sẽ được tôi kể tiếp ở những chương sau.
Hủy hoại công trình nghệ thuật của Bonwit Teller cùng bê bối với người lao động Ba Lan không những cho thấy kiểu làm kinh doanh bất cẩn mà còn làm lộ thêm một góc nhìn thú vị về nhân cách khiến người ta phải đặt nghi vấn nghiêm túc về lương tri của Trump. Nhiều năm trời, Trump dùng thông tin giả để đánh lừa truyền thông – và ít nhất một lần đe dọa người chỉ đơn giản đang làm nhiệm vụ được giao6. Điều này sẽ được chứng minh sau khi chúng ta xem qua những góc khuất khác của Trump, trong đó có câu chuyện về cách mà những cảm xúc cá nhân chi phối khi ông tuyên bố về khối tài sản của mình.
https://thuviensach.vn
6 Ý chỉ tác giả trong cuộc đối thoại với Trump qua điện thoại năm 2016.
https://thuviensach.vn
10Cảm xúc và tài sản ròng
Hơn 40 năm xây dựng hình ảnh cá nhân, Donald Trump nhiều lần tuyên bố về khối tài sản1 khổng lồ của mình. Con số thỉnh thoảng chênh nhau tận vài tỉ đô chỉ trong vài ngày.
1 Từ gốc: Net worth hay “giá trị ròng”. Thuật ngữ kinh tế chỉ tài sản của cá nhân hoặc công ty thực có sau khi trừ đi tài sản nợ, cũng có thể gọi là vốn.
Năm 1990, khi đế chế kinh doanh của Trump bên bờ vực sụp đổ, ông chia sẻ với tôi và nhiều nhà báo khác ông vẫn còn khoản vốn trị giá 3 tỉ đô. (133) Trong khi với một số khác nữa là 5 tỉ đô. Mùa xuân năm đó, tôi nắm trong tay bản sao giá trị tài sản cá nhân của ông, con số nhỏ hơn nhiều so với hồi công bố. Hai tháng sau, một bản ghi chép từ ngân hàng được đưa ra trước phiên điều trần liên quan đến điều tiết casino2, đẩy Trump vào tình thế nguy cấp với số nợ lên tới 300 triệu đô la.
2 Casino regulatory hearings.
Mùa xuân năm 2015, khi đang chạy đua vào vị trí ứng viên Đảng Cộng hòa, Trump lại công bố về tài sản của mình, cũng kiểu mỗi ngày một số, 8,7 tỉ, 10 tỉ, và có khi lên tới 11 tỉ đô. Tôi thắc mắc tại sao các con số lại dao động tới vậy. (134) Chúng chắc hẳn không phải dao động vì giá cổ phiếu, những thay đổi của bất động sản hay lãi suất.
Đối với Trump, giá trị tài sản là yếu tố trung tâm khi gây dựng hình ảnh cá nhân như một thánh Midas hiện đại. Việc kiện nhà báo Tim O’Brien, ước tính sai giá trị tài sản của ông trong cuốn sách TrumpNation năm 2005, đối với Trump là chuyện rất quan trọng. Vụ việc là do O’Brien – biên tập viên của tôi tại tờ New York Times – cho rằng Trump chỉ sở hữu 150 tới 250 triệu đô, dựa theo những tài liệu Trump cung cấp và ba nguồn được giấu tên. Phía Trump cho rằng con số đúng phải là 5 tới 6 tỉ đô. Nguyên đơn cáo buộc O’Brien cố ý giảm giá trị tài sản xuống nhằm thu hút người mua sách, gây thiệt hại nghiêm trọng tới danh tiếng tỉ phú của Trump.
Khi theo đuổi vụ kiện, Trump khai nhận với tòa về giá trị tài sản thực. Nhưng
https://thuviensach.vn
chúng không hề giống với các cuộc đối thoại khô khan về tài sản ròng trong các cuộc đối chất về tài chính. Thực chất, nó rất Trump.
“Ngài Trump, ngài luôn hoàn toàn thành thật với những tuyên bố về giá trị ròng tài sản của mình chứ?”, luật sư của O’Brien hỏi.
“Tôi luôn cố gắng”, Trump trả lời.
“Vậy ngài đã bao giờ không thành thật chưa?” “Tài sản của tôi luôn dao động, nó lên và xuống theo thay đổi của thị trường và cùng với những quan điểm và cảm xúc, thậm chí cảm xúc riêng của tôi, nên tôi luôn cố [nói đúng con số thật]”.
Câu trả lời vừa rồi chính xác là điều mà luật sư Andrew C. Ceresney thuộc công ty luật Debevoise & Plimton – đại diện cho phía bị đơn là nhà báo O’Brien và nhà xuất bản – đang chờ đợi.
“Vậy để tôi hiểu câu nói vừa rồi một chút”, ông đáp.
“Hãy nói về tài sản ròng. Ngài nói rằng nó lên và xuống do những cảm xúc riêng của ngài?”
“Đúng vậy”, Trump đáp. “Đúng là những cảm xúc của tôi, về liệu thế giới này đang ở đâu, đang đi đến đâu, và nó có thể biến đổi nhanh chóng từ ngày này qua ngày khác. Nó sẽ là ngày 11 tháng Chín, và bạn cảm thấy không ổn về bản thân, về thế giới, về thành phố New York. Rồi một năm sau, cả thành phố lại sôi sục. Thậm chí chỉ mới vài tháng sau đó thôi, cảm xúc lại khác. Vì thế, cảm xúc của tôi có tác động vào giá trị [tài sản] của tôi”.
“Vậy khi tuyên bố trước truyền thông về khối tài sản của mình, ngài có dựa trên những số liệu không?”, vị luật sư hỏi tiếp.
“Nó là nhận định tổng quan của tôi [về con số] lúc tôi được hỏi. (135) Và như tôi nói, nó luôn thay đổi”, Trump đáp.
Câu trả lời vừa rồi đã giải thích triệt để cho cách hành xử có điều chỉnh của Trump trước công chúng, nhằm cẩn trọng đánh bóng về khả năng kiếm tiền thông qua nghệ thuật đàm phán. Chúng ta không thể biết được những câu trả
https://thuviensach.vn
lời đó là do khi đứng trước chánh tòa Trump trở nên thành thật hay do ông đã quen thuộc với nó sau chục năm kiện tụng. Cuối cùng, tòa phúc thẩm New Jersey, trước đó từng bác bỏ đơn kiện của Trump năm 2011, đã kết luận rằng nhân chứng Trump “không đưa ra được các phương pháp đáng tin” để đánh giá tài sản ròng của mình nhằm buộc tội O’Brien. Tóm lại, vấn đề cốt lõi trong vụ kiện này không phải khó nhằn ở những con số và số liệu mà ở cảm xúc của Trump. Nguyên đơn vốn không dựa vào thực tế.
Kết luận của tòa còn trích một tài liệu mà nhà báo O’Brien cho biết Trump đã cho ông xem ba lần, “Chứng nhận Điều kiện Tài chính bởi Weiser L.L.P., công ty dịch vụ kế toán”, được xem là tài liệu định giá tài sản của Trump. Thẩm phán đã nhận xét về tài liệu mơ hồ đó như sau:
Đoạn mở đầu của chứng nhận cho thấy hạn chế trong khả năng thể hiện chính xác tài sản ròng của Trump. Các kế toán viên ghi nhận rằng “không hề kiểm tra hay xem lại tài liệu chứng nhận và, theo sau đó, cũng không để lại nhận xét hay tờ khai đảm bảo nào”.
Thêm nữa, các kế toán viên cũng ghi nhận rằng “Những ảnh hưởng của việc lệch khỏi các nguyên tắc kế toán chung được trình bày ở trên vẫn chưa được đánh giá”.
Giải thích việc thiếu kiểm tra và xem lại chứng nhận, thẩm phán trích lời Gerald Rosenblum, một trong những kế toán viên tham gia công tác chứng nhận. Rosenblum đã khai rằng anh ta không hề đơn phương đánh giá tài sản của Trump. “Tôi đã yêu cầu khách hàng [Trump] nộp một bản khai nợ còn tồn tại tới ngày 30 tháng Sáu năm 2005. (136) Khách hàng đã cung cấp cho tôi tài liệu cần thiết. Nhưng hôm nay tôi không chắc về những gì tôi đã biết về con số nợ lúc đó, và tôi không có gì để chứng thực cả”, Rosenblum cho biết.
Phán quyết cũng đề cập tới quyền tính toán thu nhập trong tương lai mà Trump đưa ra là thiếu dựa vào các điều khoản hợp đồng kinh doanh, trong đó có điều khoản dòng tiền có thể giảm hoặc thậm chí ngừng lại.
Quan trọng hơn, thẩm phán cho rằng Trump không cung cấp đủ số liệu cần thiết để định giá đúng tài sản của mình. “Số lượng doanh nghiệp3 do Trump sở hữu không thể hiện được tài sản hay số nợ”, thẩm phán nhận xét, trước khi
https://thuviensach.vn
cho biết thêm hai sự thật mang tính quyết định – giải thích cách Trump làm để phóng đại các con số hơn so với được định lượng khách quan. “Phần trăm vốn sở hữu trong từng doanh nghiệp giới hạn số thành viên của Trump không được khai báo. Thêm nữa, tiền thuế đánh vào số cổ phần đó cũng không được trình”.
3 Từ gốc: Closely held business: tạm dịch là Doanh nghiệp giới hạn số thành viên. Đây là những công ty mà cổ phiếu và quyền kiểm soát cổ phiếu tập trung vào số ít nhà đầu tư, việc giao dịch cổ phiếu vẫn diễn ra nhưng khá hạn chế.
Quan điểm về tài sản tương lai khiến tòa phải nhắc lại về số vốn Trump đầu tư vào khu sân ga West Side Yards ở Manhattan. Đó là vụ kiện xảy ra hơn 30 năm trước mà Trump trở thành bị cáo trước đại bồi thẩm đoàn nhưng cuối cùng không đưa ra án phạt. Trở lại phía tòa, thẩm phán bang New Jersey ghi rằng khu West Side Yards - khu đất rộng nhất nằm trong tiềm năng phát triển Manhattan, không do Trump “sở hữu” như ông thường xuyên tuyên bố. Nói đúng hơn, cũng như Trump Nation đề cập, Trump chỉ là một chủ thể của một hợp đồng chung với những điều khoản không đem lại tiền cho ông ấy. Trong buổi điều trần, Trump cũng thừa nhận điều đó, theo như ghi chép của thẩm phán, rằng “theo như thỏa thuận, sau khi các đối tác chính thu lại đủ tổng số tiền đầu tư thì Trump mới nhận được tiền lời.
Như vậy kết luận rằng, lợi nhuận tương lai của ông chỉ mang tính đầu cơ tích trữ”. Bất kỳ nguồn lợi nhuận tương lai khả thi nào cũng mang tính không chắc chắn “bởi vì tiền vay của dự án không phải do Trump đảm nhận”.
Cũng như các tuyên bố quá lời về tài sản, kết luận của thẩm phán cũng nhắm vào cách mà Trump nói tránh hay thậm chí che giấu số các loại nợ hay vay mượn, thế chấp. Năm 1985, Trump làm một chương trình ghi lại quá trình mua lại biệt thự Maralago cạnh bãi biển Palm Beach (Florida), trước đó thuộc sở hữu của Marjorie Merriweather Post, một nữ thừa kế điều hành công ty ngũ cốc và được xem là người phụ nữ giàu nhất nước Mỹ. Cô ấy giao ngôi biệt thự cho chính phủ năm 1973 để làm khu nghỉ dưỡng mùa đông cho Tổng thống, nhưng phía chính phủ lại cho rằng ngân sách không thể chi trả nổi số tiền bảo dưỡng cho hơn 30.000 mét vuông với 126 phòng và phần diện tích còn lại, nên họ rao bán nó ra thị trường.
https://thuviensach.vn
Trump cho biết rằng đã trả tiền để mua khu đất, (137) mà theo diễn tả của ông là một mớ hoang tàn cần ông sửa chữa mới lấy lại được vẻ uy nghiêm. Không hề vay mượn cầm cố, trả thẳng bằng tiền có sẵn, Trump đã nói vậy.
Trong cuốn sách đầu tiên, ông cũng viết rằng “Tôi đề nghị trả 5 triệu đô, và thêm 3 triệu nữa cho nội thất trong nhà”.
Điều này hoàn toàn không đúng. Khi khai nhận vào năm năm sau, Trump đã xác nhận ngân hàng Chase Manhattan đã cho ông vay tiền để mua.
“Phía ngân hàng cấp cho tôi 8 triệu đô la, tôi biết đó là giá mua [căn biệt thự]”, Trump khai nhận.
“Vậy có bất kỳ đảm bảo gì cho phía ngân hàng Chase Manhattan không?”, vị luật sư hỏi, nghi ngờ về việc khoản vay mượn cấp cho việc thâu mua bảo đảm ngân hàng thu được lợi nhuận.
“Nó là một khoản vay không ghi chép. Và bởi vì không được ghi lại, tôi bảo lãnh khoản đó theo cá nhân”.
Tháng Mười hai năm 1985, Trump viết cho Janet vB. Pena, phó chủ tịch thứ hai của Chase Manhattan, đề nghị một sự thay đổi trong bản cam kết vay mượn mà phía ngân hàng đã làm hai tuần trước. (138) Khoản vay “sẽ không được ghi nhận” trừ khi Trump không hoàn tất việc chi trả đúng hạn, theo như điều kiện chấp nhận từ ngân hàng.
Ngân hàng cho Trump vay dư 2 triệu so với giá bán, tổng cộng là 10 triệu, dựa trên bảo lãnh cá nhân của ông. (139) Trump trả trước cho biệt thự chỉ 2.800 đô. Ông khoác lác rằng đã mua Maralago với giá rẻ bèo. (140) “Tôi được nói rằng chỉ trang trí nội thất cho Maralago thôi cũng tốn hơn số tiền
mua nhà”, ông kể trong cuốn sách của mình, một thỏa thuận nhằm ám chỉ kỹ năng đàm phán phi thường của Trump.
Nhưng đối với cục thuế tài sản địa phương, Trump lại cư xử hoàn toàn khác. Chính quyền đánh thuế 11,5 triệu đô cho cả phần đất và phần nhà. Trump phản đối, cho rằng nó quá cao. Ông cho biết chỉ việc bảo dưỡng đã tốn 2 đến 2,5 triệu đô một năm, vì vậy ông có thể phải chia nhỏ và xây dựng từng khu riêng. Ông lúc đầu đề nghị xây mười biệt thự nhỏ, nhưng hội đồng bác bỏ. Sau đó ông giảm còn bảy biệt thự, phía hội đồng lại bác bỏ. Cuối cùng,
https://thuviensach.vn
Trump chỉ có thể xây các khu nhà cao cấp cạnh biệt thự.
Năm năm sau khi mua Maralago bằng tiền vay không giấy tờ, phiên tòa liên quan đến điều tiết casino tiết lộ Trump đã bảo lãnh cá nhân hơn ¼ số nợ hơn 3 triệu đô của mình. Nhiều ngân hàng phàn nàn rằng họ không biết chuyện những ngân hàng khác cũng cho Trump vay theo kiểu bảo lãnh này.
Sở hữu nhiều loại tài sản khác nhau và dùng các tuyên bố cảm tính để biện hộ cho giá trị của chúng tiếp tục giải thích cho các hành vi của Trump ở một góc nhìn khác. Hiến pháp Mỹ có yêu cầu tất cả các ứng viên Tổng thống phải nộp bản chứng nhận khai báo tài chính, trong đó bao gồm tài sản, nợ, và thu nhập. Bản khai báo dài 92 trang của Trump từng định giá một thứ trong khối tài sản nổi tiếng nhất của mình là 50 triệu đô. Nhưng ông lại nói với bên thuế nó chỉ
có 1 triệu đô. Ông cũng định giá một tài sản khác là không có giá trị, sau đó đòi lại tiền thuế đã đóng cho nó.
https://thuviensach.vn
11Chính phủ giải cứu Trump
Giữa giai đoạn 1986 tới mùa xuân 1990, Donald Trump thu về ít nhất 375,2 triệu đô từ các hoạt động kinh doanh. Ông lấy tiền từ các giao dịch bất động sản; sinh lời từ đầu tư thâu tóm. Ông kiếm được 90,5 triệu từ thành phố Atlantic, bòn rút tiền từ các casino như Trump Plaza và Trump’s Castle. Dòng tiền trung bình của Trump được ghi nhận 1,6 triệu đô/tuần cho 233 tuần. (141) Tính ra là 230.000 ngàn đô/ngày, gần 10.000 đô/giờ, 160 đô/phút, và 2,66 đô/giây.
Ấy vậy mà mùa xuân năm 1990, người ta chứng kiến cảnh Donald Trump không thể thanh khoản cho dự án của mình. Làm sao người từng tuyên bố là tỉ phú trước cả thế giới lại chậm chi trả hàng tháng trời cho các nhà thầu xây dựng dự án Taj Mahal mới, mở cửa vào ngày 5 tháng Tư năm 1990? (142) Làm sao có thể không đủ điều kiện tài chính để vay mượn 73 triệu đô xây dựng Resort Casino Castle cạnh vịnh San Francisco?
Chắc chắn 375,2 triệu đô không phải lợi nhuận thuần1. Nó còn phải trừ vào tiền thuê luật sư, các ngân hàng đầu tư và trả lãi cổ phiếu bán ra. Nhưng nó cũng không phải số tiền thu về từ các khoản đầu tư của Trump, vì không có lấy số liệu đáng tin để chứng thực. Ví dụ dễ hiểu hơn, giới quan sát tự do năm
1990 nói rằng Trump đã nhận hàng triệu đô la là tiền phí phát triển và lợi nhuận hoạt động từ ba tòa nhà ở Manhattan – Grand Hyatt Hotel, Trump Tower, và Trump Parc. Nhưng không ai biết con số thực sự là bao nhiêu. Tất cả những gì chúng ta chứng kiến là các tuyên bố gây mâu thuẫn liên tục của ông.
1 Thuật ngữ kinh tế: pure profit, lợi nhuận khi đã trừ đi toàn bộ chi phí.
Mặc cho dòng tiền khổng lồ thu về sau bốn năm, giới ngân hàng Manhattan vẫn trụ ở phòng hội nghị của Trump Tower cả tháng trời vào năm 1990 vì Trump mặc cả với họ về việc vay nợ để vận hành đế chế kinh doanh. Trump đang rơi vào nguy cơ mất các casino vì không có khả năng thanh khoản số nợ. (143) Theo quy định của Đạo luật Kiểm soát Casino của New Jersey, một chủ sở hữu casino được yêu cầu phải có khả năng chi trả hóa đơn khi đến hạn. Nếu không thể, anh ta hoặc cô ta sẽ bị đào thải. Nhưng sẽ không sao nếu
https://thuviensach.vn
chủ casino không thể trả nợ nhưng có thể thuyết phục bên tín dụng gia hạn nợ. Và nợ cũ có thể được đáo hạn bằng nợ mới. Nhưng cứ hễ không trả được nợ, Hội đồng Kiểm soát Casino2sẽ tịch thu giấy phép casino, giữ quyền điều hành, ủy quyền cho một cá nhân đến khi chủ thầu mới được duyệt.
2 Casino Control Commission, được thành lập chiếu theo Đạo luật Kiểm soát Casino.
Theo luật pháp quy định, Trump có trách nhiệm chứng minh ổn định tài chính bằng “chứng cứ thuyết phục và rõ ràng”. Gần hai mươi năm trước khi Quốc hội quyết định không để các ngân hàng lớn vỡ nợ3, chính quyền bang New Jersey cũng có cuộc tranh luận tương tự với kẻ tự xưng là tỉ phú này. Nếu bang thông qua, Donald Trump sẽ cần tới gói cứu trợ từ chính phủ để đế chế của mình được an toàn.
3 Thuật ngữ “Too big to fail”, tác giả ám chỉ thời điểm Quốc hội vào giữa giai đoạn khủng hoảng kinh tế Mỹ 2008, quyết định cấp các gói cứu trợ cho các ngân hàng hàng đầu quốc gia để các ngân hàng này không vỡ nợ.
Chính vào lúc này, Trump nói với tôi và những nhà báo khác rằng tài sản của ông trị giá 3 tỉ đô. (144) Đó là tuyên bố đáng ngờ vì đơn giản vào tháng Hai năm 1990, Trump bỏ luôn việc thanh toán các khoản nợ cá nhân.
Chỉ vài tuần sau, tôi có trong tay chứng nhận tài chính cá nhân của Trump, trong đó dự đoán rằng thu nhập của ông sẽ rơi từ 748.000 đô năm 1992 xuống còn 296.000 đô năm 1993. (145) Tất nhiên đó là con số lớn với hầu hết mọi người, nhưng không phải với một “tỷ phú” luôn giữ vững hình tượng cá nhân của mình.
Báo Philadelphia Inquirer tung tin ngay về vụ việc, nội dung rằng cho dù Trump sở hữu bao nhiêu, ông không còn là tỷ phú như đã tuyên bố nữa. Ngay sau khi tin tức được đăng tải, phía quan chức quản lý casino cũng công khai tài liệu cho thấy tài sản của Trump đã giảm so với mức 1,6 triệu đô như ban đầu. Thậm chí, kỳ hạn thanh toán 1 tỉ trái phiếu do ba casino ở Atlantic phát hành cũng sẽ tới trong vòng 90 ngày nữa.
Trước tin tức lan truyền, khoảng 100 nhà cung cấp cho casino mới mở Trump
https://thuviensach.vn
Taj Mahal đã sử dụng pháp lý để bảo vệ lợi ích của họ, như yêu cầu giấy thế chấp và các phương pháp nhằm đảm bảo hoàn nợ. Hãng hàng không Trump Shuttle, với các chuyến bay đi đến giữa Boston, New York và Washington đang ra sức đầu tư với tốc độ chóng mặt4. Trump từng nói rằng máy bay của hãng được trang bị bồn rửa mặt và khóa an toàn bằng vàng, nhưng thực tế Shuttle chỉ trị giá 1 triệu đô la. Con số đó không đủ để trả lương cho nhân viên, cung cấp nhiên liệu cho những chiếc Boeing 727, hay trả phí bảo trì (phí rất cần thiết vì toàn bộ 22/23 máy bay đã hoạt động hơn 20 năm).
4 Thuật ngữ chuyên ngành “burn cash” chỉ hoạt động đầu tư hết số vốn ban đầu của một doanh nghiệp mới.
Việc Trump khó mà đáp ứng nổi những yêu cầu ổn định tài chính theo Đạo luật Kiểm soát Casino đặt ra một câu hỏi: Phía kiểm soát có quản lý tài chính của Trump kể từ khi ông được cấp phép casino năm 1982 hay không? (147) Câu trả lời rõ ràng là không.
Các quan chức quản lý casino đã quá bận với những nhiệm vụ họ cho là quan trọng. Ví dụ như vụ tập kích rạng sáng bắt một người bồi bàn tên Diane Pussehl. Cô này đã bị lôi khỏi giường và cáo buộc ăn cắp 500 đô tiền xu trên sàn casino khách sạn Harrah. Thẩm phán gạt bỏ vụ án nên phía kiểm soát chỉ ghi nhận tội vi phạm đạo đức. Họ răn đe truất giấy phép hành nghề của Pussehl, cho rằng cô không đủ nhân phẩm để làm việc tại casino. Nhưng cô vẫn giữ được bằng của mình.
Cục Thi hành Luật Đánh bạc (DGE) thường xử dồn dập với những người nhỏ bé như Pussehl, nhưng khi đụng đến những tầng lớp cao hơn – như các chủ sòng bài hỗ trợ các khách hàng có liên hệ với khu vực buôn lậu thuốc Medellin (Colombia), hay các cáo buộc khách hàng lớn nhất của Trump, Bob Libutti, làm giả sổ sách mua xu đánh bạc5- thì họ lại vờ như không biết. Chính môi trường hoàn hảo này đã tạo điều kiện cho Trump.
5 Từ gốc “gambling chips”: Tiền giả, xu hình tròn, dùng trong các sòng bài.
Nhưng với số nợ không thể trả và sự hiện diện của các ngân hàng ở Trump Tower đã khiến DGE không thể làm ngơ được nữa. (148) Và do ngày càng nhiều báo đăng tải tình hình tài chính của Trump, DGE tuyên bố sẽ vào cuộc.
https://thuviensach.vn
Bảy mươi ngân hàng là chủ nợ lớn nhất đã yêu cầu Trump bổ nhiệm người mà họ tin tưởng vào các văn phòng chính của ông: Steven F. Bollenbach, người sau này sẽ dẫn dắt khách sạn Hilton Hotels và giám đốc tài chính của Disney. (149) Bollenbach từng đụng độ với Trump. Năm 1987, vào ngày đầu tiên với cương vị giám đốc tài chính cho chuỗi khách sạn Holiday Corporation – cũng là chủ sở hữu nhãn hiệu trước đó Holiday Inn và đối tác đầu tiên với Trump trong dự án casino Trump Plaza – Trump đã cố thâu tóm công ty của người này. Bollenbach đã chỉ đạo thành công Holiday tránh cuộc tấn công từ Trump.
Bollenbach đã dành nhiều ngày trong văn phòng Trump xem qua các hợp đồng, giấy nợ, và các tài liệu khác. Thay vì nghe Trump khoác lác về kế hoạch tranh cử trong vòng 25 năm tới, nhiệm vụ của Bollenbach lúc bấy giờ là tìm hiểu “chuyện gì đang diễn ra”.
Vào tháng Ba cùng năm, Trump thừa nhận với Hội đồng Kiểm soát Casino tài sản ròng của ông là 1,5 tỉ đô, chỉ một nửa so với các tuyên bố trước đó. Trong khi đó, bảy mươi ngân hàng đã thuê công ty kế toán Kenneth Leventhal & Co. rà soát lại sổ sách. Bởi vì một đánh giá khách quan về tình hình tài chính của Trump lúc này là vô cùng quan trọng. Ngoài ra, các ngân hàng lớn của New York đề xuất ứng trước 60 triệu đô để Trump không phải bán tống bán tháo tài sản của mình, nhưng không phải tất cả ngân hàng đều đồng ý với đề nghị này. Ba ngân hàng Nhật Bản gồm Sumitomo, Mitsubishi và Dai-Ichi Kangyo cùng ngân hàng của Đức là German Dresdner Bank và hai ngân hàng nhỏ tại New Jersey là First Fidelity và Midlantic lảng tránh đề nghị. Nhưng thỏa thuận yêu cầu hoặc là tất cả ngân hàng đồng ý hoặc là đề nghị sẽ không có hiệu lực. Cuối cùng tất cả ngân hàng, ngoại trừ Dresdner, đã chấp thuận. Do không còn chủ nợ nào tin tưởng Trump, đánh giá khách quan từ công ty Leventhal là điểm mấu chốt để biết được tình hình tài chính thực sự của Trump.
Báo cáo sau đó của Leventhal cho thấy rằng Trump không hề là tỷ phú. Tài sản ròng của ông chỉ ở xấp xỉ 295 triệu đô. Tôi đăng ngay thông tin vừa rồi lên trang nhất báo Philadelphia Inquirer với tiêu đề: “Ngân hàng tiết lộ tài sản của Trump thấp bất ngờ”6 kèm dòng dẫn “Bạn còn có thể giàu hơn Trump”. (150)
https://thuviensach.vn
6 Tựa gốc: “Bankers say Trump may be worth less than zero”.
Trump ghét tiêu đề đó cùng hiệu ứng mà nó đem lại. Nó rộ lên vào thời điểm then chốt Trump đang nỗ lực giữ lấy các casino của mình. Ông ấy đáng ra đã có thể bị đào thải nếu DGE khởi tố các tội phạm cao cấp theo cách cứng rắn như đã làm với Diane Pussehl. Thay vào đó, Hội đồng Kiểm soát Casino đã chịu lắng nghe lời khai không có tí gì cố gắng về điều kiện tài chính ổn định của Trump. (151) Thomas Auriemma, luật sư phía DGE, hỏi những người đại diện cho Trump những câu hỏi dễ dàng và không liên quan để che đậy lỗ hổng giữa tài sản đang sở hữu và các món nợ cần được thanh toán. Báo cáo của công ty kế toán Leventhal cho thấy tình hình tài chính của Trump đang tiêu tan một cách nhanh chóng. Thay vì sở hữu 24 triệu đô tiền mặt vào cuối năm, Trump được dự đoán sẽ không còn đồng xu nào vào thời gian đó.
DGE đã chuẩn bị bản báo cáo dài 111 trang, ghi nhận rằng Trump đã nợ 3,2 tỉ đô. (152) Trong số đó, Trump bảo lãnh cá nhân 833,5 triệu đô. Với con số này, nếu không được sự đồng thuận từ các chủ nợ, Trump sẽ phải đối mặt với tình trạng phá sản hàng loạt theo hiệu ứng domino. Vì chỉ cần một chủ nợ đòi thanh khoản, những người khác cũng sẽ làm theo, dẫn tới hỗn loạn.
Có hơn một ngàn luật sư cùng làm việc với Trump và các chủ nợ để tìm ra ít nhất một thỏa thuận chung nhằm giúp ông ấy đứng vững, hy vọng tối thiểu hóa thất thoát nợ mà không phải rà soát quá kỹ về tài chính của Trump. Đội ngũ luật sư này đã ra giá 11 triệu đô cho dịch vụ họ cung cấp.
Một điều khoản trong thỏa thuận yêu cầu Trump trả tiền đều đặn. (153) Theo đó, ông phải xoay sở 450.000 đô/tháng, thấp hơn mức chi trả 583.000 đô vào tháng Năm năm 1990 (tương đương hơn 1 triệu đô vào năm 2016). Nhưng con số này là quá lớn tới nỗi tờ New York Times trích lời một tỷ phú rằng “Tôi không biết làm sao để kiếm được 450.000 đô/tháng. Đó đúng là kỳ tích”.
Để ngăn chặn tình trạng hỗn loạn trong trường hợp đế chế Trump vỡ nợ hoàn toàn, thỏa thuận cũng yêu cầu sự đồng ý nhanh bởi ít nhất bốn trên năm thành viên Hội đồng Kiểm soát Casino. Khi hai ủy viên bắt đầu những câu hỏi gây nghi ngại, luật sư của Trump, Nick Ribis, đã xin nghỉ giải lao. Hơn chục nhà báo ngồi ở dãy đầu đứng dậy khi hội đồng hoãn lại, một vài người trông ngơ ngác. Tại sao họ lại giải lao trong khi phải kết thúc ngay bây giờ?
https://thuviensach.vn