🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Sổ Tay Phát Triển Của Trẻ Ebooks Nhóm Zalo Rakluke Books tong hop � ._, Quang Van m 1'ltA �AT llA.' '"" llOl https://thuviensach.vn GI6'I THIEU • Sau hon 6, 720 ging tir ben ngoai; va nhin chung neu tre gi�t minh khi bi danh thfrc Ilic dang ngu, tre ding chi ren khe ho�c th& nhe nh� ma thoi. Con vi�c an sfra hau nhtr khong can noi t&i. M9t so tre khong he an, chi ngu ma thoi. ' ThO'i gian hoi sue cua tre Tre se hoi SlrC va chfrng kien nhfrng dieu m&i I� cua m9t the gi&i khac v&i the gi&i trong bvng m� trong vong 2 - 3 ngay. Tat ca nhfrng CO' quan nho be tren CO' th@ tre da s�n sang lam vi�c. Tir h� tuan hoan, h� ho hap, h� tieu hoa, h� bai tiet, vi�C di'eu hoa than nhi�t Cua CO' th@ cho t&i ho�t d(>ng cua cac hormone ... deu phat tri@n m9t each nhanh ch6ng d@ tre co th@ thich nghi va ton t�i trong the gi&i m&i. Vi�c thay d6i cua CO' th@ tre trong 2 - 3 ngay dau nay lam cho tre ton m9t ltrqng nang ltrqng kha l&n, vi the nang ltrqng danh cho vi�c an va tieu hoa thfrc an khong con l�i la bao. Day Ia nguyen nhan ly gicli t�i sao m9t so tre khong chiu thfrc d�y d@ an khi bi danh thfrc. Phan l&n tre se an it nhrmg ngu nhi'eu. Giai do�n tre hoi sfrc, ngtrOi m� v�n con dang rat m�t sau sinh. Neu la sinh m6, vet m6 cua m9t so m� v�n con rat dau. B&i v�y, cac bac s1 thtremg cham soc tre trong thCri gian dau, khi ngtrCri m� co dau hi�u da hoi phvc, cac y ta m&i dtra tre ve d@ m� cham soc. Vao khoang ngay thfr 3 - 4 nay la thCri gian dau tien ngtrCri m� h�nh phuc khi dtrqc & ben con. Vi�c dtrqc bebong, om ap, tiep xuc v&i than th@ mem m�i cua con, dtrqc nhin https://thuviensach.vn thay khuon m�t cua con sau 9 thang cha dqi la nfem h?nh phuc VO ber ma nhfrng ai chrra tirng lam m� se kh6 c6 th€ hi€u drrgc. Hon the nfra, neu ngrrCri m� c6 sfra cho be, vi�c drrgc om be trong vong tay va nhin thay chiec mi�ng nho xinh cua be bat dau ng?m vao dau vU m� mut chut chut, ni'em h?nh phuc nay khong gi c6 th€ sanh drrgc b&i n6 c6 ca niem vui, ni'em h?nh phuc, ni'em tg hao pha tr9n vao nhau. Chinh di'eu nay lam cho ban nang ngrrCri m� ngay cang l&n dan len. Vao thCri di€m quan tr9ng, phan l&n cac m� se c6 CO' h9i d€ ket noi tinh cam v&i con, drrgc vuot ve, ch?m vao da thit cua con, n6i chuy�n v&i con va hai m� con lam quen v&i nhau. N grrCri m� se nh?n thay rang m�c du con minh con rat nho, c6 th€ chrra hi€u m� n6i gi t&i mfrc m9t so ba m� n6i rang: "Rat kh6 XIT b&i khong biet con can gi" nhrmg ai ding phai thira nh?n rang khi con kh6c ma c6 m� den ben C?nh drra tay vuot ve, xoa dau con, an ui con thi con se nin. Di'eu nay chfrng to m�c du m&i chi sinh ra drrgc 3 - 4 ngay nhrmg con ciing da bat dau biet nh?n thfrc S\f v?t. I Tre so sinh cling co m9t so kha nang nhit d!nh Dfra con be bong khong phai khong biet lam gi nhrr chung ta thay dau nhe! Con ciing c6 th€ biet lam rat nhi'eu vi�c. Tre SO' sinh biet th&, biet bu sfra, biet nuot sfra, biet bai tiet. Tre biet dung anh mat d€ liec nhin nhfrng S\f V?t, hi�n trrgng xung quanh m�C du tre chrra th€ t?p trung vao m9t v?t nao C\J. th€. Tre nhin drrgc, nghe drrgc, nh?n biet drrgc mui vi va c6 m9t so cam nh?n. Tre ciing c6 th€ quay dau drrgc m9t chut. Dieu quan tr9ng la tre biet drra ra nhfrng dau hi�u khi can S\f giup d& cua cha m� (ngay tir giay phut dau tien khi drrgc sinh ra). Cac b?c cha m� can llrli y rang tre se chu y t&i nhfrng v?t ma tre nhin thay r6 rang nhrr rem che ell-a c& l&n c6 mau sac bat mat. Day ding la m9t tin hi�u cho thay rang nhu cau muon kham pha cua tre da bat dau xuat hi�n. Tuy nhien, tre SO' sinh v�n con rat nhi'eu h?n che ve m�t th€ chat b&i CO' th€ nho be. Neu chung ta do chi'eu dai ca th€ tre tir dinh dau t&i ng6n chan se drrgc khoang 50 centimet, can n�ng khoang 3 kilOgam. Chi tinh rieng https://thuviensach.vn phan dau cua tre da dai bang m()t mra t6ng chieu dai CO' th@ roi. Vong dau Cua tre SO' sinh to han vong ng\fc khoang 2 centimet. B&i dau la phan to nhat tren CO' th@ nen tre SO' sinh se c6 nhi'eu h(;ln che nhrr kh6 nhuc nhich CO' th@ drrqc nhi'eu, neu cha m� d�t tre nam & dau, trong tU' the nao, tre se nam & d6 v&i tU' the cu. Tre cli d9ng bing nhung phan x� Nhfrng Clr d()ng cua tre SO' sinh chinh la nhfrng phan x(;l t\f nhien drrqc ki@m soat, vi dv nhrr neu b(;ln ch(;lm nh� vao ban tay hay ban chan cua tre, ngay l�p tfrc tre khe rvt tay ho�c chan l(;li, ban tay ho�c ban chan se nam ch�t l(;li den mfrc doi khi tay CUa tre CO th@ nam dU'Q'C ngon tay CUa b(;ln; ho�C nhfrng phan XC;l khac thrremg thay fr tre SO' sinh nhU' neu b(;ln be d\fllg tre Jen roi nh� nhang d@ tiing chan cua tre ch(;lm xuong dat, tre se nhac tiing chan Jen giong nhrr sap srra brr&c di va tre c6 th@ brr&c di nhrr v�y drrqc vai chvc centimet cho du th\fc te tre khong he t\f brr&c di. M()t phan XC;l thrremg g�p khac cua tre SO' sinh drrqc gQi la phan XC;l Moro (Moro Reflex - Phan XC;l do gi�t minh)(l). Khi thay sq hai v&i nhfrng am thanh l(;l, nhfrng tieng d()ng m(;lnh ho�c c6 cam giac nhrr dang rai xuong, phan frng tfrc thi cua tre la lrmg cong len, ngrra c6 ra sau, dang chan dang tay ra roi ngay l�p tfrc se co tron ngmYi l(;li. Khi bi gi�t minh, tre SO' sinh Se kh6c thet len va l(;li bi gi�t minh b&i tieng kh6c cua chinh minh nen se tiep tvc kh6c (Tinh tr(;lng nay se dan mat di khi tre drrqc khoang 3 - 4 thang). each giup cho tre binh tinh tr& l(;li la d�t tay ho�c m()t v�t mem nao d6 Jen ngrrCri tre, d�c bi�t la om tre vao long va gifr ch�t vai tre, tre se nhanh ch6ng nin kh6c. Nham kich thich nhfrng Clr d()ng cua tre, cha m� nen co gang tiep xuc thrremg xuyen v&i CclC bQ ph�n tren CO' th@ Cua tre nhU' an nh� vao gan ban chan, ban tay, phan dau cac dau ng6n tay, ng6n chan. Doi khi tre se co ng6n https://thuviensach.vn tay, ng6n chan l�i, nam ng6n tay cua b�n va b�n c6 th@ keo ban chan cua tre Ien khoi m�t gitr0ng (Neu la tre bi sinh thieu thang thi tre se cang nam ch�t ng6n tay b�n). Con neu b�n kich thich m�nh vao mu ban chan cua tre, tre se c6 phan x� BabinskiC2), nghfa la khi d6 ng6n chan cai se cong ve phia mu ban chan, 4 ng6n chan con l�i se xoe nhtr nan qu�t. N goai ra khi cho tre bu, neu ngtrm m� ch�m nh� vao ma ho�c vU.ng da gan mi�ng cua tre, tre se quay dau l�i htr&ng ng6n tay cua m�. each nay se giup tre tim drrqc dau vli m�, sau d6 tre se chum chim mi�ng nhtr dang bu. Vi�c ch�m vao hen trong mi�ng se kich thich tre milt m�nh hon. C6 th@ thay rang tre thich bu binh hon bu m� vi dau vU cua binh sfra dai, ch�m sau vao mi�ng tre hon dau vU m�. M9t phan x� nfra c6 th@ xay ra khi b�n ch�m vao ma ho�c long ban tay cua tre d6 la tre se ha mi�ng ra va gi�t gi�t canh tay, sau d6 ban tay cua tre se dtra len mi�ng. Tre sa sinh thrr0ng thich milt nam tay cua minh keu chut chut trong m9t Ilic Iau, c6 khi t&i 15 phut ho�c Iau hon nfra. D@ milt thanh tieng nhtr v�y tre phai dung nhi'eu sfrc den mfrc ca ca th@ gong cfrng Ien va mau da cua tre se s�m hon b61 mau lrm thong nhi'eu hon. Den khi tre bo nam tay ra khoi mi�ng, nhfrng phan x� d6 ding tl:r tl:r bien mat. Do d6 cac b�c cha m� khong nen qua lo Jang. Tuy trong tuan dau tien tre sa sinh da c6 nhieu phan x� nhtr tren nhrmg tren thgc te kha nang ve th@ chat cua tre con rat nhieu h�n che. T6m l�i, c6 th@ n6i rang phan 1611 tre SO' sinh thich ngu tuy thinh thoang CO th@ bj gi�t minh. M�c du chi m&i dtrQ'C 1 tuan tu6i nhrmg khong phai vi the ma tre khong biet nhfrng gi dang xay ra xung quanh nhtr chung ta v�n nghl. Cac cong trinh nghien Clru CUa cac nha khoa hQC tl:r nhfrng vi�n khoa hQC danh tieng cua My thu9c trtr0ng D�i h9c Yale MIT va D�i h9c Harvard da chi ra rang: "Tl:r xtra t&i nay chung ta thtr0ng cho rang the gi&i cua tre sa sinh la mQt the gi&i het SlrC h6n d9n. Tre SO' sinh chi nhin thay nhfrng hinh anh mer ao, https://thuviensach.vn trong dau tre hoan toan trong r6ng va tre nh�n th(rc the gi&i v&i S\f h(;ln che cua minh. Nhung nhfrng nghien Clru m&i da phu nh�n hoan toan nhfrng quan ni�m d6. HQ nh�n ra rang tre SO' sinh phan (mg rat nhanh tnr&c the gi&i. Tre da biet ve the gi&i va s�n sang hoa nh�p vao n6 dong thCri d6n nh�n nhfrng trrang tac cua the gi&i Jen CO' thg minh. Nhfrng di'eu nay di@n ra nhanh han va nhi'eu han nhfrng gi chung ta trr6ng trr911g". Cac nghien Clru ding chi ra rang tre SO' sinh da c6 thg tt.r bao v� minh sau khi chao dCri vai ngay, tre se dfry het nhfrng dmn nh&t von c6 tl:r trong bvng m� ra ngoai dg hit th& d@ dang han; tre ch&p mat dg bao v� mat trrr&c anh sang ch6i; neu mQt phan CO' thg Cua tre phcii chiu l(;lnh, tfrc thi toan than tre se chuygn mau va tt.r di'eu chinh than nhi�t, dong thCri tre se co ngrrCri l(;li dg giam di�n tich tiep xuc nham tranh l(;lnh, ngoai ra tre se b�t kh6c va run rfry. Day chinh la S\f dieu chinh lrr911g mau lITU thong trong CO' thg va dg chong l(;li S\f thay d6i ma CO' thg khong mong muon. Nhung neu c6 ai d6 t&i quan chan cho tre, tre se nam im. Phan xa cua tre so sinh: . . . . . . . . . . . . .. . tr • • Ch.m ao 6ng mui ha la · d n oi ' o m�t er� · • a m�nh b m�tnh tr� l n h n6i t · •Du i thing • tr� ra · • nhrun h�r m · r. • ngu dau v dang au ' 6 · rhang ra, han va t y dang r (phan x. loro). • ngay l�p nl cinh t y �p l�i - �p han' ' dau https://thuviensach.vn • ere lAn h han • tli0 i n nhu in n i· • • ·h cr1 n m u"'n • • an m. rb"n; • 'h�m m1µ1h va l \ n t h 1 n ' n chin· • .. . .. . . . . t.l ' C d. I. an n1" ' d 'ulAn. hu 'n d:n ch" n 'idn b i. han ta 1. i ng ' n t ) n h �i nhu mu ·n • ti • • • https://thuviensach.vn • hu • ; - nht; � b n h; n tr • • l� m nh., nh ·a m .. i tr"' n • iu m i er .. n r . • �1\ n't'. · m1.n . h bu u ... • 'Ir d h i phi" A rren mi'n • mi�n - d. ng d�., L dL u khu r • h.m m h \ • m .. r n han h � r ph ·n rr"n th • B tr� I n h an rrii r i an • m hln 'd 1 n · . . -fl.JC l�i h b n r". thl du i r au . t c , cu -nhm n hi"n Tre bit diu khim phi ngay sau khi chao dO'i • Tre SO' sinh nh�n biet drrqc dau vU m�. Tre biet rang dau vU m� khong giong v&i phan da xung quanh. Tre ding biet rang dau vli m� va dau vli cua binh sfra khong giong nhau, dau vli m� mem han. Neu tiep tvc d@ y, cha m� se thay tre c6 th@ phan bi�t drrqc dau la con ngrrCri, dau la do v�t https://thuviensach.vn khong CIT d(>ng. Cac nha khoa h9c nghien Clru ve S\f nh�n biet cua tre SO' sinh nh�n thay rang nhfrng phan x� cua tre doi v&i cac do v�t va con ngITCri ma tre c6 th@ nhin thay dITqc (trong khoang 15 - 18 centimet) la khac nhau. Khi nao can dll'Q'C an, tre Se CO nhfrng bi@u hi�n bao hi�u da den gia an roi. Neu den gia an ma chU'a dU'Q'C an, ngay l�p tfrc tre se to thai d9 khong hai long. Cac nha nghien Clru thay rang, neu tre dU'Q'C an day du thi chac chan se khong kh6 chiu hay quay kh6c ma se ngu. HQ tiing thi nghi�m v&i tre SO' sinh VOn dll'Q'C bu 3 gia mQt J'an thay bang 4 gia mQt J'an va thay rang 1 gia CUOi Cung do tre Se CUOng quft Jen (va neu Sau 4 gia V�n Chll'a dU'Q'C an, tinh tr�ng cuong quft d6 se chuy@n sang quay kh6c). Biet d@ y t&i nhfrng di'eu m&i I�. Cha m� se thay rang khi tre dang quan sat m9t v�t gi d6, neu c6 m9t v�t m&i I� c6 mau sac bat mat (phu hqp v&i S\f phat tri@n CUa tre) xuat hi�n dung tam mat, tre Se quay ra quan tam den v�t I� m&i xuat hi�n ngay tfrc thi. Doi v&i am thanh ding tITang t\f, trong khi dang c6 rat nhieu am thanh xung quanh nhrmg neu c6 m9t am thanh khac dang chu y han l9t vao tai nhll' tieng n6i cua m� hay tieng nh�c cv l� nao d6 vang Jen, tre se bo qua cac am thanh khac, cham chu quan tam t&i am thanh m&i nghe dU'Q'C. • Biet l\fa ch9n m9t v�t nao d6 gifra tat ca cac do v�t xung quanh. Con Cua b�n CO th@ Se ch9n mQt V�t ma be thich han tat ca cac S\f V�t khac xung quanh. Vi dv nhIT trong phong c6 rat nhi'eu do v�t d@ nhin ngam nhrmg tre c6 th@ chi thich tam man che mau vang nen thll'ang xuyen nhin n6 m�c du xung quanh con c6 bfrc tranh s�c s& treo tren tITang ngay trIT&c m�t nhrmg be ding khong quan tam ... • Nh�n biet dU'Q'C S\f thay d6i nhi�t d9 moi trU'ang. Cha m� c6 th@ biet Ilic nao tre bi n6ng hay bi l�nh neu chu y den dang nam cua tre trong noi. Neu thay l�nh tre se nam co chan dIT&i mong, nam sap giong con ech ngoi tren hon da, con neu thay n6ng bfrc tre se nam du6i chan tay ra giong nhll' chu ech chu�n bi nhay. • Nh�n biet dU'Q'C vi. LIT&i cua tre khong giong lll'&i ca sau ma khong phan bi�t dITqc vi ng9t, vi dang nhll' chung ta v�n nghi. Vao khoang 3 hay 4 ngay sau khi chao dCri, tre da c6 th@ c6 bi@u hi�n thich vi ng9t, khong thich vi dang. https://thuviensach.vn • Biet phan bi�t mui. Cac nha nghien CUu nh�n ra rang tre SO' sinh c6 kha nang phan bi�t drrqc hai mui khac nhau va tre SO' sinh con to ra khong thich mui hoi. Khi thrr lay m9t v�t c6 mui hoi cho tre ngm se thay rang ngay tir Ilic bat dau ngm thay mui hoi tre da gi�t minh, co gang quay m�t di ch6 khac va cuoi cling la b�t kh6c. NhC;ly cam trrr&c nhfrng tiep xuc v&i CO' thg, d�c bi�t la hai am tir vong tay mv va se ghi nh& rat chinh xac. Khong c6 gi dang ng(;lc nhien khi cac nha nghien CUu chi ra rang vi�c om ap vuot ve cua ngrrCri mv rat quan tr9ng cho S\f phat trign Cua tre, n6 c6 tac d9ng t&i tre nhi'eu han bat ky nhfrng kich thich nao trong vong m9t nam dau dCri. Tre SO' sinh nh�n biet drrqc cam giac cua mv khi dang be minh giong m9t ang-ten thu tin hi�u v�y. Tre biet drrqc Ilic nay mv dang vui ve, yeu thrrang hay dang cang th�ng, gi�n dfr, lo Jang, khong yeu thrrang be. B&i v�y, cha mv dirng nghi rang chi can dang tay om lay dfra con vao long la du, khong can phai tro chuy�n v&i con b&i con tre khong biet gi. Th\fc ra, con con biet nhi'eu han nhfrng gi b(;ln nghi. Tien si Laurent K. Frank, chuyen gia ve linh V\fC nh�n thfrc cua tre da n6i rang: "Nhfrng dfra tre thieu tinh thrrang cua cha mv ho�c l&n Ien trong co nhi vi�n thrr(mg khong phat trign het kha nang cua minh. Nguyen nhan quan tr9ng la nhfrng dfra tre d6 khong drrqc om ap, v6 "'" ve . • Nghe drrqc am thanh. Neu khong c6 bat thrr(mg ve tai, con bC;ln se nghe drrqc am thanh ngay tl:r khi m&i 19t long. BC;ln se thay rang, neu c6 am thanh l(;l nao d6 vang Ien nhrr chiec coc bi v&, tieng keo ghe ... , tre se c6 phan XC;l ngay tfrc thi nhrr CO thg ch&p mat lien tt).C, mer to mat, gi�t minh, th& m(;lnh ... Neu am thanh d6 qua l&n, chac chan tre se kh6c vang Ien. N goai ra, cac b(;ln deu biet rang neu drrqc nghe tieng hat ru, con cua bC;ln se ngu nhanh han. Doi khi tre dang kh6c ng�t ngheo nhrmg c6 gi9ng n6i d6 danh cua mv ho�c ngrrCri trong, tre se nin kh6c. Doi khi dang say srra bu mv nhrmg con cua bC;ln c6 thg rm vli dg quay sang tim kiem am thanh ma tre vira nghe thay. Cac nha nghien CUu nh�n thay rang tre SO' sinh thich nghe gi9ng n6i keo dai khoang 10 giay, khong thich nghe gi9ng nhat girng, CQC can khoang 1 https://thuviensach.vn ho�c 2 giay. Neu cho ch9n gifra gi9ng cao va gi9ng tram, tre se thich gi9ng cao hon nen khong nge;ic nhien khi be;in nh�n ra con minh thich nghe gi9ng cua m� hon gi9ng cua cha. (Nhfrng ngrrCri cha diITig voi tui than nhe. Day chi la s& thich mang tinh ban nang ma thoi). • Nhin mot each cham chu. Kha nang nhin cua tre SO' sinh la mot van de het sfrc nhe;iy cam. Cha m� c6 biet khi nam trong bvng m�, tre hoan toan khong nhin thay gi, nhrmg khi vira mer mat chao dCri tre da c6 th@ nhin mQi v�t. Cha m� c6 th@ nh�n ra di'eu nay khi quan sat tre nhin S\f V�t, tre Se CO phan XC;l nhll' doi khi thay hoi hop hay CaU may roi CO gang drra doi mat den lay nhin cac S\f V�t ma be chu y trong khoang each khong qua 20 - 30 centimet (day la khoang each tre nhin thay mer ma). Du v�y vi�c nhin thay cua tre trong tuan dau tien v�n con rat mer nhe;it, chrra th@ nhin t�p trung hoan toan cho den khi tre c6 th@ dieu khi@n drrqc ca hai mat cling lam vi�c nhat quan v&i nhau. Cha m� se thay rang tre khi cham chu nhin v�t nao d6, anh mat tre se sang Jen (hai long), net m�t re;ing r& hon. Mot so tre a do tu6i nay c6 th@ nhin theo do v�t sang ben trai, ben phai hay ben tren, ben drr&i. • Rat nhe;iy cam v&i anh sang. Neu anh sang trong phong qua me;inh ho�c c6 mau trang, ho�c khi be tre ra phai nang m�t trCri, tre se nham ch�t mat. Neu anh sang d6 khong qua me;inh ho�c c6 S\f thay d6i anh sang, tre c6 th@ c6 phan xe;i liec nhin theo. • Phan bi�t drrqc d�c di@m ve hinh dang, hQa tiet, hoa van, mau sac va cac kich thrr&c. Tre v�n thich nhin cac hQa tiet hon cac mau sac s�c s&. Gifra do v�t c6 hinh vuong g6c ce;inh v&i hinh tron, tre se thich do v�t c6 g6c ce;inh hon. Ve vi�c tre thich nhin nhfrng hQa tiet, cac nha nghien Clru gicii thich rang cac hQa tiet thi cho du drrqc tre nhin Cr g6c ce;inh nao, trong anh sang ra sao cac hQa tiet d6 v�n gifr nguyen nhrmg mau sac thi le;ii ph\l thuoc vao anh sang, neu trong phong c6 it anh sang thi mau sac se thay d6i. Ve kich thrr&c ding trrong t\f, neu Cr xa se thay kich thrr&c nho le;ii, le;ii gan se thay kich thrr&c l&n hon nen tre c6 cam giac thay d6i va khong thich nhin. Nhrmg neu so sanh gifra m�t ngrrCri va do v�t hau het tre thrr&ng thich nhin m�t ngrr(ri hon boo vi�C nay Se giup quy djnh xem phan XC;l doi v&i ngrrCri d6 nhrr the nao. Vi dv nhrr khi nhin thay khuon m�t cua m�, tre se vui miITig, nhin thay khuon m�t ngrrCri le;i be se to ra nghi nger ... Vi�c tre https://thuviensach.vn thich nhin khuon m�t ngtrCri hon cac do v�t chinh la nen tang quan trong cho vi�c nh�n thfrc S\f V�t sau nay cua tre. Ngoai ra, d6 ding la nen tang cho S\f phat trign ve quan h� tinh cam Cua tre VOO mQi ngtrCri. ' ? Tit ca tre em deu co d�c diem rieng M6i tre deu c6 nhfrng d�c digm khac nhau ve di�u b9, cam xuc, Clr d9ng, phan x� trrr&c nhfrng do v�t va nhfrng khac bi�t nay c6 tl:r Ilic tre con dang nam trong bvng m�. Nhieu tre tl:r khi nam trong bvng m� da rat hay d�p, khien m� an khong ngon ngu khong yen, nhrmg ding c6 m9t so tre l�i nam im khien m� phai lo Hing t�i sao khong thay con d�p. C6 nhfrng tre vl:ra ra khoi bvng m� da kh6c toang Ien va nhfrng ngay sau ding lien tvc kh6c. M9t so tre thi l�i ngu rat nhieu, ai danh thfrc ding khong chiu d�y trong khi m9t so tre khac l�i m& to mat ngam nhin the gi6i m6i l� xung quanh suot ca ngay m9t each day ng�c nhien. Be trai ding c6 nhfrng digm khac bi�t so v6i be gai. Nhin chung c6 thg thay rang be gai se nh� nhang, yeu &t va ch�m ch�p hon nhrmg l�i nh�y cam trtrCrC S\f dau d(rn hon be trai. C6 nhfrng tre bu nhieu, bu lien tt;ic; c6 tre chi ngu trong choc lat; m9t so tre thich dtrQ'C ngam nhin S\f V�t, mQt SO khac thich nghe am thanh trong khi nhieu tre l�i thich vl:ra nhin, vl:ra nghe; va ding c6 nhieu tre khong thich lam nhieu vi�c cling Ilic ... Tl:r nhfrng vi dv tren chung ta c6 thg thay rang S\f phat trign & m6i tre sa sinh khong thg giong nhau hoan toan. Dau la nguyen nhan gay nen nhfrng khac bi�t d6? Nhfrng nguyen nhan ma cac nha nghien Clru dtra ra la: M6i tre deu mang cac d�c digm rieng bi�t Cua dong hQ dtrQ'C di truyen ttr d(ri nay qua dCri khac; nhfrng tac dong cua nguon dinh dtr&ng, thuoc ho�c vi�c dieu tr! cua ngtrCri m�; d�c digm tinh each va tinh than cua ngtrCri m� khi mang https://thuviensach.vn thai; nhfing trai nghi�m cua chinh d(ra tre trong qua trinh sinh n& cua ngrrOi m� (nhrr keo dai qua Iau va kh6 khan); va phrrong phap sinh de. N goai ra, ch-Ung ta ding thay rang khi drrqc sinh ra khong phai tre nao ding du ngay du thang. M(>t so tre & trong htJ.ng m� rat Iau trong khi so khac l�i & it thOi gian hon. C6 th@ thay rang, nhfing tre nam trong bvng m� Iau (khong k@ den nhfing trmmg hqp mang thai khong binh thrri phat tri@n tot hon nhfing tre nam trong bvng m� it thang. Nhfing tre nay khi ra dOi se m�nh khoe hon, bu sfra nhfeu hon, khong nhut nhat nhrr nhfing tre bi sinh non. Nhrr v�y, cac b�c cha m� can ghi nh& rang m6i tre deu c6 nhfing d�c di@m rieng va can drrqc dap (mg nhfing nhu cau phu hqp v&i th@ trc;mg cua minh. Cac bi@u do phat tri@n tran ng�p tren thi trrrng cua tay, chan va ban tay. Nhfing ctr d(>ng khong phai phan x� t\f nhien nhrr d�p chan, da, khua tay, khua chan phan l&n la nhfing phan (mg mang tinh ban nang; • Neu moi trrrt each nhanh ch6ng thi tre se c6 nhfing phan X� tren khap CO' th@; • Tre c6 th@ quay drrqc dau tl:r hen nay sang hen kia, doi khi c6 th@ ng6c https://thuviensach.vn dau Jen drrqc; • Neu drrqc be vac Jen vai, tre se nhac dau Jen va cir d9ng toan than; • Neu d�t tre nam sap, tre se nam co chan giong nhrr con ech ho�c se co trcm ngrrCri lc;ii nhrr trai bong. ' Dang ngoi • Neu be tre theo dang ngoi, dau tre se g\lC ve phia trrr&c ho�c ngira ra sau. Cac phin Cd nho • Nam ch�t tay, co phan X<;l tum, nam; • Co phan X<;l nuot th(rc an; • Anh mat nhin ra xung quanh m9t each VO thfrc. ? ' Phat trien ve ngon ngu • Biet Q �; • Biet khoc. ? ' Phat trien ve nh�n thuc va cac giac quan • Tre co th@ nhin thay cac h9a tiet, phan bi�t drrqc anh sang va bong toi, co th@ nhin thay nhling S\f v�t phia trrr&c v&i khoang each 20 centimet (neu khoang each xa hon thi tre se khong nhin r6); • Nhc;iy cam v&i am thanh, co th@ phan bi�t drrqc cac am thanh cao thap, thich nghe am cao; • Nam im neu co ngrrCri be v&i trr the ma tre cam thay vling chai; https://thuviensach.vn • Biet phan bi�t mui vi; • Thl:rc chai khoang 3% thCri gian vao ban ngay; • Biet cam nam do v�t neu VO tinh sa thay; • Thinh thoang nhin mQi ngrrCri, doi khi se ngling bu dg nhin mot v�t nao d6 lot vao tam mat ma tre thay thich; • Khong thich nhiing kich thich ma tre cho la lam phi'en. ? ' Phat trien ve mat xa hoi . . • Gi�t minh hay to thai do khong vl:ra long; • C6 phan l:rng, cam xuc doi v&i S\f v�t thu hut tre (Day chinh la d�c digm rieng bi�t cua tling tre); • Neu c6 ngrrCri be se yen l�ng; • Nhfeu khi tl,l' CITCri, nh(;ly cam v&i nhiing kich thich giac quan; • NhC;ly cam trong vi�c phan bi�t net m�t ho�c am thanh; • Biet tim dau vli m�. L!ch trlnh hang ngay • Phcii bu 7 - 8 Ian/ 1 ngay; • Di tigu nhfeu va khong c6 thCri gian nhat dinh, di tigu 4 - 7 Ian/1 ngay; • Ngu khoang 80% thCri gian cua mot ngay dem, ngu khoang 7 - 8 l'an/1 https://thuviensach.vn ngay, khoang 4 tieng tre se tinh giac m9t fan va thfrc khoang 30 phut. Chu y: • Nhfrng ngrrOi cha ngrrOi my khong nen lay nhfrng bigu do phat trign trong CUOn sach nay lam chu�n ID\fC CO dinh; • M9t so S\f phat trign c6 thg nhanh hay ch�m hon, doi khi tre b6 qua m9t vai giai do�n nhrr biet di ma khong biet bo; • Neu sq con minh phat trign ch�m hon binh thrrCrn.g, cha my nen drra tre di kham va xin trr van. https://thuviensach.vn L6N NHANH TRONG NAM uAu u6'1 Tre SO' sinh trong nam dau tien se 1611 rat nhanh, c6 th@ n6i 1611 nhanh nhu th6i, khong chi ve m�t th@ chat ma con bao gom ca S\f phat tri@n ve tri tu�, xa h<)i, tam sinh ly. Chung ta hay cling xem tilng nae thang phat tri@n qua tilng thang cua tre nhu the nao nhe. https://thuviensach.vn THANG uAu TIEN ? , To chuc CUQC song hang ngay Thang dau tien trong cuoc dCri la giai do�n kh&i dau trong vi�c t6 chfrc CUOC song hang ngay va CUOC song trong gia dinh cua tre. Ngay tl':r giay phut dau tien drrqc sinh ra, tre da phai hQC each an, each bai tiet khac hoan toan v&i khi con nam trong bvng m�. Nhling CIT dong va vi�c nghe drrqc am thanh tuy da drrqc tre luy�n khi con (y trong bvng m� nhrmg v�n phai luy�n t�p them rat nhieu sau khi chao dCri. Con ve vi�c nhin va phan bi�t mui vi VOn chrra tl:tng drrqc biet den thi gier day tre Se bat dau th\fC hi�n trong thang dau tien nay. ? Stj phat trien cua tre Khi con (y trong b�nh vi�n, cha m� se thay nhling y ta cham s6c tre khong c6 gi qua kh6 khan. Nhrmg khi ve nha, cac b�c cha m� c6 th@ thay tre phfrc t�p t&i mfrc khong biet nen lam nhrr the nao v&i con. Phan l&n tre SO' sinh khi m&i chao dCri thrrerng rat hieu dong, nhrmg chi khoang 2 - 3 ngay sau, tre se c6 ve tram hO'Il. Khi ve nha, tre l�i tr& l�i tr�ng thai hieu dong nhrr hay kh6c, m6i Ian an thi an it va an lien tvc khong ra bfra. Neu con b�n an sfra m�, b�n c6 th@ thay rang doi khi nhieu tre bu Iau t&i 30 - 40 phut nhrmg nhieu cfr tre chi bu 10 - 12 phut. Khi tre kh6c, belen roi tre v�n chrra chiu nin (di'eu nay khac v&i khi tre l&n hO'Il mot chut). Khi ngu tre ding thrrerng tinh giac, th& khong deu, c6 https://thuviensach.vn thg th& me;mh, doi khi bi s�c, tr& sfra va gi�t minh khien cac ong bo ba m� chrra c6 kinh nghi�m khong biet xtr ly ra sao. Tre SO' sinh 1 thang tu6i can thCri gian ngu nhi'eu han bat ky hoc;it d9ng nao, tre thrremg ngu khoang 12 - 14 tieng, neu there d�y phan 16n se kh6c. ThCri gian tre thfrc trong 1 ngay la rat it. Khi thfrc d�y tre se chm ho�c nhin cai nQ, cai kia roi lc;ii buon ngu. Cha m� c6 thg thac mac rang con minh nham mat ngu ca ngay nhrr v�y li�u c6 biet gi khong. Cac ket qua nghien Clru da chi ra rang m�C du nham mat nhrmg be con CUa bc;tn CO thg tlnh giac bat Clr luc nao va con CO thg nh�n biet ding nhIT phan frng rat tot trITcYC nhfrng kich thich. ThCri gian ngu cua tre SO' sinh 1 thang tu6i drrqc chia ra lam 3 giai doc;in chinh la: chu�n bi ngu (ntra ngu ntra thfrc), bat dau ngu va ngu sau. a giai doc;in ngu sau, tre se nam im, ve m�t binh yen, th& deu, mat nham nghien va chi phan frng lc;ti rat it trITcYC cac S\f V�t. Cac nha khoa hQC nh�n ra rang giai doc;in chu�n bi ngu chiem m9t ntra th(ri gian ngu Cua tre Sng nhi'eu vi thtremg sap den gier an sfra, tre muon di ti@u. Ngoai ra con khoang th(ri gian tre cam thay rat dau d&n ho�C bi lam phfen b&i cac S\f V�t xung quanh. Doi khi tre c6 th@ t\f t�o ra cac ho�t d(>ng nhtr v�n minh va chinh CIT d(>ng nay khien tre thay kh6 chiu va nhanh ch6ng phan {mg l�i S\f v�t lam phi'en minh. Tre cang phan {mg nhanh bao nhieu, tre cang giay giva m�nh bay nhieu. Tai sao tre lai kh6c . . M6i khi tre kh6c, cha m� thtremg rat lo Iang. Nhrmg th\fC tekh6c la m(>t trong nhfrng each giao tiep ve m�t xa h(>i dau tien cua tre. Hon nfra, n6 la tin hi�u cho biet tre can S\f giup d& Cua b�n. Vi the cha m� khong nen chan nan hay qua lo Iang khi tre kh6c. Doi khi be c6 th@ kh6c 4 - 5 Ian, m6i Ian khoang 20 - 30 phut trtr&c khi dtrQ'C an, ngu ho�c muon di v� sinh. Nhrmg c6 ngay tre c6 th@ kh6c Iau t&i 1 - 3 tieng. Cha m� c6 th@ giam so Ian kh6c cua con bang each cho tre nam sap b&i vi v&i ki@u nam d6 tre se khong bi gi�t minh lien tvc va khong kh6c nhi'eu nfra (Vi�c tre kh6c thtremg do tre bi gi�t minh thl:rc giac). B�n hay thrr d@ tre t\f nam choi m(>t minh, d@ tre dtra mat nhin khap mQi noi, b�n se thay rang khong Iau sau tre se kh6c nho dan. Ban dau, cha m� c6 th@ d6 danh khien tre chu y, nhin cham cham m9t luc Iau vao m�t b�n, b�n c6 th@ l�t tre qua hen nay, hen kia trong vong 30 phut khien tre m�t, sau d6 tre se l�i kh6c tiep. Den luc nay b�n khong th@ d6 cho tre nin dtrQ'C. Khi tre khong chiu hai long v&i bat ry hanh d(>ng nao Cua b�n nfra, ttr vi�c choi v&i tre, be tre, quan l�i ta cho ch�t, thay ta ho�c lay sfra cho an ... tre deu khong chiu, gao kh6c dfr d(>i, kh6c t&i mfrc tim tai m�t may, th6n thfrc va cuoi cling Ian ra ngu. Toi chac chan rang sau d6 tre se ngu lien tvc nhi'eu gier b&i vi�c kh6c 16c da lam tre ki�t sfrc. Neu g�p phcii trtremg hqp nay vao bu6i chi'eu toi, day khong phcii Ia chuy�n ng�u nhien b&i vao thCri gian d6, ca cha m�, tre va tat ca mQi ngtrCri trong gia dinh ai ai ding m�t vi phcii gicii quyet rat nhi'eu van de trong suot ca ngay, nen kh6 CO th@ ki@m SOat dtrQ'C tinh hinh giong nhtr nhfrng th(ri gian khac trong ngay. Nhfrng nghien Clru cho thay khong khi cang th�ng trong gia dinh se khien tre kh6c lau va kh6c to hon vi tre CO th@ cam nh�n dtrQ'C cam XUC CUa mQi thanh vien trong gia dinh, vi dl,l: m� dang b\fC tfrc (vi cha ve nha https://thuviensach.vn muon), cha bl,l'C minh (vi tac drremg) ... D�c bi�t neu ngrrCri m� m�t moi, mat sl:rc hay khong drrqc vui thi chac chan con se kh6 chiu theo, nhrmg neu ngrrCri m� drrqc nghi ngoi, vui ve thoai mai, tre ding se vui ve theo. N ghien cl:ru ding chi ra rang vi�c tre SO' sinh trong do tu6i nay kh6c khong ro nguyen nhan se giam di mot each dang ng�c nhien neu drrqc d6 danh v6 ve, be bong hay n6i chuy�n. Mot di@m ma chung toi muon nhac nher cac b�c cha m�, d6 la cac b�n khong nen buon phi'en hay lo Jang neu b�n khong th@ d6 tre nin kh6c mot each nhanh nhat nhrr b�n mong muon bCri d6 khong phai la van de cua b�n hay cua be. Cac nha tam ly hQc n6i rang ngay ma con b�n kh6c nhieu c6 th@ la do be thay ding th�ng trrr&c khi brr&c vao mot giai do�n phat tri@n ve tam sinh ly m&i; con ngay con b�n vui ve thrremg la ngay ma be dang Cr trong giai do�n phat tri@n CU, khong CO Sl,l' thay d6i nao. Cach d6 danh khi tre kh6c - each d6 danh khi tre kh6c khong giong nhau Cr tl:tng tre. Vi v�y, cha m� nen thrr nhieu each xem con minh thich ki@u nao nhat. C6 tre thich nghe hat ru, c6 tre thi thich drrqc be Jen roi du drra, nhi'eu tre l�i thich drrqc be vac Jen vai, mot so thich drrqc om ap, trong khi mot so khac chi can drrqc bu la nin. • Be tre ap vao ngl,l'c. Mot so bac si n6i rang neu ngrrCri m� be con ep gan vao ngl,l'C minh thi tre Se bat kh6c, CO th@ do tre da quen VOO tieng nhip d�p trai tim cua ngrrCri m� tU: khi con Cr trong ht).ng m� nen tre yen tam han. • Mer nh�c cho tre nghe. Cac bac si cling hrr&ng d�n rang tre tU: khi m&i chao d(ri Se CO phan frng tich Cl,l'C VOO am nh�c, CO th@ do am nh�c, tU: nh�c c6 di@n, jazz hay nh�c rock deu c6 nhip di�u khoang 50 - 150 nhjp/1 phut, gan giongv&i nhip tim cua tre. Cha m� hay tim cac th@ lo�i nh�c nay d@ mer cho tre nghe, c6 th@ se giup tre nin kh6c. Kich thich stj phat tri�n khi tre thuc https://thuviensach.vn Tre mot 1 tu6i se chi hoc;it dong trong thCri gian ngan trong t6ng so thCri gian tre thfrc giac. Mot nha nghien Clru n6i rang trong 1 tuan tre se c6 thCri gian thfrc khoang 30 tieng va chi c6 3 tieng trong so d6 la tre c6 y th(rc hoc;it dong (chiem 1/10 so thCri gian ma tre thfrc). Nhu v�y, 1 tuan chi c6 khoang 3 tieng dong ho tre hoc;it dong tg nhien ma thoi. Day la khoang thCri gian VO cling quy gia d@ tre nh�n th(rc ve the gi&i va la quang thCri gian d@ cha m� va tre lam quen v&i nhau. Khoang thCri gian nay rat c6 y nghia doi v&i S\f phat tri@n cua tre. Neu cha m� c6 th@ keo dai khoang th(ri gian nay cang Jau, CCY hoi d@ tre nh�n biet ve the gi&i rong l&n ding se tang Jen. Di'eu ki�n quan trong nhat trong vi�c keo dai thCri gian kham pha cua tre la tc;io ra trc;ing thai thoai mai nhat cho tre. Neu tre khong bi lam phien b&i cac yeu to nhu him u&t, d6i hay bi con trung dot ... thi tre se tiep nh�n t&i mfrc toi da c6 th@. Mot nha tam ly hoc da n6i rang: "So thCri gian tre c6 y thfrc hoc;it dong la khoang thCri gian c6 tam anh hu&ng t&i each th(rc ma tre SIT dvng d@ kham pha the gi&i trong tuemg lai, tac dong t&i each th(rc Cua vi�c lam quen v&i cac S\f V�t va tac dong t&i mfrc do phat tri@n ve tri tu� va tam hon cua ban than tre". Chung ta c6 th@ lay vi dv d@ chfrng minh cho nh�n xet cua nha tam ly hoc tren nhu kha nang theo d5i, d@ y cac S\f v�t (day la kha nang VO cling quan trong cua con nguCri) chi bat dau phat tri@n trong khi tre th(rc ma thoi. Mot so nha nghien Clru con chi ra rang vi�c kich thich thi giac cho tre trong 4 thang dau Se h8 trq rat nhi'eu cho S\f phat tri@n ve kha nang thi giac sau nay cua tre, tc;io ra mot moi truemg mang tinh h8 trq se giup cho tre 1 thang tu6i biet each phan (mg lc;ii tot hem vi�c d@ CCY th@ tre t\f phat tri@n. S\f quan tam cua tre doi v&i mui tj, hinh anh ho�c am thanh se kich thich vi�c ki@m soat cac phan frng VO th(rc tr& thanh phan xc;i c6 y th(rc r5 hem. Nhrmg do tre se nhanh ch6ng quen, gan nhu ngay sau khi v�t kich thich S\f chu y d6 bien mat nen d@ keo S\f chu y d6 lc;ti, bc;tn nen dung nhfrng do v�t nhu nhu di�n thoc;ii, do chcri c6 chuy@n dong, ho�c am thanh thu hut nhu tieng chuong ... Giong nhu nguCri l&n ding thuemg dung each nay d@ thu hut S\f chu y v�y. https://thuviensach.vn Cac nha tam ly hQc nh�n thay rang vi�c t�o d\fllg cho tre m9t moi tnr0ng nhrr v�y c6 thg c6 tac dl).ng ca v&i nhfrng tre dang kh6 chju, cau kinh hay khien nhfrng tre tram tinh tr& nen linh ho�t hon. Nhrmg neu v&i nhfrng tre dang kh6 chiu hay nhfrng tre tram tinh khong can tre phcli trrcri tinh, chi can tre mer mat ra nhin ding c6 thg ghi nh& l�i m9t trcli nghi�m ve kha nang nhin do v�t roi. Nhin chung, doi v&i nhfrng tre 1 thang tu6i nay, neu drrqc an no va drrqc cha m� cham s6c chu dao thi tre se chi muon ngu, khong muon thfrc trl:r khi c6 gi d6 thu hut S\f chu y ho�c ho�t d9ng khien tre hai long. Neu luon gan giii v&i tre, b�n se biet each lam nhrr the nao se khien tre hai long. Vi dv nhrr khi tre cang th£ng va rat kh6 chju, b�n nen d6 danh tre; nhrmg neu tre binh tlnh l�i va s£n sang ho�t d9ng, b�n hay chcri v&i tre, n6i chuy�n v&i tre va lay cac do v�t cho tre xem. Cha m� phai luon ghi nh& rang m6i tre c6 nhu cau khac nhau. Vi v�y, cha m� can tim higu xem con minh can kich thich nhrr the nao dg l\fa ch9n drrqc nhfrng phrrong phap phu hqp nhat. ' Nen nuoi con theo sach vb hay chieu theo y con Day la m9t van de gay tranh cai rat nhi'eu gifra cac chuyen gia ve tre em. S\f th�t la b�n khong thg ap dvng m9t thCri kh6a bigu co dinh cho tre drrqc. Con b�n c6 thg thfrc d�y khong dung gier, Ilic an nhi'eu, Ilic an it. Neu b�n ap dvng m9t thCri gian bigu cfrng nhac v&i tre cling dong nghfa v&i vi�c doi khi tre khong muon an nhrmg v�n bi ep an nen chi an drrqc chut it ma thoi, vi v�y chrra den gier an sfra theo Heh trinh, tre da thfrc d�y vi d6i. Ho�c den khi drrqc an (theo Jich), con da d6i con cao roi. Khi d6i tre se khong ngu drrqc, hay thfrc, hay kh6c va cau gat, b\fC bQi. Tuy nhien, neu ngrrCri m� khong quy djnh thCri gian bigu Cl). thg cho tre ma phv thu9c vao nhu cau cua tre, dg tre t\f quyet dinh cac ho�t d9ng trong 24 gier, khi nao ngu, khi nao an thi chac chan b�n se g�p rac roi trong thCri gian dau bm ban than b�n da CO biet bao vi�c phcli lam ma Clr phai chi'eu https://thuviensach.vn theo y tre. Neu nhu cau cua tre khong trung v&i thCri gian bigu cua bc;tn, vi dv nhtr tre thich ngu nhieu vao ban ngay nhung den dem, von Ia thCri gian bc;tn can drrqc nghi ngcri nhieu nhat sau m9t ngay lam vi�c vat va thi tre lc;ti d�y nhieu Ian dg an, nhrr thebc;tn se VO cung m�t moi; ho�c tre muon an suet ngay, an lien tvc ... thi bc;tn se khong lam drrqc vi�c gi khac. T6m lc;ti, bc;tn nen dfrng & gifra la tot nhat. Nghia la bc;tn nen c6 m9t thCri gian bigu t6ng quat dg c6 thg co gian thCri gian sao cho hqp ly. Vi�c c6 m9t thCri gian bigu se giup cho cha m� thu�n ti�n trong vi�c quan ly xem nen lam vi�c gi vao luc nao. Con vi�c co gian thCri gian hqp ly se giup con khong bi bat ep phcli chiu d\fllg qua kha nang cua minh. Neu bc;tn d�t ra thCri gian cho con an cfr sfra bu6i chi'eu vao luc 4 gier nhung 3,5 gier tre da kh6c vi d6i, bc;tn cilng khong nhat thiet phcli ngoi nghe tre kh6c dg cher t&i dung 4 gier, bc;tn c6 thg cho tre an. Tre SO' sinh se tl:r tl:r phat trign va thay d6i dg thich nghi v&i moi trrrerng gia dinh, dong thCri ding c6 thCri gian bigu co dinh cua rieng ban than tre nen cha m� se thay quen va tg di'eu chinh cho phu hqp v&i con. Cha m� ding khong nen qua lo Hing t&i vi�c an, ngu cua con. Neu con v�n chrra lam drrqc nhrr nhfrng gi cac bc;tn muon, cac bc;tn ding dl:rng n6ng v9i. Cac bc;tn cang go ep, bat bu9c tre phai theo chu�n ml,fC cua bc;tn thi se cang khien tre chong doi va tr& thanh d{ra tre kh6 an, kh6 ngu. L�p thO'i gian bi�u khoa hQc cho con khong kho Ket qua di'eu tra lay y kien cua nhi'eu ba m� dang nuoi con nho cho thay vi�c d�t ra m9t thCri gian bigu sinh hoc;tt cho tre c6 nhi'eu rm digm nhung d6 chi nen la thCri gian bigu mang tinh t6ng quat ma thoi. Cha m� khong nen qua cfrng nhac ma nen co gian cho phu hqp v&i thl,fC teb&i m8i tre deu CO tinh each rieng ' nhu cau rieng, vi dv nhrr m9t so tre ngu giac dai, m9t so khac lc;ti hay th{rc d�y va an thrrerng xuyen. Vi v�y chung ta khong nen lay thCri gian bigu cua tre nay dg ap dvng v&i m9t tre. Dieu toi muon gqi y v&i nhfrng ngrrCri cha ngrrCri m� Ia: Chu y quan sat con cua minh trong tuan dau tien xem con d�y luc may https://thuviensach.vn gier, an Ilic may gier (thrrerng se bi@u hi�n bang each kh6c), m6i Ian an drrqc bao nhieu mililit thi no, c6 th@ tam vao thCri gian nao (nhrmg khong nen tam qua mu9n). Ban dau c6 th@ thCri gian chrra r5 rang, nhrmg qua 3 - 4 ngay b(;ln se biet drrqc Ilic nao nen lam gi, roi nhling ngay sau d6 CIT theo lich trinh nhlf v�y ma thL!C hi�n b&i S\f phat tri@n ve th@ chat CUa tre SO' sinh thrrerng theo mQt h� thong (C6 le vi tre chrra c6 ho(;lt d9ng khac ngoai hai vi�c chinh la an va ngu). Nhrmg ciing c6 m9t so tre c6 thCri gian khong C\l th@ nen b(;ln phai quan sat trong 1 tuan, ghi l(;li thCri gian Ilic nao tre thrrerng c6 nhu cau gi roi tinh gia tri trung binh. Den thCri gian d6 neu tre khong c6 phan frng b(;ln se phc\i tC;lO ra khong khi d@ thu hut tre. Vi dv nhrr trong 1 tuan tre thrrerng ngu vao Ilic 8 gier toi, nhrmg sau khi b(;ln Jen Jich cv th@, tre khong chiu ngu, Ilic d6 b(;ln c6 th@ dung phrrO'Ilg phap tat den, dfeu chinh nhi�t d9 trong phong cho phu hqp, t(;lo ra khong gian yen tinh ... Vao nhling ngay dau tien trong dCri, vi�c an ngu cua tre c6 th@ chrra di vao ne nep, nhrmg thong thrrerng tre se dan dan t\f thay d6i. Luc nay cac sinh ho(;lt hang ngay cua tre se gan giong nhau nen khong c6 gi kh6 neu cha m� d\fa vao giai do(;ln nay d@ tl:r tl:r dfeu chinh thCri gian bi@u cua tre m9t each phu hqp. ? ' ? BIEU DO PHAT TRIEN COA TRE TRONG THANG uAu TIEN ? ' ? Phat trien ve the chat Cac phin co 16'n • Vi�c CIT d9ng ban tay, canh tay va chan vfrn la nhling phan XC;l t\f nhien; • Chrra th@ t\f nhac dau th�ng Jen drrqc, dau c6 XU hrr6ng gvc xuong phia trrr&c ho�c ngrra ra sau. Neu drrqc d�t nam sap, tre se quay m�t ve m9t https://thuviensach.vn phia dg d� ther hon va ng6c dau Jen dITQ'C chut it; • Khi nam ngtra, tre CO thg l�t nghieng dITQ'C sang mot ben. ' Dang ngoi • Neu keo tay cho ngoi d�y, be se gifr dau th£ng v&i song lrmg. Cac phan co nho • Tre thrremg cho ca nam tay vao mieng ho�c tha long tay mot chut, neu chung ta g& ng6n tay du6i ra, tre se nam lay can thia (ho�c do v�t c6 dang giong can thia) dITQ'C nhrmg ngay l�p tfrc l�i tha ra; • Nhin ngam do v�t nhrmg chrra v&i drrQ'c; • Con ngrrcri cua mat tre da nhanh hon. ? ' Phat trien ve ngon ngu • Ngoai kh6c tre con c6 thg cat tieng 9 � trong c6; • Q � tra 101 khi nghe thay tieng ngrrOi khac. ? ' Phat trien ve nh�n thuc va kha nang cua cac giac quan • T6ng thOi gian thfrc cua tre trong 1 ngay khoang 10 gier, khi thfrc tre se drra mat nhin xung quanh nhrmg khong c6 cam xuc gi; • Drra drrQ'C mat nhin sang trai, sang phai hay nhin Jen tren xuong drr&i. Tre se nhin theo va to ve thich thu khi nhin thay anh sang, do v�t ho�c do chcri hay khuon m�t cua ngrrOi trong khoang each nhin ro khoang 20 - 30 centimet; • Nh& drrQ'C do v�t vira nhin thay trong khoang 2 - 3 phut; • Se nin kh6c khi nhin thay ngrrOi khac ho�c c6 ngrrOi be Jen va se kh6c https://thuviensach.vn khi can ai d6 giup d&; • C6 phan frng trrong tac nhieu hon. ? ' Phat trien ve mat xa hoi . . • To thai d9 vira long neu cam thay thocii mai va c6 phan {mg tieu C\fC khi bi dau; • C6 th@ se CU'Oi neu nghe thay tieng ho�c nhin thay bo m�; • Nhin Iau vao m�t m�, khi thay m� Se CU'Oi va nhin vao mat m�, to ra ngoan ngoan; • Biet t\f d(>ng thay d6i trr the cho phu hqp v&i each be cua ngrrOi be; • Da c6 th@ nh& drrqc tieng cua bo m�; • Chrra c6 nhieu phan frng trrong tac. Lich trlnh hang ngay • Vi�c an, ngu, kh6c v�n chrra thanh nep nhat dinh (khong th@ tinh t6ng thOi gian nhat dinh). An sfra khoang 5 - 6 Ian vao ban ngay va khoang 2 Ian vao ban dem; • D�i ti�n m6i ngay khoang 3 - 4 Ian. https://thuviensach.vn THANG THU 2 D6 Tu6r COA NU cvor . . Neu thang dau tien la quang thCri gian d@ thich nghi v&i the gi&i m&i thi sang thang thfr 2 tre da bat dau 16n Jen va hi@u rang minh la thanh vien m&i trong gia dinh. Tre khong con giong m<)t con blip be dang yeu chi nam cha cha m� den be bong nfra ma da bat dau biet giao tiep nhfeu hon va giao tiep bang Ill). CU'Cri. Nv CU'Cri an trrQTig cua con tre khien trai tim cua cha m� r9n rang vi vui srr6ng va hc;inh phuc. Lam quen v&i tre 2 thing tu6i Tre 2 thang tu6i se n�ng them khoang 1 kilogam va se duy tri mfrc tang can nay trong khoang 2 - 3 thang tiep theo. Tre bat dau dieu khi@n d@ gifr vfrng dau va c6 th@ ng�ng m�t len 45 d9 d@ nhin ng6 xung quanh drrqc khoang 2 - 3 phut. Vi�c tre cam nam do v�t khong con la phan xc;i tty nhien n fra ma theo y th {re cua tre. Neu tam trc;ing tre binh thrrang, cac CIT d<)ng cua tre se khong bi gi�t; nhrmg neu htyc tfrc, d6i, ho�c nghe thay tieng tre con gao to, tieng dong CITa mc;inh thi ngay l�p tfrc tre se dc;ip chan dc;ip tay mc;inh t&i mfrc ma, chan va tay run len. Khi kh6c nhieu, tre se oan lrmg lc;ii. Cac CIT d<)ng cua tre ciing se uy@n chuy@n hon trong thang dau tien. Trong thang thfr 2 nay, tre bat dau th@ hi�n tinh each cua minh, neu la tre tram tinh thi se ngu nhfeu, ngay ca https://thuviensach.vn hie thfrc ciing khong Q � nhrmg an khoe. Neu la tre nang dong c6 thg khien b�n phai ch6ng m�t b&i S\f phat trign thay d6i rat nhanh. Nhrmg du con b�n c6 la tre tram tinh hay nang dong thi tre deu c6 nhfrng hanh vi khien b�n sung Sll'ang la nhin th�ng vao m�t b�n Va CU'Oi v&i b�n. ThO'i gian an va ngu Be con cua b�n dang trong thang th(r 2, ho�t dong cua tre da co dinh va c6 h� thong hon, nghla la an sfra khoang 4 tieng mot Ian, khoang 1 lit sfra/ngay. Tre ding yeu cau b�n theo Itch cua tre, nghla la da het 4 tieng b�n phai cho tre an neu khong tre se quay kh6c, hOTI. d6i. Vao ban dem c6 thg tre se ngu mot giac dai den sang ma quen khong d�y an, b&i vi tl:r 5 tuan tu6i tr& ra, tre se ngu khoang 7 tieng mot dem. Vi v�y vi�c an sfra chi con 5 Ian/ngay. Den tuan th(r 7 tre se ngu m6i dem mot giac dai khoang 8 tieng. Phan l&n tre khong an cfr sfra dem thrrOTI.g c6 can n�ng khoang 5 kilogam. Song v&i nhfrng tre tram tinh c6 thg v�n phcii an cfr sfra dem, nghfa la an 4 tieng mot Jan nhll' di b(ri ban ngay tre da ngu nhi'eu roi, khong dU'Q'C chcri dua nen khong mat nhi'eu nang lrrQTig, vi the tre khong can ngu dem nhieu. B�n khong phai co gang thay d6i th6i quen an, ngu nay cua tre vi den thOi gian phu hqp tre se t\f thay d6i. Mot ngay tre c6 thg thfrc khoang 10 tieng. Nhfrng tre nang dong se SIT dvng thm gian th(rc th�t S\f CO ich bang cac ho�t dong nhll' du6i chan, du6i tay, gia chan Jen d�p d�p giong nhrr dang d�p xe d�p, ngoanh trrr&c ngoanh sau, l�t ngrrOi sang hen nay hen kia khong ngl:rng nghi. Neu tre vo tinh cho nam tay vao mi�ng minh, tre se co gang mut ng6n tay cai. v &i nhfrng tre nang v�n dong nhrr v�y, cha m� phai chu y hon vi tre c6 thg giay d�p rcri khoi girrOTI.g ho�c noi. Ban dem b�n phcii lay khan quan quanh minh tre dg tre giay d�p it hon. Mot so tre se c6 thg c6 "gia kh6 chtu". Vao bu6i chieu toi, tre se ngl:rng mQi ho�t dong cua ca thg drrOTI.g nhll' t�p trung het nang lrrQTig vao vi�c kh6c. Mot so tre con kh6c t&i mfrc ngl:rng th& ( chung ta thrrOTI.g gQi la "kh6c ngat"), tre c6 thg kh6c den tim tai m�t may sau d6 ngl:rng kh6c, ngap roi l�i kh6c tiep. C6 ve khong c6 each nao d6 drrqc tre. Neu b�n be tre Jen, tre se co gang vling v�y. Neu b�n co gang om tre th�t ch�t va be rong, tre c6 thg ngl:rng kh6c trong choc lat roi l�i tiep tvc kh6c. Vi�c tre kh6c vao bu6i chieu toi khong phcii do tre d6i. Neu Ilic nay, b�n https://thuviensach.vn cho tre an sfra thi tre cfing chi an dU'Q'C mot chut roi quay m�t di. Tre thrrang thich an sau khi da ngl:tng kh6c. C6 th@ n6i den tu6i nay tre thrrang kh6c nhfeu nhrr v�y b&i kh6c la each duy nhat d@ thong bao cho chung ta biet rang tre dang khong vira long, dang dau, hay dang kh6 chiu. Vi�c kh6 chiu c6 th@ do tre cam thay bfrc boi do chrra can bang dU'Q'C cac h� than kinh va kha nang Cua CO' th@, song thm gian va S\f phat tri@n ve th@ chat Se dan giup tre thich nghi va b61: quay kh6c. Nu cu'C1i cua tre N \l CU'OO cua tre la bi@u hi�n cua tam tre;ing trai hai long, vui ve va thocii mai. Neu tre dU'Q'C nem vi dang, chua hay m�n, tre se th@ hi�n thai do khong bang long nhll' ng�m ch�t mi�ng, s�c, do m�t, cau may, nhan m�t, gong minh Ien va quay m�t tranh di. Nhrmg neu vui ve, hai long, tre se chu y va mim CU'OO. Phan 16n thm gian tre vui ve nhat la sau khi an sfra 30 phut ho�c 1 tieng. Luc nay tre thay thocii mai nen se d@ y xung quanh, CU'OO v&i be;in va muon chai dua. Tien SI Jacob L. Gewirtz thuoc Vi�n Y te quoc gia Hoa Ky n6i rang: "Tre drrqc thoa man nhfrng nhu cau cua ban than thrrang mang d�c di@m trai ngrrqc hoan toan v&i nhfrng tre tram tinh khong c6 phan XC;l trrang tac, theo dung ly thuyet cua Freud(3). Nhfrng tre c6 phan XC;l tll'O'Ilg tac Cao chi CO nhfrng phan frng trU'aC moi trll'Ong khi dU'Q'C dap frng day du nhu cau ve th@ chat ma thoi". Vi v�y, khi tre CU'OO thi ngrrm m� du dang b�n ron may thi cfing hay quay le;ii mim CU'OO va n6i chuy�n v&i tre mot chut. Khi c6 nhfeu ngrrm & xung quanh, tre se mim CU'OO va chao d6n bang each de;ip chan giong mot di@n vien xiec tai ba dang bi@u di@n cho khan gia xem. Nhfrng tre nang dong se cong ngrrm, l�t nghieng, v�n minh va de;ip chan khien ngrrm bekha vat va. Ngay ca khi tre kh6 chiu, neu c6 anh ho�c chi chai cling, tre v�n se CU'OO vui ve. Cho du nhfrng luc & mot minh, tre cfing v�n c6 each d@ giup ban than binh tinh le;ii nhll' mut nam tay ho�c ng6n tay, quay m�t sang trcii, sang phcii, nhin vao tam rem, ho�c nghe gi9ng https://thuviensach.vn n6i cua m�. Tre bat dau biet cum sau 2 tuan tu6i, nhrmg nv cum lam cho cha m� cam thay h�nh phuc ay thgc ra khong phai nv cum tre danh cho cha m�, ma d6 la nv cum do duqc nhin thay khuon m�t cua con ngum, cho du la khuon m�t cua ngum th�t hay khuon m�t trong anh hay b{rc tuqng, th�m chi la khuon m�t cua chinh minh trong guong ding deu khien tre mim cum (Tre con chua biet d6 chinh Ia minh cho t6i nhi'eu thang sau). Tre bat dau nh�n biet rang nhfrng khuon m�t than quen la ngum lam cho tre hai long, con nhfrng khuon m�t I� l�m can phai de phong khi lam quen. Tre se bat dau mim cum v6i ngum ma tre yeu quy hon nhfrng ngum khac. Khi duqc 17 - 30 tuan, neu b�n ru6n c6 Ien nhin tre, n6i chuy�n ho�c dap {mg cac nhu cau cua tre, tre se mim cum v6i b�n va hQC each giao tiep qua nv cum nham bay to S\f hai long v6i b�n. Khi b�n mim cum tra lm ho�c be tre Jen, tre se mim cum r�ng r&. Neu Ilic nay b�n khong c6 nhfrng phan frng tich C\fC tuong tac l�i, giong nhu vi�c trao phan thu&ng vi tre da mim cum v6i b�n, tre se khong cum nfra b&i Ilic nay b�n khong t�o ra moi truemg c6 th@ kich thich ho�c h6 trq cac hanh vi cua tre. Neu b�n g�t dau, n6i chuy�n ho�c mim cum l�i va khong bi@u cam tren m�t khi tre quay kh6c ding chinh la S\f kich thich hanh vi cum cua tre. Tre 2 thang tu6i da nh& duqc gi9ng n6i cua m�. Tuy chua th@ nh& duqc khuon m�t cua m� va khong th@ phan bi�t duqc S\f khac nhau gifra khuon m�t Cua m� va ngum trong tre nhrmg tre ding da cam nh�n duqc S\f khac bi�t qua each be �m. Tre chi thuan mot ben . . M(>t so tre thuemg chi thu�n m(>t ben nhu chi nam nghieng ben phcii, milt tay phcii, khi nam ding chi nhin qua cac thanh cua vach ngan giuemg cui phia ben phai ho�c thich nghieng dau sang phai, th�m chi bu sfra cling thich bu m9t ben, neu xoay ngum d@ tre bu phia ben kia, tre se n6i cau va kh6c. Nguyen nhan c6 th@ la vi tre quen v6i ben phcii tl:r khi con trong bvng m�. Neu dua tre di bac si ki@m tra va khong phat hi�n bat thuemg (y h� CO' ho�c h� than kinh nhu ca c6 ngan ho�c day than kinh c6 bi teo, cha m� nen ke l�i giuemg, c6 th@ ke giuemg sao cho ben phcii cao hon ben trai d@ tre c6 th@ nhin sang trai va nen treo do chm (y ben trai. Neu d@ tre chi nam nghieng ben phcii t6i tuan th{r 6 thi c6 th@ lam phan dau ben phai cua tre bi b�p. Cha m� nen lam nhu tren d@ dau cua tre duqc https://thuviensach.vn tron nhrr cu. Phan l&n tre deu nam trong trr the ma tre cam thay thocii mcii nhat nhrr nam sap, m9t so tre thi thich nam ch�m dau vao g6c hay thanh girremg. C6 m9t so nghien cfru chi ra rang nhfrng ki@u nam nhrr v�y la each tre co gang lam giong nhrr khi con trong bvng m� vi tre thrremg ch�m dau vao xrrong hong cua m�. M9t so b�c cha m� khi thay tre nam nhrr v�y lo tre se g�p nguy hi@m nen d�t tre nam theo trr thebinh thrremg. Tht,rc ra nhfrng trr the nam nhrr v�y hoan toan tt,r nhien, theo th6i quen va se lam cho tre ngu say va sau hon. ' Viec nhan biet . . • Hoc each ket noi va phan bi�t cac hanh vi v&i nhau. Vi dv nhrr khi b�n d�t tre nam sap, tre se kh6c thet Ien b&i tre biet d6 la tll' the tre phcii di ngu trong khi tre chrra muon di ngu, den khi b�n l�t ngrra tre ra, tre se nin kh6c. • Biet each ket noi gifra nhfrng ngrrCri khac nhau bang nhfrng hanh d9ng khac nhau. Tre biet khi kh6c nhrr the nay m� se ch�y l�i, ho�c trrr&c gia an tre se mut ng6n tay nhrmg khi m� be Ien cho bu tre se bo ng6n tay ra va quay sang tim dau vli m�. Neu binh thrremg b�n cho tre bu m� nhrmg d9t nhien chuy@n sang cho tre bu binh, tre se khong chtu, khong phcii vi tre khong thich an sfra ngoai ma b&i vi m� la ngrrCri dang cam binh sfra. Neu ngrrCri cha cho tre an sfra, tre se dong y nhrmg v&i dieu ki�n ngrrCri m� khong drrqc & gan tre. Cho du chi can nghe thay tieng m� tir m9t phong khac, ngay l�p tll'c tre cling se khong chtu bu binh b&i tre biet drrqc moi lien h� gifra m� va each th{rc cho bu sfra la tir chinh bau ng\fC Cua m�. • Dung nhieu nang lrrQ'Ilg trong vi�c nhin cac S\f v�t t&i mll'c quay h�n m�t sang d@ nhin v�t d6 drrqc r5 hon. Tien si Richard Held va tien si Burton Wyeth thu9c trrremg D�i hoc Harvard gicii thich rang vi�c nhin va nam bat cac hinh anh cua tre se bat dau vao khoang gifra thang th{r https://thuviensach.vn hai, hie nay con nguai trong mat tre se dieu chinh theo khoang each cua do v�t. Khi duqc 4 thang tu6i, tre se ki@m soat duqc tam nhin gan va xa m9t each d@ dang. C6 m9t thi nghi�m cho thay rang & thang thfr 2 nay, day than kinh thi giac va thinh giac cua tre chua c6 moi quan h� v6i nhau, nghfa la tre se khong quay mat nhin sang phia c6 tieng n6i ma se quay sang nhin phia c6 anh sang dang chuy@n d9ng ho�c nhin sang do chai c6 mau sac s�c s& (du tre chua biet d6 la mau gi). Tre ding se thich nhin nguOi hon do v�t va c6 phan x� khac nhau v6i hai doi tuqng nay. Khi nhin thay trai b6ng, tre c6 th@ im l�ng nhin m9t lat roi m6i v6i lay, nhrmg khi nhin thay khuon m�t nguOi tre se c6 phan x� tfrc thi. Ngon tay ngon lanh Khi m6i sinh ra, di'eu dau tien ma tre h9c duqc d6 la bu m�, nhrmg bat dau vao thang th(r 2, be con bat dau tim hi@u cac b9 ph�n tren ca th@ minh. Dau tien tre se thay ng6n tay minh va thay thich khi duqc mut n6. Vi�c mut ng6n tay nay vira giup tre c6 cam giac no khien tre thay hai long vira la each d@ tre kham pha, tim hi@u. B&i Ilic nay, tre rat thich kham pha the gi6i bang mi�ng, tre se dung mi�ng d@ lam quen, tim hi@u do v�t. Binh thuemg tre se bu m� m8i ben vU khoang 15 - 20 phut, ho�c bu binh khoang 20 phut se no. Tre tl:r 3 tuan tu6i tr& di thuemg mut tay nhieu hon bu sfra, tre lam v�y khong ph tay vao do V�t, CO nghfa la tre dang ghi nh& do v�t d6 vao b9 nao nho be cua tre. Tre 3 thing tu6i h9c t�p nhung gl - Bat dau biet ket noi gifra hanh d9ng va ket qua cua hanh d9ng, vi d\l nhll' tre Se biet dU'Q'C rang khi cho tay vao mi�ng, Se thay thocli mai, hai long; cam nam, tiep xuc v&i do chai ho�c do v�t di d9ng roi lam cho do v�t d6 chuygn d9ng ... • HQC each cha dQ'i. Den gia an tre c6 thg nam ho�c chai tren giITemg them m9t luc (Khong giong v&i tre m&i sinh ra se kh6c toang Ien ngay khi cam thay d6i). M9t so tre con vi:ra an vl:ra chai, ngling bu roi CU'm ho�c e a n6i chuy�n v&i cha m�. • Bat dau biet phan bi�t S\f khac nhau tren khuon m�t cua mQi ngll'm. Ket qua nghien cfru cua tien si Micheal Lewis thu9c Vi�n nghien cfru ve giao dvc New Jersey da chi ra rang: Tre 3 thang tu6i ghi nh& khuon m�t con ngITm va c6 thg phan bi�t dITQ'C S\f khac nhau gifra khuon m�t cua ngll'm binh thll'emg v&i khuon m�t khac l� nhll' khuon m�t cua quy m9t mat. v 6i cling thm gian nhin nhll' nhau, tre se mim CU'm v&i khuon m�t con ngll'fri han la hinh anh khuon m�t Cua quy m9t mat. • Bat dau biet ghi nh& S\f vi�c. Neu tre nho tu6i han nhin mai m9t do v�t khong biet chan thi tre & d9 tu6i nay se khong thich nhin mai m9t hinh anh. Tre 3 thang tu6i c6 thg nh& dU'Q'C cha m�, nhfrng thanh vien trong gia dinh ding nhIT m9t so do dung nhIT binh sfra. Khi nhin thay binh sfra tre Se to thai dQ vui mting, Ctr d<)ng chan tay, nhoai ngll'm l�i va ha mi�ng dg bu. https://thuviensach.vn thich. Neu b�n gifr tre dling Jen, tre se gifr th�ng dau va c6 dong tac d�p chan giong nhu dang nhay. Ve phan tay, tre c6 th@ gia tay Jen ch�m vao nguOi minh va phoi hqp v&i mat d@ cam cac do v�t ma tre nhin thay roi dua vao mi�ng. Kha nang m&i ma b�n d@ y thay (y tre giong nhu mot giay thong hanh cho tre bu&c vao kham pha the gi&i rong l&n hO'll. Luc nay, tre se chai Iau hO'll. Neu d@ y, cha m� se nh�n thay tre chai va hQC hoi bang each kham pha nhtr chu y t&i anh sang, mau sac, hinh anh, am thanh. Ve am thanh, tre trong do tu6i nay da nh& dugc gi9ng n6i cua cha m� va con thich nghe cac am thanh khac. Doi khi tre se ngl:tng bu sfra hay milt ng6n tay d@ t�p trung nghe am thanh m&i vang len. Ngoai ra, tre se nhin vao m�t mQi nguOi va nhfrng v�t di dong. Khi m&i sinh ra, tam mat cua tre chi gi&i h�n (y nhfrng do v�t ho�c nguOi trong khoang each 20 centimet. Tam nhin cua tre dugc phat tri@n qua tl:tng thang va t&i thang thfr 3, tre da nhin dugc mQi v�t trong phong. H�nh phuc v6'i vi�c dung tay Tay la "cong cv" CO' ban trong vi�c hQC hoi cua tre (y do tu6i nay. Tre se thich nhin vao tay minh, mcli me v&i vi�c tty nam tay, xoe tay, keo cac ng6n tay ra ho�c dua tay vao mi�ng, v&i tay, d�p tay, lay cac do v�t. .. Tre thich nhin tay cua minh b&i than kinh tht giac bat dau nam bat dugc hinh anh mot each ro rang hO'll khien tre coi tay la mot do chai m&i l�, c6 nhfrng ng6n tay c6 th@ Clr dong len xuong va doc l�p v&i nhau. Ngoai vi�c dua tay ra bat khong khi, bat anh sang, doi khi tty cum khi bat dugc tay minh, doi khi nam dugc tay minh l�i co gang keo ra, tre se dung tay d@ kham pha khuon m�t minh va khi tay ch�m vao mi�ng, tre se dua ng6n tay vao mi�ng milt mot each say sua. C6 VO so tro tre c6 th@ chai dugc v&i ban tay cua minh trong mot luc Iau. Do mat tre da phat tri@n hO'll, nen tre da s�n sang kham pha nhfrng v�t ma tre nhin thay. Tre se quay sang va co gang gia tay ra d@ nam, bat do v�t. Ban dau c6 th@ tre chi gia tay Jen va VO tinh ch�m vao do v�t d6, nhrmg sau khi ch�m vao roi, tre se co gang cam lay do v�t mot each c6 y thfrc. Vi�c nam, bat do v�t cua tre se phat tri@n mot each c6 h� thong, dan dan tre se dieu khi@n dugc cac ng6n tay cua minh mot each thanh th�o. Thong thu(mg Cr do tu6i nay tre V�n chua may quan tam t&i Clr dong Cua cac phan https://thuviensach.vn CO' 16n ma thITemg luy�n dung ban tay va cac ng6n tay nhieu han. Vi�c cam, nam do v�t giup tre higu rang tre c6 thg di chuygn dU'Q'C do v�t. Neu tre lam rai do v�t dang cam trong tay, tre se dQ'i m9t luc dg do v�t d6 quay tr& l�i. Neu do v�t d6 khong tr& l�i, tre se khong quan tam t&i nfra. C6 thg n6i rang vi�c dung tay cua tre & d9 tu6i nay chinh Ia vi�c h9c ve S\f tiep XUC, khoang each, hinh d�ng va kich thll'CrC Cua do V�t. Khi tre lien tLJ.C th\fC hi�n hanh d<)ng vf> tay vao do V�t, CO nghfa la tre dang ghi nh& do v�t d6 vao b9 nao nho be cua tre. Tre 3 thing tu6i h9c t�p nhung gl - Bat dau biet ket noi gifra hanh d9ng va ket qua cua hanh d9ng, vi d\l nhll' tre Se biet dU'Q'C rang khi cho tay vao mi�ng, Se thay thocli mai, hai long; cam nam, tiep xuc v&i do chai ho�c do v�t di d9ng roi lam cho do v�t d6 chuygn d9ng ... • HQC each cha dQ'i. Den gia an tre c6 thg nam ho�c chai tren giITemg them m9t luc (Khong giong v&i tre m&i sinh ra se kh6c toang Ien ngay khi cam thay d6i). M9t so tre con vi:ra an vl:ra chai, ngling bu roi CU'm ho�c e a n6i chuy�n v&i cha m�. • Bat dau biet phan bi�t S\f khac nhau tren khuon m�t cua mQi ngll'm. Ket qua nghien cfru cua tien si Micheal Lewis thu9c Vi�n nghien cfru ve giao dvc New Jersey da chi ra rang: Tre 3 thang tu6i ghi nh& khuon m�t con ngITm va c6 thg phan bi�t dITQ'C S\f khac nhau gifra khuon m�t cua ngll'm binh thll'emg v&i khuon m�t khac l� nhll' khuon m�t cua quy m9t mat. v 6i cling thm gian nhin nhll' nhau, tre se mim CU'm v&i khuon m�t con ngll'fri han la hinh anh khuon m�t Cua quy m9t mat. • Bat dau biet ghi nh& S\f vi�c. Neu tre nho tu6i han nhin mai m9t do v�t khong biet chan thi tre & d9 tu6i nay se khong thich nhin mai m9t hinh anh. Tre 3 thang tu6i c6 thg nh& dU'Q'C cha m�, nhfrng thanh vien trong gia dinh ding nhIT m9t so do dung nhIT binh sfra. Khi nhin thay binh sfra tre Se to thai dQ vui mting, Ctr d<)ng chan tay, nhoai ngll'm l�i va ha mi�ng dg bu. https://thuviensach.vn • Tri nao phat trign hon. Cac nha nghien cfru lam thi nghi�m ve S\f phat trign nao CUa tre bang song di�n tl':r va phat hi�n ra S\f thay d6i cua tre tt':r 3 thang tu6i tr& di. a d9 tu6i nay, cac nep nhan tren VO nao Cua tre da phat trign tU'ong doi hoan thi�n nhU' Cua ngU'Cri 16n, S\f can doi cua cac thanh phan hoa h9c va cau true cac te bao nao ciing dan thay d6i. Ben C(;lnh d6, nhfrng phan XC;l ban nang se bat dau bien mat & thang thl:r ba nay. Di'eu nay cho thay nao b9 cua tre Ilic nay da CO thg di'eu khign cac h� CO' tot hon. , Kich thich cac giac quan nhu the nao cho phu hqp Cac nha tam ly h9c, nha v�t ly tri li�u va cac sinh vien deu nhat tri rang moi trU'Cmg c6 anh hIT&ng den vi�c kich thich S\f phat trign cua tre. Nhfrng tre thITCm.g xuyen dITqc cha m� be �m, chai dua, n6i chuy�n, mim cU'Cri va dU'Q'C song trong mQt moi trU'Cmg thu�n lQ'i cho vi�c nhin, nghe, kham pha thi se rat thich h9c hoi, kham pha va Ctr d9ng CO' thg. Nhfrng di'eu tren la nen tang cho S\f phat trign Cua tre Sau nay. Tien si Leon Zerove, trIT&ng b9 mon Hanh vi va Xa h9i h9c thu9c Trung tam Sl:rc khoe tre em va Phat trign con ngITCri Quoc gia Hoa Ky n6i rang: "ThCri ky quan tr9ng nhat trong qua trinh phat trign cua tre la giai do(;ln 6 thang dau dCri, ma moi trU'Cmg xung quanh va d�c bi�t la S\f kich thich tt':r ngU'Cri m� se tac d9ng nhi'eu nhat." M9t so ngITCri m� lo Jang cho con thai qua. Neu bat kg cac yeu to tieu eve mang tinh chu quan nhIT d6i, dau hay yeu to khach quan nhIT l(;lnh, n6ng, tieng On, ngU'Cri m� deu CO gang ngan ch�n dg khong lam anh hITCrng den tre thi tre se chi biet den m9t the gi&i toan nhfrng dieu tot lanh ma khong dU'Q'C trai nghi�m, h9c hoi. Cha m� nen cho tre phat trign ve nh�n thl:rc va kha nang trong vi�c di'eu chinh moi trU'Cmg cho phu hqp v&i tinh each Cua tre, dg tre CO thg hQC hoi va kigm SOat dU'Q'C S\f cang th�ng Cua ban than. Tre nen dU'Q'C kich thich cac giac quan tt':r nhieu m�t dg c6 nhfrng higu biet tot hon ve the gi&i. Tre khong can b(;ln phcli om ap lien ttJC ma tre can b(;ln chai va n6i chuy�n v&i tre, can b(;ln tim nhfrng di'eu m&i l(;l cho tre dU'Q'C nhin, dU'Q'C nghe. BC;ln khong nen dg tre Cr m9t minh trong thCri gian dai. https://thuviensach.vn Tre se quan tam t&i nhfrng do v�t ma b�n d�t hen c�nh. Tre khong chi nhin hinh dang, mau sac cua nhfrng do v�t d6 ma con muon drrqc tiep xuc d@ biet drrqc di@m khac bi�t cua cac do v�t, vi dv nhrr d9 ctmg cua chiec thia nht_ra, d9 mem cua thu nhoi bong. Tre ciing nh�n biet drrqc m9t so do v�t khong th@ tr& ve nguyen hinh dang ban dau trong khi m9t so do v�t khac l�i c6 th@ tr& ve drrqc hinh dang ban dau, vi dv m9t con blip be bang nhga deo khi bo tay ra n6 vfin tr& ve hinh d�ng ban dau. Ngoai ra tre con tim hi@u cac b9 ph�n tren CO' th@. B�n c6 th@ thtr tro choi "N g6n cai dau roi? N g6n cai dau roi? - a day! a day! - B�n c6 khoe khong? ... " nhrr ch-Ung ta thrremg hat khi con nho va minh hoa bang cac d9ng tac cho tre xem. C6 th@ Ilic dau tre chrra hi@u nhrmg tre se thich xem, nghe b�n hat theo van va th@ hi�n cac d9ng tac khac nhau. Sau d6 tre se biet va nh& drrqc cho du chrra n6i theo drrqc. Doi v&i nhfrng tre nang d9ng se khong kh6 d@ kich thich cac giac quan vi tre van rat hao hl:rc trong vi�c hoc hoi. Ngrrqc l�i v&i nhfrng tre tram tinh, cha m� phai quan tam nhieu han t&i vi�c t�o kich thich giac quan cho tre. Cha m� can lrm y rang neu b�n t&i gan ma tre vfin to ra binh than khong c6 nghfa la tre khong can b�n va b�n ding di:tng v9i ket lu�n rang nhrr v�y la tre thich & m9t minh. Tuy nhien, c6 m9t dieu can chu y la du cho con b�n c6 la tre tram tinh hay tre nang d9ng ho�c khong thu9c hai tu)rp n6i tren thi b�n ding khong nen kich thich tre nhieu qua. D�c bi�t khi gan t&i gier ngu cua tre, cha m� nen t�o khong gian yen tinh va am ap. Luc nay, tre muon drrqc b�n be Jen, om ap va hat ru khe khe, neu cha m� kich thich tre nhieu qua, tre se cang th�ng va khong chiu hqp tac. I Slf tin n.ibng vao moi tniO'ng song Khoang thCri gian tl:r thang thl:r 2 den thang thl:r 3, nao cua tre ghi nh& rat nhieu S\f v�t va kinh nghi�m. Tre c6 th@ biet ap dvng nhfrng gi da hoc dU'Q'C d@ thay d6i cho phu hqp v&i CUQC song hang ngay, vi d\l nhrr hoc each cher dqi d@ drrqc an (Cho du doi Ian tre se kh6c vi b�n khong kip chufrn bi sfra, nhrmg chi can nghe thay tieng chan b�n den gan, tre se ngi:tng kh6c). Tuy nhien, nhfrng kinh nghi�m nay vfin can drrqc l�p di l�p l�i nhieu Ian cho th�t quen thu9c. https://thuviensach.vn S\f quan tam cham s6c cua ngITCri than c6 anh hITemg quan tn;mg nhat den S\f phat tri@n cua tre. Neu khong th@ hy v9ng gi ve mot moi trll'Cmg c6 S\f tll'OTig tac tre Se thay bi ap ll,fC ve m�t tinh than giong nhll' nhfrng tre thieu tinh yeu thITong. Neu bc;in dap lrn.g mot phan nhu cau cua tre, tre se cam thay roi ram, khong tl,f tin vao ban than. Di'eu d6 c6 nghfa la bc;in dang khien be tr& thanh mot ngll'Cri yeu duoi va c6 th@ tr& thanh ngll'Cri c6 cai nhin iech lc;ic ve the gi&i. M�c du c6 th@ tl,f choi mot minh dU'Q'C nhrmg tre v�n rat can giao tiep v&i m9i ngITCri. Tre c6 th@ giao tiep qua nhi'eu kenh nhll' anh mat, tieng e a. Vi dl). tre nhin vao mat m� mot Ilic roi quay di hIT&ng khac, khi tre quay lc;ii nhin mot l'an nfra ma thay m� khong nhin minh, tre se e a n6i chuyen d@ m� phcii quay ra nhin minh. Qua 3 thang, tre da thay d6i va lam quen v&i the gi&i m&i thong qua cac giac quan. Neu cha m� sap xep dU'Q'C mot khong gian mang tinh kich thich cho viec thay d6i va kham pha, tre se s�n sang kham pha va ki@m soat ban than d@ hoa nh�p nhanh hon v&i moi trITemg d6. Va cha m� se tl,f hao khi tr& thanh mot phan quan tr9ng trong qua trinh phat tri@n ca ve m�t th@ chat l�n tinh than cua tre. https://thuviensach.vn ? ' ? BIEU DO PHAT TRIEN COA TRE TRONG THANG THU 3 ? ' ? Phat trien ve the chat Cac phin co 16'n • Ki@m SOat tot hon cac ho(;lt dQng CUa CO' th@, khong con la nhfrng phan X(;l ban nang nhlf trlfcYC nfra; • Nhin va theo doi S\f di chuy@n cua do v�t; • Neu dang bu sfra ho�c milt tay, neu c6 am thanh vang Jen tre se dling l(;li d@ Jang nghe am thanh va co gang tim kiem nm phat ra am thanh https://thuviensach.vn d6· ' • Trang khi bu sfra ho�c milt ng6n tay tre da c6 th@ nhin nhfrng S\f v�t khac; • Khi nam sap, tre CO th@ ng6c dau Jen dtrQ'C lau nhrmg khong cy ng\fC dtrQ'C lau; • Gia dtrQ'C ca hai chan, hai tay ho�c doi khi gia dtrQ'C ca chan va tay cling m9t luc; • Khi dtrQ'C gifr Cr tlf the dting, tre CO th@ gi�m chan xuong dtr&i San dting dtrqc m9t chut. ' Dang ngoi • C6 th@ ngoi d\fa dtrqc; • Khi ngoi dtrQ'C vfrng hO'll, dau da gifr th£ng hO'll mQt chut. Cac phan co nho • Bat dau biet d�p tay va nam do v�t bang ca hai tay. Tre c6 th@ lay cac do v�t hen cc;tnh dtra ve phia minh. ? ' Phat trien ve ngon ngu • N6i e a, co gang phat ra cac am thanh khac nhau trong c6 hQng; • Len tieng e a tra 101 khi m� n6i va ctrm; • v@nh tai Jen nghe am thanh; • Phan bi�t dtrQ'C cac am thanh khac v&i gi9ng n6i. ? ' Phat trien ve nh�n thuc va kha nang cua cac giac quan https://thuviensach.vn • Quan tam kha !au t&i mQt S\f V�t nao d6; • Phan bi�t duqc khoang each gan, xa cua cac do v�t; • Bat dau thg hi�n kha nang ghi nh& nhu nh& duqc m� va cac thanh vien trong gia dinh; • Bat dau chan cac am thanh va cac hinh anh quen thu9c; • Ngl:tng kh6c ngay l�p tfrc khi nhin thay khuon m�t con ngum; • Ket noi duqc thi giac va S\f chuygn d9ng; • Dung tay dg kham pha cac b9 ph�n tren khuon m�t; • Biet ket noi hanh d9ng v&i ket qua cua hanh dong d6. • Tuong tac l�i v&i tat ca cac kich thich. ? ' Phat trien ve mat xa hoi . . • D@ cum; • Kh6c khi muon thg hi�n nhu cau; • Thg hi�n cam xuc qua net m�t, d�c bi�t la khi thay ngum quen se thg hi�n cam xuc tren toan than; • Len tieng e a dg tra 101 cho nhfrng am thanh ma tre nghe thay; • Thg hi�n phan frng chong doi khi phai & m9t minh nhu kh6c khi m� di cha khac; • Se Jen tieng thu hut S\f chu y khi m� t&i gan; • Quay m�t dg tim tieng n6i ho�c tieng nh�c. L!ch trlnh hang ngay https://thuviensach.vn • An va ngu dieu d(> hon, c6 nhi'eu thCri gian chcri. hon; • Chi an sfra m(>t fan vao ban dem; • N gu theo giac, c6 th@ la m(>t giac gan trrra va m(>t giac bu6i chi'eu; • Ban dem ngu m(>t giac dai khocing 10 tieng THANG THU 4 CON KHONG PHAI TRE sa SINH NO'A ' ROI Den thang nay tre da c{mg cap hon, khong con la dfra tre SO' sinh cc> mem, lrmg mem, chi biet ngu giong 3 thang trrr&c nfra. Tre 4 thang tu6i c6 th@ hi@u ngon ngfr nhi'eu hon, di'eu khi@n drrqc cac h� CO' Cua chan va tay tot hon ... Tre da s�n sang phat tri@n cac phan CO' bap cho khoe m�nh hon. Di'eu nay ph\l thUQC rat nhi'eu vao Sl,f kich thich Cua cha ill�. ? ' ? Thay doi ve the chat • Phan l&n tre se c6 Sl,f thay d6i ve ca sqi t6c va mau t6c. Mai t6c ma m� nhin thay hie tre m&i chao d(ri bat dau f\lng va nhfrng sqi toe m&i ffiQC ra nen chung ta c6 th@ thay mai t6c l&m ch&m khong deu (Dan gian vfrn thrrCrn.g gQi la "t6c ba chom"). Mau t6c va lo�i t6c m&i ffiQC nay cua tre https://thuviensach.vn se mai nhtr the. Ngay ca mau mat cua tre cfing thay d6i. Neu la tre con chau Au thi se d� dang nh�n ra, m9t so tre khi m&i dtrqc sinh ra c6 mau mat xanh nhrmg den tu6i nay l(;li d6i thanh mau nau. Nhrmg neu tre nao c6 mat mau xanh den thang thfr 6 thi c6 nghfa la tre se mai c6 mau mat d6. • Bat dau dfeu khign dtrQ'C CO' c6, ng6c dtrQ'C dau Ien khi nam sap, ngay ca khi nam ngITa, tre ding c6 thg chong chan xuong gitremg dg ng6c dau Ien, quay m�t nhin ra cac htr6ng. Doi khi tre con co gang nhac dau Ien cy cam xuong ng\fC va nhin chan minh dang de;lp de;lp nhtr de;lp xe (Vi�c de;lp chan chinh la vi�c t�p ca chan dg chu�n bi cho vi�c bo va dfrng sau nay cua tre). Vi v�y, neu nhtr trong thang trtr&c tre con mcii me chm v&i ban tay va ng6n tay thi bay gier tre l(;li c6 them chan va ban chan dg chm. Den khoang cuoi thang thfr 4 dau thang thfr 5, m9t so tre da c6 thg dtra ng6n chan vao mi�ng dtrQ'C roi. • Cac phan CO' thu9c than tren da cfrng cap va s�n sang cho vi�c l�y. Neu 3 thang trtr&c day tre thtremg nam nhieu b&i lrmg chtra du cfrng, thi den thCri gian nay tre bat dau phat trign phan CO' ben tren dg chu�n bi cho vi�c ngoi & thang thfr 5 va thang thfr 6. L�y la m9t ho(;lt d9ng nham luy�n t�p phan CO' ben tren. M9t so tre nam sap, gia tay, gia chan Ien giong nhtr may bay dang ltrQ'Il, m9t so khac CIT d9ng tay chan giong nhtr dang bm. Doi khi b(;ln c6 thg thay tre se SIT dvng nhiing d9ng tac nay phoi hqp v&i phan than tren dg trtrCrn Ien phia trtr&c va cuoi cling se biet bo. • Rat thich dtrQ'C cho ngoi (trong khi chtra biet ngoi ma phcii dl!a vao v�t gi d6). Khi b(;ln keo hai tay tre nham nang dau va than Ien khoi gitremg, tre se ctrCri khanh khach to ve thich thu. BC;ln nen t�n dvng CO' h9i nay dg cho tre t�p thg dvc va chm dua v&i tre. M9t so tre se de;lp chong chan XUOng va dfrng len dtrQ'C may giay (khi b(;ln V�n gifr tre) va tre ding rat thich d9ng tac nay. Neu b(;ln th\fC hi�n d9ng tac nay luc tre dang kh6c, tre se ngl:tng kh6c ngay tfrc thi. • Phan CO' tay cua tre khoe han, vi�c nam tay, xoe tay cua tre rat thanh thvc va tre ciing thtremg xuyen t�p luy�n hai d9ng tac nay. Doi khi tre t\f tum ch�t t6c CUa minh den khi g& dtrQ'C ra tre Se kh6c toang len va t6c ding bi nh6 thanh nam. Ngoai ra, cha m� ding nen chu y den do chm cua tre vi tre c6 thg cam Ien, xe ho�c b6p, neu Ia do thuy tinh ho�c https://thuviensach.vn nhga cu d@ v& c6 thg se lam tre bi dfrt tay. Nhfrng con blip be cling phcii dITqc kigm tra cac b9 ph?n xem c6 chac chan hay khong, nhfrng lo�i do choi c6 day thi khong nen dg day qua dai vi c6 thg quan vao tay, vao c6 tre. each bao v� dg khong xay ra tai n�n tl:r do choi khong phcii vi�c dg het do choi a tren cao chi cho tre nhin. Choi la each tang CU'ang kha nang hoc hoi cho tre, vi cac lo�i do choi deu kich thich cac giac quan nh?n biet ve hinh d�ng, mau sac, be m�t do v?t, S\f tiep XUC cua tre. Cac b?c cha m� phcii ren phan x� cua ban than b&i tre da qua tu6i be �m ngtra, khong chiu nam yen nfra. Luc nay, tre da dieu khign dU'Q'C h� v?n d9ng, thich thtr nghi�m va ren luy�n kha nang cua ban than. Neu cha m� lcr dang khong dg y, tre c6 thg bi nga. Tot nhat, neu cha m� muon quay lrmg l�i dg lam vi�c gi d6 thi nen d�t m9t tay hen c�nh tre ho�c hay d�t tre xuong san. Th! giac cua tre Thi giac cua tre trong giai do�n nay c6 thg sanh ngang dU'Q'C v&i thi giac cua ngll'Oi 16n. C6 nghien Clru chi ra rang tre scr sinh da biet den mau sac (thay dU'Q'C S\f khac nhau Cua cac mau) tl:r tuan th(r 2 tra di va da biet phan frng l�i anh sang m�nh. Trong thang dau tien, mat va nao cua tre da phat trign dg c6 thg phan bi�t dU'Q'C d�c digm ve hinh dang. Tre nhin nhfrng do v?t di d9ng tl:r ngay dau tien va doi theo trong khoang 2 - 3 gi(r tiep theo. Nhrmg thi giac cua tre scr sinh v�n con nhi'eu h�n che. Yeu to d�n den S\f h�n che ve thi }\fC Cua tre bao gom: kha nang Cua mat trong vi�c phan bi�t mau sac, vi�c di'eu chinh tam nhin xa gan, vi�c nhin m9t hinh anh khong bi 16a; vi�c xac dinh d9 nong, sau ... Tat ca nhfrng h�n che nay se dITqc gicii quyet trong thang thfr 4. Tre 4 thang tu6i nhin dU'Q'C xa hem tre a cac thang trll'&c. Tre scr sinh nhin ro trong khoang 18 - 20 centimet, tre 2 thang tu6i nhin xa khoang 1,8 - 2,5 met nhrmg tre 4 thang tu6i c6 thg nhin xa ra ngoai crra s6 m�c du tre v�n thich nhin nhfrng do v?t a gan hem. Ngoai ra tre con nhin dU'Q'C cac mau sac r\fC r& giong ngll'm 16n trong khi d6 Ilic m&i sinh ra tre chU'a phan bi�t dU'Q'C cac tong mau gan giong nhau nhll' mau cam va mau do, phcii d\fa vao vi�c nhin nhfrng tong mau doi l?p nhll' mau trang va mau den. https://thuviensach.vn N goai vi�c nao va mat phoi hqp ho(;lt d9ng v&i nhau, CO' c6 ding bat dau tham gia, nghia la tre se quay m�t nhin trai, nhin phai, nhin len, nhin xuong theo htr6ng do v�t dang chuy@n d9ng. Kha nang ve thi giac va S\f phat tri@n CUa CO' c6 la m<)t phan quan tr9ng trong vi�c giup tre cam, nam do v�t. Den cuoi thang thfr 4, tre c6 th@ cam, nam do v�t bang ca hai tay, chuy@n cac do v�t ti:r tay nay sang tay kia, ho�c c6 th@ Jae do v�t trong tay. Nhi'eu khi tre t\f nhin nhfrng hanh d9ng n6i tren cua ban than chinh la vi tre dang nh�n biet rang ban than hoan toan d9c l�p v&i moi trrremg. C6 nhieu ong bo ba m� da ti:rng cho tre soi gtrO'llg, khi nhin thay hinh minh trong gtrO'llg (ban dau tre chtra biet rang d6 la minh), tre se mim ClfOO va khi thay bong trong gtrO'llg ClfOO, tre se sung str6ng het Ien. Nhrmg khi tre thay hinh cua b(;ln trong gtrO'llg, dau tien tre se khong hi@u gi va quay ra nhin b(;ln, cho den khi b(;ln Ien tieng tre m&i biet dau la b(;ln th�t S\f. Khi btr&c vao thang thfr 3, tre thich chO'i v&i ban tay cua minh. BC;ln se thay thi thoang tre dtra tay vao mi�ng, nam tay d@ trtr&c ng\fC, ging nhip nhang gifra mat va dau; • Tim htr&ng phat ra am thanh m(>t each nhanh ch6ng; • Nhin ti:r tay t&i do v�t & gan, cam ho�c tum lay do v�t dtra vao mi�ng ho�c co gang thay d6i tay cam bang each xoe tay va thrrCm.g lam roi do v�t trrr&c; • Nhin vao ch6 d�t do v�t trtr&c khi bi minh lam roi; • CtrOi va Jen tieng khi nhin thay ngtrOi th�t hon hinh anh; • Phan bi�t dtrQ'C S\f khac nhau gifra ngtrOi va do v�t, gifra ban than va moi trtrCm.g. Nh& dtrQ'C grrong m�t m� va nhfrng ngtrm than quen, c6 th@ SQ' ngtrOi I� m�t va nhfrng dta di@m m&i; • C6 th@ d�c bi�t thich m(>t m6n do choi nao d6; • Quan tam t&i khoang each, d(> nong sau. ? ' Phat trien ve mat xa hoi . . • Phat ra am thanh d@ bay to tam tr�ng, thai d(> nhtr khong bang long, vui ve, b\fC minh hay phan khang ... , https://thuviensach.vn • Dling ho�t d(>ng l�i d@ nghe tieng nh�c; • Biet v6 tay; • Thich nhin va CU'OO v&i bong minh trong guOTig; • Biet e a d@ n6i chuy�n v&i nguCri khac; • C6 tuOTig tac v&i cha my, nguCri quen va thich dugc be; • Thich do choi va thich choi. L!ch trlnh hang ngay • Da s�n sang nem mui vi cua nhfrng thfrc an khac ngoai sfra; • Biet se dugc an khi nhin thay ho�c nghe thay tieng chu�n bi do an; • Thich tam va nghjch nu&c khi tam. THANG THU s LAM QUEN v6'r THE Gr6'r Thang thfr 5 cua tre dugc coi la thang bat dau tat b�t doi v&i cha my. C6 th@ cha illy Se lien tl).C hot hoang boo S\f to mo kham pha the gi&i ben ngoai https://thuviensach.vn cua tre. Cac b�n phai chu y den S\f an toan cua tre b&i trong tu6i nay tre dang t�p l�y, t�p truan bo d€ lam quen v&i the gi&i xung quanh. ? ' ? ' ? Phat trien ve the chit nham thuc day stj h9C hoi Nhu da de c�p & cac phan tru&c, tre 4 thang tu6i da di'eu khi€n duqc h� v�n dong nhieu hon, d�c bi�t la phan than va lung. Nhfrng ho�t dong nhu l�t nghieng, l�y hay nh6m ngum ma b�n thay trong thang thfr 4 giup v�n dong cac CO' d€ s�n sang cho vi�c ngoi cua tre & thang th(r 5 nay. Nhrmg tre 5 thang tuy v�n phai d\fa vao cai gi d6 khi ngoi, nhrmg da ngoi duqc Iau hon thang tru&c (khoang 30 phut) va ngoi vfrng hon. Phan CO' cc> giup gifr th�ng dau va kha nang cua cac CO' tay trong vi�c cam, nam cac do v�t phoi hqp v&i thi giac Ilic nay da phat tri€n hoan thi�n la nhfrng yeu to quan trong thuc d�y S\f hoc hoi cua tre. Tre khong con chi biet nhin cac do v�t giong mot ngum la dang trong thang dau tien va nhin theo do v�t trong nhfrng thang tiep theo. Bay gier tre da co gang tiep xuc, ch�m vao do v�t d€ lam quen v&i chung, thi giac g6p phan di'eu khi€n ho�t dong cua doi ban tay. Sau khi tiep xuc lam quen v&i do v�t roi, tre se muon tim hi€u chung ky hon bang each cam Jen, Jae, xoay va nem. Neu khong th€ l�i gan nhfrng v�t d6 vi chung & xa tam v&i thi ngay l�p tfrc tre se to ra kh6 chiu. Nhfrng S\f phat tri€n n6i tren khien cha m� phai d�c bi�t quan tam t&i S\f an toan cua tre nhi'eu hon. Tre c6 th€ cam nam do v�t, ru&n ngum ho�c co gang giay d�p ra khoi b�n ma b�n khong kip chu y. Thi giac da phat tri€n nen tre se nh& duqc m�t cua cha m� va nhfrng ngum than. Khi nhin thay cha ho�c m�, tre se to thai do vui ve va khua khua tay, mim cum, cum thanh tieng hay n6i chuy�n, nhrmg neu la ngum I� m�t den gan tre d€ n6i chuy�n ho�c be, tre se tranh di va to ra SQ' hai. Vi�c nhin thay va duqc tiep xuc giup tre hoc duqc quy lu�t "xuat hi�n" va "bien mat". Khi cam, nam do v�t, neu do v�t d6 bi rai, tre se dua mat tim kiem du&i dat ma khong nhin l�i ch6 d�t do v�t nhu nhfrng thang tru&c. Va neu do v�t bi rai d6 khong quay tr& l�i ch& cu, tre cling se khong quan tam t&i nfra. Tre v�n chua hi€u duqc rang vi�c do v�t di chuy€n di ch6 khac hay quay ve ch& cu la do hanh dong cua con ngum. https://thuviensach.vn ThCri gian ngu va thfrc d�y cua tre bat dau di vao quy cu. Khi thfrc d�y, thay vi nam im doi theo S\f V�t ho�c t\f mut ng6n tay chai mot minh, tre Se bat dau hoc;it dong ngay l�p tfrc, ng6 ngoay, dc;ip chan, dc;ip tay va l�t up ho�c nghgn c6 tim kiem bc;in dong th(ri len tieng thu hut S\f chu y Cua bc;in. Khi thfrc giac, tre se drrqc thay nhfeu dfeu thu tj, tl:r ban than tre, cac bo ph�n tren CO' thg hay toan bo moi trrrang xung quanh khien tre khong muon ngu, muon danh thCri gian dg chai - mot each dg ren cac k)T nang, CO' bap va dg tim higu ve moi trrrang. Bc;in se thay tre co gang dc;ip chan dc;ip tay, chong tay chong chan dg trrran di va lay do v�t. Cho du ban ngay tre chai nhfeu nhrr v�y nhrmg ban dem tre v�n khong can phai nghi ngai nhfeu nhrr chung ta nghi. Mot so tre con thfrc d�y nhfeu Ian vao ban dem, them vao d6 con lam nhi�m V\l bao thfrc ca nha luc 6 gier sang nfra. Be con m&i hQc l�y, hQc trrran nen nhfeu khi khong dfeu khign drrqc ca thg theo y minh khien cho h� CO' va tinh than cang th£ng, rat kh6 chiu. Cha m� nen giup tre t�p thg d\IC dg thrr gian h� CO' va do ding la S\f kich thich tre hQC l�y, hQC bo dung each. Vi�c h9c t�p ngon ngu CT tu6i nay tre khong chi V�n dong thg l\fC ma con hQC "ngon ngfr" nfra. Neu luc m&i sinh ra, tre chi giao tiep bang tieng kh6c thi luc nay tre da biet bay to S\f bang long, vui ve bang tieng e a va ngon ngfr Clr chi. M8i tre deu c6 d�c digm rieng trong vi�c hQc t�p ngon ngfr va S\f quan tam t&i ngon ngfr khac nhau. Nhfrng tre hay n6i se cam thay hai long va vui ve khi drrqc nghe nhfrng am thanh khac nhau, nhfrng tre tram tinh thrrang quan tam den the gi&i nhfeu han, nhrmg khong c6 nghia la tre khong dg y den am thanh dau nhe. Chi Ia tre dang len nghe, len dg y do cao thap cua gi9ng n6i dg ghi nh& lc;ii ma thoi. C6 thg bc;in se thay tre nhin vao mi�ng, vao m�t bc;in khi bc;in n6i va se bat chrr&c bc;in n6i. Doi khi tinh cer tre ding c6 thg bat chrr&c drrqc nhfeu tl:r c6 nghia nhrr "ma ma" hay "mam mam". Nghien Clru trrrang hqp tre c6 cha m� bi cam cho thay nhfrng tre nay phat trien ngon ngfr rat ch�m. Trong 6 thang dau tien, tre ding phat ra nhfrng am thanh giong nhfrng tre khac nhrmg sau d6 vi khong drrqc trrang tac nen tre se g�p van de ve do cao thap cua am thanh va gi9ng n6i. Con doi https://thuviensach.vn v&i nhling tre c6 cha m� bi diec, nhling tre nay tr& nen VO cam trU'&c the gi&i xung quanh. Viec nghe dU'Q'C va nh�n dU'Q'C S\f tITong tac dong vai tro quan tr9ng doi v&i S\f phat trign ve ngon ngfr Cua tre. Giup tre h9C ngon ngu Ngmn m� c6 thg giup tre hQC n6i nhanh hon bang each thITemg xuyen tro chuyen v&i tre er mQi Ilic mQi noi nhIT khi tam, khi m�c quan ao cho tre, khi cho tre an ... Neu b(;ln tITong tac v&i tre bang nv cmn, n6i chuyen hay nhac di nhac l(;li nhling tl:r dung ... , tre se hQC dITqc each phat ra tieng n6i dg giao tiep v&i ngITCri khac. BC;ln c6 thg cho tre nghe nhling am thanh khac nhau nhIT tieng nh(;lc, tieng chim hay tieng tivi dg tre phan biet dU'Q'C S\f khac nhau gifra cac lo(;li am thanh. Cai sUa khi�n ngtiOi m� lo ling M9t so m� phai di lam nen chi cho con bu sfra m� trong 2 - 3 thang roi v9i vang cai sfra dg quay l(;li lam viec. Con nhling m� cho con bu lien tvc t&i thang thfr 5 nay, cho du v&i ly do khong du sfra hay ly do gi khac, c6 le ding da nghi t&i chuyen cai sfra roi chang? M9t so tre sau khi cai sfra se mut tay nhi'eu hon. M9t so ba m� vi nghi viec mut tay cua tre la do tre bi cai sfra nen thay khong n& va cho tre bu l(;li. Nhrmg th\fC te hanh d9ng nay Ia bigu hien cua S\f cang th�ng trong qua trinh phat trign, tim higu ve the gi&i m&i cua tre. Nhieu ba m� khi cai sfra cho con cam thay rat lo Iang vi thay tre to ra ther O', khong quan tam t&i m� nhU' 2 - 3 thang trU'&c; gier day tre choi v&i cha, v&i anh chi, khong to ra can m� nhat nhIT thCri gian trIT&c nfra. Khi tre khong con bu m� nfra, ai ding c6 thg cho tre an sfra dU'Q'C pha theo Cong thfrc nen cac m� cam thay vai tro Cua minh giam xuong. Nhrmg cac nha nghien Clru kh�ng dinh rang khoang thCri gian ttr 3 thang den 1 tu6i, tre Se CO S\f phat trign rat nhanh ch6ng ca ve thg chat, tri nao va tam hon; trong thCri gian nay, neu thieu S\f quan tam Cua m�, tre Se phat trign ch�m hon binh thITCmg. Viec thieu m� Se anh hITCrng t&i viec nghe, nhin va cac giac quan CUa tre t&i mfrc CO trITCmg hqp tre bi bo roi khong chiu an uong, phcii cho an bang dU'Cmg Ong, dong th(ri khong https://thuviensach.vn buon quan tam t&i nhfrng gi di�n ra xung quanh. ? Cai sua sao de thanh cong Mina Sapasamai, m<)t y ta c6 nhi'eu kinh nghi�m trong vi�c cho tre an sfra m� da drra ra nhfrng gQ'i y quy bau doi v&i vi�c cai sfra cho tre. Ba n6i rang vi�c cai sfra can c6 thOi gian d@ tre t\f lap day khocing trong Cua tlnh thrrong yeu vl S\f trrong tac gifra m� va con da thay d6i, cam giac nay se nhieu hay it phv thu<)c vao: 1. Ve thOi di@m: Neu cai sfra qua gap rut se khien ca m� va tre deu hvt h�ng. Neu drrqc chu�n bi trrr&c, ca hai se thich nghi hon. 2. Ve d<) tu6i cua tre: NgrrOi m� thmmg cam thay nhrr vl:ra danh mat m<)t dieu gi d6 neu tre drr&i 2 tu6i ho�c nho hon. 3. Ve S\f gan gui: Neu m� va tre cang gan gui se cang kh6 khan trong vi�c cai sfra. each cai sfra d� dang: • Khong nen mm g9i, khong nen m& s�n ao dQ'i tre. Neu tre khong doi thi khong phai cho bu. Neu tre doi bu hay keo dai thOi gian ho�c lang sang van de khac nhrmg khong t&i mfrc phai tl:r choi dlrt khoat; • C6 th@ thay d6i m<)t vai ho�t d<)ng thrrCrn.g ngay ho�c thay d6i tat ca, vi dv nhrr thong thrrCrn.g 10 gia sang tre se bu m� sau khi tam, bay gia b�n c6 th@ thay d6i bang each drra tre di chcri roi cho tre uong sfra bang coc; • Dung v�t thay the ho�c lam tre mat t�p trung; • Lien tvc keo dai thOi di@m cua m6i cfr bu; • Keo gian thOi gian gifra cac Ian cho tre bu m�. https://thuviensach.vn ? ' ? BIEU DO PHAT TRIEN COA TRE TRONG THANG THU s ? ' ? Phat trien ve the chat Cac phin cd 16'n • Khi nam sap, tre CO th� ng6c Cao dau, d�y ngl)'C len cao, chong th£ng tay, m9t so tre dang chan tay nhrr dang bay ho�c co chan nhrr dang bo; • Khi nam ngira, tre c6 th� nang drrqc dau va vai Ien, tum ng6n chan cho vao mi�ng. M9t so tre thich d�p chan va n�n got xuong girrCm.g. ' Dang ngoi • N goi dl)'a drrqc hon 30 phut va th£ng lrmg; • Khi keo tay cho tre ngoi Ien, dau tre rat th£ng; • Khi ngoi c6 th� v&i drrqc do choi & xung quanh. Cac phin Cd nho • C6 th� nh�t do v�t bang ng6n tay cai va ng6n tro; • N ghich do choi, c6 th� cam drrqc bang m9t tay ho�c hai tay; • Cam nam do v�t chinh xac hon; • Chuy�n drrqc do v�t tl:r tay nQ sang tay kia; • C6 th� tum ho�c lac do choi bang ca hai tay. ? ' Phat trien ve ngon ngu https://thuviensach.vn • N6i dU'Q'C cac nguyen am, doi khi n6i dU'Q'C giong phl). am "m" ho�c "b"; • Thich nhin vao mi�ng ngmn khac va n6i theo khi nghe thay tieng n6i; • C6 phan lrn.g nhll' quay ra nhin ngITCri dang n6i; Phat tri�n vi�c hQC hoi va kha nang cua cac giac quan • Nhin xung quanh khi den nhfrng noi l(:l; • Quay l(:li tim kiem va nhin theo hll'Ong CO am thanh ho�C do v?t; • Mat va tay phoi hgp v&i nhau rat tot; • Gia tay ra gan do v?t, nhin tay roi nhin do v?t roi tl:r tl:r cam lay; • ThIT0ng dung hai tay dg cam, nam do v?t; • Thich lac do v?t va nem do v?t; • Khi nhin vao do v?t thll'Ong nhin mot phan, khong nhin toan bo; • Nhin theo nhfrng do v?t di chuygn trll'&C m�t va dU'a mat tim kiem khi do v?t bien mat; • Nh& dU'Q'C nhfrng do v?t tll'O'Ilg t\f nhau; • Nh& dU'Q'C nhfrng hanh dong gan nhat cua ban than; • Phan bi�t dITQ'C cha m� v&i ngll'Cri l(:l; • Bat chU'&c dU'Q'C am thanh va Ctr dong cua ngll'Cri khac; • Thich l�p di l�p l(:li nhfrng hanh dong lam thay d6i S\f vi�c xung quanh; • Khi nhin thay nhfrng do v?t m&i se tha nhfrng do v?t cu trong tay ra dg https://thuviensach.vn cam do v�t m&i. ? ' Phat trien ve mat xa hoi . . • Biet bay to cac cam xuc nhu SQ', lo Hing, tfrc gi�n; • Phan bi�t duqc bong cua minh va m� trong guong; • Cum va noi chuy�n v&i bong trong guong; • Cum khi thay khuon m�t ngum; • Gia tay doi duqc be; • Len tieng ngat lm khi thay hai ngum khac noi chuy�n v&i nhau; • Co thai d9 chong doi nhu khoc thet len khi do chm bi cat di. THANG THU 6 , ' ' CON BIET NG6I ROI NHE Tien trinh phat tri@n cua tre 6 thang tu6i bat dau tir vi�c nam sap, nam ngrra roi biet ngoi. M9t so tre co th@ ngoi chm do chm, ngoi noi chuy�n vfrng vang. M9t so tre phcii lay tay chong d@ d& CO' th@ (neu la dang se nga ngrra ra giuemg khien m� khong kip d&). Nhrmg neu m� cho tre ngoi vao xe https://thuviensach.vn dfry ho�c ghe d\fa cling v6i do choi, tre se ngoi choi m9t minh thoai mai t6i hon 2 tieng dong ho. ' ? Viec dieu khien cac Cd . Tre da ngoi tuong doi vfrng, lrmg von cong se dan th�ng Jen, ngay ca luc b�n keo tay cho tre ngoi d�y thi lrmg tre v�n th�ng. Vi�c gifr dang ngoi va lrmg th�ng cho thay tre da dieu khi@n dU'Q'C CO' lrmg rat tot, CO' lrmg phat tri@n hoan thi�n nhat khi tre t\f ngoi khong can d\fa vao ai. Tuy nhien, doi khi tre V�n phcii dung tay d@ nang d& CO' th@. Khi tre dua tay ra d@ v6i do v�t, tre c6 th@ mat thang bang va bi d6. Vi the, tot nhat b�n nen cho tre ngoi d\fa vao goi. B�n khong nen bat cfrn b&i du m(_)t so tre clrn.g cap c6 th@ chong chan tay nh6m nguCri Jen va dfry tr9ng tam ve phia hong nhu chufrn bi ngoi thi v�n c6 th@ bi nga ngrra ra san. MC)t so tre se truan, khac v6i vi�c bo, nghfa la khong chong goi bo 4 chan ma dfry tr9ng tam xuong bvng (vi v�y, nhi'eu khi b�n se thay tre xoay tron nguCri v6i tam la bvng), sau d6 m6i d@ tr9ng tam vao m(_)t hen dui dong thCri nhoai ho�c dfry nguCri ve phia tru&c. Chan cua tre c6 th@ d�p ho�c dfry d@ truan. Ban dau tre thuang truan lui b&i chua phan bi�t duqc phuong hu&ng d@ di chuy@n va h� CO' di'eu khi@n Ctr d(_)ng ve phia tru&c V�n chua du khoe. Nhi'eu tre rat thich duqc b�n gifr cho dlrn.g Jen. MC)t so khac co gang tjn vao v�t gi d6 d@ keo nguCri dlrn.g Jen. Sau d6 tre se luy�n dlrn.g tjn, b�n chi can gifr m(_)t tay ding giup tre dlrn.g duqc m(_)t each thocii mai. Giup tre t�p bo C6 th@ thay rang tt'r thang thfr 6 den thang th(r 10 la khoang thCri gian ma tre c6 th@ kham pha the gi6i r()ng l&n tru&c mat b&i tre da c6 th@ di chuy@n den khap mQi noi minh muon bang vi�c bo. C6 m()t so tre c6 th@ bo qua giai do�n bo ma se t�p dlrn.g tjn roi t�p di luon, dieu nay khong c6 gi l� va cha m� ding khong phcii lo Jang. Cha m� chi can chu y xem con minh Slr dvng chan, tay c6 thanh th�o hay khong la du. Khi giup con t�p bo, cha https://thuviensach.vn m� can chu y nhfrng digm sau: • Chufrn bi san chac chan va khong d� xe dich cho tre t�p bo, tre se bo drrqc d� dang va cham chi t�p luy�n hon tren m�t d�m; • Bo cac do v�t c6 g6c C(;lnh, sac va 6 di�n ra khoi khu V\fC t�p bo cua tre· ' • C6 thg lay cha, m� va nhfrng do choi ma tre thich lam dich dg gQi tre bo t&i, cha m� lien tvc gQi tre dg tre bo den; d�t goi, chan can drremg dg tre phai dung sl:rc bo qua; • Cho tre bo Jen 1, 2 b�c cau thang va c6 m� hen C(;lnh se giup cho tre vui ve va tang CU'Cmg kY nang SIT dvng cac CO' cho vi�c bo. Be con hay chuy�n Vi�c sIT dvng ngon ngfr dau tien cua tre (chi xin de c�p t&i ngon ngfr n6i) la vi�c phat ra nhfrng am thanh bay to cam xuc va nhu cau. Sau d6 phat trign thanh nhfrng am thanh Q � c6 am V\fC giong v&i ngon ngfr n6i cua ngrrCri 16n. Nhrmg ngon ngfr n6i cua tre & tu6i nay phan 16n la nhfrng nguyen am, doi khi c6 thg phat ra phv am nhrmg chrra thanh tl:r c6 nghia. Tuy v�y, tre v�n e a theo each cua minh ma khong can quan tam xem c6 ai higu drrqc hay khong. C6 ve nhrr tre thich nghe gi9ng n6i cua minh thay vi chi nghe gi9ng n6i cua ngrrCri 16n. Doi v&i be gai, vi�c hay n6i ding la mot thrr&c do tri tu� cua be. C6 nghien cl:ru drra ra ket lu�n la neu be gai Jen tieng khi nhin thay ngrrCri khac, ho�c hay n6i chuy�n thi 16n Jen se la mot ngrrCri thong minh. Di'eu nay chrra c6 ai biet drrqc nguyen nhan nhrmg cac nha khoa hoc lam thi nghi�m deu thay rang be gai Se CO nhfrng phan XC;l (thong qua vi�C Jen tieng) trU'aC CclC hinh anh drrqc trong thay d� dang hon be trai va rat c6 thg nhfrng be gcii "nhanh mom nhanh mi�ng" se c6 chi so IQ cao b&i vi�c phat trign tri nao ( cac giac quan) hoan thi�n hon. C6 thg n6i rang lCri n6i (ngon ngfr) dau tien ma tre gQi la "m�", sau d6 la https://thuviensach.vn "bo", ten anh chi ho�c nguCri trong tre bCri m� la nguCri gan gfii nhat. Tre t�p n6i tir nay thay cho tieng kh6c khi can nguCri than giup d&. Doi khi c6 th@ b�n se nghe thay tre goi m� bang giong nung ntu. Tre t�p n6i nhu v�y d@ nhac den nhfrng nguCri ma tre yeu quy. Cac be hoc dugc rang ban than se nh�n dugc S\f tuong tac nhu the nao tir moi truang. Khi tre lam nhu v�y se cang tin chac vao nhfrng dfeu ma tre da hoc dugc va se kien nh�n cher Iau hon nhfrng tre dung each kh6c lien t\lC, biet dau se c6 dfeu gi d6 phan {mg l�i. Nhfrng tre hoc & nha tre hay thay d6i co giao, sau d6 dugc m� trong nom se kh6 thich nghi v&i thCri gian bi@u cua viec an va ngu ban dem hon nhfrng tre dugc m� nuoi tir nho t&i l&n. BCri tre da biet rang nen dung tin hieu nao d@ nh�n dugc ket qua nhu mong � muon. Nhfrng tre hay n6i cling thuang thich nghe nhfrng am thanh khac, d�c biet la am nh�c. C6 th@ tre se co gang bat chu&c am V\fC cua am nh�c ho�c lac lu nguCri theo dieu nh�c. Con ve tieng n6i cua nguCri, tieng n6i cua m� la am thanh tir thien duang doi v&i tre. Trong khi dang ea nhrmg nghe thay tieng nh�c tre c6 th@ se dirng l�i nghe, nhrmg neu nghe thay tieng m�, tre se t�p trung cao d9 d@ nghe va e a dap l�i. Neu d@ y b�n se thay tre dap l�i bang nhfrng am thanh giong giong ph\l nfr hon giong dan ong. Dieu nay cho thay, ngoai viec phan biet dugc giong nfr va giong nam ra, tre con c6 nhfrng bi@u hien dap l�i theo kinh nghiem (bCri ph\l nfr thuang hay choi ho�c quan tam t&i tre hon dan ong). BCri v�y, ai se la nguCri d�y ngon ngfr tot nhat cho con neu khong phai Tinh each rieng cua tre a d9 tu6i nay tre da bat dau c6 nhi'eu ho�t d9ng hon va cha m� c6 th@ biet dugc phan nao tinh each cua tre bCri tre bat dau biet l\fa chon nhfrng ho�t d9ng ma tre thich theo each cua minh va c6 th@ tir choi nhfrng ho�t d9ng ma tre khong thich. M9t so tre thich t�p ngoi, sau khi biet l�y se co gang dfry nguCri Ien d@ ngoi ho�c yeu cau b�n cho be ngoi Ien trong khi m9t so khac chi thich nam, nhin va nghe ho�c can, ng�m do v�t; m9t so tre thich viec dung tay sau khi dfeu https://thuviensach.vn khi@n dITQ'C phan CO' 16n (ngoi) dITQ'C roi. Cac b�c cha m� nen binh tinh neu con b�n khong lam drrQ'C nhrr nhfrng dfra tre cling d9 tu6i khac. Vi�c b�n co gang ep bu()c con b�n phai hQc bo giong b�n Bong cling 6 thang tu6i nha hang x6m, hay phcii biet biet dfrng giong nhrr b�n Bim 7 thang khong phcii chuy�n d@ dang. B&i tre chi lam drrQ'C khi tre da s�n sang. S\f s�n sang phv thu9c vao CO' h9i d@ t�p luy�n va kha nang cua h� CO', nhfrng yeu to nay von khac nhau & tl:tng tre. Nhfrng tre dITQ'C nuoi drr5ng m{)t each nang niu v&i nhfrng tiep XUC nh� nhang CO th@ it quan tam t&i vi�c luy�n cac CO' hO'll nhfrng tre hay bi nang Jen d�t xuong. Nhfrng tre it ho�t d9ng thrrang c6 xu hrr6ng beo hO'll nhfrng tre tinh nghich. Nhfrng tre tinh nghich thrrang v�n d()ng rat nhfeu va ding an nhfeu hO'll. Nhfrng tre tram tinh thrrang lrrCri v�n d9ng va an it. C6 nghien Clru chi ra rang S\f khac nhau gifra beo va gay phv thu9c vao tebao. NgrrCri beo se c6 it te bao v�n d9ng (active cells) hO'll ngrrCri gay, vi v�y S\f trao d6i chat (metabolism) ding it hO'll. Dfeu d6 c6 nghfa ngrrCri beo c6 nhu cau dinh drr&ng it hO'll. Nhin chung, tre se an it hay nhieu phv thu9c vao cac ho�t d()ng cua CO' th@ va phv thu9c vao d�c di@m th@ chat cua cha m�. Nhfrng tre hay nghich thrrang c6 cha m� la nhfrng ngrrCri hay lo Jang, nh�y cam, nhfrng tre it nghich thrrang c6 cha m� binh tinh va c6 tinh than vfrng vang, con nhfrng tre hi'en lanh thrrang c6 cha m� tram l�ng, va it kich thich cac ho�t d()ng cua con. Neu con b�n Ia tre nghich ngQ'ID, b�n khong nen lo Jang ve vi�c con ngu it b&i thong thrrang nhfrng d{ra tre nhrr v�y thrrang ngu it va thich ho�t d()ng hO'll. B�n ding khong nen lo rang tre an it nen nh� can. Nhin chung, tre chi SIT dvng khong qua 15% nang lrrQ'llg ma CO' th@ can tir thfrc an cho vi�c phat tri@n CO' th@ ma thoi, SO nang lrrQ'llg con l�i Se t�p trung cho cac ho�t d()ng hang ngay. Nhfrng tre beo thrrang thay n�ng nh9c khi Ctr d9ng nen tre tim ra giai phap la an, ho�c cha m� c6 th@ tim each cho tre het cau c6 bang vi�c an va h� qua la vi�c tang can, m9t tinh tr�ng dang lo ng�i, b&i cac b�n da d�y cho con biet moi quan h� gifra vi�c an va cam giac thocii mai boo bat Clr khi nao tre cam thay b\fC tfrc, khong thoai mai tre Se an va tr& thanh th6i quen. Do v�y, thay vi giai quyet van de bang each cho tre an, chung ta nen khuyen khich tre v�n d9ng nhfeu hD'll, chm nhfeu hD'll se giup cho S\f phat tri@n cua tre tot hO'll. MC)t so tre phat tri@n khong binh thrrang ding la do https://thuviensach.vn b�nh beo phi gay nen. T�p cho tre an Chae cac m� da tiing g?p van de tre ngfra lqi mQc rang nen can dau vli b�n rat dau. Khi d6 b�n nen dfry tre ra va kiem cai gi d6 cho tre can dg tre higu rang vi�c can dau vli m� la mot vi�c khong nen lam. Dong thm b�n ding nen dan t�p cho tre th6i quen bu binh ( v&i tU' the be nam, tre se cam thay am ap) va bat dau t�p cho tre Uong bang COC dU'Q'C roi. Mot van de nfra c6 thg khien b�n lung tung la khi cho tre an d?m, tre thIT0ng giang bat, thia trr tay m�. Ngoai vi�c muon cam choi, tre c6 thg cho vao mi�ng dg nem, liem va can ... BCri nhfrng chiec rang dau tien cua tre dang chufrn bi mQC nen tre vtra dau, vtra ngfra lqi va cam thay muon can. B�n hay lay banh quy ho?c mieng chuoi nho, tep bITCri, 6i, doi, bi ho?c dU'a chuot cat mieng dai va nho dg tre cam can ho?c ng�m, vtra giup tre luy�n CO' tay, vtra dg tre khong gianh thia bot CUa b�n, nhU' the ca hai m� con Se thocii mai han. Viec choi cua tre Neu ai khong gan gui tre c6 thg nghi rang tre con be xiu nhU' v�y thi biet gi ma choi. Nhrmg nhfrng ngU'Oi cha ngU'Oi m� se gan c6 cai l�i ngay rang "Ngay nao ma toi ch£ng choi v&i con, chung toi rat vui ve". C6 nhfrng luc tre se b�t CU'OO trU'cYC nhfrng vi�c ma b�n cho rang ch£ng c6 gi dang CU'OO hay ky l�, va cha m� cling khong thg nhin dU'Q'C CU'OO khi nhin thay canh be con CU'OO toe toet v&i hai ham lqi (mot so be c6 thg da mQc 2 chiec rang), nU'cYC dai nho dai, tieng CU'OO khanh khach va mat anh Ien niem vui thich. Doi khi CU'OO m�t qua tre se tl)' nhien kh6c ho?c doi khi dang kh6c nhrmg nhin thay cai gi ho?c nghi den cai gi buon crrm tre l�i tg nhien b�t CU'OO trong nU'&c mat. Cha m� c6 thg dung nhfrng tro choi dan gian nhIT "u oa" dg choi v&i tre. Dau tien b�n lay ca hai tay che m?t l�i roi ttr ttr mer ra, dan dan tre se hQc theo bang each lay khan che m?t minh dg choi u oa v&i chung ta. B�n nen t�n dvng CO' hoi tham gia vao tro choi bang each gia va hoi nhU' "a, Bong Cr https://thuviensach.vn dau nhi? Chi gau oi, chi c6 bi et Bong & dau khong? ", tre se m& khan che m�t ra crrm khanh khach. Ngoai ra b�n ding nen ni anh chi cua tre cling tham gia choi v&i tre. C6 th@ anh, chi khong biet each choi v&i em, b�n nen hrr&ng d�n cho con dQc sach cho em nghe, ho�c ngoi choi ben c�nh, chia do choi, chia banh cho em giup tre ren vi�c giao tiep v&i ngtrCri khac. Gier day tre da dtrqc mra tu6i roi, so v&i luc m&i sinh ra tre da biet lam rat nhfeu thfr khien b�n h�nh phuc va t\f hao. D6 chinh la cong lao cua b�n. M(>t so cha m� thtrerng ngam so sanh con minh v&i con ngtrCri khac va roi thay lo Hing. Toi muon n6i v&i cac b�n rang be la con cua b�n chfr khong phcii con cua ngtrCri ta, lam sao giong nhau dtrqc. Hon nfra, ngay ca sach v& ding chi la m9t thtr&c do khai quat ma thoi, khong nen d\fa hoan toan vao d6 d@ ket lu�n rang con cua b�n ch�m phat tri@n hon con ngtrCri khac dtrqc. ? ' ? BIEU DO PHAT TRIEN COA TRE TRONG THANG THU 6 ? ' ? Phat trien ve the chat Cac phln co 16'n • Quay dau va quay ngtrCri thanh th�o; • Dfrng dtrqc neu c6 ngtrCri gifr; • L�y thanh th�o; • Trtrern ve phia trtr&c ho�c phia sau; • Nam ngrra va cam chan d@ choi. ' Dang ngoi https://thuviensach.vn • N goi viing nhrmg vfrn phai dl,fa vao cai gi d6 d@ tranh nga chili xuong hay nga ngrra ra sau ho�c nghieng ve m9t hen; • C6 th@ lfry roi chong tay nhrr muon ngoi !en; • Khi ngoi vao ghe tre con, tay se tl,f do d@ choi ho�c cam do. Cac phan co nho • Cam drrqc binh sfra; • Cam do choi va chuy@n tl:r tay nay sang tay kia; • v &i lay do v�t m9t each nhanh nh�n va chinh xac han. ? ' Phat trien ve ngon ngu • Phat am drrqc nhieu pht;t am han; • Thay d6i nhieu han ve am Vl)'C; • Di'eu khi@n drrqc nhfrng am thanh phat ra tot han nhrmg chrra n6i d rrqc thanh tl:r; • Se e a khi nghe thay am thanh dang chu y va len tieng tra 101 khi nghe thay gi9ng nfr. • Phat ra nhfrng am thanh th@ hi�n cam xuc. ? ' Phat trien ve nh�n thuc va kha nang cua cac giac quan • Nin kh6c khi nghe thay tieng nh�c; • V &i do V�t m{)t each chinh xac cho du do V�t CO th@ di chuy@n, cac CO' khong con bi gi�t; • Quan sat va d@ y den chi'eu sau cua do v�t nhrr bat, h{)p; • V&i lay do v�t va thich lam roi chung; https://thuviensach.vn • Biet den moi quan h� gifra tay va do choi trong tay; • Khi dang cam cai gi d6 trong tay se lay tay kia v&i do v�t khac dong thCri mat nhin do v�t th(r ba. ? ' Phat trien ve mat xa hoi . . • CtrCri v&i hinh cua minh trong gtrong; • Phan bi�t dtrqc ban than va hinh anh trong gtrong; • Co gang bat chtr&c bi@u hi�n cam xuc qua sac m�t; • Quay m�t l(:li khi c6 ngtrCri gQi ten minh; • Phan bi�t dtrqc ngtrCri l&n va tre em; • CtrCri va dtra tay ra sa nhfrng dfra tre l<:l m�t; • Khi can cha m� giup d& gi thi se len tieng; • Thich choi cling ngtrCri khac. L!ch trlnh hang ngay • Bat dau biet uong sfra bang coc; • Bat dau muon tt.r an nhtr tt.r xuc, t\f cam binh sfra; • Thich nhfrng thfrc an c6 tj d�m da hon; • N gu dtrqc giac dai ca dem, thCri gian ngu ca ngay l�n dem la 12 tieng. https://thuviensach.vn THANG THU 7 CON RAT NG HI CH NGOM . . Cha m� c6 th@ thay tre da khong con nam im mot ch6 cher m� den b&i tre da biet each tien t&i do v�t minh muon bang each v&i, trU'Crn va bo. Nhfrng hi@u biet nay vfrn con la nhfrng kinh nghi�m m&i va phai l�p di l�p l(;li. Chinh vi v�y, tre lien tt.ic ng6 ngoay, nghich ngQ'IIl d@ tim hi@u the gi&i xung quanh nhfeu nhat c6 th@. ? ' ? Phat trien ve mat the chat Trong khoang mra nam cuoi nay tre se phat tri@n m(;lnh ve h� CO'. Ngoai vi�c ngoi va dfrng, tre con luy�n t�p di chuy@n CO' th@ bat dau tlr vi�c trU'Crn, bo va di, dong thCri tre ciing thuerng xuyen luy�n CO' tay bang each nam, bat, tha, go ... Trong thang nay tre se t�p bo. Bo la mot ho(;lt dong kh6 doi v&i tre vi khi bo, tre phai Slr dl).ng het cac CO' tren CO' th@ ttr cf>, vai, tay, bl).ng (than tren) den hong va chan. N goai vi�c cac h� CO' phai khoe, nao bo cua tre ciing phai dieu khi@n duqc cac h� CO' phoi hqp ho(;lt dong duqc v&i nhau. B&i v�y d@ bo duqc tre phai t�p luy�n trong mot thCri gian tuang doi. Phan 1611 tre se tl,f biet each bo thong qua kinh nghi�m truern bang each chong tay ve phia tru&c, keo than Ien va chong chan d�y di. Neu b(;ln d@ tre t�p bo tren d�m se khien tre kh6 bo va khong muon t�p. BC;ln thuang con, https://thuviensach.vn