🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Phút Tráng Lệ Cuối Đời Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn Mụclục I ĐẾN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 II Ở 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 III ĐI 1 https://thuviensach.vn 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Lời bạt và cảm ơn https://thuviensach.vn I ĐẾN 1 Tối muộn ông tiến sĩ mới đến, vào một ngày thứ Sáu của tháng Bảy. Đoạn đường sau chót trên xe mui trần đi từ ga về tựa như vô tận, trời vẫn nực lắm, ông mệt rũ, nhưng giờ thì ông tới nơi rồi. Elli và lũ trẻ đợi ông ở phòng khách. Ông hầu như chưa kịp đặt hành lý xuống, Felix và Gerti đã chạy xổ ra kể chuyện ào ào. Chúng ở ngoài biển từ sáng tinh mơ, chỉ muốn quay lại đó ngay để khoe với ông chúng đã đắp được những gì. Một ngôi thành cát khổng lồ. Bãi biển đầy những ngôi thành như thế. Để cho bác thở đã, Elli nhắc, bồng con bé Hanna ngái ngủ trên tay, nhưng lũ trẻ vẫn không dứt được câu chuyện về ngày hôm nay. Elli hỏi: Chuyến đi thế nào? Anh có muốn ăn chút gì không? Ông tiến sĩ ngẫm nghĩ xem có nên ăn gì không, vì ông không thấy ngon miệng. Ông rảo chân lên tầng trên của ngôi nhà nghỉ hè, lũ trẻ chỉ cho ông chỗ chúng ngủ, hai đứa mười một và mười hai tuổi, và chúng tìm ra trăm nghìn lý do để chưa phải lên giường. Cô hầu phòng đã chuẩn bị một đĩa hạt dẻ và hoa quả, bình nước có sẵn, ông uống nước rồi nói với em gái rằng ông rất biết ơn cô, vì trong ba tuần tới ông sẽ ăn ở tại đây, họ sẽ có nhiều thì giờ bên nhau, tuy về lâu về dài mới biết, liệu ông có thích vậy không. Ông tiến sĩ không mong đợi gì nhiều ở kỳ nghỉ này. Mấy tháng vừa qua thật tệ, ông không muốn ở chỗ cha mẹ lâu thêm nữa, vì vậy lời mời ra biển Baltic đến thật đúng lúc. Em gái ông tìm được nhà trọ này trên báo, mẩu quảng cáo hứa có giường đệm tử tế và giá cũng phải chăng. Lại còn thêm bao lơn, hàng hiên, vị trí ngay sát bìa rừng và tầm nhìn ra biển thật hoành tráng. https://thuviensach.vn Phòng ông nằm cuối hành lang. Gọi là rộng rãi thì không phải, nhưng có bàn viết, nệm cứng, ngoài ra còn có một bao lơn hẹp trông ra rừng, hứa hẹn bầu không khí yên tĩnh, mặc dù từ ngôi nhà gần đó lao xao tiếng trẻ con. Ông soạn hành lý, vài bộ đồ lớn, quần áo, sách để đọc, giấy viết. Lẽ ra ông có thể kể cho Max biết kết quả các cuộc thương thảo ở nhà xuất bản mới, nhưng chuyện đó lui lại vài hôm nữa cũng được. Kể cũng lạ, sau chừng ấy năm ông lại có dịp đến Berlin, rồi chỉ hai tư tiếng sau đã tới Müritz, trong một ngôi nhà mang tên May mắn. Elli đã đùa cợt về cái tên đó, cô hy vọng ông sẽ tăng vài cân nhờ không khí vùng biển, mặc dù cả hai đều biết chuyện đó rất khó xảy ra. Mọi thứ cứ lặp đi lặp lại, ông nghĩ, từ nhiều năm nay, mùa hè thì ở các khách sạn hay an dưỡng đường nào đó, sau đó đến mùa đông lê thê trong thành phố, đôi khi mấy tuần liền ông không rời giường. Vui mừng vì được ở một mình, ông ra bao lơn ngồi một lát, vẫn nghe tiếng người lao xao, rồi ông lên giường và nhẹ nhàng trôi vào giấc ngủ. Khi thức dậy vào sáng hôm sau, ông đã ngủ được hơn tám tiếng. Ông biết ngay mình đang ở đâu, ông ở gần biển, trong căn phòng này, xa lắc tất cả những gì mà ông quen thuộc đến phát ngán. Tiếng trẻ con hôm qua theo ông vào giấc ngủ, giờ lại vang lên, chúng đang hát, một bài hát tiếng Hebrew(1), không khó để nhận ra. Bọn trẻ đến từ miền Đông, ông nghĩ, có loại nhà nghỉ hè dành cho bọn trẻ ấy, trước đây hai hôm, ở Berlin, Puah, cô giáo tiếng Hebrew của ông có nhắc rằng ở Müritz cũng có một nhà nghỉ hè như thế. Ông bước ra bao lơn và ngó về phía lũ trẻ. Chúng đã hát xong, giờ chúng ngồi dọc một cái bàn dài kê trước nhà, ăn sáng, ầm ĩ và vui vẻ. Trước đây một năm ở Planá ông ghét tiếng ồn ào ấy, nhưng hôm nay gần như ông vui sướng khi nghe những tiếng bi bô như thế. Ông hỏi cô em gái có biết gì về lũ trẻ ấy không, nhưng Elli chẳng biết gì và có vẻ ngạc nhiên khi thấy ông đột nhiên phấn khích, cô hỏi ông ngủ ra sao, có hài lòng với căn phòng không, có chứ, ông hài lòng, ông đang mong ra biển. https://thuviensach.vn Quãng đường dài hơn ông tưởng, đi mất gần mười lăm phút. Gerti và Felix xách túi đựng đồ tắm và đồ điểm tâm, chạy lên trước một đoạn rồi lại quay về với ông bác đang chậm chạp bám theo. Mặt biển phẳng lì, lấp lánh ánh bạc trong nắng, khắp nơi đều có thể thấy những đứa trẻ mặc đồ tắm sặc sỡ vầy nước ở chỗ nông hoặc chơi bóng. May mà Elli đã thuê một chiếc ghế hộp cho ông, đặt kề bên mé phải cầu buộc thuyền, từ đây ông có thể quan sát mọi thứ khá thuận tiện. Xung quanh các ghế hộp sơn sọc lô nhô vô số ngôi thành cát cao đến đầu gối, ít nhất một nửa số đó được trang hoàng ngôi sao sáu cánh bằng vỏ sò. Gerti và Felix muốn xuống nước, và rất sung sướng khi thấy ông bác cũng xuống theo. Nước ở khoảng gần bờ nóng như trong bồn tắm, nhưng sau đó ông cùng hai đứa trẻ bơi ra xa hơn, cho đến khi chạm các dòng chảy lạnh. Gerti muốn ông bác chỉ cho nó cách nổi người như xác chết, không khó chút nào, rồi ba bác cháu cứ thế dập dờn trôi nổi hồi lâu trên làn nước lấp lánh, cho đến khi nghe tiếng Elli từ bờ gọi ra. Anh không nên quá trớn, cô nhắc. Chẳng phải hôm qua anh hơi sốt đó sao? Đúng, ông tiến sĩ thừa nhận, nhưng từ sáng sớm nay ông đã hết sốt. Dẫu vậy, lên bờ ngồi ghế hộp nghỉ ngơi cũng tốt, trời có lẽ nóng trên ba mươi độ nhiều, ra chỗ nắng làm sao ông chịu thấu. Cả Gerti và Felix cũng không nên phơi nắng quá mức, chúng đang nhặt quả thông xếp các chữ cái tên mình trên mặt cát. Ông ngồi lặng yên ở đó rất lâu, ngắm lũ trẻ, thi thoảng lọt vào tai loáng thoáng mấy câu tiếng Do Thái, tiếng một người trong đám phụ trách nhắc nhở, nghe giọng nhất định dưới tuổi ba mươi. Gerti đã bắt chuyện với một nhóm con gái, khi được hỏi, nó kể lại, phải rồi, tụi nó từ Berlin và cũng đi nghỉ hè như nhà mình vậy, ở một nhà nghỉ hè cách nhà mình không xa. Ông tiến sĩ có thể ngồi đó hàng giờ liền cũng được. Elli hỏi đi hỏi lại, ông thấy trong người thế nào, luôn bằng một giọng lo âu như người mẹ mà ông đã quá quen. Chưa bao giờ ông có thể trò chuyện được cùng Elli như với Ottla, nhưng lúc này ông vẫn nói với cô về Hugo Bergmann và Else Bergmann, họ đã mời ông cùng đi Palestine, tới Tel Aviv, nơi cũng có bãi https://thuviensach.vn biển và tiếng cười con trẻ như ở đây. Elli không cần phải nói thêm, ông tiến sĩ vẫn biết quan điểm của cô về những kế hoạch kiểu này, nói cho cùng thì chính ông cũng không tin vào chúng. Nhưng trẻ con là một niềm vui lớn, ông sung sướng và hàm ơn vì được ở đây với chúng. Thậm chí ông còn có thể chợp mắt trong không khí ồn ã này, giữa cái nóng khủng khiếp ban trưa, hơn một giờ liền, trước khi Gerti và Felix lại kéo ông xuống nước. Sang ngày hôm sau, ông đã phân biệt được những khuôn mặt đầu tiên. Ánh mắt ông không lướt đi bâng quơ nữa, ông bắt đầu thấy hứng khởi, phát hiện ra vài cặp chân dài thiếu nữ, khuôn miệng, mái tóc, chiếc bàn chải tóc, thi thoảng có một ánh nhìn, cô bé tóc đen dong dỏng ở đằng kia mấy lần ngó qua chỗ ông rồi lại làm bộ như vô tình. Ông nhận ra hai, ba thiếu nữ qua giọng nói của họ, ông quan sát họ nhảy sóng ngoài xa, cách họ chạy trên cát bỏng, tay cầm tay, luôn miệng khúc khích cười. Ông khó đoán được tuổi họ. Có lúc ông cho rằng họ mười bảy tuổi, nhưng rồi lại nghĩ hình như họ vẫn chỉ là con nít, chính lưỡng lự đó đem lại cho ông niềm hứng khởi khi để tâm đến đám thiếu nữ. Nhất là cô tóc đen dong dỏng cao kia đã làm ông xao xuyến. Thực ra ông có thể hỏi tên tuổi qua Gerti, vì Gerti đã bắt chuyện với cô bé, nhưng ông không muốn để lộ mối quan tâm của mình theo cách ấy. Ông ao ước khiến cô bật cười, vì tiếc thay, chưa bao giờ cô cười cả. Nom cô có vẻ ương bướng, như thể hôm nay có điều gì bực bội. Chiều muộn, từ bao lơn ông quan sát cô bưng đồ ăn ra đặt lên chiếc bàn ngoài vườn khu nghỉ mát, rồi sau đó, lúc tối, ông thấy cô đóng vai nữ chính trong một vở kịch. Ông không hiểu những lời cô nói, nhưng ông nhìn cách cô di chuyển, nhìn cô diễn với tất cả nhiệt tâm, rõ ràng đó là vai một cô dâu bị ép lấy chồng, ông suy đoán khi theo dõi diễn biến vở kịch, ông nghe thấy tiếng lũ trẻ con cười, tiếng vỗ tay, trong khi cô tóc đen cúi chào mấy lần liền. Tận đến lúc thuật lại cho Elli và lũ trẻ nghe, ông vẫn vô cùng sầu muộn. Trước chiến tranh ông quen nhiều người ở nhà hát, gã Löwy ngang tàng https://thuviensach.vn khinh rẻ cha mình, các nữ diễn viên trẻ hầu như không thuộc lời thoại tiếng Do Thái, nhưng họ có một sinh lực dồi dào khi nhập vai vào vở diễn, hồi ấy ông từng có lòng tin mãnh liệt. Sáng hôm sau Gerti dẫn cô gái ra chỗ ghế hộp, và lần đầu tiên ông thấy cô cười. Thoạt tiên cô rụt rè, nhưng khi ông nói đã xem cô diễn thì chẳng mấy chốc cô tỏ ra thân mật. Ông được biết tên cô là Tile, và khen cô trông như một diễn viên chính cống. Cô đáp, hy vọng trông cô giống một cô dâu, chứ cô có đóng vai diễn viên đâu? Ông tiến sĩ khoái câu trả lời đó, họ cười nói và làm quen cặn kẽ hơn. Vâng, cô là người Berlin, cô nói, cô cũng biết ông tiến sĩ là ai, vì trước đây mấy tuần, ở hiệu sách nơi cô làm việc, cô đã bày một cuốn sách của ông ra cửa kính. Có vẻ cô không muốn tiết lộ hơn về bản thân, chừng nào Gerti còn ở cạnh, vì thế cô mời ông lên cầu bến đi dạo. Thì ra cô muốn thành nghệ sĩ múa, và đó chính là nỗi ưu phiền của cô, vì cha mẹ cô ra sức ngăn cản. Ông tiến sĩ không biết nên an ủi cô thế nào cho phải, cái nghề ấy rất hay mà cũng đòi hỏi rất nhiều, nhưng nếu có lòng tin thì một ngày nào đó cô sẽ được múa. Ông quả quyết có thể hình dung cô bay trên sân khấu, uốn người, cầu khẩn bằng động tác tay chân. Ông tiến sĩ im lặng hồi lâu, trong khi cô nhìn ông đầy háo hức, nửa vẫn còn trẻ con, nửa đã như đàn bà. Ngày hôm sau họ cũng đi dạo, cả hôm sau nữa. Cô gái suy ngẫm rất kỹ về những lời của ông tiến sĩ, song cô không chắc cô có hiểu đúng ý ông hay không. Khi nhớ lại thì ông tiến sĩ không hài lòng với câu trả lời của mình, hình như động viên những mơ mộng nơi cô bé là sai lầm, có lẽ ông không có cái quyền đó. Ông kể về công việc của mình ở công ty bảo hiểm, về những lúc ông viết khi đêm đến, tuy nhiên, dạo này ông không viết gì. Ông cũng không làm việc ở công ty nữa, ông về hưu từ một năm nay, chính vì vậy mà ông ngồi đây trên cầu bến, cạnh một cô gái Berlin xinh đẹp sắp thành nghệ sĩ múa trong mấy năm tới. Giờ thì cô gái lại cười và mời ông ngày mai dùng bữa, tối thứ Sáu ở nhà nghỉ mát luôn có cuộc liên hoan nho nhỏ, lúc nãy cô đã xin phép bà phụ trách rồi. Ông đồng ý ngay lập tức, https://thuviensach.vn cũng vì đó là ngày thứ Sáu, và thế là lần đầu tiên trong đời, ở tuổi bốn mươi, ông liên hoan vào tối thứ Sáu. Đang buổi chiều, từ bao lơn ông được chứng kiến công việc chuẩn bị. Rồi ông lui vào phòng viết bưu thiếp, kể về biển và lũ ma quái mà dường như ông vừa tạm thời thoát khỏi. Ông kể nhiều về lũ trẻ trong thư gửi Robert và vợ chồng Bergmann, thi thoảng viết những câu giống hệt nhau. Tile cho ông biết nhà nghỉ mát tên là Hạnh phúc trẻ thơ, nên ông viết: Để kiểm tra khả năng di chuyển của mình, sau nhiều năm liệt giường và đau đầu tôi đã vùng dậy để làm cuộc du hành nho nhỏ tới Baltic. Dù thế nào thì tôi cũng gặp may lần này. Cách bao lơn của tôi năm chục mét là một nhà nghỉ dưỡng của Tổ chức Xã hội Do Thái Volksheim ở Berlin. Xuyên qua tán cây tôi có thể thấy lũ trẻ chơi đùa. Những đứa trẻ vui tươi, khỏe mạnh và hăng hái. Những người Do Thái miền Đông được dân Do Thái miền Tây cứu vớt trước mối hiểm họa Berlin. Phân nửa thời gian của ban ngày, cũng như của ban đêm, ngôi nhà, cánh rừng và bãi biển ngập tràn tiếng hát. Khi ở cạnh chúng, tôi không hạnh phúc, nhưng tôi đã đứng trước thềm hạnh phúc. Còn đủ thì giờ để đi dạo một đoạn ngắn, sau đó ông thong thả chuẩn bị cho buổi tối, lấy bộ đồ lớn sẫm màu trong tủ, đứng trước gương chỉnh cà vạt. Ông tò mò muốn biết điều gì đợi mình ở bên đó, muốn biết chính xác buổi liên hoan diễn ra thế nào, những bài ca, khuôn mặt, chỉ thế thôi, ông không mong đợi gì cho bản thân. 2 Dora ngồi bên bàn bếp và đang mổ cá chuẩn bị bữa tối. Suốt mấy hôm nay cô nghĩ đến ông, rồi đột nhiên ông xuất hiện, mà lại do chính Tile dẫn đến, và ông đến một mình, không đi cùng người phụ nữ ở bãi biển. Ông đứng trong khung cửa, thoạt tiên ngắm nhìn mẻ cá, sau đó đến đôi tay cô, với đôi chút trách cứ, cô đoán vậy, rõ ràng không thể lầm được, đó chính là người https://thuviensach.vn đàn ông ở bãi biển. Cô sửng sốt đến nỗi không nghe rõ ông nói gì, ông nói gì đó về tay cô, đôi tay mềm mại đến thế, ông nói, vậy mà phải làm cái công việc máu me. Vừa nói ông vừa nhìn cô đầy vẻ tò mò, ngạc nhiên về công việc mà cô, người nấu bếp, phải làm. Tiếc thay ông không nán lại lâu được, Tile muốn đưa ông tham quan tiếp trong nhà, ông chỉ dừng lại thêm một thoáng cạnh bàn rồi đi mất. Mấy giây liền, cô như bị bỏ bùa khi nghe tiếng người nói bên ngoài, tiếng Tile cười, tiếng chân xa dần. Cô tự hỏi, chuyện gì sẽ xảy bây giờ, cô hình dung cảnh ông đứng trong phòng Tile mà không biết đó cũng là phòng cô. Liệu Tile có nói cho ông hay? Cô đoán, chắc là không. Cô nhớ lại lần đầu tiên ngoài bãi biển, khi cô phát hiện ra ông bên người phụ nữ nọ và ba đứa trẻ. Cô hầu như không để ý tới người phụ nữ, chỉ chăm chú dõi theo ông, cách ông bơi, cách ông đi lại, cách ông ngồi đọc trên ghế hộp. Thoạt tiên, vì nước da ngăm ngăm, cô đoán ông là người lai da đỏ. Ông ấy có gia đình rồi, mi mong đợi nỗi gì, cô tự nhủ, nhưng dù vậy cô cứ tiếp tục hy vọng. Một lần cô theo chân ông và gia đình về tận làng, cô nằm mơ thấy ông, mơ cả về Hans, nhưng bây giờ không nên nghĩ đến Hans nữa thì hơn, hoặc có nhớ thì cũng chỉ đại khái như một nghĩa vụ. Hai tiếng sau, cô gặp lại ông tiến sĩ trong bữa tối. Ông ngồi xa cô, tận đầu bàn, cạnh Tile đang vênh vang như một con công, vì không có Tile thì ông đâu có mặt ở đây. Từ hai hôm nay, bất cứ có dịp nào cũng thấy Tile nhắc đến ông tiến sĩ, ông tiến sĩ, ông ấy là nhà văn đấy, thứ Sáu các cậu sẽ làm quen ông ấy, và giờ thì chẳng phải ai khác ngoài người đàn ông ở bãi biển. Tile giới thiệu ông, sau đó mọi người chúc tụng mấy lời, rót rượu vang, chia bánh mì. Ông tiến sĩ nom có vẻ như thấy gì cũng thực sự lạ lẫm, và liên tục nhìn về phía cô, suốt bữa ăn, với ánh mắt đầy quyến luyến mà cô cảm thấy đã quen. Sau đó, trước khi ra về, ông tiến đến hỏi tên cô; tên ông thì cô biết rồi, giờ cô phải nói tên mình cho ông hay. Ông nhìn cô bằng đôi mắt xanh lơ, gật đầu và ngẫm nghĩ về cái tên đó. Cô nói, quá hấp tấp: Tôi đã thấy ông ở bãi biển, cùng vợ ông, mặc dù cô quá biết đó không thể là vợ https://thuviensach.vn ông được, nếu không thì vì sao cô lại phơi phới trong lòng từ khi ông vào bếp đứng cạnh cô? Ông tiến sĩ cười và xác nhận, đó là em gái ông. Bọn trẻ con cũng là con cô ấy, ông còn một em gái nữa, Valli, chồng là Josef, có thể cô đã nhìn thấy rồi. Ông hỏi bao giờ được phép gặp lại cô. Tôi rất muốn gặp lại cô, ông nói, hoặc: Tôi hy vọng chúng ta sẽ gặp lại nhau, và cô nói luôn: Vâng, có chứ ạ, vì cô cũng muốn gặp lại ông. Mai nhé? cô hỏi, thực tình cô muốn reo lên, khi ông ngủ dậy, bất cứ lúc nào ông muốn. Ông đề nghị ở bãi biển, sau giờ ăn sáng, cho dù cô muốn có ông cho riêng mình trong bếp hơn. Ông mời cả Tile. Cô quên bẵng rằng trên đời này còn có Tile, nhưng tiếc thay, Tile tồn tại, ai cũng thấy cô bé si mê ông tiến sĩ nhường nào, trong khi cô bé mới mười bảy và chắc chắn không có kinh nghiệm gì với đàn ông. Dora mến cô bé ngay từ đầu, vì cô bé từa tựa như cô, nghĩ gì trong đầu là phải tuôn ra miệng ngay. Tile không hẳn xinh, nhưng người ta nhận thấy trong cô tràn trề sinh lực, cô yêu cơ thể mình, yêu cặp đùi thon dài như một vũ nữ chính hiệu. Dora đã thấy cô múa, rồi thấy cô khóc, và chưa đầy một giây sau cô đã cười khanh khách, như thời tiết tháng Tư. Đã quá nửa đêm từ lâu nhưng Tile vẫn say sưa thuật lại từng lời của ông khách, cụ thể ông đã nói gì về ngôi nhà, bữa ăn, không khí buổi lễ, và ai cũng phấn khởi. Dora im lặng, cô có những quan sát của riêng mình mà giờ đây cô đang ôn lại và gửi gắm mình vào bằng cách nào đó, tựa như người đàn ông và mấy khoảnh khắc ở gần ông là thứ gì đó mà người ta phải gửi gắm mình vào. Cả khi Tile đã thiếp đi từ lâu, trong cô có gì đó bắt đầu lan tỏa, một âm thanh hay mùi hương, một thứ gì đó, thoạt tiên chỉ là hư vô nhưng sau đó ào ào chiếm lĩnh tâm trí cô. Sáng hôm sau ở bãi biển, ông chìa tay cho cô khi chào nhau. Ông đã chờ cô và nhận thấy cô có vẻ mệt mỏi. Chuyện gì vậy? dường như ông muốn hỏi. Và vì Tile có mặt, và cả cháu gái Gerti của ông, nên cô chỉ mỉm cười vẩn vơ với ông, nói gì đó về biển và ánh sáng xung quanh. Mặc dù hai người https://thuviensach.vn chỉ nói vài câu với nhau, nhưng giờ đây cô phải sống với mấy câu nói và ánh nhìn đó. Xuống nước thì rõ ràng ông không muốn, nhưng Tile muốn, và thế là họ bơi vài phút. Cô để ý thấy người phụ nữ ở phía xa, tại sao mình lại tưởng đó là vợ ông nhỉ. Còn bây giờ họ nói chuyện và quên là mình đang nói, vì chưa nói ra câu gì thì đã quên mất, họ ngồi ở bãi biển như dưới một cái lồng chụp khổng lồ nuốt hết ngay mọi âm thanh. Ông tiến sĩ hỏi cô hàng nghìn câu hỏi, cô từ đâu đến, sống ra sao, ông nhìn miệng cô, lúc nào cũng nhìn miệng cô, thì thầm gì đó về tóc cô, thân hình cô, về những gì mắt ông thấy, từ khi chưa cần một lời nào. Bây giờ cô kể về cha mình, về chuyện cô bỏ nhà ra đi, ban đầu tới Kraków, rồi đi tiếp đến Wroclaw, tựa như cô bỏ đi chỉ để một ngày đẹp trời đến với người đàn ông này. Cô kể về những tuần đầu của cô ở Berlin mà cô vẫn nhớ, rồi tất cả đột ngột chấm dứt vì Tile đến; chỉ vì Tile đến và làm cô giật mình từ sau lưng với bàn tay ướt đẫm, cô chợt nhớ mình phải quay về nhà bếp. Ông tiến sĩ đứng bật dậy và hỏi, có được phép đi theo cô không, nhưng tiếc rằng Tile cũng muốn đi cùng, bù lại thì cô mời ông ăn tối một lần nữa. Hôm nay không có món cá, lần này cô ngồi trước một chậu đậu. Cô hy vọng ông sẽ tới. Ồ, vui quá, ông đến sớm thế, ông ngồi xuống đi, tôi rất vui, cô nói. Ông tiến sĩ quan sát cô làm việc một lúc lâu, ông nói, ông thích ngắm cô, cô có nhận ra không? Nhất định ở Berlin cũng có rất nhiều người ngắm cô, và cô đáp hẳn người ta có lý do nào đó: vâng, liên tục, ngoài phố, trên tàu điện, và nếu có dịp thì cũng cả trong nhà hàng, cô không có ý rằng người ta ngắm cô những lúc đó cũng giống ông tiến sĩ ngắm cô bây giờ. Thế là họ chuyển qua đề tài Berlin. Ông tiến sĩ thích Berlin, thậm chí ông biết cả tổ chức Do Thái Volksheim và hỏi cô đã trở thành người nấu bếp ở đó ra sao, sau đó ông muốn nghe cô nói gì đó bằng tiếng Hebrew, ông đã theo học mấy năm nay ở một cô giáo tên là Puah, tiếc là không được giỏi lắm. Cô phải nghĩ một lúc mới đề nghị được ngồi cạnh ông trong bữa ăn, và ông đáp lại bằng thứ tiếng Hebrew sai bét, rằng ông đã nghĩ đến chuyện https://thuviensach.vn đó cả đêm rồi, vừa nói ông vừa khom lưng, nắm lấy tay cô và còn hôn lên tay nữa, ra vẻ đùa cợt để cô không giật mình. Nhưng cô vẫn giật mình như thường. Cả khi cô gọt khoai tây sau đó và ông như vô tình chạm vào tay cô, cô giật mình, không hẳn vì ông mà vì chính mình nhiều hơn, vì cái cảm giác cuồng nhiệt và quy phục hoàn toàn, tựa như không cần tới một điều kiện nhỏ nhoi nào. Sau bữa ăn tối Chủ nhật, họ đi dạo. Hai người hẹn nhau hẳn hoi, trong một khoảnh khắc không bị ai quan sát ở bờ biển, vì họ không muốn làm phật lòng Tile vốn đang làm như ông tiến sĩ là của riêng mình. Chiều đến, khi tất cả mọi người xuống bơi, Dora chợt nhận ra cô đang tự so sánh với Tile. Tile vô tư sải cặp chân dài chạy ào ào qua quãng nước nông, làm nước bắn tung tóe, nhưng ông tiến sĩ không ngẩng lên nhìn, hôm nay cô thấy ông gầy gò và mảnh mai hơn mọi khi. Ông chỉ thoáng nhìn về phía Dora, nhưng cô tin đã cảm nhận được ánh mắt dò xét kỹ càng, tay, đùi, hông, ngực, đúng vậy, và cô hài lòng thấy ông ghi nhận tất cả để gộp lại thành một hình ảnh, không tìm tòi mà khẳng định, tựa như ông đã biết hết từ lâu. Nước ấm và lặng, hai người ngập ngừng một lát mới lội xuống, Tile bắt đầu sốt ruột, hy vọng cô không theo dõi mọi diễn biến. Cô em gái nặng về lịch sự hơn thân mật, khi ông tiến sĩ giới thiệu hai bên với nhau lúc sáng. Qua chuyện ông kể, họ cũng đã biết đôi chút về nhau rồi. Elli biết Dora làm nghề nấu bếp ở nhà nghỉ dưỡng bên kia, và nấu ngon nhất vùng Müritz, còn Dora biết, nếu không có Elli thì cô sẽ không có cơ hội làm quen ông tiến sĩ. Cô thích cách Elli nói về ông, đáng tiếc là anh tôi, Elli nói, khảnh ăn lắm, phải thật kiên nhẫn và tình cảm thì đôi khi mới dỗ được. Dora vận chiếc áo dài màu lục thẫm khi đi dạo. Đã hơn chín giờ, trời còn hơi sáng, cô vui khi được đi cạnh ông và cảm thấy ông cũng vui sướng không kém. Lẽ ra họ có thể ra đầu cầu bến thứ nhất và ngồi xuống một trong các dãy ghế băng để quan sát mọi người đi lại, nhưng ông tiến sĩ https://thuviensach.vn muốn đi tiếp đến cầu bến thứ hai. Dora cởi giày vì cô thích đi trên cát, ông tiến sĩ đưa tay cho cô vịn và họ lại nói về Berlin. Ông tiến sĩ biết Berlin từ những năm trước chiến tranh, cô ngạc nhiên vì ông biết nhiều thế, ông nhắc tên vài địa điểm quan trọng đối với mình, nói đến khách sạn Askanischer Hof là nơi ông từng trải nghiệm một buổi chiều khủng khiếp, dẫu vậy mấy năm nay ông vẫn muốn kiếm dịp đến Berlin. Thật ư? cô nói. Cô đến Berlin thực ra do ngẫu nhiên, cách đây đã ba năm rồi. Ông hỏi cô sống ở khu nào, ở đó ra sao, ông muốn biết toàn những chuyện kỳ cục như giá sữa và giá bánh mì, lò sưởi và không khí ngoài phố năm năm sau khi chiến tranh kết thúc. Berlin trần tục và hối hả, nhan nhản dân tị nạn từ miền Đông, cô kể, trong khu cô ở toàn người tị nạn, nhìn đâu cũng thấy các gia đình rách rưới thích hát hò, đến từ miền Đông kinh hãi. Hết đoạn đi dạo ven bờ biển, họ ngồi xuống một cái ghế băng hẹp, gần đầu cầu bến thứ hai, trong quầng sáng đục của cột đèn. Họ vẫn nói tiếp về Berlin, ông tiến sĩ kể về ông bạn Max có người tình là Emmy ở đó. Giờ thì đáng tiếc là họ phải nói vài câu về Hans, ít nhất cô cũng phải nhắc đến anh ta, nhất là khi ông tiến sĩ nói đến một người đã đính hôn, nhưng đó là chuyện đã xảy ra cả nghìn năm trước. Ông tiến sĩ trở nên mơ màng, giả sử ông đến Berlin thì sẽ ra sao nhỉ, và cô đáp lại, thế thì rất thích, vì cô sẽ chỉ cho ông xem mọi thứ, nhà hát, sân khấu tạp kỹ, cảnh náo nhiệt trên quảng trường Alexander, mặc dù cũng có những góc yên bình, tận ngoài xa, ở Steglitz hoặc bên hồ Müggel, nơi đô thị tiếp giáp với làng quê. Ai mà biết được sự thể ra thế này, ông tiến sĩ nói, tôi đi ra biển Baltic nhưng phải trung chuyển ở Berlin. Thật may vì được ngồi đây với cô, ông nói. Cô cũng thấy may. Trên cầu thưa dần bóng người, hẳn đã sắp nửa đêm, chỉ còn thấp thoáng bóng vài đôi tình nhân, mấy con hải âu ngủ trên phao định vị và ánh đèn hắt ra từ các khách sạn. Một làn gió nhẹ nổi lên, ông tiến sĩ hỏi cô có lạnh không, đã muốn đi khỏi đây chưa, nhưng cô muốn ngồi lại, ông hãy kể cho https://thuviensach.vn cô nghe về người mà ông đính hôn hoặc về buổi chiều khủng khiếp nọ, nếu hai chuyện không phải là một, và ông tiến sĩ nói, thực ra là một. Buổi đêm cô nằm chong chong mắt. Ông đưa cô về lúc một rưỡi, ngay sau đó sấm chớp đùng đùng nổi lên, cứ như ngay trên mái nhà, vì chớp và sấm chỉ cách nhau vài giây. Hình như nhiều người không ngủ, cả Tile cũng thao thức trên giường, cô hỏi ngay Dora vừa đi đâu về. Chị gặp ông ấy à? Dora trả lời, ừ, bọn tớ đi dạo một lát, sau đó sấm chớp ầm ầm. Họ yên lặng đợi cho cơn giông đi xa, và khi bên ngoài lạnh hẳn đi, Dora mở cửa sổ nhìn sang bao lơn nhà bên kia, nhưng bên đó tối om. Trời mưa đến sáng sớm hôm sau, rồi tiếp tục đến tận tối, buổi chiều ông tiến sĩ mới tới, gần như đã trở thành một thói quen, ông ngồi hỏi cô đủ chuyện, cứ như chẳng bao giờ cạn câu hỏi cả. Cô ưa cách xưng ông tôi theo khuôn phép, nó cũng chỉ là cái vỏ ngoài, cô biết chứ, một thứ che chắn tạm thời mà một ngày nào đó cô sẽ gỡ bỏ. Cô có thể nói: Tôi có nhớ ông, trong bữa sáng hôm nay chúng tôi có nói về ông, ông còn nhớ Berlin đấy chứ? Cô liên tục nghĩ tới chuyện đó. Đôi khi cô phải tự cảnh báo, vì đó chỉ là những giấc mơ, thậm chí trong tâm tưởng cô đã đưa ông vào phòng mình ở phố Münze, cho dù cô không thích căn phòng ấy chút nào, trong đó không có vòi nước, thực ra chỉ là một phòng kho có tủ và giường, nhìn ra sân sau tối mò. Cô đoán ông cỡ ba lăm, có nghĩa là ông phải hơn cô mười tuổi. Ông nói là ông không được khỏe, vùng đỉnh phổi của ông bị nhiễm lạnh, vì vậy ông tìm vùng biển và khách sạn trong rừng; chỉ vì mấy năm nay ông không khỏe mà cô gặp được ông. Miệng ông, cách ông nói như một làn nước, cách ông xuyên thấu cô một cách nhẹ nhàng. Trước ông, chưa người đàn ông nào nhìn cô như thế, ông nhìn thấy nhục thể, thấy sự phập phồng dưới làn da, sự run rẩy, và mọi thứ làm cô hài lòng. https://thuviensach.vn Có lần cô cảm giác rất hạnh phúc khi nghe ông thuật lại một giấc mơ. Ông mơ thấy đi tới Berlin, ông ngồi trên tàu đã được mấy tiếng, nhưng vì lý do nào đó mà nó không dịch chuyển được mấy, ông tuyệt vọng vì tàu liên tục dừng, ông sẽ không tới nơi đúng giờ, mà người ta thì đợi ông ở ga vào tám giờ tối, lúc này đã bảy giờ mà ông vẫn chưa qua biên giới. Giấc mơ như vậy. Cả Dora cũng đôi khi mơ như thế, và điều quan trọng nhất đối với cô là người ta đợi ông đến. Ở địa vị cô thì cô không ngại đợi, cô nói, ngồi nửa đêm trên ghế băng cũng chẳng sao. Ông tiến sĩ nói: Thật ư? Cho đến hôm qua ông gọi cô là cô, cô thích thế, nhưng giờ đây ông chỉ gọi mỗi “Dora”. “Dora” có nghĩa là tặng vật, ông chỉ việc đón nhận thôi, cô đang đợi. 3 Ông tiến sĩ hết sức ngạc nhiên thấy mình ngon giấc. Ông đang chuẩn bị lao vào một cuộc đời mới, thực ra phải sợ mới đúng, thực ra phải nghi kỵ, nhưng ông lại ngủ, lũ ma quái không xuất đầu lộ diện, dù ông vẫn luôn đợi chúng, đợi những trận chiến ngày xưa trong đầu. Nhưng lần này có vẻ như không có chiến trận nào, đúng là một phép mầu, và có một kế hoạch tiếp sau phép mầu ấy. Ông không nghĩ nhiều đến cô, ông hít cô vào rồi thở cô ra, những buổi chiều trong bếp, lúc họ đi dạo ở Berlin trong tưởng tượng, trong bữa ăn, khi một làn hương từ cô thoảng bay đến. Tối đến, lên giường, thỉnh thoảng ông nghĩ ngợi về một câu nói, một góc da thịt, diềm váy của cô, cách cô cầm nĩa khi ăn, hôm qua, lúc ông hỏi về cha cô, một người Do Thái sùng đạo và từ lâu nay xung khắc với con. Hiện tại cô không xuất hiện trong giấc mơ của ông. Nhưng ông không đánh mất cô lúc ngủ, vừa sáng sớm ông đã biết ngay cô đang ở đâu đó, dường như giữa ông và cô có một sợi dây mà cả hai cùng chầm chậm kéo để xích lại gần nhau. Cho đến nay hầu như ông chưa chạm vào cô, nhưng ông không chỉ lờ mờ phỏng đoán, rằng sẽ đến một ngày ông chạm vào cô, ông không ghét mình vì thế, ông https://thuviensach.vn gần như coi đó là quyền của mình và nỗi lo sợ chỉ là một điều mê tín đã bị đè bẹp. Từ một tuần nay họ gặp nhau hằng ngày. Ông gặp các em gái và lũ cháu chủ yếu chỉ vào bữa sáng. Vừa hôm qua thôi, ông buộc phải nghe than phiền rằng ông dành quá ít thì giờ cho họ. Elli nói thế, nhưng dường như thực tế cô rất thuận lòng với ông và cái cô Dora kia, vì nhờ vậy ông có việc mà làm ở cái xứ Müritz buồn thiu này, và đêm đêm không phải bận bịu với những chuyện ngớ ngẩn. Chưa bao giờ ông tiến sĩ ưa nói đến công việc của mình, nếu cô hỏi thì ông sẽ trả lời rằng, ông thậm chí không viết thư, kể cả cho Max, người mà ông có thể báo tin ông đang suy tính chuyện đi Berlin. Cơ may để thực hiện dự định đó quá mong manh, nó giống một hơi thở hơn là một ý nghĩ, khó có thể diễn tả thành lời, và ông sợ chỉ cần một câu nói sai nó sẽ tan biến. Có thể Max sẽ hài lòng khi biết cô là người miền Đông. Từ khi các đô thị tràn ngập dân tị nạn, ai cũng nói đến miền Đông, Max cũng thế, ông là người hy vọng sự giải cứu cho dân Do Thái đến từ miền Đông, nhưng không hề có sự giải cứu nào, từ miền Đông cũng không. Ai từ miền Đông tới, người ấy rũ bỏ cuộc sống cũ của mình trong nháy mắt, vì vậy Dora tự do hơn ông nhiều, tung cánh bay xa hơn, nhưng đồng thời bị ràng buộc hơn, cô là người biết cội rễ của mình ở đâu, cũng chính vì ông vừa chặt đứt nó. Trong mắt ông tiến sĩ, cô không hiện ra sầu muộn như Max có lẽ sẽ quả quyết, tựa như cô bước ra từ một tiểu thuyết của Dostoyevsky. Cả Emmy cũng đâu có sầu muộn, cô là người Berlin chính cống, tóc vàng mắt xanh, và bí mật duy nhất của cô là quan hệ giữa cô và Max, nhờ cô mà ông biết được thế nào là thỏa mãn xác thịt. Trước mặt ông tiến sĩ, Max đã nhiều bận nói bóng gió đến chuyện ấy, may mà không đi vào chi tiết, song Max là bạn ông, đã có vợ, và dường như phù thủy Emmy đã đẩy Max chệch một bước khỏi con đường sáng. May mà họ không sống cùng thành phố, nhưng tất nhiên cũng không may, ít nhất đối với Emmy. https://thuviensach.vn Cô than phiền rằng hai người ít gặp nhau quá. Cô cũng than phiền với ông tiến sĩ. Giữa chặng tới đây, ông đã đến thăm cô tại căn phòng gần Sở Thú và đề nghị cô hãy tự đặt mình vào hoàn cảnh của Max. Dora cười khi nghe mấy chuyện đó. Họ ngồi ở bãi biển và kể cho nhau nghe chuyện đợi chờ. Ông tiến sĩ cũng đã đợi nửa đời mình, ít nhất thì đó là cảm giác của ông khi mọi chuyện đã qua, người ta cứ đợi, không còn tin là sẽ có ai đến, và đột nhiên, có người đến. Hôm sau trời mưa như thác đổ. Từ trên bao lơn, ông tiến sĩ quan sát đám người đi lại rầm rập bên khu nhà nghỉ mát, vì hôm nay là Chủ nhật và một nửa số trẻ con quay trở lại Berlin. Tile cũng phải về cùng. Gần mười một giờ cô quàng áo mưa đứng ở sảnh, cắn răng kìm nước mắt. Ông tiến sĩ đã mua tặng cô món quà chia tay, một cái đĩa màu ngọc đỏ mà hôm nọ cô phát hiện ra trong một tủ kính trưng bày. Cô vui sướng khôn tả vì trước đó cô vẫn hay nhắc đến nó. Chúng ta sẽ gặp nhau ở Berlin, ông tiến sĩ hứa, ý ông chỉ là trên đường về ông sẽ ghé thăm cô ở hiệu sách. Mặc dù vậy, lúc này cô vẫn khóc. Ô hay, sao vậy, ông hỏi, cô lắc đầu và quả quyết chỉ vì sung sướng. Ông đã có địa chỉ chưa? Ông tiến sĩ gật đầu, ông đã ghi lại cả rồi, ông sẽ viết ngay cho cô, chừng nào biết chính xác ngày giờ, vì nếu cứ mưa mãi thế này thì hai cô em gái ông sẽ muốn về nhà sớm. Đến đây thì phút chia tay cũng đã dài, Tile mân mê cái đĩa, ông tiến sĩ động viên cô, vì hôm trước cô không muốn nghĩ tới chuyện tiếp tục sống chung với cha mẹ nữa, nhưng ông tiến sĩ nói, cô phải sống ở đó, không nhớ chuyện đôi giày ba lê à, cô đã hứa rồi đấy. Gần như ông thở phào khi Tile đi khỏi. Ông không muốn nói ra với Dora, nhưng chính Dora cũng nhẹ cả người, hai người nhận rõ sự vắng mặt của Tile ngay lập tức. Chừng nào Tile còn ở đây, họ sẽ cảm thấy bị soi mói, giờ thì họ cũng không hẳn tự do, nhưng nhẹ nhõm hơn. Bất chấp thời tiết xấu, họ hẹn nhau đi dạo. Dora nói khoảng mười giờ sẽ đến đón ông tiến sĩ, ông ngồi trên phòng đọc sách, song cô đến sớm hơn https://thuviensach.vn nửa tiếng. Cô đội mưa chạy qua, mái tóc dày nặng và cả khuôn mặt cô ướt đẫm. Trong một thoáng ông thấy cô lạ lẫm, nhưng chỉ vì cô đứng trong phòng ông. Thì ra ông ở đây, cô nói còn chưa bước qua khung cửa; cô hy vọng không làm phiền ông. Cô chẳng hề nhìn căn phòng, cứ đứng đó mỉm cười, ngắm nhìn ông, ông tiến sĩ chỉ còn phải lấy áo choàng, nhưng thay vì thế, không hề báo trước, ông ôm cô. Đúng hơn là ông chỉ rướn người về phía trước, gần như lướt đến, ông hôn lên tóc và trán cô, vừa hôn vừa thì thầm, cả nụ hôn cũng tựa như lời thì thầm, ông vui vô cùng. Từ khi phát hiện được cô trong bếp, ông vui vô cùng. Vâng, cô nói. Cô vẫn dựa vào cửa, tựa như tiếp tục đợi đến lúc hai người lên đường, áo choàng của ông treo trong tủ đầu kia, ông chỉ còn phải đi lấy nó, nhưng ông không đi. Ông nói về Berlin; nếu cô muốn thì ngay hè này ông sẽ tới Berlin. Có đúng ông nói thế không? Cô gật đầu, cô hôn tay ông, hôn lên đầu các ngón tay, nhưng giờ thì cô phải cởi cái áo khoác ngớ ngẩn ra. Hình như cô run, căn phòng sưởi không được ấm lắm, cô khoác một chiếc áo dài mà ông chưa thấy bao giờ, và mặc cái áo dài đó thì run là phải. Đừng đi, cô nói khi ông định rời ra một thoáng để treo chiếc áo khoác của cô, rồi họ đứng đó hồi lâu, hơi nghiêng người, ôm nhau mà như không, hông kề hông, như một đôi tình nhân. Cô thấy nhớ ông ngay, cô nói, sau lần nhìn thấy nhau ở bờ biển, mặc dù cô đã không tin. Giờ thì cô tin. Có thể tin vào nụ hôn được không? Cô muốn biết ông nghĩ gì, bây giờ, ngay lúc này, liệu ông có nghĩ đến chuyện ấy không. Không, đừng nói ra, cô thì thầm, dù thực ra chẳng rõ vì sao lại thì thầm. Dora đi ra bao lơn và lắc đầu thất vọng vì thời tiết, riêng về chuyện thời tiết thì đúng là họ quá xúi quẩy. Cô ngồi xuống tràng kỷ cạnh cửa ra bao lơn, chỗ ông tiến sĩ thỉnh thoảng ngồi đọc sách, ông nhận xét chiếc áo dài, cô mua nó ở Berlin, đó là lý do để ông nhớ rằng Dora có một quãng thời gian trước mùa hè này và thực lòng ông muốn biết về quãng thời gian đó. Ông nhận ra cô trẻ trung xiết bao, cô còn cả cuộc đời trước mắt, ông thầm nghĩ, ông có quyền gì để vươn tay chạm vào? Nỗi ngờ vực dấy lên về đêm. Không phải một cuộc giao chiến như ông hằng quen thuộc, dù vậy ông vẫn thức trắng đến sáng, thời gian trôi lê thê, https://thuviensach.vn không cách nào ngủ nổi. Ý nghĩ chậm chạp xuyên thấu thân thể ông, ông có thể thản nhiên quan sát chúng mà không có cảm xúc gì đáng kể, như ông ngạc nhiên xác nhận, giống một kế toán viên làm quyết toán và không việc gì phải nghi ngờ những con số. Không đếm xỉa thứ tự, câu hỏi nào hiện ra là ông tiếp nhận, xử lý từng câu rồi lặp lại lần nữa. Ông có bệnh, ông hơn cô mười lăm tuổi, dù vậy ông có thể thử sống với cô, ở Berlin, may mà cô là người Berlin chứ một thành phố khác thì không bao giờ lôi kéo nổi ông. Đó là các điều kiện mà ông thấy tương đối thuận lợi, không kể đến những nụ hôn ban sáng. Những gì còn lại đều bất lợi: Trong mấy ngày ở bờ biển này, ông hầu như không tăng cân, ông thấy mình yếu ớt, ông không biết làm sao để giải thích với cha mẹ, rằng có một người, một thiếu nữ, đã thế còn là một người miền Đông, từ cái xứ vốn bị cha ông khinh thị. Liệu ông có nên bước đến trước mặt cha và nói, con làm quen cô ấy ở Müritz và sẽ đi Berlin với cô ấy? Ông sắp xếp các kiểu mở màn cho suôn sẻ, thoạt tiên thử nói với mẹ, sau đó thử với cha. Ông tự hỏi, tại sao lại khó khăn nhường ấy, rồi cuối cùng ông gần như bình tĩnh làm lại từ đầu để không bỏ sót điều gì, tình hình ở Berlin, chuyện phòng ở, và lặp đi lặp lại: bệnh tật, tính thiếu cương quyết mà ông vẫn tự trách mình bấy lâu nay, nhưng hoàn toàn vô hiệu. Ông kể cho Robert nghe về đêm đó, không hẳn chỉ vì ông coi trọng nó, mà vì giữa hai người từ lâu nay đã thành một kiểu tập tục là than phiền về buổi đêm của mình. Ở an dưỡng đường trước đây hai năm, từ khi quen nhau họ hay bàn chuyện chuyển tới một thành phố khác. Bây giờ ông tiến sĩ trở lại đề tài đó, có lẽ cả hai người phải chóng ra đi, chậm nhất là sang năm, đi đến cái khu Do Thái bẩn tưởi của Berlin chẳng hạn, nơi Dora đang sống, mặc dù ông không hề nhắc đến cái tên Dora. Họ hẹn gặp nhau vào buổi chiều để gỡ gạc lại buổi đi dạo bị lỡ. Lần này cô đợi ông, vẫn khoác chiếc áo choàng cũ, vẻ hơi ngập ngừng, tựa như cô nhận ra được ngay cái đêm không lành. Cô nhìn ông dò hỏi, nhưng ông làm ra vẻ không có gì, lần đầu tiên ông cầm tay cô, nhỏ và khô. Chưa đi được https://thuviensach.vn mấy bước, họ đã trở lại tình cảnh giống như hôm qua trên phòng ông, vẫn giọng thì thầm ấy, trong khi quanh họ rì rào tiếng mưa đổ xuống rừng thông và bạch dương. Ông tiến sĩ gợi nhắc tâm trạng bối rối của mình từ hôm qua đến giờ, mọi thứ đều mới lạ một cách đáng sợ, mọi thứ đều điên đảo. Ông muốn cô không nhầm về ông, muốn cô đánh giá ông chính xác, đánh giá cả chính mình, để sau này cô không ân hận. Cô nói, cô không biết có gì để ân hận? Ông tiến sĩ không biết thể hiện ra sao. Ông đang có bệnh, ông nghỉ hưu từ một năm nay. Ông có những thói quen kỳ quặc. Để cô mường tượng ra tình cảnh của ông, ông kể về bệnh lao của mình, chỉ để cô hiểu ra cô đang đứng trước tình thế nào, vì hôm qua ông nắm được ý cô, bản thân ông hiểu tình thế này. Chuyện bệnh trạng của anh, em không quan tâm. Có chứ. Em chỉ muốn có mặt nơi anh có mặt, còn lại sẽ ổn thôi. Ông nghe rõ nhất hai chữ “chúng mình”, nghe âm hưởng của nó, nhẹ nhàng và quả quyết, cứ làm như chẳng có gì ghê gớm có thể xảy ra với họ nữa. Về chuyện phòng ở thì cô đã suy nghĩ rồi. Cô quen vài người có thể nhờ vả, nếu ông muốn thì ngay hôm nay cô sẽ viết thư về Berlin. Anh có muốn không? Trên đường ra bãi tắm, đoạn cuối trước khi ra khỏi rừng, cô nêu vài cái tên mà ông hoàn toàn không quen, cả hai lạnh run, mặc dù mưa đã ngớt hẳn. Đợi đã, cô nói. Em làm nhé? Cô ám chỉ vấn đề phòng ở, nhưng cũng có thể còn hơn thế nữa, ông tiến sĩ nói, ừ, em viết đi, và ông chỉ muốn biết, Thượng đế nhân từ nào đã đưa cô đến với ông. Về phòng lúc trời tối, ông tiến sĩ cố hồi tưởng những gì hai người đã nói, nhưng thực ra ông không chỉ nghe tiếng cô gái, mà nghe cả sự im lặng không dễ chịu trong khi họ cứ dấn bước và nói tiếp. Ông không biết gì hơn nữa. Ông đã tương đối bình tâm, mọi thứ đều đi đúng đường, cứ như là ông chẳng phải làm gì. Ông chỉ còn phải viết cho Else Bergmann về chuyến đi Palestine nữa thôi, vì nhất định sẽ không có một chuyến đi như vậy. Chắc Else sẽ không ngạc nhiên lắm nếu ông không đi, tuy nhiên ông vẫn phải giải thích, ông phải cố vượt qua sự ngần ngại để viết thư và làm ra vẻ như rốt cuộc ông không muốn thế. https://thuviensach.vn 4 Phải một lát sau cô mới hiểu ông muốn gì. Vì sao ông ngập ngừng khi chạm vào cô, trong khi chính cô không muốn gì hơn thế những lúc ông đến đón cô đi dạo, vì giờ đây hầu như hôm nào họ cũng đi dạo. Trời vẫn tiếp tục hơi lạnh, nhưng đã hết mưa, thậm chí hửng nắng, họ có thời gian, họ có thể đi dạo thật lâu, tay trong tay, nhưng Dora vẫn còn cảm giác run rẩy, tựa như cô có thể đánh mất ông trong nháy mắt. Cô không hiểu một số điểm ở ông, chẳng hạn khi ông tự nói xấu mình trước mặt cô thì ông muốn biết, liệu cô có thấy đó là nghiêm túc. Hay chẳng hạn, ông có thể nói, em muốn biết sự thật không. Hoặc ông nói, ông chỉ có thể làm cô sợ ông, và sau đó cô cười nhạo ông và lắng nghe ông nói, tựa như ông đang nói về một người đàn ông mà cô không quen. Họ ngồi trên chiếc ghế băng giữa rừng, và ông không ngớt tự làm khó mình. Ông hình dung ra hai người ở Berlin, dĩ nhiên khi đã có phòng ở, thì tình cảnh sẽ ra sao. Ông muốn cô ở gần ông nhiều như có thể, nhưng ông cũng phải ở một mình, nhất là khi ông viết. Ông hay đi dạo hàng giờ trong thành phố, vì trong khi đi các hình ảnh sẽ xuất hiện, từng câu một, sau đó ông chỉ việc viết chúng ra giấy. Ông chỉ viết về đêm. Khi viết ông là một người rất khó chịu. Nhưng bây giờ ông đang cười. Cô cho rằng lời tự thú đó không đáng sợ lắm. Nghe có vẻ lạ tai, nhưng không mang tính đe dọa. Vậy anh ấy sợ gì? Sợ mình à? Anh sợ em hay sao? Sợ em quấy rầy anh? Nếu em quấy anh thì em sẽ đi, cho đến khi anh ra hiệu cho phép em quay lại. Cô nửa đùa nửa thật, nhưng ông có vẻ yên tâm. Mấy tuần nay hầu như ông không viết được gì, có thể ông không viết được nữa chăng, nhưng nghe giọng ông không có vẻ như ông tin điều mình nói. Thế đấy, em hiểu không? Cô không chắc có hiểu không, nhưng lúc đó ông hôn cô. Ông ước được ở nơi nhiều cây xanh, cô nói “vâng” và lại “vâng” lần nữa, trên ghế băng giữa rừng. Đôi khi anh không tin nổi mình đang có em, ông nói. https://thuviensach.vn Ông vận bộ com lê mới, màu lam đậm, gần như đen, kẻ sọc trắng li ti, sơ mi trắng, gi lê, chiếc cà vạt thì cô đã quen. Cô viết cho người bạn là Georg, rồi viết cho Hans. Hans đã gửi cô hai bưu thiếp, mấy thông điệp nguệch ngoạc mà cô không biết trả lời ra sao. Ẩn sau những dòng chữ là lời nhắn rằng anh nhớ cô, anh không trách cô, nhưng chính vì vậy mà cô ngại nhờ vả anh. Từ khi quen ông tiến sĩ, cô nhìn Hans bằng cặp mắt khác, tựa như anh nhỏ hẳn đi, như một người mà ta không cần phải chú tâm quá mức ở tư cách đàn ông, vì anh, giống cô, mới hai lăm tuổi. Mặc dù vậy cô phải viết cho anh, bố anh là kiến trúc sư, có nhiều quan hệ, và cô cần những quan hệ đó. Ông tiến sĩ là người cô làm quen ở bờ biển và cô muốn giúp ông. Cô cảm giác giọng mình hơi khách sáo. Tháng Chín cô sẽ về Berlin, cô thông báo, hy vọng anh khỏe, nghe gần giống như cô không quan tâm lắm đến việc anh có khỏe hay không. Nói cho đúng thì cô không nợ nần gì anh cả. Hai người có đôi ba lần đi xem phim, và chỉ có vậy, ít nhất là về phần cô. Cô vui mừng vì ông tiến sĩ không hỏi về Hans, vì nếu vậy sẽ làm cô lúng túng, cứ như người ta phải xấu hổ vì một người như Hans. Sau đó, vào buổi chiều, họ lại muốn đi dạo, ông tiến sĩ hứa mua kem cho bọn trẻ con trong làng, vì vậy có thể họ đi muộn hơn. Hôm qua, trên đường về ông nói với cô, ông không thể sống một mình ở Berlin. Chỉ vì gặp cô mà ông nghĩ đến Berlin. Chẳng hạn ông không biết nấu nướng. Liệu ở Berlin cô có nấu ăn cho ông không? Ông hỏi như một gã học trò ngô nghê. Ông không thể ép buộc cô làm việc đó. Cô ôm ông, hôn ông và nói, ông khiến cô hạnh phúc xiết bao, mặc dù mấy hôm nay cô nhận thấy ông ít động vào thức ăn cô nấu. Ông sút cân từ khi cô quen ông, và bây giờ ông muốn được cô nấu ăn cho ở Berlin. Elli cũng nói rằng ông anh trai không làm cô vui, ông không chỉ sút cân, mà hầu như sáng nào cũng sốt, một phần do thời tiết lạnh, thật đáng tiếc. Họ thoáng gặp nhau ở sảnh. Dora hiểu lời cô em gái là một câu trách ngầm, tựa như lâu nay nhiệm vụ của cô là chăm lo sức khỏe của ông tiến sĩ. Trong https://thuviensach.vn bữa tối với lũ trẻ mới đến, ông bỏ mứa phần lớn và quả quyết đã ăn trước ở nhà. Đừng giận anh, ánh mắt ông nói, nhưng nếu cô nghĩ cho kỹ thì nghe như là: Em không hiểu chuyện đó, em còn không hiểu nhiều chuyện nữa, mặc dù vậy em rất đáng yêu trong mắt anh. Em là cứu tinh của anh, ông nói. Vậy mà anh đã từng không tin vào cứu tinh nữa. Nếu người ta có thể chết vì hạnh phúc thì nhất quyết điều đó phải xảy ra với anh, và nếu người ta có thể nhờ hạnh phúc mà sống sót thì anh sẽ sống sót. Trước khi chìm vào giấc ngủ, nghĩ đến ông, cô vui sướng nhất vì được ông gọi em, vì ông luôn ân cần khuyên bảo cô, cứ làm như cô không tự biết mình là ai vậy. Anh đã nói gì về cái áo dài của em chưa nhỉ, ông nói, và vài phút sau: Nào, đọc cho anh nghe chút gì đi, vì nếu họ không đi dạo thì cô phải đọc cho ông nghe tiếng Hebrew. Cô đã đọc từ cuốn Jesaja, ông thích nhất các nhà tiên tri. Anh có thể ngồi hàng giờ nghe em đọc, ông nói. Hoặc ông bảo: Anh muốn gối đầu vào lòng em, khi nào đủ dũng cảm thì anh sẽ xin phép em. Thời tiết tiếp tục là một thảm họa. Chừng nào cô vẫn còn được ngồi trong bếp với ông thì đó chỉ là chuyện vặt, nhưng bỗng dưng giờ đây ông và hai em gái lại có kế hoạch rời Müritz. Karl, chồng Elli, đã đến. Ngay trong bữa sáng đầu tiên họ bàn bạc kỹ chuyện ông tiến sĩ không ăn và xuống cân chưa từng thấy. Buổi chiều ông kể cho cô biết. Valli gợi ý nên ra đi, thậm chí bọn trẻ cũng chẳng phản đối nhiều; từ khi không được ra biển, chúng sinh hư. Dường như ông không mấy thích thú về triển vọng sắp tới, ông không hề khẳng định lịch xuất hành đã được quyết định, song sớm hay muộn thì tất nhiên họ cũng sẽ ra đi, và điều đó, tiếc thay, có nghĩa là ông cũng ra đi, vì ông không thể ở lại một mình nếu thiếu các cô em gái. https://thuviensach.vn Thoạt tiên cô không muốn tin. Nhưng tại sao không, cô hỏi. Và thế nào là “một mình”? Anh mà “một mình” à? Cô muốn nói là cô chưa hề được nếm quả ngọt từ ông, thêm nữa, cho đến nay họ lúc nào cũng chỉ có vài tiếng đồng hồ với nhau, cô không thể bỏ đây mà đi được, nếu bỏ đi được, cô sẽ không ngần ngại đi theo ông. Ông tiến sĩ cố xoa dịu, thì đã có ai quyết định ra đi đâu, cho dù ông phải thừa nhận là ông xuống cân không ít, có thể họ sẽ tìm được một địa điểm thích hợp hơn trong mấy tuần tới. Họ đứng trong phòng ông, giờ đây cô không thể nhìn vào mặt ông, khi đã hiểu ông chỉ còn ở đây vài hôm nữa. Cô nhận ra mình chưa bao giờ tin vào giờ phút ra đi. Cô cứ nghĩ, khi kỳ nghỉ hè chấm dứt hai người sẽ đi thẳng về Berlin. Bây giờ đến lượt cô phải tính toán lại kế hoạch. Ông tiến sĩ đứng áp sau lưng cô, cô cảm nhận hai bàn tay ông trên bụng cô, cách ông lùa ngón tay vào tóc cô, mũi ông hít mùi cô. Ông nói: Kế hoạch của chúng mình sẽ không thay đổi một li nào cả. Anh thậm chí không cần phải hứa với em điều đó, vì nếu anh hứa thì cũng có nghĩa là anh còn hoài nghi; càng sớm rời khỏi đây anh sẽ càng nhanh đến Berlin. Cô không chắc có nên tin không, hay đó chỉ đại loại như cái đĩa màu đỏ của Tile, một thứ cốt để người ta đem theo về nhà rồi mới không rõ nên làm gì với cái của nợ ấy. Mai cô Puah đến, ông kể, anh nghĩ là em sẽ mến cô ấy. Suốt từ nãy ông không buông cô ra, cả hai vẫn đứng trước bếp lò trong bếp, tay ông ấm áp, như một sự an ủi mơ hồ, nhưng cũng chỉ thế thôi. Quả thật cô mến Puah ngay. Puah tới đây không chỉ vì ông tiến sĩ, nhưng người ngoài nhận thấy ngay là họ thân nhau. Ông học tiếng Hebrew ở chỗ Puah, ngoài ra Puah dạo này cũng sống ở Berlin, vậy có thể gọi đó là mối quan hệ kép. Trước mặt Puah ông không hề nhắc đến kế hoạch đi Berlin của hai người. Ông khen nhà nghỉ mát, rồi bọn trẻ con, tuy nếu phải nói thực lòng thì ông thấy chúng không còn đáng yêu nhiều như dạo trước, khi tối nào mọi người cũng vừa ăn vừa hát trong vườn. Nghe ông kể cứ như đó là chuyện ngày xửa ngày xưa. Đây là Dora, ông nói, và trong tai Dora ngân lên: nhìn này, đây là điều kỳ diệu đã xảy ra với anh đấy. Tiếc là ông sắp rời https://thuviensach.vn khỏi đây, ông kể vào buổi tối, khi tất cả ngồi bên nhau. Không phải ai cũng đồng ý với quyết định ấy, ông phản đối quyết liệt nhất. Puah nói: Vậy thì mình gặp nhau ở Berlin chứ sao. Sau đó họ trò chuyện hồi lâu về Berlin, nghe như ở đó cái gì cũng tồi tệ, thật đấy, cứ như ở bất cứ đâu cũng đều hay hơn Berlin, nơi cảnh sát phải bảo vệ các quầy bán khoai tây và Ngân hàng Quốc gia mỗi ngày in mới hai triệu tờ bạc. Mọi người ở xó nhà quê này có nắm được tin tức không? Ông tiến sĩ cười và nói, ở đây cũng có báo, nhưng Dora không chú ý nghe, cô nhìn ánh mắt của người phụ nữ tên Puah. Cô ta thích ông tiến sĩ, cô ta lùa tay lên tóc khi nói chuyện với ông, châm chọc thứ tiếng Hebrew của ông và nói, ông là học trò thông minh nhất của mình. Nhìn xa người ta dễ tưởng Puah là chị gái của Tile, Dora gần như kiêu hãnh khi thấy Puah thích ông tiến sĩ, Dora không ghen, hay chỉ ghen chút xíu thôi, ngày đầu cô cũng từng ghen với Tile, nhưng rồi ông vào bếp đứng với cô và chỉ thích mình cô mà thôi. 5 Từ khi biết ông sắp ra đi, cô ngày càng kiệm lời. Ông tiến sĩ cam đoan với cô nhiều bận là mọi chuyện đã được quyết định, mặc dù vậy ông vẫn bồn chồn và đầy ngờ vực. Từ mấy hôm nay ông hầu như không ngủ, ông đau đầu, và chứng đau đầu càng không đỡ khi người ta thay đổi địa điểm, thời tiết cũng chẳng giúp gì, dù rốt cuộc thời tiết đã có vẻ khá hơn. Buổi chiều tất cả ra bãi biển. Vậy thì tại sao ông không ở lại đây? Ông nói với Dora: Cũng vì Berlin. Như trên đường tới đây, lúc quay về ông muốn ghé qua Berlin một chút để ngó nghiêng, đi dạo ở quận này quận kia, và vài tuần nữa, khi sức khỏe đã khá hơn, ông sẽ quay về đó mãi mãi. Còn ba hôm nữa. Ông mệt. Dora day trán và thái dương ông một lúc, ông cảm nhận được nỗi buồn của cô, ông đã từ chối bữa tối ở nhà nghỉ mát. https://thuviensach.vn Ông sợ sẽ làm cô thất vọng. Ông bỏ cô đi, ông không thể nói tương lai ra sao, riêng đó đã là một nỗi thất vọng. Không, cô nói. Anh không cần nói nữa. Sau đó cô ngồi khoanh chân trên cát trước mặt ông, mỉm cười, vẻ hơi dò hỏi, vì đó là lần cuối cùng họ ngồi đây, trời ấm dễ chịu, Dora thấy mọi thứ tuyệt vời, gần như trong những ngày đầu tháng Bảy, trước khi ông phát hiện ra cô. Mặc dù chưa gói đồ đạc, căn phòng đã trở nên xa lạ đối với ông. Hôm qua ông còn ngồi ở bàn này, viết cho Tile, và mấy hôm trước - một tấm bưu thiếp gửi cha mẹ, ngoài ra có thể nói ông chẳng viết gì trong cả tháng, đôi dòng nhật ký thì có, nhưng cũng chỉ hời hợt, mấy nét phác, không nhắc đến Dora. Thư của Robert nằm đó mấy hôm rồi. Anh than vãn về chuyện ốm đau hoặc tự tưởng tượng ra bệnh. Ông tiến sĩ không muốn tỏ ra thương hại quá mức, thay vì thế thì chính ông lại than vãn trong thư trả lời của mình, ông nhức đầu và mất ngủ, thứ Hai đi khỏi đây. Lẽ ra ông có thể nhắc tên Dora, thay vào đó ông kể chuyện về khu trại nghỉ hè và vị thế làm khách của mình, đáng tiếc là cái vị thế ấy chẳng rõ ràng, vì có sự chồng chéo giữa quan hệ chung chung và một quan hệ cá nhân. Ít nhất thì bằng cách đó cô cũng được nhắc đến. Không chữ nào về các kế hoạch của ông. Biết nói với ai chuyện ấy? Với Max, người bặt tin từ mấy tuần nay? Với Ottla thì có thể nói chuyện được, và đột nhiên đó là hy vọng của ông, gạt chuyện xuất hành sắp tới qua một bên, hôm nào về ông sẽ bàn bạc với Ottla. Ông ra ngồi ngoài bao lơn để lắng nghe những tiếng nói thân thuộc, không quá lâu, để không quá bịn rịn khi ra đi. Nhất định ông sẽ thấy thiếu những tiếng nói đó, ông nghĩ, biển thì có thể bỏ qua, ông sẽ nhớ cánh rừng, cho dù ở nơi khác cũng có rừng, có những căn phòng để ngồi viết. Cuộc chia tay chóng vánh và nhẹ nhõm. Ông thấy cô rất cứng rắn, vẫn chiếc áo dài cũ mà trông thấy là ông có thể quỳ xuống, ngay tại đây, giữa căn bếp của cô. Hôm nay ông sẽ không ăn cùng cô, vì ông hứa sẽ ở với lũ trẻ tối cuối cùng, bù lại ông cùng cô ra bờ biển thêm một lần. Chẳng có gì nhiều để nói nữa. Ông xin cô tuyệt đối không tiễn ông ra ga. Vâng, được https://thuviensach.vn thôi, cô nói, và ông tiếp lời: Hẹn chóng gặp lại, và đến lượt cô: Vâng, chóng gặp lại. Lên phòng, ông thấy nhẹ nhõm vì cô đã để ông đi một cách nhẹ nhàng. Ông hứa sẽ đánh điện ngay khi còn ở Berlin, và cô nói: Xin anh đừng quên những gì đã qua, giờ thì đi đi, mọi chuyện sẽ đâu vào đấy cả thôi. Ông bắt đầu gói đồ, bên nhà nghỉ đang bữa tối. Sao cô lại có thể nghĩ ông quên được bất cứ thứ gì. Elli cũng gói xong đồ đạc rồi, các cháu không muốn để ông đi, mãi gần mười giờ ông mới về phòng. Bên nhà nghỉ hè im ắng hẳn, ông quan sát lũ trẻ ngồi dọc cái bàn dài, nhưng không thấy buồn, tựa như ông đã đi khỏi rồi, đang ở Berlin, trên đường tới khách sạn. Thoạt tiên ông không nghe tiếng gõ cửa, tựa như không tin có ai đã gõ cửa, và đó chính là Dora. Lần này rõ ràng cô không chạy hộc tốc như bữa nọ, ngược lại, cô có vẻ trầm lặng, hơi nhợt nhạt. Cô không khóc, cô nói, nhưng cô đã nghĩ ngợi mất nửa buổi tối bên khu nhà nghỉ hè. Cô muốn cầu xin ông một điều, hãy hoãn chuyến đi vài hôm, vì sáng sớm mai ông không thể và không được phép ra đi. Em xin anh, cô nói, rồi lặp lại: Xin anh. Cô lại ngồi trên tràng kỷ, non nớt và nghiêm trang đến khó tin, tựa như chính cô thấy ngạc nhiên khi bước chân được tới đây. Cô lắc đầu, im lặng một hồi lâu, rồi: Cô không ngờ là nặng nề đến thế. Nhưng không phải vì vậy mà cô đến. Em chỉ luôn nghĩ, anh không thể cứ thế mà đi được. Anh có làm được thế không? Không, ông nói. Lẽ ra ông có thể, nhưng bây giờ không được nữa rồi. Suốt chuyến đi ông giữ mùi hương của cô, vẳng đâu đó một câu nói, một cử chỉ thoáng hiện, trong khi Felix và Gerti luôn miệng hỏi han, chỉ cho ông xem đủ loại thú vật bên ngoài, phong cảnh trôi qua bằng lặng mênh mông, bầu trời quang mây. Thậm chí còn thấy chim én bay, nhưng bây giờ là đầu tháng Tám, chúng sẽ phải bay tiếp. Mười hai giờ rưỡi. Họ không nói gì nhiều khi chia tay. Ý nghĩ duy nhất là người ta lầm lẫn biết chừng nào, nhất là lầm lẫn về chính mình, vì phép https://thuviensach.vn nhiệm mầu khiến họ choáng váng cho đến giây phút ấy vẫn chưa tan. Cho đến lúc ấy ông vẫn tràn ngập kiên nhẫn và sửng sốt về sự dịu dàng, thông hiểu của cô. Cô rời ông ra, gần như nhẹ nhàng, cô bối rối và hạnh phúc, tựa như giờ đây có một sự che chở, vì cô cũng nói đại ý như vậy. Giờ thì ngủ đi, hứa với em là anh sẽ ngủ. Và quả thật ông ngủ mấy tiếng liền, trong làn không khí có mùi hương của cô, ông ngủ không sâu lắm, tựa như còn dự tính khả năng cô sẽ quay lại, hoặc lần này cô ở bên ông hay ở trong phòng cô bên kia cũng chẳng có gì khác biệt. Thậm chí sáng dậy ông còn ăn được, sáu rưỡi ông tỉnh giấc và gói nốt mấy thứ cuối cùng, nghe ngóng xem có gì làm ông băn khoăn không, một sự phản bội nho nhỏ chẳng hạn, nhưng thay vào đó chỉ có nỗi ngạc nhiên. Ông tiến sĩ không vội vã với thành phố này, nhất là khi ông đã quen những bước đầu tiên: quầy lễ tân trong Askanischer Hof, nhân viên phục vụ vận đồng phục vác đồ lên phòng, tấm chăn đỏ vàng phủ giường, ghế bành và ghế đẩu, bàn giấy đồ sộ kê trước cửa sổ. Tuy đã hứa với Elli nhưng ông không ra khỏi phòng để đi ăn nữa, và giờ đây, sau một đêm tương đối yên lành và bữa sáng quá thịnh soạn so với thường khi, ông bừng bừng khí thế. Ông làm quen với những đồng bạc tiền triệu mới nhất từ quầy đổi tiền cạnh ga, mua luôn ở đó tất cả các báo Berlin để lát sau, trong quán cà phê, đọc kỹ mục quảng cáo. Giá cả chóng mặt, ít nhất là khi nhìn vào con số. Dora đã cho ông biết nên tìm ở những khu nào, cô nhắc đến Friedenau, ông ưa cái tên đó và thế là ông đi đến Friedenau. Sau hai tiếng, gần như quyết định của ông đã chín. Khu này rất nhiều cây xanh, yên tĩnh, giống cảnh làng quê, chỗ nào cũng thấy vườn tược và lối đi viền hàng cây, các bà mẹ trẻ đẩy xe nôi, cạnh tòa thị chính Steglitz gần đó có nhiều tuyến tàu điện để nếu cần thì mười lăm phút sau vào đến trung tâm. Ông đánh điện cho Dora, báo đã đến nơi yên ổn và ấn tượng ban đầu của mình. Em có muốn đến Friedenau cùng anh không? https://thuviensach.vn Đến thăm Tile ở hiệu sách vào buổi chiều, ông cũng kể về Friedenau, gần như để bám vào đó mà lấy lại bình tĩnh sau khi chứng kiến những điều khủng khiếp dọc đường, những hình nhân xơ xác xin ăn giữa phố, thêm vào đó là tiếng ầm ĩ váng tai, cảnh chen chúc xô bồ vì đâu đâu cũng ken đặc những người là người. Tile đã đợi ông, chỉ cho ông các tác phẩm của ông trong cửa kính, phía góc trái bên cạnh tiểu thuyết mới ra của Brenner. Cô vui sướng và nhớ ông, cái đĩa màu đỏ được cô giữ gìn như con ngươi mắt mình. Cô pha cho ông một tách trà. Ông ngồi trong căn buồng hẹp phía sau được dùng làm văn phòng, trong khi cô phục vụ người khách hàng cuối cùng bên ngoài và để ông một mình với sự mệt mỏi, hay gọi tình trạng đó là gì cũng được, một khoảng trống trải lờ mờ, nhưng cũng dễ chịu, một khoảnh khắc ngắn, khi thời gian cứ thế bình lặng trôi đi. Hôm sau ông lại xuống phố, phát hiện ra hai công viên, ngồi một tiếng ở Vườn Bách Thảo, trên ghế băng trong bóng râm, vì hôm nay cũng rất nóng, giống hôm qua, khiến chẳng ai muốn đi một bước. Ông vui mừng mỗi khi nhận ra nét gì đó quen thuộc, chẳng hạn như một vườn thục quỳ giữa những phố im ắng quanh tòa thị chính, một cô bé tóc vàng cầm que chơi đánh vòng trên vỉa hè. Đầu giờ chiều ông gọi kem ở một quán nhà vườn, bắt đầu viết thư cho Max rồi lại để lửng giữa chừng, cảm giác như mình đã bị bỏ rơi. Về sau ông sẽ viết rằng ông cảm nhận ngày càng rõ rệt hơn tác động ác nghiệt của nỗi cô đơn mới kéo dài có một ngày, nhưng lúc này ông chỉ đơn giản ngồi đó, không có cảm xúc gì về địa điểm. Xung quanh ông là các gia đình với con cái, hôm nay thứ Tư, khu vườn không đông lắm, cô bồi bàn phục phịch đem lại quả bóng bay bị tuột dây cho thằng nhỏ đang khóc, khắp nơi có tiếng người lao xao, vài tràng cười, cách đó hai bàn có hai đôi đang trò chuyện về tiền, nói gì đó về va li mà dạo này người ta cần để đựng tiền. Chuyện mới đây ở nhà băng, cô tóc vàng kể, rồi tất cả cười, cứ như thời thế dữ dội này là một chuyện tiếu lâm nhất thời. Sự thảnh thơi của họ an ủi ông tiến sĩ phần nào, ông cố tự nhắc nhở rằng mình đang cô đơn, nhưng chính ông đã muốn thế, vả lại ông không cô đơn, vừa tối qua ông còn đi nhà hát xem vở Kẻ cướp với Tile và hai bạn gái. https://thuviensach.vn Chưa rời khỏi Berlin, ý chí của ông tiến sĩ đã nhụt. Thành phố đã tệ, nhưng những gì đang chờ đón ông còn tệ hơn. Ông ngồi trên tàu hỏa và phải cẩn trọng để không đánh mất cô, như khi cô đứng trong phòng ông, quỵ lụy và đồng thời kiêu hãnh, tựa như không ai làm tổn thương cô được. Ông cố trang bị cho mình thứ vỏ bọc đó. Elli và Valli sẽ kể cho ở nhà biết ông bị xuống cân mất bao nhiêu, và chuyến đi thất bại; chuyến đi hồi mùa xuân cũng thất bại, song dù vậy, lần nào người ta cũng thất vọng. Họ sẽ ép ông ăn, sẽ không bỏ rơi ông, với cái lắc đầu nhè nhẹ, vào buổi trưa khi ông chưa ngủ dậy, tựa như ông không thể hiểu nổi phải sống sao cho đúng. 6 Cô thực sự không biết chuyện đó; cô hai lăm tuổi và chẳng biết gì ra hồn. Dora chỉ biết ngạc nhiên về chính mình, cô nhảy nhót cười nói, cô dại dột lắm, cho đến khi cô gặp ông, bây giờ cô mới khôn ra. Cô không mấy bận tâm đến thời gian trước đó. Ngày ấy có chuyện nọ chuyện kia, chủ yếu không có gì đáng nói, lại càng chẳng đáng nói đến Hans, buổi chiều xa xưa với Albert trong khách sạn cũng là chuyện không cần nhắc đến nữa, vậy mà thoạt tiên cô hy vọng một ngày nào đó sẽ sống cùng anh ta, chứ chẳng phải chỉ bị anh ta dắt mũi, như mãi đến lúc quá muộn cô mới hiểu ra và tin rằng mình sẽ vì thế mà không sống nổi. Sự thực là cô hầu như không nhớ gì về anh ta. Kể cả về chính mình, tựa như ông tiến sĩ đã xóa sạch cuộc đời ngày xưa của cô. Cô không biết vì sao lại có thể như thế. Mấu chốt, cô nghĩ, không phải những nụ hôn và vòng tay ôm, không phải những câu ngu ngốc song có thể rất thật mà người ta thốt ra, vào lúc này, khi ông đã đi khỏi và cô có thể thốt lên tất cả: Em thuộc về anh, em không đi đâu cả, nếu anh không đuổi em đi thì em không đi đâu nữa. Việc ông ra đi đương nhiên cô không muốn, nhưng không phải quá sức chịu đựng. Nếu cô không tìm đến ông vào phút chót thì điều đó sẽ là https://thuviensach.vn quá sức chịu đựng, nhưng thà như vậy còn hơn, nó giằng xé cắn rứt như một nỗi đau, mà không hề là nỗi đau. Tiếc rằng ngoài bức điện, cô không biết gì hơn. Một bưu tá trao cô bức điện hôm thứ Ba vừa rồi, khi ông đang ở Berlin. Cô biết ông không thuộc về cô. Và nếu có, thì đôi bàn tay ông thuộc về cô nhiều nhất, cô nghĩ, và những lời ông nói với cô khi hoàng hôn buông xuống bên ngoài. Đó là những câu cô gần như đã thuộc lòng. Cô thuộc lòng cả buổi tối, tiếng nói của lũ trẻ vẳng lên chỗ họ, không khí im ắng, sự chỉn chu của ông. Cô tin rằng ông ghi nhớ từng ngày với cô, từng lần đầu tiên. Vì với anh, em thấy mọi thứ đều là lần đầu. Nét chữ của ông là một điều bất ngờ, mềm mại và bay bướm. Lá thư không dài, không gọi tên cô, khiến cô lần mò tìm tên mình, tìm đoạn ông nói về lúc hai người chia tay. Cô tìm được “D. thiên thần”, và ở đoạn dưới: “Em hãy đợi anh ở Müritz”, nghe cứ như vài hôm nữa ông sẽ trở lại. Ông không thể kể nhiều về tình cảnh mình, gia đình thân mật đón nhận ông, nhưng mặc dù vậy, mặc dù vậy. Nếu không kiệt quệ đến mức ấy thì anh đã quay ngoắt ở sân ga và lên ngay chuyến tàu sớm nhất để đến với em. Ông kể đã đến thăm Tile, rồi kể rất chi tiết về việc thăm thú Friedenau. Hai buổi chiều liền, ông gần như rất hạnh phúc khi đi vòng vòng ở đó. Đâu đâu cũng là vương quốc Dora. Müritz là vương quốc Dora, và xứ Friedenau tuyệt diệu này cũng chẳng kém gì, vì vậy ngày và đêm anh đi lại giữa hai vương quốc đó. Ông không quên bất cứ điều gì. Một vài chi tiết đến tận bây giờ ông mới hiểu ra, cô thật dịu dàng và thông minh xiết bao, cứ như từ xưa nay cô đã biết ông đến từng chân tơ kẽ tóc. Khoảng nửa đêm, cô đem thư trả lời của mình ra thùng thư, cho đến phút chót vẫn phân vân, vì rốt cuộc cô chỉ ấp úng được vài câu. Thì ra vương quốc Dora là Friedenau? Vậy chúng mình tìm nhà ở Friedenau xem sao. Tình cờ người quen của cô vừa viết rằng anh sẵn sàng giúp đỡ, nhưng anh https://thuviensach.vn cần thông tin chính xác như số phòng, giá tiền. Đằng nào thì cô cũng không biết gì nhiều để nói. Cô chỉ muốn ông tả cho cô căn phòng của ông, ông thấy gì khi nhìn ra cửa sổ. Hồi mới quen nhau đã có lần ông kể cho cô hay. Hình như ở đó có một nhà thờ? Tiếng nước ngoài, cô không nhớ nữa. Anh còn nhớ không, nhà tiên tri? Cô ước gì được đọc cho ông nghe, vì đọc cho bọn trẻ thì không giống thế, chẳng gì giống cả, từ khi ông đi khỏi, căn phòng đã có người ở, một bà lão, nhưng, bà ấy có quyền ở đó không? Cô không đợi. Hễ có dịp là cô đọc những gì ông viết, cô nói chuyện với ông, cô xốn xang, nhưng không choáng váng, ngoài ra cô còn có bọn trẻ, mỗi ngày ba bữa ăn, cô ngồi trong bếp, nơi ông vẫn có mặt, buổi chiều cô ra bãi biển, lũ trẻ trêu chọc cô vì cô lơ đãng, vì đầu óc cô lúc nào cũng để tận đẩu đâu. Ông gửi tiền cho cô, mấy tờ ngoại tệ mà cô không biết để làm gì. Thoạt tiên cô cho rằng đó là tiền trả trước cho căn phòng, nhưng sau đó cô đọc những gì ông suy tính, thì ra tiền dành cho cô, phòng trường hợp ông không quay lại, vì vài tuần nữa cô sẽ không còn công việc ở Müritz. Cô không bắt buộc phải làm việc ở Müritz. Giọng ông có vẻ phấn khích, tựa như ông tin chắc đã làm đúng việc cần làm, nhưng cô biết ngay là cô không muốn số tiền ấy. Đã gần trưa, cô phải lo bữa ăn đã, mặc dù vậy cô cứ nghĩ tiếp đến món tiền mà ngay hôm nay cô sẽ gửi trả lại, đây là một chuyện hiểu lầm, xin anh hiểu cho, nó hơi có chút xúc phạm, nhưng bảo là cần thiết thì nhất định không. Trong lúc đó cô không hề suy nghĩ, liệu sẽ có lúc cần tiền? Cô có giấy phép cư trú đến cuối tháng Tám, và nếu tới lúc đó ông vẫn chưa đến đây thì sao? Paul, một trong những người phụ trách, hỏi cô có rắc rối gì. Chị có chuyện buồn à? Paul là sinh viên, anh mến cô, có lẽ cô nên thổ lộ với anh. Nhưng cô không thể. Nói “chuyện buồn” là sai. Từ kinh nghiệm bản thân, cô biết người ta dễ bị thương tổn ra sao. Nhưng hai chữ “thương tổn” cũng sai, vì có lẽ cô sẽ mừng rỡ nếu được ông làm thương tổn, thật, vậy giả sử ông https://thuviensach.vn được gặp cô thì cô sẽ nói với ông, nhìn đây này, anh đã biến em thành con người thế nào, ngay việc đó em cũng cho phép anh. Một cô bé cầm thư ra bãi biển cho cô. Cô vừa dưới nước lên và ngồi xuống cát, cạnh chiếc ghế hộp, nhìn thấy cô bé cầm lá thư, nhận ra từ xa nét chữ của ông, rồi thấy tên mình, theo cách viết của ông, chạy ngang đến nửa phong bì, đọc những dòng đầu cô yên lòng ngay, không phải vì ông xin thứ lỗi về món tiền ngu ngốc, xin lỗi một cách hơi nông cạn, không thuyết phục lắm, mà vì ông nhớ cô, với từng dòng chữ mà cô viết cho ông, vì thiếu cô thì ông không thể sống ra hồn được. Nghe không có vẻ là ông hạnh phúc, cô nghĩ bụng, nhưng bức thư viết hôm qua, ông vẫn chưa yên vị nơi đó. Ngày mai anh sẽ gặp Max, cô đọc, thế là một lát sau cô vẫn sống trong ngày mai, và khi cầm thư lên đọc tiếp thì cô mới ngộ ra rằng ngày mai nghĩa là hôm nay hoặc thậm chí hôm qua. Không một lời nào về căn phòng của ông, khi nào ông dậy, cha mẹ ông làm gì. Chỉ có Ottla xuất hiện ở một đoạn. Ông ngồi bên bàn, nhìn ra cửa sổ, không phải cô nhìn. Thay vì thế, ông viết: Anh vui, khi anh lùa tay vào tóc em trong ý nghĩ mỏi mệt của anh, nhưng dường như chuyện đó không thật. Cả cuộc sống hiện tại của anh không thật, nó cứ thế trôi qua như trong ảo giác, trong khi cuộc sống bên em không diễn ra, nhưng chắc chắn là thật. 7 Max ra về rất muộn, mười một giờ hơn. Họ trò chuyện đến ba tiếng, với cảm giác lạ lẫm ban đầu, trong nửa tiếng đầu tiên, khi đề tài duy nhất là ông tiến sĩ. Max kinh sợ ra mặt khi nhìn bạn mình, hỏi ông được bao nhiêu cân, đêm có ho không, có bị sốt không, và ông tiến sĩ lắc đầu, ít nhiều đúng sự thật. Ông thấy yếu trong người, vì vậy ông nằm nhiều, đôi khi đến tận trưa rồi còn thêm nửa buổi chiều, ông đọc, tìm cách ngủ, ra bưu điện, rồi lại lên giường, cố ăn, hầu như không viết được chút nào, tóm lại: Ông làm những https://thuviensach.vn gì có thể làm được. Ông đã viết về chuyện Berlin rồi, về khu nhà nghỉ mát, vì từ khi biết khu đó thì ông tiến sĩ không còn như trước nữa. Tôi đã quen một người, ông kể. Một cô gái miền Đông. Dora. Ông tin cậy cô ngay từ phút đầu. Cô rất trẻ, rất Do Thái, với những nét xa lạ, ông đặt toàn bộ hy vọng vào cô, vì cô sống ở Berlin. Khi nào đủ sức, tôi sẽ đến Berlin với cô ấy. Ông nói thế. Nghe rất điên rồ, ông phỏng đoán. Cậu có thấy tôi điên không? Như một điều kỳ diệu. Đặc biệt, người bạn của ông luôn tin vào những điều kỳ diệu, với Max thì nửa cuộc đời được cấu thành bởi những điều kỳ diệu, và người duy nhất ngờ vực lại là ông tiến sĩ. Thì ra tình hình bạn mình là vậy. Cậu nghĩ sao? Max chỉ có thể nói là ông rất mừng, ông không mừng cho ai bằng cho ông tiến sĩ. Như để chứng minh điều đó, Max ôm ông. Và hỏi, ông có ảnh của cô không, hy vọng sớm được làm quen với cô. Ông tiến sĩ nói: Tôi không hề biết là trên đời này có một sinh thể như cô ấy. Cô ấy rất mỏng manh, không biết nói thế có đủ không, nói trôi chảy tiếng Do Thái và tiếng Hebrew. Tôi nặng 59 cân, ông nói. Max, ông hỏi, với 59 cân, tôi có thể đi Berlin không? Tất nhiên ông không thể đi được. Ông phải kiên nhẫn. Berlin có chạy mất đâu mà sợ, người bạn khuyên. Thành phố như đang trong cơn sốt, bạn gái Emmy của ông kể thế, có lẽ điều tồi tệ nhất ở đó còn chưa xảy ra. Ông đứng đọc thư cô bên cửa sổ, yên lòng vì cô không giận, quả thật món tiền không hề được nhắc tới. Cô đang ở bãi biển. Ông gần như có thể hình dung cảnh cô ngồi viết thư, tựa như ông không ở xa. Mọi thứ gần gũi và quen thuộc. Khi cô viết, vừa có chiếc tàu hơi nước cập vào cầu bến, ông biết ngay cảnh tượng đó, đủ các loại mệnh phụ khoác ô sặc sỡ vịn tay các đức ông chồng bận bịu, đi đầu là đám trẻ con ăn vận bảnh bao, một vài con chó, trông cô thật trẻ trong y phục đoan trang, một thiếu nữ vui vẻ. Phần lớn cảnh trí hiện ra trước mắt ông: chân trời trắng mờ, bọt sóng bập bềnh bên bờ nước, mặc dù vài thứ đã tan biến, như mùi nước lúc ban mai, màu sắc, chi tiết mà tiếc rằng ông đã không để tâm đúng mức, một cái trâm cũ https://thuviensach.vn gài trên áo Dora, đôi giày, những ngón chân của cô với một điểm bất thường nào đó. Mắt cô xanh pha xám. Ông biết ánh mắt của cô, nhưng có lẽ không hẳn ánh nhìn mà là tác động của nó đánh trúng ông, ngay cả lúc này, khi ông đọc thư cô, một người phụ nữ miền Đông hai lăm tuổi. M. ngày ấy cũng hai lăm, khi ông gặp cô. Trước M. là F., cũng ngần ấy tuổi, chỉ Julie nhỉnh hơn vài năm. Rõ ràng từ mấy năm nay ông chỉ làm quen phụ nữ ở tầm tuổi ấy. Điều đó nói gì về ông, một người nay đã tứ tuần? Ông trẻ lâu chăng? Hay ông không chịu trưởng thành? Dễ nhận ra họ hầu hết đều là người Do Thái. Cô gái người Thụy Sĩ thì không, M. cũng không. Vì gặp M. ông đã xé nát trái tim Julie. Giờ đây, với khoảng cách nhiều năm, ông thấy khó tin nổi ngày xưa mình có thể làm được những việc ấy. Dora viết, mọi thứ nhớ ông. Cát nhớ ông, nước, nhà nghỉ mát, bàn và ghế, bốn bức tường phòng em, khi đêm đến em không ngủ được và ở đâu cũng thấy thiếu anh. Tối Chủ nhật, ông tiến sĩ nằm trên giường, lắng nghe tiếng ồn ào ngoài phố, tiếng mẹ bên kia phòng bếp, tiếng cha đi lại, tiếng chuông đồng hồ cây, và trong những khoảnh khắc im ắng ông nghe nhịp tim mình xa lắc xa lơ, tiếng mạch máu đập hai bên thái dương, như ông tưởng tượng ra, không mệt hẳn, ông ngủ lơ mơ, chẳng nghĩ gì rõ rệt. Ông chỉ thấy may mắn vì Dora không thấy ông trong tình trạng này. Nếu vậy thì ông sẽ nhảy phắt khỏi giường vì ngượng, nói cho cùng có khi như thế lại hay, vì không có Dora có thể ông sẽ không ra khỏi giường nữa. Ông nằm trên giường và đồng thời quan sát từ cửa vào, cách mình nằm, ánh mắt mình nhìn mẹ luôn tay đem thứ gì đó vào, vừa rồi là một cốc sữa lên men, vì đến bữa ông không ăn được mấy. Cho đến giờ không ai hỏi ông gì cả, từ chuyện ở Müritz đến tương lai sắp tới. Mẹ có bâng quơ hỏi ông, giọng hơi thương hại hoặc cũng có thể dằn dỗi. Bà biết ông không thích về nhà, và ông không thấy thoải mái, chỉ cắn https://thuviensach.vn răng chịu đựng những ngày ở đây. Như mọi khi, ông đánh giá mẹ không đúng mức, chẳng hạn trong việc bà không muốn tin rằng chuyến đi thất bại. Bà nói: Mẹ hy vọng con đã có thêm một kinh nghiệm ở Đức để con vui, để con nhớ lại. Ông tiến sĩ bất ngờ, đồng tình với mẹ ngay, vâng, một vài thứ làm con rất vui. Mẹ: Thế thì tốt. Mẹ vui lắm. Và đến cửa bà còn ngoảnh lại lần nữa. Cha cũng lo lắm đấy. Mọi người trong nhà đều lo. Mẹ đã gần bảy chục, trông mệt mỏi, hay thở dài, chủ yếu là với chính mình, sầu muộn bởi nhân tình thế thái. Mấy hôm trước ông ký hợp đồng với nhà xuất bản rồi gửi đi Berlin. Ông chỉ việc viết tên mình ở cuối là xong, tựa như đó là bước đầu tiên mà tuy ông chỉ thuận tình một nửa, song cũng buộc phải làm để khỏi mất lòng tin. Báo ngày nào cũng viết về đồng mark trượt dốc không phanh và điều đó xô người Đức ngày càng sâu vào nỗi bất hạnh do chính họ gây ra. Với một tốc độ ma quái: 7 vạn mark một lít sữa, 20 vạn một ổ bánh mì, đồng dollar chạm ngưỡng 4 triệu. Trời đất ạ, tiền thuê nhà sẽ là bao nhiêu, nếu tìm được một căn phòng? Ottla gửi bưu thiếp, hỏi thăm sức khỏe ông và hỏi có thể làm gì giúp ông. Ông tiến sĩ không biết trả lời ra sao. Mấy hôm trước ông bắt đầu một lá thư viết cho cô, nói bóng gió đến những gì xảy ra với ông ở Müritz và chuyện đó có ý nghĩa gì với ông. Lá thư không được gửi đi. Ottla còn nhiều mối lo lắng khác chứ không chỉ một ông anh ngẩn ngơ ốm yếu. Ông không muốn cô nhận ra ông hy vọng được cô đón đi khỏi nơi này, vì đó chính là hy vọng của ông, chỉ mong thấy cô đứng trên ngưỡng cửa và nói: Vâng, ta đi thôi, bất cứ chỗ nào cũng tốt hơn căn phòng này. Dora muốn biết ông thích nhà ở kiểu gì. Anh viết cho em đi, để người quen của em ở Berlin biết mà tìm cho hợp. Với cô mọi thứ vẫn như xưa, từ khi ông ra đi, cô trở nên trầm lặng hẳn ở khu nhà nghỉ mát. Tuần này và tuần sau nữa, xong là hết. Ngủ nghê thế nào? Anh có ngủ được không? Ra bờ https://thuviensach.vn biển là em ngủ như chết, nhưng nói chung chẳng có thì giờ mà ngủ, lúc nào cũng có người cần em việc gì đó, lúc nào em cũng ngồi trong cái nhà bếp này, nó suốt ngày ta thán với em rằng lâu ngày quá nó chẳng thấy anh. Anh còn nhớ mình ở dưới nước thế nào không? Bao giờ anh mới đến? Đến đây nhanh lên. Anh có phòng mà, anh có thể đến được đấy. Cô tin vào căn phòng, điều đó an ủi ông. Ông chỉ cần một cái giường, một cái bàn để viết. Ngoài ra chẳng cần gì nữa. Thêm một chiếc tràng kỷ thì tốt, lò sưởi khi trời rét, ánh sáng và nước. Một khoảnh khắc dài, ông tin. Làm được. Ông đã gặp cô. Vì vậy sẽ làm được. Ottla rời bỏ mùa hè tươi vui một ngày. Thì ra chỉ vì ông. Elli và mẹ không hề giữ ý trong thư. Ottla nhìn ông một thoáng và quyết định ngay, ông phải đi khỏi đây, về nông thôn, về với không khí trong lành. Thoạt tiên ông còn ngại ngùng, mặc dù ông hàm ơn và nhẹ người, ngượng ngùng vì Ottla còn hai đứa con gái nhỏ mà vẫn nghĩ đến ông. Lúc này cũng không có nhiều chuyện mà bàn. Ottla ở trong phòng ông để giúp gói đồ đạc, sờ trán ông, kể về phòng trọ ở nhà thương gia Schöbl, dặn gói cả đồ ấm, phòng khi trở trời hoặc ông phải ở lại lâu hơn. Họ có thể ở đó đến cuối tháng Chín. Ông giật mình, vì như vậy là còn những hơn bốn tuần nữa, nhưng ông mệt quá, ông bị sốt, vì vậy ông không cãi. 8 Thỉnh thoảng cô thức dậy giữa đêm, lòng ngập tràn mối ngờ: liệu ông có tới không, vì sao từ bấy đến giờ cô tin tưởng đến thế, ngay đến cả phút này, khi bỗng dưng tất cả có vẻ đáng nghi, tựa như ông có thể sẽ nghĩ khác đi, vì ông trở bệnh nặng chẳng hạn, vì chính ông không tin nữa, vì ông bắt đầu quên cô? https://thuviensach.vn Mấy hôm đầu cô vẫn nghĩ, cô có đủ cho mãi mãi, nhưng lúc này lượng dự trữ bất ngờ cạn đáy, mọi thứ mất hết ánh hào quang - tóc cô trong gương, ánh mắt, những dấu vết trên làn da kiệt quệ và nhạy cảm. Cô không biết rằng cơ thể cô biết hồi tưởng, mắt mũi miệng, đôi môi cô nay không có môi ông, phía bụng dưới luôn co thắt. Cô nhớ giọng nói của ông, nhớ cách ông ngắm cô ngày ấy ở bờ biển, khi chỉ bằng một ánh mắt là ông nhận ra cô là ai, một con bé miền Đông ngu ngốc si tình, nhưng đồng thời còn là một thứ khác, ít nhất là đối với ông, người nhìn thấy trong cô những gì người khác chưa bao giờ thấy được. Cô tự thấy mình không đặc biệt xinh đẹp, nhưng hôm đó ở bãi biển cô muốn mình đẹp trong mắt ông, cả sau này trên cầu bến nữa, khi cô cảm nhận được rằng ông khao khát mình xiết bao, rằng ông đồng thuận với lòng khao khát đó và không muốn ai ngoài cô. Ở Sở Ngoại vụ người ta cho cô biết giấy phép lưu trú của cô không được gia hạn; không có triển vọng tìm việc mới, vậy thì cô phải trở về Berlin. Cô nói chuyện với Paul, chỉ bóng gió thôi, vì sao cô không muốn rời khỏi Müritz. Cô đã hứa với một người rằng sẽ đợi người ấy ở đây, liệu có thể tìm được việc gì tạm thời ở một khách sạn. Văn phòng môi giới việc làm không cho cô hy vọng nào hơn, cuối kỳ nghỉ sẽ có nhiều khách ra về, thực tế là không cần thêm nhân lực mới. Paul lập tức đoán ngay, ai là người cô đợi. Cô không xác nhận cũng chẳng phủ nhận, nói cho cùng thì thế cũng là một câu trả lời. Rốt cuộc cô thú thực: Ừ, ông tiến sĩ. Lúc này, khi chuyện đã rồi, Paul cho rằng anh đã nhận thấy ngay từ đầu một dấu hiệu gì đó, một tia chớp, trong bữa ăn, khi ông tiến sĩ nói chuyện với cô, cách ông ngắm cô, không chỉ là ngắm nhìn bất kỳ một ai đó. Ông ấy có hơi già với chị không? Paul mới hơn hai mươi, đối với Paul ba mươi tuổi đã là một ông già. Nhưng bù lại anh nói rất tử tế về ông. Trong mắt anh, ông tiến sĩ là một người đàn ông khác thường, rất nhẹ nhàng và ân cần, một văn sĩ mà, biết nói thế nào nhỉ, đến nửa số người ở đây si mê ông ấy. https://thuviensach.vn Ông ấy nói sẽ cùng cô đi Berlin, cô tiết lộ. Ông tiến sĩ? Và vì thế chị đợi ông ấy? Chị đợi ông ấy ở Berlin thì hay hơn nhiều. Bao giờ ông ấy định tới? Tiếc là cô cũng không biết, nhưng khi phải rời khỏi đây thì cô nhất quyết không đi Berlin, chỉ cùng ông thì cô mới quay về Berlin. Ông đến chỗ em gái vào mùa hè tươi vui. Hôm qua, sau khi nói chuyện với Paul thì một bưu thiếp được chuyển đến, giờ thì cô tạm thời không biết sự thể tiếp diễn ra sao nữa. Em gái ông không thật hài lòng với ông, vì thế ông về chỗ cô ấy ở nông thôn vài hôm. Cô không biết tên địa phương ấy. Schelesen. Ottla rất cương quyết, thực tế cô không cho ông sự lựa chọn nào. Trông anh như hồn ma, cô ấy nói. Em có muốn sống với một hồn ma ở Berlin không? Hôm qua, lúc ở trong bếp, cô chỉ nghĩ: Không, em xin anh, anh yêu, anh đi sai hướng rồi, quay lại đi, em biết làm gì bây giờ. Sáng sớm Paul hỏi cô ngay, có chuyện gì nghiêm trọng vậy. Tin dữ à? Cô không biết, liệu đó là tin dữ hay chỉ là tin, cô đọc đi rồi đọc lại tấm bưu thiếp, đoạn về hồn ma, và lúc này, dần dần, cô mới bắt đầu yên lòng. Xét về bản chất, nếu không có lựa chọn nào khác thì thế là tốt. Cô chỉ còn phải biết là trong thời gian tới sẽ ở đâu. Cô có thể đến chỗ bạn gái Judith, qua mùa hè ở một làng gần Rathenow, cũng có thể cô ở lại đó lâu hơn. Paul nói: Người ngoài nhận ra ngay chị không ổn, nhưng cũng thấy chị vô cùng hạnh phúc. Anh giúp cô trong bếp, ngồi cạnh cô ngoài vườn, lấy cà phê và bánh, khen cô, nhưng luôn để cô thấy thoải mái, cứ như thể anh đang nói hộ ông tiến sĩ lúc này đang không thể nói ra mấy lời khen ấy được. Ông ấy sẽ đến, anh nói. Thật ngớ ngẩn nếu ông ấy không đến và bỏ mặc chị với những kẻ cha căng chú kiết nào đó, vậy là cô lại thấy có lòng tin. Cô thấy trong người hơi bải hoải, nhưng phấn khích, cho dù cô chỉ có mấy ngày ít ỏi ấy, chiếc cầu bến, cánh rừng, một lần lên phòng ông và sau đó là lần thứ hai. Song ngay cả khi không có lần thứ hai, nếu cô biết rằng https://thuviensach.vn mình có ông, dành cho cô, cô chỉ cần có những lá thư, những bức điện, những dấu hiệu nào đó, để cô biết rằng ông hướng đến cô là đủ. Hôm sau cô có chỗ ở. Hans đánh điện, lời lẽ không thân thiện, nhưng có vẻ như họ đã có chỗ ở, một phòng lớn có khoang cửa sổ trồi ra ngoài ở Steglitz, tại một phố cô chưa từng nghe tên, có phòng tắm và bếp. Thoạt tiên cô không tin nổi, nhưng rồi cô tin, cô vui sướng nhảy tưng tưng và sau đó kể cho Paul nghe. Dành cho ông tiến sĩ nhà cô, Hans viết. Việc gấp. Cô phải quyết định trước ngày cuối tuần. Điện ghi kèm số điện thoại và tên chủ nhà (bà Hermann), nếu lấy nhà này thì bà ta đòi truy lĩnh nửa tiền nhà tháng Tám. Không một câu chào, chỉ ghi tên, để cô biết là anh đâu có ngu, hoặc vì sao cô lại hăng hái nhường ấy vì một người quen ở bãi biển. Ông chưa biết gì về căn phòng của mình. Lá thư cuối của ông viết hôm kia, mặc dù vậy, cũng lạ là ông không hề mường tượng ra chuyện gì, vì nếu có thì nhất định ông sẽ vui mừng. Nhưng giọng ông nặng nề, tựa như ngày tháng của ông là những trận giao tranh mà không rõ ông có thắng hay không. Ông ngồi sưởi nắng ngoài bao lơn, đọc báo về tình hình ngày càng tồi tệ hơn ở Berlin, quyết định vứt hết báo đi, để rồi sáng nào cũng đọc và giật mình thêm lần nữa. Anh đã kể về em với Ottla, ông viết, rằng có em trên đời này và em đã làm gì với anh. Cô ấy trố mắt nhìn anh rồi nói, Pepo chồng cô ấy cũng thế, và cô cũng trải qua tình cảnh tương tự. Em có thích đến Schelesen với bọn anh không? Đủ chỗ. Vùng này có lẽ em thích, thời tiết cho đến hôm nay rất tuyệt, hai cháu gái anh cực kỳ dễ thương. Đó là một nhà trọ nhỏ với cửa hàng tạp hóa ở tầng trệt. Họ ở tầng trên, nhìn ra đường làng. Làng này không lớn, theo ông tả thì từa tựa như một thung lũng, nằm lọt giữa những quả đồi phủ rừng, đôi khi ông đến đó đi dạo. Ông nhắc đến một bể bơi, nhưng cho đến nay ông chưa tới đó. Cô thấy rõ nhất hình ảnh ông trong căn phòng mà cô hình dung cũng giống ở Müritz, nơi ông ngồi đọc ngoài bao lơn, tầm nhìn ra phong cảnh bên ngoài cũng tương tự, thấy đồi và rừng https://thuviensach.vn nhưng không có biển, không như ở đây, lúc nào cũng có cát giữa kẽ ngón chân. Anh yêu nhất đời, nhìn đi, cô viết, có thấy em không? Em ngồi bên chiếc bàn dài ngoài vườn và run rẩy vì chuyện Berlin. Một nửa em ngồi bên bàn này, nửa kia trong phòng mới của anh mà em nghĩ là rộng rãi và sáng sủa, hầu như lúc nào cũng có ánh mặt trời. Em không biết sẽ đi đâu, cô viết. Trời gió to, mọi thứ bay phần phật tung tóe, chẳng có gì trụ lại chỗ cũ, lá thư này cũng muốn lên đường thật nhanh, đem theo ngàn nụ hôn, Dora của anh. Döberitz là tên cái làng ngày đó, cô nhớ lại. Mai cô có thể lên tàu ngay, Judith thông báo, phải chuyển tàu nhiều lần, đến vào bất cứ giờ nào Dora cũng được nhiệt liệt đón chào. Judith mới về nhà được một tuần, sẽ ở lại đó đến cuối tháng Chín để lao vào học ôn thi, trong cái mùa hè mưa dầm này thì biết làm gì khác. Tớ rất vui được đón cậu. Tiếc rằng ở đây không có đàn ông đâu, ít nhất tớ chưa phát hiện ra mống nào, chỉ có vài anh chàng nông dân choai choai nhìn tớ chòng chọc, rồi cậu sẽ thấy. Paul tỏ vẻ thất vọng khi cô kể về lời mời của Judith. Anh đã thầm hy vọng sẽ được cùng cô trở về Berlin, nhưng bây giờ cô lại đi Döberitz, cô đã bắt đầu từ biệt mọi người ở bãi biển, cứ làm như không được phép quên mất chi tiết nào, trong khi hôm nay mới thứ Năm. Trông Paul buồn rầu thực sự, nhưng tối đến, khi họ cùng múa hát với lũ trẻ thì anh đã quên tuốt. Đã lâu lắm Dora không khiêu vũ, rủ được cả Paul, và thế là họ nhảy. Họ không hợp nhau lắm, nhưng họ nhảy. 9 Từ khi thuê căn phòng, ông tiến sĩ lại trở nên lạc quan hơn. Bà chủ nhà chỉ quan tâm đến tiền, thậm chí không cần biết bao giờ ông đến ở. Học vị tiến https://thuviensach.vn sĩ của ông có lẽ đã gây ấn tượng cho bà, bà luôn gọi ông bằng chức danh đó và cũng nhanh chóng đồng ý nhận tiền nhà bằng ngoại tệ, ở Berlin lúc này mọi thứ rối tinh. Vậy là ông có phòng ở Berlin. Ông nghĩ mình nhớ đại khái được địa điểm, đánh điện cho Dora là mọi chuyện đã đâu vào đấy, trong tâm trạng tưng bừng nhất thời, chả gì thì cuộc sống mới đã trong tầm tay. Cô viết rằng không thể ở lại Müritz lâu hơn và sẽ tạm đến ở nhà một bạn gái. Có thể như thế là tốt, có thể không. Phép mầu đã nhạt đi trong mắt ông, ông có cảm giác chỉ còn nhận ra nó trong các lá thư của cô. Chưa bao giờ ông nghe thấy tên cái làng Döberitz. Ông biết trong tủ sách nhỏ của nhà trọ có tập bản đồ, ông không phải tìm lâu, làng này nằm cách Berlin chưa đầy một trăm cây số về phía Tây. Những ngày đầu ở Schelesen quả không đơn giản đối với ông. Schelesen là dĩ vãng, mọi thứ quen thuộc với ông một cách ngán ngẩm, từ vẻ hiền hòa của phong cảnh, nhà cửa và dinh thự, nửa làng quê nửa kiểu khu du lịch, cho đến đường sá, rừng cây. Cái xó nhà quê này, trước đây mấy năm, là nơi bắt đầu câu chuyện bất hạnh với Julie, ở biệt thự đầu làng, là nơi Max và Felix cũng đã từng đến ở. Trong biệt thự không còn phòng trống. Ông thấy may mắn là không phải đến đó ở, nhưng về sau, một buổi chiều, ông đã đến đó và đứng trên bậc tam cấp lên cửa, ông không thể hiểu được lý do tại sao, vì ông hầu như không còn nhớ ngày đó mình là ai. Các câu chuyện xóa nhòa lẫn nhau, ông nghĩ, những lá thư, niềm lâng lâng của những nụ hôn, vòng tay ôm, chúng nối tiếp nhau và không đọng lại, một bóng mờ cũng không. Ở biệt thự này ông đã viết thư cho cha. Ottla đủ nhạy cảm để không bắt ông đối đầu với điều gì khó chịu. Cô đi dạo ở đây như cả đời chưa làm gì khác, chỉ nhắc ông nhớ đến những cảnh liên quan đến cô và ông. Ví dụ có lần sau nửa đêm hai anh em trèo qua hàng rào bể bơi và vầy nước dưới ánh trăng, hoặc bày trò nghịch dại trong https://thuviensach.vn bữa ăn, hay những hình mặt người méo mó trên những tảng đá mà họ trèo lên trong mùa hè đầu tiên. Anh còn nhớ không, cô hỏi và chỉ vào ngôi nhà trên sườn đồi, ở cuối thung lũng nhỏ, có lần họ tìm thấy một con mèo cùng đàn con trên đồng cỏ. Ký ức nhạt nhòa. Con mèo và lũ con, ừ, nhưng chẳng còn nhớ chi tiết, màu sắc và ý nghĩa như Ottla cảm nhận trong lúc này. Trước đây mấy năm ông nói với cô, nửa đùa nửa thật: Nếu ngày nào đó anh lấy vợ, anh sẽ cưới một người như em. Khó đấy, cô đáp, người như em không dễ tìm được đâu. Hôm đó họ cũng ở Schelesen, hay ở Zürau, hay nơi nào khác? Ottla cũng đem lại cả thất vọng. Từ khi có con, đôi khi cô nhìn ông như từ nơi xa lắc. Buổi đêm không có gì đặc biệt, con bé Helene mới được bốn tháng, nhưng thật tuyệt vời khi quan sát Ottla cho con bú, lúc hai con người gắn bó với nhau không cần lời nói. Thỉnh thoảng ông còn học được đôi chút. Ví dụ, ông không còn đánh giá cao ý nghĩa của thư từ nữa, không sốt ruột đợi thư trả lời. Có thư đến thì ông vô cùng sung sướng, đặt nó sang bên và nói: À, thư Müritz đây mà, chẳng phải hôm qua đã có một bức rồi hay sao? Nhưng khi bưu tá đến mà không có thư thì ông cũng chấp nhận, không thất vọng, không đổ tội cho bưu điện như ngày xưa vẫn quen làm, sau đó ông chẳng lên phòng ngay để lặp lại mọi việc, mà có thể nằm ngoài bãi cỏ gần bể bơi với Ottla và các cháu đến tận chiều. Cho đến giờ ông không tăng cân. Ông cố gắng hết sức, đi dạo những quốc ngắn, tự quan sát mình. Ottla nói: Ít nhất anh hãy làm vì cô ấy, nếu anh yêu cô ấy, hãy làm vì cô ấy. Mà ông thì chưa nói cho Ottla các kế hoạch của mình. Ngày nào ông cũng định nói, song rồi lại nhụt chí, hoặc ông vừa qua một đêm khổ sở, hoặc Ottla rơi vào tình cảnh ấy, vì con khóc, vì nó bất cứ ngày đêm lúc nào cũng muốn bám lấy vú mẹ. https://thuviensach.vn Ông mời cô đi dạo. Ottla vận chiếc áo dài mỏng, trời ấm, những bông hoa mùa hạ cuối cùng nở trong vườn; đây đó có người bổ củi, người ta uể oải phơi nắng, vài người chào. Họ không đi nhanh, về hướng Đông, ngang qua những ngôi nhà cuối cùng. Giờ nói chuyện kế hoạch. Ông không cần phải nhấn mạnh các khó khăn. Nhưng ông lạc quan, ông nói, ông quyết tâm sắt đá. Ottla gật đầu. Cô hỏi về chi tiết, ngoài ra không nói nhiều. Kế hoạch tốt đấy, cô lặp đi lặp lại. Em rất thích, cô nói, vâng, đúng thế. Tại sao không. Tất nhiên em sẽ giúp anh. Anh vẫn luôn luôn hơi điên, có thể chưa điên lắm, nếu không tại sao anh trụ được chừng ấy năm. Giống Max, cô muốn làm quen Dora càng sớm càng tốt. Cô thích thú khi nghe nói Dora biết nấu ăn, và anh cô thế nào thì Dora chấp nhận anh ấy như vậy. Döberitz là một xó chán ngắt, Dora viết, có một nhà thờ, khách nghỉ hè như cô và Judith, có nông dân, gia súc ngoài đồng cỏ, nhà cửa co ro, vài con phố, ngoài xa là sông Havel có thể tắm được. Giọng cô vui, thời tiết không tốt lắm, nhưng họ có nhiều chuyện để nói, tất nhiên cô kể về Müritz, về hạnh phúc lớn của mình. Judith ghen tị ra mặt, chủ yếu vì anh là văn sĩ, cô ấy nghe tên anh rồi, nhưng chưa đọc. Anh sẽ mến cô ấy. Judith đọc từ sáng đên đêm. Ottla có chú ý chăm sóc anh không? Cô nhờ ông chào Ottla. Qua lời ông kể về Ottla, cô đã mến cô ấy ngay. Anh có kể chuyện Berlin không? Anh vẫn là của em đấy chứ? Em đã mơ về anh đấy, ban nãy trên tràng kỷ, khi em thiếp đi một lát. Anh làm nhiều việc rất hay với em, nhưng em chỉ có thể thì thầm về chuyện ấy thôi, toàn những chuyện hay. Ở Đức tỉ giá dollar trong ba ngày vọt từ dưới mười triệu lên ba mươi triệu mark, một cái bánh mì giá một triệu. Max viết thư thông báo sẽ đi Berlin, rõ ràng chuyện Emmy đã trở nên gay cấn, nhưng ông tiến sĩ biết cả rồi, chuyện này bắt đầu làm ông ngán, gần như thấy bực mình, và ông muốn viết như vậy cho Max biết trước khi họ tái ngộ vào tuần sau. Cha ông sắp có sinh nhật, vì vậy ông tiến sĩ cân nhắc có nên rời khỏi Schelesen hai hôm và đi một đoạn về hướng Dora, như ông tự huyễn hoặc, vì xét về quan hệ với cha thì xưa nay ông toàn có lý do không vui. Cha ông có lẽ thậm chí https://thuviensach.vn không nhận ra là ông chỉ vì cha mà về nhà. Ottla cười nhạo. Chẳng phải anh muốn đi Berlin hay sao? Anh tưởng cha sẽ đồng ý với kế hoạch của anh, chỉ vì trước đó anh đã ngoan ngoãn chúc mừng sinh nhật cha hay sao? 10 Ông viết cho cô hầu như mỗi ngày. Judith, vốn không ham học, nói rằng người duy nhất ở đây làm việc là Dora, vì cô vất vả không kịp viết thư trả lời. Ông liên tục đặt câu hỏi, cô đang mặc gì, áo dài nào, sơ mi nào, đêm qua ngủ ra sao, trong phòng ngủ bày biện thứ gì, hai cô ăn gì, nói chuyện gì, ông muốn thấy những giọt nước trên da cô và mái tóc ướt của cô khi hai người đi chơi từ sông Havel về. Thư ông thường nhẹ nhàng và tươi sáng. Cô thích ông viết về mắt cô, vóc dáng cô, về những lúc ông ở bên cô, khi ông hôn cô. Đêm đến thì ông nghi ngờ, liệu ông có khỏe lại, ông lo lắng vì tình hình căng thẳng ở Berlin, đôi khi quá sức chịu đựng của cô, và cô cần một chút xa cách để bình tâm. Ngay sáng nay cô đã thử nghiệm chính mình. Có hai lá thư đến, nhưng cô không mở. Cô gạt chúng qua một bên và nói với chính mình hay với Judith, bây giờ thì chưa, lát nữa, quá sức em, anh yêu ạ, em như đang say rượu, giá anh biết những lá thư của anh tác động đến em ra sao. Cô cũng không cầm chúng theo khi dạo chơi hằng ngày. Không hẳn là cô thấy thoải mái khi làm thế, nhưng chính vì vậy mà cô không cầm thư theo, hai tiếng sau, trên đường về, đi được nửa đường cô bắt đầu rảo bước, rồi cô chạy, chạy hộc tốc, cô bay, về với hai lá thư, cô xé toang hai phong bì và bắt đầu đọc, nghe tiếng ông, tựa như đó là lần đầu, lần đầu được nghe tiếng ông sau trăm năm chờ đợi. Mỗi khi Judith ngủ muộn, Dora thích nhất là đi qua các căn phòng trần thấp. Cô yêu ngôi nhà này ngay từ phút đầu. Ngôi nhà của một bà cô của Judith mới qua đời hồi tháng Hai. Nhà nhỏ và cổ lỗ, mọi đồ vật tỏa mùi gỗ https://thuviensach.vn và mùi bà cô, hồi trẻ là diễn viên, qua ngưỡng năm mươi bà lui về chốn cô đơn này. Có ảnh của bà, chụp khi chưa đến hai mươi, trẻ măng, rất xinh, gần gần giống Judith, trong vai Ophelia, như dòng chữ đã mờ ở mặt sau tiết lộ. Khi về già, bà sồ sề ra và bỏ lỡ thời điểm thích hợp để tính chuyện chồng con. Vào lúc chuyển giao thế kỷ bà trở thành một dạng nông dân ở Döberitz, chăn nuôi gia súc vài năm, có một chuồng gà, ngỗng, hai con dê, và cho đến khi qua đời bà có một tầng hầm đầy hoa quả đóng lọ, đùi lợn hong khói, rượu, một kho khoai tây. Judith nói cô không vào bếp, ra đây cô chỉ ăn bánh mì, nhưng từ khi Dora cho cô biết ổ bánh mì ở cửa hiệu trong làng đắt chừng nào thì họ toàn sống bằng đồ dự trữ. Họ ăn các món đơn giản làm từ khoai tây, bánh xèo khoai tây với táo xay, khoai tây nghiền với bơ hong khói, tối ăn canh đập trứng, vì Judith mua được trứng rẻ ở một nhà nông dân. Cô tung tẩy mấy hôm liền. Cái gì cũng mới, cô có Judith, cô có tệp thư, những cuộc dạo chơi kéo dài trong mấy ngày không mưa hiếm hoi. Cô nhận ra là cô và Judith chưa từng hiểu tính nhau. Mấy tháng trước đó, khi Judith xuất hiện ở Volksheim, trông cô có vẻ khá ngạo mạn, nhưng bây giờ thì họ đã kết bạn tâm giao và kể cho nhau những chuyện bí mật nhất. Trước khi trốn về Döberitz, Judith quan hệ với một người đàn ông có gia đình. Ngay từ đầu cô đã biết là chuyện sẽ chẳng đi đến đâu, nhưng người ấy rất tận tình, dẫn cô đi ăn, đến nhà hát, người ấy nâng cô như nâng trứng, trong những tuần đầu, khi cô còn làm mình làm mẩy, vì cô nghĩ là phải làm như thế mới đúng. Cô quen người ấy ở một khóa học do người ấy dạy. Người ấy bắt chuyện với cô, với ánh mắt khiến cô biết ngay người ấy muốn gì ở cô. Người ấy thích cái tên Judith của cô, mặc dù sau này người ấy nói không thích cái chất Do Thái trong cô. Cậu thấy tớ trông có vẻ Do Thái không? Tên của tớ là tên Do Thái. Có thế thôi! Mặc dù vậy người ấy vẫn khăng khăng giữ ý. Ban đầu tớ chỉ cười và hỏi, chính xác cái gì ở tớ mang chất Do Thái, và tất https://thuviensach.vn nhiên người ấy không thể nghĩ ra chi tiết nào. Người ấy nói người ấy ngửi được. Toàn bộ phong cách của tớ là Do thái, kiểu tớ đi lại, nói năng, và tớ hoàn toàn không rụt rè. Trong đêm đầu của chúng tớ. Và ngày càng thường xuyên. Người Do Thái là nỗi bất hạnh của nước Đức, là nhà sử học người ấy biết mình nói gì. Nói ra tất cả trong đêm đầu. Judith thấy không dễ chịu. Cô ngốc quá, lẽ ra cô phải đoán được. Dora không có nhiều kinh nghiệm với những người kỳ thị Do Thái. Đôi khi cô nghe một câu độc địa ngoài phố, hoặc nghe lỏm người ta nói chuyện trong quán ăn. Có lần một thằng bé nhổ nước bọt trước mặt cô, trông nó chưa đầy mười tuổi. Cô đã đuổi theo nó và bắt nó giải thích. Tội nghiệp Judith. Nhưng Judith không thấy mình tội nghiệp. Cô đã tự rút ra được kết luận từ lâu sau những lần ấy, sau khi học xong cô muốn đi Palestine. Trước khi đi Palestine mà còn muốn học cho xong có lẽ cũng là ngốc, ai cần luật gia Đức ở Palestine, lại còn là phụ nữ nữa. Họ cần người biết cày bừa, thợ làm vườn và nông dân, họ cần những máy đẻ, đẻ ra trẻ con Do Thái tóc xoăn sẫm màu. Rồi cô cười vì cô không sao hình dung nổi. Còn cậu nữa? Cô hỏi Dora. Dora cũng không sao hình dung nổi, cô cũng chưa nghĩ ngợi gì về đề tài ấy, nhưng nếu nghĩ cho kỹ thì cô thấy vừa tuyệt diệu vừa khó hiểu. Judith tự cho phép mình nghỉ ngơi một ngày. Đúng vào một ngày rất ấm, vì vậy ăn sáng xong họ ra sông Havel và xuống nước ngay. Judith kể hồi mùa hè năm trước cô bị một đám trai làng bao vây, cứ như cả đời chúng nó chưa thấy con gái cởi truồng bao giờ. Nhưng lần này chỉ có mình họ, ngoài lũ chuồn chuồn và những con muỗi cuối cùng làm bạn, mấy giống chim khác nhau trên trời, một con diều hâu đỏ, dĩ nhiên Judith cũng biết tên các giống chim khác, và cô mơ có được một tấm chồng như ông tiến sĩ. Cậu trúng số độc đắc đấy, Judith nói. Đã thế cậu còn đẹp nữa, hơi lẳn hơn tớ, không có góc cạnh. Dora không ngượng nghịu chút nào khi để Judith https://thuviensach.vn ngắm, khi nghe cô nói, tớ thích chỗ này, chỗ này nữa, khi được cô chải tóc cho, tựa như họ là hai chị em. Buổi tối cô cầm thư ông lên giường, cất dưới gối, toàn những điều tuyệt diệu trong ấy. Ông rất hay mơ mộng về căn phòng mới của mình, về buổi tối đầu tiên của hai người, khi ông nâng bổng cô lên và bế đi, điều mà ngoài đời ông không thể làm nổi, nhưng trong mơ thì dễ như bỡn. Thêm nữa, em rất nhỏ và nhẹ không ngờ, anh mang em bằng một tay, em rất nhỏ và nằm giữa lòng bàn tay anh, mắt nhắm tựa như đang ngủ, nhưng em không ngủ, mà ngược lại. Cho đến nay ông không lộ ý khi nào sẽ rời cái chốn Schelesen ấy. Mới sáng nay, lúc tỉnh giấc cô nghĩ, vài hôm nữa thôi, có thể đếm được rồi, vậy mà gần trưa lại có thư đến, ông báo cho cô biết không thể tính đến chuyện đi lại được. Mãi đến lúc đó cô mới cảm nhận được tác động hủy hoại của sự chờ đợi, cô òa lên khóc, không khóc lâu, vì cô nhận thấy ngay là cô không tin vào nước mắt. Ông đang bệnh, ông liên tục sốt. Berlin hiện ra như một đích đến quá xa vời với ông, ông viết. Nếu có em ở đây thì chỉ nháy mắt là chúng mình sẽ đến Berlin, nhưng đối với riêng anh, đang trong tâm trạng sầu thảm của mấy ngày qua, thì chuyện đó còn khó vạn lần hải trình của Columbus. Tối thiểu một tuần, thông điệp là thế. Ông kể đã vật nài như một đứa trẻ, nhưng Ottla chỉ luôn nói: một tuần. Giờ đây thỉnh thoảng cô sợ. Một ý nghĩ không dễ chịu, rằng cô hầu như không biết ông, và biết đâu hai người sẽ hiểu lầm về nhau trong những ngày, những tuần đầu tiên ở Berlin, nếu mọi thứ rốt cuộc chỉ là sự lầm lẫn tai hại. Nếu cô không chú ý, cô nghĩ trong tâm trạng phảng phất ngờ vực vì cô không thể nói được từ đâu sinh ra những ý nghĩ nhỏ nhen ấy, cứ như đó không phải là ý nghĩ của cô, mà là một cái gì đó dần dà len lỏi vào cô rồi lại từ từ biến mất. Mùa hè lại bừng lên lần nữa, ngày cùng tháng tận nhuốm một ánh sáng khác, chiếc tàu thủy neo dưới bãi sáng lung linh, hàng bạch dương rì rào. https://thuviensach.vn Họ cố giải thích cho nhau, đó là những ý nghĩ bình thường. Cả Judith cũng nói, đó là những ý nghĩ bình thường. Ông bốn mươi tuổi, ông đã sống nhiều hơn cô mười lăm năm. Ông là một người bất hạnh, ông đã nói vậy trên cầu bến. Cô nhớ rõ cô đã sửng sốt ra sao, vì rõ ràng nom ông hạnh phúc, từ khoảnh khắc đầu tiên trở đi, khi cô thấy ông trong bếp. 11 Mấy ngày liền ông không tin nổi đó là sự thật, tựa như trước hết ông phải từ bỏ niềm tin, rồi điều đó mới có thể xảy đến. Ông viết thư cho Max, rồi cho Robert, ông hơi tăng cân, không nhắc một chữ đến Dora, cũng rất mập mờ về triển vọng đi Berlin, trong tâm trạng phấn khích ban đầu ở nhà nghỉ mát ông đã đánh giá triển vọng đó cao hơn thực tế. Bây giờ niềm vui lớn nhất đối với ông là bọn trẻ con, là con bé Helene ngồi trong lòng khi ăn sáng, ngoài lúc cõng nó đi chơi trong vườn hay trò chuyện với nó, lúc nào cũng chừng ấy câu cũ, cháu là một cô bé tuyệt vời, nhưng con bé mệt, vì vậy nó phải đi ngủ sớm. Ottla trông kiệt quệ, thi thoảng cô mất kiên nhẫn khi con bé Vera hai tuổi đòi quyền của nó, do đó ông chăm sóc Vera ngày càng nhiều hơn. Nó đã biết nói, rất đột ngột trong mắt ông, tựa như câu chữ đã có sẵn trong nó và bây giờ, cuối hè, mới dần dần được nhả ra. Ông tiến sĩ không hiểu trẻ con mấy, ông quá ít dịp tiếp xúc với chúng, mặc dù Ottla quả quyết rằng lũ trẻ mến ông, có thể vì chính ông cũng là một dạng con nít chưa lớn. Buổi trưa Ottla và bọn trẻ con đi bơi, trời nóng không chịu nổi, phải đến ba mươi độ. Lần đầu tiên từ mấy tuần nay ông không sốt, vì vậy ông xuống nước ngay và bơi thật lâu, quay đi quay lại hết mấy dọc bể, với ý thức rõ ràng, thế là hết, tựa như ông sẽ không bao giờ thấy lại bể bơi này nữa, tựa như đây là lần cuối đi bơi. https://thuviensach.vn Pepo, chồng Ottla, ít khi đến. Thường anh chỉ đến vào cuối tuần, ngạc nhiên rằng cuộc đời này là cuộc đời mình, rằng anh có hai con gái, một cô vợ trẻ luôn thiếu ngủ và luôn cảm ơn trời đất về mỗi giờ đồng hồ có chồng ở cạnh. Lần này anh ở lại qua đêm, chửi bới văn phòng một hồi lâu, tuy người ta có thể nghe ra từ mớ từ ngữ cuồn cuộn ấy rằng chính văn phòng là nơi trú ẩn của anh. Anh chào lũ trẻ, ban cho Ottla một cái hôn hời hợt và cho ông tiến sĩ một cái gật đầu, xoa tóc Helene, hỏi tìm Vera - nó đã chạy biến khi anh mới về. Đây là cuộc đời của anh sao? Nhìn anh thì biết anh không tin. Ottla phần nào mờ mắt về điều này, cô cảm thương anh, chốc chốc lại nhảy dựng lên, mang thứ này đem thứ nọ, cố kể với anh, Helene hôm qua mỉm cười mấy lần, để đến lúc bốn giờ sáng nó vô cớ gào lên suốt hai tiếng. Khiếp nhỉ, Pepo nói. Đêm của anh cũng ngắn. Cho đến tận mười hai rưỡi anh còn bận giấy tờ. Anh không ở đây, anh nói khi Ottla đi ra quấn tã cho trẻ con. Vả lại anh ghét ở đây, nhà quê, sự im ắng, bầy ong khốn nạn. Họ không có gì nhiều để nói chuyện với nhau, vì Pepo dự cảm là ông tiến sĩ quá hiểu rõ anh, không phải không có cảm tình, tựa như ông em rể gặp phải điều bất hạnh mà ở hoàn cảnh khác rất có thể nó đã giáng xuống đầu ông. Ông tiến sĩ biết mình sẽ không bao giờ có con. Trong những năm sống với F. ông thường xuyên nghĩ ngợi chuyện có con và quyết định ngược lại. Hay cuộc đời đã quyết định hộ ông? Một là viết, hai là vợ con, ông nghĩ; ở vậy hay sống một cuộc đời như cha hoặc các em gái. Để sinh con thì ông đủ khả năng. Ông đã đến bác sĩ xác nhận điều ấy, đó không phải lý do, mà vì ông sợ không gặp được người phụ nữ đúng ý, ông quyến rũ phụ nữ rồi đẩy họ ra bằng cách khiến họ sợ trước nỗi sợ của ông, và ông nghi họ cản trở ngòi bút của ông. Nhưng đã từ lâu ông không viết, nhiều tuần rồi, trừ những lá thư gửi Dora và dăm ba tin tức cho những người bạn ngày càng xa xôi hơn. https://thuviensach.vn Chữ cô có vẻ nhỏ đi. Đôi khi ông không đọc được, tựa như cô viết trên xe đang chạy hoặc viết vào buổi đêm không có đèn, khi đã mê muội vì nhớ nhung. Em hết sức rồi, cô viết. Lẽ ra em không nên nói ra, nhưng sự thật là em không còn chịu đựng lâu được nữa. Thiếu anh, em sẽ xấu xí đi. Em cãi nhau với Judith, cô ấy mất kiên nhẫn khi thấy em trở nên ngơ ngẩn vì thiếu anh. Em liên tục vấp chân, đứt tay vì dao, quên cả tên anh, sinh nhật anh, nụ hôn của anh. Xin anh hãy đến với em, cô viết. Ông tiến sĩ ngồi một mình ngoài vườn và thấu hiểu lời ta thán của cô. Cô hoàn toàn có quyền đó, có lẽ không chỉ có quyền, mà cả nghĩa vụ. Nó cũng là một lời nhắc nhở, một tiếng gọi, khiến ông nhớ rằng phép mầu không phải không bị tổn thương. Hai ngày nữa ông muốn lên đường. Ottla cũng không muốn ở lại thêm. Pepo ra thành phố, anh muốn đón cô rồi tất cả cùng đi. Ottla khuyên ông nên nói dối một chút, vì cha mẹ. Họ ngồi ngoài vườn, trời không ấm lắm, nhưng họ chỉ rảnh nửa tiếng trong khi bọn trẻ ngủ. Ông nên nói là đi vài hôm, đem ít hành lý, có thể cha mẹ sẽ tin. Anh có mừng không? Cô không nhận thấy ông mừng. Ông sợ. Ông mừng và sợ, chủ yếu sợ thành phố mà ông thấy mình không chống cự nổi trong cơn khủng hoảng này. Ông không còn nhớ rõ nét mặt và mũi Dora. Miệng cô thì ông đã thuộc, cả ánh mắt cô, ông nhớ mang máng giọng cô khi cô nói, em suýt phát điên, anh suýt giết em, trong khi em còn chưa biết chính xác cái xó Schelesen đáng nguyền rủa ấy ở đâu. Lần thứ tư trong mùa hè này ông gói đồ đạc. Nếu không vì chuyến đi thì ông không ngại gói đồ. Bản thân chuyến đi không đáng nói, nhưng lần này không phải một chuyến đi bất kỳ, lần này quyết định đời ông. Ông tiến sĩ biết, cho đến giây phút cuối cùng ông sẽ vẫn còn phân vân, trong đêm, trước khi lên tàu hỏa, hơi trì độn vì hầu như không chợp mắt trước đó và cho đến sáng, ông ngồi thảo bức điện từ chối để gửi đến bà chủ https://thuviensach.vn nhà, cứ viết xong lại vứt đi. Ông có thể hình dung ra tất cả, ánh nhìn của mẹ, cái lắc đầu của cha. Dù vậy ông sẽ dậy lúc sáng sớm và bỏ họ lại. Ông sẽ mang hành lý của mình và ra đi, không trả lời mọi câu hỏi và can gián, cứ thế ra ga. Rốt cuộc chỉ khi nhìn thấy chiến trường, ông mới hy vọng chiến thắng. 12 Đã thấy lạnh như vào thu dưới rặng cây ven sông. Thiếu áo khoác thì rét, nhưng cô vẫn bị cuốn hút tới đó lần nữa, một mình, không có Judith đang cắm đầu học ôn từ sáng đến tối và mơ màng nghĩ đến mùa hè năm sau, hy vọng mọi người sẽ họp mặt ở đây, Dora cùng ông tiến sĩ và Judith cùng ai thì có trời mà biết được, có thể đến lúc đó Judith sẽ có một người đàn ông để cô trụ lại. Dora cứ thế đứng đó một hồi lâu và nghĩ đến ông, mân mê lá thư sau cùng của ông trong túi váy, bức điện quả thật mang tin là ông sẽ đến. Gần trưa, có lẽ ông đã lên tàu từ lâu, ngồi một mình trong khoang ghế, mặc dù ông viết là Ottla đi cùng. Cô không nghĩ gì hơn. Quan trọng nhất là ông đã lên đường. Cô thấy mình bắt đầu vui, vui theo một cách mới, vui mà vẫn suy tư, như vừa qua một kỳ thi với điểm số suýt soát. Mấy ngày qua cô hầu như không cảm thấy ông, nhưng giờ đây ông lại sát gần. Đêm qua cô mơ thấy ông bị tai nạn tàu hỏa. Cô tìm ông bên sườn dốc, giữa đám hình hài bất động phủ dưới tấm chăn như bị rét cóng, nhưng không thấy ông trong đó. Cô ngồi bên cửa sổ bếp và tưởng tượng cách ông thổ lộ chuyện đó với họ, cách họ hỏi han, cách họ săm soi quan sát ông. Cô nghĩ, nếu họ yêu ông thì họ phải đoán được rằng ông sẽ rời bỏ họ, ngay từ buổi tối, khi họ đang ngồi quanh bàn và ông bắt đầu nói dối họ. Nếu cô có mặt bên ông mọi chuyện sẽ dễ dàng hơn nhiều, cô nghĩ. Hay trái lại, càng khó khăn hơn? https://thuviensach.vn Judith nói: Trời ơi, ông ấy bốn chục tuổi rồi, họ sẽ không chết vì lo đâu. Có đúng cậu nói ông ấy bốn chục rồi không? Hôm nay là buổi tối áp chót của họ, Judith đã kiếm được một chai vang, trông cô có vẻ tiều tụy. Cô đã đánh giá quá thấp lượng bài vở, thêm nữa, cô ước gì có thể ngăn cản Dora ra đi, rồi cô tiếp tục bàn về mùa hè tới, họ cũng phải gặp nhau ở Berlin nữa, nếu ông tiến sĩ cho phép Dora. Cậu sẽ chung sống với ông ấy? Ngay từ đầu chứ? Kỳ lạ, cho đến nay họ chưa nói tới chuyện ấy, Dora không biết, họ chỉ có một phòng, ngoài ra có thể sẽ phức tạp khi người ta cùng ai đó ở trong một không gian chật hẹp, mặc dù cô không ước gì hơn thế. Đêm rạng ngày Chủ nhật cô hầu như không chợp mắt. Lúc thì cô nhìn thấy bức điện báo tin ông không đến, lúc thì cô không mảy may nghi ngờ. Đáng buồn là cô còn vấp phải vấn đề tiền nong. Judith đã nói dĩ nhiên sẽ bao vé tàu, đừng nghĩ vớ vẩn, tiền có là gì, bố mẹ cô có cả núi. Lúc ăn sáng, cô tin là ông đang trên đường tới Berlin. Ông hẹn khi nào đến nơi sẽ báo, khoảng chập tối. Judith cứ phải nhắc nhở liên tục. Đừng sốt ruột, cô nói. Gần đến chiều tối, trời đã chập choạng, vẫn chẳng có tin gì. Sao cậu không gọi điện cho ông ấy? Dora quên bẵng. Cô có thể gọi điện, cô biết số điện, Hans đã gửi cho cô trước đó mấy tuần. Chỉ cần vài câu là cô yên tâm. Chỉ ngại rằng đã có lần ông nói, ông ghét cay ghét đắng điện thoại. Không quan trọng mấy chuyện vặt, cô chỉ cần nghe tiếng ông thôi, nghe hơi thở ông, xa xăm, tận đầu kia đường dây, âm thanh lạo xạo gì đó, báo cho cô biết là họ đã kết nối với nhau, chỉ cần mỗi thực tế đó thôi. Hôm áp chót, Hans chợt hiện ra trước cửa. Đúng lúc Dora đang phơi quần áo trong mảnh vườn sau nhà, do đó cô không thấy anh ngay, chỉ khi cô cúi xuống và thấy bóng người trên thảm cỏ. Đúng là Hans thật. Mấy hôm trước https://thuviensach.vn anh đã định viết thư báo tin muốn đến đón cô, nhưng vì cô chẳng bao giờ hồi âm nên anh cứ thế đến. Hans à? Không sao, cô nói. Đợi đã. Em xong ngay. Mặt anh rầu rĩ. Anh quan sát cô phơi đôi tất cuối cùng lên. Hans mặc chiếc quần nhem nhuốc và áo sơ mi không được sạch lắm. Dora biết ngay bây giờ cô phải giải trình. Anh đến đón cô để họ bàn mấy chuyện cũ hồi ở Berlin, nhưng cô không muốn bắt đầu chuyện đó ngoài vườn. Cô đề nghị cùng đi dạo một đoạn, đưa anh vòng qua nhà thờ đi về phía sông, đến một khu mà cô cũng chưa đặt chân. Hans kiệm lời. Anh lủi thủi đi cạnh cô, hỏi cô có khỏe không, cũng không phản đối khi cô gợi ý kiếm chỗ ngồi, cạnh bờ sông, trên một gốc cây cụt, ở đó rốt cuộc họ nói chuyện, không lâu, gần như còn là một đôi, tựa như cô nợ anh điều ấy. Cô cảm ơn anh đã kiếm hộ phòng, ông tiến sĩ cũng rất biết ơn anh, ông đã đến Berlin từ hôm qua. Cô giải thích sơ sơ những gì đã diễn ra, rằng cô lấy làm tiếc, kế hoạch của cô là thế này thế kia, nhưng chắc anh cũng đã đoán ra gần hết. Em muốn sống cùng ông ấy, Hans nói, và cô đáp: Em ước được như thế. Vì người ấy rất quan trọng với em. Khi họ quay về thì trời đã tối. Hans kể một hồi lâu cho cô nghe về công việc của anh ở cảng, cũng chỉ là việc tạm thời, nhưng có còn hơn không. Anh phụ việc bốc dỡ hàng, vác hòm, thùng tô nô và bao tải nặng. Tối đến, khi nhận lương anh phải khẩn trương chi ngay vì sáng hôm sau tiền chỉ còn là giấy lộn. Trong bữa tối họ cũng chuyện trò lâu về Berlin, Judith mua đủ thứ cho bữa chia tay, họ ngồi đến quá hai giờ. Mùa hè của bọn mình thế là đã qua, Judith nói và tổng kết lại những gì cần nói về gã Hans ngu ngơ đáng thương, lúc này đang ngủ trên tràng kỷ dưới nhà và đã ngà ngà say từ cuối bữa. Ừ, tiếc thật đấy, Judith nói, tớ nghĩ là bây giờ tớ đã thấy thiếu cậu, dù chiều mai tàu mới chạy. Giờ khởi hành và giờ đến ghi trong bức điện gửi tới lúc trưa. Anh đi gặp Max, trong điện viết thế, và ra đón em lúc 18 giờ 42. Thoạt tiên cô nghĩ, sao lại muộn thế, nhưng https://thuviensach.vn bây giờ cô thấy họ gặp nhau buổi tối cũng hay, họ sẽ giật mình, họ sẽ tự hỏi, liệu họ vẫn còn là những người của ngày xưa, hồi ở Müritz. Khi tàu vào ga thì cô đã quên Hans. Tốc độ còn khá cao, không nhận ra được gì nhiều, nhưng lúc tàu phanh thì cô nhìn ra những bóng lờ mờ đầu tiên, vài ba xe chở hành lý, các cặp đôi, đàn ông khuân va li, một chú nhóc trên vai bố. Họ ngồi cuối tàu, chả trách cô không thấy ông ngay, cô cũng hoàn toàn bình tĩnh khi đứng bên cửa tàu, đợi những người trước mình xuống hết, rốt cuộc xuống đến sân ga rồi mà vẫn chẳng thấy ông đâu. Cô vẫn tiếp tục không chú ý đến Hans. Cô quẹo trái ra cửa ga, mãi lúc ấy mới phát hiện ra ông, ông đứng khá xa, thoạt trông có vẻ khẳng khiu hơn trước, không hẳn lạ lẫm. Cô vẫy tay, rồi ông vẫy đáp lại, mỉm cười, sững lại, tiến mấy bước về phía cô. Ông sững bước thật sao? Không, một lúc sau cơ, nhưng gần như đồng thời với lúc cô đứng trước mặt ông và không biết nên chào ông ra sao, không chạm hẳn vào ông, chỉ khẽ ngả đầu đụng vai ông. Anh đợi lâu chưa? Ông lắc đầu, tàu đến chính xác từng phút, và trong khoảnh khắc ấy ông nhận ra có người đi cùng cô. Hans đã đặt hành lý xuống sân ga. Đây là Hans, cô nói mà không nhìn Hans và chỉ ước có thể nói thêm rằng điều đó chẳng có ý nghĩa gì. Hans là một gã Hans vu vơ nào đó, một người bạn, cũng không hẳn là bạn, một người đi cùng thôi mà. Chào ông tiến sĩ, Hans nói, rất hân hạnh. Anh chìa tay cho ông, để chào cũng như để chia tay, vì chào chưa dứt tiếng thì anh đã quay đi, biến về hướng tàu điện. Cô không thể thốt lên nổi rằng cô đã mong đợi những gì. Franz, cô nói. Cho anh ngắm em nào, ông đáp, và gật đầu, thế là mình đã gặp nhau. Cô hơi lảo đảo, nhưng bây giờ ông ôm cô, ngay trên sân ga, giữa đám hành khách cuối cùng đang chen nhau bên phải bên trái họ để ra cửa ga. Đợi mãi, ông nói, mình lấy xe đi. Trên xe ông nhắc lại, đợi mãi, cho anh ngắm em nào, cứ như ông vừa đột ngột nhớ ra, ông cũng nói gì đó về căn phòng, đẹp lắm, nhưng ông chỉ sợ sẽ phá hỏng nó. https://thuviensach.vn Dora không nhớ lần cuối cô đi ô tô là khi nào. Họ phải đợi mấy phút, nhưng sau đó xe chạy ngay, tài xế làu bàu tự chửi rủa mình đã chọn phải đường đi qua quảng trường Potsdam, chửi cả nửa phố Potsdam, cho đến khi xe cộ thưa dần. Những biệt thự đầu tiên có vườn xuất hiện, họ đã đến Friedenau, trước mặt là tòa thị chính Steglitz, rồi đến nhà. Suốt buổi Dora nắm tay ông. Cô không nói được gì nhiều, vả lại còn những thứ khác đến lượt, như bàn tay cô, như mạch máu cô khe khẽ đập, như ngón tay cô lên tiếng. Chúng mày từ từ nào. Hạnh phúc lớn nhất là rốt cuộc chúng có thì giờ, còn cô, lúc này cô chỉ cần bàn tay ông. Đến nơi chưa nhỉ? Cô không để ý ông đã mở khóa cửa lớn, hầu như cô cũng chẳng nhìn đường, và giờ đây họ đứng trước cánh cửa này. Ông mở khóa cửa cho cô, thứ đầu tiên cô nhìn thấy là đoạn hành lang ngắn tối om. Nhưng cô đâu cần gì hơn quãng hành lang này, đã bao lần cô mơ đến khoảnh khắc này. Ta đã đến nơi, cô thì thào. Anh, cô gọi. Hầu như đã từng có lúc quá sức chịu đựng, nhưng giờ thì không. Để làm quen, trước tiên cô chạm tay vào mọi thứ: tấm màn cửa xấu xí, gối trên tràng kỷ, đồ gỗ, cô áp tay lâu lên chiếc dương cầm mà, rủi thay, người ta sẽ chở đi trong vài ngày tới. Cô ngắm nghía bếp lò và tủ, ngồi xuống bên bàn viết của ông. Cô vào bếp, mở rồi khóa vòi nước lại. Hôm qua mình không để ý, cô nói, đây này, xem này, có cả kẹp hạt dẻ nữa này, nồi, chảo, đúng là thích gì có nấy. Hôm qua họ đứng rất lâu trong cái khúc hành lang kỳ quái, cứ như đó là mục đích của họ từ nhiều tuần nay, cô và ông vận áo choàng dài, đứng trên mấy thước vuông sàn. Cả buổi tối cô nghĩ: anh ấy sẽ đẩy mình đi, sau bữa ăn, khi mình không dự tính đến khả năng ấy nữa. Lúc cô đi thì đã rất muộn, nhưng giờ đây, sớm hôm sau, cô đã trở lại. Họ ăn sáng, rồi cùng nhau đi mua bán, hân hoan, tung tẩy một cách dè dặt. Họ buồn cười vì hàng mớ số 0 trên tờ bạc, nhớ thứ nọ thì quên thứ kia, lại phải về lấy rồi đi tiếp. Ông kể cho cô nghe về những gì diễn ra ở nhà cha mẹ, về https://thuviensach.vn đêm cuối trước khi ra đi, quả là một đêm kinh hoàng, và cho đến phút chót ông vẫn không biết có đi Berlin hay không. Nói chung ông rất cẩn trọng. Với chính mình hơn là với cô, cô cảm thấy thế, vì chính ra ông không việc gì phải cẩn trọng với cô. Cô vẫn chưa trấn tĩnh, nhưng cô thích thế, cô cố tin những gì đang diễn ra, cô nhìn ông bên bàn giấy, ngay sát cô, và vẫn không tin nổi. Buổi chiều thứ hai, Emmy đến thăm. Dora không chắc chắn mình có cảm tình với người phụ nữ hớt ha hớt hải ấy, cô ta hẹn đến lúc năm giờ, nhưng lại đến trễ hơn nửa tiếng, thở không ra hơi, cứ như phải chạy bộ cả quãng đường. Cô vừa xong giờ tập, luôn luôn bị muộn giờ, Max đã quá quen chuyện ấy. Sau đó họ trò chuyện lâu về Max, về mọi nỗi vui buồn của họ, thật kinh khủng mỗi khi Max ra đi, đơn giản là cô không thể nào làm quen được tình huống đó, mỗi lần như vậy, thế giới của cô sụp đổ. Tất nhiên Max gửi lời chào hai người, cô nói, mới đây Max và ông tiến sĩ đã trò chuyện rất lâu ở quán cà phê Josty. Chị biết quán Josty không? Dora chỉ nghe tên. Anh ấy đâu nhỉ? Emmy hỏi. Giờ thì chính Dora cũng ngạc nhiên. Lúc nãy ông còn đang viết. Nhưng khi họ sang phòng bên thì thấy ông ngủ trên tràng kỷ, mặt quay vào tường, chân hơi co lên cho đủ chỗ, không cựa quậy. (1) Ngôn ngữ nghi thức của Do Thái giáo. (Tất cả chú thích trong sách là của người dịch.) https://thuviensach.vn II Ở 1 Những ngày đầu giống giấc ngủ gà gật buổi chiều trên tràng kỷ, khi ông không rõ những tiếng động đến từ đâu, từ dưới phố lên, từ trong bếp ra, hay từ nơi nào đó sâu thẳm, như tiếng gõ mơ hồ, một giọng nói như giọng Dora nhưng cũng có thể do ông tưởng tượng, một thứ gì đó trong ông mà ông có thể gọi ra, vì ông đã có lần nghe nó. Khi tỉnh dậy, ông thấy mọi thứ lạ lẫm một cách dễ chịu, những âm thanh xô bồ bị nén xuống của xóm ngoại ô ngoài cửa sổ, sự im ắng trong công viên lúc họ cùng đi dạo. Tất cả hầu như đều mới mẻ và bất ngờ, khuôn mặt cô buổi ban mai, mùi hương cô tỏa ra khi ngồi xếp bằng tròn trên tràng kỷ và đọc Torah(1). Gì cơ? Em muốn thế à? Ở đây với anh như thế, em thấy được không? Những ngày đầu, khi câu hỏi không là câu hỏi. Ông ở Berlin, và ông có cô gái trẻ ấy. Lúc nào ông cũng có thể đưa tay chạm tới cô, nhưng ông thường chỉ ngắm cô, bàng hoàng xúc động bởi một chi tiết, cổ cô vút cong, hông cô đưa đẩy khi cô đi qua phòng. Mọi thứ dành cho ông, dường như cô nói vậy, những gì ông thấy ở cô, hãy cứ chiếm lấy. Họ sống một thời gian dài như dưới một quả chuông úp kín, gần như bàng quan với mọi thứ bên ngoài, với giá cả tăng chóng mặt mà họ cũng phải gánh chịu, với tình hình chung nhộn nhạo, với sự băng hoại tinh thần. Chỉ mình bà chủ nhà khiến ông phải lo ngại. Khi trao chìa khóa hôm thứ Tư, ông không hề nhắc tên Dora, song họ đã chạm trán nhau vài lần, có lần còn bắt chuyện vài phút, thân mật tự giới thiệu, nhưng ông linh cảm tình hình có thể đảo ngược bất cứ lúc nào. https://thuviensach.vn Mấy ngày đầu ông nói với Emmy: Anh chưa thực sự đến nơi. Ví dụ, hôm nay anh mới đánh liều ra thành phố lần thứ hai. Họ hẹn nhau ở trước phòng đổi tiền trong ga Sở thú, người ngợm chen lấn, trông số tiền đem vào đổi mà ghê, ngay cả khi tính ra chưa đầy hai chục dollar. Emmy nói: Hai người chọn đúng thời điểm dở nhất để tới đây, khó có thể tệ hơn được nữa. Nhưng trông cô hân hoan, cô nói mấy câu về Dora khiến ông vui vẻ, chuyển sang kể chuyện Max, mới hôm qua cô vừa gọi điện cho Max. Không khí ngột ngạt làm ông tiến sĩ mệt. Vừa vào đến trung tâm ông bắt đầu ho. Emmy nhìn ông đầy lo âu rồi kéo ông về phía bể hải dương học là nơi yên tĩnh và tối một cách dễ chịu, gần như trong rạp phim. Những con cá bơi xa xa sau tấm kính. Người ta nhìn thấy cá to nhỏ đủ màu sắc, những con sứa phát quang làm Emmy lợm giọng, xa nữa là cá mập. Emmy hoảng sợ hoặc chỉ làm ra vẻ. Ông tiến sĩ quàng tay ôm cô, tựa như phải bảo vệ cô, cũng được, tại sao không? Cô thơm phức, ông thoáng nghĩ khi ôm cô, và lẽ ra cô phải cuốn hút ông lắm, ở một kiếp khác, dù rằng cho đến giờ ông chỉ biết cô sơ sơ. Ông viết thư cho cha mẹ. Thư trả lời do Elli viết. Cô lo lắng từ xa, vì nhìn từ xa thì nhiều chuyện nhanh chóng mang vẻ nguy hiểm, trong khi ở cạnh thì chúng gần như là thói quen. Tuy nhiên suy ngược lại cũng đúng. Người ta chỉ cần mở mắt ra hoặc đọc báo địa phương, độ này hầu như hôm nào ông cũng đọc Thông cáo Steglitz trên bảng tin treo ở tòa thị chính. Nhưng chính ông muốn đến Berlin bằng được kia mà. Nói chung ông chỉ đảo mắt lướt qua các trang. Sáng nay ông phát điên vì những con số, tiếc rằng như vậy chưa hết, bài học thực sự còn đang đợi ông. Ở Vườn Bách Thảo, ông ngồi xuống chiếc ghế băng trong ánh nắng tưng bừng. Một nhóm thiếu nữ đi ngang qua. Khởi đầu như một cú phiêu lưu tình ái. Một con bé dong dỏng, xinh xắn, tóc vàng, dáng như con trai, mỉm cười điệu đà với ông, chu mỏ lên và gọi gì đó về hướng ông. Ông cười đáp lại một cách thân thiện quá mức, cả tới lúc con bé và đám bạn gái quay lại nhìn ông mấy lần, ông vẫn mỉm cười, cho đến khi từ từ hiểu ra nó nói gì. Nó nói: Do Thái. https://thuviensach.vn Bức ảnh ông đi chụp tại cửa hàng bách hóa Wertheim dạo đầu tháng Mười là để gửi cho cha mẹ. Xem giá tiền mà phát hoảng, nhưng dù đã gạt hẳn chuyện đó qua một bên, ông vẫn không thể nào hài lòng. Cổ áo bên phải có một nếp gấp xấu xí, giờ thì không thể sửa được nữa rồi, cà vạt, gi lê và bộ com lê có vẻ ổn. Hiếm khi người ta thấy ảnh chụp giống mình, dù vậy ông vẫn buộc phải thú nhận bức ảnh làm ông sốc. Trông ông như một học sinh cuối bậc trung học già sọm. Tai vểnh, mắt to, cố nhìn ra vẻ đạo mạo. Chẳng có chút gì của Dora. Tại sao ông không cười? Ừ, một tí xíu nụ cười, có vẻ thế, một thoáng qua, một tẹo bóng bẩy, có thể nói thế nếu ông cố tỏ ra thiện chí khi ngồi trên tàu điện quay về chốn Steglitz yên tĩnh. Ottla gửi một bưu phẩm kèm bơ và muốn biết tình hình sức khỏe của ông, cô đang tưởng tượng những ngày đầu tiên của ông với người phụ nữ kia. Có thể nhận ra nỗi nghi ngại lờ mờ của cô, ông tiến sĩ vốn không ưa đông người ở gần, thêm vào đó, ông và Dora mới chỉ quen nhau một thời gian ngắn. Cô ấy đang ở chỗ anh à? Anh có đối xử tốt với cô ấy không? Nghe cứ như thể cô phải ra tay che chở Dora. Nhưng thật là thừa, ở đây hoàn toàn không có gì phải giữ ý. Đúng, cô ấy đang ở chỗ ông, không phải cả ngày, nhưng thường xuyên đến mức ông quen có cô bên cạnh. Đã hình thành một nhịp điệu nhất định, gần như tự nhiên xảy ra và dường như chưa bao giờ khác cả. Elli viết thư trách ông. Cô gọi chuyến đi Berlin là một chủ định gàn bướng, cô nghi ngờ tính kiên định và chân thật của ông, và như mọi khi, lấy lý do là vấn đề cân nặng. Có vài ý ông thấy hoàn toàn đúng. Ở Müritz ông không béo lên, ở Schelesen thoạt tiên ông có lên cân rồi lại sút, và đúng thời điểm trước khi mọi cố gắng sẽ mãi mãi quá muộn thì ông lại lên tàu đi Berlin và khăng khăng không bao giờ hối hận. Sao cô không hiểu điều đó nhỉ? Chẳng phải cô đã làm quen với Dora rồi sao? Ông không hứng thú viết thư cho cô. Không thích viết như một dạng nghĩa vụ giải trình, mà lại là giải trình cho Elli vốn là người trong cuộc từ giờ phút đầu tiên, và chứng kiến ông tìm được xiết bao hạnh phúc với Dora. https://thuviensach.vn Ông đề nghị gửi tiền, gửi theo thư thường, mỗi lần một ít thôi, để tạm thời không thể cắt phăng sợi dây rốn. Không may, thời tiết thay đổi xoành xoạch. Mấy ngày qua hầu như mưa không ngớt, không hẳn ông bị nhiễm lạnh, nhưng ông cảm nhận được tác động không hề thuận lợi của chốn đô thị, ông đã làm quá sức, hối hận đã đến nhà Puah ở phố Steinmetz, đặc biệt vì không rũ bỏ được ấn tượng rằng sự hiện diện của ông không làm cô vui. Tiếng Hebrew của ông từ mấy tháng nay chẳng khá lên đáng kể. Cách cô chào ông gần như khuôn phép, cô hỏi thăm Dora cho lịch sự chứ chẳng vì quan tâm. Dora giỏi tiếng Hebrew đúng không? Ông nhớ lại phút chia tay thắm thiết ở Müritz, thất vọng vì không có gì nhiều nhặn còn đọng lại từ dịp đó, hồi đầu tháng Tám. Trên đường về, trên tàu điện ông thấy mệt mỏi lạ lùng, rồi ông lên giường sớm, cơn ho bật lên, như đặt trước, lúc gần mười giờ đêm, về chất lượng không có gì đáng nói, như ông viết cho Max sau này, về số lượng thì đáng ngại. Ngày hôm sau ông gần như nằm liệt giường. Như mọi khi, ông dậy lúc bảy giờ hơn, hai tiếng sau lại nằm, nửa tỉnh nửa mê ăn vài thứ lặt vặt cho bữa sáng và bữa trưa để cuối cùng cắn răng ra khỏi giường lúc năm giờ. Dora chăm sóc rất tận tình, nhưng không liên tục hiện diện để hạn chế cảm giác ngượng ngùng của ông. Cô cấm ông ra phố lúc trời mưa, cô nhận luôn việc đi chợ, nói gì cũng với giọng đùa cợt mà ông đã quen. Đôi khi Ottla cũng nói như vậy với ông khi cô lo âu, như một biểu hiện của sự gắn kết. Em không quan tâm anh đúng mức, Dora nói, em hay vắng mặt quá. Trong khi họ gặp nhau hầu như mỗi ngày. Ông cảm giác cô luôn có mặt hoặc chỉ đi khỏi những lúc hợp lý, suốt ba tiếng đồng hồ ông ngồi tiếp bác sĩ Weiss, cho đến khi ông ta đột ngột cáo từ, sau cả buổi lúng túng, hồ hởi trong tuyệt vọng, trừ nửa tiếng với Dora. Ông vẫn chưa có một thời gian biểu ổn định. Ngày lại ngày trôi qua hờ hững và vô dụng, ông viết thư, xong là hết. Ông liên tục phải đi đổi tiền. https://thuviensach.vn Họ ăn uống, có chuyện để nói, làm quen nhau. Không có gì khó khăn. Không phải sự tìm hiểu nào cũng thành công ngay. Có những điều nhạy cảm, những rào cản mà người ta phải dẹp đi trong chính mình, và nhất định không nguyên nhân nào xuất phát từ con người kỳ diệu kia. Đôi khi lòng ông ngập tràn kiêu hãnh, lúc đó ông muốn khoe cô khắp nơi, nhìn đây, nhìn tôi có gì đây này, cứ như cô là chiến lợi phẩm của ông. Hôm qua, lúc bác sĩ Weiss đến thăm, cảm giác đó hết sức mãnh liệt, mỗi khi cô đến và mang theo thứ gì đó, mỗi khi cô ngồi xuống cạnh họ chốc lát. Vậy là ít nhiều họ đã sống như một đôi. Căn phòng không rộng lắm. Nếu mọi chuyện tiếp tục tiến triển dễ chịu như hiện nay thì họ phải tìm một căn hộ, nhưng tạm thời ông hoàn toàn hài lòng với hoàn cảnh này. Tối đến, khi cô đi khỏi, ông không nhẹ người mà cũng chẳng phiền lòng. Cô thường để lại chỗ ông vài thứ, khăn quàng, cái nhẫn tháo ra lúc rửa chén bát, sợi tóc vương trên gối tràng kỷ, một thoáng hương thơm kiểu Dora ngoài hành lang, một chút phảng phất từ giọng nói, khi ông thả mình vào bầu không khí yên tĩnh của bóng đêm. Ông muốn trụ lại đây tối thiểu đến cuối năm. Khi thời tiết cho phép, ông vẫn hay đi dạo, ông thường đến Vườn Bách Thảo là nơi người ta có thể nghiên cứu các loài cây và hoa cực hiếm trong nhà kính. Trời mưa, nhưng đến lúc này vẫn chưa quá rét, người ta có thể mặc áo vest là đủ, song có lẽ không còn được bao lâu nữa. Ông cần vài món đồ mùa đông, áo choàng, quần áo hằng ngày, đồ lót, áo ngủ, có lẽ cả một túi ủ chân. Max có thể đem vài thứ đến, hoặc ông đi tàu hỏa đến lấy. Lúc ra đi, ông nói với cha mẹ sẽ chỉ ở lại dăm hôm, đến giờ đã được mấy tuần, ông áy náy, nhưng không quá mức, vả lại nếu về thăm nhà thì lập tức ông lại biến thành đứa con trai, và đó là điều ông không bao giờ muốn. 2 https://thuviensach.vn Đối với Dora, khởi đầu thế là ổn. Sau cái đêm cả hai thức trắng ấy, ông không bị ho lại, song cô sẽ chú ý chăm sóc ông hơn. Trời vẫn tiếp tục lạnh và mưa, nắng hửng lên được vài giờ đồng hồ đã lại mưa tiếp. Tỷ giá dollar đã đến ngưỡng bốn triệu mark, họ phải căn cơ, nhưng cô cảm thấy mình tràn đầy sinh lực, cô sống với người đàn ông vừa quen được ba tháng, là người cho cô bất cứ sự tự do nào như ý. Cô có quyền đến và đi khi nào cô muốn, làm theo giờ để lấy vài xu ở Volksheim, chuyện trò với Paul, gặp Judith. Cả hai đều khen cô xinh, hỏi thăm sự tình ra sao. Có đúng như cậu vẫn hằng mơ ước không? Dĩ nhiên cô có thể trả lời vài câu, nhưng cô chỉ thích gật đầu thôi, cô rạng rỡ như vừa nhớ ra một chuyện gì đó, một chi tiết mà trước đây cô không chú trọng, nhưng trời ạ, thực ra điều đó liên quan gì đến người khác cơ chứ. Một thời gian dài cô thực sự tin rằng khi họ cùng nhau ra khỏi nhà, người ta nhìn họ là đoán ra hết, tựa như khắp nơi đọng lại dấu vết, một ánh sáng gì đó, một mùi hương chưa phai, một dấu ấn trên da, một vết trên cổ, mấy tiếng sau khi ông hôn vẫn còn in dấu. Vài thứ cô thấy lạ. Từ nhiều năm nay ông không ăn thịt, trừ thịt gia cầm, ông nhai rất lâu theo phương pháp của một bác sĩ, giờ ngủ và thức của ông rất kỳ quặc. Trông ông mệt mỏi, mắt quầng thâm sau những đêm khó ngủ, và cô tự hỏi, những đêm ấy ông ngồi viết hay không ngủ được, hay trước tiên viết rồi sau đó không ngủ. Đêm đến, ở phòng mình cô nghĩ khá lâu về mỗi ngày vừa trôi qua, những cuộc chuyện trò về Palestine, những chuyện đùa khi họ đi chợ, cách ông đứng dậy giữa bữa ăn và ôm cô từ phía sau. Cô mau quên những gì hai người nói. Cả những cử chỉ âu yếm của ông cũng chỉ để lại đường nét lờ mờ, một làn sóng dập dềnh lên xuống, những tiếng thở dài, thi thoảng một câu thì thào, không theo thứ tự chính xác nào. Trước đây cô vẫn chưa biết rõ chính mình. Cô nói với ông mỗi khi có dịp, rằng cô chỉ biết rõ chính mình từ khi ở bên ông. Mọi thứ vẫn dành cho anh, có điều khi ấy em chưa biết anh. Hay đúng hơn: Em đã biết anh, chỉ đáng tiếc là em chưa biết đi tìm anh ở đâu, rồi em đã phát hiện ra anh ở bãi biển. https://thuviensach.vn Nếu bố cô biết chuyện, ông ấy sẽ nói, anh không phải người Do Thái. Anh không tuân thủ ngày Sabbath[(2)][7], anh không thuộc các bài cầu nguyện, vậy mà anh muốn có phúc lành từ em ư? Bà chủ nhà cũng có vẻ không hài lòng với họ. Dễ thấy bà ta nhăn trán khi họ gặp nhau lúc tối muộn, đã đến giờ đi ngủ từ lâu, hoặc sáng sớm là lúc không thể không đặt câu hỏi: cô gái xinh đẹp kia qua đêm ở đây hay sao? Có lần bà đến với hai người khuân vác để chở chiếc dương cầm đi như đã báo trước. Chín rưỡi, họ đang ăn sáng lần hai, và chuyện đáng xấu hổ duy nhất là bà Hermann làm như trong chuyện này có gì đáng xấu hổ, thậm chí còn buông lời nhận xét: Chắc bà chưa nói rõ hẳn cho ông tiến sĩ hiểu, hoặc từ sau chiến tranh mọi chuyện chẳng còn như xưa, đại khái toàn những lời bóng gió kiểu ấy. May mà hai người khuân vác chỉ quan tâm đến chiếc dương cầm. Họ trạc ba mươi, người Berlin, quen nói tục, nhưng người ta thấy rõ sức lực và sự nhẹ nhàng khi họ đưa cây đàn ra cửa. Franz phục sát đất. Khi họ đã xuống đến dưới đường, ông vẫn đứng bên cửa sổ quan sát họ di chuyển, cười nói rồi đi khỏi, vụ va chạm với bà chủ nhà nhanh chóng rơi vào quên lãng. Mặc dù tiêu pha chật vật, họ vẫn cố mua một chiếc đèn dầu lớn. Chiếc đèn nhỏ kém sáng, và dạo này họ đã thường phải ngồi cả buổi trong bóng tối, ngày ngắn dần, sau năm giờ đã tối om. Dora yêu mùa tối trời này, yêu những buổi tối dài sau giờ làm việc ở Volksheim. Họ có nhiều thì giờ. Tuy nhiên cái đèn mới cũng sinh chuyện. Nó đắt cắt cổ nhưng không cháy tử tế, ít nhất đối với Franz, ông thấy nó chỉ được cái lắm muội và hôi. Đúng là ông vụng không để đâu cho hết, nhưng chính vì vậy mà họ có lý do để vui, ông khen cái đèn để chiếm được tình cảm của nó, ngợi ca ánh sáng của nó, nhưng tiếc rằng làm thế chỉ vô ích. Rõ ràng cái đèn không thích ông. Ông ra khỏi phòng, bảo Dora nói với cái đèn ông không có nhà, có khi vì thế mà nó cháy. Có trời biết cái đèn nghĩ gì, vì quả thật, cứ hễ ông đi khỏi là nói gì nó cũng nghe. https://thuviensach.vn Đến tận lúc này cô vẫn hầu như chưa nhận ra ông là nhà văn. Ông viết thư và bưu thiếp. Đó là công việc của nhà văn sao? Một lần có bức thư làm ông bận tâm, ông nói, đó là bản thống kê sách đã bán. Trông ông bực bội, bải hoải thì đúng hơn, mất nửa ngày, nhưng không lâu hơn. Cô để ông yên cả buổi chiều, phiền muộn vì một sự phiền muộn không phải của mình, tựa như cô phải chờ đợi khoảnh khắc ông nhận ra sự hiện diện của cô, đợi câu nói đầu tiên, nụ cười đầu tiên trong bữa ăn. Có lần họ định đi xem phim. Trước nay họ vẫn ở nhà buổi tối, nhưng vì buổi sáng thư tới kèm 50 curon nên họ được hưởng ngoại lệ, tiền bạc không phải là vấn đề, nhất là khi góc phố nào cũng có rạp phim, cả ở Steglitz, những tấm quảng cáo với cảnh giật gân, hình nam thanh nữ tú, hứa hẹn đủ thứ trên trời dưới bể. Nhưng vì lý do nào đó mà họ chưa có dịp. Họ ra đường rồi bắt đầu suy tính, họ đã đứng xếp hàng ở quầy vé rồi vào phút cuối cùng lại bỏ. Không hề thất vọng. Dora nói, cô muốn đi tiếp, cô chỉ cần ngắm các cửa hiệu trong khu Steglitz hơi tối tăm một chút là đủ. Được không, Franz, rạp phim có chạy đâu mất mà sợ? Dora nói vậy. Lần khác cũng được, cô nói, hôm sau, khi chuyện này qua đi đã, và không mảy may biết hôm sau là bao giờ. Nếu phải viết cuộc đời mình ra giấy, cô sẽ chỉ viết toàn chuyện lặt vặt, vì niềm hạnh phúc, theo cô, sẽ là lớn nhất khi nó nhỏ xíu, đó là lúc ông buộc giày, lúc ông ngủ, lúc ông vuốt tóc cô. Lúc nào ông cũng làm gì đó với tóc cô. Ông chải đầu cho cô, gội đầu cho cô, rất thích và cũng rất lạ. Tóc cô, ông nói, có mùi khói và lưu huỳnh, mùi cỏ, đôi khi mùi biển. Ông nói ông chưa biết cô ngọn ngành. Nếu một ngày nào đó biết hết thì ông sẽ lăn ra chết tại chỗ, và do đó ông bất tử. Thành phố đã có những vụ lộn xộn đầu tiên vì thực phẩm. Đặc biệt là ở các cửa hàng bánh mì, người mua xếp hàng dài dằng dặc ra tận ngoài đường. Buổi chiều Tile cùng một họa sĩ trẻ tới thăm, cô kể đã chính mắt nhìn thấy cảnh đó, thực ra nghe nhiều hơn nhìn, tiếng gầm gừ của lũ người như tê dại https://thuviensach.vn vì đói, vài tiếng la hét khi đằng sau cánh cửa hiệu bánh bị chốt chặt có gì đó chuyển động, tất cả đòi đem bánh ra. Trông Tile không được mãn nguyện khi đến thăm. Rõ ràng cô mong được gặp một mình Franz, mãi đến khi qua cửa và nhìn thấy Dora, cô mới nhận ra họ là một đôi, chồng và vợ, trong khi cô chỉ là một thiếu nữ, một mối quen biết trong mùa hè, và suốt ba tiếng đồng hồ cô hầu như không hé miệng. Dường như cô chỉ dắt anh họa sĩ theo cho ra vẻ đứng đắn, hai bên không có gì nhiều để nói với nhau, à, có chứ: Anh họa sĩ đang có triển lãm ở Lützowufer, những bức tranh màu nước vẽ biển, cảnh nước và đụn cát, mây cuộn tầng tầng lớp lớp, dưới những ánh sáng khác nhau. Còn Tile? Vâng, cô kể mình vẫn múa, mặc dù xung đột với bố mẹ vẫn đang tiếp diễn. Franz nói, ông tin tưởng cô, nhân tiện cô hỏi về công việc của ông. Ông đang viết cuốn sách mới? Dường như Franz phải nghĩ ngợi một lát, rồi ông nói, không, sách mới thì không. Viết lách chưa bao giờ là nghề của ông. Ông từng đi làm cho một công ty, dính dáng gì đó đến bảo hiểm, bây giờ đã về hưu, ông có vài quyển sách mà cô không biết và cũng chẳng cần chúng cho tình yêu của mình. Nếu họ đi Palestine, ông nói, chuyện viết lách nào có giúp được gì, ông sẽ phải học nghề gì đó, một công việc tay chân, thực sự đem lại lợi ích cho con người. Khi viết, tôi là một người khó gần. Những ngày tiếp theo, họ chơi trò Palestine. Liệu sẽ ra sao khi ông và cô ở một đất nước toàn người Do Thái. Riêng thời tiết thì tuyệt vời, họ có thể mở một quán ăn ở Haifa hay Tel Aviv, họ mơ mộng đại khái như vậy. Mình làm nhé? Em nghĩ sao? Nấu ăn tất nhiên là việc của cô, còn ông sẽ là một bồi bàn như thế giới này chưa từng thấy, riêng viễn cảnh đó đã đủ làm họ cười phá lên, vì ông nổi tiếng hậu đậu. Một nhà hàng nho nhỏ ở sát vỉa hè để khách có thể ngồi cả ở bên ngoài. Vài cái bàn thôi, họ tưởng tượng, không có nghĩa là họ tin vào khả năng ấy. https://thuviensach.vn Họ cũng chỉ thoáng tin vào trường dạy làm vườn ở Dahlem. Franz kể, trước đó mấy năm ông đã thử nghề làm vườn, nhưng dạo ấy ông chưa yếu sức như bây giờ. Một người bạn biết rõ trường ấy đã can ngăn quyết liệt, công việc rất nặng, chắc gì người ta nhận một người ở tuổi ông, khó lắm, có khối người đang tìm việc. Franz có vẻ hơi tỉnh ngộ, nhất là khi nỗi thất vọng luôn là chính ông. Hai người đàn ông hôm trước đến lấy chiếc dương cầm đã một lần nữa cho ông thấy rõ điều đó. Có lần ra công viên, họ làm quen với một con bé. Nó đứng trơ trọi trên bãi cỏ và khóc, vì thế họ bắt chuyện. Nó khóc nức nở, nói không ra lời, nó bị mất con búp bê, ở đây, đâu đó trong công viên. Thoạt tiên họ chẳng hiểu gì, con bé hấp tấp chỉ khắp các hướng, rõ ràng nó đã tìm con búp bê khắp nơi. Tội nghiệp con búp bê, mới sáu, bảy tuổi, không không không bao giờ có lại một con búp bê xinh như thế. Chiều qua còn thấy nó. Hình như con búp bê tên là Mia, hay đó là tên con bé? Dần dần con bé đã bình tĩnh lại. Cháu nghe đây. Bác biết búp bê của cháu ở đâu, Franz nói. Ông cúi xuống nói với con bé, quỳ hẳn lên cỏ và ngẫu hứng bịa ra một câu chuyện. Nó đã viết thư cho bác, nếu cháu muốn thì mai bác đem cho xem. Con bé nhìn ông ngờ vực. Thư? Sao lại thế được? Thực ra thì không thể. Em búp bê của cháu viết thư á? Búp bê của cháu tên gì? Con bé nói, nó tên là Mia. Đúng là thư của một búp bê tên là Mia, bác vừa nhận được sáng nay. Chữ nó không dễ đọc, nhưng không sao, rõ ràng Mia là người viết thư. Franz để con bé đủ thì giờ nghĩ, mỉm cười động viên, cảnh tượng rất cảm động. Sau một hồi nghi ngại ban đầu, hình như con bé nghĩ chuyện đó có thể xảy ra. Nó bắt đầu tin. Hai bên thống nhất và hẹn chiều mai gặp lại. Franz vẫn quỳ trên cỏ, hỏi, liệu con bé có nhất định đến không, nghiêm chỉnh đến khó tin, gần như trịnh trọng, tựa như cả cuộc đời của ông phụ thuộc vào việc này, giống ngày nào ở Müritz. 3 https://thuviensach.vn Sau bốn tuần, dần dần ông đã đến nơi. Không viết lách gì mấy mà ông bận bù đầu, ông tận tình lo lắng cho Emmy, hầu như ngày nào cũng gọi điện cho cô, khi tiếp cô trong phòng mình ông cố hết sức khiến cô cười, để cô đừng đau đáu nghĩ đến Max đang muốn đi dự đám cưới của em trai thay vì đến Berlin với cô, và đó là một thất vọng khủng khiếp cho Emmy tội nghiệp. Lúc nào ông cũng phải dàn xếp hoặc ai ủi ai hoặc phân bua chuyện gì đó. Ông viết cho Max khi thấy bạn than phiền vì bặt tin, viết cho giám đốc công ty để ngăn ông ta vì Berlin mà cắt xén tiền hưu. Tuần trước ông mời Dora đến một tiệm ăn chay ở phố Friedrich. Ông vẫn thích đi xem phim, đi nhà hát, nhưng giờ đây thay vào đó là con bé gặp ở công viên. Ông tự thấy ngạc nhiên, vì sao chuyện này lại quan trọng như vậy đối với mình, gì thì gì, ông dành nhiều thì giờ đến khó tin, bàn bạc với Dora và đọc luôn cho cô nghe các cuộc phiêu lưu của búp bê. Một thời gian dài, có thể coi như họ có con. Búp bê đi từ công viên ra ga rồi đã tới biển. Tiếc rằng nó không có tiền, vì vậy nó cực kỳ may mắn khi gặp được một cậu bé bỏ tiền mua vé tàu cho. Búp bê ở biển vài hôm thì chán, nó muốn qua bờ bên kia đại dương, một đêm nó lên chuyến tàu thủy mà nó nghĩ sẽ sang Mỹ, không ngờ tàu lại đi châu Phi. Đó là tình hình sau ba lá thư. Buổi chiều ở công viên, con bé luôn sốt ruột đứng chờ. Nó mới đến trường được ít hôm nên chưa biết đọc, và nó cũng có tên, là Katja, nó giải thích đó là từ tên Katharina mà ra. Thời tiết tốt, họ ngồi xuống cỏ để đọc lá thư mới nhất, trong đó viết là đừng lo lắng gì cả, búp bê thì cũng phải có lúc hứng thú du lịch chứ, búp bê sẽ quay lại chậm nhất vào dịp Giáng sinh. Ngoài mấy lá thư kể trên, mấy tuần nay ông không viết được dòng nào, nói đúng ra là cả năm 1923 ông không làm được việc gì ra hồn, mặc dù: tất nhiên người ta luôn viết cái gì đó, ông có nhiều cuốn vở, nhật ký, mảnh giấy rời ghi lại những điều cần nhớ. Trong một bức thư viết cho Max ông https://thuviensach.vn đã huênh hoang nhắc đến công việc của mình đang được tiến triển tiếp ở Berlin, trong khi đó chỉ là những thử nghiệm, phác thảo cho một tiểu thuyết, khởi đầu, mảnh vụn, đôi khi một chi tiết vặt mà ông vừa hoàn tất, để rồi có dịp thì tốt hơn hết là quẳng vào thùng rác. Katja hỏi: Nếu nó thích ở lại châu Phi hơn thì sao? Cho đến nay thực khó tin được rằng búp bê muốn quay về, vì ở châu Phi xa xôi nó đã yêu, đã mê đắm một hoàng tử, nếu người ta hiểu đúng những câu bóng gió của búp bê viết, thôi được, tại sao không, Katja hỏi: Nó thích hoàng tử hơn cháu à? Một mặt nó không muốn tin hẳn chuyện đó, nước mắt đã ầng ậng, song mặt khác nó đã bắt đầu buông xuôi, nó từng nghe nói trong truyện cổ tích có hoàng tử, nhưng ở châu Phi cũng có à? Cũng là một chuyện dễ thương, như đã nói, mấy hôm đầu, khi con bé vui sướng và không quên chi tiết nào, chuẩn bị tinh thần cho trường hợp xấu nhất, là một ngày nào đó búp bê thú nhận sẽ không sớm quay về. Chị có tin không, hoàng tử đã cầu hôn em! Búp bê có hai tư tiếng để cân nhắc, nhưng nó không cần, nó muốn kết hôn với hoàng tử. Dora muốn chọn một kết thúc khác. Có thể mua một con búp bê mới và nói, đó chính là con búp bê ngày xưa, trên đường đi Mia đã đổi khác, nhưng vẫn là Mia ngày xưa. Không được sao? Ông tiến sĩ không nghĩ thế. Cần phải có một bài học. Trong lá thư cuối ông sẽ viết, búp bê rất hạnh phúc. Nếu như con bé chú ý trông nom búp bê tử tế hơn thì búp bê đã không bao giờ có dịp làm quen hoàng tử. Vậy chị không trông em tử tế là tốt, hay không tốt? Ông cũng có thể nói tương tự như vậy: Nếu trước đây mấy năm bệnh lao không phát ra ở anh thì anh đã lấy vợ và bây giờ không ở Berlin với em. Vậy bệnh lao phát ra là tốt, hay không tốt? Ngoài ra họ chẳng thiếu gì. Họ ở bên nhau, họ có thời gian, đó là điều duy nhất có ý nghĩa. Chỉ có tiền thuê nhà cao là đáng lo, quá cao đối với một phòng, đây là một vùng rất đẹp, đã đành, nhưng vẫn chỉ là một căn phòng. Vài hôm bà chủ nhà lại đứng trước cửa và báo một số tiền mới. Cuối tháng https://thuviensach.vn Tám còn là bốn triệu, hôm nay giá đã ngất ngưởng lên đến nửa tỷ. Có vấn đề vì hóa đơn tiền điện, có vấn đề vì Dora. Thực ra ông không muốn chuyển chỗ, nhưng ông đã bắt đầu xem các quảng cáo cho thuê nhà để cắt hợp đồng ở đây. Một buổi tối họ quyết định, đến giữa tháng Mười một họ cần nhà mới, nếu được thì ở ngay gần đây. Ông nói, ông muốn có hai phòng, phòng khi buổi tối em không muốn đi, nếu em quá mệt, nếu anh không cho em đi, tối nào cũng đi xuyên thành phố, vào cái thời buổi này. Dora thích thời buổi này. Nói cho cùng, cô không quan tâm chuyện phòng ở, kể cả các bà Hermann trên thế giới này, thậm chí có lẽ cả cái thành phố này. Giờ thì cô vui, vì ông đã nói: hai phòng. Cô rạng rỡ, bên bàn viết, nơi cô vẫn thỉnh thoảng đứng, như cuộc sống tưng bừng nở hoa. Dường như được quyết định chuyển nhà đem lại sinh khí mới, hôm sau họ vào thành phố, đến Đại học Do Thái ở khu Vựa Cỏ. Nếu cuộc sống giữa muôn vàn cây xanh của họ có một điểm yếu, thì đó là vì họ ở xa những người Do Thái. Ông tiến sĩ muốn học hỏi, ông biết quá ít về phong tục, lề thói, kinh cầu. Cả Dora cũng muốn học, dù từ bé cô đã biết hết, cô cũng không ngại nói cho ông biết buổi tối cô vẫn cầu nguyện tại phòng mình, cô tuân thủ ngày Sabbath và các quy định, cô thuộc văn bản mà ông chỉ coi là bộ sưu tập các mẩu chuyện, với một thông điệp không có hiệu lực với ông. Ông vẫn cố gắng tiếp tục đi nhà hát, nhưng vở Kẻ thù của nhân dân với Klöpfer[(3)][8] đã cháy vé trước hàng tuần, còn nhà hát Schiller thì quá đắt, thế là thay vì đi xem Kortner diễn ông phải nhìn bộ mặt khóc sưng húp của Emmy, cô đi theo ông và các yêu cầu cô đặt ra cho Max ngày càng tăng, y như giá cả. Cô đòi Max rốt cuộc phải quyết định, ý cô là Max phải bỏ vợ, đơn giản vì bốn tuần một lần Berlin quá ít đối với cô. Một lần cô nổi đóa khi nghe nói đến nghĩa vụ, còn lại cô ít khi to tiếng. Cô thuật lại cuộc điện thoại cuối cùng làm cô rất hạnh phúc, kể về các buổi tập, về triển vọng được hát trong một buổi hòa nhạc nhà thờ. Ông không hứng thú gì lắm, song trước sau ông vẫn thích ngắm cô, ông thích loại nước hoa của cô, thích những cơn nép mình đòi che chở của cô, lúc cô cầm tay ông rồi không https://thuviensach.vn buông ra nữa, cách cô nhìn ông, tựa như đó là một Emmy thứ hai đang nuôi các chủ ý khác hẳn trong khi Emmy thứ nhất vẫn than vãn. Dường như ông khá lúng túng khi cô hôn tạm biệt ông, nhưng rồi ông tự nhủ, có gì đâu, cô là diễn viên, đối với diễn viên thì đó chẳng là gì khác ngoài thói quen. Thực ra, cô không phải kiểu người ông thích. Ông luôn bị hấp dẫn bởi phụ nữ tóc sẫm, phụ nữ nói giọng cổ, trầm, không hề giống Emmy. Dora có giọng nói ấy, cả M. nữa, mặc dù người ta biết rằng khó ghi nhớ được giọng nói. Thật lạ, vì ông không cảm thấy sợ khi ở bên cô gái ấy, dù giá cả leo thang chóng mặt, riêng tuần qua đã tăng gấp sáu lần, mọi thứ đắt đỏ gần gấp trăm lần so với trước chiến tranh. Nhưng họ có chỗ ở. Ông gặp may, vì mục đăng trên tờ Thông cáo Steglitz dễ bị lọt khỏi tầm mắt, nhưng sau đó rất nhanh, ông gọi điện ngắn gọn hẹn đến xem nhà, và hai bên nhất trí ngay. Căn hộ gần như ngay sát nơi ở cũ, cách đó hai phố, trong một biệt thự có mảnh vườn xinh xắn như ông viết thư tả cho cha mẹ, gồm hai phòng bài trí đẹp trên lầu một, phòng khách đón nhiều nắng như căn phòng của ông hiện nay, phòng nhỏ hơn chỉ nhìn thấy mặt trời lúc sáng sớm. Còn có một phòng thứ ba khá lớn mà bà chủ nhà sử dụng. Nhưng ông hy vọng sẽ quen dần với sự bất tiện ấy. Thậm chí ông còn nhắc đến Dora, hay ít nhất cũng không giấu giếm rằng hiện nay đang ít nhiều chung sống với một phụ nữ. Để xem tình hình tiến triển ra sao. Nghe nói căn phòng ấy chỉ để ngủ, vì bà Rethmann là bác sĩ và làm việc từ sáng đến tối ở phòng khám của bà tại Rheineck. Đây là căn hộ đẹp nhất ông từng có. Dora rất thích nhà mới có ánh sáng điện và lò sưởi hoạt động tốt, vì ở phố Miquel thì mùa đông tới họ sẽ chết lạnh, cửa đóng không kín, bếp ga phập phù, chưa kể đến chuyện va chạm liên tục với bà Hermann. Họ thấy mình https://thuviensach.vn thật may mắn. Dora sắp phải đi, cô đã hẹn gặp Judith, nhưng trước khi đi cô phải nói là cô khấp khởi mong đợi gì nhất. Vâng, anh có muốn nghe em nói không? Cô đã làm tóc, vậy ông nhận xét gì về tóc cô, ông chần chừ một thoáng không muốn cho cô đi, rồi lại thôi, có thể tối nay ông sẽ viết được gì đó. 4 Vị khách cuối cùng đến phố Miquel là Max. Ông đưa đến một va li chất đầy đồ mùa đông. Rất thân quen và rất lạ. Cô không chắc cô có cảm tình với Max không. Có thể cô đã nghe quá nhiều chuyện về ông, cũng có thể cô ngả về phe Emmy hơn. Hai người ngồi ở bàn, khi cô đi vào họ đang nói chuyện chính trị, về những sự kiện mới đây. Cô nghe họ kể về vụ âm mưu đảo chính ở Munich, may mà đập tan được. Họ nói về người cầm đầu cuộc đảo chính, đó là một kẻ kỳ thị Do Thái thậm tệ, và hậu quả ra sao đối với người Do Thái khi có một kẻ như vậy. Cô đứng ở cửa hai, ba phút và lắng nghe, thoáng chút ghen tuông, nhưng sau đó mọi chuyện lại đơn giản đến ngạc nhiên, Franz cực kỳ kiêu hãnh khi rốt cuộc có dịp khoe cô với bạn, Max ngoan ngoãn chìa tay và nói: Thì ra chị là Dora. Ông hơn tuổi Franz nhiều, đó là cảm giác của cô, một người đàn ông từ đầu đến chân, bất kể người ta hiểu chữ đó ra sao, rất khả kính, có gia đình, hơi tẻ nhạt trong mắt cô, Max là người quảng giao, biết mọi chốn, biết đàn bà, đã thấy và thử tất thảy, không hiếm khi lương tâm cắn rứt, và có vẻ như có năng khiếu về sân khấu. Điều này cô nghe từ Franz, vì đã có lần ông nhận xét một cách nghiêm túc theo ý đó. Họ ngồi với nhau một lát, nói chuyện giá cả, nhà hát, đôi khi đả động đến Emmy, nhưng rõ ràng họ đã hoàn tất đề tài Emmy rồi. Sau đó có chút điểm tâm nho nhỏ, họ trò chuyện, nhắc đến Müritz và chuyện hai người làm quen ra sao, mãi không dứt. https://thuviensach.vn Buổi tối cứ thế trôi qua. Gần mười một giờ Max ra về, xuống dưới đường ông còn khuyên cô. Tôi vui thay cho hai người, ông nói. Chị chăm sóc Franz rất tận tình, xin chị đừng buông tay, đôi khi Franz là một người khó chiều, nhưng cũng là người tuyệt diệu nhất mà ông biết. Vâng, tôi biết, cô nói, nhưng ý nghĩ thật của cô là: Mình biết sao hết được; và nữa: Ông thì biết gì, ông biết gì về đôi tay Franz, miệng Franz, ông chẳng biết gì cả. Ông là bạn thân nhất của Franz. Ông không nói nhiều về căn hộ mới. Liệu có đắt quá không? Franz cũng muốn cho ông xem nhà nhưng không đủ thì giờ, thậm chí Dora cũng mấy hôm sau mới được xem nhà, và cô thấy nó đẹp hơn Franz miêu tả. Bà chủ nhà có vẻ thân thiện, khoảng bốn mươi tuổi, hơi khô khan trong bộ đồ xám, thái độ khiêm nhường một cách sang trọng. Tuy vậy bà đòi trả trước tiền lò sưởi. Số tiền khiến họ choáng váng, số tiền than bà đòi cao gần bằng tiền thuê nhà. Nét mặt Franz thoáng như đang nghĩ, bà làm vậy chỉ vì tôi là người ngoại quốc, nhưng sau đó bà cho xem hóa đơn, chính bà cũng thấy số tiền đó thật điên rồ, bà nói vài lời thân mật với Dora mà bà nghĩ là hôn thê của Franz, không ai cải chính. Giờ thì sao đây? Sắp hết buổi chiều. Họ có thể đi dạo một lát và vui sướng vì trên thế gian này không chỉ có những bà Hermann, cô nói đại khái thế, nhận xét về áo sơ mi của ông mà cô chưa thấy bao giờ, trông ông đẹp trai vô cùng. Một buổi tối tuyệt vời, chi nhiều tiền, nhưng tiền có là gì, quan trọng là thoát được bà Hermann. Có thể ông sẽ viết về cô, Franz nói. Thật ạ? Cô bất ngờ, vì cho đến lúc ấy ông chưa bao giờ buông một lời về kế hoạch của mình. Cô thường tự hỏi, ông viết đề tài gì, giờ thì té ra ông viết về cuộc sống của họ ở Berlin. Mặc dù vậy họ vẫn bất ngờ khi bị bà Hermann cắt hợp đồng. Bà viện cớ có người phàn nàn, trong nhà, bên hàng xóm, bà xin đừng hỏi chi tiết, bà không ra vẻ tiết hạnh, nhưng chuyện này thì thậm chí ở Berlin cũng không xuôi. Bà chỉ nói với Franz và coi Dora như không có mặt, giống tối qua, https://thuviensach.vn không chào hỏi, chỉ phì một hơi để người ta hiểu ngay rằng bà bực bội nhường nào. Giờ này mà còn chưa về nhà? Trên đường về rồi Dora vẫn còn thấy cáu, và bây giờ, trong lúc điểm tâm sáng sớm hôm sau, bà cứ thế xộc thẳng vào la lối. Giọng bà the thé, rõ ràng bà tính đến sự đối đầu, nhưng thấy Franz không nói năng gì bà quay ngoắt trở về phòng mình. Franz nổi khùng mất một lúc, ông không nhớ nổi đã có lần nào bị đối xử như vậy, mặc dù ông đã gặp rắc rối với một số chủ thuê nhà. Họ nhận ra là đã quen chuyện nhà cửa, Franz đã qua trải qua hàng chục vụ, khách sạn, nhà nghỉ, chưa kể các an dưỡng đường. Cả Dora cũng hay chuyển nhà, riêng ở Berlin là năm lần trong ba năm qua. Cô không nhớ rõ nhà bố mẹ ở Pabianice, nhưng cô mường tượng rõ căn phòng lớn ở Bedzin sau khi mẹ qua đời. Ở Kraków, sau khi chạy trốn bố, cô sống dưới tầng hầm và nhìn qua lỗ thông hơi thấy mọi người đi trên vỉa hè; ở Breslau cô có một phòng gần lò mổ và sau đó cạnh ga. Franz không tin ngay một số chuyện cô kể, mùa đông đầu tiên trong một nhà vườn ở Pankow, căn phòng bé xíu trên một quán nhảy, và một phòng bé hơn nữa cạnh tuyến tàu điện trên cao. Cũng khá phiêu bạt, cô nhận xét, dù hai người không thuộc dạng xê dịch nhiều lắm, Franz còn ít hơn cô tưởng nhiều, thực ra ông từng ở Ý, đã ghé Thụy Sĩ, Đức và Áo. Cô muốn đi London hoặc Paris. Anh đi Paris với em nhé? Cô quên mất ông từng ở đó với Max, trước đó cả trăm năm, nhưng vô nghĩa, nếu có thể được, ông nói, ông sẽ bật dậy đi ngay với cô. Buổi tối, cô ngồi trong phòng mình và cố hình dung ra ông ở tuổi hai lăm. Ngày đó cô vẫn là một cô nhóc, đang đi học, nhưng dù vậy: Mọi chuyện sẽ vẫn diễn ra như ở Müritz. Bất kể cô phát hiện ra ông ở đâu, trong quán cà phê hay giữa đám bạn bè, cô vẫn sẽ run rẩy, và hy vọng, và không bao giờ quên ông. Franz thì nói: Nếu như anh gặp em sớm hơn, một số chuyện sẽ khác đi, nhưng anh không thể gặp em sớm hơn. Thời điểm sớm nhất là Müritz, trước đó có lẽ anh chưa sẵn sàng. Mọi việc phải diễn ra như đã diễn ra, chỉ như vậy anh mới có được em, rồi đi Berlin, và sống như ta đang sống. https://thuviensach.vn Hôm sau họ chuyển nhà. Gọi là đi dạo thì đúng hơn, chỉ giống như chuyển qua phòng khác trong cùng khách sạn, từ bên này qua bên kia hành lang. Dora đến từ sáng sớm và giúp gói đồ đạc, cô xua ông ra phố ăn để cô rảnh tay chở đồ đi. Cô phải chạy đi chạy lại hai lần. Bên ngoài khá lạnh, nhưng vẫn hơi có nắng, một đám trẻ con nhìn theo cô, chúng muốn biết cô đi đâu. Trong căn hộ mới, thoạt tiên cô phải đi từ phòng lớn sang phòng nhỏ là nơi đặt tràng kỷ. Rồi cô xếp quần áo và đồ lót theo từng loại vào tủ, treo các bộ com lê lên mắc, mua đồ ăn tối. Cô thay quần áo, dùng thử phòng tắm, sau đó, trong áo dài mới, cô bắt đầu đợi ông. Quá sáu giờ khá lâu cô mới nghe tiếng ông về trước cửa. Ông gặp một người quen và được người ấy mời ghé thăm nhà, nên mới về muộn thế này. Ông ngượng vì chẳng giúp cô được việc gì, nhìn thấy ngay lọ hoa, hai tủ xếp ngăn nắp, và chiếc áo dài. Trông cô rất tươi trẻ, mới mẻ mà không rõ vì sao, ông nhận xét, hay do khung cảnh mới lạ, do ánh điện mà ông còn lạ lẫm. Phải làm quen với em, ông nói. Hay không phải nhỉ? Trời ạ, ở Müritz cô nghĩ ngợi mấy hôm liền, làm sao để quên ông, hy vọng ông không có gia đình, làm sao gặp lại ông được đây. Và lúc này cô đứng trong căn hộ mới của ông và rối trí, không hẳn rối trí, nhưng hồi hộp, như một thiếu nữ. Trong chuyện yêu đương, ông vẫn phức tạp, nhưng bao giờ có ông cũng thích, cô thấy thoải mái, không vội vàng. Có lần, mới đây thôi, cô nói với ông: Anh không cần phải cẩn trọng đến thế với em, và ông sửng sốt đáp lại: Nhưng anh phải cẩn trọng với chính anh, những gì có vẻ như chiều ý em thì chỉ là chiều ý anh. Qua tuổi hai mươi, thỉnh thoảng ông đến với gái làm tiền. Cô không rõ vì sao ông thú nhận với cô, liệu cô có thấy thế là tồi tệ không, thực tế, nó có động chạm đến cô không. Một cô gần như còn là trẻ con và vì thế tạo ra một ảo tưởng nhất định về sự trong trắng; cô ta đi tất thủng lỗ chỗ và cười suốt buổi, nên ông vẫn còn nhớ. Các cô khác chỉ đọng lại như một nỗi sợ. Vài năm, ông nói, rồi thôi. Trời đã tối, ông nằm trên tràng kỷ, mắt nhắm như đã ngủ. Cô không có cảm giác lời thú tội ấy làm thay đổi được gì, thật https://thuviensach.vn kỳ dị, vì cô thấy xúc động, tựa như cảm nhận được cái tuổi hoa niên non nớt của ông, như chính cô, trước khi cô gặp ông, trẻ và ngốc nghếch. Cô lấy vài đồ đạc từ phòng mình ở phố Münze, quần áo, khăn, giày. Cô đem cả mỹ phẩm đi, son môi đỏ, một hộp phấn dùng dở, sách để đọc buổi tối, khi ông ngồi viết ở bàn. Dạo này đêm nào ông cũng viết, đến tận sáng bạch. Khi ông chui vào giường với cô, cô thoáng thức giấc và hạnh phúc, đó là những hôm đầu, hồi ông còn ngủ bên cạnh cô trên chiếc giường nhỏ, nơi cô cho rằng đã cứu được ông. Hồi ở Müritz ông đã kể với cô ông ngủ rất kém, mấy năm nay rồi, và chuyện những bóng ma mà có lẽ cô không hiểu hoặc không coi trọng. Cô cứ nghĩ rằng khi cô ở bên ông thì chúng sẽ không hiện ra, nhưng giờ đây cô buộc phải công nhận đối thủ mạnh hơn. Lũ ma quỷ đó là nỗi lo của ông? Ban đầu cô tin thế. Họ hầu như không có xu nào, họ sống nhầm thời; trong thành phố có biểu tình, mới đây vừa xảy ra xung đột đẫm máu giữa cảnh sát và người thất nghiệp, có người bị thương. Nhưng không phải thế. Và hình như cũng không phải vì bệnh trạng của ông. Hai người đều biết căn bệnh chỉ đang ngủ, nó có thể bùng phát bất cứ lúc nào, nhưng lũ ma quỷ thì ông biết từ trước đó đã lâu. Thỉnh thoảng chúng biến mất, để cho ông yên một lát, rồi chúng lại đổi ý. Cô nói cô không thích ma quỷ. Tại sao chính ông lại bị chúng ám? Cô muốn làm gì đó cho ông, cô vào bếp pha trà, mặc dù ông bảo chỉ phí thì giờ, cô nên đi ngủ, song rồi ông vẫn cho cô ở cạnh, trên tràng kỷ, cho đến khi ông dứt cơn. Chưa bao giờ cô hình dung một ngày nào đó sẽ sống như thế này. Tuổi xuân của cô đầy ắp hàng ngàn kế hoạch, thuở mới mười bảy, mười tám, khi người ta dần dà tự hỏi, tương lai sẽ ra sao, mình sẽ gặp người đàn ông nào, sẽ có con không. Mười sáu tuổi cô đi theo Zionism[(4)][9]. Cô bắt đầu đến với nhà hát, cô đấu tranh cùng đội ngũ với bố. Ông khôn nguôi nỗi đau mất vợ. Hai mươi tuổi, cô chia tay bố trong giận dữ, và năm hai mốt lặp lại lần thứ hai. Mới trước đây bốn năm thôi ư? Từ xưa đến nay cô vẫn muốn đến https://thuviensach.vn với sân khấu, muốn thành diễn viên như Emmy, lạy Chúa, không như Emmy, tuy nhiên vẫn được hóa thân vào những vai lạ, vào lời thoại lạ, nhất là khi kịch bản viết bằng tiếng Do Thái hoặc Hebrew, ngoài ra còn thêm các vở kinh điển, như của Kleist là người Franz tôn kính, vài vở của Schiller. Cô mơ mộng như thế. Giấc mơ nay ít nhiều đã nhạt bớt, đã thành một ký ức để ngày nào đó cô sẽ phải nhớ lại, nếu nó vẫn còn quan trọng, bởi lúc này bên cạnh Franz nó không quan trọng. Cô kể cho Judith nghe cảm nhận của mình khi Franz viết. Thực ra cô muốn nói đó là cảm xúc rất đẹp, hơi lạ lùng, thiêng liêng một cách khó hiểu, cô không rõ. Có lần cô quan sát ông qua khe cửa khép hờ. Có vẻ là một việc khó khăn, không hẳn vì đợi chờ, dù rằng đợi chờ là một phần của công việc, nhưng tối hôm đó ông viết mãi, viết mãi, thực sự dùng búa dùng đục, cảm giác của cô là thế, tựa như giấy làm bằng đá, là một thứ bất kham, nhưng rồi vẫn phải quy phục, sau đó gần như nhẹ nhàng, không còn như sự hành hạ nữa, cứ như ông đang bơi, xa tận ngoài khơi, cô nghĩ, và cứ thế ra mãi tận đại dương vô biên. Đôi khi ông cũng nổi giận. Lúc đó ông im phắc, bình tĩnh một cách đáng sợ, càng giận càng im lặng hơn. Cho tới nay cô vẫn cho rằng chuyện đó không xảy ra ở ông, nhưng từ sáng sớm nay ông phát điên. Cha mẹ ông gửi 31 tỷ mark qua ngân phiếu, tiếc rằng như thế đồng nghĩa với việc phải đợi ít lâu mới nhận được tiền, và trong thời gian ấy tiền sẽ mất giá một phần ba. Ngay buổi tối ông đã chửi rủa. Ông viết một thư dài cho Ottla. Cô đang dự định lên thăm Berlin. Nhưng có vẻ ông bình tĩnh lại, rồi lại nổi giận, ăn cũng mất ngon, biết nói gì bây giờ. Cha mẹ có ý tốt, cô nói, họ không thạo tình hình. Nhưng nếu chẳng may thạo tình hình thì cũng vỡ tim mà chết. Sau mười giờ ông còn làm việc lâu, chuyện bà chủ nhà ngày nọ, nhưng bây giờ ông lại có hứng đùa cợt. Tốt nhất đừng bắt một người như bà Hermann phải đợi, ông nói, bà ấy giục giã như đứa trẻ đòi kẹo. Sau đó cô không nghe https://thuviensach.vn gì nữa. Cô vẫn thức, cô đọc, nửa đợi nửa không đợi tiếng ông gọi mình, nhưng ông không gọi, cô đơn độc, như đã bị ông bỏ quên. 5 Lâu lắm rồi mới có một truyện đầu tiên mà ông tin và biết chắc sẽ hoàn tất, và thực tế là ông đã viết gần như xong hẳn. Truyện không quá dài, vài trang thôi, nhưng có vẻ ông đủ sức, thậm chí ông còn nghĩ đến việc đọc nó lên, xưa nay đó vẫn là một dấu hiệu tốt ở ông. Ông làm việc, ông cảm thấy mạnh mẽ, thậm chí cuối cùng ông còn viết được cho M., về một lá thư bị đốt của cô và một của ông, xảy ra từ hồi tháng Bảy. Ông sa ngay vào giọng ngày xưa, và tiếc thay, hậu quả là ông diễn tả không chính xác lắm ý mình. Một chuyện quan trọng đã xảy ra với ông, ông mở đầu như thế, rồi kể về khu nghỉ mát, về triển vọng ban đầu còn tù mù, đi Berlin thay vì đi Palestine, vẫn như từ xưa ông không thể sống một mình ở đâu đó, song bù lại thì ở Müritz đã xuất hiện một cứu tinh có thể nói là khó tin. Và thế là hiện nay ông đang ở Berlin, từ cuối tháng Chín, dễ hiểu là không ở một mình, nhưng nghe trong thư lại có vẻ như thế. Ông sống gần như ở thôn quê, trong một biệt thự có vườn, đây là căn hộ đẹp nhất mà ông từng có. Ông kể chuyện đồ ăn thức uống, còn sức khỏe thì, hừm, và cuối thư còn vội khom lưng trước lũ ma quỷ vô hình, thậm chí ông còn dùng chữ “sợ” ở một chỗ khá nổi bật, đó là điều phải nói ra, vì “sợ” là chữ cuối cùng của bức thư, tựa như ông vừa đóng vĩnh viễn một cánh cửa sau lưng mình. Ông làm việc này mất hai tối. Ông mừng vì M. không biết cuộc sống mới của ông, vì cô sống ở Vienna, hình như mới đây cô có đi Ý, rất xa Steglitz, nói đúng hơn là xa vô tận. Mấy hôm nay có hàng loạt bưu phẩm to nhỏ gửi đến, được đánh số nghiêm chỉnh để dễ nhận ra có bị thất lạc gói nào hay không, và đáng tiếc cũng có gói bị mất. Mẹ ông gửi một chai vang chát, một đôi giày, bốn cái đĩa, một https://thuviensach.vn lọ nước ép quả mâm xôi to bà tự làm, ngoài ra còn có bơ như mọi khi, thậm chí một ổ bánh mì gối, mặc dù dạo này ông ưa bánh mì Berlin hơn. Mai Ottla đến. Ông đã gửi cô một danh sách các đồ cần thiết, ba khăn lau bát (nếu được), hai khăn trải bàn, túi ủ chân (đã nhắc nhiều lần) mà ông rất mong, vì khi viết ông hay lạnh chân. Khác Max, ông không hề nghi ngờ thành công của chuyến thăm, và quả thực Dora và Ottla hiểu nhau ngay, cho dù họ chỉ có vài tiếng đồng hồ ở bên nhau, vì em gái ông phải về ngay tối nay. Nếu Ottla từng nghi ngại về cuộc sống của ông ở Berlin, thì bây giờ cô đã có thể yên tâm. Cô hết lời khen ngợi căn hộ, phong cảnh làng quê xung quanh, và thể trạng hiện tại của anh cô có vẻ không làm ai phải lo lắng, cô nói, người ta thấy ngay là anh chị ổn thỏa, dù hoàn cảnh bên ngoài rất khó khăn. Những thứ cô mang đến khiến họ rất vui, cô thậm chí không quên cái bếp cồn mà Dora thích nhất, cả bản thân Ottla cũng vậy, cô phụ Dora trong bếp, và ông nghe họ chuyện trò thân mật rất lâu trong đó. Chiều muộn, trên đường ra ga Ottla nói, cô rất hiểu anh mình. Dora khác nhà mình, nhưng chính điều đó là hấp lực đối với anh, đúng thế không? Chuyện rõ ràng nhất và không phải tránh né: Chị ấy là người miền Đông, nhưng vẫn có những điểm chung, ông nói, đó là tính thực tiễn mà cả hai đều có. Có lẽ cha chỉ nhìn vào cái xuất xứ miền Đông đó. Đây hình như là lần đầu tiên họ không nói về cha, đúng thế, họ không hề nói một lời về ông, trong cả bốn tiếng, khi cả hai anh em đều đã có cuộc đời riêng theo ý mình, cô em gái với Josef và các con gái, ông với Dora ở căn hộ Steglitz này. Ông cũng tự thấy ngạc nhiên khi có thể viết liên tục. Ngay trong đêm sau khi Ottla ra về, ông bắt đầu một truyện mới, không biết nó sẽ dẫn ông đến đâu, chắc chắn không đến Berlin, vì câu chuyện xảy ra dưới hang ngầm của một con thú. Mấy hôm nay ông ngủ tạm được, và ông viết, ông đang sống với người đàn bà này, trong cùng căn hộ, điều đó không cản trở ông viết. Truyện bà Hermann ông đã đọc cho Dora nghe rồi, có mấy chỗ khiến cô https://thuviensach.vn