🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Phương Pháp Bấm Huyệt Chữa Bệnh Ebooks Nhóm Zalo Biên soạn : PHÙNG LỰC SINH - CHU CHÍ KIỆT Nhà xuất bản Khoa học Thiểm Tây, Trung Quốc Biên dịch : ĐẶNG BÌNH PHƢƠNG PHÁP BẤM HUYỆT CHỮA BỆNH NHÀ XUẤT BẢN Y HỌC www.SachVui.Com Chƣơng 1 NHỮNG PHƢƠNG PHÁP TRỊ LIỆU CÓ HIỆU QUẢ NHẤT BẰNG HUYỆT ĐẠO Bí mật của liệu pháp huyệt đạo Thần kinh thực vật mất đi sự điều tiết là nguồn gốc của mọi bệnh tật Trên mặt da xuất hiện dấu vết khác thƣờng Hiệu quả của liệu pháp huyệt đạo đƣợc giới khoa học chú ý Liệu pháp huyệt đạo tuyệt đối không phải là vạn năng Bí mật của liệu pháp huyệt đạo "Liệu pháp huyệt đạo cực kỳ có hiệu quả đối với bệnh tật". Điều này đã đƣợc khá nhiều ngƣời nhất trí khẳng định. Trên thực tế, nhìn chung quanh, bên mình chúng ta không thiếu ví dụ về những phƣơng pháp châm cứu, day bằng ngón tay v.v... chữa khỏi bệnh hoặc khiến bệnh tình chuyển biến tốt. Ngoài ra, có không ít những ngƣời ƣa thích liệu pháp huyệt đạo, đã lấy bản thân mình để thể nghiệm hiệu quả của nó. Về liệu pháp trị bệnh, không nói nhiều ở đây, nhƣng điều có thể khẳng định, liệu pháp huyệt đạo tuyệt đối không phải là lừa bịp, mà hết sức rõ ràng, nó có tác dụng trợ lực rất lớn trong trị liệu bệnh tật. "Vì sao nó có hiệu quả như vậy" ? Câu hỏi này, kể cả những ngƣời hết lòng ủng hộ về hiệu quả của liệu pháp huyệt đạo, cũng sẽ đột nhiên phải ấp úng. Bởi vì, mặc dù hết sức có hiệu quả, nhƣng ta vẫn không thể hiểu rõ nguyên nhân đích thực của nó. Trong y học Trung Quốc, từ xƣa đến nay đều sử dụng phƣơng thức suy nghĩ độc đáo của nó để giải thích hiệu quả của liệu pháp huyệt đạo. Ví dụ nhƣ, trong sách cổ "Hoàng đế nội kinh - Tố vấn" có câu "Khí, huyết không thuận, trăm bệnh sinh ra". Gọi là khí, huyết chính là một loại năng lƣợng chi phối nội tạng, mà loại năng lƣợng này nếu nhƣ lƣu thông hỗn loạn, tất sẽ dẫn đến các loại bệnh tật, đó là tƣ tƣởng truyền thống của y học Trung Quốc từ xƣa đến nay. www.SachVui.Com Huyệt vị chính nằm trên con đƣờng của sự lƣu thông năng lƣợng. Con đƣờng lƣu thông này gọi là "kinh, lạc", cách gọi chính xác của huyệt đạo phải là "huyệt kinh”. Nội tạng nếu nhƣ có hiện tƣợng khác thƣờng, liền sẽ phản ứng ở một vị trí nào đó có trạng thái khác lạ trên kinh, lạc nội tạng, tiếp đó sẽ phản ứng trên những huyệt kinh có năng lƣợng không thuận. Do đó, kích thích vào huyệt đạo, để làm cho năng lƣợng đƣợc lƣu thông, mà đạt đƣợc hiệu quả trị bệnh. Đó là mục đích của liệu pháp bằng huyệt đạo. Hình 1 Nhƣng có một điều đáng tiếc, bất kể đã nghe qua bao nhiêu lời chứng minh về vấn đề này, chúng ta hiện đang sống trong thời đại văn minh, nhƣng vẫn không có cách gì tổng kết đƣợc vì sao liệu pháp huyệt đạo có hiệu quả nhƣ vậy. Khi nghe những danh từ khí, huyết mà cảm thấy có điểm không rõ nguyên do, trái lại lại cảm thấy hết sức không khoa học, thậm chí nghi ngờ hiệu quả của liệu pháp chữa trị bằng huyệt đạo mà cho rằng có lẽ liệu pháp huyệt đạo chỉ là một trong những môn thần bí của y học Trung Quốc mà thôi! Tuyệt đối không phải nhƣ vậy. Sự trị liệu của liệu pháp huyệt đạo đối với bệnh tật, quả thực có hiệu quả cực cao, điều này đã đƣợc sự công nhận của mọi ngƣời, hơn nữa, gần đây nhất cũng đã từng bƣớc nhờ phƣơng pháp khoa học, phân tích hiệu quả của nó. Kết luận về vấn đề này, nói đơn giản, chính là : Hiệu năng của liệu pháp huyệt đạo là dựa vào sự kích thích huyệt đạo mà điều chỉnh thần kinh thực vật đạt đƣợc mục đích làm mạnh cơ thể. Trung y cho rằng hệ thống tuần hoàn trong cơ thể phát sinh hỗn loạn, liền sẽ sinh bệnh tật mà cái gọi là trạng thái năng lƣợng rối loạn ở đây, nói theo một cách khác, chính là trạng thái thần kinh thực vật bị mất đi sự cân bằng. www.SachVui.Com Thần kinh thực vật mất đi sự điều tiết là nguồn gốc của mọi bệnh tật Khi cƣỡi ngựa, dây cƣơng ở hai tay cần phải duy trì tình trạng thăng bằng. Nếu nhƣ bị mất đi sự thăng bằng khi cầm dây cƣơng, thì không có cách nào kiềm chế đƣợc ngựa, hậu quả của nó có thể suy biết đƣợc. Dây thần kinh thực vật cũng là nhƣ vậy. Dây thần kinh thực vật không phải ý chí của bản thân chúng ta có thể khống chế đƣợc, mà là dây thần kinh tự động điều tiết toàn bộ công năng tiêu hóa hoặc sự tuần hoàn của huyết, dịch, bài tiết v.v... Thần kinh thực vật chia thành thần kinh giao cảm và thần kinh phó giao cảm. Dựa vào những động tác hoàn chỉnh chống đối lẫn nhau của hai loại thần kinh này (một dây căng, một dây chùng) mà đạt đƣợc sự cân bằng của cơ năng toàn thân. Cụ thể, khi dây thần kinh giao cảm căng, có thể thúc đẩy sự linh hoạt của nhịp tim, làm tăng mạnh tốc độ đập của mạch, huyết quản co lại, huyết áp tăng lên. Trái lại, dây thần kinh giao cảm bị kiềm chế, khi dây thần kinh phó giao cảm căng, nhịp tim đập chậm lại, mạch đập giảm đi, huyết quản nở ra, huyết, dịch tuần hoàn không đƣợc, hay là huyết áp tụt xuống thấp. Chúng ta sau khi ăn cơm, sự tiết ra của nƣớc bọt và dịch vị sẽ tự nhiên linh hoạt, hoạt động tiêu hóa của dạ dày mạnh mẽ, đó cũng là vì dây thần kinh trong tình hình này, có hiệu quả thúc đẩy sự vận hành bình thƣờng của các khí quan. Khi sự cân bằng của dây thần kinh giao cảm và dây thần kinh phó giao cảm bị mất đi, thì sẽ nhƣ thế nào ? Hoạt động của tim, dạ dày, ruột, huyết quản và các khí quan khác, chịu sự chi phối của những dây thần kinh này, cũng giống nhƣ một con ngựa bị tuột dây cƣơng, cơ thể của chúng ta liền sẽ xuất hiện các loại triệu chứng. Cái mà chúng ta gọi là bệnh do thần kinh thực vật mất đi sự diều tiết chính là để chỉ tình huống này. Các khí quan trong toàn thân đều bố trí dày đặc dây thần kinh thực vật. Nếu nhƣ một khi bị hỗn loạn, trong cơ thể liền sẽ xuất hiện các loại triệu chứng. Dƣới đây, chúng ta tham khảo các loại triệu chứng liên quan giữa các bộ vị và dây thần kinh mất đi sự điều tiết. www.SachVui.Com Hình 2 __________Thần kinh giao cảm, - - - - - - - - Phó thần kinh giao cảm. 1- Chất tủy não giữa; 2- Đại não; 3- Con ngƣơi; 4- Tim; 5- Khí quản, phổi; 6- Dạ dày; 7- Gan; 8- Tụy; 9- Ruột già; 10- Ruột non; 11- Bàng quang; 12- Tử cung (sinh thực khi'); 13- Thần kinh khoang bụng; 14- Cột sống. 1. Triệu chứng toàn thân : Cảm giác mệt mỏi, cảm giác mất sức, phát nóng, béo, gầy, chân tay phát lạnh v.v... 2. Triệu chứng về tinh thần : Bất an, căng thẳng, lo nghĩ, mất ý thức, mất ngủ, suy giảm trí nhớ v.v... www.SachVui.Com 3. Triệu chứng về cơ và thần kinh : Nặng đầu, đau đầu, tê buốt vai, đau eo lƣng, chân tay tê dại v.v... 4. Triệu chứng về khí quan tuần hoàn : Tim đập mạnh và loạn nhịp, hô hấp khó khăn, mạch đập không theo qui luật, tay chân phát lạnh, huyết áp cao, phù thũng v.v... 5. Triệu chứng về khí quan hô hấp : Suyễn, ho, nấc. 6. Triệu chứng về dạ dày, ruột : Chán ăn, đau bụng, bệnh lỵ, bí đại tiện, dạ dày có cảm giác bị đè nặng v.v.\. (Dây thần kinh thực vật mất đi sự điều tiết cũng dễ dẫn tới loét niêm mạc dạ dày). 7. Triệu chứng về da : Bệnh nhiều mồ hôi, bệnh không có mồ hôi, viêm da dạng đặc biệt, bệnh rụng tóc v.v... 8. Triệu chứng về tiết niệu, cơ quan sinh dục. 9. Triệu chứng về tai, mũi, miệng : Hoa mắt, ù tai, viêm mũi có tính thần kinh, chảy máu mũi, nƣớc bọt và dịch tiết ra khác thƣờng v.v... Những triệu chứng ở trên, chỉ là đƣa ra một cách khái quát, nếu nhƣ liệt kê tất cả, thì còn rất nhiều. "Bệnh về thể xác và tinh thần" cũng là một loại bệnh tật có liên quan đến việc dây thần kinh thực vật mất đi sự điều tiết. Bệnh này sẽ nguy hiểm đến toàn thân. Ví dụ nhƣ đề tài nói chuyện gần đây nhất là bệnh dị ứng tổng hợp của ruột và dạ dày, bệnh mỏi mắt, bệnh thần kinh tim v.v... đều là bệnh về thể xác và tinh thần điển hình. Tóm lại, bị chụp mũ là "Bệnh thời hiện đại", hơn một nửa là có sự liên quan đến việc thần kinh thực vật hoặc nhiều hoặc ít mất đi sự điều tiết. Trên mặt da xuất hiện dấu vết khác thƣờng Huyệt đạo và dây thần kinh thực vật nói ở trên có sự quan hệ hết sức chặt chẽ. Một nội tạng nào đó khi có điểm khác thƣờng, huyết quản chi phối nội tạng liền căng lên, mà chỗ khác thƣờng của nó sẽ biểu hiện lên mặt da, khi ta ấn vào thấy đau (chỉ cảm giác đau đớn khi ta ấn lên mặt da), gọi là "phản xạ eủa nội tạng lên mặt da". Nhìn từ quan điểm y học, chỗ sẽ xuất hiện phản xạ của nội tạng trên mặt da, tất là huyệt đạo. Da của loài ngƣời không có cách nào thông điện, nhƣng sự căng của dây thần kinh giao cảm một khi tăng cao, liền dễ thông điện. Chỗ dễ thông điện này, đƣợc các bác sĩ mệnh danh là "điểm dễ dẫn". Mà những điểm dễ dẫn này về vị trí hoàn toàn giống nhƣ các huyệt đạo trong truyền thông từ xƣa đến nay. www.SachVui.Com Nếu nhƣ kích thích những huyệt đạo này thì sẽ nhƣ thế nào ? Huyệt đạo một khi đƣợc kích thích, dây thần kinh giao cảm đang căng sẽ bị kiềm chế, có thể khôi phục sự cân bằng của dây thần kinh thực vật, có tác dụng điều chỉnh những nội tạng không bình thƣờng. Cho nên, liệu pháp huyệt đạo hết sức có hiệu quả. Hình 3 Hiệu quả của liệu pháp huyệt đạo đƣợc giới khoa học chú ý Nghiên cứu về liệu pháp huyệt đạo, sớm đã có "máy ghi lại nhiệt độ cơ thể", đƣợc coi là một loại thiết bị để đo nhiệt độ cơ thể. Sử dụng loại thiết bị này, có thể ghi chép lại một cách kỹ càng nhiệt độ biến hóa trên mặt da, xác nhận hiệu quả của liệu pháp huyệt đạo. Lấy máy ghi lại nhiệt độ cơ thể để quan sát, có thể phát hiện chỗ từ xƣa đến nay gọi là huyệt đạo, nhiệt độ thƣờng ở trạng thái tƣơng đối cao. Nhƣng, đây là tình hình ở những ngƣời khỏe mạnh. Ngƣời có nội tạng khác thƣờng, loại sai lệch này tất sẽ không đƣợc rõ ràng. Hình 4 www.SachVui.Com Dùng máy ghi lại nhiệt độ cơ thể có thể quan sát đƣợc hiệu quả của huyệt đạo, khi châm kim vào huyệt đạo trên vai, nhiệt độ ở mặt da trên vai sẽ tăng lên, có thể dùng mắt quan sát sự biến hóa của màu sắc. Còn nữa, châm kim vào huyệt đạo, nhiệt độ mặt da lập tức tăng lên. Điều này chứng tỏ, sự căng của dây thần kinh giao cảm bị kiềm chế. Qua chứng minh ở những điều kể trên, dây thần kinh giao cám một khi căng lên, đầu mút huyết quản liền co lại, tất nhiên, nhiệt độ của da liền thấp xuống. Nhƣng, một khi kích thích vào huyệt đạo, sự căng của dây thần kinh giao cảm bị kiềm chế, dây thần kinh phó giao cảm sẽ ở trong trạng thái ƣu thế, huyết quản nở ra, huyết dịch lƣu động tăng nhanh, nhiệt độ mặt da tăng lên. Khi kích thích huyệt đạo sẽ cảm thấy thƣ giãn muốn ngủ, đó cũng là ƣu thế của dây thần kinh phó giao cảm, khiến cho cơ thể và trong lòng đều cảm thấy thoải mái. Liệu pháp huyệt đạo tuyệt đối không phải là vạn năng. Mục đích của liệu pháp huyệt đạo là để điều chỉnh sự cân bằng của dây thần kinh thực vật, cho nên tuyệt đối không phải là bất cứ bệnh tật nào cũng đều có thể chữa trị bằng huyệt đạo. Những bệnh ác tính nhƣ khối u, ung thƣ, xích lỵ (bệnh lỵ có máu), bệnh truyền nhiễm có tính vi khuẩn nhƣ thố tả v.v... thì không có cách nào mong đợi hiệu quả nhanh chóng ở liệu pháp này. Những triệu chứng bệnh do huyết quản não đƣa đến, mặc dù có thể giảm nhẹ, nhƣng cũng không có cách nào chữa khỏi. Vậy liệu pháp huyệt đạo có hiệu quả đối với loại bệnh tật nào ? Nhƣ đă nói ở trên, liệu pháp này có hiệu quả đối với những triệu chứng đau đầu, tê buốt vai, hoa mắt, ù tai, cảm giác mệt mỏi, tay chân phát lạnh, mất ngủ v.v... do các dây thần kinh thực vật mất đi sự diều tiết; những bệnh về thể xác và tinh thần v.v... đƣa đến. Hơn nữa, sớm trị liệu y tế đối với những bệnh tật mãn tính, đối với việc làm giảm những triệu chứng bệnh, cũng có tác dụng lớn. Trên thực tế, những triệu chứng và bệnh tật mãn tính này đều là bộ phận không phải sở trƣờng của nền y học hiện đại. Quan sát rộng ra, có thể phát hiện đƣợc khá nhiều nguyên nhân gây bệnh cũng chƣa có cách nào xác định đƣợc, trái lại lại có những ngƣời với những nguyên nhân không rõ ràng, mắc phải những triệu chứng nhƣ chán ăn, đầu nặng chân nhẹ, cơ thể mềm nhũn v.v... mà cảm thấy khó chịu. Đốì với loại bệnh này mọi ngƣời gọi là "Ngƣời bị mắc nửa bệnh", liệu pháp chữa trị bằng huyệt đạo lại càng cực kỳ hiệu quả. Không thể so sánh giữa y học hiện đại và y học cổ truyền Trung Quốc, cả hai đều hết sức ƣu việt. Y học hiện đại thì chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh; y học cổ truyền Trung Quốc thì chú trọng đến triệu chứng, sau đó sẽ trị liệu. Chương 2 www.SachVui.Com LÀM THẾ NÀO TÌM ĐƢỢC CHÍNH XÁC VỊ TRÍ CỦA HUYỆT ĐẠO Có vô số huyệt đạo Bí quyết tìm huyệt đạo Tổ chức bộ xƣơng vững chắc Có vô số huyệt đạo Chúng ta đã nói qua vị trí của huyệt đạo nằm ở trên đƣờng thông của năng lƣợng là "kinh, lạc”. Mà trong cơ thể, kinh lạc của lục phủ ngũ tạng có 12 đƣờng "kinh chính" (trên thực tế, đối xứng hai bên phải và trái tổng cộng có 24 đƣờng). Ngoài ra, ở giữa phần chính diện cơ thể có "mạch NHÂM", ở giữa phần mặt sau cơ thể có "mạch ĐỐC", mỗi mạch đều có một đƣờng kinh đặc biệt, chạy dọc theo toàn thân. Tất cả những huyệt đạo sắp xếp trên 14 đƣờng kinh này và nhiều đƣờng lạc của nó, đƣợc gọi là "huyệt chính", tổng cộng có 365 huyệt. Ngoài những huyệt đạo ở trên kinh lạc gọi là "huyệt chính", ngƣời ta còn phát hiện nhiều "huyệt mới". Nếu cộng cả những "huyệt mới" này vào thì tổng số huyệt đạo đã vƣợt quá con số 1000. Một ngƣời chuyên về huyệt đạo cũng không thể nhớ đƣợc toàn bộ số huyệt đạo này. Trên thực tế, chỉ cần biết những huyệt đạo liên quan, thì đã có thể tiến hành liệu pháp huyệt đạo. Điều quan trọng không phải là nhớ nhiều huyệt đạo, mà là tìm đƣợc đầy đủ những huyệt đạo có hiệu quả, và vận dụng thành thục nó. Do đó, cuốn sách này lấy huyệt chính làm trung tâm, và lựa chọn những huyệt đạo đặc biệt hữu hiệu. Phối hợp với triệu chứng hoặc bệnh tật, vận dụng tốt những huyệt đạo này, mỗi ngƣời đều có thể tiến hành trị liệu bằng huyệt đạo. Bí quyết tìm huyệt đạo Về việc tiến hành liệu pháp huyệt đạo, điều quan trọng nhất chính là tìm đƣợc chính xác huyệt đạo. Liệu pháp huyệt đạo mặc dù rất ƣƣ việt nhƣng nếu nhƣ không tìm đƣợc chính xác huyệt đạo, thì không có một ý nghĩa nào. Vấn đề khó nhất của liệu pháp huyệt đạo chính là cách tìm huyệt. www.SachVui.Com Không có một phƣơng pháp nào có thể sánh đƣợc với liệu pháp huyệt đạo trong việc chữa trị tại nhà. Nhƣng vì cách tìm huyệt đạo khá khó khăn nên không đƣợc sử dụng rộng rãi, thật là điều đáng tiếc. Mặt khác, mặc dù những sách về liệu pháp huyệt đạo đƣợc xuất bản với số lƣợng lớn, nhƣng tựa nhƣ không có nhiều sách giới thiệu một cách đơn giản và cặn kẽ về cách tìm huyệt đạo. Điều này khiến cho những ngƣời ngoài ngành y muốn sử dụng liệu pháp huyệt đạo, cũng không có cách nào thực hiện đƣợc. Vì vậy, đồng thời với việc tuyển chọn những huyệt đạo đặc biệt có hiệu quả, cuốn sách này cũng giới thiệu cặn kẽ về phƣơng pháp tìm huyệt đạo để bất cứ một ngƣời nào cũng có thể thực hiện đƣợc. Cách tìm huyệt đạo, sau chƣơng này sẽ trình bày cặn kẽ, còn ở đây chỉ giới thiệu đơn giản về những bí quyết tìm huyệt nói chung. Huyệt đạo, cũng chính là nơi xuất hiện phản ứng. Cơ thể có điểm khác thƣờng, trên huyệt đạo sẽ liền xuất hiện các loại phản ứng. Những phản ứng này bao gồm : 1. Dùng ngón tay ấn một cái, sẽ có cảm giác đau (ấn vào thấy đau). 2. Dùng ngón tay sờ vào, thấy khối cứng (ngạnh kết). 3. Hơi kích thích, mặt da liền cảm thấy ngứa (cảm giác nhạy cảm). 4. Xuất hiện trĩ đen, dấu vết (sắc tố, chìm xuống đáy). 5. Có sự chênh lệch nhiệt độ với vùng da chung quanh v.v... Những phản ứng này có xuất hiện hay không, là những chỉ tiêu quan trọng để phát hiện huyệt đạo. Muốn tìm đƣợc những huyệt đạo, đầu tiên nên ấn, miết một chút lên da để thử xem. Nêu nhƣ xuất hiện những phản ứng kể trên, liền có thể phán đoán là có huyệt đạo ở đó. Ngoài ra, trong cách tìm huyệt đạo ở cuốn sách này xuất hiện nhiều lần những từ "Rộng hai ngón tay", "Rộng ba ngón tay", đó là tiêu chuẩn cơ bản để tính toán tìm huyệt đạo, có thuyết về "thƣớc, tấc đồng thân". Ví dụ nhƣ, "Rộng một ngón tay" là chỉ độ rộng của phần to nhất ngón tay cái. "Rộng hai ngón tay" tửc là chỉ ngón tay trỏ và ngón tay giữa duỗi thẳng áp sát vào nhau... Sự lớn nhỏ, độ rộng của ngón tay cái, dựa vào tuổi tác. hình dáng thể trạng, sự khác biệt nam, nữ, mà có sự chênh lệch rất lớn. Khỉ dùng cách tính này để thăm dò vị trí huyệt đạo, cần phải lấy độ rộng của ngón tay ngƣời bệnh để tìm. www.SachVui.Com Rộng 3 ngón tay Rộng 4 ngón tay Hình 5 Tổ chức bộ xƣơng vững chắc Để tìm ra đƣợc huyệt đạo, nhất định cần phải tìm hiểu tổ chức của bộ xƣơng có liên quan trong cơ thể. Tất nhiên, không cần thiết phải thuộc tƣờng tận tất cả các phần của bộ xƣơng. Song, nếu nhƣ có thể biết trong thân thể, bộ vị nào có loại xƣơng gì thì sẽ rất dễ dàng trong việc tìm đƣợc huyệt đạo. Quan trọng nhất là xƣơng cột sống. Xƣơng cột sống là hệ thống xƣơng chạy dọc chính giữa cơ thể suốt từ phần cổ đến phần mông, từ trên xuống dƣới, xếp theo thứ tự là đốt sống cổ (7 đốt), cột sống ngực (12 đốt), xƣơng sống ở thắt lƣng (5 đốt), xƣơng cùng, xƣơng cụt. Trên xƣơng cột sống có thể từ phần ngoài sờ đƣợc xƣơng lồi, đó là chỗ dựa quan trọng trong khi tìm huyệt đạo. Khi tìm thấy huyệt đạo tại phần xƣơng cột sống, đếm xƣơng lồi là có thể phát hiện đƣợc huyệt đạo. Song, không cần thiết phải bắt đầu đếm từ xƣơng lồi ở mặt trên cùng của xƣơng cột sống. Vì vậy, có thể lợi dụng phƣơng pháp dƣới đây tìm ra đƣợc mỏm gai làm tiêu chuẩn cơ bản. Khi cúi thấp đầu về phía trƣớc, mặt sau cổ lộ ra một khối xƣơng, chính là sông cổ 7. Mà ở chỗ lồi ra của một chiếc xƣơng lƣng phía dƣới đốt sống cổ 7, tức là đốt sống ngực 1. Nếu nhƣ lấy từ đầu mút dƣới của tuyến liên kết hai bên phải, trái của xƣơng bả vai, chính là chỗ lồi lên giữa xƣơng cột sống ngực 7 và xƣơng cột sống ngực 8. Hai bên phải, trái eo lƣng có xƣơng hông lồi ra, mà tuyến liên kết đầu trên hai bên trái, phải, là chỗ lồi lên của mỏm gai xƣơng sống thắt lƣng 2, đó cũng là vị trí mà ta hay cài thắt lƣng. www.SachVui.Com Ngoài ra, những xƣơng khác nhƣ xƣơng quai xanh, xƣơng bả vai, xƣơng sƣờn, xƣơng trụ cánh tay, xƣơng hông, xƣơng cung chậu, xƣơng bánh chè (xƣơng đầu gối), xƣơng cẳng chân, v.v... xin xem trên hình 6. 1- Xƣơng hàm dƣới; 2- Xƣơng hàm trên; 3- Xƣơng trán; 4- Xƣơng chẩm; 5- Xƣơng đỉnh dầu; 6- Xƣơng thái dƣơng; 7- Đốt xƣơng cổ; 8- Cột sống ngực; 9- Xƣơng sống thắt lƣng; 10- Xƣơng đùi; 11- Xƣơng bắp chân; 12- Xƣơng mác; 13- Xƣơng gót chân; 14- Xƣơng bánh chè; 15- Xƣơng chậu; 16- Xƣơng cung chậu; 17- Xƣơng cùng; 18- Xƣơng hông. Chương 3 www.SachVui.Com PHƢƠNG PHÁP KÍCH THÍCH HUYỆT ĐẠO CỰC KỲ CÓ HIỆU QUẢ Kích thích huyệt đạo cần phải đúng lúc thở khí ra Trƣớc khỉ trị liệu xin chớ hút thuốc Kích thích huyệt đạo ngƣời nào cũng có thể biết đƣợc Lợi dụng những vật nhỏ bên mình để kích thích huyệt đạo Kích thích huyệt đạo cần phải đúng lúc thở khí ra Trong liệu pháp huyệt đạo, hô hấp dễ bị coi thƣờng nhất. Tựa nhƣ rất ít ngƣời biết rằng : Kích thích huyệt đạo vào lúc thở khí ra (hô khí) thì sự truyền dẫn kích thích tƣơng đối tốt, có thể đạt đƣợc hiệu quả trị liệu với hiệu suất cao. Khi hít khí vào (hấp khí), cơ co lại cứng ngắc. Lúc này nếu ấn ngón tay vào huyệt đạo, cũng có cảm giác đau nhƣng không truyền đi đƣợc kích thích đốì với cơ thể. Trái lại, khi thở khí ra, cơ thả lỏng nên mềm lại, lúc này nếu nhƣ kích thích, cảm giác đau giảm nhiều mà kích thích đƣợc truyền đi tốt, là một "kích thích" hết sức có hiệu quả. Do đó, nếu nhƣ muốn kích thích huyệt đạo, cần phải phối hợp với tần số hô hấp. Trƣớc khi trị liệu xin chớ hút thuốc Thuốc lá là một loại "thuốc độc có thể dẫn tới mất mạng". Ngƣời ta cho rằng trong khói thuốc lá có thể chứa tới 40 chủng loại ung thƣ hoặc trên 200 loại bệnh, nhất là hàm lƣợng ni-cô-tin mà nó chứa là một chất rất độc. Trong thực tế, 60 gam ni-cô-tin có thể giết chết một ngƣời đã trƣởng thành. Có rất nhiều bệnh tật liên quan tới thuốc lá. Có các bệnh nhƣ ung thƣ, giãn phế quản, suyễn, viêm nhánh phế quản mạn tính, bệnh tim, huyết áp cao, xơ cứng động mạch, thậm chí có ngƣời vì hút thuốc lá mà dẫn tới "bệnh suy giảm thị lực vì thuốc lá". Một số bệnh tật có liên quan mật thiết với thuốc lá, thậm chí bị gọi là "bệnh do thuốc lá". Có một nghiên cứu cho rằng : Nếu nhƣ hút một điếu thuốc, tuổi thọ sẽ bị rút ngắn 5 phút 30 giây. Mong rằng bạn nhất thiết phải cai thuốc lá. Nếu nhƣ không có cách nào cai đƣợc, thì cần www.SachVui.Com phải giảm bớt số lƣợng hút đi. Trƣớc khi tiến hành trị liệu bằng huyệt đạo, xin chớ hút thuốc. Ni-cô-tin một khi vào trong cơ thể, dây thần kinh giao cảm căng lên, huyết quản co lại, khiến cho hụyết, dịch tuần hoàn không đƣợc thông suốt, ảnh hƣởng tới hiệu quả của liệu pháp huyệt đạo. Khi hút thuốc, huyết, dịch trong dạ dày biến hóa nhƣ thế nào. Một phát hiện khiến mọi ngƣời kinh ngạc, chỉ cần hít vào 3 hơi thuốc (không phải 3 điếu thuốc), là đủ để lƣu lƣợng máu trong dạ dày chuyền biến xấu đi tới 70%. Không những liệu pháp huyệt đạo vô hiệu, mà cả đến dùng thuốc cũng không có hiệu quả. Kích thích huyệt đạo, ngƣời nào cũng có thể học đƣợc Đầu tiên, bắt đầu giới thiệu từ những phƣơng pháp kích thích huyệt đạo có tính tiêu biểu. Day ấn bằng ngón tay Trong khi thực hành kích thích huyệt đạo tại nhà, phƣơng pháp thƣờng dùng nhất là day ấn bằng ngón tay. Day ấn bằng ngón tay chủ yếu nhất là lợi dụng việc dùng lực dễ dàng của ngón tay cái, ngón tay trỏ, hoặc ngón tay giữa. Lấy xoay chuyển đầu ngón tay, lợi dụng mặt trong ngón tay day ấn là bí quyết của nó. Làm nhƣ vậy, có thể tăng nặng áp lực, mà day ấn trong một thời gian dài cũng không cảm thấy mệt mỏi. Khi thân thể bị suy nhƣợc do những nhân tố của bệnh mạn tính v.v..., thông thƣờng ngƣời ta chỉ ấn nhẹ, điều đó gọi là "bổ", tức là bổ sung năng lƣợng, là một phƣơng pháp kích thích để thúc đẩy các khí quan khôi phục lại trạng thái bình thƣờng. www.SachVui.Com Thần kinh quá hƣng phấn, khi bị đau nhiều, tất phải ấn nặng, điều đó gọi là "tả", tức là phƣơng pháp kích thích kiềm chế năng lƣợng quá cao. Mặc dù đều gọi là "day ấn bằng ngón tay", trên thực tế dựa vào bệnh tật, bệnh trạng mà có cách làm khác nhau. Thời gian ấn là mỗi lần ấn từ 3-5 giây, nghỉ 2-3 giây, lại ấn tiếp từ 3 - 5 giây, mỗi một vị trí làm đi làm lại từ 3 - 5 lần. Hình 8 1- Day ấn bằng ngón tay; 2- Xoa bóp (gõ); 3- Xoa bóp (miết); 4- Xoa bóp (day) Xoa bóp Khi năm ngón tay cùng sử dụng, có các cách xoa bóp nhƣ : "chùy" (gõ), "tha" (chà xát), "nhu" (day), "áp" (ấn) v.v... Trong số đó, chỉ phát triển thủ pháp ấn, chính là cách ấn bằng tay vừa nói ở trên. www.SachVui.Com Thông thƣờng, gõ hoặc ấn thuộc về "bổ", sử dụng khi bị đau thần kinh ghê gớm. Nhẹ nhàng chà xát, day thuộc về "tả", dùng khi chân tay tê dại, thời gian xoa bóp trong khoảng từ 5 - 15 phút. Kỹ thuật cứu Kỹ thuật cứu là lợi dụng ngải khô kích thích làm cho da nóng lên. về mặt cơ bản, kỹ thuật cứu thuộc về "bổ", từ xƣa đến nay thƣờng đƣợc ứng dụng để chữa trị bệnh mạn tính. Khi ở nhà tiến hành kỹ thuật cứu, đầu tiên đặt ngải khô vào trong lòng bàn tay, và vê nó thành hình nhỏ dài. Sau đó, tại phần đầu ngọn, ngắt xuống khoảng 2 - 3 cm, vê ngải thành hình nón kích thƣớc lớn hơn nửa hạt gạo. Lấy một ít nƣớc để làm ƣớt mặt da, đặt ngải đã thuật ở trên lên huyệt đạo, nhờ thế ngải mới không bị tuột đi. Sau đó châm nén hƣơng (cây nhang) đốt cháy ngải, khi cảm thấy "nóng" thì đổi ngải mới. Hình 9 www.SachVui.Com Hình 10 Nếu nhƣ không có tình huống gì đặc biệt, trên một huyệt đạo tiến hành cứu từ 3 đến 5 lần. Cách làm này là sau khi cảm thấy nóng mới bỏ ngải ra, nên gọi là "tu nhiệt cứu" (cứu bỏng). Do sau khi cứu cháy, sẽ lƣu lại sẹo, cho nên có nhiều ngƣời không thích. Nếu nhƣ vậy thì có thể sử dụng "cứu gián tiếp" (ôn cứu). Cách làm này là đặt lên trên da một lát tỏi hoặc gừng, một lớp muối hoặc mì chính (bột ngọt) v.v... sau đó đốt ngải ở bên trên. Do cách sử dụng những vật khác nhau, có thể gọi là cứu cách tỏi, cứu cách gừng, cứu cách muối v.v... Loại kích thích bằng nhiệt này hết sức hòa dịu, không phải lo lắng vì để lại sẹo. Liệu pháp cứu đơn giản nhất là cứu bằng cây hƣơng (cây nhang). Chuẩn bị một cây hƣơng, châm lửa, đƣa đầu hƣơng vào gần huyệt đạo, đến khi cảm thấy nóng, liền rời ra. Một huyệt đạo làm đi làm lại từ 5 - 10 lần. Lợi dụng những vật nhỏ bên mình để kích thích huyệt đạo Chúng ta cũng có thể lợi dụng những vật nhỏ bên mình để kích thích huyệt đạo, ví dụ những phƣơng pháp dƣới đây hết sức có hiệu quả. 1. Sử dụng tăm www.SachVui.Com Lấy 5, 6 chiếc tăm dùng dây cao su buộc chặt lại. Dùng phần đầu nhọn liên tục đâm vào huyệt đạo. Khi kích thích đã quá mạnh, liền dùng phần đầu tròn (loại tăm một đầu nhọn một đầu tù), phƣơng pháp này về hiệu quả có thể sánh đƣợc với liệu pháp châm cứu. 2. Sử dụng máy sấy Nếu bạn không thích kỹ thuật cứu, có thể lợi dụng gió nóng của máy sấy thổi chuẩn xác vào huyệt đạo, dể kích thích huyệt đạo. Đây tức là một loại cứu gián tiếp (ôn cứu). 3. Sử dụng bàn chải đảnh răng Những đứa trẻ thể chất yếu đuối, da tƣơng đối dễ bị dị ứng, kích thích nhẹ cũng khiến ngƣời khác lo lắng, lúc này có thể lợi dụng bàn chải đánh răng chà xát vào huyệt đạo. 4. Dùng bàn chải quần áo Phƣơng pháp này hết sức tiện lợi đối với việc kích thích bộ phận nào có phạm vi rộng nhƣ phần lƣng chẳng hạn. 5. Dùng bút bi Khi dùng ngón tay day ấn, nhiều bạn không thể dễ dàng dùng lực nên có thể dùng bút bi hoặc bút chì day ấn vào huyệt đạo. Phƣơng pháp là dùng đầu bút bi day ấn lên huyệt đạo (động tác giống nhƣ day ấn bằng ngón tay). Nói chung, phƣơng pháp này diện tích của bộ phận huyệt đạo bị ấn tƣơng đối rộng, kích thích tƣơng đối hòa dịu. 6. Sử dụng hạt gạo Tại một tấm vải cao su cắt một miếng nhỏ khoảng 1 cm2, đặt vào một hạt gạo, sau đó dính lên trên huyệt đạo. Nhƣ vậy, có thể tạo thành một kích thích rất nhỏ lên huyệt đạo trong một thời gian dài. Sau khi day ấn bằng ngón tay hoặc xoa bóp, làm kích thích này thì có thể duy trì công năng hiệu quả của nó. 7. Sử dụng quả bóng Hai bên xƣơng cột sống có khá nhiều huyệt đạo, có điều đáng tiếc là bản thân không có cách nào kích thích đƣợc chúng. Nhƣng nếu nhƣ có bóng chày loại mềm thì có thể dễ dàng thực hiện đƣợc. Nằm ngửa, đặt quả bóng tại vị trí huyệt đạo phần lƣng, dựa vào trọng lƣợng của cơ thể và tính đàn hồi của loại bóng mềm, huyệt đạo sẽ đƣợc kích thích đầy đủ. Khi muốn kích thích huyệt đạo ở phần lƣng, mọi ngƣời nên cần phải thử một chút phƣơng pháp này. www.SachVui.Com Nhƣng loại bóng cứng nhƣ bóng gôn, tƣơng đối thích hợp với việc kích thích mặt bên trong bàn chân. Ngồi ở trên ghế tựa, để bóng gôn ở dƣới lòng bàn chân và lăn nó, hết sức có hiệu quả đối với huyệt DŨNG TUYỀN v.v. Hình 11 www.SachVui.Com Chương 4 LIỆU PHÁP SỨC KHỎE GIẢI TRỪ ĐAU ĐỚN Đau buốt vai Bí đại tiện Đi ngoài Tắc mũi Mệt mỏi mắt Nấc Say xe Mất ngủ Ù tai Hoa mắt, cảm giác mệt mỏi Đái dắt Tê liệt tay, ngón tay Cảm mạo Tim đập nhanh và loạn nhịp Đau buốt vai Đau buốt vai, nếu chỉ xoa bóp vai thì không đƣợc tốt lắm. Khi đau buốt vai, dùng liệu pháp huyệt đạo là có hiệu quả nhất. Dùng ngón tay ấn đè vào huyệt KIÊN TỈNH, sự tuần hoàn của huyệt, dịch ở trên vai sẽ tốt lên. Vai đang cứng đờ cũng sẽ dần dần đƣợc thả lỏng. Huyệt vị và trị liệu Huyệt KIÊN TỈNH nằm ở chính giữa đƣờng nối giữa phần cổ dƣới và bả vai. Khi đè vào huyệt KIÊN TỈNH, sẽ cảm thấy hơi đau nhƣng dễ dịu, rất dễ tìm. Nếu nhƣ vẫn cảm thấy khó tìm huyệt thì xin thử phƣơng pháp dƣới đây. Kẹp chặt nách, bốn ngón tay trừ ngón tay cái) chụm vào một bên vai. Lúc này, chỗ ngón tay giữa tiếp xúc với vai chính là huyệt KIÊN TỈNH. www.SachVui.Com Khi đau buổt ở vai truyền tới phần lƣng, dùng ngón tay ấn lên huyệt THIÊN TÔNG liền có thể có hiệu nghiệm. Huyệt THIÊN TÔNG là huyệt đạo ở chính giữa xƣơng bả vai, ở mặt sau vai, bên phải, bên trái đều có xƣơng hình tam giác, tức là xƣơng bả vai. Lấy ngón tay sờ vào giữa xƣơng bả vai, có thể cảm giác biết đƣợc chỗ xƣơng hơi mỏng mà lõm xuống, ấn xuống thử xem, nếu nhƣ cảm thấy hơi đau, tức là huyệt THIÊN TÔNG. Để nâng cao hiệu quả, có thể kích thích các huyệt khác nhƣ huyệt PHONG TRÌ, huyệt THIÊN TRỤ v.v... www.SachVui.Com 1- Hố trên đòn; 2- Huyệt THIÊN TỒNG; 3- Mỏm quạ; 4- xƣơng bả vai; 5- Huyệt KIÊN TỈNH Bí đại tiện "Trữ của" khiến mọi ngƣời vui thích, nhƣng "trữ phân" có thể làm hao tổn tâm trí. Một khi bí đại tiện, không chỉ bụng trƣớng lên gây cảm giác khó chịu, mà còn dễ xuất hiện những triệu chứng nhƣ đầu nặng chân nhẹ, sốt ruột, cảm giác mệt mỏi, khô da, lên mụn nhọt v.v. Lúc này, có thể ấn vào những huyệt đạo đặc biệt nhƣ huyệt THIÊN KHU, huyệt THẦN MÔN v.v... liền có thể nhanh chóng đi ngoài đƣợc. Huyệt vị và trị liệu Huyệt THIÊN KHU nằm ở hai bên trái và phải rốn. Từ rốn ngang sang hai www.SachVui.Com bên trái, phải một khoảng cách bằng chiều rộng hai ngón tay (chiều rộng ngón tay trỏ và ngón tay giữa chụm lại), chính là huyệt THIÊN KHU. Huyệt THIÊN KHU có hiệu quả với phần lớn những bệnh tật ở phần bụng. Khi bí đại tiện, xin lập tức lấy ngón tay ấn lên huyệt này. Bí quyết khi ấn là : lấy mặt trong ngón tay từ từ day ấn. Có lẽ bạn sẽ khá bất ngờ khi trên cổ tay cũng có một huyệt đạo hết sức hữu hiệu đối với việc bí đại tiện, đó chính là huyệt THẦN MÔN. Ngƣời có bệnh bí đi ngoài mạn tính, nếu nhƣ ngày nào cũng kích thích huyệt này, liền có thể đi ngoài dễ dàng. Lật xem phần cổ tay ở mặt nghiêng lòng bàn tay có mấy lằn ngang thô. số lằn ngang này ở hƣớng gần ngón tay út có xƣơng nhỏ lồi lên nhƣ hình hạt đậu. Chỗ lõm dƣới mút xƣơng nhỏ chính là huyệt THẦN MÔN. Hình 14 - Huyệt THẦN MÔN Khi dùng ngón tay ấn vào huyệt này, ấn thẳng xuống dƣới thì không có hiệu quả. Khi ấn nên ấn mạnh vào huyệt THẦN MỒN theo hƣớng lên phía trên. Để nâng cao hiệu quả của nó, cũng có thể sử dụng những huyệt đạo khác nhƣ huyệt TRUNG QUẢN, huyệt ĐẠI CỰ, huyệt ĐẠI TRƢỜNG DU, huyệt THỨ LIÊU v.v... (giới thiệu ở phần sau). www.SachVui.Com Đi ngoài Đi ngoài chia làm hai loại, loại phải lo lắng và loại không cần thiết phải lo lắng. Hơn nữa, có thể cần làm ngừng đi ngoài hoặc không cần làm ngừng. Không phải những loại đi ngoài hiện có đều có thể dùng huyệt đạo để trị liệu. Đầu tiên, điều đáng lo lắng là những triệu chứng kèm theo đi ngoài nhƣ lên cơn sốt, buồn nôn, ỉa ra máu, đau dữ dội phần bụng. Loại đi ngoài này phần lớn ngầm chứa những loại bệnh lớn, cần phải lập tức đi bệnh viện. Loại đi ngoài thứ hai. không cần thiết phải lo lắng, chính là vì ăn quá nhiều hoặc ăn những thức ăn không dễ tiêu hóa gây ra. Loại đi ngoài này không cần làm ngừng đi ngoài, nếu nhƣ có dùng thuốc thì ngƣợc lại có thể dẫn tới hậu quả không tốt. Về một mặt khác, có ngƣời bị đi ngoài, đó là bệnh đi ngoài mạn tính do bị áp lực dẫn đến. Khi bị nặng, có ngƣời vì lo lắng đi ngoài mà không dám đi ô tô. Gần đây bệnh đi ngoài do thần kinh tăng nhiều. Loại này rất thích hợp với liệu pháp huyệt đạo. Huyệt vị và trị liệu Khi đi ngoài, có thể lợi dụng các huyệt nhƣ huyệt THỦY PHÂN, huyệt THIÊN KHU (ở phần trên), huyệt ĐẠI CỰ, huyệt TRUNG QUẢN (ở phần sau), v.v... Vị trí của huyệt THỦY PHÂN là ở chính giữa rốn lên phía trên một khoảng cách bằng chiều rộng ngón tay cái. Khi ấn vào huyệt này, tại phần bụng sẽ có cảm giác đau. Các huyệt đạo khác cũng ở chung quanh rốn. Khi dùng ngón tay ấn một số huyệt đạo này, theo phƣơng pháp dƣới đây. Bốn ngón tay từ ngón tay trỏ đến ngón tay út của hai bàn tay chụm lại, những ngón tay ở tƣ thế đối diện nhau (Hình 15), lấy đầu ngón tay xoa bóp phần bụng, về sau nếu cảm thấy thoải mái thì từ từ tăng áp lực ở đầu ngón tay. Phƣơng pháp này do phạm vi kích thích tƣơng đối rộng, mặc dù không nắm vững chính xác huyệt đạo cũng không việc gì. www.SachVui.Com Hình 15 - Tay day ấn vào bụng Mỗi ngày làm đi làm lại phƣơng pháp day ấn ngón tay ở trên, tƣơng đối có hiệu quả đối với việc ngăn chặn bệnh đi ngoài mạn tính. Hình 16 1- Huyệt THỦY PHÂN; 2- Rốn; 3- Huyệt LƢƠNG KHÂU www.SachVui.Com Huyệt vị và cách trị liệu hiệu quả nhất Huyệt LƢƠNG KHÂU là huyệt đạo đặc biệt có hiệu quả trong việc chữa trị bệnh đau dạ dày (đọc tham khảo ở phần sau), cũng là huyệt đạo đặc biệt có hiệu quả trong việc chữa bệnh đi ngoài mà đƣợc nhiều ngƣời biết đến. Chỉ có điều khi bị đau dạ dày thì dùng ngón tay ấn mạnh sẽ thấy hiệu quả, còn khi đi ngoài thì dùng kỹ thuật cứu (cùng vào huyệt LƢƠNG KHÂU). Khi đi ngoài làm thế nào cũng không thể ngừng đƣợc, có thể cứu bằng một mồi ngải khô cỡ bằng nửa hạt gạo (đọc tham khảo phần trên), cứu trị trên huyệt LƢƠNG KHÂU ở hai chân từ 10 đến 30 lần (đốt hết một mồi ngải gọi là một lần). Nếu nhƣ đi ngoài nhẹ, khoảng 10 lần là có thể ngừng đi ngoài. Tắc mũi Khi bị cảm, thƣờng sẽ tắc mũi. Tất nhiên mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhƣng bị tắc mũi thì không những hô hấp khó khăn, mà còn ảnh hƣởng tới học tập, công tác, lại sẽ bị mất ngủ. Do đó, khi mũi bị tắc không chịu nổi, có thể liên tục dùng ngón tay ấn vào huyệt NGHÊNH HƢƠNG, ẤN ĐƢỜNG v.v... thử xem, mũi sẽ lập tức đƣợc thông. Huyệt vị và trị liệu Huyệt NGHÊNH HƢƠNG, huyệt ẤN ĐƢỜNG đều là huyệt đạo ở trên mặt. Huyệt NGHÊNH HƢƠNG ở hai bên cánh mũi. Sau khi biết đƣợc vị trí của huyệt, dùng phần trong ngón tay trỏ của hai bàn tay nhè nhẹ ấn vào huyệt ở hai bên cánh mũi. Liên tục ấn vào khoảng 10 giây, cơ bản có thể dần dần thông đƣợc mũi. Khi làm nhƣ vậy mà vẫn chƣa thấy hiệu nghiệm, xin ấn vào huyệt ẤN ĐƢỜNG. Huyệt ẤN ĐƢỜNG ở vào khoảng giữa hai đầu lông mày. Khi muôn ấn vào huyệt ẤN ĐƢỜNG, nếu chỉ ấn thẳng vào là không có tác dụng. Lấy mặt trong ngón tay ấn vào phía trên huyệt, hơi dùng lực đẩy lên phía trên huyệt, rồi từ từ ấn xuống phía dƣới. Mấy lần gây áp lực kích thích nhƣ vậy, tắc mũi sẽ mất dần đi. Ngoài ra còn kích thích vào huyệt PHONG TRÌ ở mặt sau cổ (đọc tham khảo phần sau) cũng hết sức hiệu nghiệm. www.SachVui.Com Hình 17 1- Huyệt ẤN ĐƢỜNG; 2- Huyệt NGHÊNH HƢƠNG Mệt mỏi mắt Lao động nặng liên tục trong một thời gian dài, bất kể là ai, thân thể đều cảm thấy mệt mỏi. Cũng nhƣ vậy, xem ti vi nhiều, đọc sách thâu đêm, v.v... dùng mắt quá độ tất nhiên mắt sẽ mệt mỏi. Nguyên nhân của sự mệt mỏi mắt lại khá phức tạp và bất ngờ. Không chỉ là sử dụng mắt quá độ mà thôi, khá nhiều nguyên nhân khác cũng dẫn đến sự mệt mỏi của mắt. Có khi những nguyên nhân nhƣ : cận thị, viễn thị, mắt hoa, đeo kính với số không phù hợp v.v... cũng dẫn đến sự mệt mỏi mắt. Mệt mỏi mắt cũng là một loại triệu chứng nhƣ bệnh mù mắt xanh, bệnh đục thủy tinh thể v.v. Thậm chí cũng là do những nguyên nhân khác nhƣ : Huyết áp thấp, thiếu máu v.v... Đối với loại mỏi mắt này, liệu pháp huyệt đạo cũng rất có hiệu quả. Đặc biệt là những huyệt nhƣ TÌNH MINH, TOẢN TRÚC, THÁI DƢƠNG v.v... có thể tiêu trừ những bệnh dẫn tới mỏi mệt mắt nhƣ bệnh đau mắt, sung huyết, thị tuyến mơ hồ, đầu nặng chân nhẹ. Những ngƣời bình thƣờng hay cảm thấy mệt mỏi mắt thì cần phải đến bác sĩ khoa mắt chẩn đoán. Huyệt vị và trị liệu Huyệt TÌNH MINH, huyệt TOẢN TRÚC, huyệt THÁI DƢƠNG đều ở phần mặt, hết sức có hiệu quả đối với các bệnh mệt mỏi mắt. Dùng ngón tay sờ vào khóe mắt, phía dƣới sống mũi có thể cảm giác thấy một khoang nhỏ lõm xuống, ở www.SachVui.Com giữa khoang lõm này chính là huyệt TINH MINH. Khi ấn vào, bên trong mũi cũng sẽ có cảm giác. Huyệt TOẢN TRÚC ở dƣới vòng cung lông mày (tựa vào sống mũi). Huyệt THÁI DƢƠNG ỏ phần tóc mai, khi ăn sẽ động ở phần trên, ở giữa đuôi mắt và ngoài đuôi lông màu. Từ tai đi ngang ra một khoảng cách bằng chiều rộng ngón tay cái, chính là huyệt THÁI DƢƠNG. Khi ấn vào huyệt này, đến cả phần trong đầu cũng thấy đau. Day ấn mấy huyệt đạo này, đều có thể tiêu trừ đƣợc sự mệt mỏi của mắt. Ngoài ra, kích thích huyệt PHONG TRÌ (đọc tham.khảo phần sau), cũng có tác dụng hỗ trợ. Hình 18 1- Huyệt TOẢN TRÚC; 2 và 4- Huyệt THÁI DƢƠNG; 3- Huyệt TÌNH MINH www.SachVui.Com Tập luyện phần mắt đề phòng mắt mỏi mệt Tập luyện vận động mắt theo phƣơng pháp dƣới dây, có tác dụng giúp đỡ đề phòng bệnh mệt mỏi mắt : 1. Nhìn chăm chú về phía trƣớc, con ngƣơi chuyển động lên trên và xuống dƣới. 2. Con ngƣơi di động sang trái và phải. 3. Con ngƣơi chuyển dộng trái, phải, trên, dƣới. Những động tác trên, trái, phải mỗi lần làm đi làm lại từ 5 - 8 lần. Những bạn làm công việc phải hao phí thị lực, mỗi ngày nên tập luyện mắt nhƣ trên, có thể bảo vệ sự lành mạnh cho mắt. Ngoài ra, thƣờng xuyên nhìn ra phía xa, cũng có thể để mắt đƣợc nghỉ ngơi. Nấc "Hắt xì, hắt xì" những tiếng nấc với âm thanh khác thƣờng đƣợc phát ra, dù thế nào cũng không đƣợc lịch sự lắm. Do đó, để ngừng ngay tiếng nấc, có khi phải dùng hết biện pháp, nào là uống nƣớc lạnh, nín thở, vỗ vào lƣng v.v... nhƣng có thể tiếng nấc cũng không vĩ thế mà ngừng hẳn. Nấc, là do hoành cách mô nhất thời co giật dẫn đến. Tiêu trừ loại triệu chứng này dùng liệu pháp huyệt dạo sẽ hết sức hữu hiệu. Chỉ cần kích thích vào huyệt THIÊN ĐỘT ở cổ họng, lập tức có thể tiêu trừ đƣợc tiếng nấc. Huyệt vị và trị liệu Huýật THIÊN ĐỘT hết sức hữu hiệu đối với việc làm ngừng tiếng nấc, có thể dựa vào cách làm dƣới đây để tìm huyệt. Từ cổ họng thuận theo ngón taỵ vuốt thẳng xuống, có thể phát hiện bên trong xƣơng quai xanh có một chỗ lõm sâu xuống. Huyệt THIÊN ĐỘT ở chính giữa chỗ lõm đó. Kích thích vào huyệt này, cần phải có một bí quvết. Lấy đốt xƣơng 1 của ngón tay trỏ hoặc ngón tay giữa (đốt xƣơng ở gần đầu ngón tay) và đốt xƣơng 2 cong lại nhƣ hình lƣỡi câu, đầu ngón tay ấn vào huyệt đạo, hƣớng về phía phần mông, ấn chéo xuống phía dƣới (Hình 19). Do huyệt này ở cổ, cho nên không thể ấn thẳng xuống, cũng không thể dùng lực quá mạnh. Dùng một cƣờng độ thích hợp ấn vào huyệt này, về mặt cơ bản, tiếng nấc sẽ hoàn toàn ngừng hẳn. www.SachVui.Com Nếu nhƣ, khi vẫn không có cách nào làm ngừng tiếng nấc, thì có thể dùng lực ở gần phần cuối ngón tay cái (nghiêng trên mu bàn tay) ấn vào huyệt HỢP CÔC (đọc tham khảo ở phần sau). Huyệt THIÊN ĐỘT không chỉ hữu hiệu đối với nấc, mà những bệnh tật ở phần họng nhƣ sƣng cổ họng, ho, suyễn đều có hiệu quả. Say xe Cảm giác cân bằng của chúng ta là do đƣợc sự duy trì của "Tam bán khí quan" ở phần sâu trong tai. Song, khi ngồi trong những phƣơng tiện giao thông bị lắc mạnh, chỗ đó dễ bị kích thích, không những làm rối loạn cảm giác cân bằng, mà còn tác động cả đến dây thần kinh thực vật, dẫn đến những triệu chứng nhƣ hoa mắt, ra mồ hôi lạnh, buồn nôn v.v. Đó chính là say xe. Trong những ngƣời dạ dày và ruột không tốt hoặc có một số ngƣời do thể chất bẩm sinh, mà rất dễ bị say xe. Số ngƣời này, nếu nhƣ trƣớc khi đi xe đƣợc kích thích trƣớc vào huyệt TRÚC TÂN, liền có thể ngăn ngừa đƣợc chứng say xe. Huyệt vị và trị liệu www.SachVui.Com Huyệt TRÚC TÂN hết sức hữu hiệu đối với bệnh say xe, nằm ở mặt trong cẳng chân, từ chỗ cao nhất của mắt cá bắt đầu đo lên phía trên một khoảng cách bằng chiều rộng 5 ngón tay (độ rộng của 5 ngón tay chọn lại từ ngón tay út đến ngón tay cái) từ rìa sau xƣơng ống chân, lại đo tiếp một khoảng cách bằng chiều rộng ngón tay giữa về phía bụng cẳng chân, chính là huyệt TRÚC TÂN. Hình 20 1- Xƣơng ống chân; 2- Cơ bắp chân; 3- Huyệt TRÚC TÂN; 4- Cơ dép; 5- Cơ gót chân. Song dựa vào chiều dài của chân, vị trí cũng sẽ có sự khác nhau đối với từng ngƣời. Có thể ấn thử xem ở vùng gần đó một chút, chỗ bị đau chính là huyệt TRÚC TÂN. Nếu nhƣ tìm đƣợc chính xác, tất sẽ tƣơng đối hiệu nghiệm. Huyệt này nếu khi đang say xe mới kích thích vào, thì đã quá chậm. Có thể vào buổi tối trƣớc ngày đi xe, dính mấy hạt gạo vào vải cao su hoặc cao trị thƣơng, đem nó dán vào huyệt TRÚC TÂN ở chân phải, cho đến khi chuyến đi xe kết thúc. Làm nhƣ vậy, trên đƣờng dù cho ngồi trên các phƣơng tiện giao thông khác nhau cũng không bị say. www.SachVui.Com Bí quyết của liệu pháp này là : Chỉ có thể sử dụng huyệt đạo một cách chính xác và sử dụng huyệt TRÚC TÂN ở bên chân phải. Nếu nhƣ đã sớm kích thích huyệt này, nhƣng khi vẫn cảm thấy say xe, xin dùng ngón tay ấn vào huyệt NỘI QUAN (đọc tham khảo ở phần sau). Kích thích huyệt này, có thể cũng kiềm chế đƣợc bệnh say xe. Mất ngủ Cơ thể chúng ta, bình thƣờng thì về ban đêm là tự nhiên muốn ngủ. Song, có ngƣời đã chui vào chăn, cố gắng thế nào cũng không thể ngủ đƣợc. Những ngƣời này một lòng muốn ngủ, nhƣng trái lại nó đã khiến cho thần kinh cảng thêm hƣng phấn, mà không có cách nào ngủ đƣợc. Đó là do sự cân bằng của dây thần kinh thực vật không tốt gây ra. Thay thần kinh thực vật, có thần kinh giao cảm và thần kinh phó giao cảm, tức là do hai nhóm thần kinh có động tác trái ngƣợc nhau, mà có tác dụng điều chỉnh các khí quan hoặc toàn bộ huyết quản ở toàn thân v.v.... Trong đó, tác động của dây thần kinh giao cảm tăng mạnh, tất làm cho cơ căng lên, tạo thành trạng thái cơ thể dễ hoạt động (trạng thái tỉnh táo). Trái lại, thần kinh giao cảm bị kiềm chế, khi tác dụng của dây thần kinh phó giao cảm đƣợc tăng mạnh, sự tuần hoàn của huyết, dịch tƣơng đối tốt, cơ đang căng sẽ đƣợc chùng xuống, mà có trạng thái nghỉ ngơi hoặc buồn ngủ. Tóm lại, nếu nhƣ thần kinh thực vật không đƣợc ổn định, đều là do tác động của thần kinh giao cảm tăng mạnh, cơ thể liền ở trong trạng thái tỉnh táo, cố gắng thế nào để ngủ cũng không thể ngủ đƣợc. Huyệt vị và trị liệu Khi thần kinh hƣng phấn thì không có cách nào để ngủ đƣợc, nếu kích thích huyệt đạo sẽ tƣơng đối có hiệu quả. Đặc biệt là huyệt HOÀN CỐT, ở mặt nghiêng phía sau đầu, có thể điều chỉnh thần kinh thực vật, hiệu quả làm dễ ngủ. www.SachVui.Com Hình 21 1- Huyệt HOÀN CỐT; 2- Nhũ đột; 3- Huyệt DŨNG TUYỀN 4- Huyệt THẨN MÔN Sờ vào phía dƣới dái tai, có một xƣơng nhỏ lồi lên - Nhũ đột. Từ mút dƣới Nhũ đột dọc theo mép sau sờ lên phía trên, có thể sờ thấy một hõm nông, một khi ấn vào, chỗ có cảm giác chân động chính là huyệt HOÀN COT. Dùng ngón tay cái của hai bàn tay, cẩn thận day ấn vào hai huyệt HOÀN CÔT ở cả hai bên phải và trái, không biết từ lúc nào, cảm giác buồn ngủ đã đến. Các huyệt khác nhƣ huyệt THIÊN TRỤ (xem phần sau), huyệt THẦN MÔN (xem phần trƣớc), huyệt DŨNG TUYỀN (phần sau), đối với việc giải trừ bệnh mất ngủ cũng đều có hiệu nghiệm, xin bạn thử một chút với số huyệt này. Huyệt THẤT MIÊN ở gót chân Dƣới gót chân có một huyệt đạo gọi là huyệt THẤT MIÊN. Huyệt THẤT www.SachVui.Com MIÊN có ý "lấy lại giấc ngủ đã mất", cho nên, không có cách nào ngủ đƣợc thì kích thích nó, hết sức hữu hiệu. Hình 22 Huyệt THẤT MIỀN ở lòng bàn chân Huyệt THẤT MIÊN (mất ngủ) ở giữa gót chân, huyệt này có thể dùng đầu nắm đấm đánh vào để kích thích, nhè nhẹ đấm đi đấm lại nhiều lần. Huyệt này còn đƣợc gọi là "huyệt BÁCH XAO" (trăm gõ). Chỉ cần gõ một trăm lần vào huyệt này, liền có thể ngủ một cách ngon lành. Ù tai Không nghe đƣợc âm thanh là một việc rất đau khổ. Nếu nhƣ đơn thuần chỉ là tiếng ồn từ ngoại cảnh dội đến thì cắt đứt nguồn âm là đƣợc, nhƣng ù tai lại không làm đƣợc nhƣ vậy. Trong y học hiện đại, ù tai hầu nhƣ đã trở thành một đại danh từ về một bệnh tật khó chữa trị, có khá nhiều ngƣời phải chịu cái khổ của việc ù tai 10 năm, 20 năm. Dùng liệu pháp huyệt đạo không phải là bất kể loại ù tai nào cũng có thể chữa khỏi, song nếu nhƣ mỗi ngày đều kích thích những huyệt đạo đặc hiệu nhƣ huyệt THÍNH CUNG, huyệt NHĨ MÔN v.v..., thì nó sẽ có hiệu quả trị bệnh rất tốt. Vấn đề sở trƣờng nhất của liệu pháp huyệt đạo chính là có thể chữa khỏi loại bệnh ù tai mà y học hiện đại nhiều lúc phải chịụ bó tay. Huyệt vị và trị liệu Ở mặt trƣớc lỗ tai có một vật nhỏ mà mềm lồi lên, thuật ngữ chuyên môn gọi là "bình tai". Gần mặt trƣớc bình tai có một chỗ lõm, lấy ngón tay ấn vào, khi há miệng ra, chỗ lõm sẽ càng sâu, rất dễ tìm thấy, ở chính giữa chỗ lõm đó chính là huyệt THÍNH CUNG. www.SachVui.Com Huyệt NHĨ MÔN ở bên cạnh 'huyệt THÍNH CUNG hơi hƣớng lên phía trên một chút. Đầu ngón tay ấn ở huyệt THÍNH CUNG dịch lên trên một chút, liền có thể sờ thấy khớp xƣơng cằm. Sau đó, từ chỗ ấy di chuyển lên phía trên một chút, sờ thấy rìa bên của mé trên khớp xƣơng, chính là huyệt NHĨ MÔN. Dùng đầu ngón tay ấn một cái, sẽ có cảm giác hơi đau. Dùng lực ấn nhẹ những huyệt đạo này khoảng 10 lần, sau đó lại cẩn thận xoa bóp bốn bên tai, tất có thể nâng cao hiệu quả. Ngoài ra, những huyệt khác, nhƣ huyệt HOÀN CỐT, huyệt KIÊN TỈNH (xem phần trên), huyệt THÂN TRỤ (phần sau) v.v..., cũng có hiệu quả. HÌNH 23 1- Huyệt NHĨ MÔN; 2- Huyệt THÍNH CUNG 3- Xƣơng hàm dƣới; 4- Huyệt NHĨ CHÂU Hình 24 – Huyệt Kiên Tĩnh www.SachVui.Com Hoa mắt Có khi dang ngồi trên ghế đứng lên, đột nhiên chóng mặt hoa mắt, trƣớc mắt là một khoảng đen ngòm mà không có cách nào đứng lên đƣợc. Khi loại hoa mắt này phát sinh, xin lập tức ấn vào huyệt TRUNG CHỮ ở lòng bàn tay, không lâu có thể khắc phục đƣợc hoa mắt. Hoa mắt là do các loại nguyên nhân nhƣ huyết áp cao, huyết áp thấp, thiếu máu, bệnh dây thần kinh thực vật mất đi sự điều chỉnh, v.v... dẫn đến. Nhƣng bất kể trong tình huống nào, trong trị liệu bệnh hoa mắt, huyệt TRUNG CHỮ vẫn là một huyệt đạo quan trọng không thể thiếu đƣợc. Huyệt vị và trị liệu Huyệt đạo đặc biệt có hiệu quả đối với bệnh hoa mắt - huyệt TRUNG CHỮ, có thể tìm đƣợc theo phƣơng pháp dƣới đây : giữa xƣơng ngón tay thứ 4 và xƣơng ngón tay út trên mu bàn tay khép lại hƣớng về phía cổ tay, xƣơng bàn tay sẽ do hai bên biến to ra, khe của kẽ xƣơng trái lại sẽ bị thu hẹp. Ớ chỗ xƣơng bàn tay của ngón tay thứ 4 hơi lùi vào phía trong (hƣớng về phía cổ tay), tức là huyệt TRUNG CHỮ. Một khi ấn vào, sẽ có cảm giác đau. www.SachVui.Com Hình 25 1- Huyệt TRUNG CHỮ; 2- Xƣơng ngón tay Khi hoa mắt, xử lý khẩn cấp có thể dùng ngón tay cái ấn vào huyệt này, triệu chứng liền có thể mất đi. Ngoài ra, những huyệt khác nhƣ huyệt BÁCH HỘI, huyệt THIÊN TRỤ, huyệt PHONG TRÌ (xem phần sau), huyệt NHI MÔN (xem phần trƣớc) v.v..., cũng đều có hiệu quả. Ngƣời có triệu chứng nghiêm trọng có thể mỗi ngày đều kích thích vào những huyệt này. Ngƣời có triệu chứng hoa mắt, tốt nhất trƣớc khi làm trị liệu huyệt đạo, thì phải đƣợc sự kiểm tra sức khỏe của bác sĩ để xác định nguyên nhân của bệnh, đó là điều rất quan trọng. Cảm giác mệt mỏi Thƣờng khi đến đầu xuân, giữa hè, loại cảm giác uể oải ai cũng không thể quên đƣợc. Khi cơ thể mệt mỏi, nghỉ ngơi đầy đủ có thể khôi phục lại đƣợc sức www.SachVui.Com khỏe, nhƣng trong tình trạng mệt mỏi tích tụ quá nhiều, thì có khả năng nghỉ ngơi cũng không có tác dụng, trái lại còn tăng thêm cảm giác mệt mỏi. Chân và eo lƣng là nơi dễ xuất hiện triệu chứng mệt mỏi nhất. Cơ chân và eo lƣng dùng hết sức mà không có lực, đó chính là triệu chứng về việc cơ thể tích trữ quá nhiều mệt mỏi. Lúc này, sử dụng liệu pháp huyệt đạo, liền có thể nhanh chóng "đuổi mệt mỏi" ra ngoài cơ thể. Hình 26 1- Đốt sống cổ; 2- Cột sống ngực; 3- Xƣơng sống thắt lƣng 4- Huyệt CHÍ THẤT Huyệt vị và trị liệu Eo lƣng là chỗ nguy hiểm trên cơ thể. Eo tích trữ nhiều mệt mỏi, cơ năng của nó một khi tụt xuống thấp, sẽ ảnh hƣởng tới sức khỏe toàn thân. Do đó, từ xƣa đến nay, khi thân thể đau buốt, những huyệt đạo liên quan đến eo lƣng đều rất đƣợc coi www.SachVui.Com trọng, trong đó hiệu quả nhất là huyệt CHÍ THẤT. Nó nổi tiếng về việc tăng cƣờng sinh lực. Huyệt CHÍ THẤT ỗ hai bên của xƣơng sống eo lƣng (phần eo của xƣơng lƣng), tuyến liên kết của chỗ cao nhất xƣơng eo lƣng phải và trái, chỗ lồi ở trên nó là xƣơng sống eo lƣng 3, chỗ lỗi tiếp theo phía trên là xƣơng sống eo lƣng 2. Bắt đầu từ giữa xƣơng sống thắt lƣng 2 và 3, ngang ra hai bên phải và trái một khoảng cách rộng bằng 4 ngón tay (độ rộng của bốn ngón tay chụm lai từ ngón tay trỏ đến ngón tay út), chính là huyệt CHÍ THÂT. Ở huyệt CHÍ THÂT và những huyệt khác cũng ở phần eo lƣng nhƣ huyệt THẬN DU, huyệt ĐẠI TRƢỜNG DU (xem tham khảo phần sau) v.v... tiến hành kỹ thuật cứu, hết sức có hiệu quả đôi với việc giải trừ cảm giác mệt mỏi. Mồi ngải kích cỡ bằng khoảng nửa hạt gạo, có thể sử dụng cứu gián tiếp (đọc tham khảo phần trên), nếu cảm thấy phiền phức, sử dụng cứu bằng nén hƣơng cũng đƣợc. Cách dán đậu đỏ vào lòng bàn chân để giải trừ mệt mõi Lòng bàn chân có huyệt DŨNG TUYỀN (xem tham khảo phần trên), Huyệt này cũng rất có hiệu quả trong việc giải trừ mệt mỏi. Do dó, nếu nhƣ dán hạt đậu đỏ lên trên huyệt DŨNG TUYỀN, khi đi đƣờng, vô tình kích thích vào huyệt đạo đó, bƣớc chân nặng nề sẽ dần dần đƣợc nhẹ nhõm. Hạt đậu đỏ có thể dùng băng dính hoặc vải sao su dán dính vào. Tất nhiên, nếu không dùng hạt đậu đỏ dán lên trên huyệt DŨNG TUYỀN cũng đƣợc, mà dán vào bằng một vật to hơn thì kích thích quá mạnh, sẽ làm cản trở bƣớc đi. Về giải trừ sự mỏi chân, ngoài những huyệt trên còn có những huyệt khác nhƣ huyệt TÚC TAM LÝ, huyệt ÂM GIAO (xem tham khảo phần sau) cũng có hiệu quả. Hình 27 www.SachVui.Com Đái dắt Tuổi tác tăng lên, thì sẽ càng "gần nhà vệ sinh". Đó là do những bệnh vì lão hóa mà khiến cho cơ bàng quang suy yếu đi hoặc sƣng tấy tuyến tiền liệt gây ra. Bệnh đái dắt khiến mọi ngƣời khó chịu nhất là vào lúc giữa đêm, sau khi đã chui vào chăn ấm, dẫn đến không thể ngủ ngon đƣợc, đặc biệt là đi đái dắt vào đêm lạnh. Nếu nhƣ bạn cũng phải lo lắng vì bệnh đái dắt, thì xin giới thiệu với bạn liệu pháp huyệt đạo. Tất nhiên, tuyệt đối không phải chữa bằng liệu pháp huyệt đạo là có thể ngán chặn đƣợc sự lão hóạ của bàng quang (bọng đái), song nó cũng có tác dụng giúp đỡ khắc phục triệu chứng. Nhất là ngày nào cũng kích thích vào huyệt TRUNG CỰC, là huyệt có hiệu quả đặc biệt khác thƣờng trong việc bài tiết, thì có thể thấy đƣợc số lần đi đái đêm giảm dần từ 3 lần, 2 lần xuống còn một lần. Huyệt vị và trị liệu Nằm ngửa theo phƣơng thức dƣới đây, sờ vào phần bụng để tìm huyệt đạo. Từ rốn sờ xuống phía dƣới, có thể biết đƣợc ở chỗ lông bộ phận sinh dục mọc ra, hoặc giữa đám lông có một khôi xƣơng, gọi là xƣơng cung chậu. Từ mé trên xƣơng cung chậu đến rốn chia làm 5 phần bằng nhau, từ xƣơng chậu lên phía trên chỗ 1/5 tức là huyệt TRUNG CỰC. Huyệt này có hiệu quả đối với những bệnh tật về cơ quan sinh dục hoặc bộ máy tiêt niệu. Đối với những bệnh nhƣ viêm niệu đạo, viêm bàng quang, bệnh đái đêm, liệt dƣơng, cũng có hiệu quả. Khi tình hình bài tiết nƣớc tiểu kém, nó cũng có tác dụng thúc đẩy sự bài tiết. Phƣơng pháp kích thích đơn giản nhất là ấn bằng ngón tay, nhƣng có ngƣời khi ấn bằng ngón tay không có cảm giác thích hợp, thì lấy lòng bàn tay nhẹ nhàng xoa bóp, hoặc dừng bàn chải day xát. Để nâng cao hiệu quả, cũng nên ấn luôn những huyệt khác nhƣ THẬN DU, THỨ LIÊU, QUAN NGUYÊN (xem tham khảo phần sau), DŨNG TUYỀN (xem phần trƣớc). www.SachVui.Com Hình 28 1- Rốn; 2- Huyệt TRUNG CỰC; 3- Xƣơng cung chậu Tê liệt tay, ngón tay Do sự biến hình hoặc khác thƣờng của đốt sống cổ, mà đè đến tầng thần kinh của cánh tay hoặc ngón tay, dẫn đến tê liệt tay hoặc ngón tay. Hoặc do cơ vai hoặc cơ cánh tay sử dụng quá độ, không chỉ là vai đau, có khi cũng bị tê buốt vai do tê liệt cánh tay dẫn đến. Lúc này, ấn vào huyệt NGOẠI QUAN, huyệt CHI CHÍNH hết sức có hiệu quả. www.SachVui.Com Hình 29 Huyệt vị và trị liệu Vị trí của huyệt NGOẠI QUAN là ở phần giữa bắp tay trƣớc, từ cổ tay của mặt nghiêng mu bàn tay đo lên trên về phía khuỷu tay một khoảng cách bằng chiều rộng 3 ngón tay (độ rộng của ba ngón tay : ngón tay trỏ, ngón tay giữa, ngón tay thứ 4 chụm lại) (Hình 30). www.SachVui.Com Hình 30 - Mặt sau cánh tay 1- Khuỷu tây; 2- Xƣơng trụ cẳng tay; 3- Xƣơng trụ cánh tay 4- Huyệt CHI CHÍNH; 5- Huyệt NGOẠI QUAN Huyệt CHI CHÍNH ở phía trên huyệt NGOẠI QUAN một chút. Tại khoảng giữa cổ tay và khuỷu tay của mặt sau bắp tay trƣớc, lấy một điểm giả định nào đó, từ điểm này đo một khoảng cách bằng chiều rộng ngón tay cái tới rìa bên xƣơng trụ cánh tay, hƣớng về phía cổ tay (hƣớng xuông dƣới), điểm tìm đƣợc chính là huyệt CHI CHÍNH. Phƣơng pháp kích thích dùng kỹ thuật cứu là hay nhất, nhƣng ấn bằng ngón tay cũng đƣợc, chỉ cần chú ý là : không ấn mạnh bằng ngón tay cái, mà ấn nhẹ nhàng từ từ. Ngoài ra, sử dụng cùng một lúc để tăng cƣờng hiệu quả còn có những huyệt nhƣ KHÚC TRÌ, HỢP cốc v.v... (Xem tham khảo ở phần sau). Cần chú ý là một trong những triệu chứng của bệnh tật trong thời kỳ mãn kinh có khi cũng làm chân tay tê liệt. Khi gặp tình huống này, có thể sử dụng www.SachVui.Com những huyệt nhƣ HUYẾT HẢI, TAM ÂM GIAO, CHIẾU HẢI v.v... (xem tham khảo phần sau). Cảm mạo Căn cứ theo thống kê, mỗi ngƣời một năm trung bình bị cảm khoảng 6 lần. Cảm mạo là một loại bệnh thƣờng thấy nhất trong các loại bệnh tật, nhƣng tuyệt đối không thể coi thƣờng, có rất nhiều ví dụ về việc cứ để mặc nó phát triển mà dẫn đến bị bệnh nặng nhƣ viêm phổi v.v... Cảm mạo vẫn không hổ thẹn là "nguồn gốc của bách bệnh", cho nên vấn đề quan trọng là phải sớm chữa trị khi cảm mạo vẫn còn đang ở giai đoạn đầu. Huyệt vị và trị liệu Từ xƣa, chữa trị bệnh cảm mạo ở giai đoạn đầu có hiệu quả là huyệt PHONG MÔN, điều này đã đƣợc định luận. Đúng nhƣ tên chữ đã nói, "Phong môn" (cửa gió), chính là cái cửa để cho cảm mạo xâm nhập, khi kích thích huyệt này, ìiền có thể trƣớc khi cảm mạo vào trong cơ thể đã đuổi nó ra trƣớc. Huyệt PHONG MÔN ở vào khoảng giữa xƣơng bả vai của phần lƣng. Dùng sức cúi đầu về phía trƣớc; từ sau đầu sờ xuống mặt sau cổ, phần cuối cổ có thể chạm thấy một khối xƣơng lƣng lồi hẳn lên (đốt sống cổ 7). Từ đốt sống cổ 7 đếm xuống phía dƣới hai chiếc xƣơng lƣng lồi ra (xƣơng cột sống ngực 2) và mặt dƣới chiếc xƣơng lƣng lồi ra thứ 3 (xƣơng cột sống ngực 3), ngang ra hai bên phải và trái một khoảng cách bằng chiều rộng 2 ngón tay, chính là chỗ huyệt PHONG MÔN. Khi bị cảm, bộ phận này sẽ cứng đờ, ấn vào một cái, sẽ có cảm giác đau, rất dễ tìm đƣợc. Khi phần lƣng bị lạnh khiến ngƣời run lẩy bẩy, cảm thấy có khí lạnh, chính là dấu hiệu cảm mạo thời kỳ đầu. Lúc đó càng cần phải kích thích huyệt PHONG MỔN. Phƣơng pháp kích thích dùng kỹ thuật cứu là hiệu quả nhất. Nhƣng xoa bóp bằng bàn chải, hoặc cứu bằng nén hƣơng cũng hiệu nghiệm. Dùng gió nóng của máy sấy để kích thích huyệt PHONG MÔN cũng là một phƣơng pháp hay. Nói chung, những huyệt đạo có chữ "PHONG" đều hữu hiệu đối với bệnh cảm. Ví dụ nhƣ huyệt PHONG TRÌ ở phía sau cổ (tham khảo phần sau), cũng là một trong những huyệt đạo đặc biệt có hiệu quả đối với cảm mạo. Cảm mạo trong giai đoạn đầu, xin kích thích cùng một lúc cả huyệt PHONG MÔN lẫn huyệt PHONG TRÌ này. Sử dụng những huyệt đạo nhƣ TRUNG PHỦ, QUAN NGUYÊN, THÂN TRỤ v.v... (tham khảo phần sau) cũng có hiệu quả. www.SachVui.Com Hình 31 1- Phẩn lƣng; 2- Đốt sống cổ 7; 3- Cột sống ngực 4- Huyệt PHONG MÔN Tim đập mạnh và loạn nhịp Do bênh tim nhanh chóng tăng lên, vì thế những ngƣời quan tâm tới bệnh tim càng ngày càng nhiều. Nói ví dụ, có ngƣời chỉ hơi phát sinh tim đập mạnh và loạn nhịp, thì đã buồn phiền không biết mình có bị chết vì bệnh tim hay không. Quả thực, tim đập mạnh và loạn nhịp là một trong những tín hiệu nguy hiểm về bệnh tim. Khi thƣờng bị phát sinh tim đập mạnh và loạn nhịp, điều quan trọng là phải đi bác sĩ kiểm tra sức khỏe, để xác định tim có khác thƣờng hay không. Song, cũng có nhiều trƣờng hợp tim không có một chút gì khác thƣờng lại phát sinh bệnh tật. Giống nhƣ bệnh thần kinh thực vật mất đi sự điều tiết, bệnh thần kinh tim chính là nhƣ vậy. Loại bệnh nhân này mặc dù các bác sĩ cố chứng minh tim không có gì khác thƣờng, mỗi lần phát sinh tim đập mạnh và loạn nhịp, họ lại cảm thấy trong lòng không đƣợc yên. www.SachVui.Com Do đó, những ngƣời hết sức cẩn thận để ý đến việc tim đập mạnh và loạn nhịp, ngoại trừ việc tiếp nhận sự kiểm tra của bác sĩ, xin hãy kích thích vào huyệt THIẾU XUNG, huyệt KHÍCH MÔN thử xem, tim đập mạnh và loạn nhịp lập tức ổn định. Huyệt vị và trị liệu Muốn tìm huyệt THIẾU XƢNG rất đơn giản, huyệt đạo này nằm ở gần mép gốc móng tay út về phía ngón đeo nhẫn (ngón tay thứ 4). Nếu nhƣ muốn đề phòng tim đập mạch và loạn nhịp có thể một ngày kích thích huyệt THIÊU XƢNG từ 2 đến 3 lần, mỗi lần lấy ngón tay ấn vào huyệt này khoảng 20 giây. Nhƣng, khí tim đập mạnh và loạn nhịp rất mạnh, có thể dùng răng cắn nhẹ vào ngón tay út, để kích thích huyệt này. Trong thời gian cắn, tim đập mạnh và loạn nhịp sẽ bị kiềm chế. Huyệt THIẾU XUNG ở hai tay đều có, nhƣng giải trừ tim đập mạnh và loạn nhịp có hiệu quả là huyệt THIÊU XUNG ở tay trái. Huyệt KHÍCH MÔN cũng là huyệt đạo hữu hiệu. Huyệt này ở trên cánh tay. Lấy một đƣờng nối từ phần giữa lằn ngang mặt trong cổ tay với mé bên lằn ngang mặt trong khuỷu tay. Chỗ cách điểm chính giữa đƣờng này khoảng 2em về phía trên chính là huyệt KHÍCH MÔN (Hình 33). Dùng ngón tay ấn vào huyệt đạo này, đến cả phần cổ tay cũng cảm thấy đau, rất dễ tìm đƣợc. Huyệt này lấy ngón tay cái ấn kích thích. Khi tim đập mạnh và loạn nhịp, dùng lực nhẹ ấn vào huyệt KHÍCH MỔN, có thể làm ngừng triệu chứng. Huyệt này kích thích vào cẳng tay trái hiệu quả tốt hơn. Hai huyệt THIẾU XUNG và KHÍCH MÔN, đều có hiệu quả đối với triệu chứng tim đập mạnh và loạn nhịp, ngƣời bị bệnh có thể tùy tình hình cụ thể để lựa chọn. www.SachVui.Com Chƣơng 5 LIỆU PHÁP CHỮA TRỊ BỆNH MẠN TÍNH Huyết áp cao Bệnh thận Bệnh gan Bệnh tiểu đƣờng Sa dạ dày Trĩ Huyết áp thấp Hen Huyết áp cao Nhiều ngƣời đã biết, nguyên nhân dẫn đến huyết áp cao là do quá béo (mập), lạnh, áp lực tinh thần v.v... gây ra. Liệu pháp huyệt đạo hết sức có hiệu quả trong việc làm giảm huyết áp tăng cao do bị áp lực về tinh thần. Kích thích những huyệt vị thì tác dụng của dây thần kinh phó giao cảm (môt loại của dây thần kinh thực vật - đã nói ở phần trên) sẽ đƣợc nâng cao, huyết quản nở ra, sự tuần hoàn của huyết, dịch tốt lên, thân thể và tinh thần đƣợc nhẹ nhõm sẽ làm tụt ngay huyết áp cao xuống. Ngƣời có bệnh huyết áp cao dễ dàng dẫn đến bị trúng phong (trúng gió) hoặc bệnh tim (khi trƣởng thành) v.v.... Huyệt vị và trị liệu Những huyệt nhƣ TÂM DU, BÁCH HỘI, THIÊN TRỤ, KHÚC TRÌ v.v... rất hữu hiệu đôi với việc đề phòng bệnh huyết áp cao. Ở đây chỉ nói kỹ cách tìm huyệt TÂM DU (những huyệt còn lại sẽ giới thiệu ở phần sau). Huyệt TÂM DU ở hai bên cột sống. Khi đầu nghiêng về phía trƣớc, tại phần cuôì của cổ, sẽ xuất hiện một khối xƣơng lồi lớn, khối lồi đó gọi là "đốt sống cổ 7". Từ chỗ đó hƣớng xuống dƣới có sắp xếp 12 đốt sống ngực. Đếm từng đốt xƣơng lồi của cột sống từ trên xuống dƣới, sẽ tìm đƣợc đốt sống ngực 5 và đốt www.SachVui.Com sống ngực 6. Ớ giữa hai đốt xƣơng lồi này, ngang ra hai bên bằng chiều rộng 2 ngón tay (độ rộng của ngón tay trỏ và ngón tay giữa) chính là vị trí của huyẹt TÂM DU (Hình 34). Hình 34 1- Phần lƣng; 2“ Đốt sống cổ 7; 3- Huyệt TÂM DU; 4- Cột sống ngực Khi ấn bằng ngón tay vào huyệt TÂM DU thì dùng mặt trong của ngón tay cái ấn vào với một lực mà cơ thể cảm thấy thoải mái là đƣợc. Khi tiến hành liệu pháp huyệt đạo, huyết áp có thể sẽ tụt ngay xuống, nhƣng nếu sau đó lại không để ý, để mặc nó thì huyết áp sẽ lại tăng cao. Cho nên, trƣớc khi huyết áp chƣa đƣợc hoàn toàn ổn định, cần phải liên tục vào buổi sáng và buổi tối mỗi ngày, tiến hành liệu pháp huyệt đạo. Bệnh thận Thận là nhà máy xử lý vật phế thải của cơ thể chúng ta. Đƣa những vật vô www.SachVui.Com dụng tập trung ở thận, sau đó vận chuyển qua niệu quản (ống dẫn nƣớc tiểu), từ bàng quang tống ra ngoài cơ thể. Do đó khi tác dụng của thận không đƣợc tốt, vật phế thải sẽ tích tụ ở trong huyết, dịch, tổ chức của toàn thân và các khí quan sẽ không có cách nào vận hành đƣợc bình thƣờng. Nếu nhƣ công năng của thận yếu đi, xin làm theo liệu pháp huyệt đạo giới thiệu dƣới đây cùng với sự chẩn đoán và chữa trị của bác sĩ. Tiến hành liệu pháp huyệt đạo, có thể khiến thân thể và tinh thần nhẹ nhõm, điều chỉnh tình trạng của cơ thể, để ngăn chặn cơ năng của thận suy thoái. Huyệt vị và trị liệu Những huyệt nhƣ MỆNH MÔN, THẬN DU (xem phần sau), BÀNG QUANG DU (phần sau), TAM ÂM GIAO (phần sau), DŨNG TUYỀN (phần trƣớc) v.v.. hết sức có hiệu quả đối với bệnh thận. Có thể sớm, tối mỗi ngày, cẩn thận, thong thả dùng ngón tay ấn vào những huyệt vị này. Nếu cảm thấy dùng ngón tay xoa bóp quá phiền phức thì cũng có thể dùng bàn chải. Bí quyết của trị liệu, vấn đề quan trọng nhất là không đƣợc nôn nóng, phải kiên trì. Ở đây giới thiệu kỹ cách tìm huyệt MỆNH MỒN. Huyệt MỆNH MÔN là một huyệt vị ở trên xƣơng sống thắt lƣng. Khi cài thắt lƣng ở phần eo lƣng, thắt lƣng ở phía trên xƣơng eo lƣng. Ớ chỗ xƣơng eo lƣng cao nhất hai bên trái và phải gần nó, lấy một đƣờng nối, đƣờng nốì này vừa đi qua đốt sống thắt lƣng 4. Một xƣơng lồi ở mặt trƣớc nó là đốt sống thắt lƣng 3, xƣơng lồi tiếp theo ở phía trên gọi là đốt sống thắt lƣng 2, mà huyệt MỆNH MỒN ỗ vào vị trí của phần giữa hai xƣơng lồi đó (Hình 35). www.SachVui.Com 1- Lỗ cùng sau 4; 2- Lỗ cùng sau 3; 3- Lỗ cùng sau 2; 4- Lỗ cùng sau 1; 5- Mỏm gai; 6- Huyệt MỆNH MÔN; 7- xƣơng cùng Bệnh gan Trong những loại bệnh về gan, tiêu biểu nhất vẫn là viêm gan. Mắc bệnh viêm gan cấp tính sẽ dễ mệt mỏi, không muốn ăn, buồn nôn v.v... Thoạt nhìn, xuất hiện triệu chứng gần giống nhƣ bị cảm. Lúc này, cần phải tuân theo chỉ bảo của bác sĩ, tiếp nhận chữa trị. Song, trong viêm gan cấp tính, cũng có loại dễ chuyển sang mạn tính. Viêm gan một khi chuyển sang mạn tính, về trị liệu hết sức phiền phức. Hiện nay còn chƣa có thuốc đặc hiệu, cho nên ngƣời bệnh cần phải chung sống "hòa bình" với viêm gan. Nếu nhƣ có thể mỗi ngày đều chữa trị bằng liệu pháp huyệt đạo, trong một thời gian dài, sẽ có tác dụng làm giảm viêm gan. Huyệt vị và trị liệu Huyệt KỲ MÔN, HÀNH GIAN, hết sức hữu hiệu đối với bệnh viêm gan. Khi muốn tìm huyệt KỲ MÔN, xin tìm huyệt CỰ KHUYẾT trƣớc, ở phần trên vùng tim, bắt đầu từ chỗ hai bên xƣơng sƣờn phải, trái giao nhau, lùi xuống phía dƣới 2 tấc ngón tay (độ rộng của ngón tay trỏ và ngón tay giữa), chính là huyệt CỰ KHUYẾT. Sau đó, từ đầụ vú vạch một đƣờng song song với cột sống, chỗ cắt của đƣờng này với đƣờng thẳng vuông góc với nó đi qua huyệt CỰ KHUYẾT ở giữa một xƣơng sƣờn, chính là huyệt KỲ MÔN bên phải (đối diện qua cột sống là huyệt KỲ MÔN bên trái) (Hình 36). Hình 36 1- Huyệt CỰ KHUYẾT; 2- Huyệt KỲ MỒN; 3- Đầu vú; 4- Vùng tim; 5- xƣơng ngực; 6- xƣơng sƣờn; 7- Rốn Huyệt HÀNH GIAN ở trên bàn chân. Bắt đầu tính từ phần giữa kẽ ngón chân cái và ngón chân thứ 2, gần về phía mé ngón chân cái, chính là huyệt HÀNH GIAN (Hình 37). Khi ấn vào chỗ này, sẽ rất đau, rất dễ nhận biết huyệt. Ấn ngón tay vào những huyệt kể trên, hoặc dùng kỹ thuật cứu trị liệu đều có hiệu quả. Nhƣng không phải khi mới tiến hành liệu pháp này, lập tức có thể kiến hiệu, đây là một phƣơng pháp điều trị sức khỏe trong một thời gian dài, cần phải liên tục tiến hành liệu pháp huyệt đạo. Ngoài ra, có thể sử dụng huyệt CAN DU (xem tham khảo phần sau). Hình 37 - Huyệt HÀNH GIAN Thuốc Đông y hữu hiệu đối vớỉ bệnh viêm gan Thang Tiểu sài hồ, hết sức hữu hiệu đối với viêm gan, đã đƣợc nhiều ngƣời biết tới. Gần đây nhất, trong việc kê đơn thuốc về bệnh gan, số bác sĩ sử dụng thuốc Đông y càng ngày càng nhiều. Nhƣng, tuyệt đôi không phải là thang Tiểu sài hồ hữu hiệu đối với tất cả những ngƣời mắc bệnh viêm gan mạn tính. Thang Tiểu sài hồ có thể phát huy tác dụng của nó đôi với những triệu chứng nhẹ nhƣ không muốn ăn, buồn nôn, có cảm giác mệt mỏi, cảm giác đau ngực, bụng. Đối với những ngƣời bệnh có những triệu chứng nhƣ có cảm giác đau nhiều ở ngực, bụng, mất ngủ, tê buốt vai, bí đại tiện v.v..., thì thay Đại sài hồ tƣơng đối có hiệu quả. Bệnh tiểu đƣờng Khi tụy tiết ra chất In-su-lin, công hiệu không đƣợc tốt, hàm lƣợng đƣờng trong huyết, dịch sẽ tăng lên. Do đó, khi nƣớc pha loãng đƣờng glucô, lập tức ngƣời sẽ muốn uống nƣớc (miệng khát), uống nhiều nƣớc, sẽ tống ra khá nhiều nƣớc tiểu. Thế là, cùng với nƣớc tiểu, lƣợng đƣờng còn thừa sẽ bị tống ra ngoài (tức là tiểu đƣờng), mà cơ thể chƣa thể sử dụng đầy dủ năng lƣợng - phần dƣờng, ngƣời sẽ có cảm giác mệt mỏi. Nhƣ vậy, sẽ xuất hiện triệu chứng thời kỳ đầu của bệnh tiểu đƣờng - miệng khát, tiểu nhiều (tiểu đƣờng), cảm giác mệt mỏi. Do đó, một khi phát hiện những triệu chứng trên, xin đến ngay bệnh viện kiểm tra. Nếu cứ để bệnh tiểu đƣờng tiếp tục phát triển, một khi phát thành các loại bệnh, sẽ không còn cách nào cứu vãn ! Hình 38 Cột sống ngực; 2- Xƣơng sống thắt lƣng; 3- Huyệt TỲ DU Huyệt vị và trị liệu Những huyệt nhƣ TỲ DU, TÚC TAM LÝ (phần sau), DƢƠNG LĂNG TUYỀN (phần sau), KHÚC TRÌ (phần sau), ÂM LĂNG TUYỀN (phần sau), TAM ÂM GIAO (phần sau), v.v... đều có hiệu quả dối với bệnh tiểu đƣờng. Đặc biệt là huyệt TỲ DU rất có hiệu quả trong việc nâng cao công năng của tụy. Huyệt TỲ DU ở hai bên cột sống. Khi cài thắt lƣng da, thắt lƣng da ở phía trên xƣơng eo lƣng, lấy đƣờng nối chỗ cao nhất hai bên phải và trái xƣơng eo lƣng. Đƣờng nối này, vừa đi qua xƣơng đốt sống thắt lƣng 4 (khối lồi ở xƣơng sống). Từ chỗ đó, hƣớng lên phía trên 4 khôi lồi tức là đốt sống ngực 12, lên phía trên một khối lồi tức là đốt sống ngực 11. Huyệt TỲ DU nằm ở phần giữa hai khối lồi đó, ngang ra hai bên 2 tấc ngón tay. Ngƣời mắc bệnh tiểu đƣờng, chỉ cần hơi có một vết thƣơng nhỏ, cũng rất dễ sinh mủ, cho nên dấu vết sau khi bị viêm có khả năng biến thành viêm da. Do dó, khi kích thích huyệt dạo, sử dụng ngón tay ấn, xoa bóp hoặc các loại cứu gián tiếp nhƣ cứu cách tỏi, cứu cách gừng v.v.. sẽ rất tốt. Sa dạ dày Dạ dày nếu nhƣ tụt xuống phía dƣới rốn, khoảng 2, 3 ngón tay chiều rộng, liền bị gọi là "sa dạ dày". Nhƣng, tuyệt đối không phải là sau khi dạ dày tụt xuống, sẽ lập tức phát sinh khác thƣờng. Mặc dù dạ dày tụt xuống, nhƣng nếu nhƣ vẫn thích hợp, thì tất không thành vấn dề. Thành dạ dày (cơ của dạ dày) lỏng lẻo thì tác dụng của nó lập tức bị ngƣng trệ, gọi là "dạ dày dịu lại". Kết quả của việc dạ dày dịu lại này sẽ dẫn đến sa dạ dày. Cùng với sa dạ dày, thƣờng có những triệu chứng kèm theo nhƣ tiêu hóa không tốt, đau dạ dày v.v. Lúc này, nếu nhƣ mỗi ngày dùng ngón tay ấn vào huyệt TÚC TAM LÝ, thì có thể nâng cao công dụng của dạ dày, giải trừ những điều không tốt do bị sa dạ dày. Huyệt vị và trị liệu Huyệt TÚC TAM LÝ ở trên cẳng chân. Lấy chân trái làm ví dụ, cách tìm rất dễ dàng. Ngồi ỗ trên ghế, co đầu gối, nhẹ nhàng mở tay phải ra, phần giữa bàn tay phải ấn lên phần giữa xƣơng đầu gối, sau đó túm chặt đầu gối. Lúc này, ngón tay giữa của bàn tay phải ở trên xƣơng ống chân duỗi thẳng ra. Từ dầu ngón tay giữa hƣớng về phía bên ngoài cẳng chân (hƣớng ngón chân út của bàn chân) vạch một đƣờng ngang. Tiếp theo, từ đầu ngón tay trỏ đặt vuông góc với mu bàn tay vạch một đƣờng thẳng xuống phía dƣới, chỗ hai đƣờng cắt nhau, chính là huyệt TÚC TAM LÝ (Hình 39). Cũng có thể sử dụng phƣơng pháp dƣới đây : từ dƣới lên trên sờ tới phần bên ngoài của cẳng chân, mặt dƣới của xƣơng bánh chè, đầu gối trái, có thể sờ thấy khối lồi (đầu khớp xƣơng mặt ngoài xƣơng ống chân). Từ chỗ đó lại hƣớng ra phía ngoài, hơi kéo chéo xuống phía dƣới một chút, lại có một khối lồi (đầu nhỏ xƣơng mác). Kéo một đƣờng nối hai khối lồi đó, lây đƣờng này làm cạnh đáy, kéo xuống phía dƣới tạo thành một tam giác đều, mà đỉnh của tam giác này (đỉnh phía dƣới) chính là huyệt TÚC TAM LÝ. Ngoài ra những huyệt nhƣ TRUNG QUẢN, TỲ DU (xem tham khảo phần sau) v.v... cũng rất có hiệu quả. Hình 39 1- Mặt ngoài chân trái (mặt ngoài khỏp xƣơng chân) 2- Mặt ngoài xƣơng ống chân; 3- Đầu nhỏ xƣơng mác 4-Huyệt TÚC TAM LÝ Trĩ Trĩ có mấy loại, nhƣng loại trĩ hạch là nhiều nhất. Chung quanh hậu môn có khá nhiều tĩnh mạch và mắt lƣới lƣu thông, nhƣng nếu nhƣ bị ứ máu, liền sẽ sinh ra một vật nhƣ hình cái bƣớu nhỏ gọi là "nhọt tĩnh mạch", trạng thái loại này, gọi là trĩ hạch. Trĩ hạch phát sinh ở bên ngoài hậu môn gọi là trĩ hạch ngoài (ngoại trĩ hạch), phát sinh ở bên trong hậu môn gọi là trĩ hạch trong (nội trĩ hạch) thông thƣờng gọi là "trĩ bƣớu", chính là chỉ trĩ hạch trong (nội trĩ hạch - trĩ nội). Liệu pháp huyệt đạo không thể nói là có hiệu quả đúng đối với tất cả các loại trĩ bƣớu, nhƣng nếu nhƣ trong thời kỳ đầu của trĩ bƣớu, chỉ cần kích thích vào huyệt KHỔNG TỐI thì có thể làm giảm nhẹ sự đau đớn mà vì nó khiến cho ngƣời bị bệnh rất khó chịu. Huyệt vị và trị liệu Huyệt KHỔNG TỐI ở trên cánh tay, muôn tìm huyệt này, xin tìm huyệt XÍCH TRẠCH trƣớc. Khi phần khuỷu tay co lại, chính giữa bên trong khuỷu tay có một sợi gân rất cứng. Ở rìa ngoài sợi gân này, chính là huyệt XÍCH TRẠCH. Từ huyệt XÍCH TRẠCH tới lằn ngang của mặt trong cổ tay, vạch một đƣờng thẳng, chia đƣờng này thành 9 đoạn bằng nhau, từ huyệt XÍCH TRẠCH đo xuống phía dƣới khoảng 4/9 đƣờng nối đó, chính là huyệt KHỔNG TỐI (Hình 40). Hình 40 - Mặt trong cánh tay 1- Huyệt XÍCH TRẠCH; 2- Huyệt KHỔNG TỐI; 3- Ống cổ tay Ngƣời mắc bệnh trĩ, khi ấn vào huyệt rất đau, rất dễ nhận biết. Huyệt KHỔNG TỐI nổi tiếng là huyệt trị bệnh trĩ nên đƣợc nhiều ngƣời biết tới. Lấy nén hƣơng nhiều lần kích thích huyệt KHÔNG TỐI, cũng có hiệu quả tốt. Ngoài ra, những huyệt khác nhƣ BÁCH HỘI (phần sau), ĐẠI TRƢỜNG DU (phần trƣớc), THỨ LIÊU (phần trƣớc), TÚC TAM LÝ (phần sau) cũng đều hữu hiệu, xin sử dụng cùng một lúc. Tư thế trị bệnh trĩ Nếu là trĩ bƣớu thì thời kỳ đầu, trong khi thực hành không muốn bị bí đi ngoài hoặc ỉa chảy, đồng thời với việc tắm rửa, luôn luôn giữ gìn sạch sẽ hậu môn, thúc đẩy sự tuần hoàn của huyết, dịch, v.v... Hình 41 Buổi sáng và buổi tối làm tƣ thế dƣới đây có khi sẽ bất ngờ nhanh chóng chữa đƣợc trĩ bƣớu. Đầu tiên, nằm ngửa, ở phần thắt lƣng đặt một cái gối, đệm cao phần mông. Tiếp theo, nâng cao hai chân bắt chéo nhƣ ngồi bắt chân vòng tròn. Khi nâng cao phần mông không dùng lực, thả lỏng cơ hậu môn, duy trì tƣ thế này từ 2 đến 3 phút (Hình 41). Làm dộng tác này mỗi ngày sau khi dậy và trƣớc khi đi ngủ. Khi làm tƣ thế này, phần mông cao hơn tim, dễ loại trừ toàn bộ máu ứ ở phần mông, có thể thả lỏng cơ hậu môn, thúc đẩy sự tuần hoàn của huyết, dịch. Huyết áp thấp Ngƣời có huyết áp thấp, tựa nhƣ thƣờng "chịu thiệt thòi". Do bị huyết áp thấp, buổi sáng thƣờng là đầu nặng chân nhẹ hoặc ngây ngƣời ra, ngƣời khác rất dễ cho rằng đó là ngƣời đầu óc chậm chạp, không có một chút sức lực. Hơn nữa ngƣời có huyết áp thấp, do gầy mà tố chất thần kinh, dễ có triệu chứng : không muốn ăn, cảm giác mệt mỏi, cảm giác suy giảm, hoa mắt, đau đầu, khi đứng lên thì bị choáng đầu, v.v. Trái lại, ngƣời có huyết áp thấp thì sự gánh vác nhiệm vụ của huyết quản sẽ đƣợc giảm đi nhiều, cơ hội những ngƣời trƣởng thành bị bệnh trúng phong não, bệnh tim, v.v... cũng tƣơng đối ít. Từ xƣa đã có thuyết nói ngƣời huyết áp thấp sổng lâu, nguyên nhân của nó có lẽ là ở đó. Vấn đề là các loại triệu chứng không tốt do huyết áp thấp dẫn đến. số triệu chứng này nêu nhƣ có thể dùng phƣơng pháp kích thích vào những huyệt nhƣ huyệt THẬN DU,... mà giải trừ đƣợc, thì ngƣời có huyết áp thấp có thể biến khuyết điểm thành điểm mạnh đƣợc. Hình 42 1- Huyệt THẬN DU; 2- Cột sống Huyệt vị và trị liệu Huyệt THẬN DU nằm ở hai bên xƣơng sống. Lấy một đƣờng nối liền phần cao nhất xƣơng eo trái và phải. Đƣờng này sẽ đi qua xƣơng đốt sống thắt lƣng 4 hơi cao lên phía trên một chút. Từ xƣơng đốt sống thắt lƣng 4 này tính lên khối lồi của sống lƣng, khối lồi thứ nhất là xƣơng đốt sống thắt lƣng 3, khối lồi thứ hai là xƣơng đốt sống thắt lƣng 4. Huyệt THẬN DU nằm ở phần giữa xƣơng đốt sống thắt lƣng 2 và xƣơng đốt 3, ngang ra hai bên phải và trái một khoảng cách bằng chiều rộng 2 ngón tay. Huyệt THẬN DU có tác dụng nâng cao tố chất hoóc-môn (Hormone) để tăng cƣờng tinh lực, hoặc tăng mạnh sức đề kháng đối với áp lực, điều chỉnh tình hình toàn thân, có hiệu quả rất quan trọng. Kích thích cùng với huyệt này những huyệt khác nhƣ huyệt BÁCH HỘI (phần sau), huyệt PHONG TRÌ (phần sau), huyệt TÚC TAM LÝ (phần trƣớc), huyệt TRUNG QUẢN (phần sau), huyệt CHIẾU HẢI (phần sau), sẽ có công hiệu cải thiện triệu chứng huyết áp thấp. Hen Nhánh khí quản của ngƣời mắc bệnh hen hêt sức nhạy cảm, khi bị một số kích thích từ bên ngoài, nhánh khí quản co lại, khiến cho không khí đã hít vào không có cách nào thở hết ra đƣợc, liền có sự phát tác. Đó chính là nguyên nhân khi bệnh hen phát tác, cần phải dùng thuốc để làm nở nhánh khí quản. ThucTc chữa hen trong lúc khẩn câp, hết sức hữu hiệu, nhƣng vẫn có tác dụng phụ. Khi chữa trị bệnh hen, điều quan trọng là phải bồi dƣỡng thể chất để thở ra đƣợc dễ dàng, mà liệu pháp huyệt đạo có tác dụng trợ giúp điều đó. Ở hai bên ngực có huyệt TRUNG PHỦ, nếu nhƣ có thể mỗi ngày cẩn thận xoa bóp huyệt đó, thì bệnh hen không dễ phát tác. Huyệt vị và trị liệu Huyệt TRUNG PHỦ ở phần ngực, gần vai, ở trên đƣờng ngang từ phần dƣới cổ tới đầu vai, có xƣơng quai xanh hình chữ s tựa nhƣ có phần lỏng lẻo. về phía đầu vai có thể thấy xƣơng quai xanh, mé ngoài của nó lồi lên nối liền với xƣơng mỏm quạ. Sờ tới chỗ đầu mé ngoài dƣới xƣơng quai xanh, thấy có một khối lồi gọi là mỏm lồi (duyên đột). Ở phần giữa mặt trong của mỏm lồi, có thể tìm đƣợc huyệt TRUNG PHỦ. Vùng ở gần huyệt TRUNG PHỦ của ngƣời mắc bệnh hen hết sức cứng, khi ấn sẽ có cảm giác đau, rất dễ tìm (Hình 43). 1- Vùng tim; 2- Xƣơng ngực; 3- Đầu vú; 4- Huyệt TRUNG PHỦ 5- Mỏm quả; 6- xƣơng sƣờn Vận động hô hấp giúp cho việc bảo vệ cơ ngực, song ngƣời mắc bệnh hen có cơ ngực đại thể không mạnh mà lại cứng đờ. Đặc biệt là cơ ở vùng gần huyệt TRUNG PHỦ có khi trở thành một khối cứng. Khi cơ ngực yếu, hô hấp không đƣợc thông, rất dễ phát tác bệnh hen. Cho nên nếu nhƣ mỗi ngày lấy huyệt TRUNG PHỦ làm trung tâm, cẩn thận xoa bóp phần ngực, sự tuần hoàn của huyết, dịch sẽ chuyển biến tốt lên, cơ cũng có thể khôi phục lại đƣợc độ mềm dẻo, hô hấp đƣợc thông suốt. Làm đƣợc nhƣ vậy, bệnh hen sẽ không dễ phát tác, mà cho dù có phát tác, cũng chỉ bị nhẹ mà thôi. Những huyệt nhƣ CHÍ THẤT (phần trƣớc), TÂM DU (phần trƣớc), THÂN TRỤ (phần sau), KHỔNG TÔÌ (phần trƣớc), v.v... cũng hết sức hữu hiệu, có thể sử dụng tất cả. Hít thở bằng bụng có thể khiến bệnh hen không tái phát Ngƣời bị bệnh hen, phần lớn đều đƣợc các bác sĩ khuyên làm một loại liệu pháp để rèn luyện - hô hấp bằng bụng. Vận động hô hấp bằng bụng là một phƣơng pháp hết sức hữu hiệu đôì với việc chữa trị bệnh hen. Làm vận động này, có thể điều chỉnh dây thần kinh thực vật, khiến cho bệnh hen không dễ phát tác. Gọi là hô hấp bằng bụng, chính là phƣơng pháp hô hấp làm cho bụng phồng lên, co lại, bí quyết là phải làm chầm chậm. Những bạn không biết làm, có thể nằm ngửa, đặt một cuốn sách trên bụng, khi nhả khí (hô - thở), sách không tụt xuống. Khi hít khí (hấp khí), sách không dâng lên. Sau khi làm quen nhƣ vậy, không cần để sách cũng làm đƣợc. Chƣơng 6 LIỆU PHÁP LÀM NGỪNG ĐAU Đau đầu Đau eo lƣng Đau buốt vai Đau răng Đau đầu gối Đau dây thần kinh tam thoa Đau dây thần kinh hông Đau thần kinh sƣờn Đau họng Co gân cẳng chân Đau dạ dày Trẹo gân khi ngủ Đau đầu Huyệt BÁCH HỘI hết sức hữu hiệu đối với việc chữa trị đau đầu, xƣa nay đã đƣợc công nhận. "Đỉnh trán châm một kim" (Đỉnh môn nhất châm) câu ngạn ngữ này mọi ngƣời đều biết, "túm lấy chỗ bệnh, khuyến khích trừng trị nghiêm khắc" chính là ý nghĩa của câu nói này. Dùng kim châm cứu kích thích huyệt BÁCH HỘI ở phía trên đỉnh đầu, rất hữu hiệu đốì với việc chữa trị đau đầu. Đến nay vẫn còn giữ lại đƣợc những ghi chép rằng nhiều vị Hoàng đế cổ đại khi bị đau đầu ghê gớm, do châm cứu vào huyệt BÁCH HỘI mà chữa khỏi. Huyệt vị và trị liệu Tuyến chính giữa cơ thể, gọi là "tuyến chính giữa", sờ vào tuyến chính giữa phía sau xuống dƣới tới phần gáy, có thể thấy khôi lồi hình tròn (chỗ lồi ngoài gáy). Nằm ở phía trên đƣờng trung trực của đoạn thẳng nối khối lồi ngoài gáy tới mép tóc trƣớc trán, chính là huyệt BÁCH HỘI (Hình 45), Có một cách tìm đơn giản hơn (bản thân tự tìm lấy) : Đầu tiên, đƣa ngón tay cái vào trong lỗ tai, ngón tay giữa của hái bàn tay vƣơn thẳng về phía đỉnh đầu. Sau đó, giống nhƣ là bao bọc chung quanh đầu, ngón tay trỏ của hai bàn tay ấn vào phần đầu. Lúc này, chỗ hai bàn tay chồng lên nhau (tiếp xúc nhau) hoặc là chỗ đầu ngón tay giữa của 2 bàn tay chạm vào nhau, chính là vị trí của huyệt BÁCH HỘI. Dùng ngón tay ấn vào chỗ đó, sẽ cảm thấy hơi đau, rất đễ tìm. Hình 45 1- Mép tóc; 2 và 4- Huyệt BÁCH HỘI; 3- Chỗ lồi ngoài gáy Nếu nhƣ muốn tìm huyệt BÁCH HỘI của ngƣời khác có thể theo cách sau đây : Dùng ngón tay giữa của bạn ấn ở trên tai của ngƣời đó, lấy ngón tay cái của hai bàn tay bao bọc đỉnh đầu anh ta, chỗ ngón tay cái của hai bàn tay tiếp xúc nhau, chính là vị trí của huyệt BÁCH HỘI. Ấn bằng ngón tay là phƣơng pháp kích thích đơn giản nhất.. Song có thể sử dụng 5, 6 chiếc tăm buộc chặt lại để kích thích huyệt đạo, cũng có đƣợc hiệu quả ngoài ý muốn. Ngoài ra, những huyệt nhƣ PHONG TRÌ (phần sau), THIÊN TRỤ (phần sau), HOÀN CỐT (phần trƣớc), KIÊN TỈNH (phần trƣớc), THÁI DƢƠNG, v.v.. cũng hết sức hữu hiệu đốì với bệnh đau đầu. Đau eo lƣng Trong lịch sử từ trƣớc đến nay, chỉ có hai loài sinh vật cảm thấy đau eo lƣng : một là con ngƣời, thứ hai là hổ Mã tấu đã bị tuyệt diệt thời cổ đại. Gọi là hổ Mã tấu vì ở trên vòm họng có răng lớn nhƣ hình mã tấu, mà chiếc răng này không ngừng gách vác trách nhiệm cho sống lƣng, cho nên mới dẫn tới đau eo lƣng. Còn con ngƣời là do dùng hai chân để đứng thẳng, trọng lƣợng ở nửa phần trên cơ thể tập trung hết ở trên eo lƣng, do đó phần eo lƣng trở thành một điểm yếu. Muốn đề phòng không bị đau eo lƣng thì lúc nào cũng phải chú ý đến tƣ thế của thân thể. Tƣ thế xấu không những ảnh hƣởng không tốt tới nội tạng, mà còn khiến cho eo lƣng mệt mỏi, là nguyên nhân lớn nhất dẫn tới bệnh đau eo lƣng. Hình 46 1- Huyệt ĐẠI TRƢỜNG DU; 2- Xƣơng cùng; 3- Đầu nhỏ xƣơng mác; 4- Huyệt DƢƠNG LĂNG TUYẾN; 5- xƣơng mác Huyệt vị và trị liệu Những huyệt nhƣ ĐẠI TRƢỜNG DU, CHÍ THẤT (phần trƣớc), THẬN DU (phần trƣớc), DƢƠNG LĂNG TUYỀN (phần sau), DŨNG TUYỀN (phần trƣớc), v.v..., đều hết sức hữu hiệu đối với việc chữa trị đau eo lƣng. Huyệt ĐẠI TRƢỜNG DU nằm ở hai bên xƣơng sống. Lấy đƣờng nối liền phần cao nhất của xƣơng eo lƣng. Đƣờng này đại thể sẽ đi qua phần trên của mỏm gai đốt sống eo lƣng 4 (khối lồi của sống lƣng). Mà khối lồi phía dƣới đốt sống eo lƣng 4, chính là đốt sống eo lƣng 5. Huyệt ĐẠI TRƢỜNG DU nằm ở phần giữa hai đốt xƣơng lồi này, ngang ra hai bên phải và trái một khoảng cách bằng chiều rộng 2 ngón tay (Hình 46). Huyệt DƢƠNG LĂNG TUYỀN ở trên cẳng chân. Bắt đầu từ mé ngoài mắt cá chân, sờ lên phía trên, ở gần mặt dƣới đầu gối, có một xƣơng lồi hình tròn khoảng 2 cm (đầu nhỏ xƣơng mác). Huyệt DƢƠNG LĂNG TUYỀN ở đằng trƣớc phía dƣới xƣơng này. Phƣơng pháp kích thích sử dụng cứu bằng nén hƣơng hoặc ấn bằng ngón tay hoặc xoa bóp. Đau buốt vai (Ngũ thập kiên) Hơi động tay một chút, liền cảm thấy rất đau, thế là tay không thể nâng lên phía trên, cũng không thể đu đƣa qua lại. Hoặc là vai hoặc cánh tay bị đau từng hồi, quả là không có cách gì trị tận gốc. Đó đều là triệu chứng đau buốt vai. Những ngƣời bị bệnh này thƣờng thấy từ tuổi ngoài 40 đến ngoài 50, nên gọi là Ngũ thập kiên (đau vai ở tuổi 50). Gọi chính xác là "viêm chung quanh khớp vai". Đau buốt vai sau khi trải qua kỳ cấp tính, sẽ có vấn đề. Qua kỳ cấp tính với những cơn đau kịch liệt, đến kỳ đau mạn tính mới chữa trị thì đã quá muộn. Khi bị đau buốt vai đƣợc trị liệu bằng huyệt đạo cũng hết sức có tác dụng. Kích thích vào huyệt KIÊN NGUNG, KIÊN LIÊU, v.v... thì có thể ngăn chặn sự đau đớn cúa vai. Huyệt vị và trị liệu Ở phần trên bên trái và phải phần lƣng, có một xƣơng lớn hình tam giác - xƣơng bả vai. Phần lồi lên ở phía trên xựơng bả vai, gọi là "hố trên đòn". Mé ngoài của hố trên đòn (về phía đầu vai), gọi là "mỏm quạ". Huyệt KIÊN NGUNG, huyệt KIÊN LIÊU, nằm ở phía dƣới mỏm quạ. Có một cách tìm đơn giản hơn : cánh tay hơi đƣa lên phía trên. Chỗ tiếp giáp giữa vai và cánh tay, trƣớc, sau sẽ xuất hiện hai chỗ lõm. Chỗ lõm trƣớc là huyệt KIÊN NGUNG, chỗ lõm sau là huyệt KIÊN LIÊU (Hình 47). Phƣơng pháp kích thích bằng kỹ thuật cứu là hay hơn cả, nhƣng ấn bằng ngón tay cũng đƣợc. Khi ấn bằng ngón tay tuyệt đối không sử dụng lực mạnh ấn thẳng vào, bí quyết là nhẹ nhàng, thong thả, để day ấn. Những huyệt nhƣ CHI CHÍNH (xem phần trƣớc), KIÊN TỈNH (phần trƣớc), HỢP CỐC (phần dƣới) cũng nên kích thích cùng một lúc. Kích thích số huyệt đạo này, có thể khiến cho sự tuần hoàn của huyết, dịch ở phần vai tốt lên, giảm nhẹ đau đớn, để tiện cho việc chữa trị sớm. Điều cần chú ý là, trong thời kỳ bệnh cấp tính, không thể ấn đè huyệt đạo phần vai. Khị bị đau dữ dội thời kỳ đầu, có thể sử dụng những huyệt ở trên cánh tay nhƣ CHI CHÍNH, NGOẠI QUAN, HỢP CỐC. Hình 47 1- Xƣơng bả vai; 2- Mỏm quạ; 3- Huyệt KIÊN LIÊU; 4- Huyệt KIÊN NGUNG; 5- Xuất hiện chỗ lõm Phương pháp thể dục bằng bàn là (bàn ủi) cũng rất có hiệu quả. Cơn đau buốt vai mạn tính là ở trạng thái cứng đờ. Lúc đó, nhiệt độ cơ thể là rất quan trọng. Tiếng Anh của đau buốt vai (ngũ thập kiên) là "Frozen shoulder", là có ý "lạnh cóng vai". Vì vậy, tốt nhất là nên tắm rửa hoặc vận động, để "hòa tan" sự đông kết nhiệt độ ở phần vai. Trong liệu pháp vận động để chữa trị đau buốt vai, phƣơng pháp tập luyện thể dục với bàn là hết sức nổi tiếng. Nửa phần trên cơ thể ở trong tƣ thế cúi xuống, thả lỏng toàn thân, vai kéo căng ra, mỗi tay cầm một bàn là, lắc về phía trƣớc và phía sau. Bài tập này cần phái làm 2 lần vào buổi sáng và tối, mỗi lần khoảng 5 phút. Nèu cảm thấy khác thƣờng thì có thể túm vào cột hoặc mép bàn. Hình 48 - Thể dục bằng bàn là (bàn ủi) Đau răng Nửa đêm đột nhiên đau răng, rất khó chịu. Lúc này, nếu nhƣ thuốc làm ngừng đau trong tủ thuốc của bạn đã hết, cần phải làm nhƣ thế nào ? Bạn hãy sử dụng liệu pháp huyệt đạo, thì có thể yên tâm vƣợt qua đƣợc. Khi đau răng, xin ấn vào huyệt HỢP CỐC, huyệt ÔN LƢU. Sự đau đớn sẽ dần dần bị mất đi. Huyệt vị và trị liệu Huyệt HỢP CỐC ở gần phần cuối ngón tay cái trên mu bàn tay. Ngón tay cái và ngón tay trỏ vƣơn thẳng về phía trƣớc, khép kín lại, thế là giữa ngón tay cái và ngón tay trỏ sẽ xuất hiện nếp nhăn, chung quanh nó là chỗ lồi lên. Khi ngón tay cái dùng lực một chút, chỗ lồi đó càng rõ ràng. Huyệt HỢP CỐC là ở điểm cao nhất của chỗ lồi gần ngón tay trỏ của nếp nhăn dó (Hình 49). Khi co cánh tay lại, phía trong phần khuỷu tay cũng sẽ xuất hiện một lằn ngang. Mút trƣớc của lằn ngang này (mé ngón tay cái), nối liền với phần cuối ngón tay cái, phần giữa của đƣờng này (đƣờng lằn ngang từ khuỷu tay đến cổ tay) chính là huyệt ÔN LƢU. Bí quyết khi dùng ngón tay ấn vào huyệt HỢP CỐC là hƣớng về phía ngón tay út, sử dụng ngón tay cái dùng lực ấn xuống, ấn một cái, sẽ có cảm giác rất đau (cảm giác đau cảm thấy khi ấn). Có nhƣ vậy dùng ngón tay ấn nhiều lần, sự đau đớn sẽ giảm đi nhiều. Huyệt ÔN LƢU thì hƣớng về trung tâm cánh tay, bạn dùng sức ấn xuống. Khi sử dụng huyệt HỢP CỐC, huyệt ÔN LƢU mà vẫn vô hiệu, có thể sử dụng thêm huyệt TÚC TAM LÝ (phần trƣớc), huyệt KHÚC TRÌ (phần sau) v.v... Hình 49 1- Huyệt HỢP CỐC; 2- Huyệt ÔN LƢU Đau đầu gối Ngƣời bị đau đầu gối đều muốn tránh đi đƣờng, điều này tuy không thể chê trách, nhƣng đau mà không đi lại, thì sẽ khiến cho chân càng thêm suy yếu. Đặc biệt là những ngƣời có tuổi, lão hóa phần chân là kẻ thù lớn nhất. Từ đó càng thúc đẩy tốc độ lão hóa toàn thân, hơn nữa, tình huống xấu nhất sẽ trở thành "sống mà nhƣ chết", chỉ có thể nằm đƣợc. Để tránh dẫn đến việc xấu đó có thể dùng liệu pháp huyệt đạo để kiềm chế sự đau đớn của đầu gối, nghỉ ngơi đầy đủ và tích cực sử dụng chân. Huyệt vị và trị liệu Những huyệt nhƣ ÂM LĂNG TUYÊN, DƢƠNG LĂNG TUYỀN (phần trƣớc), HUYẾT HẢI (phần sau), LƢƠNG KHÂU (phần sau), v.v... hết sức hữu hiệu đối với việc chữa trị đau đầu gối. ơ đây, chỉ giới thiệu kỹ về cách tìm huyệt ÂM LĂNG TUYỀN. Bắt đầu từ mé sau mắt cá của mặt trong ống chân, sờ lên phía trên tới mé sau xƣơng ống chân, ở gần khớp xƣơng bánh chè (đầu gối), có một khối xƣơng lồi rất thô, gọi là "đầu khớp mặt trong xƣơng ống chân" (lồi cầu trong), là nơi mở rộng hình loa kèn của mé trong xƣơng ống chân, huyệt ÂM LĂNG TUYỀN ở xƣơng bên cạnh của khối xƣơng lồi này (Hình 50). Ấn nhẹ vào huyệt này liền có hiệu quả, nhƣng lấy bàn chải chà xát hoặc dùng máy sấy kích thích huyệt này, càng hữu hiệu.. Rèn luyện cơ đùi Những ngƣời quá mập muôn giảm mập nhanh, có thể dùng phƣơng pháp dƣới đây, rèn luỵện cơ đùi, cũng có thể giải trừ đƣợc sự đau đớn đầu gối. Đổ 1 - 2 kg gạo vào trong một chiếc tất sợi (chiếc vớ) làm thành một cái túi trọng lƣợng. Sau đó, ngồi ở trên ghế tựa, đƣa túi này buộc ở trên cổ chân, đầu gối duỗi thẳng, mũi chân làm 10 lần động tác nâng cao chân. Mặc dù dễ bị đau đầu gối một chân, khi làm động tác, cũng cần phải làm cả hai chân. Điều quan trọng nhất là phải kiên trì. Loại vận động này, có thể làm mạnh cả phía trong đùi (cơ tứ đầu đùi), làm ổn định đầu gối, giảm nhẹ gánh nặng, chặn đứng sự đau đớn. Nên làm cùng một lúc với liệu pháp huyệt đạo. Hình 50 1- Đầu khớp mặt trong xƣơng ống chân, 2- Huyệt ÂM LĂNG TUYỂN; 3- Xƣơng bắp chân Đau dây thần kinh tam thoa (Dây thẫn kinh 5) Trong các loại đau đớn, không có loại đau nào ghê gớm bằng đau dây thần kinh tam thoa, do đó, nó đƣợc gọi là "Vua của các loại đau". Theo diễn tả của ngƣời bị bệnh : cảm giác nhƣ có hàng trăm chiếc kim đâm vào, giống nhƣ bị dao cắt. Mặc dù những kích thích rất nhẹ nhƣ ăn, nói chuyện, v.v... loại đau đớn này cũng ập đến, khiến ngƣời bệnh rất khó chịu. Đối với bệnh đau dây thần kinh tam thoa, dùng thuốc uống hoặc dùng thuốc tiêm cản trở thần kinh đều có hiệu quả. Gọi là thuốc tiêm cản trở thần kinh, tức là sử dụng thuốc tê tiêm trực tiếp vào dây thần kinh hoặc vùng gần đó, để cản trở sự truyền dẫn hƣng phấn của dây thần kinh. Phƣơng pháp này nếu thành công, cảm giác đau đớn sẽ lập tức mất đi. Chữa trị đau dây thần kinh tam thoa bằng thuốc cản trở thần kinh, chỉ sử dụng sau khi đã sử dụng liệu pháp huyệt đạo hoặc thuốc tây và thuốc đông y mà không có hiệu quả. Huyệt vị và trị liệu Huyệt HẠ QUAN, huyệt DƢƠNG BẠCH, huyệt GIÁP XA, cả huyệt HỢP CỐC (phần trên), đều có hiệu quả đối với bệnh đau dây thần kinh tam thoa. Vừa mở miệng, khép miệng, vừa từ mặt trƣớc lỗ tai, dọc theo cung xƣơng gò má (má dƣới xƣơng gò má, giống nhƣ hình cánh cung), sờ về phía mũi. Trên đƣờng sờ, khi há miệng, sẽ có chỗ lõm xuống, chỗ đó chính là huyệt HẠ QUAN Hình 51 1- Huyệt GIÁP XA; 2- Huyệt HẠ QUAN ở góc xƣơng hàm dƣới 3- Huyệt DƢƠNG BẠCH; 4- Trung tâm con ngƣơi Huyệt GIÁP XA ở trên phần góc của xƣơng cằm dƣới, cũng chính là từ bên má của cằm dƣới, hƣớng về phía mũi, chỗ lõm ở chéo bên trên cách đó khoảng 1 cm. Khi hai mắt nhìn thẳng về phía trƣớc, bắt đầu từ mé trên lông mày, đƣờng đi qua chính giữa con ngƣơi mắt, hƣớng lên phía trên khoảng 2 cm là huyệt DƢƠNG BẠCH. Khi ấn bằng ngón tay, dùng mặt trong ngón tay trỏ hoặc ngón tay cái, dùng lực nhẹ ấn từ từ, hoặc dùng 5, 6 chiếc tăm đã đƣợc buộc chặt để kích thích huyệt đạo cũng rất hữu hiệu. Thuốc Đông y hữu hiệu đối với các bệnh đau dây thần kinh tam thoa Phƣơng thức trị liệu y học hiện đại, cùng sử dụng một lúc với thuốc Đông y "Ngũ linh tán", có thể nâng cao hiệu quả. Thuốc Tây thƣờng có tác dụng phụ không tốt và không nên sử dụng với số lƣợng nhiều. Ngƣợc lại thuốc Ngũ linh tán có tác dụng phụ ít, có thể yên tâm sử dụng trong thời gian dài. Đặc biệt là có tác dụng kích thích khát nƣớc. Hấp thụ một lƣợng nƣớc lớn nhƣng lƣợng nƣớc tiểu lại ít. Những ngƣời dễ bị những triệu chứng' nhƣ choáng đầu, phù thũng, hoa mắt, sử dụng Ngũ linh tán thì hết sức hữu hiệu. Hình 52 Đau dây thần kinh hông Dây thần kinh hông là dây thần kinh to nhất và dài nhất trong cơ thế. Hệ thống lƣới đƣờng lạc của nó từ eo lƣng, qua phần xƣơng chậu, thông qua mặt sau đầu gối, vƣơn về phía đầu ngón chân. Do đó, một khi dây thần kinh này đau, sự đau đớn có thể truyền khắp eo lƣng, đùi, đầu gối, cẳng chân, khiến ngƣời bệnh rất khó chịu. Nguyên nhân của loại bệnh này có rất nhiều, nhƣng thƣờng là do bị đau eo lƣng sƣng phần sụn đệm cột sống. Muốn thử xem có bị đau dây thần kinh hông không, có thể theo kiểm nghiệm dƣới đây. Ngƣời bệnh nằm ngửa, đầu gối duỗi thẳng, giơ bên chân bị đau lên. Lúc này, mặt sau đùi nếu nhƣ cảm thấy đau ghê gớm, hoặc đau khiến không có cách nào giơ chân lên đƣợc, có thể phán đoán chắc chắn là đau thần kinh hông. Điều này gọi là "ra sing test". Huyệt vị và trị liệu Chữa trị đau dây thần kinh hông bằng huyệt ỦY TRUNG, huyệt ÂN MÔN, v.v... đều có hiệu quả. Huyệt ỦY TRUNG ở phía trong đầu gối. Phía trong đầu gối có một lằn ngang lớn, huyệt ỦY TRUNG ở phần giữa lằn ngang đó (Hình 53). Khi kích thích huyệt đạo này, dùng ngón tay xoa bóp kéo mặt da tốt hơn là dùng ngón tay ấn vào huyệt đạo. Cũng có thể cùng kích thích những huyệt đạo khác nhƣ huyệt THẬN DU (phần trƣớc), ĐẠI TRƢỜNG DU (phần trƣớc), THỪA SƠN (phần sau), v.v. Đau dây thần kinh hông nhƣ đã thuật ở trên và đau eo lƣng có quan hệ mật thiết. Chân và eo lƣng cùng đau kịch liệt thì sử dụng những huyệt đạo hữu hiệu trị đau eo lƣng đã trình bày ở phần đau eo lƣng thuộc chƣơng này. Hình 53 - Mặt sau đùi 1- Phần mông; 2- Huyệt ÂN MÔN; 3-Huyệt ỦY TRUNG; 4- Mặt ngang bên trong đẩu gối Đau thần kinh sƣờn Đau thần kinh sƣờn là sự đau đớn dọc theo xƣơng sƣờn ớ phần ngực mở rộng ra. Thông thƣờng phát sinh ở một bên sƣờn nào đó (ở bên phải hoặc trái của ngực), khi hô hấp sáu hoặc ho, hắt hơi, sẽ dẫn tới sự đau đớn. Phần lớn nguyên nhân không đƣợc rõ ràng, có khi là do vi rút (mụn nƣớc mẩn thành từng mảng nhƣ bệnh đậu mùa, thủy đậu, v.v...) gây ra. Sự đau đớn trải qua khoảng từ 2 - 3 tuần, tự nhiên giảm nhẹ. Có khi cho rằng bị đau thần kinh sƣờn, nhƣng thực tế lại đau do bệnh tim dẫn đến. Cho nên phải kiểm tra rõ nguyên nhân đích thực của bệnh là một vấn đề rất quan trọng. Huyệt vị và trị liệu Huyệt ĐẢN TRUNG (xem phần sau), huyệt CAN DU hết sức có hiệu quả đối với bệnh đau thần kinh sƣờn. Huyệt ĐẢN TRUNG ở phần giữa của ngực, bắt đầu từ đƣờng chính giữa tuyến nối hai đầu vú phải và trái, hơi lên phía trên một chút, khi ấn vào sẽ cảm thấy rất đau, hô hấp khó khăn. Muốn tìm huyệt CAN DU, đầu tiên lấy đƣờng nối mút dƣới hai xƣơng bả vai phải và trái, tìm ra điểm giao nhau giữa nó và cột sống. Điểm giao nhau này nằm ỏ giữa xƣơng đốt sống ngực 7 và xƣơng đốt sống ngực 8. Từ đốt sống ngực 8 đếm xuống phía dƣới, xƣơng lồi thứ nhất là đốt sống ngực 9, xƣơng lồi thứ hai là đốt sống ngực 10, huyệt CAN DU ở giữa đốt sống ngực 9 và đốt sống ngực 10, ngang ra hai bên phải và trái một khoảng cách bằng chiều rộng hai đốt ngón tay (Hình 54) Hình 54 1- Đốt sống cổ; 2- Cột sống ngực; 3- Xƣơng sống ở thắt lƣng 4- Huyệt CAN DU Ngoài huyệt ĐẢN TRUNG, huyệt CAN DU, cũng nên sử dụng thêm huyệt KỲ MÔN (phần trên), huyệt TÂM DU (phần trên). Khi ấn bằng ngón tay thì ấn nhẹ vào huyệt đạo ở phần ngực, huyệt đạo ở phần lƣng cần phải dùng lực mạnh hơn một chút. Đau họng Họng do 3 bộ phận gồm a-mi-dam, cổ họng và hầu cấu tạo thành. Đau họng là do một chỗ nào đó trong 3 bộ phận này phát viêm (kèm theo triệu chứng sƣng, nhiệt, đau v.v...) dẫn đến. Ví dụ nhƣ, do sự xâm nhập của vi rút cảm mạo mà khiến phần họng biến đổi bệnh lý, thế là khiến cổ họng sƣng đỏ, khi nói chuyện hoặc ăn vật gì, sẽ bị đau. Khi vi rút xâm nhập đến phần hầu, thanh đới sƣng tấy, đau cổ họng, đồng thời sẽ bị khản tiếng. Nói chuyện quá to, uống rƣợu quá độ, hút thuốc quá nhiều, cũng đều dẫn đến đau họng. Loại đau này một khi chuyển thành mạn tính thì rất khó trị khỏi. Khi bị đau họng trong một thời gian dài không khỏi, xin kích thích vào huyệt XÍCH TRẠCH hoặc huyệt THIÊN ĐỘT (phần trƣớc) thử xem. Bất kể là đau họng loại nào, đều có thể ngừng đau. Huyệt vị và trị liệu Cách tìm huyệt XÍCH TRẠCH : huyệt này nằm phía trong khuỷu tay. Khi khuỷu tay hơi cong lại, phía trong sẽ xuất hiện lằn ngang lớn. Sờ vào phần giữa lằn ngang này, có thể thấy một sợi gân thô thặng. Huyệt XÍCH TRẠCH ở mé ngoài sợi gân này (phía ngón tay cái) (Hình 55). Sờ nhẹ vào huyệt này có thể cảm thấy nhịp đập của mạch, dùng sức ấn vào mé trƣớc tay sẽ có cảm giác đau nhƣ tê dại. Huyệt XÍCH TRẠCH do ở vào vị trí khúc khuỷu, cho nên phƣơng pháp kích thích bằng xoa bóp là thích hợp nhất. Dùng mặt trong ngón tay cái ấn vào huyệt XÍCH TRẠCH, day ấn vừa đủ lực. Vì sao kích thích huyệt đạo này, liền có thể giảm nhẹ sự đau đớn cổ họng ? Đó là vì dựa vào sự kích thích huyệt đạo, có thể kiềm chế tác dụng của dây thần kinh phó giao cảm thuộc dây thần kinh thực vật (dây thần kinh thực vật không liên quan tới ý chí mà lại có tác dụng chi phối nội tạng và huyết quản), khiến huyết quản nở ra, sự tuần hoàn huyết, dịch của cổ họng biến chuyển tốt, mà nhanh chóng tiêu viêm. Nếu nhƣ sử dụng cùng với huyệt HỢP CỐC (phần trƣớc), huyệt KHỔNG TỐI (phần trƣớc), v.v... hiệu quả sẽ càng tốt. Co gân cẳng chân Câu chuyện này xảy ra cách đây mấy năm, trong cuộc thi chạy Ma-ra-tông. Tuyển thủ nọ chạy đƣợc một nửa đƣờng, đột nhiên bị co gân cẳng chân. Thông thƣờng khi phát sinh sự cố nhƣ vậy, đành phải bỏ dở cuộc thi. Song, ngƣời tuyển thủ này lập tức cầm lấy một chiếc kim gài trên tấm vải số áo của mình, vừa châm vào chỗ đau vừa chạy, đã chạy đƣợc hết cả chặng đƣờng thi đấu. Không biết chị ta có hiểu liệu pháp huyệt đạo hay không, song, đó quả thực là một sự ứng biến hết sức tốt đẹp. Huyệt vị và trị liệu Co gân đùi là do cơ bắp chân (cơ cẳng chân) co giật dẫn đến. Khi phát sinh loại co gân này thì có thể kích thích vào huyệt THỪA SƠN, sự co giật sẽ tự nhiên mất đi. Huyệt THỪA SƠN ở trên mặt trong đùi, ở phần giữa lằn ngang mặt trong đùi có huyệt ỦY TRUNG (phần trên). Bắt đầu từ huyệt ỦY TRUNG tới chỗ lồi lên ở giữa mặt ngoài mắt cá chân, ở phần giữa của mặt sau chân vạch một đƣờng thẳng, chỗ chính giữa đƣờng này xuống phía dƣới 2cm, chính là huyệt THỪA SƠN (Hình 56). Thuộc lòng liệu pháp huyệt đạo, để tiện xử lý trong tình huống khẩn cấp, là một điều hết sức tiện lợi. Huyệt vị và trị liệu Huyệt LƢƠNG KHÂU ở gần xƣơng bánh chè (đầu gối). Dùng lực duỗi thẳng chân ra, mặt ngoài xƣơng bánh chè (hƣớng về phía ngón chân út), sẽ xuất hiện chỗ lõm của cơ nhỏ, dài. Hƣớng về phía đùi dùng lực ấn vào phần bên trên chỗ lõm thử xem, sẽ có cảm giác chấn động, đó chính là huyệt LƢƠNG KHÂU. Lấy ngón tay ấn vào huyệt này, khi tăng lực ấn về phía đùi, chấn động tƣơng đối mạnh, có thể sử dụng ngón tay cái để ấn. Bí quyết của phƣơng pháp này là để biết mức độ đau khi ấn mạnh. Hình 57 - Mặt ngoài chân 1- Huyệt LƢƠNG KHÂU; 2- Xƣơng bánh chè Mỗi lẳn ấn khoảng 20 giây, nghỉ 5 giây lại tiếp tục. Cứ nhƣ vậy lặp đi lặp lại mấy lần, sự đau đớn sẽ mất dần đi. Nhƣng, nhƣ những điều kể trên, kích thích huyệt LƢƠNG KHÂU chỉ là một loại cứu hộ khẩn cấp, tuyệt đối không phải là khi ngừng đau thì tất cả mọi vấn đề đã đƣợc giải quyết. Vùng tim sẽ còn đau, vẫn là do một nguyên nhân nào đó cho nên bạn hãy đến bệnh viện để khám rõ nguyên nhân căn bệnh là một điều hết sức cần thiết. Trẹo gân khi ngủ Ở Trung Quốc, bị trẹo gân cổ khi ngủ gọi là "lạc chẩm" (rơi xuống gối). Đúng nhƣ từ này biểu thị, tƣ thế rơi từ gối xuống tựa nhƣ không đƣợc tự nhiên, khiến cho trong thời gian ngủ bị trẹo khớp xƣơng cổ, làm cho vẹo cổ. 1- Xƣơng đẩu; 2- Huyệt THIÊN TRỤ; 3- Cơ hai bên cổ 4- Đốt sống cổ; 5- Huyệt ĐẠI TRỮ Bị vẹo cổ chỉ xảy ra khi ngủ, do cơ đƣợc thả lỏng, chỉ cần có một động tác hoặc tƣ thế sai, sẽ khiến xƣơng cổ xuất hiện sự khác thƣờng. Huyệt vị và trị liệu Khi vẹo cổ, có thể kích thích những huyệt nhƣ THIÊN TRỤ, ĐẠI TRỮ, ĐẠI CHÙY (phần sau), HOÀN CỐT (phần trƣớc), KIÊN TỈNH (phần trƣớc), lập tức sẽ có hiệu quả. ở đây chỉ giới thiệu cách tìm hai huyệt, là huyệt THIÊN TRỤ và huyệt ĐẠI TRỮ. Đầu tiên sờ vào chỗ lồi nhất ở phần gáy (chỗ lồi ngoài gáy), lại sờ xuống phần dƣới, có chỗ lõm. Đó chính là THIÊN TRỤ ở hố sau gáy lùi xuống phía dƣới 2 cm, hai "hố sau gáy" mà chúng ta thƣờng nói, huyệt bên cổ, khi ấn vào, sẽ có cảm giác rất đau (Hình 59). Cổ nghiêng về đằng trƣớc, từ phần gáy sờ nghiêng về phía sau cổ, phần dƣới cùng của cổ có một đốt xƣơng lớn lồi lên (đốt sống cổ 7). Bắt đầu từ giữa một đốt sống lồi phía dƣới nó (đốt sống ngực 1) và đốt sống lồi thứ hai tiếp theo (đốt sống ngực 2), ngang ra hai bên trái và phải một khoảng cách bằng chiều rộng 2 ngón tay, chính là vị trí của huyệt ĐẠI TRỮ Khi vẹo cổ, dùng 5, 6 chiếc tăm tre buộc chặt, liên tục đâm vào huyệt đạo sẽ khòi. Huyệt LẠC CHẨM hết sức hữu hiệu đối với vice trẹo cổ khi ngủ Huyệt LẠC CHẨM là huyệt đạo có hiệu qua đặc biệt đối với việc trẹo cổ khi ngủ, do đó mà đƣợc mệnh danh là huyệt LẠC CHẨM. Huyệt LẠC CHẨM ở trên mu bàn tay ở giữa xƣơng ngón tay trỏ và ngón tay giữa của mu bàn tay, dùng ngón tay sờ về phía cổ tay, bắt đầu từ chỗ xƣơng nhỏ lại của đầu ngón tay, cách một khoảng bằng chiều rộng một ngón tay (về hƣớng cổ tay), khi ấn vào, chỗ bị đau nhất, chính là huyệt LẠC CHẨM (Hình 60). Hình 60. Huyệt LẠC CHẨM Dùng mặt trong ngón tay trỏ, hoặc dùng đầu bút bi (không phải đầu nhọn) ấn vào trên huyệt này, dùng lực nhẹ kích thích nó, vẹo cổ sẽ đƣợc nhẹ nhõm đi nhiều.