🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Phán Quyết Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn Mục lục Giới Thiệu Lời Đáp Của Người Đảng Viên - Lời Tựa Tái Bản Một Khúc Chiến Ca Vang Dội Trong Cuộc Chiến Chống Tham Nhũng - Lời Nói Đầu Chương 1 Chương 2 Chương 3 Chương 4 Chương 5 Chương 6 Chương 7 Chương 8 Chương 9 Chương 10 Chương 11 Chương 12 Chương 13 Chương 14 Chương 15 Chương 16 Chương 17 Chương 18 Chương 19 Chương 20 Chương 21 Chương 22 Chương 23 Chương 24 Chương 25 https://thuviensach.vn Chương 26 Chương 27 Chương 28 Chương 29 Chương 30 Chương 31 Chương 32 Chương 33 Chương 34 Chương 35 Chương 36 Chương 37 Chương 38 Chương 39 Chương 40 Chương 41 Chương 42 Chương 43 Chương 44 Chương 45 Chương 46 Chương 47 Chương 48 Chương Kết Trọn Đời Trọn Kiếp Viết Vì Bách Tính - Thay Lời Cuối Phụ Lục: Khắc Họa Sự Tồn Tại Sâu Sắc Trong Mối Quan Hệ Xã Hội - Bình Thiên Trường Tiểu Thuyết "Phán Quyết" https://thuviensach.vn PHÁN QUYẾT Trương Bình www.dtv-ebook.com Giới Thiệu Sau cuộc bạo loạn của công nhân Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương, hiện trạng vấn đề tham ô tham nhũng của tầng lớp lãnh đạo công ty bị phơi bày, Thị trưởng Lý Cao Thành bắt đầu bí mật điều tra. Kết quả, ông đã phát hiện ra những bộ hạ thân tín của mình, những cấp trên thân thiết với mình, và cả người vợ hiền yêu quý của mình cũng đều có mối liên hệ dây mơ rễ má đến vụ án này. Phải làm sao đây? Giữa bách tính nhân dân và thân bằng cố hữu, ông buộc phải lựa chọn. Và cuối cùng, ông đã lựa chọn nhân dân, đồng thời nhân dân cũng đã lựa chọn ông. Tác phẩm đã trực tiếp khắc họa lòng can đảm cũng như dũng khí của con người, đã quất mạnh một cách vô hình vào các phần tử tham nhũng, đã tiết lộ và bài xích một cách thẳng thắn các tệ nạn xã hội như: dùng tiền mua chức vụ, lấy công quỹ mại dâm, tham ô hối lộ, kéo bè kết cánh.... từ đó tái hiện chân thực cuộc đấu tranh nội tâm và sự lựa chọn đầy khó khăn đau khổ của nhân vật chính Lý Cao Thành, khơi gợi được sự đồng cảm sâu sắc. https://thuviensach.vn PHÁN QUYẾT Trương Bình www.dtv-ebook.com Lời Đáp Của Người Đảng Viên - Lời Tựa Tái Bản I Cảm giác khi đọc Phán quyết của Trương Bình (đăng tải lần đầu trên Chim gõ kiến, kỳ 2, 3, 4 năm 1997) cũng giống như Lưới trời, Nước mắt cô nhi, cảm giác ấy dường như chỉ có thể dùng cụm từ "tuyên truyền giác ngộ" mới có thể hình dung chính xác được. Từ đầu chí cuối, những cơn sóng lòng của chúng ta cứ không ngừng cuộn trào, rung động bởi lực tấn công mạnh mẽ của tư tưởng câu chuyện. Đọc Trương Bình, cảm giác này dường như không sai. Nhớ đến một câu nói trong tác phẩm Luận phong cách của nhà văn già Tôn Lê: "Mảnh đất của phong cách là cuộc sống, tư tưởng tiến bộ của nhà văn, là những giọt sương mà nó hút lấy. Nếu cuộc sống và tư tưởng của nhà văn phong phú dồi dào, mang tính chiến đấu, tích cực vì nhân sinh, thì tác phẩm của anh ta sẽ giống như cây mọc ở nơi thâm sơn đại trạch, phong cách tất nhiên kỳ vĩ. Nếu không, dù có dày công tô son điểm phấn, thì tác phẩm của anh ta cũng chẳng khác gì một chậu cảnh để trang trí trong phòng điều hòa. Lớn lên trong mưa tuôn gió bão mới là "én biển", lớn lên trong mái hiên nhà chỉ là "chích chòe". Âm thanh của chúng hoàn toàn khác nhau." Câu nói này rất hay, vì vậy không thể quên được. Tôi nghiệm ra rằng: Thứ nhất, nhiều năm lại đây không có nhiều người nói về "phong cách" như vậy. Sự nhấn mạnh việc tu dưỡng cá nhân, đặc trưng tính cách, tính kế thừa nghệ thuật, đam mê sở thích, việc nắm bắt ngôn ngữ nghệ thuật và thói quen kỹ năng nghệ thuật của nhà văn đều là cần thiết, nhưng thoát ly khỏi một số phương diện quan trọng như thế giới https://thuviensach.vn quan, nhân sinh quan và giá trị quan, tư tưởng tình cảm, kinh nghiệm sống, phạm vi lấy đề tài của nhà văn để nói về "phong cách", tôi cho rằng có gì đó không xứng tầm, bởi điều cốt lõi của phong cách nằm ở nhân cách và tâm linh của nhà văn, còn việc bộc lộ nhân cách hay phản chiếu tâm linh là điều mà kỹ xảo hay thủ pháp đương nhiên cũng không thể tạo ra được, vì vậy, thực chất cốt lõi của phong cách, đầu tiên vẫn là thứ không thể tách rời khỏi nội dung tư tưởng của tác phẩm, cũng chính là "mảnh đất", là "giọt sương" mà hoa màu không thể tách rời, theo cách nói của Tôn Lê. Thứ hai, chúng ta đương nhiên phải phản đối "Thuyết quyết định đề tài", nhưng không thể vì thế mà bước đến một thái cực khác – "Thuyết đề tài không khác biệt". Đề tài tất nhiên đến từ cuộc sống, hơn nữa có thể nói "cuộc sống có ở mọi nơi", thế nhưng cuộc sống không hề giống nhau, có cuộc sống huy hoàng tráng lệ, có cuộc sống tăm tối vụn vặt, có cuộc sống thâm sâu, có cuộc sống bề nổi. Đó là sự khác biệt giữa "cây mọc ở nơi thâm sơn đại trạch" và "chậu cảnh để trang trí trong phòng điều hòa" mà Tôn Lê nói đến; chính là sự khác biệt giữa "én biển" và "chích chòe". Ở đây, chúng ta vô tình hạ thấp giá trị của "chậu cảnh" và "chích chòe", vì văn nghệ phải đa dạng hóa mới có thể tạo nên muôn hình vạn trạng. Toàn cảnh muôn hoa khoe sắc cho thấy sự phồn vinh về mặt ý nghĩa. Vì vậy, vẻ đẹp tinh tế của "chậu cảnh" và sự linh động của "chích chòe" cũng là thứ cần thiết trong nhu cầu thẩm mỹ của con người, chúng ta không chỉ cần đến sự tồn tại của chúng, mà còn phải nuôi dưỡng chúng, nhưng dù thế nào thì chúng cũng không thể thay thế được "cây mọc nơi thâm sơn đại trạch" và "én biển" bay lượn trên biển rộng, bởi đối tượng sau ấy còn có thể phản ánh cả tinh thần thời đại vĩ đại của chúng ta, có thể đại diện cho cả hình ảnh dân tộc phấn đấu của chúng ta, có thể thể hiện chân thực bản chất xã hội của chúng ta. Tóm lại, chúng có thể thể hiện giai điệu vươn cao của đất nước ta. Một tác phẩm phản ánh thành công những sự việc lớn, thì ý nghĩa giáo dục, ý nghĩa nhận thức, thậm chí là công năng thẩm mỹ của nó sẽ lớn hơn nhiều, sâu sắc hơn nhiều so với những tác phẩm thành công trong việc khắc họa những sự việc nhỏ bé, đây là điều không thể nghi ngờ, bởi nó không đổi https://thuviensach.vn thay theo ý chí chủ quan của con người, bởi xã hội phát triển tiến lên luôn được thực hiện bởi một quá trình vĩ đại, đó là quá trình biến đổi thế giới cũ và sáng tạo thế giới mới. Trong quá trình này, thế giới hiện thực luôn phát triển trong sự giao thoa giữa việc vạn vật mới được sinh ra và vạn vật cũ bị mất đi, cũng chỉ trong quá trình phát triển này mới có thể nhìn ra cái nào có tiền đồ, cái nào không có lối thoát, cái nào hướng về ánh sáng, cái nào hướng về đêm đen, cái nào có xu hướng tăng lên, cái nào biến thành tàn lụi. Vậy, các nhà văn của chúng ta phải tự dựa vào đó mà đi khu biệt và cân bằng độ nặng nhẹ của đề tài, đồng thời lựa chọn những sự việc chiếm vị trí quan trọng trong quá trình thay đổi và sáng tạo này để làm đề tài văn học. Tương tự, tại đây tôi cũng đã vô tình đi ngợi ca cho "thuyết đề tài duy trọng đại", bởi sự khác biệt trong trải nghiệm tình cảm cuộc sống và trải nghiệm của cuộc đời cùng sự rèn luyện tu dưỡng và xu hướng thẩm mỹ, suy cho cùng không phải ai cũng đều có thể lựa chọn và chèo lái được các loại đề tài quan trọng. Thế nhưng, văn học không phản ánh hiện thực một cách bị động, ngày nay, khi sáng tác văn học ngày càng hướng đến "tư nhân hóa", "nhỏ bé" và "yếu đuối", lại càng thiếu đi sự "to lớn", "sâu xa" và "cứng cáp" trong nội hàm xã hội, chúng ta đề xướng và kêu gọi sự nổi bật và hùng tráng của "giai điệu chính", e rằng không phải là thừa. Thực ra, nền văn luận cổ đại Trung Quốc sớm đã nói đến "tương truyền thiên cổ" và "đương thời bất hủ". Nếu chúng ta không thể lưu lại cho đời sau tác phẩm lưu truyền thiên cổ phản ánh thời đại cải cách vĩ đại của chúng ta hôm nay, há chẳng phải sẽ rất xấu hổ vì không hoàn thành sứ mạng và trách nhiệm mà thời đại giao cho chúng ta? Há chẳng phải sẽ xấu hổ với người sáng tạo ra phần lịch sử huy hoàng này? Về phương diện ý nghĩa này, có thể nói Trương Bình là một nhà văn rất giàu cá tính, ông luôn đi sâu vào chốn sâu thẳm nhất của cuộc cải cách, đi sâu vào trong bản chất cuộc sống một cách thực sự, từ đó có được xúc cảm và linh cảm, có được tư liệu sống và dưỡng chất sáng tác, trong ý thức https://thuviensach.vn chủ thể của mình, ông lấy "đại ngã" làm đòn bẩy. Vì vậy, ông luôn lấy những đề tài giàu ý nghĩa xã hội nhất, những xung đột mâu thuẫn xã hội lớn nhất, sắc nhọn nhất, bản chất nhất làm đặc trưng quan trọng và nội dung quan trọng trong việc tạo dựng cá tính. Bất luận là Lưới trời, Nước mắt cô nhi, hay Phán quyết, tất cả đều là những vấn đề nóng hổi về mâu thuẫn xã hội đương đại, đều là những vấn đề quan trọng mang tính căn bản liên quan đến vận mệnh và tiền đồ của tổ quốc. Ông chưa từng lưu luyến vòng tròn nhỏ của cuộc sống cá nhân, vì thế, ông cũng chưa từng cảm thấy thiếu thốn đề tài. Tiêu chuẩn lựa chọn đề tài của ông luôn được quyết định bằng giá trị xã hội của văn học, bằng việc đề tài này có thể thể hiện và khắc họa chân thực bản chất xã hội hay không, bằng việc đề tài này có thể kêu gọi sự đồng cảm của mọi người hay không. Ví dụ: Phán quyết chọn đề tài tham nhũng và cuộc chiến ác liệt chống tham nhũng trong cuộc sống hiện thực, to lớn, sắc nhọn; chọn đề tài khó khăn của các doanh nghiệp vừa và lớn trong cuộc sống hiện thực, to lớn, sắc nhọn. Không chỉ vậy, cuối cùng nó còn kết nối cả hai lại, cái trước chính là nguyên nhân tạo nên cái sau, chính là đề tài xuyên suốt câu chuyện! Mỗi tác phẩm của Trương Bình vì to lớn, vì sắc nhọn nên đều không tránh khỏi tranh luận, tuy nhiên, chính sự chân thực chuẩn xác của nó, chính sự tấn công về tư tưởng tuyên truyền giác ngộ tinh tế của nó, đã tạo nên sự cộng hưởng mạnh mẽ trong xã hội, được số đông độc giả đón nhận và yêu mến. Trong những tác phẩm của Trương Bình mà bản thân từng đọc qua, tôi nhận thấy, ông chưa từng lấy một hiện tượng ngẫu nhiên nào để làm đề tài viết truyện, ông hiểu sâu sắc rằng những hiện tượng ngẫu nhiên đó chỉ là những vật ký sinh không đủ sức nặng trên đường ray phát triển của xã hội, nó không chứa đựng ý nghĩa hiện thực xã hội to lớn. Đây là thước đo của Trương Bình đối với việc chọn đề tài, kiểu lựa chọn này lại hoàn toàn xuất phát từ quan niệm giá trị văn học của ông đối với cảm giác trách nhiệm thần thánh và ý nghĩa xã hội của một nhà văn. https://thuviensach.vn Tất nhiên, vấn đề nói đến đây vẫn chỉ là phiến diện, bởi đề tài có to lớn đến đâu, nếu không thể sáng tạo ra sinh mệnh của nó, cũng sẽ trở nên vô giá trị. Một mặt, văn học là sự phản ánh quá trình trải nghiệm sáng tạo cuộc sống xã hội; mặt khác, xã hội phải được nhào nặn ra từ ảnh hưởng bởi tính sáng tạo của văn học, tức là, xã hội cung cấp tư liệu cho văn học, còn văn học cung cấp quy phạm cho xã hội. Chuyển hóa tư liệu thành quy phạm là hoạt động sáng tạo của nhà văn. Trong đó bao gồm: mọi ý nghĩa về mặt nội dung của đề tài. Nếu không có những thứ thuộc về yêu cầu chủ quan để trở thành chính bản thân nhà văn, nếu không trải qua sự ấp ủ về tình cảm và sự nuôi dưỡng máu thịt của chính nhà văn, thì tuyệt nhiên không thể kết thành quả ngọt sáng tạo nghệ thuật. Ví dụ, hai vấn đề hiện thực lớn phản ánh trong Phán quyết là tham ô và cuộc đấu tranh sắc bén chống tham ô với việc các doanh nghiệp lớn đứng trên bờ vực phá sản do tham ô gây nên, không chỉ đi vào thế giới cảm xúc của Trương Bình, mà còn trải qua cả suy nghĩ và lý giải của ông, khiến chân lý lịch sử và ý nguyện nhân dân biến thành yêu cầu máu thịt của chính nhà văn, thế nên vấn đề hiện thực mà tác phẩm phản ánh mới có thể phát ra lực tấn công tư tưởng to lớn, mới có thể thổi bùng lên nhiệt huyết và ánh sáng của nghệ thuật. Trương Bình đã làm được điều mà Lỗ Tấn yêu cầu: nghiêm khắc trong chọn đề tài, sâu sắc trong việc khai thác. Tức là, thành công của tác phẩm, nhìn từ góc độ lựa chọn đề tài, then chốt nằm trong việc tác giả lựa chọn đề tài như thế nào, tức là đầu tiên phải nghiên cứu nhận thức đề tài một cách chính xác và sâu sắc. Và sở dĩ Trương Bình làm được đủ chính xác, đủ sâu sắc là vì khi xử lý đề tài ông luôn tin tưởng vào một tiêu chuẩn thị phi rằng: "Đội ngũ chúng ta hoàn toàn làm việc vì giải phóng nhân dân, vì lợi ích của nhân dân." Đây là cán cân trong lòng bách tính. Mức độ khai phá đề tài của Trương Bình đối với Phán quyết đã cấu thành nên nền tảng nội hàm tư tưởng của tác phẩm, cũng cấu thành nên nền tảng sáng tạo hình tượng của tác phẩm. Đây là điểm chúng tôi chú trọng nhắc đến dưới đây. https://thuviensach.vn II Sự thành công của Phán quyết chủ yếu là thành công trong việc xây dựng nhân vật, đặc biệt là sự thành công trong việc khắc họa tính cách nhân vật trung tâm - Thị trưởng Lý Cao Thành. Vì đặc trưng của văn học tái hiện cuộc sống là lấy nhân vật làm trung tâm, chỉ có miêu tả thành công tính cách và số mệnh của nhân vật, mới có thể thể hiện nên bức tranh của cuộc sống, mới có thể bộc lộ sâu sắc bản chất chân thực của cuộc sống xã hội. Nhân vật trong tiểu thuyết luôn là sự kết hợp giữa nhân vật tồn tại trong cuộc sống khách quan và tưởng tượng chủ quan của tác giả; cho dù là mô tả nhân vật người thật việc thật, "chứ không phải là nhân vật cóp nhặt tổng hợp rồi xây dựng nên, tôi cho rằng quan trọng nhất vẫn là sự quen thuộc thật sự đối với nhân vật, phải coi nhân vật như bạn thân nhất của mình, thậm chí coi nhân vật như chính bản thân nhà văn. Nếu không, Trương Bình làm sao có thể có được sự nhạy cảm đặc biệt như vậy đối với Lý Cao Thành – ông có thể nhìn thấu tận sâu tâm hồn nhân vật Lý Cao Thành, lý tưởng, tâm niệm của ông ấy, nội tâm, cảm xúc, vui buồn của ông ấy, giấc mơ của ông ấy! Tóm lại, chỉ có những nhà văn trung thực với linh hồn mình, mới có thể thổi linh hồn vào cho những nhân vật dưới ngòi bút của chính mình. Nhân vật trung tâm trong câu chuyện - Lý Cao Thành mang, ý nghĩa điển hình cao, nó thể hiện năng lực tư tưởng sâu sắc của nhà văn Trương Bình". Người của Đảng làm quan ra sao, trình độ chấp chính của Đảng thế nào - đó chính là hình tượng của Đảng Cộng sản, hình tượng của giai cấp vô sản. Lý Cao Thành là một quan thanh liêm của Đảng Cộng sản, ông ta chưa từng thấy hổ thẹn trong suốt mấy chục năm làm quan của mình. Tác giả chỉ là nhân tiện báo cáo đôi nét về sự từng trải và chính tích của Lý Cao Thành. Là một thiên truyện dài, có thể vẫn thiếu những chi tiết và tình tiết có sức nghệ thuật và sức truyền cảm, nhưng việc khắc họa một hình tượng con người Đảng Cộng sản có lý tưởng, có hoài bão, công việc luôn đặt lên hàng đầu, trong lòng luôn có nhân dân, luôn vì nhân dân làm việc, luôn cự https://thuviensach.vn tuyệt với tham ô như Lý Cao Thành, thì vẫn khiến người ta cảm thấy vô cùng xúc động, và vẫn mang tính điển hình rất cao. Lý Cao Thành xuất thân từ tầng lớp cơ bản. Ông là lứa học sinh tốt nghiệp trung học chuyên nghiệp trường Dệt may đầu tiên, được phân bổ đến doanh nghiệp dệt may cỡ lớn, làm kỹ thuật viên gần mười năm, rồi đảm nhiệm các chức vụ phó chủ nhiệm phân xưởng, chủ nhiệm phân xưởng, kỹ sư trưởng và phó xưởng trưởng trong tám năm, tiếp đến được điều tới Nhà máy Dệt may Trung Dương đảm nhiệm chức Bí thư đảng ủy kiêm xưởng trưởng, trở thành cán bộ Nhà nước trẻ nhất tỉnh khi đó, trong thời gian ông làm việc, nhà máy Trung Dương đã từng trải qua thời kì dài huy hoàng, cán bộ đoàn kết, đội ngũ chỉnh tề, cùng nhau san sẻ hoạn nạn, thấu hiểu lẫn nhau. Lý Cao Thành liêm khiết, có nguyên tắc, nên công ty luôn đi đầu trong các doanh nghiệp vừa và lớn của tỉnh, đặt ra quy định thành viên lãnh đạo không đi xe ô tô đi làm. Mỗi ngày ông đạp xe cả đi cả về trên quãng đường bốn mươi dặm, ngày nào cũng đúng giờ bất kể mưa gió. Công nhân trong nhà máy, kể cả công nhân các nhà máy khác, không ai không cảm động vì điều này. Sau này ông được thăng chức phó Thị trưởng, rồi Thị trưởng, trong thời gian gần mười năm này, Lý Cao Thành gần như cống hiến toàn bộ cho thành phố. Ở bất cứ hoàn cảnh khó khăn gian khổ nào, ông chưa bao giờ lùi bước, càng không hề sợ hãi. Trong mấy năm được giao quản lý công nghiệp, ông đã mạnh tay giương cao ngọn cờ thu hút vốn đầu tư từ bên ngoài, cải cách sâu sắc, giúp cho hơn hai mươi doanh nghiệp Nhà nước vừa và lớn vốn vẫn đang do dự, đang bị trói chân bỗng nhẹ nhàng xung trận, mạnh bạo khai phá, từ đó tạo nên một làn sóng chấn động mạnh mẽ và phản hồi mãnh liệt trong xã hội. Đôi tay Lý Cao Thành đã ghi dấu trên rất nhiều công trình kiến thiết lớn khiến người ta khó quên: Xây dựng đường vành đai hai và vành đai ba; mở rộng đường trung tâm thành phố; khởi công sáu cây cầu trên cao trong thành phố; xây dựng đường cao tốc qua biên giới kéo dài 50 km – tài năng tổ chức và sức mạnh chỉ huy của ông, sự vô tư không khiếp sợ, tấm lòng ngay thẳng của ông khắp nơi ai ai cũng đều biết, ông có tiếng nói rất lớn trong nhân dân. Vì https://thuviensach.vn vậy, khi ông ngã bệnh đã có hàng nghìn người tụ tập trước cổng bệnh viện ngóng trông. Nhân dân của chúng ta chưa từng quên người đã làm điều tốt cho họ! Tất cả mọi đặc điểm trên đều được nói rõ và trần thuật tỉ mỉ đan xen trong toàn câu chuyện, đối với một nhân vật trung tâm như Lý Cao Thành, không phải câu chuyện của ông là trọng tâm, mà là ông xuất hiện trong bối cảnh đấu tranh chống hủ bại hiện tại, là người đã đưa ra điểm xuất phát cho lựa chọn cuối cùng trong cuộc đấu tranh, cũng là cơ sở để phát triển tính cách con người ông. Vì vậy, dù không phải trọng tâm, nhưng đối với tính hoàn chỉnh của việc khắc họa hình tượng Lý Cao Thành mà nói, đó lại là điều dứt khoát không thể thiếu, vì không có nó làm bước đệm, sự lựa chọn cuối cùng của Lý Cao Thành và thắng lợi trong cuộc đấu tranh chống hủ bại sẽ thiếu đi sức thuyết phục. Trong cuộc chiến lớn chống hủ bại mà Lý Cao Thành chưa từng trải qua này, ông phải chiến thắng vợ mình là Ngô Ái Trân, chiến thắng cả hậu đài của vợ mình, cũng chính là người từng đề bạt ông làm Thị trưởng - phó bí thư thường vụ tỉnh ủy Nghiêm Trận và tập thể hủ bại Ban lãnh đạo Trung Dương. Cùng lúc này, ông còn phải chiến đấu với một cuộc cách mạng bùng nổ trong chính nội tâm mình, và cuối cùng, cũng là quan trọng nhất, ông đã lựa chọn, đã chiến thắng chính mình. Tuy nhiên, tác giả đã gửi gắm tình cảm và quan niệm, nguyện vọng và lý tưởng của mình vào trong con người Lý Cao Thành, nhưng khi nhào nặn nhân vật này, Trương Bình lại không đi từ quan niệm, mà mọi thứ đều xuất phát từ thực tế cuộc sống, khắc họa những mâu thuẫn trong tính cách tư tưởng của Lý Cao Thành theo bản chất logic cuộc sống. Tác phẩm mô tả chân thực tình cảm ấm áp của Lý Cao Thành đối với vợ, với con, với gia đình; mô tả một Lý Cao Thành rất mực nghe lời Nghiêm Trận, luôn nghĩ rằng Nghiêm Trận đã đề bạt mình, nên mình không thể lấy oán trả ơn; mô tả sự phỏng đoán và đề phòng của ông với Dương Thành; mô tả cảm giác trống rỗng của ông nếu bản thân mất đi uy tín, địa vị, và lòng tự tôn; mô tả suy nghĩ của ông về vấn đề đi https://thuviensach.vn hay ở, thậm chí cũng mô tả cả việc càng làm quan to, thời gian hao phí mỗi ngày cho các cuộc họp mang tính hình thức càng nhiều, từ đó khoảng cách với nhân dân càng xa, kết quả là tính nhạy cảm và tính cảnh giác của mình suy yếu, đến nỗi cuối cùng khi hiểu rõ âm mưu của Nghiêm Trận vì muốn lấy công ty Trung Dương làm đối tượng ăn chia nên mới đề bạt ông lên thành phố, khi hiểu rõ những người như vợ mình luôn mượn danh nghĩa của mình để cấu kết làm ra biết bao việc bẩn thỉu trái pháp luật....Ông đã thật sự kinh sợ! Đặc biệt là việc vợ ông nhận ba mươi vạn tệ tiền hối lộ, đó là khoản tiền giao dịch để Lý Cao Thành dừng việc điều tra Trung Dương mà bọn chúng đã tính toán mưu mô từ trước. Xoay quanh khoản tiền lớn này, tác giả đã tập trung vào việc lột tả xung đột, mâu thuẫn nội tâm của Lý Cao Thành, vào sự dằn vặt nội tâm mà ông phải chịu đựng trong suốt mười ngày. Ở phần lớn các màn độc thoại, tác giả chủ yếu dùng thủ pháp so sánh để hoàn thành cuộc cách mạng tâm hồn mà Lý Cao Thành trải qua. Trong xã hội, một mặt là sự hưởng thụ sa đọa cực độ, sự bóc lột tàn nhẫn cực độ, nửa buổi tối ở "Thanh thái quả dư lạc thành" có thể tiêu tốn đến hai mươi nghìn tệ, theo tính toán của Lý Cao Thành: "Tròn trĩnh thu nhập trong hai năm mà ở nông thôn có thể mua được mười mẫu đất, gần như có thể tậu nhà cưới vợ, có thể mua được mười con trâu, có thể giúp một trăm đứa trẻ thất học trở lại với trường lớp, có thể giúp hai trăm công nhân tại công ty Trung Dương nhận được sinh hoạt phí của một tháng!" Những cán bộ mà ông đề bạt – những lãnh đạo công ty Trung Dương đều ở trong những tòa nhà siêu sang trọng, sống cuộc sống tốt đẹp, thoải mái. Mỗi một cảnh tượng này đều khiến Lý Cao Thành kinh sợ, tức giận; mặt kia, lại là những công nhân không được lĩnh tiền lương, có biết bao nhiêu công nhân lớn tuổi, cán bộ lớn tuổi làm cả đời ở Trung Dương, giờ đây ngay cả tivi màu, tủ lạnh cũng không mua nổi, đến nay vẫn ở trong những căn nhà mái bằng nhỏ bé từ những năm 50, còn có rất nhiều công nhân bị bệnh không mua nổi thuốc, những đứa con của họ cũng không thể đến trường. Những tháng ngày của họ thật sự khó qua nổi! Mỗi một cảnh tượng này lại khiến Lý Cao Thành https://thuviensach.vn xấu hổ vô cùng! Từng đêm, từng đêm ông không sao chợp mắt, trong lòng đau đớn như bị dao đâm. Là Thị trưởng, dù cho chưa hề tham nhũng của Nhà nước một đồng một xu, nhưng ông cũng thấy mình có tội, đáng lẽ phải từ chức lâu rồi! Một mặt là tập thể hủ bại, giống như những con mọt tham nhũng vô độ đục khoét cơ thể Tổ quốc, có thể dùng mọi âm mưu quỷ kế để lấp liếm, che giấu. Điều này khiến Lý Cao Thành vụt tắt mọi ảo tưởng; một mặt lại những công nhân lớn tuổi hầu như không có gì trong tay nhưng lại sẵn sàng không hề do dự đứng ra bảo vệ Trung Dương trong gian khó, bảo vệ ông - người Thị trưởng tốt bây giờ và người xưởng trưởng tốt ngày xưa, cũng chính là bảo vệ lợi ích Nhà nước, bảo vệ chính nghĩa! Điều này giúp Lý Cao Thành có thêm sức mạnh, kiên định niềm tin vào bản thân, trở thành một cán bộ tốt, chịu đựng được những khảo nghiệm, trở thành một người trong sạch, chân thành. Bằng rất nhiều sự so sánh rõ ràng như vậy, cuối cùng đã hoàn tất được quá trình lựa chọn của Lý Cao Thành. Lựa chọn cái gì? Như chính tác giả đã viết trong tác phẩm tác: "Vì bách tính, thà hy sinh tất cả, cũng quyết không từ bỏ lập trường và tín ngưỡng của mình. Lựa chọn này có thể phải hy sinh bản thân mình, nó không hề khác biệt gì so với hành động xông ra bịt nòng súng trong thời chiến." Tôi cho rằng đây chính là đề thi mà mỗi đảng viên Cộng sản phải giải đáp trong cuộc đấu tranh chống hủ bại ở hiện tại và cả tương lai, đó chính là sự lựa chọn về lập trường và tín ngưỡng của đảng viên Cộng sản. Tổng hòa quan hệ con người – xã hội. Việc tạo dựng hình tượng Lý Cao Thành không phải được hoàn thiện một cách cô lập, mà được tạo dựng hoàn thiện thông qua trạng thái sinh tồn trên các phương diện giữa cán bộ và quần chúng dưới tác động đòn bẩy kinh tế đối với xã hội, mối quan hệ giữa ông và Ngô Ái Trân, Nghiêm Trận, cùng các phần tử trong tập thể hủ bại như Quách Trung Diêu; mối quan hệ của ông với Dương Thành, Vạn Vĩnh Niên cùng các lãnh đạo tỉnh, thành phố, với những công nhân phổ thông như Hạ Ngọc Liên, Phạm Tú Chi, Vương Anh Liệt. Những mối https://thuviensach.vn "quan hệ" này cho chúng ta thấy một bức tranh thời cuộc về cuộc sống xã hội đương đại, một bức ảnh chụp X-quang về tâm lý xã hội đương đại, khiến chúng ta và tác giả đều phải đi sâu suy ngẫm. Suy nghĩ của tác giả thật sâu sắc và thấu triệt. Ví dụ, hiện nay trong Đảng xuất hiện điểm hủ bại. Tác giả viết: "Tiền cộng với quyền lực, tiền có thể tăng gấp mấy lần, mấy chục lần; phình ra gấp mấy lần, mấy chục lần, hơn nữa hoàn toàn không cần chịu rủi ro nào, cho dù có rủi ro cũng có thể gặp hung hóa cát, gặp nạn hóa lành, việc lớn hóa nhỏ, việc nhỏ thành không có, nhiều nhất là kết thúc mà không có hậu quả." Tác giả đã giải phẫu được tâm tư của đám phần tử hủ bại trong Đảng, rằng vì chúng muốn giữ lại cho mình con đường lui, ông viết"Nhưng nếu lúc đó sau lưng anh vẫn cất giấu một khoản tiền lớn, vẫn còn một thực thể hùng mạnh, vẫn còn có một loạt các nhà máy và doanh nghiệp không ngừng đem đến cho anh nguồn tiền bất tận, vậy anh còn sợ gì nữa?" "Khi cần quyền tôi có quyền, khi cần tiền tôi có tiền! Đây mới gọi là con lật đật thật sự, người ta không lo xa ắt phải nghĩ gần, đây mới gọi là nhìn xa trông rộng một cách chân chính¨!" Đó chính là lý do vì sao Nghiêm Trận, Ngô Ái Trân và ban lãnh đạo Trung Dương muốn thâu tóm, muốn làm lũng đoạn Trung Dương, đã dùng khoản tiền lớn Nhà nước cấp cho Trung Dương hàng năm để rót vào các dự án riêng của bọn họ và con em họ, bọn họ phát tài, nhét đầy túi riêng, tham lam vô độ bất chấp nhà máy phá sản, bất chấp sự sống chết của công nhân. Tác giả đã mổ xẻ và tố cáo sâu sắc để chúng ta thấy mục đích tội ác của bọn họ. Nhờ cuộc giải phẫu sắc bén của tác giả, chúng ta cũng lĩnh hội được sâu hơn đạo lý về sự phản tác dụng của kiến trúc thượng tầng đối với cơ sở kinh tế, tức là, hủ bại có thể hủy hoại mọi thành tựu của chúng ta trong chốc lát, có thể thay đổi lá cờ của Nhà nước, thay đổi tính chất chủ nghĩa xã hội của đất nước chúng ta, có thể viết lại tiền đồ và vận mệnh của dân tộc chúng ta. Tổng bí thư Giang Trạch Dân trong báo cáo Đại hội đại biểu lần thứ 15 của Đảng Cộng sản Trung Quốc đã nhấn mạnh: "Chống hủ bại là cuộc đấu tranh chính trị quan trọng liên quan đến tồn vong sống chết của Đảng và Nhà nước." "Nếu hủ bại không được trừng trị hiệu quả, Đảng sẽ mất đi sự ủng hộ và tín nhiệm của quần chúng nhân dân." "Phải kết hợp giữa đấu tranh chống hủ https://thuviensach.vn bại với việc làm trong sạch Đảng, trong Đảng quyết không cho phép phần tử hủ bại có đất ẩn thân." Đây là ý chí của nhân dân, lời kêu gọi của nhân dân. Đồng thời với điều này, chúng ta còn phải nhận thức được tính gian khó và trường kỳ của cuộc đấu tranh chống tham nhũng, vì phần tử hủ bại ở ngay bên cạnh chúng ta, bản thân bọn họ đều là lãnh đạo, bọn họ thậm chí còn đảm đương ở những vị trí đi chống tham nhũng, dẫn lái ngọn cờ cải cách, đại diện cho Đảng, và lại dùng chính thân phận đó để che đậy cho hành động xấu xa và tội ác của mình. Trong truyện có đoạn miêu tả tình tiết Nghiêm Trận, vị Phó bí thư thường trực Tỉnh ủy tiền đồ rộng mở xướng cao giọng điệu cải cách "Ổn định cao hơn tất cả" nhằm gây cản trở cuộc điều tra Trung Dương, mang đến cho chúng ta một bài học vô cùng sinh động về hình tượng. Tổng bí thư Giang Trạch Dân đã sâu sắc chỉ ra rằng: "Trong cả quá trình cải cách mở cửa phải chống tham nhũng, đó là tiếng chuông cảnh báo vang dài. Vừa phải xây dựng tư tưởng tác chiến trường kì, vừa phải làm tốt chiến dịch theo từng giai đoạn." Các cấp đảng ủy phải xây dựng ngọn cờ mạnh mẽ, thái độ kiên quyết, làm việc có nghị lực. Kiên trì ngăn ngừa, điều trị! Giáo dục là nền tảng, pháp chế là đảm bảo, giám sát là then chốt. Thông qua đi sâu cải cách, từng bước diệt trừ mảnh đất sinh sôi của đám hủ bại. Tổng bí thư Giang Trạch Dân chỉ rõ phải duy trì tính tiên tiến và trong sạch của Đảng, tăng cường sức mạnh tập trung của Đảng, đó là con đường căn bản và đảm bảo căn bản của tính chiến đấu. Ngoài ra, cũng phải nhấn mạnh rằng, hình tượng người Đảng viên Lý Cao Thành suy cho cùng chính là đại diện cho đại đa số đảng viên của chúng ta, nếu không có hàng nghìn hàng vạn những Lý Cao Thành, thì Đảng của chúng ta làm sao có thể gánh vác được trọng trách lịch sử để đưa Tổ quốc không ngừng vươn tới phồn vinh, giàu mạnh? Làm sao có thể lãnh đạo hàng nghìn triệu nhân dân sáng tạo ra một nền kinh tế hùng mạnh giống như một kỳ tích trên thế giới? Đồng thời, chúng ta cũng phải thừa nhận rằng, chính bởi có hàng nghìn, hàng vạn Lý Cao Thành, mà Đảng của https://thuviensach.vn chúng ta trong lịch sử, bằng chính sức của mình đã vượt qua được mọi trở ngại và khó khăn, đã sửa chữa được những sai lầm mù quáng, đã tổng kết được kinh nghiệm và bài học về hai mặt chính và phản, để từng bước trưởng thành tiến đến hoàn thiện và trở nên vĩ đại. Và chúng ta ngày nay cũng vậy, luôn ngập tràn niềm tim để tiêu trừ ung nhọt, đảm bảo một sức sống mạnh khỏe trên cơ thể Đảng. Tổng bí thư Giang Trạch Dân đã nói rất đúng rằng: "Không kẻ địch nào có thể đè nén được, hủy hoại được Đảng chúng ta. Thành lũy dễ dàng bị đánh đổ từ bên trong, tuyệt đối không được tự mình hủy hoại mình." Phải nói rằng, đây là một đạo lý đã được lịch sử chứng thực và đang được hiện tại chứng thực. Tuy nhiên, do tư tưởng hỗn loạn nhiều năm qua, chúng ta thường có phương pháp tư duy lệch lạc sai lầm kiểu đổ nước tắm, hất cả vào đứa bé. Ví dụ, trong tác phẩm văn học, chúng ta phủ định anh hùng giả tạo, để rồi phủ định luôn cả anh hùng thật sự, gần như thời đại này căn bản không sản sinh, không tồn tại anh hùng; chúng ta phủ định sùng bái giả tạo, để rồi phủ định luôn cả sùng bái thực sự, dường như thời đại này không sản sinh, không tồn tại sùng bái. Trong mắt những người có nhận thức luận phiến diện như vậy, dường như Đảng của chúng ta chỉ sản sinh ra Nghiêm Trận, chứ không sản sinh ra Lý Cao Thành. Kiểu phiến diện hướng đến cực đoan này khiến nó căn bản không thể đạt được tính chân thực của bản chất vấn đề. Phán quyết cho mọi người biết rằng, trong Đảng của chúng ta sinh sôi những loại hủ bại như Nghiêm Trận, Ngô Ái Trân, nhưng chúng ta cũng còn nuôi dưỡng được nhiều đảng viên chân chính như Dương Thành, Lý Cao Thành, không có đội ngũ này, Đảng của chúng ta không thể chiến thắng mọi kẻ địch, bao gồm cả những phần tử tha hóa hủ bại trong Đảng. Chỉ có nhìn thấy hai mặt này, mới có thể tiếp cận bản chất sự vật, mới là sự tồn tại của sức mạnh biện chứng, cũng là sự tồn tại của ý nghĩa hiện thực to lớn trong nội hàm tạo dựng hình tượng Lý Cao Thành! Về điều này, chúng ta phải biết ơn sự lao động sáng tạo của tác giả. III https://thuviensach.vn Một bộ tiểu thuyết dài hơi mấy trăm nghìn chữ, nếu tác giả không nắm vững các yếu tổ thẩm mỹ tối thiểu về ý thức văn thể, thì không thể thu hút được độc giả. Cuốn Phán quyết với hơn bốn trăm nghìn chữ lại có thể khiến người ta đọc liền một mạch, chính bởi khả năng thêu dệt câu chuyện của Trương Bình. Chủ yếu thể hiện ở ba phương diện sau: (1) Tác giả rất biết tạo dựng "tranh chấp". Cuốn sách này có thể khiến độc giả hứng thú đọc liền hơi, là vì bên trong chứa đựng rất nhiều "tranh chấp". Những "tranh chấp" này là những câu chuyện dài về cuộc sống đan xen nhau. Mỗi một "tranh chấp" lại là một mâu thuẫn giữa một câu chuyện này với một câu chuyện khác, giữa các câu chuyện này với các câu chuyện khác, là mâu thuẫn giữa một người này với một người khác, hoặc là giữa một nhóm người với nhau. Nó phân bổ càng nhiều càng rộng, giải quyết càng lâu, càng khó, càng đẩy người đọc rơi vào tâm trạng băn khoăn tự hỏi làm sao để giải quyết mâu thuẫn. Tất nhiên, nội dung ẩn chứa trong từng mâu thuẫn đều phải có ý nghĩa. Như vậy, mỗi khi tác giả giải quyết một tranh chấp, có thể khiến độc giả cảm nhận được về xã hội, về nhân sinh. Nếu sự cảm nhận này nhiều tầng, nhiều lớp, thì độc giả tự nhiên sẽ cảm thấy nét thẩm mỹ độc đáo thú vị của tiểu thuyết dài hơi, đây là sự khác biệt với tiểu thuyết vừa và ngắn. Phán quyết đan kết rất nhiều mâu thuẫn, cấu thành toàn bộ lưu trình cuộc sống trong cuốn sách. Mở đầu, công nhân muốn "gây chuyện", tố cáo lãnh đạo nhà máy hủ bại, ai ngay ai gian; Lý Cao Thành bắt đầu cảm thấy công nhân có lý, nhưng lại cảm thấy cũng có thể đồng cảm với cán bộ, nghe ai đây; vợ Lý Cao Thành vì sao muốn ngăn cản ông bắt tay điều tra Trung Dương, còn Nghiêm Trận, cấp trên của ông, vì sao cũng can dự vào; sự nhắc nhở của Dương Thành rốt cuộc là vì ý gì; "TGT" đột nhiên vứt ra 30 vạn tệ, có liên hệ gì đến việc ông sắp bắt tay điều tra Trung Dương; thậm chí thái độ của Tỉnh Ủy rốt cuộc như thế nào để cấu thành nên sự "tranh chấp" xuyên suốt câu chuyện? Việc giải quyết những "tranh chấp" này, đều chính là đáp án độc giả mong đợi, tình cảm thẩm mỹ trong thiên tiểu thuyết này cũng được tạo ra từ đó, hơn nữa, nhờ sự nhận thức và lý giải sâu sắc, nhờ khả năng nắm bắt và xử lý có sức mạnh https://thuviensach.vn của nhà văn đối với những mâu thuẫn này, mà khi đi theo giải quyết từng mâu thuẫn, độc giả cũng có được sự lĩnh hội thấu đáo về nội hàm xã hội và nội hàm nhân sinh của tác phẩm như chúng tôi đã phân tích ở trên. (2) Dựa vào sức mạnh của tình tiết. Trước đây, sự lý giải của chúng ta đối với tình tiết phần nhiều đều nhấn mạnh vào lịch sử hình thành tính cách nhân vật, mà thường không chú ý rằng bản thân nó cũng có nhu cầu dẫn dắt sự phát triển của câu chuyện. Trương Bình hiển nhiên hiểu sâu sắc điều đó. Chính thông qua tính khúc chiết của tình tiết, đã giúp ông khắc họa được sự phức tạp trong tính cách của nhân vật chính Lý Cao Thành, bộc lộ sự gian khó trong cuộc đấu tranh chống hủ bại. Việc phát triển tình tiết của Phán quyết có thể gọi là khúc khuỷu gập ghềnh. Đối với chuyện "gây rối" của công nhân, Lý Cao Thành muốn điều tra, thì bị vợ cảnh cáo, bị Nghiêm Trận gọi điện thoại lên thường vụ Đảng Ủy cảnh cáo. Khi Lý Cao Thành quyết tâm phái tổ điều tra, thì vợ lại nhận giúp mình khoản tiền hối lộ 30 vạn tệ, khi ông vẫn cố chấp tiếp tục điều tra, lại nhận ngay điện thoại cảnh cáo của Nghiêm Trận, và băng thu âm khi vợ ông nhận 30 vạn tệ được dựng nên tạo thành bằng chứng giả cho việc ông nhận hối lộ, tiếp đó có luôn báo cáo điều tra giả ghi điều tra thu được kết quả bình thường không có vấn đề gì, và nhất là quyền xử lý Trung Dương vẫn nằm trong tay Nghiêm Trận; đến khi Lý Cao Thành vẫn không có ý rút lui, Trung Dương đột nhiên tuyên bố "phá sản", cuối cùng khi Tỉnh Ủy áp dụng biện pháp quyết đoán dứt khoát với các phần tử hủ bại, cơn sóng tình tiết của toàn bộ tác phẩm mới có thể kết thúc bằng thủ pháp "chuyển đổi đột ngột" (ở đây phải chỉ ra rằng, sau đợt cao trào cuối cùng tác giả lại nơi lỏng ngòi bút, biến thành hành động nhân dân bảo vệ Lý Cao Thành, nhằm kiểm nghiệm việc chống hủ bại của tỉnh ủy là thật hay là giả, dường như có chút cảm giác vẽ rắn thêm chân). Trong quá trình theo dõi câu chuyện, chúng tôi nhận thấy được các tình tiết sóng sau xô sóng trước, sóng sau đuổi sóng trước, tuy nhiên nhìn sóng trước lại không biết sóng sau, biết rõ sóng trước nhưng không thể biết rõ sóng sau, cảm giác thần bí này khiến bản thân câu chuyện vốn đã giàu tính sinh động và phong phú, lại càng làm cho tâm https://thuviensach.vn trạng của độc giả như nhuốm đầy những đợt sóng. Nếu Phán quyết không có sự nâng đỡ của những khung tình tiết này, thì việc mô tả tất cả các khung cảnh cuộc sống cũng như mọi thế thái và tâm thái cũng mất đi sự kết dính, khó có thể tạo thành một thiên truyện hoành tráng hoàn chỉnh như vậy được. (3) Tận dụng sự hồi hộp. "Sự hồi hộp" được xây dựng trên nền tảng nắm bắt đặc trưng tâm lý của người tiếp nhận văn học, cũng là một kinh nghiệm nghệ thuật của văn học kể chuyện. Trong Phán quyết, Trương Bình vận dụng kỹ xảo "hồi hộp", chỉ có điều sự vận dụng này không giống tiểu thuyết cổ đại, có thể thoát ly khỏi tình huống quy định và hành động nhân vật, nhưng vẫn thuần túy là phong cách chủ nghĩa hình thức "tạo nghi vấn", để nó hòa vào với vận mệnh của nhân vật và vào trong sự phát triển tình huống. Ví dụ, bộ máy lãnh đạo công ty Trung Dương là do Lý Cao Thành tỉ mỉ sắp xếp, sao lại nhanh chóng thoái hóa tập thể như vậy? Bọn họ sao lại to gan như vậy? Bên trên còn có ai là hậu thuẫn cho bọn họ? Các bước làm việc của Lý Cao Thành khi điều tra Trung Dương, tại sao Nghiêm Trận rõ như lòng bàn tay, luôn có biện pháp khắc chế trước khi ông hành động? Vợ ông Ngô Ái Trân đóng vai trò gì trong đó? Một loạt các câu hỏi như vậy đều nằm trong Phát triển tình tiết, cũng nằm trong sự hồi hộp gắn với việc tạo ra số phận và phát triển tính cách của nhân vật Lý Cao Thành. Những sự hồi hộp này là kỹ xảo hồi hộp theo lối kịch, được tác giả vận dụng trong việc trần thuật, những kỹ xảo này tạo nên hiệu quả hồ nghi, mong đợi trong tâm lý người đọc, cũng là thể hiện quan trọng về năng lực xây dựng câu chuyện của tác giả. Sau khi phân tích, trình bày về ba phương diện trên, tôi nghĩ vẫn không được quên rằng có một đặc điểm quan trọng khác đang dần hình thành trong phong cách của Trương Bình, đó là sự can thiệp chủ quan của tác giả. Nếu xét trên phạm vi phong cách thẩm mỹ, tiểu thuyết chia thành hai thể loại: coi trọng khách quan và coi trọng chủ quan, vậy Trương Bình thuộc về vế sau. Trong tiểu thuyết của ông, mức can thiệp chủ quan của tác https://thuviensach.vn giả là rất ít. Chủ yếu thể hiện ở sự độc thoại nội tâm từ đầu đến cuối của nhân vật chính, sự độc thoại nội tâm này, một là diễn ra dưới sự soi rọi của lý tính, nó nói thẳng suy nghĩ trong lòng tác giả, nới rộng không gian tư duy, đột phá chủ đề của tác phẩm; hai là độc thoại nội tâm ở rất nhiều phân đoạn chính là sự dằn vặt trong tâm hồn của nhân vật chính, nó không chỉ làm tăng độ sâu của đề tài, gia tăng sức xuyên thấu đối với cuộc sống, hơn nữa còn gia tăng sức lay động nghệ thuật của hình tượng này đối với tâm hồn độc giả. Nhưng cũng phải chỉ ra rằng, khi tác giả phát huy sở trường này của mình, cũng có những chỗ "quá tay", dấn đến có khá nhiều nội dung trùng lặp, tạo nên sự thừa thãi không cần thiết. Những điều này đều sẽ phá hỏng khả năng thể hiện của nghệ thuật. Tôi cho rằng, nó đáng để tác giả thử suy nghĩ cặn kẽ thêm. https://thuviensach.vn PHÁN QUYẾT Trương Bình www.dtv-ebook.com Một Khúc Chiến Ca Vang Dội Trong Cuộc Chiến Chống Tham Nhũng - Lời Nói Đầu Sau Lưới trời, Nước mắt cô nhi, Trương Bình lại cho ra đời một tác phẩm mới, một cuốn tiểu thuyết dài hơi mang tên Phán quyết mà ở đó chiếc rèm tội ác tham ô gây rúng động cùng cuộc chiến chống tham ô của Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương thuộc doanh nghiệp quốc doanh quy mô lớn đã được miêu tả một cách vô cùng sinh động. Đọc Phán quyết, tôi cho rằng, nó không chỉ là một bộ giai tác phản ánh trực diện cuộc sống thời đại và mâu thuẫn xã hội thuộc trào lưu văn học hiện thực mới, mà nó còn tái hiện chân thực những cố gắng và thành tích của những tính cách điển hình trong những hoàn cảnh điển hình, rất có thể sẽ thổi bùng lên một cao trào mới cho các sáng tác văn học thuộc thể loại đấu tranh chống tham nhũng. Khắc họa cuộc chiến chống tham nhũng là một điểm khó trong sáng tác văn học. Nói cho cùng, khó ở đây chính là việc tác giả làm cách nào để nhận thức và nắm bắt được một cách chính xác căn nguyên, bản chất cũng như tương lai của vấn đề tham ô và cuộc đấu tranh chống lại nó. Trong thực tiễn sáng tác, điểm khó này thường cấu thành một khảo nghiệm và thách thức cho tác giả trong việc ông có dám tiết lộ những mâu thuẫn hiện thực, có dám phơi bày cuộc đấu tranh chống tham nhũng vừa quyết liệt vừa phức tạp đó không, có thể khơi dậy được lòng tin và dũng khí của quần chúng và cán bộ đấu tranh chống tham nhũng thông qua ngòi bút nghệ thuật không. Trên thực tế, các tác phẩm thuộc thể loại này cũng chút ít bộc lộ được mâu thuẫn hiện thực, nhưng hiệu quả về mặt tổng thể lại thường không được độc giả hài lòng. Bởi chúng chỉ tiết lộ tương đối đầy đủ hiện tượng tham ô, nhưng lại vô cùng đuối sức trong việc miêu tả mặt đấu tranh chống tham ô, https://thuviensach.vn có tác phẩm nhân vật chính còn bất lực và đau khổ đi thỏa hiệp tạm thời với hành vi hủ bại. Tất nhiên, tiết lộ cũng là một kiểu đánh, đau khổ bất lực tạm thời thỏa hiệp cũng là một kiểu tố cáo và kháng nghị cào xé tâm can. Nó đương nhiên cũng không thể đánh đồng được với những tác phẩm không căm hận hủ bại, không tố cáo hủ bại, không dính dáng đến hủ bại, mà sa vào lối viết tự kỉ của cái gọi là "cá nhân hóa sáng tác", thậm chí còn đi tận hưởng và tuyên dương chủ nghĩa coi trọng đồng tiền, chủ nghĩa hưởng thụ và chủ nghĩa cá nhân cực đoan. Nhưng, sự tiết lộ và kháng nghị của nó vẫn chưa đủ. Nhà văn của chúng ta nên phản ánh và ca ngợi cuộc chiến chống hủ bại tham ô của thời đại chúng ta một cách nhiệt tình hơn, mới có thể mang đến cho những nhân vật chính một bối cảnh sâu sắc hơn, một võ đài rộng lớn hơn, một sự đột phá quyết liệt hơn, phải cung cấp hoàn cảnh điển hình của cuộc chiến chống hủ bại trong thời đại chúng ta mới có thể tái hiện chân thực chân dung các nhân vật điển hình đại diện cho xu hướng phát triển, tiêu biểu cho mục tiêu tiến lên của thời đại, mới có thể cổ vũ cán bộ, quần chúng kiên trì đấu tranh chống hủ bại đến cùng và dành được thắng lợi to lớn hơn. Phán quyết của Trương Bình không chỉ phơi bày ra hiện tượng hủ bại một cách vô tình nhưng đầy đủ, mà còn thể hiện được trọn vẹn lòng nhiệt tình trong cuộc chiến chống hủ bại, bỏ ra nhiều nỗ lực nghiêm túc trên phương diện điển hình hóa hoàn cảnh, gặt hái những thành công xứng đáng. Đây chính là một bước đột phá trong các sáng tác văn học thuộc đề tài chống tham nhũng. Phán quyết đã trực diện hiện thực mâu thuẫn, hướng ngòi bút sắc nhọn và sâu sắc nhằm phơi bày hiện tượng hủ bại. Hiện tượng hủ bại trong Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương mà nó miêu tả có thể khiến người khác phải giật mình. Đó không phải là sự hủ bại của cán bộ lãnh đạo cá biệt, mà là cả một ban lãnh đạo của công ty đều bị thoái hóa hết. Đó không chỉ là sự kéo bè kéo cánh, câu kết với nhau trong một ban lãnh đạo, mà còn có cả Phó bí thư thường vụ Tỉnh ủy Nghiêm Trận làm hậu đài; bọn họ làm cho https://thuviensach.vn một doanh nghiệp Nhà nước lớn với hai vạn công nhân viên cận kề phá sản, bọn họ còn gián tiếp hối lộ Nghiêm Trận mấy trăm vạn tệ, để rồi sau đó đã khám xét ra trong nhà em vợ Nghiêm Trận, Sao Vạn Sơn hơn 130 vạn nhân dân tệ, hơn 20 vạn đô la Hồng Kông, gần 10 vạn đô la Mỹ, 8 nghìn lượng vàng, sổ tiết kiệm mấy trăm vạn tệ, một khối lượng lớn đồ trang sức quý giá và hơn 11 giấy chứng nhận nhà đất! Có thể chúng ta sẽ đặt ra một nghi vấn: tác giả khắc họa ban lãnh đạo một doanh nghiệp Nhà nước lớn trở nên hủ bại như thế, vậy, nên xem xét tính điển hình của nó như thế nào đây? Lẽ nào nó có thể đại diện cho hiện trạng của toàn bộ doanh nghiệp quốc doanh quy mô lớn và vừa? Nếu vậy thì chẳng phải là một sự bóp méo nghiêm trọng sao? Nghi vấn này thực ra bao hàm cả một sự hiểu lầm phổ biến về tình hình. Nói đơn giản thì điển hình là một thống nhất biện chứng giữa tính cá biệt và tính phổ biến. Vì vậy, điển hình bao gồm cả nhân vật điển hình và hoàn cảnh điển hình, vừa có tính cá biệt vừa có tính phổ biến. Sự "hủ bại tập thể" của ban lãnh đạo Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương vừa là "cái này" nhưng lại có tính phố biến. Song, tính phổ biến của nó không nên hiểu nhầm thành tính quy định về lượng đơn thuần, mà nên lý giải là tính quy định về chất là chủ yếu. Tức là, không nên yêu cầu ban lãnh đạo Trung Dương dưới ngòi bút của tác giả phải trở thành con số bình quân của tất cả các ban lãnh đạo liêm khiết hoặc hủ bại trong các doanh nghiệp quốc hữu lớn và vừa hiện nay. Thứ yêu cầu này sở dĩ không thích hợp, là bởi vì chính nó sẽ phủ định tính cá biệt nên có trong hình tượng văn học, cũng sẽ đưa con đường sáng tác văn học đi vào một ngõ cụt của công thức hóa và khái niệm hóa. Hơn nữa, thứ yêu cầu này cũng không phù hợp với kinh nghiệm thực tế của việc thưởng thức văn học. Trên thực tế, thông qua hình tượng văn học của ban lãnh đạo Trung Dương, thứ người ta có được không phải là giá trị thống kê về tình trạng liêm chính của ban lãnh đạo doanh nghiệp Nhà nước lớn và vừa, mà chính là việc nó đã khơi ra và làm sâu sắc hóa nhận thức cũng như suy nghĩ về căn nguyên, thực chất và nguy hại của tham ô tham nhũng, đã kích thích và củng cố thêm sự căm hận đối với hành vi tham ô cũng như quyết tâm và dũng khí chống lại hành vi đó, những điều này, hoàn toàn mang tính phổ biến về chất cho hình tượng văn https://thuviensach.vn học. Vì thế, việc tham ô nghiêm trọng của tập thể lãnh đạo Trung Dương, cái tính điển hình trong hình tượng văn học này phải được nhận biết từ hiện tượng hủ bại, từ sự nguy hại, từ căn nguyên và bản chất mà nó khái quát lên. Xem xét ở góc độ này, có thể thấy rằng, hình tượng văn học tập thể lãnh đạo Trung Dương hủ bại này đã khái quát được nội dung hiện thực tương đối phong phú. Ví dụ như, nó đã khái quát được tội ác xấu xa của một vài phần tử hủ bại "đầu cơ trục lợi"; Nhà nước năm nào cũng rót vốn vay xuống Trung Dương, nhưng "vốn vay càng nhiều, thua lỗ càng lắm! Tại sao? Những thua lỗ này rốt cuộc lỗ thế nào? Không hợp tình hợp lý, cũng không đúng quy luật, thật khiến người ta phải suy ngẫm.". Và sự thực là, ví dụ năm 1994 Nhà nước cho Trung Dương vay tám nghìn vạn tệ, lãnh đạo công ty lại lấy đi hai nghìn vạn tệ để mở công ty trách nhiệm hữu hạn Tân Triều, bao gồm hơn bốn mươi thực thể, giám đốc và người phụ trách của những thực thể này hầu như đều là con cháu và họ hàng thân tín của bọn họ. Kết quả Trung Dương phải đình công ngừng sản xuất, còn những phân xưởng nhỏ, những doanh nghiệp nhỏ, những công ty nhỏ lại phát triển đến không còn gì để nói - "rất nhiều phần tử hủ bại đều đang ra sức vơ vét bòn rút, đầu cơ trục lợi ẩn dưới chiêu bài doanh nghiệp thua lỗ." Lại ví dụ, nó đã khái quát được rất nhiều thủ đoạn bỉ ổi và mánh khóe xã hội xấu xa mà đám phần tử hủ bại sử dụng để sinh tồn. Thủ đoạn của bọn chúng chính là mua chuộc lãnh đạo, lãnh đạo không nhận quà thì bọn họ quay ra mua chuộc người thân lãnh đạo. Phần tử hủ bại Tổng giám đốc Trung Dương, Quách Trung Diêu đã từng chẳng hề sợ hãi mà nói với Thị trưởng Lý Cao Thành rằng: "Ông biết không, công ty này phải nuôi dưỡng biết bao nhiêu lãnh đạo! Thực ra đều là tôi nuôi bọn họ á! Muốn điều tra Trung Dương, điều tra nổi không? Mấy năm nay, ông không nhận quà, đó là việc mà ai nấy đều công nhận, nhưng vợ ông, ông biết chúng tôi đã tiêu bao nhiêu tiền cho bà ấy không?" Những phần tử hủ bại trong ban lãnh đạo Trung Dương như Quách Trung Diêu đã lợi dụng mua chuộc Ngô Ái Trân, vợ của Thị trưởng Lý, đặc biệt còn dựa vào sự bảo hộ của Phó bí thư thường vụ Tỉnh https://thuviensach.vn ủy Nghiêm Trận để sinh tồn, để tác oai tác quái, để trốn tránh tội ác. Thứ đoàn thể xấu xa, cái vòng tròn bè cánh ấy cũng có thể trở thành chỗ dựa đắc lực cho đám phần tử hủ bại. Khi Thị trưởng Lý Cao Thành quyết tâm giải quyết vấn đề tham ô trong công ty Trung Dương, cả Nghiêm Trận, Ngô Ái Trân và Quách Trung Diêu đều dùng cái vòng tròn đó làm vũ khí cảnh cáo ông, "làm người phải ân oán phân minh", nếu ngay cả cái vòng tròn đó ông cũng không có, thì ai sẽ đứng ra bảo vệ ông đây?", và khi Thị trưởng Lý cử tổ công tác xuống Trung Dương điều tra vấn đề tham ô cũng bởi nhận thức về cái vòng tròn ấy, bởi phán đoán rằng Lý Cao Thành cùng Nghiêm Trận và Quách Trung Diêu đều là người thuộc vòng tròn đó, tổ công tác đã tạo ra được một bản "báo cáo" điên đảo thị phi, bao che tội ác, bảo vệ tham ô. Đây lại là một sự thực có sức cảnh tỉnh xiết bao! Và cũng có tính khái quát đối với động cơ chủ quan của đám phần tử tham ô nắm trong tay quyền thế! Lý Cao Thành từng chất vấn những kẻ tham ô rằng: "Tôi thực không hiểu, các người cần nhiều tiền như vậy rốt cuộc để làm cái gì!" Ngô Ái Trân - vợ ông và Quách Trung Diêu - bộ hạ của ông đều trả lời rõ ràng rằng: "Phải tìm một con đường sau này cho bản thân!" "Con đường sau này" mà Ngô Ái Trân nói chính là việc mà sau khi Lý Cao Thành thôi chức Thị trưởng không chỉ dựa vào mỗi tiền lương, vì thế phải nhân cơ hội còn nắm quyền tranh thủ vơ vét tiền bạc; còn Quách Trung Diêu thì lại là "con đường sau này" khi quốc gia biến sắc, liều mạng bòn rút, "sau này nếu còn chủ nghĩa xã hội thì tôi vẫn làm quan, nếu thành chủ nghĩa tư bản thì tôi sẽ làm nhà tư bản", điều này chí ít đã trở thành một sự phản bội chính trị. Phần tử hủ bại quyền cao chức trọng Nghiêm Trận cũng đã dùng bí danh làm xong hai chiếc hộ chiếu hai nước. Những nghệ thuật khái quát này vừa chân thực vừa sâu sắc, có ý nghĩa rất lớn đối với việc đi sâu nhận thức về tham ô tham nhũng của con người. Phán quyết chính là một biểu hiện nhiệt tình và đầy đủ nhất cho cuộc chiến chống tham ô tham nhũng. Đấu tranh chống tham ô tham nhũng dựa vào cái gì? Bằng hình tượng nghệ thuật sắc nét, tác giả đã cho chúng ta một câu trả lời chính xác: dựa vào quần chúng nhân dân, dựa vào Đảng. Tác https://thuviensach.vn phẩm đã lột tả được hoàn cảnh bi thảm của quần chúng công nhân sau khi đám tham ô tham nhũng chiếm đoạt quyền lực công ty. Gia cảnh nghèo rớt mùng tơi của lão xưởng trưởng Nguyên Minh Lượng, giọt nước mắt đắng cay chua xót chảy xuống từ đôi mắt mờ đục u uất của cựu chiến sĩ thi đua Phạm Tú Chi, tinh thần đờ đẫn bên sạp đóng giày cạnh nhà vệ sinh của chàng thanh niên kĩ thuật viên ưu tú Hồ Huy Trung, hình ảnh hụt hơi lao lực tại một "phân xưởng" với điều kiện cực kì tồi tệ trong tình trạng sức khỏe bệnh tật yếu đuối của người nữ công nhân già Hạ Ngọc Liên, tất cả đều để lại trong chúng ta một ấn tượng mạnh mẽ, đều khiến chúng ta không thể cầm lòng. Tác phẩm còn khắc họa được cả cuộc chiến chống tham nhũng của những công nhân viên Nhà máy dệt may Trung Dương vừa kiên quyết vừa hùng hồn, xuyên suốt từ đầu đến cuối cuộc chiến này đã trở thành sức mạnh chủ lực để thúc đẩy cả câu chuyện phát triển. Họ luôn tin rằng Đảng và Chính phủ sẽ ủng hộ cuộc đấu tranh chống tham nhũng của mình, họ kiên trì phản ánh tình hình lên Thành ủy, Tỉnh ủy rồi lên tận Trung ương Đảng. Lòng quyết tâm, sự đoàn kết cùng trí tuệ và sức mạnh mà họ thể hiện trong cuộc đấu tranh đã thể hiện được tinh thần cao cả và anh dũng của giai cấp công nhân Trung Quốc. Đối với đám tham ô, họ căm ghét thù hận là thế, nhưng đối với cán bộ tốt trong Đảng lại vô cùng tin tưởng, quan tâm và gần gũi. Khi Lý Cao Thành bị bệnh, hàng nghìn công nhân đã chực chờ trước cổng viện, biểu đạt sự quan tâm và ủng hộ của họ với người cán bộ lương thiện của Đảng. Dưới cái lạnh âm 20 độ, trong cái gió rét của trời đông, dáng vẻ, hành động và lời nói của họ đã tiếp cho Lý Cao Thành một sức mạnh tinh thần vừa ấm áp vừa to lớn đến nhường nào. Khi cuộc chiến bước vào thời khắc quyết định, quần chúng công nhân nghe tin Thị trưởng Lý bị khám nhà, thì sục sôi căm phẫn, chuẩn bị tập hợp lên tỉnh ủy phản ánh tình hình; lúc này, người nữ công nhân già Hạ Ngọc Liên vốn đang mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối đã bất chấp tất cả leo lên nhà cao tầng uy hiếp nhảy xuống để cản trở công nhân kéo lên Tỉnh ủy, để bảo vệ Lý Cao Thành, đồng thời yêu cầu được đối thoại với Bí thư Tỉnh ủy Vạn, thỉnh cầu Tỉnh ủy bảo vệ những cán bộ tốt của Đảng. Đây đều là những quần chúng kiên cường, những quần chúng luôn hết lòng với Đảng! https://thuviensach.vn Có sự ủng hộ của họ, tương lai của cuộc chiến chống tham nhũng sao có thể không sáng ngời? Và như vậy, Phán quyết chia đám phân tử hủ bại thành một phe, Đảng và quần chúng thành một phe, bắt đầu một cuộc chiến chính trị nghiêm trọng gây chấn động cả thành phố, kéo lên tới tận Tỉnh ủy, kinh động đến tận Trung ương, một trận chiến gay gắt và kịch liệt, không thể điều hòa, không có đường lui, chỉ còn cách tựa lưng vào sông mà đánh, liều mạng sống còn. Đó là bối cảnh hành động, võ đài đấu tranh, tình thế tổng thể và xung đột mâu thuẫn mà Phán quyết xây dựng cho nhân vật chính của chuyện, chúng vừa mang tính "cá biệt", lại vừa mang tính phổ biến cho những hành vi tham nhũng và cuộc đấu tranh chống tham nhũng trong thời đại chúng ta, vì thế đã đạt đến một trình độ cao về khắc họa hoàn cảnh điển hình, nhào nặn ra một nền tảng thiết thực cho hình tượng nhân vật điển hình mang phong cách và đặc trưng thời đại. Tiêu chí nổi bật có tính sáng tạo nghệ thuật độc đáo trong các tác phẩm văn học, đặc biệt là tiểu thuyết dài hơi chính là việc nó đã nhào nặn nên được một hình tượng nhân vật điển hình cho thời đại mới, từ đó phản ánh chân thực nội dung và đặc điểm mới của thời đại, tăng thêm những hình tượng mới cũng như những sắc màu mới trong khu vườn nhân vật văn học. Thành tựu nổi bật nhất về nghệ thuật và tư tưởng của Phán quyết, tôi cho rằng chính ở chỗ nó đã khắc họa được thành công hình tượng cao quý của người lãnh đạo tốt của Đảng - Thị trưởng Lý Cao Thành. Lý Cao Thành nguyên là xưởng trưởng cũ của Trung Dương. Dưới sự lãnh đạo của ông, Trung Dương đã có được một thời kì phát triển huy hoàng, đồng thời đã có ảnh hưởng cũng như đã điều động được các doanh nghiệp Nhà nước quy mô lớn và vừa toàn thành phố dành được nhiều thành tích xuất sắc trong công cuộc cải cách. Vì thế, ông đã được đề bạt làm Thị trưởng. Với vị trí Thị trưởng, những việc ông đã làm như: giải quyết vấn đề cán bộ chiếm dụng nhà ở, xây dựng đường giao thông thành phố cũng thu được các thành quả vẻ vang, khiến danh tiếng của ông càng thêm vang xa. Mặc dù không giao tiếp sâu với vị Bí thư Thành ủy mới nhậm chức Dương https://thuviensach.vn Thành, nhưng quan hệ công việc thì rất tốt. Ông là một người thanh chính liêm khiết, không nhận quà cáp, làm việc chăm chỉ, thẳng thắn vô tư, phẩm chất cao quý, là một "cán bộ tốt của Đảng" được mọi người công nhận. Tuy nhiên, trong cuộc chiến chống tham nhũng này, ông đã phải trải qua một sự khảo nghiệm nghiêm khắc trước giờ chưa từng có, phải trải qua một nỗi đau đớn giày vò về mặt tình cảm và cuộc vận lộn khốn khổ trong thẳm sâu tâm hồn, sở trường và nhược điểm của ông đều phải trải qua cuộc huấn luyện nảy lửa, và cuối cùng nó lại càng trở nên chín chắn hơn, thuần khiết hơn, đồng thời còn tỏa sáng ánh hào quang rực rỡ của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Lý Cao Thành là nhân vật chính của câu chuyện, chính là vòng xoáy trung tâm của các mâu thuẫn xung đột từ đầu chí cuối. Nửa phần trước câu chuyện được triển khai xung quanh nhận thức của ông dành cho ban lãnh đạo Trung Dương. Tâm tư tình cảm của ông khi ấy đúng như thư ký Ngô Tân Cương đã nói, "công nhân nói khiến ngài đau lòng, cán bộ nói lại khiến ngài mềm lòng." Lúc đó, thật sự ông không thể nào tin được ban lãnh đạo tự tay ông gây dựng ấy lại bị thoái hóa biến chất hết sạch. Mãi cho đến khi xem những tài liệu mà công nhân Trung Dương đưa cho, đích thân tìm hiểu khó khăn gian khổ của công nhân Trung Dương, tận mắt chứng kiến hiện thực diễn ra trong "Thanh thái quả dư lạc thành", còn đích thân bị đám phần tử hủ bại đánh ngã làm nhục ngay trước mắt chúng tại chính cái "phân xưởng" mà bọn chúng cai trị, ông mới hoàn toàn thấy rõ chân tướng sự thật, mới quyết tâm giải quyết triệt để vấn đề hủ bại của ban lãnh đạo Trung Dương. Ở đây, chúng ta không chỉ thấy được tác phong làm việc tôn trọng sự thật, chu đáo, chặt chẽ của ông, mà còn thấy được nguyên tắc Đảng mà ông kiên định: bất luận là ai tham ô tham nhũng, cho dù đó là những bộ hạ cũ của ông, là người vợ hiền xinh đẹp của ông, ông cũng quyết đoạn tuyệt, quyết đấu tranh đến cùng. Và cuộc đấu tranh này vừa mới bắt đầu, ông đã phải đối mặt với một khốn cảnh gian nan cực độ. Không chỉ vợ quay mặt ra đi, mà đám hủ bại ấy https://thuviensach.vn còn lợi dụng việc vợ ông nhận 30 vạn tệ tiền hối lộ để ghi âm rồi biên tập xử lý biến thành âm mưu hãm hại ông. Rồi vị Phó bí thư thường vụ Tỉnh ủy Nghiêm Trận kẻ đi đâu cũng vênh váo rằng chính ông ta đề bạt Lý Cao Thành làm Thị trưởng, một mặt âm thầm tính toán mưu mô hại Lý Cao Thành, một mặt dùng cái "vòng tròn" bảo vệ ấy để xui khiến dụ dỗ Lý Cao Thành. Nhưng, Lý Cao Thành đã vượt qua mọi áp lực nặng nề, miệt thị cái lý luận "vòng tròn", kiên quyết điều tra hủ bại. Nghiêm Trận lại lợi dụng chức quyền trong tay, chỉ thị chấp thuận cho Trung Dương "phá sản", hạ lệnh đình chỉ hành động điều tra của các ban ngành công an, công thương, tính làm tan rã cuộc đấu tranh này, đồng thời quay ra đòi lập chuyên án điều tra sự việc 30 vạn tệ của Lý Cao Thành. Mọi việc đã phát triển đến mức buộc Lý Cao Thành phải đưa ra lựa chọn: nếu đứng về phía quần chúng nhân dân, kiên quyết đấu tranh chống hủ bại, thì sẽ phải hy sinh bản thân; nếu đứng về phía đối lập với quần chúng nhân dân, kết bè cánh với lũ hủ bại, thì có thể sẽ được vạn sự đại cát, yên hưởng tuổi già. Lý Cao Thành đã lựa chọn về thứ nhất, ông kiến quyết bày tỏ thái độ với đồng chí phụ trách Tỉnh ủy: "Tôi thà hủy hoại bản thân tôi, cũng tuyệt đối không để lũ hủ bại đó hủy hoại Đảng của chúng ta, hủy hoại cải cách của chúng ta, hủy hoại tương lai của chúng ta!" Từng câu từng chữ vang lên thật giống tiếng chuông ngân rơi trên mặt đất, chính khí hạo nhiên trào cuộn tới cầu vồng. Trước cuộc chiến và cuộc khảo nghiệm khắc nghiệt này, hình tượng anh hùng cao quý đã trỗi dậy trong con người Lý Cao Thành. Dưới sự ủng hộ của Đảng và quần chúng nhân dân, cuối cùng ông đã dành thắng lợi! Là một Thị trưởng thành phố tỉnh lị, Lý Cao Thành còn là một nhà tư tưởng sâu sắc. Trong nửa phần đầu câu chuyện, đối diện với những cáo buộc của công nhân, những bao biện của ban lãnh đạo Trung Dương, ông nghĩ đi nghĩ lại, cân nhắc nhiều lần, vừa tự trách cứ bản thân, vừa phân tích, kiểm điểm sâu đối với hàng loạt các trào lưu không tốt trong xã hội. Trong phần sau câu chuyện, trước đủ các loại áp lực và nguy cơ, ông càng có thêm những suy nghĩ sâu xa hơn với bài học kinh nghiệm về tiền đồ vận mệnh của Đảng và Nhà nước cũng như với cuộc chiến chống tham nhũng. Thậm chí ông còn tìm đến cả phần tử hủ bại Quách Trung Diêu, hỏi cho ra nhẽ lý https://thuviensach.vn do tham ô, hỏi ông ta lẽ nào không sợ Đảng Cộng sản tìm ông ta tính sổ, Lý Cao Thành thực sự đã tìm hiểu nghiêm túc và cân nhắc kĩ càng trước những động cơ chủ quan sinh ra tham ô tham nhũng. Những miêu tả khắc họa này đã làm phong phú thêm cho nhân cách của nhân vật về mặt tổng thể. Cuốn tiểu thuyết cũng đã khắc họa tương đối thành công nhân vật Dương Thành, Hạ Ngọc Liên. Đồng thời sự miêu tả về các nhân vật hủ bại như Nghiêm Trận, Ngô Ái Trân cũng có thể nói là rất sâu sắc. Nhưng, trên tất cả, Lý Cao Thành vẫn là một hình tượng nhân vật điển hình mới có đặc trưng thời đại nhất, có màu sắc tư tưởng nhất, có sức hút về tính cách nhất. Ông ấy chính là hình ảnh thu nhỏ nổi bật của lớp cán bộ Đảng lương thiện trong sạch cần chính. Balzac nói rất hay: Nhân vật điển hình "được thai nghén từ lục phủ ngũ tạng của thời đại của họ mà ra." Sự thành công trong việc nhào nặn một hình tượng điển hình như Lý Cao Thành chính là kết tinh của kiến thức và tình cảm vừa sâu sắc vừa chính xác của nhà văn đối với thời đại, họ cũng giúp con người hiểu hơn và yêu hơn thời đại của chúng ta, giúp con người nỗ lực hơn trong việc thúc đẩy lịch sự tiến lên. https://thuviensach.vn PHÁN QUYẾT Trương Bình www.dtv-ebook.com Chương 1 Thị trưởng Lý Cao Thành nhận được thông tin về cuộc bạo loạn của công nhân Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương là lúc đồng hồ điểm 4 giờ sáng. Tổng giám đốc Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương, Quách Trung Diêu nói với ông trong điện thoại rằng họ mất cả tối nhưng vẫn chưa thuyết phục được công nhân. Hai phó tổng giám đốc đã bị đánh khi đang thực hiện nhiệm vụ. Ngay cả Bí thư Đảng ủy Phạm Lập Cương, người vốn đã nghỉ hưu cũng bị công nhân bao vây, có hai tên vô lại thừa cơ đập vỡ kính ban công nhà Bí thư Phạm. Phòng bảo vệ công ty điều động đến một đội mấy trăm người cũng không làm gì nổi, tất cả hỗn loạn như một nồi cháo. Khu kí túc công ty tập trung ít nhất ba, bốn nghìn người, mấy tên cầm đầu còn nói sáng mai sẽ kéo đến cửa Thành ủy kiến nghị. Hơn 20 chiếc xe limousine đưa đón công nhân đều tập trung đủ rồi! Nghe nói có người đang gọi thêm xe ngoài, nếu không gọi được thì dùng xe tải của công ty, mà xe tải ở công ty có ít nhất hơn 40 chiếc! Nếu thật sự nhiều người đi như vậy, thì chẳng cần nói gì khác, chỉ cần gần trăm chiếc xe này tập trung ở cổng Thành ủy thôi cũng có thể khiến cả thành phố này nổ tung rồi! Vừa mới chợp mắt được hai tiếng, nhưng mọi ý niệm về giấc ngủ ngay lập tức tan đi hết, ông khoác áo rồi ngẩn người ngồi trên giường, nhất thời không nghĩ ra rốt cuộc nên làm thế nào. Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương là một công ty lớn với hơn hai vạn công nhân. Tiền thân của nó là Nhà máy Dệt may Trung Dương, một trong những nhà máy dệt may lớn nhất vùng Hoa Bắc. Tuổi của nhà máy này còn lớn hơn gấp đôi tuổi của Nhà nước cộng hòa. Nghe nói do Từ Hy thái hậu gây dựng nên, có thể coi như một xưởng may lớn nhất, tiên tiến https://thuviensach.vn bậc nhất phía Bắc Trung Quốc thời đó. Sau này, trải qua mấy chục năm thăng trầm, bất kể là thời kì phiến quân hỗn chiến, thời kỳ chiến tranh kháng Nhật hay thời kỳ chiến tranh giải phóng, bất kể nằm trong tay chính quyền cuối nhà Thanh, trong tay người Nhật hay trong tay các phiến quân, xưởng may Trung Dương vẫn luôn luôn phát triển thịnh vượng. Kinh doanh có lãi, vận chuyển thuận lợi, nguồn vốn phong phú, lợi nhuận khả quan, luôn là doanh nghiệp then chốt của Chính phủ đương thời. Đương nhiên cũng có những lúc không được như ý, nhưng đều vượt qua được và cơ bản là chưa từng xảy ra tình trạng đình công nghỉ việc cũng như bạo loạn lớn trong công nhân. Sau giải phóng, xưởng dệt may Trung Dương tiến hành công tư hợp doanh và cuối cùng do Chính phủ tiếp quản toàn bộ. Nhờ quá trình chuyển đổi và cải tạo về mặt kĩ thuật với quy mô tương đối lớn, Trung Dương đã nổi bật lên bằng một phong thái mạnh mẽ, to lớn. Đóng góp công lao và thành tựu lớn cho sự nghiệp xây dựng công nghiệp Trung Quốc thời kì đầu, đặc biệt là việc xây dựng kinh tế tại địa phương đó. Giai đoạn phát triển nhảy vọt năm 1958, xưởng may Trung Dương đã đẩy mạnh mở rộng xưởng, số lượng công nhân tăng gấp đôi, từ hơn 8000 công nhân tăng vụt lên hơn 15000 người. Ngày đó lãnh đạo tỉnh đã ra chỉ thị rõ ràng rằng, Xưởng may Trung Dương không chỉ đứng đầu phía bắc về mặt quy mô mà còn phải dẫn đầu về mặt tăng trưởng và số lượng con người. Vậy mà bỗng chốc Xưởng may ấy lâm vào cảnh khó khăn đầu tiên chưa từng có trong lịch sử. Thiếu tiền, thiếu kĩ thuật, khiến việc sản xuất hầu như tê liệt toàn bộ và có nguy cơ sụp đổ. Cứ như vậy kéo dài ba năm, mãi sau năm 1964 khó khăn lắm mới hồi phục lại nhưng chẳng được mấy ngày thì cuộc "cách mạng văn hóa" bắt đầu. Khắp xưởng lao xao ầm ĩ, máy móc vận hành đứt đoạn, cho đến sau năm 1978 mới chỉnh đốn được toàn diện, kĩ thuật và máy móc được cải tạo cũng bắt đầu khởi động, trình tự và quy mô sản xuất cũng mới được phục hồi thực sự. https://thuviensach.vn Giai đoạn từ năm 1978 đến năm 1984 có thể nói là thời kì phát đạt nhất, phồn vinh nhất, hưng thịnh nhất, phát triển nhanh nhất của Xưởng may Trung Dương. Công nhân trong Xưởng từ hơn 15000 lên đến trên 20000 người, máy dệt vải từ 8000 chiếc lên đến 15000 chiếc, công suất từ 50 vạn suốt lên đến 80 vạn suốt, sản lượng tăng từ 110 triệu nhân dân tệ lên gần 200 triệu! Lợi nhuận năm tăng từ 28 triệu lên 70 triệu! Lợi nhuận một năm hoàn toàn đủ để xây dựng thêm một Xưởng may Trung Dương có quy mô tương đương! Cho đến năm 1986, nếu gộp lợi nhuận trong các năm của Xưởng may Trung Dương lại thì có thể tu sửa xây dựng được mấy chục Xưởng may Trung Dương với quy mô tương tự! Năm 1985, Xưởng may Trung Dương chính thức đổi tên thành Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương với hơn hai mươi xưởng may trực thuộc, cùng lúc đó, Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương hùng hậu còn sáp nhập thêm ba công xưởng sắp đóng cửa khác, cứu sống hai doanh nghiệp đang bên bờ phá sản. Đây là giai đoạn mà bất kỳ một giai đoạn nào trong lịch sử phát triển của Xưởng may Trung Dương cũng đều không thể so sánh được, và đóng góp của nó cho quốc gia cũng vậy, thật khó mà có thể nghi ngờ. Sau năm 1985, Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương bắt đầu trượt dốc, sau năm 1986, rơi vào con đường thua lỗ. Nhà nước đi sâu cải cách chính sách thuế và lợi nhuận, giá bông được công khai hoàn toàn, các doanh nghiệp nông thôn nhanh chóng tăng trưởng, thị trường kinh tế được xác lập, doanh nghiệp quốc doanh quy mô lớn quản lý không tốt kèm thêm gánh nặng bản thân ngày một trầm trọng, tất cả những nguyên do đó đã khiến cho Xưởng may Trung Dương lâm vào cảnh khốn cùng không lối thoát. Cuối năm 1995, trừ đi các khoản nợ ngoài, tỉ lệ thua lỗ tích lũy và mức nợ của Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương đã lên đến 450 triệu nhân dân tệ và tỉ lệ thua lỗ tích lũy cũng như mức nợ gần đây vẫn chưa quyết toán, dự tính tổng mức nợ ngoài sẽ đạt gần 600 triệu! sẽ trở thành con nợ lớn nhất của Ngân hàng Nhà nước. Bắt đầu từ tháng 2 năm 1995, Công ty đã không thể trả nổi một đồng lương. Cho đến tháng 7 năm 1995, Công ty cũng đã ngừng cấp phí sinh hoạt 200 nhân dân tệ một tháng cho nhân https://thuviensach.vn viên và cán bộ đã nghỉ hưu. Từ tháng giêng năm 1993, một số phân xưởng của công ty bắt đầu ngừng sản xuất. Cuối năm 1994 phần lớn các phân xưởng của Công ty về cơ bản, đều ở tình trạng ngừng hoạt động. Tháng 10 năm 1995, Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương vốn đang lung lay chấp chới cuối cùng cũng sụp đổ, toàn bộ dây chuyền sản xuất dừng hoạt động. Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương vốn danh vọng rền vang, hào hùng rạng rỡ của ngày xưa ấy trong nháy mắt đã biến thành một khoảng đêm cô độc. Một doanh nghiệp quốc doanh quy mô lớn bề thế như vậy bỗng dưng chấm dứt hoạt động, tính cả lao động nghỉ hưu thì có tới gần 30000 người không có việc làm, và lại thêm việc năm mới đang đến gần, chỉ còn vài ngày nữa thôi là đến Tết, công nhân viên của Công ty đã hơn mười tháng chưa được nhận lương, thời tiết giá buốt, không có gì để ăn, vật giá lại leo thang như vậy, nên hãy thử nghĩ xem làm sao không thể không có chuyện xảy ra đây? Thành ủy thành phố vốn cũng đã sớm đưa việc làm cách nào để cứu vãn Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương vào trong danh sách công tác trọng điểm năm 1996. Ủy ban thành ủy họp bàn nghiên cứu không biết bao nhiêu lần, cuối cùng quyết định giao cho Thị trưởng Lý Cao Thành chỉ đạo, thành lập tổ lãnh đạo bao gồm các ban ngành như Ngân hàng thành phố, Ủy ban kinh tế thành phố, Ủy ban kế hoạch, Ủy ban tài chính chuyên phụ trách giải quyết hàng loạt vấn đề của Xưởng may Trung Dương. Thời gian tổ lãnh đạo này được thành lập là tháng 10 năm 1995. Dù đã bắt đầu làm việc, cũng đã liên tục nhiều lần gửi báo cáo tới Thành ủy thành phố, nhưng do cận kề thời gian cuối năm, mọi công việc bỗng nhiên cùng lúc dồn lại, đâu đâu cũng bận tối mắt tối mũi, bởi vậy quyết sách cuối cùng dành cho Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương vẫn còn bỏ ngỏ. Đến tháng Giêng năm 1996, Thành ủy thành phố lại nghiên cứu lần nữa nhưng cũng chỉ mang tính chất sách vở, dự định đến Tết nhất định sẽ cố gắng tìm mọi cách trả tiền nợ lương từ 1 đến 2 tháng cho toàn bộ công nhân viên. Những việc https://thuviensach.vn còn lại chờ đến sau tết bàn tiếp. Thế nhưng thật không ngờ, ngay tại thời điểm quan trọng này, công nhân lại gây ra bạo loạn, mà quy mô lại lớn như vậy, thật khiến con người ta phải lo lắng ưu tư. Thị trưởng Lý Cao Thành nghĩ mãi cũng không ra được một cách vẹn toàn. Nói thật, mấy năm nay, hiện tượng khởi kiện, khiếu nại, làm loạn xảy ra trước cổng Thành ủy thành phố chẳng phải chuyện hiếm có. Thậm chí những người làm việc trong Thành ủy thành phố qua đường hầu như đều bắt gặp những điều kì quái, nhìn chẳng dám nhìn. Dường như đã trở thành cơm bữa và tự nhiên rồi nên cũng không ai để ý đến nó nữa. Những việc chó mèo vụn vặt tầm thường ấy có làm náo loạn lên cũng bằng không. Vài chú ếch kêu gào sao lật đổ nổi trời xanh. Nhưng lần này khác! Thứ nhất là số người đông đặc. Ba, bốn nghìn công nhân, ai dám chắc đến lúc đó sẽ có bao nhiêu! Lại thêm gần trăm cái xe. Bằng nấy người và xe tập trung trước cổng Thành ủy thành phố, khả năng sẽ ùn tắc cả một con phố đấy. Khu phố có trụ sở Thành ủy thành phố là dải đường trung tâm của thành phố, đông tây phải đến hơn 10 dặm. Nếu vào đúng giờ cao điểm, riêng người đi xe thôi cũng đủ đóng băng cả con đường, nhưng cảnh đó không giống với cảnh nổi loạn của hàng nghìn công nhân bây giờ. Thứ hai, trước mắt là thời khắc dễ xảy ra chuyện nhất. Năm cũ sắp qua, vật giá leo thang, Thành ủy thành phố dù đã sử dụng nhiều biện pháp nhưng vẫn không thể khống chế được đà leo cao của giá hàng hóa. Cách đây không lâu, chính quyền thành phố cũng từng áp dụng một quyết sách quan trọng cho phép đưa hàng nông phẩm bán trực tiếp với những điều kiện thuận lợi nhất, còn mở riêng một khu chợ buôn bán cho các mặt hàng này ngay tại trung tâm thành phố. Không ngờ giá thức ăn không những không giảm mà còn ngày càng tăng cao. Có người cho rằng, trực tiếp đưa nông phẩm vào thành phố bán chẳng khác nào rước sói về nhà! Người nông dân lên thành phố bỗng nhiên được mở rộng tầm mắt: ai ngờ chỗ rau này hóa ra lại có thể bán được giá cao như thế! Bán được giá https://thuviensach.vn cao mà không bán thì khác gì thằng ngốc! Rau của lão tươi ngon hơn nhiều so với thứ rau bày bán tại các đại lý cấp 2 kia, vậy thì hà tất chi phải bán rẻ hơn họ! Thế là giá rau chẳng những không giảm mà còn xôn xao tăng mạnh. Giá rau tăng cao kéo theo giá cả các mặt hàng khác cũng đồng loạt tăng vọt, đẩy con đường buôn bán rau cỏ của những người công nhân chưa được nhận lương và những nhân viên thất nghiệp đang đình công kia lâm vào ngõ cụt. Đối với những người lòng ôm oán giận, sớm hôm cằn nhằn ấy chỉ cần có người tiếp tay là lập tức nổi dậy, hậu quả khôn lường. Thứ ba, con đường bên cạnh Thành ủy thành phố lại chính là cổng chính quyền tỉnh tỉnh ủy, nếu những người này nổi loạn đến tận đó thì ảnh hưởng lại càng lớn, nhất là trong hai ngày nay đang có một đoàn đại biểu các nước Tây Âu tới đàm phán về một dự án đầu tư lớn với tỉnh, ngộ nhỡ... Lý Cao Thành không dám nghĩ tiếp, khẽ day day đôi mắt và huyệt thái dương đang hơi tê liệt, ông biết mình phải nhanh chóng đưa ra chủ ý, đã không còn thời gian cho phép bản thân được suy nghĩ nữa rồi. Khẽ nhìn đồng hồ, 4 giờ 25 phút sáng, chỉ còn 1, 2 tiếng nữa là trời sáng. Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương ở ngoại thành, cách trung tâm thành phố khoảng hơn 30 cây số, nếu công nhân đi xe thì chỉ mất hơn nửa tiếng đồng hồ là đến nơi. Ông vốn muốn gọi điện cho Bí thư Thành ủy Dương Thành, nhưng chưa quay hết số lại đặt máy xuống. Bí thư Thành ủy Dương Thành khác ông trong việc giải quyết các vấn đề của Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương. Dương Thành luôn chủ trương tiến hành một cuộc đại phẫu đối với công ty này, bao gồm cả hàng ngũ lãnh đạo công ty. Lý Cao Thành lại phản đối ý kiến đó, tự trong đáy lòng mình ông cũng không thể chấp nhận được nó. Không chỉ vì lãnh đạo chính quyền tỉnh tỉnh ủy coi trọng hàng ngũ đứng đầu công ty, mà ngay cả một vài vị lãnh đạo chủ chốt cũng luôn cho rằng những người đứng đầu https://thuviensach.vn Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương là những người giỏi giang. Ông tín nhiệm Ban lãnh đạo công ty chủ yếu là vì ông quá thân thiết với công ty và với cả những người đứng đầu công ty, phải nói là tình cảm rất sâu đậm. Mơ hồ có thể nói như vậy, hiện nay các thành viên trong Ban lãnh đạo Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương đều do một tay ông bồi dưỡng và nâng đỡ, ông biết rất rõ từng người trong số họ, thậm chí cả tính tình, tính khí họ ông cũng nắm như lòng bàn tay. Bí thư Thành ủy đương nhiên cũng có cái lý của ông ấy, trước mắt quan hệ quần chúng của Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương vô cùng căng thẳng, và ban lãnh đạo phải chịu trách nhiệm trực tiếp. Nhưng hoàn cảnh khốn khó của Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương bây giờ là hiện tượng phổ biến tồn tại ở bất kỳ một doanh nghiệp quy mô lớn và vừa nào trên khắp cả nước, quy tất cả những oán giận và trách nhiệm cho ban lãnh đạo liệu có công bằng không, đó là thái độ "thật sự cầu thị" hay sao? Ai ai cũng có khuyết điểm, cho dù thay bằng đội ngũ lãnh đạo mới thì người lãnh đạo mới ấy sẽ không có khuyết điểm ư? Chưa kể đến việc giờ thay lãnh đạo thì cũng đã quá lỗi thời, quá xa rời thực tế. Hễ có vấn đề là thay lãnh đạo, thay rồi liệu có giải quyết được vấn đề không? Ai dám bảo đảm làm việc không mắc lỗi lầm? Hơn nữa, Dệt may Trung Dương giờ đi đến bước này, liệu những người có nghề, có bản lĩnh, có đam mê, có trách nhiệm có dám bước chân vào? Chưa kể đến việc thay đổi toàn bộ lãnh đạo rốt cuộc là vì cái gì? Vì tra ra vấn đề rồi hay là bởi hành vi sao nhãng công việc nghiêm trọng? Nếu thế làm sao nói lại với nhân dân đây, làm sao báo cáo với cấp trên đây? Cứ đổi đi đổi lại mà vẫn không giải quyết được vấn đề thì nói sao với dân, nói sao với lãnh đạo? Lúc này ông không thể gọi điện, ông không thể khiến cho người ta nghĩ rằng việc xảy ra rồi mình lại đá bóng qua cho người khác. Hiện giờ ông vẫn chưa bắt tay vào giải quyết, vẫn chưa đến bước phải báo lên Bí thư. https://thuviensach.vn Trầm tư một thoáng, rồi ông gọi điện cho thư ký Ngô Tân Cương báo với lái xe, 15 phút sau phóng nhanh thẳng hướng Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương. Tiếp đến ông gọi di động cho Tổng giám đốc công ty Trung Dương Quách Trung Diêu, yêu cầu làm nhanh vài việc sau: Thứ nhất, lập tức thăm dò chính xác xem những ai cầm đầu cuộc bạo loạn này, sau đó nhanh chóng tìm cách tập trung họ lại, nói với họ Thị trưởng muốn trực tiếp đối thoại. Phải thuyết phục được họ, mọi yêu cầu và điều kiện của họ đều có thể nói trực tiếp với Thị trưởng. Thứ hai, lập tức giải tán toàn bộ nhân viên phòng An ninh công ty, không cho phép bất cứ một ai ở lại hiện trường. Tất cả cán bộ công ty bao gồm cả nhân viên an ninh đều không được phép đánh trả, không được phép mắng lại. Nếu cán bộ và nhân viên an ninh bị thương, bị tổn thất thì chính quyền thành phố sẽ bồi thường. Nếu có bất kì công nhân nào bị thương hoặc gặp chuyện gì, nhất định phải nghiêm túc điều tra, trừng phạt nghiêm khắc. Thứ ba, không được nói bất kì lời nào bất lợi cho quan hệ quần chúng, không được làm bất kì việc gì bất lợi cho quan hệ quần chúng, nhất là càng không được phép nói lung tung những lời có tính chất uy hiếp hay hăm dọa. Nếu ai nói hoặc làm những việc đó, lập tức điều tra, không được khoan dung, nghiêm khắc xử lý. Thứ tư, lập tức sử dụng hệ thống phát thanh và tivi của công ty giải thích rõ với quần chúng, khuyên họ không nên tham gia bạo loạn, càng không nên lên thành phố khởi kiện. Thành ủy thành phố luôn luôn quan tâm đến Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương, trước Tết nhất định sẽ thu xếp xong cuộc sống của toàn thể công nhân và nhân viên nghỉ hưu. Nhưng, bất kể ai, dù người cầm đầu hay người bị lôi kéo, phàm là người tham gia vào hoạt động lần này, bất kể với mục đích gì, chính quyền thành phố hứa sẽ không truy cứu trách nhiệm, không tính toán trả thù, không lạm quyền trả đũa. Nhất định phải xoa dịu nỗi lo của quần chúng, tuyệt đối https://thuviensach.vn không được ép quần chúng lên núi "Lương Sơn" để ngăn chặn ý nghĩ dù sao đã nổi loạn rồi thì hãy nổi loạn lớn hơn nữa. Thứ năm, ông sẽ đến công ty lúc 5 giờ 20 sáng, địa điểm tiếp xúc với quần chúng là Trung tâm Sinh hoạt cán bộ lão thành khu kí túc công ty. Không cho phép bất kì ai đưa đón, cũng không cần bất kì ai bảo vệ. https://thuviensach.vn PHÁN QUYẾT Trương Bình www.dtv-ebook.com Chương 2 Mặc dù trong điện thoại nói đâu vào đấy, bình tĩnh vững tâm nhưng trong lòng Lý Cao Thành thì không hề như vậy. Bây giờ không còn là mấy năm trước nữa, không còn là thời đại mà lãnh đạo buông một câu vu vơ sẽ khiến đất trời lay động, núi rừng vang dội nữa. Bây giờ, thậm chí là liên tiếp đưa ra hàng loạt các tập văn kiện đỏ, thậm chí là ra lệnh, là nói thẳng, nói đi rồi nói lại, nhưng bách tính bên dưới cũng chẳng có ai quan tâm để ý. Một con sâu bỏ rầu nồi canh, một việc tham ô hủ bại cũng đủ làm tổn thương trái tim của hàng nghìn hàng vạn bách tính. Phải làm mạnh tay, phải hạ quyết tâm, phải nghiêm khắc, phải mạnh dạn diệt trừ tham nhũng, chỉnh đốn Đảng, quyết không khoan dung, quyết không nương tay, mặc dù tháng tháng năm năm đều nhắc tới, thời thời khắc khắc họp hành lớn nhỏ đều đề cập đến nhưng cuối cùng tất cả hình như vẫn thế, hổ vẫn chạy đầy đường, ruồi nhặng vẫn bay rợp trời. Đánh một con sẽ lại ra một con, che một dải sẽ bay ra dải khác. Cứ mãi như vậy, ai còn xem trọng đến các văn kiện của anh nữa, ai còn xem trọng các cuộc họp của anh nữa, ai còn xem trọng các lời nói của người lãnh đạo như anh nữa? Lý Cao Thành năm nay 54 tuổi, trong hàng ngũ Thị trưởng thành phố cấp 1 trực thuộc tỉnh vẫn được xem là trẻ. Nhưng cũng sớm có tóc hoa râm với nhiều nếp nhăn trên mặt. Lý Cao Thành dáng người gầy ốm và dường như có xu hướng càng già càng ốm, hoàn toàn không giống với dáng vẻ mặt to bụng phệ của người lãnh đạo. Bởi vậy mà Lý Cao Thành thường được người dưới quyền yêu mến, bách tính trăm họ gần gũi, tạo cho người khác một cảm giác đáng tin cậy. https://thuviensach.vn Lý Cao Thành thường xuyên nói đùa với các bậc đồng liêu hoặc các lãnh đạo cấp 1 trong bữa ăn rằng: Tôi đây, nhìn thế nào cũng biết là quan thanh liêm; xem mặt và bụng các ông kìa, nhân dân vừa nhìn là biết là quan tham rồi. Ngoài miệng nói mình là quan thanh liêm, và thâm tâm ông cũng tự xác nhận mình thực sự là một thanh quan. Đối mặt với con đường quan chức mấy chục năm, chưa bao giờ ông thấy hổ thẹn với lòng. Tình cảm ông dành cho Xưởng may Trung Dương có thể nói là lay không chuyển, kéo không rời, mối liên hệ mà ông có với nó cũng vô bờ bến, sở dĩ như vậy là vì ông đã từng có khoảng thời gian mấy chục năm giữ chức vụ bí thư Đảng ủy và xưởng trưởng tại xưởng may Trung Dương. Ông là lứa học sinh trung học chuyên nghiệp tốt nghiệp trường may mặc sớm nhất từ khi nước cộng hòa nhân dân Trung Hoa thành lập cho đến nay, có thể nói ông đã dành hơn nửa cuộc đời mình để gắn bó với ngành may. Ông là người phương Nam, khi đó các doanh nghiệp may mặc lớn của Trung Quốc đều đặt ở phía bắc, nên ngay sau khi tốt nghiệp trung học chuyên nghiệp ông đã được cử đến cao nguyên Hoàng Thổ của Hoa Bắc. Đầu tiên, ông làm nhân viên kĩ thuật cho xưởng may Tân Hoa khoảng gần 10 năm rồi lên làm phó chủ nhiệm xưởng, chủ nhiệm xưởng, sau đó tiếp tục công tác gần 8 năm tại xưởng may tỉnh, quãng thời gian này ông từng đảm nhận nhiều chức vụ như chủ nhiệm xưởng, bí thư Đảng ủy nhà máy, kĩ sư trưởng và phó xưởng trưởng Năm 1980, ông được điều đến xưởng may Trung Dương với thân phận một phó bí thư Đảng ủy và phó xưởng trưởng, năm 1982 ông được bổ nhiệm chức vụ bí thư Đảng ủy nhà máy và xưởng trưởng xưởng sản xuất. Cơ chế ngày ấy là bí thư Đảng ủy chịu trách nhiệm, nên mới vừa tròn 40 tuổi, Lý Cao Thành đã trở thành cánh tay đắc lực danh bất hư truyền của doanh nghiệp có quy mô lớn với gần 2 vạn công nhân viên, đồng thời cũng trở thành vị cán bộ cao cấp trẻ nhất tỉnh thời bấy giờ. https://thuviensach.vn Lý Cao Thành khi ấy thật nghêu ngao tự mãn, khinh thị quần hùng, ông đã thề rằng sẽ đưa xưởng may Trung Dương trở thành doanh nghiệp hiện đại hóa hàng đầu cả nước bằng chính tay mình. Lúc đó cũng chính là thời kì hoàng kim của các doanh nghiệp dệt may quốc doanh, nguồn nguyên liệu dồi dào, chẳng chút phiền muộn, nông dân tranh đua quyết liệt, phải đi cửa sau mới có thể bán được bông cho nhà máy. Thị trường cung không đáp ứng nổi cầu, ngày ngày khắp trong và ngoài tỉnh dồn dập các dòng xe chở hàng, những lúc xe đông còn phải xếp hàng dài cách cổng nhà máy đến mấy dặm. Đám nhân viên to nhỏ tại phòng Mua bán chẳng khác nào những lão gia. Đám công nhân bê hàng qua nguyền rủa đám người phòng Mua bán đứa nào cũng béo lăn! Thực ra ai cũng như nhau cả, công nhân xưởng may Trung Dương hồi đó có tiếng lắm, danh hiệu lẫy lừng lắm! Chiếc logo trên ngực đám công nhân viên xưởng may Trung Dương đã làm biết bao cô gái, chàng trai phải thèm thuồng ngưỡng mộ. Để được đến làm việc tại xưởng may Trung Dương, đám người lãnh đạo lớn nhỏ kia đã từng gửi biết bao nhiêu đơn từ, gọi biết bao nhiêu cuộc điện thoại cho Lý Cao Thành. Cũng chính tại thời điểm đó, Lý Cao Thành đã hoàn thành xong công trình cải cách kĩ thuật toàn diện lần thứ nhất sau cuộc "cách mạng văn hóa" cho xưởng may Trung Dương. Khi ấy, tiền vốn không phải là vấn đề đối với Trung Dương, chỉ cần một cuộc điện thoại, lập tức sẽ có ngay hàng nghìn vạn đồng vốn bay tới. Vốn dĩ chẳng ai nghĩ rằng một Trung Dương hoành tráng như vậy lại có ngày thua lỗ, càng không có ai ngờ tới một Trung Dương vững mạnh như vậy lại có ngày không trả nổi nợ nần. Trung Dương không bao giờ sụp đổ, đó là cây rung tiền mà mãi mãi cũng không thể cán đổ. Năm 1983, quan hệ Trung - Mỹ căng thẳng, sản phẩm may mặc Trung Quốc xuất khẩu bị hạn chế. May Trung Dương cũng cảm thấy áp lực, sản https://thuviensach.vn phẩm nhanh chóng tồn đọng, các nhà kho lớn nhỏ trong xưởng đều chất đống. Vấn đề trở nên nghiêm trọng, đối diện với áp lực này rốt cuộc nên làm gì? Lãnh đạo tỉnh, thành phố cũng không tìm ra cách. Lý Cao Thành đã nghĩ rất nhiều, cuối cùng quyết định: tuyệt đối không ngừng sản xuất, một phút cũng không được phép dừng lại! Khi đó không chỉ có ông mà toàn bộ công nhân viên của nhà máy đều chẳng ai tin sản phẩm của Trung Dương lại thật sự không thể bán đi được. Không ai bi quan, không ai nhụt chí, càng không ai tuyệt vọng. Nhà máy vẫn chìm trong không khí tưng bừng nhộn nhịp, vẫn trật tự nghiêm túc, kỉ cương rõ ràng. Công nhân viên làm việc theo đúng quy trình với niềm tin phơi phới. Chỉ có duy nhất Lý Cao Thành vẫn đa mang một áp lực khổng lồ, không ai biết được rằng trong suốt khoảng thời gian gần một năm ấy, Lý Cao Thành rốt cuộc có mấy bữa ngủ yên lành. Thường xuyên nửa đêm giật mình tỉnh giấc rồi không ngủ lại được nữa. Toàn bộ trang thiết bị dệt may của Trung Dương khi đó đã được nâng cấp thay mới, công suất nhân đôi, liên tiếp hơn 10 tháng hàng hóa tồn đọng, con số tồn kho đã nhiều gấp mấy lần lượng tồn kho cao nhất trong lịch sử. Hai mươi mấy nhà kho thuê tạm thời trong thành phố đều đã chất đầy, hơn 30 nhà kho thuê tạm ngoài thành phố cũng chật kín, hơn 60 nhà kho thuê tại các huyện thành lân cận cũng rơi vào tình trạng tương tự! Giá trị hàng tồn kho đã gần cán mức 2 tỷ nhân dân tệ, số vốn vay và nợ ngoài cũng đạt mức 450 triệu. Làm sao Lý Cao Thành khi đó có thể ngủ được, cả ngày tâm tư của ông như đang treo lơ lửng giữa không trung, bước đi trên đường chẳng khác chi giẫm trên bông vải, đi ngủ mà giống như đang nằm trên mây! Tóc bạc mọc đầy, nếp nhăn trên mặt nhiều hơn bội phần, quả thực thời khắc ấy đã khiến ông già đi gấp trăm lần! Thế nhưng ban lãnh đạo khi ấy lại vô cùng đoàn kết, nhất tâm đồng lòng! Thành viên lãnh đạo Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương ngày https://thuviensach.vn nay cơ bản đều là dàn nhân vật ngày xưa. Đó thực sự là ban lãnh đạo đã qua khảo nghiệm, đồng cam cộng khổ, đồng tâm nhất trí. Có lẽ sẽ chẳng có Lý Cao Thành của ngày hôm nay nếu như không có ban lãnh đạo ấy. Ông đã đặt ra quy định không dùng ô tô đi làm đối với các thành viên lãnh đạo trong các doanh nghiệp quy mô lớn và vừa của toàn tỉnh lúc đó. Nhà ông ở trong thành phố, mỗi ngày đi về mất gần 40 dặm đường, ông kiên quyết đi xe đạp bất kể mưa gió. Buổi trưa cùng công nhân ăn cơm tại nhà ăn công xưởng, tối tan ca về nhà sớm cũng phải hơn 10 giờ. Có tối ông về nhà vào lúc hơn 12 giờ, đến thành phố khi qua cầu bị công an liệt vào dạng tình nghi nên tra hỏi rất lâu, giới thiệu là xưởng trưởng xưởng may Trung Dương họ cũng không tin, cuối cùng phải gọi điện đến phòng bảo vệ nhà máy mới giải quyết được việc. Vụ việc sau khi đăng báo đã gây chấn động một thời. Một cán bộ cao cấp, ngày ngày đạp xe đi làm, quả đúng là một tin lớn. Công nhân nhà máy và công nhân của các nhà máy khác không ai không xúc động. Một vị cán bộ thanh liêm, kỉ cương như vậy bây giờ tìm đâu thấy! Thời gian khốn đốn kéo dài hơn 10 tháng, có lẽ cũng không đến nỗi gọi là khốn đốn, so với hôm nay thì cùng lắm cũng chỉ xem là khó khăn tạm thời. Sau hơn 10 tháng, con đường buôn bán bắt đầu hưng thịnh trở lại, thị trường mở cửa giống như kẻ đói khát bị bỏ đói mấy trăm năm nên có bao nhiêu là nuốt sạch bấy nhiêu. Và số hàng tồn kho trong suốt hơn một năm cơ bản đã bán hết! Khi đó giá các loại sản phẩm dệt bông tăng cao, đồ tồn kho của Trung Dương giống như hàng hiếm vô tình bán được với giá tốt! Tiền thu về của xưởng may Trung Dương khi đó nhiều biết bao! Đúng là phú ông bắt gặp suối vàng, mèo vớ được miếng mỡ béo, sầu não vì tiêu chẳng hết tiền! Cũng chính lúc đó, vào tháng 3 năm 1986, với danh hiệu nhà doanh nghiệp ưu tú toàn quốc, "Giải thưởng lao động 1/5" toàn quốc, người lao https://thuviensach.vn động mô phạm toàn quốc, Lý Cao Thành được bầu chọn làm phó Thị trưởng và thường ủy Thành ủy thành phố. Được bầu làm phó Thị trưởng, Lý Cao Thành vẫn được phân quản lý công nghiệp và công nghiệp nhẹ. Vốn là lãnh đạo cũ của xưởng may Trung Dương nên việc ông càng quan tâm và yêu quý may Trung Dương là điều rất tự nhiên và các nhà lãnh đạo chính quyền thành phố cũng hoàn toàn tin tưởng ông một cách rất tự nhiên trong các vấn đề liên quan đến xưởng may Trung Dương. Cuối năm 1986, ban lãnh đạo xưởng may Trung Dương đã được điều chỉnh toàn diện theo sự sắp xếp của ông cùng sự đồng ý phê chuẩn của Thành ủy thành phố. Với quyền giám chế của xưởng trưởng, ông đã mời vị xưởng trưởng cũ là Nguyên Minh Lượng 59 tuổi, kĩ sư trưởng kiêm phó xưởng trưởng Trương Hoa Bân 57 tuổi và nữ phó xưởng trưởng Lý Tố Chi 54 tuổi đã nghỉ hưu về làm cố vấn nhà máy, và bổ nhiệm vũ khí đáng tin cậy nhất của mình, Quách Trung Diêu 48 tuổi đang là phó xưởng trưởng - phó bí thư thăng chức làm xưởng trưởng, phó bí thư Trần Vĩnh Minh 47 tuổi làm bí thư Đảng ủy, phó bí thư Ngô Minh Đức làm phó xưởng trưởng xưởng Sản xuất, trưởng phòng Mua bán Phùng Mẫn Kiệt 44 tuổi làm phó xưởng trưởng xưởng Mua bán. Khi ấy, Lý Cao Thành vẫn chưa gác kiếm, trong suốt một quãng thời gian dài, ông vẫn kiêm chức xưởng trưởng và bí thư Đảng ủy nhà máy Trung Dương. Cho đến khi thật sự cảm thấy yên tâm, ông mới bãi nhiệm chức vụ xưởng trưởng của mình, sau đó bãi nhiệm chức vụ bí thư Đảng ủy. Lý Cao Thành vô cùng hài lòng về ban lãnh đạo này, người đứng đầu thành phố cũng cảm thấy vui mừng về ban lãnh đạo đó. Trước hết đó là một đội ngũ trẻ, lại là những người có kinh nghiệm, có sức hút và có năng lực. Tuổi bình quân của hàng ngũ lãnh đạo là hơn 45 tuổi một chút, trẻ nhất trong số các doanh nghiệp quy mô lớn và vừa khi ấy. Đặc biệt là tuổi nghề của họ trong nhà máy này đều trên 15 đến 20 năm, điều này không dễ dàng https://thuviensach.vn mà có được. Ít nhất có thể nói rằng, họ đã kinh qua hoặc đã từng kinh qua sự kiểm tra của công nhân viên và các bậc lãnh đạo nhà máy. Làm việc lâu năm tại một nhà máy, từng bước từng bước đi lên địa vị lãnh đạo, điều đó quá đủ để chứng minh năng lực cũng như nền tảng xã hội của họ. Đây quả thật là hiếm gặp! Đương nhiên cũng có cản trở. Xưởng trưởng cũ Nguyên Minh Lượng và phó xưởng trưởng Lý Tố Chi có cách nhìn khác về ban lãnh đạo này, nhất là kĩ sư trưởng kiêm phó xưởng trưởng Trương Hoa Bân đã phản đối vô cùng kịch liệt. Lý do phản đối của họ chủ yếu tập trung vào xưởng trưởng Quách Trung Diêu và phó xưởng trưởng Mua bán Phùng Mẫn Kiệt. Họ cho rằng Quách Trung Diêu không đủ năng lực, đứng đầu một doanh nghiệp quốc hữu lớn như vậy nếu thiếu hụt trình độ nhận thức về tầm nhìn chiến lược cũng như trình độ lý luận về cơ sở khoa học kĩ thuật, rất khó đảm đương trọng trách, mà Quách Trung Diêu thiếu hụt rõ ràng các yếu tố này. Từ đó, họ cũng đánh sụt khá nhiều cái gọi là "quyết đoán" mà Lý Cao Thành coi trọng: thiếu năng lực mà lại "quyết đoán", một lãnh đạo như vậy thật khiến cho người ta phải suy nghĩ, nhiều lúc cũng đáng sợ lắm. Kỹ sư trưởng Trương Hoa Bân thậm chí còn đưa ra những dị nghị về một vài hành động của Lý Cao Thành tại nhà máy, ông ta lên án cách làm liều không thèm quan tâm đến lượng hàng tồn đọng khổng lồ khi xưa của Lý Cao Thành, rằng làm như vậy là vô cùng mạo hiểm mà xét ở một góc độ ý nghĩa nào đó thì coi như kiểu vô trách nhiệm. Nếu tình hình ấy mà xảy ra ngày hôm nay thì sẽ nguy hiểm khôn lường, bởi đó là đang đánh bạc bằng vận mệnh của cả nhà máy và gần hai vạn công nhân, về cơ bản nó hoàn toàn không phù hợp với chuẩn tắc và quy phạm vận hành một doanh nghiệp hiện đại. Hơn nữa, kiểu hành động này cũng đã ảnh hưởng và tạo những ám thị sâu xa lên ban lãnh đạo bây giờ. https://thuviensach.vn Nếu coi đó là "quyết đoán" thì loại "quyết đoán" này cũng thật khiến người ta ưu phiền. Còn một điểm nữa là họ cho rằng tác phong đạo đức của Quách Trung Diêu cũng làm người ta thấy nghi ngờ khó lòng tín nhiệm. Đặc biệt là tác phong đạo đức của nguyên phó xưởng trưởng vừa được phân công tiếp quản xưởng mua bán Phùng Mẫn Kiệt còn khiến người ta bất mãn hơn. Lúc trước, ông ta đã mắc vô số sai sót trong cách thức và thủ pháp buôn bán hàng tồn đọng, rất nhiều người đã phơi bày vấn đề này ra. Trọng dụng những người như vậy sẽ đánh mất lòng người. Lý Cao Thành đương nhiên không đồng ý với cách nghĩ của họ. Quách Trung Diêu mặc dù tốt nghiệp trung học chuyên nghiệp nhưng ông ấy cũng đã học xong chương trình cao đẳng. Nếu nói học lực không đồng nghĩa với năng lực, thì học thức cũng không đồng nghĩa với quyết đoán. Bao năm qua, Lý Cao Thành đã được tận mắt chứng kiến sự trưởng thành của Quách Trung Diêu. Lúc vừa vào xưởng may Trung Dương, Quách Trung Diêu chỉ là một người chủ nhiệm xưởng. Xưởng mà Quách Trung Diêu quản lý khi ấy là xưởng đứng đầu toàn nhà máy, bản thân Quách Trung Diêu cũng là một nhân vật tiên tiến và một mẫu người kĩ thuật lâu năm. Năng lực khai thác và tinh thần tiến thủ của ông, công nhân nhà máy ai cũng thấy rõ, nhất là sau khi Quách Trung Diêu được thăng chức làm phó xưởng trưởng phó bí thư, trong ngày tháng khó khăn then chốt nhất của nhà máy ông đã chứng tỏ được tài năng phi phàm và nghị lực kiên cường của mình, đặc biệt là tinh thần làm việc quên mình không từ gian khổ, chính điều đó đã để lại ấn tượng vô cùng sâu sắc trong lòng Lý Cao Thành. Khi ấy, để giải quyết số hàng tồn đọng, Quách Trung Diêu hầu như không về nhà đến một lần trong suốt quãng thời gian xấp xỉ gần nửa năm đó, hầu như ông đã chạy khắp mọi ngõ ngách trên đất nước Trung Quốc này. Số hàng tồn đọng đó dường như có đến một nửa là một mình ông tự bán. Nhớ lại lần mắc trọng bệnh, gầy mất hơn 10 kí! Hôn mê bốn ngày bốn https://thuviensach.vn đêm! Nằm viện tròn một tháng trời mới bình phục. Người cán bộ như thế mà nói là không có năng lực? Không có can đảm? Dựa vào đâu mà nói rằng tác phong đạo đức của người ta có vấn đề? Thực ra vấn đề tác phong đạo đức mà họ muốn nhắc ở đây chính là việc Quách Trung Diêu đã bỏ vợ. Lý do chính cũng bởi suốt ngày đoạn tháng bôn ba bên ngoài, ít quan tâm đến nhà cửa, vợ chồng mâu thuẫn tranh cãi không yên, cuối cùng gia đình tan đàn xẻ nghé. Nếu vì việc này mà bị gán mác tác phong đạo đức có vấn đề thì có là quá tàn nhẫn, quá phiến diện rồi không? Còn những cái gọi là vấn đề trong cách nhìn đối với phó xưởng trưởng xưởng bán hàng Phùng Mẫn Kiệt, Lý Cao Thành không phải là không biết, ông vốn đã biết về những cáo trạng và tố cáo. Thực ra phòng Mua bán xưởng may Trung Dương vẫn luôn là nơi đầy rẫy những thị phi, phàm những ai đã từng làm trong phòng Mua bán dường như không ai không bị tố cáo, không ai không có cáo trạng. Mà phàm những ai đã từng làm tại xưởng may Trung Dương, không ai không cho rằng phòng Mua bán là một nơi vô cùng béo bở. Điều này bản thân nó vốn dĩ đã là một sự thiên lệch, lúc nào cũng cho rằng chỉ cần vào được phòng Mua bán là có thể phát tài. Nói người khác như vậy thực chất khác gì nói chính mình đâu? Tại sao lại có thể nhìn nhận vấn đề theo hướng đó? Phùng Mẫn Kiệt đã gắn bó với phòng Mua bán gần 10 năm, chưa từng để xảy ra bất kì điều tiếng lớn nào. Quy chế nghiêm ngặt toàn diện mà Phòng Mua bán đặt ra đã từng được quảng bá khắp các chiến tuyến của may Trung Dương, còn nhận được sự biểu dương của lãnh đạo các ban ngành hữu quan trong Bộ Dệt may. Phùng Mẫn Kiệt quản lý phòng Mua bán rất nghiêm khắc, thậm chí có thể nói là nghiêm khắc đến tột đỉnh. Hễ có vấn đề là thưởng phạt theo quy chế, tuyệt đối không nể nang. Chỉ trong vòng mấy năm gần đây, ông đã xử lý nghiêm 7 trường hợp, có 2 trường hợp đã bị đuổi việc. Một trường hợp trong số đó còn được Lý Cao Thành nói đỡ, nhưng cuối cùng vẫn bị Phùng Mẫn Kiệt xử lý nghiêm. Thực ra trong những cáo trạng tố cáo Phùng Mẫn Kiệt, đa số đều là của những người từng bị ông xử lý. Điều này bản thân nó chẳng phải đã nói rõ vấn đề rồi hay sao? https://thuviensach.vn Lý Cao Thành, thân làm Thị trưởng từ đầu chí cuối đều không có một chút bất mãn nào đối với những đồng chí lão thành phản đối ban lãnh đạo mới này. Việc đưa các đồng chí lão thành lui về ẩn cư ở tuyến hai cũng chẳng có quan hệ gì đến sự phản đối ấy. Ý kiến của các đồng chí lão thành khi đó ông hoàn toàn có thể thấu hiếu. Thực ra tất cả chỉ là vì muốn tốt cho nhà máy, nếu không thì họ cũng chẳng tội gì mà phải bất chấp nguy hiểm mang họa tội nhân lên mình để nói lên những suy nghĩ sắc nhọn như vậy? Tuy nhiên, tối hôm nay ông lại thật sự cảm thấy bực mình, bởi người cầm đầu tổ chức bạo loạn tối nay lại chính là những đồng chí lão thành ấy! Đây là việc mà Lý Cao Thành vốn dĩ không thể nào ngờ tới! Rốt cuộc là vì nguyên do gì? Rốt cuộc là tại sao? Công nhân tham gia bạo loạn còn có thể lượng tình, nhưng các vị đều là cán bộ cũ, đều là đảng viên cũ, tính tổ chức, tính kỉ luật của các vị đi đâu rồi! Lẽ nào vẫn còn để tâm đến chuyện ngày xưa? Nếu đúng là như vậy, thì thật chẳng ra sao cả! https://thuviensach.vn PHÁN QUYẾT Trương Bình www.dtv-ebook.com Chương 3 Vẫn chưa đến cổng khu kí túc mà Thị trưởng Lý Cao Thành đã nghe rõ một rừng âm thanh huyên náo. Chiếc xe tiến vào khu kí túc xá, trước đoàn người kín đen dày đặc, ông phỏng đoán ít nhất cũng phải đến bảy tám nghìn người, thậm chí là hơn! Lý Cao Thành ngồi lặng trong xe, có một chút gì đó mơ hồ thoáng qua, rất lâu sau vẫn chưa thể cử động. Dù thế nào thì ông cũng không ngờ rằng lại có nhiều người đến thế! Rốt cuộc là làm sao vậy? Chỉ đơn thuần là vì không có lương， không có tiền tiêu thôi sao? Sao có thể! Đột nhiên ông cảm thấy tầm nghiêm trọng của sự việc, giả như đám người kia kéo hết lên phố, vậy thì hậu quả thật khôn lường. Trước rừng người hùng hậu này, ông biết rằng không thể lái xe xông vào trong được. Ông buộc phải xuống xe đi bộ, tiến vào bên trong đoàn công nhân ấy. Một cơn đau thắt ngực vì lo lắng, hai chân bỗng nhiên run rẩy, dường như chẳng muốn bước ra khỏi xe. Thư ký Ngô Tân Cương tiến tới đỡ lấy ông, nhẹ nhàng dìu ông xuống xe. Ông cũng cảm giác được hai tay thư ký Ngô Tân Cương cũng đang run lên bần bật, khẽ liếc nhìn gương mặt trắng bệch của thư ký, đột nhiên lại càng thấy mông lung. Giật mình nhận ra bản thân cuối cùng lại nhu https://thuviensach.vn nhược yếu kém đến vậy, đồng thời cũng phát hiện sự cô lập bất lực của mình. Thường ngày vốn vẫn thầm kinh ngạc và bái phục quyền uy thế lực của mình. Thế nhưng đêm nay, đối diện với vô số những con người nơi đây, bỗng khiến ông cảm thấy cái gọi là quyền lực và uy thế trước kia lại trở nên yếu đuối, tầm thường đến như vậy. Thật sự ông có nói được đám người này không? Làm cách nào để khiến cho bằng nấy người tin vào ông? Liệu có thể không? Liệu có khả năng đó không? Trái tim càng ngày càng đuối, ông cảm thấy điều đó. "Thị trưởng, chúng ta có vào không ạ?" tiếng thì thầm của thư ký Ngô nhẹ nhàng vọng lại bên tai pha chút gì đó bất an. Ông giật mình bừng tỉnh. Mình làm sao thế này? Từ bao giờ lại trở thành rùa rụt cổ thế này? Nơi kia, ở trước mắt mình kia, chẳng phải là nơi mà mình đã từng làm việc bao nhiêu lâu đó sao? Những người kia, những người ở trước mặt kia chẳng phải là những công nhân sớm sớm chiều chiều gắn bó cùng mình đó hay sao? Mới chỉ có mấy năm thôi, vậy sao lại có quá nhiều những cảnh giác và nghi ngờ đến vậy? Tại sao lại trở nên xa cách như vậy? Rốt cục là mình thay đổi hay những công nhân kia thay đổi? Nếu thật sự thấy lòng không hổ thẹn, thì hà cớ chi lại trở nên thế này? "Nói gì thế! Vì sao chúng ta lại đến đây? Sao lại có thể không vào!" Trấn tĩnh lại, Lý Cao Thành gằn giọng kiên quyết, "Nào! Theo tôi." Cũng không rõ ai là người đầu tiên phát hiện ra sự xuất hiện của Thị trưởng Lý Cao Thành. Chỉ biết rằng có người hô lên một tiếng, rồi liên tiếp rất nhiều người cùng hô lên. Sau một trận sấm sét rền vang, hiện trường với hàng nghìn người góp mặt dần dần chìm vào tĩnh lặng. Tĩnh lặng đến mức mà chỉ còn lại khoảng không gian với nhịp thở và tiếng gió rít gào buổi sớm. https://thuviensach.vn Ông lặng lẽ quan sát đoàn người trước mặt, vô vàn những cặp mắt của đoàn người trước mặt cũng lặng lẽ nhìn ông. Ánh đèn đường nhức mắt chiếu rọi xung quanh khiến quảng trường tái nhợt. Đột nhiên ông cảm thấy cảm kích không thốt nên lời, từ trong ánh mắt của mọi người, ông nhìn thấy một sự tin tưởng và kì vọng, thậm chí còn ánh lên cả vẻ tôn trọng và cảm kích. Không có oán giận, không có phẫn nộ, càng không có căm ghét hay thù địch. Thứ cảm giác căng thẳng bất an khi nãy hầu như đã tan biến hết. "Chào mọi người! Tôi là Lý Cao Thành, nghe nói xưởng chúng ta hôm nay có chuyện nên tôi vội đến xem mọi người ra sao!" Một người công nhân già tóc bạc trắng đứng ngay hàng đầu tiên run run cất tiếng: "Xưởng trưởng Lý, là anh sao? Có thật là anh không? Sao anh lại đến đây?" Nghe câu "Xưởng trưởng Lý", nước mắt Lý Cao Thành chỉ trực trào ra. Ông cảm thấy người công nhân già này rất quen nhưng không sao nhớ nổi đã làm công việc gì, càng không thể nhớ ra tên là gì. Ông vội vàng bước hai bước tiến tới cầm tay người công nhân già kia, giọng cũng hơi run run: "Bác à, cháu đây! Cháu là Lý Cao Thành, nghe nói mọi người muốn lên thành phố tìm lãnh đạo, biết tin xong, cháu đã nghĩ mình nên đến gặp mọi người thì tốt hơn". "Anh đến rồi là tốt, đến rồi là tốt" đôi mắt người già rưng rưng lệ, "xưởng trưởng Lý à, bây giờ anh đã là Thị trưởng, chúng tôi gặp anh khó lắm. Mọi người tìm anh nhiều lần rồi, đến cổng chính quyền thành phố chúng tôi cũng không vào được chứ nói chi đến cửa nhà anh." https://thuviensach.vn "Lần này chẳng phải cháu đã đến rồi sao, lần sau nếu mọi người có việc gì, đều có thể trực tiếp đến gặp cháu. Thư ký của cháu cũng ở đây, cháu nói sẽ giữ lời. Xin mọi người hãy yên tâm." Lý Cao Thành hết sức thành khẩn, thái độ cũng rất chân thành. "Đừng có ở đấy mà nịnh nọt! Nếu chúng tôi không dự định đi, thì Thị trưởng ông sẽ đến đấy!" "Phải rồi! Đến đây còn lớn tiếng nói những điều vô nghĩa" "Hãy thử để ông ấy nói với mọi người xem, hôm nay ông ta đến đây rốt cuộc muốn làm gì, rốt cuộc vì mục đích gì! Muốn ngăn cản chúng ta vào thành hay muốn xử lý chúng ta!" "Nói thực, chúng tôi hoàn toàn không muốn tìm ông! Lần này vào thành chúng tôi cũng sẽ không tìm ông! Chúng tôi muốn tìm Bí thư Thành ủy, Bí thư Tỉnh ủy! Ông với bọn họ vốn dĩ cũng là một hội, chúng tôi trước giờ chưa hề tin tưởng ông!" Lý Cao Thành ngẩn người đứng khựng lại, chỉ cảm thấy trong đầu vang lên một tiếng "bùm" lớn. Bao năm làm Thị trưởng, trước giờ chưa từng có ai dám mắng, dám chì chiết ông trước mặt đông người như vậy. Trái tim vừa thả lỏng nay lại bắt đầu bị dồn nén, rất lâu rất lâu không nói được một lời nào. Ông căng thẳng nhớ lại, liệu có phải vừa nãy có câu nào đó nói nhầm rồi chăng? Nếu không thì tại sao lại chỉ nói vẻn vẹn có hai câu mà lại khiến cảm xúc của mọi người trong chốc lát thay đổi hoàn toàn như vậy? "Không được la! Không được la! Không ai được phép kêu la nữa! Mọi người hãy nghe Lý Thị trưởng nói! Chờ Thị trưởng nói xong rồi mọi người nói cũng không muộn mà!" Một vị cán bộ lão thành với dáng người cao cao đứng phía trên quay xuống hét lên giống như người đi duy trì trật tự của đám người đang bị kích https://thuviensach.vn động. Quần chúng nhanh chóng im lặng trở lại. "Mọi người nghe nào! Thị trưởng Lý vội đến đây trong đêm chính là muốn nghe ý kiến và yêu cầu của mọi người." Thư ký Ngô Tân Cương lớn tiếng giải thích, " Nếu Thị trưởng Lý có mục đích gì khác thì ông sẽ chỉ mang theo một mình tôi sao? Trước khi Thị trưởng Lý đến đây còn liên tục dặn dò lãnh đạo công ty các anh, mọi người bất kể là có ý kiến hay vấn đề gì, ai cũng đều có thể trực tiếp đối thoại với Thị trưởng. Thị trưởng còn nói với họ, lập tức điều toàn bộ nhân viên của phòng An ninh công ty ra khỏi đây, tuyệt đối không cho phép ai có bất kì hành động nào đối đầu với mọi người...." Thư ký Ngô chưa nói dứt lời, đoàn người liền "Ồ..." lên một tiếng khiến quảng trường lại lao xao náo loạn. "Lừa gạt! Toàn là nói nhăng nói cuội! Các người trước giờ đều cùng phe cùng cánh với nhau, suốt ngày chỉ biết nịnh nọt bách tính chúng tôi" "Cậu hãy để Thị trưởng nói! Ông ấy rốt cuộc nói thế nào với mấy người lãnh đạo công ty!" "Lãnh đạo công ty vừa nói trên loa phát thành rằng lãnh đạo thành phố sẽ đến ngay lập tức, rằng nếu chúng tôi còn tiếp tục sai lầm sẽ bị trừng phạt và có chế tài nghiêm khắc! Những người cầm đầu sẽ tuyệt đối không có kết cục tốt! Bất kể là ai, điều tra được người nào chính là người đó! Các người nói với bọn lãnh đạo thế kia, giờ lại nói với nhân dân chúng tôi thế này, làm sao chúng tôi có thể tin mấy người đây!" "Bây giờ các người hãy đến gần đây mà xem, xem xem lũ người ở phòng bảo vệ đã đi chưa! Nếu đi rồi chúng tôi sẽ về nhà ngay lập tức!" https://thuviensach.vn "Các người vốn dĩ chẳng có đến một câu nói thật, quan lại ngày nay đều giống nhau, có mấy ai tốt đẹp!" "Lôi thằng thư ký mị người đó xuống! Để ông Thị trưởng nói xem!" "Thị trưởng Lý! Trước mặt bao nhiêu người ở đây, hãy nói rõ cho chúng tôi nghe!" "Để Thị trưởng nói" ... Lại một lần nữa Lý Cao Thành chôn chân chết lặng, mãi không nên lời. Ông đột nhiên cảm thấy một sự phẫn nộ không thể phát ra được, hóa ra là như vậy! Dù thế nào đi nữa ông cũng không ngờ đến việc đám lãnh đạo công ty lại nói với quần chúng những điều như vậy, tất nhiên đó là những điều trái ngược với ý của ông. Thật sự không thể tin nổi! Nhưng bạn lại không thể không tin, hơn mấy nghìn con người đều nhất loạt đồng thanh nói ra, trừ phi mấy nghìn con người ấy đều có thương lượng từ trước để gạt bạn? Nhưng sự việc cũng chỉ vừa xảy ra vẻn vẹn có chưa đầy 20 phút, ai có được năng lực tổ chức lớn như vậy? Ai có được uy tín là động lực lớn như vậy? Điều đó có khả năng không? Mà nếu những người lãnh đạo đó thật sự nói vậy thì rốt cuộc họ muốn làm trò gì? Kéo cờ lớn giả làm da hổ, định dọa cho mọi người sợ hãi quay về sao? Hay là nhân cơ hội này để giáo huấn một số người? Nhưng bất luận thế nào thì hành động đó cũng thật quá đáng giận, quá ngu xuẩn, quá vớ vẩn. Vị giám đốc Quách Trung Diêu này rốt cuộc làm sao vậy? Tại sao lại chỉ nghĩ được như vậy! Hay là bị dọa cho sợ quá? Choáng váng rồi? Hay https://thuviensach.vn đã hiểu lầm ý của mình? Hay đã nghe nhầm những gì mình nói trong điện thoại? Nhưng... sao có thể? Điều khiến ông cảm thấy sốc nhất, đau lòng nhất chính là tại công ty tập đoàn may mặc Trung Dương, tại nơi này, mối quan hệ quần chúng lại đi đến giai đoạn căng thẳng! Thật khiến người ta khó mà tin nổi, lãnh đạo nơi đây lại làm việc trong môi trường như thế này! Còn làm sao làm được cấp trên nữa đây? Còn làm sao tiếp tục lãnh đạo được đây? Rốt cuộc sẽ còn bao nhiêu người trong cái công ty to lớn này còn tin vào họ nữa? Lý Cao Thành bất giác nhớ đến 1 câu nói cách đây không lâu của Bí thư Thành ủy Dương Thành, khi cùng ông thảo luận về vấn đề ban lãnh đạo Dệt may Trung Dương, Dương Thành đã từng hai lần nhắc ông, quần chúng công nhân nhà máy Trung Dương có rất nhiều ý kiến về lãnh đạo hiện nay, cần phải suy ngẫm đến việc thay thế đội ngũ này rồi. "Đề nghị Thị trưởng nói gì đi!" "Sao Thị trưởng không lên tiếng đi!" "Có phải không còn gì để nói nữa đúng không? Có dám nói với mọi người những lời nói sau lưng các người không!" "Bọn họ vốn dĩ là một hội mà!" "Lý Thị trưởng có gan hãy nói rõ chỉ thị của mình ra đi!" ... Một trận âm thanh hò hét kích động khiến ông bừng tỉnh. Đột nhiên ông hiểu rằng bây giờ vốn không phải là lúc đi xác minh những việc này, bây giờ quan trọng là phải nói lại một lần nữa nguyên ý của mình cho mọi người nghe. Khi đó nói thế nào thì bây giờ nói như thế, https://thuviensach.vn không được phép mơ hồ, không được phép thay đổi. Cho dù có gây ra rắc rồi cũng không được phép che giấu. Nhưng cũng ngay lúc đó, đoàn người bỗng dưng dồn lên gay gắt. Trong màn âm thanh gào thét loạn lạc xuất hiện một đoàn người giống như kiểu rẽ đôi dòng người mở đường huyết mạch. Hàng ngũ lãnh đạo chủ chốt công ty bao gồmTổng giám đốc Quách Trung Diêu, Bí thư Đảng ủy Trần Vĩnh Minh, Phó tổng giám đốc Ngô Minh Đức, Phùng Mẫn Kiệt sắc mặt hoảng loạn hổn hển chạy tới dưới sự bảo vệ của gần trăm nhân viên bảo vệ công ty. Quách Trung Diêu vừa gặp Lý Cao Thành đã dường như muốn bật khóc. "Thị trưởng Lý, chúng tôi đều chờ ở Trung tâm Cán bộ lão thành theo sự phân công của anh. Không ngờ bọn họ lại chặn các anh ở đây, càng không ngờ bọn họ lại bao vây các anh" Quách Trung Diêu vừa nói vừa lau mồ hôi trên mặt và chấm nước mắt trên mi, "Thị trưởng Lý, anh cũng thấy rồi đấy, bọn họ quyết tâm làm loạn thật, chúng tôi....." "Thưa các đồng chí! Thưa toàn thể anh chị em công nhân viên, mọi người hãy bình tĩnh, nhất định phải bình tĩnh!", đúng lúc này, Bí thư Đảng ủy công ty Trần Vĩnh Minh hô to về phía đoàn người. "Mọi người hãy nghe đây, Thị trưởng Lý vội vã đến đây chính là để giải quyết vấn đề của công ty chúng ta. Mọi người đều biết rằng Thị trưởng Lý rất bận, hơn nữa sức khỏe lại không được tốt. Mọi người nhất định phải bình tâm bình tĩnh....." Một dải tạp âm hỗn loạn trong đoàn người, dường như chẳng ai thèm nghe ông ta, cũng chẳng ai thèm quan tâm xem ông ta đang nói gì, thực ra thì mọi người vốn cũng chẳng nghe được ông ta nói gì. Trái lại, rất nhiều người gào thét muốn lôi ông ta xuống: "Đứng sang một bên! Đuổi ông ấy đi! Chúng tôi không muốn nghe ông ta" https://thuviensach.vn "Giọng điệu đó của ông, chúng tôi nghe đủ rồi! Ông có là gì! Cút đi! Ở đây không có chỗ cho ông nói!" "Chúng tôi muốn nghe Thị trưởng! Thị trưởng Lý, mời ông hãy đứng lên nói chuyện với chúng tôi!" ... Phó tổng Phùng Mẫn Kiệt đứng một bên bỗng nhảy mạnh lên trên một chiếc bục đặt gần đó, dường như không nhịn nổi nữa liền hô to: "Thị trưởng đến rồi mà các người còn thế này, có còn một chút tổ chức kỉ luật nào không! Các người bao vây lăng mạ Thị trưởng như vậy, biết đây là vấn đề có tính chất gì không! Các người đã nghĩ đến hậu quả chưa! Làm như vậy còn thể thống gì nữa..." Lời của Phùng Mẫn Kiệt nhanh chóng bị chôn vùi trong hàng loạt tiếng chỉ trích la ó. "Cút xuống! Mày là cái đồ gì!" "Phùng Mẫn Kiệt! Có thể diện không hả! Tại sao lại dám trèo lên đứng chỗ cao vậy!" "Lôi cổ tên tham ô kia xuống! Đuổi hắn cút đi!" "Mẹ kiếp!" "Xéo!" ... Trước vô vàn những tiếng phẫn nộ chỉ trích của quần chúng, Lý Cao Thành càng ngày càng tỉnh táo để nhận thức được rằng, Thị trưởng ông trong giờ phút này một là hòa cùng với mấy người này, hai là được nhân https://thuviensach.vn dân coi như cùng hội cùng thuyền với họ, cuộc hỗn loạn này thực sự lớn, nói không chừng sẽ loạn đến mức không cứu vãn nổi. Ông buộc phải đứng dậy ngay, phải nói sự thực, phải nói thật lòng. Đặc biệt là phải lập tức làm rõ sự việc, hóa giải hiểu lầm của mọi người. Trước tiên, ông chỉ thị cho toàn bộ nhân viên bảo vệ phòng An ninh công ty rời khỏi hiện trường, không được phép xuất hiện ngay cả ở xung quanh. Lãnh đạo công ty ngoài Quách Trung Diêu ở lại, những người khác cũng lập tức rời khỏi đây, ai về nhà nấy, chờ đợi thông báo. Hôm nay đến đây là muốn trực tiếp nói chuyện với công nhân viên, chứ không phải đến nói chuyện với lãnh đạo. Để lãnh đạo rời khỏi đây, công nhân viên muốn nói gì thì nói, hoàn toàn không cần có bất kì mối quan tâm nào. Có vấn đề gì nói vấn đề đó, có ý kiến gì đưa ra ý kiến đó, cho dù là tố cáo, đệ trình cáo trạng cũng hoàn toàn được phép nói ở đây. Nếu có người trả đũa, dù cho là ai, đều có thể trực tiếp đến gặp Thị trưởng tại chính quyền thành phố. Sau cùng, ông nói lại những gì đã nói với Quách Trung Diêu trong điện thoại ban nãy, không một chút sai sót, cũng không một chút né tránh. Nói xong ông lại yêu cầu Quách Trung Diêu nói lại với mọi người những gì ông ta nghe thấy trong điện thoại xem có phải là như vậy không. Quách Trung Diêu lập tức khẳng định những lời Thị trưởng Lý nói trong điện thoại. Về nội dung trên loa phát thanh của công ty, đó là do nhân viên phát thanh khi soạn thảo tạm thời thêm vào, cụ thể thêm thế nào, ai cho thêm, dựa vào căn cứ nào để thêm, sau khi quay về nhất định sẽ điều tra rõ ràng, nhất định sẽ có một câu trả lời viên mãn cho mọi người. Khi tổng giám đốc Quách Trung Diêu nói xong, Lý Cao Thành cũng lập tức kêu ông ta rời đi. Lúc này, số lượng người đứng trước mặt Lý Cao Thành đã tăng lên rất nhiều, ít nhất có gần một vạn công nhân viên đang đứng chen chúc trong https://thuviensach.vn mảnh đất không được gọi là to nhưng cũng chẳng hề nhỏ của khu kí túc xá. Một rừng người khổng lồ bỗng dưng im lặng đến thần kì, cũng không biết liệu có phải lời của Thị trưởng gây xúc động lòng người hay do cử chỉ của Thị trưởng lại một lần nữa dành được niềm tin của mọi người mà gần một vạn cặp mắt đều lặng lẽ dõi theo một con người vừa gầy vừa yếu như Thị trưởng Lý Cao Thành, chẳng ai nói chuyện, cũng chẳng có ai bước đi. Đôi mắt Lý Cao Thành đột nhiên lại ướt nhòe. Những người này quá tin tưởng vào ông, quá tin vào chính quyền, và cũng quá tin vào đất nước này. Ông bỗng nhớ lại lời thề khi lần đầu được kết nạp Đảng, đời này kiếp này nhất định toàn tâm toàn ý vì hạnh phúc của nhân dân. Mãi mãi trung thành với Đảng, với dân, mãi mãi không được phụ lòng kỳ vọng của họ với bản thân mình, trước mặt dân phải luôn luôn nói sự thực, làm việc thật...mãi mãi... https://thuviensach.vn PHÁN QUYẾT Trương Bình www.dtv-ebook.com Chương 4 5 giờ 20 phút sáng, cuối cùng công nhân cũng chọn ra được đại biểu để nói chuyện với Thị trưởng. Nói một cách chính xác thì đây là một đoàn thể đại biểu, chính thức gồm 35 người, đại biểu có quyền phát ngôn gồm 12 người, ngồi bên dự thính còn có gần trăm người! Tại phòng hội nghị nhỏ trong trung tâm sinh hoạt của cán bộ lão thành, người đứng chen chân chật kín. Và bên ngoài trung tâm sinh hoạt của cán bộ lão thành cũng đứng kín gần vạn công nhân, chẳng những không ai rời đi mà số lượng còn nhanh chóng gia tăng bởi trời đã sáng. Trung tâm này chỉ có ba tầng, khoảng sân nhỏ chưa đầy 300m2 bị bủa vây đến một giọt nước cũng khó lòng chảy qua. Không ai tự ý nói chuyện, cũng không ai đi lại lung tung. Cả khu kí túc chìm trong yên lặng, dường như đến cả thời gian cũng đang dần đông đặc. Toàn bộ công nhân viên của nhà máy đều ở đây, trong thời khắc này ai nấy đều lặng lẽ chờ đợi, chờ đợi một kết quả đàm phán quan trọng liên quan đến số mệnh của chính mình. Thời gian giữa năm là khoảng thời gian lạnh nhất, thời gian giữa ngày là thời khắc lạnh nhất. Không khí lạnh thấu xương khiến cho hàng loạt công nhân già cao tuổi quằn mình với những cơn ho dữ dội không dứt, mùi khói thuốc lá giá rẻ bay khắp nơi khiến người ta nghẹt thở, ánh sáng lấp https://thuviensach.vn lánh khi hút thuốc cứ tăng không ngừng nghỉ trong đoàn người, tiếng gió rét gào rít liên hồi... Tất cả như sắp bắt đầu một trận ác chiến, không khí đó, cảnh tượng đó khiến người người thấy căng thẳng bất an. Người cảm nhận được rõ nét nhất, sâu sắc nhất thứ cảm giác này lại chính là Thị trưởng Lý Cao Thành. Vừa rồi ông đã nói với công nhân viên, việc mọi người khởi kiện lên Thành ủy thành phố chẳng phải là muốn đi tìm lãnh đạo sao? Tôi là một Thị trưởng, trực tiếp tìm tôi, trực tiếp nói chuyện với tôi, chẳng phải cũng được hay sao? Hôm nay tôi đến đây rồi, các bạn hãy thẳng thắn nói ra, rồi xem xem tôi giải quyết có được không, nếu không giải quyết nổi, việc làm không xong thì các bạn đi tìm những lãnh đạo khác ở Thành ủy thành phố cũng đâu có muộn, mà dù có đến gặp cả lãnh đạo tỉnh nữa cũng không sao. Vì sao hôm nay cứ phải tập trung kéo ra phố? Mà mục đích lên phố của các bạn chẳng phải cũng là nhằm giải quyết vấn đề hay sao? Đừng lo gì hết, cũng đừng có những suy nghĩ khác rằng tôi sẽ làm này làm kia với mọi người. Hãy nghĩ xem điều đó liệu xảy ra được sao? Nói đến đây, Thị trưởng đã không nén nổi dòng cảm xúc, ông thấy sống mũi cay sè. Nói một câu lương thiện thì tình trạng này của nhà máy, khó khăn này của công nhân lẽ nào lại không có mối liên hệ gì đến bản thân người đảm đương chức vụ Thị trưởng này? Đổ lỗi tất cả nguyên nhân do kinh tế thị trường, do đi sâu cải cách gây ra, nhưng cơ bản mà nói thì việc đổ lỗi này cũng chẳng khác gì thứ hành vi hủ bại của những người vô trách nhiệm! Mấy chục năm rồi, chẳng phải nhờ vào những người công nhân này, những người công nhân vì hết lòng tin yêu Tổ quốc, tin yêu Chính phủ, Đảng bảo gì làm đó, lãnh đạo chỉ định đi đâu là chạy nhanh tới đó không chút do dự, không sợ khổ không sợ mệt, không sợ phơi sương phơi nắng, https://thuviensach.vn cho dù phải hi sinh cũng cam tâm tình nguyện, không bao giờ nghĩ tới chuyện báo oán báo thù, không bao giờ tính toán thiệt hơn, đón nhận chút đồng lương ít ỏi cho những cống hiến khổng lồ, chính nhờ những người như thế mới đổi lại được sự tiên tiến và bình yên lâu dài cho đất nước đó sao? Và nếu bây giờ, Đảng, Chính phủ kêu gọi nhân dân tiến hành một cuộc cải cách từ trước đến này chưa từng có tiền lệ trong lịch sử, thì công nhân sẽ vẫn vậy, sẽ vẫn vì nước quên nhà, vẫn không cầu tư lợi, vẫn sẽ hi sinh nhiều thứ lớn lao. Thế nhưng bây giờ, khi mà đến lương cũng không nhận được, khi mà ngày Tết ngày lễ thậm chí đến việc duy trì một mức sống cơ bản nhất cũng trở thành vấn đề thì anh có thể nói đó là do cải cách mang lại sao? Anh có thể nói nó không liên quan gì đến một người làm Thị trưởng như anh ư? Công nhân viên đã nghe theo Nhà nước, và bây giờ sao lại có thể nói Nhà nước hoàn toàn vô can trong tất cả những việc này! Từ ngày Đảng Cộng sản ra đời, công nhân viên luôn dành mọi thứ của mình hiến dâng cho Đảng, họ đối với Đảng trước sau như một, trung thành tận tụy, tin tưởng tuyệt đối, hy vọng sự nghiệp cải cách lãnh đạo Đảng sẽ mang đến sự phồn thịnh cho nước nhà, sẽ mang đến cuộc sống no ấm vừa đủ cho bản thân. Cho dù đi đến bước này, nhưng họ vẫn mong chờ Đảng giải quyết, mong chờ công ty và nhà máy vượt qua, vững mạnh trở lại.... Như vậy anh có thể cho rằng họ làm loạn ư? Đột nhiên ông cảm thấy hổ thẹn và xấu hổ vì những suy nghĩ đã từng xuất hiện trong đầu. Nghĩ thế liệu có xứng đáng với họ không? Có xứng đáng với lương tâm của mình không? Phòng hội nghị không có máy sưởi. Những người đại biểu cho biết, do công ty không có tiền nên tại các nơi sinh hoạt tập thể vào mùa đông đều đồng loạt không cấp máy sưởi, vì thế nơi đây mang đến cho người ta cảm giác tê cứng như đứng trong hầm lạnh. Lại thêm thứ ánh sáng tối mờ tỏa ra từ các ngọn đèn mù mịt càng làm không gian lạnh lẽo. Mặc dù có gần trăm người đứng ngồi chen chúc nhau nhưng vẫn khiến người ta lạnh run cầm https://thuviensach.vn cập. Nhất là Lý Cao Thành, lúc đi vì quá lo lắng nên không kịp mang áo khoác, vả lại bình thường trong nhà, trong phòng làm việc hay ô tô đều có máy sưởi và điều hòa nên ông mặc rất ít, vì thế lúc này ông cảm nhận được hơn ai hết cái lạnh thấu da thấu thịt, cái lạnh khiến bắp chân ông tê cứng, hai chân không đi giày bông cứ thế đóng băng gần như không còn cảm giác. Cũng may có một người công nhân già mang đến cho ông một chiếc áo khoác quân đội, nhờ thế mới giúp ông dần ấm lên đôi chút. Sao lại có thể giá lạnh như vậy! Cái lạnh thật sự xuyên thấu tâm can! Ông lặng lẽ đưa mắt liếc nhìn những gương mặt phía trước cũng đang háo hức nhìn ông, bỗng vừa thấy thân quen lại vừa thấy lạ lẫm làm sao. Khi ông còn làm tại nhà máy cũng đã từng có biết bao nhiêu cuộc họp kiểu này! Bầu không khí nhuốm màu sương khói này cũng đã từng mang đến cho ông động lực và niềm tin! Khi ấy để bán được hàng ngàn hàng vạn số hàng tồn đọng, cán bộ và nhân viên đã từng đưa ra cho ông biết bao chủ ý, nghĩ ra biết bao đối sách, trải qua biết bao đêm dài không ngủ! Bấy giờ cho dù lao lực khổ cực, nhưng tình cảm đối với những nhân viên và cán bộ lại rất sâu sắc, rất hòa hợp! Còn bây giờ, tại sao trong chốc lát lại trở nên xa cách như vậy? Đó là bởi vì địa vị của ông cao hơn rồi, hay là vì ông không còn quan tâm đến cái xưởng này nữa? Hay là suy nghĩ của công nhân về ông đã thay đổi rồi? Từ ánh mắt công nhân, ông nhìn thấy khoảng cách và xa lạ. Theo lý mà nói thì một cựu xưởng trưởng như ông, một người trước đây đã từng dồn biết bao tâm huyết cho nhà máy, một người đã từng cùng công nhân viên hòa chung tâm ý, sớm tối bên nhau như vậy thì vốn dĩ phải có một thứ tình cảm và tình hữu nghị thế nào chứ! Phải có biết bao nhiêu điều thân thương muốn nói! Vậy mà giờ đây lại thành ra thế này, ai cũng giương mắt nhìn ông như nhìn một người không quen biết, như nhìn một vật lạ! Rốt cuộc là sao? Rốt cuộc vấn đề là ở đâu? https://thuviensach.vn Chỉ đơn giản là do công ty ngừng sản xuất, công nhân không có lương thôi sao? Không, tuyệt đối không phải. Nếu chỉ có thế, những người này sẽ không nhìn ông với ánh mắt như vậy. Có lẽ đến bây giờ, ông mới mập mờ hiểu ra sự việc không hề đơn giản như ông tưởng. Đã mấy chục năm rồi, ông từng làm chủ vô vàn những cuộc họp lớn nhỏ khác nhau, nhưng chưa có cuộc họp nào lại khiến ông rơi vào thế bị động trầm trọng, không biết nói gì như lần này. Không biết nói gì, không biết nói từ đâu, nhưng lại không thể không nói, thật không ngờ lại khó khăn đến vậy. Ông bất giác nhận thấy mình đúng là một Thị trưởng bất tài, không có trình độ. Thấy ông mãi không lên tiếng, bầu không khí ngày càng căng thẳng hơn, hội trường bỗng chốc chìm trong màn tang tóc đến ngạt thở. Không ai giúp ông giải vây, cũng không ai giúp ông chủ trì hội nghị, càng không có bản thảo viết sẵn để ông đọc theo kịch bản. Tất cả chỉ một mình ông, và cũng chỉ một mình ông đứng ra giải quyết. Đây là do tự ông muốn thế. Nhưng, nếu ông không tự tìm đến cửa, thì việc này cuối cùng cũng sẽ tự nhảy lên đầu ông thôi. Chủ động cũng tốt, bị động cũng tốt, vốn dĩ đây đều là công việc của Thị trưởng mà. Cố gắng sắp xếp lại mọi hỗn loạn trong đầu để nhanh chóng tập trung lại, để nghĩ xem mình rối cuộc nên nói gì trước với đám đại biểu này. Đúng lúc này, bỗng nhiên có tiếng hét vọng lại từ số đông bên ngoài: "Lắp loa vào, chúng tôi cũng muốn nghe Thị trưởng nói!" https://thuviensach.vn "Dùng âm ly, dùng âm ly! Giống như trong công ty, Thị trưởng hãy nói với chúng tôi qua âm ly! Tất cả chúng tôi đều muốn nghe!" "Chúng tôi bị lừa đủ rồi, chúng tôi không yên tâm!" ... Lý Cao Thành trầm tư rồi nói với mấy vị đại biểu ở hàng đầu trong phòng hội nghị: "Hoàn toàn có thể, hãy làm theo yêu cầu của công nhân, lập tức lắp âm ly và loa, chúng ta ở đây nói cái gì, bên ngoài nghe cái đó." Hiệu suất nhanh xuất thần, một loáng có mặt 7 thợ điện, chưa đầy 15 phút tất cả đã lắp đặt xong. Hiệu quả cũng tốt đến bất ngờ, giống hệt như hiện trường đài phát thanh trực tiếp, đến những tiếng ho hắng trong phòng họp, tiếng chuyển động của bàn ghế, bên ngoài đều nghe rõ mồn một. Và cũng trong khoảng thời gian chưa đầy 15 phút, Lý Cao Thành đã thấy ấm áp trở lại. Có người còn mang đến một cốc trà nóng hổi, bao giá lạnh trong người cũng dần tan biến, hai chân không còn tê cứng nữa. Khoảng 6 giờ, trời dần chuyển sáng, cuộc đối thoại cuối cùng cũng đã bắt đầu. Như bình thường, Lý Cao Thành nói vài câu với mọi người trước, ông vẫn nói bằng giọng thành khẩn và bày tỏ sự đau lòng trước hiện trạng công ty hiện nay. Mọi người có gì hãy nói cái đó, vốn dĩ ông đến đây để nghe ý kiến của mọi người mà. Dù vấn đề nhức nhối thế nào thì chỉ cần mọi người nói ra, và nếu sau này có nghi ngờ sẽ bị ai trả đũa vì những ý kiến và vấn đề đó, Chính quyền thành phố tuyệt đối sẽ không khoanh tay đứng nhìn. Công ty này vốn là của mọi người, công ty của mọi người thì chỉ có mọi người đứng lên bảo vệ thì nó mới tồn tại được. Vì vậy, điều cần nói hãy nói ra, thứ muốn kể hãy kể ra, nếu mọi người không quan tâm đến công ty này, https://thuviensach.vn không yêu quý nó thì làm sao lại bất chấp thời tiết lạnh giá lên thành phố tìm lãnh đạo đây? Tiếp sau là phát biểu của các đại biểu. Điều làm Lý Cao Thành có nằm mơ cũng không ngờ tới là: người phát ngôn đầu tiên lại chính là Bí thư chi bộ Đảng đầu tiên của Trung Dương kể từ khi dựng nước, Đinh Tấn Tồn - một lão Hồng quân có cấp bậc cao nhất, giàu tư cách nhất, có uy tín nhất trong nhà máy. Có thể là do ánh đèn quá mờ nên Lý Cao Thành thực sự không nhận ra vị bô lão ấy lại chính là cụ Đinh Tấn Tồn. Mà nói thật, để một bậc lão tiền bối như cụ Đinh Tấn Tồn ngồi dưới bục trước mặt ông với thân phận như vậy khiến ông thấp thỏm không yên, xấu hổ vô bờ. Khi lão tiền bối đứng lên nói chuyện, nhận ra đó là cụ Đinh Tấn Tồn, Lý Cao Thành gần như chết lặng, ông vội vã bước xuống vừa mời cụ ngồi vừa cúi đầu xin lỗi, ông thật sự đã không nhận ra, thật sự không nhận ra. Tuổi cụ đã cao, tiết trời lạnh buốt, lại suốt đêm qua không ngủ, thật khiến ông đau lòng. Cụ Đinh Tấn Tồn nói, anh hãy để tôi đứng thế này nói chuyện, đứng nói sẽ nhanh hơn. Anh đau buồn thì tôi cũng xót xa lắm, công ty thành ra như vậy, làm sao tôi thấy thoải mái được. Sự việc như đêm nay anh nghĩ xem tôi sao yên giấc được đây? Cụ Đinh Tấn Tồn đã 84 tuổi nhưng tinh thần quắc thước, suy nghĩ rõ ràng, không có chút gì gọi là tuổi già lẩn thẩn cả. Cách nói chuyện của cụ không nhanh không chậm, âm vực không thấp không cao, nhưng lời nào ra lời ấy, rõ ràng mạch lạc. Cụ nói, trước tiên cụ phải thanh minh một chút, cách làm hôm nay của công nhân viên, cụ kiên quyết phản đối. Sao có thể làm vậy được? Không động gì tự nhiên kết thành bè phái kéo lên cổng Ủy ban thành phố, Ủy ban tỉnh để gặp lãnh đạo thảo thuyết pháp, đây là cách để giải quyết vấn đề sao? https://thuviensach.vn Có thể lấy phương pháp đối phó với Quốc dân đảng để đối phó với Đảng Cộng sản của chúng ta sao? Đây gọi là lãng quên cội nguồn! Bao nhiêu năm qua, Đảng có bao giờ hờ hững với chúng ta chưa? Có bao giờ không dựa vào giai cấp công nhân chúng ta chưa? Có người nói, Đảng Cộng sản bây giờ vốn đã sớm dựa vào tiền bạc, chứ còn dựa gì vào giai cấp công nhân gì đó của ông nữa. Thật vớ vẩn! Nếu Đảng Cộng sản không dựa vào giai cấp công nhân thì còn gọi gì là Đảng Cộng sản nữa! Trước mắt Chính phủ có chút khó khăn, có chút rắc rối, nên chúng ta hãy gắng sức chịu đựng tiến về phía trước, hãy thắt chặt dây giày nỗ lực bước qua, chỉ cần chúng ta qua được lần này, tất cả chẳng phải sẽ qua được hết sao. Lẽ nào những ngày tháng này thật sự không tiếp tục được nữa? Lẽ nào không bằng cả thời kì cách mạng văn hóa ư? Lẽ nào không bằng mấy năm thiên tai đó ư? Nói một câu khó nghe là, lẽ nào không bằng cả thời kì Quốc dân đảng ư? Không bằng cả xã hội cũ ư? Một số người biểu tình đi biểu tình lại chẳng phải vì muốn Nhà nước trả tiền lương hai tháng sao? Cứ coi như sẽ phát đủ tiền lương hai tháng cho chúng ta, nhưng lâu dài liệu có tác dụng gì lớn lao không? Đương nhiên có người khó khăn thật sự, cả nhà đều làm việc trong nhà máy, không có tiền lương quả thật không thể duy trì cuộc sống được nữa. Nhưng hôm nay, một lúc tập trung bao nhiêu người như vậy, lẽ nào tất cả bấy nhiêu người đều không sống qua nổi sao? Tôi không tin, tuyệt đối không tin. Dù hôm nay có đến bao nhiêu người đi chăng nữa, thì tôi vẫn phải nói, tôi không đồng ý với cách làm này, lúc nào tôi cũng kiên quyết phản đối làm thế này! Cụ Đinh Tấn Tồn nói đến đây, đột nhiên chuyển chủ đề, âm vực cũng chuyển cao hơn. "Tôi không tán thành công nhân bạo loạn, nhưng không có nghĩa là tôi không có ý kiến phản đối, cũng không có nghĩa là tôi cho rằng công ty không tồn tại vấn đề. Những vị lãnh đạo bây giờ thật sự không ra làm sao cả! Quá linh tinh rồi! Tiền bạc, rượu chè, tác phong bại hoại, ban lãnh đạo https://thuviensach.vn trước đây đâu có giống như họ bây giờ! Công ty đi đến bước này nhưng bọn họ dường như chưa coi là gì cả! Thích chơi thì chơi, thích uống thì uống, thích ăn thì ăn, thích xuất ngoại thì xuất ngoại! Họ nói cái gì mà trào lưu bây giờ là thế, không mời ăn mời uống mời chơi thì không làm được việc, mẹ nhà nó! Tình cảm trong thiên hạ mà Đảng Cộng sản mang lại có thể đem ra ăn, đem ra uống, đem ra chơi sao? Thời kì Đảng cứu nước cứu dân trong tay đâu có gì đâu! Phải dựa vào cái gì để thành lập nên một quốc gia mới! Nếu dựa vào ăn uống chơi bời thì nhân dân liệu có vì anh mà hy sinh xương máu, bán đi cả mạng sống của mình không? Loại người này đâu còn một chút nào gọi là phẩm chất người cộng sản nữa! Ra nước ngoài vịn cớ là để tiến hành khảo sát gì đó, vịn cớ là phải hợp tác liên doanh đầu tư với cộng hòa Nigie, rồi Nigeria. Hợp tác liên doanh đầu tư với Nigie, Nigeria, thì các người đến Liên Xô làm cái gì! Đến Mỹ, đến Anh, đến Pháp làm cái gì! Đến Hồng Kông, Thái Lan, Malaysia, Singapo làm cái gì! Nói là đi khảo sát, vậy mang theo vợ con để làm gì! Chỉ trong vòng có hai, ba năm mà đã tiêu tốn hết mấy trăm vạn, thế đã khảo sát được cái quái gì! Mấy trăm vạn đấy. Tận mấy trăm vạn. Tất cả đều là tiền mồ hôi nước mắt của công nhân cả đấy! Nếu đó là công ty của anh, thì anh sẽ làm thế sao! Người nhà anh không xé xác lột da anh mới lạ! Người dưới anh không chém anh trăm nghìn nhát dao thì sẽ không rửa hết hận đâu! Mấy vạn công nhân tại sao lại phải nuôi một đám lưu manh khốn nạn này! Bại gia tử! Đúng là bại gia tử....." Nói đến đây, Đinh Tấn Tồn nước mắt giàn giụa, khóc không thành tiếng, nói không thành lời. Phòng họp im phăng phắc, đám người nhấp nhô bên ngoài cũng lặng thinh. Rất nhiều người lặng lẽ rơi nước mắt, đưa tay quệt đi quệt lại. Lý Cao Thành ngẩn người ngồi yên tại chỗ, ông không ngờ rằng một vị cựu lãnh đạo, một lão hồng quân đức cao vọng trọng ấy lại có cách nghĩ https://thuviensach.vn như vậy về lãnh đạo hiện tại của công ty. Và cách nghĩ đó còn khiến cụ bị sốc nặng, khiến cụ nói chẳng thành lời. Công ty này rốt cuộc sao thế này? Những lãnh đạo đó thật sự giống như lời cụ Đinh nói sao? Đứng lên phát biểu tiếp theo là Mã Đắc Thành, một cựu công nhân 67 tuổi. Trên đầu đã điểm nhiều thứ tóc bạc, trên mặt đã hằn lên những nếp nhăn. Trái ngược hoàn toàn với cụ Đinh Tấn Tồn, Mã Đắc Thành thật sự đã già nua ốm yếu, đến giọng nói cũng yếu lắm rồi. Mã Đức Thành nói, từ trước đến nay ông cũng chưa từng nghĩ đến tư tưởng bạo loạn, ông cho biết nhà có 14 miệng ăn đều làm tại xưởng may Trung Dương, cuộc sống quả thực không gắng gượng được nữa rồi, ông muốn cùng đám người này lên ủy ban thành phố, Ủy ban tỉnh gặp lãnh đạo xin chút cứu tế, xin chút việc gì cho lũ trẻ làm. Nói đến đây, không kìm nén nổi, Mã Đức Thành bật khóc. Cho dù là khóc thành tiếng nhưng nghe vẫn khàn khàn yếu ớt, cảm giác như thở không ra hơi, thật xót xa đau đớn. Mã Đức Thành vừa khóc vừa nói, lãnh đạo nhà máy để chúng tôi tự kiếm lối thoát, tự tìm biện pháp. Nhưng cả nhà chúng tôi thật đã hết cách rồi, thật sự tìm không ra lối đi nữa rồi. Cả đời chỉ biết dựa vào cái xưởng này, tôi vào đây khi mới 17 tuổi, nhà tôi vào đây lúc mới 25 tuổi, hai đứa con trai, hai đứa con gái tôi cũng vào đây khi vừa tốt nghiệp cấp 2, cháu trai cháu gái tôi cũng vào đây khi vừa rời khỏi ghế nhà trường. Cuộc đời chúng tôi đều coi như xong rồi, qua được ngày nào hay ngày đó, bây giờ đến tiền hưu trí cũng không có, chết sớm đi thì có phải bớt chút khó khăn vất vả cho con cháu không, chúng tôi lại còn có thể mưu đồ gì nữa đây. Con trai, con gái giờ cũng bốn mươi mấy tuổi rồi, lớn tuổi rồi, trách nhiệm nặng nề, sức khỏe lại yếu, người trẻ còn không tìm được việc làm thì ai muốn thuê chúng nó đây! Tự buôn bán lại không có tiền, có đi vay thì cũng không biết vay ở đâu, nhìn cảnh nhà chúng tôi bây giờ ai mà dám cho chúng tôi vay https://thuviensach.vn tiền. Thực ra thì chúng tôi còn làm ăn buôn bán nổi cái gì nữa, tôi thì sắp 70 rồi. Cháu trai cháu gái, những người trẻ tuổi còn dễ, không tìm được việc tốt thì nhẫn nhịn chịu khó vẫn còn có cái để kiếm sống. Cháu trai ngày ngày đi làm thuê, kéo xe thuê, kiếm được đồng nào hay đồng ấy, vẫn còn có thể tiếp tế chút xíu cho gia đình. Đến nước này rồi, tôi cũng không sợ bị chê cười, hai đứa cháu gái của tôi đều phải đi ca hát nhảy múa cho người ta ở các quán nhạc. Con trẻ vừa về đến nhà là khóc đỏ hoe mắt. Cháu nó nói, sau này chắc không lấy chồng được, những người suốt ngày nhảy nhót trong các quán bar vũ trường ấy có mấy ai tử tế đâu. Cháu nó thực sự không thể sống nổi nữa, thật không thể sống nổi nữa rồi! Những người làm ông làm cha như chúng tôi đây, ngày nào cũng như bị dao cứa ở trong lòng... Lúc này, người công nhân già òa khóc nức nở. Phòng họp chìm trong những tiếng sụt sùi. Rất lâu sau, người công nhân già gào khóc to lên như điên dại: "Thị trưởng Lý, thưa Thị trưởng! Chúng tôi chẳng có yêu cầu gì cả, thực sự là không yêu cầu gì hết! Bọn họ ăn chơi trác táng, nhậu nhẹt đêm ngày, có hủ bại nữa thì chúng tôi cũng nhịn, cứ để cho họ tham ô, không ai quản nổi họ đâu, chúng tôi cũng không quản làm gì. Bất kể là xấu xa đồi bại thế nào, chỉ cần để công nhân chúng tôi làm việc là được rồi, chỉ cần để chúng tôi đi làm là được rồi! Những người công nhân chúng tôi chẳng có bản lĩnh gì, không biết trộm không biết cướp, không biết lừa đảo, chỉ biết làm lụng, chỉ biết bán sức làm việc thôi! Xin đừng để công ty ngừng sản xuất, xin đừng để công ty lại ngừng hoạt động nữa, nếu lại ngừng sản xuất nữa thì công ty này thực sự sẽ sụp đổ mất! Nếu ngày đó xảy ra thì công nhân chúng tôi biết dựa vào ai đây....." Người công nhân già lại than khóc to hơn. Rất nhiều người trong phòng họp cũng không nhịn nổi bật khóc thành tiếng. Nhất là đám người https://thuviensach.vn đang đứng vây kín bên ngoài, những tiếng khóc than của họ vọng vào trong phòng họp, nghe rõ mồn một. Lý Cao Thành cũng không giữ nổi bình tĩnh, cũng nghẹn ngào rơi lệ. Dù thế nào ông cũng không ngờ rằng một cựu công nhân cả đời lam lũ trong cái xưởng này lại nói những lời như vậy. Không bàn đến những lời đó đúng hay sai, chỉ cần xem tấm chân tình và lòng thành khẩn của ông đối với công ty cũng đủ làm cho người ta cảm thấy day dứt khôn nguôi. Trên thế giới vẫn còn có những công nhân lương thiện tốt bụng đến vậy mà lại không thể vực được công ty dậy thì những người làm lãnh đạo như chúng ta đây còn mặt mũi đâu mà nhìn người đời nữa! Và có một vết cứa mạnh lên trái tim ông, đó chính là thái độ của người công nhân già đối với lãnh đạo công ty! Ông tin lời nói của người công nhân già không hề gian dối, nhưng có một điểm làm ông vô cùng khó chịu đó là ban lãnh đạo mà tự tay ông dựng lên lại đồi bại vậy ư? Thật sự khiến công nhân viên thất vọng đến vậy sao? Tiếp tục đến lời phát biểu của nguyên cựu kĩ sư trưởng Trương Hoa Bân. Cựu kĩ sư trưởng Trương Hoa Bân cũng già đi trông thấy. Chàng sinh viên tốt nghiệp khoa Dệt may, Học viện công lập Tây Bắc thuộc trường đại học hàng đầu thời kì Quốc dân đảng, tuổi trẻ phi phàm, tài năng xuất chúng, nổi tiếng thiên hạ. Khi Quốc dân đảng lụi bại, đã tìm cách mua chuộc Trương Hoa Bân với nhiều ưu đãi nhằm ra sức thuyết phục cậu ta đến Đài Loan xây dựng một doanh nghiệp may mặc cỡ lớn. Lúc ấy, vé máy bay cũng đã đặt xong rồi, thế mà suy đi tính lại cuối cùng cậu ấy vẫn tìm mọi cách để ở lại. Sau khi ở lại, trong vòng gần 50 năm, cậu ấy chưa hề rời khỏi doanh nghiệp may mặc Trung Quốc nửa bước. Cậu ta đã từng làm kĩ sư trưởng tại một vài doanh nghiệp lớn, xưởng may Hiệp Tây, xưởng may Sơn Tây, https://thuviensach.vn xưởng may Cát Lâm, xưởng may Tấn Hoa đều có dấu ấn của Trương Hoa Bân, trong lịch sử sáng lập của những xưởng may này cũng đọng lại biết bao mồ hôi tâm huyết của cậu ta. Trong ngành dệt may Trung Quốc, cậu ấy được gọi là công thần nguyên lão danh bất hư truyền. Kể từ khi bước chân vào nhà máy dệt may Trung Dương, cậu ấy cũng không chuyển đi đâu nữa, suốt mấy chục năm gắn bó với nơi đây cho đến khi về hưu. Trương Hoa Bân vốn là người Giang Tô, sinh ra tại một làng chài, nhưng phần lớn thời gian lại sống cùng cao lương ngô sắn ở cao nguyên hoàng thổ. Cho đến bây giờ Trương Hoa Bân cũng vẫn sống trong khu kí túc của Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương, có lẽ cả đời này và cả thế hệ con cháu của cậu ấy cũng sẽ mãi mãi gắn bó với nơi này. Trên đường vội đến đây, nghe nói Trương Hoa Bân tham gia vụ việc này, Lý Cao Thành cũng có định kiến và suy nghĩ về hành vi của Trương Hoa Bân. Nói thế nào thì nói, thân là một cựu lãnh đạo, một cựu kĩ sư trưởng với tuổi nghề mấy chục năm trong ngành may mặc, một chuyên gia hiểu sâu về những khó khăn của doanh nghiệp, thì tuyệt đối không nên vào hùa với công nhân gây loạn. Huống hồ chi lúc tuyển chọn ban lãnh đạo công ty, cậu ấy lại là người phản đối nhiều hơn cả. Bây giờ vào hùa với công nhân nổi loạn, chẳng phải làm dấy lên nghi ngờ rằng có ý trả thù hay sao? Ngay cả khi đúng như vậy, thì nếu lãnh đạo công ty có chỗ không đúng hoặc làm sai, cậu ấy cũng không nên đến đây để tránh bị nghi ngờ. Cậu ấy rõ ràng hiểu những điều này, dù thế nào đi nữa thì cũng không nên ngồi cùng hội cùng thuyền với công nhân. Tuy nhiên, giờ đây, khi nhìn thấy cựu kĩ sư trưởng Trương Hoa Bân, không biết vì sao mà trái tim ông đột nhiên trùng xuống. Chẳng ngờ mấy năm không gặp, Trương Hoa Bân lại già nua đến vậy. Tóc bạc trắng, sắc mặt tái xám, cặp mắt to tinh anh ngày xưa giờ đã mờ đục. Những phần tử trí thức như Trương Hoa Bân vốn không thể giống như vậy được. Trong hình dung của Lý Cao Thành, cuộc sống về già của Trương Hoa Bân phải https://thuviensach.vn rất no đủ và hạnh phúc. Cậu ấy là người đức cao vọng trọng có uy tín lớn trong công ty mà. Được công nhân kính trọng , nể phục, công ty không thể thiếu cậu ấy, việc gì cũng tìm cậu ấy thương lượng, nhờ cậu ấy cho ý kiến tìm cách giải quyết. Cậu ấy không thể đơn độc, không thể cô đơn, cậu ấy phải được sống trong một môi trường và không khí rất tốt mới đúng. Một người phương Nam, một người vợ phương Nam, cậu ấy sẽ tận hưởng một cuộc sống với đầy quan tâm và yêu thương mới đúng. Bản thân cậu ấy cũng biết về dưỡng sinh, biết nên chăm sóc bản thân thế nào. Vì vậy cậu ấy sẽ ngày càng trẻ ra, ngày càng đĩnh đạc. Cậu ấy sẽ có một khuôn mặt hồng hào phúc hậu, một sức khỏe tráng kiện, một ánh mắt rạng rỡ, một thần thái ung dung mới đúng. Thế nhưng Trương Hoa Bân trước mắt ông bây giờ, tại sao lại ra nông nỗi này? Một nỗi xót xa dâng trào trong Lý Cao Thành, đây vốn là rường cột của nhà máy Trung Dương mà, ngày xưa nếu không có sự nỗ lực của đám phần tử trí thức như Trương Hoa Bân thì có lẽ xưởng may Trung Dương sẽ chẳng có quy mô hôm nay và thời kỳ huy hoàng trước kia. Là một Thị trưởng, là một đồng nghiệp của họ, là một cựu lãnh đạo đã từng nhận biết bao nhiêu sự ủng hộ và giúp đỡ của họ, lẽ ra phải quan tâm hỏi han họ nhiều hơn mới phải. Xấu hổ, áy náy chính là cảm giác của Lý Cao Thành lúc này. Trương Hoa Bân dù đã già nua, nhưng hễ nói chuyện là lập tức khiến người ta cảm thấy ngôn từ và tư duy khác hẳn người bình thường. Thân thể già nua, nhưng trí óc vẫn không già. Lời ông nói ngắn gọn súc tích, lại vô cùng lôgic. Đặc biệt là có đầu có cuối khiến người ta nể phục. Trương Hoa Bân nói, Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương có ngày hôm nay rốt cuộc là do nhân tố hành vi con người gây ra hay là bởi nguyên nhân khách quan mang lại, hoặc là do cả hai yếu tố đó? Nhưng bất kể thế nào thì cũng đã đến thời điểm buộc phải nhanh chóng tìm cho ra đối sách rồi. Nếu tiếp tục bỏ mặc không màng, tùy ý thoái thác, nhu nhược không quyết, bàng quan hững hờ, cứ nhắm mắt bịt tai, cứ để kiểu sống chết mặc bay này diễn ra thì dù cho anh là ai, dù cho anh giữ chức vụ gì cũng đều sẽ https://thuviensach.vn trở thành tội phạm của Nhà nước, tội phạm của nhân dân! Đây cũng giống như hành vi hủ bại ở một tầng sâu, và hậu quả cũng như những tai nạn do hành vi này mang đến sẽ đáng sợ hơn, tàn khốc hơn, lâu dài hơn, to lớn hơn! Nếu có người không nhất trí với những lời này thì xin mời đến xưởng công ty xem. Hiện giờ một số công xưởng đã dừng hoạt động mười mấy tháng rồi, nếu tiếp tục dừng mười mấy tháng hoặc nhiều hơn thì những xưởng đó đừng mong sống lại nữa. Đây tuyệt đối không phải những lời gieo rắc hoang mang, xáo trộn lòng dân. Nếu một công xưởng hai, ba năm không hoạt động, chỉ cần ai có chút thường thức đều hiểu, nó đồng nghĩa với diệt vong, với việc bị xóa sổ. Máy móc hư gỉ, linh kiện mất cắp, thiết bị bị ăn mòn, các hạ tầng kèm theo cũng mất hết chức năng. Nếu muốn hoạt động trở lại, có lẽ chẳng khác nào đi xây một công xưởng mới! Một công ty như vậy cũng chẳng khác nào đã lụi bại. Và không ai chịu trách nhiệm về sự mất mát hỏng hóc đó, đây không phải là sự hủ bại thì là gì! Bất kì một đất nước nào, bất kì một nền sử sách nào, chắc chắn cũng sẽ không bao giờ dung túng và tha thứ cho những hành vi hủ bại trấn động lòng người này. Đây đều là mồ hôi xương máu của nhân dân! Thị trưởng Lý, anh cũng là lãnh đạo cũ của Trung Dương, tôi nghĩ chắc anh hiểu rõ hơn ai hết về điều này! Còn nữa, hai, ba vạn công nhân viên này cứ quẳng họ ra đường mà không có một chút trách nhiệm gì sao? Chúng ta có thể cam lòng, có thể không quan tâm không? Xem xem Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương giờ đây đã trở thành cái gì rồi, cả công ty chẳng khác nào một khu ổ chuột ! Tội phạm sinh ra từ nơi đây, bạo động hình thành từ nơi đây, tổ chức biến mất từ nơi đây, đạo đức xuống cấp từ nơi đây, còn gì đáng sợ hơn nữa? Chúng tôi không phải hy vọng xã hội ổn định, trong cái khu ổ chuột này, còn có thể ổn định được sao? Thật khiến người ta đau lòng quá! Đầu thế kỉ 20, đế quốc Mỹ đã sớm đề cập đến vấn đề tiêu diệt các khu ổ chuột, khi ấy họ có nhấn mạnh rằng, nếu còn tiếp tục thờ ơ, để yên không quản đối với những khu ổ chuột thế này thì cái ngày chúng ta bị những khu https://thuviensach.vn ổ chuột ấy tiêu diệt sẽ không còn xa nữa đâu. Vậy mà chúng ta lại không ý thức được vấn đề này, thậm chí còn không ngừng sinh ra các khu ổ chuột mới! Cái gì mà "Vật cách thiên trách, thích giả sinh tồn" (1), cái gì mà "Các hiển kì năng, tự mưu xuất lộ" (2), người nói những câu này nếu không phải là loại lưu manh chính trị thì cũng là phường đồng lõa ác ôn! Khi mà công nhân viên chúng tôi đã hy sinh cả đời mình cho Nhà nước, cho Đảng, cho công xưởng, để rồi hôm nay đám lãnh đạo đã phá đổ mà không đủ sức tự cứu vãn, thì hãy để chúng tôi tự hỏi bằng lương tâm của mình xem có thể đối sử với bọn họ như vậy không? Anh bảo bọn họ "vật cách thiên trách" (Vật đổi sao rời), rồi lại bảo bọn họ "tự mưu xuất lộ" xem! Như vậy có chính đáng không? Có công bằng không? ----- (1) Vật đổi sao rời, kẻ thích ứng được sẽ sinh tồn (ND) (2) Mỗi người hãy thể hiện tài năng của mình để tự tìm ra con đường sống (ND) Cả phòng họp và ngoài sân đều im lìm lặng lẽ, từng câu từng chữ của Trương Hoa Bân dường như có sức công phá mạnh mẽ đi thẳng vào thẳm sâu trái tim của mỗi một người có mặt tại hiện trường. Lại một lần nữa Lý Cao Thành thấy xúc động. Nói thực, ông không nghĩ được sâu xa và uyên thâm như Trương Hoa Bân. Có nhiều lúc ông cũng mơ hồ nhận thức ra vấn đề, nhưng từ trước đến giờ chưa từng xem xét nó ở mức lý tính như vậy. Thậm chí ông còn nhận ra cả sự tắc trách của mình, đúng như lời chì chiết của một số công nhân vừa nãy: "Nếu chúng tôi không chuẩn bị đi thì Thị trưởng ông có chịu đến không!" Nói đúng ra thì từ khi làm Thị trưởng đến nay, việc mỗi ngày ông làm là những gì? Ngoại trừ họp và họp ra, ngoại trừ văn kiện lại văn kiện ra. Nào thì nghênh đón đưa tiễn, nào thì suốt ngày đống văn kiện chính phủ kè kè bên cạnh, có muốn đi cũng không đi nổi. Mà nếu có đi thì cũng sẽ bị đám lãnh đạo công https://thuviensach.vn ty vây lấy. Nghe trình báo, gặp khách thăm, đến những nơi đã được định, đi đi đi lại, tản bộ qua loa theo kiểu cưỡi ngựa xem hoa, sau đó tham gia ăn uống linh đình, nói nói cười cười, coi như tất cả kết thúc tốt đẹp. Thời gian để suy nghĩ về các vấn đề, để phát hiện ra các vấn đề, để quan sát các vấn đề, để giải quyết các vấn đề ở đâu? Thật còn không bằng cả một bách tính bình thường, một phần tử trí thức bình thường. Văn kiện chất cao như núi, họp hành rộng khắp như biển đã nhấn chìm cả dòng tư duy, tiệc rượu nhiều như sông hồ, lịch chiêu đãi kín như rừng rậm đã chôn vùi cả bản thân, vị trí càng cao, kiệu phu càng nhiều. Ăn cơm có người ăn cùng, trên đường có người đuổi theo, đi ngủ có người chờ đợi, văn phòng có người thúc giục, còn đâu thời gian để suy tư và mưu lược. Đôi khi một Thị trưởng còn thật sự không bằng cả một công dân bình thường. Đứng trước những người công nhân với những gương mặt tràn đầy khát vọng và kì vọng này, anh còn có thể nói gì được đây? Cũng vừa mấy ngày trước, ông mới phê duyệt xong một văn kiện yêu cầu nhân viên mất việc phải tự cường tự lực, tự hoàn thiện bản thân, tự làm mới kiến thức, tăng cường ý thức cạnh tranh, tích cực tham gia đào tạo để có thể thích ứng được với nhu cầu hình thái mới, từ đó giúp bản thân nhanh chóng tìm được việc làm. Lúc đó ông còn nghĩ văn kiện này khá tốt, vì vậy đã phê chuẩn đặc biệt chuyển tới các đơn vị hữu quan yêu cầu gửi xuống các tổ chức nhà máy cùng thảo luận học tập. Thế nhưng hôm nay, ở nơi này, đối diện với các cán bộ công nhân viên, ông bỗng nhiên nhận ra chỉ thị và cách nghĩ của mình quá thiển cận và vô trách nhiệm! Giống như xưởng may Trung Dương hiện giờ, giống như những người công nhân này, những người đã dành cả cuộc đời mình cho nơi đây, họ cũng như những sản vật quy hoạch kinh tế, một đời vì Đảng vì nước, một đời dựa vào Đảng vào nước, họ đã nghĩ như vậy và cũng đã làm như vậy. Một đời đứng nối dây, một đời đứng gói bông. Bao năm nay, chúng ta yêu cầu họ phải tận tâm thận trọng, trung thành với nghề, ăn cây nào rào cây nấy, sẵn sàng làm từng con ốc nhỏ. Nhưng hôm nay, đứng trước biết bao người công nhân có thể https://thuviensach.vn nói là không có một chút sở trường nào đã tự ý rời bỏ vị trí công việc của mình, anh có thể đẩy họ ra ngoài thị trường một cách vô trách nhiệm không? Anh có thể yên tâm yêu cầu họ phải tự lực tự cường, tự tôn tự ái không? Nghĩ đến đây, Lý Cao Thành đột nhiên nhớ lại một câu nói không biết của ai: "...Anh không thể tìm một người bị trói chân trói tay nhiều năm, giải thoát cho anh, đưa anh ta đến đường xuất phát rồi nói: "Cậu có thể tự do đấu tranh với người khác" mà vẫn tự tin nói rằng anh làm hoàn toàn công bằng. Nếu đúng là như vậy, anh làm được không? Anh nhẫn tâm làm thế không? Hàng ngày, mỗi lần mở cuộc họp, bất kể ai phát biểu, ông đều không ngừng nói chêm lời và phát biểu cảm nhận của mình. Nhưng hôm nay, không hiểu tại sao, đến một câu cũng không thể chêm vào nổi. Thật lòng ông không biết phải nói gì và cũng không thể mở nổi miệng. Ông chỉ có thể lặng lẽ ngồi nghe, lặng lẽ ghi nhớ. Vị cựu kĩ sư trưởng tiếp tục với giọng điệu đầy quyết liệt và sâu lắng: "...Hôm nay còn có biết bao người vẫn đang lo lắng cho công ty này, vẫn đang quan tâm tới tương lai của công ty. Nếu thật sự có ngày hôm đó, ngày công ty này sụp đổ hoàn toàn, công nhân viên tuyệt vọng hoàn toàn thì liệu còn ai sẽ chạy đi tìm lãnh đạo trong cái thời tiết lạnh giá này đây? Còn ai báo cáo tình hình cho lãnh đạo các anh trong trời gió rét dưới hai mươi mấy độ đây? Đến lúc đó, sẽ còn hy vọng gì ở công nhân viên nữa? Khi mà lòng nhiệt tình của công nhân từng chút từng chút bị mai một, thì họ sẽ còn yêu quý công ty này như trước đây không? Sẽ tin tưởng tuyệt đối vào Nhà nước như trước nữa không? Sẽ thực hiện đi sâu cải cách theo tiếng gọi của Đảng ta với lòng nhiệt tình hồ hởi như trước nữa không? Đây https://thuviensach.vn không chỉ là vấn đề một công ty sụp đổ, mà chính là đạp đổ cả tấm lòng yêu nước của công nhân! Tôi không hề nói bọn họ quá lời, hãy xem xem mấy năm nay, bọn họ, những người làm lãnh đạo ấy đều đang làm cái gì? Năm 1990, vay Nhà nước 80 triệu tệ, kết quả lỗ mất 12 triệu; năm 1991 vay Nhà nước 60 triệu tệ, kết quả lỗ mất 14 triệu; năm 1992 vay Nhà nước 50 triệu tệ, kết quả lỗ mất 8 triệu vạn; năm 1993 vay Nhà nước 100 triệu tệ, kết quả lỗ mất gần 20 triệu; năm 1994 vay Nhà nước 80 triệu tệ, kết quả lỗ mất 16 triệu; năm 1995 tình hình Ngân hàng Nhà nước khó khăn cực độ, nhưng ngân hàng vẫn cho vay 60 triệu tệ, kết quả dự tính lỗ gần 20 triệu! Đây quả đúng là một vòng tròn kì quái không thể thoát ra được, vay càng nhiều thì lỗ càng nặng. Tại sao? Những khoản lỗ này rốt cuộc là ở đâu ra? Không hợp tình hợp lý, cũng không hợp quy luật, khiến người ta phải nghi ngờ. Mấy năm trở lại đây, chúng ta phải bay ra nước ngoài để trì hoãn các khoản nợ, trong đó đại bộ phận là những khoản nợ vốn không trả nổi, tổng nợ ngoài của chúng ta tính thêm lãi suất đã lên mức 580 triệu tệ! Mà thực ra con số thực nhiều hơn con số này rất nhiều! Rốt cuộc vì sao lại nợ, nguyên nhân là ở đâu? Chúng tôi thật lòng muốn hỏi, cũng thật lòng muốn kiểm tra. Vâng, cũng có vấn đề về thể chế doanh nghiệp quốc hữu, gánh nặng quá lớn, chi phí quá cao, cơ cấu quá rộng, cơ chế quản lý quá yếu, sự cạnh tranh không công bằng của các doanh nghiệp tư nhân và nông thôn vân vân. Nhưng đây là nguyên nhân duy nhất sao? Những doanh nghiệp dệt may lớn rơi vào tình trạng giống chúng ta có rất nhiều như Hiệp Tây, Sơn Tây, Cát Lâm, Sơn Đông nhưng vì sao mà những xưởng đó đều có thể vực dậy được, càng ngày càng hùng mạnh? Còn chúng ta, một doanh nghiệp vốn chiếm ưu thế vì đặt tại khu sản xuất bông, thì lại ngày càng xấu đi, ngày càng tồi tệ, thậm chí đã bị dồn đến cảnh đình công ngừng sản xuất, nợ nần gần 600 triệu tệ! Kỹ thuật của chúng ta không tốt sao? Sinh viên tốt nghiệp đại học chính quy trong Công ty tập đoàn Dệt may Trung Dương có đến hơn 2000 người, kĩ thuật viên có trên 1500 người, kĩ sư có trên 800 người, lưu học sinh có trên 20 người, đây là ưu thế mà bất kì một doanh nghiệp cá nhân hay doanh nghiệp nông thôn nào đều không thể sánh nổi. https://thuviensach.vn