🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Những Câu Chuyện Thành Rome Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn NHỮNG CÂU CHUYỆN THÀNH RÔM Alberto Moravia www.dtv-ebook.com — Nghệ Thuật Truyện Ngắn Môravia Trong cả cuộc đời dài dặc của một ngòi bút văn xuôi, hiện tượng một nhà văn bên cạnh tiểu thuyết, thỉnh thoảng có “lỡ chân” tạt sang khu vực truyện ngắn, viết vài truyện đăng báo — hiện tượng ấy không hiếm trong các nhà văn thế kỷ XX. Lại cũng không hiếm là trường hợp có một thời gian nào đó, một nhà văn tự nhiên mê truyện ngắn, viết liên tiếp một loạt truyện làm thành một hai tập có giá trị, góp phần xứng đáng vào văn nghiệp của mình. Nhưng gắn bó với truyện ngắn một cách hết lòng như Môravia quả thật ít thấy. Ông kể: Có thời gian, trên một tờ báo lớn ở Ý, tờ Corriere Della Sera, ông liên tiếp có truyện in, và cứ mở ra là người ta tìm ngay trang ba, để xem truyện ngắn của ông. Về phần mình, ông viết đều đều về đủ chuyện, chung quanh những con người thành Rôm mà ông hết sức quen thuộc. Có lần, ông gom sáu chục truyện, làm thành một tập. Lần khác, vài chục truyện, lại một tập khác. Thường thường tìm được một tư tưởng nào đó, là ông lại phải triển khai ra hàng loạt truyện khác nhau, vì theo ông, chỉ làm như thế, vấn đề mới tạm được coi là khai thác hết. Giữa truyện nọ và truyện kia, có chút lặp lại, nhưng lại rất nhiều đổi mới. Tất cả nối liền, như một phơi ơ tông đăng báo kéo làm nhiều kỳ, lúc nào cũng dang dở, nhưng lúc nào cũng còn tiếp, tức luôn luôn mời gọi người ta đọc nữa. Tất cả tập hợp lại, làm thành một thứ tiểu thuyết, ở đó có hàng trăm nhân vật, vì họ làm nên một thế giới với những “tấn trò đời” độc đáo của nó. T https://thuviensach.vn Người ta thường nói tới tính nguyên bản của một sáng tác, ngay cách viết đôi khi cũng có tính nguyên bản, nghĩa là nó chỉ đến với anh một lần, nó là một trường hợp đơn nhất, lần ấy anh có thể thành công, lần khác viết theo cách đó, rất dễ hỏng. Dung dị, thanh thoát, có vẻ như là gặp đâu viết đấy, cách viết của Môravia có một đặc tính ngược lại từ tác phẩm này sang tác phẩm khác, vẫn chỉ là nó, mà người ta không thấy chán và có thể đọc mãi được. Nó có vẻ rất hợp với một ngòi bút viết nhiều, viết khỏe, dẻo dai trong nghề nghiệp. Vâng, viết thật liên tục, thật đều đặn, và tạo cho bạn đọc cảm thấy mình có thể viết mãi trong truyện ngắn, đấy là một trong những bí mật làm nên tài năng Môravia, nó cũng là một phần lý do khiến ở Ý cũng như ở nhiều nước khác, ở Pháp, ở Mỹ, ở Liên Xô, ông được bạn đọc và cả giới nhà văn chuyên nghiệp say mê không dứt. Sự thống nhất trong thế giới truyện ngắn Môravia trước tiên là ở cách nhìn cuộc đời. Trong muôn vàn truyện của đời sống nước Ý hiện đại, có những hiện tượng giống nhau, cứ đều đều rơi vào ống kính Môravia, mỗi lần cho ta một cận cảnh gọn và rõ. Khoảng những năm năm mươi, đó là cuộc sống của những người lao động thành Rôm với những vui buồn theo kiểu bình dân độc đáo của nó. Đến những năm sáu mươi, đấy thường là cuộc sống của những người trung lưu, vật chất không còn quá nheo nhóc, nhưng về mặt tinh thần lại bị thu hút vào một guồng máy xã hội đã bị tha hóa, khiến mất hết cả tự do, đời sống bảo là sung túc đầy đủ cũng được, mà bảo là vớ vẩn tẻ nhạt cũng được. Bởi tính phổ biến của nó, những bi hài kịch này thường chỉ được Môravia phác ra trong mấy nét nhưng rất dễ thông cảm. Người đọc nhận ra ngay những chuyện kể ở đây không chỉ liên quan đến mấy người trong truyện, mà ít nhiều liên quan đến chính cuộc sống của mình, các cuộc sống thực sự hàng ngày ai cũng phải đối mặt. Nhưng điều quan trọng hơn là những kết luận Môravia muốn ta hướng tới. Dường như tác giả muốn nói: cuộc sống con người trong lòng xã hội tư bản thật kỳ quái, nhưng lại cũng thật tẻ nhạt vô kể (Đừng nghĩ ngợi gì, Người thừa hành). Với mỗi chúng ta, cuộc đời hiện ra một cách khác, nhưng thông thường, mỗi người nếm trải đủ vị, sung sướng đấy mà đau khổ đấy (Đẹp hơn em). Ở chỗ ta tưởng chỉ có nghiêm chỉnh, vẫn hàm chứa bao nhiêu https://thuviensach.vn chuyện buồn cười, y như chuyện đùa (Chuyện đùa ngày hè), nhưng ở chỗ ta tưởng chỉ có nhạt nhẽo, vớ vẩn lại có bao điều khiến ta cảm động đến rơi nước mắt (Cô điếm mệt mỏi). Cuộc đời không vừa với một khuôn mặt khổ nào có sẵn, mỗi con người đều lung linh kỳ lạ hết mức, cả cái khôn lẫn cái dại, cả sự ngờ nghệch lẫn sự hiểu biết của họ cũng mở ra hết mức, đó vẫn là ý nghĩa thực của đời sống xưa nay, và thứ văn học nào bắt ngay vào cái nguồn vô tận này, cũng sẽ không bao giờ vơi cạn, như chính đời sống vậy. Đặc sắc cơ bản làm nên sự hấp dẫn của truyện ngắn Môravia là vẻ tự nhiên của nó thu hẹp trong phạm vi vài ngàn chữ, mỗi truyện như lời kể của một người nào đó về người thân của mình, bè bạn của mình, tác giả vừa nghe xong và giờ kể lại trên mặt giấy. Thủ pháp nhân vật xưng tôi vốn đã rất cũ, nay được tác giả sử dụng lại, và cứ thế mà kéo, không cần phải màu mè đắp đổi gì hết. Dường như phải qua lối xưng tôi như vậy, ông mới có cớ để thu góp tất cả sự phức tạp của đời sống vào một mối, tha hồ dẫn dắt người đọc theo những ý tưởng có sẵn và mang lại cho nó một vẻ dễ hiểu “Ồ, tôi nghĩ thế đấy”. Với ai kia, nghệ thuật truyện ngắn ăn ở những tìm tòi cầu kỳ về cách tả cách kể. Môravia không cần làm thế. Ông cứ kể như người ta thuận mồm thì trò chuyện cho vui. Thậm chí phong cảnh thiên nhiên cũng gần như vắng mặt trên các trang sách. Đã gọi là chuyện, với ông, chỉ có đời sống con người, những mối quan hệ đa dạng giữa con người với con người. Gọn gàng nhưng không gò bó, chặt chẽ ngay trong sự dông dài của mình, mỗi truyện ở đây giống như một phác thảo tâm lý nho nhỏ nhưng lại hóm hỉnh, tinh tế, và nhiều khi chua xót nữa. Nói về thói quen làm việc của mình, trong một dịp trả lời phỏng vấn, Môravia kể: sáng sáng, ông ngồi vào bàn, và đã ngồi là có tác phẩm. Trong khi đặc biệt nhạy cảm với xu hướng tha hóa con người, biến con người thành một thứ máy — cái xu hướng vốn gắn liền với sự phát triển của nền văn minh tư bản chủ nghĩa — bản thân Môravia lại là một tấm gương về lao động nghệ thuật không bị sự đỏng đảnh của cảm hứng chi phối. “Viết để đầy một số trang, vui lắm!” Ông bảo vậy. Trong việc viết cho đúng hẹn đã định, cũng như trong việc tự giới hạn tác phẩm của mình trong một số chữ nhất định, ông cũng cảm thấy niềm vui. “Tự do” ở đây là một thứ tự do https://thuviensach.vn trong khuôn khổ, tự do nương theo những ràng buộc có sẵn mà không hề cảm thấy bị những ràng buộc đó làm phiền. Không biết tự lúc nào, một bản tính thứ hai đã hình thành ở ông, trong những quy định ngặt nghèo của trang báo, ông cảm thấy viết đến đấy là vừa đủ, không cần có sự gò ép, tước bỏ, cắt xén gì cả. Đằng sau các trang sách, có lúc ta cảm thấy một tác giả con mắt nháy nháy tinh nghịch như thầm bảo “Đấy anh xem, chỉ cần có ít chữ vậy thôi, tôi cũng đã nói được bao nhiêu điều cần thiết”. Với những truyện ngắn được viết liên tục, hoàn toàn có thể nói Môravia là một nhà văn có một căn bản nghề nghiệp vững chãi và sự thành thục về nghề nghiệp (điều mà ông chăm lo rèn luyện) đã trở thành thành tựu, do đó thành một niềm tự hào chính đáng ở ông. Trong không ít trường hợp, Môravia đã phát biểu rất hay, về công việc viết văn và tâm lý người viết. Chẳng hạn có lần ông bảo “Viết là tuân theo một nhạc điệu. Là cảm thấy một thiện cảm và tiến về phía thiện cảm ấy. Người ta viết bằng tai”. Tôi tưởng nhiều người trong chúng ta cảm thấy mình hoàn toàn có thể chia sẻ một nhận xét như vậy. Viết, đối với Môravia, là một nghề nghiệp, nhưng trong cái nghề nghiệp đó, chất chứa bao nhiêu sự đời và có thể gửi gắm bao nhiêu suy nghiệm về nhân tình thế thái. Trong khi không quan trọng hóa công việc — một điều mà như chúng ta biết, rất gần với Sêkhốp — thực ra Môravia vẫn hết mình với nghề nghiệp, và do đó, chúng ta thấy nếu không phải là sự thiêng liêng, thì cũng là một sự quyến rũ lớn lao. Cũng y như, sau những trang viết có vẻ lạnh lùng của ông, người ta vẫn cảm nhận rõ một khuyến khích đầy thiện ý. “Dù bao nhiêu chuyện ngang trái đi nữa, song cuộc sống vẫn còn bao nhiêu điều tốt đẹp, khiến cho người ta cần sống và có thể tìm được ý nghĩa cho cuộc sống”. VƯƠNG TRÍ NHÀN https://thuviensach.vn NHỮNG CÂU CHUYỆN THÀNH RÔM Alberto Moravia www.dtv-ebook.com 1 — Chuyện Đùa Ngày Hè Vào những ngày hè, có lẽ bởi tôi còn trẻ và chưa quen cảm thấy mình là người chồng và người cha của gia đình, nên tôi luôn luôn muốn lỉnh đi đâu đó. Mùa hè ở Rôma, những nhà giàu đóng rèm cửa từ sáng, để giữ không khí mát của đêm lại trong những căn phòng rộng rãi. Ở những ngôi nhà như thế, mọi thứ đều ổn cả: gọn ghẽ, sạch sẽ, tinh tươm; sàn đá hoa, gương, tủ bóng lộn trong ánh sáng mờ; cả đến bầu không khí im lặng ở trong đó cũng có vẻ gì man mát, tối, đáng yên tâm. Muốn uống nước ư? — Người ta sẽ đặt trên khay mang đến cho anh một cốc pha-lê nước chanh hoặc nước cam mát lạnh, những cục đá kêu lanh canh vui vẻ dưới thìa, đến nỗi chỉ nghe tiếng lanh canh đó cũng đã đủ mát ruột anh. V Ở những nhà nghèo thì khác. Ngay ngày nực đầu tiên, cái nóng đã chui vào trong những căn phòng ngột ngạt và ở đó suốt mùa hè không chui ra. Khát nước — nhưng vòi nước ở trong bếp chỉ chảy ra một thứ nước ấm như nước canh. Trong phòng không có chỗ đi lại. Dường như mọi đồ vật — bàn ghế, giường tủ, áo quần, bát đĩa sưng vù lên, cọ vào người anh. Mọi người chỉ mặt sơmi không, mà người vẫn nhớp nháp mồ hôi. Thế mà nếu đóng cửa sổ lại, thì chết ngạt, vì khí lạnh ban đêm không tài nào vào được mấy căn phòng kín như hũ nút có sáu nhân mạng nằm ngủ ở trong. Mở cửa sổ ra thì đón nắng và đủ mọi thứ mùi ngoài phố: mùi xỉ than, bụi bặm, mồ hôi. Nóng lên, tính tình con người ta cũng khác, dễ cáu kỉnh, dễ cãi nhau chỉ vì những chuyện không đâu. Nhưng những người giàu thì rút sâu sâu vào mấy https://thuviensach.vn phòng trong, còn người nghèo thì cứ ngồi chúi mặt xuống những cốc nước cáu bẩn hoặc đi hẳn khỏi nhà. Vào một trong những ngày nóng bức như thế, sau khi cãi nhau một trận với cả nhà: với vợ vì món xúp mặn và nóng quá, với em rể vợ vì hắn ta bênh vợ mà theo tôi hắn ta không có quyền làm thế vì hắn không tìm được việc làm chỉ ngồi nhà ăn bám; với em vợ vì cô ta đứng về phía tôi nhưng cái đó chỉ làm cho tôi bực thêm vì cô ta thích tôi và chỉ chuyên õng ẹo làm duyên; với bà mẹ vì bà cố xoa dịu tôi, với ông bố bảo “có để cho tao ăn hay không” ; và cuối cùng với đứa con gái vì nó cứ khóc váng lên, — tôi vùng dậy, giật phắt cái áo vét vắt ở lưng ghế và tuyên bố: — Các người có biết không? Tôi đã chán ngấy tất cả các người rồi. Đến tháng mười, mát mẻ, ta sẽ lại gặp nhau. Và bỏ đi khỏi nhà. Cô vợ, tội nghiệp, chạy xuống cầu thang, kêu với theo rằng hãy còn món xa-lát dưa chuột mà tôi vốn thích. Tôi đáp: “Cô đi mà ăn” — rồi đi ra phố. Gia đình tôi ở đường Ôxtientê. Tôi qua đường, đi về phía cầu sắt cạnh cảng sông của Rôma. Hai giờ chiều là lúc nóng nhất trong ngày. Bầu trời xanh đục đến nhức mắt. Tôi vịn vào thành cầu sắt nóng bỏng tay. Sông Têverơ bị bó giữa hai bờ, nước vàng đục, giống như một rãnh nước tù. Những bình ga, những cái lò của nhà máy khí đốt, những cái tháp chứa thức ăn ủ chua, ống chứa xăng và mái nhọn của nhà máy nhiệt điện che lấp mất đường chân trời; tưởng chừng như không phải Rôma mà là một thành phố công nghiệp nào đó của miền Bắc. Tôi đứng một lúc nhìn dòng sông Têverơ vàng, hẹp, nhìn chiếc phà đậu ở bến chở đầy ắp những bao ximăng, và bỗng phì cười là cái khúc sông bé tí này cũng được gọi là cảng như các cảng ở Giênoa hoặc Napôli, nơi có các tàu lớn ra vào. Nếu tôi thực sự muốn đi xa, thì từ cái “cảng” này tôi có thể lên tàu đi một mạch đến Fiumichinô, ngồi ăn cá rán và ngắm trời ngắm biển. Cuối cùng tôi qua cầu, đến một khu đồng không mông quạnh ở bên kia bờ sông Têverơ. Dù tôi ở gần đây, nhưng tôi chưa bao giờ đến đây cả, và không rõ mình đi đây là đi đến đâu. Lúc đầu tôi đi theo đường nhựa, hai bên là cánh đồng không với những đống rác ngổn ngang. Sau đó, đường nhựa https://thuviensach.vn biến thành một con đường mòn, còn những đống rác thì đã chất lên cao như những ngọn đồi. Tôi nghĩ rằng mình đã rơi vào một nơi mà người ta đem rác của toàn thành phố Rôma đến đổ. Ở đây, một ngọn cỏ cũng không mọc, bốn bề là những giấy lộn, vỏ đồ hộp gỉ, thức ăn thừa, nắng thì như thiêu như đốt, mùi thối rữa bốc lên. Tôi do dự: đi nữa thì không muốn, mà quay lại thì cũng ngại. Bỗng nhiên tôi nghe thấy có ai tặc tặc lưỡi như gọi chó. Tôi quay lại nhìn chó. Nhưng chẳng thấy con chó nào, mặc dù chỗ này đúng là nơi cho những con chó hoang. Tôi nghĩ rằng có lẽ tiếng gọi đó là gọi tôi, bèn nhìn về phía đã phát ra tiếng động. Đằng sau đống rác, tôi nhìn thấy một túp lều nhỏ. Đấy là một túp lều lợp mái tôn. Trước cửa lều là một em bé gái tóc vàng nhạt chừng tám tuổi đang đứng ra hiệu cho tôi vào. Mặt em nhợt nhạt, nhem nhuốc, mắt thâm quầng như một phụ nữ có tuổi, tóc dính đầy bụi cát, cọng rơm và bù xù như lông nhím. Em ăn mặc quá là tồi tàn: áo quần chỉ như một cái bị bằng vải mộc có bốn lỗ — hai lỗ để cho tay và hai lỗ cho chân. Khi tôi quay lại, em hỏi: — Ông là bác sĩ có phải không? — Không — tôi đáp — Thế làm sao? Em cần gọi bác sĩ à? — Nếu ông là bác sĩ, — cô bé tiếp — thì vào đây. Mẹ cháu đang ốm. Tôi cũng chẳng giải thích với cô bé rằng tôi không phải là bác sĩ, cứ thế bước vào lều. Thoạt tiên, tôi ngỡ là mình vào một cửa hàng đồng nát ở chợ Campô đi Fiôri, vì trong nhà treo đầy áo quần, tất cũ, bát đĩa, xoong nồi, giẻ rách. Nhưng sau đó tôi hiểu ra rằng chủ nhà, vì không có bàn ghế, tủ nên treo toàn bộ gia sản của họ lên các cái đinh. Tôi phải cúi lom khom để khỏi đụng vào những đồ đạc treo lõng thõng, đưa mắt tìm xem bà mẹ cô bé nằm ở đâu. Cô bé rón rén chỉ cho tôi một đống quần áo ở trong góc. Nhìn kỹ, tôi thấy rằng cái đống quần áo rách ấy đang chăm chú nhìn tôi bằng một con mắt lấp lánh sáng, còn một con mắt bị che lấp bởi mớ tóc bạc. Hình dạng của người phụ nữ này khiến tôi phát hoảng: trông chị ta như một bà già, trong khi rõ ràng là chị ta còn trẻ. Dường như hiểu được ý nghĩa cái nhìn đó của tôi, chị ta bỗng nói: — Trên đời này, bao giờ những người quen cũng gặp lại nhau, nếu như không chết. https://thuviensach.vn Con bé phá lên cười như thể bắt đầu một tiết mục vui nhộn, và nó ngồi xuống đất hí hoáy nghịch mấy cái ống bơ không. — Nhưng quả tình tôi không hề quen biết chị, — tôi nói — Chị là ai? Mà đứa nhỏ này là con chị? Chị ta đáp: — Thì đúng rồi… Nó cũng là con anh nữa đấy… Cô bé cúi mặt cười khúc khích. Tôi cho đó là một sự đùa cợt, bèn trả lời: — Có thể là con tôi, mà cũng có thể là con ai khác nữa, biết đâu! — Không, — người đàn bà đang ngồi dưới đất nhỏm phắt ngay dậy, chỉ tay về phía tôi, — đấy chính là con anh, chỉ có thể là con anh thôi… đồ vô tích sự, đồ lười, đồ hèn nhát, đểu giả — đấy, anh là thằng như thế! Nghe những lời chửi rủa ấy, con bé phá lên cười rất to như chỉ đợi có thế. — Liệu mà giữ mồm giữ miệng đấy… — tôi nổi nóng — Tôi đã bảo rằng tôi không quen biết cô. — Anh mà lại không quen biết tôi ấy à?... Không quen thế mà vẫn cứ về đây? Nếu anh không quen biết tôi, làm thế nào anh tìm được đường về nhà? — Đồ hèn nhát đểu giả, hèn nhát đểu giả — con bé khẽ nhại lại. Người tôi đầm đìa mồ hôi vì nóng và vì tức giận. — Tôi tình cờ đi qua đây, — tôi đáp lại. — Ái chà, — người đàn bà tỏ vẻ giễu cợt và quay sang bảo con bé: — Đưa cái túi đây… Con bé nhanh nhẹn cầm lấy cái túi nhung đen rách bẩn treo trên tường đưa cho mẹ. Người đàn bà mở túi rút ra một tờ giấy và nói: — Giấy giá thú đây: Ervira Prôetti, vợ của Ecnextô Rapenli… Anh có còn cãi được nữa không? Ecnextô Rapenli? Tên tôi đúng là Ecnextô. Tôi kinh ngạc vì sự trùng hợp. — Nhưng tôi không phải họ Rapenli, — tôi lúng túng nói. — Không phải Rapenli hả? Còn con bé thì nhại: — Ecnextô, Ecnextô. https://thuviensach.vn Người phụ nữ đứng dậy. Tôi đoán không sai: chị ta tuy tóc đã bạc, mặt đầy nếp nhăn nhưng có thể thấy rằng chị ta còn chưa quá ba mươi tuổi. — À, thế ra anh không phải là Rapenli… — Chị ta đến gần tôi, nhìn kỹ rồi kêu: — Anh là Rapenli! Thề có quỷ thần chứng giám, anh đúng là Rapenli! — Tôi hiểu, cô bị ốm — tôi nói — Nếu cô đồng ý, tôi sẽ ra khỏi đây. — Không, gượm đã!... Đi đâu mà vội thế? Con bé khoái chí nhảy cẫng lên. Người đàn bà lại bắt đầu nói, với vẻ mỉa mai: — Ecnextô, ngài Ecnextô… bỏ vợ, bỏ nhà bỏ cửa đi suốt cả năm trời không thấy mặt mũi đâu cả… Mà anh có biết cả năm ấy vắng anh, mẹ con tôi sống thế nào không? — Tôi không biết, — tôi gắt lên — và cũng không muốn biết — Hãy để cho tôi đi. — Hãy bảo ba mày, — chị ta hét to lên với đứa bé, — xem hai mẹ con đã sống như thế nào, sống bằng gì, bảo cho ba mày biết đi! — Sống nhờ bằng của bố thí! — con bé nhanh nhẩu đáp, và đi lại gần tôi. Phải công nhận rằng tôi bị một cú choáng. Tất cả những sự trùng hợp kia: cái tên Ecnextô, việc tôi bỏ nhà đi, và việc tôi cũng có vợ và một đứa con gái đã đánh mạnh vào tâm trí tôi, khiến tôi có cảm tưởng rằng cả tôi nữa cũng không phải là tôi mà là một người nào đó khác, đồng thời lại vẫn là tôi nhưng không phải như tôi mọi ngày. Còn chị ta thấy tôi bối rối thì quát vào mặt tôi: — Mà anh có biết những kẻ ruồng bỏ vợ con thì bị làm sao không? Bị đi tù, nghe rõ chưa, đồ vô lại, phải ngồi tù! Đến đây thì bản thân tôi cũng bỗng thấy rờn rợn. Tôi bèn lặng lẽ quay ra cửa để đi. Thì ngoài cửa đã có người đang đứng nhìn vào nhà. Đấy là một người đàn bà gầy guộc, ăn mặc xuềnh xoàng nhưng sạch sẽ. Nhìn nét mặt bối rối của tôi, bà ta nói: — Đừng nghe cô ấy… Cô ấy lẩn thẩn đấy… Cứ hễ gặp người đàn ông nào là cô ấy tưởng tượng ra là chồng… Còn cái con nhãi con cô ấy lại cứ https://thuviensach.vn toàn hễ gặp người qua đường nào là dẫn vào nhà, nghe mẹ quát tháo, chửi bới đủ thứ, để mà làm trò đùa… Tao lại cho mày một trận bây giờ, con ranh! Bà ta giơ tay định phát cho nó một cái, nhưng con bé tránh được vừa chạy xung quanh tôi vừa hớn ha hớn hở: — Bác ấy tin rồi, đúng không nào, bác tưởng thật… thế là bác sợ… sợ - sợ - sợ… — Envira, đây không phải là chồng cô đâu, — người phụ nữ nhẹ nhàng bảo. Envira dường như nghe ra, im bặt bỏ đi và lại trèo lên giường ngồi. Người phụ nữ bước vào trong lều lật giở những hòn than trong lò. — Tôi nấu nướng cho hai mẹ con, — bà ta giải thích — Đúng là họ, phải sống bằng của bố thí, nhưng còn chồng thì không phải là anh ấy bỏ, mà là chết mất rồi. Đối với tôi, thế là đủ quá rồi. Tôi lấy một trăm lia đưa cho con bé, nó cầm lấy, quên cả “xin bác”. Thế rồi tôi ra khỏi lều, đi thẳng theo hướng ngược trở lại: theo lối mòn, theo con đường trải nhựa, rồi qua cầu đi về phố Ôxtienxê của tôi. So với cái ngột ngạt ở trong túp lều, về nhà tôi cảm thấy mát như trong động. Và tuy bàn ghế, hòm xiểng của chúng tôi rất ít ỏi, thô sơ, nhưng dù sao cũng còn hơn những cái đinh mà những con người bất hạnh kia dùng để treo quần áo rách của họ. Trong bếp, mọi thứ đã dọn dẹp cả rồi, vợ tôi lấy đĩa xa-lát dưa chuột để dành ra cho tôi. Tôi vừa ngồi ăn với bánh mì vừa nhìn cô ta rửa bát. Ăn xong, tôi đứng dậy, lặng lẽ hôn vào cổ cô, và chúng tôi dàn hòa với nhau. Mấy ngày sau, tôi kể lại cho vợ nghe câu chuyện túp lều và định lại đấy lần nữa để xem có thể làm gì giúp con bé. Bây giờ tôi không còn sợ bị nhầm tưởng là Ecnextô Rapenli. Nhưng, các bạn có tin không, tôi không tìm thấy túp lều cũng như người phụ nữ dở người, đứa con gái và người đàn bà gầy gò nấu cơm cho họ ăn nữa. Suốt một tiếng đồng hồ tôi đi qua đi lại giữa những đống rác, dưới nắng chang chang, mà cuối cùng phải đi về https://thuviensach.vn không. Tôi nghĩ là mình đi lạc đường. Còn vợ tôi thì một mực bảo rằng đấy là do tôi định bỏ cô, nhưng sau thấy hối hận nên đã nghĩ ra câu chuyện đó. https://thuviensach.vn NHỮNG CÂU CHUYỆN THÀNH RÔM Alberto Moravia www.dtv-ebook.com 2 — Anh Quá Nghèo Tôi lấy chồng năm mười tám tuổi. Chồng tôi sáu mươi, nhưng đúng là một người mà mẹ tôi hằng mong ước cho tôi từ khi tôi còn chưa lọt lòng mẹ: một người giàu. Song, hình thức bên ngoài của ông hoàn toàn không phải như thường thấy ở những người chiếm hữu những gia sản kếch sù: không thô thiển, cục súc hoặc đầu hói, bụng to. Thậm chí trái lại. Dưới mái tóc trắng óng ánh như bạc là một khuôn mặt hồng hào, trìu mến và niềm nở. Nhưng điểm đáng chú ý nhất của ông là đôi mắt: đôi mắt đen, ánh mắt tắt lịm, không biểu hiện một tí tình cảm nào cả. Cái nhìn của ông bất động một cách lạ lùng, nhất là khi ông chú ý nhìn cái gì đó (hoặc ai đó) khiến ông đặc biệt thích thú. Thay cho con ngươi là đôi kính hiển vi mà những người thợ kim hoàng thường đeo lên mắt để nhìn vàng bạc và các loại đá quý. Trong sâu thẳm của đôi con ngươi ấy không bao giờ biểu lộ sự không biết, nỗi ngạc nhiên, sự thán phục hay trí tò mò, mà bao giờ cũng chỉ là sự xét đoán không nhầm lẫn về giá trị của vật này hay vật khác hoặc (tại sao lại không kia chứ?) của một con người, về giá trị được biểu hiện trước hết bằng tiền hoặc dưới hình thức khác được chuyển thành các dạng tiền. T Và lạ lùng thay, tôi đã nghĩ về điều đó không phải sau khi cưới (chẳng hạn khi hai vợ chồng thường hay đi các cửa hiệu vàng bạc và đồ cổ), mà trước khi ông xin cưới, trong thời gian ông còn đang tán tỉnh tôi. Mà săn sóc phụ nữ thì ông là người rất tận tình, ít nhất là căn cứ vào những cử chỉ bề ngoài. Nhưng nghĩ kỹ thì sự nhiệt tình đó có hơi trơ trẽn, ít nhất là xét từ https://thuviensach.vn góc độ của người phụ nữ không muốn bị người ta xem như là một bình sứ cổ Trung Quốc hoặc bức tượng nhỏ của bộ lạc Maia. Song đối với tôi, một cô gái trẻ, chưa từng trải, thì sự trơ trẽn đó lại làm tôi thích thú, có tác dụng vuốt ve dây thần kinh, cho nên rốt cuộc tôi đã phải lòng ông ta. Ông ngồi trong căn phòng tiếp khách nghèo nàn và tù túng của gia đình tôi (tôi với mẹ tôi ở một căn hộ hai phòng và sống rất eo hẹp), hầu như không hề nói năng gì cả, chỉ nhìn tôi. Sau này, khi chúng tôi đã cưới nhau rồi, tôi nhận thấy rằng ông ta nhìn các vật trưng bày ở cửa hàng cũng đúng y như thế. Phải nói rằng tôi là cô gái rất xinh. Nhưng căn cứ vào cái nhìn của ông, vẻ đẹp của tôi hoàn toàn không hề gây ra ở ông một sự hồi hộp, bối rối nào cả, cũng không làm mê mẩn như đối với những người đàn ông khác. Cách thể hiện của ông là của một người biết rằng nếu muốn, anh ta có thể mua ngay đồ vật ấy và anh ta hiện đang xem xét nó chỉ là để xác định đúng giá của nó hiện nay là bao nhiêu và sau này nó có thể đem lại những ích lợi gì. Cuối cùng chúng tôi cưới nhau. Chồng tôi yêu tôi và tôi cũng yêu chồng. Trong suốt hai năm, cuộc hôn nhân của chúng tôi có thể nói là hạnh phúc. Nhưng cần phải nói rõ tình yêu đó là gì và hạnh phúc đó ra làm sao. Tôi sẽ cố gắng giải thích bằng chính ngay thí dụ đó (tôi muốn nói cặp mắt của chồng). Chính mắt, chứ không phải là các giác quan khác, làm sợi dây nối liền ông với thực tế, nói đúng hơn là với những đồ vật mà ông liên tục mua sắm. Mắt ông thiết lập mối liên hệ đó, củng cố nó và cuối cùng cắt đứt nó. Mối liên hệ ấy thường trải qua hai giai đoạn: giai đoạn đánh giá và giai đoạn thưởng thức vật mua về. Giai đoạn đầu diễn ra trước mặt người bán, trong cửa hàng. Chồng tôi ngắm nghía rất lâu vật định mua, đứng xem không sờ mó, hoặc giả cầm lên, lăn đi lăn lại trên tay để xem cho rõ bằng hai con mắt cú mèo — toàn bộ xúc cảm của ông tập trung ở thị giác chứ không phải ở xúc giác. Giai đoạn thứ hai là giai đoạn thưởng thức vật mua diễn ra ở nhà, trong phòng làm việc của ông. Đấy là một phòng rộng với một cái bàn lớn cùng nhiều cái giá đóng trên tường để đặt những đồ vật ông mới mua được. Khi mà chúng vẫn còn ở trong phòng, thì có nghĩa là ông vẫn còn đang ngắm nghía, thưởng thức chúng. Ông thưởng thức chúng như https://thuviensach.vn thế nào? Như một con quỷ hút máu, bằng cặp mắt mà ánh mắt đã tắt với cái nhìn bất động, ông “hút” đồ vật như hút lòng đỏ lòng trắng trứng từ cái lỗ nhỏ của quả trứng. Quả trứng đã bị hút hết trông vẫn tưởng như còn nguyên nhưng kỳ thực rỗng ruột và bị vứt ra sọt rác. Chồng tôi sau khi “hút” xong đồ vật dĩ nhiên là không vứt đi (còn chưa đến mức độ đó) ; vật ấy chỉ đơn giản là biến mất khỏi phòng làm việc. Tôi nhớ hồi trước ông có một bình sứ Hy Lạp rất đẹp trang trí những hình người màu đen trên nền đỏ. Cái bình đặt mãi ở trong phòng, rồi biến mất. Một thời gian sau, tôi tìm thấy nó trong một cái bọc. Tình yêu của chồng đối với tôi cũng hoàn toàn giống như sự say ngắm đồ vật của ông. Ông nhìn ngắm tôi không hề biết chán, lúc nào cũng nhìn suốt: trong khi ăn, trong khi ngủ, ở nhà bạn bè, ở tiệm ăn, trong nhà hát, ngoài vườn, ngoài bãi bể, trên núi, giữa đám đông ngoài phố cũng như khi ngoài chúng tôi ra không có một ai… Chính là trong cái nhìn không dứt, không còn là cái nhìn mang tính chất đánh giá lạnh lùng nữa mà là cái nhìn say sưa không biết chán đó, chứa đựng tình yêu của ông. Còn về phần tôi, tôi rất gắn bó với ông. Có lẽ tôi cảm thấy đối với ông một thứ tình cảm giống như những đồ vật vô tri vô giác cảm thấy đối với ông chủ báu vật của chúng nếu như chúng có tình cảm: đó vừa là một thứ tình cảm biết ơn, vừa là mong muốn khoe sắc đẹp, vừa là sự công nhận uy thế tuyệt đối của ông ta. Thế rồi bỗng dưng, vô duyên cớ, chồng tôi không yêu tôi nữa, hoàn toàn không nhìn tôi nữa. Chúng tôi vẫn sống như trước, nhưng ông dường như gạt tôi ra khỏi tầm mắt mình như gạt ra khỏi phòng làm việc những đồ vật mà ông đã ngắm nghía thỏa thuê. Sự thật thì sự gắn bó của ông với tôi trong khi ấy vẫn không hề giảm đi, mà trái lại, lại có phần tăng lên. Cảm giác sở hữu đã mất đi. Ông bắt đầu đối với tôi như đối với một người phụ nữ gắn bó với mình bởi một sự gần gũi lâu ngày. Nói một cách ngắn gọn, tôi thôi không còn là một đồ vật đối với ông nữa, mà trở thành một con người. Người phụ nữ khác ở địa vị tôi hẳn đã lấy làm mừng, cho rằng bước chuyển đó là theo hướng tốt, rằng nó chứng tỏ mối quan hệ vợ chồng như vậy là được củng cố. Nhưng tôi thì đau khổ đến chết đi được, không biết làm thế https://thuviensach.vn nào. Tôi cảm thấy rằng mình bị “thương hại”, rằng vị trí của mình đã bị lung lay, và tôi không còn là tôi trước nữa. Vâng, vâng, đúng thế, tôi lấy làm tiếc cái thời mà tôi chỉ là một đồ vật quý, xinh đẹp được người ta mua về ngắm nghía cùng với những đồ vật khác, và thấy đáng ghét làm sao địa vị của người phụ nữ được người ta đối xử bằng những tình cảm kính cẩn và dịu dàng bình thường của con người. Một năm sau khi diễn ra sự hóa thân — từ đồ vật thành con người — ấy của tôi, thì chồng tôi chết. Như vậy là tôi với ông đã sống với nhau ba năm, nhưng trong đó như “người chủ với đồ vật” chỉ có hai năm. Tôi bỗng nhiên đơn chiếc, trở thành người chủ của một tài sản kếch sù và — than ôi! — hơn bao giờ hết cảm thấy mình là một phụ nữ, một nhân cách, một con người. Tôi sẽ không kể với các bạn tôi đã sống những năm từ đấy đến đây như thế nào. Hãy giở bất kỳ quyển họa báo thời trang nào, đọc qua mục phóng sự đời sống thượng lưu, bạn sẽ có ngay một khái niệm đầy đủ về tôi, về sinh hoạt của tôi, được minh họa tỉ mỉ bằng những bức ảnh kèm theo: đây là tôi đang trượt tuyết trên núi Cortina, kia là tôi đang tắm nắng ở bãi biển bên hồ Liđô, đi săn ở Kênia, câu cá ở biển miền Nam, vui chơi trong đêm hội thời trang ở Niu Yooc, đánh “gôn” ở Kent, xem đấu bò tót ở Mađrit, còn đây tôi là một tay máu mê cờ bạc tại cái sòng bạc ở Maiami, là khách du lịch đang tham quan khu khai quật ở Pecxêpôn, vân vân và vân vân. Các bạn hẳn đã thấy cảnh tôi vô số lần và có thể còn ghen tị với tôi nữa là khác, dù rằng chẳng có gì đáng ghen tị cả: vì tôi vẫn không thể nào tìm được một người yêu tôi như tôi muốn, bằng một tình yêu mà chồng tôi đã làm cho tôi quen với nó. Với một ý nghĩa nào đó, tôi đã bị chấn thương suốt đời. Người ta bảo chính những quan hệ tình dục đồi bại hoặc quá sớm thường làm cho con người bị chấn thương như thế. Nói tóm lại, tôi cần người ta phải đánh giá, mua và sử dụng như đánh giá, mua và sử dụng một đồ vật hiếm hoi, quý giá. Các phương án khác của tình yêu đều không làm tôi vừa lòng. Tiếc rằng giờ đây đối với tôi tình hình phức tạp hơn nhiều so với cái ngày hai mẹ con sống trong một căn hộ hai phòng và những người muốn đến “đánh giá, mua và sử dụng” cứ nườm nượp. Nhờ chồng, tôi đã chuyển https://thuviensach.vn thứ bậc sang loại người tự mình có đủ khả năng mua tất cả những gì mình muốn, nhưng trở thành vật sở hữu của ai đó thì không trở thành được nữa rồi… Ai dám cho phép mình làm một việc sa hoa dường ấy, “mua” tôi? Tôi hiểu rất rõ rằng cái nhìn mà ngày nào đã khiến tôi rùng mình phát sợ, vì nó cân nhắc một cách lạnh lùng những giá trị của tôi, cái nhìn đã buộc tôi phải yêu khi tôi còn là một cô gái nghèo, cái nhìn ấy bây giờ chỉ người nào đủ sức không chỉ sở hữu tôi mà sở hữu cả toàn bộ cái gia tài không kể xiết này mới có được. Nói cách khác, người ấy phải giàu có hơn tôi. Mặt khác, người ấy lại còn phải muốn sở hữu tôi nữa chứ! Có nghĩa là những xác xuất của tôi bị giảm đi rất nhiều, nếu không phải nói chung chỉ còn là số không. Tôi sẽ làm thế nào đây? Không biết. Để chứng minh cho những lời tôi vừa nói, tôi xin kể lại vắn tắt một câu chuyện, về việc suýt nữa tôi có một thiên tình sử với một anh chàng trí thức trẻ mà tôi gặp cách đây ít lâu ở nhà những người bạn quen chung của cả hai chúng tôi. Trí tuệ sắc sảo của anh ta, tính nghiêm túc lạ thường, thậm chí hơi quá mức của anh, và điều chủ yếu là cái cách nhận xét rất mới của anh về sự việc và con người rất thu hút sự chú ý của tôi. Tôi với anh ta bắt đầu gặp gỡ nhau ngày càng thường xuyên hơn. Thường thường, tôi hẹn anh ta ở một quảng trường nào đó, anh ta đứng đợi tôi, tôi đi xe đến đón anh ta đi ra ngoại ô, có khi đi rất xa. Chúng tôi nói chuyện với nhau. Chúng tôi không làm gì khác ngoài nói chuyện với nhau. Đúng hơn là anh ta nói, còn tôi nghe. Anh hay nói và nói rất hùng biện, đến nỗi đôi lúc tôi chợt nghĩ: nếu lời nói mà đánh giá được bằng trọng lượng vàng thì chắc chắn anh ta đã có thể mua nổi tôi rồi! Nhưng than ôi, anh thanh niên trí thức của tôi lại rất nghèo. Kết quả tất nhiên là anh ta đâm yêu tôi. Tôi — trong những trường hợp như thế — hiểu ngay ra điều đó căn cứ vào cách anh ta nhìn tôi. Nhưng cái nhìn của anh, cái nhìn nồng cháy bình thường của một kẻ đang yêu gặp phải con người tôi lạnh lẽo. Tôi cần phải thấy được trong cái nhìn của người đàn ông thể hiện sự đánh giá lạnh lùng, chính xác những giá trị của tôi, mà một cái nhìn như vậy chỉ có thể có được nếu được cổ vũ bởi một sự giàu có ghê gớm đủ sức nuốt được một cách dễ dàng cả cái vốn tài sản đồ sộ của tôi. Nói giả dụ, nếu tôi đáng giá năm tỉ, thì cái nhìn ấy phải có một https://thuviensach.vn sức mạnh ít nhất là ngang bằng với năm mươi tỉ. Cần nói thêm là tỉ lệ giữa sự nghèo nàn của tôi và sự giàu có của chồng tôi ban đầu lớn hơn thế nhiều. Do đó, khi anh người yêu trí thức của tôi làm một bước đầu tiên nhích lại gần tôi, không đắn đo gì cả tôi liền gạt ngay đi, bảo: — Không, không, tôi xin anh, chúng ta chỉ có thể là bạn với nhau thôi! Anh quá nghèo để có thể trở thành tình nhân của tôi. Việc đó xảy ra ở ngoại ô, xa thành phố. Anh ta không nói một lời, ra khỏi xe, đi bộ theo đường cái. Tôi cũng không gọi anh ta nữa. Sức mạnh của cái nhìn của anh khi anh định hôn tôi tính ra (than ôi!) không phải là năm mươi tỉ, mà là một số đồng bạc ít ỏi hàng tháng anh ta nhận được của cha. Thực ra tôi có thể làm với anh cái điều mà ngày xưa chồng tôi đã làm với tôi: tức là đánh giá anh ta để mua và sử dụng. Trên thực tế, từ nay vốn tài sản của tôi có thể cho phép tôi đóng vai trò đó được. Nhưng, như tôi đã nói, cuộc hôn nhân đầu tiên đã làm chấn thương tôi rồi. Sợ rằng số phận tôi là làm một đồ vật suốt đời đi tìm chủ nhân mà không thấy. https://thuviensach.vn NHỮNG CÂU CHUYỆN THÀNH RÔM Alberto Moravia www.dtv-ebook.com 3 — Ca Sĩ Hề Mùa đông năm ấy, sau khi đã thử đủ nghề, tôi đi vào các tiệm ăn đệm ghi-ta cho một người bạn tôi hát. Anh bạn tên là Minôlê, có khi còn được gọi là thầy giáo vì đã có thời gian dạy môn thể dục ở trường phổ thông. Đấy là một người đàn ông to sù gần năm mươi tuổi, người anh ta không phải đơn thuần là béo mà vuông chằn chặn, mặt u ám, méo mó và thân hình nặng chịch, mỗi bận anh ta ngồi xuống ghế, ghế phải kêu lên ken két. Tôi chơi ghita một cách nghiêm chỉnh, thật lòng, ngồi ngay ngắn không uốn éo, bởi tôi là một nhạc công chứ không phải một thằng hề. Hề là anh ta — Milônê. Anh ta bắt đầu như thể tình cờ: đứng im dựa vào tường, mũ sụp xuống tận mắt, hai ngón tay cái thọc vào nách, quần trễ xuống dưới rốn, còn thắt lưng da thì ôm lấy bụng dưới — trông y như một anh chàng say rượu hát nghêu ngao dưới trăng. Thế rồi dần dần hăng lên, thay bài hát cho đúng gọi là hát (anh ta nào có giọng, cũng chẳng có tai nghe) anh ta biểu diễn một màn độc thoại, hay đúng hơn, như tôi đã nói, sắm vai một anh hề. “Tủ” của anh ta là những bài hát lâm ly, những bài nổi tiếng nhất mà thường khi hát lên người ta thấy xao xuyến và rung động tận cõi lòng. Nhưng qua miệng anh, những bài hát ấy không làm ai rung động mà chỉ nực cười, vì anh biết cách biến chúng thành buồn cười, theo kiểu riêng của anh. Tôi không biết con người ấy có tâm sự gì: hoặc là thời trẻ, một người phụ nữ nào đó lừa anh, hoặc bẩm sinh anh đã mang một tính cách như vậy: thích phá phách những thứ gì đẹp, tốt. Chỉ biết một điều: đây không phải là một tính cách đơn giản. Không, anh thể hiện một sự giận dữ biết chừng nào, và phải là những người https://thuviensach.vn khách hờ hững mải ăn kia mới có thể không nhận ra rằng không phải anh ta đang gây cười, mà đang đau đớn. Đặc biệt tức cười là khi anh ta bắt chước những điệu bộ, những cái liếc mắt của phụ nữ, giễu cợt những chỗ yếu và nhược điểm của họ. Phụ nữ họ thường làm thế nào? Mỉm cười đỏng đảnh ư? Thế là anh ta, từ dưới vành mũ sụp đưa mắt nguýt một cái như người đàn bà lẳng lơ. Đánh mông chút ít ư? Thế là anh ta để cho cái bụng nhảy một điệu tăng-gô và cái hông vuông nặng chịch lắc lư. Cất tiếng nói ngọt ngào ư? Anh ta bèn chun chun cái miệng phát ra một giọng kim the thé nghe đến buồn nôn. M Tóm lại là anh ta không hề biết chừng mực, luôn luôn làm thái quá, và trở nên kệch cỡm, đáng ghét. Đến nước ấy, tôi ngượng tái người, vì đệm ghi-ta cho một ca sĩ hát là một nhẽ, còn hòa tấu cho một anh hề làm trò lại là chuyện khác. Tôi nhớ cách đây không lâu tôi từng đệm cũng những bài hát ấy cho một nghệ sĩ nổi tiếng hát, và tôi nghĩ buồn cho chúng bây giờ đã bị biến dạng đến mức không còn nhận ra được nữa. Có một lần tôi đã nói những điều đó ra với anh ta, trong lúc chúng tôi đi trên phố, từ tiệm ăn này sang tiệm ăn khác. “Đàn bà họ đã làm gì cậu vậy?” Thường thường, sau khi làm trò xong, anh ta trở nên trầm tư, lơ đãng như đang suy nghĩ không rõ những điều gì trong đầu. “Làm gì với tớ ấy à?” anh ta hỏi, “chả làm gì cả”. “Là vì — tôi giải thích — tớ thấy cậu rất lấy làm khoái chí khi nhạo báng họ”. Lần ấy anh ta lặng im không đáp và câu chuyện dừng lại ở đấy. Đáng lẽ tôi đã vứt bỏ công việc ấy từ lâu, nếu như không thấy ở đó đôi điều có lợi: vì dù là khó tin, nhưng thực tế là với cái cung cách suồng sã rẻ tiền ấy anh ta thu được nhiều tiền hơn vô khối đồng nghiệp của anh ta với những bài hát hay ho của họ. Hai chúng tôi thường đi vào những khách sạn không sang lắm, những tiệm, quán, lịch sự nhưng đắt tiền mà người ta thường đến để tiêu khiển, để mua vui. Lúc này, chúng tôi đang bước vào tiệm, và tôi lẳng lặng ngồi xuống ghế. Từ những dãy bàn đông chật ồ lên: “À, nghệ nhân, nghệ nhân đã đến kìa… Lại đây…”. https://thuviensach.vn Milônê nghiêm nghị, cau có, áo quần xộc xệch và cái nhìn càn rỡ, nhún nhảy bước về phía trước, cúi đầu. “Xin kính chào quí vị!” Cái câu “Chào quí vị” đó nghe đã buồn cười, theo kiểu riêng của anh ta, đến nỗi tất cả phá lên cười. Đến món thứ hai, trong khi người hầu bàn chạy đi chạy lại xung quanh các bàn, Milônê tuyên bố bằng một giọng ống bơ gỉ: “Xin phục vụ các quí vị một bài hát được mọi người ưa thích: Rôdina bỏ làng ra đi… Tôi sẽ đóng vai Rôdina”. Bạn hãy thử tưởng tượng những quí vị khán giả kia: trông thấy anh ta đóng Rôdina, họ ngẩn người ra, tay cầm dĩa quấn mì ống xpaghli chưa vào đến miệng, lửng lơ bên trên đĩa. Mà có phải dân thái thịt, kéo xe ba gác đâu, họ đều là người lịch sự cả: những người đàn ông mặc áo vét xanh, sẫm màu, tóc chải bóng mượt, cà-vạt có kim đính, những người đàn bà mang đồ trang sức đẹp và quí. Họ xì xào với nhau trong lúc Milônê làm hề: “Khá thật… thật là cừ!”. Trong những trò Milônê làm, có một chỗ trong khi đang hát, để làm cho nhân vật của bài hát trở nên buồn cười hơn, anh ta lấy mồm làm một âm thanh mà tôi không tiện nói. Thế mà các bạn có tin không: chính nhờ những chi tiết khả ố ấy mà bài hát được mọi người yêu cầu hát đi hát lại. Cần phải nói rằng Milônê có phần nào cũng hơi choáng ngợp trước thành công kiểu đó. Anh ta ở trọ nhà một chị thợ may, trong một căn phòng có một bộ bàn ghế và tủ, tối tăm, ẩm thấp trên phố Chimara. Mỗi lần đến rủ anh ta đi, tôi đều thấy anh ta đang đứng trước gương tập thử một động tác kệch cỡm, một trò mới nào đó. Anh ta làm việc đó kiên nhẫn, tận tụy, như một nghệ sĩ lớn chuẩn bị cho buổi diễn: còn tôi thì ngồi trên giường xem anh ta tập cho cái bụng nhảy tăng-gô trước gương. “Liệu đã đến lúc — một hôm tôi hỏi anh ta, — nghĩ ra một cái gì đó hay hơn, gây xúc động hơn không?” Anh ta trả lời: “Thấy chưa, cậu chả hiểu cái gì cả… Khi người ta ăn, người ta muốn cười vui chứ không ai muốn xúc động cả… Thế là tớ làm cho họ cười”. Một thời gian sau, vẫn để cải tiến buổi diễn, anh ta nghĩ ra trò đem một số đồ của phụ nữ như mũ bê-rê, một chiếc khăn quàng, một cái váy, bỏ vào một cái hòm con, thỉnh thoảng mặc vào để làm cho trò hề thêm nhộn. Cái tiết mục hóa trang thành nữ này của anh ta như một trò dở hơi, và https://thuviensach.vn tôi không thể tả hết được cảm giác của mình khi nhìn thấy anh ta đội mũ bê rê, mặc váy trùm lên trên quần dài. Cuối cùng, không nghĩ ra được trò gì nữa, anh ta muốn tôi cũng làm hề nốt, ít nhất là bằng cách vừa đánh ghita vừa lắc lư, ngật ngưỡng. Đến đó thì tôi từ chối. Chúng tôi đến các tiệm, quán và biểu diễn ở đấy từ mười hai giờ trưa đến ba giờ chiều, và từ tám giờ tối đến nửa đêm. Đi thành từng cụm, vài tiệm liền trong một ngày: lần này đi các tiệm ở mạn quảng trường Tây Ban Nha, lần khác các tiệm ở quanh quảng trường Vơnidơ, lần thì bờ sông Têverơ, lần khu nhà ga. Trên đường đi từ tiệm này sang tiệm khác, chúng tôi chẳng hề nói với nhau một lời — giữa hai chúng tôi thiếu sự tin cậy lẫn nhau. Sau khi đi hết vòng, chúng tôi ghé vào một quán rượu chia nhau tiền. Thế rồi, vẫn trong im lặng, tôi hút một điếu thuốc, còn Minôlê thì làm một chén rượu. Buổi chiều, Minôlê tập thể hiện vai trước gương, còn tôi hoặc là ngủ hoặc đi xem phim. Một hôm trời chập choạng tối, sau khi đã đi một vòng các tiệm bên bờ bên này sông Têverơ, hai chúng tôi rủ nhau vào một cái quán ở đằng sau quảng trường Maxtai, để nhấm nháp tí gì cho ấm bụng hơn là để biểu diễn. Đấy là một cái phòng hẹp, dài như một hành lang, bàn ghế xếp dọc theo các bức tường, quanh bàn phần lớn là dân ít tiền đang ngồi uống rượu của nhà chủ nấu và ăn những thức ăn gói trong giấy báo mang theo. Chẳng hiểu thích thú cái gì, có lẽ là vì rỗi việc, Minôlê lại muốn biểu diễn cả ở đây. Anh ta chọn một trong những bài hát tuyệt vời nhất, rồi, với cái cách thức mà anh ta vẫn thường làm, với những cái liếc mắt và nhăn mặt, biến nó thành ra một thứ trò tồi tàn rẻ tiền không thể nào thương hại. Anh ta hát xong, một vài tiếng vỗ tay lộp bộp nhạt nhẽo vang lên, và từ sau một bàn có tiếng nói: “Bây giờ tôi sẽ hát cho mà nghe”. Tôi quay lại, thấy một anh thanh niên tóc màu sáng, mặc áo thợ blu dông, rất đẹp trai, đang nhìn Minôlê bằng cặp mắt rực lửa như muốn ăn tươi nuốt sống anh ta. “Anh bạn đệm đi, — anh ta nói như ra lệnh cho tôi, — bắt đầu từ đầu ấy”. Minôlê nhỏ nhẹ, vờ như mệt lắm, ngồi phịch xuống chiếc ghế cạnh cửa. Anh thanh niên đưa tay ra hiệu cho tôi bắt đầu và hát. Tôi không bảo là anh ta hát hay như một ca sĩ thực thụ. Nhưng anh ta hát rất https://thuviensach.vn tình cảm, bằng một giọng ấm và bình tĩnh, hát như cần phải hát, như bài hát ấy đòi hỏi phải được hát như thế. Ngoài ra, như tôi đã nói, anh đẹp trai, tóc quăn thành làn sóng, đặc biệt nếu đem so với Minôlê, phục phịch và thô kệch. Anh vừa hát vừa đi quanh tiệm, mắt nhìn về phía một cái bàn có cô gái đang ngồi một mình như đang hát cho cô nghe. Câu hát cuối cùng vừa dứt, anh mở lòng bàn tay về phía Minôlê như để nói: “Đấy, phải hát như thế chứ”, rồi quay trở về cái bàn có cô gái đang ngồi đợi anh. Cô lập tức choàng tay ôm lấy cổ anh. Nói thực ra, trong quán người tay vỗ tay hoan hô anh ít hơn Minôlê, mọi người không hiểu vì sao anh đứng lên hát. Nhưng tôi thì tôi hiểu, và lần này, cả Minôlê cũng hiểu. Trong lúc đệm đàn, tôi vẫn chốc chốc nhìn về phía Minôlê. Tôi thấy anh ta mấy lần đưa tay vuốt vuốt mặt, khuôn mặt bị che lấp bởi bộ tóc lòa xòa, như muốn xua đuổi cơn buồn ngủ. Nhưng anh ta không giấu nổi vẻ chua chát mà chưa bao giờ tôi nhận thấy ở anh. Và cứ với mỗi câu chàng thanh niên kia hát, vẻ chua chát ấy lại càng tăng. Cuối cùng, anh ta đứng dậy, vươn vai vờ ngáp, nói: — Thôi nào, đi ngủ đi… Tớ buồn ngủ díp cả mắt lại rồi… Chúng tôi chia tay nhau ở góc phố, hẹn nhau — như thường lệ - ngày hôm sau gặp lại. Cho nên tất cả những gì xảy ra đêm ấy, chỉ sau đó tôi mới nghĩ đến. Và những gì mà các bạn sắp nghe tôi nói, chỉ là những giả thiết của tôi, không hơn. Tôi đã nói rằng Minôlê đã bắt đầu tự kiêu, có lẽ tự cho rằng mình là một nghệ sĩ lớn, trong khi trên thực tế anh ta chẳng qua chỉ là một thằng hề mua vui cho thiên hạ khi người ta ăn uống. Việc làm của anh thanh niên tóc màu sáng mặc áo thợ đã làm cho anh ta như rơi từ trên cao xuống vực. Tôi nghĩ rằng trong lúc anh thanh niên kia hát, Minôlê bỗng tự nhìn ra con người thật của mình chứ không phải con người mà anh ta vẫn tưởng từ trước đến giờ: một người gần năm mươi tuổi, to béo, vụng về, cổ quàng yếm dãi, đọc những bài thơ cho trẻ con. Hơn nữa, như tôi cảm thấy, anh ta đã hiểu ra rằng anh ta sẽ không thể nào hát nổi cái gì. Vì rằng anh ta chỉ xứng đáng để làm trò cười, để mua vui, nhưng chỉ biết mua vui bằng cách thóa mạ một số tình cảm con người. Mà những tình cảm ấy chính là https://thuviensach.vn những cái mà đời anh ta thiếu, những cái anh ta chưa từng cảm thấy bao giờ. Nhưng, tôi xin nhắc lại, tất cả những điều đó chỉ là giả thiết của tôi. Chỉ biết rằng sáng ngày hôm sau, chị thợ may chủ nhà nhìn thấy anh ta thắt cổ treo lửng lơ trên khung cửa sổ, đằng sau cái rèm, đúng nơi vẫn treo cái lồng vẹt. Người qua đường nhìn thấy hai cái cẳng chân đung đưa đằng sau kính cửa. Nghi kỵ như bất cứ kẻ tự tử nào, anh ta khóa trái cửa bên trong lại, kê cái tủ gương chắn ngang. Chắc hẳn anh ta muốn nhìn mình một lần cuối cùng, như thường anh ta vẫn làm khi thử vai, lần này là để xem mình thắt dây vào cổ. Tóm lại là người ta phải phá cửa, tấm gương tủ đổ và vỡ. Minôlê được chôn ở nghĩa trang Vêranô, đưa tiễn anh chỉ có mình tôi, nhưng lần này không có ghita. Chị thợ may đã lắp một tấm gương mới vào tủ và tự bằng lòng là cũng đã thu về được ít tiền sau khi cắt sợi dây thừng ra thành mấy đoạn ngắn đem bán. https://thuviensach.vn NHỮNG CÂU CHUYỆN THÀNH RÔM Alberto Moravia www.dtv-ebook.com 4 — Đảng Trộm Vừa vào đến phòng khám, tôi đi thẳng đến chiếc ghế đi văng, nhưng bác sĩ ngăn tôi lại, bảo: V — Hôm nay không khám nữa! Hai chúng tôi nhìn nhau. Ông bác sĩ đầu hói, đeo đôi kính dầy cộp, làm cho hai con ngươi màu xanh lơ của ông ta thêm to hơn, giống như hai xoáy nước. Mũi ông ta nhọn, ở giữa gồ lên và hơi vẹo trông tựa như một cái khoan. Bên dưới cái mũi “dò xét” ấy là hốc miệng tròn được bao quanh bởi những nếp nhăn mảnh như vết dao cạo râu. Ông bác sĩ này người cao, dáng người bệ vệ, vai rộng, đùi to. Ông ta thích ngồi vắt chân chữ ngũ, để hở bụng chân trắng, béo lẳn bên trên đôi bít tất ngắn cũn. Trong diện mạo của ông ta có một cái gì đó thô kệch, thấp hèn, tuy nhiên… Nhưng thôi, hãy nhường lời cho chính ông ta. Im lặng một lúc, ông ta bắt đầu nói, bằng một giọng lạnh lùng, đáng ghét: — Bà chị thân mến ạ, bà chị chữa đã được tròn một năm rồi. Tôi có bổn phận phải nói cho chị biết rằng chị không có bệnh tình gì cả và không còn cần đến sự điều trị của tôi nữa. Tôi bèn cãi lại ngay: — Ông nói gì vậy, thưa đốc tờ! Tôi thấy người không ổn. Tôi bị thần kinh nặng, rất nặng mà! — Chị hoàn toàn khỏe mạnh. Điều bất bình thường duy nhất mà tôi nhận thấy ở chị là ý định quyến rũ tôi bằng mọi cách. Mà cũng không biết đấy có https://thuviensach.vn phải là điều bất bình thường hay không. Chị hãy nghe tôi bảo này: chị là một người phụ nữ trẻ, đẹp, giàu có, lại không sống với chồng — một hoàn cảnh mà người ta gọi là lý tưởng. Tiếc rằng tôi không yêu chị, tôi yêu vợ tôi, mặc dù cô ấy không được trẻ đẹp như chị. Tôi cũng không định có một thiên tình sử lãng mạn nào cả, vì những chuyện như thế thường gây tai tiếng, rất tai hại đối với sự nghiệp công danh. Xuất phát từ những suy nghĩ như vậy, tôi cho rằng chúng ta không nên gặp nhau nữa thì tốt hơn. Ông ta nói những lời đó bằng một giọng rất cương quyết, rồi đứng dậy đi những bước ngắn về phía cửa, giữa chừng dừng lại và lại nhắc: — Yêu cầu chị, yêu cầu chị! Tôi yêu cầu chị! Tôi trở về nhà như trong mơ, không có một ý nghĩ nào cả trong đầu, người bàng hoàng, không làm thế nào lấp được khoảng trống vừa được tạo ra. Khi bước qua cổng tòa nhà để lên thang máy, tôi thấy một chàng thanh niên đang đứng. Một chàng thanh niên tóc dài, để râu bình thường nhất: đầu chải ngôi giữa, tóc quăn đen xám, vắt sang hai bên, thẳng đường ngôi xuống là cái mũi diều hâu trông rất trộm, hai mắt nhỏ, cái miệng mỏng nhăn nhó, còn ẩn bên dưới bộ râu cằm là cái cằm nhỏ, nhọn. Cậu ta ăn mặc như mọi người: áo blu-dông lông cừu của vùng Xacđenhơ, quần bò, giầy da mỏng. Tôi với cậu ta cùng vào thang máy và cùng ra ở gần cửa phòng tôi. Chỉ lúc bấy giờ tôi mới biết: thì ra là cậu ta đến gặp tôi — hỏi xem tôi có mua xà phòng thơm không (cậu ta mang một cái túi quàng vai). Tôi bảo cậu ta vào, còn mình thì đi thẳng vào phòng ngủ lấy tiền (tôi không mang tiền theo người) nhưng lúc quay lại thì thấy cậu ta đã mất hút, còn hai cái bình bằng bạc thì biến mất khỏi giá treo tường. Nghĩ một lát, tôi bèn chạy bổ theo. Cái thằng thật càn rỡ: hắn đang xuống cầu thang, không hề tỏ ra vội vã, một tay vịn thành cầu thang, tay kia đỡ lấy túi quàng vai, lại còn vừa đi vừa huýt sáo nữa! Tôi đuổi kịp hắn ta và, vừa thở hổn hển vừa bảo: — Này, cậu lên phòng đã chứ? https://thuviensach.vn Hắn ta không chút ngạc nhiên, nhìn tôi rồi gật đầu. Lên đến phòng, tôi hỏi: — Tên cậu là gì? — Đômênicô, — hắn ta đáp. Chắc hẳn các bạn còn nhớ đảng trộm nổi tiếng hồi nào chứ? Báo chí đã từng một thời viết nhiều về nó. Trong vòng mấy tháng, mười một gia đình cả thảy lần lượt bị mất trộm. Vậy mà trên thực tế chẳng có đảng cướp, đảng trộm nào cả. Chỉ có hai chúng tôi: Đômênicô và tôi. Chúng tôi hành động như sau. Tôi quen nhiều người trong giới nghệ sĩ sân khấu, điện ảnh và người nước ngoài. Các phòng ở của họ thường có hai đặc điểm: ở tầng trên cùng và đêm đến không có người ở lại trông nhà. Vào ngày định đến lấy trộm, tôi gọi điện cho nạn nhân để biết kế hoạch buổi tối của họ, chủ yếu là giờ trở về nhà. Tiếp đó, mọi việc diễn ra theo quy trình đã được xác định. Tôi với Đômênicô trèo lên mái hiên nhà nào đó bên cạnh. Ở Rôma, điều đó rất đơn giản vì các cửa mái hiên thường thường không khóa hoặc khóa bằng những cái khóa cổ có thể luồn một cái đinh cong vào mở ra một cách không có gì khó. Hai chúng tôi nấp giữa những quần áo, chăn vải phơi trên dây và đợi đến giờ. Rồi chúng tôi nhảy từ mái hiên nọ sang mái hiên kia đến nơi đã định. Nếu cửa sổ vào phòng đóng, Đômênicô dùng xà-beng bẻ doãng song sắt ra, rồi cẩn thận nậy kính, thò tay vào trong mở chốt. Tôi người bé nhỏ, nhanh nhẹn trèo vào trong nhà, còn Đômênicô đứng ngoài, bên thành cửa sổ. Tôi lấy phần lớn là những đồ lặt vặt: bức tượng xinh xinh, cái gạt tàn thuốc, một vài thứ lặt vặt, hay hay. Chúng tôi ấn tất cả những thứ lấy trộm được cùng dụng cụ đồ nghề vào trong một cái túi to và theo lối cũ trở về nhà. Nhưng nếu kỹ thuật ăn trộm đã được chúng tôi nâng lên mức hoàn thiện, thì không thể nói như vậy về mối quan hệ giữa chúng tôi. Chúng tôi trở thành tình nhân của nhau một phần chính vì cùng là tòng phạm. Những cảm giác, lo âu chung sinh ra tình yêu, nhưng trong đáy lòng tôi chỉ cảm thấy đối với Đômênicô một sự khinh bỉ. Bề ngoài, nom cậu ta có vẻ một gã https://thuviensach.vn thanh niên hiện đại, nhưng về nội tâm, thực chất cậu ta chỉ là một gã tiểu tư sản, phàm tục. Giai đoạn này của cuộc đời đối với tôi đặc biệt đáng nhớ bởi những đêm trăng, vì mỗi đêm như thế, ánh trăng đầy đặn chiếu sáng mái hiên nhà những người bạn bị lấy trộm của tôi. Tôi nhìn vầng trăng và suýt khóc vì sung sướng với ý nghĩ rằng cuối cùng, lần đầu tiên trong đời tôi lao vào một việc mạo hiểm thật sự. Trước đó, tôi chưa làm cái gì mạo hiểm bao giờ. Đó cũng là nguyên nhân bệnh thần kinh của tôi. Bởi vì dù tôi làm gì đi nữa, tiền không chỉ ngăn cho tôi khỏi gặp nguy hiểm, mà còn gạt bỏ mọi trở ngại trên con đường tôi đi. Tôi nghĩ rằng cả những phút hiếm hoi tình yêu Đômênicô chợt lóe lên trong lòng tôi cũng gắn với cảm giác mạo hiểm đó. Ít nhất cũng là vào những ngày mà chúng tôi không thực hiện các “phi vụ”. Đúng là tôi chỉ thấy căm ghét cậu ta. Và rồi tất cả trôi đi mất. Suốt đời tôi phục tùng sự điều khiển của bản năng, sự làm việc của cái đầu không đóng vai trò gì lớn lắm. Theo bản năng tôi quyến rũ ông bác sĩ tâm thần, cũng theo bản năng tôi quyết định lấy trộm ở phòng khám của ông. Tại sao lại lấy trộm của ông ta? Điều đó chỉ đến phút chót, khi cùng với Đômênicô chuẩn bị “chiến dịch”, tôi mới hiểu ra. Sau khi kể cho Đômênicô nghe câu chuyện của mình với ông bác sĩ, cuối cùng tôi thú nhận: — Chính bản thân tôi cũng không hiểu nổi tại sao mình lại nghĩ ra việc lấy trộm của ông ta… Đômênicô, con người trần thế, không bao giờ thích nghĩ ngợi xa xôi, chẳng thèm để ý gì đến câu tôi nói. Nhưng rồi hầu như ngay lập tức, tôi đã tự trả lời: rõ ràng, tôi vẫn còn yêu ông ta, ông bác sĩ của mình. Việc lấy trộm thực chất chỉ là một biện pháp để khôi phục bằng cách nào đó mối quan hệ đã bị gián đoạn. Cái đêm được dự định đã tới. Đấy là một đêm trăng sáng huy hoàng, những đêm như thế thường làm tôi ngây ngất. Trong lúc Đômênicô, như thường lệ, lấy xà beng bẩy cửa, tôi ngửa mặt nhìn trời. Đột nhiên — thề có trời có đất — tôi cảm thấy rằng vầng trăng trắng bệch như cổ chân béo mập https://thuviensach.vn của ông bác sĩ, đúng hơn, chính đó là chân ông ta! Bằng mọi nỗ lực to lớn của ý chí mới buộc được mình dứt ra khỏi bức tranh huyền diệu ấy, tôi bước lên bậc cửa sổ, nhảy nhẹ vào phòng, nấp sau bức rèm để xem xem nên lấy cái gì. Cuối cùng tôi chọn hòn đá khổng tước to bằng đầu đứa trẻ con dùng để chặn giấy mà bác sĩ để trên bàn làm việc cạnh chiếc đèn. Tôi thoáng nghĩ rằng sau này có thể đóng kịch như thể tôi tìm được hòn đá bị lấy cắp trong một cửa hiệu đồ cũ và mang nó về cho bác sĩ, rồi còn sau đó sự việc sẽ xảy ra như thế nào thì tùy… Cái bàn kê ở góc phòng, — tôi nhớ rõ lắm — vừa đúng đối diện với cửa sổ. Tôi vén rèm, bước mấy bước trong tối về phía cái bàn. Chợt thấy trên bàn làm việc sáng đèn: ông bác sĩ đang ngồi đấy nhìn tôi chằm chằm và nói chậm rãi: — Chào buổi tối! Có một anh chàng tên là Đômênicô đã báo trước với tôi. — Thằng đểu? — Trong lúc này đây, thằng đểu ấy đã đi xa rồi. Hắn đã chán chị, và, trước khi đi, hắn có nhờ tôi nói cho chị biết là như thế. Hắn cũng bảo rằng hắn dự định bắt đầu một cuộc đời mới bằng cách mở một hiệu bán tem… Phải công nhận rằng đấy là một cách làm lại cuộc đời thật lạ… Tôi bàng hoàng cả người. Nhưng khi nhìn xuống gầm bàn, thấy bác sĩ ngồi vắt chân, để lộ cái bụng chân trắng hếu, tôi lại nhớ lại mặt trăng. Và bấy giờ — không biết là lần thứ mấy — tôi lại bị bản năng chi phối. Tôi lại gần đivăng, nằm xuống và nói (ông bác sĩ lại ở vào vị trí sau lưng tôi, như cuộc khám nghiệm thần kinh đòi hỏi phải như vậy): — Bây giờ thì anh sẽ không thể nói được rằng tôi không bị bệnh nữa nhé! Trong vòng sáu tháng, tôi đã ăn trộm mười một nhà người quen. Những đồ đạc lấy được tôi không hề đụng đến. Có lẽ cái thằng ngốc ấy tính lấy đem bán để bắt đầu xây dựng cuộc sống mới. Nhưng cho đến ngày hôm qua, mọi thứ vẫn còn y nguyên. Một lúc lâu im lặng. Cuối cùng tôi nghe thấy một giọng nói rè rè quen thuộc. Bác sĩ nói: https://thuviensach.vn — Thế thật… Nhưng thôi, bây giờ phải đi ngủ thôi. Mai ta sẽ lại gặp nhau. Hẵng gượm, để tôi xem lại sổ đã… À, phải rồi, vào lúc sáu giờ. https://thuviensach.vn NHỮNG CÂU CHUYỆN THÀNH RÔM Alberto Moravia www.dtv-ebook.com 5 — Đừng Nghĩ Ngợi Làm Gì! Nhẽ ra Anhezê có thể báo trước với tôi chứ không phải là đi hẳn khỏi nhà như thế, chẳng hề nói một lời từ biệt. Tôi hoàn toàn không tự coi mình là người toàn vẹn, và nếu như cô nói cho tôi biết cô không vừa ý cái gì, thì hai người có thể bàn bạc với nhau. Đằng này không: hai năm trời sống với nhau chẳng điều tiếng gì. Thế rồi đột nhiên, một buổi sáng, nhân lúc tôi vắng nhà, cô bí mật lẻn đi, y như thể một con ở đi tìm chỗ khác tốt hơn. Cô ta bỏ tôi mà đi, đến nay đã sáu tháng rồi, mà tôi vẫn không thể hiểu nổi vì sao cô bỏ đi. N Sáng hôm ấy tôi ra chợ mua tất cả các thứ cần thiết. Tôi thích đi chợ mua bán lấy, vì tôi biết giá cả, biết ở nhà còn thứ gì, thiếu thứ gì, thích mặc cả, sờ thử, nắn thử: tôi phải xem xem bít-tết làm bằng loại thịt gì, táo còn tươi hay héo. Tôi xách làn thức ăn về rồi lại chạy ra mua một mét rưỡi giấy bồi để dán lên tường phòng ăn. Vì trù tính mua các thứ trong một khoản tiền nhất định, nên tôi đi qua các cửa hàng một lượt trước khi chọn được cái mình định mua trong một cửa hàng nhỏ ở phố Uminta. Tôi về đến nhà lúc mười một giờ hai mươi, vội vào phòng ăn để ướm thử mầu giấy với mầu tường, thì thấy trên bàn một lọ mực, một cây bút và một bức thư. Thật ra mà nói thì vết mực đỏ trên tấm thảm trải bàn đập vào mắt tôi trước hết, khiến tôi nghĩ bụng: “Chết cha... mực đổ cả ra thảm rồi!”. Tôi dọn mực, bút và bức thư, gỡ tấm thảm trải bàn đem vào trong bếp, lấy chanh tẩy sạch mực đi. Sau đó tôi trở vào phòng ăn, trải lại khăn bàn và https://thuviensach.vn chỉ đến bấy giờ tôi mới nhớ tới bức thư. Bức thư đề gửi tôi: “Anh Anfrêđô”. Tôi mở ra và đọc: “Em đã dọn dẹp các phòng. Cơm thì anh đi nấu lấy, anh vốn khéo tay. Em về ở hẳn với má đây. Xin chào. Anhezê”. Thoạt tiên, tôi không hiểu gì cả. Sau đó tôi đọc lại bức thư và cuối cùng cũng hiểu rằng Anhezê đi hẳn, cô bỏ tôi sau hai năm chung sống. Theo thói quen, tôi bỏ bức thư vào ngăn kéo tủ, chỗ vẫn thường cất hóa đơn và toàn bộ thư từ, giấy má, rồi ngồi xuống chiếc ghế dựa nhỏ gần cửa sổ. Tôi cũng không biết là mình nghĩ gì nữa, bởi hoàn toàn không hề lường trước các chuyện như thế và không thể tin vào điều đã xảy ra. Trong lúc tôi ngồi trầm ngâm tư lự như thế, mắt tôi nhìn xuống sàn và tôi chợt phát hiện ra một cái lông trắng có lẽ tung ra từ cái chổi phất trần mà Anhezê đã dùng để phủi bụi. Tôi nhặt lấy cái lông, mở cửa sổ vứt ra ngoài. Rồi tôi đội mũ đi ra phố. Vừa đi trên vỉa hè, và theo thói quen mỗi bước chân một viên đá, tôi vừa tự hỏi: mình đã làm gì Anhezê thế nhỉ? Tại sao cô ta lại bỏ tôi một cách đáng giận như vậy, rõ ràng với ý định xúc phạm, như vậy? Trước hết tôi tự đặt câu hỏi: Liệu Anhezê có quyền trách tôi phải lòng người khác, dù là chốc lát không? Và lập tức tự trả lời: không. Chưa bao giờ tôi thấy hấp dẫn về đàn bà một cách đặc biệt cả. Tôi không hiểu họ, họ không hiểu tôi, còn kể từ ngày tôi lấy vợ thì có thể nói họ — đàn bà — đối với tôi thôi không còn tồn tại nữa. Đến nỗi chính Anhezê có lần hỏi đùa tôi: — Giả dụ bây giờ anh phải lòng một cô nào thì sao? Tôi trả lời: — Điều đó không có thể xảy ra. Bởi vì anh yêu em và không ai khác cả. Anh yêu em suốt đời. Nghĩ đến đây, tôi nhớ lại rằng cái câu “yêu suốt đời” ấy dường như không làm mừng Anhezê, mà trái lại mặt cô hơi xị ra một tí, và cô nín thinh. Tôi chuyển sang giả thiết khác: hay có thể Anhezê bỏ tôi vì lý do tiền nong hoặc nói chung là do cách sống của hai chúng tôi? Nhưng lần này nữa tôi cũng đi đến kết luận là không có gì để lương tâm tôi cắn rứt. Thực tình thì tiền nong tôi cũng chỉ đưa cho cô trong những trường hợp đặc biệt cần thiết, nhưng cô nào có cần gì đến tiền? Lúc nào tôi https://thuviensach.vn chả ở bên cạnh cô và sẵn sàng trả tiền cho cô. Chúng tôi ăn tiêu không đến nỗi tồi, thử nghĩ mà xem: tuần hai lần xem phim, hai lần đi ăn hiệu, và tôi cũng không phải là người bủn xỉn đến mức để ý xem cô có đặt kem cốc không hay là chỉ cà phê không thôi; báo thì mua hằng ngày. Mùa đông thỉnh thoảng còn đi nghe cả ôpêra; mùa hè thì đi ra nhà nghỉ ngoại ô của ba tôi ở Marinô. Phương tiện giải trí thì như thế, còn về quần áo thì Anhezê lại càng ít lý do để phải phàn nàn. Mỗi khi cô cần mua sắm cái gì, dù là chiếc coóc xê, đôi tất ni lông hay những khăn mùi xoa này khác, tôi đều chiều ý, đi với cô đến tận cửa hàng, cùng với cô chọn lựa và trả tiền, không chút đắn đo. Khi cô bảo: “Em muốn mua mũ, em cần cái áo”, chưa từng có lần nào là lần tôi không đáp: “Nào ta đi, anh đi cùng với em”. Cũng phải công nhận rằng Anhezê không phải là người đòi hỏi lắm lắm: đến năm thứ hai sau khi lấy nhau, cô hầu như thôi hẳn không nghĩ đến chuyện ăn diện nữa. Chính tôi đôi lần đã phải nhắc cô cần mua áo này áo kia. Cô trả lời rằng cái đó không quan trọng lắm, và rằng quần áo từ năm ngoái của cô vẫn còn. Tôi thậm chí đã nghĩ rằng Anhezê khác những phụ nữ khác ở điểm đó — không thích cầu kỳ. Như vậy là những nguyên nhân về tình cảm và tài chính là không có. Chỉ còn lại cái mà các luật sư gọi là tính cách không hợp. Nhưng thử hỏi không hợp gì mà suốt hai năm trời giữa hai chúng tôi không có qua một lần nào cãi cọ nhau? Tôi xin cam đoan, không lần nào! Lúc nào chúng tôi cũng ở bên nhau, còn nếu không hợp thì nó phải thể hiện ra bằng cách nào đó chứ. Vậy mà Anhezê không bao giờ cãi lại tôi, có thể nói cô hầu như không chuyện trò gì mấy. Có những khi cả buổi tối ngồi ở tiệm hoặc ở nhà, cô chẳng hề hở miệng, luôn luôn chỉ có mình tôi nói. Tôi không phủ nhận là mình hay nói và thích nghe mình nói nữa, nhất là lại với một người gần gũi mình. Giọng nói của tôi bình tĩnh, đều đặn, không to, không nhỏ quá, chín chắn đĩnh đạc, và nếu tôi đã nói về một đề tài gì thì nói đến tận chân tơ kẽ tóc, về mọi phương diện. Tôi hay thích nói về những công việc làm ăn: thích bàn luận về giá cả, về cách bố trí giường tủ trong phòng, về các món ăn, về hệ thống lò sưởi, tóm lại là về đủ thứ lặt vặt. Tôi nói không biết mệt về những chuyện như thế và tìm thấy ở đấy sự vui thú, https://thuviensach.vn đến mức có vài lần tôi phát hiện ra rằng sau khi đã nói hết về một đề tài rồi, tôi lại nhắc lại toàn bộ những suy nghĩ của mình từ đầu. Nhưng phải công nhận với nhau rằng với đàn bà chính là phải nói những chuyện như thế, nếu không thì nói chuyện gì? Hơn nữa Anhezê nghe tôi nói một cách chăm chú, hay ít nhất là tôi cảm thấy thế. Chỉ có một lần, trong khi tôi đang giải thích cho cô về cấu tạo cái bình đun nóng trong phòng tắm, cô bỗng thiếp đi. Tôi đánh thức cô dậy, hỏi: — Em nghe chán lắm à? Cô vội đáp: — Không, không phải. Em chỉ hơi mệt, chả là đêm qua ngủ ít mà. Những ông chồng thường là bận công việc hoặc bận buôn bán kinh doanh, còn khi không có việc gì thì hay thích giao du với bạn bè. Còn đối với tôi, Anhezê thay thế cho tất cả: cho công việc, cho kinh doanh và cho bạn bè. Không một phút nào tôi để mặc cô một mình, lúc nào cũng ở bên cô, thậm chí, — dù cho các bạn có lấy làm ngạc nhiên đi nữa — cả những lúc cô nấu ăn. Tôi lại có cái thú ham nấu nướng, hàng ngày trước bữa ăn trưa tôi đều mặc tạp dề xuống bếp giúp Anhezê một lúc. Tôi làm mỗi thứ một tí: gọt khoai tây bóc vỏ đỗ, băm bít tết, trông những nồi đang đặt trên bếp. Tôi giúp cô đắc lực đến nỗi cô phải bảo: — Anh này… hay là anh làm lấy tất đi… em bị nhức đầu, em đi nằm một tí đây. Thế là tôi bèn nấu một mình; có quyển sách nấu ăn ở đấy, tôi còn thử chế những món mới nữa kia. Chỉ tiếc rằng Anhezê rất khảnh ăn, ít lâu nay cô lại ăn không ngon miệng, chẳng đụng gì đến thức ăn cả. Một lần cô nói với tôi nửa đùa nửa thật: — Anh sinh nhầm thành đàn ông hay sao ấy… Anh là đàn bà… thậm chí là bà quản gia. Tôi phải công nhận rằng cô nói như thế cũng có phần đúng: quả là ngoài nấu nướng ra tôi cũng thích giặt, là, khâu vá. Như tôi đã nói, tôi không bao giờ xa cách Anhezê, cả khi bà mẹ vợ hoặc bạn gái cô đến chơi, cả khi không biết tại sao tự nhiên, cô nghĩ ra việc học tiếng Anh và chỉ để cùng được ở bên cô, tôi cũng cắp sách đi học cái thứ https://thuviensach.vn tiếng khó đó. Tôi gắn bó với cô đôi khi đến mức tức cười. Chẳng hạn như có một lần ở trong tiệm ăn, không nghe rõ cô rỉ tai tôi nói cái gì, tôi đã đi theo cô đến tận nhà vệ sinh, và bị người phục vụ chặn lại, bảo đó là nhà vệ sinh nữ, không được vào. Vâng, một người chồng như tôi đâu có phải dễ tìm. Thường có những lúc Anhezê bảo: — Em cần đi đến chỗ này gặp người này, không liên quan gì đến anh cả đâu. Nhưng tôi trả lời: — Anh đi với… anh chả bận gì cả mà. — Thôi được rồi, đi thì đi, nhưng em nói trước cho mà biết, ở đó anh sẽ thấy chán cho mà xem. Nhưng kết quả là tôi chẳng thấy chán gì cả, và sau đó tôi nói: — Em thấy không, anh chẳng thấy chán tẹo nào. Nói tóm lại là hai chúng tôi luôn có nhau. Vừa đi vừa suy nghĩ về tất cả những điều đó và tự hỏi đi hỏi lại mình, tại sao Anhezê lại bỏ đi, tôi đã đến cửa hàng của ba tôi. Đây là một hiệu bán đồ tế lễ ở gần quảng trường Minecva. Ba tôi còn chưa già, tóc vẫn còn đen, quăn, bộ râu đen, bên dưới ẩn một nụ cười mà tôi không bao giờ hiểu nổi. Có lẽ vì quen nói chuyện với các cha cố và những người đi đạo nên phong thái ba tôi rất ung dung, điềm đạm và luôn luôn nhã nhặn. Nhưng mẹ tôi là người biết rõ ông thì nói rằng đó chỉ là do ông rất biết tự chủ. Tôi đi qua dãy tủ kính bày những đinh đồng, vào phòng trong, ở đó có bàn làm việc của ba tôi. Như thường lệ, ba tôi đang cắn cắn đuôi ria mép ngồi tính sổ sách. Tôi lúng túng nói: — Ba ơi, Anhezê bỏ con rồi. Ông ngước mắt lên nhìn như mỉm cười sau hàng râu — hoặc có thể chỉ là tôi cảm thấy như thế. — Ba rất tiếc, — ông nói, — quả thật rất lấy làm tiếc… Thế đầu đuôi ra sao? Tôi kể chuyện lại, và thêm: https://thuviensach.vn — Con thì con buồn lắm… nhưng trước hết con muốn hiểu tại sao cô ấy bỏ con. Ông hỏi một cách bâng quơ: — Thế con không hiểu tại sao à? — Không. Ông im lặng một lát, rồi thở dài nói: — Anfređô ạ, ba rất lấy làm tiếc, nhưng ba không biết nói thế nào với con cả… Con là con, ba nuôi con, quí con… Nhưng còn chuyện vợ chồng thì tự con, con phải nghĩ lấy. — Vâng, nhưng tại làm sao cô ấy lại bỏ con mới được chứ? Ông lắc lắc đầu: — Ở địa vị con thì ba chả nghĩ ngợi làm gì cho mệt. Mặc kệ… Biết nguyên nhân đối với con quan trọng lắm hay sao? — Quan trọng lắm… quan trọng hơn hết. Giữa lúc ấy có hai vị cố đạo bước vào. Ba tôi đứng dậy, ra tiếp họ và bảo với tôi: — Lúc khác con lại nhé… ta sẽ lại nói chuyện… Bây giờ ba bận. Tôi hiểu rằng không chờ đợi được gì nữa ở ông, bèn đi. Nhà mẹ của Anhezê ở gần đấy, trên đại lộ Víchto Emenuen. Tôi nghĩ rằng người duy nhất có thể giải thích cho tôi biết bí mật của sự ra đi đó chính là Anhezê. Thế là tôi đến đó. Tôi lên cầu thang, vào phòng khách. Nhưng ra tiếp tôi không phải Anhezê mà là bà mẹ cô, mà tôi vốn rất ghét. Bà ta cũng buôn bán. Đấy là một phụ nữ tóc nhuộm đen, má bôi phấn, luôn luôn tươi cười, kín đáo và giả tạo. Bà mặc áo dài trong nhà, ngực áo đính bông hồng. Trông thấy tôi, bà làm ra bộ đon đả: — A, anh Anfređô, tự nhiên hôm nay anh lại đến, thế là thế nào? — Má biết tại sao con đến đây rồi, — tôi trả lời — Anhezê bỏ nhà đi. Bà bình tĩnh nói: — Ừ, nó đang ở đây, con ạ. Biết làm thế nào? Những chuyện như thế ở đời thường vẫn xảy ra mà. — Lẽ nào đấy là tất cả những gì má có thể nói với con? Bà nhìn tôi chăm chú rồi hỏi. https://thuviensach.vn — Anh đã cho gia đình anh biết chưa? — Có, con có nói với ba con. — Thế ông cụ bảo sao? Ba tôi bảo sao thì việc gì đến bà ta mới được kia chứ? Tôi trả lời gióng một: — Má biết tính ông cụ rồi đấy… Cụ bảo mặc kệ, đừng nghĩ ngợi làm gì. — Phải đấy con ạ… Chả cần nghĩ ngợi làm gì. — Nhưng mà suy cho cùng, — tôi bắt đầu thấy máu nóng bốc lên, — tại sao cô ấy lại bỏ đi mới được chứ? Con đã làm gì cô ấy? Tại sao má không nói? Tôi vừa nói những lời giận dữ ấy vừa đưa mắt nhìn lên bàn. Trên khăn trải bàn là một tấm vải móc ren, trên đó đặt một bình hoa anh túc đỏ. Nhưng tấm vải móc nằm hơi lệch, không phải ở chính giữa mặt bàn. Tức khắc, thậm chí không ý thức được mình làm gì nữa, tôi nhấc bình hoa lên, đặt lại tấm vải cho đúng chính giữa, trong lúc bà cứ nhìn tôi mủm mỉm cười không đáp. Đến lúc ấy thì bà nói: — Khá lắm… Bây giờ thì bình hoa ở chính giữa bàn… Tôi cũng không phát hiện ra, vậy mà anh thấy ngay… Giỏi lắm… Thế còn bây giờ thì anh có thể đi được rồi đấy. Bà đứng dậy, và tôi cũng đứng dậy. Tôi định hỏi liệu có thể gặp Anhezê được không, nhưng lại thôi, vì hiểu rằng vô ích; thêm nữa tôi cũng sợ gặp cô ta tôi mất bình tĩnh, rồi thì sẽ làm hoặc nói những điều thất thố. Thế là tôi đi, và kể từ ngày ấy không gặp lại vợ tôi nữa. Có thể rằng một ngày nào đó cô sẽ quay về, sau khi hiểu ra rằng những người chồng như tôi chẳng dễ mà có được. Nhưng tôi quyết không cho cô bước qua được ngưỡng cửa mà vào nhà, chừng nào còn chưa chịu giải thích cho tôi hiểu tại sao cô đã bỏ tôi ra đi như vậy. https://thuviensach.vn NHỮNG CÂU CHUYỆN THÀNH RÔM Alberto Moravia www.dtv-ebook.com 6 — Người Thừa Hành Khi tôi bị thất nghiệp vì giảm người, bị mất chỗ chạy giấy ở nhà băng, ban đầu tôi vô cùng bỡ ngỡ và chán nản. Tôi đã quen thừa hành: tiếng chuông reo của thủ trưởng, tín hiệu xanh, đỏ trên bảng màu, yêu cầu của khách, những chỉ thị và mệnh lệnh đủ loại đòi hỏi tôi phải phản xạ lại tất cả những cái đó. Thế mà tất cả đột nhiên chấm dứt. Tôi ngồi vắt chân trên đi văng, khoanh tay yên lặng trong sự trống trải. Nhưng có điều hãy hiểu đúng tôi. Tôi không có việc gì làm nữa không phải vì tôi thất nghiệp, mà vì giờ đây không còn ai ra lệnh cho tôi nữa. Có thể một số người không nhìn ra sự khác nhau giữa hai cái đó. Thế mà có sự khác nhau đây, rất cơ bản nữa là khác. Ít nhất cũng là đối với tôi. K Để tôi giải thích cho mà nghe. Cách đây mấy hôm tôi đi tìm việc ráo riết lắm. Và một buổi sáng, tôi đang nằm trên giường tự nhủ là mình còn đang ngủ, thì bỗng giật nảy mình vì tiếng gọi của vợ. Giọng của cô nghe có phần tức bực: — Hay thật, không biết anh còn oằn oài trên giường đến bao giờ nữa. Dậy mà giúp người ta một tay chứ. Nào, dậy rửa mặt đánh răng đi. Trong khi em mặc quần áo, anh bắc bếp nấu ăn. Những lời tưởng như bình thường nhất, nhưng đối với tôi có một tác động đặc biệt. Tôi quấn chặt chăn vào người, nằm nghĩ: “Dậy, mặc quần áo vào, bắc bếp nấu ăn… Cô ấy ra lệnh kìa, lệnh thực sự, chẳng kém phần nghiêm khắc và rõ ràng so với ở nhà băng. Đây là mệnh lệnh đây!” Và lúc https://thuviensach.vn ấy, tôi cảm thấy rằng bộ não tôi sau khi nhận được lệnh đã truyền tín hiệu chỉ huy cho đôi chân: tôi tung chăn vùng dậy, mở cửa vào nhà tắm, mở vòi… nói tóm lại là bắt đầu thi hành mệnh lệnh. Sau đó một lúc, trong khi thực hiện công việc, tôi phát hiện ra rằng những mệnh lệnh đơn giản ấy kéo theo nó nhiều cái khác, gọi là những mệnh lệnh phụ. Này nhé, chẳng hạn một câu bình thường nhất như “bắc bếp nấu ăn đi” có nghĩa là: 1. đi xuống bếp, 2. châm bếp lên, 3. đặt ấm nước, bỏ cà phê vào đun lên, 4. cắt bánh mì, 5. xếp những lát bánh vào đĩa, 6. dọn đĩa chén, lấy bơ, 7. xếp tất cả vào mâm và bưng lên nhà. Như các bạn thấy, đó là một loạt động tác, mà nếu như tôi không xác định rõ những mệnh lệnh của vợ giao, tôi sẽ rất khó thực hiện chúng… Rồi những mệnh lệnh phụ ấy về phần chúng lại kéo theo những mệnh lệnh phụ nữa, những mệnh lệnh phụ cấp hai. Thí dụ, “lấy bơ” có nghĩa là mở tủ lạnh lấy gói bơ ra, cắt mấy lát, bỏ lên đĩa, vân vân và vân vân. Bằng việc đó tôi muốn nói lên điều gì? Tôi muốn nói rằng tôi cảm thấy mình dần dần trở về với cuộc sống, nghĩa là dần dần lại bắt đầu hoạt động trở lại sau nhiều ngày rỗi việc kể từ khi ở nhà băng về. Ở đó tôi có những chức năng nhất định. Thế là bây giờ đây tôi lại làm việc, lại hoạt động. Vợ tôi là nhân viên đánh máy, cô đến công sở làm việc hàng ngày. Buổi sáng hôm ấy, cô không giao cho tôi việc gì, chỉ vừa chạy đi vừa nói với lại: — Nếu có ai gọi điện đến, ghi lại cho em tên người gọi nhé! Đấy chính là cái cần cho tôi: tôi ngồi xuống đi văng ở phòng khách và bắt đầu đợi. Tôi đợi gì? Đợi những tiếng chuông điện thoại vợ dặn. Nhờ những lần nghe điện thoại ấy mà trong hai tiếng đồng hồ, hoàn toàn không làm gì cả, dù sao cũng có hai mươi, bốn mươi, thậm chí đến sáu mươi giây tôi sống cuộc sống thực sự, nghĩa là hoạt động, mà như thế theo tôi cũng không phải là ít. Nếu chuông điện thoại nhiều hơn nữa, sự tồn tại của tôi trở thành hoàn toàn nhịp nhàng và vững chắc. Sau khi suy nghĩ như vậy, tôi ngước mắt lên, nhìn thấy trên bàn con gần bậc cửa sổ trước mặt chiếc máy chữ tối tối về nhà vợ tôi vẫn làm thêm. Nhìn lên những phím chữ dày đặc nhưng lúc này đang im lìm, câm lặng, tôi bất giác cảm thấy có một sự hao hao giống nhau giữa tôi và cái máy, bởi vì cả tôi cũng như cái máy đều ở https://thuviensach.vn trạng thái không hoạt động khi vợ tôi vắng nhà, và đều hoạt động trở lại khi cô ấy về. Tôi với cái máy chữ — tôi chợt nghĩ — như là anh em, hơn nữa có thể nói cái máy còn có nhiều cái của con người hơn tôi: chẳng hạn như nó còn có một tiếng nói, rõ rệt và sắc bén, trong khi tôi thì hầu như im lặng suốt. Dù sao thì trong ngày hôm ấy, sự việc không chỉ hạn chế ở trong những tiếng chuông điện thoại. Tôi nhận ra rằng có thể nhận được tín hiệu chỉ huy vào bất kỳ giờ phút nào, chỉ cần để ý một chút. Một tiếng chuông reo ngoài cửa — đó là tín hiệu chỉ huy buộc anh đứng dậy, hỏi “ai đấy” và mở cửa. Ở sân dưới nhà có hai người phụ nữ cãi nhau — đó là tín hiệu buộc anh ngó đầu ra cửa sổ để xem chuyện gì. Nước ở vòi trong bếp chảy tí tách đó là tín hiệu bảo anh vào bếp vặn chặt vòi lại. Vân vân. Không có gì hơn, tôi đành phải tự thỏa mãn với những cái đó, biến sự cần thiết thành ra niềm vui. Con người không thể tồn tại được chỉ để mà thực hiện một chức năng duy nhất, thí dụ như khóa vòi nước cho đến chặt thì thôi. Anh ta cần một cái gì quan trọng hơn, hay đúng hơn là có hệ thống hơn, chẳng hạn chí ít thì cũng là khóa một trăm cái vòi, mỗi vòi mười phút. Song, cái mà tôi làm cũng đã là một cái gì đó, dù sao như vậy cũng còn hơn là số phận của chiếc máy chữ: nó nằm yên, bất động và cứ phải nằm như thế cho đến khi nào vợ tôi về. Còn vợ tôi thì dường như đã đoán ra rằng từ nay cô ta thế chỗ của ông chủ nhà băng trong cuộc đời tôi, và do đó những mệnh lệnh của cô bắt đầu dội xuống đầu tôi hết cái nọ đến cái kia, rõ ràng và liên tục: rửa bát, quét nhà, là quần áo, chạy ra chợ mua cái này cái nọ, nấu ăn, dọn dẹp nhà cửa. “Anh chẳng làm nên được trò trống gì cả, anh là anh chàng thất nghiệp thường kỳ, ăn bám và lười biếng, thật chẳng được cái tích sự gì cả…” vân vân. Cô thôi không thuê người ở nữa. Bằng cách đổ lên đầu tôi những mệnh lệnh đủ mọi loại, dường như cô muốn trả thù tôi về việc tôi không tìm được việc và không làm ra tiền mang về nhà. Cô ta không nhận thấy rằng cái đó chỉ làm cho tôi thích thú. Tôi nói thế nào nhỉ? Vâng, thích thú. Cô tạo điều kiện cho tôi thực hiện những chức năng nhất định, có nghĩa là tồn tại. Buổi sáng, tôi kê ra những https://thuviensach.vn công việc mà cô giao lại cho tôi trước khi đi làm, rồi cả ngày hoàn thành những việc đó như một cái máy, nhưng cẩn thận. Trong những phút rỗi rãi ít ỏi, tôi nghĩ rằng sự sống và hoạt động của cơ thể tôi ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào vợ: cô, và chỉ mình cô là có thể khiến tôi động chân động tay… Và nghĩ như thế, tôi cảm thấy một tình cảm mến yêu sâu sắc xen lẫn với sự biết ơn và tin cậy đối với cô dâng trào trong tôi. Chúng tôi sống như vậy, có dễ đến một năm. Sau đó, căn cứ vào nhiều dấu hiệu, tôi nhận thấy mối quan hệ giữa hai chúng tôi, vốn tuyệt đẹp và có ý nghĩa đến như thế, bắt đầu xấu đi. Nếu như trước đây, đó là mối quan hệ (tôi xin nhắc lại sự ví von mà tôi đã dùng) giữa chiếc máy chữ và người đánh máy, thì bây giờ mối quan hệ ấy càng ngày càng biến thành quan hệ giữa chiếc máy chữ đó và người đi thu nhặt sắt vụn. Vợ tôi có lẽ đã hiểu rằng bằng cách đổ việc lên đầu tôi, cô ta đã không phải là trừng phạt tôi, mà trái lại, lại giúp tôi sống, mà cũng có thể đơn giản là cô đã tìm được người nào đó sắp xếp và thực hiện những mệnh lệnh của cô tốt hơn tôi. Vấn đề là sáng sáng cô bắt đầu quên lên giây cót tôi, nghĩa là giao cho tôi nhiệm vụ trong ngày. Do đó tôi ngày càng hay phải ngồi không trên đi-văng vắt chân, khoanh tay trước ngực, y như một con búp bê máy có ổ để cắm chìa khóa ở lưng và lò xo trong ngực. Cảm thấy ở vợ tôi một sự vội vã tất bật và có vẻ khinh bỉ: chẳng hề nói một lời, cô mặc vội mặc vàng quần áo, tự pha cà phê lấy rồi chạy đi, chẳng hề chào tôi một câu. Cô đi vắng hàng mấy ngày liền, có khi không ngủ ở nhà. Chuông điện thoại thôi không reo, ngoài cửa cũng không ai gọi nữa. Vì vợ tôi không bảo, nên nhà cửa tôi cũng chẳng buồn thu dọn nữa, còn ăn uống thì theo sự nhắc bảo yếu ớt và hãn hữu của dạ dày — tín hiệu chỉ huy duy nhất tôi còn đang nhận; tôi ăn đồ hộp. Căn nhà của chúng tôi ngày càng trở nên u ám và bừa bộn: sàn nhà xỉn đi, bàn ghế cọc cạch, trong bếp đĩa cốc bẩn, xó nhà giấy vụn, trên ghế áo quần vứt ngổn ngang, trên giường nệm chăn không gập. Vợ tôi đã nhìn thấy tất cả cái cảnh đó, nhưng tôi thấy cô không hề tỏ ra bực bội. Có thể bằng sự bừa bãi ngổn ngang kinh khủng đó, cô muốn nhắn nhủ tôi một mệnh lệnh nào đó, nhưng tôi không giải đố được mệnh lệnh đó. Ngày chủ nhật, cô ở https://thuviensach.vn nhà độ một hai tiếng và trong thời gian đó, dọn dẹp qua loa các thứ trong căn hộ hai phòng của chúng tôi. Một sáng tỉnh dậy, tôi thấy vợ tôi đã ăn mặc chỉnh tề, đang lặng lẽ xếp đồ đạc vào một cái va ly cho đến lúc, rốt cuộc, cảm thấy rằng những sự sửa soạn ấy tác động đối với tôi như một mệnh lệnh, nhọc nhằn và tha thiết bảo tôi phải hỏi cô như thế là thế nào. Có một cái gì đó trong người tôi bỗng dưng hoạt động, lưỡi tôi rung động và môi tôi cất tiếng nói: — Em làm gì vậy? Cô quay lại nhìn tôi, sau đó ngồi xuống giường nói: — Anh Tunliô ạ, đã đến lúc chúng ta phải chia tay thôi. Em đã bằng mọi cách muốn để cho anh tự hiểu điều đó, nhưng anh làm ra vẻ không nhận thấy, cho nên bây giờ em buộc phải nói điều này với anh. Cuộc sống vợ chồng của chúng mình như thế là hết rồi. Em đã gặp một người yêu em và em yêu người ta. Đã hai tháng nay em sống với người ấy, em không thể ở lại đây hơn nữa. Anh chắc cũng đã nhận thấy rằng ở nhà này hầu như không còn có cái gì là của em nữa, ngoài mấy cái thứ rẻ rách này với chiếc máy chữ. Còn bây giờ thì chúc anh ở lại mạnh khỏe và cần mẫn như bao giờ cũng vậy nhé. Người mà em sẽ cùng đi đang đợi em dưới phố. Em nhờ anh bê cái máy chữ xuống dưới nhà, bỏ nó vào ô tô cho em. Đấy là tất cả những gì em cần đến ở anh. Tôi cảm thấy đau nhói, đúng là đau, và nghĩ rằng một nỗi đau đớn mạnh như thế không thể sinh ra một động lực, một mệnh lệnh. Tôi nói: — Nhưng anh không thể nào sống thiếu em được. Đấy là sự thật: không có những sự sai khiến của vợ, tôi không thể tồn tại. Còn cô lại hiểu câu nói của tôi theo cách của mình: — Vậy mà em thì, thật đáng tiếc, hoàn toàn có thể sống không có anh. Đúng là anh có cố gắng để trở nên có ích đối với em. Nhưng trong cuộc sống vợ chồng với nhau cái đó ít quá, cần phải trở thành cần thiết đối với nhau. Em chẳng cần đến anh. Em có thể thay thế anh bằng máy hút bụi, máy giặt, bằng cô thư ký trực điện thoại… Tôi vẫn tiếp tục nói, vờ chịu sự sai khiến do nỗi đau gây nên: — Nhưng anh không cho em đi đâu cả. Cô đáp cương quyết: https://thuviensach.vn — Thôi đừng giả ngây giả ngô nữa. Mặc quần áo vào, bê cái máy lên đem xuống dưới nhà rồi bỏ vào ô tô. Còn va-li tôi sẽ tự xách lấy. Lần đầu tiên kể từ ngày chúng tôi sống với nhau, tôi lâm vào tình huống đứng trước hai mệnh lệnh có phần mâu thuẫn nhau: một mặt, nỗi bực và sự đau đớn sai khiến tôi ngăn không cho vợ bỏ đi, mặt khác vợ lại bảo mang máy chữ xuống nhà. Vừa mặc quần áo vào như vợ bảo, tôi vừa nghĩ xem mình làm gì bây giờ. Vợ tôi đi đi lại lại trong phòng một lúc, và cuối cùng đóng va li lại, đến trước gương, quay lưng lại phía tôi. Đến đây tín hiệu bật ra. Tôi lao vào cô, thét: “Cô không thể bỏ tôi mà đi đâu được đâu!” — tôi lấy tay bóp cổ cô. Tất cả diễn ra một cách rất nhẹ nhàng và giản dị, hoàn toàn tự động. Người cô mềm nhũn đi chân khuỵu xuống khiến tôi chút nữa mất thăng bằng, tôi bèn dìu cô đến bên giường và đặt cô nằm xuống. Bây giờ cần phải thực hiện mau mệnh lệnh thứ hai. Tôi bỏ máy chữ vào bao, ra khỏi phòng, đi thang máy xuống dưới nhà. Ô tô đỗ ngay trước cửa nhà thật, nhưng cửa kính đọng hơi, mờ đi nên tôi không trông rõ người ngồi sau tay lái. Tôi đi vòng ra sau xe, mở nắp hòm sau, đặt máy chữ vào đó. Sau đó tôi quay về nhà, ngồi xuống đi văng trong phòng khách, vắt chân, khoanh tay nhìn vào khoảng trống trước mặt, đợi mệnh lệnh. https://thuviensach.vn NHỮNG CÂU CHUYỆN THÀNH RÔM Alberto Moravia www.dtv-ebook.com 7 — Người Lái Xe Vận Tải Người tôi gầy gò, tính tình rầu rĩ, tay khẳng khiu, chân dài đuồn đuỗn, còn bụng thì phẳng lì, khiến thắt lưng luôn trễ. Tóm lại, tôi chẳng giống một người lái xe vận tải chút nào. N Hãy nhìn họ mà xem: toàn là những tay sức dài vai rộng, chân tay lực lưỡng như dân bốc vác, ngực và bụng đều vạm vỡ. Bởi vì đối với người lái xe tải, quan trọng nhất là cánh tay, lưng và bụng. Tay để quay vôlăng, mà vôlăng xe tải đường kính chẳng ngắn hơn chiều dài cánh tay là mấy, hơn nữa đi đường núi thì có khi phải quay hết cả một vòng. Còn lưng thì để nhiều giờ liền ngồi mãi trong một tư thế không thay đổi. Và cuối cùng, bụng là để ngồi vững trên ghế, cùng với ghế xe làm thành một thể thống nhất. Đấy là nói về những phẩm chất hình dáng và sức khỏe. Còn về tính tình, thì tôi lại càng ít phù hợp hơn nữa. Người lái xe vận tải phải là con người vô tư, không được nghĩ những chuyện gì ngoài lề hoặc xúc động về điều gì đó. Còn về phụ nữ, thì người lái xe chỉ được nghĩ về họ cũng ít như là người lính thủy; nếu không, những chuyến đi về bất tận sẽ làm anh ta phát điên. Tôi thì luôn luôn bị ám ảnh bởi những suy nghĩ không bình yên. Về khí chất, tôi là một kẻ đa sầu đa cảm. Và yêu phụ nữ. Nhưng, tuy rằng cái nghề này rõ ràng không phù hợp với tôi, tôi vẫn muốn trở thành người lái xe tải, và tôi đã tìm được việc trong một công ty vận tải. Người ta phân cho tôi một anh bạn cùng lái tên là Palômbi, một con vật thực thụ, có thể nói là như thế. Đó là một người lái xe tải lý tưởng. https://thuviensach.vn Những người lái xe tải thường không lấy gì làm thông minh cho lắm, nhưng Palômbi lại còn có vinh hạnh sinh ra đã là một kẻ ngu đần. Anh ta với xe tạo thành một thực thể thống nhất. Palômbi đã ngoài ba mươi tuổi, nhưng vẫn còn giữ lại rất nhiều nét trẻ con: hai má phúng phính mắt nhỏ tí dưới cái trán thấp và miệng như cái khe ở ống đựng tiền tiết kiệm. Anh ta nói ít và ít khi nói, phần lớn chỉ lầu bầu, lầu bầu. Những tia sáng của trí tuệ chỉ xuất hiện ở anh ta khi nào nói đến chuyện ăn. Tôi nhớ có lần ở Itơri, trên đường đi Napôli, cả hai cùng đói và mệt, rẽ vào một cái quán. Trong quán không còn gì cả, chỉ còn món đậu xào mỡ lợn miếng. Tôi thấy khó ngắc, nhưng cố ăn. Vậy mà Palômbi làm luôn hai tô đầy. Xong, ngồi ngả người trên ghế, anh ta nhìn tôi trang nghiêm như đang định nói với tôi một điều gì vô cùng quan trọng. Tay xoa xoa bụng, anh phán: — Tớ có thể ăn được bốn bát như thế này nữa — đó là cái ý nghĩ vĩ đại mà anh ta muốn nói với tôi. Với một người bạn đường như vậy, điều dễ hiểu là tôi mừng rỡ ra mặt khi lần đầu tiên chúng tôi gặp Italia. Độ ấy, tuyến đường chúng tôi đi là Rôma — Napôli, và hàng chúng tôi chở gồm đủ thứ: gạch, sắt thép, giấy in báo, gỗ, hoa quả. Thỉnh thoảng chúng tôi còn chuyên chở cả hàng đàn cừu từ đồng cỏ này sang đồng cỏ khác. Italia vẫy xe ở Têrachina và xin đi nhờ đến Rôma. Chúng tôi đã có lệnh không được cho ai đi nhờ, nhưng trông thấy Italia, chúng tôi quyết định rằng lần này có thể linh động được. Chúng tôi mời cô ngồi vào ca bin, cô bèn nhanh nhẹn nhảy lên xe, ngồi vào chỗ, nói: — Những ông tài luôn luôn nhã nhặn muôn năm! Hình thức và bộ dạng của Italia khiêu khích một cách bất bình thường — phải nói như thế mới đúng. Người cô dài và thon, ngực thì to căng và nhọn như muốn chọc thủng cái áo mút cổ lọ rất đẹp bó sát lấy người cô xuống đến tận mông. Cổ cô cũng cao, đầu nhỏ, mái tóc đen và đôi mắt to xanh biếc. Nhưng chân thì lại cong và ngắn lũn cũn. Nói chung thì cô không phải là đẹp, nhưng còn hơn là xinh đẹp. Cô đã chứng minh điều đó với tôi ngay trong lần đi đầu tiên: khi đến dốc Sixterna, tôi đổi tay lái cho Palômbi và ngồi sang bên, cô cầm lấy tay tôi, và cứ thế nắm chặt cho đến tận Venletơri, https://thuviensach.vn khi tôi lái thay Palômbi cô mới bỏ ra. Bấy giờ là mùa hè, bốn giờ chiều, là lúc nóng nhất trong ngày. Hai bàn tay chúng tôi ướt đẫm mồ hôi, nhưng cô vẫn lúc lúc lại ngước cặp mắt xanh Digan nhìn tôi, và bây giờ tôi hiểu ra rằng cuộc sống mà suốt một thời gian dài đối với tôi chỉ là con đường rải nhựa xa tắp, thì nay đã bắt đầu mỉm cười với tôi. Tôi đã tìm thấy cái điều mà mình vẫn tìm: một người phụ nữ để có thể nghĩ về người đó. Trên quãng đường từ Sixterna đến Venletơri, Palômbi dừng xe lại xuống xem lốp xe. Tôi lợi dụng thời cơ đó để hôn Italia. Đến Venletơri, tôi vui vẻ ngồi lên lái thay cho Palômbi — những cái nắm tay và một cái hôn đối với tôi như vậy là đủ cho ngày hôm nay. Từ hôm ấy, Italia thường xuyên mỗi tuần một lần, có khi hai lần xin chúng tôi cho đi nhờ xe từ Rôma đến Têrachina và ngược lại. Buổi sáng cô đứng đợi chúng tôi, luôn luôn cùng với một cái vali hoặc một cái bọc to, ngồi lên xe, và nếu như Palômbi đang ngồi sau tay lái thì cầm lấy tay tôi cho đến tận Têrachina. Khi chúng tôi từ Napôli về, thì cô đã đứng đợi xe ở Têrachina, trèo lên cabin, và lại bắt đầu những cái cầm tay hồi lâu và thậm chí cả một vài cái hôn lén — dù cô cố quay đi — khi Palômbi không nhìn thấy chúng tôi. Nói tóm lại là tôi đã phải lòng thực sự, có thể còn là vì đã lâu tôi không yêu một người phụ nữ nào, mà như vậy đối với tôi chưa phải là đã quen. Đến mức chỉ cần một cái nhìn nào đó khác thường của cô là tôi đã đâm cảm động suýt ứa nước mắt, y như một đứa trẻ. Đó là những giọt nước mắt cảm động, nhưng tôi cứ thầm nghĩ rằng đó là biểu hiện của sự yếu đuối thật không xứng với đấng nam nhi, nên tôi cố kìm những giọt nước mắt ấy lại. Khi tôi ngồi sau tay lái, hai chúng tôi thừa lúc Palômbi ngủ, khẽ nói chuyện với nhau. Tôi hoàn toàn không nhớ mình đã nói với cô những chuyện gì, chắc là những chuyện vặt, những câu tán vui và nói đùa mà những người đang yêu thường nói với nhau. Tôi chỉ nhớ rằng thời gian đã trôi đi rất mau: cả đến con đường dài dằng dặc từ Têrachina, kỳ diệu thay, cũng đã đi qua từ lúc nào. Tôi giảm tốc độ xuống đến ba mươi, hai mươi cây số giờ, đến nỗi những chiếc xe ngựa cũng chút nữa thì vượt chúng tôi, vậy mà đường vẫn chóng hết và Italia đã phải xuống rồi. Đêm đến lại còn thích hơn: trên đường xe cộ vắng hẳn, tôi một tay cầm vô-lăng, tay kia ôm https://thuviensach.vn ngang người Italia. Khi trong bóng đêm, những ngọn đèn của những chiếc xe ngược chiều mà tôi gặp sáng lên rồi tắt đi, tôi muốn ánh sáng của những chiếc đèn của xe tôi đáp lại tín hiệu của xe họ bằng những lời diễn tả tâm trạng hạnh phúc xiết bao của tôi, thí dụ như: tôi yêu Italia và Italia cũng yêu tôi. Palômbi hoặc không để ý gì cả, hoặc giả vờ như không để ý thấy gì hết. Anh ta chưa lần nào tỏ ra phản đối việc Italia thường đi nhờ xe chúng tôi. Khi cô ta trèo vào ca bin, anh ta ầm à ầm ừ cái gì đó để chào hỏi, rồi né người nhường chỗ cho cô. Italia lần nào cũng ngồi ở giữa, vì tôi còn phải ngồi trông đường để những khi có xe khác ở phía sau vượt lên thì nói cho Palômbi biết đường đã đi được chưa. Palômbi cũng không phản ứng gì cả khi tôi — mê mẩn vì yêu — muốn viết lên mặt kính một cái gì đó luôn luôn gợi nhớ đến Italia. Suy nghĩ một chút, tôi viết lên cửa kính xe một dòng chữ to “Italia muôn năm!” Palômbi thộn đến mức không hiểu tính chất hai nghĩa của câu ấy, trong khi các ông bạn lái xe cười hỏi chúng tôi đã trở thành những nhà yêu nước từ bao giờ thế. Chỉ khi ấy anh ta mới ngạc nhiên nhìn tôi và khoái chí nói: — Họ tưởng là Italia, là nước Ý, nhưng thực ra lại là một cô gái… Cậu thông minh đấy, cậu nghĩ ra cái ấy hay thật. Tất cả những cái đó tiếp diễn trong vòng hai tháng. Một lần, sau khi cho Italia lên xe như thường lệ ở Têrachina, chúng tôi nhận được lệnh ở Napôli là dỡ hàng xong, không ngủ lại mà phải quay ra Rôma ngay. Tôi rất chán, vì đáng lẽ sáng hôm sau tôi được gặp Italia, nhưng mệnh lệnh là mệnh lệnh. Tôi ngồi vào sau tay lái, còn Palômbi lập tức ngáy khò khò. Đoạn đường đến Itơri, xe đi tốt, vì có nhiều chỗ ngoặt, mà ban đêm, khi bạn đã bắt đầu mệt, thì chỗ ngoặt là người bạn tốt nhất của người lái xe vì nó buộc anh ta phải mở to cả hai mắt ra nhìn đường. Nhưng từ Itơri trở đi, xe đi giữa những vườn cam bạt ngàn. Ở Phônđi, cơn buồn ngủ bắt đầu xâm chiếm tôi, và để xua đuổi nó tôi bắt đầu nghĩ về Italia. Những ý nghĩ ngày càng bện chặt trong tâm trí tôi tựa như những nhành non trong vườn, lá cành ngày một xum xuê và cuối cùng biến thành một khu vườn dày đặc, tối om, không đi qua nổi. Tôi nhớ rằng mình chợt nghĩ: “May là mình nghĩ về cô ấy, nếu https://thuviensach.vn không đã ngủ từ lâu”. Nhưng lúc đó tôi đã đang ngủ và nghĩ như vậy trong mơ. Chính giấc mơ đã nhắc nhủ tôi ý nghĩ ấy, để tôi ngủ càng được yên hơn, ngon lành hơn. Nhưng đúng lúc ấy, tôi cảm thấy rằng xe đã trượt ra khỏi đường và lao xuống rãnh. Tôi nghe thấy tiếng kêu rắc đằng sau xe và tiếng chiếc rơmoóc đổ uỳnh xuống. Xe đi chậm nên cả tôi lẫn Palombi đều không việc gì. Nhưng khi ra khỏi cabin, chúng tôi thấy chiếc rơmoóc đã đổ kềnh, còn hàng chở trên xe — những tấm da tươi, đã đổ nhào cả xuống đất. Đêm không trăng tối đen như mực, chỉ có sao lấp lánh trên trời. May thay, sự cố xảy ra ở ngay gần Têrachina: bên tay phải chúng tôi là núi, còn bên tay trái, sau những cánh đồng nho, là biển đen bình lặng. Palômbi chỉ nói: — Xem tác phẩm của cậu này! — và nêu ý kiến là vào làng Têrachina gọi người ra giúp. Từ đây đến Têrachina rất gần, và Palômbi lúc nào cũng chỉ nghĩ đến ăn, tuyên bố rằng anh ta thấy đói rồi. Ô tô cần trục cũng phải vài tiếng nữa mới tới được — anh ta bảo, — còn bây giờ rẽ vào một cái quán nào đấy ngồi cũng hay. Chúng tôi đi tìm một cái quán hoặc nhà nào đó. Nhưng đã hơn mười hai giờ đêm. Trên một vùng đất hồi chiến tranh bị bom cày xới nặng chỉ có mỗi một tiệm cà phê, nhưng nó cũng đã đóng cửa. Chúng tôi rẽ vào một con đường nhỏ hình như dẫn ra biển, đi được mấy bước thì thấy một tấm biển có đèn sáng. Thấp thỏm hi vọng, chúng tôi rảo bước, và thấy quả đúng là một quán ăn thật. Nhưng cửa sắt đã đóng một nửa — vậy có nghĩa là quán đã đóng cửa. Mặt trước quán là cửa kính, do đó qua nửa cửa để ngỏ, có thể nhìn vào trong. — Rồi cậu xem, họ không mở đâu, — Palômbi nói, và cúi xuống nhìn vào bên trong. Tôi cũng cúi xuống xem. Chúng tôi thấy một gian phòng ăn kiểu nông thôn với mấy cái bàn và một cái bệ ngang. Những cái ghế nằm úp trên mặt bàn. Italia đứng giữa sàn cầm một cái chổi cọ đang cặm cụi quét dọn. Mé bên trong, sau cái bệ ngang là một người đàn ông gù. Tôi đã nhìn thấy nhiều thằng gù, nhưng như gã này thì chưa từng thấy bao giờ. Chống hai https://thuviensach.vn tay ôm lấy má khiến cái đầu ngập hẳn trong hai vai còn cái lưng gù thì vồng lên bên trên đầu, hắn chăm chú nhìn Italia bằng hai con mắt to tướng, đen và dữ tợn. Italia nhanh chóng quét xong sàn, thế rồi thằng gù nói cái gì đó với cô, và cô đến gần hắn, dựa cái chổi vào bệ ngang, ôm lấy cổ hắn và hôn hắn một cái hôn dài. Sau đó, cô ta lại cầm lấy chổi và chạy đi chạy lại lăng xăng trong nhà. Thằng gù rời khỏi cái bệ ngang bước ra. Hắn ăn mặc như một dân chài: đi dép, mặc một cái quần đánh cá ống bó màu xanh, ngắn chỉ đến quá đầu gối và một cái áo cổ bẻ. Hắn bước ra đến cửa, cả hai chúng tôi lùi phắt lại phía sau. Thằng gù mở cánh cửa kính, đóng kín cửa sắt lại. Để giấu tâm trạng bồi hồi, tôi nói: — Ai có thể nghĩ được là như thế? — Hừ, — Palômbi “hừ” một tiếng rõ to và dài, trong đó chứa đựng một nỗi buồn khiến tôi sửng sốt. Chúng tôi đi lại chỗ xe đỗ và suốt thời gian còn lại của đêm hì hục dựng rơ moóc và bốc những tấm da rơi xuống đất lên xe. Buổi sáng, khi chúng tôi đến gần Rôma, Palômbi nói chuyện, có lẽ là lần đầu tiên từ khi tôi với anh ta quen biết nhau: — Cậu thấy, cái con phù thủy Italia ấy đối xử với tớ thế có tệ không? — Cậu nói về cái gì vậy? — tôi ngạc nhiên hỏi. — Sau tất cả mọi cái, — anh ta nói tiếp, chậm và rầu rĩ, — sau khi cô ta cầm tay tớ đi suốt từ đây vào trong ấy và từ trong ấy ra, và tớ nói với cô ta là sẽ lấy cô ta, sau khi tớ với cô ấy đính hôn với nhau… thì… thế đấy, cậu thấy chưa? Thằng gù! Tôi ngây người ra. Palômbi vẫn tiếp tục: — Tớ tặng cô ta những tặng phẩm quí giá như thế: san hô, khăn quàng lụa, dép cao gót… Tớ nói sự thực là tớ đã yêu cô ta, và tớ cảm thấy cô ta đúng là kiểu người mà tớ cần… Thế mà cô ta thì… Thật là bạc bẽo, vô tâm — cô ta là con người như vậy. Chiếc xe tải của chúng tôi lao như bay trong buổi rạng sáng để đi vào Rôma, trong khi Palômbi vẫn cứ nói mãi về chuyện ấy, chậm giãi, gióng một, như nói chuyện một mình. Còn tôi thì nghĩ rằng để tiết kiệm tiền vé đi tàu hỏa, Italia đã lừa cả hai chúng tôi. Những điều Palômbi nói khiến cho https://thuviensach.vn tôi bực, vì lẽ anh ta nói đúng những gì mà đáng lẽ tôi cũng nói, và vì qua miệng anh ta, những cái đó đối với tôi nghe rất nực cười. Cuối cùng tôi cắt ngang lời anh ta: — Thôi cậu im đi… Tớ buồn ngủ lắm rồi. — Có những việc nó làm người ta đau lòng, — anh chàng tội nghiệp đáp và thôi không nói thêm câu nào nữa, cho mãi đến tận Rôma. Mấy tháng liền tôi thấy trong lòng nặng chình chịch. Con đường lại trở lại đối với tôi như nó đã từng là trước kia: một sợi băng đáng ghét dài dằng dặc, bất tận mà ngày hai lần tôi phải nuốt vào rồi lại nhổ ra. Song, điều đã khiến tôi đổi nghề là ngay trên con đường đi Napôli ấy, Italia đã mở một quán hàng ăn dưới cái biển đề: “Nơi nghỉ chân của khách lái xe”. Một nơi nghỉ chân tuyệt thật: để lần được đến đấy phải vượt qua hàng trăm cây số! Lẽ dĩ nhiên không bao giờ chúng tôi dừng lại đấy cả, nhưng dù thế tôi cũng vẫn khó chịu phải nhìn thấy Italia đứng sau quầy và thằng gù chuyển cho cô những cái cốc và những chai bia. Tôi bỏ nghề lái xe. Còn chiếc xe vận tải mang dòng chữ “Italia muôn năm!” do Palômbi lái vẫn như xưa, vẫn tiếp tục các cuộc hành trình bất tận của nó. https://thuviensach.vn NHỮNG CÂU CHUYỆN THÀNH RÔM Alberto Moravia www.dtv-ebook.com 8 — Catêrina Tôi lấy vợ năm mười tám tuổi. Liệu lúc bấy giờ tôi có thể thấy trước rằng tính tình Catêrina sẽ đổi khác như thế được chăng? Không, gì thì gì chứ cái đó thì không. T Ngày ấy Catêrina là một cô gái không có gì nổi bật, tóc mềm, mượt, để ngôi thẳng. Khuôn mặt cô đều đặn, các nét cân đối, nhưng không gợi cảm, vô vị và nhợt nhợt. Toàn bộ vẻ đẹp của cô là ở đôi mắt: hai con mắt to, hơi ánh lên nhưng mềm dịu. Các đường nét cơ thể cô không phải đẹp lắm, nhưng tôi ưng eo người cô: bộ ngực to, mông nở, còn chân tay và vai mảnh dẻ và mềm mại như một cô bé gái. Giá trị nhất ở cô không phải là sắc đẹp, mà là tính dịu hiền, nhu mì, và tôi nghĩ là tôi yêu cô vì thế. Ai không biết Catêrina những năm ấy sẽ không tưởng tượng được đây đã từng là một con người dễ thương đến chừng nào. Những động tác của cô nhẹ nhàng, uyển chuyển, trông cũng đã đủ thấy yêu. Không bao giờ có một câu to tiếng, một cái nhìn thiếu thiện ý. Trong mọi lúc và mọi việc cô đều chiều ý tôi, tin tưởng ở tôi, trước khi làm cái gì thường bao giờ cũng nhìn tôi như để xin phép. Thậm chí đôi lúc cái đó làm tôi bối rối. Đôi khi tôi trộm nghĩ: không, tôi không xứng đáng có người vợ như thế. Một người phụ nữ biết nhẫn nhục, chịu nhịn, chung thủy, và biết đối xử, niềm nở biết bao! Cả khu nhà đều biết tính nết dịu hiền, đoan trang của cô. Ở chợ, các bà nói chuyện với mẹ tôi: https://thuviensach.vn — Con trai bà thật có phúc… lấy vợ tiên. Đến nỗi đôi lúc tôi muốn cô đừng hiền quá như thế. Tôi hỏi đùa cô: — Catêrina, lẽ nào trong đời em chưa hề nói một câu thô tục hoặc làm một việc gay gắt bao giờ sao? — Có những khi tôi muốn cô cứ nói một cái gì hay làm một cái gì khác thường xem sao. Sau khi cưới, hai chúng tôi ở ngay tại ngôi nhà mẹ tôi ở trong ngõ Chinquê. Ở đó có mấy cái gác xép bỏ không. Mẹ tôi ở phòng dưới. Còn ở tầng một là hiệu bán bánh mì và mì sợi của chúng tôi. Như vậy là tất cả nhà cùng sống và làm việc trong một ngôi nhà. Hai năm đầu Catêrina hiền lành và ít nói như những ngày chúng tôi quen nhau, có khi còn hiền hơn nữa kia, bởi vì cô yêu tôi, và biết ơn tôi đã lấy cô, đã cho cô nhà ở và lo tạo cho cô những điều kiện tốt nhất để sống. Cô hiền lành với tôi và cả với mẹ chồng, kể cả khi cô chỉ có một mình, không ai trông thấy cô cả, cô cũng không hề đổi khác. Những buổi trưa, tôi từ cửa hàng về, đi rón rén thẳng vào trong bếp xem cô dọn dẹp, sắp xếp các việc trong bếp, trên nhà ra sao. Tôi thích đứng ngắm cô thong thả, khoan thai đi những bước nho nhỏ, nhẹ nhàng trong bếp, nấu nướng mọi thứ không hề hấp tấp, không hề nhăn nhó, tức bực, luôn luôn cẩn thận, tỉ mỉ và lặng lẽ. Như không phải cô đang đứng trước bếp ga trong bếp, mà đang đứng trước bàn thờ thánh trong nhà thờ. Tôi bèn bất ngờ chạy vào ôm chầm lấy cô. Cô hôn tôi, mỉm cười và nói bằng một giọng thanh thanh dịu dàng pha chút trách móc: — Anh làm em sợ quá! Hai năm sau khi chúng tôi cưới nhau, thấy rõ là Catêrina không có con. Bây giờ tôi khẳng định như vậy, còn khi đó thì chưa kết luận ngay được như vậy. Hai chúng tôi mong có một đứa con, mà mãi chẳng có. Lúc đầu chúng tôi bàn cãi mãi về vấn đề này trong gia đình với nhau, sau đó bảo nhau đi khám bác sĩ, hết bác sĩ này đến bác sĩ khác. Catêrina chữa chạy ít lâu, tốn kém khá nhiều tiền, nhưng rốt cuộc chúng tôi thấy rằng tất cả những cái đó đều vô hiệu. “Thôi đành vậy, tôi bảo, làm thế nào cho được… Chẳng ai có lỗi cả… Có lẽ số phận nó như vậy”. Một thời gian có cảm tưởng là Catêrina cũng đành lòng với việc đó. Nhưng mà ở đời không phải bao giờ cũng làm được như mình muốn — có thể cô cũng https://thuviensach.vn muốn “đành vậy” nhưng không được. Chính do đó mà tính tình cô bắt đầu thay đổi. Có lẽ, trước hết là sự thay đổi bề ngoài. Cái nhìn của cô, trước đây âu yếm là thế, nay trở nên cau có, môi hơi trề ra, và bên cạnh miệng xuất hiện hai nếp nhăn nhỏ trông ang ác. Giọng nói trước đây vang như tiếng nhạc, nay thành gay gắt. Có thể cô cũng có cố tự kiềm chế, nhưng thường thế, những thay đổi bên ngoài thể hiện lại cả ở trong tính cách. Không còn dấu vết gì còn lại của cái tính dịu dàng, nhu mì ngày trước, rồi thì ở cô sinh ra tính thù hằn, độc địa, hung hăng. Có những lúc đột nhiên câu trả lời của cô khiến tôi giật thót mình: “Anh thích hay không thích đối với em cũng thế thôi”. “Quỉ tha ma bắt…”. “Thôi, em chán lắm rồi”. “Hãy để cho em yên”. Thời gian đầu, dường như chính bản thân cô cũng ngạc nhiên về sự thô bạo của mình, nhưng rồi sau đó tự thả mình đến mức hầu như chỉ toàn nói năng kiểu như thế. Cô bắt đầu có thói quen hễ động có chuyện bực mình gì dù nhỏ nhặt, là đóng cửa đánh sầm. Trong nhà chúng tôi chốc chốc lại nghe tiếng đóng sầm cửa. Và mỗi lần như vậy tôi có cảm giác như bị một cái tát. Trước kia cô gọi tôi bằng đủ thứ từ ngữ âu yếm mà những người phụ nữ thường dùng khi họ yêu: nào “anh thân yêu”, “anh yêu quí của em”, “cục vàng của em”. Còn bây giờ thì còn thấy “vàng” với “bạc” gì đâu nữa! Chỉ thấy: ngốc, khờ thật, đồ đểu, đồ ngu, có khi còn tệ hơn thế. Cô không chịu nổi bất cứ sự phản đối nào, có khi tôi chưa kịp mở miệng, cô đã bồi luôn. — Thôi im đi, đồ ăn hại, chẳng hiểu cái gì cả. Khi đang yên lành, chẳng có cái gì để mà cãi cọ nhau, cô cũng lại kéo tôi vào chuyện cãi cọ. Thật uyển chuyển và phong phú biết bao những lời lẽ xóc móc ác độc của cô! Nếu những lời lẽ ấy của cô không có tính chất xúc phạm đến như thế, có lẽ tôi đã chỉ ngạc nhiên mà nghĩ: ở đâu ra cái tinh xảo, cái sắc bén như thế trong ngôn ngữ của cô. Cô biết — như người ta thường nói — bắt đúng mạch: đã bao nhiêu lần tôi tự nhủ: “Cắn răng lại, đừng đối đáp gì cả, vờ như cái đó đối với mình không có nghĩa lý gì cả”, nhưng cô đều tìm được một câu nào đó đánh đúng chỗ đau của tôi, khiến tôi giận tím mặt, buộc phải nói lại. https://thuviensach.vn Khi thì cô nói chuyện về gia đình nhà tôi: cứ theo lời cô nói thì gia đình tôi chỉ là loại “cuối hạng”, còn cô là con nhà công chức (thực ra mà nói, bố cô chỉ là một người cạo giấy ở hội đồng thị chính, cả đời chỉ kiếm đủ ngày ba bữa ăn). Khi thì cô quay sang bình phẩm hình thức bên ngoài của tôi. Một mắt tôi không nhìn rõ, có vết gì ở trong con mắt, như máu tụ — vậy mà cô dẩu môi lên bảo tôi: — Đừng có lại gần tôi… Trông cái mắt đến phát ghét, y như quả trứng ung vậy. Mà không có gì khó chịu hơn khi người ta bị soi mói chuyện gia đình hoặc bị đả động đến chứng tật nào đó của cơ thể. Thật vậy, tôi đã mất hết bình tĩnh, quát tướng lên. Cô đáp với nụ cười cay độc trên đôi môi nhợt nhạt: — Đấy, thấy chưa, chưa chi đã quát tháo rồi… Không thể nào nói chuyện được với anh. Anh chỉ biết quát tháo thôi. Một khi không biết cư xử cho đúng mực, thì đó không phải lỗi của tôi. Tôi không còn cách nào khác là đi khỏi nhà. Tôi đi lang thang một mình trên bờ sông Têverơ, uất ức và lủi thủi. Nhưng tôi không thể căm ghét cô. Tôi còn thương hại cô, vì tôi hiểu rằng điều đó mạnh hơn cô, ngoài ý muốn của cô, và chính cô là người khổ vì nó trước tiên. Cô đau khổ vì bệnh tình của mình, và do đó mà hay cáu bẳn. Điều đó đặc biệt thể hiện rõ ở dáng đi và ánh mắt của cô: cái nhìn của cô trở nên nặng trĩu lo âu, tham lam, hung dữ như cái nhìn của một con thú đang tìm kiếm một cái gì đấy mà không thấy. Khi cô đáp lại tôi bằng sự thô bạo, trong giọng nói của cô không phải chỉ có sự giận dữ và oán ghét; không, giọng nói ấy giống với tiếng gầm gừ của con thú bị đau mà không biết vì sao đau, đem trút tất cả sự hung dữ vào những người không có tội tình gì với nó. Sự phỏng đoán của tôi về việc tính tình Catêrina thay đổi do không có con đã được bà mẹ cô xác nhận. Một lần nọ, sau khi nghe tôi phàn nàn, bà kể với tôi rằng hồi nhỏ trò chơi yêu thích của Catêrina là ru búp bê ngủ, và cô cứ khăng khăng đòi để cho cô trông mấy đứa em nhỏ. Khi Catêrina lớn lên, cơ thể cô phát triển đúng với tính chất một người phụ nữ phải có nhiều https://thuviensach.vn con, Catêrina cũng biết điều đó và chờ đợi. Nhưng mãi chẳng có con, và thế là cô không tự chủ được nữa. Chúng tôi sống với nhau như vậy được năm năm nữa. Công việc buôn bán của chúng tôi phát đạt, mọi việc đều trôi chảy, nhưng tôi thì bất hạnh: tôi đâu có phải là sống. Catêrina ngày một tệ, nói năng với tôi bây giờ chỉ là nhiếc móc, xúc phạm. Hàng xóm láng giềng không còn bảo tôi lấy được vợ tiên nữa, mà bây giờ ai cũng thấy không phải là người ngợm, tiên phật gì mà là tôi rước quỉ về nhà. Bà mẹ tội nghiệp của tôi cố tìm cách an ủi tôi: có thể rồi đây — bà bảo — đứa con sẽ ra đời, và Catêrina sẽ trở lại hiền dịu như xưa. Nhưng tôi không hy vọng điều đó. Nhìn cô đi lại trong nhà, mặt nghênh nghênh, ủ dột và dữ tướng, tôi sờ sợ và nghĩ bụng một lúc nào đó cô ta có thể giết tôi, như giết một con chó dữ hóa điên xông vào cắn chủ. Tất cả cái cảnh đó như một con đường dài mà cuối đường còn chưa thấy. Tôi thường đi vơ vẩn một mình dọc theo bờ sông, nhìn xuống dòng sông và nghĩ: tôi, hai mươi nhăm tuổi, có thể nói là còn trẻ, hoàn toàn trẻ, mà cuộc đời tôi hầu như đã hết, không còn một niềm hy vọng nào đối với tôi cả… Có lẽ số tôi là phải sống những ngày còn lại của đời mình với quỉ. Tôi biết rằng tôi sẽ không thể nào lìa bỏ cô ấy được, vì tôi yêu cô, và cô, ngoài tôi ra cũng không có ai khác cả; đồng thời tôi lại cũng cảm thấy rằng nếu tôi cứ ở lại với cô thì sống cũng sẽ không ra sống. Từ những suy nghĩ ấy, lòng tôi trĩu nặng đến mức muốn nhảy xuống sông tự tử… Một đêm, tôi trở về nhà cũng không nhớ là như thế nào nữa. Tôi đi theo những bậc thang bẩn thỉu xuống bờ sông Têverơ, chọn một chỗ khuất dưới chân cầu, cởi áo vét, cuộn lại bỏ xuống đất, rồi hí húi trong tối viết mấy chữ vào một mảnh giấy nhét vào bên trong áo vét. Tôi viết: “Tôi tự tử vì vợ” và ký tên. Bấy giờ là vào đầu mùa đông. Nước sông Têverơ đềnh lên, trông phát sợ: dòng nước đen ngầu, lẫn rác và tạp chất các loại, gió lạnh thổi lại như từ trong hang. Tôi đã định nhắm mắt nhảy ùm xuống sông, nhưng bỗng thấy sợ. Tôi bật lên khóc. Và vừa khóc vừa quay lại, lên cầu thang chạy một https://thuviensach.vn mạch về nhà. Tôi vào thẳng buồng ngủ, nắm lấy tay Catêrina. Cô đang ngủ. Tôi lay cô dậy và nói: — Đi với tôi. Lần này cô hoảng, đi theo tôi không có một tiếng. Có thể cô nghĩ rằng tôi định giết cô, vì đến cầu thang cô cố gỡ ra khỏi tay tôi. Nhưng trời tối đen, xung quanh không một bóng người, tôi dùng sức ép cô xuống. Chúng tôi đi trên bờ sông — cô đi trước, tôi chỉ mặc áo sơ mi và gilê, đi sau. Đến chân cầu, tôi cho cô xem cái áo vét, lấy mảnh giấy ra, đưa cô đọc và nói: — Xem đây này, cô đã đưa tôi đến nông nỗi này đây… Catêrina, tại sao em thay đổi quá làm vậy? Trước kia em hiền, tốt như thế mà bây giờ thật chẳng khác gì quỉ dữ… Tại sao vậy? Nghe tôi nói, cô cũng thốt nhiên khóc òa lên, ôm lấy tôi và nhắc đi nhắc lại mấy lần rằng sẽ cố tự kiềm chế. Sau đó, cô giúp tôi mặc áo vét vào, rồi hai chúng tôi đi về nhà. Tôi kể điều đó để nói rằng tôi đã tuyệt vọng đến mức nào. Nhưng Catêrina vẫn không sửa đổi tí nào. Trái lại, từ ngày ấy cô ấy còn cười giễu tôi là đã không đủ can đảm tự kết liễu đời mình. Năm 1943. Sau những trận ném bom đầu tiên bà cụ tôi quyết định phải đóng cửa cửa hàng, đi về quê ở Vanlêcôrxa, vùng Chôcharia. Catêrina, vẫn như mọi bận, khi thì đồng ý đi, khi thì lại bỗng dưng không đồng ý. Những ngày ấy, cô thật làm tôi phát điên. Tuy vậy, cuối cùng cả gia đình tôi cũng đã lên đường; chúng tôi đi nhờ một chiếc xe tải chở bột mì và thực phẩm khác đem bán ở chợ đen. Chúng tôi ngồi trong khoang sau xe, vali xếp ngay dưới chân. Nắng gay gắt. Qua Phrôzinônê, xe đến vùng đồng bằng, núi đồi đã ở lại tít phía sau, bốn bề là cánh đồng trải rộng. Nóng bức làm tôi mệt lử, và cứ thế thiu thiu ngủ. Bỗng xe dừng phắt ngay lại, tiếng người lái xe kêu to: — Máy bay… Xuống bờ ruộng tất cả đi. Còn chưa trông thấy máy bay, nhưng tiếng rít đầy sắt thép, khốc liệt, xé tai nghe đã rất gần đâu đây rồi. Ven đường có trồng một hàng bạch dương và những cây gì to cao, tiếng máy bay từ phía ấy dội lại — có nghĩa là máy bay đang ở phía sau rặng cây. https://thuviensach.vn Tôi bảo Catêrina: — Xuống mau lên. Nhưng cô nhún vai trả lời: — Tôi cứ ở lại đây. — Ơ kìa, xuống đi, — tôi quát lên, — cô muốn chết hả? — Tôi thế nào cũng được. Tôi nghe câu trả lời của cô, khi tôi đã đang đứng ở dưới đường. Tôi nhảy ào xuống bờ ruộng… Và tự nhiên bầu trời như bị một đám mây đen che khuất: chiếc máy bay hiện ra. Tiếng rú của động cơ chói tai như tiếng sấm. Trong tiếng rú rít, tôi phân biệt ra được tiếng một tràng liên thanh. Chiếc xe vận tải đỗ giữa đường, và trên đó là Catêrina. Tràng súng liên thanh làm bốc lên một đám bụi trên đường rồi mau chóng tản đi. Chiếc máy bay bay đi, khuất sau lùm cây. Bây giờ nó lấy độ cao và, như một con chuồn chuồn trắng, bay tít về xa giữa vòm trời nóng bỏng. Còn chiếc ô tô vẫn đỗ trên mặt đường. Catêrina ở trong khoang xe đơn độc một mình. Tôi chạy lại, gọi cô, cô không trả lời. Tôi trèo lên xe… Cô đã chết. Thế là hai mươi nhăm tuổi đầu, tôi là người góa vợ. Cuộc đời tự do, rộng mở mà tôi hằng mơ ước những lần đi lại trên bờ sông đang trải rộng trước tôi. Nhưng tôi yêu Catêrina và rất lâu không nguôi nhớ thương. Tôi thường nghĩ: cô đã đau khổ như thế nào, đã từng khắc khoải vươn tới một cái gì, tìm đến một cái gì mà tự mình cũng không biết và vì không tìm thấy nên trở thành ác nghiệt, dù không muốn thế. Nhưng cô nào có tội lỗi gì. Cuối cùng, thay cho cái mà cô đi tìm, cô đã tìm thấy cái chết. Và chúng ta đã không không thể làm gì được. Catêrina đã thay đổi và đã chết vì những nguyên nhân không phụ thuộc vào cô, và vì chính những nguyên nhân mà lúc đầu tôi đã đau khổ rồi sau đó được giải thoát khỏi nó. Sự hiền dịu mà tôi đã từng yêu say đắm ở cô, cô đã nhận được như một món quà, cũng giống như tính ác nghiệt, và như cái chết. https://thuviensach.vn NHỮNG CÂU CHUYỆN THÀNH RÔM Alberto Moravia www.dtv-ebook.com 9 — Hai Nửa Đều Nhau Tôi lập tức quen với không khí ở căn nhà mới. Hộ ba phòng, trên tầng ba của một ngôi nhà xây theo kiểu hiện đại khang trang ở vùng ngoại ô yên tĩnh. Và điều chủ yếu nhất, tôi tin rằng đây không phải là một căn hộ như trăm nghìn căn hộ khác, mà là căn hộ của tôi, dành cho tôi và chỉ cho tôi mà thôi, hơn nữa tôi vẫn cho rằng trên đời này không bao giờ có hai người giống nhau, mỗi con người là một thế giới độc nhất vô nhị. T Gần hai tháng trời tôi dành cho việc kê dọn, trang trí, chọn lựa một cách tỉ mỉ nhất từng vật dụng. Hai tháng tiếp sau, tôi ngắm nghía cách bố trí trong nhà đó với cảm giác khoái trá vô hạn như khi tôi vẫn thường đứng trước gương soi ngắm diện mạo của chính mình và do đó là cái diện mạo độc nhất. Chẳng những tôi thích căn phòng, mà thích cả ngôi nhà — không cũ lắm cũng không mới lắm, một ngôi nhà điển hình của những nhà tư sản bậc trung, được xây dựng không theo một phong cách nhất quán nào. Tôi thích dẫy phố với những hàng trúc đào đang lên, những tủ kính bầy hàng ở tầng một và những tấm biển sặc sỡ của các quầy bán thuốc lá, hiệu cắt tóc, hàng tạp phẩm, cửa hàng thực phẩm, cửa hàng bánh mì. Ngay bên dưới cửa sổ nhà tôi nhìn thẳng sang bên kia đường là một cửa hàng hoa. Bên trong tủ kính cửa hàng là những bó hoa tươi, những lọ hoa, bồn hoa, chậu cảnh. Người bán hàng hoa là một cô gái trẻ, đẹp, tóc đen, người to cao với những đường nét đậm, động tác bình tĩnh chậm rãi, tuổi khoảng chừng hai lăm, https://thuviensach.vn không hơn. Cô bán hàng một mình, sáng đến, cất rèm, đi đi lại lại một lúc sau quầy, sắp đặt, sửa sang những bông hoa, rồi ngồi chờ khách. Phần lớn thời gian trong ngày, cô ngồi sau quầy đọc truyện. Cô cũng hay ra đứng ở bậc cửa nhìn ra phố hồi lâu, mặc dù ngoài phố chẳng có cái gì đáng xem và chẳng bao giờ xảy ra chuyện gì hấp dẫn. Tháng chín vừa mới bắt đầu. Bạn bè tôi đều đi nghỉ chưa về, nên tôi hầu như chỉ quanh quẩn ở nhà, chẳng đi đâu cả. Do vậy mà chẳng những tôi để ý ngay đến cô hàng hoa xinh xắn mà sau đó còn bắt đầu dành cho cô khá nhiều thời gian… Tôi bận viết báo cáo công tác, nhưng ngồi trước bàn cứ mươi phút tôi lại đứng dậy để nhìn xuống cửa hàng hoa. Cô gái vẫn ở nguyên chỗ cũ. Cô ngồi sâu trong quầy, say sưa đọc truyện, hoặc đứng tựa vào khung cửa. Tôi nhìn cô một lúc, rồi lại ngồi viết tiếp. Một ngày kia tôi chợt nảy ra ý nghĩ: để thu hút sự chú ý của cô gái, thử lấy gương soi ánh mặt trời vào cô xem sao. Tôi thấy ý nghĩ ấy thật là mới mẻ, độc đáo. Và thế là tôi cầm chiếc gương con trong tay, bắt ánh mặt trời rọi xuống cửa hàng hoa. Đầu tiên tia sáng lay động trên tủ kính, rồi trên tấm biển và cuối cùng — như đầu sợi chỉ sau hồi lâu xâu đã vào đúng lỗ kim, — nó lọt vào khe cửa và dừng lại trên mái đầu đang cúi của cô gái. Tôi giữ tia sáng lại trên mái tóc, rồi đưa xuống phía dưới dọc theo cánh tay trần của cô, lên trang sách, rồi lay lay gương. Cô vẫn tiếp tục đọc nhưng rồi bỗng ngửng đầu nhìn ra phía cửa. Như sợ hãi sự táo bạo của chính mình, tôi lùi vào trong phòng. Vài giây sau, tôi lại trở lại cửa sổ. Cô gái bán hoa đang đứng ở cửa nhìn ra đường. Tôi bắt ánh nắng dọi về phía cô, tia sáng từ từ bò theo chân cô lên trên và ngưng lại ở ngực. Từ đấy, bất ngờ đối với chính mình, tôi đưa ánh nắng lên mặt cô. Lần này cô nhìn lên, trông thấy tôi và mỉm cười. Tôi cũng mỉm cười, và kèm theo nụ cười là một động tác ra hiệu: “Xin mời cô lên nhà chơi”. Do dự một lát, cô gái cũng ra hiệu đáp lại: “Vâng, được, nhưng mà sau đã”. Tôi không ngờ thu được một thắng lợi nhanh chóng đến thế, người lâng lâng sung sướng, chỉ tay lên mặt đồng hồ, hỏi: “Bao giờ?”. Cô gái lấy tay viết lên không khí: “Mười hai rưỡi”. Lúc bấy giờ là mười một https://thuviensach.vn giờ. Tôi vẫy vẫy cô, trở vào phòng, đi một vòng, vừa đi vừa xoay tay, soi gương ngắm nghía hình bóng mình. Tôi làm việc mà không có hiệu quả, cứ năm phút lại đứng dậy, đến bên cửa sổ: cô gái vẫn đấy, đang ngồi đọc truyện. Một trong những lần bước lên đài quan sát như vậy, tôi thấy cô lấy hoa cho khách, thân hình đẹp đẽ của cô vươn về trước, cánh tay trần khỏe mạnh chìm vào giữa những bông hoa. Cô ngắt một bông hồng, rồi lại vươn về phía những bông hoa khác. Tôi thầm nghĩ cô gái thật là duyên dáng, và trong việc cô nhận lời mời của tôi một cách dễ dãi có cái gì thần bí khiến tôi rung động. Mười hai giờ hai mươi nhăm, tôi lại bên cửa sổ lần cuối cùng, thấy cô gái chậm rãi và cung kính đi đi lại lại trong cửa hàng, sửa lại những bông hoa trong các bình. Sau đó cô bước ra, thong thả hạ rèm. Tôi nhìn theo cô đi qua đường và biến mất vào cửa lớn của ngôi nhà tôi ở. Hồi hộp, tôi ra đứng ở trước cửa phòng mình. Tôi khoái trá nhìn chậu cây cảnh tôi mới mua hôm trước bày rất đẹp giữa hai bên cánh cửa. Tôi đưa mắt nhìn phòng khách trang trí hoàn toàn hiện đại, theo phong cách Thụy Điển. Tất cả đều rất sang trọng và lịch sự, chắc chắn sẽ gây ấn tượng mạnh mẽ đối với cô gái. Cuối cùng tôi nghe thấy tiếng thang máy đỗ lại ở tầng một, tiếng cánh cửa mở ra và đóng vào, rồi tiếng dép cao gót đi đến gần chỗ tôi. Ắng đi một phút, tiếng chuông vang lên. Để cô không biết là tôi đứng sẵn ở sau cửa, tôi rón rén đi vào phòng khách để rồi lập tức quay lại, đi lẹt bẹt gây tiếng động thật to, và mở cửa. Cô gái tóc đen làm tôi hơi thất vọng. Từ xa, tôi tưởng cô là người đẹp. Nhìn gần, hóa ra cô chỉ được cái trẻ và dáng người hấp dẫn. Mặt cô hơi thô, miệng rộng, mũi hơi khoằm, mắt to. Vừa bước vào, cô vừa nói, giọng hồ hởi, pha tiếng địa phương: — Nhẽ ra em chưa đến nhà anh ngay hôm nay đâu. Nhưng mà em ghé qua một chút để chào anh thôi. Chúng mình là hàng xóm láng giềng với nhau mà, cho nên em nghĩ là lúc nào cũng phải làm quen với anh mới được. Tôi trả lời: https://thuviensach.vn — Xin lỗi, nhưng mà anh không hình dung được làm thế nào chúng mình quen nhau nếu như anh không nghĩ ra cái trò chiếu gương ấy. Cô khẽ nhún vai: — Lúc đầu em cứ tưởng là ông kỹ sư. Nhưng sau nhìn ra, thì hóa là anh. — Kỹ sư nào kia? — À, cái anh kỹ sư ở phòng này trước anh. Anh ấy cũng bắt đầu như thế, chiếu gương vào em. Nhưng, hay là chính anh ấy mách anh cách đùa như vậy để gọi em? — Không, anh không hề biết anh ta. — Em xin lỗi, nhưng mà anh cũng biết đấy, một sự trùng hợp tình cờ. Cô gái đi xem qua chỗ ở của tôi. Vừa đi cô vừa nói chuyện một cách tự nhiên, nhưng đến cửa phòng thì dừng lại: — Em thấy mọi thứ ở đây vẫn nguyên như xưa. Hình như giữa tôi và cô gái vừa xen vào một cái gì xa lạ, một vật cản nào đó mà tôi không biết gọi là gì. Cuối cùng tôi nói: — Không, căn hộ này lúc đầu để không. Anh đã tự tay bày biện tất cả. — Ồ, lạ nhỉ, một sự trùng hợp đến là khéo: ở đây, gần cửa ra vào, trước cũng có một chậu cây cảnh y như thế này. Đây là cây si phải không anh, nếu em không nhầm? — Phải, cây si. — Anh kỹ sư chăm chút nó ghê lắm, anh ấy nói với em là mỗi tuần anh ấy tưới nước cho nó hai lần. Cô ta lại tiếp tục: — Chao ôi, hay thật! Cái tranh hệt như thế này trước cũng treo ở đây. — Các tác phẩm nghệ thuật trừu tượng tưởng như cái nào cũng giống cái nào, cùng một khuôn mặt, nhưng thực ra không phải thế — tôi đáp, giọng bực tức. Bước vào phòng khách, cô vỗ hai bàn tay vào nhau reo lên: — A, lại cả phòng khách cũng chả khác gì của ông kỹ sư cả. Cũng bộ bàn ghế như thế, chỉ cách sắp xếp có thể hơi khác. Lần này thì tôi im lặng, không nói gì cả. Cô gái ngồi xuống đi văng, chân nọ vắt lên chân kia, mở khuy áo khoác trên bộ ngực nở nang. Rõ ràng https://thuviensach.vn là cô bằng lòng với mọi thứ và khao khát chờ đợi ở tôi những dấu hiệu mới thể hiện sự quan tâm đối với cô. Tôi đi về phía máy quay đĩa định mở một bài nhạc gì đó để nghe, nhưng nghĩ thế nào lại thôi. Tôi quay sang tủ đồ ăn lấy ra một chai rượu nhẹ khai vị với hai cái chén. Nhưng nghĩ thế nào, tôi cũng lại thôi, và ngồi xuống trước mặt cô gái, hỏi: — Em cho phép anh hỏi vài câu được không? — Bao nhiêu câu tùy thích? — Lần đầu tiên em đến đây ông kỹ sư có mở máy quay đĩa cho em nghe không? — Vâng, hình như có. — Sau đó mời em uống một chén rượu nhẹ? — Phải rồi, anh ấy rót cho em một chén véc-mút. — Thế rồi ngồi xuống đi-văng cạnh em, phải không? — Vâng, có ngồi. Thế sao cơ?... — Gượm đã. Và bắt đầu âu yếm em? Câu hỏi này làm cô bối rối. Cô hỏi: — Xin lỗi, anh hỏi những cái đó làm gì? — Yên trí, — tôi vẫn tiếp — anh sẽ không hỏi những câu bất nhã đâu. Anh chỉ quan tâm đến, như người ta nói, những tình tiết phụ. Như vậy là anh ta bắt đầu âu yếm em. Hãy công nhận đi, — đến đây, tôi nghĩ ngợi giây lát — Và để tiến gần đến mục đích mà không làm em lúng túng, anh ta đã bảo để anh ta xem bói tay cho em? Cô cười to: — Chính thế. Làm sao mà anh đoán ra được? Anh là thầy tướng à? Tôi suýt trả lời: “Là vì đấy chính là những điều mà anh cũng đang định làm” nhưng tôi không đủ can đảm để thú nhận điều đó. Tôi nhìn cô, và giờ đây tôi cảm thấy có một đường ranh giới vô hình đang bao quanh cô, vượt qua đó là nguy hiểm, cũng như khi người ta đến gần cột dây điện cao thế. Thật thế, tôi không thể nói gì hoặc làm điều gì mà trong hoàn cảnh tương tự anh kỹ sư đã nói và làm. Và anh chàng kỹ sư ấy, về phần mình, đã không phải là cái gì khác ngoài chiếc gương đầu tiên trong cả cái vòng vô tận những chiếc gương, trong đó, dù có nhìn đi nhìn lại chán chê tôi cũng vẫn chỉ thấy độc bản thân mình. https://thuviensach.vn — Này, thế anh kỹ sư trông có giống anh không? — Về phương diện gì? — Về bề ngoài ấy. Trước khi trả lời, cô nhìn tôi một lúc lâu. — Anh cũng có nét gì đó hao hao giống anh ấy. Cả hai đều bình thường như hai nửa đều nhau. — Hai nửa đều nhau? — Vâng. Tức là không xấu trai, nhưng cũng không đẹp, không cao không thấp, không trẻ không già, thường thường vậy. Tôi không nói gì cả, chỉ nhìn cô, và nghĩ với một sự giận dữ bất lực, rằng vở kịch có thể coi như kết thúc: cô gái bán hoa đối với tôi đã biến thành một điều cấm kỵ, và việc duy nhất còn lại mà tôi phải làm là một cái cớ nhã nhặn nào đó để mời cô về. Cô gái đã nhận thấy sự chuyển biến đột ngột diễn ra trong tôi, bèn hỏi với vẻ lo ngại: — Anh làm sao thế? Có cái gì không ổn chăng? Tôi cố tự kiềm chế: — Vậy theo ý kiến em, có nhiều người đàn ông giống như anh và anh kỹ sư không? — Các anh… nói thế nào đây nhỉ… có thể gọi là một điển hình khá phổ biến, như người ta thường nói. Tôi khẽ thật mình, và cô gái liền hiểu ra: — À, em hiểu rồi, — cô reo lên — Anh tự ái vì em cho rằng anh bình thường, rằng những người như anh vô khối, đúng vậy không nào? — Không phải là tự ái, — tôi đáp — mà anh cảm thấy bất lực. — Tại sao vậy? — Thế đấy. Anh thấy rằng mình làm đúng những điều mà người khác cũng đều làm, và do đó anh muốn thà không làm gì cả còn hơn. — Với em thì anh không nên tự cảm thấy bất lực. Vả lại, thề với anh rằng em thích những người đàn ông như anh hơn, rất bình thường, không có gì đặc biệt so với những người khác. Bởi vì với những người như thế, ngay từ đầu đã có thể biết họ sẽ nói gì và sẽ làm gì. https://thuviensach.vn — Đấy, thế là chúng ta đã làm quen với nhau, — tôi đứng dậy, tuyên bố — Còn bây giờ thì, xin lỗi, tôi bận việc gấp. Hai chúng tôi đi ra phòng ngoài. Tôi không thể nói vẻ mặt của cô gái là vẻ mặt chưng hửng. Cô ta mỉm cười. — Đừng nên giận như thế. Chẳng có anh lại hoàn toàn giống anh kỹ sư. — Anh kỹ sư của cô còn làm gì nữa? — Chả là có một lần em nói với anh ấy rằng anh ấy là một người đàn ông như trăm nghìn người đàn ông khác, một điển hình phổ biến, có thể gọi là như thế đấy, thế là anh ấy liền nổi cáu, đúng như anh thế này này, và đuổi em về. https://thuviensach.vn NHỮNG CÂU CHUYỆN THÀNH RÔM Alberto Moravia www.dtv-ebook.com 10 — Những Ý Nghĩ Nói Thành Tiếng Ởcái khách sạn “Rôma” điển hình ở hữu ngạn sông Têvrơ mang tên “Marfôriô” này, ban đầu mọi việc đối với tôi đều tốt đẹp cả. Đầu tôi rỗng và âm vang giống như cái vỏ sò thường gặp trên bờ biển. Khi khách đặt món “mì ống xào mềm”, trong đầu tôi vang lên một tiếng vọng hiền hòa: “mì ống xào mềm”, khi họ đặt “bích qui Anh” trong đầu tôi cũng rung lên: “bích qui Anh”, ngoài ra không có gì nữa cả. Nói tóm lại, tôi không nghĩ gì ráo, cả bên ngoài lẫn bên trong tôi là một anh bồi bàn trăm phần trăm, chính cống và thực thụ đến mức tối tối trước khi ngủ, trong đầu tôi vẫn còn tiếp tục vang vọng những “mì ống xào mềm” và “bích qui Anh” mà cả ngày tôi đã bưng ra bàn cho khách. Tôi bảo rằng đầu tôi trống rỗng, nhưng đúng hơn thì phải nói là đông cứng, như những vũng nước ở trên núi, đến mùa xuân băng tan lại biến thành nước, và một buổi sáng kia bỗng nhiên xao động, gợn sóng lăn tăn trước gió. Nói chung lại, dù là đầu óc trống rỗng hay đầu óc đông cứng, thực sự tôi là một người bồi bàn kiểu mẫu. Có một lần, buổi tối trong khách sạn, một cô gái thậm chí đã phải nói với anh bạn ngồi cùng về tôi: — Anh nhìn mà xem kìa… Cái anh chàng này có bộ mặt bồi bàn biết chừng nào! Ngoài bồi bàn ra, anh ta không thể là ai khác được… Sinh ra làm bồi bàn, chết cũng làm bồi bàn. Ai biết được bộ mặt bồi bàn là thế nào? Có thể là một khuôn mặt mà khách đến ăn ưa thích chăng? Bản thân họ thì chẳng cần phải có “bộ mặt https://thuviensach.vn khách” làm gì, vì họ không cần phải lựa ý hay lấy lòng ai. Thế nhưng nếu anh bồi bàn muốn là bồi bàn, thì anh ta phải có một bộ mặt riêng, bộ mặt bồi bàn… Thôi được, cứ tạm cho là như vậy. Cả năm, tôi không nghĩ một điều gì cả, chỉ biết thực hiện những món đặt của khách. Thậm chí nếu có thằng cha thô lỗ nào đó quát tôi: — Ơ hay, ngố thật hay là giả vờ giả vịt thế? — thì đầu óc tôi cũng ngoan ngoãn nhắc lại: “Ngố thật hay là giả vờ giả vịt thế?” … ngoài ra không có gì hơn. Ông chủ khách sạn đương nhiên lấy làm hài lòng về tôi và thường nói với những anh phục vụ khác. — Tôi không muốn để xảy ra những việc đáng tiếc ở trong khách sạn… Các anh hãy lấy Anfređô mà làm gương: không bao giờ có một câu nào thừa nhé. Thật là một người bồi bàn thực thụ. Mọi sự bắt đầu vào một buổi tối, cũng giống như lớp băng tan ra dưới nắng mặt trời, trở thành nước và đột nhiên xao động, gợn sóng… Tôi gặp phải một ông khách, đã già rồi, nhưng cố làm ra vẻ trẻ trung, tóc lốm đốm bạc như điểm tuyết, mặt hơi quắt. Mới bắt đầu, ông ta đã thét lác, chắc là muốn tỏ vẻ trước mặt cô bạn đi cùng — một cô gái tóc vàng nhạt, xấu xí, chắc là làm văn thư đánh máy hay gì đấy. Cái gì ông ta cũng không bằng lòng. Khi tôi mang món ăn đến, ông ta bắt đầu quát tháo: — Món gì trông dễ sợ thế này? Chúng mình vào đây thật là sai lầm. Chẳng nhẽ tớ lại đổ toàn bộ cái thứ này lên đầu cậu chứ lại!... Ông ta thật là ngang trái: đặt thịt bò, thì đấy, tôi mang cho thịt bò. Nhưng lần này, đáng lẽ ngoan ngoãn nhắc lại trong đầu những câu ông ta nói, thì tôi bỗng nghĩ: “Cái thằng cha này, mặt quắt bằng ngón tay chéo”. Chính cả tôi cũng phải ngạc nhiên. Cái ý nghĩ ấy nào phải vĩ đại gì, tôi biết, nhưng đối với tôi ngay đến cái đó cũng là quan trọng, bởi vì từ ngày tôi phục vụ ở khách sạn này, đây là lần đầu tiên tự bản thân tôi nghĩ một điều gì đó. Tôi đi xuống bếp, đặt lại, rồi bưng lên hai suất thịt bò rán và lại nghĩ: “Này, tọng đi!”. Các bạn thấy, đấy đã lại là một ý nghĩ khác, cho dù đó là ý nghĩ như thế nào mặc lòng, nhưng mà là ý nghĩ. https://thuviensach.vn Kể từ buổi tối hôm ấy tôi bắt đầu nghĩ, nghĩa là tôi muốn nói rằng tôi bắt đầu làm một đằng mà nghĩ một nẻo. Theo tôi, chính cái đó gọi là nghĩ. Chẳng hạn, tôi khom người hỏi: “Dạ thưa, các quí ông dùng món gì ạ?” còn trong bụng nghĩ: “Cái thằng này cổ dài như cổ ngỗng ấy”. Hoặc tôi nhã nhặn hỏi: “Bà dùng phó-mát chứ?”, nhưng nghĩ thầm: “Bà có ria mép, bà bạn ạ, bà đã cố đánh phấn cho hết, nhưng làm sao hết được”. Nhưng thường thường, len vào đầu tôi là những câu chửi, những lời thô bạo, thậm chí có tính chất xúc phạm, như: “Tiên sư… thằng ngu, đồ vô lại, câm ngay cái mồm đi”, và vân vân. Cái đó mạnh hơn tôi — muốn hay không muốn cũng không làm thế nào được, — những từ ngữ, lời lẽ cứ sôi lên trong đầu tôi, như đậu ninh trong nồi. Rốt cuộc tôi bắt đầu nhận thấy rằng tôi nói nốt trong ý nghĩ những câu mình đã nói ra mồm. Thí dụ: “Quí ông có muốn dùng bơ, dùng chanh không?” và thầm kết thúc câu: “hở đồ con lợn?”. Hoặc tôi hỏi: “Quí ông, quí bà biết những món đặc sản của khách sạn chúng tôi rồi chứ ạ?” còn tự mình thì thêm: “Nấu tồi, tiền lãi lại cao”. Và thốt nhiên tôi chợt nhận ra rằng, những đoạn sau của câu tôi nói không còn là ở trong ý nghĩ nữa, mà đã được nói ra thành tiếng thực, chỉ có điều nói rất nhỏ, rất thầm thì, không ai nghe thấy. Tóm lại là tôi đã bắt đầu nói, dù là rất thận trọng. Có nghĩa là mọi việc đã xảy ra theo trình tự: đầu tiên là hoàn toàn không nghĩ gì cả, sau đó bắt đầu ngẫm nghĩ, rồi thì bây giờ là nghĩ thành tiếng, tức là nói ra. Tôi nhớ rất rõ lần đầu tiên tôi đã nói ra thành tiếng như thế nào. Một buổi tối thứ bảy có một đôi ngồi vào bàn thuộc phạm vi tôi phục vụ, một đôi như thường thấy vào những chiều, tối thứ bảy: cô ta bình thường như trăm nghìn cô gái khác, người hơi cao, tóc màu sáng, mặt kiêu kỳ, trát đầy son phấn, ngực độn; anh ta tóc đen, mũi nhọn, mặt đỏ, người thấp, vai rộng, áo vét màu xanh, còn giày da màu vàng. Cô ta hình như người miền Bắc, còn anh ta phát âm chữ “u” kéo dài như người vùng Vitecbô. Anh ta chộp lấy bảng ghi món ăn y như đó là tờ tin về việc tuyên bố chiến tranh, rồi chúi mũi đọc một cách bực bội, rất lâu không thấy quyết định chọn món gì. Sau đó tự đặt cho mình những món nặng nặng một tí: mì ống, thịt bò rán khoai tây, bánh gối. Cô ta thì ngược lại, chọn mấy món nhè nhẹ, thanh cảnh. Tôi https://thuviensach.vn ghi lấy, và quay xuống bếp. Nhưng ngay lúc đó, tôi ngước nhìn anh ta một lần nữa và cảm thấy hai môi tôi rung rung, phát ra những tiếng rất nhỏ, nhưng rõ: — Trông cái mặt lấc cấc chưa kìa! Anh ta vẫn còn đang đọc thực đơn, không để ý thấy gì cả. Nhưng cô ta, cũng như tất cả mọi phụ nữ, rất thính. Cô ta đang ngồi trên ghế khẽ bật dậy, giương đôi mắt nhìn tôi: cô ta nghe thấy rồi. Tôi xuống bếp, kêu rõ to: — Mì ống một, xa-lát một! — rồi quay ra đứng dựa tường cách chỗ họ ngồi không xa. Tôi thấy cô ta cười rũ. Cười hồi lâu, tay giữ lấy ngực, mặt đỏ rừ vì cười. Còn anh ta ngồi vẻ tức bực, cúi cúi lại gần cô, chắc là hỏi cô ta cười cái gì. Nhưng cô vẫn tiếp tục cười, lắc đầu và tay ôm lấy ngực. Cuối cùng cô mới nguôi cơn buồn cười, nghiêng đầu về phía anh ta, nói cái gì đó, vừa nói vừa chỉ tay về phía tôi. Anh ta quay lại nhìn tôi. Tôi đưa mắt ra chỗ khác, sau đó lại nhìn lại và thấy: cô ta lại cười, còn anh ta thì nhìn tôi bằng cặp mắt nảy lửa, đầu hơi cúi xuống như con trâu chực húc. Cuối cùng anh ta gọi tôi: — Bồi bàn! Cô ta thôi không cười nữa, và tôi từ từ đi lại phía anh ta. Tuy tôi có hơi sờ sợ, nhưng tôi vẫn trấn tĩnh được và lại lẩm bẩm một cách đầy tự tin: — Đúng thật là một bộ mặt lấc cấc. Tôi đến gần, nói: — Dạ thưa, quí ông cần gì ạ? Anh ta nhìn tôi trừng trừng và nói giống hăm dọa: — Anh bồi, anh vừa tự cho phép mình phát biểu một ý kiến… Tôi hỏi như người từ cung trăng rơi xuống: — Ý kiến gì ạ?... Tôi không hiểu. — Phải, anh có phát biểu một nhận xét… Tiểu thư đây đã nghe thấy. — Hẳn là tiểu thư nghe lầm. — Tiểu thư nghe rõ. — Tôi chả hiểu gì cả. Nếu quí ông không thích mì ống, thì tôi có thể đem đổi. — Anh bồi, anh đã nói một nhận xét và anh thừa biết tôi muốn nói gì. Đến đây cô ta dướn người về phía trước, bảo anh ta: https://thuviensach.vn — Em bảo này, thôi tốt nhất là để mặc kệ anh ta. Nhưng anh ta không chịu: — Mời ông chủ ra đây. Tôi cúi đầu, đi gọi ông chủ. Ông này ra, nghe hết tất cả, nói nói gì đó, tranh luận một hai câu, trong khi cô gái tiếp tục cười, còn anh chàng lại càng nổi cáu. Cuối cùng ông chủ đến gần tôi, nói khẽ: — Thôi, phục vụ họ đi cho xong… Nhưng mà liệu hồn, nếu còn như thế này nữa, tôi đuổi cổ. — Nhưng mà tôi… Thôi đủ rồi!... Đi mau! Cả buổi, tôi tiếp cơm cho họ, không nói một câu nào nữa. Nhưng cô ta vẫn cứ cười suốt, còn anh ta thì ăn rất ít. Cuối cùng, không hề gọi món tráng miệng và không để lại tiền “puộc-boa”, họ ra về. Cô gái ra đến cửa vẫn còn cười. Sau lần đầu, đáng lẽ tôi phải giữ gìn, thì ngược lại, mọi việc càng tồi tệ hơn. Bây giờ hầu như tôi không nghĩ trong óc nữa, mà nói cả ra mồm. Những hôm ít khách, đi đi lại lại hoặc đứng dựa tường, tôi lại càng hay nói một mình, khẽ mấp máy môi, nhưng mọi người xung quanh đều nhận thấy cả, và họ trêu tôi: — Thế nào, cậu tụng kinh đấy à? Lần tràng hạt đấy à? Không, tôi không tụng kinh, cũng không lần tràng hạt. Tôi đứng nhìn, chẳng hạn, một gia đình năm người: bố, mẹ và ba con nhỏ đang ăn, miệng lẩm bẩm: — Chồng thì không muốn đặt nhiều món, hoặc là vì anh ta hà tiện, hoặc không có tiền thật… Chị vợ thì rõ thật chẳng biết cái gì cả, cao hứng lên đặt toàn những thứ đắt tiền: nào rau đầu mùa, sò, nấm, bánh ngọt… Anh ta tức điên người, cố trấn tĩnh… Nhưng chị vợ oái ăm, thấy chồng tức thì lại càng làm già, mà mặt cứ tỉnh khô, lại thêm mấy đứa con cứ vòi vĩnh, thật khốn khổ cho anh chồng… Hoặc tôi ngắm nhìn một ông khách có cái bướu ở trán, trên đó mọc một túm lông: — A, anh chàng này có cái búi khoai tây mọc ở trước cửa nhà… Có cái đó ở trên đầu, sờ thấy nó chắc phải lạ lắm nhỉ?... Mà làm thế nào anh ta đội https://thuviensach.vn mũ được? Đội lên trên hay là vuốt ra đằng sau gáy cùng với tóc?... Tóm lại, càng ngày tôi càng hay nói một mình và ít nói chuyện trong hội đông. Ông chủ không còn lấy tôi ra làm gương nữa, mà bắt đầu nhìn tôi nghi ngại. Tôi nghĩ rằng ông ta cho tôi là thằng hơi tâm thần và đợi dịp thuận lợi đầu tiên để sa thải tôi. Dịp ấy đã tới. Một buổi tối nọ trong khách sạn hầu như không có một ai. Dàn nhạc chơi bài “Mặt trời của tôi” đang phổ biến hồi đó cho những cái bàn vắng tanh nghe, còn tôi ngáp ngắn ngáp dài bên cạnh một cái bàn lớn dọn cho mười người. Những người đặt cái bàn này không thấy đến, nhưng tôi biết đó là những ai rồi, và chẳng chờ mong điều gì tốt lành ở họ cả. Và đây, cuối cùng họ đã bước vào gian phòng chan hòa ánh điện: những phụ nữ mặc áo dài buổi tối, ồn ào và hiếu động, vừa đi vừa ngoái lại đằng sau nói chuyện với những người đàn ông đi cùng với họ, những người này tay đút túi, tất cả trong những bộ com-lê tối màu, xanh hoặc đen, bụng đi trước người đi sau, ục ịch và đầy vẻ tự mãn. Nói tóm lại là những người mà người ta quen gọi là một cử tọa tốt bụng. Nhưng nói cho cùng thì tốt hay xấu, do nhiều nguyên nhân tôi không thích họ, mà chủ yếu là vì họ trong xưng hô với tôi thường gọi tôi là “cậu” hoặc gọi trống không “Này, bưng cái ghế lại đây… Đem thực đơn lại đây… Nào, nhanh nhanh lên một tí cậu ơi”. Họ gọi tôi là “cậu” như họ là đàn anh, trong khi tôi chẳng hề cảm thấy anh em gì cả, đặc biệt là với họ. Của đáng tội, ai họ cũng gọi là “cậu”, cả với các bạn phục vụ khác, và thậm chí cả với ông chủ. Nhưng đối với tôi thì họ thích gọi ai là “cậu” thì gọi, cho dù với cả ông trời nữa cũng chẳng sao, miễn là đừng với tôi. Như vậy là họ đã đến, và tiết mục đầu tiên phải là một màn kịch sắp xếp chỗ ngồi: Giulia ngồi sang đây, Phabritxiô ngồi kia, Lôrenxô ngồi cạnh tớ, tớ sẽ ngồi với Pietơrô, Giôvanna ngồi giữa hai chúng tôi, Mariza ngồi chính giữa bàn. Cuối cùng, lạy trời, họ đã ngồi cả xuống. Lúc bấy giờ, tôi mới đến, đưa bảng thực đơn cho người ngồi giữa bàn: một gã béo, đầu hói, mắt đùng đục, mũi gãy, cổ trắng, rắc phấn nhè nhẹ. Hắn ta cầm lấy thực đơn, lật lật mấy trang, hỏi: https://thuviensach.vn — Nào, thế cậu khuyên chúng tớ đặt món gì nào? Tôi nghe thấy hắn chỏ tay vào tôi, bèn lẩm bẩm: — Đồ súc sinh. Nhưng may thay, hắn không nghe thấy, vì xung quanh đang huyên náo cả lên để bàn cãi thực đơn. Người thì đòi đặt mì ống xpaghetti, kẻ thì đặt đồ nguội, người thích cái món nấu theo kiểu Rôma, kẻ thì không, số này thích rượu vang đỏ, số kia thích vang trắng. Đặc biệt là đám phụ nữ, cứ líu díu líu díu như gà buổi tối lên chuồng. Tôi không nhịn được, lẩm bẩm qua kẽ răng: — Đúng là một lũ gà vịt! Chắc hẳn anh ta nghe thấy, vì thấy anh ta nhổm người lên hỏi: — Cậu bảo cái gì? Gà à? — Vâng, — tôi giải thích, — có thịt gà tần đấy ạ. — Gà tần làm cái gì! — ai đó nói to — Chúng ta ăn theo kiểu Rôma: đậu xào mỡ và paliata. — Thế paliata làm bằng gì? — Paliata, — gã cầm thực đơn giải thích, — là món thịt lợn sữa đem rán cả con, cùng với cả lòng ruột bên trong. — Cả lòng ruột!... Úi, sợ quá! — Chính đó là thứ dành cho các anh, — tôi nghĩ, hay đúng hơn là tôi cúi xuống nói lầm bầm. Lần này thì hình như hắn ta hơi hiểu ra, vì thấy hắn hỏi vẻ nghi hoặc: — Cái gì? — Tôi có bảo gì đâu. — Không, cậu vừa nói cái gì đó, — hắn ta nói giọng cả quyết nhưng không giận dữ. Đúng vào lúc này, không hiểu sao tất cả bỗng trở nên yên tĩnh, không phải chỉ ở bàn này, mà trong cả khách sạn. Cả đến dàn nhạc cũng dường như cố ý, không chơi nữa. Và trong cái không khí yên ắng ấy, tự tôi nghe thấy tiếng mình nói, thầm thì nhưng rõ: — Gọi là “cậu” hở, đồ súc sinh? Hắn giật nẩy người, giận tím mặt: — Bảo tao là đồ súc sinh?... Mày có biết mày đang nói với ai không, hả? — Tôi chả nói gì cả. https://thuviensach.vn — Tao là đồ súc sinh… À, thẳng đểu, thẳng vô lại, tao sẽ dậy cho mày biết, ngay bây giờ! Hắn nhổm dậy, túm lông cổ áo tôi ấn sát vào tường. Tất cả những người khác cũng đều đứng cả dậy, người thì nói cho hắn nguôi, kẻ thì ngược lại, hùa vào mắng mỏ tôi. Tôi cũng phát cáu, giằng tay hắn ra, kêu: — Tôi không nói gì hết… Buông tay ra! — À, mày bảo mày không nói gì cả à? Thật chứ? — Chả nói gì hết, — tôi nhắc lại, rồi khẽ bồi thêm: — đồ súc sinh ạ. Lần thứ hai, cái từ đó buột khỏi miệng tôi… May thay, ông chủ vừa chạy đến. Ông bèn vừa nhũn như con chi chi, vừa ngọt như mía lùi. — Thôi, tôi xin ông, tôi xin ông, ông bạn đáng kính ạ! Mà ông bạn đáng kính vẫn rống lên như thằng cha khuân vác ở ngoài ga: — Để đấy, tao đánh cho nó một trận vỡ mật! Cuối cùng, ông chủ phải cầm lấy tay tôi lôi đi: — Còn cậu này thì đi theo tôi. Lại “cậu”! Ông chủ và tôi đi qua cả gian phòng, và mọi người ngồi sau cái bàn đứng dậy, để nhìn tôi rõ hơn, còn tôi không thể không nghĩ thành tiếng: — Lại thêm một thằng súc sinh nữa gọi mình bằng “cậu”. Lúc ấy ông ta không nói gì, nhưng khi đã vào đến trong bếp rồi, ông ta thét vào mặt tôi: — Thế là đầu tiên mày gọi khách là súc sinh, còn bây giờ gọi cả tao nữa đấy hả? — Tôi có gọi gì đâu… đồ súc sinh. — Đấy, lại thế. Vậy là mày đồ súc sinh, bạn thân mến ơi… Đi đi, cút đi mau lên, cút ngay! — Thôi được… Tôi đi… Đồ súc sinh. Nói chung là môi tôi rung lên không phụ thuộc vào ý muốn của tôi nữa, và tôi không làm thế nào được cả. Ra đến đường tôi mới định thần, tôi đứng lại và nói to lên những lời phản kháng: — Họ lại gọi mình là “cậu” … như mình là anh em với họ không bằng… Họ là người thế nào, ai biết? Tại sao họ lại không biết cư xử cho nó nhũn https://thuviensach.vn nhặn? Đúng lúc ấy, thấy tôi nói chuyện bâng quơ một mình, một viên cảnh sát đến gần, gọi: — Này, say rồi phải không? Rượu vang đỏ hay rượu ngang thế? Đi lên hè đi, mau lên, không được đứng ở đây đâu. — Say gì mà say? — tôi cãi. Và ngay lập tức từ miệng tôi lại buột ra cái từ mà vì nó tôi đã bị đuổi khỏi khách sạn “Marphôriô”. Tôi định bắt lại nó như bắt một con chim vừa sổ khỏi lồng. Nhưng biết làm sao, nó đã buột ra ngoài rồi, không làm thế nào được nữa… Nói tóm lại, tôi bị bắt vì tội xúc phạm cảnh sát, bị nằm một đêm ở đồn, rồi sau đó bị ra tòa xét xử… Khi tôi ở tù ra, tôi nhận thấy rằng đầu tôi lại đông cứng lại. Tôi sang đường ở đầu cầu Vihôriô, suýt nữa thì bị ô tô đâm phải. Tôi đứng, run lẩy bẩy, còn lái xe ló đầu ra quát tôi: — Ngủ gật đấy à? Tôi nhìn theo anh ta và trong đầu tôi lại ngoan ngoãn dội lại, như xưa: “Ngủ gật đấy à… Ngủ gật đấy à… Ngủ gật đấy à?”. https://thuviensach.vn NHỮNG CÂU CHUYỆN THÀNH RÔM Alberto Moravia www.dtv-ebook.com 11 — Đẹp Hơn Em Ngày tôi còn bé, có lẽ là để tôi khỏi đoán ra được rằng nhà tôi nghèo và con búp bê của tôi — “búp bê của con nhà nghèo” — xấu xí, mẹ tôi dạy tôi một bài hát, trong đó có câu: N “Búp bê ơi! Búp bê của em đẹp làm sao! Gần đẹp hơn cả em!” Đó là điều không đúng sự thật, nói đúng ra là nói dối để tự an ủi. Chúng tôi đúng là nghèo thật, nhưng về sắc đẹp thì ông trời thương gia đình tôi. Năm này sang năm khác, tôi không xấu đi mà trái lại ngày càng đẹp ra: mười lăm tuổi trông xinh hơn lúc mười tuổi, mười tám tuổi xinh hơn lúc mười lăm. Tôi đẹp lắm, đến nỗi một mùa hè gia đình tôi đi nghỉ mát ở biển, tôi được chọn làm hoa hậu. Trong số thành viên của ban chấm thi sắc đẹp có một nhà tư bản, một người đàn ông trung niên. Tôi cho rằng nếu tổ chức một cuộc thi xấu xí thì ông ta chắc chắn chiếm giải nhất. Ngày hôm sau ông ta ra bãi biển chúc mừng tôi. Ông ta mặc không rõ là một cái quần bơi hay quần đùi, chân đi tất ngắn cũn cỡn đến mắt cá. Hai cái thứ ông ta mặc trên người đó lập tức đập vào mắt tôi, trông không ra làm sao cả. Trong lúc ông ta đang tung ra một tràng những lời ca tụng, ngợi khen, tôi nhìn ông ta và nghĩ: tại sao trông ông ta xấu xí đến thế nhỉ? Ông ta xấu, cái đó rõ, nhưng tại sao? Cuối cùng tôi hiểu ra: ông ta gây cảm giác về một cái gì được tạo ra một cách vụng về, không thành công, thiếu một hình thù hoàn chỉnh. Không hói, cũng không có mái tóc, ánh mắt không sáng cũng https://thuviensach.vn không tối, mũi không thẳng cũng không khoằm, môi không mỏng không dầy, vai rộng như người cao lớn vạm vỡ, nhưng chân lại ngắn cũn như một anh chàng lùn. Cả đến ngôn ngữ ông ta nói cũng là một cái gì đó giữa thổ ngữ và tiếng Ý văn chương, một thứ ngôn ngữ ngọng nghịu. Sau vài lần đến thăm, con người quái đản ấy dám xin cưới tôi, người đẹp được ghi sổ, làm vợ! Tôi biết rằng ông ta rất giàu, nhưng không phải điều đó đã khiến tôi nhận lời. Vấn đề là ở chỗ ông ta nói bằng một giọng đầy quyền uy, còn tôi tính tình dễ bảo, nhẹ nhàng và thụ động. Khi ông ta cầm lấy tay tôi, bảo: “Tôi muốn em trở thành vợ tôi” (hãy để ý mà xem: không phải “mong sao”, “ước gì” … mà là “tôi muốn”), tôi đã không thể từ chối và trả lời luôn: “vâng”. Và cứ thế: ông ta luôn luôn nói “tôi muốn” còn tôi thì nhất nhất là “vâng”. Ông ta muốn rằng tôi yêu ông ta, và tôi đã yêu. Ông ta muốn tôi sống ở tòa biệt thự cách Rôma năm mươi cây, bên cạnh nhà máy của ông ta, và tôi không phải đối. Ông ta muốn tôi sống cùng với họ hàng gia đình nhà ông: ông, bà, bố mẹ, hai bà chị chưa chồng, một ông em — tóm lại là cả nhà ông ta — tôi cũng chấp nhận. Cuối cùng, ông ta muốn rằng chúng tôi có con, và tôi sinh cho ông ta hai đứa. Như tôi đã nói, ông ta giàu, đúng hơn là rất giàu. Thí dụ cái biệt thự của chúng tôi, theo như ông nói, xây mất hơn năm trăm triệu. Đây không phải là kiểu nhà cổ mà các nhà giàu thường xây để đua tranh với các nhà quí tộc dòng dõi ở địa phương. Không phải thế, chồng tôi mê hiện đại, và biệt thự của chúng tôi có thể gọi là một cái “máy để sống” thì đúng hơn là nhà: một tầng, toàn bằng kính, đá hoa và kim loại, nằm xoài giữa nền cỏ xanh như một con côn trùng có cánh khổng lồ chỉ chực tung cánh bay đi. Cảm giác đó lại càng tăng khi nhìn đến cách bố trí trong nhà. Tòa biệt thự được bố trí, sắp đặt sang trọng, nhưng trong nhà không có một đồ vật nào do bàn tay người thợ làm ra, dù là hay hay dở nhưng với tấm lòng. Mọi thứ ở đây được làm bằng máy, với sự chính xác tự động tuyệt vời của máy móc. Cả đến màu vải nền cũng giống với màu sơn dân dụng trong công nghiệp hơn là những gam màu dịu nhẹ mà các họa sĩ ưa dùng. https://thuviensach.vn Cái cỗ “máy để sống” không chê vào đâu được đó dĩ nhiên là được trang trí bằng những cái “máy sinh hoạt” cũng không kém hoàn hảo. Chồng tôi say mê cơ khí hóa, nên biệt thự của chúng tôi biến thành một bảo tàng máy móc đủ mọi loại. Có những máy để tiêu khiển: vô tuyến truyền hình, đài, máy quay đĩa, máy chiếu phim. Có những máy để ăn: bếp ga, nồi hấp, tủ lạnh, máy làm kem; những máy để giữ sạch sẽ: máy giặt, máy cọ sàn, máy cạo râu. Tầng dưới có một phòng thể thao với đủ thứ dụng cụ thể thao cần thiết, còn đằng sau nhà có một cái phòng đặc biệt: ga-ra ô tô, trong đó chồng tôi để chín chiếc: ba ôtô “lux” ba ôtô con gia đình và ba ôtô con kiểu “Fiat” Ông ta thường xuyên thay đổi xe — loại nào cũ thôi không đi nữa, mua loại mới. Theo tôi biết, ông ta thậm chí cũng không đi hết chừng ấy ôtô, chỉ say sưa đứng nhìn ngắm chúng hồi lâu, giỏi lắm chỉ đi thử một hai lần trong công viên mà thôi. Tôi muốn nhấn mạnh rằng những chiếc ô tô, trái lại với những điều đã nói ở trên, có một hình thù hoàn chỉnh, ít nhất cũng là tôi cảm thấy như thế, do đó chúng đẹp. Mà bản thân hình thù, về phần nó, lại xuất phát từ những tính toán về sự hợp lý, về tính hiệu quả. Nói một cách ngắn gọn, những chiếc ô tô ấy không phải là thứ đồ sơ chế dở dang, mà là cái mà chúng phải có. Trong cái biệt thự sang trọng này, nơi mà mọi vật sáng loáng, mọi thứ đều hợp lý, không chê vào đâu được, ngay bên cạnh tôi là cả một loạt những con người nửa người nửa ngợm vụng về, xấu xí — đó là họ hàng nhà chồng tôi. Cũng như ông ta, họ xấu xí không phải là vì họ xấu (xin bỏ quá cho tôi cách nói ngược đời) mà là vì họ không có hình thù. Nhìn họ, có thể nghĩ rằng thiên nhiên đã chuẩn bị tạo ra những thực thể con người toàn vẹn, nhưng rồi không hiểu vì sao bỗng thôi không thực hiện ý định đó đến cùng, mà tung chúng đi khắp bốn phương dưới dạng chưa hoàn chỉnh như vậy. Tôi đã có nhắc đến thứ ngôn ngữ ngọng nghịu, nửa thổ ngữ của họ; có lẽ nó phản ánh phương thức suy nghĩ không hoàn chỉnh của họ. Cũng là một sự dở dang, không xác định như vậy trong cách ăn mặc của họ: chẳng ra tỉnh chẳng ra quê, dở dở ương ương. https://thuviensach.vn Đáng buồn là hai đứa con tôi — một trai, một gái — giống bố, giống những người trong họ nhà ông hơn giống tôi. Một hôm chồng tôi dẫn một người bạn học cũ của ông từ Rôma về nhà chơi. Chồng tôi, như người ta thường nói, là người biết làm ăn. Ít nhất thì ông cũng đã giàu to. Còn ông bạn ông thì ngược lại, không biết làm ăn xoay xở gì cả, nên nghèo vẫn hoàn nghèo như hai mươi năm về trước, vẫn dạy trung học. Tôi không nghĩ rằng chồng tôi thực sự có những tình cảm thân hữu gì với con người này mà trong thâm tâm, ông coi là một kẻ khờ khạo, xúi quẩy. Chắc ông chỉ nghĩ: “Anh ta đã thấy lúc mình bắt đầu có cái gì. Hãy để anh ta xem xem đến bây giờ mình đã đạt được những gì”. Người giáo viên ấy trông như thế nào? Nếu tôi gặp ông ở một nơi nào khác, có lẽ tôi đã không bao giờ chú ý đến ông: một con người bình thường, không có gì đặc biệt. Nhưng khi tôi bước vào phòng khách, trông thấy ông giữa những con người nửa người nửa ngợm kia, những người họ nhà chồng, tôi thầm thốt lên: “Một con người đẹp làm sao!”. Nhìn gần thì thấy cái tính từ “đẹp” đó không được chính xác lắm. Ông không đẹp, ông chỉ như một con người bình thường. Chồng tôi giới thiệu ông với họ hàng nhà mình rồi dẫn ông đi xem biệt thự. Chúng tôi đi một vòng khắp nhà, chồng tôi mở cửa các phòng, ông bạn thì cứ luôn mồm: “Đẹp quá, đẹp quá, tuyệt vời”. Nhưng giọng nói của ông chứa đựng một cái gì giễu cợt. Sau khi đã đi khắp các phòng ngủ, phòng khách và nhà bếp, cuối cùng chúng tôi ra sân và đi về phía ga-ra. Vừa đúng vài hôm trước chồng tôi mới mua một chiếc xe nhãn hiệu Anh tuyệt đẹp. Thế là cả ba người ngồi lên xe, đầu tiên đi vòng quanh công viên, sau đó ra đường cái. Ông giáo thì cứ cố nhấn đi nhấn lại: “Đẹp quá, đẹp quá, đẹp quá”, khiến đến một lúc tôi muốn quát vào tai ông ta: “Thôi đủ rồi, đừng có nhạo nữa! Xe đúng là đẹp quá đi chứ!” Nhưng liền ngay đó, đập vào mắt tôi là đôi tay thô kệch, to xù của chồng đặt trên tay lái, và suy nghĩ của tôi bèn theo một hướng khác. Tôi tự hỏi mình: “Mà có thể giữa cái xấu xí của đôi bàn tay này và vẻ đẹp của xe có một mối liên hệ nào đó chăng?”. https://thuviensach.vn Chúng tôi quay về nhà. Mọi người trong gia đình đã tản về các phòng. Chồng tôi bảo ông cần đến nhà máy, và cáo biệt. Chúng tôi ở lại với nhau: ông giáo, hai đứa con và tôi. Rõ ràng ông giáo có một cái gì đấy không được vui. Ông nói: — Một ngôi nhà tuyệt vời. Bao nhiêu là thứ đẹp… Nhưng chị có biết trong đó cái gì là đẹp nhất, đáng ngưỡng mộ nhất không? — Cái gì? — Đấy là chị! Lời khen hơi cổ, và thậm chí có thể không hoàn toàn thành thật, nhưng đối với tôi nó vụt gây một ấn tượng như ánh chớp trong đêm. Tôi luôn luôn ngạc nhiên rằng tại sao có một biệt thự như thế này nhưng tôi không bao giờ cảm thấy sung sướng. Đột nhiên nghe cái chữ “thứ” mà ông giáo dùng kể ra không được thích hợp lắm đối với tôi đó, tôi bỗng tỉnh ngộ: tôi không sao có thể sung sướng, hãnh diện về những đồ vật đẹp đầy dẫy trong nhà, chính là vì bản thân tôi cũng là một thứ đồ vật, một trong nhiều đồ vật — ít nhất cũng là đối với chồng tôi! Tôi nhớ lại chiếc ô tô sang trọng mà tôi vừa ngắm nghía và chợt nghĩ: không, tôi không phải là người nhà của tất cả những em chồng, chị chồng, cô bác, ông bà, cha mẹ, anh em họ chị em họ này. Mái tóc đen mượt của tôi, đôi mắt xanh lơ rất đẹp, cái miệng có duyên và dáng người tuyệt diệu của tôi nói lên rằng tôi không phải là người nhà của họ, mà tôi chỉ có quan hệ họ hàng với chiếc ô tô đẹp này, tôi với nó cùng chung một giống (suýt nữa tôi nói là chung một giòng máu). Trong lúc đó, ông giáo bối rối nhìn những đứa con tôi. Tôi nói: — Hai cháu giống bố, không lấy gì làm đẹp lắm. Ông không đáp, có lẽ đồng ý với tôi. Tôi nói tiếp: — Trong nhà này đầy những đồ vật đẹp và những con người xấu. Ông giáo thở dài, lặng im một lúc rồi nói: — Tiếc rằng đặc điểm của nền văn minh của chúng ta là những đồ vật do nó tạo ra đẹp hơn nhiều so với những người sở hữu và sử dụng chúng. — Nhưng trên đời cũng có những người đẹp chứ! Tôi nghĩ về mình. Còn ông, chắc rằng cũng đang nghĩ về tôi, trả lời: — Thì những người ấy sẽ thôi không là người, mà trở thành đồ vật. https://thuviensach.vn Đứa con gái xấu xí của tôi lại gần ông. Trong tay nó là con búp bê hiện đại áo váy diêm dúa như một bà quí tộc: mặc mini-jip, chân đi giày cao gót, cổ cài nơ. Con bé khoe với ông giáo: — Cháu có con búp bê đẹp không này! Và tự nhiên, ông cũng không ngờ rằng chính ông đã nhắc lại câu hát ngày xưa của tôi: — Đẹp, đẹp lắm! Đẹp hơn cả cháu! https://thuviensach.vn NHỮNG CÂU CHUYỆN THÀNH RÔM Alberto Moravia www.dtv-ebook.com 12 — Cái Tủ Tôi giết chồng vì nhầm lẫn, đúng hơn là vì đùa nghịch: tôi giơ súng lục lên nhằm vào anh, tưởng là súng không lên đạn, và bóp cò. Thậm chí tôi còn dọa: T — Em bắn anh này: bùm! Cô ở gái ngồi sau bàn nhìn tôi tủm tỉm cười, còn chồng tôi thì cười phá lên. Hóa ra, khi người ta bị bắn trúng tim thì phản xạ đầu tiên là cười phá lên. Như thế là chồng tôi cười và từ từ tụt xuống khỏi ghế, rời rã như thân hình bị chia thành nhiều mảnh. Lẽ tất nhiên là tôi bị bắt. Người ta điều tra rất lâu về quan hệ lai lịch giữa hai chúng tôi, rồi sau đó, khi xác định rõ là chúng tôi yêu nhau, thì cho tôi trắng án vì “thiếu cơ sở luận tội”. Tôi đi về tỉnh ở với bố mẹ. Tôi là con gái độc nhất. Đời tôi như thế là hỏng, một bất hạnh kinh khủng đã xảy đến với tôi… Bố mẹ tôi nói thế và nghĩ bụng thế. Mà thế là đúng. Quả thực là tôi đã gặp một bất hạnh khủng khiếp, cuộc đời tôi thực sự đã hỏng, nhưng nỗi bất hạnh không phải bây giờ mới đến, nó đã đến từ nhiều năm trước, và chính bố mẹ tôi đã làm hỏng đời tôi. Từ thuở bé tôi đã có tính rất đa sầu đa cảm. Tôi đã quý yêu ai là quý yêu ngay từ phút đầu, yêu như điên như dại. Cái cột thủy ngân đo tình cảm của tôi vọt lên cao như người lên cơn sốt. Tôi yêu hết mình, giữ trọn trái tim mình cho người mình yêu quý. https://thuviensach.vn