🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Nguyên Tắc 50 - Không Sợ Hãi
Ebooks
Nhóm Zalo
https://thuviensach.vn
LỜI MỞ ĐẦU
Tôi gặp 50 Cent lần đầu tiên vào mùa đông năm 2006. Anh rất thích cuốn sách 48 nguyên tắc quyền lực của tôi, và cũng rất hứng thú với việc hợp tác trong một dự án sách mới. Trong buổi gặp gỡ đó, chúng tôi trò chuyện về chiến tranh, chủ nghĩa khủng bố, và công việc kinh doanh âm nhạc. Điều khiến tôi ấn tượng nhất là chúng tôi có cách nhìn nhận rất giống nhau về thế giới, một cách nghĩ chung vượt qua những khác biệt lớn lao về nguồn gốc xuất thân của chúng tôi. Chẳng hạn, khi trò chuyện về những trò chơi quyền lực mà anh đang tự mình trải nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh âm nhạc, cả hai chúng tôi đều gạt sang bên những lời giải thích nhẹ nhàng hiền lành của người đời về cách ứng xử của họ và cố gắng xác định xem thực ra họ đang muốn hướng tới cái gì. Anh đã tạo lập cho mình lối suy nghĩ này trên những con phố đầy rẫy hiểm nguy của khu Southside Queens, nơi nó thực sự là một kỹ năng sinh tồn; còn tôi đến với lối suy nghĩ này sau khi đã đọc không ít về lịch sử và quan sát những mánh lới xảo quyệt của nhiều loại người tại Hollywood, nơi tôi từng làm việc nhiều năm. Dù thế nào đi nữa, bức phối cảnh tổng thể vẫn chẳng có gì khác biệt.
Chúng tôi kết thúc cuộc gặp gỡ hôm đó bằng một ý tưởng mở về một dự án trong tương lai. Trong khi tôi ngẫm nghĩ trong những tháng tiếp theo để tìm một đề tài triển vọng cho cuốn sách này, càng ngày tôi càng bị cuốn hút bởi ý tưởng đưa hai thế giới của chúng tôi gần lại nhau. Điều khiến tôi thích thú nhất về nước Mỹ là xã hội linh hoạt không ngừng biến đổi của nó, liên tục có những người từ dưới đáy vươn lên tới đỉnh cao và làm thay đổi nền văn hóa trong quá trình đi lên của họ. Thế nhưng ở một cấp độ khác, đây vẫn là một quốc gia sống với những cộng đồng xã hội khép kín. Những người nổi tiếng thường tụ tập lại quanh những người nổi tiếng khác; các nhà học giả, trí thức khép kín bản thân trong thế giới riêng của họ; người ta thích liên hệ với những người giống như mình. Nếu như chúng ta rời bỏ những thế giới chật hẹp này, cuộc hành trình đó
https://thuviensach.vn
thường sẽ giống như quan sát hay du lịch vào một khía cạnh khác của đời sống. Vậy nên một đề xuất có vẻ rất thú vị ở đây là hãy cố quên đi càng nhiều càng tốt sự khác biệt bề ngoài của chúng ta và hợp tác dựa trên các ý tưởng - tức là soi sáng một vài sự thật về bản chất con người vượt qua tất cả khác biệt về đẳng cấp hay sắc tộc.
Với một cái nhìn mở và mong muốn xác định xem cuốn sách này cần nói về điều gì, tôi đã trao đổi với 50 Cent trong gần hết năm 2007. Tôi gần như được phép thâm nhập hoàn toàn vào thế giới của anh. Tôi đi cùng anh tới nhiều cuộc gặp gỡ bàn chuyện kinh doanh với các nhân vật quyền thế, lặng lẽ ngồi xuống ở một góc và quan sát anh hành động. Có một hôm tôi tận mắt chứng kiến một bàn so nắm đấm ngay trong văn phòng của anh giữa hai nhân viên dưới quyền, dữ dội đến mức 50 Cent đã phải đích thân can thiệp để chấm dứt. Tôi đã quan sát một cơn khủng hoảng giả tạo mà anh đã dàn dựng nên cho giới báo chí nhằm mục đích quảng cáo cho mình. Tôi đã đi theo anh trong khi anh gặp gỡ những ngôi sao khác, những người bạn thuở thiếu thời, các nhân vật hoàng gia ở châu Âu, hay các khuôn mặt trong chính giới. Tôi từng tới thăm ngôi nhà thời thơ ấu của anh ở khu Southside Queens, trò chuyện cùng những người bạn của anh từ thời còn lang thang trên đường phố, và cảm nhận được lớn lên trong thế giới đó là như thế nào. Và càng được chứng kiến anh hành động trong tất cả những bối cảnh này nhiều hơn, tôi càng cảm thấy 50 Cent chính là một ví dụ sống động của những nhân vật lịch sử mà tôi đã đề cập trong ba cuốn sách của mình. Anh chính là một tay chơi thượng thặng trong trò chơi quyền lực, một Napoleon Bonaparte của kỷ nguyên hip-hop.
Khi viết về những nhân vật quyền uy khác nhau trong lịch sử, tôi đã xây dựng một lý thuyết cho rằng nguồn gốc thành công của họ gần như luôn luôn có thể tìm thấy ở một kỹ năng duy nhất, một phẩm chất độc nhất vô nhị nào đó khiến họ trở nên khác biệt so với những người khác. Với Napoleon đó là khả năng đáng nể của ông trong việc hấp thu một khối lượng khổng lồ các chi tiết và tổ chức, sắp xếp chúng lại trong đầu. Điều này đã cho phép ông hầu như luôn biết rõ hơn các tướng lĩnh đối phương về những gì đang diễn ra. Sau khi đã quan sát 50 Cent và trò chuyện về quá khứ của anh,
https://thuviensach.vn
tôi khẳng định rằng nguồn gốc sức mạnh của anh chính là hoàn toàn không hề biết sợ.
Phẩm chất này không thể hiện công khai qua những màn gào thét hay những chiến thuật hăm dọa một cách quá lộ liễu. Bất cứ khi nào 50 Cent làm như vậy trước công chúng đều chỉ là diễn xuất đơn thuần. Phía sau cánh gà, anh là một người lạnh lùng đầy toan tính. Sự không biết sợ của anh được thể hiện qua cả thái độ lẫn hành động. Anh đã chứng kiến và sống sót qua quá nhiều cuộc chạm trán nguy hiểm trên đường phố nên không còn cảm thấy lúng túng, dù chỉ là một chút thoáng qua, trong thế giới có tổ chức. Nếu anh không thích một thỏa thuận nào đó, anh sẽ lập tức bỏ đi ngay không buồn quan tâm đến. Nếu anh cần phải chơi rắn với một đối thủ, anh lập tức thực hiện không do dự. Anh luôn cảm thấy hoàn toàn tự tin vào chính mình. Sống trong một thế giới nơi phần lớn mọi người nói chung đều rụt rè và bảo thủ, anh luôn có lợi thế ở quyết tâm muốn làm nhiều hơn, sẵn sàng chấp nhận rủi ro, và hành sự bất chấp quy tắc. Xuất thân từ một môi trường nơi anh chưa bao giờ trông đợi có thể sống quá hai mươi lăm tuổi, anh cảm thấy mình chẳng có gì để mất, và điều đó mang đến cho anh sức mạnh lớn lao.
Càng nghĩ nhiều về sức mạnh độc đáo này của anh, dường như tôi càng thấy nó đem đến cho tôi nhiều cảm hứng và ý tưởng. Tôi có thể thấy chính bản thân mình được hưởng lợi từ tấm gương của anh và vượt qua được nỗi sợ hãi của chính tôi. Tôi đi tới quyết định rằng không sợ hãi, dưới mọi hình thức đa dạng của nó, sẽ là chủ đề của cuốn sách.
Quá trình viết Nguyên tắc 50 rất đơn giản. Trong khi quan sát và trò chuyện với 50 Cent, tôi ghi nhận một số hình thái xử thế và chủ đề mà cuối cùng trở thành mười chương của cuốn sách này. Sau khi đã xác định các chủ đề, tôi thảo luận về chúng với 50 Cent, và chúng tôi cùng nhau gọt giũa, định hình chúng cụ thể hơn nữa. Chúng tôi nói về việc vượt qua nỗi sợ cái chết, về khả năng đón nhận sự hỗn loạn và thay đổi, về sự biến đổi kỳ diệu trong tâm tưởng bạn có thể tạo ra bằng cách xem bất cứ nghịch cảnh nào như một cơ hội để nắm lấy sức mạnh. Chúng tôi liên hệ những ý tưởng này với trải nghiệm của chính bản thân mình, cũng như với thế giới nói chung. Sau đó tôi phát triển những cuộc thảo luận này bằng những nghiên cứu của chính mình, kết hợp giữa ví dụ của 50 Cent
https://thuviensach.vn
với những câu chuyện về những người khác cũng từng thể hiện phẩm chất can đảm như vậy trong suốt chiều dài lịch sử. Cuối cùng, đây là một cuốn sách về một triết lý sống cụ thể có thể được tóm lược lại như sau: những nỗi sợ hãi của bạn là một thứ nhà tù giam hãm bạn trong một ranh giới hành động chật hẹp. Càng ít sợ, bạn càng có nhiều sức mạnh hơn, và sống trọn vẹn hơn. Chúng tôi hy vọng rằng Nguyên tắc 50 sẽ là nguồn cảm hứng giúp bạn khám phá ra sức mạnh này cho chính mình.
https://thuviensach.vn
GIỚI THIỆU
Thứ đang đè nặng lên bạn chính là kẻ thù lớn nhất của mỗi con người, và đó là nỗi sợ hãi. Tôi biết một số trong các bạn sợ phải nghe sự thật - các bạn đã được nuôi dạy bằng sự sợ hãi và dối trá. Nhưng tôi sẽ tiếp tục chỉ ra cho các bạn sự thật, đến khi các bạn thoát được nỗi sợ hãi đó…
MALCOLM X
DỊCH BỆNH SỢ HÃI
Nước Mỹ đã trở thành miền đất của sợ hãi - nỗi sợ hãi chẳng vì một cái gì cụ thể. Nó là một thứ gì đó trong bầu không khí mà chúng ta đã hít thở và hấp thu vào trong người. Và hậu quả dễ lây nhiễm của nó lên chúng ta đã trở thành một dịch bệnh.
Nguồn gốc rõ rệt nhất gây ra nỗi sợ hãi hiện tại của dân Mỹ đến từ giới truyền thông - công cụ mà chúng ta sử dụng ngày càng nhiều hơn với vai trò như tai mắt cho mình để nhìn thế giới rộng lớn. Giới truyền thông dội xuống đầu chúng ta những câu chuyện về các dạng tội phạm mới, về những kẻ khủng bố đang lẩn khuất giữa chúng ta, về những người nhập cư đang đe dọa lối sống của chúng ta, sự suy giảm các giá trị đạo đức, khủng hoảng kinh tế, những mối đe dọa tới sức khỏe từ những nguồn gốc tưởng như vô hại nhất, và vô số viễn cảnh khác nhau về ngày tận thế.
Nhặt riêng ra từng thứ một, những thông tin này đều là phóng đại, và thường chúng ta có thể nhận ra điều đó. Tỷ lệ tội phạm đã giảm xuống liên tục từ nhiều năm qua. Sự suy đồi đạo đức đã trở thành đề tài cho các nhà văn và nhà tư tưởng từ thời Hy Lạp cổ đại, vậy thì tại sao thời đại của chúng ta lại có gì khác biệt? Kể từ cuối những năm 1960 tới nay, đã có nhiều người Mỹ chết vì bị sét đánh, vì
https://thuviensach.vn
những vụ tai nạn xe hơi do loài hươu, hay vì dị ứng với đậu phộng, hơn vì chủ nghĩa khủng bố quốc tế. Trên thực tế, nếu so sánh với những mối nguy hiểm mà cha ông của họ hay những người đang sống tại những nơi khác trên trái đất phải đối mặt, hay những hy sinh mà người Mỹ phải chịu trong Thế chiến thứ II, môi trường mà người Mỹ hiện nay đang sống an toàn và ổn định hơn rất nhiều.
Thế nhưng, một cách tổng thể, chúng ta chẳng thể nào tránh khỏi nhiễm phải ít nhiều nỗi sợ hãi mà giới truyền thông trút xuống đầu mình. Không phải bản thân những bản tin đó, mà chính là giọng nói run rẩy đã thông báo chúng, cũng như những hình ảnh được nhấn mạnh và âm nhạc đầy kịch tính. Tất cả chúng trở thành một phần của bức tranh toàn cảnh và tạo ra một cảm giác hoảng hốt, có thể bùng nổ thành một tâm trạng khác trầm trọng hơn khi mối nguy hiểm thực sự xuất hiện. Thay cho hình ảnh của bản thân, chúng ta lại dần cảm thấy mình như những tạo vật yếu ớt trong một môi trường đầy đe dọa và cần được che chở.
Vấn đề đáng quan ngại là ở chỗ sự hiện diện của cảm giác sợ hãi làm méo mó đi cái nhìn về thực tế của chúng ta. Điều thực ra rất nhỏ thường có xu hướng trở nên lớn hơn nhiều trong tâm trí chúng ta, và chúng ta đưa ra quyết định dựa trên những hình ảnh méo mó này, gây nên đủ loại hậu quả không mong muốn. Cũng giống như trong tất cả các giai đoạn lịch sử trước đây, chúng ta hiện phải đối mặt với một số mối đe dọa không thể chối cãi. Ngày nay chúng ta có thể xếp mối đe dọa từ chủ nghĩa khủng bố và cuộc khủng hoảng năng lượng vào nhóm những nguy cơ lớn. Nhưng ngay cả nếu ta nhìn nhận chúng như những mối đe dọa có mức độ nguy hiểm tương đối ngang bằng, thì chủ nghĩa khủng bố vẫn luôn là điều thu hút sự quan tâm của phần lớn các nhà lãnh đạo, nhất là sau sự kiện 11-9. Vì mối đe dọa này hiển hiện một cách rõ ràng hơn, ấn tượng hơn, dễ làm người ta hoảng sợ hơn, mà nó trở nên có vẻ nguy hiểm hơn.
Do cảm xúc này, những nhà lãnh đạo đã tập trung hết tỷ đô la này tới tỷ đô la khác vào cuộc chiến chống khủng bố. Sự mất cân bằng về nguồn lực (cả về tiền bạc và con người) được dồn vào để chống lại sự sợ hãi thay vì đáp ứng nhu cầu về nguồn năng lượng thay thế đã lớn đến mức không thể hiểu nổi. Nhưng những người đang bị nỗi sợ hãi kìm kẹp lại có thứ tự ưu tiên bị bóp méo đi theo đúng cách
https://thuviensach.vn
như vậy. Và sự quan tâm chúng ta dành cho những phần tử khủng bố đã gây ra hệ quả ngoài ý muốn là không ngừng mở rộng sự hiện diện của chúng, cho chúng cơ hội để tự quảng bá, thu hút thành viên mới, và tạo ra sự hỗn loạn mà chúng tận dụng để tồn tại.
Những nỗi sợ hãi này - bị khuấy động lên bởi giới truyền thông và các nhà lãnh đạo chính trị “đã xâm nhập vào cuộc sống hàng ngày và các mối quan hệ xã hội của chúng ta. Những bậc làm cha làm mẹ chợt cảm thấy con cái họ thật dễ bị tổn thương trước đủ loại đe dọa cả về thể chất và tinh thần; họ bao bọc lấy con mình (những bậc cha mẹ “đi đưa về đón”), cố gắng che chở chúng khỏi mọi nguy cơ, nghịch cảnh hay bất cứ tình huống khó khăn nào có thể hình dung ra được. Nhìn chung, cái tôi của con người ta trở nên nhạy cảm hơn. Việc góp ý với người khác hay thách thức niềm tin của họ, cho dù với cách thức nhẹ nhàng nhất, cũng thường bị nhìn nhận như một hình thức công kích cá nhân, một tình huống khiến cho mọi trao đổi ý kiến lành mạnh đều hầu như bất khả thi. Chúng ta đành phải nhón chân thật khẽ khi đi qua bên cạnh người khác vì sợ sẽ làm họ phật ý.
Một kiểu tế nhị có thể khó nhận thấy hơn nhưng cũng ấn tượng chẳng kém đã dần định hình, trở thành thứ mà ta sẽ gọi là trào lưu Đoan Trang Mới. Sự “đoan trang” này không dính dáng gì đến tình dục mà về quyền lực. Một người theo trào lưu Đoan Trang Mới này thận trọng tránh không thể hiện ra lời ý tưởng của mình một cách quá mạnh mẽ, tỏ ra dửng dưng với quyền lực, làm ra vẻ hờ hững và chểnh mảng một cách thân thiện, giấu thật kỹ mọi biểu hiện về tham vọng, như thể mọi thành công của họ chỉ là chuyện tình cờ mà tới. Ẩn chứa dưới tất cả chúng là nỗi sợ hãi làm phật ý hay trở thành mối đe dọa với ai đó, chỉ vì tỏ ra quá khác biệt.
Thật khó để chúng ta có thể nhìn thấy điều này dù ít hay nhiều. Chúng ta không có khoảng cách để nhìn. Tuy nhiên một phần sự thiếu nhận thức của chúng ta lại là cố ý - chúng ta sợ phải nhìn quá cận cảnh vào xu hướng này, cũng như vào chính chúng ta. Chúng ta thích nghĩ về nỗi sợ hãi như một cảm xúc xuất hiện khi tiếp cận một mối nguy hiểm cụ thể, chứ không phải một thái độ và một cách nhìn làm cho nhận thức của chúng ta về thế giới này bị méo mó đi. Hiểu được hiện tượng này, cũng như bản thân khái niệm nỗi sợ hãi, là bước đầu tiên để vượt qua nó.
Á
https://thuviensach.vn
THÁI ĐỘ SỢ SỆT
Giờ đã đến lúc tôi cần thiết phải nói lên sự thật, toàn bộ sự thật, một cách thẳng thắn và can đảm. Chúng ta không cần phải né tránh đối đầu một cách trung thực với thực trạng đất nước của chúng ta hiện tại… Vì vậy, trước hết hãy cho phép tôi khẳng định niềm tin kiên định của tôi rằng điều duy nhất chúng ta phải e sợ là chính bản thân nỗi sợ hãi - nỗi kinh hoàng không tên, không nguyên cớ, không thể lý giải đã làm tê liệt những nỗ lực cần thiết để biến sự thụt lùi thành một đà đi lên.
FRANKLIN DELANO ROOSEVELT
Từ buổi bình minh của lịch sử nhân loại, tổ tiên của chúng ta đã phải đối mặt với vô vàn nỗi kinh hoàng thường trực luôn ám ảnh đời sống của họ - thiên tai, chiến tranh, dịch bệnh, sự chuyên quyền bạo ngược, cũng như sự mê tín khiến cho mức độ của nỗi sợ hãi bị nhân lên gấp bội. Sợ hãi là cảm xúc lâu đời nhất và cũng mạnh mẽ nhất mà nhân loại từng biết đến, một thứ gì đó đã ghi sâu bắt rễ vào trí óc và tiềm thức của chúng ta.
Trong đời sống cá nhân của mỗi người, chúng ta đều phải đối mặt với tổn thương tâm lý lúc chào đời - một khoảnh khắc kinh hoàng. Khi còn là những đứa trẻ sơ sinh, chúng ta phải chịu đựng cảm giác bất lực nặng nề cùng những nỗi sợ hãi mơ hồ. Thời thơ ấu, những nỗi lo âu như thế trở nên ít quan trọng hơn, nhưng để xử trí chúng vẫn chẳng kém khó khăn. Chúng ta biết được mình rồi sẽ phải chết, và điều đó ám ảnh chúng ta với một cảm giác kinh hoàng chúng ta không tài nào rũ bỏ được. Chúng ta hình thành cho mình nỗi sợ hãi khi làm phật ý cha mẹ, sợ bị bỏ rơi, sợ không được yêu thương. Đến tuổi vị thành niên, chúng ta lại hình thành một nỗi sợ hãi sâu sắc nữa mang tính xã hội - sợ không hòa nhập được vào trong nhóm. Đến lúc trưởng thành, những nỗi lo của chúng ta trở nên ít nặng nề hơn nhưng lại nhiều hơn về số lượng - lo kiếm sống, lo giữ gia đình toàn vẹn, lo ốm đau bệnh tật, lo già đi, vân vân và vân vân.
https://thuviensach.vn
Tất cả động vật đều cảm nhận được sự sợ hãi, nhưng khi nguyên nhân gây ra cảm giác đó biến mất, chúng cũng rũ bỏ luôn nó và tiếp tục sống. Không con vật nào có thể sống sót lâu được trong tự nhiên nếu lúc nào cũng chìm trong cảm giác này. Thế nhưng chúng ta lại không được trang bị khả năng quên lãng như động vật. Lắng sâu bên trong nội tâm chúng ta là ký ức về những lo âu sợ hãi, sẵn sàng sống dậy ngay khi có một thoáng khuấy động dù nhỏ nhất. Nếu chúng ta không tranh đấu chống lại sợ hãi, chúng sẽ có thể trở thành cách thức nhìn nhận cuộc sống của chúng ta, là chiếc thấu kính qua đó chúng ta nhận thức về thế giới.
Sợ hãi là cảm xúc có sức tàn phá khủng khiếp nhất. Nó bóp méo nhận thức của chúng ta về thực tế, khiến chúng ta phóng đại các mối đe dọa hay nhìn thấy những mối đe dọa ngay cả khi không hề có. Người ta đã gây ra nhiều cuộc chiến tranh xuất phát từ sợ hãi hơn là do bị gây hấn. Sự sợ hãi thường nguy hiểm hơn sự căm ghét, vì cảm xúc thứ hai này không bắt rễ sâu bằng sợ hãi ở bên trong chúng ta, và nhìn chung thường cũng không tồn tại lâu bằng sự sợ hãi. Căm thù có thể mãnh liệt hơn, nhưng sợ hãi lại dai dẳng hơn.
Trên thực tế, chúng ta có thể định nghĩa về loài động vật con người theo một cách khác - nếu chúng ta có thể vượt qua được nỗi sợ hãi đang ẩn chứa bên trong mình, chúng ta trở thành những tạo vật có lý trí, nhận thức. Chúng ta bước qua thời trẻ con để bước vào tuổi trưởng thành, nơi chúng ta có thể phân biệt được giữa thực tế và sự tưởng tượng.
Vượt qua nỗi sợ hãi của chính chúng ta không hề đơn giản. Nó đòi hỏi rất nhiều nỗ lực vì đây là một quá trình đi ngược lại những gì thuộc về mầm mống đầu tiên của bản chất chúng ta. Nó đòi hỏi phải dành ra khoảng cách nhất định để nhận thức và tự ý thức về mình. Khi chúng ta sống trong một nền văn hóa liên tục nuôi dưỡng sự sợ hãi, quá trình khuất phục nỗi sợ của chính mình lại càng khó khăn gấp bội. Một nền văn hóa như vậy đánh trúng vào điểm yếu lớn nhất của chúng ta - sự dễ dàng gục ngã trước cảm giác sợ. Nó làm sâu sắc thêm lớp trầm tích sợ hãi đã tích tụ sẵn trong chúng ta, đến mức có vẻ như là một điều hoàn toàn tự nhiên và bình thường nếu ta luôn cảm thấy một mức độ sợ hãi nào đó. Quan trọng hơn, sẽ rất
https://thuviensach.vn
khó khăn cho chúng ta giải quyết các trở ngại và đương đầu với thực tế trong tình trạng như vậy.
Đây cũng chính là điều Franklin Delano Roosevelt (FDR) nhận ra trong bài diễn văn nhậm chức nổi tiếng của ông vào năm 1933. Ông bắt đầu nhiệm kỳ đầu tiên của mình vào một trong những thời điểm đen tối nhất trong lịch sử nước Mỹ. Cuộc Đại suy thoái đang ở thời điểm tồi tệ nhất, và tâm trạng chung của cả đất nước mỗi ngày một u ám hơn.
Trong bài diễn văn, ông nói ông sẽ không lãng quên những thực tế hiển nhiên như sự suy sụp của nền kinh tế và ông sẽ không rao giảng sự lạc quan một cách ngây thơ. Nhưng ông cầu xin thính giả của mình hãy nhớ rằng đất nước này đã phải đối mặt với những điều còn tồi tệ hơn trong quá khứ, những thời kỳ như giai đoạn Nội chiến. Điều đã giúp họ vượt qua được những khoảnh khắc như vậy là tinh thần tiên phong, sự quyết tâm và kiên định. Đây chính là những gì cần thiết với một người công dân thời đó. Sợ hãi tạo ra viễn cảnh của riêng nó, một viễn cảnh hoàn toàn có thể tự trở thành hiện thực - khi người ta buông xuôi chấp nhận nó, họ sẽ mất đi năng lực và sức bật. Sự thiếu tin tưởng của họ biến thành sức ì khiến cho sự thiếu tin tưởng lại trầm trọng hơn nữa, và cứ như thế lặp đi lặp lại.
Những gì Roosevelt phác ra trong bài diễn văn của ông chính là lằn ranh mong manh ngăn cách giữa thất bại và thành công. Lằn ranh đó chính là thái độ của bạn, thứ có sức mạnh giúp bạn hình thành nên thực tiễn của chính mình. Bạn có thể dễ dàng nhìn nhận một tình huống khó khăn như một cuộc khủng hoảng và một rắc rối, hoặc như một thách thức và một cơ hội để chứng tỏ bản lĩnh, một thay đổi khiến bạn mạnh mẽ, cứng cỏi hơn, hoặc như một đòi hỏi phải hành động tập thể. Bằng cách xem đó là một thách thức, bạn đã chuyển một tình thế tiêu cực thành tích cực chỉ thuần túy bằng một quá trình tâm lý cho phép dẫn tới những hành động tích cực. Trên thực tế, bằng sự lãnh đạo truyền cảm hứng tới người khác, FDR đã giúp đất nước thay đổi cách suy nghĩ và đối đầu với cuộc Đại suy thoái với một tinh thần mạnh mẽ hơn.
Ngày nay con người cũng phải đối diện với một vài thách thức. Thế giới đã trở nên cạnh tranh hơn. Cuộc khủng hoảng năng lượng đang hiện hữu khắp nơi; nền kinh tế có những điểm yếu không thể
https://thuviensach.vn
chối cãi. Như trong mọi tình hình, yếu tố quyết định sẽ vẫn là thái độ của chúng ta, cách mà chúng ta lựa chọn để nhìn nhận thực tế này. Nếu chúng ta buông xuôi theo những ảo giác của thứ văn hóa sợ hãi, chúng ta sẽ để ý quá mức tới những gì tiêu cực và tạo ra chính những tình trạng bất lợi mà chúng ta e ngại. Nếu chúng ta đi theo hướng ngược lại, nuôi dưỡng cho mình một cách tiếp cận không sợ hãi trước cuộc sống, tấn công mọi thách thức một cách can đảm và mạnh mẽ, khi đó chúng ta sẽ tạo ra một động lực hoàn toàn khác biệt. Vào lúc này, hơn bao giờ hết, chúng ta cần e sợ chính sự sợ hãi.
KIỂU NGƯỜI KHÔNG BIẾT SỢ
Điều đầu tiên mà tôi nhớ về những năm thơ ấu của mình là một ngọn lửa, một ngọn lửa xanh lét đang nhảy nhót trong một chiếc bếp ga ai đó vừa bật lên… Lúc đó tôi mới ba tuổi… tôi cảm thấy sợ, thực sự sợ, lần đầu tiên trong đời mình. Nhưng tôi cũng nhớ về nó như một cuộc phiêu lưu, một kiểu thú vui huyền bí. Tôi nghĩ rằng trải nghiệm đó đã đưa tôi tới một nơi trong tâm trí mình mà tôi chưa từng biết. Có thể là một vùng biên giới mới, một lằn ranh dẫn đến một nơi mà mọi điều đều khả thi… Cảm giác sợ đó giống như một lời mời gọi, một sự thách thức tiến tới. Những thứ mà tôi chưa hề biết đang nằm phía trước. Nó chính là nơi tôi nghĩ triết lý sống của cá nhân mình… đã bắt đầu, với khoảnh khắc ấy… Trong đầu tôi đã luôn tin tưởng và nghĩ kể từ thời điểm ấy rằng mình cần phải hướng về phía trước, vượt qua sức nóng của ngọn lửa kia.
MILES DAVIS
Có hai cách để xử trí nỗi sợ hãi - thụ động, hoặc chủ động. Nếu theo hướng thụ động, chúng ta tìm cách né tránh tình huống gây lo lắng cho chúng ta. Điều này có thể thể hiện ra bằng việc đình chỉ mọi quyết định trong đó có khả năng chúng ta sẽ làm tổn thương người khác. Có nghĩa là cố gắng thu xếp để mọi sự đều an toàn và dễ chịu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, để không chuyện
https://thuviensach.vn
rắc rối lôi thôi nào có thể chen chân vào. Nếu chọn cách thức này, chúng ta làm thế vì cảm thấy mình thật mong manh sẽ bị tổn thương khi chạm trán với điều chúng ta e sợ. Phiên bản chủ động là điều mà phần lớn chúng ta đều đã trải qua tại một vài thời điểm trong cuộc đời: khi tình huống nguy hiểm hay khó khăn mà chúng ta sợ hãi ập xuống đầu mình. Đó có thể là một trận thiên tai, cái chết của ai đó gần gũi, hay một bước không may trong làm ăn khiến chúng ta mất mát ít nhiều. Thường trong những khoảnh khắc đó chúng ta tìm thấy một sức mạnh nội tại khiến bản thân mình phải ngạc nhiên. Những gì chúng ta sợ hãi hóa ra cũng không đến nỗi quá tệ hại. Chúng ta không thể tránh được chúng và buộc phải tìm ra cách vượt lên trên nỗi sợ hãi nếu không muốn phải chịu những hậu quả nghiêm trọng thực sự. Những khoảnh khắc như thế, thật kỳ lạ, lại có tính trị liệu rất hữu ích, bởi vì cuối cùng chúng ta cũng phải đối mặt với điều gì đó có thực - không phải là một nỗi sợ hãi tưởng tượng. Chúng ta có thể giải tỏa được nỗi sợ này. Vấn đề là ở chỗ những khoảnh khắc như thế thường kéo dài không lâu và cũng không thường xuyên lặp lại. Chúng nhanh chóng mất đi giá trị và chúng ta lại quay về với kịch bản né tránh thụ động.
Khi chúng ta sống trong những điều kiện thoải mái, mục tiêu chủ yếu của chúng ta lúc đó là tìm cách duy trì sự yên ổn mà chúng ta đang có, và chúng ta trở nên nhạy cảm hơn với những nguy cơ hay mối đe dọa dù nhỏ nhất ảnh hưởng tới trạng thái đó. Chúng ta càng ngày càng thấy khó khăn hơn khi phải chịu đựng cảm giác sợ hãi, vậy là chúng ta yên vị với giải pháp thụ động.
Thế nhưng trong lịch sử đã có những người từng sống trong những hoàn cảnh căng thẳng hơn, với hiểm họa rình rập họ hầu như mỗi ngày. Những người này buộc phải đối mặt với nỗi sợ hãi của mình theo cách tích cực liên tục hết lần này tới lần khác. Có thể đó là việc lớn lên trong hoàn cảnh cực kỳ nghèo khổ; đối mặt với cái chết trên chiến trường hay dẫn đầu một đạo quân trong chiến tranh; sống trong những thời kỳ đầy biến động, những cuộc cách mạng; trở thành nhà lãnh đạo trong thời điểm khủng hoảng; phải chịu đựng những mất mát cá nhân và trải qua những hoàn cảnh bi kịch; hay một lần phải cận kề cái chết. Vô số người lớn lên trong những hoàn cảnh đó hay bị đưa đẩy rơi vào chúng đã bị nghịch cảnh nghiền nát tinh thần. Nhưng có một số ít vượt lên trên. Đó là cách lựa chọn tích
https://thuviensach.vn
cực duy nhất của họ - họ buộc phải nhìn thẳng vào nỗi sợ hàng ngày của mình và vượt lên trên chúng, hay chấp nhận bị cuốn xuống vực thẳm. Họ dần dà được tôi luyện cứng rắn hơn, mạnh mẽ hơn, đến mức dường như trở thành sắt thép.
Hãy hiểu một điều: không có ai sinh ra đã như vậy. Sẽ là phi tự nhiên nếu bạn không cảm nhận được sự sợ hãi. Vượt qua nó là cả một quá trình đòi hỏi nhiều thách thức và thử nghiệm. Điều tạo ra sự khác biệt giữa những người bị chìm xuống dưới và những người vượt lên trên trong nghịch cảnh là sức mạnh lý trí và sự khao khát thành công của họ.
Tại một thời điểm nhất định, vị thế phòng ngự để vượt qua nỗi sợ hãi chuyển hóa thành một vị thế tấn công - một thái độ không biết sợ. Những người ở vị thế đó học được giá trị của việc không chỉ không sợ hãi mà còn tấn công vào cuộc sống một cách can đảm, khẩn trương và một cách tiếp cận không theo quy tắc, tạo dựng ra những mô hình mới thay vì đi theo những lối mòn. Họ nhìn thấy được sức mạnh lớn lao từ đó, và nó nhanh chóng trở thành ý thức thường trực của họ.
Chúng ta tìm thấy mẫu người này trong mọi nền văn hóa, ở mọi thời kỳ lịch sử - từ Socrates và những người theo trường phái Khắc Kỷ (Stoics) cho tới Cornelius Vanderbilt và Abraham Lincoln.
Napoleon Bonaparte là một đại diện kinh điển cho mẫu người không biết sợ. Ông bắt đầu con đường binh nghiệp của mình đúng lúc cuộc Cách mạng Pháp bùng nổ. Ông đã phải trải qua một trong những giai đoạn hỗn loạn và kinh hoàng nhất của lịch sử. Ông phải đối mặt với vô vàn hiểm nguy trên chiến trường khi một hình thái chiến tranh mới xuất hiện, cũng như phải vững tay lái vượt qua không biết bao nhiêu âm mưu chính trị, nơi chỉ một bước sai lầm cũng sẽ dẫn tới máy chém, ông vượt qua tất cả những thách thức đó với một tinh thần bắt khuất, đón nhận lấy những sóng gió của thời cuộc cũng như những thay đổi to lớn trong nghệ thuật chiến tranh. Và tại một trong vô vàn chiến dịch của đời mình, ông đã nói lên những lời có thể dùng làm khẩu hiệu cho tất cả những ai không biết sợ.
Vào mùa xuân năm 1800, ông đang chuẩn bị dẫn một đạo quân tiến vào Italy. Các thống chế của ông cảnh báo ông rằng dãy Alps là
https://thuviensach.vn
chướng ngại không thể vượt qua được vào thời gian đó trong năm, đề nghị ông hãy chờ đợi, mặc dù trì hoãn có thể làm mất cơ hội thành công. Vị tướng tổng chỉ huy đã trả lời họ: “Với đạo quân của Napoleon, sẽ không có dãy Alps nào hết.” Cưỡi trên lưng một con la, Napoleon đã đích thân dẫn binh lính của mình vượt qua địa hình hiểm trở, vượt qua vô số trở ngại. Chính sức mạnh ý chí của một con người đã đưa họ vượt qua dãy Alps, ập xuống đầu kẻ thù một cách hoàn toàn bất ngờ và đánh bại chúng. Không có dãy Alps hay bất cứ chướng ngại nào khác có thể cản được một con người không biết sợ.
Một con người không hề biết sợ khác là Frederick Douglas, nhà hoạt động vĩ đại cho sự nghiệp bãi bỏ chế độ nô lệ, đồng thời cũng là một nhà văn, người đã chào đời trong cảnh nô lệ ở Maryland năm 1817. Như ông viết sau này, chế độ nô lệ là một hệ thống dựa trên việc tạo ra những cấp độ sợ hãi sâu sắc. Douglas không ngừng buộc mình đi theo hướng ngược lại. Bất chấp những lời đe dọa trừng phạt tàn nhẫn, ông bí mật tự học để biết đọc biết viết. Khi bị phạt roi vì thái độ phản kháng, ông đã đánh trả và nhận ra mình dần ít bị phạt roi hơn. Không có tiền bạc hay quan hệ, ông đã bỏ trốn lên miền bắc năm hai mươi tuổi, ông trở thành một người dẫn đầu phong trào đòi bãi bỏ chế độ nô lệ, đi khắp nơi trên miền bắc để nói cho công chúng biết sự tàn ác của chế độ nô lệ. Những người theo phong trào này mong muốn ông chỉ dừng lại ở những cuộc diễn thuyết, lặp đi lặp lại những câu chuyện cũ, nhưng Douglas muốn làm nhiều hơn thế và một lần nữa ông lại nổi loạn, ông lập ra tờ báo của riêng mình chống chế độ nô lệ, một hành động chưa từng có của một cựu nô lệ. Tờ báo tiếp tục hoạt động với thành công vang dội.
Trong mỗi giai đoạn của cuộc đời, Douglas đều bị thử thách bởi những trở ngại rất lớn chống lại ông. Thay vì buông xuôi để nỗi e sợ chế ngự - sợ bị đánh roi, trơ trọi một mình trên đường phố của những thành phố xa lạ, đối mặt với sự giận dữ của những người khác theo phong trào bãi nô - ông đã nâng sự can đảm của mình lên một tầm cao hơn, dấn thân mạnh mẽ hơn theo hướng chủ động tấn công. Sự tự tin đó cho ông sức mạnh để vượt lên trên những sự chống đói quyết liệt và thái độ thù địch của những người xung quanh. Đó là phương thuốc mà tất cả những người không lùi bước trước nỗi sợ hãi đều khám phá ra tại một thời điểm nào đó - sự ăn
https://thuviensach.vn
khớp toàn diện giữa sự tự tin và nghị lực khi phải đối mặt với những hoàn cảnh tiêu cực, thậm chí vô vọng.
Kiểu người lãnh đạo này không chỉ xuất hiện từ trong cảnh bần hàn hay môi trường sống khắc nghiệt. Franklin Delano Roosevelt lớn lên trong một gia đình thượng lưu giàu có. Ở tuổi ba mươi chín ông bị mắc bệnh bại liệt, chứng bệnh đã làm ông bị liệt hoàn toàn từ hông trở xuống. Đây chính là một bước ngoặt trong cuộc đời ông, khi ông phải đối mặt với hạn chế nghiêm trọng về khả năng cử động, và sự nghiệp chính trị của ông có vẻ như chấm hết. Thế nhưng ông đã không chịu để nỗi sợ hãi và thái độ buông xuôi xâm nhập vào tinh thần của mình, ông đi theo hướng ngược lại, tranh đấu hết mức có thể với tình trạng sức khỏe của mình, hình thành nên một tinh thần bất khuất đã giúp ông trở thành vị tổng thống dũng cảm nhất của nước Mỹ. Với những người như vậy, bất cứ lần chạm trán nào với nghịch cảnh hay những giới hạn cũng đều có thể trở thành chiếc lò để tôi luyện tính cách, cho dù vào độ tuổi nào chăng nữa.
KIỂU NGƯỜI KHÔNG BIẾT SỢ MỚI
Cái quá khứ đó của dân da đen, với dây trói, lửa thiêu, tra tấn… cái chết và nỗi nhục; với nỗi sợ hãi cả ngày lẫn đêm và thấm vào đến tận xương tủy… Cái quá khứ đó, với cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ để giành giật, để khẳng định, và để xác nhận quyền con người… Dù nó tràn ngập những nỗi kinh hoàng, nhưng vẫn chứa đựng những điều thật đẹp… Những ai không thể vượt qua khổ đau sẽ chẳng bao giờ trưởng thành, chẳng bao giờ khám phá được mình là ai…
JAMES BALDWIN
Trong phần lớn thế kỷ XIX, người ta đã phải đương đầu với đủ loại hiểm nguy và bất trắc - môi trường ngoại cảnh đầy thù địch ở vùng biên giới, sự chia rẽ sâu sắc về chính trị, một tình trạng vô luật pháp hỗn loạn nảy sinh từ những thay đổi to lớn về công nghệ và sự vận động của xã hội. Con người đã đáp trả lại môi trường sống đầy rẫy hạn chế này bằng cách vượt qua nỗi sợ hãi của chính bản thân
https://thuviensach.vn
và hình thành cho mình một tinh thần tiên phong - chúng ta thể hiện ý thức sẵn sàng mạo hiểm và năng lực trong việc giải quyết vấn đề của mình.
Trong thời gian gần đây, những mẫu người mới đã xuất hiện từ các đô thị của nước Mỹ với nhiều tự do hơn để tiến thân tới những đỉnh cao quyền lực của quốc gia này - trong giải trí, chính trị, và cả kinh doanh. Họ tới từ một kiểu Miền Tây Hoang Dã - một cách so sánh hoàn toàn tương hợp với môi trường nơi họ đã học cách xoay xở cho bản thân và hình thành nên tham vọng. Những gì họ được học đến từ đường phố và những kinh nghiệm xù xì thô nhám trong đời sống hàng ngày của chính họ. Trong nhiều khía cạnh, những người này chính là sự tái hiện của kiểu người đầy tự do của thế kỷ XIX, những người không trải qua nhiều trường lớp nhưng đã tạo dựng nên một cách thức kinh doanh mới. Tinh thần của họ phù hợp với sự hỗn độn của thế kỷ XXI. Họ là những người có sức lôi cuốn mạnh mẽ và về nhiều mặt có không ít điều để dạy cho chúng ta.
Ca sĩ nhạc rap được biết dưới nghệ danh 50 Cent (tên thật là Curtis Jackson) có thể được xem như một trong những ví dụ đương thời ngoạn mục nhất của hiện tượng này, kiểu người này. Anh lớn lên trong một khu vực đầy rẫy bạo lực và xung đột - khu Southside Queens giữa bối cảnh cơn khủng hoảng của những năm 1980. Và trong mỗi giai đoạn của cuộc đời mình, anh đã phải đối mặt với hàng loạt những mối đe dọa, thử thách đã khiến anh trở nên cứng rắn hơn, dần dần hình thành cho anh thái độ không biết sợ.
Một trong những nỗi sợ lớn nhất của bất cứ đứa trẻ nào là sợ bị bỏ rơi, bị bỏ lại một mình trong một thế giới kinh hoàng. Đó chính là nguồn gốc của những cơn ác mộng đầu tiên trong đời chúng ta. Đây chính là thực tế với 50 Cent. Anh không bao giờ biết cha mình là ai, còn mẹ anh bị sát hại khi anh mới lên tám tuổi. Cậu bé nhanh chóng hình thành thói quen không phụ thuộc vào người khác để bảo vệ hay che chở cho mình. Có nghĩa là trong tất cả những tình huống xảy ra sau đó trong cuộc sống, mỗi khi cảm thấy sợ, anh chỉ có thể trông cậy vào chính bản thân mình. Nếu anh không muốn phải cảm thấy nỗi sợ hãi nữa, anh cần phải học cách vượt qua nó - và học một mình.
Anh bắt đầu lang thang trên đường phố từ rất sớm, và tại đó thì không tài nào tránh khỏi cảm giác sợ. Gần như mỗi ngày Curtis đều
https://thuviensach.vn
phải đối diện với bạo lực và sự gây hấn. Sống trong sợ hãi thường xuyên, Curtis hiểu rằng nó có thể trở thành một thứ cảm xúc hủy hoại mình. Khi phải sống trên đường phố, việc thể hiện nỗi sợ hãi sẽ khiến những kẻ khác không tôn trọng ta. Kết quả là ta sẽ bị săn đuổi khắp nơi và rất có thể phải hứng chịu bạo lực chính từ mong muốn lẩn tránh nó. Không có lựa chọn nào khác - nếu như Curtis muốn có sức mạnh của một kẻ bản lĩnh, anh cần phải khuất phục được cảm xúc này, và buộc phải đặt mình liên tục vào những tình huống có khả năng gây ra cảm giác lo sợ. Lần đầu tiên đối mặt với ai đó có súng, anh sợ đến run người. Lần thứ hai, ít hơn. Đến lần thứ ba, chuyện đó chẳng còn là gì cả.
Trải nghiệm và chứng tỏ sự can đảm của mình bằng cách này giúp anh cảm thấy có sức mạnh to lớn. Anh nhanh chóng học được giá trị của sự can đảm, học được cách làm thế nào khiến những kẻ khác phải e ngại bằng cách cảm thấy tự tin đến cực độ vào chính mình. Nhưng cho dù có trở nên cứng rắn dạn dày đến đâu đi nữa, những kẻ lọc lõi vẫn phải đối mặt với một chướng ngại thường khiến họ nản chí - nỗi sợ hãi phải xa rời những đường phố đã trở nên quen thuộc, nơi đã dạy cho họ tất cả những kỹ năng họ có. Những kẻ lọc lõi trở nên phụ thuộc vào kiểu sống này, và bất chắp nguy cơ kết thúc trong tù hay từ giã cuộc đời một cách sớm sủa, họ không thể từ bỏ được môi trường quen thuộc của mình.
Tuy nhiên, 50 Cent lại có những tham vọng lớn hơn nhiều so với chỉ dừng lại ở chỗ trở thành một tay anh chị thành công, vậy là anh buộc mình phải đối mặt và vượt qua nỗi sợ hãi đầy sức mạnh này. Ở tuổi mười tám, đang ở đỉnh cao thành công trong “sự nghiệp” trên đường phố của mình, anh quyết định cắt đứt mọi mối liên hệ với trò chơi này và tấn công vào lĩnh vực âm nhạc mà không hề có mối quan hệ hay một sợi dây an toàn nào. Chính vì anh không hề có kế hoạch dự phòng, bởi với anh hoặc là thành công trong âm nhạc, hoặc là trắng tay, anh đã vào cuộc một cách quyết liệt, khẩn trương và táo bạo, điều đã giúp anh tạo được sự chú ý trong thế giới rap.
50 Cent vẫn còn là một anh chàng rất trẻ khi phải đối diện với một số nỗi sợ hãi tồi tệ nhất có thể ám ảnh một con người - bị bỏ rơi, bạo lực, những thay đổi quyết liệt - và anh đã vượt qua, đồng thời trở nên mạnh mẽ hơn, nhiệt huyết hơn. Nhưng ở tuổi hai mươi bốn, ngay trước ngày phát hành đĩa nhạc đầu tiên của mình, anh phải
https://thuviensach.vn
mặt đối mặt với điều mà nhiều người trong chúng ta xem như nỗi sợ hãi tối thượng - cái chết. Vào tháng 5 năm 2000, một tên sát nhân đã bắn chín phát đạn vào người anh khi anh ngồi trong một chiếc xe hơi đậu ngay bên ngoài nhà mình, một viên đạn đã đi xuyên qua hàm và chỉ chệch thêm 1 milimet nữa là nó đã giết chết anh.
Sau vụ xả súng, hãng Columbia Records đã xóa tên anh khỏi bìa đĩa, đồng thời hủy bỏ việc phát hành album đầu tay của anh. Anh nhanh chóng bị loại bỏ ra khỏi ngành công nghiệp âm nhạc, vì những ông chủ hãng đĩa đều sợ bất cứ liên quan gì với anh cũng như những sự kiện bạo lực dính dáng tới chàng ca sĩ trẻ. Nhiều bạn hữu quay ra chống lại anh, có lẽ vì cảm thấy sự yếu đuối của anh. Giờ đây anh không có tiền, cũng không thể quay lại với hoạt động trên đường phố trước đây sau khi đã đoạn tuyệt với nó, và sự nghiệp âm nhạc của anh có vẻ như đã chấm dứt. Đây là một trong những bước ngoặt đã cho phép thể hiện sức mạnh ý chí của một con người khi đối mặt với khó khăn. Như thể anh cũng đang phải đối mặt với dãy Alps không thể vượt qua.
Vào lúc đó, anh hành động đúng như Frederick Douglas từng làm - anh quyết định huy động hết toàn bộ sự phẫn nộ, nguồn năng lực, và sự bất khuất của mình. Đã đến cận kề cái chết, anh hiểu rõ cuộc đời có thể ngắn ngủi thế nào. Anh sẽ không bỏ phí dù chỉ một giây. Anh sẽ bỏ qua con đường thông thường tới thành công - làm việc trong khuôn khổ của ngành công nghiệp đĩa hát, chộp lấy những hợp đồng béo bở, và cho ra đời thứ âm nhạc mà bọn họ cho rằng có thể bán được. Anh sẽ đi theo con đường của riêng mình - xúc tiến một chiến dịch ghi đĩa. Trong chiến dịch này, hoặc là anh sẽ bán thứ âm nhạc của riêng mình, hoặc sẽ tặng không nó trên đường phố. Bằng phương thức đó anh cho thể mài giũa nên những âm thanh nặng nề, thô ráp mà anh cảm thấy tự nhiên hơn với bản thân mình. Anh có thể nói bằng ngôn ngữ của chính mình mà không cần phải làm cho nó mềm mại đi.
Ngay thời điểm đó, một cảm giác tự do thật mạnh mẽ chợt tràn ngập tâm hồn - anh có thể tự tạo dựng nên mô hình kinh doanh của mình, có thể thoải mái phá bỏ mọi quy tắc như anh mong ước. Anh cảm thấy mình chẳng có gì để mất, như thể những vết tích cuối cùng của sự sợ hãi vẫn còn lưu lại trong người anh đã bị tống ra ngoài cùng với máu từ những vết thương trong chiếc xe hơi hồi năm
https://thuviensach.vn
2000. Chiến dịch bán đĩa này khiến anh trở nên nổi tiếng và thu hút sự chú ý của Eminem, người đã nhanh chóng đưa tên của 50 Cent lên nhãn đĩa của mình và Dr. Dre, tạo nên tiền đề cho sự thăng tiến chóng mặt của 50 Cent lên đỉnh cao của thế giới âm nhạc vào năm 2003, cũng như sự ra đời của đế chế kinh doanh mà anh đã tạo ra sau đó.
Chúng ta đang trải qua một thời kỳ lạ lùng, với những đổi thay to lớn. Trật tự cũ đang sụp đổ trước mắt chúng ta ở nhiều mức độ. Thế nhưng trong một thời điểm đầy biến động như vậy, có những người nắm vai trò dẫn dắt chúng ta vẫn níu kéo quá khứ và các phương thức cũ. Họ sợ thay đổi, cũng như bất cứ dạng xáo trộn nào.
Mẩu người không biết sợ mới, những người giống như 50 Cent, đi theo hướng đối lập. Họ nhận thấy sự hỗn loạn của thời cuộc phù hợp với khí chất của mình. Họ đã trưởng thành và không hề e sợ việc thử nghiệm, tìm tòi xoay xở, và cố gắng thực hiện những phương thức làm ăn mới. Họ đón nhận những tiến bộ công nghệ vốn khiến những người khác ngấm ngầm cảm thấy sợ. Họ bỏ qua những gì thuộc về quá khứ và tạo lập nên mô hình kinh doanh của chính mình. Họ không thừa nhận tinh thần bảo thủ đang ám ảnh các tập đoàn Mỹ trong thời điểm mang tính quyết định này. Và cốt lõi trong thành công của họ là một tiền đề, một nguyên tắc về Quyền lực đã được tất cả những tâm hồn không sợ hãi biết đến và sử dụng trong quá khứ, và nó cũng chính là nền tảng cho bất kỳ sự thành công nào trên thế giới.
NGUYÊN TẮC 50
Nỗi sợ hãi lớn nhất của con người: nỗi sợ phải là chính mình. Họ muốn trở thành 50 Cent hay ai đó khác. Họ làm điều những người khác làm, cho dù chúng không hề phù hợp với hoàn cảnh và bản thân con người họ. Nhưng bằng cách đó bạn sẽ chẳng đi đến đâu cả; năng lượng của bạn thật yếu ớt và sẽ chẳng ai để ý tới bạn. Bạn đang xa rời khỏi thứ duy nhất bạn sở hữu - thứ tạo nên sự khác biệt của bạn. Tôi đã giũ bỏ được nỗi sợ hãi đó. Và một khi tôi cảm nhận sức mạnh có trong mình bằng cách thể
https://thuviensach.vn
hiện cho cả thế giới thấy rằng tôi không bận tâm đến việc trở thành giống như những người khác, tôi sẽ không bao giờ có thể quay lui.
50 CENT
Nguyên tắc 50 dựa trên giả thiết sau đây: Con người nhìn chung không có nhiều khả năng khống chế ngoại cảnh. Con đường đời của những người khác tình cờ cắt ngang qua cuộc sống của chúng ta, họ làm những việc ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp tới chúng ta; có những điều tốt đẹp, nhưng cũng có những điều tệ hại. Chúng ta vật lộn hết mức có thể để nắm được ít nhiều sự kiểm soát. Tuy đôi lúc cũng thành công, nhưng mức độ kiểm soát mà chúng ta có được trên những người khác cũng như ngoại cảnh thường là yếu ớt đến thảm hại.
Nhưng có một thứ có thể chủ động kiểm soát, đó là cách thức chúng ta đáp lại những gì diễn ra quanh mình. Nếu như chúng ta có thể vượt qua những nỗi lo và rèn luyện cho bản thân một thái độ không sợ hãi trước cuộc đời, những điều khác thường và nổi bật có thể sẽ xảy ra - mức độ kiểm soát trên ngoại cảnh mà chúng ta vừa đề cập ở trên sẽ tăng lên. Ở cực điểm, thậm chí chúng ta có thể tạo ra chính ngoại cảnh, và đó cũng chính là nguồn gốc của sức mạnh đáng nể mà những kẻ không biết sợ có được trong suốt tiến trình của lịch sử. Và những người thực hiện nguyên tắc này, Nguyên tắc 50, trong cuộc sống của họ đều có chung một số phẩm chất - cực kỳ táo bạo, bất chấp thói thường, rất linh động, và luôn khẩn trương - những phẩm chất đó cho họ khả năng độc nhất vô nhị có thể tạo dựng nên ngoại cảnh.
Một hành động táo bạo đòi hỏi mức độ tự tin rất cao. Những ai bị trở thành mục tiêu của một hành động táo bạo, hay những ai chứng kiến chúng, đều buộc phải tin rằng một sự tự tin cao độ như thế là có thật và hoàn toàn chính đáng. Người ta sẽ đáp lại một cách bản năng bằng việc ủng hộ, hoặc nhường đường, hoặc đi theo người tự tin kia. Một hành động táo bạo có thể khiến những người khác phải khuất phục và dẹp bỏ được các chướng ngại. Nhờ đó, nó tự mình tạo ra hoàn cảnh thuận lợi cho bản thân.
https://thuviensach.vn
Con người là những tạo vật có tính cộng đồng, vì vậy hoàn toàn tự nhiên khi chúng ta muốn hòa hợp với những người xung quanh hay các quy tắc của nhóm. Nhưng ẩn chứa bên dưới những điều này là một nỗi sợ hãi sâu sắc - sợ bị gạt ra rìa, sợ đi theo con đường của chính mình và bất chấp việc những người khác nghĩ gì. Những người gan lì có thể khuất phục được nỗi sợ này. Họ khiến chúng ta phải nể phục về mức độ họ có thể tiến xa bằng khả năng bất chấp những lề thói thông thường của mình. Chúng ta âm thầm khâm phục và tôn trọng họ vì điều đó; chúng ta thầm ước bản thân mình cũng có thể hành động giống họ hơn nữa. Thường sự chú ý của chúng ta khó duy trì được lâu, bởi chúng ta nhanh chóng dịch chuyển sự quan tâm của mình từ chuyện này sang chuyện khác. Nhưng những ai dám thể hiện sự khác biệt của mình một cách không hề e dè lại thu hút sự chú ý của chúng ta ở một cấp độ sâu đậm hơn, trong thời gian dài hơn, chính điều đó sẽ chuyển hóa thành quyền lực và khả năng kiểm soát.
Nhiều người trong chúng ta phản ứng lại sự thay đổi của hoàn cảnh trong cuộc sống bằng cách cố gắng điều chỉnh ở mức vi mô mọi thứ trong môi trường lân cận với mình. Khi có điều gì đó không mong đợi xảy ra, chúng ta trở nên cứng nhắc và trả lời bằng cách sử dụng nguyên mẫu chiến thuật cũ đã từng có tác dụng trong quá khứ. Nếu các sự kiện thay đổi quá nhanh, chúng ta sẽ nhanh chóng bị tràn ngập và đánh mất sự kiểm soát. Những người làm theo Nguyên tắc 50 không sợ sự thay đổi hay hỗn loạn; họ đón nhận chúng bằng cách trở nên mềm dẻo hết mức có thể. Họ vận động theo dòng sự kiện, sau đó nhẹ nhàng điều chỉnh chiều hướng của chúng theo hướng họ lựa chọn, tận dụng cơ hội thời điểm đem đến. Thông qua thái độ ứng xử của mình, họ chuyển hóa một thứ tiêu cực (những sự kiện ngoài dự kiến) thành tích cực (một cơ hội).
Việc cận kề cái chết, hoặc từng được nhắc nhở một cách sâu sắc về sự ngắn ngủi của đời người có thể sẽ đem lại một hiệu quả trị liệu tích cực. Thời gian của chúng ta là hữu hạn, vậy nên tốt nhất hãy tận dụng từng khoảnh khắc, hãy có một ý thức khẩn trương trong cuộc sống. Nó có thể chấm dứt bất cứ lúc nào. Những kẻ không sợ hãi thường có được ý thức này qua một kinh nghiệm gây tổn thương sâu sắc. Họ được thúc đẩy để nỗ lực hết mình trong
https://thuviensach.vn
từng hành động, và động lực nó tạo ra cho họ trong cuộc sống giúp họ quyết định được những gì sẽ tới tiếp theo.
Nói chung tất cả tương đối đơn giản: khi bạn vi phạm nguyên tắc nền tảng này qua việc đưa những nỗi sợ hãi thông thường của bạn vào mọi việc mình gặp phải, bạn sẽ thu hẹp lựa chọn cũng như khả năng định hình các sự kiện của mình. Nỗi sợ hãi thậm chí có thể đẩy bạn tới chỗ tiêu cực, khi đó năng lực của bạn sẽ bị đảo lộn. Chẳng hạn, tỏ ra bảo thủ sẽ dồn ép bạn vào một góc chật hẹp, nơi bạn sẽ có nguy cơ mất tất cả những gì mình sở hữu về lâu về dài vì bạn cũng sẽ đánh mất đi khả năng thích ứng với những thay đổi. Nỗ lực quá mức để cố làm hài lòng người khác rất có thể sẽ kết thúc bằng việc đẩy họ rời xa bạn - thật khó tôn trọng ai đó có thái độ chỉ chăm chăm lấy lòng người khác như vậy. Nếu bạn sợ học hỏi từ những sai lầm của mình, hầu như chắc chắn bạn sẽ lặp lại chính những sai lầm đó. Khi bạn vi phạm nguyên tắc này, không mức độ giáo dục, quan hệ, hay hiểu biết công nghệ nào có thể cứu được bạn. Thái độ sợ sệt của bạn giam hãm bạn trong một nhà tù vô hình, và bạn sẽ mãi bị cầm tù trong đó.
Việc xem xét Nguyên tắc 50 sẽ tạo nên một động lực theo hướng ngược lại - nó mở ra những khả năng, đem lại tự do cho hành động, và giúp tạo nên một động lực hướng về phía trước trong cuộc sống.
Chìa khóa để nắm giữ sức mạnh tối thượng này là lựa chọn phương thức chủ động khi giải quyết những nỗi sợ hãi của bạn. Có nghĩa là hãy mạnh dạn bước thẳng vào những đấu trường nơi thông thường bạn vẫn rụt rè không dám đặt chân tới: hãy đưa ra những quyết định khó khăn mà bạn vẫn né tránh, đối mặt với những ai đang chơi trò chơi quyền lực với bạn, nghĩ về bản thân mình và những gì bạn cần thay vì chỉ làm vui lòng người khác, tự mình thay đổi hướng đi của cuộc đời bạn, cho dù một thay đổi như thế là điều mà bạn e sợ nhất.
Hãy đưa mình vào những tình huống khó khăn một cách có chủ ý và kiểm tra những phản ứng của chính bản thân bạn. Trong từng trường hợp, bạn sẽ nhận ra những nỗi sợ hãi của bạn đều là phóng đại và việc đối mặt với chúng rất hữu ích, đưa bạn lại gần thực tế hơn.
https://thuviensach.vn
Tới một lúc nào đó bạn sẽ khám phá ra sức mạnh đảo ngược phối cảnh - vượt qua khía cạnh tiêu cực của một nỗi sợ cụ thể sẽ dẫn tới những phẩm chất tích cực: khả năng tự lực, sự kiên nhẫn, lòng tự tin cao độ, vân vân và vân vân. (Tất cả các chương tiếp theo sẽ nhấn mạnh vào việc đảo ngược phối cảnh này). Và một khi bạn đã bước theo con đường này, sẽ khó có thể quay lại được. Bạn sẽ bước tiếp con đường, hướng tới một cách tiếp cận táo bạo và gan lì trước mọi thứ.
Hãy hiểu: bạn không nhất thiết phải lớn lên ở Southside Queens hay trở thành mục tiêu của một kẻ sát nhân để hình thành nên thái độ này. Tất cả chúng ta phải đối mặt với những thách thức, sự kình địch, và những thất bại. Chúng ta lựa chọn tảng lờ hay né tránh chúng vì sợ. Điều quan trọng ở đây không phải là thực tế môi trường bạn đang sống mà là trạng thái tâm lý của bạn, ở cách mà bạn đối phó với nghịch cảnh, vốn là một phần của cuộc sống ở mọi cấp độ. 50 Cent đã buộc phải đối mặt với những nỗi sợ hãi của anh; bạn cũng phải lựa chọn như vậy.
Cuối cùng, thái độ của bạn có sức mạnh định hình thực tế theo hai chiều hướng đối nghịch - một chiều hướng sẽ giam hãm và khống chế bạn với nỗi sợ hãi, còn hướng kia mở ra những khả năng và sự tự do hành động. Cũng tương tự như vậy với thái độ và tinh thần mà bạn mang theo khi đọc những chương sách tiếp theo. Nếu bạn đọc chúng trong khi đặt tự ái cá nhân lên trước, để rồi cảm thấy bạn đang bị phán xét ở đây, hay đang bị công kích - nói cách khác, nếu bạn đọc chúng theo cách phòng vệ - khi đó bạn sẽ tự khóa mình lại và lãng phí sức mạnh mà chúng có thể mang tới. Tất cả chúng ta đều là con người; tất cả chúng ta đều bị ảnh hưởng bởi những nỗi sợ hãi của bản thân; không ai bị phán xét ở đây hết. Hoặc nếu bạn đọc những dòng này cứ như chúng là những đơn thuốc chỉ kê riêng cho cuộc sống của bạn, rồi cố gắng theo sát từng từ một, khi đó bạn đang hạn chế giá trị của chúng - chính là khả năng ứng dụng chúng vào thực tế của bạn.
Thay vào đó, hãy hấp thu những dòng này với một tinh thần cởi mở và không sợ hãi, hãy để cho những ý kiến ở đây thấm dần vào con người bạn, tác động lên thế giới quan của bạn. Đừng e ngại thực hiện những thử nghiệm với chúng. Theo cách đó, bạn sẽ áp
https://thuviensach.vn
dụng cuốn sách này cho phù hợp với hoàn cảnh của bạn và có được sức mạnh tương tự với thế giới xung quanh.
Theo tôi… thà rằng hung hãn còn hơn thận trọng. Vì vận may là một người đàn bà, và nếu muốn chế ngự ả, bạn cần phải đánh, phải đập ả. Rõ ràng ả sẽ để bị chiếm hữu bởi những người đàn ông hung hãn hơn là những kẻ nhón bước một cách rụt rè.
NICCOLÒ MACHIAVELLI
https://thuviensach.vn
CHƯƠNG 1:
HÃY NHÌN NHẬN MỌI THỨ ĐÚNG BẢN CHẤT CỦA CHÚNG - LUÔN CÓ ÓC HIỆN THỰC Ở MỨC TỐI ĐA
Thực tế có thể rất khắc nghiệt. Thời gian của bạn chỉ là hữu hạn. Cần liên tục nỗ lực để tạo dựng một chỗ đứng cho bản thân bạn trong thế giới cạnh tranh nghiệt ngã này và bám chặt lấy chỗ đứng đó. Người đời có thể tráo trở. Họ biến cuộc đời bạn thành một trận chiến không ngừng nghỉ. Nhiệm vụ của bạn là chống tại cám dỗ chỉ muốn được ngồi yên để ước ao giá như tất cả khác đi; thay vào đó bạn cần can đảm chấp nhận những hoàn cảnh này, thậm chí chào đón chúng. Bằng cách tập trung chú ý đến những gì đang diễn ra xung quanh, bạn sẽ có được khả năng nhận định một cách sắc bén về những gì đã giúp một số người tiến lên phía trước, hay đã kéo những người khác tụt lại phía sau. Bằng cách nhìn thấu suốt những thủ đoạn của người khác, bạn có thể điều khiển được họ. Càng nắm vững thực tế, bạn sẽ càng có nhiều quyền lực hơn để thay đổi nó theo ý muốn của mình.
CON MẮT CỦA MỘT KẺ LỌC LÕI
Đây chính là cuộc sống, mới mẻ và lạ lẫm; lạ lẫm, vì ta sợ nó; mới mẻ, vì ta luôn không dám đưa mắt nhìn thẳng vào nó… Con người là con người và cuộc sống là cuộc sống, ta phải đối mặt với chúng đúng như bản chất của chúng; và nếu ta muốn thay đổi chúng, phải tác động tới chúng dưới đúng dạng thức chúng tồn tại.
RICHARD WRIGHT
https://thuviensach.vn
Khi còn là một cậu nhóc, Curtis Jackson (tức 50 Cents) có một động lực thúc đẩy mạnh mẽ - tham vọng. Hơn tất thảy, cậu ta muốn đúng những thứ có vẻ cậu sẽ chẳng bao giờ đạt được - tiền bạc, tự do, và quyền lực.
Nhìn ra những con phố của Southside Queens, nơi cậu lớn lên, Curtis trông thấy một hiện thực tuyệt vọng, u ám đang trợn mắt nhìn thẳng vào mặt mình. Cậu có thể tới trường và theo đuổi việc học hành một cách nghiêm túc, nhưng những đứa trẻ làm như thế có vẻ như chẳng đi được xa - chỉ dừng lại ở những công việc được trả lương rẻ mạt. Cậu cũng có thể chọn con đường tội phạm để kiếm tiền thật nhanh, nhưng những gả bước chân vào con đường này hoặc chết trẻ, hoặc phải trải qua phần lớn tuổi trẻ của họ trong tù. Cậu cũng có thể chạy trốn tất cả bằng cách xài ma túy - nhưng một khi đã trượt xuống con dốc này sẽ không còn đường trở lại. Những kẻ duy nhất mà cậu bé có thể trông thấy đang tận hưởng cuộc sống mà cậu mơ ước chính là những kẻ kiếm tiền lọc lõi thực sự, những tay buôn bán ma túy. Bọn họ có xe hơi, quần áo hàng hiệu, cuộc sống sành điệu và mức độ quyền lực tương xứng với những tham vọng của cậu. Vậy là ở tuổi mười một, cậu bé quyết định lựa chọn đi theo con đường giống những kẻ kia và trở thành kẻ thực dụng vĩ đại nhất trong đám người này.
Tuy thế, càng bước sâu vào con đường đó, cậu càng nhận ra thực tế còn u ám và khắc nghiệt hơn nhiều so với những gì cậu từng mường tượng. Những con nghiện ma túy, những khách hàng, thường lang thang bất định và rất khó nhận diện ra. Những gã đồng nghiệp của cậu cũng đều vật lộn trên cùng các ngõ ngách địa bàn và sẵn sàng cho cậu một nhát dao vào lưng bất cứ lúc nào. Những tay buôn ma túy cựu trào có thể tỏ ra bạo lực và xuống tay rất tàn nhẫn. Nếu cậu làm ăn quá tốt, ai đó sẽ tìm cách lột sạch những gì cậu có. Cảnh sát xuất hiện khắp nơi. Chỉ cần một sai sót nhỏ là đủ để đưa cậu vào tù. Làm thế nào cậu có thể thành công trong bối cảnh hỗn loạn này và né tránh được tất cả những mối nguy hiểm không thể tránh khỏi? Có vẻ như bất khả thi.
Một ngày kia, cậu bé nói chuyện về những khía cạnh rắc rối của trò chơi với một kẻ thực dụng lõi đời hơn có tên là Sự Thật, kẻ đã nói với cậu vài điều cậu sẽ không bao giờ quên. “Đừng có phàn nàn về những tình thế khó khăn,” gã kia nói. “Thực ra, cuộc sống khắc
https://thuviensach.vn
nghiệt trên những con phố này là một món quà vô giá nếu anh bạn biết rõ mình đang làm gì.” Bởi vì đó là một thế giới nguy hiểm như vậy, một kẻ năng động cần phải căng mắt ra tập trung tìm hiểu những gì đang xảy ra xung quanh hắn. Hắn cần phải có được cảm nhận về đường phố - kẻ nào có thể gây rắc rối, ở đâu có thể có cơ hội làm ăn mới. Hắn cần phải có cái nhìn sáng suốt, xuyên thấu qua mớ bòng bong những thứ chết tiệt người ta đang ném vào hắn - những thủ đoạn của họ, những ý tưởng tệ hại của họ. Hắn cần phải nhìn lại chính mình, biết rõ giới hạn và sự ngu ngốc của bản thân. Tất cả những điều này mài giũa cho con mắt quan sát của hắn trở nên sắc bén như dao cạo, biến hắn trở thành một người có cái nhìn thấu đáo về mọi sự. Đó chính là quyền lực của hắn.
“Mối nguy hiểm lớn nhất chúng ta phải đối mặt,” gã kia nói với Curtis, “không phải là cảnh sát hay vài tay đối thủ cạnh tranh xấu tính.” Đó là việc đầu óc bị ‘mềm’ đi. “Tôi đã thấy chuyện đó xảy đến với không ít kẻ năng động,” gã nói. Nếu mọi sự trôi chảy, hắn ta bắt đầu nghĩ rằng nó sẽ tiếp tục như thế mãi mãi và bắt đầu rời mắt khỏi đường phố. Nếu sự tình xấu đi, hắn bắt đầu ước giá như mọi sự khác đi và cuối cùng, hắn sẽ đi đến chỗ nghĩ ra một kế hoạch ngu ngốc nào đó để kiếm tiền thật nhanh và dễ dàng. Trong trường hợp nào đi nữa, hắn cũng sẽ rơi xuống rất nhanh. “Cứ thử thả lỏng sự nắm bắt thực tế trên những con phố kia của cậu xem, làm thế coi như cậu đã tự sát.”
Trong những tháng sau đó, Curtis bắt đầu nghĩ ngày càng nhiều hơn về những gì Sự Thật đã nói với mình, và bắt đầu thấm thía. Cậu quyết định chuyển những lời nói của gã thành một dạng tôn chỉ mà cậu sẽ sống theo: cậu sẽ không tin ai hết; cậu sẽ giấu thật kín mọi ý định của mình, thậm chí cả với bạn bè và đối tác; và bất chấp cuộc sống đem đến thành công hay thất bại, cậu sẽ vẫn giữ cho mình là người thực tế đến tối đa, giữ cho đôi mắt của kẻ năng động cậu sở hữu luôn sắc bén và tập trung.
Trong vòng vài năm sau đó, Curtis trở thành một trong những tay làm ăn sắc sảo nhất trong vùng, điều khiển một đám tay chân luôn đều đặn mang về cho anh khá tiền. Tương lai có vẻ đầy hứa hẹn, nhưng một khoảnh khắc bất cẩn đã khiến anh sa bẫy cảnh sát, và ở tuổi mười sáu, chàng trai trẻ bị kết án chín tháng tại một trung tâm cải tạo kinh hoàng ở phía bắc bang New York. Trong môi trường lạ
https://thuviensach.vn
lẫm này, với đủ thời gian để nghiền ngẫm, bất ngờ những lời nói của Sự Thật lại quay trở lại với chàng trai. Giờ không phải là lúc để tuyệt vọng hay mơ mộng, mà cần phải tập trung con mắt lọc lõi đó vào chính bản thân anh và thế giới anh đang sống. Hãy nhìn nhận nó đúng như nó vốn thế, cho dù có tệ hại đến đâu đi nữa.
Anh có tham vọng vô bờ; anh muốn quyền lực thực sự, một thứ gì đó anh có thể xây dựng sự nghiệp dựa trên nó. Nhưng không có tay anh chị đường phố nào tồn tại được lâu đến thế. Đó là trò chơi dành cho những người trẻ tuổi. Khi những tay anh chị tới tuổi ngoài hai mươi, họ chững lại và rồi một điều gì đó tồi tệ xảy ra, hoặc họ vội vàng chuyển sang một công việc với đồng lương rẻ mạt. Và điều đã bịt mắt họ, đẩy họ tới thực tế này chính là tiền bạc và cuộc sống thoải mái nhất thời họ đang có; họ nghĩ rằng chúng sẽ tiếp tục mãi mãi. Họ quá e dè để dám thử thách điều gì khác. Cho dù bạn có thông minh đến đâu đi nữa, vẫn sẽ có một mức trần cao nhất mà bạn không thể vượt qua.
Anh cần phải tỉnh lại và thoát ra trong khi vẫn còn trẻ và những tham vọng của anh vẫn còn khả năng trở thành hiện thực. Anh không được phép sợ hãi. Vậy là dựa trên những suy nghĩ này, anh quyết định cần phải xâm nhập vào thế giới âm nhạc. Anh sẽ phải tìm một người đỡ đầu, ai đó có thể chỉ cho anh đường đi nước bước. Anh sẽ học tất cả những gì có thể về âm nhạc và kinh doanh. Anh sẽ không có phương án B nào hết - hoặc thành công hoặc là chết.
Vào cuộc với quyết tâm một mất một còn, anh thực hiện bước chuyển sang âm nhạc, xây dựng cho mình chỗ đứng bằng cách tạo ra một thứ âm nhạc nặng nề và phản ảnh đúng thực tế trên đường phố. Sau một chiến dịch quảng bá âm nhạc của mình ở New York, anh thu hút được sự chú ý của Eminem, và tiếp theo là một hợp đồng ghi đĩa. Giờ đây có vẻ như anh đã thực hiện được những tham vọng thời thơ ấu của mình. Anh đã có quyền lực và tiền bạc. Mọi người đều tỏ ra dễ chịu với anh. Bất cứ nơi nào anh tới, người ta cũng tán tụng anh, muốn được trở thành một phần trong thành công của anh. Anh có thể cảm nhận được tất cả những gì đang diễn ra - sự ca tụng của báo giới, những kẻ nịnh hót bợ đỡ xung quanh - tất cả bắt đầu xâm nhập vào đầu óc của anh, làm cho nhận thức của anh mất đi sự sắc bén. Bề ngoài mọi sự có vẻ thật tuyệt, nhưng sự thật ở đây là gì? Hơn bao giờ hết, lúc này anh rất cần tới con mắt
https://thuviensach.vn
thực tế tỉnh táo, sáng suốt để nhìn thấu qua những lời quảng cáo ca tụng hay sự sùng bái si mê đó.
Càng nhìn vào thực tế quanh mình, anh càng nhận ra rằng thực tế trong ngành kinh doanh âm nhạc cũng khắc nghiệt chẳng kém gì đường phố trước đây. Những người điều hành các thương hiệu đĩa đều tàn nhẫn. Bọn họ làm bạn mất cảnh giác bằng những lời đường mật, nhưng trên thực tế họ mặc xác tương lai nghệ sĩ của bạn; họ chỉ muốn bòn rút tới đồng đô la cuối cùng từ bạn. Một khi bạn không còn là món hàng nóng nữa, bạn sẽ nhận ra mình đang từ từ bị gạt sang bên; sự tụt dốc với bạn sẽ càng đau đớn hơn sau khi đã được nếm trải mùi vị của thành công. Trên thực tế, bạn chỉ là một con tốt trong trò chơi của họ. Một gã bán lẻ ma túy ở góc phó còn có nhiều quyền lực và khả năng kiểm soát tương lai của chính mình hơn một ca sĩ nhạc rap.
Thế còn về bản thân ngành kinh doanh này thì sao? Doanh số bán đĩa đang sa sút vì người ta tải lậu nhạc mỗi lúc một nhiều, hay mua chúng dưới những dạng khác. Bất cứ kẻ nào còn đủ hai con mắt bình thường đều có thể nhìn thấy thực tế này. Mô hình kinh doanh cũ phải biến mất. Nhưng cũng chính những kẻ điều hành ngành kinh doanh này, những người có vẻ sắc sảo đến thế, lại sợ hãi khi phải đối mặt với thực tế trên. Họ khư khư ôm chặt lấy quá khứ và chắc chắn sẽ khiến tất cả mọi người chết chìm theo.
Nhưng 50 Cent thì không. Anh sẽ tránh cho mình số phận này bằng cách chuyển sang một hướng khác. Anh sẽ tạo dựng một đế quốc kinh doanh đa dạng, còn âm nhạc chỉ là một phương tiện để vươn tới đó. Quyết định của anh dựa trên việc tìm hiểu cặn kẽ môi trường đang không ngừng thay đổi mà anh phát hiện ra trong ngành kinh doanh âm nhạc, nhưng đồng thời cũng đang len lỏi vào ảnh hưởng tới mọi cấp độ, lĩnh vực kinh doanh. Những kẻ khác cứ việc trông cậy vào những tấm bằng MBA, vào tiền bạc và những mối quan hệ của họ. Thay vì thế, anh sẽ trông cậy vào đôi mắt của con người lọc lõi đã đưa anh từ dưới đáy của xã hội Mỹ lên tới đỉnh cao chỉ trong vài năm ngắn ngủi.
CÁCH TIẾP CẬN KHÔNG SỢ HÃI
https://thuviensach.vn
Thực tế chính là chất kích thích của tôi. Càng có nhiều nó, tôi càng cảm thấy mình mạnh mẽ hơn, ở trên tầm cao hơn.
50 CENT
Bạn có thể nghĩ rằng những đường phố đã nhào nặn nên 50 Cent cũng như tôn chỉ sống mà anh tạo ra cho mình chẳng có gì chung với hoàn cảnh của chính bạn, nhưng đó chỉ đơn thuần là một hội chứng bạn mắc phải từ sự mơ mộng của mình, từ chuyện bạn đã bị ảnh hưởng sâu sắc bởi những ảo tưởng và mức độ bạn sợ phải đối diện với thực tế. Thế giới đã trở nên u ám và nguy hiểm như những con phố của khu Southside Queens - một môi trường toàn cầu đầy cạnh tranh trong đó tất cả mọi người đều là những kẻ thực dụng tàn nhẫn, sẵn sàng làm tất cả vì mình.
Những lời nói của Sự Thật có thể áp dụng với bạn tương tự như với 50 Cent: mối nguy hiểm lớn nhất bạn phải đối diện là việc đầu óc bạn trở nên mềm yếu và đôi mắt bạn mất đi sự sắc bén. Khi mọi chuyện trở nên khó khăn và bạn dần trở nên mệt mỏi với cuộc sống thực tế khắc nghiệt, tâm trí bạn có xu hướng trôi dạt về phía những ảo tưởng; bạn ước rằng mọi thứ đều diễn ra theo một chiều hướng ổn định chắc chắn, và dần dần, một cách âm thầm, bạn quay vào những ý nghĩ, những khao khát của bản thân. Nếu mọi sự xuôi chèo mát mái, bạn trở nên tự thỏa mãn, tưởng tượng rằng tất cả những gì bạn đang có trong tay sẽ tiếp tục như thế. Bạn bắt đầu mất đi sự tập trung. Trước khi bạn nhận thức được điều đó, bạn đã bị khuất phục trước những đổi thay diễn ra không ngừng và những con người trẻ tuổi hơn đang trưởng thành lên xung quanh bạn, thách thức vị trí của bạn.
Hãy hiểu: bạn cần đến tôn chỉ sống này còn hơn cả 50 Cent. Thế giới của anh ta quá khắc nghiệt và nguy hiểm, vì thế nó buộc anh ta phải mở to mắt ra trước thực tế và không bao giờ để mắt mối liên hệ đó. Thế giới của bạn có vẻ dễ chịu hơn, ít bạo lực hơn, ít nguy hiểm thường trực hơn. Điều đó khiến bạn mơ mộng vẩn vơ và nhìn đời thiếu thực tế hơn. Động lực cạnh tranh, cho dù là trên đường phố hay trong thế giới kinh doanh, thực ra đều tương tự như nhau; nhưng môi trường bạn đang sống, với vẻ ngoài tưởng như thoải mái hơn, khiến bạn khó nhận ra điều đó hơn. Thực tế có sức mạnh riêng
https://thuviensach.vn
của nó - bạn có thể quay lưng lại với nó, nhưng cuối cùng thế nào nó cũng tóm được bạn, và sự bất lực không thể thích ứng với nó của bạn sẽ khiến bạn mất hết. Giờ là lúc cần chấm dứt mơ mộng và tỉnh dậy - hãy xem xét lại chính mình, những người xung quanh mình, cũng như hướng đi hiện tại của mình một cách lạnh lùng và khắt khe nhất có thể. Không chút sợ hãi.
Hãy nhìn nhận người đời đúng với con người thật thay vì những gì bạn tưởng về họ, như vậy bạn mới cảm nhận được chuẩn xác hơn động cơ của họ. Nghĩa là bạn cần nhìn xuyên qua được tấm bình phong mà họ căng ra che mắt thiên hạ để thấy rõ tính cách thực sự của người đời. Những hành động của bạn trong cuộc sống sẽ trở nên hiệu quả hơn khi bạn được trang bị hiểu biết này.
Công việc bạn đang làm cũng là một lớp thực tế khác. Ngay lúc này, có thể mọi sự dường như đang phẳng lặng trên bề mặt, nhưng vẫn có những thay đổi đang làm chao đảo thế giới đó; những mối nguy hiểm đang hé lộ phía chân trời. Rất nhanh thôi, những giả định của bạn về cách thức mọi việc được thực hiện sẽ trở nên lỗi thời. Những đổi thay và khó khăn đó sẽ không lộ diện ngay đâu, và nếu nhận ra chúng trước khi chúng trở nên quá nghiêm trọng sẽ đem đến cho bạn sức mạnh lớn lao.
Khả năng nhìn ra thực tế đang ẩn chứa phía sau vẻ bề ngoài không tỷ lệ thuận với trình độ học vấn hay chỉ số thông minh. Người ta có thể hiểu biết rất nhiều về sách vở, mang trong mình hàng núi thông tin nhưng lại chẳng thực sự cảm nhận được gì về những việc đang diễn ra quanh họ. Trên thực tế, khả năng này gắn liền với tính cách và sự can đảm của con người. Nói một cách đơn giản, những người thực tế không sợ phải nhìn vào hoàn cảnh khắc nghiệt của cuộc sống. Họ mài sắc khả năng quan sát của mình bằng cách tập trung chú ý vào từng chi tiết, vào ý định của những người khác, cũng như vào thực tế đen tối đang lẩn khuất phía sau bất cứ bề mặt lộng lẫy đầy mê hoặc nào. Giống như những cơ bắp đã được rèn luyện, họ hình thành cho mình khả năng quan sát với sự tập trung cao độ hơn mức bình thường.
Đó chỉ đơn giản là một lựa chọn mà bạn phải có. Vào bất cứ khoảnh khắc nào trong đời, bạn đều có thể cải hóa mình sang với chủ nghĩa thực tế, vốn không phải một hệ thống niềm tin, mà là một cách nhìn nhận thế giới. Nó có nghĩa là mọi hoàn cảnh, mọi cá nhân
https://thuviensach.vn
đều khác biệt, và nhiệm vụ của bạn là xác định sự khác biệt, để rồi thực hiện hành động phù hợp. Bạn sẽ tập trung nhìn vào thế giới khách quan, chứ không phải vào chính mình hay cái tôi của bạn. Những gì bạn nhận thấy sẽ quyết định những gì bạn nghĩ hay bạn làm. Vào khoảnh khắc bạn tin vào một ý tưởng nào đó mà bạn nâng niu, khăng khăng níu giữ cho dù đôi mắt và đôi tai có nói với bạn điều gì đi nữa, khi đó bạn sẽ không còn là một người thực tế.
Để thấy rõ sức mạnh này trong thực tế, hãy cùng nhìn vào một người như Abraham Lincoln, người có lẽ là tổng thống vĩ đại nhất của nước Mỹ. Ông không được hưởng nhiều sự giáo dục theo lối thông thường, và lớn lên trong môi trường khắc nghiệt của vùng biên giới. Khi còn trẻ, ông thích tháo rời những chiếc máy ra rồi lại lắp lại như cũ. Ông hoàn toàn là một con người của thực hành. Khi trở thành tổng thống, ông nhận ra mình đang phải đối mặt với cơn khủng hoảng nghiêm trọng nhất trong lịch sử nước Mỹ. Ông bị bao quanh bởi những thành viên nội các và những có vấn tham gia chính trường nhằm tìm đường thăng tiến cho bản thân hay quảng bá cho một ý thức hệ cứng nhắc nào đó mà họ tin tưởng. Họ là những người cảm tính và nóng nảy; họ xem Lincoln là một người yếu đuối.
Có vẻ như ông luôn mất quá nhiều thời gian để đưa ra một quyết định, và lại thường là những quyết định đi ngược lại những gì họ tham mưu. Ông đặt niềm tin vào những viên tướng như Ulysse S. Grant, một người nghiện rượu nặng và không hòa nhập được với xã hội. Ông cộng tác với những người mà các cố vấn của ông xem là những đối thủ chính trị thuộc phe đối lập.
Điều mà họ không nhận ra vào thời điểm đó là Lincoln đã tiếp cận với từng hoàn cảnh cụ thể mà không hề có một định kiến nào. Ông luôn quyết tâm xem xét mọi thứ đúng như tình hình thực tế. Những lựa chọn của ông được đưa ra hoàn toàn mang tính thực tế thuần túy. Ông là một người có khả năng quan sát thấu đáo bản chất con người và đã tín nhiệm Grant vì ông nhìn nhận Grant là viên tướng duy nhất có khả năng hành động hiệu quả. Ông đánh giá con người dựa trên kết quả, không phải thông qua tình bạn hay giá trị chính trị. Sự đánh giá thận trọng của ông đối với con người và sự kiện không phải là một điểm yếu mà là đỉnh cao của sức mạnh, một phẩm chất thể hiện sự không sợ hãi. Làm việc theo cách này, ông thận trọng
https://thuviensach.vn
dẫn dắt đất nước qua vô vàn hiểm nguy. Đây không phải là kiểu lịch sử mà chúng ta quen đọc, vì chúng ta thường thích thú hơn khi được cuốn theo những ý tưởng lớn lao, những hành động hào hùng. Nhưng thiên tài của Lincoln chính là khả năng tập trung cao độ vào thực tế của ông, để nhìn nhận đúng bản chất mọi sự vật và hiện tượng, ông là một bằng chứng sống cho sức mạnh của chủ nghĩa thực tế.
Thoạt nhìn dường như quan sát thực tế quá nhiều có thể khiến người ta suy sụp, nhưng điều ngược lại mới đúng. Ý thức được rõ ràng ban đang hướng tới đâu, những người khác đang hướng tới đâu, và những gì đang diễn ra trong thế giới quanh bạn sẽ chuyển hóa thành sự tự tin và sức mạnh, cùng một tư tưởng sáng suốt. Bạn sẽ cảm thấy liên hệ chặt chẽ hơn với môi trường sống của mình, giống như một con nhện trong lưới của nó vậy. Bất cứ khi nào có sai lầm xảy ra trong cuộc sống của bạn, bạn có thể sửa chữa nó nhanh chóng hơn những người khác, bởi vì bạn sẽ nhanh chóng thấy được những gì đang thực sự diễn ra và làm cách nào có thể tận dụng được ngay cả những thời điểm tồi tệ nhất. Và một khi đã nếm trải sức mạnh này, bạn sẽ cảm thấy thỏa mãn hơn với việc thâm nhập sâu vào thực tế thay vì thỏa mãn bản thân bằng kiểu mơ mộng viển vông nào đó.
CHÌA KHÓA KHÔNG SỢ HÃI
Biết mình biết người, trăm trận không nguy; thông địa lý, hiểu thiên văn, trăm trận trăm thắng.
TÔN TỬ
Nước Mỹ đã từng là quốc gia của những người thực tế và thực dụng vĩ đại. Điều đó xuất phát từ sự khắc nghiệt của môi trường sống, cũng như vô vàn mối hiểm nguy trong đời sống ở vùng biên giới. Con người buộc phải để ý tìm hiểu thấu đáo mọi thứ xảy ra quanh mình để có thể sống sót. Vào thế kỷ XIX, cách nhìn nhận thế giới như vậy đã dẫn tới vô số phát minh, làm gia tăng sự giàu có, và biến đất nước Mỹ trở thành một siêu cường. Nhưng cũng với quyền
https://thuviensach.vn
lực không ngừng tăng lên này, môi trường sống không còn gây sức ép dữ dội như trước, và tính cách của con người bắt đầu thay đổi. Thực tế dần bị nhìn nhận như một thứ cần né tránh. Dần dần, chúng ta âm thầm hình thành nên khuynh hướng muốn trốn tránh - khỏi những khó khăn của bản thân, khỏi công việc, khỏi những gian truân của cuộc sống. Cuộc sống của chúng ta bắt đầu sản xuất ra những dòng ảo tưởng liên tu bất tận cho chúng ta tiêu thụ. Được nuôi dưỡng bằng những ảo tưởng đó, chúng ta dần trở nên dễ bị lừa bịp hơn, vì chúng ta không còn có được sự tỉnh táo về lý trí để phân biệt giữa sự thật và hư cấu.
Đây là một động lực đã xuất hiện lặp lại nhiều lần trong lịch sử. Thành Rome cổ đại đã khởi đầu từ một thành bang nhỏ. Các công dân của nó đều cứng rắn và khắc khổ. Họ nổi tiếng vì sự thực tế của mình. Nhưng khi họ chuyển từ một nước cộng hòa thành một đế quốc và quyền lực của họ mở rộng, mọi sự lại chuyển biến theo hướng ngược lại. Tâm trí các công dân của họ không ngừng thèm muốn những phương cách mới mẻ hơn để trốn tránh khỏi thực tế. Họ để mất đi mọi cảm nhận về sự hợp lý - những cuộc đấu đá chính trị nhỏ nhen khiến họ bận tâm nhiều hơn so với những mối nguy hiểm rất nghiêm trọng đang đe dọa các miền biên cương của đế quốc. Đế quốc đã sụp đổ từ lâu trước khi bị những bộ tộc man rợ xâm lược. Nó sụp đổ do sự mềm yếu tập thể về lý trí của những công dân của mình, vì họ đã quay lưng lại với thực tiễn.
Hãy hiểu: là một cá nhân, bạn không thể ngăn cản được cơn thủy triều hoang tưởng và trốn tránh bao trùm lên cả một hệ suy nghĩ. Nhưng bạn có thể đứng vững như một thành lũy cá thể chống lại khuynh hướng này và tạo nên sức mạnh cho chính mình. Bạn được sinh ra cùng với vũ khí lợi hại nhất có thể tìm thấy trong tự nhiên - một ý thức tỉnh táo, chừng mực. Sức mạnh của nó giúp bạn mở rộng và phóng xa tầm nhìn của mình, đem lại cho bạn khả năng độc nhất vô nhị có thể phân biệt được những đặc tính của các sự kiện, học hỏi từ quá khứ, dự đoán được tương lai, đọc được bản chất ẩn giấu dưới vẻ bề ngoài. Hoàn cảnh xung quanh đang hợp lực với nhau để làm cùn nhụt đi vũ khí đó, khiến nó trở thành vô dụng bằng cách biến bạn trở thành một kẻ chỉ chăm chăm hướng vào suy nghĩ của riêng bản thân, khiến bạn sợ hãi thực tế.
https://thuviensach.vn
Hãy xem đây như một cuộc chiến. Bạn phải chiến đấu chống lại xu thế này hết mức có thể và tiến bước theo hướng đối nghịch với nó. Bạn cần hướng sự chú ý của mình ra xung quanh, trở thành một người có khả năng quan sát thấu đáo mọi thứ quanh mình. Bạn đang chiến đấu chống lại tất cả ảo tưởng được nhồi nhét vào bạn. Bạn đang gia cố chặt chẽ hơn mối liên hệ của mình với môi trường ngoại cảnh. Bạn cần sự sáng suốt chứ không phải sự trốn tránh và tình trạng hỗn độn. Đi theo hướng này sẽ lập tức đem đến cho bạn sức mạnh giữa những kẻ mộng mơ.
Hãy xem những điều được nói tiếp sau đây như các bài tập rèn luyện cho đầu óc của bạn - làm cho nó ít cứng nhắc hơn, sắc bén và rộng rãi hơn, trở thành một thước đo thực tiễn chính xác. Hãy thực hành tất cả những bài tập này càng nhiều càng tốt.
HÃY THỂ HIỆN MỘT LẦN NỮA TRÍ TÒ MÒ - SỰ CỞI MỞ
Một ngày kia nhà triết học Hy Lạp cổ đại Socrates biết được nhà tiên tri tại Delphi đã tuyên bố Socrates chính là người thông thái nhất trên đời. Điều này khiến nhà triết học bối rối - ông không nghĩ bản thân mình xứng đáng được vinh danh như vậy. Ý nghĩ này khiến ông bất an. Ông quyết định sẽ đi khắp Athens để tìm một ai đó thông thái hơn mình - điều này chắc hẳn chẳng khó khăn gì và sẽ chứng minh sự sai lầm của nhà tiên tri.
Ông thảo luận với các chính khách, thi sĩ, nghệ nhân, cũng như những triết gia khác, ông bắt đầu nhận ra nhà tiên tri đã nói đúng. Tất cả những người ông từng trò chuyện cũng đều tỏ ra rất chắc chắn về mọi việc, tự tin đưa ra những ý kiến vững chắc về những vấn đề mà họ chẳng có chút hiểu biết nào; tất cả họ đều thật rỗng tuếch. Chỉ cần thử vặn hỏi họ một chút thôi, họ sẽ không thể thực sự bảo vệ được những ý kiến của mình, những lập luận có vẻ như dựa trên những điều họ đã khẳng định từ nhiều năm trước. Socrates chợt nhận ra sự hơn hẳn của mình nằm ở chỗ ông biết rằng mình chẳng biết gì cả. Điều đó cho phép đầu óc ông cởi mở đón nhận mọi sự theo đúng bản chất của chúng, và đây cũng chính là nguồn gốc của mọi hiểu biết.
https://thuviensach.vn
Tình trạng kém hiểu biết cơ bản này chính là thứ bạn có khi còn là một đứa trẻ. Bạn có nhu cầu, có khao khát tìm hiểu, để vượt qua sự thiếu hiểu biết của bản thân, vậy là bạn quan sát thế giới xung quanh kỹ càng nhất có thể, hấp thu cho mình một lượng lớn thông tin. Bất cứ điều gì cũng là nguồn gốc khiến bạn cảm thấy tò mò. Cùng với thời gian, đầu óc bạn có xu hướng ngày càng khép lại. Đến một thời điểm nào đó, chúng ta có cảm giác như mình đã biết mọi thứ cần thiết; quan điểm của chúng ta trở nên chắc chắn và vững chãi. Chúng ta làm thế vì sợ. Chúng ta không muốn những ngộ nhận của mình về cuộc sống bị đặt dấu hỏi, bị thách thức. Nếu như đi quá xa theo hướng này, chúng ta có thể trở thành cực kỳ thủ thế và tìm cách che đậy nỗi sợ của bản thân bằng cách làm ra vẻ cực kỳ tự tin và chắc chắn về mọi sự.
Điều bạn cần phải làm trong cuộc sống là trở lại với thứ đầu óc bạn từng có khi còn là một đứa trẻ, mở rộng tâm trí mình ra để trải nghiệm thay vì đóng kín nó lại. Hãy thử tưởng tượng một ngày kia bạn chẳng biết gì hết nữa, và những gì bạn tin tưởng hóa ra đều sai lầm. Hãy vứt bỏ đi những định kiến của bạn, thậm chí cả những niềm tin bạn trân trọng nhất. Hãy tự trải nghiệm thực tế. Hãy buộc mình phải suy nghĩ theo hướng ngược lại, hãy nhìn thế giới qua đôi mắt kẻ thù của bạn. Hãy để tâm lắng nghe nhiều hơn từ những người xung quanh. Hãy nhìn nhận mọi thứ như một nguồn hiểu biết cho mình - thậm chí cả những cuộc gặp gỡ tình cờ vặt vãnh nhất. Hãy tưởng tượng rằng thế giới này vẫn còn đầy rẫy những bí ẩn.
Khi bạn hành động theo cách này, bạn sẽ nhận thấy có một điều thật lạ lùng thường xuyên diễn ra. Các cơ hội sẽ bắt đầu lọt vào tay bạn bởi vì đột nhiên bạn trở nên dễ lĩnh hội được chúng hơn. Có lúc sự may mắn hay vận hội thật ra chính là kết quả từ sự cởi mở của đầu óc bạn.
HÃY TÌM HIỂU MỌI NGÕ NGÁCH - SỰ MỞ RỘNG
Chiến tranh được tiến hành trên những chiến trường cụ thể. Nhưng có nhiều thứ can dự vào chiến cuộc hơn thế. Còn phải kể tới tinh thần quân địch, những nhà lãnh đạo chính trị đã khiến những đội quân này xuất trận, đầu óc các tướng lĩnh đối phương, những
https://thuviensach.vn
người sẽ đưa ra quyết định then chốt, cũng như tiềm năng tài chính và các nguồn lực khác đứng đằng sau. Một viên tướng tồi sẽ chỉ giới hạn hiểu biết của mình ở địa hình thực tế của chiến trường. Một viên tướng khá hơn sẽ cố gắng mở rộng kiến thức của ông ta bằng cách đọc các báo cáo về các yếu tố khác có ảnh hưởng lên một đạo quân. Và viên tướng tài ba sẽ cố gắng tăng cường hiểu biết này bằng cách tự thân quan sát thực tế càng nhiều càng tốt, hay tham khảo từ những nguồn thông tin trực tiếp nhất có thể. Napoleon Bonaparte là viên tướng vĩ đại nhất từ trước tới nay, và điều khiến ông đứng trên những người khác chính là lượng thông tin khổng lồ mà ông tiếp thu vì mọi chi tiết có liên quan tới trận đánh, với ít bước sàng lọc trung gian nhất có thể. Điều này cho ông khả năng nắm bắt thực tế vượt trội.
Mục đích của bạn là đi theo con đường của Napoleon. Bạn muốn tìm hiểu càng nhiều càng tốt bằng chính đôi mắt của mình. Bạn trao đổi thông tin với những người nằm cao hơn và thấp hơn trong bậc thang quyền lực của tổ chức bạn đang làm việc. Bạn không đặt ra bất cứ chướng ngại vật nào cho các mối tương tác xã hội của mình. Bạn muốn mở rộng khả năng thâm nhập của mình tới nhiều ý tưởng khác nhau. Hãy buộc mình phải tới tham dự các sự kiện, tới những nơi nằm ngoài vòng quan hệ thông thường của bạn. Nếu bạn không thể tự mình quan sát được điều gì đó, hãy cố gắng tìm được những thông tin trực tiếp nhất, nguyên bản nhất, hay tìm cách đa dạng hóa các nguồn thông tin của bạn, như thế bạn có thể nhìn nhận sự việc từ nhiều góc độ khác nhau. Hãy trực tiếp cảm nhận mọi thứ đang diễn ra trong môi trường sống của bạn - đến từng ngõ ngách.
HÃY ĐÀO TỚI TẬN GỐC RỄ - SỰ SÂU SẮC
Malcolm X là một người theo chủ nghĩa thực tế - ông có cách nhìn nhận thế giới được gọt giũa qua những năm dài lang bạt trên đường phố và nằm trong tù. Sau khi ra tù, mục đích sống của ông là xác định nguồn gốc đã gây ra hiện trạng của cộng đồng da đen tại Mỹ. Như ông diễn giải trong cuốn tự truyện của mình, “nước Mỹ đang tìm đến những cách che đậy hời hợt, những thủ đoạn để lẩn tránh, những hình thức bề ngoài, thay vì thực sự giải quyết những vấn nạn
https://thuviensach.vn
thâm căn cố đế của mình.” Ông quyết định đào sâu hết mức có thể xuống dưới vẻ bề ngoài. Cuối cùng ông đi tới điều mà ông tin là nguyên nhân gốc rễ - sự phụ thuộc. Trên thực tế, những người Mỹ gốc Phi không thể hoàn toàn tự mình làm được bất cứ việc gì - họ phụ thuộc vào chính phủ, vào những quyền tự do, vào những người lãnh đạo họ, vào bất cứ ai, ngoại trừ bản thân mình. Nếu họ có thể chấm dứt sự phụ thuộc này, họ sẽ có được sức mạnh để thay đổi tất cả.
Malcolm X đã chết trước khi có thể đi xa hơn với mục đích sống của ông, nhưng phương pháp của ông vẫn còn nguyên giá trị cho mọi thời đại. Khi bạn không đi tới tận gốc rễ của một vấn đề, bạn không thể giải quyết nó theo bất cứ phương cách nào có ý nghĩa. Người đời thường thích nhìn trên bề mặt, phản ứng theo cảm xúc và làm những gì giúp họ cảm thấy dễ chịu hơn trong nhất thời nhưng không giúp được gì cho họ về lâu dài.
Đây cần phải là sức mạnh và hướng đi cho lý trí của bạn bất cứ khi nào bạn gặp phải một vấn đề - hãy tìm tòi sâu hơn, sâu hơn nữa cho tới khi bạn tìm thấy điều gì đó mang tính căn bản tại gốc rễ của nó. Đừng bao giờ hài lòng với những gì hiển hiện trước mắt bạn. Hãy tìm hiểu điều gì nằm dưới những vẻ bề ngoài đó, hấp thu chúng, rồi đào sâu thêm nữa. Luôn đặt câu hỏi tại sao sự kiện cụ thể này lại xảy ra, đâu là động cơ của những nhân vật tham dự vào nó, ai thực sự là kẻ cầm trịch, ai được hưởng lợi từ hành động đó. Thông thường, tất cả sẽ xoay quanh tiền bạc và quyền lực - những gì mà người đời thường tranh đấu để giành lấy, bất chấp vẻ phê phán bên ngoài họ dành cho chúng. Có thể bạn sẽ chẳng bao giờ tới được gốc rễ thực sự, nhưng quá trình đào sâu tìm hiểu sẽ giúp bạn tới gần nó hơn. Và hành động theo hướng này sẽ giúp biến bộ óc của bạn thành một cỗ máy phân tích mạnh mẽ.
HÃY NHÌN XA HƠN VỀ PHÍA TRƯỚC - SỰ CÂN ĐỐI
Với bản chất là những tạo vật có lý trí và ý thức, chúng ta không thể không suy nghĩ về tương lai. Nhưng phần lớn con người, vì sợ hãi, đã hạn chế tầm nhìn về tương lai của mình trong một dải hẹp - những ý nghĩ về ngày mai, vài tuần tới, hay một kế hoạch mơ hồ
https://thuviensach.vn
nào đó cho vài tháng tiếp theo. Nhìn chung chúng ta phải đương đầu với quá nhiều cuộc tranh đấu đang ở ngay trước mắt, nên sẽ rất khó khăn cho chúng ta để rời mắt khỏi hiện tại. Tuy thế, có một nguyên tắc của quyền lực rằng chúng ta càng dự tính xa hơn và sâu hơn cho tương lai, chúng ta càng có nhiều khả năng định hình nó theo mong muốn của bản thân hơn.
Nếu bạn có một mục tiêu dài hạn cho mình, một mục tiêu mà bạn đã mường tượng ra một cách chi tiết, khi đó bạn sẽ có nhiều cơ sở hơn để đưa ra những quyết định hợp lý cho hiện tại. Bạn biết cần phải tránh bị cuốn vào cuộc tranh đấu nào hay lâm vào tình huống nào vì chúng không giúp bạn tiến gần hơn tới mục tiêu của mình. Với tầm nhìn được đẩy xa về phía tương lai, bạn có thể tập trung vào những nguy hiểm đang xuất hiện phía chân trời và đưa ra những biện pháp chủ động để ngăn ngừa. Bạn có ý thức về sự cân xứng - nhiều khi những điều chúng ta quá bận tâm đến lúc này lại chẳng có gì quan trọng về lâu dài. Tất cả những điều trên sẽ gia tăng sức mạnh của bạn để giúp bạn đạt tới các mục tiêu đã đề ra.
Như một phần của quá trình này, hãy xem xét những vấn đề nhỏ nhặt hơn đang gây rắc rối cho bạn hay doanh nghiệp của bạn vào thời điểm hiện tại, rồi thiết lập một mối liên hệ tới tương lai, hình dung chúng sẽ dẫn tới đâu nếu trở nên trầm trọng hơn. Hãy nghĩ tới những sai lầm lớn nhất của bạn hay của những người khác. Đáng ra đã có thể lường trước được chúng bằng cách nào? Thường luôn có những dấu hiệu mà sau này nhìn lại có vẻ như rất hiển nhiên. Giờ hãy hình dung ra chính những dấu hiệu mà chắc chắn lúc này bạn đang bỏ qua.
HÃY XEM NGƯỜI KHÁC LÀM GÌ, CHỨ KHÔNG PHẢI NÓI GÌ - SỰ SẮC SẢO
Trong chiến tranh hay bất cứ trò chơi mang tính cạnh tranh nào, tất cả đều muốn thắng cuộc. Những gì bạn cần quan tâm là các thủ đoạn của người đời - những hành động của họ trong quá khứ và những gì bạn cần lường trước cho tương lai. Về mặt này, bạn cần thực tế đến mức khắc nghiệt. Bạn hãy hiểu rằng để theo đuổi quyền lực, nhiều lúc người ta viện đến những trò ma mãnh. Dù bản thân
https://thuviensach.vn
bạn không cố ý bắt chước thủ đoạn của người khác, bạn cũng cần cố gắng bảo vệ mình hay tìm cách tiến thân.
Như một phần của cách tiếp cận này, bạn cần cải thiện khả năng quan sát kẻ khác. Đó là điều không thể thực hiện được trên Internet. Nó cần được mài giũa thông qua sự tương tác của bản thân bạn. Bạn đang cố nắm bắt bản chất người đời, cố nhìn thấu họ. Chẳng hạn, bạn sẽ hiểu rằng một người tỏ ra quá thân thiện với mình sau một thời gian quá ngắn thường chẳng tử tế gì. Nếu họ phỉnh phờ bạn, thường là xuất phát từ sự ghen tức. Những cách cư xử khác biệt và có vẻ thái quá là một dấu hiệu. Đừng bị mắc lừa trước những cử chỉ hào sảng của người đời, hay vào bộ mặt họ trưng ra trước công chúng. Hãy quan tâm nhiều hơn tới các chi tiết, tới những điều nhỏ nhặt mà họ để lộ ra trong cuộc sống thường ngày. Những quyết định của họ nói lên nhiều điều, và bạn thường lọc ra được một khía cạnh mang tính bản chất nếu bạn quan sát họ thật cận cảnh.
Nói chung, quan sát người khác thông qua những lăng kính của cảm xúc cũng chẳng khác gì nhìn qua một màn sương mù, điều đó sẽ khiến bạn hiểu sai mọi thứ. Điều bạn muốn là một con mắt nhìn nhận sắc bén về những đồng loại của mình - một con mắt có sức xuyên thấu, khách quan, không định kiến.
TỰ ĐÁNH GIÁ LẠI MÌNH - SỰ KHÁCH QUAN
Năng lực quan sát ngày càng tăng của bạn sẽ có lúc hướng vào chính bản thân bạn. Hãy nghĩ về nó như một nghi lễ mà cứ vài tuần bạn lại tiến hành một lần - một dịp đánh giá lại mình một cách khắc nghiệt xem bạn là ai và bạn đang hướng tới đâu. Hãy nhìn vào những việc mà bạn thực hiện gần đây nhất cứ như thể đó là những động thái của người khác. Hãy hình dung xem làm thế nào bạn có thể thực hiện tất cả những việc đó tốt hơn - để tránh được những cuộc chiến không cần thiết, hay thẳng thắn đối đầu với những kẻ gây trở ngại cho bạn thay vì lẩn tránh bọn họ. Mục đích ở đây không phải là để hành xác mình mà nhằm có được khả năng thích ứng và thay đổi cách hành xử của bạn bằng cách lại gần thực tế hơn.
Mục đích tối hậu của những bài thực hành như vậy là nhằm hình thành cho mình ý thức đúng đắn, độc lập khỏi bản thân bạn và cuộc
https://thuviensach.vn
sống. Không phải bạn muốn cảm thấy nó mọi lúc. Có những lúc tình thế đòi hỏi bạn phải hành động với trái tim và sự táo bạo, không chút ngờ vực hay tách biệt khỏi chính mình. Tuy thế, trong nhiều trường hợp, bạn cần có khả năng đánh giá được những gì đang diễn ra, mà không để cái tôi hay những cảm xúc của bản thân làm ảnh hưởng tới cách nhìn nhận. Việc chuyển mình tới một vị trí nội tâm bình thản hơn, tách biệt khỏi mình để nhìn nhận các sự kiện sẽ trở thành một thói quen và một điều bạn có thể trông cậy trong bất cứ cơn khủng hoảng nào. Và trong những khoảnh khắc đó của cuộc sống, khi những người khác đánh mất sự cân bằng của họ, bạn sẽ tìm lại được sự cân bằng của mình một cách tương đối dễ dàng. Là một người không dễ gì để các sự kiện làm mình bối rối, bạn sẽ thu hút được sự chú ý và có được sức mạnh.
ĐẢO NGƯỢC PHỐI CẢNH
Cụm từ “người thực tế” thường bị gắn liền với những ý nghĩa tiêu cực. Những người thực tế, theo cách nhìn nhận thông thường, có thể thực dụng đến mức trở thành nhược điểm; những người như thế thường thiếu khả năng cảm nhận những điều cao cả, tinh tế hơn trong cuộc sống. Xét tới tận cùng, mẫu người này có thể trở nên thủ đoạn bất chấp đạo lý, xảo quyệt và nham hiểm. Họ hoàn toàn đối lập với những người mơ mộng, những người có trí tưởng tượng phong phú tạo cảm hứng cho chúng ta với những lý tưởng của họ hay làm chúng ta vui bằng những sáng tạo tuyệt vời. Đây là một tư tưởng xuất phát từ việc nhìn nhận thế giới thông qua nỗi sợ hãi. Đã đến lúc chúng ta cần đảo ngược lại phối cảnh này để xem xét những người mơ mộng và những người thực tế theo đúng bản chất của họ. Những người mơ mộng, những người luôn nhìn nhận lệch lạc tình hình thực tế của các vấn đề và hành động dựa trên cảm xúc của họ, thường là nguồn gốc gây ra những sai lầm nghiêm trọng nhất trong lịch sử - những cuộc chiến tranh tùy tiện, những tai họa không lường trước được. Ngược lại, những người thực tế mới chính là những nhà sáng chế và cải cách thực thụ. Đó là những người đàn ông và phụ nữ có khả năng tưởng tượng, nhưng những gì họ hình dung ra luôn có liên hệ chặt chẽ với môi trường sống, với thực tiễn - họ là
https://thuviensach.vn
những nhà khoa học thực nghiệm, những nhà văn với hiểu biết sâu sắc về bản chất con người, hay những nhà lãnh đạo thận trọng dẫn dắt chúng ta vượt qua những cơn khủng hoảng. Họ đủ mạnh mẽ để nhìn nhận thế giới như nó vốn thế, bao gồm cả những khiếm khuyết của chính bản thân họ.
Chúng ta hãy cùng đi xa hơn nữa. Những gì thực sự đẹp đẽ và nên thơ trong cuộc sống đều xuất phát từ mối liên hệ khắng khít với thực tiễn về mọi khía cạnh. Thật ra chủ nghĩa thực tế chính là lý tưởng mà chúng ta cần theo đuổi, là đỉnh cao của lý trí con người.
Những người bám chặt lấy những ảo tưởng của họ thường cảm thấy khó khăn, thậm chí bất khả thi, khi phải học hỏi bất cứ thứ gì đáng học hỏi. Còn một con người hiểu được sự cần thiết phải kiến tạo bản thân sẽ xem xét mọi thứ, và hấp thu những kiến thức học hỏi được giống như cách mà những rễ cây hấp thu nước vậy.
JAMES BALDWIN
https://thuviensach.vn
CHƯƠNG 2:
HÃY TỰ MÌNH TẠO NÊN TẤT CẢ - TỰ LẬP
Khi bạn làm việc cho người khác, bạn hoàn toàn nằm trong sự khống chế của họ. Họ sở hữu mọi thứ bạn làm ra; họ sở hữu chính bản thân bạn. Tinh thần sáng tạo của bạn sẽ bị kiềm hãm. Điều khiến bạn lâm vào tình cảnh đó là nỗi sợ hãi sẽ bị chìm nghỉm hay phải bơi một mình. Thay vì thế, đáng ra bạn nên lo sợ cho viễn cảnh của bản thân nếu cứ tiếp tục bị phụ thuộc vào người khác. Mục đích của bạn với mỗi việc bạn làm trong đời cần phải là sự sở hữu, là tạo dựng ra một góc độc lập cho riêng mình. Khi nó là của bạn, sự mất còn của nó cũng là của bạn - bạn sẽ có nhiều động lực hơn, sáng tạo hơn, năng động hơn. Sức mạnh tối thượng trong cuộc sống nằm ở việc hoàn toàn tự trông cậy vào bản thân, hoàn toàn là chính mình.
ĐẾ QUỐC CỦA NHỮNG KẺ NĂNG ĐỘNG
Bản chất con người vô cùng tỉnh táo, vì thế nó không thể trân trọng một con người bất lực, cho dù có thể thương hại anh ta; và thậm chí sự thương hại đó cũng chẳng thể kéo dài lâu nếu không có dấu hiệu nào của sức mạnh vươn lên được thể hiện.
FREDERICK DOUGLAS
Sau khi đã thụ án một thời gian ngắn, trong khuôn khổ một chương trình cải tạo của khu vực Brooklyn cho lần phạm pháp đầu tiên của mình với tội buôn bán ma túy, Curtis Jackson quay lại với những đường phố quen thuộc ở vạch xuất phát. Những món tiền anh kiếm trước đó khi còn là một tay buôn bán lẻ ma túy nơi đầu
https://thuviensach.vn
đường góc phố đều đã tiêu tan hết, còn những khách hàng trung thành trước đây đều đã tìm cho mình những mối mua hàng khác. Một người bạn, lúc này đang điều hành một hoạt động phân phối lẻ cocain ở quy mô tương đối lớn, đề nghị Curtis làm công việc phụ trách đóng gói lẻ ma túy cho anh ta. Anh sẽ được trả một khoản tiền công hàng ngày, và đó là một khoản không tệ chút nào. Curtis đang rất cần tiền, vậy là anh chấp nhận làm công việc đó. Có thể ngoài kia trên đường phố, ông bạn này sẽ để anh được tự do hành động và anh có thể tạo dựng lại chuyện làm ăn của bản thân. Nhưng ngay từ ngày đầu tiên bắt tay vào việc, anh đã nhận ra đó là một sai lầm hoàn toàn. Anh phải làm việc cùng một nhóm những người đóng gói như mình, tất cả đều từng là những tay bán lẻ ma túy. Lúc này họ chỉ còn là những kẻ trợ thủ được thuê mướn; họ phải trình diện vào giờ quy định và quy phục quyền lực của những người trả tiền thuê mình. Curtis đã không chỉ mất đi tiền mà cả sự tự do của anh. Vị thế mới này trái ngược hoàn toàn với mọi bài học để sống sót mà anh đã học được trong cuộc đời ngắn ngủi của mình cho tới lúc đó. Curtis không bao giờ biết mặt cha, còn mẹ anh đã bị sát hại khi anh mới tám tuổi đầu. Anh lớn lên chủ yếu dưới sự dạy dỗ của ông bà ngoại; họ đối xử với anh đầy trìu mến và tình cảm, nhưng họ phải lo cho quá nhiều trẻ con một lúc, và chẳng có nhiều thời gian để quan tâm riêng tới anh. Nếu anh muốn nhận được chỉ dẫn hay lời khuyên nào đó, anh sẽ chẳng có ai để hỏi. Cũng như vậy, nếu anh muốn thứ gì đó mới mẻ, như một bộ đồ mới chẳng hạn, anh cũng không cảm thấy thoải mái khi hỏi ông bà mình - họ vốn chẳng có nhiều tiền. Những điều này có nghĩa là trên thực tế anh hoàn toàn trơ trọi trên đời. Anh chẳng thể trông đợi ai cho mình cái gì. Anh cần phải tự xoay xở cho bản thân.
Sau đó, việc bán lẻ cocain trên đường phố bùng nổ vào giữa những năm 1980 và mọi thứ xung quanh đều thay đổi, cũng như chính bản thân anh. Trong quá khứ, các băng đảng lớn khống chế việc buôn bán và phân phối ma túy, nếu muốn nhập cuộc bạn cần phải thâm nhập được vào tổ chức của họ và phải mất nhiều năm để leo lên thứ bậc cao hơn. Nhưng thứ ma túy mới này lại quá dễ để sản xuất ra và nhu cầu thì cực kỳ lớn, tới mức bất cứ ai - cho dù còn trẻ đến đâu đi nữa - cũng có thể nhập cuộc mà thậm chí chẳng cần vốn liếng gì. Bạn có thể hoạt động độc lập và kiếm khá tiền. Với
https://thuviensach.vn
những người như Curtis, những người lớn lên với chẳng mấy kiểm soát từ cha mẹ cũng như thái độ coi khinh chính quyền, trở thành một tay bán lẻ ma túy trên góc phố là một nghề hoàn toàn phù hợp - không có trò về chính trị, cũng chẳng có ông chủ nào cưỡi đầu cưỡi cổ bạn. Vậy là anh nhanh chóng gia nhập vào đội quân bán lẻ ma túy nhanh nhạy đang tăng lên không ngừng trên những con phố của khu Southside Queens.
Khi dấn sâu hơn vào cuộc chơi, anh học được một bài học cốt yếu. Luôn có vô số rắc rối và nguy hiểm mà một tay bán ma túy trên đường phố phải đối mặt - những tay cớm chìm, những con nghiện, và các đối thủ cùng nghề luôn toan tính tìm cách lột sạch của bạn. Nếu bạn yếu đuối, bạn sẽ cố tìm ai đó giúp mình hay một chỗ dựa để bấu víu, như ma túy hay rượu. Đó là con đường dẫn tới diệt vong. Cuối cùng, những kẻ được xem là bạn bè của bạn chắc chắn sẽ không ló mặt ra như đã hứa hẹn, hoặc đầu óc bạn sẽ trở nên quá mụ mẫm vì ma túy nên không thể nhìn thấy những mánh lới lừa bịp của kẻ khác. Cách duy nhất để sống sót là thừa nhận bạn chỉ có một mình, học cách tự đưa ra quyết định cho bản thân, tin tưởng vào những suy xét của chính mình. Đừng hỏi xin những gì bạn cần mà hãy đoạt lấy chúng. Hãy chỉ trông cậy vào trí tuệ của bạn.
Dường như mỗi kẻ phân phối ma túy nhanh nhẹn, trưởng thành trong cảnh bần hàn ở những khu vực ngột ngạt tù túng, đều sở hữu một đế quốc riêng của mình. Đây không phải là một thứ hữu hình - không như góc phố nơi anh ta hoạt động hay khu vực địa bàn anh ta muốn sở hữu. Mà đó chính là thời gian, năng lượng, những ý tưởng đầy sáng tạo, khả năng của anh ta được tự do tới bất cứ đâu mình muốn. Nếu anh ta giữ được sự kiểm soát của đế quốc vô hình này, anh ta sẽ kiếm ra tiền và phát tài. Nếu anh ta nhìn quanh tìm sự giúp đỡ, nếu anh ta mắc kẹt trong trò chơi của kẻ khác, anh ta sẽ mất sạch. Trong trường hợp đó, những điều kiện tiêu cực của ngoại cảnh sẽ bị khuếch đại lên nhiều lần, và chắc chắn kết cục của anh ta sẽ là một kẻ ăn xin, một con tốt thí trong trò chơi của người khác.
Trong khi anh ngồi đó đóng gói ma túy trong ngày đầu tiên mà chúng ta đang nói tới, Curtis hiểu ra rằng chuyện này có ý nghĩa hơn nhiều chứ không chỉ là một thoáng chùn xuống trong cuộc đời, khi anh cần gấp một ít tiền. Đây là một bước ngoặt. Anh nhìn sang những kẻ cũng làm thứ việc như mình. Tất cả bọn họ đều đã phải
https://thuviensach.vn
chịu đựng những bước đi xuống trong vận may - bạo lực, tù tội, vân vân và vân vân. Bọn họ trở nên sợ sệt và mệt mỏi phải tranh đấu không ngừng. Họ muốn tìm cho mình cảm giác nhẹ nhõm, an toàn của một tấm séc trả công. Và tình trạng này sẽ trở thành kịch bản cho phần còn lại của đời họ - sợ hãi những thách thức của cuộc sống, họ trở nên phụ thuộc vào những kẻ khác để giúp đỡ mình. Có thể bọn họ sẽ tiếp tục được như vậy trong vài năm, nhưng ngày vỡ mộng rồi sẽ đến khi chẳng còn việc gì để làm nữa, còn bọn họ đã quên mất cách tự lo liệu cho chính bản thân.
Curtis thật lố bịch khi tưởng tượng rằng người đang thuê anh đóng gói ma túy đến ngày nào đó sẽ giúp anh tạo dựng một cửa hàng. Các ông chủ chẳng bao giờ làm gì đại loại như vậy, ngay cả khi họ là bạn bè của anh. Họ nghĩ cho bản thân và lợi dụng anh. Curtis cần phải thoát ra ngay, trước khi đế quốc vô hình kia tuột khỏi tay anh, khi đó anh sẽ trở thành một tay bán lẻ ma túy thất cơ lỡ vận ngửa tay chờ người khác ban phát ân huệ như những kẻ còn lại. Anh nhanh chóng chuyển mình sang trạng thái hoàn toàn thực tế và phác ra con đường thoát khỏi cạm bẫy, nghĩ hướng làm ăn theo cách của mình. Sau đó, anh tự thề với bản thân sẽ không bao giờ làm việc cho người khác nữa. Thà chết còn hơn…
Nhiều năm sau, Curtis (lúc này được biết tới dưới cái tên 50 Cent) đã thành công trong việc tạo lập một sự nghiệp ca nhạc, và sau một chiến dịch ghi đĩa quảng bá mạnh mẽ trên đường phố New York, anh đã trở thành một nhân vật nổi tiếng và thu hút sự chú ý của Eminem, người đã giúp anh ký được một hợp đồng béo bở dưới nhãn hiệu của chính mình với hãng Interscope Records.
Để phát hành album khởi nghiệp của anh, Get Rich or Die Trying có vô số việc cần phải làm - một chiến dịch marketing, quay video, làm các ảnh bìa - vậy là anh tới Los Angeles để làm việc với Interscope trong các dự án này. Nhưng càng trải qua nhiều thời gian trong các văn phòng nhàn hạ của họ, anh càng cảm thấy đang ở trước một bước ngoặt khác của đời mình.
Trò mà những tay điều hành hãng đĩa này muốn giở ra thật đơn giản: Họ sở hữu âm nhạc của bạn và nhiều hơn thế nữa. Họ muốn đẽo gọt nghệ sĩ theo cách của họ, và tiêu chí này điều khiển mọi quyết định then chốt trong việc thực hiện các video và phần quảng cáo âm nhạc. Đổi lại, họ sẽ trả cho bạn thật hậu, chải chuốt bạn thật
https://thuviensach.vn
bảnh. Họ tạo nên một cảm giác phụ thuộc - không có bộ máy đồ sộ của họ chống lưng cho bạn, bạn sẽ trở nên bất lực khi phải đối mặt với một lĩnh vực kinh doanh đầy cạnh tranh và thủ đoạn. Nói tóm lại, bạn đang đánh đổi tự do lấy tiền. Và một khi từ bên trong bạn đã bị khuất phục trước lý lẽ và tiền bạc của họ, với bạn thế là hết. Bạn chỉ còn là một gã bán lẻ ma túy được trả hậu để làm việc.
Vậy là cũng như trước, 50 Cent lại trở về với phong cách thực tế trọn vẹn để giữ vững đế quốc của anh. Nói một cách tóm tắt, anh lên kế hoạch tự mình quay lấy video bằng tiền túi, và đưa ra những kế hoạch marketing của chính mình. Với Interscope có vẻ như anh đang tiết kiệm thời gian và tiền bạc cho họ, nhưng với 50 Cent đây là một phương cách khôn khéo để lấy lại sự kiểm soát hình ảnh của mình. Anh thiết lập một nhãn hiệu đĩa cho nhóm nghệ sĩ cộng tác với mình bên trong Interscope và sử dụng nhãn hiệu này để tự mình học lấy mọi khía cạnh của quy trình sản xuất đĩa. Anh tự thiết lập trang web của mình, nơi anh có thể thử nghiệm phương thức mới để tung âm nhạc của mình ra thị trường. Anh lật ngược lại xu hướng phụ thuộc ban đầu, sử dụng Interscope làm trường học để dạy cho anh cách làm thế nào tự mình thực hiện mọi thứ.
Tất cả những động thái này là một phần trong mục tiêu mà anh đã định ra trong đầu - anh sẽ chấm dứt hợp đồng của mình với Interscope, và thay vì thương lượng một hợp đồng mới, anh sẽ tuyên bố sự độc lập của mình và trở thành nghệ sĩ đầu tiên thiết lập nhãn hiệu đĩa riêng mà chẳng cần ai chống lưng. Từ một vị thế mạnh như vậy, anh sẽ chẳng phải làm vui lòng nhà quản lý nào, và có thể mở rộng đế chế của bản thân theo cách của riêng mình. Điều đó cũng giống như thứ tự do anh từng trải nghiệm trên đường phố, nhưng lần này ở quy mô toàn cầu.
CÁCH TIẾP CẬN KHÔNG SỢ HÃI
Tôi được sinh ra một mình và sẽ chết một mình. Tôi cần phải làm những gì đúng đắn cho bản thân và không sống cuộc đời mình theo cách mà bất cứ ai khác muốn.
https://thuviensach.vn
50 CENT
Bạn bước vào cuộc đời này với những tài sản sở hữu duy nhất thực sự có ý nghĩa - cơ thể bạn, thời gian mà bạn có để sống, năng lực của bạn, những suy nghĩ và ý tưởng độc nhất vô nhị chỉ riêng bạn có, và sự tự chủ của bạn. Nhưng khi năm tháng trôi đi, bạn có xu hướng để mất tất cả chúng. Bạn bỏ ra hết năm này tới năm khác để làm việc cho người ta - họ sở hữu bạn trong cả quãng thời gian đó. Bạn đã để bị mắc kẹt một cách vô ích trong những trò chơi và trận chiến của người đời, lãng phí năng lực và thời gian mà bạn sẽ chẳng bao giờ lấy lại được. Dần dà bạn ngày càng ít tôn trọng những ý tưởng của chính mình hơn, tuân theo các chuyên gia, chấp nhận những quan điểm phổ biến. Bạn không hề nhận ra rằng mình đã để mất đi sự độc lập, thứ giúp bạn trở thành một cá nhân sáng tạo.
Trước khi quá muộn, bạn cần đánh giá lại toàn bộ quan niệm của mình về sự sở hữu. Đó không phải là sở hữu đồ vật, tiền bạc hay danh vị. Bạn có thể thừa mứa những thứ trên; nhưng nếu bạn là một người vẫn đang trông vào người khác để tìm kiếm sự giúp đỡ và hướng dẫn, nếu bạn phụ thuộc vào tiền bạc hay nguồn lực của mình, khi đó chung cuộc bạn sẽ mất những gì mình có khi người ta bỏ rơi bạn, khi nghịch cảnh tấn công, hay khi bạn đi tới một kế hoạch rồ dại nào đó vì thiếu kiên nhẫn. Việc sở hữu thực sự chỉ có thể tới từ bên trong. Nó xuất phát từ sự coi thường bất cứ thứ gì hay bất cứ ai động chạm tới tính linh động của bạn, từ sự tự tin vào các quyết định của chính bạn, và từ việc sử dụng thời gian của bạn để không ngừng theo đuổi việc học hỏi và cải thiện chính mình.
Chỉ từ vị thế nội tại với sức mạnh và sự tự lực như thế, bạn mới có thể thực sự làm việc cho chính mình và không bao giờ quay ngược trở lại. Nếu xuất hiện những tình huống trong đó bạn cần phải chấp nhận có đối tác hay phải khép mình vào bên trong một tổ chức khác, bạn đã chuẩn bị bản thân về mặt tâm lý cho khoảnh khắc khi bạn cần vượt qua được những khó khăn nhất thời đó. Nếu trước hết bạn không làm chủ được chính mình, bạn sẽ liên tục nằm dưới sự khống chế của người khác và hoàn cảnh, hoặc lúng túng nhìn quanh thay vì dựa vào bản thân và trí tuệ của mình.
https://thuviensach.vn
Hãy hiểu: chúng ta đang sống qua một cuộc cách mạng kinh doanh, có thể so sánh với sự thay đổi đã tràn qua môi trường của 50 Cent trong những năm 1980, nhưng ở quy mô toàn cầu. Những trung tâm quyền lực cũ đang bị phá vỡ. Ở khắp nơi có những cá nhân muốn có nhiều sự kiểm soát hơn với vận mệnh của họ và thể hiện ít sự tôn trọng hơn trước một hệ thống quyền lực không dựa trên sự xứng đáng mà chỉ dựa vào sức mạnh. Chúng ta không còn chấp nhận những gì chúng ta đã chấp nhận trong quá khứ.
Thứ mà chúng ta đang hướng tới với tất cả những điều được nhắc ở trên là quyền và khả năng điều hành công việc kinh doanh của chính mình, dưới bất cứ hình thức hay phương cách nào, để cảm nhận sự tự do đó. Tất cả chúng ta đều là những tay bán lẻ năng động nơi góc phố trong một môi trường kinh tế mới, và để phất lên chúng ta cần phải nuôi dưỡng thái độ tự lực đã cho phép 50 Cent vượt qua thói ỷ lại nguy hiểm đã đe dọa anh trong suốt chặng đường đời.
Với 50 Cent điều đó thật rõ ràng - anh chỉ có một mình, cả trong căn nhà nơi anh lớn lên và trên đường phố. Anh thiếu tất cả những chỗ dựa thông thường, vì thế anh đã buộc phải tự trông cậy vào bản thân. Những hậu quả từ việc phụ thuộc vào người khác cũng nghiêm trọng hơn nhiều trong trường hợp của anh - chúng sẽ trở thành nỗi thất vọng thường trực, những nhu cầu khẩn cấp không được đáp ứng. Với chúng ta, sẽ khó hơn để nhận ra chúng ta về cơ bản đều đơn độc trong thế giới này và đều cần tới những kỹ năng mà 50 Cent đã buộc phải hình thành cho mình trên đường phố. Chúng ta có những chỗ dựa dường như luôn sẵn sàng nâng chúng ta dậy. Nhưng kết cục những chỗ dựa đó đều chỉ là ảo tưởng.
Bất cứ ai trên đời cũng đều bị điều khiển bởi lợi ích cá nhân. Một cách tự nhiên, đầu tiên người ta nghĩ tới bản thân và những mối bận tâm của mình. Một thái độ quan tâm hay một cử chỉ giúp đỡ vào lúc này hay lúc khác từ những người bạn quen biết có xu hướng che mờ đi thực tế này và khiến bạn trông chờ nhiều hơn từ sự trợ giúp đó - cho tới khi bạn bị thất vọng, hết lần này tới lần khác. Bạn cô độc hơn nhiều so với hình dung của mình. Đây không nên trở thành nguồn gốc của sự sợ hãi, mà là của tự do. Nếu bạn chứng tỏ cho chính mình rằng bạn có thể tự đạt được mọi thứ, khi đó bạn sẽ nhận thấy cảm giác được giải phóng. Bạn sẽ không còn trông đợi người
https://thuviensach.vn
khác làm việc này việc kia cho bạn (một trải nghiệm vừa bực mình vừa gây thất vọng). Bạn có được sự tự tin rằng bạn có thể tự mình giải quyết bất kỳ tình huống khó khăn nào.
Hãy thử quan sát một người như Rubin “Hurricane” Carter - một võ sĩ hạng trung thành công, nhưng bị bắt giữ năm 1966 khi đang ở đỉnh cao sự nghiệp và bị buộc tội là thủ phạm của ba án mạng. Năm sau, ông bị tuyên có tội và bị kết ba án chung thân. Trong suốt thời gian đó Carter kiên quyết khẳng định sự vô tội của mình, và đến năm 1986 cuối cùng ông được giải oan và trả lại tự do. Nhưng suốt mười chín năm đó, ông đã phải chịu đựng một trong những môi trường tàn nhẫn nhất người ta từng biết đến, một môi trường được tạo ra để bẻ gãy mọi vết tích cuối cùng của sự tự chủ.
Carter biết đến lúc nào đó ông sẽ được tự do. Nhưng vào ngày được trả tự do, liệu ông có thể bước đi trên đường phố với một tinh thần đã bị nghiền nát bởi những năm tháng ngồi tù? Liệu ông có trở thành kiểu cựu tù liên tục quay trở lại môi trường cũ của anh ta vì không còn có khả năng làm gì cho mình nữa?
Ông đã quyết định rằng mình cần phải đánh bại hệ thống nhà tù - ông sẽ sử dụng những năm tháng trong tù phát triển khả năng tự lực để khi được trả lại tự do, sự tự do đó sẽ vẫn còn ý nghĩa đối với ông. Vì mục đích này ông đã thiết lập nên chiến lược sau đây: ông sẽ hành xử như một người tự do khi bị bao quanh bởi những bức tường nhà tù. Ông sẽ không mặc đồng phục của bọn họ, không đeo biển số tù. Ông là một con người, không phải một con số. Ông sẽ không ăn cùng các tù nhân khác, không làm những công việc bị chỉ định, hay tới các buổi kiểm tra thái độ cải tạo. Ông bị biệt giam vì những biểu hiện nổi loạn này nhưng ông không hề sợ hãi các hình phạt, hay phải ở một mình, ông chỉ sợ bị mất đi phẩm giá và cảm giác làm chủ bản thân.
Cũng theo chiến lược đó, ông từ chối sự hiện diện của những hình thức giải trí thông dụng trong buồng giam của mình - ti vi, radio, tạp chí khiêu dâm. Ông biết mình có thể sẽ trở nên phụ thuộc vào những ham muốn yếu đuối này, và điều đó sẽ khiến các cai ngục có thứ gì đó để tước bỏ của ông. Hơn nữa, những hình thức giải trí này chỉ là những cách giết thời gian. Thay vì thế ông trở thành một người đọc say mê những cuốn sách có thể giúp ý chí của ông cứng rắn hơn. Ông tự tìm hiểu về luật, quyết tâm tự lật lại bản án của
https://thuviensach.vn
mình, ông giảng giải cho các tù nhân khác về những ý tưởng ông đã học được khi đọc sách. Bằng cách này, ông đã tận dụng được quãng thời gian chết trong tù vào mục đích của bản thân mình.
Khi cuối cùng được trả tự do, ông từ chối không kiện chính quyền trước tòa dân sự - hành động đó sẽ đồng nghĩa với việc thừa nhận ông đã từng bị giam trong tù và cần được bồi thường, ông không cần gì hết. Giờ ông đã là một người tự do với những kỹ năng cần thiết để có được quyền lực trong cuộc sống. Sau khi ra tù ông trở thành một luật sư thành đạt trong lĩnh vực bảo vệ quyền lợi tù nhân và được trao tặng nhiều giải thưởng tiếng tăm về luật.
Hãy nghĩ về điều chúng ta đang bàn tới như thế này: sự phụ thuộc là một thói quen rất dễ nhiễm phải. Chúng ta sống trong một nền văn hóa sẵn sàng cung cấp cho bạn đủ dạng chỗ dựa - các chuyên gia để tham khảo ý kiến, những loại thuốc cho phép làm dịu đi mọi cảm giác bất an về tâm lý, những thú vui nhẹ nhàng để giải khuây hay giết thời gian, các công việc để giúp bạn đủ sống qua ngày. Thật khó cưỡng lại. Nhưng một khi bạn đã tiêm nhiễm phải nó, tình hình sẽ như thể bạn đã bước vào một nhà tù nơi bạn không thể nào thoát ra được. Bạn liên tục nhìn quanh tìm chỗ bấu víu, và chính điều này sẽ hạn chế nghiêm trọng lựa chọn và khả năng hành động của bạn. Khi đến lúc bạn buộc phải đưa ra một quyết định quan trọng - điều tất yếu sẽ xảy ra - bạn sẽ chẳng có gì trong nội tại bản thân mình để trông cậy vào cả.
Trước khi quá muộn, bạn cần quay theo hướng ngược lại. Bạn không thể có được sức mạnh nội tại tối cần thiết này từ các cuốn sách, một ông chuyên gia hay bất kỳ loại thuốc nào. Nó chỉ có thể tới từ chính bạn. Đây là một hình thức luyện tập bạn cần thực hành hàng ngày - đoạn tuyệt với sự phụ thuộc, lắng nghe người khác ít hơn và lắng nghe chính mình nhiều hơn, trau giồi những kỹ năng mới. Giống như những gì đã xảy đến với Carter và 50 Cent, bạn sẽ nhận thấy thái độ tự trông cậy vào bản thân trở thành một thói quen, và bất cứ điều gì dính dáng tới sự phụ thuộc vào người khác đều khiến bạn ghê sợ.
CHÌA KHÓA ĐỂ KHÔNG SỢ HÃI
https://thuviensach.vn
Tôi là chủ nhân sức mạnh của mình, và điều đó xảy ra khi tôi biết mình là duy nhất.
MAX STIRNER
Khi còn là trẻ con tất cả chúng ta đều đối mặt với cùng một tình thế hai mặt. Chúng ta bước vào đời đều là những sinh vật đầy tự chủ, ương ngạnh, còn cần phải được thuần hóa. Chúng ta muốn và đòi hỏi mọi thứ cho bản thân mình, và chúng ta biết làm thế nào để có được chúng từ những người lớn ở quanh chúng ta. Thế nhưng đồng thời chúng ta lại hoàn toàn phụ thuộc vào cha mẹ mình về rất nhiều điều quan trọng - tiện nghi, sự che chở, thương yêu, chỉ dẫn. Vậy là trong sâu thẳm con người chúng ta hình thành một tình trạng mâu thuẫn. Chúng ta muốn tự do và quyền lực nằm trong tay mình, thế nhưng chúng ta cũng khao khát tiện nghi và cảm giác an toàn mà chỉ người khác mới có thể đem đến cho chúng ta.
Ở tuổi vị thành niên, chúng ta nổi loạn chống lại phần phụ thuộc trong tính cách của mình - Chúng ta muốn chứng tỏ sự khác biệt của bản thân so với cha mẹ mình, muốn thể hiện rằng chúng ta có thể tự lo cho chính mình. Chúng ta đấu tranh để tạo lập nên con người của chính mình chứ không chỉ đơn giản tuân theo những giá trị của cha mẹ chúng ta. Thế nhưng khi chúng ta qua lứa tuổi này, mối mâu thuẫn thuở nhỏ có xu hướng quay trở lại. Đối diện với vô vàn khó khăn và cạnh tranh trong thế giới của những người trưởng thành, một phần con người chúng ta khao khát được quay trở lại vị thế phụ thuộc thời thơ ấu. Chúng ta vẫn duy trì một bộ mặt của người trưởng thành và làm việc để tìm kiếm quyền lực cho bản thân, nhưng ẩn sâu bên trong chúng ta thầm ước ao rằng bạn đời của chúng ta, hay các đối tác, bạn bè, thậm chí là các ông chủ sẽ chăm lo cho chúng ta và giải quyết giúp những rắc rối chúng ta gặp phải.
Chúng ta cần phải tuyên chiến thật dữ dội chống lại mâu thuẫn đã ăn sâu cắm rễ này, với ý thức rõ ràng về những hệ lụy có liên quan. Nhiệm vụ của chúng ta, ở vị thế của một người trưởng thành, là phải kiểm soát hoàn toàn khả năng tự quản và ý thức cá nhân đã đi kèm chúng ta lúc chào đời. Mục đích nhắm tới là đoạn tuyệt với giai đoạn phụ thuộc thời thơ ấu và đứng vững bằng chính bản thân mình. Chúng ta cần nhìn nhận mong muốn quay trở lại giai đoạn phụ thuộc
https://thuviensach.vn
đó như một trạng thái tâm lý thù địch và nguy hiểm. Nó xuất phát từ nỗi sợ - sợ phải chịu trách nhiệm về sự thành bại của bản thân, phải tự thân vận động, phải đưa ra những quyết định khó khăn. Chúng ta thường cố tập hợp trạng thái này theo hướng ngược lại - rằng bằng cách làm việc cho người khác, tỏ ra ngoan ngoãn dễ bảo, hòa nhập, hay đặt cá tính của mình dưới sự khống chế của đám đông, chúng ta sẽ trở thành người tốt. Nhưng thực ra đó chỉ là nỗi sợ của chúng ta đang nói và lừa dối chúng ta. Nếu chúng ta để mình bị nỗi sợ hãi này dọa dẫm, khi đó chúng ta sẽ phải dành cả đời mình để nhìn quanh tìm sự cứu giúp và chẳng bao giờ tìm thấy. Chúng ta sẽ chỉ luôn rơi từ sự phụ thuộc này sang sự phụ thuộc khác.
Với phần lớn mọi người, trận tuyến quan trọng nhất trong cuộc chiến này chính là thế giới của công việc. Hầu như tất cả chúng ta đều bước vào cuộc sống của một người trưởng thành với những tham vọng lớn lao về cách thức mình sẽ khởi nghiệp công việc kinh doanh riêng, nhưng sự khắc nghiệt của cuộc sống dần dần làm chúng ta nản chí. Chúng ta bám lấy một công việc nào đó và dần dần buông xuôi theo ảo tưởng rằng các ông chủ quan tâm tới chúng ta cũng như tương lai của chúng ta, rằng họ dành thời gian để nghĩ ngợi về lợi ích của chúng ta. Chúng ta quên mất một sự thật cốt lõi là tất cả nhân loại đều bị điều khiển bởi lợi ích cá nhân. Các ông chủ giữ chúng ta ở quanh họ vì điều đó là cần thiết, chứ không phải vì họ quý mến chúng ta. Họ sẽ vứt bỏ chúng ta ngay khi sự cần thiết đó trở nên ít cấp bách hơn, hoặc họ tìm thấy một ai khác trẻ hơn, rẻ hơn để thay thế chúng ta. Nếu mắc bẫy của ảo tưởng đó cùng sự thoải mái của tấm séc trả lương đều đặn, chúng ta sẽ lãng quên mất việc xây dựng cho mình các kỹ năng tự lực và chỉ đang trì hoãn ngày thức tỉnh, ngày mà chúng ta bị buộc phải xoay xở cho bản thân mình.
Cuộc đời bạn cần phải là một tiến trình hướng tới sự làm chủ - đầu tiên là làm chủ về mặt tinh thần với sự độc lập của bạn, sau đó là về mặt vật chất với công việc của bạn, làm chủ những gì bạn làm ra. Hãy nghĩ tới những bước tiếp theo đây như một dạng kế hoạch về cách thức vận động theo hướng này.
BƯỚC MỘT: TẬN DỤNG THỜI GIAN CHẾT
https://thuviensach.vn
Khi Cornelius Vanderbilt (1794 - 1877) mười hai tuổi, ông buộc phải làm việc trong công ty vận tải đường thủy quy mô nhỏ của cha mình. Đây là một công việc vô cùng cực nhọc, và ông căm ghét nó. Cornelius là một đứa trẻ bướng bỉnh đầy tham vọng, vậy là trong đầu ông đã đi tới quyết tâm: trong vài năm ông sẽ khởi đầu việc kinh doanh chở hàng đường thủy của riêng mình. Quyết định này thay đổi mọi thứ. Giờ đây cũng chính công việc đó lại trở thành một quá trình học việc cấp tốc. Ông cần phải luôn mở to mắt ra học mọi thứ về công việc kinh doanh của cha mình, kể cả làm thế nào ông có thể thực hiện mọi việc tốt hơn. Thay vì một công việc lao động khắc nghiệt, giờ đây nó trở thành một thách thức đầy thú vị.
Năm mười sáu tuổi, ông vay 100 đô la của mẹ mình. Ông dùng khoản tiền này để mua một chiếc thuyền và bắt đầu chuyên chở hành khách qua lại giữa Manhattan và đảo Staten. Trong vòng một năm ông đã hoàn lại được khoản vay. Đến năm hai mươi mốt tuổi ông đã tạo dựng cho mình một gia tài nhỏ và trên đường trở thành người giàu có nhất vào thời của ông. Từ kinh nghiệm này ông đã đưa ra phương châm cho cả đời mình: “Đừng bao giờ làm kẻ a tòng, hãy luôn là ông chủ”.
Thời gian là một yếu tố quan trọng trong cuộc sống của chúng ta, là nguồn vốn quý giá nhất của chúng ta. Vấn đề khi chúng ta làm việc cho người khác là một lượng lớn vốn thời gian này trở thành thời gian chết mà chúng ta muốn trôi qua càng nhanh càng tốt, những khoảng thời gian không còn thuộc về chúng ta. Phần lớn chúng ta buộc phải khởi đầu sự nghiệp của mình bằng cách làm việc cho người khác, nhưng chúng ta luôn có khả năng chuyển lượng thời gian này từ một cái gì đó chết cứng thành sống động. Nếu chúng ta cũng có được quyết tâm như Vanderbilt - là ông chủ chứ không phải kẻ a tòng - đây sẽ là thời gian để học nhiều nhất có thể về những gì đang diễn ra quanh chúng ta: những trò chơi chính trị, những đặc tính quan trọng của một loại hình kinh doanh cụ thể, những cuộc chơi quy mô lớn hơn đang diễn ra trong thế giới kinh doanh, cách thức để thực hiện công việc tốt hơn. Chúng ta cần để ý và hấp thu càng nhiều thông tin càng tốt. Điều đó giúp chúng ta chịu đựng những công việc có vẻ như không có gì bổ ích. Theo cách này, chúng ta sẽ làm chủ thời gian và ý tưởng của mình trước khi làm chủ một doanh nghiệp.
https://thuviensach.vn
Hãy nhớ: những ông chủ của bạn luôn thích kiềm giữ bạn ở vị thế kẻ phụ thuộc. Lợi ích của họ gắn liền với việc bạn không thể trở thành một người tự chủ được, vì thế họ thường có xu hướng bưng bít thông tin. Bạn cần bí mật nỗ lực chống lại điều này để chiếm hữu lấy những thông tin cần thiết cho mình.
BƯỚC HAI: TẠO LẬP NHỮNG ĐẾ QUỐC NHỎ
Trong khi vẫn làm việc cho người khác, mục tiêu của bạn vào thời điểm nào đó cần phải là tạo ra một khu vực nhỏ nơi bạn có thể hoạt động một cách tự chủ, tích lũy cho mình những kỹ năng điều hành kinh doanh. Việc này có nghĩa là đề nghị được tiếp quản các dự án đã bị bỏ lửng hoặc triển khai thực hiện vài ý tưởng mới mẻ của chính bạn, nhưng không phải điều gì quá lớn lao để có thể gây nghi ngờ. Điều bạn đang làm là tạo dựng thói quen tự mình thực hiện mọi việc - tự đưa ra quyết định, tự học từ những sai lầm của chính mình. Nếu các ông chủ của bạn không cho phép bạn được thực hiện một động thái như vậy, dù ở mức độ nào, thì rõ ràng bạn đã ở sai chỗ. Nếu bạn thất bại trong thử nghiệm này, chí ít bạn cũng có được một bài học rất giá trị. Nhưng thông thường việc tự mình dấn thân vào những việc như vậy sẽ buộc bạn phải làm việc nỗ lực hơn, hiệu quả hơn. Bạn trở nên giàu sáng tạo và có động lực hơn vì ở đây bạn có nhiều thứ để đạt được hay để mất hơn; bạn trưởng thành hơn trước thách thức.
Hãy nhớ thật kỹ trong đầu điều này: điều thực sự đáng giá với bạn trong cuộc sống là quyền làm chủ, không phải tiền bạc. Nếu vào bất cứ lúc nào đó cần phải lựa chọn - nhiều tiền hơn hay nhiều trách nhiệm hơn - bạn hãy luôn chọn điều thứ hai. Một vị trí được trả lương thấp hơn nhưng lại cho bạn nhiều cơ hội để tự quyết định, và nhờ thế dần dà tạo lập được đế quốc nhỏ của bạn, sẽ tốt hơn vạn lần so với một công việc khác được trả hậu nhưng lại hạn chế khả năng hành động của bạn.
BƯỚC BA: LEO CAO HƠN TRONG CHUỖI THỨC ĂN
https://thuviensach.vn
Vào năm 1499, Giáo hoàng Alexander VI đã thành công trong việc thiết lập một lãnh địa riêng cho Cesare Borgia, con trai ông, tại tỉnh Romagna của Italia. Đây là điều chẳng dễ dàng gì. Để giành được Romagna, Giáo hoàng đã phải khuất phục một trong hai gia tộc quyền thế nhất Italia, thiết lập một mối liên minh cùng vua Louis XII của nước Pháp, và chiêu mộ một đội quân đánh thuê.
Cesare Borgia là một người trẻ tuổi khôn ngoan. Mục tiêu của ông là vươn ra ngoài Romagna, và cuối cùng thống nhất toàn bộ Italia, biến nó trở thành một quyền lực lớn. Nhưng vị thế hiện tại của ông phụ thuộc vào nhiều thế lực bên ngoài đang nắm quyền kiểm soát vận mệnh của ông, trong đó không thế lực nào ít quan trọng hơn so với những yếu tố còn lại - quân đội ông có được là nhờ vào nhiều gia tộc quyền thế và nhờ vua nước Pháp, rồi đến bản thân Giáo hoàng cũng có thể qua đời bất cứ lúc nào và bị thay thế bằng một ai đó thù địch với gia đình Borgia. Những mối liên minh đang có cũng có thể thay đổi và quay sang chống lại ông. Ông cần phải loại bỏ dần dần những sự phụ thuộc này, từng thứ một, cho tới khi có thể tự mình đứng vững và không phải ở dưới bất cứ ai.
Bằng cách mua chuộc, ông đưa mình lên nắm quyền lãnh đạo cộng đồng các gia tộc đã liên minh với cha ông, sau đó ra tay trừ khử các đối thủ chính của nó. Ông dần dà rũ bỏ được đội quân đánh thuê và thiết lập quân đội của riêng mình. Ông lên kế hoạch thiết lập các liên minh cho phép ông chống lại được vua nước Pháp, người giờ đây nhìn nhận ông như một mối đe dọa. Ông chiếm cứ thêm nhiều lãnh thổ. Ông đang ở ngưỡng cửa mở rộng căn cứ của mình tới mức không thể đảo ngược được thì đột ngột bị bệnh nặng vào năm 1504. Không bao lâu sau, cha ông qua đời và nhanh chóng bị thay thế bằng một Giáo hoàng quyết tâm chặn đứng Cesare Borgia lại. Khó có thể biết ông sẽ tiến xa tới đâu nếu các kế hoạch của ông không bị hủy hoại bởi những hoàn cảnh không thể nào lường trước được như vậy.
Borgia là một loại người tự lực tự cường đi trước thời đại của ông. Ông thấu hiểu con người là những tạo vật đầy toan tính, không ngừng âm mưu tính toán để đảm bảo lợi ích cho mình. Nếu bạn liên kết với họ hoặc phụ thuộc vào họ để tiến thân và bảo vệ mình, thì cũng có nghĩa bạn đang vơ lấy rắc rối cho bản thân. Hoặc đến lúc nào đó họ sẽ quay sang chống lại bạn, hoặc sẽ sử dụng bạn làm
https://thuviensach.vn
phương tiện để đạt được những gì họ muốn. Mục đích của bạn trong cuộc sống cần phải là luôn vươn lên cao hơn trong chuỗi thức ăn, nơi chỉ một mình bạn nắm quyền định hướng cho công việc bạn làm, không phải phụ thuộc vào ai khác. Vì mục đích này mang tính lý tưởng, trên thực tế bạn cần nỗ lực để tránh không bị ràng buộc vào những rắc rối hay những mối liên hệ không cần thiết. Và nếu bạn không thể tránh được việc phải có đối tác, hãy đảm bảo rằng bạn biết rõ họ đem lại gì cho bạn và làm cách nào bạn có thể tự giải thoát khỏi họ đúng thời điểm.
Bạn cần nhớ rằng khi người khác cho bạn thứ gì đó hoặc giúp đỡ bạn, điều này luôn đi cùng những ràng buộc. Họ muốn có được lại từ bạn một thứ gì khác - sự hỗ trợ, sự trung thành vô điều kiện, vân vân và vân vân. Bạn muốn giữ cho mình tránh được những bó buộc này càng nhiều càng tốt, vậy hãy tập cho mình thói quen tự giành lấy cho mình những gì bạn cần thay vì trông đợi người khác mang chúng tới cho bạn.
BƯỚC BỐN: HÃY TẠO DỰNG SỰ NGHIỆP CỦA BẠN THEO ĐÚNG CON NGƯỜI BẠN
Cả cuộc đời bạn là một quá trình học hỏi để hình thành các kỹ năng và sự tự chủ cần thiết cho việc tạo lập cơ nghiệp riêng của bạn, để trở thành người chủ của chính mình. Nhưng vẫn còn chướng ngại cuối cùng cần phải vượt qua để biến điều đó thành hiện thực. Bạn sẽ có xu hướng quan sát xem những người khác làm gì trong cùng lĩnh vực của bạn, hay làm thế nào bạn có thể lặp lại hay cạnh tranh được với thành công của họ. Bạn có thể thu được chút ít nhờ chiến lược này, nhưng nó không thể đi xa hay tồn tại lâu được.
Hãy hiểu: bạn là một kiểu người duy nhất. Những nét cá tính của bạn cũng giống như một hỗn hợp hóa học sẽ không được lặp lại ở bất cứ đâu nữa. Có những ý tưởng chỉ riêng bạn sở hữu, một góc nhìn, một nhịp độ riêng vốn chính là sức mạnh của bạn, chứ không phải điểm yếu. Bạn không được sợ sự độc nhất vô nhị của mình, và bạn cần tập để ngày càng bận tâm ít hơn tới những gì người khác nghĩ về bạn.
https://thuviensach.vn
Đây chính là con đường đi của những người mạnh mẽ nhất trong lịch sử. Trong suốt cuộc đời mình, nghệ sĩ nhạc jazz vĩ đại Miles Davis luôn bị ép buộc phải điều chỉnh cách chơi nhạc của ông cho thích hợp với âm hưởng cuồng nhiệt đặc trưng của thời kỳ đó. Nhưng ông cương quyết giữ vững dấu ấn riêng của mình lên bất cứ nhạc phẩm nào ông trình tấu. Khi ông nhiều tuổi hơn, điều này càng ngày càng rõ rệt cho tới khi ông hoàn tất cuộc cách mạng trong thế giới nhạc jazz với những sáng tạo liên tục của ông trong trình diễn, ở một thời điểm nhất định, ông chỉ việc ngừng lắng nghe theo người khác. John F. Kennedy đã từ chối tiến hành một chiến dịch tranh cử giống như Franklin Delano Roosevelt hay bất kỳ chính trị gia Hoa Kỳ nào trong quá khứ. Ông đã sáng tạo nên kiểu mẫu riêng không ai bắt chước được cho riêng mình, dựa trên thời đại ông đang sống cũng như bản thân tính cách của mình. Bằng cách đi theo con đường riêng, ông đã thay đổi mãi mãi cách thức tiến hành vận động tranh cử trong chính trường.
Tính duy nhất mà bạn thể hiện không phải là thứ gì hoang dã hay quá xa lạ. Bản thân biểu hiện như thế chỉ là sự giả bộ thiếu tự nhiên. Hiếm có ai lại thực sự khác biệt đến thế. Tốt hơn hãy là chính mình, tới mức độ cao nhất có thể. Thế giới xung quanh không thể không trả lời trước sự xác thực đó.
ĐẢO NGƯỢC PHỐI CẢNH
Chúng ta có thể nghĩ tới những người độc lập, quen thuộc với sự cô độc như những người ẩn dật, cáu bẳn và khó gần. Trong nền văn hóa của mình, chúng ta có xu hướng đề cao những ai khéo mồm khéo miệng, có vẻ như quảng giao hơn, dễ hòa nhập hơn, tương thích với một số quy tắc thông thường. Những người này luôn mỉm cười và có vẻ hạnh phúc hơn. Đây là một sự đánh giá tính cách hoàn toàn hời hợt bề ngoài; nếu chúng ta lật ngược lại góc nhìn và xem xét từ quan điểm không sợ hãi, chúng ta sẽ đi tới kết luận ngược lại.
Những người biết tự trông cậy vào mình thường là những người cảm thấy thoải mái hơn với chính họ. Họ không tìm kiếm những thứ họ cần từ người khác. Thật nghịch lý, chính điều này lại khiến họ trở
https://thuviensach.vn
nên thu hút và quyến rũ hơn. Chúng ta ước mình có thể giống được như vậy, muốn được ở quanh họ, hy vọng rằng một phần sự độc lập của họ sẽ ngấm vào chúng ta. Những kẻ luôn cầu cạnh, bám dính lấy chúng ta - cũng thường là những kẻ luôn chan hòa thân thiện nhất - luôn khiến chúng ta cảm thấy muốn tránh xa một cách vô thức. Chúng ta cảm thấy nhu cầu được an ủi và thừa nhận của họ, và trong thâm tâm chúng ta muốn nói với họ: “Hãy tự mình kiếm lấy chúng - đừng tỏ ra yếu ớt và phụ thuộc nữa”.
Những người tự chủ tìm tới người khác trên thế mạnh - xuất phát từ khao khát muốn có những mối quan hệ thú vị, được trao đổi ý tưởng. Nếu người khác không làm những gì họ muốn hay trông đợi, họ cũng không bị tổn thương hay buông xuôi. Hạnh phúc của họ xuất phát từ chính nội tâm của bản thân, và cũng chính vì vậy mà cảm giác hạnh phúc này càng sâu sắc hơn.
Cuối cùng, đừng để sự dễ dãi đánh lừa. Các chuyên gia hay những cuốn sách dạy về sự tự lực sẽ cố thuyết phục bạn rằng có thể đạt được thứ bạn muốn bằng cách làm theo dăm ba bước đơn giản. Những thứ đến nhanh chóng và dễ dàng sẽ rời bỏ bạn cũng nhanh như vậy. Cách duy nhất để có được sự tự chủ hay bất cứ mức độ quyền lực nào là thông qua những nỗ lực lớn lao và sự thực hành. Và nỗ lực đó nhất thiết không nên bị nhìn nhận như điều gì đó tệ hại hay như biểu hiện của sự tối dạ; chính quá trình đạt được quyền lực khống chế bản thân mình mới là thứ đáng hài lòng nhất, khi bạn biết rằng từng bước một bạn đang nâng mình lên cao hơn đám đông đầy phụ thuộc.
Rồi cũng đến một thời khắc trong quá trình học hỏi của mỗi người mà tại đó anh ta đi tới niềm tin rằng… bắt chước là tự sát… rằng cho dù vũ trụ rộng lớn có đầy những điều tốt đẹp, sẽ không hạt giống quý giá nào có thể tới với anh ta ngoài thông qua những giọt mồ hôi anh ta đổ xuống khoảnh đất được trao để canh tác. Sức mạnh ẩn chứa bên trong anh ta là một thứ có bản chất hoàn toàn mới mẻ, và không ai ngoài anh ta biết anh ta có thể làm gì, và anh ta cũng chỉ có thể biết sau khi đã thử.
RALPH WALDO EMERSON
https://thuviensach.vn
CHƯƠNG 3:
BIẾN RÁC RƯỞI THÀNH BÁU VẬT - TẬN DỤNG CƠ HỘI
Mọi tình huống tiêu cực đều chứa đựng khả năng cho điều gì đó tích cực, chứa đựng một cơ hội. Điều quan trọng là cách bạn nhìn nhận nó. Việc chỉ có trong tay một nguồn lực eo hẹp có thể là một lợi thế, ép buộc bạn phải trở nên sáng tạo hơn với những thứ ít ỏi đang sở hữu. Thua một cuộc đấu sức có thể cho phép bạn tạo dựng cho mình một hình ảnh đầy thiện cảm của kẻ thua thiệt. Đừng để nỗi sợ hãi khiến bạn chần chừ đợi một thời điểm tốt hơn hay trở nên bảo thủ. Nếu có những tình huống bạn không thể khống chế được, hãy làm những gì tốt nhất có thể với chúng. Đây chính là thuật giả kim tối thượng cho phép chuyển hóa mọi tình thế tiêu cực thành lợi điểm và sức mạnh.
THUẬT GIẢ KIM CỦA CUỘC SỐNG
Nếu một người liên tục sống sót qua được những gì tệ hại nhất mà cuộc sống có thể đổ lên đầu anh ta, cuối cùng anh ta sẽ không bị khống chế bởi nỗi sợ hãi những gì cuộc đời có thể đem đến.
JAMES BALDWIN
Trong hơn một năm trời 50 Cent đã tập trung làm việc chuẩn bị những nội dung dự kiến sẽ xuất hiện trong album khởi nghiệp của anh, Power of the Dollar, và cuối cùng tới mùa xuân năm 2000 album đã sẵn sàng được phát hành bởi Columbia Records. Với anh, nó thể hiện tất cả những cuộc tranh đấu anh đã trải qua trên đường phố, và anh hy vọng nó sẽ vĩnh viễn thay đổi cuộc đời anh. Tuy vậy,
https://thuviensach.vn
vào tháng Năm năm đó, chỉ vài tuần trước thời điểm phát hành, một kẻ giết thuê đã bắn viên đạn vào anh trong khi anh đang ngồi ở phía sau một chiếc xe hơi, trong đó một viên đạn đã xuyên qua xương hàm và suýt nữa đã lấy đi mạng sống của anh.
Trong nháy mắt, tất cả đà đi lên anh đã tạo dựng được bỗng chốc bị lật ngược. Columbia hủy bỏ việc phát hành đĩa và hủy hợp đồng của 50 Cent. Có quá nhiều bạo lực liên quan tới anh; điều đó không hay cho việc kinh doanh. Chỉ tìm hiểu thêm một chút là thấy rõ các nhãn hiệu đĩa khác cũng có cùng suy nghĩ - anh đã bị loại trừ khỏi nền công nghiệp âm nhạc. Một nhà quản lý đã thẳng thừng nói với anh rằng anh cần đợi ít nhất hai năm trước khi có thể nghĩ tới chuyện tái khởi động lại sự nghiệp của mình.
Vụ mưu sát là kết quả của một chuyện rắc rối cũ dính dáng tới ma túy từ những ngày anh còn đi bán lẻ món hàng này; những kẻ sát nhân không thể chấp nhận chuyện anh thoát chết và chắc chắn sẽ tìm cách hoàn tất công việc của chúng. 50 Cent buộc phải hạn chế tối đa việc gây chú ý. Trong khi đó, anh không còn tiền và cũng không thể quay lại với công việc cũ trên đường phố. Thậm chí nhiều bạn bè, vốn hy vọng được dự phần vào thành công của anh trong sự nghiệp của một ca sĩ nhạc rap, bắt đầu lảng tránh anh.
Chỉ trong vài tuần ngắn ngủi anh đã từ vị thế đang tiệm cận với sự nổi tiếng và giàu có rơi trở lại xuống đáy. Và có vẻ như không còn cách nào để thoát ra khỏi tình thế anh đang rơi vào. Chẳng lẽ đây lại là hồi kết cho tất cả những nỗ lực của anh? Vậy thà chết luôn ngày hôm đó còn hơn phải chịu đựng cảm giác bất lực này. Nhưng trong khi anh nằm trên giường trong nhà của ông bà mình, hồi phục dần từ các vết thương, anh đã nghe radio rất nhiều, và những gì anh nghe thấy đã đem đến cho anh một cảm giác lạc quan khó tin: một ý tưởng bắt đầu định hình trong tâm trí anh, rằng vụ mưu sát thực ra lại là may mắn, và không phải ngẫu nhiên anh đã hút chết mà sống sót được.
Những thứ âm nhạc được phát trên radio đều giả dối, gượng ép. Ngay cả thứ nhạc góc cạnh nhất, thể loại gangsta rap(1), cũng thật giả dối. Những lời hát chẳng hề phản ảnh được bất cứ điều gì của thực tế đường phố mà anh từng biết Cố gắng của những tay ca sĩ nhằm khiến chúng có vẻ hiện thực và mang hơi hướng của cuộc
https://thuviensach.vn
sống đô thị làm anh bực đến mức không thể chịu nổi. Đây không phải lúc để anh sợ hãi hay suy sụp, hay ngồi im đợi vài năm cho tới khi những sự kiện bạo lực xung quanh anh lắng xuống. Anh chưa bao giờ là một kẻ đóng vai gangsta giả hiệu trong phòng thu âm, và giờ đây anh đã có trên mình chín vết thương do dạn gây ra để chứng minh cho điều đó. Đây là thời điểm để biến tất cả sự giận dữ, những cảm xúc u ám của anh thành một chiến dịch mạnh mẽ sẽ khiến toàn bộ nền tảng của thể loại hip hop bị chấn động.
(1) Gangsta rap: Một thể loại nhạc hip hop có nội dung phản ánh cuộc sống đầy rẫy bạo lực của một bộ phận giới trẻ đô thị. Thể loại này bắt đầu xuất hiện từ giữa những năm 1980 tại Mỹ bởi một số ca sĩ nhạc rap như Schooly D và Ice T, sau đó trở nên phổ biến từ cuối những năm 1980.
https://thuviensach.vn
Khi còn là một tay anh chị trên đường phố, 50 Cent đã học được một bài học cơ bản: với những kẻ xuất thân từ những khu nghèo khó, cơ hội tiếp cận tiền bạc và các nguồn lực khác là vô cùng hạn chế. Một kẻ khôn ngoan thực tế cần phải chuyển hóa mỗi biến cố nhỏ và mọi thứ tầm thường vặt vãnh thành một mánh lới nào đó để kiếm tiền. Kể cả những điều tồi tệ nhất xảy đến với bạn cũng có thể được chuyển hóa thành vàng nếu bạn đủ thông minh. Tất cả những yếu tố tiêu cực anh đang phải đối mặt - chẳng còn mấy tiền, không quan hệ, đang bị đặt giá cho cái đầu của mình - đều có thể được xoay chuyển theo hướng đối diện, trở thành lợi thế và cơ hội. Đó là cách anh sẽ đối mặt với những chướng ngại có vẻ như không thể vượt qua đang chắn đường mình.
Anh quyết định sẽ tạm biến mất trong vài tháng, ẩn mình tại nhà của vài người bạn; anh bắt đầu tái tạo lại bản thân cũng như sự nghiệp âm nhạc của mình. Không còn phải làm đẹp lòng và lo ngại về bất cứ nhà quản lý nào, anh có thể đẩy ca từ cũng như những giai điệu gai góc của mình đi xa như ý muốn. Giọng của anh cũng đã thay đổi, kết quả từ những mảnh đạn vẫn còn nằm trong lưỡi - giờ đây nó có thêm âm hưởng như gió rít. Anh vẫn còn cảm thấy đau khi phải cử động khuôn miệng, vậy là anh cần phải rap chậm hơn. Thay vì cố làm ra vẻ bình thường và luyện lại giọng của mình, anh quyết định biến thương tật này trở thành một lợi điểm. Phong cách rap mới của anh sẽ chậm rãi hơn và đầy đe dọa; tiếng rít trong giọng của anh sẽ nhắc nhở người nghe về viên đạn đã xuyên qua hàm anh. Anh sẽ tận dụng tất cả chúng.
Vào mùa hè năm 2001, đúng lúc công chúng bất đầu lãng quên anh, 50 Cent bất ngờ tung bài hát đầu tiên của mình ra các đường phố. Bài hát có tên Fuck You, tên gọi lẫn ca từ của nó gói gọn lại những gì anh cảm thấy về những kẻ đã mưu sát mình - cũng như tất cả những ai muốn anh phải biến mất. Chỉ riêng việc tung bài hát này ra cũng đã là một thông điệp đầy đủ - anh đang thách thức những kẻ ám sát mình một cách thẳng thừng và công khai. 50 Cent đã quay trở lại; và muốn anh im miệng, bọn họ cần phải hoàn tất công việc. Sự căm hận hiển hiện trong giọng hát của anh cũng như những âm thanh gai góc chát chúa của bài hát biến nó trở thành một sự kiện gây xúc động mạnh trên đường phố. Và cùng với nó là một kết quả song hành - bởi vì có vẻ như anh đang mời gọi thêm nhiều bạo lực
https://thuviensach.vn
hơn nữa, công chúng buộc phải vồ lấy những gì anh tung ra trước khi anh bị giết, cảm giác một mất một còn được tạo ra cho một màn trình diễn đầy cuốn hút.
Giờ thì những bài hát bắt đầu tuôn trào từ anh. Anh tận dụng triệt để nỗi giận dữ trong lòng, cũng như sự ngờ vực người ta dành cho mình. Anh cũng bị thúc đẩy bởi ý thức cần phải khẩn trương - đây là cơ hội cuối cùng để anh đạt được mục đích của mình, vậy nên anh nỗ lực làm việc bất kể ngày đêm. Những băng nhạc do 50 Cent thực hiện bắt đầu ào ạt xâm nhập các đường phố.
Anh nhanh chóng nhận ra lợi thế lớn nhất anh đang có trong chiến dịch này - chính là cảm giác bản thân mình đã chạm đáy, và chẳng còn gì để mất. Anh sẽ tấn công quyết hệt vào ngành công nghiệp thu âm và chế giễu thẳng thừng sự nhút nhát của nó. Anh thậm chí dùng lại những bài hát thành công nhất trên radio, áp ca từ của mình lên chúng để tạo thành những bản nhái thật cay độc. Anh chẳng buồn bận tâm đến các hậu quả. Và anh càng đi xa hơn theo hướng này, đáp ứng từ phía công chúng càng mạnh mẽ hơn. Họ yêu thích khía cạnh phạm pháp của những bản nhạc này. Nó như thể một cuộc thập tự chinh chống lại những giai điệu giả tạo trên radio, và lắng nghe 50 Cent cũng là gia nhập vào công cuộc này.
Cứ như thế anh không ngừng tiến lên, biến tất cả những gì vốn có thể coi là tiêu cực trở thành tích cực. Để bù lại việc thiếu tiền phát hành rộng rãi các bản nhạc của mình, anh quyết định khuyến khích các tay làm đĩa lậu đánh cắp nhạc của mình và truyền bá các bài hát của anh ra cộng đồng như một dạng virus. Với một cái giá vẫn đang treo lơ lửng trên đầu mình, anh không thể tổ chức các buổi biểu diễn hay thực hiện bất kỳ hình thức quảng bá công khai nào; nhưng anh đã tìm được cách biến ngay cả điều này thành một công cụ marketing cho mình. Nghe thấy âm nhạc của anh vang lên khắp nơi, nhưng lại không thể nhìn thấy bản thân người hát chỉ càng làm tăng thêm sự huyền bí cũng như khiến người ta để ý tới anh hơn. Những tin đồn, những lời truyền khẩu đã giúp tạo nên một kiểu huyền thoại về 50 Cent. Anh càng náu mình kỹ lưỡng hơn để kích thích hơn nữa quá trình này.
Đà phát triển giờ đây trở nên thực sự dữ dội - bạn chẳng thể đi vài bước ở New York mà không nghe thấy giai điệu âm nhạc của anh vọng lại từ một góc phố nào đó. Không lâu sau, những bài hát do
https://thuviensach.vn
anh tự phối nhạc lọt tới tai Eminem, người đã nhận ra đây chính là tương lai của hip hop và nhanh chóng ký hợp đồng với 50 Cent vào đầu năm 2003 cho nhãn hiệu đĩa của anh ta và Dr. Dre, Shady Aftermath - điều đó cũng hoàn tất một trong những cuộc đổi vận nhanh chóng và đáng chú ý nhất của thời hiện đại.
CÁCH TIẾP CẬN KHÔNG SỢ HÃI
Mỗi điều tiêu cực đều là một thứ tích cực. Bất cứ điều tồi tệ gì xảy đến với tôi, tôi đều tìm được cách biến nó thành tốt đẹp. Có nghĩa là anh không thể làm gì khiến tôi bị tổn thương.
50 CENT
Những sự kiện diễn ra trong đời sống thực ra chẳng tiêu cực mà cũng chẳng tích cực. Chúng hoàn toàn trung tính. Thế giới này chẳng hề bận tâm tới số phận của bạn; nó hoàn toàn dửng dưng với những biến cố dữ dội có thể ập xuống đầu bạn, thậm chí cả khi đó là cái chết. Những biến cố đó chỉ đơn giản tìm tới bạn. Chính đầu óc bạn lựa chọn nhìn nhận chúng là tiêu cực hay tích cực. Và vì bạn luôn có một lớp trầm tích sợ hãi ẩn sâu bên trong chính mình, xu hướng tự nhiên của bạn là nhìn nhận những trở ngại nhất thời gặp phải trên đường đời như thứ gì đó nghiêm trọng hơn - thất bại hay khủng hoảng.
Với cách suy nghĩ như vậy, bạn đã phóng đại các nguy cơ lên nhiều lần. Nếu ai đó tấn công bạn và gây tổn hại cho bạn về mặt nào đó, bạn chỉ tập trung nhìn vào tiền bạc hay địa vị bạn đã bị mất trong cuộc tranh đấu, những hình ảnh tiêu cực, hay những cảm xúc nặng nề chúng khuấy động lên trong bạn. Điều đó khiến bạn trở nên thận trọng, tìm cách thoái lui, hy vọng làm thế sẽ giúp bạn không phải chịu đựng thêm những thứ tồi tệ như vậy. Bạn tự nhủ đây là lúc cần thu mình nằm im đợi cho mọi sự tốt lên; rằng bạn cần sự yên tĩnh và an toàn.
Điều bạn chẳng hề nhận ra là bạn đang làm cho tình hình tồi tệ hơn một cách vô thức. Đối thủ của bạn sẽ chỉ càng mạnh lên khi bạn lùi bước; những hình ảnh tiêu cực dần dà sẽ dính chặt lấy bạn. Xử
https://thuviensach.vn
sự một cách rụt rè e ngại khi trở thành một thói quen sẽ lây sang cả những thời điểm ít khó khăn hơn. Càng ngày sẽ càng khó để chuyển sang thế tiến công. Tựu trung lại bạn đã lựa chọn xem những biến chuyển tất yếu của vận hội trong cuộc đời như những điều khổ ải, áp lên chúng sự nặng nề không đáng có.
Những gì bạn cần phải làm, như 50 Cent đã khám phá ra, là chuyển sang cách tiếp cận trái ngược. Thay vì thoái chí và phiền muộn trước bất cứ bước thất cơ lỡ vận nào, bạn cần nhìn nhận nó như một lời hiệu triệu thức tỉnh bản thân, một thách thức mà bạn sẽ chuyển hóa thành cơ hội để tạo nên sức mạnh. Mức năng lượng của bạn sẽ được nâng lên. Bạn chuyển sang tấn công, khiến đối thủ phải bất ngờ vì sự táo bạo quả cảm của mình. Bạn không còn bận tâm nhiều tới việc người đời nghĩ sao về mình, và thật nghịch lý chính điều đó khiến họ phải ngưỡng mộ bạn - hình ảnh tiêu cực đã bị lật ngược. Bạn không chờ đợi mọi sự tốt lên - bạn nắm lấy cơ hội này để chứng tỏ bản thân. Dùng ý chí để nhìn nhận một biến cố bất lợi như một cơ hội trời cho đang ẩn mình sẽ giúp bạn dễ dàng tiến lên phía trước hơn. Đó là một dạng giả kim thuật của trí óc, biến rác rưởi thành báu vật.
Hãy hiểu: chúng ta đang sống trong một xã hội tương đối sung túc, nhưng về nhiều khía cạnh chính điều này đã khiến tinh thần của chúng ta cùn nhụt đi. Chúng ta dần dà cảm thấy đương nhiên mình xứng đáng được có những điều tốt đẹp, rằng chúng ta được sở hữu một vài đặc quyền nào đó chỉ vì chúng ta là chính chúng ta. Khi một thất bại xảy ra nó gần giống như một sự sỉ nhục hay trừng phạt. “Tại sao chuyện này lại xảy ra được chứ?”, chúng ta hỏi. Và ta trách cứ người khác hoặc trách cứ chính bản thân mình. Trong cả hai trường hợp đó, chúng ta đều lãng phí thời gian quý báu và trở nên đa cảm một cách vô ích.
Ở những nơi như những khu ổ chuột hay những môi trường sống bần hàn khác, câu trả lời trước khó khăn hoàn toàn khác. Tại đó, việc những điều tồi tệ xảy ra trở thành chuyện bình thường, một phần của cuộc sống thường nhật. Một kẻ năng động sẽ nghĩ: “Ta phải tận dụng tối đa những gì ta có, kể cả những điều tệ hại, bởi vì chẳng có gì tự nó tốt lên cả. Thật ngu ngốc nếu phí công chờ đợi; ngày mai có thể còn quăng xuống đầu ta những thứ rác rưởi tồi tệ hơn.” Nếu 50 Cent chờ đợi như người ta đã khuyên anh, có lẽ anh
https://thuviensach.vn
cũng sẽ như bao ca sĩ nhạc rap khác, có một khoảnh khắc lóe sáng ngắn ngủi để rồi lụi tàn nhanh chóng. Môi trường khắc nghiệt chắc hẳn sẽ nuốt chửng anh.
Cách nghĩ của kẻ năng động như trên tỏ ra thực tế và hiệu quả hơn nhiều. Sự thực là bản chất cuộc sống vốn khó khăn, đầy cạnh tranh. Cho dù bạn có gom góp được bao nhiêu tiền bạc hay nguồn lực, sẽ có ai đó tìm cách giật chúng khỏi tay bạn, hay một thay đổi không thể lường trước trên thế giới sẽ đẩy bạn tụt lùi lại sau. Chẳng hề có bất cứ nghịch cảnh nào, chỉ đơn giản là cuộc sống diễn ra như nó vốn thế. Bạn không có bất cứ giây phút nào để lãng phí cho sợ hãi và tuyệt vọng, và bạn cũng không thể đáp ứng được sự xa xỉ của chờ đợi.
Hầu như tất cả những người quyền lực mạnh mẽ nhất trong lịch sử đều bằng cách này hay cách khác thể hiện thái độ bất khuất trước hoàn cảnh bất lợi. Hãy thử nhìn vào George Washington. Ông là một chủ đất giàu có nhưng thái độ trước thời cuộc của ông đã được rèn đúc qua nhiều năm chiến đấu cho người Anh trong cuộc chiến chống lại người Pháp và người Indian, trong điều kiện khắc nghiệt của vùng biên giới Mỹ. Vào năm 1776, Washington được giao trọng trách tổng chỉ huy của quân đội Cách mạng Mỹ. Thoáng nhìn thì vị trí này có vẻ giống một lời nguyền trở thành hiện thực. Đội quân này nói cho đúng chỉ là một đám đông lộn xộn thiếu tổ chức. Nó chẳng hề được huấn luyện, binh lính chẳng được trả lương và trang bị rất tệ, còn tinh thần cũng rất thấp - phần lớn binh lính không thực sự tin họ có thể đánh bại được nước Anh hùng mạnh.
Trong suốt năm 1777, lực lượng Anh truy đuổi quân đội Mỹ nhỏ và yếu chạy lòng vòng từ Boston tới New York, cho tới cuối năm đó Washington bị buộc phải rút lui tới New Jersey. Đây là thời điểm đen tối nhất trong sự nghiệp của ông và trong cuộc chiến giành độc lập. Đội quân của Washington bị teo lại chỉ còn vài nghìn người; họ có rất ít lương thực, quần áo rất sơ sài và thiếu thốn, trong điều kiện của một trong những mùa đông khắc nghiệt nhất lịch sử. Quốc hội của các thuộc địa khởi nghĩa giành độc lập do lo sợ thảm họa cận kề đã bỏ chạy từ Philadelphia tới Baltimore.
Trước tình thế như vậy, một người lãnh đạo thận trọng có lẽ sẽ lựa chọn chờ đợi qua mùa đông, thu thập thêm lực lượng, và hy vọng vào một thay đổi nào đó về vận hội. Nhưng Washington có
https://thuviensach.vn
cách nhìn khác hẳn. Theo nhận thức của ông, quân Anh chắc chắn sẽ xem đội quân của ông là quá yếu ớt để có thể gây ra nguy cơ thực sự. Nhờ nhỏ gọn, đội quân của ông có thể di chuyển mà kẻ thù không hề biết, và tung ra một cuộc tấn công đầy bất ngờ. Chuyển sang tấn công sẽ khích lệ tinh thần binh lính và tạo dựng được ít nhiều ảnh hưởng tích cực lúc này đang rất cần thiết. Suy nghĩ như vậy, ông quyết định tấn công một doanh trại địch ở Trenton, và trận đánh thành công lớn. Sau đó, ông tấn công vào các đoàn tiếp tế của quân Anh tại Princeton. Những thắng lợi táo bạo này đã tạo được tiếng vang trong công chúng Mỹ. Niềm tin vào sự lãnh đạo của Washington và quân đội Mỹ, với tư cách một lực lượng chính nghĩa, được khôi phục.
Tử đó trở đi, Washington phát động một cuộc chiến tranh du kích, làm kiệt sức quân Anh với khoảng lãnh thổ rộng lớn mà chúng phải kiểm soát. Mọi thứ đều xoay chuyển - việc thiếu phương tiện và kinh nghiệm đã dẫn tới những cách đánh sáng tạo hơn. Quy mô nhỏ của lực lượng ông chỉ huy cho phép ông khiến kẻ địch đau đầu với sự linh hoạt trên địa hình hiểm trở. Không lúc nào ông quyết định chờ đợi đến khi có nhiều quân hơn, nhiều tiền hơn, hay có hoàn cảnh thuận lợi hơn - ông liên tục tấn công với những gì có trong tay. Đó là một chiến dịch được tiến hành với sự táo bạo tột độ, trong đó mọi khía cạnh tiêu cực đều được biến thành lợi thế.
Đây là một điều thường xuyên xảy ra trong lịch sử hầu như tất cả những thắng lợi lớn trong quân sự hay chính trị đều diễn ra sau một cuộc khủng hoảng nào đó. Vì một thắng lợi thực sự có ý nghĩa chỉ có thể tới vào một thời điểm hiểm nghèo, khi bị tấn công. Không có những thời điểm như thế, những nhà lãnh đạo sẽ chẳng bao giờ bị thách thức, chẳng bao giờ phải chứng tỏ bản thân họ. Nếu con đường đi trở nên quá bằng phẳng, họ sẽ trở nên kiêu ngạo và phạm phải những sai lầm tai hại. Những kẻ không sợ hãi cần có một dạng nghịch cảnh nào đó thách thức họ để họ có thể đánh giá chính mình. Sự căng thẳng của những phút giây hiểm nghèo đó đem đến cho họ sự sáng tạo, khẩn trương, khiến họ phải vươn lên nắm lấy cơ hội và xoay chuyển chiều hướng của thời vận từ thất bại thành thắng lợi vang dội.
Bạn cần phải chọn cho mình thái độ đối nghịch với những gì phần lớn mọi người thường suy nghĩ và hành động. Khi mọi thứ trôi chảy
https://thuviensach.vn
cũng chính là lúc bạn cần tập trung và cảnh giác. Bạn biết điều đó sẽ không duy trì mãi, và như thế bạn sẽ không bị bất ngờ. Khi mọi thứ diễn ra bất lợi, đó cũng chính là lúc bạn trở nên hăng hái, bất khuất hơn bao giờ hết. Cuối cùng bạn đã có nguyên liệu cho một cú lật ngược ngoạn mục, một cơ hội để chứng tỏ mình. Chỉ qua hiểm nguy và gian khó bạn mới có thể vươn lên được. Bằng cách đón nhận những thời khắc đó như một điều tích cực và cần thiết, bạn đã chuyển hóa chúng thành những cơ hội vàng.
CHÌA KHÓA ĐỂ KHÔNG SỢ HÃI
Khắp ngóc ngách của trái đất này đầy những kẻ đang ngồi chờ đợi, hầu như chẳng biết họ đang đợi cái gì và tất nhiên không hề ý thức được họ đang chờ đợi một cách vô ích. Đôi khi lời hiệu triệu của sự thức tỉnh - biến cố đem đến “giấy phép” để hành động - tới quá tri, khi phần tốt đẹp nhất của tuổi trẻ và sức lực đã bị lãng phí vào việc bó gối ngồi im; và nhiều người đã kinh hoàng nhận ra khi họ cố “nhỏm dậy” rằng đôi chân của họ đã ngủ quên, tinh thần của họ đã trở nên nặng trĩu. “Quá muộn rồi,” họ tự nói với mình, sau khi đã đánh mất niềm tin vào bản thân và từ đó mãi mãi trở thành vô dụng.
FRIEDRICH NIETZSCHE
Tâm thức của chúng ta ẩn chứa sức mạnh mà thậm chí chúng ta còn chưa bắt đầu thực sự khai được nguồn mạch. Những sức mạnh này xuất phát từ sự kết hợp của việc tập trung cao độ, năng lực và sự khôn khéo khi phải đối mặt với trở ngại. Mỗi chúng ta đều có khả năng tạo ra những sức mạnh này, nhưng trước hết chúng ta cần ý thức được sự tồn tại của chúng. Tuy nhiên, điều này thực sự khó khăn trong một nền văn hóa nhấn mạnh tầm quan trọng của các phương tiện vật chất - công nghệ, tiền bạc, quan hệ - như câu trả lời cho mọi thứ. Chúng ta đặt ra những giới hạn không đáng có cho những gì ý trí có thể làm được, và điều đó trở thành thực tại của chúng ta. Hãy nhìn vào cách con người đưa ra khái niệm về cơ hội và bạn sẽ hiểu nó một cách rõ ràng.
https://thuviensach.vn
Theo cách nghĩ chính thống, một cơ hội là thứ gì đó đã tồn tại sẵn bên ngoài kia trong thế giới này; nếu nó xuất hiện trên con đường của chúng ta và chúng ta nắm lấy nó, nó sẽ đem đến cho chúng ta tiền bạc và quyền lực. Đó có thể là một công việc nhất định, phù hợp một cách hoàn hảo với chúng ta; cũng có thể là cơ hội để tạo dựng hay gia nhập một doanh nghiệp mới; cũng có thể là việc gặp đúng người phù hợp. Trong bất cứ trường hợp nào, nó đều là việc phải có mặt đúng nơi, đúng lúc, và có các kỹ năng thích hợp để tận dụng được khoảnh khắc thần diệu này. Nói chung chúng ta tin rằng chỉ có rất ít cơ hội vàng như thế trong đời, và phần lớn chúng ta đang chờ nó ghé thăm con đường đời của mình.
Khái niệm này thật chật hẹp. Nó khiến chúng ta bị phụ thuộc vào những thế lực bên ngoài. Nó xuất phát từ thái độ sợ sệt, thụ động trước cuộc sống và cực kỳ phản tác dụng. Nó bó buộc đầu óc của chúng ta trong một phạm vi khả năng nhỏ bé. Sự thật là với mọi bộ óc của con người, mọi thứ xuất hiện trên con đường của nó đều có thể trở thành những công cụ tiềm tàng để đạt tới quyền lực và sự phát triển.
Rất nhiều người trong chúng ta đã trải qua kinh nghiệm sau đây: chúng ta chợt thấy mình trong một tình thế khẩn cấp, khó khăn. Có thể là chúng ta phải hoàn tất một việc nào đó trong một khoảng thời gian ngắn đến dường như không thể, hay ai đó mà chúng ta trông cậy sẽ giúp đỡ đã không xuất hiện, hoặc chúng ta đang ở nơi đất khách quê người và đột nhiên buộc phải tự xoay xở lo cho bản thân. Trong những tình thế như vậy, áp lực cao đột nhiên ập tới.
Chúng ta cần phải hoàn tất nhiệm vụ của mình và nhận thức được vấn đề cần giải quyết một cách khẩn trương nếu không hậu quả sẽ lập tức ập xuống đầu chúng ta. Điều thường xảy ra là bộ óc của chúng ta lập tức choàng tỉnh để tập trung. Chúng ta tìm thấy nghị lực cần thiết, bởi vì chúng ta cần phải làm vậy. Chúng ta để ý tới những chi tiết mà bình thường chúng ta bỏ qua, bởi vì rất có thể chúng sẽ tạo nên sự khác biệt giữa thành công và thất bại, sống và chết. Chúng ta ngạc nhiên nhận ra bản thân mình có thể trở nên sáng tạo đến mức nào. Chính trong những khoảnh khắc như vậy chúng ta thoáng thấy được một tia sáng của năng lượng tinh thần tiềm tàng bên trong bản thân vốn thường nằm im không được đánh thức. Giá như chúng ta luôn có được tinh thần và thái độ như thế mỗi ngày.
https://thuviensach.vn
Thái độ này chính là điều chúng ta sẽ gọi là “khả năng tận dụng cơ hội”. Những người biết tận dụng cơ hội thực sự không đợi đến khi phải đối mặt với những tình huống khẩn cấp, căng thẳng để trở nên tỉnh táo và sáng tạo. Họ luôn hành động như vậy trong cuộc sống hàng ngày. Họ sử dụng năng lực linh hoạt của mình vào cuộc săn lùng những cơ hội để tiến triển trong mọi tình huống, dù nhỏ nhặt tầm thường nhất. Mọi thứ đều trở thành những công cụ hữu ích trong tay họ, và với cái nhìn rộng mở về cơ hội như vậy, họ tạo ra nhiều cơ hội hơn cho mình trong cuộc sống và có được quyền lực mạnh mẽ hơn.
Có lẽ người tận dụng cơ hội xuất chúng nhất trong lịch sử là Napoleon Bonaparte. Không gì thoát khỏi sự quan sát của ông. Ông nắm bắt mọi chi tiết với sự tập trung cao độ đến mức tột cùng, tìm cách chuyển hóa mọi khía cạnh dù nhỏ nhặt nhất trong việc tiến hành chiến tranh - tổ chức hành quân và vận chuyển hậu cần ra sao, biên chế binh lính thành các sư đoàn như thế nào - thành những phương tiện để tạo ra sức mạnh, ông triệt để tận dụng từng sai sót nhỏ nhặt của các đối thủ. Ông chính là bậc thầy trong việc biến thời điểm tồi tệ nhất trong trận đánh thành cơ hội để tung ra những đợt phản kích khủng khiếp.
Tất cả đều xuất phát từ sự kiên quyết của Napoleon trong việc nhìn nhận mọi thứ xung quanh như một cơ hội. Bằng cách để tâm tìm kiếm những cơ hội đó mà ông tìm thấy chúng. Điều này trở thành một kỹ năng trí tuệ mà ông đã nâng lên mức nghệ thuật. Quyền lực này luôn rộng mở với mỗi người trong chúng ta, nếu chúng ta thực hiện bốn nguyên tắc của nghệ thuật mà chúng ta sẽ nói tới dưới đây.
HÃY TẬN DỤNG TỐI ĐA NHỮNG GÌ BẠN CÓ
Vào năm 1704, một thủy thủ Scotland có tên Alexander Selkirk chỉ còn lại một mình trên một hoang đảo cách bờ biển Chile khoảng 400 dặm. Tất cả những gì anh có trong tay là một khẩu súng trường, ít thuốc súng, một con dao, vài dụng cụ thợ mộc. Khi khám phá bên trong hòn đảo, anh chỉ trông thấy những bầy dê, mèo, chuột, và một vài con vật lạ lẫm thường phát ra những tiếng kêu lạ lùng không
https://thuviensach.vn
kém vào ban đêm. Tóm lại đó là một môi trường không nơi trú ẩn. Anh quyết định bám trụ lại bên bờ biển, ngủ trong một cái hang, tìm được cho mình đủ thức ăn bằng cách đánh bắt cá, và dần dà chìm vào tâm trạng tuyệt vọng. Anh biết sớm muộn mình cũng sẽ cạn hết thuốc súng, con dao của anh rồi sẽ cùn mẻ, và quần áo anh đang mặc sẽ mủn nát. Anh sẽ không thể sổng sót được nếu chỉ trông cậy vào lũ cá. Anh không có trong tay đủ những thứ cần thiết để có thể tự xoay xở, còn cảm giác cô độc mỗi lúc thêm nặng nề. Giá như anh mang theo nhiều thứ hơn khi rời khỏi con tàu của mình.
Thế rồi đột nhiên có rất nhiều sư tử biển xuất hiện ở khu vực bờ biển; lúc đó là mùa ghép đôi của chúng. Vậy là Selkirk bị buộc phải rút lui vào sâu trong đảo, nơi anh không thể chỉ đơn giản đi đâm cá rồi chui vào hang ủ ê sầu não. Nhưng từ đây anh nhanh chóng nhận ra khu rừng tối tăm đó chứa đựng tất cả những gì mình cần. Anh dựng lên một loạt căn lều từ gỗ sẵn có trong rừng. Anh trồng nhiều loại cây khác nhau cho quả ăn được. Anh tự học cách săn dê. Anh cũng tìm cách thuần hóa được hàng tá mèo hoang - chúng bảo vệ anh chống lại lũ chuột và cũng đem lại sự bầu bạn mà anh đang rất cần. Anh tháo rời khẩu súng trường đã trở thành vô dụng của mình, dùng các bộ phận của nó để tạo nên các công cụ. Hồi tưởng lại những gì đã được chỉ dạy từ người cha, một thợ đóng giày, anh tự may quần áo cho mình từ những tấm da động vật săn được. Dường như Selkirk đột nhiên trở lại với cuộc sống, toàn bộ cảm giác tuyệt vọng biến mất. Cuối cùng anh cũng được cứu khỏi hòn đảo, nhưng những gì trải qua đã thay đổi hoàn toàn cách suy nghĩ của anh. Nhiều năm sau anh đã hồi tưởng lại quãng thời gian trên đảo như quãng đời hạnh phúc nhất của mình.
Phần lớn chúng ta đều giống như Sellkirk trong thời gian đầu anh lâm vào cảnh khó khăn - chúng ta nhìn vào nguồn lực vật chất của mình và ước gì chúng ta có nhiều hơn.
Nhưng vẫn còn một khả năng nữa để chúng ta lựa chọn - nhận thức ra rằng những nguồn bổ sung không nhất thiết phải tới từ bên ngoài, và rằng chúng ta cần sử dụng những gì sẵn có một cách hữu ích hơn. Những gì chúng ta có trong tay có thể là tư liệu nghiên cứu cho một cuốn sách nào đó, hay những người làm việc bên trong tổ chức của bạn. Nếu chúng ta trông đợi có nhiều hơn - thông tin, những người đến từ bên ngoài để giúp đỡ chúng ta - điều đó không
https://thuviensach.vn
phải lúc nào cũng đem tới điều gì tốt đẹp hơn; trên thực tế việc chờ đợi và lệ thuộc sẽ khiến chúng ta kém sáng tạo đi. Khi chúng ta buộc phải bắt tay vào việc với những gì sẵn có, chúng ta sẽ tìm thấy những phương thức mới để tận dụng chúng. Chúng ta giải quyết các khó khăn, hình thành các kỹ năng mà sau này chúng ta có thể sử dụng lại, đồng thời xây dựng niềm tin cho chính mình. Nếu chúng ta trở nên giàu có và lệ thuộc vào tiền bạc cũng như công nghệ, đầu óc chúng ta sẽ cùn mòn đi, và sự giàu có đó sẽ chẳng thể kéo dài.
BIẾN CHƯỚNG NGẠI THÀNH CỬA MỞ
Với võ sĩ quyền anh huyền thoại Joe Louis, tình trạng phân biệt chủng tộc của những năm 1930 là một trở ngại khổng lồ. Jack Johnson đã đi trước Louis với tư cách là võ sĩ da đen nổi tiếng nhất trong thời của mình. Johnson là một võ sĩ cực kỳ xuất sắc, luôn đánh bại các đối thủ da trắng của mình một cách dễ dàng, thế nhưng ông lại là một người dễ bị cảm xúc khống chế - phải đối mặt với những đám đông thù địch hô vang “Giết chết thằng nhọ” chỉ khiến ông nóng nảy và giận dữ hơn. Ông liên tục gặp phải rắc rối và nhanh chóng suy kiệt bởi hận thù.
Louis cũng tài năng không kém, nhưng ông nhận ra mình không được phép tỏ ra quá hả hê khi chiến thắng hay để lộ bất cứ cảm xúc nào trên võ đài - điều đó sẽ khiêu khích các khán giả da trắng đổ thêm dầu vào lửa, nuôi dưỡng thêm thành kiến về những võ sĩ da đen không biết cách làm chủ bản thân. Và như thế người võ sĩ này đã dẹp bỏ được các cảm xúc của mình, tinh thần giao đấu của ông trở nên phấn chấn hơn, và ông sử dụng nó để áp đảo đối thủ. Thay vì nổi loạn chống lại thực tế lúc đó hay bỏ cuộc, Louis đã quyết định biến nó thành lợi thế của mình, ông sẽ không biểu lộ bất cứ cảm xúc nào trên võ đài. Sau khi đã hạ đo ván đối thủ, ông chỉ bình thản quay về góc của mình. Các đối thủ và đám đông khán giả tìm cách khiêu khích để ông nổi nóng phản ứng, nhưng ông đã cưỡng lại được. Tinh thần và cả sự giận dữ của ông dồn vào giao đấu đã hình thành nên một chiếc mặt nạ bề ngoài lạnh lùng đáng sợ. Những kẻ phân biệt chủng tộc không thể công kích được nó. Ông dần được biết tới dưới biệt danh “Kẻ ướp xác”, và chỉ cần nhìn thấy khuôn mặt lạnh
https://thuviensach.vn
lùng đầy đe dọa của ông là đủ khiến đôi chân của đối thủ run rẩy khi những người này bước chân lên võ đài. Tựu trung lại, Louis đã biến cản trở ông gặp phải thành sức mạnh lớn nhất của mình.
Một người biết tận dụng cơ hội trong cuộc sống luôn nhìn nhận những trở ngại gặp phải như phương cách để tạo nên sức mạnh. Nguyên nhân thật đơn giản: những thứ tiêu cực ập đến với bạn dưới dạng này hay dạng khác là một dạng nguồn lực có thể tận dụng được - để đánh bại một đối thủ và đưa bạn tiến lên. Khi những nguồn lực kiểu này không tồn tại, sẽ chẳng có gì để phản ứng hay chống đỡ lại; như thế thúc đẩy bản thân mình sẽ khó khăn hơn nhiều. Những kẻ thù đã công khai ra tay tấn công bạn cũng đồng thời bộc lộ chính mình trước một đòn phản công mà bạn là người nắm thế chủ động về thời điểm và cường độ. Nếu một hình ảnh tiêu cực làm bạn chùn bước, hãy nghĩ đến nó như một vấn đề cần lưu tâm mà bạn có thể dễ dàng định hình lại theo mục đích của mình, dù cho vấn đề đó có phần tiêu cực. Bạn có thể theo kiểu ăn năn hối hận hay ra vẻ nổi loạn đều được, miễn bạn cũng nâng cao vị thế của mình. Nói chung, những trở ngại buộc trí óc của bạn phải tập trung và tìm cách vượt qua chúng. Chúng nâng cao năng lực trí tuệ của bạn, do đó bạn nên đón nhận chúng một cách tích cực.
HÃY TÌM KIẾM NHỮNG BƯỚC NGOẶT
Những cơ hội luôn tồn tại trong mọi loại tình huống căng thẳng - cạnh tranh, lo lắng, những tình trạng hỗn loạn. Khi một điều gì đó quan trọng đang diễn ra và nếu bạn có khả năng xác định được nguyên nhân ẩn sâu phía dưới, bạn có thể tạo ra cho mình một cơ hội cực kỳ thuận lợi.
Hãy nhìn vào những thành công hay thất bại bất ngờ trong thế giới kinh doanh mà người ta cảm thấy khó lý giải. Chúng thường là những dấu hiệu cho thấy những biến chuyển đang ngấm ngầm diễn ra; có thể ai đó tình cờ tìm ra được một mô hình kinh doanh mới và bạn cần phải phân tích nó. Hãy xem xét những nỗi lo lắng lớn nhất của những người làm việc trong bất kỳ doanh nghiệp hay lĩnh vực sản xuất nào. Những thay đổi sâu sắc đang diễn ra thường được ghi nhận dưới dạng nỗi sợ hãi bởi những người không biết làm thế nào
https://thuviensach.vn
để thích ứng với chúng. Rất có thể bạn sẽ là người đầu tiên tận dụng được những thay đổi đó cho những mục đích tích cực. Hãy để mắt tới bất cứ hình thức thay đổi nào về thị hiếu hay giá trị. Những người trong giới truyền thông hay của các định chế thường chóng lại những thay đổi này, nhìn nhận chúng như những dấu hiệu suy đồi đạo đức và hỗn loạn. Người ta sợ cái mới. Bạn có thể biến điều này thành một cơ hội bằng cách trở thành người đầu tiên đưa ra một ý nghĩa nào đó cho thứ tưởng như chỉ là một mớ hỗn độn này, thiết lập nó như một giá trị tích cực. Thứ bạn đang tìm kiếm không phải là những sở thích nhất thời, mà là những thay đổi mang tính bản chất trong thị hiếu của công chúng. Một cơ hội mà bạn luôn có thể trông đợi là một thế hệ trẻ trung hơn sẽ phản ứng lại những giá trị mà thế hệ già hơn xem là thiêng liêng. Nếu lớp người đi trước ưa thích sự cởi mở và các thú vui, bạn có thể chắc chắn rằng lớp người trẻ hơn sẽ mong muốn sự trật tự và các giá trị chính thống. Bằng cách tấn công vào những giá trị của thế hệ già trước bất cứ ai khác, bạn có thể thu hút được sự quan tâm rất mạnh mẽ.
HÀNH ĐỘNG TRƯỚC KHI BẠN SẴN SÀNG
Phần lớn mọi người đợi quá lâu trước khi bắt tay vào hành động, thường do sợ. Họ muốn có nhiều tiền hơn, hay hoàn cảnh thuận lợi hơn. Bạn cần đi theo hướng ngược lại và hành động trước khi bạn nghĩ mình đã sẵn sàng. Nó như thể bạn đang khiến mọi sự trở nên khó khăn hơn một chút cho chính mình, tạo ra một cách có chủ ý những trở ngại trên con đường tiến của bạn. Nhưng quy luật của sức mạnh là năng lực của bạn sẽ luôn tăng lên theo mức độ tương ứng với thử thách. Khi bạn cảm thấy vì vẫn chưa được chuẩn bị đầy đủ nên mình cần phải làm việc nỗ lực hơn để đạt tới mục đích, bạn sẽ trở nên cảnh giác và sáng tạo hơn. Sự liều lĩnh này cần phải thành công, và nó sẽ thành công.
Từ cổ chí kim, đây vẫn luôn là con đường đi của những con người mạnh mẽ. Khi Julius Caesar đối mặt với quyết định quan trọng nhất của đời mình - tấn công Pompey và châm ngòi cho một cuộc nội chiến, hay chờ đợi một thời điểm thuận lợi hơn - ông đứng trước con sông Rubicon ngăn cách xứ Gaul và Italy, trong tay chỉ có một
https://thuviensach.vn
lực lượng nhỏ. Mặc dù đối với các phó tướng đây có vẻ là một hành động mất trí thực sự, ông vẫn nhận định đã tới thời điểm thích hợp để hành động, ông sẽ được bù đắp cho thiệt thòi về quân số của mình bằng tinh thần cao của binh sĩ cũng như tài thao lược của bản thân ông. Vậy là ông vượt qua sông Rubicon, đánh úp kẻ địch, và không bao giờ thèm quay đầu lại.
Khi Barack Obama dự định tham gia tranh cử tổng thống vào năm 2009, hầu như tất cả mọi người đều khuyên ông hãy nhẫn nại đợi tới lượt mình, ông còn quá trẻ, quá ít tiếng tăm. Hillary Clinton áp đảo toàn bộ bức tranh toàn cảnh. Ông đã bỏ ngoài tai mọi lý lẽ khôn ngoan thông thường của họ và bước vào cuộc đua. Bởi vì mọi thứ và mọi người đều chống lại ông, ông cần bù đắp bằng nghị lực, bằng chiến lược xuất sắc hơn, và bằng khả năng tổ chức, ông đã vươn lên nắm lấy thời cơ bằng một chiến dịch bậc thầy cho phép biến mọi khía cạnh tiêu cực của nó trở thành các phẩm chất - sự thiếu kinh, nghiệm của ông đại diện cho sự thay đổi, vân vân và vân vân.
Hãy nhớ: như Napoleon đã nói, tầm quan trọng của yếu tố tinh thần lớn gấp ba lần so với yếu tố vật chất - có nghĩa là động lực cũng như mức tinh thần mà bạn cũng như đội quân của bạn đem theo vào trận đánh sẽ có sức mạnh gấp ba lần so với tiềm lực vật chất trong tay bạn. Với nghị lực và tinh thần cao, một người có thể vượt qua hầu như bất cứ trở ngại nào và tạo nên cơ hội từ con số 0.
ĐẢO NGƯỢC PHỐI CẢNH
Trong ngôn ngữ hiện đại, “người cơ hội” thường là một khái niệm mang tính hạ thấp giá trị để chỉ những người sẵn sàng làm bất cứ chuyện gì vì bản thân họ. Họ không có thang giá trị nào ngoài việc đạt tới nhu cầu của bản thân. Họ chẳng đóng góp gì cho xã hội. Tuy vậy, đây là một cách thức nhìn nhận hiện tượng sai lầm, và bắt nguồn từ chủ nghĩa phân biệt đẳng cấp đã thâm căn cố đế lâu đời muốn rằng các cơ hội chỉ được dành riêng như một đặc quyền cho thiểu số những kẻ mạnh. Những người xuất thân từ dưới đáy dám tìm cách tiến thân, cho dù bằng phương cách nào, đều bị nhìn nhận như những kẻ nham hiểm; trong khi những người vốn đã ở trên đỉnh
https://thuviensach.vn
cao khi áp dụng cùng chiến lược lại được xem là thông minh và có năng lực. Những cách nhìn nhận như vậy là một biểu hiện của sự sợ hãi.
Trên thực tế việc biết tận dụng cơ hội là một nghệ thuật vĩ đại đã được nghiên cứu và thực hành trong nhiều nền văn hóa cổ đại. Vị anh hùng vĩ đại nhất của người Hy Lạp cổ, Odysseus, là một người tận dụng cơ hội xuất sắc. Trong bất cứ khoảnh khắc hiểm nghèo nào của đời mình, anh đều khai thác một điểm yếu nào đó đối thủ để lộ ra để đánh lừa chúng và lật ngược tình thế. Người Hy Lạp tôn thờ anh như một người luôn làm chủ được những thay đổi khôn lường của cuộc sống. Trong hệ thống giá trị của người Hy Lạp, những người lý tưởng hóa một cách cứng nhắc và không có khả năng thích ứng, những người luôn bỏ lỡ mọi cơ hội… đều chỉ đáng để chúng ta khinh thường - bởi họ ngăn cản mọi sự tiến bộ.
Chủ nghĩa cơ hội thật ra xuất phát với một hệ thống niềm tin rất tích cực và mạnh mẽ - điều mà những nhà triết học Khắc kỷ của Rome cổ đại gọi là amor fati, hay tình yêu dành cho định mệnh. Theo triết lý này mọi hiện tượng đều được xem là xảy ra theo định mệnh. Khi phàn nàn và chỉ trích hoàn cảnh, bạn sẽ rơi ra ngoài trạng thái cân bằng tự nhiên của mọi vật; bạn ao ước mọi sự khác đi. Đúng ra bạn cần chấp nhận sự thật rằng không có gì xảy đến mà không có nguyên do, và bạn có khả năng để nhìn nhận nguyên do này một cách tích cực. Marcus Aurelius so sánh điều này với một ngọn lửa thiêu đốt mọi thứ nằm trên đường đi của nó - mọi hoàn cảnh sẽ bị thiêu đốt trong ngọn lửa trí tuệ của bạn và chuyển hóa thành cơ hội. Người nào tin tưởng vào điều đó sẽ không thể bị bất cứ điều gì hay bất cứ ai làm tổn thương.
Không còn nghi ngờ gì nữa, các bậc quân vương trở nên vĩ đại khi họ vượt qua được những khó khăn và chướng ngại xuất hiện trên con đường của họ. Khi số mệnh muốn ưu đãi một vị quân vương mới… nó sẽ tạo ra các kẻ thù cho ông ta, khiến chúng tấn công chống tại ông ta, buộc ông ta phải đánh bại chúng và leo lên cao hơn trên chiếc thang thách thức mà chúng đã mang tới. Do đó, nhiều người cho rằng một vị quân vương thông minh cần khôn khéo tạo ra sự thù địch bất cứ khi nào có cơ hội, vì
https://thuviensach.vn
thông qua việc nghiền nát sự thù địch đó ông ta sẽ nâng cao thêm vị thế của mình.
NICCOLÒ MACHIAVELLI
https://thuviensach.vn
CHƯƠNG 4:
LIÊN TỤC VẬN ĐỘNG - TẠO ĐÀ MỘT CÁCH CÓ TÍNH TOÁN
Thực tại luôn có sự biến chuyển liên tục và rất nhiều điều chúng ta không thể kiểm soát. Nếu bạn cố gắng kiểm soát chúng một cách chi li, thậm chí ban sẽ mất đi khả năng kiểm soát ở tầm lớn hơn trong dài hạn. Câu trả lời là hãy để mình cùng vận động với sự hỗn độn như chính nó đang xuất hiện trước mặt bạn - từ bên trong nó, bạn sẽ tìm ra vô số cơ hội mà phần lớn người khác không nhận thấy. Đừng để người khác có cơ hội kiềm chân bạn; hãy liên tục vận động và thay đổi bề ngoài của bạn cho phù hợp với môi trường. Nếu bạn bắt gặp trước mặt mình những bức tường hay những ranh giới, hãy lách vòng qua chúng. Đừng để bất cứ thứ gì làm gián đoạn dòng vận động của bạn.
DÒNG VẬN ĐỘNG CỦA KẺ NĂNG ĐỘNG
Những nhạc sĩ già đứng im ở chỗ của họ và trở nên giống như những hiện vật trong bảo tàng dưới lồng kính, an toàn, dễ hiểu, chơi đi chơi lại thứ cũ rích nhàm chán… Bebop đang trên ngưỡng cửa của thay đổi, tiến hóa. Nó sẽ không chịu đứng im và trở nên an toàn. Nếu ai đó muốn tiếp tục sáng tạo, họ phải luôn thay đổi.
MILES DAVIS
Khi Curtis Jackson bắt đầu sự nghiệp anh chị đường phố của mình vào cuối những năm 1980, anh đã dấn thân vào một thế giới cực kỳ hỗn loạn. Cocain đã xâm nhập vào các khu phố và đảo lộn mọi thứ. Đó là thời điểm để những tay anh chị làm ăn trên các góc
https://thuviensach.vn