🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Người Tình Cũ Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn NGƯỜI TÌNH CŨ Tác giả: Đào Hiếu Truyện dài Ebook: Cuibap Nguồn text: daohieuvn.wordpress.com https://thuviensach.vn 1 Tôi không gõ cửa, vì khi xoay cái nắm đấm tôi biết bên trong không gài chốt. Ðối với căn phòng này, như thế có nghĩa là vào được. Trần rất ít tiếp khách. Ngoại trừ người phục vụ đem các bữa ăn, gần như không ai được vào căn phòng này. Cánh cửa đóng. Nó sơn xanh đã ngã màu, ngăn cách anh và cái thế giới bên ngoài với những tiếng giày dép, tiếng máy chữ lóc cóc… Trần năm trên chiếc giường nệm nhỏ. Anh mặc một bộ pyjama kẻ sọc xanh bằng loại vải rẻ tiền. Có tôi hay không có tôi, anh vẫn nằm như vậy. Tôi quen với dáng dấp anh cũng như anh quen với dáng dấp tôi, với những cử chỉ của tôi. Tôi quan sát anh trong im lặng và anh cứ nằm im cho tôi quan sát. - Ðừng uống thủy ngân nữa. Tôi nói. Trần cười. Anh cười vì tôi nói câu ấy đã mấy lần rồi. Nhưng anh vẫn uống. Thủy ngân, thạch tín. Toàn thuốc độc. Những phân tử thủy ngân len vào tế bào, buộc tế bào phản ứng lại, tích tụ nước. Da thịt anh căng lên, mặt sưng phù. Nụ cười của anh cũng sưng phù. - Nó đang xuống, Trần nói, nhưng không uống thủy ngân nó vẫn xuống, thành ra chưa kết luận được là do thủy ngân hay do nó theo chu kỳ của nó. Phải ít lâu nữa mới biết được. Chính Trần cũng không biết được "ít lâu" là bao nhiêu ngày, bao nhiêu tuần. Không phải chỉ có cơ thể mà cả ý thức và ý chí anh đang chống lại thủy ngân. Tim đập không bình thường gây mất ngủ liên tục. - Thế mà dự lễ làm gì? - Nằm trong phòng riết tôi cũng cần ra ngoài. Chỉ đi quanh, không ngồi vào ghế đâu. Nhưng buổi lễ chưa bắt đầu. Ánh sáng của ngọn đèn nê-ông hơi vàng. Tôi vẫn thích nó dịu hơn một tí. Cuốn tiểu thuyết của một nhà văn Nam Phi https://thuviensach.vn để mở bên gối nằm. Ðó là nguồn vui của anh. Tôi cầm cuốn sách lên, xem cái bìa, một cuốn sách quen, mượn ở thư viện. Nhưng Trần có vẻ không chú ý đến cuốn sách. Anh hỏi tôi: - Bạn bè đến đông đủ chưa? - Gần đủ. Ðã đông lắm rồi đấy. - Có Sáu Phi không? - Có. - Có gia đình Mộng Hòa không? - Có. Lũ nhỏ đang nghịch phá cây đàn piano. Trần cười. Nhưng bây giờ thì anh ngồi dậy, dáng điệu linh hoạt, tươi tắn. Tôi giúp anh thay áo. Anh chỉ thay áo, còn quần thì vẫn mặc pyjama. Anh vẫn cố gắng tự gài nút được. Trần hỏi: - Sáu Phi già lắm rồi, hả? - Mặt thì chưa già nhưng tóc thì lốm đốm bạc. Cũng như tôi thôi. Ba mươi chín tuổi. Già gì. Nhưng nhìn lũ nhỏ mới biết mình già. Tôi định đỡ Trần xuống cầu thang nhưng anh muốn tự đi một mình. Anh lê từng bước. - Các khớp sụn ở ngón chân đã hóa cốt hết. Cả khớp ở cổ chân cũng cứng lại rồi. Rất khó giữ thăng bằng. Chúng tôi đứng lại trong bóng tối một lúc để cho Trần lấy sức và cũng để quan sát đám đông đang tụ tập trong khoảng sân rộng. Trần điểm qua từng người một: Quỳnh, Mẫn, Mộng Hòa, bác sĩ Long… - Mấy đứa con Mộng Hòa đâu rồi? Trần hỏi. Tôi nhìn quanh quất. Cây đàn piano màu đen đã được đẩy vô phía trong và lũ nhỏ thì chạy chơi đâu mất. Trần hỏi tôi: - Ông có nói gì về Trần Quang Long không? Trần Quang Long là một nhà thơ kháng chiến. Tôi sống với anh chỉ có vài năm nhưng đó là thời gian đầy kỷ niệm sâu sắc khó quên. Hôm nay bạn bè sinh viên tranh đấu cũ họp nhau tại đây nhân ngày giỗ Trần Quang Long https://thuviensach.vn và Trần Triệu Luật đã hy sinh tại chiến trường miền Ðông năm 1968. Bạn bè nói về hai anh, kể lại những kỷ niệm về hai anh, cái thời sinh viên lãng mạn, cái thời đi làm cách mạng như đi làm hiệp sĩ cưỡi con ngựa trắng vượt qua bao nhiêu núi đồi, đồng cỏ… Một vài người lên phát biểu. Nói dài quá. Buổi lễ có khi trở thành nhạt vì những khuôn sáo. Tôi gặp lại Lan, vẫn gầy, hai gò má nhô cao nhưng đôi mắt cứ sáng rực, vui và trẻ. - Chị vẫn ở bên giáo dục? - Anh xưa quá. Tôi về ủy ban nhân dân thành phố đã hai năm nay rồi. - A! Ủy ban nhân dân thành phố! Hồi trước Nguyễn Xuân cũng ở đấy. Biết Nguyễn Xuân không? Nhớ không nào? Cái tay gầy gầy chải đầu bóng? Lan cười rũ. Sao lại cười? - Nguyễn Xuân là ông xã tôi. Thế đấy! Trước kia thân nhau là vậy. Ði công tác ở làng cô nhi Long Thành cũng đi chung, cứu trợ đồng bào hỏa hoạn ở trung tâm Phan Ðình Phùng cũng đi chung, trưa trưa thường kéo nhau đi ăn ở xóm nhà lá đường Nguyễn Bỉnh Khiêm… thế mà bây giờ hỏi han ngớ ngẩn buồn cười như vậy. Sáu bảy năm gì đó không gặp nhau. Nhưng nào có xa xôi gì đâu. Quanh quẩn trong thành phố. - Xin lỗi, tôi nói, nhưng cũng do chị. Tại sao đám cưới không chịu mời. Lan cười: - Làm sao mà mời hết được. Nội nhớ từng cái địa chỉ cũng đã đủ phát khùng rồi. Bác sĩ Long đang đọc một đoạn thơ của Trần Quang Long trên micro. Anh ăn mặc đẹp, dáng người cao lớn khỏe mạnh. Hiếu cũng thế. Họ trẻ trung mà chững chạc, họ khiêm tốn mà tự hào. Trong buổi tưởng niệm này, họ nhớ mà vui, họ nói về những người đã khuất nhưng cũng là nói về cả phong trào, về chính mình. Còn Trần, anh vẫn đứng ở chỗ kín đáo nhất. Anh quay sang hỏi tôi: https://thuviensach.vn - Mộng Hòa đâu? Tôi ngoắc Hòa lại. Chị dụi mắt, vừa đi vừa nghiêng nghiêng mặt để xem ai đứng lẫn trong bóng tối. - Dạo này sao coi anh bết quá vậy. Ăn được không? - Ăn dữ lắm. - Ngủ? Trần nói ngủ được. Anh không muốn giải thích dài dòng về chuyện mất ngủ của mình. Phía trong hội trường, Miên đang hát rất say sưa. Miên có thói quen cầm đàn ghita ngược, đó cũng là một điểm làm cho người ta chú ý nhiều đến anh. Trần bắt đầu thấy mệt nhưng cũng muốn nghe hết bài hát, sau đó tôi đưa anh lên phòng. Ở cầu thang, anh bảo tôi: - Không có Oanh nhỉ. Cả thằng Nguyễn nữa. Mất vui. Nguyễn là bạn cùng học ở đại học sư phạm với tôi ngày trước. Ðêm nay tôi có ý đợi Nguyễn và Oanh nhưng không thấy đâu. Mọi khi Oanh vẫn thường đi theo chồng, nhưng bây giờ Hiếu thì đang nói huyên thuyên trên micro kia, còn Oanh thì biến mất tăm. Hiếu nói dài quá, những lời của anh đuổi theo chúng tôi vào tận căn phòng quen thuộc của Trần và vẫn tiếp tục vang lên khi tôi bước ra khỏi căn phòng ấy. Nhẹ khép cánh cửa lại. Khi xuống thang gác tôi thấy rải rác có những người đã ra về và tôi đứng lại một lúc lâu trong bóng tối của những bậc cuối cùng. Ðến lượt Ngọc, anh bước đến micro và kể chuyện bằng cái giọng lè nhè đặc biệt của anh. Anh kể rằng ở Huế có một cái hồ sen rất đẹp và rất yên tĩnh. Ðó là hồ Tịnh Tâm. Những cặp tình nhân, những chàng trai và những cô gái thường lui tới hẹn hò ở đây. Ngày kia có một cô gái trong lúc chờ người yêu, bị một tên du đãng chọc ghẹo sàm sỡ. Lúc ấy có một thanh niên khỏe mạnh nhảy đến can thiệp và cho tên du đãng kia đo ván, cứu cô tiểu thơ nọ. Chàng thanh niên hiệp sĩ ấy là nhà thơ Trần Quang Long của chúng ta. Nhà thơ đã hạ tên du đãng bằng vài thế nhu đạo thông thường. https://thuviensach.vn Ngọc đã phác họa một Trần Quang Long như thế, nét vẽ của anh vừa kiêu bạc vừa lừng khừng. Ðó là cách của anh. Tôi có phác thảo riêng của tôi về Long nhưng bây giờ tôi chưa nói xong về Trần, về Nguyễn, về Mộng Hòa và nhiều người nữa như Oanh như Hiếu… Có lẽ tôi cũng không thể nói hết được. Họ nhiều quá, đứng chật cả khoảng sân rộng, ngồi gần kín cả hội trường. Tôi bước xuống rất nhẹ. Tôi đi vòng qua mấy gốc cây, ra xa một chút nữa, chỗ khuất tịch nhất, vắng vẻ nhất. Và bỗng nhiên tôi thoáng nghe tiếng đàn ghita. Tiếng đàn nhỏ, vang không xa, không tới được chỗ đám đông. Rồi có tiếng gọi tên tôi. Tôi dừng lại, cố nhìn người chơi đàn trong bóng tối. Ðó là Nguyễn, anh ngồi trên thành bể nuôi cá, dưới bóng cây. Tôi ngồi xuống bên anh, im lặng vì tôi biết anh cũng đang cần im lặng. Xong bản nhạc, Nguyễn ngồi im. Tôi nghe thấy mùi rượu. - Uống ở đâu vậy? - Ðừng hỏi. Có muốn thì đi với tao. Rồi Nguyễn dợm đứng lên, nhưng tôi kéo anh xuống. Tôi hỏi: - Sao không đến gặp chúng nó một tí. Có mặt đủ cả. - Nghe tao đàn còn hay hơn. Thế là Nguyễn chơi bài Danza Oriental của Louis Maravilla. Anh ngồi ngất ngưởng, đầu lắc lư thật mạnh theo những âm điệu huyền bí của Ả Rập. Oanh đến giữa lúc xuất thần đó. Oanh lấy ngón tay khều nhẹ vai tôi. Tôi ra hiệu Oanh giữ im lặng. Oanh mặc quần áo màu sẫm, gần như chìm mất trong bóng tối, chỉ có khuôn mặt trắng và một chút hương thơm là được cảm nhận rất rõ bên cạnh chúng tôi. Oanh nói thầm thì sát tai tôi: - Làm gì mà hắn ngất ngưởng quá vậy? - Hắn say. - Anh có say không đấy? - Không. Anh có uống đâu. - Buổi lễ tới đâu rồi? - Chẳng biết tới đâu. Sao em đến muộn quá vậy? - Em đã tính không đến. https://thuviensach.vn Bỗng nhiên tiếng đàn ngừng bặt. Nguyễn làm bộ lè nhè: - Ta không bao giờ đàn khi người khác nói chuyện. Oanh vuốt ve mái tóc bờm xờm của Nguyễn: - Xin lỗi. Xin lỗi nhạc sĩ. Nhạc sĩ đàn nữa đi. - Mất hứng rồi. Nguyễn xách đàn đứng lên, khập khiễng bước trên cái chân giả. - Trời muốn mưa đấy, Oanh bảo, tìm một cái quán nào gần đây. Quán nằm sâu trong một cái hẻm rộng sang trọng. Nguyễn xách cây đàn nghênh ngang bước vào giữa các ghế mây có khách ngồi lưa thưa. Họ giương mắt nhìn anh, những cô gái trang điểm rực rỡ đang ngồi với bạn trai cũng đưa mắt nhìn anh. Nhưng Nguyễn gần như bất cần trước những cái nhìn ấy. Anh nói: - Xin lỗi quý vị. Xin cho tôi được tự nhiên một chút. Tôi xin phép thay thế cho cái máy quay dĩa. Tôi thấy Nguyễn bắt đầu lố bịch trước mọi người và tôi muốn ngăn anh nhưng Oanh thì cứ tỉnh bơ. Oanh cười tươi như không, chẳng lấy gì làm ngượng ngùng về những trò gàn dở của Nguyễn, lại còn có vẻ đắc ý nữa. Oanh nói với người chủ quán: - Một thiên tài của cây đàn ghita đấy. Bà chủ quán sồn sồn lòe loẹt giương mắt ngạc nhiên: - Nhưng tôi không dám làm phiền những vị khách đang ngồi đây. Nguyễn không muốn dài dòng. Anh ngồi xuống chiếc ghế mây trong góc. Tôi gọi thức uống xong thì đốt thuốc đưa cho Nguyễn. Nguyễn có vẻ rất thích thú được hút thuốc. Anh dựng cây đàn một bên và ngồi nhả khói nhìn con cá vàng lửng lơ trong bồn cá bằng thủy tinh. - Tội nghiệp thằng Trần, tôi nói, cả tuần nay nó uống thủy ngân, mình mẩy sưng cả. - Bịnh của ảnh sao lại uống thủy ngân, Oanh hỏi, đó là bệnh thấp khớp mà? https://thuviensach.vn - Cũng chẳng phải thấp khớp. Nguyên thủy là một bệnh ngoài da, bệnh vảy nến, nhưng suốt nhiều năm không ai định bệnh được. Chích và uống thuốc không đúng nên nó tàn phá ghê gớm như vậy. Nguyễn dụi tàn thuốc lá, nói lơ đãng: - Nhưng nó còn một bệnh hiểm nghèo hơn. Bệnh thủ cựu. Rồi anh cầm đàn lên. Dòng nhạc từ góc chúng tôi tỏa ra. Rồi cứ thế, nó chiếm lĩnh khoảng không, ngấm vào cả trong thứ ánh sáng đục của quán cà phê lúc hơn mười giờ đêm. Khách không ai quay lại nhìn chúng tôi vì họ không ngạc nhiên, nhưng họ cũng không có vẻ gì phản đối, rồi họ hiểu ngay rằng mình đang nghe một guitariste bậc thầy nên tất cả đều ngồi im. Một anh chàng tóc dài nào đó đứng dậy nói nhỏ với bà chủ quán và bà ta tắt máy quay dĩa. Tiếng đàn của Nguyễn nổi lên ấm áp lạ lùng. Nguyễn đang chơi một tác phẩm của Fernando Sor và cũng vừa lúc ấy có tiếng còi xe hơi bấm lia lịa ba bốn cái một lúc ngoài đường. Âm thanh ấy làm mọi người có vẻ khó chịu. Tôi quay nhìn ra đường. Một chiếc xe du lịch sơn màu cam đang đậu sát lề. Oanh thì không cần quay ra nhưng cũng biết là ai đến. Chị với lấy cái giỏ xách, đặt tờ giấy bạc mới tinh trên bàn để trả tiền nước cho chúng tôi rồi xin phép về. Nguyễn không chú ý gì đến những điều vừa xảy ra. Anh biết buổi lễ đã xong. Anh nghe đủ bốn tiếng còi của Hiếu nhưng anh vẫn bình thản. Hết bản đàn, Nguyễn nói: - Thôi về. Tao bắt đầu thấy chán. Người phục vụ đem tiền lẻ đến. Nguyễn đổi lấy mấy điếu thuốc lá và chúng tôi bước ra đường. Cơn mưa phùn lúc nãy còn để lại một chút gió se se trên da và mấy vệt sáng nhạt nhòa trên mặt nhựa đen loáng. Ðường phố bắt đầu vắng. Tôi đưa Nguyễn về nhà. Chúng tôi trở về một căn phòng ở khu nhà tập thể. Nguyễn trải chiếu ra cho tôi nằm xong, lặng lẽ cởi quần áo. Anh ngồi xuống chiếu và bắt đầu https://thuviensach.vn tháo cái chân gỗ ra. Trong chiến dịch Hồ Chí Minh, cánh quân của anh kéo từ Củ Chi về, vừa vượt qua sông Rạch Tra thì bị phục kích. Một mảnh đạn cối 81 ly đã chém vô cổ chân anh. Ba tháng trời ở bệnh viện, nửa năm chống nạng và bây giờ người ta lắp vô cho anh một cái chân giả ngay dưới đầu gối một chút. Nguyễn tháo đoạn chân gỗ ra, vứt nằm dưới sàn gác. Cái chân cụt hơi teo, chỗ vết cắt, da nhăn dúm như cái bao nylon cột túm lại. - Nhiều khi tao vẫn còn cảm giác như có mấy ngón chân ở ngay cái chỗ ấy. Nhất là nằm mơ. Cứ thấy mình đá banh mới kỳ. Nguyễn nằm xuống cạnh tôi. Tôi tưởng có thể ngủ dễ dàng, hóa ra đến khi Nguyễn ngủ rồi tôi vẫn còn thức. Tôi ngồi dậy, nhẹ bước ra bên ngoài. Những tàng cây được ánh điện đường soi sáng nổi rất rõ trên nền đen thẫm của bầu trời. Và lá cây không còn là mầu xanh nữa mà biến thành màu trắng bạc của gỗ. Rõ từng chiếc, y hệt như cây cối trong tranh khắc gỗ. Bức tranh nền đen với cây đa cổ thụ, ngôi miếu mục nát, con đường lát đá đầy rêu phong và cái giếng nước nứt nẻ. Bức tranh ấy gợi nhớ những kỷ niệm của một thời xa lắc. https://thuviensach.vn 2 Nguyễn đến. Đó là một buổi sáng cuối năm 1965. Anh ném trước mặt tôi một cuốn sách và nói: - Vĩ đại hơn Phật, hơn Lão Trang. Tôi lật bìa sách lên: "Dịch Hạch". Nguyễn nói: - Hãy đọc gấp đi. Ðây mới là tư tưởng quan trọng của chủ nghĩa hiện sinh, là phần nhân đạo nhất của triết học ấy. Tôi bỏ áo vô thùng, cài nịt cẩn thận rồi xách cặp bước ra cửa. Hai đứa bước chậm trên hè phố. Buổi sáng êm ả hiền hậu. Mặt trời còn khuất sau mây nên thành phố không có nắng. Chiếc máy bay vận tải quân sự Caribou vừa cất cánh ở phi trường gần đó quấy động bầu không khí yên tĩnh của buổi sáng. Nó rít lên và nặng nề bay trên những đỉnh núi thấp cạnh phi trường. Nguyễn ngừng nói để đợi cho tiếng động tan dần đi. Tôi hỏi: - Anh chàng nhà báo đó tên gì? - Rambert. Chàng ta đến thành phốOranđúng vào lúc thành phố bị dịch hạch. Người ta đã ra lệnh đóng cửa thành phố, nội bất xuất ngoại bất nhập. Người ta không muốn có ai mang mầm bệnh gieo rắc thêm ra bên ngoài. Thế là chàng nhà báo bị kẹt cứng ở đó trong khi anh có một cô bồ rất xinh ởParis. Anh ta tìm mọi cách để trở về với người yêu nhưng vô hiệu. Anh đến gặp bác sĩ Rieux và yêu cầu can thiệp cho anh ra khỏi thành phố, trở vềParis, nhưng Rieux không có quyền làm điều đó. Tuy vậy ông cũng an ủi Rambert rằng dù sao đây cũng là một dịp may để nhà báo có thêm tư liệu cho bài tường thuật của mình. C’est stupide, docteur. Rambert nổi cáu nói. Tôi không sinh ra để làm những bài tường thuật. Mais peut-être ai–je été mis au monde pour vivre avec une femme, cela n’est il pas dans l’ordre? Nhưng tôi sinh ra để chung sống với một người đàn bà. Ðó chẳng phải là điều hợp lý sao? https://thuviensach.vn Dù vậy, chàng nhà báo vẫn phải ở lại thành phốOran. Thành phố ấy chính là cái cõi đời mà chúng ta đang sống. Và cái bệnh dịch hạch kia tượng trưng cho sự hữu hạn của đời người. Chúng ta, mỗi người đều bị ném vào cái cõi đời hữu hạn ấy ngoài ý muốn của mình cũng giống hệt như Rambert bị ném vào thành phốOran. Thái độ của người hiện sinh là phản kháng, chống lại sự áp đặt đó. - Nhưng Rambert đã phản kháng như thế nào? Tôi hỏi. - Thoạt tiên chàng nhà báo miễn cưỡng ở lại thành phố nhưng hàng ngày tiếp xúc với cái chết, chứng kiến những con người quên mình khi chia sẻ số phận nghiệt ngã với đồng loại dần dà anh cảm thấy mình có trách nhiệm. Ngay lúc ấy có người đề nghị giúp anh trốn khỏi thành phố nhưng anh lại từ chối. Anh ở lại để cùng đồng loại chiến đấu chống lại cái chết. Ðó là một thái độ trí thức. Ðó là thái độ phản kháng trước cái chết. Tôi hỏi: - Nhưng chúng ta, sẽ phản kháng bằng cách nào? Một đám trẻ con đùn ra giữa đường. Chiếc jeep lùn vừa đậu lại ở ngã ba và những người lính Mỹ mặt mày non choẹt bắt đầu đổ những lon thịt hộp, những thỏi sô cô la, mứt nho, phô-ma từ trong những thùng giấy xuống đường cái. Bọn trẻ con tranh nhau nhặt vừa la hét vừa cười giỡn huyên náo. Nguyễn và tôi đều nhận ra Bayle, một thằng lính Mỹ trẻ mà chúng tôi thường gặp ở gần nhà và thường xuyên chuyện trò với hắn để rèn luyện Anh ngữ. Bayle đưa tay chào chúng tôi và hỏi chúng tôi có uống Coca không, tôi đáp không và vẫy tay chào khi đi qua chiếc xe jeep của nó. Thằng Bayle rất thích nghe Nguyễn đàn nhạc cổ điển tây phương nên hắn cứ thường mò đến nhà. Thậm chí có khi nó đi với Nguyễn đến nhà tôi ở tận trong xóm lao động. Chúng tôi uống trà với nhau, ăn cơm với cà pháo, canh rau muống và buổi trưa nó ngủ luôn trên cái giường ọp ẹp của tôi. Một lần lúc xế chiều tôi đánh thức nó dậy, bảo nó về. Tôi và Nguyễn tiễn nó ra đầu hẻm, một viên cảnh sát áo trắng đợi cho thằng Mỹ đi rồi mới chặn chúng tôi lại: - Này, các em dại lắm nhé. https://thuviensach.vn - Dại sao? Nguyễn hỏi. - Sao các em dẫn thằng Mỹ vô xóm lao động thế, lỡ có bề gì có phải các em chịu trách nhiệm không? - Bề gì? Nó vô nhà tôi chơi mà. Viên cảnh sát nổi cáu: - Không biết tao nói cho mà nghe. Rủi có Việt Cộng nằm vùng trong đó nó giết thằng Mỹ có phải tụi bay ở tù rục xương không? Nói xong viên cảnh sát bỏ đi. Ðiều ông ta nói chúng tôi chưa hề nghĩ tới. Chúng tôi vào lớp trễ năm phút nhưng không hề gì. Cô giáo dạy triết học rất thương Nguyễn. Cô cho Nguyễn vào lớp, thế là tôi vào theo. Nguyễn nói chuyện triết học thì như một ông già, nhưng với cô giáo dạy triết thì hắn nhõng nhẽo như thằng con nít. Hôm đó tôi biết hắn có đem theo viết nhưng hắn làm bộ như bỏ quên viết ở nhà. Rồi đi thẳng lên bàn cô giáo. - Em mượn cây viết. Hắn nói và thò tay lấy cây viết của cô, tỉnh bơ vì hắn biết cô hay chiều hắn. Gần như cô giáo sắm cây viết ra là để cho hắn viết. Một hôm hắn rủ tôi đến nhà cô giáo chơi, hắn đòi cô cho ăn bún chả. Nhà cô sang trọng, đẹp đẽ, bún chả cô nấu cũng ngon lành, tô bún cô trình bày cũng đẹp mắt. Cô mới sinh em bé rất kháu khỉnh, trong lúc ăn cô để em bé ngồi bên, chơi mấy cái đồ chơi bằng nhựa. Em bé rất ngoan, hay cười và không nghịch phá. Cô vừa ăn vừa trìu mến nhìn con, rồi cô hỏi: - Các em có nhớ La Rochefoucauld nói thế nào về tình mẫu tử không? Tôi đáp: - Ông ta cho rằng tình mẫu tử cũng như tất cả những tình cảm tốt đẹp khác của con người đều chỉ nhằm mục đích ích kỷ giống như những dòng sông đều đổ ra biển. Cô giáo hỏi: - Thế em nghĩ gì về quan niệm ấy? - Em cho là không đúng. https://thuviensach.vn - Cô cũng nghĩ như thế. La Rochefoucauld quá bi quan. Ông ta không thể là một người mẹ nên ông ta không biết gì về tình mẫu tử. Ông ta nói như thế sai lầm vô cùng. Và cô cù vào nách con. Cô bé thích chí cười hích hích. Trong lúc tôi và cô giáo nói chuyện. Nguyễn hoàn toàn im lặng. Dường như hắn đang nghĩ một chuyện gì khác, có lúc hắn nhìn cô chăm chú, có lúc lại lơ đãng. Cô lại hỏi tiếp: - Về tình yêu thì Sartre quan niệm như thế nào? Tôi rất khoái được cô hỏi những câu như thế, tôi đáp: - Sartre phủ nhận tình yêu. Ông ta cho rằng tình yêu bao hàm ý nghĩa chiếm hữu người mình yêu, trong khi mỗi người là một ý thức tự do, chính vì thế mà không thể có tình yêu được. Em nghĩ rằng quan niệm như thế là không đúng vì tình yêu cao cả hơn tự do và hai người tình sẵn sàng đánh mất tự do của mình để yêu nhau. Cô giáo day sang Nguyễn: - Còn em thì sao? - Em coi thường tình yêu và cả tự do nữa. - Thế em coi trọng cái gì? - Em chỉ có một điều để băn khoăn: làm thế nào để vượt qua cái chết. - Tình yêu có thể vượt qua cái chết. Cô nói. - Có thể, Nguyễn nói chậm rãi, nếu đó là sự chia sẻ số phận khắc nghiệt của kiếp người. Nếu tình yêu đó giống như tình yêu của Rambert, bác sĩ Rieux và Tarou trong Dịch Hạch. Tôi nghĩ rằng Nguyễn lại bắt đầu thuyết giảng về Dịch Hạch, nhưng rất may hắn lại im lặng. Và hắn cứ im lặng như thế cho đến lúc ra về. Chúng tôi đi dọc theo bờ biển. Buổi trưa nắng lấp lánh trên mặt nước. Bãi biển vắng tanh, chỉ có mấy con yến trắng nhỏ xíu đi lại trên mặt cát ẩm ướt. Chiếc caribou của không lực Hoa Kỳ lại sắp sửa đáp xuống phi trường Qui Nhơn, tiếng động cơ rền vang dữ dội. Khi tất cả lặng im, Nguyễn nói với tôi: https://thuviensach.vn - Cô dễ thương quá. - Sao mày lầm lì vậy? - Vì cô dễ thương quá. Cô không mặc nịt vú, tao nhìn thấy thấp thoáng cái núm nhỏ xíu, đỏ hồng. Hắn nói như thế nhưng tuyệt nhiên không có ý diễu cợt hay vô lễ. Hắn nói với lòng ngưỡng mộ và trân trọng. ° Nguyễn ngủ thiếp đi. Những con ốc sên bò chậm chạp và câm lặng trên thân cây chuối, cây vú sữa ngoài vườn, những con ve kêu khàn khàn trong giấc ngủ anh. Ðêm mùa hạ oi bức. Nguyễn không nằm mơ thấy gì nhưng gần sáng khi anh thức dậy thì nhìn thấy một mặt trăng úa tàn to và tái mét như mặt người chết. Mặt trăng ấy đứng đợi anh ở chân trời, phía ngoài cửa sổ. Trời ơi, chưa bao giờ anh nhìn thấy một mặt trăng cũ kỹ, giá lạnh và ghê gớm như thế. Anh tưởng như mình đã chết rồi và anh đang nhìn mặt trăng từ cõi âm ti xa lạ. Trái tim anh tê dại và cay đắng. Anh đóng cánh cửa sổ lại để khỏi nhìn thấy mặt trăng úa tàn kia. Gà gáy. Tiếng gà làm cho anh thấy đỡ cô độc. Anh bật đèn lên. Tấm ảnh bốn sáu của một cô gái rơi xuống đất. Anh nhặt lên, nhìn một lúc lâu. Ðó là Tiểu Phượng, con gái ông chánh án. Anh cất ảnh vào bao gối. Tiếng gà gáy vang. Gần, xa, chung quanh. Nguyễn có cảm tưởng như chỉ có mình anh thức để nghe tiếng gà. Và anh nằm xuống, trùm kín chăn lại. Cứ như thế anh nằm nghe tiếng gà cho tới khi trời sáng hẳn. Nguyễn nhận ra ánh bình minh nhờ những khe cửa và chỗ dột trên mái ngói. Ngoài đường đã có tiếng người đi, tiếng trẻ con rao bánh mì, tiếng một cái lon sữa bò rỗng bị gió thổi lăn đi trên mặt đường… Anh mở cửa bước ra ngoài. Mặt trăng vẫn còn trên bầu trời, nhưng bây giờ nó trắng bạc và gần như lẩn vào cái nền xanh bao la. Nó không còn ghê rợn như hồi giữa khuya nữa. Nó trở lại nguyên hình mặt trăng hiền lành của bầu trời và mặt đất. https://thuviensach.vn Buổi sáng gió nhẹ, anh đi quanh vườn nhìn những con ốc sên chậm chạp và nỗi buồn đêm qua cũng tan đi như người ta vừa qua một cơn say. Anh khoác áo ngoài và đi ăn sáng. Lúc về đến nhà, Nguyễn nghe có tiếng đục đẽo gì ở sân trong. Anh đi chậm lại ngang qua mấy gốc cây vú sữa. Hai người thợ mộc đang đóng cái quan tài. Anh liếc nhìn vào nhà, chỗ cửa lớn, thấy ông cụ đang ngồi ở đấy, bất động. Ông giương đôi mắt mờ đục nhìn hai người thợ đang đóng quan tài cho mình. Suốt ngày ông cụ ở trong bóng tối vì tất cả cửa sổ trong nhà đều đóng kín. Buổi trưa ông thường lấp ló một chút ở chỗ cửa ra vào, ngồi trên cái ghế đẩu, hai tay đặt trên đầu gậy, cằm tựa lên hai bàn tay, đăm đăm nhìn ra khoảng sân xi măng. Ông cụ cứ ngồi như thế hàng giờ bất động. Ông đang nhìn cái gì nơi khoảng trống tẻ ngắt ấy? Ông đang nhớ lại quá khứ của mình hay đang ngồi chờ đợi cái chết? Hay ông chỉ ngồi đó, vô tri như một cái xác không hồn? Buổi trưa khi hai người thợ đã nghỉ tay đi ăn cơm, ông cụ vẫn còn ngồi im nơi đó nhìn chiếc quan tài dở dang nằm ngoài sân, hai mắt cứ mở thao láo. Một con ruồi bay đến đậu lên lông mày ông rồi bò dọc theo sống mũi. Nó bò chậm chạp, bình thản như bò trên một tảng đá, nó dừng lại một chút nơi cánh mũi phập phồng rồi bò xuống cái má nhăn nheo đã trổ đồi mồi của ông cụ. Nó đậu ở đó rất lâu, chải chuốt lại bộ cánh rồi mới thong thả bò tới cái miệng của ông cụ. Nó thò cái vòi của nó vào khe mép, nơi đó có một tí nước bọt dẻo quánh vẫn thường ứa ra, và con ruồi hút lấy thứ nước ấy. Ông cụ dường như không hay biết gì về sự có mặt của con ruồi trên mặt ông, ông cứ ngó đăm đăm vào chiếc quan tài. Ðêm hôm đó ông mất, nhưng mãi tới chiều ngày hôm sau chiếc quan tài mới được đóng xong. Ông không đau ốm gì và dường như ông cũng không hề bảo người nhà đóng quan tài cho ông, nhưng người con gái lớn của ông đã mời thợ mộc về. Và Nguyễn đã nghĩ rằng cử chỉ ấy giống như thể là bà ta đã đi thuê một cỗ xe về đậu sẵn ngoài cửa và nói: Thưa ba, xe đang chờ, mời ba sửa soạn đi cho. Thế là ông đi. Ngoan ngoãn, cam chịu và lặng lẽ. https://thuviensach.vn Nguyễn theo đoàn người đưa tiễn ông ra tới nghĩa trang. Bọn trẻ con và cả những chàng trai, những cô gái trạc tuổi anh cũng bu quanh đám tang để xem người ta thổi kèn, người ta khóc lóc, người ta tụng niệm. Họ nhìn đám tang như một đám rước, như một đám múa lân. Không, ai nhìn đám tang mà nghĩ đến số kiếp của mình như Nguyễn. Anh đi theo sau, cúi đầu đau khổ. Những giây phút cuối đời, ông cụ đã nghĩ gì mà lặng câm như thế? Ðúng ra, có một lần Nguyễn đi học về, ngang qua khung cửa anh chợt nghe một tiếng gì đấy mà anh biết rằng vừa thoát ra từ miệng ông cụ. Anh dừng lại và thấy ông đưa tay ngoắc mình, nhưng mặt ông và nhất là cái nhìn của ông thì vẫn bất động. Ðiều ấy làm anh sợ hãi, anh bỏ đi nhanh. Giờ đây, theo tiễn chân ông về nơi an nghỉ cuối cùng, Nguyễn hối hận về thái độ ấy. Anh mong ông tha lỗi cho anh. Xế chiều Nguyễn về lại thành phố. Không hiểu sao anh buồn rũ rượi. Anh đi thất thểu như kẻ ăn mày vừa lang thang qua một trăm xứ sở về đây. Anh không nhìn ai mà chỉ nhìn mặt đất. Mặt đất câm lặng không nói cùng anh lời nào. Camus đã chỉ ra cách vượt qua cái chết, nhưng đó là cách của Rambert, còn ta, cách của ta là thế nào? Nguyễn thả mình trôi bồng bềnh theo dòng người trong phố. Anh chìm trong tư lự, anh thấy mình đau khổ và kiêu hãnh. Anh thấy như chỉ có mình anh trong cái nước ViệtNambé nhỏ này hiểu được rằng mình đang đứng trên vực thẳm và tìm cách nhảy qua nó. Trên đường phố, người vẫn đi qua lại, nói cười hồn nhiên đến tội nghiệp. Họ sống đơn giản và ngốc nghếch, họ bằng lòng với những niềm vui thoáng qua, những hưởng thụ hèn mọn, họ không hiểu rằng từng ngày, từng giờ mình đang bước đến gần cõi chết, rằng đoạn cuối của cuộc đời họ cũng sẽ giống như ông cụ vừa mới bị chôn vùi dưới đất đen kia. Ta sẽ không bao giờ sống và chết như ông già ấy. Ta phải tự định đoạt lấy sự sống và cái chết của mình. Ta không chấp nhận sự đơn điệu, quy phục và áp đặt. Ôi, phải một mình chống chõi với cái chết, lòng ta trĩu nặng, cô đơn và kiêu hãnh. Nhưng ta vẫn không bao giờ chịu thua, ta phải chứng tỏ cho ngươi biết rằng ngươi bắt ta phải chết nhưng để làm được điều đó ngươi sẽ phải đón nhận sự đánh trả của ta với lòng khinh bỉ vô hạn. Và ta sẽ không https://thuviensach.vn đánh trả một mình, bởi vì không phải chỉ có mình ta là nạn nhân của ngươi mà tất cả những con người trên trái đất này đều là nạn nhân của ngươi. Ta sẽ đến và bảo cho họ biết. Một chiếc xe dodge của Mỹ đậu sát cột đèn. Mấy cô gái trẻ trang điểm lòe loẹt bu đến nói cười tíu tít. Họ đùa giỡn ngay trên đường phố làm những người đi đường khó chịu. Nguyễn vừa định lách qua đám đông để đi, thì bất ngờ một tia nước phun thẳng vào mặt. Một người lính Mỹ cao lớn ngồi trong xe nhe răng cười. Bốn năm thằng khác cũng cười hô hố sau trò chơi vừa rồi, trên tay đứa nào cũng cầm sẵn một lon Coca Cola đã được lắc kỹ cho ga nén thật mạnh, sẵn sàng xịt vào mặt bất cứ ai đi ngang qua. Nguyễn dừng lại, anh bình thản rút khăn tay thấm nước trên mặt, nhưng cái thứ nước ngọt nâu nâu ấy đã nhểu xuống loang lổ cả ngực áo anh. Nguyễn ngước nhìn những tên lính, những bộ mặt ngây ngô, đắc thắng một cách tội nghiệp. Những bộ mặt ấy rồi một ngày kia cũng sẽ rữa nát dưới những nấm mồ, những bàn tay gân guốc ấy một ngày kia rồi cũng sẽ đặt trên đầu gậy, các người cũng sẽ bất động, tựa cằm trên hai bàn tay và đăm đăm nhìn chiếc quan tài của mình. Ta không hề giận các anh, ta thương các anh vô cùng, hỡi những kiếp người hữu hạn và bé nhỏ kia, các người có hiểu điều ấy không? Nguyễn chậm chạp bỏ đi sang bên kia đường, ở đó anh gặp Tiểu Phượng, cô tiểu thư con quan chánh án. Tự nhiên anh thấy mình bạo dạn trước người con gái mà từ lâu anh vẫn sợ hãi, rụt rè, vụng dại. Suýt nữa anh đã đến quỳ xuống trước mặt cô và khóc như mưa như gió và nói như điên như dại rằng: Tiểu Phượng ơi, em có biết rằng tôi cô đơn đến dường nào không? Nhưng anh chỉ đứng ngẩn người trước mặt cô gái. Tiểu thư tròn mắt, hỏi: - Sao mặt mày, quần áo thế kia? Nguyễn không nói gì cả, chỉ muốn bật khóc. Và muốn tan biến đi thành hư không. - Sao vậy? Tiểu Phượng lại hỏi. Sáng này cô Lan hỏi Nguyễn đấy. Sáng này làm bài tập luận triết. https://thuviensach.vn Tiểu thư lấy trong cặp ra một chiếc khăn tay đưa cho Nguyễn, bảo lau mặt. Nguyễn vừa định cầm chiếc khăn thì có tiếng còi xe hơi. Cô gái hoảng hốt vội buông chiếc khăn ra và đi nhanh lại phía chiếcDauphinesơn trắng vừa đậu lại ở lề đường. Chiếc khăn tay bằng lụa mỏng rơi cạnh mấy cái lá khô. Cánh cửa xe đóng lại và cô gái mất hút. Nguyễn cúi xuống nhặt chiếc khăn lên. Chiếc khăn mong manh như một chút sương khói, một chút hơi hướng từ cõi thiên thai nào vừa gởi xuống trần gian. ° Cô giáo dạy triết nói về ông giáo sư Việt văn vừa mới đổi tới trường ngay giữa niên khóa: - Ở ngoài Huế, ổng rất nổi tiếng. Một nhà thơ trẻ có khuynh hướng xã hội. Nguyễn nói: - Dường như em cũng có đọc vài bài thơ của Trần Quang Long đăng ở đâu đó. Ðúng là trên báo Văn Học. Em cũng không thích lắm. Trước đây ở ngoài Huế, ổng có quen biết cô không? - Hồi còn là sinh viên, cũng có biết nhau. Hồi đó Long rất nổi tiếng về những bài thơ tình. Cô không thích thơ lắm đâu nhưng cô cũng nhớ được một vài đoạn. Theo cô thì thơ tình của Long hay hơn thơ tranh đấu. Trữ tình, lãng mạn lắm…. Em yêu vì sao Véga màu hồng. Anh yêu vì sao trong mắt trong. Một thoáng sao băng vào hư ảo. Một thoáng đời thành nỗi nhớ mong. Anh ngồi ôm gối nghe trời gió. Ðiếu thuốc trên tay cháy nửa chừng. Một mình bỗng xót thương mình quá. Trên trời những vì sao rưng rưng. Nguyễn kêu lên: - Ô, hay đấy, cô! Nhưng sao coi tướng ổng cao bồi quá. Tóc để dài, đô con, mắt một mí. - Giống Ðại Hàn, tôi đưa một nhân xét. - Hút thuốc lá liên tục, Nguyễn nói thêm, toàn Bastos xanh. https://thuviensach.vn Ðó là vài nét phát thảo về Trần Quang Long. Dĩ nhiên khi nói chuyện với cô Lan chúng tôi không dám nói hết những ý nghĩ của mình về ông thầy mới, nhất là Nguyễn, khi ở nhà cô giáo ra, Nguyễn bảo tôi: - Hèn chi coi hắn nghênh ngang. Hắn tưởng hắn nhà thơ là ngon lành. Kiêu ngạo. Bữa nào bảo thằng Truyền chặn đường dứt cho hắn một trận. Những Nguyễn không phải nhờ đến tay thằng Truyền. Anh đã tự thăm dò trước đối phương của mình. Lúc đó vào giờ ra chơi, Nguyễn đợi cho chàng giáo sư cao bồi ra khỏi lớp và thả bộ trên hành lang trường thì anh xăm xăm đi ngược lại. Khi hai người gần chạm trán nhau thì anh làm bộ như vô ý, dùng vai hích mạnh vào vai Trần Quang Long, làm ông thầy phải kinh ngạc đứng nhìn cậu học trò. Còn cậu học trò tỉnh bơ, thọc tay vào túi quần đứng nhìn nắng trong sân trường. Trần Quang Long do dự một chút rồi đến bên người vừa hích vai mình. - Này, ông bạn muốn chơi tôi, hả? Nguyễn làm bộ ngơ ngác: - Dạ, đâu có. Em có làm gì đâu. Coi chừng thầy lộn ai đấy. - Ðừng chối, Long nói, tôi đối xử với bạn bình đẳng. Nếu tiện, mời đến nhà chơi. Tôi ở số 46, gần phi trường. Kế hoạch của Nguyễn là nếu Long phản ứng mạnh thì sẽ ra hiệu cho băng của thằng Truyền xúm lại chọc quê, nhưng không ngờ ông thầy lại mời đến nhà chơi. Chính thái độ ấy làm Nguyễn suy nghĩ. Nghe nói Long là một võ sĩ nhu đạo từng hạ đo ván một tên du đãng ngoài Huế. Long thuê một căn nhà ở gần phi trường Qui Nhơn. Nguyễn đến nơi, thấy cửa khép hờ, ngại ngùng đứng trong sân. Cuối cùng anh quyết định dứt khoát. Anh châm một điếu thuốc để lấy oai rồi đến gõ cửa. - Mời vào. Có tiếng từ bên trong. Nguyễn đẩy cánh cửa. Trần Quang Long nằm trên giường đang đọc một quyển sách gì đó. Long bỏ sách tươi cười bắt tay Nguyễn và hỏi bằng một giọng vui đùa: - Có mang theo vũ khí không? https://thuviensach.vn Chính cái giọng ấy làm Nguyễn dễ chịu. Tự nhiên mọi thứ dè dặt, thủ thế đều tan đi mất. Nguyễn trả lời: - Hai tay không. Em đến đây với thiện chí hòa bình. - Nhưng vụ hôm trước là vì dân Qui Nhơn ác cảm với dân Huế phải không? - Chỉ vì mái tóc. Long bật cười, hơi nhỏm người lên một chút, kéo dưới nệm ra một chai Johnnie Walker nhãn đỏ. Thế là uống. Ðêm qua Nguyễn đã hình dung cuộc gặp gỡ này hoàn toàn khác hẳn. Lúc đầu anh định rủ Truyền cùng đi đến nhà Long phòng khi ông thầy nổi giận thì đã có con dao bấm nổi tiếng kia ngăn chặn, nhưng sau nghĩ lại Nguyễn thấy nên đi một mình. Không nên ngông cuồng, không nên vì tự ái vặt mà bỏ đi cái bằng tú tài toàn phần mình sắp giật được trong mấy tháng nữa. Và nếu như thằng Truyền mà cho ông thầy một dao lút cán thì không phải chỉ mình nó mà Nguyễn cũng có nhiều "cơ may" để ngồi tù. Vả lại mình với ông thầy có thù oán gì với nhau. Hơn nữa, Nguyễn vẫn thấy trong phong cách của Trần Quang Long có cái gì rất lạ, rất lôi cuốn và anh khám phá ra rằng trước đây mình muốn kênh Long chẳng qua cũng chỉ vì muốn tìm hiểu con người này, chẳng qua vì con người này có một cái gì đó bí ẩn, hấp dẫn… cũng giống như một mặt nước phẳng lặng nằm im dưới bóng cây, không một gợn sóng, không một chút xao động, không một tăm cá. Và anh muốn cầm một hòn sỏi, một miếng mẻ sành ném xuống đấy thăm dò. Tức thì mặt nước rách ra làm đôi, và từ dưới đáy hồ một chàng hiệp sĩ cưỡi con ngựa trắng bay vụt lên, chàng hiệp sĩ đeo dải kiếm màu đỏ chói, mái tóc bềnh bồng. Nguyễn giật mình kinh ngạc. Anh vẫn tưởng sẽ có một con thuồng luồng hay con khủng long từ dưới nước ngóc đầu lên phun lửa vào mặt anh và gầm lên những lời thách đấu. Hai thầy trò uống rượu với nhau cho tới chiều. Nguyễn nhìn thấy sau cánh cửa Long vừa mở ra cho mình là một thế giới vô cùng mới mẻ, lạ lẫm và bất ngờ. Cái thế giới ấy khi thì lãng đãng sương mù của Huế và thơ tình, khi thì ẩn hiện những bom đạn, những người Mỹ và những đàn trẻ nhỏ https://thuviensach.vn khốn khổ từ Truồi, từ Vĩ Dạ bồng bế nhau lếch thếch kéo lên. Huế đô ngân vang tiếng nguyệt cầm bí ẩn, tiếng đàn sến lên đồng ở cửa Sập vọng lại từ một thời hoàng kim xa xưa cùng với chuyến đò ngang qua Phú Văn Lâu. Huế biểu tình dữ dội. Huế của những nhà sư tuyệt thực, những nhà sư tưới xăng lên mình và châm ngọn lửa, những chiếc xe tăng M113 nghênh ngang chạy xồng xộc trên đường phố, đâm thẳng vào đoàn biểu tình. Và Huế đẫm máu. Xe tăng cán nát những cô nữ sinh viên, những em bé, những loạt súng liên thanh rít lên trên đầu mọi người. Khuôn mặt người Mỹ vẫn đứng lạnh lùng trong bầu trời Huế ảm đạm, vẫn ẩn hiện trong lớp sương mù dày đặc trên mặt sông Hương. Những ngày sống với Trần Quang Long ở Qui Nhơn là những ngày kỳ diệu nhất của cuộc đời anh. Nó là một sự pha trộn giữa triết học và thi ca, một sự hài hòa giữa tình yêu và lòng căm thù. Tất cả những cái đó làm nên những chàng hiệp sĩ, những con ngựa trắng, những chiếc áo choàng tung bay. Tất cả những cái đó còn làm nên một niềm kiêu hãnh vô bờ bến. Anh là thái tử Tất Ðạt Ða ngày kia biết mình đắc đạo và hào quang tỏa sáng rực trên đầu. Còn Trần Quang Long, anh cũng là Phật. Anh ngồi tham thiền dưới gốc bồ đề với nụ cười tĩnh lại trên môi. Ngày kia, hai vị Phật cưỡi ngựa vàng xuống trần gian. Hai vị tổ chức cuộc xuống đường mười ngàn người ở thành phố Qui Nhơn. Trận đó chúng đánh Long gãy chân. Khi Nguyễn đỡ Long nằm xuống thì anh nghe thấy một tiếng động nhỏ. Anh xắn ống quần Long lên, thấy chỗ vết thương đang trào máu có một cái khớp. Ðó là chỗ xương gãy. Máu ở đó trào ra, không mạnh nhưng cầm hoài không được. Nguyễn gọi y tá trong trại giam đến chích thuốc cầm máu. Chúng chích cho Long mấy mũi mà vẫn không cầm được máu. Sáng hôm sau chân Long sưng tấy lên và mặt anh tái mét. Chân sưng to làm ống quần Long căng cứng, Long day trở khó khăn nhưng anh không kêu. Long bảo Nguyễn: - Xé giúp mình cái ống quần. Nguyễn xé theo đường chỉ may. Vải quần đẫm máu đã khô cứng lại, dày cộm. Anh xé toạc lên tới đùi. So với chân bên kia, chân bị thương thật dễ https://thuviensach.vn sợ. Xé ống quần rồi, thấy nó như phồng thêm lên. Thế mà vết thương vẫn không ngừng rỉ máu. Trưa đó, một chiếc xe bít bùng đến và chúng đặt Long lên băng ca, khiêng bỏ lên xe, đóng sập cửa lại. Nguyễn đứng bên cửa trại giam nhìn theo chiếc xe bít bùng. Anh khóc, mặt ràn rụa nước mắt. Nguyễn bị còng tay và đẩy lên một chiếc tàu nhỏ của hải quân. Cùng đi với anh có "Dã Nhân" một phật tử cao lêu khêu và đen đúa như con khỉ đột. Mặt biển buổi trưa phẳng lặng và sáng như một mảng kim loại. Con tàu nhỏ tròng trành theo một thứ nhịp điệu ngái ngủ. Hai người nằm ngủ vùi trong khoang tàu bẩn thỉu cạnh những cuộn dây thừng to. Xế chiều tàu cập bến một hòn đảo nhỏ giữa biển. Vẻ đẹp của biển hoàng hôn làm Nguyễn tỉnh táo trở lại. Anh ngồi cạnh Dã Nhân hút thuốc lá và nhìn ra biển. Dã Nhân ngồi hát. Biển im, tiếng hát nghe rất rõ trong cơn gió nhẹ, trong tiếng kêu rít rít của mấy con yến trắng. Ðối với cả hai người, đây là lần đầu tiên trong đời bị đày ra đảo nhưng lòng họ không chút vướng bận về điều ấy, họ say sưa nhìn ngắm những con sóng vỗ nhẹ mơn man dưới chân. Họ quên hết cuộc đời, quên hết những biến động vừa qua. Bóng những người lính Sài Gòn đi lại trên cồn cát, mũi súng M16 đâm thẳng lên như những nét kiếm thẳng tắp. Họ cử động cũng chậm chạp, câm lặng và uể oải. Một viên hạ sĩ đến và ra lệnh: - Tắt thuốc lá đi nếu không muốn việt cộng bắn trúng ngay mặt. - Dã nhân búng tàn thuốc lá lên không và cho hai tay vào túi quần. Viên hạ sĩ quan ra hiệu cho hai người đi theo anh ta đến một cái lều vải nhỏ ở đó người ta phát cho mỗi người một cái mùng và một cái chăn. Toán quân leo lên ngọn đồi thấp. Họ leo mất nửa tiếng đồng hồ mới lên được tới đỉnh đồi. Tất cả đều mệt mỏi. Cùng lúc ấy, Trần Quang Long bị gởi đi Tây Nguyên với vết thương còn rịn máu. Có lẽ anh cũng đang nằm nhìn mặt trăng vàng bệt này trong một khu rừng nào đấy và ở đó cũng có những người lính gác đi đi lại lại. Mọi thứ đã diến ra rất nhanh, hai thầy trò vừa mới uống rượu với nhau đây, bây giờ đã một người trên rừng một người dưới biển. Khoảng giữa của https://thuviensach.vn hai cái mốc thời gian ấy là sự bùng nổ của tuổi trẻ phản kháng. Thượng tọa Trí Quang ra lệnh đem bàn thờ ra đường. Ông dựng lên đài phát thanh "Cứu nguy dân tộc". Sáng hôm đó Phụng hớt hải đến báo với Nguyễn: - Ðêm qua mình nghe được tiếng nói của thầy Trí Quang. - Nói ở đâu? - Trên làn sóng điện ba mươi mốt thước. Trời ơi, mình chỉ vừa nghe mấy tiếng "Tôi, Trí Quang đây" đã rụng rời tay chân. Chưa bao giờ mình trải qua cơn xúc động lạ lùng như thế. Thì ra thầy chưa bị bắt, thầy lập một đài phát thanh bí mật. Dã Nhân không sùng bái thầy Trí Quang như Phụng nhưng anh rất mê triết lý nhà Phật. Những bàn thờ Phật được đem ra đường. Ðàn bà con gái mặc áo dài thắp hương quỳ lạy, xe cộ không hề dám chạy ngang qua, cảnh sát dã chiến cầm dùi cui, khiên mây, đeo mặt nạ phòng hơi độc đứng thành một tốp ở xa xa quan sát động tĩnh. Phụng đến lạy trước bàn thờ Phật và Nguyễn lạy theo anh. Khi ngồi riêng với nhau Nguyễn hỏi Trần Quang Long: - Tại sao chúng ta làm theo sự điều động của Thích Trí Quang? Long nói: - Không phải. Chúng ta là người của Mặt Trận Giải Phóng nhưng chúng ta liên minh với Phật Giáo. - Tại sao phải liên minh với họ? - Vì họ và chúng ta đều chống Thiệu. - Nhưng lập trường của ta và lập trường của Thích Trí Quang khác nhau rất xa. Ta chống Thiệu và chống Mỹ còn Trí Quang chống Thiệu nhưng không chống Mỹ. - Ðúng như thế, Long nói. Chính Mỹ đã trang bị cho ông ta một cái đài phát thanh bí mật. Trí Quang muốn làm một Makarios của ViệtNam. Ông lãnh đạo quần chúng đấu tranh với Thiệu Kỳ là để đòi hỏi những quyền lợi chính trị cho phe nhóm ông, muốn đưa các đệ tử của ông vào các ghế bộ https://thuviensach.vn trưởng, các ghế ở quốc hội và chính bản thân ông, hoàn toàn có thể làm một kiểu như Makarios của đảo Chypre. Nguyễn hỏi: - Vậy thì theo thầy, Mỹ đang ủng hộ Trí Quang trong mưu đồ ấy sao? - Không. Không bao giờ. - Thế thì tại sao họ trang bị cho ông ta một đài phát thanh mật? - Họ đang lừa Thích Trí Quang đấy. Ðể rồi xem. Họ làm nhiều cử chỉ để Trí Quang tin tưởng rằng họ ủng hộ ông ta, và Trí Quang sẽ thi thố hết các ngón nghề ra để chống Thiệu Kỳ. Cuối cùng Mỹ sẽ lật ngược thế cờ và thế là Trí Quang sẽ thất bại, uy tín của ông ta trước tín đồ phật giáo sẽ bị tổn thương và sau này người ta sẽ không dễ dàng gì nghe theo lời ông ta nữa. Nguyễn nghĩ đến Phụng, đến lòng kính phục vô bờ bến của anh trước nhà sư này, một người đã từ lâu trở thành huyền thoại. Có lần Phụng cầm một tờ báo Time có in hình thầy Trí Quang ở bìa và bảo: - Xem họ viết đây này: Một nhà sư uyên bác, một người biết rất nhiều ngoại ngữ nhưng chỉ nói tiếng Việt, một người không bao giờ đi xe du lịch Hoa Kỳ. Và Phụng chỉ cho Nguyễn xem tấm hình in trên báo Time chụp lúc Thích Trí Quang ngồi xe xích lô đạp. Phụng thần thành hóa Trí Quang cũng như rất nhiều tín đồ, nhiều tăng ni phật tử khác. Họ sẵn sàng "tự thiêu dưới chân thầy" vì họ đều nghĩ rằng thầy đang đấu tranh để bảo vệ đạo pháp và dân tộc. Và họ đã cùng Long xuống đường. Một cuộc mít-tinh cả chục ngàn người trước hội trường Qui Nhơn. Long đọc bài diễn văn dài một tiếng đồng hồ. Ðám đông sôi nổi, cuồng nhiệt. Nửa đêm, cảnh sát bắt đẩu tấn công vô đại bản doanh của chúng tôi. Chúng ném lựu đạn cay, bắn vỡ các bóng đèn. Không ai còn một chút không khí nào để thở. Khói cay tràn ngập khắp nơi. Súng bắn loạn xạ. Nguyễn bảo tôi: - Nếu cần chết, chúng ta sẵn sàng chết. https://thuviensach.vn Anh nói câu ấy với hào khí ngất trời. Nhưng rốt cuộc chúng tôi chẳng ai chết. Cảnh sát chỉ bắn chỉ thiên, bắn vào tường và bắn các bóng đèn. Ðiều đó mãi sau này nằm chèo queo trong trại giam chúng tôi mới biết và chúng tôi rất buồn, chúng tôi thấy mình bị coi thường, bị xúc phạm ghê gớm. Chỉ có Long mới là mục tiêu của cảnh sát. Chúng vây đánh anh, dùng báng súng đánh vào mặt vào chân anh. Anh ngã chúi xuống trong đống bàn ghế ngổn ngang. Chúng lôi anh ra sân trường đánh đấm túi bụi rồi vứt anh lên xe cây. Chiếc xe chạy giữa khuya thẳng tới ty cảnh sát. Tôi và Nguyễn đỡ Long nằm xuống đất, anh kêu lên một tiếng nhỏ. Tôi nhìn xuống thấy chân anh đẫm máu, máu rịn ra ướt cả ống quần. Tôi lần tay xuống tìm vết thương, Long nói nhỏ: - Gãy xương rồi. Nguyễn cởi cái áo thun mình đang mặc ra lót đầu cho Long và ngồi xuống một bên. Mặt đất đầy cát sạn, những viên sạn nhỏ, sắc cạnh như những cái gai của đất. Ðèn pha ở chung quanh Ty cảnh sát xoi mói vào trong từng mặt người. Mặt đất cũng sáng lên nhưng mấp mô lồi lõm bởi những ổ gà, những vết xe đi. Những người bị bắt ngồi lố nhố như đàn chim cánh cụt bị lùa vào sa mạc nóng bỏng. Các em học sinh không còn đùa giỡn nữa, chúng ngồi ngủ gật hay nằm lăn lộn dưới đất vì bị khói cay làm cho ngộp thở, làm cho nước mắt chảy ràn rụa. Trời sáng dần. Bình minh đến phía sau những tán lá đen bên ngoài những bức tường nám khói và đầy kẽm gai. Bình minh xanh lơ không chút gợn mây. Mặt trăng như nét kẻ lông mày của ai đó anh đã thấy, nét lông mày màu sáng bạc nằm lẻ loi trong bầu trời quá rộng. Thằng nhỏ bán thuốc lá lúc nãy đã lên tiếng chào mời. Mọi người thức dậy, tụ tập lại chỗ vòi nước. Bọn cảnh sát bắt đầu la hét. Thằng nhỏ bán thuốc lá thì cứ cười. Nó vừa đi vừa đọc câu thơ: Nếu đời là một chuyến đi Dừng chân giây lát có chi mà buồn. https://thuviensach.vn Ðó là hai câu thơ Long đã nghĩ ra đêm qua và truyền miệng cho thằng nhỏ. Thằng nhỏ rất thích hai câu đó. Và mọi người đều thích. Buổi sáng chúng tiến hành hỏi cung. Trần Quang Long được đặt nằm trên một cái băng ca và khiêng thẳng vào phòng thẩm vấn. Sau đó lần lượt đến các thầy khác, các huynh trưởng gia đình phật tử ở chùa Long Khánh. Buổi chiều cô giáo dạy triết đến gởi cho Long cuốn Histoire duVietnamcủa Bernard Fall và gởi cho Nguyễn gói quà bánh, hộp sữa. Cô nghiêm nghị và buồn. Cô chỉ hỏi Nguyễn: - Em cần gì nữa không? Nguyễn thấy cô có vẻ gì hơi bực dọc nhưng anh lại không buồn về điều ấy, anh thương cô vô hạn, anh muốn nắm lấy bàn tay thon thả của cô mà hôn. Anh hiểu rằng giữa anh và cô có một khoảng cách lớn trong suy nghĩ, trong cách nhìn cuộc sống nhưng sao anh vẫn yêu mến cô lạ lùng, nhất là cái vẻ đăm chiêu, cái nhíu mày, cái thở dài kín đáo. Buổi chiều đó rất buồn. Người ta đã đem Long đi đâu, chỉ còn lại Nguyễn và Dã Nhân cùng mấy anh em trong gia đình phật tử. Họ lần lượt bị hỏi cung, có người bị đánh bằng báng súng vô ngực, có người bị nện dùi cui vào đầu gối, vào ống quyển. Họ bước ra khỏi phòng thẩm vấn nhăn nhó và khập khiễng. Nguyễn ngồi đợi đến lượt mình. Nhưng người tiếp theo là một bác xích lô đạp mà bọn cảnh sát cho là kẻ xách động biểu tình. Sau đó là Dã Nhân. Cái dáng cao lêu khêu, hai tay dài quá gối, anh bước đi im lặng, anh ở trong phòng thẩm vấn gần một tiếng đồng hồ và bước ra cũng im lặng, cũng chậm chạp, hai tay dài quá gối. Anh trở lại chỗ cũ, ngồi ôm gối hút thuốc lá, không nói một lời. Ðến nửa đêm, Nguyễn cũng chưa thấy ai gọi đến tên mình, anh nằm cạnh Dã Nhân, lòng bồn chồn nghi hoặc. Tại sao họ lại không hỏi cung mình? Chúng quên chăng? Hay chúng không biết mình là ai? Nhưng làm sao lại có thể như thế được. Lúc nào mình cũng sát cánh bên Long, cùng Long thảo ra những bản tuyên cáo, những truyền đơn, những bài báo đọc liên tiếp trong các buổi phát thanh… A, có thể, có thể lắm. Chúng đang muốn đánh đòn cân não mình đây. Chúng bắt mình phải https://thuviensach.vn chờ đợi căng thẳng, phải hoang mang lo sợ và cuối cùng chúng sẽ làm thịt mình. Suốt buổi sáng ngày hôm sau, Nguyễn chờ đợi nhưng vẫn không có ai gọi đến tên mình. Gần đến giờ cơm trưa, một viên cảnh sát mặc thường phục đến và ra lệnh: - Ai có tên trong danh sách đứng qua một bên. Ai không có tên được trả tự do, chuẩn bị sắp hàng để ra cổng. Các em học sinh reo lên mừng rỡ, không khí huyên náo khác thường. Và Nguyễn lặng người khi biết rằng mình cũng không có tên trong danh sách những người ở lại. Chưa bao giờ anh thấy mình bị coi thường, bị lăng nhục đến như vậy. Một viên cảnh sát áo trắng đẩy lưng anh về phía đám học trò nhỏ đang nhốn nháo chuẩn bị về nhà. Cử chỉ ấy làm anh tức nghẹn. Anh cưỡng lại cái đẩy thô bạo ấy và nói: - Nhưng tôi chưa được thẩm vấn mà. Viên cảnh sát ngạc nhiên trố mắt nhìn Nguyễn, rồi anh ta cười đầy vẻ chế diễu: - A, chú em muốn thẩm vấn ha? Hay đấy. Vô đây! Thế là hắn kéo Nguyễn vô phòng hỏi cung. Một nỗi vui sướng kỳ quặc nổi lên trong anh. Giữa lúc đám đông chuẩn bị về nhà thì anh bị giữ lại để thẩm vấn. Mọi người đều ngạc nhiên quay nhìn anh và điều đó làm anh sướng điên lên, kiêu hãnh bước đi như một tử tội hiên ngang bước thẳng tới pháp trường. Lúc ấy anh chỉ muốn bị chúng nó tra tấn ngay tại chỗ với đầy đủ dùi cui ma trắc, kềm kẹp. Viên cảnh sát áo trắng đẩy anh vô phòng và anh gặp một ông già đang ngồi viết cái gì đấy nơi bàn làm việc của mình. - Thằng nhỏ này nó muốn ông hỏi cung nó đấy. Nói xong viên cảnh sát quay ra liền. Ông già đặt cây bút xuống và mỉm cười, hỏi: - Em không muốn về à? https://thuviensach.vn - Không. Nguyễn bực dọc về sự dịu dàng của ông già và đáp cộc lốc, cố chọc tức ông ta. - Tại sao em không muốn về? - Trong khi các bạn tôi còn ở lại đây chịu cảnh lao tù thì tôi không về. - Các bạn em là những ai? - Trần Quang Long. - Em có biết Trần Quang Long là người thế nào không? Anh ta là cộng sản đấy. Thật là quỷ tha ma bắt, suýt nữa Nguyễn đã buột miệng nói rằng "Tôi cũng là cộng sản đây." Anh đã kìm lại được nhưng rõ ràng trong lòng anh có ước muốn mãnh liệt muốn nói lên điều ấy. Ông già lại hỏi, vẫn bằng cái giọng thương hại: - Thế em là bạn của một người cộng sản à? Nguyễn không biết trả lời sao. Chẳng lẽ mình chối. Thế thì hèn nhát quá. Nhưng có nên nhận là bạn của một người cộng sản không? Nguyễn suy nghĩ một lúc rồi nói: - Tôi là học trò của thầy Long. Tôi rất thương và phục thầy. - Thế bây giờ em biết thầy là cộng sản, em còn thương và phục thầy không? - Còn. Ông già bật cười, chỉ chiếc ghế mời Nguyễn ngồi. Trong phòng chỉ có hai người, ông nói: - Cậu em ạ, nói thế là dại nhé. Ở tù đấy. Em phải nói rằng em chỉ ham vui mà tham gia biểu tình thôi. Nguyễn đỏ mặt cãi: - Không đúng. Tôi biểu tình vì chống người Mỹ gieo rắc chiến tranh ở ViệtNam, vì tôi đã chọn lựa đứng về phía những người bị áp bức. Một cái đạp bất ngờ từ sau tống tới. Nguyễn té nhủi xuống đất. Anh lồm cồm ngồi dậy và nhận ra tên cảnh sát lúc nãy dẫn anh vào. Hắn dứ dứ báng súng ru lô vào mặt anh và nói: https://thuviensach.vn - Con điên rồi, con ạ. Thế là Nguyễn bị tống ra đảo cùng với Dã Nhân. Từ chiều hôm qua, khi mới đến đảo này, Dã Nhân đã không ăn uống gì nhưng anh không làm ồn ào về chuyện đó. Anh nằm trên cát khi mọi người ăn chiều. Qua một đêm, sáng ra anh vẫn tỉnh táo đi theo toán quân. Buổi trưa đoàn người dừng lại nghỉ trong một vùng núi đá. Cây cối ở đây xơ xác, chỉ có dứa dại và những bụi sim rừng thấp lè tè, tuy vậy lại có nhiều hốc đá nên vẫn là một chỗ nghỉ chân rất tốt. Thấy Dã Nhân lại nhịn ăn và nằm xẹp trong một hang đá, Nguyễn cầm cà mèng của mình chui vào hang và ngồi cạnh anh, Dã Nhân mĩm cười với bạn, gương mặt tươi tỉnh và rất bình thường. - Sao vậy? Nguyễn hỏi. - Mình không thấy đói, - Sao lại không đói. Từ hôm qua đến giờ anh có ăn gì đâu. Hay là anh tuyệt thực để phản đối. Dã Nhân đặt bàn tay to lớn của mình lên lưng Nguyễn và nói rất hiền: - Hồi nhỏ mình có theo học đạo với mấy thầy trong chùa. Các thầy đã dạy cho mình phép nhịn ăn. - Nhưng cần gì anh phải làm như thế? - Ðối với tôi, ăn hay nhịn ăn không có gì quan trọng. Tôi không muốn ăn những gì của người Mỹ và tôi có ý định nhịn ăn suốt thời gian ở đây, không biết là bao nhiêu ngày. Ngày thứ tư, Dã Nhân vẫn tỉnh táo. Sáng sớm anh thức dậy ngồi xếp bằng theo lối kiết già trên một tảng đá lớn mặt hướng về phía Ðông và chờ mặt trời mọc. Anh ngồi im hàng giờ như thế lúc mọi người đang ngủ. Toán quân đã leo được ba ngọn núi và đến đóng quân nơi một triền dốc đá dựng đứng mọc sát biển. Ðứng trên cao nhìn xuống thấy biển dường như câm lặng mặc dù sóng cứ từng lớp từng lớp bủa vào bờ trắng xóa. Buổi sáng lặng gió và tiếng sóng nghe xa, mơ hồ. Hai người bạn đứng nhìn ra khơi. Nguyễn nói: https://thuviensach.vn - Anh không thể tiếp tục nhịn ăn mãi được. Chúng ta không biết là họ giữ chúng ta ở đây bao lâu. - Mình đã nói với bạn là bạn đừng lo lắng cho mình về chuyện ấy nữa. Mình hiểu được việc mình làm chứ. - Nhưng hôm nay anh ốm nhom. Dã Nhân há cái miệng rộng gần đến mang tai ra cười. Anh nói: - Tôi không ăn lương thực của loài người nhưng mặt trời đã nuôi tôi. - Ðừng đùa, Nguyễn nói, anh tưởng là những người lính chai đá này và viên sĩ quan Mỹ kia sẽ nhượng bộ anh sao? Dã Nhân nằm xuống tảng đá lớn ngửa mặt nhìn trời. Anh bắt đầu hát những ca khúc thật buồn. Ðó là thói quen của anh. Nguyễn ngồi xuống cạnh bạn và bỗng dưng anh thấy biển như sôi trào lên. Những đợt sóng trắng xóa cứ giăng hàng ngang mà đi vào bờ giống hệt như có từng đoàn người biểu tình cầm biểu ngữ trắng tiến sát vào vách núi dựng đứng nơi anh và Dã Nhân đang bị giữ. Lúc ấy có tiếng bước chân của hai ba người đi đến. Viên trung úy Mỹ, trung úy ViệtNamvà hai người lính vũ trang cùng mình đang xăm xăm tiến lại gần. ° Nguyễn và Dã Nhân được đưa về đất liền trên một chiếc ghe đánh cá nhỏ của dân chài. Họ được trả về ty cảnh sát và người ta trả tự do cho họ một cách nhanh chóng, không bị hạch hỏi hay làm thủ tục giấy tờ gì rườm rà. Về đến nhà, Nguyễn gặp Phụng và được biết hai cái tin quan trọng: Trần Quang Long đã được đưa từ Tây Nguyên về nằm điều trị tại quân y viện Qui Nhơn và Nguyễn đã có kết quả đậu tú tài hai. Phụng vẫn còn hào hứng về kết quả kỳ thi. - Hồi hộp dễ sợ. Tụi tao có mặt từ sân trường từ sáng sớm. Bảy giờ họ bắt đầu đọc danh sách. Thí sinh đứng đông nghẹt. Số ký danh cứ lớn dần. Chỉ cần nghe số ký danh là biết đậu rớt. Tụi con gái khóc thút thít, mắt đỏ kè. Tao nghe xướng tên tao, mừng run cả người, chừng ba phút sau là tên https://thuviensach.vn mày. Có một cái thằng nào, vừa nghe xướng tên nó, nó rú lên một tiếng, búng hai chân nhảy vọt lên qua khỏi cái xà ngang ở sân trường. Mày biết cái xà ngang bên gốc cây phượng chớ. Cao một thước bảy, thế mà không biết ma quỷ gì khiến mà nó nhún mình một cái đã vọt thẳng lên, nhảy qua luôn. Y như Tôn Ngộ Không. Nguyễn hỏi: - Còn Tiểu Phượng? - Ðậu bình. - Tụi nó có bàn tán gì vụ tao ra đảo không? - Tụi con gái nó nói mày là nhà đại cách mạng. Nguyễn cười lớn: - Tao cũng mong như thế. - Tụi nó nói mày bị cộng sản giựt dây. - Ðồ ngu! Nguyễn tức điên lên. Ai giựt dây tao? Vì chính tao là cộng sản đây. Phụng ngó quanh, sợ có người nghe câu ấy, còn Nguyển thì hả hê, vung tay nói oang oang giữa phố: - Giỡn sao. Mày biết thầy Long là ai không? Người của Mặt Trận Giải Phóng. Chính ổng nói với tao như thế. Ổng còn dạy tao hát bài quốc ca của Mặt Trận. Mày muốn không, tao hát cho mà nghe. Nguyễn định hát thì nghe có tiếng còi của cảnh sát thổi rét rét. Những người đi xe đạp và xe gắn máy đều bị chặn lại. Một đoàn xe Falcon đen bóng đang từ dưới đường Gia Long chạy lên, đậu ngay trước lầu Việt Cường. Trên xe bước xuống toàn sĩ quan tướng tá Mỹ. Bọn quân cảnh Mỹ bồng súng chào. Các sĩ quan Mỹ đi thẳng vô phòng khách của tòa cao ốc nơi được thuê làm đại bản doanh của quân đội Mỹ đóng ở Qui Nhơn. Trong bãi đậu xe có tới trên dưới ba mươi chiếc xe vừa falcon vừa xe jeep lùn. Những người đi đường bị chặn lại hơn mười lăm phút mới được giải tỏa cho đi. https://thuviensach.vn Dã Nhân ở trong một căn nhà tôn thấp nghèo nàn trên bờ đầm Thị Nại. Nói là đầm nhưng thực sự đây là một cái biển lớn mênh mông trải rộng từ thành phố Qui Nhơn tới những ngọn núi xa của làng Phước Hải, Phước Lý, Gò Bồi… Những gia đình sống ở ven đầm Thị Nại thường làm nhiều nghề như bán hàng rong ở bến xe, đạp xích lô, khuân vác hay làm nghề chài lưới. Ba Dã Nhân là một ông già thấp bé nhưng chắc chắn. Chân tay ông không to nhưng đầy bắp thịt. Nguyễn ngồi coi ông vá lưới trong khi chờ Dã Nhân thay quần áo. - Mày sửa soạn đi đâu đấy? Ông già hỏi. - Con đi với bạn vô bệnh viện thăm thầy. - Thầy bịnh sao vậy con? - Thầy bị gãy chân. Ba chàng trai trẻ cưỡi ba chiếc xe đạp trành đi dọc theo bờ biển. Người đi đường sẽ không có ai hiểu được rằng trong ba chàng trai ấy có một chàng là kẻ hiền tài. Một người sẽ là đức Phật, người kia sẽ là nhà đại cách mạng, ôm mộng lớn cải tạo xã hội đem lại công bằng ấm no hạnh phúc cho cả loài người. ° Trần Quang Long nằm trong một căn phòng rất rộng và thoáng, giống hệt như phòng riêng của anh. Giường kê cạnh cửa sổ, đầu giường là một cái tủ lớn cánh cửa tủ có thể đẩy qua đẩy lại được. Ðối diện với cửa sổ là bàn viết và một cái ghế tựa. Rõ ràng là căn phòng này rộng rãi và sang trọng hơn cả căn phòng ở nhà Long rất nhiều. Long đang nằm đọc cuốn Histoire du ViệtNammà cô giáo dạy triết đã cho hôm ở trại giam. Long xanh xao hơn trước. Cái chân gãy đã được băng bột và trên lớp băng trắng cứng ngắc ấy, Long đã vẽ vời hoa lá chim chóc mặt người gần kín hết. - Ðưa cho mình cái xe lăn. Nguyễn ngó quanh phòng. Cái xe lăn ở ngoài hành lang, anh chạy ra kéo nó vô. Long to lớn dềnh dàng nên cả Dã Nhân lẫn Nguyễn mới đỡ anh vào https://thuviensach.vn xe được. Ngồi vào xe Long trông có vẻ phong độ hơn là nằm trên giường, giống hệt như anh đã leo lên được trên lưng ngựa. Anh lăn mạnh hai bánh xe cho chiếc xe lăn đi một đoạn dài, rồi cười ha hả. - Bây giờ mình giống hệt đứa con nít mới tập đi, Long nói. Cho mình một điếu thuốc. Bastos xanh, Bastos xanh, Bastos xanh. Mỗi người thảy vô mình Long một gói thuốc. Long chụp như một người làm xiếc. Cái dáng Long lúc đánh lửa diêm trông rất hay, bàn tay khum khum che ngọn lửa nhỏ, đầu nghiêng qua một bên. Long trẻ trung như một cậu học trò. Anh nói: - Mình có rất nhiều cam và sữa hộp. Cánh cửa tủ mở ra và, giống như một tiệm tạp hóa mọi người thấy hàng đống cam, sữa hộp, đường, kẹo, thuốc lá… - Trời ơi! Ở đâu mà nhiều vậy? Câu trả lời đã chờ sẵn ngoài cửa phòng. Hơn mười người phần lớn là đồng bào Phật tử. Họ đem quà đến thăm người lãnh tụ phong trào đấu tranh chống Mỹ Thiệu Kỳ đàn áp Phật giáo. Từ hôm Long được chuyển về điều trị tại đây, đã có biết bao nhiêu lượt tín đồ Phật giáo đến thăm anh như thế. Long chắp tay xá mọi người để đáp lễ và rồi anh đưa tay chỉ lên mấy ngăn tủ: - Xin đa tạ tấm lòng của bà con, nhưng mấy hôm nay bà con cho quà nhiều quá, ăn làm sao cho hết. Nhưng cam sữa và đường vẫn cứ bay lên những ngăn tủ, xếp hàng ngay ngắn cạnh những thứ đã có. Những cụ già, những chị phụ nữ, những ngư dân xúm lại an ủi, cầm tay, vuốt ve Long. Gần một tiếng đồng hồ sau mọi người mới về hết. Bốn thầy trò bày bánh mì sữa và trái cây ra bàn. Một cái tiệc chay thịnh soạn. Thầy trò ăn uống no nê. Long kể chuyện lên rừng, Nguyễn và Dã Nhân kể chuyện ra đảo. Phụng thì ngồi nghe, trong đầu hình dung ra đủ thứ chuyện. Anh nghĩ một cách đơn giản rằng thầy Trí Quang chống Mỹ Thiệu thì cũng có khác gì là Mặt Trận Giải Phóng và như thế là Phật giáo và cộng sản chắc là có những điểm căn bản giống nhau. https://thuviensach.vn Xế chiều, Dã Nhân và Phụng ra về. Nguyễn đẩy cái xe lăn đi loanh quanh dọc theo những dãy hành lang của bệnh viện. Những người lính Sàigòn bị thương cũng ăn mặc giống như Long, họ cũng đi loanh quanh trên hành lang hay đứng nói chuyện với nhau trong sân. Tất cả đều có vẻ mệt mỏi và uể oải. Nguyễn có ý nghĩ buồn cười là trong một quân y viện từ các bác sĩ, y tá đến bệnh nhân đều là quân nhân của chế độ Mỹ –Thiệu, bỗng dưng lại lọt một "đồng chí" Việt cộng (và cũng có thể là hai) vào đây và đi loanh quanh khắp nơi. Tuy vậy dường như những người lính này không cần biết Long là ai, họ nhìn anh bằng những đôi mắt mệt mỏi và u buồn của những người bệnh đang xa nhà. Trời tối dần, những cái bóng trắng bây giờ chỉ còn là những bệt màu nhạt nhòa phía xa. Nguyễn đẩy xe lăn ra đứng nơi hành lang ngó ra biển. Biển cũng buồn và gió thì cứ lồng lộng. Tiếng sóng vỗ nghe ì ầm, dữ dội, nhưng vẫn cứ buồn, vẫn cứ thấy xa thẳm mơ hồ mặc dù những ngọn sóng kia chỉ cách chỗ hai người có một hàng dương. Long nói: - Niên khóa tới chắc mình sẽ bị đổi đi nơi khác. - Ði đâu? - Chưa biết được, nhưng chắc là nó không để mình dạy ở đây nữa. Còn em, em sẽ vào đại học nào? - Chắc là Sàigòn. - Sàigòn là nơi phong trào sinh viên rất mạnh. Ðời em sẽ trưởng thành ở môi trường đó. Mình vẫn hy vọng chúng ta sẽ gặp nhau ở đó. Long đốt thuốc lá và ép Nguyễn hút một điếu cho vui. Hai thầy trò lặng lẽ hút thuốc. Dường như cả hai đều lắng nghe tiếng sóng. Cả hai đều cảm thấy sóng rất gần mình nhưng lại ở mãi đâu xa không thấy được. Sóng như tiếng gọi cồn cào trong lòng. Có tiếng ai ca vọng cổ ở đầu hành lang. Phía ấy lô nhô mấy cái bóng trắng. Có lẽ đó là những người lính gốcNambộ bị thương về nằm đây. Thấy Long và Nguyễn đứng gần, họ gọi: - Lại đây chơi, mấy anh. https://thuviensach.vn Long bảo Nguyễn đẩy xe lại gần họ. Ðó là những người lính Sàigòn còn rất trẻ và trông có vẻ quê mùa tội nghiệp. Hai người cụt tay, một người khác chân bị cưa lên tới quá đầu gối. Người thứ tư bị băng kín một con mắt. Họ xa nhà, nhớ người thân nên ngồi lại với nhau hát vọng cổ. Thấy Long băng bột, họ hỏi: - Anh đụng trận nào vậy? Long cười, nói: - Tôi cũng giống như các anh. Mình là người ViệtNam, có muốn đánh nhau đâu nhưng vẫn cứ ăn đạn. Cũng may là không đến nỗi phải cưa. Anh em ở tỉnh nào? - Dạ, tụi em ở Bến Tre. Có thằng ở Sa Ðéc nhưng đều là lính của sư đoàn 22. - Các em nằm ở đây, người nhà có hay không? - Không. Ở xa quá, tụi em cũng không nhắn làm gì. Ðể xuất viện về luôn. Anh ăn mấy hột đậu phộng cho vui. Long tiếp lấy mấy hạt đậu rang trên tay người lính trẻ. Rồi anh bảo Nguyễn: - Về mở tủ. Lấy nhiều nhé. Nguyễn ôm quà trước ngực. Quà nhiều quá làm những người lính sửng sốt. Long nói đùa một cách đáng yêu: - Các bạn biết không, nhà tôi giàu lắm. Ba má, anh em và bè bạn tôi đem cho tôi cả một tủ quà, không cách gì ăn cho hết. Xin các bạn hãy ăn giúp tôi nhé. Và đem về chia cho những anh em khác nhất là những người bị thương nặng. Cung cách của Long làm họ đổi cách xưng hô, một người nói: - Cám ơn đại úy. Ðại úy cho tụi em nhiều quá. Long cười khà khà. Nguyễn đẩy xe đưa Long về phòng. Và khi anh vừa đỡ Long nằm xuống giường thì một tiếng nổ vang rền dữ dội, từ phía thành phố vọng lại. Sau đó là một phút im lặng ghê gớm. https://thuviensach.vn - Chuyện gì vậy? Có tiếng hỏi nhau xì xào ngoài hành lang. Nguyễn nhìn Long sửng sốt. Long nghiêng người qua, nói nhỏ vô tai Nguyễn: - Ðặc công. Chắc là đặc công rồi. Hỏa châu bắn đỏ trời. Ánh đèn xoay vòng trên cao soi rõ từng con kiến trên mặt đất. Tiếng hỏa châu nổ lụp bụp. Bóng cây lá trong vườn hoa đổ ngả nghiêng theo chiều hỏa châu xoay vòng. Tiếng trực thăng bắt đầu lạch bạch nổ, càng lúc càng nhiều, càng khua động bầu trời và át cả tiếng sóng ì ầm. Hỏa tiễn bắt đầu rít lên khủng khiếp. Ðó là lần đầu tiên trong đời Nguyễn nghe hỏa tiễn bắn từ trên trực thăng xuống thành phố. Nó rít lên ghê rợn rồi nổ bùng ở đâu đó. Thế mà thành phố thì vẫn câm lặng. Mấy chục chiếc trực thăng quần đảo cả giờ đồng hồ, phóng hàng trăm hỏa tiễn và vô số đạn đại liên M60 rồi mới chịu im tiếng. Không ai biết chuyện gì đã xảy ra. ° Lầu Việt Cường sụm xuống như một cái đèn xếp. Cảnh vật tự nhiên lạ hẳn đi vì cái khối bê tông khổng lồ kia bỗng nhiên biến mất. Sáng hôm qua nơi đây cảnh sát đã dọn đường cho phái đoàn quân sự cao cấp Mỹ đến lầu Việt Cường họp. Và sáng nay những người cảnh sát này lại đến, cùng với quân cảnh Mỹ, cô lập khu vực này lại cho công binh Mỹ dùng cần cẩu bốc những tảng bê tông lên và chui vào lấy xác. Ðến chiều ngày thứ hai mùi hôi thúi đã bốc lên nồng nặc. Người Mỹ phải dùng xe vòi rồng đến xịt thuốc sát trùng và thuốc giảm mùi hôi để cho đội cấp cứu có thể làm việc được. Nhưng Nguyễn không để ý đến những xác chết ấy, anh chạy đến nhà Dã Nhân. - Bác về chưa? - Không biết tin tức gì cả. Chắc đã bị bắn chết trên biển rồi. Lúc ấy cô em gái của Dã Nhân chạy về khóc mếu máo: https://thuviensach.vn - Anh ơi. Mới giạt vô mấy cái xác. Nguyễn và Dã Nhân chạy ra bờ đầm Thị Nại. Một đám đông đang tụ lại bên hàng rào kẽm gai. Viên cảnh sát ra lệnh cho các phạm nhân đem băng ca xuống bãi cát. Mấy cái xác nằm lẫn trong rác rưới và vỏ sò. Mấy chiếc máy bay phản lực còn bay vòng ngoài biển, phía trên những ngọn núi còn phủ đầy khói đá. Bãi cát ở thụt sâu dưới thấp. Mấy xác chết nằm im lìm như những vết đen trên một nền cát xám ngoét. Những người đến xem đứng dọc theo hai bên đường ray, xì xầm. Khi xác chết được khiêng lên thì mọi người đều im lặng. Không một âm thanh nào ngoài tiếng động cơ của chiếc máy bay thám thính L19 đang trinh sát trên cao. Các phạm nhân khiêng băng ca đi băng qua bờ cỏ. Nạn nhân là một người đàn bà và hai người đàn ông. Cái cổ người đàn bà nát bấy, sạch hết máu và thịt đã xơ xác ở miệng vết thương. Cánh tay người đàn ông thì gãy quặt ra đàng sau, co quắp. Chiếc xe chở xác trờ tới. Những người có thân nhân đánh cá ngoài biển đêm hôm máy bay Mỹ xạ kích hấp tấp chạy lại chỗ xe đậu để xem mặt các nạn nhân. Một người phụ nữ nhận ra xác người đàn ông là chồng mình liền ngất đi, ngã xuống đường cái. Ðám đông bu lại lo cứu chữa cho người phụ nữ. Mấy đứa trẻ con khóc nức nở lẫn trong tiếng chó sủa inh ỏi. Dã Nhân cúi sát xuống xác chết của người đàn ông để nhìn cho rõ nhưng không phải cha mình, người này còn quá trẻ. Anh quay lại, nắm lấy tay Nguyễn, đôi mắt đỏ hoe. Chiếc xe chở xác bỏ đi, những người lính và những người đứng xem cũng về hết. Nguyễn và Dã Nhân đi dọc theo đường sắt. Trong phố đèn đã sáng trưng. Con đường đã tróc hết nhựa chỉ còn trơ đất đá. Mấy cái chòi của những người tưới rau cải thấp thoáng ánh đèn dầu lửa hắt ra cửa sổ. Tiếng sóng biển nghe xào xạc phía dưới thấp không dứt. Mặt nước lấp loáng bạc và vắng ngắt. Mọi khi ở đây vẫn vang lên tiếng mái chèo đập trên khoang thuyền đuổi cá trong ánh đèn măng sông vàng chói. Sau cuộc bắn giết, biển bây giờ tối sầm lại, lạnh lẽo và âm thầm. Thỉnh https://thuviensach.vn thoảng mới có vài tiếng động bâng quơ trong lều, tiếng chuột cống chạy đuổi nhau quanh mấy đống rác, tiếng một con chó sủa vang lên từ dưới sâu khiến Nguyễn có cái cảm tưởng mình đang đi trên một mỏm núi đá nhô ra ngoài biển. Hai người về đến nhà thì trời dường như quang đãng trở lại. Mấy cái sao lấp lánh dưới một đáy sâu vô cùng. ° Trong phòng chỉ dẫn, Nguyễn hỏi người trực: - Thưa ông, các thường dân bị chết trong vụ xạ kích hôm kia ở đầm Thị Nại hiện quàng ở đâu? Người trực đưa cho Nguyễn cuốn sổ ghi danh sách. Nguyễn và Dã Nhân tìm đi tìm lại mấy lần cũng không có tên ông già. Hai người trở ra. Dã Nhân nói: - Mình vào ngay nhà xác mà tìm. Nhà xác ở cách bệnh viện một cái sân cỏ khá rộng. Lối đi nhỏ bừa bãi những băng đỏ ối, giấy vụn và giẻ rách. Phía trước có một cái sân xi măng nứt nẻ. Một người đàn ông trạc bốn mươi tuổi nằm im lìm trên băng ca đặt ngoài sân. Người ta đã lột chiếc quần bà ba đen của ông để đắp lên mặt. Ông ta chỉ còn mặc một chiếc quần đùi màu nâu già. Hai ống chân khẳng khiu vàng bủng, cái ngực xẹp lép. Ruồi nhặng bu đầy, kiến vàng leo qua các ngón chân ngón tay, tóc khô, dính lại thành từng mảng. Xác chết đã bắt đầu thúi. Cạnh đó, một chiếc quẹt máy bật nắp, nước sơn đã tróc hết, loang lổ, cùng một tập giấy hút thuốc lòi ra khỏi túi áo quá nửa. Dã Nhân đứng nhìn xác chết trân trối. Nguyễn đặt tay lên cái đấm cửa nhà xác kéo mạnh ra. Xác một người đàn bà cụt tay sình to, vàng bóng đổ xuống nền nhà. Anh nhảy lùi lại. Ðàn ruồi bay hoảng lên rào rào. Anh bịt mũi bằng chiếc khăn tay mà vẫn không chịu nổi mùi hôi thúi. Xác người đàn bà cụt tay đổ xuống lúc nãy nằm trợn mắt, nhe hàm răng đen, da mặt căng ra, láng bóng vàng ối, cái bụng sình lên chắn ngang lối đi. Nguyễn bước qua xác bà. Trên bục xi măng, hai người đàn ông bị trói, tay quặp ra sau lưng, mắt nhắm lại, miệng mở hoác ra, vết thương sâu hoắm ở https://thuviensach.vn thái dương, máu đọng khô trên gò má và vành tai. Một người khác trần truồng nằm co lại, bàn tay uốn vô phía trong như co ro vì lạnh. Những xác chết nằm cứng đờ. Cách biệt. Nguyễn nhảy qua xác người đàn bà, bước ra ngoài. Vẫn không tìm thấy xác ông già. Dã Nhân ho sù sụ vì không chịu nổi hơi hám từ trong những tử thi đang rữa ra. Hai người đi về phía biển. Mặt trời gần đứng bóng. Dã Nhân không nói gì cho tới khi về nhà. Hôm sau, gia đình Dã Nhân được chính quyền gọi đến nhận xác. Vì chờ lâu ngày, nên xác cha anh được liệm sơ sài trong một chiếc quan tài gỗ. Người ta không cho mở hòm ra mặc dù mẹ Dã Nhân đòi nhìn mặt chồng lần cuối. Ðám tang cử hành ngay chiều hôm đó, thưa thớt, vội vã đi qua thành phố. Dã Nhân mặc áo tang, đội vành nón rơm trên đầu đi thụt lùi phía trước quan tài. Mẹ anh khóc. Những người đi đưa đám cầm quạt che nắng. Vài thằng bạn ngơ ngác đi theo. Những người đi đường dừng lại ngó rồi đi. Những tấm giấy vàng bạc rải trên đường nhựa. Bó đuốc cháy leo lét và khói nhang bay ngược về phía sau. Nguyễn chỉ còn nhớ vài hình ảnh rời rạc ở nghĩa địa. Cái huyệt đào trong vùng đất có nhiều sạn. Những cánh tay nổi gân sạm đen của những bác xích lô đang cố gắng hạ chiếc quan tài xuống huyệt. Ðứa bé chăn trâu một tay cầm chiếc roi mây, trên tay kia, con chim bói cá đậu lim dim đôi mắt. Mấy người thầy cúng tụng niệm lâm râm. Ở nghĩa địa ra, Dã Nhân và Nguyễn đi bên nhau im lặng. Gió chiều còn xào xạc trên những bụi chuối ven chân núi. Tiếng nói chuyện mơ hồ của những người già đi phía sau nghe loãng trong gió. Buổi chiều tỏa sương trắng trên mặt biển. Hai người lủi thủi ra đường cái lớn. Ðến đầu đường, Dã Nhân dừng lại nhìn rất lâu chỗ mặt trời lặn. Những chòm bóng tối đen ngòm trong các khóm cây ven bờ cát, trong mấy đám lau lách, nứa và đậu phụng cuối mùa. Nguyễn ngó lên phía ngọn đồi thấp nơi có ngôi sao mới mọc. Anh cặm cụi cài lại nút áo. https://thuviensach.vn Thị trấn đã lên đèn. Con đường trải nhựa loang lổ ánh sáng vàng đục. Người con gái trạc mười bảy mười tám tuổi tóc đánh con rít thả lòng thòng hai bên vai cứ mải miết đọc tiểu thuyết bên cái tủ nhỏ đựng thuốc lá. Cặp môi mỏng và đỏ tươi trông thật láu lỉnh. Dã Nhân nói: - Cho tôi vài xị đế. Cô gái xếp sách. Dã Nhân im lặng rất lâu trước ly rượu mạnh. Hơi men nồng làm da mặt anh căng ra. Anh rót thêm rượu vào ly, đốt một điếu thuốc rồi bảo Nguyễn: - Uống đi. Tao cần mày uống. Nói xong anh lại uống nữa. Ðôi mắt đã mờ đi. Khuôn mặt trắng trẻo của cô gái thì bất động, mơ hồ, cái mỉm cười lướt qua trên môi. Nguyễn cảm thấy choáng váng, chỉ còn nhận ra những nét chữ to lớn xiêu vẹo của cái biểu ngữ treo trong vùng ánh sáng ngoài đường cái. Anh thấy như có người đi chung quanh, tiếng cười nói, tiếng chuông đổ dài ngân nga rồi dồn dập mau dần lên như một con nước chảy ập xuống dốc cao. Dã Nhân nhắm hẳn đôi mắt lại. Anh bắt đầu thấy sự mơ hồ của mình và chung quanh, lắng nghe những tiếng mở bia, tiếng quấy nước đá, tiếng giày đi lộp cộp vào quán. Dã Nhân uống nhiều quá, giọng anh lè nhè: - Khốn khổ thay cho cái kiếp người! Cái kiếp người! Và anh chậm chạp đứng lên. Nguyễn dìu bạn đi về phía thành phố. Dã Nhân ngoan ngoãn đi theo nhưng vẫn lảm nhảm những câu kệ rầm rì rầm rì không rõ tiếng. Trời mưa phùn nhẹ nhàng. Bầu trời sao rất thưa. Ngoài đường cái không còn gì nữa. Tiếng hát nhỏ lạc lõng xa vắng của một cái radio, những giọng nói rầm rì, lạ lùng chung quanh. Nguyễn buồn. Sao mà anh buồn quá không nói được. Tiếng chuông vẫn đổ dồn trên cao. Cố mở mắt thật to để nhìn ngôi sao hôm mọc khi chiều nhưng mù mịt. Hai người đi về phía biển. Dã Nhân đã say mèm. Nguyễn phải dìu bạn vào một căn nhà bỏ hoang ngoài xóm cá. Căn nhà xiêu đổ, mái tranh bị gió cuốn tróc ra. Chiếc giường tre khá rộng không có chiếu. Dã Nhân nằm vật xuống, nôn mửa thốc tháo rồi ngủ thiếp đi. Nguyễn quay cuồng với những https://thuviensach.vn mảnh vụn xanh xanh đỏ đỏ trước mặt rồi ngủ vùi đầu trong tay giữa những tiếng động từ ngoài khơi, tiếng rì rào trong hàng dương liễu. Nguyễn thức dậy lúc nửa đêm. Dã Nhân khóc ấm ức từ lúc nào. Anh co quắp lại, úp mặt trong tay, thân thể rung chuyển mỗi lần anh nấc lên. Nguyễn đã tỉnh táo hẳn, cảm thấy gió biển mát lạnh trên hai gò má. Anh nằm im lặng, vuốt ve mãi mu bàn tay khô khan của Dã Nhân, nghe tiếng sóng vỗ dạt dào bên ngoài, tiếng trở mình âm thầm của biển đêm, tự nhiên anh cũng ứa nước mắt. https://thuviensach.vn 3 Qua khe cửa Nguyễn nhìn thấy một cô gái xa lạ đứng trước sân nhà mình. Nhưng cô gái lại có vẻ quen thuộc với nhà cửa, vườn tược, cây cối ở đây. Buổi sáng nước triều lên, chảy qua những con mương nhỏ thả đầy rau muống dây. Hàng rào quanh nhà trồng nhiều dâm bụt và chuối nước. Cô gái như con thỏ nghịch ngợm đi tìm cái gì trong những bụi cây mà không hái cái hoa nào. Cuối cùng cô bẻ một nhánh củi nhỏ như ngón tay và quay trở lại trước căn phòng của Nguyễn. Hai tay cầm que củi, để sau lưng, cô gái im lặng ngắm đôi dép Nguyễn vẫn để trước thềm nhà. Còn Nguyễn, đứng nín thở trong phòng nhìn qua khe cửa, anh cũng chăm chú quan sát cô gái lạ không biết cô ta định giở trò gì đây. Lát sau, cô gái dùng que củi khều khều đôi dép, xoay tới xoay lui, lật qua lật lại. Một cô gái xinh như thế, ăn mặc thanh nhã sạch sẽ như thế thì chắc không có ý định ăn cắp đôi dép nhưng cô ta từ đâu đột nhập vào nhà này để làm gì? Nguyễn mở cửa bước ra. Cô gái ngẩng lên, bình thản ngó anh. Nguyễn hỏi: - Cô ở đâu vào đây? Cô gái: - Ðáng lẽ tôi hỏi anh câu đó. Anh là dân miền Trung hả? Nghe đồn lâu nay, bây giờ tui mới biết dân miền Trung ăn ở dơ dáy quá! - Còn dân Sàigòn thì ăn nói ngang ngược. - Anh ở Qui Nhơn vô đây học đại học hả? - Không. Vô đây làm mướn. Ai mướn gì cũng làm. - Anh biết anh đang ở cái phòng của ai đấy không? - Không cần biết. Tôi thuê, trả tiền đàng hoàng. - Anh lo tìm chỗ khác thuê đi. Tôi sắp lấy lại cái phòng đấy. https://thuviensach.vn - Phòng này của cô à? - Của tôi. Nhà này là nhà tôi, ông già là ba tôi. Bà già là má tôi. Thằng nhỏ hay xách cần câu đi câu cá là em tôi. Con chó xù nữa. Cũng của tôi. - Nhưng cô nói thiệt hay nói giỡn đấy? - Tôi không biết nói giỡn. Nguyễn ngồi xuống thềm nhà. Cô gái vẫn đứng, vẫn cầm que củi. Nguyễn nói tiếp: - Nhưng đuổi nhà đâu có dễ vậy? Ba cô đồng ý cho tôi thuê một năm. - Nhưng anh ở dơ quá. Và rất bừa bãi. - Bừa bãi sao? - Ðêm qua anh mở vòi nước chảy suốt đêm. Rác thì suốt tuần không chịu đổ, bay mùi khó chịu. Còn đôi dép của ông nè. Coi cho kỹ nè… Cô gái lại dùng cái que xoay tới xoay lui đôi dép. - Trên đời này chưa thấy có đôi dép nào dơ hơn. - Dép của dân lao động đi làm mướn. Cần gì sạch. Cô biết chợ Cầu Muối không? Tối ngày tôi khuân vác dưới đó, sình lên tới mắt cá. Sao dép sạch được. Cô gái dứ dứ, cái que, làm mặt nghiêm: - Tui không giỡn với anh à. Anh đi đổ rác đi. Gia đình tui chịu hết nổi rồi đấy. - Nhưng lâu nay cô đi đâu vậy? Tui ở đây hơn sáu tháng có thấy mặt cô lần nào đâu. - Ðó là chuyện riêng của tôi. Anh hỏi chi? Ði đổ rác đi cho tui nhờ. Nguyễn đi đổ rác. Và lấy bàn chải giặt sạch đôi dép. Ba ngày sau Nguyễn hỏi cô gái: - Dép như vậy sạch chưa? Oanh trả lời bằng một câu hỏi khác: - Sáng nay anh không ra chợ Cầu Muối à? - Ði liền bây giờ. https://thuviensach.vn - Ði liền sao giặt dép làm gì? - Oanh biểu giặt. - Tui có phải là chị hai anh đâu mà anh nghe lời tui. - Ngang ngược. Bộ hồi ở Ðà Lạt, Oanh cũng ngang ngược vậy đó hả? - Ai nói anh là tui ở Ðà Lạt? - Học ở Ðà Lạt, trường dòng. Xong tú tài phần một, bây giờ về đây học luyện thi phần hai. - Ai nói? - Không đọc báo à? Mấy bữa nay báo chí Sàigòn loan tin rùm beng về chuyện đó. - Thôi, đừng xạo. Vậy mà tui tưởng anh là dân nhà quê, thiệt thà. - Tôi hung dữ chỗ nào? - Nghe anh nói, biết anh ghê lắm. - Tôi mà ghê. Nhiều người nói tôi là thằng cù lần. - Tướng anh cũng cù lần thiệt. Nhưng nói chuyện thấy anh lanh. Xạo nữa. Bộ anh biết đờn hả? - Oanh thấy tui đờn nghe được không? - Sao mỗi khi đờn anh hay nhắm mắt, chi vậy? - Ðâu có nhắm. - Anh biết chơi tân nhạc không? - Ðờn bậy bạ cho vui. - Anh Nguyễn này! - Dạ. - Bộ anh có chuyện gì buồn lắm hả? - Buồn. Tháng này chắc không có tiền trả tiền nhà. - Ðừng giỡn. Tôi biết anh có chuyện gì buồn lắm mà. Sao anh đờn nghe buồn quá. Tui nghe người ta nói mấy người đờn mà buồn như thế sớm muộn gì cũng mù mắt. Anh sợ không? https://thuviensach.vn Nguyễn không trả lời câu ấy. Anh chỉ cười. Nói chuyện với Oanh có thể nói từ sáng sớm tới khuya cũng chưa hết chuyện. Cứ toàn những chuyện tầm phào như thế. Nhiều khi ngồi nói chuyện với Oanh suốt buổi sáng, khi Oanh về rồi, nghĩ lại không biết có chuyện gì đâu mà nói liên miên như thế. Không để cái miệng nghỉ ngơi lấy một phút. Nói suông sẻ, tự nhiên, dí dỏm nhiều lúc rất có duyên, lời nói cứ như ở trong bụng tuôn ra, chẳng phải suy nghĩ, tính toán, cân nhắc gì cả. Buổi tối, Nguyễn đợi cho bên nhà Oanh tắt đèn đi ngủ hết anh mới xách đàn ra. Anh chơi toàn những bản nhạc trữ tình ViệtNamcủa tác giả như Ðặng Thế Phong, Phạm Duy, Trịnh Công Sơn, Nguyễn Văn Tý do những guitariste bậc thầy soạn lại cho đàn ghi-ta. Chưa có đêm nào Nguyễn chơi đầy cảm hứng như đêm đó bởi vì anh biết chắc rằng phía sau cánh cửa sổ mở toang kia là Oanh đang nằm lắng nghe với trái tim thổn thức. Khi nói chuyện thì Oanh hay tỏ ra mình là một cô gái ngổ ngáo, ngang ngược, nhưng kỳ thực Oanh là một cô gái lãng mạn và anh muốn lay động cái tâm hồn lãng mạn ấy cho nó đổ nhào xuống. Anh đã trổ hết tài năng của mình trong cái đêm trình tấu thầm lặng ấy. Quả nhiên, từ nơi khung cửa sổ, một cái đầu thò ra và một giọng nói xa lạ vang lên ai oán giữa đêm khuya: - Này cậu! Khuya rồi. Chúng tôi làm việc cả ngày mệt mỏi, cậu làm ơn cho chúng tôi nghỉ một chút. Ðó là má của Oanh. Thính giả duy nhất của buổi trình tấu ghi-ta xô-lô hoàn toàn thất bại. Nguyễn ôm đàn, xách ghế chuồn thẳng vô phòng đóng cửa lại. Nguyễn nằm mãi mà không ngủ được, lòng anh bồn chồn với nỗi buồn dày vò anh. Bỗng dưng lại tán tỉnh một con bé như thế rồi ăn nói, đàn địch, biểu diễn, khoe tài như một đứa con nít, như một thằng hề. Hóa ra mày cũng chỉ là một thằng hề, một tên dại gái. Thế thì cái chàng Rambert trong mày đâu rồi? Thật là nhục nhã, thật là đê tiện. Ðáng hổ thẹn biết chừng nào. Trời ơi, cô ta thì nằm thẳng cẳng ngủ khì không biết trời trăng gì cả, còn mày thì cố sức trổ hết tài năng ra mà run rẫy theo từng phím đàn để rồi cuối cùng bị https://thuviensach.vn đuổi đi như đuổi tà. Từ nay mày phải biết thân mày nhé, mày đừng tưởng là mày có thể làm cách mạng xã hội, đem lại công bằng ấm no hạnh phúc cho mọi người. Sự thực thì mày có là cái quái gì đâu. Tốt hơn hết là mày nên lo học để kiếm lấy một mảnh bằng nuôi thân. Và hãy dọn nhà đi nơi khác càng sớm càng tốt con ạ. Sáng mai hãy đi tới nhà mấy thằng bạn hỏi xem có đứa nào ở rộng rãi, đến ở chung với nó, rồi dẹp quách chuyện đàn địch. Tuyệt đối xa lánh tụi con gái. Cút cha chúng mày hết đi cho rảnh. Chửi được một câu, Nguyễn mới ngủ được một chút vào lúc gần sáng. ° Sáng hôm sau chị Sáu Phi đến rất sớm, lúc Nguyễn hãy còn ngủ. Chị không dám đánh thức Nguyễn dậy mà ngồi chờ ngoài hiên với một cái rổ tre đựng hai trái ổi và mấy trái bắp nấu. Trong lúc chờ đợi, chị đi loanh quanh trong sân coi mấy con gà con đang bươi móc trong hàng rào kiếm thức ăn. Chúng chạy lăng quăng dành nhau một con giun, mỗi đứa kéo một đầu con giun, cố hết sức kéo như lũ trẻ con kéo co. Con gà mẹ thì đứng ngơ bên đống cây mận, mặt nghiêng nghiêng như đang nghe ngóng một con chim gì đó vừa bay ngang qua trên đầu. Nhưng không có gì, đó chỉ là một con ong bầu lớn, mình tròn trục màu đen, có một khoanh vàng ở ngay thắt lưng. Con ong cứ bay trên đầu con gà, ban đầu con gà mái còn sợ nhưng sau đó thì nó đuổi đánh, con ong hoảng sợ bay vụt lên cao và đậu trên cái hoa dâm bụt đỏ chói ở hàng rào. Chị Sáu Phi thấy hiên nhà Nguyễn có lá khô và giấy vụn nên chị đi tìm cây chổi. Tìm không có, chị bẻ một nhánh lá ở ngoài hàng rào mà quét. Nghe tiếng sột soạt, Nguyễn thức dậy. Anh nghĩ chắc Oanh đang quét sân nên vội tung chăn ngồi dậy, đến bên cửa sổ nhìn qua khe cửa, anh ngạc nhiên khi thấy chị Sáu Phi. - Chị đến làm gì mà sớm vậy? - Tui sợ cậu đi học sớm. Chị lấy mấy trái bắp trong rổ tre để ra bàn. - Cậu ăn đi. Ðó là bữa sáng của hai chị em. Chị Sáu nói: https://thuviensach.vn - Anh Năm Hiếu mượn cái máy chữ và nhắc cậu sáng nay có cái móc mười hai giờ. - Em nhớ mà, Nguyễn nói, thằng nhỏ có khỏe không chị? - Khỏe. Bốn tuổi học vần được chưa, cậu? - Ba tuổi học cũng được. Ðể em kiếm cho chị một cuốn vần. Chị đi ra ngoài nên gởi nhà cho bà con lối xóm, đừng khóa cửa nhốt thằng nhỏ trong nhà nhé. Ở mấy cái xóm lao động ưa cháy nhà bất tử đấy. Chị Sáu ghé tai Nguyễn nói nhỏ: - Gởi sao được. Tài liệu vũ khí tùm lum. - Không sao đâu. Cứ gởi nhà cho bà con. Làm vậy không ai để ý. Còn hay nữa là đàng khác. Chị Sáu bưng cái rổ tre đựng máy chữ bước ra cổng. Oanh đang quét sân, thấy có người lạ ở trong nhà mình đi ra liền ngừng chổi nhìn. Nguyễn tiễn chị Sáu ra cổng xong trở vào. Oanh đứng chắn ngang cổng, hỏi: - Ai vậy? Ai mà bưng cái rổ tre kỳ cục vậy? - Má tui đó. - Má gì! Thấy còn trẻ mà. Bộ ở quê mới lên hả? - Dân Sàigòn chính cống. - Sao bưng rổ tre? Ở Sàigòn có ai xài rổ tre đâu. Ta xài toàn đồ nylon. Nhưng tôi hỏi nè, phải chị hai anh không? Thấy giống đôi mắt. - Mắt sao? - Mắt đẹp. - Thôi, lo quét sân đi. Rồi Nguyễn đi thẳng vô nhà. Oanh đưa chổi ra cản: - Nhưng anh chưa cho tôi biết chị đó là ai? ° Nguyễn ngạc nhiên khi thấy trước hiên có một đóa hoa cúc trắng vừa nở. Giữa khóm lá xanh thẫm màu kia, đóa hoa mọc khép nép ngơ ngác trước thiên nhiên lạ lẫm. Nguyễn đứng nhìn và anh nhớ có lần Oanh cũng đứng thẫn thờ như thế trước sắc xanh mát của cây lá. Oanh giống như một con https://thuviensach.vn thỏ rừng đi lạc đến đây, tìm cái gì trong những lùm cây. Oanh nói: Có một con chim gì nhỏ chưa từng thấy. Nó chỉ bằng ngón tay út thôi, Nguyễn nhìn ngón tay út của Oanh. Nó không giống con chim sâu nhưng lại giống một nàng công chúa. Con chim sâu thì nhỏ như một trái ô liu đi săn mồi một mình âm thầm trong vòm lá. Nguyễn nhiều lần đứng quan sát nó. Sao con chim bé bỏng ấy lại cô độc đến như vậy? thầm lặng đến như vậy? Sao nó không rủ một con chim nào khác cùng đi, sao không hót một tiếng? Nó cũng giống như Nguyễn thời gian ở Qui Nhơn, lặng lẽ và đau khổ. Buổi sáng anh thức dậy với những con ốc sên chậm chạp bò trên những cành cây sần sùi, những rễ cây và những thân chuối. Chúng cũng câm lặng như anh, như con chim sâu, như con nước triều lên âm thầm từ lúc nào mà tràn qua những gốc mận, những bờ cỏ. Buổi sáng yên tĩnh lạ lùng, không nghe thấy tiếng máy xe ngoài đường chỉ thỉnh thoảng nghe tiếng còi xe khách liên tỉnh vang lên rồi mất hút ở phía xa. Trong phòng Oanh bây giờ có tiếng nhạc. Cửa lớn và cửa sổ đều đóng, không biết có ai đang ở nhà. Nguyễn mở cửa phòng mình, bước ra phía sau. Qua khe cửa, anh nhìn thấy một cảnh lạ mắt: Oanh đang ôm cây chổi và nhảy một cách say mê theo điệu nhạc. Oanh vừa nhảy vừa dìu cây chổi lướt đi khắp phòng, qua những cái tủ, những cái ghế, những con voi bằng sứ trắng. Oanh nhảy đẹp, lả lướt và đầy cảm hứng dù chỉ nhảy với một cây chổi quét nhà. Ðột nhiên: - Ôi, ghê quá! Cứu tôi với! - Gì thế? - Trời ơi! Anh qua đây mà coi. Ghê quá! Nhà không có ai, phòng rộng thênh thang. Một cái mền, mấy bộ quần áo và cái bàn ủi bị vứt lăn lóc dưới nền nhà. Oanh nắm cổ tay Nguyễn một cách tự nhiên và kéo anh tới cạnh cái tủ chỉ tay vô đó. Năm con chuột con đỏ hon hỏn chưa có lông, chưa mở mắt đang nằm ngọ ngoạy giữa đống quần áo phụ nữ nhàu nhò. Nguyễn nhặt từng con và bỏ vào lòng bàn tay mình rồi quay lại phía Oanh. Oanh thét lên ù té chạy. https://thuviensach.vn - Ðem đi! Ðem đi nhanh lên! - Có gì mà sợ. Chúng cũng như em bé nằm trong nôi. - Thôi, đừng nói nữa. Ghê quá! - Tôi sẽ nuôi chúng lớn cho mà coi. - Phát khiếp. - Khiếp gì. Người ta còn lăn bột đem chiên. Rất bổ. - Thôi, lạy anh. Cám ơn. Anh đem đi giùm tôi. - Ðem đi đâu bầy giờ? - Ném đi. Bỏ ra ngoài hàng rào. Nguyễn bước ra sân và đứng tần ngần ở đó. - Anh làm gì ở đấy? Nguyễn không trả lời. Huýt sáo miệng gọi chó. - Anh định cho chó ăn hả? - Thì cho mèo ăn. - Ðừng. Tôi lạy anh. Ðem bỏ chúng ngoài rào. Trả lại mẹ chúng. - Mẹ chúng không ở ngoài rào đâu. Nó sẽ đem con trở lại tủ áo. - Thiệt hả? Thôi, ông đem về mà nuôi đi. Nguyễn thắt một cái thuyền bằng giấy và đặt mấy con chuột con vào đó. Anh thả xuống mương nước nhỏ chảy quanh hàng rào dâm bụt. Buổi tối hôm đó Nguyễn không dám ngồi đàn ngoài sân như hôm trước. Anh đàn trong phòng. Anh biết không có ai nghe được tiếng đàn của anh, nhưng anh vẫn thích đàn một mình như thế. Anh chơi đàn tới khuya mà không hay, tới khi cảm thấy chung quanh im lặng quá anh mới ngừng lại coi đồng hồ thì đã mười một giờ hơn. Ngay lúc ấy anh thấy có một vật gì ném vào lưng mình. Nguyễn nhặt lên, thấy đó là hột mận. Oanh đứng im ngoài cửa sổ. - Lại đây. Oanh gọi nhỏ. Nguyễn bước lại và Oanh đưa cho anh trái mận. Nguyễn cầm trái mận. Cầm luôn ngón tay út của Oanh, cầm thật chặt sợ Oanh rút tay về. Nhưng Oanh cứ để yên như thế. https://thuviensach.vn - Sao anh không ra ngồi ngoài sân? - Anh sợ mẹ em. - Mẹ em ngủ rồi, nhưng em không ngủ được. - Anh xin lỗi đã làm em mất ngủ. - Em không thích ngủ. Em thích anh lắm. - Còn anh thì thích em gấp mười lần. Và thích ngón tay út của em gấp hai mươi lần. - Thế anh không thích trái mận của em à? - Ba mươi lần. - Thì ra anh là đứa ham ăn. - Anh không ăn trái mận này đâu. - Ăn đi. Em cho anh mười trái nữa. - Em hái ở đâu vậy? - Bác em ở Ðà Lạt đem về cho sáng nay. Nhà bác em ở Ðà Lạt nhiều mận lắm. Hồi còn học trên đó ngày nào em cũng hái mận. - Em leo trên cây à? - Em chọc bằng cái que. Có lần không có que em phải đi chặt một cành trúc bị đứt móng tay. Bây giờ vẫn còn cái sẹo. Oanh đưa ngón tay bị thương cho Nguyễn. Anh vuốt ve ngón tay ấy, rờ rẫm lên chỗ cái móng bị thương, anh nắn bóp cái ngón tay ấy rồi đưa lên miệng mình cắn nhẹ giữa hai hàm răng, ngậm giữa hai môi rồi lại cắn dần xuống chỗ đốt ngón tay. - Em có đau không? - Cắn mạnh đi. Oanh bảo. Em thích anh lắm. - Vì sao em thích anh? - Không biết. - Sao không biết? - Không biết. - Em đứng đây với anh tới sáng nhé? https://thuviensach.vn - Mẹ thức dậy bây giờ. Mẹ ho kìa. Ðúng là có tiếng ho, Oanh rụt tay lại. Trong nhà có tiếng dép lẹp xẹp. Oanh vội vàng giúi vào tay Nguyễn mấy trái mận nữa rồi biến đi. Nguyễn đứng im một lúc lâu vẫn không thấy động tĩnh gì. Anh lại giường nằm bàng hoàng như vừa từ trong chiêm bao trở về. Cô tiên nhỏ từ trong tranh bước ra cho anh những trái mận đỏ, cho anh hôn ngón tay rồi lại vội vàng bước vào trong tranh. Nguyễn đưa trái mận lên miệng cắn vỡ ra làm đôi và anh nghe thấy vị ngọt. Vị ngọt rất rõ làm tê đầu lưỡi. Anh cầm cái hột mận trong bóng tối bóp nát nó giữa hai ngón tay. Tất cả đều thật. Rất thật. Nguyễn lồm cồm ngồi dậy quờ quạng trong bóng tối tìm những trái mận khác vừa lăn đi đâu đó trên giường. Oanh ơi! Oanh ơi! Cái chết không còn nghĩa lý gì nữa rồi. Anh vừa nhảy qua được cái vực thẳm ấy. Oanh đứng bên kia bờ vực và đưa cho anh ngón tay út, anh đã nắm ngón tay nhỏ xíu ấy và nhảy khỏi vực khỏi vực thẳm mà không cần Nam Hoa Kinh, Tứ Diệu Ðế, không cần một vị Bà La Môn khổ hạnh nào. Ta đã thành Phật rồi. Phật là gì? Phật là cõng Oanh trên lưng và đi theo Rambert. Phật là từ bỏ lương thực mà Ðức Chúa Trời ban cho để chỉ ngậm một trái mận chín trong miệng mà đi suốt cõi càn khôn. Nguyễn mò tìm được bốn trái mận, vốc một vốc trong tay rồi hôn chúng như mưa như gió. https://thuviensach.vn 4 Vô bưng, có khi gọi là "về cứ" hay về rừng. Nói kiểu nào cũng hay, nghe cũng sướng tai. Bưng biền: nghe vừa hào hùng vừa phong trần như Lương Sơn Bạc. "Cứ" nghe thì dân dã, cộc lốc nhưng lại thân quen và ẩn chứa chút gì bí ẩn. Rừng: thì đầy chất giang hồ, chất Robin Hood, chất Tiêu Sơn Tráng Sĩ… Chiến khu miềnNam, địa hình đa dạng. Khi thì ở bưng biền như Long An, Tháp Mười… khi thì ở rừng như Cà Mau, Tây Ninh, Thị Vãi… khi thì chung đụng với dân như Sa Đéc, Long Khánh, Củ Chi… Ở đâu cũng được, ở đâu có chiến khu là tìm đến, như tín đồ đi hành hương, như về quê thăm nhà, như đi lễ hội. Lần này nơi đến của Nguyễn là Sa Đéc. Lớp học bắt đầu đúng tám giờ sáng. Dân đô thị chuyến này kéo về dự lớp khá nhiều. Mặc dù người nào cũng quấn khăn rằn che mặt, có người còn làm bộ đi cà thọt hay giả giọng nói, nhưng Nguyễn nhìn qua là có thể phân biệt được người quen người lạ rồi. Nguyễn ngồi hút thuốc bên hồ bông súng. Học viên đông quá nên các căn buồng chắn nylông không đủ chứa, nhiều nhóm phải ngồi trong các lùm cây. Nguyễn biết hai cô gái lúc nãy chọc ghẹo mình đang ngồi ở buồng bên cạnh nhờ nhìn thấy mấy ngón chân sơn đỏ và nghe giọng nói. Anh biết tỏng họ là ai, tên gì, học trường nào, nhưng anh cứ làm mặt nghiêm, ngồi nghe giảng. Ðồng chí giảng viên nói về sự ra đời của Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam, về "ba dòng thác cách mạng" về sự chi viện của miền Bắc, về "hậu phương lớn đối với tiền tuyến lớn". Anh nói to, tuy không lưu loát lắm, nhưng nghe rất hùng hồn mặc dù không ai biết anh đứng chỗ nào. Nguyễn ngồi cạnh một đồng chí thuộc thành phần khác tuy vậy hai người cũng ngăn cách nhau. Anh ta quấn chiếc khăn rằn che kín cả đầu và mặt chỉ chừa hai https://thuviensach.vn con mắt nhưng nhìn hai con mắt anh (nhìn thấy cả cặp lông mày rất rậm nữa) Nguyễn biết rằng mình đang ngồi chung với một con người sâu sắc và điềm đạm. Anh có phong cách của một trí thức đàn anh nhưng qua mấy câu trao đổi trong những giờ nghỉ Nguyễn biết anh đang làm công tác vũ trang. Mấy ngày sau chính anh dạy cho Nguyễn các kỹ thuật đánh chất nổ bằng kíp thường, kíp a-xít và bằng lối đánh canh giờ bằng thuốc lá do chính anh nghĩ ra. Trong lúc nghe giảng, nhiều lần anh nói thêm cho Nguyễn rõ về những gì mà giảng viên nói chưa hết ý. Ðến giờ thảo luận chính hai cô gái ngồi ở bên kia tấm nylông là những người thắc mắc nhiều nhất. - Thưa anh Năm, một cô nói, lúc nãy anh Năm có nói rằng Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam là một tổ chức của Ðảng nhưng chúng tôi nghĩ rằng trong Mặt Trận còn có nhiều nhà trí thức, nhà tu và nhiều thành phần khác ở ngoài Ðảng, như thế có gì mâu thuẫn không? - Không! Anh Năm trả lời một cách dứt khoát. Ðồng chí cứ nhớ một cách đơn giản thế này: Mặt Trận Giải Phóng chính là Ðảng. Miền Bắc và MiềnNamlà một, đều đặt dưới sự lãnh đạo của Ðảng. Nguyễn có vẻ ngạc nhiên về cách ăn nói không được dịu dàng của anh Năm đối với phụ nữ, anh đưa mắt nhìn người ngồi cùng buồng với mình. Qua ánh mắt, anh thấy đồng chí ấy cười. - Anh Năm nói chuyện theo lối quân sự quen rồi, anh Năm là thiếu tá, ăn nói đốp chát vậy đó nhưng rất dễ thương. Chợt Nguyễn nhìn thấy bàn chân của cô học viên ngồi ở buồng bên cạnh lấp ló dưới rìa tấm nylông. Nhớ lại lúc nãy cô gái chọc ghẹo mình, Nguyễn xé một mảnh giấy nhỏ trong sổ tay rồi viết: "Việt cộng mà sơn móng chân". Rồi nhét mảnh giấy đó vào kẻ ngón chân cô gái. Từ đó tin tức cứ trao đổi qua lại dưới rìa tấm nylông một cách đều đặn và âm thầm. Chỉ thỉnh thoảng ngưng lại khi có người đặt một câu hỏi chẳng hạn như: - Thưa anh Năm, chủ nghĩa Mác-xít và chủ nghĩa Lê-nin khác nhau như thế nào? https://thuviensach.vn - Chủ nghĩa Lê-nin là sự phát triển sáng tạo của chủ nghĩa Mác thông qua thực tiễn cách mạng Tháng Mười vĩ đại ở nước Nga. - Vậy thì Ðảng ta vừa theo chủ nghĩa Mác vừa theo chủ nghĩa Lê-nin phải không? Có vài tiếng cười rúc rích nhưng câu trả lời của anh Năm làm mọi người im bặt: - Bác Hồ vĩ đại, người sáng lập và người lãnh đạo Ðảng ta đi theo con đường của chủ nghĩa Mác-xít Lê-nin-nít, có nghĩa rằng Người đã vận dụng triết học Mác và kinh nghiệm cách mạng của Lê-nin vào đường lối cách mạng Việt Nam. Hồ Chủ Tịch là người học trò xuất sắc của Lê-nin. - Tại sao anh Năm lại nói như vậy? Nguyễn không kìm chế được sự bực dọc của mình nên nắm lấy tay người đồng chí ngồi cùng buồng với mình mà hỏi. Tại sao anh Năm lại bảo rằng Bác Hồ là học trò của Lê-nin? Không đúng! - Theo đồng chí thì không đúng ở chỗ nào? - Không đúng. Sao lại có thể như thế được? Bác Hồ mà lại là học trò của Lê-nin à? Tôi cho rằng trên đời này không có ai giỏi bằng Bác Hồ. Người bạn lại nói: - Anh nói đúng. Bác Hồ là một người rất tài giỏi, điều ấy không ai có thể phủ nhận được. https://thuviensach.vn 5 Lần đầu tiên từ một căn cứ trong rừng trở về thành phố, đối với những chàng trai như Nguyễn lúc đó đâu phải là chuyện đùa. Chàng phải như một người anh hùng, bước đi trên đường phố Sàigòn ngắm nhìn thiên hạ bằng nửa con mắt. Những người đàn ông đạo mạo chống can và hút pipe đang đi trong công viên kia, những cô gái son phấn lòe loẹt nhàn nhã trên chiếc Honda mới tinh kia, và những thanh niên tóc dài ngồi mơ màng trong những quán cà phê kia… tất cả chỉ là một lũ ngu xuẩn. Chúng có mặt đó, cũng đi đứng, cũng nói cười nhưng chúng là đất đá là côn trùng, chúng không hề biết gì về ba dòng thác cách mạng đang cuồn cuộn chảy trên thế giới. Rồi đây những dòng thác ấy sẽ quét sạch hết bọn đế quốc và cuốn theo cả những cặn bã của xã hội, lúc ấy chúng mày rồi sẽ mở mắt ra các con ạ… Nguyễn nhảy lên một chiếc xe buýt vừa đậu lại. Anh nôn nóng muốn gặp lại Oanh, sẽ kể cho Oanh nghe biết bao nhiêu chuyện kỳ thú trong rừng, Oanh sẽ kinh ngạc. Phải làm cho cô bé kinh ngạc và sợ. Sau đó, buổi tối sẽ đến nhà Hiếu để báo cáo lại chuyến đi, báo lại những lời dặn, những nhắn nhủ của các anh trong rừng. Bao nhiêu dự tính được sắp xếp đâu vào đó. Buổi trưa xe buýt rộng thênh thang, Nguyễn ngồi một mình cả một dãy ghế dài bọc nệm đen, anh mua một phong kẹo chewing-gum vừa nhai vừa nhìn thành phố xoay vòng vòng quanh mình. Chiếc xe buýt như con thuyền lớn cứ trôi lướt đi trên một dòng nước vô hình và nhà cửa, cao ốc, xe cộ, người đi đường cứ vụt qua như những bóng đen trong chiếc đèn kéo quân. Nguyễn nhai nhóp nhép. Oanh cũng thích kẹo cao su ghê gớm. Oanh còn biết làm xiếc nữa. Cong lưỡi lại thổi kẹo ra thành cái bong bóng, lại nuốt bong bóng vô rồi thổi ra hai cái một lúc. - Ðố anh làm được. https://thuviensach.vn Nguyễn tập suốt một buổi sáng, lưỡi đau vẫn ráng thổi cho ra cái bong bóng nhưng có làm được đâu. Oanh cười rũ ra. - Cù lần. Ðúng anh là thằng cù lần. Nhai chewing-gum mà không thổi được cái bong bóng thì đừng nhai nữa. Nhục lắm. - Có gì mà nhục. Bao nhiêu người trên thế giới nhai kẹo cao su có biết thổi bong bóng đâu. Ví dụ như tổng thống Kennedy, ông ta nhai chewing gum chỉ để tạo những nếp nhăn trên mặt. Oanh tròn mắt hỏi: - Thiệt hả? Sao kỳ vậy? - Vì ổng còn quá trẻ mà làm tổng thống một nước quá lớn nên ổng muốn mặt mình già thêm một chút. - Chết cha! Bộ nhai chewing-gum nó làm mình già đi hả? Anh nói xạo. Nguyễn cười. Miếng kẹo cao su trong miệng anh đã hết vị ngọt. Anh thử cố làm một cái bong bóng lần nữa nhưng thất bại. Anh Bảy Chà da đen trên tấm bảng quảng cáo kem đánh răng Hynos đang nhe hàm răng trắng ra cười với Nguyễn. Hynos! Cha, cha, cha Dùng kem Hynos mùi thơm như là hoa. An toàn trên xa lộ, thanh lịch trên đường phố. Ðó là chiếc Suzuki! Suzuki! S…u! Z.u! K.i! ki…ki…ki… Ðài phát thanh Sàigòn quảng cáo đủ mọi thứ, từ xe gắn máy Suzuki đến thuốc trị bệnh ho gà. Nguyễn nhảy xuống xe buýt, nhổ cục cao su ra. Anh đi như chạy trên đường phố. Oanh ơi, Oanh ơi, anh đã về. Anh nhớ em quá chừng. Nhưng nhà vắng hoe. Nguyễn đẩy cái cổng khép hờ. Chỉ có con chó ra mừng anh. Cửa nhà Oanh mở nhưng rất im lặng. Nguyễn không dám lên tiếng gọi, anh cố chọc cho con chó sủa lên để xem có ai trong nhà Oanh ra không nhưng nó không chịu sủa. Nguyễn đứng chờ một lúc nhưng không thấy gì nên trở về nhà mình, mở khóa, vứt đồ đạc trên giường rồi đi rửa mặt. Anh cố ý gây ồn ào với hy vọng Oanh sẽ nghe thấy nhưng căn nhà vẫn cứ im lìm. Không có dấu hiệu gì là có Oanh ở nhà. Buổi chiều khi Nguyễn định đến nhà Hiếu để báo cáo lại chuyến đi thì Oanh về, tay xách một cái túi nylông nặng. Nguyễn mừng quá, anh mở hé cửa ló mặt ra và gọi nhỏ: https://thuviensach.vn - Oanh ơi! Oanh quay nhìn Nguyễn, một cái nhìn bình thản, rồi bỏ đi vô thẳng nhà mình. Không nói một lời. Trời ơi, có chuyện gì xảy ra vậy? Oanh không yêu mình sao? Không yêu sao nửa đêm đến gặp mình cho mấy trái mận? Không yêu sao để mình cắn, mình hôn ngón tay? Nguyễn đi tới đi lui trong phòng và muốn phát điên lên, muốn chạy sang nhà Oanh chụp lấy cổ tay Oanh và hỏi tại sao làm lơ, tại sao xí gạt tôi, làm bộ màu mè như thể là yêu tôi ghê gớm lắm nhưng thực ra chẳng yêu cái khỉ mốc gì cả, chỉ phỉnh tôi thôi, chỉ cho tôi leo cây, chỉ cho tôi đi tàu bay giấy thôi. Và nếu như không có ông già ở đấy thì sẽ tát cho cô ả một cái rồi bóp cổ hắn cho hắn chết quách, sau đó mình sẽ tới đồn cảnh sát nộp mình, sẽ đi ở tù và chết quách trong tù cho xong chuyện. Nhưng mà chết như thế thì cũng nhục nhỉ. Mình làm cách mạng thì phải sống và chết sao cho lẫm liệt chứ. Phải rồi, tội gì mà chết như thế, cũng chẳng hơi đâu mà đau khổ, thắc mắc. Yêu hay không yêu mặc xác cô, chuyện đó đối với tôi chẳng có gì quan trọng, chuyện đó quá nhỏ, cái điều tôi ôm ấp, tôi theo đuổi là một lý tưởng cao đẹp, to lớn gấp ngàn lần Oanh ạ, Oanh làm sao hiểu được tôi là người như thế nào, tôi đang làm việc gì, Oanh hiểu gì về chủ nghĩa cộng sản, về ba dòng thác cách mạng? Nhưng thôi tôi cũng chả cần phải nói với cô về những điều ấy, cô chẳng thể nào hiểu được đâu. Nguyễn nằm trên giường, nói lầm bầm trong miệng, cười khô một tiếng, ngồi bật dậy và thấy như mình vừa trút được cái gánh nặng của ái tình vớ vẩn. Nhưng cũng có thể anh ngồi bật dậy vì vừa nghe tiếng vòi nước chảy sau nhà Oanh. Nước chảy rào rào mạnh mẽ khiêu khích. Nguyễn mò ra cửa sau. Dưới ánh sáng của ngọn đèn một trăm watts, Oanh đang ngồi rửa chân, quần xoa Pháp màu đen kéo cao lên một chút để lộ cái cổ chân trắng. Chạy sang đi! Chạy sang mà hỏi tại sao cô làm lơ với tôi. Nhưng Nguyễn cứ đứng im một chỗ. Oanh xát xà phòng lên hai bàn chân rồi dùng bàn chải chà lên các móng chân. Nguyễn ho lên một tiếng nhỏ. Oanh quay nhìn, vẫn https://thuviensach.vn bình thản lạnh lùng. Rồi Oanh lại tiếp tục đánh bóng các móng chân. Nguyễn đến sát hàng rào. - Oanh! Vẫn rửa chân. - Oanh ơi! Em giận anh hả? Vẫn bình thản. - Sao em không trả lời? Anh làm gì mà em giận anh? Chân đã rửa xong, đã sạch, gót đỏ như son. Oanh ném cái bàn chải sang một bên, đứng lên, với tay về phía cái khăn treo trên dây, chậm chạp lau tay rồi quay vào nhà làm như không hề hay biết sự có mặt của Nguyễn sát hàng rào. Nguyễn bấu những ngón tay run rẩy của mình lên hàng rào kẽm gai y hệt như dáng điệu của một người tù trong trại tập trung của Ðức quốc xã. Người anh rũ ra. muốn sụm xuống, muốn rũ xương ngay tại đó. Nguyễn chong đèn thức. Hoàn toàn quên mất chuyện phải đến báo cáo với Hiếu về chuyến đi. Lấy sách ra nhưng không đọc được một chữ. Rốt cuộc cây đàn ghi-ta lại an ủi anh. Những giai điệu vẫn là người bạn tốt, thủ thỉ bên tai và nói với anh rằng có gì đâu mà phải bức rức. Âm thanh dẫn anh vào một thế giới khác, bình lặng hơn, tươi sáng hơn. Anh ngạc nhiên về khả năng kỳ lạ của âm nhạc, những giai điệu cứ trôi qua và cuốn theo nó mọi phiền muộn, xóa nhòa mọi vết tích của mọi lo âu đau khổ, chúng đem lại cho anh niềm kiêu hãnh của kẻ sáng tạo cái đẹp. Anh thầm cảm ơn những nhạc sĩ thiên tài đã truyền vào cuộc sống những cảm xúc say đắm, lãng mạn và tươi đẹp của mình, những rung động tinh tế và thần tiên của mình… Và anh, người tái tạo lại những cảm xúc ấy, người đánh thức những giai điệu, người tiếp sức với các nhạc sĩ truyền hơi thở ấm áp đằm thắm của người xưa vào cái tĩnh mịch trang trọng của đêm nay. Nguyễn thấy mình được an ủi và cứu rỗi. Anh đàn một mình và nghe một mình. Và thức một mình. Anh nghe tiếng xe chạy ngoài đường và biết rằng trời đã gần sáng. Nguyễn cất cây đàn và mở cửa nhìn ra ngoài đêm tối. Bầu trời đã ửng lên https://thuviensach.vn màu tím nhạt của hoa cà nhưng những vì sao vẫn lấp lánh phía trên những tàn cây đen. Anh lại nghe tiếng vòi nước chảy phía sau nhà. Nguyễn đứng lặng im, không còn nôn nóng, không còn tức giận gì nữa, nhưng trái tim anh cũng đập rộn rã, trái tim thắt lại trong lồng ngực anh. Thế mà anh vẫn đứng im trước khung cửa nhỏ để nhìn đăm đăm vào đêm tối. Nguyễn bỏ mặc tiếng nước chảy phía sau nhà, vào giường nằm. Phải ngủ một chút, ngày mai mặt trời sẽ lên và mọi việc sẽ sáng sủa hơn nhiều. Nhưng cánh cửa bên nhà Oanh đã sịch mở. Oanh mặc đồ tây, khoác chiếc áo lạnh, tay xách một cái túi bằng da màu nâu. Người anh của Oanh đưa xe Honda ra khỏi cổng và đạp máy nổ, coi đồng hồ. Oanh lên xe, ngồi phía sau. Lạy chúa, chả biết ma quỷ nào xúi giục mà Nguyễn lại nghĩ ra được điều táo bạo này: Anh hấp tấp thay quần áo, đánh răng vội vàng rồi khóa trái cửa lại, vọt ra ngoài đêm. Nguyễn đón một chiếc xích lô máy và bảo chở mình ra bến xe đi Ðà Lạt. Anh lần mò tìm kiếm Oanh như một kẻ trộm. Nguyễn đi quanh xe nhìn mặt từng người. Bây giờ thì điên rồi, liều mạng rồi, không còn kín đáo theo dõi nữa. Rất may trên xe không có Oanh. Nguyễn chợt nhận ra chiếc Honda của ông anh Oanh lúc nãy. Hai anh em đang chia tay nhau. Ông anh dặn dò thêm mấy câu gì đó rồi đợi cho cô em gái bước lên xe, ngồi vào chỗ của mình xong mới quay về. Nguyễn lao đến phòng vé. Chỉ còn vài cái ghế "xúp" và anh được dành cho một chỗ ở sau chót, ngay lối đi giữa xe, cũng tốt vì ở vị trí này anh có thể quan sát Oanh. Xe chạy. Nó dong ruổi trên đường dài. Nguyễn bị tràn ngập một sự hả hê chưa từng thấy, anh có cảm tưởng như mình là một chàng kỵ sĩ một mình một ngựa đến tòa lâu đài của công chúa, đu sợi dây thừng lên lầu cao, bắt cóc công chúa, ôm trong lòng, tụt dây xuống rồi phi ngựa như bay vào thảo nguyên mênh mông. Quân mã của nhà vua đuổi theo rất gấp nhưng làm sao theo kịp con tuấn mã của chàng. Bây giờ công chúa đã ở trong tay chàng https://thuviensach.vn rồi, nàng không thể không trả lời những câu hỏi của anh, nàng không thể tiếp tục thái độ kiêu ngạo, thái độ khinh khỉnh… Qua những rừng cao su, những rừng khộp già, gió thổi phần phật Oanh có vẻ linh hoạt hơn, đầu hơi nhô ra khỏi cửa xe một chút nhìn cảnh vật. Mười hai giờ trưa, xe dừng lại nơi một bãi đất vàng cháy, hàng quán lụp xụp. Nguyễn xuống xe trước và ẩn vào một gian hàng trái cây. Oanh cũng xuống xe, tay xách cái túi da bước đến quán ăn. Cô ngồi một mình nơi bàn trống ngoài hiên nhà vì thế ánh nắng chói chang làm cho mặt Oanh hồng lên. Nguyễn từ phía sau lưng Oanh đi lại, khi đến sát chỗ Oanh ngồi, Nguyễn chuyển hướng đi vòng ra ngay trước mặt Oanh, kéo ghế và ngồi xuống. Hai người đối diện nhau. - Anh không làm tôi ngạc nhiên đâu. Oanh nói rất bình thản. - Nhưng em làm anh ngạc nhiên lắm. - Kệ anh. - Thôi mà, đừng đóng kịch nữa. Anh có làm gì đâu mà giận. - Ai giận anh? - Chớ em làm trò gì thế? - Trò gì? Anh làm trò hề thì có. Tại sao anh theo tôi lên đây? Về đi! - Không về. Theo suốt đời. - Ðừng khùng. Về đi! Tôi lên nhà bác tôi đấy. Bác tôi dữ lắm đấy. - Không sợ. Anh cũng lên nhà bác em. - Ai cho anh vô nhà. - Không cho thì ngồi ngoài hè. - Ðừng có điên. Ngoài hè cũng không cho ngồi. - Thôi được, anh sẽ giả làm một người phu khuân vác, anh xách va li cho em vô nhà. - Sau đó anh đi đâu? - Anh về Sàigòn. - Về liền à? https://thuviensach.vn - Về liền. - Anh không có nhà quen ở Ðà Lạt sao? - Không. - Thôi, anh thuê khách sạn ở đi. Hôm sau hãy về. - Rồi chừng nào em về? - Năm ngày nữa. - Em làm gì ở Ðà Lạt mà lâu vậy? - Ðám cưới của chị em, chị này con bác em. - Thế sao em đi có một mình? - Em đi trước có việc, ngày mai bố em lên sau. - Anh đợi em về không được sao? - Không được. Có bố em cùng về. Thôi lên xe! Lên xe! Oanh hối hả xách cái ví da. Nguyễn cũng chạy theo. Xe đã nổ máy, khói phun ra đen kịt một góc chợ. Nguyễn chưa nói được bao nhiêu, anh cũng chưa hiểu tại sao ngày hôm qua Oanh lại có thái độ lạ lùng như vậy. Dù sao anh cũng rất mừng là đã làm lành được với Oanh và rõ ràng là mối quan hệ của hai người chưa có gì căng thẳng, chưa có hiểm họa tan vỡ. Nguyễn thấy lòng tràn trề niềm vui và vì thế thiên nhiên đối với anh cũng tươi mát hơn, dịu dàng hơn. Những trái cây cứ đỏ rực trên cành và mây thì trắng xóa, cuồn cuộn trên khoảng trời xanh bao la. Lên đèo, khí hậu dịu hẳn xuống. Xế chiều sương mù giăng đầy những hẻm núi, đưa tay ra ngoài có thể vốc được một nắm sương. Rừng cũng mù mịt, ẩn hiện lãng đãng. Các tầng lá sẫm màu hơn, trôi bồng bềnh chung quanh. Không biết đâu là bầu trời. Xe bật đèn sáng. Không khí trở lạnh và rừng bên ngoài thì tím sẫm. Oanh mặc áo len và quay nhìn Nguyễn. Dường như cô muốn hỏi Nguyễn có đem theo áo lạnh không. Nguyễn làm cử chỉ tỏ ra mình không có áo lạnh và anh mỉm cười với Oanh để cho Oanh yên lòng. Nhưng chính trong lúc ấy anh cũng thấy lạnh và muốn được ngồi cạnh Oanh, ôm lấy Oanh vào lòng để https://thuviensach.vn mặc cho xe đi nghiêng ngả, để mặc cho bóng tối và sương mù vây phủ chung quanh. Trong cơn buồn ngủ lơ mơ Nguyễn tưởng mình như người đang ngồi trên mình ngựa cầm cái bầu rượu ngất ngưởng băng qua một đồng cỏ mênh mông, vàng rực lên ánh hoàng hôn. Rồi những cơn gió mang đôi cánh đen thổi qua cánh đồng làm cho hoàng hôn trở thành màu tím và chàng kỵ sĩ gục xuống ôm lấy bờm ngựa lạnh buốt. Con ngựa cất vó chạy về phía chân trời. Màu sắc của buổi hoàng hôn kỳ lạ ấy cứ chập chờn trong trí nhớ anh, lẫn lộn với ánh đèn màu lấp lánh phía sau những hàng thông già. Ðà lạt như cô gái miền cao mặc dạ phục đứng lấp ló trong rừng thông, choàng chiếc khăn sương mù mong manh. Nguyễn xách hai cái xách tay của Oanh, cứ đứng ngó hoài trên trời. Anh mặc áo sơ mi phong phanh và cảm thấy rất thỏa mãn với cái lạnh tê tê trên hai gò má và trên lồng ngực mình. - Giá tụi mình không bị ràng buộc gì cả. Hay là mình đi loanh quanh một tí đi. - Ði lên phố ăn phở, Oanh nói, mấy giờ rồi? Mới hơn sáu giờ nhưng trời đã tối. Nguyễn sửa soạn mọi thứ cho Oanh, nhưng anh không thấy đói. Anh ngồi nhìn Oanh ăn, Oanh ăn phở một cách hồn nhiên như đứa trẻ con. Ðiều đó làm Nguyễn vừa yêu vừa ghét bởi vì lòng anh không hề thản nhiên như thế. Cái lạnh của đêm Ðà lạt khiến anh thèm được đi quanh quanh, được cầm ngón tay của Oanh và nói những chuyện ngớ ngẩn. Nhưng Nguyễn cũng cắm cúi ăn. Anh hoàn toàn không thấy ngon miệng. Anh cảm thấy rất rõ ràng mọi việc sắp kết thúc và khi còn ngồi trên xe anh vẫn tưởng tượng nó sẽ kết thúc đẹp hơn, nhung nhớ hơn để sáng sớm ngày mai anh có thể thanh thản mà lên xe trở về Sàigòn. Nhưng Oanh có vẻ mệt mỏi và lười biếng, có vẻ muốn chấm dứt cuộc chia tay này nhanh để còn tắm rửa, thu xếp hành lý và ngủ một giấc dài. Còn Nguyễn thì anh không thiết những điều đó. Bỗng dưng hai người có mặt bên nhau trên cao https://thuviensach.vn nguyên, nơi một thành phố xa lạ và thơ mộng. Ðó là một dịp thật hiếm có, sao lại có thể bỏ qua một cách dễ dàng? - Anh gọi cho em một chiếc tắc-xi. Oanh bảo Nguyễn. - Ngồi chơi một lát đã. Em nói chuyện đi. - Em nói mà hay ho gì. Anh không nhớ em hay nói nhát gừng và ngổ ngáo sao. Oanh vứt cái tăm và lấy khăn tay chùi miệng. Nguyễn cứ nhìn cô đăm đăm khiến cô phải kêu lên: - Ðừng nhìn. Chùi miệng mà cũng nhìn. - Em làm cái gì nhìn cũng thấy thương. - Thôi, đừng tán. Ghét tán lắm. - Anh có tán đâu. Anh nói thực đấy. Oanh ngồi im, hơi rùng mình một tí vì lạnh. - Em ho đi. - Khùng. Tự nhiên bảo người ta ho. - Hồi ở Sàigòn có lần em ho như gà kêu. - Thôi, ông ơi. Gọi dùm tôi chiếc tắc-xi. Oanh bảo những người phục vụ tính tiền và Nguyễn cứ ngồi yên cho Oanh trả tiền. Nguyễn đành đứng lên, xách cái xách của Oanh đi ra đường. Nhưng đường vắng, không có cái tắc-xi nào cả. Nguyễn hỏi: - Nhà bác em ở đường nào vậy? - Trần Bình Trọng. Lên cái dốc, qua khỏi bệnh viện. - Em đứng đợi một tí nhé. Anh đi kiếm xe. Và Nguyễn bỏ đi, nhưng một chiếc tắc-xi đã trờ tới. Người tài xế mở cửa sau cho hai người lên. Nguyễn thu mình vào một góc. Giữa hai người là hành lý của Oanh. Nguyễn nói: - Anh đưa em về đến nhà xong, anh sẽ quay lại chợ tìm chỗ ngủ. - Mai anh về sớm hả? - Không. Anh tính đi chuyến xe mười một giờ. Em cho anh gặp một tí nhé? https://thuviensach.vn - Gặp ở đâu? - Trên sân cù. Bảy giờ sáng. - Bảy giờ sớm quá. Tám giờ. - Ừ, tám giờ. Xe tăng tốc độ, chuẩn bị leo giốc. Nguyễn gọi: - Oanh này! - Gì vậy? - Trên đầu giốc là bệnh viện phải không? - Phải. Gần đến nhà rồi. - Em cho anh cầm ngón tay hôm trước. - Ông tài xế kìa. - Ổng không để ý đâu. Ðưa lẹ lên đi. - Thôi. Ðể lát nữa đến nhà tui cho ông bắt tay. Chiếc xe đã lên khỏi giốc và quẹo phải. Oanh ra hiệu cho xe ngừng lại. Nguyễn xách hành lý của Oanh xuống, để bên lề đường và trả tiền xe cho Oanh. Chiếc xe trở đầu quay lại chợ, khuất mất dưới giốc. Nguyễn hỏi: - Nhà nào đâu? Oanh chỉ ngôi nhà nhỏ có ánh đèn lấp lánh sau những tàn cây mận rậm rạp. Oanh đưa tay cho Nguyễn nắm và cứ để mặc cho anh hôn hít từng ngón tay của mình. Nguyễn nói: - Sáng mai tám giờ trên sân cù. - Ừ. Tám giờ. - Còn bây giờ thì tạm biệt. - Tạm biệt. Nhưng bàn tay của Oanh vẫn nằm trong tay Nguyễn. Bàn tay mềm, giá lạnh và ngoan ngoãn. - Anh ôm em nhé? Nguyễn hỏi thật nhỏ. - Ừ. Ôm đi. https://thuviensach.vn Nguyễn ôm siết Oanh, suýt ngã xuống bãi cỏ. ° Lúc bảy giờ rưỡi sáng ngày hôm sau có hai người khách đến tìm người chị họ của Oanh, một là vị hôn phu của chị, người thứ hai là bạn của anh ta. Cả hai người đều là sinh viên sĩ quan trường Võ Bị Quốc Gia Ðà Lạt vừa mới ra trường với cấp bậc thiếu úy. Mặc dù hôn lễ sẽ cử hành vào buổi chiều ngày hôm đó tại nhà hàng Hoa Ðào nhưng vào giờ ấy chú rể vẫn còn mặc quân phục trên người. Oanh mời hai người vào phòng khách. - Chị Thu, anh Ðại đến. Nhưng người sĩ quan có tên là Ðại đã tự coi mình là người nhà, anh lấy thuốc lá mời bạn mình rồi bảo Oanh: - Em tiếp dùm anh Quang, bạn anh, anh gặp chị một tí. Thế là anh ta đi thẳng ra phía sau nhà. Quang đã châm xong điếu thuốc lá, lơ đãng nhìn ra ngoài cửa sổ nhả khói. Oanh rót nước trà mời khách và coi đồng hồ. Tám giờ kém hai mươi phút. Cô nhớ cái hẹn với Nguyễn ở sân Cù vì thế Oanh phải tìm cách đi đến đó. Cô chạy vô phòng lấy mấy tờ báo Văn, báo Ðiện Ảnh ra đưa cho Quang. Quang cầm một tờ báo, dùng ngón tay lật mấy trang sách nhưng không đọc. Anh ta hơi ngã người về phía sau và trong bộ quân phục thẳng nếp trông anh ta có vẻ nghiêm nghị, khỏe mạnh và đẹp trai. Anh ta kẹp điếu thuốc giữa hai ngón tay nho nhã. - Cám ơn em, Quang nói, em ở Sài Gòn mới lên? - Dạ. - Tôi cũng dân Sài Gòn đây. - Chắc các anh cũng sắp về Sài Gòn. - Sắp về. Chúng tôi mới làm lễ tốt nghiệp cách đây ba hôm. Ðám cưới chiều nay chắc là ầm ĩ lắm. Anh em cùng khóa dự rất đông. - Trước đây thỉnh thoảng em có nghe anh Ðại nói về anh. https://thuviensach.vn - Còn tôi thì mới nghe anh Ðại nói về Oanh chiều hôm qua. Dự đám cưới xong có lẽ Oanh còn ở chơi mấy hôm? - Chừng vài hôm, có ba em lên nữa. Chắc chiều nay ba em tới nơi. Oanh lại coi đồng hồ. Chỉ còn mười phút nữa là tới giờ hẹn. Oanh vừa định xin phép ra đi thì nghe nhiều tiếng cười nói xôn xao ngoài cổng. Chó sủa mấy tiếng ngắn rồi im. Cả một băng bạn học cũ của Oanh từ ngoài sân kéo vào đứng đầy nhà. Toàn là những đứa nghịch như quỷ. - Chào cụ ạ, chào cụ ạ… Chúng nó thi nhau vái Oanh lia lịa, chẳng cần phải nể nang gì cái ông sĩ quan trắng trẻo đẹp trai con nhà giàu học giỏi kia nữa. - Khỉ, Oanh nói, ồn vừa vừa chứ. Sao tụi bây biết tao có mặt ở đây. Một con bạn đeo kính cận, mập như cái bao gạo nói: - Khi sáng thức dậy chúng tớ ngửi ngửi trong gió thấy có mùi của mi. - Mùi hôi nách của mi chính cống. - Suỵt, nói bậy. Có khách quý. - Chào anh. - Chào anh. Quang đứng dậy bắt tay vài người bạn trai của Oanh. Họ ngồi đầy một phòng khách. - Uống trà nhé. - Khỏi uống. Ðường sá xa xôi đến gặp mi mà ngồi uống trà chán quá. Giống các cụ. - Ðược, Oanh nói, sẽ cho ăn mứt. - Cũng chán. Quà Sài Gòn đâu? Oanh chẳng hề nghĩ đến chuyện mua quà cáp gì. - Thế nào? Chẳng có gì hết? Oanh nói: - Ra sân hái mận ăn. Mai mốt tụi bây đi Sài Gòn tao đãi. https://thuviensach.vn - Có lý, ra sân cho thoáng. - Ê, có nắng, có nắng! Nắng mới đẹp rực rỡ. Nắng làm lá mận ửng lên sắc xanh non, khoảng sân loang lổ nắng. Mấy người bà con trong nhà đã bắt đầu bày biện bàn ghế ra dưới các gốc mận. Họ trải những cái khăn bàn trắng và cắm hoa tươi trong những cái độc bình bằng pha lê. Các bạn trẻ đi lăng quăng trong sân, vừa đi vừa ngước nhìn. Mấy cô nữ sinh mặc áo dài trắng cầm cây khều mận, đứng với tay, nhón gót, ngửa mặt lên, tóc dài bay lất phất rung động như sóng. Oanh đứng trên cái ghế gỗ nhỏ vừa khều mận vừa nghĩ đến Nguyễn. Trễ quá rồi. Tám giờ rưỡi. Anh chàng đã bỏ đi hay còn ngồi đợi bên gốc thông già? Chắc là anh chàng vẫn còn đang ngồi đợi nhưng tình hình này đến chín mười giờ chưa chắc tụi bạn đã chịu buông tha cho mình. Sau vụ hái mận thế nào cũng có mục mới. Quả thật, chúng rủ Oanh đi bát phố, đi ăn kem, đi mua hoa. Oanh đi với các bạn đến mười giờ thì phải về phụ với chị Thu ở nhà hàng Hoa Ðào. Giờ này Nguyễn đã lên xe rồi. Thôi thế cũng được, điều đó ngoài ý muốn mình. Chỉ còn sáu tiếng đồng hồ nữa là đám cưới. Cả một đám sĩ quan mới ra trường, tha hồ mà ồn ào náo nhiệt. Ừ mà không biết anh Ðại đã nói gì về mình với anh chàng Quang nhỉ. Một con người cũng không đến nỗi ồn ào, có phần kiêu hãnh nhưng lịch sự. Ba Oanh đi xe hơi riêng của chú Tạo và đến lúc hai giờ chiều. Ông mặc côm-plê màu xám nhạt, thắt cà vạt màu nâu và đi giày nâu. Chú Tạo không mặc đồ lớn, ông chỉ mặc quần tây áo sơ mi cụt tay bỏ ngoài quần nhưng ông cũng đi giày da cẩn thận và trông ông có vẻ sang trọng, có vẻ ông chủ hơn ba Oanh rất nhiều. Ông hút pipe và đeo kính trắng. Trong ba anh em chú Tạo là người giàu có và cũng là người phóng khoáng nhất. Ông rất khoái người Nhật. Trong câu chuyện giữa ông với khách khứa, dù đang nói về đề tài gì thế nào ông cũng đưa câu chuyện sang nước Nhật. Trong tiệc cưới, ông đã làm cho không khí nơi bàn các vị sui gia đạo mạo trở nên sinh động hơn, không thua kém gì bàn của đám sĩ quan võ bị Ðà Lạt. https://thuviensach.vn Bọn họ người nào cũng trẻ trung, khỏe mạnh và lịch thiệp, họ ngồi xen kẻ giữa đám bạn bè của chị Thu và Oanh, những cặp vợ chồng trẻ và những đôi tình nhân cũng nhập chung vô đám này, họ không ngồi từng đôi mà ngồi phân tán ra tuy nhiên mấy anh chàng sĩ quan tinh ý cũng có thể hiểu được rằng mình nên tán tỉnh cô nào. Có mấy bạn mời Oanh đến ngồi nhưng cuối cùng cô ngồi cạnh Quang vì dẫu sao hai người cũng đã làm quen với nhau từ sáng. Chiều nay Quang cũng mặc quân phục như khi sáng, các bạn của anh cũng thế, có lẽ đó là giao ước riêng giữa họ với nhau. Chỉ trừ có chú rể là mặc côm-plê, thắt cà vạt, đi giày da. Tuy nhiên cái mái tóc húi ngắn ba phân cũng làm cho Ðại có vẻ "nhà binh" không thua kém gì các bạn. Một người sĩ quan ngồi cạnh Quang nói: - Lâu nay chỉ thấy nó mặc quân phục, bây giờ nó mặc côm-plê trông gầy đi. Oanh vừa rót rượu vào ly cho các bạn vừa nói: - Anh Ðại em trông giống quan văn hơn là quan võ. - Nếu nói là quan văn thì cũng được, Quang nói, chúng tôi học văn hóa song song với quân sự, ra trường trình độ văn hóa tương đương với cử nhân giáo khoa của các trường đại học khoa học trong nước và cả ngoại quốc nữa. - Nghe nói anh Ðại sẽ đi Mỹ học thêm mà. Khóa các anh sẽ đi Mỹ mấy người? - Hơn mười người, Quang đáp, Ðại đi học lái máy bay chiến đấu. Có người đi Úc, đi Nhật. Oanh hỏi hai sĩ quan ngồi cạnh mình: - Anh Quang và anh Tân sẽ đi nước nào? Tân cười cười, lôi trong túi áo khoác ra một chai rượu mạnh. - Bọn tôi thì chỉ đi ra trận. - Ði ra trận có cái khoái của ra trận chứ, Quang khui chai rượu mạnh và rót vào chiếc ly nhỏ màu huyết dụ đặt trước mặt Tân, Ta đổi gam một tí https://thuviensach.vn nhé? Quang rót đầy ly cho bốn năm người đàn ông ngồi cùng bàn. Họ uống cạn để chúc mừng cô dâu chú rể và chúc mừng nhau. - Tân ạ, chúc cậu mau lên tướng. - Cái đó dành để chúc cho ông anh rể của Oanh. - Và cho anh Quang nữa, một cô gái trong bàn tiệc nói thêm vào. Quang đặt ly Whisky xuống bàn nhìn cô gái vừa nói, anh đã hơi ngà ngà say. - Nếu chị có thể uống với tôi một ly thì hay quá. - Rất hân hạnh, cô gái vui vẻ đáp, anh Quang ạ, bây giờ trông anh đã có vẻ là một vị tướng rồi, nhất là cặp kính trắng. Anh mang kính trắng trông rất hay. Quang có vẻ hơi ngượng về lời tâng bốc sống sượng của cô gái nhưng đã lỡ mời ly rượu, anh đành phải rót đưa cho cô gái, cô ta uống ngay và không nhăn nhó gì cả tuy vậy dường như cũng không ai hưởng ứng phong cách của cô gái. Quang cũng rót cho mình một ly và uống cạn trong sự buồn tẻ. Một chai Whisky khác được khui. Các thân hữu đang hát trên micro. Họ hát nhạc tình, tiết tấu chậm, giai điệu mượt mà, tươi trẻ và đẹp. Những chiếc đàn thùng đệm vừa phải. Tuy chỉ có một chiếc vĩ cầm nhưng âm thanh của nó réo rắt và ấm áp, nó vượt qua những huyên náo, những tiếng ồn ào, tiếng cười tiếng nói chuyện để lướt đi một mình như chiếc thuyền độc mộc giữa sóng gió. - Bis! Bis! Một người bạn ở bàn bên cạnh cầm ly rượu đến cụng với Quang, anh uống cạn, hai người bắt tay nhau rất lâu. Cô dâu chú rể cũng vừa đến và chụp một tấm hình kỷ niệm với bạn bè. Thu kéo Oanh đứng cạnh mình. Ðại cũng kéo Quang vào chụp ảnh chung nhưng thay vì đứng cạnh Ðại, anh ta đi vòng qua và đến đứng cạnh Oanh. - Sát vô một tí! Người thợ chụp ảnh bảo cô dâu chú rể. Quàng tay qua. https://thuviensach.vn Quang cũng đứng sát vào Oanh và quàng tay qua ôm lưng Oanh. Trong lúc vui vẻ và đang chú tâm vào việc chụp hình, Oanh không cảm thấy cái quàng tay ấy hoặc cô có cảm thấy nhưng lại tưởng là của một người bạn gái nào đang đứng cạnh mình. Người thợ ảnh bấm máy và nói luôn: - Một kiểu nữa. Cứ đứng yên như thế! Ngay lúc ấy Oanh nhìn thấy đôi mắt bốc lửa của một người đang ngồi tận trong góc phòng, chòng chọc nhìn cô. Ðôi mắt ấy như muốn ăn tươi nuốt sống Oanh và cả cái chàng sĩ quan trắng trẻo đẹp trai đeo kính trắng đang quàng tay qua ôm lưng Oanh. Trời đất hỡi! Oanh kêu lên. Sao hắn lại còn lẩn quẩn nơi đây. Hắn định giở trò gì ở đây. Có ai mời hắn đâu mà hắn cũng vào được nơi này? Ánh đèn flash lóe lên. Oanh vội vã thoát ra khỏi cánh tay của Quang và lại bàn ngồi, cô biết đôi mắt của Nguyễn vẫn đang nhìn chòng chọc vào gáy cô và cô bực tức hết sức. Tuy vậy cô cũng không dám quay lại. Những người ngồi cùng bàn của Oanh không ai hiểu điều gì đã xảy ra giữa Oanh và đôi mắt nảy lửa ấy, họ tưởng Oanh hơi khó chịu vì nửa ly rượu mạnh lúc nãy Oanh uống chung với Quang. Còn Oanh thì lại thêm một nỗi lo sợ ba cô nhìn thấy Nguyễn và ông sẽ hiểu ngay ra mối quan hệ giữa hai người, hơn nữa ông còn hiểu lầm một cách tai hại là khác. Tuy vậy ông già lại không mấy chú ý đến những chuyện xảy ra chung quanh, ông lo thù tiếp bao nhiêu là khách khứa, bà con hai họ, những ông bạn già, những vị sĩ quan cao cấp trong trường Võ bị… Chú Tạo cũng tỏ ra rất hoạt bát và chú đã gánh được phần lớn gánh nặng giao tế cho anh mình, chú là trung tâm của mọi câu chuyện, nói giỏi tiếng Pháp, chú ngồi cùng bàn với mấy giáo sư người Pháp, người Ý và một sĩ quan tham mưu người Mỹ – ông này cũng nói tiếng Pháp khá thông thạo – Chú Tạo hết nói chuyện kinh doanh đến chuyện quân sự, nhưng chú không bàn luận về tình hình chiến sự ở trong nước hiện thời mà chú nói về đạo quân Quang Ðông của Nhật đã thua trận thế nào, các phi công Nhật đã lái máy bay chiến đấu và mổ bụng tự sát trên trời như thế nào… https://thuviensach.vn Ban nhạc đã kết thúc chương trình của họ. Không khí bữa tiệc có phần "trần tục hơn" nhưng không kém phần vui nhộn. Một số người đã say, nhưng không ai nói bậy. Dẫu sao trong thâm tâm những thực khách ở đây họ cũng hiểu rằng thành phần tham dự đám cưới này toàn là giới trí thức và họ không được quyền sơ xuất hay có thái độ nào khiếm nhã. Kể cả giới sĩ quan trẻ là những người dễ bốc khi có rượu họ cũng nói năng rất chừng mực và họ lấy đó làm niềm hãnh diện cho sắc phục mà họ đang mặc trên người. Mọi việc sẽ xảy ra êm xuôi như thế nếu không có câu chuyện về chiếc hộp quẹt Zippo. Ðó là món quà tặng bất ngờ của cô gái ngồi cùng bàn với Oanh, người đã từng cụng với Quang mấy ly rượu mạnh. Không biết cô gái đã có chủ ý dành món quà nhỏ đó cho Quang hay đấy chỉ là chuyện ngẫu hứng. Sau khi nốc với Quang một ly Whisky cô lôi trong ví ra một cái hộp quẹt Zippo bằng i-nốc sáng loáng và nói: - Xin kính tặng anh, vị tướng tương lai của quân lực Việt Nam Cộng Hòa. Lúc ấy Quang cũng đã say, anh cầm lấy cái hộp quẹt rút một điếu thuốc nhưng thay vì ngậm cái đầu lọc, lại ngậm đầu kia. Anh bật nắp quẹt zippo và châm điếu thuốc. Ngọn lửa nhỏ táp lên cái đầu lọc. Không cháy. Nhưng mãi đến lúc ấy anh ta vẫn chưa nhận ra mình đang ngậm ngược điếu thuốc. Lại bật lửa, cố gắng đốt lần nữa. Những người ngồi cùng bàn cười. Quang ném điếu thuốc xuống đất. - Quý vị đừng cười. Cái quẹt này không phải dùng để đốt thuốc lá đâu. - Vậy thì đốt gì? Một người hỏi. Quang lại bật quẹt lên, nhìn ngọn lửa nhỏ hồi lâu, đưa nó lên cao khỏi tầm mắt và nói: - Ði hành quân mà có cái quẹt này rất là hay. Ta sẽ dùng nó đốt rừng. Quý vị thử tưởng tượng bọn Việt cộng đang ở trong khu rừng ấy. Khu rừng bùng cháy lên, lửa ăn lan dần vào trong rừng, bọn Việt cộng ở trong đó co giò mà chạy trối chết. Người sĩ quan ngồi cạnh Oanh tán thưởng: https://thuviensach.vn - Ðúng là "núi cháy mọi chạy ngay đuôi". - Có đuôi à? Cô gái vừa cho hộp quẹt hỏi. - Có chứ, người sĩ quan trẻ đáp, như đuôi khỉ. Y hệt đuôi khỉ. Bọn họ cười nói rất sôi nổi không hề biết rằng sau lưng mình có một người đang hầm hầm nổi giận nhấp nhỏm trên ghế và sắp điên lên vì những câu nói mất dạy ấy. Quang nói: - Còn tôi thì tôi lại tưởng tượng bọn họ có đuôi chuột. - Hay! Ðuôi chuột hay hơn, hình tượng hơn. Một số người cười, tán thưởng câu nói ấy. Viên sĩ quan ngồi cạnh Quang rót một ly rượu, ra hiệu cho mọi người im để nghe anh ta nói: - Theo tôi thì cái cảnh cháy rừng ấy đúng là "cháy nhà ra mặt chuột". - Cháy rừng mà ví như cháy nhà thì không đúng, Quang cãi, cháy nhà là khi nào đi hành quân qua làng xóm thì ta dùng cái quẹt này đốt nhà Việt cộng. Nhà nào chứa Việt cộng là đốt sạch. Chỉ cần một ngọn lửa nhỏ của chiếc quẹt Zippo! Z.i..p..p..o Anh ta lại bật quẹt, nhìn ngọn lửa rồi đưa lên khỏi tầm mắt mình. Nhưng lần này, khi anh ta vừa đưa cái hộp quẹt lên thì bỗng nhiên có bàn tay của một người nào đó vươn ra chộp lấy, thảy thảy lên mấy cái rồi bỏ gọn vô túi. - Ông bạn cho mượn cái hộp quẹt nhé, người đó nói, có lẽ ông bạn chưa biết cách dùng nó. Thế thì ông bạn không nên giữ. Quang giật mình, sững sờ nhìn người thanh niên mới xuất hiện trước mặt mình. Cả bàn tiệc ai cũng ngạc nhiên trước biến cố này, nhất là Oanh, cô sợ điếng người, cô muốn làm một cử chỉ gì đó để cứu vãn tình thế nhưng lại luống cuống làm ngã ly rượu trên bàn, rượu chảy loang ra, ướt cả một góc khăn trải bàn trắng tinh. Cô vội vàng đỡ ly rượu lên, run lẩy bẩy vì tức giận và sợ hãi. Sự việc xảy ra quá mức tưởng tượng của cô. Lúc nãy cô chỉ e ngại ba cô nhìn thấy anh ta và suy diễn nhiều điều tệ hại, nhưng bây giờ thì chẳng cần ba cô phải suy diễn mà chính anh ta đã gây sự, đã khai chiến, đã mở màn những trò gàn dở nhất của mình. https://thuviensach.vn - Anh là ai, Quang tỉnh ra và hất hàm hỏi, anh muốn gì? Nguyễn trả lời bằng cái giọng cũng đã lè nhè: - Tôi muốn dạy cho anh hiểu rằng người ta chế tạo ra cái hộp quẹt Zippo này là để đốt thuốc lá, để cho mấy bà nội trợ nấu ăn, nói chung là để phục vụ con người chứ không phải để đốt nhà đồng bào. - A, hóa ra mày là một thằng vi-xi nằm vùng nào đây chứ gì. Càng tốt, Quang xòe bàn tay đưa ra ngay trước mặt Nguyễn, bây giờ tôi ra lệnh cho anh trả lại hộp quẹt cho tôi! Nhưng Nguyễn, trong cơn cuồng ngạo, đã cười khô lên một tiếng, gạt phắc cái bàn tay ấy qua một bên và thong thả (thực ra là anh làm bộ thong thả) đi ra cửa. Quang bước nhanh theo, vừa bước đi vừa tự nhủ mình phải bình tĩnh không gây náo loạn trong đám cưới, nhưng khi vừa đuổi kịp Nguyễn, vươn cánh tay ra chụp lấy vai Nguyễn, thì anh ta đã hụt và mất đà ngã chúi xuống nền nhà. Không rõ mặt anh ta đập vào vật gì mà khi các sĩ quan bạn chạy tới đỡ dậy thì thấy anh bị chảy máu mũi ròng ròng trông vừa thảm hại vừa dễ sợ. Cảnh hổn loạn lập tức diễn ra. Gương mặt đẫm máu của người sĩ quan trẻ đã làm mọi người khiếp đảm. Người ta nghĩ ngay tới một cuộc ám sát, kẻ sát nhân vừa đâm lén vừa bỏ chạy ra cửa. Lập tức gần như tất cả sinh viên sĩ quan trường võ bị đều rời chỗ ngồi của mình nhưng không ai la lối gì. Nguyễn cũng thế, anh biết mình đang lâm nguy nhưng không bỏ chạy, anh đứng lại đợi những người sĩ quan đến. Họ đã đến, trong đó có Quang, lúc này đang dùng khăn tay bịt mũi để cầm máu. Một chiếc jeep lùn thắng gấp lại và Nguyễn bị nhấc lên ném vào trong xe. Ba người sĩ quan, kể cả Quang, đều nhảy lên và phóng xe đi rất nhanh, không biết đi đâu. https://thuviensach.vn 6 Sau năm ngày vất vưởng đầu đường xó chợ, đi nhờ bảy chặng xe, Nguyễn mới lê tấm thân tàn đầy thương tích về được tới Sàigòn. Anh phải cuốn gói ra khỏi nhà Oanh. Và vì tự ái, anh cũng không yêu cầu Hiếu bố trí cho anh một chỗ ở khác. Tuy nhiên trước cơn giận của Hiếu, Nguyễn đã giữ thái độ im lặng hối lỗi thậm chí ngay cả khi Hiếu mắng anh là kẻ "bợ đít bọn tư sản" thì anh còn có cảm giác là Hiếu nhận xét rất đúng. Nguyễn xách cái va li nhỏ và một túi vải đựng sách đến gởi tạm nhà một người bạn. Người này ở chung với bốn người nữa đều là sinh viên nhưng không ai muốn nhận anh. Nguyễn cố tìm trong trí xem còn chỗ nào có thể chấp nhận anh nữa không, nhưng dường như chẳng còn hy vọng. Hiện tại tài sản anh chỉ có mỗi cái đồng hồ cũ. Ðó là chiếc đồng hồ Thụy Sĩ vỏ inox, dẹp như đồng hồ Oméga, lên dây tự động và có ngày. Từ khi mua đến giờ nó chưa chạy sai một phút và chưa phải sửa chữa lần nào. Thế mà bây giờ anh đành phải tính tới chuyện đem cầm nó. Nguyễn đứng tần ngần trước tiệm cầm đồ. Nơi quầy vẫn còn một người đàn bà và một cô gái vừa bước vào cùng lúc với Nguyễn. Anh đứng né sang một bên cho cô gái bước tới quầy. Cô ta mở xắc kéo ra một cái quần Jeans còn mới. Người chủ tiệm và cô gái không phải cò kè gì lâu. Sao mà họ nói chuyện với nhau trơn tru dễ dàng đến thế, còn Nguyễn từ lúc bước vào đứng trước quầy anh đã có cảm tưởng như mình đứng trước vành móng ngựa. Lúc còn ở ngoài đường, anh nghĩ rất đơn giản, chỉ cần bước vô, cởi đồng hồ ra đặt trên quầy và nói: Cho tôi cầm cái đồng hồ này. Nhưng bây giờ đứng trước quầy, trước bà chủ tiệm, anh không tài nào đưa tay cởi cái đồng hồ ra được, anh thấy động tác đó giống như thú nhận về sự bất lực của mình. Ðó là động tác của kẻ thua bạc, của thằng ma-cà-bông vất vưởng đầu đường xó chợ. Anh thấy không có gì nhục nhã hơn là lột đồng hồ mình đang đeo để cầm cho một người https://thuviensach.vn đàn bà, còn nhục nhã hơn việc ngửa tay ra xin bà ta mấy đồng bạc cắc. Anh nghĩ đáng lẽ lúc nãy khi còn ở ngoài đường mình cởi đồng hồ ra bỏ sẵn trong túi thì hay hơn. Lúc bước vô quầy chỉ việc lôi nó từ trong túi ra (giống như cô gái lôi cái quần từ trong xắc ra) chắc là tự nhiên và đỡ mất mặt hơn là đưa tay tự lột đồng hồ của mình, như thế chẳng khác nào cô gái tự lột quần của mình ra cầm cố cho bà chủ tiệm. - Cậu có gì đó? Người đàn bà hỏi. Nguyễn giật mình, đỏ mặt, như vừa bị bắt quả tang đang toan tính một chuyện gì mờ ám. - Dạ… không, tôi đứng chơi. - Bộ hết chỗ chơi sao vô đây đứng chơi? Câu nói làm những người đi cầm đồ đều nhìn anh và cười chế giễu. Anh mắc cỡ bước ra khỏi tiệm. Và khi đã tản bộ tà tà trên hè phố, tự nhiên lòng anh sôi lên cơn giận. Anh không giận con mẹ chủ tiệm cầm đồ mà giận những người cầm đồ. Tại sao họ cũng nghèo như mình, cũng phải đem đồ đạc đến cầm cố cho người ta để đổi lấy một món tiền còm sống qua ngày, vậy mà họ không thông cảm với anh, không chia sẻ với anh nỗi tủi nhục ấy mà lại đi cười chế giễu anh trong khi chính anh đang làm cách mạng, đang đấu tranh cho những người nghèo khổ, cho giai cấp công nhân…. thật cái đám người ấy chẳng hiểu biết gì cả, chỉ a dua, a dua và a dua… Nguyễn tạt vào trường đại học Văn khoa và ngồi gặm bánh mì một mình ngay trước cửa Hội quán lúc ấy đã đóng kín vì đang là giờ nghỉ. Mấy cô sinh viên nhà xa, trưa ở lại trường cũng vừa ăn trưa xong và đem lon ghi-gô đến rửa ở cái vòi nước góc sân. Dường như các cô gái không để ý đến sự có mặt của Nguyễn, họ rửa chén đũa xong lại rửa chân tay và nghịch nước. Họ có vẻ thích thú khi nghịch nước như những đứa trẻ con. Ổ bánh mì khô làm Nguyễn khát nước ghê gớm nhưng anh phải ngồi chờ các cô gái, còn họ thì vẫn hồn nhiên, té nước vào nhau, cười khúc khích, những chiếc quần tây, quần xoa Pháp đen xắn lên gần tới gối, những bàn chân trắng nõn tươi mát không làm dịu cơn khát của Nguyễn. Anh định bụng sẽ đến vòi nước uống no một bụng rồi lên lớp ngủ trên những chiếc băng dài cho đến giờ học, https://thuviensach.vn nhưng các cô gái cứ phớt lờ làm như không trông thấy anh ngồi đó, thỉnh thoảng họ lại rầm rì vào tai nhau rồi cười, lấy hột xí muội ném nhau. Nguyễn nhận ra trong bọn họ có vài cô quen, dường như có học chung một chứng chỉ với mình. Bọn họ thay nhau chiếm lĩnh vòi nước suốt cả tiếng đồng hồ. Nguyễn không đợi được nữa, anh đành đi thẳng vào nhà vệ sinh dù đó là nơi anh ghê tởm nhất. Ngoại trừ các quân trường ra, có lẽ trường đại học Văn khoa là nơi có cái toa-lét khủng khiếp nhất thế giới. Bất cứ nhà hiền triết cỡ nào khi đi ngang qua nó cũng phải chưởi thề. Những cô sinh viên xinh xắn thơm tho mà đi qua nó thì nhan sắc cũng bị hao tổn, những vị giáo sư khả kính người Pháp, người Mỹ mang trong mình cả một ngàn năm truyền thống lịch sự của người phương Tây văn minh thì mỗi lần đi ngang qua đó đều phải nín thở. Và thay vì khạc nhổ, các vị đã kéo khăn tay ra làm bộ ho và âm thầm nhổ bãi nước bọt vào đó, túm nó lại rồi nhét khăn tay vào túi. Ấy thế mà bây giờ Nguyễn phải bước vào cái nơi khủng khiếp ấy. Người đàn bà làm vệ sinh toa-lét quần xắn lên tới gối tay cầm cái chổi chà, miệng lầm bầm chửi. Nguyễn tránh không nhìn mặt bà ta để khỏi có cảm giác rằng bà ta đang chửi mình, anh nhảy qua những mảnh giấy vụn rải rác, bê bết nước, dính đầy cát đất và phân người để vào bên trong. Anh vạch quần đi tiểu xong đi lại chỗ la-va-bô, ở đó có cái vòi hư, nước cứ chảy ra thường xuyên quanh năm. Nguyễn rửa tay và sau đó ngó quanh quất không thấy ai anh cúi xuống khum bàn tay vốc nước làm bộ phả lên mặt nhưng là để vội vã uống cho dịu cái cơn khát giữa mùi hôi thúi nồng nặc chung quanh. Khi anh trở ra ngoài sân thì những cô gái vẫn còn nghịch nước một cách say sưa như lũ trẻ con. Anh buồn bã bỏ đi, lên cầu thang vào lớp. Giảng đường chỉ có rải rác mấy người đang ngồi đọc sách hay ăn bánh mì. Tất cả đều im lặng. Nguyễn bước vô như cái bóng, không ai chú ý đến sự có mặt của anh, anh vào lớp như con ruồi bay vào, không gây một tiếng động và đáp nhẹ xuống một chỗ nào đó. Anh khoanh tay lên mặt bàn và nghiêng mặt tựa vào đó ngủ. Nhưng anh chỉ mới lim dim thì chuông đã báo giờ học. https://thuviensach.vn Nguyễn không có sách vở giấy mực gì cả, anh cũng chẳng muốn nghe giảng. Anh bỏ giờ học nửa chừng và cũng giống như một con ruồi anh nhẹ nhàng ra khỏi phòng. Trời nắng chói chang. Buổi trưa cô độc và hiu quạnh. Buổi trưa buồn hơn tất cả những giờ khắc khác trong ngày. Buồn hơn đêm, buồn hơn bình minh. Buổi trưa là tuổi già lắng đọng mà khắc khoải. Về trong phố xưa tôi ngồi Tiếng gà trưa gáy khan bên đồi Chợt như phố kia không người Còn lại tôi bước hoài. (TCS) Nguyễn lầm bầm hát, cảm thấy như mình đang tan biến dần trong cái sắc vàng mong manh của nắng. ° Tất cả những chuyện đó đi qua như một cơn sốt. Có một buổi sáng nào đó người ta thức dậy và cảm thấy mình khỏi bệnh, hết nhức đầu, hết sổ mũi, người ta ngồi dậy, đi đứng, ca hát, nói cười. Nguyễn không phải đi cầm đồng hồ nữa, anh vừa lãnh được mấy ngàn đồng tiền dạy kèm. Nguyễn không phải đi lang thang nữa, anh vừa dọn đến ở đại học xá Minh Mạng. Chuyện đến đó ở cũng chẳng có gì là gay cấn, chẳng qua anh như chiếc lá bay phất phơ ngoài đường thì cũng có lúc nó tấp vào một góc nào đó. Cái góc ấy cũng chẳng sang trọng gì. Một căn phòng tồi tàn kê mấy chiếc giường sắt mấy tấm ván làm chỗ ngủ. Bên cửa sổ kê mấy cái bàn học. Nguyễn đến chơi với một thằng bạn và được nó cho một cái vé ăn cơm. Thằng bạn đó là Trần. Cái vé ăn cơm của nó cho ngày hôm đó chính là cái vé tàu để hai thằng đi chung một chuyến dài suốt gần mười năm. Chuyến tàu chợ dừng lại ở nhiều ga, mỗi lần dừng bỏ xuống một số hành khách. Ðã có lần Nguyễn xuống ga rồi lên ở một ga khác. Trần cũng xuống một lần rồi lên, đi sang Trung Quốc, chữa cái bệnh vảy nến của anh, rồi cũng từ đó anh về nước sau giải phóng với những ngón tay ngón chân đã hóa đá. https://thuviensach.vn Bàn ăn có bốn người. Canh rau muống tôm khô, một dĩa đậu miếng, một dĩa cá kho. Ăn xong có bốn trái chuối cho bốn người. Thực đơn và cả cái cách thức ăn uống ở đây cũng giống như ở bất cứ quán cơm xã hội nào. Cơm trắng không mất tiền, thức ăn trả tượng trưng vài chục bạc. Sống như thế vẫn có khối thằng học thành tài, thành bác sĩ, kiến trúc sư, kỹ sư, luật sư. Thằng nào thông minh, chịu khó học, thằng đó thành công. Nghèo cỡ nào cũng học được, quốc gia cũng học được mà việt cộng cũng học được, Quốc Dân Ðảng, Cao Ðài, Hòa Hảo gì cũng học được tuốt. Ðạo Thiên Chúa đạo Phật đạo Bà La Môn gì cũng sẽ trở thành luật sư, bác sĩ, tiến sĩ, bộ trưởng… nhưng những thằng như Nguyễn, như Trần, như Hiếu lại không thích làm bác sĩ, tiến sĩ, bộ trưởng. Các nhân vật dễ thương của tôi lại chỉ khoái làm cách mạng, mặc dù chưa hề đọc được một trang sách nào của Mác của Ăng Ghen hay của Lê Nin, mặc dù nếu có ai cắc cớ hỏi xem chủ nghĩa xã hội là gì thì chắc là quí vị nhân vật của tôi sẽ lúng túng ghê lắm và không chừng họ lại cương lên (để chữa thẹn) nói ẩu, tán dóc rằng chủ nghĩa xã hội là một xã hội không có nạn người bóc lột người, mọi công dân đều ấm no hạnh phúc và bình đẳng, không có người giàu người nghèo vân vân. Ðại loại nếu anh ta thực thà thì cũng tán được khoảng ba mươi giây là cạn lời, nếu ưa lý sự cỡ như Trần thì giỏi lắm cũng nói thêm được độ một phút về chủ nghĩa kinh tế chỉ huy và chủ nghĩa kinh tế tự do, về biện chứng pháp nhịp ba của Hégel và xổ ra một lô danh từ triết học rắc rối cốt để hù dọa người đối thoại, với hy vọng rằng anh ta sẽ từ bỏ ý định "kiểm tra trình độ" của một nhà cách mạng, một lý thuyết gia mác-xít như mình. Thực ra đại học xá Minh Mạng là một thế giới hỗn độn của nhiều hạng người. Dân học hành đàng hoàng cũng có, mà dân ăn chơi cũng có. Những thanh niên trốn lính, những đào binh, những công an mật vụ trá hình cũng nhiều. Tuy nhiên sinh viên nghèo vẫn chiếm đa số. Họ đi xe đạp hoặc xe vélo solex, xe mobylette cổ lỗ sĩ, họ ăn mặc xềnh xoàng, quần kaki vàng dép nhựt, hút thuốc lá đen và thức khuya dậy sớm học hành chăm chỉ. Có https://thuviensach.vn thể họ tham gia cách mạng lai rai như Nguyễn, như Hiếu, như Trần. Số ít còn lại thì sống phóng túng hơn, dễ dàng hơn. Nội quy của đại học xá khá nghiêm nhặt: sinh viên không được dẫn khách của mình lên phòng riêng. Tuy nhiên khi trời mưa thì khác. Người gác cổng cũng lo trốn mưa, sinh viên đi ra ngoài về cưỡi xe gắn máy phóng ào vào cổng, chạy tuốt vô trong khuôn viên là thường. Có kẻ mặc áo mưa trùm kín chở phía sau một người. Trong cơn mưa xối xả, người gác cổng có thể nghĩ rằng đó là anh bạn cùng phòng nhưng thực tế người ngồi sau xe là một cô gái làng chơi. Những sinh viên cùng phòng đã hẹn trước, đón tiếp cô gái điếm một cách nồng nàn và vội vã. Họ thay nhau quần thảo cô gái trên những chiếc giường cá nhân và khi cơn mưa bên ngoài vẫn còn xối xả, họ lại đặt cô gái điếm sau xe, trùm kín chiếc áo mưa, và phóng xe ra cổng y hệt như lúc họ chạy vào. Dĩ nhiên là các nhân vật đáng kính của tôi không bao giờ đem gái vào phòng, nhưng thỉnh thoảng họ vẫn đem một vài nhân vật đặc biệt nào đó vào phòng mình chẳng hạn như một đồng chí vừa bị lộ ở một cơ sở hay vừa ở chiến khu mới về thành công tác. Những thứ khác họ đem vào đại học xá thường chẳng phải ngụy trang rắc rối, chẳng hạn như súng ngắn, chất nổ TNT, lựu đan, họ vứt đại trong ngăn kéo, khóa lại. Có lần một người bạn cùng phòng với Nguyễn kéo ngăn bàn thấy bánh chất nổ TNT, hỏi cái gì thì Nguyễn đã cười và đáp một cách tỉnh khô rằng đó là cục xà bông lưu huỳnh tắm ghẻ. Các ông bạn sinh viên mật vụ thì kín đáo hơn, có khi họ rất hào hoa phong nhã nhưng tất cả các cuộc bố ráp đại học xá đều do họ hướng dẫn. Nửa đêm mọi người choàng dậy vì những tiếng động lạ tai. Tiếng động cơ xe, tiếng chân người chạy huỳnh huỵch trên đất, tiếng lên đạn lách cách. Hành quân cảnh sát. Những ông bạn đào ngũ, những vị trốn quân dịch, những nhà cách mạng xài giấy tờ giả, những tay đang ngủ với gái trên giường đều là những kẻ giựt mình trước tiên. Cổng đại học xá đã bị bao vây. Chung quanh tường và cả ngay trên đầu tường đã có cảnh sát dã chiến cầm súng đứng chờ kẻ nào chạy trốn là đớp https://thuviensach.vn