🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Người Thành Công Có 1% Cách Nghĩ Khác Bạn Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn NGƯỜI THÀNH CÔNG CÓ 1% CÁCH NGHĨ KHÁC BẠN Chia sẽ ebook : http://downloadsachmienphi.com/ Tham gia cộng đồng chia sẽ sách : Fanpage : https://www.facebook.com/downloadsachfree Cộng đồng Google :http://bit.ly/downloadsach https://thuviensach.vn BẬC THẦY TRÍ TUỆ NHÂN SINH - Gracián Biển người mênh mông, mỗi chúng ta chính là một con thuyền nhỏ bé trong đó. Khi bơi thuyền trên biển, bạn không thể biết mình sẽ gặp phải sóng to gió lớn nơi chân trời góc biển nào, liệu có bị nó đánh tan xương nát thịt hay không. Vậy mà biển đời còn khó nắm bắt, khó thấu hiểu hơn nhiều so với biển trong tự nhiên. Nếu muốn con thuyền được thuận buồm xuôi gió trong đại dương mênh mông này, bạn cần phải trở thành một tay chèo cừ khôi, để chèo lái con thuyền cuộc đời của chính mình, phải học cách vượt qua sóng gió, kịp thời điều chỉnh hướng thuyền, tìm vị trí thích hợp cho mình trong đại dương - nơi hàng ngàn con thuyền khác đang tranh đua. Bạn không thể để người khác vượt mặt mình, thậm chí “thôn tính” mình được. Muốn trở thành người lái thuyền tỉnh táo, trước hết cần biết xem xét tình hình, phán đoán những nơi đang tiềm ẩn sự nguy hiểm, tận dụng tất cả các điều kiện và hoàn cảnh ở xung quanh. Gió bão trên biển lớn thường đến một cách đột ngột, đôi khi ở nơi mà ta chưa bao giờ nghĩ tới, lại có những tảng đá ngầm đang lặng lẽ chờ đợi mình. Vì vậy, mỗi người phải có đủ sự hiểu biết để quan sát những mối nguy hiểm có thể xảy ra trên đường đời, đồng thời cần tích lũy tương đối phong phú những kinh nghiệm xử thế và trí tuệ, khéo léo tận dụng tất cả những gì có thể tận dụng được, để giúp cho con thuyền nhân sinh được chèo lái nhanh hơn, an toàn hơn. Vậy thì, bạn còn do dự gì nữa? Hãy hiểu rằng, cũng như các tri thức khác, trí tuệ và kinh nghiệm nhân sinh ngoài dựa vào việc đích thân trải nghiệm và cảm nhận, thì cũng có thể xuất phát từ việc học hỏi kinh nghiệm và tri thức của người khác. Trên thực tế, bạn không thể nào tự mình đi trải nghiệm tất cả mọi việc, bạn cũng không nên chờ đến lúc thực sự “kinh nhất sự” (trải qua một việc), rồi mới “trưởng nhất tri” (thêm một phần hiểu biết). “Kinh nhất sự trưởng nhất tri” thực ra là một kết quả bất đắc dĩ. Cách làm thông minh nhất chính là học hỏi kinh nghiệm thành công của người khác, rút ra bài học từ sự thất bại của họ, sau đó đem những kinh nghiệm và bài học này vận dụng vào thái độ ứng xử và việc chèo lái con thuyền nhân sinh của chính mình. Chỉ có như vậy, bạn mới có thể bỏ ra một cái giá thấp nhất mà đạt được thành công lớn nhất. Khổng Tử nói: “Tam nhân hành tất hữu ngã sư yên” (Ba người đi cùng nhau, tất sẽ có người là thầy ta). Thực ra, không nhất thiết phải là ba người mới có một người đủ khả năng để làm thầy, https://thuviensach.vn cũng không nhất định phải trong khi “đi” mới có thể tìm được người thầy. Mỗi một người ở xung quanh mình đều có thể là thầy, những sự việc xảy ra trong lịch sử, những nhân vật từng xuất hiện trong lịch sử cũng đều có thể là thầy của chúng ta. Những nụ cười sau khi thành công, nỗi buồn sau khi thất bại của họ, chúng ta có thể đồng cảm mà không nhất thiết phải đích thân trải nghiệm. Vì vậy, chúng ta hãy dừng lại một lát giữa bộn bề trăm công nghìn việc, tĩnh tâm lại, xem người khác đã làm như thế nào. Đó là một cách nghỉ ngơi, cũng là một cách học tập khác với bình thường. Thật là việc tốt cả đôi đường, cớ gì lại không làm. Trong cuốn sách này, chúng tôi sẽ giới thiệu với bạn về quy tắc trí tuệ nhân sinh của Baltasar Gracián. Gracián là một vị giáo sĩ Hội thánh Chúa Giê-su Tây Ban Nha, sống ở thế kỷ XVII. Ông là người có tri thức uyên bác, đồng thời có trí tuệ và kinh nghiệm nhân sinh vô cùng phong phú. Là một tín đồ và sứ giả của thượng đế, ông vô cùng phẫn nộ trước những tội ác đối với nhân loại, tuy nhiên, Gracián lại là một người có ý thức thực tế vô cùng mãnh liệt, chứ không đơn thuần là một hình tượng giáo sĩ mô phạm cứng nhắc. Ông không có những giáo lí sáo rỗng về nhân nghĩa đạo đức. Ở đây, ông không chỉ nói với bạn về những điều cao thượng mà còn cho bạn biết về những phép xử thế vô cùng thực tế, giúp bạn hiểu được rằng, bạn sẽ phải cần đến những phương pháp khôn khéo nào để bảo toàn, mở rộng và thực hiện giá trị của chính mình trong cuộc sống hiện thực tàn khốc này. Có thể nói, quy tắc trí tuệ mà ông đưa ra có ý nghĩa hiện thực vô cùng sâu sắc và độ tin cậy cần thiết, cũng như khả năng vận dụng lớn. Nhiều nhân vật ưu tú vĩ đại của lịch sử đều bái phục quy tắc trí tuệ của Gracián. Triết học gia người Đức Schopenhauer dịch cuốn The Art of Worldly Wisdom ( Nghệ thuật của trí tuệ) của Gracián sang tiếng Đức, đệ tử của Schopenhauer - triết học gia kiệt xuất Netzsche cũng ca ngợi rằng: “Trí tuệ và kinh nghiệm nhân sinh của Gracián vẫn tuyệt vời cho đến tận ngày hôm nay, và không gì có thể sánh bằng.” Chúng tôi biên soạn cuốn sách đặc biệt này với hi vọng độc giả có thể cùng chúng tôi chia sẻ trí tuệ của Gracián. Đây là nơi tập trung những tinh hoa trí tuệ của Gracián, là nơi chúng ta nhìn thấy lời khuyên của một bậc triết nhân. Đồng thời, để giúp độc giả có thể lĩnh hội dễ dàng hơn những bí mật và tinh túy ẩn chứa trong nó, chúng tôi còn đặc biệt lựa chọn các ví dụ từ cổ chí kim, phối hợp để làm rõ nội hàm tinh thần trí tuệ của Gracián. Có thể nói, châm ngôn và các ví dụ sẽ làm sáng rõ lẫn cho nhau, chiếu rọi cho nhau, giúp cho bạn có thể hiểu chính xác rõ ràng hơn về đạo lí được ẩn tàng trong đó, góp phần dẫn dắt cuộc sống của bạn, giúp bạn chèo lái con thuyền cuộc đời đi đến bến bờ thành công trong đại dương mênh mông. https://thuviensach.vn Chúng tôi tin rằng, chỉ cần bạn tĩnh tâm lại, bớt một chút thời gian để ghi nhớ và học tập những lời khuyên, chắc chắn bạn sẽ đạt được những thành quả chưa từng có. https://thuviensach.vn Phần 1: NHỮNG NGƯỜI THÀNH CÔNG ĐỐI XỬ VỚI BẢN THÂN NHƯ THẾ NÀO? 16 cách nghĩ có 1% khác với bạn Người đồng hành tốt nhất trong cuộc đời không phải ai khác, mà chính là bạn. Nhận thức rõ những điểm mạnh yếu của bản thân, sẽ khiến tôi và bạn trở thành một ngôi sao đặc biệt nhất trong biển người bao la. 1. Để bản thân đồng thời có tính cách của cảloài rắn độc lẫn bồ câu trắng Bạn cần có đồng thời hai loại tính cách này: một nửa là rắn độc, một nửa là bồ câu trắng. Những người quá hiền lành sẽ luôn bị lường gạt, còn những người chưa bao giờ nói dối thì luôn bị bịp bởi những lời lừa dối. Nói như vậy không có nghĩa là bạn đã bị gắn một cái mác là dễ bị lừa, đôi khi bị người khác lừa lại là một việc tốt. Nhưng lòng dạ đừng quá tốt để đến nỗi tạo cơ hội cho người xấu thực hiện dã tâm của họ, đó là nguyên tắc cơ bản! Một nửa là rắn độc, một nửa là bồ câu trắng, bạn không phải là ma quỷ, mà là thiên tài. ------Baltasar Gracián Lịch sử nước Mỹ có “Chủ nghĩa Monroe” nổi tiếng, người tạo ra nó kì thực không chỉ có tổng thống Monroe mà còn có một nhân vật khác ít được biết đến: Ngoại trưởng Mỹ đương thời - John Quincy Amsterdam. Nếu như tiếp tục tìm hiểu kĩ hơn thì có thể thấy rằng, điều này đã ảnh hưởng đến cả chính sách trong lịch sử Mỹ dưới thời các tổng thống của các nhiệm kì trước đây, dẫn đến sự phát triển tính cách của cả dân tộc Mỹ. Tính cách này có thể dùng câu “một nửa là rắn độc, một nửa là bồ câu trắng” để miêu tả và khái quát. Nước Mỹ sau khi thoát khỏi sự thống trị của người Anh, liền bắt đầu mở rộng lãnh thổ và thế lực của mình. Những người đứng đầu nước Mỹ ngay từ đầu đã tràn đầy tham vọng. Họ hiểu rằng, để đưa Mỹ trở thành một quốc gia hùng mạnh, trước hết cần có đủ sức mạnh. Vì vậy, sau khi lập quốc không lâu, Mỹ từ một nước thực dân trước đây đã biến thành “mãnh thú”, luôn ráng sức so bì cao thấp với các nước khác, nhằm mục tiêu trước mắt là: nỗ lực trở thành bá chủ châu Mỹ. Một mặt, chính phủ Mỹ lập tức thiết lập “giá đỡ”, trở thành cứu tinh cho châu Mỹ. Họ lên tiếnghttps://thuviensach.vn nói rằng, các cường quốc khi đó như Tây Ban Nha, Pháp, Anh không nên can thiệp vào việc riêng của nước Mỹ và cả châu Mỹ; đồng thời, họ lại vung cây gậy lớn nhằm vào các nước nhỏ lân cận như Mexico để thị uy, khiến họ phải nằm dưới sự bảo hộ của mình. Đây là chính sách “Cây gậy và củ cà rốt” đã được tổng thống Roosevelt kế thừa sau này, và cũng chính là “một nửa là rắn độc, một nửa là bồ câu trắng” mà Gracián đã nói. Khi đó, các cường quốc như Anh và Tây Ban Nha đang dần xuống dốc, nhưng điều này không có nghĩa là họ chấp nhận bỏ đi lợi ích của mình. Chính phủ Anh liền giở trò phái đại biểu yêu cầu Mỹ - Anh kết đồng minh, cùng nhau đối phó với Tây Ban Nha. Tổng thống Monroe trước khi đưa ra quyết sách, đã hỏi ý kiến của tổng thống nhiệm kì III Jefferson và tổng thống nhiệm kì IV Madison, tất cả đều đồng ý với ý kiến kết đồng minh với Anh. Tuy nhiên, Ngoại trưởng - ngài Amsterdam lại không đồng ý làm như vậy. Ông cho rằng, Mỹ đương nhiên không thể hoàn toàn cự tuyệt hợp tác với Anh, bởi mất đi sự ủng hộ của một nước lớn như nước Anh là một sự thiệt thòi lớn. Hơn nữa, nước Anh dù sao cũng là mẫu quốc của Mỹ, dù cho có bị nước Anh lừa gạt đi nữa, thì về lâu dài mà nói cũng không nên tính toán làm gì. Việc giữ gìn mối quan hệ tốt đẹp với nước Anh, đối với Mỹ là điều quan trọng, mang tính căn bản. Nhưng đồng thời, Amsterdam cũng phản đối mạnh mẽ việc liên minh. Ông cho rằng, nếu Mỹ và Anh liên minh thì sẽ tạo ra cho nước Anh một cái cớ và cơ hội can thiệp vào việc của nước Mỹ và châu Mỹ. Vì vậy ông kiến nghị: Về đối ngoại, Mỹ cần tuyên bố với Anh giữ gìn bảo vệ mục tiêu chung, chính là vì hòa bình của châu Mỹ; về đối nội, cần đưa cả châu Mỹ vào trong phạm vi thế lực của mình. Hai nguyên tắc kết hợp lại, sẽ hình thành nên một chính sách và khẩu hiệu rõ ràng, đó là: 15 “Sự vụ của châu Mỹ do người châu Mỹ tự giải quyết, nguyên tắc này không thể xâm phạm được”. Văn kiện do Amsterdam khởi thảo, được tổng thống Monroe trình bày với quốc hội Mỹ vào ngày 2 tháng 12 năm 1823, nguyên tắc bao hàm trong đó được gọi là “chủ nghĩa Monroe”. “Chủ nghĩa Monroe” đã đem lại cho châu Mỹ lợi ích trực tiếp, về mặt lí luận, các quốc gia châu Mỹ đều có thể giải phóng mình từ thân phận thuộc địa, có quyền độc lập tự chủ. Xét từ góc độ này, nước Mỹ đã mang lại những ảnh hưởng tích cực cho các nước khác trong châu Mỹ, từ đây họ có thể tự tin như nước Mỹ, tuyên cáo mình là quốc gia độc lập, không phải chịu sự khống chế của những nước như Anh hay Tây Ban Nha nữa. Mỹ vừa không hoàn toàn đắc tội với nước Anh, lại vừa phản đối một cách hiệu quả trước chính sách của người Anh, thêm vào đó lại được cả châu Mỹ tôn sùng, trở thành hình tượng “bồ câu trắng” của châu Mỹ. Đương nhiên Mỹ không chỉ đơn thuần là con bồ câu trắng hiền lành, nó còn là một con rắn độc.https://thuviensach.vn Để mở rộng phạm vi lãnh thổ và thế lực của mình, trong hàng trăm năm sau khi lập quốc, Mỹ chưa bao giờ dừng việc khống chế các nước châu Mỹ, thậm chí là uy hiếp bằng quân sự. Vào năm 1821, sau khi Mexico chính thức trở thành một quốc gia độc lập, Texas vốn dĩ thuộc về Mexico, nhưng di dân Mỹ đã đuổi quân đội của Mexico, tuyên bố muốn thành lập “Nước cộng hòa Texas” độc lập. Tuy nhiên, đây chẳng qua chỉ là cái cớ, bởi ngay sau đó, người Mỹ liền đưa ra chính sách sát nhập Texas. Đến năm 1847, Mỹ lấy lí do tranh chấp biên giới, trực tiếp xuất binh, dùng vũ lực, chiếm một phần lãnh thổ của Mexico, ép buộc Mexico phải kí điều ước, chính thức đồng ý cắt Texas nhượng cho Mỹ. Từ đó về sau, lãnh thổ mà Mỹ nuốt chửng bao gồm California, bang Nevada, Utal, tổng diện tích của những bang này còn lớn hơn cả lãnh thổ của Pháp và Đức cộng lại, giúp lãnh thổ nước Mỹ tăng thêm cả một vùng đất rộng hơn chín mươi hai vạn dặm Anh. Có thể thấy, rõ ràng nước Mỹ là quốc gia đồng thời mang cả hai loại tính cách của bồ câu và rắn độc. Chính một tính cách dân tộc như vậy đã làm cho nước Mỹ trong những năm tháng sau này nhanh chóng bước tới trung tâm của vũ đài lịch sử thế giới. Nói theo sự đánh giá của Gracián: một nửa là rắn độc, một nửa là bồ câu trắng, đó không phải là ma quỷ, mà là thiên tài. https://thuviensach.vn 2. Vận mệnh sẽ ban thưởng gấp bội chonhững người biết kiên nhẫn chờ đợi Những người hiểu được về sự chờ đợi, sẽ luôn biết nhẫn nại và có một tấm lòng khoan dung độ lượng. Làm việc không được quá vội vàng hấp tấp, trước khi đến được đích, chi bằng hãy khoan thai nhẹ nhàng đi dạo trên thảm cỏ. Chờ đợi và nghỉ ngơi một cách thông minh, sẽ khiến cho thành công càng vững chắc, để đóa hoa thắng lợi càng thêm rực rỡ. Bàn tay của thời gian còn có sức mạnh hơn cả cây gậy sắt của đại lực sĩ. Tục ngữ nói rất đúng: “Có công mài sắt có ngày nên kim”. Vận mệnh sẽ ban thưởng gấp bội cho những người biết kiên nhẫn chờ đợi. ------Baltasar Gracián Trong xã hội bận rộn ngày nay, rất ít người khuyên chúng ta trước khi bắt tay vào việc nên “khoan thai đi dạo trên thảm cỏ”. Chẳng phải mọi người thường nói rằng “thời gian là tiền bạc” sao. Như vậy, phải chăng Gracián đang nói đùa hay lời khuyên của ông đã không còn hợp với thời đại? Nếu không phải vậy thì chính là do chúng ta đã quá ngu muội, không hiểu được dụng ý của bậc triết nhân. Thực ra, đạo lí rất giản đơn, đó là làm việc gì cũng đều cần phải suy xét vẹn toàn và lựa chọn thời cơ thích hợp nhất. Trung Quốc có câu ngạn ngữ cổ cũng giống với đạo lí này: Ở núi rừng thì lo gì không có củi đốt. Thật vậy, chúng ta vừa cần chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết, lại vừa cần phải chọn người hợp tác làm việc. Thời cổ đại, các bậc hiền nhân thánh triết đã tự mình trải nghiệm, chính là để dựng nên tấm gương cho chúng ta soi theo. Khương Tử Nha là nhân vật thần thoại vô cùng quen thuộc với người Trung Quốc. Truyền thuyết kể, ông nhận thấy thiên hạ lúc bấy giờ rất hỗn loạn, nên có lòng muốn thay đổi thời thế, liền tìm đến nơi thần tiên cầu đạo. Có rất nhiều người học cùng với ông, nhưng chỉ có Khương Tử Nha học được nhiều điều nhất. Tại sao vậy? Vì những người khác đều rất hấp tấp, sau khi vội vàng học được một vài phép, liền lập tức xuống núi, họ nghĩ rằng nên phát huy sớm một chút những gì mình vừa học được. Nhưng Khương Tử Nha lại vô cùng kiên nhẫn, ông theo sư phụ học tập một cách cần mẫn. Khi lên núi là một chàng trai, lúc trở về đã hoá ông già râu tóc bạc phơ rồi! Sư phụ rất hài lòng, dạy cho ông rất nhiều thứ mà người khác không học được. Khương Tử Nha đã dùng lòng kiên nhẫn, sự chờ đợi để có được những thứ mà người kháchttps://thuviensach.vn không thể đạt được. Đây chính là sự khác biệt giữa người kiên nhẫn và người không kiên nhẫn, thành quả của họ tất nhiên cũng sẽ khác nhau. Lòng kiên nhẫn của Khương Tử Nha thực sự đã vượt xa người bình thường. Sau khi xuống núi, ông hoàn toàn không vội vàng du tẩu tứ xứ. Nhận thấy thời thế vẫn hỗn loạn như trước, ông liền hạ quyết tâm, nhất định phải lựa chọn một quân chủ xứng đáng để phò trợ. Ông nghĩ, một vị vua tài đức sáng suốt cần có lòng kiên nhẫn và tầm nhìn đặc biệt hơn người, và vua nước Chu - một nước chư hầu của nhà Thương khi đó - chính là một người như vậy. Tuy vậy, Khương Tử Nha cũng không vội vàng trực tiếp đến gặp vua nước Chu, mà ông lại đến bên bờ sông Vị, cách nước Chu không xa, ngày ngày câu cá. Điều kì quặc là, lưỡi câu mà Khương Tử Nha dùng không phải là lưỡi cong, mà là một lưỡi câu thẳng, và tất nhiên là cũng không dùng mồi câu! Theo con mắt của người bình thường thì Khương Tử Nha thực sự là một lão già gàn dở. Thế nhưng, ông có dụng ý riêng của mình mà không ai biết. Ông đang kiên nhẫn chờ đợi cơ hội! Khương Tử Nha biết vua nước Chu đang cầu nhân tài, và ông cũng thật lòng muốn phò tá, nhưng trước đó ông phải dùng sự kiên nhẫn của mình để thử thách vua Chu xem thật sự ông ta có tầm nhìn hơn người hay không. Hành vi giống kẻ điên khùng này thực chất hàm chứa một thâm ý đặc biệt. Đây cũng là điểm khác biệt giữa bậc thánh triết và người bình thường. Mọi người cứ lần lượt truyền tai nhau hành tung kì quái của Khương Tử Nha, cuối cùng điều này đã gây được sự chú ý đối với vua nước Chu. Vua cho rằng, Khương Tử Nha hẳn là một nhân vật không tầm thường, lập tức đến bờ sông Vị, tìm ông lão dùng lưỡi câu thẳng câu cá. Câu thành ngữ mà mọi người thường nói: “Khương Thái Công câu cá, kẻ tự nguyện mắc câu”, chính là để chỉ câu chuyện này. Đúng vậy, Khương Tử Nha dùng sự kiên nhẫn của mình để được vua nhà Chu để mắt đến. Vua nhà Chu vì hiểu được sự kiên nhẫn này, nên đã có được một vị phò thần kiệt xuất, dựa vào đó cuối cùng đã đánh bại nhà Thương. Đây chính là điều mà Gracián khen ngợi: Những người hiểu được về sự chờ đợi luôn biết nhẫn nại và có một tấm lòng khoan dung độ lượng. Gia Cát Lượng cũng là một người như vậy. Đương thời, ông thấy thiên hạ đại loạn, liền ẩn cư chốn quê nhà. Nhưng kiểu ẩn cư này không phải là ăn không ngồi rồi mà là một sự trù bị, chờ đợi. Gia Cát Lượng tuy ẩn cư nơi lều cỏ, nhưng trên thực tế ông luôn có cách nhìn riêng đối với cục thế chính trị, xã hội đương thời và có kiến giải khác lạ đối với việc làm sao thống trị thiên hạ. Vì vậy, người đương thời gọi ông là “Ngọa Long”. https://thuviensach.vn Lưu Bị khi đó trong tay không có binh quyền và địa bàn hoạt động, rất muốn tìm được một trợ thủ đắc lực. Ông nghe nói Gia Cát Lượng là một người tài giỏi đầy mưu lược bèn lập tức đến mời ra giúp sức. Nhưng Gia Cát Lượng cảm thấy mình vẫn chưa hiểu rõ con người của Lưu Bị, vì thế khi biết Lưu Bị đến tìm liền mượn cớ đi trước. Tuy vậy, Lưu Bị cũng là một người có lòng kiên nhẫn, lần đầu đi không gặp, chẳng nhụt chí, lại tìm đến lần hai, lần ba. Và lần này, gặp đúng khi Gia Cát Lượng đang ngủ trưa, Lưu Bị đã đứng chờ ở ngoài một cách cung kính hàng mấy canh giờ. Gia Cát Lượng cuối cùng cũng bị lay động trước sự thành tâm và nhẫn nại của Lưu Bị, bèn đồng ý giúp sức, phân tích cho Lưu Bị nghe tình thế thiên hạ bấy giờ và vạch ra chiến lược cơ bản. Dưới sự phò tá của Gia Cát Lượng, cuối cùng Lưu Bị trở thành bá chủ của một phần ba thiên hạ. Gia Cát Lượng nhờ sự nhẫn nại đã lưu lại hào quang rực rỡ của mình trong lịch sử. Khương Tử Nha, Gia Cát Lượng, Lưu Bị đều là những người có được thắng lợi nhờ vào sự nhẫn nại. Họ hiểu sâu sắc rằng: Chờ đợi và nghỉ ngơi một cách thông minh, sẽ khiến cho thành công càng vững chắc, để đóa hoa thắng lợi càng thêm rực rỡ. Bàn tay của thời gian còn có sức mạnh hơn cả cây gậy sắt của đại lực sĩ. https://thuviensach.vn 3. Đừng dễ dàng phê bình người khác Nếu một người luôn tự cho mình là giỏi giang, hơi một chút là phê bình người khác, cho rằng mình thật cao minh và có quyền làm nhục người khác, thì cuối cùng sẽ chỉ tự chuốc lấy tai họa cho chính mình mà thôi. Một người hiểu biết sẽ cố tránh việc gây sự với người khác, cũng như tránh không để cho người khác gây sự với mình. Cũng có thể ban đầu anh ta rất muốn làm khó ai đó, nhưng vì biết kiềm chế bản thân, nên không dễ dàng để chuyện đó xảy ra giữa chốn đông người. Con người luôn được tự do về mặt tình cảm, không thể và cũng không phải chịu bất kì sự xâm phạm nào. ------Baltasar Gracián Ý nghĩa cốt lõi trong câu châm ngôn này của Gracián thực chất biểu đạt cho cách nghĩ: Mọi người đều có quyền tự do và bình đẳng. Chính vì thế chúng ta phải tôn trọng, thông cảm lẫn nhau, chứ không nên tùy ý phê bình, chỉ trích người khác. Khi bạn phê bình hay chỉ trích ai đó, cũng đồng nghĩa với việc làm tổn thương tình cảm và lòng tự tôn của họ. Mặc dù đúng là họ có chỗ đáng trách nhưng ta cũng nên chọn một thời điểm, địa điểm và cách nói tế nhị, phù hợp để góp ý. Tuy nhiên, không phải ai cũng ý thức được như vậy. Lấy ví dụ, so sánh giữa người Trung Quốc và người Mỹ, chúng ta sẽ thấy được rõ ràng hơn sự khác biệt lớn giữa hai dân tộc chính là ở chỗ: Người Mỹ thiên về khen ngợi, còn người Trung Quốc thì dường như quen hơn với việc phê bình và chỉ trích người khác. Đương nhiên, ở đây chúng ta tuyệt đối không phải đang hạ thấp người Trung Quốc. Sự hình thành của tính cách dân tộc luôn có nguyên nhân nội tại bắt nguồn từ quá trình phát triển lâu dài của nó. Chúng tôi cũng tin rằng, khi người Trung Quốc phê bình người khác, họ không phải đều có ác ý. Đối với người Trung Quốc, thường khi họ phê bình ai đó thì cũng chính là đang thể hiện rằng họ yêu quý người ấy. Quả đúng như vậy, dường như người Trung Quốc rất thích dùng sự phê bình để biểu đạt tình cảm đối với người khác. Điều này được biểu hiện hết sức rõ ràng trong việc giáo dục con cái của người Trung Quốc. Chúng ta có thể thường xuyên chứng kiến, phụ huynh người Trung Quốc quát mắng con cái nghiêm khắc, thậm chí khi người khác khen ngợi con mình, họ thường không thoải mái bày tỏ https://thuviensach.vn sự cảm ơn, mà khiêm tốn chối khéo: “Đâu có! Đâu có!”. Thực ra trong lòng họ cảm thấy rất vui khi con mình nhận được sự tán dương, bậc làm cha làm mẹ cũng có chút mát mặt, nhưng họ lại luôn bị bó buộc trong tư duy truyền thống, cho rằng phải thể hiện sự khiêm tốn của mình, không được kiêu ngạo, không được để cho con cái có tâm lí tự mãn, vì điều đó sẽ không có lợi cho sự phát triển của chúng. Thực ra, thành quả nghiên cứu của tâm lí học hiện đại đã chứng minh rằng, điều trẻ nhỏ cần là khen ngợi cổ vũ, chứ không phải phê bình. Thường xuyên bị phê bình sẽ tạo nên áp lực đè nặng lên tâm lí đứa trẻ. Người lớn hiểu rằng nên khiêm tốn, nhưng trẻ con đâu biết đến điều đó. Chưa biết chừng khi người lớn tỏ ra khiêm tốn, trẻ lại thực sự nghĩ mình kém cỏi, cứ thế lâu dần làm mất đi sự tự tin và hứng thú của chúng, cuối cùng sẽ coi mọi chuyện xảy ra đều rất đỗi bình thường. Đây chẳng phải là ảnh hưởng xấu mà sự phê bình mang lại sao? Đáng tiếc rằng, cha mẹ lại thường không ý thức được điều này, họ không hiểu trẻ con cũng cần được tôn trọng, chúng cũng có tình cảm, sự tự do và tự tôn riêng. Cách thể hiện tình yêu của người làm cha làm mẹ không đúng sẽ khiến tình yêu kết thành trái đắng. Họ không hiểu rằng, nên căn cứ vào từng trường hợp, hoàn cảnh cụ thể và sức chịu đựng tâm lí đặc thù của mỗi đứa trẻ để quyết định, rốt cuộc nên phê bình hay khen ngợi trẻ. Trái lại, tại sao trẻ con Mỹ rất hoạt bát, có cá tính và sức sáng tạo? Nguyên nhân quan trọng nằm ở chỗ, khi trẻ con Mỹ tiếp nhận sự giáo dục, luôn luôn có được rất nhiều lời khen ngợi, chứ không phải là sự phê bình. Có một đôi vợ chồng trẻ người Mỹ sống ở tầng dưới nhà chúng tôi, đứa con Jamie của họ vừa tròn ba tuổi. Đôi vợ chồng trẻ mua cho Jamie rất nhiều sách bút, màu vẽ, cho con tự tập vẽ ở nhà. Một ngày nọ, bố mẹ của Jamie ra ngoài, chỉ có một bảo mẫu người Trung Quốc ở lại lo liệu việc nhà. Khi người bảo mẫu làm xong việc, đi vào phòng của Jamie thì bà sửng sốt: Jamie bé bỏng đã vẽ nhằng nhịt kín tường bao nhiêu loại màu sắc, một bức tường trắng sạch bị làm bẩn không thể chấp nhận được. Người bảo mẫu nhìn thấy như vậy, tỏ ra rất bực tức. Bà không thể chấp nhận việc một đứa trẻ lại có những hành động vô kỉ luật như vậy. Đúng vào lúc bà chuẩn bị trách mắng Jamie thì mẹ cậu bé trở về. Người mẹ nhìn thấy tất cả sự việc, liền xúc động bế Jamie lên và nói: “Bé yêu của mẹ, con thật giỏi quá! Con đã làm cho cả bầu trời màu trắng nở ra những đóa hoa thật rực rỡ sắc màu!” Chúng ta hoàn toàn có thể tưởng tượng, nếu như Jamie thường xuyên phải chịu những lời phê bình của bảo mẫu, mà không phải là lời khen của mẹ, vậy sau này tính cách cậu bé sẽ hình thành như thế nào. Người làm cha mẹ thật sự cần ghi nhớ câu nói của Gracián: Con người luôn https://thuviensach.vn được tự do về mặt tình cảm, không thể và cũng không phải chịu bất kì sự xâm phạm nào, cho dù đó là con ruột của bạn. Vậy mà vẫn có những người còn khiến chúng ta khó chịu hơn cả các vị phụ huynh người Trung Quốc. Ông ta không phải người bình thường, mà là nhà triết học Hy Lạp cổ đại - Socrates. Socrates có sức ảnh hưởng rất lớn thời Hy Lạp cổ đại, nhiều quan niệm của ông được thế hệ sau tôn thờ làm “sư tổ”. Vậy mà một nhân vật vĩ đại như vậy lại không hiểu được đạo lí “đừng phê bình người khác”. Socrates là một người tự cao tự đại, coi thường tất cả. Ông ngày nào cũng rảnh rỗi, chỉ đứng ở trên đường hay giữa chợ, nói chuyện với đủ các loại người. Ông đặc biệt thích phản bác, phê bình và bắt bí người khác. Socrates cho rằng, học tập chân chính chỉ có thể sinh ra trong lúc phản bác. Đương nhiên không thể phủ nhận rằng, Socrates thực sự đã khơi gợi năng lực tư duy của rất nhiều người thông qua phương pháp này. Nhưng đồng thời chúng ta cũng thấy, các cuộc nói chuyện cùng Socrates chưa bao giờ rút ra được một kết luận gì rõ ràng. Vì theo nhà triết học này, mục đích chính của ông không phải là đưa ra được kết luận gì, mà là phải phản bác kết luận nào. Niềm vui có được từ việc chứng minh cách nghĩ của người khác là “sai lầm”. Ông cảm thấy vô cùng hả hê khi nhìn thấy nét mặt khó coi của mọi người sau khi bị mình phê bình. Nhưng Socrates không ý thức được rằng, người khác cũng có sự tự tôn và cảm xúc giống như mình. Khi phê bình người khác, không cần biết trong trường hợp nào, trên thực tế chẳng khác nào đang làm nhục họ, và sự căm ghét của mọi người cũng ngày càng tăng lên. Cuối cùng, một người thợ giày và vài người khác đã kiện Socrates lên tòa án, và kết cục là ông bị xử tử. Bi kịch của Socrates nằm ở chỗ ông không hiểu được rằng: Nếu một người luôn tự cho mình là giỏi giang, hơi một chút là phê bình người khác, cho rằng mình thật cao minh và có quyền làm nhục người khác, thì cuối cùng sẽ chỉ tự chuốc lấy tai họa cho chính mình mà thôi. Về điểm này, Socrates dù có vĩ đại thế nào đi nữa cũng không thể bằng Gracián. https://thuviensach.vn 4. Bình tĩnh và lí trí là hai vũ khí vô cùng lợi hại Một người kiệt xuất sẽ luôn có ý thức tự kiềm chế. Năng lực này thể hiện rõ sức hấp dẫn nhân cách của một con người chân chính. Một người có tấm lòng quảng đại sẽ không dễ dàng bị tình cảm chi phối và ước thúc. Những cảm xúc mãnh liệt được nảy sinh từ những suy nghĩ kì quái trong tâm tưởng, khi thái quá có thể khiến cho chúng ta phán đoán sai lầm. Cần hoàn toàn làm chủ cảm xúc của mình một cách triệt để, cố gắng rèn luyện để cho dù ta rơi vào hoàn cảnh thuận lợi hay khó khăn thì người khác cũng không thể phê bình được ta về chuyện tâm trạng bất ổn định. Bình tĩnh và lí trí là hai vũ khí vô cùng lợi hại. ------Baltasar Gracián Alfred Đại đế là vua nước Anh từ năm 871 đến năm 899 sau Công nguyên. Nước Anh khi đó không phải là một đế quốc hùng mạnh như bây giờ, mà chỉ là một đất nước nhỏ yếu, thậm chí phải chịu sự xâm lược và uy hiếp của nước lớn khi đó là Đan Mạch. Nhưng chính nhờ sự bình tĩnh và lí trí của Đại đế Alfred, nước Anh đã chiến thắng trước sự uy hiếp của Đan Mạch, tạo nền tảng cho sự phát triển của nước Anh sau này. Bấy giờ, Đan Mạch là một cường quốc ở châu Âu. Quân đội Đan Mạch do tướng quân Guthrum chỉ huy đã xâm lược lãnh thổ nước Anh, cơ hồ muốn quét sạch cả đất nước này. Về phía nước Anh, Alfred chỉ có một đội quân rất nhỏ. Nhiều người lúc đó đều khuyên ông nên đầu hàng Đan Mạch cho xong. Thời khắc phải đối mặt với một đối thủ rất mạnh và nguy hiểm, đại đế Alfred lại tỏ ra không hề căng thẳng, cũng chẳng vội vàng buông xuôi hay chủ động xuất kích. Trái lại, ông đã bình tĩnh và lí trí đưa ra một quyết định bất ngờ: đích thân đến doanh trại của Đan Mạch làm gián điệp, thăm dò tình hình quân đội bên đó. Quyết định của ông đã khiến cho tất thảy mọi người đều kinh ngạc. Ai cũng nghĩ đức vua bị điên. Nhưng Alfred bình tĩnh nói, ông đã chuẩn bị xong. Alfred mang theo cây đàn phong cầm của mình, ăn mặc giống người hát rong đi đến khu vực doanh trại quân Đan Mạch. Khi đó, những người hát rong phiêu bạt khắp nơi, đến đâu cũng được chào đón. Do không phải là chiến binh, nên cây đàn chính là tấm giấy thông hành của https://thuviensach.vn những người hát rong. Alfred rất giỏi về khoản này. Khi còn trẻ, ông đã được học rất nhiều dân ca, hơn nữa còn biết làm xiếc và ảo thuật. Khi thấy người hát rong đột nhiên đến doanh trại của mình, ban đầu người Đan Mạch rất cảnh giác. Họ bắt ông đưa đến chỗ tư lệnh Guthrum để xét xử. Vậy mà, Alfred không chút sợ hãi. Ông nói với Guthrum: “Thưa tư lệnh tôn kính, lẽ nào ngài nghi ngờ lòng chân thành của một người hát rong ư? Ngài có thể cự tuyệt những nụ cười hoan hỉ và niềm vui mà người ấy mang lại cho quân đội của ngài sao?” Guthrum nhìn người đàn ông điềm tĩnh đang đứng trước mắt mình, thế là tất cả mọi sự hoài nghi đều tiêu tan. Alfred nhanh chóng nhận được sự yêu mến của binh lính Đan Mạch, họ đều bị hấp dẫn bởi người ca sĩ hát rong xuất sắc này. Giọng hát làm say đắm lòng người, còn xiếc và ảo thuật khiến người xem thích thú. Hơn nữa, người đó lại hòa đồng cởi mở, thậm chí ông còn vào cả doanh trại ăn cơm, ngủ và chơi đùa với họ. Những quân nhân Đan Mạch có nằm mơ cũng không thể ngờ, người hát rong này lại chính là kẻ thù lớn nhất của họ - vua Alfred. Ông ta đã dùng vẻ bình tĩnh bề ngoài để che đậy mục đích chính của mình. Khi ông làm quen với họ một cách vô tư thì cũng chính là lúc ông tìm hiểu và nắm điểm yếu của họ. Tròn một tuần sống trong doanh trại địch, Alfred bắt đầu mang những thông tin tình báo chi tiết của quân đội Đan Mạch về cho quân đội mình. Ông phân tích đúng tình hình thực tế của quân đội Đan Mạch: Quân đội tuy đông người, thiết bị vũ khí rất tốt, nhưng họ có nhược điểm chí mệnh, đó là kỉ luật lỏng lẻo, cậy thế kẻ đi chinh phạt để buông thả, các biện pháp an ninh thực hiện một cách qua quýt, chiếu lệ. Quan trọng hơn, việc cung ứng hậu cần chưa hình thành một hệ thống hoàn chỉnh, hơn nữa lại đang ở cách xa Đan Mạch, vì thế họ chỉ có cách dựa vào nguồn của cải vật chất của nước nhỏ gần đó để sống qua ngày. Quân đội không chỉ cướp bóc của nhân dân để ăn uống, mà còn chiếm đoạt phụ nữ. Cuộc sống thoải mái nhàn hạ đã khiến cho đội quân Đan Mạch vốn lớn mạnh là thế trở nên mềm yếu, nhu nhược. Alfred sau khi nắm được tình hình, bèn trở về đại bản doanh của mình, thông qua phân tích thấu đáo, ông rút ra kết luận: Người Đan Mạch đã không còn phù hợp với chiến tranh trường kì. Vì vậy, trước sự tấn công của người Đan Mạch, Alfred không trực diện đánh trả, mà thực hiện chiến thuật quấy nhiễu quân địch. Ông và quân đội của mình không ngừng di chuyển, đang ở một nơi lại di chuyển rất nhanh đến một nơi khác, dắt mũi quân Đan Mạch, khiến cho bọn họ chạy vòng quanh. Đồng thời, ông còn phái đội tuần tra đi đánh du kích, cướp bóc của quân Đan Mạch, và như vậy, trên thực tế, quân Anh đã cắt được nguồn cung cấp hậu cần của quân Đan Mạch, khiến cho nạn đói bắt đầu uy hiếp họ. Lúc đó, sau khi phân tích tình hình, https://thuviensach.vn Alfred đã ra quyết định: Đã đến lúc kết thúc chiến tranh. Thế là, ông bắt đầu phát động một chuỗi các cuộc tiến công quy mô nhỏ. Quân Đan Mạch khi ấy đã sức cùng lực kiệt. Kết quả là chưa đầy một tháng sau, quân Đan Mạch phải đầu hàng. So sánh tương quan lực lượng giữa quân đội Anh và Đan Mạch tuy chênh lệch, nhưng Alfred nhờ có phẩm chất bình tĩnh và lí trí sáng suốt, nên cuối cùng ông đã chiến thắng được đối thủ. Gracián đã từng nói: Khả năng này có thể thể hiện một sức hấp dẫn chân chính về nhân cách của một con người. Đúng vậy, nhất định phải nhớ rằng: bình tĩnh và lí trí là hai vũ khí vô cùng lợi hại. https://thuviensach.vn 5. Nói giảm còn hơn là thổi phồng sự thật Mỗi người nên biết cách tự “tiếp thị” bản thân, nhưng để đạt được mục đích, hãy nhớ rằng, không nên lạm dụng những câu nói khoa trương. Những câu nói khoa trương không những luôn xa rời chân lí, mà thậm chí nó còn khiến người khác cảm thấy hoài nghi về bạn. Khuếch khoác khoa trương chẳng khác nào đem lời hay ý đẹp bị vứt lộn xộn, bừa bãi khắp nơi. Điều này khiến bạn trở nên giống như một kẻ vô học, tư cách đạo đức thấp kém. Cố nhiên, việc tự vỗ ngực khen mình có thể mang lại cho bạn những thính giả tạm thời, nhưng khi mọi người phát hiện ra sự thật về những câu nói của bạn, họ thường sẽ cảm thấy mình bị lừa dối, thậm chí còn vì thế mà sinh ra tâm lí muốn trả đũa bạn. Thà nói giảm còn hơn là thổi phồng sự thật.Thổi phồng sự thật là một kiểu nói dối, có thể hủy hoại ấn tượng tốt đẹp của người khác về bạn, cuối cùng khiến cho bạn mất đi tất cả. ------Baltasar Gracián Trung Quốc có câu chuyện “Mâu thuẫn” rất nổi tiếng, nhân vật chính trong câu chuyện là một người bán mâu (vũ khí để đâm) và bán thuẫn (lá chắn). Anh ta vừa hết lời khen ngợi mâu của mình là sắc bén nhất trên đời, cái gì cũng đâm xuyên qua được, lại vừa lên khuếch khoác rằng thuẫn của mình là chắc nhất trên thế giới, không một ngọn giáo nào có thể đâm thủng. Sau này, mọi người dùng thành ngữ “Tự tương mâu thuẫn” để chỉ những người lời nói trước sau không thống nhất. Kì thực, đằng sau câu chuyện còn mang một hàm ý ẩn dụ: Một người nếu cứ lạm dụng những từ ngữ khoa trương để khen ngợi bản thân, thì sẽ sớm có ngày bị lộ ra sơ hở. Những quảng cáo đủ hình đủ sắc tràn ngập trong cuộc sống hàng ngày khiến chúng ta khó tránh được việc rơi vào “bẫy” của quảng cáo. Lạm dụng từ ngữ khoa trương đã trở thành thủ đoạn và phương thức cơ bản nhất của những thương nhân khi khuếch đại bản thân. Mỗi tiết mục quảng cáo đều không thể tránh khỏi việc sử dụng các phép tu từ văn học để cuốn hút sự chú ý của mọi người, hơn nữa sẽ khiến cho mọi người quen dần với những sản phẩm chưa từng mua đó. Trong phạm vi thích hợp thì cách làm này không đáng trách. Quan trọng là, đừng để những từ ngữ này lẫn lộn với những từ ngữ khoa trương quá mức hay những cách nói có chủ ý lường gạt. Xét từ góc độ đạo đức và dư luận xã hội, lạm dụng từ ngữ kiểu này có thể khiến người tiêu dùng nhất thời mù quáng, nhưng lâu dần, mọi người sẽ tự nhìn ra khoảng cách xa vời giữa sự kì vọng về sản phẩm với hiệu quả thật sự của nó. Và như vậy, chúng ta có thể tưởng tượng được, khi tuyệt đại đa số người tiêu dùng đều có cảm giác tương đồng như https://thuviensach.vn vậy, thì cũng chính là lúc sản phẩm này bị mất chỗ đứng trên thị trường, không những thế còn bị xử phạt vì phạm đến chế tài pháp luật. Chúng ta đều biết, trong sự phát triển thể thao châu Á, điền kinh là môn tương đối lạc hậu và yếu hơn so với các môn thể thao khác. Vậy mà có một năm, trong cuộc thi điền kinh quốc tế, có tới mấy vận động viên do một huấn luyện viên dẫn dắt đã cùng lúc giành được những thành tích đáng nể, thu hút sự quan tâm chú ý của cả châu Á. Vị huấn luyện viên này chỉ trong một thời gian ngắn đã nổi tiếng, các phương tiện truyền thông đại chúng đều đua nhau nói về thành tích của ông. Khi một nhà báo hỏi ông bí quyết của thành công là gì, vị huấn luyện viên này đã trả lời không chút giấu giếm, bí quyết thực ra vô cùng đơn giản. Ông nhìn nét mặt tò mò của mọi người, rồi tuyên bố một cách đầy khí thế rằng, học trò mình sở dĩ đạt được thành tích ưu tú như vậy, không có bí quyết nào khác ngoài việc họ đã uống phương thuốc dân gian thần kì do ông điều chế. Câu nói đó đã làm dấy lên một làn sóng mạnh mẽ trong dư luận, một số thương nhân khôn ngoan nảy ra ý định lợi dụng nó để kiếm lời. Ngay lập tức một thương nhân tới gặp vị huấn luyện viên này, hi vọng sẽ moi được bí quyết, hơn nữa còn có thể sản xuất phương thuốc này với quy mô lớn, đầu tư vào thị trường, để những người bình thường cũng có thể chia sẻ phương thuốc thần kì, tăng cường thể lực. Vị huấn luyện viên không nói gì, chần chừ hồi lâu, rồi cuối cùng quyết định chuyển nhượng “bí quyết dân gian” của mình cho một công ty với giá rất cao. Công ty này sử dụng tên tuổi của ông ta, lợi dụng “hiệu quả thần kì” mà ông ta từng nói đến, lại thêm lời khen ngợi của mấy vận động viên, tiến hành quảng cáo rầm rộ quy mô lớn trên các phương tiện đại chúng, tuyên tr uyền về ý nghĩa vượt thời đại của phương thuốc, cứ như thể thế giới này không cần vận động và luyện tập vất vả gì nữa, chỉ cần uống một ngụm “phương thuốc thần kì” là cơ thể sẽ trở nên cường tráng và mạnh mẽ. Dưới hàng loạt tác động của các phương tiện truyền thông đại chúng, cùng với hào quang thành công của vị huấn luyện viên, phương thuốc được chế biến từ “bí quyết dân gian” này đã trở thành một trong những sản phẩm được tiêu thụ nhiều nhất năm đó. Nó thậm chí còn trở thành một trong những món quà tặng được ưa chuộng nhất để người tiêu dùng mua tặng cho người thân, bạn bè. Đương nhiên, không khó để tưởng tượng, giá của “phương thuốc thần kì” này cũng cao ngất trời. Nhưng mọi người đều vô cùng tin tưởng vào vị huấn luyện viên nọ, và cảm thấy rằng bỏ tiền ra mua cũng đáng. Không lâu sau, người ta bắt đầu hoài nghi về “phương thuốc thần kì”. Người tiêu dùng pháthttps://thuviensach.vn hiện ra rằng, sức khỏe của họ chẳng có gì cải thiện hơn sau khi uống loại thuốc này. Chẳng có gì khác biệt cả giữa uống rồi và chưa uống. Đến tận lúc đó, họ mới nhận ra mình bị lừa. Rất nhiều người uất ức vì đã bỏ không biết bao nhiêu tiền, kết quả chỉ là mua về mấy chai nước vô dụng. Ngành tư pháp bắt đầu vào cuộc kiểm chứng “phương thuốc thần kì”, kết quả khiến người ta vô cùng ngạc nhiên. Đó chỉ là một loại sản phẩm chăm sóc sức khỏe hết sức thông thường, không có bất cứ một thành phần đặc biệt nào trong đó, càng không giống với hiệu quả thần kì nào mà quảng cáo đưa tin. Cả doanh nghiệp và vị huấn luyện viên đó đều phải chịu sự trừng phạt của pháp luật, từ đó cũng không còn ai đặt niềm tin vào ông ta nữa. Vị huấn luyện viên một thời lừng danh cuối cùng chỉ để lại tiếng xấu về sau. Vì vậy, chúng ta nhất định phải ghi nhớ rằng: Thà nói giảm, còn hơn là thổi phồng sự thật. Thổi phồng sự thật là một kiểu nói dối, có thể hủy hoại ấn tượng tốt đẹp của người khác về bạn, cuối cùng khiến cho bạn mất cả chì lẫn chài. https://thuviensach.vn 6. Nuôi dưỡng đức tính tốt đẹp bên trongcòn hơn là tìm kiếm hư vinh bề ngoài Người không có gì đáng tự hào lại thường cảm thấy rất tự hào. Họ hi vọng người khác cổ vũ cho họ, nhưng thường chỉ khiến cho người ta cảm thấy nực cười. Một số người giống như ăn mày cầu xin công danh lợi lộc hoặc giống như những con kiến thu nhặt lời khen, đó đều là do lòng ham hư vinh gây nên. Cho dù bạn có là người tài hoa ngất trời đi nữa, thì cũng hãy cố gắng tránh hư vinh, chuyên tâm thoải mái làm việc của mình, dành việc đánh giá cho người khác. Chớ nên khoác lác hư vinh. So với việc truy cầu hư vinh bề ngoài, chẳng thà hãy vun đắp cho đức tính tốt đẹp bên trong còn hơn. ------Baltasar Gracián Từ góc độ nào đó mà nói, chúng ta không thể không thừa nhận, ham hố hư vinh là bản tính trời sinh của con người. Người đời thường nói “Ái mĩ chi tâm, nhân giai hữu chi” (lòng yêu cái đẹp, ai ai cũng có), chính là để nói về điểm này. Lòng yêu cái đẹp bản thân nó không có tội, ham chuộng hư vinh có lẽ cũng không có gì đáng trách, nhưng sở dĩ Gracián có thể sáng suốt hơn người bình thường bởi ông giữ một quan điểm: Đằng sau cái hư vinh mà con người tranh đoạt luôn tiềm tàng nguy hiểm. Vầng hào quang bề ngoài đôi khi ẩn chứa sự lường gạt bên trong. Trung Quốc là một quốc gia có lịch sử lâu đời. Trước kia, đây từng là vùng đất mà các nước khác đều khao khát tìm đến, là đất nước phát triển và giàu có bậc nhất trên thế giới. Vì vậy, người Trung Quốc dần dần nuôi dưỡng thói quen tự mãn kiêu ngạo, ham chuộng hư vinh. Họ thích thú với việc đánh giá thế giới bên ngoài từ góc độ của bản thân, yêu cầu người khác phải giống mình, lấy đó để thoả mãn tâm lí kiêu ngạo và hư vinh. Thời Mãn Thanh, kinh tế và văn hóa Trung Quốc đứng hàng đầu trên thế giới, từ vua quan cho đến bách tính, trong sâu thẳm tiềm thức đều có tâm lí chuộng hư vinh “Thiên hạ mình ta là nhất”. Họ không biết gì về thế giới bên ngoài, căn bản không ý thức được sự phát triển vượt bậc của các quốc gia khác. Kì thực, họ chẳng hề quan tâm chút nào đến sự phát triển của thế giới bên ngoài mà chỉ quan tâm đến vinh hoa phú quý của bản thân cũng như việc có được nước khác tôn kính hay không. https://thuviensach.vn Một năm nọ, quốc vương Anh phái sứ thần vượt ngàn dặm qua đại dương xa xôi để đến yết kiến hoàng đế Trung Hoa, mang theo thông tin về thế giới bên ngoài và mong muốn đức vua ân chuẩn cho nước Anh được thông thương, giao lưu và hợp tác với Trung Quốc. Khi vị sứ giả này đến triều đình Trung Quốc, thứ ông ta mặc không phải là áo vải dài vừa to vừa thô mà người Trung Quốc đang dùng lúc bấy giờ, cũng không đội loại mũ mà quan viên Trung Quốc thường đội, điều này đã gây sự chú ý và làm cho các đại thần Trung Quốc cười ngặt nghẽo. Họ cảm thấy, người đang đứng trước mắt họ thật là man rợ, nhếch nhác và đáng thương. Ai cũng nhìn vào đó rồi đưa ra kết luận: Người đang đứng trước mắt mình hẳn phải đến từ một quốc gia không văn minh, nếu không thì là một tên quan viên tầm thường hạng thấp, không xứng để nói chuyện. Khi mọi người nghe thấy người ngoại quốc với tướng mạo kì dị này nói một câu lóng ngóng, vụng về bằng tiếng Trung, thì tiếng cười lại càng kinh khủng hơn. Trước những thứ “kì quái” của ông ta, trong lòng các ông quan đại thần cảm thấy trào dâng một niềm “tự hào” về sự “ưu việt” của mình, và sự ham thích hư vinh dường như được thỏa mãn. Mọi người bàn tán xôn xao, đoán rằng khi dẫn người man rợ ấy đến trước hoàng thượng, hẳn Người sẽ rất hứng thú khi nhìn thấy “con khỉ” này, chẳng ngờ họ lại bị ông ta làm cho điên tiết. Bởi khi gặp hoàng thượng, hắn ta không quỳ, mà chỉ cúi người, rồi khom lưng chào một cái là coi như đã hành lễ xong. Quần thần vừa phẫn nộ vừa e ngại, sợ rằng hoàng thượng sẽ nổi trận lôi đình. May mắn tha y, hôm đó tâm trạng của hoàng thượng rất tốt, không để ý tới sự “vô lễ” của ông ta, cũng không trách móc sự sơ ý của các đại thần. Hoàng thượng mời sứ giả ngồi xuống một cách thân thiện, rồi uể oải nói rằng đế quốc Đại Thanh có thể sắc phong quốc vương Anh làm thủ lĩnh các nước thuộc địa của Trung Quốc, và ban cho ông ta một con triện lớn, làm bằng chứng khi nước Anh gặp khó khăn, đế quốc Đại Thanh sẽ ra tay bảo hộ. Tất cả những người có mặt ở đó đều nghĩ, chắc hẳn vị sứ giả ấy sẽ lập tức quỳ xuống, khấu đầu tạ ơn. Nào ngờ, ông ta lại đứng phắt lên và chỉ trích: “Đại Thanh đế quốc của các người thật quá là tự cao tự đại! Đế quốc Anh sao có thể trở thành thuộc địa của các người được, chúng tôi sao phải cần đến các người bảo trợ cơ chứ!” Vừa nói, ông vừa trải tấm bản đồ thế giới mà mình mang đến cho hoàng đế và các vị đại thần xem, chỉ rõ cho họ thấy vị trí của nước Anh và Trung Quốc trên thế giới. Vua và quần thần xem xong càng thêm phẫn nộ. Hoàng thượng đập mạnh bàn, quát lớn: “Hoang đường! Ngươi dám đến để nhục mạ đế quốc Đại Thanh ta! Ta đường đường là trung tâm của thế giới, vậy mà https://thuviensach.vn ngươi dám đặt thiên triều đại quốc của ta lệch về phía Đông! Nói xem, không phải là ngươi đang hạ thấp và nhục mạ đế quốc của ta sao?” Sứ giả thanh minh: “Nhưng, kính thưa hoàng thượng, trên thực tế thì Trung Quốc không nằm ở trung tâm của thế giới! Về địa lí, nó nằm hơi chếch về phía đông, chúng tôi đều gọi nơi này là khu vực Viễn Đông.” Lời giải thích của sứ giả không có chút tác dụng nào, bởi ông ta không biết rằng cách nhìn nhận khách quan của mình đã làm đâm trúng vào lòng tự tôn và chuộng hư danh của hoàng đế Trung Quốc cùng quần thần, họ cảm thấy mình bị tổn thương, xúc phạm. Lập tức, vị sứ giả bị trục xuất khỏi Trung Quốc, và người Trung Quốc quyết định từ nay trở đi sẽ không bao giờ giao lưu với những người ngoại quốc “man rợ” đó nữa. Và như vậy, do lòng ham chuộng hư vinh một cách mù quáng, ngu ngốc nên người Trung Quốc đã tự tay đóng lại cánh cửa, khiến họ mất đi cơ hội tốt giao lưu với thế giới, tự nhốt mình và cô lập với bên ngoài. Từ đó về sau, trong khi phương Tây phát triển ngày càng mạnh mẽ thì Trung Quốc lại dần dần đi xuống, lạc hậu. Hư vinh khiến cho người Trung Quốc bài xích một cách mù quáng những thứ mới mẻ, họ thật sự cần nghe lời khuyên của Gracián: Chớ nên khoác lác hư hão. So với việc truy cầu hư vinh bề ngoài, chẳng thà hãy vun đắp cho những đức tính tốt đẹp bên trong còn hơn. https://thuviensach.vn 7. Ngồi nói khoác, chi bằng hãy hành động Bạn nhất định phải chú ý phân biệt hai hạng người: Một là loại người ăn nói rất bùi tai, hai là người nói ít mà hành động thiết thực. Những lời sáo rỗng khiến người ta thấy phiền phức, đã là đáng ghét lắm rồi, nếu còn có những hành động xấu thì sẽ càng khiến người khác thêm phẫn nộ. Con người không thể chỉ dựa vào lời nói suông mà kiếm ăn, lời nói chẳng qua chỉ là mây khói mà thôi. Bạn có thể dùng gương để bắt chim không? Không thể! Đó chỉ là điều hão huyền. Chỉ những kẻ phù phiếm mới thoả mãn bởi những lời nói khoác. Điều chúng ta cần là hành động. ------Baltasar Gracián Tiêu chuẩn để đánh giá một con người là gì? Người Trung Quốc xưa có câu: “Thính kì ngôn, quan kì hành”, ý nói nhìn nhận, đánh giá một người không chỉ cần nghe họ nói gì, mà quan trọng hơn là phải xem rốt cuộc họ làm như thế nào. Nếu như một người chỉ nói mà không làm hoặc nói một đằng làm một nẻo, thì con người này đáng bị nghi ngờ. Hãy để ý người đó nói có đi đôi với làm hay không, kiểm tra xem anh ta rốt cuộc là hạng người gì, cuối cùng vẫn cần phải thực hiện bằng hành động. Đó cũng chính là điều mà Gracián nhấn mạnh. Thời Chiến Quốc, đại tướng quân nổi tiếng của nước Triệu - Triệu Xa - đương thời rất được các nước khác kính nể, cũng vì thế mà họ thủ lễ khiêm nhường với nước Triệu. Triệu Xa có một người con trai tên là Triệu Quát, vô cùng thông minh, nhanh nhẹn hoạt bát và rất biết ăn nói. Lúc nhỏ, Triệu Quát trông thấy cha thường xem binh thư, rất tò mò nên cũng ngồi đó xem cùng. Sau khi xem xong, cậu luôn nghĩ rằng mình đã học được rồi. Những đạo lí viết trong sách, cậu có thể diễn giải cho người khác nghe một cách sinh động như một người rất am hiểu. Mọi người đều biết Triệu Xa có một đứa con thiên tài, nên rất yêu thích cậu, cho rằng cậu bé sau này nhất định sẽ là nhân tài, nước Triệu có được một tiểu tướng quân như vậy, tương lai sẽ không thể suy vong. Triệu Vương đặc biệt yêu thương đứa trẻ này, thường xuyên gọi cậu đến để kiểm tra sự hiểu biết về bài binh bố trận. Triệu Quát quả thực rất thông minh, vừa mới hỏi xong, dường như cậu chẳng cần suy nghĩ đã nói luôn đáp án một cách dõng dạc. Nhiều lần Triệu Xa và Triệu Quát bàn luận về binh pháp, Triệu Xa thường bị con trai làm cho lúng túng. Người đương thời miêu tả Triệu Quát là “đối thao thao bất tuyệt, đáp làu làu như nước chảy”, hễ bàn luận là lời lẽ ào ào tuôn ra. https://thuviensach.vn Chính vào lúc ai ai cũng sủng ái Triệu Quát như vậy, người làm cha lại đưa ra những lời phê bình cảnh tỉnh một cách nghiêm khắc. Triệu Xa nói: “Người có tài không ỷ vào chuyện anh ta biết ăn nói đến đâu, mà mấu chốt là có được mấy phần bản lĩnh thực tế, và có vận dụng được trong thực tế được không. Đặc biệt khi ra trận, những điều binh thư viết đều là đạo lí và nguyên tắc bình thường, nhớ được nó là chưa đủ, quan trọng hơn, người chỉ huy nhất định phải biết vận dụng linh hoạt những đạo lí trừu tượng vào tình hình thực tế. Vì vậy, điều con cần bây giờ không phải là ngày nào cũng đi khắp nơi để khoe khoang, trình diễn những thứ gọi là tri thức tác chiến, mà nên đích thân đến chiến trường tham gia chiến đấu để học tập, nâng cao năng lực của mình bằng hành động” Tuy nhiên, lời dạy bảo của phụ thân không làm thức tỉnh Triệu Quát. Cậu không chịu ra chiến trường để trải nghiệm chiến tranh, cũng không biến những lời nói của mình thành hành động. Triệu Quát cho rằng những kiến thức về binh pháp mà mình nắm được thế đã là quá đủ rồi, những người xung quanh cũng bị mê hoặc bởi lời nói của cậu, cho rằng cậu sẽ gặt hái được nhiều thành công lớn trong tương lai. Khi Triệu Quát trưởng thành, Triệu Xa cùng khá nhiều các vị tướng quân khác của nước Triệu đã về già. Nước Tần biết rằng, thời cơ tốt để nuốt chửng nước Triệu đã đến, liền quyết định xuất binh công phá nước Triệu. Có người tâu với Tần Vương rằng: “Tuy những tướng quân ưu tú như Triệu Xa đã già rồi, nhưng chúng tôi nghe nói Triệu Xa còn có một người con trai, đọc rất nhiều binh thư, biết rất nhiều binh pháp tác chiến, khi Triệu Xa và hắn bàn luận về chiến tranh, ông ta thường xuyên bị con trai làm cho lúng túng. Triệu Xa thậm chí còn không nói lại được con trai ông ta đó! Hắn nhất định rất lợi hại, chúng ta không thể coi nhẹ được.” Tần Vương nghe xong, cười lớn: “Kẻ chỉ biết nói khoác cũng chỉ vô dụng mà thôi, đánh giá một người không thể chỉ nghe lời nói của hắn. Ta biết Triệu Quát rất am hiểu binh pháp, nhưng các ngươi đừng quên, Triệu Quát là một người chưa từng đánh trận, hắn chỉ biết đàm binh trên giấy mà thôi! Trong tác chiến thực tế chắc chắn là không nên trò trống gì.” Tin đồn nước Tần sẽ tấn công nước Triệu đã lan tới tai Triệu Vương, Triệu Vương lập tức triệu tập các đại thần bàn bạc xem ai có thể 53 đảm đương chức đại tướng quân, chiến đấu với Tần binh. Có người đề bạt Triệu Quát, dường như đã trúng ý của Triệu Vương, vì người luôn tin tưởng và sủng ái Triệu Quát. Nhưng Triệu Xa và một số lão tướng quân đều phản đối kịch liệt, họ biết rằng, Triệu Quát thiếu năng lực hành động thực tế. Vậy mà, Triệu Vương lại không hiểu được điều này, cố ý phong Triệu Quát làm chỉ huy tác chiến. Thế là một Triệu Quát tràn đầy tự tin, hùng dũng dẫn theo bốn mươi vạn đại quân nước Triệuhttps://thuviensach.vn tiến về phía trước. Tần – Triệu đánh một trận quyết chiến tại Trường Bình. Triệu Quát căn cứ theo đạo lí được viết trong binh thư, bèn bố trí quân đội đóng quân trên núi mà không hề biết rằng đây chính cơ hội tốt cho quân Tần bao vây. Tần lập tức bao vây chặt xung quanh núi. Tình thế vô cùng bất lợi cho quân Triệu, Triệu Quát bất đắc dĩ đành phải dẫn quân phá vòng vây, nhưng tất cả đều đã quá muộn. Trong chiến dịch Trường Bình, Triệu Quát anh dũng hy sinh. Càng đau xót hơn, theo như những ghi chép lịch sử có liên quan, rất nhiều binh sĩ nước Triệu đã bị bắt sống làm tù binh, cuối cùng bị chôn sống. Lần đó nước Triệu bị mất trắng cả bốn mươi vạn tinh binh, và rất nhanh sau đó đã bị diệt vong. Bi kịch này cho chúng ta hiểu rõ một lần nữa: Con người không thể chỉ dựa vào lời nói suông mà kiếm ăn, lời nói chẳng qua chỉ là mây khói mà thôi. Bạn có thể dùng gương để bắt chim không? Không thể! Đó chỉ là điều hão huyền. Chỉ những kẻ phù phiếm mới thoả mãn bởi những lời nói khoác. Điều chúng ta cần là hành động. https://thuviensach.vn 8. Tích cực phát huy sở trường đặc biệt củabạn Hãy thể hiện ra những điểm khác biệt của bạn so với người khác để mọi người đều có thể trông thấy bạn, để những sự vật khác dường như không tồn tại. Thể hiện bản thân, lấp đầy chỗ trống, giấu đi khuyết điểm, phát huy sở trường đặc biệt của bạn, cuộc sống sẽ tươi đẹp hơn. Việc bạn làm được mà người khác không làm được, sẽ làm nên sức cuốn hút của bạn. ----Baltasar Gracián Một đứa trẻ mới chào đời, không ai có thể dự đoán trước được tương lai của nó như thế nào. Nói cách khác, tiền đồ và thành tựu của một con người trong tương lai không thể hoàn toàn dựa vào sự an bài của số phận. Việc bạn cần làm là không ngừng “thể hiện chính mình, phát huy sở trường đặc biệt của mình” trên đường đời, nỗ lực phát triển tài năng mà ông trời ban tặng, chắc chắn sẽ có ngày bạn toả sáng. Trong thời đại của công nghệ thông tin ngày nay, không có danh tiếng của ai vang dội hơn Bill Gates. Với tư chất thông minh sẵn có, cộng thêm những điều kiện thuận lợi, ông đã tạo ra đế chế Microsoft bao phủ rộng khắp trên toàn thế giới. Mấy năm gần đây, chúng ta đều thấy, trong bảng xếp hạng các tỉ phú trên tạp chí Fortune, Bill Gates luôn là một trong những cái tên nổi tiếng và khiến người ta phải ghen tị nhất. Theo tin đã đưa của tờ Boston Globe (Mỹ), chủ tịch hãng Microsoft - Bill Gates có năm đã bỏ ra tới ba trăm triệu đô la làm từ thiện, còn nhiều hơn cả chính phủ Mỹ, trở thành người đóng góp tiền làm từ thiện nhiều nhất trên thế giới. Có bài báo còn cho biết, số tiền Bill Gates đóng góp cho hoạt động y tế ở các nước đang phát triển chiếm 25% tổng số tiền đóng góp của các nước phát triển. Như vậy chúng ta có thể tưởng tượng được, Bill Gates giàu có đến cỡ nào. Có rất nhiều cách lí giải cho sự thành công của Bill Gates. Tuy nhiên, ở đây chúng tôi chỉ muốn nhấn mạnh một sự thật: Nhiều năm trở lại đây, Bill Gates luôn luôn cố gắng hết sức cho sự phát triển của ngành công nghiệp phần mềm. Chính nhờ sự thúc đẩy của đế chế Microsoft, nên ngành này mới có thể phát triển một cách nhanh chóng và bền vững đến vậy. Nói một cách khác, Bill Gates có một tính cách vô cùng ưu việt, đó chính là: Sau khi ông đã chọn một mục đích gì, sẽ toàn tâm toàn ý dốc sức vào đó, “coi các sự vật khác dường như không tồn tại”. https://thuviensach.vn Bill Gates sinh năm 1955, từ nhỏ đã đam mê máy tính. Nếu như nói rằng, trên thế giới này thực sự có thứ gọi là tài năng bẩm sinh, thì có lẽ nó dùng để chỉ Bill Gates. Nhưng nếu như tài năng không đi kèm theo sự chắc chắn và quá trình bồi đắp tích cực sau đó, thì rất có thể nó sẽ bị vùi dập ngay khi còn đang manh nha. Bill Gates hiểu sâu sắc đạo lí ấy. Trong sự nghiệp học tập, niềm đam mê máy tính của ông chưa bao giờ tắt. Một ngày nọ, sau khi đã vào học trong trường đại học, Gates đột nhiên nói với gia đình quyết định chấm dứt sự nghiệp học hành, từ bỏ học vị sắp sửa được nhận. Gia đình bị sốc vì quyết định đột ngột này, họ không hiểu rốt cuộc đã xảy ra chuyện gì. Ngay cả với một người bình thường, một việc như vậy cũng sẽ khiến người khác vô cùng khó hiểu. Bill Gates chán học ư? Hay là ông muốn từ bỏ hứng thú và sở thích của mình? Sự thực hoàn toàn ngược lại, Gates đưa ra quyết định ấy, chính là để nắm giữ sự nghiệp mà mình đã chọn một cách kịp thời. Ông hiểu rõ, cần phải đầu tư chuyên tâm hơn nữa vào sự nghiệp của mình. Đồng thời, còn có một nguyên nhân quan trọng khác đó là: Sự quan tâm về sự nghiệp mà Gates lựa chọn đã đạt đến mức độ nhất định - ông phát hiện, nếu như bây giờ không tận dụng thời gian, thì chỉ cần thêm một hai năm nữa, có lẽ sự nghiệp này sẽ bị người khác chiếm lĩnh trước. Vì vậy, ông cần phải kịp thời nắm bắt thời cơ, quyết đoán và đầu tư sớm nhất có thể vào sự nghiệp này. Khi người khác chưa thấy được tính khả thi và quan trọng của sự việc, thì Bill Gates đã dự đoán được xu thế phát triển của nó trong mấy năm sau. Điều này nên lí giải thế nào? Mọi người đương nhiên có thể sử dụng một số từ đại loại như “thông minh”, “có tầm nhìn” để tán dương sự lựa chọn của Bill Gates. Nhưng điều chúng ta cần làm không phải là tán dương ông một cách sáo rỗng, mà vấn đề chúng ta cần bàn luận đó là: Tại sao ông lại có “sự thông minh” và “tầm nhìn” như vậy? Chúng ta chỉ có một lí do để lí giải, đó chính là: Khi đã quan tâm tới một vấn đề nào thì Bill Gates sẽ dồn toàn tâm toàn ý cho mối quan tâm đó. Ông coi “những sự vật khác dường như không tồn tại”, để tập trung vào phần mềm điện tử và tương lai phát triển của thị trường liên quan tới máy tính. Ông chính là người đầu tiên phát hiện thị trường này sẽ có một tương lai phát triển như thế nào, và mình cần phải thực hiện những gì. Vậy là, Bill Gates bắt đầu gây dựng sự nghiệp huy hoàng của đế chế Microsoft. Tất cả đều diễn ra đúng như những gì ông đã tiên liệu trước. Sự phát triển của ông không chỉ là thành tựu của https://thuviensach.vn riêng cá nhân ông, mà nó có vai trò thúc đẩy nhanh chóng sự phát triển của ngành công nghiệp điện tử. Ông không những đã làm thỏa mãn nhu cầu của thị trường, mà tuyệt vời hơn ở chỗ, sự phát triển của Microsoft – ngược trở lại – đã kích thích việc nảy sinh các nhu cầu mới từ thị trường. Sự nghiệp của ông đã phát triển đạt tới trình độ quay ngược trở lại làm chủ thị trường. Tại sao có nhiều người ngưỡng mộ Bill Gates đến vậy? Ngoài tài sản của ông ra, chúng tôi cho rằng, điều quan trọng hơn cả đó là ông đã cho chúng ta một gợi ý trên phương diện tinh thần: Phát huy sở trường đặc biệt của bạn, cuộc sống sẽ tươi đẹp hơn. Việc bạn làm được mà người khác không làm được, sẽ làm lên sức cuốn hút của bạn. https://thuviensach.vn 9. Lí tưởng có thể cao xa, nhưng cần phùhợp với thực tế Nhất định phải phù hợp với thực tế. Nếu như bạn vừa mới đặt chân lên đường đời, thì đáp án này càng chính xác, người nào cũng tự cho là mình rất giỏi giang, người bình thường nhất cũng có thể cảm thấy mình thật vĩ đại. Ai ai cũng nghĩ rằng mình là thiên tài, tràn ngập hi vọng phát triển sự nghiệp lớn lao, nhưng hiện thực không phải lúc nào cũng như ý muốn. Bạn cần phải sáng suốt, hãy có một niềm hi vọng đẹp đẽ nhất và trù liệu một kết quả tồi tệ nhất, làm được như vậy thì tâm trí bạn mới có thể bình thản và sẵn sàng chấp nhận mọi hậu quả. Mục tiêu cao xa không phải là xấu, nhưng không thể cao tới mức không với tới được. Khi bắt đầu một công việc, hãy điều chỉnh kì vọng của bạn cho phù hợp. Việc thiếu kinh nghiệm luôn dẫn đến những phán đoán sai lầm. Quan trọng là phải nhận thức rõ phạm vi hoạt động và điều kiện của bản thân, để giúp cho suy nghĩ của bạn phù hợp với thực tế. ------Baltasar Gracián Ôm ấp hoài bão lớn là bản tính trời sinh của con người, nhất là những người trẻ tuổi vừa mới bắt đầu khởi nghiệp. Ai cũng hi vọng trong thời gian ngắn mình được mọi người biết đến, và vấn đề nảy sinh từ đây. Những người già đều sẽ thành tâm khuyên người trẻ tuổi rằng: “Phù hợp với thực tế một chút vẫn hơn!” Grove hai mươi ba tuổi, con một thương gia giàu có, vừa từ Mỹ trở về, có trong tay tấm bằng tiến sĩ đậm chất Tây. Cuộc sống của anh thật sự rất thuận lợi, tuổi còn trẻ mà đã có được những thứ người khác phải mơ ước. Xung quanh anh tỏa sáng vinh quang, những tràng pháo tay giòn giã cho thành công phải nổ lên vì anh. Nhưng, người cha nửa đời lăn lộn trên thương trường đã dội cho con trai mình một gáo nước lạnh: “Đến công ty của ba làm việc đi! Ta sẽ trả cho con mức lương cơ bản của nhân viên bình thường, nếu biểu hiện xuất sắc, trong hai năm ta sẽ đưa con lên làm cán bộ cấp trung. Nếu biểu hiện không tồi, trong vòng năm năm ta sẽ xem xét cho con quản lí một công ty chi nhánh.” Grove mở to mắt, nhìn chằm chằm vào cha mình. Anh tự hỏi không biết có phải là cha mình bị hồ đồ rồi không, ông đang nói mê chăng? Chẳng lẽ ông đang sắp xếp một con đường như vậy cho con trai mình hay sao? https://thuviensach.vn Anh không nhịn nổi cười. Một mặt, anh tràn đầy tự tin, thế giới này thật sự đến lượt những người trẻ tuổi tràn đầy sức sống và khí thế nắm giữ rồi. Còn những người già nua như ba anh, thì thực sự đã già đến mức hồ đồ, nên tốt nhất là nhường lại chỗ cho thế hệ trẻ phát triển. Nhưng mặt khác, anh lại không nỡ làm tổn thương trái tim của ba, Grove tự nhủ với lòng, người già thường khó tránh khỏi hồ đồ. Anh giải thích với ba: “Ba à, con rất vui khi được từng bước phấn đấu dưới sự chỉ bảo tận tình của ba, để sau này con có một tương lai tốt. Nhưng, thật trùng hợp quá, một người bạn của con đã mời con đến nhậm chức tại công ty của cậu ấy trước khi con về nước. Cậu ấy hứa sẽ để con phụ trách toàn diện các nghiệp vụ của công ty. Sự tin tưởng và nhiệt tình của người bạn ấy, con thực sự không dễ từ chối, đúng không ba?” Nói xong, anh nhìn ba mình một cách đắc ý. Lần này đến lượt người cha cười. Có người cha nào lại không biết con trai mình đang nghĩ gì, nhất là với một người đã từng lăn lộn trên thương trường như cha của Grove, ông hiểu rõ con trai rất không hài lòng về sự sắp đặt của mình, nó muốn độc lập làm nên sự nghiệp lớn. nhưng nó còn quá trẻ, không biết sự vất vả của việc lập nghiệp, cũng không biết mình hiện giờ rốt cuộc có bản lĩnh đến đâu. Người trẻ tuổi luôn xem thường, nghĩ rằng mình chính là người ưu tú nhất trên thế giới. Chúng tin rằng trên thế giới này không có việc gì là chúng không làm được. Và lúc nào cũng nghĩ rằng, những người già sắp rụng cả răng này, nên nhường lại chỗ cho những người trẻ tự do tung hoành. Nhưng người cha không nói ra những điều ấy. Ông biết, có nói cũng vô ích. Ông chỉ nói với hàm ý sâu xa: “Ồ? Các con còn trẻ, có nhiều nhiệt huyết và sức sống hơn những người già như ba, nhớ năm xưa ba cũng như vậy đó. Khi đó, ba luôn cảm thấy bầu trời thấp quá, dường như cứ đứng lên là có thể chọc thủng bầu trời. Sau đó, khi trải qua một số việc, ba mới nhận thấy lúc đầu lẽ ra nên ước lượng chiều cao của mình mới đúng. Bầu trời cao lắm!” Nói xong, người cha vỗ vỗ nhẹ vào vai con trai. Con trai cười, cha cũng cười theo. Grove nhanh chóng thành lập công ty của riêng mình. Anh đã nhắm được một phương hướng phát triển và tin tưởng rằng, các bằng cấp của mình không phải là vô dụng. Anh không chỉ cố gắng để chứng tỏ cho cha thấy: Mình không phải là một người trẻ tuổi không biết trời cao đất dày như ông nghĩ, mà còn hạ quyết tâm, trong vòng ba năm phải sánh ngang với Bill Gates. Nghĩ đến đây, Grove cười thầm, anh cảm thấy cuộc sống thật tươi đẹp, tương lai đang nằm trong tay mình. Nhưng, không phải ai cũng có thể trở thành Bill Gates, và không phải ai cũng tinh anh được như người cha già. Xông pha vào thương trường không lâu, Grove đã phát hiện, đôi vai của https://thuviensach.vn mình sắp không gánh vác nổi nữa rồi. So sánh tri thức của anh với cuộc sống hiện thực tàn khốc, quả là không tương xứng. Cuối cùng anh cũng hiểu ra rằng, mình đã nghĩ về mọi việc một cách quá đơn giản, vẫn còn thiếu rất nhiều thứ nữa. Grove rất đau lòng, không chịu chấp nhận sự thực thất bại. Anh không tin những gì mình mơ ước trước kia, thực sự còn đang ở rất xa vời; mới hôm qua thôi, anh còn nghĩ nó gần ngay trong gang tấc. Sự khác biệt quá lớn giữa kì vọng và hiện thực, quả đã làm cho anh không có cách nào đối diện, thiếu chút nữa là anh phải từ bỏ hoàn toàn. Lúc này, cha anh xuất hiện, Grove cuối cùng đã chấp nhận nghe theo sự sắp xếp của cha. Anh đã hiểu ra rằng, chỉ có con đường này mới là thứ mà anh nên lựa chọn, chỉ có nó mới giúp được anh tiến tới được mục tiêu của mình. Đúng vậy, chúng ta nên ghi nhớ: Quan trọng là nhận thức rõ phạm vi hoạt động và điều kiện của bản thân, để giúp cho suy nghĩ của bạn phù hợp với thực tế. Đó là lời người đi trước đã dạy. Hãy nghe lời người lớn, vì đó luôn là những lời khuyên đúng đắn. https://thuviensach.vn 10. Quan tâm đến những người xung quanhbạn mọi lúc mọi nơi Rất nhiều người có một kiểu hoang tưởng sai lầm đối với cuộc sống, họ cho rằng mình sinh ra đã là ông vua, bà chúa, mình tài trí hơn người, mọi người cần phải quan tâm, chăm sóc cho họ. Trên con đường đời dài dằng dặc, thái độ này cuối cùng sẽ mang đến tai họa cho chính bản thân họ. Cách làm đúng đắn là: Hãy quan tâm đến những người xung quanh bạn ở mọi lúc mọi nơi. ------Baltasar Gracián Không biết bạn đã từng xem bộ phim “Hoàng đế nhỏ trong rừng” chưa? Bộ phim là câu chuyện hư cấu về cậu bé Mischief đã lập nên một đất nước nhỏ bé trong rừng sâu. Trong cuộc sống thực tế, Mischief là một đứa trẻ ngạo nghễ, việc gì cũng bắt người khác phải phục vụ cho mình, sai khiến những đứa trẻ khác một cách tùy tiện, giống như bản thân cậu “sinh ra đã làm vua” vậy. Khi đó, ở đất nước nhỏ bé trong khu rừng già, cậu ta đã được thỏa mãn cơn “nghiện” làm hoàng đế. Trong rừng đều là những đứa trẻ trạc tuổi cậu, cậu bắt chúng phải phục dịch cho mình. Ngược lại, nếu ai thỉnh cầu cậu ta chăm sóc cho người khác, cậu ta sẽ rất bực bội, thậm chí còn trừng phạt người đó. Kết cục của bộ phim là tất cả bọn trẻ không thể chịu nổi sự tham lam cùng với những yêu cầu không có giới hạn đó nữa. Cuối cùng chúng cũng tỉnh ngộ, cảm thấy quyền lợi của mình bị tước đoạt, thế là đồng loạt đứng lên công kích, lấy đá ném chết “hoàng đế nhỏ” một cách tàn nhẫn. Đương nhiên, đây không phải là kết cục thật. Đạo diễn đã chuyển ống kính máy quay, biến cảnh đó thành một cơn ác mộng khi cậu bé đang ngủ ở nhà. Nhờ cơn ác mộng đó, cậu bé đã sửa được thói quen xấu ỷ lại vào người khác. Và cũng nhờ đó mà những người xem như chúng ta hiểu rằng, thái độ “không biết quan tâm tới người khác, tự cho mình là ông vua, bà chúa”, “cuối cùng sẽ khiến ta chuốc lấy tai họa”. Trong quan niệm truyền thống của người phương Đông, biết quan tâm đến người khác, không chỉ đơn thuần là chăm sóc cha mẹ và người thân của mình, mà còn được áp dụng rộng rãi vào các mối quan hệ khác trong xã hội. Vậy thì, cạnh tranh trong cùng một ngành nghề, phải làm sao để có được sự hài hòa và cân bằng? https://thuviensach.vn Có thể có người đã từng nghe câu nói:“Chừa cho người khác một con đường sống”. Câu nói này đã trả lời câu hỏi của chúng ta, nghĩa là đối thủ cạnh tranh trong cùng một ngành nghề, gồm cả cá nhân và tổ chức, đều nên giữ nguyên tắc: Không “lũng đoạn toàn bộ”. Ví dụ một ban nhạc nào đó chơi rất hay, mọi người đều yêu thích, mời họ đến biểu diễn. Người khác chủ động mời, bản thân ban nhạc đó cũng không dùng đến thủ đoạn mờ ám nào để giành show, theo lí mà nói, họ hoàn toàn có thể nhận show một cách quang minh chính đại. Tuy nhiên, nếu là một ban nhạc ”biết điều”, thì họ nên từ chối một số lời mời, bởi họ hiểu, nếu mọi show diễn mình đều nhận hết, đồng nghĩa với việc các ban nhạc khác không có việc làm. Việc từ chối diễn để trao lại cơ hội cho các ban nhạc khác, cũng chính là “chừa cho người khác một con đường sống”. Hiển nhiên, về bản chất, đây cũng là một đạo đức tốt đẹp; quan tâm tới người khác, nó không chỉ cần được thực hiện giữa cá nhân với cá nhân, mà càng cần mở rộng hơn vào các kiểu cạnh tranh khác trong xã hội. Cái mà con người hiện đại thiếu chính là tính cách này, mỗi người đều cần rút ra một số bài học ý nghĩa trong đó. Mọi người còn nhớ phong thái của Công nương Diana không? Tướng mạo xinh đẹp, phong độ mê hồn của bà để lại cho chúng ta ấn tượng thật sâu sắc. Trong kí ức về vẻ đẹp nữ tính, có lẽ bà là người làm rung động lòng người nhất cuối thế kỷ XX. Mọi người miêu tả về bà: “Đôi mắt giống Marilyn Monroe, tràn đầy quyến rũ, sự quyến rũ ấy không phải dành cho một người nào, mà cho cả thế giới. Cử chỉ của bà giống như thánh nữ đồng trinh, sống mãi trong lòng mọi người - thánh mẫu Maria.” Lẽ nào Công nương Diana chinh phục cả thế giới chỉ dựa vào nhan sắc của mình! Phụ nữ đẹp và quyến rũ hơn bà có rất nhiều, trong bất cứ một cuộc họp báo thời trang nào cũng có thể nhìn thấy những người phụ nữ đủ để sánh ngang với vẻ đẹp của Diana. Nhưng tại sao chỉ duy nhất Công nương Diana khiến cho chúng ta hâm mộ và nhớ đến vậy? Hiển nhiên, có rất nhiều nguyên nhân khiến cho mọi người khó quên được bà. Ở đây, chúng tôi đặc biệt nhấn mạnh một điểm, đó là: bà là một người rất biết quan tâm người khác. Trước khi Công nương qua đời, bà đã đến châu Phi không chỉ một lần để đi thăm những con người khốn khổ đang phải vật lộn với đói nghèo. Bà không chỉ một lần đảm nhiệm vai trò đại sứ thiện chí của Liên Hợp Quốc, đến thăm những khu vực nghèo khổ khắp nơi trên thế giới. Nhớ một lần nọ, bà đến thăm một bộ lạc lạc hậu, nhìn thấy mọi người thiếu ăn, thiếu mặc, thiếu cả thuốc chữa bệnh, đang chống chọi với mùa đông đói rét, giương mắt bất lực chờ cái chết đến gần, công nương Diana đã không cầm được nước mắt. Bà kêu gọi khắp nơi, đích thân đứng ra gây quỹ, thông qua thành lập quỹ ủng hộ để viện trợ cho người dân ở những vùng đất này. https://thuviensach.vn Chính vì vậy, cái chết đột ngột của Công nương Diana đã làm lay động hàng ngàn hàng vạn con tim, hình tượng đẹp đẽ của bà sẽ mãi mãi được khắc sâu trong tâm trí mọi người. Những ví dụ ở trên đều có chung một mục đích là, nhắc nhở bạn nhất định phải biết quan tâm đến mọi người xung quanh, ở mọi lúc mọi nơi. https://thuviensach.vn 11. Bền gan vững chí, nước chảy đá mòn Đừng dừng chân lại trên con đường bạn đang đi, khi đã chọn được một việc đúng đắn thì nên cố gắng hoàn thành nó. Tập trung hết khả năng của mình lại, không ngừng “đào bới” để tìm ra kho báu giá trị nhất. Cần không ngừng đào sâu tìm kiếm, chứ không phải “chuồn chuồn đạp nước”. Bền gan vững chí cuối cùng sẽ mang đến cho bạn vụ mùa bội thu. ------Baltasar Gracián Trung Quốc là một dân tộc luôn coi trọng sự kiên trì, câu thành ngữ “nước chảy đá mòn” chính là nói tới đạo lí này. Những giọt nước nhỏ bé vì sao có thể khiến cho đá mòn được? Chính là bởi chúng luôn “kiên trì không đổi”. Chúng ta đều biết, Lí Bạch là một nhà thơ thiên tài được người Trung Quốc vô cùng sùng bái. Mọi người thường nói, “Lí Bạch đấu tửu tam bách thiên” (Lí Bạch uống rượu vào có thể làm ba trăm bài thơ), chính là để chỉ thiên tài thơ của ông. Những nhà thơ khác thường phải bỏ nhiều công sức, viết lách không ngừng, nhưng Lí Bạch thì chỉ cần uống rượu là có thể viết nhanh ra “ba trăm bài”. Điều này có thể sẽ khiến chúng ta hiểu lầm, cho rằng ông có thể viết những bài thơ hay như vậy một cách tùy tiện mà không cần tốn công sức gì, chẳng liên quan gì đến tinh thần “kiên trì không đổi” cả. Thực ra, đây là một cách hiểu sai, đằng sau những sáng tác thơ của thiên tài Lí Bạch, còn có một tinh thần kiên trì không dời đổi luôn cổ vũ ông, giúp cho ông có thể không ngừng nảy sinh những cảm xúc mạnh mẽ để sáng tác. Khi còn nhỏ, Lí Bạch là một đứa trẻ ham chơi, thường xuyên trốn học. Có lúc cậu cảm thấy mình là một đứa trẻ ngốc, dường như cái gì cũng không học được, có lúc lại cảm thấy mình là một người thông minh, không cần phải học. Vì vậy, cậu thường xuyên trốn ra ngoài một mình, lang thang khắp nơi. Một ngày nọ, cậu bé đi đến một con ngõ lạ, đang nhìn ngó lung tung thì đột nhiên phát hiện có một bà lão đang ngồi dưới mái hiên, không ngừng mài một thanh sắt trên hòn đá lớn. Trong lòng Lí Bạch cảm thấy rất kì quặc, bèn đi đến hỏi: “Bà ơi, bà đang làm gì vậy ạ?”, bà lão nhìn cậu bé một thoáng rồi nói: “Ta đang mài kim!”, Lí Bạch mở to đôi mắt, nhìn bà lão một cách ngạc nhiên: “Mài kim? Một thanh sắt to như vậy, có thể mài thành kim sao?” Bà lão không ngẩng đầu lên, vừa mài vừa nói: “Tại sao lại không chứ? Chỉ cần bỏ ra công sức, thanh sắt cũng mài thànhhttps://thuviensach.vn kim thêu.” Lí Bạch há to miệng:“Gì cơ! Thanh sắt mài thành kim thêu?” Cậu bé ngẩn người một lúc, bỗng nhiên hiểu ra, thế là chạy thật nhanh về nhà. Từ đó về sau, Lí Bạch trở thành một người chăm chỉ, hơn nữa cả cuộc đời sau này ông đều cố gắng giữ gìn một phẩm chất tốt đẹp: kiên trì. Chúng ta chỉ nhìn thấy một mặt của thiên tài Lí Bạch, mà không biết đến nghị lực kiên cường đằng sau thiên tài ấy. Lí Bạch cả đời đi thưởng ngoạn đó đây, mỗi nơi từng đi qua, ông đều để lại những bài thơ làm cảm động lòng người, cho đến tận khi sắp qua đời, ông còn viết một bài mang tên Lâm chung thi (Bài thơ làm trước lúc mất). Nếu như không có tinh thần kiên trì ấy, người bình thường liệu có làm được điều này không? Thành công của Lí Bạch không chỉ ở việc ông là một thiên tài, mà còn ở việc, sau khi đã xác định được mục tiêu, ông sẽ quyết tâm theo đuổi nó cả cuộc đời. Tinh thần kiên trì đó đã mang lại thành công cho ông. Chúng ta hẳn đã biết đến người phụ nữ - nhà khoa học lừng danh đã từng hai lần đoạt giải Nobel - Marie Curie. Thành công của bà có thể nói là kết quả của sự kiên nhẫn. Trước khi đạt giải Nobel hóa học nhờ phát hiện ra nguyên tố hóa học Radium, bà cùng chồng mình - ngài Pierre Curie đã thực hiện mấy nghìn thí nghiệm. Khi đó, điều kiện thí nghiệm của họ cực kì thiếu thốn, thậm chí không có phòng thí nghiệm riêng, phải làm trong một căn phòng rách nát bị bỏ hoang, trải qua mấy nghìn ngày không biết gì về bên ngoài. Thật khó tưởng tượng, một người ở trong hoàn cảnh khắc nghiệt lại có thể cho ra đời một công trình nghiên cứu vĩ đại như thế. Trong quá trình ấy, họ cũng có lúc nản lòng, mất niềm tin, định bỏ cuộc, nhưng cuối cùng vẫn là kiên trì đi theo phương hướng đã chọn lúc đầu. Có một số người, tuy có tài cao, nhưng vì không có đủ nghị lực, không thể kiên trì đến phút cuối, trong thời khắc quan trọng sắp có được thành công thì lại từ bỏ, vì thế mà đã tuột mất thành công. Trong lịch sử giải thưởng hóa học Nobel, cũng có một số ví dụ khiến cho chúng ta cảm thấy nuối tiếc. N hà hóa học Riley đã làm vô số thực nghiệm, ông muốn tìm ra một vật chất mới đã được chứng minh sự tồn tại trên lí thuyết. Nhưng, chất lượng của những sản phẩm trong ống nghiệm luôn thấp hơn một chút so với chất lượng dự tính trong tài liệu. Hết lần này sang lần khác, ông làm đi làm lại những thí nghiệm, kết quả là lần nào cũng giống nhau. Cuối cùng, sau khi trải qua thất bại liên tiếp trong ba năm vất vả, Riley tuyên bố từ bỏ sự nghiệp mà ông vẫn theo đuổi suốt mấy năm ròng. Ông cảm thấy mình chắc chắn không phù hợp để tiếp tục đi trên con đường này, thế là ông buồn bã quay lưng, chuyển sang nghiên cứu trong lĩnh vực khác. https://thuviensach.vn Chuyện buồn đã xảy ra. Vào chính năm đó, hai nhà hóa học trẻ dựa vào sự khác biệt giữa tài liệu mà Riley dự tính, cùng với tài liệu mà ông phát hiện thực tế, đã đưa ra kết luận: Những loại vật chất mới thực ra đã sớm nằm trong ống nghiệm của Riley. Bản thân sự khác biệt giữa hai tài liệu này chính là minh chứng. Do Riley vội vã cho rằng, sở dĩ có sự khác biệt này là do máy đo lường không chuẩn xác, nên ông đã không làm phân tích sâu hơn đối với nó. Trên sự thực, sự đặc biệt trong tính chất của vật chất mới đã được phản ánh ngay trong sự khác biệt của hai tài liệu này. Báo cáo của họ vừa đưa ra, tất cả mọi người đều cảm thấy vui mừng. Đoạt giải Nobel hóa học năm đó, chính là hai nhà hóa học trẻ tuổi. Người đau khổ nhất đương nhiên là Riley. Vốn dĩ, giải thưởng này nên thuộc về ông, bởi ông mới là người phát hiện tất cả, còn hai người trẻ tuổi đó chỉ là nhặt lấy thành quả mà ông để rơi xuống đất thôi. Nói theo một ý nghĩa nào đó, Riley thua không phải là do bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh bên ngoài, mà là do ông không có đủ nghị lực, không kiên trì đến cùng, chính vào giây phút sắp chạm được đến thành công, thì ông lại mất đi sự nhẫn nại cuối cùng. Và chính sự nhẫn nại này, đã tạo nên sự khác biệt giữa “kiên trì đến cùng” và “chuồn chuồn đạp nước”. Riley chính là người đã chạy chín mươi chín mét rồi dừng lại, ông đã đứng gần sát vạch đích, vậy mà... Thật tiếc khi ông không biết đến lời dạy của Gracián sớm một chút: Khi đã chọn được một việc đúng đắn, thì nên cố gắng hoàn thành nó. https://thuviensach.vn 12. Tri thức và dũng khí là hai con át chủbài bất hủ Tri thức và dũng khí là hai thứ bất hủ trên thế gian này. Có được chúng, cũng có nghĩa là có thể trở nên bất hủ. Sở hữu loại tri thức như thế nào thì bạn sẽ trở thành con người như thế ấy. Có trí tuệ, tức là có thể làm được những điều mình mong muốn. Kẻ ngu dốt chẳng khác nào tự nhốt mình trong thế giới tối tăm. Thể lực và khả năng phán đoán giống như đôi tay và đôi mắt. Nếu có tri thức mà không có gan làm, hoặc có gan làm mà không có tri thức, thì trí tuệ ấy cũng không thể đơm bông kết trái. ------Baltasar Gracián Trung Quốc có bộ sử nổi tiếng Tả truyện , trong đó ghi chép đoạn sau: Trên thế gian có ba loại sự vật có thể làm cho người ta trở nên bất hủ, chính là “lập đức, lập ngôn, lập công”. Cái gọi là “lập đức”, để chỉ một người cần có phẩm chất đạo đức cao thượng, dùng sức hấp dẫn từ nhân cách cao cả của mình để gây ảnh hưởng tốt và truyền lại cho đời sau, từ đó đạt đến mục đích “bất hủ”. Còn “lập ngôn”, là nói một người nên dùng cây bút trong tay mình để viết ra những tác phẩm vĩ đại, dùng sự lưu truyền của văn chương để đạt đến mục đích “bất hủ”, “lập ngôn” có thể tương đương với “tri thức” mà Gracián nhấn mạnh. Con đường bất hủ thứ ba chính là “lập công”, tức là làm một số việc thực tế, ví dụ lập ra một đế quốc vĩ đại, trồng những cánh rừng rậm rạp cho đời sau được hưởng bóng mát..., những việc này đều có thể gọi là “lập công”. Không khó để tưởng tượng, “lập công” cần đến dũng khí và kiến thức đặc biệt mới có thể làm được. Dưới con mắt của các triết gia trong và ngoài nước, kết luận mà họ đưa ra luôn có rất nhiều điểm tương đồng với nhau. Điều này cũng chứng minh rằng, những đạo lí này có tính thích ứng phổ biến. Nước Ngô thời Tam Quốc có một tướng quâ n tên là Lã Mông. Ông anh dũng thiện chiến, nhiều lần giành thắng lợi trên chiến trường, đã lập được công lao rất lớn. Nhưng, Lã Mông có một nhược điểm, đó là không biết chữ, cũng không thích đọc sách, ông luôn tỏ ra coi thường những người có học hành. Theo ông, đối với một vị tướng quâ n, thứ quan trọng nhất không phải là tri thức, mà là phải biết dựa vào sức mạnh và ý chí của mình để giải quyết vấn đề. https://thuviensach.vn Có một lần, Ngô vương Tôn Quyền và Lã Mông cùng nhau tác chiến ngoài tiền tuyến. Tôn Quyền đã đưa ra mấy câu hỏi liên quan đến tri thức quân sự cho Lã Mông. Điều làm cho Tôn Quyền cảm thấy ngạc nhiên là Lã Mông chẳng biết chút gì về phương diện này. Tôn Quyền nói: “Lã tướng quân, những vấn đề này tuy là không nhất định dùng đến trong chiến tranh thực tế, nhưng biết được những tri thức này có thể giúp ngươi nắm bắt được tình hình chung của cuộc chiến, trong những lúc quan trọng cũng có thể nhìn thấu được hành động tiếp theo của quân địch, như vậy, ngươi có thể định ra đối sách tương ứng. Chỉ dựa vào dũng khí là không đủ, cần phải có tri thức và trí tuệ”. Lời phê bình rất ôn hòa của Tôn Quyền, đã làm cho Lã Mông cảm thấy xấu hổ, ông quyết tâm nghe theo lời khuyên của Tôn Quyền, học hành chăm chỉ. Những ngày sau đó, Lã Mông đã tạo cho mình thói quen đọc sách. Ông thường xuyên đọc đến đêm khuya, cho dù giữa lúc chiến tranh ác liệt cũng không từ bỏ thói quen này. Và rất nhanh chóng, ông không chỉ là một tướng quân giỏi giang can đảm, mà còn trở thành một người có tri thức uyên bác. Không lâu sau, Lã Mông trở về kinh đô nước Ngô. Một người bạn cũ đến thăm ông, đó là Lỗ Túc - một tướng quân khác của nước Ngô, vừa dũng cảm, lại có tri thức uyên thâm. Hai người bắt đầu trò chuyện, càng nói càng hứng thú, mãi đến tận đêm khuya cũng không biết mệt mỏi. Lỗ Túc đột nhiên khen ngợi: “Ái chà, Lã tướng quân à, kiến thức của ngài thật là phong phú! Không còn là A Mông trước đây nữa rồi” Lã Mông đứng dậy, vỗ ngực nói: “Đúng vậy! Lẽ nào ngài không biết sao? Lâu ngày không gặp, cũng nên nhìn tôi bằng con mắt khác đi thôi!” Nói xong, hai người cùng cười lớn. Ngô vương thấy Lã Mông tiến bộ nhanh như vậy, càng thêm trọng dụng ông. Khi đó, nước Ngô giao chiến với Lưu Bị, Tôn Quyền ra lệnh cho Lã Mông làm đại tướng quân, trực tiếp giao chiến với Lưu Bị. Đội quân của Lưu Bị khi đó đã giành thắng lợi liên tiếp, khí thế hào hùng. Lã Mông trong lúc nguy nan đã tiếp nhận trọng trách mà Ngô vương giao cho, không chút sợ hãi tiến ra chiến trường. Nhưng, ở chiến trường, ông không dựa vào lực lượng và dũng khí để đối kháng với quân địch một cách mù quáng, mà đã dùng hàng loạt những mưu kế. Lã Mông đã đọc nhiều lần “Binh pháp Tôn Tử” (theo ghi chép thì khi đó có hai người hiểu biết sâu sắc về “Binh pháp Tôn tử”, một là Tào Tháo, còn người kia là Lã Mông). Vì vậy, Lã Mông đánh trận càng thêm thuận lợi. Trước tiên, ông lệnh cho quân sĩ của mình tuyệt đối không được đối kháng trực tiếp với quân địch, mà phải cố gắng kéo dài thời gian. Lưu Bị nóng lòng không đợi được nữa, liền bắt đầu bày trận ở ven sông, dùng dây nối liên tiếphttps://thuviensach.vn tất cả thuyền chiến lại với nhau. Lã Mông nhìn thấy thời cơ đã chín muồi, liền đích thân dẫn đầu một toán quân, dũng cảm xông vào nơi đóng quân của Lưu Bị, phóng hỏa đốt sạch thuyền chiến. Đội quân của Lưu Bị nhanh chóng bị đánh bại. Tin tức truyền đến tai Gia Cát Lượng, ông cũng cảm thấy rất kinh ngạc. Trước đây khi còn ở nước Ngô, Gia Cát Lượng đã từng gặp rất nhiều tướng lĩnh, làm quen với nhiều người trong số họ, nhưng khi đó, ông không chú ý đặc biệt gì đến Lã Mông, không ngờ chỉ sau vài năm, vị tướng ấy lại chính là người đánh bại đại quân của Lưu Bị. Dưới sự chỉ huy của Lã Mông, nước Ngô đã giành được thắng lợi mang tính quyết định trong cuộc chiến này, chiến thắng đó có ý nghĩa vô cùng sâu sắc. Thời Tam Quốc có ba chiến dịch lớn: một là cuộc chiến Quan Độ giữa Tào Tháo và Viên Thiệu, giúp Tào Tháo khống chế cả phía Bắc Trung Quốc; tiếp đó là trận chiến Xích Bích giúp nước Ngô giành được phần Đông Nam Trung Quốc, đại nghiệp thống nhất của Tào Tháo từ đó khó mà thực hiện; còn trận thứ ba chính là chiến dịch này, nó làm cho giữa Lưu Bị và Đông Ngô hình thành thế đối đầu, từ đó về sau, thế chân vạc ba nước chính thức hình thành và kéo dài mấy chục năm, trong đó Lã Mông là nhân vật có vai trò then chốt đối với trận chiến này. Thắng lợi của Lã Mông không phải là ngẫu nhiên. Điều này không chỉ nằm ở dũng khí cần thiết của một người làm tướng quân, mà quan trọng hơn ở chỗ, thân là một võ tướng, ông còn chuẩn bị cả tri thức và trí tuệ uyên thâm. Chính nhờ có tri thức và trí tuệ như vậy, cộng thêm dũng khí, nên Lã Mông mới có được thắng lợi - một thắng lợi có sức tác động mạnh mẽ đến sự phát triển của lịch sử. Chúng ta sẽ khó lòng tưởng tượng được, nếu như thiếu đi bất kì một thứ nào trong số các nhân tố đó, liệu ông có thể đạt được công tích như vậy hay không? Đúng như Gracián từng nói: tri thức và dũng khí là hai thứ bất hủ trên thế gian này. Có được chúng, cũng có nghĩa là có thể trở nên bất hủ. Sở hữu loại tri thức như thế nào thì bạn sẽ trở thành con người như thế ấy. Sự thay đổi trước sau của Lã Mông và thành tựu cuối cùng của ông đều đã nói rõ lên điều này. https://thuviensach.vn 13. Đừng trở thành cái bóng của người khác Không cần phải lấp đi những chỗ trống mà người khổng lồ để lại, đừng trở thành cái bóng của người khác. Còn nếu vẫn muốn làm như thế, thì bạn cần phải xác định được rằng, bản thân mình có đủ tài năng để gánh vác trọng trách này hay không. Muốn giành được những thành tựu giống người đi trước, thì cần phải nỗ lực gấp bội so với họ. Nếu không muốn bị ánh hào quang của họ che lấp, thì tốt nhất nên tìm kiếm những cao chiêu diệu kế khác. Để lấp đầy một khoảng trống lớn thực sự không dễ dàng, vì mọi người luôn thích so sánh quá khứ và hiện tại. ------Baltasar Gracián Châu Âu ở thế kỷ XVI, trong số nhiều quốc vương của Tây Ban Nha, người vĩ đại nhất phải nói đến Charles V. Ông không chỉ là quốc vương của Tây Ban Nha, mà còn được chọn làm hoàng đế của đế quốc thần thánh Roma. Những đế quốc mà ông từng thống trị bao gồm phần lớn châu Âu và một phần của châu lục mới - châu Mỹ, danh vọng và quyền uy của ông khiến cho cả châu Âu phải ngưỡng mộ và ghen tị. Nhưng, chính khi quyền lực của ông đạt đến đỉnh điểm năm 1557, ông đột nhiên tuyên bố thoái vị, quyết định ẩn cư ở tu viện Yuste, việc này đã làm chấn động cả châu Âu. Charles V tại sao lại thoái vị? Bởi vì ông hiểu sâu sắc, trước ông đã từng có rất nhiều vị vua vĩ đại, bản thân ông tuy có được huy hoàng tạm thời, nhưng nếu so sánh với các hoàng đế của đế quốc Roma cổ đại, thì ông vẫn thấy mình thật quá nhỏ bé. Tuy sự nghiệp đang ở đỉnh cao, nhưng những lực lượng phản đối ông cũng rất nhiều. Nếu tiếp tục cầm quyền, sẽ có một ngày ông trở thành cái bóng của người khác, như vậy thì những huy hoàng mà ông có trước đây đều sẽ trở thành bong bóng. Người khác sẽ chỉ nhớ ông với vai trò như một cái bóng trong lịch sử, chứ không hề nhớ đến thời vàng son của ông. Vì thế, việc ông đột nhiên thoái vị ẩn cư đã trở thành hành động rất khôn ngoan để không trở thành cái bóng của bất kì ai. Quả nhiên, những người từng căm ghét, chửi rủa, sợ hãi ông, trong chốc lát đã thay đổi thái độ, tất cả đều tán dương ông vĩ đại, anh minh, là vị vua vĩnh hằng, thậm chí được coi là thánh đồ. Charles V đã quyết đoán đặt một dấu chấm hết cho quyền lực của mình, đồng thời cũng giúp mình ghi danh thơm mãi mãi trong lịch sử. https://thuviensach.vn Hãy nhớ: Nhất định phải tạo ra cá tính riêng, đừng để mình trở thành cái bóng của người khác. Khu vực Trung Á cổ đại, đầu tiên là do người Assyria thống trị suốt mấy thế kỉ, họ đàn áp và dùng mọi thủ đoạn cứng rắn để khống chế các dân tộc khác. Thế kỉ VIII trước công nguyên, người Timmy dưới sự lãnh đạo của thủ lĩnh đã đứng lên phản kháng, giành được tự do. Lãnh tụ của họ là một người vô cùng vĩ đại, đồng thời cũng là một người không tham vọng quyền lực. Khi còn sống, với những chính sách mang màu sắc dân chủ, chưa bao giờ đàn áp dân chúng, cũng không mưu cầu quyền lực đặc thù cho riêng mình, ông đã giành được sự tôn kính của đông đảo người dân. Sau khi mất, do không sắp xếp được người thừa kế cứng rắn nên dẫn đến đất nước bị chia năm xẻ bảy trong chốc lát. Quần chúng tranh quyền đoạt lợi, tàn sát lẫn nhau. Mọi người đều tưởng nhớ và hi vọng ông có thể sống trở lại. Có người tên là Theo Sith, rất thông minh, có tài. Đương thời, pháp luật của đất nước này cực kì hỗn loạn, pháp quan hủ bại bất tài, không ai chịu đứng ra xét xử, thay vào đó là dùng bạo lực để giải quyết vấn đề. Riêng Theo Sith thì không giống như vậy, ông phán quyết công bằng, nỗ lực giải hòa các tranh chấp, vì vậy, rất nhanh chóng giành được sự tín nhiệm mọi người. Danh tiếng của ông ngày càng lớn, trí tuệ, sự thanh liêm và công chính của ông được truyền đến khắp các phố to ngõ nhỏ. Mọi người ở khắp nơi xa gần đều đến tìm ông phán quyết các bản án, dần dần, ông trở thành một trọng tài chính nghĩa nhất nước. Nhưng, tình hình đất nước ổn định chẳng bao lâu, mọi người lại bắt đầu tưởng nhớ chính sách của vị lãnh tụ đã khuất trước đây. Họ tức tối cho rằng Theo Sith là một kẻ chuyên trị, muốn quyền lực, chuyện gì cũng một mình quyết định. Mọi người lên án quyền lực của ông quá lớn, bỏ phiếu quyết nghị hạ thấp quyền lực của ông, yêu cầu Theo Sith phải giống với người đi trước, ban hành những chính sách dân chủ. Theo Sith nhìn thấy mình đã bị rơi vào bóng tối, sau khi suy nghĩ một thời gian, ông quyết định chủ động thoát thân ra khỏi bóng tối ấy. Vì vậy, không nghe thêm những lời bàn tán, không giải quyết tranh chấp gì nữa, ông chủ động rút lui khỏi vị trí xét xử. Quốc gia không còn lãnh tụ, cả nước lại một lần nữa rơi vào hỗn loạn, số người phạm tội cứ tăng lên từng ngày, mọi người dẫm đạp lên pháp luật còn hơn cả trước đây. Thế là, Theo Sith buộc phải triệu tập tất cả các thành phố, bàn bạc làm sao để thoát khỏi khó khăn. “Chúng ta không thể tiếp tục sống trong một đất nước hỗn loạn như vậy, hãy bầu ra một người thống trị, có như vậy xã hội mới ổn định được”. Tất cả mọi người không ai bảo ai mà đồng loạt nghĩ đến Theo Sith. Mọi người đều cảm thấy, không còn Theo Sith, cả đất nước như rắn mấthttps://thuviensach.vn đầu. Họ cần quyền uy, sự công bằng chính trực và sự anh minh của ông. Giữa hỗn loạn và chuyên chế, họ dường như càng cần dẹp bỏ hỗn loạn nhanh chóng hơn. Họ đồng ý, chỉ cần Theo Sith chịu đứng ra gánh vác thì họ sẽ không bao giờ hạn chế quyền lực của ông nữa. Thế là, Theo Sith trở thành quốc vương chuyên chế của người Timmy, ông cho xây dựng cung điện to lớn cho mình, có đội ngũ hầu hạ đặc biệt. Cung điện của ông nằm ở trung tâm đô thành, có tường cao bảo vệ, người dân bình thường không thể ra vào được. Theo Sith cũng lập ra quy định mới, cấm bất cứ ai gặp ông, người bình thường muốn liên lạc với ông chỉ có cách thông qua người đưa tin, đại thần triều đình một tuần nhiều nhất chỉ được gặp ông một lần, hơn nữa phải được ông ân chuẩn. Theo Sith đảm nhận chức vị quốc vương người Timmy trong suốt năm mươi ba năm. Ông đã mở rộng đế quốc Timmy, đặt nền móng cho đế quốc Ba Tư sau này. Dưới sự thống trị của Theo Sith, mọi người đối với ông trước là tôn kính, sau biến thành sợ hãi, cuối cùng trở nên sùng bái. Mọi người đều tin rằng, Theo Sith không phải là người thường, mà là con của thần thánh. Theo Sith vừa là một người có trí tuệ, lại vừa chuyên chế. Ông nhìn thấy rõ rằng, trước ông có những người vĩ đại, ưu tú hơn, nếu như ông học tập theo họ, đi theo con đường mà họ đã đi qua, thì ông vĩnh viễn chỉ là cái bóng của họ, chứ không thể thực hiện mong muốn của bản thân. Vì vậy, ông đã dùng kế sách lâu dài, đi trên con đường khác với tiền nhân, cuối cùng đã giành được sự tôn kính của mọi người. Đúng như Gracián từng nói: Không muốn bị che lấp bởi ánh hào quang của tiền nhân, thì tốt nhất nên tìm kiếm những cao chiêu diệu kế khác. Theo Sith đã làm được điều đó. https://thuviensach.vn 14. Đừng chịu sự bó buộc của “khuôn mẫu” Khi xử lí, phán đoán mọi việc đều phải căn cứ theo tình hình cụ thể lúc đó để đưa ra quyết định. Khi bạn có thể giải quyết ngay, thì đừng ngần ngại, thời cơ không chờ con người. Cuộc sống nhất định không được chịu sự bó buộc của lệ thường, trừ phi để tỏ rõ một phẩm chất tốt đẹp nào đó. Nhất định đừng để mong muốn của bạn bị giới hạn bởi những điều cứng nhắc, bởi khi bạn chịu sự khống chế của “khuôn mẫu” mà đánh mất đi thứ bạn yêu quý nhất, bạn sẽ càng hối hận. ------Baltasar Gracián Trong cuộc sống của chúng ta, luôn có rất nhiều người bình thường và những chuyện tầm thường, sống trong cuộc sống nhạt nhẽo như vậy quá lâu, bản thân cũng có thể dần bị thui chột. Sau một thời gian dài, thói quen tư duy, phương thức hành động cũng sẽ dần dần trở nên cứng nhắc. Vì vậy, nếu có một người nào đó xuất hiện xung quanh ta với những điều mới mẻ, thì họ sẽ chẳng khác nào cơn gió trong lành tươi mát, đưa cuộc sống của chúng ta vào thế giới cảm xúc và kì diệu. Những con người như vậy thúc đẩy cuộc sống của chúng ta phát triển theo phương hướng mới, vì thế mà cuộc sống của chúng ta cũng phong phú, ý nghĩa hơn. Đôi khi, một người chọn cách phá vỡ lối mòn, phá vỡ thói quen cố định của mọi người, khô ng chỉ để m ang đến cho m ình những khoảnh khắc mới mẻ, mà còn để tạo ra một không khí mới cho môi trường xung quanh, từ đó thúc đẩy sự thay đổi trong cuộc sống của mình và mọi người. Năm 1831, có một nữ sĩ trẻ tên là Aurore Du-pin quyết định bỏ chồng, rời khỏi ngôi nhà ở quê hương và di cư đến Paris. Cô luôn khao khát trở thành nhà văn, và cuộc sống hôn nhân tẻ nhạt khiến cô cảm thấy như đang ở địa ngục. Khi đó, phụ nữ đều phụ thuộc gia đình, không có sự nghiệp của riêng mình, nhưng Aurore Du-pin không chấp nhận được điều đó, cô cảm thấy mình cần theo đuổi cuộc sống tự do, cần phá vỡ quy tắc cố hữu này. Cô muốn đến Paris để sống độc lập và phát triển tài năng sáng tác của mình. Nhưng, Paris cũng không phải là thiên đường trong mơ mà cô hằng mong ước. Sau khi đến Paris không lâu, cô phải đối mặt với hiện thực khốc liệt - thiếu tiền. Bất kì ai muốn có tự do ở Paris, trước hết phải có tiền. Đối với phụ nữ khi đó, để có tiền, thường phải lấy chồng hoặc bán dâm. Không có người phụ nữ nào có thể mưu sinh nhờ vào sáng tác, việc đó chỉ được coi là thú vui nghiệp dư trong cuộc sống, là một phương thức giết thời gian vô vị của những người có https://thuviensach.vn một người chồng tốt hoặc một khối tài sản lớn chống lưng cho. Khi lần đầu tiên đem tác phẩm đến một nhà xuất bản, họ thản nhiên nói: “Phu nhân, bà nên ở nhà sinh con, chứ đừng sáng tác làm gì”. Nữ sĩ Aurore Du-pin không thể chấp nhận từ bỏ ước mơ của mình và trở về với cuộc sống gia đình tầm thường. Cô hạ quyết tâm, nhất định phải phá vỡ sự bó buộc của nếp sống ấy, phải nghĩ ra một cách đặc biệt để thực hiện sự nghiệp mà chưa có người phụ nữ nào làm được. Năm 1832, nhà xuất bản nọ nhận được một bản thảo của tác giả mới, có bút danh là “George Sand”, tên của bản thảo tiểu thuyết này là “Indiana”. George Sand là một cái tên nghe rất nam tính, khiến cho tất cả người Paris đều nghĩ rằng đây là tác phẩm của một người đàn ông. Nhưng thực tế, đó chính là bút danh của nữ sĩ Aurore Du-pin. Cùng lúc đó, cô cũng bắt đầu ăn vận giống đàn ông. Cô khoác bên ngoài chiếc áo khoác dài của nam giới, đội mũ xám, đi giày nặng và thắt cra-vát. Thậm chí cô còn hút xì gà, nói chuyện giống đàn ông, và không tỏ ra sợ hãi trong bất kì trường hợp nào. Nhà văn nữ đặc biệt này đã truyền cảm hứng đến người dân Paris, thậm chí những nhóm nhà văn nam cũng đã tiếp nhận cô. Cô cùng hút thuốc, uống rượu với họ, thậm chí còn nảy sinh tình cảm với các nghệ thuật gia nổi tiếng khắp châu Âu như nhà thơ Musset, nhạc sĩ Liszt người Hungari, nhạc sĩ Chopin. Cô theo đuổi họ, sau đó đá họ một cách không thương tiếc. Trong tất cả những việc này, cô đều nắm quyền chủ động. Những hành vi và cử chỉ vượt quá mức cho phép của cô khiến người ta choáng váng, nhưng đồng thời cũng khiến cho người ta phải ngưỡng mộ. Tuy nữ sĩ George Sand đã phát huy đến cực điểm hình tượng như vậy trước công chúng, nhưng riêng về mặt cá nhân, cô vẫn giữ sự độc đáo riêng của mình. Cô hiểu rất rõ rằng, vai diễn “George Sand” này rồi cũng sẽ có một ngày trở nên tầm thường, mọi người rồi cũng sẽ mất đi cảm giác bí hiểm trước cô. Để tránh khỏi điều này, cô bất ngờ tạo một sự chuyển biến lớn, tạo ra sự mới mẻ cho hình ảnh của mình. Vậy là cuối cùng, mọi người vẫn giữ cảm hứng cao độ với nhà văn thần bí, kì quái này. Trong nhật ký của George Sand, cô nói, thực ra cô cũng không muốn trở thành một người đàn ông, mà chỉ muốn mượn vai diễn này để quyết định nhân cách độc lập của mình, cô từ chối sự bó buộc mà xã hội này mang lại. Cô tạo ra một hóa thân nhằm mục đích là để đối kháng với cái xã hội “bình thường” này. https://thuviensach.vn Từ đó về sau, phụ nữ sáng tác thơ văn không còn là điều không tưởng nữa, những người phụ nữ thực sự độc lập tự chủ đã giành được “mảnh đất” để sáng tạo đều phải cảm ơn nữ sĩ Aurore Du-pin đã dám vượt qua ”khuôn khổ”, hay cũng có thể nói, đó là sự to gan và sáng tạo của nhà văn George Sand. Mỗi con người đều đã “được” xác định rằng cần phải để xã hội ”sắp xếp” cho một vai trò nào đó, một khi bạn chấp nhận điều đó, thì cả cuộc đời bạn coi như đã được an bài, sức ảnh hưởng của bạn cũng sẽ vì thế mà bị giới hạn. Nhưng, đây không phải là bản tính của bạn, bạn cần phá vỡ cái gọi là “khuôn mẫu” của xã hội này. Nếu muốn trở thành chính mình, hãy nhớ: đừng để mong muốn của bạn bị giới hạn bởi khuôn mẫu cứng nhắc. Đây chính là gợi ý mà George Sand mang đến cho chúng ta. https://thuviensach.vn 15. Người thành công cần phải “biết mìnhbiết ta” Thế giới này lúc nào cũng có những kẻ ngu ngốc nắm quyền thống trị. Kẻ ngu muội trên đời này có rất nhiều, nhưng kẻ ngốc nhất không phải là kẻ có vấn đề về trí lực, mà là kẻ coi người khác là ngốc và tự nhận mình thông minh. Muốn trở thành người thông minh thì chỉ có sự thông thái là chưa đủ, tự cho mình là sáng suốt thì càng tệ hơn nữa. Những người tự cho mình là không biết gì, thực ra mới là người hiểu biết; còn không nhìn ra được những điều người khác thấy thì mới là kẻ đầu óc rỗng tuếch. Người ngốc trên thế giới này đầy rẫy, nhưng không một ai tự nhận mình ngốc, hoặc cố gắng không ngốc. ------Baltasar Gracián Khổng Tử nói: “Tri chi vi tri chi, bất tri vi bất tri”, nghĩa là: biết thì nói là biết, không biết thì nói là không biết. Nhìn bề ngoài, câu nói này giống như muốn nhắc nhở chúng ta cần phải thành thật, nhưng ý nghĩa sâu xa hơn, đó là: cần hiểu rõ mình biết cái gì, không biết cái gì, hay nói cách khác, chính là cần tự biết mình biết ta. Có câu: “Con người quý ở chỗ biết rõ bản thân”, việc ta còn nhiều thứ “không biết” là điều rất bình thường, chỉ có những kẻ không rõ bản thân mình “không biết” những gì, mới là người ngốc thật sự. Nhưng, trong cuộc sống, có một số người luôn không hiểu được mình rốt cuộc là như thế nào. Họ luôn cảm thấy mình không có gì là không biết, không có gì là không thể. Họ chỉ nhìn thấy mặt thông minh mà không nhìn thấy mặt thiếu hiểu biết kia, chẳng khác nào bị cái bóng của chính mình che khuất, cuối cùng dẫn đến việc đi nhầm phương hướng. Một nghiên cứu gần đây của giáo sư David Tanin thuộc khoa tâm lí học trường đại học Cornell Mỹ cho thấy, một kẻ vô dụng luôn luôn không tự biết mình biết người, và cũng không biết rằng bản thân mình thiếu năng lực. Những người này luôn làm việc không hiệu quả, nhưng lại luôn tự cho rằng mình không có gì là không làm được. Giáo sư David Tanin cho rằng, một nguyên nhân dẫn đến điều này, đó là: Chỉ có một số ít những người tài năng và học tập thực sự mới có đủ tri thức cần thiết để “tự biết mình biết người”. Còn kẻ kém cỏi, do không đủ năng lực nên thường đưa ra những kết luận sai lầm và sựhttps://thuviensach.vn lựa chọn không xác đáng, thêm nữa, họ còn không tự biết bản thân mình năng lực kém, đây chính là sự thiếu sáng suốt. Điều này cũng giải thích tại sao có người tuy không có lấy một chút hài hước nào, nhưng vẫn luôn thích kể cho người khác nghe “truyện cười”; tại sao có một số người thua hết lần này đến lần khác trên thị trường cổ phiếu, nhưng vẫn không chịu dừng lại. Nghiên cứu của giáo sư David Tanin và kiến giải của Gracián có những điểm tương đồng khiến ta phải ngạc nhiên. Một loạt các thực nghiệm của Giáo sư và nghiên cứu sinh của ông đã kiểm chứng cho lí luận “kẻ vô dụng mãi mãi không bao giờ sáng suốt biết mình biết ta”. Họ phát hiện, trong ba bài trắc nghiệm: tư duy logic, ngữ pháp tiếng Anh và sự hài hước, thí sinh có điểm số thấp nhất luôn luôn dự tính điểm của mình rất cao. Trong ba bài trắc nghiệm ấy, điểm số mà thí sinh dự tính thường có liên quan đến điểm số trên thực tế của bài trắc nghiệm, tổ thí sinh có điểm thấp nhất luôn dự tính số điểm của mình rất cao. Ví dụ như, 10% tổng số thí sinh có kết quả kiểm tra kém nhất, lại luôn dự tính điểm của mình nằm trong số 40% bài làm tốt nhất. Trong khi đó, thí sinh có thành tích tốt lại luôn đánh giá điểm của mình thấp hơn số điểm trên thực tế. Các nhà nghiên cứu cho rằng, trong trường hợp không có đầy đủ thông tin, người có năng lực tốt luôn giả thiết rằng năng lực của tất cả mọi người cũng tốt ngang với họ. Những người ưu tú luôn biết mình biết ta. Có lẽ đây chính là một nhân tố quan trọng trong sự thành công của họ. Ngài S.Lee là chuyên gia trong lĩnh vực lập trình máy tính, cấu trúc dữ liệu và trình biên dịch ngôn ngữ cấp cao của một học viện máy tính ở Mỹ, năm nay hơn sáu mươi tuổi. Mặc dù đã có không ít những cống hiến kiệt xuất trong lĩnh vực này, nhưng ông vẫn cần mẫn làm việc, còn bản thân ông thì lại không nghĩ như vậy. Ông nói hiện tại mỗi một tuần chỉ làm việc hơn bốn mươi giờ, S.Lee đặt trọng âm của câu nói này vào chữ “chỉ”, là vì khoảng thời gian từ năm 1975 đến năm 2000, ông luôn làm việc sáu mươi lăm giờ một tuần, không có ngày nghỉ và chủ nhật. Tại sao ông lại chăm chỉ làm việc như vậy? Bởi ông cho rằng, mình không phải là thiên tài, vì thế phải dựa vào sự cần cù mới có thể đạt được mục tiêu. Ông không chỉ bận rộn với nghiên cứu và phát minh trong lĩnh vực chuyên ngành của mình, mà còn đảm nhận công việc quản lí kinh doanh ở công ty. Nhưng, gần đây ông đã xin nghỉ công việc này, ông nói: “Quản lí không phải công việc mà tôi có thể đảm đương tốt, vì vậy tôi cần nhường lại vị trí ấy.” Ông còn có dự định là sẽ không theo đuổi nghiên cứu công nghệ thông tin nữa. Ông nói: “Tôi biết mình, biết ưu điểm của mình, cũng biết chỗ thiếu sót của mình, tôi đã sáu mươi tuổi rồi, trong lĩnh vực mới của máy tính hiện nay, sáu mươi tuổi như tôi rất khó để theo kịp sự phát triển nhanh chóng của kĩ thuật, thếhttps://thuviensach.vn hệ tôi rất dễ làm cản trở sự phát triển của lớp trẻ.” Ông S.Lee đã để lại cho chúng ta một tấm gương vô cùng mẫu mực: Ông biết bản thân có thể làm gì, không thể làm gì; biết mình khi nào nên làm gì, khi nào lại không nên làm gì, đây chính là minh chứng điển hình của sự sáng suốt, biết mình biết ta. Vậy mà, trên thế giới này đầy rẫy những người ngốc, nhưng không một ai tự nhận mình ngốc, hoặc có khi lại cố gắng tỏ ra mình không ngốc. Những người như vậy thật đáng thương! https://thuviensach.vn 16. Phong độ của bậc đế vương Có người sinh ra đã có tài, dường như một thế lực thần bí nào đó đã ban cho họ sức mạnh. Sức mạnh ấy rất khó để học được, nó dường như đến từ bản tính trời sinh của bậc đế vương. Đối với những người như vậy, thường rất khó kháng cự nổi sức lôi cuốn của họ. Kiểu người này có một khí chất cao quý. Họ giống như vua sư tử trong rừng sâu, rất tự nhiên mà làm cho người ta thành tâm bái phục. Trước một vấn đề mà người khác phải dùng cả một bài luận dài để nói rõ, thì họ chỉ cần dùng viết một cách đơn giản, ngắn gọn là đã có thể giải quyết xong. ------Baltasar Gracián Phong độ của bậc đế vương đa số do tài năng bẩm sinh, cũng có người do di truyền của mấy đời để lại, chứ không phải dễ dàng mà có được. Trên thực tế, có người không cần học cũng đã có được, nhưng có người thì học thế nào đi chăng nữa cũng không thể có được phong độ đó. Nó không phải là thứ mà người bình thường như chúng ta có thể tưởng tượng ra được. Những việc mà họ làm luôn ngắn gọn dễ hiểu, đồng thời cũng khiến người ta kinh ngạc. Theo truyền thuyết châu Âu cổ đại, một ngày nọ các vị thần chuẩn bị chọn một người có khí phách để làm vua. Rốt cuộc, ai sẽ phù hợp làm vua của châu Âu? Các vị thần cảm thấy việc này cần phải suy xét thận trọng, vì thế họ thiết kế một chiếc khóa vô cùng khó mở và tuyên bố: Ai có thể mở được chiếc khóa này, người đó sẽ là vua của châu Âu. Biết bao người ôm ấp giấc mộng được làm vua châu Âu đều đến để thử sức, họ nghĩ đủ mọi cách để có thể mở được chiếc khóa đầy mê hoặc này. Nhưng, tất cả đều thất bại. Lúc đó, Macedonia bước lên, không nói một lời nào, chỉ thấy ông giơ cao chiếc bảo kiếm trong tay, khua một nhát vào chiếc khóa, ánh kiếm sáng lóe, khóa vỡ làm đôi. Mọi người được một phen sửng sốt, các vị thần cũng há hốc miệng kinh ngạc. Sự việc chỉ đơn giản thế thôi, nhưng, chỉ có bậc đế vương đích thực mới có thể nghĩ tới, và cũng chỉ đến khi họ thực hiện thì mọi người mới hiểu rằng, thì ra sự việc rất đơn giản. “Bậc đế vương” là người nằm ngoài dự đoán của mọi người, là người đi trước người khác, là người mà trời sinh ra để chỉ dẫn mọi người thoát khỏi cảnh khó khăn. Bậc đế vương là những người khiến chúng ta phải ngưỡng vọng, sùng bái họ, bàn luận về họ, còn bản thân họ lại không hề để ý chút nào về việc mọi người nhìn nhận họ ra sao, họ chưa từng nghĩ đến việc những gìhttps://thuviensach.vn họ làm khiến người đời phải kinh ngạc thế nào. Những việc mà người khác nhìn vào cảm thấy không thể tin được, thì trong quan niệm của họ lại là việc quá đỗi bình thường. Phong độ của bậc đế vương không phải cố ý tạo ra, điều này đối với họ mà nói là rất tự nhiên, không cần bỏ ra quá nhiều thời gian để suy nghĩ, suy xét quá kĩ lưỡng hay tính toán quá nhiều để lập kế hoạch, bày mưu tính kế. Phong độ của bậc đế vương sẽ tự nó bộc lộ ra, nó vẫn luôn thần kì như vậy đó. Cần nhớ rằng, giá trị của bản thân là do tự mình quyết định. Mong muốn ít, thì đạt được cũng ít; mong muốn càng nhiều, thì đạt được sẽ càng nhiều hơn. Tuy mọi việc không thể lúc nào cũng như ý muốn, nhưng sự tự tin của bạn có thể chinh phục được người đã từng từ chối bạn, và sự chinh phục ấy cuối cùng sẽ mang lợi ích đến cho bạn. Năm 1640, quốc vương Anh Charlie I rơi vào hoàn cảnh khó khăn, quần chúng căm hận tột độ chính quyền quân chủ lập hiến, cuộc nổi loạn do Cromwell dẫn đầu đang diễn ra khắp cả nước. Nếu như Charlie I là một người biết nhìn xa trông rộng, thì đã kịp thời ứng phó, tiến hành cải cách, giành lấy sự ủng hộ của quần chúng, có thể nhờ vào đó mà xoay chuyển càn khôn. Nhưng ông ta chỉ muốn phục hồi lại sự vinh quang của hoàng gia, vì mất đi quyền lực và chính quyền của chế độ quân chủ nên sinh ra bực bội. Chính vì sự cố chấp mà ông ta đã đánh mất đi sự ủng hộ của nhân dân, khiến cho bạo loạn xảy ra rất đột ngột, không thể cứu vãn, đẩy Charlie I đến bên đoạn đầu đài. Chúng ta cần hiểu rằng: Phong cách của bậc đế vương là sự tự tin, chứ không phải là ngạo mạn hay khinh bỉ. https://thuviensach.vn Phần 2: NHỮNG NGƯỜI THÀNH CÔNG ĐỐI XỬ VỚI BẢN THÂN NHƯ THẾ NÀO? 17 quan niệm có 1% khác với bạn Giá trị con người được quyết định bởi hai phương diện: Mức độ thực hiện của anh ta và cách người khác nhìn nhận về anh ta Bảo đảm quyền tự chủ là vô cùng quan trọng; Có thể đối đầu với người khác mà không bị họ dắt mũi. 17. Đừng đánh mất giá trị mà người khác có thể lợi dụng Một người có trí tuệ thực sự sẽ không cần người khác biết ơn mình, mà muốn để họ cảm thấy lúc nào cũng cần đến mình. Biết ơn là một thứ cảm xúc tâm lí có khoảng cách, trong khi “cần” lại là sự dựa dẫm tuyệt đối. Thà để người khác coi mình là chỗ dựa trong cuộc đời họ, còn hơn để họ lễ phép, giữ kẽ với mình. Một người uống nước giếng xong không còn khát nữa, sẽ rời khỏi giếng; quả quýt sau khi bị vắt sạch nước sẽ chỉ còn lại bã. Một khi không còn là nơi dựa dẫm, người khác sẽ không còn cung kính với bạn. ------Baltasar Gracián Thời Xuân Thu - Chiến Quốc, các nước chư hầu giao tranh, nước lớn thôn tính nước nhỏ. Trong đó, hai nước láng giềng ở phía Nam là nước Ngô và nước Việt thường xuyên có chiến tranh, ban đầu là Ngô Vương đánh bại Việt Vương Câu Tiễn. Sau khi bị đánh bại, Câu Tiễn đã đầu hàng Ngô, thậm chí đến nước Ngô làm nô lệ một thời gian, nhưng ông không hề từ bỏ khát vọng báo thù mãnh liệt. Bề ngoài, ông cam tâm tình nguyện chấp nhận sự sai khiến của Ngô vương, nhưng ngọn lửa phục thù trong lòng ngày càng cháy dữ dội. Vậy mà, ông không hề thể hiện ra, bởi ông biết rằng điều mình cần là thời gian và cơ hội, rất cần một người có tài năng để phò tá mình. Trong lòng ông chỉ nung nấu một khát vọng không gì ngăn cản được: báo thù! Ông sẽ không từ mọi thủ đoạn để đạt được mục đích của mình. https://thuviensach.vn Ngô Vương kiêu căng tự đắc bị đánh lừa bởi tình thế trước mắt nên lơ là với Câu Tiễn, thậm chí đã thả ông ta về nước Việt. Nhưng Ngô vương đâu có biết, việc đó khác nào thả hổ về rừng, tự mình trèo lên miệng núi lửa. Sau khi Câu Tiễn trở về nước Việt, lập tức chiêu nạp nhân tài. Trong những người đến với Câu Tiễn có Phạm Lãi và Văn Chủng là hai nhân vật kiệt xuất. Họ cũng rất xem trọng ý chí của Việt Vương Câu Tiễn, cảm thấy có thể phát huy tài năng ở nơi ông. Thế là họ trở thành hai cánh tay trợ thủ đắc lực cho Câu Tiễn. Do Câu Tiễn đã từng chịu nhiều cực khổ, nên rất tin tưởng những lời nói của Phạm Lãi và Văn Chủng, tiếp nhận những kế sách của họ, ông biết người mình cần chính là những nhân tài như thế. Ông cần dựa vào những mưu kế, sách lược của bọn họ để làm nước Việt phát triển và lớn mạnh. Để nhắc nhở bản thân không quên những ô nhục phải chịu trước đây, tối nào Câu Tiễn cũng ngủ trên đống củi, còn treo lên một túi mật lợn đắng ngắt, mỗi sáng thức dậy, ông đều phải liếm túi mật đó, rồi nói thật to: “Câu Tiễn, phải chăng ngươi đã quên những ô nhục và thống khổ mà mình phải chịu rồi sao?” Câu “nếm mật nằm gai” chính là nói về câu chuyện này. Đồng thời, vì Phạm Lãi và Văn Chủng có những tài năng đặc biệt, nên Việt Vương Câu Tiễn cực kì trọng dụng họ, thậm chí cảm thấy vô cùng cần đến họ, không thể rời xa họ. Đối với hai người này, Câu Tiễn đã “dựa dẫm tuyệt đối” - đúng như điều mà Gracián từng nói. Văn Chủng là một người làm nghề rèn binh khí. Dưới sự dẫn dắt của ông, nước Việt đã tìm ra một nơi có thể dễ dàng rèn được những thứ binh khí sắc nhọn. Chất lượng mỏ sắt ở đó rất tốt, là một nơi có tài nguyên khoáng sản phong phú, giúp họ làm ra những binh khí vô cùng sắc bén. Những thanh bảo kiếm được nhắc nhiều trong các truyền thuyết lịch sử đều do Văn Chủng chiêu mộ những người thợ kiệt xuất đúc ra. Trong các cuộc chiến tranh sau đó, chúng đã giúp cho binh sĩ nước Việt giành được ưu thế áp đảo. Khi Phạm Lãi và Văn Chủng đã có binh khí tốt, liền bắt đầu huấn luyện quân đội của mình. Nhưng chỉ tăng cường đối nội thì không đủ, họ hiểu sâu sắc rằng, vừa phải bổ sung lực lượng của mình, đồng thời cũng phải làm cho quân địch yếu đi. Thế là, hai người họ liền bày kế cho Việt Vương Câu Tiễn, đem thóc nấu chín rồi dâng cho nước Ngô. Ngô Vương rất vui mừng, nghĩ rằng Câu Tiễn rất trung thành với mình. Thế nhưng dù có nằm mơ, ông cũng không thể ngờ được rằng, đất nước mình năm sau sẽ chẳng có bất kì thu hoạch gì. Để giành đ ược sự t ín nhiệm của Ngô Vương, đồng thời cũng để có một người tình báo, họ đưa mỹ nữ Tây Thi của nước Việt dâng cho Ngô Vương. Có người nói rằng, Tây Thi đã yêu Phạm Lãi ngay từ ánh mắt đầu tiên, giữa họ nảy sinh tình cảm sâu đậm. Nhưng vì đại cục của nước Việt, Phạm Lãi đành cắn răng hiến Tây Thi cho Ngô Vương. Chàng chấp nhận chờ sau khi báo thùhttps://thuviensach.vn cho nước nhà, sẽ đón nàng về cùng hưởng hạnh phúc. Sau khi Ngô Vương có được Tây Thi, quả nhiên bị mê hoặc, không lên triều, việc quốc gia đại sự đều gác sang một bên. Ông ta ngày đêm ở bên Tây Thi, ngay cả đại thần đắc lực Ngũ Tử Tư hết lời khuyên giải cũng chẳng thèm quan tâm. Ngũ Tử Tư thấy trước rằng, nước Ngô sớm muộn gì cũng sẽ bị diệt vong, bèn cắt cổ tự vẫn. Trước khi chết, ông lệnh cho người đem đầu mình treo lên cổng thành. Ông nói: “Ta phải nhìn tận mắt nước Việt đánh vào nước Ngô như thế nào”. Ấy vậy mà, cái chết của ông cũng không hề khiến cho Ngô Vương tỉnh ngộ, vẫn ngày ngày vui thú với Tây Thi. Lúc này, do nước Ngô đem gieo trồng lúa giống đã bị nấu chín mà nước Việt cống nạp nên không có thu hoạch, nhân dân không có lương thực, lòng dân bắt đầu lung lay. Câu Tiễn thấy thời cơ đã chín muồi, liền cùng với Phạm Lãi và Văn Chủng tiến đánh nước Ngô, Ngô Vương lúc này mới lo lắng. Ông điều binh khiển tướng, nhưng đội quân của ông căn bản không phải là đối thủ của nước Việt. Quân đội nước Việt được rèn luyện hàng ngày, binh khí lại tinh xảo, mà quân đội của ông thì ngược lại, cộng thêm nhân dân không ủng hộ, nên rất nhanh chóng rơi vào cảnh khốn cùng. Chờ đến khi quân Việt tiến vào kinh đô, ông mới nhớ đến lời của Ngũ Tử Tư, thế là thở dài một tiếng rồi cắt cổ tự vẫn. Sau khi diệt nước Ngô, trả xong mối thù lớn cho nước nhà, Phạm Lãi nói với Văn Chủng rằng ông phải từ chức, muốn trở về nhà làm một người nông dân bình thường. Văn Chủng cảm thấy rất kì lạ, nói: “Chúng ta rất khó khăn mới thắng trận, chẳng phải để sau này có thể ở bên Việt Vương phát huy tài trí của mình sao?” Phạm Lãi nói: “Không! Ngài chưa từng nghe nói sao? Sau khi bắn chết hồ li và thỏ, sẽ cất cung tên đi. Việt Vương là một người có thể chung hoạn nạn, nhưng e rằng phúc thì không thể hưởng cùng. Giờ ông ta thành công rồi, sẽ không cần đến chúng ta nữa đâu. Nếu như chúng ta vẫn không nhận ra điều này mà cứ kiên trì theo ông ấy, e rằng sẽ nguy hiểm đến tính mạng đó!” Nghe vậy Văn Chủng cười lớn, không tin vào những gì Phạm Lãi nói. Phạm Lãi thấy vậy, biết rằng có nói nữa cũng chẳng ích gì, đành lặng lẽ dẫn Tây Thi bỏ đi. Nghe nói, hai người trở về quê hương Thái Hồ ẩn cư, đổi tên là Đào Chu Công, dựa vào buôn bán muối ăn mà phát tài giàu có. Người đời sau đều dùng tên “Đào Chu Công” để chỉ phú thương. Còn Văn Chủng thì sao? Ông vẫn mơ mộng rằng sẽ được Câu Tiễn ban thưởng. Nhưng đúng như Phạm Lãi từng nói, Câu Tiễn không phải là người có phúc cùng hưởng, rất nhanh chóng tìm lí do để giết chết Văn Chủng. https://thuviensach.vn Việc này đã chứng minh lời nói của Gracián: Một người uống nước giếng xong không còn khát nữa, sẽ rời khỏi giếng; quả quýt sau khi bị vắt sạch nước sẽ chỉ còn lại bã. Một khi không còn là nơi dựa dẫm, người khác sẽ không còn cung kính với bạn. https://thuviensach.vn 18. Khiến người ta dựa vào bạn ở mức độvừa phải Khiến người khác dựa vào bạn ở mức độ vừa phải là phương pháp rất tốt để đạt được thành công. Nếu thực hiện được điều đó một cách phù hợp, thì thậm chí đến quân vương cũng sẽ phải chịu sự khống chế của bạn. Nhưng khi hành động, nhất định không được quá trớn, đừng chỉ nghĩ cho bản thân mà không quan tâm tới lợi ích và cảm nhận của người khác. Mức độ vừa phải thì cả đời sẽ được hưởng lợi, người khác cũng được thơm lây, đồng thời tránh được việc đi nhầm vào con đường bại vong. ------Baltasar Gracián Nhà Hán (Trung Quốc) có một thời kì liên tiếp mấy đời trị vì đều do mấy tiểu hoàng đế cầm quyền, lớn nhất chưa đến chín tuổi, nhỏ nhất mới sáu tuổi. Tuy bề ngoài là hoàng đế, nhưng trên thực tế thì đến tính mạng nhỏ bé cũng bị thao túng bởi tay đại tướng quân Hoắc Quang. Ông muốn để ai làm hoàng đế thì người ấy được làm, nếu cảm thấy đứa trẻ nào không nghe lời liền lập tức phế bỏ, đổi một đứa trẻ khác nghe lời hơn. Vì sao lại xảy ra chuyện lạ đời như vậy? Thì ra, đại tướng quân Hoắc Quang trước đó đã chống trả kẻ thù lớn nhất của nhà Hán khi ấy là giặc Hung Nô và lập công lớn, giành được sự tin cậy của hoàng đế. Nhưng điều quan trọng hơn đó là, vị hoàng đế đáng thương này không chỉ tin cậy mà còn luôn cần đến ông, bởi lẽ chỉ có Hoắc Quang mới có thể uy hiếp kẻ thù Hung Nô đang lúc nào cũng lăm le xâm phạm. Và như vậy, hoàng đế đã ban cho vị tướng quân này quyền lực rất lớn, để ông ta quản lí toàn bộ quân đội. Đó là còn chưa kể tới việc tuổi của hoàng đế ngày càng cao, thậm chí đến mức các công việc nội bộ đều phải nhờ đến ông ta quyết định. Hoàng đế càng ngày càng ỷ lại vào Hoắc Quang nhiều hơn, mà ông ta cũng công khai sử dụng quyền lực của vua, thống nhất điều phối quân đội, tiến hành trấn áp quân địch một cách thẳng tay. Về mặt nội chính, Hoắc Quang cũng giải quyết rất xuất sắc, bảo đảm việc thực thi các chính sách quốc gia. Ông vừa tránh được sự xâm lược của nước khác, đồng thời cũng tránh để trong nước xuất hiện “khoảng trống quyền lực”, từ đó khiến cho những kẻ có ý định tạo phản hay phân chia đất nước không dám manh động. Như vậy, sự cần thiết và ỷ lại của hoàng đế đối với Hoắc Quang đã đạt đến tột đỉnh, thậm chí còn cam tâm phó thác việc tìm người thừa kế cho ông ta, hi vọng đại tướng quân có thể bảo vệ https://thuviensach.vn sự ổn định và hòa bình lâu dài cho đế quốc. Cứ như thế, tướng quân Hoắc Quang từng bước giành được đại quyền. Ông có thể làm như vậy không dựa vào thứ gì khác, mà chính là điều Gracián từng nói “khiến người khác duy trì sự dựa dẫm vào bạn”. Trong một số dã sử được dâ n gian lưu truyền, Hoắc Quang cũng là một người cực kì giỏi sử dụng quyền mưu. Đương thời, sau lưng tiểu hoàng đế còn có thái hậu, do đó, khi đại tướng quân làm việc gì cũng phải nghĩ tới sự tồn tại của vị thái hậu này. Để thái hậu không can dự, tướng quân Hoắc Quang một lần nữa thể hiện tài năng xử thế xuất sắc của mình. Trong mấy lần triều đình bàn luận, một mình tướng quân Hoắc Quang phản đối lại các đại thần khác, họ đòi hỏi một đằng, nhưng ông lại nhất quyết yêu cầu một nẻo. Kết quả thật sự chứng minh, cách nhìn và cách làm của tướng quân Hoắc Quang là đúng, nếu so sánh thì rõ ràng là sáng suốt hơn các đại thần khác, vì thế ông càng khiến cho mọi người yên tâm hơn về những việc làm của mình. Từ đó về sau, thái hậu không còn tin tưởng các vị đại thần kia nữa, người bà cần chính là tướng quân Hoắc Quang, chỉ ông mới có thể giúp cho đất nước tiếp tục lớn mạnh giống như trước. Đất nước này có thể không có một trăm vị đại thần, nhưng tuyệt đối không thể thiếu Hoắc Quang đại tướng quân. Để tiến thêm một bước trong việc củng cố quyền lực của mình, ông ta còn tìm cách giành lấy sự tín nhiệm của các tiểu hoàng đế, khiến chúng phải ỷ lại vào mình. Vì dù thế nào đi nữa thì hoàng đế vẫn là hoàng đế, muốn làm gì thì cũng đều phải dựa vào danh nghĩa của hoàng đế để thực hiện. Để làm được điều này, nghe nói, Hoắc Quang đã chuẩn bị sẵn một âm mưu. Một lần, ông ta nói với tiểu hoàng đế rằng mình mơ thấy một giấc mơ rất kì lạ. Tiểu hoàng đế do lòng hiếu kì ngây thơ nên đã mắc bẫy, bèn tr uy hỏi giấc mơ đó như thế nào. Hoắc Quang cố ý giả bộ không dám nói, từ chối khéo sợ tiểu hoàng đế nghe rồi không vui, thế là tiểu hoàng đế liền thề rằng sẽ tin giấc mơ ấy là thật. Hoắc Quang nói với tiểu hoàng đế, ông ta mơ thấy thần tiên trên trời nói với mình rằng kiếp trước ông ta chính là phụ thân của tiểu hoàng đế ở trên trời, thượng thiên phái ông xuống đây chính là để giúp đỡ tiểu hoàng đế. Và như vậy, rất hợp lẽ, việc mà đại tướng quân làm chính là việc của phụ thân, có một phụ thân như vậy thì tiểu hoàng đế từ nay về sau không cần phải lo lắng gì nữa. Người mà tiểu hoàng đế có thể ỷ lại và cần đến chính là Hoắc Quang tướng quân. Lúc còn sống, Hoắc Quang tướng quân luôn được công thành danh toại. Một mặt, ông ta nắm giữ quyền lực từ đầu đến cuối, mặt khác, cũng thực sự cống hiến cho sự phát triển của đất nước. Tuy vậy, sau khi chết, những kẻ từng bị ông chèn ép trước đây bắt đầu tố cáo sự hống hách và tàn khốc của ông, đồng thời, tiểu hoàng đế cũng đã trưởng thành, hiểu được “nỗi vấthttps://thuviensach.vn vả, nhọc công” của ông khi còn sống. Lúc này tiểu hoàng đế đã đủ năng lực giải quyết công việc cũng như có quyền lực của riêng mình, trong khi Hoắc đại tướng quân thì không còn bất kì một giá trị lợi dụng nào nữa. Hơn nữa, việc trừng phạt đối với tướng quân Hoắc Quang, lại rất hữu ích trong việc mua chuộc lòng người. Thế là, hoàng đế ra lệnh cho đào xác của đại tướng quân lên để xử phạt và mang đi thị chúng. Thành công lúc sống và kết cục cuối cùng của tướng quân Hoắc Quang đã minh chứng cho lời của Gracián: Khi hành động nhất định không được quá trớn, đừng chỉ nghĩ cho bản thân mà không quan tâm tới lợi ích và cảm nhận của người khác. Trong mức độ vừa phải thì cả đời sẽ được hưởng lợi, người khác cũng được thơm lây, đồng thời tránh được việc đi nhầm vào con đường bại vong. Hãy nhớ rằng: Muốn có được thành công thì phải khiến cho người khác luôn luôn cần đến bạn. https://thuviensach.vn 19. Đừng dễ dàng tiết lộ những ý nghĩ củabạn Đừng dễ dàng tiết lộ ra ý nghĩ khôn ngoan của bạn mà hãy che giấu nó, bởi vì nó rất dễ khiến người khác nghi kị, thậm chí là căm ghét. Cần đề phòng người khác, nhưng đừng để họ biết là bạn đang đề phòng họ, vì không những họ sẽ mất niềm tin ở bạn, mà thậm chí còn quay lại trả thù bạn. Làm bất kì một việc gì đều phải kín đáo. ------Baltasar Gracián Lưu Bị là quân chủ khai quốc của nước Thục trong “Tam quốc diễn nghĩa”, cũng là nhân vật nổi tiếng trong lịch sử. Mọi người đều biết ông là một vị vua nhân từ sáng suốt. Trên thực tế, đó chỉ là hình tượng bề ngoài, Lưu Bị thực ra là một người vô cùng giỏi che giấu tâm tư. Theo như tiêu chuẩn của Gracián thì ông thực sự đã làm được “bất kì việc gì cũng đều kín đáo”. Ban đầu khi Lưu Bị còn lang bạt kì hồ, thậm chí ông còn không có địa bàn hoạt động cho riêng mình và quân đội độc lập. Ông hết trốn nơi này lại nương náu nơi kia, sống cuộc sống ăn nhờ ở đậu. Nhưng Lưu Bị là một người rất có chí hướng, ông tự xưng là hậu duệ của hoàng đế khai quốc nhà Hán, vì thế mà hoàng đế đương thời cũng gọi ông là “thúc thúc” (Chú). Khi đó, hoàng đế bị Tào Tháo cưỡng ép, thực ra chỉ là một con rối, còn thực quyền đều nằm trong tay Tào Tháo. Vì vậy, trong các thế lực đương thời thì thực lực của Tào Tháo là mạnh nhất, bởi danh nghĩa hợp pháp của ông ta là “thừa tướng” của hoàng đế. Rõ ràng, Tào Tháo chỉ lợi dụng quyền uy của hoàng đế mà thôi, khi cần thiết, chắc chắn ông ta sẽ không chút do dự bành trướng thế lực của mình, phế bỏ hoàng đế triều Hán. Thấy tình hình như vậy, Lưu Bị trong lòng lo lắng không yên. Ông hi vọng đến một ngày có thể lấy lại thiên hạ cho Lưu gia, chấn hưng cơ nghiệp nhà Đại Hán. Ông cùng với hai vị huynh đệ kết nghĩa là Quan Vũ và Trương Phi sát cánh bên hoàng đế, hi vọng có thể làm nên chuyện. Nhưng hiện thực lại rất tàn khốc, Tào Tháo nhìn ông chằm chằm như hổ đói, khiến ông không dám để lộ chút suy nghĩ thực trong lòng. Ông chỉ lo ngày nào đó Tào Tháo sẽ làm hại mình, vì thế ông luôn thấp thỏm đề phòng, không để hắn nhận ra cho dù chỉ là một chút ý định thực sự của mình. https://thuviensach.vn Để che giấu, Lưu Bị làm như không có việc gì làm, trồng rau ở một miếng đất trống trong vườn, ngày nào cũng tưới nước, tỉa tót, ra vẻ người không có chí hướng gì. Ông biết rằng chỉ có như vậy mới có thể giấu đi hoài bão lớn lao trong lòng mình, tránh khỏi ánh mắt của Tào Tháo. Nếu để Tào Tháo nhận ra những gì đang ấp ủ trong lòng, chắc chắn ông sẽ bị nguy hiểm. Ban đầu, ngay cả những huynh đệ của ông như Trương Phi cũng không hay biết gì, họ vẫn nghĩ huynh trưởng của mình sa đọa, đã quên đi đại chí phục quốc. Phải sau một hồi giải thích, họ mới hiểu được nỗi khổ tâm của Lưu Bị, bèn cùng ông sống ẩn cư, chờ đợi một ngày có thể thoát khỏi sự khống chế của Tào Tháo. Nhưng, Tào Tháo vẫn có vẻ không yên tâm, rất nghi ngờ Lưu Bị, sợ ông ta sẽ câu kết để uy hiếp mình. Một sáng sớm mùa đông, trời đổ trận tuyết lớn, Tào Tháo đột nhiên nghĩ ra một diệu kế, muốn thăm dò bụng dạ Lưu Bị. Thế là, lập tức phái người đi tìm Lưu Bị đến phủ thừa tướng của mình, nói là có việc cần bàn bạc. Lưu Bị không biết dụng tâm của Tào Tháo, đến phủ của hắn trong nỗi băn khoăn lo sợ, mặt khác trong lòng hạ quyết tâm không thể để Tào Tháo nhìn ra chỗ sơ hở nào, nhất định phải giấu thật kín. Tào Tháo vừa nhìn thấy Lưu Bị đến, liền cất giọng cười lớn, bước ra nghênh đón, gọi Lưu Bị là “Lưu hoàng thúc”, tỏ vẻ rất thân mật. Hắn hỏi: “Lưu hoàng thúc dạo này thường làm gì vậy?” Lưu Bị trả lời với vẻ vô cùng thật thà chất phác: “Hừ! Tôi ở đây chẳng có việc gì làm, nên trồng chút rau cỏ trong sân vườn để tiêu bớt thời gian rảnh rỗi vô vị.” Tào Tháo cười lớn: “Ha ha! Lưu hoàng thúc đúng là có nhã hứng quá! Trời rét như vậy mà vẫn trồng rau, ha ha ha!” Lưu Bị liền nói: “Đâu có! Đâu có!” Vừa nói, hai người vừa giả bộ thân mật, nắm tay nhau đi vào hậu hoa viên trong phủ Tào Tháo. Khi đó tuyết rơi rất nhiều, xung quanh một màu trắng xóa, Tào Tháo dẫn Lưu Bị đến một cái đình nghỉ chân và nói: “Hoàng thúc à, ngài xem một ngày lạnh như thế này, vạn vật giống như đều bị đông cứng hết cả rồi. Nhưng ngài biết không? Trong vườn của tôi lại nở rất nhiều hoa mai. Ngài thử nghĩ xem, trong trời mưa tuyết, chúng ta ngồi uống rượu chung vui dưới gốc cây thanh mai, lẽ nào không phải là một kiểu hưởng thụ sao?” Lưu Bị nói liên tiếp: “Đúng! Đúng! Đúng!” Thế là, hai người vừa uống vừa hàn huyên dưới gốc mai. Chẳng bao lâu sau, hai người đều đã hơi say. Tào Tháo nhân đó hỏi Lưu Bị: “Hoàng thúc, ngài nói xem, thiên hạ ngày nay có mấy anh hùng?” Lưu Bị vừa nghe xong liền biết rằng thời khắc quan trọng đã đến, Tào Tháo bắt đầu thăm dò mình, thế là ông trả lời một cách rất thận trọng: “Thứ sử Kinh Châu Lưu Biểu là anh hùng” Tào Tháo nói: “Không đúng!”, Lưu Bị lại đoán Tôn Quyền của Đông Ngô, Tào Tháo vẫn lắc đầu. Lưu Bị nói thêm mấy cái tên nữa, những người đóhttps://thuviensach.vn đều là các vua chư hầu khi đó đang hùng bá một phương, đều có lãnh thổ và quân đội riêng, trên thực tế chính là họ đã chia cắt đất nước, nhưng Tào Tháo vẫn cứ lắc đầu nói rằng Lưu Bị đoán không trúng. Lưu Bị bắt đầu có chút căng thẳng, không biết Tào Tháo có dụng ý gì, liền hỏi: “Vậy thì thừa tướng cho rằng anh hùng thiên hạ thời nay là ai?” Lúc này, Tào Tháo nửa tỉnh nửa say, cũng không chú ý tới lời ăn tiếng nói: “Chỉ có hai người là anh hùng!” Lưu Bị vội hỏi: “Là hai người nào vậy?” Tào Tháo chỉ vào mình, rồi chỉ vào Lưu Bị, nói: “Chính là tôi và ngài đó!” Lưu Bị nghe xong liền thấy hoang mang, “Hỏng rồi! Lẽ nào Tào Tháo đã nghi ngờ mình, muốn hạ thủ mình rồi sao?” Ông căng thẳng, chén rượu trên tay suýt chút nữa rơi xuống đất. Tào Tháo đầy một bụng nghi ngờ, cứ nhìn chằm chằm vào mặt Lưu Bị. Đúng lúc đó, trời bỗng nổi tiếng sấm, thế là Lưu Bị cười lớn nói: “Thừa tướng, hôm nay có sấm thật là không bình thường chút nào! Ngài thấy đó, chén rượu của tôi cũng bị nó làm cho sợ hãi này. Ha ha!” Thế là những nghi ngờ trong lòng Tào Tháo tức khắc tiêu tan. Hắn nghĩ, thì ra Lưu Bị là một tên nhát gan, đến tiếng sấm cũng sợ, chắc chắn không thể trở thành người tài giỏi, không câu kết uy hiếp mình được, bèn cùng Lưu Bị cười lớn. Mối nghi ngờ của Tào Tháo đã bị dẹp tan, Lưu Bị cũng đã hóa giải được một âm mưu. Sau khi trở về chỗ ở, Lưu Bị cảm thấy chuyện không thể chậm trễ được nữa, phải lập tức rời khỏi đây. Thế là mượn cớ để chuyển đến nơi khác, bắt đầu phát triển thế lực của mình. Chờ đến khi Tào Tháo biết Lưu Bị quả thực là một đối thủ cạnh tranh đáng gờm thì lúc đó đã quá muộn rồi. Khi đó, Lưu Bị đã có căn cứ địa và quân đội của riêng mình, bắt đầu chính thức đối đầu với Tào Tháo. Việc này phù hợ p vớ i châm ngô n của Gracián: Đừng dễ dàng tiết lộ ra ý nghĩ khôn ngoan của bạn mà hãy che giấu nó, bởi vì nó rất dễ khiến người khác nghi kị, thậm chí là căm ghét. Có thể làm được điều này tức là sẽ biến dữ thành lành, thêm một bước lớn hướng tới thành công. https://thuviensach.vn 20. Đề phòng những kẻ tự xưng “lấy lợi íchcủa bạn làm trọng” Sự thận trọng có thể giúp phòng ngừa sự bịp bợm tốt nhất. Nếu đối phương tính toán rất tỉ mỉ, thì ta lại càng cần phải thận trọng hơn nữa. Phải cảnh giác, có một số người rất giỏi biến việc của họ thành việc của mình. Nếu không nhìn thấu được ý đồ của họ, ta sẽ bị lừa hoặc lợi dụng. Nhất định phải đề phòng những kẻ tự xưng lấy lợi ích của bạn làm trọng. ------Baltasar Gracián Cho dù chúng ta ôm những tưởng tượng đẹp đẽ như thế nào về thế giới, cũng không thể phủ nhận trên thế giới này luôn tồn tại những người lòng dạ xấu xa. Ngoài mặt xưng anh em, thậm chí mở miệng ra là cống hiến sức lực vì mình, nhưng trong thâm tâm họ, có thể nhẫn tâm đâm một nhát dao ngay sau lưng ta. Vì vậy, Gracián nói với chúng ta: Sự thận trọng có thể giúp phòng ngừa sự bịp bợm tốt nhất. Viên Thế Khải là một người khá cơ mưu trong lịch sử Trung Quốc. Có lẽ, mọi người vẫn nhớ, năm xưa chính người thanh niên này đã giành lấy thành quả cách mạng dân chủ về tay mình, giở mánh khóe lừa gạt, để đến tận bây giờ, người đời vẫn phải cảm thấy tiếc nuối vì người đương thời khi ấy đã không đủ cảnh giác và thận trọng. Thực ra, Viên Thế Khải năm đó đã dựa vào mưu chước lừa gạt để nổi lên. Khi vương triều Mãn Thanh chưa bị lật đổ, có một nhóm người cách mạng ủng hộ cho vị hoàng đế trẻ tuổi, hi vọng Người có thể lãnh đạo và thúc đẩy tiến hành cải cách xã hội Trung Quốc một cách hòa bình. Họ nhận thấy một số cường quốc đương thời như Anh, Nhật đều thông qua phương thức hòa bình để tiến hành cải cách xã hội. Họ cho rằng, chỉ có thông qua phương thức hòa bình như vậy mới có thể giúp cho nước nhà trở nên lớn mạnh. Hoàng đế trẻ tuổi thấm thía một cách sâu sắc nỗi thống khổ khi là vua của một nước yếu. Vì vậy, Người và một số đại thần phe cải cách đã cùng nhau hiệp lực, bàn luận về phương hướng phát triển đất nước, đưa ra chiến lược phát triển, biến những chiến lược này thành mệnh lệnh và chính sách cụ thể để tiến hành thực thi ở mức cơ sở. Tuy nhiên, những chính sách cải cách này rất nhanh sau đó đã bị Từ Hy thái hậu - người đứng đầu phe bảo thủ kiên quyết phản đối. Từ Hy thái hậu là người có quyền quyết định tối cao khi đó. Điều quan trọng đó là, thế lực củahttps://thuviensach.vn bà tương đối lớn, dường như tất cả các đại thần đương triều đều là người bà đề bạt và nghe theo sự sắp đặt của bà. Khi thấy hoàng đế dám tự ý quyết định tiến hành cải cách xã hội, Từ Hy liền nổi cơn thịnh nộ. Bà ta quyết định áp dụng những biện pháp nghiêm khắc đối với phe cải cách và hoàng đế trẻ, thậm chí còn chuẩn bị dùng đến vũ lực. Khi phe cải cách biết được tin tức, đều rất hoang mang lo sợ. Xem ra, hoàng đế và họ đều bị rơi vào nguy hiểm. Cách duy nhất hiện giờ có lẽ là cũng sử dụng vũ lực để tiến hành một trận đọ sức trực diện. Có điều, họ hầu hết đều là những trí thức, thư sinh, không có quân đội và sức mạnh thật sự. Họ rất cần đến sự chi viện về mặt quân sự. Trong quân đội đương thời, đại bộ phận là thân tín của “Lão Phật gia”, chỉ có một nhánh quân đội kiểu mới chủ yếu do người Hán hợp thành là tương đối độc lập. Các vị lãnh tụ phe cách mạng đã triệu tập một cuộc họp khẩn cấp, trong đó một người tên là Đàm Tự Đồng đưa ra ý kiến, lập tức đi thỉnh cầu Viên Thế Khải - lãnh đạo của nhánh quân đội kiểu mới phái quân đến bảo vệ hoàng đế, đồng thời mời ông ta ủng hộ cải cách, diệt tận gốc thế lực bảo thủ. Kiến nghị táo bạo của ông đã khiến mọi người tranh cãi kịch liệt, một bộ phận tán thành, nhưng cũng có một số người thận trọng cho rằng, họ chưa hiểu rõ về Viên Thế Khải, không thể dễ dàng cho ông ta biết chuyện và nhờ cậy một sự việc quan trọng như vậy, dù sao cẩn thận vẫn hơn. Khi đó, Đàm Tự Đồng nói lớn: “Lẽ nào chúng ta bỏ cuộc như vậy sao?” Vào đêm hôm đó, Đàm Tự Đồng đến chỗ ở của Viên Thế Khải, đem tất cả tình hình khi đó cũng như cách nghĩ của mình nói với Viên Thế Khải một cách tỉ mỉ để nhờ giúp đỡ, không giấu giếm bất kì điều gì. Ông thỉnh cầu Viên Thế Khải một lần nữa, nhất định phải cứu hoàng thượng, cứu lấy cải cách trong thời khắc nguy nan nhất. Nghe xong, Viên Thế Khải lập tức đập bàn nói lớn: “Hoàng thượng là minh quân của muôn người, làm một thần tử sao có thể không màng đến chứ? Cải cách là vì hạnh phúc của vạn dân, chúng ta sao có thể không nỗ lực phấn đấu vì nó? Việc cải cách của các ngài, chính là việc của tôi! Vì hoàng thượng, vì bách tính, tôi Viên Thế Khải có chết cũng không từ!” Đàm Tự Đồng cảm động sâu sắc trước tinh thần khảng khái của Viên Thế Khải, đến nỗi rơm rớm nước mắt: “Tất cả thành công thất bại, đều trông cậy vào ngài đó, tướng quân!” Vậy mà, Viên Thế Khải vừa mới tiễn Đàm Tự Đồng còn đang tràn đầy niềm tin và hi vọng đi khỏi, đã lập tức quay lưng, ngay trong đêm đó đến tìm thủ hạ thân tín của Từ Hy thái hậu, cho họ biết tất cả đầu đuôi lời nói của Đàm Tự Đồng. Lão phật gia biết chuyện, liền quyết định sử dụng biện pháp quân sự cứng rắn không chút do dự. Việc đầu tiên họ làm là bắt giam nhómhttps://thuviensach.vn cầm đầu phe cải cách, thậm chí hoàng đế cũng bị giam lỏng trong cung. Khi đó, ở trong ngục, Đàm Tự Đồng mới hiểu, chính là Viên Thế Khải đã bán đứng mình, do mình không cẩn trọng nên đã tạo ra kết cục bi thảm. Đến lúc này, ông chỉ còn biết ngồi đó nuối tiếc và hối hận, đối mặt với cái chết. Viên Thế Khải gian xảo từ đó giành được sự tín nhiệm của triều đình, bắt đầu bước chân lên vũ đài lịch sử. Chúng ta không không khỏi cảm thấy nuối tiếc với Đàm Tự Đồng. Có lẽ, ông nên hiểu ra sớm hơn một chút: Sự thận trọng có thể giúp phòng ngừa sự bịp bợm tốt nhất. Nếu đối phương tính toán rất tỉ mỉ, thì ta lại càng cần phải thận trọng hơn nữa... Nhất định phải đề 135 phòng những kẻ tự xưng lấy lợi ích của bạn làm trọng. https://thuviensach.vn 21. Đừng để mình trở thành đích ngắm củangười khác Có một số người tự cho mình là siêu phàm, nghĩ rằng mình chính là người hoàn mĩ nhất, kiệt xuất nhất trên đời. Họ căn bản không ý thức được sự nhỏ bé và hạn chế của bản thân. Một người càng cô lập thì càng khó phá vỡ sự cô lập. Khi rời xa quần chúng, cũng sẽ đồng thời bị quần chúng bỏ rơi. ------Baltasar Gracián Kì thực, câu nói này của Gracián nghe có vẻ không mới mẻ gì. Người xưa có câu: “Một lần khiêm tốn bằng bốn lần tự kiêu”, ý nói: Một người nên biết khiêm tốn, dè dặt, giữ gìn mối quan hệ tốt đẹp với những người xung quanh, thì mới có thể có được sự ủng hộ của họ, từ đó mà có được lợi ích như mong muốn. Ngược lại, một người nếu luôn tự cho mình là đúng thì sẽ bị khinh bỉ, dẫn đến thất bại. Các bậc thánh triết xưa nay đều có những quan điểm tương đồng, vì thế, một quan điểm có tính phổ biến, chính là tiêu chuẩn và chân lí mà có thể ứng dụng và phù hợp với bất cứ hoàn cảnh nào. Đồng thời, cũng chính vì tính phổ biến của nó nên mọi người không thể không coi trọng và thực hiện theo nó. Có một số người luôn tự gây ra rất nhiều thù hằn, kết quả là biến mình thành bia đỡ đạn cho người đời. Thời kì diễn ra cuộc cách mạng nước Pháp là một thời kì vĩ đại, đồng thời cũng là một thời kì khủng bố. Một mặt nó đã làm sụp đổ chế độ phong kiến của nước Pháp, giúp cho dân chúng thoát khỏi các tầng lớp bóc lột; mặt khác, do một số nhân sĩ cực đoan của Đảng cách mạng Pháp lúc bấy giờ đã sử dụng những thủ đoạn trừng phạt không chút nể nang, giết người một cách trắng trợn, tàn nhẫn, nên đã tạo ra không khí khủng hoảng cực độ trong xã hội, để lại ám ảnh lâu dài trong lòng nhân dân nước Pháp. Trong xã hội nước Pháp rắc rối phức tạp lúc ấy, về cơ bản có thể phân làm ba tuýp người: Một tuýp người chủ trương tiếp tục bảo vệ nền thống trị phong kiến của vua Pháp, một tuýp người kiên quyết phản đối sự thống trị ấy, tuýp người còn lại là trung hoà, chủ trương giới hạn quyền lực của vua, bảo vệ sự ổn định của xã hội, đồng thời vẫn có thể tiến hành cải cách xã hội ôn hòa, trường kì trên cơ sở ổn định, từ đó đạt đến mục đích mà cách mạng kì vọng. Xem xét theohttps://thuviensach.vn quy luật phát triển của một xã hội bình thường, phương thức thứ ba thực sự là thỏa đáng nhất. Do có rất nhiều người ủng hộ cách nghĩ thứ ba, nên những người này đã trở thành đối tượng mà tuýp một và tuýp hai đều gắng hết sức tranh giành sự ủng hộ của họ. Trong giai đoạn đầu của cuộc cách mạng, phe cách mạng cấp tiến, kiên quyết chủ trương phản đối đức vua đã nắm quyền lã nh đạo cách mạng. Những người này được gọi là “phe Jacobin”, thủ lĩnh của họ là Robespierre - một người có tri thức và lòng dạ kiên cường. Thái độ của ông vô cùng cứng rắn, kiên quyết, đặc biệt nhiệt tình đối với việc lựa chọn biện pháp cách mạng cực đoan. Rất nhanh chóng sau đó, cách mạng Pháp có những tiến triển to lớn. Nhân dân Pháp đã tấn công và chiếm ngục Bastille nổi tiếng, nơi giam giữ các loại phạm nhân, nhân đà đó, người dân Paris tiếp tục vùng lên, bắt được vua Louis XVI. Việc xử trí ông vua ấy như thế nào đóng vai trò quyết định cho tiến trình phát triển của cách mạng sau đó. Quần chúng nhân dân tranh cãi kịch liệt. Người theo chủ nghĩa bảo hoàng nói rằng đây là hành động phản nghịch, họ uy hiếp và đòi hỏi đảng cách mạng phải thả đức vua vô điều kiện, đền tội với cả nước Pháp. Còn một bên là những người theo đảng cách mạng ôn hòa thì hi vọng rằng, tận dụng những điều kiện có lợi khi bắt được đức vua, sẽ giảng hòa và yêu cầu ông ta từ bỏ một phần quyền lực trong tay, để xã hội nước Pháp có quyền tham gia vào việc quản lí. Khách quan mà nói, chủ trương của những người phe đảng cách mạng ôn hòa rất hợp tình hợp lí, nó vừa có lợi cho sự đoàn kết các tầng lớp nhân dân, vừa có thể thực hiện nguyện vọng cùng chia sẻ quyền lực giữa các phe phái. Nhưng cuối cùng, vẫn là phe cách mạng cấp tiến do Robespierre đứng đầu đã giành được lợi thế: họ yêu cầu lập tức xử tử nhà vua, xóa bỏ triệt để chế độ phong kiến do vua đại diện. Một biện pháp quá cấp tiến, cần biết rằng trong lịch sử nước Pháp chưa bao giờ có quốc vương nào bị treo cổ như vậy. Phe Jacobin cuối cùng đã thực hiện được ý định điên cuồng này, đó là xử tử vua. Việc này đã làm sôi sục cả một chế độ phong kiến ở châu Âu, khiến cho vua các nước khác đều cảm thấy bất an, bởi họ không thể biết kết cục ngày hôm nay của vua nước Pháp có phải cũng là kết cục ngày mai của họ hay không. Nếu như nhân dân các nước đều học tập theo phái Jacobin của Pháp, thì cả châu Âu sẽ chìm vào sự điên loạn không thể kiểm soát được nữa. Thế là, vua các nước châu Âu liền lập tức tổ chức một nhánh “Đồng minh thần thánh” do Sa Hoàng Nga đứng đầu, nhằm can thiệp vào cách mạng Pháp. Và o thời điểm nguy c ấp như vậ y, phe Jacobin đã làm những gì? Theo đạo lí thông thường, thấy kẻ địch lớn ở trước mắt thì phải lấy sức mạnh đoàn kết làm nhiệm vụ quan trọng đầu tiên, https://thuviensach.vn cùng nhau đối phó với sự can thiệp quân sự mạnh mẽ của “Đồng minh thần thánh” từ bên ngoài vào. Nhân dân nước Pháp lập tức có những tổ chức tự phát, nhưng lãnh tụ của phe Jacobin thì không làm như vậy. Robespierre và thuộc hạ của ông đều cho rằng, lập trường của một bộ phận người cách mạng chưa kiên quyết, không nhiệt huyết, tr ung thành với cách mạng, bèn bắt đầu ra tay trấn áp những người cách mạng không ủng hộ họ xử tử vua Louis. Và như vậy, Robespierre và phe Jacobin của ông không những đối địch với bên ngoài mà còn gây thù hằn ở bên trong. Họ đã tạo ra không khí khủng bố cực đoan trong nước, khiến ai cũng sợ hãi không yên. Mọi người bắt đầu cảm thấy cách mạng như vậy không phải là cách mạng mà họ vẫn hướng về, từ tinh thần ủng hộ cách mạng biến thành sự nghi ngờ và sợ hãi, họ không còn ủng hộ Robespierre và phe Jacobin nữa. Để chống lại sự thống trị khủng bố của phe Jacobin, một bộ phận của phe cách mạng ôn hòa khi bị dồn đến mức đường cùng, đã bất đắc dĩ phải áp dụng những biện pháp cực đoan để đối phó với phe Jacobin. Rất nhanh chóng, họ đã lật đổ được phe Jacobin, nắm lấy thực quyền, đồng thời cũng lôi Robespierre ra pháp trường! Vận mệnh của Robespierre là một bi kịch không hơn không kém. Cách nghĩ của ông ta có lẽ đã quá đơn giản, nhưng ông ta - đúng như Gracián từng nói - là một loại người “tự cho mình là siêu phàm”, nghĩ rằng mình chính là người hoàn mĩ nhất, kiệt xuất nhất trên đời. Ông ta căn bản không ý thức được sự nhỏ bé và hạn chế của bản thân. Robespierre đã lựa chọn con đường bỏ rơi quần chúng, để đến cuối cùng, khi ông ta rời xa quần chúng cũng là lúc bị quần chúng bỏ rơi. https://thuviensach.vn 22. Giữ khoảng cách, chính là một phươngthức thể hiện sự uy nghiêm Đừng dễ dàng thân thiết quá mức với một ai đó, hoặc khiến ai đó quá mức thân thiết với mình, kẻo sẽ mất đi ưu thế và danh vọng. Những ngôi sao trên trời vì sao có thể giữ được mãi sự lung linh? Đó là bởi chúng vĩnh viễn không bao giờ xảy ra xung đột với loài người. Thần linh cũng cần sự tôn nghiêm, thân thiết sẽ sinh ra khinh mạn. Những vật dụng trong cuộc sống đời thường ít được trân trọng nhất, đó là vì chúng ta tiếp xúc với chúng quá nhiều, vì thế chúng dễ dàng bộc lộ rõ sự vô dụng và khuyết điểm của mình. ------Baltasar Gracián Napoleon vĩ đại từng nói một câu châm ngôn: “Trong mắt người đầy tớ không bao giờ có vĩ nhân”. Đây là câu nói “không hẹn mà gặp” với châm ngôn của Gracián: Một người dù có vĩ đại đến đâu, cũng cần chú ý giữ khoảng cách nhất định với người khác. Nếu như giữa vĩ nhân với người thường không có bất kì khoảng cách nào, thì những khuyết điểm của họ sẽ dễ dàng bị người khác nhìn rõ, vầng hào quang trên người cũng sẽ dần dần tiêu tan. Ngay cả một người vĩ đại như Napoleon cũng hết sức chú ý giữ khoảng cách với người khác, huống hồ là chúng ta? Nhưng, không phải nhân vật vĩ đại nào cũng hiểu được đạo lí giản đơn này. Kết cục cuối cùng của Tùy Dạng Đế Dương Quảng đã chứng minh chân lí này. Tùy Dạng Đế bị coi là một bạo chúa vô cùng nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc. Theo các ghi chép, ông ta đã giết cha, giết anh để đoạt lấy ngôi vị hoàng đế. Có một truyền thuyết khác, nói rằng ông ta đã từng có ý định làm nhục em gái ruột của mình, khiến nàng tự cảm thấy không còn mặt mũi nào sống tiếp nữa và nhảy xuống giếng tự tử. Một bạo chúa hung tàn như vậy, nhưng trong lịch sử vẫn có không ít người cảm thấy nuối tiếc, thậm chí đưa ra những lời giải thích bào chữa cho tội danh của ông. Tại sao vậy? Đó là vì mọi người đều không thể không thừa nhận rằng, tuy ông ta tàn bạo nhưng lại tài trí và mưu lược hơn người. Chính ông là người mở ra con sông đào đầu tiên Đại Vận Hà trong lịch sử, nối liền hai vùng Nam - Bắc, có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển lịch sử Trung Quốc sau này. Ngoài ra, Tùy Dạng Đế còn là một thi nhân đầy tài hoa, thơ ông viết vừa hoa lệ, cao quý, lại rất có khí thế, có thể nói là một người toàn tài hiếm có. Cho nên trong lịch sử, đã có rất nhiều người ngợi khen ông. https://thuviensach.vn Nhưng, vị hôn quân hung tàn, tài trí mưu lược, thi nhân đầy tài hoa này, vận mệnh cuối cùng lại vô cùng bi thảm. Thời đó, người trong thiên hạ oán hận ông ta nhiều không kể xiết, dưới là nhân dân bách tính, trên là những vị quan từng bị làm nhục. Chính Tùy Dạng Đế cũng biết những việc đó quá đáng, dẫn đến bản thân có chút tâm lí bất thường, đó là: không dễ dàng tin tưởng người khác, nhưng lại đặc biệt tín nhiệm một đại thần thân cận - Vũ Văn Hóa Cập, làm việc gì cũng cần trưng cầu ý kiến của ông ta, từ việc đại sự quốc gia cho đến những chuyện nhạt nhẽo vô sỉ như chuyện về đàn bà, đều nói hết đầu đuôi gốc ngọn. Giữa ông ta và vị đại thần này không có chút khoảng cách nào. Trong mắt người khác, hoàng đế là người thông minh, tàn bạo, khó tiếp cận, luôn khiến người ta cảm thấy có một sự uy hiếp, thần bí và sợ hãi. Nhưng Vũ Văn Hóa Cập gần với ông ta như vậy, dần dần cũng nhìn thấu Tùy Dạng Đế. Vũ Văn Hóa Cập đã nhìn ra các nhược điểm của Tùy Dạng Đế: ích kỉ, cô độc, tính cách không bình thường. Và như vậy, bạo quân trong mắt ông đã biến thành một con rối có thể đùa giỡn và thao túng. Vũ Văn Hóa Cập bắt đầu lừa gạt hoàng đế, rất nhiều việc đều tự mình quyết, phần lớn đều không bẩm báo với Tùy Dạng Đế. Đương thời các cuộc nổi dậy của quần chúng nhân dân nổ ra khắp nơi, thế nhưng ông ta lại nói với Tùy Dạng Đế rằng, đó đều là những việc nhỏ nhặt, không quan trọng gì, quân đội của Tùy triều có thể trấn át rất nhanh chóng. Không chỉ có vậy, ông ta còn khuyên Tùy Dạng Đế đến Dương Châu ngắm hoa. Tùy Dạng Đế đã bị Vũ Văn Hóa Cập lừa như vậy, thật sự nghĩ rằng tình hình đất nước không có gì đáng phải lo lắng! Thực chất, khi đó khắp nơi trên đất nước đều là các cuộc nổi dậy quy mô lớn. Sau khi đến Dương Châu, Tùy Dạng Đế mới phát hiện ra tính nghiêm trọng của tình hình thực tế. Ông trở nên rất âu sầu, trong thời gian ngắn thì ngã bệnh. Nhưng tình thế đã đến mức khó mà cứu vãn, kẻ đầy dã tâm như Vũ Văn Hóa Cập cũng bắt đầu phơi bày bộ mặt thực. Điều nực cười đó là, Tùy Dạng Đế một đời kiêu hùng không chết trong tay địch, lại chết ngay trong tay Vũ Văn Hóa Cập - người mà bình thường ông ta tín nhiệm, thân thiết nhất. Ở Giang Đô gần sát với Dương Châu, Vũ Văn Hóa Cập trao cho Tùy Dạng Đế một chiếc dây thừng, cho ông tự chọn “cái chết không đổ máu”. Chờ đến khi Tùy Dạng Đế hiểu ra mình đã phạm phải sai lầm nghiêm trọng thì đã quá muộn. Lỗi lầm mà ông mắc phải có lẽ là vô số, nhưng trực tiếp dẫn đến cái chết của mình thì chỉ có một: Quên mất rằng mình cần giữ khoảng cách bắt buộc đối với thuộc hạ. Ông không hiểu rằng, khoảng cách chính là thứ tạo nên sự uy nghiêm. Lịch sử luôn lặp đi lặp lại. Mấy trăm năm sau, thời kì Ngũ Đại Thập Quốc hỗn loạn cũng có một vua Hậu Đường đã phạm phải sai lầm giống với Tùy Dạng Đế. Vị vua này khi mới lên ngôi cũnghttps://thuviensach.vn dốc lòng xây dựng đất nước, việc phụ thân của ông khi đó bị kẻ thù giết chết khiến ông vô cùng đau đớn, trước khi phụ thân lâm chung, ông đã thề rằng phải tiêu diệt tất cả kẻ thù. Từ đó ông luôn cố gắng, nỗ lực tăng cường thế lực của mình. Về sau, quả nhiên đã diệt hết kẻ thù, trong cục diện hỗn loạn lúc bấy giờ, ông nổi lên hùng bá một vùng, dường như có đủ sức mạnh để thống nhất thiên hạ. Nhưng chính vị quân vương trẻ tuổi đầy triển vọng như vậy lại say mê “linh hí” (giống với hí kịch ngày nay), nghe nói hí kịch bắt đầu phát triển mạnh mẽ chính là từ thời kì đó. Ông ngày ngày xem kịch, chìm đắm trong đó không thể thoát ra được. Không chỉ như vậy, ông còn đặc biệt sủng ái các nghệ sĩ hát “linh”, ăn ở cùng họ, thậm chí có lúc còn đích thân lên sân khấu cùng diễn kịch với họ. Cứ như vậy, những diễn viên linh hí dần dần nhìn ra mặt tầm thường của vua. Họ không còn coi ông là một quân vương nữa, mà ngược lại, thậm chí có lúc họ còn trách mắng ông, nói ông hát không hay, không bằng họ. Họ cười nhạo, khinh nhờn ông. Kết cục cuối cùng của việc này thật bi thảm, những người đó bắt đầu tạo phản, giết chết vua ngay trên sân khấu. Trong phút chốc, những chiến tích vĩ đại trước đây trở nên chẳng còn ý nghĩa gì nữa, khiến người đời sau cảm thấy vừa đáng chê cười vừa chua xót. Việc này khiến chúng ta không thể không nhắc lại lời khuyên của Gracián một lần nữa: Đừng dễ dàng thân thiết quá mức với một ai đó, hoặc khiến ai đó quá mức thân thiết với mình, nếu không sẽ mất đi ưu thế và danh vọng. Nếu Tùy Dạng Đế và quốc quân Hậu Đường hiểu được đạo lí này, số phận có lẽ đã không bi thảm như vậy. https://thuviensach.vn 23. Lùi một bước để lấy đà tiến lên “Lùi để tiến” là một nguyên tắc mà bạn cần phải khắc ghi. Khi gặp phải phiền phức trong sự nghiệp, hãy nhớ rằng, rất có thể nó chính là động lực giúp ta thoát khỏi khó khăn, giúp ta đẩy bánh xe ra khỏi vũng bùn. Nó có thể giúp ta nắm bắt được ý đồ của kẻ khác, đồng thời cũng chuẩn bị kĩ lưỡng cho ta tiến lên phía trước. Thượng sách đó là che giấu ý đồ thật sự của bản thân, đừng cho người khác biết rốt cuộc mình đang nghĩ gì. Đồng thời, ngoài mặt làm ra vẻ rút lui để có thể nhìn rõ chân tướng của họ. Đến khi họ đã lộ rõ thì ta cũng đã tìm ra được diệu kế để làm sao có thể tiến lên. ------Baltasar Gracián Cuộc đời con người không thể mãi mãi ở trạng thái suôn sẻ thuận lợi. Sẽ có đôi lúc trong quá trình tiến bước, chúng ta gặp phải một số phiền phức khiến ta phải đau đầu, hoặc là ở trước mặt chúng ta luôn có một đối thủ cạnh tranh làm ta nổi nóng. Nếu đọ sức chính diện với họ thì chính ta cũng hiểu rất rõ rằng, có thể mình không phải là đối thủ của họ. Lúc này, tốt nhất là dùng tuyệt chiêu “lùi để tiến”. Nhật Bản và Hàn Quốc đều là “cường quốc cờ vây”. Chính nhờ sự thúc đẩy của hai nước này nên cờ vây hiện đại mới đạt được tiến bộ nhảy vọt. Một năm nọ, giới cờ vây của hai đất nước quyết định tổ chức một lần so tài cấp đại kiện tướng. Sau khi trải qua tuyển chọn lần lượt các cấp trong nội bộ hai nước, hai bên đã chọn ra được đội tham gia trận chung kết cuối cùng. Người đại diện của đội Nhật Bản là một kì thủ lão làng, đã nổi tiếng mấy mươi năm, còn đại diện của đội Hàn Quốc lại là một nhân vật chưa ai biết đến, khiến người ta ngạc nhiên: một kì thủ trẻ tuổi vừa mới gia nhập làng cờ vây chưa lâu, chưa có tên tuổi gì, vậy mà cậu ta đã chiến thắng tất cả các cao thủ của Hàn Quốc để tiến thẳng vào trận chung kết cuối cùng. Tình thế đối trận như vậy đã thu hút sự quan tâm đông đảo của giới cờ vây hai nước. Mọi người háo hức đón chờ để xem trận đấu không cân sức này rốt cuộc sẽ có kết quả ra sao, hơn nữa cũng hi vọng được mở mang kiến thức, kì thủ trẻ tuổi của Hàn Quốc rốt cuộc sẽ có những biểu hiện xuất sắc như thế nào. Mọi người gọi trận đấu sắp được diễn ra này là “cuộc đọ sức giữa hai thế hệ”. Theo quy định, trận đấu sẽ được diễn ra ở Nhật Bản. Người tổ chức đã chuẩn bị kĩ càng nhật trình và tất cả những gì cần thiết cho trận đấu. Bây giờ chỉ còn chờ kì thủ trẻ của Hàn Quốc đếnhttps://thuviensach.vn nơi thi đấu là cuộc so tài ngoạn mục sẽ được bắt đầu. Vậy mà, ba ngày trước khi trận đấu diễn ra, kì thủ trẻ đột nhiên gửi thư tín khẩn cấp đến ban tổ chức, nói rằng sức khỏe của cậu ta mấy hôm nay có chút vấn đề. Cậu cảm thấy mình không thể tham gia thi đấu bình thường, khẩn thiết xin ban tổ chức lùi ngày thi đấu. Tình huống như thế này đã từng có trước đây, ban tổ chức đành phải tuyên bố, trận đấu sẽ được lùi lại ba ngày. Kì thủ già của Nhật Bản bực tức đến nỗi nổi giận ngay trước mặt ban tổ chức. Ông ta cho rằng, người trẻ tuổi này nhất định là sợ mình, cố ý tìm cớ trốn tránh. Mấy ngày đã trôi qua, chính vào lúc kì thủ già đã ngồi chờ trước bàn cờ vây, cờ thủ trẻ lại gửi đến một thư tín khẩn cấp. Cậu ta nói, bệnh của mình lại nghiêm trọng hơn trước, khẩn thiết đề nghị đổi vị trí tổ chức trận đấu sang Hàn Quốc. Lần này, không chỉ viện cờ Nhật Bản tức giận, mà đến cả viện cờ Hàn Quốc cũng bất mãn với tay kì thủ này. Mọi người đều cảm thấy, yêu cầu của anh ta thật quá đáng và quá hoang đường. Một việc thất lễ như vậy sao có thể xảy ra chứ? Kì thủ già lần này đã thật sự nổi nóng, cho rằng mình không được tôn trọng. Ông thề rằng nhất định phải dạy cho tên nhãi ranh đó một bài học trong trận thi đấu, để cho cậu ta hiểu rằng, kiếm được bát cơm của cờ vây không hề dễ dàng và tùy tiện như khi chơi ở cổng nhà. Kì thủ trẻ đành phải nhanh chóng tới Nhật Bản ngay trước đêm thi đấu, trông cậu ta dường như uể oải nản chí. Có một nhà bình luận đã chế giễu cậu ta rằng, không biết sắc mặt khó coi đó rốt cuộc là do mới khỏi bệnh, hay là do nhát gan dẫn đến căng thẳng vậy. Quả thực, mọi người đều cho rằng, cờ thủ trẻ bộc lộ tài năng ở Hàn Quốc không phải là dựa vào kì nghệ, mà chỉ là nhờ vào may mắn. Những người mê cờ trước đó luôn mong chờ trận đấu này, giờ có đôi chút thất vọng. Họ dự đoán trận đấu luôn được mong chờ này sẽ chẳng thể có gì ngoạn mục hay hấp dẫn như trong tưởng tượng. Hiệp đầu tiên dường như đã chứng thực cách nghĩ và dự đoán của hầu hết mọi người. Khi mới bắt đầu chưa đến ba phút, mọi người phát hiện, kì thủ trẻ bắt đầu ra những “chiêu hồ đồ”, hết lần này đến lần khác đi nhầm bước cờ chí mệnh. Mọi người ngồi trong phòng xem cờ chịu không nổi liền phát ra những tiếng “xùy” khó chịu, có một số người chẳng thèm xem tiếp trận đấu này nữa, thắng bại dường như đã rõ. Quả nhiên, hiệp đầu đã kết thúc rất chóng vánh với thất bại của kì thủ trẻ. Tình hình của hiệp hai cũng không tốt hơn bao nhiêu, kì thủ trẻ vẫn chơi như cũ, tiếp tục để thua. Khi kết thúc hiệp hai, cậu cúi đầu, trở về chỗ ở không nói một lời nào, đóng cửa liền mấy hôm không lộ diện.https://thuviensach.vn Mọi người đều bàn tán, cười nhạo cậu ta, thậm chí người Hàn Quốc cũng thấy rất nhục nhã, xấu hổ khi để cậu ta đi thi đấu. Trái lại, lão kì thủ luôn xuất hiện trước mắt công chúng với nét mặt rạng rỡ, ung dung thong thả giống như đã vô địch vậy. Trên thực tế, tất cả mọi người cũng đều cho là như vậy, họ dự tính, hiệp đấu tiếp theo cũng sẽ nhạt nhẽo giống như hai ván trước. Hiệp đấu thứ ba đã bắt đầu, kì thủ trẻ ngồi đối diện với kì thủ già, nhìn thẳng vào mắt ông một thoáng. Kì thủ già giật mình, ông đột nhiên cảm thấy đối thủ trước mặt giờ đây dường như không phải là đối thủ của mấy ngày trước nữa, người trẻ tuổi đang ngồi trước mặt đây có ánh mắt sắc bén, tràn đầy sát khí. Trong lòng lão kì thủ không khỏi dè chừng. Quả nhiên, kì thủ trẻ ngay khi bắt đầu đã đi một nước cờ không ai ngờ tới, từ trước tới giờ chưa có ai đi như vậy. Lão kì thủ bối rối, khán giả cũng ngưng thở, họ chưa từng thấy nước cờ kì lạ như vậy. Trong những tiếng ồ lên đầy kinh ngạc của mọi người, hiệp ba đã nhanh chóng kết thúc với chiến thắng thuộc về kì thủ trẻ. Kết quả lại lặp lại ở hiệp đấu thứ tư, lão kì thủ liên tiếp bị đánh bại. Bây giờ đến lượt tinh thần ông chán nản, thậm chí không còn dũng khí để thi đấu đến cùng. Như vậy, đáp án đã rõ. Biểu hiện khác thường trước đây của kì thủ trẻ không phải do sợ hãi, mà thực chất là một chiến thuật tâm lí. Cậu biết rằng nếu như chỉ đơn thuần dựa vào kĩ thuật thì mình sẽ rất khó chống chọi được với một lão làng như vậy. Vì thế, cậu làm rệu rã ý chí của đối thủ trước, sau đó bất thình lình đánh bại. Mưu kế ấy chính là “lùi để tiến” - thất bại trước, rồi đánh úp bất ngờ, khiến đối thủ không kịp trở tay. Đây chính là thượng sách: Che giấu ý đồ của bản thân, đừng cho người khác biết rốt cuộc mình đang nghĩ gì. Đồng thời, ngoài mặt làm ra vẻ rút lui để có thể nhìn rõ chân tướng của họ. Đến khi họ đã lộ rõ thì ta cũng đã tìm ra được diệu kế để làm sao có thể tiến lên. https://thuviensach.vn 24. Tận dụng nốt ruồi trên mặt bạn Trên thế giới không có ai thập toàn thập mĩ, mỗi người đều khó tránh khỏi có một số khiếm khuyết. Chúng ta thường thấy, dù là một thiên tài đi nữa cũng vẫn luôn tồn tại một khiếm khuyết nho nhỏ, khiến chúng ta không khỏi tiếc nuối, khác nào một đám mây trôi che khuất ánh mặt trời. Khiếm khuyết cũng giống như nốt ruồi trên mặt, đôi khi có thể ngược trở lại tận dụng nó. Đừng ngại học kĩ xảo biến nốt ruồi đen thành nốt ruồi mĩ nhân. Caesar vĩ đại cũng đã từng tận dụng nó. ------Baltasar Gracián Một số người luôn thích tỏ ra mạnh mẽ, hiếu thắng, không chịu thể hiện sự mềm yếu của mình. Khi đối mặt với đối thủ cạnh tranh, những sách lược mà người ta thường lựa chọn luôn là cố hết sức áp đảo đối phương, họ cho rằng như vậy mới thực sự chứng tỏ được ưu thế của mình. Những người đó sở dĩ hành động như vậy chính là vì họ không hiểu được đạo lí “không có ai thập toàn thập mĩ”. Thực ra, đôi khi điểm yếu lại có thể khiến cho người khác có cảm giác chân thành, cuối cùng sẽ dẫn đến “chuyển bại thành thắng”. Ả-rập cổ đại có một bộ sách rất nổi tiếng tên là “Nghìn lẻ một đêm”, trong đó ghi chép lại rất nhiều câu chuyện được lưu truyền trong dâ n gian Ả-rập, hàm chứa những tri thức phong phú và trí tuệ nhân sinh sâu sắc. Giờ chúng ta hãy cùng nghe một câu chuyện để phát hiện sự tương đồng giữa triết lí trong câu truyện đó và triết lí của Gracián. Trong nhiều thành bang Ấn Độ, quốc vương nọ có một cô công chúa vô cùng xinh đẹp. Người ta ca tụng nàng là người phụ nữ xinh đẹp nhất Ấn Độ. Điều quan trọng là nàng không chỉ đẹp mà còn rất thông minh, đức hạnh. Tiếng thơm của nàng lan truyền khắp Ấn Độ, các chàng trai ai cũng hi vọng một ngày nào đó có thể trở thành ý trung nhân của nàng. Nhưng, để làm được điều đó vô cùng khó khăn, bởi một nàng công chúa ưu tú như vậy, người được nàng để ý đương nhiên cũng phải có trí tuệ và tướng mạo song toàn, như vậy mới xứng để sánh cùng công chúa. Quốc vương ngày một già đi. Trước khi ông thoái vị, công chúa hứa sẽ chọn ra một thanh niên ưu tú nhất trên toàn Ấn Độ làm tân lang của mình, và cũng để thừa kế ngôi vị quốc vương. Tin tức lan truyền, tất cả các thanh niên ai cũng nóng lòng muốn thử. Công chúa đã ra mười đề bài. Vòng thi thứ nhất bắt đầu. Kết quả là có bốn thanh niên ưu tú lọthttps://thuviensach.vn vào vòng sau. Trong đó, một người là vương tử của thành bang lớn nhất Ấn Độ, chàng không những anh minh tuấn tú, mà còn chỉ huy một đại quân chống lại sự xâm lược của ngoại tộc, được mọi người vô cùng tôn sùng. Người thứ hai là con trai của một phú thương giàu có nhất Ấn Độ, thông minh lanh lợi, tài năng, nắm giữ bí mật kho báu lớn nhất thế giới. Người thứ ba là con trai của một đại thần mà quốc vương sủng ái tín nhiệm nhất, vị công tử này từ nhỏ đã đọc rộng hiểu nhiều, rất hiểu lẽ đời, được mọi người thời đó ca tụng là người có trí tuệ nhất trên thế giới. Người thứ tư là một chàng tiều phu từ trên núi xuống, điều làm mọi người thất vọng là nhìn anh ta không có gì là anh minh, tuấn tú, quan trọng hơn nữa là hình như anh ta không đọc nhiều sách, cũng chẳng có của cải gì. Tất cả mọi người đều đang đoán mò và cá cược, rốt cuộc ai có thể giành được trái tim của công chúa. Truyện kể lại, trong số người cá cược có một phần ba cược cho vương tử, một phần ba tin rằng sẽ là con trai phú thương, một phần ba dự tính là công tử nhà đại thần. Một số rất ít những người còn lại là những người không muốn dễ dàng đưa ra phán đoán về việc này, nên họ bèn nói đùa:“Là anh chàng tiều phu đó!”, nói xong bọn họ đều không nhịn nổi cười phá lên. Thời khắc quyết chiến cuối cùng đã đến, công chúa ra ba đề bài, để bốn đối thủ tiến hành đọ sức công khai, bình đẳng trước mặt nàng và quốc vương. Đề bài thứ nhất là: mời mỗi người chọn lấy một vũ khí, biểu diễn tài nghệ và dũng khí của họ trước công chúng. Người thứ nhất là vương tử bước lên, chàng rút ra một thanh bảo kiếm, cưỡi trên lưng con tuấn mã, giống như đang đứng trước hàng vạn kị binh. Chỉ thấy chàng vung lên thanh bảo kiếm, rồi sau đó chẳng nhìn thấy bóng dáng chàng đâu nữa mà chỉ thấy những ánh sáng loang loáng phát ra. Ai cũng ngạc nhiên đến ngẩn người, mãi sau mới rộ lên những tiếng khen ngợi. Người thứ hai bước lên là con trai phú thương, tuy đao pháp không được tốt lắm, nhưng cũng rất có khí thế, hiển nhiên cũng là một người có thể xông pha trận mạc. Người thứ ba là công tử nhà quan đại thần, chàng biểu diễn một loại súng cổ rất ít dùng, loại vũ khí này dường như đã bị thất truyền, không ngờ chàng ta vẫn biết sử dụng, mọi người càng cảm thấy ngạc nhiên hơn. Giờ đến lượt chàng tiều phu. Chỉ thấy chàng ta tay không bước lên, mặt đỏ bừng, nói lời xin lỗi với quốc vương và công chúa: “Thật lòng xin lỗi, từ trước tới giờ tôi chưa hề luyện tập qua võ nghệ gì, tôi chỉ cảm thấy không nên dùng vũ lực giữa người với người. Nếu mỗi người chúng ta đều không biết sử dụng vũ khí thì thật tốt, có lẽ khi đó chính là lúc thiên hạ thái bình.” Lời nói của chàng đã khiến cho những người đứng dưới cảm thấy không hài lòng, nhưng công chúa lại lặng lẽ đưa mắt ra hiệu với quốc vương. https://thuviensach.vn Tiếp theo là đề bài thứ hai, bốn chàng trai được mời viết một bài thơ ca tụng quốc vương và công chúa. Ba vị trước liền viết một mạch hoàn thành bài thơ của mình, vần luật, từ ngữ đều dùng rất khéo léo trau chuốt. Chỉ có chàng thanh niên chặt củi kia lại đỏ mặt nói, chàng không biết làm thơ. Chàng giải thích: “Tôi nghĩ, trước sự vĩ đại của quốc vương và công chúa thì bất cứ ngôn từ nào cũng không thể biểu đạt hết được”. Mọi người đều ồ lên cười. Công chúa lại thầm ngợi khen trong lòng, cảm thấy chàng thanh niên này có một sức quyến rũ rất đặc biệt. Thứ ba là đề mở. Công chúa mời bốn người nói ra thứ mình yêu thích nhất và lí tưởng nhân sinh tâm đắc nhất. Vương tử tranh trả lời trước, chàng muốn làm chủ nhân của toàn thế giới, để công chúa trở thành hoàng hậu của cả thế gian này. Con trai phú thương hứa hẹn, chàng sẽ đem tất cả những bí mật về kho báu trên thế giới nói cho công chúa biết, để nàng trở thành người giàu có nhất trên thế giới. Con trai đại thần suy nghĩ một lát rồi nói, chàng sẽ đem trí tuệ của mình chia sẻ với công chúa, để nàng có thể trở thành người thông minh nhất - giống như người đàn ông thông minh nhất trên đời. Đến lượt người thứ tư - chính là chàng tiều phu đó. Lần này, mặt của chàng lại đỏ bừng bừng, bắt đầu nói cà lắp. Chàng lắp bắp bộc bạch với công chúa: “Công chúa thân yêu, tôi là một người chẳng có gì hết, tôi chỉ có… bản thân tôi thôi. Vì vậy, tất cả những gì tôi có thể cho nàng, chỉ có bản thân tôi. Tôi đem chính tôi tặng cho nàng, cũng chính là đem tất cả những gì tôi có dành tặng hết cho nàng”. Tất cả mọi người đều ồ lên, nhưng công chúa lần này cũng đỏ mặt e thẹn. Sự việc coi như đã được ấn định. Kết quả cuối cùng không cần nói cũng có thể đoán ra, chính là chàng tiều phu đó đã trở thành ý trung nhân của công chúa. Bởi vì chàng biết “biến nốt ruồi đen thành nốt ruồi mĩ nhân”, tận dụng thành công khuyết điểm của mình trong thời điểm có tính chất quyết định để biến nó thành một ưu thế đặc biệt. Một ví dụ điển hình khác về “tận dụng nốt ruồi trên mặt”, có lẽ chính là tổng thống Mỹ trước đây - Clinton. Mọi người chắc hẳn vẫn nhớ, ban đầu khi Clinton và tổng thống Bush tranh cử, tổng thống Bush đã công kích Clinton như thế nào. Bush nói với các cử tri, Clinton là một người nhát gan, năm xưa trong chiến tranh Việt Nam, Clinton đã trốn nghĩa vụ quân sự, “hắn chỉ là một kẻ trốn lính” - ông Bush công kích. Tuy nhiên, điều ông Bush không ngờ tới là, việc ông chỉ ra điểm này không có tác dụng gì, mà ngược lại còn tô thêm ánh hào quang lên khuôn mặt của Clinton. Clinton đã thừa nhận điều này một cách thoải mái và thẳng thắn. Ông cho rằng, việc ông trốnhttps://thuviensach.vn tránh không tham gia nghĩa vụ quân sự như vậy, không phải là biểu hiện của sự nhút nhát, mà là một biểu hiện rất dũng cảm. Bởi vì sự thực sau này đã chứng minh, chiến tranh Việt Nam đã mang lại những ký ức đau thương cho người dân Mỹ. Vì vậy, trốn tránh nó chính là một cách phản kháng nó. Người phản kháng tuyệt đối không phải nhát gan, mà là anh dũng. Các cử tri vỗ tay hoan hô Clinton - ông đã trở thành tổng thống trẻ tuổi nhất trong lịch sử nước Mỹ. “Nốt ruồi đen” trên mặt Clinton đã biến thành “nốt ruồi mĩ nhân”. Hãy nhớ rằng, nhất định phải “học cách tận dụng nốt ruồi trên mặt”. https://thuviensach.vn 25. Hãy tạo ra bầu không khí huyền diệu, khiến đối thủ phải tôn thờ bạn Phần lớn mọi người luôn xem thường những thứ bản thân có thể hiểu rõ, trong khi lại cực kì tôn sùng những thứ mình không lí giải được. Vì vậy, muốn làm cho thứ gì đó trở nên được coi trọng thì trước tiên ta phải khiến cho chúng trở nên “khó với tới”. Nếu mọi người không dễ dàng để hiểu được ngụ ý trong lời nói của bạn, thì họ sẽ có đánh giá bạn tương đối cao. Muốn nhận được sự tôn trọng của người khác thì phải thể hiện một cách có chừng mực rằng, mình có trí tuệ hơn những gì mà họ kì vọng. Thứ mà phần lớn mọi người coi trọng hơn hết là thân phận và địa vị. Hãy khiến người khác phải suy ngẫm về ẩn ý trong lời nói của bạn chứ đừng để họ nhìn thấu con người bạn. Rất nhiều người không hiểu được một cách rõ ràng vì sao lại khen ngợi một ai đó. Họ tôn sùng tất cả những thứ được tàng ẩn hoặc thần bí, sở dĩ họ tán thưởng là vì nghe thấy người khác cũng đang khen ngợi. ------Baltasar Gracián Người xưa có câu “Xa thơm gần thối”, ý nói con người hay xem thường những người và sự vật bên cạnh, ngược lại rất thích và coi trọng những thứ đã xa rồi. Ý nghĩa của câu nói này thực ra giống với điều mà Gracián từng nói: Phần lớn mọi người luôn xem thường những thứ bản thân có thể hiểu rõ, trong khi lại cực kì tôn sùng những thứ mình không lí giải được. Theo một tư liệu kí truyện chép lại, có lần Einstein đang đi trên đường bỗng gặp một minh tinh, họ là bạn cũ. Khi bạn cũ gặp nhau thì không tránh khỏi việc phải nói mấy câu xã giao với nhau một hồi. Anhxtanh nói: “Ồ! Cậu bạn, thật tuyệt vời, bộ phim cậu diễn rất xuất sắc, cả nước Mỹ này xem đều có thể hiểu được, ai ai cũng rất thích cậu” Vị diễn viên này nghe xong, quay lại tâng bốc Einstein: “Cậu còn giỏi hơn tôi, cái “Thuyết tương đối” gì đó của cậu cả thế giới này không có mấy ai hiểu được, nhưng bà chủ nhà nào trên thế giới cũng đều biết tên cậu, đều biết cậu đã tìm ra được một lí thuyết vĩ đại”. Anh ta vừa nói xong, cả hai người cùng cười ầm lên. Câu chuyện cười này thực ra không có chút khoa trương nào. Trên thế giới này, có mấy ai không biết tên tuổi lừng lẫy của Einstein? Nhưng có mấy người hiểu được thế nào là “Thuyết tương đối”? Bản tính trời sinh của conhttps://thuviensach.vn người chính là vậy, chúng ta luôn sùng bái những thứ mà ta không hiểu. Sau khi nghe được một chút tri thức về phương diện này, nghe các chuyên gia nói nó rất có giá trị, người đời cũng hùa vào nói theo luôn: “Ồ, Einstein! Thuyết tương đối của ông ấy là một sáng tạo vượt thời đại, ông là một người tài ba”. Xét trên một ý nghĩa nào đó, vận mệnh của nhà thiên văn học nước Anh Hawking cũng không khác gì so với Einstein. Hawking tuy trong người mang bệnh tật, nhưng ông dựa vào nghị lực ngoan cường và trí tuệ khác thường, đã tiến hành tìm tòi và nghiên cứu lâu dài để đưa ra học thuyết “Vụ nổ lớn của vũ trụ”. Như được biết, học thuyết này giải thích cho mọi người “điều thần bí về nguồn gốc vũ trụ”. Cũng giống như vậy, không có bao nhiêu người thật sự hiểu cái gì gọi là “Vụ nổ lớn của vũ trụ”, nhưng mọi người vẫn vô cùng sùng bái Hawking. Truyện kí của ông được tái bản nhiều lần, tài liệu mà ông viết về khoa học phổ cập đứng đầu bảng sách bán chạy toàn cầu. Chương trình danh nhân truyền hình nổi tiếng của nước Anh thường mời Hawking, để ông có thể thể hiện những tài hoa của mình trước công chúng. Bản thân tôi cũng đích thân chứng kiến một sinh viên khoa tiếng Anh, tuy chuyên ngành Văn học, nhưng vô cùng hâm mộ Hawking. Cậu ta thường đọc sách của ông, đến đâu cũng giải thích với mọi người cái gì gọi là “Vụ nổ lớn của vũ trụ”. Mà tất cả điều này đều được xây dựng dưới một tiền đề kì cục: Không ai có thể thực sự hiểu được học thuyết của Hawking, đồng thời, sau khi mọi người xem xong tài liệu khoa học của ông, cũng chỉ hiểu đôi chút về “Vụ nổ lớn của vũ trụ” một cách mơ hồ. Vì vậy, mọi người đều cảm thấy Hawking đích thực là một thiên tài, trong lúc tình hình sức khỏe tồi tệ mà vẫn có thể hoàn thành công việc vĩ đại như vậy. Thế là sách của ông trở thành sách bán chạy, được mọi người ngợi khen. Đây là một ví dụ điển hình cho việc xuất phát từ “làm ra vẻ hiểu” mà sinh ra sùng bái. Con người dường như đều có bản tính trời sinh này. Trong cuộc sống hàng ngày, trong sử sách, chúng ta đều có thể tìm thấy rất nhiều những câu chuyện kiểu như vậy. Xung quanh chúng ta thường có một số người bói toán, đoán trước vận mệnh. Ở nước ta thường gọi những người này là thầy bói, còn ở phương Tây thì gọi là nhà chiêm tinh học. Mặc dù rất nhiều người đều phản đối những hoạt động này, nhưng cũng phải thừa nhận rằng, có những lúc, lời tiên đoán của họ dường như rất chính xác. Lẽ nào họ thật sự có bản lĩnh đặc biệt nào đó để nhìn thấu những thần bí của vận mệnh chăng? Từng có một nhà tâm lí học đã làm một thực nghiệm, thử giải thích về vấn đề này. Kết luận mà họ đưa ra là: Nói rằng những người này sử dụng kiểu ngôn ngữ mơ hồ, khiến người khác nửa https://thuviensach.vn