🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Nghệ Thuật Lãnh Đạo Doanh Nghiệp Ebooks Nhóm Zalo MINH GIANG - NGUYET ANH (Hien soilnI .Willi ; TIII'A T , M DA O DOi\ H XfiHIE P (DIET NGlil, DUNG NGl/OI VA THU PHUC NGUft) www.SachVui.Com www.SachVui.Com MINH GIANG - NGUYET ANH (Bien soan) NGH E THUA T A i n DA O DOA M m p (WET NGUC8, DUNG NGUGT VA THU PHUC NGlfo ) N HA XUAT BA N THOlslffliHP KHOA HOC KY THUAT BlAJ OIEN PHU BAN: www.SachVui.Com www.SachVui.Com L6IN6IDA U 6ng phdi binh si ndo muon lam tiCdng quart thi dtidc, cung nhti cb rat nhieu ngtidi muon lam lanh dao nhitng khong phdi ai ai cung co the dam dtidng trdch nhiem nay. Con ngtidi ta, khi dot den mot gidi han nhdt dinh cua tieu chudn cube song vd mot chudn mtic nhdt dinh trong cong viec thi mdi co the lam lanh dao dti.dc. Lam lanh dao Id li tddng theo duoi cua viec "lam ngtidi" vd "hdnh sti", vd cung la muc tieu ma "lam ngtidi" vd "hdnh sti" vtidn den. Thodt ra khoi nhting quan niem mang tinh thtidng nhdt vd cb y nghia the tuc, dting til gbc do cd tinh hba, thi lam lanh dao Id sti phdn dnh cdi bien gidi md mot cd thi dat den. Cdi goi la "gap sti trdi ngang md khong noi gidn, rdi vdo sti bien md khong kinh hdi, Met Id ke xdu md khong phdn biet doi xii", chinh la to chat cdn cb cua mot nhd lanh dao. Lanh dao thdnh cong la phdi che ngti dtidc ngtidi manh hdn minh, dbng thdi tao ra cb hoi de dtia hg vd mot cd cd'u to chile nhdt dinh, phdt huy tiu diem cua ho, han che khuyet diem cua hg. Nhting de cb dtidc to chat nay doi hoi phdi cb mot tarn long rgng md. Cb dtidc tarn long baa dung, biet chap nhan ngtidi khdc ban mdi cb the nhin ngtidi, tuyen ngtidi, vd dung ngtidi mot each www.SachVui.Com khdch quan. Nhd lanh dao tdi gidi thich tuyin nhan tdi, nhd lanh dao binh thtidng sti dung ngtidi binh thddng, nhd lanh dao kem cdi chi can nhilng ngtidi ngu mugi. Trong gidi quan U hien dqi cd Itiu hdnh mot cdu ndi: "mot dan de do mot con sdi lanh dao co thi ddnh bai mot dan sdi do mot con de lanh dao". Nang Itic cua nhd lanh dao dnh htidng trtic tiep den sti thdnh bai cua cd mot td chile doan thi. Nang Itic d day khong chi Id khd nang chuyen mdn, quan trgng hdn Id nang Itic dieu hdnh doi ngu nhan uien chuyen nghiep. Nhd lanh dao ngodi ngdnh dtidng nhien khong thi lanh dao dtidc nhan vien trong ngdnh, nhting dieu do khong cd nghia Id nhilng ngtidi trong ngdnh thi cd thi lanh dao nhilng ngtidi khdc cung ngdnh vdi minh, van de la d cho anh ta cd nang Itic dung ngtidi qudn ngtidi hay khong. Lanh dao Id mot nghe thudt, biiu dien tot se cd silc dnh htidng rat Idn vd mgt sti tdc dgng tuyet vdi. Lanh dao cung Id mgt khd nang thien phu, sti sang tqo la y nghia tdn tai cua hai til "lanh dao", cd sang tqo mdi cd nhilng Idi ndi xudt thdn vd qua quyet, vd no cung quan he trtic tiep den sti thdnh bai cua nhd lanh dao. Ltidng rd silc minh cung Id mgt to chat can thiet cua mgt nhd lanh dao. "Tri nhan gid tri, tti tri gid minh", lam ngtidi can phdi nhti vdy, lam lanh dao cdng can phdi nhti the. Mgt nhd lanh dao khong chi can phdi hiiu rd ngtidi khdc md con can phdi hiiu rd chinh bdn thdn minh. Biet minh mdi cd the biet ngtidi, dung ngtidi, vd thu phuc ngtidi. Nang Itic dung ngtidi qudn ngtidi cua nhd lanh dao khong phdi chi nhilng ngtidi "thien sinh di bam" mdi cd. - 6 - www.SachVui.Com dqc tinh can cb cua nhd lanh dao cb the bdi dtidng dtidc. Chi can ban mong muon, chi can ban theo duoi, khong cd bat cd mot trd ngqi ndo cd thi ngan dtidc ban trd thdnh mot nhd lanh dao. Ndi dung cudn sdch nay Id cdc van de mgi ngtidi cung thdo luqn vi viec lam the ndo di dung ngtidi vd qudn ngtidi, trong do cb nhting li luqn dong thdi cung cb nhting ki xdo. No vita cb tinh neu gtidng, md phdng, tham chieu lai vita cd tinh thao tdc rat tot Di nhien, md phdng vd neu gtidng chi Id mot phtidng phdp, mgt qua trinh, muon "vdy thdnh chiem dat" phdi dtia vdo quan Itic vd thtic Itic. Cudn sdch nay chi Id mgt cong cu, htiu dung hay khong chu yeu con dtia vdo sti van dung cua ngtidi dgc mdi cb thi dat dtidc hieu qua. Hy vgng rdng, sou khi dgc xong cudn sdch nay, khd nang dung ngtidi vd qudn ngtidi cua ban se dtidc nang len rat nhiiu, ban cb thi dung vting tren ctidng vi cua cua trtidc mgi ngtidi. Khi ban thti lam diiu do, chung tdi se cd vu ban het minh: hay cd len! Do trinh do cb han, cudn sdch khd trdnh khoi nhting thieu sot, chung tdi rat mong sti gbp y cua cdc nhd lanh dao! NGlTCfl BIEN SOAN - 7 - <*d> www.SachVui.Com www.SachVui.Com QUA N i f v A (N^yfcfo THA U HIE U TH E GI0 I NQ I TA M CU A CON NGU6 I Be thdu hieu, phdn dodn mot con ngtidi thi khong the chi dtia vdo tiing Idi ndi, cti chi hdnh dgng hieu hien ben ngodi md phdi thong qua cdc hien ttidng de ddnh gid ban chat, chu y thai do cua ngtidi do nhting con ngtidi cd so phdn ngang trdi, dia vi thap kem. Tieu chuan de nha lanh dao nhin nhan mot con ngifdi la: nha't dinh phai thau hieu the gidi noi tarn cua ngtfdi do. Nhitag de hieu mot con ngifdi khong phai de. Quang V6 De Lifu Tu ddi Han la mot vi hoang de rat biet lang nghe, thau hieu ngtfdi khac nhifng lai bi Bang Manh qua mat; Tao Thao la ngifdi gioi ve hieu Wcfng si ma con bi Trvfdng Mac lufa. Nhu- vay la tai sao? Nhtfng dau hieu bieu hien ben ngoai cac sti vat co ve WOng dong nhimg thu"c chat thi khong nhu" vay, <^»-9-"d> chung rat de danh lifa con ngiio'i. Cho nen, ngu'di kieu ngao tu" dai co ve rat thong minh nhu'ng thiic ra thi chang thong minh chut nao. nguo'i co ve nhif ngoc nghech den dang yeu. xem nhii mot vi quan tu- vay, thrfc chat chang phai quan tu" gi ca; nhu'ng ngu'di tho 16 co ve nhu' rat dung cam day nhu'ng cung khong phai. Co vi vua nu'dc Vong trong lich svjf Trung Quo'c da de lai trong long ngu'di an tLfo'ng ve mot vi quan viidng ra't co tri tue, than dan Vong quo'c thu'o'ng the hien long trung thanh tuyet doi cua minh vcfi ong. Nhu'ng cay co dai moc lan trong dam ma non thi khong de phan biet. Nhu'ng van hoa vang 6' nhu'ng chu bo den thi rat giong nhu" 6' nhu'ng con ho; nhu'ng khuc xrfo'ng trdng thi giong nhir nga voi; nhu'ng vien da co mau nhu sac ngoc thi rat de bi lSn lpn vdi nhu'ng vien da ngoc. Tat ca nhu'ng dieu nay deu la nhu'ng viec Wdng chifng nhti dung ma that ra la sai. "Hoa ho hoa da kho hoa xiJOng, biet ngu'di biet mat kho biet long". Day la mot qua trinh tam ly phCfc tap, can phai can cuf theo thong tin chinh xac ma phan doan nhu': 1/ Dien mao, 16'i le, cuf chi, tu" thai cua ngiio'i difo'c quan sat. 2/ Tinh hudng va vai trd cua ngu'di difdc quan sat trong mdi quan he tac dpng qua lai gitfa ngu'di quan sat va ngu'di dtfOc quan sal. .3/ Nhu'ng thanh kie'n va mdc dp gian do'n hay phtfc tap trong he thong quan niem ve nhilng dieu quan sat cung co anh hudng 16'n tdi ngu'di quan sat. Can phai hieu dung, phan doan mot ngu'di khong cb*> -10 - «d> the chi du"a vao nhu'ng bieu hien ben ngoai cua tifng ld'i ndi, cd chi, hanh dpng ma phai thong qua hien ttfdng ma xem ban chat vain de, chu y thai dp cua anh ta vdi nhu'ng hoan canh ngang trai hay nhilng ngu'di co dia vi tha'p kem trong xa hoi. Trong nhu'ng tinh hudng giao tiep cu the cua con ngu'di co the xua't hien nhu'ng tinh hudng khac nhau, nhu'ng van de cu the can co thrfc tien cu the. Trong nhip song hoi ha, hien dai, chung ta khong the quan sat, danh gia mot con ngu'di mot each lau dai sau do mdi quyet dinh each giao tiep cua anh ta, ma chung ta can phai dung nhan quan sac ben nhanh chdng phan doan, quyet dinh nhu'ng phifdng cham chie'n lifdc giai quyet mau le. Moi ngu'di deu ra't khd ma phan doan nhilng suy nghi cua dd'i phitdng thong qua nhu'ng bieu hien tren net mat hay ngdn ngu", cu" chi cua hp. Khi bu6n, hp co the mim cifdi de che giau mot each khon kheo; khi vui, hp cd the gia bp cui dau tram mac khong ndi. Do do, luc nay nhu'ng ldi hp ndi ra, nhu'ng viec hp lam khong nhat dinh xua't phat tu" tham tarn cua hp. Do dung nhd cau ma mpi ngu'di thifdng ndi: "Moi ngddi deu mang mot cai mat na gia dd'i". Cai mat na nay ldn dan theo tudi tac, dddc mang cang ngay cang tinh xao, cang ngay cang khd bi phat hien, lau dan se ddn trd thanh mot xu the nhat dinh cua tu- duy tarn ly mang tinh xa hoi, mot thdi quen, nhu'ng dng xuf ngau nhien cung la mot trong nhu'ng tieu chi thufdng gap. Thd nghi mot chut, khong phai chinh minh cung the sao? Nhu'ng tinh cam vui 11 - «d> bu6n yeu ghet cua chinh minh khi the hien ra trudc ngu'di khac thi rd rang la co chut che giau, phai khong nao? Qua la long ngu'di khd doan. ; Khong Til da noi: "Long ngu'di con hiem trd hori' ca song nui, hieu ngu'di con khd hdn ca hieu trdi". Trdi con cd sdm tdi va bdn mua xuan, ha, thu, dong, con ngu'di thi sao? Be ngoai xem ra ta't ca dtfdng nhu" rat thanh that, nhu'ng the gidi noi tarn lai rat kin dao, giti kin nhu bdng, ai ma cd the biet ro day! Cd ngu'di be ngoai hien lanh, nhdng hanh vi lai rat lanh lung, ngao man, khong cd lOi thi khong lam; co ngddi dien mao quan tu" nhu'ng thrfc chat lai la ke tieu nhan; co ngu'di b6 ngoai khon kheo nhu'ng tinh tinh lai rat ngay thing; co ngu'di xem ra kien trinh ma thdc te lai yeu dudi; cd ngu'di xem ra ung dung, W tai nhu'ng tinh tinh anh ta lai thudng lo lSng, ba't an. Cd ngu'di, xem ra trang trong ma lai khong chinh khi; xem ra on hoa, khoan hau ma lai di lam trom ctfdp; be ngoai cung kinh vdi ban nhu'ng ben trong lai chijfi tham ban, xem thtfdng ban; co dang dieu mot long mot da thifc ra la khong toan tarn toan y; co dang ve hung hung hd hd, dudng nhd ban ngap ddu, thtfc chat mot viec cung khong thanh; cd ve qua cam quyet doan ma thu"c te lai phan van, do du"; cd ve nhu" hd do, dan don ma ngu"Oc lai trung thanh, chan thifc; cd ve dai khai qua loa nhu'ng giai quyet cong viec lai cd hieu qua; co ve nhu" cay nghiet nhu'ng tinh tinh lai nhat gan sO chet, td minh mtf hd ma lai di coi thddng ngu'di khac. Co ngu'di khong gi la khong lam dddc, khong gi la khong biet thi ngu'di trong thien ha lai coi thudng anh ta; dM co thanh than la ton trong anh ta. Nhu'ng ngu'di binh r&> -12 - °id> thudng khong the hieu ro anh ta, chi co nhu'ng ngu'di ra't co y thufc hoc hanh mdi cd the thay ro dude chan tudng. Ta't ca cac loai tren deu la su" phdc tap khong thong nhat cua dien mao va ndi tarn con ngu'di. Cd nhu'ng ngu'di mang mot khuon mat dao mao, an nhan. hoa nha, than thien nhu'ng lai che giau y dd nao day trong long. Bieu hien ben ngoai thi cdc ky khen ngdi tan dddng ngu'di khac nhu'ng ngam ngam ben trong lai tinh nhu'ng manh khde, lam sao de khie'n cho ngu'di ta khong nhin thay dtfdc con dtidng phia tnidc, lam sao de khie'n cho ngu'di ta than bai danh liet, tham chi ke ca giau dd binh leo. Loai ngu'di nay thifdng khong xua't dau Id dien hai ngu'di ma thifdng thu"c hien ngam ngam thong qua ngu'di khac. Xung quanh chung ta, cd luc ho thay lanh dao thang quan tien chdc lien noi nhu'ng ldi tan difdng, tang bdc; cd luc, hp thay ban moi viec thuan ldi, tien trien than tdc thi hp dat dieu sinh su" sau lung ban, lam ba't ldi vdi lanh dao; cd luc nhu'ng si/ Ida lpc, dd'i tra, giang biy ap u trong dau hp da trd thanh "nhu'ng thong long treo cd" vdi lanh dao, lam hp trd minh khong kip; cd luc hp thay lanh dao rdi vao hoan canh kho khan thi vui sddng mddn gid be mang. Ta't ca nhu'ng dieu nhd the, lanh dao lam sao cd the khong de phdng? QUA N SA T TRAN G THA I TIN H THA N CUA CON NGUO"! 1 d chinh nhin vdo mdt, that gid nhin vdo mieng, cong danh nhin vdo dien mao, sit nghiep nhin vdo tinh thdn, y chi nhin vdo net mat, titng trdi nhin vdo ban chdn, neu biet nhin dung each tat cd se duipc bieu hien ra. Trong nhu'ng nhan vat thdi can dai, Tang Qudc Phien ddi nha Thanh co kha nang dac biet tham hau khi nhin nhan con ngu'di. Khi lan dau tien Giang Trung Nguyen bai kien Tang Qudc Phien, sau cupc noi chuyen, Tang Qudc Phien bao vdi ngu'di than can: "con ngudi nay tddng lai se lifu danh thien ha, nhu'ng vi khi tie't qua manh me ma se khong du"pc suon se. "Hon 10 nam sau, qua nhien Giang Trung Nguyen chie'n cong ldng danh thien ha, nhu'ng khi xay ra giao chie'n gida L6 Chau va quan Thai Binh, do thie'u dan du"dc lifdng thu"c ma tuan tang than minh. Difiu nay da kiem chdng cho ldi cua Tang Qudc Phien la hoan toan chinh xac. Lai mot lan khac, khi quan Hoai mdi dutfc thanh lap, Ly Hdng ChiTOng dan ba ngddi tdi bai kien Tang Qudc Phien, vda dung luc Tang guoc Phien di dao ve, Ly H6ng Chu"Ong dinh mdi dng tiep kien ba ngddi mot chut nhu'ng ong xua tay ndi khong can gap nda. Ly HOng ChdOng ngac nhien hoi tai sao, ong ndi: "Cai ngu'di ma tit khi budc qua cda khong ngddc dau len mot lan, tinh «^»-14-<»d> each can than, tarn long nhan hau, than tr .ng vdng vang, tifdng lai co the lam quan chdc sir bo; cai ngu'di ma to ra ra't cung kinh nhifng lai de y khap nOi, nhin ngang nhin ngda, la ten tieu nhan ben ngoai vang da, ben trong thi chd'ng doi, khong the trong dung; cai ngudi trudc sau trimg mat nhin gian dd, tinh than phan chan, la mot nghia si, cd the trong dung, turing lai cong danh khong & dddi chung ta dau. "Ngu'di ma trting mat nhin gian dd, tinh than phan chan ay qua nhien ve sau chinh la danh tddng Lifu Minh Truyen cua quan Hoai. Hai vi du nay du de cho thay cai cao minh trong nghe thuat nhin ngu'di cua Tang Qudc Phien. Tang Qudc Phien khi danh gia con ngu'di thi luon nghi may cau ve: 'Ta chinh nhin vao mat, that gia nhin vao mieng, cong danh nhin vao dien mao, su- nghiep nhin vao tinh thdn, y chi nhin vao net mat, tdng trai nhin vao ban chan, neu biet nhin dung each, ta't ca se dildc bieu hien ra". Tang Qudc Phien ddn gian phan con ngu'di thanh bdn dang cap: ngu'di thudc dang cap thd nhat: khi chat hien ngang, ngu'di thudc dang cap thd hai vi on dinh ma than trong, ngddi thudc dang cap thd ba vi tien tai ma dau dc me mudi, ngddi thudc dang cap thd 4 vi dao ddng ma hay hong viec. Sd phan chia the nay cung khong the ndi la khong cd ly dddc. Tang Qudc Phien nhin ngu'di, muc dich deu la lu"a chon phat hien trong dung nhan tai, ong bo qua he't nhu'ng tap tuc chi danh gia be ngoai ma coi nhe than khi, trong vd nghe, coi nhe dao li trong giang h6. Tac pham truyen ky ndi tieng ciia ong Bang Giam lai la -15 - trong thdn thai d6ng thdi chu y hinh the, td xem trong nhu'ng viec binh thudng ma phan biet nhu'ng dieu ki quai, xem trong dao ly de ddn dat vd nghe, xua't phat td tong the, danh gia con ngu'di td tud'ng mao, than thai, td trang thai tinh ma ndm bdt ban chat con ngu'di, td trang thai dong ma quan sat nhdng diem quy tu cua con ngu'di. Coi trong can bang va doi xdng, tddng xdng va tu'Ong hop, trung hoa va vda phai, hai hoa va dieu chinh, chu yeu va quyet dinh ... Bang Gidm noi len ditpc stf khac biet va tinh thdn cua con ngu'di, giup dd rat nhieu cho cac nha lanh dao nhin ngu'di. Vi du: Bo di vo thoc thi cam khong con nhieu tac dung ntfa, nhu'ng tinh hoa cua thoc - hat gao thi vdn con, khong the chi vi mat vo ma mat di tinh hoa cua no. Tinh hoa nay 3 con ngu'di chinh la trang thai tinh thdn trong m6i con ngu'di. Thd nhu'dng ben ngoai ngpn nui ldn mac du tdng bi trdi di, nhitng ngon nui do lai khong the dd dupe, bdi vi thanh phdn chinh cua no la nham thach vdng chdc nhu" sat thep khong the bi gid cudn mua vui ditpc. Nham thach diipc noi d day tu'Ong diio'ng vdi khung xtfdng vdng chac tren cO the ngu'di. Trang thai tinh than cua mot con ngu'di chu yeu the hien trong mdt anh ta, con bp xdOng cua mot con ngddi khoe manh thi difOc bieu hien tren khudn mat anh ta, nhxf cong nhan, nong dan, thdOng nhan, bp dpi vda phai xem trang thai tinh thdn cua hp, vda phai quan sat sd bieu Id the chat cua hp. Nhdng ngu'di doc sach coi van la chinh chu yeu phai xem trang thai tinh thdn va the cha't co khoe manh hay khong. Tinh thdn va the chat nhd hai canh cda ldn, so me nh nhtf cac loai bao bdi tdn tai sau tham -16 - «d> ben trong. kiem tra tinh thdn va the chat con ngu'di cung nhu" la di md hai canh cda ldn nay. Sau khi cda du'pc md. td nhien co the kham pha du"o'c bao bdi ben trong ma lai kiem tra biet du'p'c khi chat cua con ngu'di. I lai canh cda ldn - tinh thdn va the chat la bi quyet ddu tien de nhan biet con ngu'di. Cac nha y hoc. nha van. nha ditdng sinh thdi cd dai khi nghien cdu. quan sat cai "thdn" cua con ngu'di deu phan cai " thdn" thanh hai loai thudn khie't va due ngdu. Sd thudn khiet va due ngdu cua cai thdn thi rat de phan biet. nhu'ng vi thudn khiet lai chia thanh gian ta va chan that, cai gian ta va chan that d day thi that kho ma phan biet dude. Muon kiem tra mot ngu'di la gian ta hay chan that, dau tien phai xem bieu hien hai dang trang thai tinh va dong cua anh ta. Khi doi mdt thuoc ve trang thai tinh, anh mdt khoan thai chin chdn ma lai cd than, chan tinh. sau ldng, het nhu" hai hat minh chau sang ngdi. ham chda bao dieu khong noi; khi doi mdt d vao trang thai dong, trong mdt 16 ra ve sdc sao, nhii nhdng mdm non nay choi trong mua xuan. Khi doi mdt d vao trang thai tinh, anh mat trong sang vdng vang, nhu" khong cd ngu'di ben canh; khi doi mdt d vao trang thai dong, anh mdt ngam an sat khi. 16 ra sd sdc sao. giong nhd ngdm dung muc tieu. bdn di la trung dich. Hai dang thdn sdc d tren thanh khiet trong veo, thudc ve thdn sdc thudn khiet. Khi ca hai mdt d vao trang thai tinh. anh mdt cd anh sang nhd cua con dom ddm, yeu dt nhap nhay khong on dinh; khi ca hai mdt d vao trang thai dong, anh mdt cd sd linh hoat cua dong nuo'c chay. du ldng trong nhu'ng lai khong nn dinh, Hai THI/ VIEN KHOA HOC KY THUAT 'BUU BIEN PHU BAN: kieu anh mat nhu" the, mot thi hop vol thdn sdc cua su" to ve, mot thi la thdn sdc cua mdm mong gian ta. Khi ca hai mat d vao trang thai tinh, anh mdt nhu" ngu ma khong phai ngu, nhtf tinh ma khong phai tinh; khi no d vao trang thai dong, anh mdt giong nhif chu hddu non dang kinh hoang. lo so", bat an. Hai kieu anh mdt nhu" the, mot hdn la thdn sdc cua cd nang ldc tri tue ma khong theo mot dddng ldi nao, mot hdn la thdn sdc cua mifu tinh sau xa ma lai so ngu'di khac nhin thay long minh. Nhu'ng ngu'di cd hai loai thdn sdc trdd'c thi da phdn la co dau an cua ddi trudc, nhu'ng ngu'di co hai loai thdn sdc sau lai la nhdng ngu'di khong de thay, deu thuoc ve thdn sdc gian ta. Nhu'ng tat ca dfiu du'Oc tron lan trong than sd thuan khie't, cho nen khi quan sat cai than thi phai phan biet ti mi. Thong thudng quan sat trang thai tinh thdn cua ngu'di khac, neu loai do chi la cai lam kich thich them, rat de phan biet, nhu'ng neu loai do xem ra cung dang phan chan, lai co the la sd phan chan tinh thdn dich thdc, thi lai khd ma phan biet. Khong du tinh thdn, da lam cho no phan chan mien cudng, lai bieu hien ra ben ngoai, nhdng nhdng dac tru'ng khiem khuye't thi khong the che day ditdc. Ma tinh thdn du" thda, lai la do hi nhien 16 ra chd khong tiem an ben trong. Cac nha truyen dao cd cau noi "Thu thap nhap mon" (bo di nhdng quan niem phdc tap, lay tinh khong che dong) de' noi ve viec quan sat cai "thdn", noi dung chu yeu la: chu*a cd thu thap nhap mon, thi phai chu y quan sat sd khinh nhdn xO xuat cua con ngu'di; da co thu thap nhap mon r6i lai phai chu y quan sat sd ti mi tinh te" cua con r?>> 18 - ngu'di. Doi vdi nhu'ng ngu'di can than, phai xua't phat td khi chu'a co thu thap nhap mon de nhan biet anh ta, nhu- the mdi co the phat hien. anh ta cang chu y can than, nhat ed nhat dong cua anh ta cang khong the ti mi. thieu tinh te. thufdng diidng nhit thd 0 khong de y, trang thai tinh thdn nhu1 the nay dddc goi la sd khinh thudng so sua't; doi vdi nhu'ng ngu'di thang than boc tn/c. phai xua't phat td khi da co thu thap nhap mon rdi de nhan biet anh ta, nhu" the mdi co the phat hien anh ta cang thang thdn boc tn/c. nhdng hanh dong cua anh ta cang than trong ti mi, lam viec gi cung khong chut cau tha, trang thai tinh than nay da phan ton tai 6' trong the gidi noi tarn, nhu'ng chi cdn chung lp ra ngoai mot chut, lap tdc se trd thanh bieu 16 tinh cam. ma bieu 16 tinh cam thi rat de nhan ra. Nha lanh dao nhin ngu'di la mot qua trinh td ngoai vao trong, bdi long tim vet. tim tdi ngpn nguon. Khi quan sat trang thai tinh than cua con ngu'di, cung nhu" the nay, td nhdng cd chi bieu 16 tinh cam ben ngoai di tim tdi kiem tra nhdng khi chat tinh than tiem an ben trong, thay diip"c nhdng hanh dong chan thdc sau tham ben trong tarn h6n anh ta. Qua trinh nay co ve mang tinh than bi, vo sdc vo vi, vo Ihanh vo tin. vd hinh vo trang. vd diem vo bao, nhu'ng con cd li de lam theo, chd khong phai la khong cd Ida lam sao cd khdi; cay khong cd dat, nddc khong cd nguon. ^ -19 - « N A M HIE N TtfdN G Nam hien tuOng. mot Id quan sat stf thdnh thtic. hai Id kiim tra tri tue. ba Id quan sat sdc mat. bdn Id kiim tra su map md. nam Id suy xet phdm chat dgo due. Nhan biet thau dao mot ngddi khac, de tranh nhdng hieu 1dm, trong dd cdn co nhdng ky nang. Neu ban muon biet nang ldc bieu dat ngdn ngd cua mot ngdd'i nao do. co the dot nhien dua ra nhdng van de tdi nghia md h6 vdi anh ta; lien tiep hoi den cung, cho den khi dd'i phddng khong con ldi de doi dap dddc nda thi co the quan sat dddc nang ldc dng bien cua mot ngu'di; ngdm noi mot vai bi mat vdi mot ngu'di nao dd, cd the biet dddc anh ta co thanh that hay khong; hoi di hoi lai cd the thay dddc pham cha't cua mot ngddi nhd the nao; de ngdd'i nao dd ra ngoai xd ly cong viec co lien quan den tien bac thi co the kiem tra dddc anh ta cd trung thdc hay khong; dung nhan sdc de kiem tra mot ngddi cd the quan sat dddc tiet thao cua anh ta; muon biet mot ngddi co dung khi hay khong, cd the ndi nhdng khd khan gian khd cua cong viec vdi anh ta, xem anh ta co bieu hien nhd the nao; cho mot ngddi udng say, co the thay dddc lap trddng cua anh ta. Phddng phap nhin ngddi cua lanh dao ddOc the hien cu the d nam hien tddng. Nam hien tddng, mot la quan sat sd thanh that, hai la kiem tra tri tue, ba la quan sat sac mat. bdn la kiem tra sd map md. nam la suy xet pham chat dao ddc. Quan sat su" thdnh thifc Phai ngu'di den mot ndi xa xoi lam viec co the biet ngddi do co trung thdc. va lien he vdi ndi lam viec trddc kiem tra thi co the quan sat anh ta co het long vi cong viec khong; luon de cho ngdd'i ta lam nhdng cong viec phdc tap cd the thay dddc anh ta co tai, khong he nao nung trddc kho khan hay khong; dot nhien cha't van cd the quan sat cd tri linh hoat cua anh ta. Ban cung co the dung each bat ngd hen mot ngddi de xem anh ta co gid chd tin khong, lam cho mot dam ngddi loan len, xem thdn sdc thay doi cua mot ngddi nao do co the' thay dddc viec rieng td phai gid kin ca mot ngddi nao do. Hay xem ngddi ma anh ta ton kinh la ai khi tien dd cua con ngu'di suon se, hay xem muc tieu theo dudi cua anh ta la gi khi hien qiiy, hay xem doi tddng ma anh ta nuoi dddng khi giau co. Nghe anh ta ndi, xem nhdng hanh dong anh ta lam co the biet mot ngddi co nhan nghia hay khong. xem nhdng thd ma anh ta thddng tiep xuc la gi co the biet sd thich cua anh ta; phai thddng tiep can vdi ngddi ta mdi biet dddc ham y trong tdng ldi noi cua anh ta; khi mot con ngddi bdn cung phai xem thd anh ta ghet bd la gi. phai xem anh ta khong thich lam gi khi ngheo hen. nhd the mdi 1 thay dddc anh ta cd khi phach hay khnng: en the' kiem nghiem con ngddi co kha nang kiem che hoar cm sudng sa hay khong khi anh ta hdng khdi: co the kiem nghiem sd dam me cua anh ta la gi hoac co the tie't kiem ddpc khong khi anh ta vui ve, lam cho con ngu'di phan no co the kiem tra ban chat u'u kem cua anh ta; lam cho con ngddi bi thu'o'ng co the biet mot con ngu'di co nhan ai hay khong vi ngu'di co tam long nhan hau chdng kien ngu'di khac bi ai thddng nay sinh sd d6ng cam; gian nan khdn kho co the kiem tra chi khi cua mot ngu'di hoac co kha nang kiem che tinh cam, thich dng moi canh ngp hay khong. Ngu'di nhan dddc sd trong dung, tin tudng phai xem anh ta cd kieu cang xa xi khong; ngu'di bj nhu'ng ngu'di cdm quyen ghe lanh. giang chdc phai xem anh ta co the loi ngddc dong khong hoac co nhdng hanh dong "vu'dt rao" nao; ngu'di vinh quy thanh dat phai xem anh ta co phai la ngu'di khoe khoang ban than minh trddc ngudi khac hay khong, cho minh la gioi khong; ngddi am thdm lang le phai xem anh ta co cai goi la sd hai khong. Thanh nien thi phai xem hp co biet cung kinh hieu hoc, lai biet song hoa hp'p vdi anh em khong; ngddi trung tudi phai xem hp cd phai la thdc sd thanh liem, can cu yeu nghe, chi cong vo td; ngddi gia phai xem hp co phai la suy nghi lhan trong, moi phdo'ng dien d<§u suy yeu r6i, than the tri ldc khong con tinh te nu'a. Gida cha con. phai xem hp co hien td, hieu thuan; gida anh em. phai xem hp co yeu thddng dum boc nhau khong; gida hang xom vdi nhau phai xem hp co gid chd tin khong; gid vua toi phai xem dang quan vddng co nhan nghia ldo'ng thien, dai thdn co trung thanh khong. Nhdng each dung de danh gia phan biet con ngddi nay gpi la "quan sat sd thanh thdc". Kiem tra tri tue Cach kiem tra tri tue la kiem tra y chi doi phdo'ng thong qua viec noi chuyen vdi hp. Neu ngtf khi cua mot ngu'di on hoa mem mai, than sac cung kinh ma khong bp ninh, noi nang co trddc co sau, thifdng thifdng td minh neu ra khuyet diem cua chinh ban than minh, ngu'di nhif the nay co the dem lai nhdng dieu tot dep cho ngddi khac. Neu noi chuyen kieu ca vd lap mieng em, ngdn ngd thifdng chiem u"u the, nghi each che giau nhdng khuyet diem cua minh, cd y che giau sd vo nang, loai ngu'di nay chi co thd lam hai ngu'di khac. Neu mot ngifdi cd than thai thing thdn ma khong ngao man, noi chuyen chinh trdc khong chut rieng tu", khong che giau nhu'ng dieu tot dep cua minh nhu'ng cung khong im di nhdng cho chifa dat, khong phdng bi nhdng loi lam da qua cua minh lam minh bi dong, day la ngifdi chat phac. Neu thdn thai cua mot ngddi thifdng la lay long ngu'di khac, each ndi chuyen cua anh ta thien ve a dua dua ddi, thich lam nhdng viec be ndi, cd gdng the hien nhdng viec thien khong dang ke cua anh ta, do dd ma difdng difdng td ddc, loai ngddi nay la ngddi gia dd'i. Neu mdt ngddi ma nhdng vui buon tinh cdm khong the 16 ra chi vi nhdng thay ddi cua the gidi ben ngoai, nhdng viec vat, lung tung be bpn mac du lam con ngddi rd'i bdi tarn tri nhdng tri tue khong bi che day, khong bi dao dong bdi me hoac cua nhdng ldi ich beo bd, khong bi khuat phuc trddc uy hie'p cua the ldc quyen uy, loai ngddi nay la ngddi cd noi tarn binh tinh, kien trinh, bat khuat. Neu vi nhdng thay ddi cua sd viec ben ngoai ma hoac 23 - buon hoac vui. vi cong viec rdi ram ma tain tinh phien loan, khong the binh tinh. thay ldi ich nho da dong long, vda mdi bi uy hiep da khuat phuc. loai ngddi nay la ngu'o'i (am tinh thien can khong co khi phach. Neu dat mot ngu'di vao nhu'ng hoan canh khac nhau ma anh ta deu co the giai quyet ddt khoat moi viec, vdi nang ldc u'ng bien vo cung sin sang ddi dien vdi nhdng rao can bat ngd, khong can dung tai van chddng cung the hien dddc sd kheo leo. day la ngifdi co tri tue, co dau 6c. Neu mot ngu'o'i khong the thich dng dddc vdi cac loai tinh hudng bien hoa khon lifo'ng, lai khong nghe ldi khuyen cua ngu'di khac. bao thu vdi mot quan niem ma khong hieu dupe quy luat bien ddi. cd chap vdi nhdng thd minh gap ma khong biet cai chinh, day la ngifdi ngu dan cd chap. Neu ngu'di khac noi gi cung khong nghe then, td td td ldi. khong che giau, ca vu lap mieng em, loai ngu'di nay la ngddi de Ida gat ngddi khac, ghen ghet vdi ngddi khac. Cach nhan biet ngddi 6" tren dddc gpi la "kir'-m tra tri tue". Quan sat sdc mat Quan sat sic mat co the nhan biet con ngddi la vi tinh khi ciia con ngddi mac du an giau 6' ndi sau tham trai tim, nhdng co the nam bat dddc no thong qua ve mat cua con ngddi. Ngddi thdc sd thong minh nhat dinh se the hien than sac vd tan. khd ma ndi dddc; ngddi rpng rai dp lddng se co than sac dang dddc ton trong; ngddi Ihdc sd dung cam nhat dinh se co thin sic khong gi co the lam cho sd hai; ngddi thdc sd trung thanh nha't r?x> - 7i - dinh se co than sac cua cai giau du" vi: ngu'o'i thdc sd thudn khiet nhat dinh co than sac kho ma bi bdi ban; ngddi thdc sd co khi tiet nhat dinh se cd than sdc dang tin nhiem. Thdn sdc chat phac. chinh khi nghiem nghi, kien cddng ma chin chan: than sdc gia ddi. thay ddi khong ngdng. lam cho ngdd'i khac ndn ndng khong yen. Day goi la "quan sat sdc mat ". Kiem tra sif map met La khi xem xet mot ngdd'i. neu thay anh ta chi chiu mdi thiet nhd ma dddc ldi ld'n, ndi nang cung kinh gia vd that tha, gia vd yeu thddng de lam ra ve trung thanh, gidi quyet viec ti mi than trong de lay dupe tieng thorn. day chinh la ngdd'i lay nhan ai hi6n lanh de rdp tam hai ngddi. Khi kiem tra mdt ngdd'i, neu hoi anh ta ma anh ta khong dap. hoi ti mi den cung anh ta lai tra ldi khong rd rang; be ngoai thi lam cho ngdd'i khac cam thay la cd hoc van nhdng lai dung chieu bai giang giai dao ly de nhdm mdt lam ngd vdi chinh minh; khi thi vi hoan canh, mot khi khong con chieu nao nda thi cd y lam ra ve trdm lang. Day la ngdd'i mdd'n ly luan hoc thdc de che giau y dd cua minh. Khi quan sat ngdd'i khac, neu anh ta cao giong de td ra liem khie't, gia vd manh me de tao chan tddng gia ddi rdng minh dam lam moi viec cho moi ngddi thay. Trong long nhat gan nhdng lai phd trddng thanh the, lien tiic td kieu, cao mdp'n oai hum. ca vd lap mieng em. day la ngddi dung sd thanh liem. anh dung de che giau ban chat ca nhan minh. Neu khi phuc tung lanh dao hoac cham sdc cha me,.hp thich - 25 - phd tru'o'ng vdi moi ngu'di minh trung thanh, hieu thuan nhu" the nao, the hien be ngoai that tot, thiic ra thi chang co thanh tam trung hieu. muc dich chinh la de cd difp'c tieng thOm, day chinh la ngifdi lay trung hieu de dat diio'c muc dich rieng cua ban than. Tren day chinh la each difp'e goi la: "Kiem tra stf map md". Suy xet pham chat dao dvic Suy xet pham chat dao ddc la dung each doan pham chat cua mdt ngu'di de danh gia con ngu'di. Neu mdt con ngu'di ldi ndi trung thanh, hanh vi chuan mdc, do y chi kien dinh ma chi cong vd tif. lam viec tot ma khong can dupe bao dap, tam long trung hau ma thanh bach, dien mao khong ndi bat nhifng tinh each on dinh, dang tin cay, day la ngu'di cd tam long nhan hau. Neu mot ngu'di gap nhu'ng bien cd bat thifdng ma cd the xd li hieu qua tuyet vdi, xua't than khd'n khd ma ludn phan dau tien len phia trifd'c, tien than lap cong nhd y, day la ngifdi cd tri tue. Neu mot ngu'di sau khi difp'c hifd'ng vinh hoa phu quy van cung kinh can kiem ma khong mat di sd uy nghiem, dd'i xd vdi ngdd'i nho nha le do ma khong kieu ngao. day la ngu'di cd phuc ddc. Cd ngu'di xua't than trong hoan canh co' cdc bi n han ma khong ngai gi ca, xua't than trong hoan canh yen vui phu quy ma khong xa xi, edng lao vang ldng ma khong bdi phan. khi vui ve cung nhu- khi phan no deu biet kiem che, day la ngdd'i cd hanh vi pham chat phi thifdng. Cd ngu'di lam viec cung cung kinh kinh, hieu kinh cha me, khong hoa hdp vdi ai thi cung khong lam hai hp, tan trung tan ltfc, ay - 26-°«dv. khong ha tao phan. day la ngu'di trung hieu. Nhu" the goi la suy xet pham chat dao ddc. Ngu'di lanh dao phai thong minh. quan trong nhat la phai biet nhin ngu'di. Lanh dao co the nhin ngu'di danh gia tri tue thi cac nhan tai deu co nhdng vi tri thich hp'p, viec ldn viec nhd deu du'pc giai quyet thda dang. Cho nen khi Khong Td day do de td da dua ra each noi "sau dieu che giau ". muc dich de ngan ngda nhdng sai lam danh gia nhan tai. Chi ra sd lech lac sai lam gida cudng ngao va chinh tnfc de khai thong nhu'ng nhan tai co khuye'm khuyet. ho'i cd chap can trong hoac kieu ngao cifOng tnfc: ngu'di chi difa ra cho ngifdi khac nhdng dieu gia tao. thieu trach nhiem, bat tin la ngifdi khong cd each nao co the tin cay difp'c, kiem tra nhu'ng thdc tai yen than gdi phan cua mot ngu'di. danh gia cac dong cO hoat dong cua anh ta de hieu ro nhu'ng hanh vi trong eudc song hang ngay cua anh ta. Kiem tra danh gia con ngu'di theo nhu'ng nguyen tac va bien phap nhu1 the nay, bat luan anh ta cd la ngu'di nhif the nao thi lam sao cd the gia vd, che giau difpc? DAN H Gl A CON NGUO I Q U A GIONG NO I Ngtidi toe do ndi chuyen nhanh. mgt mat gay cho ngtidi khdc an ttidng ve mgt con ngtidi dtidng nhti anh ta - 27 - > co mot viec khan cap gi do cdn lam, mat khac Idm cho ddi phtidng cam ihdy non nong. ban loan vd mot chut thd 16. Tieng noi loai ngu'o'i gdm nhieu yeu to. Thanh dieu la mot trong nhu'ng yeu to rat quan trong, tieng noi ldn ddng thdi cung co quyen ldc Noi vdi am thanh cdc ldn cd the lam ngdd'i khac lang im. Vay ma, tieng ndi nhd cd luc cang phat huy tac dung, dd la vi moi ngddi chu y lang nghe, Ta't nhien. tieng to tieng nhd deu cdn sd ho trd cua td thai hieu qua mdi tot dude. Cach dieu chinh tieng cd anh hu'd'ng rat ldn tdi chat ldo'ng am thanh. Neu de mui phat ra cong hu'd'ng, tieng ndi se nhd la tieng khdc to cao, cd the de lai an tu'Ong ngao man cho ngddi khac. Nhdng ma. neu de ngdc phat ra cong hddng, each dieu chinh tieng cd the thay doi tuy y, thay ddi thoai mai. manh me. do vang cung du. Td'c do noi chuyen cung anh hddng tdi cupc hoi thoai. Ngddi cd td'c dd ndi chuyen nhanh, mot mat gay cho ngddi khac an tddng ve mot con ngdd'i ddd'ng nhd anh ta cd mdt vice khan cap gi dd cdn lam; mat khac lam cho ddi phddng cam thay ndn ndng, ban loan va mot chut (hd 16. Ngddi co tdc do ndi Chuyen cham rai, mac du de lai an^iffng^^)? ^ cjijpy-ngdd'i suy sau nghi ky. thanh that cho ngddi khac, nhdng cham qua cung co the trd thanh do dd, khong quyet doan hoac thd d khong de y, tham tri eon cd the Jo ra ham nghia rhang tinh tieu cdc.' Ngifdi co giong not on hoa, nhd nhe Khi con ngu'o'i cau xin, tu' van. an ui, trinh bay y kien thud'ng dung tieng noi on hoa. nho nhe. No co the lam tang them net dep trong su nho nha cua nam tinh va sd nhu mi ciia nu tinh. Dac biet la khi bay to tinh cam. ap dung giong noi on hoa nho nhe cang co sdc hut lam me hoac long ngu'di. Do nhu'ng nguyen ly am to, am vi trong ngu am hoc va trang thai tam ly. quy luat dung thanh khi khong giong khi con ngu'di noi chuyen, do xua't phat td day long con ngu'di. thoai mai td nhien. hoa nha than thien. khong gap gap td ton ma co the tao cam giac thoai mai, an nhan, tinh te, than mat. hdu hao. on hoa cho ngddi nghe. Con trai noi chuyen on hoa nho nhe nhat dinh la ngddi thanh that, khoan dung, long da bao la: con gai noi chuyen on hoa nho nhe nhat djnh la ngddi diu dang, ldo'ng thien. de hieu long ngddi. Ngit&i thd the diu ddng Noi thd the diu dang the hien sd ton kinh, khiem ton. Id do. can than, nho nha cua ngddi ndi, khi giao tiep vdi ngu'di khac. cd the rut ngan khoang each tinh cam gida ngdd'i vdi ngdd'i. tang them mdi quan he mat thie't gida hai ben. Ddi khi, no cdn cd the tranh dddc mdt so phien phdc cd the phat sinh. Nhd khong the dung giong ndi nay de cong khai bao ve y kien, phan bac ngdd'i khac. bao ve chinh nghia va sd ton nghiem hay bieu thi sd nhan manh dddc. - 29 - °& Ngtfdti an noi to lefn An noi to 16'n la thanh khi con ngu'di dung do vay goi. cd dong. thuyet minh. nhan manh va bieu dat nhu'ng rung dong cua ban than. No co the bieu hien tinh each cua tinh cam manh lie I va hao phdng cua ngu'di ndi. No thudng du'o'c diing de bieu thi niem vui su'd'ng cue do hay tinh cam khang khai sue sdi. Tru'o'ng Phi la mot trong nhung nhan vat du'o'c qudn chung yeu thich nhat trong lac pham Tam qudc dien nghia. Pham chat hao phdng. dung manh. thing than va kien trinh cua Tru'o'ng Phi da cudn hut doc gia cua moi thd'i dai mot each sau sac. Nhan vat nay tieng ndi vang nhu' chudng ldn. cd khi chat anh hung lam lict. Ngay td hinh thdc be ngoai cua anh ta da cd the thay rd dieu nay. Anh ta: "than cao tam thudc. tu'd'ng mao uy vu dung manh. tieng nhu' sum ren. the nhu' ngda phi". Trong tran chie'n cau Tru'o'ng Ban. Tao Thao dan ba quan truy dudi Tru'o'ng Phi. Tru'o'ng Phi cu'di ngda den dau cau, gido'ng to mat hot ldn: "ta la ngu'di nu'd'c Yen. TrUdng Ddc Ddc, ai dam quyet mot tran td chie'n vdi ta". Tieng thet nhd sam ren lam cho tddng bo binh cua Tao Thao - Ila Hdu Kiet nhut khi so' hai nui nga ngda. Tao Thao danh phai thu quan ve. Doan ke hoi sdc sinh dong cua cau chuyen tru'o'ng ky nay da the hien khi chat anh hung cua Tru'o'ng Phi. Ngitcti thd van than ddi Hang ngdd'i nay sdc chiu ddng tam ly kern, long td tin khong manh me, thieu dung khi. mot khi gap that fy» - 30 - ° bai thi nan long nhut chi, tinh thdn bac nhdo'c. Trong cuo'n Khong Tri hoa ngii co ghi lai mot doan truyen ki la nhu' the nay. Tren dddng Khong td di tdi nddc Te thi nghe thay tieng khoe rat bi thddng. ong lien noi vdi de td: Tieng khdc nay du rat bi thu'o'ng. nhu'ng khong phai la tieng khdc bi thu'o'ng cua nha cd dam". Khong Td lien nhanh chdng tien vd phia trddc, gap ngu'di cd tie'ng khdc bi thdo'ng dd. Ong xud'ng xe hoi ten anh ta, bie't anh ta ten la Khau Ngd Tu. Khong Td hoi: "day khong phai la no'i budn tham. sao nha ngu'o'i lai khdc bi thu'o'ng den the'?". Khau Ngd Td thd' dai tra ldi: "ca dd'i tdi cd 3 sai ldm ldn. den nay gia rdi mdi tham thia hieu ra, nhu'ng hd'i tie'e khong kip nen mdi dau khd nhu" the nay". Khd'ng Td khong hieu y nghia trong ldi ndi dd lien hoi tiep. Khau Ngd Td mdi ke rdng: "thd'i nien thie'u tdi da rat hie'u hoc. chu du thien ha, khi trd' ve thi phu mdu da khong cdn. la mdt ngddi con ma lai khong phung dddng dddc song than, day la sai 1dm thd nhat. Tdi lam be tdi cua nddc Te da lau. vua Td gid day xa hoa ngao man. tdi da nhieu lan can gian ma khong dddc tiep nhan. day la sai 1dm thd hai. Tdi binh sinh ke't ban vd so, khong ngd cud'i cung deu tuyet giao ca, day la sai ldm thd ba. Cay mud'n lang ma gid chdng ddng, con muon dddng ma cha me khong cdn. Thd mat di khong lay lai dddc. dd la thd'i gian; ngddi ma khong the gap dddc nda. dd la cha me. Tdi la mot ngddi dai that bai, sao ma cdn mat mdi song tren the gian nay day?". Ndi xong Khau Ngd Td lien nhay xud'ng song td vdn. Con ngdd'i bddc tdi dddng dau khd nay ma lai td sat, sd dau thddng cua anh ta nghi cung biet dddc. Cdn Khong Td tu' thanh am ma nhan ra tieng khoe eua Khau Ngo Td khong phai vi ngu'o'i che't ma vi nguyen nhan khac. nhd cay du thay tai nhin ngu'o'i cua ong. DAN H Gl A CON NGUd l QUA NGON NGU" NO I CHUYE N Nqiid'i cd sd trudng van dung tdi ndi chuyen thi se rat thdnh cong trong cuoc song, cong viec. Ngon ngu' la cong cu de tu duy. cho nen ngon ngd la can cu quan trong de danh gia con ngu'o'i. Tu' tddng va tinh cam con ngu'di dddc bieu dat thong qua ngon ngu". Nhan each cua mot ngu'di la thd 16 hay nho nha co the tu' nhien boc 16 ra thong qua nhu'ng td ngu' tho 16 hoac nho nha ho dung. Trong cuoc song co rat nhieu ngu'di noi nang khong bo' ben, noi chuyen khong nhat quan. bat kc ngu'o'i khac co chiu nghe hay khong cung deu lien tiep noi nhu'ng chuyen vien vong. euoi cung, ta't nhien la lam ldi tat cd sai sot. Thd xem nhu'ng ngu'di cd sd tru'o'ng ndi nang ay, ho lam cho cuoc song moi luc moi ndi deu ra't vui ve. Khi ho ranh rdi. ho cd the cung ban be hoac ngdd'i than trai qua mot bud'i td'i vui ve, lam cho moi ngdd'i deu cd them nhieu hung khd'i. Nhdng ngdd'i nay d' nhu'ng ndi phai ndi may cau thi thddng cd the ndi nhat quan, vda kheo. Do do, ngddi cd sd trdd'ng van dung thi ndi chuyen thi se rat thanh cdng trong cudc song, cong viec. - 32 - -d5* Ngutti ttf duy ngon ngtt tinh te Ngu'di nay dau 6c hai hu"6'c. noi chuyen di ddm, hoa Ida linh cam bat ra chi trong mot td den nda cau. Cho du anh ta tdi dau deu co the mang tdi no'i do tieng cddi, \Tji ve. hanh phuc. Ngtidi chuyen bai thanh thdng Ngu'di nay toan tinh ti mi, vao nhdng thdi khdc quyet dinh co the td minh on dinh tinh hinh, nang ldc dng bien tot, gida cong kich va phdng ngd co the muon sao lam vay. tuy y thay ddi, khong cau ne each thdc. Ngddi nay con co mot du diem lam cho ngddi khac ngddng mo, anh ta khong bao gid lam viec gi ma minh khong chdc chan, tat ca moi viec ddu tien deu yeu cdu khong dddc that bai. sau do mdi tdi cd hoi thdng ldi. Ngu'di biet lang nghe Mot ngddi biet yen lang ldng nghe ngddi khac noi han nhat dinh se la mot ngdd'i giau suy nghi, co kien thdc tinh te va pham hanh khiem ton, tinh each nhu mi. Trong tap the, ngddi nay ddu tien cd the khong dddc chu y nhdng sau dd nhat dinh se dddc kinh trong nhat. Bdi vi anh ta khiem ton nen dddc moi ngddi yeu thich; bdi vi anh ta td tddng hien lanh nen dddc moi ngddi tin nhiem. rb" - 33 - «^» Ngu'di tuy ccf thtg bien Ngu'o'i nay dau or phan dng nhanh nhen, nhu1 mot cai may tinh toe do eao vay. trong mot giay co the phan tich chinh xac nhu'ng u'u kem tinh canh hien tai cua minh va nghi each tim ra li do dng bien kheo leo tai tinh de tu minh thoat ra. Ngtidi sd tttidng hoi van Ngu'di nay khong chi biet noi. ma con biet nghe. co the ndm bat co' hoi dua ra cac loai chat van de phan kich lai vd'i nhu'ng ldi ddi phu'o'ng vda noi, lam cho ddi phu'o'ng nin bat khong noi du'o'c ldi nao, td do gianh du'o'c thing ldi bien luan. Ngttdi co stic thuyet phuc manh Ngu'di nay la nhdng nhan tai ngoai giao u'u tu ma khong cd nhieu. Anh ta hieu rat rd nhdng suy nghi, cam giae. each nhin cua ngu'o'i khac. ndi chuyen ngu'di khac ma biet ky nhu' biet cua qiiy nha minh, cd the chi ra sai lam cho ngu'di khac, va cdn cd the lat ngddc lai y kien khong hop hoac: ngddc lai vdi anh ta, lam cho cuoc dam thoai di theo phu'o'ng an ke hoach do minh dinh ra. Do do ngdd'i nay thddng la ngdd'i chie'n thdng sau cung. Gia Cat Ldo'ng thd'i Tam Qudc cua Trung Qudc chinh la mdt ngdd'i gidi thuye't phuc nhd the. fy» - 34 - «d> Ngu'di noi chuyen hai hudc Nhu'ng ngu'o'i co 6c hai hu'd'c khong chi luon lam viec vui ve ma con co the noi chuyen cang vui ve, di tdi dau, su' vui ve bdd'c theo tdi dd. Ngdd'i nhu the nay cung khd ma tranh khdi khuyet diem, nhu'ng do cd tinh tinh sd thich. lam cho ngu'di khac vui cu'd'i, thoai mai nen moi ngu'di deu sin sang tiep xuc vd'i anh ta. Ngu'o'i hai hudc, ho hie'm khi tuan theo nhdng quy tic logic ma ngdp'c lai hp thudng dung nhu'ng li le rat quai chieu, hoac dung nhu'ng thu phap nhu1 kieu cai chay cai cdi, lam cho dd'i phu'o'ng nhd ro'i vao vong mo' hd. Nhu'ng ldi ndi hai hudc, horn hinh, cu'd'i ma khong dua lien tue khong ddt lam cho nhdng ngu'o'i ngdi dd bai phuc anh ta. Ngdd'i dac biet phat trien tai nang nay thddng la ngddi thdng minh linh hoat. Ngdd'i cd dc hai hdd'c la ngdd'i cd cam giac nhay ben. tam li vdng vang, cung la ngdd'i ludn nd nu c u'd'i. tam long rpng rai, ngdd'i khac vui ve giao tiep, than thien. ket ban vd'i anh ta. Ngtidi luon gay ctidi Ngdd'i nay thu'o'ng lay each treu choc, muon sao lam vay, giai thich td do td tai dd'i vd'i mdt van de nao dd, ndi hai sd viec chang cd quan he gi vd'i nhau de tao ra mdt ket qua khong hai hoa, khdng hp'p tinh hp'p li, ngoai dd kien cua con ngdd'i. td dd du'd'i gdc dp sai lam cua quan he nhan qua va sd mau thuan gida tinh cam va logic ma sinh ra nghe thuat gay eddi. - 35 - « Ngu'di noi canh khoe Ngu'o'i nay giao tiep vd'i ngu'o'i khac thddng nghe y ngoai 16'i, lai biet truyen dat y ngoai ldi, thu'o'ng gap sd co, sd tru'o'ng noi ham y, mot ldi nhieu nghia. Ngtidi nhung nheo quay ray Day la ngu'di tinh each ngoan cudng, khong dat dufo'c muc dich the khong thdi. de dat du"pc muc dich nao do, anh ta co the ap dung each nhung nheo quay ray, hdu hao du'a vao thdi gian cua ddi phu'o'ng, dda vao giao tinh cua dd'i phu'o'ng. tham chi dda vao dia ban cua ddi phu'o'ng cho du dd'i mat vd'i cai gi cung khong td bo, khong lam xong viec thi khong thdi, lam den ndi dd'i phu'o'ng vdi khong dude, cau khong dude, cud'i cung phai dap dng yen cau cua anh ta. NHA N BIE T 9 DAN G NGUO l TH I PH I Ngtidi trdn ldn vdng thau. ngddi bdi long tim vet, ngddi ldi ngon tieng ngot, ngudi trdnh thdc tim hd, ngudi ndi nang rong tuech. ngddi ndi nhd vet, ngddi hdo hoa rong tuech. ngddi hay sinh bdi but, ngddi ldi thdi ddi ddng. Trong nhan the cd khong it nhdng dieu gia mao tdn tai, chinh ban than con ngddi cung cd bao dieu nhd thdc - 36 - <*d> ma khong. nhu'ng dieu nhd thdc ma khong nay deu do mieng ngu'di noi ra, mdi dau nghe co ve nhd du diem, thdc te lai la khuyet diem chi mang, ngddi lanh dao khong dddc de dieu gia mao me hoac, phai nhan biet ban chat thong qua hien tddng mdi co the phat hien va dung tot ngu'di co thdc ldc chan chinh dddc ma khong bi lam md mat. Ngifdi vang thau ldn Ion Ngdd'i nay cd Nam Quach tien sinh la vi du dien hinh. ta't ca chi cdn binh yen vd sd nhdng nhat gan sd viec. gap viec la trdn. Trong mdt tap the, them anh ta cung khong the gia tang ldc ldo'ng, vdng anh ta thi cung khong thie'u cai gi. Hang ngddi nay neu khong cd da tam manh thi cung khong cd trd ngai gi, bdi vi anh ta hoa ldn vao tap the chi la muon cd chd am. Neu khong, nhan dudi viec sd'm hoac xa lanh anh ta la tot nhat. Ngu'di bdi long tim vet Ngddi nay thddng cd y soi mdi, gdng tim sai 1dm, khi khong cd van de rdi chi mud'n tao ra vai van de. Anh ta cd luc gia vd ra ve rat cham chi, cd trach nhiem vdi cong viec, sd nghiep, cd luc lai thay bdng bo mat xau xa ngang ngddc vd li, hoac la td cho minh thdng minh tuyet dinh. hoac ngao man vd tri. Cho du anh ta cd thudc vao mdt trong nhdng dang nao, ngddi bdi long tim vet ddu cat dau mdt y nghi xau xa, khong mud'n than thien vdi ngddi khac. Khi mot ngddi luc nao cung lam nhu' the nay. anh ta khong dua vao nguyen tac chan ly, chinh xac. anh ta chi lay hanh dong nay lam cot ldi de dat dupe muc dich chinh anh ta khong the noi cho ngu'o'i khac dddc. Nhu'ng ket qua cua nhdng viec lam nhd the nay hai ngu'o'i ma khong ldi cho ban than. Ngu'di ldi ngon tieng ngpt Thddng co cau "nhu'ng loi noi phu phiem khong thie't thdc thi thieu di long nhan ai". Ngan ngd Anh cung noi: nhung 16'i noi thanh that thddng khong hoa le dieu ngoa. Nhu'ng 16'i noi hoa le dieu ngoa thddng khong thanh that ". Cach noi ldi ngon tieng ngpt dddc mieu ta nhd the nay co rat nhieu. Nhdng ldi le ngon ngpt nghe thi rat thuan tai. nhdng neu ai hoan toan tin vao ldi le nay, lau ran hau qua ta't se khdn ldo'ng. Nhdng ngu'o'i thich ldi le ngon ngpt thddng lay ldi ich cua ban than lam diem xua't phat de lay long ngu'di khac. khi ngdd'i khac bi ro'i vao me mudi rdi, ham mud'n ca nhan cua ban than minh cung du'p'c thda man. Khong chi nhd vay, trong nhu'ng cai ngon ngpt ay cdn an giau mot mieng cam bay. mot mieng cam bay hoa tu'o'i che phu. Thddng la ngu'di bi hai den ndd'c du'd'ng cung mdi phat hien ra. That giong nhd ldi cua mot bai hat: "Ban Ida tdi xud'ng day gieng, cat dut day thdng rdi bd di". Ngu'di trdnh thtic tim htf Ngu'di nay nhd hoa ma khdng phai la hoa, nhd sdo'ng ma khdng phai la sdo'ng, lai nhd trang trong gdo'ng, tien r&> - 38 - trong nude, tao cho con ngdd'i cam giac dd doan khong ra. nhu' co ma khong. Xet ve be ngoai. loai ngu'di nay vi cuoc song co the lay kien thdc che day. nhu'ng khi thdc su' den luc "con dau xau ra mdt me chdng". anh ta cd the thuc hien nhu'ng thu doan, khdn kheo ap dung each tranh thuc tim hd cho qua qua khd. Theo li ma ndi, day la mdt ban llnh. Hang ngtidi nay cho lam nhan vien trd li thi chu'a cd nguy hai gi ldn, nhu'ng nen dat can than nen hang dau. neu khdng anh ta cd the tao ra mot ke ho" ld'n khdng the bit ddp du'o'c. Ngtidi noi chuyen sao rong Ngdd'i nay ndi ld'n Ihieh hd danh, lam viec vien vong. ban nhung dao li cao xa, ndi nhdng ldi gia ddi. ngdd'i thich ndi sudng, khi ldi ndi cua anh ta khdng the gid ldi dddc: de bao ve cai "ton nghiem" cua minh, anh ta lien bia ra nhu'ng ldi gia ddi de che giau, nhd the dan dan dda minh vao vung bun that bai ma khdng biet. Vdo'ng Dien Thanh ndi chuyen ndd'c Ngd, Trieu Quat ndi binh phap tren giay. day la nhdng vi du dien hinh ve ngdd'i noi chuyen sao rong. Ho cud'i cung deu rdi vao ke't cue than bai danh liet. hai ndd'c hai dan. Ngtidi ndi nhu" vet Ngu'di nay cd tai tiep thu nhdng tinh hoa td tddng cua ngdd'i khac. chinh minh thi chdng cd y kien gi dac sdc. Lay y tddng ouu ngdd'i khac lam cua minh, dien gidi trddc moi ngddi, tao cho ngdd'i khac do giac "ngdd'i nay - 39 - cung du'o'c day chu'". Vo hinh chung de moi ngu'di coi anh ta la cao nhan. til do sung bai ton kinh anh ta. Tinh chat noi nhu' vet. noi nghiem trong hdn mot chut la bat tru'dc mot each may mdc. Loai ngu'o'i nay khong the trd thanh mot tac gia chan chinh khi sang tac. khong the trd thanh mot nha dien thuyet chan chinh khi dien thuye't. Nhu'ng. loai ngu'o'i nay nang ldc mo phdng tot, co luc cung co the dung ddo'c. lanh dao co the can nhac de ldi dung. Ngtidi bi ngoai hao hoa ben trong rong tuech Ngu'di nay khi noi chuyen thi thao thao bat tuyet, mach lac ro rang, mdm mieng lanh lo'i, li luan hop thd'i. Mdi tiep xuc vdi anh ta thi de cd cam tinh, nhdng sau khi tiep xuc lau dan. ban chat "be ngoai vang ngoc, be trong re rach" cua anh ta mdi dan Id ra. Khi dd'i mat vdi hang ngu'o'i nay, ngu'di lanh dao can cd mdt lap tritd'ng kien dinh, khdng the de nhdng bieu hien ben ngoai cua anh la danh Ida. Nam 622 tru'dc Cong nguyen, thudc ha cua Tan Tddng Cong cd mdt dai than ten Dddng Xd Phu, anh ta thudng ngay rat thich ndi ba hoa, td cho minh la ngdd'i cd the di day dd ngdd'i khac. Cd mdt lan, anh ta phung menh Tddng Cong di sang ndd'c Ve, khi trd ve qua Ninh Thanh cua nddc Ld, Ninh Thanh cd mot ngdd'i ten Ninh Doanh di cung vd'i anh ta. Nhdng, mdi di dddc vai ngay, Ninh Doanh rdi Dddng Xd Phu mot minh trd ve nha. VO <^> - 40 - «d> cua Ninh Doanh rat bdn chon, hoi anh ta tai sao lai trd' ve nhanh nhu' the. Ninh Doanh tra lo'i: "Mac du tdi chi d cung Dddng Xd Phu vai ngay, nhdng tdi phat hien ra anh ta nhd mdt cai cay trd hoa rat dep ma khdng ket trai ddo'c". Ninh Doanh thd dai, cam khai ndi: "Hoa khdng ket trai lam sao...", y cua cau ndi sau la: "Minh tddng tddng xem, nhdng ngdd'i nhd hoa ma khdng ke't trai the' nay, ngdd'i khac nhat dinh se phat cau vi anh ta, tich luy nhieu cai phan no, tdi di theo anh ta, khdng nhu'ng khdng cd ket qua td't ngddc lai cdn bi lien luy nda chd. Cho nen tdi md'i trd ve sd'm the nay". Qua nhien. mdt nam sau, Dddng Xd Phu vi khdng cd ban linh thdc sd ma bi ngu'di dd'i giet hai. Ngiitti thutfng phat sinh but bdi Bdc bdi la sd giai tda tinh than phien muon khi mdt ngddi gap nhdng trd ngai, cung la ndi vai ldi trach mdng, ld'i bat man. Phat sinh nhdng bdc bdi thich dang cd mdt y nghia nhat dinh tich cue, dd la mdt loai "phddng thdc bao ve" tddng dd'i nguyen thuy. Nhdng mdt ngddi thddng xuyen bdc bdi cd nghia la nang ldc thich dng vdi xa hoi cua anh ta thap, anh ta la mdt ngdd'i vd nang, la mdt "tieu nhan" chi biet suy nghi tdi dddc mat ca nhan, thich ki keo tinh toan. Ngddi thddng xuyen bdc bdi, khdng chi khdng nhan dddc sd ddng tinh cua xa hdi, ma cd the lam cho dia vi cua minh cang thap, bdi vi con ngddi tuyet dd'i khdng thich lay sd bdc bdi lam hinh thdc chu yeu cua giao tiep xa hdi. cb*> - 41 - <\?> Ngtidi noi loi thdi ddi dong Nhung ngudi nay trong 6c da co ban tinh hd dd. noi chuyen khong nam du'o'c trong diem, xem xet van de khong de y den du'o'c ban chat, ban bac van de, thu'o'ng thay cai gi cung co li. cai gi cung co the lien quan dddc vdi nhau. cai gi cung muon noi ro rang, the nen, bat ke ngu'o'i khac co tiep thu hay khong. co tiep thu du'o'c khong. khong phan ro tru'dc sau. khdng phan nang nhe ndi hot ra nhu'ng dieu muon noi. ndi mot mach lam ngu'di khac khdng cdn kien nhan de nghe nu'a. Gap phai hang ngu'di nay. each tot nhat la hoac chuyen de tai ndi chuyen hoac nhdm mdt an than, hoac lam viec cua minh tranh lang phi thd'i gian. A N H TA l V A HUN G TA l .Ann chinh Id thdng minh lanh ldi. co day du van tdi. hung clxinh Id dung cam hdn ngudi. cd day du vd hide. Cai can ban eiia con ngdd'i la d tinh tinh. Dao li tinh tinh te nhi ma lai sau sdc. quan sat khdng ti mi khdng tho nhan rd dddc. Neu pham ddc cua mdt ngu'di du de lam cho nhdng ngu'o'i d phdo'ng xa ngu'd'ng mo ma tim den; neu uy tin cua anh ta du de tap hdp nhdng ngdd'i mudn mail muon ve lai vdi nhau; neu kien thdc cua anh ta du de ban ve cbe - 42 - dung sai cua cd nhan: neu tai nang cua anh ta du de thay doi the gidi. thi ngu'o'i nhu' the' goi la "anh tai cua quan chung". Neu li luan cua mot ngu'o'i du de' trd thanh he thdng giao due con ngu'di: neu hanh vi cua anh ta du de trd thanh khudn mau dao ddc; neu long nhan ai cua anh ta du de lay du'o'c sd kinh yeu cua qudn chung; neu sd anh minh cua anh ta du de td tren nhin xud'ng, thi ngu'o'i nhu the nay chinh la "tuan kiet cua qudn chung". Neu hinh tddng cua mdt ngdd'i du de lam guo'ng cho ngdd'i khac: neu tri tue cua anh ta du de quyet doan nhung nghi ngd; neu uy tin cua anh ta du de an ui ngdd'i khac. thi ngdd'i nhd the nay chinh la "nicm td hao cua quan chung". Neu mot ngdd'i gap khd khan ma muon phan kien dinh: neu anh ta cd nhieu sang kien ma bi ngdd'i khac bac bd nhdng khdng phdn no, gap phai ngdd'i hoac sd viec lam cho anh ta khinh bi ma khdng ha khac: mien cu'dng. gap dddc ldi ich ma khdng de dang giang lay. thi ngdd'i nhd the nay chinh la "Kiet nhan cua quan chung". Phan chia anh tai cua quan chung, tuan kiet cua qudn chung. nicm td hao cua quan chung, kiet nhan cua qudn chung cung chinh la phan biet gida anh tai va hung tai. Anh chinh la ngdd'i thdng minh lanh lo'i, cd ddy du van tai. nhd la anh tai cua qudn chung; hung chinh la ngdd'i dung cam hdn ngddi, nhu'ng quan he gida chung rat mat thiet, khdng ke tach rdi. Tai sao? Vi tri thdng minh la thudc ve thanh phan ciia anh ta. neu thieu di sd cd' vd long dung cam cua hung, the thi nhdng chu trdo'ng eiia no khdng cd each nao thdc hien dddc; long dung cam la thudc ve thanh phdn cua hung, neu ft* - 43 - ° buon ban phai dda vao la thien thd'i. dia ldi. nhan hoa, ma trong ba dieu nay thi nhan hda la quan trong nhat. Khi dd khi dng ta quyet dinh md rong quy md budn ban, dieu ddu tien dng nghi tdi la tuyen mot trd thu tot. Lam sao de chon dddc ngdd'i li tddng day? Thach Kien nghi ra mot tuyet chieu. Ddu tien dng dan mot bo cao, ndi rd can chieu nap mdt dd de va dda ra mot loat dieu kien cu the. Sau mdt hdi suy nghi. Thach Kien quyet dinh trong ba dd'i tddng phdng va'n se lay mdt ngdd'i. Den ngay phdng van. ba ngdd'i ddo'c de cd vda bddc vao cda. Thach Kien lien sdp xep cho hp tdi nha bc'p an cdm, cudi cung lai phdng van quyet dinh ngdd'i cud'i cung dddc 6' lai. Khi thi sinh thd nhat an xong va den trddc ban phdng van. Thach Kien hdi anh ta: "an du chda?" tra ldi: "an no rdi". Lai hdi: "an cai gi?" tra lo'i: "Banh cheo". Lai hdi: "an bao nhieu cai?" tra ldi: "Mdt bat ld'n". Thach Kien ndi: "Ngddi hay nghi ngo'i chut di". Thi sinh thd hai den tru'dc ban phdng van, Thach Kien hdi: "an bao nhieu cai banh cheo?" tra ldi: "40 cai", Thach Kien cung bao ngdd'i nay sang ben canh nghi ngdi chut xiu. Khi Thach Kien cung hoi nhd the nay vdi ngdd'i thd ba. anh ta tra ldi the nay: "Ngdd'i thd nhat an 50 cai, ngddi thd hai an 40 cai, tdi an 30 cai". Nghe cau tra ldi nay Thach Kien go ban, quyet dinh ngddi thd ba 3 lai. Tai sao dng lai gid ngdd'i thd ba? Ong cho rdng ngdd'i thd nhat ddu dc khdng linh hoat, chi biet an khdng tinh sd lddng, ngdd'i thd hai chi nhd phdn cua minh, khdng cbf - 47 - " de y den ngudi khac, chi co ngudi thd ba, khong nhdng nhd phan minh, ma con biet chu y quan sat ngu'di khac, diem nay chinh la tiem nang mat nhin bdn phu'o'ng, tai nghe tam hu'd'ng ma ngu'di buon ban can phai co. Qua nhien. sau khi ngu'di thd ba dddc tuyen dung, anh ta tinh nhanh nang no. co dau 6c lam an, nhanh chdng trd thanh trd li die ldc cua Thach Kien. Ngu'o'i ta thddng noi: "Trong cuoc dua ngda co the phan biet du'o'c ngda tot". Neu phai the hien ra tai hoa cua mot nhan tai trong cong viec. hay tao ra trddng dua ngda trong cong viec do. anh co the chay nhanh the' nao, chay dddc bao xa. deu dddc boc 16 ra tren trddng dua. Kieu tao ra cuoc dua nhd the" khong chi co the phan doan dddc anh ta co phai la nhan tai khong, ma eon phan doan dddc ding cap cua nhan tai. Lam the nao de phan biet dddc ngda tot trong cuoc dua? Dap an la: Thu nhd'(: phai co trddng dua, chinh la cung cap cho nhan tai mot vi tri thich hdp. Thu hai: Phai co phan chia dddng chay, nhan tai khong the chen chuc, loan len thanh mot tap the, phai hddng ho co thd td canh tranh. Thu ba: Phai co quy tic cuoc dua, chinh la thanh lap mot he thdng ket qua kiem tra khoa hoc va danh gia giai thddng. Thu tu: Phai co can trd, chinh la sip xep cho nhan tai hang loat cong viec co tinh khieu chie'n. - 48 - *d> Thu nam: Phai co ngu'o'i thudn ngda, tu'c la nhan tai phai hoc tap nhu'ng dong nghiep co tai nang va cap tren. Tap doan Lien Tifdng la tap doan san xuat may tinh ldn nhat Trung Qudc. Cung nhd lich sd phat trien cua cac doanh nghiep khac. tap doan Lien Tddng cung da trai qua cac giai doan phat trien td thd'i ky thanh lap ban dau. trddng thanh va chin mudi. Cung vd'i quy md phat trien cua tap doan Lien Tdd'ng ngay cang ld'n. tang ld'p lanh dao cua Lien Tdd'ng cung ngay cang nhan biet dddc tac dung cua con ngdd'i, do do ho tich cdc ddng len vu dai edng viec the hien tai nang cho nhdng thanh nien chiu khd, chiu thang tien va sdn sang phan dau vi cong ty. Ngay nay, binh quan tudi tac cua tang ld'p quan li cua tap doan Lien Tdd'ng chi cd 32 tudi. Td nam 1990. Lien Tddng da de bat va sd dung mdt lddng ld'n thanh nien. dddng nhd mdi nam deu cd khoang 10 thanh nien dddc de bat va trong dung. Khau hieu ma tap doan Lien Tdd'ng dda ra cho ngdd'i quan li la: Ban khdng the trao quyen vd'i ngdd'i khac, ban se khdng the dddc trong dung; Ban khdng the de cd ngddi khac, ban se khdng dddc de cd. Td nam 1994 tap doan Lien Tddng cd mot che' do mdi thdi ki mdi cd 3, 4 thang lai phai tien hanh dieu chinh lai td chdc cd cau va ket cau nghiep vu. Trong qua trinh dieu chinh phai cd nhdng thay ddi ldn dd'i vd'i phddng thdc quan li va nhan vien. Tien hanh sd dieu cZy 49 "xo* chinh nhd the nay la vi ban lanh dao cua tap doan Lien Tu'dng hi vong cung cap cho cong nhan vien co" hoi canh tranh nhieu nhat, nhu'ng nhan tai kiet xua't ho'n ngu'di trong cong viec mdi diio'c xua't hien, con nhu'ng ngu'o'i giam chan tai chd, khong theo kip nhu'ng thay ddi cua thd'i dai thi se bi dao thai. Caeh lam nay chinh la "Tim Ida ngda tot trong cuoc dua". TUYE N CHQ N NHUN G NHA N TA I UU T U Nhan tdi kieu tinh anh, nhan tdi kieu dqi tddng, nhan tdi kieu khai md, nhan tdi kiSu minh tinh, nhan tdi kiiu kien cudng. nhan tdi kieu chuyen gia, nhan tdi kiSu tri thuc. nhan tdi kieu tiem an. Nha kinh doanh ndi tieng trong gidi thddng nhan Lieu Truyen Tri thddng noi: "Ngddi lanh dao dddc vi nhd so mot. dang sau them mot so khong la 10. them hai so khong la 100, them ba so khong la 1000". Lay mot vi du khong may kho hieu, mot cd quan nho mdi dddc thanh lap cdn phai co nhung kiet xuat nhan tai nhd Tuc Ha, Han Tin, Trddng Ldo'ng, con mot do'n vi da co quy mo rdi thi cang cdn tai dung ngddi cua Ldu Bang. Mot ngddi lanh dao tot can phai cd con mdt nhin ngddi va chie'n lddc dung ngdd'i, nhd vay, tuyen ngdd'i nhd the nao mdi cd the dat dddc thanh cong? - 50 - «d> / . Nhan tdi kieu tinh anh Cai gpi la tinh anh, nhu" chua Jesu da tdng noi vdi mon dd: "Cac con la nhdng hat mudi cua the gidi nay". 6' day co hai ldp ham y: mot la them vi vao bat canh nhan loai, hai la rda sach vet thu*Ong xa hoi thdi nat cua nhan loai, lam cho no thay dau nhdng lai khd trung. Tinh anh la mot quan thd tri thdc, mot loai trao ldu tit tddng, mot phddng hddng no ldc, ma lam con ngu'di ngddng mp. Nhan tai kieu tinh anh, mot mat cham chi lam viec, mot mat lai co nhdng theo dudi cao hdn; hp cd muc tieu. cd nghi ldc, trong le nghia, theo dudi tien bp, sang tao cai mdi, dam ddi mat vdi that bai va cd the rut ra kinh nghiem td trong that bai; the xac tinh than can bang, dau dc nhay ben; biet kiem che ban than, quan tam ngddi khac, dung cam nhan sai, can man tien thu, biet tien biet ldi, khdng tham lam khdng lang phi. Ngddi kieu nay tien dd rang rd. Nhan tai kieu tinh anh, tri hddng xa rong, tam nhin rong ldn, khdng bao gid tinh toan dddc hdn. Khi anh ta lam viec thi khdng quen tu dddng ban than va day nhanh ket qua. Ngoai viec hoan thanh cong viec cua minh, anh ta cdn cd the giup dd ngddi khac va chi dan cho ddng nghiep. Nhan tai kieu tinh anh mdi khi den mdt ndi nao dd, cho du thdi gian cd dai ngan the nao, bat luan dia vi cao thap, anh ta deu cd the gay anh hddng mot each td nhien tdi ngddi khac, kiem che hanh dong cua quan chung. Kien thdc cua anh ta luon luon khac vdi ngddi thddng, each td duy logic cung co cai dac sac ca nhan cua anh ta. Khi thdi fee - 51 - °4* cd chu'a chin mu6i, anh ta co the nhan nai, ba't luan nam gai ne'm mat hay la phai bo qua hang ngu'di khac anh ta deu co the chiu ddng dddc ma ngddi thddng khong the. Nhdng khi thdi cd da chin mudi, anh ta se vung day. khong ai cd the tranh gianh vdi anh ta. Khong phai moi tinh anh deu co the thanh cong lap len sd nghiep ldn. Nhdng moi ngdd'i cd each gidi quyet cong viec cua rieng minh, khdng thap khdng cao, khdng gap khdng ndng nay la ban tinh cua anh ta. 2. Nhan tdi kieu dai tu&ng Ldi than thd "nghin binh de doat, mot tddng khd cau" lam cho con ngddi cam thay ddo'c mdt each sau sdc dia vi va tac dung to ldn cua nhan tai quan sd trong viec quyet dinh sd thdng bai cua cuoc chien, sd tdn vong cua qudc gia. Bdi vi dai tddng ddng vai trd lam cau ndi gida ngddi lanh dao va ngddi tien hanh cd ban nhat, cho nen. cd nam tieu chuan de danh gia mdt nhan tai cd tai lam tddng hay khdng: 11 Khong sd chet. Ngddi tai kieu tddng quan dau tien phai cd tinh thdn khdng sd hi sinh, td minh di trddc si tot, dung cam chie'n dau xdng pha mdi cd the kich thich binh si hang say chie'n dau, cong hien nhiet huye't, cang nguy hiem cang khdng sd; tiep den la phai hien minh cho sd nghiep, cd y thdc lay minh lam gddng, chi cd toan tam toan sdc vi sd nghiep mdi cd td each yeu cau cao vdi thudc ha. 2/ Cong, minh, cdn. Khdng minh bach chi khdng rd A» - 52 - <>& rang, khong co y do rd rang cd the lam ngddi khdng phuc; khdng can chi quan luat long leo, viec quan khdng dddc gidi quyet can than, kip thd'i. Ngddi tai kieu tudng quan chi cd chinh minh lam du'o'c cong, minh, cdn mdi cd the dan ddt ddo'c ca mdt dpi quan hung manh. 3/ Xem thudng danh lot Ngu'di tddng qua theo dudi chie'n cong danh lo'i ta't se khdng the khdng che dddc ham mud'n cua ban than, khi sd thang cap cua minh khdng dddc nhd y lidn oan han dng trdi. Ngddi nhd the nay ma lai cd tai nang thi anh ta se lam anh hddng tdi thudc ha di tranh gianh sd cao thap cua Iddng bong, sd hdn kern trong dai ngd, do dd ddn den vi nhdng ldi ich nho be ndy ma lam mat hda khi. 4/ The xdc tinh thdn uCtng vdng. Ngddi lam tdd'ng tren phai mdc ndi vd'i lanh dao, ddd'i phai lien lac vdi binh si, vda phai ddng nao, vda phai ddng tay, rat lao tam vat va. Neu mdt ngdd'i than the suy nhdp'c cd the vi lam viec vat va qua ma chiu khdng ndi, tham chi mdc benh ma sao nhang viec quan; neu mdt ngddi thieu sd chdng dd tinh thdn, se cd the vi lau dai ma cd the sinh ra chan ghet phien muon, rdi bd tam ddc, khd dddc trong nhiem. Cho nen dd'i vdi mdt ngdd'i tai kieu tddng quan ma ndi, ninh the khoe manh, tinh thdn ddi dao la rat quan trong. 5/ Gan da trung thdnh. Neu ndi ngddi tai lam tddng phai ddng thdi cd du 4 yeu cau tren thi hdi qua, vay thi yeu cdu thd nam nay tuyet ddi khdng the thieu dddc. Bdi vi ngddi tai lam tddng cung cd phan chia tren dddi, mdi ngddi cung cd du diem rieng, cd ngddi da mdu qua - 53 - doan, co ngddi tram mac dung cam, co ngddi mang trong long tri ldn, co ngddi day minh tuyet chieu. Mdi ngudi cd the phat huy tac dung khong giong nhau, nhdng cho du cd la ngu'di nao, neu khong cd sd gan da trung thanh, tam huye't thi cudi cung cung khdng the lam cho ngifdi khac tin tddng, dda vao dddc. Nhin lai lich sd Trung Qudc, ndi chung khi xa hdi rdi loan, chie'n tranh lien mien tap trung va gay go, ngu'di tai quan sd rat difpc dat nifdc va xa hoi coi trong. Nhdng cau chuyen ve ngifdi tai dddc lifu truydn trong lich sd Trung Qudc nhu1 "Hoang Kim Dai", "Chieu Hien Bang", "Cau Hien Lenh" deu la nhdng minh chdng sinh dong cua td tddng nay. 3- Ngudi tdi kieu khai md Ngddi tai kieu khai md cd nhdng dac diem la: khdng hai long vd'i hien tai, thddng tim nhdng md mdi de khai thac, dam lam nhdng cai each ldn, hoan thien cong viec dd'i vdi che' dd va each lam hien tai. Nhdng ngddi nay la "nhdng tuyen thu cd y thdc chie'n dau", la nhdng nhan tai sang tao ra cai mdi ma khdng cd nhidu. Dam khai thac sang tao cai mdi la mdt pham chat dang mdng. Nhdng, khai thac phai cd 3 dac diem: Ddu tien, phai dam sang tao, dam cai each, tich cdc khai thac; ngoai ra, phai phu hdp vdi quy mat phat trien cua xa hdi va kinh te, va dddc tien hanh trong pham vi cho phep cua hien phap va phap luat nha nddc; thd 3 la phai td duy xd ly van dd xua't phat td thdc te, cd quan «^» - 54 - niem dai cue va lau dai. Ba dac diem nay khong the thieu mot cai nao. Neu khong the sang tao thi khong the ndi de'n "khai thac"; du cd sang tao, ma lai vi pham phap luat, thi lai la hanh ddng pha hoai, khdng phai la "khai thac"; neu cd sang tao, hdp phap nhdng khdng phu hpp vdi thdc te thi cung chi la "ndi sudng", khdng the thdc hien dddc. Vi vay, kiem tra tinh than khai thac cua mot ngu'di, phai xua't phat td ba diem ke tren. 'Tinh than khai thac" khdng cd du ba yeu to tren thi khdng the dat dddc. 4. Nhan tai kieu minh tinh Trong mdt doanh nghiep. tai nartg dad biet cua mdt vai nhan vien khdng dddc biet den, de bi lang phi vd cd hoac chda dddc phat huy he't la chuyen thudng cd. Vi ldi ich cua doanh nghiep, nha quan li nen nam bat nhdng minh tinh trong doanh nghiep, de anh ta nhanh chdng phuc vu cho doanh nghiep. Difdi day la vai dac diem cua nhan tai kieu minh tinh: 1/ Anh ta cd li ttidng hoai hao ldn. Nhan tai kieu minh tinh ta't cd nguyen vong manh liet mud'n dat dddc thanh cong. Anh ta thddng hoan thanh tot cong viec, khdng ngdng tim kiem nhdng cd hdi phat trien. 2/ Anh ta cd the ldi keo ngudi khdc hoan thdnh nhiem vu, chu y xem ai cd the ddng vien ngddi khac hoan thanh nhiem vu cong viec, vi nhd the the hien la anh ta co nang ldc td chdc quan li. f&> - 55 - <*d> 3/ Co rat nhieu ngUdi cdn anh ta gulp dd. Neu ban phat hien co rat nhieu ngu'di thu'o'ng lang nghe kien nghi, y kien va su" giup de cua anh ta thi anh ta chinh la minh tinh ma ban dang can tim kiem day. Bdi vi nhu- the la da cho thay anh ta co nang We giai quyet van de, ma phu"Ong phap tit duy cua anh ta dddc moi ngu'di tdn trong. 4/ Anh ta cd the nhanh chdng dda ra quyet dinh, la mdt ngdd'i cd the nhanh chdng chuyen doi tu- duy vao thuyet phuc ngudi khac. Nhan vien quan li cao cap cd tai can, cd the nhanh chdng du"a ra quyet dinh tru'dc nhu'ng tin td'c lien qun sin co. 5/ Anh ta cd the dgc lap gidi quyet van de. Neu anh ta la mdt ngu'di cd tai can, anh ta khdng bao gid di gap dng chu ndi: "Chung tdi cd van de phai bao cao". Chi khi van de da ddo'c giai quyet xong, anh ta mdi di ndi vdi dng chu: "Vda rdi cd nhdng viec nhd the nay, chung tdi da xd li nhd nay, ket qua la the nay". 6/ Anh ta tien hg nhanh hdn ngddi khdc. Nhan tai minh tinh cd the hoan thanh nhiem vu cap tren giao cho nhanh chdng td't dep bdi vi anh ta gidi ve lam "cong viec gia dinh", anh ta s&n sang tiep nhan nhdng nhiem vu dac biet khac. Anh ta cho rang chinh minh nen di tim hieu ki lddng chd khdng the thoai mai khi chi hieu cai be ngoai. 7/ Anh ta dung cdm gdnh vac trdch nhiem. Dung cam chiu trach nhiem la dieu kien quan trong cua nhan tai kieu minh tinh. cb*> - 56 - ° Lda chon ngddi ke tue la mot mon hoc van cao tham. phan anh ban co phai la mot ngu'di lanh dao thanh thuc chan chinh khong. Trong thd'i dai thien bien van hda, each Ida chon qua can trong thdc ra la khdng an toan nhat. Sd vat phat trien mot ngay nghin dam, ngdd'i lanh dao phai phan dng nhanh, khdng ddo'c theo nhdng each truyen thdng mdi cd the tao ra canh gidi mdi. d diem nay, nhan tai kieu kien cddng la cdc ki thich hp'p. 6. Nhan tdi kieu chuyen gia Lfu diem ld'n nhat cua nhan tai kieu chuyen gia la tinh thdng nghe nghiep, cd tri thdc va ki nang chuyen nghiep cao tham, ' cd tinh each xe'p sap gidi, • anh ta khdng chi khdng de bi ngddi khac thay the, ma ddi vdi nha lanh dao ma ndi, cd mdt thudc ha kieu chuyen gia la khdng the thieu dddc. Chinh nhdng so' trddng nghiep vu kieu nay cua cap dddi da tao ddng vi the cua hp dd'i vdi lanh dao. Quyen ldc khdng phai chi ton tai trong tay ngddi lanh dao ma cdn phan tan trong tay nhdng nhan tai chuyen nghiep d cac nganh cac cap. Nhdng ngddi nhan tai kieu chuyen gia nay dda ra y kien trong pham vi chuyen mdn cua chinh anh ta nhat dinh co mdt vi the nao dd, vi the nay du de phat huy anh hddng tddng dd'i ldn, thu hut sd chu y cua cac ben, chinh lanh dao cung phai ha thap td the lang tai nghe. Chinh vi nhd the, nhdng nhan tai kieu nay mdi cd nang ldc anh hddng tddng dd'i ldn vdi lanh dao, trd thanh ngdd'i lanh dao sd thdc. Hien tdpng nay cung la viec thddng cd trong ddn vi lam viec cua chung ta. Mot vi nghien cdu chinh tri hoc Mi ten la Mosher cho rang, nen chinh tri My "Cho den nay la ndm trong su" thau torn cua cac chuyen gia (ke ca chuyen gia khoa hoc) tren nhieu linh vdc". Va lai "trong cac linh vdc rong rai cua phap luat, tinh hoa chuyen nghiep co quyen phat ngon anh htidng ld'n nhat dd'i vdi cac van dd nhd quyet dinh chinh sach nhan sd, tieu chuan va quy che". That ra, rat nhieu chinh khach chuyen nghiep dang lam cho ddu nao chinh phu My dau ddu nhdc dc, nhdng td vdng chuyen nghiep tdi nghi cao tham lam cho ngddi lanh dao tren thdc te bi day ra ngoai canh cong nghiep vu. Cac quan chdc chinh phu ngay cang cam thay hp dang thay ddi khdng biet lam the' nao trddc can bp nhan vien chuyen nghiep, danh phai ndi gi nghe nay, td bd nhdng dd dinh khdng che hp. Nhdng dieu ndi tren chdng qua la ndi vdi nhdng nhan tai kieu chuyen gia: nghiep vu cd the mang den cho minh sd anh hddng dd'i vdi lanh dao, do dd anh nen bie't tan dung dieu kien cd ldi nay, nang cao vi tri cua minh trong mdt lanh dao, trd thanh sd tin can va trd thu cua lanh dao. 7. Nhan tai kieu tri thtic Trong mdt quyen sach cd ten Kinh te tri thiic cd mot doan nhd the nay "Trong nen kinh te cd nen tang la tri thdc mdi. cac doanh nghiep da khdng bao dam sd tang trddng thdng qua nhdng nhan vien tam thdi ki nang thap, Iddng thap khdng ngdng lap lai san xua't hang hoa. Ngay nay, sd phat trien cua doanh nghiep sang tao phai di ddu, sang tao nhdng tri thdc dan ddu. Mdt ngddi co the tan dung nhdng ifu the tri thcfc cua anh ta se co the lam tang them lifdng san phdm san xua't trong ca doanh nghiep. Doanh nghiep phai trd thanh doanh nghiep kieu tri thdc, phai co nhu'ng nhan vien tri thdc. Nhu1 hoc gia ngu'di My, Petre Drucker da noi: "Ngu'di lam viec tri dc khong the bi quan li hdu hieu, trd khi ho biet nhdng dac biet cua hp ho'n han bat ky mot ngddi nao khac trong td chdc, neu khong hp tuyet nhien khdng cd tac dung". Ddc diem cua nhan tdi tri thi2c dutfc bieu hien d: 1 j Tinh tu' chu. Nhu'ng nhan vien cd tri thdc cd sdc song ddi dao, hp hudng ve mdi trifdng lam viec cd hi chu, khdng chi khdng chap nhan bi sii chi phdi ben ngoai, ma hp cdn khdng the chiu du'o'c sd chi huy dieu khien td xa cua cap tren, hp nhan manh phai tich cxic phat huy cai tdi trong cong viec. 2/ Lao dong cb tinh sang tao. NhiJng nhan vien tri thdc phat trien rd ret nang hfc va linh cam ca nhan trong nhdng he thdng de thay ddi va khdng hoan toan xac dinh, dng phd vd'i cac kha nang cd the xay ra, huy ddng sd tien bp ki thuat. 3/ Qua trinh lao dong khong di gidm sat khdng che. Hp la nhdng ngifdi lao ddng tri dc chd khdng phai la lao ddng chan tay, qua trinh lao ddng cua hp la vd hinh, cong viec khdng cd quy trinh nhat dinh, ngddi khac ra't khd ma biet difdc nen lam the' nao, do dd khdng the giam sat khdng che qua trinh lao ddng cua hp. 4/ Hieu qua lao dong khd md do hidng dude. Hp - 60 - «#r> L thddng lam viec theo nhom, nhd the thanh qua lao dong la ket tinh cua tri tue va sd cd gang cua ca nhom, thanh tich cua mot ngddi khd ma do lddng dddc. 5/ Dong cd thdnh tich manh. Nhdng nhan vien kieu ngddi cd tri thdc ra't quan tam tdi the hien gia tri ban than trong cong viec, ho thich cong viec cd tinh khd khan, coi cda ai khd cong pha la thu vui, ho cho ring day la each td't nhat de the hien gia tri ban than minh. Lam sao de qudn li tot nhan vien kieu tri thiic? 1. Tao mdi trddng lam viec rong rai, tien nghi, de hp td minh hoan thanh nhiem vu trong khung he thdng muc tieu da dinh va td minh khao sat. 2. Vdt lich trinh lam viec 8 tieng va viec vao tan ca khdng ngdng vao ddng rac, thie't ke lai thdi gian lam viec cd the co gian va dia diem lam viec linh hoat, nhidu thay ddi, de nhdng nhan vien kieu tri thdc cd the sap xe'p lich trinh lam viec va nghi ngdi cd hieu qua hdn, td dd dat dddc sd bo tri hdp li ve thdi gian. 3. Thdc hien sd quan li thoai mai dac biet dd'i vdi hp, kich thich hp chu ddng cd'ng hien va cd tinh thdn sang tao. 4. Tra cho hp khoan thu lao phu hdp vdi nhdng gi hp cd'ng hien. de hp cam nhan dddc cai gia thanh qua sang tao cua chinh minh, cung phai hieu ro nhu cau ca nhan va nguyen vong phat trien nghiep vu cua hp, tao cho hp con dddng thang tien phu hdp vdi nhdng gi hp yeu cdu. - - 61 - «d> 8. Nhan tdi kieu tiem an Nhan tai kieu tidm an nhif ngoc, nhu" hoang kim trong dat, khong thu hut dddc sd chu y cua the nhan, khong dddc sd cong nhan cua quan chung, neu khong cd ngu'di cd con mat danh gia ngoc thi kho ma du'Oc phat hien. Thien ly ma difpc phat hien d vung que ngheo hoang vang, trong du'd'ng nui lay loi. dddi xe chd mudi la vi may mdn gap difp'c Ba Nhac gidi ve xem ngda. Neu Thien ly ma khdng gap Ba Nhac, e rang ca dd'i bi nhdt trong tau ngda, vinh vien khdng difpc the' hien vdi ca nhan loai phong thai "mdt ngay ngan dam" cua no. Ra't nhieu nhan tai tiem an deu la dddc phat hien dung luc, cho hp cd hdi phat trien trddng thanh, thi thd tai hoa mdi dat ddpc thanh cong. Khi ban phat hien trong so nhdng ngddi cap dddi cd nhan tai tiem an, thi nen lap tdc tang cddng trong dung, chi cdn mot khdc do dd thdi la se mat di mdt khac ldi ich day; neu chi vi ghen ti ma dd'i dai vdi anh ta nhd nhdng nhan vien tdm thddng khac thi cong ty se cd the gap ton that ldn va cud'i cung di tdi bd vdc cua sd pha san. Sau khi phat hien nhdng nhan tai tiem an du tu thi nen chu y lam may viec sau: 1. Khuyen khich anh ta bay td quan diem va kien nghi cua minh trddc nhdng ndi cong khai. Lam nhd the cd the tang them sd tin nhiem cua anh ta vdi ban, the hien rang kien nghi cua anh ta dddc ban coi trong, va de the hien minh, anh ta tat se cang vui ve sang tao. fy° - 62 - 2. Coi anh ta la mot muc tieu chie'n dau trong cong tac quan li, ddi dai vdi nhdng cap ddd'i co nang ldc hoi tha'p hoac giau co dd dat, tham chi de ngddi ta coi ban la muc tieu phan dau. Nhdng trong mat cua nhdng nhan tai du tu, ban chi la dai dien mot vien chdc, chd khong phai la hien thi tai can cua ban vu'p't qua ta't ca moi ngddi. yeu cau ho ta't ca phai nghe ban do khong phai la mot chuyen de. 3/ Tan dddng bieu hien cua anh ta dung luc, khdng phai lo lang anh ta cd the bien chat. Sau khi anh ta cd nhdng bieu hien kiet suat phai tang cddng tan dddng khich le anh ta dung luc. Neu ban lanh nhat vdi anh ta, cd the lam mdt ngdd'i man can nhd anh ta cam thay ban do ki vdi anh ta. Bdi vi nhdng nhan tai du viet deu cd the phan biet dddc sd thay ddi sdc mat, de tranh nhdng thanh tich hdn han cap tren lam hp do ki, anh ta tha gid lai nhdng sang tao cua minh, ddi cd cd hdi thi the hien. 4/ Dat cho anh ta nhdng muc tieu rd rang va nhdng cong viec cd tinh thach thdc. Nhdng nhan tai du viet hanh sd ddu khac vdi ngddi thddng, nhdng lai cd nhdng thanh cong ngoai dd kien. Ban dat cho anh ta muc tieu rd rang va nhdng cong viec cd tinh thach thdc, anh ta se cam thay dddc trong dung ma nhiet tinh vd'i cong viec. 5/ Tang nhdng giai thddng dac biet dd'i vdi nhdng cong hien ndi bat cua anh ta. Khi ban van chda cho anh ta mdc thu lao cao hdn thi mdt vai phan thddng dac biet la rat can thie't. Vdi nhdng cd'ng hien ndi bat cua anh ta cho cong ty, neu khdng cd nhdng dai ngd dac biet, - 63 - °«d> dong ldc co the se giam di, nhu'ng khong cd nghia anh ta khong theo dudi tien bo. 6/ Gidi thieu mot vai cudn sach giup ditdc cho anh ta "Hoa nhu- di thuyen tren ddng nude ngtfdc, khdng tien at lui". Neu ban sip xep cho anh ta chi chit cong viec, nhii the anh ta se khdng cd thdi gian de hoc tap cai mdi: cong viec lien tuc se lam cho anh ta met mdi. Nhu'ng nhan tai u'u viet khdng phai la van nang, anh ta cung cd viec khdng biet chd. CHO N NHA N TA I KHON G CHO N K E BA T TA I Mot nhan vat vi dqi cd thi vi dqi khong phdi do nhung dieu dac biet cua ban thdn md vi dqi, md Id d chd gidi dung nhting nhan tdi dac biet vi dqi md vi dqi. Lay tdi nang ddn phtidng cua minh di lam viec chi cd thi trd thdnh mot ngtidi vi dqi cd han; coi viec dung ngtidi lam chu thi di lam viec thi cd the trd thdnh mdt ngtidi vi dqi vd han. Tuan Td da ndi: "Quan chu cd tai nang la cd the sd dung tai nang cua dai than ma lam cho minh cung trd thanh ngiidi tai ba. Ngiidi binh thifdng thudng coi minh la ngifdi tai ba" Han Cao To Lifu Bang ndi: "trong trd tinh viec quan, fyo - 64 - » Trong so cac bac de vddng quan chu trong lich sd, vi khong the trong dung hien tai ma dan den vo so nhdng that bai. da so nhdng ngddi ma ho tuyen dung la ke bat tai. ho lai hi cho rang minh da chon du'Oc nhan tai, nhu- the lam sao ma khong that bai dddc? Cho nen Manh Td khuyen vua nude Te xdng vddng nen md rong chieu mo hien tai trong thien ha, td chdi tuyen Ida ke bat tai. Manh Td cho rang: "Nhdng ngddi than can xung quanh deu ndi rang mot ngddi nao dd tot thi khdng thd de tin. Cac vi dai phu deu ndi mdt ngddi nao dd tot thi khdng the dd tin. Ca ndd'c deu ndi mdt ngdd'i nao dd tot thi hay di tim hieu. thay anh ta qua cd tai can thi hay tin dung anh ta. Nhdng ngddi than can xung quanh deu ndi mdt ngddi nao dd khdng tot thi cung khdng dddc de tin, ca nddc ddu ndi mdt ngddi nao dd khdng tot thi hay di tim hieu, thay anh ta qua la ngddi khdng tot hay bai mien anh ta". Day chinh la mot each hoan toan than trong, mdt each khach quan. Quyet dinh tien lui, mot chut cung khdng dddc tin vao y kien cua mot ngddi. Chi cd lam theo each cua Manh Td ndi mdi cd the chon dddc nhan tai thdc sd. Tuy nhien, Khong Tu" ndi sau sac hdn Manh Td. Trong cudn Luqn ngit cd ghi: 'Td Cd'ng hoi: ngddi 6' dia phddng ddu thich anh ta, the' thi the nao?" Khdng Td tra ldi: "khdng dddc". Td Cd'ng lai hoi: "ngddi d dia phddng ddu ghet anh ta, the thi the nao?". Khdng Td tra ldi: "cung chda chac dddc! Neu nhdng ngddi lddng thien d dia phddng deu thich anh ta, nhdng ngddi xau xa thi ghet anh ta thi sao". Nhd the cd nghia: mdt ngddi phai de nhdng ngddi lddng thien tan dddng anh ta, r^»-66-«6 v nhu'ng ngu'di xau xa coi ghet, anh ta mdi co the coi la ngu'di lifdng thien nhat. Lam viec phai lay viec dung ngdd'i, hieu ngu'di dat len hang ddu. Trong cudn Bach ho thdng gidm co noi: 'Trdi la vi thdn ldn nhat, ong ay cd anh sang cua ca mat trdi va mat trang; dat la linh khi ldn nhat la cd sd bien hda cua song nui: Thanh nhan cd ddc hanh cua van ngddi vdn khdng the rdi dddc sd phu ta cua ngddi hien tai". Sd nghiep lanh dao la rat vi dai, la vd han, khdng the cd dddc sd giup dd cua thanh nhan thi cho du lam dddc vi dai, kieu vi dai nay cung cd han thdi. Neu cd dddc sd giup dd cua thanh nhan, sd nghiep nay cd the cang them vi dai. tham tri vd han. Neu xung quanh deu la nhdng ke bat tai, ke't cue cd the lam mat di cai vi dai vd'n cd cua chinh minh, lam tai nang cua chinh minh khdng tda sang dddc. Nhdng nhan vat vd'n hien minh, lai tai hoa bi ddt doan trong lich sd la do dung ngddi khdng dung ma khdng dat dddc dai tai trong thien ha, de den noi nhdng thi du ve that bai nhieu vd ke. TUYE N DUN G NGUO l CO TA M HUYE T Anh hung hao kiet trong thien hq khong phai la khong xudt phat tit tinh each chan chinh, cho nen each dung ngddi chinh Id tim dude mgt ngtidi cd tinh each chan chinh, ngudi cd tam huyet, ngudi cd can dam de dung. - 67 - «G> Manh Tu" noi: "La ngifdi lanh dao, nen la ngiidi lay tam cua dat trdi lam tam minh; la bac quan vien, nen la ngu'di lay sxi tin nhiem cua thien ha lam stf tin nhiem cua minh". Khi Nguy Van Hau hoi Li Khac van de lam sao mdi co the Ida chon, tin dung mot bac tud'ng tot. Li Khdc tra ldi: "Quan sat mot ngu'di, xem anh ta binh sinh tiep can vdi nhu'ng ngifdi nao; xem anh ta khi cuoc song kha gia ket giao vdi nhu'ng ngu'di nao; xem anh ta khi khong difpc nhu' y con gid difpc tiet thao khdng; xem anh ta khi bdn cung lieu khdng lay tai san vifp't qua gidi han khdng. Quan sat ngu'di td nam phifo'ng dien tren thi cd the Ida chon difp'c hien tai li tifdng". Td xifa tdi nay, anh hung hao kiet trong thien ha khdng phai la khdng xuat phat td tinh each chan chinh, cho nen each dung ngu'di chinh la tim ddpc mdt ngu'di cd tinh each chan chinh, ngddi cd tam huyet, ngu'di cd can dam de dung. Nguyen Huan Li ddi Difdng lap qudc, lich sd ghi lai khi dng cdn nhd la mdt ten vd lai, chinh dng ta sau nay cung nhd lai: "Tdi khi khoang 12, 13 tudi la mdt ten vd lai, thay ai la chi mud'n giet che't anh ta; khi 14, 15 tudi vi gia dinh ngheo khd, chi cd each vao rdng lam cifdp, lam mdt ten cifdp khep tieng, gap phai ngdd'i khdng vda y lien mud'n giet che't anh ta; khi 17, 18 tudi ta tham gia cuoc khdi nghia ndng dan chdng lai che dp thdng tri tan bao nha Tuy, trd thanh mdt ten tac tot, chi giet ngifdi tren chie'n tnfdng; khi 20 tudi, vi lap nhieu chie'n cdng, dddc thang lam dai tifdng, dung binh cdu ngu'di". - 68 - °& Td doan bdi dc nay, ta cd the thay dddc sd chan tinh vi dan. tam huye't vi dan, dung cam vi dan cua Li. Tren chie'n trddng Li da mu'u qua doan, khi thdng linh binh si. chie'n tranh thang ldi rdi, cong lao ddu quy ve thudc ha. toan bp cua cai chia cho tdd'ng si, cdn minh khdng lay ddng nao. Hanh dong cua dng lam cam ddng toan bp binh si, hp thi nhau the hien, mud'n dau quan cho tdd'ng quan, chud'c bau nhiet huye't. Qua nhien, tren chie'n trddng, moi ngddi dung cam giet giac, quan dich tan tac. Day la viec Li dung chan tinh cam hda. Sau nay Li lam den chdc quan cai quan bpn no bdc, nhdng sd chan tinh cua dng van nguyen, khdng vi quan cao vong trong ma thay ddi. Khi chi dng sinh benh, Li td minh sdc thudc cho chi. cd mdt lan cham Ida khdng can than dot mat bp rau cua dng. chi dng vi viec nay ma dau long ndi: "Chi cd mdt ngdd'i em trai nhd cau la cung man nguyen 1dm rdi, cau gid da la quan chdc trieu dinh, viec nhd nay lam sao nd de cau lam day?" Li than tinh ndi: Trong nha du cd nhieu ke hdu rdi, nhdng em van mud'n lam chut viec cho chi. Gid chi gia rdi, em cung gia rdi, chi sd sau nay khdng cdn thd'i gian nda". Chuyen nhd nay cang the hien long chan tinh cua Li vdi ngddi. Dddng Huyen Tdng cung cd mdt cau chuyen tddng td. Khi Tie't Vddng lam trong benh, Huyen Tdng sdc thudc cho dng, Ida than dot chay bp bp rau cua dng, thai giam trong cung vdi chuyen Ida than di, Huyen Tdng mim cddi ndi: "Chi cdn Tie't Vddng ud'ng xong chd thudc nay lien hdi phuc, ta cung an tam roi, lam sao phai de y den bp rau chd? Hddng vi tinh ngddi ma ngddi ta thddng nhdc tdi da dddc the hien ddy du d day. - 69 - °& Dddng Huyen long la vua cua mot nddc, cung coi trong tinh huynh de nhif vay, that la sd chan tinh cao thddng biet bao. Dddng nhien, d day cung khuc xa dddc mot each chinh xac cua viec lanh dao dung ngiidi. Dung ngu'di la nghe thuat lam viec cao nhat, muon dat tdi canh gidi hoan My, thi cung kho ma lam dddc. Lanh dao phai co hieu biet ro rang ve pham cha't, tu dddng. ddc hanh, hoc thdc cua ngu'di dddc tuyen chon. Chi co viec bat ddu quan sat td nhdng dieu nho nhat nhat, khdng bo qua cai gi thi ve sau mdi dung ngddi tot diio'c. Mdi vi lanh dao thu dddc nhdng thanh qua ldn trong lich sd chdng cd bi quyet thanh cong nao khac, chi la ho biet nhin ngu'di, biet dung ngddi, cd dddc nhdng nhan tai hang ddu trong thien ha, cd the lddng tai ma sd dung va bd sung nhdng khuyet diem thieu sot cua ho, de nhan tai phat huy nhdng diem manh dac biet ma thdi. PHtfdN G PHA P KHA O SA T NGUO*! TA l DU"C Lanh dao muon nhin ngiidi nhdt dinh phdi cd tam long thang thdn quan diim rong md, khong the nhin ngddi bdng nda con mdt, cang khdng thi mang dnh mdt sdc khi di danh gia con ngddi. rbf - 70 - Biet nguifi biet long, dvlc tdi kiem dvic Co nhan da ndi: "Dai ddc chi hanh, thien ha vi cong", didm quan trong de kiem tra "ddc" la d cho "cong tam" nhu" the nao. 'Tai" la chi nang ldc va phu'o'ng phap xd li va'n de. giai quyet mau thudn, thu du'Oc thanh qua va hieu qua cong viec. Cd ca ddc va tai du'o'c coi la ngu'di hien. Xet mdt con ngddi cu the, sd phat trien cua ddc tai cd the xua't hien khdng ngang nhau. Cd ngddi ddc tddng dd'i td't nhdng tai thi cdn kem mdt chut; cd ngddi du cd tai nhdng ddc lai kem ho'n mdt bac. So sanh gida ddc va tai thddng thi nen chu y ddc. Ddc cao hdn tai thi cd the thdng qua cd" ging bdi dddng tai td dd thdng nhat gida ddc va tai. Trong cudn TU tri thdng giam Td Ma Quang ndi: 'Td xda tdi nay loan than cua dat nddc, dda con hd hong trong gia dinh, tai cd dd ma ddc khdng du de dan den ngddi lat dd nhieu thay". Den nha quan li hoc giai cap td san cung chu y den dieu nay, trong cudn Ngtidi qudn li cb hieu qua Durack cd ndi tdi: "Pham chat la long chinh trdc cua con ngddi cd ban khdng nhat dinh phai trd thanh viec to tat gi, nhdng neu mdt ngddi cd khuyet diem vd pham chat va long chinh trdc thi du de that bai rdi. Cho nen khuyet diem cua con ngddi d mat nay khdng the chi cho la sd han che've hieu qua thanh tich ma thdi, nhdng ngddi cd khuyet diem nay khdng cd td each lam ngddi quan li". Lanh dao mud'n nhin ngddi nhat dinh phai cd tarn long thing thi n quan diem rong md, khdng the nhin ngddi bing nda con mit, cang khdng the mang anh mat sac khi de danh gia con ngiidi. Phai phan ddi nhu'ng quan diem luan than so', xem tu" each, nhin thuan nghich mdi tuyen ngu'di. Nen hieu va kiem tra nhan tai td nhieu gdc dp, nhieu cung bac. Td each co gia tri tham khao dac biet phan anh mot ngddi da lam nhdng viec nao, thu dddc dia vi gi. Nhdng khdng the "duy td', bdi vi td each phan anh nhdng cai da qua chd khdng the phan anh hien tai va tddng lai. "Duy td", cdc de ap dat mot dam ddng thanh nien cd thdc tai ma khdng cd "td each". Cdn luan than sd, nhin thuan nghich lai la thu doan chon ngdd'i cua ta't ca tang ldp thdng tri cd hu lac hau trong lich sd. Td xda tdi nay, trong van de chon ngddi, phai biet mat biet long, phai chi cong vd td. Trong cudn Bdn ud'n de ddi nu hdn Trddng Van Thien cd viet: "Sd that ma ndi, nhdng ngddi gidi tang bdc ban than, bp nd ninh hot chinh la nhdng ngddi de lam hong viec nhat, cdn nhdng ngddi cd the thddng xuyen chi ra va phe binh nhdng khuyet diem va sai lam cua minh thi lai la nhdng ngdd'i cd ich cho cong viec nhat, la ngdd'i dang quy nhat". Day chinh la ndi ve nhdng kinh nghiem xua't phat td day long. Can nhin ngddi, ngddi quan sat phai cd khat vong cau tai. Khdng the vda nhdc tdi "cd ca ddc va tai" la cho rang khdng chi nen cai gi cung bie't, ma phai la ngddi hoan thien khdng khuyet diem, khdng tat xa'u. Ai cung khdng the cai gi cung tot dddc. So vdi nhdng tri thdc, kinh nghiem, nang ldc ma nhan loai hien cd, bat ki mot ngdd'i nao cung khdng the bao dung toan bp dddc. Darwin la ngddi dat nen mong cho li luan tien hoa sinh ffr> - 72 - vat nhifng ong mot chut hoa hoc cung khong biet; Trdn Canh Nhuan nghien cdu sd hoc cd nhieu cd'ng hien ldn nhdng dng khdng gidi ve ngon ngd, khi lam giao vien trung hoc, dng kem chut nda bi hoc sinh treu dua phai rdi khdi buc giang; Gia Cat Lddng cd the bdy binh bo tran nhu'ng khdng the ra chie'n tru'o'ng chie'n dau... con ngiidi tdng cd diem manh diem yeu. Chi cd khat vong cdu tai mdi tim thay diio'c nhdng liu diem trong so nhdng khuyet diem. Ngay nay chung ta cd vi lanh dao vi mong tim du'Oc ngu'di toan dien da thay he't nhdng can bp cd tam huye't vd'i cong viec, cd nang ldc lam viec, cung cd chut khuyet diem tat xau, de cd vao vi tri lanh dao nhdng ngu'di khdng cd tat xau gi nhu'ng binh thifdng khdng ndi bat, khdng sang tao ra difpc cai mdi, ket qua la lam tdn that ldn cho cong viec. Neu yeu cdu nhdng ngdd'i minh sd dung khdng cd khuyet diem, khdng sai sot, thi cai thu ddo'c phdn nhieu la nhdng ke tdm thddng khdng cd gi ndi bat, ma td chdc dddi sd lanh dao cua anh ta cung chi cd the trd' thanh mdt td chdc tdm thddng khdng pham sai 1dm nhdng cung khdng cd thanh tich. Thdc ra thi ngddi gidi khdng cd nghia la ngddi biet lam, ngdd'i biet lam cang khdng phai la mdt ngddi hoan thien. Cahners cho rdng dd'i vdi mdt nha kinh doanh ma ndi, tha trong dung mdt ngddi biet lam ma cd khuyet diem chd quyet khdng tien cd nhdng ke bat tai binh thddng, on dinh. TJu diem va khuyet diem cua mdt ngddi thddng anh hddng lan nhau. Lenin da ndi: "Ho'n mdt nda khuyet diem cua con ngddi cd lien he vdi nhdng du diem cua - 73 - «d> con ngu'di". Yeu cau toan tai, nhting lai khong dung dtidc mot ngu'di tat se mat di mot doi ngu nhu'ng ngu'di cd nang ldc tinh nhanh thao vat. dung cam khai thac. Td viec bieu dtidng cai tot, tranh cai xau, den tdn trong cai tot ma nen cai xau xud'ng thi cd the bie'n nhting nhan to tieu cdc thanh nhan to tich ctic lam cho nhan tai cua chung ta ld'p ld'p xua't hien. KHON G CA U TOA N Sau su' qua cdu toan cua ngtidi lanh dao ddi vdi nhan tdi, khong chi khdng thi danh gid dtidc con ngtidi, md con cd thi hgn che lam hai nhan tdi. Vang khdng du dd, con ngddi khdng the hoan my, ba't ke nhan tai nao deu cung khdng the thap toan thap my. Quan diem nay da cd khdng it nhdng hoc si van nhan Trung Qudc co dai dung nhieu hinh thdc so sanh de the hien. Nhd trong tac pham Ld thi xudn thu. Cd nan cd viet: "mdt thddc go cung cd tie't muc, mdt chut it ngoc cung cd ti vet". Trong tac pham Xem nhd Khuat Nguyen cung viet: "Mdt thddc cung coi la ngan, mot tac cung coi la dai; sd vat cung cd chd khie'm khuyet, tri tue cung cd cho khdng minh man". Cong lao thanh tich cua mot ngddi ta't cung cd chd khdng toan dien, nang ldc ta't cung cd chd khdng the dam nhiem dddc, tai nang ta't cung cd cho khdng day du. Con ngddi khdng the toan - 74 - dien dtidc, vi the ket luan nghe cd li nhat la khong cau toan trach bi ddi vdi nhan tai. Trong chie'n tranh Nam Bac cua My, co ngu'di noi vdi tdng thdng Lincoln rang tdng tu" lenh ma ong ta mdi tin nhiem. tddng quan Grant dam me rtidu che, khd lam dtidc viec ldn. Lincoln lai ndi: "Neu tdi biet tudng quan Grant thich ud'ng rtidu mac gi, tdi se tang vai chai cho dng ta va nhdng tudng quan khac". Tdng thdng Lincoln trai qua thdi thd a'u 6' bang Kentaji va bang Yilinuo, difdng nhien dng biet me rtidu cd the lam hong viec, nhdng dng cang biet rang tdd'ng quan Grant la ngdd'i cd tai nang nha't trong so cac tddng quan, chi cd dng ta mdi cd the bay binh bo tran, quyet thdng ngan dam. Thdc te. sd tin nhiem dd'i vdi tddng quan Grant da dan den bddc chuyen ngoat trong chie'n tranh Nam Bdc. Day dung la mdt ldn bd nhiem cd hieu qua, chdng minh chinh sach dung ngdd'i cua Lincoln la 6' yeu cdu nhdng du diem cua con ngddi chd khdng phai chd yeu cdu mdt con ngddi "hoan thien". Nhdng each dung ngddi nay la do Lincoln phai qua mdt qua trinh no ldc gian khd mdi hoc dddc. Trddc khi bd nhiem Grant, Lincoln da tdng lien tiep bd nhiem 3, 4 tddng quan, tieu chuan cua bd nhiem la yeu cdu ngddi dddc sd dung khdng co nhtidc diem gi nghiem trong lam. Nhdng ke't qua tuyen dung nhdng ngddi nay la mac du quan mien Bdc ddu chie'm dddc du the ldn vd nhan ldc hoac vat ldc nhdng trong ba nam td 1861 den 1864 nhdng chie'n tranh khdng cd mdt chut tien trien nao. Bat ke ngddi nao, neu ngddi ma anh ta su" dung la ngddi khong cd nhtidc diem, thi bd may ma anh ta lanh dao nhieu nhat cung chi la mot bp may binh thddng. Tren thdc te. con ngu'di hoan my khong cd khuye't diem chang qua chi cd vai trd thd hai. Ngddi tai can vtip't bac thi khuyet diem cua anh ta cung the hien rd. Tren the gidi nay khdng cd ai cd the noi bat tren tat ca cac linh \TJ'C dddc. Lay ca tri thdc, kinh nghiem va tai nang cua nhan lai de so sanh, cho du la thien tai vi dai nhat cung khdng hoan toan dat tieu chuan. Tren the' gidi khdng cd chuyen "con ngdd'i hoan thien", chi la cd cd mdt so ngdd'i rd rang "tai gidi" ho'n ngddi khac d mdt vai phddng dien nao dd ma thdi. Sd cau toan trach bi cua lanh dao ddi vdi nhan tai khdng chi khdng the danh gia dddc con ngddi, ma con cd the han che', lam hai nhan tai. Khdng it nhdng hien tai trong lich sd bi oan deu la vi lanh dao thich bdi mdc nhdng chuyen nhd nhat da qua, nhd Td Ma Thien chi la ndi may ldi cong kich lam cho Li Lang bi Han Vu Be day dpa cdc hinh. lam cho dng an han sud't ddi. Td Thddc vi cd y kien vd'i viec trieu chinh ma viet may bai thd phdng du lai bi mdc oan "an d Dai thi", nda ddi cdn lai deu bi xua dudi, phai song mdt cuoc ddi ldu lac ciing khdn. Cdn trong lich sd, vi hay bdi mdc nhdng chuyen nhd da qua, nhdng ke cd y dd hay tang bdc ninh bd lien nhan cd hdi nem da giau tay, bdi long tim vet, do dd nhdng ngddi tai phai chiu nhdng viec ham oan lai cang nhieu. Ngddi lanh dao cd hieu qua khdng bao gid hoi nhdng cau nhd the nay: "Anh ta va tdi song cung nhau the' nao?" ma thddng suy nghi: "Anh ta cd nhdng cd'ng hien dat dtidc nhieu ket qua to ldn. "Ban muon trdi bupc "tay" cua mot ngifdi, nhu'ng anh ta lai thifdng den "ca ngu'di"". Mdt ngu'di khdng the chi cd u'u diem ma khdng cd khuyet diem. Khuyet diem thu'dng cung vd'i nhdng ifu diem cua con ngifdi den ben nha lanh dao. TUYE N NGUCfl KHON G CA N CU" XUA T THAN , QUE QUA N Sd dtidc mdt cua nhan tdi dnh hudng tdi sti thdnh bai cua sd nghiep, nho thi Id mot dOn vi, dan toe. Cho nen, mdi ngddi lanh dao phdi chu y md rong chieu nap nhan tdi, loi keo nhan tdi, md rong doi ngu nhan tdi, cd gdng hdi tui nhan tdi trong thien hg. Trong cudn Chu dao bien Han Phi Td cd viet: "Quan chu minh anh dung "dao" phai lam cho ngddi cd tri tue he't minh dda ra nhdng mdu ltidc cua ho, quan chu can cd theo nhdng mdu ltidc cua ho ma quyet dinh chinh sti. tri tue cua quan chii la vd cung; phai cho ngtidi co tai nang phat huy he't tai nang cua hp, quan chu can cd theo tai nang cua hp ma tin dung hp, nen tai nang cua quan chu la vd cung; thiet lap dddc sti nghiep thanh cong la the hien dtidc sti hien danh cua quan chu, nhting sai lam da pham thi do thdn dan trach phat, cho nen danh vong cua quan chu la vd cung. Do dd quan chu khdng cd tai ddc lai cd the lam thay cua hien dan, - 78 « 6 quan chu khong co tri tue lai co the lam quan tru'o'ng ciia ngu'di co tri tue. Than dan lao dong met nhoc, quan chu hudng thu thanh qua chinh la luat tri nude cua quan chu hien minh". Dung ngu'di nen lay tai nang cua anh ta lam muc tieu Ida chon, khong mang den tiem luc kinh te, khong mang den xua't than, que quan. chi mang den viec cdn ngu'di tai nhu' the nao khi lam viec, xem anh ta co the de minh su' dung hay khong. Nhti the co the phat huy ddy du ky nang va sd trddng cua hq. Muc dich cudi cung cua ngddi dieu khien xe la khie'n cho nang ldc ngddi khac dung ddo'c cho minh. Bat ke dia vi, tai nang, tieng tam cua nhan tai tren hay dddi tdi, chi can lam trung tam cho tien dd sd nghiep cua minh, chi dao ta't ca hanh ddng cua minh la dddc rdi. Han Cao To vi nhdng yeu cdu trong quan ly ma ldi dung Tuo Ha va Trddng Lddng; vi nhdng yeu cau cua quan sd ma ldi dung Han Tin va Trac Viet. Ldu Bi vi nghiep ba vddng ma tuyet dd'i dda vao nhdng tai nang qudn chung nhd Gia Cat Lddng, Trdo'ng Phi, Trieu Van. Md rong chieu nap nhan tai hdu dung thi sd nghiep mdi cd the thanh cong. /. Khong mang tiem luc kinh te Tuan Td ndi "Dd'i vdi nhdng ngddi hien nang khdng nen de cd sd thang quan ldn ltidt theo quy dinh thdng thddng, ma nen pha vd quy luat ma dung; dd'i vdi nhdng ngdd'i bac nhtidc vd nang nen lap tdc bai mien; dd'i vdi - 79 - °&