🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Một Lễ Cưới Khác Thường
Ebooks
Nhóm Zalo
https://thuviensach.vn
https://thuviensach.vn
I
“…Cố gắng đến đây ngay, Henri nhé. Em không còn kiên nhẫn… chờ anh được nữa. Vả lại đất nước này tuyệt đẹp, nhất là vùng Hạ Hungary vốn có sức hấp dẫn làm cho một kỹ sư phải say mê. Riêng khía cạnh này cũng đủ làm cho anh hài lòng với chuyến đi rồi.
Thân mến.
MARC VIDAL”
Đó là đoạn chót bức thư của em tôi gửi đến ngày 4-4-1757.
Không một dấu hiệu nào báo trước cho bức thư ấy cả. Nó đến bằng phương tiện thường lệ nghĩa là qua liên tiếp nhiều tay phu trạm, qua người gác cửa và người hầu của hội. Anh nầy đâu có biết mình đang làm một việc quan trọng, chỉ đặt thư lên khay mang đến dâng tôi với vẻ điềm nhiên thường lệ.
Và tôi cũng điềm nhiên như thế khi mở phong bì và đọc thư một mạch cho đến những dòng cuối trên đây, nó hàm chứa mầm mống những biến cố phi thường mà tôi sắp dính líu vào.
Sự mù quáng của loài người là như thế đấy!
Sợi chỉ huyền bí của định mệnh cứ thế dệt mãi không thôi, mà con người vẫn không hay biết.
Em tôi đã nói đúng. Tôi không hối hận về chuyến đi nầy. Nhưng tôi có nên kể nó ra đây không? Nó không thuộc loại sự việc ta nên giấu kín sao?
https://thuviensach.vn
Ai sẽ tin cậy một câu chuyện quái đản đến độ những cây bút bạo nhất cũng chưa chắc đã dám viết ra đây?
Nhưng ra sao thì ra, tôi cũng thử liều một phen. Người ta có tin tôi hay không cũng được, tôi vẫn không cưỡng nổi nhu cầu sống lại cái chuỗi biến cố huyền bí ấy mà bức thư của em tôi đã mở đầu.
Năm ấy Marc, người em trai hai mươi tám tuổi của tôi, đã gặt hái được nhiều thành công rực rỡ trong nghệ thuật hoạ chân dung. Chúng tôi gắn bó với nhau bằng mối tình thương yêu dịu dàng nhất, chặt chẽ nhất trên đời. Trong tôi có lẫn một ít tình cha con, vì tôi hơn Marc tám tuổi. Khi hãy còn bé chúng tôi đã mồ côi cả cha lẫn mẹ. Ở vào cương vị người anh, tôi phải chăm lo việc giáo dục cho em. Nhận thấy Marc có năng khiếu đặc biệt về hội hoạ tôi đã khuyến khích hắn đi vào lĩnh vực nầy và hắn đã đạt được nhiều thành quả rất xứng đáng.
Bây giờ thì Marc sắp sửa lấy vợ. Thời gian gần đây về cư ngụ tại Ragz, một thành phố lớn ở miền Nam Hungary. Sau nhiều tháng sống ở thủ đô rất đắc ý, Marc đã kiếm được rất nhiều tiền và đã được tiếp đón rất ân cần, sự ân cần mà nước Hungary vẫn dành cho giới nghệ sĩ. Sau đó, hắn rời Budapest, xuôi dòng sông Danube xuống Ragz.
Trong số các gia đình danh vọng của thành phố nầy phải kể đến gia đình bác sĩ Roderich và bác sĩ Roderich là một trong các y sĩ nổi tiếng nhất nước Hungary. Ngoài một gia tài rất lớn do cha mẹ để lại, ông đã tạo một tài sản quan trọng, kết quả của sự hành nghề. Mỗi năm vào thời gian nghỉ ngơi, ông thường du lịch đó đây, có khi qua tận Pháp, Ý hay Đức. Cố nhiên là những bệnh nhân giàu có rất tiếc sự vắng mặt của vị danh y nầy. Cả đến người nghèo cũng thế, vì ông không bao giờ từ chối phục vụ họ. Với lòng nhân từ, ông đã chiếu cố đến cả những kẻ đói khổ. Vì vậy mọi người đều quý mến ông.
Gia đình Roderich gồm có ông và bà bác sĩ, con trai ông tức đại uý Haralan và con gái ông, cô Myra. Marc vẫn thường lui tới gia đình hiếu khách nầy và cố nhiên đã cảm vẻ duyên dáng và nét kiều mị của cô gái. Sự
https://thuviensach.vn
kiện nầy đã kéo dài vô tận thời gian lưu trú của hắn tại Ragz. Nhưng nếu cô Myra Roderich hợp ý Marc thì Marc cũng hợp ý Myra Roderich. Có thể nói rằng Marc xứng đáng được diễm phúc ấy vì hắn vốn là một thanh niên ngay thẳng và đẹp trai, vóc dáng cao ráo, ánh mắt linh hoạt, mái tóc nâu, vầng trán thì nhăn, nét mặt yêu đời của loại người luôn luôn thành công. Hắn lại có tính tình tế nhị và phong độ của một nghệ sĩ có nhiều mỹ cảm.
Còn về Myra Roderich? Tôi chỉ mới biết nàng qua những bức thư rực cháy của Marc, và tôi rất mong mỏi được gặp nàng. Em tôi càng nóng nảy hơn, mong có dịp giới thiệu nàng với tôi. Hắn yêu cầu tôi đến Ragz như một gia trưởng và buộc tôi phải ở lại chơi thật lâu, trên một tháng chẳng hạn. Hắn cứ mãi lặp lại rằng vị hôn thê của hắn không còn đủ kiên nhẫn chờ đợi tôi nữa, rằng khi nào tôi đến là định ngay ngày cưới. Myra mong được chính mắt mình trông thấy người anh chồng tương lai mà nàng đã được nghe người ta khen đủ mọi điều… Chính nàng đã bảo “Ít nhất cũng tự mình xét đoán những người trong gia đình mà mình sắp bước chân vào…” Cố nhiên nàng chỉ gật đầu chấp nhận định mệnh sau khi được gặp mặt Henri…
Tất cả mọi điều nầy em tôi rất hăm hở thuật lại trong những bức thư thường xuyên gửi về. Tôi cảm thấy hắn yêu say đắm Myra Roderich.
Tôi đã bảo rằng tôi chỉ biết nàng qua những lời ca ngợi trong thư Marc. Tuy nhiên là hoạ sĩ tại sao em tôi không mượn nàng làm mẫu để hoạ trên vải hoặc trên giấy, trong một tư thế yêu kiều với bộ áo tuyệt đẹp, có phải hơn không? Như thế tôi sẽ có thể ngắm nàng như người thật. Myra lại không muốn như thế, Marc quả quyết rằng nàng muốn tự mình xuất hiện chói loà trước mắt tôi. Điều mà cả hai cùng muốn là kỹ sư Henri Vidal hãy xếp công việc lại và, trong bộ y phục của người khách quý nhất, đến xuất hiện tại phòng khách của biệt thự Roderich.
Có cần phải nhiều lý lẽ để thuyết phục tôi chăng? Cố nhiên là không, và tôi sẽ không để cho em tôi lấy vợ mà không đến dự hôn lễ. Vâng, tôi sẽ đến gặp Myra Roderich trước khi nàng là em dâu tôi.
https://thuviensach.vn
Ngoài ra, theo lời viết trong thư, tôi sẽ rất thích thú được viếng miền đất này của Hungary. Đây là đất nước có một quá khứ oai hùng, đất nước không chịu đồng hoá với các dân tộc Nhật Nhĩ Man[1], đất nước đang chiếm một vị trí quan trọng trong lịch sử Trung Âu.
Còn về cuộc du hành thì tôi quyết định thực hiện trong những điều kiện như sau: nửa bằng đường xe, nửa bằng đường sông Danube, còn chuyến về thì hoàn toàn bằng xe thơ.
Theo dự kiến thì đến Vienne tôi mới bắt đầu đi trên con sông tuyệt diệu này. Nếu không đi suốt bảy trăm dặm của dòng sông thì ít nhất tôi cũng nhìn thấy cái phần sông lý thú nhất chảy qua Áo và Hungary, tận đến Ragz, gần biên giới Serbie. Đây là cuối chặng đường. Tôi sẽ không đủ thời gian viếng những thành phố mà dòng nước hùng tráng của sông vẫn tưới nhuần giữa hai vùng Valachi và Moldavie thuộc Thổ, sau khi chảy qua các vùng Cửa sắt lừng danh: Viddin, Nicopoli, Roustchouk, Silistrie, Braila, Galatz, cho đến tận cửa ba sông đổ ra Biển Đen.
Có lẽ ba tháng mới đủ cho chuyến đi. Tôi sẽ dành một tháng cho khoảng đường từ Paris đến Ragz. Sau một thời gian dài bằng như thế lưu lại tổ quốc mới của em tôi, tôi dành tháng còn lại cho chuyến trở về Pháp.
Thế là tôi sửa soạn lên đường sau khi sắp đặt vài việc khẩn cấp và xin một số giấy tờ cần thiết theo yêu cầu của Marc.
Việc sửa soạn rất đơn giản và nhanh chóng, và tôi cũng không tính làm bận rộn mình bằng hành lý. Tôi sẽ chỉ mang theo một chiếc rương nhỏ đựng bộ lễ phục cần cho cuộc lễ vì đó tôi phải đến Hungary.
Tôi không có gì phải lo ngại về ngôn ngữ nước này vì tôi đã quen với tiếng Đức từ khi tôi du lịch qua những tỉnh phía Bắc. Còn về tiếng Hungary, có lẽ cũng không đáng ngại lắm. Ngoài ra, tiếng Pháp vẫn được dùng nhiều ở Hungary, nhất là giới thượng lưu, nhờ thế em tôi đã không gặp vấn đề gì ở bên kia biên giới Áo.
https://thuviensach.vn
“Ông là người Pháp, ông được hưởng đặc quyền công dân ở Hungary” ngày xưa một hoàng thân Hungary chẳng đã nói với một người Pháp câu này là gì? Câu nói rất hữu nghị này đã minh hoạ những tình cảm của dân tộc Hungary dành cho nước Pháp.
Tôi viết thư cho Marc để trả lời bức thư mới nhất và cũng để nhờ hắn cho Myra Roderich hay rằng tôi cũng bồn chồn không kém, vì ông anh chồng tương lai này rất nóng lòng muốn gặp mặt người em dâu tương lai. Tôi thêm rằng tôi sắp lên đường, nhưng tôi không thể xác định ngày đến Ragz, vì còn tuỳ ở những bất ngờ của cuộc hành trình. Tuy nhiên tôi cũng nói chắc rằng tôi sẽ không trì hoãn ở dọc đường. Nếu muốn, gia đình Roderich có thể định ngày hôn lễ vào cuối tháng Năm. Để kết luận, tôi viết: “Xin chớ buồn lòng nếu đến mỗi chặng đường tôi không viết được một bức thư báo cho biết tôi đã đến thành phố nào. Chỉ thỉnh thoảng tôi mới viết, đủ để cô Myra ước lượng bao nhiêu dặm đường còn ngăn cách tôi với thành phố quê hương cô. Nhưng dù sao tôi cũng sẽ báo đúng giờ đến nơi, có chăng chỉ sai ít phút thôi”.
Ngày 13-4, trước khi khởi hành một hôm, tôi đến văn phòng viên trung uý công an, một người tôi vẫn có quan hệ bạn bè, để từ giã và nhận hộ chiếu. Khi đưa hộ chiếu cho tôi ông chuyển lời chúc mừng ỏm tỏi, người mà ông đã nghe danh và có quen biết, và ông cũng đã biết những dự tính hôn nhân.
Ông nói thêm.
- Ngoài ra tôi còn biết gia đình bác sĩ Roderich, nơi mà em ông sắp vào. Đây là một trong những gia đình danh giá nhất Ragz.
- Người ta đã nói với ông như thế nào? – Tôi hỏi.
- Vâng, mới hôm qua đây, trước mặt tôi và trong buổi dạ tiệc tại toà đại sứ Áo.
- Nhưng ai đã nói với ông?
https://thuviensach.vn
- Một sĩ quan của trại quân Budapest. Người này là bạn của Marc. Hai người quen nhau tại thủ đô Hungary. Người ta ca tụng Marc hết lời. Anh ấy thành công xuất sắc và sự hoan nghênh dành cho anh ấy lại tiếp tục ở Ragz. Đừng ngạc nhiên Vidal ạ.
- Và vị sĩ quan ấy có tán dương gia đình Roderich không? – Tôi hỏi.
- Cố nhiên. Ông bác sĩ là nhà bác học theo đúng nghĩa của nó. Tên tuổi của ông vang dội trên khắp các nước Áo, Hung. Người ta khen tặng ông ta hết lời và nói chung, đây là một đám cưới tốt cho Marc vì hình như cô Myra Roderich rất đẹp.
- Bạn ơi, tôi đáp, xin đừng ngạc nhiên nếu tôi quả quyết rằng Marc cũng thấy nàng như thế và hình như hắn rất mê nàng.
- Thế thì hay quá. Vidal ạ. Xin ông chuyển lời tôi khen ngợi và chúc mừng anh ấy mà hạnh phúc cao quý sẽ làm cho nhiều người ghen tức. Nhưng… (người đối thoại với tôi bỗng ngập ngừng) tôi là người không kín đáo chăng nếu tôi nói rằng…
- Một sự tiết lộ chăng? – Tôi nói.
- Thế em ông chưa bao giờ viết thư cho biết rằng vài tháng trước khi anh ấy đến Ragz…
- Trước khi hắn đến? – Tôi lặp lại.
- Vâng… Cô Myra Roderich… Vidal ạ, tóm lại có thể em ông không hay biết việc đó.
- Xin ông nói rõ đi. Bởi vì tôi hoàn toàn không hiểu điều ông muốn ám chỉ.
- Này nhé. Hình như Roderich được rất nhiều người theo đuổi. Đặc biệt có một nhân vật, song nhân vật này cũng không phải là người đầu tiên, sự kiện này không có gì đáng ngạc nhiên cả. Theo vị sĩ quan toà đại sứ thì ít nhất nhân vật ấy vẫn còn ở Budapest cách đây năm tuần lễ.
- Và người đối thủ ấy?…
https://thuviensach.vn
- Người ấy bị bác sĩ Roderich từ chối.
- Do đó không có gì phải bận tâm nữa. Ngoài ra nếu Marc biết có đối thủ thì hắn đã nói trong thư rồi. Nhưng hắn đã không có một lời, như thế chứng tỏ việc này không có gì quan trọng.
- Bạn Vidal ạ. Thực ra nếu nhân vật ấy cầu hôn cô Roderich và đã gây tiếng đồn ở Ragz thì tốt hơn là ông nên biết rõ…
- Cố nhiên, và cảm ơn ông đã cho tôi biết, vì đây không phải là tiếng đồn vu vơ.
- Không. Đây là một nguồn tin rất đứng đắn.
- Nhưng, – tôi đáp, – điểm chính là nay sự việc không còn nữa. Trước khi ra về, tôi hỏi thêm.
- À này, bạn ơi, vị sĩ quan có nói người bị từ chối tên gì không? - Có.
- Tên hắn ta là…?
- Wilhelm Storitz.
- Wilhelm Storitz?… Con trai nhà hoá học, nhà luyện đan thì đúng hơn. - Đích thị.
- Nhưng này! Đó là tên tuổi của một bác học nổi danh nhờ những phát minh.
- Và là người mà nước Đức rất hãnh diện, bạn ạ.
- Ông ta không chết rồi ư?
- Vâng. Chết cách đây mấy năm. Nhưng con trai ông ta còn sống, và theo vị sĩ quan kể thì ông Wilhelm Storitz này sẽ là con người đáng sợ.
- Đáng sợ? Ông muốn nói gì vậy?
- Tôi không biết nên nói sao, nhưng nếu vị sĩ quan toà đại sứ không lầm thì Wilhelm Storitz không phải như người nào khác.
https://thuviensach.vn
Tôi thích thú la lên:
- Chà! Câu chuyện trở nên hấp dẫn rồi đấy. Liệu anh chàng si tình ấy có tới ba chân, bốn tay hay chỉ có một giác quan thứ sáu thôi nhỉ?
- Người ta không nói rõ. Tuy nhiên tôi nghĩ là ta nên xét đoán con người tinh thần hơn là con người thể chất của Wilhelm Storitz mà, nếu tôi hiểu đúng, ta sẽ phải đương đầu.
- Bọn chúng tôi sẽ đương đầu, ít nhất cho tới ngày cô Myra Roderich trở thành bà Marc Vidal.
Đến đây, không lo lắng gì thêm về câu chuyện này, tôi thân ái bắt tay viên trung uý công an, trở về nhà lo thu xếp hành lý.
https://thuviensach.vn
II
(Người dịch đã lược gần hết chương II của nguyên bản. Nội dung chương này kể về hành trình của Henri Vidal từ Paris đến Ragz. Chuyến đi trải qua nhiều chặng, trong đó chặng cuối là đi tàu thuỷ Dorothée. Trên con tàu này, Henri chạm mặt một người Đức, đã xuống tàu giữa đường ở Vukovar.
Do đó từ chương này, việc đánh số chương bị lệch một chương so với nguyên bản (Caruri).)
Tôi đứng gần lan can ở mạn trái tàu, nhìn các bến “ke” xếp thành hàng trong khi hành khách tiến đến cầu thang. Dưới chân cầu tàu nhiều đám người đang đứng đợi và tôi tin chắc có Marc trong đó.
Lúc tôi đưa mắt nhìn em tôi thì bất ngờ tôi nghe tiếng Đức nói rõ ràng bên tai cạnh tôi.
“Nếu Marc cưới Myra Roderich thì vô phúc cho cô nàng, vô phúc cho anh chàng!”
Tôi quay nhanh lại… Chỗ ấy chỉ có mỗi mình tôi. Tuy thế, có kẻ nào vừa nói với tôi? Vâng, có người mới nói với tôi, và hơn nữa, tôi không còn lạ gì giọng nói ấy.
Tuy nhiên chẳng có ai cả, tôi xin lặp lại, chẳng có ai cả!… Hiển nhiên tôi lầm tưởng đã nghe câu nói hăm doạ ấy… Một loại ảo giác, thế thôi. Có lẽ dây thần kinh tôi ở trong trạng thái suy kém nên trong vòng hai ngày nay
https://thuviensach.vn
đã quấy phá tôi. Kinh ngạc, tôi lại nhìn quanh. Không, chẳng có ai cả. Tôi không thể làm gì khác hơn là chỉ nhún vai và lên bờ.
Tôi vất vả lắm mới chen được một lối đi giữa đám người ồn ào đang chiếm cả cầu tàu.
Đúng như tôi nghĩ, Marc đón tôi ở bến tàu. Gặp nhau, chúng tôi ôm chặt lấy nhau như để ép chặt hai trái tim.
- Henri… anh Henri thân mến! Hắn nói, giọng cảm động, mắt ươn ướt nhưng nét mặt hân hoan.
- Em Marc thân yêu, tôi cũng nói.
Sau đó tôi bảo.
- Nào ta lên đường. Đưa anh về nhà chứ?
- Vâng, về khách sạn, khách sạn Temesvar ở đường Hoàng tử Miloch, cách đây mười phút… nhưng khoan đã, để em giới thiệu anh với anh vợ tương lai của em đã nhé!…
Tôi vô tình không để ý đến một viên sĩ quan đứng phía sau Marc: một đại uý. Anh ta mặc trang phục Bộ binh Biên giới Quân sự, người khoảng hai mươi tám tuổi, vóc người cao hơn trung bình, tướng oai vệ, râu mép và râu cằm màu đỏ hung, vẻ hiên ngang và quý phái của người Hung, nhưng đôi mắt niềm nở, miệng tươi cười, phong cách lịch thiệp.
- Đại uý Haralan Roderich, Marc giới thiệu.
Tôi bắt tay đại uý Haralan, anh nói.
- Ông Vidal ạ, chúng tôi sung sướng được gặp ông. Chắc ông không tưởng tượng được gia đình tôi sẽ sung sướng đến bao nhiêu, vì chúng tôi rất sốt ruột chờ ông đến.
- Kể cả cô Myra chứ? Tôi hỏi.
- Cố nhiên, anh Henri ạ, em tôi nói. Và hoàn toàn không phải lỗi cô ta nếu tàu Dorothée không chạy được mười dặm giờ trong khoảng từ Vienne đến đây.
https://thuviensach.vn
Đại uý Haralan nói sõi tiếng Pháp như bố, mẹ, em gái anh vì họ đã từng du lịch sang Pháp. Ngoài ra vì Marc và tôi đều rành tiếng Đức và biết ít nhiều tiếng Hung, nên từ hôm đó trở đi chúng tôi trò chuyện với nhau bằng các thứ tiếng ấy, nhiều khi lẫn lộn nhau.
Chúng tôi thuê xe chở hành lý về khách sạn Temesvar cùng với đại uý Haralan và Marc. Vài phút sau, xe đã dừng trước khách sạn.
Tôi ở lại khách sạn với em tôi và hẹn sáng hôm sau đến thăm gia đình Roderich. Phòng tôi ở khá đủ tiện nghi, sát bên là phòng Marc vẫn ở từ khi hắn đến Ragz.
Câu chuyện chúng tôi kéo dài mãi đến giờ ăn tối. Tôi nói:
- Marc này, anh em mình lại gặp nhau và đều khoẻ mạnh. Nếu anh không lầm thì chúng ta chia tay nhau đã một năm đằng đẵng.
- Vâng, em thấy thời gian dài thật. Mặc dù sự có mặt của Myra thân mến đã thu ngắn những tháng gần đây… Nhưng nay anh đã đến rồi. Tuy vậy sự xa vắng không thể làm em quên rằng anh vẫn là anh của em.
- Là người bạn tốt nhất của em. Marc ạ.
- Hơn nữa, anh Henri, mong anh hiểu cho rằng đám cưới em không thể cử hành được nếu không có anh ở đây. Ngoài ra, phải được sự đồng ý của anh chứ!
- Sự đồng ý của anh?
- Vâng, như thể em hỏi ý kiến cha chúng ta, nếu Người còn sống. Nhưng cũng như ông ấy, anh không phải từ chối em điều đó, và khi anh biết cô nàng…
- Anh đã biết nàng qua những bức thư em, và anh biết rằng em sung sướng.
- Hơn cả điều mà em có thể nói được. Anh sẽ gặp cô ấy, anh sẽ đánh giá cô ấy, anh sẽ yêu mến cô ấy, em chắc thế! Đây là người em gái tốt nhất mà em đem lại cho anh.
https://thuviensach.vn
- Vâng, anh chấp nhận, Marc ạ, vì biết trước rằng em đã chọn lựa tuyệt hảo rồi. Nhưng sao không đến thăm bác sĩ Roderich ngay chiều nay?
- Không, sáng mai… Bọn em đâu có nghĩ rằng tàu đến sớm như vậy, cứ tưởng mãi đến tối cơ. Chỉ vì cẩn thận mà Haralan và em đã ra bến tàu và đã bất ngờ thấy mọi người lên bờ. Ối chà, nếu Myra của tôi được trông thấy! Chắc cô ấy tiếc lắm!… Nhưng em nhắc lại, người ta chỉ đợi anh vào ngày mai. Bà Roderich và con gái đã có chương trình chiều nay rồi. Sáng mai họ sẽ hết sức xin lỗi anh.
- Đồng ý, Marc ạ, tôi trả lời. Vì chúng ta chỉ ở gần nhau hôm nay trong vài giờ, ta hãy tranh thủ để chuyện trò, nói về quá khứ và tương lai, trao đổi tất cả những kinh nghiệm sau một năm xa cách.
Marc thuật lại cuộc du lịch của mình từ ngày hắn rời Paris. Tất cả đoạn đường đều được đánh dấu bằng thành công, sự lưu trú ở Vienne, ở Presbourg, đâu đâu cánh cửa của thế giới nghệ sĩ cũng rộng mở để đón tiếp hắn. Nói chung hắn chưa hề cho tôi biết những điều này. Một bức hoạ chân dung ký tên Marc Vidal là một vật quý mà người ta tranh giành nhau rất hăm hở giữa những nhà giàu người Áo cũng như người Hung.
- Em không đủ sức phục vụ tất cả. Những đơn đặt hàng và những cuộc đấu giá khắp nơi! Anh biết không, một nhà tư sản nhân hậu ở Presbourg đã nói “Marc Vidal vẽ giống người thật”. Vì vậy – em tôi nói đùa thêm – có lẽ một ngày kia người ta sẽ bắt cóc em để hoạ chân dung cho cả triều đình Vienne!
- Coi chừng, Marc, coi chừng đấy! Đây là lúc em phải lúng túng nếu bấy giờ em rời Ragz để vào triều!
- Tôi sẽ từ chối bằng một cách lễ phép nhất trên đời, bạn ạ. Giờ đây không thể còn có vấn đề chân dung, hay đúng hơn em mới vẽ xong bức chân dung cuối cùng.
- Của cô ấy phải không?
- Của cô ấy, và có lẽ em chưa vẽ bức nào tệ hơn.
https://thuviensach.vn
- Biết đâu đấy, tôi nói, nhất là khi nhà hoạ sĩ chú ý đến người mẫu hơn là bức hoạ…
- Cuối cùng rồi sẽ biết Henri ạ!… Em xin lặp lại: giống hơn là thật!… Đó là tác phẩm đặc biệt của em, hình như… Vâng, trong suốt thời gian Myra của em ngồi mẫu, mắt em không thể rời nàng được. Nhưng nàng lại không đùa. Nàng dành những giờ quá ngắn ngủi ấy không phải cho vị hôn phu mà cho người hoạ sĩ… Cây bút của em chạy trên mặt vải với một sự đam mê lạ lùng!… Đôi khi tưởng chừng như bức vẽ sắp cử động và có sự sống như bức tượng Galathée[2].
- Bình tĩnh, hỡi Pygmalion, hãy bình tĩnh đi. À này, em bắt đầu giao thiệp với gia đình Roderich như thế nào?
- Đã nói trong thư rồi đấy.
- Tôi biết rồi, nhưng còn…
- Nhiều phòng khách ở Ragz đã làm vinh dự cho em, họ nhận em vào từ những ngày em mới đến. Đối với em không có gì dễ chịu hơn, dù chỉ là để sống những buổi tối quá dài trong một thành phố lạ. Em thường lui tới những phòng khách ấy và đâu đâu người ta cũng đón tiếp em thật niềm nở. Nhờ vậy, em đã có dịp gặp lại đại uý Haralan.
- Gặp lại ư?
- Vâng, anh Henri ạ. Vì em đã gặp anh ta nhiều lần ở Pest. Một sĩ quan có nhiều công lao, có một tương lai rạng rỡ và cũng là người đàn ông tử tế nhất. Đối với anh ta chỉ còn có điều là chưa làm anh hùng trong những trận giặc của Mathias Corvin…
- Là được sống vào thời kỳ đó! Tôi cười đáp lại.
- Đúng như anh nói. Marc nói tiếp. Tóm lại, ở đây chúng em đã gặp nhau hằng ngày, và sự giao thiệp hơi hờ hững lúc đầu đã dần dần biến thành tình bạn thân thiết. Anh ấy muốn giới thiệu em với gia đình, em đã sốt sắng nhận lời vì em đã gặp Myra trong vài buổi tiếp tân, và…
https://thuviensach.vn
- Và, tôi tiếp tục nói, cô em cũng có vẻ quyến rũ như ông anh. Các cuộc viếng thăm của em đã chuyên cần hơn tại biệt thự bác sĩ Roderich…
- Vâng, Henri ạ. Đã ba tháng nay, không tối nào em không đến đấy. Ngoài ra khi em nói về Myra yêu dấu của em, anh đừng tưởng em nói quá đáng.
- Nhưng không bạn ơi, không đâu! Em không nói quá đáng đâu. Anh quả quyết rằng không thể nào quá đáng khi nói về nàng. Và hơn nữa, nếu em muốn biết quan niệm thành thật của anh, thì đấy, anh thú nhận rằng anh thấy em khiêm tốn đấy.
- Anh Henri, em yêu nàng lắm.
- Điều này đã rõ rồi. Ngoài ra anh hài lòng nghĩ rằng em sắp vào một gia đình danh giá nhất.
- Và được quý trọng nhất – Marc trả lời. Bác sĩ Roderich là một thầy thuốc rất được mến chuộng, các đồng nghiệp rất trọng nể ông ta. Đồng thời ông là người tốt nhất và rất xứng đáng làm cha…
- Của con gái ông – tôi nói – cũng như bà Roderich không kém xứng đáng làm mẹ cô ta.
- Bà ta! Người đàn bà tuyệt diệu! Marc la lên. Được tất cả bà con họ hàng sùng bái, bà ấy ngoan đạo, nhân từ, chăm làm việc thiện.
- Một người hoàn hảo! Và bà ấy sẽ là một bà mẹ vợ không thể có ở Pháp, phải vậy không Marc?
- Đùa cợt đi! Đùa đi!… Henri ạ, trước hết, đây chúng ta không phải ở Pháp mà ở Hungary, trong xứ mà phong tục tập quán còn giữ vẻ nghiêm khắc của thời xưa, xứ mà trong gia đình hãy còn chế độ gia trưởng…
- Nào, vị gia trưởng tương lai, vì đến lượt em sẽ là như thế… - Đây là một hoàn cảnh xã hội…
- Vâng, hỡi địch thủ của Mathusalem, của Abraham, của Isaac, của Jacob[3]. Cuối cùng câu chuyện của em đối với anh chẳng có gì khác
https://thuviensach.vn
thường cả. Nhờ đại uý Haralan em được giới thiệu vào gia đình này và được tiếp đón nồng nhiệt. Điều này không làm anh ngạc nhiên, em không thể nhìn cô Myra mà không bị những giá trị vật chất và tinh thần của nàng mê hoặc…
- Đúng như anh nói, anh ạ!
- Những giá trị tinh thần là cho vị hôn phu. Những giá trị vật chất cho nhà hoạ sĩ và những giá trị này sẽ không xoá khỏi khung vải cũng như những giá trị kia, khỏi quả tim em… Em nghĩ sao về câu nói của anh?
- Rỗng tuếch nhưng đúng, anh Henri thân mến ạ!
- Sự đánh giá của em cũng đúng, và để kết luận, cũng như Marc Vidal không thể trông thấy cô Myra Roderich mà không cảm vẻ duyên dáng của nàng, cô Myra Roderich không thể trông thấy Marc Vidal mà không cảm…
- Em không nói cái đó, Henri ạ!
- Nhưng tôi nói, dù chỉ là để tôn trọng sự thật thần thánh của sự việc… Và ông bà Roderich sau khi nhận biết việc đã xảy ra không lo ngại gì. Và Marc đã sớm thổ lộ việc ấy với đại uý Haralan. Và đại uý Haralan không nhìn sự việc bằng con mắt ác cảm. Anh ấy nói chuyện cỏn con ấy với bố mẹ và bố mẹ anh đã nói với con gái. Sau đó Marc Vidal đã chính thức cầu hôn và được chấp thuận, và thiên tiểu thuyết sắp kết thúc, như muôn ngàn thiên khác cùng loại…
- Anh Henri thân mến ơi, Marc ngắt lời, cái mà anh gọi là kết thúc, theo ý em chỉ là lúc bắt đầu.
- Em có lý đấy, Marc, và rồi anh chẳng còn biết giá trị những từ ngữ nữa… Lúc nào đám cưới nhỉ?
- Đợi anh đến rồi mới định ngày.
- Vậy thì, lúc nào tuỳ em… Sáu tuần… sáu tháng… sáu năm…
- Anh Henri này, Marc đáp, xin anh nói với ông bác sĩ rằng thời gian của một ông kỹ sư rất quý và nếu anh kéo dài quá mức để ở lại Ragz thì sự vận
https://thuviensach.vn
hành của thái dương hệ sẽ rối loạn vì thiếu các tính toán khoa học của anh.
- Nói tóm lại, rằng tôi sẽ chịu trách nhiệm các vụ động đất, các trận lụt, sóng thần và các thiên tai khác?
- Phải rồi. Ta không thể nào lui ngày cưới xa hơn…
- Xa hơn ngày kia hoặc ngay cả chiều nay phải không? Yên tâm đi, Marc ơi. Anh sẽ nói tất cả những gì phải nói, mặc dù những tính toán của anh thực ra không cần thiết đến như thế đối với trật tự của vũ trụ. Nhờ thế anh có thể ở lại một tháng gần vợ chồng em.
- Thế thì tuyệt!
- Nhưng Marc thân yêu này, những dự tính của cậu là gì nào? Cậu có định rời Ragz ngay sau khi cưới không?
- Chưa nhất định gì cả ạ – Marc trả lời. Chúng tôi còn nghiên cứu vấn đề. Em chỉ lo cho hiện tại. Còn về tương lai, nó giới hạn vào đám cưới em. Xa hơn nữa, không có gì cả.
- Quá khứ cũng không, tôi la lên, tương lai không có, chỉ duy nhất có hiện tại! Về điểm này người Ý có một bài thơ mà tất cả những kẻ yêu đương đều ngâm dưới ánh sao.
Hai anh em tiếp tục chuyện trò như thế, cho đến giờ cơm tối. Rồi Marc và tôi, miệng hút xì-gà, chân bước chầm chậm trên bờ “ke” dọc theo tả ngạn sông Danube.
Không phải với lần đi dạo đầu tiên về đêm như thế nầy tôi có thể nhìn chung quanh thành phố. Nhưng ngày hôm sau và những ngày kế tiếp tôi còn nhiều thì giờ đi khắp mọi nơi, chắc là cùng với đại uý Haralan hơn là với Marc.
Cố nhiên đề tài câu chuyện vẫn không đổi, và mục tiêu vẫn là Myra Roderich.
Một chữ, tôi không biết chữ nào, nhắc tôi nhớ lại điều mà viên trung uý cảnh sát nói với tôi ở Paris trước ngày tôi khởi hành. Không có gì trong lời
https://thuviensach.vn
nói của em tôi cho thấy rằng thiên tiểu thuyết của hắn bị trở ngại, dù chỉ một ngày. Tuy nhiên nếu Marc không có đối thủ, ít nhất đối thủ ấy cũng đã có trước rồi bởi vì người con trai Otto Storitz đã theo đuổi Myra Roderich. Hơn nữa không có gì ngạc nhiên nếu người ta đến cầu hôn một cô gái vẹn toàn và giàu có.
Những lời tôi tưởng như đã nghe lúc sắp tới tàu lên bờ lại hiện ra trong trí tôi. Tôi cố tin mình bị một ảo giác đánh lừa. Vả lại, cứ cho rằng những lời ấy thật sự có nói lên thì phải kết luận thế nào, vì tôi không biết ai đã lên tiếng như thế? Tôi đã muốn buộc tội cái người Đức khó ưa mà chúng tôi cho là đã xuống tàu tại Pest. Nhưng tôi đã phải bỏ ý kiến đó vì hắn đã rời tàu tại Vukovar. Trong trường hợp này chỉ còn có giả thiết về một người đùa dở mà thôi.
Tôi không cho em tôi biết chuyện xảy ra ấy nhưng tôi nghĩ nên cho hắn biết qua những điều tôi nghe được về Wilhelm Storitz.
Lúc đầu Marc đáp lại bằng một cử chỉ “cóc cần” rất đặc trưng, nhưng rồi hắn bảo.
- Thực ra Haralan đã có nói với em về con người ấy. Hình như hắn là con trai duy nhất của nhà bác học Otto Storitz, người đã mang tiếng là phù thuỷ. Cái tiếng ấy cố nhiên là không xác đáng bởi vì ông ấy thật sự đã có một địa vị quan trọng trong khoa học tự nhiên, ông đã có nhiều khám phá quan trọng về hoá học và vật lý học. Nhưng sự cầu hôn của con trai ông ta đã bị từ chối.
- Rất lâu trước khi người ta nhận lời em phải không?
- Nếu em không lầm thì khoảng bốn, năm tháng trước.
- Vậy thì hai sự việc không liên quan gì với nhau ư?
- Không.
- Cô Myra có biết việc Wilhelm Storitz mơ ước làm chồng cô ta chăng? - Em không tin như thế.
https://thuviensach.vn
- Và từ đó, hắn không vận động gì sao?
- Không bao giờ. Hắn phải hiểu rằng hắn không có chút hy vọng nào. - Tại sao vậy? Có phải tại tiếng tăm của hắn?
- Không. Wilhelm Storitz là một loại người độc đáo, có lối sống khá bí mật. Hắn sống xa cách mọi người.
- Ở Ragz à?
- Vâng, ở Ragz, trong một ngôi nhà riêng biệt trên đại lộ Tékéli. Không ai vào đấy cả. Người ta coi hắn là một người kỳ lạ, thế thôi. Nhưng hắn là người Đức, chừng đó cũng đủ nói lên lý do từ chối của ông Roderich, vì người Hung không mấy ưa con cháu của dòng giống Teuton.
- Em đã gặp hắn chưa?
- Đôi lúc. Và một hôm tại viện bảo tàng, đại uý Haralan chỉ cho em thấy, nhưng hắn không trông thấy bọn này.
- Hiện tại hắn có mặt ở Ragz không?
- Em không thể trả lời chính xác được, Henri ạ. Nhưng hình như đã hai ba tuần nay không ai trông thấy hắn.
- Như thế có nghĩa là hắn đã rời thành phố.
- Thôi! Marc nói – Ta hãy để người ấy đấy, và nếu có một bà Wilhelm Storitz thì chắc chắn không phải là Myra Roderich, vì…
- Ừ, tôi đáp lại, bởi vì cô ấy sẽ là bà Marc Vidal!
Chúng tôi tiếp tục dạo trên bờ “ke” đến tận chiếc cầu nổi bằng tàu ghép lại, nối bờ sông Hung với bờ sông Serbie. Đi xa như thế là chủ ý của tôi. Hình như có người theo dõi chúng tôi, người ấy đi sau chúng tôi như để cố nghe câu chuyện. Tôi muốn rõ việc nầy.
Chúng tôi dừng ít phút trên cầu, ngắm con sông lớn dưới đêm thanh, đang phản chiếu muôn nghìn ngôi sao trông như vô vàn con cá lấp lánh. Tôi nhân lúc dừng chân này để xem kỹ bờ “ke” chúng tôi vừa đi qua. Một
https://thuviensach.vn
quãng đường không xa, tôi trông thấy một người vóc trung bình và khá luống tuổi vì dáng đi nặng nề.
Nhưng tôi thôi không nghĩ đến việc nầy nữa. Bị Marc hỏi dồn dập, tôi phải nói về công việc của tôi, về tin tức của bạn bè chung của chúng tôi, về giới nghệ sĩ mà tôi vẫn thường liên lạc. Chúng tôi nói nhiều đến Paris, nơi mà Marc sẽ về ở sau lễ cưới. Hình như Myra cũng vui thích được trở lại Paris mà nàng đã biết.
Tôi cho Marc hay rằng tôi có mang những giấy tờ theo bức thư của hắn. Hắn có thể yên lòng, sẽ không thiếu gì những hộ chiếu cần thiết cho cặp vợ chồng mới cưới.
Nói chung, câu chuyện quay trở lại mãi về ngôi sao lớn nhất ấy, là cô Myra rực rỡ, như cây kim nam châm quay về miền cực Bắc. Marc mãi nói và tôi mãi nghe về nàng. Đã lâu lắm hắn muốn nói với tôi những điều nầy. Nhưng tôi phải biết điều, hoặc là câu chuyện của chúng tôi phải kéo dài cho đến sáng.
Chúng tôi phải quay về khách sạn, và tôi nhìn lại phía sau một lần cuối. Bến tàu vắng ngắt. Cứ cho là người theo dõi chỉ là tưởng tượng của tôi, nay hắn đã biến mất.
Mười giờ rưỡi, Marc và tôi đã ở trong phòng riêng tại khách sạn Temesvar. Tôi đi nằm và bắt đầu ngủ.
Bỗng tôi giật mình nhỏm dậy. Mơ chăng?… Ác mộng chăng?… Những lời tôi tưởng nghe trên tàu Dorothée, nay tuồng như nghe lại trong giấc ngủ chập chờn, những lời hăm doạ Marc và Myra Roderich!
https://thuviensach.vn
III
Ngày hôm sau, tôi chính thức viếng gia đình Roderich.
Ngôi nhà ông bác sĩ đầu “ke” Batthyani góc đại lộ Tékéli. Đại lộ chạy quanh thành phố nhưng mỗi đoạn mang một tên khác nhau. Đây là một ngôi biệt thự hiện đại, bên trong trang trí sang trọng và đĩnh đạc, bàn ghế sắp xếp theo một thị hiếu nghệ thuật rất tế nhị.
Qua một cửa dành cho xe ra vào, kèm theo một cửa nhỏ dành cho kẻ ăn người ở, người ta bước vào một khoảng sân lát đá chạy dài đến một khu vườn rộng với hàng cây du, kim hợp hoan, lật, dẻ bao bọc, ngoạn vươn cao lên khỏi bờ tường xung quanh vườn. Đối diện với hai cửa này là nhà của gia nhân có trồng dây leo và nho dại. Nhà này nối liền với khu nhà chính bằng một hành lang có lắp kính màu, cuối hành lang là một tháp tròn, cao khoảng sáu mươi bộ, trong tháp một cầu thang uốn khúc lên cao.
Trước ngôi nhà chễm chệ một phòng trưng bày mỹ thuật, có lắp kính. Nhiều bộ cửa có màn dạ mở ra phòng này. Từ những cửa ấy ta vào phòng làm việc của bác sĩ Roderich, vào phòng khách và phòng ăn. Những phòng này rất sáng sủa nhờ sáu cửa sổ lớn mở ra “ke” Batthyani và đại lộ Tékéli.
Tầng lầu một và lầu hai cùng cách thiết kế giống nhau. Trên phòng khách lớn và phòng ăn là phòng ngủ của ông và phòng của bà Roderich. Ở lầu hai phòng của đại uý Haralan; bên trên phòng ông bác sĩ là phòng ngủ và phòng trang điểm của cô Myra.
https://thuviensach.vn
Tôi biết biệt thự này trước khi đến viếng, vì trong câu chuyện ngày hôm qua, Marc không bỏ sót một chi tiết nào. Hắn đã tả tỉ mỉ từng phòng, kể cả cái cầu thang độc đáo mà trên cùng là một vọng lâu và một sân thượng hình tròn, từ đó có thể nhìn bao quát thành phố và dòng sông Danube. Tôi còn biết rất chính xác Myra thích ngồi chỗ nào ở bàn ăn hay ở phòng khách, chiếc ghế nào cô thích ngồi ở cuối vườn, dưới bóng một cây lật tuyệt đẹp.
Khoảng một giờ chiều, Marc và tôi được tiếp đón trong tiền sảnh rộng có lắp kính, ở mặt trước nhà. Chính giữa tiền sảnh được bày biện một chậu đồng chạm trổ, trong chậu nhiều bông hoa đầu xuân đang nở rộ, khoe màu sắc rực rỡ. Những cây nhỏ vùng nhiệt đới như cọ, dương, cau, trang trí những góc phòng. Trong khung gỗ là nhiều bức hoạ thuộc các trường phái Hungary và Hà Lan mà Marc đánh giá rất cao.
Trên giá, để bức chân dung của Myra, một tác phẩm nghệ thuật tuyệt đẹp, rất xứng đáng với tên người ký và cũng là người thân nhất của tôi trên cõi đời này.
Bác sĩ Roderich vừa tròn năm mươi tuổi, nhưng vóc dáng còn trẻ hơn tuổi đó. Người ông cao ráo, lưng thẳng, mái tóc dày lốm đốm bạc, da dẻ hồng hào và thể chất cường tráng, không một dấu vết bệnh tật. Ở ông thể hiện đặc trưng của con người Hungary thuần tuý, con mắt nồng nhiệt, dáng đi cả quyết, phong độ cao quý, và toàn thể người ông ta toát ra một nét kiêu hãnh tự nhiên, nó điều hoà vẻ mặt tươi cười của ông. Tôi vừa được giới thiệu, ông nồng nhiệt siết chặt tay tôi, tôi hiểu ngay mình đang đối diện với một người hoàn hảo nhất trên đời.
Ở tuổi bốn lăm, bà Roderich vẫn giữ được nhiều nét của một sắc đẹp lộng lẫy những ngày đã qua, những nét đều đặn, cặp mắt xanh lơ sâu thẳm, một mái tóc đẹp đã chớm hoa râm, một cái miệng với hàm răng tuyệt mỹ và một thân hình thanh tú.
Marc đã mô tả bà một cách trung thực. Nơi bà toát ra phong thái của người đàn bà tuyệt diệu với đủ mọi đức hạnh. Bà tìm thấy hạnh phúc trọn
https://thuviensach.vn
vẹn bên cạnh chồng, quý mến con cái bằng một niềm âu yếm của người mẹ nhìn xa thấy rộng.
Bà Roderich tiếp tôi rất thân mật, điều làm tôi vô cùng cảm động. Bà sung sướng được tiếp người anh của Marc Vidal tại nhà bà với điều kiện là ông anh ấy phải tự nhiên như người nhà.
Nhưng Myra Roderich đây rồi! Cô chạy đến tôi tươi cười, hai tay dang rộng. Phải rồi, một người em gái trong cô bé này, một người em gái ôm hôn tôi và tôi hôn lại một cách tự nhiên. Tôi có cơ sở để tin rằng Marc nhìn tôi như thế mà không khỏi phân bì.
- Em ấy à, em chưa được thế! hắn thở dài ghen tị.
- Vì anh không phải là anh tôi. Cô em dâu tương lai của tôi giải thích, vẻ đùa cợt.
Cô Roderich đúng là người mà Marc đã tả cho tôi, người trong bức hoạ tôi vừa ngắm nghía và ngợi khen. Một cô gái có mái tóc vàng óng như tơ, một cô gái hoà nhã, vui tính với đôi mắt xanh đẫm long lanh trí tuệ với màu ấm của nước da người Hung với cái miệng xinh xắn và đôi môi hồng hé mở trên bộ răng trắng muốt. Với thân hình hơi cao hơn trung bình và dáng đi thanh nhã, cô là hiện thân của sự duyên dáng, của phẩm cách cao quý nhưng không kiểu cách không điệu bộ.
Thực ra nếu nói rằng những bức chân dung của Marc giống hơn mẫu thì cũng có thể nói đúng hơn rằng cô Myra tự nhiên hơn tự nhiên.
Đại uý Haralan cũng có mặt ở đây, oai vệ trong bộ quân phục. Anh trông giống cô em gái một cách kỳ lạ. Anh chìa tay cho tôi, coi tôi như người anh. Chúng tôi thân nhau ngay mặc dù tình bạn mới bắt đầu từ hôm qua. Tôi đã làm quen với mọi người trong gia đình.
Câu chuyện tiếp tục đủ mọi đề tài. Chúng tôi nói về chuyến đi trên tàu Dorothée, về công việc làm ăn của tôi ở Pháp, về thời gian tôi rảnh, về thành phố Ragz xinh đẹp này mà tôi sẽ được viếng thăm khắp nơi, về con sông lớn mà tôi phải xuôi xuống đến tận vùng Cửa sắt, con sông Danube
https://thuviensach.vn
hùng vĩ với làn nước như trộn lẫn ánh vàng, về cả nước Hungary với biết bao kỷ niệm lịch sử, về vùng puszta[4] danh tiếng đang thu hút những kẻ hiếu kỳ ở khắp năm châu bốn biển.
- Ông về đây, chúng tôi vui mừng khôn xiết, ông Vidal ạ! Cô Myra vẫn luôn mồm nhắc câu này, hai bàn tay chắp lại một cách yêu kiều. Chuyến đi của ông cứ kéo dài làm chúng tôi lo quá. Chỉ khi nhận được bức thư ông viết từ Pest chúng tôi mới yên tâm.
- Tôi rất có lỗi, cô Myra ạ – tôi đáp – rất có lỗi vì chậm trễ ở dọc đường. Đến Vienne nếu tôi đáp xe thơ thì tôi đã đến Ragz lâu rồi. Nhưng nhiều người Hungary ắt sẽ không tha thứ nếu tôi dám bỏ qua dòng sông Danube lừng danh mà họ có lý do chính đáng để hãnh diện.
- Thưa ông Vidal, đúng là con sông oanh liệt của chúng tôi, ông bác sĩ đồng tình. Nó thuộc về chúng tôi từ Presbourg tới Belgrade.
- Chúng tôi thay cô ấy tha lỗi cho ông, ông Vidal ạ, bà Roderich nói, bởi vì cuối cùng ông đã ở đây rồi và bây giờ thì không còn gì làm trì hoãn hạnh phúc của hai trẻ này nữa.
Vừa nói bà Roderich vừa đưa mắt âu yếm nhìn con gái và Marc, hai người đã kết hợp trong tim bà. Ông Roderich cũng làm y như thế. Còn về “hai trẻ” mắt chúng nó nuốt chửng lẫn nhau. Phần tôi, tôi rất cảm động về niềm hạnh phúc của gia đình đầm ấm này.
Chiều hôm ấy không cần phải đi đâu cả. Nếu ông bác sĩ phải quay về công việc thường lệ thì bà Roderich và con gái bà không có việc gì phải ra khỏi nhà. Cùng với họ tôi đi khắp toà biệt thự, ngắm nhìn những cái đẹp bên trong, các bức tranh và đồ chơi chọn lọc, các tủ chén đầy bát đĩa bằng bạc ở phòng ăn, các tủ và rương cổ của viện bảo tàng.
- Còn cái tháp nữa! Myra kêu lên. Ông Vidal có cho rằng cuộc viếng thăm đầu tiên này kết thúc nếu không trèo lên tháp chăng?
- Không đâu, cô Myra ạ, không đâu! Không có bức thư nào mà Marc không tán dương tháp này. Nói cho đúng, tôi đến Ragz chỉ để leo lên tháp
https://thuviensach.vn
ấy.
- Vậy mời ông, tôi không lên nổi vì cao quá, bà Roderich nói. - Mẹ! Chỉ có một trăm sáu mươi bậc thôi mà!
- Vào tuổi mẹ, mỗi năm cũng không đi được bốn bậc nữa cơ, đại uý Haralan nói. Thôi mẹ ở đây, chúng con sẽ gặp mẹ ở ngoài vườn.
- Nào ta lên trời! Myra reo lên.
Cô phóng nhanh làm chúng tôi phải khó nhọc lắm mới theo kịp. Trong hai phút chúng tôi lên đến vọng gác rồi sân thượng để nhìn một phong cảnh xinh đẹp mở ra trước mắt.
Phía tây là tất cả thành phố và vùng ngoại ô nằm dưới chân đồi Wolkang tới toà lâu đài cổ mà tháp vọng lâu thấp thoáng dưới lá cờ Hungary. Về phía nam, dòng sông Danube uốn khúc, rộng chừng một trăm bảy mươi lăm toa-dơ[5] với vô số thuyền bè xuôi ngược và xa hơn nữa là những ngọn núi mờ ảo của một tỉnh biên giới Serbie. Về phía bắc, vùng puszta với những khu rừng chen chúc như cây cối trong công viên, những cánh đồng, những nương rẫy, những bãi cỏ đứng sắp hàng sau những dãy nhà miền quê và những nông trại với chuồng bồ câu nhọn hoắt.
Tôi say mê cái phong cảnh đa dạng tuyệt diệu này, nhất là hôm ấy tốt trời, ánh nắng rực rỡ cho ta nhìn rõ đến tận chân trời xa tắp.
Cô Myra giải thích cho tôi.
- Đây là khu vực quý tộc, có lâu đài, có biệt thự, có công viên, có tượng đá… Còn từ phía kia trở đi là khu vực thương mại, có đường phố đông người, có chợ quán… Và sông Danube, vì luôn luôn phải nhắc đến sông Danube của chúng tôi, vào giờ nầy nó đã rộn rã chưa!… Và đảo Svendor một màu xanh rờn với những cánh đồng và bãi cỏ đang trổ hoa!… Anh tôi sẽ không quên đưa ông đến đấy.
- Cô cứ yên trí, đại uý Haralan trả lời, tôi sẽ không miễn cho ông Vidal một xó xỉnh nào ở Ragz cả.
https://thuviensach.vn
- Và các nhà thờ của ta, cô Myra tiếp, ông có thấy những nhà thờ của chúng tôi không, với những gác chuông, nào là chuông lớn, chuông nhỏ? Chủ nhật ông sẽ nghe chuông đổ! Và Toà Thị sảnh với cái sân danh dự giữa hai toà nhà, mái nhà cao, cửa sổ lớn và gác chuông lớn vẫn điểm giờ!
- Mai tôi sẽ đến viếng đấy, tôi nói.
- Này, thưa ông, Myra vừa nói vừa quay qua nhìn Marc, trong khi tôi chỉ Toà Thị sảnh cho ông thì ông nhìn cái gì vậy?
- Nhà thờ lớn, cô Myra ạ… cái khối đồ sộ của nhà thờ, những ngọn tháp ở phía trước, mũi tên chính giữa hướng lên cao như để dắt dẫn những lời cầu nguyện lên trời và nhất là cái cầu thang vĩ đại.
- Và tại sao lại say mê cái cầu thang đến thế? Myra hỏi.
- Vì nó ở ngay dưới mũi tên, nó dẫn đến đàn hát đồng ca, nơi mà… Marc vừa trả lời vừa nhìn vị hôn thê mà khuôn mặt xinh đẹp đã bắt đầu ửng đỏ.
- Mà sao? Myra hỏi.
- Mà tôi sẽ nghe từ chính miệng cô cái chữ lớn nhất trong các chữ mặc dù nó chỉ có một vần, cái chữ đẹp nhất!
Sau khi đã ngừng chân khá lâu trên sân thượng của vọng gác, chúng tôi lại xuống vườn để gặp bà Roderich đang chờ chúng tôi.
Hôm ấy tôi dùng bữa tối tại gia đình này và ở lại chơi. Nhiều lần cô Myra ngồi vào đàn piano vừa dạo đàn vừa hát bằng một giọng truyền cảm những ca khúc Hungary độc đáo, những đoản ca, bi ca, tráng ca, ba-lát, khiến cho người nghe vô cùng cảm động. Sự say mê ấy sẽ kéo dài đến khuya nếu đại uý Haralan không nhắc chúng tôi về.
Đến khách sạn Temesvar Marc theo tôi vào phòng và nói.
- Trong thư, em đã thổi phồng chăng? Anh có cho rằng trên đời còn có một cô gái nào khác nữa không?
- Một cô khác! Tôi đáp lại. Nhưng tôi muốn hỏi rằng có thể có một cô nào khác, và cô Myra Roderich có thực trên đời này chăng!
https://thuviensach.vn
- Ôi anh Henri thân mến, em yêu cô ấy hơn cả cuộc đời.
- Chà! Điều này không làm tôi ngạc nhiên, Marc thân yêu ạ.
Nói chuyện đến đây, chúng tôi về giường ngủ. Không một gợn mây làm u ám cái ngày hạnh phúc và yên tĩnh ấy.
https://thuviensach.vn
IV
Ngay ngày hôm sau tôi bắt đầu đi thăm thành Ragz với đại uý Haralan. Marc bận lo các công việc liên quan đến hôn lễ cử hành khoảng hai mươi hôm nữa, tức là vào ngày 1 tháng Sáu. Đại uý Haralan hướng dẫn tôi viếng mọi nơi trong thành phố quê hương anh. Anh đúng là người hướng đạo chu đáo, thông thái và chịu khó không ai bằng.
Ý nghĩ về anh chàng Wilhelm Storitz cứ làm ám ảnh tôi mãi, nhưng tôi không thổ lộ gì với Haralan, mặc dù tôi đã cho Marc biết qua loa và hắn cũng giữ kín việc nầy. Rất có thể là không có gì phải lo ngại nữa.
Như đa số các thành phố ở Hungary, Ragz đã liên tiếp mang nhiều tên. Họ có thể trưng ra chứng thư đặt tên viết bằng bốn năm thứ tiếng, La tinh, Đức, Slave, Hung, tất cả đều phức tạp như chứng thư đặt tên thành cho các hoàng tử, công tước, hầu tước ở triều đình.
- Thành phố chúng tôi không có địa vị quan trọng như Budapest, Haralan nói. Dân số ở đây hơn bốn mươi nghìn người. Nhờ ở công nghiệp, thương mại, mà chúng tôi đóng một vai trò quan trọng trong vương quốc Hungary.
- Đây là một thành phố có nhiều đặc tính Hung, tôi nhận xét.
- Cố nhiên! Do phong tục tập quán cũng như lối ăn mặc của thị dân. Có thể nói không ngoa rằng ở Hungary chính người Hung đã lập quốc và người Đức đã lập các thành phố, câu này cũng vẫn xác đáng đối với Ragz. Chắc chắn trong giới thương mại anh sẽ gặp nhiều người thuộc dòng giống Đức, nhưng họ chỉ là thiểu số.
https://thuviensach.vn
- Tôi đã được biết điều đó, cũng như tôi đã biết rằng thị dân Ragz rất hãnh diện về sự thuần khiết của thị trấn mình.
Vả lại người Hung – mà thỉnh thoảng có người lầm với người Hung Nô – làm nên tinh thần đoàn kết chính trị vững bền nhất, về phương diện này nước Hungary cao hơn nước Áo.
- Còn người Slave? tôi hỏi.
- Người Slave không đông đảo bằng người Hung thưa ông Vidal, nhưng họ đông hơn người Đức nhiều.
- Vậy trong vương quốc Hungary người ta coi họ như thế nào?
- Tệ lắm, tôi phải thú nhận điều này, nhất là trong dân chúng Hung, vì rõ ràng những người gốc Teuton sống chung với chúng tôi như những người bị đày lưu vong khỏi tổ quốc của họ.
Đại uý Haralan có vẻ không cảm tình nhiều với người Áo. Còn về người Đức thì đã từ lâu vẫn có mối ác cảm giữa họ với người Hung. Mối ác cảm này biểu lộ bằng trăm nghìn hình thức, và đã có nhiều câu tục ngữ phát biểu điều này một cách khá tàn nhẫn.
“Eb a német Kutya nélkül” có nghĩa là “Ở đâu có một người Đức, ở đấy có một con chó”.
Loại trừ cái thái quá trong một số câu châm ngôn, câu này ít nhất cũng biểu lộ mối thông cảm ít ỏi giữa hai dân tộc.
Thành Ragz được kiến trúc khá đồng đều, trừ phần thấp ở ven sông. Những khu cao được xây thẳng tắp trông như những bức vẽ hình học.
Theo bờ “ke” và theo đường Étienne I, đại uý Haralan đưa tôi đến chợ Coloman đúng lúc chợ đông.
Chợ Coloman bày bán rất nhiều sản phẩm địa phương. Tôi ngắm nhìn thoải mái người nông dân địa phương ăn mặc theo lối cổ truyền. Họ còn giữ được tính chất rất thuần tuý của dòng giống mình. Cái đầu cứng cáp, chiếc mũ tẹt, đôi mắt tròn, bộ râu quặp. Họ thường đội chiếc mũ rộng vành
https://thuviensach.vn
để thòi ra hai bím tóc, thường vận áo khoác và gi-lê da cừu có đính cúc bằng xương, vận quần ngắn may bằng vải to trông như nhung gân ở miền Bắc Pháp, thường đeo thắt lưng màu sắc khác nhau tuỳ người và mang đôi ủng nặng nề có sẵn đinh thúc ngựa.
Rất dễ nhận thấy người đàn bà nông dân có dáng người rất đẹp. Họ mặc váy ngắn, màu sắc sặc sỡ, mang yếm thêu, đội nón có ngù bằng lông chim, vành be lên để lộ một mái tóc dày. Họ đi đứng nhanh nhẹn hơn đàn ông.
Trong chợ cũng có nhiều người Di-gan. Họ là những con người bần cùng, rất khốn khổ và đáng thương. Đàn ông, đàn bà, cụ già, trẻ con vẫn còn giữ được vài nét đặc trưng dưới lớp quần áo rách rưới gồm nhiều lỗ thủng hơn là vải.
Rời chợ tôi theo đại uý Haralan qua một vùng mê lộ chật hẹp, hai bên có hàng quán treo biển hiệu lủng lẳng. Cuối cùng khu vực này toả rộng ra, tiếp giáp với công trường Kurtz, một trong những công trường lớn nhất thành phố.
Giữa công trường, sừng sững một máy nước kiến trúc hoa mỹ bằng đồng thau và cẩm thạch, bể nước được cung cấp thừa thãi nhờ những miệng ống hình thù kỳ quái lạ mắt. Trên bệ có gắn pho tượng của Mathias Corvin, người anh hùng thế kỷ 15, vị vua mới mười lăm tuổi đã chống lại cuộc tấn công của quân Áo, Bohémien, Ba Lan và đã cứu vãn đạo Công giáo châu Âu khỏi bàn tay man rợ của Thổ Nhĩ Kỳ.
Công trường tuyệt đẹp. Một bên là dinh Tổng trấn, kiến trúc theo kiểu thời Phục hưng, nóc nhà cao gắn chong chóng gió. Trước khi vào toà nhà chính phải qua một cầu thang có tay vịn bằng sắt, một dãy hành lang trang trí bằng những pho tượng cẩm thạch thông đến lầu một. Mặt tiền dinh có nhiều cửa sổ, song cửa hình chữ thập bằng đá lắp kính màu. Ở chính giữa vượt lên một vọng gác nóc tròn có cửa, nép dưới bóng một lá quốc kỳ. Hai ngôi nhà làm tiền sảnh nối liền nhau bằng một hàng rào lưới sắt có cửa mở vào một khoảng sân rất rộng, góc sân được trang trí bằng những chùm cây xanh tốt.
https://thuviensach.vn
Chúng tôi dừng chân ở công trường Kurtz.
- Đây là dinh Tổng trấn, đại uý Haralan nói. Hai mươi hôm nữa Marc và Myra sẽ đến đây yết kiến ngài Tổng trấn để thỉnh cầu ngài chấp thuận, sau đó mới đến nhà thờ lớn.
- Thỉnh cầu ngài chấp thuận ư? Tôi ngạc nhiên hỏi lại.
- Vâng. Đây là một tục lệ rất xưa của địa phương. Không có lễ cưới nào được tiến hành mà không được phép của chính quyền tối cao thành phố. Sự cho phép này tự nó là một mối dây buộc chặt những người sắp lấy nhau. Họ chưa hẳn là vợ chồng, nhưng họ cũng không còn là “vị hôn phu thê” nữa. Trong trường hợp có một sự trắc trở nào, không cưới nhau được, họ cũng không thể thêm một lần đính hôn được.
Vừa giải thích cho tôi cái phong tục lạ lùng ấy, đại uý Haralan kéo tôi đi về đường Ladislas, nhà thờ lớn Saint-Michel nằm ở cuối đường này. Đây là toà kiến trúc của thế kỷ 13 trong đó kiểu La Mã và gô-tích pha lẫn nhau nên thiếu hẳn sự thuần nhất. Tuy nhiên ngôi nhà thờ có những cái đẹp mà những bậc sành sỏi rất lưu ý. Mặt tiền nhà thờ có xây kèm hai ngọn tháp, mũi tên cao ba trăm mươi lăm bộ, cổng chính giữa với mái vòm được kiến trúc rất công phu, khuôn hình hoa thị rộng lớn để ánh nắng chiếu lùa vào soi sáng trọn vẹn đại sảnh giáo đường, cuối cùng phần hậu giáo đường hình bán nguyệt với vô số vòm cuốn.
- Chúng ta sẽ có dịp viếng bên trong sau nầy, đại uý Haralan nói. - Tuỳ anh thôi, tôi nói. Anh hướng dẫn tôi, tôi theo anh.
- Này nhé, ta ngược lên ngã lâu đài, rồi theo các đại lộ đi vòng thành phố và về đến nhà đúng giờ ăn trưa.
Thành Ragz có vài đền đài của giáo phái Luther và Hy Lạp, không có giá trị thẩm mỹ kiến trúc, và có nhiều nhà thờ Thiên chúa giáo khác. Ở đây người công giáo chiếm đa số.
Hungary chủ yếu theo giáo phái của Toà thánh và La Mã mặc dù thủ đô Budapest là thành phố có nhiều người Do Thái nhất, sau Cracovie[6]. Ở đây
https://thuviensach.vn
cũng như nhiều nơi khác, hầu hết tài sản của các đại tư bản đều chuyển qua tay họ.
Khi đi về phía lâu đài, chúng tôi phải băng qua một vùng ngoại ô khá đông đúc, kẻ mua người bán chen chúc nhau.
Đúng lúc chúng tôi đến một công trường nhỏ thì một sự lộn xộn khác thường đang xảy ra.
Năm ba người đàn bà rời sạp hàng của mình đến xúm quanh một gã nông dân vừa bị té xuống đất và đang nặng nhọc đứng dậy. Hắn tỏ vẻ vô cùng tức giận:
- Tôi đã bảo có kẻ đánh tôi… đẩy tôi, làm tôi té cơ mà!
- Ai vô đó mà đánh mày? một bà cãi lại. Lúc ấy mày đứng một mình… Tao ngồi bên sạp thấy rõ hết. Không có ai chỗ này cả.
- Có mà, người ấy quả quyết… đẩy một phát vào đây này, ngay ngực… tôi ngã chúi lúi.
Đại uý Haralan đến hỏi chuyện và được biết: người nông dân ấy đang đi bình thường bỗng nhiên cảm thấy bị ai đẩy mạnh y như thể có một người lực lưỡng đụng vào trước mặt rất căng đến nỗi té lăn quay. Còn nói ai là người tấn công thì chịu vì khi đứng lên, hắn không thấy có ai gần đấy cả.
Câu chuyện nầy có phần nào xác thực không? Người nông dân có thật sự bị đẩy một cách tàn nhẫn và bất ngờ không? Không có ai đẩy thì làm gì có lực đẩy, gió chăng? Nhưng lúc ấy không khí hoàn toàn yên tĩnh.
Chỉ một sự kiện có thật là có té, nhưng không thể cắt nghĩa vì sao lại bị té.
Thế là mọi người tụ tập lại.
Nhất định người ấy bị ảo giác, nếu không cũng bị quá chén mà ra. Một người say tự mình té xuống, đấy là quy luật của sự rơi.
Hiển nhiên đây là quan niệm chung, dù anh ta có quả quyết là mình không hề uống giọt rượu nào. Cảnh sát đã thô bạo đến yêu cầu anh đi chỗ
https://thuviensach.vn
khác, bất chấp sự phản đối ầm ĩ của anh.
Việc xảy ra coi như đã được giải quyết, chúng tôi lại tiếp tục đi, leo con đường dốc dẫn đến mạn đông thành phố. Nơi đây giăng ra một mạng lưới các đường lớn, đường nhỏ, như một trận đồ bát quái mà người lạ khó lòng tìm lối ra.
Cuối cùng chúng tôi đến trước lâu đài, một toà kiến trúc kiên cố trên sườn đồi Wolkang.
Đây đúng là vệ thành, là “Var” theo tiếng Hung là pháo đài các thành phố Hungary, là thành luỹ của thời phong kiến, là vẻ đe doạ đối với kẻ thù bên ngoài – người Thổ – cũng như đối với các chư hầu của nhà vua. Những bức tường thành cao có khía đặt súng, có lỗ thả gạch đá xuống chân thành, có khe bắn súng, xung quanh có tháp lớn mà ngọn cao nhất là vọng lâu đứng sừng sững trên cả khu vực xung quanh.
Chiếc cầu rút nằm vắt trên đường hào mọc đầy các loại cây dại, dẫn đến một cửa bí mật nằm giữa hai khẩu súng thần công đã hỏng. Phía trên cao, những họng đại pháo xếp thành hàng dài.
Cấp bậc của đại uý Haralan đương nhiên cho phép chúng tôi đột nhập ngôi nhà võ trang cũ kỹ này mà giá trị quân sự không còn quan trọng nữa. Vài người lính ít ỏi canh gác ở đấy tiếp đón anh ta theo đúng quân nghi. Khi vào bên trong, anh ta mời tôi leo lên vọng gác ở một góc đồn.
Chúng tôi phải leo gần hai trăm bốn mươi bậc cầu thang cuộn hình trôn ốc để lên sân thượng. Đi dọc theo bờ tường thấp dùng làm lan can, tôi được nhìn một chân trời xa hơn lúc đứng trên tháp của biệt thự Roderich. Phần sông Danube thấy trong tầm mắt có lẽ dài đến bảy dặm, lúc bấy giờ đã quẹo sang đông, về phía Neusatz.
- Anh Vidal này, bây giờ mời anh nhìn một phần thành phố chúng tôi, kìa, nó dưới chân ta đấy.
- Những gì tôi đã nhìn thấy trong thành phố này đều rất lý thú, tôi đáp, dù được nhìn thấy sau Budapest, sau Presbourg.
https://thuviensach.vn
- Tôi sung sướng được nghe anh nói như thế. Khi anh viếng Ragz xong, khi anh làm quen với phong tục tập quán và những đặc trưng ở đây, tôi chắc anh sẽ giữ mãi một kỷ niệm tuyệt đẹp… Vì chúng tôi, người Hung, chúng tôi yêu các thành phố chúng tôi, như con yêu cha! Hơn nữa, ở đấy những sự giao thiệp giữa các giai cấp đều hoàn toàn thân hữu. Giai cấp khá giả sẵn sàng giúp đỡ người nghèo khó. Số người nghèo mỗi năm mỗi giảm, nhờ những tổ chức từ thiện, ở đây, anh sẽ gặp rất ít người khốn khổ. Dù sao ở đây sự khốn khổ cũng đã được giúp đỡ ngay khi vừa phát hiện.
- Tôi biết điều đó, đại uý ạ, cũng như tôi biết rằng bác sĩ Roderich không tiếc gì khi giúp đỡ người nghèo, và tôi còn biết rằng bà Roderich và cô Myra đứng đầu những công cuộc từ thiện.
- Mẹ tôi và em tôi chỉ làm cái mà những người ở vào địa vị và thân phận ấy phải làm. Theo tôi, sự nhân từ là bổn phận khẩn thiết nhất.
- Cố nhiên, nhưng có biết bao nhiêu cách làm bổn phận ấy, tôi thêm vào.
- Đấy là bí quyết của đàn bà, anh Vidal thân mến ạ, và là một trong những chức năng của họ ở trên đời.
- Vâng, chắc chắn đó là chức năng cao quý nhất.
- Cuối cùng, đại uý Haralan nói tiếp, chúng tôi sống trong thành phố yên tĩnh, nơi những tham vọng chính trị không quấy rầy, thành phố tha thiết với những quyền hạn và đặc lợi của mình nên cố giữ không để cho trung ương lấn át. Đồng bào của chúng tôi chỉ có một khuyết điểm…
- Đó là…?
- Là hơi mê tín dị đoan và sẵn sàng tin vào quyền lực siêu nhiên. Họ rất thích chuyện huyền thoại có ma, có quỷ, có hiện hồn.
- Thế thì không phải là chuyện của bác sĩ Roderich – một vị thầy thuốc, theo định nghĩa, phải có đầu óc vững vàng – nhưng mẹ và em gái anh thì sao?
- Vâng, và tất cả mọi người với họ. Đây là một nhược điểm mà tôi không phản ứng lại nổi. Có lẽ Marc sẽ giúp tôi một tay.
https://thuviensach.vn
- Với điều kiện là cô Myra đừng có làm hắn hư hỏng!
- Anh Vidal này, anh hãy chồm ra bờ tường một chút… đấy… phía cuối thành phố, anh nhìn thấy cái chòi gác đấy chứ?
- Vâng, tôi đáp, hình như đấy là cái tháp của biệt thự Roderich.
- Quả là anh không lầm chút nào. Trong biệt thự nầy có một phòng ăn và trong phòng ấy, một bữa ăn trưa sắp được dọn lên, và anh là một thực khách…
- Xin tuân lệnh đại uý.
- Chúng ta xuống thôi! Hãy để “Var” lại trong sự cô đơn phong kiến của nó mà chúng ta đã quấy rầy một lát. Trên đường về, ta theo lối các đại lộ để xuyên qua mạn bắc thành phố.
Vài phút sau, chúng tôi ra cửa.
Phía bên kia, một khu phố đẹp chạy dài đến tận biên giới thành phố Ragz, những con đại lộ cứ đổi tên ở mỗi ngã tư đường, chạy dài hơn một dặm, vẽ thành ba phần tư vòng tròn, đến tận sông Danube. Qua nhiều năm tháng, đại lộ đã có bốn hàng cây sồi, dẻ và bồ đề. Bên kia đại lộ là một dãy tường đất dài dùng đỡ đạn. Xa hơn nữa là vùng nông thôn, còn bên này đại lộ, nhiều nhà cửa nguy nga nối tiếp nhau, nhà nào cũng có sân trồng hoa lá, mặt sau nhà mở ra khu vườn tươi mát có suối chảy qua.
Vào giờ nầy trên đại lộ đã có vài thớt xe ngựa và trên lối đi song song, nhiều đoàn nam nữ kỵ mã ăn mặc bảnh bao tấp nập chạy qua.
Đến một khúc quanh, chúng tôi quẹo trái rồi theo đại lộ Tékéli đi về hướng “ke” Batthyani.
Cách khúc quanh không xa, chúng tôi đi ngang qua một khu vườn, giữa là một ngôi nhà đơn độc, vẻ buồn bã của nhà hoang, cửa sổ đóng kín như không bao giờ được mở ra, tầng dưới nền đầy gai góc rêu phong. Nó tương phản một cách kỳ lạ với những biệt thự khác cùng đường.
https://thuviensach.vn
Nhiều đám cỏ gai phủ kín chân hàng rào lưới sắt. Một cánh cửa nhỏ mở vào một khoảng sân hẹp, trồng hai cây du già cỗi xấu xí, thân cây mang nhiều vết nứt dài để lộ những mảng mục nát bên trong.
Mặt trước nhà, ba nấc của bậc thềm đổ nát dẫn đến một bộ cửa đã phai màu vì gió sương và tuyết lạnh. Trên tầng trệt là lầu một, lợp ngói to phiến và một phòng chóp lầu hình vuông có cửa sổ che kín bằng những lớp màn dày.
Nhà có vẻ hoang mặc dù ở trong tình trạng còn ở được.
- Nhà này của ai nhỉ? Tôi hỏi.
- Của một người rất độc đáo, đại uý Haralan đáp.
- Nó làm cho đại lộ xấu đi, tôi nói. Có lẽ thành phố nên mua lại và đập bỏ đi. Nhân vật đặc biệt nầy là ai nhỉ?
- Một người Đức.
- Một người Đức?
- Vâng, một người Phổ.
- Tên hắn là…?
Đại uý Haralan sắp sửa trả lời tôi thì cánh cửa mở, hai người đàn ông bước ra khỏi nhà. Người già hơn, khoảng sáu mươi tuổi, đứng lại trên bậc thềm, còn người kia đi xuống sân và ra khỏi hàng rào lưới sắt.
- Này! Đại uý Haralan thì thầm, thế ra hắn còn ở nhà? Tôi cứ tưởng hắn đi vắng…
Người ấy quay lại nhìn chúng tôi. Hắn có biết đại uý Haralan không nhỉ? Tôi chắc chắn họ biết nhau vì cả hai trao đổi cái nhìn ác cảm. Tôi không thể nhầm lẫn điều này được.
Riêng tôi, tôi đã nhận ra hắn, và khi hắn đã đi xa vài bước tôi kêu lên. - Đúng là hắn.
- Anh đã gặp người này rồi ư? Đại uý Haralan ngạc nhiên hỏi tôi.
https://thuviensach.vn
- Dĩ nhiên, tôi đáp. Tôi đã đi chung với hắn trên tàu Dorothée từ Budapest đến Vukovar. Gặp hắn ở Ragz, bất ngờ quá!
- Tốt hơn là hắn không nên ở đây! Haralan nói.
- Anh có vẻ không thiện cảm với người Đức ấy, tôi nói.
- Ai có thể giao thiệp tốt với hắn được đâu? Vả lại tôi có lý do riêng để không thích hắn. Hắn đã mặt dày mày dạn đi hỏi em gái tôi. Hai bố con chúng tôi đã từ chối bằng mọi cách làm cho hắn không còn dám vác mặt đến hỏi nữa…
- Sao? Chính hắn đây à!…
- Anh đã biết rồi sao?
- Vâng, thưa đại uý, và tôi cũng biết rằng tôi mới vừa trông thấy Wilhelm Storitz, con trai của Otto Storitz, nhà bác học lừng danh ở Spremberg.
https://thuviensach.vn
V
Hai ngày trôi qua. Tôi để hết thời gian rảnh rỗi dạo khắp thành phố. Tôi thường dừng chân rất lâu trên chiếc cầu nối liền hai bờ sông Danube với đảo Svendor để ngắm nhìn say đắm con sông đẹp đẽ này.
Cái tên Wilhelm Storitz thường đến với ý nghĩ tôi, dù tôi không muốn. Thế là hắn thường ở tại thành phố Ragz, và theo chỗ tôi mới biết, hắn có một người hầu duy nhất tên là Hermann. Người này cũng không khả ái, không xã giao, không cởi mở hơn chủ hắn. Tôi còn có cảm tưởng rằng cái anh chàng Hermann ấy có tầm vóc và dáng đi giống như người đã theo dõi chúng tôi – em tôi và tôi – ở “ke” Batthyani, hôm tôi mới đến.
Tôi cứ tưởng nên giấu, không nói gì với Marc về sự gặp gỡ đại lộ Tékéli nầy. Có thể điều nầy làm cho Marc sợ, khi biết rằng Wilhelm Storitz đã trở về Ragz. Tại sao đưa một bóng đen lo lắng làm mờ hạnh phúc của hắn nhỉ? Nhưng tôi tiếc là kẻ đối thủ vô duyên ấy vẫn còn ở trong thành phố, ít nhất cho đến ngày cử hành hôn lễ của Marc và Myra.
Sáng ngày 16, tôi sắp sửa chuyến đi dạo thường lệ, và định sẽ qua vùng đồng ruộng xung quanh Ragz thì em tôi vào phòng.
- Em bận quá, hắn nói. Anh không giận em vì để anh một mình chứ? - Không sao đâu em ạ. Đừng lo cho anh.
- Haralan không đến đón anh sao?
https://thuviensach.vn
- Không, anh ta không rảnh. Nhưng không sao, anh sẽ ăn trưa một mình đâu đó bên bờ sông Danube.
- Nhớ về nhà lúc bảy giờ, anh Henri nhé.
- Bữa ăn nhà ông bác sĩ ngon quá, làm sao anh quên được.
- Háu ăn!… Mong rằng anh không quên buổi dạ hội tối ngày kia tại biệt thự. Anh có thể nhân đấy hiểu được giới thượng lưu ở Ragz.
- Buổi dạ hội đính hôn phải không Marc?
- Nếu anh muốn thế cũng được, nhưng đúng hơn là để ký hôn ước. Em và Myra thân mến của em đã đính hôn lâu rồi… Đối với em thì em vẫn luôn luôn như thế.
- Ừ, từ lúc mới sanh.
- Có thể như thế đấy.
- Thôi chào con người sung sướng nhất đời nhé.
- Anh vội quá đi mất. Anh sẽ nói với em câu đó khi nào vị hôn thê của em thành vợ em.
Sau khi bắt chặt tay tôi, Marc quay về phòng. Tôi sắp sửa ra đi thì Haralan đến. Tôi hơi ngạc nhiên vì theo hạn ước thì ngày hôm ấy tôi không gặp anh ta.
- Anh đấy à? Tôi nói. Này, đại uý ơi, đây là một sự ngạc nhiên thú vị. Tôi lầm chăng? Haralan có vẻ lo lắng. Anh ta chỉ trả lời tôi. - Anh Vidal thân mến, ba tôi muốn gặp anh. Ông đợi anh ở nhà.
- Xin sẵn sàng, tôi đáp, trong lòng rất ngạc nhiên và lo sợ, dù chưa biết vì sao.
Trong khi chúng tôi kề vai nhau đi dọc bờ “ke” Batthyani, đại uý Haralan không nói một lời. Việc gì đã xảy ra và bác sĩ Roderich muốn nói gì với tôi nhỉ? Phải chăng đó là vấn đề hôn lễ của Marc?
Chúng tôi vừa đến nhà thì người hầu đưa ngay vào phòng bác sĩ.
https://thuviensach.vn
Bà Roderich và cô Myra đã đi dạo buổi sáng và chắc Marc đã đi tìm gặp họ.
Ông bác sĩ còn một mình ở trong phòng, ngồi trước bàn. Ông quay lại và cũng có vẻ lo lắng như con trai ông.
“Có việc gì đây, tôi nghĩ, và chắc chắn Marc chưa biết khi hắn đến gặp tôi sáng nay.”
Tôi ngồi vào chiếc ghế phô-tơi đối diện với ông bác sĩ, còn Haralan thì đứng tựa vào lò sưởi. Tôi lo lắng chờ ông bác sĩ lên tiếng.
- Thưa ông Vidal, trước hết tôi cám ơn ông đã đến đây, ông nói. - Tôi hoàn toàn thuộc quyền của ông, thưa bác sĩ, tôi đáp. - Tôi muốn nói chuyện với ông trước mặt Haralan.
- Phải chăng về việc hôn nhân của Marc và cô Myra?
- Đúng đấy.
- Điều ông nói với tôi quả là nghiêm trọng?
- Có và không, ông bác sĩ đáp. Dù sao vợ tôi, con gái tôi và em ông đều không biết việc nầy. Tôi muốn giấu họ điều tôi sắp nói với ông. Ngoài ra ông có thể xét xem tôi đúng hay sai.
Trong trực giác tôi thấy một sự liên hệ giữa câu chuyện hôm nay và sự gặp gỡ của Haralan và tôi trước ngôi nhà đại lộ Tékéli.
- Chiều hôm qua, ông bác sĩ tiếp, trong khi bà Roderich và Myra đi vắng, vào giờ khám bệnh, người hầu báo tôi một người khách mà tôi không muốn tiếp đó là Wilhelm Storitz… Nhưng có lẽ anh không biết rằng người Đức này…
- Tôi có biết, tôi đáp.
- Vậy xin nói để ông biết rằng sáu tháng trước đây, nghĩa là khá lâu trước khi em ông hỏi và được nhận lời, Wilhelm Storitz đến cầu hôn con gái tôi. Sau khi trao đổi với vợ và con trai tôi, chúng tôi đều đồng quan điểm là không ủng hộ một cuộc hôn nhân như thế. Tôi trả lời cho Wilhelm Storitz
https://thuviensach.vn
là đề nghị của anh ta không chấp thuận được. Thay vì cam chịu sự từ chối ấy, anh ta lại chính thức cầu hôn lần nữa và tôi cũng lại chính thức lặp lại câu trả lời của tôi để anh ta đừng nên hy vọng nữa.
Trong khi ông bác sĩ nói, đại uý Haralan đi đi lại lại trong phòng, thỉnh thoảng dừng bước trước một cửa sổ để nhìn về hướng đại lộ Tékéli.
- Thưa ông Roderich, tôi có biết sự cầu hôn ấy và tôi cũng biết rằng việc này xảy ra trước khi em tôi cầu hôn.
- Gần ba tháng trước, ông Vidal ạ.
- Thế thì, tôi nói tiếp, không phải vì Marc đã được chấp thuận mà Wilhelm Storitz bị từ chối, nhưng chính là vì cuộc hôn nhân này không hợp quan điểm ông.
- Cố nhiên, không bao giờ chúng tôi đồng ý sự liên hợp như thế. Chúng tôi thấy không ổn về mọi phương diện, vả lại chính Myra cũng cương quyết chối từ.
- Vậy bản thân hay địa vị của Wilhelm Storitz đã đưa ông đến quyết định như thế?
- Địa vị của anh ta có lẽ khá tốt, bác sĩ Roderich trả lời. Ai cũng tin rằng bố anh ta có để lại một gia tài kếch sù ở những khám phá thành công. Còn về bản thân anh ta…
- Tôi biết cái đó, thưa ông Roderich.
- Ông biết rồi ư?
Tôi kể lại trường hợp tôi gặp Wilhelm Storitz trên tàu Dorothée. Trong hơn bốn ngày người Đức ấy là bạn đồng hành của tôi từ Budapest đến Vukovar, nơi tôi tưởng hắn đã lên bờ, vì khi tôi đến Ragz thì hắn không còn trên tàu nữa.
Và cuối cùng, mấy hôm nay, một lần chúng tôi – đại uý Haralan và tôi – đi dạo ngang qua nhà hắn, tôi nhận ra anh chàng Wilhelm Storitz lúc hắn vừa ra khỏi cửa.
https://thuviensach.vn
- Thế mà người ta bảo hắn đã rời thành phố mấy tuần nay rồi, bác sĩ Roderich nói.
- Người ta tưởng như thế, và rõ ràng hắn đã vắng mặt vì Vidal đã thấy hắn ở Budapest, đại uý Haralan nói xen vào, nhưng điều chắc chắn là hắn đã trở về.
Giọng của đại uý Haralan nghe rất giận dữ.
Ông bác sĩ nói tiếp.
- Tôi đã trả lời, thưa ông Vidal, về địa vị của Wilhelm Storitz. Còn về sự sống của hắn, có ai biết rõ đâu? Nó hoàn toàn khó hiểu. Hình như con người ấy sống bên ngoài nhân loại.
- Nhận xét như thế có quá đáng không? Tôi nói.
- Có lẽ có ít nhiều quá đáng, ông đáp. Tuy nhiên hắn thuộc một gia đình khả nghi, và trước hắn, Otto Storitz, bố hắn vốn là đầu đề của những câu chuyện rất hoang đường…
- … vẫn còn tồn tại sau khi ông chết, theo chỗ tôi dự đoán dựa vào điều tôi đọc được trong một tờ báo ở Budapest, thưa bác sĩ. Đấy là về đám giỗ hàng năm ở Spremberg, trong nghĩa địa thành phố. Theo tờ báo, thời gian không hề xoá nhoà những câu chuyện mê tín mà bác sĩ đã đề cập tới. Người ta bảo đây là một tên phù thuỷ với những bí mật của thế giới siêu hình, và có một quyền lực siêu nhiên. Dường như mỗi năm, dân chúng đều chờ đợi một hiện tượng phi phàm nào đó xung quanh nấm mộ ông ta.
- Vậy thì, thưa ông Vidal, bác sĩ Roderich kết luận, ông sẽ ngạc nhiên nếu ở Ragz ta coi Wilhelm Storitz như một nhân vật kỳ dị… Đấy, con người đã cầu hôn con gái tôi là như thế, và hôm qua đây hắn vẫn còn bạo gan đến hỏi lần nữa.
- Hôm qua à? Tôi kêu lên.
- Vâng, mới hôm qua.
https://thuviensach.vn
- Và nếu hắn không phải là hắn, đại uý Haralan nói, mà chỉ là một người Phổ thôi thì cũng đủ chúng ta từ chối rồi.
Trong câu nói này đã nổ bùng ra tất cả mọi ác cảm theo tập quán và bản năng của dân tộc Hung đối với dân tộc Đức.
- Đây sự việc ra như thế này, bác sĩ Roderich nói tiếp, ông cũng nên biết. Khi người hầu vào báo tôi có Wilhelm Storitz, tôi đã do dự… Có nên đưa hắn vào gặp tôi hay bảo hắn là tôi không thể tiếp được?
- Có lẽ nên như thế là hơn ba ạ. Haralan nói, vì sau sự thất bại lẽ ra hắn phải hiểu là không nên đặt chân đến đây, dù với lý do nào.
- Vâng, có lẽ, ông bác sĩ nói, nhưng tôi sợ dồn hắn vào chân tường sẽ không hay.
- Việc đó con sẽ chấm dứt ngay, thưa ba.
- Và chính vì ba hiểu con, ông bác sĩ nói và cầm tay đại uý Haralan, chính vì vậy mà ba nghĩ nên hành động thận trọng. Về việc này, dù có gì xảy ra, ba kêu gọi tình yêu của con đối với mẹ con, cha con, em gái con mà hoàn cảnh trở nên rất khó khăn nếu tên hắn được nhắc đến, nếu tên Wilhelm Storitz gây một tai tiếng…
Tôi mới quen đại uý Haralan không lâu lắm nhưng tôi nhận thấy anh rất nóng tính và lo lắng thái quá về những gì động chạm đến gia đình anh. Do đó tôi thấy câu chuyện trở nên đáng ngại vì đối thủ của Marc đã trở về Ragz và nhất là hắn lại đã đến cầu hôn.
Ông bác sĩ kể nốt các chi tiết cuộc viếng thăm ấy: Lúc bấy giờ, trong căn phòng chúng tôi đang ngồi, Wilhelm Storitz bắt đầu bằng một giọng ngoan cố khác thường. Ông Roderich không ngạc nhiên vì hắn còn đến gặp ông và lại dám cầu hôn lần thứ hai ngay khi hắn vừa mới về đến Ragz. Ông bác sĩ đã dứt khoát từ chối nhưng vô ích, Wilhelm Storitz không chịu đầu hàng và dần dần có giọng giận dữ, cuối cùng hắn tuyên bố rằng lễ hỏi của em tôi và cô Myra cũng không làm hắn từ bỏ ý định, rằng hắn yêu cô Myra, và nếu cô ta không là vợ hắn thì sẽ không bao giờ là vợ kẻ nào khác.
https://thuviensach.vn
- Thằng hỗn láo, thằng khốn kiếp! Đại uý Haralan lặp lại. Hắn dám nói như thế. Tiếc là tôi không có mặt ở đấy để tống cổ hắn ra!
“Nếu hai người này đối diện với nhau, tôi nghĩ thầm, nhất định sẽ khó ngăn chặn một sự bùng nổ mà ông bác sĩ vẫn lo ngại…”
- Hắn nói xong những lời cuối cùng này, ông bác sĩ nói tiếp, tôi liền đứng lên cho hắn hiểu rằng tôi không muốn nghe hắn nữa. Cuộc hôn nhân của Myra đã được quyết định và sẽ cử hành trong vòng ít hôm nữa – Không trong ít hôm nữa, cũng không sau này, Wilhelm Storitz đáp – Thưa ông, tôi nói và chỉ ra cửa, mời ông ra!… Một người khác đã hiểu rằng cuộc viếng thăm không kéo dài thêm. Thế mà hắn không thể đạt bằng sự hùng hổ: lời hứa hoãn hôn lễ. Lúc ấy tôi đến bên lò sưởi bấm chuông gọi người hầu. Hắn nắm lấy cánh tay tôi, cơn giận của hắn lại bốc lên, hắn to tiếng đến nỗi bên ngoài có lẽ cũng nghe được. May mắn là vợ tôi và con gái tôi vẫn đi dạo chưa về. Cuối cùng hắn rút lui sau khi đã thốt ra những lời hăm doạ điên khùng. Myra sẽ không lấy Marc. Sẽ có những trở ngại lớn, không thể cưới xin được. Dòng họ Storitz có những phương tiện thách thức sức mạnh của con người và hắn sẽ không do dự dùng nó để đối phó với gia đình đã cự tuyệt hắn… Hắn mở cửa phòng, giận dữ bước ra giữa những người đang ngồi đợi trong hành lang. Tôi ngồi lại, lòng rất lo sợ đối với những lời bóng gió của hắn.
Theo lời ông bác sĩ, chuyện này được giấu kín với bà Roderich, với con gái và với em tôi. Tốt nhất là nên tránh cho họ nỗi lo sợ này. Vả lại tôi hiểu Marc lắm, và sợ rằng hắn sẽ làm chuyện này cho ra lẽ như đại uý Haralan. Tuy thế Haralan chịu phục tùng lý lẽ bố mình.
- Được, tôi sẽ không trừng trị thằng hỗn láo ấy, Haralan nói. Nhưng nếu hắn đến gặp tôi?… Nếu chính hắn kiếm chuyện với Marc?… Nếu chính hắn khiêu khích chúng tôi?…
Bác sĩ Roderich ngồi im không đáp.
Cuộc đàm thoại chấm dứt. Dù sao cũng phải chờ đợi. Thực tế, việc xảy ra đột ngột như thế này sẽ không tiếp diễn và không được ai biết đến nếu
https://thuviensach.vn
Wilhelm Storitz không biến lời nói thành việc làm. Nhưng hắn làm được gì? Hắn có phương tiện gì ngăn trở cuộc hôn nhân này? Phải chăng là bằng cách công khai phỉ báng để buộc Marc phải đấu gươm với hắn?… Phải chăng là dùng cách bạo hành nào đó đối với Myra?… Nhưng hắn làm cách nào để vào được biệt thự khi không còn được tiếp đón nữa?… Tôi nghĩ rằng hắn không có quyền tông cửa vào nhà. Ngoài ra, bác sĩ Roderich sẽ không do dự báo với nhà chức trách, nếu cần, để làm cho tên người Đức này biết điều hơn.
Trước khi chia tay, ông bác sĩ căn dặn con trai ông một lần chót là không nên gây sự với con người hỗn láo ấy và, như đã nói, khuất phục đại uý Haralan không phải là chuyện dễ dàng.
Câu chuyện giữa chúng tôi kéo dài cho đến lúc bà Roderich, con gái bà và em tôi về đến nhà. Tôi phải ở lại dùng bữa trưa và phải dời cuộc đi dạo quanh Ragz vào buổi chiều.
Cố nhiên tôi phải bịa ra một lý do để giải thích sự có mặt của tôi tại phòng ông bác sĩ sáng hôm ấy. Marc không nghi ngờ chút nào và bữa ăn trưa rất dễ chịu.
Ăn xong, cô Myra nói với tôi.
- Ông Henri, ông đến đây là hân hạnh cho chúng tôi, vậy cả ngày hôm nay mời ông ở lại đây nhé.
- Còn cuộc đi dạo của tôi? Tôi hỏi lại.
- Chúng ta cùng đi.
- Tôi định đi hơi xa…
- Chúng ta cùng đi hơi xa…
- Đi bộ.
- Đi bộ… Nhưng có cần phải đi xa đến thế không? Tôi dám chắc rằng ông chưa thấy hết vẻ đẹp của đảo Svendor.
- Có lẽ ngày mai tôi đi đến đấy.
https://thuviensach.vn
- Này, hôm nay thôi.
Thế là cùng với những người đàn bà này và Marc, tôi viếng đảo Svendor này đã biến thành công viên, có rừng nhỏ, có sa-lê[7] và đủ các môn giải trí.
Tuy nhiên tôi không hoàn toàn để tâm trí vào cuộc thưởng ngoạn này. Marc nhận thấy điều đó nên tôi phải trả lời một cách lững lờ.
Phải chăng là sợ gặp Wilhelm Storitz ở dọc đường? Không, tôi chỉ nghĩ đến những điều hắn đã nói với bác sĩ Roderich: “Sẽ có những trở ngại lớn làm cho không thể tiến hành cưới xin được – Dòng họ Storitz có những phương tiện thách thức sức mạnh của con người!” Những lời ấy có nghĩa gì?… Có quan trọng không? Tôi định sẽ bàn với ông bác sĩ khi nào có dịp gặp riêng ông.
Hai ngày trôi qua. Tôi bắt đầu yên tâm. Không ai gặp lại Wilhelm Storitz cả. Tuy nhiên hắn vẫn còn ở trong thành phố. Ngôi nhà ở đại lộ Tékéli vẫn có người ở. Khi đi ngang, tôi thấy tên đầy tớ Hermann ở trong nhà đi ra. Một lần, Wilhelm Storitz xuất hiện ở khung cửa sổ trên chóp lầu, mắt nhìn về cuối đại lộ, hướng biệt thự Roderich.
Đêm 17 rạng ngày 18 tháng Năm lại xảy ra một việc.
Khi cửa nhà thờ lớn đã đóng và cài then cẩn thận để không ai được vào nữa thì tờ bố cáo kết hôn của Marc Vidal và Myra Roderich bị xé ra khỏi bảng niêm yết. Sáng sớm hôm sau, người ta chỉ còn tìm thấy những mảnh vụn nhàu nát. Một số tờ khác được thay ngay vào đấy. Nhưng một giờ sau và giữa ban ngày, tờ bố cáo mới cũng cùng số phận với tờ trước. Ba lần như thế đã xảy ra liên tiếp trong ngày 18 tháng Năm. Thế mà không bắt được thủ phạm. Cuối cùng người ta phải dùng lưới sắt để bảo vệ cái khung dán niêm yết.
Sự xâm phạm ngu ngốc này là đầu đề bàn tán trong ít lâu, rồi người ta cũng bỏ qua. Nhưng bác sĩ Roderich, đại uý Haralan và tôi thì lại càng lưu ý nhiều hơn. Chúng tôi chắc rằng đây là hành động đầu tiên của cuộc gây
https://thuviensach.vn
hấn đã báo trước, như một cuộc tập kích tiền quân của trận giặc mà Wilhelm Storitz đã tuyên chiến với chúng tôi.
https://thuviensach.vn
VI
Ai là tác giả của hành động quá đáng này nếu chẳng phải là kẻ ấy, vì hắn có liên quan? Cuộc tấn công đầu tiên này có kèm theo những hành động trầm trọng hơn không? Phải chăng, như chúng tôi nghĩ, đây chỉ là bước đầu trả thù gia đình Roderich?
Ngay từ giờ phút đầu, đại uý Haralan đã thông báo cho cha sự việc xảy ra rồi anh vội đến khách sạn Temesvar. Anh vô cùng tức giận.
- Chính tên lưu manh ấy làm đấy thôi! Anh nói. Hắn làm bằng cách nào, tôi không biết. Chắc hắn sẽ không dừng lại đó, nhưng tôi không để hắn muốn làm gì cũng được đâu.
- Hãy bình tĩnh Haralan ạ, tôi nói. Đừng có làm gì khinh suất khiến cho hoàn cảnh thêm khó khăn.
- Anh Vidal thân mến, nếu cha tôi cho biết trước khi người ấy ra khỏi nhà tôi, hay nếu từ lúc ấy để tôi hành động thì ta đã loại trừ hắn rồi.
- Haralan ạ, tôi nghĩ rằng tốt hơn là anh đừng nên ra mặt.
- Nếu hắn tiếp tục làm nữa thì sao?
- Vẫn còn kịp báo công an. Hãy nghĩ đến mẹ anh và em gái anh. - Họ cũng sắp biết việc xảy ra thôi!
- Ta không nói cho họ biết, cả Marc nữa. Sau đám cưới ta sẽ có thái độ. - Sau ư?… Chỉ sợ quá muộn thôi, đại uý Haralan đáp.
https://thuviensach.vn
Hôm ấy tại biệt thự, ông bác sĩ vẫn canh cánh những lo âu thầm kín, còn vợ ông và con gái thì bận tâm vào buổi dạ hội ký hôn ước sắp được tổ chức vào buổi tối. Họ muốn làm tốt mọi việc. Ông bác sĩ đã gửi rất nhiều giấy mời trong phạm vi các bạn bè ở Ragz. Ở đây như một mảnh đất trung lập, giới quý tộc sẽ gặp gỡ giới quân sự, giới tư pháp và giới công chức. Ngài thủ hiến Ragz nhận lời mời của ông bác sĩ: hai người vốn là đôi bạn thân từ thuở nào.
Các phòng khách của biệt thự thừa sức chứa một trăm năm mươi thực khách sẽ họp lại tối nay. Về bữa tiệc sau dạ hội, sẽ dọn tại phòng trưng bày mỹ thuật.
Chắc không ai ngạc nhiên rằng vấn đề trang điểm đã làm cho cô Myra bận tâm, vì Marc muốn đem năng khiếu nghệ thuật của mình tham gia vào, điều hắn đã làm khi hoạ chân dung cho Myra. Vả lại, Myra là người Hung và đã là Hung thì nam hay nữ cũng đều rất chăm chuốt cách ăn mặc. Bản tính ấy họ có sẵn trong huyết quản, cũng như thích khiêu vũ, thích đến say mê. Điều tôi nói về Myra vẫn áp dụng cho tất cả các bà và các ông, và buổi dạ hội này hứa hẹn sẽ rất nổi bật.
Đến chiều, các thứ đã chuẩn bị xong. Suốt ngày hôm ấy tôi ở lại nhà ông bác sĩ, chờ giờ trang điểm cho tôi, như một người Hung chính cống.
Đôi lúc tình cờ tựa cửa sổ nhìn ra bờ ke Batthyani tôi rất khó chịu trông thấy Wilhelm Storitz. Phải chăng hắn ngẫu nhiên đến đây? Chắc chắn là không. Hắn bước chầm chậm, theo bờ ke, đầu cúi xuống. Nhưng đi ngang biệt thự, hắn ngẩng đầu lên, mắt hắn phóng ra một tia nhìn quái đản! Hắn qua lại nhiều lần và chính bà Roderich cũng đã để ý. Bà báo việc ấy với ông bác sĩ, nhưng ông chỉ trấn an bà chứ không hề nói đến cuộc viếng thăm mới của hắn.
Hơn nữa khi Marc cùng tôi đến khách sạn Temesvar, chúng tôi gặp hắn ở tại công trường Hung. Nhìn thấy em tôi hắn đột nhiên dừng lại, do dự, như muốn đến gặp chúng tôi. Nhưng hắn đứng im, mặt tái mét, hai tay cứng đờ… Hắn sắp ngã khuỵu xuống chăng? Cặp mắt hắn sáng quắc và hằn học
https://thuviensach.vn
nhìn Marc. Marc giả bộ như không để ý. Và khi chúng tôi vượt qua hắn vài bước.
- Anh có để ý người ấy chứ? Em tôi hỏi.
- Có, Marc ạ.
- Đấy, anh chàng Wilhelm Storitz mà em đã nói với anh.
- Anh biết.
- Anh biết hắn sao?
- Đại uý Haralan đã chỉ cho anh một hai lần gì đó.
- Em cứ tưởng hắn đi khỏi Ragz rồi chứ.
- Dường như không, hoặc hắn mới trở về.
- Dù sao cũng không có gì quan trọng.
- Ừ, không có gì quan trọng, tôi đáp.
Nhưng theo ý tôi, Wilhelm Storitz vắng mặt vẫn hơn.
Vào khoảng chín giờ tối, xe cộ bắt đầu dừng lại trước biệt thự Roderich và các phòng khách đầy dần. Ông bác sĩ, vợ ông, con gái ông tiếp khách ở lối vào hành lang rực rỡ ánh đèn. Có tin báo ngài thủ hiến thành Ragz đến. Đây là dấu hiệu của một tình cảm sâu đậm. Ngài đặc biệt ân cần với Myra và anh trai cô. Ngoài ra, mọi người đều nồng nhiệt chúc tụng đôi vợ chồng sắp cưới.
Giữa chín và mười giờ, các viên chức cao cấp thành phố và các sĩ quan bạn bè của đại uý Haralan kéo đến. Mặc dù vẻ mặt lo âu, Haralan tiếp đón quan khách rất lịch thiệp. Áo quần các bà rực sáng lên giữa những bộ quân phục. Các quý khách đi đi lại lại giữa phòng khách và hành lang. Người ta tấm tắc khen những quà tặng trưng bày trong phòng ông bác sĩ. Những nữ trang và những đồ chơi quý giá, nhất là những quà của em tôi mang đến biểu hiện một khiếu thẩm mỹ tuyệt vời. Tờ hôn ước đặt trên chiếc bàn chân quỳ giữa phòng khách chính, sẽ được ký kết trong buổi lễ hôm nay. Một bó hoa hồng tuyệt mỹ, có chen ít hoa cam làm bó hoa đính hôn, chưng trên
https://thuviensach.vn
một chiếc bàn chân quỳ khác. Bên cạnh bó hoa và trên một tấm đệm nhung, đặt chiếc vòng hoa hôn nhân mà cô Myra sẽ đội vào ngày hôn lễ tại nhà thờ lớn.
Buổi dạ hội gồm ba phần, một chương trình nhạc và một chương trình vũ “bal”, giữa hai chương trình là việc trọng thể ký kết hôn ước. Chương trình vũ không được bắt đầu trước mười hai giờ đêm, và có lẽ đa số khách sẽ lấy làm tiếc vì giờ ấy quá khuya. Nhưng xin nhắc lại, người Hungary nam và nữ đều ham mê môn giải trí này.
Phần nhạc do một ban nhạc Di-gan nổi tiếng đảm nhận. Ban nhạc này rất nổi danh trong xứ Hung nhưng chưa tấu diễn ở Ragz lần nào. Đúng giờ quy định, các nhạc công và nhạc trưởng vào chỗ ngồi trong phòng.
Tôi biết rõ người Hungary rất ham mê âm nhạc, nhưng theo một nhận xét xác đáng thì giữa họ và người Đức có sự khác biệt rõ rệt trong cách thưởng thức sức mê hoặc của âm thanh. Người Hung là người mê nhạc, không phải người chơi nhạc. Họ không hát hay ít hát, họ chỉ nghe, và nếu là nhạc dân tộc, nghe đối với họ vừa là một việc làm trang trọng vừa là một thú vui có cường độ khác thường.
Ban nhạc gồm mười hai nhạc công dưới sự điều khiển của một nhạc trưởng. Họ sắp trình tấu những bản nhạc hay nhất, những bản nhạc Hungary, những chiến ca, những khúc quân hành mà người Hung, vốn ưa hoạt động, thích hơn những giọng mơ màng của nhạc Đức.
Có lẽ người ta ngạc nhiên vì đối với một dạ hội ký hôn ước sao lại không chọn một loại nhạc hợp với hôn lễ hơn? Nhưng như thế không phải là tục lệ, mà nước Hungary là một xứ chuộng tục lệ. Họ trung thành với những ca khúc bình dân, cũng như người Serbie trung thành với những “pesma” và người Valachi với những “doima” của họ. Họ cần những điệu nhạc lôi cuốn, những bước nhịp nhàng gợi lại những bãi chiến trường và ca ngợi những chiến công bất diệt của lịch sử.
Các nhạc công Di-gan mặc y phục gốc Bohémien. Tôi ngắm mãi không thôi những con người khá lạ lùng này, da mặt rám nắng, đôi mắt sáng rực
https://thuviensach.vn
dưới hàng mi rậm, lưỡng quyền cao, răng nhọn và trắng xuất hiệu sau đôi môi không khép kín, mái tóc đen, dợn sóng trên vầng trán hơi hất về phía sau.
Chương trình biểu diễn của dàn nhạc này gây tác động lớn. Tất cả quan khách kính cẩn nghe rồi vỗ tay một cách say đắm. Đây là những bài bình dân nhất mà ban nhạc tấu lên với một vẻ trang nghiêm như đánh thức những tiếng vang của vùng puszta.
Thời gian dành cho ban nhạc trình tấu đã trôi qua. Riêng tôi, tôi vô cùng mừng giữa khung cảnh Hung này mà trong những phút ngưng nghỉ của ban nhạc, tiếng thì thầm xa xa của sông Danube đã đến tận tai tôi.
Tôi không biết Marc có thưởng thức cái vẻ quyến rũ của điệu nhạc diệu kỳ này không. Một thứ quyến rũ khác êm dịu hơn, thân mật hơn đang làm say sưa tâm hồn hắn. Hắn ngồi cạnh Myra, họ nói chuyện bằng ánh mắt, họ hát cho nhau nghe những tình khúc không lời, nó làm say mê quả tim của đôi vợ chồng chưa cưới.
Sau hồi vỗ tay cuối cùng, người nhạc trưởng Di-gan đứng lên, cả ban nhạc bắt chước làm theo. Bác sĩ Roderich và đại uý Haralan cảm ơn họ bằng lời lẽ ngọt ngào làm họ rất cảm động, họ rút lui.
Tiếp đến là ký hôn ước, một sự kiện tiến hành với tất cả sự trọng thể cần thiết, sau đó đến mục giải lao để cho quan khách tạm rời chỗ ngồi của mình. Họ tìm gặp nhau, họp nhau thành nhóm ưa thích nhau, vài người tản mác trong khu vườn sáng choang ánh đèn, trong khi những khay bưng thức giải khát lưu hành khắp chỗ.
Mãi cho đến lúc ấy, không có gì quấy rầy buổi lễ cả. Thật ra, lễ bắt đầu tốt đẹp thì không có lý do gì không kết thúc tốt đẹp. Thực tình, nếu tôi có lo sợ điều đó, nếu vài điều lo ngại có nảy sinh trong óc tôi thì hẳn tôi cũng đã trở lại an tâm rồi.
Thành thử tôi không tiếc lời chúc tụng bà Roderich.
https://thuviensach.vn
- Xin cám ơn ông, thưa ông Vidal, bà nói, và tôi rất vui mừng rằng tất cả quan khách đều đã rất thoải mái ở đây. Nhưng giữa tất cả những người vui vẻ này, tôi chỉ nhìn thấy con gái cưng của tôi và em trai ông. Chúng nó hạnh phúc quá!
- Thưa bà, tôi đáp, đấy là niềm hạnh phúc do bà tạo ra. Niềm hạnh phúc cao nhất mà một người cha và một người mẹ có thể mơ ước, phải chăng là hạnh phúc của con cái họ?
Do một sự liên tưởng kỳ lạ, câu nói tầm thường đó làm tôi nhớ đến Wilhelm Storitz. Dù sao, đại uý Haralan cũng có vẻ đã quên hắn rồi. Sự thản nhiên của anh ấy là tự nhiên hay giả vờ? Tôi không rõ, nhưng anh ấy đi từ nhóm này đến nhóm khác, đem sự vui vẻ lôi cuốn của mình làm hoạt náo buổi lễ và có lẽ có nhiều cô gái Hungary trẻ đang nhìn anh thán phục. Rồi, anh vui sướng thấy cả thành phố đã nhân dịp này bày tỏ cảm tình với gia đình anh.
- Đại uý thân mến ơi, tôi nói nhân lúc anh đi qua gần tôi, nếu đêm dạ hội cũng kết thúc như lúc bắt đầu…
- Xin đừng lo! Anh nói. Âm nhạc, hay, nhưng vũ, tuyệt!
- Nào! Một người Pháp sẽ không lùi bước trước một người Hung, tôi nói tiếp. Anh nên biết rằng em gái anh dành bài valse thứ hai cho tôi.
- Tại sao không là bài đầu?
- Bài đầu ư?… Nhưng đó là của Marc, theo luật và theo truyền thống!… Anh quên Marc sao?
- Đúng đấy, anh Vidal. Chính hai người đính hôn phải mở “bal”.
Ban nhạc Di-gan lại xuất hiện và ngồi ở cuối phòng. Những chiếc bàn đã được bày biện trong phòng ông bác sĩ, để cho những người không nhảy valse và mazurka có thể hưởng thú vui chơi bài.
Ban nhạc đã sẵn sàng dạo khúc mở đầu khi đại uý Haralan ra lệnh, thì từ phía hành lang, lúc ấy cửa mở ra vườn, vang lên một tiếng nói văng vẳng những âm thanh mạnh và thô. Đấy là một giọng hát lạ, nhịp điệu kỳ khôi,
https://thuviensach.vn
thiếu âm độ, những câu rời rạc không được liên kết bằng một âm điệu du dương nào.
Những cặp đã kết hợp để nhảy bản valse đầu tiên dừng lại… Người ta lắng nghe… Phải chăng đây là thêm một tiết mục bất ngờ vào buổi dạ hội?…
Đại uý Haralan đến gần tôi.
- Cái gì vậy? Tôi hỏi anh ấy.
- Tôi không biết, anh đáp lại bằng một giọng pha màu lo sợ. - Tiếng hát từ đâu đến?… Từ ngoài đường ư?…
- Không… tôi không tin như thế.
Thật ra, người mà tiếng nói đến tai chúng tôi hẳn là đang ở trong vườn, đang đi về phía hành lang. Có thể hắn sắp bước vào hành lang.
Đại uý Haralan nắm tay tôi kéo đến gần cửa ra vườn.
Lúc ấy trong hành lang chỉ có khoảng mười người, không kể dàn nhạc ở sâu phía sau, ngồi sau những giá nhạc. Những quan khách khác đều họp nhau trong các phòng khách và trong buồng. Những vị đi dạo lúc giải lao cũng vừa mới vào.
Đại uý Haralan sắp ra đứng trên bậc thềm. Tôi đi theo anh, chúng tôi nhìn khắp vườn sáng choang ánh đèn.
Chúng tôi không phát hiện ra người nào cả. Lúc ấy ông bà Roderich đến bên chúng tôi. Ông bác sĩ nói vài lời với con trai ông, anh đáp lại bằng một cử chỉ “không có”.
Tuy nhiên, tiếng nói đó vẫn tiếp tục, rõ ràng hơn, hách dịch hơn, gần hơn nữa.
Marc khoác tay Myra, đến cạnh chúng tôi trong hành lang trong khi bà Roderich ở giữa đám các bà khác, họ hỏi bà nhưng bà không đáp lại được.
- Tôi sẽ biết rõ! – đại uý Haralan vừa nói vừa bước xuống bậc thềm.
https://thuviensach.vn
Bác sĩ Roderich, nhiều người hầu và tôi cùng đi theo anh ấy.
Trong khi người hát dường như chỉ còn cách hành lang vài bước thì đột nhiên im bặt.
Người ta xét trong vườn, lục soát mỗi bụi cây. Đèn đuốc soi sáng mọi nơi, sự tìm kiếm tỉ mỉ cũng dễ dàng. Tuy nhiên, không tìm thấy gì cả…
Có thể tiếng ấy của một người đi đường về khuya trên đại lộ Tékéli chăng?
Điều này có vẻ khó tin, vả lại lúc ấy đại lộ hoàn toàn vắng người.
Chỉ một ánh đèn chói sáng cách năm trăm bước về phía trái, ánh đèn thấp thoáng xuất phát từ chóp lầu nhà Storitz.
Khi trở lại hành lang, chúng tôi chỉ có thể ra lệnh mở valse để trả lời những vị quan khách dò hỏi chúng tôi.
Đại uý Haralan đã làm thế và các nhóm lại tái họp.
- Này anh, Myra vừa cười vừa hỏi tôi, anh không chọn cô nào nhảy với anh sao?
- Cô nào nhảy với tôi? Cô đấy, nhưng chỉ bài valse thứ hai thôi.
- Anh Henri thân mến, Marc nói, thế thì chúng tôi không để anh đợi lâu đâu.
Marc đã lầm. Tôi đã phải đợi lâu hơn hắn tưởng, cái bài valse mà Myra đã hứa với tôi. Nói đúng hơn, tôi vẫn còn đợi mãi.
Ban nhạc vừa dạo xong thì tiếng nói ấy lại vang lên và lần này ở giữa phòng khách nhưng không ai thấy người hát đâu cả.
Các quan khách đều náo loạn và phẫn nộ. Tiếng ấy gào thật lớn “Bài ca căm thù” của Frédéric Margrade, một bài hát Đức nổi danh nhưng khả ố vì sự hung bạo của nó. Nó hàm chứa sự khiêu khích đối với lòng yêu nước Hung, một sự chửi bới trực tiếp và cố ý.
Và người mà tiếng nói vang lên giữa phòng khách này… ta không trông thấy! Tuy nhiên hắn vẫn ở đấy.
https://thuviensach.vn
Những người nhảy vũ điệu valse đã phân tán, họ chạy vào phòng, vào hành lang. Các quan khách, nhất là các bà đều khiếp hãi.
Đại uý Haralan đi qua phòng khách, mắt nảy lửa, hai tay dang ra như để nắm lấy con người mà ta không trông thấy.
Lúc đó, tiếng ấy ngưng bặt sau điệp khúc “Bài ca căm thù”.
Và, lúc bấy giờ, tôi thấy – Vâng, trăm người đã thấy như tôi, điều mà chúng tôi không muốn tin.
Này, bó hoa đặt trên chiếc bàn chân quỳ, bó hoa đính hôn bỗng bị giật đi, xé nát và các bông hoa như bị dẫm chân lên! Đây, những mảnh vụn của tờ hôn ước rơi vãi trên sàn nhà.
Lần này, chính sự kinh hãi đang chiếm lấy mọi người!
Ai cũng muốn chạy ra khỏi hiện trường quá lạ lùng này. Riêng tôi, tôi tự hỏi mình còn đủ lý trí hay không và liệu có cần phải thêm lòng tin vào những sự việc rời rạc này?
Đại uý Haralan đến bên tôi, mặt tái xanh vì giận:
- Chính Wilhelm Storitz đấy!
Wilhelm Storitz ư?… Hắn điên hả?
Nếu hắn không điên thì tôi cũng sắp điên. Tôi đang còn thức, tôi không mơ, tuy nhiên tôi đã thấy, vâng chính mắt tôi thấy chiếc vòng hoa hôn nhân bay lên khỏi tấm đệm nhung mà không ai thấy bàn tay cầm nó, vòng qua phòng khách, rồi lang thang và biến mất giữa những bụi cây trong vườn!
- Quá lắm rồi! Đại uý Haralan la lên. Anh bước nhanh ra khỏi phòng khách, chạy qua tiền phòng và phóng nhanh ra đại lộ Tékéli.
Tôi vội chạy theo anh.
Kẻ trước người sau, chúng tôi chạy đến nhà Wilhelm Storitz, một cửa sổ trên chóp lầu vẫn toả sáng trong đêm tối. Haralan nắm hàng rào lưới sắt lắc mạnh. Tôi cũng không còn biết mình đang làm gì hùa vào lắc với anh. Nhưng cánh cửa vẫn đóng chặt.
https://thuviensach.vn
Chúng tôi nhọc sức như thế trong mấy phút mà chẳng được gì. Sự giận dữ mỗi lúc một tăng và huỷ diệt hết chút lương tri còn lại.
Bỗng nhiên cánh cửa quay âm trầm trên bản lề.
Hiển nhiên đại uý Haralan đã lầm khi buộc tội Wilhelm Storitz… Wilhelm Storitz không hề ra khỏi nhà hắn, vì chính hắn đang mở cửa cho chúng tôi, và đang đứng trước mặt chúng tôi.
https://thuviensach.vn
VII
Từ sáng sớm tinh mơ, khắp thành phố đã đồn ầm lên cái tin biệt thự Roderich vừa là nơi xảy ra những sự lạ. Trước hết, và đúng như điều tôi dự đoán, dân chúng không chịu chấp nhận những hiện tượng ấy là tự nhiên. Tuy nhiên, những hiện tượng ấy đều tự nhiên chứ không thể nào khác được. Còn về một lời giải thích tương đối có lý lại là việc khác.
Không cần phải nói rằng đêm dạ hội đã chấm dứt ngay cái cảnh đã kể trên đây. Marc và Myra rất sầu não. Bó hoa đính hôn bị dẫm nát, hôn ước bị xé rách, chiếc vòng hoa hôn nhân bị mất cắp trước mắt họ!… Mà là trước hôm cử hành hôn lễ, điềm xấu đến thế là cùng!
Trong ngày, nhiều nhóm người đông đảo tụ tập trước biệt thự Roderich, dưới các cửa sổ vẫn đóng kín của tầng trệt. Những người trong giới bình dân, đa số là đàn bà, đổ xô về “ke” Batthyani.
Họ nói chuyện với nhau rất hăng. Người buông xuôi theo những ý tưởng vô lý nhất, kẻ liếc nhìn biệt thự với một vẻ lo lắng.
Sáng hôm ấy, cả bà Roderich lẫn cô Myra đều không ra khỏi nhà như thường lệ. Myra ở bên mẹ cô, xúc động mãnh liệt vì những cảnh tượng đêm qua. Cô cần phải nghỉ ngơi nhiều.
Tám giờ, Marc mở cửa phòng tôi. Cùng đi với hắn là ông bác sĩ và đại uý Haralan. Chúng tôi cần nói chuyện với nhau, có lẽ để thoả thuận về vài biện pháp khẩn cấp, nên tốt hơn là không nên nói chuyện tại biệt thự Roderich. Đêm qua, em trai tôi cùng tôi về khách sạn. Sáng sớm hôm sau,
https://thuviensach.vn
hắn đi thăm bà Roderich và vị hôn thê của hắn. Rồi theo đề nghị của hắn, ông bác sĩ và đại uý Haralan vội vàng theo hắn đến gặp tôi.
Câu chuyện bắt đầu.
- Anh Henri, Marc nói, em đã dặn không được để ai lên lầu. Như thế, ở đây không ai có thể nghe ta nói chuyện được, vì trong phòng này ngoài chúng ta ra không có ai khác.
Em tôi ở trong một trạng thái tinh thần thế nào ấy! Bộ mặt của hắn hôm qua rạng rỡ hạnh phúc mà nay bơ phờ và tái nhợt. Nói chung, hắn lộ vẻ rất khổ sở.
Bác sĩ Roderich cố dằn cơn giận, khác hẳn với con trai ông lúc này đang mím môi, ánh mắt bối rối, rõ ràng anh bị ám ảnh ghê gớm.
Tôi cố giữ bình tĩnh.
Việc đầu tiên của tôi là hỏi thăm sức khoẻ bà Roderich và con gái bà. Ông bác sĩ trả lời tôi.
- Những việc bất ngờ xảy ra hôm qua đã làm hai người khiếp đảm. Họ cần vài hôm để lấy lại bình tĩnh. Tuy nhiên, thoạt tiên Myra rất dao động, nhưng cô đã lấy lại nghị lực và trấn an mẹ cô vì bà bị ảnh hưởng nhiều hơn. Tôi hy vọng rằng hình ảnh đêm dạ hội ấy sẽ xoá ngay trong trí bà, và ít nhất những cảnh đáng tiếc ấy cũng còn tái diễn nữa.
- Tái diễn ư? Tôi nói. Thưa bác sĩ, không cần phải sợ điều ấy. Những hoàn cảnh để cho những hiện tượng ấy xảy ra sẽ không tái hiện.
- Biết đâu đấy, ông bác sĩ đáp lại, biết đâu đấy? Vì vậy tôi nôn nóng muốn cử hành đám cưới ngay vì tôi bắt đầu tưởng rằng những đe doạ đối với tôi…
Ông bác sĩ không nói hết câu, nhưng đại uý Haralan và tôi đều đã hiểu quá rõ. Riêng Marc có vẻ như chưa nghe thấy gì vì hắn hoàn toàn không biết đến những sự vận động mới nhất của Wilhelm Storitz.
https://thuviensach.vn
Đại uý Haralan có riêng quan niệm của anh. Tuy nhiên anh hoàn toàn im lặng, có lẽ để chờ xem tôi phát biểu thế nào về những việc xảy ra đêm qua.
- Ông Vidal, bác sĩ Roderich nói tiếp, ý ông thế nào?
Tôi cho rằng mình nên đóng vai một người hoài nghi, không coi những sự lạ lùng đã chứng kiến là nghiêm trọng. Tốt hơn hết là giả vờ không nó là phi thường, vì lẽ không giải thích được nó là gì. Vả lại, nói cho đúng, câu hỏi của ông bác sĩ không làm cho tôi bối rối.
- Thưa ông Roderich, tôi nói, tôi xin thú thật, tất cả những cái đó không đáng để chúng ta ngừng lại lâu ở đây. Còn nghĩ gì nữa, nếu chẳng phải chúng ta đều là nạn nhân của một điều buồn cười tệ hại? Một người đùa chơi đã lẫn vào đám quan khách và tự ý thêm vào những màn giải trí của dạ hội một trò nói tiếng bụng đáng tiếc… Thưa ông, ngày nay những thuật ấy được biểu diễn với một nghệ thuật tuyệt vời…
Đại uý Haralan quay qua phía tôi. Anh nhìn thẳng vào mắt tôi như để đọc rõ hơn ý nghĩ tôi. Ánh mắt nhìn của anh rõ ràng muốn nói với tôi.
“Chúng ta ở đây không phải để thoả thuận với những lời giải thích như thế!”
Ông bác sĩ đáp.
- Thưa ông Vidal, ông cho phép tôi không tin vào trò ảo thuật…
- Thưa bác sĩ, tôi cãi lại, tôi không thể tưởng tượng ra cái gì khác… trừ ra một hành động mà tôi không chấp nhận, một hành động siêu tự nhiên.
- Tự nhiên, đại uý Haralan cắt ngang tôi, nhưng do những phương pháp mà ta không nắm được bí quyết.
- Tuy nhiên, tôi nhấn mạnh, về cái tiếng nói nghe được hôm qua, tiếng nói ấy rõ ràng là tiếng người, vậy tại sao không phải là một hiện tượng nói tiếng bụng?
Bác sĩ Roderich lắc đầu không tin cách giải thích ấy.
https://thuviensach.vn
- Tôi xin nhắc lại, tôi nói, kẻ xâm nhập vẫn có thể vào phòng khách với ý định khêu chọc tình cảm quốc gia của người Hung, dùng “Bài ca căm thù” của Đức để làm tổn thương tình yêu nước của họ.
Nghĩ cho cùng, giả thiết này có thể chấp nhận được, nếu muốn cho rằng đây là những sự việc hoàn toàn do con người làm ra. Nhưng dù cho có chấp nhận chăng nữa, ông Roderich vẫn còn có một câu trả lời rất đơn giản như sau:
- Ông Vidal này, nếu tôi đồng ý với ông rằng một người đùa chơi, hay đúng hơn một người hỗn láo, đã tìm cách vào biệt thự, và chúng ta đều bị lừa vì cái trò nói tiếng bụng – điều mà tôi không thể tin được – thì ông giải thích làm sao về bó hoa và tờ hôn ước bị xé rách, về cái vòng hoa bị một bàn tay vô hình mang đi?
Thực ra, gán hai sự việc ấy cho một tên ăn cắp nào đó, dù hắn có tài tình đến đâu, lý trí ta cũng không được thoả mãn. Vả lại, vẫn còn có những nhà ảo thuật rất khéo tay!
Đại uý Haralan nói thêm.
- Nói đi, anh Vidal thân mến. Phải chăng cái người nói tiếng bụng của anh đã phá bó hoa từng đoá một, đã xé cái hôn ước ra làm nghìn mảnh, đã lấy cái vòng hoa hôn nhân, đã đưa nó diễu khắp phòng khách và mang nó đi như một tên ăn trộm?
Tôi không trả lời. Anh lại hăng lên nói tiếp.
- Anh có cho rằng tất cả chúng ta đều là nạn nhân của một ảo ảnh chăng?
Không, chắc chắn là không, không thể chấp nhận đây là ảo ảnh, việc đã xảy ra trước mắt hàng trăm người!
Sau một lúc im lặng mà tôi không muốn phá tan, ông bác sĩ kết luận.
- Ta hãy chấp nhận sự việc như thế, và đừng có tìm cách tự lừa gạt chúng ta. Chúng ta đang đứng trước những việc vượt ra ngoài những cách giải thích tự nhiên, những sự việc không thể chối bỏ được. Tuy nhiên, hãy ở
https://thuviensach.vn
trong lãnh vực thực tế, ta tìm xem có người nào, không phải một kẻ đùa chơi ngổ ngáo mà là một kẻ thù đã đến phá đêm đính hôn ấy chăng?
Nói chung, đấy là đặt câu hỏi trên cương vị thực tế của nó.
- Một kẻ thù ư?… Marc kêu lên. Một kẻ thù của gia đình ông hay của gia đình tôi, thưa ông Roderich? Ông có biết hắn không?
- Có, đại uý Haralan xác định. Người đã cầu hôn em gái tôi trước anh, Marc ạ.
- Wilhelm Storitz?
- Wilhelm Storitz.
Lúc ấy Marc được kể cho nghe những điều hắn chưa biết. Ông bác sĩ kể lại lần cầu hôn mới nhất của Wilhelm Storitz vài ngày trước đây. Em tôi được thuật lại câu trả lời dứt khoát của ông bác sĩ, rồi những lời đe doạ của địch thủ hắn đối với gia đình Roderich, những đe doạ đã xác minh phần nào sự nghi ngờ đối với những cảnh đêm qua.
- Và ông không cho biết mảy may về cái đó! Marc kêu lên. Chỉ có hôm nay khi Myra bị hăm doạ, ông mới cho tôi biết. Này, cái tên Wilhelm Storitz tôi sẽ tìm hắn, và tôi có thể…
- Để việc ấy cho chúng tôi, Marc ạ, đại uý Haralan nói. Chính nhà của cha tôi bị hắn đến làm nhơ bẩn…
- Chính vì hôn thê của tôi bị hắn vô lễ! Marc trả lời, không còn dằn lòng được nữa.
Hiển nhiên, sự tức giận đã làm hai người sai lạc. Wilhelm Storitz có ý định trả thù gia đình Roderich và thực hiện những lời hăm doạ của hắn, được! Nhưng hắn đã dự vào những cảnh đêm qua, bản thân hắn đã đóng một vai, thực khó mà chứng minh. Không thể dựa vào sự phỏng đoán mà buộc tội hắn và bảo: “Đêm qua anh có ở đây giữa đám quan khách. Chính anh đã chửi chúng tôi bằng “Bài ca căm thù”. Chính anh đã xé bó hoa đính hôn và tờ hôn ước. Chính anh đã lấy chiếc vòng hoa hôn nhân”. Không người nào thấy hắn cả, không người nào!
https://thuviensach.vn
Ngoài ra, chúng ta không gặp hắn đó sao? Không phải chính hắn đã mở cửa hàng rào lưới sắt đó sao?
Rõ ràng là hắn đã để cho chúng tôi chờ một lúc rất lâu, thừa thời gian để hắn từ biệt thự Roderich trở về, nhưng làm sao chấp nhận rằng hắn có thể đi khoảng đường ấy mà đại uý Haralan và tôi không trông thấy?
Tất cả những sự kiện đó, tôi đã nhắc lại và đã nhấn mạnh, để Marc và đại uý Haralan để ý đến những nhận xét của tôi mà bác sĩ Roderich cũng nhận là xác đáng. Nhưng họ quá giận nên không nghe tôi và muốn đến ngay tại ngôi nhà ở đại lộ Tékéli.
Cuối cùng, sau một hồi lâu bàn cãi, chúng tôi chỉ thấy có một điều hợp lý duy nhất, do tôi đề nghị như sau:
- Các bạn ơi, đến toà Thị chính báo ông Cảnh sát trưởng biết việc này nếu ông ta chưa biết. Nói rõ về người Đức ấy đối với gia đình Roderich, hắn đã hăm doạ Marc và Myra thế nào. Nói luôn những phỏng đoán nhằm vào hắn. Nói luôn rằng hắn khoe có những phương tiện chấp cả sức mạnh của con người – một cách nói dóc rỗng tuếch của hắn. Bổn phận của ông Cảnh sát trưởng là xét xem có biện pháp nào đối với người nước ngoài ấy không.
Chẳng phải đây là điều tốt nhất phải làm và cũng là điều cần phải làm trong hoàn cảnh này ư? Cảnh sát có thể can thiệp hữu hiệu hơn là tư nhân. Nếu đại uý Haralan và Marc đến nhà Storitz, có lẽ người ta sẽ không mở cửa cho hai người vào. Thế thì họ có tìm cách vào bằng bạo lực chăng?… Quyền gì cơ chứ?… Mà cái quyền ấy thì cảnh sát có. Vậy thì nên yêu cầu cảnh sát và chỉ cảnh sát thôi.
Trước hết, về điểm này, chúng tôi quyết định để Marc về biệt thự Roderich còn ông bác sĩ, đại uý Haralan và tôi, chúng tôi đến toà Thị chính.
Lúc ấy mười giờ rưỡi. Như tôi đã nói, tất cả thành phố Ragz đều đã biết việc xảy ra đêm qua. Thấy ông bác sĩ và con trai đi về phía toà Thị chính, người ta dễ dàng đoán ra lý do.
https://thuviensach.vn
Khi chúng tôi đến nơi, ông bác sĩ xin yết kiến ông Cảnh sát trưởng và được mời vào văn phòng ngay.
Ông Henrich Stepark là một người nhỏ con, vẻ mặt rắn rỏi, ánh mắt dò hỏi, tính tế nhị và trí thông minh sắc sảo, tinh thần rất thực tế, và sự nhạy cảm rất chắc chắn. Đã nhiều trường hợp ông chứng tỏ mình là người rất khéo léo. Ta có thể yên tâm rằng ông ta sẽ làm tất cả những gì cần thiết cho sáng tỏ câu chuyện mờ ám tại biệt thự Roderich. Nhưng, ông có khả năng can thiệp một cách hữu ích và những trường hợp quá đặc biệt vượt ra ngoài giới hạn sự thật chăng?
Ông Cảnh sát trưởng, như mọi người khác, đã nghe được những chi tiết của việc này chứ chưa hề nắm được những điều mà chỉ có ông bác sĩ, đại uý Haralan và tôi biết.
- Tôi tin là thế nào ông cũng đến, thưa ông Roderich, ông Cảnh sát trưởng nói khi đón chúng tôi, và nếu ông không đến văn phòng tôi thì chính tôi cũng sẽ đến thăm ông. Ngay trong đêm qua, tôi đã biết rằng nhiều việc lạ lùng đã xảy ra tại biệt thự ông và vì cớ gì những quan khách của ông đã phải một mẻ khiếp sợ. Tôi xin nói thêm rằng sự sợ hãi ấy đã lan ra khắp thành phố và dường như đến nay vẫn chưa lắng dịu.
Theo cách nhập đề này, chúng tôi hiểu rằng việc đơn giản nhất là nên đợi những câu hỏi của ông Stepark.
- Trước hết tôi xin hỏi ông, thưa bác sĩ, rằng ông có bị ai thù oán không, rằng vì sự thù oán đó mà có thể trả thù nhằm vào gia đình ông, và rõ ràng là về việc hôn nhân của cô Myra Roderich và ông Marc Vidal?
- Tôi cho là như thế, ông bác sĩ trả lời.
- Vậy người đó có thể là ai?
- Một người tên là Wilhelm Storitz.
Chính đại uý Haralan nói tên ấy. Ông Cảnh sát trưởng không lộ vẻ ngạc nhiên tí nào.
https://thuviensach.vn
Ông bác sĩ lúc ấy cho ông Stepark biết rằng Wilhelm Storitz đến cầu hôn cô Myra Roderich, hắn hỏi lại lần nữa và sau khi bị từ chối lần nữa, hắn hăm doạ sẽ ngăn trở hôn lễ bằng những phương tiện chấp cả sức mạnh của con người.
- Vâng, vâng, ông Stepark nói, và hắn bắt đầu bằng việc xé tan tờ thông báo kết hôn mà không ai có thể thấy hắn được.
Chúng tôi đều đồng ý như thế.
Tuy nhiên, sự nhất trí của chúng tôi không làm cho hiện tượng dễ hiểu được, ngoại trừ việc gán cho một pháp thuật nào đó. Nhưng cảnh sát chỉ hành động trong lãnh vực thực tế. Cơ quan này chỉ đặt bàn tay tàn nhẫn vào cổ áo những con người bằng xương bằng thịt chứ không có thói quen bắt ma bắt quái. Kẻ xé tờ thông báo, người phá bó hoa, tên ăn cắp vòng hoa hôn nhân là một người thường hoàn toàn có thể nắm bắt được. Chỉ còn có việc nắm hắn.
Ông Stepark nhìn nhận chúng tôi đều rất có cơ sở để nghi ngờ và phỏng đoán về Wilhelm Storitz.
- Con người này, ông nói, tôi luôn luôn nghi ngờ mặc dù chưa có ai khiếu nại về hắn. Lối sống của hắn lén lút. Không ai biết rõ hắn sống như thế nào và bằng cách nào. Tại sao hắn rời bỏ Spremberg, thành phố quê hương hắn? Tại sao một người Phổ miền Nam lại đến lập nghiệp tại xứ Hung này, xứ mà đồng bào hắn ít có cảm tình? Tại sao hắn sống khép kín với một người lão bộc trong ngôi nhà ở đại lộ Tékéli, nơi không có ai đến bao giờ? Tôi xin nhắc lại, tất cả cái đó đều đáng nghi, rất đáng nghi.
- Ông tính làm gì bây giờ, thưa ông Stepark? Đại uý Haralan hỏi.
- Điều ấy đã rõ, ông Cảnh sát trưởng đáp, đến xét nhà và có lẽ chúng ta sẽ tìm được vài tài liệu… vài dấu hiệu…
- Nhưng trong cuộc xét nhà này, bác sĩ Roderich hỏi, ông có cần một giấy phép của ngài Thủ hiến chăng?
https://thuviensach.vn
- Đây là một người nước ngoài và người nước ngoài này đã hăm doạ gia đình ông. Ngài Thủ hiến sẽ cho giấy phép, ông đừng ngại.
- Hôm qua ngài Thủ hiến có đến dự dạ hội đính hôn, tôi góp thêm.
- Tôi biết, ông Vidal ạ, và ngài cũng đã sai người gọi tôi về những sự việc ngài đã chứng kiến.
- Ngài có giải thích gì không? Ông bác sĩ hỏi.
- Không, ngài không tìm ra một lời giải thích có lý nào.
- Nhưng, tôi nói, khi ngài biết rằng Wilhelm Storitz dính líu vào việc này…
- Ngài rất mong muốn làm sáng tỏ việc này, ông Stepark trả lời. Xin các ông đợi tôi. Bây giờ tôi đến thẳng dinh Thủ hiến và khoảng nửa giờ tôi sẽ đem về giấy phép lục soát nhà đại lộ Tékéli…
- Chúng tôi sẽ đi theo ông đến đấy, đại uý Haralan nói.
- Nếu đại uý muốn, và cả ông nữa, ông Vidal ạ, ông Cảnh sát trưởng đồng ý.
- Tôi, bác sĩ Roderich nói, tôi để các người đi với ông Stepark và nhân viên của ông. Tôi cần về biệt thự ngay rồi các anh sẽ về gặp tôi sau khi lục soát xong.
- Và sau khi bắt bớ xong nếu có. Ông Stepark tuyên bố, tỏ vẻ nhất quyết hoàn thành trọn vẹn nhiệm vụ.
Ông đi đến dinh Thủ hiến và ông bác sĩ cũng ra về biệt thự chờ chúng tôi.
Đại uý Haralan và tôi cùng ở lại văn phòng ông Cảnh sát trưởng. Chúng tôi không trao đổi nhau nhiều. Thế là chúng tôi sắp bước qua ngưỡng cửa ngôi nhà ấy… Lúc ấy có mặt chủ nhà không nhỉ? Tôi tự hỏi không biết đại uý Haralan có thể dằn lòng khi gặp mặt hắn không.
Nửa giờ sau, ông Stepark mang về giấy phép lục soát và được uỷ quyền cho áp dụng mọi biện pháp cần thiết.
https://thuviensach.vn
- Bây giờ, xin các ông đi trước. Tôi sẽ đi về một phía, nhân viên của tôi đi phía khác và trong vòng hai mươi phút, chúng ta sẽ ở tại nhà Storitz. Đồng ý nhé?
- Đồng ý, đại uý Haralan đáp.
Hai chúng tôi rời toà Thị chính đi về hướng “ke” Batthyani.
https://thuviensach.vn
VIII
Ông Stepark đi về hướng bắc thành phố còn nhân viên của ông đi từng cặp qua những khu phố giữa thành Ragz. Đại uý Haralan và tôi đi đến đầu đường Étienne I và theo bờ “ke” đi dọc sông Danube.
Trời âm u. Những đám mây xám và dày nối đuôi nhau bay nhanh về phía tây. Trong làn gió mát lạnh, những ghe thuyền nghiêng quá về một bên chạy trên dòng nước vàng đục của con sông. Nhiều cặp cò, vạc đương đầu trước gió, kêu lên những tiếng chói tai. Trời không mưa, nhưng những đám mây đen hứa hẹn sẽ đổ mưa như thác.
Ngoài đường vắng người qua lại, ngoại trừ khu thương mại lúc này đang đầy một đám thị dân và nông dân. Tuy nhiên, nếu ông Cảnh sát trưởng và nhân viên của ông cùng đi với chúng tôi, thì hắn đã làm người ta chú ý rồi. Vậy tốt hơn là nên phân tán ra khi rời khỏi toà Thị chính.
Đại uý Haralan vẫn im lặng. Tôi vẫn lo anh ấy không tự chủ được và sẽ lao vào cuộc bạo hành nếu anh gặp mặt Wilhelm Storitz. Vì vậy tôi hầu như hối tiếc là ông Stepark đã cho phép chúng tôi đi theo.
Sau mười lăm phút, chúng tôi đến đầu “ke” Batthyani, góc đường có biệt thự Roderich. Tầng dưới chưa có cửa sổ nào mở cả, các cửa phòng bà Roderich và cô Myra cũng vậy. Thật tương phản với vẻ tấp nập hôm qua!
Đại uý Haralan đứng lại, mắt nhìn một lúc vào những cánh cửa chớp khép kín. Anh khẽ thở dài, tay anh vung lên một dáng điệu hăm doạ, nhưng anh vẫn không thốt một lời.
https://thuviensach.vn
Qua khỏi góc đường, chúng tôi theo đại lộ Tékéli và dừng lại gần ngôi nhà Storitz.
Một người đi đi lại lại trước cổng, hai tay thọc vào túi quần. Đấy, ông Cảnh sát trưởng đấy. Đại uý Haralan và tôi đến nhập bọn với ông như đã bàn trước với nhau.
Cùng lúc ấy xuất hiện sáu nhân viên ăn mặc kiểu người khá giả. Theo dấu hiệu của ông Stepark, họ xếp dọc theo hàng rào lưới sắt. Họ có đem theo một người thợ khoá, phòng khi trong nhà không chịu mở cửa.
Các cửa sổ nhà Storitz vẫn đóng như thường lệ. Các màn ở trên chóp lầu cao khép kín bên trong làm cho kính cửa sổ đục mờ.
- Chắc không có ai ở nhà, tôi nói với ông Stepark.
- Rồi ta sẽ biết, ông đáp. Nhưng tôi lấy làm lạ sao nhà lại vắng người. Nhìn làn khói bay lên ở ống khói kia, bên trái.
Thật vậy, một làn hơi như khói bay lên trên mái nhà.
- Nếu chủ không có ở nhà, ông Stepark nói thêm, thì chắc là người đầy tớ có ở nhà. Ai mở cửa cho chúng ta vào được chớ có sao đâu.
Riêng tôi, vì có đại uý Haralan ở đây, tôi ước ao rằng Wilhelm Storitz không có ở nhà hoặc đã rời Ragz đi nơi khác.
Viên Cảnh sát trưởng giật cái chuông gắn vào một cánh cửa hàng rào lưới sắt. Chúng tôi đợi có người ra hoặc cửa mở bên trong.
Một phút trôi qua. Không có ai. Giật chuông lần nữa.
- Trong nhà này người ta nặng tai chắc? Ông Stepark lẩm bẩm. Rồi quay sang người thợ khoá.
- Làm đi, ông nói.
Người thợ chọn một dụng cụ trong xâu đồ nghề. Mũi mỏ vịt ghim vào then, cánh cửa mở ra dễ dàng.
Ông Cảnh sát trưởng, đại uý Haralan và tôi cùng đi vào sân. Bốn người nhân viên theo chúng tôi, hai người kia đứng đợi ở ngoài.
https://thuviensach.vn
Trong cùng, một thềm tam cấp dẫn đến cửa nhà, cửa này cũng đóng như cửa hàng rào lưới sắt.
Ông Stepark dùng gậy gõ hai lần.
Không ai thưa cả. Trong nhà không một tiếng động.
Người thợ khoá leo lên bậc thềm và cho một chìa vào ổ khoá. Có thể rằng ổ khoá này đóng nhiều vòng, và các then đều gài bên trong nếu Wilhelm Storitz thấy cảnh sát và muốn ngăn họ vào nhà.
Không có gì cả. Bộ khoá hoạt động. Cánh cửa mở ngay.
- Ta vào, ông Stepark nói.
Hành lang được soi sáng bằng những khuôn chắn có lưới sắt bên trên bộ cửa, và trong cùng, bằng lớp kính một bộ cửa mở ra vườn.
Ông Cảnh sát trưởng đi vài bước trong hành lang này và gọi lớn. - Có ai đấy không?
Không ai trả lời, ngay cả khi đến lần thứ hai. Không một tiếng động bên trong nhà này. Lắng tai nghe và tập trung hết chú ý, chúng tôi tưởng như có tiếng lướt đi trong phòng bên… Nhưng chắc chắn đấy là ảo tưởng.
Ông Stepark tiến bước vào sâu cuối hành lang. Tôi đi theo sau và đại uý Haralan sau tôi.
Một nhân viên đứng canh gác trên bậc thềm ngoài sân.
Cánh cửa mở, người ta có thể nhìn một loáng khắp khu vườn. Vườn có tường bọc kín trên một diện tích khoảng từ hai nghìn đến ba nghìn toa-dơ. Một bãi cỏ đã lâu không được cắt xén, những bụi cỏ cao vàng vọt héo úa, chiếm giữa bãi. Xung quanh vườn là một lối đi ngoằn ngoèo giữa các chòm cây dày đặc. Bên kia những chòm cây ấy là những dãy cây cao trồng dọc theo bờ tường, ngọn cây vượt lên trên bờ các thành luỹ.
Tất cả đều biểu lộ sự lười biếng và hoang phế.
Nhân viên cảnh sát khám xét khu vườn, nhưng không khám phá ra người nào mặc dù các lối đi vẫn còn dấu chân mới.
https://thuviensach.vn
Về phía này các cửa sổ đều đóng lại, trừ cửa sổ cuối cùng ở lầu một để soi sáng cầu thang.
- Mấy người ấy chắc sẽ về ngay thôi, ông Cảnh sát trưởng nhận xét, vì cửa chỉ khép hờ chứ không đóng kỹ… trừ phi họ đã đề phòng và đã ra đi.
- Ông nghĩ rằng họ biết trước sao?… Tôi cãi lại. Không, tôi đợi họ, họ sẽ trở về nhà ngay.
Ông Stepark lắc đầu ngờ vực.
- Ngoài ra, tôi nói thêm, làn khói từ ống khói bay ra chứng tỏ có lửa trong nhà.
- Ta đi tìm lửa, ông Cảnh sát trưởng đáp.
Sau khi nhận thấy khu vườn cũng vắng vẻ như mảnh sân, và không có ai ẩn ở đấy, ông Stepark yêu cầu chúng tôi vào nhà và đóng cửa hành lang lại.
Hành lang này thông vào bốn gian nhà. Gian nhà phía vườn là bếp. Một gian khác chỉ là phòng cầu thang lên lầu một và lên gác trên cùng.
Cuộc khám xét bắt đầu từ bếp. Một nhân viên đi mở cửa sổ, và đẩy các cửa trên, hình thoi, để cho ánh sáng rọi vào nhà.
Trong bếp được bày biện quá đơn giản và thô sơ một chiếc lò bằng sắt, ống lò khuất dưới mái che một ống khói lớn, hai bên đặt hai cái tủ, chính giữa một chiếc bàn, hai chiếc ghế đệm và hai ghế đẩu bằng gỗ, các dụng cụ nấu nướng treo trên vách, trong góc phòng một chiếc đồng hồ mới được lên dây hôm qua.
Trong lò, vài cục than đang cháy dở toả ra làn khói mà lúc nãy ở bên ngoài chúng tôi đã nhìn thấy.
- Đây là bếp, tôi nói, thế còn đầu bếp đâu?…
- Và chủ của hắn nữa? Đại uý Haralan thêm.
- Chúng ta hãy tiếp tục khám xét, ông Stepark đáp.
Chúng tôi lần lượt viếng hai căn buồng ở tầng trệt có ánh sáng từ ngoài sân chiếu vào. Một buồng là phòng khách, trang trí bằng bàn ghế kiểu cổ,
https://thuviensach.vn
giấy dán tường kiểu Đức đã mòn ở nhiều nơi.
Trên tấm ván gác trên lò sưởi, một chiếc đồng hồ quả lắc hư đã lâu kiểu xấu xí, khảm xà cừ. Hai cây kim không còn chạy và mặt đồng hồ phủ đầy bụi. Trước cửa sổ, trên một khung gỗ, treo một bức chân dung lồng trong khung bầu dục, dưới đề tên OTTO STORITZ.
Chúng tôi nhìn bức hoạ, nét vẽ rắn rỏi, màu sắc thô bạo, tên ký của một nghệ sĩ không nổi danh, nhưng đấy là một tác phẩm nghệ thuật.
Đại uý Haralan không rời mắt khỏi bức hoạ.
Vẻ mặt của Otto Storitz gây một ấn tượng sâu sắc vào tâm hồn tôi. Phải chăng khuynh hướng tinh thần tôi gây nên sự thể ấy?… Hoặc đúng hơn, tôi bị ảnh hưởng của khung cảnh, mà tôi không biết chăng? Dù thế nào mặc lòng, ở đây, trong phòng khách bỏ hoang này, nhà thông thái xuất hiện ra với tôi như một nhân vật hoang đường. Nhìn cái đầu có uy lực, mái tóc bờm xơm, vầng trán mênh mông, đôi mắt rực cháy như than hồng, cái miệng và cặp môi run rẩy, tôi tưởng chừng như bức chân dung sống thật, hắn sắp vọt ra khỏi khung và hét lên tiếng nói từ bên kia thế giới.
“Các ông làm gì đây?… Các ông cả gan đến làm xáo trộn sự an nghỉ của tôi à?”
Cửa sổ phòng khách đóng kín, nhưng vẫn còn ánh sáng lọt vào. Không cần phải mở cửa ấy ra, và trong trạng thái nửa sáng nửa tối ấy, có lẽ bức chân dung càng thêm kỳ lạ và càng gây ấn tượng cho chúng tôi hơn.
Ông Cảnh sát trưởng có vẻ ngạc nhiên vì Otto và Wilhelm Storitz quá giống nhau.
- Không kể sự khác biệt tuổi tác, ông nói, bức hoạ này có thể của con trai mà cũng có thể của cha. Cũng cặp mắt ấy, cái trán ấy, cái đầu ấy trên đôi vai rộng. Và cái vẻ mặt quái quỷ ấy!…
- Vâng, giống nhau một cách kỳ lạ.
Đại uý Haralan đứng như trời trồng trước bức chân dung. Anh có cảm tưởng như đang đối diện với người thật.
https://thuviensach.vn
- Đi chứ, đại uý? Tôi nói.
Chúng tôi bước vào hành lang và tiến vào gian phòng thứ hai. Đây là phòng làm việc, rất lộn xộn. Nhiều tầng kệ gỗ trắng chất đầy sách mà đa số chưa đóng, những sách toán học, hoá học và vật lý. Trong một góc, nhiều dụng cụ, máy móc, chai lọ, một chiếc lò xách tay, vài bình cổ cong và bình cất, nhiều mẫu kim loại trong đó có vài mẫu mà tôi không biết đó là gì mặc dù tôi cũng là một kỹ sư. Giữa căn phòng, trên chiếc bàn chất đầy giấy tờ và dụng cụ văn phòng trong bộ tác phẩm của Otto Storitz gồm ba bốn cuốn. Bên cạnh những cuốn sách ấy là một bản thảo, ký tên nhà bác học nổi danh đó. Đây là một bộ sách nghiên cứu về ánh sáng. Tất cả giấy tờ, sách vở, bản thảo đều bị tịch thu và niêm phong.
Cuộc điều tra trong phòng này không đem lại kết quả nào khác để chúng tôi hiểu rõ thêm. Chúng tôi sắp ra khỏi phòng thì ông Stepark nhìn thấy trên lò sưởi một chiếc lọ con hình thù quái dị bằng thuỷ tinh xanh phơn phớt.
Phải chăng vì tính tò mò hay vì bản năng nghề nghiệp mà ông Stepark với tay cầm chiếc lọ con để xem kỹ. Nhưng tuồng như ông đã trượt, vì chiếc lọ lúc ấy ở cạnh bàn đã rơi xuống đúng vào lúc ông cầm lấy, và vỡ trên sàn nhà.
Một chất nước rất lỏng, màu vàng nhạt đổ ra. Nước ấy bốc hơi rất nhanh, biến ngay thành một màn khói có mùi đặc biệt mà tôi không thể ví được với mùi nào khác. Mùi ấy chỉ thoang thoảng vì khứu giác chúng ta hầu như chẳng cảm biết gì.
- Thật ra, ông Stepark nói, chiếc lọ ấy rơi đúng lúc.
- Chắc chắn nó đựng một hợp chất do ông Otto Storitz phát minh, tôi nói.
- Chắc hẳn con trai ông có công thức ấy và có thể chế lại cái khác, ông Stepark đáp.
Chúng tôi đi về phía cửa.
- Lên lầu một, ông nói và dặn bảo hai người nhân viên ở lại trong hành lang.
https://thuviensach.vn
Trong cùng, đối diện với nhà bếp, là cầu thang có tay vịn bằng gỗ, những bậc thang kêu răng rắc dưới bước chân.
Đầu tiên cầu thang dẫn đến hai phòng tiếp cận nhau, cửa phòng nào cũng không khoá mà chỉ khép hờ nên chỉ cần vặn quả đấm bằng đồng là vào được.
Phòng đầu tiên, bên trên phòng khách, có lẽ là phòng ngủ của Wilhelm Storitz. Đồ đạc chỉ có một chiếc giường sắt, một bàn ngủ, một tủ áo bằng gỗ sồi, một bàn rửa mặt có chân đồng, một ca-na-pê, một ghế bành bọc nỉ dày và hai ghế tựa. Một số đồ đạc rất hạn chế theo nhu cầu, giường không màn, cửa sổ cũng không màn. Không một miếng giấy nào, cả trên lò sưởi lẫn trên chiếc bàn tròn nhỏ đặt ở góc phòng. Chiếc chăn vẫn chưa được xếp lại vào giờ này, và chúng tôi chỉ có thể giả thiết rằng giường ấy đã có người ngủ trong đêm.
Tuy nhiên, khi đến gần bàn rửa mặt, ông Stepark để ý thấy trong chậu thau có chứa nước có vài bong bóng xà phòng nổi trên mặt.
- Nếu nước này đã được dùng trước đây hai mươi bốn giờ, ông nói, thì bong bóng đã tan hết rồi. Do đó, tôi kết luận là sáng nay anh chàng đã rửa mặt ngay tại đây trước khi ra khỏi nhà.
- Vậy rất có thể là hắn sẽ về, tôi nhắc lại, nếu hắn không nhìn thấy nhân viên của ông.
- Nếu hắn thấy nhân viên của tôi thì nhân viên của tôi cũng sẽ thấy hắn và phải bắt hắn đến đây theo lệnh tôi. Nhưng tôi không tin rằng hắn để bị bắt.
Lúc ấy, chúng tôi nghe một tiếng động răng rắc của miếng gỗ sàn nhà gập ghềnh mà ta bước lên. Tiếng ấy nghe như ở phòng bên, ở ngay bên trên phòng làm việc.
Có một cửa thông thường giữa phòng ngủ với phòng ấy, như thể khỏi cần phải ra đầu cầu thang mới sang phòng bên được.
https://thuviensach.vn
Nhanh hơn ông Cảnh sát trưởng, đại uý Haralan nhảy một cái đến trước cửa ấy và mở nhanh ra…
Nhưng chúng tôi đã lầm. Chẳng có người nào cả.
Nói chung, có thể tiếng ấy phát ra từ lầu trên, nơi ta lên chóp lầu.
Căn phòng thứ hai này bài trí càng đơn sơ hơn: một chiếc ghế bố, một chiếc đệm xẹp vì đã dùng quá nhiều, mấy tấm “ra” thô và xù xì, một tấm chăn len, hai ghế dựa không đồng bộ, một xô nước và một chậu đất nung đặt trên lò sưởi, trong đó không có một tí tro, vài chiếc áo quần bằng vải thô treo trên móc áo, một chiếc rương hay đúng hơn là một chiếc thùng gỗ sồi vừa dùng làm tủ vừa dùng làm bàn, trong ấy có khá nhiều áo quần.
Phòng này hiển nhiên là phòng của người lão bộc Hermann. Ngoài ra ông Cảnh sát trưởng còn được nhân viên báo cáo rằng cửa sổ phòng ngủ kia thỉnh thoảng còn mở cho thoáng khí, chứ cửa sổ phòng này cũng nhìn ra sân thì lúc nào cũng đóng. Ta có thể xác định việc này bằng cách quan sát bộ thông hồng cửa rất khó vặn, và các ke sắt cửa sổ hoàn toàn han rỉ.
Dù sao, căn phòng này cũng vắng ngắt và nếu lầu thượng, chóp lầu và tầng hầm dưới bếp cũng thế, thì chắc chắn chủ nhà và người đầy tớ đã bỏ nhà ra đi và có lẽ không trở về nữa.
- Ông có cho rằng, tôi nói với ông Stepark, Wilhelm Storitz đã biết trước cuộc khám xét này không?
- Không, ngoại trừ hắn nấp trong phòng làm việc của tôi, thưa ông Vidal, hoặc nấp trong phòng ngài Thủ hiến khi chúng ta bàn về việc này.
- Có thể hắn thấy khi chúng ta vừa đến đại lộ Tékéli.
- Được rồi! Nhưng chúng nó ra khỏi nhà bằng cách nào?
- Bằng cách ra vùng đồng ruộng, phía sau nhà.
- Có lẽ chúng không đủ thời giờ trèo qua tường rất cao trong vườn và hơn nữa là hào sâu của các đồn luỹ, làm sao qua được.
https://thuviensach.vn
Theo ý kiến của ông Cảnh sát trưởng thì Wilhelm Storitz và Hermann đã ra khỏi nhà trước khi chúng tôi vào nhà.
Chúng tôi ra khỏi phòng bằng cửa phía đầu cầu thang.
Đúng lúc chúng tôi bước lên bậc thang đầu tiên để lên tầng lầu hai, chúng tôi bỗng nghe cầu thang lên lầu một tiếng kêu răng rắc rất mạnh như có kẻ nào bước nhanh lên hay xuống. Gần như cùng lúc ấy có tiếng ai té, tiếp theo tiếng la đau đớn.
Chúng tôi vội nhìn nghiêng qua tay vịn và thấy một trong hai người nhân viên ở lại canh gác trong hành lang đứng lên và xoa vào hông.
- Có gì thế Ludwig? Ông Stepark hỏi.
Người nhân viên giải thích rằng khi hắn đang đứng trên bậc hai của cầu thang thì hắn nghe tiếng răng rắc như chúng tôi đã nghe. Vừa quay nhanh lại để hiểu nguyên nhân, hắn tưởng như mình vụng tính cử chỉ ấy vì hai gót chân hắn cũng trượt làm hắn té ngửa và rất đau ở lưng. Anh nhân viên ấy không hiểu tại sao mình té. Hắn nhất định là có kẻ nào kéo hoặc đẩy chân làm hắn mất thăng bằng. Nhưng điều ấy không thể chấp nhận được vì hắn ở tầng trệt có một mình còn người bạn đồng nghiệp của hắn thì canh gác ở cửa chính nhìn ra sân.
- Hừ! ông Stepark kêu lên, vẻ lo lắng.
Chúng tôi đã lên đến tầng lầu hai.
Tầng lầu này chỉ vừa lúc chạy từ đầu tường này qua đầu tường kia và soi sáng bằng những miếng kính nhỏ gắn trên mái nhà. Chỉ cần liếc mắt qua đã biết ngay là không có ai nấp ở đây.
Ở giữa, một chiếc thang dựng đứng để trèo lên chóp lầu, sau khi chui qua một miếng nắp đậy lật lên hạ xuống bằng một quả đối trọng.
- Cái nắp này vẫn mở nhỉ, tôi nói với ông Stepark lúc ấy đã đặt chân lên chiếc thang.
https://thuviensach.vn
- Thật vậy, ông Vidal ạ, và một luồng gió từ đây thổi xuống, do đó có vài tiếng động chúng ta vừa nghe. Hôm nay gió to nên cái chong chóng chỉ gió kêu trên mái nhà.
- Nhưng, tôi nói, nó giống tiếng bước chân hơn.
- Ai vô đây mà bước, vì không có người nào cả?
- Ngoại trừ trên kia, thưa ông Stepark…
- Trong cái ổ chó trên trời ấy à?…
Đại uý Haralan lắng nghe câu chuyện trao đổi giữa ông Cảnh sát trưởng và tôi. Anh trỏ tay lên chóp lầu và nói.
- Nào lên.
Ông Stepark là người đầu tiên leo lên nấc thang tay vịn vào một sợi thừng to thả lơ lửng xuống sàn nhà. Tiếp đến là đại uý Haralan rồi đến tôi. Có lẽ chỉ ba người là vừa chật cả cái “lồng đèn” hẹp ấy rồi.
Thực vậy, đây chỉ là một loại lồng vuông mỗi chiều tám bộ, và cao khoảng mười bộ.
Trong lồng ấy ánh sáng chỉ lờ mờ mặc dù có một khung kính lắp vào giữa mấy tấm rui trên mái nhà.
Sự mờ tối ấy là do những tấm màn len dày hạ xuống như chúng tôi đã để ý thấy từ ngoài. Nhưng khi màn vén lên thì ánh sáng lại qua khung kính mà ùa vào.
Qua bốn mặt của phòng chóp lầu, ta có thể nhìn khắp chân trời Ragz. Không có gì ngăn trở tầm nhìn, nay rộng hơn ở sân thượng biệt thự Roderich, nhưng hẹp hơn ở tháp Saint-Michel và ở vọng gác lâu đài.
Từ đây tôi lại trông thấy sông Danube ở đầu đại lộ, cảnh trí phát triển rộng về phương nam, với gác chuông toà Thị chính ngự trị trên cao, với mũi tên nhà thờ lớn, với vọng gác đồi Wolkang và xung quanh là những đồng cỏ mênh mông của puszta nằm giữa những dãy núi mờ xa. Xin nói nhanh rằng trên phòng chóp lầu cũng như khắp cả nhà, chúng tôi không
https://thuviensach.vn
thấy người nào cả. Ông Stepark phải quyết định, cuộc hành quân cảnh sát này không có kết quả và chúng tôi cũng chưa biết gì về những bí ẩn của ngôi nhà Storitz.
Trước đó, tôi vẫn tưởng rằng cái phòng chóp lầu ấy dùng vào việc quan sát thiên văn và có chứa những dụng cụ dùng để nghiên cứu bầu trời. Sai lầm. Tất cả đồ đạc chỉ là một chiếc bàn và một chiếc ghế bành bằng gỗ.
Trên bàn có vài giấy tờ kể cả một tờ nhật báo trong đó có mẩu tin về ngày giỗ sắp tới của Otto Storitz, như tôi đã đọc tại Budapest. Những giấy tờ này cũng bị tịch thu như những giấy trước.
Có lẽ đây là nơi người con nghỉ ngơi khi ra khỏi phòng làm việc, hay nói đúng hơn là ra khỏi phòng thí nghiệm. Dù sao hắn cũng đã đọc bài báo này mà có lẽ tay hắn đã ghi dấu chữ thập bằng mực đỏ.
Bỗng nhiên chúng tôi nghe rõ một tiếng kêu, tiếng kêu ngạc nhiên và giận dữ.
Đại uý Haralan thấy một chiếc hộp các-tông để trên cái kệ nhỏ, anh sắp mở hộp ấy ra.
Trong hộp ấy, anh đã lôi ra được cái gì?… Chiếc vòng hoa hôn nhân bị mất cắp trong đêm đính hôn ở biệt thự Roderich!
https://thuviensach.vn
IX
Như thế là không còn nghi ngờ gì về sự nhúng tay của Wilhelm Storitz. Chúng tôi đã nắm được chứng cớ cụ thể và không cần đến những ước đoán sơ sài nữa. Dù thủ phạm là hắn hay là một kẻ khác, vụ trộm kỳ lạ này cũng đã xảy ra có lợi cho hắn, nhưng chúng tôi chưa nắm được động cơ nào và giải thích ra sao.
- Anh vẫn không tin chứ, anh Vidal thân mến? Đại uý Haralan nói, giọng run run vì căm giận.
Ông Stepark vẫn giữ im lặng. Vụ án lạ lùng này vẫn còn nhiều ẩn số. Wilhelm Storitz phạm tội là điều hiển nhiên nhưng ta không biết hắn đã hành động bằng cách nào, vả lại ta cũng không chắc sẽ tìm hiểu được.
Riêng tôi là người được đại uý Haralan trực tiếp hỏi, tôi không trả lời. Nhưng, tôi phải trả lời thế nào đây?
- Phải chăng tên khốn nạn ấy, anh nói tiếp, đã đến ném vào mặt chúng tôi “Bài ca căm thù” để xúc phạm tình yêu nước Hung và để thoá mạ chúng tôi? Anh không thấy hắn, nhưng anh nghe hắn!… Hắn đấy, nếu hắn không để chúng ta nhìn thấy!… Còn về chiếc vòng hoa đã ô uế vì bàn tay hắn, tôi không muốn nó còn tồn tại nữa!…
Anh sắp sửa xé nát nó thì ông Stepark ngăn lại.
- Đừng quên rằng đây là một tang vật, ông nói, nó sẽ sử dụng nếu, theo tôi nghĩ, vụ này cần xét xử.
https://thuviensach.vn