🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Máu Của Hoa Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn Mục lục Dẫn Nhập Chương 1 Chương 2 Chương 3 Chương 4 Chương 5 Chương 6 Chương 7 https://thuviensach.vn MÁU CỦA HOA Anita Amirrezvani www.dtv-ebook.com Dẫn Nhập “Đầu tiên là chẳng có gì và rồi lại có. Trước khi có Chúa, chẳng có ai đâu.” Xưa kia, có một người đàn bà ở một buôn làng nọ ước vọng có một đứa con. Chị đã cố thử nhiều cách; cầu nguyện này, uống thuốc thảo mộc này, ăn trứng ba ba sống này, vẩy nước lạnh lên bọn mèo con mới sinh này, nhưng chẳng hiệu nghiệm gì. Cuối cùng, chị liền đi đến một nghĩa địa ở xa buôn làng để cầu nguyện trước một bức tượng sư tử bằng đá cổ xưa, và tại đó chị cọ bụng mình vào sườn con sư tử đá. Khi con sư tử đá lay động, người đàn bà trở về nhà lòng tràn trề hy vọng rằng ước nguyện lớn nhất của đời chị sẽ được thể nguyện. Vào tuần trăng tiếp sau, chị mang thai một đứa con duy nhất. Từ cái ngày đứa bé gái được sinh ra, cô bé là ánh sáng trong đôi mắt của tía và bầm cô bé. Tía của cô, tức là cha, theo cách gọi của người miền núi, hàng tuần đưa cô đến chơi nơi ngọn núi, đối xử với cô cứ như là đối với một cậu con trai mà ông luôn hằng mong ước. Bầm cô, ấy là mẹ, dạy cho cô cách làm thuốc nhuộm màu từ những bông hoa cam, những con bọ rùa sặc sỡ, hạt lựu, vỏ hạt dẻ, và cả cách dệt len, và họ đã dệt nhuộm lên thành những tấm thảm. Chẳng bao lâu, cô con gái đã biết được tất cả những công thức thiết kế của mẹ mình và được người ta coi là người dệt thảm tài ba nhất trong buôn. Khi cô bé đến tuổi mười bốn, tía và bầm cô quyết định giờ là lúc cô cần phải lấy chồng. Để có tiền làm của hồi môn, tía cô làm lụng vất vả ngoài đồng, hy vọng có những vụ mùa bội thu, còn bầm cô thì dệt len miệt https://thuviensach.vn mài đến nỗi những ngón tay mọc chai, nhưng cả hai người cũng không kiếm đủ những đồng bạc. Cô con gái biết mình có thể giúp thêm bằng việc dệt lên một tấm thảm cho món hồi môn của mình, đẹp tới mức làm hoa mắt người ta. Thay vì sử dụng những mầu nâu và màu đỏ trong buôn vẫn thường làm, tấm thảm này phải có màu ngọc lam lấp lánh như bầu trời mùa hè. Cô gái liền đến cầu xin Iprahim, người thợ chuyên chế thuốc nhuộm tiết lộ bí quyết của màu ngọc lam, và ông ta đã bảo cô gái trèo lên một đỉnh đồi dốc để tìm loại cây có lá răng cưa, và rồi đi tìm một thứ gì đó bên trong mình. Cô gái không biết ý ông ấy nói là gì, nhưng cô đã hái lượm những chiếc lá có răng cưa và nấu lá đó để làm thuốc nhuộm, thành ra một màu tím xỉn. Khi người mẹ cô gái nhìn thấy những chất lỏng đó, bà liền hỏi xem cô gái đang làm gì. Cô gái ấp úng trả lời, mắt nhìn vào đôi lông mày của người mẹ trông sậm tối với những vết vằn cáu bực hiện ngang trên trán. Con lại dám đi một mình đến cái nhà của kẻ pha chế thuốc nhuộm Iprahim ấy à? Bầm ơi, xin hãy tha thứ cho con. - Người con gái đáp - Con đã hết lời với con dê đó sáng nay rồi. Khi tía cô bé trở về nhà, người mẹ của cô bé kể với ông ấy những gì cô con gái đã làm. Nếu người ta bắt đầu đàm tiếu, cơ hội cho con bé này tìm được một tấm chồng coi như đã hết! - Bà phàn nàn - Vì sao nó lại phải hấp tấp đến như thế cơ chứ? Tính nó vẫn thế mà. - Người tía gầm lên và đánh cho con gái một trận vì lỗi đó. Cô gái cúi gục mặt suốt cả ngày cho đến buổi tối không dám ngửng mặt nhìn vào mắt tía và bầm mình. https://thuviensach.vn Liền mấy ngày sau, thầy và bầm của cô bé theo dõi con gái mình sít sao trong lúc cô bé thì đang cố gắng tháo nút câu đố về chất thuốc nhuộm. Vào một buổi chiều, khi cô gái đang chăn dê ở trên núi, cô gái nấp đằng sau một tảng đá để tĩnh tâm thì thình lình một ý nghĩ bất chợt đến. Có thể Iprahim muốn nói về... cái thứ đó không nhỉ? Bởi vì nó là thứ gì đó bên trong mình mà. Cô gái trở về nhà và làm một vại thuốc nhuộm màu tím nữa. Chiều hôm đó, lúc đi tiểu, cô giữ lại một ít chất lỏng trong một chiếc lọ cũ, trộn chất đó với thuốc nhuộm màu tím đã phai vào len, rồi sau đó để qua đêm. Khi cô mở nắp vại thuốc nhuộm vào sáng hôm sau, cô bé reo lên đầy phấn khởi, bởi vì thuốc nhuộm đó đã nhạt màu và biến thành màu ngọc lam. Cô gái lấy một bó len đã nhuộm màu ngọc lam mang đến nhà người thợ thuốc nhuộm Iprahim và buộc len vào núm cửa nhà ông ta, mặc dù tía cô đã cấm cửa không cho cô đến đó một mình. Người con gái đã bán tấm thảm màu ngọc lam của mình cho một nhà buôn lụa tên là Hassan, ông này thích thú và đã trả rất nhiều bạc trắng cho dù tấm thảm vẫn chưa dệt xong, và còn nằm trên khung dệt. Người mẹ của cô gái kể cho những người phụ nữ khác trong buôn về thành công của con gái mình, và họ ngợi ca tay nghề của cô bé. Giờ thì cô bé đã có đủ đồ hồi môn rồi, cô bé có thể cưới chồng, và lễ cưới của cô đã kéo dài liền ba ngày ba đêm. Chồng cô theo phong tục mời cô ăn dưa chuột muối, rồi sau đó cô có mang, và sau nhiều năm họ có với nhau bẩy người con trai. Cuốn sách về cuộc đời cô gái được viết lên bằng màu mực tươi sáng nhất, và Thánh Ala sẽ tiếp tục phù hộ như thế cho đến khi... * * * Không phải câu chuyện diễn ra như thế đâu. - Tôi cắt ngang lời, kéo tấm chăn thô che lấy vai khi ngoài trời đang gió hú. https://thuviensach.vn Bầm tôi, chị Maheen, và tôi đang ngồi xếp chân vào nhau, nhưng tôi nói thì thầm bởi vì những người khác đang ngủ chỉ cách đó mấy bước. Con nói đúng, nhưng bầm muốn kể chuyện theo cách đó cơ. - Bầm nói, tay nhét mớ tóc bạc của người vào khăn quàng cổ. - Đó chính là điều mà tía và bầm con mong đợi cho con. Một kết cục có hậu thật. - Tôi đồng ý. - Nhưng bầm cứ kể câu chuyện đúng y như thực sự đã xảy ra đi nào. Thậm chí cùng với tất cả những phần buồn bã nhất của câu chuyện ư? Vâng ạ. Những đoạn truyện đó vẫn làm cho bầm khóc đấy. Con cũng vậy. Thôi nhé! - Bầm nói, khuôn mặt bầm hằn lên những nét buồn. Hai mẹ con chúng tôi im lặng một lát, hồi nhớ lại mọi chuyện. Một giọt mưa lạnh đập vào mặt ngoài chiếc áo vải bông của tôi, tôi nhích gần lại phía bầm tôi để tránh chỗ dột từ mái nhà. Ngọn đèn dầu nhỏ giữa hai người chẳng mang được hơi ấm. Chỉ một vài tháng trước đây thôi tôi còn mặc cái áo nhung dầy điểm hoa hồng đỏ này, lại có quần lụa bên dưới. Tôi đã tô vẽ mắt mình bằng son phấn, xức hương trầm thơm vào quần áo và chờ đợi người tình, cái người đã xé toạc quần và áo của tôi trong một căn buồng ấm cúng. Giờ đây tôi run rẩy trong bộ đồ màu xanh ngọc, mà chỉ thì đã trơ sợi sờn bạc phếch. Bầm tôi ho sâu trong phổi; tiếng ho cào xé tâm can tôi, và tôi cầu nguyện cho người sẽ hồi phục. https://thuviensach.vn Con gái của bầm ơi, bầm không thể đi mãi với con suốt dọc đường đời này được, - Bầm nói bằng một giọng nặng nề - chuyện vẫn chưa hết đâu. Tôi hít một hơi thở sâu. Ơn Thánh Ala. Tôi đáp và lúc đó tôi có một ý nghĩ, mặc dù tôi không chắc chắn là mình có nên hỏi hay không. Bầm tôi luôn là người có một giọng nói ngọt ngào như mật núi. Bà rất nổi tiếng trong buôn làng về những câu chuyện se sợi của Zal tóc bạc được một con chim nuôi sống, về Jamsheed, người đã phát minh ra nghệ thuật dệt, về Mula Nasradin hài hước, nhưng đầy triết lý, luôn buộc chúng tôi phải suy nghĩ. Nếu như lần này con tự kể câu chuyện này thì sao? Bầm tôi cân nhắc nhìn tôi một lát cứ như thể lần đầu trông thấy tôi, và rồi sõng mình tựa vào chiếc đệm cũ kê bên tường nhà. Ừ, bây giờ con trưởng thành rồi. - Bầm đáp. - Vài tháng qua, bầm tin rằng con đã trưởng thành bằng bao nhiêu năm. Có lẽ con sẽ chẳng bao giờ thay đổi được nhiều đến như thế nếu như con không vừa làm những gì chính con đã làm. Mặt tôi ửng đỏ và nóng bừng, mặc dù tôi đang lạnh thấu xương. Tôi không còn là một đứa trẻ như tôi đã từng như thế nữa. Tôi không bao giờ có thể tưởng tượng rằng tôi lại có thể nói dối và lại còn tồi tệ hơn nữa cơ, là tôi không kể toàn bộ sự thật; rằng tôi có thể phản bội một người nào đó mà tôi đã yêu, và bỏ mặc một người nào đó đã từng chăm sóc cho tôi, cho dù không đầy đủ; rằng tôi có thể chống lại chính người bà con của mình; và rằng tôi suýt nữa thì giết chết người đã yêu tôi nhất. Đôi mắt bầm tôi nhìn hiền dịu và đầy mong đợi. https://thuviensach.vn Cứ thế đi con, con sẽ kể câu chuyện của chính mình. - Bà nói. Tôi uống một hớp trà đặc, ngồi dựng thẳng lưng và bắt đầu kể. https://thuviensach.vn MÁU CỦA HOA Anita Amirrezvani www.dtv-ebook.com Chương 1 Vào mùa xuân năm mà tôi phải đi lấy chồng, một ngôi sao chổi quét ngang bầu trời buôn làng tôi. Nó sáng rực rỡ hơn bất cứ một ngôi sao chổi nào mà chúng tôi đã từng thấy, và trông cũng đầy ma quái. Từ phía này sang phía kia, khi mà nó cứ quét ngang bầu trời, rải ra ở phía đuôi những hạt trắng lạnh lùng đau khổ thì chúng tôi lại ngồi cố gắng đọc những thông điệp hãi hùng của nó. Hajj Ali, người có học nhiều nhất trong buôn làng chúng tôi, đã đi đến thành Isfahan và kiếm về một bộ bản đồ của nhà trưởng lão chiêm tinh học để cắt nghĩa cho chúng tôi về những tai ương sắp đến. Vào đêm ông già ấy trở về, dân buôn làng tôi bắt đầu tụ tập bên ngoài nhà già để lắng nghe những lời tiên tri cho các tháng sắp tới. Tía, bầm tôi và tôi đứng gần một cây giấy gió dài, cái cây duy nhất trong buôn làng chúng tôi, được người ta trang trí bằng những dải lụa đánh dấu những ước vọng của mọi người. Tất cả mọi người đều ngửng đầu nhìn lên bầu trời sao, những cái cằm chỏ lên hướng bầu trời, những khuôn mặt bầm ám. Tôi thấp nhỏ chỉ nhìn được bộ râu trắng của Hajj Ali, trông giống như một bông lá chíp ở hoang mạc. Bầm tôi, Maheen, chỉ tay vào chòm sao Bò Cạp, trông đỏ như đang cháy trên bầu trời đêm. Nhìn xem Hỏa Tinh bốc lửa kìa! - Bà nói. - Nó sẽ chỉ bồi thêm những điều quái gở của Sao chổi thôi. Rất nhiều dân làng trong buôn làng đã để ý thấy dấu hiệu huyền bí hoặc đã nghe về những điều bất hạnh do Sao chổi gây ra. Một dịch bệnh đã tấn công vào miền Bắc Iran, giết chết hàng nghìn người. Một trận động đất https://thuviensach.vn ở Doogabad đã làm mắc kẹt một cô dâu ngay trong nhà của mình, làm cô ấy và khách mời cùng phù dâu bị ngạt thở trước khi cô được gặp chú rể. Trong buôn làng tôi, những con bọ màu đỏ mà trước đây chưa bao giờ từng thấy tràn ngập ngốn ngấu mùa màng của chúng tôi. Goli, người bạn thân nhất của tôi đến cùng với chồng mình, anh Ghasem nhiều tuổi hơn chúng tôi rất nhiều. Goli chào tôi bằng những nụ hôn lên hai má. Cậu dạo này cảm thấy thế nào? - Tôi hỏi. Bàn tay cô bạn xoa vào bụng. Nặng rồi. - Cô bạn đáp, và tôi biết rằng chắc hẳn cô bạn đang lo lắng đến số phận của một cuộc sống mới trong mình. Chẳng bao lâu, mọi người trong buôn làng tôi đã tụ tập, trừ những người già và người ốm. Đàn bà con gái thì mặc quần chẽn ống loe màu sáng ra ngoài quần trong có khăn trùm đầu vấn tóc, trong khi những người đàn ông thì trông bảnh chọe trong bộ quần chẽn trắng, quần dài và bộ khăn vấn đầu màu trắng. Nhưng riêng Hajj Ali thì lại đội khăn vấn đầu màu đen, ngụ ý rằng ông được vị Tiên tri Mohamat cử xuống, tay luôn cầm theo một cây thiên trượng. Hỡi bà con, - Ông bắt đầu nói, với một chất giọng rin rít nghe như tiếng bánh xe kéo lê trên sỏi đá. - Chúng ta hãy bắt đầu cùng nhau cầu nguyện cho những tín đồ đầu tiên của bậc tiên tri, đặc biệt là vị con rể của người Ali, Hoàng đế của tất cả tín đồ. Cầu xin yên lành cho người. - Chúng tôi đáp theo. Những lời sấm truyền của năm nay bắt đầu bằng tin tức không vui cho kẻ thù của chúng ta. Ở miền đông bắc, quân man di Ozbak bị một đợt sâu dịch bệnh dữ dội phá hủy hết vụ lúa mì của chúng. Ở vùng tây bắc, đội https://thuviensach.vn quân Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải tan rã, và ở Viễn Tây, tại những vương quốc theo Thiên chúa, bệnh tật sẽ xé tan hoang mép môi của lũ vua chúa. Tía tôi, Ismail, tựa về phía tôi và thì thào: Luôn là điều tốt khi ta biết rằng những quốc gia mà chúng ta đang đánh nhau với họ sắp phải chịu trận vì vận rủi. Chúng tôi cùng cười, bởi vì cách thức cầu khấn luôn là như vậy. Lúc Hajj Ali đang tiếp tục đọc những lời sấm truyền từ cuốn sách chiêm tinh, tim tôi bị loạn nhịp cứ như thể là tôi đang leo núi. Tôi đang tự hỏi ông sẽ nói điều gì về những cuộc hôn nhân cử hành trong năm này, đó chính là cái điều mà tôi quan tâm nhất. Tôi bắt đầu ngọ nguậy, lúc lắc lọn tóc trên trán dưới khăn vấn đầu của mình, một thói quen mà bầm tôi luôn nhắc tôi phải bỏ đi, như Hajj Ali lý giải rằng sẽ không có chuyện nguy hại gì xảy ra với giấy tờ, sách vở, hoặc nghệ thuật viết lách; rằng động đất sẽ xảy ra ở miền nam nhưng nhẹ thôi; rằng sẽ có những trận đánh nhau lớn làm cho biển Caspi nhuốm ngầu máu đỏ. Hajj Ali vẫy cuốn sổ chiêm tinh vào đám đông, đó là cách thức ông ta làm khi những lời sấm truyền ông ta sắp đặt đầy nội dung đe dọa. Người trợ giáo, tay đang cầm một ngọn đèn dầu, nhảy tới để dọn đường. Có lẽ điều tồi tệ nhất trong tất cả mọi chuyện là hành vi suy đồi đạo đức trong năm nay. - Ông đọc. - Những chuyện sa ngã này chỉ có thể lý giải được là do vì tác động của sao chổi. Trong đám đông rộ lên tiếng rì rầm khi mọi người bắt đầu nói chuyện với nhau về những gì họ đã chứng kiến trong những ngày đầu của năm mới. Bà ấy lấy nhiều nước giếng hơn là phần của mình. - Tôi nghe thấy Zaynab nói. Chị ta là vợ của Gholam, kẻ chưa bao giờ có một lời nói hay ho về bất cứ người hàng xóm nào cả. https://thuviensach.vn Cuối cùng Hajj Ali nói tới chủ điểm liên quan tới tương lai của những người tuổi tôi. Về những chuyện nhân duyên, năm tới đây sẽ rất tùm lum, - Ông nói - sách sấm truyền chẳng nói gì về những cuộc nhân duyên trong vài tháng tới đây, nhưng đối với những mối nhân duyên cưới xin nào vào cuối năm nay. Thì sách nói là sẽ tràn trề cả tình yêu lẫn xung đột. Tôi lo lắng nhìn bầm tôi, bởi vì tôi dự định lấy chồng vào thời điểm đó, giờ đây tôi đã đủ mười bốn tuổi. Đôi mắt của bầm trông bối rối, và tôi có thể nhận ra là bà không hề thích thú về những gì bà nghe thấy. Hajj Ali lật sang trang cuối cùng của cuốn lịch chiêm tinh, ngẩng mặt nhìn lên, rồi khựng lại, lấy tư thế để đón bắt đám đông chú ý. Đoạn tiên tri cuối cùng này là nói về hành vi của đàn bà con gái, và phần này là phần láo nháo nhất đây. - Ông nói. - Suốt năm nay phụ nữ của đế chế I-ran sẽ không chịu phục tùng. Họ có chịu phục tùng bao giờ đâu? - Tôi nghe thấy Gholam nói, và những tiếng cười bật lên quanh chỗ anh ta đứng. Tía tôi mỉm cười nhìn bầm tôi, và bà trông có vẻ tươi tắn, bởi vì ông yêu bà y như bà yêu ông. Người ta vẫn thường nói rằng ông đối xử với bà đầy tinh tế đáng yêu như đối xử với vợ hai. Phụ nữ sẽ phải chịu đau khổ vì chính những hành vi mất nết của họ. - Hajj Ali cảnh báo. - Rất nhiều cô sẽ gánh chịu lời nguyền vô sinh, và những bà cô nào mà cố sinh nở được thì cũng phải bị đau đớn vô cùng. Ánh mắt tôi bắt gặp ánh mắt của cô bạn gái Goli, và tôi nhìn thấy nỗi sợ hãi của chính mình phản ánh trong đôi mắt nó. Goli rất lo lắng về chuyện sinh nở, trong khi tôi thì xốn xang bởi bao ý nghĩ về chuyện nhân https://thuviensach.vn duyên với người không hợp. Tôi cầu nguyện rằng sao chổi kia rồi sẽ bay qua đi trên bầu trời và không làm cho cuộc đời chúng tôi xáo động. Trông thấy tôi run run, tía tôi cuốn chiếc khăn lông cừu qua vai tôi, và bầm tôi cầm lấy bàn tay tôi bằng hai tay bà và xoa xoa cho ấm. Từ nơi tôi đứng giữa trung tâm của buôn làng, tôi được bao bọc xung quanh bằng những hình ảnh quen thuộc của gia đình. Cách đó không xa là một thánh đường nhỏ của buôn làng, vòm lấp lánh với mái lát đá; phòng nhà tắm công cộng mà tuần nào tôi cũng đến tắm, bên trong đầy hơi nước, lốm đốm những mảng ánh sáng qua cửa sổ mái; những quầy bán hàng bằng gỗ đã sứt sẹo của cái chợ nhỏ xíu thường tưng bừng vào những phiên chợ ngày thứ Năm, dân buôn làng mua bán rau quả, thuốc chữa bệnh, thảm, đệm và những công cụ khác. Một lối mòn dẫn đến những tòa nhà công cộng và đi qua những khóm nhà tường trát bằng đất bùn mà trong đó trú ngụ tất cả hai trăm linh hồn của buôn làng tôi. Buôn làng nằm dưới chân ngọn núi và những con đường mòn loằng ngoằng nơi mà những bác dê của tôi lang thang tìm kiếm thức ăn. Tất cả những hình ảnh này làm tôi thấy vững tâm, tôi bình tĩnh trở lại. Nhưng rồi tôi rút tay tôi ra bởi vì tôi không muốn tỏ ra mình còn là trẻ con. Tía ơi! - Tôi thì thầm với tía mình thật nhẹ. - Nếu như những lời tiên tri sấm truyền của Hajj Ali về chuyện nhân duyên mà đúng thì sao? Tía tôi không thể che giấu được mối quan tâm của ông trong đôi mắt, nhưng giọng nói của ông nghe chắc nịch. Chồng tương lai của con sẽ trải đường đón con bằng những cánh hoa hồng. - Ông đáp. - Nếu bất cứ lúc nào đó anh chàng ấy không đối xử được với con tử tế...thì… Ông dừng lại một lát, đôi mắt tối của ông trông dữ dội lắm, cứ như thể là những gì mà ông có thể làm sẽ khủng khiếp lắm, không thể nào tưởng https://thuviensach.vn tượng ra được. Ông bắt đầu nói cái gì đấy, nhưng rồi lại tự mình thôi không nói nữa. …con luôn có thể trở về với tía và bầm. - Ông kết thúc câu nói dở lúc nãy. Những chuyện tủi hổ sẽ bám theo một người vợ phải quay trở về với tía và bầm mình, nhưng tía tôi dường như không quan tâm đến điều đó. Đôi mắt người trông hiền lành nheo nheo mỉm cười nhìn tôi. Hajj Ali kết thúc cuộc họp làng bằng một câu cầu nguyện ngắn gọn. Một vài người trong làng túm tụm thành các nhóm gia tộc nói chuyện về những lời tiên tri, trong khi những người khác quay trở về nhà. Goli trông có vẻ như muốn nói chuyện gì đó với tôi, nhưng chồng nó bảo đến lúc phải về nhà. Nó nói thì thầm vào tai tôi rằng chân nó đau vì cái bụng nặng đè lên và rồi chào tôi bằng lời chúc ngủ ngon. Tía, bầm tôi và tôi trở về nhà trên con đường mòn bằng đất độc đạo xuyên giữa làng. Tất cả những ngôi nhà xếp sắp bên nhau dọc đường để tựa vào nhau che chở và giữ hơi ấm. Tôi thạo con đường này rất rõ tới mức mà tôi có thể nhắm mắt mà đi và rẽ vào đúng chỗ đường nhánh đến căn nhà của chúng tôi, căn nhà cuối cùng trước khi ra khỏi buôn là đến ngay vùng đất cát khô cằn chỉ có bụi cây dại. Bầm và tía tôi ghé vai đẩy cánh cửa bằng gỗ có khắc họa tiết, và chúng tôi bước vào căn nhà có mỗi một phòng của mình. Tường nhà làm bằng bùn rơm có phết sơn màu trắng sáng mà bầm tôi luôn giữ gìn sạch sẽ. Một cánh cửa ra vào nhỏ dẫn vào sân nhà, quây rào kín mà chúng tôi thường sưởi nắng mà không bị những con mắt khác ngó nhìn. Bầm tôi và tôi dỡ khăn trùm đầu và treo vào cái móc gần cửa, cởi giầy gần như cùng một lúc. Tôi xổ tóc ra, đổ dài trên ngực. Để lấy may mắn. Tôi chạm tay vào những cái sừng dê đặt ở một bục thấp gần cửa ra vào. Tía tôi đã hạ con dê núi này vào một buổi chiều thứ sáu lúc ông đang đi dạo. Kể từ https://thuviensach.vn cái ngày đó, bộ sừng con dê núi này luôn chiếm một vị trí tự hào trong căn nhà chúng tôi, và những người bạn của tía tôi thường ngợi ca ông là một người lanh lẹn như con dê rừng. Tía tôi và tôi cùng ngồi trên tấm thảm nâu đỏ mà tôi đã dệt hồi tôi mười tuổi. Đôi mắt của ông nhắm nghiền lại một lát, và tôi nghĩ rằng trông ông quá mệt mỏi. Ngày mai chúng ta lại đi dạo chứ ạ? - Tôi hỏi. Đôi mắt ông bật mở. Tất nhiên rồi, con gái nhỏ của tía. - Ông đáp. Ông phải làm lụng ngoài cánh đồng vào buổi sáng, nhưng ông cứ khăng khăng là ông sẽ không bỏ lỡ một chuyến đi dạo nào cùng với tôi vì bất cứ lý do gì, trừ phi phải theo mệnh lệnh của Thánh Ala. Bởi vì rồi con sẽ trở thành một cô dâu bận rộn. - Ông nói và giọng của ông nghe oang oang. Tôi ngoảnh mặt đi, vì tôi không thể tưởng tượng được cảnh phải lìa xa ông. Bầm tôi ném một ít phân khô vào lò để đun nước pha trà. Cái này hay đây. - Bà nói, tay bưng đến cho chúng tôi một đĩa bánh đậu tươi. Những cái bánh thơm phức hương vị hoa hồng. Cầu mong cho đôi bàn tay bà không bao giờ bị đau! - Tía tôi nói. Đây là món ăn ưa thích của tôi, và tôi ăn rất nhiều. Chẳng mấy chốc, tôi cảm thấy mệt và nằm thẳng cẳng trên đệm giường gần cửa ra vào, như tôi vẫn thường làm như thế. Tôi thiếp vào giấc ngủ trong tiếng nói chuyện thì thào của tía và bầm tôi, nó nghe như tiếng gù gù của những con chim bồ https://thuviensach.vn câu, và tôi nghĩ rằng có lần thậm chí tôi đã trông thấy tía tôi ôm bầm tôi trong vòng tay của mình và hôn bà. Buổi chiều ngày hôm sau, tôi đứng ở ngưỡng cửa và chờ đợi tía tôi khi những người đàn ông khác đang nối đuôi nhau từ cánh đồng trở về. Tôi luôn thích thú với việc rót trà cho ông trước khi ông về đến cửa. Bầm tôi lom khom bên bếp lò nướng bánh mì cho bữa tối của chúng tôi. Khi không thấy ông về, tôi quay trở lại vào căn nhà bóp vỡ mấy hạt dẻ rồi cho nhân vào một cái bát nhỏ và đổ nước vào, rồi thì tôi lại bước ra ngoài để ngóng trông, bởi vì tôi rất mong muốn được cùng ông đi dạo. Người bây giờ ở đâu nhỉ? Rất nhiều người đàn ông khác đã từ cánh đồng trở về và có lẽ đang rửa chân rửa tay trong sân nhà họ để gột bỏ bụi bặm ngoài đồng. Nhà mình cần có nước. - Bầm tôi nói, thế là tôi nhanh nhảu túm lấy một cái vò đất nung và đi về phía giếng. Trên đường đi, tôi đâm bổ vào Ibrahim, người chuyên làm thuốc nhuộm, ông ta nhìn tôi với một ánh mắt quái lạ. Về nhà ngay. - Ông ta nói với tôi. - Bầm cháu đang cần cháu đấy. Tôi kinh hãi. Nhưng bầm cháu vừa mới bảo cháu đi xách nước cơ mà. - Tôi nói. Không thành vấn đề. - Ông ta đáp. - Nói với bầm cháu rằng bác bảo cháu quay trở lại. Tôi vội vã quay trở lại nhà, cái vò nước rỗng không đập bôm bốp vào đầu gối tôi. Lúc tôi về đến nhà tôi thấy bốn người đàn ông ì ạch khênh một cái gì đó. Có lẽ ngoài đồng có tai nạn. Đã nhiều lần, tía tôi trở về nhà với những câu chuyện về người ta bị thương vì nông cụ hái gặt, vì bị bò hoặc https://thuviensach.vn lừa đá hoặc đổ máu vì đánh nhau. Tôi biết rằng tía tôi sẽ kể cho tôi chuyện gì đã xảy ra lúc ông uống trà. Mấy người đàn ông kia lảo đảo đi trông rất kỳ lạ vì khênh nặng. Người bị khênh che mặt, nằm vắt người trên vai những người khênh. Tôi buông ra một lời cầu nguyện cho người ấy chóng bình phục, bởi vì khi đàn ông trong nhà mà bị ốm thì không làm được việc, gia đình đó sẽ rất vất vả. Khi nhóm người khênh đến gần, tôi để ý thấy khăn trùm mà nạn nhân đang vấn trên đầu trông rất giống khăn vấn đầu của tía tôi. Nhưng điều đó không có nghĩa gì cả, tôi tự nhủ với mình. Rất nhiều người đàn ông có kiểu vấn khăn trên đầu giống nhau. Người khênh ở phía trước bước hụt một bước và suýt nữa thì đánh rơi nạn nhân. Đầu người kia liền thò ra lủng liểng cứ như thể là nó không gắn với cơ thể, và chân tay lõng thõng không còn chút sinh khí. Tôi buông rơi cái vò nước bằng đất nung, vỡ tan tành dưới chân. Ối tía ơi. - Tôi hét ầm lên. - Có ai cứu với! Bầm tôi chạy bổ ra ngoài, tay phủi bột mì đang dính trên quần áo bà. Khi bà trông thấy tía tôi, bà gào lên một tiếng thảm thương. Những người phụ nữ sống gần đó nối đuôi nhau chạy ra của họ và đứng vây quanh bà như một cái lưới lúc bà dang hai tay đấm đấm vào không khí vì quá đau khổ. Lúc bà đau quặn lên tới mức nhảy tưng tưng, mọi người giữ bà lại, ôm lấy bà và vuốt những sợi tóc rũ rượi trên khuôn mặt bà. Những người đàn ông khênh tía tôi vào nhà và đặt ông nằm trên đệm giường. Nước da của ông trông vàng nhợt, mép rỏ dãi. Bầm tôi đặt ngón tay mình gần lỗ mũi ông. Ơn thánh Ala, ông ấy vẫn còn đang thở! - Bà nói. https://thuviensach.vn Naghee, người cùng làm việc với tía tôi ngoài đồng, chẳng biết là phải nhìn vào ai lúc anh ấy kể cho chúng tôi về chuyện đã xảy ra. Ông ấy có vẻ mệt mỏi, nhưng ông ấy không sao, vẫn làm việc đến tận lúc chiều. - Anh nói. - Bỗng nhiên, ông ấy ôm lấy đầu và ngã lăn xuống đất, mồm thở hổn hển. Sau đó ông ấy không cử động gì cả. Cầu thánh Ala cứu giúp chồng bà! - Một người đàn ông tôi không biết là ai nói. Khi họ đã làm tất cả những gì có thể giúp tía tôi, họ ra về mồm lẩm bẩm những lời cầu chúc sức khỏe. Vùng trán giữa hai lông mày của bầm tôi trông hằn sâu khi bà cởi đôi giầy vải của tía tôi ra, chỉnh trang lại chiếc quần chẽn và xếp một chiếc gối kê dưới đầu ông. Bà bắt mạch ở tay ông và sờ trán rồi tuyên bố rằng nhiệt độ cơ thể ông là bình thường, nhưng bà bảo tôi lấy một cái chăn để giữ ấm cho ông. Tin tức về tía tôi lan đi rất nhanh, và bạn bè của gia đình tôi lục tục kéo đến giúp đỡ. Kolsoom mang nước thánh mà chị lấy từ một con suối gần Thánh đường có đặc tính chữa bệnh đến. Ibrahim chiếm một vị trí trong sân và bắt đầu đọc kinh Koran. Goli cũng đến, mang theo con trai đang ngủ nghẹo đầu trên tay, và bánh mì nóng, đậu lăng đỏ hầm. Tôi pha trà mời mọi người. Tôi quỳ xuống gần tía tôi và ngắm khuôn mặt người, cầu xin cho người mở mắt, thậm chí chỉ cần hé mắt, bất cứ dấu hiệu nào để đảm bảo với tôi rằng sự sống vẫn còn đọng trên cơ thể người. Rabi, thầy lang trong buôn đến nhà tôi lúc trời đã tối, mang theo nhiều túi vải đầy những lá cây thuốc lủng liểng trên đôi vai. Ông đặt những túi vải xuống gần cửa ra vào và quỳ xuống khám cho tía tôi qua ánh đèn dầu hỏa đang cháy bập bà bập bùng. Đôi mắt ông nheo lại lúc ông chăm chú nhìn sát vào khuôn mặt cha tôi. Tôi cần thêm đèn cho sáng nữa. - Ông nói. https://thuviensach.vn Tôi mượn thêm hai cái đèn dầu từ hàng xóm và đặt đèn gần thảm giường. Thầy lang nâng đầu tía tôi lên và cẩn thận dỡ khăn vấn đầu trắng của ông ra. Cái đầu trông nặng nề. Tôi mượn thêm hai chiếc đèn dầu bên hàng xóm và đặt đèn bên mép đệm giường. Thầy lang nâng đầu tía tôi lên và cẩn thận tháo tấm khăn vấn đầu màu trắng. Đầu tía tôi trông rất nặng nề và sưng phộp. Trong ánh sáng đèn bập bùng, khuôn mặt tía có màu nhợt nhạt bạc phếch như tro, và mái tóc dày của người đã lớt phớt màu bạc trông cứng quèo và cũng xám như tro. Rabi gí ngón tay vào cổ tay, rồi vào gáy tía tôi và khi ông không tìm được thứ mà ông đang tìm kiếm, ông cúi xuống áp tai vào ngực tía tôi. Đúng lúc đó, Kolsoom thì thào hỏi bầm tôi xem bà có uống thêm trà không. Thầy lang nâng đầu tía tôi lên lần nữa và bảo mọi người giữ im lặng, sau khi lắng nghe kỹ lưỡng lại, ông ngửng đầu dậy với một bộ mặt trầm trọng và tuyên bố: Tim ông ấy còn đập, nhưng yếu lắm. Hỡi hoàng tử Ali, hãy cho chồng con sức mạnh. - Bầm tôi mếu máo khóc. Rabi thu thập túi đồ nghề và dỡ ra nhiều bó cỏ cây thuốc, giải thích cho Kolsoom cách thức hâm ủ thuốc để chế thuốc trợ tim. Ông cũng hứa là sáng hôm sau sẽ quay trở lại để kiểm tra sức khỏe tía tôi. Cầu mong thánh Ala phù hộ cho anh! - Ông nói lúc ra về. Kolsoom bắt đầu tước lá thuốc khỏi cành và thả vào một cái nồi, đổ nước mà bầm tôi đã đun vào nồi. Lúc Rabi về, ông dừng lại nói chuyện với Ibrahim, người này vẫn đứng ở sân. https://thuviensach.vn Đừng ngơi cầu nguyện nhé. - Ông cảnh báo và rồi tôi nghe lỏm thấy vài lời thì thào. Có thể đêm nay thánh Ala sẽ đưa hắn đi. Tôi cảm thấy trên lưỡi mình như là có cát sạn. Tìm đến chỗ bầm tôi, tôi đâm bổ vào vòng tay bà và hai mẹ con cứ ôm nhau như thế một lát, những đôi mắt nhòa đi vì buồn khổ. Tía tôi bắt đầu phát ra những âm thanh nghe gừ gừ. Miệng người vẫn trề ra, đôi môi hơi trễ xuống, hơi thở nghe lạo xạo như tiếng những chiếc lá cây chết khô cọ xát vào nhau khi bị gió thổi. Bầm tôi rời chỗ bếp lò, ngón tay bà trông xanh lè màu lá thuốc. Bà cúi xuống bên người tía tôi và khóc: Hỡi anh yêu ơi, ối anh ơi. Kolsoom vội chạy tới ngó nhìn tía tôi và rồi cầm tay bầm tôi kéo về phía bếp lò, vì chẳng có việc gì mà làm. Chị em mình hãy cùng nhau chế cho xong chỗ thuốc này giúp anh ấy. - Kolsoom nói, đôi mắt luôn sáng và đôi má luôn hồng của cô luôn chứng tỏ quyền năng của một người pha chế thuốc dân tộc tài ba. Khi những lá cây thuốc đã được ninh và rồi để nguội, Kolsoom đổ một ít nước thuốc vào một cái bát nông choèn và bưng đến bên tía tôi. Lúc bầm tôi nâng đầu ông dậy, Kolsoom nhẹ nhàng bón một thìa thuốc vào mồm ông. Phần lớn nước thuốc chảy trượt qua mép ông, rớt xuống nệm. Lần bón tiếp sau, chị đưa được thuốc vào mồm ông, nhưng tía tôi khạc ra, sặc, và thoáng một lát có vẻ như ngừng thở. Kolsoom, thường thì rất bình tĩnh, liền đặt bát thuốc xuống bàn tay cô run run và mắt nhìn thẳng vào mắt bầm tôi. https://thuviensach.vn Ta phải đợi khi ông ấy mở mắt ra trước khi cho uống lần nữa. - Cô khuyên bầm tôi thế. Chiếc khăn vấn đầu của bầm tôi lỏng trễ xuống, nhưng bà không để ý. Ông ấy cần thuốc mà. - Bà nói yếu ớt, nhưng Kolsoom bảo bà rằng tía tôi cần phải thở thêm chút nữa. Giọng cầu nguyện của Ibrahim bắt đầu nghe khản khô, và Kolsoom bảo tôi đến chăm sóc ông ấy. Tôi rót một tách trà nóng và bưng lại cho ông đang ngồi ở cuối sân, có bỏ thêm vài quả trà là. Ông cám ơn tôi bằng ánh mắt, còn miệng thì vẫn không ngừng cầu kinh, cứ như thể quyền năng của những lời cầu kinh có thể giúp cho tía tôi sống được. Từ sân quay lại phòng, tôi vấp phải cây gậy của tía tôi treo lủng lẳng ở cái móc gần cửa ra sân. Tôi sực nhớ lại lần đi dạo cuối cùng gần đây nhất, người đã đưa tôi đến xem một tượng khắc nữ thần cổ đại ẩn đằng sau một thác nước. Chúng tôi đã phải đi từng bước, men dọc theo một vách đá tới khi chúng tôi thấy được hình khắc đá lẩn sau luồng nước đổ. Nữ thần đội một vương miện cao trông dường như chứa đầy mây. Ngực của nữ thần được phủ một lớp vải lót mỏng, và nữ thần còn đeo một vòng cổ những hòn đá lớn. Tôi không thể trông thấy chân của nữ thần; bộ quần áo của nữ thần dường như xoắn cuộn vào sóng và nước. Người vươn cánh tay đầy uy lực của mình ra, cánh tay to khỏe như của bất cứ người đàn ông nào, trông cứ như thể là muốn ôm lấy thác nước. Hôm ấy tía tôi rất mệt, nhưng người đã leo lên những con đường mòn dốc đứng đến thác nước, thở hổn hển để chỉ cho tôi xem hình ảnh kỳ vĩ đó. Hơi thở của người giờ đây nghe thậm chí còn vất vả hơn; cứ mỗi hơi thở ra nghe cứ như bị đứt quãng. Bàn tay người bắt đầu động đậy, trông giống như con chuột nhỏ. Đôi bàn tay bò dần lên ngực người và bắt đầu gãi gãi vào chiếc áo chẽn. Những ngón tay dài của người sạm nâu vì làm việc ngoài đồng, và dưới kẽ những móng tay có màu đen của đất mà thường thì ông vẫn hay rửa sạch trước khi vào nhà, ấy là lúc ông còn khỏe. https://thuviensach.vn Con xin hứa hiến dâng mình để phục vụ tía, nếu như chính thánh thần để người ở lại với chúng con. - Tôi thì thào cầu nguyện với thánh Ala. - Con sẽ ngày ngày cầu nguyện, và con sẽ không bao giờ dám kêu ca về mình bị đói trong tháng ăn chay Ramazan, thậm chí dù chỉ là một lời trách thầm. Tía tôi bắt đầu lấy ngón tay bắt chuồn chuồn, tóm tóm vào không khí, cứ như thể người đang chống chọi với bệnh tật của mình bằng bộ phận duy nhất còn lại của cơ thể mang sức sống. Kolsoom đến bên đệm giường cùng chúng tôi và chung lời cầu nguyện, trong lúc chúng tôi theo dõi bàn tay của tía tôi và căng tai lắng nghe hơi thở lụi tàn. Tôi kể với bầm tôi về hôm đi bộ lên núi người đã mệt như thế nào và hỏi bầm xem hay là vì chuyện đó mà đã làm tía tôi yếu đi. Bà đặt bàn tay của bà lên cả hai bên thái dương tôi và đáp lời. Ánh sáng của bầm ơi, giời ạ, chuyện đó có thể lại cho tía con thêm sức mạnh ấy chớ. Vào giờ khắc đen tối nhất của cái đêm đó, hơi thở của tía tôi nghe như im lặng, và đôi bàn tay của người cũng dừng chống chọi. Lúc bầm tôi vén chăn đắp lên người ông, khuôn mặt bầm trông bình tĩnh hơn. Bây giờ tía con sẽ nghỉ một lát. - bà nói với vẻ hài lòng. Tôi bước ra sân nhà, cái sân nối với nhà người hàng xóm để mang thêm trà cho Ibrahim. Ông ta đã chuyển sang ngồi trên một chiếc đệm gần tấm thảm màu thanh thiên của tôi, cái thảm vẫn chưa dệt xong còn nằm trên khung dệt. Bầm tôi mới đây đã bán tấm thảm này cho một nhà buôn lụa vãng lai, có tên là Hassan, và ông ấy sẽ quay trở lại để lấy thảm. Nhưng nguồn thuốc nhuộm màu thanh thiên làm hài lòng đôi mắt của Hassan vẫn còn là một vấn đề tế nhị giữa tôi và tía tôi, và mặt tôi bừng đỏ vì ngượng khi tôi nhớ lại cái lần tôi đi một mình đến nhà thuốc nhuộm của Ibrahim, chuyện đã làm tía tôi phiền lòng đến thế nào. https://thuviensach.vn Tôi quay trở lại thao thức bên tía tôi. Có lẽ cái đêm khủng khiếp này cũng sắp qua đi thôi, và ánh mặt trời sẽ mang đến những điều bất ngờ vui vẻ, ví dụ như tía tôi sẽ mở mắt, hoặc ông có thể nuốt được một chút thuốc. Và rồi, ngày nào đó khi ông khỏe hơn, tôi và người lại đi dạo trên núi lần nữa và cùng nhau hát. Chẳng gì đáng yêu hơn đối với tôi hơn là được nghe thấy lời ông hát sảng khoái một làn điệu giữa trời. Cho đến buổi sáng, chẳng có âm thanh nào khác ngoài dòng lời cầu nguyện của Ibrahim đều đều tuôn chảy, tôi cảm thấy mi mắt nặng trĩu. Tôi cũng chẳng biết bao nhiêu thời gian đã trôi đi trước khi tôi chợt tỉnh giấc, nhìn thấy khuôn mặt tía tôi trông thanh thản, thế là tôi lại thiếp ngủ đi. Lúc bình minh, tôi thấy lòng thư thái bởi âm thanh của lũ chim sẻ, phá tan không khí tĩnh lặng bằng những tiếng hót gọi nhau chiêm chiếp của chúng. Âm thanh nghe như tiếng lũ chim hót mà tôi đã nghe thấy lúc đi dạo trên núi với tía mình, và tôi bắt đầu mơ màng tưởng tượng xem mình nên dừng lại thế nào đây để xem lũ chim bện tổ. Tiếng một chiếc xe bò kêu kẽo kẹt bên ngoài, và tôi giật mình tỉnh hẳn. Dân trong buôn làng bắt đầu ra khỏi nhà cũng những tiếng gọi nhau ở chỗ giếng nước, trên núi hoặc ở ngoài đồng. Ibrahim vẫn ngâm nga cầu nguyện, nhưng chất giọng của ông nghe đã khê lắm rồi và khản đặc. Bầm tôi đang thắp một ngọn đèn dầu, và bà đặt đèn gần đệm giường. Từ lúc tía tôi ngủ thiếp đến giờ ông vẫn chưa hề động đậy. Bầm tôi nhìn vào khuôn mặt người, rồi kê ngón tay dưới lỗ mũi để xem ông còn thở không. Ngón tay cứ đặt mãi ở chỗ đó, run run trước khi lùi thấp xuống kẽ mép mồm ông. Những ngón tay vẫn vẻ tìm kiếm, và chúng quay trở về chỗ lỗ mũi ông. Tôi quan sát khuôn mặt bầm tôi, đợi chờ một nét vẻ hài lòng mà sẽ nói với tôi rằng bà đã cảm thấy hơi thở của ông. Bầm tôi không nhìn tôi. Im lặng, bà hất đầu sang phía sau và bật lên một tiếng rền rĩ thật kinh khủng. Giọng cầu nguyệt của Ibrahim bỗng chốc dừng bặt; ông chạy xô đến bên tía tôi kiểm tra hơi thở cũng đúng theo cái cách mà bầm tôi làm trước đó trước khi ngồi sụp xuống, hai tay ôm lấy đầu. https://thuviensach.vn Bầm tôi bắt đầu khóc ầm lên, tay cào tóc rũ rượi. Chiếc khăn vấn đầu rơi xuống nằm nhăn nhúm gần chỗ tía tôi. Chiếc khăn vấn đầu vẫn ở tư thế buộc và mang hình dáng khung đầu bầm tôi. Tôi chộp lấy bàn tay tía và nắm chặt, nhưng tay người lạnh ngắt và bất động. Tôi nâng bàn tay người thấy nặng, tay thõng lủng lẳng như bị gãy ở chỗ cổ tay. Những nếp nhăn trên khuôn mặt người trông hằn sâu và vẻ mặt người đầy đau khổ, cứ như thể người buộc phải chống trọi với linh hồn quỉ dữ. Tôi bật khóc và suy sụp xuống bên người. Kolsoom và bầm tôi cứ mặc tôi ở đó một lát, nhưng rồi Kolsoom nhẹ nhàng kéo tôi ra. Tía tôi và tôi cả hai đều biết rằng thời gian bên nhau sớm muộn thế nào cũng chấm hết, nhưng tôi lại luôn nghĩ rằng tôi sẽ phải là người ra đi, mang theo bạc tiền hồi môn, cùng với lời cầu chúc của người sống mãi trong tai tôi. Mấy ngày hôm sau khi tía tôi chết, trời đất đen cuồng, nhưng lại còn trở nên sẫm xịt hơn. Ngoài đồng không có ai làm việc vào cái mùa hè đó, chúng tôi nhận được rất ít lúa mì từ phần công đóng góp cấy trồng của tía tôi, mặc dầu bạn bè của người cũng đã cố gắng hào phóng lắm rồi. Vì được chia ít lúa mì, nên chúng tôi cũng có ít thứ để đổi lấy dầu thắp, giầy dép, hoặc thuốc nhuộm để dệt len. Chúng tôi phải bán bớt dê để lấy lúa mì, cũng có nghĩa rằng không còn pho-mát nữa. Cứ mỗi lần chúng tôi bán đi một con dê, bầm tôi lại khóc. Vào cuối những ngày dài nồng nực ấy, nguồn lương thực của chúng tôi bắt đầu cạn kiệt. Sáng sáng, tôi và bầm ăn bánh mì bầm tôi làm cùng pho-mát hoặc sữa chua mà những người hàng xóm tốt bụng đem cho, nhưng chẳng bao lâu những bữa tối của chúng tôi càng ít dần. Thấm thoắt https://thuviensach.vn mấy dạo, không còn chuyện được ăn nữa, dù chỉ là một miếng thịt bầy nhầy. Bầm tôi bắt đầu bán những đồ đạc cũ của tía tôi để đổi lấy thực phẩm. Đầu tiên là quần áo của người ra đi, rồi đến giầy, rồi đến cả những chiếc khăn vấn tóc, và cuối cùng là chiếc gậy quí giá mà người thường vẫn dùng để chống bước đi. Những người khác thì thường nhờ cậy họ hàng trong gia đình để giúp đỡ, nhưng bầm tôi và tôi lại không may mắn có được những họ hàng hơn tuổi mình. Tất cả ông bà tôi đã qua đời trước khi tôi đủ lớn khôn để nhớ ra họ. Hai người anh trai của bầm tôi đã bị giết trong cuộc chiến tranh với quân Thổ. Họ hàng duy nhất của tía tôi, một bác có tên là Gostaham, là con trai của ông nội tôi với người vợ kế. Gostaham đã chuyển đến thành phố Isfahan từ hồi còn trẻ, và chúng tôi nhiều năm nay chẳng nhận được tìn tức gì của bác. Đến mùa trời bắt đầu trở lạnh buốt giá, chúng tôi sống bằng những lát bánh mì mỏng dính và cà rốt muối còn thừa lại từ năm ngoái. Ngày nào tôi cũng đói, nhưng cũng biết rằng bầm tôi chẳng làm được gì hơn cả, tôi cố gắng không nói năng gì về cái đau cắn rứt trong dạ dày. Tôi luôn cảm thấy mệt mỏi, và những việc trước đây dường như thật dễ dàng đối với tôi, như ra giếng lấy nước thì bây giờ lại vượt quá sức lực của tôi. Tài sản cuối cùng giá trị nhất của chúng tôi là tấm thảm màu ngọc bích. Ngay sau khi tôi kết những múi đan cuối cùng trên diềm thảm thì Hassan, người buôn lụa đã đến và mang đi, thanh toán nốt cho chúng tôi phần còn nợ. Ông ấy giật mình nhìn thấy chúng tôi mặc độ chẽn đen, đeo khăn vấn đầu màu đen, và khi ông hiểu ra lý do vì sao chúng tôi vận đồ tang, ông liền hỏi bầm tôi xem có thể giúp được việc gì. E sợ rằng chúng tôi không thể sống qua nổi mùa đông ấy, bầm tôi hỏi ông ấy khi ông trở về thành Isfahan liệu có thể tìm ra được người họ hàng duy nhất của tôi, có tên là Gostaham không, để kể cho bác ấy về số phận của chúng tôi. https://thuviensach.vn Một tháng sau có một lá thư từ thủ đô đến với chúng tôi, qua tay một nhà buôn lừa đang trên đường đi Shiraz. Bầm tôi bảo Hajj Ali đọc to lên, vì cả hai người trong gia đình đều chưa học chữ. Thư đó là của Gostaham, viết rằng bác rất đau lòng với những mất mát mà chúng tôi phải chịu, và mời chúng tôi đến ở với bác tại thủ đô cho đến khi nào vận may khấm khá hơn. Và thế là như vậy, một buổi sáng mùa đông lạnh lẽo, tôi biết rằng tôi phải rời xa quê hương tuổi thơ của mình lần đầu tiên trong đời. Giá như mà bầm tôi đừng nói trước với tôi rằng chúng tôi đang đến vùng đất Thiên chúa nơi mà những người phụ nữ man di hay phanh vú ngực cho mọi con mắt ngắm nhìn, hay ăn thịt lợn tươi, và mỗi năm chỉ tắm rửa một lần thì điểm đến ấy cũng không đến nỗi xa xôi đối với tôi đến thế. Bàn tán về chuyến đi sắp tới của chúng tôi lan nhanh trong buôn. Buổi chiều, các bà các chị kéo đến nhà chúng tôi mang theo lũ con nhỏ. Xổ khăn vấn đầu ra, vung vẩy tóc, họ chào nhau rồi túm tụm ngồi trên tấm thảm nhà chúng tôi. Bọn trẻ con lớn hơn chút ít thì biết tự chơi với nhau ở một góc. Mong rằng chuyện tang tóc này là nỗi buồn đau cuối cùng của chị! - Kolsoom nói khi bước vào, chào bầm tôi và hôn lên từng má. Nước mắt chứa chan trong đôi mắt bầm tôi. Chuyện là do sao Chổi gây ra ấy mà, - Kolsoom nói thêm đầy thông cảm - Sức người không lại được với thiên lực vĩ đại được. Chồng tôi, anh ơi! - Bầm tôi nói, cứ như thể tía vẫn còn sống. - Sao anh lại dám tuyên bố vẫn sống khỏe? Sao anh lại dám động đến cơn cuồng nộ của Sao Chổi cơ chứ? Zaynab cương mặt lên. https://thuviensach.vn Chị Maheen này, chị có nhớ cái người Hồi đi một mạch suốt từ thành Isfahan đến Tabriz để cố chạy nhanh hơn thần chết không? Anh Az-ra-eel nhà chị đã cám ơn người đó vì đã gặp được ông ở đó đúng giờ. Chồng chị chẳng làm gì sai cả, ông ấy chỉ tuân mệnh đức Chúa mà thôi. Bầm tôi cúi gù mình thêm một chút, cách mà bầm thường làm mỗi khi cảm thấy buồn khổ. Tôi chẳng bao giờ nghĩ có ngày tôi lại phải bỏ quê hương duy nhất của mình mà ra đi như thế này. - Bầm đáp. Ý Chúa, vận may sẽ biến đổi đời tại thành Isfahan. - Kolsoom nói, tay trao cho chúng tôi một bó cửu lý hương dại để che chở cho chúng tôi khỏi những con mắt Quỷ dữ. Chị đốt bó cành hoa thuốc đó vào bếp lò, chẳng mấy chốc mùi thơm sức của lá thuốc làm trong vắt không khí trong nhà. Bầm và tôi mời mọi khách uống trà và chà là mà Kolsoom vừa mang đến, vì chúng tôi chẳng còn gì cho chính mình. Tôi bưng một tách trà đến chỗ Safa, bà cụ già nhất trong buôn, đang ngồi ở góc nhà tay cầm ống điếu thuốc lào. Nước trong điếu reo lọc sọc lúc cụ rít một hơi. Thế các con biết gì về gia đình mới của mình? Chính vì cái câu hỏi khó này làm cho cả căn phòng im lặng trong giây lát. Mọi người đều biết rằng ông nội tôi đã cưới bà nội tôi đã lâu, hồi ông qua lại buôn thăm bạn bè. Ông đã có một bà vợ cả rồi và đã sống với bà cả ở Shiraz rồi mới có bác Gostahma sau này. Ông nội chỉ thỉnh thoảng mới đến thăm tía tôi và gửi tiền, còn quan hệ gia đình thì chúng tôi hiểu là không gần gũi lắm. Cháu biết ít lắm ạ. - Bầm tôi đáp. - Đã hai mươi lăm năm nay cháu chưa gặp lại Gostaham. Cháu chỉ gặp bác ấy mỗi một lần khi bác ấy qua https://thuviensach.vn thăm đây nhân tiện trên đường về thăm tía và bầm bác ấy ở Shiraz, thành phố của những nhà thơ. Ngay cả từ hồi ấy, bác đã là một trong những người thiết kế thảm được ca tụng ở thủ đô rồi. Thế còn vợ anh ta? - Safa hỏi, giọng cụ nghe chắc nịch phát ra từ khói quện trong phổi. Cháu chẳng biết tì gì về bác gái ấy, chỉ biết là bác gái sinh cho bác ấy hai người con gái. Safa hít một hơi sâu vẻ hài lòng. Nếu anh chồng thành đạt thì cô vợ chắc hẳn chăm sóc việc nhà tốt. - Bà cụ nói. - Hy vọng là bác gái ấy hào phóng và công bằng cắt đặt công việc. Lời nói của bà cụ làm tôi hiểu rằng chúng tôi không còn là chủ của chính mình nữa. Nếu như chúng tôi thích bánh mì nướng già mà bác gái không muốn vậy thì chúng tôi phải ăn theo cách mà bác gái muốn. Và bất kể chúng tôi có cảm thấy thế nào thì chúng tôi cũng phải tâng hô tên của bác gái. Tôi nghĩ rằng bà cụ Safa để ý thấy nỗi khổ sở của tôi, bởi vì cụ dừng hút thuốc một lát và dành vài lời an ủi. Bác cùng tía khác mẹ với tía cháu chắc hẳn phải là người tốt bụng, nếu không thì đã không mời mẹ con cháu đến với bác. - Bà cụ nói. - Cứ bảo đảm là mẹ con cháu chiều lòng bà vợ của bác ấy, bác gái ấy mà, họ sẽ chu cấp tốt cho các người thôi. Ơn thánh Ala. - Bầm tôi nói, với chất giọng không được thuyết phục lắm. Tôi nhìn quanh những khuôn mặt tốt bụng tôi quen biết; bạn bè tôi, bạn bè của bầm tôi, những người phụ nữ này đối xử như những người cô, bà con ruột thịt đối với tôi khi tôi lớn lên. Tôi không thể tưởng tượng sự thể https://thuviensach.vn thế nào nếu không nhìn thấy họ: cụ bà Safa khuôn mặt nhăn nheo như một quả táo héo; Kolsoom, gày gò nhưng nhanh nhẹn, nổi tiếng với châm ngôn về tác dụng của thảo dược, và cuối cùng là Goli, cô bạn thân nhất của tôi. Goli ngồi cạnh tôi, tay bế đứa con gái mới đẻ. Khi đứa bé con bắt đầu khóc, cô vạch áo chẽn mình ra và dúi đầu đứa bé vào vú mình. Má Goli ửng hồng trông như da trẻ con, cả hai mẹ con cô trông mạnh khỏe và yên bình. Tôi cứ ước ao hoài rằng cuộc đời mình cũng giống như đời nó. Sau khi con bé tu sữa xong, Goli chuyền nó sang vòng tay tôi. Tôi hít hà cái mùi trẻ con mới đẻ, nó tươi tắn như mùi lúa mì mới đâm đòng, và tôi thì thào với nó: Đừng có mà quên tao đấy nhé, con nhóc này. - Tôi búng búng vào cái má bé tí tẹo của nó, đầu thì nghĩ rằng mình sẽ không được nghe nó bập bẹ những từ đầu tiên như thế nào, nó chập chững những bước đầu tiên như thế nào. Goli vòng tay ôm quanh người tôi. Cứ nghĩ mà thấy thành Isfahan to rộng đến thế! - Nó nói. - Cậu sẽ được thẳng chân dạo bước qua quảng trường của thành phố lớn nhất từng được xây dựng, và bầm cậu sẽ có thể chọn cho cậu một tấm chồng từ hàng nghìn, hàng nghìn các anh chàng. Tôi chợt thấy hưng phấn giây lát, cứ như thể những ước mơ cũ của tôi vẫn còn có thể trở thành hiện thực trước khi tôi kịp nhớ ra vấn đề của mình. Nhưng giờ đây tớ đâu còn có của hồi môn? - Tôi nhắc cho nó nhớ. - Chàng nào lại đi vơ tớ cơ chứ khi mà tớ chẳng có gì sất cả. Cả căn phòng lại trở nên im lặng. Bầm tôi phe phẩy bó cửu lý hương, những nếp hằn trên trán bà trông sâu đậm hơn. Những người phụ nữ khác trong phòng gần như nói cùng một lúc. https://thuviensach.vn Đừng lo, Maheen yêu ơi! Gia đình mới sẽ lo giúp cô mà! Họ không để một cô gái trẻ đẹp như thế này bị muối dưa đâu mà lo! Đâu cũng đủ mầm tươi cho ngựa cái, đâu cũng đủ lính hầu cho ngầu mùa trăng. Quốc vương Abbas khéo lại tuyển con gái chị vào làm nữ cung ấy chứ lị. - Kolsoom nói với bầm tôi. - Người sẽ vỗ béo cô bé này bằng pho-mát này, bằng đường này, và rồi sẽ có vú to, cái bụng tròn hơn tất cả bọn ta ở đây chứ lị. Lần mới đây nhất đến nhà tắm hơi công cộng, tôi có thấy mình qua chiếc gương thép. Tôi chưa có dáng dấp gì của phụ nữ đến độ chín giống như Gôly mà mọi người đều ngưỡng vọng. Cơ bắp tay tôi dài đuỗn ra, mặt tôi thì dúm dó. Tôi chắc là mình chẳng thể nào là mặt nguyệt trong con mắt ai cả, nhưng tôi cũng mỉm cười nghĩ đến cơ thể gày gò xương xẩu của mình trong cải vỏ đàn bà như vậy. Khi Zaynab để ý đến vẻ mặt của tôi, mặt nó nhăn nhăn cười đùa. Nó cười sặc sụa, tay phải bấm vào bụng, môi phải bậm vào răng cho đến khi trông nó như con ngựa chồm chồm. Tôi đỏ mặt ngượng đến từng kẽ tóc mãi đến khi hiểu ra rằng Kolsoom chỉ muốn thể hiện lòng tốt của cô. Chuẩn bị đồ đạc chẳng lâu chút nào vì chúng tôi có quá ít. Tôi nhét bộ đồ tang vào cái túi xách khâu tay cùng với mấy chiếc chăn để ngủ và đổ đầy nước vào những lọ và bình mang theo. Buổi sáng ngày khởi hành, hàng xóm đến tiễn mang cho chúng tôi nào là bánh mì, nào là pho-mát, và nhiều quả khô cho chuyến đi dài. Kolsoom tung một nắm hạt đậu bắt quẻ xem ngày xuất hành có tốt lành không. Sau khi quả quyết rằng đó là ngày tốc hỉ, cô giơ cao một cuốn kinh Koran hua hua trên đầu ba vòng. Cầu nguyện cho một chuyến đi tốt lành, chúng tôi chạm môi vào cuốn Kinh. Ngay lúc chúng tôi bắt đầu đi, Goli rút một quả khô khỏi túi tôi và nhét luôn vào ống https://thuviensach.vn tay áo của nó. Cô bạn “ăn trộm” một thứ gì đó của tôi để bảo đảm tôi phải có ngày trở về với nó. Tớ hy vọng thế. - Tôi nói thầm với nó lúc chúng tôi nói lời chia tay. Đối với tôi phải xa lìa nó là điều đau khổ nhất. Bầm tôi và tôi đi cùng một nhà buôn xạ hương có tên là Abdul Rahman và vợ ông ta, hay đi cùng những du khách từ thành phố này đến thành phố kia và có thu phí. Họ thường đi một mạch hướng đến vùng biên giới đông bắc, tìm kiếm những túi dạ dày xạ hương của người Tây Tạng để đem bán ở các thành phố lớn. Các bao bố, chăn chiên và lều bạt của họ đầy mùi xạ hương thơm phức, ngửi đã thấy đắt tiền, cao giá như hoàng tử. Con lạc đà mà bầm tôi và tôi cưỡi có đôi mắt huyền dịu, nó đeo rèm chắn mi bảo vệ, lông dày xộp màu cát. Abdul-Rahman đã trang điểm cái mũi xinh đẹp của nó bằng dải lụa đỏ viền có tua màu xanh da trời, một dạng dây cương. Chúng tôi ngồi chễm chệ trên lưng nó chênh vênh trên những tấm thảm đã gập gọn, bao bố đựng thực phẩm, tay thì bám vào bướu của nó. Con lạc đà này bước đi thì khoan thai nhưng phải cái xấu tính và có mùi hôi hám như mùi nhà xí. Tôi chưa từng bao giờ thấy được vùng thôn quê phía bắc ngôi làng. Ngay khi chúng tôi đi xuôi xuống, xa dần những con suối nguồn cuộc sống của rặng núi, đất đai trở nên cằn cỗi. Những bụi cỏ cây lúp xúp xanh nhợt nhạt vật lộn bám lấy đất mà sống, cũng như cuộc đời chúng tôi. Những vò nước uống của chúng tôi trở nên quý giá vô cùng, quý hơn cả những bao đựng xạ hương. Trên đường đi, chúng tôi trông thấy những vò nước vỡ vương vãi đó đây và đôi lúc còn nhìn thấy xương của những người ước lượng sai lầm độ dài của chuyến đi của họ. Abdul-Rahman thúc chúng tôi đi tiếp vào những giờ sáng sớm, miệng hát nhịp cho bọn lạc đà để chúng đều bước theo phách nhạc của ông. Ánh mặt trời tia rọi như mọc lên từ đất và rồi ánh sáng trắng chói làm tôi nhức https://thuviensach.vn mắt. Mặt đất lạnh băng và vài cái cây chúng tôi trông thấy còn viền trắng sương tuyết. Đến cuối ngày thì chân tôi lạnh buốt đến nỗi không còn cảm thấy gì sất. Bầm tôi chui vào lều đi ngủ ngay khi trời bắt đầu tối. Bầm nói rằng ngẩng mặt nhìn sao trời thì bầm không chịu được. Sau mười ngày đi như thế, chúng tôi trông thấy dãy núi Zagros, dấu hiệu báo rằng chúng tôi đang đến gần Isfahan. Abdul-Rahman kể với chúng tôi rằng từ đâu đó trên những rặng núi cao bắt nguồn sự sống của Isfahan, đó là dòng Zayendeh Rood hay còn có tên là Vĩnh Hằng Giang. Lúc đầu nó trông lờ mờ lung linh, thoảng có luồng khí mát từ xa phả đến. Lúc chúng tôi đến gần hơn, con sông này dài không thể tả xiết đối với tôi, bởi vì nước chảy mà tôi đã từng trông thấy từ bấy đến nay mới chỉ là những dòng suối nhỏ nhoi trên núi. Khi đến bên bờ sông, chúng tôi xuống khỏi lưng lạc đà, vì lạc đà không được phép vào thành phố, chúng tôi túm tụm lại trầm trồ khen ngợi dòng sông. Xin ngợi ca Người hỡi đức Chúa vì lòng hào phóng nước non! - Bầm tôi thốt lên lời bên dòng sông chảy cuồn cuộn, chỉ một nhánh của nó thôi cũng đã choáng ngợp. Lời khen như thế là phải rồi. - Abdul-Rahman đáp, - Vì dòng sông này nuôi sống những cánh đồng dưa hấu ngọt ngào của Isfahan, làm mát mẻ những dãy phố, làm ngập đầy những giếng nước trong lành. Không có con sông này, Isfahan cũng chấm hết, thôi tồn tại luôn. Chúng tôi để bọn lạc đà lại cho bạn của Abdul-Rahman và tiếp tục đi bộ đến chiếc cầu Vòm Tam thập tam (1). Đi đến nửa cầu, chúng tôi vào một vòm cầu đứng lại để ngắm cảnh. Tôi chộp lấy tay bầm tôi và nói: Bầm ơi nhìn kìa! Nhìn nữa kìa! ----- https://thuviensach.vn (1) Cầu có 33 trụ, mỗi trụ có một vòm. Dòng sông cuồn cuộn chảy như đang rất phấn khởi, và xa xa chúng tôi trông thấy một cây cầu nữa, và sau cái cầu đó thấp thoáng lờ mờ một cái cầu nữa. Một cái cầu được lát vỉa bằng đá màu xanh lơ, cái kia thì có cả quán trà, và lại cái cầu nữa kìa có mái vòm trông như những cánh cổng vô tận mở vào thành phố, mời chào vẫy gọi du khách đến mở ra những ổ khóa bí mật. Trước mặt chúng tôi, thành Isfahan trải rộng vươn ra mọi hướng, dáng hình của hàng nghìn ngôi nhà, vườn cây, thánh đường, bãi chợ, trường dòng, bãi trông giữ gia súc, dàn bãi nướng thịt, quán chè, tất cả những thứ đó làm chúng tôi ngỡ ngàng kinh ngạc. Đầu cuối phía bên kia cây cầu là một đại lộ thẳng băng có hàng cây hai bên đường xuyên suốt cắt ngang qua thành phố, kết thúc chính ở chỗ quảng trường mà quốc vương Abbas đã xây dựng, cái quảng trường nổi tiếng đến nỗi mà đứa trẻ nào cũng biết đến tên tuổi của nó - gọi là quảng trường Hình ảnh Thế gian. Mắt tôi bị hút vào Thánh đường Thứ Sáu, có cái mái vòm xanh lơ rộng mênh mông hiền lành hất bóng nắng ban mai. Nhìn quanh, tôi lại thấy một mái vòm nữa, ơ kìa lại còn cái nữa, và cái nữa kìa và có đến hàng tá mái vòm thánh đường đang phản chiếu ánh mặt trời vàng ruộm, và đối với tôi thì thành Isfahan giống như đang vẫy gọi tôi như một cánh đồng ngọc bích đính dát trên vàng. Có bao nhiêu dân trong thành này? - Bầm tôi hỏi, cố cất cao giọng để át tiếng ồn của người đi lại. Hàng chục vạn người. - Abdul-Rahman đáp. - Đông hơn cả Luân Đôn, hơn cả Pari; chỉ có mỗi thành phố Côngxtăngtinốp là lớn hơn thôi. Ái dà dà. - Cả hai người, tôi và bầm bỗng chốc cùng thốt lên một lời. Chúng tôi chưa từng bao giờ hình dung sao lại có nhiều linh hồn ở cùng một nơi như thế. Sau khi đi qua hẳn cây cầu, chúng tôi vào một cái chợ có mái, rồi đi ngang qua khu bán đồ gia vị. Bao bố vải chứa đầy lá bạc hà, rau thì là, rau mùi, dưa hấu khô, nghệ tây, gừng, giềng, và nhiều thứ gia https://thuviensach.vn vị khác nữa mà tôi không biết là gì. Tôi nhận ra ngay mùi vị hoa chua chua của cỏ cari, làm tôi ứa nước miếng khi nghĩ đến món hầm rau ấy với thịt cừu, vì bản thân tôi đã mấy tháng nay chưa được nếm vị thịt. Chẳng mấy chốc, chúng tôi đã đến bãi trông giữ gia súc của người anh trai Abdul-Rahman. Bãi này là một cái sân bọn gia súc như la, lừa, ngựa nằm nghỉ xung quanh bãi có gian nhà riêng. Chúng tôi cám ơn anh Abdul Rahman, chị vợ đã dẫn đường đi cùng chúng tôi, chúc họ sức khỏe và trả tiền trọ. Nhà trọ là một căn phòng nhỏ, tường không có cửa sổ, cái khóa to sù. Trên sàn có rơm sạch sẽ nhưng không có tấm đệm nào để nằm. Con đói. - Tôi nói với bầm, đầu nghĩ đến cuộn thịt cừu nướng lúc nãy qua cầu tôi nhìn thấy người ta đang quay. Bầm tôi cởi dây buộc chiếc túi vải bẩn, buồn rười rượi nhìn mấy đồng xu còn lại. Chúng ta phải tắm táp chút đã trước khi gặp người nhà. - Bầm nói. - Ăn tạm mấy lát bánh mì cuối cùng vậy. Trời hôm đó khô và se lạnh, chúng tôi chịu đựng cái dạ dày rỗng và nằm ngủ. Sàn nhà cứng đanh so với cát nơi sa mạc, tôi cảm thấy chếnh choáng, vì tôi đã quen nhịp đi nhẹ nhàng trên lưng con lạc đà. Nhưng tôi rã rời vì chuyến đi dài nên lăn ra ngủ luôn khi vừa đặt đầu lên rơm. Đến nửa đêm, tôi mơ thấy tía tôi đang kéo chân đánh thức tôi dậy đi dạo ngày thứ Sáu. Tôi nhảy bật dậy và chạy theo ông, nhưng ông đã đi ngay qua chỗ cửa ra vào. Tôi cố đuổi cho kịp ông, nhưng chỉ thấy tấm lưng của ông đang leo lên con đường mòn trên núi. Tôi càng chạy nhanh thì ông càng leo núi nhanh. Khi tôi gọi tên ông, ông chẳng dừng lại hoặc quay mặt nhìn. Tôi chợt tỉnh giấc mơ, thấy mình đẫm mồ hôi, đầu óc lú lẫn, cọng rơm chọc vào lưng. https://thuviensach.vn Bầm à? Bầm đây con gái yêu. - Bầm nói trong bóng tối. - Con đang gọi tên tía con. Tía đi mà không cho con đi cùng. - Tôi lẩm bẩm, vẫn còn mơ màng thấy dàn cảnh giấc mơ. Bầm tôi kéo tôi lại sát bà và vỗ nhẹ vào trán tôi. Tôi nằm cạnh bà, mắt nhắm nghiền, nhưng tôi không thể nào ngủ được. Thở dài, tôi cứ xoay mình sang bên này rồi lại xoay mình sang bên kia. Một con lừa đang ò e kêu trong sân, nghe cứ như thể là nó đang rên la về số phận. Rồi bầm tôi bắt đầu nói, và giọng của bầm dường như đang làm tan bầm sầu. “Đầu tiên là chẳng có gì và rồi lại có. Trước khi có Chúa, chẳng có ai đâu.” Bầm tôi đã an ủi tôi nhiều bằng những câu chuyện kể từ hồi tôi còn nhỏ. Nhiều khi những câu chuyện giúp ích cho tôi giải quyết vấn đề của mình như bóc hành như thế nào, hoặc cho tôi ý tưởng làm việc gì đó; những lần khác các câu chuyện kể của bầm làm cho tôi tĩnh tâm ngủ thật say. Tía tôi có nói rằng những câu chuyện của bầm còn tốt hơn cả những thứ thuốc chữa bệnh tốt nhất. Thở dài, tôi rúc đầu vào lòng bầm như trẻ con, biết rằng âm giọng của người sẽ như cao thuốc xoa vào trái tim tôi. Ngày xưa có một cô con gái người chuyên nghề bán hàng rong, có tên là Golnar, dành thời gian cả ngày làm lụng trong vườn. Dưa chuột cô bé trồng thì ròn và ngọt, bí đỏ của cô thì quả to dáng đẹp và dày cùi, còn củ cải đường thì thơm phức. Vì cô bé tha thiết yêu hoa, cô xin phép tía mình trồng một bụi hoa hồng duy nhất ở góc vườn. Cho dù nhà nghèo, lúc nào cũng cần từng miếng thực phẩm cô trồng, tía cô vẫn thưởng cho cô bằng cách chấp thuận ước vọng của cô bé. https://thuviensach.vn Golnar bán đi một ít rau để mua một vài cành hồng của nhà hàng xóm giàu và nhổ bớt đi vài cây dưa chuột để lấy chỗ trồng hoa hồng. Đến độ, cây hoa hồng đâm trổ bông xum xuê. Những bông hồng của cô to bằng nắm tay người và trắng như màu trăng rằm. Khi gió ấm thổi đến, những bông nụ hồng bạch này đung đưa, như đang nhảy múa với những làn điệu hót của lũ chim sơn ca, và nụ hồng xòe ra như xòe váy. Tía của Golnar là người bán gan nướng. Một buổi chiều ông trở về nhà và công bố cho cả nhà là hôm ấy ông bán hết sạch hàng cho một người chuyên nghề khâu yên ngựa và con trai người ấy. Ông đã khoe khoang mình có một cô con gái chăm chỉ giỏi giang - chứ không phải kẻ nữ nhi yểu điệu cứ ngửi thấy mùi da thuộc là phát ốm. Chẳng bao lâu, cậu bé kia và gia đình kéo đến thăm nhà người bán gan nướng và cô con gái. Golnar chẳng ưng chút gì: Vai và cánh tay cậu con trai gày khẳng khiu, còn đôi mắt thì bé tẹo như hạt đỗ làm cu cậu trông như con dê. Sau khi nhâm nha ít chè và nói vài câu xã giao, tía và bầm cô gái giục con gái mình cho cậu bé xem vườn. Miễn cưỡng, cô bé dẫn cậu bé ra ngoài. Cậu bé ngợi khen những luống rau, quả và rau thơm xanh tươi mơn mởn, chiêm ngưỡng vẻ đẹp của bụi hồng. Mủi lòng, cô bé nài cậu bé nhận mấy bông hồng cho gia đình và dùng kéo cắt mấy cành hồng dài. Khi hai đứa bé quay lại vào nhà, cánh tay ôm đầy những bông hoa hồng bạch, tía và bầm hai đứa mỉm cười cứ hình dung hai đứa như trong ngày cưới vậy. Đêm đó, sau khi cậu bé và gia đình trở về, Golnar mệt bã người và lăn ra ngủ thay vì đáng ra phải tưới cho khóm hoa hồng. Sáng hôm sau, cô bé hoảng hốt tỉnh giấc linh tính mách bảo và chạy ngay ra vườn. Khóm hoa hồng rũ rượi trong ánh sáng mặt trời, cánh hoa nhăn nheo màu trắng loang đen. Khu vườn câm lặng vì tất cả lũ chim sơn ca đã bay đi mất rồi. Golnar nâng niu chăm sóc bông hoa to nhất, nhưng khi cô bé rút tay khỏi khóm hồng đầy gai thì bàn tay bật chảy máu. https://thuviensach.vn Ân hận vô cùng, cô bé thề sẽ chăm sóc khóm hoa hồng bạch tốt hơn. Cô tưới vào vùng đất quanh khóm hồng một xô nước tiết mà cô đã dùng để rửa dao cắt gan của tía cô, rải trùm lên đất quanh gốc phân bón làm từ những mảnh gan nhỏ. Chiều hôm đó, một người đưa thư đến cầm theo một bức thư cầu hôn của gia đình cậu bé kia. Tía cô bé nói rằng chẳng tìm đâu ra thằng bé nào tốt hơn cậu bé đó đâu, còn mẹ cô bé lại thì thầm vào lỗ tai đầy e lệ của cô về những đứa con mà rồi thế nào cũng có. Nhưng Golnar khóc lóc và chối phắt lời cầu hôn. Tía mẹ cô bé vừa cáu giận vừa bối rối, mặc dầu họ cũng hứa là sẽ viết thư chối từ, nhưng họ đã bí mật viết một lá thư gửi cho gia đình cậu bé kia xin thêm thời gian để khuyên bảo con gái. Sáng sớm ngày hôm sau, Golnar tỉnh giấc nghe tiếng sơn ca hót líu lô và hiểu ra rằng hoa hồng bạch của cô lại đàng hoàng mọc khỏe. Một nhành hồng nở đầy bông, no chất dinh dưỡng có từ chất thịt, tươi tắn lấp lánh trong ánh bình minh còn nhập nhoạng trông như những ngôi sao. Cô bé bấm mấy bông, lúc đầu còn ngập ngừng, và những cánh hoa mượt như lụa mơn trớn ngón tay cô bé, bật lên hương nồng cứ như thể khóm hoa ước vọng được cô bé chạm tới. Một buổi sáng cả nhà đi chơi dã ngoại để đón mừng năm mới, nên cô bé có quá nhiều việc phải làm đến nỗi cô quên bẵng tưới nước cho khóm hồng bạch. Cô giúp mẹ cô gói ghém đồ dã ngoại và cả gia đình cùng đi đến bãi cỏ ưa thích gần một con sông. Lúc cả nhà đang ăn trưa thì họ tình cờ trông thấy cậu bé và tía và bầm cậu, cũng đang cắm trại dã ngoại. Tía cô mời họ vào uống trà và ăn thịt khô. Cậu bé kia mời Golnar miếng bánh ngon nhất cậu có, một cử chỉ tốt bụng làm cô bé ngạc nhiên vì cô đã dứt khoát chối từ cậu bé này (hoặc chí ít thì cô cũng tin như thế). Được tía và bầm thúc giục, cả hai đứa cùng đi dạo bên dòng sông. Khi vào chỗ khuất không ai trông thấy, cậu bé đã hôn vào ngón tay trỏ của Golnar, nhưng cô bé đã quay lưng bỏ chạy. https://thuviensach.vn Khi cô bé và cả nhà về đến nhà thì trời đã tối. Golnar đánh bạo ra vườn để cho khóm hồng uống nước. Lúc cô bé nghiêng mình cúi xuống dốc một xô nước giếng tưới hoa thì một luồng gió mạnh thổi bốc tung mớ tóc của cô bé xoắn vào những cành hồng, khóm hồng ôm cô chặt cứng trong vòng tay bằng những nhánh vươn dài. Cô bé càng giãy giụa, gai hồng càng bám chặt lấy cô bé, có chiếc quặp cả vào má. Thét toáng lên, cô bé cố giật bung mình khỏi mớ lùng bùng, máu chảy nhòe cả mắt, cô bé lết về nhà. Nhìn thấy cô bé ở chỗ cửa ra vào, tía và bầm cô rú lên cứ như thể gặp yêu quái. Lúc đầu co bé không cho ai chạm vào mình. Tía cô phải túm lấy hai cẳng tay đang khua khoắng của cô bé đè xuống để mẹ cô bé xử lý vết thương. Họ kinh hoàng phát hiện thấy một cái gai hồng vừa đen vừa dẹt cắm ngập vào ngón tay trỏ của cô bé chặt cứng như đinh. Khi mẹ cô bé lôi rút chiếc gai đó ra, máu phun ra như vòi nước. Gào lên vì tức giận, tía cô bé lao ra khỏi nhà. Thoáng một cái nghe tiếng rìu chặt vào bụi, bẻ gãy răng rắc lõi cây. Cứ mỗi nhát chặt, Golnar lại run bắn mình lên dứt tóc bực mình vì buồn. Mẹ đưa cô bé vào giường ngủ, nằm đó suốt mấy ngày trời, người nóng ran vì sốt, và gào khóc vì mê sảng. Sau đó hai tuần, tía và bầm cô bé khăng khăng bắt cô bé lấy chồng là cái cậu bé trông giống con dê kia. Hai đứa sống với nhau trong một căn buồng ở nhà cậu bé kia. Chiều chiều cậu bé trở về nhà người hôi hám mùi máu và ôi ai mục nát của những tấm da thuộc. Cứ mỗi khi cậu đến ôm Golnar, cô bé quay mặt đi, người cô run bắn lên mỗi khi cậu chạm vào người cô. Chẳng bao lâu cô bé có mang và sinh cho cậu một con trai, sau đó thêm hai đứa con gái. Hàng ngày, cô khoác bộ mặt ủ ê tối sầm, mặc quần áo cũ rích, và cũng mặc cho lũ con mình quần áo bẩn thỉu còn xơ mướp hơn cả quần áo của mình. Cô chẳng còn bao giờ có thời gian mà trồng hoa riêng cho mình nữa. Nhưng thỉnh thoảng, mỗi khi cô bé đi ngang qua bức tường bao quanh khu vườn nhà nơi mình đã từng chăm sóc khóm https://thuviensach.vn hồng, cô lại nhắm mắt lại cố nhớ đến hương vị hoa hồng còn ngọt ngào đáng yêu hơn cả hy vọng. Khi bầm tôi dừng nói, tôi lăn người bên này bên nọ để gỡ chân khỏi đám rơm, nhưng cũng chẳng hề thoải mái hơn. Tôi cảm thấy khó chịu khổ sở như thể có con ong đập cánh trong tai. Bầm tôi ôm lấy mặt tôi bằng cả hai bàn tay. Chuyện gì thế con gái của bầm? - Bầm hỏi. - Con ốm à? Con khổ lắm à? Một âm thanh không vui buột ra từ miệng tôi, và rồi tôi giả vờ là mình đang cố ngủ. Bầm tôi nói, cứ như thể đang suy nghĩ bằng lời. Bầm chẳng hiểu sao lại kể cho con chuyện ấy cơ chứ. Chuyện cứ thế tuôn ra trước khi bầm nhớ ra câu chuyện có ý nghĩa gì. Tôi biết câu chuyện đó rồi, vì bầm đã kể một hai lần gì đó hồi còn ở buôn làng. Hồi ấy, câu chuyện chẳng hề làm tôi phiền muội. Vì tôi hằng mong đợi một người chồng trải đường cho tôi đi bằng những cánh hoa hồng, chứ không phải một bác choai choai nhuốm mùi da bò rữa. Tôi chưa từng bao giờ nghĩ rằng số phận của mình lại giống số phận của cô bé Golnar, nhưng giờ đây, trong đêm đen của căn phòng lạ giữa một thành phố xa lạ, câu chuyện này nghe như một lời tiên tri. Tía tôi không còn bảo vệ chúng tôi được nữa, và chẳng có ai trên đời ở vị thế trách nhiệm làm cái việc ấy. Bầm tôi thì đã quá già chẳng còn ai màng đến nữa, và giờ đây chúng tôi chẳng có tiền làm của hồi môn và chẳng ai lại muốn tôi làm vợ. Mới chỉ lần rẹt qua đầu tiên của Sao Chổi quái gở đó, tất cả tương lai của tôi đã tan tành. https://thuviensach.vn Mắt tôi mở ra, trong ánh sáng lờ mờ lẻn qua được vào phòng, tôi trông thấy mắt bầm tôi đang nhìn tôi chăm bác. Trông bà hoảng loạn, làm tôi lại thấy não lòng hơn là buồn khổ cho đời mình. Tôi hít một hơi dài sâu và mạnh và lấy vẻ mặt bình thản. Con cảm thấy mệt đôi chút nhưng giờ thì khá rồi mà. Ánh mắt bầm dịu bớt đi nỗi lo lắng và thật là tuyệt vời tôi cảm ơn đức Chúa Trời đã cho tôi sức mạnh nói lên những gì tôi đã nói. https://thuviensach.vn MÁU CỦA HOA Anita Amirrezvani www.dtv-ebook.com Chương 2 Chúng tôi tỉnh dậy vào sáng ngày hôm sau vì tiếng ồn ào của những người buôn chuyến đang chất đồ lên lưng những con la cho chuyến đi trong ngày. Bộ quần và áo chẽn màu đen của tôi cứng quèo với bụi và mô hôi vì tôi đã mặc suốt hơn một tuần rồi. Bằng những đồng tiền cuối cùng, bầm tôi trả tiền vào tắm ở nhà tắm hơi công cộng, tại đó chúng tôi gột rửa bụi bẩn trên người và gội đầu thật sạch cho đến khi tóc vuốt xuống nghe chít chít. Khi đã sạch bụi bặm, chúng tôi hành lễ Rửa tội lớn, cùng ngâm mình trong một bể nước rộng chỗ đủ cho hai mươi người phụ nữ. Người phục vụ lễ tắm rửa tội kỳ cọ lưng và bắp chân cho tôi đến khi tôi cảm thấy những dấu vết tê mỏi của chuyến đi dài đều tan biến hết. Lúc bà ấy kỳ lưng cho tôi, tôi liếc nhìn qua những cái xương sườn hiện lên trên thân thể gày gò của mình, cái bụng lép kẹp, những ngón tay khẳng khiu, cẳng chân và cẳng tay loằng ngoẵng như cái dây. Mơ ngủ giữa ban ngày, tôi hình dung mình là một phụ nữ phổng phao, mông và đôi vú tròn trùng trục như dưa hấu. Nhưng chẳng được tích sự gì sất: chẳng có gì thay đổi, chỉ trừ sắc mặt và da tay, mà tôi thấy hơi buồn là đã bị sạm đen vì nhiều ngày đi đường. Khi đã sạch sẽ lắm rồi, chúng tôi mặc đồ đen mới, khăn vấn đầu màu đen và đi tìm kiếm bác Gostaham ở khu Hình hài Thế giới mà quốc vương Abbas đã cho xây dựng sau khi Người đặt tên cho thủ đô là Isfahan. Chúng tôi vào quảng trường qua một cánh cổng hẹp, nó chẳng hề mang tín hiệu báo trước độ rộng mênh mông của quảng trường, khi vào trong chúng tôi mới sững sờ đứng giữa đường đi. Cả cái làng mình…! - Tôi bắt đầu nói. https://thuviensach.vn Bầm tôi nói nốt phần câu còn lại, vì bà cũng nghĩ đúng y như tôi. Có thể nằm gọn đến hai lần trong cái quảng trường này ấy chứ lị. Chẳng thế mà người ta gọi Isfahan là một nửa thế giới. Quảng trường rộng đến nỗi mà người ở đầu này nhìn người đầu kia bé tí tẹo như trong một bức tranh bé. Đỉnh chóp tháp Hồi giáo của Thánh đường thứ Sáu dài, mảnh dẻ và cao ngất khi chúng tôi nhìn lên, tôi cảm thấy chóng cả mặt vì dường như chúng cao quá như đang bị nuốt vào bầu trời. Mái vòm ngọc lam khổng lồ trông cứ như treo lơ lửng trên không gian; chắc hẳn bàn tay con người phải có đức chúa Trời trợ giúp mới làm cho đất sét trông nhẹ tênh như thế! Đường vào cổng chợ cao ngất, được trang hoàng bằng một bức bích họa - lần đầu tiên trong đời tôi nhìn thấy - tranh vẽ hoành tráng một trận đánh, trông cứ y như thật, những người đàn ông đang giao chiến ngay trước mắt chúng tôi. Mọi thứ ở cái quảng trường này dường như không tuân theo bất cứ quy luật thông thường nào. Thưa bà, xin bà tiến lên đi ạ! - Một người đàn ông phía sau chúng tôi dùng ngôn từ lịch sự thưa gửi với người phụ nữ đã có chồng. Chúng tôi xin lỗi và tránh dạt sang bên. Vừa đi vừa quay mặt lại nhìn, người kia nở một nụ cười: Lần đầu tiên à? Tôi rất khoái ngắm nhìn vẻ bâng khuâng của khách lạ. Bâng khuâng là đúng. Phía cạnh ngắn của quảng trường, lâu đài màu xanh ngọc và màu vàng của quốc vương Abbas xoay mặt đối diện với Thánh đường mái vòm vàng của riêng Người, chói chang như một mặt trời thứ hai. Phía cạnh dài của quảng trường là cổng dẫn vào Chợ Lớn đối diện là Thánh đường thứ Sáu - nhắc nhở những nhà buôn biết sợ đức chúa Trời là họ cần phải chân thật. Quyền năng, tài lực, và đức chúa Trời tất cả đều tụ hội một chỗ nơi đây. - Bầm tôi nhận xét, mắt nhìn khắp lượt những tòa nhà xung quanh https://thuviensach.vn quảng trường. Và cả môn bóng chày quần ngựa nữa. - Tôi đáp lời, để ý thấy mấy cột gôn ở cuối quảng trường, rất dài đủ để tổ chức những trận thi đấu. Từ đỉnh một ngọn tháp, giáo sĩ đạo Hồi bắt đầu gọi giờ cầu nguyện, tiếng ông xuyên thấu qua khoảng không gian quảng trường bằng chất giọng mũi: A-la-hu-ắc-ba, hỡi đức chúa Trời vĩ đại. - Ông kêu to, tiếng vang vang trên đầu chúng tôi. Khi đi trong quảng trường tôi để ý thấy phần lớn các tòa nhà đều lát màu trong sáng nhất của bầu trời và mặt trời. Mái vòm của Thánh đường thứ Sáu trông là màu ngọc bích từ xa xa, nhưng đến gần hơn thì trông tươi tắn với những sọc dây leo uốn éo màu trắng và vàng. Những vòm cụm ngọc bích và trắng nhỏ nở như hoa trên mái vòm của thánh đường quốc vương với màu vàng chanh tổng thể. Cổng vào thánh đường chìa ra những hoa văn trang trí lát đá trắng lấp lánh như sao trời trong buổi bình minh xanh lơ. Mỗi bề mặt của từng tòa nhà đều lấp lánh hoa văn trang trí. Cứ như thể một người thợ cả chuyên châu báu tài ba đã chọn được thạch bích không tì vết, những viên sa-phia xanh màu nước biển, hoàng thạch vàng tươi, và những viên kim cương trong vắt nhất, rồi sắp đặt tất cả những cái đẹp đó vào vô cực của những mẫu hình lung linh tỏa màu và ánh sáng. Con chưa từng bao giờ thấy những gì tuyệt vời như thế này! - Tôi nói với bầm tôi, trong chốc lát quên đi nỗi buồn là nguyên nhân đưa chúng tôi đến đây. Bầm tôi vẫn chưa quên. Tất cả đều quá vĩ đại. - Bầm đáp, chìa cánh tay ra dấu về khoảng mênh mông của quảng trường, tôi hiểu rằng bầm đang nhớ cái buôn làng bé nhỏ của chúng tôi nơi bầm tôi quen biết từng người bầm gặp. https://thuviensach.vn Quảng trường đầy người. Bọn trai trẻ xúm quanh chúng tôi, tay nâng những cái tách nhỏ có chất nước màu đen nóng, miệng liên tục hò hét: “Cà phê đây! Cà phê nào!" cái thứ chất lỏng mà tôi chưa từng bao giờ được nếm vị, nhưng ngửi mùi ngon ngon. Hai người nghệ sĩ kia thì đang tung hứng những quả bóng cho nhau miệng kêu gọi mọi người hãy hào phóng những đồng xu lẻ cho họ. Những người bán rong có đến chục lần chặn chúng tôi lại mời chào xem vải này, phấn đánh mắt này, và cả ngà voi, con thú khổng lồ chỉ có ở Ấn Độ mà theo truyền thuyết nó có trí nhớ đầy uy lực. Sau một lát đi bộ, chúng tôi đến được lâu đài của quốc vương. So với Thánh đường thứ Sáu kia thì lâu đài ở mức khiêm nhường. Lâu đài chỉ cao vài tầng, được bảo vệ bằng hai cánh cổng gỗ chạm khắc, tám khẩu thần công bằng đồng, và một dãy lính đứng gác gươm dáo sáng lòa. Bầm tôi đi đến gần một người lính gác và hỏi xem làm thế nào để gặp được người có tên là Gostaham, thợ dệt thảm lành nghề. Bà có việc gì với ông ấy? - Người lính gác ấy nheo mắt hỏi. Ổng ấy bảo tôi tìm ổng ấy. - Bầm tôi nói. Người lính gác mỉm cười diễu cợt cái chất giọng quê mùa của bầm tôi. Ông ấy mà mời bà đến à? Ổng ấy là người nhà gia đình chồng tôi mà. Người lính gác trông như thể nghi ngờ lời nói của bầm tôi. Gostaham là thợ cả trong xưởng dệt hoàng gia của quốc vương, nằm phía sau lâu đài này. - Người ấy nói. - Tôi sẽ báo cho ông ấy là bà chị đang ở đây. https://thuviensach.vn Con cắn rơm cắn cỏ lạy ổng giúp cho. - Bầm tôi nói. Và chúng tôi quay lại phía quảng trường chờ đợi. Gần đó có cái chợ sắt, và chúng tôi đứng ngắm nhìn các bác thợ rèn đang quai búa đập những hình thù chim chóc, thú vật để rèn thành nồi niêu, chén bát và thìa dĩa. Chẳng mấy chốc, người lính gác kia đã gọi chúng tôi lại gặp Gostaham đang đứng đợi gần cửa lâu đài. Tôi ngạc nhiên thấy bác và tía tôi ít nét giống nhau. Đúng là tía tôi và bác là anh em cùng tía, nhưng tía tôi thì cao và đường nét vuông chữ điền sắc cạnh, còn bác Gostaham thì lùn và tròn như củ khoai tây, mắt sùm sụp, mũi khoằm như mũi chim kền kền, bộ râu to rậm màu xám. Bác chào đón chúng tôi vẻ hiền hậu và chúc mừng chúng tôi đã đến Isfahan. Tươi cười rạng rõ nhìn tôi, bác nắm bàn tay tôi giữa hai tay của bác: Ôi thế là đây! - Bác thốt lên. - Vậy cháu là con gái của Ismail đây à. Cháu có nước da màu hạt dẻ của anh ấy, tóc dài thẳng và đen, và bác nhận biết ra ngay đôi bàn tay hoàn hảo xinh xắn này bất cứ ở đâu. Bác cúi xuống ngắm nhìn đôi bàn tay của tôi, làm tôi cười, rồi lai đem so với đôi bàn tay bác ấy. Những đôi tay nhỏ bé so với những bàn tay đàn ông khác, nhưng giống y như tay tôi, bàn tay hẹp ngón tay dài. Họ hàng máu mủ giống nhau rõ quá rồi. - Bác nói. - Cháu có dệt thảm không? Tất nhiên rồi. - Bầm tôi nói ngay. - Nó là người dệt giỏi nhất buôn làng đấy. Và thế là bà kể ngay câu chuyện mà chúng tôi đã bán tấm thảm màu ngọc bích từ lúc nó còn đang ở trên khung cửi như thế nào. https://thuviensach.vn Chúc cho cháu luôn mãi có bàn tay của thiên sứ Ali. - Gostaham nói, trông dáng bác có vẻ ấn tượng lắm. Bác hỏi thăm bầm tôi về quê nhà. Lúc chúng tôi theo bác đi khỏi quảng trường, bầm tôi bắt đầu kể lể cho bác nghe về tía tôi. Lời nói trong lòng bầm cứ thế tuôn trào ra như thể bị đậy nút quá lâu, và bầm kể câu chuyện về cái chết của tía bằng quá nhiều cảm xúc làm cho nước mắt ngấn đầy đôi mắt bác. Chúng tôi rời khu Hình hài Thế giới qua một cái cổng hẹp và đi bộ mấy phút qua một quận gọi là quận Tứ vườn đến nhà của Gostahm. Quận này được chia thành hai vườn hoa, bây giờ trơ trọi cành vì là mùa Đông. Một cây tuyết tùng đánh dấu dãy phố có nhà của Gostaham. Nhìn từ phía ngoài, tất cả những căn nhà ở đây trông giống như những pháo đài. Những mái nhà nép sau những bức tường cao dày che chắn cư dân trong đó khỏi những con mắt tọc mạch. Gostaham đưa chúng tôi đi qua một cánh cổng gỗ đầy ấn tượng, chúng tôi có đứng lại giây lát ngắm nhìn phía ngoài ngôi nhà. Nhà quá to đến mức mà chúng tôi không biết là phải đi về chỗ nào trước. Gostaham đi vào một hành lang hẹp, lên mấy bậc thang dẫn vào một sảnh ngoài gọi là bi-ru-ni nơi bác tiếp bạn bè cánh đàn ông. Phòng khách lớn của bác có những cánh cửa kính to, vẽ hình hai con thiên nga xanh đang uống nước trời từ cả hai phía của một đài phun nước. Hoa trắng và những cành nho trang điểm cho trần và tường nhà. Thảm trải màu hồng ngọc, nút thắt trông chắc khỏe kỳ lạ mà tôi từng thấy, được đỡ bằng đệm dày có tông màu đỏ ấm. Thậm chí trong cái ngày mùa đông lạnh này, căn phòng dường như cũng tỏa ra hơi thở ấm áp. Gostaham nâng cửa sổ lên, mở nhìn suốt ra cái sân, và chúng tôi cùng nhau bước ra cái sân nhà rộng. Sân có một bể non bộ, được hai cây tuyết tùng che bóng. Tôi nghĩ đến cái cây duy nhất trong buôn làng tôi, một cây https://thuviensach.vn bách lớn. Đối với cách hiểu của tôi, một gia đình có được bóng râm của chỉ cần một trong những loài cây này là sang trọng ghê gớm lắm rồi. Chúng tôi gặp Gordiyeh, người vợ của Gostaham trong sân nhà. Bác gái là một phụ nữ đẫy đà, hông to tròn và bộ ngực to sù, từ từ tiến đến chỗ chúng tôi và hôn lên cả hai má. Một người hầu đã đun sôi nước và tôi trông thấy anh ta pha trà bằng lá chè đã dùng. Thật lạ kỳ khi một nhà vương giả như thế này lại đi pha chè lá đến hai lần. Chà nhạt phèo như nước lã, nhưng tôi cũng cám ơn Gordiyeh và nói: Chúc cho đôi bàn tay bác gái không bao giờ bị đau. Cháu mấy tuổi rồi? - Bác gái hỏi tôi. Mười lăm tuổi. A! thế là cháu cần phải gặp Naheed. Nó cũng mười lăm tuổi, con gái một bà hàng xóm nhà giàu gần đây. Quay sang phía bầm tôi, bác gái nói: Naheed là con gái một nhà khá lắm. Lúc nào em cũng hy vọng nhà ấy đặt làm thảm ở nhà em, nhưng chưa đặt tấm nào. Tôi phân vân tự hỏi vì sao bác gái lại hy vọng bán được nhiều thảm trong khi, với con mắt của tôi, bác gái đã có đủ mọi thứ mà một gia đình hằng mong ước. Nhưng trước khi tôi có thể hỏi thêm câu hỏi nữa thì Gordiyeh gợi ý rằng chắc hẳn chúng tôi đã mệt nên dẫn chúng tôi đi qua sân nhà, đến một căn phòng bé tẹo nằm dúm dó giữa nhà kho và chuồng xí. Chẳng có gì trong phòng cả ngoài hai tấm đệm giường, chăn chiên và mấy cục đệm làm ghế ngồi. Em xin lỗi vì căn phòng này không xứng tầm lắm. - Gordiyeh nói. - Nhưng mà tất cả các phòng khác đều có người ở hết rồi. https://thuviensach.vn Bầm tôi ngọ ngoạy cố giấu không để vẻ uể oải thể hiện trên khuôn mặt. Tường nhà thì cáu bẩn, sàn nhà thì nứt nẻ cáu đầy bụi đất. Nhà của Gostaham thì như một tòa lâu đài khi so với ngôi nhà bé nhỏ của chúng tôi trong buôn làng, nhưng căn phòng bé tẹo này thì chắc chắn tồi tàn hơn nhà chúng tôi. Không sao! - Bầm tôi lịch sự đáp. - Lòng hào phóng của bác vượt quá mức mong đợi rồi. Gordiyeh bỏ đi để chúng tôi nghỉ ngơi buổi chiều. Tôi căng lại nệm giường và phủi bụi, làm tôi ho sặc sụa một hồi. Một lát sau, tôi nghe thấy một người hầu trong nhà này đi vào căn phòng bên cạnh, còn một người hầu khác thì mở cửa chuồng xí ngay cạnh phòng tôi, thả ra một mùi nồng nặc, thậm chí còn thối khắm hơn cả mùi phân con lạc đà hôm nọ. Bây giờ chúng ta là người hầu trong nhà này ạ? - Tôi cảnh tỉnh hỏi bầm tôi. Bầm đang nằm thẳng cẳng trên nệm giường, đôi mắt mở to. Chưa đâu. - Bầm đáp. Nhưng tôi có thể thấy là bầm đang lo lắng về chính câu hỏi đó. Sau giấc ngủ chiều, chúng tôi tỉnh dậy đi gặp Gordiyeh và Gostaham ở phòng khách để ăn tối. Đúng là một bữa tiệc thịnh soạn bày ra trước mắt tôi trên tấm vải! Tôi chưa từng bao giờ nhìn thấy nhiều đồ ăn như vậy, ngay cả ở đám cưới trong buôn, vậy mà đối với Gordiyeh và Gostaham thì dường như chỉ là một bữa thường ngày. Có súp sữa chua lạnh này, với thì là, rau húng bạc hà, nho kho xanh, hạnh nhân, cánh hoa hồng, mát lạnh trên lưỡi; gà hầm với dâu, quả hành liên ngọt, cà tím nấu với tỏi và váng sữa, cơm nghệ vàng với vỏ bánh mỳ; pho mát làm từ sữa cừu; bánh mì nóng ròn, và một đĩa của cải đỏ, rau thơm tươi, rau xanh cho dễ tiêu hóa. Tôi ăn quá nhiều vào cái bữa tối đầu tiên đó, cứ như thể để bù lại những ngày ở buôn làng khi chúng tôi chẳng bao giờ ăn đủ. https://thuviensach.vn Khi chúng tôi đã ngang dạ, bầm tôi bắt đầu nói: Gia chủ cao quý. - Bầm nói. - Tôi rất hân hạnh là bác đã nhận chúng tôi vào gia đình này và cho chúng tôi ăn uống, cứ như thể ta mới chỉ xa nhau ngày hôm qua. Lại nữa, tôi đã lâu không gặp bác Gostaham đáng kính, đã hơn hai mươi lăm năm rồi còn gì. Trong thời gian đó, bác đã vươn cao như một vì sao. Bác đã làm thế nào để đến được đây, trong căn nhà cao sang này bằng tất cả vận may mà người ta có được? Gostaham mỉm cười và đặt bàn tay lên cái bụng to tròn của mình nói: Thực ra đôi lúc em tỉnh giấc vào buổi sáng và nhìn quanh mình, bản thân em cũng không tin được nữa là. Và rồi em thấy Gordiyeh bên cạnh em, em mới biết là giấc mơ của em chính là hiện thực, ơn đức Chúa Trời đã cho em nhiều lộc. Cầu cho mãi luôn tràn lộc như thế. - Bầm tôi nói tiếp. Không phải lúc nào cũng được thế này đâu. Từ cái hồi trước khi cháu ra đời cơ. - Bác Gostaham nói với tôi. - Tía cháu đã hiểu rằng, nếu ông cứ ở trong buôn làng ấy, ông sẽ mãi mãi nghèo đói. Biết rằng ở đó sẽ có ít của thừa kế, ông anh đã đến Shiraz để thử vận may. Cả hai anh em nghèo lắm, mà bác phải giúp việc dệt thảm. Đến khi bác mười hai tuổi, bác hiểu rằng bác có thể thắt nút dệt thảm nhanh hơn bất cứ ai khác. Y như con gái chị bây giờ. - Bầm tôi chen lời vẻ tự hào. Nhà ở chật chội không có chỗ mà đặt khung cửi. Khi trời đẹp, bác lắp khung cửi ngoài trời, chắc cũng giống như kiểu cháu đã làm. - Gostaham nói với tôi. - Một hôm bác đang thắt dệt một tấm thảm nhanh tay đến mức có một đám người tụ lại để xem. Vận may của bác là trong số những người qua xem ấy có một ông chủ cửa hàng bán thảm ở Shiraz. Ông này chẳng bao giờ thuê thợ ngoài làm - vì sao mà phải đi thuê cơ chứ khi ông có thể rèn tay nghề cho thợ dệt của mấy cậu con trai. Nhưng khi trông thấy bác https://thuviensach.vn thắt nút dệt, ông ta đề nghị bác làm cho ông ấy vì tốc độ dệt của bác có thể tăng lợi nhuận cho ông ta. Mấy năm tiếp sau đó là những năm tháng vất vả nhất đời bác. Ông chủ cửa hàng thảm giao việc theo khả năng của mỗi người chứ không theo lứa tuổi. Bởi vì bác làm nhanh, ông chủ bắt bác phải làm xong thảm của mình thời gian ngắn hơn bất cứ của ai khác. Có lần, ông chủ bắt gặp bác không ngồi bên khung dệt, ông ta liền sai tay chân ném tôi ngã ngửa và lấy roi đánh vào gan bàn chân bác cho đến lúc bác đau quá khóc thét lên. Chẳng có kẻ nào, họa chỉ có đứa ngu mới làm hỏng bàn tay người thợ móc dệt thảm, nhưng ông ta thì có thèm để ý gì nếu bác không thể đi lại được? Câu chuyện bác kể làm tôi sợ run cả người. Tôi có nghe chuyện có trẻ con còn bé hơn tôi, phần lớn là trẻ con mồ côi, thường bị bắt ngồi dệt thảm nhiều tiếng đồng hồ liên tục. Đôi lúc, vào cuối ngày làm việc, bọn trẻ không co gối lên được nữa để đứng dậy, và thế là người chăm sóc phải cõng chúng về nhà. Sau nhiều năm ngồi gập chân như vậy bên khung dệt, xương của bọn trẻ này phát triển biến dạng và đầu thì hóa ra to hơn thân mình. Khi cố đi được, bọn trẻ con này đi lọm khọm như người già. Tôi mừng vì mình đã lớn lên ở một làng quê nơi mà không có ai để cái khung dệt thảm làm hỏng thân hình đang phát triển của trẻ con. Cho dù tình hình ở buôn làng tôi có tốt như vậy, thực tình khi đang dệt bên khung cửi vào những ngày xuân ấm áp, tôi vẫn thường ghen tị với lũ chim và thậm chí cả những con chó gày trơ xương, tự do lang thang đó đây theo sở thích riêng của mình. Còn trẻ tuổi và phải ngồi yên lặng làm việc, khi dòng máu sức trẻ đang sôi chảy, còn bạn thì đang mong được chuyện trò cười đùa - điều đó sẽ làm cho một đứa trẻ chóng già. Sự thật là người chủ cửa hàng đã đúng. - Gostaham tiếp tục nói. - Hồi đấy là bác cố tình nhác việc, thoái thác nhiệm vụ bởi vì bác không muốn cả đời làm thợ. Cứ mỗi khi có thể, bác liền dành thời gian bên ông trùm chuyên thiết kế và bên ông trùm chuyên pha màu của chính tay chủ cửa https://thuviensach.vn hàng. Ông trùm thiết kế cho phép bác sao chép mấy mẫu của ông ấy, còn ông trùm pha màu thì còn dẫn bác ra chợ để chỉ dẫn cho bác xem cách ông ấy chọn màu thế nào. Bác bí mật học hỏi tất cả những gì bác có thể học được. Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng lại có thể trở thành hơn mức một người thợ. Mặc dầu tôi buồn ngủ sụp cả mắt sau bữa ăn no nê, tôi cẩn thận chăm bác lắng nghe chuyện của bác. Chồng tôi có cần phải ai dạy bảo nhiều lắm đâu. - Bác gái Gordiyeh xen vào. - Con mắt nhìn màu của anh ấy tốt hơn tất cả mọi người. Bác Gostaham ngả người tựa vào chiếc đệm lưng, nụ cười mỉm, khoan khoái thưởng thức lời khen của vợ. Bác đầy tham vọng tới mức bác nói với ông trùm thiết kế rằng bác muốn tự làm tấm thảm cho riêng mình. Ông ta liền cho bác một bản thiết kế trên giấy mà ông ấy không còn dùng nữa và cho phép bác sao chép lại. Thu gom tất cả những đồng tiền kiếm được, bác ra chợ mua loại len tốt nhất có thể mua được. Bác dành nhiều thời gian để chọn màu, đứng xăm xoi nhìn ngắm quá lâu đến nỗi người ta phải hét lên là mua gì thì mua, không thì ra khỏi cửa hàng của họ. Nhưng mà bác phải bảo đảm chắc chắn hơn mức cần chắc chắn là phải chọn cho được đúng tông màu. Hồi đó bác mười bảy tuổi, và phải mất gần một năm trời dệt tấm thảm đó, tranh thủ ngoài giờ ấy mà. Đó là tấm thảm đẹp nhất mà bác đã từng làm được. Mẹ bác - tức là bà của cháu ấy, rất hài lòng với bác, vì nó sẽ mang tiền đến nhà cho bà và bác. Nhưng rồi bác đã quyết định làm một vận may lớn nhất trong đời, mà đó chính là lý do mà mẹ con cháu thấy bác ở đây hôm nay trong căn nhà đẹp này, với người vợ này đẹp hơn bất cứ ngôi sao nào trên đời. https://thuviensach.vn Tôi ngồi thẳng lưng dậy, mong ngóng lắng nghe xem bác đã làm thế nào để có được vận may. Bác nghe người ta đồn quốc vương Abbas đại đế đang trên đường đến Shibaz và người sẽ gặp hạ dân lắng nghe ý kiến của trăm họ vào những buổi chầu chiều. Bác đã dệt xong tấm thảm ấy, cuộn thảm lại và cõng thảm đến lâu đài chỗ quốc vương ở. Chìa cho mấy bác lính gác xem tấm thảm, bác giải thích cho họ rằng đó là quà biếu quốc vương. Người lính gác mở tung tấm thảm ra xem, để bảo đảm không có kẻ ám sát nào lẩn trốn bên trong, không có thú vật gì, thuốc độc gì hoặc những thứ đại loại như thế giấu ở bên trong tấm thảm, rồi sau đó người lính hứa sẽ chuyển cho quốc vương xem. “Sao con lại dám bỏ đi cả một gia tài lớn như vậy hả con!” Bà nói với bác thế đấy. Cháu biết không, tấm thảm được trình cho quốc vương xem ngay sau khi Người vừa nghe lời cung khai của một người hầu mắc tội trộm cắp và người tuyên phạt đánh đòn tên đó. - Gostaham tiếp tục nói. - Bác đoán là quốc vương lúc ấy hẳn đang mong đợi một chuyện vui hơn. Khi tấm thảm của bác được mở ra trước mắt người, người lật đi lật lại một góc thảm kiểm tra độ chắc của các múi nút. Bác lo rằng người sẽ đơn giản là hô quân hầu bê tấm thảm cất đi, nhưng lúc đó người lại ra lệnh ai là chủ nhân tấm thảm thì hãy lên tiếng. Nhìn thẳng vào mắt bác, và dường như Người thấu hiểu hết cái đói nghèo của bác, và thấu hiểu hết cả cái ý chí của bác, quốc vương phán: “Hàng ngày, các vị vua chúa cung tiến cho ta bạc vàng châu báu, nhưng không có thứ nào sánh được với biểu hiện hy sinh này của ngươi vì ta”. Cũng là vận may cho bác thật, vì lúc ấy quốc vương vừa mới mở một xưởng dệt thảm của hoàng gia ở thủ đô Isfahan, để dệt nên những tấm thảm đẹp nhất cho những tòa lâu đài của Người và để bán cho những người giàu có. Người rất thích tấm thảm của bác và mời bác đàng hoàng đến thử việc https://thuviensach.vn tại xưởng dệt hoàng gia trong thời gian một năm. Bà hồi đấy suýt đánh cho bác một trận vì nghe người ta nói bác đã cho đứt tấm thảm. Khi bác kể cho bà vận may của bác chuyển đổi như thế, như thế, thì bà liền cất tiếng ca ngợi tên tuổi của quốc vương ngay. Chuyện hay thế! - Bầm tôi nói. Ấy nhưng con đường trước mặt còn dài lắm chị ạ. - Gostaham nói. - Khi em làm ở xưởng dệt hoàng gia hồi đó, em là hạng thấp nhất trong những hàng thợ cấp thấp. Em rất may mắn vì được trả lương hàng năm, cho dù lương của em hồi đó là thấp nhất, cũng đủ tiền cho em sống và gửi về nhà. Điều kiện làm việc tại xưởng dệt hoàng gia cũng tốt hơn ở Shiraz. Bọn chúng em làm việc từ sáng sớm tinh mơ đến trưa, nhưng rồi sau đó được tự do làm việc riêng của mình. Buổi chiều, em được phép của quốc vương tự do học hỏi các bác thợ cả. Vậy là bác đã quen biết quốc vương rồi ạ? - Tôi hỏi bâng quơ, vì quốc vương chỉ đứng sau đức Chúa Trời thôi mà. Bác chỉ là một bày tôi mọi của Người thôi cháu ạ. - Gostaham nói. - Quốc vương là người đam mê thảm và bản thân người cũng biết dệt thảm. Thường xuyên Người đứng lại bên xưởng dệt, âu cũng là vì, xưởng nằm gần ngay cạnh lâu đài của Người để xem tiến độ dệt đến đâu, thỉnh thoảng cũng trao đổi vài câu. Thôi, ta quay lại câu chuyện của bác nhé, một trùm chuyên pha màu của quốc vương khoái bác lắm và rèn giũa cho bác cách làm chủ tông màu cần pha trên thảm. Đó đã là nghề của bác gần mười hai năm rồi, và khi một sư phụ của bác ra đi gặp đức Chúa Trời, bác trở thành trợ lý cho trùm pha màu. Tức là chỉ sau các bậc sư phụ thôi. - Bác gái Gordiyeh tự hào nói. - Và có lẽ, có ngày anh ấy sẽ trở thành sư phụ đầu lĩnh xưởng dệt hoàng gia luôn. https://thuviensach.vn Chuyện ấy thì không chắc đâu. - Gostaham nói. - Bác có đối thủ cạnh tranh rất mạnh ở Afsheen, viên trợ lý của ông trùm thợ cả thiết kế, mà bác biết quốc vương lại có ấn tượng nhiều hơn với nghệ nhân thiết kế so với nghệ nhân pha màu. Vẫn thế thôi, bác thà đừng thay đổi gì con đường số phận. Bởi vì chính người nghệ nhân trùm thiết kế đó - người đã nhận bác để truyền nghề - người đã dạy cho bác tất cả những gì bác biết, và người cũng giao phó cho bác cô con gái của mình, là bác gái đây này, vợ bác. Nói đến đây, bác mỉm cười nhìn Gordiyeh, đôi mắt đầy yêu thương gợi tôi nhớ đến cách nhìn của tía tôi với bầm. Bầm tôi cũng nhận thấy điều đó và thoáng lát thấy mắt bầm ngấn lệ. Thế bác làm loại thảm gì trong xưởng dệt hoàng gia? - Tôi hỏi nhanh, hy vọng bác Gostaham thôi đừng có mỉm cười kiểu ấy với bác gái nữa. Tất cả các loại thảm đẹp nhất thế gian. - Bác nói. - Những tấm thảm cần đến cả đội quân chuyên gia tinh nhuệ. Có những tấm thảm mà quốc vương cuộn tròn lại, lưu cất trong kho để ánh nắng không hủy hoại được. Những tấm thảm mà những bậc đế vương các nước khác đặt hàng, có biểu tượng hoàng tộc, quốc gia mà sợi dệt còn được xe bằng sợi bạc. Những tấm thảm mãi là những kho báu tồn tại mãi mãi rất lâu sau khi tất cả chúng ta đã về với cát bụi. Nguyện xin đức Chúa Trời mưa móc vận may nhiều nữa cho Quốc vương Abbas! - Gordiyeh thốt lên. Nếu không vì Người thì bác vẫn là một anh chàng thợ dệt ở thành Shiraz. - Gostahma tán thành. - Người không chỉ là nguyên nhân dẫn đến vận may cho bác, mà trên hết người còn đề cao mỹ nghệ nghề dệt thảm. Lúc đó đã muộn, bầm tôi và tôi chào cáo lui và chúng tôi về ngủ trong căn phòng bé tẹo. Lúc tôi kéo chăn lên quấn quanh mình, tôi tự hỏi vì sao đối với một số gia đình, vận may cứ mưa móc hoài mãi không dứt. Phải https://thuviensach.vn chăng bây giờ chúng tôi đang ở Isfahan cùng một gia đình đầy vận may, và may mắn cuối cùng sẽ đổi đời chúng tôi, bất chấp những gì sao chổi đã tiên tri. Ngày hôm sau Gordiyeh nhắn tin đến mẹ Naheed kể rằng tôi bằng tuổi con gái bà ấy, từ miền nam Iran ra chơi nhà bác gái. Mẹ Naheed chuyển lời mời chúng tôi đến thăm họ vào buổi chiều. Lúc Gordieyh bảo với tôi đến lúc phải đi rồi, tôi vuốt tóc lại vấn sau khăn quàng cổ và tuyên bố rằng tôi đã sẵn sàng. Cháu không được phép ra khỏi nhà như thế đâu! - Bác gái nói giọng cáu tiết. Tôi nhìn xuống quần áo của mình. Tôi khoác chiếc áo choàng dài tay, áo chẽn dài và quần phùng, tất cả đều màu đen vì tôi vẫn còn đang để tang. Tôi vuốt vuốt tóc mai bên thái dương, nhét dây buộc còn lủng lẳng ở ngoài vào bên trong khăn quàng. Cách ăn mặc của tôi như thế này ở buôn làng tôi luôn được coi là lịch lãm rồi. Sao lại không được ạ? Ở thành phố nó khác, - Bác gái đáp - Phụ nữ từ gia đình có giáo dục ăn mặc phải kín đáo! Tôi im re. Gordiyeh kéo tay tôi dẫn tôi vào phòng bác gái. Bác gái mở một cái rương chất đầy quần áo và lục lọi một lúc cho đến khi bác gái tìm thấy thứ bác gái cần. Lôi tôi đến trước tấm thân hộ pháp của bác gái, bác gái tháo khăn trùm đầu của tôi ra và chải tóc cả hai bên thái dương thật mượt. Tóc tôi cũng bù xù thật, tôi biết thế. Rồi bác gái quấn một chiếc khăn trắng muốt mỏng tang quanh đầu tôi và buộc chặt lại quanh cằm. Thế chứ! - Bác gái nói. - Bây giờ cháu mới giống Naheed và những bé gái khác khi cháu đến thăm nhà người ta. https://thuviensach.vn Bác gái giơ lên một cái gương đồng để tôi có thể soi mình. Tấm vải đã che hết tóc và cổ của tôi, nhưng tôi không thích kiểu phô cái bộ mặt đầy thịt của mình như thế. Những ngày đi trong sa mạc đã làm cho da mặt tôi đen hơn, đặc biệt lại nổi bật hơn trên nền khăng trắng tinh. Tôi quay mặt đi không nhìn vào gương nữa, cám ơn bác gái và chực định đi. Ấy ấy, gượm đã nào! - Gordiyeh không cho đi. - Để bác làm xong đã nào. Bác gái giũ một cái mũ chụp đầu có mạng và điêu luyện ụp lên đỉnh đầu tôi. Mặc dù mũ chụp này màu trắng nhưng bên trong thì tối và kín khí. Cháu chẳng nhìn được. - Tôi phàn nàn cự lại. Gordiyeh chỉnh lại cái mũ để mấy cái dây tua khỏi che mắt tôi. Lại nhìn được cả thế giới rồi, nhưng chỉ như nhìn qua một cái lưới mà thôi. Đây là mũ nhận dạng của cháu. - Gordiyeh nói. - Cháu phải luôn đội mũ này khi đi ra ngoài. Bên trong mũ chụp thở rất khó, nhưng một lần nữa tôi lại cảm ơn bác gái, thở phào vì rồi cũng xong. Ô kìa, mà sao mà cái con bé này buồn cười thế hả! - Gordiyeh nói. - Nhỏ thó nhanh như thỏ, lại sốt ruột sốt gan thế à. Cháu vội gì nào? Đợi bác gái tìm cho đủ thứ cháu cần đã. Bác gái rất lề mề, lục lọi tiếp đám quần áo vải vóc mãi đến khi tìm được một dải vải trắng dài. Bác gái vấn vải quanh đầu tôi và bày cách cho tôi giữ một đầu trong nắm tay ngay dưới cằm. https://thuviensach.vn Bây giờ cháu trông đúng là phải như thế, tất cả gọn gàng xin xắn trong tấm áo choàng này. - Bác gái nói. Tôi tìm đường đi ra khỏi phòng của bác gái, cứ như thể mình đang khoác trên mình cả một cái lều của dân du mục. Mặc dầu tôi nhìn qua tấm mạng được khá tốt nếu nhìn thẳng đường đi, nhưng nhìn bên cạnh thì không được. Tôi không quen khoác cả cái áo choàng to sù chỉ trừ phi ở thánh đường, tôi cứ giẫm phải viền gấu và cố mãi mới nâng áo để mức gấu dưới ngang với mắt cá chân. Lúc tôi đi không lập khập xuống lối cửa chính, Gordiyeh liền nói: Bây giờ thì ai cũng có thể bảo rằng cháu không phải là dân thành thị. Nhưng chẳng bao lâu nữa, cháu sẽ học cách đi nhẹ và êm như một cái bóng thôi. Lúc chúng tôi cùng đến phòng khách, bác Gostaham chúc mừng tôi có diện mạo mới, và thậm chí bầm tôi còn nói rằng nếu mà gặp tôi ngoài đám đông thì không khéo bầm không nhận ra tôi mất. Gordiyeh và tôi cùng đến nhà Naheed chỉ cách khu Tứ vườn địa đàng vài phút đi bộ. Đường đi bộ cũng thoải mái vì quốc vương đã cho xây dựng một đại lộ lớn xuyên qua quận này, hai bên đường có vườn cây và kênh đào dẫn nước. Đường rộng thênh thang đủ cho đến hai mươi người đi hàng ngang cùng một lúc, nhiều cây cối tỏa bóng, đến mùa xuân và mùa hè thì vươn lá ra như những bàn tay. Con đường dẫn thẳng đến sông Vĩnh hằng và cầu vòm Tam thập tam, tại đó nhìn được toàn cảnh dãy núi Zagros, mà những đỉnh nhọn hoắt của nó phủ đầy tuyết trắng. Bên đường chúng tôi đi qua những ngôi nhà, nhà nào cũng có vườn tược rộng như công viên, và trông như những lâu đài khi đem so với chỗ trú ngụ túm tụm, bé tí bé tẹo của chúng tôi trong buôn làng. Giấu đôi mắt sau mạng che mặt tôi cảm thấy được tự do ngắm nghía những khuôn mặt quanh mình, vì chẳng ai biết tôi đang nhìn vào đâu. Một ông già cụt một phần chân đang ăn xin dưới một tán cây bách diệp gần nhà https://thuviensach.vn Gostaham. Một đứa con gái nô giỡn chẳng đâu vào đâu, mắt phóng đi phóng lại cứ như thể đang tìm kiếm cái gì đó để trêu chọc. Phía bên trái tôi, mái vòm của Thánh đường thứ Sáu lơ lửng trên thành phố trông cứ như nhẹ hơn không khí. Vừa thoáng thấy dáng cầu vòm Tam thập tam, chúng tôi đã rẽ vào một dãy phố rộng dẫn đến nhà Naheed. Ngay khi chúng tôi bước vào trong sau tấm cửa, tôi tháo bỏ cái áo choàng và mũ chụp có mạng che mặt và đưa cho một người hầu. Tôi cảm thấy nhẹ cả người sau bỏ những thứ đó ra. Naheed làm tôi nhớ đến những công chúa trong các câu chuyện thần tiên mà bầm tôi thường kể. Cô bé mặc một cái áo dài bằng tơ nõn, bên trong có bộ màu da cam chìa ra ở cổ áo, cánh tay và mắt cá chân. Cô bé cao và gầy trông như cây giấy gió, và quần áo đung đưa lúc cô bé chuyển động. Mắt cô bé màu xanh lá cây - món quà gien của bà mẹ gốc Nga, tên là Ludmila, và cả mái tóc dài nữa, một phần che khuất sau tấm khăn đội đầu màu trắng, tóc bồng làn sóng. Hai bím tóc lủng lẳng trước ngực. Phía sau lưng tóc cô bé tết đuôi sam thẳng dài dễ đến tận đầu gối. Đầu đuôi sam tóc buộc dây lụa màu da cam. Tôi muốn nói chuyện với nó lắm nhưng cả hai phải ngồi im lặng trong khi người lớn nói chuyện chào hỏi. Mẹ Naheed để ý thấy vẻ hăm hở của chúng tôi nên quay sang nói: Cứ tự nhiên đi con yêu, cho bạn xem công trình mới của con đi nào. Naheed mở một cái hòm chất đầy giấy trên có những cái mặt nạ đen và nó lôi ra một tờ giấy đưa cho tôi. Tôi nhìn chăm chăm vào tờ giấy một lát trước khi tôi hiểu Naheed làm được cái gì. Lạy Chúa tôi! - Tôi nói. - Cậu biết viết cơ à? Naheed không chỉ xinh đẹp mà cô bạn này còn là một học giả nữa. Hầu như chẳng có ai trong buôn làng tôi biết đọc biết viết; còn tôi thì chưa từng bao giờ gặp cô gái nào biết cách cầm bút. https://thuviensach.vn Cậu có muốn tớ bày cho cậu viết chữ không? Có chứ. Naheed nhúng bút vào lọ mực đen và gạt bớt mực thừa. Lấy ra một tờ giấy trắng, nó viết những chữ to một cách thoải mái vì được luyện tập nhiều. Đó! - Nó chìa cho tôi xem tờ giấy. - Cậu có biết nó nói lên điều gì không? Tôi búng lưỡi một cái. Đây là tên của tớ. - Naheed nói. Tôi nhìn chăm chăm vào những chữ duyên dáng ấy. Nó có một dấu chấm ở trên và một nét gạch ở dưới. Đây là lần đầu tiên trong đời tôi từng thấy tên người được ghi lại bằng mực. Cầm lấy đi, tớ cho cậu đấy. - Nó nói. Tôi ép tờ giấy vào ngực, không hình dung trước được là một vết đen sẽ thấm vào bộ đồ tang màu trắng của tôi. Cậu đã học thế nào vậy? Tía tớ dạy tớ. Mỗi ngày ông dạy tớ một bài. - Nó mỉm cười nhắc đến tía, và tôi hiểu nó rất thân thiết với tía nó, tôi cảm thấy một tiếng choang trong tim mình và thế là tôi quay mặt đi. Có chuyện gì thế? - Naheed hỏi. Tôi kể cho nó nghe lý do vì sao chúng tôi đến Isfahan từ một nơi xa xôi như vậy. https://thuviensach.vn Tớ xin lỗi, vận may của cậu lại tăm tối đến thế. - Nó nói. - Nhưng giờ thì cậu đã ở đây, tớ chắc rằng mọi thứ sẽ thay đổi tốt cho cậu. Ý đức Chúa Trời là vậy. Chắc hẳn cậu nhớ bạn bè ở quê lắm hả? - Nó hỏi mắt nhìn tôi chăm bác. Chỉ nhớ Gooli thôi. - Tôi đáp. - Chúng tớ biết nhau từ bé, tớ sẵn sàng làm bất cứ điều gì cho nó! Naheed có một câu hỏi hiện lên trên ánh mắt: Nếu Gooli bảo cậu giữ bí mật, cậu có giữ im lặng không? Yên lặng cho đến lúc xuống mồ. - Tôi đáp. Naheed trông hài lòng lắm, dường như mối quan tâm quan trọng của nó về lòng trung thành của tôi đã được giải quyết. Tớ hy vọng chúng mình là bạn bè tốt. - Nó nói. Tôi mỉm cười ngạc nhiên về lời đề nghị kết giao bè bạn nhanh nhảu của nó. Tớ cũng vậy. - Tôi đáp. - Liệu tớ có thể xem thêm cậu viết thế nào được không? Tất nhiên. - Nó nói. - Đây, cậu tự cầm lấy cây bút này đi. Naheed bày cho tôi một vài đường nét chữ viết cơ bản. Tôi lóng ngóng làm giây mực ra giấy, nhưng nó nói rằng ai lúc đầu cũng bị thế. Sau khi tôi luyện được một lát, Naheed đậy lọ mực lại và cất đi. Viết thế đủ rồi! - Nó hách dịch nói. - Chúng mình nói chuyện khác đi. https://thuviensach.vn Nó mỉm cười mơn trớn, tôi đoán ngay ra nó muốn nói chuyện gì. Nói xem nào: cậu đã đính hôn chửa? Chưa. - Tôi rầu rĩ nói. - Bầm và tía tớ đang tìm chồng cho tớ thì tía tớ… Tôi không tài nào tiếp tục luồng suy nghĩ ấy nữa. Thế còn cậu? - Tôi hỏi nó. Vẫn chưa. - Nhưng tớ đã lên kế hoạch sớm thôi. Ai là người tía và bầm cậu chọn cho cậu? Nụ cười của Naheed đầy vẻ đắc thắng. Tớ tự tìm cho mình. Làm sao mà cậu làm thế được? - Tôi kinh ngạc hỏi. Tớ không thích con dê già nào đó mà tía và bầm tớ biết, khi tớ đã gặp một anh chàng đẹp trai nhất thành Isfahan này. Thế cậu tìm ra anh ấy ở đâu? - Tôi hỏi. Hứa là không được kể cho ai đi. Tớ xin hứa. Cậu phải thề rằng cậu sẽ không thở ra một lời, nếu không tớ sẽ nguyền rủa cậu. Tớ thề trên Kinh Ko-ran. - Tôi nói, hãi hùng vì ý nghĩ bị nguyền rủa, tôi không cần thêm vận rủi nào nữa đâu. https://thuviensach.vn Naheed thở phào khoan khoái. Anh ấy là người phi ngựa giỏi nhất môn bóng chày quần ngựa (1) mỗi khi có thi đấu tại khu Hình hài Thế giới. Cậu nên xem anh ấy phi ngựa như thế nào! ----- (1) Môn thi đấu thể thao, vừa phi ngựa vừa tranh bóng bằng chày gỗ. Nó đứng dậy, bắt chước dáng bộ ghì cương chinh phục một con ngựa bất kham, làm tôi buồn cười quá. Nhưng mà này Naheed ơi! - Tôi nói với vẻ quan tâm. - Nếu mẹ cậu phát hiện ra thì sao? Naheed ngồi phịch xuống, vẻ hết hơi. Mẹ tớ không được biết chuyện này. - Nó nói. - Vì mẹ tớ sẽ từ chối dứt khoát người đàn ông tớ chọn. Thế thì cậu sẽ giăng bẫy anh ta thế nào đây? Tớ sẽ phải hết sức thông minh. - Nó nói. - Nhưng không lo, tớ luôn biết cách lái tía và bầm tớ làm những gì tớ muốn. Và hầu như lần nào cũng thế, các cụ cứ nghĩ rằng đó là ý tưởng riêng của các cụ. Cầu cho thánh Ali giúp cậu thực hiện mọi hy vọng! - Tôi đáp, kinh ngạc vì lòng dũng cảm của nó. Ít đứa con gái nào tuổi chúng tôi tự tin về tương lai của mình như Naheed. Tôi thán phục nó về niềm tin chắc chắn, cũng như tôi hoa mắt vì nước da trắng mịn của nó, vì đôi mắt xanh lá cây của nó mới hiếm chứ, bộ đồ chẽn tơ nõn và trình độ viết chữ tài ba nữa. https://thuviensach.vn Tôi không thể nào hiểu nổi vì sao nó lại thích tôi làm bạn nó, vì tôi chỉ là đứa con gái quê nghèo, còn nó thì là con gái thị thành có học. Nhưng hình như Naheed là một trong loại con gái biết làm ra luật, biết phá luật theo ý mình. * * * Vào ngày hôm sau. Ngày thứ Sáu, bầm tôi và tôi dậy sớm trước lúc mặt trời mọc, và đi vào bếp tìm đồ ăn sáng. Một cô hầu xinh xắn tên là Shamsi đưa bánh mỳ nóng cho chúng tôi, và cốc cà phê đầu tiên trong đời tôi. Vị đượm của cà phê làm tôi thấy ngon chảy cả nước mắt. Khỏi phải nghi ngờ gì nữa khi ai ai cũng nói về vị tuyệt vời của thứ hạt trông giống hạt đậu này! Nếu như chè làm khuấy động con tì con vị để ăn cho ngon, thì cà phê lại đủ độ đượm để quyện thức ăn lại mà tiêu hóa cho khoái. Cốc cà phê đã ngọt rồi, nhưng tôi vẫn khuấy thêm một thìa đầy đường vào nữa khi không ai để ý. Tôi bắt đầu nói líu la líu lô với bầm tôi về những chuyện chẳng ra đâu vào đâu. Đôi má bầm tôi ửng hồng và tôi thấy rằng bầm mình cũng nhí nha nhí nhảnh như bác chim khuyên. Trong khi đang ăn, Gordiyeh tạt qua dừng lại và bảo với chúng tôi rằng, mấy cô con gái của bác qua chơi mang theo các cháu ngoại của bác gái, như họ vẫn làm thế vào những ngày chủ nhật, cho nên cần tất cả mọi người giúp tay làm bữa ăn thịnh soạn. Đây là nhiệm vụ lớn, vì ngôi nhà này thậm chí còn lớn hơn vẻ bề ngoài của nó. Có tất cả sáu người hầu trong nhà: chị Cook này, anh Ali-Asghar gia chuyên phụ trách việc giết mổ gia súc này; hai cô hầu gái tên là Shamsi và Zohreh chuyên lau chùi, cọ rửa, làm vệ sinh này; một cậu choai choai tên là Samad với nhiệm vụ duy nhất là pha cà phê và pha chè này; và một cậu bé chạy việc vặt nữa, Taghee. Tất cả những người này cũng được ăn, cộng với bầm tôi và tôi này, Gordiyeh và Gostaham, mấy cô con gái và các cháu nữa này và bất cứ ai tình cờ đến thăm nhà nữa chứ. https://thuviensach.vn Ali-Asghar, anh chàng nhỏ thó nhưng dẻo dai, đôi bàn tay to sù như cái đầu, đã sát sinh xong một con cừu trong sân nhà sáng hôm đó và đang treo ngược nó lên để dốc lấy tiết. Trong khi chúng tôi dùng dao sắc thái lát cà tím thì anh chàng lột da cừu và pha chặt xương thịt thành từng phần. Chị Cook, người phụ nữ gày gò nhưng luôn chân luôn tay, lẳng những khúc thịt vào dàn mắt cáo sắt trên bếp lò, rắc muối và hành lên thịt. Bầm tôi và tôi thái lát cà tím ướp muối để làm món cà rán đen. Gordiyeh xuất hiện liên tục coi sóc việc chuẩn bị trong bếp. Nhìn vào đám cà tím mới chỉ bắt đầu lên men ngọt, bác gái nói với bầm tôi: Thêm muối nữa đi! Tôi có thể cảm nhận những lời nói sau nếp môi của bầm tôi, nhưng bầm không nói ra. Bầm rải thêm muối vào rồi dừng lại. Thêm nữa! - Gordieyh nói. Lần này bầm tôi đổ thêm muối cho đến khi đám cà gần ngập hết trong muối, Gordiyeh mới bảo bầm thôi. Sau khi để nước chua của cà rò thoát hết, chúng tôi tráng cà tím đã thái lát bằng nước lạnh, và bầm tôi rán cà trong một cái chảo dầu rán sôi lục sục. Khi từng miếng cà đã được rán xong, tôi lấy giẻ thấm từng miếng một cho sạch dầu, sau đó đặt sang một bên. Cà tím sẽ được đặt lên trên thịt cừu trước khi ăn để cà ngấm nước thịt. Vì còn mấy tiếng đồng hồ nữa mới đến bữa ăn, Gordiyeh bảo chúng tôi làm món nộm rau, loại đồ ăn thêm hương vị với cơm. Công thức của chị Cook cần có cà tím, cà rốt, cần tây, củ cải đỏ, cây mùi tây, rau thơm, và tỏi để trộn trong rổ, tất cả những thứ đó cần được rửa sạch, gọt và thái nhỏ. Rồi chị Cook đo lượng dấm cần thiết và trộn tất cả vào với nhau. Đến lúc làm xong thì tay tôi rã rời và đơ ra. https://thuviensach.vn Hai cô con gái của bác gái Gordiyeh, tên là Mehrbanoo và Jahanara, đến và sà luôn vào bếp để xem chúng tôi đang nấu món gì. Mehrbanoo - cô chị cả năm nay hai mươi hai tuổi có hai con gái, trông hai đứa ăn mặc chải chuốt như hai con búp bê, đồ chẽn màu vàng, màu da cam, đeo khuyên tai bằng vàng và vòng cổ tay bằng vàng. Jahanara trẻ hơn một tuổi và có một cậu con trai, tên là Mohammad, năm nay ba tuổi nhưng trông nhỏ hơn so với tuổi, mũi thì thò lò mũi xanh. Cả hai cô con gái đều sống với gia đình nhà chồng nhưng thường đến thăm tía và bầm ít nhất một tuần một lần. Tôi được giới thiệu với họ là con gái của ông bác cùng tía khác mẹ, “chị họ hàng xa”, Gordiyeh nói thế. Nhà ta có bao nhiêu giống này? - Mehrbanoo hỏi mẹ nó, bằng một điệu cười khả ố, phô ra mấy cái răng sâu. - Dễ có đến hàng trăm ạ? Quá nhiều nên không đếm xuể. - Bác gái Gordiyeh nói. Tôi sững sờ vì cái kiểu xí xóa xập ngầu này. Cứ như thể để giải thích, Gordiyeh nói với bầm tôi: Gia đình chúng ta quá đông người nên các cháu nhà em chưa kịp quen biết hết. Lúc đó, Shamsi đi vào bếp và nói với Gordiyeh: Người chồng tôn kính của bác đã đến rồi. Kìa các con, đi ra nào, tía con luôn đói bụng sau mỗi buổi cầu kinh Ko-ran thứ Sáu đấy. Gordiyeh nói, thúc giục mấy đứa con cháu đi ra khỏi phòng. Cả nhà bếp nhộn nhạo hẳn lên. Mau lên đi! - Chị Cook rít lên, dúi ngay cho tôi mấy tấm vải bông. - Cháu trải ngay lên thảm trong phòng lớn nhé. Làm ngay đi đừng có mà lề https://thuviensach.vn mề đấy. Tôi đi theo sau bác gái Gordiyeh và hai cô con gái bác, các cô ngồi xuống đệm ghế của mình và nói chuyện với nhau, chẳng thèm để ý tí gì đến tôi. Tôi mong ngóng được ngồi và cùng ăn với họ lắm, nhưng chị Cook gọi tôi quay lại bếp và đưa cho tôi một khay bánh mì nóng, đĩa pho mát sữa dê và rau bạc hà thơm bưng lên; chị tiếp cho tôi bê thêm một đĩa bự đầy rau thơm và cà tím, trong khi cô bé Zohreh thất thểu bê đĩa cơm nặng. Bầm tôi xuất hiện mang ra một vò nước mát mà bà tự làm từ cánh hoa hồng và lá bạc hà. Quay lại bếp, chị Cook nói: Chúng ta bắt đầu rửa bát thôi. - Mặc dầu chúng tôi vẫn chưa ăn tí gì. Chị đưa cho tôi một cái giẻ rửa bát và một cái nồi đầy mỡ bám vỏ cà tím bám cáu ngàu. Tôi cứ đứng trân trân mắt ngó nhìn mọi người, đầu tự hỏi khi nào thì được mời ăn tối đây. Bầm tôi vuốt một lọn tóc nhét vào khăn quàng cổ và bắt đầu rửa nồi cơm. Chắc chắn thế nào mà chúng tôi chẳng được mời ăn cùng với gia đình! Tôi đưa mắt nhìn bầm, nhưng đầu bầm cúi xuống lau lau rửa rửa và có vẻ như bầm chẳng mong đợi điều gì cả. Sau khi chúng tôi đã rửa bát đĩa xong xuôi, chị Cook phái tôi quay lại phòng lớn mang theo vò nước ấm để cả gia đình rửa tay. Mọi người đã ăn xong và khoan khoái ngả mình tựa lưng vào các tấm đệm, phễnh bụng no tròn. Cái dạ dày của tôi tru tréo lên, nhưng chẳng ai thèm chú ý. Zohreh và Sahmsi thu nhặt đĩa bát và rồi chị Cook chia số thức ăn thừa còn lại thành cho sáu người hầu và hai mẹ con chúng tôi. Ali-Asghar, Taghee và Samad cùng ăn với nhau bên ngoài sân, trong khi đám phụ nữ ăn trong bếp. https://thuviensach.vn Mặc dầu đã phục vụ xong bữa ăn, Cook dường như chưa thôi công việc. Chị cắn nếm cái này, lao ra rửa cái thìa nọ, đậy nắp vào cái bình kia. Hương vị thức ăn của chị quyện vào nhau ngon tuyệt, nhưng cái vẻ hồi hộp của chị làm nhạt đi nhiều cảm khoái. Lúc chúng tôi đã xong xuôi, Cook bảo từng người chúng tôi làm từng việc để hoàn tất vệ sinh dọn dẹp. Lúc bếp đã sạch bong, chị giải tán chúng tôi để nghỉ buổi chiều. Tôi thả mình xuống đệm giường, chân tay đau nhức. Căn buồng của chúng tôi quá là chật hẹp tới nỗi mà hai mẹ con nằm dính mũi dính chân vào nhau. Con chẳng còn chỗ nữa. - Tôi nói miệng ngáp dài. Bầm cũng vậy. - Bầm tôi đáp. - Con có thích các món ăn không cưng? Các món sơn hào hải vị cỡ vương giả. - Tôi nói, rồi vội vã nói thêm: - Nhưng chẳng ngon bằng các món của bầm làm. Ngon hơn nhiều chứ. - Bầm đáp. - Ai lại dám nghĩ rằng tuần nào cũng ăn thịt! Người ta có thể chỉ có ăn cơm mà sống cũng được. Ơn Chúa. - Tôi đáp. - Dễ có đến hơn một năm nay mới được ăn thịt cừu. Ít ra thì cũng đã được ăn. Thật là sảng khoái được ăn uống thả phanh hai ngày liền. Bầm à? - Tôi nói. - Thế món cà tím thì sao ạ? Mặn chát! Bầm nghi là bác gái Gordiyeh đã nhiều năm nay không nấu nướng. - Bầm đáp. Sao bầm không bảo với bác gái là quá nhiều muối rồi? https://thuviensach.vn Bầm nhắm hai mắt lại. Con gái ơi, con nhớ rằng chúng ta chẳng có nơi nào đi nữa đâu. Tôi thở dài. Safa đã nói đúng; chúng tôi bây giờ không phải là người của mình nữa. Con nghĩ rằng Gordiyeh sẽ lại mời mẹ con mình dùng cơm nữa. - Tôi nói. Bầm tôi nhìn tôi ái ngại. Ô, con gái ơi, cục cưng ơi! - Bà nói: - Gia đình như thế này chỉ biết đến riêng họ thôi con ạ. Nhưng mà chúng ta đã cùng ăn với gia đình mà. Đúng vậy, và nếu mẹ con mình đến đây cùng với tía con, mang theo quà cáp và vận may, thì sự thể sẽ khác cơ. - Bầm nói. - Nhưng là họ hàng cùng tía khác mẹ, chúng ta đâu phải là tin mừng đối với họ. Cảm thấy mệt mỏi hơn, tôi nhắm mắt lại và ngủ say như chết. Ngủ mãi cho đến khi chị Cook gõ cửa gọi ra giúp chị một tay. Cả nhà sẽ tỉnh giấc và sắp dậy đến nơi, chị nói, và họ cần cà phê, quả tươi và bánh ngọt. Cuộc sống này mới đầy vị ngọt làm sao! - Tôi lầm bầm qua hơi thở, nhưng bầm tôi không nói gì. Bầm đang ngái ngủ, mắt díp vào, trông đầy vẻ âu lo. Tôi không muốn gọi bầm dậy, nên tôi nói với chị Cook là tôi làm việc bằng cả hai người. Cứ mỗi năm hai lần, cái chợ Lớn của thành Isfahan không cho đàn ông vào để các cung nữ quý bà công nương hoàng tộc có thể tự do đi mua sắm. Tất cả đàn bà, vợ, con gái của các ông chủ cửa hàng đều ra sạp bán hàng https://thuviensach.vn liền trong ba ngày, và tất cả đều là phụ nữ, người mua, người bán được phép đi lại khắp chợ mà không phải đội mũ, đeo mạng che mặt nặng trịch. Gostaham có một hốc tường làm sạp trong chợ trưng bày vài tấm thảm, không nhiều để bán mà chỉ để nhắc nhở người ta rằng nghệ nhân hoàng gia như vậy là bác, luôn sẵn sàng ký kết hợp đồng. Vì những dịp như thế này đầy công việc béo bở, và cũng để nuôi dưỡng những mối quan hệ với hậu cung, bác luôn trưng những mặt hàng đẹp nhất ra cho những cung nữ, quý bà. Thường thì Gostaham hay cử con gái mình là Mehrbanoo trông coi hàng lúc người bên hậu cung đến xem, nhưng đêm trước cô con gái bị ốm. Bác gái Gordiyer đến bán thảm thay, và tôi van nài bác Gostaham cho đi theo giúp việc bác gái. Tôi đã có nghe người ta nói nhiều chuyện về những cung nữ hoàng gia, toàn những người đẹp như hoa được người ta gom từ muôn nẻo vùng đất nước về cho quốc vương. Tôi muốn xem họ đẹp đến nhường nào, và chiêm ngưỡng những bộ xiêm y bằng tơ nõn lụa là của họ. Tôi phải hứa là sẽ câm như thóc (2)khi bác gái Gordiyeh bán hàng. ----- (2) Nguyên văn: “lặng câm như con chuột”. Vào ngày đầu tiên mở hàng, chúng tôi đi tới Hình hài Thế giới ngay trước lúc bình minh. Cái quảng trường mênh mông này, lúc thường đông nghịt người mua kẻ bán, nghệ sĩ hát rong, dân mãi võ, nghệ sĩ gánh xiếc thì bây giờ được quy là một tỉnh lỵ của đàn bà con gái và lũ chim bồ câu. Tất cả những ai là đàn ông thì đã bị ra lệnh cấm bén mảng đến đây, mà ai vi phạm thì bị phạt đến mức án tử hình, nếu họ dám nhìn dung nhan của những phụ nữ không che mạng ở đây. Quảng trường trông dường như rộng lớn mênh mang hơn trước. Tôi tự hỏi không hiểu làm thế nào mà hoàng gia https://thuviensach.vn của quốc vương lại có thể đi từ lâu đài và thánh đường riêng của họ ngang qua quảng trường đến phía bên kia. Trông đoạn đường rất dài đối với cả hoàng gia phải đi giữa bao con mắt nhìn của công chúng. Bác ơi, làm sao mà hoàng gia lại có thể đi cầu nguyện được? - Tôi hỏi Gordiyeh. Mày không thể tưởng tượng ra à? - Bác gái hỏi lại, tay chỉ xuống mặt đất. Trông theo hướng tay thì chỉ là đất thường đối với tôi, và tôi phải suy luận một lúc. Có đường ngầm hả bác? - Tôi hỏi, vẻ hoài nghi, và bác hất cằm xác nhận. Đó chính là tài ba của những người kỹ sư xây dựng của quốc vương, họ đã nghĩ đến mọi chuyện để thuận tiện cho ngài. Khi mặt trời lên, những lính gác chợ lổn nhổn đi ra mở cổng và cho phép chúng tôi vào chợ. Chúng tôi chờ gần cánh cổng cho đến khi những cô gái bên hậu cung lũ lượt đi vào, ngồi ngất ngưởng chễm chệ diễu hành trên lưng những con ngựa trang điểm giàu có. Một tay họ cầm chặt rèm mạng che mặt, tay kia cầm cương ngựa. Mãi đến khi lũ ngựa và mấy kỵ sĩ đã đi khuất, thì họ mới dỡ bỏ mạng và mũ che mặt, vẻ khoan khoái và phù phiếm quẳng những thứ đó đi. Những cung nữ này sống trong mấy lâu đài gần đó chỉ cần đi bộ vài phút nhưng họ không được phép đi bộ bao giờ. Có hàng nghìn cửa hàng trong chợ để đáp ứng hàng nghìn nhu cầu, bất kể đó là thảm, đồ vàng bạc nữ trang, vải vóc, lụa là, đồ thêu thùa, giầy, nước hoa, quai đeo thồ hàng buộc ngựa, đồ da, sách truyện, giấy viết, những thứ dùng hàng ngày và cơ man là đồ ăn thức uống. Chỉ riêng nhóm hai trăm thợ đóng dép lê đã chiếm mất khối thời gian của đám cung nữ. Mặc dù chúng tôi có thể nghe tiếng họ cười đùa ríu ra ríu rít, mãi đến cuối ngày chúng tôi mới gặp mặt họ. https://thuviensach.vn Tôi trước đây đã hình dung rằng tất cả những cung nữ này của hậu cung phải là đẹp lắm, nhưng tôi đã lầm. Bốn bà hoàng chính của quốc vương đã ở độ tuổi năm mươi, sáu mươi năm cuộc đời. Rất nhiều cung nữ khác đã ở hậu cung nhiều năm trời và không còn xinh đẹp nữa rồi. Phần lớn bọn họ không còn dư dả nữa. Có một cô gái trẻ lọt vào mắt tôi vì tôi chưa bao giờ trông thấy màu tóc kiểu ấy, tóc màu hoàng hôn đỏ lửa. Cô gái lọt thỏm vào giữa đám cung nữ, nhưng dầu dù vậy tôi cũng nhận ra rằng cô ta không nói thứ tiếng của chúng tôi. Tôi cảm thấy thương hại cô cung nữ này, chắc hẳn là bị người ta bắt được trong chiến tranh. Nhìn kìa. - Bác gái Gordiyeh nói với chất giọng kinh ngạc. - Nàng Jamileh đấy. Nàng chính là ái nữ của quốc vương. Nàng có làn tóc đen sóng lượn quanh khuôn mặt trắng trẻo và đôi môi như những nụ hồng. Nàng mặc yếm chẽn bám suốt từ cổ xuống rốn làm nổi bật những đường cong của ngực vào eo của nàng. Áo ngoài là loại lụa dài tay nhuộm màu vàng nghệ. Khoác bay phấp phới là chiếc áo choàng lụa đỏ mở ra trước cổ lộ với họa tiết cong cong hình những cánh hoa ở mặt sau áo. Nàng thắt một khăn quàng màu vàng nghệ ngang hông, vẫy lượn thướt tha lúc nàng bước đi. Trên trán là vành bờm bằng vàng đính ngọc bích, hồng ngọc mỗi khi nàng quay đầu nhìn thì bắt nắng lấp lánh. Nàng là hình ảnh của cô gái mà quốc vương yêu thương khi ngài còn trẻ. - Gordiyeh nói. - Người ta đồn rằng nàng dành những ngày đời mình trong hậu cung của quốc vương để khảo vấn những cung nữ già về những ái phi tiền nhiệmđã chết. Tại sao lại thế ạ? Để chài quốc vương mà. Nàng cấu véo vào má mình để cho đỏ hồng lên vì những cung nữ khác luôn rạng rỡ má đào. https://thuviensach.vn Đến lúc Jasmileh và hội nhóm của nàng đến sạp hàng nhà chúng tôi. Bác gái Gordiyeh hồi hộp nhấp nha nhấp nhổm như con mèo. Bác gái cúi rạp mình xuống đất, kính mời các cung nữ uống đồ giải khát. Tôi bưng cà phê lên, vội cuống cuồng, những mong không bỏ sót một ai. Lúc tôi quay lại, nàng Jasmileh với đôi má trắng bệch đang búng búng vào góc mấy tấm thảm bằng ngón tay trỏ của mình và xem xét từng nút thắt. Sau khi tôi mời nàng cà phê, nàng ngồi xuống giải thích rằng nàng đang thay đồ đạc cho căn phòng lớn trong hậu cung. Nàng muốn có mười hai tấm thảm để ốp tường bên. Mỗi tấm phải dài bằng cả giang tay của tôi và phải làm bằng len và lụa. Để làm cho ngài thoải mái, em có biết không? - Nàng nói đầy vẻ ý nhị. Thuê Gostaham thiết kế thảm ốp thì khác nào trả tiền cho bậc sư phụ kỹ sư thiết kế một cái am làm bằng bùn, ấy nhưng Jasmileh lại muốn những người giỏi nhất cơ. Một tràng tán dương những tấm thảm của bác tôi tuôn trào từ đôi môi nàng. “Ấy là luồng ánh sáng chiếu rọi trong xưởng dệt hoàng gia, nói kiểu cách gì cũng vậy thôi” Gordiyeh, dẫu dù đã miễn dịch với những kiểu nịnh như vậy, cũng cúi sụp xuống mềm nhũn người ra y như là một tấm băng đá tan chảy dưới ánh sáng mặt trời. Khi hai người bắt đầu mặc cả, thì tôi biết ngay là bác gái bị úm rồi. Ngay cả khi giá lúc đầu bác đưa ra cũng đã quá thấp so với công việc. Tôi tính toán rằng việc đó phải mất ba tháng công dệt những tấm thảm ốp, đấy là chưa tính đến công thiết kế. Nhưng cứ mỗi khi Jasmileh dướn đôi lông mày tuyệt đẹp của nàng lên, hay cấu véo vào đôi má trắng bệch của nàng thì bác gái Gordiyeh lại nhún đi một chút và đưa ra một giá thấp hơn. Vâng, bác sẽ làm thêm mấy nút bằng chỉ bện với sợi bạc cho cô. Không, những tấm thảm của bác sẽ không giống tí nào với với những tấm của các cung nữ trước đã từng ở đó. Dạ vâng, thảm trong ba tháng sẽ xong https://thuviensach.vn ngay. Đến lúc chuyện mặc cả đã xong xuôi, thoáng một vẻ gian trá trong ánh mắt của nàng Jasmileh, có một thoáng nàng trông giống một cô gái thôn quê mà nàng có thời đã từng như thế. Khỏi phải nghi ngờ cái chuyện nàng sẽ làm cho cả đám cung nữ trong hậu cung cười đến nôn ruột về câu chuyện nàng đã làm nên một món hời đến thế nào cái ngày hôm ấy. Một hoạn quan của quốc vương viết hai bản hợp đồng, đóng dấu và gắn xi có những họa tiết rất phức tạp của quốc vương vào đó. Vụ giao dịch thế là xong. Khi hoàng hôn buông xuống, chúng tôi trở về nhà và bác gái Gordiyeh lao thẳng vào giường kêu la bị nhức đầu. Căn nhà tĩnh lặng một cách quái lạ cứ như thể là đang đợi chờ một thảm họa. Thực tế là khi bác Gostaham về đến nhà và đọc tờ biên nhận, bác lao thẳng vào phòng bác gái và quát ầm lên vì kêu rằng bác gái làm thế khác gì bẻ gãy lưng bác trai. Ngày hôm sau, Gordiyeh trả đũa bằng cách nằm ỳ trên giường, mặc kệ bác trai lo việc nhà và tự mà tiếp khách. Phiền muộn, bác trai đành cử bầm đi ra sạp hàng và tôi cùng đi. Bác chẳng thể có lựa chọn nào tốt hơn thế: bầm tôi biết giá trị của từng mối thêu. Và việc này đã làm cho mấy cô cung nữ trẻ ít tiền của hậu cung ngạc nhiên vì họ đã nghe được món hời thắng lợi của Jasmileh. Suốt cả ngày hôm đó, bầm mặc cả rao giá rất rắn với những nữ cung này, họ rên rỉ vì giá cả cứng nhắc của bầm tôi, nhưng rồi cũng đồng ý mua bởi vì họ cũng muốn được những tấm thảm do cùng một nghệ nhân vốn đã được hoàng gia dùng. Tối hôm đó, khi Gostaham đọc tập biên lai, bác khen ngợi bầm tôi vì có kỹ năng mặc cả. Thím đã kiếm cho chúng tôi khá nhiều lãi, cho dù bị cô cung nữ Jasmileh lỡm. - Bác nói. - Bây giờ thì thím muốn thưởng gì cho phải công đây? https://thuviensach.vn Bầm tôi nói muốn có một đôi giày mới, vì giày của bầm đã sờn rách và bẩn sau chuyến đi xuyên qua sa mạc. Vậy thì hai đôi giày mới, mỗi người một đôi nhé. - Gostaham tuyên bố. Tôi vẫn đang chờ đợi mãi cơ hội xin bác Gostaham thứ mà tôi thực sự muốn có, và đây dường như là cơ hội đầy triển vọng tốt đẹp nhất. Giầy rất đẹp. - Tôi nêu bật ý kiến của mình. - Nhưng thay vì thế bác cho cháu thăm quan xưởng dệt hoàng gia nhé? Gostaham rất ngạc nhiên. Bác chưa bao giờ nghĩ rằng một cô gái trẻ lại từ chối một đôi giày mới, nhưng không sao. Bác sẽ đưa cháu đi thăm xưởng sau khi chợ trở lại bình thường. Bầm và tôi đêm ấy đi ngủ lòng tràn đầy phấn khởi. Lúc nằm duỗi thẳng cẳng trên nệm giường, chúng tôi bắt đầu thì thào về những chuyện lạ của ngôi nhà mà chúng tôi theo số phận đang phải tá túc ở đó. Bây giờ bầm mới hiểu vì sao bác gái Gordiyeh không dùng lại lá chè. - Bầm tôi nói. Vì sao ạ? - Tôi hỏi. Bác ấy là người quản lý kém. - Bầm nói. - Bác ấy tự làm mất mặt trong một tình huống rồi cố bù lại trong một tình huống khác. Bác ấy cần phải dùng lại nhiều chè nữa để bù lại cho những mất mát của vụ thảm với cung nữ Jasmileh. - Tôi nói. - Bác ấy đến là buồn cười. Buồn cười không phải là từ dùng đúng trong trường hợp này. - Bầm đáp. - Chúng ta cần phải tỏ rõ cho bác gái Gordiyeh biết rằng, bầm và con https://thuviensach.vn làm việc chăm chỉ chứ không rút ruột gia đình bác ấy. Dẫu sao thì bác Gostaham vẫn chưa nói chúng ta được tá túc ở đây bao lâu. Nhưng mà họ có nhiều của cải thế cơ mà. Họ có đấy. - Bầm nói. - Nhưng thế có ý nghĩa gì khi người ta có bảy con gà trong chuồng nhưng luôn chỉ tin rằng mình chỉ có một con. Tía và bầm tôi luôn có cách suy nghĩ đối lập. “Hãy tin vào Chúa trời chở che ban phát cho tất cả”. - Tía tôi thường vẫn nói thế. Đời có thể luôn không chắc chắn, nhưng cách sống như thế thú vị đáng yêu hơn biết bao nhiêu. Vài tuần sau đó, sau khi tôi che mình trong mạng và áo choàng, Gostaham và tôi rời nhà đi đến xưởng dệt của bác gần khu Hình hài Thế giới. Hôm ấy là ngày dịu trời, những tín hiệu của mùa xuân phảng phất lấp lánh đâu đây trên quận Tứ vườn. Cây cối trổ lá trổ lộc xuân xanh rờn, những chùm hoa bèo hoa cỏ màu tím hoa cà, màu trắng bừng nở trong các khu vườn. Chỉ còn một tuần nữa thì đến ngày đầu tiên của năm mới. Chúng tôi sẽ đón mừng năm mới vào ngày Xuân phân khi mặt trời đi ngang qua đường xích đạo. Gostaham mong ngóng tân niên lắm vì lúc đó bác và thợ sẽ được nghỉ hai tuần. Bác bắt đầu kể với tôi về những dự án mới nhất. “Chúng ta sẽ bắt đầu làm một tấm thảm có bảy mươi nút dệt trên một tấc.” Bác nói đầy vẻ tự hào. Tôi bỗng dưng đứng sững lại, bất thình lình đến nỗi một người đánh xe la chở nồi đồng phải hét váng lên kêu tôi đứng sang bên nhường đường cho họ. Một tấc dài khoảng bằng ngón tay giữa của tôi. Những cái thảm tôi làm có nhiều lắm thì chỉ đến ba mươi mối nút trên một tấc, không hơn. Tôi không thể nào tưởng tượng được loại tơ nõn nào mịn đến mức có thể thắt nút được dày như thế và đầu ngón tay nào nhỏ để nút được đến thế. https://thuviensach.vn Gostaham cười vào vẻ kinh ngạc của tôi. “Một số chi tiết khác còn tinh xảo hơn cả như thế cơ.” - Bác nói thêm. Xưởng dệt hoàng gia nằm ở trong một tòa nhà thoáng khí gần Chợ Lớn và lâu đài của Quốc vương. Xưởng dệt rất lớn, trần cao và ánh sáng ngập tràn chan hòa. Hai, bốn, tám người thợ đang bận rộn làm việc bên khung dệt. Nhiều tấm thảm chắc là dài lắm nên người ta phải cuộn lại vào trục cuốn ở cuối khung dệt, để thợ tiếp tục dệt. Mấy người đàn ông trông vẻ ngạc nhiên khi thấy con gái đến xưởng dệt của mình, nhưng rồi khi họ trông thấy tôi đi cùng với bác Gostaham thì họ lại lảng ánh mắt ra chỗ khác. Phần lớn số thợ dáng nhỏ bé - ai cũng biết rằng những người thợ dệt giỏi thường là những người nhỏ bé - nhưng tất cả bọn họ đều có bàn tay to hơn bàn tay của tôi, ấy vậy mà họ móc đan múi nối nhanh thoăn thoắt rất khó mà nhìn rõ. Tôi tự hỏi không hiểu mình có học được cách móc đan những múi nút nhỏ hơn không. Tấm thảm đầu tiên tôi xem gợi cho tôi nhớ đến khu Tứ vườn, quận đẹp như công viên gần nhà bác Gostaham. Tấm thảm mô tả bốn khu vườn của quảng trường được những con kênh xen chia cắt, có hoa hồng, hoa tuy líp, hoa thủy tiên và hoa tím chung thủy, trông tươi đẹp như thật. Nổi lên trên toàn cảnh đó là cây đào đơn chiếc đang nở hoa rắc đời xuống những cây con trong bốn khu vườn. Trông như thiên nhiên đang sống động, chăm chút, nuôi dưỡng cái đẹp của chính mình. Tiếp khung dệt khác chúng tôi dừng lại ngắm, tấm thảm dày đến nỗi đường mẫu lúc đầu làm mắt tôi không thể nào theo dõi được. Bản thiết kế dễ nhìn thấy nhất là mầu đỏ chóe, làm nền nuôi những bông hoa đang nở nhỏ xíu màu ngọc lam, viền trắng. Tuy nhiên, thật không tin được, những nghệ nhân dệt ở đây đã làm được một lớp thân dây nho uốn cong cong vòng, thanh tú nhẹ nhàng như hơi thở. Mặc dù mẫu tinh xảo như thế, không cái nào mang dáng dấp cái nào, và những tấm thảm dường như có nhịp đập của cuộc sống. https://thuviensach.vn Làm sao mà họ có thể làm đẹp đến thế được ạ? - Tôi hỏi. Bác Gostaham cười nhạo tôi, nhưng đấy là nụ cười đầy bác ái. Cháu sờ vào cuộn len này đi. - Bác nói. Tôi kiễng chân lên với tay chạm vào một cuộn len tròn treo lủng lẳng trên một khung dệt. Mỗi sợi len đều mảnh mai hơn, mềm mại hơn thứ len tôi vẫn dùng ở nhà. Đây là lụa ạ? - Tôi hỏi. Đúng rồi. Lụa ở vùng nào đấy ạ? Xưa kia có hai thày tu dòng Thiên chúa những muốn cầu cạnh những vị chinh phạt Mông Cổ đang thống trị nước ta đã mang lậu những kén tằm vào đất I-ran. Bây giờ tơ tằm là thứ hàng xuất khẩu lớn nhất của đất nước ta. Bây giờ chúng ta bán được nhiều tơ tằm còn hơn cả người Trung Hoa. - Bác kết thúc với tiếng cười khùng khục. Iraj, thợ cả phụ trách tấm thảm có màu đỏ chóe, ới gọi thợ của mình về chỗ tiếp tục làm việc. Khi họ yên vị trên những ghế đệm, bác thợ cả ngồi dúm dó đằng sau khung dệt và bắt đầu đọc trình tự màu cần cho bông hoa xanh lơ viền trắng. Bởi vì tấm thảm là hình chiếu cân đối, thợ có thể dệt một bông hoa giống nhau ở hai đầu khung dệt hướng đối diện với nhau. Cứ mỗi lần Iraj gọi đổi mầu, hai bàn tay của hai thợ gần như cùng đồng thời với lấy tơ và thắt nút dệt. Mấy người thợ cầm lỏng dao trong tay, để cắt chỉ khỏi cuộn chỉ treo trên khung. Abdullar-Araj bất thình lình nói. - Thắt lại đi, cậu vừa lỡ mất một nút màu trắng rồi. https://thuviensach.vn Abdullar chửi thề một câu và tháo vài nút thắt bằng lưỡi dao của mình. Người thợ ngồi đối diện kia duỗi chân tay nghỉ một lát đợi khi người kia sửa lỗi. Rồi tiếng đọc ê a lại tiếp tục và họ cứ thế làm. Tôi thấy Araj cứ liên tục phải cúi nhìn vào một tờ giấy để nhắc anh ta nhớ màu tiếp sau là màu gì. Tại sao lại dùng thiết kế trên giấy mà không dùng ngay trong đầu? - Tôi hỏi. Bởi vì đó là bản hướng dẫn chính xác nhất màu gì xuất hiện ở đâu. Gostaham đáp. - Kết quả là không sai sót tí nào hết và ai cũng có thể đạt được. Trong bản làng của chúng tôi, tôi luôn dệt bằng trí nhớ, thi thoảng cũng sáng tạo ra chút chi tiết lúc đang dệt. Tôi vẫn thường tự nghĩ mình là người thợ dệt thảm hoàn chỉnh lắm, cho dù những tấm thảm của tôi chưa cân đối đều, còn những đường cong như chim, thú, hoặc hoa lá thì trông vuông nhiều hơn là tròn. Nhưng giờ đây tôi đã trông thấy những gì mà nghệ nhân tiểu thủ công thực sự có thể làm được, tôi muốn học hỏi mọi thứ mà họ biết. Trước khi về nhà, Gostaham quyết định kiểm tra lượng bán hàng ở sạp trong chợ. Lúc chúng tôi đi ngoằn ngoèo trong những con đường uốn lượn ở chợ, chúng tôi đi qua những nhà tắm hơi, giáo đường, lều trại, trường học, giếng nước công cộng, và chợ bán mọi thứ mà con người đã làm ra và sử dụng. Mùi vị nói cho tôi biết chúng tôi đang đi qua khu nào, khi có mùi sức vào mũi ấy là lúc đi qua khu bán gia vị có mùi quế cay, rồi lại đến khu có mùi da thuộc ấy là chỗ người ta bán dép lê, rồi đến chỗ có mùi tiết ấy là khu chợ bán thịt cừu, rồi qua chỗ có mùi hương hoa ấy là nơi chưng cất và bán nước hoa. “Ta làm ở cái Chợ Lớn này đã hai mươi năm nay rồi”, - một lái thương thảm dệt có lần nói với tôi. - “Ấy vậy mà có những khu chợ mà ta chưa từng đặt chân tới”. Tôi không nghi ngờ những lời ông ấy nói. https://thuviensach.vn Sau khi Gostaham thu thập những hóa đơn biên lai, chúng tôi nhìn vào thảm trưng bày của các cửa hàng khác. Bỗng dưng tôi để ý một tấm thảm làm tôi bất chợt thốt lên. Nhìn kìa. - Tôi nói. - Đó chính là tấm thảm mà cháu đã bán cho lái thương mà mẹ cháu kể với bác đấy. Tấm thảm được treo ở lối vào cửa hiệu. Gostaham đến gần và nhìn ngắm bằng những ngón tay điêu luyện. Nút dệt đẹp và chắc chắn đấy. - Bác nói. - Đây là một tấm thảm đẹp cho dù tự nó thể hiện là hàng gốc gác từ buôn làng. Thiết kế hơi gồ ghề. - Tôi thừa nhận. Những lỗi của tấm thảm giờ đây tôi trông thấy rõ ràng vì tôi đã nhìn thấy những đồ khác tốt đẹp hơn. Gostaham đứng trơ nhìn tấm thảm một lúc. Cháu đã nghĩ gì khi cháu chọn màu? - Bác hỏi. Cháu muốn khác thường. - Tôi nói. - Phần lớn thảm dệt trong buôn đều dùng màu lạc đà, đỏ hoặc trắng. Ra là thế. - Bác nói. Cái nhìn trên khuôn mặt của bác làm tôi e sợ rằng tôi đã không chọn màu khôn ngoan. Gostaham hỏi người bán hàng đặt giá cho tấm thảm. Nghe câu hét giá của lái thương đó xong, một lát lâu tôi không thốt lên lời. Sao thế hả? Đắt quá, giá cứ như là cắt cổ (3)người ta ấy. - Tôi nói phát cáu lên. - Có lẽ cả nhà cháu có thể sống khỏe ngay trong buôn nếu được người ta trả khoản tiền lớn như vậy. https://thuviensach.vn ----- (3) Nguyên văn: “đòi uống máu bố người ta”. Bác Gostaham buồn bã lắc đầu: Cháu còn xứng đáng hơn thế nữa cơ. Cám ơn bác. - Tôi nói. - Nhưng bây giờ cháu đã được xem xưởng của bác, cháu hiểu là cần phải học hỏi nhiềuhơn nữa. Cháu vẫn còn rất trẻ. - Bác đáp. Máu chảy ngược lên đầu tôi, vì tôi biết chính xác tôi muốn điều gì và hy vọng rằng bác Gostaham sẽ hiểu. Bác sẽ dạy dỗ cho cháu chứ ạ? - Tôi hỏi bác. Bác trông rất đỗi ngạc nhiên: Ô, thế cháu còn muốn biết điều gì thêm nữa cơ chứ? Mọi điều. - Tôi nói. - Bác đã làm những thiết kế đẹp ấy như thế nào? Và bác đã pha màu trông như thiên đường như thế nào? Gostaham cân nhắc một lát. Ta chẳng có con trai để dạy cho nó tiếp tục nghề của ta. - Bác nói. - chẳng đứa con gái nào của ta lại cần học cái nghề này. Thật đáng tiếc rằng cháu không phải là con trai! Cháu đúng tuổi được nhận vào học nghề trong xưởng dệt rồi đấy. Tôi biết rằng không có cơ hội làm việc trong đám con trai ấy rồi. Có lẽ cháu giúp bác làm những hợp đồng dự án ở nhà được không ạ? Nếu bác thấy cháu đủ tầm. - Tôi nói. https://thuviensach.vn