🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Khéo Ăn Nói Sẽ Có Được Thiên Hạ Ebooks Nhóm Zalo Lời ngỏ Lời nói đầu PHẦN I: DÁM NÓI CHUYỆN - NẮM VỮNG KĨ NĂNG GIAO TIẾP CHƯƠNG 1 Dũng cảm mở lời, dám nói mới biết cách nói CHƯƠNG 2 Đọc nhiều – đi nhiều, tích lũy kiến thức giao tiếp CHƯƠNG 3 “Bắt bệnh” để làm chủ cuộc giao tiếp CHƯƠNG 4 Nắm vững chừng mực trong giao tiếp CHƯƠNG 5 Khen nhiều chê ít, tránh để lời nói làm hại đến thân CHƯƠNG 6 Thêm gia vị hài hước cho giao tiếp PHẦN II: KĨ NĂNG GIAO TIẾP VỚI MỖI HOÀN CẢNH VÀ ĐỐI TƯỢNG KHÁC NHAU CHƯƠNG 7 Kĩ năng giao tiếp với mỗi hoàn cảnh và đối tượng khác nhau CHƯƠNG 8 Cách giao tiếp với lãnh đạo để giành cơ hội phát triển nghề nghiệp CHƯƠNG 9 Chốn công sở nhiều thị phi, biết cách ăn nói rất quan trọng CHƯƠNG 10 Khéo ăn nói trong nghệ thuật bán hàng CHƯƠNG 11 Rèn luyện tài đàm phán, luôn nắm chắc phần thắng CHƯƠNG 12 Kĩ năng diễn thuyết sinh động CHƯƠNG 13 Nắm chắc kĩ năng ngôn ngữ giúp bạn hòa nhập buổi tiệc CHƯƠNG 14 Những lời nói ngọt ngào trong tình yêu PHẦN III: NÓI NĂNG KHÉO LÉO TRONG NHỮNG TÌNH HUỐNG KHÓ XỬ CHƯƠNG 15 Từ chối khéo léo để không làm mất lòng người khác CHƯƠNG 16 Khéo ăn nói khi nhờ người khác giúp đỡ CHƯƠNG 17 Nghệ thuật thuyết phục CHƯƠNG 18 Con người khó tránh việc mắc lỗi, cần thành khẩn khi xin lỗi CHƯƠNG 19 Lời nói thật dễ nghe, khéo léo trong phê bình CHƯƠNG 20 Nghệ thuật an ủi làm ấm lòng người khác Học giả người Mỹ Dale Carnegie đã từng nói: "Trong xã hội ngày nay, sự thành công của một người, chỉ một phần nhỏ là do tri thức chuyên môn, còn chủ yếu được quyết định bởi nghệ thuật hùng biện". Trong cuộc đời một con người, từ xin việc đến thăng tiến, từ tình yêu đến hôn nhân, từ tiếp thị cho đến đàm phán, từ xã giao đến làm việc... không thể không cần đến kĩ năng và khả năng giao tiếp. Nếu khéo ăn nói, bạn sẽ dễ dàng vượt qua những rắc rối nhỏ và có thể tự bảo vệ mình trong những rắc rối lớn. Còn nếu không khéo léo ăn nói, rắc rối nhỏ sẽ gây trở ngại, và rắc rối lớn sẽ gây thất bại. Giao tiếp là một kĩ năng và cũng là một nghệ thuật. Vậy làm thế nào để nói năng lưu lốt? Làm thế nào để lời ăn tiếng nói mang lại những điều tốt đẹp trong những trường hợp khác nhau, với những người khác nhau và những chuyện khác nhau? Cuốn sách này sẽ đưa ra phương pháp và gợi ý cụ thể, nhất định sẽ giúp ích cho bạn. Ebook miễn phí tại : www.Sachvui.Com Lời ngỏ NẮM VỮNG KĨ NĂNG GIAO TIẾP SẼ CÓ ĐƯỢC CUỘC SỐNG TUYỆT VỜI Nhà hùng biện nổi tiếng, chuyên gia giáo dục Lí Yên Kiệt Trong xã hội thông tin hiện đại, sự im lặng không còn là vàng nữa, nếu không biết cách giao tiếp thì dù là vàng cũng sẽ bị chôn vùi. Trong cuộc đời một con người, từ xin việc đến thăng tiến, từ tình yêu đến hôn nhân, từ tiếp thị cho đến đàm phán, từ xã giao đến làm việc... không thể không cần đến kĩ năng và khả năng giao tiếp. Khéo ăn khéo nói thì đi đâu, làm gì cũng gặp thuận lợi. Không khéo ăn nói, bốn bề đều là trở ngại, khó khăn. Trong thời đại thông tin và liên lạc phát triển nhanh chóng, tin tức được cập nhật liên tục, các công cụ thông tin và kĩ thuật truyền thông được ứng dụng rộng rãi như ngày nay thì việc khéo ăn nói đã trở thành “cái tài số một thiên hạ”. Trong khoảng thời gian ngắn nhất, nếu ai có thể nêu bật được khả năng, thực lực của mình cho đối phương biết thì đó sẽ là người chiến thắng. Chính vì vậy mà câu nói “Khéo ăn nói sẽ có được thiên hạ” rất có ý nghĩa. Vậy, như thế nào mới gọi là biết cách ăn nói? Nói năng lưu loát, không ấp úng có được gọi là biết cách nói chuyện không? Nói ngắn gọn, nói ít nhưng ý nghĩa thâm sâu có được gọi là biết cách nói chuyện không? Hay nhất định phải nói nhiều mới là biết nói chuyện? Trong cuộc sống thường ngày, chúng ta thấy rằng: Biết cách nói chuyện không nhất định là phải nói nhiều, quan trọng là phải nói đúng trọng tâm, đúng nội dung. Và điều quan trọng là phải nắm được vấn đề mình đang nói đến. Chắc chắn rất nhiều người đã gặp phải tình huống như thế này: Có những nhân viên tiếp thị khi gặp khách hàng thì giống như một cái máy, nói không ngừng nghỉ, không để ý tới phản ứng và cảm nhận của khách hàng, không cần biết vị khách đó có đang nghe lời giới thiệu về sản phẩm hay không. Nếu làm việc như vậy thì người đó nắm chắc phần thất bại. Trong cuộc sống và trong công việc, chúng ta cũng rất hay gặp phải hiện tượng như sau: Nhiều người khi nói chuyện với người quen thì nói rất hay, không bị mất bình tĩnh hay ấp úng. Thế nhưng khi gặp người lạ hoặc phải nói chuyện trong một đám đông, thì người đó dường như bị mất sự chủ động với ngôn ngữ, có lúc còn không biết mình đã nói gì. Vậy làm thế nào để cải thiện và tránh gặp phải những tình huống như trên? Làm thế nào để ăn nói khéo léo? Có phương pháp và quy luật nào được áp dụng khi giao tiếp không? Có nguyên tắc và bí quyết nào cho các cuộc nói chuyện không? Trong những tình huống khác nhau, với những người khác nhau thì phải nói chuyện như thế nào, và làm sao để trình bày những điều khó nói? Cuốn sách “Khéo ăn nói sẽ có được thiên hạ” này sẽ giải đáp những câu hỏi đó. Cuốn sách với ngôn từ rõ ràng, gần gũi với cuộc sống sẽ mang đến những kĩ năng và phương pháp giao tiếp thực dụng, chắc chắn sẽ giúp ích cho quý độc giả. Nếu như những quy tắc và phương pháp chỉ giúp một số ít người nắm được và ứng dụng, thì giá trị của nĩ là có hạn. Chỉ cần những quy tắc và phương pháp cuốn sách đưa ra giúp được nhiều người, thì giá trị của nó là vơ hạn. Tác giả của “Khéo ăn nói sẽ có được thiên hạ” đã dốc hết tâm sức nghiên cứu về các kĩ năng và quy tắc giao tiếp, đây cũng chính là giá trị lớn nhất của cuốn sách. Một cuốn sách hay sẽ tự nói lên được giá trị của nó, và tự bản thân mỗi độc giả sẽ cảm nhận được điều đó. Quý độc giả sẽ tự nhiên yêu thích một cuốn sách có thể chạm đến trái tim và bổ ích cho mình. Còn với một cuốn sách không hay, độc giả sẽ không mua và cũng sẽ không để tâm đến. Sự hay dở của một cuốn sách do chính độc giả cảm nhận và xác định, thị trường sách cũng sẽ có đánh giá. Cuối cùng, nhắc lại về vấn đề giao tiếp, tôi có hai điều muốn nói với độc giả: Thứ nhất là nói chuyện phải chân thành. Chân thành chính là thứ ngôn ngữ hay nhất, nếu không chân thành thì cho dù nói nhiều bao nhiêu, nắm được nhiều kĩ năng và phương pháp giao tiếp đến thế nào, tất cả cũng chỉ là vô nghĩa. Điều thứ hai là phải lắng nghe bằng trái tim. Chỉ có lắng nghe bằng trái tim thì chúng ta mới biết phải nói gì, nói như thế nào. Những người không biết cách lắng nghe thì không phải là người biết cách nói chuyện. Người biết cách nói chuyện thì chắc chắn là người biết lắng nghe. Chúc quý độc giả đọc sách vui vẻ và có thể nâng cao được kĩ năng giao tiếp của mình. Biết cách nói chuyện khéo léo và luôn có được cuộc sống tuyệt vời. Lí Yên Kiệt Ebook miễn phí tại : www.Sachvui.Com Học giao tiếp không bao giờ là muộn – Hãy bắt đầu ngay từ bây giờ. Người Trung Quốc xưa có câu: “Nhất ngôn dĩ hưng bang, nhất ngôn dĩ diệt quốc” (Một câu nói có thể mang lại sự thịnh vượng cho đất nước, nhưng một câu nói cũng có thể mang họa diệt quốc), câu nói này là một lời khen dành cho những người biết cách ăn nói khéo léo. Những năm 40 của thế kỉ XX, người Mỹ coi “tài ăn nói”, “vàng” và “đạn nguyên tử” là ba báu vật minh chứng cho sự tồn tại và phát triển của thế giới. Trong xã hội hiện đại - thời đại của bùng nổ thông tin, sự giao tiếp và hợp tác giữa con người ngày càng trở nên quan trọng, trong đó khả năng ăn nói của mỗi người có tác dụng then chốt. Như một nhà triết học phương Tây đã từng nói: “Trên thế gian có một kĩ năng giúp con người thành công rất nhanh, được mọi người công nhận, đó chính là khả năng nói chuyện và giao tiếp”. Có biết cách giao tiếp khéo léo hay không sẽ quyết định sự thành bại của cuộc đối thoại, thậm chí là quyết định sự thành công của một con người. Từ đó có thể thấy, tài ăn nói cho dù ở thời đại nào và ở đâu cũng đều là một nhân tố quan trọng mà tất cả các nhân tài ưu tú cần phải có. Còn những người không biết cách nói chuyện hoặc không khéo ăn nói thì cũng chỉ giống như một cái máy radio câm, mặc dù vẫn không ngừng hoạt động nhưng hầu như không thể thu hút được sự chú ý của người khác. Mỗi con người, từ xin việc đến thăng tiến, từ tình yêu đến hôn nhân, từ tiếp thị cho đến đàm phán, từ xã giao đến làm việc... không thể không cần đến kĩ năng và khả năng giao tiếp. Nếu khéo ăn nói, bạn sẽ dễ dàng vượt qua những rắc rối nhỏ và có thể tự bảo vệ mình trong những rắc rối lớn. Còn nếu không khéo léo ăn nói, rắc rối nhỏ sẽ gây trở ngại, và rắc rối lớn sẽ gây thất bại. Cũng dễ hiểu vì sao có những người lại xếp khả năng ăn nói vào danh sách bản năng sinh tồn mà con người hiện đại cần phải có. Nói chuyện là một kĩ năng, cũng là một nghệ thuật. Trong giao tiếp hằng ngày, cho dù là nói ít nhưng chứa nhiều ý nghĩa, hay nói ngắn mà súc tích, chỉ cần vận dụng thuần thục kĩ năng giao tiếp, thì bạn có thể dễ dàng nhận được sự tín nhiệm và hỗ trợ từ người khác. Tuy nhiên trong cuộc sống và trong công việc, có nhiều người có thể nói chuyện tự tin, lưu loát trước người thân, bạn bè hoặc người quen, nhưng khi gặp người lạ hoặc vướng phải khó khăn rắc rối thì lại không biết cách nói chuyện, thậm chí còn không hiểu mình nói gì. Vậy phải làm sao để tránh được tình huống này? Là những người trẻ tuổi, phải giao tiếp thế nào để có thể kết bạn năm châu bốn biển, nhẹ nhàng giải quyết các vấn đề, được đồng nghiệp tôn trọng, lãnh đạo trọng dụng? Hãy học giao tiếp ngay từ hôm nay, trước khi quá muộn. Cuốn sách này sẽ không giảng giải những đạo lí phức tạp, cũng không nói lời giáo điều mà chỉ đề cập tới thực tế và nêu các ví dụ cụ thể từ cuộc sống. Trong những tình huống khác nhau, với những người khác nhau, mỗi việc khác nhau, sẽ cung cấp những kĩ năng giao tiếp cụ thể. Cuốn sách sẽ chỉ cho bạn thấy rõ cần phải giao tiếp, nói chuyện như thế nào. Đương nhiên, nghệ thuật giao tiếp là một bộ môn học vấn thâm sâu, đòi hỏi chúng ta phải không ngừng tích lũy kinh nghiệm trong cuộc sống, trong công việc, phải nâng cao năng lực và hoàn thiện bản thân. Hi vọng cuốn sách “Khéo ăn nói sẽ có được thiên hạ” sẽ giúp ích cho quý độc giả. DÁM NÓI CHUYỆN NẮM VỮNG KĨ NĂNG GIAO TIẾP CHƯƠNG 1 Dũng cảm mở lời, dám nói mới biết cách nói Những người trẻ tuổi mới bước chân vào xã hội, cho dù là trong cuộc sống hay trong công việc điều có thể cảm thấy mình nói chuyện không khéo và luôn sợ mình sẽ nói sai, do đó không dám chủ động nói chuyện với người khác, để sự e ngại và nỗi lo lắng gây áp lực cho chính mình khiến bản thân bỏ lỡ nhiều việc tốt và mất đi cơ hội thăng tiến. Thực tế, không ai sinh ra đã khéo ăn nói, những người khéo nói cũng phải trải qua rèn luyện mới thành. Chỉ cần nỗ lực học tập, bạn sẽ trở thành người tuyệt vời nhất. Khéo ăn nói do rèn luyện mà nên Ăn nói khéo léo là chìa khóa mở ra cánh cửa giao tiếp giữa người với người, giúp bạn có thể đến gần với thế giới của người khác. Hãy nhìn những người thành công trong giao tiếp xã hội, trong công việc hay trong tình yêu, họ luôn có thể nói lên được suy nghĩ của mình, khiến người khác vui vẻ chấp nhận những suy nghĩ đó. Những người có tài ăn nói, nói ra lời nào cũng đều khiến người khác phải chú ý đến. Thế nhưng tài ăn nói không tự nhiên mà có, kể cả đối với các chuyên gia hùng biện, không phải trong trường hợp nào những lời họ nói ra cũng đều được tán dương, tài ăn nói của họ cũng chỉ có được sau quá trình rèn luyện và tích lũy kinh nghiệm. Nói chuyện cũng giống như các tài năng khác, cũng cần không ngừng học tập, tích lũy kiến thức. Những người có tài ăn nói cũng phải rút kinh nghiệm trong từng lần giao tiếp, không ngừng nâng cao khả năng của bản thân thông qua cách quan sát người khác nói chuyện. Nói chuyện là để người khác hiểu về bạn, từ đó giành được sự tin tưởng từ họ. Nếu bạn cho rằng đối phương không hiểu mình nên không nói chuyện với họ, như vậy là bạn chưa hiểu được công dụng của giao tiếp. Các phát thanh viên, người dẫn chương trình đều là các chuyên gia sử dụng ngôn ngữ. Thế nhưng đa phần họ đều cho rằng mình không có khiếu ăn nói từ nhỏ, vậy tại sao họ vẫn thành công nhờ vào tài ăn nói của mình? Nguyên nhân rất đơn giản, đó là vì họ tự nhận thấy mình nói năng không tốt, nên luôn cố gắng để nâng cao kĩ năng giao tiếp. Tổng thống Lincoln vĩ đại trong lịch sử nước Mỹ, trước khi bước vào con đường chính trị, thường bị mọi người chê cười vì tật nói lắp. Thế nhưng kể từ sau khi cố gắng để trở thành một luật sư, dần dần ông đã hiểu ra tầm quan trọng của tài ăn nói. Từ đó, mỗi ngày ông đều kiên trì luyện nói trước gương hoặc bên bờ biển. Trải qua quá trình luyện tập vất vả, cuối cùng Lincoln đã thành công. Không chỉ trở thành một luật sư tài giỏi, một nhà hùng biện, Lincoln còn tham gia chính trường và trở thành vị tổng thống đáng nhớ nhất trong lịch sử nước Mỹ. Từ câu chuyện của Lincoln, chúng ta rút ra được một điều: Tài ăn nói không phải do trời sinh, việc rèn luyện có thể biến một người lắp bắp thành một nhà hùng biện. Muốn nói chuyện hay thì cần phải rèn luyện, cần chủ động nói chuyện với mọi người. Bạn sẽ có được kinh nghiệm trong quá trình giao tiếp, rèn luyện để nắm được nghệ thuật trò chuyện, đây là một quá trình học tập không thể bỏ qua. Khi xã hội phát triển, môi trường thay đổi, nội dung trong các cuộc trò chuyện của mọi người cũng có những sự đổi thay. Do đó, để ăn nói khéo léo, mỗi người cần thường xuyên luyện tập, không được tự mãn, càng không thể bằng lòng với những gì mình có. Đặc biệt là những người trẻ tuổi, cần phải sớm rèn luyện tài ăn nói cho mình, bởi khéo ăn nói sẽ giúp bạn nhanh chóng hòa nhập với mọi người xung quanh và có lợi cho chính sự nghiệp của bạn. Hillary Clinton được nhận định là một trong những ứng viên tổng thống Mỹ có tài ăn nói nhất. Mặc dù không có duyên với chức vụ người đứng đầu Nhà Trắng, nhưng bà đã được tổng thống đắc cử lựa chọn giữ chức ngoại trưởng. Năm 13 tuổi, Hillary được thầy giáo đưa đi nghe buổi diễn thuyết của Martin Luther King. Sự nhiệt tình của Martin Luther King dường như đã lan tỏa tới tâm hồn bà, và sau khi được thầy giáo giới thiệu, bà đã được bắt tay với nhà hoạt động dân quyền này. Từ đó, Hillary đã trở thành người hâm mộ của Martin, bà cũng đã nhận ra ý nghĩa vô cùng to lớn của công việc diễn thuyết. Hillary đã hạ quyết tâm trở thành một chính khách với tài hùng biện xuất sắc. Vậy làm thế nào để có tài hùng biện? Sau khi suy nghĩ kĩ, Hillary ý thức được rằng, khả năng hùng biện xuất phát từ thực tế, giống như việc chỉ có ra chiến trận mới biết cách đánh trận, chỉ có trải qua thực tế nhiều thì mới có thể có được tài ăn nói hơn người. Trong lớp học, Hillary tích cực tham gia các buổi thảo luận với giáo viên và với bạn học. Bà luôn suy nghĩ và tìm ra các đề tài hay để tất cả mọi người cùng tranh luận. Ngoài ra, bà còn tập hợp những bạn học có cùng sở thích, thành lập một câu lạc bộ chuyên tổ chức các buổi thảo luận về mọi đề tài, từ việc quốc gia đại sự đến cuộc sống thường ngày, từ chủ đề khoa học kĩ thuật đến văn hóa nghệ thuật… Chính từ những buổi tranh luận đó, tài ăn nói của Hillary đã được nâng cao rõ rệt. Học từ những người giỏi hơn mình là cách tiến bộ nhanh nhất. Sau mỗi buổi tan học, Hillary thường tới văn phòng giáo viên để học hỏi thêm. Nhờ sự giúp đỡ của các thầy cô giáo, bà đã được tiếp xúc với rất nhiều quan niệm, tư tưởng mới. Các thầy giáo cũng đồng thời giới thiệu cho bà biết không ít những cuốn sách hay, yêu cầu bà đọc và thảo luận về những cuốn sách đó. Hillary đã không những hoàn thành yêu cầu đọc sách, mà còn tích cực suy nghĩ, nêu ra những vấn đề mình không hiểu để thảo luận cùng các thầy. Sau nhiều năm, trong một chuyến công du, khi nghĩ về thầy giáo cũ, bà đã nói: “Đó là người thầy đã làm thay đổi cuộc đời tôi, sau mỗi buổi thảo luận, thầy đều giao cho tôi một nhiệm vụ mới với hi vọng lần sau sẽ tiếp tục tranh luận về nó. Mỗi buổi thảo luận không chỉ giúp tôi nâng cao nhận thức mà khả năng ăn nói của tôi cũng tiến bộ rất nhanh”. Tài ăn nói giúp người ta thành công, tài ăn nói của Hillary đã khiến cuộc sống của bà trở nên tuyệt vời: Không chỉ là một nghị sĩ quốc hội, giúp chồng mình là ông Clinton đắc cử tổng thống hai lần, mà bản thân bà cũng trở thành ngoại trưởng Mỹ. Từ đó có thể thấy, chỉ cần vượt qua khó khăn, kiên trì nỗ lực học tập thì con người nhất định sẽ thành công. Do đó, đừng bao giờ bỏ qua cơ hội được rèn luyện khả năng giao tiếp, nói chuyện trước đông người. Khi tham gia vào một tập thể, một tổ chức hoặc cuộc họp nào đó, bạn đừng nên chỉ ngồi một chỗ quan sát mà hãy tích cực hòa nhập, chủ động giao lưu với mọi người, tranh thủ cơ hội rèn luyện khả năng ăn nói. Ví dụ, chủ động giúp đỡ mọi người giải quyết công việc, đặc biệt là những việc như thuyết phục tìm kiếm sự giúp đỡ của mọi người. Hãy thể hiện như một người dẫn chương trình năng động, như vậy bạn sẽ có cơ hội được tiếp xúc với những người có tài ăn nói và có thể học tập những kĩ năng giao tiếp từ họ. Cứ như vậy, tự nhiên bạn sẽ có thể đảm nhận được nhiệm vụ của một người phát ngôn. Trong cuộc sống hằng ngày, bạn cũng có thể tự tìm kiếm cơ hội được nói chuyện. Sam Levenson không chỉ là một ngôi sao truyền hình mà còn là một nhà diễn thuyết danh tiếng có tầm ảnh hưởng tại Mỹ. Khi còn là một giáo viên trung học ở New York, ông rất thích được nói chuyện, được bày tỏ ý kiến về cuộc sống, công việc với người thân, đồng nghiệp và học sinh. Thật bất ngờ là những ý kiến của ông luôn được mọi người đón nhận. Không lâu sau, ông được mời tham gia rất nhiều buổi diễn thuyết. Sau đó, Sam Levenson đã trở thành người dẫn dắt nhiều chương trình phát thanh. Cuối cùng ông quyết định bước chân vào thế giới giải trí. Từ đó có thể thấy, không có hoạt động nào lại không cần đến lời nói, từ thương mại, xã giao, chính trị, thậm chí là sản xuất đều không thể thiếu lời nói. Cơ hội luyện tập càng nhiều thì cơ hội nâng cao cũng nhiều. Tất cả mọi thứ đều có thể trở thành đối tượng và đề tài cho các cuộc nói chuyện. Chỉ có không ngừng rèn luyện thì bạn mới biết bản thân mình có thể tiến bộ đến đâu. Cho dù bạn có đọc bao nhiêu sách về kĩ năng giao tiếp, nhưng nếu bạn không tìm cơ hội rèn luyện khả năng ăn nói thì bạn sẽ không bao giờ có thể thể hiện xuất sắc trong lĩnh vực này. Hãy nói như Lí Dương Mỗi người đều có tâm lí e ngại khi nói chuyện. Khi phải nói chuyện trước đông người thì cho dù là những người thành đạt cũng có phần e ngại. Có câu nói: “Người sống vì mặt, cây sống vì vỏ”. Cái được gọi là “sống vì mặt” ám chỉ con người ta luôn quan tâm tới hình tượng của mình trong lòng người khác, luôn hi vọng người khác nhìn mình bằng con mắt ngưỡng mộ. Do lo sợ bị mất thể diện, bị người khác chỉ trích, nên trong một số tình huống giao tiếp hoặc khi phải gặp gỡ đông người, con người ta sẽ nảy sinh tâm lí e ngại, ngượng ngùng, kể cả những người thành đạt cũng không tránh khỏi điều này. Lí Dương – Người sáng lập chương trình Crazy English, từ nhỏ là người sống khép kín, sợ nói chuyện, ngay cả nghe điện thoại cũng không dám. Vậy mà từ một người chưa bao giờ được học hành đến nơi đến chốn, đã từng thi trượt môn tiếng Anh, nhờ kiên trì rèn luyện, sau này Lí Dương đã trở thành phát thanh viên Anh ngữ nổi tiếng, người dẫn chương trình song ngữ Anh – Trung, một thầy giáo khẩu ngữ, chuyên gia phiên dịch và hùng biện tiếng Anh. Ông đã được mời tới hơn 200 thành phố để truyền đạt kinh nghiệm học tiếng Anh, khoảng gần 20 triệu người trên toàn quốc đã từng được nghe ông giảng. Lí Dương cũng được mời tới giảng dạy tại Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ, truyền đạt phương pháp “Crazy English” và “Crazy Chinese”. Ông cũng đã trở thành nhân vật được phỏng vấn trên các phương tiện truyền thông của gần 30 quốc gia bởi ông đã tạo nên thương hiệu nổi tiếng – “Crazy English” và “Crazy Chinese”. Lí Dương cũng giống như những người trẻ tuổi khác, ông cũng đã từng e ngại, không dám nói chuyện. Nhưng nhờ sự kiên trì vượt qua khó khăn, tích cực học tập, ông đã có được sự nghiệp như ngày hôm nay. Nói chuyện cần có dũng khí Mọi người ai cũng có tâm lí lo lắng, e ngại khi nói chuyện, đặc biệt là những người trẻ tuổi mới bước chân vào xã hội, họ không can đảm nói lên suy nghĩ của mình với người khác, họ luôn sợ mình nói không hay sẽ bị người khác chê cười, sợ nói sai – làm sai. Do đó, muốn thành công trong xã giao thì phải dám nói ra suy nghĩ, nuôi dưỡng sự tự tin cho bản thân. Trong trường hợp này, dùng phương pháp trị liệu tâm lí để vượt qua chướng ngại tâm lí là cách hiệu quả nhất. Bạn có thể dùng phương pháp tác động tâm lí để thả lỏng mình, phải khiến cho tâm lí quay trở về đúng vị trí ban đầu. Có được dũng khí, bạn sẽ không sợ đối diện với bất kì ai, dũng cảm nói ra suy nghĩ, rèn luyện và dần dần tích lũy kĩ năng cũng như kinh nghiệm giao tiếp. Về việc khắc phục tâm lí e ngại và lo lắng khi phải nói chuyện trước đám đông, Carnegie là người có rất nhiều kinh nghiệm. Kinh nghiệm cơ bản nhất mà chúng ta có thể học từ ông ấy là: “Hãy giả sử những người nghe đang vay tiền của bạn và đang xin bạn cho khất nợ thêm vài ngày, bạn là người có quyền quyết định, bạn không cần phải sợ họ.” Phương pháp tác động tâm lí cũng có thể nuôi dưỡng sự tự tin của một người, tự tin là một dạng ý chí, tin tưởng vào năng lực của mình. Con người có lúc nói ra những điều không hay, đó không phải là do thiếu khả năng mà là do không có đủ tự tin để nói hay. “Nhân vô thập toàn”, trên đời này không có ai là hoàn hảo, cũng không có ai hoàn toàn vô dụng, muốn chiến thắng được nỗi sợ hãi, sự lo lắng, e ngại khi giao tiếp, thì ngoài dũng khí ra, chúng ta còn phải nắm được một số phương pháp tác động tâm lí sau đây: Không nên nói những từ như “dù sao”, “dù thế nào”. Phải tự tin, dùng câu khẳng định để miêu tả sự vật. Nếu phát hiện bản thân có dấu hiệu e ngại, phải lập tức xóa bỏ tâm lí đó. Nếu không chắc về điều gì thì không nên nói hoặc nói giản lược, dùng cách nói khác để thay thế. Cụ thể hóa các vấn đề trừu tượng, lấy dẫn chứng cụ thể. Khi không tự tin giải quyết việc gì thì hãy gác lại để làm sau. Dù là chuyện gì cũng phải nghĩ đến kết quả tệ nhất sẽ như thế nào. Tự nhắc nhở bản thân “Không có việc gì khó”. Không nghĩ tới những điều bi quan. Khi buồn phiền, hãy tìm tới một nơi yên tĩnh để bình tâm lại. Khi thất bại, tìm một người bạn biết lắng nghe để chia sẻ. Viết ra những điều khiến bạn căng thẳng ra một tờ giấy, sau đó đốt đi. Khi mọi chuyện không thuận lợi nên bình tĩnh giải quyết từng sự việc. Phải tin tưởng lời mình nói ra là đúng. Hãy nói to như Lí Dương Trong cuộc sống, có rất nhiều người trẻ tuổi không dám nói chuyện to do e ngại và do tính cách hướng nội, bởi vậy họ sẽ dễ dàng đánh mất đi những thứ vốn thuộc về mình. Nói to là phương pháp tốt nhất để rèn luyện sự tự tin, có thể giúp bạn giành được thành công. Lí Dương không phải một thiên tài tiếng Anh bẩm sinh. Khi còn nhỏ, Lí Dương cũng rất bình thường, thậm chí còn sống hướng nội, e ngại, không dám gặp người lạ, không dám nghe điện thoại, không dám đi xem phim, còn không dám nói ra khi gặp sự cố trong lúc điều trị bệnh. Khi sắp kết thúc học kì một của năm thứ 2 đại học, Lí Dương không thể thi qua tới 13 môn học, ông cảm thấy rất xấu hổ, tự nói với mình phải thoát ra khỏi cuộc sống u ám đó. Ông đã lựa chọn tiếng Anh để thay đổi cuộc sống của mình, tự thề sẽ thi đỗ cuộc thi Anh ngữ quốc gia trong vòng 4 tháng. Lí Dương khi đó cũng giống như những người khác, bắt đầu với rất nhiều khó khăn. Một lần rất tình cờ, Lí Dương phát hiện nếu đọc tiếng Anh thật to thì sẽ có thể tập trung cao độ. Vì thế, mỗi ngày, ông đều tới một khu đất trống trong vườn trường để đọc to những bài luận tiếng Anh, cho tới khi luyện tập nhuần nhuyễn mới thôi. Mười mấy ngày sau, Lí Dương tới lớp học tiếng Anh, những người bạn đã rất ngạc nhiên và nói rằng: “Lí Dương, cậu nói tiếng Anh nghe hay hơn nhiều rồi”. Câu nói đó đã làm Lí Dương bừng tỉnh, ông nghĩ: Cách đọc thật to như vậy có lẽ là một phương pháp hay để học tiếng Anh. Để tránh bỏ cuộc giữa chừng, Lí Dương đã hẹn một người bạn học chăm chỉ nhất lớp cùng đọc tiếng Anh vào mỗi buổi trưa. Tại trường Đại học Lan Châu, Lí Dương và người bạn học của ông đã kiên trì đọc tiếng Anh mỗi ngày từ mùa đông năm 1987 đến mùa xuân năm 1988. Mỗi ngày, Lí Dương đều để trong túi áo đầy những mẩu giấy ghi lại các câu tiếng Anh, cứ có thời gian là ông lại lấy chúng ra đọc, từ kí túc xá đến lớp học, từ lớp học đến nhà ăn, Lí Dương đọc không ngừng nghỉ. 4 tháng sau, Lí Dương đã nói lưu loát, khả năng nghe cũng tốt hơn và phản ứng ngôn ngữ không còn chậm chạp nữa. Trong cuộc thi tiếng Anh năm đó, Lí Dương chỉ mất có 50 phút để làm bài thi, hơn nữa ông còn giành thành tích cao thứ 2 toàn trường (người có thành tích cao nhất nửa năm sau đó đã tham gia lớp học khẩu ngữ do Lí Dương giảng dạy). Thành công đầu đời của Lí Dương đã giúp ông có những bước phát triển mạnh về sau. Ông phát hiện bản thân đã bắt đầu có sự thay đổi, những điểm yếu trong tính cách như hướng nội, tự ti, e dè đã dần mất đi trong quá trình ông học tập. Khả năng tập trung của Lí Dương trở nên mạnh mẽ hơn, trí nhớ sâu sắc hơn, ông dần dần có được sự tự tin. Ông nghĩ phương pháp này đã giúp ông thành công. Vậy tại sao lại không tổng kết, đúc rút nó thành một phương pháp hệ thống, sau đó truyền kinh nghiệm cho những người khác cùng học tập và chính phục tiếng Anh? Một Lí Dương sống hướng nội đã quyết định tạo ra đột phá – Ông sẽ tổ chức diễn thuyết. Ông đã nhờ các bạn của mình viết tờ rơi quảng cáo với nội dung: Có một chàng trai tên là Lí Dương, cậu ấy có nhiều kinh nghiệm học tiếng Anh và hi vọng được chia sẻ với mọi người. Khoảng 1 đến 2 giờ trước khi bắt đầu buổi diễn thuyết, Lí Dương còn sợ rằng ông sẽ phải bỏ cuộc, nhưng khi được bạn bè cổ vũ, ông đã can đảm bước lên, bắt đầu bài diễn thuyết đầu tiên trong cuộc đời mình. Đây chính là câu chuyện của Lí Dương, một người luôn tự ti, e dè, sống khép kín, trải qua quá trình rèn luyện đã trở nên tự tin, dám nói và đạt được thành công. Mặc dù Lí Dương rèn luyện là để nói tốt tiếng Anh, nhưng ý nghĩa và kết quả thì không khác so với việc rèn luyện khả năng nói. Bạn cũng có thể luyện nói trong phòng riêng hoặc tại những nơi vắng người, nếu quyết tâm, bạn nhất định sẽ thành công. Dùng giọng nói để tạo sự thu hút trong giao tiếp Giọng nói, ngữ điệu nói chuyện của một người đều mang đến những cảm nhận khác nhau cho người nghe. Khi bạn tức giận, ngạc nhiên, nghi ngờ, xúc động… ngữ điệu mà bạn thể hiện cũng không giống lúc bình thường, cao độ của giọng nói cũng không giống nhau. Người ta thường dựa vào giọng nói, ngữ điệu nói của một người để phán đoán xem người đó có được mọi người yêu mến hay không. Do đó, ngữ điệu, giọng nói và cách sử dụng ngôn ngữ là nhân tố quan trọng trong giao tiếp. Sử dụng ngữ điệu mềm mại Có câu: “Một câu nói có thể khiến người ta cười, cũng có thể khiến người ta phiền não”. Những câu nói có thể khiến người khác cười thường rất ngọt ngào và êm ái. Từ cổ chí kim, việc nói năng nhẹ nhàng luôn được coi là một đức tính đẹp. Sử dụng ngôn từ nhẹ nhàng, mềm mại trong giao tiếp được coi là cách thức tuyệt vời nhất. Cách sử dụng ngôn ngữ êm ái là điều mà mỗi người trẻ tuổi nên học. Trong xã hội mà áp lực cạnh tranh cao như ngày nay, những người trẻ tuổi thường rất nhiệt huyết, nhưng đôi khi lại không biết kiên nhẫn, ngôn ngữ khi nói chuyện thường rất khô cứng, như vậy sẽ khiến người nghe khó chấp nhận, làm giảm tính hiệu quả của giao tiếp. Ngược lại, ngữ điệu mềm mại, ngôn ngữ súc tích, cách nói nhẹ nhàng sẽ khiến đối phương cảm thấy gần gũi, thân thiện, cuộc nói chuyện sẽ diễn ra thuận lợi và có thể mang lại những hiệu quả bất ngờ. Những người trẻ tuổi nên chú ý tới điều này, đặc biệt là những người làm công việc tiếp thị, bán hàng. Một nhân viên bán hàng điện gia dụng gặp một nữ khách hàng kĩ tính. Người khách hàng này xem xét mọi thứ rất kĩ lưỡng, đã gần một giờ đồng hồ nhưng vẫn chưa chọn được gì. Do có quá nhiều khách hàng nên nhân viên bán hàng buộc phải rời đi để tư vấn cho các khách hàng khác. Vị khách hàng nữ cảm thấy như mình bị bỏ rơi nên đã lên tiếng chỉ trích: “Thái độ phục vụ của các anh kiểu gì vậy? Không thấy tôi đến trước hay sao? Hãy mau tới và tư vấn giúp tôi, tôi đang vội.” Sau khi nói chuyện với các khách hàng khác, người nhân viên lên tiếng: “Mong cô tha lỗi, công việc của chúng tôi quá bận rộn nên đã không phục vụ chu đáo, phiền cô phải chờ lâu”. Thái độ nhã nhặn của nhân viên bán hàng và sự mềm mại trong lời nói đã khiến vị khách hàng nữ phải đỏ mặt xấu hổ và thay đổi thái độ: “Tôi nói cũng hơi quá, mong anh bỏ qua.” Người khách hàng nữ cảm thấy như mình bị bỏ rơi nên rất bức xúc, nếu nhân viên bán hàng đôi co với khách thì hậu quả nhất định sẽ rất tệ. Thực tế, có lí thì không cần phải lên giọng, không cần phải nói ra để phân biệt đúng sai rõ ràng, chỉ cần nói với thái độ tôn trọng, khoan dung và thấu hiểu thì tự bản thân lời nói đã có sức cảm hóa, khiến đối phương thay đổi tâm lí và để sự việc phát triển theo chiều hướng tốt đẹp hơn. Sử dụng kính ngữ với cách nói lễ độ, sử dụng từ trung tính với ngữ khí nhẹ nhàng chính là một nguyên tắc quan trọng trong giao tiếp. Học nói vừa đủ nghe Khi nói chuyện với người khác, bạn nhất định phải chú ý kiểm soát cao độ của giọng nói, bởi nó sẽ ảnh hưởng tới hình ảnh của bạn. Trong một số trường hợp đặc biệt, ví dụ như trên đường đông người qua lại hay trong các công xưởng có máy móc hoạt động, bạn không thể không nói to, nhưng bình thường thì bạn không cần thiết phải nói to. Hãy thử tưởng tượng, trong một quán cà phê yên tĩnh hay trong không gian công viên tĩnh lặng, chắc chắn không nên nói quá to. Có một số người để thu hút sự chú ý của người khác, khi nói chuyện thường cố ý nâng cao độ giọng nói. Thực tế, tầm ảnh hưởng của ngôn ngữ hoàn toàn không liên quan tới âm lượng to nhỏ của lời nói. Nói to không có nghĩa bạn sẽ thuyết phục được người khác, mà ngược lại, nó còn khiến người khác ghét giọng nói, thậm chí ghét chính con người bạn. Giọng nói to nhỏ cũng giống như âm điệu cao thấp, cũng có những phạm vi nhất định. Bạn hãy nói thử và tự bản thân xác định xem âm lượng như thế nào sẽ khiến người nghe thấy dễ chịu và dễ chấp nhận nhất. Ly Ly là Giám đốc của một công ty quảng cáo, cô ấy rất quan tâm tới vấn đề tiếp thị khách hàng và luôn sẵn lòng giúp đỡ người khác giải quyết rắc rối, thế nhưng giọng nói của Lưu Ly lại rất khó nghe – Giọng mỏng đanh giống như tiếng hét của một bé gái. Ông chủ của Lưu Ly nói: “Tôi rất muốn nâng đỡ cô ấy, nhưng giọng nói của cô ấy thực sự không thể chấp nhận nổi, nó khiến người đối diện cảm thấy cô ấy không chân thành. Tôi bắt buộc phải tìm một người khác có giọng nói hay hơn đảm nhận chức vụ này.” Rõ ràng Ly Ly đã bị mất đi cơ hội thăng tiến do âm lượng giọng nói không phù hợp của mình. Nếu như khi nói chuyện, Ly Ly có thể kiểm soát cao độ giọng nói cho phù hợp với tình hình thực tế thì cô ấy đã thành công. Vậy làm thế nào để có được giọng nói dễ nghe? Bạn cần phải luyện tập. Bước thứ nhất là luyện hơi. Hơi là động lực để con người phát ra tiếng nói. Hơi mạnh hay yếu có ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng phát âm. Do đó, muốn có giọng nói hay, trước tiên cần phải luyện hơi. Luyện hơi bao gồm hít vào và thở ra. Hít vào: Khi hít thở, cần phải hít vào thật sâu, hóp bụng và hít khí vào căng lồng ngực. Nhưng cần phải chú ý, khi hít vào không được nâng vai lên. Thở ra: Thở ra thật chậm, dần dần đẩy khí vừa hít vào cơ thể ra ngoài. Khi thở ra hai hàm răng khép lại, để không khí từ từ thoát ra qua các kẽ răng, phải thở ra thật chậm và lâu mới có thể đạt hiệu quả tốt nhất. Khi luyện tập hít thở, phải thật kiên trì để có được kết quả tốt. Bước thứ hai là luyện thanh. Trước khi luyện thanh, đầu tiên phải thả lỏng thanh đới, khởi động bằng những âm nhỏ nhẹ, êm ái. Lúc mới bắt đầu tập, tuyệt đối không được hét to ngay, bởi như vậy sẽ làm hỏng hoặc khiến dây thanh bị tổn thương. Các ca sĩ hay diễn viên kịch khi luyện thanh thường bắt đầu dần dần từng bước từ thấp đến cao. Sau khi hoàn thành các bước chuẩn bị cho dây thanh, tiếp theo sẽ chuẩn bị cho miệng. Không thể coi nhẹ tác dụng của miệng, một người có giọng nói hay hay không, phụ thuộc rất nhiều vào miệng. Sau đây là một số bài tập cơ bản: 1. Hoạt động cơ mặt bằng cách há ngậm miệng, đây là bước chuẩn bị cho hoạt động cơ mặt trong quá trình luyện thanh. 2. Luyện mũi và vòm họng, có thể thực hiện bằng cách bắt chước tiếng vịt kêu. Thế nhưng khi nói chuyện, chúng ta phải chú ý, không nên liên tục sử dụng giọng mũi, bởi nó rất dễ gây phản cảm. 3. Luyện nhả chữ. Mới nghe thì nhả chữ và phát âm có vẻ không liên quan đến nhau, nhưng thực tế chúng có quan hệ rất mật thiết. Bởi muốn nói tròn vành rõ chữ, thì nhất định phải nhả chữ rõ ràng, tròn trịa. Những phương pháp trên có thể giúp bạn luyện giọng. Nhưng khi luyện tập cần chú ý, buổi sáng mới ngủ dậy không nên luyện ngoài trời bởi có thể làm tổn thương dây thanh. Đặc biệt là khi nhiệt độ trong nhà và ngoài trời chênh lệch quá cao, không khí lạnh đột ngột sẽ ảnh hưởng không tốt tới dây thanh. Nói phải có tiết tấu, tốc độ thích hợp Tiết tấu nói là gì? Chính là sự thay đổi âm lượng mạnh yếu được hình thành trong quá trình nói do cách ngắt nghỉ kết hợp với tốc độ nhanh chậm. Trong cuộc sống, có rất nhiều người khi nói thường không để ý tới tiết tấu và tốc độ, cho dù là nói chuyện gì cũng chỉ dùng một ngữ điệu và tốc độ nói nên rất đơn điệu, nhàm chán. Do đó, nắm được tiết tấu và tốc độ là điều kiện quan trọng để có thể nói chuyện hay. Tiết tấu của ngôn ngữ không phải luôn nhất quán, mà luôn có sự khác biệt trong từng chủ đề nói. Cũng giống như tiết tấu của thơ ca và văn xuôi, hai điều này rất khác biệt, sự khác nhau đó được tạo nên bởi cách đọc theo quy tắc và không theo quy tắc. Thơ ca luôn có trọng âm, trong khi tiết tấu văn xuôi thay đổi theo cảm xúc. Nói chuyện cũng vậy, nhất định phải điều chỉnh tiết tấu nói sao cho phù hợp với chủ đề và hoàn cảnh, như vậy thì mới có thể thu hút được người nghe. Tương tự như vậy đối với tốc độ nói. Cho dù là chuyện gì, nếu nói quá nhanh sẽ khiến người nghe có tâm lí căng thẳng và lo lắng. Không chỉ vậy, bạn sẽ không thể nói rõ ràng và người khác sẽ không hiểu bạn muốn truyền đạt nội dung gì. Còn nếu nói quá chậm, người nghe sẽ dễ cảm thấy nhàm chán và không bị thu hút. Do đó, hãy cố gắng điều chỉnh tiết tấu và tốc độ nói phù hợp, thay đổi theo tình huống cụ thể để giọng nói của bạn có âm điệu thu hút người đối diện. Hãy nói để người khác hiểu Trong giao tiếp và trong cuộc sống hằng ngày, việc lỡ lời là điều khó tránh khỏi. Có rất nhiều nguyên nhân gây lỡ lời, nhưng nguyên nhân cơ bản nhất là do mục đích thiếu rõ ràng, lời nói ra khiến người khác không thể hiểu. Nói chuyện không chỉ là một nhu cầu xã giao, cũng không chỉ để mọi người quen biết và hiểu nhau, mà còn là cách để chúng ta truyền đạt ý thức và tư tưởng. Vì vậy, khi nói chuyện, đầu tiên phải xác định rõ mục đích, nói rõ ràng để người đối diện nghe và hiểu. Tại sao cần phải nói chuyện? Truyền đạt thông tin hoặc tri thức. Ví dụ như dạy học, đưa tin, giới thiệu sản phẩm… Thu hút sự chú ý và hứng thú của người khác. Trò chuyện phần nhiều đều xuất phát từ mục đích xã giao, hoặc để tiếp xúc và giao tiếp với mọi người, để khẳng định sự tồn tại của bản thân hoặc để làm hài lòng người khác. Ví dụ như chào hỏi, chúc mừng, đặt câu hỏi, hướng dẫn du lịch, thuyết trình, dẫn chương trình… Khuyến khích hoặc cổ vũ, củng cố niềm tin, động viên tinh thần, đôi lúc còn yêu cầu cả hành động phản ứng. Ví dụ như tán dương, tuyên truyền quảng cáo, đàm phán, yêu cầu, phỏng vấn xin việc, diễn thuyết trong các buổi lễ tốt nghiệp hay lễ kỉ niệm, phát biểu trong hoạt động chúc mừng. Giành được niềm tin và sự thấu hiểu. Ví dụ như tâm sự, tìm kiếm sự ủng hộ, trò chuyện tình yêu… Chủ yếu nhằm mục đích giao lưu tình cảm, tăng cường hữu nghị và làm bền chặt các mối quan hệ. Thuyết phục hoặc khuyên nhủ như đàm phán, phê bình, biện hộ, diễn thuyết tranh cử hoặc đưa ra ý kiến. Nhằm mục đích thay đổi quan niệm của người đối diện hoặc ngăn cản họ làm điều gì đó. Tuân thủ các nguyên tắc giao tiếp, hiểu rõ mục đích giao tiếp là điều kiện đầu tiên để đạt được thành công. Có mục đích rõ ràng, việc nói chuyện, xã giao sẽ đạt được hiệu quả tốt đẹp, thậm chí còn có thể giúp người nói vượt qua mọi khó khăn, rắc rối. Chỉ có hiểu rõ mục đích thì chúng ta mới biết được phải chuẩn bị tư liệu và đề tài gì, phải dùng cách nói thế nào với những kĩ năng gì trong cuộc trò chuyện. Còn nếu không xác định rõ mục đích thì cho dù có nói năng lưu loát, người đối diện cũng sẽ không thể hiểu bạn muốn truyền tải nội dung gì. Do đó, trước mỗi lần mở lời, mọi người nên tự hỏi mình: Tại sao lại phải nói như vậy? Mình muốn diễn đạt điều gì? Tại sao lại phải nói? Hãy đoán trước những kết quả tốt đẹp, lấy đó làm mục tiêu để cố gắng. Ngôn ngữ diễn đạt phải rõ ràng Xã hội ngày nay phát triển rất nhanh, có nhiều điều tốt đẹp để những người trẻ tuổi theo đuổi, đặc biệt trong lĩnh vực ngôn ngữ. Thời đại phổ cập internet, đó là nơi ra đời của rất nhiều từ lóng mới thông dụng trong giới trẻ, thậm chí cả những từ và chữ mới. Khi trò chuyện trên mạng, mọi người thường dùng những từ này, tuy nhiên, chúng lại không phải ngôn ngữ được sử dụng trong sách vở nên không thể dùng bừa. Trong một số sự kiện quan trọng, hoặc khi phải nói chuyện với lãnh đạo hay người lớn tuổi thì không nên sử dụng từ lóng để tránh khiến người đối diện không hiểu bạn đang nói gì và dễ gây hiểu nhầm. Cũng không thể không nhắc đến từ địa phương. Mặc dù thanh niên ngày nay đều biết nói tiếng phổ thông và ít dùng ngôn ngữ địa phương, nhưng vẫn có những bạn sinh viên mới ra trường hoặc những người mới từ nông thôn ra thành phố lập nghiệp còn sử dụng nhiều từ địa phương. Nhất định phải sớm học tiếng phổ thông để tránh bị hiểu nhầm. Ông bố vợ người Quảng vào thăm con gái lấy chồng ở Sài Gòn. Một hôm ông nói với chàng rể: - Ngày mai con đưa ba đi Sở Thú chơi nhé! Người con rể bận công chuyện nên trả lời: - Mai ạ? Con kẹt, ba bảo vợ con đưa đi. Tức thì người bố vợ hùng hổ: - Tổ cha mày, mày không đưa tao đi thì thôi, tại sao lại chửi tao? - !!!!! Thì ra từ “con kẹt” của người miền Nam lại là tiếng chửi thề của người Quảng. Như vậy, khi nói chuyện, nhất định phải nói rõ, chính xác, học nói tiếng phổ thông, dùng từ rõ ràng để người đối diện có thể hiểu lời bạn nói. Giao tiếp hợp hoàn cảnh, địa vị Trong giao tiếp, nếu muốn truyền đạt thông tin thành công, để người khác chấp nhận bạn thì nhất định phải vận dụng kĩ năng ngôn ngữ, mở lời đúng lúc và nói đúng, chú ý đến hoàn cảnh nói và địa vị bản thân. Nhà văn Diệp Thánh Đào đã từng nói: “Kĩ năng quan trọng nhất là lựa chọn đúng thời điểm để nói lên thành ý.” Có thể thấy, điểm căn bản của kĩ năng ngôn ngữ nằm ở chỗ lựa chọn đúng cách nói vào đúng thời điểm thích hợp. Nếu như bạn không chú ý tới hoàn cảnh, địa vị, chỉ tìm cách thể hiện mình, nói năng bừa bãi thì hậu quả sẽ rất khó lường. Việc phải tích lũy kinh nghiệm trong thời gian dài cho chúng ta thấy lí do tại sao kĩ năng ngôn ngữ chỉ được con người vận dụng khi đã dần quen, đó là bởi nó có tính ổn định. Chỉ cần vận dụng hợp hoàn cảnh thì kĩ năng ngôn ngữ sẽ giúp chúng ta nâng cao khả năng giao tiếp và sức hút. Một vị cán bộ cao tuổi đã về hưu sau hàng chục năm làm việc vất vả ở một cơ quan. Đơn vị công tác quyết định tổ chức lễ chia tay ông và một cán bộ khác đã từng nhiều lần được nhận danh hiệu “nhân viên ưu tú”. Lãnh đạo và đồng nghiệp tham gia buổi tiệc đều hết lời khen ngợi những thành tích trong công việc và cách đối nhân xử thế của họ. Đương nhiên, người đã nhiều lần có danh hiệu nhân viên ưu tú nhận được nhiều lời khen hơn. Khi đến lượt hai cán bộ về hưu phát biểu, họ đã gửi lời cảm ơn sâu sắc trước sự quan tâm của mọi người. Không khí của buổi lễ trở nên vô cùng xúc động. Để bày tỏ sự cảm ơn, đáng lẽ chỉ nên nói đến đây. Nhưng sau đó, người cán bộ cảm thấy tự ti khi thấy người đồng nghiệp còn lại nhận được nhiều lời khen, ông tiếp tục phát biểu: “Nói đến nhân viên ưu tú, rất tiếc, tôi chưa từng một lần…”. Nói đến đây, một cán bộ trẻ tuổi ngồi phía đối diện, người thường ngày vốn không hợp với ông đã cướp lời: “Không, đó là do lỗi của cháu chứ không phải do chú làm việc không tốt, chúng cháu chưa bao giờ nhắc đến tên chú.” Câu tự trách này của người cán bộ trẻ đã khiến các đồng nghiệp nhìn vị cán bộ già sắp về hưu bằng ánh mắt thương cảm. Bỗng chốc, không khí trong hội trường chùng xuống. Trước tình huống này, một vị lãnh đạo đã quyết định sẽ phá tan bầu không khí căng thẳng. Vào thời điểm đó, ông nên tránh nói đến chủ đề nhạy cảm về nhân viên ưu tú mà nên nói tới những chủ đề khác. Tuy nhiên, vị lãnh đạo lại lập tức động viên người cán bộ sắp về hưu, nói ông không nên quá để ý tới vấn đề ưu tú hay không, bởi không đạt được danh hiệu không phải do thiếu năng lực, mà quan trọng là thực tế công việc... Vị lãnh đạo đã nhắc lại và nhấn mạnh vào vấn đề mà nhẽ ra không nên nói đến nữa, khiến cho không khí trong hội trường đã căng thẳng lại càng trở nên căng thẳng hơn. Câu chuyện trên đây là một ví dụ điển hình cho việc nói mà không chú ý tới hoàn cảnh xung quanh, tất cả các nhân vật đều không biết cách nói. Do đó, khi nói chuyện, nhất định phải chú ý tới hoành cảnh và cách thức, một câu nói sai, một câu đỡ lời không đúng sẽ gây ra càng nhiều mâu thuẫn. Đọc nhiều, đi nhiều là cách tốt nhất để chúng ta tích lũy tri thức. Người xưa nói: “Đọc vạn cuốn sách, đi vạn dặm đường”, chỉ có đọc nhiều, tiếp xúc nhiều với xã hội thì cuộc sống của chúng ta mới có thể trở nên phong phú hơn. Khi năng lực và tri thức được nâng cao, con người sẽ có nhiều kinh nghiệm sống với kiến thức rộng hơn, chính vì vậy mà chúng ta sẽ tích lũy được kĩ năng giao tiếp xã hội. Người xưa nói: “Phúc hữu thi thư khí tự hoa” (Chỉ cần đọc nhiều thì học sẽ thành công, khí chất tài hoa của bản thân sẽ tự nhiên trỗi dậy). Maxim Gorky cũng nói: “Học vấn thay đổi khí chất”. Từ đó có thể thấy, tri thức là khí chất, là suối nguồn của tinh thần, cũng là nền tảng quan trọng mang tới mọi đề tài trong giao tiếp giữa con người với con người. Mặc dù đọc sách là một việc làm đáng quý, nhưng nếu chỉ đọc mà không trải nghiệm thực tế thì những điều sách mang lại chỉ là những tri thức vô nghĩa. Do đó, trước khi giao tiếp với mọi người, nhất thiết phải chuẩn bị những đề tài mang tính chất tri thức, đương nhiên, nguồn đề tài có thể từ cuộc sống, cũng có thể từ sách vở, sau đó hãy ghi nhớ chúng và vận dụng thích hợp trong mọi hoàn cảnh. Đa số các nhà diễn thuyết đều rất yêu thích việc đọc sách, mỗi ngày ít nhất họ cũng phải đọc một tờ báo. Có người cho rằng: “Để có thể giao tiếp với mọi người tốt hơn, tìm được đề tài thích hợp thì nhất định phải am hiểu tin tức. Để am hiểu tin tức thì nhất định phải đọc nhiều sách”. Chỉ có cách tích lũy tri thức như vậy mới giúp chúng ta giao tiếp tự tin. “Đọc” là sự chuẩn bị cho một cuộc nói chuyện. Các loại sách báo tạp chí đều mang đến cơ hội để chúng ta tìm hiểu về tình hình của một công ty hoặc một nhân vật tầm cỡ nào đó, cho dù nhớ hay không nhớ đã đọc nó ở đâu, thì điều đó cũng không quan trọng trong cuộc gặp. Ngoài ra, cũng không nên bỏ qua các loại sách báo nằm ngoài lĩnh vực công việc của mỗi người, bởi chúng sẽ giúp mọi người hiểu thêm về thế giới, giúp chúng ta thành công trong giao tiếp xã hội. Báo chí có thể cung cấp những thông tin về đề tài cuộc sống, ví dụ như giao thông, thời tiết, thời cuộc, và cả những tin tức địa phương. Thời tiết là đề tài tuyệt vời nhất, bởi đó là thứ gần gũi nhất với con người, nếu thời tiết bất thường thì có thể dùng nó làm đề tài nói chuyện: miền Nam lũ lụt, miền Trung bão cát, thời tiết nắng nóng… tất cả đều có thể trở thành đề tài cho một cuộc trò chuyện. Vậy, các chuyên gia giao tiếp thường đọc báo như thế nào? Hãy đọc kĩ danh mục những tin tức chính. Đọc từ đầu, đọc và nắm được chủ đề của mỗi trang tin tức. Đọc đoạn đầu của những tin hay hoặc tin quan trọng. Thông thường thì đoạn đầu của một trang tin tức sẽ nói tổng quát về sự kiện mà trang tin đó sẽ đề cập đến. Đánh giá xem tin tức có quan trọng không, có mang lại hứng thú cho bạn hoặc người nghe hay không. Khi đọc một tờ báo, bạn không những phải nắm được những tin tức vĩ mô, tin thể thao hoặc tin kinh tế, mà còn phải nắm được những tin tức văn hóa về nơi mình đang sinh sống. Nếu như bạn đã xem tin tức quốc tế hoặc tin tức trong nước trên một tờ báo toàn quốc, thì để tránh mất thời gian, bạn nên bỏ qua những tin tức này trên các tờ báo địa phương. Sau khi đọc báo, biết được những chuyện mới xảy ra ở địa phương, ở trong và ngoài nước, đồng thời cũng biết hiện đang có cuộc thi gì, sự kiện giải trí gì, nắm được tình hình thời tiết… Bạn sẽ phải sử dụng những thông tin này như thế nào? Dưới đây sẽ là một số gợi ý giao tiếp sử dụng thông tin từ báo chí: Anh đã vượt qua bão tuyết như thế nào? Anh dọn tuyết hết bao lâu? Chị làm thế nào để giữ ấm? Anh nghĩ đội nào sẽ vô địch? Tôi thích đội bóng XX, anh có hâm mộ đội XX không? Đây là lần đầu tiên bạn tham gia đại hội toàn quốc phải không? Sao bạn thích nghề này? Anh có hay đi câu cá không? Anh thích câu cá ở đâu? Sau khi hỏi xong câu hỏi, bạn có thể thêm 1 câu nói nữa: “Vậy anh/chị nghĩ như thế nào?” Cho dù bạn chưa nắm vững về các đề tài, chỉ cần hằng ngày chịu khó đọc sách, chắc chắc bạn có thể giao tiếp thành công. Trên thực tế, chỉ cần hiểu được các tri thức liên quan, có hiểu biết ở mức độ nhất định các chủ đề hoặc có thể đưa ra câu hỏi khéo léo thì khi giao tiếp, bạn sẽ không khó để chia sẻ thông tin với những người khác. Chẳng phải bạn vẫn thường nói: “Việc này tôi biết, nhưng tôi không nhớ (biết) nó ở đâu”? Khi bạn muốn nhớ một điều gì đó quan trọng, một câu nói hay hoặc một bài viết thú vị, có một cách rất hay là: Đọc, ghi nhớ, viết lại. Đừng quên viết rõ thời gian và nơi bạn biết điều đó. Nhiều khi, đó chính là nguồn đề tài cho một cuộc nói chuyện thú vị. Ngoài ra, chúng ta cũng có thể chia sẻ thông tin cho người khác, cùng xem những bài viết thú vị, những đề tài hay để xây dựng mối quan hệ tốt đẹp. Chỉ cần sau khi trích dẫn lại bài viết đó, bạn viết thêm những lời nhắn như “Đọc nó làm tôi nhớ đến bạn”, “Chúc bạn luôn thành công”, “Gửi tặng bạn, hãy chia sẻ nó với người khác”… Có thể bạn cho rằng đó không phải là giao tiếp, nhưng trên thực tế đây là một cách khác để truyền tải thông tin. Nó thể hiện: “Tôi lắng nghe bạn, không chỉ nhớ đến bạn mà còn rất tôn trọng bạn. Do đó tôi đã trích dẫn bài viết này để gửi tới bạn”. Cho dù bạn có trực tiếp tham gia vào một hoạt động nào hay không, nhưng bạn cũng nên nắm được kiến thức về vấn đề đó. Đừng nghĩ rằng phụ nữ không cần biết thông tin về thể dục thể thao, tương tự nam giới cũng nên đọc về cuộc sống, hiểu về thông tin xã hội, phim ảnh, nghệ thuật… Như vậy giao tiếp giữa nam và nữ sẽ có những điểm tương đồng, có thể tìm được đề tài chung khi nói chuyện. Đọc nhiều, viết nhiều, rèn luyện bản lĩnh nói chuyện trước đám đông “Đọc vạn cuốn sách, đi vạn dặm đường”. Không có con đường tắt dành cho những người muốn trở thành nhà diễn thuyết. Bạn cần coi việc rèn luyện bản lĩnh nói chuyện trước đám đông là một mục tiêu và dần dần từng bước thực hiện mục tiêu đó. Điều này đòi hỏi bạn không ngừng học tập, không ngừng học hỏi và tích lũy kinh nghiệm. Đầu tiên, bạn cần có khả năng nói tốt để bản thân có một vị trí vững trong xã hội. Để làm được điều này, mỗi ngày bạn đều phải rèn luyện cách nói chuyện, tập luyện phong thái và học cách nói thuyết phục. Ngoài ra bạn phải đọc sách về các danh nhân, đọc những cuốn sách mà họ viết, cho dù là cổ điển hay hiện đại. Hãy tự nói với mình rằng, bạn phải học được bản lĩnh nói chuyện từ trong các cuốn sách. Khi đọc sách để nâng cao năng lực diễn thuyết, phải đặc biệt chú ý tới cách sử dụng từ ngữ. Vừa phải đọc và vừa nghĩ: Phải làm thế nào để thể hiện tốt hơn? Có cần sự thay đổi nào không? Và sử dụng cách nói nào trong tình huống nào là thích hợp nhất? Cùng nói về một việc, nhưng với mỗi tác giả sẽ có một cách diễn tả khác nhau. Mỗi người đọc cũng sẽ có cảm nhận không giống nhau. Cần phải đặc biệt chú trọng tới điều này. Cho dù nội dung có hay thế nào, nhưng nếu cách sử dụng ngôn ngữ không đặc sắc, không có phong cách thì tác phẩm sẽ không để lại ấn tượng đẹp, người đọc sẽ nhanh bị nhàm chán. Tóm lại, cần phải không ngừng học tập tri thức trong sách vở, trong xã hội. Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ và bắt đầu ngay bây giờ. Chỉ cần bạn không ngừng học tập, bạn sẽ trở thành một chuyên gia giao tiếp với những đề tài nói chuyện đa dạng, phong phú. Kiến thức bác học trong giao tiếp Trong giao tiếp, nếu bạn có kinh nghiệm cuộc sống phong phú và vốn kiến thức uyên bác thì sẽ không khác gì “hổ mọc thêm cánh”. Kiến thức uyên bác sẽ giúp ích cho bạn trong mọi tình huống, giúp bạn tham gia vào mọi chủ đề, bạn sẽ như “cá gặp nước” trong cuộc nói chuyện. Ví dụ như khi diễn thuyết, trên thế giới không một ai có thể có một bài diễn thuyết hoàn hảo nếu không chuẩn bị trước, bởi vì nội dung diễn thuyết không thể bê nguyên xi từ bất cứ nguồn tư liệu nào, cũng không có sự sẵn sàng về mặt tư tưởng. Do đó, có rất ít người có thể tự tin, ung dung nói chuyện trước đám đông trong điều kiện không có bất cứ sự chuẩn bị nào. Và những người này đều rất được hoan nghênh. Làm thế nào để có thể có được kiến thức uyên bác và vận dụng hiệu quả trong lời nói, nâng cao khả năng giao tiếp? Kiến thức chủ yếu đến từ hai nguồn là sách vở và cuộc sống. Thế nhưng không thể rập khuôn, áp dụng kiến thức một cách máy móc mà cần phải điều chỉnh sao cho phù hợp với điều kiện thực tế. Sự uyên bác của một người không nằm ở chỗ người đó biết về mọi việc mà là ở chỗ người đó nhìn nhận và lí giải sự việc như thế nào. Nếu bạn muốn rèn luyện bản thân, tu thân dưỡng tính bên cạnh việc tích lũy tri thức, những cuốn sách sau đây sẽ giúp ích cho bạn: Sách tri thức: “Thế giới của Sophia”, “Giới tính thứ hai”… Tu thân: “Tây sương kí”, “Cuốn theo chiều gió”, “Jane Eyre”, “Bà Bovary”, “Anna Karenina” “Trà hoa nữ”, “Kiêu hãnh và định kiến”… Dưỡng tính: “Lá cỏ” (Leaves of Grass ), “Hà Nội ba mươi sáu phố phường”, “Thương nhớ Mười Hai”… Đương nhiên trong cuộc sống, nội dung các cuộc trò chuyện còn có thể đề cập đến lịch sử, những cuốn sách sau sẽ giúp bạn có thêm kiến thức lịch sử: Việt Nam sử lược, Ngàn năm áo mũ, Nhật kí Đặng Thùy Trâm… Chỉ cần đọc nhiều sách là bạn sẽ có thêm nhiều kiến thức bổ ích. Nếu nắm vững nội dung sách, bạn sẽ có rất nhiều chủ đề cho một cuộc nói chuyện thú vị. Thời nhà Thanh, Kỉ Hiểu Lam và Hòa Thân là quan cùng triều, không cần nói, ai cũng biết Kỉ Hiểu Lam là một tài tử, ông đã đọc rất nhiều sách. Thực tế, Hòa Thân cũng là một người có trình độ văn hóa rất cao, nếu không thì sao ông có thể ở bên cạnh vua Càn Long trong nhiều năm như vậy. Chúng ta hãy xem xem hai vị bác học này thể hiện thế nào trước vua Càn Long. Một ngày, vua Càn Long cùng với Hòa Thân và Kỉ Hiểu Lam đến nghỉ dưỡng tại núi Thừa Đức, ba người cùng đi bộ ngắm cảnh trong vườn. Càn Long biết Hòa Thân và Kỉ Hiểu Lam chỉ bằng mặt chứ không bằng lòng nên có ý muốn hòa giải. Lúc này, đột nhiên vua Càn Long hỏi: “Cái gì cao? Cái gì thấp? Cái gì đông? Cái gì tây?” Kỉ Hiểu Lam đương nhiên không muốn bỏ lỡ cơ hội thể hiện mình trước Hoàng Thượng nên đã trả lời trước: “Quân vương cao, thần tử thấp, văn ở phía đông, võ ở phía tây”. Hòa Thân thấy Kỉ Hiểu Lam tranh trả lời trước nên rất bực mình, nhưng không còn cách nào, ông cũng đành tán đồng. Ba người đi lên một cây cầu, Càn Long yêu cầu Hòa Thân và Kỉ Hiểu Lam lấy nước làm đề tài để sáng tác một bài thơ. Sau khi nghe xong, Kỉ Hiểu Lam lại tranh trả lời trước, ông đã đọc ngay một bài thơ với ngụ ý ví Hòa Thân chỉ như một con gà. Sau khi nghe xong bài thơ của Kỉ Hiểu Lam, Hòa Thân rất tức giận và ngay lập tức sáng tác một bài thơ đáp trả với ngụ ý cảnh cáo Kỉ Hiểu Lam không nên nhiều chuyện, nếu không sẽ có kết thúc không tốt đẹp. Nghe xong hai bài thơ của Kỉ Hiểu Lam và Hòa Thân, Càn Long biết hai người vẫn ở thế đối đầu. Nhưng ông cũng nghĩ, đối với việc quốc gia, đó chưa hẳn là chuyện không tốt. Vua Càn Long chỉ mỉm cười không nói gì và từ bỏ ý định hòa giải hai người. Kỉ Hiểu Lam và Hòa Thân đã cho thấy cái tài của mình trong từng câu thơ, nếu hai người không có trình độ cao thì không thể nói ra những câu nhằm công kích đối phương như vậy. Hai người cũng sẽ không thể tự tin mà đối đáp nhau trước vua Càn Long – một người có trình độ học vấn thâm sâu. Đương nhiên, ngoài những kiến thức trong sách vở, kiến thức trong cuộc sống cũng vô cùng quan trọng. Cho dù là giao tiếp nội bộ hay ngoại giao giữa các quốc gia, đều là việc cần phải học tập. Chỉ có như vậy, bạn mới có thể nắm được điểm yếu của đối phương và đạt được mục đích của mình trong hoạt động xã giao. Sau đây là câu chuyện Mai Nhữ Ngao đại diện cho Trung Quốc tham gia phiên tòa xét xử tội phạm chiến tranh Nhật Bản. Tháng 7 năm 1945, bốn quốc gia là Trung Quốc, Mỹ, Anh, Liên Xô đã thành lập tòa án quân sự quốc tế Viễn Đông tại Nhật Bản để xét xử tội phạm chiến tranh. Mai Nhữ Ngao đã tham gia phiên tòa với tư cách là một quan tòa của Trung Quốc. Trước khi diễn ra phiên tòa, giữa các nước đã diễn ra tranh chấp về thứ tự ghế ngồi. Các bên tranh luận không ngừng về vị trí ghế ngồi đầu tiên bên tay trái. Mai Nhữ Ngao ý thức được mình đang đại diện cho hàng triệu người dân Trung Quốc và hàng trăm nghìn chiến sĩ đã hi sinh đến tòa án quốc tế Viễn Đông để xét xử tội phạm chiến tranh. Khi đó, mặc dù Trung Quốc được coi là một trong những cường quốc của thế giới, nhưng thực ra chỉ là hư danh. Trong tình huống phải đối mặt với tám vị quan tòa đang tranh luận sôi nổi, vì thể diện quốc gia, Mai Như Ngao cũng quyết không nhượng bộ. Ông đã nói trước tất cả mọi người: “Nếu là vị trí của cá nhân tôi, thì tôi không để ý, nhưng là đại diện của một quốc gia, tôi cần phải xin chỉ thị của chính phủ”. Câu nói của Mai Nhữ Ngao đã khiến các vị quan tòa sửng sốt. Thiết nghĩ, nếu quan tòa của các nước đều xin chỉ thị quốc gia, vậy phải thảo luận đến bao giờ mới tìm ra cách giải quyết? Đến bao giờ mới sắp xếp được vị trí chỗ ngồi? Thấy vậy, Mai Nhữ Ngao đã lên tiếng nói rõ quan điểm của mình, “Ngoài ra, tôi cho rằng thứ tự chỗ ngồi của các nước trong phiên tòa nên căn cứ theo thứ tự đầu hàng mà sắp xếp là hợp lí nhất. Trong phiên tòa xét xử tội phạm chiến tranh Nhật Bản hôm nay, Trung Quốc là nước bị hại nhiều nhất, thời gian kháng chiến cũng dài nhất, hi sinh về người cũng lớn nhất. Do đó, đất nước Trung Quốc với lịch sử tám năm kháng chiến đẫm máu nên xếp thứ hai”. Thế nhưng, một ngày trước khi diễn ra phiên tòa, chánh án phiên tòa đột nhiên tuyên bố thứ tự được xếp như sau: Mỹ, Anh, Trung Quốc, Liên Xô… Mai Nhữ Ngao thấy rằng, nếu không đấu tranh trong phiên tòa trù bị thì thứ tự trong phiên tòa chính thức vẫn sẽ như vậy. Ông lập tức phản đối, cởi áo choàng đen và không bước lên vị trí. Ông nói: “Mặc dù hôm nay chỉ là phiên tòa trù bị nhưng có rất nhiều phóng viên nhà báo đến dự. Nếu ngày mai đăng báo thì trù bị sẽ trở thành sự thật. Nếu các vị không phản đối, tôi yêu cầu biểu quyết về ý kiến của tôi. Còn nếu không tôi sẽ không tham gia phiên tòa, tôi sẽ về nước và xin từ chức”. Chánh án phiên tòa đành phải tiến hành biểu quyết, cuối cùng vị trí chỗ ngồi trong phiên tòa được sắp xếp lại như sau: Mỹ, Trung Quốc, Liên Xô, Canada, Pháp… Câu chuyện trên cho thấy Mai Nhữ Ngao đã vận dụng kinh nghiệm và kiến thức xã hội phong phú trong lời nói khiến đại diện các quốc gia khác phải tâm phục khẩu phục và đồng ý sắp xếp vị trí chỗ ngồi theo đề xuất của ông. Nếu Mai Nhữ Ngao không hiểu tầm quan trọng của vị trí ngồi, nếu ông không hiểu được bản chất của việc các nhà báo đến phiên tòa trù bị thì ông đã không thể thành công. Có thể thấy, nếu muốn có được khả năng ăn nói hơn người, muốn chiếm được thế chủ động trong giao tiếp thì bạn phải liên tục tích lũy tri thức, không ngừng vận dụng thực tế, học tập và sáng tạo. Chỉ cần có kiến thức uyên bác, hiểu biết xã hội sâu rộng thì bạn sẽ luôn có nguồn đề tài phong phú và thành công trong giao tiếp. CHƯƠNG 3 “Bắt bệnh” để làm chủ cuộc giao tiếp Khi nói chuyện với người khác hoặc trong các hoạt động xã giao, chúng ta đều muốn làm cho mọi người cảm thấy vui vẻ. Những người được yêu mến nhất chính là người luôn tìm tòi các đề tài mới lạ để mang lại không khí sôi nổi. Việc nắm được nhiều kĩ năng giao tiếp có thể khiến bạn trở thành nhân vật trung tâm trong các tình huống giao tiếp, xã giao. Tự giới thiệu về mình rất quan trọng Khi gặp người lạ, việc đầu tiên phải làm là giới thiệu về bản thân mình. Chúng ta thường xuyên phải làm điều này cho dù là trong các hoạt động xã giao hay khi đi phỏng vấn, trong cuộc sống và trong công việc, nó là chìa khóa mở cánh cổng giao lưu giữa con người với con người. Nếu biết cách sử dụng đúng chiếc chìa khóa mang tên tự giới thiệu, bạn sẽ luôn thành công trong công việc cũng như trong giao tiếp xã hội. Ngược lại, nếu không biết cách giới thiệu, bạn sẽ không thể để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm trí người khác và sẽ không thể giao tiếp có hiệu quả. Khi nói chuyện với mọi người, cho dù bạn tự chủ động giới thiệu hay người khác giới thiệu hộ, đều không nên thể hiện thái độ lạnh nhạt hoặc tùy tiện, bởi việc để lại ấn tượng tốt đẹp là bước quan trọng nhất đưa bạn đến cuộc nói chuyện chính thức. Tự giới thiệu là một nghệ thuật ngôn ngữ kéo hai bên xích lại gần nhau hơn, môn nghệ thuật này đòi hỏi sự chân thành, nhiệt tình và lễ độ. Khi giới thiệu, bạn phải nói sao cho để người khác cảm thấy gần gũi, có thể để lại ấn tượng sâu sắc. Đồng thời, việc nắm giữ các cơ hội tự giới thiệu về mình cũng rất quan trọng. Rất nhiều người, đặc biệt là những người trẻ tuổi, khi tự giới thiệu về mình trong lần gặp mặt đầu tiên với người lạ thường hay có tâm lí căng thẳng, rụt rè, có lúc còn giới thiệu qua loa. Ví dụ: “Xin chào, tôi là Dương Quang, tôi mới tốt nghiệp năm nay, rất vui được làm quen”. “Tổng Giám đốc, ông có biết Lệ Lan - bạn của tôi không, cô ấy là một nhân viên quảng cáo”. Cách giới thiệu như trên quá thông thường, ở lần gặp mặt sau, đối phương sẽ rất khó nhớ được tên của bạn, cũng không thể biết chi tiết bạn làm công việc gì. Do đó, khi tự giới thiệu về bản thân, cần phải nắm vững các kĩ năng sau, như vậy thì người khác mới có thể nhớ đến bạn. Khắc phục tâm lí nhút nhát Các chuyên gia tâm lí cho rằng, khi hai người xa lạ lần đầu tiên gặp nhau, đương nhiên sẽ có sự tò mò và muốn hiểu thêm về đối phương. Khi có hẹn với một người bạn chưa gặp mặt bao giờ, khi bạn vừa bước vào, người đó nhìn thấy bạn thì trong đầu lập tức đã xuất hiện hàng loạt câu hỏi: Người này là ai? Đến để làm gì? Người ấy sẽ ngay lập tức cảm thấy hứng thú, muốn hiểu thêm về bạn. Nếu như trong lúc này, bạn tự giới thiệu về bản thân mình, đáp ứng sự tò mò của đối phương, thì người đó cũng sẽ tự giới thiệu mình với bạn. Như vậy, hai bên đã có sự khởi đầu tốt đẹp, thuận lợi, những chuyện về sau chắc chắn sẽ dễ nói. Ngược lại, khi gặp người khác, nếu bạn tỏ ra căng thẳng, nhút nhát, không biết phải mở lời thế nào, không nói được điều gì thì sẽ khiến cho người đối diện cảm thấy thất vọng. Đặc biệt khi đối phương đã đoán ra bạn là ai, đến để làm gì, nếu bạn không kịp thời tự giới thiệu về bản thân mình, mọi việc sẽ càng trở nên tệ hơn. Để có thể tự tin giới thiệu chi tiết về bản thân mình khi gặp người lạ, khắc phục tâm lí nhút nhát, rụt rè thì yêu cầu lí trí phải chiến thắng cảm xúc. Nắm chắc thời cơ, thái độ chân thành Tự giới thiệu không chỉ khiến người khác nhớ đến bạn mà còn là cơ hội để bạn thể hiện hình ảnh của mình, do đó, khi tự giới thiệu, nhất định phải chú ý tới cách nói, điều này không chỉ yêu cầu kĩ năng ngôn ngữ tốt, mà còn phải chú ý tới thời điểm, thái độ và hành động. Phải nắm chắc thời cơ, tự giới thiệu về bản thân trong hoàn cảnh hợp lí. Ví dụ, chỉ giới thiệu khi đối phương có thời gian rảnh rỗi, tâm trạng tốt và có hứng thú, như vậy thì người nghe mới không có cảm giác bị làm phiền. Trong một lần hội chợ, Giám đốc Dương của một công ty nọ nghe nói có Tổng Giám đốc của tập đoàn A sẽ ghé thăm nên muốn nhân cơ hội này để tiếp xúc và làm quen với ông. Trong bữa trưa, Giám đốc Dương đã bước lên phía trước và nói: “Xin chào ngài Tổng Giám đốc, tôi là Lê Dương, Giám đốc của công ty XX, đây là danh thiếp của tôi”. Vừa nói, Giám đốc Dương vừa lấy danh thiếp ra đưa cho vị Tổng Giám đốc. Thế nhưng lúc này, Tổng Giám đốc đang bận nói chuyện với những người khác nên không để ý tới mọi chuyện xung quanh. Ông nhận lấy danh thiếp của Giám đốc Dương rồi để ngay xuống chiếc bàn bên cạnh. Trong tình huống này, Giám đốc Dương đã tự giới thiệu mình không đúng lúc, nên vị Tổng Giám đốc đã không có hứng thú để tiếp tục tìm hiểu về ông. Phải chú ý đến thái độ: Khi tự giới thiệu, nhất định phải tự nhiên, thân thiện, lễ độ, không nên tỏ ra tự kiêu, khoa trương, phải thể hiện tình cảm chân thành, mong muốn được làm quen với người đối diện. Khi tự giới thiệu, nếu giữ được bình tĩnh, tỏ ra cởi mở sẽ tạo được thiện cảm với người khác. Ngược lại, nếu người giới thiệu tỏ ra rụt rè, căng thẳng, thậm chí không dám nhìn thẳng, sẽ gây ra trở ngại cho cuộc giao tiếp giữa hai bên. Chú ý về thời gian: Khi tự giới thiệu phải nói ngắn gọn súc tích, thời gian trong khoảng 30 giây là hợp lí nhất. Nếu nói nhiều sẽ khiến người đối diện không thể nhớ được hết. Khi giới thiệu có thể đưa danh thiếp để đối phương có thêm nhiều thông tin hơn. Chú ý nội dung: Khi tự giới thiệu về bản thân, nên nói rõ tên tuổi, đơn vị cơ quan công tác và chức vụ, như vậy người nghe sẽ có ấn tượng hoàn chỉnh, người nói cũng không cần phải quá dài dòng, tiết kiệm thời gian. Khi tự giới thiệu phải có thái độ chân thành, cầu thị, không nên dùng lời lẽ khoa trương, đánh bóng bản thân. “Tôi là Đào Văn Phấn, Giám đốc Marketing của Tập đoàn Vạn Phương, xin được giúp đỡ”. Một câu nói rất đơn giản, nhưng lại cho người nghe chủ đề để tiếp tục cuộc trò chuyện: “Anh là người của công ty Vạn Phương ư? Tôi đã xem thông tin về công ty của anh. Công ty của anh rất ổn, anh làm công việc tiếp thị à? Tôi cũng rất có hững thú với công việc này, tôi nghĩ chắc anh rất có kinh nghiệm, anh có thể truyền đạt cho tôi kinh nghiệm trong lĩnh vực này không?” Như vậy là hai bên đã bắt đầu cuộc trò chuyện một cách tự nhiên với không khí sôi nổi. Chú ý cách nói: Khi tự giới thiệu, đầu tiên phải cúi đầu chào, khi người đối diện có phản ứng mới bắt đầu nói. Phải dùng cả ánh mắt để thể hiện sự gần gũi, thể hiện mong muốn được quan tâm. Nếu như có người giới thiệu ở đó, việc tự giới thiệu sẽ được coi là không lễ độ, tốt nhất nên để cho bên thứ ba (người giới thiệu) mở lời. Tìm hiểu thông tin: Nếu như bạn muốn làm quen với một ai đó, trước khi gặp mặt tốt nhất nên tìm hiểu thông tin về người đó, như tính cách, sở trường, sở thích... Như vậy khi tự giới thiệu về mình, bạn có thể nói về những điểm chung giữa hai người, cuộc trò chuyện vì thế sẽ trở nên gần gũi hơn. Nếu như bạn tìm hiểu thông tin thấy đối phương là một người yêu thích thể thao, khi tự giới thiệu, bạn có thể nói bạn là một người yêu thích các hoạt động ngoài trời. Chắc chắn người đó sẽ rất hào hứng mà hỏi bạn: “Thật không? Tôi cũng rất thích, vậy bạn thích môn thể thao nào?” Chỉ cần bạn tiếp tục trả lời: “Tôi thích bóng chuyền và chạy bộ, còn bạn?” Cứ như vậy, hai bên sẽ có thể bắt đầu cuộc giao tiếp trong không khí vui vẻ, cởi mở. Nói rõ về tên của mình Trong một số trường hợp, nhất định phải nói rõ ràng họ tên khi giới thiệu bản thân với người khác. Cái tên của mỗi người đều có những ý nghĩa riêng, khi tự giới thiệu, nếu nói rõ ý nghĩa họ tên thì cuộc giao tiếp sẽ rất có hiệu quả. Một cô gái tên là Ngô Mỹ Kim, mỗi lần tự giới thiệu về mình cô đều nói: “Tôi họ Ngô, tên Mỹ Kim, có ý nghĩa chỉ một người giàu có. Tôi và mọi người đều hi vọng có thể kiếm được nhiều tiền”. Câu nói này thường khiến người nghe bật cười, mọi người cũng có ấn tượng rất sâu sắc với tên của Mỹ Kim. Chính vì thế, khi giới thiệu tên của mình, bạn cũng nên thêm vào đó một chút dí dỏm, nêu rõ ý nghĩa để người đối diện có thể dễ dàng nhớ bạn. Tâm lí thoải mái khi gặp người lạ Có nhiều người rất hay xấu hổ, nhất là những người trẻ tuổi mới bước chân vào xã hội, họ mới rời khỏi trường học hoặc gia đình, khi gặp người lạ họ không biết phải bắt đầu câu chuyện như thế nào, càng không biết phải làm thế nào để hòa nhập với mọi người. Thế nhưng, nếu bạn có thể cởi mở khi gặp người lạ, bạn sẽ có mối quan hệ rộng, có bạn bè ở khắp mọi nơi, làm việc gì cũng sẽ thuận lợi như cá gặp nước. Vậy làm thế nào để cởi mở với người mới gặp lần đầu tiên? Bạn cần những kĩ năng giao tiếp gì trong cuộc gặp gỡ đầu tiên đó? Con người ta thường hay đánh giá về người khác bằng định kiến, do đó bạn cần cố gắng hạn chế sử dụng ngôn ngữ quá vồn vã khi mới bắt đầu cuộc nói chuyện, ngoài ra cũng không thể thiếu những lời hỏi thăm. Một lời hỏi thăm cho thấy sự tôn trọng và sự gần gũi, thân thiện với người đối diện. Người phương Tây có câu: “Có sự nhiệt tình thì không sợ tuổi trẻ biến mất”. Do đó, trong các cuộc gặp gỡ, người phương Tây luôn mỉm cười chào bạn và hỏi thăm bạn có khỏe không. Lần đầu tiên gặp mặt, cả hai phía đều không hiểu rõ về đối phương nên thường rơi vào tình trạng không có gì để nói. Lúc này có thể bắt đầu bằng những câu hỏi thăm ngoài lề như: “Hình như trời hơi nóng” hoặc “Gần đây bạn có bận không”. Mặc dù đa số những câu hỏi thăm như vậy tưởng như vô thưởng vô phạt, nhưng nó có thể giúp những người mới gặp nhau lần đầu không bị rơi vào tình trạng e dè, ngại ngùng do không biết nói gì. Đương nhiên, cần phải chú ý lựa chọn lời nói cho thích hợp để tránh những kết quả không hay. Giáp và Ất là hai người bạn thân, một lần Ất đã nói lời không hay với Giáp nên hai người giận nhau. Hai ngày sau, Ất cảm thấy có lỗi với Giáp nên quyết định xin lỗi Giáp. Ngày hôm đó, Ất gặp Giáp trên đường, ngay lập tức anh mỉm cười và nói: “Cậu ăn chưa, nếu chưa thì tớ mời cậu đi ăn”. Giáp nghe thấy vậy liền không vui và nói: “Cậu không thấy tớ vừa đi từ nhà ăn ra hay sao mà có hỏi tớ đã ăn chưa, cậu hỏi vậy chẳng phải là thừa hay sao?” Lúc đó Ất đã cảm thấy rất buồn, từ đó hai người không chơi với nhau nữa. Tình huống trong câu chuyện nhỏ này rất dễ xảy ra trong cuộc sống thường ngày, vì vậy, trước khi mở lời hỏi thăm, bạn phải xét xem nó có phù hợp với hoàn cảnh và thời gian hay không. Chỉ cần có sự mở đầu tốt đẹp, cuộc giao tiếp sẽ diễn ra thuận lợi. Một số kinh nghiệm sau đây sẽ giúp bạn tự tin khi phải tiếp xúc với người lạ. Bắt quàng làm họ Cách làm này mặc dù không hay lắm nhưng lại rất có tính thực dụng. Khi tiếp xúc với một người lạ, chỉ cần bạn chú ý quan sát hoặc tìm hiểu trước, thì bạn sẽ có thể tìm được mối dây liên hệ với họ dù rõ ràng hay mơ hồ, dù gần hay xa. Khi gặp mặt, nếu nói về việc có sự liên hệ thì bạn sẽ rất nhanh chóng rút ngắn được khoảng cách tâm lí và khiến đối phương có cảm giác thân thiện. Cựu tổng thống Philippines Corazon Aquino khi tới thăm Trung Quốc, điểm đến đầu tiên của bà không phải Bắc Kinh mà là huyện Long Hải, tỉnh Phúc Kiến – nơi sinh sống của đồng bào người Philippines gốc Trung Quốc. Ở đó, bà đã tới thăm chú của mình, thắp hương tổ tiên và nói chuyện với người dân địa phương. Bà bày tỏ: “Tôi đến Trung Quốc không chỉ vì việc quốc gia đại sự mà còn có cả việc cá nhân. Tôi không chỉ là một nguyên thủ quốc gia, mà xét trên một ý nghĩa nào đó, tôi còn là con gái của mảnh đất này”. Con gái về nhà mẹ đẻ, đương nhiên nhà meï đẻ sẽ vui mừng chào đón. Sự khéo léo đã giúp bà thành công trong việc rút ngắn khoảng cách tình cảm với Trung Quốc. Việc “bắt quàng làm họ” giống như một chiếc chìa khóa, có thể mở cánh cửa giao tiếp giữa hai người, không chỉ có người hiện đại mà ngay cả người thời xưa cũng dùng cách này để kéo gần khoảng cách với người khác. Thời Tam Quốc, Lỗ Túc là một chuyên gia trong lĩnh vực này. Khi lần đầu gặp mặt Gia Cát Lượng, câu nói đầu tiên của ông là: “Tôi là bạn thân của Gia Cát Cẩn - anh trai anh”. Câu nói này đã khiến cuộc trò chuyện của đôi bên trở nên gần gũi hơn. Đây cũng là khởi nguồn dẫn đến việc Tôn Quyền kết đồng minh với Lưu Bị đánh lại Tào Tháo. Phương pháp này là chiếc chìa khóa vạn năng, tất cả mọi người trên thế giới đều có thể sử dụng. Tháng 5 năm 1984, Tổng thống Mỹ Reagan đến thăm trường Đại học Fudan. Trong một lớp học, lần đầu tiên gặp mặt các bạn sinh viên của trường, chỉ trong khoảng thời gian trò chuyện ngắn ngủi, ông đã xây dựng được mối quan hệ gần gũi với mọi người: “Thực tế, tôi có mối quan hệ rất thân thiết với trường đại học của các bạn. Hiệu trưởng của các bạn và phu nhân của tôi là bạn học của nhau tại Trường Cao đẳng Smith (Smith College) ở Mỹ. Chính vì thế mà tôi và các bạn cũng là bạn bè”. Chỉ vài câu nói ngắn nhưng Tổng thống Reagan không chỉ xóa bỏ khoảng cách giữa các quốc gia mà còn làm sâu sắc thêm tình cảm hữu nghị. Cả hội trường tràn ngập tiếng vỗ tay. Sử dụng ngôn ngữ tình cảm - hài hước Khi giao tiếp với người lạ, bạn không nên xem nhẹ vấn đề ngôn ngữ, nhưng cũng không nên tỏ ra quá nghiêm trọng. Có lúc, một câu nói mang ý nghĩa tình cảm hoặc hài hước cũng có thể rút ngắn khoảng cách giữa hai bên. Ví dụ như khi an ủi người khác, bạn không cần phải nói quá nhiều từ mang ý nghĩa động viên. Một câu chuyện đùa vui cũng có thể làm không khí trở nên sôi nổi, phá bỏ tâm lí e dè và đạt được mục đích giao tiếp tốt đẹp. Tháng 10 năm 1988, Trần Bác Đạt được ra tù sau khi bị bắt trong cuộc đại cách mạng văn hóa, cuộc sống trong tù khiến ông cảm thấy rất ngột ngạt và ông luôn giữ tâm lí đề phòng với tất cả những người đến thăm. Lúc đó, nhà văn Diệp Vĩnh Liệt muốn tới phỏng vấn ông, Diệp Vĩnh Liệt đã chuẩn bị rất kĩ cho sự kiện này. Vừa gặp mặt, Diệp Vĩnh Liệt đã nói với Trần Bác Đạt rằng, năm 1958, Trần Bác Đạt đã có buổi diễn thuyết tại trường đại học Bắc Kinh, Vĩnh Liệt khi đó là một sinh viên của trường đã nghe bài diễn thuyết này, Diệp Vĩnh Liệt chia sẻ: “Khi đó ông đã đưa theo một người phiên dịch để giúp ông dịch từ tiếng địa phương ra tiếng phổ thông, thực sự thì đó là lần đầu tiên tôi thấy một người Trung Quốc phải dùng đến phiên dịch khi diễn thuyết cho chính người Trung Quốc nghe”. Nghĩ lại câu chuyện thú vị đó, Trần Bác Đạt đã bật cười. Những câu nói có phần dí dỏm, hài hước đã rút ngắn khoảng cách giữa hai người, Trần Bác Đạt cũng cảm thấy người này rất thân thiện, không khí cuộc gặp ngay lập tức trở nên nhẹ nhàng và buổi phỏng vấn đã diễn ra thuận lợi. Sau này, cuốn sách “Chuyện về Trần Bác Đạt” của Diệp Vĩnh Liệt đã có thêm không ít tư liệu quý giá. Tạo bầu không khí cho cuộc giao tiếp Khi trò chuyện với người khác, bầu không khí rất quan trọng. Không khí sôi nổi sẽ dễ khiến mọi người cảm thấy thoải mái, cuộc nói chuyện sẽ trở nên thân thiện hơn. Còn nếu không khí của buổi trò chuyện căng thẳng thì mọi người đều sẽ cảm thấy nặng nề, áp lực, hiệu quả giao tiếp sẽ không được như mong đợi. Chúng ta có thể tự tạo ra bầu không khí lí tưởng cho cuộc giao tiếp, một chuyên gia giao tiếp khi trò chuyện với người khác thường tỏ ra rất thoải mái, có lúc họ còn sử dụng những cách nói hài hước, dí dỏm để khiến không khí trò chuyện trở nên sôi nổi hơn. Khi gặp tình huống rắc rối, hãy rộng lượng và đừng quá để tâm, như vậy người khác sẽ không bị áp lực. Khi trò chuyện với mọi người, cũng phải chú ý đối xử công bằng, không quá xem nhẹ đối phương, có như vậy bạn mới dễ dàng hòa nhập vào mối quan hệ với những người xung quanh. Đương nhiên, khi giao tiếp cũng phải liên tục tìm kiếm đề tài để tạo ra bầu không khí sôi nổi, thân mật. Thêm gia vị hài hước Không ai có cảm hứng với một cuộc trò chuyện tẻ nhạt, nhàm chán, nhất là khi mới bắt đầu, nội dung quá nhàm chán sẽ khiến mọi người buồn ngủ. Nếu lúc đó, người nói biết thêm vào những câu hài hước thì chắc chắn không khí sẽ trở nên sôi nổi hơn. Vì vậy, khi cuộc trò chuyện có dấu hiệu của sự tẻ nhạt, phải chú ý vận dụng các câu nói đùa với hình tượng sinh động để kích thích người nghe và làm thay đổi bầu không khí. Một lần, họa sĩ Trương Đại Thiên khi đó đang ở Thượng Hải muốn trở về quê nhà Tứ Xuyên. Học sinh của ông đã tổ chức một cuộc chia tay, còn mời cả chuyên gia nghệ thuật kinh kịch Mai Lan Phương và nhiều người nổi tiếng tới dự. Họa sĩ Trương Đại Thiên là người khá lạnh lùng nên mọi người không tránh khỏi tâm lí thận trọng. Khi buổi tiệc bắt đầu, Trương Đại Thiên nâng ly rượu lên mời Mai Lan Phương và nói: “Ông Mai, ông là quân tử, tôi là tiểu nhân. Tôi mời ông một ly”. Mọi người đều tỏ ra ngạc nhiên trong khi ông Mai Lan Phương không hiểu gì, ông hỏi: “Ông nói vậy là sao?”. Lúc này Trương Đại Thiên mỉm cười và giải thích: “Ông là quân tử nên dùng miệng hát kinh kịch, tôi là tiểu nhân nên dùng tay vẽ tranh”. Câu nói này đã khiến tất cả mọi người có mặt đều bật cười, ông Mai cũng cười to nâng ly lên và uống cạn. Không khí của buổi tiệc lập tức trở nên náo nhiệt. Ngày 9 tháng 2 năm 1930 là lễ mừng thọ 70 tuổi của tiên sinh Sái Nguyên Bồi. Khi cảm ơn các quan khách đến chúc mừng, ông đã hài hước nói: “Mọi người đến chúc thọ tôi, ai cũng muốn tôi sống thêm vài năm nữa. Tôi đã sống đến 70 tuổi, cảm thấy 69 năm qua là sai lầm. Nếu mọi người muốn tôi sống thêm vài năm nữa, chẳng phải muốn tôi sai lầm thêm vài năm nữa hay sao”. Các quan khách nghe xong đều bật cười, không khí của buổi tiệc trở nên vô cùng vui vẻ. Tiên sinh Sái Nguyên Bồi đã dùng khiếu hài hước của mình mang lại không khí thoải mái cho buổi tiệc. Nếu lúc đó ông chỉ có những lời phát biểu cảm ơn cứng nhắc thì sẽ không thể mang lại hiệu quả tốt như vậy. Sự hài hước có thể khiến chúng ta sống thoải mái hơn, những người hài hước thường rất đáng yêu và thân thiện. Cho dù là trước đông người hay nơi ít người, hài hước chính là cách tốt nhất để khuấy động bầu không khí. Thế nhưng phải chú ý, tuyệt đối không được mang người khác ra làm trò cười, như vậy sẽ gây ra sự phản cảm, thậm chí còn khiến sự việc trở nên căng thẳng. Phát hiện chủ đề Chủ đề là điều không thể thiếu trong các cuộc nói chuyện, không có chủ đề, cuộc nói chuyện sẽ không thể kéo dài. Trong giao tiếp, chúng ta phải học cách tìm lời để nói, tìm chủ đề mà cả hai phía đều cảm thấy hứng thú – cũng giống như viết văn, một đề tài hay sẽ tạo cảm hứng cho người viết. Nếu có một đề tài hay, cuộc trò chuyện sẽ diễn ra rất dễ dàng, đề tài hay chính là cơ sở của giao tiếp, tạo cảm hứng cho cả hai phía. Khi tìm được chủ đề, hãy khéo léo đưa nó vào cuộc nói chuyện, có như vậy mới đảm bảo quá trình giao tiếp diễn ra thuận lợi, đạt hiệu quả tốt đẹp. Triệu Thái hậu rất yêu thương con trai của mình là Trường An Quân. Có một lần, quân nhà Tần tấn công nước Triệu, Triệu Thái hậu đã xin vua nước Tề giúp đỡ, Tề Vương đồng ý xuất quân nhưng với điều kiện giữ Trường An Quân làm con tin. Triệu Thái hậu rất yêu thương con trai nên không chấp nhận, còn lớn tiếng với những người khuyên can rằng: “Ai dám ngăn cản ta, ta sẽ không khách sáo với người đó”. Vì nghĩ cho tương lai nước Triệu, Tả Sư Xúc Long quyết tâm sẽ khuyên Thái hậu để Trường An Quân đến nước Tề. Ông không trực tiếp xin với Thái hậu mà bắt đầu câu chuyện bằng những chủ đề không liên quan gì tới vấn đề đang khiến Thái hậu đau đầu, cuối cùng, ông chuyển sang chủ đề về tình yêu thương con cái. Xúc Long nói: “Người yêu thương con gái hơn con trai, vì vậy nên người luôn nghĩ cho con gái. Người xem, mặc dù rất nhớ thương con gái đang ở nước Yên xa xôi, nhưng người vẫn không để cô ấy về thăm mình, người muốn công chúa sinh hạ hoàng tử ở nước Yên rồi lên làm vua, đó là vì nghĩ cho tương lâu dài của công chúa. Còn đối với Trường An Quân, ngoài miệng người nói là yêu thương, nhưng lại ngăn cản không cho con trai mình đi lập nghiệp ở nước Tề. Nếu như vậy, cho dù người có cho hoàng tử nhiều của ngon vật lạ, nhiều đất đai, nhưng hoàng tử vẫn không có sự nghiệp của riêng mình và sẽ không được mọi người nể phục. Thời gian qua đi, cuộc sống của hoàng tử sẽ rất khó khăn. Vì thế mà thần cảm thấy người yêu thương con gái hơn con trai”. Triệu Thái hậu nghe thấy có lí bèn đưa Trường An Quân tới nước Tề. Quả nhiên Tề Vương đã xuất binh giúp Triệu Thái hậu đẩy lùi sự tấn công của nhà Tần. Trong câu chuyện này, Xúc Long đã dùng chủ đề tình yêu thương với con cái để nhận được sự đồng cảm từ Thái hậu, cuối cùng Thái hậu cũng đồng ý đưa Trường An Quân tới nước Tề làm con tin. Chính vì thế, khi trò chuyện với người khác, nhất định phải tìm được chủ đề phù hợp, chủ đề này cũng phải được xem xét cả ở góc độ suy nghĩ của đối phương thì mới có thể tạo ra sự hứng thú. Trong xã hội hiện đại với nhịp sống nhanh và nhiều áp lực, không phải ai cũng sẵn sàng mở lòng. Là một người trẻ tuổi, muốn trở thành chuyên gia giao tiếp, bạn phải tích cực khích lệ để người đối diện cởi mở trò chuyện. Khi thể hiện quan điểm của bản thân, thái độ nhất định phải chân thành, thận trọng khi nêu câu hỏi và phải học cách chuyển chủ đề nếu điều mình đang nói có thể gây tranh cãi. Thế nhưng, trong giao tiếp đôi khi khó tránh khỏi tình trạng không có gì để nói khiến cuộc trò chuyện trở nên tẻ nhạt, lúc này, bạn cần tìm chủ đề phù hợp để phá vỡ bầu không khí nhàm chán, khiến mọi người tiếp tục nói chuyện trong không khí sôi nổi. Ông James là một chuyên gia máy tính, khi tới Trung Quốc giảng dạy, ông đã được nhiều người yêu mến. Có một lần, trong giờ nghỉ giải lao, mọi người tập trung trò chuyện, một học viên trẻ tuổi đã hỏi rất thành thật: “Xin hỏi tại sao tàu con thoi Challenger lại bị nổ?”. Ông James suy nghĩ một lát rồi nói: “Rất xin lỗi, tôi cũng không rõ…” Vị chuyên gia này vốn không quan tâm tới những vấn đề bên ngoài lĩnh vực chuyên môn của ông nên tỏ ra rất bối rối. Đây chính là ví dụ cho việc nêu chủ đề không thích hợp, do không hiểu rõ đối phương, nêu một câu hỏi mà người đó không biết sẽ gây ra trở ngại cho cuộc giao tiếp. Vì vậy, bất kể là giao tiếp trong tình huống nào, những chủ đề hay sẽ khiến cuộc trò chuyện diễn ra thuận lợi. Chỉ cần bạn đặt mình vào vị trí của người khác để suy nghĩ, quan tâm tới sở thích của họ là được. Tuyệt đối không nên nói về những chủ đề mà người đối diện không hiểu rõ để tránh khiến họ cảm thấy mất hứng. Làm thế nào để cuộc giao tiếp có đầu có cuối? Làm thế nào để đảm bảo cuộc giao tiếp diễn ra thuận lợi đến phút cuối cùng mà không bị gián đoạn giữa chừng? Việc này yêu cầu bạn phải có tài dẫn dắt đối phương, nhất định phải nhớ nên nói gì và không nên nói gì. Khi nói chuyện, không nên nói quá nhiều, phải để người khác cũng được nói lên suy nghĩ của họ, ý nghĩa lời nói phải rõ ràng, dễ hiểu, thái độ chân thành, phải làm sao để đối phương cảm thấy họ đang nắm thế chủ động, như vậy thì người đối diện mới vui vẻ tiếp tục cuộc trò chuyện với bạn. Ngược lại, nếu đối phương cảm thấy không có gì để nói thì họ sẽ không có hứng thú tiếp tục trò chuyện. Thái độ chân thành khi trò chuyện Khi giao tiếp, ngôn ngữ nhất định phải chân thành, nhất là khi góp ý hoặc phê bình người khác, nếu như bạn tỏ ra không có thành ý, việc góp ý và phê bình sẽ bị coi là hành động mang ý nghĩa công kích. Đương nhiên, khi giao tiếp, phải cho người đối diện có cơ hội được nói để họ thấy mình không chỉ là người nghe. Cuộc giao tiếp thuận lợi, đạt được kết quả tốt chỉ khi người đối diện có hứng thú và có nhiều điều để nói. Nếu hi vọng đối phương thực sự nhận ra và sửa lỗi, bạn phải cố gắng giữ thể diện cho họ, làm vậy thì người đối diện sẽ vui vẻ tiếp thu ý kiến phê bình của bạn và không trách móc bạn. Một buổi trưa, một ông chủ vô tình đi vào xưởng gang thép của mình và nhìn thấy vào công nhân đang hút thuốc, trong khi đó, tấm biển cấm hút thuốc treo ngay phía trên đầu họ. Ông chủ không hề chỉ vào tấm biển và trách mắng các công nhân. Anh đi tới trước mặt họ, cầm bao thuốc lên, châm thuốc cho từng người và nói: “Các anh em không cần phải cảm ơn tôi, nếu các anh em đi ra ngoài hút thuốc, tôi sẽ càng vui hơn”. Những người công nhân đó biết mình đã mắc lỗi, nhưng cũng thầm phục ông chủ của mình, bởi anh không những không trách cứ họ, mà còn châm thuốc cho từng người. Hành động đó khiến họ cảm thấy mình được tôn trọng. Từ đó về sau, không có công nhân nào hút thuốc trong công xưởng nữa. Đây chính là kĩ năng giao tiếp. Nếu lúc đó người chủ tức giận mà trách mắng các công nhân, đương nhiên họ sẽ không tiếp thu mà còn có thể nảy sinh tâm lí bất bình. Nhưng bằng cách trò chuyện chân thành, các công nhân mắc lỗi đã thẳng thắn nhìn nhận và tiếp thu ý kiến của người chủ. Mỗi người đều cảm thấy bản thân mình rất quan trọng, cũng hi vọng sẽ được người khác công nhận. Nếu bạn có thể khiến họ cảm thấy được tôn trọng, cảm thấy họ có địa vị trong lòng bạn thì nhất định bạn sẽ tạo được thiện cảm. Trong cuộc sống hằng ngày, khi giao tiếp với mọi người, bạn nên quan tâm tới gia đình, sức khỏe và những điều liên quan đến đối phương, như vậy thì người đối diện sẽ dễ dàng mở lòng, vui vẻ trò chuyện với bạn. Bạn cũng có thể nhờ người khác chỉ dạy những điều là thế mạnh của họ, như vậy bạn vừa có thêm được kiến thức, vừa tạo được thiện cảm, lại vừa có đề tài để nói chuyện. Khi nói chuyện, lưu ý không nên nói hết phần của người khác, đặc biệt là khi đang thảo luận vấn đề nào đó, hãy để cho người khác có cơ hội được nói, đối phương nói càng nhiều, điều bạn nhận được cũng càng nhiều. Bình đẳng, độ lượng trong giao tiếp Trong quá trình giao tiếp, khi gặp các tình huống tranh cãi, nhất định phải độ lượng, đặc biệt khi có đông người, không nên quá tính toán mà làm hỏng bầu không khí cuộc trò chuyện. Carnegie đã từng nói: “Cách tốt nhất để tránh phải tranh cãi với người khác là không tranh cãi”. Tổng thống Mỹ Lincoln đã từng cảnh cáo một sĩ quan trẻ - người đang có tranh cãi gay gắt với các đồng nghiệp: “Những người có lí tưởng, có trách nhiệm, có mục đích sống không bao giờ lãng phí thời gian cho những tranh chấp cá nhân. Khi có bất đồng ý kiến với người khác, cậu nên nhượng bộ. Nếu như thực sự là cậu đúng thì không nên để mất lí trí, phải biết kiềm chế bản thân. Không nên để mình bị tổn thương vì những điều không đáng”. Có những lúc, giữa người với người không thể tránh khỏi xảy ra tranh cãi. Cuộc tranh cãi có thể xảy ra giữa vợ - chồng, giữa bạn bè, giữa lãnh đạo và cấp dưới… khiến mọi người đều cảm thấy không vui, có lúc thậm chí còn gây ra hậu quả nghiêm trọng. Vì thế, nên bao dung, độ lượng để giải quyết thỏa đáng mọi mâu thuẫn. Giữa đời nhà Thanh, có một câu chuyện mang tên “Ngõ sáu thước”. Khi đó, cả tướng quân Trương Anh và một người họ Diệp đều là những người sống cùng thành, nhà hai người ở cạnh nhau, cả hai nhà đều muốn sửa nhà nhưng giữa họ đã xảy ra tranh cãi do tranh chấp đất đai. Trương lão phu nhân đã viết cho Trương Anh một bức thư với mong muốn ông sẽ ra mặt can thiệp việc này. Sau khi đọc xong bức thư, Trương Anh đã ngay lập tức hồi âm với nội dung khuyên can người nhà mình hãy nhượng bộ, nhường nhà hàng xóm ba thước đất. Đọc thư con trai gửi về, Trương lão phu nhân đã hiểu ra và chủ động xây lui bức tường vào ba thước. Nhà họ Diệp thấy vậy rất cảm kích, cũng lập tức lùi bức tường lại ba thước. Chính vì vậy, giữa nhà họ Diệp và họ Trương đã hình thành một con ngõ nhỏ rộng sáu thước mà sau này có tên là “Ngõ sáu thước”. Mặc dù câu chuyện này không có liên quan nhiều tới hình thức giao tiếp bằng lời nói, nhưng nó cũng cùng mang một ý nghĩa. Trong cuộc sống, chúng ta rất hay gặp phải những người không hiểu lí lẽ, trong một số tình huống, một câu nói không thỏa đáng có thể gây tranh cãi, có thể khiến việc bé xé ra to, làm ảnh hưởng tới mối quan hệ với những người xung quanh. Phải suy nghĩ cho thật kĩ, nếu tranh chấp để đạt được điều gì đó thì nó sẽ không có ý nghĩa, phải biết nhường nhịn, nhượng bộ đúng lúc để có được những điều tốt đẹp. Trong giao tiếp, nhất định phải đối xử công bằng với mọi người, cho dù bạn có tài giỏi thế nào, có nhiều thành tựu ra sao, bạn cũng không nên khoa trương về điều đó, bởi làm như vậy sẽ thể hiện sự thiếu lễ độ, không có ai muốn nói chuyện với một người chỉ biết khoe khoang, và như vậy bạn sẽ không có được kết quả mong muốn. Khổng Tử nói: “Cao thì có thể thấp đi một chút, đầy thì có thể vơi đi một chút, giàu thì có thể nghèo đi một chút, cao quý thì thấp hèn đi một chút, thông minh thì khờ khạo đi một chút, dũng cảm thì hèn nhát đi một chút…”. Câu nói này muốn khuyên mọi người nên biết tự điều chỉnh mình. Ngay cả trong các tình huống giao tiếp cũng vậy, khi bạn tỏ ra tôn trọng người khác, bản thân bạn cũng sẽ được tôn trọng, các cuộc trò chuyện đương nhiên sẽ thuận lợi và mang lại kết quả tốt đẹp. Giao tiếp thành công bắt đầu từ lắng nghe Mọi người đều muốn học được cách nói chuyện, tự bồi dưỡng tài ăn nói bằng nhiều cách khác nhau với hi vọng có thể giao tiếp thành công. Thế nhưng, chúng ta lại quên mất một điều quan trọng, đó chính là sự lắng nghe. Thực tế, lắng nghe chính là cách giao tiếp hiệu quả nhất, là điều không thể thiếu khi trò chuyện với mọi người. Một chuyên gia rất có kinh nghiệm trong lĩnh vực giao tiếp đã có ý kiến rằng: “Điểm mấu chốt của giao tiếp không nằm ở chỗ nói nhiều hay ít mà là học được cách nói ít”. Nghe nhiều nói ít, là một người biết lắng nghe, sẵn sàng lắng nghe, tiếp nhận ý kiến và suy nghĩ của người khác, đó mới thực sự là điều quan trọng. Lắng nghe là bước đầu tiên để đạt được thành công. Cựu thủ tướng Anh, Winston Churchill từng nói: “Đứng lên nói cần dũng khí, ngồi xuống và lắng nghe cũng cần dũng khí”. Trên thực tế, có rất ít người trẻ tuổi biết cách lắng nghe. Một người biết lắng nghe người khác có thể kịp thời đưa ra những góp ý, khiến người nói tìm được sự đồng cảm và mở lòng với người nghe. Một lần, Canergie tham dự bữa tiệc của nhà xuất bản Glebe. Tại buổi tiệc, ông đã gặp một chuyên gia thực vật học nổi tiếng. Canergie trước đây rất ít khi giao tiếp với người này, ông nói với chuyên gia là mình có một khu vườn nhỏ. Chuyên gia thực vật đã hướng dẫn ông cách giải quyết một số vấn đề và giảng giải cho ông về các loại cây, vườn hoa và một số phát hiện trong lĩnh vực khoa học thực vật. Ở bữa tiệc, Canergie và chuyên gia thực vật học đã nói chuyện suốt nhiều giờ liền. Khi buổi tiệc kết thúc, sau khi tạm biệt các vị khách khác, trước đại diện nhà xuất bản, chuyên gia thực vật học đã khen ông Canergie là người nói chuyện thú vị nhất. Người Hi Lạp có câu: “Thượng đế cho chúng ta một cái lưỡi, nhưng lại cho chúng ta hai cái tai là để chúng ta nghe nhiều hơn nói”. Ý nghĩa của câu nói này muốn khuyên mọi người biết lắng nghe nhiều hơn thay vì nói nhiều hơn. Vậy làm thế nào để lắng nghe người khác? Làm thế nào để nghe được tiếng lòng của người khác? Điều này rất quan trọng với những người trẻ tuổi. Một khi bạn học được cách lắng nghe người khác, bạn sẽ cảm thấy việc nghe người khác nói rất dễ dàng, cũng rất có ý nghĩa. Khi bạn nghe nhiều, bạn sẽ càng hiểu đối phương và có thể giúp đỡ họ, cũng như tự mang lại niềm vui cho bản thân mình. Vậy làm thế nào để học được cách lắng nghe người khác nói? Đầu tiên, phải có hứng thú với những điều người đối diện nói ra. Bạn phải cố gắng hiểu người đó, khích lệ và giúp đỡ họ giải quyết vấn đề hoặc tìm ra cách để giải quyết vấn đề. Điểm đặc biệt chú ý là thái độ của bạn nhất định phải chân thành. Tiếp đó phải biết cách kiềm chế cảm xúc của chính mình. Nếu như quá xúc động, bạn sẽ làm ảnh hưởng tới người đối diện và hiệu quả của việc lắng nghe, thậm chí làm ảnh hưởng tới cả cuộc giao tiếp. Sau nữa, phải tập trung tinh thần. Không nhìn ngó chỗ khác, không làm những hành động vô nghĩa. Những hành động nhỏ vô nghĩa sẽ khiến đối phương mất thiện cảm và mất hứng tiếp tục cuộc trò chuyện, bạn sẽ không nhận được những thông tin có ích. Nếu không kịp thời đưa ra phản ứng, hiệu quả của cuộc giao tiếp sẽ tự nhiên mất đi. Cuối cùng, phải thể hiện là mình rất chú ý và thấu hiểu. Không nên tỏ vẻ không hiểu gì, càng không nên tỏ ra nhàm chán, không thích chủ đề mà người đối diện đang nói đến. Một người giỏi giao tiếp khi trò chuyện sẽ biết đặt câu hỏi để người đối diện phải tư duy, thể hiện thái độ tích cực bằng cách gật đầu, chợp mắt, chăm chú lắng nghe… Như vậy mới có thể làm cho cuộc trò chuyện diễn ra thuận lợi và đạt hiệu quả tốt. Một người thành công nhất định phải học cách lắng nghe. Cho dù là đối với bạn bè, cấp trên hay cấp dưới, đều phải lắng nghe bằng cả tấm lòng. Đương nhiên, khi giao tiếp, bạn phải tránh những điều làm ảnh hưởng tới khả năng lắng nghe của mình: Sức khỏe không tốt, âm thanh xung quanh quá ồn ào, vướng bận nhiều chuyện lo nghĩ, đã biết đáp án của câu hỏi, cảm thấy phiền phức với người và sự việc, chỉ nghĩ cho bản thân mình, lắng nghe có chọn lọc. Đây là những điều sẽ gây ảnh hưởng tới sự lắng nghe của bạn trong cuộc giao tiếp, vì vậy khi nói chuyện với người khác, nhất định phải có môi trường tốt và có tâm trạng tốt, thì sự lắng nghe mới đem lại hiệu quả, mới có thể khiến cuộc trò chuyện có ý nghĩa. Bạn sẽ có thể biết người khác muốn làm gì và nên làm như thế nào. Kĩ năng trò chuyện khi lắng nghe Đối với những người trẻ tuổi mới bước chân vào xã hội, trong quá trình lắng nghe người khác nói, nên biết cách thêm lời của mình vào để khiến đối phương có hứng thú, điều này giúp mang lại hiệu quả tốt nhất cho cuộc giao tiếp. Góp lời chủ yếu là để người đối diện tiếp tục trò chuyên, bày tỏ ý kiến. Do các tình huống giao tiếp không giống nhau, nên cũng phải sử dụng các cách góp lời khác nhau. Khi trò chuyện, nếu tâm trạng của người đối diện không tốt, hoặc người đó quá xúc động, không khống chế được cảm xúc khi kể về sự việc nào đó. Lúc này, bạn cần lựa chọn cách thức góp lời phù hợp để giải tỏa cho đối phương, ví dụ như “Bạn đã rất tức giận đúng không?”, “Hôm nay tâm trạng của bạn có vẻ không được tốt”, “Bạn rất buồn phải không?”... Khi nghe những câu nói như vậy, người đối diện có thể sẽ được giải tỏa tâm lí. Khi đối phương nói hết, họ sẽ cảm thấy nhẹ nhàng hơn và sẽ dễ dàng tiếp tục kể về vấn đề rắc rối của mình. Khi người đối diện do lo lắng về việc bạn không hứng thú với vấn đề nào đó mà tỏ ra ấp úng, do dự, bạn có thể nói ra những điều giúp họ giải tỏa sự lo lắng đó, ví dụ: “Chị có thể nói chi tiết với tôi chuyện đó đã xảy ra thế nào không? Tôi vẫn chưa hiểu hết”, “Tiếp tục nói đi, tôi vẫn chưa hiểu…”, “ Tôi thấy rất hào hứng với chuyện này”… Hãy để đối phương biết bạn muốn nghe tiếp, họ sẽ cởi mở bày tỏ tấm lòng mình. Nếu trong khi trò chuyện, người đối diện muốn biết bạn có hiểu điều họ đang nói không, bạn có thể dùng vài câu nói đơn giản để tổng hợp lại những nội dung người đó vừa nói, ví dụ: “Ý của anh là…”, “Chị cảm thấy sự việc này…”, “Bạn muốn nói với tôi rằng…” Hãy để đối phương biết bạn hiểu họ, như vậy họ mới có thể tiếp tục nói. Việc tổng hợp lại suy nghĩ của người đối diện sẽ có thể kịp thời khiến họ biết được mức độ hiểu của bạn về vấn đề họ đang nói. Điều này không chỉ khiến người đó cảm nhận được sự chân thành của bạn, mà họ còn có thể điều chỉnh ngay nếu cảm thấy người nghe hiểu sai. Tất cả những kĩ năng góp lời khi nói chuyện vừa đề cập trên đây đều có một điểm chung, đó là chúng đều mang sắc thái tình cảm trung tính, nó không thể hiện bất kì một sự phê phán nào về nội dung mà người nói đưa ra, cũng không đánh giá về tình cảm của người đó. Hãy nhớ, không bao giờ áp đặt quan điểm cá nhân của bạn lên người khác, đó là điều rất quan trọng. Nếu bạn vượt qua giới hạn này, cuộc trò chuyện sẽ mất đi ý nghĩa. Kĩ năng giúp người ngại giao tiếp mở lời trò chuyện Trong cuộc sống và trong công việc, có một số người không thích nói chuyện, trong một số trường hợp bắt buộc phải nói, họ cũng không chịu nói gì cả, nhưng người như vậy được gọi là người ngại giao tiếp. Ở công sở hoặc ở một số nơi khác, khi những người khác đều đang trò chuyện sôi nổi, thì những người ngại giao tiếp chỉ ngồi một góc lắng nghe hoặc suy nghĩ vấn đề riêng của họ. Có thể nói, để những người này mở lời trò chuyện trước đông người còn khó hơn việc khiến cho cây kim loại nở hoa. Trong giao tiếp, nếu gặp những người như vậy, mọi người thường cảm thấy rất tẻ nhạt. Vậy phải làm thế nào để những người ngại giao tiếp mở lời trò chuyện? Bằng thực nghiệm, các chuyên gia đã tổng kết và đưa ra những phương pháp hữu ích. Cách thứ nhất là sử dụng những lời khen chân thành, đặt câu hỏi đúng thời điểm Thực tế, trong cuộc sống, ai cũng thích được nghe người khác khen ngợi; kể cả những người nhút nhát, rụt rè cũng hi vọng mình được khen. Nếu muốn những người ngại giao tiếp mở lời trò chuyện thì phải khiến họ có niềm tin, để họ biết rằng những điều họ làm được rất có giá trị, mọi người đều rất ngưỡng mộ thành quả của họ. Bạn có thể dùng một câu hỏi nhỏ có liên quan tới chuyên môn hoặc kiến thức nào đó để bắt đầu cuộc trò chuyện, chỉ cần người đó trả lời câu hỏi này, bạn hãy yêu cầu họ hãy tiếp tục trình bày rõ quan điểm của mình, chắc chắn người đó sẽ vui vẻ mở lời trò chuyện. Cách thứ hai là đặt câu hỏi có/không Chúng ta cũng thường hay gặp những người ít nói, họ hay dùng các từ như có, không, ừ, à... khi trả lời câu hỏi. Khi gặp những người như vậy, bạn đừng mất kiên nhẫn, hãy sử dụng chính đặc điểm kiệm lời, không thích nói chuyện của họ. Sau khi xác định rõ bản thân muốn có được đáp án như thế nào, hãy nêu những câu hỏi mà câu trả lời sẽ là có hoặc không, hoặc hỏi những câu ngắn gọn thể hiện bạn muốn biết đáp án. Việc hỏi như vậy không chỉ khiến đối phương mở lời, mà còn có thể trực tiếp giúp bạn đạt được hiệu quả mong muốn. Cách thứ ba là tranh luận Muốn cá cắn câu thì bạn phải dùng mồi câu tốt. Khi giao tiếp, hãy sử dụng những câu hỏi và đề tài dễ dàng cho việc bắt đầu một cuộc tranh luận để giúp những người ngại giao tiếp cảm thấy tự tin hơn. Bạn có thể nêu những suy nghĩ trái ngược nhau về cùng một vấn đề, hoặc yêu cầu đối phương đặt câu hỏi; khi họ cho rằng có cơ hội để thể hiện quan điểm đúng của mình, họ sẽ tự động mở lời. Cách thứ tư là tích cực động viên Nếu bạn muốn những người ngại giao tiếp tiếp tục cuộc trò chuyện, bạn cần cho họ biết rằng những điều họ nói hoặc những câu hỏi của họ rất có giá trị, ngoài ra còn phải dùng ánh mắt thán phục, gật đầu nhẹ hoặc mỉm cười để truyền đạt suy nghĩ của bạn. Khi đối phương nhận được tín hiệu này, họ sẽ sẵn sàng tiếp tục cuộc trò chuyện. Cách thứ năm là tránh gián đoạn nửa chừng Nếu một người ngại giao tiếp đã mở lời trò chuyện, lúc này, bạn hãy lắng nghe bằng trái tim mình. Ngoài những câu nói giúp đối phương tiếp tục mở lòng, không nên nói thêm bất cứ điều gì cả. Nếu bạn thêm vào những điều không nên nói sẽ khiến họ có lí do để ngừng cuộc trò chuyện. Kể cả bạn có điều quan trọng cần nói, hãy chờ cho đối phương nói hết. Tóm lại, để một người ngại giao tiếp mở lời trò chuyện là một việc rất khó, yêu cầu bạn phải nắm vững và sử dụng thành thạo các kĩ năng. Đương nhiên, còn có rất nhiều cách khác, nhưng điều này yêu cầu bạn không ngừng học tập, tích lũy kinh nghiệm trong cuộc sống và trong công việc để nâng cao khả năng giao tiếp của bản thân. Chọn việc có lợi và tránh việc có hại là bản tính của con người. Để tránh bị tổn hại, chúng ta phải cố gắng hết sức học cách tự bảo vệ mình. Có câu nói: “Không nên hại người nhưng nên đề phòng người”. Câu nói này nhắc nhở chúng ta dùng trí tuệ của mình tìm cách tránh xa những điều bất lợi hoặc những điều có hại để tự bảo vệ mình. Đa số các nhà diễn thuyết đều rất yêu thích việc đọc sách, mỗi ngày ít nhất họ cũng phải đọc một tờ báo. Có người cho rằng: “Để có thể giao tiếp với mọi người tốt hơn và tìm được đề tài thích hợp thì nhất định phải am hiểu tin tức. Để am hiểu tin tức thì nhất định phải đọc nhiều sách”. Chỉ có cách tích lũy tri thức như vậy mới giúp chúng ta giao tiếp một cách tự tin. Ai cũng có lúc nói sai, điều này sẽ khiến con người rơi vào tình trạng bối rối. Nhất là khi lỡ lời ở chốn đông người, tâm lí con người rất dễ bị căng thẳng. Nếu như không kịp thời tháo gỡ, người nói có thể sẽ bị chê cười, thậm chí còn dẫn đến sự thất bại trong một lĩnh vực nào đó. Trong tình huống này, tìm cách nói năng khéo léo để thoát khỏi tình trạng bối rối là điều rất quan trọng. Hãy tìm một điểm mạnh của mình, dùng tài ăn nói khéo léo để cứu vãn lỗi sai của bản thân, nó không chỉ yêu cầu bạn phải có tâm lí vững vàng, mà còn cần kĩ năng giao tiếp giỏi. Grimmer - nhà máy sản xuất bia Kirin là nhà máy rất nổi tiếng và lâu đời tại Nhật bản. Nhưng một vài năm trước, nhà máy này đã bị mất đi một phần lớn thị trường do sự cạnh tranh từ hãng bia mới Asahi, chính vì thế mà Grimmer rơi vào tình trạng khó khăn chưa từng có. Thế nhưng, Tổng Giám đốc nhà máy là ông Motoyama đã nói một câu nói rất hay: “Vì chúng tôi luôn kiên trì theo đuổi hương vị bia truyền thống nên đã không thể theo kịp trào lưu thời đại”. Vị Tổng Giám đốc đã lấy việc kiên trì theo đuổi hương vị bia truyền thống làm điểm mạnh, mặc dù thừa nhận thất bại trong việc theo kịp trào lưu thời đại, nhưng ông đã lấy sự kiên trì theo đuổi để nêu bật được thành công của mình. Khi nói sai trước mặt khách hàng, lỡ lời với lãnh dạo, làm sai việc gì đó đối với người thân, bạn bè hoặc không cẩn thận trượt ngã trước mặt người lạ, tất cả đều khiến bạn bối rối. Lúc này cần phải bình tĩnh, dùng lời nói để hóa giải sự bối rối đó. Việc làm này có thể sẽ mang lại những hiệu quả bất ngờ làm tăng sức hút của bạn. Lincoln là vị tổng thống nổi tiếng nhất trong lịch sử nước Mỹ, ông đã có những cống hiến tích cực trong sự nghiệp giải phóng người da màu, thế nhưng tướng mạo của ông lại không được đẹp. Một lần, khi Lincoln tham gia diễn thuyết tranh cử, đối thủ đã công kích ông, nói ông là người hai mặt. Nghe xong, Lincoln mỉm cười và nói: “Nếu tôi còn một bộ mặt khác, thì tôi có dùng bộ mặt này để gặp gỡ mọi người không?” Câu nói của Lincoln không chỉ hóa giải sự bối rối khi bị đối thủ công kích mà còn tạo được thiện cảm với các cử tri, giành được sự ủng hộ của nhiều người. Chuyển chủ đề cũng là một cách hay để thoát khỏi tình trạng bối rối. Trong giao tiếp, khi lạc vào chủ đề nhạy cảm hoặc khi có yếu tố tác động gây ra sự thay đổi, việc chuyển chủ đề ngay lập tức sẽ khiến cuộc trò chuyện không bị rơi vào ngõ cụt. Một thầy giáo dạy toán vừa bước lên bục giảng, đột nhiên các học sinh bật cười khiến cho thầy cảm thấy bối rối. Một học sinh nữ ngồi bàn đầu nói nhỏ với thầy: “Thưa thầy, thầy cài cúc áo lệch rồi”. Thầy giáo nhìn lại, thấy quả thật mình đã cài nhầm cúc áo. Sau phút giây bối rối, thầy giáo nói với các học sinh: “Tại thầy đang mải suy nghĩ, vội vàng quá nên không cẩn thận cài nhầm cúc áo trước khi lên lớp. Thế nhưng, điều này cũng không có gì đáng buồn cười, bởi ngày hôm qua khi các em làm bài kiểm tra, cũng có nhiều công thức toán học được vận dụng sai”. Đầu tiên, người giáo viên này sử dụng cách nói hài hước để giải thích cho lỗi sai của mình, sau đó thầy đã linh hoạt liên tưởng tới việc học tập của học sinh, chỉ ra việc mắc lỗi sai là điều tự nhiên, rất nhanh chóng thầy đã thoát khỏi tình trạng bối rối. Đương nhiên, khi bản thân bị lâm vào tình huống bối rối một cách bị động, cách chuyển chủ đề hợp lí sẽ giúp bạn biến nguy thành an. Nếu nắm vững được kĩ năng này, giúp người khác thoát khỏi tình trạng bối rối và tránh để người khác bị mất mặt, bạn sẽ thực sự trở thành chuyên gia giao tiếp. Cựu ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger có một chính sách ngoại giao hàng đầu, các cuộc ngoại giao con thoi của ông đã thúc đẩy đàm phán hòa bình giữa các quốc gia Ả Rập và Israel, cải thiện mối quan hệ giữa Ai Cập và Israel. Trong thời kì chiến tranh Ả Rập năm 1970, Kissinger đã dẫn một đoàn đại biểu Mỹ tới thăm Ai Cập và hội đàm với Tổng thống nước chủ nhà. Khi cuộc hội đàm bắt đầu, sau khi Tổng thống Ai Cập mở đầu bằng vài câu nói đơn giản và đi thẳng vào nêu kế hoạch của mình với Kissinger, nội dung chủ yếu là yêu cầu phía Israel rút khỏi khu vực phía tây, sau đó tổng thống Ai Cập đã yêu cầu ông Kissinger lập tức bày tỏ ý kiến. Hội nghị vừa bắt đầu, cho dù ông Kissinger tán thành kế hoạch hay không đều vướng phải hai vấn đề rắc rối: Nếu phản đối, hội đàm sẽ lập tức rơi vào bế tắc. Còn nếu tán thành, do Ai Cập không nêu rõ điều kiện trao đổi, không có lí do để thuyết phục Israel thì phía Israel sẽ không chấp nhận. Kissinger không hổ danh là một nhà ngoại giao tài ba, ông mỉm cười, chuyển chủ đề khác và nói: “Thưa ngài Tổng thống, trước khi tiến hành thảo luận, ông có thể nói cho tôi biết ngày 6 tháng 10, ông đã làm thế nào để phát động thành công cuộc tấn công? Đó là một điều quan trọng. Sở dĩ chúng ta có được cuộc hội đàm ngày hôm nay đều là do kết quả của cuộc tấn công đó”. Tổng thống Ai cập nghe xong tỏ ra rất hào hứng, bởi ngoại trưởng Mỹ đã nhắc đến việc ông tự hào nhất. Ông không yêu cầu ngoại trưởng Mỹ phải cho ý kiến về kế hoạch của mình nữa, trái lại, ông còn vui vẻ kể về những thành công của cuộc chiến do mình phát động. Do ngoại trưởng Mỹ Kissinger nắm được tâm lí của Tổng thống Ai Cập, nên ông đã khéo léo chuyển chủ đề, tránh tình trạng bối rối và không phải ngay lập tức đưa ra ý kiến về kế hoạch với Israel. Trong cuộc sống và trong công việc, những người trẻ tuổi không thể tránh lỡ lời. Việc phải thừa nhận mình lỡ lời luôn khiến con người ta cảm thấy hối tiếc, vậy có cách nào để biến sự cố lỡ lời thành lời nói khéo léo hay không? Cách giải quyết hay nhất chính là: Khi bạn ý thức được mình nói sai điều gì, hãy lấy chính cái sai đó để sửa sai, thảo luận về cái sai để tìm ra điều đúng đắn. Một sinh viên mới tốt nghiệp đại học đến xin việc ở một công ty, người phỏng vấn đưa cho sinh viên tấm danh thiếp. Do quá căng thẳng, cậu sinh viên chỉ nhìn qua tấm danh thiếp rồi nói: “Thưa ông, ông là người Nhật Bản, nhưng lại đến Trung Quốc lập nghiệp, thật đáng khâm phục.” Người phỏng vấn mỉm cười nói: “Tôi là người Trung Quốc.” Cậu sinh viên mặt đỏ bừng, rất xấu hổ. Rất may cậu đã kịp thời phản ứng, sau giây lát suy nghĩ, cậu đã nói rất thành thật: “Xin lỗi, tên của ông khiến tôi nhớ đến thầy giáo Nhật Bản của Lỗ Tấn. Ông ấy đã dạy Lỗ Tấn biết rất nhiều đạo lí có ý nghĩa trên đời và giúp Lỗ Tấn thành công. Hôm nay ở đây, tôi cũng học được một bài học, đó là làm gì cũng phải cẩn thận, hi vọng sau này, trong công việc, ông sẽ chỉ dạy nhiều điều cho tôi.” Người phỏng vấn nghe thấy vậy mỉm cười và gật đầu, cuối cùng cậu sinh viên đã được nhận vào công ty làm việc. Cậu sinh viên trong câu chuyện trên đã lỡ lời nói sai, sau khi xin lỗi, cậu đã chuyển đề tài rất thông minh, dùng chính điều sai mình vừa nói ra, khéo léo liên tưởng đến người thầy giáo của Lỗ Tấn để thoát khỏi tình trạng bối rối. Cậu không chỉ thừa nhận mình đã không cẩn thận, mà còn thể hiện được nguyện vọng muốn làm việc cho công ty, quả là một mũi tên trúng ba đích. Không khó để nhận ra rằng, việc dùng chính lỗi sai để sửa sai trong lời nói là điều rất khó. Phải diễn giải và phát triển chủ đề thế nào là điểm quan trọng nhất. Một lần, có người đến báo án với Nguyễn Kinh Thiên, người đó nói: “Có người đã giết mẹ!” Nguyễn Kinh Thiên nghe xong bèn nói: “Giết cha đã đành, tại sao lại có thể giết mẹ?” Lời vừa nói ra, các quan văn võ trong triều đều rất ngạc nhiên, cho rằng ông nói điều thiếu đạo lí. Lúc này, Nguyễn Kinh Thiên cũng ý thức được mình đã nói sai nên lập tức giải thích: “Ý của tôi là, loài cầm thú chỉ biết đến mẹ chứ không biết đến cha. Giết cha thì chỉ như loài cầm thú, còn giết mẹ thì thậm chí không bằng loài cầm thú”. Lời giải thích này đã khiến mọi người xung quanh không còn thắc mắc gì nữa, bản thân Nguyễn Kinh Thiên cũng tránh được họa sát thân. Sau khi lỡ lời, Nguyễn Kinh Thiên đã sử dụng một mẹo nhỏ, nhanh chóng đổi chủ đề, sau đó dùng chính lỗi sai của mình để sửa sai. Phương pháp này chính là tìm cách làm nổi bật chỗ sai, nắm lấy cơ hội để tìm lời giải thích hợp lí nhất, đạt được hiệu quả tốt nhất. Tuy nhiên, chỉ có những người có kiến thức uyên thâm và giữ được tâm lí bình tĩnh mới có thể vận dụng tốt kĩ năng này. Ngôn ngữ là một thứ vũ khí rất có sức mạnh, giống như một thanh kiếm sắc có thể giúp bạn dẹp bỏ mọi chướng ngại. Có lúc, bạn sẽ gặp những người sử dụng ngôn ngữ để làm khó bạn, hoặc dùng ngôn ngữ để tấn công bạn, khiêu chiến với bạn. Lúc này, bạn không thể tranh cãi, bởi điều đó sẽ chỉ khiến mọi chuyện rắc rối hơn mà thôi, cách tốt nhất là dùng lời hay ý đẹp làm vũ khí để tấn công lại những người đang cố ý gây sự với bạn. Tại một buổi họp báo, một phóng viên nước ngoài đã đặt câu hỏi với Bộ trưởng Bộ văn hóa Trung Quốc Vương Hạo: “Xin hỏi, ông của những năm 50 và ông của những năm 80 có gì giống và khác nhau?” Dụng ý của người phóng viên này là muốn tạo cơ hội để ông Vương Hạo nói về cảm nhận của mình đối với sự thay đổi của đất nước Trung Quốc. Ông Vương Hạo đương nhiên hiểu ý của phóng viên. Ông bình tĩnh trả lời: “Tôi của những năm 50 tên là Vương Hạo, tôi của những năm 80 vẫn tên là Vương Hạo, đó là điểm giống nhau. Điểm khác nhau là khi đó tôi mới 20 tuổi, còn bây giờ tôi đã hơn 50 tuổi rồi”. Câu hỏi của phóng viên chỉ đưa ra phạm vi và giới hạn thời gian, Vương Hạo biết dụng ý của đối phương, nhưng lại cố ý hiểu sai đi và trả lời về vấn đề tuổi tác của mình, ông đã chọn cách trả lời rất khéo léo, không để cho đối phương có được bất cứ thông tin nào. Cách sử dụng ngôn ngữ mơ hồ của ông đã khiến đối thủ không thể có động thái nào khác. Đương nhiên, khi đáp trả lại những lời khiêu khích, bạn cũng có thể dùng cách nói trực tiếp. Chỉ cần vận dụng tốt ngôn ngữ thì một câu nói đơn giản cũng có thể làm cho đối phương giống như một quả bóng bị xì hơi. Năm 1949, trên sông Trường Giang xảy ra sự kiện “Thạch Anh tím”. Việc quân giải phóng Trung Hoa bắn pháo vào bốn tàu chiến của quân Anh đã tượng trưng cho việc phá vỡ thể chế và lợi ích của Anh tại Trung Quốc. Ngày thứ tư sau khi xảy ra sự kiện này, lãnh đạo phe bảo thủ Anh phát biểu tại hạ viện Anh rằng, hành động của quân giải phóng Trung Hoa là hành động bạo lực, thậm chí còn yêu cầu chính phủ Anh triển khai hai tàu sân bay tới vùng biển của Trung Quốc để báo thù bằng vũ lực. Thủ tướng Anh đương nhiệm khi đó cũng lên tiếng cho rằng: “Tàu chiến của Anh có quyền đi vào sông Trường Giang”. Cụm từ “báo thù bằng vũ lực” khiến chúng ta liên tưởng đến những cuộc báo thù của chủ nghĩa đế quốc Anh với danh nghĩa loại trừ cái ác. Trả lời về điều này, chủ tịch Mao Trạch Đông của Trung Quốc đã lên tiếng cứng rắn: “Thưa ngài lãnh đạo phe bảo thủ, ông muốn “báo thù” cái gì? Việc mà các ông nên làm chỉ có một, đó là xin lỗi và bồi thường. Thưa ngài thủ tướng, Trường Giang là dòng sông của Trung Quốc, người Anh các ông có quyền gì mà đưa tàu chiến vào đó? Không có quyền nào như thế cả. Nhân dân Trung Quốc phải bảo vệ chủ quyền lãnh thổ Trung Quốc, tuyệt đối không cho phép nước ngoài vào xâm lược”. Sự cương quyết của chủ tịch Mao Trạch Đông đã khiến người Anh hiểu rõ thực lực của Trung Quốc. Trước sự cảnh cáo của người Trung Quốc, họ đã chùn bước, không những không điều tàu sân bay đến, mà còn chủ động thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc, trở thành quốc gia phương Tây đầu tiên thừa nhận nhà nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa. Trong việc này, chủ tịch Mao Trạch Đông đã không phát biểu quá nhiều, chỉ với vài câu nói ngắn gọn đã khiến đối phương nhận ra, nếu làm nghiêm trọng sự việc sẽ không đem lại kết quả tốt đẹp. Đây chính là một minh chứng cho tài ăn nói khéo léo. Con người khó tránh khỏi những lúc bị chỉ trích, nhất là những người trẻ tuổi mới bước chân vào xã hội. Đương nhiên, chỉ trích, phê bình cũng chia làm hai loại: - Loại thứ nhất là người nói bị đặt câu hỏi do những điều họ nói, họ làm còn nhiều điểm nghi vấn hoặc bất đồng ý kiến. Người chỉ trích, phê bình ở loại này hầu hết đều có thiện ý. Với những lời phê bình có thiện ý, cần phải nghiêm túc tiếp thu, xem xét lại và nói rõ về quan điểm của mình cũng như giải đáp rõ ràng câu hỏi của đối phương. - Loại thứ hai là chỉ trích ác ý, cố tình làm khó người nói để đạt mục đích khiến người nói bối rối và xấu hổ. Khi gặp những lời chỉ trích ác ý, nên vận dụng ngôn ngữ khéo léo, dùng lời hay ý đẹp với sắc thái kiên quyết, cứng rắn để đối đáp lại. Khi đối đáp lại lời chỉ trích ác ý, có thể sử dụng ngôn ngữ đa dạng: Từ sắc thái cứng rắn đến sắc thái hài hước, tóm lại không được để cho người chỉ trích đắc ý. Lúc đó, việc tranh cãi là không nên, bởi tranh cãi sẽ chỉ khiến những người xung quanh hiểu nhầm, gây hại đến bản thân mình. Cựu Tổng thống Mỹ Bush trong một lần diễn thuyết đã nhận được một mảnh giấy, trên mảnh giấy có ghi “đồ ngốc”. Ông bình tĩnh mỉm cười và nói: “Từ trước tới giờ, mọi người gửi giấy lên cho tôi đều đặt câu hỏi và không để lại danh tính, nhưng hôm nay, mảnh giấy này chỉ để lại danh tính chứ không có câu hỏi”. Tổng thống Mỹ khi gặp lời nói ác ý đã không tranh cãi mà khéo léo dùng chính lời ác ý đó để chỉ trích người gửi mảnh giấy. Đây là những kĩ năng quý giá mà mọi người nên học tập, bởi trong công việc và trong cuộc sống, bạn khó tránh khỏi có lúc gặp chuyện như vậy, chỉ cần đáp trả khéo léo, bạn sẽ không bao giờ thất bại. Tác phẩm Thiên Long Bát Bộ của Kim Dung đã trở nên rất quen thuộc với chúng ta. Một trong số những nhân vật rất quan trọng trong tác phẩm là người có biệt hiệu “Bắc Kiều Phong – Nam Mộ Dung” - Mộ Dung Phục. Mộ Dung Phục sinh ra trong gia đình gia giáo, võ công cao cường, thông minh và rất đa tài. Gia tộc Mộ Dung có nhiều bí kíp võ công, trong đó, chiêu Đẩu chuyển tinh di vang dội khắp chốn giang hồ. Tuyệt kĩ của Đẩu chuyển tinh di chính là chiêu Gậy ông đập lưng ông. Khi đối phương tấn công bằng loại võ công nào, Mộ Dung Phục sẽ dùng chiêu Đẩu chuyển tinh di, sử dụng chính võ công của đối phương để tấn công lại, vô số người đã phải chịu thất bại trước Mộ Dung Phục. Thực tế, sử dụng chiêu này trong giao tiếp cũng rất hợp lí. Khi trò chuyện, có nhiều người sẽ nói ra những quan điểm sai lầm, hoặc thể hiện tư tưởng không đúng đắn. Có lúc bạn sẽ không thể chấp nhận nhưng cũng không nhất thiết phải trực tiếp chỉ ra lỗi sai của đối phương, bởi điều đó sẽ làm ảnh hưởng tới mối quan hệ xã giao của chính bạn. Bạn hãy sử dụng chính những điều người đối diện vừa nói để chỉ ra điểm mâu thuẫn, như vậy không cần phải tấn công mà luận điểm của đối phương sẽ tự động bị phá vỡ. Có một nhà sản xuất muốn giới thiệu với mọi người về sản phẩm công nghệ cao của mình nên nói đã sử dụng vật liệu nano để tạo ra những sản phẩm chống lửa, chống nước, rất tiện dụng. Sau đó ông ta lại giới thiệu chiếc máy khò công nghệ cao có thể tạo ra lửa không khói, không độc, làm tan chảy mọi thứ. Nghe xong, mọi người đã đặt câu hỏi, vậy chiếc máy khò công nghệ cao tốt hơn, hay những sản phẩm làm từ nano chắc chắn hơn? Người đàn ông đã không thể nói gì thêm. Khi nói chuyện hoặc biện luận, cũng có thể sử dụng chính cách nói khoa trương của đối phương, nói những điều vô lí hơn như thế để phản đối quan điểm của người đó, khiến họ “Nhấc đá tự ghè vào chân mình”. Một hôm, một vị quan của nước nọ cứ đi đi lại lại trong vườn hoa, không ngừng thở vắn than dài. Cháu trai của ông ta thấy vậy bèn hỏi: “Ông ơi, ông gặp chuyện gì khó khăn phải không?”. Người ông trả lời: “Cháu à, không biết quốc vương nghe lời ai xúi giục mà đòi ăn trứng gà trống, lệnh cho tất cả các quan đi tìm, nếu không tìm được sẽ bị phạt.” Người cháu nghe xong chớp mắt và nói: “Ông ơi, ông đừng lo, cháu có cách, ngày mai cháu sẽ lên triều thay ông.” Ngày hôm sau, đúng là cậu bé lên triều thay ông thật, cậu đi thẳng vào cung điện, lễ phép chào quốc vương. Quốc vương không vui nói: “Trẻ con đến chốn này làm gì, ông nội của ngươi đâu?” Cậu bé trả lời: “Thưa bệ hạ, hôm nay ông nội không thể đến đây, ông đang chuẩn bị sinh con ở nhà nên bảo cháu lên triều thay ông.” Quốc vương nghe xong liền bật cười: “Thằng nhóc này, ngươi đang nói gì vậy, đàn ông làm sao mà sinh được em bé?” Đứa trẻ tiếp lời: “Bệ hạ đã biết đàn ông không thể sinh con, vậy tại sao gà trống lại có thể đẻ trứng?” Yêu cầu mà quốc vương nêu ra đã rất vô lí, nhưng câu chuyện mà cậu bé kể còn vô lí hơn, ngay cả quốc vương cũng không tin được, cậu bé đã lấy chính câu chuyện để hỏi lại quốc vương khiến quốc vương không còn điều gì để nói. Một lần, một đài truyền hình của Anh tiến hành phỏng vấn nhà văn trẻ đương đại Trung Quốc – Lương Hiểu Thanh, cuộc phỏng vấn được truyền hình trực tiếp. Phóng viên người Anh đột nhiên ngừng máy quay, sau đó nói với Lương Hiểu Thanh: “Câu hỏi tiếp theo, hi vọng cô sẽ dùng từ Có hoặc Không khi trả lời, được không?” Lương Hiểu Thanh không biết đó là một cái bẫy nên đồng ý ngay. Không ngờ người phóng viên đó vỗ tay cái đét một tiếng rồi đưa micro lên hỏi: “Nếu không có đại cách mạng văn hóa, sẽ không thể có được thế hệ nhà văn trẻ như các cô, vậy theo quan điểm của cô, đại cách mạng văn hóa có phải là việc tốt hay không?” Nói xong, phóng viên lập tức đưa micro về phía Lương Hiểu Thanh. Máy quay cũng quay thẳng vào mặt cô. Lúc đó, dù Lương Hiểu Thanh trả lời Có hay Không thì đều không ổn. Lương Hiểu Thanh biết đối phương đang cố ý làm khó mình. Sau giây lát, Lưu Hiểu Thanh lên tiếng: “Trước khi trả lời câu hỏi của các vị, tôi cũng muốn hỏi các vị một câu: Không có chiến tranh thế giới thứ hai, thì cũng sẽ không có những phóng viên nổi tiếng nhờ đưa tin về sự kiện này, vậy các vị thấy chiến tranh thế giới thứ hai có phải việc tốt hay không?”, nói rồi Lương Hiểu Thanh chuyển micro về phía các phóng viên người Anh. Trong trường hợp này, Lưu Hiểu Thanh đã dùng chiêu Đẩu chuyển tinh di, gậy ông đập lưng ông, khéo léo nắm bắt suy nghĩ của đối phương và dùng chính cách thức đó để hóa giải rắc rối. Có câu nói: “Người có lúc làm sai, ngựa có lúc chạy sai”. Trong quá trình giao tiếp với mọi người, đối với những người trẻ tuổi mới bước chân vào xã hội, do thiếu kinh nghiệm và kĩ năng nên thường mắc lỗi trong lời nói. Mặc dù chỉ là một câu nói, nhưng lại có thể gây ra hậu quả khó lường, thậm chí còn dẫn đến kết quả tồi tệ và tạo ra ảnh hưởng không tốt. Người biết cách ăn nói sẽ lập tức có biện pháp cứu vãn khi chẳng may lỡ lời để tránh những kết quả không hay. Điểm quan trọng nhất khi khắc phục sự cố lỡ lời là phải kịp thời nói lại, nhanh chóng sửa lỗi sai để tránh mắc lỗi liên tiếp. Ví dụ, sau khi phát ngôn một câu sai, phải lập tức nói: “Nói một cách chính xác là…” hoặc nói: “Điều tôi vừa nói được giải thích như sau …” Như vậy bạn có thể khắc phục sự cố lỡ lời, đưa ra kết luận mới và đạt được thành công trong giao tiếp. Trong một cuộc thi trí tuệ, người dẫn chương trình hỏi: “Từ “tam cương” trong câu “Tam cương ngũ thường” nói về điều gì?” Một nữ sinh vội trả lời: “Quân cương với vua, con cương với cha và vợ cương với chồng”. Câu trả lời đã khiến mọi người bật cười. Lúc này, nữ sinh cũng đã ý thức được mình vừa nói sai, cô vội vàng sửa lỗi, lập tức nói to: “Cười gì chứ? Thời đại đổi mới rồi, quan niệm “tam cương” cũ đã không còn tồn tại nữa, điều tôi muốn nói là quan niệm “tam cương” mới.” Người dẫn chương trình hỏi: “Vậy “tam cương” mới là gì?” Nữ sinh đáp: “Bây giờ, đất nước do nhân dân làm chủ. Dù các vị lãnh đạo có chức to thế nào cũng đều do dân bầu ra, đó chẳng phải là quân cương với vua sao? Việc sinh đẻ có kế hoạch khiến cho mỗi gia đình chỉ có hai con nên cha mẹ nuông chiều con cái, những đứa con này trở thành cậu ấm cô chiêu của cha mẹ, đó là con cương với cha. Bây giờ, trong rất nhiều gia đình, quyền lực của người vợ vượt xa người chồng, vợ quản việc lớn, chồng quản việc nhỏ, đó chính là vợ cương với chồng”. Vừa dứt lời, tất cả mọi người đều dành cho cô nữ sinh những tràng pháo tay không ngớt. Do mất bình tĩnh nên cô nữ sinh trong câu chuyện đã nói ngược ý nghĩa của “tam cương”, thế nhưng cô không hề nhận lỗi sai mà nói lại về đáp án chính xác, sau đó khéo léo sửa lỗi và giải thích cặn kẽ về quan niệm “tam cương mới” của mình bằng cách nói hài hước nhưng thông tin cũng rất chính xác. Kĩ năng này không chỉ giúp cô nữ sinh thoát khỏi tình cảnh bối rối do lỡ lời, mà còn giành được sự ủng hộ của mọi người. Đương nhiên, cũng có những người gặp rắc rối do bảo thủ không chịu nhận mình sai. Hãy cùng theo dõi một ví dụ khác. Ngày 6 tháng 10 năm 1976, Tổng thống Mỹ Gerald Ford và đối thủ cạnh tranh Jimmy Carter tiến hành đợt tranh cử thứ hai trong cuộc bầu cử Tổng thống nhiệm kì tiếp theo. Tại buổi tranh cử, Tổng thống Ford đã mắc sai lầm khi trả lời câu hỏi của phóng viên “Thời báo New York” về vấn đề Ba Lan, ông đã nói: “Ba Lan không bị Liên Xô khống chế”, “Không hề có sự đô hộ của Liên Xô ở Đông Âu”. Đây là một sự nhầm lẫn rõ ràng, người phóng viên thậm chí còn nhắc khéo tổng thống Ford, nhưng ông Ford cho rằng việc thừa nhận lỗi sai trước nhân dân cả nước không phải một ý hay, do đó ông tiếp tục bảo vệ quan điểm của mình, kết quả ông đã phải trả giá đắt khi thất bại trong cuộc bầu cử sau đó. Sau sự việc này, giới truyền thông đồng loạt đưa tin về sự nhầm lẫn nghiêm trọng của tổng thống Ford, thậm chí họ còn đặt câu hỏi: “Tổng thống nhầm thật hay ông quá cứng nhắc?” Một chuyên gia giao tiếp giỏi, hoặc một thanh niên nắm vững các kĩ năng giao tiếp sẽ tuyệt đối không bao giờ dùng lời lẽ cứng rắn trong các tình huống nhạy cảm dễ gây hại cho bản thân, mà họ sẽ tìm cách khéo léo chuyển chủ đề. Như vậy, mọi người sẽ thấy được bạn là người thông minh khéo léo và sẽ nói với bạn rằng: “Bạn rất tuyệt!” Khi khuyết điểm của bản thân bị người khác cười nhạo hoặc khi gặp tình huống có thể khiến mình bối rối, nhiều người sẽ khó tránh khỏi cảm giác căng thẳng. Khi gặp trường hợp như vậy, hãy dùng cách tự chê cười chính mình để hóa giải mọi chướng ngại. Vào một ngày năm 1862, luật sư da đen nổi tiếng nước Mỹ là John Mark chuẩn bị có một bài diễn thuyết. Trước buổi nói chuyện, ông được thông báo rằng tất cả người nghe đều là người da trắng, trong đó có không ít người có thành kiến với người da đen. Do đó ông đã ngay lập tức thay đổi lời mở đầu để tạo thiện cảm với người nghe. “Thưa các quý ông quý bà, nếu nói tôi đến đây để diễn thuyết, chi bằng nói tôi thêm một chút màu sắc cho nơi đây”. Mọi người nghe xong đều bật cười, không khí trở nên sôi nổi, kể cả những người có tư tưởng thành kiến cũng cười rất to. Cuộc diễn thuyết sau đó đã diễn ra thuận lợi trong không khí tích cực và đạt được thành công lớn. Đây chính là bài viết nổi tiếng trong lịch sử - “Phải giải phóng nô lệ da đen”. Trong cuộc sống và trong công việc, mọi người không thể hoàn toàn hiểu hết về nhau. Bị người khác có thành kiến dù ít dù nhiều là điều khó tránh khỏi trong cuộc đời mỗi người. Sự thành kiến giống như một bức tường, ngăn cản con người ta kết bạn và tìm hiểu về nhau. Hãy sử dụng ngôn ngữ một cách khéo léo để tự chê bản thân, xóa bỏ thành kiến của đối phương. Đặc biệt là trong giao tiếp với khách hàng, khi muốn khách hàng chấp nhận sản phẩm hoặc suy nghĩ của bạn, cách làm này sẽ có thể giúp bạn mở cánh cửa giao tiếp với người khác một cách tự nhiên nhất. Khi gặp khó khăn trong công việc, hay khi xảy ra những việc không có lợi cho bản thân, chúng ta phải căn cứ theo tình hình thực tế để kịp thời tự chê mình, giải tỏa áp lực cho bản thân, chuyển sự tập trung của mọi người sang hướng khác, thoát khỏi tình trạng bối rối và tạo ra hoàn cảnh có lợi. Có một lần, người dẫn chương trình Dương Lan của Đài truyền hình trung ương Trung Quốc làm MC tại một buổi tiệc, khi bước xuống bậc thang, do không cẩn thận nên cô bị vấp ngã. Lúc này mọi người đều khựng lại, không khí chùng xuống, tất cả mọi người đều đổ dồn ánh mắt về Dương Lan để xem cô xử lí thế nào. Dương Lan trấn tĩnh lại rồi đứng dậy, sau đó cô nói với mọi người: “Tôi định biểu diễn tiết mục “sư tử lăn” cho mọi người xem nhưng đã thất bại, sẽ tốt hơn khi để các diễn viên chuyên nghiệp biểu diễn, tiếp theo, xin kính mời quý vị hướng lên sân khấu để chờ đón tiết mục rất độc đáo ngay sau đây…” Khi Dương Lan vừa dứt lời, mọi người đều vỗ tay nhiệt liệt. Lời nói của Dương Lan đã chinh phục khán giả, cô đã dùng trí thông minh của mình để thoát khỏi tình cảnh bối rối và giữ được thể diện. Điểm đáng khen nhất là Dương Lan đã dùng lời tự chê mình để gián tiếp giới thiệu chương trình, chuyển sự chú ý của mọi người lên tiết mục trên sân khấu. Vậy chúng ta phải làm thế nào khi gặp phải tình huống như vậy? Khi người khác công kích bạn, khiến bạn lâm vào hoàn cảnh bối rối, không nên tỏ thái độ bất bình hoặc nổi giận, mà cần phải dựa vào tình hình thực tế, khéo léo sử dụng ngôn ngữ để hóa giải khó khăn, đánh lạc hướng chú ý của mọi người xung quanh. Điều này không chỉ giúp giải tỏa áp lực tâm lí bản thân, mà còn có thể giúp bạn nhận được sự ủng hộ của người khác, rút ngắn khoảng cách tình cảm với đối phương. Một nhà thơ khi đến giao lưu tại trường đại học, có một sinh viên đặt câu hỏi: “Ông nhìn nhận thế nào về cuộc sống của những người chỉ sáng tác văn học trong xã hội ngày nay?” Ý của sinh viên này là trong xã hội mà lợi ích trên hết, những người chỉ sáng tác văn học sinh tồn như thế nào. Nhà thơ trả lời: “Ví dụ như tôi đây, sở dĩ tôi có thể kiên trì theo đuổi nghiệp sáng tác, đó là nhờ công của vợ tôi. Cô ấy mở một nhà hàng nhỏ, do đó vấn đề ăn uống của cả nhà tôi đã được giải quyết”. Câu trả lời của nhà thơ đã thể hiện sự chua xót, nhưng cách trả lời như vậy để lại ấn tượng sâu sắc hơn so với việc trực tiếp nói và thể hiện sự khó khăn vất vả của người làm nghề sáng tác. Trong một số trường hợp, khi không tiện nói thẳng về sự khó khăn hay bày tỏ thẳng thắn sự bất mãn, tốt nhất nên diễn đạt bằng cách tự chê mình, như vậy thì người nghe không chỉ hiểu suy nghĩ của bạn mà còn cảm thấy bạn là người rất đáng quý. Kĩ năng nói chuyện khéo léo Trong cuộc sống và trong công việc, bạn sẽ gặp phải một số người không hiểu lí lẽ, không thể nói lí và không dễ nói lí khiến bạn cảm thấy phiền phức. Lúc này, những câu nói ngắn gọn, khéo léo sẽ rất có hiệu quả. Chỉ cần sử dụng ngôn ngữ linh hoạt, khéo léo vận dụng ngôn ngữ thường ngày, sẽ đạt được kết quả bất ngờ. Trong trận chiến với Thái Bình Thiên Quốc, đội quân Tương quân của Tăng Quốc Phiên ba lần tấn công nhưng đều thất bại. Cuối cùng, toàn bộ quân số trong đội quân của ông đều tử nạn. Thế nhưng, vị tướng bại trận này không những không bị phạt mà còn được thăng quan. Một trong những nguyên nhân chính là do triều đình đang trong thời kì sụp đổ, hủ bại, nhưng Tăng Quốc Phiên đã khéo léo sử dụng ngôn ngữ để tạo ra hiệu quả. Ông nói với bề trên: “Binh lính đã rất cố gắng, nhưng lũ bại lũ chiến, dù kiên trì cũng không được...” Chỉ một câu “lũ bại lũ chiến” đã biến Tăng Quốc Phiên thành anh hùng và được công nhận. Nếu ông báo cáo lên trên rằng “lũ chiến lũ bại” thì hậu quả sẽ rất khó lường. Điều này cũng khiến chúng ta không thể không khâm phục kĩ năng sử dụng ngôn ngữ khéo léo của Tăng Quốc Phiên. Hỏi lại, tạo sức mạnh cho lời nói Trong cuộc sống và trong công việc, có lúc chúng ta sẽ gặp tình huống người khác nêu yêu cầu không hợp lí. Lúc này, nếu trực tiếp từ chối thì sẽ không hay, do đó nên dùng cách hỏi lại, bắt đối phương phải trả lời câu hỏi này. Trong xã hội cũ, có một địa chủ đối xử rất tệ bạc với người giúp việc trong nhà mình, thường xuyên bắt người này phải thức dậy và làm việc lúc nửa đêm. Người giúp việc nói với chủ của mình: “Đợi tôi khâu xong quần áo sẽ làm”. Người chủ cười nhạt và nói: “Trời tối thế này, ngươi có nhìn thấy gì không?” Người giúp việc lập tức hỏi lại: “Vậy trời tối như thế này, tôi có thể làm được việc gì?” Chỉ một câu hỏi lại ngắn gọn, nhưng người chủ cứng họng không biết trả lời thế nào. Trong trường hợp này, người giúp việc bị địa chủ đưa ra yêu cầu vô lí nên đã dùng phương pháp phủ định để khẳng định ý phản bác, cách làm này có tác dụng hơn nhiều so với việc nói trực tiếp. Một công ty nọ tổ chức buổi diễn thuyết với chủ đề “Quý trọng nghề nghiệp”, người diễn thuyết là đại diện của phòng hành chính phát biểu: “Chủ đề diễn thuyết tôi nêu ra với các bạn là Chấp hành nội quy làm việc”. Nói xong, bà đi ra khỏi hội trường, bên dưới mọi người xôn xao. Khoảng 2 phút sau, bà quay lại bục diễn thuyết và nói với đám đông bên dưới: “Tôi đang diễn thuyết nhưng lại bỏ vị trí đi ra ngoài là điều mọi người không chấp nhận nổi. Vậy trong thời gian làm việc, mọi người thường bỏ vị trí của mình, lẽ nào điều đó không đáng phê phán?” Sau giây lát yên lặng, cả hội trường vỗ tay rầm rập. Câu hỏi lại đó đã khẳng định rõ ràng tầm quan trọng của việc chấp hành nội quy làm việc. Hai ví dụ trên đây, cho dù là trình bày quan điểm của mình hay chỉ trích lỗi lầm của đối phương đều vận dụng cách hỏi lại rất khéo léo, hiệu quả tốt hơn nhiều so với câu trần thuật. Đáp án đã có luôn trong câu hỏi khiến mọi người rất dễ tiếp nhận. Hỏi lại còn có một tác dụng nữa, đó là khi không tiện trả lời hoặc từ chối trả lời một câu hỏi nào đó, ta có thể dùng cách hỏi lại. Một phóng viên nêu câu hỏi với ngoại trưởng Mỹ Kissinger: “Nước Mỹ có bao nhiêu đầu đạn được bố trí trên tên lửa đạn đạo Minuteman?” Kissinger hài hước trả lời: “Nỗi khổ của tôi là biết số lượng, nhưng không biết đó có phải bí mật không.” Người phóng viên vội nói: “Không phải bí mật đâu.” Kissinger hỏi lại: “Vậy cô nói xem là bao nhiêu?” Cách hỏi lại khéo léo đã mang câu hỏi trả lại cho người hỏi, người bị hỏi không chỉ từ chối trả lời câu hỏi của đối phương mà còn khiến đối phương không thể tiếp tục hỏi nữa. Thuật nắm bắt tâm lí Trong giao tiếp, đôi lúc mọi người sẽ có suy nghĩ trái ngược nhau về một việc hay một chủ đề nào đó, có khi điều này còn gây căng thẳng cho đôi bên. Muốn phá bỏ sự căng thẳng, đạt được mục đích giao tiếp, bạn có thể sử dụng ngôn ngữ nắm bắt tâm lí đối phương, sau đó tấn công tâm lí, đi theo hướng suy nghĩ của người đối diện để tìm ra điểm yếu và chiến thắng người đó. Một cô gái rất xinh đẹp đang đi trên đường, đột nhiên cô phát hiện phía sau có một nam thanh niên cứ đi theo mình. Phải làm sao đây? Cuối cùng cô đã có cách. Cô quay lại và nói với người thanh niên: “Tại sao anh cứ đi theo tôi?” Nam thanh niên trả lời: “Cô xinh đẹp quá. Tôi thực sự rất thích cô, chúng ta kết bạn nhé!” Cô gái nghe xong mỉm cười và nói: “Cảm ơn anh đã khen, cô gái đi phía sau đằng kia là em gái của tôi, cô ấy còn xinh đẹp hơn tôi nhiều.”, “Thật không?” Chàng trai nghe thấy vậy lập tức quay đầu lại nhìn nhưng không thấy có bất cứ ai cả. Biết mình mắc bẫy, anh lại tiếp tục đi theo cô gái xinh đẹp và hỏi cô tại sao lại lừa mình. Cô gái đáp: “Tôi không lừa anh, là anh lừa tôi. Nếu anh thực sự thích tôi, vậy tại sao anh lại theo một người con gái khác. Vậy mà cũng muốn kết bạn với tôi, anh hãy tránh ra đi.” Chàng trai đỏ bừng mặt, vội vàng bỏ đi. Sở dĩ cô gái trong câu chuyện vừa rồi có thể đuổi chàng trai đi, đó là nhờ nắm bắt được tâm lí của anh ta. Cô đã tấn công tâm lí, khiến đối phương xấu hổ và chủ động từ bỏ ý định kết bạn, cô gái đã đạt được mục đích của mình. Từ ví dụ này có thể thấy, nắm bắt tâm lí trên thực tế cũng là một chiến thuật. Hiểu động cơ và nhu cầu của đối phương, tạo ra một cái bẫy, chờ người đó mắc bẫy, tấn công quyết đoán và chiến thắng đối thủ. Sử dụng thuật nắm bắt tâm lí, chúng ta còn có thể xoay chuyển tình thế, làm chủ mọi tình huống, dùng chính tâm lí của đối phương để tấn công vấn đề của họ. Chúng ta phải không ngừng học tập các kĩ năng ngôn ngữ, để bản thân trở thành một chuyên gia luôn thành công trong các cuộc giao tiếp. CHƯƠNG 5 Khen nhiều chê ít, tránh để lời nói làm hại đến thân Lời khen chính là một biểu hiện từ nội tâm, khẳng định sự tốt đẹp của sự vật. Lời khen có thể giúp chúng ta có cuộc sống tốt hơn và có mối quan hệ tốt đẹp hơn với mọi người. Ai cũng thích được khen, do đó, bất kể là trong cuộc sống hay trong công việc, chúng ta nhất định phải học cách khen người khác. Bởi lời khen sẽ khiến bạn vui vẻ, lời khen có thể kéo gần khoảng cách giữa người với người. Lời khen giống như nước hoa Lời khen có thể khiến con người vui vẻ; ngôn ngữ của lời khen cũng giống như nước hoa, có thể khiến mọi người dễ dàng tiếp nhận. Sử dụng lời khen cần phải có kĩ năng, không chỉ cần sự chân thành mà còn cần có phương pháp đúng. Điều này yêu cầu chúng ta phải nắm vững các cách và kĩ năng khen, một lời khen khi nói ra phải khiến người nghe vui vẻ. Khen đúng cách để tạo thiện cảm Tố chất của con người có cao có thấp, do tuổi tác, tính cách khác nhau nên tố chất cũng không giống nhau. Một lời khen độc đáo, nổi bật sẽ có hiệu quả hơn nhiều so với những lời khen thông thường. Đối với người già, chúng ta có thể khen nhiều về những thành tích họ đã đạt được. Đối với người trẻ, chúng ta nên sử dụng ngữ khí mạnh để khen khả năng sáng tạo, đồng thời lấy một vài ví dụ để chứng minh cho điều đó. Đối với thương nhân, có thể khen người đó có đầu óc linh hoạt, giỏi kinh doanh. Đối với các quan chức có địa vị, có thể khen họ chí công vô tư, sáng suốt trong mọi việc. Đối với các phần tử tri thức, nên khen họ có kiến thức sâu rộng, uyên bác… Đương nhiên, tất cả những lời khen này phải phù hợp với tình hình thực tế, không nên khen quá lời, dễ gây ra sự phản cảm. Đối với những người có trình độ văn hóa không cao hoặc trong tình huống xã giao thông thường, lời khen nên súc tích, rõ ràng, đơn giản. Còn đối với những người có trình độ cao hoặc trong các tình huống trang trọng, lời khen phải có tính trọng tâm, trau chuốt. Cũng có thể nói, khi khen ai đó, phải hiểu rõ về đối tượng khen, sử dụng ngôn ngữ đúng mực, không nên khen quá lời để tránh gây mất cảm tình với đối phương. Lời khen đúng mực sẽ có thể khiến người đối diện cảm thấy thoải mái như khi tận hưởng mùi hương nước hoa dễ chịu. Khen đúng và khen thật lòng Mặc dù ai cũng thích được khen, nhưng không phải lời khen nào cũng khiến mọi người vui. Chỉ những lời khen xuất phát từ tấm lòng, đúng thực tế mới có thể gây được thiện cảm. Ngược lại, nếu lời khen không chân tình, vô căn cứ thì người được khen sẽ đánh giá không tốt về người khen, thậm chí còn cảm thấy người khen quá lẻo mép và sống không thật lòng. Một vị Giám đốc nọ, trong buổi liên hoan công ty, do nhảy múa quá hào hứng nên cuối cùng không thể hát thành lời nữa. Ông xua tay và nói: “Không được rồi, hết sức rồi”. Không ngờ một nhân viên cấp dưới của ông lại nói: “Ngài hát hay lắm, cứ như một ca sĩ chuyên nghiệp vậy”. Vị Giám đốc nghe thấy vậy không những không tỏ ra vui vẻ mà còn nhìn anh ta với ánh mắt rất lạ, sau đó ông lạnh lùng đáp: “Tôi biết mình thế nào mà”. Người nhân viên cấp dưới tỏ ra vô cùng bối rối. Do đó, khen người khác nhất định phải thật lòng, phải dùng chính tấm lòng của mình để cảm nhận ưu điểm của người đối diện và đưa ra lời khen. Nếu khen không thật lòng, lời khen nhất thời có thể khiến người đối diện vui, nhưng về lâu dài, nó có thể làm xấu đi mối quan hệ giữa hai bên. Lời khen chân thành không những khiến người được khen cảm thấy vui vẻ trong lòng, mà còn có thể giúp bạn thường xuyên phát hiện ra ưu điểm của người khác, luôn có thái độ tích cực, lạc quan với cuộc sống. Khen ngợi để giúp người khác tiến bộ Thực tế, trong cuộc sống và trong công việc, người cần được khen ngợi nhất không phải là những người đã sớm thành công danh, mà là những người luôn cảm thấy tự ti về bản thân mình do chưa đạt được thành tích nào đáng kể. Bình thường họ rất ít được nghe một lời khen, nếu nhận được lời khen thật lòng, họ sẽ có được tinh thần lạc quan, vững vàng. Chính vì thế, lời khen có hiệu quả nhất chính là lời khen có tác dụng giúp người được khen xóa bỏ cảm giác tự ti và tiến bộ. Một đứa trẻ mồ côi đang theo học tại một trường tiểu học, do không có ai chăm sóc nên mỗi ngày cậu bé đều đến trường trong bộ dạng nhếch nhác, bài tập về nhà thì không hoàn thành đúng hạn, thành tích học cũng kém nhất lớp, cả giáo viên và các bạn đều nhìn cậu với ánh mắt lạnh nhạt. Khi đứa bé học đến lớp 6 thì một cô giáo trẻ làm giáo viên chủ nhiệm. Ngày đầu tiên khi lên lớp, cô giáo điểm danh và gọi đến tên học sinh này, gọi mãi nhưng cậu không thưa. Cả lớp đều cho rằng cô giáo nhất định sẽ trách mắng cậu học sinh mồ côi, nhưng cô lại nói với vẻ rất thân thiện: “Em đã rất chăm chỉ trong giờ vệ sinh quét dọn buổi sáng, điều này đáng để mọi người học tập. Chúng ta hãy cùng cổ vũ bạn được không?” Lời khen của cô giáo khiến cậu học sinh mồ côi rất vui, sau đó cậu đã thực sự có một sự thay đổi lớn. Cũng từ đó, cậu không chỉ chăm làm vệ sinh mà còn tự tin, cố gắng học tập nâng cao thành tích của mình. Một lời khen đã làm thay đổi cuộc đời một con người. Lời khen không chỉ khiến người đối diện vui vẻ mà còn giúp họ củng cố sự tự tin, tạo động lực thay đổi để có được thành công. Nên đưa ra lời khen cụ thể, tránh nói chung chung, sáo rỗng Khi chúng ta khen ngợi người khác, nhất định phải nhấn mạnh vào một điểm nào đó, tránh nói chung chung, ngôn ngữ phải cụ thể, khen ngợi đối phương về những ưu điểm mà chưa ai phát hiện ra, như vậy mới khiến người được khen cảm thấy người nói có thành ý, khen thật lòng. Trong giao tiếp hằng ngày, chúng ta thường nghe thấy những lời khen như thế này: “Anh đúng là một người tốt”, “Chị viết bài này rất hay”… Vậy tốt ở điều gì? Hay đến mức độ nào, tại sao lại hay? Những lời khen như vậy nghe rất sáo rỗng, người khác sẽ cho rằng bạn khen lấy lệ, khách sáo. Vì thế, khi khen ngợi ai đó phải chân thành, có thiện ý, khen ngợi những ưu điểm mà họ chưa phát hiện ra. Ví dụ, một cô gái xinh là thực tế đã được công nhận, bạn phải phát hiện cô ấy có một chiếc răng khểnh rất đáng yêu và khen cô ấy, như vậy chắc chắn cô gái đó sẽ rất vui. Hãy cố gắng phát hiện ưu điểm của đối phương và đừng bỏ lỡ dịp dành tặng họ những lời khen, làm như vậy sẽ khiến họ cảm động. Bởi điều đó chứng tỏ bạn quan tâm tới đối phương, luôn theo sát và biết được thành tích của họ, người đó cũng sẽ có thể cảm nhận được tấm lòng, sự thân thiết và niềm tin từ bạn, khoảng cách giữa hai bên sẽ ngày càng được rút ngắn. Do đó, khi chúng ta khen ngợi người khác, nhất định phải tránh nói những lời chung chung không rõ ý. Nên tránh việc sử dụng những lời khen như sau: (1) Công thức hóa lời khen Những người trẻ tuổi mới bước chân vào xã hội rất dễ mắc phải lỗi này, bản thân không có nhiều kinh nghiệm giao tiếp, khi vừa gặp mặt ai đó đã sử dụng những lời khen “công thức” như: Nghe danh đã lâu, trăm nghe không bằng một thấy, làm ăn thịnh vượng… Những lời khen công thức hóa này sẽ để lại ấn tượng mờ nhạt, khiến người khác cảm thấy bạn thiếu thành ý, thậm chí còn có suy nghĩ cho rằng bạn không đáng để kết giao. Một thanh niên tới nhà bạn mình chơi, khi gặp anh trai của bạn, để thể hiện sự thân thiết, anh ta đã nói: “Chào anh, em rất vui được gặp anh, nghe danh anh đã lâu nhưng đúng là trăm nghe không bằng một thấy”. Thật không ngờ đối phương đỏ bừng mặt. Thì ra, người anh trai đó vừa bị tạm giam 15 ngày do gây rối trật tự và mới được thả. Cậu thanh niên không hiểu chuyện đã dùng cụm từ “nghe danh anh đã lâu” để tỏ ý ngưỡng mộ đối phương, nhưng không ngờ lại chạm vào “nỗi đau khổ” của người đó. (2) Nói như vẹt Một số người khi công khai khen ngợi ai đó, bản thân không biết phải khen như thế nào, chỉ biết bắt chước theo lời khen của người khác, những người như vậy không bao giờ được mọi người coi trọng. Thời Ngũ Đại Thập Quốc trong lịch sử Trung Hoa, có một lần Chu Ôn và một số thuộc hạ của ông đi dạo dưới vườn cây, Chu Ôn có nói một câu: “Cây liễu to quá!” Để lấy lòng Chu Ôn, các thuộc hạ cũng hùa theo: “Câu liễu to quá!” Chu Ôn thấy vậy rất buồn cười, lại nói: “Cây liễu to quá, có thể làm đầu xe”. Trên thực tế, gỗ liễu không thể dùng làm đầu xe được, thế nhưng một vài thuộc hạ vẫn tỏ ý tán thành: “Có thể làm đầu xe”. Chu Ôn đã nhìn rõ bản chất của những người nói như vẹt đó, ông nói to: “Gỗ liễu không thể làm đầu xe! Ta nghe nói, thời Tần có chuyện lấy la làm ngựa, thật không ngờ các ngươi lại là loại người như vậy”. Cuối cùng những người nói “Có thể làm đầu xe” đều bị bắt và bị xử tội chết. Trong tình huống có sự góp mặt của đông người, nếu tất cả mọi người đều dùng cùng một cách nói để khen ngợi ai đó sẽ khiến cho người đó cảm thấy bối rối. Càng là người khen cuối cùng thì càng dễ bị mất cảm tình. (3) Chỉ biết khen điểm mạnh của người khác Khi chúng ta khen ai đó, trước tiên phải phát hiện ra điểm mạnh của đối phương, sau đó dành tặng họ lời khen. Thời gian trôi qua, người được khen nghe nhiều đã thấy nhàm nên cũng không còn cảm thấy vui khi được khen nữa. Khen lấy lệ hay khen quá lời chỉ khiến cho người được khen cảm thấy mất cảm tình. Do mục đích trực tiếp của lời khen là khiến cho người được khen vui vẻ, do đó, từ ngữ khen ngợi nhất định phải hợp lí và có ý mới mẻ. Sức lay động của những điều ẩn sau lời khen Trong giao tiếp xã hội, dành tặng lời khen cho mọi người là cách để tăng cường mối quan hệ thân thiết, cũng là một kĩ năng quan trọng. “Tặng người bông hoa hồng, bàn tay còn lại mùi hương”. Vì thế, chúng ta phải học cách khen, tuy nhiên, lời khen không thể nói bừa, không tùy tiện và không nói quá, cần phải có kĩ năng sử dụng lời khen. Thực tế, những điều ẩn sau lời khen thực sự có thể làm lay động lòng người. Carnegie đã nói: “Cho dù là đối với những tiến bộ rất nhỏ, cũng nên bày tỏ sự hài lòng một cách chân thành, hãy dành tặng lời khen”. Trên thế giới này, rất nhiều người thích nghe lời hay ý đẹp, cho dù là những người biết mình tài cao, chỉ cần nghe thấy lời khen niềm vui biểu lộ ra mặt, trong lòng cũng rất vui vẻ, thoải mái. Thế nhưng, lời khen của bạn nhất định phải khéo léo, hợp lí mới có thể khiến đối phương vui vẻ tiếp nhận. Lời khen không hợp lí sẽ để lại hậu quả. Một nhà văn nọ nhận được lời mời tới tham dự hoạt động của một hiệu sách. Để lấy lòng nhà văn, ông chủ hiệu sách đã thay toàn bộ sách trên các giá bằng sách của nhà văn đó. Sau khi nhà văn đi vào hiệu sách, nhìn thấy chỗ nào cũng là sách của mình, ông ngạc nhiên hỏi: “Lẽ nào ở đây chỉ bán sách của tôi?” Ông chủ đáp: “Các sách khác chúng tôi bán hết rồi”. Nhà văn nghe thấy vậy không vui, sau đó ông viện lí do để rời khỏi hiệu sách. Lời khen thiện ý cũng giống như một món quà giá trị, khiến người nhận vui vẻ, còn nếu không nó sẽ gây tổn hại tình cảm cũng như lợi ích của cả hai bên. Sự kì diệu và sức hút của lời khen là vô giá. Khi khen ngợi một ai đó, những cách khen khác nhau cũng sẽ tạo ra những hiệu quả khác nhau. Thứ đáng quý nhất chính là những điều ẩn sau lời khen. Như trợ lí Budde của Roosevelt đã nói: “Âm thầm thừa nhận ưu điểm của một người tốt hơn là khen trước mặt người đó”. Thiết nghĩ, nếu như có ai đó nói với bạn, một người nào đó sau lưng bạn đã khen như thế này, như thế kia, thì bạn sẽ rất vui phải không? Na sắp phải tham gia kì thi sát hạch chuyên ngành kế toán, nhưng cô không tìm thấy cuốn sách chuyên ngành đâu cả, cô đến hỏi phó tổng để xem ông có cuốn sách đó không. Sau một hồi tìm kiếm, phó tổng nói: “Tôi không có, cô hãy hỏi Tổng Giám đốc Trương. Ông ấy thích đọc sách, kiến thức sâu rộng, có thể sẽ có quyển sách đó”. Na liền tới mượn sách Tổng Giám đốc Trương. Ông Trương nói: “Chuyên ngành của tôi là triết học, ai nói cho cô biết là tôi có sách chuyên ngành kế toán?” Tiểu Na bèn nói lại lời của phó tổng, tổng Giám đốc Trương nghe xong rất vui, từ đó càng thân thiết với phó tổng hơn. Khi người được khen nghe lời khen qua người thứ ba, hiệu quả đương nhiên rất tốt đẹp. Khi đó, người được khen đương nhiên cho rằng đó là lời khen thật lòng và vui vẻ tiếp nhận. Có thể nói, vô tình truyền đạt lời khen qua người thứ ba, không chỉ khiến người được khen cảm thấy vui vẻ, mà đó cũng đồng thời là cách gắn kết mối quan hệ tốt đẹp với người đó. Tóm lại, trong cuộc sống và trong công việc, sau khi phê bình ai đó, đừng quên dành tặng một lời khen cho những ưu điểm của họ, bất cứ ai cũng muốn được khen, được tôn trọng và không thích bị phê bình. Tất cả mọi người đều hi vọng được đồng nghiệp, cấp trên và mọi người xung quanh công nhận, khen ngợi, do đó hãy học cách khen người khác, cho dù là sau khi đã phê bình người đó. Khen ngợi hay phê bình đều là một cách động viên, cho dù là người lớn hay trẻ nhỏ, chẳng ai lại không cảm động trước một lời khen thật lòng. Có câu nói: “Hài hước là một phẩm chất tuyệt đẹp”. Trong cuộc sống, chúng ta khó tránh khỏi các tình huống bối rối hoặc tranh cãi, nhiều người không biết phải giải quyết thế nào. Lúc này, ngôn ngữ hài hước sẽ phát huy sức mạnh – nó không những giúp bạn hóa giải sự căng thẳng, mà còn có thể xóa bỏ hiểu nhầm, thậm chí mang lại những hiệu quả tích cực bất ngờ. Đa số các nhà diễn thuyết đều rất yêu thích việc đọc sách, mỗi ngày ít nhất họ cũng phải đọc một tờ báo. Có người cho rằng: “Để có thể giao tiếp với mọi người tốt hơn, tìm được đề tài thích hợp thì nhất định phải am hiểu tin tức. Để am hiểu tin tức thì nhất định phải đọc nhiều sách”. Chỉ có cách tích lũy tri thức như vậy mới giúp chúng ta giao tiếp tự tin. Trong giao tiếp, nhất là đối với những người trẻ tuổi mới bước chân vào xã hội, khi nói chuyện với người lạ, một câu nói hài hước, một câu chuyện cười đúng lúc không những giúp phá tan sự căng thẳng, tạo bầu không khí sôi nổi, mà còn có thể kéo mọi người lại gần nhau, làm thân thiết tình cảm giữa người với người. Sự hài hước giúp quá trình giao tiếp diễn ra thuận lợi Sự hài hước giống như một loại chất bôi trơn, có thể làm giảm va