🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Chiếc Âu Vàng
Ebooks
Nhóm Zalo
https://thuviensach.vn
Table of Contents
E.T.A. HOFFMANN - LÃNG MẠN VÀ HUYỄN TƯỞNG HỒI THỨ NHẤT
HỒI THỨ HAI
HỒI THỨ BA
HỒI THỨ TƯ
HỒI THỨ NĂM
HỒI THỨ SÁU
HỒI THỨ BẢY
HỒI THỨ TÁM
HỒI THỨ CHÍN
HỒI THỨ MƯỜI
HỒI THỨ MƯỜI MỘT
HỒI THỨ MƯỜI HAI
https://thuviensach.vn
https://thuviensach.vn
https://thuviensach.vn
Thông tin sách
Tên sách: Chiếc Âu Vàng
Nguyên tác: Der goldne Topf
Tác giả: E.T.A. Hoffmann
Người dịch: Quang Chiến
Nhà phát hành: Cửu Đức
Nhà xuất bản: NXB Lao động
Khối lượng: 200g
Kích thước: 12 x 20,5 cm
Ngày phát hành: 03/2012
Số trang: 184
Giá bìa: 40.000đ
Thể loại: Tiểu thuyết Lãng mạn Kinh điển
https://thuviensach.vn
Thông tin ebook
Nguồn: http://tve-4u.org
Type+Làm ebook: thanhbt
Ngày hoàn thành: 06/10/2016
Dự án ebook #244 thuộc Tủ sách BOOKBT
Giới thiệu
Chiếc âu vàng là một trong những áng văn xuôi hay nhất của nước Đức trong thế kỷ XIX, tinh hoa của một trí tưởng tượng cực kỳ phong phú và khoáng đạt, đầy sức hấp dẫn bởi sự biến hóa khôn lường giữa cái ảo và cái thực, giữa vô thức và hữu thức, giữa cái nội tại và cái ngoại tại.
Hai trăm năm qua, Chiếc âu vàng - món quà tặng của tình yêu luôn được nhìn nhận là tuyệt tác của nhà ảo thuật phương Đông (Nhà văn Pháp H. Balzac ca ngợi Hoffmann là “nhà ảo thuật phương Đông”)... Có người nói, Hoffmann là nhà văn lãng mạn - huyễn tưởng, thậm chí có nhà nghiên cứu coi ông như một bậc tiền bối của chủ nghĩa hiện thực huyền ảo, và gần đây nhất, trong một công trình giới thiệu Hoffmann với đông đảo bạn đọc Đức qua tủ sách phổ thông Reclam, nhà phê bình K. Nussbaecker còn khẳng định tác phẩm Chiếc âu vàng là một điển hình của chủ nghĩa siêu thực trong văn học.
https://thuviensach.vn
E.T.A. HOFFMANN - LÃNG MẠN VÀ HUYỄN TƯỞNG
Ernst Theodor Amadeus Hoffmann sinh ngày 24.1.1776 tại Königsberg, là nhà văn được giới văn học sử nhất trí tôn vinh là một thiên tài đa dạng trong giai đoạn văn học lãng mạn Đức thế kỷ 19. Ông là luật sư, nhạc sĩ, họa sĩ, nhà phê bình âm nhạc, giám đốc nhà hát, nhạc trưởng... và nổi bật hơn cả là một cây bút danh tiếng có sức mê hoặc người đọc cùng thời và có ảnh hưởng sâu rộng nhất đến các trào lưu lãng mạn ở Đức và châu Âu.
Với hai cuốn tiểu thuyết Rượu trường sinh của quỷ (Die Elixiere des Teufels, 1816), Quan niệm sống của chú mèo Murr (Lebensansichten des Katers Murr, 1819 - 1821) và hơn 70 truyện vừa và truyện cổ tích văn học (trong đó có những tác phẩm nổi tiếng thế giới như Chiếc âu vàng (Der goldene Topf, 1814), Vua chuột và chàng cắn hồ đào (Nußknacker und Mausekưnig, 1816), Zaches Tí Hon mệnh danh Zinnober (Klein Zaches, genannt Zinnober, 1819), Thống lĩnh Bọ Chét (Meister Floh, 1822), Tiểu thư Scuderi (Das Fräulein von Scudéry, 1819)..., được sáng tác trong vòng 13 năm cuối đời, E.T.A. Hof mann ngay lúc sinh thời đã là một nhà văn có sách bán chạy nhất nước Đức, là một cây bút luôn được người đọc ở trong và ngoài nước đón đợi, ái mộ và tán thưởng.
Các truyện cổ tích văn học của Hoffmann được nhiều nhà phê bình Đức đánh giá là những tác phẩm bậc thầy trong làng văn học lãng mạn và huyễn tưởng mà đỉnh cao, tiêu biểu nhất là câu chuyện tình hấp dẫn và kỳ thú Chiếc âu vàng. Bằng giọng văn bi hài và giầu chất men say của một cây bút thường sáng tác văn chương trong trạng thái ngà ngà, say say, tỉnh tỉnh, E.T.A. Hoffmann đã rất tài tình pha trộn màu sắc và âm thanh của thế giới hiện thực với thế giới huyền ảo, mộng mị và có chút ma quái cuốn hút người đọc vào một câu chuyện tình đầy vẻ huyền bí và biến ảo khôn lường
https://thuviensach.vn
của chàng sinh viên Anselmus với hai người đẹp là Veronika, con gái rượu của viên hiệu phó Paulmann và Serpentina, một con rắn xanh óng ánh vàng và là con gái của hỏa thần Lindhorst - một vị thần vì tình yêu đã phạm tội và bị lưu đầy xuống thế giới trần tục của con người. Chuyện tình của Anselmus là câu chuyện của một tâm hồn nghệ sĩ bị giằng xé, vật vã giữa thế giới vật chất và tinh thần, giữa khát vọng về một cuộc sống cao đẹp hài hòa với thiên nhiên trong trí tưởng tượng bay bổng của thi ca với đời sống thường nhật tẻ nhạt, háo danh, háo lợi và đầy những toan tính thấp hèn. Và cuối cùng, sau biết bao thử thách cam go và đau khổ, sau những cuộc chiến ác liệt giữa ác thần (dưới hình dạng một mụ già bán táo và phù thủy) và hỏa thần (người dẫn lối cho Anselmus đến xứ sở thần tiên trong trí tưởng tượng của thi nhân), chàng sinh viên thông minh nhưng vụng về và lạc lõng trong đời thực đã đến được nơi chàng hằng ước mơ...
Trong một lần đề cập đến nguyên tắc sáng tác, Hoffmann đã phát biểu: “Tôi cho rằng, nền tảng của chiếc thang bắc lên trời mà người ta muốn trèo lên, vươn tới những miền cao cả hơn phải bám chắc vào cuộc sống để mỗi người đọc đều muốn trèo lên theo. Và khi con người trèo lên cao, cao hơn, cao hơn nữa và thấy mình đang ở trong một vương quốc kỳ diệu, huyễn tưởng, con người sẽ tin rằng cả vương quốc này cũng vẫn thuộc vào cuộc sống của mình và nó lại là cái phần kỳ diệu, tuyệt vời nhất của cuộc sống”. Hoffmann đã dũng cảm lên tới được nơi chốn huyền diệu nhất của con người và để lại cho văn chương nhân loại nhiều tác phẩm kỳ thú, trong đó, tác phẩm Chiếc âu vàng được chính Hoffmann đánh giá là sáng tác thành công nhất của cả cuộc đời mình. Giới phê bình Đức cũng nhất trí với Hoffmann cách đánh giá như vậy và còn bổ sung thêm: Chiếc âu vàng là một trong những áng văn xuôi hay nhất của nước Đức trong thế kỷ XIX. Đó là tinh hoa của một trí tưởng tượng cực kỳ phong phú và khoáng đạt bay vút lên từ hiện thực cuộc sống và xã hội thời đại ông, là một tác phẩm tài hoa trong nghệ thuật cấu trúc, đầy sức hẫp dẫn bởi sự biến hóa khôn lường giữa cái ảo và cái thực, giữa vô thức và hữu thức, giữa cái nội tại và cái ngoại tại, và cũng rất đặc biệt, bởi nó được sáng tác bằng tâm hồn của một nhạc sĩ kiêm nhạc trưởng dàn nhạc có tên là E.T.A. Hoffmann, một tài năng âm
https://thuviensach.vn
nhạc có nhiều nhạc phẩm đáng kính nể với vô số các bản giao hưởng, nhạc thính phòng và các vở nhạc kịch, trong đó vở ôpera Udine của ông hoàn toàn xứng đáng với thiên tài âm nhạc Mozart mà ông từng tôn thờ. Hơn nữa, Chiếc âu vàng cũng như nhiều tác phẩm văn chương khác còn được sáng tác bằng con mắt tinh tường và sắc sảo của một họa sĩ, một nhà đồ họa và một nhà vẽ tranh biếm họa có biệt tài hài hước và châm biếm có tên là E.T.A. Hoffmann. Vì vậy, văn chương ở đây là sự hội tụ của thơ, của nhạc và của hội họa trong cùng một con người lạ lùng ấy.
Hai trăm năm qua, Chiếc âu vàng - món quà tặng của tình yêu - luôn được nhìn nhận là tuyệt tác của nhà ảo thuật phương Đông[1]. E.T.A. Hoffmann đã và vẫn đang là đối tượng nghiên cứu với nhiều mâu thuẫn của giới phê bình văn học, nhất là trong việc xác định vai trò lịch sử và vị trí của ông trong truyền thống văn chương Đức. Có người nói Hoffmann là nhà văn lãng mạn - huyễn tưởng, thậm chí có nhà nghiên cứu coi ông như một bậc tiền bối của chủ nghĩa hiện thực huyền ảo, và gần đây nhất, trong một công trình giới thiệu Hoffmann với đông đảo bạn đọc Đức qua tủ sách phổ thông Reclam, nhà phê bình K. Nussbaecker còn khẳng định tác phẩm Chiếc âu vàng là một điển hình của chủ nghĩa siêu thực trong văn học. Dù sao, thời gian cũng đã chứng minh một cách đầy thuyết phục nhận định của văn hào Áo Stefan Zweig: Ai đã vượt qua được thử thách một trăm năm, người đó sẽ vượt qua mãi mãi và tồn tại. E.T.A. Hoffmann là một người như thế. Cùng với Goethe, Schiller, Heine, ông thuộc vào số ít những cây đại thụ của thời hoàng kim văn chương Đức mà tác phẩm được tôn vinh là những kiệt tác văn chương thế giới.
Ngày 25 tháng 6 năm 1822, E.T.A. Hof mann đã ra đi vĩnh viễn, ngọn lửa kỳ ảo Hof mann vụt tắt trong tiếng nhạc chuông thủy tinh du dương và tiếng vọng của màu Xanh huyền bí mà ông đã từng viết cho đời:
- Ôi! Màu Xanh, màu Xanh! Màu Xanh mẹ hiền của tôi! - Xin hãy đón tôi vào vòng tay của mẹ!...
Hà Nội, ngày 30/11/2011
https://thuviensach.vn
QUANG CHIẾN
https://thuviensach.vn
HỒI THỨ NHẤT
Những chuyện không may đến với chàng sinh viên Anselmus - Thuốc lá sợi của ông hiệu phó Paulmann và những con rắn xanh óng ánh vàng.
Vào ngày lễ Chúa lên trời, lúc ba giờ chiều, ở Dresden có một người trẻ tuổi chạy bổ qua Cổng Đen[2] và vấp vào một chiếc giỏ đựng táo và bánh ngọt của một bà lão xấu xí đang bày bán, khiến tất cả bánh trái, rất may là không bị dập nát, bắn tứ tung và trẻ con đường phố được dịp khoái chí chia nhau chiến lợi phẩm do người vội vàng hấp tấp đó quăng cho. Nghe tiếng la lối om sòm của bà lão, các bà bán hàng vội rời khỏi các bàn bày bánh ngọt và rượu vang của mình đến vây quanh người trẻ tuổi, chửi rủa anh chàng thật thậm tệ, khiến anh ta vừa ấm ức, vừa xấu hổ phải ngậm miệng, chỉ còn biết đưa ra cái túi tiền nhỏ bé không lấy gì làm nhiều nhặn của mình. Bà lão hau háu chộp lấy và nhét luôn vào túi. Lúc này vòng người vây quanh đã tản ra, người trẻ tuổi chạy vụt đi, nhưng bà lão vẫn còn gọi với theo:
- Phải, cứ chạy đi - chạy đi, cái đồ con của quỷ sa tăng - vào thủy tinh, gã nhăn răng - vào thủy tinh!
Cái giọng khàn khàn tru tréo lên của bà lão có chút gì đó thật ghê rợn khiến khách đi tản bộ bỗng dừng lại kinh ngạc và tiếng cười vừa cất lên đã vội vàng tắt lặng. Chàng sinh viên Anselmus (chính là người trẻ tuổi ấy) mặc dầu chẳng hiểu gì những lời kỳ quặc của bà lão, nhưng tự dưng thấy rờn rợn và càng rảo bước chạy như bay để mau thoát khỏi những ánh mắt tò mò của đám đông nhìn mình. Khi lách qua đám người ăn mặc tươm tất đang nhốn nháo thì chàng nghe thấy có những tiếng thì thào:
- Chàng trai thật tội nghiệp - ôi dào! Con mụ già đáng nguyền rủa!
Có điều lạ lùng là những lời nói đầy bí hiểm của bà lão đã mang lại cho cuộc phiêu lưu tức cười đó một sự chuyển hướng phần nào mang tính chất
https://thuviensach.vn
bi kịch, đến nỗi lúc này người ta lại thương cảm nhìn theo con người chẳng đáng để ý kia. Trước một gương mặt thanh tú mà lửa hận trong tâm can càng làm nó hồng hào thêm, cũng như trước một thân hình cường tráng đẹp như vậy, các quý cô quý bà đều sẵn lòng thể tất cho mọi sự vụng về, kể cả cho cái bộ quần áo lạc lõng với mọi mốt thời trang của anh chàng. Chiếc áo khoác màu xám như cá măng chàng đang mặc được cắt may theo kiểu cách hiện đại mà bác phó may dường như mới chỉ được nghe nói đến nó, còn chiếc áo gilê bằng lụa đen bóng láng lại được may rất cẩn thận, tạo ra phong cách phần nào giống như một học giả, nhưng khi đứng khi đi lại chẳng ăn nhập gì với nhau. Khi chàng sinh viên chạy gần tới cuối đại lộ dẫn vào khu Linke Bad[3], thì hầu như không còn thở được nữa, và chàng buộc lòng phải chạy chậm bước hơn. Nhưng vừa mới dám ngước mắt lên nhìn chàng lại thấy có những trái táo và những miếng bánh ngọt nhảy nhót quanh đầu mình, và mỗi ánh mắt nhìn thiện cảm của cô gái này hay cô gái nọ chàng đều cảm thấy như một sự phản hồi của tiếng cười nghiệt ngã nơi Cổng Đen vừa qua. Cứ như thế chàng đến gần cổng vào Linke Bad, dòng người ăn mặc sang trọng lần lượt kéo nhau vào dự hội. Từ trong đó vọng ra tiếng nhạc của dàn kèn đồng và tiếng ồn ào huyên náo của đám khách vui vẻ mỗi lúc một to hơn. Những giọt lệ hình như muốn trào ra nơi khoé mắt của người sinh viên tội nghiệp ấy, bởi vì đối với chàng, ngày Chúa lên trời luôn luôn là một ngày hội gia đình rất đặc biệt và hôm nay, chàng đã muốn tham dự vào niềm vui sướng tại chốn thiên đường Linke này, muốn thưởng thức nửa suất cà phê pha rượu rum và một cốc bia vại ngon lành, và để có thể no nê chè chén chàng đã nhét tiền vào túi nhỏ nhiều hơn cả cái mức cần dùng. Nhưng cú dẫm đạp tai họa lên giỏ táo đã lấy đi tất cả món tiền chàng mang theo. Giờ thì chàng chẳng dám nghĩ đến cà phê, bia vại, âm nhạc và ánh mắt của các cô gái ăn mặc xinh tươi nữa - tóm lại - đã qua rồi mọi lạc thú chàng ước mơ. Chàng lững thững rời khỏi nơi giải trí và sau cùng bước chân trên con đường dọc theo sông Elbe[4]lúc này cũng cô đơn vắng lặng. Dưới một cây mộc hương nhô ra khỏi tường rào, chàng tìm được một vạt cỏ thân tình và ngồi xuống nghỉ ngơi, nhồi một tẩu thuốc lá sợi “knaster quân dược” mà bạn chàng là ông hiệu phó Paulmann đã tặng chàng. Những con sóng óng ánh vàng của dòng sông Elbe tươi đẹp đang lao xao rì rào ở ngay trước mặt
https://thuviensach.vn
chàng, và xa hơn, phía bên kia dòng sông, là thành phố Dresden tráng lệ với những ngọn tháp sáng lấp lánh, kiêu hãnh và hiên ngang nhô lên với nền trời xanh ngát hương, và nền trời ấy cũng đang dần hạ xuống những cánh đồng cỏ đầy hoa và các cánh rừng xanh tươi, những rặng núi nhấp nhô trong ráng chiều chạng vạng mách với chàng về một xứ Bošhme nơi xa thẳm mịt mùng. Chàng sinh viên Anselmus đưa mắt nhìn buồn rầu và nhả khói thuốc lên không trung, và sau cùng thì sự bất mãn trong lòng chàng cũng lên tiếng, chàng nói: Đúng là như thế rồi, ta được sinh ra là để phải gánh chịu mọi tủi sầu và khốn khổ! Ta đã không bao giờ trở thành vua trong cuộc chơi, khi chơi trò chẵn lẻ thì ta luôn luôn đoán chệch số, lát bánh mì của ta luôn bị rơi xuống đất về phía phết bơ nhiều, mọi chuyện ngán ngẩm như thế này chẳng muốn nói đến nữa, nhưng chẳng phải là một tai họa khủng khiếp hay sao khi mà ta, bất chấp cả quỷ sứ, đã trở thành một sinh viên nhưng lại vẫn là một kẻ không được hưởng tự do? Chẳng phải ta - cứ mỗi lần mặc một chiếc áo mới là y như rằng trong lần đầu tiên đã bị một vết mỡ đen đặc dính ngay vào, hoặc bị một cái đinh đóng chệch làm thủng áo đó sao? Chẳng phải ta cứ mỗi lần chào một ngài cố vấn hay chào một quý bà là thể nào chiếc mũ cũng văng ra khỏi tay hoặc ta bị trượt chân trên đất trơn ngã bổ chỏng thật nhục nhã đó sao? Và cái hôm đi chợ ở Halle, chẳng phải ta đã phải trả ba bốn quan đền những chiếc nồi vỡ, chỉ vì quỷ ám trong đầu ta dẫn ta đi thẳng như con chuột laminge[5] đâm vào đó hay sao? Hỏi có một lần duy nhất nào ta đến giảng đường hoặc đến một nơi được người ta mời gọi đúng giờ chưa? Nhưng nào có ích gì khi ta ra khỏi nhà sớm nửa giờ, đến đứng chờ trước cửa, tay đặt sẵn lên quả đấm, nhưng khi vừa có tiếng chuông ta mở cửa thì quỷ satăng đã dội ngay một chậu nước xuống đầu ta, khiến ta phải cùng một sinh viên từ trong nhà bước ra chạy tháo thân, rồi vướng vào hàng ngàn chuyện rắc rối đến nỗi phải lỡ làng tất cả. Ôi! Than ôi! Các người đâu cả rồi, hỡi những giấc mơ tươi đẹp về hạnh phúc của ta trong tương lai, khi ta đã hãnh diện nói rằng: Ở nơi đây, ta có thể tiến thân tới chức một tuỳ viên cơ mật! Nhưng rồi chẳng phải chính số phận hẩm hiu của ta đã biến những người bảo trợ ta thành thù nghịch đó sao? Ta biết ngài cố vấn cơ mật mà ta được tiến cử với ngài không ưa gì những mái tóc cắt ngắn. Và bác thợ cắt tóc đã hết sức nỗ lực buộc cho ta
https://thuviensach.vn
một cái đuôi sam nhỏ vào sau đầu, nhưng khốn thay, ngay trong lần đầu tiên ta cúi chào thì sợi dây buộc tệ hại ấy đã bung ra, một con chó mũi tẹt bám theo ta ngửi đánh hơi đã ngoặm luôn tức thì và hí hửng mang chiếc đuôi sam đến chỗ ngài cố vấn. Ta hốt hoảng nhảy theo, ngã nhào luôn lên mặt bàn mà ngài đương điểm tâm, khiến cốc, đĩa, bình mực và lọ đựng cát loảng xoảng rơi xuống đất, nước sôcôla cùng với mực chảy ròng ròng xuống bản báo cáo mà ngài vừa viết xong. “Ông là quỷ phải không?” - ngài cố vấn gào lên giận dữ và tống ta ra khỏi nhà. Hỏi có ích gì không, khi bạn ta, phó hiệu trưởng Paulmann, mang đến cho ta niềm hy vọng trở thành viên ký lục, nhưng mà cái số phận hẩm hiu theo đuổi ta cùng khắp! Nó có để cho ta làm chuyện đó hay không? Chỉ mới hôm nay thôi, vào ngày Chúa lên trời, ta đã muốn ăn mừng thật thoải mái tươi vui, muốn hòa mình với mọi người. Lẽ ra ta có thể giống bất kỳ người khách nào trong khu Linke Bad, cất cao giọng hãnh diện: “Anh bồi - cho một cốc bia vại - nhớ là loại thượng hảo hạng đấy nhé!”. Lẽ ra ta có thể ngồi trong đó đến tối mịt và hơn thế, ngồi sát bên những cô gái yêu kiều ăn mặc thật xinh tươi. Ta biết vào đó ta sẽ có can đảm, có lẽ ta sẽ trở thành một người hoàn toàn khác; phải rồi, có thể ta bạo dạn đến mức khi có cô này hay cô khác lên tiếng hỏi: “Không biết bây giờ là mấy giờ rồi nhỉ?” hoặc “Họ đương chơi bản nhạc gì không biết?”, ta sẽ nhẹ nhàng lịch thiệp đứng ngay lên mà không đánh đổ mất cốc bia hay vấp ngã vào ghế băng, ta cúi người bước lên một bước rưỡi và đáp lại: “Thưa cô nương, xin cho phép tôi được cung phụng cô nương, đó là khúc dạo đầu trong vở nhạc kịch Nữ thủy thần sông Donau[6] hoặc “Thưa quý cô, sắp đến sáu giờ chiều”. Chả lẽ một việc làm như thế lại có người nào trên thế giới này hiểu sai ta hay sao? Ô, không đâu! Các cô gái có lẽ sẽ mỉm cười ranh mãnh như thường tình và nhìn ta chăm chú, nếu lúc đó ta bạo dạn tỏ ra mình cũng biết nói dịu dàng và tao nhã, biết cách cư xử với quý bà, quý cô. Nhưng khốn thay, quỷ satăng đã lại dẫn ta giẫm vào cái giỏ táo khốn kiếp ấy, để giờ đây ta phải cô đơn với tẩu thuốc Knaster[7] này”. Nói đến đây, chàng sinh viên Anselmus phải ngừng lời vì nghe có tiếng động kỳ lạ lạo xạo và loạt xoạt phát ra từ thảm cỏ ngay bên cạnh, rồi tiếng động ấy trườn dần lên cành cây mộc hương đang nghiêng xuống đầu chàng. Ít lâu sau hình như có tiếng gió chiều lao xao trong lá cây, có những con chim nhỏ đang
https://thuviensach.vn
tìm mồi trên cành, rồi chúng vui vẻ vỗ cánh bay qua và bay lại. Rồi bắt đầu có tiếng rì rầm và thì thầm như thể những nụ hoa giống như các quả chuông bé xíu bằng thủy tinh được treo lên đung đưa và ngân nga. Anselmus dỏng tai nghe. Chàng không hiểu vì sao những tiếng rì rầm, thì thầm và ngân nga ấy lại nghe như những lời nói thật nhẹ nhàng và mơ hồ như gió thoảng:
- Lách qua giữa - lách vào giữa - giữa cây cành - giữa hoa nở - ta đu đưa - ta ngoằn ngoèo - ta quấn quanh - chị em ơi - chị em ơi - hãy đung đưa trong nắng - nhanh rướn mình lên cao - nhanh nhào mình xuống thấp - mặt trời chiều chiếu rọi - cơn gió chiều lao xao - hạt sương rơi tí tách - những bông hoa hát ca - nào, há mồm lè lưỡi - hát cùng hoa cùng cành - sao trời sắp long lanh - hãy mau trườn xuống dưới - lách qua giữa - lách vào giữa - ta ngoằn ngoèo - ta quấn quanh - ta đu đưa - chị em ơi.
Và những lời lộn xộn, rắc rối như thế cứ tiếp diễn. Chàng sinh viên Anselmus nghĩ thầm: “Đó chỉ là cơn gió chiều, nhưng hôm nay nó thì thầm những lời nghe hiểu được”. Nhưng ngay lúc đó có tiếng ngân nga trên đầu chàng, nghe như hòa âm của những quả chuông thủy tinh ngân vang lên lanh lảnh. Chàng ngước mắt nhìn lên và nhận ra ba con rắn nhỏ màu xanh óng ánh vàng đang cuộn mình vào cành cây và nhô đầu về phía mặt trời chiều. Lại có tiếng rì rầm và thì thầm với những lời mơ hồ như lúc trước. Rồi những con rắn trườn đi, leo lên lao xuống trong lá cành, chúng chuyển động rất mau lẹ đến nỗi chàng cảm thấy như thể cây mộc hương rung rinh, rắc xuống qua kẽ lá sẫm xanh hàng ngàn viên ngọc bích óng ánh. “Đó là mặt trời cho nắng đùa với khóm cây mộc hương,” - chàng nghĩ vậy. Nhưng lại nghe thấy lanh lảnh tiếng chuông ngân và chàng ngước nhìn lên, thấy một con rắn ngoái đầu nhìn mãi chàng. Như có dòng điện chạy qua khắp tay chân, chàng run lên trong tâm khảm. Rồi chàng lại nhìn lên đăm đăm, và một đôi mắt sẫm xanh huyền diệu đang đắm đuối nhìn chàng với nỗi niềm khát khao khôn tả, đến nỗi lồng ngực chàng như muốn vỡ tan ra bởi một cảm giác kỳ lạ mà chàng chưa bao giờ biết đến, cái cảm giác của sự hoan lạc và đau đớn khôn cùng. Và trong lòng khao khát cháy bỏng, chàng cứ nhìn mãi, nhìn mãi đôi mắt xinh đẹp mê hồn kia, trong lúc những quả
https://thuviensach.vn
chuông thủy tinh ngân nga càng mạnh hơn với những hòa âm đầy yêu thương dào dạt, và những viên ngọc bích lóng lánh rơi xuống áo chàng, quanh mình chàng, biến thành hàng ngàn, hàng ngàn ngọn lửa nhỏ chập chờn và đùa giỡn với những sợi tơ vàng óng ánh và lung linh. Cây mộc hương cựa mình, lên tiếng nói:
- Chàng nằm trong bóng mát của em, hương thơm của em ôm ấp chàng, nhưng chàng không hiểu em. Hương thơm là tiếng nói của em khi tình yêu bén lửa.
Và gió chiều lướt qua nói với chàng:
- Em đã vuốt ve thái dương chàng, nhưng chàng không hiểu em. Hơi thở thoảng qua là tiếng nói của em khi tình yêu bén lửa.
Những tia nắng mặt trời xuyên qua các đám mây, ánh nắng cháy thành lời:
- Em ôm ấp chàng bằng sắc vàng cháy bỏng, nhưng chàng không hiểu em. Cháy bỏng là tiếng nói của em khi tình yêu bén lửa.
Và chàng trai, càng chìm đắm tha thiết hơn, da diết hơn vào ánh mắt tuyệt vời kia, ước muốn càng cháy bỏng và khát vọng càng nhiệt cuồng. Tất cả, tất cả đều cựa mình và chuyển động, như thể vừa tỉnh dậy để bước vào một cuộc sống hân hoan. Muôn hoa tỏa hương vây quanh chàng. Mùi hương ấy tựa hồ như tiếng ca tuyệt diệu của hàng ngàn tiếng sáo, và tiếng vọng của những lời ca ấy được mây vàng bay qua đem về chốn xa xăm. Khi tia nắng cuối cùng của vầng dương nhanh chóng biến mất sau rặng núi và hoàng hôn ném chiếc khăn mỏng của mình che phủ lên xứ sở thì từ một nơi rất xa xôi có tiếng trầm trầm và khàn khàn cất lên:
- Ê, ê hê, ở phía bên đó có tiếng rì rầm và thì thầm gì thế? Ê, ê hê, đi tìm cho ta tia nắng ở sau rặng núi kia! - Tắm nắng thế đủ rồi, ca hát thế đủ rồi - ê hê, qua bụi cây, qua thảm cỏ - qua thảm cỏ, qua dòng sông! - Ê hê, xuống đi! Xuống đi mau!
https://thuviensach.vn
Rồi tiếng gọi ấy lặng chìm trong tiếng ì ầm của sấm động nơi xa, những chiếc chuông thủy tinh đã vỡ tan thành những thanh âm chói tai. Tất cả đều tắt lặng. Anselmus nhìn thấy ba con rắn óng ánh và lấp lánh trườn qua thảm cỏ về phía sông, rồi chúng soạt soạt và rào rào lao xuống dòng Elbe, rồi trên những con sóng nơi chúng vừa biến mất có một quầng lửa xanh cháy bập bùng, quầng lửa ấy lấp loé sáng theo hướng đi chéo về phía thành Dresden rồi vụt tắt.
https://thuviensach.vn
HỒI THỨ HAI
Chàng sinh viên Anselmus bị coi là một kẻ say rượu và điên dại ra sao - Chuyến đi thuyền qua sông Elbe - Khúc ca của nhạc trưởng Graun - Rượu ngọt bổ dạ dày ở quán Convadi và mụ bán táo bằng đồng.
“Ông kia điên rồi!” - một bà thị dân đáng kính nói như vậy, khi bà cùng gia đình đi dạo chơi trở về và đứng lại, hai tay để bắt chéo sang nhau, theo dõi những hành vi điên rồ của chàng sinh viên Anselmus. Chàng đang ôm riết lấy thân cây mộc hương và luôn miệng nói với lá với cành: “Ôi, xin hãy lóng lánh và lấp lánh một lần nữa đi, hỡi những nàng rắn vàng đáng yêu của ta, chỉ một lần nữa thôi, hãy cho ta được nghe tiếng nói như chuông ngân của các nàng! Hỡi đôi mắt xanh đẹp mê hồn, xin hãy nhìn ta một lần nữa đi, chỉ một lần nữa thôi, nếu không ta sẽ phải lìa đời trong khổ đau và khát vọng nhiệt cuồng!”. Vừa nói chàng vừa thở dài não nề và kêu lên từ đáy sâu lồng ngực thật sầu thảm, rồi vì khát khao và nôn nóng chàng rung mạnh cây mộc hương, nhưng thay vì mọi lời đáp lại chàng, chỉ có tiếng lao xao và rì rầm không thể nào hiểu được lan man trong lá cành, hình như để chế nhạo nỗi khổ đau của chàng sinh viên Anselmus.
“Ông kia điên rồi!” - bà thị dân lại nói, và lúc này Anselmus cảm thấy mình như bị ai đó lay người kéo ra khỏi mộng mị, thậm chí như bị dội nước đá lạnh để thực sự bừng tỉnh. Giờ thì chàng nhận ra mình đang ở đâu, và chàng nhớ lại là chàng đã bị ma hiện hình trêu chọc thật kỳ lạ, thậm chí sai khiến chàng nói oang oang mọi lời chàng nói với chính mình. Chàng ngây ra nhìn người đàn bà thị dân rồi cúi xuống nhặt chiếc mũ rơi xuống đất toan tháo chạy. Trong lúc đó thì người cha của gia đình đã có mặt. Sau khi đặt đứa bé ẵm trên tay xuống thảm cỏ, ông chống người lên chiếc ba toong và kinh ngạc lắng nghe, chăm chăm nhìn chàng sinh viên. Lúc này ông cúi xuống nhặt chiếc tẩu và túi thuốc sợi chàng sinh viên đánh rơi, đưa lại cho chàng và lên tiếng:
https://thuviensach.vn
- Trời tối rồi, quý ông không nên than vãn khủng khiếp như thế nữa, nếu quý ông không mệnh hệ gì và không định trêu chọc mọi người thì chắc là đã quá chén. Xin hãy về nhà đi và lên giường nằm nghỉ!
Chàng sinh viên Anselmus rất xấu hổ, kêu lên một tiếng “Than ôi!” như sắp khóc.
- Ô, không, - người đàn ông thị dân tiếp tục, - xin quý ông chớ phiền lòng, chuyện như thế cũng có thể xảy ra với những người danh giá nhất, và vào ngày vui Chúa lên trời người ta có thể vì quá vui trong tim mà uống nhiều hơn cơn khát một vài ngụm có sao đâu. Điều này có lẽ cũng xảy ra với một người nhà Chúa - chắc quý ông đây là sinh viên thần học. Nhưng nếu quý ông cho phép, tôi xin được nhồi một tẩu thuốc bằng thuốc sợi của quý ông, tôi đã hết thuốc từ trên kia.
Người đàn ông nói điều này trong lúc Anselmus đang định nhét tẩu và túi thuốc vào trong túi. Giờ thì ông ta chậm rãi và khoan thai làm sạch nõ tẩu của chàng sinh viên, rồi cũng lại rất khoan thai và chậm rãi nhồi tẩu thuốc. Nhiều cô gái thị dân kéo đến, họ thì thầm to nhỏ với người đàn bà rồi nhìn chàng trai khúc khích cười. Anselmus có cảm tưởng mình đang đứng trên vô vàn những chiếc gai sắc nhọn và những cái đinh rực đỏ. Ngay sau khi nhận lại túi thuốc và cái tẩu chàng vụt chạy tháo thân. Và tất cả mọi chuyện thần kỳ mà chàng vừa trải qua lúc này đã ra khỏi trí nhớ, chàng chỉ còn biết rằng mình đã đứng dưới cây mộc hương và nói oang oang toàn những điều điên rồ và nhảm nhí, đối với chàng thì điều này thực khủng khiếp, vì trong thâm tâm chàng đã luôn ghê tởm những kẻ nghĩ thầm mà lại nói ra miệng. Ngài hiệu trưởng đã nói về họ rằng: “Quỷ sa tăng trong lòng họ phét lác nói ra miệng,” - chàng tin là như vậy. Ý nghĩ rằng mình vào đúng ngày Chúa lên trời đã bị coi là một sinh viên thần học say bét nhè khiến chàng không sao chịu đựng nổi.
Đến khu vườn Kosel, chàng định chạy vào đại lộ Cây Bạch Dương thì nghe có tiếng gọi với theo:
https://thuviensach.vn
- Anh Anselmus! Anh Anselmus! Trời đất ơi, anh chạy đi đâu mà vội vàng đến thế!
Chàng sinh viên đứng sững lại như mọc rễ xuống đất, tin chắc rằng lại sắp có chuyện bất hạnh nữa xảy ra. Chàng lại nghe thấy tiếng gọi:
- Anh Anselmus, quay trở lại đi thôi, chúng tôi chờ anh bên bến sông!
Lúc này chàng sinh viên mới nhận ra người vừa gọi mình là hiệu phó Paulmann, bạn của chàng; chàng quay trở lại sông Elbe, gặp hiệu phó cùng hai cô con gái của ông và cả ông Heerbrand, một nhân viên lục sự, đang chuẩn bị lên thuyền. Hiệu phó Paulmann mời chàng cùng sang sông và qua đêm tại nhà mình ở ngoại ô thành Pirna. Anselmus vui sướng nhận lời. Chàng tin rằng mình đã thoát khỏi mọi tai họa ác độc đeo đuổi chàng suốt cả ngày hôm nay. Nhưng khi họ qua sông thì phía bờ bên kia, cạnh khu vườn Anton, người ta bắn pháo hoa. Những quả pháo lao vun vút và vèo vèo bay tít tắp lên cao, những ngôi sao sáng rực rỡ nổ tung trong không trung, rắc xuống xung quanh mình hàng ngàn tia sáng và những ngọn lửa nhỏ nổ tí tách. Anselmus ngồi trầm ngâm bên cạnh người chèo thuyền. Nhưng khi nhìn thấy trên mặt nước hình ảnh phản chiếu những tia sáng và đốm lửa nổ lách tách bắn vung vãi trên vòm trời thì chàng lại tưởng mình vừa nhìn thấy những con rắn óng ánh vàng bơi lượn trên sóng nước. Tất cả những điều kỳ lạ dưới bóng cây mộc hương bỗng sống động trong tâm trí của chàng, niềm ao ước khôn cùng và nỗi khát vọng cháy bỏng lại xâm chiếm hồn chàng, giống như trước đây nó đã làm xao xuyến trái tim chàng trong khoái cảm đớn đau.
- Ôi, các nàng đến đó ư, hỡi các nàng rắn vàng của ta, xin hãy hát đi, hát lên nào!
Nghe tiếng hát của các nàng ta sẽ lại nhìn thấy đôi mắt xanh huyền diệu và yêu dấu của ta. Ôi các nàng ở dưới lớp sóng kia! - Anselmus kêu lên như thế rồi có một cử chỉ rất quyết liệt, như thể chàng định tức khắc rời thuyền lao xuống nước.
https://thuviensach.vn
- Quỷ ám ông phải không? - Người chèo thuyền hét lên và tóm ngay lấy vạt áo của Anselmus. Hai cô gái ngồi cạnh chàng kêu thét lên sợ hãi vội nhao sang mạn thuyền phía bên kia. Viên lục sự nói gì đó vào tai ông hiệu phó, ông này trả lời nhiều, nhưng chàng chỉ lõm bõm hiểu được một đôi lời: “Vẫn là chứng động kinh, ông chưa nhận ra à?”. Ngay sau đó ông hiệu phó đứng lên, ngồi xuống cạnh chàng sinh viên với nét mặt có phần nào nghiêm nghị và trang trọng của quan chức, ông cầm lấy tay chàng, lên tiếng hỏi:
- Anh làm sao thế, anh Anselmus?
Chàng sinh viên hầu như người đờ đẫn, ngồi thừ ra, vì trong tâm khảm của chàng đang có một mối bất hòa ghê gớm, chàng muốn chế ngự nó nhưng vô ích uổng công. Một mặt, chàng thấy rõ là những gì mà chàng coi là ánh sáng lóng lánh của những con rắn vàng chỉ là sự phản quang của pháo hoa tại khu vườn Anton, nhưng mặt khác, chàng lại có một cảm giác kỳ lạ chưa từng có pháo hoa tại khu vườn Anton, nhưng mặt khác, chàng lại có một cảm giác kỳ lạ chưa từng có bao giờ, bản thân chàng không biết liệu đó là hoan lạc hay khổ đau, nhưng ngực chàng đã đau thắt mỗi khi người lái thuyền đập mạnh mái chèo xuống mặt sông, đến nỗi như tức giận, nước xoáy tròn bắn lên rào rào và xôn xao, và trong âm vang ấy chàng nghe thấy tiếng lao xao và thì thào đầy bí ẩn: “Anselmus! Anselmus! Chàng không thấy chúng em luôn bơi phía trước chàng hay sao? Em gái nhỏ lại nhìn chàng rồi đó - hãy tin - hãy tin - hãy tin vào chúng em!”. Trong ánh phản quang chàng ngỡ mình đã nhìn thấy ba vệt xanh rực rỡ. Nhưng rồi, khi chàng buồn rầu nhìn xuống nước để xem liệu có đôi mắt xanh huyền diệu từ sóng nước ngước nhìn chàng hay không, chàng lại nhận ra rằng những vệt lung linh ấy là do ánh sáng từ các ô cửa kính của các ngôi nhà ven sông tạo thành. Anselmus vẫn ngồi câm lặng với những nỗi giằng xé trong lòng; nhưng ông hiệu phó Paulmann đã hỏi lại giọng quyết liệt hơn:
- Anh Anselmus, anh làm sao thế hả?
Chàng sinh viên đáp lại giọng dè dặt:
https://thuviensach.vn
- Ôi, ông hiệu phó yêu quý, giá như ông biết được là dưới cây mộc hương bên tường rào ở khu Linke kia, ngay trong lúc mắt tôi mở to và tỉnh táo, tôi đã mơ thấy những chuyện thật lạ lùng thì chắc ông đã không bất bình khi thấy tôi lơ đãng!
- Ô hô, anh Anselmus, - hiệu phó Paulmann ngắt lời chàng - tôi vẫn cho anh là một người vững trí, nhưng mà mộng mơ, mà lại mộng mơ khi mắt nhìn thao láo và rồi bất thình lình muốn đâm đầu xuống sông, điều này, anh thứ lỗi cho nhé, điều này chỉ có kẻ loạn trí hay kẻ điên mới làm!
Chàng sinh viên Anselmus vô cùng sầu muộn vì những lời nói khắc nghiệt của bạn mình, nhưng lúc đó cô con gái cả của Paulmann, một thiếu nữ mười sáu tuổi rất xinh đẹp và rạng rỡ, đã đỡ lời:
- Nhưng bố ơi, biết đâu chàng Anselmus gặp phải một chuyện gì đó rất đặc biệt, có lẽ chàng tưởng mình tỉnh táo mà thực tình lại ngủ dưới bóng cây mộc hương, mơ thấy toàn những điều kỳ quặc và còn lưu lại trong tâm tưởng.
- Vâng, thưa tiểu thư khả ái, thưa ông hiệu phó khả kính, - viên lục sự Heerbrand lên tiếng - lẽ nào trong khi thức người ta lại không thể đắm chìm vào một trạng thái mơ màng nào đó hay sao? Thực tế chính tôi đã có lần như vậy, khi uống cà phê vào buổi chiều tôi chìm vào suy tưởng, tức là vào cái khoảnh khắc đích thực của sự tiêu hóa vật chất và tinh thần, hình như nhờ một sự hứng cảm mà tôi đã nhìn thấy vị trí của một tập hồ sơ bị thất lạc, và chỉ mới hôm qua thôi, cũng bằng cách như vậy, tôi đã nhìn thấy những con chữ tiếng Latinh có nét gẫy ngoằn ngoèo, to lớn và tuyệt vời nhảy múa trước đôi mắt sáng đang mở to của mình.
- Ô, ông lục sự rất khả kính, - hiệu phó Paulmann đáp lại - ông luôn luôn có thiên hướng thi nhân, và dĩ nhiên rất dễ dàng rơi vào huyễn tưởng và lãng mạn.
https://thuviensach.vn
Chàng sinh viên Anselmus lúc này thấy thoải mái dễ chịu, bởi mọi người đều vẫn chấp nhận chàng, cho dù chàng ở trong cảnh ngộ đáng buồn nhất vì bị coi là loạn trí và nát rượu; và dẫu rằng trời khá tối, lần đầu tiên chàng nhận ra là Veronika có đôi mắt màu xanh sẫm rất đẹp, trong khi chàng không hề nghĩ gì đến đôi mắt xanh mê hồn nhìn mình đứng dưới cây mộc hương. Đối với chàng lúc ấy mọi chuyện phiêu lưu ở dưới cây mộc hương đã hoàn toàn biến mất, chàng cảm thấy người nhẹ nhàng và vui tươi, thậm chí còn vui tươi, hăng hái đến mức đưa tay ra đỡ lấy Veronika, người đã nói lời bênh vực cho chàng - khi nàng bước xuống thuyền, rồi khi nàng khoác tay vào tay chàng, chàng đã dẫn nàng trở về nhà thật vô cùng khéo léo và vui sướng, chàng chỉ trượt chân duy nhất có một lần, vì suốt cả quãng đường cũng chỉ có duy nhất một vũng bẩn nên chiếc áo váy trắng của Veronika cũng chỉ bị bẩn chút xíu thôi. Sự thay đổi đáng mừng đó của chàng sinh viên Anselmus không qua nổi con mắt phó hiệu trưởng Paulmann, ông lại thấy yêu mến chàng và mong chàng thứ lỗi cho những lời khắc nghiệt ông lỡ miệng nói với chàng trước đây. “Phải, phải rồi!”, ông bổ sung thêm, “người ta đã có những dẫn chứng cho thấy rằng: có những ảo ảnh nào đó thường hiện ra đối với con người, có thể hành hạ và làm cho con người rất hoảng sợ, nhưng đó chỉ là bệnh tật về thể xác, loài đỉa hút máu người giúp ta chữa bệnh này, bằng cách ta cho đỉa cắn vào hậu môn, như một học giả quá cố lừng danh đã chứng minh”. Chàng sinh viên Anselmus lúc này thực sự chẳng hiểu gì, không biết có phải chàng say rượu, mất trí hay là bị bệnh tật, nhưng đối với chàng thì loài đỉa thật vô dụng, vì mọi ảo ảnh ở nơi chàng đã hoàn toàn biến mất, và mỗi lúc chàng càng cảm thấy sôi nổi hào hứng hơn, nhất là khi thấy mình mỗi lúc càng thành công hơn trong những nỗ lực làm đẹp lòng nàng Veronika xinh đẹp. Sau bữa ăn tối thanh đạm là tiết mục âm nhạc như thông lệ, chàng sinh viên Anselmus phải ngồi bên cây đàn dương cầm, Veronika cho khán giả được nghe giọng hát trong trẻo của nàng.
- Thưa tiểu thư quý mến, - viên lục sự Heerbrand lên tiếng - tiểu thư có chất giọng như tiếng chuông thủy tinh!
https://thuviensach.vn
- Không phải thế! - Anselmus buột miệng nói luôn, bản thân chàng cũng không hiểu vì sao, còn mọi người đều nhìn chàng kinh ngạc và phiền lòng. “Chuông thủy tinh trong cây mộc hương ngân nga thật tuyệt vời! Thật tuyệt vời!” - chàng lẩm bẩm trong miệng.
Veronika đặt tay lên vai chàng và nói:
- Chàng vừa nói gì vậy, Anselmus?
Ngay tức khắc chàng đã lại tươi tỉnh và bắt đầu chơi nhạc. Hiệu phó Paulmann nhìn chàng khó đăm đăm, nhưng viên lục sự Heerbrand đã đặt bản nhạc lên giá đỡ và hát khúc ca Dũng cảm của nhạc trưởng Graun thật xúc động lòng người. Chàng sinh viên Anselmus chơi một vài đoạn nhạc, sau đó là phần hòa tấu chàng trình diễn cùng Veronika một tác phẩm do chính ông hiệu phó Paulmann sáng tác, khiến không khí lại trở nên vô cùng tươi vui. Đêm về khuya, viên lục sự Heerbrand đưa tay với mũ và chiếc gậy, nhưng hiệu phó Paulmann đã bước đến chỗ ông với cái vẻ bí mật, nói với ông:
- Ô, ông lục sự kính mến, ông không muốn đích thân nói với chàng Anselmus hay sao? - về chuyện - chúng ta đã nói đến ấy mà!
- Vâng, rất vui lòng, - Heerbrand đáp lại, và sau khi mọi người đã ngồi xuống thành một vòng tròn, ông bắt đầu lên tiếng, không một chút quanh co:
- Ở vùng này có một ông già kỳ dị và lạ lùng, người ta bảo ông nghiên cứu các khoa học bí hiểm, nhưng thực ra làm gì có ngành khoa học nào như thế, cho nên tôi xem ông là một nhà khảo cổ học và hơn nữa còn là một nhà hóa học thực nghiệm. Tôi không nói đến ai khác mà chính là ông đổng lý văn khố cơ mật Lindhorst của chúng ta[8]. Ông hiện đang sống, như các vị đã biết, cô đơn trong một ngôi nhà cổ hẻo lánh, và nếu không bận công vụ, người ta thường thấy ông trong thư viện hoặc trong phòng hóa nghiệm của mình, nơi ông không cho phép bất kỳ ai bước chân vào. Ngoài những cuốn
https://thuviensach.vn
sách quý hiếm ông có vô số các bản thảo viết tay bằng tiếng Ả Rập cổ hoặc tiếng Kopti[9], thậm chí bằng cả những ký tự lạ lùng không thuộc vào bất kỳ một ngôn ngữ nào đã được ta biết đến. Ông muốn cho sao chép lại các bản thảo này một cách hoàn mỹ nhất, và để làm việc đó lại cần đến một người hiểu biết, có khả năng dùng ngòi bút, tất nhiên là với mực nho rồi, để vẽ lại một cách chính xác nhất và trung thành nhất mọi ký tự lên giấy bằng da thuộc. Ông để cho người đó làm việc ngay trong một căn phòng đặc biệt của nhà mình và dưới sự giám sát của mình, ngoài bữa ăn miễn phí trong thời gian làm việc, mỗi ngày ông trả công một quan tiền và hứa có những món quà rất giá trị nếu hoàn thành công việc thật mỹ mãn. Thời gian làm việc mỗi ngày từ mười hai giờ đến sáu giờ. Từ ba đến bốn giờ thì nghỉ tay và ăn trưa. Vì ông đã cậy nhờ một vài người trẻ tuổi thử làm việc sao chép các bản thảo, nhưng uổng công vô ích, cho nên sau cùng ông phải nhờ vả tôi tìm giúp ông một thợ vẽ khéo tay, tôi nghĩ ngay đến anh đấy, anh Anselmus ạ, bởi tôi biết không những anh viết rất sạch mà còn biết dùng ngòi bút vẽ rất khéo, rất đẹp nữa. Vì vậy, trong thời buổi khó khăn này và chờ đến lúc được tuyển dụng ở đâu đó, anh có muốn mỗi ngày kiếm một quan tiền không, và cả tặng phẩm nữa, nếu vậy thì ngày mai, đúng mười hai giờ trưa, anh hãy cố gắng đến gặp ông đổng lý, chắc là anh cũng sẽ biết nơi trú ngụ của ông. Nhưng anh hãy giữ gìn thận trọng, chớ có để rớt mực, nếu có vết mực ở bản sao, anh sẽ phải bắt đầu lại từ đầu, không có sự thương xót nào đâu, còn nếu để mực rớt vào bản gốc thì ông đổng lý có khả năng ném anh qua cửa sổ, vì ông là một người dữ tợn. Chàng sinh viên Anselmus vui sướng khôn xiết về lời đề nghị của viên lục sự Heerbrand, bởi vì chàng không chỉ biết viết sạch và vẽ giỏi mà từ lâu chàng đã thực sự đam mê nghệ thuật viết chữ đẹp vất vả này. Chàng cám ơn những người đỡ đầu mình bằng những lời chân thành nhất và hứa trưa mai sẽ không bỏ lỡ mất dịp may. Đêm hôm ấy Anselmus không nhìn thấy gì khác ngoài những quan tiền lấp la lấp lánh và chỉ nghe thấy những thanh âm thật đáng yêu của chúng. Chẳng ai lại nỡ trách một con người tội nghiệp, một kẻ đã bị số phận hẩm hiu và đỏng đảnh đánh lừa biết bao niềm hy vọng, phải góp nhặt ky cóp từng đồng xu và phải hy sinh biết bao là lạc thú và niềm vui sống của tuổi xuân đòi hỏi và khát khao.
https://thuviensach.vn
Ngay từ sáng sớm Anselmus đã tìm kiếm, sắp xếp các kiểu bút chì, bút lông quạ và mực tầu của chàng, vì cho rằng ông đổng lý chẳng thể tìm được dụng cụ nào tốt hơn thế. Chàng đặc biệt ưu tiên xem lại và sắp xếp các bức thư họa kỳ tài của mình cùng các bản ký họa để khi được yêu cầu, chàng có thể trao cho ông đổng lý các bằng chứng về năng lực của mình. Mọi chuyện diễn ra thật may mắn, hình như có ngôi sao hạnh phúc dẫn dắt chàng nên chiếc nơ ở cổ đã nằm ngang đúng chỗ ngay từ lần buộc đầu tiên, không có đường chỉ nào bung ra, trên đôi tất lụa đen không có chỗ nào rách, chiếc mũ không rơi xuống đất bẩn một lần nữa sau khi được đánh sạch bằng bàn chải. Nói ngắn gọn, đúng mười một giờ rưỡi chàng sinh viên Anselmus, tề chỉnh trong chiếc áo khoác ngoài xám màu cá măng, áo gilê bằng lụa đen bóng láng, trong túi có cuộn giấy gồm các bức thư họa và ký họa, đã đứng trong nhà hàng Convadi ở phố Lâu Đài và uống một hai ly rượu ngọt thuộc loại tốt nhất cho dạ dày, vì ở đây, chàng thầm nghĩ, khi đập đập tay vào cái túi rỗng không, chẳng bao lâu nữa sẽ rủng rỉnh các quan tiền. Mặc dù từ nơi đó tới cái phố vắng vẻ, nơi có ngôi nhà cổ xưa của ông đổng lý Lindhorst, đường khá xa, nhưng chưa đến mười hai giờ trưa chàng đã có mặt ở trước cửa nhà ông.
Chàng đứng đợi và nhìn mãi cái thiết bị gõ cửa bằng đồng, to đẹp và có hình mặt người. Nhưng đúng lúc đồng hồ trên tháp chuông nhà thờ Kreuz điểm tiếng chuông cuối cùng vang dội rung chuyển cả không gian và chàng định đưa tay ra đập cửa thì cái mặt bằng kim loại kia nhăn lại, mắt bắn ra những cái nhìn toé lửa xanh lè thật ghê rợn, rồi nó nhếch mép lên cười gằn. A! Đúng là cái mặt mụ bán táo ở Cổng Đen! Những chiếc răng sắc nhọn trong cái miệng hom hem của mụ đập vào nhau lập cập, và trong âm thanh lập cập lập bập ấy nghe có tiếng rít lên:
- Mi là thằng điên - thằng điên - thằng điên - hãy đợi đấy! Đợi đấy! Sao mi đã bỏ chạy? Thằng điên!
Anselmus khiếp đảm, lảo đảo lùi người lại, định với tay vào cột cửa, nhưng lại tóm phải sợi dây chuông kéo nó xuống, thế là mọi âm thanh chói tai
https://thuviensach.vn
vang lên inh ỏi, mỗi lúc càng to hơn, ghê rợn hơn. Và tiếng vọng giễu cợt ngân vang khắp ngôi nhà: “Vào thủy tinh - chết nhăn răng - vào thủy tinh”. Một nỗi kinh hoàng chạy lan khắp người chàng, chân tay chàng run bần bật như bị sốt động kinh. Sợi dây kéo chuông từ từ hạ xuống biến thành một con rắn trắng khổng lồ và trong suốt, nó quấn lấy chàng, ép người chàng, và mỗi lúc vòng xoắn càng xiết chặt, càng bóp nghẹt chàng hơn đến nỗi mọi tứ chi của chàng đã rã rời bải hoải kêu răng rắc và vỡ vụn, máu chàng phun ra từ các động mạch, thấm qua cơ thể trong suốt của con rắn làm cho nó thành đỏ rực. “Hãy giết ta, hãy giết ta đi!”, chàng toan kêu lên vì khiếp đảm, nhưng tiếng kêu của chàng chỉ là tiếng khò khè khô khốc. Con rắn ngẩng đầu lên, thè lưỡi dài và nhọn rừng rực lửa mổ vào lồng ngực Anselmus, và một nỗi đau khủng khiếp như dao cắt xé nát mọi mạch đập của cuộc sống, và mọi ý nghĩ tan biến trong đầu chàng. Khi Anselmus tự hồi tỉnh, chàng thấy mình nằm trên một chiếc giường rất sơ sài, nhưng hiệu phó Paulmann đang đứng ngay trước mặt, lên tiếng nói:
- Trời đất ơi, anh làm trò điên dại gì thế? Anh Anselmus!
https://thuviensach.vn
HỒI THỨ BA
Tin tức về gia đình ông đổng lý Lindhorst - Đôi mắt xanh của Veronika - Ông lục sự Heerbrand.
Thần nhìn xuống nước[10], nước chuyển mình và trào lên thành muôn lớp sóng sủi bọt trắng xóa rồi ầm ầm lao xuống những vực sâu đang há miệng đen ngòm thèm thuồng chờ nuốt nó. Và, như những người thắng trận giàu chiến công, những mỏm đá hoa cương đội vương miện hình răng cưa ngẩng cao đầu để bảo vệ thung lũng, cho tới khi thung lũng được bà mẹ là Mặt trời đón vào lòng, ôm ấp và dùng những tia sáng như những cánh tay rực đỏ của mình để sưởi ấm và chăm nom. Thế là muôn mầm non đang ngủ yên dưới những lớp đất cát cằn cỗi bỗng choàng dậy, ra khỏi giấc ngủ say và vươn cao những chiếc lá và những nhánh cỏ nhỏ xíu xanh rờn hướng lên nhìn gương mặt bà mẹ, và - giống như những đứa trẻ vẫn mỉm cười khi ngủ trong những chiếc nôi xanh, muôn loài hoa còn ngủ ngon trong các nụ các chồi, đợi chờ cho đến khi cả chúng nữa cũng được mẹ đến đánh thức và bừng dậy, rồi chúng tự làm đẹp mình bằng ánh sáng của người mẹ, và vì muốn các con được vui, mẹ đã nhuộm ánh sáng bằng muôn màu rực rỡ. Nhưng ngay giữa thung lũng có một ngọn đồi tối đen đang nâng lên hạ xuống như bộ ngực phập phồng của con người mỗi khi cháy bỏng niềm khát vọng. Rồi từ các vực thẳm có những làn khói sương cuồn cuộn dâng lên cao, tích tụ lại thành những đám mây đen khổng lồ, cố vươn lên cao mãi hòng che khuất gương mặt của bà mẹ một cách đầy thù hận, nhưng mẹ đã gọi gió bão tới xua tan chúng; và khi những tia sáng thuần khiết của mẹ lại rọi tới ngọn đồi còn tối tăm thì một cây huệ lửa tuyệt đẹp lòng tràn đầy hân hoan đã nhô lên, hé mở những cánh lá đẹp xinh như những làn môi đáng yêu để say đắm đón nhận những nụ hôn của người mẹ. Lúc này có một quầng sáng lấp lánh bước chân vào thung lũng, đó là chàng Phosphorus trẻ tuổi, huệ lửa nhìn thấy chàng, lòng xốn xang bởi một tình yêu nồng nhiệt và khát vọng, nàng kêu than:
https://thuviensach.vn
- Hỡi chàng trai xinh đẹp, xin chàng mãi mãi là của em! Vì em yêu chàng và sẽ phải lụi tàn, nếu chàng rời bỏ em!
Chàng trai đáp:
- Ta muốn là của nàng, hỡi bông hoa xinh đẹp, nhưng rồi nàng sẽ phải rời bỏ mẹ cha như đứa trẻ lạc loài, sẽ không còn biết đến bạn bè của nàng nữa, nàng sẽ muốn cao lớn hơn và mạnh mẽ hơn tất cả những gì ngang hàng và đồng lứa đương vui vẻ cùng nàng. Niềm khát vọng lúc này đang ưu ái sưởi ấm toàn bộ sự hiện hữu của nàng rồi đây sẽ tách ra thành trăm ngàn tia sáng và hành hạ dày vò nàng, bởi lẽ ý nghĩ sẽ sinh ra khoái cảm, và niềm hoan lạc cao cả nhất được nhen nhóm nhờ tia lửa ta đã ném vào nàng chính là một nỗi đau vô vọng, nàng sẽ lụi tàn trong nỗi đau ấy - để rồi lại nảy mầm vươn dậy mới mẻ và khác lạ. - Tia lửa ấy chính là ý nghĩ! “Than ôi!” - bông huệ thở than. - “Lẽ nào chính lúc này, khi ngọn lửa hừng hực đang bùng cháy trong em, em lại không thể là của chàng hay sao? Liệu có khi nào em lại còn có thể yêu chàng mãnh liệt hơn lúc này, nhìn chàng mê đắm hơn lúc này, nếu chàng hủy hoại em?”
Và chàng trai đã hôn bông hoa huệ, nhưng tức khắc, như được những tia sáng chiếu qua, bông huệ lửa cháy bùng lên thành những ngọn lửa và biến thành một sinh thể khác lạ nhanh chóng bay vút lên chạy trốn khỏi thung lũng, lượn vòng vèo, chấp chới trong không gian vô tận, không còn để tâm gì đến bè bạn tuổi xuân và chàng trai nàng yêu thương. Chàng than vãn vì người tình đã mất, bởi chính chàng - cũng chỉ vì một tình yêu bất tận đối với bông hoa huệ diễm kiều mà tới thung lũng cô đơn này. Những mỏm đá hoa cương cúi đầu xuống cảm thông với nỗi khổ của chàng. Nhưng có một khối đá lại tách ra và một con rồng đen có cánh từ trong đó bay ra nói với chàng:
- Các anh em của ta là kim loại vẫn đương ngủ trong kia nhưng ta lúc nào cũng tươi tắn và tỉnh táo, ta sẽ giúp đỡ người!
https://thuviensach.vn
Rồi con rồng bay lên, nhào xuống trong không gian, sau cùng bắt được cái sinh thể đã thoát thân từ bông hoa huệ, đem nó xuống ngọn đồi, dùng đôi cánh giữ chặt, và lúc này sinh thể ấy lại trở thành cây hoa huệ, nhưng ý nghĩ miên man vẫn ngự trị trong lòng xé nát tâm can nó, tình yêu đối với chàng Phosphorus là nỗi đau khôn cùng, và vì nỗi đau ấy cũng như vì bị hơi độc từ miệng rồng phả vào, cây hoa huệ héo úa rồi tàn lụi. Lúc này chàng trai Phosphorus mặc giáp phục lấp lánh ngàn tia sáng muôn màu bước vào cuộc chiến đấu chống con rồng. Nó vung đôi cánh đen đập mạnh vào áo giáp của chàng, áo phát ra âm thanh ngân vang dữ dội, nhờ có âm thanh ấy bông hoa huệ đã sống lại, bay tới tấp như những con chim muôn sắc màu vây quanh lấy con rồng lúc này đã đuối sức, rồi con rồng thua trận trốn sâu vào lòng đất. Hoa huệ được giải thoát, chàng trai Phosphorus choàng tay ôm lấy hoa với một tình yêu tha thiết và khát vọng nhiệt cuồng. Và trong tiếng reo hò hân hoan ca ngợi, tất cả những loài hoa và chim muông, kể cả những mỏm đá hoa cương cao ngất trời, đã tôn vinh hoa huệ lửa là nữ hoàng của thung lũng.
- Ô, ông đổng lý kính mến, xin lỗi ông, nhưng quả là một câu chuyện ba láp kiểu Đông Phương! - viên lục sự Heerbrand lên tiếng, - vậy mà chúng tôi đã xin ông, như thường tình ông vẫn làm, hãy kể cho chúng tôi đôi chút về cuộc đời vô cùng kỳ lạ của ông, chẳng hạn về những chuyến đi phiêu lưu của ông, nhưng phải là những câu chuyện thật kia.
- Ô hô, sao thế nhỉ, - ông đổng lý Lindhorst đáp lời - những gì tôi vừa kể là câu chuyện thật nhất mà tôi có thể kể cho các vị, vì nó phần nào liên quan đến đời tôi. Chính tôi xuất xứ từ nơi thung lũng tôi vừa kể, và bông hoa huệ sau này là nữ hoàng cai trị ở nơi đó chính là bà tổ cú ký cụ kỵ của tôi, vì vậy thực ra tôi là một hoàng tử.
Mọi người phá lên cười vang dội.
- Phải rồi, các vị cứ cười lên cho sướng miệng, - ông đổng lý Lindhorst tiếp tục, - có thể các vị cho những gì tôi vừa kể thực ra rất sơ lược là vô nghĩa và điên rồ, nhưng bất kể điều đó, nó chẳng mảy may viển vông hay mang tính
https://thuviensach.vn
ẩn dụ đâu, mà hoàn toàn là sự thật. Nhưng nếu tôi biết trước là các vị không thích thú lắm một câu chuyện tình tuyệt vời đến như vậy, nhờ có nó mà tôi có mặt ở trên đời, thì chắc tôi đã kể cho các vị đôi điều mới mẻ mà ông anh tôi đến thăm tôi hôm qua mới cho biết.
- Ô hô, sao kia ạ? Ông đổng lý cũng có một người anh hay sao? Ông ấy thế nào? Hiện đang sống ở đâu? Cũng phục vụ cho quốc vương hay là một học giả sống nhàn cư? - mọi người đua nhau hỏi.
- Không đâu, - ông đổng lý đáp lại giọng lạnh lùng và thản nhiên cầm tẩu thuốc - ông ấy đã nhầm đường, đến ở với rồng rồi.
- Thưa ông đổng lý rất tôn kính, - viên lục sự Heerbrand lên tiếng, - sao ông lại nói là đến ở với rồng?
Từ mọi phía cùng vang lên như tiếng vọng:
- Đến ở với rồng?
- Phải, đến ở với rồng, - Lindhorst tiếp tục, - Thực ra đó là một hành vi tuyệt vọng.
- Như các vị biết đấy, cha tôi qua đời mới cách đây không lâu, cùng lắm mới chỉ có ba trăm tám nhăm năm, vì vậy tôi vẫn đang để tang. Ông đã thừa kế cho tôi là con trai cưng của ông một viên mã não đẹp tuyệt trần.
Ông anh tôi cũng muốn lấy. Thế là chúng tôi cãi nhau chẳng ra thể thống gì ngay bên thi hài của cha tôi, tồi tệ đến nỗi con người quá cố không sao chịu đựng nổi đã ngồi phắt ngay dậy, quẳng ông anh bất thiện của tôi xuống cầu thang. Chuyện này làm cho anh tôi phẫn uất, lập tức đi đến chỗ các con rồng. Hiện giờ ông ấy đang ở trong một khu rừng bách hương gần thủ đô Tunis. Ở đó ông phải canh giữ một viên ngọc thạch lựu nổi tiếng nhiều phép màu đang bị một pháp sư cao tay săn lùng, người này có nhà ở tại xứ Lappland. Vì vậy, chỉ vào cái lúc pháp sư ở ngoài vườn để chăm sóc kỳ
https://thuviensach.vn
nhông, ông anh tôi mới có thể rỗi rãi chừng mười lăm phút để đến kể vội vội vàng vàng cho tôi nghe về những điều mới lạ xảy ra ở thượng nguồn sông Nil.
Lần thứ hai mọi người có mặt phá lên cười ầm ĩ, nhưng chàng sinh viên Anselmus lại cảm thấy rợn người, không thể nhìn thẳng vào đôi mắt nghiêm trang và bất động của Lindhorst mà lòng chàng, cũng không hiểu vì sao, lại không hề thấy phấp phỏng âu lo. Nhất là cái giọng khàn khàn nhưng ngân vang lạ lùng như âm thanh kim loại của Lindhorst đối với chàng có gì đó đầy bí hiểm, khiến chàng cảm thấy run rẩy tay chân và xương tủy. Vậy là mục đích thực sự mà viên lục sự Heerbrand dẫn chàng cùng đến tiệm cà phê hình như hôm nay không thành công. Sau chuyện xảy ra trước nhà đổng lý Lindhorst bữa trước, không ai khuyên nổi chàng đến đó một lần thứ hai nữa. Trong thâm tâm chàng hoàn toàn tin rằng chỉ nhờ sự ngẫu nhiên mà chàng mới thoát chết hoặc chí ít thoát khỏi mối nguy hiểm trở thành kẻ điên dại. Hiệu phó Paulmann hôm ấy tình cờ đi qua đó thấy chàng nằm bất tỉnh trước nhà Lindhorst và có một bà già đặt giỏ táo và bánh ngọt bên cạnh đang quanh quẩn bên chàng. Lập tức Paulmann cho gọi xe chở ngay chàng về nhà. “Người ta muốn nghĩ gì cũng mặc,” - Anselmus nói với mình, - “có cho ta là một thằng điên hay không cũng chẳng sao - thế là đủ lắm rồi! Rõ ràng là ở chỗ đập cửa ấy có cái mặt gớm ghiếc của mụ phù thủy nơi Cổng Đen đã cười gằn nhìn ta; còn chuyện gì xảy ra sau đó ta chẳng muốn nói nữa; nếu hôm ấy ta tỉnh lại và nhìn thấy mụ bán táo đáng nguyền rủa ở bên cạnh thì ta đã ngất xỉu hoặc đã mất trí rồi!”. Mọi lời thuyết phục và khuyên nhủ chân thành của hiệu phó Paulmann và viên lục sự Heerbrand đều không kết quả, ngay cả Veronika mắt xanh cũng không kéo nổi chàng ra khỏi tâm trạng sầu thảm mà chàng đã lâm vào. Thực tế là người ta coi chàng mắc chứng bệnh tâm thần và tìm cách giải tỏa. Viên lục sự Heerbrand cho rằng không có gì tốt hơn là giúp chàng được làm việc ở chỗ đổng lý Lindhorst, nghĩa là sao chép các bản thảo. Vấn đề là ở chỗ làm sao giới thiệu được một cách tốt đẹp nhất Anselmus với ông đổng lý Lindhorst. Vì biết Lindhorst hầu như chiều nào cũng đến một quán cà phê quen thuộc của mình nên Heerbrand mời chàng Anselmus chiều nào cũng đến đó, uống một cốc bia
https://thuviensach.vn
và hút một tẩu thuốc bằng tiền của ông ta, cho đến khi nào bằng cách này hay cách khác làm quen được với ông đổng lý và thỏa thuận được về công việc sao chép các bản thảo thì thôi. Chàng sinh viên nhận lời với tấm lòng biết ơn sâu sắc nhất. Hiệu phó Paulmann nói với viên lục sự:
- Thưa ông lục sự kính mến, ông xứng đáng được hưởng lộc trời nếu ông làm cho con người trẻ tuổi này có lý trí.
- Ô, lộc trời! - Veronika nhắc lại, ngước mắt chiên lành nhìn lên trời và tưởng tượng thật sống động: ngay cả lúc này thì chàng sinh viên Anselmus vẫn là một con người trẻ tuổi rất đáng yêu, cho dù không có lý trí vẫn đáng yêu!
Khi ông đổng lý Lindhorst với tay cầm mũ và cầm gậy định ra về thì viên lục sự Heerbrand vội kéo tay chàng sinh viên bước tới đứng chắn đường và lên tiếng:
- Thưa ông đổng lý văn khố cơ mật rất tôn kính, đây là chàng sinh viên Anselmus, một người rất khéo tay trong môn nghệ thuật viết và vẽ chữ đẹp, mong muốn được sao chép những bản thảo rất quý hiếm của ông. “Tôi thấy thật đáng yêu”, - ông ta đáp rồi vội vàng chộp ngay lấy chiếc mũ lính có ba góc đội lên đầu, gạt viên lục sự và Anselmus sang một bên, chạy huỳnh huỵch xuống cầu thang khiến hai người đứng ngớ ra, chỉ còn biết nhìn cánh cửa trước mặt họ đã bị đóng sầm lại mạnh đến nỗi các chốt cửa đều rung lên.
- Đúng là một ông già kỳ quặc, - viên lục sự Heerbrand lên tiếng.
- Một ông già kỳ quặc, - chàng sinh viên Anselmus lắp bắp nhắc lại và cảm thấy mọi mạch máu trong người đều ớn lạnh, đến nỗi chàng gần như hóa đá đờ người ra. Nhưng tất cả khách có mặt đều cười vang. Họ nói:
- Chà, hôm nay ông đổng lý tính khí đã lại thất thường rồi, nhưng ngày mai chắc lại sẽ hiền lành và chẳng nói chẳng rằng, chỉ ngồi nhìn khói thuốc từ
https://thuviensach.vn
chiếc tẩu của mình hoặc đọc báo mà thôi, chẳng cần phiền lòng vì ông ta làm gì!
“Đúng thế đấy”, - Anselmus nghĩ thầm - “Tội gì lại phiền lòng về những chuyện như thế! Chẳng phải ông đổng lý đã nói rằng việc mình muốn sao chép bản thảo cho ông ấy “thật đáng yêu đó sao?”. Vả lại, tại sao ông lục sự Heerbrand lại chặn đường ông ta khi ông ta muốn về nhà làm gì? Không, không đâu, nhìn chung ông đổng lý văn khố cơ mật là một người đáng mến, tính tình khoáng đạt, chỉ phải cái cách nói năng rất ngộ nghĩnh, lạ lùng. Chuyện đó đâu có hại cho mình. Ngày mai đúng mười hai giờ trưa ta quyết chí lại đến đó, bất chấp cả hàng trăm cái mặt mụ bán táo bằng đồng chống lại ta!”.
https://thuviensach.vn
HỒI THỨ TƯ
Nỗi ưu sầu của chàng sinh viên Anselmus - Tấm gương ngọc bích - Ông đổng lý Lindhorst hóa thành chim kền kền bay vút đi và chàng Anselmus không gặp ai.
Thưa bạn đọc thiện tình của tôi, có lẽ bạn cho phép tôi được hỏi thẳng bạn rằng liệu trong đời bạn có giờ nào, vâng, có ngày nào và tuần nào mà bạn thấy mọi việc làm và hành động thông thường của mình chỉ làm bạn bực dọc và khốn khổ hay không, và trong những lúc như thế bạn có thấy tất cả những gì vẫn thường coi là giá trị và quan trọng trong tư tưởng và ý nghĩ của mình chỉ là trò vớ vẩn và tức cười hay không? Rồi bản thân bạn cũng không biết mình nên làm gì và trông cậy vào đâu nữa. Rồi một cảm giác mơ hồ dâng lên trong lòng bạn là ở đâu đó và vào một thời nào đó, những ước vọng cao cả vượt trên mọi lạc thú trần gian đã được thực hiện, đó là những ước vọng mà tinh thần bạn giống như một đứa trẻ bị chăn giữ hà khắc và nhút nhát đã không dám nói ra; và khi bạn khát khao về một cái gì đó mơ hồ đang chờn vờn quanh bạn khi đứng lẫn khi đi, đang như một giấc mơ thơm hương với những bóng dáng trong suốt mong manh nhanh chóng tan biến mất trước sự sắc sảo của mắt nhìn, - thì bạn bỗng trở nên câm lặng trước tất cả những gì hiện đương vây quanh bạn. Và, với ánh mắt ảm đạm, bạn lang thang lặng lẽ như một kẻ tình nhân trong vô vọng, mọi cái bạn nhìn thấy ở người đời đang ồn ào và nhốn nháo mưu sinh chẳng làm bạn đau lòng hay thích thú, như thể bạn không còn thuộc về chốn trần gian này nữa. Thưa bạn đọc thiện tình, nếu như bạn từng có lúc như thế, thì từ kinh nghiệm của bản thân, bạn đã biết được tâm trạng của chàng sinh viên Anselmus vào lúc này. Thực tình ngay bây giờ tôi rất ao ước muốn giới thiệu với bạn một cách thật sinh động chàng sinh viên Anselmus của chúng ta, bởi vì trong những đêm tỉnh thức để chép lại câu chuyện rất kỳ lạ của chàng, tôi còn được biết khá nhiều điều lạ kỳ muốn kể lại với bạn, song những chuyện như thế lại giống những hiện tượng ma quái hiện hình quá xa
https://thuviensach.vn
lạ với đời sống thường nhật của những người bình thường như chúng ta, vì vậy nên tôi e ngại rằng, cuối cùng thì bạn đọc sẽ chẳng còn tin vào chàng sinh viên Anselmus lẫn đổng lý Lindhorst nữa, thậm chí có những mối nghi hoặc chính đáng đối với ông hiệu phó Paulmann cũng như viên lục sự Heerbrand, bất chấp một sự thật là: hai người nói đến sau hiện đang đi dạo trong thành phố Dresden! Thưa bạn đọc yêu quý, trong vương quốc thần tiên có biết bao điều kỳ diệu tuyệt vời, nó làm cho ta vui sướng khôn cùng cũng như phải kinh hoàng khôn xiết, vâng, ở vương quốc ấy, vị nữ thần nghiêm trang đã tháo bỏ tấm mạng che để chúng ta có thể nhìn thấy được dung nhan của nàng. Và từ ánh mắt nhìn nghiêm nghị của nàng luôn luôn ẩn hiện một nụ cười tủm tỉm - đó cũng là một lối đùa tinh nghịch mà tất cả những chuyện thần kỳ rối ren muốn bỡn cợt chúng ta, cũng như cách một người mẹ thường trêu đùa với các con yêu quý nhất của mình. Vâng, ở vương quốc thần tiên ấy, một vương quốc mà tinh thần thường mở cửa cho chúng ta bước vào, chí ít là trong mơ, xin bạn đọc hãy tìm cách nhận ra những hình bóng quen thuộc đối với mình, như thường ngày, họ vẫn đang quanh quẩn ở bên bạn trong một cuộc sống chung. Rồi bạn sẽ tin rằng vương quốc thần tiên ấy ở rất gần với bạn, gần hơn cả bạn tưởng, nó cũng là vương quốc tôi ước ao và đương cố gắng giới thiệu với bạn qua câu chuyện kỳ thú của chàng sinh viên Anselmus. Vậy là, thưa bạn đọc, kể từ buổi chiều nhìn thấy ông đổng lý Lindhorst đến nay, chàng sinh viên Anselmus đã lâm vào một trạng thái mơ màng, khiến chàng không còn cảm giác cho những giao tiếp bên ngoài trong cuộc sống thường nhật nữa. Chàng cảm thấy có một điều gì đó mơ hồ và khác lạ xao xuyến trong sâu thẳm tâm can, mang đến cho chàng một nỗi đau đầy hoan lạc, nỗi đau ấy chính là niềm khát vọng hứa hẹn với con người về một sự tồn tại khác, cao quý hơn. Chàng thích nhất là được một mình lang thang qua đồng cỏ và rừng cây, tựa hồ tách biệt khỏi tất cả những gì ràng buộc chàng với cuộc sống tẻ nhạt của mình, và chỉ nhìn thấy những hình ảnh muôn vẻ muôn hình từ tâm hồn chàng hiện lên và đồng thời chàng có thể tìm lại được chính mình. Rồi có một lần, khi chàng trở về sau một cuộc dạo chơi xa, chàng đã qua nơi có cây mộc hương kỳ lạ nọ, ngày ấy dưới bóng cây chàng đã gặp cảnh tiên và nhìn thấy biết bao điều kỳ thú, chàng bỗng cảm thấy vạt cỏ xanh quê hương
https://thuviensach.vn
ở nơi kia hấp dẫn chàng thật lạ lùng, và khi chàng vừa mới đặt mình ngồi xuống đó thì tất cả, tất cả những gì ngày ấy chàng nhìn thấy trong niềm khoái cảm khôn cùng, nhưng rồi như thể bị một uy lực từ bên ngoài xô đẩy khỏi hồn chàng, đột nhiên đã sống lại chập chờn trước mắt chàng với những sắc màu sinh động nhất, tựa hồ chàng thấy lại một lần nữa. Nhưng lần này chàng cảm thấy rõ ràng hơn ngày ấy, chàng thấy dường như đôi mắt xanh diễm lệ là của con rắn xanh óng ánh vàng cuốn mình nhô lên từ khoảng giữa bụi mộc hương, thấy những âm thanh tuyệt diệu của tiếng chuông thủy tinh như thể văng vẳng ra khi thân thể thanh tú kia uốn lượn, khiến chàng ngất ngây hoan lạc và khoái cảm. Và cũng như vào ngày Chúa lên trời, chàng lại ôm xiết lấy thân cây mộc hương, kêu lên với lá cành:
- Ôi, xin hãy uốn lượn, hãy đung đưa, hãy quấn mình một lần nữa trong lá cành, hỡi nàng rắn xanh bé nhỏ đẹp xinh, để ta lại được nhìn nàng một lần nữa. Chỉ một lần nữa thôi, xin hãy nhìn ta bằng đôi mắt yêu kiều của nàng đi! Ôi chao, ta yêu nàng biết bao, ta sẽ phải tàn tạ vì ưu sầu và khổ đau nếu nàng không trở lại!
Nhưng tất cả vẫn yên ắng và câm lặng, và cũng như ngày ấy, cây mộc hương đáp lại chỉ có tiếng lao xao không thể nào hiểu được lan man trong lá cành. Nhưng Anselmus hình như lúc này lại hiểu được những gì đang xao xuyến và xốn xang trong tâm hồn, đang xé nát trái tim chàng trong nỗi đau vô hạn của nỗi niềm khát vọng.
- Nào có khác gì đâu, - chàng nói - đó là việc ta yêu nàng với tất cả hồn mình cho đến lúc lìa đời, hỡi nàng rắn xanh diễm tuyệt của ta, không có nàng ta làm sao sống được, ta sẽ phải tàn tạ trong khốn cùng vô vọng, nếu không gặp lại nàng, không có nàng làm người yêu của tim ta, nhưng ta biết mà, nàng sẽ là của ta, và rồi đây tất cả những giấc mơ tuyệt vời đến từ một thế giới khác cao quý hơn vẫy gọi ta sẽ trở thành hiện thực.
Từ đấy cứ chiều chiều, khi mặt trời chỉ còn rắc vàng lóng lánh trên các ngọn cây, chàng lại đến với cây mộc hương, lại cất lời than vãn với lá cành, gọi người yêu - con rắn xanh óng ánh vàng của chàng. Nhưng rồi một hôm,
https://thuviensach.vn
khi chàng đương kêu than như thường lệ, thì bất ngờ có một người đàn ông dài người và gầy nhom choàng áo màu xám nhạt đứng trước chàng, nhìn chàng với đàn ông dài người và gầy nhom choàng áo màu xám nhạt đứng trước chàng, nhìn chàng với đôi mắt mở to đầy ánh lửa:
- Ê, ê hê, cái gì kêu rên và thở than thế nhỉ? Ê, ê hê, ô hóa ra là chàng trai Anselmus, người muốn sao chép các bản thảo của ta!
Chàng sinh viên Anselmus giật mình trước giọng nói khàn khàn đó, đúng là cái giọng đã vang lên trong ngày Chúa lên trời.
- Ê, ê hê, ở phía bên đó có tiếng rì rầm và thì thầm gì thế? Vì kinh ngạc và sợ hãi, chàng không nói nổi một lời nào.
- Sao thế anh bạn Anselmus, - ông đổng lý tiếp tục (người đàn ông khoác áo choàng xám chính là Lindhorst), - anh muốn làm gì với cái cây mộc hương, tại sao không đến chỗ tôi để bắt đầu công việc?
Quả thực Anselmus chưa vượt qua được chính mình để đến nhà ông đổng lý Lindhorst, mặc dù chiều hôm ấy chàng đã hạ quyết tâm. Lúc này, vì bỗng nhiên bị cướp mất những giấc mơ tươi đẹp, lại do chính cái giọng khàn khàn và thù địch mà ngày ấy đã cướp đi người chàng yêu, nên chàng quá tuyệt vọng đến nỗi bất thình lình nói ra những lời đầy tức tối:
- Ông đổng lý, vào ngày Chúa lên trời, tôi đã nhìn thấy con rắn xanh óng ánh vàng.
- Ôi! Người yêu vĩnh cửu của hồn tôi, nàng đã nói với tôi trong tiếng chuông thủy tinh ngân nga tuyệt diệu, nhưng mà ông - phải, chính ông! ông đổng lý ạ, ông đã thét gọi qua sông thật đáng sợ.
- Sao lại thế, anh bạn quý! - ông đổng lý Lindhorst ngắt lời chàng và tủm tỉm cười rất lạ lùng rồi lấy tẩu thuốc ra. Chàng sinh viên Anselmus lúc này cảm thấy người nhẹ nhõm, vì chàng đã dám nói và bắt đầu bằng chuyện
https://thuviensach.vn
phiêu lưu kỳ diệu ngày hôm ấy, chàng cũng cho rằng mình có lý khi quy tội cho ông đổng lý là người từ nơi xa đã thét gọi qua sông. Cố trấn tĩnh, chàng lên tiếng:
- Bây giờ tôi sẽ kể lại tất cả những chuyện đầy rủi ro tôi gặp phải trong ngày Chúa lên trời, rồi thì ông muốn nói, muốn làm hay muốn nghĩ gì về tôi là tuỳ ông.
Và Anselmus đã thực sự kể lại mọi chuyện lạ lùng ngày hôm ấy, bắt đầu từ việc dẫm vào giỏ táo của mụ già, đến chuyện ba con rắn xanh óng ánh vàng trốn chạy qua dòng sông, rồi đến chuyện người ta coi chàng là say rượu và mất trí. “Tất cả mọi chuyện đó”, - chàng kết thúc, - “tôi nhìn thấy thực sự, nơi sâu thẳm hồn tôi vẫn còn ngân lên những tiếng nói yêu thương trong dư âm lanh lảnh của tiếng chuông; hoàn toàn không phải một giấc mơ, nếu tôi không chết vì tình yêu và khát vọng thì tôi vẫn cứ tin là đã có những con rắn vàng lục ấy, bất kể việc tôi nhận ra qua nụ cười tủm tỉm của ông, thưa ông đổng lý kính mến, rằng ông coi những con rắn đó là sản phẩm của trí tưởng tượng quá căng thẳng và hưng phấn của tôi”.
- Hoàn toàn không phải thế! - Lindhorst đáp lại rất thản nhiên và trầm tĩnh, - những con rắn xanh óng ánh vàng anh nhìn thấy trong bụi cây mộc hương, anh Anselmus ạ, là ba cô con gái của tôi đấy! Và cũng thật rõ ràng là anh phải lòng đôi mắt sẫm xanh của đứa con gái út, nó tên là Serpentina. Tất nhiên là ngay hôm Chúa lên trời tôi đã biết chuyện đó, lúc ấy tôi ở nhà, đang ngồi bên bàn viết, nghe thấy tiếng thì thào và tiếng chuông ngân quá lâu thật khó chịu, tôi liền gọi mấy đứa con quá vô tư của tôi, bảo chúng đến lúc phải về nhà, vì mặt trời đã lặn, còn chúng nó thì vui vẻ hát ca và uống các tia sáng mặt trời như thế là đủ rồi.
Chàng sinh viên Anselmus có cảm tưởng là người ta vừa mới nói với chàng những lời rõ ràng về mọi điều mà chàng từng tiên cảm, mặc dù lúc đó chàng cảm thấy như thể bụi cây mộc hương, bức tường, thảm cỏ và tất cả mọi vật xung quanh đã bắt đầu quay tròn. Nhưng chàng cố trấn tĩnh và đang định lên tiếng thì ông đổng lý đã kịp ngăn chàng lại, ông nhanh chóng tháo
https://thuviensach.vn
chiếc găng tay trái, đưa lên trước mắt chàng sinh viên một chiếc nhẫn nạm ngọc lấp loé nhiều đốm lửa và ngọn lửa huyền diệu.
- Nào, anh Anselmus, hãy nhìn vào đây đi, những gì nhìn thấy chắc sẽ làm anh vui!
Chàng sinh viên Anselmus nhìn vào chiếc nhẫn. Ôi, thần diệu! Từ một tiêu điểm đỏ rực, viên ngọc phát ra những tia sáng khắp chung quanh, các tia sáng đan vào nhau thành một tấm gương thủy tinh rực sáng, lấp lánh trong gương có ba con rắn màu vàng lục đang nhún nhẩy và múa hát, lúc uốn lượn, lúc bay đến bên nhau, lúc quấn quýt với nhau. Khi những tấm thân thanh tú lấp lánh ngàn đốm lửa của chúng chạm vào nhau thì có tiếng ngân nga tuyệt vời như tiếng chuông thủy tinh. Con rắn ở giữa thò đầu ra ngoài gương dường như đang cháy bỏng ước ao và khát vọng, và đôi mắt sẫm xanh lên tiếng nói:
- Chàng có nhận ra em không, có tin tưởng em không, Anselmus? Chỉ có tin tưởng thì mới có tình yêu, chàng có biết yêu không?
- Ôi, Serpentina, Serpentina! - chàng sinh viên kêu lên trong khoái cảm ngất ngây, nhưng ông đổng lý Lindhorst đã mau lẹ hà hơi vào chiếc gương, các tia sáng tí tách nổ như dòng điện quay trở về tiêu điểm, rồi trên tay chỉ còn viên ngọc bích loé sáng mà ông đổng lý đeo găng tay che lên.
- Anh nhìn thấy ba con rắn vàng chứ, anh Anselmus? - ông đổng lý lên tiếng hỏi.
- Ôi, Chúa ơi! - chàng đáp lại, - và cả nàng Serpentina diễm kiều đáng yêu nữa!
- Thôi, dừng lại, - Lindhorst tiếp lời, - hôm nay như thế là đủ rồi, tuy nhiên, nếu như anh quyết định đến làm việc ở chỗ tôi, anh sẽ thường xuyên được thấy con gái tôi, hoặc nói đúng hơn, tôi muốn tạo cho anh niềm vui đích thực này, nếu như anh rất ngoan ngoãn khi làm việc, nghĩa là: sao chép mỗi
https://thuviensach.vn
một ký tự đều sạch sẽ và chuẩn xác nhất. Nhưng mà anh đâu có đến với tôi, mặc dù ông lục sự Heerbrand cam đoan rằng chắc chắn anh sẽ đến và tôi đã uổng công chờ đợi anh nhiều ngày rồi.
Nghe nhắc đến tên Heerbrand, chàng sinh viên Anselmus lúc đó mới lại nhận ra rằng chàng thực sự đang đứng cả hai chân trên mặt đất, chàng đúng là sinh viên Anselmus và đứng trước mặt chàng thực sự là ông đổng lý Lindhorst.
Hoàn toàn trái ngược với những hiện tượng kỳ lạ mà ông đổng lý đã tạo ra như một vị pháp sư thực thụ, cái giọng nói đều đều và lãnh đạm của ông lúc này có một vẻ gì rất rùng rợn, và sự rùng rợn ấy lại còn được nhân lên bởi cái nhìn chòng chọc của đôi mắt toé lửa phát ra từ hai cái hốc xương xẩu trong một bộ mặt gầy gò và nhăn nheo tựa như một hộp sọ, chàng sinh viên Anselmus lại cảm thấy rờn rợn y như lúc ở trong quán cà phê nghe Lindhorst kể những chuyện phiêu lưu. Phải cố gắng lắm chàng mới trấn tĩnh được, và khi ông đổng lý hỏi lại một lần nữa:
- Tại sao anh không đến chỗ tôi?
Thì chàng quyết định kể lại tất cả những gì đã gặp phải ngay trước cửa nhà ông.
- Anh Anselmus yêu quý, - ông đổng lý lên tiếng sau khi chàng kết thúc câu chuyện, - anh Anselmus yêu quý, tôi biết rõ mụ bán táo mà anh vừa nói đến: đấy là một hình hài ghê gớm thường vẫn giở trò chơi khăm tôi, việc mụ biến thành đồng để làm cái đập cửa nhằm xua đuổi các khách quý của tôi thì quả là quá quắt, không thể chịu đựng nổi. Anh Anselmus quý mến, nếu ngày mai anh có đến chỗ tôi và lại thấy mụ ta gầm gừ và nhếch miệng cười gằn, anh hãy nhỏ mấy giọt chất lỏng này vào mũi mụ, rồi mọi chuyện sẽ êm xuôi. Thôi nhé, tạm biệt anh! Anh Anselmus quý mến, tôi đi hơi nhanh chân, vì vậy không dám mời anh cùng tôi về thành phố! Tạm biệt! Hẹn gặp lại ngày mai vào lúc mười hai giờ!
https://thuviensach.vn
Ông đổng lý đưa cho chàng sinh viên Anselmus một chiếc lọ nhỏ đựng chất lỏng màu vàng, rồi ông hối hả cất bước đi, nhanh đến nỗi trong lúc đó hoàng hôn đã sẫm màu - hình như ông bay chập chờn xuống thung lũng chứ không phải đang đi. Khi ông đến gần khu vườn Kosel bỗng thấy có gió thổi vào chiếc áo choàng rộng thùng thình của ông, đẩy vạt áo dang ra hai bên trông giống một đôi cánh lớn đập đập trong không gian, và chàng sinh viên Anselmus đang kinh ngạc nhìn theo ông đổng lý có cảm tưởng đó là một con chim lớn đang vỗ cánh để nhanh chóng bay lên. Trong lúc chàng đăm đăm nhìn hoàng hôn sẫm màu thì chợt thấy một con kền kền màu xám nhạt bay vút lên không trung, cất tiếng kêu khàn khàn, và chàng nhận ra rằng, cái dáng hình chập chờn màu trắng mà chàng vẫn nhầm tưởng là ông đổng lý đang rảo bước ở đằng kia hóa ra là một con kền kền, nhưng chàng không tài nào hiểu nổi là tại sao ông đổng lý lại đột nhiên biến mất.
- Ô, ông đổng lý Lindhorst, có thể là chính ông đã cất cánh bay lên! - chàng sinh viên tự nhủ, - vì giờ đây ta đã nhìn và cảm nhận được rằng: tất cả những hình bóng khác lạ của một thế giới xa xăm và kỳ diệu mà ta chỉ nhìn thấy trong những giấc mơ kỳ thú đã thực sự bước chân vào cuộc sống sôi động và tỉnh táo của ta và đưa ta vào cuộc chơi với chúng. Thôi được, muốn ra sao thì ra! Hỡi nàng Serpentina kiều diễm và đáng yêu của ta, nàng đang sống và thiêu đốt tim ta đây, chỉ có nàng mới làm dịu được nỗi khát vọng khôn cùng đang xé nát tâm can ta. Ôi, biết bao giờ ta mới được nhìn thấy gương mặt diễm tuyệt của nàng, Serpentina thân yêu, ôi Serpentina! - chàng sinh viên Anselmus buột miệng kêu rất to.
- Ôi dào, một cái tên thấp hèn, không phải Cơ đốc giáo! - một giọng trầm ngay cạnh chàng lầu bầu, đó là giọng của một người đi tản bộ đang trên đường về nhà.
Chàng sinh viên Anselmus được thức tỉnh, chàng biết mình đang ở đâu và vội vàng bước chân đi. Vừa đi chàng vừa nghĩ: “Nếu lúc này hiệu phó Paulmann hay viên lục sự Heerbrand mà gặp ta ở đây thì quả là không hay!”. Nhưng chàng không gặp ai...
https://thuviensach.vn
HỒI THỨ NĂM
Phu nhân ngài cố vấn triều đình Anselmus - Cicero bàn về nghĩa vụ - Khỉ dài đuôi và đám thuộc hạ khác - Mụ già Liese - Ngày và đêm dài bằng nhau.
-Với anh chàng Anselmus ta không thể làm được gì nữa rồi, hiệu phó Paulmann nói, - mọi lời khuyên tốt đẹp của tôi, mọi chỉ bảo của tôi đều vô hiệu, anh chàng đâu có muốn tiến thân, mặc dầu học rất giỏi là cơ sở cho mọi thứ sau này.
Nhưng viên lục sự Heerbrand lại trả lời láu lỉnh, tủm tỉm cười đầy cái vẻ bí mật:
- Thưa ông hiệu phó rất tôn kính, xin ông hãy để cho Anselmus có đủ thời gian và không gian! Đấy là một con người thật lạ lùng, nhưng trong đó lại tiềm ẩn rất nhiều, và nếu tôi nói: rất nhiều, thì có nghĩa là một chức tham tán cơ mật hoặc thậm chí là cố vấn triều đình.
- Triều đình..., - hiệu phó rất đỗi kinh ngạc định nói tiếp nhưng lời nói đã mắc lại trong cổ.
- Xin yên lặng, xin yên lặng, - viên lục sự tiếp tục - tôi biết những điều gì... tôi biết! Đã hai ngày nay anh chàng ngồi ở nhà đổng lý Lindhorst và sao chép, tối hôm qua tại quán cà phê, ông đổng lý nói với tôi: “Ông bạn kính mến, ông đã tiến cử cho tôi một anh chàng ra trò! Người này rồi sẽ làm nên chuyện”. Và bây giờ, xin ông hiệu phó hãy nghĩ đến các mối quan hệ của đổng lý Lindhorst - xin yên lặng - xin yên lặng - chúng ta hãy nói đến chuyện này trong năm sau!
Nói xong, viên lục sự tiếp tục tủm tỉm cười vẻ tinh ranh và ra đi, để mặc ông hiệu phó ngồi thần ra như bị trói chặt vào chiếc ghế vì hiếu kỳ và kinh
https://thuviensach.vn
ngạc. Nhưng câu chuyện của hai người đã gây một ấn tượng mạnh mẽ đối với nàng Veronika. Nàng thầm nghĩ: “Chẳng phải mình luôn luôn biết rằng anh Anselmus là một chàng trai thông minh, sẽ làm nên chuyện lớn đó sao? Không biết chàng có thực sự tốt với mình hay không? Ôi, giá mình biết được điều đó nhỉ! Nhưng vào buổi chiều qua sông Elbe lần ấy chẳng phải chàng từng hai lần nắm tay mình hay sao? Và trong lúc hợp tấu, chẳng phải chàng đã nhìn mình với ánh mắt rất lạ xuyên vào tim đó sao? Ôi, đúng rồi! Chàng thực tốt với mình - còn mình...”. Và Veronika, cũng giống các cô gái trẻ thường như vậy, đã thả mình vào những giấc mơ ngọt ngào về một tương lai đầy tươi vui. Nàng là phu nhân của cố vấn triều đình, ở trong một tòa nhà xinh đẹp ngay tại đường Lâu Đài, ở khu Chợ Mới, hoặc ở phố Moritz. Chiếc mũ mới hiện đại, khăn quàng mới kiểu Thổ Nhĩ Kỳ rất hợp với nàng. Nàng ăn điểm tâm tại tiệm Negligé thanh lịch ở Erker, ban các lệnh cần thiết trong ngày cho đầu bếp. “Cẩn thận đấy, đừng có làm hỏng món ăn ưa thích nhất của ngài cố vấn triều đình!”. Các quý bà sang trọng đi qua ngước lên nhìn, nàng nghe rõ họ nói với nhau: “Ô, đấy là vị phu nhân thánh thiện của ngài cố vấn triều đình, chiếc mũ quý bà đội mới vừa vặn và xinh đẹp biết bao!”. Phu nhân ngài cố vấn cơ mật Ypsilon phái gia nô đến nhà, hỏi phu nhân cố vấn triều đình hôm nay có vui lòng đến khu Linke Bad hay không. “Ôi, nhiều lời mời quá đi, thật đáng tiếc vô cùng, tôi đã được mời tới uống trà tại nhà ngài thượng thư T. Z. rồi!”. Ngài cố vấn triều đình rời công việc triều chính sớm hơn đã về nhà, ngài ăn mặc theo thời trang mới nhất; “Chà, đã mười giờ rồi!” - ngài kêu lên và xem lại giờ trong chiếc đồng hồ vàng rồi hôn người vợ trẻ. “Sao rồi, phu nhân yêu quý, nàng có biết ta có gì cho nàng không?”. - Ngài nói tiếp bằng cái giọng bông đùa rồi đưa tay vào túi áo gilê lấy ra một đôi hoa tai được chế tác theo kiểu mới nhất, rồi ngài đích thân đeo cho nàng, thay đôi hoa tai cũ quá bình thường.
- Ôi, đôi hoa tai xinh quá, đẹp quá đi! - Veronika reo lên rất to, rồi gạt bỏ công việc, đứng bật dậy khỏi ghế và đứng trước gương để ngắm đôi hoa tai mới của mình.
https://thuviensach.vn
- Làm cái trò gì thế? - ông hiệu phó Paulmann lên tiếng, ông đương nghiền ngẫm tác phẩm Bàn về các nghĩa vụ của Cicero suýt nữa thì đánh rơi cuốn sách, - lại có những cơn động kinh như Anselmus mất rồi!
Chính lúc đó Anselmus bước vào, khác với thói quen, nhiều ngày nay chàng chưa tới nơi đây, khiến Veronika giật mình và kinh ngạc vì thấy toàn bộ con người chàng đã thay đổi rất nhiều. Với một vẻ tự tin, điều này trước đây không hề thấy ở chàng, Anselmus nói về những thiên hướng hoàn toàn khác lạ chàng mới nhận ra trong cuộc sống của chàng, về những triển vọng tuyệt vời đã mở ra với chàng mà đôi người không có khả năng nhận biết được chuyện đó. Hiệu phó mở ra với chàng mà đôi người không có khả năng nhận biết được chuyện đó. Hiệu phó Paulmann chợt nhớ đến những lời đầy bí ẩn của viên lục sự Heerbrand, ông ngây ra không nói được lời nào, trong lúc chàng sinh viên Anselmus - sau khi nói đến những công việc cấp bách ở chỗ ông đổng lý Lindhorst - đã cúi xuống hôn tay Veronika một cách rất hào hoa, rồi tất bật đi xuống cầu thang và đi thẳng.
- Đúng là ngài cố vấn triều đình, - Veronika thầm thì với chính mình, - chàng đã hôn tay mình, không hề trượt ngã hay dẫm lên chân mình như mọi khi! Chàng nhìn mình rất âu yếm, chàng thực sự tốt với mình.
Và Veronika lại chìm đắm vào những giấc mơ mới lạ, nhưng lần này dường như có một hình hài thù địch với nàng luôn ẩn hiện giữa những hình ảnh tươi đẹp của cuộc sống gia đình nàng trong tương lai, với tư cách là phu nhân ngài cố vấn của triều đình. Hình hài đó cười nhạo nàng và lên tiếng: “Tất cả chỉ là trò ngu ngốc và dớ dẩn, tự lừa dối chính mình, bởi Anselmus sẽ không bao giờ thành cố vấn triều đình và chồng của ngươi đâu; gã ấy không yêu ngươi, dù ngươi có mắt xanh, có vóc dáng thanh tú và bàn tay mềm mại”. Veronika như bị dội nước đá lạnh vào tâm hồn, một nỗi hãi hùng sâu xa làm tan nát sự khoan khoái dễ chịu, mà vừa mới đây nàng còn thấy mình đội mũ đẹp và đeo hoa tai thật trang nhã, quý phái. Suýt nữa thì những giọt lệ trào ra từ mắt nàng, và nàng nói to lên:
https://thuviensach.vn
- Phải, đúng rồi, chàng không yêu ta, không bao giờ ta trở thành phu nhân một cố vấn triều đình!
- Lại như tiểu thuyết rồi, lại như tiểu thuyết rồi! - hiệu phó Paulmann hét tướng lên, hấp tấp cầm lấy mũ và gậy, hằm hằm bỏ đi!
- Chỉ còn thiếu mỗi chuyện đó nữa thôi! - Veronika thở dài, nàng rất bực mình với cô em gái mười hai tuổi của nàng, nó vẫn ngồi tỉnh khô và tiếp tục thêu thùa.
Trong lúc đó đã quá ba giờ chiều, đến lúc phải dọn dẹp căn phòng, chuẩn bị bàn ghế cho lúc uống cà phê, vì các tiểu thư nhà Oster hẹn sẽ đến thăm nàng. Nhưng từ phía sau mỗi một chiếc tủ Veronika di chuyển, sau mỗi cuốn sách nhạc nàng cầm lên từ cây đàn dương cầm, sau mỗi cái tách và bình đựng cà phê nàng lấy ra khỏi tủ, nàng đều thấy hình hài nọ nhảy phắt ra, như một con quỷ lùn, cười nhạo nàng, dùng các ngón tay nhỏ như chân nhện búng tí tách và hét lên:
- Gã sẽ không là chồng ngươi, gã sẽ không là chồng ngươi!
Rồi khi nàng bỏ mặc tất cả chạy trốn vào giữa phòng, nàng lại thấy nó từ phía sau lò sưởi nhô ra, trông nó rất to và mũi nó rất dài, nó gừ gừ và khò khè nói với nàng:
- Gã sẽ không là chồng ngươi!
- Em không nghe thấy gì à, không nhìn thấy gì sao, Fränzchen? - Veronika kêu lên, vì quá sợ hãi và run rẩy nàng không dám đụng tay vào bất cứ thứ gì trong phòng nữa.
Frašnzchen bỏ khung thêu đứng dậy trầm tĩnh và nghiêm trang nói với nàng:
- Hôm nay chị làm sao thế hả? Chị quăng mọi thứ linh tinh hết, khiến mọi cái đều leng keng, lanh canh như muốn vỡ, em phải giúp chị thôi!
https://thuviensach.vn
Vừa lúc đó thì chị em nhà Oster vui vẻ và tươi cười bước vào. Chính trong khoảnh khắc đó Veronika nhận ra rằng nàng đã nhìn phần phía trên của chiếc lò sưởi thành hình hài quỷ lùn, coi tiếng kêu kèn kẹt của cánh cửa lò đóng khó vào thành những lời thù địch với nàng. Tuy nhiên, do tâm can bị kiềm tỏa bởi một nỗi kinh hoàng khủng khiếp nên nàng không thể nào nhanh chóng hồi phục lại, vì thế các bạn gái của nàng nhận ra vẻ căng thẳng khác thường thể hiện trên gương mặt tái nhợt và thẫn thờ của nàng. Sau khi họ vội vã kết thúc những chuyện vui tếu táo họ muốn kể và gặng hỏi Veronika xem điều gì xảy ra, nàng đành phải thú nhận rằng mình đã chìm đắm vào những ý nghĩ kỳ lạ và bỗng dưng giữa ban ngày ban mặt lại bị ám ảnh bởi nỗi sợ ma quỷ thật kỳ dị, một điều chưa từng có ở nàng. Rồi nàng kể lại thật sống động chuyện gã lùn xám xỉn đã trêu chọc và cười nhạo nàng từ tất cả các xó xỉnh của căn phòng ra sao, đến nỗi chị em nhà Oster lo sợ đưa mắt nhìn khắp chung quanh, rồi cảm thấy rờn rợn nổi gai ốc. Frašnzchen bước vào với những tách cà phê còn bốc hơi nóng hổi, ba người bạn như chợt tỉnh và phá lên cười những trò ngớ ngẩn của mình. Angelika, cô chị trong nhà Oster đã hứa hẹn với một sĩ quan trong quân đội, nhưng quá lâu không nhận được tin tức gì của chàng, và mọi người không thể không nghi ngờ rằng chàng tử trận hoặc ít nhất cũng đang bị thương nặng. Điều này làm cho Angelika rất ưu sầu, nhưng hôm nay nàng vui vẻ hết sức, khiến Veronika rất ngạc nhiên liền hỏi thẳng bạn về điều đó.
- Bạn gái yêu mến ơi, - Angelika nói, - bạn không tin là mình luôn luôn mang hình ảnh anh Viktor của mình trong trái tim, trong ý nghĩ và tâm tưởng mình hay sao?
Nhưng chính vì vậy mà mình vui thế đấy! Ôi, lạy Chúa, mình thật hạnh phúc, thật sung sướng với tất cả tâm hồn mình! Vì Viktor của mình vẫn khỏe, chỉ một thời gian ngắn nữa thôi mình sẽ gặp lại chàng, một đại uý kỵ binh, ngực đeo đầy huân chương vì dũng cảm vô song. Một vết thương nặng ở bên cánh tay phải, nhưng hoàn toàn không nguy hiểm, do kiếm của lính địch chém vào, đã ngăn cản chàng viết cho mình, rồi chuyện liên tục chuyển địa điểm trú quân, mà chàng lại hoàn toàn không muốn rời trung
https://thuviensach.vn
đoàn của mình, đã làm cho việc chàng báo tin cho mình càng thêm khó khăn hơn, nhưng đúng tối hôm nay chàng nhận được lệnh phải ưu tiên chữa lành vết thương đã. Ngày mai chàng lên đường về đây, và đúng lúc chàng định trèo lên xe thì nhận được tin phong cấp làm đại uý kỵ binh.
- Nhưng mà, Angelika yêu quý, - Veronika nói chen vào, - ngay lúc này cậu đã biết tất cả những chuyện đó hay sao?
- Đừng có cười chê mình bạn gái ạ, - Angelika tiếp tục - phải, bạn sẽ không cười mình, vì biết đâu cái gã lùn xám xỉn từ phía sau gương kia lại chẳng thò đầu ra để trừng phạt? Nhưng thôi, quả là mình không sao rời bỏ được niềm tin vào những chuyện đầy bí ẩn, vì những thứ đó, mình muốn nói là thường rất rõ ràng và cụ thể, mình đã gặp trong đời. Nhất là mình nhiều khi lại thấy những chuyện như thế chẳng có gì kỳ diệu hay là khó tin hơn những chuyện khác cả, nếu như trong đời có những người có năng khiếu tiên đoán thật đặc biệt và lại biết dùng các phương tiện không phải là lừa gạt để phát huy tài năng. Ở vùng này có một bà lão có năng khiếu đặc biệt như thế đấy. Không giống những người đồng môn của bà thường tiên đoán bằng lá bài, chì nóng chảy hay bằng bã cà phê, bà già này thường tiến hành những công việc chuẩn bị nhất định mà người đến hỏi phải tham gia, sau đó người ta thấy trong một tấm gương bằng kim loại bóng loáng xuất hiện một sự hỗn tạp lạ lùng của các dáng vóc và hình thể đa dạng, bà già giải thích và từ đó tìm ra lời giải đáp cho các câu hỏi. Tối hôm qua mình ở chỗ bà ta và biết được tin tức về Viktor của mình, mình không hề nghi ngờ gì tính chân thực của nó.
Câu chuyện của Angelika đã ném một tia lửa vào tâm hồn Veronika, nhanh chóng cháy bùng lên thành ý nghĩ muốn được hỏi bà lão về Anselmus và những hy vọng của nàng. Nàng được biết bà lão tên là Rauerin, ở trong một khu phố hẻo lánh trước khu Seetor và chỉ hành nghề vào các ngày thứ Ba, thứ Tư và thứ Sáu hàng tuần, bắt đầu từ bảy giờ tối, nhưng có thể gặp bà suốt cả đêm cho đến khi mặt trời mọc, và bà thích người ta đến một mình. Đúng hôm ấy lại là ngày thứ Tư, Veronika quyết định lấy cái cớ tiễn bạn gái
https://thuviensach.vn
về nhà để đến thăm bà lão. Và thực tế nàng đã làm như vậy. Ngay sau khi chia tay những người bạn sống ở khu Neustadt trước cây cầu bắc qua sông Elbe, nàng rảo bước tới khu Seetor rồi rẽ vào một đường phố chật hẹp nằm hẻo lánh như đã được mô tả, nàng nhìn thấy một ngôi nhà nhỏ bé màu đỏ ở cuối phố, đó là nơi bà lão Rauerin trú ngụ. Khi đứng trước cửa nhà bà lão, nàng không sao chế ngự được cái cảm giác rờn rợn và nỗi lo âu phấp phỏng ở trong lòng. Sau cùng, bất chấp mọi sự chống đối trong tâm khảm, nàng cố trấn tĩnh và đưa tay kéo dây chuông. Cánh cửa mở ra, nàng mò mẫm đi qua một hành lang tối tăm để đến cầu thang lên tầng trên, như Angelika đã miêu tả.
- Bà Rauerin ở đây phải không ạ? - nàng gọi vọng vào phía có hành lang vắng tanh khi không thấy ai ra. Thay cho tiếng trả lời là một tiếng kêu me...eo...eo rõ thật lâu, và một con mèo đen to lớn, lưng cong lên cao, đuôi ve vẩy, trịnh trọng bước qua chỗ nàng để đi tới cửa phòng, sau một tiếng me...eo thứ hai cánh cửa bỗng bật mở.
- A, con gái yêu, con đã đến đó ư? Xin mời vào trong này, xin mời vào! - cái hình hài vừa từ phòng bước ra đã kêu lên như vậy.
Chợt thấy nó, Veronika cúi gằm nhìn xuống đất. Một mụ già dài ngoẵng, gầy đét, mặc áo quần màu đen rách tả tơi! Khi mụ nói thì cái cằm nhọn dẩu ra của mụ trệu trạo về hai bên, cái miệng móm không răng - bị che khuất bởi một cái mũi khoằm xương xẩu - co nhúm lại thành một nụ cười gằn, hai con mắt mèo loé sáng bắn ra các tia lửa chập chờn qua một cặp kính to và từ chiếc khăn quàng sặc sỡ quấn quanh đầu có những sợi tóc đen như lông thú dài và cứng tua tủa khăn quàng sặc sỡ quấn quanh đầu có những sợi tóc đen như lông thú dài và cứng tua tủa đâm lên trời, nhưng điều khủng khiếp nhất trên cái mặt gớm ghiếc ấy là hai vết bỏng lớn chạy dài từ má hóp bên trái đi qua mũi. Veronika thấy ngột thở, và tiếng kêu muốn giải tỏa lồng ngực bị dồn nén của nàng đã trở thành tiếng thở dài não nùng khi bàn tay xương xẩu của mụ phù thủy nắm lấy nàng kéo vào phòng. Ở trong đó tất cả đều ngọ ngoậy và cựa quậy, một sự hỗn tạp huyên náo của những tiếng meo
https://thuviensach.vn
meo, khẹc khẹc, chít chít, quà quà làm rối loạn mọi giác quan. Mụ già đập nắm tay xuống bàn và quát lớn:
- Câm ngay đi, đồ vô lại!
Ngay tức khắc lũ khỉ ngoe nguẩy đuôi trèo tót lên chiếc giường có tán hoa ở trên đầu, chuột rích rích chạy xuống dưới lò sưởi, quạ phành phạch bay đậu lên chiếc gương tròn. Chỉ có con mèo đen cho rằng tiếng quát mắng của chủ nó không can hệ đến nó nên vẫn ngồi yên vị trên chiếc ghế đệm lớn mà nó nhẩy lên ngay từ lúc vào phòng. Khi tất cả đã trở lại yên tĩnh, Veronika đã tự khích lệ mình can đảm lên. Nàng cảm thấy không đến nỗi rùng rợn như ở ngoài hành lang, thậm chí mụ già cũng không gớm ghiếc như lúc trước. Bây giờ nàng mới đưa mắt nhìn quanh phòng! Vô số các con thú nhồi bông xấu xí treo lủng lẳng từ trên trần nhà xuống, những dụng cụ kỳ dị và khác lạ nằm ngổn ngang trên nền nhà, và trong lò sưởi có một ngọn lửa xanh cháy leo lét, thảng hoặc mới lép bép bùng lên thành những đốm lửa vàng; nhưng bỗng có tiếng soạt soạt từ trên cao lao xuống, và những con dơi ghê tởm như những gương mặt người cười méo mó lao vút qua vút lại, thỉnh thoảng ngọn lửa xanh lại liếm láp bức tường lò đầy bồ hóng, thế là bỗng vang lên những tiếng rên la, tiếng gào thét đinh tai khiến Veronika thấy rợn gáy và hoảng hồn.
- Xin phép nhé, cô nương! - mụ già nói và nhếch mép cười, mụ cầm một chiếc chổi lông ngựa, vẩy vẩy lên bếp lò sau khi đã nhúng nó vào một cái chảo đồng.
Lửa vụt tắt, và như bị khói dầy đặc phủ kín, căn phòng tối như bưng; nhưng ngay sau đó mụ già vừa đi vào một căn phòng nhỏ đã quay lại, cầm theo một cây nến thắp sáng. Veronika không nhìn thấy gì nữa, trong phòng không có các con vật và các dụng cụ ngổn ngang, nó chỉ là một căn phòng bình thường trang bị rất sơ sài. Mụ già đến bên nàng, nói bằng giọng khò khè:
https://thuviensach.vn
- Ta biết con muốn gì ở ta rồi, con gái ạ; con muốn biết liệu con có lấy Anselmus hay không khi anh ta thành cố vấn triều đình. Veronika sững sờ vì ngạc nhiên và khiếp sợ. Mụ nói tiếp:
- Con đã kể cho ta nghe tất cả ở nhà bố con rồi, lúc đó có bình cà phê trước mặt con, ta chính là bình cà phê ấy đấy, con không nhận ra ta hay sao? Con gái ơi, hãy nghe đây! Hãy thôi ngay, thôi ngay anh chàng Anselmus, hắn là người độc địa, hắn đã dẫm vào mặt các con trai của ta, những đứa con thân yêu, chúng chính là những trái táo má ửng hồng, khi người đời mua chúng rồi, chúng sẽ tự chui ra khỏi túi lăn trở về với cái giỏ của ta. Hắn dính dáng đến lão già, hôm kia hắn đã đổ cái thứ nước màu vàng Auripigment khốn kiếp lên mặt ta, suýt nữa làm ta mù. Con vẫn thấy các vết bỏng trên mặt ta, con gái ạ! Hãy bỏ hắn đi, bỏ đi thôi! Hắn không yêu con, vì hắn yêu con rắn màu xanh óng ánh vàng, hắn sẽ không bao giờ thành cố vấn triều đình, vì hắn làm việc cho lũ pháp sư, hắn sẽ cưới con rắn xanh, hãy bỏ hắn đi, bỏ đi thôi!
Veronika, một người vốn có bản lĩnh vững vàng và nhanh chóng vượt qua được nỗi sợ hãi nữ tính của mình, đã lùi lại một bước và nói bằng một giọng nghiêm túc:
- Bà lão này! Tôi được nghe bà có tài tiên đoán tương lai, vì vậy - có thể là tôi quá hiếu kỳ và vội vã - đã muốn bà cho tôi biết liệu Anselmus, người tôi yêu và quý trọng, có trở thành của tôi hay không. Nhưng nếu bà, lẽ ra nên thỏa mãn ước nguyện của tôi, lại muốn trêu chọc tôi bằng những chuyện nhăng cuội vô nghĩa của mình thì bà không phải với tôi rồi, vì tôi cũng chỉ muốn những gì - như tôi biết - mà bà đã từng làm giúp người khác. Vì bà đã biết được những ý nghĩ thầm kín nhất của tôi nên có lẽ cũng dễ dàng hé mở cho tôi biết đôi điều về những gì đương hành hạ và làm tôi lo âu, nhưng sau khi nghe những lời vu khống của bà đối với chàng Anselmus nhân hậu của tôi, tôi không muốn nghe bà nữa. Chúc ngủ ngon!
Veronika định ra về, nhưng mụ già đã quỳ sụp xuống trước chân nàng, nắm chặt lấy áo nàng và khóc lóc kêu than.
https://thuviensach.vn
- Veronika, thế con không nhận ra bà lão Liese này hay sao, người đã từng bế con trên tay, chăm sóc và trêu chọc con ấy mà? Veronika hầu như không tin ở mắt mình nữa, mặc dù do tuổi cao và lại bị những vết bỏng làm biến dạng, nàng cũng đã nhận ra người đàn bà giúp việc trước đây nhiều năm rồi biến mất khỏi nhà ông hiệu phó Paulmann. Lúc này mụ già trông hoàn toàn khác trước, thay cho chiếc khăn choàng sặc sỡ và xấu xí là một chiếc mũ đội tử tế, bộ quần áo đen rách bươm lúc này đã là một chiếc áo choàng thêu những bông hoa lớn như ngày xưa mụ vẫn mặc. Mụ đứng dậy, cầm tay Veronika nói:
- Những gì ta vừa nói với con nghe có vẻ điên rồ, nhưng đáng tiếc là sự thật con ạ. Anselmus đã nhiều phen làm cho ta khốn khổ, nhưng thực ra là trái với ý muốn của hắn; hắn đã rơi vào tay lão đổng lý Lindhorst, lão muốn hắn lấy con gái của lão. Lão đổng lý là kẻ thù lớn nhất của ta. Ta có thể nói cho con nghe đủ thứ chuyện về lão, có lẽ con sẽ không sao hiểu được hoặc làm con kinh hoàng. Lão là người thông thái, ta cũng là người thông thái - chuyện đời như vậy đấy! Ta biết con rất yêu Anselmus, ta sẽ dốc toàn bộ năng lực của ta để giúp con hạnh phúc, giúp con đi tới được chiếc giường hôn nhân như lòng con ước mong.
- Nhưng mà, vì ý trời, xin bà hãy nói rõ cho tôi biết, bà Liese! - Veronika nói xen vào.
- Im lặng nào, con gái - hãy im lặng! - mụ ngắt lời nàng. - Ta biết con muốn hỏi điều gì rồi, ta đã trở thành một người như hôm nay vì ta phải trở thành người như thế, không thể nào khác được. Thôi, thế đã nhé! Ta biết cách chữa cho Anselmus thoát ra khỏi mối tình rồ dại đối với con rắn xanh và dẫn anh chàng với tư cách là một cố vấn triều đình đáng yêu nhất vào trong vòng tay con, nhưng con phải giúp ta.
- Bà Liese, bà hãy nói thẳng ra đi! Tôi muốn làm tất cả những gì bà yêu cầu, vì tôi rất yêu chàng! - nàng thì thào hầu như không thành tiếng.
https://thuviensach.vn
- Ta biết con, - mụ nói tiếp, - là một đứa trẻ gan dạ, ta từng dọa “gâu gâu” để bắt con phải ngủ nhưng vô ích, vì chính lúc đó con lại mở mắt ra để nhìn con gâu gâu. Con đã không cầm nến đi vào phòng trong cùng và thường mặc áo rắc phấn của ông bố dọa trẻ con hàng xóm. Thôi, thế đã nhé! Nếu như con thực sự nghiêm túc, muốn nhờ nghệ thuật của ta để thắng lão đổng lý và con rắn xanh; nếu như con thực sự nghiêm túc muốn gọi Anselmus với tư cách một cố vấn triều đình là chồng mình, thì tới đây vào cái hôm ngày và đêm dài bằng nhau, đúng mười một giờ đêm con hãy lẻn ra khỏi nhà của cha con đến với ta; ta sẽ đi cùng con đến chỗ đường Kreuzweg cắt ngang qua cánh đồng cũng ở gần đây thôi, chúng ta sẽ chuẩn bị những thứ cần thiết, và mọi điều kỳ lạ có lẽ con muốn thấy hy vọng không làm con hoang mang. Thôi nhé, con gái, chúc ngủ ngon, cha con đang đợi con về nhà ăn súp đấy!
Veronika vội rảo bước trở về nhà, nàng quyết tâm không bỏ lỡ cơ hội ngày đêm dài bằng nhau, vì nàng nghĩ: “Bà Liese có lý, Anselmus đã bị mắc kẹt trong tay lũ kỳ dị, ta sẽ giải cứu chàng, sẽ biến chàng mãi mãi và vĩnh viễn là của ta, phải rồi, là của ta, mãi mãi là của ta viên cố vấn triều đình Anselmus”.
https://thuviensach.vn
HỒI THỨ SÁU
Khu vườn của ông đổng lý Lindhorst và những con chim thích chế nhạo - Chiếc âu vàng - Chữ viết nghiêng kiểu Anh và kiểu chữ gà bới - Chúa tể các thần linh.
“Có thể là như vậy”, - chàng sinh viên Anselmus nói với mình, - “mấy ly rượu mạnh hảo hạng bổ dạ dày mà ta uống ngon lành ở quán Conradi đã tạo ra những ảo ảnh rùng rợn và làm ta khiếp sợ khi đứng trước cửa nhà ông đổng lý Lindhorst. Vì vậy hôm nay quyết tỉnh táo, ta sẽ đương đầu với mọi trò quỷ quái ta có thể bắt gặp”. Cũng như lần chuẩn bị cho cuộc viếng thăm đầu tiên tại nhà đổng lý Lindhorst, chàng mang theo tất cả các bản ký họa, các tác phẩm nghệ thuật thư họa, các ống mực tàu và những chiếc bút lông quạ đã vót nhọn. Đang định bước ra cửa thì chàng nhìn thấy chiếc lọ nhỏ đựng chất lỏng màu vàng mà Lindhorst đưa cho mình. Thế là mọi chuyện phiêu lưu kỳ lạ mà chàng trải qua bỗng sống dậy trong tâm trí của chàng với sắc màu rực rỡ, và một mối tiên cảm mơ hồ về hạnh phúc và khổ đau cắt cứa trong tâm can. Chàng vô tình kêu lên với giọng thật bi ai:
- Ôi, phải chăng ta đến nhà Lindhorst cũng chỉ vì muốn gặp nàng, hỡi Sepetina kiều diễm và đáng yêu của ta?
Chính trong khoảnh khắc ấy chàng đã cảm nhận rằng, có thể tình yêu của Serpentina là cái giá của một công việc vất vả và nguy hiểm mà chàng phải thực hiện, công việc ấy chẳng có gì khác hơn là sao chép các bản thảo của ông đổng lý Lindhorst. Chàng hoàn toàn tin chắc rằng khi bước chân vào nhà, hoặc đúng hơn là trước khi bước chân vào, chàng có thể bắt gặp đủ mọi chuyện quái dị như trước đây. Vì vậy, không còn nghĩ đến rượu ở quán Conradi nữa, chàng nhét luôn cái lọ thuốc màu vàng vào túi áo gilê để hành động như ông đổng lý đã căn dặn, nếu như mụ bán táo bằng đồng lại dở trò cười gằn trêu chọc chàng. Và kia, chẳng phải khi tiếng chuông thứ mười hai
https://thuviensach.vn
ngân vang và chàng định đưa tay đập cửa thì nơi đó có cái mũi nhọn hoắt đang rướn lên, có hai con mắt mèo đang toé lửa đó sao? Chẳng nghĩ ngợi gì lâu, chàng sinh viên đổ luôn thứ chất lỏng màu vàng lên cái mặt bằng đồng tệ hại đó, ngay tức khắc nó xẹp xuống bằng phẳng rồi biến thành một quả đấm cửa hình cầu tròn óng ánh. Cánh cửa tự mở ra, có tiếng chuông dễ thương: bính bang - bính boong - tính tang - tính toong - bính bang - bính boong[11]- ngân vang khắp ngôi nhà. Anselmus yên tâm bước lên chiếc cầu thang rộng và đẹp, khoan khoái tận hưởng mùi thơm của một loại hương quý hiếm lan tỏa khắp ngôi nhà. Chàng phân vân đứng lại trên hành lang vì không biết nên gõ cửa nào trong số rất nhiều cánh cửa đẹp. Ông đổng lý bước ra, khoác áo choàng rộng bằng gấm quý, lên tiếng:
- Anh Anselmus, rất mừng là cuối cùng anh đã giữ lời hứa, xin anh đi theo tôi, tôi dẫn anh đến ngay phòng thí nghiệm.
Nói xong ông rảo bước đi dọc hành lang dài, rồi mở một cánh cửa sang một hành lang khác. Anselmus phấn chấn đi sau ông. Ra khỏi hành lang họ bước vào một gian phòng lớn hoặc đúng hơn là một tòa nhà tuyệt đẹp trồng cây cối, bởi vì ở hai bên tường và lên đến tận trần nhà toàn thấy những bông hoa kỳ diệu và quý hiếm, cả những cây cao to với những chiếc lá và nụ hoa hình thù rất kỳ lạ. Một thứ ánh sáng huyền ảo tỏa chiếu khắp nơi, người ta không thể nhận ra ánh sáng đến từ đâu vì không thấy cửa kính và cửa sổ. Mỗi khi Anselmus nhìn vào các bụi cây, các khóm hoa, chàng thấy hình như ở đó có những lối đi hun hút đến vô cùng. Trong bóng râm sẫm màu của những cây bách hương cao to có những cái bể bằng đá cẩm thạch óng ánh, từ đó nhô lên những hình thù kỳ lạ phun ra những tia sáng lấp lánh như thủy tinh, rồi rì rào rơi xuống các đài hoa lung linh. Có những âm thanh kỳ lạ lao xao và xạc xào chạy miên man trong khu rừng toàn những cây cối lạ lùng này, và những làn hương như chập chờn trầm bổng. Ông đổng lý đã biến mất. Anselmus chỉ thấy trước mắt mình một khóm hoa huệ đỏ khổng lồ hừng hực lửa. Ngây ngất bởi sắc lửa và mùi hương ngọt ngào của khu vườn cảnh tiên, chàng đứng sững lại như thể bị phù phép. Bỗng dưng khắp
https://thuviensach.vn
nơi có tiếng cười khúc khích và ha hả, rồi có những tiếng nói thỏ thẻ trêu chọc và giễu cợt:
- Anh sinh viên ơi! Anh sinh viên ơi! Anh từ đâu đến thế? Sao anh ăn mặc đỏm dáng vậy, hỡi anh Anselmus? Anh có thích tán gẫu với bọn chúng em không, chuyện cụ bà dùng xương cụt để đè nát quả trứng, hay chuyện nhà quý tộc làm bẩn áo gilê? Khúc hát đơn ca học của cha Starmatz, anh đã thuộc lòng chưa, hả anh Anselmus? Với bộ tóc giả làm bằng sợi thủy tinh, với đôi giầy ủng đã thuộc lòng chưa, hả anh Anselmus? Với bộ tóc giả làm bằng sợi thủy tinh, với đôi giầy ủng bằng giấy bồi, trông anh thật khôi hài!
Cứ thế, từ mọi xó xỉnh vang lên tiếng khúc khích và trêu chọc - thậm chí ngay bên cạnh, lúc này chàng mới kịp nhận ra, cũng có vô số những con chim đủ màu sắc bay lượn quanh, đua nhau cười rúc rích chế nhạo chàng. Chính lúc đó thì khóm hoa huệ lửa tiến bước về phía chàng, chàng nhận ra ông đổng lý Lindhorst, chiếc áo choàng đính hoa rực màu đỏ và màu vàng của ông đã làm chàng nhầm lẫn.
- Anh Anselmus quý mến, - ông đổng lý nói, - xin lỗi nhé, tôi đã để anh đứng một mình, tôi vừa phải ngó qua cây xương rồng xinh đẹp của tôi, đêm nay sẽ trổ hoa, nhưng anh thấy khu vườn ở trong nhà của tôi như thế nào?
- Ôi, lạy Chúa, thưa ông đổng lý rất tôn kính, vườn đẹp hết chỗ nói, - chàng sinh viên đáp lại, - nhưng lũ chim đủ màu sắc của ông đã nhạo báng sự nghèo khó của tôi thật quá thể!
- Các ngươi làm chuyện nhảm nhí gì thế? - ông đổng lý giận dữ hét về phía các bụi cây. Liền sau đó có một con vẹt xám to lớn bay ra, đậu xuống một cành si ngay bên cạnh Lindhorst, và qua chiếc kính trên cái mỏ uốn cong nó nhìn ông rất nghiêm nghị và trang trọng, rồi cất tiếng khàn khàn:
- Thưa ông đổng lý, xin ông chớ phật ý, mấy đứa trẻ tinh nghịch của tôi hôm nay đã đùa dai quá trớn, nhưng mà ngài sinh viên đây cũng có lỗi trong chuyện này, bởi vì ngài...
https://thuviensach.vn
- Thôi, im đi, im đi! - ông đổng lý ngắt lời con vẹt già. - Ta biết mấy thằng ranh đó rồi, nhưng anh phải quản lý chúng tốt hơn, anh bạn ạ! Chúng ta đi thôi, anh Anselmus!
Ông đổng lý đi như bay qua một số căn phòng trang trí rất khác lạ, đến nỗi chàng sinh viên hầu như không theo kịp và không thể nhìn rõ các đồ gỗ óng ánh có hình thù kỳ dị và nhiều vật dụng lạ lùng khác bày chật phòng. Sau cùng họ bước vào một gian phòng lớn, ông đổng lý dừng chân đưa mắt đăm đăm nhìn lên cao, cố tình để Anselmus có thời giờ say sưa với quang cảnh tuyệt đẹp mà việc trang trí giản dị của căn phòng mang lại. Từ các bức tường xanh da trời có những cây cọ cao nhô ra, thân vàng óng, với những tàu lá rất to óng ánh như ngọc bích long lanh vươn lên tận vòm nhà; giữa gian phòng có một phiến đá màu hồng tía đặt trên ba con sư tử Ai Cập bằng đồng đen, trên phiến đá đặt một chiếc âu vàng giản dị nhưng vừa nhìn thấy nó, Anselmus không sao rời mắt được. Trong ngàn vạn ánh phản quang lung linh, chàng như thể nhìn thấy trên lớp vàng sáng bóng vô số những hình ảnh sống động - và đôi khi, chàng còn thấy cả chính mình đang dang hai tay ra đầy khát khao. Ôi! bên cạnh cây mộc hương, Serpentina đang trườn mình lên xuống và nhìn chàng với đôi mắt diệu huyền. Anselmus như mất hồn vì khoái cảm điên dại, chàng kêu to:
- Ôi, Serpentina - Serpentina!. Ông đổng lý quay phắt lại nói với chàng:
- Anh Anselmus quý mến, anh vừa nói gì thế? Tôi tin là anh vừa gọi con gái tôi, nhưng mà nó hiện ở phòng của mình phía bên kia tòa nhà, đang có giờ học dương cầm, chúng ta đi tiếp thôi!
Anselmus như một kẻ thất thần bước theo ông đổng lý, chàng không nhìn, không nghe thấy gì hết, mãi tới khi Lindhorst nắm mạnh tay của chàng và lên tiếng: “Chúng ta đến nơi rồi!” thì chàng mới bừng tỉnh, như bước ra khỏi giấc mơ, và lúc này chàng mới nhận ra mình đang đứng trong một căn phòng cao rộng, xung quanh toàn là các tủ sách, không khác mấy các gian phòng nghiên cứu và thư viện. Giữa phòng có một chiếc bàn rộng và một chiếc ghế tựa có đệm lót.
https://thuviensach.vn
- Tạm thời đây là căn phòng làm việc của anh, - ông đổng lý nói, - còn trong tương lai, liệu anh có đến làm việc tại phòng thư viện xanh màu da trời, nơi anh bỗng nhiên gọi tên con gái tôi, tôi cũng còn chưa biết - nhưng bây giờ trước hết tôi muốn biết về khả năng của anh, liệu anh có thể thực sự làm được các công việc đã định theo yêu cầu và nguyện vọng của tôi không.
Chàng sinh viên Anselmus lúc này đã hoàn toàn tỉnh táo, trong thâm tâm chàng không phải không có chút tự mãn vì tin rằng, bằng tài năng khác thường của mình, chàng sẽ làm cho ông đổng lý rất vui mừng, và chàng lấy các bản vẽ và dụng cụ trong túi ra. Nhưng vừa mới nhìn thấy bản vẽ đầu tiên, một bản viết tay theo kiểu chữ hào hoa nhất của người Anh, ông đổng lý đã tủm tỉm cười rất kỳ lạ và lắc đầu. Điều này lặp đi lặp lại với các bản vẽ sau khiến Anselmus máu dồn lên cả mặt, đến nỗi, khi cái cười trở nên quá nhạo báng và khinh miệt, chàng đã bất bình nói ra miệng:
- Ông đổng lý, hình như ông không bằng lòng với tài năng còn kém cỏi của tôi?
- Ô, anh Anselmus quý mến, - Lindhorst đáp lại, - anh thực sự có năng khiếu rất tốt cho nghệ thuật viết chữ đẹp, nhưng trước hết - như tôi đã thấy - tôi phải trông đợi vào sự cần mẫn và thiện chí của anh nhiều hơn là vào sự thành thạo trong công việc. Cũng có thể là do vật liệu tồi mà anh đã sử dụng.
Chàng sinh viên Anselmus nói nhiều về khả năng nghệ thuật vẫn thường được công nhận của mình, về loại mực Trung Hoa và những chiếc bút bằng lông quạ hảo hạng. Nhưng ông đổng lý đã đưa ngay cho chàng bản viết tay theo kiểu Anh quốc của chàng và lên tiếng:
- Đây, xin anh tự phán xét!
https://thuviensach.vn
Anselmus choáng váng lặng người đi khi thấy bản viết tay của mình thật xấu xí thảm hại, không có đường nét nào tròn trịa, không có nét nhấn nào đúng kiểu, không có cả tỷ lệ giữa chữ cái viết hoa và viết thường. Trời đất ơi! Chẳng khác nào chữ học trò như gà bới làm hỏng cả các dòng tương đối thẳng.
- Và hơn nữa, - ông đổng lý Lindhorst nói tiếp, - mực của anh cũng không bền.
Nói xong ông nhúng ngón tay vào cốc nước, khẽ nhỏ xuống một vài con chữ, chúng biến mất không để lại dấu vết gì. Chàng sinh viên Anselmus cảm thấy như có một quái vật bóp nghẹt lấy cổ chàng, chàng không thốt ra được lời nào. Chàng đứng ngây người, tay vẫn cầm bản viết tay xấu số. Nhưng đổng lý Lindhorst cười vang, nói với chàng:
- Anh Anselmus quý mến, xin chớ bận tâm về chuyện đó, những gì cho đến nay anh chưa thể làm được thì ở chỗ tôi có lẽ anh sẽ thành công hơn, hơn nữa, anh sẽ có những vật liệu tốt hơn bất kỳ đâu! Nào, hãy an tâm bắt đầu làm việc đi!
Rồi ông đổng lý đưa cho chàng một thứ chất lỏng màu đen có mùi rất đặc biệt, những cái bút lông chim có màu sắc lạ lùng đã được vót rất nhọn và một tờ giấy trắng bong, bóng láng, tiếp đến là một tờ bản thảo bằng tiếng Ả Rập lấy từ trong tủ khóa kín ra. Khi Anselmus bắt đầu ngồi vào bàn làm việc, Lindhorst đã rời khỏi căn phòng. Chàng sinh viên Anselmus vẫn thường sao chép các bản chữ Ả Rập nên công việc đầu tiên đối với chàng dường như cũng không quá khó khăn. “Nhưng làm sao lại có chữ gà bới thay vào bản viết thảo chữ Latinh rất đẹp của mình nhỉ, chắc điều này chỉ có Chúa và ông đổng lý Lindhorst mới biết thôi,” - chàng tự nhủ. - “Mình xin chết, nếu nói sai, nhưng đúng là không phải chữ của mình!”. Cùng với mỗi chữ viết thành công lên giấy da thì lòng can đảm và sự khéo léo của chàng cũng tăng lên. Quả thật viết bằng bút lông chim của Lindhorst rất tuyệt, thứ mực đầy bí hiểm chảy xuống màu đen sẫm như lông quạ, nhanh chóng in hình lên tấm giấy bằng da thuộc trắng bóng.
https://thuviensach.vn
Khi chàng miệt mài và cố gắng chú tâm vào công việc thì chàng càng cảm thấy căn phòng vắng lặng này cũng trở nên thân thuộc hơn đối với mình. Chàng đang say sưa làm việc với hy vọng sẽ thành công mỹ mãn thì chuông điểm ba giờ chiều, ông đổng lý gọi chàng sang phòng xép để dự bữa ăn trưa đã dọn sẵn. Trong bữa ăn ông đổng lý tỏ ra rất vui vẻ, hỏi thăm Anselmus về các bạn của chàng, về hiệu phó Paulmann và viên lục sự Heerbrand, về người này ông biết khá nhiều chuyện lý thú và buồn cười. Anselmus uống rượu vang lâu năm vùng sông Rhein rất ngon lành, và rượu ngon đã khiến chàng nói nhiều hơn thường lệ. Đúng bốn giờ chàng đứng lên để tiếp tục công việc. Hình như ông đổng lý rất hài lòng về sự đúng giờ này. Nếu như trước bữa ăn chàng đã may mắn trong việc sao chép các ký tự Ả Rập thì bây giờ công việc lại thuận lợi hơn nhiều, bản thân chàng cũng không hiểu vì sao mình lại có thể vẽ lại những nét chữ ngoằn ngoèo của một thứ văn tự khác lạ nhanh chóng và dễ dàng đến như thế! Nhưng từ chốn sâu xa trong tâm khảm chàng nghe thấy có giọng nói thì thầm:
- Ôi! Làm sao chàng có thể hoàn tất một công việc như thế nếu không có nàng trong ý nghĩ, trong tâm tưởng, nếu không tin vào nàng và tình yêu của nàng?
Rồi như trong gió thoảng có tiếng chuông thủy tinh dặt dìu khắp căn phòng, lẹ làng, nhẹ nhàng và thầm thì:
- Em đang ở gần chàng - gần chàng - gần chàng! - Em giúp chàng - hãy can tràng - hãy vững vàng, - Anselmus thương yêu! - Em gắng sức cùng chàng, để chàng là của em!
Anselmus xúc động sâu xa khi nghe được những âm thanh như vậy, và chàng thấy những ký tự khác lạ mỗi lúc lại càng dễ hiểu hơn - hầu như chàng không còn phải đưa mắt nhìn vào bản gốc nữa - dường như trên tấm giấy da thuộc các ký tự đã hiện lên mờ nhạt và chàng chỉ còn việc dùng bàn tay thành thục của mình tô đen lên. Cứ như thế chàng tiếp tục công việc, chìm đắm trong tiếng ngân nga an ủi và yêu thương như gió thoảng lẹ làng
https://thuviensach.vn
và dịu ngọt, cho đến khi đồng hồ điểm sáu tiếng và Lindhorst bước vào phòng. Ông bước đến bàn làm việc và tủm tỉm cười rất lạ, Anselmus lặng lẽ đứng lên, ông nhìn chàng nhưng vẫn mỉm cười giễu cợt như trước đây, nhưng khi ông vừa nhìn vào bản sao thì nụ cười tắt ngấm, mọi cơ gân trên gương mặt đã co lại thành một vẻ nghiêm túc sâu xa và trịnh trọng...
Chẳng bao lâu hình như ông không còn là ông nữa. Đôi mắt thường lấp loé ánh lửa lúc này nhìn chàng trai rất hiền lành, hai bên má nhợt nhạt đã nhuộm chút sắc hồng, và thay vì sự nhạo báng vẫn làm miệng mím lại thì hình như đôi môi mềm và đẹp đã hé mở thành những lời thông minh gây xúc động lòng người. Lúc này toàn bộ con người ông cao hơn, oai phong hơn; chiếc áo choàng rộng thùng thình thu nhỏ lại thành một chiếc hoàng bào có nếp gấp phủ lên vai và lên ngực; dưới những lọn tóc xoăn trắng bạc che phủ vầng trán cao để trần có một giải kim loại bằng vàng chạy quanh đầu.
- Anh bạn trẻ, - ông đổng lý bắt đầu nói bằng một giọng trang trọng, - anh bạn trẻ, đã lâu rồi, trước cả khi anh cảm nhận được điều đó, ta đã biết có những mối liên hệ bí ẩn trói buộc anh với những gì yêu quý nhất, thiêng liêng nhất của ta! Serpentina yêu anh, và một số phận lạ lùng - mà những thế lực thù địch đang chăng dây tai ương đối với nó - sẽ trở thành sự thật, khi con gái ta là của anh, khi anh tiếp nhận khoản hồi môn cần thiết là một chiếc âu vàng, tài sản riêng của nó. Nhưng hạnh phúc của anh trong một cuộc sống cao đẹp hơn chỉ đâm chồi nảy lộc từ đấu tranh. Các nguyên lý thù địch sẽ tấn công anh, và chỉ có sức mạnh nội tâm anh đem ra chống lại mọi cám dỗ mới có thể cứu nổi anh thoát khỏi ô nhục và suy vong. Anh vượt qua giai đoạn học nghề bằng cách đến làm việc ở đây. Niềm tin và nhận thức đưa anh gần tới đích, nếu anh biết bám chắc vào những gì mà anh đã khởi đầu. Hãy mang nàng trung thành trong tâm tưởng, nàng, một kẻ yêu anh, rồi anh sẽ được thấy những điều thần kỳ tuyệt mĩ của một chiếc âu vàng và hạnh phúc mãi mãi. Tạm biệt anh! Đổng lý Lindhorst chờ anh mười hai giờ ngày mai tại phòng anh làm việc! Tạm biệt!
https://thuviensach.vn
Rồi ông đổng lý âu yếm đẩy chàng sinh viên ra khỏi cửa nhà và khóa lại. Anselmus lúc này ở trong gian phòng xép, nơi chàng đã ăn trưa, có cánh cửa duy nhất ra hành lang. Hoàn toàn đê mê bởi những điều kỳ diệu, Anselmus còn đứng lại trước cửa nhà. Một cánh cửa trên đầu chàng được mở ra, chàng nhìn lên: lại là ông đổng lý Lindhorst, nhưng lúc này là một ông già khoác áo choàng xám bạc như chàng vẫn thường gặp. Ông gọi xuống:
- Ê hê, anh Anselmus quý mến, anh nghĩ ngợi gì thế, chữ Ả Rập vẫn lẩn khuất trong đầu anh phải không? Cho tôi gửi lời chào ông hiệu phó Paulmann, nếu như anh đến đó. Ngày mai lại đến đây, đúng mười hai giờ trưa. Tiền công cho hôm nay có trong túi áo gilê bên phải của anh rồi.
Chàng sinh viên Anselmus quả thật tìm thấy một quan tiền lấp lánh trong túi áo, nhưng chàng chẳng vui về chuyện đó.
“Chuyện gì sẽ xảy ra ta cũng không biết nữa”, - chàng tự nói với mình, - “cho dù ta có bị bủa vây bởi ảo ảnh điên rồ hay ma quái hiện hình thì trong tâm hồn ta Serpentina đáng yêu vẫn cứ sống và tồn tại, và ta muốn thà rằng ta tàn lụi còn hơn phải xa nàng, bởi vì ta biết rằng: ý nghĩ ở trong ta là vĩnh hằng, không một thế lực thù địch nào có thể hủy diệt nó, và phải chăng ý nghĩ ấy không có gì khác hơn là tình yêu của Serpentina?”.
https://thuviensach.vn
HỒI THỨ BẢY
Ông hiệu phó Paulmann gõ sạch được chiếc tẩu và lên giường - Rembrandt và Hošllenbreughel - Chiếc gương thần kỳ và đơn thuốc của bác sĩ Eckstein chống căn bệnh chưa được ai biết đến.
Cuối cùng thì hiệu phó Paulmann cũng gõ sạch được cái tẩu và lên tiếng: - Bây giờ đến lúc ta phải đi ngủ rồi.
- Đúng thế đấy bố ạ! - Veronika đang lo sợ vì thấy bố thức quá khuya vội đáp lại, bởi lúc đó đã quá mười giờ đêm.
Ngay sau khi ông hiệu phó đi vào phòng nghiên cứu đồng thời là phòng ngủ của mình và em gái Frašnzchen có nhịp thở đều đều hơn báo hiệu rằng nó đã ngủ say thì nàng cũng giả vờ lên giường rồi khẽ khàng đứng dậy, mặc quần áo, khoác áo choàng lên người và rón rén ra khỏi nhà. Từ hôm gặp mụ Liese đến nay, lúc nào nàng cũng thấy Anselmus trước mắt mình, nàng cũng không biết vì sao trong lòng nàng lại có một giọng nói khác lạ luôn luôn lặp đi lặp lại rằng: Anselmus trái ý nàng là do chàng bị một kẻ thù địch với nàng trói buộc và chính nàng có thể phá tan sự trói buộc đó bằng các phương tiện ma thuật đầy bí hiểm. Lòng tin của nàng đối với mụ Liese mỗi ngày một tăng thêm, thậm chí cái cảm giác hãi hùng và khiếp sợ trong người nàng phai nhạt dần, đến nỗi nàng xem những điều thật kỳ dị và lạ lùng trong quan hệ của nàng với mụ già có gì đó lung linh chất lãng mạn và phi thường đầy hấp dẫn đối với nàng. Chính vì vậy nàng quyết chí lao vào cuộc phiêu lưu mạo hiểm khi ngày đêm dài bằng nhau, cho dù nàng có nguy cơ gặp ngàn vạn chuyện phiền toái hoặc biến mất khỏi cuộc đời. Và cái đêm đầy tai ương mà mụ già hứa mang đến cho nàng sự giúp đỡ cũng như niềm an ủi cũng đã đến. Veronika đã quen với ý nghĩ phải đi lại trong đêm nên không thấy sợ hãi. Nàng lao như bay qua các đường phố vắng tanh, bất chấp cả gió bão đang gầm rú trên không trung và mưa rơi nặng hạt quất mãi
https://thuviensach.vn
vào mặt nàng. Khi tiếng chuông trên tháp Kreuz ngân lên trầm lắng báo hiệu mười một giờ thì Veronika đã đứng trước nhà mụ Liese, người nàng ướt như chuột.
- Ô, con gái yêu, con gái yêu, đến rồi kìa! Hãy đợi đấy, đợi đấy! - có tiếng người từ trên cao vọng xuống và ngay lúc đó đã thấy mụ già đứng trước cửa, tay xách một chiếc giỏ và có con mèo đen tháp tùng:
- Nào, bây giờ ta hãy đi, hãy làm việc và thúc giục cái gì có thể nảy nòi trong đêm nay, một đêm thuận lợi cho công việc, - mụ già nói rồi đưa bàn tay giá lạnh nắm vào người Veronika lúc này đang rét run.
Mụ đưa nàng đeo chiếc giỏ nặng còn mụ đem theo một chiếc chảo, một chiếc kiềng ba chân và một cái mai. Khi họ ra đến ngoài đường thì trời đã tạnh mưa, nhưng cơn bão càng mạnh hơn với hàng ngàn giọng nói gầm rú trên không trung. Có một tiếng kêu thảm thiết và rùng rợn dội xuống từ những đám mây đen đang ùn ùn trốn chạy và hợp thành một màn đen dày đặc bao trùm lên vạn vật. Nhưng mụ già vẫn tiếp tục rảo bước và gọi to bằng một giọng chát chúa:
- Chiếu sáng - chiếu sáng, hỡi con trai của ta!
Ngay tức khắc có những tia chớp xanh chạy loằng ngoằng và đan chéo trước mắt họ. Veronika nhận ra con mèo đang chạy nhảy tứ tung, bắn ra những tia lửa nổ tí tách và chiếu sáng, và mỗi khi bão tắt lặng giây lát, nàng lại nghe thấy tiếng kêu la rùng rợn và khiếp sợ của nó. Nàng cảm thấy nghẹt thở, tựa hồ đang có những móng vuốt giá băng cào cấu tâm can nàng. Nhưng nàng cố gồng mình để trấn an và bám chặt hơn vào mụ già, nàng nói:
- Mọi việc phải hoàn thành, dù chuyện gì xảy ra mình cũng mặc!
- Đúng đấy con gái ạ! - mụ già đáp. - Con hãy vững vàng nhé, ta tặng cho con những điều tốt đẹp cùng anh chàng Anselmus của con!
https://thuviensach.vn
Sau cùng mụ dừng bước và lên tiếng:
- Chúng ta đến nơi rồi!
Mụ đào một cái lỗ xuống lòng đất, đổ than vào, đặt cái kiềng rồi cái chảo lên trên. Mụ làm tất cả các công việc này với một điệu bộ rất kỳ dị trong khi con mèo chạy quanh mụ, đuôi bắn ra các tia lửa và tạo thành những vệt lửa kéo dài. Chẳng bao lâu than bắt đầu đỏ rực rồi sau cùng có những ngọn lửa xanh phần phật trên cái kiềng. Veronika phải cởi bỏ khăn quàng và áo khoác đến ngồi xổm cạnh mụ già. Mụ nắm lấy tay nàng và bóp chặt trong lúc mắt nẩy lửa trừng trừng nhìn vào nàng. Lúc này tất cả mọi thứ lạ lùng mà mụ già lấy từ trong giỏ ra ném vào chảo bắt đầu sôi và sủi bọt, không thể phân biệt được đó là hoa - kim loại - cỏ dại hay thú vật. Rồi mụ bỏ tay Veronika ra, cầm một chiếc thìa sắt đưa vào chảo chất lỏng đỏ hừng hực khuấy lên, trong khi Veronika theo lời mụ phải chăm chăm nhìn vào chảo và tập trung mọi ý nghĩ duy nhất vào chàng Anselmus. Sau đó mụ ném tiếp những mẩu kim loại óng ánh vào trong chảo, cả một lọn tóc mụ đã cắt ở chỗ có xoáy đầu của Veronika cũng như một chiếc nhẫn mà nàng vẫn thường đeo, trong khi mụ phả vào màn đêm những âm thanh khó hiểu, chói tai và rùng rợn, còn con mèo liên tục chạy vòng quanh, ngoe nguẩy đuôi và kêu rên ngao ngao...
Bạn đọc yêu quý, tôi mong rằng vào ngày hai mươi ba tháng Chín ấy bạn cũng đang trên đường đến Dresden, và khi trời đổ tối người ta uổng công tìm cách lưu giữ bạn ở lại trạm nghỉ chân cuối cùng; người chủ quán thân tình nói với bạn rằng ngoài trời còn bão lớn và mưa to, hoàn toàn không nên đi vào nơi tối tăm khi đêm ngày bằng nhau, nhưng bạn không để tâm chuyện đó, vì bạn có lý khi nói rằng: bạn đã chi một quan tiền thù lao thêm cho người đánh xe ngựa để chậm nhất là khoảng một giờ đêm bạn đã đến Dresden, và ở đó, trong nhà khách Thiên thần vàng hay Chiếc mũ sắt hoặc Thành phố Naumburg có một bữa ăn tối thịnh soạn và một chiếc giường êm ấm đang đợi bạn. Và trên đường đi trong cảnh tăm tối đó bạn bỗng thấy từ xa một quầng lửa sáng lập lòe kỳ lạ, khi đến gần hơn bạn nhìn thấy một
https://thuviensach.vn
vòng lửa rộng lớn, ở chính giữa là một chiếc chảo khói bốc lên dày đặc và từ đó có những tia sáng và đốm lửa đỏ rực bắn lên cao, cạnh chảo có hai bóng người ngồi. Xe bạn phải qua con đường này, nhưng mấy con ngựa lại phun phì phì, dậm chân và chồm lên - người xà ích nguyền rủa và cầu nguyện - rồi vung roi quất mạnh - nhưng chúng vẫn đứng yên bất động. Bạn miễn cưỡng phải nhẩy xuống khỏi xe, chạy mấy bước lên phía trước. Và bây giờ bạn nhìn thấy rõ một cô gái thanh tú và xinh đẹp, khoác chiếc áo choàng trắng và mong manh đang quỳ bên cái chảo. Bão đã làm xổ tung các bím tóc, và một mái tóc dài màu hạt dẻ chờn vờn bay trong gió. Trong ánh sáng lấp loáng của những ngọn lửa dưới bếp kiềng đương phần phật bốc lên, bạn thấy một gương mặt xinh đẹp tựa thiên thần, nhưng nỗi khiếp đảm như một dòng băng lạnh đã chảy qua làm nó đông cứng lại, tái mét như cái chết, và qua ánh mắt nhìn ngây dại, đôi lông mày nhướng lên cao và cái miệng đã hé mở muốn kêu lên hãi hùng nhưng không được vì không thể trốn chạy một sự hành hạ không có tên đè nén trong lồng ngực, bạn đã cảm nhận được nỗi kinh hoàng và khiếp đảm ở nơi nàng; và hai bàn tay bé bỏng của nàng co quắp áp vào nhau đưa lên cao, như thể nàng van xin các thiên thần hộ mệnh đến che chở cho nàng trước bầy quỷ địa ngục - những kẻ phải phục tùng một pháp thuật cao tay - sắp xuất hiện! Và nàng quỳ như thế, bất động như tượng đá cẩm thạch. Ngồi xổm đối diện với nàng trên nền đất là một mụ già dài ngoẵng, gầy đét, mặt sạm đỏ, cái mũi khoằm và nhọn như diều hâu và mắt mèo loé sáng. Từ chiếc áo choàng đen mụ chùm kín lên người thấy cánh tay để trần xương xẩu thò ra ngoài, khoắng khoắng trong chảo thuốc địa ngục, còn mụ luôn khì khò và cất tiếng khàn khàn hét gọi qua gió bão đang gầm rú thét gào. Tôi nghĩ rằng, thưa bạn đọc quý mến, dù bạn không biết đến lo sợ và hãi hùng, nhưng khi nhìn thấy bức tranh của Rembrandt hay Höllenbreughel hiện ra sống động trước mắt mình, có lẽ bạn cũng đã phải kinh hoàng và sởn gáy. Nhưng ánh mắt bạn vẫn không sao rời khỏi cô gái kia, kẻ đang bị vây hãm bởi trò chơi địa ngục, rồi bất chợt có một tia lửa điện chạy rần rật qua mọi dây thần kinh và mạch máu của bạn, nhanh như chớp làm cháy lên trong bạn một ý nghĩ can đảm muốn sẵn sàng đối đầu với các thế lực đầy bí hiểm của vòng lửa đỏ kia; và chính vì ý nghĩ ấy mà sự khiếp hãi trong lòng bạn tắt lặng, vâng, thưa bạn, lòng can đảm
https://thuviensach.vn
nảy sinh từ sự kinh hoàng và sợ hãi, nó chính là một sản phẩm của nỗi sợ hãi và kinh hoàng. Rồi bạn cảm thấy rằng chính bạn là một trong các thiên thần hộ mệnh mà cô gái đang sợ chết khiếp kia cầu khẩn, bạn thấy mình phải nhanh chóng rút khẩu súng lục trong túi ra và bắn chết mụ già ngay tức khắc! Chính trong lúc bạn suy tưởng sống động như thế thì bạn đã quát lên:
- Này, các ngươi! Có chuyện gì thế hả, các ngươi làm gì vậy, dừng tay lại!
Và người xà ích thổi tù và inh ỏi. Mụ già lăn tròn vào trong chảo và tất cả bỗng biến mất trong màn khói dày đặc. Rồi trong quang cảnh tối tăm ấy, liệu bạn có tìm thấy cô gái mà bạn khao khát muốn tìm kiếm hay không, điều này tôi không dám khẳng định, nhưng chắc chắn là bạn đã phá được sự phù phép của mụ già, làm tiêu tan được cái vòng ma quỷ mà Veronika đã dại dột bước chân vào. Thế nhưng, thưa bạn đọc quý mến, vào cái đêm hai ba tháng Chín ấy, một đêm đầy giông bão rất thuận lợi cho việc thực hiện các phép thuật phù thủy, không có bạn và cũng giông bão rất thuận lợi cho việc thực hiện các phép thuật phù thủy, không có bạn và cũng chẳng có ai qua con đường đó, còn Veronika vẫn cứ phải kiên nhẫn và khiếp hãi chờ đợi bên chiếc chảo cho tới lúc công việc sắp hoàn thành. Nàng thấy chung quanh mình có những tiếng gào khóc, tiếng gầm rú và vô vàn những âm thanh hỗn độn bò bò, be be, cạc cạc rất khó chịu, nhưng nàng không hề ngước mắt lên vì nàng cảm thấy rằng, một khi nhìn thấy những gì rùng rợn và khủng khiếp vây quanh mình nàng có thể phát điên không gì chạy chữa nổi. Mụ già nghỉ tay ngừng khuấy trong chiếc chảo, làn khói dày đặc cứ mỏng dần, yếu dần và sau cùng chỉ còn một ngọn lửa nhỏ nhoi ở ngay trong đáy chảo. Mụ già bèn kêu lên:
- Veronika, con ta! Con gái yêu của ta! Hãy nhìn vào đáy chảo! Có nhìn thấy gì không - có nhìn thấy gì không?
Nhưng Veronika đã không thể trả lời, dường như nàng thấy trong chảo có vô số các hình thù hỗn loạn đang quay cuồng lung tung, rồi các hình thù đó mỗi lúc lại trở nên rõ nét hơn, và bất thình lình từ đáy sâu của chiếc chảo,
https://thuviensach.vn
chàng sinh viên Anselmus bước ra, nhìn nàng rất thân tình và đưa tay về phía nàng:
- Ôi, anh Anselmus, Anselmus! - nàng reo lên.
Ngay tức khắc mụ già mở chiếc van bên cạnh chảo, dòng kim loại đỏ rực chảy xèo xèo, sùng sục sang một chiếc khuôn nhỏ đặt cạnh đó. Lúc này mụ già nhảy cẫng lên, khoa chân múa tay thật gớm ghiếc, dữ dằn và thét gào:
- Công việc hoàn tất rồi. - Cảm ơn con trai ta! Đã canh gác - ôi - ôi - hắn đến kìa! - Cắn chết hắn - cắn chết hắn!
Có tiếng ào ào trên không trung, hình như có một con đại bàng khổng lồ đang rào rào lao xuống lấy cánh đập khắp nơi, rồi lại có tiếng kêu khủng khiếp:
- Ôi, ôi! - lũ ăn hại! Hỏng hết rồi - hỏng hết rồi - về nhà mau!
Mụ già kêu thét lên ngã bổ nhào xuống đất, còn Veronika đã ngất xỉu. Khi nàng hồi tỉnh đã là một ngày mới sáng trưng, nàng nằm trên chiếc giường của mình, Fränzchen bưng một tách trà nóng và bốc hơi đứng trước nàng lên tiếng:
- Nhưng chị ơi, chị nói cho em biết đi, chị làm sao thế, em đứng đây cả giờ rồi và lâu hơn thế nữa, chị thì nằm như người lên cơn sốt mê sảng, luôn rên rỉ kêu ca khiến cả nhà phải lo sợ. Hôm nay, vì chị, bố đã không tới lớp, chắc bố cũng sắp về cùng với một bác sĩ.
Veronika lặng lẽ cầm tách trà. Nhưng nàng vừa mới uống thì những hình ảnh ghê rợn trong đêm qua đã hiện ra sống động trước mặt nàng. “Chả lẽ tất cả chỉ là cơn ác mộng hành hạ mình hay sao? Nhưng rõ ràng tối qua mình đến nhà bà lão cơ mà, chẳng phải ngày hai mươi ba tháng Chín hay sao? Nhưng hôm qua mình đã ốm lắm rồi, chắc tưởng tượng ra đủ thứ chuyện cũng nên; không có gì làm cho mình lại ốm đau sầu não bằng chuyện cứ
https://thuviensach.vn
phải nghĩ triền miên đến chàng Anselmus, đến bà lão lạ lùng tự xưng là Liese, chắc bà ta đã đùa cợt với mình”. Frašnzchen vừa ra ngoài đã quay lại, tay cầm chiếc áo choàng của Veronika còn ướt sũng.
- Chị xem cái áo của chị này, - Frašnzchen nói, - đêm qua bão đánh bật cửa sổ, hất đổ cả chiếc ghế chị vắt áo lên đó, chắc mưa to hắt vào nên áo ướt như thế.
Veronika rất buồn lòng vì nàng nhận ra rằng: không phải một cơn ác mộng hành hạ nàng, mà thực sự là nàng đã đến chỗ mụ già. Nàng lại thấy sợ hãi và kinh hoàng, và một cơn ớn lạnh rùng mình run rẩy cả tứ chi. Trong lúc run lập cập khốn khổ, nàng kéo chăn che kín đầu thì bỗng cảm thấy có một vật gì đó cưng cứng đè lên ngực, nàng đưa tay cầm và đoán đó là một vật kỷ niệm, bèn kéo nó ra xem, khi Frašnzchen đã cầm chiếc áo choàng của nàng đi ra ngoài. Đó là một chiếc gương tròn, nhỏ nhắn bằng kim loại sáng bóng. “Đây là món quà của bà lão!” - nàng reo lên hồ hởi và cảm thấy như từ chiếc gương đang bắn ra những tia sáng lóng lánh xuyên vào tâm can nàng, sưởi ấm nàng thật dễ chịu. Cơn ớn lạnh qua đi. Trong nàng tràn ngập một cảm giác khoan khoái và dễ chịu thật khó tả. Nàng bỗng nghĩ đến Anselmus. Khi ý nghĩ về chàng đã trở nên da diết và tha thiết vô hạn thì đột nhiên nàng thấy trong gương Anselmus đang mỉm cười với nàng, một bức chân dung bé nhỏ và sinh động. Chẳng bao lâu nàng cảm thấy mình không còn nhìn thấy hình ảnh của chàng nữa mà chính chàng đang ở trước mắt nàng. Chàng đang ngồi trong một căn phòng cao, trang trí rất lạ lùng và miệt mài sao chép. Veronika muốn đến đứng cạnh chàng, gõ nhẹ lên vai chàng và lên tiếng: “Chàng Anselmus, chàng quay lại nhìn xem. Em đây mà!”. Không có động tĩnh gì, hình như có dòng lửa rực sáng vây quanh chàng, khi Veronika nhìn kỹ lại thì chỉ là những cuốn sách mạ vàng. Sau cùng nàng cũng nắm bắt được chàng sinh viên Anselmus. Hình như lúc đầu chàng còn nghĩ xem nàng là ai, rồi chàng mỉm cười nói: “Ô! Nàng đó ư? Tiểu thư Paulmann! Nhưng sao nàng đôi khi lại cư xử như một con rắn thế?”. Veronika phải bật cười về những lời kỳ quặc của chàng, và nàng tỉnh thức như vừa ra khỏi một giấc mơ, vội vàng giấu chiếc gương khi cánh cửa
https://thuviensach.vn
mở ra và hiệu phó Paulmann cùng bác sĩ Eckstein bước vào phòng. Ngay lập tức bác sĩ Eckstein đến giường nàng, bắt mạch cho nàng, đắm mình lâu lâu trong suy tưởng rồi lên tiếng:
- Ôi! ôi!.
Ông kê một đơn thuốc, đưa tay bắt mạch một lần nữa và lại nói: - Ôi! ôi!, - rồi rời xa người bệnh.
Từ những lời như thế của bác sĩ Eckstein, ông hiệu phó Paulmann chịu chết không tài nào hiểu được rằng con ông, Veronika, mắc phải chứng bệnh gì.
https://thuviensach.vn
HỒI THỨ TÁM
Thư viện có những cây cọ kỳ lạ - Số phận của một con kỳ nhông bất hạnh - Chiếc lông đen rơi từ cánh con rồng đã âu yếm một củ cải ra sao và viên lục sự Heerbrand say túy lúy như thế nào.
Đã nhiều ngày nay chàng sinh viên Anselmus làm việc ở chỗ viên đổng lý Lindhorst, những lúc làm việc ở đây đối với chàng là những giờ phút hạnh phúc nhất trong cuộc đời, vì chàng luôn luôn được đắm mình trong những âm thanh yêu thương, trong những lời an ủi của Serpentina, thậm chí nhiều khi còn được vuốt ve dịu dàng bởi một làn gió nhẹ thoảng qua khiến chàng xao xuyến một cảm giác dễ chịu chưa từng có, và cảm giác ấy lại thường thường dâng lên thành một niềm khoái cảm khôn cùng. Mọi nỗi thống khổ, mọi lo âu nhỏ nhen của một cuộc tồn sinh nghèo khó đều biến mất khỏi ý nghĩ và tâm trí của chàng, và với một cuộc sống mới mẻ hình thành trong hồn chàng như trong ánh hào quang xán lạn của vầng dương, chàng đã hiểu được mọi điều kỳ diệu của một thế giới cao cả hơn mà xưa kia chàng thường thấy ngạc nhiên hoặc thậm chí hãi hùng. Công việc sao chép cũng tiến triển rất nhanh, càng ngày chàng càng có cảm giác là mình chỉ chép lại lên tấm giấy bằng da thuộc những đường nét đã quen biết từ lâu, hầu như chàng không còn phải nhìn vào bản gốc mới vẽ lại được chính xác các ký tự. Ngoài giờ ăn thỉnh thoảng viên đổng lý Lindhorst mới xuất hiện, nhưng lần nào cũng đúng vào lúc Anselmus vừa chép xong các ký hiệu cuối cùng của một bản chép tay, ông liền đưa cho chàng một bản mới rồi lẳng lặng rời xa chàng, ngay sau khi ông đã dùng một chiếc que đen khuấy lọ mực và thay thế những chiếc bút bị cùn bằng những chiếc bút mới vót nhọn hơn. Một hôm, khi dứt tiếng chuông thứ mười hai và Anselmus lên cầu thang thì chàng thấy cánh cửa phòng thường đi qua bị khóa kín, viên đổng lý Lindhorst xuất hiện từ một phía khác và mặc một chiếc áo choàng rất kỳ lạ, như thể được rắc hoa óng ánh. Ông gọi to:
https://thuviensach.vn
- Anh Anselmus quý mến, hôm nay anh hãy đi lối này, vì chúng ta sẽ phải tới căn phòng mà ông thầy của Bhogovotgita đang chờ đợi chúng ta.
Rồi ông đi qua hành lang, dẫn Anselmus qua các gian phòng lớn và nhỏ giống hệt như trong lần đầu tiên. Chàng sinh viên Anselmus lại ngạc nhiên trước vẻ đẹp tuyệt vời của khu vườn, nhưng bây giờ chàng thấy rõ là những nụ hoa kỳ lạ đung đưa trên các bụi cây sẫm màu thực ra chỉ là những con côn trùng lộng lẫy trong những sắc màu óng ánh, chúng vỗ cánh bay lên nhào xuống, chao qua chao lại, nhảy múa rối rít và hình như dùng những cái râu, cái vòi của chúng âu yếm nhau. Còn lại thì vẫn là những con chim màu hoa hồng và màu xanh da trời như trước đây, rồi là những bông hoa thơm ngát, mùi hương của chúng tỏa ra từ các đài hoa dâng lên trong tiếng nhạc du dương nhè nhẹ, hòa với tiếng lao xao xa xăm của suối nguồn, với tiếng thì thầm của cây lá thành những hòa âm đầy bí ẩn của nỗi niềm khát vọng sâu xa. Những con chim thích chế nhạo mà lần đầu chàng tới đây bị chúng trêu chọc và giễu cợt lúc này đã lại bay chấp chới quanh đầu chàng. Và bằng giọng thỏ thẻ chúng kêu lên không ngừng:
- Anh sinh viên ơi, anh sinh viên ơi, đừng vội vàng như thế - đừng có nhìn lên mây - anh ngã dập mũi đấy - hê hê! Anh sinh viên ơi - lộn áo choàng rắc phấn ra đi - Cha đỡ đầu Cú cú sẽ sửa lại cho anh bộ tóc giả.
Những câu sáo rỗng ngớ ngẩn như thế cứ tiếp diễn cho đến khi chàng rời khỏi khu vườn. Sau cùng viên đổng lý bước vào gian phòng xanh da trời. Phiến đá màu hồng tía và chiếc âu vàng đã biến mất, thay vào đó là một chiếc bàn phủ khăn nhung màu tím đặt giữa phòng, trên bàn có đầy đủ dụng cụ để sao chép mà Anselmus đã quen thuộc, và một chiếc ghế tựa lót đệm ngay bên cạnh.
- Anh Anselmus quý mến, - viên đổng lý nói, - anh đã sao chép nhanh chóng và chính xác một số bản thảo làm tôi rất vui lòng, anh đã có được sự tin cậy của tôi; nhưng bây giờ đến phần quan trọng nhất, đó là việc sao chép hay nói đúng hơn là vẽ lại những ký hiệu đặc biệt trong các công trình viết tay mà tôi lưu giữ ở trong gian phòng này, và phải sao chép tại chỗ. Do đó
https://thuviensach.vn
trong thời gian tới anh sẽ phải làm việc ở đây, nhưng tôi phải khuyến cáo anh rằng: hãy thận trọng và tập trung tối đa! Một nét vạch chép sai, hoặc - xin trời hãy che chở cho anh - một giọt mực để bắn vào bản gốc sẽ đẩy anh vào bất hạnh.
Anselmus nhận thấy rằng từ các thân cây cọ vàng óng có những chiếc lá nhỏ cuộn dài màu Anselmus nhận thấy rằng từ các thân cây cọ vàng óng có những chiếc lá nhỏ cuộn dài màu ngọc bích nhô ra, viên đổng lý cầm lên tay một chiếc lá, hóa ra đó là một cuộn giấy da thuộc, ông bóc ra và trải nó lên mặt bàn. Anselmus không khỏi kinh ngạc trước những ký tự loằng ngoằng kỳ lạ, và khi nhìn thấy vô số các dấu chấm, dấu vạch, các đường nét hoa mỹ hình như để thể hiện cây cối, chim muông cũng như lớp rêu phong thì chàng hơi nản lòng, không biết có thể vẽ lại tất cả những thứ đó thật chính xác hay không. Chàng thừ người nghĩ ngợi.
- Can đảm lên, anh bạn trẻ! - viên đổng lý lên tiếng, - nếu anh có niềm tin và tình yêu chân chính thì Serpentina sẽ giúp anh!
Giọng ông ngân vang như âm thanh kim loại, và khi Anselmus sợ hãi ngước mắt lên, chàng đã thấy Lindhorst đứng trước chàng với hình dạng một đế vương như trong lần đầu tiên tại thư viện. Chàng cảm thấy như thể mình phải quỳ xuống trước sự tôn nghiêm đó, nhưng viên đổng lý đã leo lên cây cọ và biến mất giữa những chiếc lá màu xanh ngọc bích. Chàng sinh viên Anselmus hiểu rằng người vừa nói với mình là một bậc vương giả trong thế giới thần linh, ông đã lên tới phòng nghiên cứu để trò chuyện với các tia sáng do một vài hành tinh phái xuống làm sứ giả, có thể họ bàn chuyện nên xử trí thế nào về việc của chàng và nàng Serpentina diễm lệ. “A, cũng có lẽ có điều gì mới mẻ nơi đầu nguồn sông Nil chờ đợi ông”, - chàng nghĩ tiếp, - “hoặc biết đâu pháp sư xứ Lappland tới thăm ông. Còn với mình bây giờ là phải hăng hái làm công việc”. Và Anselmus bắt đầu nghiên cứu các ký tự trong cuộn giấy da thuộc. Có tiếng nhạc huyền diệu từ khu vườn vọng đến với chàng, và vây quanh chàng là những làn hương thật ngọt ngào êm ái. Chàng cũng nghe thấy những con chim chích nhạo báng
https://thuviensach.vn
khúc kha khúc khích điều gì đó với nhau, nhưng cũng may là chàng chẳng hiểu được những ngôn từ của chúng. Cũng có lúc chàng cảm thấy có tiếng lao xao trong các tán lá cọ xanh tươi màu ngọc bích, có tiếng chuông thủy tinh ngân nga khắp gian phòng giống như ngày Chúa lên trời dưới bóng cây mộc hương trước đây. Chàng sinh viên Anselmus như được tăng thêm sức lực nhờ có tiếng chuông ngân và ánh sáng, mỗi lúc càng tập trung hơn mọi ý nghĩ và tâm tưởng của mình vào đầu đề trên bản thảo, rồi chàng cảm thấy như đọc được từ tâm khảm của mình các ký tự trên giấy, chúng chẳng có ý nghĩa gì khác hơn là các dòng chữ: “Chuyện về lễ cưới của kỳ nhông với rắn xanh”. Bỗng có những hòa âm mạnh mẽ của nhiều tiếng chuông thủy tinh ngân vang, rồi có làn gió nhẹ từ các tán lá đến với chàng thì thầm:
- Anselmus, Anselmus thương yêu, - và kỳ diệu thay trên thân cây cọ có con rắn xanh đang trườn xuống.
- Ôi, Serpentina! Serpentina xinh đẹp! - chàng kêu lên vui sướng đến mê dại, bởi vì khi nhìn kỹ thì đó là một cô gái tuyệt vời xinh đẹp và đáng yêu, có đôi mắt xanh sẫm như đôi mắt vẫn long lanh trong hồn chàng và nhìn chàng đầy khao khát nhớ mong, nàng đang bay chập chờn đến với chàng.
Hình như tất cả các tầu lá cọ đều ngả xuống to mãi ra, trên các thân cây mọc ra tua tủa những chiếc gai dài và sắc nhọn ngăn bước nàng, nhưng Serpentina uốn lượn và lách qua rất khôn khéo, nàng kéo chiếc áo choàng óng ánh và lung linh sắc màu phấp phới bay sát vào tấm thân thanh tú của mình để nó không bị vướng mắc hoặc níu giữ bởi những chiếc gai nhọn từ các cây cọ lao ra. Rồi nàng ngồi xuống chỗ Anselmus, cùng chiếc ghế với chàng, choàng tay ôm lấy chàng và ghì xiết chàng vào mình, đến nỗi chàng cảm nhận được hơi thở từ môi nàng và luồng điện ấm áp từ cơ thể của nàng.
- Anselmus thương yêu, - nàng lên tiếng, - giờ thì chàng sắp sửa hoàn toàn là của em, bằng niềm tin và tình yêu chàng sẽ có được em, em sẽ đem cho chàng chiếc âu vàng, nó sẽ mang hạnh phúc cho hai ta mãi mãi.
https://thuviensach.vn
- Ôi, Serpentina xinh đẹp và đáng yêu, - Anselmus nói, - nếu như ta có nàng thì mọi chuyện chẳng làm ta bận tâm; nếu nàng là của ta, ta rất sẵn lòng chết đi bởi mọi điều huyền diệu và kỳ lạ đã bủa vây ta từ ngày ấy, khi lần đầu tiên ta thấy nàng.
- Em biết mà, - Serpentina nói tiếp. - Những điều bí ẩn và kỳ diệu mà cha em - vẫn thường chỉ coi là trò chơi của tâm tính - đã áp dụng với chàng, làm cho chàng phải hoảng hốt và hãi hùng, em hy vọng là từ giờ trở đi sẽ không xảy ra nữa, bởi vì chính lúc này em có mặt ở đây là để kể với chàng, Anselmus thương yêu của em, bằng tất cả tình cảm và tâm hồn sâu lắng của em về mọi chuyện dù nhỏ nhất mà chàng cần phải biết để chàng hiểu cha em, và nhất là để chàng hiểu rõ ràng mối quan hệ giữa em và cha em.
Anselmus có cảm tưởng rằng chàng được dáng hình kiều diễm và dễ thương ôm ấp và quấn chặt, đến nỗi chàng chỉ có thể di chuyển và vận động cùng với nàng, và hình như mỗi một mạch đập ở nơi nàng đều làm rung chuyển mọi sợi dây thần kinh, mọi mạch máu của chàng. Chàng lắng nghe và mỗi lời nàng nói đều ngân nga tới tận nơi sâu thẳm của hồn chàng, giống như một tia sáng cháy rực làm bùng lên trong chàng niềm khoái cảm ngất ngây. Và chàng choàng tay ôm tấm thân thanh tú ấy, nhưng tấm áo khoác óng ánh lung linh trên người nàng lại rất mịn và rất trơn, đến nỗi chàng cảm thấy nàng có thể nhanh chóng chuội khỏi tay và biến mất không thể ghì giữ nổi. Quá xúc động bởi ý nghĩ như thế, chàng vô tình kêu lên:
- Ôi, Serpentina xinh đẹp, xin nàng đừng bỏ ta, chỉ có nàng mới là cuộc đời ta!
- Hôm nay em chưa thể xa chàng, - Serpentina nói, - khi em chưa kể hết với chàng những gì chàng cần biết khi yêu em.
“Người yêu ơi, chàng nên biết rằng: cha em xuất thân từ một dòng tộc kỳ nhông huyền diệu, sở dĩ có em là nhờ có tình yêu của ông đối với nàng rắn xanh. Vào cái thời rất xa xưa có một vị chúa tể hùng mạnh tên là Phosphorus trị vì trong vương quốc thần tiên Atlantis, tất cả các vị thần
https://thuviensach.vn
thiên nhiên đều phải phục tùng ngài. Một hôm kỳ nhông, vị hỏa thần được ngài yêu thương nhất (chính là cha em) đi quanh quẩn trong khu vườn thượng uyển đẹp tuyệt trần, khu vườn này do thân mẫu của ngài Phosphorus sử dụng những tài năng cao quý nhất trang điểm thực vô cùng diễm lệ. Trong lúc đi dạo ông nghe thấy một bông huệ thanh cao khe khẽ hát: “Hãy nhắm mắt ngủ đi, hỡi người em yêu quý, cho tới lúc ban mai, gió đến đánh thức chàng”. Ông bước chân tới gần. Hơi thở nóng bỏng của ông đã chạm tới hoa huệ khiến hoa mở ra mọi cánh hoa. Ông nhìn thấy con gái của hoa huệ, một nàng rắn xanh đang ngủ yên lành trong đài hoa. Và tình yêu cháy bỏng đối với nàng rắn xanh bùng lên trong lòng ông, rồi ông đã cướp nàng đem đi, trong lúc mọi hương thơm của hoa huệ khóc than thảm thiết lan tỏa khắp khu vườn để kiếm tìm một cách vô vọng đứa con gái yêu quý của mình. Kỳ nhông đem rắn xanh đến gặp Phosphorus và thỉnh cầu: “Xin cho thần được cưới người thần yêu, nàng sẽ mãi mãi là của thần!”. “... Ngươi điên rồi, dám yêu cầu ta như thế sao?...” - Chúa tể thần linh nói. - “Hãy biết rằng: hoa huệ ngày xưa là người yêu của ta và cùng ta cai trị thiên hạ, nhưng tia lửa mà ta ném sang nàng đã đe dọa hủy diệt nàng. Chỉ có chiến thắng của ta đối với con rồng đen, kẻ hiện giờ đang bị các thổ thần canh giữ trong xiềng xích, mới có thể bảo toàn tính mệnh nàng, khiến các cánh hoa của nàng đủ sức mạnh để khóa chặt tia lửa ở trong lòng và gìn giữ nó. Nhưng nếu ngươi lại ôm ấp rắn xanh thì ngọn lửa ngùn ngụt trong lòng ngươi sẽ thiêu cháy cơ thể nó, và một sinh thể mới sẽ hình thành nhanh chóng rồi trốn chạy trước ngươi”. Kỳ nhông không nghe lời cảnh tỉnh của chúa tể. Lòng cháy bỏng khát vọng, ông đã ôm riết nàng rắn xanh trong vòng tay mình, và nàng tan ra thành tro bụi, một sinh thể có cánh được sinh thành từ tro bụi bay vút lên không trung. Cha em điên dại vì tuyệt vọng. Ông đã phun lửa rào rào và chạy qua vườn thượng uyển, tàn phá nó trong cơn tức tối điên cuồng, khiến những bông hoa đẹp nhất bị thiêu đốt gục đầu xuống và tiếng khóc than rên xiết của chúng bao trùm cả không gian. Vị chúa tể các thần linh đã vô cùng phẫn uất, ngài bắt giữ kỳ nhông và nói đầy giận dữ: “Đã cạn rồi, mọi nguồn lửa của ngươi - đã tắt rồi, mọi ánh lửa của ngươi - đã mù rồi, mọi tia sáng của ngươi - hãy chìm xuống dưới kia đến chỗ các thổ thần để họ trêu chọc, nhạo báng, giam giữ ngươi, chờ đến khi
https://thuviensach.vn
nào lại có nguyên tố lửa được nhen nhóm và cùng với nó ngươi lên khỏi mặt đất với tư cách là một sinh thể mới”. Và kỳ nhông tội nghiệp đã tắt lửa lao xuống. Nhưng khi ấy có một thổ thần già hay cằn nhằn - ông nguyên là thần làm vườn cho Phosphorus - đã đứng ra nói đỡ cho kỳ nhông: “Thưa chủ nhân! Hỏi có vị nào lại có thể kêu ca oán trách kỳ nhông hơn cả thần? Chẳng phải chính thần đã dùng những kim loại tuyệt vời nhất đánh bóng những bông hoa tươi đẹp mà y vừa thiêu đốt, chẳng phải chính thần đã can trường chăm nom gìn giữ mọi nụ mầm và đã phí phạm ban cho chúng những màu sắc đẹp tươi? Nhưng bất kể như vậy, thần vẫn xin được quan tâm đến kỳ nhông tội nghiệp, một kẻ đã bị tình yêu, cũng như chủ nhân vẫn thường bị vấn vương, xô đẩy vào tuyệt vọng, khiến y tàn phá cả khu vườn. Xin chủ nhân đừng trừng phạt y quá khắt khe!...”. “Thôi được, bây giờ nguồn lửa trong y đã tắt rồi”, - chúa tể nói, - “nhưng sẽ đến một thời đại bất hạnh, khi mà dòng giống lạc loài là con người không còn hiểu được ngôn ngữ của thiên nhiên nữa, khi các thần thiên nhiên, bị lưu đầy nơi lãnh địa của mình, chỉ còn có thể nói với con người từ xa xăm bằng âm thanh trầm mặc, khi mà con người đã bị cướp mất mọi nhịp sống hài hòa và chỉ còn nỗi khát vọng khôn cùng mơ hồ mách bảo cho con người về một vương quốc thần tiên, nơi con người lẽ ra được trú ngụ khi vẫn còn niềm tin và tình yêu trong tâm khảm, - và trong cái thời đại bất hạnh ấy thì yếu tố lửa của kỳ nhông sẽ lại được nhen nhóm lên, nhưng y chỉ có thể tái sinh để thành một con người, y bị trừng phạt phải hòa nhập vào cuộc sống sơ sài cùng mọi nỗi thống khổ của con người. Tuy nhiên, y không những được phép nhớ đến cội nguồn nguyên thủy của mình mà còn được vui vẻ trở lại trong sự sống hài hòa và thiêng liêng với thiên nhiên, y hiểu được mọi điều huyền diệu của thiên nhiên và được sử dụng sức mạnh của các vị thần là anh em với y. Rồi y sẽ tìm lại được con rắn xanh trong một khóm hoa huệ. Hoa trái là anh em với y. Rồi y sẽ tìm lại được con rắn xanh trong một khóm hoa huệ. Hoa trái của cuộc hôn nhân này sẽ là ba cô con gái, xuất hiện trước con người trong hình thù của người mẹ. Mỗi khi xuân đến các cô gái sẽ đong đưa ru mình trong các bụi mộc hương thâm u, để cho tiếng nói dễ thương như tiếng chuông thủy tinh ngân nga trong không trung. Và nếu như trong cái thời nghèo nàn khốn khổ ấy lại có một chàng trai cảm nhận được tiếng hát của
https://thuviensach.vn
họ, à phải rồi, nếu một trong các con rắn nhìn anh chàng với đôi mắt diệu huyền và ánh mắt ấy nhen nhóm được trong lòng chàng sự tiên cảm về một xứ sở thần kỳ chốn xa xanh, và chàng muốn can trường bay tới đó, và nếu như chàng hất bỏ được gánh nặng của những cái tầm thường thấp hèn, thì cùng với tình yêu đối với con rắn xanh, trong hồn chàng sẽ nảy sinh niềm tin vào sự thần kỳ của thiên nhiên, và thậm chí còn là một niềm tin cháy bỏng và sống động vào chính sự tồn tại của chàng trong sự thần kỳ ấy. Lúc đó con rắn xanh sẽ là của chàng. Nhưng phải đợi cho đến khi có đủ ba chàng trai như thế đã kết hôn với ba cô con gái thì kỳ nhông mới được phép vứt bỏ mọi gánh nặng trừng phạt và trở về với các anh em thần thánh của mình!...”. “Thưa chủ nhân”, - vị thổ thần già lên tiếng, - “xin cho phép thần được tặng cho ba con gái của kỳ nhông một món quà, nó sẽ làm cho cuộc sống của ba cháu với vị hôn phu tìm kiếm được thật tuyệt vời và kỳ diệu. Mỗi cháu được nhận của thần một chiếc âu làm bằng thứ kim loại quý hiếm nhất, thần đánh bóng chiếc âu đó bằng những tia sáng lấy ra từ kim cương; và trong ánh hào quang của chiếc âu, vương quốc thần tiên của chúng ta, một vương quốc đang tồn tại trong sự hài hòa với toàn bộ thiên nhiên, sẽ xuất hiện trong ánh phản quang chói lọi và huyền ảo tuyệt vời. Vào đúng lễ kết hôn, từ đáy âu sẽ mọc lên một cây hoa huệ lửa, và bông hoa vĩnh hằng của nó sẽ tỏa hương ngọt ngào ôm ấp mãi chàng trai. Rồi chàng sẽ hiểu được tiếng nói của hương hoa, hiểu được mọi sự thần kỳ của vương quốc chúng ta và sẽ cùng người yêu đến trú ngụ tại xứ sở thần tiên Atlantis”. “Bây giờ thì chàng biết rồi, Anselmus yêu thương, biết rằng cha em là con kỳ nhông em vừa kể với chàng. Bất kể mình có xuất thân cao quý, ông đã phải quy thuận những nỗi thống khổ nhỏ nhen nhất của cuộc sống thấp hèn, chính vì vậy ông có cái tính thích cười đùa trên đau khổ của người khác và hay trêu chọc họ. Ông thường nói với em rằng, đối với phẩm chất sâu xa của tinh thần mà vị chúa tể đưa ra làm điều kiện cho việc kết hôn của ba chị em con, giờ đây người đời đã có một thuật ngữ để diễn đạt, nhưng lại thường lạm dụng nó quá vụng về và khiếm nhã, người ta gọi đó là một hồn thơ của trẻ thơ. Người ta thường thấy một hồn thơ như thế ở những nhà thơ trẻ, những người vì sự quá giản đơn của phẩm cách và hoàn toàn thiếu cái gọi là kiến thức văn hóa thế giới nên có lẽ đã bị đám tiện dân chê cười. Ôi,
https://thuviensach.vn
Anselmus thương yêu! Dưới bóng cây mộc hương chàng đã hiểu được tiếng hát của em - ánh mắt nhìn của em - chàng yêu con rắn xanh, chàng tin tưởng em và muốn mãi mãi là của em! Rồi cây huệ đẹp xinh sẽ mọc lên từ đáy chiếc âu vàng, chúng ta sẽ cùng sống hạnh phúc và hoan lạc bên nhau tại xứ Atlantis! Nhưng em cũng không thể giấu giếm chàng một điều này: Trong cuộc chiến đấu khủng khiếp với kỳ nhông và thổ thần, con rồng đen đã xổng ra và bay lên không trung. Tuy chúa tể Phosphorus lại bắt giam giữ nó, nhưng từ những chiếc lông cánh đen của nó bung ra trong trận chiến rơi xuống đất đã lại nảy nòi nhiều thế lực thù địch, chúng chống phá kỳ nhông và các thổ thần khắp mọi nơi. Anselmus thân yêu, mụ già luôn thù địch với chàng cũng là người cha em biết rất rõ. Mụ đương tìm mọi cách để chiếm được chiếc âu vàng. Mụ ra đời nhờ tình yêu của một chiếc lông đen từ cánh rồng rơi xuống đất với một củ cải xấu xí và dị dạng. Mụ biết được nguồn gốc và quyền lực của mình, bởi vì trong khi rên la và co giật, con rồng bị giam giữ đã ngầm mách cho mụ biết các bí mật của những chòm sao chiếu mệnh kỳ lạ, và mụ tìm mọi cách để từ cái bên ngoài tác động chi phối cái bên trong của con người. Cha em dùng các tia chớp bắn ra từ bên trong của kỳ nhông để chống mụ. Mụ thu lượm tất cả các yếu tố thù địch trong cây cỏ và muông thú độc hại, pha chế chúng theo vị trí các ngôi sao định mệnh có lợi cho mụ nhất, làm nhiều trò ma quỷ độc ác để bắt giữ ý nghĩ của con người bằng sự hãi hùng và khiếp đảm, bắt con người quy phục sức mạnh của quỷ quái yêu ma mà con rồng bại trận sản sinh ra. Em xin chàng hãy cảnh giác đối với mụ già này, Anselmus yêu thương, vì mụ luôn thù địch với chàng, vì tâm hồn thánh thiện và thơ ngây của chàng đã nhiều phen làm thất bại những phép thuật hiểm ác của mụ. Xin chàng hãy thủy chung - thủy chung - với em, chẳng bao lâu nữa chàng sẽ đến đích rồi!”.
- Ôi, Serpentina của ta - của ta! - chàng sinh viên Anselmus kêu lên. - Ta không thể xa nàng, ta yêu nàng đến thiên thu!
Một nụ hôn cháy bỏng trên môi chàng, Anselmus bừng tỉnh như ra khỏi một giấc mơ, Serpentina đã biến mất, chuông đồng hồ điểm sáu giờ, và chàng thấy bối rối vì chưa sao chép được chữ nào, chàng lo lắng không biết
https://thuviensach.vn
viên đổng lý sẽ nói gì. Chàng nhìn vào tấm giấy, ôi, kỳ diệu thay! Việc sao chép trang bản thảo đầy bí hiểm đã may mắn hoàn tất, và khi nhìn kỹ hơn các đường nét, chàng tin rằng mình đã chép lại câu chuyện kể của Serpentina về cha nàng, một sủng thần của vị chúa tể thần linh Phosphorus ở xứ sở thần kỳ Atlantis. Lúc này viên đổng lý Lindhorst bước vào trong chiếc áo choàng màu xám bạc, mũ đội đầu, gậy cầm tay; ông nhìn vào tờ giấy da do Anselmus viết nên, thản nhiên lấy chiếc tẩu ra và mỉm cười rồi nói:
- Tôi đã biết ngay mà! Cũng được! Đây là một quan tiền, anh Anselmus ạ, bây giờ chúng ta sẽ đi tới Linke Bad - hãy theo tôi!
Viên đổng lý đi rất nhanh qua khu vườn, nơi ồn ào huyên náo những tiếng nói, tiếng huýt sáo và tiếng hát đến nỗi Anselmus bị nhức óc ù tai, và chàng đã cám ơn trời đất khi ra tới phố phường. Vừa đi được vài bước hai người đã gặp viên lục sự Heerbrand vui vẻ đến nhập bọn. Đến trước cổng họ dừng lại nhồi một tẩu thuốc hút. Viên lục sự phàn nàn về chuyện không mang theo bật lửa, nhưng viên đổng lý đã bực dọc nói to:
- Bật lửa ư? Đây, lửa đây, ông muốn bao nhiêu lửa cũng được! - và ông búng búng ngón tay, những tia lửa lớn phóng vút ra nhanh chóng làm hồng cho nõ tẩu.
- Kìa, anh bạn thấy chưa, một chút nghệ thuật hóa học đấy! - Viên lục sự Heerbrand nói với Anselmus, nhưng chàng đã không khỏi rùng mình nghĩ tới con kỳ nhông. Tại Linke Bad viên lục sự Heerbrand uống khá nhiều bia vại, đến nỗi con người bình thường vốn từ tốn và lặng lẽ ấy bắt đầu hát toáng lên bằng cái giọng nam trung khàn khàn những bài hát của cái đám choai choai, rồi ông ta nóng nảy hỏi từng người có phải bạn ông không, cho đến khi chàng sinh viên Anselmus phải dìu ông về nhà, còn đổng lý Lindhorst đã biến mất lúc nào không ai biết.
https://thuviensach.vn