🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Càng Độc Lập Càng Cao Quý - Vãn Tình Ebooks Nhóm Zalo ĐỪNG GỬI GẮM HY VỌNG VÀO VIỆC THỨC TỈNH LƯƠNG TÂM ĐÀN ÔNG D ạo trước, tôi từng tiếp xúc với một người phụ nữ. Sau khi biết tôi có tài khoản WeChat cộng đồng thường dùng để chia sẻ chuyện tình cảm, chị bèn xin danh thiếp của tôi. Vài ngày sau, tôi nhận được tin nhắn từ chị: “Vãn Tình, tại sao tài khoản của em lại tên là ‘Dốc hết sức mà sống’ vậy?” Tôi chỉ giải thích qua loa với chị rằng, sở dĩ có cái tên đó là bởi tôi hi vọng mỗi người phụ nữ đều có thể không ngừng nỗ lực để sống hết mình. Chị lại tiếp tục, nói mấy ngày nay đã đọc không ít bài viết của tôi, cảm thấy giọng văn trong đó sắc bén vô cùng, hầu hết là cổ động phái nữ nên tự chủ về kinh tế, độc lập trong suy nghĩ, vừa có chừng mực cũng vừa biết tự tôn. Vậy tại sao tôi không viết thêm về cách hành xử cần có của đàn ông trong hôn nhân, như thương vợ và chiều vợ nhiều hơn…? Tôi cười đáp, nếu chỉ cần có những bài viết như thế mà khiến đàn ông thực sự trở thành một người chồng tốt, thì thề có trời xanh, không ngày nào tôi không viết! Mà thật ra về chủ đề này, trong quá khứ tôi cũng từng không ít lần chấp bút. Trước đây,“nặng cảm tính” là tính từ chung cho hầu hết những bài viết của tôi. Tôi từng mong bất cứ người đàn ông nào trên thế gian này cũng sẽ là người chồng, người cha tốt, mong họ có thể đối xử thật dịu dàng, mong họ không làm tổn thương người phụ nữ nguyện chung bước cùng họ trên đường đời. Mãi cho đến một ngày, tôi đọc được lời nhắn từ độc giả: “Chị Vãn Tình, những lời chị viết rất hay, chỉ có điều là liệu có được mấy người đàn ông nhận ra vấn đề? Và liệu có được mấy người sẽ vì thế mà chịu thay đổi? Tôi thấy đa số người đọc là phụ nữ. Họ có thể cảm thấy được xoa dịu, được vỗ về ngay lúc ấy, nhưng rồi khi trở về với thực tại, ngày qua ngày cuộc sống của họ sẽ lại như cũ thôi.” Câu nói ấy đã giáng mạnh vào suy nghĩ trong tôi. Kênh WeChat của tôi có đến cả triệu lượt theo dõi, nhưng nếu xét về số liệu ẩn sau đó sẽ thấy, sự chênh lệch tỷ lệ nam nữ quả thực rất lớn: hơn 80% là độc giả nữ, độc giả nam chỉ chiếm gần 20% còn lại mà thôi. Có nghĩa là, đúng như những gì vị độc giả kia đã nói, người đọc bài viết của tôi đa số là phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ gặp rắc rối trong chuyện tình cảm. Họ hy vọng có thể nhận được sự an ủi từ những câu chữ mà tôi viết nên, đồng thời cũng hy vọng tìm thấy một bàn tay giúp đỡ để nhìn ra lối thoát cho rắc rối của riêng mình. Vậy mà thực tế ra sao? Mong chờ thì tốt đẹp mà hiện thực lại phũ phàng. Bất kể bao nhiêu câu chuyện về nỗi lòng của người phụ nữ, hay bao nhiêu lời nhắn nhủ tới đàn ông rằng hãy trân trọng những gì mà cô gái của mình phải bỏ ra đi chăng nữa, tình hình vẫn không có chút cải thiện, vấn đề vẫn cứ nằm nguyên tại đó. Bởi vì, đặt điểm mấu chốt để giải quyết vấn đề lên vai đàn ông vốn dĩ là chuyện không đáng tin cậy. Cứ đợi đến lúc người khác dậy lòng cảm thương, vậy chẳng phải là quá bị động rồi hay sao? Bạn muốn được viên mãn thì phải có sự phối hợp từ đối phương, nếu anh ta không thể phối hợp, vậy thì bạn cũng không còn cách nào khác. Về sau, những bài viết của tôi đều đã thay đổi về cả văn phong lẫn chủ đề, trở nên sắc sảo hơn, không còn hạn hẹp trong những câu chuyện xoa dịu lòng người, cảm động bản thân nữa, mà chủ yếu tập trung vào cách sống độc lập và hoàn thiện chính mình. Bởi tôi phát hiện ra rằng, một người đàn ông nếu đã đành lòng nhẫn tâm đối xử tệ bạc với người phụ nữ của họ, thì mong đợi gì việc họ sẽ vì dăm ba câu khuyên nhủ mà đột ngột tỉnh ngộ, rồi từ đó về sau biến thành người đàn ông tốt đẹp cơ chứ? Tất nhiên chúng ta không thể loại bỏ khả năng cũng có người thay đổi, nhưng liệu được mấy người? Tôi chắc mẩm có lẽ chẳng hơn tỷ lệ trúng số độc đắc là bao! Vậy nên, mấy bài viết bâng quơ trên mạng như “Xin đối xử tốt với vợ”,“Hãy biết trân trọng người vợ”… thực chất chỉ đang nhắm đến đối tượng độc giả là những người phụ nữ bị bạc đãi và không được quý trọng, vì trong lòng họ có nhu cầu về nó nên tự nhiên sẽ nảy sinh sự đồng cảm. Vậy còn những người đàn ông tệ bạc thì sao? Một là họ sẽ không đọc những bài viết dạng này, hai là sự cứng nhắc trong tư duy sẽ không để họ bị ảnh hưởng từ chúng. Bao nhiêu năm qua, chúng ta vẫn không tránh khỏi việc đối mặt với một hiện thực rằng: trên thế giới này, đàn ông trưởng thành và có lòng biết ơn không nhiều, mà đàn ông tật xấu đầy mình lại chiếm tuyệt đại đa số. Căn nguyên đương nhiên rất phức tạp, một phần xuất phát từ bản thân họ, nhưng cũng có một phần đến từ việc các cô gái tự coi nhẹ nhu cầu của mình. Ngoài ra, hoàn cảnh xã hội cũng là một nhân tố trong đó. Tất cả kết hợp lại dẫn đến kết quả này. Lấy ví dụ như chuyện ngoại tình. Sau khi biết chồng mình không chung thủy, hầu hết phụ nữ đều khóc lóc cả ngày trời, khổ sở tuyệt vọng đến không thiết sống, chẳng lẽ người chồng không nhận thức được hậu quả đó hay sao? Không thể nào, họ biết hành động của mình sẽ mang đến cho người bạn đời nỗi đau lớn ra sao, cũng hiểu rất rõ rằng bản thân không nên làm tổn thương vợ. Nhưng rốt cuộc họ vẫn không từ bỏ việc ngoại tình. Nước mắt của người phụ nữ, phiền muộn của người phụ nữ, chúng căn bản không đủ để đàn ông dừng thứ hành vi gây thương tổn người khác đó lại. Sự hy sinh của người phụ nữ, niềm ẩn nhẫn của người phụ nữ, chúng cũng không cách nào khiến đàn ông quay đầu. Bởi, nước mắt và khổ đau nơi bạn không quan trọng bằng cảm giác thỏa mãn của cá nhân anh ta. Quan trọng hơn là bởi anh ta biết, dù anh ta có ngoại tình thì khả năng vợ mình đòi ly hôn là rất thấp. Thay vào đó, phần lớn phụ nữ sẽ vì giữ thể diện hoặc vì con cái mà lựa chọn nhẫn nhịn. Như vậy, cái giá mà anh ta phải trả thật hời làm sao, thậm chí đôi khi chỉ bằng không. Hầu hết các cô gái đều muốn biết rốt cuộc phải làm thế nào thì người ấy mới thủy chung trong hôn nhân. Câu trả lời đơn giản là, chỉ khi phải trả giá đắt cho hành động phản bội của mình, anh ta mới biết sợ mà chùn bước. Nếu không, giả sử phụ tình rồi sự nghiệp vẫn phất lên phơi phới, tiền bạc vẫn không chút hao tổn, vợ hiền vẫn ngày ngày ở bên, dù sao cũng chỉ là xuất hiện thêm một bóng hồng có thể nung nóng lửa tình nơi anh ta mà thôi, tội gì anh ta phải tự day dứt làm khổ bản thân? Lại nói, có những anh chàng dù không ngoại tình nhưng biểu hiện trong hôn nhân cũng đáng chỉ trích không kém, đối với vợ thì bực dọc quát tháo, đối với việc nhà thì lười biếng so đo, đối với con cái thì không lo không quản, những người này lẽ nào không hiểu điều mà phụ nữ cần là tình cảm ấm áp từ họ hay sao? Không đâu, anh ta biết chứ, nhưng anh ta càng biết rằng bao nhiêu năm qua anh ta vẫn hành xử như thế, và bạn vẫn chịu đựng được đấy thôi. Vậy thì anh ta cần gì phải khổ sở sửa sai, làm một người chồng thập phần hoàn mỹ nữa? Những người phụ nữ đang cần được giúp đỡ, họ phải làm sao để khiến đàn ông thay đổi? Tôi tin rằng có không ít người trong số họ từng gửi tới cánh đàn ông thông điệp “Vợ anh đã vì anh mà mang nặng đẻ đau, giặt giũ nấu nướng cho anh, chăm sóc cha mẹ thay anh,... Làm ơn trân trọng những điều cô ấy làm vì anh!” Nhưng tôi cũng khá chắc rằng, trên thực tế hầu hết chẳng có ai thành công với thông điệp đó. Vì một kẻ không biết đối tốt với vợ thì trong lòng đã sớm tự huyễn bản thân rồi. Vài câu nhắc nhở, vài bài khuyên răn làm sao lay động được anh ta? Anh ta sẽ chỉ cảm thấy những điều ấy thật nực cười, mà người truyền tải chúng lại càng nực cười hơn. Đúng vậy, nếu anh ta dễ tiếp thu như thế, trên đời đã không tồn tại loại người gọi là “tra nam1” kia. Cứ coi như cũng có kẻ nhất thời được thức tỉnh lương tâm đi, nhưng liệu được bao lâu? Chỉ một thời gian ngắn thôi anh ta sẽ lại ngựa quen đường cũ, vì thứ cảm xúc áy náy ấy vốn chẳng thể tồn tại lâu dài. 1 Cách nói của giới trẻ Trung Quốc, dùng để chỉ những người đàn ông tồi tệ. Tuy vậy, có thật là những anh chàng này không có cách nào thay đổi? Câu trả lời là “không”. Có không ít cô gái từng chia sẻ với tôi rằng chồng họ quả là đã khác, đã tốt hơn xưa nhiều, cũng bắt đầu tôn trọng và yêu thương họ hơn. Sự biến chuyển của những người đàn ông ấy về cơ bản được tạo lập dựa trên những nền móng dưới đây: Thuở đầu, người phụ nữ chỉ quanh quẩn ở nhà, không có thu nhập, phụ thuộc vào chồng; nhưng bây giờ họ lại có sự nghiệp riêng, về phương diện kinh tế hay các mối quan hệ đều đã khác xa khi trước. Người chồng cảm nhận được năng lực của họ, càng nhìn ra nét quyến rũ từ họ nên đã coi trọng họ hơn. Thuở đầu, người phụ nữ luôn nhẫn nhục chịu đựng, chỉ lo trọn nghĩa, không biết đòi quyền; nhưng bây giờ, họ không muốn tiếp tục nhẫn nhịn nữa, họ bắt đầu biết trân trọng cảm giác cá nhân, biết đề cao bản thân, biết nỗ lực hướng tới sự độc lập trong kinh tế cũng như cái tôi, họ không còn sợ hãi việc ly hôn nữa. Người chồng cảm nhận được sự lột xác của họ, càng nhìn ra sự quyết liệt từ họ, hiểu rằng nếu cứ tiếp tục hành xử như trước, cô ấy sẽ không lưu luyến mà dứt áo ra đi, bởi vậy anh ta không thể không chỉnh đốn chính mình. Tựu trung lại, muốn xoay chuyển hoàn cảnh thì đừng gửi gắm hy vọng vào sự thức tỉnh lương tâm của đàn ông, điều này quá viển vông và mơ hồ. Vấn đề then chốt nằm ở chính bản thân bạn, khả năng của bạn tới đâu, cá nhân bạn sở hữu những gì, đó mới là thứ quan trọng quyết định cách anh ta cư xử với bạn. Ngay cả khi bạn đã “thay da đổi thịt” mà anh ta vẫn chứng nào tật nấy, thì chí ít bạn cũng đã không còn là một cô gái chỉ biết im lặng chịu áp bức như ngày trước, giờ đây tiến lui đều là đường rộng, bạn sẽ không phải sống những tháng ngày buồn bực, tủi hờn. THỜI ĐẠI “KẾT HÔN LÀ PHẢI BÁCH NIÊN GIAI LÃO” ĐÃ KẾT THÚC RỒI S áng hôm đó, một người bạn tên S gọi điện cho tôi trong tâm trạng ủ ê sầu não, nói rằng vì biết tôi ăn Tết ở nước ngoài nên không muốn làm phiền, sự thật là năm vừa qua đối với cô ấy đã xảy ra quá nhiều chuyện không vui. Tôi hỏi cô ấy có chuyện gì. Cô ấy trả lời là trước Tết cô ấy và chồng nảy sinh tranh cãi, kết quả là người chồng bỏ nhà, một mình đi du lịch. Mấy ngày trước, anh ta gửi tin nhắn về, viết rằng trong thời gian xa nhà đó đã suy nghĩ rất kỹ càng, rằng đời người ngắn ngủi lại lắm muộn phiền, không muốn phí hoài đời mình cho cuộc hôn nhân như thế này nữa, anh ta cần được sống cuộc sống mà anh ta mong muốn và hy vọng được ly hôn trong êm đẹp. Tôi sững người. Bỏ nhà đi vào đúng dịp năm mới ư? Ngay sau đó, một cách khinh bỉ, trong đầu tôi chợt liên tưởng đến việc anh ta có người khác bên ngoài. Dường như nhìn thấu suy nghĩ của tôi, S bèn tâm sự rằng khi thấy chồng cư xử như vậy, phản ứng đầu tiên của cô ấy cũng là nghi ngờ chồng ngoại tình. Nhưng thời gian đó, cô ấy đã thăm dò rất lâu mà không phát hiện ra dấu vết nào chứng tỏ chồng có người phụ nữ khác cả. Chồng cô ấy cũng đã giải thích vốn dĩ không có người thứ ba nào hết, chỉ là anh ta không muốn tiếp tục sống như thế này nữa thôi. Kể tới đây, cô ấy lại buồn bã hỏi tôi: “Cậu nói xem, tôi nên làm thế nào? Cưới nhau cũng sắp được hai mươi năm rồi, con cái cũng lớn cả rồi. Nếu nói anh ta có ‘tiểu tam’, ít ra tôi cũng có thể chia tay trong căm hận, đằng này giữa hai chúng tôi không có một ‘tiểu tam’ nào hết. Tôi đã thử nói chuyện với anh ta vài lần rồi, thái độ của anh ta cương quyết lắm. Cậu nói thử xem, rốt cuộc tôi đã làm sai điều gì để anh ta đối xử với tôi như vậy?” S không đành lòng đối diện với sự thật, nhưng tôi phần nào có thể hiểu được suy nghĩ của chồng cô ấy. Nói một cách khách quan, chồng cô ấy quả thực là một người đàn ông tốt. Dù kiếm được nhiều tiền, nhưng ngoại trừ một khoản tiền nhỏ anh ta giữ để phòng thân thì tất cả số tiền còn lại anh ta đều đưa cho S quản lý. Thời gian ngoài giờ làm việc, anh ta hoặc là đưa con đi chơi, hoặc là giúp vợ làm việc nhà. Ngoài chuyện thi thoảng uống chút rượu ra thì anh ta không có tật xấu nào đáng kể. Thường ngày, những việc trong nhà đều do S quyết định, còn những chuyện mà anh ta muốn làm, chỉ cần S không đồng ý anh ta liền từ bỏ. Mặc dù S thường xuyên phàn nàn về chồng, nhưng tôi biết trong thâm tâm cô ấy vẫn rất hài lòng. S trước giờ chưa từng nghĩ một người chồng mẫu mực như vậy lại có ngày muốn nói chuyện ly hôn với mình. Dẫu vậy, tôi cũng hiểu rõ, một người đàn ông tốt, biết an phận thủy chung, không bị những cám dỗ bên ngoài như chuyện ngoại tình tác động, thì khi đưa ra đề nghị ly hôn khả năng cao là cục diện đã không thể xoay chuyển được nữa. Đây có thể là kết quả của việc biến đổi về lượng dẫn đến thay đổi về chất, chán nản tích tụ lâu ngày mà thành. Theo tôi thấy, lần này, hy vọng để S cứu vãn cuộc hôn nhân là không nhiều. S tiếp tục: “Anh ta nói những năm qua đã sống trong vô vàn áp lực, cảm thấy cực kỳ ngột ngạt. Tôi kém cỏi đến thế sao? So với mẹ, tôi như vậy đã là tốt lắm rồi. Vậy mà cậu xem, cha tôi vẫn yên ổn cùng mẹ tôi đi qua cả một đời người, cũng chưa từng thấy ông nhắc dù một lần đến chuyện ly hôn.” Tôi thở dài: “Thế hệ của cha mẹ cậu khác chúng ta mà.” Thật ra, điều tôi muốn nhấn mạnh ở đây là nếu như cha mẹ S ở cùng thế hệ với chúng ta, có khi họ cũng đã nói chuyện ly hôn cả chục lần rồi ấy chứ. Đám bạn chúng tôi không ai không biết tới mẹ của S. Đó là người phụ nữ nổi tiếng chanh chua, cố chấp, là người mà đến cả bảo vệ khu vực cũng phải kiêng nể vài phần. Mẹ của S từng mở một cửa tiệm nhỏ kinh doanh đồ gia dụng và đồ dùng sinh hoạt hằng ngày, phân nửa vỉa hè bị bà chiếm dụng làm chỗ bày hàng hóa. Bảo vệ khi tới kiểm tra tất nhiên không thể chấp nhận, vậy mà rốt cuộc vẫn phải xuống nước trước phản ứng gay gắt và ngang ngạnh của bà. Cuối cùng, họ đành thỏa hiệp cho dịu chuyện: “Bác gái à, chúng tôi còn phải ăn nói với cấp trên nữa. Thôi thì thế này, riêng mấy ngày có thanh tra, bác tạm phối hợp với chúng tôi đi, dọn hàng gọn vào được không?” Lúc này, bà mới trưng ra dáng vẻ dương dương tự đắc: “Xem ra mấy chú cũng có chỗ khó xử, ừ thì coi như tôi làm việc tốt tích đức vậy!” Đó chính là mẹ của S, người phụ nữ khiến ngay cả bảo vệ khu vực cũng phải câm nín trong bất lực. Ở ngoài đã như vậy, trong nhà đương nhiên bà cũng thuộc kiểu người đã nói một thì tuyệt đối không có hai. Theo như lời S, hồi còn nhỏ từng có lần cô ấy thấy cha phản kháng lại mẹ. Lần đó, mẹ S trong lúc nóng nảy đã buông lời quát mắng ông thậm tệ, cha S vô cùng phẫn nộ, bèn vung tay đẩy bà ngã xuống đất, ngay khi đứng dậy bà liền không ngần ngại mà lao tới cào cấu khắp mặt ông. Mấy chục năm sau đó, trong khi mẹ S ngày càng táo tợn thì cha S ngược lại đã trầm mặc đi nhiều. Kết quả, cha S rơi vào tình trạng ít nói đến mức một câu cũng không buồn mở miệng, tất tần tật việc lớn việc nhỏ trong gia đình đều do mẹ S một tay làm chủ, mỗi khi gặp chút chuyện vặt không vừa ý là bà lại chửi đổng ầm cả nhà, còn sự tồn tại của cha S chẳng khác gì một pho tượng sáp vô tri, không biết tức giận, im lặng cả ngày. Kể cả phải sống như vậy, hai người họ vẫn được coi là “bách niên giai lão”. Nếu so với mẹ mình, đương nhiên S lành tính hơn rất nhiều. Ít nhất thì cô ấy không động tay động chân với chồng, cũng không có chuyện suốt ngày om sòm náo loạn. Tuy vậy, không thể phủ nhận rằng S thừa hưởng từ mẹ một phần tính cách cương quyết và độc đoán kia, mà phần tính cách này S chỉ bộc lộ trong quan hệ với chồng, còn đối với bạn bè xung quanh như chúng tôi, cô ấy vẫn cư xử rất bình thường. Thế nên khi giãi bày với tôi, giọng điệu của S mới ủy khuất nghẹn ngào đến thế: “Mẹ như vậy mà cha còn không nhắc chuyện ly hôn lần nào. Tôi đây đã làm một người vợ tốt hơn mẹ nhiều rồi, thật sự là trước nay chưa từng nghĩ có ngày anh ta lại đòi ly hôn cả!” Tôi tin câu chuyện của S. Tuy vậy, vấn đề đáng nói nhất trong hôn nhân chính là việc chắc chắn rằng đối phương tuyệt đối sẽ không ly hôn mình. Một khi trong đầu hình thành suy nghĩ này, tự nhiên sẽ kéo theo tư tưởng dù mình có tệ đến mấy, người kia vẫn sẽ cùng mình răng long đầu bạc. Thái độ ngạo mạn ấy trong hôn nhân có thể ví như khối u ác tính vậy. Những người đàn ông và phụ nữ mang trong đầu tư tưởng này, trong hôn nhân thường sẽ không nghĩ đến việc cố gắng trở thành người chồng, người vợ tốt hơn, cũng thường không chú trọng đến cảm nhận của người bạn đời, rèn luyện bản thân trưởng thành hơn lại càng không. Bởi quá chắc chắn về sự dài lâu của hôn nhân, nên khả năng để họ trở nên hoàn thiện hơn cũng bị chính họ chối bỏ. Thật vậy, quan niệm “kết hôn là phải bách niên giai lão” đã được hình thành trong xã hội từ rất lâu trước đây. Không bàn đến thời xa xưa, chỉ xét tới hai, ba chục năm trước thôi, việc xảy ra cãi vã giữa vợ và chồng tuyệt nhiên không hiếm, thậm chí có thể coi là “chuyện thường ngày ở huyện”. Vậy mà số cặp đôi thật sự ly hôn cũng chỉ lác đác vài người. Chẳng cần đâu xa, lấy ví dụ như cha mẹ S, bất luận quan hệ giữa hai người có tệ thế nào, họ cũng không bao giờ nghĩ mình cần ly hôn. Vì quan niệm đó, dù tỷ lệ các cặp vợ chồng ly hôn là cực thấp, nhưng thời bấy giờ những cuộc hôn nhân thực sự hạnh phúc lại hiếm gặp vô cùng. Đối với đàn ông thì uống rượu đánh bài, không màng danh vọng cũng chẳng làm sao, dù gì mình cũng có vợ rồi, trời có sập đi nữa thì vợ cũng không rời xa mình được, lấy chồng theo chồng mà lại! Còn đối với phụ nữ thì có chanh chua ghê gớm, càm ràm mắng nhiếc cũng chẳng hề gì, dù sao cũng có chồng rồi, sống với nhau cả đời, đàn ông mà muốn vứt bỏ người vợ xấu tính dở nết này, chẳng phải sớm muộn cũng chết chìm trong nước miếng vì không cào đâu ra đồ ăn sao? Song, thời đại bây giờ đã khác xưa, mô thức điều phối mối quan hệ vợ chồng của thời trước giờ đây đã không còn phù hợp nữa. Hôn nhân của ngày xưa đặt chuyện cơm áo gạo tiền lên hàng đầu, ngược lại, những đòi hỏi cho đời sống tinh thần không được coi trọng. Hoàn cảnh xã hội thời đó tuyệt đối không ủng hộ việc vợ chồng quả quyết ly hôn, thậm chí khi bị đẩy đến bước đường cùng cũng rất ít người dám nghĩ đến cách giải quyết đường ai nấy bước, mà đa phần chỉ biết chịu đựng và chịu đựng, chịu đến được lúc thất thập cổ lai hi, nhìn lại cả một đời cũng đã trôi qua trong hai chữ “chịu đựng” kia rồi. Còn thời nay thì sao? Con người ngày càng coi trọng đời sống tinh thần chứ không còn chỉ theo đuổi một cuộc sống đầy đủ vật chất nữa, cách xã hội nhìn nhận chuyện ly hôn cũng có phần cởi mở hơn, cùng với đó là sự xuất hiện ngày một nhiều những cám dỗ từ bên ngoài, điều này khiến cho tính vững bền của hôn nhân giảm đi đáng kể. Với hoàn cảnh như thế, quan niệm ngày xưa về hôn nhân không còn thích hợp để áp dụng nữa. Bất luận con người ta có hoài niệm về một xã hội coi “kết hôn là chuyện cả đời” kia bao nhiêu, cũng không cách nào ngăn được vòng quay không ngừng tiến về phía trước của bánh xe mang tên Thời đại. Có người nói phụ nữ thời nay không đáng tin, đàn ông hở ra là ngoại tình, rồi vợ chồng kiếm chuyện ly hôn. Thật ra, dù là nam hay nữ, quyền được yêu cầu ly hôn là bình đẳng. Đàn ông khi không muốn tiếp tục kéo dài cuộc hôn nhân thì có thể đề xuất ly hôn, phụ nữ cũng vậy, nếu cảm thấy không cách nào sống với cuộc hôn nhân đang có, thì họ cũng có thể lựa chọn việc dừng bước. Bất kỳ sự việc nào trên đời cũng có hai mặt. Ly hôn tất nhiên không phải là chuyện đáng để tung hô, nhưng nhìn từ một góc độ khác, khi ảnh hưởng của chuyện ly hôn không bị quan trọng hóa, thì nó đã khiến cho rất nhiều người dám nói không với cuộc hôn nhân kém hạnh phúc của mình. Dù Luật Hôn nhân có thay đổi qua bao đời người, dù thời đại có xoay vần biến chuyển qua bao thế hệ, thì một cuộc hôn nhân thật sự hạnh phúc vẫn sẽ không chịu ảnh hưởng gì từ chúng, đơn giản bởi những người trong cuộc vốn chưa bao giờ có ý định ly hôn. Tuyệt đối đừng ôm trong lòng ý niệm “Mình chưa từng nghĩ rằng anh ấy sẽ nói chuyện ly hôn”. Trong xã hội hiện đại, muốn ở bên nhau cả đời mà chỉ dựa vào tờ giấy chứng nhận kết hôn thì không tác dụng gì đâu, vì thực chất sự bền vững phụ thuộc vào việc hai người đều biết cách cho đi và nhận lại, yêu thương bao bọc nhau, tạo cho đối phương cảm giác an toàn và ấm áp, đồng thời nhận thấy được sự trưởng thành của người kia, cần hơn nữa là dìu dắt lẫn nhau, cùng nhau đi qua những thăng trầm sóng gió, cùng nhau hoàn thiện chính mình… Một cuộc hôn nhân như vậy mới có thể thật sự “bách niên giai lão”. TRÊN ĐỜI NÀY LÀM GÌ CÓ NGƯỜI CHỒNG HOÀN MỸ C ó một vị độc giả rất tinh ý hỏi tôi: “Vãn Tình, ở cuối mỗi bài viết của cô thường có thêm vài dòng tái bút nói về những câu chuyện nhỏ giữa cô và chồng, tôi cảm thấy cuộc sống của hai người vừa thú vị vừa lãng mạn. Chỉ là tôi rất nghi ngờ, trên đời này thật có người chồng hoàn hảo như vậy sao? Hay là cô bịa chuyện ra thế?” Tôi liền trả lời: “Tôi không cho rằng trên đời có người chồng thập toàn thập mỹ, trong đó bao gồm cả ông xã nhà tôi. Đúng, anh ấy không hoàn hảo, khuyết điểm của anh ấy không hề ít hơn những người đàn ông khác. Nếu đổi cho anh ấy làm chồng cô, chưa chắc cô đã hài lòng. Tôi chỉ là hiểu rõ một đạo lý rằng: trong hôn nhân không có sự vẹn tròn, nhìn vào ưu điểm của đối phương nhiều hơn mới chính là pháp bảo cho một cuộc hôn nhân dài lâu. Còn về nhược điểm, chỉ cần không phải những khuyết thiếu về nhân phẩm như thói ngoại tình, bạo lực, cờ bạc, thì tình yêu có thể điều chỉnh được. Cả hai chúng tôi đều không hoàn hảo, vậy thì cần gì phải hà khắc thái quá với đối phương?” Cô ấy đáp lại: “Cô nói rất đúng, quả là có tầm nhìn hơn tôi, nhưng phải làm sao để được như vậy? Vì cứ thấy tật xấu của chồng là tôi lại không nhịn được mà phát tiết, thành ra cãi nhau như cơm bữa, gà bay chó sủa suốt cả ngày, mệt mỏi muốn chết đi được!” Thật lòng mà nói, khi mới lập gia đình, chính tôi cũng từng trải qua một khoảng thời gian dài chưa kịp thích ứng. Thoạt tiên là sự khác biệt về hoàn cảnh sống. Anh sinh ra ở nơi đô thị xa hoa, còn tôi lại lớn lên ở vùng huyện thành nhỏ bé, thói quen sinh hoạt và chi tiêu của chúng tôi không giống nhau. Anh thừa hưởng từ mẹ tính cách ưa sạch sẽ quá mức, ngày nào cũng đều đặn tắm rửa hai lần vào buổi sáng và buổi tối, mùa hè nếu phải ra ngoài có khi còn tắm tới ba, bốn lần, số lần rửa tay lại càng không đếm xuể. Tôi cảm thấy thói quen vệ sinh của mình đã là sạch sẽ lắm rồi, vậy mà trong mắt anh nó lại biến thành vấn đề cực đại. Mỗi khi đi đâu về nhà, tôi thì chỉ muốn ngồi nghỉ một chút, trong khi đó anh lúc nào cũng đứng cạnh tôi mà thúc giục liên hồi: “Em không đi tắm à? Không mau rửa tay chân đi?”. Còn nữa, mỗi khi tôi định đưa món gì lên miệng ăn, ngay lập tức anh liền hỏi đồ này có an toàn không, đã được rửa kỹ hay chưa… Giả như lúc ấy tâm trạng vui vẻ thì tôi còn chịu khó nghe lời, chứ phải vào những lúc tôi đang mệt mỏi hoặc khó ở, tôi sẽ cáu kỉnh mà vặc lại ngay: “Anh là Đường Tăng đầu thai đấy à? Cằn nhà cằn nhằn, còn phiền hơn cả mẹ em nữa!” Thói quen chi tiêu cũng vậy, hai chúng tôi chẳng khác gì hoán đổi tính cách cho nhau. Anh thích dạo quanh trung tâm thương mại, muốn gì mua nấy, còn tôi lại y như một thằng con trai, cái gì không thật sự cần thiết thì sẽ không mua, kể cả đi đường cũng phải xác định trước mục đích và điểm đến, không có chuyện đi loanh quanh vô định bao giờ. Bởi thế, đồ đạc trong nhà chúng tôi chủ yếu là do anh tha lôi về. Có một lần, anh mang về một chiếc máy tập thể dục, rảo khắp nhà một vòng, sau đó chán nản than vãn với tôi: “Anh thấy nhà mình bé quá rồi, chẳng đủ chỗ để thêm cái gì nữa. Mới chuyển về đây có hai năm mà sao đã lắm đồ thế không biết?” Tôi dửng dưng liếc nhìn anh một giây rồi thong thả đáp: “Ai bảo người nào đó cứ thích mua đồ về cho lắm vào, nào máy tập giãn g y ập g cơ, nào đệm ngồi thiền, nào bàn ghế nghệ thuật, nhà không rộng hơn ra thì sớm muộn cũng chật ních đồ thôi chồng ạ!” Nghe vậy, anh lại lủi thủi khuân máy tập, cất ra ngoài ban công. Tôi nhìn đống đồ vừa chiếm diện tích vừa phí tiền lại vừa chẳng có tác dụng gì, phải nhắc đi nhắc lại đến ba lần câu “Tiền là do anh kiếm, thích tiêu gì chẳng được!” mới có thể kìm nén bản thân khỏi sự kích động muốn mắng anh một trận cho bõ tức. Điều thứ hai phải kể đến, là công việc của anh bận rộn vô cùng, thời gian ở nhà cực kỳ ít ỏi. Rất nhiều người chịu không nổi việc chồng hay vắng nhà. Dù là vì công việc đi nữa thì họ vẫn sẽ cảm thấy tủi thân, tâm trạng không vui, âu cũng xuất phát từ sự nhạy cảm thiên bẩm của phụ nữ. Những lúc khó chịu trong lòng, điều họ hy vọng nhất chính là được nhìn thấy chồng ở nhà, kể cả khi người đàn ông của họ không thể giúp họ giải quyết vấn đề đi nữa, chỉ cần có người đó ở bên đã là quá đủ. Vậy nên, những cặp vợ chồng sống xa nhau thường xảy ra mâu thuẫn nhiều hơn. Khi bạn cần anh ấy, anh ấy lại không ở bên, cứ thế, thất vọng cùng giận hờn tích lũy ngày một lớn dần, đến giới hạn thì bùng nổ, kéo theo sự bất hòa, những trận cãi vã, ảnh hưởng trực tiếp đến tình cảm đôi bên. Tôi và ông xã dù không phải sống xa nhau, nhưng thật ra lắm lúc cũng không khác như vậy là mấy, thậm chí có lần trong tám tháng mà anh chỉ ở cùng tôi đúng hai dịp cuối tuần. Mỗi khi tôi muốn cùng anh làm việc gì đó, anh luôn phải xem lịch trước, hẹn thời gian rõ ràng, sau đó nếu phát sinh việc đột xuất thì kế hoạch của chúng tôi lại phải thay đổi. Đến khi anh được ở nhà thì cũng vì đi công tác về quá mệt, vì phải tiếp rượu quá nhiều, nên tôi có muốn cùng anh chuyện trò dăm ba câu, anh cũng sẽ làm bộ mặt năn nỉ mà từ chối: “Hôm nay anh mỏi lắm, muốn đi ngủ sớm, để ngày mai em nhé.” y g g y Nhưng đợi đến “ngày mai”, tôi đã chẳng còn sót lại chút hứng thú nào của ngày hôm qua rồi. Nói đi nói lại thì điều tôi chịu không nổi nhất chính là việc sở thích của chúng tôi quá khác nhau. Hồi mới sửa sang nhà cửa, vì muốn ở gần nhau hơn nên phòng làm việc của tôi và phòng chiếu phim của anh chỉ cách nhau một bức tường. Nhưng với anh, xem phim mà không đi kèm hiệu ứng như rạp thì còn ra trò trống gì nữa, thành thử mỗi khi bị làm phiền bởi tiếng ồn từ bộ phim anh xem, tôi lại thấy anh đáng ghét hơn bao giờ hết. Bạn biết đấy, đối với người làm nghề viết lách, không gì bực bội hơn việc dòng cảm hứng của bản thân bị trôi đi mất. Những lúc mất hứng như thế, trong đầu tôi lại hiện lên ý định ly hôn. Tôi nghĩ, giá như được ở một mình sẽ thật tự do biết mấy, thật yên ổn biết bao! Còn giờ đây, ngay cạnh tôi nếu không phải tiếng đạn lạc bom rơi rung chuyển đất trời thì cũng là tiếng hiệu ứng âm thanh đinh tai nhức óc, thật sự muốn phát điên lên được! Không chỉ thế thôi đâu, trong các mối quan hệ, anh thuộc kiểu người dễ mềm lòng, luôn luôn nhận thiệt thòi về mình, mà khi đã về chung một nhà và gánh vác chia sẻ mọi thứ cùng nhau, anh chịu thiệt cũng là tôi chịu thiệt. Mỗi lần thấy anh mềm lòng là tôi lại sốt ruột thay, nếu đổi lại tôi là anh, làm gì có chuyện để người dưng được đắc ý dễ dàng như thế! Thời gian đó, anh trai tôi rất quan tâm tới cuộc sống hôn nhân của tôi, tôi cũng thường tâm sự những vướng mắc trong lòng về chuyện gia đình với anh ấy. Anh tôi là người biết nhìn xa trông rộng, cũng là người luôn kéo tôi quay trở lại con đường đúng đắn mỗi khi tôi rối bời. Anh ấy từng khuyên nhủ tôi: “Con bé này, tâm thái của em như vậy là không ổn. Hôn nhân mà, sao có thể hoàn toàn theo ý mình chứ. Nghĩ đến những điểm tốt của người ta ấy! Nó thích sạch sẽ chẳng phải là quá tốt sao? Nó mà lôi thôi lếch thếch thì với tính cách của em chắc gì đã chịu nổi một ngày? Có khi chẳng được bao lâu đã bỏ nhau rồi ấy. Chuyện thích mua sắm đồ đạc ít ra cũng thể hiện nó là người có nhu cầu với cuộc sống của mình. Còn công việc bận rộn, ít thời gian ở bên em thì đúng là thiệt thòi cho em thật, nhưng em thử nghĩ lại xem, nếu ngày nào nó cũng ở nhà, không sự nghiệp, không danh vọng, em có thể không phát điên sao? Dù gì em cũng không phải là đàn ông, không hiểu được rằng thường xuyên đi công tác bên ngoài thật sự rất mệt mỏi. Nó bạt mạng làm việc cũng là để kiếm được nhiều tiền hơn, để em được sống thoải mái sung túc hơn. Cứ nghĩ xem, em muốn gì nó cũng cố đáp ứng cho bằng được đấy thôi. Em nên quan tâm nó hơn nữa kìa! Nếu cảm thấy mình có nhiều thời gian rảnh rỗi thì hãy làm những việc bản thân thấy thích ấy. Về chuyện nó gây ảnh hưởng đến việc viết lách của em, thật ra cũng không phải vấn đề khó khăn gì. Mỗi lần nó xem phim thì em cố gắng làm những việc không quan trọng. Nếu như thực có cảm hứng muốn viết vào lúc ấy, em hãy thẳng thắn nói lên suy nghĩ của mình với nó, đề nghị nó ra ngoài rạp xem chẳng hạn. Thứ thật sự làm nguội lạnh tình cảm, bóp chết hôn nhân thường không phải ngoại tình hay bạo lực, mà lại chính là những chuyện vặt vãnh tủn mủn và bất mãn trong cuộc sống thường nhật kìa. Em thử cố hiểu nó hơn, bao dung và khoan thứ cho nó hơn, thử nghĩ nhiều hơn về ưu điểm của nó xem sao, sẽ rất tốt cho tình cảm của hai đứa đấy.” Vậy là, tôi nghe lời anh trai, bắt đầu để ý hơn đến ưu điểm của ông xã. Thời còn độc thân, phòng tôi luôn bộn bừa, nhưng sau khi cưới anh, trong nhà lúc nào cũng không một hạt bụi, đến cả đứa bạn thân chí cốt cũng không tin nổi có ngày phòng tôi lại gọn gàng ngăn nắp đến thế. Bản tính tôi ưa tự do tự tại, không thích bị trói buộc gò bó, anh mang đến cho tôi sự tự do hết mức có thể. Từ việc nhỏ như sở thích cá nhân cho đến việc trọng đại như muốn có con hay không, anh đều dành cho tôi lòng khoan dung lớn lao, không để tôi cảm thấy một chút áp lực nào. Tuy anh bộn bề công việc nhưng vẫn để tôi toàn quyền quản lý thu nhập của gia đình. Tôi muốn làm gì, muốn mua gì, trước nay anh chưa từng một lần phản đối, thậm chí không tra hỏi một câu, sự tin tưởng mà anh dành cho tôi là vô điều kiện. Tuy anh hay chịu thiệt về mình, nhưng anh đối xử với mọi người bằng tấm lòng nhân hậu, chưa từng lừa dối tôi. Ngay cả khi giữa chúng tôi nổ ra tranh cãi, anh cũng không nỡ dùng lời lẽ cay nghiệt để sát thương tôi. Bao năm nay, anh chưa nổi nóng với tôi một lần nào, nếu bị tôi dồn ép đến mức không có đường lui, quyết liệt nhất thì anh cũng chỉ bỏ ra ngoài yên tĩnh một lúc. Nghĩ tới đây, trái tim tôi dịu lại trong phút chốc, những chuyện khiến tôi không vui giờ cũng chẳng còn quá quan trọng nữa, tôi bắt đầu cảm thấy mình có thể mở lòng chấp nhận và hiểu cho anh. Trên đời không có ai là kẻ ngốc cả, sự thay đổi của tôi khiến anh hoàn toàn cảm nhận được, sự nhượng bộ từ tôi anh cũng hoàn toàn hiểu rõ. Bởi vậy anh đã chủ động hòa hợp với thói quen của tôi, bao dung với cả những khuyết điểm của tôi. Từ trước tới giờ, anh vẫn luôn nhìn tôi bằng ánh mắt ấm áp trìu mến, vậy mà tôi phải nhờ đến lời khuyên nhủ của anh trai mới có thể nhận thấy điểm này. Cuối cùng, chúng tôi cũng biết dùng sự dịu dàng trong đôi mắt để hướng về nhau. Vậy đó, cùng là cuộc hôn nhân ấy, cùng là người mình thương ấy, nhưng sự thay đổi trong tâm tính mới là điều quyết định nơi ta đang sống là thiên đường hay địa ngục. Giờ đây, tôi dường như đã bỏ qua những khuyết điểm của anh, chỉ cần anh đối xử tốt với tôi, có trách nhiệm với gia đình thì vài tật xấu nhỏ nhặt đó đáng là gì đâu. Trên đời có ai không chút khuyết điểm nào chứ? Cho nên, càng ngày tôi càng hài lòng về ông xã, anh không thật sự hoàn hảo, song tôi luôn xem trọng ưu điểm của anh, đồng thời coi những điểm chưa hoàn thiện là chuyện nhỏ. Cũng vì thế mà tình cảm giữa chúng tôi ngày càng sâu sắc. Cứ như vậy, tự khắc tôi cũng không cần ép buộc bản thân phải bao dung và tha thứ nữa, mà nó đã trở thành hành động tự nhiên, một chút cũng không miễn cưỡng. Có rất nhiều cô gái sau khi kết hôn hầu như đều bất mãn về chồng. Kỳ thực, họ chỉ cần thay đổi cách nhìn nhận một chút, thay đổi cách ứng biến một chút, kết quả có thể sẽ khác biệt hoàn toàn. Tuy nhiên, có một điểm cần lưu ý: nếu như sự bao dung, mở lòng của bạn được đối phương hiểu ra, trân trọng và biết ơn, vậy thì cuộc sống hôn nhân của bạn sẽ ngày một ấm cúng thi vị. Nhưng ngược lại, nếu thấy bạn thông cảm, nhượng bộ mà anh ta lại được đà lấn tới, thì bạn nhất định phải khiến anh ta hiểu rằng bạn làm như vậy là vì bạn yêu anh ta, vì bạn nâng niu cuộc hôn nhân này, chứ không phải vì bạn không thể sống thiếu anh ta được, để rồi mặc cho anh ta không biết ranh giới mà tùy ý đối xử. “LẦN ĐẦU TIÊN” RỐT CUỘC QUAN TRỌNG ĐẾN MỨC NÀO? T rước hết, xin kể cho các bạn một câu chuyện mà tôi từng trải qua. Lần ấy tôi đi chọn mua đá quý, thấy người ta trưng bày rất nhiều vòng ngọc với chất lượng tốt mà giá cả lại phù hợp, bèn chọn mua hai trăm chiếc để bán thử. Tối hôm đó về tới khách sạn, tôi liền đăng ảnh vòng lên mạng, không ngờ một giờ sau đã bị tranh giành mua hết. Rất nhiều người nói với tôi rằng trước đây họ chỉ thấy loại vòng này bán với giá mấy nghìn tệ một chiếc, chứ không nghĩ vài trăm tệ đã có thể mua như thế này. Bởi vậy có những người mua về một lúc cả chục chiếc để tặng bạn bè người thân, còn những người chậm chân đến muộn thì tỏ ra buồn bã tiếc nuối, hỏi tôi về sau có còn bán nữa hay không. Tôi đáp: “Cứ yên tâm, ngày mai tôi lại lấy tiếp một lô nữa.” Hôm sau, tôi hứng chí đi đến cửa hàng kia, nói muốn mua tiếp vài trăm chiếc vòng giống hôm qua. Bà chủ trả lời không thành vấn đề, rồi nhanh nhảu lấy vòng ra cho tôi chọn. Đến khi chuẩn bị tính tiền, bà ta mới nói hôm nay giá một chiếc vòng đã tăng hai mươi tệ so với hôm qua. Tôi giật mình kinh ngạc, hỏi: “Tại sao lại thế? Không phải giá tiền giống hôm qua sao?” Bà chủ lập tức ngụy biện: “Đấy là vì đá quý đang liên tục tăng giá!” Đối diện với mối làm ăn này, tôi thật lòng chỉ muốn quay đầu bỏ chạy ngay và luôn. Tôi cũng là người kinh doanh đá quý, sao lại không biết giá cả tăng giảm ra sao được cơ chứ? Giả như sau một tháng bà ta nói giá mỗi chiếc vòng tăng hai mươi tệ thì tôi còn có thể hiểu được, nhưng mới qua một đêm, đây rõ ràng là nói khống giá lên mà! Tôi vẫn cứng rắn: “Cũng không đến mức sau một đêm mà tăng nhiều như thế, huống hồ là cùng một lô hàng. Làm ăn mà như thế này, thật chẳng ra sao hết.” Đối phương vẫn tiếp tục giải thích: “Không phải cùng một lô đâu, lô vòng hôm qua đã bán hết rồi. Lô này là hàng mới về.” Rõ ràng hôm qua trong lúc chọn hai trăm chiếc vòng kia, tôi đã xem đi xem lại rất kỹ, chọn lựa cẩn thận từng chiếc một, có phải cùng một lô hàng với hôm nay hay không chẳng lẽ tôi lại không biết? Nghĩ tới việc đã lỡ đồng ý với quá nhiều người, tôi hạ quyết tâm hôm nay nhất định phải mang được vòng về, cố gắng kiềm chế, hỏi bà ta: “Nếu chị giữ nguyên giá như hôm qua, thì hôm nay tôi sẽ lấy tiếp hai trăm chiếc, còn nếu chị kiên quyết buôn bán như thế này thì thôi.” Bà chủ thấy vậy bèn ỉ ôi: “Cô buôn may bán đắt như thế, chẳng phải cũng chỉ là hai mươi tệ thôi sao, lúc mua vào đắt hơn thì lúc bán ra cô cũng độn giá lên một chút là được chứ gì? Khách hàng người ta cũng không coi trọng hai mươi tệ ấy đâu, cái người ta quan tâm là ở trung tâm mua sắm, một chiếc vòng này có giá vài nghìn tệ kia kìa!” Tôi cười lạnh nhạt: “Tôi không như chị, không kinh doanh theo kiểu của chị, cũng không làm nổi cái chuyện tăng giá đột biến chỉ sau một đêm ấy. Dù đúng là tôi nhập hàng đắt hơn hai mươi tệ đi nữa, dù khách hàng có chấp nhận đi nữa, thì tôi cũng không qua nổi cửa ải lương tâm mình.” g q g Cuối cùng, bà ta đành nhượng bộ: “Vậy thì mỗi chiếc tăng thêm mười tệ đi, dù sao tình hình buôn bán của cô tốt như vậy, cô cũng chẳng cần để ý chút tiền cỏn con này phải không?” Tôi lắc đầu rời đi. Về sau, tôi đến cửa hàng khác mua vài chục chiếc vòng, vừa đủ số lượng mà tôi đã nhận lời với khách. Thật ra mỗi chiếc đều đắt hơn lô hàng trước tận mấy chục tệ, nhưng chất lượng tốt hơn một chút, cũng coi như đáng tiền. Đợt hàng mới này tôi vẫn báo giá cho khách như lô vòng trước đấy, cũng không kể cho họ câu chuyện bên lề kia. Cứ tạm cho là tôi lao động công ích đi, dù sao trong lòng tôi cũng thấy vui vẻ với cách làm của mình. Lần thứ hai, tôi lại bắt gặp những chiếc vòng ấy, bà chủ nọ một lần nữa chào hàng tôi, tôi chỉ lắc đầu cười rồi rời đi, chốc lát liền nghe thấy giọng bà ta với theo phía sau: “Tôi bán cho cô bằng giá hôm đầu tiên này!” Tôi thầm thở dài nói: “Không cần nữa.” Khi ấy, bà ta tỏ ra khó hiểu: “Loại vòng này ở chỗ cô được nhiều người thích như thế, sao cô không nhập về tiếp? Cô có thù với tiền à?” Tôi cười nhạt: “Quan điểm làm ăn của chúng ta không giống nhau. Chút tiền kia tôi thà từ bỏ còn hơn dùng nó để mua lấy sự dằn vặt lương tâm.” Bà ta nhìn tôi bằng ánh mắt không dám tin, cuối cùng chốt lại: “Tôi phát hiện ra cô thật là ngốc!” Một thời gian sau, tình hình kinh tế trong nước suy thoái, trong khi các ngành nghề đều ít nhiều chịu tác động thì Vân Ý Hiên của tôi ngày qua ngày càng thêm phát đạt. Một lần, tôi lại qua chỗ bà ta, quả nhiên tình hình kinh doanh không được tốt, bà ta liền xuống nước với tôi: “Chỗ vòng này tôi giảm mười tệ so với giá cũ, cô thấy sao, có lấy không?” Tôi nhìn bà ta một giây rồi đáp: “Cho tôi ba trăm chiếc, có điều chị không cần phải giảm mười tệ đâu, cứ bán theo giá cũ là được!” Nét mặt bà ta thoáng lộ vẻ ngại ngần: “Tại sao vậy? Giảm giá cho cô mà cô cũng không muốn sao?” Lúc này, tôi mới trả lời: “Kinh tế thị trường suy thoái, người người nhà nhà đều khó khăn, tôi không phải loại người thích mượn gió bẻ măng, chỉ mong hai bên hợp tác trong sòng phẳng và thành thật. Về sau, khi làm ăn cùng nhau lâu dài rồi thì chị sẽ hiểu tính cách của tôi thôi.” Kể từ đó, bà ta không những không còn giở chiêu trò tăng giá đột biến chỉ trong một đêm nữa, mà mỗi khi có hàng chất lượng tốt đều thông báo để tôi tới chọn đầu tiên. Năm nay, bà ta cảm khái nói với tôi, hai năm trước kinh tế xuống dốc nhưng bây giờ tình hình được cải thiện rất nhiều rồi, đá quý nguyên chất hiện nay đã tăng giá hơn hẳn. Những điều mà bà ta nói đều là sự thật. Tôi cũng nhận ra rằng bà ta không dám nói thẳng với tôi việc vòng tăng giá, chắc hẳn vì còn lấn cấn chuyện trước kia. Thấy vậy, tôi chủ động ướm lời: “Tôi biết hiện tại giá thành đã tăng rồi, vậy lô hàng này tôi sẽ trả thêm hai mươi tệ cho mỗi chiếc vòng nhé!” Bà ta thoáng chốc mừng rỡ: “Gặp được bạn làm ăn như cô quả là tốt! Không nói nhiều, tối nay tôi mời cô một bữa.” Sở dĩ tôi kể câu chuyện trên là bởi, thời gian gần đây có rất nhiều cô gái tâm sự rằng họ cần giúp đỡ. Họ tự nhận thấy bản thân là người tốt bụng lại biết hy sinh, một lòng một dạ săn sóc chồng con, chăm nom cha mẹ, vậy nhưng tại sao những người trong gia đình lại không coi trọng họ, để rồi lợi dụng chính những điểm tốt ấy mà phụ lòng họ? Nghe những lời bộc bạch như vậy, tôi chỉ có thể thở dài cảm thán. Cảnh ngộ mà họ gặp phải dường như đã được định sẵn ngay từ những “lần đầu tiên” rồi. Trong mối quan hệ giữa người với người, “lần đầu tiên” là thời điểm vô cùng quan trọng. Đặc biệt, lần đầu tiên nảy sinh tranh cãi, lần đầu tiên bị đẩy tới giới hạn không thể chịu đựng nổi, lần đầu tiên tìm ra phương thức giải quyết vướng mắc… chúng hầu hết đều là mắt xích quan trọng quyết định cách xử sự của đôi bên trong tương lai. Giống như câu chuyện tôi đi mua vòng phía trên. Giả sử tôi dễ dàng chấp nhận mức giá đã bị tăng một cách bất thường ấy, thì ai dám đảm bảo rằng chuyện đó sẽ không xảy ra lần thứ hai, lần thứ ba? Thậm chí nó có thể tiếp diễn cho đến khi tôi sức cùng lực kiệt. Tới lúc ấy, dù muốn xoay ngược tình thế cũng khó khăn vô cùng, bởi đối phương tin rằng những lần trước tôi đã luôn thỏa hiệp thì lần này chắc chắn cũng sẽ như vậy thôi. Vì lẽ đó, kể cả khi tôi sẵn sàng bỏ ra thêm nhiều tiền hơn đi nữa, thì lần tăng giá đầu tiên kia tôi vẫn sẽ không nhượng bộ, chỉ có vậy đối phương mới hiểu rõ điều gì tôi chấp nhận được và điều gì là không thể. Đáng tiếc, rất nhiều cô gái lại có cách làm ngược lại. Họ luôn giữ suy nghĩ rằng thỏa hiệp một lần không có gì là quá đáng cả, cứ đáp ứng cho xong chuyện. Thế là trong lần đầu tiên tranh chấp, họ đã bị đối phương lấn át. Ví dụ như lần đầu tiên bị mẹ chồng la mắng, họ không tiện phản kháng lại vì sợ ảnh hưởng đến hòa khí của gia đình, sợ điều đó sẽ khiến chồng có ấn tượng không tốt về mình. Thế nên cuối cùng họ đã chọn cách nhẫn nhịn cúi đầu. g ọ ọ ị Hay ví dụ như lần đầu tiên không được chồng quan tâm và coi trọng, họ lại lo nếu xảy ra cãi vã thì chồng sẽ không còn yêu mình nữa, cuối cùng họ vẫn không dám vì bản thân mà bảo vệ lập trường, lại âm thầm lựa chọn đẩy giới hạn của mình xuống thấp hơn một chút để dĩ hòa vi quý. Vậy nhưng các cô gái lại không hiểu rằng, khi một người sẵn lòng ép bạn phải thỏa hiệp thì việc đó sẽ không dừng lại ở một lần. Chỉ cần lần đầu tiên bạn chịu nhượng bộ, chắc chắn sẽ có vô số lần khác tương tự xảy đến. Đợi tới khi không thể chịu đựng được nữa, bạn phản kháng lại thì mối quan hệ đã đi đến bờ vực sụp đổ thật rồi. Điều mà các cô gái đó còn thiếu chính là dũng khí để đứng lên đấu tranh và sự dứt khoát để giải quyết vấn đề. Ngoài ra tầm nhìn của họ cũng khá hạn chế. Họ không thể dự đoán trước được chiều hướng phát triển và kết thúc của sự việc, mà luôn bị áp bức đến đường cùng, để rồi tới phút cuối vẫn không biết vấn đề cốt lõi thực sự nằm ở đâu. Thật ra nguyên nhân chủ yếu là: họ đã đánh mất điểm giới hạn của bản thân ngay từ lần đầu tiên. Vì thế, những cô gái thông minh luôn hiểu rằng, lần đầu tiên là thời điểm thích hợp nhất để dùng hành động thực tiễn khiến đối phương biết đâu là giới hạn và tự tôn của mình. Mặc dù vậy, xin bạn nhớ kỹ: không phải đối với tất cả mọi người bạn đều phải cứng nhắc áp dụng phương pháp này. Có hai trường hợp ngoại lệ: Thứ nhất là kiểu người cực kỳ đôn hậu thiện lương. Đối với kiểu người này, bạn chỉ cần đối xử tương tự với họ là được. Thứ hai là kiểu người cực kỳ chín chắn rộng lượng, những người này vốn đã biết tự khắc phục thói xấu của bản thân, hiểu được đạo lý đôi bên cùng có lợi, bất cứ cách thức hay thủ đoạn nào trong mắt họ cũng chỉ là trò trẻ con. Nếu quá cứng nhắc từ đầu, bạn sớm muộn cũng rơi vào thế gậy ông đập lưng ông mà thôi. Chỉ có điều, trên thế gian này, hai loại người nêu trên chỉ thuộc thiểu số, còn đa số những người xuất hiện trong cuộc đời chúng ta lại cứ thích thử đẩy chúng ta đến giới hạn chịu đựng cuối cùng. Tóm lại, bạn vẫn cần hiểu việc làm rõ giới hạn của bản thân trong những lần đầu tiên có tầm quan trọng như thế nào, bởi điều đó sẽ khiến cuộc sống tương lai của bạn bớt đi vô số phiền phức. NGƯỜI THÔNG MINH KHÔNG CHỌN NÍU KÉO HÔN NHÂN A Mi là một người bạn mà tôi quen trên mạng từ thời đại học. Lúc mới quen, chị ấy gần ba mươi tuổi, chúng tôi thường chơi game cùng nhau, thời gian đó quả thực rất thoải mái. Tính khí A Mi khá dễ chịu, là người hào phóng, cộng thêm lớn tuổi hơn tôi nên luôn quan tâm tới tôi. Bản thân tôi cũng rất quý mến chị ấy. Hai chúng tôi cùng ở trong một nhóm chơi game, quan hệ giữa mọi thành viên trong nhóm đều tốt đẹp. Thời đó, cuộc hôn nhân của chị ấy vô cùng hạnh phúc, gia đình cũng có điều kiện, vì chưa có con lại làm việc ở cơ quan Nhà nước nên thời gian rảnh rỗi tương đối nhiều. Khoảng hai năm sau khi quen biết nhau, một tối nọ A Mi rủ tôi cùng chơi game, chơi được một lúc liền tâm sự rằng tâm trạng hôm nay của chị không được tốt. Chị vốn dĩ chỉ muốn giết thời gian một chút, nào ngờ càng chơi game lại càng thấy mệt mỏi, cuối cùng chọn tâm sự với tôi. Tối ấy, A Mi nói với tôi rằng: “Tình Tình, trước đây chị từng giấu em vài chuyện.” Tôi cảm thấy có chút mơ hồ, trong lòng nghĩ hai chúng tôi thường xuyên tán gẫu trên điện thoại như thế, cũng hay gọi video cho nhau, chị ấy có thể giấu tôi điều gì cơ chứ? Lại nói, tôi chỉ là đứa sinh viên nghèo kiết xác, có điểm nào ở tôi đáng để chị ấy phải giấu giếm sao? Ngày hôm đó, A Mi đã tường tận kể lại câu chuyện của chị ấy cho tôi nghe. Vào năm tốt nghiệp, chị kết hôn với người chồng hiện tại. Trước đó chị kể rằng điều kiện nhà chồng rất tốt, nhưng thực ra phía sau còn có ẩn tình. Gia đình nhà chồng không chỉ là điều kiện tốt mà còn thuộc dạng khá giả nhất vùng, đương nhiên không phải một vùng rộng lớn, chỉ là ở thành phố nhỏ nơi chị sống thôi. Sau khi cưới, vì chưa có con, cộng thêm ở nhà cũng nhàm chán nên chị ấy được cha chồng dựa vào quan hệ sắp xếp cho một công việc có tầm cỡ, lương lậu bao nhiêu không thành vấn đề, công việc lại nhẹ nhàng thoải mái. Các đồng nghiệp đều biết gia thế của A Mi, thành thử về cơ bản không ai dám gây khó dễ cả. Bởi vậy, phần lớn thời gian của chị có thể xem là nhàn rỗi, tự do. Trong con mắt của người ngoài cuộc thì chẳng cần bàn cãi, chị ấy quả là một người phụ nữ may mắn: vừa tốt nghiệp đại học đã được gả vào gia đình quyền quý, ngày ngày có kẻ hầu người hạ, một chút áp lực cuộc sống cũng không chạm đến đôi vai. Ban đầu A Mi cũng tưởng như vậy, được chồng đối xử tốt, mỗi tháng đều được cho cả núi tiền tiêu vặt, nhiều đến mức chẳng biết ném đi đâu cho hết. Nhưng cuộc sống viên mãn ấy chỉ kéo dài được ba năm. Ba năm sau, người chồng nảy sinh tình cảm với một cô gái khác, thái độ đối xử với vợ thay đổi hoàn toàn. Ngày đó A Mi còn trẻ nên đã từng đề nghị ly hôn. Song đề nghị ấy vấp phải sự phản đối của cha chồng, vì một việc vốn chẳng phải tốt đẹp vinh quang gì như thế sẽ ảnh hưởng xấu đến bộ mặt danh dự của gia đình. Cuối cùng ông chỉ nhắc nhở con trai không được lăng nhăng bên ngoài nữa, đồng thời cũng thúc giục A Mi hãy mau chóng có con. Người mà gã chồng e sợ nhất chính là cha hắn. Không dám làm trái lời cha, hắn bèn cun cút xin lỗi A Mi, hứa hẹn về sau sẽ đối xử thật tốt với vợ. A Mi từ bỏ ý định ly hôn, cha mẹ chồng tuy có quyền có thế nhưng bình thường vẫn không hề tệ bạc với chị, trái lại còn đối xử với chị như một người con đúng nghĩa. Đặc biệt, cha chồng lại càng không có gì để phàn nàn, ông luôn là người đứng về phía chị mà ra mặt giáo huấn con trai mình. A Mi nghe lời cha chồng, hai năm sau chị sinh được một bé trai. Sau khi có con, gã chồng quả thực đã thành tâm hơn trước, số lần đi làm về khuya cũng giảm đi rõ rệt, đối với con trai lại càng là yêu thương quấn quýt, cùng với đó, cha mẹ chồng cũng cưng chiều cháu nội và đối tốt với A Mi hơn xưa nhiều. A Mi thầm nghĩ, tầm nhìn xa trông rộng của cha mẹ chồng quả là đáng nể, họ đã chân thành với mình như vậy, có lẽ nghe theo lời họ là lựa chọn sáng suốt. Sau khi có cháu đích tôn, cha chồng A Mi càng thường xuyên ân cần dạy bảo con trai phải lấy gia đình làm trọng. A Mi dường như quay trở về những ngày tươi đẹp mới cưới, em bé thì đã có bảo mẫu và giúp việc chăm nom, chị ấy chỉ việc ở bên chơi đùa cùng con, tháng ngày trôi qua viên mãn êm đềm. Khi đó, tôi cũng đã tốt nghiệp đại học, thời gian cùng chơi game với A Mi dần ít đi, giữa chúng tôi hầu như chỉ còn những câu hỏi thăm ngắn ngủi. Một thời gian sau, cha mẹ chồng A Mi lần lượt qua đời, em bé ngày nào đã dần dần lớn lên, còn tôi cũng đã trưởng thành hơn trước. Cách nhau một màn hình máy tính, có rất nhiều chuyện chị chẳng thể nói cùng ai bên ngoài, nhưng lại không chút giấu giếm mà dốc bầu tâm sự vào người bạn trên mạng là tôi. Khi chị ấy gần bốn mươi tuổi, gã chồng lại tiếp tục ngoại tình. Bấy giờ hắn đã lộ rõ bộ mặt thật, đòi ly hôn A Mi để đến với người phụ nữ kia. Nhưng lần này khác hoàn toàn với lần trước, bởi giờ đây A Mi không hề mong muốn chuyện ly hôn. Một là bản thân chị ấy đã gần bốn mươi tuổi rồi, hai là con trai cũng đã khôn lớn, ba là chị ấy tuyệt đối không chấp nhận việc nhường lại tất cả những gì mình có cho người phụ nữ khác. Kết quả, A Mi nói rằng dù chồng có ngoại tình thì chị cũng không đồng ý ly hôn. May thay, gã chồng vẫn còn coi trọng thể diện, danh dự và nghĩ đến con trai, thấy chị ấy không chịu ly hôn thì không ép buộc nữa, chỉ là số lần về nhà của hắn cứ ngày càng ít ỏi. A Mi tạm thời níu giữ được cuộc hôn nhân, chỉ là chị đã không thể vui vẻ được nữa. Tôi hỏi chị ấy rằng chẳng lẽ nửa đời còn lại vẫn định tiếp tục sống như vậy hay sao, chị ấy thở dài đáp: “Chẳng biết nữa, có khi anh ta chơi chán ở ngoài rồi sẽ tự mò về thôi!” Tôi không biết cách làm này có đúng hay không, nhưng mỗi người đều có sự kiên trì và nỗi khổ tâm riêng mà người khác không dễ gì tác động được. Nếu như sau cùng mọi chuyện được như A Mi kỳ vọng, thì cũng coi như chị ấy đã được an ủi phần nào. Cách đây không lâu, tôi có nghe một người bạn thân kể một câu chuyện, nó khiến tôi bất chợt nhớ về tình cảnh của A Mi, lại bắt đầu cảm thấy lo lắng cho kết cục của chị ấy. Bạn tôi kể rằng cô ấy có một người bạn, sống mãi trong một cuộc hôn nhân mà đối phương có bồ nhí bên ngoài, níu kéo mãi một gia đình hữu danh vô thực, gã chồng chỉ dịp Tết mới về nhà một lần, còn lại thường ngày đã sớm cùng chung một chốn với bồ nhí bấy lâu nay. Vậy nhưng cô vợ không chịu ly hôn, nói rằng chỉ cần một ngày cô ấy không ký đơn ly dị thì bồ nhí vẫn chỉ là bồ nhí mà thôi. Cô ấy phải khiến cho người phụ nữ kia bị người đời khinh bỉ, phải khiến cho con của cô ta trở thành đứa trẻ ngoài giá thú, vĩnh viễn không được nhìn thấy vinh quang. Đến nay, cô ấy đã níu kéo cuộc hôn nhân được hai mươi năm tròn, nếu không có gì bất ngờ xảy ra, có thể cô ấy sẽ sống cả đời như thế. Trong hai mươi năm này, gã chồng từng không ít lần đưa ra đề nghị ly hôn, nhưng vì cô ấy không đồng ý nên họ chưa thể thoát khỏi ràng buộc. Cô ấy vẫn luôn cho rằng chỉ cần bản thân không mềm lòng thỏa hiệp thì gia đình này sẽ mãi duy trì như vậy, kẻ thứ ba vẫn chỉ có thể làm kẻ thứ ba cả cuộc đời. Song khi cô ấy gần năm mươi tuổi, một chuyện ngoài ý muốn đã xảy ra: ả bồ nhí mang thai một đứa bé trai. Trớ trêu thay, gã chồng vốn trọng nam khinh nữ, trong khi con của cô ấy lại là một bé gái. Để cho con trai mình được danh chính ngôn thuận, gã chồng một lần nữa đòi ly hôn, đương nhiên cô ấy không đồng ý. Hai bên nhiều lần không đi đến thống nhất, cộng thêm mong muốn nhanh chóng cho đứa con trai một danh phận quang minh chính đại, cuối cùng gã chồng đã đơn phương đệ đơn li dị lên tòa. Lần thứ nhất, vì người vợ kịch liệt phản đối nên không có phán quyết ly hôn. Sáu tháng sau, gã chồng lại một lần nữa đệ đơn, lần này dù cô ấy nói gì, phán quyết của tòa vẫn đứng về phía gã chồng. Ngày hôm đó, cầm phán quyết của tòa án trong tay, cô ấy không cách nào tin vào sự thật, kết quả này đối với cô ấy là sự đả kích quá lớn. Bao nhiêu năm nay, niềm tin vào cuộc hôn nhân luôn là động lực để cô ấy níu kéo, cứ tưởng rằng chỉ cần bản thân không chịu ly dị thì có thể giữ được gia đình mình, vậy mà cuối cùng sự tình vẫn thành ra như vậy. Kể xong, bạn tôi buông lời cảm thán: “Thật tình mình không thể hiểu nổi suy nghĩ của những người phụ nữ cố chấp bám víu vào hôn nhân. Làm vậy thì có ý nghĩa gì chứ? Chỉ lãng phí cả tuổi trẻ và thời gian của bản thân mà thôi. Hơn nữa, kết hôn là việc đôi bên tự nguyện, ly hôn lại chẳng phải chuyện chỉ một phía níu giữ là sẽ không thành. Chỉ cần đối phương thực sự muốn ly hôn, dù có cố đến mấy cũng không níu kéo nổi đâu.” Một người bạn kể với tôi rằng trên Baidu1 có một kênh tên là Thủ hôn bar2, thành viên trong đó đều là những cô gái có cuộc sống hôn nhân không mấy may mắn. Họ hợp lại thành một nhóm, an ủi và động viên lẫn nhau, thề thốt sẽ bảo vệ hôn nhân của mình đến cùng. Trong số đó, không ít thành viên đã duy trì được hơn mười năm, người thì vẫn đang mòn mỏi đợi chờ chồng chơi chán bên ngoài rồi quay về, người thì nhất quyết không muốn kẻ thứ ba được hả hê. 1 Cổng thông tin Internet lớn nhất Trung Quốc. 2 Nguyên văn là 守婚吧. Trong đó 守 (Thủ) là bảo vệ, 婚 (Hôn) là hôn nhân, ở đây dịch giả giữ nguyên âm Hán Việt để đảm bảo sự ngắn gọn của tên gốc. Nhưng mà các cô gái của tôi ơi, người khổ sở nhất lại chính là các bạn đó! Thay vì sống những tháng ngày “thủ hôn” mệt mỏi ấy, thì chi bằng “thủ tiết” còn hơn. Ít nhất thì khi đó không còn ai ngày ngày kề dao chực chờ đâm một nhát chí mạng vào trái tim bạn, không còn ai liên tục làm tổn thương đến bạn, cũng chẳng còn tình cảnh bạn phải mò mẫm trong đêm đen mù mịt không một tia hy vọng như trước nữa. Người phụ nữ thông minh sẽ không chọn cách níu kéo hôn nhân. Thứ nhất, họ biết rằng trái tim đàn ông một khi đã để vuột mất, chỉ còn lại thể xác cũng chẳng có nghĩa lý gì. Thứ hai, họ hiểu rõ điều cần chú trọng trong hôn nhân là hai bên tình nguyện, dẫu bạn muốn giữ lại cũng cần sự phối hợp từ đối phương. Nếu đối phương nửa đường từ bỏ, bạn không cách nào một mình bảo vệ cuộc hôn nhân nữa rồi. Vậy thì, bạn hà cớ gì phải chà đạp lên sự tôn nghiêm và uổng phí thời gian quý báu của mình cơ chứ? Cứ coi như giữ được đi, rồi sao nữa? Bạn chắc chắn rằng mình còn cần một lão già bệnh tật đầy người, cơ thể yếu ớt, cả một đời chỉ biết làm tổn thương bạn nữa ư? ĐỪNG HÒA MÌNH VÀO THẾ GIỚI CỦA NHỮNG KẺ THẤP KÉM Z từng làm cùng công ty với tôi, là nhân viên chính thức muộn hơn tôi một năm. Cô ấy có chỉ số cảm xúc rất cao, biết cách giao tiếp, hiểu cách ứng xử, tất nhiên cũng được mọi người trong phòng vô cùng quý mến. Z và đồng nghiệp cùng làm việc trong một văn phòng lớn. Thời gian nghỉ ngơi, mọi người cùng ngồi ăn uống và tán gẫu chuyện trên trời dưới biển. Chức vị của họ gần như ngang hàng nhau, thu nhập cũng không khác nhau là bao, bởi vậy mối quan hệ giữa họ cũng cực kỳ thân thiết, hòa hợp. Một thời gian sau, cơ hội thăng tiến chợt đến với phòng, vài nữ đồng nghiệp đều đã ghi danh, còn Z vì thời gian vào công ty là muộn nhất nên không phù hợp với điều kiện về thâm niên tối thiểu. Cô ấy cũng muốn đăng ký tham gia, nhưng lại lo lắng bản thân đến cả yêu cầu cơ bản nhất cũng không đáp ứng được. Nhìn quanh phòng đâu đâu cũng là đối thủ cạnh tranh, Z không biết phải chia sẻ với ai nên đành tới tìm tôi xin ý kiến. Tôi nói nếu muốn thì cô ấy có thể thử xem, kể cả không được thăng chức cũng sẽ không cảm thấy xấu hổ. Vốn dĩ Z đã rất muốn đi rồi, chỉ thiếu mỗi người tiếp thêm động lực cho quyết định của cô ấy thôi. Thế là, sau khi nghe lời khuyên của tôi, cô ấy liền hăm hở về nhà chuẩn bị ngay lập tức. Z thường ngày dường như rất chú trọng tới việc giao tiếp với lãnh đạo, cũng biết làm cách nào để có thể lưu lại ấn tượng tốt trong mắt cấp trên. Cuối cùng cô ấy cũng hạ gục mọi đối thủ, trở thành người nắm giữ trong tay cơ hội này. Niềm vui sướng còn chưa qua được hai ngày, Z đã cảm nhận được những đồng nghiệp khác trong phòng bắt đầu bài xích mình. Mỗi lần ăn cơm, họ không còn gọi cô ấy ăn chung nữa, những cuộc buôn chuyện cũng không cho cô ấy tham gia cùng. Có đôi lúc, chỉ cần Z tới góp vui, họ lại tản ra mỗi người một hướng, cô ấy có cố gắng bắt chuyện cũng chẳng một ai tiếp lời. Quãng thời gian đó, tôi thường xuyên nghe thấy những lời đàm tiếu không hay về Z, phần lớn là đến từ đồng nghiệp cùng phòng của cô ấy. Họ nói sở dĩ Z có được sự thăng tiến ngày hôm nay đều là nhờ nịnh bợ, lấy lòng cấp trên mà có, trước giờ cô ấy đối tốt với mọi người toàn là vì mục đích riêng cả. Những lời này ít nhiều cũng đã truyền tới tai Z. Tháng ngày sau khi thăng chức của cô ấy quả thực gặp không ít khó khăn. Z tinh thần suy sụp, nhận đủ sự xa lánh và dị nghị từ người khác, lúc nào cũng một thân một mình như chú mèo hoang bị mọi người ruồng rẫy. Cũng trong thời gian đó, Z và tôi lại càng trở nên thân thiết hơn, bởi trong phòng cô ấy không nhận được sự quan tâm từ bất kỳ ai cả. Để cải thiện mối quan hệ với những đồng nghiệp trong phòng, Z đã tốn không biết bao nhiêu tâm tư suy nghĩ. Cô ấy thường xuyên mua hoa quả, đồ ăn đến mời cả phòng, hy vọng mọi người nhìn thấy sự thành tâm nơi mình. Thế nhưng phản ứng của họ vẫn lạnh lùng như trước. Z đành mời tận tay từng người một. Họ dù không nói thẳng là không muốn ăn những món này, nhưng cũng chỉ buông một câu “Cảm ơn!” đầy khách khí. Tháng đầu tiên sau khi thăng chức, vừa được nhận khoản lương mới, Z liền chủ động mời cả phòng đi ăn uống và hát karaoke. Chẳng ngờ, số người tham gia chỉ vài người, số còn lại nếu không viện cớ gia đình có việc thì cũng lấy lý do phải đi công tác. Buồn cười ở chỗ, chỉ cần là người khác mời thì những kẻ “bận rộn” ấy lại gật đầu ngay tắp lự. Cùng lúc đó, một người đồng nghiệp là San San được điều từ bộ phận khác về. Thường thì những người mới đến sẽ cần một chút thời gian nhất định để thích nghi với môi trường làm việc trong phòng. Tuy nhiên, chẳng biết có phải vì muốn đả kích Z không mà mọi người đối xử với San San cực kỳ thân tình hữu ái, lúc ăn cơm thì xúm vào mời ăn chung, lúc tán chuyện cũng kéo vào góp vui cùng. Họ vừa rôm rả bàn tán đủ thứ chuyện trên đời, vừa vui vẻ thưởng thức đồ ăn vặt, tất cả mọi người đều như vậy, chỉ mình Z bị bỏ mặc lại một góc phòng. San San rất nhanh đã cảm nhận được sự bài trừ mà cả phòng dành cho Z, vậy là cô ta cũng chủ động vạch rõ ranh giới với Z, mau chóng hòa nhập vào vòng bạn bè lớn kia. Có thể nói, Z hoàn toàn bị cô lập ở phòng. Mỗi khi nhìn thấy San San được chào đón nhiệt tình, rồi nhìn lại bản thân bị người người xa lánh, cảm giác về sự khác biệt này khiến Z không khỏi khó chịu. Z chia sẻ với tôi: “Tôi thật lòng rất muốn được cùng mọi người vui vẻ như trước, nhưng tôi không biết phải làm thế nào mới được.” Nom bộ dạng cứ phải tìm cách lấy lòng người khác của cô ấy, tôi cũng thấy mệt mỏi thay, đành thẳng thắn bộc bạch: “Cô làm cách nào cũng vô dụng thôi, ăn mày không ghen tị với phú ông, nhưng chắc chắn sẽ ghen tị với kẻ ăn mày ngồi cạnh kiếm được nhiều hơn mình, đây là bản tính con người rồi. Trong một tập thể càng thấp kém, bản tính này lại càng thể hiện ra ngoài rõ hơn, nếu cô tỏ ra không cam tâm ở trong môi trường mà không ai chịu công nhận mình, vậy đối phương càng không để cho cô được như ý. Tôi mà là cô, tôi sẽ thuận theo tự nhiên, cố giành lấy ợ ý ậ ự g y sự thăng tiến cao hơn nữa, bởi vì thời gian và thành tựu mới là phương pháp giải quyết tốt nhất.” Không rõ là do lời khuyên của tôi mang lại tác dụng hay do Z không còn cách nào tốt hơn ngoài nghe theo tôi, chỉ thấy từ đó về sau Z đã bắt đầu chấp nhận một mình làm mọi việc. Cô ấy dành nhiều thời gian hơn cho công việc của bản thân, và không còn canh cánh lăn tăn về sự cách ly mà cả phòng dành cho mình nữa. Tất nhiên, những lời gièm pha ác ý cứ ngày một nhiều hơn. Khi Z chăm chỉ làm việc, họ dè bỉu rằng Z chỉ cố thể hiện cho cấp trên xem. Khi Z tự đi tự về, tự làm mọi thứ, họ kháo nhau là bộ mặt của Z rốt cuộc đã bị mọi người nhìn thấu nên mới chẳng có ai thèm kết giao cùng. Dường như những lời này đối với Z đã quen thuộc đến mức chẳng buồn để vào tai nữa. Cô ấy bây giờ không còn cố gắng để được cả phòng chấp nhận mà chỉ lặng lẽ chịu đựng tất cả. Thời gian đó, tôi cảm thấy khá đồng tình với cách làm của Z. Làm gì có ai không mong muốn tìm được cơ hội phát triển tốt hơn? Làm gì có ai không hy vọng nhận được mức đãi ngộ cao hơn? Hà tất phải khổ thế chứ! Sau lần đó, hai chúng tôi trở thành bạn thân, nhưng cô ấy đã không than thở với tôi một câu nào về nỗi ức chế khi bị cô lập trong phòng nữa. Một năm sau, công ty có kế hoạch mở rộng thêm vài bộ phận mới, muốn bồi dưỡng một thế hệ quản lý trẻ nhưng bắt buộc phải có kinh nghiệm thực tiễn. Thế là, Z tự động xin được phái đi, hoàn toàn rời bỏ môi trường làm việc này. Ba năm sau, Z quay lại, được ủy nhiệm làm người phụ trách phòng ban mới. Những kẻ ngày trước từng không ưa cô giờ đây lại bất chợt xởi lởi cười nói, làm như thân thiết lắm, như thể chuyện trước kia chưa từng xảy ra. Đúng vậy, thời gian là yệ g y g ậy g phương pháp giải quyết hữu hiệu nhất, mà hiện tại Z đã ở vị trí quá cao so với đám người kia, chẳng hơi đâu mà tính toán chuyện cũ với họ. Dù vẫn đáp lại họ một cách thân thiện, nhưng Z đã sớm không còn muốn hòa mình vào chung một hội với những kẻ đó. Không phải vì hám lợi, càng không phải để trả thù, mà đơn giản là vì thế giới đó không phù hợp với cô ấy nữa rồi. Z bước vào một thế giới mới với các mối quan hệ ở tầng lớp cao. Chủ đề mà mọi người trong đó nói đến không phải là những chuyện vặt nơi công sở, không phải những bộ phim đình đám đang thịnh hành, mà là làm thế nào để đưa bản thân lên một tầm cao hơn, làm thế nào để đầu tư có lãi, làm sao để nâng cao hiệu quả lãnh đạo… Ngày nọ, Z hỏi tôi: “Này, cô biết vì sao tôi và cô lại trở nên khá thân thiết vậy không?” Tôi khịt khịt mũi đáp: “Vì nhân phẩm tôi không tệ chăng?” Cô ấy phì cười, trả lời: “Lấy đâu ra! Là vì khi đó làm gì có ai thèm nói chuyện với tôi, chỉ có mình cô chịu để mắt tới tôi thôi, tôi chẳng còn lựa chọn nào khác nên mới đành chơi với cô vậy!” Tôi trừng mắt vài giây, Z gửi cho tôi mấy tấm ảnh. Trong ảnh là ngôi biệt thự tráng lệ mà cô ấy mới mua, phía trước là một khoảnh sân nho nhỏ, còn cô ấy đang thảnh thơi ngồi trên ghế, vừa phơi nắng vừa đọc sách. Nhìn dáng vẻ thoải mái của Z, tôi lại có chút cảm khái. Kỳ thực năm đó khởi điểm của mọi người không hơn kém nhau là bao, vậy mà bao năm trôi qua, sự chênh lệch khoảng cách đã rõ ràng đến vậy rồi. Có người đã ngồi lên cương vị quản lý, lương hằng năm mấy trăm nghìn, thậm chí tới hàng triệu. Trong khi đó, có người bao lâu nay vẫn giậm chân tại chỗ, đều đều mỗi tháng cầm vài nghìn tiền lương, ngày ngày quanh quẩn vừa buôn chuyện nhà cửa chồng con, vừa thầm nhiếc cấp trên không chịu trao cơ hội cho mình. Ví dụ như San San. Thực ra học lực của cô ta vốn cao hơn Z, bề ngoài cũng ưa nhìn hơn Z vài phần, thế nhưng đến nay vẫn đứng nguyên tại vị trí ban đầu, làm những công việc cơ bản nhất. Thấy con đường công danh của Z ngày một rộng mở, San San cũng âm thầm sốt ruột, muốn theo chân Z tìm đến một khởi đầu mới. Tiếc thay, cô ta đã chìm quá sâu và quá lâu vào thế giới của những kẻ thấp kém kia, sau cùng bị gộp chung một nhóm, đeo chung một nhãn với họ. Trong mắt cấp trên, cô ta cũng giống họ, chỉ là một nhóm người làm những công việc sơ đẳng nhất, ngày ngày tám nhảm chuyện ăn mặc phấn son, đàm tiếu săm soi lãnh đạo. Cả năng lực lẫn lề lối làm việc đều đã sớm bị coi nhẹ từ lâu, cấp trên tự nhiên sẽ không suy xét tới cô ta mỗi khi trao cơ hội cho nhân viên nữa. Điều này trở thành nút thắt lớn nhất trên con đường phát triển của cô ta. Cuối cùng, tự nhận thấy bản thân vô vọng, cô ta đành loại bỏ suy tính vươn lên, để rồi cứ thế an ổn chấp nhận ở lại trong môi trường đó, với những mối quan hệ đó. Khi mới bước ra xã hội, điều phức tạp nhất chúng ta phải đối mặt chính là những mối quan hệ mà ta tiếp xúc thường ngày. Lúc ấy, cảnh giới lẫn đẳng cấp của bản thân đều chẳng bằng ai, muốn hòa nhập vào loại tập thể như trên kỳ thực vô cùng đơn giản, tất cả những gì bạn cần làm là hành động y như mọi người xung quanh. Tuy nhiên, người có tầm nhìn xa tuyệt đối sẽ không lãng phí thời gian ở mãi tại nơi đó. Chuyện hòa hợp với tập thể hay không thật sự không quan trọng đến thế, mà nâng tầm và hoàn thiện bản thân mới là điều cần chú trọng nhất. Con người bạn như thế nào sẽ quyết định việc bạn bị hấp dẫn bởi một tập thể ra sao. Nếu một tập thể không dung nạp bạn, điều đó có nghĩa là bạn không thuộc về thế giới của những con người ấy. Nếu thế giới của những kẻ thấp kém không hoan nghênh bạn, vậy bạn càng nên lấy đó làm mừng, chần chừ gì mà không nỗ lực tìm kiếm một thế giới ở đẳng cấp cao hơn? ĐÀN ÔNG CÀNG SẴN SÀNG CHO ĐI VÌ BẠN SẼ CÀNG KHÔNG THỂ RỜI XA BẠN N ửa đêm, khi tôi và ông xã đang ngủ say, từ bên ngoài bỗng có tiếng gào khóc xé ruột xé gan vọng tới. Tôi giật mình ngồi bật dậy trên giường, lay lay ông xã nằm bên cạnh: “Anh, có phải có tiếng con gái khóc không nhỉ?” Ông xã nửa tỉnh nửa mê đáp: “Em nằm mơ đấy thôi!” Tôi lại đặt lưng xuống, nhưng tiếng gào khóc càng thêm dữ dội thê lương, xé tan màn đêm tĩnh mịch. Âm thanh ấy cứ văng vẳng mơ hồ, ma mị như thần như quỷ. Cơn buồn ngủ nơi mí mắt tôi cũng bị cuốn sạch chỉ trong chốc lát. Lúc này, ông xã dường như cảm thấy không phải là tôi nằm mơ nữa, liền khẽ giọng lẩm bẩm: “Chắc là vợ chồng cãi nhau đấy. Quan lớn cũng khó quản chuyện nhà1, thôi ngủ đi!” 1 Cách nói của người Trung Quốc, ý nói chuyện gia đình là vô cùng phức tạp. Tôi lại thở dài một hơi, tay càng siết chặt mép chăn. Cứ tưởng người phụ nữ kia chỉ khóc thêm chút nữa rồi sẽ dừng lại, nào ngờ âm thanh càng lúc càng dữ dội bội phần, rấm rứt mãi không hết. Ông xã tôi cũng không tài nào ngủ được nữa, cuối cùng cả hai cùng đi ra ngoài xem thế nào. Người phụ nữ không ở trong nhà mà ngồi khóc trên ghế ngoài sân, chẳng trách tiếng khóc lại rõ ràng đến thế. Khi chúng tôi tới, chị ta đã khóc được chừng nửa tiếng đồng hồ. Xung quanh chị, những người đến xem cứ đông dần, tò mò muốn biết rốt cuộc đã xảy ra chuyện gì mà đêm hôm khuya khoắt lại than khóc đến mức ấy. Một dì có tuổi vừa đưa khăn giấy cho chị vừa vỗ về hỏi chuyện. Từ câu trả lời ngập ngừng ngắt quãng trong tiếng nấc, mọi người cũng đại khái hiểu được toàn bộ sự tình. Năm nay chị bốn mươi tuổi, hiền dịu đảm đang, mười sáu năm trước được gả cho người chồng hiện tại. Gia đình chồng điều kiện rất tốt, chỉ có điều gã chồng được cha mẹ cưng chiều đến mức lười biếng. Trước khi cưới, mẹ chồng kéo tay chị nói nhỏ: “Con trai tôi ngoại trừ đi học ra chưa từng phải động tay vào việc gì. Từ trước tới nay, tất cả mọi việc đều do tôi lo toan cả. Sau này về làm dâu, cô cũng phải chăm sóc tốt cho nó. Trách nhiệm lớn nhất của người phụ nữ chính là vun vén gia đình, hầu chồng dạy con.” Chị không cảm thấy những lời đó của mẹ chồng có gì thiếu thỏa đáng, bởi ngay cả khi ở nhà mẹ đẻ, chị cũng được dạy dỗ như vậy: phải thật dịu dàng hiền lương, phải biết cần cù chịu khó, phải biết chăm lo thật tốt cho gia đình. Thế là, chị tiếp thu lời dạy từ mẹ chồng, bắt đầu chuỗi ngày tháng lấy việc chăm chồng chăm con làm lẽ sống, thấm thoắt cũng đã mười sáu năm trôi qua. Ngay ngày đầu tiên sau lễ cưới, chị đã ôm đồm tất cả việc nhà, gắng học cách nấu món tủ của mẹ chồng, điều chỉnh mọi bữa ăn cho phù hợp khẩu vị của chồng. Song song với đó, chị cũng đi làm. Ở cơ quan, vị trí của chị không được xem trọng, còn đối với chị thì chỉ cần đáp ứng đủ yêu cầu của công việc hiện tại, ổn định mà vững chắc là được rồi. Chị tự thấy bản thân là một người phụ nữ bình phàm như bao người khác, cho rằng không gì hợp với mình hơn một cuộc sống lặng lẽ yên ổn như vậy. Đối với cha mẹ chồng, chị luôn ngoan ngoãn hiếu thuận. Gia đình chồng tuy không đến mức yêu thương chị như con gái ruột, nhưng cũng coi như có vài phần hài lòng. Mẹ chồng thường bóng gió với chị rằng: “Con gái thời nay được cha mẹ chiều quá đâm ra hư hỏng, tay chân biếng nhác, tính tình hung hăng, đợi đến khi cưới chồng rồi mới biết nếm mùi khổ. Phụ nữ ấy mà, phải được như con dâu nhà mình mới tốt.” Đối với chị, đây chính là lời tán thưởng đẹp đẽ nhất mà mẹ chồng dành cho mình. Chị coi đó như lời cổ vũ, càng không ngừng nỗ lực để đáp ứng yêu cầu của mẹ chồng. Về sau, chị sinh được một bé trai, thằng bé lại đặc biệt hay khóc hay quấy. Mẹ chồng tuy yêu mến cháu nội, nhưng trong tâm lại càng thương xót con trai hằng đêm ngủ không ngon giấc. Vậy là cứ đến nửa đêm, chị lại một mình bế con ra ngoài phòng khách, đi đi lại lại, hát ru cho con ngủ, nhiều lần như vậy chị ngả mình thiếp đi trên sô pha, còn gã chồng thì đêm nào cũng ngủ say như chết đến tận khi trời sáng. Đứa bé dần dần lớn lên, nhan sắc chị theo năm tháng cũng tiều tụy đi không ít, nhưng chị không để tâm. Chị cứ tưởng gã chồng cũng không coi trọng chuyện đó, dù sao tất cả là vì chị đã toàn tâm toàn ý hy sinh cho gia đình này thôi mà. Chị nghĩ, nếu cuộc sống cứ tiếp diễn như bây giờ, được cùng chồng cùng con, bình đạm an yên tới già thì còn hạnh phúc nào lớn hơn nữa? Ngặt nỗi đời không như mơ, từ năm ngoái gã chồng bắt đầu có người phụ nữ khác. Chị đau khổ cùng cực, nhưng tính cách của chị đã định trước sẽ không thể quyết đoán mà dứt áo rời đi. Mẹ chồng lại rỉ tai chị rằng đàn ông làm gì có ai không trăng hoa, nó g ạ ị g g g g g chỉ là nhất thời bị cám dỗ mê hoặc, đợi khi hết hứng thú sẽ nhận ra vợ mình vẫn là tốt nhất. Con cứ chăm sóc nó thật chu đáo, rồi nó sẽ nhìn thấy tấm lòng của con. Không còn cách nào khác, chị đành tiếp tục đối xử tốt với chồng, chẳng những thế còn ân cần hơn trước gấp bội, hy vọng chồng quay đầu trở về. Nghiệt ngã thay, thứ mà chị nhận về sau tháng ngày đợi chờ không phải là sự hồi tâm chuyển ý, mà là yêu cầu ly hôn từ gã chồng. Sau đó, hắn ta đã tuyệt tình bỏ chị mà đi. Niềm tin cuối cùng khiến chị gắng gượng cũng tan thành tro bụi, cảm tưởng như cả thế giới trong phút chốc bỗng dưng sụp đổ. Chị gào khóc trong uất nghẹn, không biết nên đi đâu về đâu, cuối cùng mới thành ra cảnh tượng thê lương thảm thiết như đêm nay. Mọi người túm lại an ủi chị, ai cũng lên tiếng chỉ trích gã chồng. Nhìn bộ dạng chị khóc đến sắp lả đi, trong tôi cũng gợn lên chút thương cảm, chỉ là bên cạnh đó còn vài phần chua xót không thể nói thành lời. Tôi không nhớ rõ từng có bao nhiêu người chia sẻ với tôi rằng họ đã hy sinh nhiều thế nào cho gia đình mình. Từng chút từng chút, việc lớn việc nhỏ, ẩn chứa trong đó là hoài niệm, là tình yêu, và cũng là đau thương. Vốn dĩ họ cho rằng sự dốc lòng hy sinh và cả trái tim chân thành của mình sẽ đổi lấy được những yêu thương, những dịu dàng từ chồng, hoặc dù không phải vậy đi nữa, thì ít nhất họ cũng có được niềm cảm kích và trân trọng từ đối phương. Thế nhưng rốt cuộc, sự thật và mong ước lại cách nhau quá xa, thứ mà họ nhận về chẳng gì khác ngoài những vết cứa vô tình sâu hoắm nơi trái tim và sự ruồng rẫy như một món đồ đến lúc cần vứt bỏ. Họ không hiểu vì lẽ gì mà người đàn ông của họ lại biến thành kẻ lạnh lùng, vô tình và cứng đầu đến thế, để rồi kết cục, họ cũng chỉ đành uất hận mà chụp lên đầu đối phương hai chữ “gã tồi”. Dù vậy, các cô gái của tôi ơi, những điều đó tuy đúng là thiếu sót trong nhân cách của người đàn ông thật, nhưng xét từ góc độ tâm lý, sự thay đổi cảm xúc kia lại không hề khó lý giải. Trong tình yêu, việc bạn chỉ biết một lòng hy sinh không những làm lệch trạng thái tương hỗ cân bằng từ hai phía, mà còn chặn đứng con đường để đối phương học cách trao đi. Như vậy, kết cục đến bước đường này hoàn toàn không khó đoán. Lấy vài ví dụ như sau: Cùng một ngôi nhà, nhưng khi là ngôi nhà do người khác trang hoàng rồi mời bạn vào ở, so với ngôi nhà do chính bạn bỏ công sức, tỉ mỉ chăm chút như chim yến xây tổ mới có được, bạn sẽ dành tình cảm sâu đậm hơn cho ngôi nhà nào? Cùng là con của bạn, nhưng là khi được người khác nuôi dạy trưởng thành rồi đưa tới gặp bạn, so với việc bạn tự tay chăm bẵm, trút từng giọt sữa, bón từng miếng cơm, tự tay bồng bế dỗ dành, tự tay dìu dắt và nhìn con từng ngày khôn lớn, trường hợp nào sẽ lưu lại trong bạn những kỷ niệm khó phai hơn? Tương tự, trong hôn nhân, khi bạn mỗi ngày xây đắp, vun vén hy sinh, so với khi bạn chỉ ngồi không hưởng thụ, trường hợp nào bạn sẽ muốn nâng niu, trân trọng tổ ấm hơn? Bạn hãy tin rằng: trên đời này, người đàn ông càng sẵn sàng cho đi vì bạn, sẽ càng không thể rời xa bạn dễ dàng. Nhớ ngày trước, lúc mới nhận được chứng nhận tác giả1 của WeChat, những bài viết của tôi đã xuất hiện thêm chức năng “tán dương”, nhưng tôi vẫn luôn không sử dụng đến nó. 1 Một chức năng dành cho những tài khoản cộng đồng trên WeChat, trong đó, chủ nhân của bài viết có thể nhận được ký hiệu chứng nhận tác giả nếu đáp ứng đủ một số yêu cầu nhất định, ký hiệu này xuất hiện dưới tiêu đề bài viết, theo sau đó là thời gian đăng bài, tên tác giả và tên tài khoản cộng đồng của tác giả ấy. Thứ nhất, vì mong muốn ban đầu của tôi khi chấp bút chỉ đơn giản là bài viết của mình được nhiều người yêu thích, còn việc có được tán dương hay không kỳ thực tôi không để tâm tới. Thứ hai, vốn dĩ bài viết của tôi vẫn là miễn phí, bỗng dưng mở chức năng “tán dương” chỉ e sẽ khiến độc giả bị áp lực tâm lý hơn. Sau này, trong một lần trò chuyện cùng cậu bạn, cậu ta mới hỏi tôi: “Cậu cũng nhận được chứng nhận tác giả lâu rồi, chẳng lẽ vẫn chưa được cấp thêm chức năng ‘tán dương’ hả? Có phải hệ thống bị sai sót ở đâu rồi không?” Tôi đáp: “Không phải, ‘tán dương’ có từ lâu rồi, chỉ là tôi không dùng đến thôi.” Cậu ta thắc mắc tại sao tôi lại không dùng đến nó, tôi chỉ giải thích rằng tôi có lý do của riêng mình, cậu ta liền tiếp lời với vẻ nghiêm túc: “Thật không ngờ, trong chuyện thấu hiểu tâm lý con người mà Vãn Tình cậu cũng có lúc phạm phải sai lầm cơ đấy. Cậu không muốn ép buộc người khác phải tán dương bài viết của mình, muốn họ hoàn toàn là tự nguyện, nhưng đối với những độc giả thấy đồng cảm với điều cậu viết thì đây có thể là cách họ thể hiện sự cổ vũ dành cho cậu đấy. Cậu hãy cứ tin rằng những độc giả để lại nhiều hồi đáp nhất, những độc giả dành ra nhiều lời ‘tán dương’ nhất mới chính là người vĩnh viễn ủng hộ cậu, là người tự nguyện ở bên cậu thật sự.” Tôi như được khai sáng đầu óc, thì ra trước đây tôi nghĩ ngợi quá nhiều rồi, những thứ mà một ai đó bỏ ra vì bạn, chẳng phải bản thân nó vốn đã là lời khẳng định về sự yêu mến họ dành tặng bạn đó sao? Tôi càng yêu mến bạn thì sẽ càng muốn làm gì đó cho bạn, mà càng trao cho bạn nhiều, tình cảm của tôi lại càng đậm sâu. Bởi vì, người không thích bạn sẽ không làm gì vì bạn cả, họ chỉ dùng sự miễn cưỡng để đối đãi với bạn thôi. Đặc điểm này qua thời gian sẽ được bộc lộ rõ ràng hơn. Nhưng những kẻ sẵn sàng vì một quan điểm nào đó mà buông lời sát thương người khác thì họ vốn chẳng bao giờ chịu tán dương ai, cũng chẳng chịu chấp nhận việc “có qua có lại” đâu. Sự hồi đáp duy nhất của họ chỉ là những câu mạt sát chửi rủa mà thôi. Các cô gái à, đọc đến đây, bạn liệu có hiểu được rằng: càng là người sẵn sàng chịu thiệt vì bạn, sẽ càng không thể rời xa bạn. Dù có ngày phải nói lời ly biệt, anh ta cũng không thể không nhớ về những kỷ niệm đẹp đẽ giữa hai người, sẽ không đến mức đối xử với bạn vô tình bạc bẽo. Còn kẻ luôn không chịu cho đi vì bạn, không những có thể bỏ rơi bạn bất cứ lúc nào, mà khi buông tay cũng sẽ chẳng ngần ngại mà để lộ bộ mặt nhân cách tồi tệ nhất. “MẸ CHỒNG KHÔNG CHỊU GIÚP TÔI BẾ CHÁU, TÔI VIỆC GÌ PHẢI HIẾU THUẬN VỚI BÀ?” M ẹ chồng và tôi sống ở hai thành phố khác nhau, thường thì khoảng một, hai tháng vợ chồng chúng tôi về thăm bà một lần. Khi tôi đến cuối thai kỳ, ông xã thấy đi xe về nhà nội vừa vất vả lại lâu la, hơn nữa mẹ chồng tôi cũng sợ trên đường xảy ra chuyện ngoài ý muốn, cuối cùng mọi người quyết định vì tình trạng đặc thù nên đối đãi cũng phải đặc biệt, nếu chúng tôi không thể về thăm cũng không vấn đề gì. Song cứ nghĩ đến chuyện làm con mà vài tháng không thăm hỏi cha mẹ được một lần, tôi đoán chắc hẳn ông bà cũng sốt ruột, thế là tôi bàn với ông xã để anh đi thăm nhà nội một mình. Sau khi thăm nhà nội trở về, ông xã liền nói với tôi: “Mẹ khen em hết lời đấy, nào là em thoải mái rộng lượng, suy nghĩ thấu tình đạt lý, lời nào em nói ra mẹ cũng thấy lọt tai cả.” Tôi có chút mông lung, hỏi lại anh: “Em không đi mà, nói gì với mẹ được chứ?” Anh đáp: “Mấy lời em nói vào lần trước mình tới thăm ông bà đấy, mẹ bảo những điều đó mẹ thấy rất có lý.” Tôi rà soát lại trí nhớ một lượt. Thời gian đầu mang thai vì cơ thể mệt mỏi, thai nhi không ổn định nên bác sĩ có dặn tôi cần ở nhà nghỉ ngơi, đến khi thai được khoảng bốn, năm tháng, tình hình dần ổn định hơn, tôi mới cùng ông xã đi thăm cha mẹ chồng được. Nghe tin tôi có em bé, hai ông bà tỏ ra vô cùng phấn khởi, hỏi hết chuyện nọ đến chuyện kia, chúng tôi cũng vui vẻ trả lời. Mẹ chồng bưng đĩa hoa quả vừa mời tôi ăn vừa dặn dò: “Dù đã qua khoảng thời gian đầu mang thai, nhưng con vẫn nên cẩn thận. Tính ra thì khoảng tháng Giêng sẽ sinh nhỉ, chỉ là cha mẹ cũng đã già, không cách nào giúp con bế cháu, chắc con phải vất vả một thời gian rồi.” Tôi vội đáp: “Em bé là do con sinh ra thì tất nhiên con phải có trách nhiệm tự nuôi nấng chứ. Cha mẹ tuổi đã cao, không cần lo lắng cho chúng con nữa, chỉ cần ăn ngon ngủ tốt sống vui là được, muốn đi đâu chơi, muốn có cái gì cũng đừng tiếc tiền. Cha mẹ cứ khỏe mạnh, không bệnh không tật, ấy đã là phúc phần lớn nhất của chúng con rồi.” Nghe vậy, mẹ chồng tôi cười rất tươi. Trên đường về, ông xã còn trêu đùa: “Xem em kìa, mẹ bị em dỗ dành đến mức vui như vớ được vàng ấy.” Tôi lập tức đính chính: “Em có dỗ mẹ đâu, em toàn nói thật lòng mà. Ngay từ đầu em đã không có ý định nhờ ông bà chăm cháu rồi, đấy là việc của lớp trẻ chúng mình. Hơn nữa bà nói rất đúng, bà tuổi cao sức yếu, làm sao chăm được cháu nữa, nhỡ mà đổ bệnh ra đó, người chịu khổ chẳng phải chúng mình thì là ai?” Ông xã không nhịn được châm chọc: “Mẹ đang lấy chuyện tuổi cao ra làm cái cớ đấy, kể cả nếu còn chưa già đi nữa, mẹ cũng không giúp mình trông cháu đâu. Cách đây nhiều năm mẹ đã nói với anh rồi, rằng sau này mẹ sẽ không chăm cháu giúp anh, mẹ muốn được hưởng thụ cuộc sống tuổi xế chiều của mình, được cùng các chị em tụ tập chơi bài, chứ không muốn đã qua hơn nửa đời người mà còn phải khổ.” Tôi đáp lại: “Vậy cũng tốt chứ sao. Ông bà đã tất bật cả một đời rồi, về già muốn hưởng thụ cuộc sống của mình cũng là lẽ g g ụ ộ g g đương nhiên.” Ông xã hớn hở nói: “Ghê, em cũng nghĩ được như vậy cơ đấy. Anh thấy nhiều người chỉ nghe đến chuyện mẹ chồng không chịu chăm con giúp mình thì lập tức trở mặt, suy nghĩ đại loại như ‘Mẹ không giúp con chăm cháu, về sau mẹ già rồi đừng mong chờ con hiếu thuận’ ấy.” Đúng vậy, việc mẹ chồng có chăm cháu nội hay không dường như đã trở thành nguyên nhân hàng đầu gây ra mâu thuẫn giữa mẹ chồng và nàng dâu. Rất nhiều cuộc hôn nhân cũng vì lý do này mà trở nên nặng nề, căng thẳng. Bạn học F của tôi là một điển hình trong số đó. Mới hôm qua cô ta vừa đăng một bài viết trên mạng, hỏi mọi người rằng nếu mẹ chồng không giúp con dâu chăm cháu, liệu có phải con dâu cũng chẳng cần báo hiếu lúc mẹ chồng về già hay không? Cha mẹ chồng của F đều là công nhân nghỉ hưu. Ba năm trước, F sinh một bé trai, mẹ đẻ của F lúc này đang bận trông cháu nội, không cách nào đến chăm sóc F, cuối cùng mẹ chồng là người lên chăm sóc cô sau khi sinh. F không bực dọc gì với mẹ đẻ, trong suy nghĩ của cô, làm mẹ thì vẫn nên chăm lo cho con trai trước tiên, điều này chẳng có gì phải bàn cãi. Bởi vậy, F cảm thấy con mình nên giao cho mẹ chồng trông giúp, như vậy hai nhà mới đều được bình đẳng. Thế nhưng, sau khi F qua thời gian ở cữ, mẹ chồng cũng không ở lại thêm nữa. Điều này khiến F cực kỳ không vui, liền giục chồng đi nói chuyện với mẹ xem có lên chăm cháu tiếp được không. F cho rằng dù sao ông bà cũng nghỉ hưu rồi, chẳng có việc gì làm, vậy thì ngày ngày chăm cháu, chơi đùa cùng cháu chẳng phải là rất tốt sao? Tuổi già cũng không đến mức quá cô quạnh. Kết quả, anh chồng trở về trong bộ dạng bất lực, nói hai ông bà không muốn chăm cháu, cảm thấy bản thân tuổi cao sức yếu, đã qua cả một đời lao lực rồi, đến lúc nghỉ hưu chỉ muốn được cùng những người bạn cũ, cùng anh chị em thân thiết thuở xưa tụ họp sum vầy, con cháu có phúc của con cháu, hơn nữa hai thế hệ cùng chăm một đứa trẻ dễ làm nảy sinh mâu thuẫn trong gia đình, ông bà không muốn can thiệp. Nếu có lúc nào con trai và con dâu thật sự có việc bất khả kháng, ông bà rất sẵn lòng giúp chăm cháu vài ba ngày, nhưng bảo chăm cháu một thời gian dài thì ông bà không đồng ý. Nghe vậy, F tức giận vô cùng, cảm thấy cha mẹ chồng thật quá sức lạnh lùng, vô tâm. Nhìn xung quanh làm gì có nhà nào mà ông bà không chịu trông cháu cơ chứ? Trừ phi tình trạng sức khỏe không cho phép, còn nếu ông bà vẫn mạnh khỏe bình thường, cả ngày rảnh rang, vậy tại sao lại không thể giúp con mình chăm cháu đây? Nhưng ông bà đã dứt khoát vậy rồi, F cũng không cách nào thay đổi. Thế là F phát tiết lên đầu chồng: “Được, tôi tự chăm con tôi, nhưng tôi nói trước, bây giờ mẹ anh không chịu trông cháu, về sau mẹ anh già rồi cũng đừng hy vọng gì vào tôi. Tôi chưa từng ăn bát cơm nào từ tay mẹ anh, chưa từng uống giọt nước nào từ tay mẹ anh, thì tôi đây cũng không có cái nghĩa vụ ấy!” Lúc đó, chồng F không nói lại câu nào, chỉ lẳng lặng cúi đầu. F nén cơn giận, tự chăm con, cho đến năm nay đứa bé đã đủ điều kiện gửi trẻ, cô ta cũng coi như được giải thoát phần nào. Cũng trong thời gian đó, mẹ chồng F lâm bệnh nặng phải vào viện điều trị, tình hình vô cùng nghiêm trọng. Sau khi biết tin, F hoàn toàn không cảm thấy sốt sắng, thậm chí còn có chút khoái cảm vì trả được thù, cô thầm nghĩ: Ngày đó bà không chịu giúp tôi trông nom thằng bé, bây giờ già yếu bệnh tật rồi hả? Vậy thì tôi cũng không đến trông nom bà đấy. Khi nghe chồng báo tin mẹ nằm viện, F chỉ lạnh lùng buông một câu: “Ngày đó mẹ anh xử sự thế nào anh cũng biết rồi đấy. Tôi nói trước, bà bệnh là việc của bà, tôi sẽ không bỏ tiền ra, cũng sẽ không tốn sức lo cho bà đâu.” Anh chồng nghe những lời này thì bừng bừng lửa giận, quát lên rằng dù gì bà cũng là mẹ chồng đấy, nhưng F cũng không chịu yếu thế mà nạt lại: “Đúng, là mẹ anh, chứ không phải mẹ tôi, cho nên anh thích thì tự đi mà chăm!” Anh chồng hậm hực đập cửa rồi bỏ đi. Lương hưu của hai ông bà không cao, lần này bệnh nặng, phải tốn nhiều tiền, bác sĩ nói nếu muốn điều trị còn phải tốn thêm không ít chi phí nữa. Bởi thế hai ông bà quyết định sẽ không thuê người chăm nom để tiết kiệm hết sức có thể. Cứ như vậy, ngày ngày ông ở viện chăm bà, còn chồng F cứ mỗi chiều tan sở lại tới viện đổi ca cho ông. F hoàn toàn không cảm thấy mình sai. Cô cho rằng dù không đích thân vào viện nhưng ít nhất mình cũng đâu có cản chồng báo hiếu mẹ cha. Trong suy nghĩ của cô ta thì như vậy đã là quá đủ thấu tình đạt lý rồi. Tuy nhiên, thái độ của chồng lại khiến F bực bội, kể từ ngày anh đập cửa bỏ đi ấy, anh đã chẳng còn đoái hoài gì đến cô nữa, ngoài những chuyện bắt buộc phải nói ra thì một câu anh cũng không thèm mở miệng. Tình cảm giữa hai người dường như đã rơi xuống tận điểm đóng băng rồi. Chuyện là vậy, nên F mới đăng lên mạng hỏi mọi người, nếu mẹ chồng không chịu chăm cháu thì cô có nghĩa vụ phải phụng dưỡng mẹ chồng hay không. Bên dưới, rất nhiều người trả lời với nội dung như sau: “Nếu mẹ chồng đã không trông cháu thì cô cũng chẳng có nghĩa vụ phải chăm bà ta làm gì, dù sao đó cũng có phải người đã nuôi dưỡng cô đâu.” Nhìn thấy quá nhiều nàng dâu đứng về phía quan điểm của cô gái này, tôi bất giác rùng mình. Thế bây giờ tôi sinh con trai, toàn tâm nuôi nấng nó nên người, rồi đến lúc nó cưới vợ đẻ con, chắc hẳn tôi lại phải có trách nhiệm thay vợ chồng nhà nó chăm cháu nữa nhỉ? Bằng không, đợi khi tôi già yếu, chúng nó sẽ lấy chuyện tôi không chăm cháu ra để mà vặc lại: Mẹ không chịu chăm con của con, dựa vào đâu mà đòi con phải hiếu thuận? Nếu cả đời này vốn dĩ chẳng giây phút nào tôi được sống cho bản thân, thì rốt cuộc tôi sống để làm gì? Thật sự mới nghĩ thôi đã bủn rủn chân tay rồi! Tôi không có ý lên án F. Đứng trên lập trường của F, quả đúng là mẹ chồng không từng nuôi nấng cô ta thật, dùng cách nói của F thì chính là cô ta chưa từng ăn một bát cơm từ tay bà, chưa từng uống một giọt nước từ tay bà, nếu không phải có chồng là sợi dây kết nối, cô ta và bà đã chẳng liên quan gì đến nhau. Pháp luật cũng không quy định con dâu bắt buộc phải hiếu thuận với mẹ chồng. Song trên thực tế, thứ quan trọng nhất chi phối cuộc sống của chúng ta thường không phải pháp luật mà là luân lý đạo đức. Con dâu tuy xét theo pháp luật không có nghĩa vụ phụng dưỡng mẹ chồng, nhưng xét về góc độ tình nghĩa thì đó là việc nên làm. Đương nhiên, như vậy không có nghĩa là dù cha mẹ chồng có đòi hỏi quá đáng cỡ nào, con trai con dâu vẫn phải ngoan ngoãn báo trọn nhị thập tứ hiếu. Chúng ta không thể phủ nhận rằng đại đa số gia đình đều thuộc tầng lớp phổ thông, mức thu nhập không cho phép họ thuê bảo g p p g ập g p p ọ mẫu trông bé hoặc đến trung tâm hậu sản. Mặt khác, phụ nữ trong thời gian mang thai và sau sinh lại cần người nhà bên cạnh chăm nom nhất. Nếu lúc này vợ chồng nhờ cậy ông bà giúp đỡ, với điều kiện sức khỏe và thời gian cho phép nhưng ông bà vẫn không màng quan tâm, vậy thì đổi lại là cô gái nào cũng sẽ cảm thấy thất vọng, trong lòng họ sẽ nhớ mãi sự lạnh nhạt ấy. Con dâu và cha mẹ chồng vốn dĩ không cùng máu mủ, tất cả tình cảm đều dựa trên cách cư xử sau khi kết hôn. Trong lúc cần được giúp đỡ nhất mà cha mẹ chồng lại lạnh lùng cự tuyệt thì con dâu sao có thể gạt đi hiềm khích mà tiếp tục hiếu thảo đây, suy cho cùng, họ cũng là người, có phải là thần là Phật đâu. Luật pháp không quy định việc mẹ chồng trông cháu giúp con trai con dâu, cũng như không ép buộc con dâu phải hiếu kính cha mẹ chồng, cả hai đều thuộc phạm trù đạo đức con người cả. Sống trên đời ai cũng có lúc cần bàn tay giúp đỡ của người khác. Cha mẹ chồng dù không có nghĩa vụ phải chăm cháu, nhưng trong trường hợp con trai con dâu đã không có điều kiện kinh tế lại gặp thời điểm khó khăn, ông bà cũng nên giúp đỡ một phần trong phạm vi có thể, như vậy mới là hành xử của những người trong một nhà. Còn thân làm con dâu cũng cần hiểu rõ giới hạn, ví dụ như trường hợp nhà F. Khách quan mà nói thì cha mẹ chồng của cô ấy hoàn toàn không làm gì sai cả, thời gian sau khi F sinh cháu, mẹ chồng đã góp một tay chia sẻ gánh nặng rồi. Tuy hai ông bà từ chối yêu cầu chăm cháu trong thời gian dài nhưng cũng thể hiện được rằng, lúc F gặp khó khăn, ông bà có thể chăm cháu vài ngày. Đối với cha mẹ chồng, giúp con giúp cháu như vậy đã là đủ rồi. Còn đối với thế hệ đi sau, thật lòng không nên đòi hỏi quá đáng, không nên cướp đi ngày tháng an nhàn tuổi già của ông bà, càng không thể dựa vào việc này mà áp chế, ra điều kiện với họ. Chỉ có ngoại lệ thế này, giả sử cha mẹ chồng từ xưa tới nay đều không chút quan tâm tới tổ ấm nhỏ của bạn, chồng bạn lại đối xử chẳng ra gì với cha mẹ vợ, vậy thì tôi ủng hộ việc bạn chẳng cần hiếu thuận với cha mẹ anh ta làm gì, bởi cả gia đình nhà họ vốn dĩ không xứng để bạn phải hao tâm tổn sức. Tựu trung lại, căn cứ để bạn giữ trọn chữ hiếu với gia đình chồng không nằm ở việc cha mẹ chồng có giúp bạn trông cháu hay không, mà nằm ở cách gia đình chồng đối xử với bạn và cha mẹ bạn tốt hay không. Lấy ví dụ như tôi, kể cả khi mẹ chồng không muốn đến chăm sóc tôi sau sinh, cũng không đến giúp tôi chăm bé, nhưng suy cho cùng bà vẫn là người đã sinh ra và nuôi nấng ông xã tôi thành người, bà đã làm trọn trách nhiệm của bản thân, không cần phải giúp chúng tôi thêm nữa. Lý do tôi luôn mang lòng hiếu kính bà thứ nhất là bởi bà là người đã sinh ra ông xã nhà tôi, thứ hai là bởi ông xã tôi cũng luôn tôn trọng tôi và cư xử phải phép với cha mẹ vợ. Theo tôi, đây mới chính là điểm cốt yếu quyết định cách báo hiếu của con dâu dành cho cha mẹ chồng, chứ hoàn toàn không liên quan đến chuyện trông cháu. Rất nhiều cô gái bị nhầm lẫn tai hại, cái luận điệu “Bà không chăm cháu thì dựa vào đâu mà bắt tôi phải hiếu thuận bà” nghe qua thì có vẻ hợp lý đấy, nhưng thực chất lại chẳng ra làm sao hết. Nếu như cách suy nghĩ này trở thành quan niệm chung, vậy chẳng phải tất cả người già đều không được có cuộc sống của mình, còn tất cả bậc cha mẹ đều có thể đùn đẩy trách nhiệm nuôi con cho thế hệ đi trước hay sao? Đó không phải bước tiến của xã hội, mà là một sự thụt lùi, tất yếu chỉ dẫn đến càng nhiều vấn nạn trong giáo dục và trong cuộc sống gia đình mà thôi. KHI BẠN TRƯỞNG THÀNH, SẼ CHẲNG AI KIỂM SOÁT ĐƯỢC CUỘC SỐNG CỦA BẠN NỮA V ài năm trở lại đây, tôi ngày càng đồng tình với câu nói: Tâm tính quyết định vận mệnh. Hầu như cuộc sống mà mỗi người phụ nữ phải trải qua đều được quyết định dựa trên chính con người bên trong họ. Khi nhận được yêu cầu giúp đỡ từ một vị độc giả tên Tiểu Hoành, cảm giác thấm thía câu nói ấy trong tôi lại càng thêm mạnh mẽ. Tiểu Hoành là một trong những độc giả dõi theo tôi từ lâu. Sáng nay cô ấy nói rằng, khi đọc mấy bài viết gần đây của tôi, cô ấy càng ý thức được việc độc lập về kinh tế đối với một người phụ nữ có tầm quan trọng thế nào. Trong khi đó, cuộc sống thực tại thì lại trái ngược với những gì cô ấy mong đợi. Tiểu Hoành là một người vợ toàn thời gian. Trước khi kết hôn, cô ấy cũng từng làm công việc tài vụ, thu nhập không cao nhưng bản tính vốn không tiêu xài phung phí, nên chí ít cũng có thể tự nuôi sống bản thân. Về sau có con rồi, chồng Tiểu Hoành muốn vợ chuyên tâm chăm nom nhà cửa con cái nên bảo cô ấy nghỉ việc. Ban đầu cuộc sống cũng không đến nỗi nào, Tiểu Hoành có thời gian bên con hằng ngày, được hưởng niềm hạnh phúc khi nhìn con từng bước khôn lớn, tiền chi tiêu trong nhà cũng được chồng đáp ứng đầy đủ. Về sau, gã chồng được thăng chức, thu nhập cao hơn hẳn, mặc dù trên phương diện kinh tế không để vợ phải thiếu thốn gì, nhưng tính tình thì ngày càng cục cằn khó chịu, thậm chí bảo thủ đến mức đã nói một là tuyệt không có hai, chỉ cần vợ có chút ý định phản kháng, hắn sẽ ngay lập tức buông ra những lời vô cùng khó nghe: “Cái nhà này là do tôi nuôi, cả cô lẫn con được ăn ngon mặc đẹp rồi, còn bất mãn cái gì nữa? Tôi thấy cô đúng là không biết đủ, ngoài kia có bao nhiêu phụ nữ mơ được như cô đấy, đừng có mà được voi đòi tiên!” Khi con đã lớn hơn một chút, Tiểu Hoành cũng từng đề cập với chồng ý định quay trở lại công tác, nhưng thứ cô ấy nhận lại chỉ là cái nhìn khinh miệt từ chồng: “Làm cái gì? Cô bây giờ thì tìm được việc gì nên hồn? Lương một tháng không nổi hai nghìn tệ, chẳng thà ở nhà dọn dẹp, chăm con cho tốt còn hơn! Sau này đừng nhắc chuyện đi làm nữa.” Từ đó cho đến khi đứa bé lên lớp một, cô ấy vẫn chỉ ru rú ở nhà, bởi gã chồng thích cảm giác về đến nhà là được cơm bưng nước rót tận nơi. Nếu cô ấy đi làm rồi, hắn sẽ không thể hưởng thụ cảm giác ấy nữa. Cô ấy hỏi tôi nên làm gì để độc lập về kinh tế, nghe vậy tôi có hơi bực mình. Chuyện này cũng phải hỏi sao? Ra ngoài kiếm tiền chứ còn gì nữa! Tôi đoán trước cô ấy nhất định sẽ trả lời rằng chồng không đồng ý đâu. Và cô ấy nói ra câu này thật. Nghe xong tôi cũng chẳng muốn tiếp tục khuyên nhủ nữa, nói thêm chỉ phí thời gian thôi. Một người bạn khác, là fan cứng của tôi từ lúc tôi mới mở tài khoản cộng đồng, không bao giờ bỏ lỡ dù chỉ một bài tôi viết. Cô ấy than thở rằng chuyện hôn nhân của mình quá xui xẻo, chỉ có những bài viết của tôi mới cho cô ấy được dũng khí, mới tạm thời giúp trái tim cô ấy tìm thấy một khoảng lặng yên bình. Tôi lại chỉ cảm thấy chuyện đó như một sự thất bại, vì dù đã dõi theo những điều tôi viết suốt hơn hai năm trời, vậy mà cuộc sống của cô ấy vẫn chẳng có chút biến chuyển. Từ lâu, cô ấy đã chẳng hề giấu giếm mà chia sẻ với tôi toàn bộ chuyện gia đình mình. Hai vợ chồng vốn là đồng nghiệp. Vì công ty không cho phép cả vợ và chồng cùng làm trong một đơn vị, thành ra người có chức vị và đãi ngộ thấp hơn là cô ấy đã lựa chọn bỏ việc rồi tìm một công việc khác để làm. Về sau, công ty chồng cô ấy không ngừng phát đạt, quy mô ngày càng được mở rộng, anh ta lại là nhân viên lâu năm nên công ty cũng tỏ ra hậu đãi người tài, giao cho anh ta quản lý một phòng ban nhỏ. Năm đó, công ty đón một đoàn nữ thực tập sinh tới làm việc. Phòng anh ta phải hướng dẫn ba người, một trong số đó ngoại hình xinh đẹp đáng yêu, miệng lưỡi ngon ngọt, lại biết cách lấy lòng người khác, rất nhanh chóng đã độc chiếm được sự chú ý của anh ta. Trước đây người vợ cũng từng làm ở công ty đó nên vẫn giữ liên lạc với không ít đồng nghiệp cũ. Sớm nghe được tin đồn không hay, cô ấy liền hỏi chồng rốt cuộc là chuyện gì. Song anh ta một mực phủ nhận, phân bua rằng đó là những lời vô căn cứ, vu oan giá họa. Sau đó, cô ấy vô tình nhìn thấy trong điện thoại anh ta ảnh chụp hai người đi chơi với nhau, ngoài ra còn có những tin nhắn chuyện trò thân mật đến nhức mắt. Cô ấy ném những bằng chứng này ra trước mặt chồng. Sau vài giây hốt hoảng, cuối cùng anh ta cũng thừa nhận, đồng thời thề thốt sẽ cắt đứt với cô gái kia, còn giải thích vì làm cùng công ty nên không dám quyết liệt đoạn tình, mong cô ấy cho thời gian để anh ta chấm dứt tất cả. Vậy mà hai năm trôi qua, hai người họ vẫn chưa hoàn toàn cắt đứt quan hệ, chỉ là qua lại một cách lén lút, cẩn trọng hơn, cứ cách một thời gian ngắn cô ấy lại tìm ra được một dấu vết ngoại tình mới. Cứ như vậy cho đến khi không thể chịu đựng thêm nữa, cô ấy đành đề nghị ly hôn, kết quả anh ta không chấp nhận, nói trước nay chưa từng nghĩ đến chuyện ly hôn, còn cô gái kia sớm muộn cũng phải lập gia đình, hiện tại họ đã rất ít liên hệ với nhau rồi. Mấy năm nay, cô ấy đã đề nghị ly hôn đến vài chục lần, nhưng đối phương khăng khăng không chịu, mặt khác vẫn tiếp tục trêu hoa ghẹo nguyệt bên ngoài. Vậy mà, vấn đề cô ấy muốn nhờ tôi tư vấn mãi vẫn chỉ quanh đi quẩn lại một câu: Tôi muốn ly hôn mà anh ta không chịu, phải làm sao bây giờ? Tôi thực lòng không còn đủ nhẫn nại với cái suy nghĩ này nữa. Anh ta không đồng ý ly hôn thì không ly hôn nổi sao? Vậy anh ta lăng nhăng bên ngoài đã được sự đồng ý từ cô chưa? Chẳng phải cô cũng không cho phép à? Không cho phép mà anh ta vẫn tiếp tục ngoại tình kia kìa! Chuyện ly hôn cũng thế thôi, anh ta không chịu thì nhờ pháp luật can thiệp, nếu đã thật sự muốn ly hôn thì chuyện này có thành vấn đề gì! Có lẽ do tính cách không giống nhau, rất nhiều cô gái lưỡng lự dây dưa mãi, một chuyện rõ ràng đơn giản đến vậy mà coi nó phức tạp lên, cứ như trời sắp sập đến nơi rồi không bằng. Cùng một rắc rối, nếu rơi vào người có tính cách quyết đoán, có thể chỉ trong vài ngày họ đã giải quyết được rồi, nhưng đối với những người phụ nữ giống như cô bạn tôi thì đến vài năm chưa chắc họ đã thoát ra nổi, cầu trợ hết lần này đến lần khác. Khi bạn khuyên nhủ cần phải làm gì mới tốt, thì họ lại cho rằng bạn đứng nói chuyện thì sao thấy lưng đau1, rồi vì bạn lạnh lùng, vô tình và ích kỷ, nên bạn mới giải quyết được nhanh gọn đến thế, còn họ cứ vướng mắc mãi vì nặng tình nặng nghĩa, lương thiện bao dung, cần suy nghĩ quá nhiều. Bởi thế, họ dường như vĩnh viễn chìm trong những dòng suy nghĩ vô tận và lòng oán giận vô cùng. Còn nhớ có lần đứa bạn thân thẳng thắn nói với tôi rằng: “Thật ra điều mà họ muốn cực kỳ đơn giản, tốt nhất là cậu đưa ra một phương án có thể giúp họ đạt được kết quả mà không phải đánh đổi gì. Ví dụ như phải độc lập về kinh tế, mà tốt nhất là không phụ thuộc vào gia đình, dù chồng đột nhiên thay tính đổi nết, yêu chiều vợ hết mực, tháng kiếm bộn tiền cho vợ tiêu… cũng chẳng quan trọng. Lúc ấy đối phương có không đồng ý chia tay hay ly dị đi nữa, chỉ cần mình muốn thì ai cấm cản nổi? Chúng ta sống trên thế giới này nếu làm gì cũng cần người người đồng thuận, thì cả đời này sẽ chẳng làm nổi trò trống gì hết. Người dứt khoát quyết đoán sẽ với tới hạnh phúc, còn kẻ cố chấp không chịu thay đổi sẽ mãi quẩn quanh trong mê lộ mà thôi. Cậu nhìn Lệ Mai thì biết rồi đấy!” 1 Một câu ví von thường dùng của người Trung Quốc, ám chỉ việc xem xét câu chuyện từ góc nhìn của người ngoài cuộc, không có cảm nhận của người trong cuộc nên chỉ nói những lời sáo rỗng, thiếu thực tế. Lệ Mai là bạn chung của chúng tôi. Sau khi tốt nghiệp đại học, cô ấy nhờ thành tích xuất sắc mà thi được vào viên chức Nhà nước, công tác ở Cục Thuế. Thời đó, có một công việc như vậy vừa dễ kiếm đối tượng yêu đương, lại vừa nhẹ nhàng mà danh giá, không biết bao nhiêu người mơ còn chẳng được. Nhưng sau khi làm được hai năm, cô ấy cảm thấy đây không giống như công việc mình hằng mong muốn, chăm sóc sắc đẹp cho phụ nữ mới là lĩnh vực mà cô ấy thấy hứng thú nhất. Sau một năm tìm hiểu và suy nghĩ, cô ấy nung nấu ý định bỏ công việc đang làm. Không khác gì giẫm trúng phải mìn, vừa nghe chuyện cô ấy muốn bỏ một công việc tốt như thế để theo cái nghề chẳng có chút tiền đồ gì kia, người nhà Lệ Mai ai nấy đều nhảy dựng lên khuyên can hết lời. Nào là đừng nhất thời bồng bột, lập nghiệp đâu có dễ dàng thế, mười người thì phải đến chín người thất bại ê chề; nào là không tưởng tượng nổi gian khổ khi khởi nghiệp đâu, trong khi đi làm văn phòng thì sung sướng bao nhiêu, mưa không tới mặt nắng chẳng tới đầu, làm thế này có khác nào muốn tìm đường chết? Về sau thấy Lệ Mai không chịu nghe, mọi người bắt đầu chuyển từ khuyên nhủ sang dọa dẫm: nếu cô ấy vẫn nhất mực làm theo ý mình, đừng mong gia đình sẽ giúp đỡ dù chỉ một xu, sau này cũng đừng đặt chân vào cái nhà này nữa. Lệ Mai không quan tâm mấy chuyện đó, vẫn quyết định bỏ việc đúng theo kế hoạch của mình, cô ấy thuê một căn phòng giá rẻ, nhỏ bé chật chội ngay trong khu vực mình sinh sống. Cho đến nay đã mười năm trôi qua, cô ấy hiện có trong tay ba cơ sở thẩm mỹ cao cấp, hơn nữa còn không ngừng mở rộng quy mô. Nhắc đến thành công của Lệ Mai, rất nhiều người tỏ lòng ngưỡng mộ với việc cô ấy có thể theo đuổi công việc yêu thích của mình. Người ta khâm phục sự kiên định và dũng cảm của cô ấy năm nào, nhưng bên cạnh đó cũng có người chua xót ngán ngẩm: “Cô ấy bây giờ thành công rồi thì đương nhiên ngày xưa chọn gì chẳng đúng, còn giả như cô ấy thất bại thì sao?” Tôi cũng từng hỏi Lệ Mai câu này, đó là khi chúng tôi ngồi trong phòng làm việc của cô ấy, căn phòng trang nhã lịch sự, từ cửa sổ nhìn xuống dưới là những tòa văn phòng, tất cả đều tuyệt đẹp như mơ. Lệ Mai cười nói: “Làm bất cứ việc gì đều có hai khả năng: thành công hoặc thất bại, mình cũng không thể đảm bảo bản thân g ặ ạ g g nhất định thành công. Kể cả bây giờ vẫn thế, không biết chừng một ngày nào đó, mọi thứ mình đang nắm trong tay sẽ tan thành mây khói chỉ trong khoảnh khắc. Có những người chỉ muốn sống trong ‘chiếc hòm bảo hiểm’, luôn an toàn, luôn né tránh rủi ro, nhưng cũng chính vì thiếu va chạm mà những rủi ro họ phải đối mặt trong cuộc sống lại nghiêm trọng hơn rất nhiều. Nếu như mình thất bại, mình sẽ tổng kết thành bài học, làm lại từ đầu. Dù thế nào đi nữa, cuộc sống sau khi trưởng thành mình cũng muốn được tự thân trải nghiệm.” Đúng vậy, chỉ cần là khi bạn trưởng thành, có khả năng tự lực cánh sinh thì người khác không thể kiểm soát cuộc sống của bạn nữa, bất luận là công việc, tình yêu hay nhân sinh, bạn hoàn toàn có thể tiến lên dựa vào ý chí của chính mình. 99% KHÓ KHĂN LÀ DO BẠN TỰ THÂN CHUỐC LẤY T hời còn đi làm công sở, tôi từng quen biết một cô gái nọ. Chúng tôi có vài dịp hợp tác cùng nhau, nhưng chưa nổi mấy bữa tôi đã như muốn phát điên. Cung cách làm việc buông tuồng của cô ta quả thực tôi mới thấy lần đầu trong đời. Công ty cô ta là một trong những nhà quảng cáo của chúng tôi, quy mô cũng không hẳn là lớn. Mỗi năm số tiền hợp tác quảng cáo vào khoảng vài triệu nhân dân tệ, chúng tôi thường phân theo quý để thanh toán cho họ. Quy định của công ty tôi là nhận được hóa đơn rồi mới tiến hành chuyển khoản thanh toán, thường thì trong tháng thanh toán, đối tác sẽ xuất hóa đơn trước để gửi cho bên tôi. Kiểu gì thì so với bên chuyển tiền, bên nhận tiền vẫn là những người sốt ruột hơn. Lần nọ, Tổng Giám đốc công ty họ tới thăm chúng tôi, sau một hồi trò chuyện hỏi han, ông ta liền cười hỏi tôi rằng tại sao đã quá hẹn mấy ngày rồi mà phía tôi vẫn chưa thanh toán, liệu có phải nhầm lẫn gì rồi không. Tôi cũng không giấu giếm mà đáp lời: “Sau khi Quý công ty xuất hóa đơn thì tôi mới có thể gửi đề xuất thanh toán tới bộ phận Tài vụ được, nhưng đợi mãi vẫn không thấy phía ông gửi hóa đơn tới, tôi cũng nhắc hai lần rồi.” Ông ta có chút bất ngờ, hỏi rằng chẳng lẽ hóa đơn chưa tới nơi hay sao? Chẳng trách ông ta lại nghi ngờ, đến tôi cũng cảm thấy kỳ lạ. Theo lý mà nói, công ty của ông ta gần chúng tôi nhất, đáng lẽ gửi hóa đơn cũng phải thuận tiện nhất mới đúng. Tôi nhắc nhở hai lần đã đành, nhưng bên nhận lại chẳng tỏ ra sốt sắng chút nào, tôi mà cứ thúc giục mãi thì thành ra làm phiền người khác. Cũng phải một tuần sau đó, phía bên kia mới gửi hóa đơn đến, tôi hỏi cô ta tại sao không gửi sớm hơn một chút thì nhận được câu trả lời tỉnh bơ: “Công ty cô nổi tiếng là có uy tín, không bao giờ thanh toán chậm, vậy sớm hay muộn vài hôm cũng ảnh hưởng gì? Có phải không thanh toán đâu mà lo?” Tôi không nói thêm, chỉ thầm nghĩ mình mà là sếp của cô ta thì chắc chắn đã đuổi cổ cô ta ra khỏi công ty rồi. Chuyện tiền nong kị nhất là đêm dài lắm mộng, khoản tiền lớn như thế mà cô ta cũng chẳng thèm để tâm, vậy những công việc khác còn trông cậy gì được đây? Sau này, tôi nghe vài đồng nghiệp từng tiếp xúc với cô ta than vãn rằng họ chưa từng gặp ai thiếu trách nhiệm như thế. Mỗi dịp hợp tác hai bên, cô ta không có nổi dù chỉ một lần đúng giờ, lúc nào cũng phải giục lên giục xuống, cực kỳ ảnh hưởng đến tâm trạng và công việc của mọi người. Tôi không kìm được cảm thán, thái độ làm việc kiểu này tại sao vẫn chưa bị khai trừ cơ chứ? Một đồng nghiệp tiết lộ cho tôi rằng cô ta là chỗ quen thân của sếp tổng, nhờ quan hệ mà được tuyển vào, làm việc thì lúc nào cũng biếng nhác. Nhiều lần đồng nghiệp không chịu nổi mà phản ánh lên cấp trên thì sếp tổng dường như lại nể mặt thân thích mà không tiện nói gì. Thế nhưng ai cũng hiểu, giữ lại loại người này thật sự là quá thiếu sáng suốt, chắc chắn ảnh hưởng không nhỏ đến thành tích và hình ảnh của công ty. Tôi lúc này mới vỡ lẽ, chợt cảm thấy ấn tượng tốt về vị sếp tổng này đã tụt dốc không phanh. Kiểu người như cô ta căn bản không nên giữ lại, chẳng thà cho không tiền lương mà không cần đi làm, có khi công ty còn bớt chịu thiệt hơn ấy chứ! Bởi công ty họ để lại ấn tượng quá kém nên khi họ vẫn tiếp tục chậm trễ trong việc gửi hóa đơn, tôi cũng không thèm giục nữa, dù sao người sốt ruột khi không nhận được tiền cũng là bên họ cơ mà. Thực tế là sau lần xuất hóa đơn muộn mà tôi kể trên, đợt thanh toán ngay sau đó vẫn chẳng khá khẩm hơn chút nào. Đầu năm tiếp theo, người làm việc cùng tôi đã là một cô gái khác, cô ấy nói từ giờ công việc này sẽ do cô ấy phụ trách, mong được tôi giúp đỡ. Chẳng ngờ, quý đầu tiên vẫn chưa kết thúc mà cô ấy đã sớm gửi hóa đơn cho tôi rồi. Cũng vì hôm đó khá rảnh rang nên chúng tôi có nói chuyện phiếm một chút, tôi thuận miệng hỏi dò: “Người phụ trách trước của cô đâu?” Cô ấy trả lời là đã bị đuổi việc rồi, do sếp đích thân đuổi sau khi nhận được phản ánh của toàn thể nhân viên. Hóa ra người phải chịu đựng sự bức bối này nhất không phải tôi, mà là chính những đồng nghiệp ngày ngày cùng chung “mái nhà” với cô ta. Nghe nói mẹ cô ta là chị họ của sếp tổng, nghĩa là cô ta gọi sếp bằng “cậu họ”. Thấy cô ta sau khi có con thì nhàn rỗi không có gì làm, đứa con lại đi học tiểu học rồi, bà ấy bèn nhờ cậy em trai họ của mình sắp xếp một công việc cho con gái. Sếp tổng thường ngày vẫn coi trọng quan hệ thân thích nên đã để cô ta làm nhân viên hành chính trong công ty mình. Mấy ngày đầu, thái độ làm việc của cô ta không đến nỗi nào, không rõ là do nhân viên mới hay do được mẹ dặn dò bảo ban từ trước. Nhưng về sau, càng ngày cô ta càng nghênh ngang, tác phong làm việc thì lề mề chậm chạp. Có những việc rõ ràng chỉ cần hoàn thành trong vài phút, vậy mà cứ phải để người khác nhắc đến ba lần cô ta mới chịu bắt tay làm. Còn có những việc là một hệ thống tuần tự các khâu, chỉ cần cô ta chậm trễ không chịu làm, thì những khâu khác cũng chẳng còn cách nào ngoài chờ đợi. Lắm lúc tình thế cấp bách, người khác đành phải cùng cô ta làm thêm giờ. Không những vậy, xin nghỉ và tự tiện ra ngoài trong giờ làm càng là thói quen thường thấy của cô ta, lý do thì nào con có chuyện, nào nhà có biến... Gọi điện thì chẳng bao giờ liên lạc được, thế mà cô ta lại chẳng cảm thấy có vấn đề gì. Tất cả mọi người đều ngầm khó chịu, chỉ là ngại người thân của sếp nên rốt cuộc vẫn đành mắt nhắm mắt mở cho qua. Bởi vậy, trong một thời gian rất dài, sếp tổng không hề hay biết về biểu hiện trong công việc của cô ta. Nhưng con giun xéo lắm cũng quằn, khi thành tích công việc bị sụt giảm thì đồng nghiệp cũng không thể bao che cho cô ta được nữa, cuối cùng đành đem mọi chuyện trình bày với sếp. Lúc này ông ta vẫn nghĩ đến quan hệ thân thích, không tiện nặng lời phê bình mà chỉ nhẹ nhàng nhắc nhở cô ta vài câu, rồi mọi chuyện vẫn đâu vào đấy. Dần dần, không chỉ đồng nghiệp trong công ty khó chịu với cô ta, mà đến cả đối tác cũng góp ý ngày càng nhiều, cô ta cứ mặc kệ, tiếp tục coi trời bằng vung. Bấy giờ sự bất mãn mà sếp dành cho cô ta đã lên đến đỉnh điểm. Trước Tết năm đó, ông ta nói thẳng với chị họ mình rằng bản thân thấy cháu gái không phù hợp yêu cầu, cuối năm phải xem xét lại. Nghe vậy, mẹ cô ta chỉ nghĩ rằng em họ đang có ý nhắc nhở vài lời, bèn dặn con gái nên thể hiện mình tốt hơn. Nào ngờ qua Tết, sếp tổng đã trực tiếp cho phòng Nhân sự thông báo tới cô ta là không cần đến làm việc nữa. Mẹ cô ta đến công ty xin xỏ, hy vọng con gái được nhận thêm một cơ hội thứ hai, nhưng sếp tổng dứt khoát dù thế nào cũng không chấp nhận, thậm chí ông ta còn khổ sở giãi bày: “Em đã nhịn rất lâu rồi, về sau không bao giờ tuyển người thân vào làm nữa, lần này đúng là bài học nhớ đời!” Lẽ ra sự việc chỉ nên dừng lại ở đó, nhưng khoảng hai năm sau, tôi lại nghe thấy vài đồng nghiệp bên bộ phận Tuyển dụng đưa tin rằng “cái người đó” đến xin việc ở công ty mình. Tôi nhất thời không nghĩ ra “cái người đó” mà họ nhắc là ai, tới lúc họ trả lời “Cái người mà thái độ làm việc kênh kiệu ở công ty quảng cáo kia ấy” thì tôi mới sực nhớ, bèn hỏi họ tại sao cô ta lại tới xin việc ở công ty mình. Người đồng nghiệp này vốn nổi tiếng nhanh nhạy trong việc nắm bắt tin tức, thấy tôi hỏi vậy thì lập tức kể lại diễn biến tiếp theo của câu chuyện. Sau khi bị công ty của người thân sa thải, mẹ cô ta tiếp tục nhờ vả người quen kiếm một công việc khác cho con gái. Cụ thể là công việc gì thì không biết, chỉ biết thói lười biếng của cô ta vẫn y như ngày nào, nên chẳng bao lâu công ty này cũng không tiếp nhận nổi cô ta. Dù đã hai lần mất việc, cô ta vẫn có thể dựa vào chồng, thu nhập của chồng tuy không cao nhưng chỉ cần tiết kiệm một chút cũng coi như đủ sống. Tuy nhiên, một người siêu cấp trì trệ trong công việc như vậy thì chưa chắc đã tích cực trong chuyện nhà cửa. Nghe nói cô ta ở nhà cũng lười nhác lắm. Ngày dài tháng rộng, mâu thuẫn giữa cô ta và chồng cứ chất lên thành núi. Người chồng thấy vợ mình công việc chẳng đâu vào đâu, việc nhà thì đụng gì hỏng nấy, quan trọng nhất là chuyện chăm con cũng vụng thối vụng nát, vậy mà người khác góp ý thì cứ như đàn gảy tai trâu, cuối cùng hai người giải quyết bằng cách ly dị. Sau khi ly dị, cô ta mất đi toàn bộ chỗ dựa, cha mẹ cô ta không phải người có quyền có thế, không cách nào đáp ứng tất cả nhu cầu của cô ta. Cô ta buộc phải tự dựa vào sức mình mà kiếm sống. Đáng tiếc, hậu quả lớn nhất mà hai lần mất việc trước để lại cho cô ta không phải là chuyện cô ta bị đuổi, mà là cô ta đã để lại ấn tượng xấu trong mắt tất cả đồng nghiệp và những người từng tiếp xúc với mình. Cô ta chỉ quanh quẩn tìm việc ở vài công ty quen thuộc trong phạm vi rất nhỏ, nhà tuyển dụng đã thừa biết thái độ làm việc của cô ta, công cuộc xin việc của cô ta cũng vì thế mà khó khăn vạn phần. Người đồng nghiệp phòng Tuyển dụng kia còn chia sẻ với tôi: “Thật ra cô ta bây giờ đã khác xưa rồi, có vẻ nóng lòng được nhận việc lắm, cũng thể hiện tinh thần tự giác và khả năng làm tốt công việc, nhưng cứ nghĩ đến thái độ trước kia của cô ta là tôi lại không dám tuyển.” Nhớ lại khoảng thời gian vài năm làm việc với cô ta, trong đầu tôi chợt vang lên hồi chuông cảnh tỉnh. Nhiều khi chúng ta cứ tưởng lười một chút, vô trách nhiệm một chút, đủng đỉnh thư giãn một chút cũng không dẫn đến hậu quả nghiêm trọng đâu. Song sự thực là, dù mỗi việc mà chúng ta làm có thể trong giờ phút đó không gây ảnh hưởng nhiều, thậm chí một chút ảnh hưởng cũng không có, nhưng đời còn dài, đoán sao được “căn bệnh” của hôm nay đến bao giờ mới xuất hiện “di chứng”? Để rồi đến khi chúng phát tác, ngay cả một cơ hội gỡ gạc cũng vượt quá tầm tay. Quả thực, những kẻ khoa trương như cô ta không phải quá nhiều, đa số mọi người khi gặp chuyện không vừa ý cũng chẳng đến mức hành xử quá đáng, chỉ có điều nếu cứ như thế một thời gian dài thì tác động của nó thật không thể xem thường được. Rất nhiều người ghét việc học, ghét việc trưởng thành, bởi hai việc này đều gian khổ. Thế là họ mỗi ngày đều sống nhàn nhã biếng nhác và tự cho rằng cứ như vậy cũng không sao. Song qua một thời gian, sự khác biệt sẽ hiện lên rõ nét. Có người ngày đêm nỗ lực mà chưa thể đổi đời, nhưng vài năm sau, khi một lần nữa đặt mình lên bàn cân cùng với người khác, họ mới phát hiện hóa ra trong vô thức bước tiến của bản thân đã nhanh hơn rất nhiều rồi. Có người hằng ngày chỉ sống theo kiểu được chăng hay chớ, trong thời gian ngắn vẫn cảm thấy tình trạng của mình không tệ đi là bao, nhưng vài năm sau họ mới giật mình, cuộc sống càng ngày càng mệt mỏi, sự tự do và quyền lợi mà họ có thể lựa chọn cứ ngày một ít đi. Tôi thường thấy người ta nói bản thân họ không có chuyên môn nổi bật, không có tài khoản tiết kiệm, cuộc sống ngột ngạt bế tắc, nhưng tình cảnh này có phải là kết quả của ngày một ngày hai không? Hoàn toàn không, đó là sự tích tụ của hàng năm trời. Và điều quan trọng nhất, chúng là do chính bản thân họ tự gây ra. Bởi ngàn vạn khó khăn của ngày hôm nay bắt nguồn từ từng giây từng phút lười biếng trong quá khứ. Không ít người đổ lỗi rằng đàn ông, con cái, hôn nhân đã gây ra khốn cảnh cho mình. Kỳ thực không phải, mà 99% chúng là do chính bạn tự chuốc lấy đó thôi. BẠN COI HỌ LÀ NGƯỜI THÂN, HỌ COI BẠN LÀ “NGÂN HÀNG” T rong thời gian mang bầu, tôi giao lại kênh cộng đồng và công việc kinh doanh đá quý cho trợ lý tiếp quản, còn bản thân nhiều nhất cũng chỉ họa hoằn tiếp đãi vài vị khách tới chọn mua đồ gia truyền. Một ngày nọ, trợ lý nhắn cho tôi rằng có một vị khách đang định mua một mặt đá giá vài triệu, muốn được nói chuyện trực tiếp với tôi. Tôi đồng ý. Thông thường, khi đối diện với những vị khách thế này, trước tiên tôi sẽ hỏi yêu cầu cụ thể từ họ, rồi dựa vào đó để đưa ra lời tư vấn phù hợp. Chẳng ngờ chị ta lại nói: “Tôi không có yêu cầu gì cả, cứ tư vấn cho tôi mặt đá mà cô thấy thích nhất là được.” Tôi lâng lâng xúc động, vị khách này đúng là quá tín nhiệm tôi rồi, đã thế tôi càng không thể phụ niềm tin nơi chị ta được, bèn trả lời: “Mua đá quý còn phụ thuộc vào cảm quan, cái tôi thích chưa chắc chị cũng thích, hay là tôi cứ chọn ra vài mẫu trước, sau đó tư vấn cho chị tiếp, chị thấy sao?” Đối phương đáp lại: “Vãn Tình, tôi biết cô có ý tốt, kỳ thực tôi không am hiểu về đá quý, hôm nay chỉ là muốn tiêu tiền mà không biết tiêu vào đâu thôi. Thường ngày tôi rất thích đọc các bài viết của cô, vì biết cô kinh doanh đá quý nên mới đến tìm. Dù sao thì bỏ tiền ra ủng hộ tác giả mà tôi yêu thích cũng còn hơn tiêu tiền vào người khác việc khác.” Tôi hơi ngạc nhiên, lẽ nào đây chính là “thổ hào” trong truyền thuyết? Vung ra mấy triệu chỉ để mua vu vơ một mặt đá quý thôi sao? Tôi nhẹ nhàng khuyên nhủ: “Chị có tiền cũng đừng phung phí thế, kiếm tiền đâu phải chuyện dễ. Hay là chị suy nghĩ thêm vài ngày, dẫu sao đồ vẫn còn đây, không bay đi đâu được.” Chị ta lại đáp: “Không cần đâu, hôm nay nhất định tôi phải tiêu tiền, bằng không sẽ cảm thấy có lỗi với bản thân lắm. Tôi cũng không có mấy đồ trang sức đá quý như thế này, mua một chút coi như đền đáp cho những năm tháng vất vả đã qua!” Thấy đối phương kiên trì đến vậy, tôi cũng không tiện ngăn cản nữa. Sau khi đề xuất vài mẫu mà tôi thấy ưng nhất và cũng có giá thành hợp lý nhất, chị ta rất nhanh đã chọn được một mẫu, lập tức chuyển khoản cho tôi. Trong lúc tôi còn đang hướng dẫn cách bảo quản mặt đá kia, chị ta đã gõ gửi tôi một đoạn tâm thư dài: Vãn Tình, chắc cô nghĩ rằng tôi thật kỳ cục phải không? Nếu đổi lại là trước đây, tôi tuyệt đối sẽ không tiêu tiền như thế, số tiền tôi chi ra cả vài năm có lẽ cũng không nhiều được bằng ngày hôm nay. Gia đình tôi có bốn anh chị em, tôi là chị cả, dưới tôi còn có hai em trai và một em gái. Tôi chưa từng được học đại học, từ sớm đã bước vào đời kiếm kế sinh nhai, số tiền kiếm được ngoài việc đáp ứng chi phí sinh hoạt cơ bản ra, còn lại toàn bộ đều gửi về nhà cho cha mẹ chi tiêu hằng ngày và cho các em ăn học. Để họ có cuộc sống tốt hơn một chút, tôi không quản ngày đêm bạt mạng kiếm tiền, hiện tại bản thân đã mở được hai cửa hàng, thu nhập cũng coi như tạm ổn. Tôi nuôi ba đứa em đến khi chúng tốt nghiệp đại học, việc chăm nom cuộc sống thường ngày của cha mẹ cũng do tôi phụ trách. Về sau, em trai lớn của tôi cưới vợ, cha mẹ không có đủ tiền mua đồ sính lễ cho con, tôi lại là người đứng ra lo liệu. Tương tự như vậy với đứa em trai thứ hai. Còn đến khi em gái út lấy chồng, tôi thay mặt cha mẹ chuẩn bị của hồi môn. Trong khi đó, bản thân tôi vì lo toan cho cả gia đình mà vẫn chưa một lần được mặc lên mình bộ váy cưới, tính đến nay cũng đã gần bốn mươi tuổi đầu rồi. Một thời gian sau, mấy đứa em tất bật chuyện mua nhà mua cửa, sinh con đẻ cái, tôi lại hết mình bỏ tiền bỏ sức ra xoay xở. Trong thâm tâm tôi luôn nghĩ, tiền có là gì đáng kể đâu, người nhà mới là quan trọng nhất, chỉ cần họ được sống tốt, tôi có mệt, có vất cỡ nào cũng cam lòng. Có những khi nhìn thấy họ thành đôi thành cặp, con cái sum vầy, tôi cũng ganh tị lắm, nhưng rồi lại nghĩ nếu mình lấy chồng có thể sẽ không còn cách nào dốc hết sức mà lo cho họ được nữa. Lắm lúc tôi tự hỏi liệu có phải cuộc sống một thân một mình thế này là thích hợp với tôi nhất hay chăng? Tôi luôn tưởng rằng anh chị em trong nhà chúng tôi vẫn coi nhau là người quan trọng nhất, nhưng ngày hôm qua có một chuyện đã xảy ra, khiến tôi đột nhiên nhận ra bản thân đã ngu muội đến mức nào. Trước đó vài ngày, khi dạo qua trung tâm thương mại tôi có để ý đến một bộ mỹ phẩm, nhân viên vô cùng nhiệt tình cho tôi dùng thử, quả nhiên cảm giác khi dùng rất thoải mái, dễ chịu. Nghĩ đến việc bao năm nay chưa mua đồ dùng gì cho bản thân, bình thường toàn dùng tiền tiết kiệm để lo cho gia đình, tự tôi nhìn cũng thấy mình già hơn bạn bè đồng niên quá nhiều, vậy là tôi quyết định mua về bộ dưỡng da có giá gần sáu nghìn tệ ấy. Sau một thời gian sử dụng, tôi cảm thấy dường như mình đúng là trẻ lên đôi chút, nên nhân dịp gia đình đoàn tụ ngày hôm qua, tôi hỏi mọi người xem mình có gì khác trước đây không. Ai cũng nói không cảm thấy có gì khác biệt cả, tôi đành kể chuyện đã mua một bộ dưỡng da cao cấp, bảo mọi người nhìn lại xem da dẻ có phải đẹp hơn nhiều không. Kết quả, cha mẹ tôi lập tức sa sầm mặt, nói sáu nghìn tệ có thể mua được biết bao nhiêu đồ ăn, phụ nữ đã có tuổi rồi lại còn chưa chồng, thoa lên mặt cho ai xem? Chẳng thà gửi tiền về nhà còn hơn. Mấy đứa em cũng trách cứ tôi tiêu xài phung phí, em trai lớn nói: “Chị, từ lâu em đã muốn đổi sang xài iPhone rồi, còn chị lại vung sáu nghìn tệ mua bộ dưỡng da kia, có phải chị ấm đầu rồi không?” Đứa em trai bé chêm vào: “Chị, đầu chị chắc là có vấn đề rồi, bộ dưỡng da tận sáu nghìn tệ mà chị cũng mua? Chúng ta còn cần dùng tiền cho nhiều việc khác nữa, chị ích kỷ quá rồi đó.” Đứa em gái út cũng không kém cạnh: “Chị, chị tiêu tiền vào chuyện vô nghĩa như thế, nếu chị đưa số tiền đó cho em, ít nhất cũng nhận lại được lòng cảm kích từ em, còn dùng lên mặt chị chẳng lẽ có thể giúp chị trẻ mãi không già hay sao?” Khi đó tôi dường như chết lặng, tôi chỉ là dùng tiền tôi kiếm ra mua đồ tặng bản thân thôi, sao lại đến mức bị người người sỉ vả đến thế? Nhìn bộ dạng từng người từng người họ chỉ trích mình, tôi đột nhiên thấy nực cười, hóa ra đây chính là những người trong gia đình mà tôi đã rút hết ruột gan để hy sinh cho họ. Trước đây, thái độ của họ đối với tôi tốt đẹp chẳng qua là vì tôi nhịn ăn nhịn tiêu, đưa hết tiền tôi có được cho họ, khi thấy tôi tiêu tiền vì bản thân mình, họ liền nổi đóa lên. Vậy ra trong mắt họ, tất cả tiền của tôi đáng lẽ ra phải là cho họ hưởng. Nếu họ đối tốt với tôi, tôi cũng chân thành tự nguyện dành hết cho họ, nhưng rốt cuộc họ đã khiến tôi quá đau lòng rồi. Bởi thế, tôi đến cơm cũng không thèm ăn đã đứng dậy đi về, còn cho họ biết sau này tôi sẽ không trợ cấp kinh tế cho họ thêm một đồng nào nữa. Hôm nay tôi rút hết số tiền tiết kiệm mà tôi có, cứ nghĩ không biết nên tiêu chúng vào việc gì. Bao năm nay, hy sinh cho người khác dường như đã trở thành thói quen, tôi sợ về sau lại có lúc yếu lòng, bởi vậy chỉ còn nước tiêu hết đi thôi. Nếu lấy ra làm tiền đặt cọc mua nhà, họ chắc chắn sẽ tìm cách phá bĩnh, cuối cùng tôi nhớ ra chỗ cô kinh doanh đá quý. Từ hôm nay trở đi, tôi muốn tự yêu bản thân mình thật nhiều. ậ Tôi hỏi chị ta: “Chị vì một phút nóng giận mới làm như vậy, hay thật sự đã hạ quyết tâm vạch rõ ranh giới với những ‘kẻ đào mỏ’ kia?” Chị ta trầm mặc một hồi rồi đáp: “Tôi cũng không biết nữa, nhưng thời khắc đó tôi thật lòng có suy nghĩ như vậy, chỉ là thói quen hy sinh vì người khác đã ăn sâu vào người suốt bao năm nay, không nhẫn tâm nhìn gia đình mình sống thiếu thốn, không nỡ lòng nhìn cha mẹ, anh em mình chịu khổ. Không biết đến khi họ từng người một đến gõ cửa xin giúp đỡ, tôi có lại mềm lòng không nữa. Nhưng tôi sẽ cố gắng kiên định nhất có thể.” Điều tôi lo lắng nhất chính là đây, không ít người sau khi bỏ ra quá nhiều mà bị phụ bạc, họ cũng sẽ nói lời cay đắng đấy, nhưng đối phương chỉ cần tỏ ra hối cải một chút họ sẽ lại quay đầu, chuyện này chỉ cần xảy ra một lần thôi là mọi cố gắng đều biến thành công dã tràng cả. Hai chữ “người thân” là điểm yếu của rất nhiều người phụ nữ. Dẫu cho bao lần chịu tổn thương, bao phen bị phản bội, họ vẫn không nhẫn tâm đoạn tuyệt ân tình. Tuy vậy, bạn nên suy nghĩ từ nhiều phía. Bạn yêu thương họ nhiều đến thế, họ có yêu thương bạn hay không? Bạn nặng tình nặng nghĩa đến vậy, họ có trân trọng bạn hay không? Nếu họ căn bản không để tâm đến bạn, thì bạn còn “không nhẫn tâm”, “không nỡ lòng” làm chi nữa? Tất nhiên tôi không có ý nói người thân mà sống lỗi với chúng ta thì vĩnh viễn không thể tha thứ, quan trọng là trước khi quyết định thứ tha, bạn nhất định phải làm rõ một điểm: đối phương là vì muốn bạn tiếp tục bỏ ra cho họ nên mới đến tìm bạn hòa giải, hay là họ đã thật lòng thật dạ nhận thức được sự quá đáng của bản thân, muốn sửa chữa mối quan hệ với bạn? Nếu là ý đầu tiên thì dù có không nhẫn tâm đến đâu, không nỡ lòng đến thế nào, bạn đều phải ép bản thân “độc ác” một lần. BI KỊCH CỦA PHỤ NỮ SAU KHI KẾT HÔN Đ êm trước lễ Thanh minh, tôi về nhà ngoại chơi, liền thấy cô út mặt mũi tối sầm, miệng lầm bà lầm bầm phàn nàn điều gì đó không nghe rõ, ra sức xoa xoa nặn nặn một viên bột nếp, cứ như có thù oán ngàn đời với viên bột trong tay vậy. Tôi hỏi cô cứ vân vê viên bột mãi làm gì. Cô ngẩng đầu nhìn tôi, như thể tìm được nơi để phát tiết: “Còn không phải vì ông nội cổ lỗ sĩ của cháu sao? Kêu cô làm bánh thanh đoàn tử1, lúc tảo mộ cần dùng đến.” 1 Loại bánh truyền thống của vùng Giang Nam (Trung Quốc), thường được dùng trong lễ Thanh minh. Người ta trộn bột nếp đã xay nhuyễn với nước ép lá tương mạch thảo, tiếp theo dùng một miếng mỡ lợn nhỏ cùng ít bột đậu xanh trộn đường đặt lên vỏ để làm nhân bánh, sau đó vê tròn phần bột nếp, hấp cách thủy đến chín, cuối cùng phết một lớp dầu thực vật lên bề mặt bánh. Tôi thuận miệng tiếp lời: “Sao phải tự làm, ngoài siêu thị đầy ra đấy, mua một ít về là được chứ ạ. Tự tay làm vừa phiền phức lại không đẹp bằng ngoài kia bán.” Cô trưng ra bộ mặt đồng cảm: “Cô cũng nói thế rồi, nhưng ông cháu nhất định không cho, bắt buộc phải là cô tự tay làm mới chịu. Ông già rồi không có việc gì làm, cô thì ngày nào cũng bận tối mặt, thế mà vẫn bắt cô đi làm bánh thanh đoàn tử. Tiền cô kiếm một ngày cũng đủ để ông mua bánh thanh đoàn tử ăn cả tháng rồi.” Những lời cô nói là sự thật, chục năm trở lại đây cô có quý nhân phù trợ, sự nghiệp lên như diều gặp gió, các mối quan hệ đều p ợ ự g ệp gặp g q ệ rộng mở, dưới quyền có hơn hai trăm nhân viên làm thuê, rất nhiều việc không cần tự tay động vào, cuộc sống vô cùng thoải mái, người duy nhất mang đến rắc rối không ai khác ngoài ông nội tôi. Ông nội cũng đã chín mươi tuổi rồi, tư tưởng bảo thủ, cực kỳ câu nệ lễ giáo phong kiến và quan niệm gia trưởng. Cha và các cô của tôi đều “được” ông dạy bảo đến mức răm rắp nghe lời, dù bên ngoài có đao to búa lớn đến đâu, trước mặt ông vẫn phải ngoan ngoãn làm theo, ông đã nói gì thì không ai dám cãi. Đúng lúc tôi định nói gì đó thì ông bưng một bình sứ đi tới. Thấy hai cô cháu chúng tôi, mắt ông sáng lên: “Tới đây tới đây, cô cháu bận làm bánh thanh đoàn tử rồi, cháu lại đây học làm cái này đi!” Tôi vội vàng đặt đồ trên tay xuống, chạy một mạch lên tầng: “Cháu phải đi thay giày đây, ai thích thì người đó làm đi ạ!” Giọng ông vẳng lại từ phía sau: “Cái con bé trời đánh này, lại chạy rồi à? Ông cũng là muốn tốt cho mày, mấy thứ này về sau đều phải học làm, cứ thế rồi sớm muộn cũng bị nhà chồng cười vào mặt cho là chẳng biết làm gì cho xem, nhà chồng họ khinh cho đấy!” Tôi quay lại đáp trả: “Thời nào rồi ông ơi? Quan niệm của ông đã lỗi thời từ lâu rồi ạ, chỉ có cô cháu nhát nên mới nghe thôi, chứ là cháu thì còn lâu!” Những đoạn đối thoại kiểu vậy ở nhà tôi là chuyện thường thấy. Khi tôi được mười tuổi, ông đã rất muốn dạy tôi học làm mọi việc trong nhà, nhưng đúng thời gian đó thì cải cách mở cửa, chúng tôi lại ở vùng tỉnh thành thuộc duyên hải phía Nam, quan niệm trọng nam khinh nữ không quá nặng nề, việc giáo dục cả nam lẫn nữ đều được xem trọng như nhau. Hơn nữa, thành tích của tôi xưa nay đều rất tốt, người trong nhà đặt kỳ vọng lớn vào tôi, hy vọng tôi có thể đỗ vào một trường đại học ọ g y ọ g ộ g ạ ọ danh tiếng, làm rạng danh tổ tông, muốn tôi dành nhiều thời gian cho việc học hành hơn, bởi vậy những chuyện như phải tập làm việc nhà đã được tạm thời gác lại. Về sau, như ước nguyện, tôi đỗ vào một trường đại học có tiếng. Mỗi dịp nghỉ đông hoặc nghỉ hè về nhà, ông nội đều nhắc lại việc cũ. Nhưng lúc ấy tôi cũng đã hai mươi tuổi đầu rồi, tư tưởng và hành vi về cơ bản đã được định hình, lại được tiếp thu giáo dục đại học, đâu còn chịu tuân theo lời dạy phải trở thành “dâu thảo mẹ hiền” của ông nữa? Vì thế, bất kể ông có răn đe thế nào, quở trách ra sao, tôi vẫn chú mục vào cuốn sách, mười ngón không dính nước tháng Ba1, mãi cho đến khi tôi xuất giá. 1 Một câu tục ngữ của Trung Quốc, ám chỉ người sống trong sung sướng, không phải làm việc nhà. Nhớ ngày cưới của chúng tôi, ông nặng trĩu tâm sự mà hỏi tôi rằng: “Mày cứ biếng nhác như thế này, cái gì cũng không biết làm, lấy chồng rồi sống thế nào đây?” Tôi chỉ đáp lại ông bốn chữ: “Cháu thuê giúp việc!” Mặc dù cuộc sống sau khi cưới của tôi tương đối dễ thở, nhưng ông nội trước sau vẫn quan niệm một người phụ nữ không làm việc nhà thì chưa phải hiền đức, mà người vợ không hiền đức thì rất dễ bị chồng bỏ, sau khi bị chồng bỏ thì gia đình nhà gái không thể cãi được gì, vì lỗi là do nhà mình dạy con không tốt. Không thể không nói rằng sự bảo thủ và tư tưởng phong kiến trong ông đã vượt xa sức tưởng tượng của chúng tôi, bất luận chúng tôi sống tốt như thế nào cũng đều không thay đổi được suy nghĩ của ông dù chỉ một chút. Năm ngoái, khi nhà mới của chúng tôi vừa được sửa sang lại, tôi vốn cũng định mời cả nhà một bữa tân gia, nhưng do ông xã đi công tác gặp tai nạn phải tiến hành hai ca tiểu phẫu, thành ra cuối cùng chuyện ăn uống cũng bị gác lại. Năm nay, ông nói tuổi đã cao mà chưa đến thăm nhà mới của chúng tôi nên muốn đi một lần. Chúng tôi bèn sắp xếp đón ông lên vào dịp Quốc khánh, kế hoạch cụ thể như sau: buổi sáng mọi người quây quần ở nhà chúng tôi uống nước nói chuyện, buổi trưa đặt bàn ở quán ăn ngay cạnh nhà. Vừa nghe xong, ông đã tức khắc phản đối, kiên quyết rằng ông không đi ăn hàng, đã ở nhà chúng tôi thì phải ăn trưa tại nhà luôn. Tôi thẳng thắn nêu ý kiến: “Nhà cháu làm không nổi cho nhiều người ăn vậy đâu ạ, vừa mệt vừa phiền phức.” Các cô vội vàng chen lời: “Cứ làm theo ý ông đi, sáng sớm các cô sẽ đi chợ mua đồ, bây giờ dịch vụ nấu cỗ tại nhà đi đâu chẳng có, nếu cháu muốn thì các cô sẽ thuê họ tới giúp là được chứ gì.” Trước “tiệc tại gia” một ngày, dì giúp việc đã dọn dẹp nhà cửa gọn gàng tươm tất, tôi liền để dì ấy nghỉ vài bữa. Hôm sau, ông nội vừa bước vào cửa đã hài lòng gật gật đầu: “Nhà cũng sạch sẽ đấy, thấy mày nhác việc như thế, ông cứ tưởng mày lại biến cái nhà thành ổ chó nữa cơ!” Cô cả tiếp lời ngay tức thì: “Cha tuổi cao rồi, đừng làm cháu nhỏ nó nghĩ ngợi nữa, chúng nó chẳng phải đang sống rất tốt đấy sao?” Ông xã tôi vội vàng chào hỏi, thấy tôi ngồi trên sô pha ăn hoa quả, ông nội bắt đầu sai bảo: “Sao còn không đi nấu nướng đi? Ngồi đây đợi cơm tự chín à?” Tôi trả lời không chút vòng vo: “Cháu vốn không biết nấu cơm thì vào bếp làm gì ạ? Chỉ tổ vướng chân vướng cẳng người khác thôi.” Ông giận tím mặt, quay sang nói với ông xã tôi: “Từ lúc cưới về đến giờ nó vẫn lười thế à?”